Skip to main content

Full text of "Annales ecclesiastici"

See other formats 


•f 


4 


■ 


r- 


V* 


•    CVf 


* 


ii , 


1 


.• 


1 


t- 


•A 


V  . 


ANNALES 

ECCLE.S  I  A  S  T  ICI 

A    U    C    T    O    R    E 

CiESARE  BARONIO 

S   O   R   A   N   O 

E    CONCREGATIONE    ORATORII 

S.  Ra  Ei     PRE.SBYTERO 

CARDINALI 

TIT/SS.   NEREI    ET     ACHILLEI 

ET  SEDIS  APOSTOLICiE  BIBLIOTHECARIO 

UNA    CUM    CRITICA    HISTORICO-CHRONOLOGICA 

P.   ANTONIL.  PAGII 

DOCTORIS      THEOLOGI 

Ordinis    Minorum    Convent.    S.  Francifci. 

In  qua  rerum  narratio  defenditur  »  illuftratur  ,  fuppletur,   ordo   temporum    corrigitur,    &    Periodo 

Graeco-Romana  munitur. 

Additur  praterea  Dijfertatio  Hypatica' ejufdem  Pagii  ;   &  Epijlola  confularis  Henrici  Card.  Norisii  . 

In  bac    vero  editione    Fajii  Confulares   ab  A.V.C.  709.   ad   annum  Chrifli    567.   illujlrantur ,  Jupplentur, 

&  cajiigantur. 
Accedunt   animadverjtoaes    in    Fagium ,   &  pnxcipue   circa     Cbronologiam   inferioris .  <evi  ab  e»    digejlam . 

Tomus  Quintus. 


L  U  c  M 

Typis  Leonardi  Venturini  MDCCXXXIX. 

De  Superiorum  Licentia. 


) 


) 


■ 


' 


M 


»>,,  _       . 


H\   3   IJ   v 


- 


. 


...   . 


/ 


\ . 


' 

■ 

1 .  3  - 

. 

' 

- 
- 

A  N  N  A  L  E  S 

ECCLESIASTICl 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
3<5o. 


LIBERH  PAP. 

ANNUS 


CONSTANTII  IMP. 
ANNUS 
24. 


I. 

Calamitas 

ingens  ex 

Concilio 

Conftan- 

tinopoli- 

tano. 


Equitur  annus  Domini  fe- 
xagefimus  fupra  trecente- 
fimum,  Confulatu  Con- 
ftantii  Augufti  decimo,  & 
Juliani  Oef.  tertio  adno- 
tatus,  haud  multo  felicior 
anno  fuperiori:  cum  agi- 
tationibus  praeteritae  tempeftatis ,  Conftan- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 
SjEC.  IV. 
Anno  Ur- 
bis  inji 
Olymp. 
184.  an.4, 
A.  C.  3<So. 


I. 


Anno  PERtODI  GR.sco-  Roman.?e  5s53- 

0    %.  BA.  2)i9.  P.  13.  April.  fecunium  Ale. 
xandrinos  .•  x6.  Mart.   fecundum  Laiwos . 
Inditf.  3. 

JESU  CHRISTI    360. 

LlBERII   PAPiE  9. 

CONSTANTII   IMP.  14« 

T,l     i    D   num,  I.  Coff.  Conjlantius  Aug.  X.  & 
J  JY  Julianus  Ctfar  III.  prior  juxta  tertiam 


tinopoli  tamquam  ex  alto  pelago  fluclus 
impulfi  ,  fefe  in  diverfa  littora  latius  ef- 
fundere:  dum,  inquam ,  qua?  in  Conftan- 
tinopolitano  Concilio  ab  impiis  impie  de- 
cretaeflent,  edifto  Imperatoris  ,  indicta 
contradicentibus  poena  exilii ,  fuere  in  o- 
mnibus  Romani  Imperii  provinciis  promul- 
gata.  In  hunc  ipfum  quoque  annum  Conci- 

A  lium 

regulam  ,  pofterior  juxta  fecundam  ,  propter  nem-  Cof.  & 
pe  Caefarei   ejus    Imperii    Quinquennalia  ,    qux  Qutnquen. 
agens  apud  Vicnnam   Auguflus  jam  edidit  ,   Ut  af-  nalia  Ju^ 
(irinat    Ammianus  initio  libri  H.  Uani  C*. 

A  num.  II.  ad  XV.  D.  Hieronyrous    in  Chro-  faris  . 
nico    f  cundum   editionem   Pontaci    eodem   anno         u. 
Hilarii  in  Galliam    reditum  &  Conftantu    Impe-  s.Wlariur 
ratoris  obitum  confignar .  In  Opere  vero  contra  exiiio  folu. 
Luciferianos   tradit ,    poft    ejufdem    Imperatoris  tus . 
mortem  Hilarium  reverfum  efle  in  Gallias .  Quod 
ita  intelligendum  videtur  ,   ut  Conftantio  viven- 
te,   exilio    folutus  fuerit,  eo  vero    mortuo  Pi- 
clavos   pervenerit.   Ex  quo  annus  Hilarii  emor- 
tualis ,   de   quo  inter  Eruditos  controverfia   eft  , 
innotefcit .  NamcumSuIpiciusSeverus  lib.  1.  Hift. 
fcribat :    Hilarius  fexto  anno  fofiquam  redierat  ,  ia 

pa. 


\^,   F  L.     C  L.     J  U  L  I  A  N  I . 


cum_. 

.    AmmianuS  ,     lib.  XX.     cap.  1.   Confulatu 

.      J  i;h    iv     nn   Y\vr    Contlantio    X.     &    Tuhano  Ci. 

PARENTES.     DIONISIO.     FILIO.     DUL^ 

CISSIMO.     VIX.     AN.     V.     M.    VR     D.     VII  II.     D.    P. 

XVI.    K  A  L.    S  E  P  T.    C  O  N  S  T  A  N  T  I  O.    X.    C  O  S  S.     I  N.    P. 

A       hB     « 

DULCISSIM*.    FIII*    BROT.ANETI     VIX.ANH^ .    M.JU. 
D.    XI.    D  E  P.    XIIII.    KAL.    SEP.    CONSTANTIO.    X.    1N     r  a  «-. 

Laterrulus  Pafchalis  poft  Gennadium  de  Viris  illuftribus  in  Codice  Vaticano ,,  itt  habet  ad    hunc  an- 


\ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chmsti 
3<5o. 


LlBERII   PaT. 

9' 


CONSTANTII   iMPi 

24. 


liumConftantinopolitanum  propagatum  ef- 

fe,  jam  fupra  diclum  eft.  Porro  cladibus  fin- 

gularum  Ecclefiarum  profequendis  impar 

vifaeft  quaevis  oratio,  &  plane  gracilis  ac 

(a)  Sozom.  debilis  omnis  ftylus  :  unde  Sozomenus  (a) 

tib.n.c.1.6.  argumenti   magnitudine    fuperatus ,  fum- 

matim  rem  complexus ,  una  ferme  perio- 

do  rem  abfolvit,  cum  fic  ait :  Perdifficile 

ejfet ,  omnes  Epifcopos,  &  facerdotes^  qui 

tum  a  fuis  civitatibus  pulfi  erant  ,  enume- 

rare :  nulla  enim  gens  Komano  fubjetla— 

Imperio ,  ab  hac  calamitate  ,  credo  ,  vacua 

liberaque  fuit .  Haec  ipfe  • 

H.  Sed  illud    plane  accidit  admirandum, 

S.  H'*'a-  quod   nonnifi  praepotenti  manu   Dei    dici 

rius  abe-  potef|.  efl-e  confectum,  ut  inter  tot  Eccle- 

xilio  rela-  £  r  r    •    ^  o 

xatus.       fiarum  naufragia,   profcnptiones  &  exi- 

lia  Epifcoporum,  unus  S.  Hilarius  ,   qui 

exulabat ,  hujus  anni  exordio  ,  his  iifdem 

increbrefcentibus  turbis ,   fuerit   ab    exi- 

lio  relaxatus ,  &  in  Gallias  liber  redire 

permiffus  ;  cum  alioqui  adverfus  Acacia- 

ros ,  quibus  valuit  viribus,  obniti  cona- 

tus  fit  ,  &  ipfum  Imperatorem  graviffimis 

orationibus  faepe  perftrinxerit .    Sed  quo- 

modo  ifthaec   fe    hahuerint,  jam  aggredi- 

mur  enarrare:  atque  primum  ha?c  ex  Se- 

(b)Sever.  vero(b)  dum  agit  de  Epifcopis  ex  Seleu- 

iib.z,  cia  Conftantinopolim   convocatis :  Aderat 

( inquit  )  ibi  tum  Hilarius  e  Seleucia   le- 

gatos  fecutus ,  nullis  certis  de  fe  manda- 

ti't>9  opperiens  Imperatoris  voluntatem  ,  fi 

forfitan  redire   in    exilium  juberetur .  Is 

ubi  extremum  fidei  pertculum   animadver- 

tit ,  Occidentaltbus  deceptis  Orientales  per 

fcelus  vinci  ;   tribus  libellis  publice  datisy 

audientiam  Kegis  popofcit ,  ut  de  fide  co- 

ram  adverfartis  dtfceptaret .  Id  vero  A- 

riani  maxtmopere  abnuere .  Pofiremo  qua- 

fi  difcordt*  feminarium  ,  &  perturbator  O- 

rientis  ,  redire  ad  Gallias  jubetur  ,  abfque 

exilii  indulgentia  :    nempe  ut,    ubicum- 

que  effet,  reus  haberetur  exilii  .  Id  qui- 

dem  pro  miraculo  habendum  effe  ,  qui  Ie- 

gerit  libellos  ab  eodem  Hilario  tunc  Con- 

ftanrio  datos  Ccnftantinopoli ,  haud  puto 

negabit . 

IIT.  De  his  dicturi,  illud  primum  de  ipfis 

libelh  ab  libellis  admonendum  putamus:   tres  illos, 

Hilanoo-  qU0S  oblatos  Conftantio  Severus  ait,    di- 

flantio!""  verfos  effe  a  Iibellis  Dro   defenfione  fidei 

PAGIUS  pxtria  oliit ;  liquet  Wlarium  ineunte  anno  Chri- 
fli  treceniefimi  fexagefimo  feptimo  ad  cceleftem 
patriam  migrafle:  quod  magis  fuo  loco  confir. 
mabitur  • 

Liber  Hil.trii  adverfus  Conftantium  Imp.  hoc 
anno  exaratus,  ipfo  Hilario  tefte  ,  qui  initio  re- 
fert,  quae  ante  quinquennium  ipfemet  prasftite- 
rat ,  cum  Paulinus,  Eufebius,  Lucifer  &  Diony- 
fius  Urfacii  &  Valentis  factione  in  exilium  milfl 
funt  ,quodanno  trecentefimo  quinquagefimo  quin- 
to  contigit .  Verum  quidemeft,  Hieronymum  lib. 
de  Script.  Ecclefiaft.  teftari  ,  Hilarium  contra 
Conftantium  jam  demorttium  Jibrum  fcripfifle . 
At  major  Hilario  de  fe  ipfo  Joquenti  fides ,  quain 


III. 

Liher  Hi- 
l.irii    ad- 
•vcrfitf 
Conjlan. 
tittm . 


adConftantium  datis,  vel   adverfus  ipfum 
fcriptis .  Siquidem  hi  tres  (  ut  Severus   i- 
pfe  declarat)  fupplices  erant,  atque  ejus 
argumenti,  ut  audientiam  Imperatoris  ex- 
pofceret,  quo  adverfus  infultantes    hxre- 
ticos  coram  ipfo  de  veritate    fidei  difce- 
ptaret.  Quod    cum  minime    impetraffet, 
apud  eumdem  Conftanfium  fufioribus  fcri- 
ptis  egit:  binos,   alterum    poft  alterum , 
libellos  fcribens,    de   quibus  fingulis  fuo 
ordine  dicendum  eft .    Sed  in  primis,  ad 
rerum  geftarum  elncidationem  ,  illud  pjse- 
mittendum  exift-mamus ,   tres  reperirl  li- 
bellos  ab  Hilario  ad  Conftantium ,  feu  con- 
tra  Conrfantium  fcrptos:    quorumille  pri- 
mus  habendus ,  qui  mov  poft  exilium  Ita- 
lorum  Epifcoporum  ,    Fufebii   Vercellen- 
fis ,  &coIlegarum,  ad   eumdem  Conftan- 
tium    fcriptus  e(t ,  ut  ev   illius  contextu 
facile  poteft  intelligi:  eft  ejus  exordium: 
Benignifica  natura  tua  ,   &c.  de  quo  fuo 
loco  fuperius  ac>um  .  Secundus  vero  jlle 
libellus  eft,  feu  potius  oratio ,  quam  ipfe 
coram  Conftantio  hoc  anno  habuit,  cum 
effet   Conftantinopoli ,    quae    fic   incipit : 
Nnn  fum  nefcius  Imperator ,   &c.  Tertius 
demum  ille ,  quem  poft  prajcedentem  hoc 
pariter  anno  dedit  Imperatori  ;  licet  per- 
peram  illi  inditafit  infcriptio,    qua  dici- 
tur  ,  ab  Hilario  fcriptus  poft  ipfius  Con- 
ftantii    obitum     deceptus    eft   nimirum..  , 
quifauis  ille  fuit  qui  illam  appofuit,  quod 
S.  Hieronvmus  (  c  )tradat,  alium  quem-  (c)  uierje 
dam  librum  ab  Hilario  fcriptum  poft  mor-  fcriP-  £'«/• 
tem  Conftantii  ,  cum   antea  meminiffet  de  wH*l*rioi 
Iibello  ab  eo  dato  eidem  Tmperatori  ,  dum 
effet  Conftantinopoli  ,  cuius  in    Chronico 
itidem  meminit  .  Porvo  libellus    ille   fcri- 
prus   poft  mortem    Conftantii,    defiderari     . 
videtur,  ficut  &  ille,  quem  idem  S.  Hie- 
ronvmus  editum  affirmat   adverfus    Urfa- 
cium  &  Valentem  ,  qui  contineret  hifto- 
riam  Svnodorum  fuperiore  anno  geftarum 
Arimini    atque  Seleuciae  :    quem  periiffe  , 
dolendum   e(r  . 

Agamus  autem  hic  primo  de  oratione       IV". 
hoc  anno  coram  Conftantio  habita,  cujus  j^1."1  Hl' 
eft  exordium  :   Kon  fum  nefcius,    piiffime    ™USCC°~ 
Imperator:  quam  quidem   hoc    anno  fcri-  fta'nt;0  # 
ptam  effe,  ex  eo  certum    deducimus  ar-  (d)  miar. 
gumentum,  quod  in  ea  ait  (d)  expoftu-  ad  Co»jl. 

lans 

Hieronymo  habenda  ;  vel  forfan  Hieronymus  de- 
ceptus  ,  quia  nonnifi  poft  Conftantii  mortem  O- 
pus  illud  publfcatum ,  nifi  Hieronymus  de  alio 
libro  ,  qui  perferit ,  loquatur  ,  ut  inquit  Her- 
mantius  in  Vita  S.  Athanafii  lib.  9.  cap.   10. 

Eodem  etiam  cfrciter  tempore  ,  tefte   Herman-         JV. 
tio  citato  ,  Hilsrius    librum    adverfus   Urfacium  jjia  Hila* 
&  Valentem   fcripfit ,   in   cuo  Hiftoriam    Conci-  rii  libri , 
liorum  Ariminenfis  &  Seleucia:   confecft .   Hujus 
Hiftorfae  fragmenta    fuperfunt  ,  ex  quorum  prae- 
fatione  liquet,  eam   durante   adhuc   perfecutione 
fcriptam .   Blondellus  lib.   de    Primatu  pag.  479. 
arbitratur ,  qua:   a  37-   pagina    prioris    editionis 
Jeguntur,  extracla  fuifle  ex  aliquo  alio  Opere  a 

S.  Hi- 


Cum  Critice  Pagii. 


CllRISTI 

gdo. 


LlBERlI    Pat. 

9- 


CONSTANTII    IMP. 
24. 


V. 
Retinen- 
iJa  ferael 
lafcepta 
rides. 


(«)    Hilar, 

ad  Conji, 


VI. 

Lrrores 
Ha-retico- 
rum . 


PAGIUS 


lans  :  Incerto  enim  doClrinarum  vcnto  va- 
gamur  :  &  aut  dttm  docemus ,  perturbamus  : 
aut  dumdocemtir  y  erramus  .  Jam  vero  pro- 
ximi  anni  fides  qttid  jam  ds  immutatione 
in  fe  habet  ?  primum  „  qu<e  homoufion  de- 
cernit  taceri  :  fequens  rurfumy  qu<e  homiu- 
iion  dticernit  &  prxdicat  :  tertium  detn- 
cepsyqu<e  ufiamfimpliciter  aPatribus  pra- 
fumptamper  indulgentiam  excufat  :  pofire- 
mtim  quartum  ,  quce  nou  excufat  ,  fed  cott- 
dcmn.it .  Et  quo  tandem  progreffum  efi  , 
ttt  neque  penes  nos  ,  neque  penes  quemquam 
ante  nos  ,  fanCium  exinde  aliqutd  atquc 
inviolabile  perfeveret?  Hsc  Hilarius ,  fu- 
gillans  inconftantiam  haereticorum  ,  cum 
in  quatuor  Svnodis  tunc  habitis ,  nempe 
.Ariminenfi ,  Nicaena ,  Seleucienfi  ,  &  Con- 
ftantinopolitana,  tum  ab  Acacianis,  tum  ab 
«orum  adverfariis  ,  quadruplices  diverfae 
formae  ridei  editae  eflent ,  Scripfifle  nam- 
<]ue  haec  vifus  eft  Hilarius,  cum  adhuc  fpe- 
laret  a  Conftantio  fe  publice  audiendumj 
nam  poft  multa  fichabet: 

Locuturus  fum  tccum  cum  honore  regni  & 

fidet  tuae ,  omnia  ad  Orientis  &  Occiden- 

tis  pacem  profutttra  ,  fubpublica  confcien- 

tta  ,  fub  Synodo  difientiente ,  fub  lite  fa- 

vtofa .  Pnemitto  interim  pignus  futuri  a- 

pud  te  fermonis  meiy  &c.  In    ipfius   vero 

libelli  exordio  ,  cum  de  caufa ,  cur  exu- 

let,   plura  diflerat,  fubinde  admonet,ne 

adeo  laboret  in  immutanda    fiepius  fide; 

fatifque  illam  efle  ,  quae  in  baptifmo  ef- 

fet  accepta  ;  atque  ait  (  a )  :    Recognofce 

jidem ,   qttam  olim  ,    optinte  ac  religiofijfi- 

me  Imperator  ,  ab  Epifcopis  optas  audire  , 

&  non   audis  .   Dum  enim ,  a  quibus  ea_, 

res  quaritur  ,  fua  fcribunt  ,    non  qu<e  Dei 

funt  pr<edtcant :   orbem   terrarunL  errovis  , 

&  redeuntis  in  fe  femper  certaminis    cir- 

cumtulerunt :    oportuerat  enim  humanae  co- 

guitiouis  modeflta  omne  cognitiouis   divi- 

ttxfacramentum  illis  tantum  confcientia  fu<e 

finibus  contineri \  quibus  credidit  :  neque 

(ofi  confeffam  &  juratam   in   Baptifmo  fi- 

dem  in  nomine  Patris ,  &  Filii  ,   &  Spi- 

ritus  fitnCli  ,  quicquam  aliud  vel  axnbige- 

rey  vel  innovare  . 

Sed  quorumdam  autprafumptio ,  aut  faci- 
litas ,  aut  error »  Apoflolica  doCirince  inde- 
mutabilem  confiitutionem  partim  fraudu- 
lenter  confefia  efl  ,  parttm  audaCler  egref- 
fa  ;  dum  in  confeffione  Patris ,  &  Filii , 
&  Sptritus  fanCli ,  veritatem  naturalis 
fignificationis  eludtt ,  ne  id  maneret  in^ 
Jenfuy  quod  in  regenerationis  facramento 
Amu  Eccl.   lom.  V. 

S.  Hilario  poft  aliquot  annos  elucubrato ,  quod 
tontinebat ,  ut_  ex  fine  colligitur  ,  feriem  Con- 
ciliorum  Ariminenfis  &  Seleucienfis ;  -quod  con- 
jicit  Blondellus  ex  quibufdam  literis  ibidem  re- 
citatis  ,  annifque  CCCLXV.  &  etiam  CCCLXVI. 
fcriptis .  Poft  haec  fragmenta  novus  quafi  liber 
fubjungitur ,  in  qno  varia  Afta  ad  idem  tempus 


VII. 


efl  confitendttm.  Ob  hoc  penes  quorumdath 
conjcientiam,  nec  Pater,  Pater  ;  n?c  Fi- 
litis  ,  Ftlius  ;  nec  Spiritus  Santlus ,  Spi- 
rittis  fanClus  tfi  .  Stib  cujus  neceffitatis 
tamqustm  improbabtli  occafioney  fcritendat 
atque  innovandee  fidei  exinde  ufus  inolevtt» 
Qui  pofiquam  nova  potius  ccepit  condere  , 
quam  accepta  retiner?;  nec  veterata  de- 
fendit,  nec  innovata  firmavit ;  &  faCla 
cfl  fides  temporum  potius ,  quam  Evan- 
geliorum  ,  dum  &  fecundum  annos  fcri- 
bitur ,  &  fecundum  confejfionem  bapttjl 
mi  non  tenetur .  Periculofum  nobis  admo- 
dumy  atque  etiam  miferabile  efl ,  tot  nunc 
fides  exiflere ,  quot  voluntates  ;  &  tot  no- 
bis  doClrinas  effe  ,  quot  mores ;  &  tot  cau- 
fas  blafphemiarum  poflulare ,  quot  vitia. 
funf :  dum  aut  ita  fides  defcribitur ,  ut 
volumus  ;  aut  ita ,  ut  volumut ,  intelli- 
gitur.  Haec  &  alia  ad  Conftantium  S.  Hi- 
larius  ,  levitatis  arguens  mutatae  fzpiflime 
fidei . 

Sed  illud  ipfi  fingulare  remedium  propo- 
nit,  atque  eum  egregiis  hifce  formulis  in- 
ftruit ,    quibufcufnque    a    Catholicae   fid(?i 
certo  tramite  aberrantibus    etiam    profu- 
turis,  Quod  (  inquit  b)  hieme  undofo  ma-  ^  Msr. 
ri  obfervari  a  navigantibus    maxime   tu-  ad    Conil. 
tum  efi  ,  ut  ,     naufragio   defeviente  ,    in^    .  Reme- 
portum  ,  ex    quo  folverant ,  revertantur  ;  dl"m_.  ne" 
<oel  incautis  adolefcentibus    convenit ,    ut  "^j^ 
cum  iu  tuenda  domo  fua ,    mores  patern<e  Hsereticis 
obfervantia  tranfgreffi ,  pvofufa    libertate  ut  fanen- 
fua  ufi  funt  ,  jam  fub  ipfo    amittendi  pa-  tur  . 
tvimonii  metu  folus  illis  ad  paternam  con- 
fuetudinem    neceffavius    &  tutus    recurfus 
Jit :  Ita  inter  h<ec  fidei  naufragia  ,   c<ele- 
Jlis  patrimonii  jam   pene  profitgata   b<ere- 
ditatey  tutiffimum   nobis    efi ,    primam    & 
folam  Evangelicam  fidem  ,  confeffam    in^. 
*baptifmatey    intelleCI 'amque    retinere ,    nec 
demutare  quod  folum  acceptum  atque   audi- 
tum  babeo  bene  credere  :  non  ut    ea    quce 
Synodo  Patrum  noftrorum  continentttry  tam- 
quam  irreltgiofe  &  iutpie  fcripta ,  damnan- 
da  fint ;  fed  quia  per  temerttatem  hominum 
ufurpantur  ad  contradiClinnemy  &c.  infe- 
rius  vero :  Hi?c  qui  repudtat ,  Anticbrifius' 
efi  ;  &  qMt  fimulat ,   anathema    efi  .   Sed 
untim  hoc  ego  per  hanc  dtgnationis  tttce  Jin- 
ceram  audtenttam  rogo ,  ut  prafeute   Syno- 
do ,  qua  nunc  de  fide  litigat ,   paucis    me> 
de  fcripturis  Evangelicis  digneris  audire. 
Haec  &  alia  ipfe ;  quibus   fane  comperi- 
tur,  ea  non  per  libellum,  fed  coram   e- 
gifle,  antequam  ipfa  Conftantinopolitana 

A  2,  Sy- 

pertinentia  ,  quxque  etiarnHilario  attribuuntur  , 
legere  eft.  Sed  non  defunt ,  qui  illud  Opus  ab 
eo  abjudicent ,  quod  verba  ,  quibus  Acla  inter  le 
aiinuando  conneauntur  ,  tanto  Doclore  indigna 
videanrur ;  ob  id  tamen  ea  non  minus  facienda  s 
ut  inter   Eruditos  convenit. 


4 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


ClIRISTI 

3<5o. 


Synodus,  ob  accufationem   plurium   Epif- 
coporum  longius  in  hunc  quoque  annum 
produ&a,  abfoluta  eflfet , 
VIIT.         Sed  cum  tertio  (utexSevero  diximus) 
De  libello  libellis  oblatis  ,  fibi  denegatum  omnino  ef- 
oblato        fc    fentiret  ,  publice  adverfus  ibi  exiften- 
^oabHi    tes  h£ret'cos  aSerc  'icere,  Catholica  fide 
lario  .    *  Pr°dita  ,  &  manifefta  perfidia  introdufta  , 
zelo  xftuans,  acrimonia   plenum  libellum 
confcripfit  ,  eidemque  Conftantio  obtulit; 
quem  illum  ipfum  eflc  putamus,  cujus  me- 
niinit  S.  Hieronymus  >  cum  ait,  Conftan- 
tinopoli    dedifle    Conftantio   viventi  hoc 
ipfo  anno  vigefimoquarto  ejufdem  Impe- 
ratoris,  ut  habet  in  Chronico.  De  quo 
rnea  quidem   illa  eft  fententia  ex  iifdem_. 
fcriptis  acccpta  ;  ut  Hilarius  ,  cum  vidif- 
fet  adeo  proftratamCatholicam  fidem  ,  & 
perfidiam  exaltatam,  invalefcentem  impie- 
tatem  fumma  potentia ,  graflantemque  Im- 
peratoris  au&oritate  ;  audientiafibi»  quam 
petierat,  publica  denegata  ,  meliorumre* 
yum  defperatione  commotus,  libellurn  iU 
lum  fcripferit,  obtuleritque   Conftantio, 
quo  non  amplius  blandimentis,  ut  antea 
ageret  caufam    fidei ,  fed  facerdotali  au- 
tforitate  tempori  congrua  ,  intrepido  ani- 
mo  ,  Imperatoris  inconftantiam   exagita- 
ret ,   atque  perfidiam  graviter  exprobra- 
ret  ;&  fi   nihil  eidem  profuturus ,  ex  eo 
tamen  inde  promerirurus  martyrium  . 
IX.  Sed  antequam  de  ipfo  agamus  ;  ut  o- 

Falfa    in-  jnnem  de  eo  ex  falfo  titulo,  quoe  irrepfit 
fW0     d<?  fcripto  libello   illo  poft  Conftantii  ob- 
giiftiir.3^  itum>  tollamusambiguitatem;  ipfum  hoc 
anno  ab  Hilario  fcriptum  efle,  ex  ea  cer- 
ta   firmaque  ejufdem  aflertione  probatur, 
dum  ait  ,  quinque   inrerlapfos  efle   annos 
ab  exilii  temporei  Occidentalium  Epifco- 
porum  ,  ufque  ad  tempus   illud  ,  quo  ea 
(»)Witr,  fcribebat:  nam  inquit  (a  ):  Vofl  fantlo-. 
tont.  Con-  rum    virorum  extlta ,    Paulini  ,  Eufebii, 
Jlant.         Luciferi,  Dyonifii  ^.quinto  ab  hinc  anno  a. 
Saturntni  &  Vrfacii   &  Valentis  commu- 
nione ,  me  cum  Gallicanis  Epifcopts  fepa- 
ravi  ,  &c.  Frat  hic  plane  annus  quintus 
extlii  diftorum  Epifcoporum  ,  quos  exu- 
lafle    conftat  ex  Concilio    Mediolanenfi  , 
Cofs,  Arbetione  &  tolliano  ,   anno   Do- 
mini   trecentefimo   quinquagefimoquinto. 
Hac   igitur  habita  de  quinquennii  tempo- 
lis  ratione ,  hoc  ipfo  anno  libeilum  illum 
ab    Hilario   lucubratum   efle  ,  affirmaro 
certa   fide  compellimur . 
X.  His  itaque   in  hunc  modum   perfpicuis 

Mira  Hi-  de  fcripti  libelli  tempore  redditis ,  ex  eo 
laniliber,  aj",qUa  hic  adducemus ,  quibus  intrepidi 
animi  ,  facerdotalis  roboris  ,  &;  inviftae 
conftantiae  egregium  fpecimen  editur ;  ut 
cum  fic  orationem  aggreditur  :  Tempus  efl 
loquendt  ,  quia  jam  prxteriit  tempus  ta- 
cendt  .  Cbriflus  expecletur ,  quia  obtinuit 
Antichriftus .  Clament  paflores  ;  quia  mer- 
cenarii  fugerunt  «  Ponamus  animas  pro  o- 
Vibas  ;  quiafures  introierunt ,  &  leo  fis. 


Libiru  Pap. 


CONSTANTH   Imp. 
24. 


tas 


viens  circuit .  Ad  martjrtum  per  has  VO- 
ces  exeamus ,  &c.  Quemnam  per  Anti- 
chriftum  intelligat ,  inferius  declarat ,  cum 
hcec  fubdit  in  eum  vehementer  exacerba- 
tus  :  Vtinam  il\ud  potius  omntpotens  Deut 
&  ttniverforum  creator  ,fed  ttnius  Domi- 
ni  noflri  Jefu  Chrtfli  1'ater ,  atati  mex  & 
tempori  praflitijjet  ,  ut  hoc  confejjionis 
mea  in  te9  atque  in  Vnigenitum  fuum,  mi- 
niflerium ,  Heronianis  Decianifve  tempori- 
bus  explejfem .  Et  paulo  poft  :  -rft  ttunc 
pugnamus  contra  perfecutorem  fallentem , 
contra  hoflem  blandientem ,  contra  Conflan- 
tium  Antichriflum  ,  qui  non  dorfa  cxdit , 
fed  ventrem  palpat  :  non  profcribit  ad 
vitamy  fed  dttat  '«  mortem  ;  non  tradit 
carceri  ad  libertatenii  fed  intra  Palatium 
honorat  ad  frvitutem :  non  latera  vexaty 
fed  cor  occupat  :  non  gladio  caput  defe- 
Cttt  ,  fed  animam  auro  occidit :  nonignes 
publice  minatur ,  fed  gehennam  privatim 
accendit  '■  tton  contendit ,  ne  vincatur  ; 
fed  adulatur  ,  ne  dominetttr  :  Chriflum 
confitetur  ,  ut  neget :  unitatem  procurat , 
ne  pax  fit  :  harefes  comprimit  ,  ne  Chri- 
fli,mi  Jint  :  facerdotes  honorat ,  ne  epifco- 
pi  flnt :  Eccleft<ie  tefla  potiity  ut  fidem  de- 
flruat .  Sed  &  poft  hoec  : 

Si  falfa  dicimus ,  infamis  Jit  fermo  ma-  xi. 
Jedicus  :  Ji  vero  univerfa  h<ec  manifefltf  Conftan- 
ejfe  oflendimus  ,  non  fumus  extra  Apoflo-  tiusarguf. 
Itcam  libertatem  &  modefliam  ,  poft  Ion-  x,tr-anu' 
gum  hxc  Jilentium  arguentes  .  Sed  teme- 
rarium  me  forte  quifquam  putabit*,  qttia 
dicam  Conflantium  Antichriflum  ejfe  .  Quif- 
quis  petulantiam  iflud  magis  quam  conflan- 
tiam  judicabit ,  relegat  primum^  Joannem 
dixiffe  ad  Herodem  ^&c.  Inducit  in  exem- 
plum  fancliflimos  viros,qui  veritatis amo- 
re  ipfos  Reges  redarguerunt .  Sed  &  ve- 
hementius  in  eumdem  inveftus  ,  bis  ad- 
dit:  Proclamo  tibi ,  Conflanti ,  quod  Ke- 
roni  locuturus  fuijfem^  quod  ex  me  De- 
cius  &  Maximianus  audirent .  Contra^. 
Deum  pugnas  :  contra  Ecclejiam  fxvis : 
fanttos  perfequers:  pradicatores  Chrifli 
odis  :  religionem  tollis  :  tyrannus  nonjam 
humanorum  ,  fed  divinorum  .  Heec  tibi  a 
me  atque  il\is  facia  atque  communia  funt , 

At  vero  nunc  propria  tua  accipe  .  Chrim       j^il. 
(Itanttm  tementtris:  Chrifli  novus  hoflis  Conflan- 
es  :  Antichriflum  prxvenis ,  &  arcanorum  tii  fcelera 
myfleria  ejus  operaris.  Condisfidemy  con-  luramatun 
tra  vtvetts  .  Doclor  profanorum  es  ,  indo-  collecta  • 
Clus  piorum .  Eptfcopatus  tuis  donas :  bo- 
nos    malis  demutas :  facerdotes    cuflodia 
mandas ;  exercittts  tuos   ad  terrorem  Ec- 
clejia:  dirponis  :  Synodos  contrahis  ,  &  Oc- 
cidentalium  fidem  ad    tmpietatem   compel- 
lis  :  conslufos  urbe  una  minis   terres,fa. 
me  debilitas,  hyeme  conficis  ,  diffimulatio. 
ne  depravas  .  Orientales  a»tem  dtffenfionet 
artifex  nutris  ,  blandos    elicis,   fautores 
infligasy   veterum    turbator  es ,   profanus 
novorttm  es.  Qmniit  fxvijfima  fine  invidia.. 

glo. 


Cum  Critice  Pagii. 


xnr. 

Conftan- 
liifrau- 
des. 


Christi 

_•■*■ 


LlB 


ERtl    PaT. 

9- 


CONSTANTII   IMP. 

24. 


XIV. 


(*)Job.i2, 


(h)Gen.ii. 
Hilarius 
cx  infpe- 
rato  reta 
satur • 


gloriofarum  mortium  peragis  :  novo  inau. 
ditoque  ingenii  triumpho  de  diabolo  %>tn- 
eit%  &fine  martyrio  perftqueris.  Plus  crude- 
Ittatt  veftrce  ,  Kero  ,  Deci,  Maximianey 
debemus  :  dtabolum  enim  per  vos  vicimus . 
Et  infra:  Scelejltffime  mortaltum,  omnia_ 
perfecutionis  mala  ita  temperas ,  ut  exclu- 
das  in  &  pcccatoventam  ,  &  in  confejfione 
martyrium , 

Et  poft  multa  de  Conftantii  in  perfc- 
quendo  Chriftianos  fraude  magis  infcfta  , 
quam  gladio  ,  haec  ctiam  in  eumdem  :  Ve- 
jlem  ovis  tuce  ,  lupe  rapax  cernimus .  Au- 
ra  reipublicce  fanttum  Dei  bonoras  ,&vel 
detratta  templis  ,  vel  publicata  edtttis , 
vel  exatta  poenit ,  Deo  ingeris :  ofculo  fa- 
cerdotes  excipis ,  quo  &  Chriftus  efl  pro- 
ditus  :  caput  benedtttioni  fubmittis  ,  ut  fi- 
dem  calces :  convivio  dignaris ,  ex  quo 
Judas  ad  proditionem  egreffus  eft :  Cenfum 
eapitum  remittis  ,  quem  Chriftus ,  ne  fcan- 
dalo  effct,  exolvit :  Vettigalia ,  Ctefar, 
donas  ,  ut  ad  negationem  Cbriftianos  in- 
v/ites  :  Quce  tuafunt  relaxas  ,  ut  qu<e  Dei 
funt  amittantur  :  h<ec  tua  ,  falfa  ovis ,  in~ 
dumenta  funt ,  At  nunc  frucjus  operum  tuo- 
rum,  lupe  rapax,  audi  ;  neqtte  alia  po- 
tius  ,  qitam  quce  gefta  funt  in  Ecclefia_  , 
refero,  &c.  Pergit  enim  narrare  illa  quae 
adverfus  Catholicos  ubique  locorum  egif- 
fet ;  Ut  dicat  :  Brevius  enim  adverfus  Per- 
fanty  quam  adverfum  nor ,  armis  certatum 
eft .  Mutati  Prcefetti ,  eletti  Duces  ,  cor- 
rupti  populi,  &c.  Poftque  narrata  exilia 
Epifcoporum  ,  addit,  quod  fummum  fce- 
Jerum  fuit ,  profcriptionem  Liberii  Pa- 
pae,  &  de  eo  quod  perpetraffet  in  Ec- 
clefiam  Tolofanam  in  Galliis:  Quos  (  in- 
quit)  tu  deinde  in  Ecclejiam  Tolofanam^ 
exercuifti  furores  ?  clerici  fuftibus  ctefi, 
diacones  plumbo  eliji:  &  in  tpfum  ( ttt  fan- 
ttiffmi  mecum  intelligunt  )  Cbriftum  ma- 
nus  immiffce.  Ita  Hilarius ,  inteliigens  Rho- 
danium  '  Epifcopum  Tolofanum  in  exi- 
liumab  eo  miffum  :  ex  quibus  perfpicias 
auctoritate  Hilarii  probari  lecYionem  Se- 
veri  a  nobis  fuperius  pofitam,  ut  loco  Do- 
fanus  ,  legendum  fit,  Tolofanus  ,  Reliqua 
autem  ab  eodem  in  Conftantium  prolixius 
perorata,  fi  leftor  haec  avidiu?  cupiat  , 
apud  ipfum  Hilarium  Iegat. 

At  quomodo  poft  talia  tantaque  in  Im- 
peratorem  prolata  potuit  Hilarius  ipfe  a 
Conftantio  non  occidi  ?  Sed  &  a  decreto 
exilio  relaxari?  quinimmo  &  in  Gallias 
quoque  reftitui  ?  Qui  facit  (  a  )  ventis  pon- 
dus,  non  pro  arbitrio  eos  perflare  fivir  , 
fed  nutu  compefcuit:  &quemadmodum  ad 
Laban  de  Jacob  locutus  eft  Dominus  (  b  )  : 
Cave  ne  quicquam  afperum  loquaris  contra 
Jacob ,  fed  in  pace  (ine  abire  .  Ita  Conftan- 
•  tio  prscepit  de  Hilario,  quem  in  pace-» 
reverti  juflit  ad.  fuos .  Quod  autem  ad  Hi- 
larii  reditum  fpe&at ;  hoc  ne  anno  vel  fe- 
qucnti  contigeritj  revocari  poffe  videtur 


in  dubium :  cum,  quem  conftat  a  viven- 
tc  Conflantio  relaxatum  ,  poft  ejus  obi- 
tum,  qui  anno  fequenti  accidit,  rever- 
fum  effe  in  Gallias ,  S.  Hieronymus  tradat 
(c)  ;  cum  tamen  in  Chronico,  hoc  anno 
vigefimoquarro  Conftantii  Imperatoris  in 
Gallias  rediiffe  ,  idem  affirmct. 

Redeunti  vero ,  Romamque  primurn_. 
adventanti,  S.  Martinus  cx  Gallinaria  in- 
fula,  in  qua  folitariam  vitam  agebat  ,  fe- 
ftinavit  occurrere  :  fed  cum  jam  inde  ab- 
iifle  comperiffet,  eum  eft  fecurus  in  Gal- 
liam  .  Haec  ex  Severo :  eadem  &  Fortuna- 
tus  de  Hilarii  in  Gallias  reditu;  quibus 
addit:  Sed  hunc  ipfum  divino  nutu  ferva- 
tum  teftificor  pro  correttione  muliorum . 
tiam  pene  totum  muttdum  gravi  errore  con- 
fufum,fa£lis  fepe  in  Gallia  Synodis  ,  per 
Hilarium  fuiffe  ad  viam  veritatis  addu- 
Clum  ,  confttefur  lingua  multorum ,  Quid 
autem  intereft,  vel  pro  ceternavita  fattum 
martyrem  fuijfe ,  vel  amplius  vixiffe  ,  re- 
liqui  ne  perirent  ?  Igitur  fanttijjimam  ani- 
mam  etfi gladius  perfecutoris  non  abftulit , 
ipfe  tamen  palmam  martyrii  nott  amifit . 
Haec  Fortunatus  . 

Sed  Iuftui  jam  cedit  oratio  ,  &  ftylum 
e  manu  excutit  inopinatus  eventus :  cum 
inter  h»c  de  Hilario  confcribenda ,  affer- 
tur  nunciumacerbiffimum  obitus  Illuftrif- 
fimi  ac  Reverendiffimi  D.  Antonii  Cardi- 
nalis  Carafae  S,  R,  E.  Bibliothecarii  ;  quo 
au&ore,  monitore,  dicam  &  impulibro 
Annales  hi  noftri,  qualefcumque  fint,  in- 
tra  ipfa  tamen  fepta  domefticae  celiulae , 
inftar  puellse,  fefe  verecundius  continen- 
tes  ,  prodire  tandem  coeperunt  in  Iucem. 
Cxterum  qui  ranti  viri  claritudine  atque 
fplendore  praevio  fumma  alacritate  felici- 
ter  incedere  videbantur  ;  ejus  difceffu , 
denfa  obte^tt  caligine  ,  maefli  refiliunt . 
Nam  ficut  eorum  egreffus  at  progreffus 
ipfe  extitit  dux  atque  promotor;  &  to- 
tum  id  quod  funt,  eidem  leflor  debes  ac- 
ceptum  ferre :  ita  jacluram  quoque  tuam 
in  eo  ex  ipfius  obitu  fenties ,  fi  forte  len- 
tiore  gradu  eofdem  fenferis  maerentes  in- 
cedere .  Quanta  vero  putas  illum  folici- 
tudine  pro  te  laboraffe  ,  cum  nutu  ,  voce  , 
quin  &  clamore  impellebat  ad  curfum, 
&  addebat  currenti  calcaria?  Jicetad  lon- 
gioris  vis  terminum  Nifsus  quoque  equus 
ipfi  fegnior  videretur  « 

At  privata  haec  dixerim  damna,  fk  nul- 
lius  ferme  momenti ,  fi  conferas  cum  il- 
lis,  quae  univerfa  Chriftiana  Refpublica_. 
pafla  eft  tanti  obitu  facerdotis  ,  do&rina 
etfi  non  primi ,  inter  primos  certe  adnu- 
merandi  ,  probitate  vero  nulli  fecundi  . 
Quis  umquam  compluribus  retro  decur- 
fis  faeculis  adeo  de  Chriftianis  litteris  be- 
ne  meritus  reperitur?  cujus  induftria ,  in- 
termortua  Editio  Septuagintaduorum  re- 
diviva  inexpeflata  comparuit  ;  &  noftra_> 
Vtilgatn,  plurimo  excuffo  pulvere,  enite- 

fcit ; 


(r)  ttitr, 

*dverf, 
Lucif. 

XV. 
Martinus 
quacrit 
Hilaritim. 


XV7, 
De   Anto- 
nii  Cardi- 
nalis    Ca- 
rafa?  obi- 
tu    Auflo- 
ris  ludus. 


XVII. 
Quintar 
xftim.itio- 
nis    Anr. 
Card.  Ca- 
rafa  , 


\ 


$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
360. 


LlBERII    PaT. 

9- 


CONSTANTII    ImI*. 
24. 


xvni. 

Macedo- 
nius  & 
collega: 
cjuid  in 
Spirirurn 
fanctum . 


(il)  Hier.de 
$crip.tccl. 
in  Estfdio. 

XIX. 

Xf>)  Sozom. 

i.^.c.16. 

Maratho- 
«ius  pro- 
pagator 
ha-refis 
Macedo- 
Dianx . 


fcit ;  cujus  &  diligentia ,  Oecumenica  an- 
tiqua  Concilia,  tam  Latine  quam  Graece 
confcripta,  jam  funt  candori  priftino  re- 
ftituta:  Quje  Federicus  Borromaeus  S.  R. 
E.  diaconus  Cardinalis  Ampliffimus  ,  ei  in 
adeo  honeftiffima  fun&ione  dignus  haeres 
accedens  ,  recognita  &  aufta  fub  praelo 
habet.  Sed  &  ejufdem  veneranda?  memo- 
riae  yiri  induftria  tres  etiam  tomi  Epi- 
frolarum  Romanorum  Pontificum,  ingens 
plane  Ecclefiae  Romanae  thefaurus  e  rude- 
ribus  antiquiratis  effoflus ,  jam  habentur 
excufi.  Quo  quidem  nomi.ne  quis  neget 
tmiverfam  ei  Ecclefiam  Catholicam  debe- 
replurimum  ;  nifi  ille  tantum,  qui  inftar 
porci  negligit  margaritas,  &  facerdotum 
merita  reddituum  amplitudine  &  excre- 
fcentia  fordide  dimetitur?  At  dum  ha»c 
mecum  verfor  ,  haudabfque  fpeciali  Dei 
providentia  accidifle  videtur,  ut  poft  Hi- 
larii  recenfita  trophxa,  praeclariffimi  facer- 
dotis  monumentum  hic  intexamus :  quip- 
pe  qui  io  eo  quod  fpeftat  ad  ingenuam 
illam  ,  nulloque  humano  aflfeftu  praepedi- 
tam  in  dicendo  fententiam ,  &  reprehen- 
dendo  ,  qui  reprehenfibilis  effet ,  animi 
libertatem  ,  Hilarium  egregie  fuerit  imi- 
tatus  ;  quin  &  caeterarum  quoque  virtu- 
tum  fplendore  corufcus  ,  ac  virginitatis 
praefertim  nitore  fulgens  ,  vere  Reverenr 
diffimus  atque  Illuftriffimus  &  vixit ,  & 
obiit.  At  jam  invita  licet,  tanto  duclore 
orba  ,  ad  contextum  rerum  geftarum  re- 
vocetur  languida  ac  triftis  oratio . 

Quod  vero  haereticorum  omnium  com- 
muneeft,  nempe  ut  in  detenus  prolaban- 
tur  :  fimulatque  Macedonius  Epifcopatu 
Ecclefiae  Conftantinopolitanae  abdicatus 
fuit;  licet  ab  Acacio  diffentiens,  diceret 
Filium  Deum  eife  ,  &  cum  aliis  rebus  0- 
mnibus ,  tum  fubftantia  Patri  fimilem; 
Spiritum  tamen  fanclum  non  ejufdem  cum 
Patre  &  Filio  honoris  participem  eife 
docuit,  fed  miniftrum  eum  &  famulum_, 
vocavit,  eademque  de  illo,  quae  de  An- 
gelis  vere  dici  poffint  ,  differuit.  In  cu-? 
jus  opinionis  cum  eo  focietatem  venere 
Eleufius  &  Euftathius,  &  quotquot  eo 
tempore  ab  illis,  qui  contrariam  feclam 
fequebantur,  abdlcati  fuerunr,  Bailium_. 
quoque  Ancyranum  eadem  Macedonii  ve- 
nena  ebibilfe  una  cum  Euftathio  Sebafte- 
no,  teftatur  S.  Hieronymus  (a)  eumque 
Macedonianae  partis  principem    nominat. 

Quorum  quidem  daffrtnce  (  inquit  So- 
zomenus  b  )  nott  exigua  populi  multttudo 
tum  Conflantinopolt ,  tum  tn  Bithynia , 
Thracia^  <ir  Hellefponto ,  lum  denique  in 
alits  nattonibus  finittmis  paruit .  Etenim 
vitam,  cui  populus  maxime  folet  animum 
attendere^  non  male  inflituebant .  Narn^. 
incejfus  gravis  illts  ,  &  vivendt  ratioji- 
milts  monachorum  fuit  ,  oratio  non  indi- 
ferta  ,  indoles  ad perfuadendum  apta  ;  qua- 
tem  etifm  eo  tempore  Mwttthoitiiw  fuifle 


tradunt:  qui  cum  Quxflor  ejjet  publieus 
militum  Vrcefeftis  infervienttum ,  multas 
collegit  divttias  :  &  ut  primum  milttiam 
deferuit ,  ad  conventus  eegrorum  &  pau- 
perum  cura  ac  fludio  fublevandos ,  fe  to- 
tttm  contulit ;  poflea  vero  Euflathii  Epif 
copi  Sebaflix  vitam  monaflicam  amplexa- 
tus  efly  &  conventum  monachorum  Con- 
flantinopoli  coegit  ,  qut  etiam  ad  hoc  tem- 
pus  fuccejjionis  ferie  continuatus  manet  . 
Hanc  hxrefin  partim  fludio ,  partim  pe- 
cunia  adeo  auxit  Marathonius  ,  uti  non^. 
Jine  caufa  (  ut  mihi  quidem  videtur )  Ma- 
cedoniani  a  nonnullis  Marathoniani  voca. 
rentur.  Kam  folus  ifle  cum  collegis  fuls 
monachis  cauft  extitit*  quo  minus  heec 
hcere/is  Conflantinopoli  penitus  extincla^. 
ejfet .  Etenim  ex  eo  tempore,  quo  Ma- 
cedojiius  abdicatus  erat  ,  ad  Imperiinn^. 
ufque  Arcadiiy  Macedoniani  neque  Eccle- 
jiam,  neque  Epifcopos  habebant  :  nam  il- 
lud  minime  ab  Ariants  permijfum  efl ,  qui 
omnes  fecum  dotlrina  &  opmione  dijjen- 
tientes  Ecclefits  eiecere,  gravibufque  af-< 
fecere   ruppliciis  *  Haec    Sozomenus  . 

Qui  tamen  in  eo  corrigendus  eft  ,  quod       XX. 
ait  ab  hoc  anno  ufque  ad  tempora  Arca-    Eleufius 
dii  Tmperatoris    Macedonianos    Epifcopis  propag*- 
caruifle :  nam  in  primis  liquet  ex  his  quae  ^jCgj0lf 
ex  Bafilio  difta  funt,   Euftathium ,   Eleu-  njanK. 
fium  ,   Bafilium    Ancvranum,  &  fi  qui  a- 
lii  depofiti  ab  Acacianis  in  Concilio  Con-   . 
ftantinopolitano  Epifcopi ,  hos  omnes  hae- 
refi    Macedonii    adh3?fifle  .    Ex    Gregorio 
Nazianzeno  item  conftat   ad   Neclarium_. 
Epifcopum  Conftantinopolitanum  fcriben- 
te  (<)•>   jam  tempore    Theodofii    Mace-  U)  Cregor. 
donianos  fibi  Epifcoporum  nomina    ufur-  ttatian. 
pafle;    nam  ait:   Macedoniani   autem  fa-  a*  Nff7.tr. 
flione  contendeutes   eo  temeritatis    &    ve- 
fanice  proruperunt ,  ut   Eptfcoporum  nomen 
fibi    ipjis    adfcifcant ,  atque  his    in    locis 
appareant ,  caputque   exerant  ,   Eleujiunu* 
ftcc  eletfionis   attfforem  garrientes  .  Haec 
Gregorius.    Quod  autem    Eleufius  Cyzici 
Epifcopus  ejufmodi  Macedonianorum  hae- 
refis  habitus  C\t  facile  princeps ,  inde  ac- 
cidit;  quod  cum  Macedonius  in  fuburbiis 
Conftantinopolis    agens   ,    haud  diu  poft 
exceflent  ex   hacvita(V):    poft   obitum  ^)  Sozom. 
Conftantii   Eleufius   Cyzici   praevalens,   i-  lib.^c.i j. 
bidem    propagavit    feclam    Macedoniano-  (0   Anfft. 
rum  ;  ob  eamque  caufam   eadem  urbs  di-  Nie.qq-i. 
cla  fuit  Civitas    Macedonianorum  :    fic  e-  ^,"""'6' 
nim  eam  appellat  Anaftifius    Nicaenus  E-  s'an^  Ptm 
pifcopus,   cum   praeftigias  ejufdem  Mace-  trum\ 
doniani  magi  recenfet  his    verbis  (  e )  : 

Fui  &  afpexi  hxrettcum  Cyzici  ,    quos      x^, 
efl  Civitas  Macedonianorum  ,   qtti    dicun-  pr£eiiiE':£ 
tur  Pneumatomacht  ;  qui  oleam   arborem ,  Macedo- 
exloco  in  quo  flabat ,  in  alium  locum  pre-  niani  Epi- 
cationis    prxtextu  tranftulit^   adumbrata.  fcopi. 
ram  feneflram  inanis  eorum  auditorii .  Et 
cum    quidam    iniquus   foenerator    vexaret 
mulieretn    viduam    propter  xs  alienutn^, 

mari- 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 

360. 


LlBE 


Rri 
9* 


Pap. 


CONSTANTH    IMP. 

24. 


(.»)  x.  Cor, 
11 . 

xxir. 

Quales 
Auctores 
feclae  M.t- 
cedonia- 
nx . 


XXIIT. 

Ser.ipion 

ad    Atha- 

nafium 

deMace- 

doniinis 

fcribit. 


(b)  Ath.  ttd 
Serap.  de 
Spir.  S. 

XXIV. 
Epiftjla 
Serapio- 
nis. 


XXV. 


rtiarhit  &  ab  ea  exigeret  non  quod  debe- 
bat ,  fed  longe  amplius:  Hoc  cum  refcivif- 
fet  pra>diclus  Epifcopus  hcereticus ,  ejus 
marito  nondum  fepulto  ,  cutn  adhuc  effer- 
retur ,  detinuit  leclum  in  quo  jacebat , 
&  ejfecit  ut  loqueretur  mortuus ,  &  diceret 
quantum  deberet  maritus  fuo  creditori . 
Hoc  autem  hteretico  mortuo ,  in  ejtts  quo- 
que  monumento  effifta  funt  diverft  fpeclra 
hr  Jigna .  Vropterea  ergo  non  oportet  , 
quemlibet  qtti  fignafacit ,  tanquam  fanclum 
admittere  ,  fed  examinare  convenienter  ei 
qui  dicit  (a)  :  Kolite  omni  fpiritui  credere  : 
Probate  fpiritum^  num  ex  Deo  fit.  Haecipfe. 

Magna  igitur  facta  eft  Macedonianis  ac- 
ceflio  tum  ex  affeclatis  operibus  fanclis  , 
tum  etiam  quorumdam  ipforum  praeftigiis . 
Cseterum  provocafle  eos  ad  fuum  ipforum 
auclorem,  hoc  ipfum  confutalTe  erat:  fiqui- 
dem  (quod  teftificatione  antiquorum  omni- 
um  comtat)  Macedonio  nullus  umquam  hae- 
reticorum  reperitur  extitifle  crudelior  ; 
&  Eunomio  feclae  propagatore  nemo  fce- 
leftior ,  ut  qucc  fequenti  anno  de  ipfo  di- 
cenda  funt  facile  demonftrabunt :  de  im- 
manitate  autem  Macedonii  fuo  loco  fupe- 
rius  aclum  eft :  de  Macedonianis  vero 
fspe  dicendum  inferius :  modo  fatis  d«o 
ipfo  exordio  haerefis  poft  Svnodum  Con- 
ftantinopoli  habitam  ,  ejufque  propaga- 
tione  fignificaffe. 

Jam  vero  cum  increbrefcens  fama  novae 
haerefis  pervafiffet  quoque  iEgyptum  ,  Se- 
rapion  ille  Magnus  Epifcopus  Thmuis 
reddidit  de  his  certtoreni  Athanafium  la- 
tentem  hoc  quoque  tempore  in  eremo  : 
quibus  ille  auditis ,  licet  e  latebris,  con- 
tinuo  &  tpfe  primus  jacula  intorquere-» 
aggreffus  eft  in  monftrum :  id  quiderru, 
redditae  ab  Athanafio  litterse  ad  Serapio- 
nem  fuo  ipfarum  initio  his  verbis  figni- 
ficant  (b  ). 

Litterce.  tui  Jantlijftmi  affeflus  datte  mi- 
hi  funt  in  eremo .  Etji  tum  acerba  erat 
contra  nos  perfecutio ,  &  multiplex  perve- 
fligatio  eorumf  qui  me  ad  necem  quxre- 
bant ;  tamen  Pater  mifericordiarum ,  & 
Deus  totius  confblationis  nos  in  litteris 
tuis  confolatus  ejt :  nam  refricata  mihi 
memoria  ttue  pietatisy  cteterorumque  qui 
legittmi  ingenuique  Chrijtiani  funt ,  vide- 
bar  mibi  eos  pnefentes  habere  .  Diu  igi- 
tur  eas  litteras  cum  gaudio  tn  manu  te- 
ttebam  .  Caterum  ubi  eas  perlegijfem ,  in- 
ccepi  denuo  mxrore  angi  .  Scripjtfli  enim , 
carijftme ,  &  vere  dejideratifjime ,  &  i- 
pfe  ,quoque  mtejtus)  quofdam  ex  Arianis 
frodtijfe  yqui  cum  male  ferant  bafphemiam 
in  Filium  ,  ipji  tamen  male  fentiunt  dt>_, 
Spiritu  Sanclo  :  dicuntque  non  folum  crea- 
turam  ejfe  ,  fed  unum  quoque  ex  fpiritibus 
tninijtris ,  &  gradu  tantum  a  c<eteris  An- 
gelis  diffbrre ,   &c. 

Sed  eo  periculofius  eadem  haerefis  graf- 
fari  ccepit,  quod  licet  prodiret  ex  Aria- 


nis  ,  tamen  ejus  promulgatorcs  adverfari 
fe  Ario  profitebantur  ;  atque  adeo  vene- 
num  melle  illitum,  nempe  Catholico  no- 
mine  fuper  inducro  ,  propinabatur .  Unde 
idem  Athanafius  ad  eumdem  prope  finem, 
poft  multa  in  confutationem  novae  hsre- 
fis  egregie  lucubrata  ,  ha?c  addit :  Sed 
gratice  Deo ,  quod  (  ut  fcribis  )  latere  ne- 
quiverunt  fub  eo  prcetextu  ,  quo  fejimulant 
Arianis  contradtcere ;  nam  &  apttd  tllos 
in  odto  funt ,  e 0  quod  Spiritum  dumtaxat  , 
&  non  pariter  cum  eo  etiam  Verbum  crea- 
turam  ejfe  pronunciant ;  &  male  apttd  0- 
mnes  audiunt ,  ut  perduelles  ,  oppupnato- 
refque  Spiritus  fancli :  Et  paulo  poft  ;  Ego 
igitur  etji  agam  in  eremo  ;  tamen  ob  im- 
probitatem  eorum  ,  qui  alios  avertunt  £_. 
veritate  ,  nihili  faciens  eorum  de  nojlrct 
dtttionis  tenuitate  &  humilitate  fubfan. 
nationes  paucis  Jcripji ,  &  tux  pietati 
tranfmiji *,  plurimum  te  exhortans ,  ut  in 
ijlis  le^endis  qucedam  emendes  ;  &  ubi 
imbecillior  ejl  ditfio,  veniam  dones.  Ego 
enim  fecundum  Apoflolicam  a  patribus  ac- 
ceptam  fidem  ifla  tradtdi ,  nihil  prorjus 
aliunde  aditciens  ;  Jed  Jicut  didiceram  > 
fcrtpji,  qu<e  cumfacris  Scripturis  congrue- 
rent  ,  &c . 

Ab  Athanafio  igitur,&  ex  eremo,  ubi 
velut  fagitta  in  pharetra  latitabat  (  c  )  , 
primum  tamquam  e  nubibus  fulmen,  ad- 
verfus  Pneumatomachos  recens  obortos  , 
fcriptio  prodiit ;  ut,quem  acerrimum,. 
divinitatis  Filii  vindicem  idem  divinus  Spi- 
ritusconftituerat,  eumdem  quoque  volue- 
rit  effe  fuse  unius  cum  Filio  &  Patre  fub- 
ftantiae  defenforem  .  Hic  rurfus  illud ,  le- 
<5tor,  confidera  ,  a  quonam  ejufmodi  hae- 
refis  promulgetur,  &  a  quo  primum  pa- 
riter  impugnetur  ;  ut  vel  ex  perfonis  fal- 
tem  difcas  dignofcere  dogmatis  veritatem . 

Ecce  tibi  Macedonius  ,  ex  hominum  car- 
nificina  exiens,  fan&orum  caede  cruentus, 
martvrum  madens  fanguine  ,  totus  tumens , 
totus  furens  ,  adeo  ut  eam  ob  caufam  a_. 
caeteris  Arianis ,  quod  ejus  nomine  fecta 
nimium  infamaretur,  &  ab  ipfo  Impera- 
tore  Conftantio  ,  Catholicorum  alioqui 
pcenarum  avido ,  odio  haberetur,  atque 
a  fede  Conftantinopolitana  pariter  depo- 
neretur  magna  cum  ignominia:  Hic  ,  in- 
quam ,  fic  comparatus ,  cum  in  odium  fuo- 
rum,  a  quibus  fententiam  juftam  paffus 
erat,  Arianae  haerefi  incaeperit  adverfa- 
ri ;  ne  tamen  impius  &  veternofus  hae- 
reticus  impietate  careret  ,  haerefin  ta- 
lem  ,  tantamque  fatanae  afflatus  fpiritu  ad- 
verfus  Spiritum  fanflum  blafphemiam  fu- 
ribundus  evomuit .  Cui  ex  adverfo  pro  af- 
fertione  divinitatis  Spiritus  fancti  progre- 
ditur  e  fancta  eremo  Athanafius,  mitiffi- 
mus  omnium  hominum  ,  non  inferens,  fed 
patiens  perfecuttones  ;  non  perdensquem- 
quam ,  fed  factus  caeteris  caufa  falutis,  de- 
que  exantlatis  pro  veritate  tuenda  certa- 

mi- 


Prodit 
Haerefis 
Catholico 
nomine  . 


XXVL 

(c)  Hieremi 
l. 

Athanafl- 
us  priinus 
oppugnat 
hjerefin 
Macedo- 
nianam  • 


xxvir. 

Ex  meri- 
tis  perfo- 
narumco. 
gnofci  in- 
terdum 
Dogmata. 


8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ClIRISTI 

3<5o, 


LlBERII    PAP» 

9- 


CONSTANTH   IMT. 

24. 


niinibife  mille  coronis  auftus  ,  ubique  fpe- 
ctatus  ,   &  Ecclefiae   Catholicx    laudibus 
commendatus  ,  licet  numquam   fatis  lau- 
datus . 
XXVIII,       Hos,  inquam,  cum  tamquam  in  campo 
Perutilis    ad  certamen  pofitos  contemplaris,  quem 
admoni-     horum  divino  afflatum  Spiritu  ,   veritatis 
110  •  patrocinium  fufcepifiTe    dixeris?     Mace- 

donium  ne    inferni    fuligine   plane   fur- 
Vum  ,  gehennaeque  ignes    fpirantem  ,  an_ 
Athanafium  jubafe  operum  fanftorum  co- 
rufcantem  ,  &  divini    Spiritus  gratia  fu- 
blimatum  ?  Erit  id  perfacile  cuique  judi- 
care  ;  ut  nec  opus  fit ,  ex  aliis  probatio- 
nibus  fuperadditis  ,  fecundam  vel  tertiam 
a  Judicibus  expeftare  fententiam.  Sit  ti- 
bi  (quod  alias  teadmonuifie  meminimus  ) 
ad  alia  omniadijudicanda  dogmata,  quse- 
nam  vera,   vel   falsa ,  collatio  ifta  tam- 
quam  Iapis  Lydius.  Cum  enim  perfpexe- 
lis,   quis  qualifve  fuerit,  &  quem  finem 
fortitus  fit  dogmatis  cujufque  au&or,   & 
qui  pariter  qualefve   ejus  impugnatores 
extiterint;  erit,  ut  in  his   dignofcendis , 
compendiofa  quadam  via  fcopum  verita- 
tis  attingas , 
XXIX.        Sedutad  Athanafium  redeamus,  admi- 
Atlianafii  randa   plane  in  eo  elucet  modeftia ,  ani- 
wodeftia.  niique  demifllo,  dum  fua  fcripta  a  Sera- 
pione  cupit  emendari .  Talis  namque  ef- 
fe  confuevit  Orthodoxorum  traftatorum  , 
quamtumlibet  fcientia  eminentium ,  men- 
tis  non  fublime  fapientis,  vel  faufto  tur- 
gentis    inftitotio,   ut    libenter    fua    ex- 
ponant  aliorum   arbitrio ,    eorum    prse- 
fertim,  quos  noverint  cum    fidei   fince- 
ritate  egregiam  fcientiam  habere  conjun- 
dtam  ,  Erat  hujufmodi  quidem  Serapion^. 
ifte,  ex  monacho  Epifcopus,  &  Theolo- 
gicis  facultatibus  apprime  imbutus ;  do 
cujus    fcnptis  hsec    Sanftus  Hieronymus 
(*)  Hier.     (a):  Serafion  (inquit)  G/uxsoog  JHgypti  ur- 
dcscript.    bis  Eptfiopus  ,qui ,  ob  elegantiam  ihgenii, 
Erd.  in      cognomen  Scholaftici  meruit ,  carus  Anto- 
Serap.        nt0  monacho  ,  edtdit  adverfus  Manichceum , 
egregium  librum  ,  &  de  Pfalmorum  titu- 
hs  aliumy  &'ad  diverfos  utiles  epiflolas:  & 
fub  Conflantio  Principe  etiam  in  confeffio- 
tie  inclytus  fttit .  Uxc  ipfe . 
a  -Sf"ii       Porr°  b,a(Phemia  ifta  Poftea  ab  iis  quo- 
dcm  &    *  °>ue  *ui  FiIium  Dei  pariterblafphemabant, 
Macedo.    aD  Arianis  inquam  ,   avide  fufcepta  eft  ; 
niani.        ac    proinde  ubicumque  tam  in   Oriente, 
quam  in  Occidente,    Ariana  hserefis  dif- 
funderetur,  Macedoniana  aeque  propagaba- 
tur  :  adeo  ut  ad  novellam  hserefin  fulcien- 
dam    nihil    omitterent   Ariani,    falfantes 
ea  de  caufa  etiam  facros  codices:  hinc  ju- 
fta  illa  S.  Ambrofii  querela  in  commenta- 
(h)  Amhrof.  rlis  quos  edidit  de  Spiritu  fanclo  (b): 
ie  spirttu  jpj}  (inquit)  Dominus  dixit   in  Evange- 
Sana.  /.3.  lt0  .  Quoniam  Deus  Spintus  eft  :  quem  lo- 
cum  ita  exfreffe  Ariani  tefttficamini  effe 
de  Sfiritu  ,    ut  eum  de   veflris  codicibus 
auferatis :  atqne  utinam  de  veflris ,  &  non 


etiam  de  Ecclefice  codicibus  tolleretis  .  E» 
enim  temfore,  quo  impix  infidelitatis  Au- 
xentius  Mediolanenfem  EccUfiam  armis  e- 
xercituque  occufaverat ,  vel  a  Valente_, 
atque  Vrfacio  nutantibus  facerdotibur  fuis 
incurfabatur  Ecclefia  Sirmtenfis  ,fa\fmn_. 
hoc  &  facrilegum  fimulacrum  tamen  *«_ 
Ecclefiafticis  codtcibus  deprehenfum  efl  :  & 
fortafle  hoc  etiam  in  Oriente  fectflis  .  Et 
litteras  quidem  potuiflts  abolere  ,  fedfi- 
dem  non  potutflis  auferre  :  flus  vos  illx 
litura  frodebatt  fl»s  illa  litura  damna- 
bat  :  neque  enim  vos  foteratis  oblinire  ve- 
ritatem ,  fed  illa  litura  de  libro  vitce  no- 
mina  veflra  delebat .  Haec   Ambrofius. 

Sed  &  eodem  ferme  tempore  Donatum    XXXL 
EpifcopumCarthaginenfem  partis  fchifma-  Donatus 
ticorum  ,    quod  foedus    (  ut   diftum  eft  )  fivet  h*- 
iniiflet  cum  Arianis,  teftatur  S.  Hierony-  re»Mace- 
mus  fcripfiffe  librum  de  Spiritu  fanclo,  A-  aoniana:  • 
riano  dogmati  congruentem  .    Sic  igitur 
videas  ,  eam  hserefin  ipfo  fui  ortu  ,  faven- 
tibus  Arianis,  eamque  ferentibus ,  perin- 
de  ac  Arianum  contagium  ,  univerfum  pro- 
pe  Chriftianum  orbem  occupafTe  :  qua  de 
re  fsepius  inferius  . 

Quod  autem  ad  Eudoxium  f3>cem  hx-  XXXII. 
reticorum  omnium  fpeclat  ,  quem  tam- 
quam  oftentum  Conftantius  Irnperator  in 
Ecclefia  Conftantinopolitana  evexit  Epi- 
fcopum,  So7,omenus(c)  haec  habet :  Ad  U)  Sozom. 
decimum  vero  Confulatum  Conftantii  ,  Ju-  ^;/;*.5: 
liani  vero  C<eraris  tertium  ;  primo  temfo- 
re  quo  conventus  in  dedicatione  magn<e  il- 
lius  Ecclefite  ,  quam  Sapienti*  nomine  nun- 
cufant  ,  acebantur  ;  fertur  ,  'Eudoxiunt-. 
confcenfo  Epifcopali  folio  ,  quo  pofulum  do- 
ceret  (  fubrogatus  erat  in  locum  Mace- 
donii ,  ejus  Civitatis  Epifcopi  )  in  ifjo 
concinnis  exordio  dixtjfe  ,  Patrem  imfium 
ejfey  Filium  vero  pium .  Quo  ditlo  cttm  fo- 
fulus  tumultuari  tnciperet :  Conquiefcttey 
inquit :  Patrem  impium  dico,  quia  nemi- 
nem  colit :  Filium  vero  fium  ,  quia  Pa- 
trem  coluit .  Ouod  cum  dixiffet ,  rifus  au- 
ditoribus  excitatus  efl  .  Sic  Judebat  fcele- 
ftus  in  rebus  maximi  ponderis,  veluti  jo- 
culator.  At  fubdit  Sozomenus. 

Efl  forroabiflo  &  Acaciocommuni con-  XXXIII. 
fenftt   maxime   laboratum,  ut  omnes  in  0-  Studium 
blivionem  decretorum  Concilii  Htcceni  ad.  f  ui°x".. 
ducerentur  ,  Ouinetiam  formulam  fidei  A-  ' 

rimini  ferleffam,  cum  appendtcults  ,  quas 
ipfi \  quttfi  eam  meliorem  ejfecluri ,  adje- 
cifient ,  palflm  in  univerfum  hnpertum  mi- 
ferunt  :  jufferunt ,  idque  de  Imperatortt 
mandato,  omnes  qui  ei  fubfcribere  recufa- 
rent ,  exilio  mulclari  .  Namfirunt  hoc  flu- 
dium  ab  illis  fufceftum  ejfet  quod  futa- 
bant  facile  fe  ac  fine  negotio  conatumfuum 
ad  exitum  ferducluros  .  Quod  quidem  ca- 
lamifatum  initium  erat  flane  maximarum  , 
Siquidem  ferturbatio  non  dtjjimtlis  hisy 
quas  ante  commemoravimus  ,  fer  totum  Im- 
ferium  fervafit ;   itemqtte  ferfectttio  faf 

fere 


Eudoxii 
petulan- 
tia. 


Cum   Crltice  Pagii 

Christi  Liberii  Pap. 

360.  9. 


9 


CONSTANTI!    IMP. 
24. 


XXXIV. 


(/»)  Theod 

Eudoxian 
dicliiEtia 
tli». 


V>)  Ba/il. 
adverf» 
Eunom. 
l.t.prope 
frinc. 
XXXV. 
Eunomius 
Haerefiar. 
procaci/Ii- 
nuis. 


(e)  Sozom. 
i.j.t.i-j. 


(d)  Theoi. 
L4.  h&ret. 


fere  illis ,  quas  Gentiles  Imperatores  jam 

olim  excitaverant ,  omnes  omnium  Eccle- 

Jias  occupavit.  Ham  licet  quibufdanu. , 

quantutn  ad  cruciatus  corporis  attinebat , 

remijjior  videretur  ;  prudentibus   tamert^. 

propter  dedecus   multo  revera   acerbior  . 

Kam  utrique  ,  &  qui   perfecutionem  cie- 

bant ,  &  qui  erant  eadem  affliftati  ,  de 

Ecclefiafuerunt .  Itaque  eo  turpior  clades 

erat ,  quod  quce  hofles  facere  folent ,   ea- 

dem  in  tribules  facla  funt .   Atqui  facra 

lex  vetaty  tales  nos  oftendere  etiam  ad- 

'verfus  exteros  &  peregrinos  .  Ifla  quidem 

novitas  a  multis  approbata>  in  dies  magis 

magifque   crevit ,  &  ad  aliarum  rerum-. 

novandarumfludium  ferpfit;  atque  arrogan- 

tia  elata ,  patria  &  avita  infiituta  capit 

contemnere  ,  legefque  proprias  &  fuas  con- 

dere.  Haec  ex  Sozomeno. 

Creterum  quod  item  ad  Eudoxium  fpe- 
cTat  ;  tantae  compertus  eft  fuilTe  impieta- 
tis,  ut  cum  Eunomio  paria  de  Filio  Dei 
fentiret ,  eflfe  Patri  diflimilem  :  occulta- 
bat  tamen  fcelus  ;  fuadens  quoque  fcri- 
ptis  Eunomio ,  ut  horrenciam  blafphemiam 
ad  tempus  tegeret,  fore  aliquando  ut  eam- 
dem  magnificepropalaret:  ifthsec  quidem 
•  de  eo  pluribus  Theodoretus  (a)  ;  cujus 
.  quoque  affertione  illud  compertum  habe- 
'  tur,  Eudoxio  ob  excellentiam  impietatis 
Muam  inhaefifle  :  illum  vero  ambitiofe^ 
obtinuifle,  ut  eorumdem  haerefis  fecrato- 
res  non  ab  JEvo  iEtiani ,  fed  ab  ipfoEu- 
doxio  Eudoxiani  nominarentur.  Euno- 
mius  autem ,  licet  ab  Eudoxio  adverfus 
accufatores  faepe  defenfus  ;  tamen  cum  im- 
pius  effe  conviflus  omnino  fuerit,  confi- 
lio  ejufdem  Eudoxii  fugam  arripiens  ,  hae- 
refin,  quam  foverat  verbis ,  fcriptis  au- 
dactus  propalavit ,  atque  praeftans  impie- 
tateevafit  haerefiarcha  ,  ^Etio  magiftro  non 
impar  ,  de  quo  S.  Bafilius  (b  )  : 

Eunomius  ifle  Galata  ,  qui  e  rebusfibi 
ipfi  turpiffimis  faclus  illuftrior  (  Gloria 
enim^  inquit  Apoflolus ,  tn  confufione  i- 
pforum)  cum  futuris  pietati  pramiis  eum 
honorem  preetuliffet ,  qui  ipfum  confeque- 
retur ,  fi,  qux  nulfus  umquam  attigit  ,  con- 
fcripfijfet  ;  blafphemiam ,  quam  prejps  ad- 
buc  labiis  aliqui  obloquebantur  ,  fplendi- 
dis  his  fcriptis  fuis  aufus  efl  preedicare  : 
princeps  enim  aique  defenfor  totius  hare- 
fis  appellari  concupivit .  Haec  S.  Bafilius: 
qui  cum  Eunomium  appellet  Galatam, 
erroris  arguitur  Sozomenus  (  c  ) ,  dum  eum 
Cappadocem  patria  fuifle  tradit ,  ex  eo 
deceptus  ,  quod  ,  quem  conftat  vixifle  in 
Cappadocia,  natum  in  ea  Provincia  exi- 
ftimavit  :  homo  certe  ncquiflimus,  & 
fi  quis  alius  umquam  immenfo  tumore 
mentis  elatus  .  Etenim  quo  ejus  procefle- 
rit  faftus,  vel  infania  potius ,  vix  credi- 
bile  vtdetur:  nam  deeo  Theodoretus  ( d  ) 
haec  ait  :  Aufus  efl  enim  dicere  ,  nihilfe 
ex  rebus  divinis  ignorare  ,  fed,  ipfam  e- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V, 


Eunomu 

temerita- 

tem. 


tiam  divinam  fubflantiam  exatte  novijfe  i 
eamdemque  de  Deo  fe  habere  co^nitionem  , 
quam  de  fe  ipfo  habeat  ipfe  Deus .  Hoc 
ejus  furore  perciti  qui  funt  execrand*  il- 
lius  fetlte  parttcipes ,  audent  &  aperte  di- 
cere,  fe  ita  Deum  noffe  ,  ut  ipfe  fe  ipfum. 
Ita  Theodoretus . 

Ifthaec  de  procacia  Eunomii  cum  S.  Ba-  XXXVI. 
filius  accepiflet,  ut  ejus  retunderet  effe- 
rentem  fe  adeo  petulantiam,  fic  adipfum 
Eunomium  fcripfit  (e):  Qui  ea  qua>  funt ,  (e)Bafil. 
fcrutatu  facilia  effe  dicit ,  omntno  viam^.  epift.t62. 
quamdam  ac  rationem ,  ex  eorum  ,  qux  funty  Bafilius 
cognittone  ,  mente  fua  complexus  efi>  &  "d*!i"'e 
in  his  qu<e  comprehenfibtlia  funt  6-  mimu 
tiora^  exercitatus,  per  hujufmodi  cogni- 
tionem  &  incomprehenfibilem  phantafiam^ 
ultra  omnem  cognitionem  promovit.  Itaque 
quife  exiflentium  fcientiam  affecutum  effe 
gloriatur ,  exponat  nobis ,  quomodo  quod 
minimum  eil  eorum ,  qute  in  lucem  prodie- 
runt  ,  natura  habeat :  & ,  quce  formicx  fit 
natura ,  dicat :  an  fpiritu ,  vel  anhelitu 
vita  ipfius  contineatur  :  an  corpus  habeafi 
offium  diflriftione  concinnatum  ac  difcre- 
tum:  nervifhe  ac  nodulis  conjunSiurarum 
roborata  fit :  an  mufculorum  &  glandula- 
rum  complexu  ,  nervorum  natura  undequa- 
que  confervetur :  an  e  fincipite  per  dor- 
fuales  nodos  ad  caudam  ufque  medulld  pro- 
rogetur  :  utrum  ex  nervofee  pellicuU  con- 
flexione  motis  membris  /tt  progrediendi  fa- 
cultas  :  habeat  ne  hepar  :  an  fub  hepate 
fit  flava  bilis  folliculus  :  utrum  renes  ha- 
beaty  &  cor  ,  &  arterias ,  &  venas ,  & 
membranas ,  &  diaphragmata  :  nudavefit , 
vel  crinita  ;  an  unius  tantum  generis  ,  aut 
multifariis  utatur  pedibus  :  quamdiu  vi- 
vat ;  &  qua  fit  illi  propaganda  pofleri- 
tatis  ratio  :  quotuplo  foetu  ,  dum  generaty 
fcecundetur ;  &  quomodo  nec  pedeflres  0- 
tnnes  fint  formicce ,  nec  alatce  omnes  ;  fed 
alice  humi  repant,  alice  vero  per  aera  vo- 
litent .  Dicat  itaque  formicarum  nobis  na- 
tutam  ,  qtti  eorum.,  qune  in  natura  funt9 
fcientiam  cum  faflu  fe  prcedicat  affecutum  : 
atque  ita  demum  de  potentia  illa  omnent-t, 
intellecJum  fuperante  difputet  •  Si  vero 
fcientia  minutifjimce  formicce  nondum  es  af- 
fecutus  naturam  ;  quomodo  incomprehenfi- 
bilem  Dei  potentiam  imaginatione  tua  com- 
prehenfam  ejfe  gloriaris  ?  Haftenus  Bafilius 
ad  Eunomium . 

At  qui  tantam  fibi  divinarum  rerum  ar-   xxxvir; 
rogabat  fcientiam,  quique  negabat  Filium  Eunomif 
Patri  fimilem,  ipfe  fe  (  proh  fcelus!  )  fi-  arrogantia 
milem  fcientia  praedicabat  Altiflimo.  Sed  ^J?*0' 
quid  inde  evexit  ifte  ,   cum  fcrutatus  di-  §refla  • 
vinam  majeftatem  ,  in  terram  defcendens 
homines  docuit?  Audi  Gregorium  Nazian- 
zenum  (/)   Eunomii  &  Eunomianorum_. 
prodentemhorrendamauditu  blafphemiam:  (f>  &*£** 
Deum  quidem  (  inquit  )  Filium  effe  faten-  rtfHfi, 
tur  ,  cum  hoc  ab  ets  &  ratio  ipfa  &  Scri- 
ptur*  teflimonia  extorqueant  ifed  aquivo- 

B  ce 


Theod.  «n 


10 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 

160. 


Liberii  Pxr. 
9- 


CONSTANTII    ImP. 
24. 


ee  T>eum  dici ,  ac  nominis  folius  partici- 

fem  ejfe  contendunt  .  Perinde   ac   animal 

piclum  ,  animal  nomine  tenus   dicere  con- 

fuevimus  .  Et  de  Incarnationis  incompre- 

henfibili  myfterio    quid   affecutum  fe  di- 

xerit  homo  vaniloquus  ,    recitat    Grego- 

ta)Gree.    r'us  Nyffenus  (  a )  5  nimirum  ,  Dei  Ver- 

KylTenftie  oum  non  fccundum  fubftantiam ,  at  fecun- 

Mimal.i.  dum  virtutes  tantum  humano  corpori  uni- 

e.n.  tum  effe  . 

xxxvrrr.       Sed  &    fi   ad   inferiora   defcendas  ;  vi- 

Blafphe-     (]eas  f    qUjd    docuerit    in  Ecclefia   homo 

miar   alia?  fcjentja  Deo  non  impar :  qui  Filium  Dei 

fcunomn.  negavit  Deum;  nec  Verbum  hominem  fa- 

clum,  Joanne  ifte  fapientior  ,  affirmabat: 

hic  ,  inquam,  fidem,  quam  ipfe  prxdica- 

bat,  fufficere  ad  falutem   jaftabat,  etiam 

fi  gravia  atque  enormia  quis  crimina  per- 

petraret  ,   atque   in   iifdem  perfeveraret 

affidue.  Teftatur  id  de  Eunomio  Augufti- 

(b) Aug.de  nus  (^)*  En  quam  mirificum   &  excel- 

**w.f.54.  lentem  recentiores  haeretici   gloriari  pof- 

funt   fe  na&os  effe  do&orem  ;  qui  quaeil- 

le  ex  intimis    penetralibus  divinae  mentis 

fecreta   haufit  ,  aflfatim   participantes ,  id 

ipfum  eru<5tent ;  fatis  fcilicet  fidem  effe^» 

abfque  operibus  ad  falutem  • 

XXXIX        9^'n        n'c  '^em   i"orum  maS'^er  eas 

Recemio-  'n  'pforurn  animos  inftillavit  blafphemias , 

rumhxre-  Ql,as  &  avide  acceperunt ,  nimirum  ,  fan- 

ticorum      clorum  Martyrum  reliquiarum  ,  miraculo- 

cum  Eu-     rum ,  eifdemque  adhiberi    foliti    religiofi 

nomioan-  cultus  contemptum  :  de  eo  enim  haec  ha- 

enluio00"    ^  S*   Hieronyirais  (*)in  Vigilantium  : 

(c)Hier.      Rides  de   reliquiis  martyrum  cum  auclore 

adverf  vi.  hujus  harefeos  Eunomio  :   Ecclejiis  Chrifli 

gil.  tom.x.  calumniam  firuis  ;  nec   tali  fcietate    ter- 

reris,  ut  eadem  contra  nos  loqttaris ,  qu<e 

ille  contra    Ecclefiam  loquitur  ?  Omnes  e- 

nim  feilatores   eiur  Bafilicas  Apofiolorum 

&  martyrum  non  inprediuntur ,  ut   fctlicet 

tnortuum  adorent  Eunomium  ,  cujus  Itbros 

ntajoris  aucloritatis  arbitrantur  ,  quam^. 

Evangetia ,  &  in  ipfo  credunt  ejfe   lumen 

veritatis.  Et  inferius  de  eodem  Eunomio 

tradit,  ipfum  ,  inftar  Porphvrii ,  impiede- 

traxiffe   miraculis    fanftorum  Martvrum  , 

quae  dicebar   effe   praeftigias   Daemonum  . 

Docuiffe  pariter  eumdem  Eunomium  ana- 

baptifmum,  cum  fcilicet  rebaptiraret  eos  , 

qui  in  nomine  fanftifiimae  Trinitatis  bapti- 

(d)  Epipb.  zati  effent,  Epiphanius  (d  )   auftor   eft. 

b&rtfi-i^.    pe  origine  praeterea  &  creatione  animse 

N  /T.T     ma,e  fenmTe»  a  S*  Gregorio  Nyfleno  re- 

jLLs.  darguitur(r).  # 

XL.  Porro  adeo  infenfus  hoftis  fuit  fanctifli- 

AliaEu-     mse  Trinitatis  Eunomius,  ut   qua?libet  e- 

nomii  de-  tiam  figna ,  quibus  illa  repraefentaretur  , 

Iiramen-    amoverit :  nempe  trinam  in  Baptifmofie- 

ta*  ri  folitam  immerfionem .  Sed  &  illud  ri- 

diculum  in  baptizando  homine  excogita- 

vit ,  ut  magna  cautela  ageretur,  ne  aqua 

baptifmi  aha  membra ,  quam  quse  funt  fu- 

pra  peclus  ,  cum  quis  baptizatur  ,  ablue- 

rentur  .  Teftatur  id  quoque  de  ipfo  Theo- 


doretus  (/)»  qui  addit:  Ad  hoc ,    ut  id  (jTheod. 
integre  pnefiare  pojjet ,  plures  baptizandt  l.^.bxret. 
modos  excogttavtt ,  &  tnter  altos  illum  ,  fitb' 
cum    baptizandum    hominem  fupra  Jubfel- 
lium  inclinatum  ponunt ,  foras  tantum  ca- 
pite  prominente  ;  vel  modum  illum  ,   cum 
hominem  in  baptifterto  pojitum  totum  pan. 
ttis  involutum  ufque  ad  ungues^  partefu- 
periori  petloris  cum    capite  nudo  relttlo , 
baptizabat  . 

Sed  qualis  doclrina  Eunomius,  talis  &      XLI. 
vitae  moribus  fuit  :  quippe  difcipulus  JE-  Eunomius 
tii ,  afferentis  ,  abfque  peccato  licere  fio  impurifll- 
carnis  libidinibus    quomodocumque    pol-  mus. 
Iuere,  ficque  omni  ex  parte   turpifllmus, 
a  quibufnam  putandus  fe  tempcraffe    im- 
pudicitiis  ,  quas   cenferet  fibi    perpetrare 
fas   effe?  Vir  (  inquit  Ruffinus  g)  corpo.  (g)  RUfl;„t 
re  &  anima  leprofus ,  &interius  exteriuji  l.  i.f.xj.' 
que  morbo  regio  corruptus .    Magno  nam- 
que    damno  Fidelium,  vitam  longius  Eu- 
nomius  propagavit :  fiquidem  anno   deci- 
moquarto  Theodofii  Imperatoris  adhuc  fu- 
perftes  erat ,  quando  S.  Hieronvmus   fcri- 
bebat   commentariolurn  de   Viris  illuftri- 
bus ;  dequocum  meminit,  ait:   Ufqueho- 
dte  vtvere  dicitur  in  Cappadocia  ,  &mul- 
ta  contra  Ecclejiam  fcribere.  Refponderunt 
ei   Apollynariusy   Didymus ,    Bajiltus  C<e- 
farienjis ,  Gregorius  Hizianzenus  ,  Grego- 
rtus  Nvjfenus .  Hsc  S.  Hieronymus.  Le- 
gibus  quoque  Imperatorum  Catholicorum 
damnatus  eft,  quod  fecreto  conventus  co- 
geret:   unde  (  inquit  Theodoretus  b)  ac-  ^  rbeod. 
cidit ,   ut  iidem    Eunomiani   difti    fuerint  de  bxret. 
Trogloditae  .  Sed  &  teftatur  ad  fua  tem-  fabMb.^. 
pora  in  exiguum  numerum  ejus  feclam  re- 
daclam  effe  •   Habuit  difcipulos  magiftro 
impietate  non  impares,  &  inter  alios  Ur-  (*}  ■■■'•■  *• 
bicum  Potentinum ,  cujus  meminit   Atha-  ae  fi"- 
nafius  (  /  )  :  habuit  &  Philoftorgium  di-  ""*•     . 
fcipulum,  mgentem  laudum  fuarum   prae-  /^.ir<19. 
conem   (k). 

Quod  aurem  ad  Eunomii  lucubrationes     XLII. 
pertinet ;  non  tantum  fuerunt  impis,fed  Eunjmii 
planx  infulfae  ,  utpote    hominis    dialecli-  ftrlP,a 
cis  tantummodo  difcipl'nis   exculti  ,   qui  ^ualia  • 
facras    Iitteras   Ieviter    attigit  .   Socra'es 
(/),    ejus  fcriptorum  monimenta    recen 
fens  ,   haec  de  ipfo   ait:    Eunomtus   Aitii  (!)  Socrat. 
cognomento  impii  fcrtba  fuit :    qut  cum  eo'^'c'T' 
vitam  depens  ,  fallaces   ratioctnandt  crn- 
cludendtque  modos  ,  qui    funt   fophtjlarum. 
proprii  ,  ab  illo  didicity  eoCque  fedulotmi- 
tatus  efi .    Quinetiam   inantbus  tnepttfquc 
vocibus  operam  dare  ,  fophifmataque  qui- 
bus  ipfe  irretiretur,  contexere,  impudens 
aggrefus  ,  illtfque  arroganter  inflatus ,  ad 
blafphemiam  praceps  ruit .  Et   paulopoft: 
At  tametji  facrarum  Utterarum  prope  igna- 
rus  imperitufque  fuit ,  neque  potuit  omni- 
no  eas  intelligere  ;  tamen  verba  variare  , 
eademque  femper  aliter  atque  altter  dice- 
re  potuit .  At  quod  fibi  ad  dtcendum  pro- 
ponebatur  ,  numquam  attigit,  Jicut  feptem 

tomi 


Chkisti 
360. 


Cum  Critice  Pagii . 

LlJiERII    Pap. 

9 


II 

CONSTANTIl   IMP. 

24. 


XLIII. 
Harrefes 
ex  Ariana 
propaga- 
ta;  impie- 
late  . 
(a)  Theod. 
lih.4.  b&- 
ret.fah. 


XLIV. 

(b)  Sot,om. 
iih.  4.C.1J. 
M°letius 
rb  Eudo. 
xio  datur 
Epifcopus 
.Antioche- 
nis. 


iomi  ab  illo  tn  ApoftoVt  Pauli  ad  Roma- 
ttos  epiftolam  tam  inepte  compofiti  Jatis  per- 
fptctte  dedarant  •  Kam  cum  multa  vcrba 
inaniter  de  ea  eptftola  profuderit ;  injlttu- 
tum  tamen  Apoftoli  animo  capere  nullo  mo- 
do  valet .  Extant  alii  ejus  libri  his  conji- 
miles  ;  de  qutbus  Ji  cui  in  animo  fit  pe- 
riculum  facere  ,  in  magna  verborum  copict 
wiram  fententiarum  inopiam  reperiet.  fia- 
«Jtenus  Socrates  :  his  confentientia  alii 
quoque  fcripfere  ,  &  inter  Graecos  novif- 
firoos  late  Suidas  . 

Jam  vides,  lector,  ex  infelici  radico 
Arianae  haerefis  tot  prava  germina  propa- 
gata ,  nempe  Eufebianos  ,  ./Etianos ,  Pho- 
tinianos  ,  Eudoxianos  ,  Acacianos  ,  Euno- 
niianos  ,  Macedonianos  ,  atque  Pfatyria- 
nos,  quorum  meminit  Theodoretus  (a); 
qui  impie  dixerant ,  idem  effe  in  Deo  gi- 
gnere,  atquecreare  :  quibusadjungitCyr- 
tianos,  atque  Dulianos ,  qui  Dei  Filium 
Patrisfervum  phanaticedixerunt .  His  igi- 
tur  de  haerefibus ,  quae  ex  Ariana  haerefi 
pullularunt  ,  dequeamotione  &  fuffecYio- 
ne  diverfarum  fedium  Epifcoporum,  or- 
dine  recenfitis;  reliquum  eft  ,  ut  de  An- 
tiochena  fede ,  cui  praeerat  Eudoxius  tranf- 
latus  Conftantinopolim  ,  cuinam  poft  illum 
obtigerit ,  pauca  dicamus.  Atque  illud 
primo  memoria  repetendum  ,  Anianum., 
illum  ,  qui  Eudoxio  in  Concilio  Seleucien- 
fi  damnato ,  ab  eadem  Synodo  fuerat  fub- 
ftitutus  ,  a  Comitibus  eidem  Synodo  prae- 
fidentibus  fuiffe  in  exilium  amandaturo: 
atque  obeam  caufam  reli&a  erat  ipfa  Ci- 
vitasabfque  Paftore ,  libentius  ferens  fo- 
Jitudinem  fuam  ,  quam  haereticum  fibi  E- 
pifcopum  dari. 

Quo  tempore  (  inquit  Sozomenus  b  )  Eu- 
doxto  Ecclefiam  Conjlantinopolitanam  gu- 
bernantey  mttlti  Jedem  Antiochenam  ma- 
gno  Jludio  ambire  coeperunt ,  &  contentio- 
nes  ac  feditiones  varice  (  quod  credtbtlz-, 
erat  in  rebus  ejufmodi  eventre  )  tum  in 
clero  ,  tttm  in  populo  forte  ort<e  funt  :  nam 
finguli  eum  ,  qttem  fperabant  fecum  fid^j 
confenfurum,  ad  Ecclejiam  gubernandam 
delegerunt .  Kondum  enim  defierant  de  do- 
eirinafidei  difftdere ,  neque  adhuc  in  PfaU 
morunty  &  Hymnorum  cantu  confenferant  : 
fed,quod  canebatur,  finguli  ad  Juam  opi- 
ttionem  (  ut  ante  diftum  eft  )  accomoda- 
bant .  Cum  htc  igitur  ejfet  Antiochence  Ec- 
clefite  fiatus  ;  percommodum  vifum  eft  Eu- 
doxianis  Meletium  Sebaftia  Antiocbiam^ 
transferre ,  virum  tum  ad  dicendum ,  tum 
ad  perfuadendum  valde  idoneum  ,  ipfa  qtio- 
que  vitce  ratione  fpetfatum  ,  &  cum  tpjis 
jam  ante  opinione  conjuntlsm  .  Kamfama 
&  teftimatione  ejus  futurum  putabant ,  ut 
tton  modo  accolas  Antiochice  ,  verum  etiam 
ttrbes  finitimas  ,  &  maxime  ohm  Euftathia- 
ttos  ,  qui  ita  de  Deo ,  ficut  Concilium  Ki- 
c<enum  tradiderat ,  fentiebant  ,  omnino  ad 
fuajn  fetJam  attratiurus  ejfet, 
Atttt,  Eccl.  Tom.  V» 


Sed  Jonge  ipfos  fua  fefellit  optnio  .  Kam 
ttt  ventt  Anttocbtam  ,  dtcitur  magnam  po- 
pttlt  multitudtnem  tum  Arianorum ,  tum 
communionts  Paulini  in  unttm  convenijfe ; 
parttm  quo  eum ,  dc  quo  tam  celebris  fa- 
tna  ante  ejus  adventum  eo  pervenerat  ,  0- 
culis  viderent :  partim  quo  quid  dttlurttSy 
&  quibus  partibus  effet  fujfragaturus  ,  in- 
telligerent .  Etenim  fama  jam  illo  perva- 
Jerat ,  eum  dofirina  Concilii  Kicccni  ap- 
probatorem  efte .  Quod  quidem  eventus  rei 
plane  declaravit .  Kam  tamet/i  principio 
eo  genere  conctonum,  quod  ad  mores  in- 
formandos  pertinet,  publtce  utebatur ;  ad 
extremum  tamen ,  Filtum  ejufdem  cum  Pa- 
tre  Jubftantia  ejfe  ,  palam  ajjeruit . 

Dicitur  porro,  Archtdtaconum  illius 
cleri,  dum  adhuc  concionaretur,  ad  eum 
accurrijfe ,  &  ,  manu  admota ,  ejus  os  ob- 
turajje  :  eum  autem  manu  multo  eviden- 
tius  ,  qttam  voce ,  fententiam  fuam  populo 
indicajfe :  Kam  prtmum  tres  iantum  digi' 
tos  palantt  ut  omnes  viderent,  extendif- 
fe;  deinde  eofdem  rurfus  comprejjijfe ,  una 
folo  porreclo  ;  qua  quidem  manus  fuce  fi- 
gura  ,  tamquam  effigte  quadam ,  populo  ex- 
prejjit  tum  qme  fentiret  ,  tum  quce  dicere 
conftituiffet .  Cum  autem  bic  conatus  Ar~ 
chtdtaconi  fruftratus  ejfet  ,  &  ore  dimifto 
manum  Meletii  comprehendijfet ;  Meletius , 
cum  linguam  haberet  Itberam ,  clamore  , 
voce  ,  &  oratione  pleniore  fuam  dec(aravit 
opinionenty  populumque  cohortatus  eft  de- 
cretif  Kicteni  Conctlii  adharefcere  ;  iuge- 
nueque  apud  auditores  tefttficatus ,  eos  , 
qui  aliter  fentirent ,  a  veritate  penitus 
aberrare .  Llbi  vero  non  tntermifit  eadem 
tpfa  ,  quantum  poterat ,  adverfus  archi- 
dtaconum  ipjum  impedire  conantem  ,  modo 
ore  efferre,  modo  manu  vtcijjim  demon- 
firare  ,  &  111  utraque  re  entxe  pnejlan- 
da-t  homini  omnt  certamints  genere  exer~ 
citato  Je  fimilem  prcebere  :  Eujtathiam  ex- 
clamare ,  geftire ,  &  prce  gaudio  tripu- 
pudtare  :  Artant  autem  animos  demtttere 
coeperunt  . 

Qua  re  audita ,  Eudoxiani  graviter 
fuccenfere ,  fedulo  operam  dare ,  ut  Mele- 
ttus  urbe  illa  pellatur  :  eum  denuo  accer- 
fere  ad  fey  quo  pognitentta  adduftus  tum 
opinionem  mutaret  ,  tum  ea  ,  quce  dixe- 
rat ,  corrigeret .  At  cttm  de  fententia  mi- 
ntme  defijleret ;  Imperatoris  mandato,  & 
exturbatus  Ecclefia  eft>  &  in  exiliunu*. 
ejedlus  .  Quo  fatto  ,Jedes  Antiochena  Eu- 
z>ojo  delata  eft ,  qui  quidem  jam  antea  fi- 
mul  cum  Ario  abdicatus  fuerat :  Meletti 
autem  fautores ,  fe  ab  Arianis  fegregatt- 
tesy  conventus  feparatimegertmt .  Kam  qui 
ab  initio  Ftlium  Patri  confubflantialem 
ajjerebant ,  bi  cum  illis  communicare  pro- 
pterea  detrettarunt  ,  tttm  quod  Meletius 
ab  Epifcopis  Arianis  creatus  ftterat  Epi- 
fcopus  ;  tum  quod  hi  ,  qui  eum  fequebanturt 
A  Jacerdotibus  quoque  Arianis  baptizati» 
B    Z  Atque 


XLV. 


xlvt; 

Meletius! 
ex   infpe- 
rato  fidem 
Catholi- 
cam   pro- 
fitetur . 


XLVII. 

Meletius 
ejeclus  in 
exilium. 


12, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

7,60. 


LlBKRII   PAP. 

9» 


CONSTANTII       IMP. 

24. 


(  a)    Am- 
mian.hxo, 

in  fin. 
(b,    Epiph. 
bsxefi    7J 


(c)  Theod. 
Ijb.i,  £.31« 


XLVIIT. 

(d)  Socrat. 

i;6.i.  c.34« 
tufebius 

Epifc.  Sa- 
mofat.Me. 
letii  pro- 
«notor  . 


Atque  ifliquidem,  licet  doflrinx  fidei  con- 
fentientes  »  ob  hanc  caufam  dtvifi  funt . 
Imperator  autem ,  fimul  ut  acceptt  Perfas 
res  novas  moliri ,  venit  Antiochtam  .  Haec 
Sozomenus  .  Porro  adventuni  Imperatoris 
Antiochiam  nonnifi  circa  finem  hujus  an- 
ni  contigifle,  Ammianus  tradit  (  a  )  .  Ea- 
dem  quoque  de  concione  a  Meletio  ha- 
bita  Antiochiae  Epiphanius  (b)  meminit» 
immo  &  ipfam  integre  recitat ;  cujus  eft 
exordium  :  Sapientifflmus  Ecclefiafles  di- 
xit ,  Melior  eflfinis  orationis  ,  quam  prin- 
cipium  ,  &c.  utpote  quod  Meletius  in  fuae 
ipfius  orationis  fine  confeflus  effet  fanclif- 
fimam  Trinitatem  ,  Caeterum  de  his  agens 
Theodoretus  (c  )  confundere  videtur  de- 
pofitionem  &  exilium  Meletii  cum  in- 
greffu  ejus  in  fedem  Antiochenam:  nam 
Synodum  ,  cujus  meminit,  tempore  depo- 
fitionis  ejus  potius  contigifie,  ex  his  quae 
cseteri  tradunt ,  affirmari  pofle  videtur  . 
Sed  quod  ad  Meletium  fpectat ,  hallu- 
cinatus  eft  Socrates  (d)>  dum  ait,  ipfum 
Meletium  ex  kde  Sebaftena  tranilatum_. 
Berceam  ,  &  ex  hac  civitate  Antiochiam: 
cum  potius  Berceam  in  fedem  Sebaftenam 
in  locum  Euftathii  nuper  depofiti  fuerit 
fubrogatus,  &  communi  decreto  populi, 
annuentibus  Acacianis ,  Antiochiam  ac- 
cerfitus  .  Eufebius  enim  Epifcopus  Samo- 
fatenus,  cum  Meletii  animum  fatis  ex- 
ploratum  haberet ,  fentire  eum  quae  pia 
funt,  confentientia  Nicaenae  fidei ,  ad  eum 
eligendum  Antiochenos  Catholicos  per- 
fuafit,  cuin  reliqui  putantes  Meletium  a 
fuis  partibus  ftare ,  quod  ab  Acacianis  Se- 
baftenae  Ecclefix  praepofitus  fuiflet,  haud 
inviti  eleclioni  Meletii  confenferint :  quod 
quidem  decretum  eleflionis  firmatum  pa- 
ftis  conventis  ,  apud  Eufebium  ,  tamquam 
fequeftrem  ,  depofitum  eft  .  Sed  cum  (  ut 
diximus  )  in  publica  concione  fefe  Mele- 
tius  fecundum  Nicaenam  fidem  re<5te  fen- 
tire  profeflus  effet ,  ob  eamque  caufam 
c  fede  Antiochena  depofitus :  Acaciani , 
qui  tunc  erant  Antiochiae ,  decretum  il- 
iud  de  eleftione  Meletii  per   ipfum  Im* 


PAGIUS 

V. 

T)u&  Syrto- 
di  Antto. 
chensL    iiL. 

caufa.  Me- 
htii  . 


Ad  num.  L.  ad  LV.  Valefius  in  Notis  ad  Theo- 
doretum  lib.i.  cap.  31.  arbitratur  ,  Synodum  An- 
tiochenam  in  caufa  Meletii  habitnm,  de  qua  Theo- 
doretus  agit ,  eandem  elTe  cum  iJla  ,  de  qua  So- 
crates  Iib.  Lcap.45.  quam  ait  anno  fequenti 
Antiochiae  celebratam.  Sed  tam  Valefius,  quam 
Baronius  ,  aliique  duas  Synodos  Antiochenas  di- 
verfis  annis  congregatas  perperam  confundunt . 
Prior  Synodus  hoc  anno  coacla  ,  in  eaque  Me- 
letiut  e  Sede  Sebaftena  ad  Antiochenfem  trans- 
latus .  Hanc  Theodoretus  laudatus,  &  Libellus 
Synodicus  diferte  memorant  :  de  tranflatione  ve- 
ro  Meletii  in  ea  facla  agunt  Socrates  Iib,  1.  cap. 
44.  Sozomenus  lib.  4.  cap.  18.  Philoftorgius  lib. 
5.  cap.  1.  &  Hieronymus  in  Chronico  juxta  edi- 
tionem  Scaligeri  ad  annum  Abrahami  1376.  qui 
cum  menfe  Septembri  currentis  Chrifti  anni  de- 
(tnit  ,  Ex  quo  &  conftat ,  Meletinm  prxfenti  an- 
uo  ,  non  vero  fequenti ,  ut  inale  Vakfius  au- 


peratorem  nifi  funt  furripere  ab    Eufebit 
manibus  :    at  vicit  ejus  conftantia.   Rem 
porro  geftam  Theodoretus  (  d  )  narrat  his  (d.  Thsoi. 
verbis  :  ...     lib.i.a$, 

Eufebius  vero   ille    admirabilis ,    cujus    XLIX. 
fupramentianem  feci  •>  cuique  commune  de     Eufebu 
Meletio  decretum  commtjfum  futt ,  cum  vi-  Epifcopi 
deret  pafta  violata  ,  ad  urbem  fibi  concre-  Samofate- 
dttam  abttt.  Anant  autem,  vertn  ne  de~  ftantia# 
creti  Ulius   confcripti  tejiimonio  plane  co- 
arguerentur  >   perfuadent    Conflantio ,    ut 
nuncium  mitteret,  decretum  ab  Eufebio  pe- 
titurum  .  Imperator  ergoeorum  impulfu  mit- 
tit  nuncium  ,  qui ,  equis  in  ittnere  crebro 
mutatis ,  ^««1«  celernme  tum  aliquo  pro- 
ficifct  ,   tum  refponfa  ferre    conrueverat , 
Vbi  venit  ad  Eufebium ,    &  mandata  Im- 
peratoris  ei  exponit  :  Eufebius  ,  vtr  fane 
numquam  fatis  laudatus :   Kon  poffum  in- 
quit  ,  commune  decretum  apud   me   depofi- 
tum  reddere,  nifiomnes,   qui  mex  fidei  il- 
lud    commiferunt  ,    in  unum   conveniant  • 
Quod  refponfum  nuncius  refert    ad  Impe- 
ratorem .    Ille  ardens    iracundia  nuncium 
mittit  denuo  :  jubet   decretum  reddi  :  ad- 
ditque  in   litteris  fe  mandaffe  nuntio^    ut 
nifi  redderet  illud ,   dexteram  ejus    ampu- 
taret  :  cum  tamen  h<ec  ad  eum  perterrefa- 
ciendum  folum  fcripfiffet ,  Siquidem  vetue- 
rat ,   tabellarium  illud  facere  ,    quod  per 
litteras  Eufebio  minatus  fuerat .  Simulat- 
que  vero  diznnus  Hle  vir   refignatis    lit- 
teris  intellexit  fupplictum  ,   quod  Impera- 
tor  ei   minatus  fuerat ;  non  dexteram  fo- 
lum  ,  fed  Ixvam  etiam  extendit ,  jubetque 
utramque  abfcindere  :  Ham  decretum  (  in- 
qutt)  non  reddam ,  quod   Arianx  improbi- 
tatis  tam  clarum  indicium  dat .  Itaqu^j 
Imperator ,    intelletta  eius    animi    mapni- 
tudine   &  conjiantia^  &    tum   eum  pluri- 
mum  admiratus  eft ,  &  poflea  laudibus  ef~ 
ferre  non  deflitit .    Etenim    injmict  ,   pra- 
flantes  adverfariorum  virtutes  ,   magnitu- 
dtne  rerum  gefiarum  ad  id  compulfi ,   etiam 
admirari  folent .   Haclenus  de  his  Theo- 
doretus , 

Quodautem  depofitiones  Epifcoporum 

ab 


tumat ,  ad  Antiochenam  Sedem  tranflatum  .  Prat- 
terea  Socrates  citatus  dicit,  id  faclum  ,  Concilio 
apttd  Cenltantinopolim  congregato  ,  id  eft  ,  dum 
Concilium  Conftintinopolitanum  anno  prarcedenti 
inceptum  nondum  abfolutum  effet.  Quare  uno  eo- 
demque  anno  dua:  magnx  Synodi   coatfas. 

Fofterior  Antiochena  Synodus  habita  Tauro  & 
Florentio  CofT.  ut  teftatur  Socrates  cap.  45.  3"- 
no  fc»  fequenti  ,  cum  Euzoiut  ei  prtcfiet  Eccle- 
fix:  Meletius  enim  in  exilium  aclus  eft  a  Con- 
fiantto  ,  &  ipfo  Antiochis.  agente ,  in  patriarn 
ipfiut  Melitenem  ,  inquit  Phiioftorgius  lib.  j.  cap. 
5,  ideoque  hoc  anno  exeunte  ,  vel  initio  fequen- 
tis  .  Etenim  Conftantius  nonnifi  hieme  fub  finem 
pra:fentis  anni  e  procinclu  Perfico  Antiochiam  ve- 
nit,  tefte  Ammiano  Iib.  xo.  cap.  11.  In  hac  fe- 
cunda  Synodo  Antiochena  Ariani  eandem  Fidei 
Fermulam  recitarunt  ,  quam  priut  Con/lantinopoli 
ediderant  ,  ut  affcrit  Socrates  citatus  .   Sozome. 

nus 


L. 


VI. 
Secunda 
Synodut 
Antioche- 
na. 


Cum  Critice  Pagii . 


Cmristi 

160. 


Libeiui  Pap. 
9' 


CoNSTANTll   IMP. 
24. 


Synodus 
Antioche- 
11.1  in  cau- 
tt  Melc- 
tii . 


(*)  Spzom, 
Iik.x  Cl8. 

LI. 


Ex  ultima 
perfidia 
Ariano- 
rum  Ano- 
tniani 
Hxretici . 


ab  ipfis  quoquc  Arianis  abfque  Synodo 
minime  peragi  folerent ;  plane  demon- 
ftrat  ,  eam  ipfam  quae  fertur  Svnodus  An- 
tiochena  hoc  tempore  habita  aurloritate 
Conftantii,  ad  exauftorandum  Meletium, 
&  fubftituendum  Euzojum,  fuiffe  colle- 
clam  .Meletium  vero  hoc  anno  vigefimo- 
quartoConftantii  eleftum  Epifcopum  An- 
tiochenum,  &  paulo  poft  dejectum,  S.  Hie- 
TonymusteftaturinChronico.  Qua?  igitur 
caufa  Meletii  convenit  Synodus  Antio- 
chia*,  novam  rurfus  fidem,  eamdemque 
omnium  deterrimam  condidit ,  de  qua_. 
haec  in    primis   Sozomenus  habet   (a): 

Acaciani  vero  adhuc  quiefcere  non  pote- 
rant  ;  fed  Antiocbiee  rurfus  in  unum  cum 
paucis  quibufdam  congregati  ■,  decreta  qua 
ipji  fir.averunt ,  fimtdabant  :  jlatuebant- 
que  nomen  ,  Simile  ,  ex  formula  Arimini 
&  Conftantinopoli  perlecla ,  eximendum 
ejfe  :  &  filium  Patri  tum  fubflantia ,  tum 
voluntate  dtjjimilem  ejfe,  &  ex  nihilo  or- 
titm ,  Jicut  Ario  jam  ab  initio  placueraty 
docebant .  Ouibus  fuere  fubfidio  fefiatores 
JEtii  y  qui  primus  poft  Arium  his  nomi-. 
mbus  palam  aufus  eft  uti .  Unde  faclum 
eft  ,  tit  tum  ipfe  M?oc  ,  id  eft  ,  averfus 
a  Deo  ,  tum  ejtts  doclrin*  approbatores  A- 
namiani  ,  Cs-  Exucontii,  id  eft ,  FiliumVa- 
tri  dijfimilem  &  ex  nihih  ortum  ftatuen- 
tes  ,  appellarentur .  Ac  cttm  fautores  de~ 
cretorum  Concilii  Hicxni  fcifcitarentur  ab 
tllis  ;  qttemadtnodum  cum  Vilium  Deum  de 
Deo  conftterentur ,  eum  diffimilem  Vatrt  , 
ex  nibilo  ortum ,  idque  contra  fitam  ipfo- 
rttm  fidei  formttlaniy  afferere  auderent : 
refpondebant  ,  Vaulum  Apoflolum  dixif- 
fe ,  omnia  ex  Deo  ejfe  :  &  Filittm  in  hac 
•voce  ,  Omnia  ,  includi :  hacque  ratione 
fcriptum  a  fe  propofitumy  in  quo  fidem  fe- 


cundum  divinas  Scripturas  expofuerant , 
intelligendum  ejfe ,  Atqtte  iftud  quidem 
hoc  modo  invertere ,  captiofeque  ehidere 
conati  fttnt .  Ad  extremum  cum  mn  pof- 
fent  his  qui  eos  accuCarent ,  arguerentque 
fatis  plane  refpondere  ;  lefta  denuo  fidei 
formula  Conflantinnpoli  approbata  ,  dece- 
dunt ,  &  ad  fuas  ipforum  civitates  rever- 
tuntttr .  Haec  Sozomenus :  atque  hic  finis 
Arianorum  fub  Conftantio  Svnodoium . 
Habet  eadem  Athanafius  (b) ,  cx  quo  vi-  (b)  Atbxn. 
detur  idem  accepiffe  Sozomcnus  .  de  Synod. 

Porro    horum    omnium    fuifTe  Conftan-       LII\ 
tium  Imperatorem  antefignanum ,    idcm_,      ASaculs 
Athanafius  fubdit,  eumque  affirmat  in  hac  Sferoni 
ipfa  perfidia  omnium  extrema    ufque  ad  archite- 
obitum  perfeveraffe  ,   in  qua  &   baptiza-  clus . 
tum  efle  ab  Euzojo   hoereticorum    impu- 
riffimo.  Caeterum  etfi  ex  Athanafii  fenten- 
tia  Conftantius  horum  omnium   fcelerum 
auclor  eft  habitus :    Acacius   tamen  ,  qui 
ejus  inhaerebat  lareri ,  ab  eodem  Athana- 
fio  praedicatur  totius  impiae  molitionis  ar- 
chiteftus:   quod  enarrata  de    eo  fuperius 
facile   docent .    Cum  igitur  omnium    fen- 
tentia  Acacius  i(te  Ca?farienfis  Epifcopus, 
nullo  refragante  ,  exiftimatus  fit  Ariano- 
rum  omnium   nefandiffimus :  hic  clucidan- 
dus  eft  Hieronvmi  (c)  locus  fubobfcurus ,  ( c )  Hur. 
quo  ab  haereticorum  clafle  vifus  eft    Aca-  et'fl\  '**• 
ciumfubtraxifle,cumad  Minerium*  fcri-    .M,ner_ 
bens  fic  ait;  Ego  &  in  adolefcentia  mea  ,  vm 
_r   in  extrema  xtate  proteftor^    &  Orige- 
nem   &   Eufebium  Ceefarienfem    viros    ejje 
doflijjtmos  ,    fed  errafte  in  dogmatum  ve- 
ritate  :  quod  e  contrario  de  Theodoro,  A- 
cacio ,  &  Apollinario  pojfumus  dicere  ;  & 
tamen  omnes  in  explanationibus  Scriptura- 
rum  fudoris  fui  memortam  reliquere .    Haec 
S.  Hieronymus , 

At 


PAGIUS 


VIT. 
Conjlan- 
tiut  Syno 
do  pnori 
Antioche- 
na.  non  in 
tsrfuit  . 


nus  lib.  4.  cap.  19.  de  fecunda  ifta  Antloehena 
Synodo  loquitur ,  indicatque  ,  fecundam  fuiffe 
Antiochenam  ;  ait  enim  :  Aca.cittni  Antiockia  untt 
tum  paucit  itentm  congregati  ,  ett  t}'t&  prius  ipfi 
decreverunt ,  reprcbenderunt  ,  nomentfue  illudjimi- 
ie  ex  Formula  Fidei ,  Arimini  &  Conftantinopoli 
recitata  ,  exfungere  fiatuerunt  .  Jam  itaque  in 
eleclione  Meletii  ,  de  qua  proxime  Sozomenus 
iocutus  erat ,  prima  Synodus  Antiochena  cele- 
brata  fuerat . 

Conftantius  Imp.  priori  Concilio  Antiocheno 
in  quo  Meletius  eleclus  ,  non  interfuit  ;  hujus 
enim  eledtione,  feu  potius  e  Sebafiena  Ecclefia 
ad  Antiochenam  tranflatione  narrata  ,  Sozome- 
nus  cap.  18.  ait  :  hnpcrator  vero  ,  cum  Perfas  res 
novas  moliri  accepiffet  ,  Antiochiam  perrexit  ,  fub 
finem  nempe  currentis  Chrifti  anni  ,  ut  ex  Am- 
miano  lib.  io.  cap.  i_.  liquet .  Neque  Theodo- 
retus  lib.  _.  cap.  17.  ubi  de  jtraque  Synodo  An- 
tiochena  iu  unum  perperam  confufa  id  dicit ; 
imo  contrarium  infinuat,  cum  ait  ,  Meletium  ad 
Ecclefiam  Antiochenam  tranflatum  Antiochiam 
venifTe  acceptis  Imperialibus  littris  ,  Ptior  ita- 
que  Synodus  Antioch^na  habita  ,  dum  adhuc  Con- 
ftantinopoli  Conftantuis  moraretur  ;  fecunda  an- 
tto  (equcnti  , 


Sed  incertum  ,  an    eidem  Conftantius    adfue-      V^: 
rit.  Cum   tamen  ex  Chronologia  Codicis  Theod.  ^erqfitnile 
a   Gothofredo  condita  conftet  ,  Conflantium    an-  efleumm- 
no  fequenti    Antiochia?    fuifle  ,   verofimilius  eft ,  terfuiffe 
eum  Synodo  interfuifte  ;    &   id   Theodoretus  in-  poflenort  . 
finuat  ,    cum  ait ,  in  ea  Synodo  Meletium  inexi- 
lium  mifTum  effe  .  Meletius  nonnifi  anno  Chrifti 
CCCLXII,  Antiochiam  rediit .  Auclor  enim  Chro- 
nici  Alex  .  fub  illius    anni    Confulibns    fcribit : 
Meletius  ,  qui   ob    impietatem   &  alia   crimina  dc- 
pofitus  fuerat  ,   Antiocbiam  reverfus  ,   veterem  Ec- 
clcfiam  per  vim  occupavit  ,  adjunflis  illi  Clericis , 
qui  Jain    antea  depofti  fuerant   a  S.  Synodo  .   ln- 
ter    quos  prscipuus  erat  Viogenes  ex    Presbyteris  , 
pr&  reliquis   omnibut   concurfans     &  partet    adju- 
vans  :    (_r   Vitxlis    Laicus  ,  qui  femper  fraudet  at- 
que  impofluras  exercuerxt  .  Hic  ulteriut    progreffus 
ad  extremum    offenfus   Meletio  ,  ab   illo  fefe    abru- 
pit ,  &  b&refim  ipfe  quoque  ridendam   condidit  ,  * 
qua  etiam    bodieVitaliani  nuncupantur .  Sunt  haec  , 
inquit  Valefius  in   Notis  ad   Theodoretum   lib.  3. 
cap.  1.  ex  veteri  quodam  Auctore  defcripta  ,  &, 
ut  videtur  ,  Ariano .  Nam  idem  Auclor  Chroni- 
ci  Alexandrini  fub  Cofl".  anni  Chrifti    CCCLI. 
Leontium  Epifcopum    Arianum    Antiochiae   mul-  __ 

tipliciter  prsedicat . 

Ad 


*4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
300. 


LlBERH  PAP. 

9' 


CONSTANTII    Ilir. 
24. 


tur. 


LITI*  At  Vicrorius  emaculator  atque  elucida- 
LocusS.  tor  fcriptorum  S.  Hieronymi ,  licet  vir  pla- 
Hieron,  ne  difertus,  nefcimus  quomodo ,  cum  in  lo- 
de  Acacio  cum  nunc  incidit ,  memoria  temporum  la- 
ia'  pfus,  quod  S.  Hieronymus  de  Theodoro 
&  Acacio  tradit,  inrelligendum  putat  de 
Acacio  illo  EpifcopoConftantinopoIitano, 
quem  damnavit  Gelafius  Papa ;  &  Theo. 
doro  illo  Epifcopo  Mopfuefteno,  damna- 
fo  in  Sexta  Synodo  ,  quorum  aetates  lon- 
ge  poft  Hieronymi  tempora  fucceffere .  Cae- 
terum  licet  ex  recitatis  Hieionymi  verbis 
aliqua  poffit  de  corum  fenfu  emergero 
dubitatio ;  certe  quidem  de  Hieronymi 
fententia ,  quin  hos  femper  habuerit  hae- 
reticos,  nulla  penitus  poteft  fuboriri  fuf- 
picio:  nam  &  in  eadem  epiltola  ,  curn_. 
.Acacii  &  Theodori  fcripta  faepe  citaffet, 
haec  fubdit:  Si  quis  autem  contrarix  fac- 
tionif  immurmura.t ,  quare  eorum  explana- 
tiones  legarn  ,  quorum  dogmatibus  non  ac- 
quiefco ;  fciat  me  illud  Apofloli  libenter 
audire  :  Omnia  probate  ;  quod  bonum  efl , 
tenete:  &  Salvatoris  verba ,  dicentis ;  Eflo- 
teboni  nummularii .  Verum  illud  non  ma- 
le  Viclorius  ,  ut  id  quod  a  Hieronymo 
dicitur  e  contrario  ,  idem  fit  quod  a  fron- 
tc ,  &  quod  Graeci  dicunt  tvdririov .  At 
magis  placet,  ut  pro  Qjtod^  legendum 
fit  Quid  j  addito  accentu  interrogativo , 


in  hunc  modum  :  Quide  contrario  de  Theo- 
doroy  Acacio  ,  Apollinano  pojfumus  dice- 
re?  &  tamen  omnes  in  eyplanationtbus 
Scripturarum  fudoris  fui  nobis  memoriam 
reliquerunt  .QuxCx  fic  legas,  nihilin  Hie- 
ronymo  invenies  obfcurum,  vel  pravum. 
At  de  his  haclenus . 

TJItima  haec  Antiochise  celebrata  Syno- 
dus  Arianorum  fub  Conftantio  fuit :  atque 
hic  tandem  finis  magnae  tragxdiaeab  Aria- 
nis  poft  Nicsenum  Concilium  per  triginta 
&  amplius  annorum  fpatia  confeftse ;  cu- 
jus  tot  fuerunt  atftus ,  quot  celebrata  Con- 
cilia  ,  quorum  ultimo ,  funeftum  illud ,  quod 
primum  in  eorum  infedit  animis ,  Dei  Fi- 
lium  (  proh  fcelus  !  )  fubftantia  &  volun- 
tate  effe  diflimile,inteliciter  conclufum  eft  . 

Sed  (  o  prodigium  !  )  quo  tempore  a  Con- 
ftantio  adimitur  divinitas  Filio  Dei ,  eodem 
quoque  ab  ipfo  Imperium  abripitur,  cum 
in  Galliis  Julianus  a  militibus  alias  ac- 
clamatus  ,  Imperator  eligirur  ,  &  quan- 
tumlibet  invitus  cogitur  imperare,  a  quo 
eflet  annofequenti  Orientali  qnoque  Im- 
perio  ipfe  Conftantius  exuendus  &  vita  , 
nifi  eum  mors  citior  confeciffet.  Hsc  de 
Juliano  creato  ab  exercitu  Augufto  ,  plu- 
ribus  Ammianus  (a)  .  Invitum  autem  no- 
lentem  ,  atque  penitus  reluclantem ,  fe  ab 
exercitu  coaclum  Imperium  fufcepiffe ,  i- 

dem 


LIV. 

Ultirna 
bynodo- 
rum  Aria- 
noruin 
fub  Con- 
ftantio. 


LV. 
Julianus 
acclama- 
tus  Impe- 

rator , 


(a)  Jmmim 
an.l.10. 


PAGIUS 

IX. 

Julianus 
Hicitur 
Auguftus  , 


X. 

Qua   occa- 
Jione. 


Ad  num.LV.  Menfem  ,  quojulianus  acclama- 
tus  eft  Imperator  ,  unus  nos  docuit  Ammo  Epif- 
copus  in  epiftola  ad  Theophilum  Patriarcham 
Alex  .  de  Converfatione  &  particulari  vita  SS.  Pa- 
chomii  &  Thcodori ,  ubi  Cap.  4.  ait  :  Perfecutio- 
nis  porro  ejut  ,  qua  anno  fexto ,  menfe  r.ono  Alha- 
nafium  Papam  expulit  ,  Julianus  imperavit  homo 
idololatra  .  Paehon  menfis  nonus  iEgyptiorum  cum 
die  vicefima  quinta  Maii  terminarur  .  Quare  hoc 
anno  inter  illud  intervallum  Jiilianus  Auguftus 
nuncupatus  ,  anno  k.  fexto  jam  inchoato  perfe- 
cutionis  Athanafii  ,  quse  anno  CCCLV.  in  Con- 
cilio  Mediolanenfi  ccepta  eft  -  Ammonem  vero 
menfes  iEgyptiacos  ufurpare  oftendunt  duo  ejuf- 
dem  epiftolae  loca.  Hujus  aucloritatis  ope  de- 
clarandus  Ammiani  locus,  qui  lib.  to.  cap.  3. 
antequam  capite  fequenti  dicat ,  Julianum  a  mi- 
litibus  acdamatum  efle  Auguftum  ,  ait  ,  cxlum 
fultextum  caligine  obfcura  vifum  effe  ,  &  a  pri- 
tno  aurortt  exorlu  ufque  ad  meridiem  intermicaffe 
jugiter  flellaf  Quibus  verbis  ,  ut  advertit  Cal- 
vifius  in  opere  Chronologico  ,  fignifkatur  Ecly- 
pfis  §olis  ,  qux  prsfenti  anno  accidit  die  vice- 
lima  oflava  Augufti  ,  feria  fecunda  ,  paulo  pnft 
exortum  Solis  ,  in  Mefopotamia  ,  ubi  Sol  totus 
obfcuratus  obfervatus  eft  .  tfijm  Ammianus  eo 
libro  partim  de  Juliano  ,  partimque  de  Conftan- 
tio  agit :  eclypfim  autem  illam  narrat  in  ordi- 
ne  ad  illa  ,  quac  in  Oriente  ,  non  vero  qua:  in 
Occidente  gererentur  . 

Ipfemet  Julianus  in  epiftola  ad  Senatum  Po- 
pulumque  Athenienfem  refert  ,qua  occafione  ipfe 
Auguftus  renuntiatus  fuerit  ,  libellum  ,  fcilicet 
line  nomine  fparfum  fuiffe  ,  in  quo  multa  ad- 
verfus  Conftantium  jaclabantur  :  Quo  allato  ,  in- 
quit  Julianus  ,  qni  Conftantio  erant  additliJJimi , 
valde  commoti  funt ,  mihi  ut  quantum  poffcnt  ca- 
txtiibttf    inflarent  ,  uti    citius   milites  emitt:rem 


(in  Orientem  nempe,uti  jufferat  Conftantius  ) 
priufquam  in  alios  ordines  Jimilcs  libelli  fparge- 
rcntur  .  (  Neque  enim  alius  quifpiam  aderat  eo- 
rwn  ,  qui  benevolo  in  me  animo  effe  viderentur .  ) 
Erant  ii  Hebridiut  ,  Pentadius  ,  ac  Decentius 
quem  ad  id  negotii  Conflantius  ipfe  miferat  .  Ad 
qus  verba  Petavius  in  Notis  ait  :  Mendum  fubejt 
huic  loco.  Neque  emm  ifti  (  Nebridius  ,  Penta- 
dius  ,  ac  Decentius )  vel  tunc  aberant  s  vet  Ju- 
liano  favebant.  Imo  v;ro  a.  Conf tntin  ftabant, 
Hcbridius  ex  Qitsfiore  Juliani  Prxfetfur  Prstorio^ 
Galtiarum  fafttis  fuerat  a  Conftantio  in  Florentii 
locum  .  Decentius  vero  Tribunus  &  Notartus  ab 
eodem  miffus  ad  milites  abftrahendos  .  Verum  Io- 
cus  minime  corruptus ,  fed  ipfemet  Petavius  hal- 
lucinatur  ,  qui  non  advertit  ,  Julianum  aliud  non 
fignificare,  quam  Nebridium,  Pentadium  ,  ac 
Decentium  ,  qui  Conftantio  erant  addictiflimi  , 
valde  commotos  fuifle  ,  non  vero  Julianum  re- 
ferre  hoec  verba  :  Erant  ii  Nebridius  ,  &c.  ad 
immediate  praecedentia  parenthefi  inclufa  ,  fcili- 
cet :  Neque  cnim  alius  quifpiam  adcrat  eorum , 
&c.  Nam  tres  illos  viros  a  Conftantio  ,  non  ve- 
ro  a  Juliano  ftetifle  ,  &  tunc  ibidem  prxfentes 
fuifle ,  ex  Ammiano  certo  liquet  .  Quae  obiter 
dicta  funto  ad    loci  lllius  elucidationem  .  X* 

Synodus  Gangrenjis  ante  Concilium  Conftan-  Synodut 
tinopolitanum  hoc  anno  abfolutum  ,  celebrata  .  Gangrcnf, 
Id  Sozomenum  infinuare  diximus  anno  CCCLV/I. 
cum  de  Synodo  Melitinenfi  ageremus .  A  So- 
zomeno  non  diflentit  Socrates:  hic  enim  poft- 
quam  fcripfit  ,  Euftathium  e  Sede  Sebaftenae  Ec- 
clefiae  depofitum  fuifle,  &  in  cjus  locum  Me- 
letium  fubrogatum ,  air :  Ceterum  Euffathius  poji 
h&e  etiam  tn  Synodo  Gangrenfi ,  qutt  ipjius  caufx 
in  Vapb'agonia  coatia  fuerat  ,  condemnatus  eft , 
eo  quod  poft  condemnationis  fententiam  adverfus 
iPfum  prolntnm  in  Synodo  Cajfaricnji,  multn  con- 

trtt 


Cum  Critice  Pagii. 


Chktsti 

360. 


LlB 


ERH    PAP. 

9- 


CoNSTANTII  IMP. 

24. 


dem    ipfejulianus  in  Mifopogone  conte- 

flatur.  Hifce  peractis,    celebrans   Quin- 

quennalia ,  diademate    nfus    eft  lapidum 

fulgorediftincto :   cum  antea  5  pra:  penu- 

lia  ,  torques  aurea  fuiffet  a  milite  capiti 

ipfius  impofita  .  Defunctam  inter  haec  con- 

jugem  Helenam  ,  Romae  in  fuburbano  viae 

Nomentanx ,  ubi  Conftantina  foror  ejus, 

l*)Ammi-  Galli  conjux ,  fepulta  crat,  condi  praece- 

mn.l.zu    pit.  Hoec  omnia  apud  Ammianum  (a  ). 

LVI.         Chriftiana:  haud  dubium  erant  hae  foe- 

minae  ambae  filise  Conftantini,  fepultae  eo- 

dem  in  loco,  in  fuburbano  viae   Nomen- 

tanae,  ubi  eft  infignis  Memoria  S.  Agne- 

tis  virginis  &  martyris,  quae  (  ut  di&um 

eft  )  expofcente  a  patre  Conftantia   virgi- 

ne,  cjufdem  Conftantini  filia,  ab   eodem 

Imperatore  erefla  eft:  (^    At  Damafus 

Epitaphi-  totum   \d   tribuit   Conftanciae   filiae    Con- 

Damafo      ftanrin'  W*  nuPfit  Gall°  -O  Prout  S.  Da- 

fcrlptum .  raa^  PaPx  cpigramma  docet  his  verfibus : 

Conflantina    Deum  venerans  ,    Chrifio- 

que   dicata 
Omnibus  impenfis  devota  tnente  paratis , 
Kumine  divino  multum    Chrifioque  ju- 

vante^ 
Sacravit  templum  viftricis  virginis  A- 

gnes  , 
Templorum  quod  vincit  opus  ,    terrena- 

que  cuncla  : 
Aurea  namrutilant  fummi  fafligiatecli  . 


FAGIU5  fr*  JeSet  Eeehfiaflicat  ageret*.  Tum  narratis  fal- 
fis  dogmatis  ab  Euftathio  difTemfnatfs  ,  fubdft : 
Hte  <&  hujufmodi  ali*  plurima  ,  cum  ille  ejr  fa- 
eeret  tfy  doeeret ,  Synodut  Gangrit  in  Paphtago- 
nia.  congregat*  eum  depofuit  ,  ejufque  dogmatx 
anxtbcmate  damnavit  .  Verum  h&c  poflea  gefla  funt  . 
Tunc  vero  expulfo  Maeedonio  ,  Eudoxint  Cpoleot 
Epifcoput  conflkuitur  ,  piarfenti  nempe  anno  ,  di'e 
vicefima  feptima  menfis  Tanuarif  ,  ut  anno  fu- 
periori  cx  Chronico  Alex.  oftendimus  .  Quare 
inter  Socratem  &  Sozomenum  convenit  ,  Gan- 
grenfem  Synodum  paulo  ante  Conftantinopoli- 
tanam  habitam  efle  ,  licet  in  variis  circumftan- 
tiis  inter  fe  diflentiant . 

Synodus  C&fanenfit  ante  Gan?renfem  anno  in- 
certo  habita  ,  poftqu.im  Euftathius  ,  qui  in  ea 
Gtfaritn-  depofitus  fuerat ,  errores  fuos  fparfit ;  quod  So- 
fi*m  crates  citatus   his  verbis  infinuat:  Verum  h&c  po- 

flea  gefla  funt .  Quibus  ex  verbis  Valefius  in  No- 
tis  ad  Socratem  male  infert  ,Synodum  Gangren- 
fem  juxta  Socratis  fententfam  poft  Conftanti- 
nopolitanam  coatfam  effe  .  Nam  Socrates  eo  in 
loco  non  refpicit  ad  Synndum  Conftantinopoli- 
tanam  ,  fed  ad  Ctfarienfem  ,  poft  cujus  celekra- 
tionem  a;t ,  Gangrenfem  Euftathii  dogmata  ana- 
themate  damnafle  .  In  C&fxricnti  Synodo  Mele- 
tius  Sebaftenae  urbis  Epifcopus  renuntiatus  vide. 
tur  ,  eaque  Synodus  anno  trecentefimo  quinqua- 
gefimo  oclivo,  aut  circiter  celebrata  .  Nam  Theo- 
doretus  lib.  t.  cap.  tj.  poftquam  retulit  Leon- 
tii  Epifcopi  Antiochenfis  mortem  ,  &  Eudoxii  in 
ejus  locum  fubrogationem  ,  quac  praefato  anno 
contigere  ,  ait  :  Per  idem  temput  Euflatbiut  Epif- 
ecpMtum  gerebat  Sebxfli*  .  Quare  nonnifi  poft  Eu- 
doxii  ad  Sedem  Antiochenam  tranflationem  Eu- 
ftathius   dignitate  abdicatus    cft ,  cum  Meletius 


XTI. 
Ssnodut 


LVIL 
Perfa:  ur- 
gent  Ro- 
manum 
Imperium 


(b)  Ammif 
xn,l.x%. 


Homen  enim   Chrtfii  celebratur  fedibtis 

iflif  S 
Tartaream  folus  potuit  qui  vincere  mor- 

tem  , 
Inviclttm  folus  ceelis  inferre  triumphum, 
Dignum   Agnes    munus ,  martyr ,  devo- 

taque  Chrtfio^ 
Ex  opibus  nofiris  per  fiecula  longa  te- 

nebis  . 
O  felix  virgo  memorandi  nominis  Agnes: 

hatfenus  Damafi  epigramma  .  Conftantiae 
vero  fepulchrum  adhuc  vifitur  porphvre- 
ticum  in  Baptifterio  apud  eamdem  Eccle- 
fiam  collocatum  . 

Ifta  dum  aguntur  in  Occidente,  inva- 
lefcunt  res  1'erfarum  adverfus  Romanos 
in  Mefopatamia,  expugnatis  jam  anto 
munitione  dicla  Singnara  ,  Amida  ,  &  aliis 
locis.Quo  vero  tandem  exterminii  pro- 
lapfae  fint  fub  Conftantio  res  Orientales, 
&  in  quod  difcrimen  ,  ipfe  Conftantius  po- 
fitus  fuerit,  Ammianus  illis  verbis  figni- 
gnificat(&)  Sabinus  fortuna  & genere  in- 
ter  muntcipes  clarus  ,  ore  vojubilt ,  repli- 
cabat ,  Confiantiuniy  immani  crndefcentz^, 
bellorum  materia ,  fuperatum  a  Perfis,  de- 
duclumque  poflremo  perfugam  cum  paucis 
adbibitam  (lationem  intutam  ,  panis  frufiro 
vixijfe  precario  ab  anu  quadam  agrefie 
porreclo  .  Casrera  autem  anno  fequentif 
quo  eadem  contigerunt,  dicenda  funt. 

Hoc 


jam  Sebaftenus  Epifcopus  Concflfo  Seleucienfi  an- 
no    prsecedenti  celebrato    interfuerit . 

In  Chronico  Alex.   fub  hujus  anni  Confulibus      XIIL 
Ie?itur  :  Hoc   anno  menfe    Veritioi  feu  XV.  Februa-  Dedtcath 
rii  )  mxgna  Ecchfia  Conflantinopolitana  dedicata  efl  .  Eeclcfi*.   Si 
Macedoniut    Epifcoput    Conflantinopotitanut  propter  Sopbix  • 
multa  ipfiut    propria  crimina   exauSioratut  efl  ,  (£• 
in   locum    ejut  fubrogatut  Eudoxiut    tnenfe     Audy- 
nso    (fcujan.    XXVII.)   pr&fentibut  Epijcopit  LX- 
XII.    P?uIo    poft  :  In  ex   Stnoio    Epifcoporum  nor» 
pofl    multot  diet   ah   inaugurxtione  Eudoxii   Epifco- 
pi    Cpoleot ,   Enania   magna    Ecchfis.    ejufdem   ur- 
bit    cehbratx  funt  anno   trigefimo  quarto  plut  mi- 
nut ,   quam  fundamenta  Conflantinut   viflor  Augu- 
flut  gefferat .    Acta  funt   Enctnia   etixm    bii  Coff. 
XVI.   Kal.    Martiat  ,    qui  diet  menfit  Peritii  ( feu- 
Etbruarii)  XIV.   Ad  ea    Enc&nia     Impcrator    Cott- 
tlantiut   Auguflut   votx   feu    rnunerx  ,     multx    ci- 
melia  aurea  &  argentea   ingentia  ,  gemmeafquc  & 
xuro    intertextat  tetxt  pro  altari  multat    contulit  . 
Quin  &  in  januit  geminat  utrinque  foret  aure.it 
vario  opcre  fecit  ,   ipfafque  exteriorct    portat    aur* 
mirc   variavit .   Multa   beneficia  magnifice   contu- 
lit ,   cum   in  univerfum  Clcrum ,   tum    in  religio- 
fat  vhginet  f&  viduat .  In  Xenodochia  item  &  eo- 
rum  alimenta. ,  pauperum  quoque  tsf  pupillorum  do- 
miciliit  frumentum  auxit  majori   numero ,    quam 
pater  ejui   Conflantinut   erat  elargitut  . 

Loquitur  Auftor  Chronici  Alex.    de  Concilfo      XIV. 
Conftantinopolitano ,  in   quo  Eudoxiui   ad  Sedem  Faft*  i» 
Conftantinopolitanam   tranfhtus ,  quam    hoc  an-  Synodo 
no    adhuc  continuatam   effe    fupra   diximus.  Sed  Conflanti- 
loco  XVI.Kal.Martiat,  legendum  XV.  Kal.  Mar-  nopolita- 
tiat ;     &  loco  Februarii  XIV.  legendum  ,  Februa-  m  • 
rii  XV.  eo  enim   die    Ecclefiam    Sandae    Sophiz 
dedicatam  jam  dixerat:  quo  etiam  ea  Encxnia 

pe- 


16 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chhisti 
36°- 


LlBERII    PAP» 

9- 


CONSTANTII   ImP» 

24. 


ivni. 


(a)  Sozom' 
f.4.  e.  ttlf 


Hoc  eodem  anno  civitas  Alexandrina, 
Georgio  revertente  ex  Synodo  ,  dire  ve- 
xata  eft  ejus  tyrannica  poteftate;  de  qua  (ic 
Sozomenus:  (a)  Eodcmtempore,  Athanafio 
adhuc  in  latibulo  latitante  ,  Georgius  A- 
lexandriam  reverfus  •>  tum  Gentiles  ,  tum 
Chrifiianos  qui  opinione  ab  ipfo  difcrepa- 
bant ,  gravibus  affecit  incommodis  ;  utrof- 
que  ad  fuam  reltgionem  per  vim  adducere 


*»AfiTTT<",    perafla  diferte  teftantur  Idacius    in    Faftis ,   & 
w  u      Socrates  lib.  x.  cap.  43-  Hsc  dedicatio  ,     mgen- 
tefque  largitiones,  de   quibus     Auclor   Chronici 
Alex.    loquitur ,  facte  occafione  Quinquennalium 
Juliani  adhuc  tunc  Caefaris ,  qua:  hoc  anno  exhi- 
buit ,  poftquam  jam  Auguftus  ab  exercitu  diclus 
effet .  Porro  dies   XXVII.  Januarii    cum  feria 
quinta  ,  dies  XV.  Februarii  cum  feria  VII.  con- 
currit;  ideoque  nondum  fimilia  folennia    diebus 
Dominicis  fieri    folita. 
XV.         Data  hoc   anno  a  Conftantio    Lex  ij.   Codi- 
Synodi   A-  cis  Theod.  De  Epifeopit ,  adverfus    immunitatem 
riminenfis   Ecdefiarum  &   Clericorum  ,   quam  omifit  Baro- 
hiftoria  ex  nius  111  geftis  hujus  anni,  quanquam  illam  refe- 
Lege  hoc    rat  anno    praecedenti  num.  LIII.    Eam    egregie 
«nno  dat/t  explicat  Gothofredus   in   Commentario ,  quod  ad 
lucem   ac-  ea  ,  qux  Synodum  Ariminenfem  proxime  fecu- 
fifit.  ta  funt ,  pertineat  ,  qnae  alioquin    vix  alibi  oc- 

currunt .  Primum  ex  ea  Lege  liquet ,  in  Arimi- 
nenfi  Synodo  non  tantum  tractatum  habitumfjde 
Fide,  vel  etiam  de  caufis  Epifcoporum  (  quod  in 
in  ea  traclari  voluit  Conftantius ,  tefte  Sozome- 
no  lib.  14.  cap.  16. )  verum  etlam  traclatum  ha- 
bitum  in  ea  de  privikgiis  Ecclefiarum  &  Cleri- 
corum  ,  ac  nonnulla  fuper  his  difpofita  ad  Prin- 
cipem  Conftantium  perlata  ,  nempe  de  Ecclefiis 
&  Clericis  in  univerfum  pleniflima  immunitate  , 
etiam  a  folitis  &  ordinariis  functionibus  &  tri- 
butis ,  donandis.  Secundo  ,  ex  hac  Lege  difci- 
mus ,  Conftantium  hanc  Ariminenfis  Synodi  dif- 
pofitionem  fanclione  fua  ftatim  repuliffe .  Voluit 
itaque  Conftantius,  Ecclefias ,  etfi  ab  extraordi- 
nariis  muneribus  &  tranflationibus  immunes  ef- 
fent ,  (  ut  ex  fine  Legis  etiam  liquet )  attamen 
a  canonicis  &  ordinariis  immunes  non  effe ;  quod 
idem  Honorio  placuit ,  ut  fuo  loco  dicetur  :  adeo 
llt  id  etiam  in  Metropolitanis  Ecclefiis  obtinue- 
rit ,  veluti  Theffalonicenfi ,  ut  oftendit  L.  35. 
Codicis  Theod.  De  /fnnona  &  Tributis.  De  Cle- 
xicis  vero  haec  Conftantii  mens  eft ,  ut  non 
lantum  canonica  ,  verum  etiam  extraordinaria 
agnofcant ;  veluti  tranflationem  ,  itemque  luftra- 
lem  collationem  ,  aliaque  negotiorum  munera 
&  penfitationes :  quorum  eo  fine  certa  quaedam 
matricula  confecla  fuit ,  quique  poftmodum  Cle- 
xici  facli  operam  mercimoniis  addixere .  Ve- 
lum  hanc  Legem  hac  parte  poftea  anno  fequen- 
ti  abrogavit  L.  16.  De  Epifcopis  ,  cjuam  ,  hac  re- 
jecla,  confirmat  Valentinianus  Senior  Lege  18. 
])e  Epifcopis  . 
XVI.  Tertio  id   obfervetur  ,  poft  Ariminenfem  Sy- 

tlures  Le-  nodum  certam  Clericorum  negotiantium  matri- 
gati  ad  culam  fadlam ,  ut  ita  negotiatorum  penfitationes 
Conflan-  agnofcerent .  Excepti  tantum  Clerici  &  Copiattt 
tium  mif-  exiguis  admodum  mercimoniis  tenuem  fibi  vi- 
fi .  flum  ,  veftitumque  conquirentes  :  qua:  tertia  Con- 

ftantii ,  poftremaque  fententia  hac  parte  fuit , 
quemadmodtim  &  Honorii  Lege  3,6.  Di  Epifco- 
fis  .  Quarto  obfervetur  quod  hac  Lege  dicitur 
de  Epifcopis ,  qui  ad  Comitatum  Conftantii  ve. 
nerunt  ex  partibus  Italiae ,  ut  &  de  Epifco- 
pis ,  qui  ex  Hifpania  &  Africa  eodem  com- 
mearunt .  Quod  utique  non  pertinet  ad   Lega- 


conatus  efl :  &fiqui  renuerent ,  ees  acer-  Redcunte 
be  exagitavit .  Hubebatur  odto  tum  a  vi-  Geotgio  > 
ris  princtpibus  ,  propterea  quod  ipfos  con-  A'exan" 
temnere,  &  magtflratibus  imperare ;   tum      *  ve* 
etiam  plebi  ,    quod  tyranni  partes  agere  , 
&  omnes  potentia  fuperare  vifus  efi  .  Sed 
maxime   omnium  Genttltbus    invifus  eratt 
&  quod  immolare  idolis  tpfos  ,  &  quod  dies 
feflospatris  peragere  prohibuerat ,  &  quod 

mi- 

tos  ,  qui  ex  Ariminenfi  Synodo  ad  Conftantium 
miffi  funt ;  &  quidem  deni  a  Catholicis ,  decem 
ab  Ariatm:  hi  enim  fuperiori  anno  ad  Conftan- 
tium  mifli ,  &  quidem  a  Synodo  fuere  :  de  quo 
videndus  Severus  Sulpicius  lib.  1.  Hift.  Etenim 
hi ,  quorum  hac  Lege  mentio  fit ,  hoc  anno 
recenter  ad  Comitatum  Conftantii  commearunt, 
neque  a  Synodo  mifli  fuere  ,  verum  etiam  ex 
Italiac  partibus,  item  ex  Hifpania  &Africacom- 
meantes .  Quod  perpendens  Gothofredus  Iauda- 
tus  ,  atque  nttllam  Gallorum  mentionem  fieri  vi- 
dens  ,  in  eam  adducitur  fententiam  ,  cum  totus 
)'am  Orbis  ingemuiffet ,  atque  Arianum  fefe  efie 
miratus  effet ,  poft  Ariminenfis  nempe  Concilii 
exitum ,  (  quod  nominatim  fcribit  Hieronymus 
adverfus  Luciferianos ;  &  cum  in  Arianam  pra- 
vitatem  Italorum  ,  Afrorum ,  Hifpanorum  ple- 
rique  ,  ctiam  Hofius  Cordubenfis  ,  concefliffent , 
ac  Arimini  gefta  confirmaffent ,  co  jam  nominc 
Epifcoporum  Legationes  ex  illis  partibus  ad  Con- 
ftantium  commeaffe  ,  &  Conftantinopolim  ad  Im- 
peratorem  concurriffe;  quod  etiam  teftaturSe- 
verus    Sulpicius  citatus . 

Solse  Galliac,  inquit  Gothofredus ,  piaculohse-      XVIIT 
refis  liberata:    fuere,   Hilarii  beneficio,  ubi  fre-  S.  Hilarii 
quentibus  intra  Gallias   Conciliis ,   atque    emni-  beneficio 
bus  fere  Eoifcopis  de  errore    profitentibus   apud  Arianifm* 
Ariminum  gefta  cdndemnata  fuere,  &  in  ftatum  Gailia.  li- 
priftinum  Ecclefiarum  Fides    reformata.    Prarter-  bcrat*  • 
quam   quod  idem  Hilarfus  ante  Ariminenfe   Con- 
cilium  ,   edito   ad   Gallos   de  Synodis   Commenta- 
rio  ,  eos  a   dolis  Haeretfcorum   cautos  reddidit . 
Quin    imo  &  iidem    Galli   fidem    fuam  teftatam 
Hilario  paulo  ante  reddiderant  ,  idemque  de  eo- 
rum  conftantia  gratulatur  .  Harc  igitur  caufaeft, 
cur  nulli  hic  de  Gallia    Epifcopi    memorentur , 
utpote   qui   in  Fide  fana  fani  manfere  .    Frocul- 
dubio  enim    &  Epifcopi  ,  quorum    hac   Iege    fit 
mentio  ,   Ariani    fuere ,  atque  hxc  Lex    in    fa- 
voreni   Arianorum   emiffa  obfiftentium  Catholico- 
rum   difpofitioni,    feti   poftulationi   de    pleniflima 
immunitate  concedenda  Ecclcfiis  &  Clericis .  Harc 
Gothofredus ,    cujus  conjecluram    firmat  Conci- 
lium    Parifienfe  ,  quod  hoc  anno  ,  Hilario  agen- 
te,  celebratum  fuiffe  ad  Arianam  impietatem  da- 
mnandam  ,  anno    CCCLXII.  monftrabimusc  Vc- 
rum  eft  ,    pridie  Kal.  Julii  ,  quo    die    haec    Lex 
Mediolani  data   dicitur ,    Julianum    jam  Augufti 
titulum  in  Galliis  ufurpaffe  ,    ficque   verofimile 
non  effc,  aufos  fuiffe  Arianos  Galliarum  Epifco- 
pos  Conftantinopolim  ad  Conftantium  proficifci. 
At  conjicere  poffumus  ex   hac  Juliani   nuncupa- 
tione  Hilarii  animum    ad    Concilium    Parifienfe 
cclebrandum   excitatum  fuiffe ;  ideoque,  cum  il- 
lud  hoc  anno  habitum  fuerit  ,  in  eoque    hserefis 
Ariana  damnata ,  non    fuiffe,  cur  Galli  Legatos 
Conftantinopolim  mitterent.  Sed  de  hoc   Conci- 
lio    legenda  ,  qua:  infra  anno  CCCLXII.  in  me- 
dium  adducimus . 

Perfica  expeditio  Conftantii  in  hunc  annum 
incidit ,  fc.  poft  adultum  ver  ,  dudto  itinere  per 
Carfaream  Cappadociae,  Melitinam  ,  Lacotenam  , 
Samofatam  &  Edeffam ,  ubi  diu  niorattis ,  poft 

arqui- 


XVIII. 

terfica  ex* 
feditio  . 


Cum  Critice  Pagii . 


17 


Christi 

160. 


LlBERII    PaF. 

9- 


CONSTANTII   IMP. 

24. 


militibut  ac  Duce  Mg^ti  cum  armit  in 
urbem  introdutlit  ,  ftatuat ,  monimenta ,  & 
cmnia  ftnorum  ornamenta  abftulerat :  qu<e 
ret  raufa  extitit  ,  cur  Jit  pnftea  interfe- 
ilut  :  fcd  de  hoc  inferius  .  De  eo  illa  quo- 
quc  fuit  querela  ,  quod  cirros  puerorum 
Ann.  Eccl.  Tom,  V* 

*a.tttt<!  arquinoflium  tandem  autumnale  ,  in  Perfas  mo- 
rA<jIUb  vjt)  teftc  Ammiano  lib.  10.  &  lib.  n.  Ad  hanc 
expeditionem  referenda  Lex  1.  Codicis  Theod. 
l)e  Lujlrali  conlatitne ,  hoc  anno  data  ,  qua  Cen- 
Jlnntiut  veteranos  folos ,  verofque  a  Luftrali  con- 
latione  immunes  efle  jubet.  Quce  Luftralis  con- 
latio  indicla  hoc  tcmpore  videtur  juvandae  ero- 


licentius  tondebat.  Haec  cum  dicat   Am- 
mianus  (a)  ,   idem  eft  ac  fi  diceret ,  ipfum  W  Ammi. 
Georgium  invitos  pueros  in  clerum  cooptaf-  M'       L 
fe .  lithaec  ultimis  ferme  Conftantii  Impe- 
ratoris  temporibus  acciderunt . 

C  Trc- 

gationi  publicat  feu  militari  eo  tempore ,  quo 
Conftantius  difficillimo  bello  Perfico  maxime  il- 
Iigatus  erat,  atque  in  id  magnos  belli  appara- 
tus  facere  neceffe  erat .  Quo  etiam  pertinet  Lex 
6.  Codicis  Theod.  De  erogatione  militarit  anno- 
na,  quac  hoc  anno  XVI,  Kal.  jun,  dita  eft  Hie- 
ropoli,  dum  fc.  Conftantius  in  Perfas  moveret. 


i8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 


LIBERII  PAP. 

ANNUS 
10. 


CONSTANTII  IMP. 
ANNUS 
*5- 


I.         'TpRecentefimus  fexagefimusprimus  Chri- 

Julianus    X    fti  annus  Tauro  &  Florentio  Confuli- 

fmulat  fe  buS  adfcribitur  Faftis  ,  famofus  morte  Con- 

Chnftia-    ftant;j  in>peratoris.  At  quae  fint  ejus  ob- 

num  ■        •  r    cr      r 

itum  antegrefla  ,  fervato  rerum  ac  tempo- 

rum  ordine ,  dcfcribamus  ."  Julianus   Au- 
guftus  ipfo  menfe  Januarii,    licet   animo 
averfus  a  Chriftiana  religione  prorfus  ef- 
fet  ;  tamen  ad  ftabiliendum  collatum  fibi 
amilitibus  nuper  Imperium  ,  quo  fibi  Chri- 
ftianorum  animos  conciliaret ,  quorum  ma- 
gna  vis  eflet,  eam  ex  more  excolere  fi- 
mulans  ,  una  cum  illis  facros  . celebravit 
conventus:   Ammianus    enim    de  eo  hxc 
(a)  Ammi-  habet(  a  )  ;  Agebat  (  inquit  )  nihil  interim 
«0./.11.     £e  jiatu  rerum  p rafentium  mutans  ,  fed  a- 
nimo  tranquillo    tir  quieto  incidentia  cun- 
c7a  difponens  ;    paulatimque  fefe    corrobo- 
rans,    ut  dignitatis    augmento  ,    virium^. 
quoque  congruerent  incrementa .    TJtque    o- 
mnes ,  nullo  impediente-,  ad  fuum  favorem 
alliceret :  inh&rere  cultui  Chriftiano  fin- 
gebat  ,  a  quo  jampridem   occulte   defcive- 
rat ,  arcanorum  participibus  paucis  ,   aruf- 
ficin<e  auguriifque  intentus  ,  &  cateris  quae 
deorum  femper  fecere   cultores  .  Et  ut  hozc 
interim  celarentur  ,  feriarum  diey  quem-. 
ielebrantes  menfe  Januario  Chrijiiani ,  E- 
ptphaniam    dtttitant,    progrejjus  in  eorum 
Ecclefiam  folemniter  numtne   orato   difcef- 
Jit .  Hsec    Ammianus  • 
II.  At  quam  diverfa  a  rebus  geftis    a  Julia- 

Julianus  no  hujus  anni  principio  ,  quae  poftea 
fingitcx  funt  ab  eodem  fafta  ceftere !  Siquidem 
obfirmato  omni  ex  parte ,  ut  fibi  videba- 
tur,  Tmperio,  palam  exuit,  quam  diutius 
occultavit,  hvpocrifin .  Antehac  autem, 
velut  impellente  numine  fubire  Imperium 
cogeretur,  multa  variaque  didtitabat,  & 
ad  amicos  pariterconfcribebat;  ut  illud  in 
primis,quod   narrat  Ammianus  his   ver- 

e^1^?       ANNO  PERIODI  GRifcCO  -  ROMANiE    5854. 

O  j.  JbC  1  V  • 

Anno  Ur-      q  6%  Q^        p#         A     -j    Indifl 
bis    1114. 

^™--  JESU   CHRISTI    361* 

28$.  an.r.  3 

A.C.jii.  LlBERIt  PAPJE  10. 


numme 
collatura 
impe- 
rium  . 


Juliani  Imp.  1. 

r'r        t'3     \    D  Num'r'  Co«*-  Taurur,  8cFlorentiut . 
Conjules.  2\  Lib.  4.  Roma:   Subterranea:  cap.  3  7.  re- 


T. 


nr.- 

)   Am- 


bis(&):  Nofie  quii  declarattonts  Aupufft  Q>\Am- 
prcccejjerat  atem  ,  juncttortbus  proxtmts  r*. 
tulerat  Impcrator,  per  qutetem  altqucm_. 
vifum,  ut  formari  Gemus  publicus  folet , 
hxc  objurgando  dtxtfje  :  01  tm  ,  Juliant , 
veflibulum  adium  tuarum  obfervo ,  laten- 
ter  augere  tuam  gejiiens  dtgnttatem:  & 
aliquoties  tamquam  repudiatus  abfceffi.  Si 
fic  nunc  quidem  recipior  fententta  concor- 
dare  multorum  ,  ibo  demijjus  &  meeftus: 
id  tamen  retineo  in  meo  corde ,  quod  tecum 
dtuttus    non  habitabo. 

Huicplane  hauddiflimile  illud  eft,  quod 
idem  ipfe  Ammianus  inferius    de  eodem_.  ^ 
tradit  (  c  )  :  Item  (  inquit)  cum  apud  Vten-  m'^"-i'11' 
nam    pojlea  quiefceret  Jobrius  ,   horrore*  J£™ 
tnedia  noclis  tmago  quxdam  vifa  fplendi-  De  Con- 
dior,  hos  e't  verfus  heroos   modo  non  vigi-  ftantii  ob- 
lanti  aperte  dtxit ,  eadem  Jkpius  replican-  'tu  prasdi- 
do ,    qutbus  fretus  nthtl  afperum  Jibi  fu-  ^10  • 
perejje  exifitmabat : 

Z<L;  orctv    f;    7r\arv    rip/xct   ju6\n    h\vtS 

T^poXo/o, 
Tlap&evm.vic  JeXpovog  /j.6ipr\  /Sa/wi  eir)  Tre/wrrTn 
E/K07*),  @acri\evg    Kov^dvTiog  R'<ri£og  aVnc 
Tepfta  yf\ov  fiiorS  gv^epov  na!  eirui^wjov  'eQSi. 

Cum  Juppiter  in  excelfum  terminum  ve- 

ntet   turbulenti  Aquarii . 
Virginifque  Saturnus   tn  parte  ingredie- 

tur  qutnta 
Vigejima  ,    Kex    Conftantius    Afiaticdt 

terree^ 
Ftnem  amicum ,   vitee  odiojum  ,  &  dolo- 

ribus  plenum  hubebit . 

Haec  apud  Ammianum  ex  Graeco  tranfla- 
ta.  Rtxitat  eofdem  verfus  Zofimus,  di- 
verfa  tamen  tranflatione,  Latinitate  do- 
natos  . 

Ejuf- 

fertur  infcriptio  pofita  FLAvirs  TauRO 
ET    FLORENTIO   CONSS. 

Ammianus  lib.  n.  cap.  3.  ait,  Julianum  men-        TT 
fe    Januario  ,   die  Epiphania:  EccJefiam  Chrifta-  ■FtlA'    ■ 
norum   ingrerTum   efle  ;  Zonaras  vero   eum    Ec-  y' ?*><""* 
clefiam   introiilTe   narrat  Nata/i  Domini .  Orien-    j  MaU1' 
tales  enim  Epiphaniam  &  Nat.fle  Chrifti  uno   eo-  ^       ^ 
demque  die  ,  oclavo     nempe  Idus  Januarii ,  ce-  QrACOt ' 
lebrabant,  quia  eo  die  Chriftum    &  natum  ,  & 
baptizatum    efie  arbitrabantur . 


NOTJE 


(1)  f^OJf.    Taurus  ,  &  Ihrentius .  Ilavii  prxnomen  utriquc   dat  Relandus  ,   ex  infcriptionc   ve- 
\  ,.  teri     apud   Reinefium ,   cl.  xx.  pag.j97. 

FLAVIIS.     TAURO 

ET.    FLORENTIO 

C  O  N  S  S.     VIII.    K  A  L. 

5EPT.     DEP.     IN.     PACE 

Dc  his  Ammianus,   !ib.  xxir.  cap.  III.  Socrates ,  lib.n.  cap.  XLV.   xlvii.   &   Iib.  Iir.  cap.r.  Zofimw 
lib.III.  Fafti    Idatn  ,  &  Profpen-  Chronicon  :  Tauro  ,   &  Florentio  .  Laterculus  Pafchalis  in    fine   Gen 
nadii  de  vins  illuftnbus  m  codicc  Vaticano;    TauRO   et   FtoKENTio,   ut  ca:teri  Fafti 


Cum  Critice  Pagii. 


ip 


ChRIST! 

361. 


LlBERU     PaT. 


10. 


CONSTANIII    IiiP. 

25- 


(x)Jul.ep 
ad  Oriba* 
Jium. 


V. 


IV.  .  Ejufdem  quoque  generis ,  &  argumen- 
Julianivi-  t;  ea  funt  ^  qU3e  \dcm  ipfe  Julianus  ad  O- 
fiones  nu-  r;ban"um  f0phiftam  mae,ni  nominis  his  fer- 
me  temporibus  fcripfit  in  haec  verba  (  a  )  : 
Ego  hodte  tale  quiddam  vidi  ,  Arbortm 
froceram  i»  quodam  trtcltnio  peramplo 
&  fpatiofo  fitam  putabaniy  qua  in  terra^. 
fe  inflefleret ,  atque  arbufculam  parvam 
lir  teneram  valdeque  florentem  ad  radices 
adgnatam  haberet .  Angebat  me  autem  ve- 
hementer  metus  de  exigtta  illa  arbore ,  ne 
a  quopiam  una  cum  magna  avelleretur  . 
Et  eum  propiux  acceffiffem ,  cerno  magnam 
arborem  humi  proflratanty  parvam  autem 
ereftam  quidem ,  fed  a  terra  fufpenfam  . 
Quod  cum  vidijjeniy  cefluans  ac  laboranfy 
fieiiy  inqtiam  quanta  arbor  !  &  tamen  pe- 
riculum  eji ,  ne  furculus  etiam  ei  adgna- 
lus  intereat .  Hic  qutdam  mihi  ignotus 
emnino  :  Contemplare  ,  ait  ,  diligenter  ,  & 
ifonojif  animo  :  radice  enim  humi  manen- 
te  ,  parvula  illa  arbor  permanebit ,  fir- 
miorque  hxrebit  .  Ifthaec  de  fomnio  Julia- 
nns ,  feu  potius  de  his  quae  effingendo  vi- 
gilans  fomniabat  de  futuro  ,  quod  jam_. 
prope  adepturus  erat ,  Imperio  ;  fe  per 
arbufculam  ,  Conftantium  per  grandem_. 
arborem  praefigurans . 

Caeterum  cum  primum  tantum  fibi  inef- 

Julianus  fe  virium  vidit,&  exercitu  ad  fua  vota_, 

palamcoe-  jn  Gmnibus  comparato,   quod   clanculum 

;nt  Deos    pauc;s  arbitris  fibi  amicitia  &  fuperftitio- 

tolcrc.      r  •      «•  /  •      a        •  \ 

ne  conjuncus  agere  (  ut    ait   Ammianus  ) 

folebat,  jam  palam  facere   non  erubuit. 

Id  quidem   ipfe  ad    Maximum    Ephefium 

fcribens,  quo(  ut  dictum  eft  )  ad  omnem 

impietatem  ufus  fuerat  paedagogo  ,  affir- 

(!>)jul,  ep.  mat  his  verbis  (b) :  Illud  maxime   te  au- 

adMaxmi.  Jire  convettit ,  &  quemadmodum  uno  tem- 

pore    preefenf   auxilium    deorum    fenfimus  , 

&  tantam  injidtatorum  multttudinem  effu- 

giwus ,  nemine    occifo  ,   aut  fpoliatOy    fed 

iif  tantum  cuftodix   traditif  ,  qtti    in    fce- 

lere    ipfo    deprehenji    erant .    Atque    hxc 

quidem  fortajje  meliuf  erit  dicere ,  quam 

fcrtbere  :   puto   tamen  abf    te    libentijfimo 

animo  auditum  iri.     Deof    publice   &  ptt- 

lam  colimuf ,   &  totufmeut  exercituf  pie- 

tatem  amat .  Hos    aperte    bovef    immnla- 

mus  .    Diit  gratiat  agimut  multit  heca- 

tombis .  Me  jubent  dii  pure  &  cafte,  quo- 

ad  potero ,  vivere .  Ego   vero  iit  pareo , 

&  quidem  libenti  animo .  Magnot  fruflus 

laborum  pollicentur  ,     niji  fegniter    aga- 

tnus .  Sic  Julianus  ad  Maximum  ,  cum   cx 

Galliis  (  ut  iifdem    litteris  ipfe   teftatur  ) 

ad  Illyrios  perveniffct;  cum  jam  ultrocitro- 

que  a  Juliano  atque  Conftantio  miffis  le- 

gationibus  ,  iifdemque  caffis  redditis  ,   in 

apertum  bellum  progreffa  res  effet. 

VI.  Infidiae  vero  illae  ,  a   quibus  fe  deorum 

Iniidis  in  beneficio   Iiberatum   tradit  Julianus,   de- 

Julianum.  fcriptae  videntur  ab  Ammiano  (c).  Cum 

(?)  Ammt-  en-im  Conftantius  per  fecreta  internuncia 

«■•«"«     tcMaff«  fidem  Vadomari  Regis   Franco- 

Ann.  EccU  Tom.  V, 


rum  fibi   antea  fcederati ,  ut  eum  in  Ju- 
lianum  armaret :  ille  Rex  ad   fallendurru. 
idoneus  ,  &  ad  infidias  ftruendas  fatis  cal- 
lidus,    officium    omne    fuum    per    Iitte- 
ras   Conftantio  pollicitus  cft .    Sed  dum_, 
haec    agerentur  ,     litteris    Vadomari    ad 
Conftantium   interccptis  ,    rc  comperta  , 
capitur  Vadomarus,  atque   vinftus   a  Ju- 
liano   in    Hifpanias  amandatur :    quando 
Julianus ,  mox  victis  barbaris  ,   qui   pro- 
pe  erant  in  armis  ,pro  acceptis  (ut  ipfc 
tradit)  a   diis    beneficiis,    placavit    ( ut 
inquit  Ammianus  )  fecretiore  ritu  Bello- 
nam ,    habuitque    ad    exercitum   concio- 
nem  ,    &  a   fingulis  militare  juramentum 
exegit.  Sic  igitur  cum    appareat,   Julia- 
num,   quamdiu    fuit  in  Gallia ,    deos  fe- 
creto   coluiffe  ;  erroris  arguitur  Zofimus 
(d),  qui  tunc  in  Galliis   eum   publico  (d) Zofin; 
immolaffe    teftatur.    Sed   ex   Juliani    ad  '*3« 
Maximum  litteris   Ammianus   (e  )   item_,  (e')Amm'- 
redarguitur,    cum  de  Juliano    ait,   nonu    "'  'lx* 
antea  fe  palam  facrificium  exhibuiffe ,  at- 
que  manifeftum  deorum  cultorem,    quam 
cum  Conftantinopolim  perveniffet  .   At  de 
Juliani  rebus  geftis  Conftantinopoli  ,  cum 
nonnifi  poft   mortem    Conftantii   ad   ter- 
tium  idus  Decembris  illuc  ipfum  contige- 
rit  perveniffe,  fuo   loco   dicendum   erit. 

Confules  autem  Taurus  &  Florentius  ,  vir-' 
cum  audiffent  Julianum  in  Pannoniatru.  fugaCon- 
perveniffe,  fuga  ex  urbe  fe  fubduxerunt :  ulIm' 
quos  in  publicis  memoriis  Julianus  defcri- 
bi  voluit,  Confules  fugitivos  .  Scripferat 
ad  Senatum  Iitteras  Julianus,  ut  U"rbem_. 
fibi  confervaret.  Hxc  Zofimus  (/).  In-  (f)  Zojim. 
terea  conflato  jam  bello  inter  Julianum  '«3« 
atque  Conftantium  ;  idem  Julianus,  dum 
ageret  jlle  in  Oriente  ,  praeoccupare  Con- 
ftantinopolim  conatus  eft.  Straviffe  qui- 
dem  Juliano  ad  Imperium  invadendum , 
atque  etiam  obtinendum  ,  viam  fua  im- 
pietate  Conftantium,  certum  eft  .  Etenini 
quomodo  paffuri  eflent  Fideles  ,  apofta- 
tam  a  fideregnare,  nifi  Conftantii  tyran- 
nidem  tum  in  Occidente ,  tum  etiam  in 
Oriente,  quamdiu  imperavit,  experti  ef- 
fent ;  quem  &  Chriftianae  religionis  nu- 
per  jam  fenferint ,  perduellem  ,  cum  in 
Synodo  Conftantinopoli  acla  ipfe  cum 
fuis  Chriftum  negaverit  effe  Deum_.  ? 
Chriftianorum  igitur  qui  Catholici  effent, 
confultius  rati  funt,  pati  dirum  apertum 
fidei  inimicum ,  quam  dolo  ferpentem  ad- 
verfarium  ,  qui  abnegata  Chrifti  divini- 
tate ,  ipfam  integram  (  quod  in  feeffet) 
Chriftianam  religionem  penitus  convul- 
fiffet.  Caeterum  qui  effent  haeretici ,  quod 
iplis  (  ut  faepe  diclum  eft  )  infitum  effet 
temporibus  infervire,  Juliani  gratiam  po- 
tius  promereri  ,  quam  illi  adverfari ,  in 
animum  induxere. 

Porro  quid  Juliano  obtigerit  ,  cum   eft     yill. 
ingreffus  Illyricum  ,  unde  (ut  di<Sum  eft) 
ea  ad  Maximum  fcripfit ,  Sozornenus  nar- 

C  z  rat 


20 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Ch  risti 

361. 


LlBERII    PaT» 
10. 


CONSTANTII    ImP. 


/.5.  ci 

Crucis  fi- 
gnum  in 
miiitum 
veftibus, 


TX. 


(f)  Sozom  rat  his  verbis  (  a  )  ;  Fertur  autem  ,  cum 
prtmum  fines  Illyrici  ingrederetur  ,  vites 
pofl  vindemiam ,  circiter  Vtrgiltarum  oc- 
cafum  ,  uvis  acerbis  minimeqtte  maturis 
onuflas  vtfas  ejfe :  roremque  tum  in  efus\ 
Jum  in  comitum  fuorum  vefles  ex  aere  de- 
lapfum  fingulis  guttis  Jignum  Crucis  in  eis 
impreffiffe.  Qua  res  cum  vifa  fuijfent ; 
tton  ipfe  folum  ,  verum  etiam  alii  qui  eum 
comitabantur ,  uvas  haud  maturas  intem- 
feflive  apparentes  aliquid  boni  portendere; 
rorem  autem  demijfum ,  veflem  ejus  ,  iti-. 
quam  forte  cadebat  tali  nota  cafu  ac  for- 
tuito  fignaffe  exiflimarunt .  At  vero  ab  a- 
liis  dtcebatur  ;  oflentorum  atterum  figni- 
ficare  ,  Imperatorem  immaturo  cetatis  fuce 
tempore  non  aliter  atque  uvas  immaturas 
feriturum  ,  &  Imperium  ad  exiguum  tem- 
pus  duraturum  :  alterum  indicare  ,  religio- 
nem  Chriflianam  caleftem  ejfe  ,  &  omnes 
figura  Crucis  fignari  oportere .  Qua  con- 
jefturx  fuere  eorum  ,  qui  dofirina  &  rem 
ligione  ab  Imperatore  dijfentiebant ;  neqtie 
certe  (  vt  videtur)  a  veritate  aberrantes: 
nam  temporis  progreffio  utrumque  demon- 
ftravit  vere  dtclum  ejfe.  In  hunc  modum 
Sozomenus , 

Julianus  vero  quantumlibet  fibi  viam  , 

Excufat  fc  quocumque    progrederetur  ,  vi  exercitus 

Julianus     aperiret  ;  tamen  excufationem  quamdam, 

apud  Con-  ut  fe  purgaret  apud  Conftantium   de  fu- 

flantium  ,  fcepto  Iniperio ,  forinfecus  obtexebat,  ne 

videretur  elfe  tyrannus.   Id  fane  S.  Gre- 

gorius  Nazianzenus  in  ipfum  agen?  ,   at- 

que  acriter  invehens,  teftatur  his  verbis 

(h)Gng.      (b)  :    Primum  quidem    illius   contumacice 

Nazianz.   profligatceque  vecordice  facinus  fuit  ,  quod 

'"  fibi   diadema    impofuit  ,   magnique    illitts 

nominis  honorem  arrogavit  (  quod  non  for- 

tunce  infolentia ,  fed  pro  virtutis   prcemio 

vel  tempus  ,  vel  Imperatoris  calculus  af- 

ftrt  ,  vel,  ut  moris  antiqui  fuit^  Senatus 

judicium)  nec  honoris modum ejus  arbitrio 

jermifit  ,  quem  Imperii  arbitrum  dominum- 

que   habuerat .  Deinde  (  jam  enim  ob  ea  , 

quce  perpetrarat ,  neceffttatem  fibi  in  omne 

Jflagitium  ruendi   impofitam  ejfe  perfpicie- 

bat)  quid  cogitats  &quo  tttm  impietatis,  tum 

furorts  progrediturf  O  miram  illitts  animi 

%>efantam  !  adverfus  eum  expeditionem  fufci- 

pit ,  atque  ab  Occidente  pedem  movet  ;  in 

Jpeciem  qutdem  quafi  de  fufcepto  diadema- 

te  purgare  vellet  (  adhuc  amentiam  fuam 

occultare  videbatur  )  re  vera  autem^  ut 

jotum  Imperium  ad  fe  transferret^   atque 

ferfidia  fua  &  ingratitudine   in  homtnum 

admirationem  veniret ,  Hucufque  Grego- 

lius . 

At  de  caufa  adventus  fui ,  ipfe  Epifto- 
(c)Jul.ep,  la  illa>    quam  audita  morte  Conftantii, 
a/i  julian,  fcripfit  ad  Julianum  avunculum  ,  agit  his 
verbis  (c) . 

Ad  tertiam  horam  nofiis  ineuntis ,  cum 
neminem  qui  fcriberet ,  haberem^  qttoi  0. 
mnes  occupati  ejfent ,  VtX  fotui    hcec  ad 


/«/. 


X. 


te  fcribere .  Vivimus ,    deorum  beneficio  ,  Epjft.  Ju- 
Iiberati   ab  externis   malis  patiendis^  vel  li.nii  de 
faciendis  .    Teflis  mihi  vero  e(l  Sol  ,   cu-  taufa  ad- 
jus  auxilium  opemque  in  primts  popofci  ;  vcntusfui. 
teflis  Juppiter  Rex ,  quod  Conflantium  oc- 
cidere  numquam  optaverim ;  tmmo  mtgts , 
id  ne  accideret  ,  exoptaverim  .  Cttr  igittir 
veni?  Quta  videlicet  dit.aperte  hortaban- 
tur  ,  falutem    pollictti ,  fi  parerem  ;  pn 
vero  remanerem  ,  id  quod  dti  prohtbeant , 
Accedit ,  quod  cum  hoflis  jam  appellatus 
ejfem  ,  terrere  eum  dumtaxnt  cogitabam  ; 
eoque  pado  res  ad  colloqutum  aliquod  le- 
nius  dr  mitius  deventuras  effe  :  aut  fi  e- 
tiam  bello  decernendum  foret ,  fortttnce  diif- 
que  omnia   permitterem ;  atque     exttttm  , 
qualem  ipforum   clementta  afferret ,    expe- 
faarem  .  Ha6tenus  ad  Julianum  Julianus. 
Naiffum  autem  cum  perveniffet  ,  ibidem- 
que  fubftitiffet,    accepifle   nuncium   do  (d)  Zu^m% 
Conftantii  obitu ,  auftor  eft  Zofimus  (  d  ) .  tJ^ 

Sed  ad  res  geftas  Conftantii  hoc    anno    '   XI. 
ufque  ad  diem  obitus ,  revertamur .    An- 
tiochiae   quidem   eum  hiemaffe    ufque  ad 
veris  tempus^  cum  profedtus   cft  in    Per- 
fas  ,    Ammianus    teftatur  (  e)  .  Ibi    dum  (e)  Ammi- 
Conftanrius   ageret,   defunclo  Hermoge-  an.  Lr\. 
ne   Praefefto    Pra?tor  o    in    Oriente  ,    irL.  Pnfeftu- 
locum  ejus  fubrogavit   Helpidium  .    F/7'c  ™ 'felpi- 
(  idem   i  nquit  Ammianus  )  ex  Paphlago-  dn  * 
nia  oriundus    adeo   tequus  ac  mitts   futtt 
ut  ,  cttm  ei  coram  fe   tnnocentem  quemdam 
Conflantius  torqtteri  juffiffet ,  cequo   animo 
abrogari  fibi  poteflatem    orabat  ,   hcecque 
potius  aliis  ex    fententia   Princtpis  agenda 
permitti .  At  quod  de  tanto  viro  Praefeftu- 
ra  nobiliffima  aufto  incidir  mentio  :  nolu- 
mus  his  prstermififfe,  quodde  eo  ,  ejuf- 
que  conjuge  Ariftsneta  ,  clariffima  ac  pru- 
dentiffima  femina  ,  fcribit  S.  Hieronymus 
in  rebus  geftis  B.  Hilarionis;    quam  qui- 
dem  hiftoriam  hic  retexere  ,  antequam  ad 
res  Conftantii  ulterius  progrediamur ,  di- 
gnum  fore  exiftimamus  .  Ipfe  ergo  S.  Hic- 
ronvmus  de  his  agit  his  verbis  (f ):  Ari-  (f)Hicron. 
flxneta  ,  Helpidit  ,  qui  poflea    Prcefetlus  '»  W/V«r. 
Praetorio  futt  ,  uxor ,  valde  nobilis   tnter 
fuosy  &  interChriflianos  nobiltor,  rever-* 
tens  cum  marito  &  tribus  liberis  a  beato 
Antonto  ,  Gazce  propter  eorum  infirmita- 
tem  remorata  esl :  tbi    enim  five   ob  cor- 
ruptum  aerem ,  five  (  ttt  poflea  claruit  ) 
propter  gloriam    Hilarinnis   fervi    Dei , 
hemttrithcen  pariter  arrepti ,  omnes  a  me- 
dicis  defperati  funt ,  Jacebat    ululans  ma- 
ter  ,  &  quafi  tnter  trta  filiorum  excurrens 
cudavera,   quem  prius  plangeret  ,  nefcie- 
bat ,  Cogntto    antem  quod  ejjet  quidam  mo- 
nachus  tn   victnt   foltiudtne  ,  obltta  ma- 
tronalts  pompce ,  tantum  fe  matrem  nove- 
rat :  vadit  comitata  ancillulis    &  eunu- 
chis  ;  vixqtte  a  viro  perfuafum  efl  ,  ttt   a- 
fello   fedens    pergeret .    Ad  quem  cttm  per- 
Veniffet :  Per  ego   te,  ait ,  fefum   clenten» 
ttfftmumDeum  noftrum  obteflor,  per  Cnt- 

cem 


Cum  Critice  Pagii. 


CHRIST! 
g(5l. 


LlB-ERM    PaI*. 
IO. 


21 

CONSTANTII   IMP. 

25. 


€ em  ejus   &    fangutnem  ,  ut   reddas    mihi 

tres  filios  ,  &  glortficetur  in  urbe  Getitt- 

lium  nomen  Domtnt  Salvatoris  •  ingredta- 

tur   ferVus  ejus  Gazam  ,  &  Marnas  cor- 

ruat  (  erat  idolum  ibi  famofum ,  quod    il- 

li  Marnam,  alti  Jovem  nomtnint  ,) 

XII.  Kenuente  Hh  ,  atque  dicente  ,  numquam 

S.  Hilari-  re  egreJ[urum  de  cellay  nec  habere  confue- 

oninter-  'tudtncm,  ut  non    modo  civitatem  ,  fid  ne 

abArifta:-  viliulam  quidem  tngrederetur  :  projlravit 

neta  pro    fi  *Ha  humi  ,  crebro  clamitans  ;  Hilarion  , 

fliis.        firve  Chrifli ,    redde  mthi    liberos    meos  : 

quos   Antonius  tenuit    in   JEgypto  ,  a   /e_, 

ferventur  in  Syria  .  Flebant  cuntli  qui  ad- 

erant  ;  fid  &  ipfe    negans  fievit  .   Quid 

vmlta?  Hon  priur  mulier   receffit ,  quam 

ille  pollicitus   efl  ,  fe  pofl   Solts  occafum 

Gazam  introiturum.  Quo  poflquam  venit  , 

Jingulorum  leftulos  &  arentta  membracon- 

'jiderans ,    invocavit    Jefum  .  Et  (  0  mtra_. 

virtus  !  )  quafi  de  tribus  fontibus  fudor  pa- 

riter  eruptt .  Eadem  hora  acceperunt   cibos 

lugentemque  matrem    cognofcentes ,  &  be- 

nedicentes  Deum  ,  Santlt  manus  deofculati 

funt.   Quod  poflquam  auditum  efi ,  &  lon- 

ge  lateque   percrebuit ,  certatim    ad    eum 

«rV  Syria  &  Mgypto   confiuebant^   ita  ut 

viulii  crederent  in  Chrifium,  &  fe  mona- 

chos  profiterentur  :    necdum  enim  tunc  mo- 

mfleria  erant  in  Palceflina ,  nec  qutfquam 

monachos    ante  S.   Htlarionem  in  Syria^. 

mverat ,  llle  fundator  &   eruditor  hujus 

(onfervationis  &  fludii  in  hac   Provincia 

ftttt ,  Habebat  Dominus  Jefus  in   JEgypo 

fenem    Antonium  ;    habebat    in   Palaflina 

'  Htlarionem  juniorem  .    Haclenus    Sanclus 

Hieronymus  :  haecque    nos  occafione  Hel- 

pidii  ,  hoc  anno  a  Conftantio  in  Hermo- 

genis  locum    creati    PraefecVi     Praetorio  : 

quem  tamen  cum  omni  laude  dignifiimum 

dicat  ob  manfuetudinem   &    aequitatem; 

Ammianus  («),  more  videlicet  Gentilium 

)  Ammi.  carpentium  quofcumque   Chriftianae  reli- 

'•  '•"•    gioni  addi&os  ,  fugillat  hominenij  dicens 

fuiffe  fimplicioris  ingenii . 

Porro  de  eadem  Ariftaeneta  ,  cum  Prse- 
feclura  Helpidii  ,  idem  S.  Hieronymus  haec 
inferius  (  b  )  ;  Arifianeta  illa  ,  cujus  fu- 
(h)Hier.in  pra  fecimus  menttonemy  Prcefefli  tunc  u- 
xor^fed  nthil  de  Prafetti  ambitu  habens  , 
venit  iterumad  Htlartonem,  volens  etiam 
ad  Antontum  pergere .  Cut  tlle  fiens  ;  Vel- 
lemy  ait,  ipfe  quoque  ire ,  fi  non  carcere 
hujus  monafierit  claufut  tenerer  ,  &  fi  eun- 
dt  fruttus  ejjet :  biduum  enim  hodte  efl  , 
quod  totus  mundus  talt  parente  orbatus 
efl .  Credidit  illa ,  &  fubflttit,  &  po.fl 
paucos  dtes  veniente  nuncio^  Antonti  dor~ 
mtttonem  audivtt .  Haec  cum  ipfe  dicat  de. 


PAGIUS  Ad    num.XIV,  Nuptioe  Conftantii  Aug.   cum 

III,  Maxim*  fautlina. ,  ut   in  Nummis  vocatur  ,ter. 

Tertis  tiar  dicendae  ,    non   fecundse  ,   Notanda  Ammia- 

Conflantii  ni    lib.ti.  cap.  6.  verba  ,   nmiffa  jam  priiiem  Eu. 

nuptia,  febia  ,  quam,   ut  docet   Julianus  in   Orat .  III. 


XIII. 


Hilarion. 
DcArifbe 
net*  hu- 
nnliute 
&iide. 


Helpidii  Prspfeftura  tempore  mortis  An- 
tonii  :  nifi  dixcrimus,  praeter  omnium  fen- 
tcntiam  ,  in  huncufqueannum  Antonium 
fuiffc  fupcrftiteTii ;  erraffe  oportuit  Am- 
mianum,  Helpidii  Praefxfturam  in  hunc 
ipfum  annum  referentem  ,  nifi  fccundum  , 
hoc  eodem  anno  »  eum  contigerit  obire 
magiftratum  . 

Sed  jam  ad  Conftantium  redeamus :  Qui 
Antiochiaehiemavit ;  atque  (ut  Ammianus 
auclor  eft  c  )  antcquam  expeditionem  pi- 
raret  in  Perfas,  defun&a  Eufebia  conju- 
ge,  de  qua  multa  fuperius,  aliam,  Fau- 
ftinam  nomine ,  uxorem  fortitus  eft  ,  ex 
qua  genita  eft  filia  pofthuma,  Conftan- 
tiadicla,  quoc  poftea  matrimonio  iunfla 
eft  Gratiano.  Conftantius  igitur  Antio- 
chix  agens ,  adverfus  Perfas ,  in  Mefopo- 
tamiam  irrumpentes ,  expeditionem  pa- 
rat .  Adventante  autem  vere,  antequam 
proficifceretur  ,  conciliaturus  fibi  numen, 
fic  ad  Antiochenos  pro  Chriftiana  religio- 
ne  refcripfit  (d): 

In  qualibet  Civitate ,  in  quolibet  oppi- 
dot  vico.,  caflello,  municipio ,  quicumque 
voto  Chrifliana  Religionis  meritum  eximia 
Jingularifque  virtutis  omnibus  intimave- 
rit ,  fecuritate  perpetua  potiatttr,  Gaude- 
re  enim  &  gloriari  ex  fide  femper  volu- 
mus  :  fcientes  magis  religionibus  ,  quanu. 
officiis  &  labore  corporis  ,  velfudore  ,  no- 
JiramKempub.  continert,  Dat.  XVI,  Kal. 
Mart,  Antiochice ,  Tauro  &  Florentio  Cojf. 

Quibus  item  Confulibus,  contulit  The- 
miftio  philofopho  Praeturoe  infignia,  de- 
que  ea  ad  Senatum  refcripfit  (e),  Hic 
ille  Themiftius,  qui  egregiis  commenta- 
riis  editis,  Ariftotelis  (cripta  elucidavit; 
cujus  meminit  Suidas,  aitque  eum  a  Ju- 
liano  Conftahtii  fucceftbre  defignatum  fu- 
iffe  Conftantinopolitanae  urbis  Proefeclum. 
Porro  cum  adverfus  Julianum  fe  bene_> 
putaflet  Occidenrale  Imperium  munivif- 
fe  Conftantius;  ipfe  primo  vere  (  ur  ait 
Ammianus  )  adverfu1?  Perfas  mqyens  ex- 
erciruni,  pervenit  Edeffam  ,  cum  adhuc 
Julianus  moraretur  in  Galliis;  Qui  cum 
fuperatis  monttbus  pervafiffet  Illyricum  : 
nuncii  (inqutt  idem  Ammianus  (f.)  ad 
Conftantium  percrebuere  certtffimi ,  quo- 
rurn  clari  fide  compertum  efl  ,  Julianum 
Italiam  ,  &  Tllyricum  curfu  celert  prxter- 
grejjum,  clauflra  interim  occupaffe  Succo- 
rutu  ,  acata  undique  praflolantem  auxilia 
ut  muhitudtne  fltpatus  armatorum  peri^a- 
deret  Jhraciam,  Quo  cogntto^  mxrore  of- 
fufus  Conflanttus,  folatio  una  fufientaba- 
tur ,  quod  inteftinos  femper  fuperaverat 
tnotus :  cornmunicatoquc  cum  fuis  confi- 

lio 

ad  Eufebiam  ,  profligata  Magnentii  tyrannide ; 
uxorem  duxerat .  Duae  hse  itaque  Conftantii  tr- 
xores  diverfa;  funt  a  priori  ,  quam  vivente  Con- 
ftantino  Migno    patre  fibi   copularat. 

Ad 


XIV. 

U)  Ammi- 
att.  /.n. 

Secunda: 
nuptiae 
Conftan- 
tii. 


(d)  I.16. de 

Ep'A  & 
cle.  C. 
Tbeod, 
XV. 
Refcri- 
ptum  pro 
Chriftia- 
nis. 


XVI. 

(e)l.n.  de 
Prxt.  Coi. 
Tbeod. 
Conftant. 
proficifci- 
tur  in 
Perfas . 


(f)  Arnmi- 
an.l.n. 


zz 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
3<5i. 


Lijirii  Pai'. 
io. 


CONSTANTII    IMP. 
*5« 


XVII. 
(a)  Ammi- 
an.  ibid. 
Funefta 
vifa  obla- 
ta  Can- 
ftantio  . 


(b)  Amm, 
lib.n. 

XVIII. 

Conftanti 
Imp.  ob- 
itus. 


PAGIUS 
IV. 

Obitttr 

Conflan* 
tii . 


lio ,  communi  omnium  confenfu  dccre- 
tum  elt ,  eum  cum  expeditione  reverti  ; 
idque  tunc  opportunum  ,  quod  &  Per- 
farum  Rex  ad  propria  quoque  reverte- 
xetur. 

In  hoc  rerum  adverfarum  tumultu  (  fub- 
dit  Ammianus  (  a  )  hnerens  ejus  fortuna , 
jam  &  fubpfiens  ,  adventantem  cafum  vitce 
dtfficilem  modo  non  loquentibtts  fignis  a- 
perte  monfirabat  .  Hamque  &  noclurnis 
imagintbtts  terrebatur ,  &  nondum  penitus 
tnerfus  in  fomnum  umbram  •viderat  patris 
obtttltjfe  pulchrum  infantem  ,  eumque  fu- 
fceptum  &  locatum  in  gremio  fuo  ,  excuf- 
fam  ibi  projecijfe  longius  fpheeram ,  quam 
ipfe  dextera  manu  gefiabat .  Id  autern^. 
■permutationem  temporum  indicabat ;  licet 
interpretes  placentia  refponderent .  Pofi  h<ec 
confejfus  efi  junfiiortbus  proximis ,  quod 
tamquam  defolatus  fecretum  aliquid  vide- 
re  defierit  ,  qttod  interdum  ajfttifie  fibi 
fqualidius  afitmabat ,  &  putabatur  genius 
efie  quidam  tuteloe  falutis  appofitus  ewn^. 
reliquijfe,  mundo  citius  digrejfurum.  Fe- 
runt  enim  Iheologi  ,  in  lucem  editis  ho- 
minihus  cunflis  ,  falva  firmitate  fatali  , 
bujufmodi  quadam  velut  attus  refiuraL* 
numina  fociari ,  admodum  tamen  paucis 
vifay  quos  multiplices  auxere  virtutes  . 
Ita  &  oracula ,  &  autfores  docuerunt  pr#- 
clari.  Ifthaec,  &  alia  de  his  :  pluribus 
Ammianus :  quibus  ,  paucis  quibufdarru 
demptis  ,  concordat  ChrilViana  religio  : 
atque  idem  au&or  fic  paulo  poft  de  Con- 
ftantii  obitu  (b  )  ; 

Ingreffus  itaque  Antiochiam  feflinando 
i  Confianttus  ,  ad  motum  certamtnttm  civi- 
liunti  ut  folebat ,  avidefurreclttrus-,  paratis 
omnibtts ,  exire  properabat ,  immodice  re- 
nitentibus  plurimis  murmure  teuus  :  nec 
enim  dijjuadere  palam  audebat  quifquam , 
vel  vetare  .  Atttumno  jam  fenefcente  pro- 
feftus ,  cum  ad  fuburbanttm  venijfet  dis- 
juntfum  exinde  tertio  laptde ,  Hippoce- 
phalum  nomine ,  lucente  jam  dte ,  cada- 
ver  hominis  interfecli  dextera  jacens  , 
capite  avulfo  ,  confpextt  contra    occiduum 

Ad  nnm.  XVIII.  &  feqq.  Audlor  Chronici 
Alex.  fub  hujus  anni  Coff".  fcribit  :  Conflantius 
initio  quarta  Inditfionis  ( erat  quinta  Indicfio  a 
Septembri  CCepta  )  denuntiattt  fibijitliani  C&f.tris 
infidiis  eoncitus  a  Tarfo  Cilicia  ad  Mopfttefliam  , 
feu  Mop/i  fontes  veniem  ,  accepto  ab  Enzoio  An- 
tiochis  Epifc»po  ex  Monaflerio  per  Canflantium  ac- 
eerfito ,  baptifmate  ,  Conflantius  Aug.  menfe  Dio 
feu  Kovcmbri  die  tertia  anno  Antiocheno  CDX. 
Inditt.  V.  cum  Ecclefia  paeei»  annos  qttinquaginta 
habuiffet  ,  diftis  Conjulibus  Tattro  &  Elvrentio 
mortem  eum  vita  commutavit .  Die  tertia  No- 
▼embris  mortuum  efle  ,  teftantur  etiam  Socra- 
tes  lib.  i.  cap.  47.  Idacius  in  Faftis,  Theopha- 
nes  &  Hieronymus  in  Chronico  ,  ubi  ait ,  Con- 
ftantium  regnafle  annis  XXIV.  menlibus  v.  die- 
bus  XII.  quod  verum  efle  non  poteft  ,  nili  die 
tertia  Novembris  e  vivis  exceflerit .  Quare  Am- 
mianus,  qui  lib,  n.  cap.  j.  ait  :  Abiit  e  vita 
lll.  Nob.   Qttobriitm,^  Imperii  vitsqtie  anno  qu.%. 


XIX. 


lattts  extenfum  ;  territtfque  omnibus  ,  fi. 
nem  parantibus  fatis  ,  d:\fiinatus  ipfe 
tendebat  (  ita  loquitur  Ethnicus  fcriptor  ) 
venitque  Tarfum ,  ttbi  levtori  febre  con- 
taftus  ,  ratufque  itinerario  motu  immi- 
nutot  valetudtnis  excuti  pojfe  difcrimeny 
petit  per  vias  difficiles  Mopfuefiiam  Ci- 
itcice»  ultimam  hanc  pergentihus  ftatio- 
ttem  fttb  Tauri  montis  radicibus  pofitam, 
Egrediqtt;  fecuto  die  conatus ,  illaben- 
te  morbi  gravitate  detentus  efi  :  pcttila- 
timque  urente  calore  nimio  venas  ,  «f 
ne  tangi  quidem  corpus  ejus  pofiet ,  iiiL. 
modum  foculi  fervens ,  cum  uftts  deficeret 
medelarumy  ulttmum  fpirans  defiebat  cxi- 
tium  .  Mentifqtte  fenru  tum  etiam  integrot 
fuccejforem  fu<c  potefiatis  flatuijfe  dicttur 
Jttlianttm  .  Deinde  anhelitu  jam  pulftittcj 
lethali  ,  conticuit ,  diuque  cum  anima  col- 
lufiattts  jam  difcejfuray  abiit  e  vita  ter- 
tio  Konarum  Oflobrium  ,  Imperii  vitcequ: 
anno  quadragefimo  ,  &  menfibus  paitcis . 
Haclenus  Ammianus. 

At  quod  ait ,  Conftantium  ultimo  e- 
logio  ftatuifle  Julianum  fui  Imperii  fuc- 
cefTbrem  ,  puto  commentum  Ethnxo- 
rum  Juliano  faventium  excogitatum,  quo 
a  Tyranni  nomine  ea  arte  redderent  i- 
pfum  immunem  :  nam  S.  Gregorius  Na- 
zianzenus  de  Conftantio  in  extremis  labo- 
rante  h-ec  tradit(f):  Hic  vitam  cwn^. 
morte  commutat,  pafioris  adverftrii  (  nem- 
pe  Gregorii  )  confirmator  &  patronus  , 
malum  haud  malo  Imperio  finem  imponens  ; 
atque  inutili ,  ttt  ferunt  ,  pocnitentia  in^, 
extremo  vitce  fpiritu  affeflus :  cum  nimi- 
rum  ob  alteritts  Geculi  trtbuntl ,  rerum_. 
fttarum  ccqitus  efl  unulquifque  judex .  Tria 
enim  ha?c  mala,  Imperioque  fuo  &  prin- 
cipatu  indigna,  ipfum  agnovilTe  narrat : 
Unum,quod  generi  fuo  necem  attuliflet , 
ipfo  nimirum  ejus  ingreffii  in  Imperium : 
Aliud  ,  quod  Jul  anum  Apoftatam  Impe- 
ratorem  nominaflet,  creando  eum  Caefa- 
rem :  Tertium  quod  novis  fidei  dogmati- 
bus  ftuduiflet  ;  fimulque  cum  his  vocibus 
e  vita  difcelTifle.  Cse- 


drxiefimo  ,  &  menfibus  paucis  ;  ficut  errat  in  Im- 
pe/ii  ,  vitarque  annis,  ita  &  in  die  emortuali 
Conftantii  ,  nifi  locus  corruptus  fit :  quod  vero- 
llmilius  . 

Nam   quoad   tempus  Imperii   ejus ,  recTe  illud         y, 
exprefTum  a  Vidlore   in    Epitome  ,    licet     Earo- 
nius    Iocum    mendoAim  perperam  exiftimarit :  In-  Duratio 
teriit  anno    avi   qttxrto   &    quxdragefimo ,    Imperii  Impertt 
nono  atqu;    tricefimo  ;   (  quibus  verb;<  evincitur- ,  ejut  . 
euin  anno  CCCXXIII.   creatum  fuifle  Carfarem  ; 
ab    eo  enim  anno  ad  currentem  ,  extrema  incom- 
pleto  pro  integro  numerato  ,  anni  funt  triginta 
novem ;    verum   Augufius  quarto    vicefimoque  (  hic 
extremum   aunum   incompletum   Vicl)r   non   nu- 
merat)  ofto  folus(  ab  anno  nempe  CCCLIII.  quo 
Magnentius  extinilus  )  eum  fratribus    atque   Ma- 
gnentio  fedecim  (  ab  anno   fc.   CCCXXXVI I.  quo 
Conftantinus  Mi°nus    obiit  ,   ad     annum  CCCL- 
II.  quo  Magnentius    profligatus)    quindecim  C&- 
far  .  (  ab  anno  ex?unte  CCCXXIII.  ad   initium 

anni 


(  e  )  Creg. 
Naz..  orat. 
in   laud. 
Athxn, 
Conftan- 
tii  mori- 
turi  poe- 
nitentia. 


Cum  Critice  Pagii 


Christi 

261. 


LlBERII    PAP. 

io. 


CoNSTANTII 
25- 


*3 

Imf. 


zatusab 
Euxojo. 

(b)  Hier. 

epift.}. 


(c)  Hier. 


XXI. 

Grego 

rius  Na 


lauJct 
Conftan- 
tium  . 


XX.         Caeterum  utcumque  hxc  cxtrema  Con- 

ftantii  fe  habuerint,  illud  exploratum  ha- 

betur  ,   ipfum  eo  tcmpore   fuiffe  ab   Eu- 

zojo  Ariano  Epifcopo  Antiocheno  bapti- 

zatum.  Id  quidem  S.  Athanafius  teftatur, 

(a)  jtban.  cuni  ait  (a  )  :  Conftantius  hceraicus  fuit : 

l.deSyno.  qui   ad  finem  ufque  permanens    in  ea   im- 

Conftanti-  Pte,ate  >  ac   deinde  morienr  ,   voluit    non 

us  bapii-    a  Ptts  viris ,  fed  ab  Euzojo  ,    non  femel , 

fed  fieptus  ob  Arianam  heerejin  depojito  re- 

jecloque  baptizari .    Hxc    Athanafius.  De 

obitu  ejufdem  Conftantii  fic  etiam  Sanclus 

Hieronymus(  b)  ad  Heliodorum:  Conftan- 

tius  Arianx  fautor  bcerefeos  ,  dum  contra 

intmicum  paratur ,   &  concitus  fertur   ad 

pugnam ,   in  Mopfi  viculo  moriens  ,  magno 

dolorefhojii  reltquit   Imperium  :   &  alibi 

(c  ):   Domtnus  excitatur  ,    imperat  tempe- 

cont.Luci.  ftati  :  beftiamoritur  ,  tranqutllttas    redth 

$rope  fin.    &c,  At  de  baptifmo  fufcepto   ab  haereti- 

co   homine  Eurojo,   abfque    controverfia 

ab  omnibus  affirmatur . 

Cuin  igitur    majorum   omnium    conftet 

aflertione  ,  Conftantium  Catholicos  exagi- 

tantem,  atque  Arianis  faventem  ,  vixiffe 

zianzenus  imp-um  ,  &   lmpie  ab  haeretico  Epifcopo 

quomodo  baptizatum,  ciaufiffe  infeliciter  diem  ex- 

tremum:  -praeconiade  eoaS.Gregorio  Na- 

zianzenoconfcripta  permolefte  piorum  au- 

ribus  ingeruntur.    At  qusenam    illa  fint, 

hic  defcribamus;  ita  tamen ,  ut&quonam 

modo  valeant  excufari  ,  aeque  fubdamus. 

Ab  ipfo    itaque  e^ordio   laudum  ejus  ab 

apoftrophe  illa  orationem  aufpicemur ,  qua 

Conftantium  ipfum  hoc  modo  compellat  : 

(J)Gr-g.     Qutd  (inquit  d)   ttbi  accidit  ,   o  Impera- 

i\T.ji.r«/«-  torum  prceftart'  tjftme ,  ac  divinijftme  ,  Chri- 

htuj.orat,  fljqUe  amantffime?  Eo  enim  provehor  ;  ut 

tecum  velut   cum  preeftMe  atque    audiente 

expoftulem  ;    etfi  multo  excellenttorem  te 

ejje  non  dubitem^  quam  ut  expoftulatio  no- 

Jtra  &  reprehenfio  in  teheereat-,  utpote  qui 

->  Deo  adjunclus  Jis  ,  calefttfque  gloriee  hce- 

redttatem  acceperis  ,  atque  hafienus  a  no- 

btsmtgraris  ^ut  Impertum  cum  majore  com- 

mutares .  Quodnam  hoc   conjiltum    iniifti , 

qui  omnes  non  tui   folttm   temporis  Impera- 

tores  ,  fed  etiam  cetate  tua  fuperiores  ani- 

mi  folertia  atque  acumine  longe  antecelle- 

bas  ?   Qui    barbaras   nationes   per  gyrum 

repurgabas  ,  tyrannofque  inteftinos    ditioni 

tttte  partim  fermonibus  ,  partim  armis  fub- 

jtctebas :  &  quidem   utrnmque    ita   dexte- 

re  &  egregie ,  quafi  ab   altero  nthil  mole- 


PAGIU5  ann'  CCCXXXVII  ubi  ultimum  annum  incom- 
plctum  pro  completo  numerat ;  Quare  Iocus  pu- 
rus  eft ,  ex  eoque  difcimus ,  quando  Socrates 
Iib.  i.  cap.  ultimo  ,  Sozomenus  lib.  5.  cap.  1.  & 
Hieronymus  in  Chronico  fcribunt  ,  eum  annos 
quinque  &  quadraginta  vixifle  , ,  annum  ullimnm 
non  integrum  pro  imegro  pofuifTe ;  ac  Socra- 
tem  &  Sozomenum  recle  fcripfilTe  ,  Conftantium 
imperaffe  annor  oBt  &  triginta  .  Tot  enim  ab 
anno  CCCXXIII.  quo  Carfar  dictus  eft  ,  ufque 
ad  prsefeutem  fluxere  .  Difcimus  praeterea  ,  ma- 


Jttce  tibi  exhtberetur :  cujus  cum  magna 
&  eximia  tropheea,  armis  &  proelio  quce- 
Jita ,  tum  majora  &  il/uftrtora  fiiu  ulla 
cruoris  effufione  parta  :  ad  quem  legatio- 
nes  &  fuppltcationes  undecumque  conftue- 
bant ,  cui  nationes  omnes  parttm  obedie- 
bant  partim  jam  jam  obedtturee  erant  :  ut 
in  eadem  caufa  ejjent  omnes  hi  ,  quorum  ex- 
pugnatio  in  fpe  pofita  erat  ,  ac  Ji  jam  do- 
mitt  &   in  poteftatem  redacli  ejfent  . 

Qui  Dei  manu  ad  omnia  confilia^  ref-     XKU. 
que  omnes    agendas  utebaris  :    cujus  deni-      Laudes 
que  &prudentia  majorem  admirationem  fui  Conftan- 
movebat ,  quam  manuum   vires  :  &  rurfum  tii  • 
vires  majori  admtrationi  erattt  ,  quam  pru- 
dentia  :  atque  utraque  prceclarior  illuftrior- 
que  erat  fietatis  gloria .    Quonam    igitur 
modo  hic  folum   rudis^  &  imperitus ,  pa- 
rumque  circumfpeclus  apparuifti  ?  Quce  hcec 
inhumance  humanitatis    &  clementix    cele- 
ritas  ?  Quis  Dcemonum  ad  banc  deltbera- 
tionem  Jimul  irrepfit  ?    Qtto    modo  magnam 
illam  hceredttatemy  &  patrium   decus    at- 
que    ornamentttm   (  Chrifttanos    intelligo ) 
gentem   illam    toto  pajfim  Orbe    lucentemy 
Regale  facerdotium    multo    labore    multif- 
que  fudortbus  auilum^    tam    brevi  atque 
exiguo  temporis  puntto  communi   huic  pe- 
fti  ac  furice  tradidifti?  Juliano  videlicet. 
Et  poft  multa  eodem  argumento  exagge- 
rata ,    de    qufdem    Conftantii    fummo    in 
Chriftiana  religione  propaganda  &  coho- 
neftanda  ftudio,  hxc  fubdit:    Keque    enim 
quifqttam  umquam    ullius  rei   tam    acri  & 
vehementi   amore  ac  cupiditate  correptus 
eft  ,  quam  tlle  Chrtfttanos  erefcere>  atqtte 
in  Jumntam  glorice   potentiieque  amplitudi- 
nem  pervenire  xupiebat .  Ac  neque  fubacJce 
nattones  ,    neque  Refpubltca  preeclaris   le- 
gtbus  conftituta  atque  gubernata  ,   nec  pe- 
cuniarum  Lopiay  nec  ampliffima  gloria  ,  ne* 
que  quod  Rex  Regum   efiet     &  diceretur , 
nec  quibufcumque  aliis  rebus  homints  feli- 
cttas  declaratur  ,  neque  quifquzm  ex  omni- 
bus  rebus  bumanis  fummopere  ipjius  animum 
obleilabat)  quam  ut  &  nos  per  ipfum  ,  &  pet 
nos  ipfe  tum  apud  Deum ,  tum  apud  homi. 
nes  fioreremus  ,    ac  perpetua    &   tn  omne 
tempus  tndelebtlis  potentia  permaneret .  //- 
lud  enim  probe  perfptciebat ,   altitts  vide- 
licetf    magifque  regie ,    quam  plerique  fo- 
leant ,  de  rebus  noftris  cogitans  ,  quod  cum 
Chriftianorum  rebus  ,  Romanorum  Jimul  in- 
creverunt,  Jimulque  cum  adventu   Chrifti 

Im- 

le  hactenus  Viros  eruditos  Carfaream  Conftantii 
dignitatem  ab  alio  anno  ,  quam  a  CCCXXIII. 
aufpicatos  efle  \  ac  denique  Conftantium  anno 
CCCXVII.  natum  efle  ,  vel  liibus  Augujti ,  ut 
docet  Lex  10.  Codicis  Theod.  De  Prsttoribut ,  vel 
VII.  Idut  Augufli ,  ut  teftatur  Kaiendarium  Lam- 
becianum  .  Natum  autem  Conftantium  in  Illy- 
rico ,  prodit   Julianus    Orat.  1. 

Julianut  ,  cum  Conftantii  Imp.  mortem,    dum       VT< 
in   Dacia  eflet  ,  ut  ait  Ammianus  initio  lib.  zz.  Exew* 
accepifTet  ,  Cpolim  venit,  teftibus  Mamertino  in  ConftanUu 

Pa- 


*4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

361. 


LlBERII  PaT. 
10. 


CONSTANTII   IMP» 

25- 


xxiir. 

Excufa- 

furaGre- 

gorio 

Conftan- 

tius. 


(  * )  Crtg. 
2iAi  orat. 
a.  in  Jul. 

XXIV. 

Cclebrare 

nimium 

videtur 

Grego. 

tius  Con- 
ltantium. 


XXV. 


PAGIUS 


Tmperium  ingrejfum  efi  ,  cum  nondum  pritis 
hoc  evicijfet>  ut  in  tinius  principatum  pla- 
ne  deventret .  Atque  ea  de  caufa  caufam 
noflram  ,  ut  par  eraty  fludiofius  mihi  fo- 
vere   videbatur :  Haec   ipfe  . 

Idemquc  tacitx  illi  occurrens  objedtio- 
ni  de  Conftantio,  quod  quamplurimos 
Chriftianorum  &  meliorcm  Ecclefioe  par- 
tem  exagitalTet ,  hxc  ftatim  fubinfert:  Qui 
qtiidem  etfi quid  nobis  nepotii facejfivity  non 
eo  facejfivit ,  quod  nos  contemneret ,  con- 
tumcliaque  opprimeret,  aut  quod  aliis  qut- 
bufdam  potius  quam  nobis  gratificari  cupe~ 
ret ;  fed  ut  omnes  in  unum  coiremus  ,  con- 
(Infinneque  animorum  Junperemur  :  ne  dtf- 
fefti,  fchifmatifque  &  dijjidiis  inter  nos 
direpti  atque  disjuntti  ejfemus  .  Sed ,  ut 
dicebam  ,  parum  cauta  efi  fimpltcitas  , 
clementiceque  adiuntta  efl  imbecillttas  ;  mi- 
ntmeque  ts  malitiam  fraudemque  fufpica- 
tur  ,  cujtis  animus  a  malitia  liber  efi  & 
immunts.  Ac  proinde  ab  optimo  Principe  , 
quod  futurum  erat  ,  ignoratum  e Jl ,  nec 
fucus  fimulatioque  deprebenfa  efi  ,  fenfim- 
que  obrepfit  impietas  :  ac  dtice  benipnita- 
tes  fimul  occurrerunt ,  altera  erga  pium^ 
gcntis,  altera  erpa  omnium  hominum  impi- 
ijjimum  ,  maximumque  divini  numinis  cnn- 
temptorenty  nempe  Julianum .  Ita  ibi  Gre- 
gorius.Sed  &  his  jungamus  qure  idem., 
auctor  advcrfus  eumdem  Julianum  agens, 
de  funere  ejufdem  Conftantii,  quod  ad 
hoc  ipfum  fpectat ,  recenfet  his  verbis 
(rf),  poftquam  egit  de  infaufto  Juliani 
obitu  . 

Quoniam  (  inquit  )  nos  quoque  mortuum 
habemus ,  eum  fcilicet  qut  ante  iam  e  vi- 
ta  excejjit :  videamus  bic  qnoqtie  qu.tntum 
inter  utrumque  Imperatorem  dircriminis 
fuit  :  Jiquid  boc  etiam  iis  ad  felicitatem 
vel  infelicitatem  momenti  habety  qtii  ex 
hac  vita  migrarunt .  llle  igitur  (  nem- 
pe  Conftantius  )  publicis  laudibus  ,  fau- 
flifque  ominationibus  ,  pompifque  deduci- 
tur ,  ac  religiofis  etiam  his  nofirattbus 
cultibus  ,  notturnis  cantionibus  ,  facumque 
geflationibus  ,  quibus  nos  CbrijHani  ptum 
e  vtta  difceffum  honnre  profequi  confuevi- 
tnus .  Ac  leetitia  luttti  permixta  ejfcitur 
hufufmodi    corporis  exportatio .  Sic  ibi. 

Poft  haec   vero   Grcgorius  magnum    ac 
plane  mirandum  quid   fubdituius ,    primo 


r.inegyrico,  Marcellino  Iib.  n.  &  Zofimo  pag. 
7M.  &  feq.  In  eam  urbem  ingr^fTus  eft  die  un- 
decima  menfis  Deccmbris  ,  Audlore  Chronici  A- 
Iex.  Idacio  in  Faftis,  Ammiano  lib.  11.  &  So- 
crate  lib.  3.  cap.  1.  affirmantihus .  Ibi  oclo  ferme 
menfibus  egit ,  ctfi  Zofimus  citatus  deccm  dicat : 
eum  enim  errare  anno  fequenti  videbimus  .Hinc 
Confl.xntii  excquiar ,  quas  Julianus  cohoneftavit  , 
ante  diem  XI.  Decembris  peraclx  non  fuere  . 
Philoftorgius  lib.  6.  cap.  6.  teftatur  ,  Julianum  , 
cum  CoOnantii  corpus  ad  fepulturam  deferre- 
tur;  ante  feretrum  proceffifTe ,  diademate  de  ca- 
pitc  fublato  1  Quod  ex  eo  cxfcripfit    Nicepho- 


liberans  fidem  fuam ,  quam  fciret  apud  Funus 
plurimos  periclitaturam  ,  ifthac  cauto  c?.onftan* 
prxmirtit:  Quodficut  bxc  oratio  credi- 
btlts  vtdetury  id  quoque  multorum  aurtbus 
divulgatum  efl  .  Quod  cum  corpus,  Tau- 
ro  monte  fuper.ttoy  ad  patern.im  Civtta- 
tem  (  nempc  Conltantinopolim  )  hanc  ,  in- 
quam^  illis  cognominemy  in  primifque  cla- 
ram  &  nobilem  ,  veheretur  ;  vox  quadam 
fummis  locis  a  nonnullis  exaudtebatur , 
velut  pfallentiumy  &  profequentium  (  an- 
gelicorum ,  optnor  ,  ccetuum)  quod  pietatis 
tlli  pramium  erat ,  funebrifque  remunera- 
tio.  Nam  etfireclam  &  orthodoxam  fidem 
nonnthil  luxare  vtfus  efl ;  boc  tamen  cri- 
men  procerum  importunitati  ,  fideique  per- 
verfitati  trtbuendum  efl  ,  qui  fimphcem  , 
parumque  inpietate  firmam  animam ,  mi- 
nimeque  barathra  prorpicientemy  quo  libu- 
tt  ,  abduxerunt  ,  exaclxque  docJrin*  ftico 
atque  pratextti ,  vitii  zelum  effecerunt . 
At  nos  ,  quod  communius  efi ,  ttim  patrem, 
a  quo  Jmperatorite  potentix  ,  &  fidei  Cbri- 
fltanifmo  fundamenta  jaffa  funt ,  tum  ct- 
iam  doclrina  beereditatem  ad  filium  devo. 
lutam  cogttantes  ,  ejus  qnifufie  femper  in  Im- 
pertovixerat  ,  pioque  finevitam  clauferat , 
nobifque  principatum  reltquerat ,  merito 
tabernjculum  hon^re  complettebamur  .  TJt 
autem  magnee  &  Imperatortte  urbi  propin- 
qutis  ftitt ;  quid  totius  exercitus  fatelli- 
ttum,  &  fiipattonem,  armatamque  turmant 
Imperatori  ,  tamquam  vivo  exbibitam^ , 
commemorare  atttnet  ,  aut  preeclarcc  Ci- 
vitatis  ejfufianem  ,  omnium  ,  qun-  umquam 
fuerunt ,  aut  futuret  funt  ,  celeberrimam  ? 
Hactenus  de  laudibus  atque  Conftantii  fu- 
nere  Gregorius  ,  quodcuratum  firifte  per 
Jovianum  Protectorem  ,  domefticorum  Am-  <h)  Jm~ 
mianus   teftantur  (  b  )  .  m,an.t.lt. 

Videre  jam  videor,  lector ,  ex  obduclo    XXVI. 
tux  frontisinter  legendum   fupcrcilio,    te 
hxc  infcnfo  animo  accepifle;  fed  amabo      ^fk0* 
te,  animaequior  cfto  ,  &    patere   nos    de  au<ftorc- 
his  paulo  fufius  diflerentes,  atque  fufpen-  exci;fatur. 
de  interea  de  Gregorio  tanto  viro  ferre 
fenrentiam.  Primum  quidem  illud  abfque 
contcnrione  ,  puto  ,  concedes  ,   nullius  a- 
nimum  levi  faltem  fufpicione  jure   pulfa- 
ripofte,  Gregorium  (  quod   fxpe   faftita- 
re   folent    encomiattx    oratores  )     in    his 
dicendis  adulationis    vitio    laborafle  :    fi- 

qui- 

rus  Iib.  10.  cap.  1.  &  habent  etiam  Acla  S.  Ar- 
temii  dic  XX.  Oclobris  apud  Surium  .  Libanius 
fn  Oratione  funebri  pag  .  180.  ait  ,  Julianum  ma. 
nibus  contigifTe  ferctrum ,  omnibus  Regni  infi- 
gnibus  orster  chlamydem  depofitis .  Imo  Gre- 
gorius  Nazi.inzenus  hunc  Juliani  in  Conftantii  fu- 
nere  habitum  ,  five  vi ,  five  fponte  adfcitum  ait  , 
additque  ,  demiffo  vultu  Imfemtori  extremutH  of- 
ficium  prn/litijfe .  Porro  Julianus  non  annos  unde- 
triginta  ,  ut  fcribit  Baronius  ,  fed  annos  trigin- 
ta  natus  Imperium  fufcepit ,  ut  ex  his,  quac  in 
morte  eius,   dicemus,  patebit. 

Ad 


Cum  Criticc  Pagii. 


C«»ISTI 


I 


q.'ccm  vm  .a-det  . 
ta  Uf—rw  eflet»  a  ooo 
poteii'  , 


jrxvn.       Hoc 

-rta      bifcc 


gui  ri-       oovjoctur. 


pc  C| 


M 

C©»»7  <                 Kf. 
»f 

c*  hj 


C»4l 


fwMdaae    pror-      et»  adreribt 

tra-       rlirtrt  Otboooxr 


0*h 

» 


'.-.    K 


> 


TOgO, 

Bo*  e£ 

verfos 

4JDe   p2TT2  )    ef 


puE&m   folr- 

trafta.:- 


- 


jSo  f£j   digtxo 

art  :  C*ju}aMttus  mm?ufii  umtmnrt* 
,    afVx  "ncro  ab  CO  <S-       /ttri.-  tmtiatut  myflemj ,  ctmtzmmt' 
'.:  -,♦_-.:  .    '--  futtvit  y  fi  trmm  illam  wUrr 


■■■■'■ 


16 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
$6i. 


LlBERII   l'AP. 
IO. 


CoNSTANTir   IMP. 
2S- 


XXXII. 

Mores 
Jaudati 
Conftan- 
tii  . 


(a)V;H.  in 
Julian, 
(b)  Arnmi- 
0».  l.n. 


XXXIU, 
Mifer.m- 

dusftaius 
JLcclefia:. 


haud  abhorrer  a  fide,  quod  relatione  mul- 
torum  fuerat  diffamatum  de  audito  cseli- 
tus  cantu ;  cum  gaudium  fiat  in  celo  fu- 
per  uno  peccatore  pcenitentiam  agente  . 
At  haec,  qua?  de  Conftantii  poenitentia 
a  Gregorio  enarrantur ,  poft  fufceptum  ab 
Euzoio  baptifmum  oportuit  accidiffe  ,  cum 
jam  (ut  ait)  proxime  moriturus  effet . 
Iftaec  autem  a  nobis  difta  funto ,  non  ad 
abfolvendum  Conftantium,  fed  ad  excu- 
fandum  atque  defendendum  Gregorium , 
quem  inverecunde  atque  admodum  teme- 
re  complures  in  crimen  vocant  prodita» 
veritatis  . 

Reliqua  vero,  quae  ad  ejus  mores  Iau- 
dabiles  fpe&ant :  eum  enituiffe  egregia  ca- 
ftitate  ,  adeo  ut  nec  aliqua  potuiffet  ad- 
verfa  vel  levi  fufpicione  pulfari  ,  Ammia- 
nus  affirmat .  Quod  autem  pertinet  ad 
alios  probe  compofitos  aftus,  necnon  qus 
eidem  vitio  vertebantur,  atque  de  ejus 
vultus  effigie  ;  habes  haec  omnia  fufius  ab 
Ammiano  recenfita  .  Cum  vero  ipfum  con- 
ftet,  ex  iis  quae  a  Gregorio  dicta  funt, 
fuiffe  Chriftiano  ritu  fepultura?  mandatum: 
miramur  dici  eumdem  Conftantium  inter 
divos  effe  relatum  ;  nifi  fortaffe  id  Julia- 
nus  Apoftata  praeftitit  ad  abolendas  con- 
tractas  ex  ingratitudine  notas .  Hic  tan- 
dem  finis  Conftantii  Imperatoris  plane 
feliciffimi  ,&  nulli  Auguftorum  fecundi, 
nifi  Catholicoe  fidei  profefforibus  nego- 
tiumfaceffifiet.  Vtxh(inqmt  Victorhifto- 
ricus  (  a  ) ,  quetn  hoc  anno  Julianus  Confum 
largm  pnefecit  Secundce  Pannonice ,  &  oerea 
quoque  flatua  honoravit  (h)  annos  qua- 
dragintaquatuor  .  Imperavit  cum  patre  , 
fratrthus  ,  ac  demum  folus  annos  trigin* 
tanovem  ■  faclus  Auguflus  annos  viginti- 
quatuor  expletos  ,  ofto  Jolus  ,  cum  fratrt- 
lus  ,  &  Magnentio  fexdecim  ,  C<efar  quin, 
decim.  Haec  cum  ita  legantur  apud  Vi- 
clorem  ,  depravata  effe  nofcuntur  .  Illud 
autem  de  annis  Imperii  Conftantii  certum. 
eft,ejus  Imperium  inchoatum  effe  ab  ob- 
itu  Conftantini  ,  anno  Domini  (^  tre- 
centefimo  trigefimofeptimo  ,^>,  XI.  Kal. 
Junii,  quo  ille  mortuus  eft ,  productum- 
que  ad  praefentemufque  annum  ,  quo  ob- 
jit  tertio  Nonas  oclobris :  ex  quibus  con- 
ftat  ipfum  imperalfe  poft  patrem  annos 
vigintiquatuor,  menfes  quatuor  ,  &  dies 
quatuordecim .  Caetera  vero,  quae  conti- 
gerunt  hoc  anno  poft  Conftantij  obitum, 
cum  Julianus  folus  cqepit  moderari  habe- 
nas  Imperii,  dicemus  fequenti  Annalium 
tomo . 

His  igitur,  quae  ad  ftatum  Romani  Im- 
perii  pertinent ,  enarratis ;  modo,  quonam 
ftatu  cffent  res  Ecclefiafticae ,  pertraftan- 
dum.  Ubique  luctus,  ubique  dolor,  do- 
minantibus  Arianis ,  Orthodoxis  verofi- 
dei  defenforibus  magna  ex  parte  exilio 
puliis ,  vel  factis  extorribus  :  reliquis  fer- 
meomnibus,  perpaucis  exceptis ,  fbedus 


fcede  ineuntibus  cum  Arianis.  Sed  qui 
regia  fibi  juncta  potentia  in  populurru, 
Chriftianum  diabolus  adeo  publice  &  a- 
perte  graffabatur  ut  leo ;  in  fecretiorem 
illam  Ecclefiae  partem,  quse  eremi  deti- 
nebatur  ergaftulis  ,  in  monachos ,  in- 
quam,  illos  ,  qui  feclufi  e  faeculo ,  cselo 
viderentur,  inclufi  ,  Angelis  parem  vitatn 
in  terris  agentes ,  fefe  ferpentis  inftar  oc- 
cultis  fpiris  obvolutum  ingeffit :  perva- 
fitque  primum  (quod  fuperiusdictum  eft) 
./Egypci  folitudinis  monachos  ,  fchifmatis 
Meletiani  &  Arianae  haerefis  complures 
complicatis  nodis  obvolvens . 

Penetravit  ejufdem  quoque  ferpentis 
virus  monachos  qui  erant  in  Mefopota- 
mia  (extitit  provincia  illa,  in  qua  pri- 
mum  de  abrenunciatione  juffio  data  eft  a 
Deo  fidei  parenti  Abraham  ,  monachorum 
germinibus  fertiliffima  )  dum  per  pfeudo- 
monachos  quofdam,  quorum  nomina  re- 
eenfet  Theodoretus  (c),  Dadoen  *,  Sab- 
bam  ,  Adelphium,  Simeonem,  Hermam , 
&  alios  quofdam,  inter  eos  haerefis  fpar- 
gitur  Maffalianorum  *  ,  qui  iidem  Eu- 
chaitae  funt  dicli  ,  Latine  autem  Precato- 
res  funt  nominati :  quos  &  fe  Spirituales 
dicere  folitos,  idem  Theodoretus  affirmat 
(d).  A  temporibus  namque  Conitantii 
hanc  haerefin  coaluiffe  in  Mefopotamia , 
auclor  eft  Epiphanius  (e)  cui  majorcm_ 
fidem  praeftandam  putamus,  utpote  tunc 
viventi ,  &  adverfus  eam  fcribenti ,  quam 
Theodoreto  affirmanti  temporibus  Valen- 
tiniani  atque  Valentis  Impp.  prodiiffe. 
His  jure  congruit  illud  Davidicum  (/): 
In  via  hac  ,  qua  amhulabam  ,  abfconderunt 
fuperbi  laqueum  miht .  Dum  enim  (  quod 
decet  fanctos  monachos  )  orationibus  ju- 
giter  vacant  (  nam  &  Do.ninus  (g )  admo- 
nuit  femper  orandum  )  eo  fuperbiae  atque. 
arrogantiae  elati  funt,  ut  praeter  oratio- 
nem  ,  caetera  cuncla  effe  parvi  vel  nuilius 
plane   momenti,  affirmarent . 

Sed  hic  primum  aitius  eft  repetenda 
ex  Epiphanio  Maffalianorum  origo  .  Se- 
c>a  illa  erat  non  ex  cinriftianis,  vel  Ju. 
dxis,  Samaritifve  comparata,  dicla  Eu- 
phemitarum,  fed  ex  Gentilibus  ;  quicum 
plures  deos  afiererent,  nonnili  tamen  u- 
num  adorarent ,  quem  dicerent  Omnipo- 
tentem:  hique  folerent  in  publicis  a  fo 
a:dificatis  oratoriis  convenire  precum  cau- 
f a ,  Hos  quoque  feipfos  nominaffe  Marty- 
rianos ,  quod  ,  cum  Gentiles  elfent ,  a  pro- 
vinciarum  Prsfidibus  perfecutionem  fint 
paffi ,  &  compiures  ex  illis  occifi  a  Lu- 
picino  Praetore,  idem  Epiphanius  tradit. 
Sed  &  Sacanianos  eofdem  fe  appeliaffe , 
proptercultum,  quem  exhiberent  Satanae, 
ne  ab  eo  laederentur,  idem  affirmat.  Cae- 
terum  diverli  plane  ab  his  funt,  de  qui- 
bus  hic  agimus,a  precibus  itemdicti  Maf- 
faliani:  qui  Conftantii  temporibus  prodie- 
re  ex  Chriftianis  ,  iifdcmque    monachis, 

iis 


XXXIV. 

Maflliu- 

ni  Hxre- 
tici  . 


(c)  Thcod. 
bsret.fab. 
/.4.  c.io. 

*  Dao- 
dcm 

*  Mefla- 
lian. 

(d)  Theoi. 
hs.Tct.fab. 
1.6. 

■c)  Epifh. 
h&reji  80. 


(f)  Pfalm. 
141. 


(g)  Luc. 
18. 


XXXV. 

Euphemi- 
tae  Marty- 
riani  ha:- 
retici . 


Cum  Critice  Pagii , 


*7 


Chkisti 

361. 


LlBERII   PAP. 
IO» 


COKSTANTII   IMP. 
25. 


XXXVI. 

Delira- 

nienta  hx- 
retico- 
xum  Maf- 
faliano- 

rum  . 


iis  fcilicet,  qui  (  ut  di&um  eft  )  folittidi- 
nem  Mefopotamiae  incolebant :  quiquidem 
illud  primttm  jecerunt  ftruendc  impietatis 
fundamentum ,  ut  aflererent  ex  fententia 
Domini  femper  orandum  ,  ac  proinde  pre- 
cationi  femper  vacandum  effe ,  ac  caetera 
omnia  negligenda:  idque  affirmantes  ef- 
fe  tanti  momenti  ,  ut  folum  fufficeret  ad 
omnes  poteftates  adverfarias  fuperandas . 
Ex  hoc  in  primis  provenit,  ut,  quod  e- 
rat  monafticae  difciplinae  conjunclum,  o- 
pusmanuum  penitus praetermitterent,  illud 
(.i)Jdm.6.  Domini  (a)  ufurpantes:  Operamini  cibum 
qui  non  perit .  Sed  &  jejunium  penitus 
ignorabant ;  fatis  dicentes  fufficere  ad  men- 
tem  expurgandam  ,  orationem .  Iidem_. 
quoque  ad  preces  coibant  permixti  mu- 
lieribus,  quod  a  fan<5tis  Chriftianorum  in- 
ftitutis  penitus  abhorrebat. 

At  parum  fuit  illis  ex  ejufmodi  male 
afTumpto  principto ,  labefa&are  monafti- 
cam  difciplinam,  nifi  etiam  corrumperent 
Ecclefiaftica  dogmata.  Siquidem  eos  ne- 
fandum  illuddogma  excogitafle,  Theodo- 
retus  affirmat,  ut  dicerent  facramenta  Ec- 
clefiae  nec  prodefTe,  nec  obefle,  fed  ora- 
tione  tantum  peccata  Iaxari,  daemonefque 
fugari :  feque  habere  ,  impie  jaclabant , 
baptifmum  ad  inftar  novaculae:  ut  ficut 
haec  pilos  corradit,  &  tamen  iidem  ex 
radicibus  iterum  pullulant ;  ita,  ex  illo- 
rum  fententia,  poft  baptifmum  remaneat 
peccatum  originale  ;  perpetua  tamen  ora- 
tione  peccati  radicem  prorfus  evelli  ,  af- 
ferebant :  habereque  unumquemquehomi- 
nem  dicebant  habitantem  in  fe  daemonem: 
nec  ipfo  caruiffe  Apoftolos;  eum  vero 
tantum  oratione  fugari ;  qua  ajebant  pof- 
fc  quoque  effici  homines  impafltbiles  ,  at- 
que  participes  divini  Spiritus,  &  conjun- 
clione  animi  cum  caelefti  fponfo,  mira— 
dulcedine  perfrui .  Duas  infuper  addebant 
poffidere  homines  animas  ,  quarum  alte- 
xam  efTe  fupercaeleftem  :  garriebant  etiam 
capaces  fe  effe  corporeis  oculis  videndi 
fan&iffimam  Trinitatem.  Undeaccidebatut 
hujufcemodi  vifionibus ,  qux  per  daemonum 
illufionem  folent  fieri ,  deleclarentur  ;  qua- 
rum  apparitionibus  ac  pariter  revelatio- 
nibus  eo  infaniE  pervenere .  ut  non  tam 
dicerent  fe  efTe  perfeftos  ,  fed  vel  Ange- 
lum  ,  vel  Prophetam,  immo  &  Chriftum 
effe  jaflarent ,  reliquos  autem  indignos  ef- 
feChriftiano  nomine.  Addithis  Theodore- 
(h)  Theod.  tus  (  b  ) :  Mult a  quoque  alia  faciunt,qu<e 
b&ret.fsb.  eorum  phrenejin  arguunt .  Nam  (inquit) 
W»4«  repente  faltant ,  &  fufer  d<emones  fe  fal- 
tajfe  jatlant ;  &  digitis  fagittantium ' fpe- 
ciem  prafeferunt,  fe  inDamonem  jaculari 
affrmanies  ;  &  qutedam  alia  faciunt  Jimi- 
li  furore  plena  ;  &  ideo  Enthujiajiarum  , 
boc  efti  divinorum  furore  correptorum^  , 
nomen  fortiti  funt .  Ita  Theodoretus  .  Et 
fane  quidem  ejufmodi  vifi  funt  efle ,  ut 
inter  infanos ,  mente  captos ,  &  furoro 
Ann>  Eccl,  Tom.  V. 


xxxvir. 


arreptos  numerandi  potius  fuiffent  ,quam 
inter  haereticos  ,  nifi  omnes  hsretici  di- 
verfis  modis  infania  laborarent  ,&  furore 
perciti  eflent. 

Traclantur  iftaec  non  a  Theodoreto  tan- 
tum  ,  fed  etiam  a  Damafceno,  qui  &  de 
eorum  in  pauperes  immanitate  haec  addit 
(  c)  :  Inhumanitatem  (  inquit)  in   mendi-  (exDamart 
cos   inducunt :   negant   enim  iis  dandum ,  hgref.  80. 
qui  publice  ea->  qu<e  ad  vitlum  pertinent  ,  Crudeli- 

fueerunt ;  aut  tis  quorum  manus  opere  la-  tas  Maffa- 
efaclata  Jint  ;aut  iis  qui  adverfa  fortu-  Iianorum 
na  utantur,  vel  corporum  debilitate  ,vel  nacretic°- 
morbis  ,  vel  acerbitate  creditorum  vexen- 
tur  ,  vel  furum  injuriis  ;  vel  aliis  ,  qui 
bujufmodi  cafus  experti  fuerint ,  fubveni- 
re  oportere  eos  ,  qui  ab  illis  difcreti  funt  , 
&  aliquid  boni  agere  inftituunt  ;  fed  Jibi 
omnia  effe  fuppeditanda ,  eo  quod  ipfi  foli 
Jint  pauperes  fpiritu .  Hxc  Damafcenus  , 
_  qui  de  his  plura  fubdit ;  additque,  eof- 
dem  docuifle ,  ad  Iibitum  dirimi  poffecon- 
jugia;  fuadereque  filiis  negleclum  paren- 
tum  ,  &  ad  fibi  omnia  conferenda  folitos 
exhortari :  negafle  quoque  eos  ,  quem- 
quam  initiari  facramentis  ,  nifi  fuperquem 
vifibilis  gratia  Spiritus  fancVi  defcenderet : 
phantafticis  enim  hujufcemodi  vifionibus  a 
Daemorie  illudebantur ,  ut  fuper  eos  vifibi- 
Ii  figno  apparere  videretur  Spiritus  fantfus, 
cum  praeiertim  ordinationes  celebrarentj 
nam   habebant  facerdotes  &  Epifcopos. 

Quod  vero  in    unoquoque  facramento    xxxviir. 
requirerent  vifibile  fignum,  ifthaec  de  eif- 
dem  rifudigna  narrat  S.  Auguftinus  (d):  (fKA%' 
Konnulli  dicunt  eos   de  purgatione  anim<e  /.* 
nefcio  quam  phantafticam  &  ridiculam  fa-  LUdibrf- 
bulam   narrare  ;  porcam  fcilicet  cum  por-  umMafia- 
cellis  fuis    videri  exire  de    ore  hominis ,  Ifanorum. 
quando  purgatur ;  &  in  eum  vifibilt  fimi- 
liter  fpecie  ,  ignem  ,  qui  non  comburat ,  in- 
trare  .  Haec  Auguftinus.  Eo  quoque  illu- 
fio  Daemonis  ipfos  impulit,  ut  (  quodte- 
ftatur  Theodoretus  e)  futurorum  revela-  (0  Theodi 
tiones  fe  habere  gloriarentur .  Quomodo  h&re**f*1>» 
autem  hos  expulerint  Catholicae  profeffio-   '4* 
nis  Epifcopi ,  Latojus  Melitenfis,  Amphi- 
lochius  Iconii ,  &  Flavianus    Antiochiae, 
idem  fubdit :  fed  de  his   fuo  Ioco  dicen- 
dum .  Non  levis  negotii  erat  opus ,  hos 
habitu  fanfto  latentes  detegere  :   nam  il- 
lis  ex  dogmatis  praefcripto  jurare  ac  peje- 
rare  fas  fuifle,  idem  qui  fupra  tradit  Da- 
mafcenus .  Maflalianorum  quoqueeam  fen- 
tentiam  fuifle  ,  S.  Hieronymus  docet  (/),  (/;  nler. 
ut  dicerent  pofle  hominem    ad  perfeftio-  dial.ad- 
nem,  atque  ad  fimilitudinem  &  aequalita-  »«/».p'- 
tem  Dei,  humana  virtute  &  fcientia  per-  f*'f*a 
venire;  ita  ut  aflererent ,  fe  ne  cogitatio- 
nequidem&  ignorantia  (  cum  adconfura- 
mationis  culmen  afcenderint  )  pofle  pecca- 
re :  fic  de  his  S.  Hieronymus  . 

Quod  vero  ad  habitum  corporis  fpe&at,  XXXIX. 
hsc  Epiphanius(^)  :  Sed  &  in  alia  for-  'P  */*£• 
mainventifunt  iidem  venerand/noftrifra-  °* 

D   2  tres 


28 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Ch*isti 

361. 


LlBERII    PAP. 
10. 


CONSTANTII    IMP. 
25, 


Maffalia- 
norum 
habitus  • 


XL. 

Mon.ichi 
negantes 
operan- 
dum  ma- 
nibus. 


(a)  Vit. 
Pa.tr.  par. 


XLT. 

Monachi 

quidam 

faruo  er- 
rore  lapfi 


(h)  Athan 

ad  Ammo- 
nem  Mo- 
nachum  . 


tres ,  qui  in  Monafleriis  per  Mefopotamiam 
degunt  (quas  &Mandras  ,  hoc  eft  ,  oviliay 
five  cobortes  appellant)  nam  tonias  mulie- 
bres  producunt ,  &  facco  confpicuo  incedunt. 
Oportebat  autem  filios  fanflx  virgints  ma- 
tris  noftree  Ecclefice  ejfe  reverendos  in  ton- 
ftira  ,  &  colere  Deum  occulte  videntem  oc- 
culta  .  Et  paulo  poft  :  Alienum  eft  a  Ca- 
tholica  Ecclefia  faccus  confpicuus ;  &  co- 
ttia  extenta>a  pradicatione  Apoftolorum, 
Haec  ipfe  .  Quod  autem  ad  propagationem 
hujufcemodi  generis  monachorum  ,  haud 
prsetergrefli  vifi  funt  Mefopotamiam  ,  vel 
Syriam,  occulte  ferpentes ,  eo  quod  eX- 
pellerentur  ab  omnibus  ,  ficubi  detecti  ef- 
fent ,  cum  occulte  ferperent  ficut  cancer  . 

Quod  vero  ad  difciplinam  monafficam 
pertinet ;  eatri  partem  complures  etiamin 
Occidente  tunc  feclati  funt  ignavi  mona- 
chi  ,  qua  negarent  effe  manibus  operan- 
dum:  adverfus  quos  S.  Auguftinus  com- 
mentarium  illum  fcripfit,  De  opsre  Mo- 
tiachorum.  Ejufdem  plane  generis  ille  vifus 
eft  efle  Monachus ,  quem  Silvanus  Abbas 
ad  meliorem  frugem  reftituit  ;  de  quo  fic 
Hl  Vitis  Patrum  (a):  Quidam  peregri- 
nus  frater  venit  ad  Abbatem  Silvanum^. 
in  monte  Siha ,  &  vidit  quod  fratres  ope- 
rarentur  ,  &  dicit  eis:  Quare  operamini 
efcamy  quceperit  ?  Maria  autem  optimam 
fartem  elegit.  Tunc  fenex  dicit  difctpulo 
fuo  Zacharia  :  Da  illi  codicem  ,  tit  legat , 
&  mitte  tllum  in  cellulam  qux  nihil  ha- 
bet.  Hora  autem  nona  circumfpiciebat fra- 
ter  ille  viam ,  fi  forte  vocaret  eum  fenex^ 
ad  comedendum.  Voflquam  autem  tranfijt 
hora  nona  ,  venit  ad  fenem  ,  dicens  ei  : 
~Kumquid  hodie  non  comederunt  fratres , 
Abba  ?  Cumque  fenex  fateretur  ;  ait  ille  : 
Quare  me  non  vocafti  ?  Tunc  dixit  ei  Ab- 
bas  Silvanus  :  Tu  homo  fpiritualis  es ,  & 
non  habes  necefte  hanc  efcam  :  nos  autem 
tamquam  camales  opus  habemus  comedere , 
tdeo  operamur  :  tu  autem  optimam  partem 
elegifli  ',  legis  enim  quotidte,  &  non  vis 
carnalem  efcam  acctpere  .  Quod  cum  audif- 
fet ,  coepit  paenitere  ,  &  dicere  :  Indulge 
tnihiy  Abba.  Tunc  refpondit  illi  Silva- 
ttus  :  Ergo  necejfaria  eft  Martha  Mariot  : 
propter  Martham  enim  &  Maria  laudatur. 
Haec  ibi  de  Monacho  ea  ex  parte  MafTa- 
lianorum  errorem  feclante  :  ipfi  enim  qui 
ejus  fecix  erant  (  ut  diximus)  hi  Spiritua- 
lesfe  nominabant,reliquos  vero  Carnales. 

Quod  autem  iidem  dicerent  Mafla- 
liani ,  ab  hominibus  orantibus  Daemo- 
nes  foras  egredi  per  excrementa,  per 
fputa,  mucum  ,  &  alia  ;  in  memoriam_, 
revocatur,  his  contraria  conatum  eiro 
daemonem  fuadere  monachis  quibufdam 
/Egypti,  nimirum,  peccatum  effe  ejuf- 
modi  neceffaria  corporis  excrementa^. 
egerere  :  in  quos  jure  expoftulat  Athana- 
fius  ,fic  fcribensad  Ammonem  monachum, 
cum  inter  alia  hxc  ait  ( b  ) ;  Diaboli  ar- 


tes  nequeo  non  mirari  ;  qui  lues    &  corru- 

ptela  cum  fit  ,  fanttitatis  &  purttatts  fpe- 

cieplenas  ritiones  fubjiciat:    at  id  potiut 

fit  tnfldietur  ,  quam  ut  probet  ^facit .  Ideo 

enim   ifta   auribus   Afcetarum  infufurrat , 

quce  nthil  ad  vitam  commodt  aliud  ,  quam 

qund  novitatis  ,  &  nugarum  plenas  ratio- 

nes  diVgenter  evitandas  (ut  antea  monut  ) 

conferunt :  ut  dum  eos  a  confueto  &  faluT 

tariftudio  revocarit ,    regnare  folus  &  re- 

rum  potiri  videatur .  Qfttd  entm,  rogo  te 

dilefie  ,  &  in  primis  pte  ,  fceleris  aut  la- 

bis  habeat  ipfa  ,  qux  poftulante  natura  fit , 

excretio  ?  verbi  gratia ,  fi  quis  erumpen- 

tem  e  naribus  mucoremy  vel  ipfa  oris  fpu- 

ta  vitio   vertat  ?  atque  &  his  ampliora^, 

longe  pnjfumus  addere  ventris  nempe  deje- 

fliones  ,  quee  ita  cuntlis    exiftunt  necejfa- 

riaz,   utfinehis  ne  vivere  quidem  animal 

nttura  voluerit  .Deinde  cum  hominem  ma-       Ce„tli 

num  Dei  opus  ejfe ,   divina  Scriptura  (c) 

docente  ,  credamus  :  qui  fit ,  ut  ex  munda 

facultate  polluti  aliquid  &  contaminati  0- 

'peris  prodeat  ?  Deinde  fi,  quod    in  Aclis 

Apoftolorum  (d)  didicimus ,   Dei  genus  fu-     } 

mus  ;    immundum  prorfus  in  nobts  &   con- 

tamihatum  nthil  habemus  .    Tum  enim  tn- 

quinamur  folum  ,  cum  pejjimi  odoris  opus  , 

peccatum  nperamur  .  Subdit  autem  ,  ex  fen- 

tenria  Domini  male  accepta,  hanceos  hau- 

fiffe  haerefin  ;  qui  ait  (e)  :  Kon  qua  intrant  (e)  Matth: 

per  os  cinquinctnt  hominenu  fed  qux  exeunt  .  >5- 

Porro  ea  fcripta  epiftola  Athanafius  e-  N*a  ^_ 
mergehtem  e  fcrupulo  quorumdam  &  dae-  regsex. 
monis  fallacia  hserefim  cHo  compreffit  at-  tinguitur. 
que  fuccidit ;  quam  eo  ufque  progreflam 
efCe  declarat,  ut  eadem  ratione  matrimo- 
nium  quoque  damnarent ;  quod  in  procrea- 
tione  prolis  e  corpore  progred:  femen^. 
necefle  eflet.  Detecla  eft  plane  diaboli  mi- 
ra  calliditas  ,  qui  fic  (quod  eft  apud  I- 
faiam/)  deduceret  iniquitatem  in  funicu-  (/)  j/M. 
lis  ,  ut  ex  eis  efficeret  vinculum  plauffri . 
Demum  vero  Athanafius  ad  eundem  Ar- 
chimandritam  Ammonem  eadem  epiffol.i^. 
haec  perorat :  Quare  hoc  unum  abs  te  con- 
tenderim^  Vater ,  utqui  tux  fidei  commif- 
Ji  funt  preges  ,  adverfus  ifta  munias  ,  & 
ApoftnJicis  verbis  horteris  ,  Evangeltcis 
demulceas  ,  tifdem  Vfalmis  confulas  ,  fua- 
deafque  ut  fecundum  Dei  oracula  vivifica- 
ri  pnftulent  :  quoe  nthtl  aliud ,  quam  ut  pu- 
ro  corde  eidem  ferviamus ,  docent ,  &c. 

In  horum  pariterclaffem  adlegendi  funt    XLIII. 
illi   pfeudomonachi ,  quorum  S.    Epipha- Monatho" 
nius  in  fua   AnacephaIa»ofi  meminit,   at-  nim,^"°" 
que  in    pnmis    de    Zacchaeo,   cum  ait  :  dd;rja. 
Zacchxus ,  qui  nuper  mortuus  eft  in  Mon- 
tana  circa    Hierofolymam  regione  ,   peni- 
tus  cum  nullo  homine  prtces  factebat  ;  fed 
&  ob  eam  caufam    audenter  fantla   myfte- 
ria  contretlabat  ;    &  facrtficia,   cum  lai- 
cus  ejjet ,  impudenter  traflabat .  Alius  ve- 
ro  quidam  (  quifquis  tandem  ille  erat  vir) 
qui  vitam  fane  piam    vivere  putabatur^ 

&  111 


Cum  Critice  Pagii 


Christi 

361. 


LlBERII    PaT. 

10« 


^9 

CONSTAKTII    IMP. 
25. 


XLIV. 
Euftathi- 
us  harre- 
fiarcha. 


Concilium. 
Gangren- 
fe  auclo- 
ritateRo» 
niani  Pon- 
tificis  col- 
kclum  .. 


XLV. 


&  in  monafierio  circa  deferta  Mgypti  ha- 
bitabat  ;  itemque  aliut  &  Sitntum  montem 
habitans :  i/ui   ex  fomrtiir   juveniliter   ac 
fortiter ,  fed   temere   egerunt ,   ut   impofi- 
tionem  manuum  ad  Epifcopatum  fufceperint, 
federirttque  ,  ac  quet  Epifcoporum  funt ,  fa~ 
cere  aggreffi  Jint ,  ad  fe  non   pettinentia . 
Alii  autem  non  pauci  fe  ipfos  caflrare  aufi 
funt ,  ptater  mandata ,  nimirum  juvenilis 
&  robuflte  afiionis  gratia.  Alii  vero  for- 
titer  Jibi  agere  videntur,  qui  audent ,  non 
confultis  altis,  &ptater  aliorum  moreWy 
Velut  ab  Ortbodoxis  progteffi  ,    collegium 
JTbi  ip/is  contrabere ,  &  citra  univerfalis^ 
Synodi  approbationem  ,  rebaptizare  eos  qui 
ad  ipfos  accedunt ,  nimirum  ex    Arianir  : 
cum  nondum  res  Jit  ex  cenfura  Synodi,    ve~ 
lut  dtxi,  decifa.  Et  paulo  poft:  Sunt   & 
altif  quorum  unufquifque  per  feipfum  pre- 
catur,  &  non  cum  aliquo  tn  iotum  (nemi- 
tti  fcilicet  communicare    volentes )    aliqui 
vero  precantur  in   vihculis  prxter   Eccle- 
Jix  flatutum  .  Haec  Epiphanius. 

At  longe  his    tetriora  videri  poffunt , 
quibus  Euftathius  infecit  monachos,   at- 
que    fi   licuiffet ,    univerfam   Dei   Eccle- 
fiam :  hicenim,  adeo  favit  monachifmo, 
ut  fpreverit  reliquos  Chriftianorum  ordi- 
nes  ,  &  prxtextu  quodam  fanclitatis ,  Dei 
Ecclefiam  >  quae  (  inftar  fagenae  omnium 
genera  pifcium  congregantis  )  cunclosam- 
pleftitur,  peffumdederit,  atque  fermepe- 
nitus  fuiffet  demolitus  ,   nifi   cito  fecuris 
Apoftolica  infauftos   palmites  fuccidiffet: 
cum  aucloritate  Romani  Pontificis  ,  Gan- 
gris  civitate  in  Paphlagonia  congregata_. 
Synodo  ,  quot  haerefes  delirus  Euftathius 
ftatuerat,  tot  adverfus  eas    ftatutis  cano- 
nibus  Patres  paribus   fuffragiis  damnave- 
re.  Porro   hic  de  his  agere  ad  catcerru 
ferme  tomi  hujus  diftulimus,  ubi  fimul 
congeffimusquaeex  monachis  toto  hoc  an- 
norum    periodo  ,  quo  pncfens  tomus  in- 
cluditur  ,  haerefes  prodiere  ;  cum  quoto 
potiffimum  anno  Conftantini  dicla  Syno- 
dus  fuerit  eelebrata ,   minime  appareret : 
cum  tamen  certum  fit  ,   ex  praefentia  O- 
fii  Epifcopi    Cordubenfis ,  qui  eidem  Sy- 
nodo  interfuiffe  legitur;  ipfam  celebratam 
effe  temporibus  Conftantini  Magni ,  cum 
Ofius  a  Romano   Pontifice  Iegatus  in  O- 
rientem  miffus  eft ,  ut   omnem  labantem 
Ecclefiarumftatum  componeret,  prout  fu- 
perius  pluribus  diximus .  Quod  igitur  idem 
Ofius  Apoftolicse  fedis  legatuseidem  Gan- 
grenfi  Concilio  praefto  fuit ;  inde  puto  ac- 
cidit,  ut  Symmachus  Papa  in  fexta  Synodo 
Romana  libere  teftatus  fit,  canones  Gan- 
grenfes  Apoftolica  au&oritate  conditos  effe. 
At  priufquam  de   his  agamus,  de   Eu- 
ftathio  pravorum  hujufmodi  dogmatunu. 
archite&o  differendum    eft .    Hunc   fuiffe 
Euftathium  illum  Epifcopum  Sebaftiae  in 
Minori   Armenia,de  quo  farpe  fuperius , 
atque  faepius  quarto  tomo  dicturi  fumus , 


Socratis(tf),   atque  Sozomeni   (6),  &  (*)  Secrat. 
aliorum  recentiorum  ,  qui  hos  funt  fecu-  '•*■  f-33» 
ti ,  hiftoricorum  affertione  traditur.  Quod  f.>  So™"' 
quidem  mihi  nulla  prorfus  ratione  proba-  Eufta-' 
tur:  cum  e  contrario  plura  fint,  quae  di-  rhius  Se- 
clis  aucloribus  magnopereadverfentur  .  Et  baftenus 
in  primis,  quod  S.  Bafilius  duabus  epi-  diverfus 
ftolis  cum  diligenti  fcopa  cun&as  ejufdem  ~P  *lxre~ 
Euftathii  Sebafteni  turpitudines  in  unum  ":ircha  * 
congerat,  eafdemqtie  fingulas  fpeclandas 
palam  exponat  ;  nullam    prorfus  de    hu- 
jufcemodi  hafrefibus ,  vel    ejus  damnatio- 
ne  facla  in  Gangrenfi   Concilio  ,   mentio- 
nem  habuit  :  qu;e  quidem  ad  totam  ejus 
vitam  fugillandam  ,  ante  omnia  ponenda 
effe  videbantur  .  Nec    eft  quod  dici  pof- 
fit ,  ante  Gonventum  illum  Gangrenfem, 
eas  a  S.  Bafilio  fuiffe   fcriptas  epiftolas  ; 
cnm  illaedatx  habeantur  tempore  Valentis 
Imperatoris  :  Synodusautem  illa,  cui  in- 
terfuit  Ofius,  Conftanrini  temporibus  fupe- 
riusanobis  notatishabitaeffe  intelligatur . 

Rurfum  vero  cum    in  compluribus  Sy-    XLVL 
nodis,  tefte  ibidem  S.  Bafilio  ,   &  aliis  ,  £h*  ™- 
reperiatur  Euftathius  fuiffe  datnnatus  a_^  q^"1,* 
Catholicis  ob  perfidiam    Arianam ,   quam  diftin- 
feclabatur  ;  in  nulla  ipfarum  apparet  pro-  guuntur 
pofita  fuiffe  querela ,  vel  faltem  in  memo-  ab  invt-  , 
riam  revocata  hominis  damnatio,  aut  ad  cern* 
infamiam  ipfius  aliqua  exmore  faela  men- 
tio  tot  ejus  hserefum  ,  quoe  damnatae  cum 
auftore  habentur  in  diclo  Gangrenli  Con- 
cilio  •  Sed  &  quod   magis  iftud    ipfum_» 
perfuadendi  vim  habere    poffe  videatur  , 
illud  plane  eft  ;  quod  fungente  ipfo  Eu- 
ftathio  cum  collegis  legatione    apud  Li- 
berium  Romanum  Pontificem  (  ut  fuo  lo- 
co  dicetur)cum,  ut  audiretur  ,  profeffio 
ab  eo  exigeretur  Catholicae   fidei  ;  nulla 
alia  ab  ipfo  edita  eft ,  pra»ter  illam,  qua 
fe    fidei  a  Patribus  Nicaeae  editae  profef- 
forem  efle  fignificaret :   cum  alioqui   haei. 
refum  omnium ,  quarum  caufa  in  Synodo 
ante  damnatus   fuerat  ,    exprefia  mentio 
habenda,  &  peculiaris  deteftatio  ,  plena- 
que  illarum  abdicatio  ,    ex  inftituto   Ec- 
clefiafticae  difciplinae,  adjicienda    fuiffet, 
fi  re  vera  ipfe  tot  haerefum  pravus  inven- 
tor  atque  promulgator  extitiflet. 

Infuper  cum  apud  neminemantiquorum     XLVIL- 
auclorum  ,  qui   haeretkorum  catalogurru,  Diverfitas 
fcriptis    fuerit   profecutus  ,  idem   Eufta-  errorum 
thius  SebaftenUs  ea  laboret   infamia,  ut  diverfos 
illorum  errorum  ,    qui  Gangris  recenfiti  conftituic 
atque  damnati  fuere  ,  auclor  effe  dicatur  »  Au"ores* 
non  apud  Epiphanium  ,  aut   Philaftrium, 
Auguftinum,  Theodoretum,  vel  Damafce- 
num  :  plane  fatis  aperte  demonftrari  pof- 
fe  videtur  ,  aliquem  alium  Euftathium  , 
a  Sebafteno   diverfum,  fuiffe    earumdem 
hx-refum  inftitutorem.  Sed  rurfum,  cum 
ficut  nec  ejus,   ita  nec  ab  eo  promulga- 
torum  dogmatum  apud  ipforum  aliquem, 
qui  diligenti  ftudio  haerefes  omnes  atque 
hxrefiarchas  recenfuere,  mentio  faclaeffc 

re- 


10 


Annales  Eccleiiaftici  Baronii 


Christi 
3<5i. 


LlBERII   PAP. 

10. 


CONSTANTII      IMP» 

25- 


(a)  Sozom. 
l.$.  r.13. 

lufta- 
thius  Se- 
baftenus 
falfo  cre- 
ditus    au- 
clor  Mo- 
nach.  Ar- 
menis . 


reperiatur :  illud  facile  perfuadet ,  ut  exi- 
ftimem  ipfo  fui  ortu  hserefes  illas  cum  hae- 
refiarcha  compreffas,  atque  adeo  extin- 
ctas  penitus  effe,  ut  etiam  ab  omni  me- 
moria  fuerint  oblivione  deletae.  Cum_. 
jgitur  ejufdem  Gangrenfis  Synodi  Aclis 
Socrates  &  Sozomenus  invenerint  eorum- 
dem  errorum  in  crimen  adduclum  Eufta- 
thium  quemdam  :  quod  ,  quifnam  illefue- 
lit,  haud  haberetur  expreffum ,  quodque 
alium  nefcirentEuftathium  haerefis  infama- 
tum  ea  aetate,  praeter  Sebaftenum  ,  qui 
hserefis  Arianae  caufa  reperiretur  faepo 
damnatus  ;  eidem  ea  omnia  adfcripfe- 
re :  perinde  ac  fi  uno  invento  fure ,  ei- 
dem  furta  omnia  ejus  regionis  abfque  a- 
lio  indicio  tribuantur,  quem  tamen  com. 
plures  contrariae  probationes  abfolvant . 
XLVHI.  Sed  malus  opinator  Sozomenus  errores 
ex  errore  deducens  ;  atque  una  confar- 
ciens,  tradit  eumdem  Euftathium  Seba- 
ftenum  auflorem  fuifle  vitae  monafticse  , 
quae  viguit  in  Armenia ,  Ponto ,  &  Paphla- 
gonia  ;  nam  ait  (  a  )  :  Apud  Armenos  ve- 
ro ,  Paphlagones ,  &  Ponti  accolas  fertur 
Euftathium  Ecdeji<e  Sebafti<e ,  qu<e  eft  urbr 
Armenice,  Epifcopum,  primum  cxpifle  yi. 
tam  monaflicam  &  aufteram  illius  inftitu- 
tionem  colere  ;  a  cibis  ad  vivendum  necef- 
fariis  ,  &  a  veftibus  quibus  utendum  eft  , 
abflinere  ;  morum  &  vitce  accurate  tra- 
duil<e  auclorem  extitijje;  adeo  ut  nonnul- 
li  conflanter  affirment ,  librum  Bafilii  Ma- 
gni  Cappadocis  ,  qui  A<tk»t/>ioc  ,  id  efl  ,  de 
Vita  &  difciplina  monaflica  infcrtbitur , 
ab  eo  editum  ejje .  Dicitur  porro  pr<e  ni- 
tnis  exquifita  difciplinee  norma  in  abfur- 
das  obfervationes  lapfus  ejfe  ,  eafque  le- 
gibus  Ecclefiajlicis  penitus  dtfcrepantes . 
Attamen  funt  quidam  ,  qui  illum  crimine 
eripiant  ^incuCentque  nonnullot  ex  ejus  di- 
fcipulis  ,  quod  nuptias  reprehmdant  ,  &c . 
Enumerat  enim  errores  omnes  in  dic"k> 
Gangrenfi  concilio  condemnatos  . 

Sed  hic  fifte,  leclor  ;  ne  inconfulto  au- 
florem  errantem  fequens  ,  aeque  cum  illo 
in  errorum  foveas  te  prsecipitem  dedas . 
At  jam  fingula  ab  eo  defcripta,  hic  ve- 
ro  recitata ,  exa&ifiime  difquiramus .  Tan- 
tum  abeft  ut  Euftathius  Sebaftenus  au&or 
dici  poflit  monafticse  vitse  ,  quse  in  Arme- 
nia,  Paphlagonia,  atque  Ponto  coaluit ; 
ut  nec  ,  fi  ipfe  monachus  fuerit ,  aliquo 
digno  tefle  probari  poflit .  Siquidem  S. 
Bafilius  ejufdem  viri  vitam  a  cunabulis 
(b)  Bajih  prope  retexens  (b)  ,  cum  ejus  inftitutio- 
eprf.74.  nem  Alexandrise  fub  Ario  magiftro  recen- 
CjrSi./ro-  feat ,  reditumque  in  patriam  referat  ,  & 
$efin.  qUas  paffus  eft  abdicationes  ob  Arianam 
hserefin,  antequam  Epifcopus  effet ,  vel 
cum  faftus  Epifcopus  ;  nullam  umquarru, 
habuit  mentionem  de  fufcepto  ab  eo  mo- 
naftico  inftituto  :  quod  certe  minime  prse- 
termittendum  fuiflet.  Quin  infuper  fcri- 
bens  ad  eumdem  Euftathium  ipfe  Bafilius 


XLIX. 

Eufta- 
thius  nec 
Monachus 
fuifle  pro- 
batur  r 


(c),&  opportuna  occafione  recenfens 
diverfarum  provinciarum  ,  quos  noverat  1 
monachos  ;  neceffaria  quadam  illatione» 
de  ipfo  Euftathio,  quod  monachus  fuerit , 
mentionem  facere  debuiffet  :  at  cum  ne 
verbum  quidem,  vel  faltem  nutum  ex- 
prefferit,  omnis  plane  de  [<uftathii  monar 
chifmo  exiftimatio  &  conjeftura  penitus 
deficit.  Rurfus  vero  S.  Epiphanius  (rf), 
qui  eodem  quoque  vixit  tempore  ,  dum 
de^Erio  haerefiarchaagit,  quem  condifci- 
pulum  fuiffe  tradit  Euftathii  ,  utpote  qui 
fimul  Arianam  hserefin  didicerint ,  nullam 
prorfus  de  Euftathii  monachifmo  habuit 
mentionem  :  qua  quidem  occafione ,  ^Erii 
pravadogmata  seque  diffeminantis  minime 
praetermittenda  erant.Quo  igitur  tefte  pro- 
dit  Sozomemis  Euftathium  monachorum 
primum  in  Armenia,  Ponto,  &  Paphlagonia 
auftorem,  quemnecfuiffe  monachum,  cer- 
taalicujus  reftificatione  poterit  affimare  ? 

Sed  demus  licet  Euftathium  Sebaftenum 
ante  Epifcopatum  fuiffe  monachum  ;  non 
tamen  ulla  prorfus  ratione  probare  quis 
poterit  fuiffe  in  nominatis  regionibus  mo- 
nachorum  primum  auclorem,  inftituto- 
remque.  Etenim  quonam  pafto,  qusefo, 
homofubArio  Alexandrise  inftitutus,  re- 
verfus  in  patriam  femper  perfeverans  A- 
rianus,  potuit  auctor  fieri  monachorum  , 
quos  fide  Catholica  prse  cseteris  enituiffe 
conftat?  Td  quidem  de  Ponticis  monachis 
pluribus  teftatum  effe  Gregorium  Nazian- 
zenum  ,  fuperius  demonftravimus  .  Caete- 
rum  anre  Bafilium  nullum  viguiffe  cceno- 
biticse  vitse  ufum  in  Armenia,  Ponto,  Pa- 
phlagonia ,  aliifve  adjacentibus  provinciis, 
ex  his  quse  S.  Bafilius  fcribit  ad  Neocss- 
farienfes ,  perfacile  intelligi  poteft :  ubi 
hsec  ipfe ,  quse  licet  longe  fuperius  alia 
occafione  recenfuerimus ,  funt  tamen  hic 
neceffario  repetenda:  Accufamur  vero('m- 
quit  e  )  &  hujus,  quod  homines  habexmus 
monachos ,  pietatis  ftudtofos  ,  qui  mundo 
renunciarint ,  &  univerfis  fieculi  iflius  cu- 
ris  ,  quat  Dominus  comparat  fpinis  ferti- 
litatem  verbi  impedientibus:  qui  hujujmo- 
di  fitnt,  mortificationem  Jefu  corpore  cir. 
cumferunt ,  ac  cruce  quifque  fua  accepta  , 
Deum  fequuntur  ■  Ego  vero  omnem  vitam 
mearn  impenderem  ,  ut  rnihi  pojfent  ifla^. 
impingi  delttla  ,  haberemque  apud  me  vi- 
ros  ,  qui  ,  me  doElore  ,  hocpietatis  ftudium 
amplexi  haclenus  fuerint .  Kunc  autem  in 
JEgypto  quidem  audio  talem  efte  virorum, 
quorumdam  virtutem^  &  forfan  in  Pal<e- 
ftina  quoque  funt ,  qui  ad  Evangelii  nor- 
mam ,  vitce  fu<e  converfationem  perfedam 
reddant .  Audio  &  in  Mefopotamia  viros 
ejje  perfeclos  &  beatos.    Hsec    Bafilius  . 

Quod  fi  in  propinquioribus  provinciis, 
nempe  Minori  Armenia,  Ponto  ,  &  Pa- 
phlagonia  monachi  tunc  fuiffent,  au<5rore 
(  utait  Sozomenus  )  Euftathio  propagati; 
utique  de  illis  dicere  ob  fui  defenfionem  , 

ficur. 


(e)  Bsfil. 
'P.  19» 


(d)  Epiph. 
bsrefi   7J. 


L. 


Eafiiius 
Auctor 
monachif- 
mi  inPon- 
to. 


(e)  BafU. 
cpifi.  6-, . 


LT. 

Monacho- 
rum  Pon- 
ticorum 
auclur  Ba- 
filius. 


u 

Lim  untice  ragn. 

31 

ClIRISTI 

LlBfiRII    Pa-P. 

GoNSTANTII   IMP. 

361. 

IO. 

25- 

{  a. )  Bttjtl, 
epijl.  19' 


lii. 

Liber    A- 
fceticus 
vere  Bifi- 
lii. 


LIII. 

Lutaclus 
haerefur- 
cha . 


(!)  Zpipb 
ksjejt^o. 


iicut  de  caeteris  ,  Bafilius  neceflario  de- 
buiflet.  Quid  enim  &  Neocaefarienfes, 
Ponti  primariae  Civiratis  accolae  ,  ftulte 
admodum  ejus  rei  auelorem  Bafilium  ac- 
cufalfent,  fi  antea  *  Euftathio  inventore  , 
monachi  jam  in  Ponto  coaluilfent?  En_. 
vides  ,  Ie<ftor>  quam  Ionge'  a  fcopo  ve- 
litatis  Sozomenus  erret »  cum  primas  de- 
ferat  Euftathio  Sebafteno  inftitutionis  vi- 
tae  monafticae  in  regionibns  nominatis  ; 
quae  funt  jure  tribuendx  Bafilio  ,  non  tan- 
tum  fua,  fed  &  Neocaefarienfium  semu- 
lantium  affertione;  ut  de  his  nihil  peni- 
tus  reliquum  fit,  quod  dubites :  cum  ta- 
men  in  Cappadocia  alii  tunc  cceperint 
cjufmodi  inftitutionem  vitae  fe&ari ,  ut  i- 
dera  ad  Euftathium  ipfum  fcribens  (  a  ) 
affirmat;  quos  in  unum  colleclos  ipfe  Ba, 
filius  regulis  editis  ad  perfeclam  monafti- 
caj  difciplinae  normam  primus  excoluit. 

Sicque  &  inanis  prorfus  ei\'e  convinci- 
tur  illorum  aflertio,  qui  adeo  temere  ef- 
futieruntjcommentarium  illum  egregium 
S.  Bafilii  de  regulis ,  quibus,  monachi  Cu 
mul  vi&uri  eflent  inftituendi ,  fuifle  di- 
cli  Euftathii  Sebafteni ,  non  autemBafilii : 
cum  aflertione  Gregorii  Nazianzeni  (  ut 
fuo  loco  dicturi  fumus  )  id  exploratiflirnum 
habeatur;  ut  hoc  in  dubium  revocaflTe, 
fumma  ftultitia  fit.  Caeterum,in  eo  quod 
demum  idem  Sozomenus  aliorum  aflertio- 
ne  excufare  videatur  Euftathium ;  quafi 
non  ipfe ,  fed  difcipuli  ejus  fuerint  illarum 
haerefum  aflertores;  plane  videtur  mini- 
me  accurate  legifle  diclum  Gangrenfio 
Concilium ,  inquo  primum  mentio  habe- 
tur  de  Euftathio,  inde  vero  de  ejus  di, 
fcipulis;  quos  quidem  in  Armenia  do- 
cuifle  haerefes  ,  Synodica  Patrum  tunc  ad 
Armenos  fcripta  demonftrare  videtur. 

Sed  quinam  fuerit  hic  Euftathius ,  quod 
minime  eflepotuerit  ille  Sebaftenus  Aria- 
nus :  cum  remaneat  fane  incertum  ;  mo- 
veor    interim    conje<5tura,   ut    loco  Eu- 
ftathii ,  Eutaclus  reponendus    fit :    facile 
enim  in  fcribendo    error   potuit  irreplif- 
fe,  ut  pro  Eutaclo  (  quod  eflet  nomeru. 
exotieum  )    fciens    volenfque    librarius 
Eufta^thium    fcripferit.    Mentio    namque 
eft   de     Euta&o     monacho    Armeno   a- 
pud.  Epiphanium  (  b  )>  quem  vixifle  ait 
Conftantii  imperatoris     temporibus  ;   i- 
pfumque  educatum  refert  in  Palsftina  a_. 
quodam  Petro  profeflione  anachoreta  ,  re 
vera  autem  impoftore:  Qut  (  inquit  )  re- 
verfus  ad  fuam  patriam,  multos  ejufdem 
parv<£  Armenix  folluit  ,  corruptis  quihuf* 
dam  dtVttibus  &  quondam  Senatorii   ordi- 
nis  ,    &   multis  fpettabtlibus   firts  ,  per 
qttos  illuftres  homtnes  multos   HUc  perdi- 
dit.  Verttm  Dominus  citius  ipfum  e  vita^. 
fuflttlit.  RelicTos  autem  ab  eo  efle  libros. 
ait  confertos  haerelibus.  Sed  quod  in  di- 
cloConcilioGangrenfi  nullius  earum  men- 
\io  habeatur,  fed  tantu.m   ipfarum  quae 


pertinent  ad  Eccleliafticam  difciplinam  ; 
facile  confenferim ,  illas  poft  ejus  obi- 
tum  ex  EutacYi  libris  ipfius  difcipulos  pro- 
mulgafle,  ipfam  vero  Synodum  adhuc  eo 
vivente  celebraram  efle  .  Quod  igitur 
hunc  ipfum  exiftimemus  efle ,  quem  Eu- 
ftathium  dicunt ,  cum  fimilitudo  nominis 
perfuadet,  tum  locus ,  nempe  Armenia  , 
ubi  docuit ;  tum  etiam  quod  fic  de  ejus 
difcipulis  fubdit  Epiphanius  :  Decipittnt 
(  inquit  )  fimpliciores  homines  habitu  fo- 
litarie  degentium,  renunciationem  quam- 
dam  jaftantes .  At  quaenam  haec  fingula- 
ris  renunciatio  ?  utique  ad  illam  Epipha- 
nius  vifus  eft  allufifle  ,  qua  dicerent  (  ut 
habet  Patrum  epiftola  ad  Armenos)  nili 
Chriftiani  omnibus  renuncient  divitiis , 
fpem  nullam  apud  Deum  falutis  fuae  fibi 
reliquam  fore :  fed  &  illud  .  Non  tan- 
tum  filios  relinquere  debere  parentes,  & 
hos  illos ,  verum  uxores  viros  fuos ,  ut 
falutem  confequerentur :  adverfus  quem 
errorem  extant  canones  (  c  )  ejufdem  Gan- 
grenfis  Concilii. 

Sed  &  quod  ad  habitum  fpe&at;  hoc 
jllud  eft  quod  idem  ait  Epiphanius,  hos 
quamplurimos  habitu   decepilfe  ,    nempe 
quod  novum  quemdam  fancYitatem  praefe- 
ferentem   geftarent  amiclum  (  fuifle  nam- 
que  eos  in  faeculo   nobiles  atque   praedi, 
vites  ,  ex  eodem  Epiphanio  vidimus)  ad 
quem  canon  ille  Gangrenfis  Concilii  ref- 
pexiffe.  videtur,   cum  hos   damnat,   qui 
fic  circumfpecle  veftiti  pallio,  contemne- 
rent  eos  ,  qui  brevioribus  uterentur  in« 
dumentis,  nempe  birris  (  d  )  .  Quod  in- 
fuper  iidem  feciarentur  inftituta  Petri  il- 
lius   Palsftini ,  Eutacli  magiftri ,  querru 
Epiphanius  refert  quotidianas  erogafle  e- 
Jeemofynas ;    inde   potuit    accidifle »    ut 
iidem    oblationes    erogandas    in    paupe- 
res,  fibi  dari>  populo  perfuaderent ;  ad- 
verfus   quos  hxc  decernentes  fanciti  fue- 
xint  in  difta  Synodo  canones  feptimus  & 
oftavus.  Horum    igitur   omnium  conve- 
nientia  inducimur  ,  ut  credamus  Eutacf  um 
pro  Euftathio  efle  reddendum ,  cum  prae- 
fertim  nullus  alius  hac  aetate  reperiatur» 
qui  in   Minori  Armenia  idgenushominum 
in  unum  collegerit ;  fed   quod  cito    (  ut 
Epiphanius  ait  e  )  ex   hac  vita  ipfe    de- 
ceflerit^ob  id  remanferit  ejus  nomen  ob- 
fcurum  .   Rurfum  vero  quod  reliquit  il- 
le  poft  fe  libros  impietate  refertos,  eof- 
dqm  probe  cognitos  idem  Epiphanius  im- 
pugnavit,    prstermiflis  erroribus  illis  ad 
Ecclefiafticam  difciplinam  fpeclantibus  in 
Concilio  Gangrenfi  damnatis ,   quod   vel 
poft  diclum  Concilium  efle  defierint ,  at- 
que  oblivione   fepulti  ,  vel  fuerint  cum_. 
ipforum  auclore  fimul  extinfti  .  His    ad- 
dere  non  praetermittamus ,  errare  Gratia- 
num  (/)»  cum  exiftimat  hos  Manichxos 
cxtitiflfe  .  Nam  quod  ifti   eleemofynam  fa- 
cerent  5  plane  ab  ipfo  Manichacoriim  in- 

fti- 


(c)  Concil. 
Cangrenf. 
f.14.15. 
16. 

LIV. 

Eutaclo 
conve- 
niunt  da- 
mnata    in 
Gangren- 
fi  ConciJ. 


(d)  Coneil: 
Gangrenf. 
c.  1. 


(e)  Epiph. 
bsref,  40. 


(f)  c.  illui 
tuttem 
dijl.  30* 


3* 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


LV. 

Eutacti 
prava  do^ 
gmata. 


(a)  Sccrttt. 
/.1.^.33. 

(b)  Sozom. 
/.3.^.13. 

(  c  )  Conc. 
Cangrenf. 
in  fin, 

LVI. 

Sanclo- 
rum     Pa- 
trum   Ca- 
tholica 
aflertio  . 


ClIRTSTI 

3<5i. 


LlBEKII    PAP. 
IO. 


CoNSTAVTIl    IMP. 
25* 


ftituto  alienos  fuiffe  conftat:  cum  illi  (ut 
fuperius  diclum  eft  )  ex  fuae  ipforum  le- 
gis  praefcripto  vetarent  eleemofynas  dari 
pauperibus  ;  licet  multa  fuerint ,  quibus 
iidem  participarent  cum  Manich:eis  .  At 
de  Euftathii  nomine  haclenus :  reliquum 
eft  ut  fingulos  hiq  recenfeamus  errores  , 
qui  ab  eodem  Concilio  Gangrenfi  repe- 
riuntur  effe  damnati. 

Euftathius  itaque,  five  Eutaclus  potius 
dicendus  ,  fcelertifllmi  iliius  Petri  difci- 
pulus,  illud  primum  impie  excogitavit, 
utdamnaret  nuptias  ,  virumque  cum  uxo- 
xe  dormientem  execraretur  ,  edentes  car- 
nes  culpabiles  eflfe  jacraret :  doceretque 
fervos  debere  dominos  fuos  ,  cultus  di- 
vini  praetextu,  contemnere:  inculcaret 
pariter,  presbyteros  illos  contemnendos, 
qui  aliquando  habuifTent  uxores  ;  nec  ab 
illis  oblationem  effe  accipiendam  :  con. 
temptibiles  effe  Ecclefias,  in  quas  Fide- 
lespromifcue  convenirent:  celebrans  ipfe 
conventus  cum  fuis  feorfum ;  fibique  ac 
fuis  oblationes  dandas  effe  abfque  Epifco- 
pi  fcientia  :  itemque  contemnendas  effe 
agapes  a  Fidelibus  fieri  folitas  ,  dictita- 
ret;  vituperaretque  ipfe  palliatus  birro 
utentes  (quidnam  autem  per  birrum  ,  in- 
dumenti  genus  ,  intelligi  debeat ,  fecundo 
Annalium  tomo  diximus)  hortareturque  i- 
dem  Eutaclus  fceminas  fub  continentiz 
praetextu  mutare  habitum,  induerequo 
virilem  veftem  ,  capillos  amputare  v  atque 
relinquere  viros  fuos  ,  necnon  filios,  re- 
ligionis  obtentu ,  parentibufque  fimiliter 
ingratos  effe ,  nec  rependere  illis  vicem, 
prseferendum  his  omnibus  dicens  divinum 
cultum  :  admoneretque  infuper  fuos,  pro- 
ptercontinentiam  jejunandum  elfe  die  Do- 
minico  ,  reliqua  vero  ab  Ecclefia  univer- 
fali  folita  fervari  jejunia  diffolvenda:  con- 
temnendofque  praedicaret  facros  conven- 
tus  ,  qui  in  bafilicis  martyrum  celebrari 
folerent  :  ipfafque  Sanftorum  Memorias 
execraretur :  (^,  quod  ex  Manichaeis  vi- 
detur  accepiffe,  ab  ipfo  vero  ,  Euno- 
mius  C>  :  quae  cuncta  ,  viginti  diftinfta 
capitulis  ,  appofito  fingulis  anathemate , 
eadem  S.  Synodus  Gangrenfis  damnavit . 
Quac  cum  ex  Socrate  (a)  ac  Sozomeno 
(b)  colligantur  ,  facilius  exprimuntur  in 
epiftola  ab  eadem  Synodo  fcripta  ad  Ar- 
menos,  fed  uberius  in  dictis  viginti  ca- 
nonibus ,  ex  quibus  haec  fummatim  volui- 
mus  collegiffe:  quibus  addimus  appendi- 
cem  ab  eis  hifce  verbis  appofitam  (c): 

H<ec  autem  fcrtpfimus  ,  non  vitupe- 
rantes  qui  in  Ecclejia  Dei  fecundum^. 
Scripturas  fanclum  propojttum  cottttnen- 
ti<e  eltgunt  ;  fed  eos ,  qui  abutuntur  pro- 
pofito  in  fuperbiam,  &  extolluntur  ad- 
verfus  Jimpliciores ,  abfcindimus  ;  &  da- 
mnamus  eos  ,  qui  adverfus  Scripturas  , 
&  Ecclepaflicas  regulas ,  nova  introdu- 
cunt  prczcepta.  Kos  autem  &   virginita- 


*  fupra 
vires . 


LVII. 
Unde  Ha- 


tem  cum  humilitate  admiramur  ;  &  conti- 
mntiam,  qux  cum  caflitate  &  religione 
fufcipitur  ,  approbamus  :  &  renunciationem 
facularium  negotiorum  cum  bumilitate  re- 
cipimus  ,  &  nuptiarum  caflum  vinculum  bo- 
tioramus  ,  &  divitias  cum  juflitia  &  ope- 
ribus  bonis  non  fpernimus  ,  &  babitum  fim- 
pliceifi  ac  ve/lem  viliorem  pro  corporis 
indigentia  non  fucatam  laudamus ,  Jicut 
folutas  ,  &  frattas  in  veflibus  proceJJio- 
v.es  reprobamus :  &  domos  Dei  honoramus  ; 
<&  conventus ,  qui  in  eis  fiunt ,  tamquam 
fanlios  &  utiles  fufcipimus ,  pietatem  in 
prtvatis  domibus  non  claudenles ;  fed  0- 
nmem  locum  in  nomine  Dei  adificatum  ho- 
noramus  ;  &  congregationem  in  eadem  Ec- 
clejia  faffam  pro  utilitate  communi  reci- 
pimus  :  f>  bona  opera  ,  qu<s  juxta  vires  * 
in  fratres  pauperes  exercentur  ,  fecundum 
Ecclejiaflicas  traditiones  beatijrcamus  ;  & 
omnia  qux  per  fantlas  Scnpturas  &  per 
Apoflolos  funt  tradita ,  in  Ecclejia  cele- 
brari  exoptamus  .  Hacrenus  Patres  ad  Ar- 
menos ,  &  alia  plura  fuperius  in  exor- 
dio  Synodi :  qui  &  appofite  ultimo  ca- 
none  adverfus  eofdem  hsreticos  ,  fanfto- 
rum  martyrum  cultum  improbantes,  ifta 
decernunt . 

Si  quis  per  fuperbiam ,  tamquam  perfe- 
flum  fe  exiflimans ,  conventus  qui  per  lo- 
ca  ,  &  bajilicas  fandorum  martyrum  Jiunt,  ^iomachi 
vel  accufaverit ^vel  etiam  oblationes  ,  quce  fluxere  . 
ibtdem  celebrantur  ,  fpernendas  ejje  credi- 
derit ,  Memoriatque  Sanfforum  contemnen- 
das;  anathema  flt.  Non  aliunde  quippe, 
quam  f^  ex  officina  Manichaeorum,  ut 
di#um  eft,  &  ex  eis  Eunomium  accepiffe 
dici  poteft ,  quem  pofl  Gangrenfe  Con- 
cilium  ,  quod  celebratum  conftat  Ofii  tem- 
pore,  vixifie  Iiquet,  ut  hac  ex  parte  e- 
tiam  ea  Euftathio  Sebafteno  minime  poflc 
convenire  ,  certum  ,  exploratumque  red- 
datur:  .<£%  ut  plane  intelligas ,  ex  fa:ce 
Chriftianorum  ,  omnique  fcelerum  impuri- 
tate  pollutis  haerefiarchis  ifta  blafphema 
atque  delira  in  Ecclefiam  irrepfiffe :  nam 
quotquot  hoc  faeculo  pii  ,  fancti ,  atque 
eruditi  claruere  in  Ecclefia  Catholica  vi- 
ri ,  miraculorum  quoque  operatione  ,  di- 
vina  gratia,  illuftrati  (quorum  haud  exi- 
guus  numerus  fuit  )  omnes  aeque  ex  ma- 
jorum  traditione ,  frequenti  ufu  in  Eccle- 
fia  ftabilita,  Sanclorum  cultum  ardenti 
ftudio  retinuere  :  cujus  quidem  rei  teftes 
funt  crebras  illae  atque  difertae  habitae  ab 
ipfis  ad  populum  in  natalitiis  martyrurrL. 
homiliae  coram  frequenti  populo  ad  ipfo- 
rum  Martyria  undique  confluente .  Qui 
autemadhuc  fub  tam  clar3e  Iucis  fulgore  (d)  ReS.u 
caecutiunt,  jam  cum  impiis  in  tenebris  LViii 
conticefcant  (  d) . 

Decurfis  his  quae  ad  novas  novi  haere-  Atharu- 
fiarchae  blafphemias  fpeclant ,  confutatif-  jJJ"^" 
que  aliorum  erroribus :    qu»   rurfum   ad  cjat  At~im 
hujus  anni  res  geftas  fpe&are  nofcuntur,  nos. 

ad- 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 


Liberii  Pap. 

10. 


33 

CONSTANTII   IMP. 
-      25.         M 


acfclucamus  jn  ntfdium  ^  finwique  iam  o- 
ptJM«m  toml  kafa  hiftoriae  imponamus  . 
Hoc  ipfo  anno  Athanafius  adhuc  in  late- 
bris  agens,  qupd  fcifle|  A|iano*  fayore 
Conftantii  fumma  r*rum  potifos ,  fuam  i- 
pforum  perfidia;  profeffionem  tradidjfle  Ca- 
tholicis  fubfcribcndam  ,  additoquc  ejufdem 
Imperatoris  praecepto  quamplurimos  eam- 
dem  fua  ipforum  fubfcriptione  corrobo- 
raffe  ;  fummo  dolore  seftuans ,  clamat  e_/ 
deferto,  ut  leo  rugit  e  lacu  :  dum  hoc 
ipfo  anno ,  adhuc  vivente  Conftantio  , 
quatuor  pro  verae  pietatis  defenfione  ela- 
boravit  atque  edidit  orationes  ,  quibus 
Catholic»  fidei  fundamenta  ftabiliret»& 
adverfariorura  falfitates  retunderet .  Ex- 
tant  illae  ,  &  fane  Magno  Athanafio  di- 
gnae  :  in  quarum  prima  ,  in  ipfa  ferme  per- 
oratione  ,  certis  notis  fe  eam  hoc  anno 
fcripiiffe  declarat ,  dum  de  Arianis  hreq 
(a)  Athan,  ait  (<*):  Tfti  vero  ante  trtgejimumfextum 
orat.  1.  anntim  bxretici  declarati  ,  &  ak  Ecclejta 
w"lr*  A'fu»imoti  ,  idque  judicio  Synodt  univerfa- 
lis  &c.  Eft  quidem  hic  ipfe  annus  ,  qui 
a  Nicaeno  Concilio  celebrato,  in  quo  u- 
niverfali  fententia  Ariani  damnati  funt , 
fluxit  trigefimus  fextus  , 

Caeterum  quod  hoc  anno ,  &  vivente 
adhuc  Conftantio  eae  ab  Athanafio  elucu- 
bratae  fuerint  orationes  ;  quae  de  eodem 


rittn. 


LIX. 


Conftantio  fuperius  dicit ,   perfpicue  de- 

monfrrare  videntur,  cum  ilUim  his  verbis 

excufat  (b):  Illi  prater  mentem  Conftan-  (b)  Athan, 

tti  Imperatoris  humani  &  pti ,  fro  Itbidi-  ibid. 

ne ,  q#<e    twlunt  promulgant  ,    &  faciunt 

qu#  libet ,  &  in  faciendo   utuntur  magna 

vafricie  ;  duabus  potiffimum  de  caujis  ,"«? 

tnibi  quidem  videtur :  quarum  untt  eft ,  ut  , 

nobis  fubfcribentibus  ,    infamiam   Atnani 

nominis  interquiefcere  faciant,  pee  ifjiin- 

terim  fentiantur  Ariane  fapere  :  altera^. 

vero  caufa  e(i  ,    ut   ifta  fcribendo  oblite- 

rent  Concilium  Hicxnum  ,  Jidemque   inibi 

contra  Arianos  editam  .   Sic  Athanafius  ; 

qui  &  de  eodem  in  fine :  Kos  enim  fci- 

mus  ,  bamanijjimum  Imperatorem  ,  ubi  rem 

cognoverit ,  cohibiturum  effe  eorum  mali- 

tias  s  ipfofque  diuturnos  in  vita  non  fore  ; 

fed  fecundum  quod  fcriptum  eft  ;  Corda  im- 

piorum  brevi '  deficient ,  Ita  ipfe,  &  qui- 

dem  quod  ad   haec  noviffima  prophetice 

praelocutus  :nam  fequenti  anno  (  ut  fuo 

loco  dicemus  )  eorum   antefignanus ,    & 

fcelerum    omnium   architeelus   Georgius, 

furore  Gentilium  debacchante ,  dira  mor- 

te  e  medio  fublatus  eft .  At  jam  Conftan- 

tii  exitu  praefentem  tertium  tomum  clau- 

dat  oratio  ,  quartum  ab  Imperio  Juliani 

aggreflura , 


LX.      /^Um  autem  (  ut  ait  Ecclefiaftes  c  )  ad 

fc)  zcclef.  V-*  locum  unde  exeunt,  flumina   rever- 

T.       tantur,  ut  iterum   fluant  :  dignum   plane 

Aufloris    el*>  ut,.quo  ex  fonte  ifthaec  omnianoftra 

peroratio.  dimanarunt,  illuc  tamquam  ad  fuum  pro- 

prium  prineipium  revocentur,  eodemque 

fluxu  reciproco  refundantur,  ut  inde  in 

nos  rurfum  effundantur  uberius  .  Ipfi  igi- 

tur ,  per  quam  a  Deo  totum  id  nobis  mu- 

rieris  eft ,  fancliflima; ,  inquam ,  DEIPA- 

Rj^  MARI^:  Virgini,  praefentem  ter- 


tium  Annalium  tomum  ,  flcut  alios  antea 
editos,  fupplicibus rotis  offerimus:  ut,per 
quam  in  nos  a  Deo  uberrima  gratiarum 
fluenta  fluxerunt,  per  eamdem  ,  quafi  per 
alveum  ,  ad  ipfum  veiociore  impetu  plu- 
rima  gratiarum  actione  reeurrant :  quo 
denuo  ipfe  eadem  in  nos  per  eam  copio- 
fius  influat,  ut  effluant ,  adeaque  exun- 
dent ,  ut  fiant  tandem  in  nsbis  (  ex  pro- 
miffione  Domini  d  )  fons  aquae  vivae  fa-  (d)  Joa»,^, 
l.ientis  in  vitam  aeternajn  .  Amen . 


Hic  defmit  tomm  tertius  Baronii . 


Ann.  Eccl.  Tom.  V, 


Rur- 


34 


Praefatro 

aqdtoris 
currj  im- 
ploratio- 
ne  numi^ 
flis« 


(a)  Extcb, 
r. 

(b)  /fpoe.4. 

(c)  Execb. 


334t 


ANNALES 

ECCLESIASTICL 


RURSUS  rcvocamur  ad  opus , 
&  abfque  intermiflione  la- 
boris»  vix  edito  tertio  Anna- 
lium  tomo,quartum    fufci- 
pimus  inchoandutn  ;  rurfus , 
inquam  ,  ad  fufceptum  femel  onus  fubeun- 
dum  ,  divino  fulti  praefidio  ,  haud   tamen 
inviti  recurrimus ,  attingentes  jam  3n  iif- 
dem  confcribendis   Annalibus   numerurru 
voluminum  quaternarium  ,    quo  &  facra 
F.vangelica    hjftoria    caeteris    eminentior 
divino    myfterio  confecratur  ,  confignata 
mirifica  illa  quatuor  animalium   vifionti^ 
(a)  ,  ex  qua   alii,  qui   facras  res  geftas 
confcripturi  efTent ,  complura  quae  difce- 
rent ,  invenirent.  Etenim    quod  eaderru 
animalia  plena  (b)  erant    oculis  ante    & 
retro,  quodque   ibant  &    revertebantur 
in  fimilitudinem  fulguris  (c)  corufcantis  , 
fymbolicis  veluti  formulis  in(tituimur(  ut 
fenfus  omittamus  ab  trufiores  )  oculatam 
atque  in  omnibus  circumfpe&am    traifta- 
tionem  Ecclefiafticarum  rerum  efle  debe- 
re,  pluribusque  oculis  cunfta  perfpicere, 
antequam  confpicienda  aliorumoculis  ex- 
ponatur,  atque  reciproca  difcufllone  ve- 
ritatis  fulgore  corufca ,    fulguris   inftar, 
potens  fit  adverfarias  munitiones,  Agio-i 
machorum  turres  penitus  demoliri.  At  ta-. 
lia  tantaque   praeftare,   haud  humanarum 
virium,   fed  ejus    folius   eft    facultatis , 
qui  fulgura  in  pluviam  fecit  (d)  ;   qui  in- 
quam,  fafto  olim  repente  de  caelo  fono 


(g)  Cantic. 
6. 


(e) ,  difpertitas  linguas  tanquam  ignis  plu-  W  •'**•*• 

it  fuper  Apoftolos :  quibus  ip(i  armati  ful- 

minibus  disjecerunt  cun&a  pietati  obftan- 

tia    munimenta,    omnia    confilia    ( quod 

ait  Apoftolus  /)  omnemque  altitudinem  (f)  *«C«r. 

deftruentes  extollentem  fe  adverfus  fcien-  I0> 

tiam  Dei,  &  in  captivitatem  redigentes 

omnem  intellectum  in  obfequium  Chrifti; 

verbi    Dei   pluvia  Ecclefiam    irrigarunt. 

Ut  autem  tam  grandia  tamque  fublimia 

confequamur,  eminentior  illa  atque  prae- 

celfior  ,  terrae  caeloque  miranda  ,  Dei  ma- 

ter  Maria  Virgo  fan&iflima  nobis  a  Deo 

precibus  impetret .  Quae  cum  pulchra   ut 

Luna,  electa  ut  fol  (g)  ab    Ecclefia  prae- 

dicetur  ,   iifdemque   apud    nos  fignis  ex- 

prefla  colatur  ,    ac  prae  tutela  &  patro- 

cinio  operis  in  fuperliminari  cujufque  to- 

mi  pro  titulo   ponatur  impreffa  ;  ipfa  fic 

duplici  decora  fidere,  ut  duo  illa  clarif- 

fima  caeli  aftra  ipfoexordio  rerum  ac  tem- 

porum  (h) ,  quarto  primum  illuxere  diei;  („)  Ccmf. 

quartum    hunc   nobis    Annalium  tomunu  t. 

elaborantibus  ,  die  no&uque   gemina  luce 

refplendeat ;     donec    vefpere  &    mane, 

tamquam  diei  unius    claufa  periodo,  to- 

tum  hoc  operis  q'iod  conamur  ,  fit   feli- 

citer  confum.natun:  aggredentibus    jam 

illud  nobis  a  veCpere  ,  nempe  a  tenebris 

Juliani,  perducentibufque  ad  fequentis  lu- 

cis    occafum,  nimirun  ad  obitum    ufque 

Theodofii  Imperatoris  . 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 


LIBERII    PAP. 

ANNUS 
10. 


JULTANI  IMP. 
ANNUS 


Jtiiianus 
iolus  im- 
pe-rat  . 


T 


Recentefimum  fexagefimum    primum 
Chrifti   annum ,  Tauro  &    Florentio 


Confulibus  ,  Faftis  adfcriptum  ,  profequi- 
nuir  potius  ,  quam  aufpicamur ,  inchoatum 
jam  tomo  fuperiori  ,  produclumque  ad 
Conftantii  obitum  ,  &  Juliani  Imperium  ; 
cujus  anni  res  geftas  ;  quae  reliqua  funt, 
exaclo  ordine  confcribamus.  Cum  igitur 
(  ut  dictum  eft  )  Conftantius  Imperator 
hoc  anno  ,  tertio  Nonas  Octobris,  extre- 
mumclaufifletdiem;  Flavius  Claudius  Ju- 
lianus  cognomento  Apoftata,  Romanum 
Imperium  ,  jam  antea ,  vivente  adhuc  Con- 
ftantio ,  favore  militum  tyrannice  occupa- 
tum,  folus  atque  fecurus  obtinuit :  idque 
iu  Dacia ,  ubi  cum  exercitu  morabatur , 
opperiens  de  Conftantii  exitu  certos  nun- 
cios  ;  quos  cum  accepiflet ,  per  Thraciam 
?r)  Ar.m.  pervenit  Conftantinopolim  :  Ubi  (  inquit 
tiir.u*       Animianiis  *  )   exceptus  effi  tertio   Iduum 


Decembrium  ,  verecundts  Senatut  offciis ,  Julfani 
&  popularium  confonis  plaufibus  ;  fttpatuf-  ^dventus 
que  armatorum  &   togatorum    agminibus ,  9on^an" 
velut  acie  ducebatur  inftrufta  :  omnium  0-  |.,noP0- 
culis    in  enm  non  modo  contuitu  defltnato  ,    'm " 
fed  cum  ;  admtratione  magna  defixis  .  Haec 
&  alia  de  eius  ingreflu  Conftantinopolim 
Ammianus  .  Et  Zozimus  (k) :  Omnesy  in-  i^  Zojim, 
quit ,  eum  fauflis  acclamationibus  excipie-   '*' 
bant ,  civem  &  alumnum  appellantes ,  ve- 
lut  in  ea  urbe  natum  &  educatum  .  Eadem 
de  patria  Juliani  habet  Mamertinus  Con-     ^ 
ful    in  Panegvrico    (/):    Hac  tibi ,  in- (!)  Ma- 
quiensy  nomtnis  novi ,  fed  antiquiffimx  no-  mertin.  in 
btlitatis  civitas  efi  patria ,  hic  primum  e-  j?~esTyr' 
ditus .  Sic  ipfe  de  Juliano,  quem  natum  //„„„. 
diximus  Confulibus  Pacatiano  &  Hilaria- 
no,  anno  a  Chrifto  D.  trigefimo  fecundo 
fupra   trecentefimum ,   Imperii   Conftanti- 
ni  vigefimofeptimo:  qua  ratione  >  eum  hoc 

anno 


Cum  Critice  Pagii . 


35 


Christi 

361. 


LlBERII    PAP. 

10. 


JULIAKI   IMP. 
I. 


II: 

Deorum 

cultum 

Julianus 

reftitnere 

conatur. 


(*)    Amm. 
/ib.ix. 


{*)  rei. 


(h)  Socrat, 
l.i.c.i. 


III. 


PAOIUS 

VII. 

Julianut 
fit  Fonti- 
fex  Maxi. 
mut  • 


anno  fuifle  aetatis  annorum  undetriginta ,  di- 
cereopuseft.Qui  igitur  prae  impietatis  fce- 
lere  a  Chriftianis  omnibus  luclu  cxcipiendus 
crat,  nulla  de  his  in  praefentiarum  habita 
ratione,  ab  eifdem  ut  concivis  officiis  fre- 
quentatur,   atque  cumulatur  obfequiis. 

At  qui  ,  ut  vidimus ,  hujus  anni  pri. 
mordiis  jam  acclamatus  Imperator,  cum 
in  IHyricum  una  cum  exercitu  pervenif- 
fet,exuens  Chriftianam  religionem,  quam 
in  gratiam  Conftantii  fimulaverat ;  impie- 
tatetn  ,  qua  apprime  imbutus  erat,  palam 
profiteri  ccepiffet:  naclus  jam  liberas  ha- 
benas  Imperii  ,  nihil  antiquius  habuit , 
quam  coliapfum  fub  Conftantino  &  ejus 
filio  Conftantio  deorum  cultum  3n  prio- 
rem  ftatum  reponere ,  ac  magis  magifque 
pro  viribus  illuftrare.  Id  quidem  cum_. 
Ethnici  fcriptores,  tum  noftri  teftantur . 
In  primis  enim  Ammianus  haec  affert  (  a  )  ; 
Quamqttam\  inquit,  a  rttdimentis  pueri- 
tiee  primis  inclinatior  erat  erga  numinum 
cultum,  paulatimque  adolefcens  de/iderio 
Dei  *  fiagrabat ;  tamen  agitabat  quxdam 
ad  Deum  ,  vel  ad  rem  pertinentia-,  qttan- 
tumfieri  poterat  occultiffime .  Ubi  vero  ab- 
olitis  qute  verebatur ,  adejfefibi  liberum 
tempus  faciendi  qtut  vellet  advertit ,  fui 
■pecloris  patefecit  arcana>  &  planis  abfo- 
lutifque  decretis  aperiri  templay  arifque 
hoflias  admovere  deorum  flatuit  cultttm  . 
Haec  Ammianus :  eadem  Socrates  (  b  )  ;  ad- 
ditque  ex  hoc  tempore ,  cum  aperiri  juf- 
fa  funt  templa  <&-  facrificia  immolari ,  cce- 
ptos  quoque  fuiffe  feftos  dies  ubique  ritu 
Gentium  celebrari .  Quod  enim  deorum, 
ut  exiftimabat,  beneficio  affecutum  fe 
affirmare  foleret  Imperium  ;  ut  debitas  il- 
lis  rependeret  gratias,  nihil  officii,  quo 
cofdem  fibi  conciliatos  3n  omnibus  redde- 
*et ,  voluit  praetermiflum  :  cum  praefertim 
fic  illi  fuum  erga  ipfum  fpopondiflent  au- 
xilium  (  ut  ipfe  teftatus  eft  litteris  ad  Ma- 
ximum  fcriptis  ,  fuperius  recitatis  )  fi  ta- 
men  haud  fegniter  erga  numtna  fe  geffif- 
fet.  Quid  autem  poft  haec  pro  cultu  deo- 
rum  reftituendo  ftatuerit ,  fuo  loco  dice- 
mus .     . 

Rurfijs  vero  Imperii  Juliani  primordia  , 

fumma  impietate  famofa,  a  S.  Gregorio 

Nazianzeno  ex  Ethnicis  itidem  (  ut  ipfe 

ait  )  fcriptoribus  defcribuntur  ;  refert  e- 

Ann,  Eccl.  Tom»  V. 

Ad  nura.  IV.  &  feq.  Exiftfmavit  Earonius ,  Pru- 
dentium  in  Romano  Martyre  ,  Hymno  10.  de- 
fcribere  ritus  prophanos^  quibus  Pontifices  Ma- 
ximi  Gentilium  initiabantur  ,  qui  ritus  cum  im- 
puri  ac  rifu  digni  efTent,  &  longe  ab  Impera- 
toria  dignitate  abhorrerent ,  cedunt  in  ignomi- 
niam  perfidi  defertoris,  fe  tauri  fanguine  ad  ab- 
ikrgendum  Chrifti  fignum  proluentis .  At  Pru- 
dentius  loco  laudatofacra  Tauropolia.  dicla,  feu 
confecrationem  &  regenerationem  myfticam,quam 
Gentiles  non  folum  pro  fe  ipfis ;  verum  &  pro 
aliis  fufcipiebant  j  accurate  defcribit,  licet  illo- 


/;* 


nim,  ipfum  ex  abdicatione  Chriftiani  cul- 
tus  Imperium  aufpicatum  efle,  cum  fci- 
licet  fanclum  Baptifmum,  quod  olim  reli- 
gione  Chriftiana  initiatus  fufceperat  ,  ab- 
ftergere  a  f e  &  abolere  penitus  conatus 
eft .  Haec  autem  narranturhis  verbis  (0:(V)  Greg. 
Vix  enim  Imperii  baereditatem  adire  rce-  Nazianz. 
perat ,  cum  impietatem  palam  libereque  orat.i.  i 
profitetttr,  perinde  atque  hoc  nomine  erube-  J"1"1"- 
fcens  ,  quod  Chriflianus  aliquando  fuifiet,  Julianus 
ac  ea  de  caufa  Chrifiianis  fuccenfens ,  qui-  Chriftia- 
hus  nominis  focietate  juntius  fuerat .  At-  m^tvx 
que  hinc  quidem  facinora  fua  aufpicatur^  \-lX^m 
quemadmodum  narrant  qui  ipfius.  arcanis  jernnj 
gloriantur  (  proh  fuperi ,  in  quos  fsrmo- 
nes  incurrere  cogor  .')  impuro  &  nefario 
fanguine  lavacrum  extergit ,  initiationi  no- 
firts  execrabilem  initiationem  opponens  :  fus 
videlicet  in  cxno  provoluta  ( ficut  efi  in 
proverbio)  manufque  fuas  profanat ,  ut  ni~ 
mirum  eas  ab  incruento  illo  facrificio  ,  per 
quod  nos  Chriflo  ,  ipfiufque  pajjionibus  & 
divinitati  communicamus ,  elueret  ac  re- 
purgaret .  Haec  Gregorius  de  apoftafia  il- 
lius  folemniter  facla ,  cum  fanguine  vifti- 
marum  putavit  delere  potuifle  fignaculum, 
quod  Baptifma  facrum  impreflerat,&  eo- 
dem  manus  illas  abluere ,  quibus  facram 
Euchariftiam  ,  ori  eam  admoturus  accepe- 
rat:  moris  namque  fuifle  in  Ecclefia  o- 
lim,  ut  communicantes  manibus  fumerent 
a  facerdote  oblatam  Euchariftiam  ,  eam- 
que  ori  admoverent  fuo,  fuperius  pluri- 
bus  diclum  eft  .  Porro  quot  annos  Chri- 
ftianam  religionem  confeclatus  fuerit ,  & 
fe  addixerit  Ethnicifmo  ,  ipfemet  Julia- 
nus  in  epiftola  ad  Alexandrinos ,  quam 
fuo  loco  defcripturi  fumus  ,  docet  his  ver- 
bis  :  Dumjulianum  ,  inquit ,  aufcultave- 
ritis  ,  qui  tlla  (  nempe  quce  Chriflian<e  re- 
ligionis  funt )  viginti  jam  fecutus  fuit  an- 
nos  ;  nunc  vero  deorum  ope,  duodenariut 
agitur  annus ,  hanc  gradimur  viam .  Ifthaec 
ipfe  ad  eos  anno  ultimo  fui  Imperii  ;  ut 
ex  his  appareat ,  jam  ante  decennium , 
ipfum  a  Chriftiana  religione  defciviffo , 
cum  tamen  ob  metum  Conftantii  nonnifi 
fecreto  numina  coleret . 

Qui  igitur  Chriftianitatis  abdicatione 
palam  facla ,  &  facrorum  Gentilium  ini- 
tiatione  impius  ftuduit  apparere;  &  il- 
lud  addidit,  ut  more   majorum  Impera- 

E  2  to- 

rum  nomeri  non  exprimat ,  cum  efTent  fatis  fu- 
perque  nota  ,  quod  ad  ipfius  ufque  tempora  per- 
petrarentur.  Salmafius  aliquot  verfus ,  quamvis 
non  fatis  integros  ,  primus  e  tenebris  eruit,qui 
verfus  ex  Prudentio  a  Baronio  allatos  apprime 
illuftrant ,  plurefque  ,  licet  breviter  ,  hujufce  fce- 
dae  caeremonia:  cfrcunftantias  oculis  noftris  obje,- 
ftant. 

Quit  Tibi  Taurobolut  vejlem  mutare  fuctfit  , 
Inflatut  divet  fubito   mendicut    ut  ejfct 
Obftut   &  pannit  moiicis  tcpefattus  ., ... 

Sub 


IV- 


3* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

361. 


Libe 


RI|    PAP. 

IO. 


JutlANT  IMP. 


I. 


(x)  Prud. 

in  Apo- 
theofi . 


Summo 
Fontifi- 
catu   Ju- 
lianus  ini- 
tiatur . 
(b)  Prud. 
Perijiepb. 
in  Koman. 
fymn.10. 


torum ,  una  cura  Imperio  ampliflimam_. 
Sacerdotii  dignitatem  ,  ipfum  fummum 
Pontificatum  acciperet  ,  non  quidem.. 
(  quod  fecerant  qui  anteceflerant  Chriftia- 
m  Imperatores  )  '  nomine  tenus  ,  ut  jus 
tantum  illud  contingeret  omnium  praeftan- 
tilfimum  ;  verum  ut  qui  novus  progredi- 
tur  facrorum  Romanorum  Gentilium  re- 
ftitutor  ,  vindex  ,  &  propagator  ,  nec 
quid  minimum  paflus  eft  praeteriri  veteris 
©bfervantiae  in  re  praefertim  tanta ,  quae 
omnium  potifllma  haberetur,  initiatione 
videlicet  fummi  Pontificatus  :  fed  quibuf- 
nam  impuris  ac  rifu  dignis  ritibus  peragi 
foleret,  occinitur  a  Prudentio  ,  qui  cum 
hsc  agerentur,  puer  setate  erat,  ut  ipfe 
profitetur  his  verfibus  (a): 

Trincipibus  tamen   e    cunflis  non   defuit 

unus , 
Me  fuerO)  ut  memini ,  duCIor  fortijpmus 

armisf  &c* 

Ritus  ergo  illos  profanos  ,  quibus  fum- 
mus  Pontifex  initiandus  fuit  Julianus,  ab 
eodem  hunc  in  modum  graphice  defcri- 
ptos ,  in  ignominiam  perfidi  defertoris  , 
fe  tauri  fanguine  ad  abftergendum  Chri- 
fti  fignum  proluentis ,  hic  prodimus  (b): 

Summus  facerdos  nempe  fub  terram  fcrobe 
Alta  in  profundum  confecrandus  mergttur 
Mire  infulatus ,  fefla  vittis  tempora 
Kexus  ,  corona   tum  repexus  aurea  , 
Cintlu  Gabino  fericam  fultus  togam  ;■ 

Tabuljs  fupeme  Jlrata  texunt  pulpita 
Rimofa  rari  pozgmatis  compagibus , 
Scindunt  fubiude9  vel  terebrant  aream  , 
Crebroque  Itgnum  perforant  acumine  , 
Pateat  minutts  ut  frequens  hiattbus. 

Huc  taurus  ingens  fronte  torva ,  &  hifpida;^ 
Sertis  revincJus  ,  aut  per  armos  fioreis  , 
Aftt  impedtHts  cornibus  ,   deducitur  ; 
Hec  non  &  auro  frotrs  corufcat  hojiitg  , 
Setafque  fulgor  brafieaits  infictt-, 

Hic  ut  Jlatuta  efl  immolanda   bellua , 
Feftus  facrato  dividunt  venabulo  ; 
ErucJat  amplum  vulnus  undam  fanguinis 
Ferventis  ,   inqne  texta  pontis  fubditi 
Tundit  vaporum  fiumen ,  &  late  aftuat , 

Tum  per  frequentes  mille  rimarum  vias 


PAGIUS       Sub  terrx  mijfut ,  pollutut  fanguine  tauri , 
Sordibut  infeilut  vejlet   fervare   cruentat  , 
Vivere  cum  fperat  viginti  mundut  in  annot. 

VIII.  Neque  tantum  unus ,  duo ,  trefve  viri  femi- 
Sacra  titu-  narque.,  aut  feorfim  ,  aut  fimul  pro  fe  ipfis  ,  vel 
ropoli»  .  etiam  pro  aliis;  verum  &  integri  ordines ,  ac 
civitates,  Provinciaeque  pro  falute  Imperatorum 
hoc  facrificium  celebrabant,  ut  liquet  ex  Infcri- 
ptionibus  III.  X.  aliifque  pag.  19.  apud  Gru- 
tertim  ,  Dicebantur  haec  facra  Tauropolia  rege- 
neratio  :  quod  nemini  mirum  videri  debet ,  cum 
ex  TertuIIiano,  aliifque  conftet  ,  etiam  alias  re- 
generationum  fpecics  inter  Ethnicos  habui/Ie  ]o. 


lllapfus  imber  tabtdum  rorem   pluit 
Defoffus  intus ,  quem  Sacerdos  exctpit  , 
Guttas  ad  omnes  turpe  fubieclans  caput , 
Et  vefle  &  omni   putrefaclus  corpore  , 

Quin  os  fuptnat  ,   obvtas  ojfert  genas , 
Supponit  auresj   labray    nares   obf'icit9 
Oculos  &  ipfos  perluit  liquoribus  , 
Kec  jam  palato  parcit ,  &  linguam  rigat, 
Donec  cruorem  totus    atrum  combibat . 

Voflquam  cadaver  fanguine  egefto  .  rigens 
Compage  ab  illa  Flamines  retraxerint , 
Frocedit  inde  Fontifex  vtfu  horridus , 
Oflentat  udum  verticem,  barbamgravem  , 
Vtttas  madentes  ,  atque  amiftus  ebrios  • 

Hunc  inquinatum  talibus  contagiis 
Tabo  recentis  fordidum  piaculi 
Omnes  falutant ,  atque  adorant  eminus  , 
Vilts  quod  illum  fanguis  &  bos  mortuus 
Fcedis  latentem  fub  cavernis  laverint» 

Hactenus  Prudentius  de  initiatione  fummi 
Pontiflcis  ,  quam  hifce  verfibus  deriden- 
dam  propofuit.  Quonam  pacto  ,  quaefo, 
haec  adeo  cultui  neceflaria  praetermififle 
potuit  Julianus,  qui  &  quae  longe  abhor- 
rerent  ab  Imperatoria  dignitate  ,  religio- 
nis  tamen  intuitu  fumma  praeftare  foleret 
obfervantia  ?  ut  inter  caetera  de  eo  Gre- 
gorius  Nazianzenus  (  c  )  ,  fummum  deri- 
dens  Sacerdotem,  fic  narrat:  Jam  fuffla- 
tiones^  &  refufflationes ,  quas  eximius  il- 
le  vir  doclrinceque  noftra  fugillator  vetu- 
lis  muliercuiis  per  contentionem  oflenta- 
bat  ,  altaris  ignem  accendens ,  quo  tandem 
orationis  "loco  ponemus  ?  Quam  vero  pr<e- 
clarum  ,  Imperatoris  Komani  maxillas  in- 
decore  infiatas  cernere^  rifumque  multum 
non  extraneis  tantum,  fed  iis  etiam,  qui- 
bus  eam  rem  gratam  fore  putabat  ,  exci- 
tantes  P  &c.  Haec  Gregorius  ,  exempli  cau- 
fa  hic  recitata  ad  infinuandam  Juliani  ift 
adfcifcendo  fibi  fummum  Pontificatum_» 
exaclam  obfervantiam  . 

Caeterum  quamvis  fummum  Sacerdotium 
Gentiliciae  fuperftitionis  confecutus ;  ta- 
men  quod  omnium  eflet  fuperftitiofiflimus, 
voluit  pariter  Eleufiniorum  facrorum  Pon- 
tifex  creari :  quodipfi  a  praedeceflore  An- 
tiftite  fuifle  praenunciatum,  docet  Euna- 
pius  his  verbis  (  d  )  :  Palamque  teflatus 
eft  ,  illum  a  fua  mcrte  Antiftttem  fore  ,  ta- 

mct 

cum  .  De  facris  ftaque  Tauropoliis ,  non  vero 
de  cOnfecratiohe  Pontificis  Maxfmi  loquitur  Pru- 
dentius,,  ac  de  eodem  facro  ,  de  quo  Firmicus 
Iib.  de  Errore  prophanarum  Religionum  ,  ubi 
poftquam  de  D.  N.  Jefu  Chrifto  Jocutus  eft ,  ita 
pergit  :  Pro  falute  hominum  /Igni  i/liut  veneran- 
di  fanguit  effunditur  ,  ut  Santlet  fuot  filiot  Dei 
profufione  pretiofi  fanguinit  redimat :  ut  qui  Chri- 
Jli  fanguine  liberantur  ,  majejlate  priut  immortali 
fanguine  CONSECRENTUR.  Heminem  apui 
idola  profufut  fanguit  juverit  .  Et  ne  cruor  pecu- 
dum  miferot  hominet  aut  decipiat  aut  perdat , 
P  O  1 1  U  I  T  fanguit  ijle  ,  non  R  E  D  I  M  I  T  ,  6* 
per  vitrios  tafut  prtm-t  in  morttm  ,  Miferi  funt , 

qui 


Julianus 
turpis  fa- 
crificus . 


(c)  Creg. 

Uazianz. 
orat.%.  i» 
Julian. 


V. 


(d)  Eunap. 
Vit,  Phil. 


Cum  Critice  Pagii . 


37 


VII. 
(a)Julian. 
ad  Hcr- 
viog.  fpijl, 
13. 


Christi 

361. 


LlBERII    PAP. 
IO. 


JulianiImp. 
1. 


mttfi  nefas  ejjet  Antiftitis  folium  confcen- 
dere  ,  quifquis  alienigenis  diis  devotus 
fuerat ,  &  tnitiatus  ,  itfque  facrofancle  fu- 
rarat  infervire ;  ajebat  tamen  Vrxfidem^. 
facrorum  futurum ,  quamvis  Athenarunu. 
sndigena  non  effet .  Haec  Eunapius  de  Ju- 
Jiano  in  Maximo. 

Quod  autem  creatus  ipfe  jam  antea  eC 
fet  culturae  deorum  Pontifex  maximus  , 
■  minores  Pontifices  creat,  quos  in  diver- 
fas  provincias  mittat,  ac  primum  omnium 
ex  illis  unum  in  Graeciam  amandavit:  id 
quidem  Eunapius  Sardianus  teftatur  his 
verbis :  Pojl  deflruttam  Conftantii  tyran- 
tiidem  ,  dimifit  Julianus  Antiftitem  in  Gra- 
ciam ;  qui  pro  Deo  illis  illuxit ,  &  q«<* 
vellet  ,  fro  arbitrio  impertiit^  addidit 
regaiia  dona  cum  comitatu  pro  tuendis 
Gracite  templis  ,  facrifque  .  Haec  ipfe  ; 
fubditque  creafTe  in  Lydia  primarium  Pon- 
rificem  Chryfanthium  philofophum  Ethni- 
cum  magiae  peritiflimum ,  qui  una  cum_. 
Maximo  ab  eo  vocatus  ,  prohibcntibus 
aufpiciis ,  venire  renuit ;  de  quibus  hsc 
idem  auftor  refert :  Mox  ut  liberum  Impe- 
rium  nafius  eft ,  litteris  evocavit  Maxi- 
mum  &  Chryfanthium^  in  eamdem  fen- 
tentiam  confcnptis  .  Erat  hic  itle  Maxi- 
mus  philofophus  ,  atque  magus ,  quo  (  ut 
fuperiori  Annalium  tomo  diftum  eft)  u- 
fus  in  philofophicis  facultatibus  praecepto- 
re,  impietate  parrter  ab  eodem  imbutus 
erat:  eo  enim  quem  magis  coleret  &ob- 
fervaret,  habuit  neminem  .  Accerfivit  e- 
tiam  Julianus  &  Prifcum  philofophum.. : 
meminit  de  his  idem  Eunapius ,  cum  ait 
inferhis  :  Ambo  feorfum  accerfiti  fuerunt  , 
Trtfcus  e  Gracia  ,  &  Chryfanthius  Lydia 
Sardtbus  .  Ita  namque  pendebat  a  Maximi 
eonfnetudtne  divinusjulianus,  ut  ad  utrum- 
qut  teu  necejjarium  &  amicum  fcriberet ; 
obfecrans  fuppliciter  perinde  ac  deos,  ut 
ad  fe  venirent .  Haec  ipfe.  Porro  quoniam 
adventus  Maximi  contigit  anni  fequentis 
cxordio,  de  eo  fuo  loco  agendum  erit. 

Rurfus  vero,  quod  fpeftat  ad  reliquas 
a  Juiiano  res  geftas  hoc  anno;  ut  pri- 
mum  poft  Conftantii  obitum  accepit  Im- 
pcrium,  ad  Hermogenem  Praefectum  JE- 
gypti  fic  fcripfit  (  a  ) : 


Permitte  mihi  juxta  Poetas  dicere .  O 
me  prater  fpem  fervatum  !  0  nuncium  pra- 
ter  expeftattonem  allatuw,  quod  evaferim  ! 
Non  mehercle  hydram  multorum  capitum^. 
fratrem  meum  Conftantium  (fuit  is  qua- 
lis  fuit)  fed  belluas  ipfius  comites  ,  qua 
oculis  unumquemque  petebant  ,  quaque  il- 
lum  reddebant  atrociorem ,  qui  per  fe  non 
admodum  clemens  erat ,  licet  multts  ejje 
videretur  .  Verum  illi  ,  quandoquidem  £_, 
vita  jam  exceffit  ,  terra  (  ut  ajunt)  fit 
levis  .  Iftos  autem  iniufte  pati  quicquam 
nolim  :  fcit  Juppiter  :  Sed  quia  accufatoret 
nacli  funt  multos  ,  in  Curiam  advola ,  vi- 
dere  enim  te  mediusfidius  cupio ;  &  nunc  , 
cum  te  falvum  ejie  UbentiJJime  audierim , 
venire  te  jubeo  .  Haclenus  ad  Hermogenem 
Praefe&um  Julianus;  ex  quibus  plane  de_ 
tegitur ,  infenfiffimo  animo  ipfura  fuifle 
tum  in  Conftantium ,  tum  item  adverfus 
Conftantii  aulicos  &  magiftratus;  de  qui- 
bus  idem  in  Antiochenos  (  b  )  :  TJtinam 
vobis  folis  ex  omnibus  Romanis  dent  dii 
multos  Confiantios ,  vel  potius  amicorum 
ejus  rapinas  experiri  .  Qua  ratione  fadtum 
eft  ,  ut  qui  ob  impietatem  alias  execran- 
dus  videri  potuiffet ,  idem  Julianus  hac 
ex  parte  etiam  Chriftianis  optatiffimus  vi- 
deretur.  Unde  Mamertinus  in  gratiarum 
acYione  de  fuo  Confulatu  haec  habet :  Ex~ 
haufta  provincia  non  minus  exittalibus  , 
quam  pudendis  Prafidenttum  rapinis ,  ul- 
tro  opem  Imperatoris   expofcerent. 

Magna  plane  Dei  providentia  faclurru 
eft ,  ut  tale  monftrum  prodierit  Impera- 
tor  in  ultionem  Conftantii  magiftratuum, 
atque  domefticorum  ,  qui  in  gratiam  ejuf- 
dem  Imperatoris  faventes  Arianae  haerefi , 
magnis  moleftiis  Caf holicos  afFeciflent;  ut 
inter  alios  Taurus  anni  hujus  Conful  or- 
dinarius,  qui  impietate  Confulatum  pro- 
meruit,  duni  vocatos  ex  univerfo  orbe 
Occidentali  Catholicae  Ecclefiae  Epifcopos 
ad  Ariminenfe  Concilium,  tyrannice  de- 
tentos  afflixit .  Quid  autem  tunc  collega 
Florentius  :  quid  in  primis  Palladius  Ma- 
gifter  officiorum  ,  &  EVagrius  Comes , 
quorum  mentio  eft  apud  Athanafium:  quid 
Eufebius  ilie  eunuchus  Prasfeclus  cubiculi» 
qui  omnium  cladium  quae  ab  Arianis  in_* 

Ca- 


Juliani  ad 
Hermo- 
genem  e« 
piAola . 


(6)  Julian. 

in  Mijop. 


yiir. 

Julianus 
judicio 
fubjicit 
magiftra- 
tus  Con-" 
ftaniii . 


qui  niorUSIONE  SACEILEGI  S  A  N- 
GUINIS  CRUENTANTUR.  T  A  U  R  I  B  O- 
tlUM  VEL  CRIOBOLIUM  SCELERA- 
TA  TE  SANGUINIS  LABE  PERFUN- 
DII.  Lavantur  itaque  Jordes  iitSL  ,  quat  colligis  . 
Qu&refontes  ingenuot,  qu&re  furos  liquores  ,  ut  illic 
pojl  multas  maculas  cum  Spiritu  S.  ChriJli  Janguis 
incnndidet .  Taurorum  nimirum  &  aiietum  ,  qui- 
bus  prophana  illa  confecratio  fiebat ,  fanguini  , 
fanguinem  Chrifti  ac  Baptifmum  Firmicus  op- 
ponit  .  Decepere  Baronium  ,  aliofque  hi  Pru- 
dentii  verfus: 

Summus  Sacerdos  nempe  Jub   terram  fcrohe 
Ail»  in  profundum  confecrandus  mergitur  , 


Mire  infnlatus  ,  feila.  vittit    tempor* 
Nefiens  corona   tunc  rcpexut  aurea , 
Cinftu  Sabino  fericam  fultut   toga.m  . 

Sed  obfervandum,  inter  Graecos  &  Romanos 
plures  fummos  Sacerdotes  plurimis  in  Iocis  fuif. 
fe  ,  ut  patet  ex  Infcriptionibus,  quae  apud  Gru- 
terum  pag.  ;ij.  10.  448.  1.  &  1014.  3.  reci- 
tantur  •  Sufficiet  hic  eam  referre  ,  quae  tomo  1. 
pagi  394.  &  395.  Grxce  Iegitur ,  quam  Anto- 
nius  Van  Dalen  Diflert.  i.de  Oraculis  Ethni- 
corum  pag.  173.  ita  vertit  :  Patria  (erexit  hoc 
monumentum  )  honori  Marci  Aurelii  Diadochi  (fum- 
mi  Sacerdotis  fui  )  Pontificis  Aji&  (  Minoris  )  tem- 
plorum ,  qu&  funt  Pergami ,  &PontiJicit  ( Jeujum- 


IX. 

Summi  Sx* 
cerd  otes 
dtverjt  a 
Pontifici- 
bus  Maxi. 
mis . 


38 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6u 


LlBERII   PAP. 
10. 


JULIANI   lMP« 
I. 


Catholicos  illatae  funt,  auclorextitit ,  vel 
fautor  acceffit,  quidve  alii  paffi  fint,  Am- 
(*)  Amm.  mianus(tf)  accurate  recenfet;  ac  primum 
lib.it.      jg  horrifico  tribunali    ad    hoc  Chalcedo- 
ne  conftituto,  his  verbis : 
IX.  Brevi  deinde  Secundo  Salluftio    Tramo- 

to  Prtefeilo  Prcetorio  ftimmam  quceftionum 
agttandarum ,  ut  fido  ,  conmiijit'-,  Mamer- 
ttno  &  Arbetione  &  Agtlone  atque  Kevi- 
ifa  adjunclis  ,  itidemque  Joziino  Magiftro 
equitum  per  Illyricum  recens  Pf<efec7o . 
$Jui  omnes  tranfgrejji  Chalcedona  ,  prce- 
fentibus  Jovianorum  ,  Herculianortimqut^> 
Principibusy  &  Trtbunis  ,  caufas  vehemen- 
tius  aquo  ,  bonoque  fpectaverunt ,  prater 
faucas  ,  in  qtiibus  veritas  reos  nocentijfi- 
nios  offerebat .  Et  Palladium  primum  ex 
Magiftro  officiorum  in  Britannos  extermi- 
narunt ,  fufpicione  tenus  lnjimulatum  qtice- 
dam  in  Galltim  compofuijfe  apud  Conjlan- 
tium ,  dum  fub  eodem  Ccefare  officiorum 
ejfet  magifier .  Deinde  Taurtm  ex  Prcefe- 
iio  Prxtorio  in  extlium  egere  Vercelium  ; 
cujus  failum  apud  Judices  juftorum  &•  in- 
juftorum  diflinclores  vtderi  potuit  vini  ple- 
num  :  quid  enim  deliqnit ,  Ji  ortum  turbi- 
nem  veritus  ad  tutelam  Principis  fui  con- 
fugtt  ?  Et  ACla  fuper  eo  gejla  non  Jine 
tnagno  legebaniur  horrore  ,  cum  id  volu- 
minis  publici  contineret  exordium  :  Confu- 
latu  Tauri  &  Florentti,  induclo  fub  prce- 
conibus  Tauro.  Et  paulo  poft :  Iniquitate 
Jimili  Florentius  tunc  Magifter  officiorum 
Kigriani  filius  contrufus  e(l  in  infulam^. 
Dalmatiam  ,  Boas:  alter  enim  Florentius  ex 
Prcefeclo  Pratorio  Conful  etiam  tum>  re- 
rum  mutatione  territus  fubita ;  cum  con- 
juge  periculis  exemptus  diu  delituit,  nec 
redtre  ante  mortem  potuit ;  capitis  crimi- 
ne  tamen  damnatus  efl  abfens .  Pari  for- 
te  Evagrius  Comes  rei  privat<s  ,  &  Satur- 
ninus  ex  cura  Palatii ,  &  Cyrinus  ex  Ko- 
tarioy  portati  funt  in  exilium.  Subdit  de 
morte  damnatis  ,  nempe  Urfulo  Comite 
largitionum  ,  Apodemio  Agente  in  rebus , 
&  Paulo  cognomento  Catena  ,  vivis  com- 
buftis  :  ac  demum  de  Arianorum  patro- 
ro  Eufebio  Praefe&o  cubiculi  haec  habet : 
2£#  Eufebtum  fuper  his  ,   cui  erat   Conftan- 

tiant  thalami  cura  commijfa^  alte  fpiran- 
tem  addixere  &  dirum  pcena  lethali  ;  quem 
ab  ima  forte  ad  ufque  jubendum  Imperato- 


PAGIUS  >»'  Sacerdotii )  eodem  tempore  patri/i  fus.  &  ad 
•vitam  primi  Confiliarii  ,  honorati  a.  digniljimo  Im- 
pcrature  Marco  Aurelio  Severo  Antonino  Augujlo  , 
quod  gloriose  &  magnifice  fluduerit  injungere  Pon- 
tificatum  (  Archierofsncts  )  in  ambabus  civitatibus 
(  Thyatim  fc.  f&  Pergami )  acutis  (  coque  munere 
dignis  )  viris  (  vel  Sacerdotibus  )  viri  moribus  , 
Aquitate  ac  bona  in  patriam  voluntate  eximie  ex- 
cellentis .  Vides  hic  fummum  Pontificem  ,  qui 
&  alios  ipfe  Pontifices  crearet  civitatibus  ,  qui 
tamen  nullo  modo  erat  Pontifex  Maximus  ,  quem 
Grsci  omnes  APXIEPEA  MEriZTON  conftan- 


ri  pene   elatum;  ideoque  intolerabilem  hu-  Eufebii 

manarum   rerum  fpeclatrix  Adraftta  ,  au-  prxfedi 

rem    ( quod  diciiur  )   vellens ,    monenfque  cubiculi 

ut  cafltgatius  viveret ,  relutlantem  prxci-  ^PP1'- 

J    o  .  .    r        .    cium  ,  & 

pttem  tamquam  e  rupe  quadam  egtt  excel-  a]10rum 

ftt .  Hunc  tandem  finem  fortitus  eft  impius  Ariano- 

erga  Deum  ,  &  adverfus  fanclos  Epifcopos  rum  . 

contumeliofus;   cujus  in  Catholicos ,  Ca- 

tholicamque  fidem  patrata  fcelera  tertius 

Annalium  tomus  continet .  Subdit  deinde 

Ammianus :   Converfus  poft  hxc  Prmceps 

ctd  Palatinos   homines   omnino ,  qui  funt  , 

quique   effe  poffunt ,    non  ut   Phihfophus 

veritatis  indagandaprofejfor:  laudari  e- 

nim  poterat,  Jifaltem  moderatos  quofdam  , 

licet   paucos  ,  retinuijfet ,  morumque  pro- 

bitate  compertos  .  Kamque   fatendum  eft9 

pleramque  eorum  partem  vitiorum  omntum 

Jeminarium    effujius    aluijfe ;    ita  ut  Rem- 

pub»  inficerent  cupidttattbus  pravis  ,  p luf- 

que  exemplis  ,  quam  peccandi  licentia  l<e- 

derent  multos  .  Pafti  enim  ex  his  qutdam 

templorum  fpoliis)  &  lucra  exomni  odoran- 

tes  occajione  ,  &c.  Plura  fubdit  de  corru- 

ptis  horum  omnium  occafione  moribus  fub 

Conftantio  ,  hrecque  hoc   anno  ante    fe- 

quentes  kalendas  Januarias  a  Juliano  ge- 

fta   refert,  quo  aulici  omnes   Conftantii 

ab  eodem  vel   capite  male  multari  juffi  , 

vel  ejecli  fuerunt  :    in  quos  audivimus  at- 

que    rctulimus    fuperiori    tomo  querelas 

fanclorum  Epifcoporum  ,  potiffimum  vero 

Athanafii  in  eunuchos  maxime  Palatinos ; 

quibus     ne    quis    fuffragator    accederet  , 

fancita  lege  eumdem  Julianum   vetuifle  , 

idem  au&or  affirmat .  Eadem  de  nece  Eu- 

febii ,    &  pulfis  eunuchis  Socrates   tradit 

(  b)  ;  additque  :  Lege  fancivit ,   ut  ////>,  (h  Socrat. 

quibus  ab  eunuchts  fatla  fuiffet    injuria , '•3«f'1- 

facultates  inique  abreptce  redderentur,  & 

ea  pottjfimum ,  qticc  iidem  ex  deorum  fanif 

expilatis  Jibi  vendtcajjent . 

His  quidem  rebus  geftis ,  Julianus  ani-      XI. 

mos  omnium  ,  etiam   Chriftianorum,  fibi  T  ,.    • 
j  •  •        o  r     ■  •  „•    Juliani 

devinxit;  quos  avanria,  &  faevitia  magi-  mutl\£. 

ftratuum  a  Conftantio  abalienaverant;  at-  centia  er- 

que  alia    pleraque    addidit  ,    quibus  plu-  ga  pro- 

rimum  conciliavit  fibi  gratiam  fubditarum  vincias. 

provinciarum  (  quod  Mamertinus  publica 

oratione  laudavit )  nimirum  cum  civitatcs 

tributis  exhauftas,  ac  pene  defertas  ,  moe- 

nibufque  orbatas  ,  fua  liberalitate  erexit> 

in 

ter  appellant .  Non  itaque  Prudentius  loco  lau- 
dato  de  Juliano  Imperatore  loquitur  ,  neque  hunc 
ritum  eidem  ,  dum  ipfemet  puer  eflet ,  admi- 
niftratum  fui/Te  dicit ;  fed  de  fummo  aliqtio  Sa- 
cerdote  Gentilfum  ,  ciijus  nomen  reticet ,  fermo- 
nem  habet .  Porro  Julianum  fummum  Pontifi- 
catum  accepiHe,  ipfemet  indicat  in  epiftolis  pag. 
237.  ubi  ait  :  Ejje  itaque  quoniam  patriorum  fa- 
crorum  fum  Magnus  Pontifex  ,  &C.  Sed  hac  de 
re  plura  Antonius  Van  Valen  citatus  ,  ex  quo 
praefata   excerpfimus. 


Cum  Critice  Pagii. 


39 


Christi 

3<5i. 


LlBERII    PAP. 
IO. 


JULIANI   iMPt 


in  priftinumque  fplendorem  rcftituendas 
curavit,  ex  aerario  collata  pecunia.  Un- 
de  Mamertinus  in  Panegyrico :  Illud  ve- 
ro  cujus  miraculi  efi  ,  neminem  allum  in 
tanto  rerum  paratu  fenjifle  difpendium? in 
omnia  pecuniam  ab  Imperatore  depromi  ,  & 
quoddam  verfa  vice  provinciis  pendi  tri- 
butum  ?  illinc  ad  univerfos  fiuere  divitias , 
quo  prius  undique  confluebant  ?  ut  in  ma- 
xima  quxflione  fit  ,  a  quo  accipias ,  Impe- 
rator ,  qui  fic  amnibus  largiaris  .  Sed  qui 
vitx  tux  infiituta  ,  rationemque  cognove- 
rit ,  facile  fontem  copix  hujus  inveniet . 
Maximum  tibi  prabet  parfimonia  tua  ,  Au- 
gufte  ,  veftigal :  quicquid  enim  alii  in  pro- 
digas  cupiditates  prodigebant ,  /</  omw 
HttMf  in  ttfus  publicos  refervatur.  Haec  & 
alia  Mamertinus ,  pluribus  recenfens  im- 
moderatosIuxusConftantii,  &miniftrorum 
ejus  ,  quibus  adeo  exhauriebantur  colla- 
ta  tributa,  ut  nova  effent  jugiter  infc- 
lenda  .  In  candem  quoque  fententiam_. , 
quid  hoc  item  anno  cum  tonfore  Conftan- 
tii  aflum  fit,  Ammianus  narrat  (a)  his 
verbis  . 

Evenerat  iifdem  diebus  ,  ut  ad  fumen- 
dum  Imperatoris  capillum  tonfor  venire 
prxceptus ,  introierit  quidem  ambitiofe  ve- 
expenfas  fiitus .  Quo  vijo,  Jultanus  obfiupuit  ;  E- 
relecat.  g0  ^  inqttit  ,  non  Rationalem  jujji ,  fed 
tonforem  acciri.  Interrogatus  autem  ille, 
quid  haberet  ex  arte  compendii :  vicenas 
diurnas ,  refpondit ,  anuonas  ,  totidemque 
pabula  jumentorum ,  qute  vulgo  diftitant 
capita  ,  &  annuum  compendium  grave  abf- 
que  fruttuofis  petitiouibus  multis  .  Undz_t 
motus  omnes  hujufmodi,  cum  cocis  ,  fi- 
tntlibufque  a?iis>  eadem  accipere  pene  con- 
fuetos  ,  ut  parum  fibi  necefiarios ,  datiL, 
quovelint  eundi  poteflate,  projecit  .  Haec 
Ammianus :  quae  quidem ,  &  alia  id  gc- 
nus  plura,  ut  Philofophusoftentabat ;  ea- 
que  plurimum  valuerunt;  ut  qui  ob  im- 
pietatem  videri  poflet  intolerandus  ,etiam 
diligeretur  a  multis.  Nam  &  Romanae 
urbi  hoc  anno  fumma  penuria  periclitan- 
ti  ,  Iicet  longe  abfens  ,  mira  celeritate 
fubvenit .  Rem  fumma  laude  dignam  Ma- 
mertinus  fic  narrat :  Quemlibet  alium  a 
fubveniendt  conatibus  gravijjima  fames  , 
trijltjfmum  Reip.  periculum  deterruijfet  : 
Sed  Jiipendiis  provinciarum  ,  &  patrimo- 
ttii  ftti  frutlibus  undique  comportatis,  uf- 
que  ad  opulentiam  ,  abundantiamque  efu- 
rientemjam  Vrbem  referfit .  Dicet  aliquis : 
Quomodo  tam  multa  ,  tam  brevi  tempore , 
&  recle  ?  Sed  Imperator  nofier  addit  ad 
tempus ,  quod  otio  fuo  detrahit :  Nihil 
fomno  ,  nihil  epulis ,  nihil  otio  tribuit  ; 
ipfe  fe  naturalium  necejfariarumque  rerum 
ufurpatione  defraudat  ,  totus  commodis 
publicis  vacat .  Sic  ipfc  . 
XIII.  Sed  &  magnam  inde  fibi  laudem  com- 
paravit  apud  optimos  quofque  ,  quod  e- 
xulem  «tou  pacem  Catholicjc  Ecclefiae  re- 


ftituit  ab  accrbiftima  illa  tot  annis  per  A- 
rianos  perfecutione  fugatam :  nam  qui- 
cumque  fueranta  Conftantio  Epifcopi  ex- 
ilio  condemnati;  eofdem  ,  abolitis  perju- 
lianum  damnationis  illorum  tabulis  y  ad 
fuas  Ecclcfias  poftliminio  redire  permifit : 
haec  enim  de  his  S.  Hieronymus  teftatur, 
cum  ait  (  b  )  :  Yericlitabatur  navicula  A- 
poflolorttm,  urgebant  venti  ,  fluclibus  la- 
tera  tundebantttr  ,  nihil  jam  fupererat 
fpei :  Dominus  excitatur^  tmperat  tempe- 
flati  :  beflia  moritur ,  tranquillttas  redit . 
Manifeflius  dicam :  Omnes  Epifcopi ,  qui 
de  propriis  fedibus  fuerant  exterminati  , 
per  indulgentiam  novi  Principis  ad  Eccle- 
fias  redeunt .  Tunc  triumphatorem  fuum 
Athanafium  Atgyptus  excepit  .  Caeterum 
quando  hi,  qui  hoc  anno  funt  ab  exilio 
relaxati  ,  proprias  repetierint  Ecclefias  , 
inferius  di&uri  fumus .  Eadem  de  Epifco- 
porum  exulum  reftitutione  habent  Socra- 
tes  (  c )  ,  Sozomenus  (  d  )  ,  atque  Theo- 
doretus  (  e  ) . 

At  non  Epifcopi  tantum,    fed  &  alii 
teligionis  caufa   exules   jufli  funt  relaxa- 
xi:  nam  inter  alios  Zenonem  illuflrem  Me- 
dicum  ,  qui  faclione  Georgii  Ariani  Epi- 
fcopi   Alcxandrini  folutn   verterat  (  erat 
hic  Alexandrinus  )  datis  ad  eum  litteris, 
Julianus  in  patriam  rcvocavit;  funt  enim 
hujufmodi  (/)  :  Cum  multx  alix  res  te- 
flificantur  te  ad  fummum  medicx  artis  gra- 
dum  pervenijfe  ,  eique  parem  morum ,   ac 
vitte  temperantiam  adjunxijfe ;  tum  vero 
hoc  tempore  maxtmum  omnium  tefiimonium 
accejfit  ,    quod  Alexandriam  abfens    uni- 
verfam  in  te  convertis  ;  tantum  tuodifcef- 
fu  aculeum  tamqttam  apis  reliquifii ;  nec 
fane  immerito  :  prxclare    enim  Homerus  ,* 
Vir  medicus  par  efi  multorum  millibus  unus  . 
fT«  vero  non  tantum  medicus  es ,  verum  e- 
tiam  magifier  omnibus  ,  qui  ejus  artisfiu- 
dio  ducuntur  ;  ut   propemodum  quod  me- 
dici  funt  populo ,  hoc  ipfefis  medicis .  Hxc 
autem  caufa  te  liberat  exilio ,  &  quidem 
magnifice  .  Kamfipropter  Georgianam  fa- 
cliouem  Alexandria  excejjifii  ,  non  jure^, 
excejpfli ;  juflijjime  autem    reverti  potes . 
Redi  igitur  cum  honore ,  &  dignitate  pri- 
flina  :  nobis  vero  gratia  fit  apud  utrum- 
qtte ,  &   quia  Zenonem  Alexandrinis ,  & 
quia   Zenoni   Alexandriam    reflituimus . 
Haec  Julianus.  Caeterum  quod  Georgium 
Epifcopum  Arianum  Alexandriae  non  fo- 
lum  conftat   exagitafle   Catholicos  ,  (ed 
etiam  Gentiles,  ut  fuperius   eft  demon- 
ftratum  Annalium  tomo  tertio;    fueritne 
hic   Zeno  Chriftianus  ,  an  Ethnicus ;  vel 
ille  ,  cujus  meminit  Suidas  ,  item  Alexan- 
drinus  patria,  qui  &  Judaicae  genti   fuae 
nuncium   publice  remifit  ;  vel   quem  ge- 
nere  Cyprium,  &arte  medicumhoc  tem- 
pore  vixifle  tradit  Eunapius  ,  haud  aflir- 
mari  pofle   videtur. 

Verum  quod  abeodera  Juliano  diximus 

re- 


Epifcopi 
exulesre- 
J.ixari 
jufli  • 


(b)  Hier. 
adverf. 
Lucif.  t.Ji 


(c)  Socrat. 
/.3.  .'.4. 

(d)  Sozom. 
l.%.c.i. 

(e)  Tbeod. 
/.3.  f.4. 

XIV. 

Zenonem 
liberat 

Julfanus. 


(f)]ulian\ 


xv« 


40 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
$6i. 


LlBE 


RII  PAP. 
IO. 


JuLIANI   ImP. 


Julianus 
revocat 
^tiam 
Ha?retu 
cos  exu« 
ies  , 


XVI, 


(a)  Sezom. 
lib.$.c.$. 
in  fin. 

Novatia- 
norum 
Ecclefia 
repara- 
tur  • 


(J>)  Sazom.. 
/.4.  c,  18. 


XVII. 


(c)  Sozotn, 
/.$.  c.5. 


reftitutos  efle  Catholicos :  id  quidem  ille 
baud  Catholic*  veritatis  amore  feciflo 
videtur,  fed  in  odium  Conftantii,  &  rc- 
giorum,  quorum  aueVoritate  Catholici  ve- 
xati  fuerant,  miniftrorum:  etenim  nulla 
habita  ratione  exulum  Epifcoporum  ,  qui- 
nam  vera  fide  prajftantes  ,  quive  haeretici 
effent,  fed  Arianis  haud  in  omnibus  af- 
fentientes  ,  atque  ob  eam  caufam  profcri- 
pti ;  ex  aequo  omnes  juflit  exilio  relaxa- 
*i .  Ita  enim  impium  yErium  Hxrefiar- 
cham  eadem  poena  jure  damnatum  ,  ma- 
gno  honore ,  datis  ad  eum  lirteris  ,  non 
folum  liberavit,  fed  &  in  Regiam  accer- 
fivit:  Iittera?  autem  funt  hujufmodi. 
Julianus  JEtio  Epifcopo  . 

Catterit  omntbus ,  qui  a  Conflantio  vi- 
ta  defunclo  ejetli  patria  fuerant  propter 
amentiam  Galilxorum  ,  extlium  condona- 
vi.  Te  autem  tton  folum  ea  pcena  ltbero9 
verum  etiam  memor  priftina  cognitionisy 
atque  amicitix  noflrne ,  hortor  ut  ad  nos 
venias  .  Vteris  autem  vehiculo  publico  uf- 
que  ad  noftram  cohortem  ,  &  uno  parhip- 
po  .  Sic  ad  jEtium  Julianus,  qui  homi- 
ne  impio ,  &  ad  mala  omnia  egregie  com- 
parato  noluit  caruiffe.  Haec  eadem  Soio- 
menus  (a)>  qui  &  de  illis»  quae  abeo- 
dem  concefla  Aint  Novatianis,  hifceme- 
minit  verbis:  Addit  his  ,  inquit  ,  Eleu* 
fium  Epifcopum  Cyzici,  cui  fimilt  de  cau- 
fa  in  mandatis  dedit ,  graviffima  niulcla 
ei  prcefcripta-y  ut  fuis  fumptibus  ,  intra 
bimeftre  fpatium,  Ecclefiam  Hovatiano- 
rum  ,  quam  imperante  Conflantio  dirueraty 
denuo  cedificaret.  Haec  Julianus  ,  officiis 
demereri  ftudens  fe&arum  omnium  Chri- 
ftianos,  impendens  illis  qu?e  pofcerent  be- 
neficia .  Porro  aedificatae  Novatianorurru 
Ecclefiae  nomen  efle  inditum  ,  Anaftafia  , 
quafi  quae  exciderat  refurrexiflet  ,  alibi 
idem  affirmat  (b).  Caeterum  quantum- 
libet  ifti  extra  Catholicae  fidei  fepta  age- 
rent ;  tamen  quod  in  his ,  quae  fpeclant 
ad  Filii  Dei  divinitatem  in  Nicamo  Con- 
cilio  confirmatam ,  iidem  ea  ipfa  fenti- 
rent ,  atque  Catholici,  ut  di#umeft,A- 
rianos  infeftos  habuere:  cujus  rei  caufaab 
Eleufio  Nicaenae  fidei  adverfario  paflt  fub 
Conftantio  fuerant  fuae  ipforum  jafturam 
Ecclefiae  . 

Rurfum  vero,  ut  hoc  ipfo  Imperii  ex- 
ordio  omnes  conciliaret  fibi  fideles,  pu- 
blica  edita  fan&ione,  non  tantum  quifu- 
erant  in  exilium  pulfi,  ut  diximus,  revo- 
cavit:  Sed  (  inquit  Sozomenus  c  )  pro- 
firiptis  lege  fua  bona  rejlituit  :  quinetiam 
populo  prcecepit  ,  ne  quts  quemquam  Chri- 
fttanorum  vel  injuria \afflceret  ,  velcontu- 
melia  ;  neve  ad  immolandum  eos  invitos 
traheret.  Qui  autem  eorum  fua  fponte  ad 
aras  forte  accederent ;  ut  hi  primum  dcemo- 
ties ,  quos  Gentiles  d-TroTpcnrctixe, ,  id  eft  de- 
pulfores  malorunti  vocant,  placarent ,  juf- 
Jit ;  &  expintionibus  ,  quibuj  ipji  uti  fo. 


lent ,  purgctrentur .  Iftsc  primum  ipfo  in 
Imperium  ingreflu  ftatuit  Julianus,  veri- 
tus  (  ut  creditur  )  cum  illis  aperto  Mar- 
te  pugnare  ,  quos  fciret  multitudine  im- 
pleffe  Romanum   Imperium. 

Infuper ,  tit  hac  ex  parte  etiam  vide-     XVII. 
retur  praeftare  Conftantio  ,  &    Chriftiani  juI;anus 
gauderent  fe   in  eo  inveniffe,  quod  in  il-  jaborat 
lo  fruftra   defideraranr  ,    geffit    fe    intcr  pro  pace 
Chriftianae  religionis    Epifcopos  concilia-  Ecclcfjac. 
torem  ,  pacifque  fequeftrem  :  quos  tamen 
cum  ut  in   unam  eamdemque  fcntentiam 
convenirent ,  fruftra  tentaffet ;   fuo  ipfo- 
rum  omnes  ,    ut  quae   vellent   fentirent, 
reliquit  arbitrio  ;  teftatur  hoc  Ammianus, 
cum  ait  (d):  lltque  difpofitorum   robora-  (d)  Amm. 
ret  ejfeclum ,    difjidentes    Chriftianorum..,  lib.n3 
Antiftites  cum  plebe  difcijfa  in  Palatium 
intromijfos   monebat ,  ut  civilibus  difcor- 
diis  confopitis  ,  quifque  nullo  vetante ,  re- 
ligioni   fuee  ferviret  intrepidus .  Quod  a- 
gebat  adeo    obflimte ,  ut   dijfenfiones  au- 
gente  licentia  ,  non  timeret  una  minantem  *  *  unani- 
poftea  plebem  ,    nttllas   infeftas  hominibus  manwn., 
beftias  ,  ut  fiint  fibi  feralibus    plerifqtt^j 
Chriftiamrum  expertus  ;   fmpeque  dtcjita- 
bat :  Audite  mey    quem  Al-tmanni  audie- 
runty  &  Franci .  Haec  Ammianus  de  Ju- 
liano  ,  inde  captante  occafionem  Chriftia- 
nis  detrahendi ,  quod  adeo  pugnaciter  in- 
ter  fe  altercarentur ;  in  quos  etiam  illud 
exprobrare  non  definebat  ,  quod  quaeerant 
ad  cultum  deorum  fpecfantiadillipalfenr :  flj"*'*^ 
Unde  ad  Artabium,  haec  his  temporibus   jrt'ab. 
fcripfifle  reperitur  (e); 

Ego  per  deos  ,  neque  interfici  Galilceos,      XIX. 
neque    cadi  pneter  jus  &  cequumy  neque__,  ju];an;  £, 
mola/lia  quicquam  perpeti  volo  ;   fed   ta-  piftola  ad 
men  iis  pios  ,  &  ftnclos  viros  praferen-  Artabium, 
dos  ejfe ,  vel  maxime  cenfeo .  Etentm  Ga- 
lilxorum  amentia  propemodum  omnia  affli- 
xit  &  pei-didit ,  cum  deorum  benevolentitt 
omnes  falvi  fimus .    Quare  tum  dcos  cole- 
re ,  tum   pios  &  viroty  &  populos  hono- 
rare  debemus .  Ita  Julianus,    ejufmodi  ad 
conftruendam  impieratem    jaciens   funda- 
menta,reddens  nimirum  Chriftianos  Gali- 
laeorum   nomine  contemptibiles ,  Sc   expi- 
latione  jam  facla  templorum  exofos ;  Gen- 
tiles  vero,  du.n   eos  pios,  ac  fan-^os  no- 
roinat  ,  &  dignos   honore  prxdicat ,    fic 
propofuit  imirandos  ;  exiftimans  fore  Im- 
peratoris  fententiam  ad   idololatriam  ca- 
peffendam  illecebram.  Quae  infuper  prae- 
ftiterit  officia ,  ut  deorum  cultum  jam  col- 
lapfum  in  integrum  reftitueret,  Sozome- 
nus  (/)  tradit  his  verbis  :   Ubi  folus   eft  i^  Sozom. 
Imperio  potitus  ,  in  Oriente  Gentiltum  de-  /.5.  c.*,. 
lubra  aperire  :    qme    eorum    neglecla  cor- 
rueranty   reficere ;   quct   autem    deturbata  Studium 
fueranty  denuo  ccdificare  :  quinetiam  aras  Juliani  in 
ertgere  mandavit ;  atque  ad  bas  res  per-  reftituen- 
fictendas  multa  tributa  excop-itavit .   Ve-  do  De<?" 

.  ^^  r  1 1  n  1  nil 

tera  preeterea ,  &  patna   civttatum  infti-  t 
t«ta9  atque  facrificfit    renovare9   ipfeque 

pa- 


Cum  Critice  Pagii. 


4i 


Christi 
361, 


Liberii  Pat. 
ip. 


JUIIANI   IMP. 


palam  tn  loco  publtco  idolit  imtriolare , 
otjerre  iilis  Itbamenta  ;  &  eot  qui  harum 
verum  ftudtofi  erant ,  magno  in  honore  ha- 
bere  cceptt .  Korum  atttem  facrorum  pro- 
fejforibut ,  facerdotibut  ,  interpretibut  , 
&  ftatuarum  cultoribut  priftinos  honorum 
gradut  reddere-i  rata  facere  ea  qua  ve~ 
teret  Imperatoret  de  htt  fanciverant ;  de- 
«ernere  illit  immunitatem  minifteriorumy 
&  rerum  quoque  aliarum ,  Jicut  ante  ha- 
buerant ;  frumenti  congiaria  JEdituit  ab- 
lata  reftituere :  jubere  ut  a  profanit  efcu- 
lentit  fe  purot  confervent ,  &  abflineant 
ab  tllit ,  quatenut  tonvenit  iis ,  qui  ad 
prcedida  ntjfieria  jure  fuo  (  ut  Genttlet 
loquuntur  )  accedere  pojfunt «  At  haec  coe- 
pta  hoc  anno  majoribus  in  dies  acceflio- 
nibus  aufta  fuere .  Quibus  praeterea  arti- 
bus  fenfim  in  Chriftianam  religionem  in- 
furrexerit,  dicemus  opportunius  fuis  locis 
ordine  temporum  definitis. 
XX.  Satis  namque  fibi  vifum,  his  Imperil 
Mutatio  adepti  primordiis  ,  magiftratibus  a  Con- 
magiitM-  ftantio  provinciis  Imperii  Romani  praefe- 
tuum  ,&.  ^jSj  &  sliis  publicis  adfcriptis  muneri- 
bus,  abrogatis»  alios  ex  animi   fui  fen- 


Juliani 


tentia  in  locum  ipforum  fubrogafle;  qui, 
quod  fcirent  gratum  fibi  efle  ,  perfice- 
rent .  Quibus  in  hunc  modum  ad  fecuri- 
tatem  Imperii  ftabilitis,  omnia  verfare^ 
confilia ,  meditan  vias ,  excogitare  mo- 


dos,  adhibere  conatus ,  &  jungcre  ftu- 
dia ,  quibus  Chriftianam  religioncm  fun- 
ditus  poflet  evertere ,  nofi  prstermifit . 
Non  deerant  ad  opus  vires ,  utpote  Im- 
perator,  c\  folus  ,  a  cujus  arbitrio  cun- 
cta  penderent ;  nec  dolofse  molitioncs  > 
&  cum  aftutia  elaborata  confilia,  quod 
Philofophus  eflet ,  atque  Magus  ;  nec 
abefle  poterat  obftinata  perfidia  ab  eo ; 
qui  impius  eflet  apoftata  ;  adeo  ut  tfmm 
ex  parte  cxtcris  perfecutionibus  ab  aliis 
Imperatoribus  olim  illatis  ha?c  acerbior 
videri  poflet ,  fi  licuiflet:  quod  pericu- 
lofior  illa  lit  pugna,  quae  infertur  ab  ho- 
fte ,  qui  cun&a  qus  funt  adverfariorum 
habeat  explorara  5  <&  atrocius  foleat  moi 
veri  belliim,  &  vindi&a  crudelior  expe- 
ti  ab  adverfario,  qui  plurimis  antea  fue- 
rit  contumeliis  laceflltus,&  damnis  affe- 
&us  ;  qualis  ,profec>o  videri  poterat  Ju- 
lianus,  qui  res  cun<5tas  Chriftiante  reli- 
gionis  haberet  exploratifltmas ,  &  acer- 
bifllmo  in  Chriftianos  odio  moveretur,a 
quibus  fciret  idola  efle  contrita ,  templa 
diruta,  velexpilata  faltem  &  ciaufa  ,  fa- 
craque  deorum  vetita ,  &  tot  annis  ar- 
mis  &  legibus  publice  privatimque  omni 
ex  parte  cunfta  ferme  qux  effent  patriae 
fuperftitionis  everfa.  At  quse  ab  eo  ge- 
fta  funt  anno  fequenti,  pluribus  di&uri 
fumus  . 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
362. 


LIBERII  PAP. 

ANNUS 
zi. 


JULIANI  IMP. 

ANNUS 


OUi  fequitur  trecentefimus   fexagefi- 
mus  fecundus  Chrifti  annus,  Eccle- 
fix  admodum  aerunmofus ,  Confulatu  Ma- 
mcrtini  ,  atquc  Neviclae  adnotatus  habe- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGTUS     Anno  Periodi  GKitco  -  Roman;e  $855. 

©  7.  F.  2)  *•  p«  3i-  Mart.  Indicl.  5. 

j 
JESU    CHRISTI   3«2. 

LtBERII   PAP^    II. 

JULIANI    iMP.   1. 


S^C.IV. 

Anno  Ur- 

bis  1 1 1  j, 

Oiymp. 

i8j. 

an.i. 

A.C.3<Ji. 


I.        [1]     K   Num.I.  ad  XIII.  Coff.  Mamertinur ,  & 
Cvnfulet.  r\.  Nevitt*. 

lanibecius  tomo  4.  Bibliothecx    Cacfareac  Co- 


II. 


tur.  Quod  ad   Mamertinum  fpeclatj  ad 
Confulatum  adfcitum   indignifllme  »    Am- 
mianus  his    docet   ( a  )  :  Mamertiuum    ad  (a) 
Confulatum  evexitt  nec  vita>  nec  fplendo-  lib. 


td  {»)  Jmnu 


re 


dice  CVIT.qui  eft  de  S.  Cxfarii  Gregorii  Natian- 
zeni  fratris  Operibus,  confutat  quod  fcribit  Ba- 
ronius ,  Csfarium  nempe  donatum  fuifle  ajulia- 
no  Prscfeflura  cuftodiac  thefauri  .  Nim  S.  Gre- 
gorius  Nazianzenus  in  Orat .  funebri  diferte  af- 
ferit  ,  S.  Caefarium  a  Juliann  accepifle  primum 
dignitatit  locum  inter  Medicot ,  atque  infuper  ob 
variam  eruditionem  fuam  .KTumtum  fuifle  irt  nu- 
merum  amicorum  ejufdem  Imperatorit  i  ideoque 
apud  hujus  aulam  in  maximo  honore  fuifle  .  De 
Cotnitiva  autem  rerum  pri-jatarum  &  cujlodiathe- 
fauri  privati  Imperatorii ,  non  prius  in  eadem 
Oratione  mentionem  facit  Nazianzenus ,  quam  poft 
Valentiniani  &  Valentis  tnitium  . 


ii. 


S.  Csfa- 
riut  pri- 
mum  ii- 
gnitatis 

locum  *e- 
cipit  inter 
Medttot  , 

Baron.  n. 
VIII, 


NOTiE    (1)  |^0/.  MxmertinuttbKevittx..  Lapis    inter    infcriptiones  feleflas  Jo:  VignoliF ,    &   apud  Fa- 
V^  brettum  ,  pag.  69$.  n.i7Q. 

MAMERTINO.     ET    N  E  B  I  T  1 'A.     C  O.    &c. 
TRADIDERUNT.     LEONTICA.    KAL.     APR. 

F  E  L  I  C.    &c. 

ET   NEBITTA .  Fafti   Idatji ,  &  Profperi    Chronicon :    Mamtrttno  &  Hebttta . 


4i 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRistr 
362. 


Libirii  Pap. 
II. 


JULIANI    IMP. 
2. 


ye ,  »?  «y«  ,  «ec  gloria  horunt  cuiufquam 
Jimilem ,  quibus  magiftratum  detulerat  am- 
fliffimum  Conftantinus  ;  contra  inconfum- 
matum ,  6*  fubagreftem  ,  6*  grW  w»««r  f. 
rrff  ferendum-,  celfa  inpotefiate  crudelem . 
Maecipfe.  Extat  ejufdein  Mamertini  Con- 
fulis  de  fui  Confulatus  gratiarum  actione 
oratio  panegyrica ,  luculenta  quidem,  qua 
laudes  novi  Imperatoris  mirifice  praedi- 
cavit 


mus  .  Quare  ji  tuarum  Ittttrarum  collO' 
quium,  idefi ,  tuam  imagtnem  n»bis  reprte- 
fentare  vis  ,  fcribe  ,  6*  affiiue  fcrtbe  ;  vel 
potius ,  <//'//  juvantibw ,  i/en/;  tibiquc^, 
perfuade ,  qttamdiu  abfuerts  ,  »0/  vitafrui 
non  poffe  dicere  ,  «///'  eatenus  ,  gaoarf  //'t- 
/?/•#/  fwa/  legimus  .  Hucufque  Eptfiolaju- 
Itani  ad  Maximum  ,  ex  <j«o  /«*  o//w  /o- 
rax  impietatis  fons  erumpens ,  /«  e«w  ?/- 
fluxit .  Cynicum  fecla    hunc  fuifle    Vhilo- 


H.  Cumque  ex  more  ab  eodem  Confule_»      fophum^  quas  idem  Julianus  priores  dede 


(a)  Amm. 
lib.iz. 

Julianus 
excipit 
Maximum 
philofo- 
phum . 


(b)  Eunap, 
Vit.  fbi- 
lefop. 


(c)  Julian 

epiH.i^. 
ad  Max. 

III. 

Quanti 
fecerit 

Maxi. 
mum  Ju- 
lianus  • 


publicamunera  ederentur  ,  ac  dte  quo- 
dam  (  inquit  Ammianus  a)  caufa  ejus  fpe- 
ftandi  veniffe  nunciatus  effet  ex  AJia  phi- 
lofophus  Maximus  (  hunc  ab  ipfo  Julia- 
no  litteris  accerfitum  anno  fuperiori  di- 
ximus  )  extlivit  Imperator  indecore ;  & 
qui  effet  ,  oblitus ,  effufo  curfu  e  vefiibu- 
lo  longe  progreffus  ,  ofculatum  ,  fufceptum- 
que  reverenter  fecum  induxit,  per  ofien- 
tationem  intempefiivam  nimius  captator 
inanis  gloria  viftts ,  prxclari  illius  difti 
immemor  Tulliani ,  quod  tales  notando  ita 
relatum:  Ipji  ilii  philofophi  etiam  m  his 
libris  ,  quos  de  contemnenda  gloria  fcri- 
htint  ■  nomen  fuum  infcribunt ,  ut  ineoipfo 
quod  pr dedtc ationem  nobtlitatemque  defpi- 
ciunt ,  preedicari  de  fe  &  nomtnari  ve- 
lint .  Haec  Ammianus  .  Sed  in  dijudican- 
dis  in  excipiendo  Maximo  affeclibus  Ju- 
liani  ,  in  diverfam  potius,  quam  ab  ipfo 
Ammiano  affertam  fententiam  pedibus  i- 
mus  :  atque  putamus  ,  eo  inopinato  even- 
tu  Julianum,  licet  oftentantem  Philofo- 
phum,  erumpentes  tunc  erga  Maximum- 
affectus  fuos  cohibendi-,  &  philofophicis 
infrenandi  habenis  ,  minime  tantum  vi- 
lium  habuiffe .  Eteniin  ipflus  divinationi- 
bus  Imperium  acceptum  ferebat,  immo  & 
ex  eo  quamplurimi  facicbat  hominem , 
quod  a  Cbriftianorum  religione  ,  quam_. 
putabat  infaniam ,  revocatum  fe  ad  cul- 
tum  deorum  elfe  fciebat.  Qui  enim  re. 
citatas  tertio  Annalium  tomo  ejufdem  Ju- 
liani  litteras  ad  ipfum  Maximum  datas, 
&  alia  id  genus  fuperius  recenfita  revol. 
verit,  nos  haud  vanos  ejufdem  Juliani 
affeftuum  conjeclores  &  interpretes  effe 
comperiet;  memor  quid  de  Juliano  addi- 
clo  Maximo  Eunapius  (b)  tradat  ,  qui 
&  haec  inter  alia:  Ab  eo  totus  pependit , 
&  univerfam  viri  doclrinam  mordicus  re- 
linuit.  Quantum  autem  expetierit  Julia- 
nus  adventum  Maximi ,  etiam  cum  adhuc 
5n  Gallis  ageret,  litterac  ad  eum  anno 
praeterito  datae  declarant;  fed  &  qaam  ob- 
fervantiffimus  hominis  effet ,  aliae  rur- 
fum  ad  eumdem  in  haec  verba  confcri- 
ptae  fignificant   (c): 

Alexandrum  Macedonem  ,  ajunt ,  Ho- 
meri  carminibus  indormire  folitum  ,  ut  no- 
cles~  diefque  in  bellicis  ejus  fignis  verfa- 
retur  .  At  nos  cum  tuis  Epiflolis  tamquam 
prxoniis  medicamentis  dormtmus  ,  eafque 
affidue  tamquam  recentes  &  novas  itera- 


rat  litteroe  non  obfcure  tllis  verbis  often- 
dunt  :  Cum  prope  abeffem  ab  hac  urbe  , 
nempe  Vicentione  ,  vtr  quidam  Cyntcus 
cum  pera  &  baculo  mihi  occurrit  .  Eum-. 
ego  cum  eminus  afpexijfem ,  te  ipfum  effe 
putavi^  &c.  Speftatus  quidem  erat  habi- 
tus  Cynicus  baculo  &  pera ,  veluti  qui- 
bufdam  ornatus  infignibus .  At  ne  cui  ex 
nomine  &  fe<5ta  errandi  tribuatur  occa- 
fio,  diverfus  hic  et  Maximus  Cynicus  ab 
illo  atio  item  Maximo  Cvnico ,  qui  fub 
Theodofio  S.  Gregorio  Nazianzeno  ne- 
gotium  faceffivit :  ille  quippe  patria  fuit 
Alexandrinus ,  hic  autem  Smyrnae  natus 
Ephefius  dictus  efl,  quod  ibidem  diutius, 
ut  de  eo  teftatur  Eunapius  (  d  )  ,  egerit , 
qui  &  fub  Valenre  Imperatore  necatus 
eft,  de  quo  fuo  loco  pluribus  agendum  . 
Curavit  praeterea  Juliar.us ,  quos  fciret 
eruditione  clariffimos  effe  viros ,  eofdem 
ad  fe  vocatos  nobilibus  decorare  praefe- 
fturis  ;  nam  Themittium  philofophum  Ur- 
bis  Praefectum  creavit  ;  Libanium  celebrem 
ejus  temporis  oratorem  quaeftura  ,  &  alios 
aliis  magiftratibus  infignivit  .  Hinc  Ma- 
mertinus  (e  ):  Sed  multo  multoque  faci- 
lior  eft  ratio  honorum  petendorum  .  Quif- 
qitis  ,  inquam,  capere  magtflratum  voles  , 
auri  atque  argenti  negltgens  eflo  ;  nul- 
las  oftiatim  potentium  cedes  obito  ;  nullius 
pedes  ,  nullius  ^enua  compleffitor  .  Adhi- 
beto  tantum  tibi  gratuitas  &  paratu  fa- 
ctllimas  comites  ,  juftitiam,  fortitudinemy 
temperantiam ,  atque  prudentiam  :  ultro 
ad  te  maximus  Imperator  accedet  ,  &  ut 
capejfas  Rempubl.  flagitabit  :  otiofo  ti- 
bt  &  alia  curanti  ,  provincice ,  prcefetlu- 
rx ,  fafces ,  fella  curulis  ;  atque  infigma 
omnia  magiflr.ttuum  perferentur  .  Haec  i- 
pfe ;  qui  &  paulo  inferius  fic  in  eamdem 
fententiam  :  Tu  ,  /«,  inquam  ,  maxime  Im- 
perator^  exulantes  relegatafque  vtrtutes 
ad  Rempubl.  quodam  pofllimtnio  reduxi- 
fti  ;  tu  extincla  jam  litterarum  ftudia^. 
Jlammafti ;  tu  philofophtam  paulo  ante  fuf- 
peftam ,  ac  nedum  fpoltatam  honoribus  , 
fed  accufatam  &  ream  ,  non  modo  judicio 
liberafti ,  fed  amiclam  purpura  ,  auro  gem- 
niifque  redimitam  in  regali  folio  colloca- 
fti  •  Haec  Mamertinus ,  fed  encomiaftice 
potius  ,  quam  hiftorice  ,  immo  adulatorie 
atque  mendaciter :  nam  quales  praecipuos 
Imperii  adminiftros  habere  confueverit , 
&  quibus  compofitos  moribus  provincia- 

rum 


Maxfmi 
Cynici 
duo  . 


(d)  Eunap. 
•n  Maxi- 
mo  . 

IV. 


(1)  Ma- 
mert.    irt 
Panegyr . 

ihilofo- 
phis  col- 
lati  magi. 
ftratus  . 


Cum  Critice  Pagii. 


43 


Christi 
362. 


LlBCR 

I 


11    Pap. 
I. 


JULIANI    IMP. 
2. 


rum  Praefeclos  elegert,  fanftus  Gregorius 

{«)  Greg.    Nazianzenus  ,   fincerifiimus  cultor  &  cu- 

2t*z,         ftos  veritatis  ,  qui    cunfta   &   intuebatur 

erat.  1.  in  oculis,  &  manibus  attreclabat ,  declarat 

]"'•  his  verbis  (a)  : 

V.  Atque  b<cc ,  ut  gravijjima  illius  crimi- 

Qiiales      na  ,  maximeque  propria  ,  dicendo  fum  pro- 
decli  ad     fecutus ',  non  alioquin  nefctus  ,  duobus  aut 
Magdtra-  tTfyus  aulicis  affentatoribus ,  eique  impie- 
tate  paribus  (  alios  enim  conful  0  preeter- 
eo  )  tantam  impietatis  mercedem  perfolu- 
tam  ejje ,  ut   nulla  res  obftitura  fuerit  , 
quo  minus  ipfi  brevi  temporis  fpatio  ter- 
ras  omnss  &    marta  Komanorum   Imperio 
fubdita  exptlarent,  niji  rebus  fecundiorfi- 
nis  citius  contigijfet.  Adeo  latrociniis  & 
avaritia  priores  tllos  Centimanos  excede- 
banty  Briareos  fctlicet.  Provinciarum  ve- 
ro  tmperia  non  moderatiffimif  ,  fed  crude- 
Itfftmts  bomintbus  mandabantur ,   atque  ad 
nuigtftratus    &  preefecluras   unum  fuffrct- 
gium  erat  perfidia^   Chriftianifmique  de- 
fertio  ;  ab  eoque  benejicia  confequebantur , 
qui  fibi  ipfis  fcelentiffime  confuluijfent . 
Atque  pofthaec  ,  cie  his  quos  ad  fe  accer- 
fiffet,  &  eluflffet,  fic  fubdit :  Kon  pofium 
in  eo  non  mirari ;    nam  cum    multos    eo- 
rum,  qui  ex  AJiaticis  pot  ijjimum  ftudiis , 
litterariifque  gymnajiis  ip'(i  noti  famiita- 
refque  fuerant  ,    fummo  fludio  accerjivif- 
/cf,   quaji  mirabilibus  quibufdam  bentfi- 
eiis  eos  ornaturus  ;  eximiaque   fpe  ob  ve- 
terum  polltcttationum  memoriam  antmos  eo- 
rum  extulijfet  ;  ut  ad  eum  venerant ,    hoc 
illud   videlicet  calculorum   impofturx ,   & 
oculorum  ludificationes :  bns  enim  hoc  mo- 
do  ,  tllos  alto  eludens  ,  quofdum  etiam  men- 
fa  comtter  acciptens ,   ac   multum    tllud, 
Sodalts ,   propmans ,    inftarque   alius    cu- 
jufdam  tllecebree  fuavtter  fundcns ,    infe- 
clts  tandem  rebus  dimittebat ,  haud  fatis 
conftttutum  habentes  ,    illius  fraudem  ma- 
gis)  an  fuam   ipforum   levitatem  accufa- 
rent.  Ha?c  Gregorius. 
VI-  Creterum  haud  in  omnes  ejufcemodi  e- 

xercebat   jocum  ,   ut  vacuos  vocatos  re- 
mitteret;  fed  eos  tantum  ejufmodi  comce- 
diae  cataftrophe  delufit ,  quos  ad  fuam_. 
ipfius  afleclandam  impietatem  imparibus 
votis  intelligeret   refpondere:    fiquiderru. 
non  Gentiles  tantum  ,  fed  &  Chriftianos 
confuetudine  litterarum  fibi  optime  no- 
tos ,  datis  ad  eos  litteris,  accerfivit;   ut 
imeralio';  S.  Bafilium  Athenis  olim,  cum 
illic  Juhanus  ageret,  egregia  eruditione 
fpeflatum  .  Extant  ejufmodi  litterse  ,  quas 
ad   eumdem  ,  ab  eo   ante  probe  admoni- 
tus  ^  reddidit  his  verbis  (  b  )  ;    Kon  bel- 
(b)j*!.ep.  ium  dtnuncias  (  att  vetus  verbum)  at  ego 
ii..»   Ru-  a^am  ettam  iiitui  comoedtee    veteris  :  O 
nuncium  verborum  aureorum!   Age  igitur 
Julianus     iftu^  re  ipfa  oftende,  &  ad  nos  quampri- 
vocat  Ba-   mum  advola  :  certe  amtcus  ad  amtcum  ve- 
filiura  .      nies  .  AJJidua  cura  Eeip.  molefta  eft  tts , 
qui  negligentius  in  ea  verfantury  at  qui 
Ann.  Ecch  Tom.  V. 


diligentia  &  induftrta  utuntur  ,  aqui  funt 
mea  quidem  fententia  ,  &  prudentes  ,  omnt- 
noque  ad  omnia  idonei  .  Quare  ipfe  mibi 
opportunitatem  hanc  comparaviy  ut  Jint_, 
ulla  Reip.  negligentia  ,  nonnihil  quoque 
fpatii  ad  relaxationem  animi  fumam .  E- 
tenim  adhttc  ita  vivimusy  ut  aulicce  Jtmu- 
lationis  nihil  fere  retineamus  (  quam  qui- 
dem  tu  fortajfe  adhuc  expertus  futfti  ;  qun 
qui  laudant ,  majore  odio  profequuntur  , 
quam  intmtciffimos  )  fed  bonefta  moderata- 
que  Itbertate  ,  cum  opus  ejl  ,  nos  mutuo 
accufamus  atque  reprebendimus  :  neque  ta. 
men  propterea  minus  inter  nos  amamus  , 
quam  qui  maxime  amici  funt .  Ex  eo  ac- 
cidit  (  quod  fine  invidia  dicere  liceat  ) 
ut  dum  relaxamur ,  feria  agamus  ;  &  duin 
h<ec  agimus  ,  minime  cruciemur  ,  &  fecure 
dormiamus  ;  quoniam  cum  vigtlarem  ,  non 
tam  pro  me  ipfo  ,  quam  pro  cccteris  omni- 
bus,  ut  par  eft -,  vigilavi.  H<ec  forfitan 
apud  te  nupatus  fum  levitate  quadam  a- 
ntmiy  &  infolentia ;  me  ipfum  namque , 
Jicut  Aftydamas  ,  collaudavi .  Verumtamen 
ut  intelligeres  multo  magis  tuum  confpe- 
flum  ,  fapientis  videlicet  hominis  ,  nobis 
profuturumj  quam  impedtmenti  allaturumy 
heec  fcripfi.  Propterea  igitur  ,  ut  dixi  , 
&  publicis  equis  uteris  .  Cumque  apud 
nos  ,  quantum  tibi  videbitur ,  fueris  ,  ttim 
a  nobis  honefte  ,  &  ut  decet  ,  dimtjfus  , 
qtto  voles ,  proHcifceris  .  Haclenus  Julia- 
ni  littene  redditae  ad  Bafilium  . 

Alias  eriam  interveniffe  inter  eos  Epi-      VII. 
ftolas,  certum  exploratumque  ex  eo  red-  Bafilius 
ditur,  quod  ipfe  Bafilius  abfens,  nec  ad  Julianore- 
eum  jam  impietate  omnibus  notum  veni-  fragatur. 
re  confentien?  ,  ab  eodem  invitatus,  ac 
provocatus  ad  impietatem,  per   litteras 
fidem  Chriftianam  magno    animi  robore_» 
confeffus  eft  ,  cujusquidem  Epiftoke  frag- 
mentum    recitatum    habetur    in    Nicaeno 
Concilio  pofteriori  a  Legatis   Apoftolicse 
fedis ,  ex  fcripto  codice  ,  ex  quo  Deme- 
trius  (c)  diaconus  ita  legit :  Ex  Eptftola  U)Coneii. 
beati  Patris  noftri   Bafilii  ad  Julianum-.  ^JZ*"'1" 
Imp.  Apoftatam:  Quemadmodum  a  Deo  Chri-  A  '4* 
ftianam  &  inculpabilem  noftram  fidem  ve- 
luti  heeredttario  jure  accepimus  ,  fic  con- 
fiteor,  &  in  ea  maneo .  Credo  autem  iru. 
unum  Deum  Patrem  omnipotentem ,  Deum 
Patrem  ,  Deum  Filium  ,    Deum  Spiritum 
fanilum  :  unum    Deum  bxc  tria  adoro  & 
glorifico .  Confiteor  etiam  Filii  incarna- 
tam  oeconomiam :  Deinde  S.  Mariam ,  qu<e 
fecundum  carnem  illum  peperjt  ,  hanc  Dei- 
param  vocans  .  Sufcipio  enim  S.  Apofto-. 
los  ,  Prophetas  ,  &  Martyes  ,  qui  pro  me 
apud  Deum  fupplicant  ,    quoper    tllorunt 
intercejfionem  propitius  fit  mihi  Deus  no- 
fter  benigntjftmus  ,  &  remifjionem  peccato- 
rummihi  gratis  largiatur  .  Quam  ob  cau- 
fam  &  htftorias  imaginum  illorum   bono- 
ro  ,   &  palam   adoro:  boc   enim  nobis  a^. 
fanftis  Apoftolis  non  eft  prohibitum;  fed 

F  2  in 


44 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
362. 


LlBERII   PaT. 

II. 


JULIANI   IMP." 
2. 


VIII. 

Ca?farius 
honora- 
tur  a  Ju- 
Iiano. 


(a)  Mtt- 
mcrt.  i» 
Panegyr. 
diclvjul. 

(b)  Cregor. 

Na.zia.nz. 
epijl.ij. 

IX. 

Grego- 
rius  Na- 
f.unzenus 
revocat 
a  Juliano 
Carfa- 
rium  . 


in  emnibus  Ecclefiis  troftrij  corum  htfto. 
rias  erigimus .  Hucufque  ibi  ex  difla  E- 
piftola  Bafilii  ad  Julianum  ,  quam  Ha- 
drianus  Romanus  Pontifex  itidem  citat, 
cademque  ferme  verba  ex  ea  recitat  ,  quae 
«xtant  etiam  intexta  in  cjufdem  feptimse 
.Synodi  ,a<5Hone  fecunda.  Quidnam  autem 
pod  hsec  Bafilius  egerit ,  quidve  ea  de 
jre  cum  GregorioNazianzenocaptarit  con- 
filii,  inferius  dicruri  fumus.  Conftat  qui- 
dem ,  seque  acBafilium,  conatum  effe  Ju- 
lianum  blanditiis  fibi  devincire  Grego- 
rium  :  quem  tamen  acerrime  fibi  ob  pie- 
tatem  expertus  eft  adverfantem  .  Ipfe  e- 
nim  Gregorius  in  fine  pofterioris  invecti- 
vae  teftatur,  fe  una  cum  Bafilio  Cyclopeo 
honore  ab  eodem  Juliano  afEci  folitum : 
verum  cum  adeo  obnitentes  eos  invenif- 
fet,  conftat  fane  illos  ab  ipfo  efie  reje- 
elos;  quos  &  Jdem  Julianus,  ut  acerbif- 
fimos  adverfarios,  faeviflimo  odio  infe&a- 
tus,  poft  bellum  Perficum  (  fi  licuilTet  ) 
refervavit  ad  necem.  Sed  de  Gregorio 
nirfum  poftea . 

Qui  vero  agebat  Conftantinopbli  tunc 
temporis  Carfarius  frater  Gregorii  Na- 
zianzeni  ,  philofophicis  facultatibus  nul- 
li  fecundus  ,  jam  antea  a  Conftantio  Im- 
peratore  quaefitus,  &  in  Senatum  amplif- 
fimum  cooptatus  ,  ab  eodem  Juliano  Au- 
gufto  nobili  praefe<5tura  donatur  ,  nempe 
Thefauri  cuftodia;  quo  munere  funclus 
erat,  qui  hoc  anno  Conful  ordinarius  crea- 
tus  eft ,  Mamertinus,  ut  ipfemet  teftatur 
(a).  Id  cum  audiifent  pater  ipfius  Gre- 
gorius  Senior  Epifcopus  Nazianzi ,  &  e- 
jus  gcrmanus  >Gregorius,  aliique  cogna- 
tione  vel  familiaritate  conjuncti ,  necnon 
externi ,  indigno  animo  acceperunt ;  quin 
&  ipfe  Gregorius  frater  mox  ad  eum  e- 
jufmodi  gravifllmas  dedit  Iitteras  (b): 

Magnopere  tua  caufa  erubuimus .  Kam 
quod  meerore  affetti  fuerimus ,  quid  firi- 
bere  neceffe  eft  tibi  utique  hoc  omnium  ma- 
xtme  perCuafum  habenti  ?  Etenim  (  ut  de 
nobis  nihil  dicamus  ,  nec  quanta  meefti- 
iia,  addam  eaamtimore  nos  fama  ea  ,  quce 
de  te  pervagatur.  impleverit)  vellem .  fi 
fieri  pojfet  ,  fermonibus  iis  ,  quos  alii  de 
te  tam  familiares  &  neceffariiy  quam  ex- 
terni  quoquo  modo  nobis  cogntti.  dum  ta- 
tnen  Chriftiani ,  &  quidem  omttes  uno  ore 
ferunt  ,  intereffes :  quandoquidem  liben- 
tius  cupidiufque  in  alienis  rebus  ,  quam 
in  fuis ,  mortales  phihfophari  folent .  Tn- 
ftar  alicujufpiam  declamationis  hxc  verba 
ipfis  fuerunt  :  Kunc  Epifcopi  filium  mili- 
tare.  nunc  extemam  potentiam  &  gloriam 
expetere,  nunc  pecumis  fervire ,  quando 
pecuniarum  communir  ignis  accenfus  eft  y 
atque  in  falutis  animceque  periculo  verfan- 
tur  bomtnes  ;  ac  non  potius  unam  hanc  glo- 
riam  &  fecuritatem  &  opes  exiftimarey 
nimirum  fortiter&  ftrenue  fefe  tyrannidis 
turbini  opponere  .  &  quttm  longijjime  /o 


ab  omni  fcelere  &  piaculo  removere  .  Quo- 
nam  autem  modo  Eptfcopi  alium  admonere 
queatit ,  ne  fe  a  tempore  diftraht  finat , 
idoltfque  commifceri  ?  Qttonam  modo  eos  . 
qui  aliud  qunddam  flagitium  admivunt . 
objurgare  pofftnt  ipfi  a  lare  libertatem  !o- 
quendt  non  habentes?  Hcec  nos ,  hifquz_, 
plura  &  graviora  quotidte  audtentes  par- 
timab  his  qui  amico  animo  fortajfe  ac  be- 
nevolo  loquuntur ,  partim  ab  tis ,  qui  ini- 
mice  &  malevole  nobis  imminent ,  quo  tan- 
dem  modo  affict- ,  dr  quem  animum  habere 
putas  ?  nos^  tnquam  .  qui  Deo  fervire  pro- 
pofuimus  .  nec  ullum  altud  bonum  effe  ju- 
dicamus  .  quam  ut  futurx  vita  fcopuni-. 
collimemus  ?  Ac  dominum  quoque  patrem 
noftrum  fermones  hos  impatientiffime  fe- 
rentem .  atque  a  vita  ipfa  abhorrentem  . 
quoquo  modo  folor  &  demuheo*  de  tua_ 
voluntate  illi  fpondens .  atque  confirmans  . 
te  nequaquam  nobts  diutius  moleftum  fo- 
re .  Dominam  autem  matrem^fi  quicquam 
de  tuis  rebus  refcifcat  (  nam  ad  hanc  uf- 
que  diem  multis  artibus  eam  celavtmus  ) 
ita  velim  exiftimes ,  eam  tantum  dolorem 
babituram^  ut  nullo  omnino  folatio  miti- 
gari  poffit ,  utpote  parvi  animi  foemtnam , 
&  alioqui  ob  pietatis  magnitudtnem  mo- 
dum  in  bujufmodi  rebus  tenere  nequeun- 
tem .  Quamobrem ,  fi  quam  &  tui  &  no- 
ftri  rationem  habes ,  melius  tutiufque  ttbi 
confule  .  Kam  proculdubio  facultates  no- 
ftrce  ad  vitam  liberaliter  degendam  fuffi- 
ciunt ,  hamini  utique  non  mmis  tnexple- 
btli ,  nec  immodica  plus  habendi  cuptdtta- 
te  fl.tgranti.  Quin  etiam  ad  conftituendas 
vit<e  tux  rationes  haud  video  qundnam-. 
tempus  expettabimus .  fi  hoc  nobts  efflue- 
re  fiverimus  .  Qupd  fi  in  eadem  perjtas 
fententia.  &  prce  animi  propnfio  atque_, 
impetu  parva  omnia  exiftim.is  ;  aliud  qui- 
dem  acerbi  proloqui  non  libet .  Hoc  tan- 
tum  prcedico  &  denuncio  ;  e  duobus  alte- 
rum  necejfe  efte ;  vel  ut  germanus  Chri- 
ftianus  manens ,  contemptijfima  ipfius  claffi 
adfcribaris  ,  indigneque  vivas  &  te  ipfo 
&  fpe ,  quam  concepiftt ;  vel  hnnorum  de- 
fiderio  ceftuans  ,  in  capitalem  fraudem  in- 
cidas  ,  fumique  faltem  .  p  non  tgnts  fias 
particeps .  Hucufque  ad  Caeiarium  Gre- 
gorius  . 

Paruit   fapientiflimo    fratri   Csrfarius  ; 
ejufque  confilio  praetulit  ignominiam  (c) 
Crucis  opibus  &   honoribus   Pharaonis ;  ad  HeTr". 
magifque   delegit  abje6tus   efle   in   domo  n. 
Domini,   quam    habitare  (  quod   eft  iru. 
Pfalmo  d  )  in  tabernaculis  peccarorum  :  (d)  pfai. 
cujus  rei  caufa  indignantis  Principis  iram  8y. 
meruit ,  a  quo  &  exagitatus,  fumma  glo- 
ria  Chriftum   confeflus  eft  .  Porro  egre-  Ca^an« 
gium   tunc  Caefarii  certamen    pro  fido  a^"1 
Chrifti  tuenda,  ab  eodem  ejus  germano 
exafte  defcriptum ,  fuis  hic  a  nobis  red- 
detur  verbis  :  in  oratione  enim  in  fune- 
re  ipfius  habita  in  hunc  modum  rem  ge- 

ftam 


X. 

(c)  Paulttr 


Cum   Critice  Pagii 


45 


Christi 
l6i. 


I.IBERII    Pap. 
II. 


JULIAKI    IMP. 
2. 


ftam  ag!*reditur:  Cam  in  eum  magni  quo- 
tidte  honorer  conferrentur ,  majoribur  ta- 
*»en  ,  ac  jam  jamque  affuturis  dignus  ha- 
bebatur  tum  <ab  ipfis  Imperatoribus  ,  tum 
ab  omnibus  iis,  qui proxrmumiis  dignitatir 
locum  tenebant :  quodque  maximum  cenfen- 
ium  efi ,  nec  a  gloria ,  nec  ab  iir  quibus 
circumfiuebat  deliciis ,  animee  illius  nnbi- 
Ittas  umquam  labefatlata  efl .  Quin  potiur 
qui  in  multis  magnifque  dignitatibus  fio- 
rebat  ,  hoc  tamen  ad  decus  &  gloriam-, 
pretcipuum  ducebat ,  ut  &  effet ,  &  dice- 
retur  Chriftianus :  idque  tanti  eeftimabat , 
ut  prec  hoc  uno  reliqua  omnia  in  unum^, 
congefta  ludi  &  nugarum  inftar  haberet . 
Et  paulo  poft :  Atque  ut  alia  omnia  yrx- 
termittam  ;  propinquorum  nempe,  qui  for- 
lunae  iniuria  facultatibur  lapji  erant ,  cu- 
ram  •&  patrocinium  ;  faftus  contemptum  ; 
eeqmtatem  eam ,  qua  cum  amicis  ita  ver- 
fabatur,  ut  nthil  Jibi  preeter  jus  arroga- 
ret ;  libertatem  loquendi  ,  qua  apud  Prin- 
cipes  utebatur ,  certamina  ,  quee  pro  veri- 
tate  fufcepit  ;  difputationes  ,  quas  permul- 
tas  &  fiepennmero ,  &  cum  plerifque  ha- 
buit  nnn  argutas  folum  ,  fed  etiam  admo- 
dum  piat  &  ardentes  :  facinur  ununt  pro 
cmnibus  referam  ,  quo  in  tota  illius  vi- 
ta  ntbtl  eft  illuftrius9  magifque  pervul- 
gatum . 
Xi.  Furebat  adverfum  nor  infandtis   impe- 

Julianus  rator ,  &  cum  in  fe  ipfum  frimum  per 
qualis  in  Chrtflianeefidei  repudiationem  infaniffet , 
Pcr'e-  .  jam  altis  quoque  intolerabilis  erat  ,  ne- 
qnendo  h-  qUa^uam  Ceeterorum  Chrifti  hofthtm  mo- 
rey  magno  &  ftrenuo  animo  impietatem-. 
frofitenr ,  verum  clementiee  obttitu  per- 
fecutiimem  cehnr ,  atque  inftar  fiexuoft 
illius  ferptntis  ,  qtti  ipfius  animum  objide- 
bat ,  onmi  genere  machinarum  ad  bara- 
thrum  fuum  miferos  calltde  pertrahens  • 
Ac  ne  eos  honorer,  qui  Martyribur  habe- 
ri  folent ,  con'equeremur  (  bos  enim  Chri- 
fiiantr  homo  egregiur  invidebat  )  primaL, 
illtus  fraus  ac  verfutia  heec  fuit ,  ut  qui 
Chrtfti  caufa  excructabantur*  non  ut  Chri- 
fttani ,  fed  ut  facinorofi  fupplicio  ajfice- 
rentur:  altera  ,  quod  butc  ret ,  non  tyran- 
ntdts ,  fed  perfuafionis  nomen  imponebat  , 
fcthcet  ut  major  eorum  infamia  ,  quam  pe- 
riculum  ejjet  ,  qui  fponte  ad  impietatem 
proruebant .  Cumque  alior  pecuniir  ,  alios 
dignttatibus  ,  alior  promiffir  ,  alior  vxritr 
honorum  generibur ,  quor  ne  regie  qui- 
deniy  fed  perquam  ferviliter  infpeftanti- 
bur  omntbur  deferebat ,  omner  denique  ver- 
borum  pra/ttgiir,  fuoque  exemplo  ad  fe  al- 
liceret  ;  tandem  Cxfarium  quoque  adori- 
ri  inftttutt .  0  vefanum  bomtnevt  ,  Ji  fu- 
turum  fperavit ,  ut  &  Cetfarium  4r  fra- 
trem  meum ,  &  hir  parentibur  natum  de- 
pnedaretur  !  Verum  ut  in  hoc  fermone  a- 
Itquantttlum  moree  faciam ,  animumque  hac 
narratione  obleflem,  quemadmodum  fpecla- 
eulo  deleftati  funt  qui  tum  affuerunt :  ln- 


grediebatur  vir  generofur  Cbrtfti  Jigno 
communitur  ,  clypeique  vice  magnum  Ver- 
bum  obtendenr ,  ad  bominem  rei  militaris 
peritijjimum  ,  &  dicendi  facultate  preeftan- 
tem:  nec  vero  illiur  afpeClum  contremi- 
fcebat,  nec  per  adulationem  de  animi  ma- 
gnttudine  quicquam  remittebat ;  verurn^. 
promptum  fe  paratumque  pugilem  oftende- 
bat ,  Jive  rebus ,  Jive  verbts  ipfis  cum  eo 
dimicandum  ejfet ,  qui  utroque  armorum 
genere  decertare  poterat .  Ac  tale  quidem 
erat  tbeatrum  ,  talifque  ptetatis  propu- 
gnator  :  certaminis  etiam  preefes  hac  ex 
parte  Cbriflus  pajfionibus  fuis  pugilem  ad 
pugnam  inflruens  ,  ex  illa  gravts  tyran- 
nus  tum  verborum  illecebris  deliniens  , 
tum  potentiee  magnitudine  perterrere  (lu- 
dens . 

Quin  etiam  utrinque  fpetlaculum  erat ,  XII. 
partim  eorum  qui  in  Jidei  pietate  adhuc  Carfarii 
perflabant ,  partim  eorum  quos  fecum  ille  coram 
abripuerat ;  qui  utraque  ex  parte  obfer-  Juliano 
vabant ,  quonam  illorum  certamen  propen-con™i0' 
deret ,  magifque  foltciti  &  anxii  eranty 
utrius  futnra  ejfet  vic7oriat  quam  illi  i- 
pfi,  quos  fpeclabant  .  Hum  extimuifltr  , 
ne  quid  Ceefario  accidat  bujulhtodi  animi 
alacritate  parum  dignum  ?  At  bnno  eflo- 
te  animo :  viffor  enim  difcedet  juvante^, 
Chriflo  mundi  viclore.  Ac  nihil  quidem 
mallem ,  quatn  ut  eay  quee  dicla  funt  & 
propojita  ,  Jingillatim  explicare  pojfem  » 
Kam  &  erudttar  aliquot  verborum  captio- 
ner  &  argutiar  meo  quidem  judicio  me- 
moratu  non  injucundar  ea  difputatio  com- 
pleclitur  ;  verum  intempeflivum  hoc  foret , 
&  ab  oratione  alienum  .  Ut  autem  Ctefa- 
riur ,  cunclir  verborum  illiur  nexibur ,  co- 
natibufque  omnibus  tam  apertir  ,  quam  ob- 
fcurir •",  ludi  cujufdam  inslar ,  propulfa- 
tir ,  magna  &  ctara  voce ,  Chriftianum 
fe  effe  ,  femperque  fore ,  pronunciavit  ,  nec 
Jic  quidem  prorfur  ejicitur :  etenim  mire 
Imperator  Ceefarti  doftrina  frui  atque  ex- 
ornari  gefliebat .  Quo  etiam  tempore  ce- 
leberrimum  illud ,  cunflir  audientibur  , 
prolocutur  efl:  O  felicem  patrem  !  o  libe- 
ror  infelices !  Kam  nos  quoque  ignomtniee 
focietate  bonorandos  duxit  ,  quorum  eru- 
ditionem  pietatemque  Atbenis  cognoverat  * 
Verum  ad  fecundam  expeditionem  refirva- 
tur  (  commode  enim  illum  adverfur  Verfas 
armabat  divina  juflitia  )  fe  ad  nos  rece- 
pit  exul  beatus ,  &  viftor  incruentus ,  at- 
que  ob  ignominiam  clarior ,  quam  ob  pri- 
ftinam  gloriam  ,  nominifque  fplendorem . 
Hanc  ego  viftoriam  magna  illiur  potentia 
&  fublimi  purpura  &  infigni  dtademate 
longe  fuperiorem  excellentioremque  effe  cen- 
fto":  hac  narratione  magir  efferor ,  quam 
ji  univerfum  Imperium  cum  tllo  partitus 
effet .  Malis  igitur  temporibus  cedit ,  itu. 
eoque  legi  nojtree  obtemperat  ,  quee  preeci- 
pit ,  ut  oblata  quidem  occajione ,  verita-  (*)  Matt. 
tis  caufa  periculum  adeamur  (  a  ) ,  nec  fi-  10. 

de$ 


46 


Annales  Ecclefiaiiici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JuliANI    IMP. 
2. 


XIII. 

Ecebolii 
Hethoris 
incon- 
ftantia . 


*  Eccbc- 
lus  . 


dei  pietatem  per  animi  ignaviam  defera- 
mus .  Cceterum  quamdiu    licet  ,  pericula^. 
ipfa  ne  excitemus  ;  five  id  ea  rationeprx- 
fcribaty    quod    animabus   noflris    metuat ; 
Jive  quod  eorum  exitio  occurrendum  putet  , 
a  qutbus  nobis   periculum   vitx    creatur  . 
Hactenus  Gregorius  de  certamine  fratris 
cum  Juliano,   quo  evexit  de    impietate_/ 
proftrata  triumphum  ,  erexitque  de  fupe- 
i*ato  Apoftatalmperatore  trophaea,  &  qui- 
dem  perennia,  pofteris  femper  dignis  lau- 
dibus  pnedicanda  .   At   haec  tanta    Csefa- 
rius  ,  tanti  patris  ac  fratris  ,  totiufque_, 
domefticae  ipforum  Ecclefiae  precum  prae- 
lldio  confecutus  eft  dona  . 

Verum  non  eadem  animi  conftantia  infra- 
ctus  permanfit  adverfus  aurea  tela  ,  ipfa  in- 
quammellita  Juliani  verba,  Ecebolius  rhe- 
tor  magni  nominis,  idemque  Chriftianus  : 
qui  turpiter  manus  deditApoftatoe,  fa_tufque 
eft  Chriftianae  religionis  defertor .  Erat  hic 
inferviens  tempori ,  &  pro  Principum  re- 
ligione  fidem  ipfe  quoque  mutabat  ;  de 
<_)  Socritt.  quo  Socrates  (  a  )  :  Ex  his  unus  erat  E- 
/.3.  r.tx.  cebolius  *  fophifla  Conflantinopolitanus 
( dicebantur  autem  eo  quoque  nominc 
rhetores  ut  Libanius  )  qui  quident  fe  ad 
Jmperatorum  ingenia  ac  naturam  confor- 
,  mans ,  dum  Cnnflantius  regnabat  ,  fe  ar- 
denter  fidem  Chrtftianam  amplecli  fimu. 
lavit :  dum  Julianus  potiebatur  Imperio  , 
Gentilitatem  magnopere  colere  prcefetulit  ; 
Jultannqtte  mortuo>  religionem  Chriflia- 
ttam  denuo  profiteri  in  animum  induxit : 
nam  ante  portam  Ecclefice  fe  pronum  abfi- 
ciens  ,fic  vociferatus  eft  :  Me  quaji  falem 
infatuatum  pedibus  concuhate  .  Haec  So- 
crares.  Verum  cum  hic  in  gratiam  Con- 
Itantii  Chriftianifmum  profeffus  dicatur , 
proculdubio  ejufdem  perfidiae  Arianse  ,  qua 
Imperator  imbutus  erat,  fuiffe  fe~tator  , 
affirmari  pofl-  videtur  .  At  quod  ab  ha.- 
xefi  ad  Ethnicifmum  prolapfus  eflet ,  fuit 
Juliano  percarus :  quilibet  enim  transfu- 
ga  ,  ex  hoftium  caftris  deficiens ,  ab  ad- 
verfariis  vultu  hilari,  &  grato  excipitur 
animo.  Quae  porro  extat  Juliani  ad  E- 
cebolium  fcripta  Epiftola  ,  quanti  ipfe_> 
virum  fecerit,  aperte  fignificat;  cujus  eft 
exordium  :  Vindarus  argenteas  Mufas  ejfe 
vult  ,  &c.  Subinfenfus  tamen ;  cum  ille 
caufam  ageret  pro  Arianis  Edeflce  commo- 
<j)j«7i_».  rantibUSj  Julianus  ad  eum  has  litteras 
ef-  43-  *-d  dedit  (  b  ) : 

Equidem  de  Galilceis  omnibus  adeo  cle- 
menter  &  bumaniter  slattti  ,  ut  nemini  vis 
inferatur  ,  neque  in  temphtm  trahatur  ,  ne- 
que  alia  de  re  ulla  prceter  voluntatem^. 
fuam  contumelia  afficiatur  .  At  qui  funt  de 
Ecclefia  Arianorum  luxuriantes  opibus^  in 
Valentinianos  invaferunt ,  eaque  apud  E- 
deftum  perpetrarunt  ,  quce  numquam  in  ci- 
vttate  bene  inflituta  accidiffent .  Ouare 
quod  ipfis  a  lege  admirabili  ,  nempe  Evan- 
gelio  >  imperatum  efl }  quo  facilius  in  rc- 


itd  Ecebol. 

XIV. 
Julianus 
ouid  in 
Edefle- 
1;  os  de- 
cernit . 


gnum  ccelorum  veniant ;  nos  ad  id  homini- 
bus  opem  tulimus^enrumque  pecuntas  omnes 
ab  Edejfenorum  Ecclefia  tollt  jujfimus ,  ut 
miltti  divtdantur ;  &  facultates  ,  ut  no- 
flris  privatis  attribuantur  :  quo  illipau- 
peres  fafii  faptant ,  neque  regno  cxlefli , 
quod  nunc  ettam  fperunt ,  priventur  .  Iis 
autem  qut  Edejfam  incolunt ,  edtcimus  ,  ut 
fedittone  pugnaque  omni  abfltneant  :  ne  fi 
noftram  humanttatem  commovertnt  ,  vos 
ipjipro  communi  ommum  intemperie  ac  tn- 
folentia  poenas  luatis,  gladio  ,  exilio  ,  i- 
gne  mulclati .  Haclenus  Julianus ,  morda- 
cibus  hifce  falibus  irridens  Chriftianam  re- 
ligionem ,  quae  difpendio  rerum  terrena- 
rum  docet  fperanda  efle  bona  caeleftia__  , 
fecundum  illud(  c  )  :  Si  vis  perfettus  ef- 
fe  ,  vade  &  vende  omnta  quce  habes  ,  & 
da  pauperibus  ,  &  habebis  thefaurum  in^. 
ceelo  ,  &  veni  &  fequere   me . 

Coluit  praeterea  Julianus  mirifice  Ori- 
bafium  Pergamenum  ,  quem  (  inquit  Eu- 
napius  d  )  cum  ejus  illuftris  ejiet  ab  ado- 
lefcentia  famtt ,  idem  Julianus  ad  Ccefaris 
titulttm  viam  ajfedaits  ,  artis  namine  fecum 
abripuit  medicum ;  qui  tantum  in  cceteris 
quoque  exccllutt  virtutibus  ,  ut  ad  Impe- 
rium  etiam  Jultanum  evexerit :  quce  res  tn 
Annalium  htftoria  exattius  perCcriptt  efl. 
Hcec  de  Oribafio  Eumpius,qui  inter  cae- 
teros  hujus  temporis  Philofophos  eum  plu- 
rimum  celebrat .  Obfervavit  etiam  Julia- 
nus  Ariftomenum  Philofophum  ,  ad  quem 
ha&enusextant  ipfius  litterae  illum  vocan- 
tis .  Sed  ante  hos  omnes  ,  Libanium  fo- 
phiftam  Antiochenum  ,cujusfuperius  men- 
tio  fafta  eft  ,  in  honore  habuiflTe  videtur , 
cujus  fcripris  plurimum  delectabator,  ut 
perbrevis  illa  Epiftola  ad  eum  fcripta  de- 
monftrat,  quse  fic  fe  habet   (e): 

Legi  heflerno  die  orationem  tuam  magna 
ex  parte  ante  prandium  ,  pranfus  vero  (i- 
tte  ulla  intermiffione  reltquttm  ablolvi .  O 
te  feltcem  ,  qut  tta  poffis  dicere  ,  aut  fen- 
tire  potius .'  0  orationem  !  0  mentem  !  0 
prudentiam  !  0  partitionem  !  0  argumenta  ! 
0  difpofitionem  !  0  aditus  !  0  verba  !  0  nu- 
merum  !  0  compn/itionem  !  Hucufque  ad  Li- 
banium  Julianus  .  Fortafle  hoec  illa  fuit  ora- 
tio  in  laudem  ipfius  Juliani  confcrpta,  cu- 
jusSuidas  meminit .  Cxterum  inter  omnes, 
quos  penes  fe  habebar  ,  Maximus  a  Ju- 
liano  C  /")  deligitur  ,  qui  fcriptas  a  fe  lu- 
cubrationes  cognofceret,  &  pro  arbitrio 
emendaret ;  nam  ad  eum  fcribens  haec  ha- 
bet  inter  alia  :  At  tibi  nos  ,  tamquam  Mer- 
curio  eloquenttx  deo ,  fcripta  noflra  offe- 
rimus  ;  ut  (i  aures  tuas  fufltnere  pofftnt , 
tu  pro  arbitrio  tuo  flatuas ,  an  in  vulgus 
evolare  debeant:  Jin  minus,  ea  continuo 
projicias  tanquam  a  Mu/is  altena  ,  aut 
flumine  obruas  ut  adulterina  .  Coluit  & 
Nymphidianum  &  Claudianum  Maximi 
fratres(^). 

Laudc  fane  digna  haec  videri  poterant 

in 


(c)  Marc. 
10. 


XV. 

(d)  Ewap. 
Vit.  Vhi- 
lotopb. 

Julianus 
quos  co- 
luit  viros 
difertos  . 


(e)  Juli. 

<■/>.!  4. 

XVI. 
Qiiid  Ju- 
li.inus  ad 
Liba- 
nium  . 


(f)  fftlian. 
epift.16. 


fg)  Eunxp. 
in  Vit. 
Fhilofopb. 
XVIi. 


Cum  Critice  Pagii 


Chtitsti 
362. 


LlBER 
I 


ir  Pat. 
i. 


47 

JULTANI      IMP. 


Julianiu 
JMagos  & 
augures 
alit. 


(a)  Greg, 

Naz.orat, 


(h)  Cbry* 

fo(l.  orat. 
Adwrfus 

Ccnt, 

xvnr. 

Juliani 

tlomus 
ciuibus  re- 

fcm. 


Jnliani 
ftipato- 
res,  mere 
trices  & 
cinardi . 


in  Juliano,  eruditorum  virorum  confuetu- 
dine  delectari,  nifi  complures  ex  illisf  ut 
fuperius  eft  dcmonftratum  )  fic  foris  Phi- 
lofophos  agerent ,  ut  tamen  magos  &  ha- 
rurpiqes  intus  gererent  ;  nam  prseter  illa 
quae  de  his  dicla  funt,  hsec  addit  Grego- 
rius  Nazianzenus  (a  )  :  Harufpieiitis  au- 
tem  &  facrificiis  Imperiaiem  aulam  confli- 
tuity  malis  mali  Imperii  confiliariis  utens  . 
At  iftaec  omnia  condonari  forte  illi  ab  a- 
Jiquibus  poterant,  uti  Ethnico  homini, 
&  fuperftitioni  addiclo  ;  &  non  mirum 
adeo  eflet,  fi  ipfe  praecipuus  impieratis 
artifex  habuerit  fecum  ejufdem  profeflio- 
nis  artifices ,  juxta  iliud  poeticum :  Tra- 
€tant  fabriiia  fabri .  Verum  qu  id"  cum  Im- 
peratore  philofopho»  lenones  ,  meretri- 
Ces  ,  atque  cinxdi  ?  abhorruerunr  haec  cer- 
te  a  Marco  illo  Imperatore  philofopho. 
Athorum  omnium,  quae  ab  aliis  filentio 
funt  praetermifla  ,  &  fine  graviifimo  au- 
clore  fidem  haud  inveniant,  teftem  addu- 
cam  ,  qui  ea  praefens  fpeftavit  oculis  ,  fi- 
denique  fuam  probatiflimam  reddit  attefta- 
tione  virorumquiadhucfuperftites  erant ; 
quae  &  egregia  oratione,  omni  probationis 
genere  confignata,  poftcris  commendavit. 
Is  eft  Joannes  Chryfbftomus  Antiochenus, 
tunc  profeflbr  rhetoricarum  facultatum_. 
.Antiochiae  fub  Libanio,  cujus  nuper  men- 
tio  fafta  eft  :  Hic  enim  nequaquam  alio- 
xum  teftificatione  ,  quaetradit,  affirmat, 
fed  quae  frequentiflime  ,  cum  Julianus  a- 
geret  Antiochise  ,  fpe&are  fibi  contigit . 
Ipfe  igitur  ab  Imperii  ejus  exordio  au- 
fpicatus  orationem,  quibufnam  aulicis  re-» 
ferta  Juliani  regia  eflet,  declarat  his  ver- 
bis  (  b  )  : 

Divulgato  per  univerfum  terrarum  or- 

bem  mandato ,   ut  idolorum  templa  inftau- 

rarentur  ,  arx  excitarentur  ,  priflini  bo- 

nnres  dxmonibus  redderentur ,  mavni  item 

illts  proventns  vartts    ex    locis  fuppete- 

rent .   Quo  ex  mandato ,    magi  continuo  , 

incantatores  ,  augures  ,  haruCpices  ,  mena- 

gyrtx  ,  idefl  ,  menflrui  viatores ,  feu  prx- 

cones  ,  dentque  omnifarix   impiflurx  arti- 

fices  undtque  ab  univerfo   orbe    confluxe- 

runt .  Htc  cernere  quidem  licebat  Regiam 

ipfam  tnfamtbus ,  abjettts  ,  ac  profugis  ho- 

mintbus  refertam :  nam  quotquot  ufquam_. 

fame  tabefcent^s ,  quotquot  ob  veneficia  ac 

maleficia  convtclt ,  quotquot  publtcx  cuflo- 

dtx  addifli ,  atque  ad  metalli  opus  detrufi , 

dcnique  quotquot  fordidarum  artium  arti- 

fices  vix  inde  vittttare  pojfent  ,  cum  /e_, 

ipfi  derepente /acerdotes  ejje  profiterentur  , 

mirum  efl  ,  quanto  in  honore  ,  quanto  in_ 

pretio  httbitt  omnes  fuerint .  Hic  Impera- 

tor  duces  ipfos  ac  milttum  prxfettos  con- 

'  temnere  ,  affis  unius  non  xftimare  :   contra 

mares  meritorios  ,  &  meretrices  fornicibus 

fuis   excitatas  ,  una  fecum  per  totam  ur- 

bem-i  per  angiportus  omnes  circumducere ; 

citm  interim  regius  quidem  equus ,  omnef- 


XIX. 


que   Prxtoriani  pone  multo   intervallo  fe- 

querentur :   lenones  autem  &  meretriculce 

anteambulonum  loco ,  &  univerfus  meritOm 

riorum  adolefcentum  chorus  Kegem  medium 

fiipantes  ,  per  forum  inambularent  ,  fermo- 

nes  eos  proferentes  ,  atque   cachinnos  at- 

tollentes  ,  quos  par  erat  hujufcemodi  homi- 

nes  farinee  attollere .  Qua  ipfa  certe  non 

nefcimus  talia  tamque  abfurda  fuijfe^  ut 

pofleris  fide  majora  futura  fint  ;  neque  e- 

nim  prtvatorum    quifquam^  eorumve    qui 

humile  pudendumque  vivendi  genus  infli- 

tuerint ,  velit  tam  tttrpis  ,  tamque  indeco- 

rus  publice  videri . 

Sed  eis  fane  ,  qui  adhuc  vita  funt  fu- 

perftite  ;  oratione  nullaopus  eft :  qui  enim 

adfuerey  &  ea  qux  fierent  fpeclavere ,  hi 

&  qux  hic  a  me  dicuntur  ,  nunc  exaudiunt , 

propterea  entm  fuperfltttbus  etiam  nunc  te- 

fttbus  hxc  fcribo  -,ut  ne  quts  veterct  recen- 

fentem  me   inter  eos   qui   rei  ignari  fint  , 

magna  licentia  mentiri  exiftimet.  Ex  his 

enim ,    qui  ea  viderunt ,  fuperfunt  adbuc 

&    fenes   &  juvenes :  quos  omnes   obfecro 

&  obteflor  ,  fi  quid  a  me  biftoriee  adjeclum 

fuerit ,  in  medtum  prodeant  ,  meque  redar- 

guant .  Sed  fcilicet  tantum  abefl ,  ut  me  de 

meo  adjecijfe  quicquam  fint  redarguturiy 

ut  deprehenfuri  etiam  fint  multa  certe  a_. 

me  prcetermijfa  .  Heque  enimfieri  potuit  ,  ut  Turpitu- 

oratione  turpitudints  illius  immenfam  ma-    ?    ■" 

•*   j  r  t>  n     ■  gionis 

gnttuatnem    reprxfentarem  .  voflerts  vero  prstextu. 

qui  creiituri  ijlhac  non  funty  unum  id  di- 

Clum  ejfe  veltm  :  dxmonem  veftrum  ,  quem 

Venerem  appellatis  ,  nequaquam  pudere  id 

genus  adminiftris  uti .  Itaque  mirumnemi- 

ni  ejfe  debet ,  fi    mifer  ille ,  qui  prorfus 

Dxmonum  ludibrio  fefe  addixerat,  ea  mini- 

me  dtjjimularet  ,  propter  qux  dii  ii ,  quos 

coleret,    magnopere  fibi  piacent  .  Haec   de 

Juliani    turpitudine ,  quam   fovebat    illc 

religionis  obtutu  ,  Chryfoftomus .  Etenim 

ficut  (utvidimus)  Conftantinus  Magnus 

turpiflimos  ejufmodi  impudiciflimae  Veneris 

cultores  una  cum  eorum  facris  ac  templis 

penitus  abolere  curavit ,  ita  ampliflimus 

ifte  templorum  &  facrorum  atque  M.df\- 

tuum  reftitutor,  cum  obfcoeno  numine,  fa- 

crificiifqueobfccenis ,   perfonas  obfccenas 

pariter  revocavit ;  de  quibus&  Gregorius 

Nazianzenus   fic  ait   (c):    Propinationes  (<^)6reg. 

torro  &  potationes ,  quas  meretricibus  ob  Naz'*nz» 
*  r      i  .   l     ,  _  •    ■  rr  orat.x.  m 

omntum    oculos   proptnabaty    vtctjjimque^,  .^ 

propinabantur ,  myfierii  prxtextu  obfcoe- 

nitatem  lafciviamque  obtegens  ,  quis  non 

laude  &  admiratione  profequatur  ?  Sed  & 

de  his  Ammianus(^):  Culpabatur ,  in- (<0  Ammt 

quit,  hinc  opportune,  cum  oftentationis  gra-  /,fe'**« 

tia  vehens  licenter  pro  facerdotibus  facra* 

ftipatufque  mulierculis  Ixtabatur. 

Csterum   quxnam  aliquando  portenta      XX. 

acciderint,  cum  Julianus  facrificaret ,  fan- 

flus  Gregorius  Nazianzenus  fic  defcribit  [e)  Gre*' 

(  e  )  :    At  quontam  harufptctnarum  men-  orat  f   ■ 

tionem  feci ,  fuperftitiontfque  >   aut ,  ut  jui,'  ' 

c»m- 


in 


48 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 

$6i. 


LlBERH 
11« 


Pap, 


JULIANI   IMP, 
Z, 


Crux  co- 
ronata   in 
extis  in- 
venta  , 


(")  Knni. 
Zl,  l.Reg, 
1$. 


(h)  Sozom, 
/.;•    f.i« 
(c)    Ni. 
ceph.  /.io« 
f.J. 


XXI. 


(d)  Prud. 
in  Apo- 
theofi  con~ 
trajud. 


Horrent 

Dsemones 

praefen- 

tiam 

Chriftia- 

ni . 


commodius  loquary  diabolicte  vefanite ,  qua 
ttd  rem  hujufmodi  ferebatur :  nondum  fatif 
conftitutum  babeo  ,  litteris  ne  boc  miracu- 
lum^  quod  omnium  fermone  celebratur  ,  man- 
dare ,  dn  narrantibtts  fidem  abrogare  de- 
beam .  Etenim  ipfe  ancipttis,  &  perplexi  fum 
animi ,  nec  utram  in  partem  propendeam 
babeo  ;  uipote  mixtis  iis  quce  fidem  mere- 
ri  queant ,  cum  iis  qux  fide  carere  viden- 
tur  .  Et  paulo  poft :  Ferunt  igitur ,  cum 
ipfe  facris  operam  daret ,  exta  animalium 
coronatam  Crucem  edidijfe  •  Qu<e  res  altos 
quidem  horrore ,  fummaque  follicitudine 
&  anxietate  affecit ,  eoque  adduxit ,  ut 
potentiam  nofiram  perfentifcerent :  at  im- 
pietatis  magiflro  animum  videlicet  addtdit, 
tamquam  circumfcripti  atque  undique  con- 
clufi  effemus  :  fic  enim  Crucem  &  circu- 
lum  ex  tempore  interpretatus  eft .  Atque 
hoc  fane  efl ;  quod  miraculi  inflar  habeo  : 
quod  fi  falfum  efl,  in  auras  abeai ;  fi 
autem  verum ,  rurfum  Balaam  vaticina- 
tur  (  a  )  ,  &  Samuel  per  ventriloquam^. 
trahitur ,  aut  trahi  videtur ,  &  dosmonet 
Jefum  tnviti  confitentur  ;  ac  per  contra- 
ria  ,  quo  plus  fidet  atque  auftoritatts  ha- 
heat ,  veritas  demonflratur  .  At  fortaffe 
his  rebus  id  agebat  Vrovtdentiay  ut  tl- 
lius  impietatem  compefceret :  multas  enim 
&  mirabiles  falutis  vias  Deus  inufitato 
modo  aperire  novit  ,  ad  humanitatem  & 
mtfericordiam  propendens.  Ita  Gregorius: 
quibus  ut  veris  certifque  adftipulantur 
Sozomenus  (  b  )  ,  Nicephorus  (  c  )  ,  & 
alii  recentiores:  quae  autem  poft  haec  fe- 
quitur  enarrare ,  eveniffe  ea  diximus  ,  cutn 
facris  Eleufiniis  Athenis  initiatum  ipfum 
narravimus  ,  antequam  Imperator  crea- 
tus  effet  . 

Quid  vero  acctderit,  cum  jam  Impera- 
tor  diis  viclimam  immolaret,  adetfetque 
una  cum  aliis  facrorum  miniftris  Chriftia- 
nus  adolefcens  ,  creditus  eflfe  Gentilis  ; 
Prudentius  (  d )  ,  qui  tunc  (  ut  ipfe  fa- 
tetur  )  puer  erat ,  egregie  hifce  verfibus 
cecinit,  poft  alia  quae  brevitatis  caufa  o- 
mittimus,  quibus  Gentilitia  facra  illa  de. 
fcribit,  ab  improvifo  facerdotis  terrore 
illo  aufpicatus : 

Cum  fubito  exclamat  media  inter  facra  fa- 

cerdos 
Tallidus  :  En  quidago  ?  Majus ,  Rex  opti- 

me ,  majus 
Hefcio  quodnumen  noflris  intervenit  aris  , 
Quam  fufferre  queant  fpumantia  cymbia^ 

latle  , 
Ctcftrum  fanguis  pecudum  ,  verbena,   co- 

ronx . 
Accitas  video  longe  difpergier  umbras . 
Territa  Verfephone  vertit  vefligia  retro , 
Exttnftis  factbusy    trafto  fugittva   fla- 

gello . 
N/7  agit  arcanum  murmur ,  nil  TbeJJala 

profunt 


Carmina,  turbatos   revocat  nulla  hofliiu 

manes . 
Honne  vides  ut  thuribulis  frigentibusi^nis 
Marceat-,  ut  canis  pigrefcat  pruna  favtllis? 
Ecce  Valatinus  pateram  retinere  minifler 
Hon  valet ,  eltfa  defltUant  balfuma  dextra, 
Flamen  &  ipfe  fuas  miratur  vcrttce  laurus 
Cedere ,  &  incertum  fruflratur    vtclima^. 

ferrum  • 
Hefcio  quis  certe  fubrepfit  Chriflicolarum 
Huc  juvenum  :  genus  boc  homtnum  tremit 

infuUt ,  &  omne 
Pulvinar    divum .   Lotus   procul   abfit  & 


unflus : 


Vulchra  reformatis  redeat  Proferpinafacris. 
Dixit ,  &  exanguis  collabitur  :  at   velut 

ipfum 
Cerneret  exerto  minitantem  fulmine  Chri- 

flam, 
Ipfe  quoque   exanimis    pofito   diademate^, 

Princeps 
Fallet ,   &  aflantes  xircumfpicit :    ecquit 

alumnus 
Chrifmatis  inlriptofignaret  tempora  /tgno, 
Qut  Zoroaflrceos  turbajfet  fronte  fufurros  » 
Armiger  e  cuneo  puerorum  flivicomantum 
Pnrpurei  cuflos  lateris  deprenditur  unus  : 
Hec  negat ,  &  gemjho  gemmata   hafltlta-. 

ferro 
Vrojtcit ,  ac  fignum  Chrifti  fe  ferre  fa- 

tetur  m 
Vrofiluit  pavidus  ,  dejefto  Antiflite  ,  Vrin- 

ceps  , 
Marmoreum  fugiens  ,  nullo   comitante  ,  fa- 

cellum  : 
*Dum  tremefafta  cohors  ,  dominique  oblitA 

fupinas 
Erigit   ad  c<elum  facies ,   atque   invocat 

Jefum. 

Hucufque  Prudentius ;  at  de  Juliani  fa- 
crificiis  haftenus .  Jam  vero  de  exckata 
in  Chriftianos  perfecutione  agamus. 

Longe  difpar  haec  perfecutio  fuit  ab  a-     XXII. 
liis  per  Ethnicos  Imperatores  iilatis  :  cum  p    r      '. 
illiChriftianitate  vetita,  adverfus  ejuscul-  j^iaenC;L11'0 
tores  fancirent  ac    promulgarent    edifla ,  diVerTa 
quibus  &  fideles  omnes  diis  facra  facere  ab  aliis . 
acerbiffimis  poenis  impellerentur:  Julianus 
autem  ,  ut  ex  ejofdem    fuperius  recitatis 
litteris  fatis  exploratum  habetur ,  colen- 
di  deos  vim  nemini  adhibendam  efk  pu- 
tavit  ,  nec  fi^ri   qucmquam  invitum    co- 
gebat  Chriftianae  fidei  defertorem  .  Quam- 
obremnec  inter  perfecutiones  hanc  recen- 
fendam  effe,  complures  exiftimarunt.  At 
vero  S.  Auguttinus  contrarium  plane  fcn- 
tit ,  cum  ait  (  e  )  :  Detnde  qutd  refpondent  (e)   Aug. 
etiam  de  Juliano  ,  quem   non  numerant  in-  &e  Civit. 
ter  decem?  (  perfecutores  fcilicet  )  An^Deil'1^ 
ipfe  non  eft  EccUfiam  perfecutus ,  qut  Chri- 
ftianos  liberales  litteras  docere  ac  difce- 
revetutt  ?  Sub  quo  Valentintanus  major , 
qui  poft  eum  tertius  Imperator  fuit  ,fidei 
Chrtftian*  confejjor    extittt ,  milittaque 

pri- 


Cum  CriticePagii. 


49 


Chrtsti 
362. 


Ll3E 


Rir  Pat. 
11. 


JULIANI    IMP. 
2. 


(»)  Clri- 
foll.fer.de 
f.tnftis  Ju- 
■vent.  & 
Maximo . 

XXIII. 


Julianus 

in-videt 

Martyrii 

gloriam 

Chriftia- 

n:s. 


privatus  eft  ;  ut  omittam  quct  apud  An- 
tiochiam  facere  cceperat ;  nifi  unius  fide- 
lijjimi  &  conjlantiffimi  juvenis ,  quij  mul- 
tis  ,  ut  torquerentur  ,  apprehenfis  ,  per  to- 
tum  diem  primtis  eft  tortus ,  inter  ungulas 
crticiatufque  pfallentis  libertatem  atqut_* 
hilaritatem  miratus  exhorruijfet ,  &  iti^ 
ceeteris  deformius  erubefcere  timuiffet.  Haec 
S.  Auguftinus  ;  de  quibus  uberius  fuo  lo- 
co  dicluri  fumus.  Caeterum  quod  non  e- 
xerto  palam  gladio  furens  perfecutio  ,  ut 
priores  illae  fupra  memoratoe  ,  graffare- 
tur  ;  inde  evenit,  ut  S.  Joannes  Chryfo- 
ftomus  dicat,  in  pace  Ecclefiae  martyres 
illos  paffos  effe  ,  qui  Juliani  tempore  fi- 
dei  caufa  funt  necati ;  ut  cum  agens  de 
Juventino  &  Maximo  fub  eodem  Impe- 
ratorc  martyribus ,  de  quibus  &  nos  fuo 
loco  ,  haec  praefatur  (a): 

Hi  enim  tanto  amore  Dei  flagrabant  , 
tit  etiam  extra  perfecutionis  tempus  co- 
rona  martyrii  redimiti  fuerint ,  abfque  pti- 
gna  triumphum  retulerint ,  abfque  prxlio 
vittoria  potiti  finty  abfque  iheatri  cer- 
tamine  bravium  rapuerint  .  Et  quo  modo 
hoc  ?  ego  dicam  :  fed  ferte  me  rem  paulo 
altius  enarrantem .  Erat  Rex  quidam  e- 
tiam  noftro  cevo ,  omnes  qui  fe  prcecejfe- 
runt ,  impietate  vincens  ,  de  quo  &  heri 
a  me  ditlum ;  qui  cum  videret  res  noftras 
martyrum  morte  clariores  fieri  ;  &  ea  cau- 
fa  non  folum  viros ,  fed  &  teneros  pue- 
ros  ,  virginefque  nondum  nubiles  ,  &  in 
fumma  ex  omni  fexu  &  cetate  quofdant^ 
pro  religione  ad  mortem  profilire  ,  crucia- 
batur ,  &  dolebat.  Cceterum  movere  beU 
lum  manifefte  nolebat  .v  Omnes  enim  dice- 
bat ,  ad  martyrium ,  qtiafi  ad  alvearium 
apes  ,  volabunt  .  Hcec  autem  non  a  femet- 
ipfo  habebat ,  fed  a  progenitoribus  Juis 
didicerat .  Etenim ,  &  illi  ,  utpote  tyran- 
tti ,  Ecclefiam  infeflarunt ;  &  populi  quo- 
que  in  nos  infurrexerunt ,  cum  adhtic  par- 
va  religionis  fcintilla  ejfet  :  eam  tamen 
mn  expugnarunt ,  neque  confregerunt ;  fed 
ipfi  potius  confrafti  funt .  Augebatur  quo- 
ttdie  fcintilla  hcec ,  ferebaturque  in  fubli- 
me ,  &  omnem  undique  orbem  invadebat . 
Cum  occiderentur ,  adurerentur ,  fufpende- 
rentury  prcecipitarentur  ,  beftiis  objice- 
rentur  fideles  ;  carbones  ficut  lutum  calm 
eabant ,  mare  &  fiuttus  ficut  pratum  in- 
tuebantur ,  ad  gladium  ficut  ad  diadema 
&  coronam  currebant  :  omntaque  tormen- 
torum  genera  ita  contemnebant  ;  ut  ea  non 
folum  generofe  &  fortiter  ferrent ,  fed  & 
alacriter  &  volupe  .  Enimvero  ficut  pal- 
w<e  rigata  magis  crefcunt  ,  ita  &  fides 
noftra  oppugnata  magis  fioret  >  &  feditio- 
rte  agitata,  incrementa  majora  fumit.  Ne- 
que  horti  aquis  irrigati  tta  germinant  & 
fcecundi  funt ,  ut  Ecclefi<e  ,  fi  martyrum^. 
irrigentur  fanguine  .  Hcec  omnia  atque^, 
plura  cum  Rex  ille  fciret  ,  meticulofior 
erat ,  quam  ut  manifefle  cum  nobis  con- 
Ann.  Eccl,   Tom*   V% 


fligeret  .  No«,  inqtiit-,  trtumphos ,  &  vi- 
tlorias ,  &  coronas  mutuo  parabimus  .  Sed 
quid  facit ?  Vide ,  oroymalignitatem,  Me- 
dicos  ,  &  milites  ,  &  oratores  omnes  ,  vel 
a  profejftonibus  fuis  difcedere ,  vel  fidem 
fuam  abjurare  jubet .  Excitavitqtte  in^. 
hunc  modum  contra  noftros  bellum  ,  tela 
eminus  mittens  ;  ut  fi  a  fide  defifterent  , 
ridicule  vincerentur ,  utpote  qui  fidem 
opibus  non  prceferrent :  fin  generofe  perfe- 
verarent  ,  &  vincerent ;  neque  fic  egre- 
gia  foret  viftoria ,  neque  infignis  trium- 
phus  :  nihil  enim  magnum  ,  artem  vel  pro- 
fejfionem  pro  pietate  contemnere  .  "Hequc 
iis  ftevitits  ejus  finis  erat .  Ham  ad  heec  , 
fi  quts  fuperioribus  annis ,  cum  adhuc  pii 
Reges  rerumpotirentur  tvel  altaria  demo- 
litus  fuijfet,  vel  templafuffodiffety  vel  obla- 
tiones  diripuijfet^vel aliud tale  quiddam  e- 
gijfet  ;  rapiebatur  ad  tribunal,  &  occi- 
debatur  etiam  infons ,  &  dumtaxat  dela- 
tus .  Fingebat  quoque  &  alias  varias  cau- 
fas  ,  ita  ut  pie  viventium  nemo  non  luge- 
ret .  Agebat  autem  hcec  ,  ut  obfcuraretury 
contemptaque  ejfet  martyrii  corona ,  &  ni- 
hilominus  ccedes  &  flrages  fierent .  Huc- 
ufque  de  Juliani  perfecutione  Chryfofto- 
mus ,  quam  ipfe  oculis  eft  proxime  con- 
templatus  . 

Quafnam  autem  alias  impius  excogifa-     XXI VJ 
rit  artesad  faceflendum  Chriftianis  nego-  Julianus 
tium  ,  &   occultis  viis  quafi  cuniculis  ,  aSlC  V1  * 
omnes  ingenii   vires  adhibens ,  fuffodere  pJlf^g^ 
&  convellere  penitus    religionem  Chri-  ne  t 
ftianam  conatus  fit ;    S.    Gregorius  Na- 
zianzenus  ,  &  ipfe  fui   temporis  res   ge- 
ftas  confcribens ,  fumma  fide  &  obfervan- 
tia  veritatis  enarrat  (  b  )  ;  atque  in    pri-  (h  Greg. 
mis  de  animi  ejus  confilio  ,  cur  non  pa-  x^.orat. 
lam  ,  ut  Gentiles   alii  Imperatores  ,   fed  1>",Jul* 
clandeftine  atque  dolofe  egerit  invidens 
illis  martyrii  coronam,   in  eamdem  cum 
Chryfoftomo   fententiam   multa  locutus, 
haec  addit :  Turpiter  admodum  &  ignave 
pietatem  vexat ,  animique  fraudes  &  ver- 
futias  perfecuthni  ,   quam    adverfus   nos 
excitabat ,  inducit .  Ouocirca    ctim  poten- 
tia  in  perfuafionem  &  coatlionem  divifafity 
ita  fe  comparavit ,  ut ,    quod  inhumantus 
erat ,  nimirum  vim  atque    tyrannidem  po- 
pulari  turbce  civitatibufque  permitteret , 
ut  quarum  vefana  audacia    intolerabilior 
fit   propter  temerarios  animi    motus ,  at~ 
que  prcecipites  ad  omnia  impetus  ;  idque^, 
nequaquam  publico    editlo ;  verum   ex   eo 
quod  impetum   audaciamque  minime  repri- 
mebat ,  velut  propofita  quadam    lege   non 
fcriptay  fed  td   velle  promulgans .    Quod 
vero  lenius  atque   humanius  eraty  magif- 
que  Imperatorem  decebat ,  idfibi  videlicet 
affumit  y  nempe  fuadendi  atque    illiciendi 
partes ;  nec  tamen  id  quidem  ufquequaque 
retinuit :  non  enim  natura  ferebat ,  ut  vel 
pardus  diftinttas   macularum  notas  ,  vel 
Aitbiops  nigroremy  vel  ignis   ardorem% 

G  vel 


5° 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


*  allicien- 

do  . 


XXV. 


Christi 

161. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JULIANI   IMP. 
2. 


(<*)  Creg. 
N>*z-'*"Z.. 
orat.  1.   in 
Julixn. 

XXVI. 

Perfecu- 
rio  in  mi- 
litesqua- 
lis. 


*vel  diabolus  bomicidii  crimine  jam  inde 
ab  ipfa  mundi  origine  conftriclus  hominis 
odium,  vel  ifle  improbitatem  ,  qua  adver- 
fus  nos  impellebatur  ,  abiiceret  :  Verum 
quemadmodum  chamteleontem  ajunt  in  quid- 
vis  facile  mutariy  atque  omnes  fubindt^* 
colores  ,  candore  uno  excepto  fufctpere 
(  fabulofum  enim  illum  Vroteum  jEgyptium 
fophiflam  prcetereo  )  fic  etiam  ille  Chri- 
flianis  prmter  clementiam  in  quidvis  fe 
vertebat ,  ac  perquam  crudelis  erat  ipfiur 
lenitas  ,  hr  violenta  perfuafio  ;  atque  hu- 
jufmodi  benignitate  acerbitati  crudelita- 
tique  fua  excufationem  quxrebat  ,  ut  non 
Jine  caufa  vim  afferre  videretur  cum  blan- 
dnnio  &  alliciendo  nibil  profecijfet .  Id- 
que  ex  eo  perfpicutm  ,  quod  non  multum^. 
fuafione  utebatur  ,  fed  plus  violentia  con- 
feftim  fequebatur ;  ut  quemadmodum  /«_ 
venatione  ,  aut  laqueis  ,  aut  perfecutioni- 
bus  caperemur ,  atque  alterutro  omntno  mo- 
do  nns  in  poteflatem  redigeret .  Hsc  Gre- 
gorius:  fubditque  ejufmodi  perfecutionis 
genere  primum  omnium  domefticos  infe- 
<5tari  ccepifTe,  csteros  illiciendo,  *  for- 
titer  relu<5tantes  occidendo  ,  alios  expel- 
lendo  :  quo  in  certamine  Cefarium  ipfius 
Gregorii  germanum  primas  tuliffe  ,  fupe- 
rius  diclum  eft ;  additque  de  aliis,  aliis 
coloribus  quxfitis,  domo  exactis :  cum  , 
ut  ipfe  putabat  j  in  hunc  modum  Regiam 
expurgavit. 

Tunc  etiam  Helpidium  infignis  nominis 
Chriftianum  ;  quern  fuperiori  anno  (  ut 
diximus  )  Conftantius  Imperator  ob  egre- 
giam  fpeclatamque  hominis  virtutem  de- 
corarat  praefeclura  Praetorii  ,  cum  eum  in 
his  quae  religionis  funt,  conftantiffimum 
comperiflet ,  praefedtura  exutum  redegit 
in  ordinem  :  poftea  vero  alia  occafione 
quaefita,  ut  Imperii  perduellem  dire  ne- 
candum  praecepit:  confignatum  enim  eft 
&  ipfius,  &  fociorum  martyrium  ,  tum_. 
apud  Graecos  ,  tum  etiam  Latinos,  in  Ec- 
clafiafticis  monumentis  hoc  titulo  :  Sexto- 
decimo  Kulendas  Decembris  Katalis  fan- 
iiorum  martyrum  Helpidii  yMarcelli ,  Eu- 
ftachii  ,  &  fociorum  :  ex  quibus  Helpidius 
cum  effst  ordinis  Senatorii,  &  coram  Ju- 
liano  Apoftata  Cbriflianam  fidem  conflan- 
tijjime  profiteretur  ,  primum  tquis  indomi- 
tis  cum  fociis  alligatus  atque  protraclus , 
deinde  in  ignem  injeclus  glortofum  marty- 
rium  confummavit  .  Poft  hsec  in  milites 
eamdem  perfecutionem  convertit ,  de  qua 
fic  ipfe  Gregorius  (  a  )  : 

Mtlttes  etiam^  partim  per  fe  ipfe  ,  par- 
tim  per  eos  qui  magiflratibus  fungebantur , 
allicit  ,  quippe  quos  leviores  magtfquz_, 
credulos  arbitrabatur ,  alios  bonoribus  ca- 
piens ,  alios  animi  fimplicitate  dtslrabens^ 
nimirum  ees  ,  qui  nullam  aliam  legem_.  , 
quam  Principis  voluntatem  agnofcebant . 
Ivtmo  fi  reftius  loquendum  efl  ,  militunu. 
partem  non  minimam  ad  fe  pertraxity  & 


quotquot  ex  eis  cegros  &  labefcentes  in- 
ventt  ,  temporifque  &  tum  ,  &  jam  antea. 
fervos  ;  quos  partim  fubegerat  ,  partim^. 
fubaclurum  fperabat .  Kon  enim  omnes  per- 
traxit ;  nec  tantum  ille  adverfum  nos  de- 
dit ,  qui  per  eum  perfecutionem  excitabat , 
verum  plures  feptem  homintm  mtllibus  re- 
liqui  fueranty  qui  non  flexerunt  genu  co- 
ram  Baal  (  b  ) ,  nec  auream  imaginem  a-  (\,)i.  Reg. 
doraverunt ,  nec  a  ferpentibus  itti  &  vul-  19.  Da». 
nerati  funt ,  quod  ferpentem  illum  fufpen-  3«  N«iw. 
fumy  Chrifitque  pijjtonibus  opprejfum  at-  l°* 
que  confeclum  intuerentur  :  multi  fcilicet 
prafecluris  ,  alttffmifque  dignitatibus  or- 
nati  ,  quos  mirum  etiam  minus  fuijfet  tum 
periculorum  metu  ,  tum  bonorum  fpe  cede- 
re ,  &  manut  dare ;  multi  etiam  plebeji 
ordinis  &  numero  folo  cogniti  ,  quos  cum 
adortus  fuijfet ,  «0»  aliter  repulfus  eft ■, 
quam  levis  quxdam  machina  tormentaria 
a  firmifjimo  muro  .  Cteterum  eo  erat  animo 
ut  non  magis  angeretur  propter  eos  qui  ipfi 
elabebantur  ,  quam(utpote  furore  percitus) 
ob  eos  qui  capiebantur ,  preefideret  ;  volun- 
tafque  tpfay  id  quod  fpe  conceptum  erat  , 
quafi  jam  manibus  teneretur  repreelentabat» 

Quin  eo  quoque  audaciat  prorupit*  ut  XXVir. , 
adverfus  magnum  illud  vexillum  praceps  Julianus 
ferretur ,  quod  Jimul  cum  Cruce  magnifice  mutat  La- 
&  infigni  pompa  exercitum  ducit  in  fubli-  barum  • 
me  eveclum ,  quod  laborum  folvendorunt— 
vim  habet ,  ab  eoque  apud  Latinos  nomen 
trahit ,  principatumque ,  ut  ita  dicam ,  in 
reliqua  omnia  vexilla  tenet ,  tam  qu<e  Im- 
peratorum  imaginibus  atque  pajjts  textu- 
ris  in  variis  tinffionibus  litterarumquz_* 
picluris  illuftrantur  ,  quafique  geftiunt  , 
quam  qu<e  horrendis  draconum  htatibus  fu- 
per  fummas  haftas  elatis  involantia  ,  ac 
per  traclatus  contextis  fquamis  diftincJos 
ventilata  jucundifjimum  fimul  &  formido- 
lofum  fpeclaculum  oculis  prcebent  .  Haec 
de  mutatione  Labari  Gregorius  :  in  quam 
autem  formam  illud  mutaverit ,  ita  Sozo- 
menus  (  c  )  :  Signum  quod  Conftantinus  ^  SoZo™' 
dtvino  mandato  (  uti  fupra  commemoratum  *J* 
efl  )  in  infigne  Crucis  commutaverat  ,  ad 
veterem  effigiem  &  figuram  traducere  de- 
crevit :  nam  dedit  operam ,  ut  in  publicts 
imaginibus  juxta  ipfum  Juppiter  depinge- 
retur ,  velut  e  ccelo  apparens ,  coronam  (&• 
purpuram  ,  qua  funt  Imperii  infignia  ,  ip. 
Ji  preebens  :  Mars  item  &  Mercurtus  in 
eum  intuentes ;  &  tamquam  obttttu  oculo- 
rum  teftificantes ,  quod  vir  ejjet  tum  in 
dicendi  arte,  tum  in  re  mtlitari  fpecla- 
tus .  Haec  ipfe  . 

At  licetejufmodifignis  cufa  Juliani  nu- 
mifmata  minime  reperire  licuerit ;  redde- 
mus  tamen ,  quae  his  fimillima  ,  magna 
adhibita  diligentia,  nacli  fumus:  nimirum 
Juliani  vultum  cum  infcriptione  Serapi- 
dis,  cui  a  finiftris  inhaeret  effigies  Ifidis, 
quibus  imaginibus  apud  ^Egyptios  Sol  at- 
que  Luna  repraefentari  folebant. 

Nec 


Christi 
3<52. 


Cum  Critice  Pagii » 

Liberh    Pai>. 


ii. 


5* 

JULIAMI   IMI». 

2. 


(*)    Acce. 
ptum  * 
Philippo 
Viginio 
Lovxnitnjii 


co 


XXVIII.  Nec  eft  quod  vel  minimum  dubites  » 
cumdem  ,  quem  Serapidis  nomine  vultutn 
vides  inrcriptum,  effe  ipfiflimum  Juliani , 
fi  conferas  cum  reliquis  ejufdem  Juliani 
antiquis  nummis  ,  in  quibus  eumdem  pla- 
ne  Juliani  vultum  invenies,  quem  hic  ti- 
tulo  Serapidis  habes  infcriptum .  Sed  & 
ut  hxc  facilius  affequaris  ,  defcribemus 
hic  pariter ,  quae  de  Juliani  imagine  ab 
Ammiano  invenimus  litteris  commenda- 

(b)  Amm.  ta ,   cum   ait  (  b  )  :   Figura  talis  utique 

Ub.xi,  membrorum ,  mediocris  erat  ftaturoe ,  ca- 
pillis  tamquam  plexijfet  * ,  mollibus  ,  hir- 
pexijfct.  yuta  izrbn  f„  acutum  dejinettte ,  vulttts  ve. 
ttufiate  oculorum  micantium  flagrans  ,  qui 
mentis  ejus  anguftias  indtcabant ,  fuper- 
ciliis  decoris  ,  &  nafo  retlijjima ,  ore  pau- 

*  demijp).  lo  majore ,  labro  inferiore  divifo  * ,  opi- 
ma  &  incurva  cervice  ,  bumeris  vaftis  & 
latis ,  ab  ipfo  capite  ufque  ad  unguiuttt-. 
fummitates  lineamentorum  recla  compage  ; 
unde  viribus  valebat  &  curfu.  Haec  Am- 
mianus,  quibus  videas  refpondere  in  nu- 
mifniatibus  vultus  expreffos  ,  quantum  ta- 
men  licuit  repraefentari  ab  illorum  tem- 
porum  craffae  minervae  fculptoribus  at- 
que  fuforibus ,  quarum  facultatum  artes 
niagna  erant  ex  parte  collapfa  . 


Sed  quod  ad  idem  numifma  fpeelat  ; 
quam  ex  adverfo  latere  illi  conjunclam 
ejufdem  prorfus  effigiei  geminam  intue- 
ris  imaginem  ,  duplicem  Ifidem  repraefen- 
tare  non  dubites  ;  duas  n3inque  fuiffe  Ifi- 
des  nonnulli  tradiderunt  (c)  ,  quoriim 
fententiam  his  vides  fignis  optime  com- 
probari .  At  quod  y£gyptii  fimulacra  Ifi- 
dis  afpidum  fertis  coronata  capita  reprae- 
fentabant ,  eadem  forma  hic  vides  expref- 
fa  figna  ,  alafque  in  eis  volucris ,  quod 
vultures  Ifidi  dicatae  effent  ;  novaculam 
porro  geftare  dextera ,  quod  ejus  facer- 
dotes  cunclis  abrafis  corporis  pilis ,  & 
virilibus  praecifis,  eidem  miniftrarent  . 

At  non  primus  id  Julianus  facere  ag- 
greffus  eft,  ut  Serapidi  vultum  fuum  con- 
formem  redderet ,  ficut  Commodus  Her- 
culis ,  fed  more  majorum  fuorum  atque 
potiffimum  Hadriani  Imperatoris  feciffe, 
anriquum  numifma  docet,  quod  formis 
expreffum  hic  tibi  reddendum  curavimus  . 
Eum  accepimus  a  Laelio  Pafqualino  viro 
diferto  ;  in  quo  effigiatum  Serapidem  fimi- 
lem  Hadriano,  comaexcepta,  quae  in  fe- 
rapide  myfticum  quid  fignificabat ,  probe 
intelligi  poteft . 


XXIX. 


(c)   Confu- 
le  Lilium 
de    Diit 
Centtum 
fyntag.it. 
in  fi". 


XXX. 


Qiiod  vero  Sozomenus  tradit,  impium 
Julianum  ,  fublato  a  Labaro  Crucis  figno  , 
illud  in  priftinam  redegiffe  figuram  ;  quo- 
nam  modo  fub  Juliano  Labarum  invenia- 
tur  expreffum ,  quse  hic  tibi  e  fcripto  li- 


bro  Pyrrhi  Ligorii ,  qui  in  Farnefiana  bi- 
bliotheca  Romae  cuftoditur  ,  expreffa  nu- 
mifmata  reddimus,  fatis  potuerunt  indi- 
care. 


Ann.  Ecch  Tom»  V» 


G  2 


Ita 


5* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHKistr 
$6z. 


Liberii  Pat. 
ii. 


JlJLIANI   iMf. 

2. 


Ita  quidem  ipfe  fecundum  priftinam 
Romanorum  confuetudinein  Labarum  re- 
ftituendum  curavit;  fed  non  id  fibi  fatis  , 
qui  in  odium  Chrifti  ,  loco  ejus  nominis 
&  Crucis  figni ,  quae  in  Labaro  a  Con- 
ftantino  mutato  intexta  erant »  five  fuam 
imaginem,  qux   in  dextro  Labaro  hic , 


haud  fatis  exafte  reddita  eft,  five  fer- 
pentis  (ut  in  finiftro  Labaro  vides  )  ex- 
preffit,  atque  loco  Crucis  haftas  ancili- 
bus  exornavit,  &  inter  utrumque  Aqui- 
lam  ,  prxcipuum  apud  Romanos  mUitare 
fignum  ,  voluit  collocari . 


(tt)  Sozom> 
l.%.  c.16, 

XXXI. 


Imaginis 
linpera- 
toris  cul- 
tu  tafla 
idolola- 
tria. 


Haec  deimaginibus  Juliani  &  vultu  ejus 
praefeferente  Serapidem  deum  ,  atque  ejus 
militaribus  fignis  fatis  .  Addit  ad  haec  So- 
zomenus  (a  ): 

Ifla  quidem  ,  &  alia  quxcumque  ad  cul- 
tum  Gentilitittm  fpeflabant  ,  imaginibus 
admifceri  imperavit  ,  ad  eum  finem  ,  ut 
tton  modo  Jimulatione  honoris  Imperatori 
decreti  ,  fubjettos  latenter  venerari  co- 
geret  res  una  depittas  ;  verum  etiam  ut 
<veteribus  inflitutis  ad  fuam  libidinem  a- 
butens ,  omni  folertia  &  mentis  acumine 
adhibito ,  voluntates  fubditorum  clam  in 
fraudem  induceret  .  Kam  Jic  cogitabat ; 
Ji  hoc  illis  perfuaderet ,  fe  multo  factltus 
qux  in  antmo  habebat ,  de  ccetero  effettu- 
rum  ej)e;  fin  repugnare  animadverteret , 
in  illos  ,  utpote  novas  ret  contra  Roma- 
ttorum  inflttuta  molientes  ,  &  cum  <'«.- 
Rempublicam  ,  tum  in  Imperium  peccantes  , 
abfque  ulla  venia  vindicaturum .  Quare 
pcisici  profetto  erant ,  qui  dolum  ejus  in- 
tellexere  :  qui  quidem,  cum  (ut  moris 
erat)  adorare  renuerent^  pxnas  dedere. 
Multitudo  autem  (  quod  fieri  folet  )  pr<e 
ignoratione  &  mente  Jimplici  ,  legi  veteri 
fe  omnino  parere  putavtt,  &  ita  infcitia 
decepta  ad  imagines  colendas  accefpt  • 
Haec  Sozomenus . 


Tntelligis  ex  his,  puto ,  Ieflor  ,  fic  Im.  XXXir. 

peraroris  imaginem  renuiffe  venerari  pru- 
dentiores   fideles ,   quod    cum    illis   deo- 
rum  quoque  Gentilium  junftae  effent  effL 
gies  ;  quibus  fi  vexilla  caruiffent,  ut  e- 
rant  figna  illa,  quae   (  ut  vidimus  nuper 
ex  Gregorio  )  expreffas  puras  habere  fo- 
lebant  Imperatorum  imagines  ,  minime^» 
cunctati    fuiffent  debito  ac  confueto  pro- 
fequi  cultu  .  Si  igitur  pie  fancteque  abfque 
ulla  idololatriae  fufpicionis  labe  Chriftia- 
ni  milites  &  alii  venerari  foliti  erant  Im- 
peratoris   imagines  ;  quis  nefas  effe  puta- 
rit,  Chrifti,  Deiparae ,  atque  SancTorum. 
imagines  pari  faltem  cultu  profequi,  nifi 
qui  Reges  Chrifto  ipfi  Sanftifque  praetu- 
lerit?   Csterum  veneratio  illa  imaginum 
Imperatorum  non  adeo  erat  penes  Chri- 
ftianos  effufa,  ut  divino  eas  honore  pro- 
fequerentur  :    quamobrem  cum  illis  thus 
(  ut  peragi  confuevit ,  cum  milites  dona- 
tivum  acciperent)  offerendum  eflet ,  re- 
filiebant  omnino  ;  quod  &    fub  Juliano 
iidem ,  qui  praeftantiores  eflent ,  fumrna— 
conftantia   prasftirere ,   prout   Sozomenus 
(b)  ibidem  ejufmodi  rei  geftae  narratione  (b)  Sozom. 
declarat:  J.j.ckS. 

Verutn  Imferator  nihil  ne  ex  hoc  qui-  xxxnr. 

dem 


Cum  Critice  Pagii . 


53 


Christi 

362. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JUIIANI     IMP. 

2. 


Thurifi- 

cationc 

probati 

milites 

Chriftia- 

ni. 


XXXIV. 


Propina- 
tio  in  no- 
uiintj 
Chrifti . 


Militex  , 
qui    thus 
obtuhf- 
fent ,  refi 
pifcunt  . 


dem  conatu  perfecit.  Ac  tametfi  b<tc  ejus 
afiutia  perfpicue  deprehenfa  eji  ;  tamen_ 
nibil  de  contentione  animi  ac  fiudio  remi- 
Jit  ,  Jed  omnem  (  ut  dicttur  )  movit  lapi- 
dem ,  ut  fubjeftos  ad  parem  fecum  religio- 
nis  modum  fequendum  deduceret .  Atque_, 
quamquam  qttod  tum  moliebatur,  ab  eo quod 
fupra  diximus  ,  penitus  non  difcrepavit ; 
tamen  &  magis  omnibus  apparutty  &  majo- 
re  cum  violentia  fufceptum  ejl ,  &  caufa 
fuit  nonnullis ,  qut  in  aula  milttabant  , 
majoris  confiantiee  &  fortitudinis.  Vbi  e- 
ttim  tempus  advenit ,  ut  Imperator  mili- 
tes  remuneraret  (  quod  quidem  Kalendis  a- 
fud  Romanos  &  diebus  fejiis  natalibus  tum 
Imperatorum ,  tum  primarum  urbium  Im- 
perii  fieri  folet )  cum  Jecum  confideraret , 
quamfimplex  natura,  quamque  infulfum_ 
efiet  militum  genus,  &  quam  facile  propter 
confuetam  avaritiam ,  qu*  in  eo  ineffe_, 
fofet,  pecunia  vinci  pofiet  :  &  fingults  , 
qui  ad  munus  accipiendum  accedebant  ,  da- 
tum  effft  in  mandatis  ab  his  qui  Imperato- 
ri  ajiabant ,  ut  incenfum  offerrent  (in  pro. 
ximo  enim  erat  &  thus  pojitum  &  ignis  ) 
proinde  quafi  olim  hoc  fuiffet  apud  Roma- 
nos  decretum ;  ibi  tum  alii  abfque  metu 
fr<efiantiam  animi  &  m.tgnitudinem  decla- 
rarunt ,  neque  imenfum  offerre  voluerunt , 
&  donttm  ab  Imperatore  accipere  prorfus 
renuerunt . 

Alii  fimulatione  legis  &  antiquitatis  con- 
fifi ,  fe  deliquiffe  neutiquam  in  animum  in- 
duxerunt :  alii  autem  vel  lucro  ,  quod  pro- 
ponebatur,  velut  inefcati  ,  vel  metu  dr  per- 
turbatione  propter  fupplictum  ,  quod  emi- 
nebat  ,  percu/fi,  licet  intelligerent  fe  jam 
ritum  Genti/ium  excqui ,  minime  tamen_ 
iflo  fcelere  Jefe  obfiringere  detreftarunt  . 
Eorum  autem,  qui  pne  ignoratione  in  hoc 
peccatum  incidebant,  nonnulli  dicuntur  , 
cum  amice  inter  fe  epularentur ,  fibt  mu- 
tuo  (  uti  in  potando  fieri  folet  )  propinan- 
tesy  Chriflum  Juper  poculis  nominaffe_, ; 
quemdam  autem  e  convivis  interpellaJJ'e_, 
eos ,  ac  dixiffe ,  permirum  effe  tllos  vo- 
luifie  nomen  Chrijii  invocare  ,  quem  pau- 
lo  ante  denegaverant  reo  fcilicet  tempore  , 
quo  dono  ab  Imperatore  acceptoy  thus  in_ 
ignem  impofuiffent .  Quod  fimul  ut  audi- 
vere  ;  intetlexereque  quod  facinus  confci- 
vijfent :  illico  inde  propere  egreffi ',  palam 
fer  plateas  curfitare  ,  clamare ,  lacbrymas 
fundere  ,  Deum  ipfum  &  omnes  homines  te- 
fiari  ,  fe  Chrtfitanos  effe ,  &  in  ea  fide_, 
fermanere  ;  atque  ignoratione  illius  quod 
jaclum  erat  (  Ji  verum  omnino  dicendum 
effet  )  folam  manum ,  animo  prorfus  repu- 
gnante  ,  Gentilitatis  labe  pollutdm  fuiffe  . 
Verum  ubi  ad  Imperatorem  veniunt ,  pro- 
jefio  ad  pedes  ejus  quod  dederat  auro  , 
,  valde  conjlantibus  &  generofis  animis  po- 
fiulant  ;  ut  Juum  ac  proprium  munus  reci- 
perent,  hoc  efl ,  ut  necem  fubirent  :  nam 
rem  plane  effe ,  cujus  ipfos  numquam  pae- 


niteret ,  fi  pro  fcelere ,  quoi  tnconfidera- 
te  admt/iffenty  toto  corporey  idque  propter 
Chrifium  ,  poenas  perfolverent .   Imperatov 
vero  ,  licet  ea  re  graviter  commntus  ,  nom 
luit  tamen  eos  interficere,  quod  inde  illis 
honos  tribueretur  martyrti  ;  fed  e  militum 
numero    exemptos ,    aula  ftta   exturbavit .  ,a)  Gr(. 
Hucufque  So?.omenus  ;  at  Gregorius  Na-  uaz.ia.nl. 
zianzenus  (a)  rem  paulo  diverfius  recen-  omt.i.  in 
fere  videtur,  dum  ait :  julian. 

Ferunt ,  quofdam  eorum  ,  qui  ad  hoc  ne-  XXXV. 
fas  errore  atque  ignorantia  prolapfi  fue- 
rant ;  pofiquam  eo  admifio  ,  domum  fe  re- 
cepiffent  yfodales  conviclorefque  fuos  men- 
feparticipes  babutffe;  deinde  convivio  ad 
confuetam  frigidct  potationem  progrefio  , 
«0»  Jecus  ac  fi  nihil  gravius  ipfis  accidif- 
fet ,  ad  aqux  poculumfublatis  oculis  ,  Chri- 
fittm  cum  Crucis  figno  appellaffe  .  Et  cx- 
tera  fupra  relata,  quae  brevitatis  caufa 
hic  omittimus  . 

Hanc  ipfam  hifioriam  defcribens  Theo- 
doretus  (b  ),  haec  pranerea  addit  ,  quje  (h)  Theod, 
in  Sozomeno  defiderantur  :  Cum  ejufmo-  l,i*  c'16' 
di  querela  &  clamore  contendunt  ad'  Re. 
giam  :  contra  tyranni  fallacias  vociferan- 
tur  ;  pofiulant  in  ignem  conjici ,  uii  igne 
inquinati,  igne  denuo  expientur .  Hac  & 
alia  hts  fimtlia  locuti  ,  fcelerati  tyranni 
animum  ad  infaniam  adegerttnt .  Itaque_, 
frimum  capita  cervicibus  abfctndi  jubet . 
Quos  ad  fuppltcium  fubeundum  extra  ur- 
bem  addutlos  permagna  populi  multitudo 
fecuta  efi ;  qux  quidem  &  magnitudinem 
animorumy  &  loquendi  in  tuenda  fietate 
libertatem ,  qute  in  tllis  elucebat ,  fufpe- 
xit  atque  admirata  efi .  Ubi  autem  ven- 
tum  efi  ad  locumy  in  quo  malefici  puni- 
ri  folent  ;  qui  erat  inter  eos  natu  maxi- 
mus  orat  carnificem  ,  ut  primum  minimum 
ttatu  fecuri  percutiat ,  ne  tlle  aliorum  c<e- 
dem  intuens ,  pr<£  timiditate  fuccumbat . 
Romanorum  vero  legibus  (c)  (quodalias  (e)l.unius 
dielum  eft  )  ficut  in  quaeftionibus  inchoan--^*^  **' 
dum  a  minimo  ,  fic  in  fupplicio  inferen-  m:' 
do  ,  a  majori  incipiendum  effe ,  cautupu 
eft  .  Verum  quid  poft  haec  contigerit ,  fub- 
dit  Thcodoretus :  At  fimul  ut  i/ie  humi 
pofuerat  genua  ,  &  carnifex  enfem  vagina. 
eduxerat ,  nuncius  quidxm  accurrit ,  illis 
veniam  indicaturus :  qui  tum  longo  inter» 
vallo  a  loco  abefiet ,  clamore  vetuit  ctt- 
dem  fieri .  Tum  ille  natu  mintmus  mole- 
fie  ferens  fe  cxde  liberatum  :  Romanus  , 
inquit  (  fic  enim  vocabatur  )  nequaquam^. 
dignus  erat ,  qui  Martyr  Chrifii  appella- 
retur.  Atqui  malitiofus  ille  tyrannus  ta- 
met/i  ctedem  athletis  illis  inferri  idcirco 
prohibuit ,  quod  invidta  inflammatus  il- 
los  vduit  martyrii  gloria  privare ,  tamen 
non  fivit  eos  fuas  ipforum  incolere  civi- 
tates ,  fed  ad  extremas  Imperii  Romani 
oras  relegavit  .   Haec  Theodoretus  . 

De  militibus  itidem  Chriftianis  fubju-   xXXVr. 
liano  militantibus  agens  S.  Auguftinus  haec 

ait: 


54 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


Christi 


Liberh  Pap, 
ii. 


JULIANI   IMI. 
2. 


Ciziit,  Dei 
J.18.  c.tfx 

Jcm.S. 


I»rsetoria. 
ni  a  Julia- 
no  pro- 
bantur. 


(b)  Socrat. 
/rj.f.xi. 


XXXVII- 

(c)  Tbeod. 
7.3.  f-5- 

(</)  Sozom. 
1.6.    t.6. 


PAGIUS 

III. 
Vahnti- 
nianus  a. 

Juliano  re. 

lcgatur. 


?<it  (  a  ) ;  JulianuT  extitit  infidelir  Impe- 
rator  ;  nonne  extitit  apofiata  ,  iniquur , 
idololatra?  MtliteT  Chrijiiani  fervtebant 
Imperatori  infideli  .  E7A/  veniebatur  ad 
cattfam  Chrifli ,  «0«  agnofcebant  nifi  illttm  , 
gw/  /'«  c*/o  e>v*r  .  Ouando  volebat ,  wf  /</o- 
/<?  colerent ,  »f  thurificarent ;  praeponebant 
illi  Deum .  Quando  autem  dicebat :  Vro- 
ducite  aciem ,  /rc  contra  illam  gentem ; 
Jtatim  obiemperabant  •  Dijlinguebant  Do- 
minum  ceternum  a  domino  temporali  ;  &  ta- 
men  fubditt  erant  propter  Dominum  ctter- 
num  etiam  dimino  temporali .  Hsec  ipfe  de 
militibus  Chriftianis  in  caftris  militanti- 
bus ;  quorum  qui  dicebantur  Praetoriani , 
quibus  falus  ipfa  Imperatoris  potiflimum 
concredita  erat,  hos  omnes  voluit  Julia- 
nus  deorum  effe  cultores ;  id  quidem  fic 
teftatur  Socrates  (b):  Vorro  ab  Imperatore 
]uliano  mandatum  ejl  ,  ut  qui  nollent  Chri- 
Jiianam  reltgionem  deferere ,  /«  Valatio 
ntilitum  Vrcetorianorum  munere  minime  fun- 
gerentur  ,  itemque  ut  omneT  fimulacrir  fa- 
crificare  pr"perarent ,  Chrijliani  in  pro- 
vtnciir  nulloT  magifiratiiT  gererent :  N.am 
lex  illorum,  inquit,  vetat  gladio  uten- 
dum  contra  eoT ,  qui  fcelera  digna  morte 
admiferint ;  &  pmpterea  non  funt  ad  re- 
gendum  idonei .  Honnullos  autem  ajfenta- 
tione  &  muneribuT  ad  immolandum  alle- 
tcit .  Extemplo  igitur  tum  qui  erant  ve- 
re  Chrifliani  ,  tum  qui  fpeciem  Chriftiano- 
rum  prcefeferebant  ,  tamquam  in  theatro 
locati  ,  fe  palam  omnibuT  patefecerunt  . 
Nam  qui  recla  voluntate  Chriflianam  fi- 
dem  profitebantur  ,  propenfo  animo  balteum 
fro  fidei  defenfione  deponere  ,  omniaquz_, 
cruciamentorum  genera  fubire  maluerunt , 
quam  Chrtflum  Salvatorem  denegare  ;  in 
quorum  numero  fuere  JovianuT  ,  Valenti- 
nianuT  ,  &  Va!enry  qui  pojlea  funt  Impe- 
rii  gubernacttlir  potiti.  Alii  ,  qui  animo 
farton  Jincero  Chrijlianam  amplexabantur 
reltgionem  ,  quique  divitiar  &  honoreT 
verac  beatitudini  anteferebant ,  abjecla 
cuncJatione ,  ad  immolandum  fe  dederunt  • 
Subdit  poftea  de  Ecebolio  (de  quo  nos 
fuperius)  qui  Chrifto  nuncium  remittens, 
Ethnicorum  fuperftitioni  adhaefit. 

At  qualis  fuerit  Valentiniani  gloriofa_» 
confeflio,  a  Theodoreto  (c)  in  haec  ver- 
ba  defcribitur:  Valentinianur,  quipofl  ob- 
tinuit  Imperium^  id  temportT  militum  ha- 
Jiatorum  in  Valatio  merentium  Tribunus 
(  nempe  ,  ut  ait  Sozomenus  (d)  ,  Jovinia- 


Ad  num.  XXXVII.  Philoftorgius  lib.  7.  cap. 
7.  de  Valentiniani  conftantia  fruftra  a  Juliano 
tentata  ,  ait  ;  Julianus  ^pojlatn  Valentinianum  Nu- 
meri  cujufdam  militaris  rettorem  :  erat  enim  Co:nes 
eorum  qui  Cornuti  dicuntur ,  cum  ,  omnibus  frti- 
Jlra  tentatis  ,  a  pietate  nunquam  dimovcre  fo- 
tuijfet  i  dignitatc  privalwtn  Thebas  JEgyptias  re- 
legavit .  Sozomenus  tamen  Iib.  6.  cap.  6.  dicit 
Valentinianurn  in  perpetuum  exilium.  milTmn  Me« 


norum,  &  Herculianorum,  his  nomini- 
bus  diclae  cohortes ,  quse  Imperatorem  fti- 
pare  confueverunt  )  fingulare  Jiudiunt-.  , 
qtio  erga  pietatis  defenfionem  flagrabat  , 
manifejie  declaravit .  Kam  cum  amem  il- 
le  &  (iupiduT  tyrannus  JulianuT  in  fanum 
Fortunce  cboreaT  ducem  ingrederetur  ,  & 
Mditui  utrinque  ad  januaT  confijierent  , 
uti  introeunteT  aqua  lujiralt  (ut  tpfi  opina- 
bantur)  expiarent  :  Tribunur  Valentinia- 
nus  Imperatorem  prcecedenT  qut  hujuT  rei 
gratia  utrumque  Imperium  cnnfecutuT  efl , 
ttbi  videt guttam  aquce  fuce  lctvae  afperftm  , 
pugniT  ccedit  JEdituum  ,  fique  inde  non^. 
expiatum,  fed  turpi  labe  pollutum  ait :  So- 
zomenus  (e)  hanc  ipfam  recenfens  hifto- 
riam  ,  haec  addit.  Dtcunt  prceterea-,  Va- 
lentini  tnum  ,  Tmperatore  Juliano  infpeclan- 
te ,  tantum  veftiT  fua  cum  ipfa  gutta  ex- 
eidijfe  ,  abjecijfeque ,  quantttm  gutta  ma- 
defecerat:  Fergit  Theodoretus  :  Quod  fa- 
(ium  execrabiliT  tyrannuT  ccnfpicatitT  ,  eum 
ad  caflellum  in  folttudtne  fitum  relega- 
vit  ,  ibique  vitam  degere  jujfit .  At  Va- 
lentinianuT,  anno  &  pauciT  menfibus  in- 
terjeclis,  Imperium  tamquxm  mercedem-. 
fux  confeffionis  obtinet .  Kam  Deus  jujtus 
judex  pietatis  Jludiofos  non  in  illa  vita— 
beata  folum  honore,  &  gloria  ajjicit ;  ve- 
rttm  etiam  fpem  de  prceclaris  illts  prcecla- 
rorum  laborum  remuner ationibuT ,  quce  in 
ccelo  expeclantur ,  conceptam,  etiam  donis 
in  hac  vita  fuppeditatiT ,  plane  confir- 
mat .  Haclenus  Theodoretus  de  Valenti- 
niani  confefiione . 

Hxc  autem  Conftantinopoli  geta  efle 
videntur,  ubi  in  ipfa  Regia  Imperator  a- 
ram  Fortunae  ftatuerat,  ut  Socrates  (/) 
tradit,  qui  de  Valentiniani  confefliono 
pluribus  agit  (g) ,  necnon  de  Valente 
ejus  germano ,  qui  Imperatori  adhaere- 
bat  domefticus  Comes,  meminit  &  Jovi- 
niani ;  quos  omnes  licet  fidei  Chriftianae 
profeflionis  amore  baltea  depofuifle  tra- 
dat ;  nequaquam  tamen  militiae  gradu  pri- 
vatos  efle  afhrmat,  cum  de  iifdem  addit: 
Valmtinianum  atque  Valentem  minime  Im- 
perator  JulianuT ,  quontam  eor  talei  ejfe 
hominer  tntelligeret  ,  qualer  Reipubl.  plu- 
rimum  pojfent  commodare ,  de  militarts  ho- 
norir  gradu  dejecit ;  quemadmodum  neque 
Jovianuniy  qui  illi  fuccejfit  tn  Imperio, 
Haec  Socrates ;  cui  potius  aflentimur,  de 
Joviano  prsfertim,  quem  conftat  una_» 
cum  ipfo  Juliano  in  expeditione  adver- 

fus 

litenem  Armeniae.  Prafterea  Socrates  Iib.4.  cap. 
I.  inquit  ,  etfi  Valentinianus  cum  fratre  Valen- 
te  cingtilum  militare  deponere  maluiffet  ,  quarrt 
Fidem  Chriftianam  ejurare ,  attamen  Julianum 
neutrum  dignitate  privafie ,  eo  quod  utrumque 
utilem  Reipublica:  intelligeret .  Qua  in  re  So- 
crates  difTcntit  aPhiloftorgio  ,  Theodorero  &  So- 
zomeno . 


Valenti- 
niani  , 
Valentis  y 
&  Joviani 
confeffio  ■ 


(e)  Sozom. 
lib.6.  c.6, 


XXXVIII. 

(f) 

Socrat 

/.J 

c-9. 

(g) 

Socrat 

/.4. 

Cl, 

Cum   Critice  Pagii  - 


55 


Christi 

3<52. 


LlBERII    PAP. 


II. 


JULIANI    IMP. 

2. 


(a)  Sozcm 
1.6.  c.6. 


XXXIX. 

(b)  Sozom, 
1.  J,  f.4, 

Maris    E- 
pifcopus 
quid  in_ 
Julianum. 


(r)  Sorow 
1,4.  f.13. 

f</)  Socrat. 
i.i.    <".}$. 

XL. 


(0  ^»;- 
niian. 

I1b.11. 


(/)  G«j. 
Naz..  »r«r, 
1. contr. 
JuliM, 


fus  Perfas  militafle  :  quod  vero  fpeclatad 
Valentinianum  atque  Valentem  ,  fecus , 
utpote  quos  Sozomenus  etiam  tradat  (  a) 
exulafle  ea  de  caufa  Melaetini  Armeniae 
civitatis ;  folutos  autem  ab  exilio  ab  ip- 
fo  Joviano  Imperatore  ,  atque  ipfo  extin- 
cto  aflumpfifle  Imperium  ,  Nicaeam  antea 
revocatos .  Hallucinatus  tamen  in  eo  vi- 
detur  efle  Sozomenus ,  cum  ait  haec  con- 
tigifle  in  Gallia:  nam  ibi  dum  fuit  Ju- 
lianus,  femper  Chriftianum  praefetuliffe, 
fuperius  fatis  perfpicue  demonftratum  eft  : 
verum  haec  omnia  Conftantinopoli  ad  ae- 
dem  Fortunae  facta  efle ,  reliqui  xque  con- 
fentiunt. 

Quid  autem  in  Julianum  Fortunat  facri- 
ficantem  dixerit  Epifcopus  Chalcedonen- 
fis,  idem  auctor  docethis  verbis  (b)  :  Fe- 
runt ,  Marin  Chahedonis  Epifcopum  eidem 
Juliano  Conjlantinopoli  Fortun*  facrifican- 
ti  accejpjfe ;  palam^  ut  impium^  contume- 
liir  affecijfe;  artov,  idejl ,  averfum  a  Deoy 
&  defertorem  fidei  appellafie  :  Julianum 
autem  eifolam  ccecitatem  probri  loco  obje- 
cijfe:  venerat  enimy  utpote  fenex  >  &  fuf- 
fufione  oculorum  laborans ,  alterius  manit 
dutlus  .  Sed  ubi  irridere  etiam ,  &  in  Cbri- 
Jium  ,  ut  folet ,  blafphemiam  loqui  ccepit  , 
dicereque  Julianus :  Kon  te  CaliUus  tuus 
fanabit ;  Marin  refpondijfe:  At  ego  gra- 
tiam  Deo  meo  babeo ,  quod  ccecus  fum  ,  ne 
te ,  qui  a  pietate  exctderis  oculis  afpiciam . 
Imperatorem  vero ,  nullo  dato  refponfo  ,  eum 
prateritjie  :  putajfe  enim  eo  patlo  religio- 
ttem  Gentium  multo-  magis  roboraturum , 
fi  fe  populo  Chrifliano ,  prceter  omnium  ex- 
feclationem ,  pattentem  &■  manfuetum  ofien- 
deret .  Haec  Sozomenus  .  At  egregium  fe- 
nis  facinus  obfcuratur  Ariana  ipfius  pro- 
feffione:  etenim  licet  ipfe  recantarit  cum 
Arianis  csteris  in  Nicaeno  Concilio  pali- 
nodiam  ;  tamen  una  cum  iifdem  poftea_.. 
factus  eft  (  ut  fuis  Iocis  tertio  Annalium 
tomo  faepius  diximus  )  illius  haerefis  de- 
fenfor  acerrimus ,  inhaerens  Arianorum.» 
parti  illi  deterrimae,  cujus  princeps  erat 
Acacius  ;  id  quidem  etiam  ex  eodem  So- 
zomeno  (  c  )  atque  Socrate  (  d  )  conftat . 
Quod  vero  fpeclat  ad  patientiam  ac 
manfuetudinem  Juliani,  quam  ait  Sozo- 
menus  ad  illecebram  impietatis  plurimum 
afTectafie  ;  in  eandem  fententiam  Ammia- 
nus  (  e)  plura  adducit,  quae  fuo  loco  re- 
laturi  furuus .  Verum  adulatum  eum  efle 
Principi  potius,  quam  (  quod  decebat  fin- 
cerum  hiftoricum  )  purae  confuluifle  veri- 
tati  ,  fatis  perfpicuum  reddit  quod  de  hoc 
fcribit  Gregorius  Nazianzenus  (/),  qui 
hominem  Athenis  probe  cognitun  habuit ; 
&  quae  a  fratre  fuo  Caefario  aliifque  ac- 
cepit ,  fumma  fide  confcripfit ;  apponam 
hic  ejus  verba  :  Quemadmodumy  inquit  , 
JEtnteum  ignem  narrant  JEtnce  radtcibus 
abfcondi  ,  inferne  exundantem ,  violenter- 
que  retentum  atque  comprejfum  >  five  boc 


aliud  quidpiam  efl ,  five  anhelitus  excru- 
ciati  gtgantis  (  utitur  enim  ea  de  gigan- 
te  fabula  Gregorius  ,  quod  comparationi  , 
quam  texit  de  Juliano,  probe  conveniat  ) 
de  more  quidem  horrendum  quemdam  fenum 
ex  ima  parte  edere^  fumumque  propinqui 
mali  indicem  vertice  fuo  evomere  ;  quod  fi 
forte  exuberantior  fuerit ,  nec  jam  vi  ttl- 
la  rettneri   queat ,  tum  vero  fintbus  fuis 
afiu  vehementi  extrufum  ,  furfumque  ten- 
dtntem  ,  ac  fupra  foramina  fua  feje  ejfun- 
dentem  ,  nonnullas  quoque  fubjacentis  ter- 
rce  partes  incredibili  illo  &  horribili  Jluxu 
pervaftare  :  Eodem  quoque  modo   illum-.  , 
Julianum  fcilicet^  reperire  licet  ;  aliquan-  Juliani 
tifper  quidem  fibi  ipfi  imperantem  ,  ac  fo-  pnccps 
pbiftici  edifti  impoftura.  res  noftras  gra-  furor- 
vibus  incommodts  afficientem  ;    caterum  fi 
quando  irx  impotentta  exuberantior  eftet ; 
tum  ne  animi  quidem  perverfitatem   preme- 
re ,  teclamque  babere  pojfe  ,  verum  adver- 
fus  pium  divinumque  ordinem  noftrum  nu- 
da  &  aperta  perfecutione  grajfari .   [7*  e- 
ttim   edtfta  adverfus  eedes  facras  tum  ptt- 
blice  propofita ,  tum  privatim  expleta,    & 
donariorum  ac  pecuniarum  deprxdationem-. 
non  magis  ab  imptetate  ,  quam  ab  avari- 
tia  manantem  ,  &  fupellefttlis  facrte  di- 
repttonem  profanis  manibus  indigne  contu- 
meliofeque   trattatee  prxteream ;   ut  etiam 
fileam  &  prcefules  &  Jubditos>  qui  pro  his 
rebus  extrabebantur , gravijjimeque  torque- 
bantttr ;   ut    prceteream  columnas   cruoris 
plenas  ,    horum  mantbus  atque  complexu  , 
dum  virgts  conciderentur,  per  orbem  cin- 
(las ;   ut   etiam  fagittarios  per   regiones 
&  urbes  difcurrentes  ,  atque  ipfo  etiam  E- 
diclorum    auftore  acriores  &  immaniores 
(  quo  nos  videlicet  pro  Perfis  ,  &  Scythis  , 
aliifque  barbaris  ,   fubjugaret  )  ut  hxc  0- 
mnia  prcetermittam :  Eccui  ignota  eft  Ale- 
xandrinorum  crudelitas ,  qui  prxter  mul- 
ta   alia ,   quce  adverfus  nos    defignarunt , 
Vtcentia  temporis  immodice  ufi,    plebs  e- 
tiam   alioqut  turbulenta  &  furiofay    hoc 
quoque   impietattbus  fuis    adjecijfe  ferun- 
tur ,  ut  facrofantfum  templum  nojirum  du- 
plici  cruore  implerent ,    viflimarum  ,   & 
hominum  ;  idque  Imperatorii  cujufdam  Phi- 
lofophi  dutlu  atque    aufpicio   perpetrajfe 
(  Pythiodorus  is  erat  )  ab  hts  tantum  fa- 
cinoribus  nominis  famam  confecuti  ?  Eccui 
feditiofa  Heliopolitarum  coitio  incognitOL. 
eft  ?  Eccui  Gazntorum  immanis  audacia  ? 
qui  apud  eum  in  admiratione  &  honorz_, 
erant ,  fiquidem  ipfius  magnificentiam   lu- 
culenter  experti  funt :  Eccui  Arethufiorum 
furor  ,  prius  qutdem  obfcurorum  ,  cceterum 
ab   eo  tempore  admodum  etiam   clarorum 
atque  infignium  occuhus   latet  ?    &c.  At 
haec  fingula  ab  ipfo  Gregorio  adeo  brevi- 
ter  tacta  potius  ,  quam  recenfita ,  ut  fufius 
prout  gefta  funt  enarrentur,  jure  exigi- 
tur  ;  agemus  de  fingulis  inferius,  fecun- 
dum  ordinera  temporura  .  Vcrum  quid  rur- 

fum 


5* 


Annales  Ecclefiafticr  Baronii 


CdRISTI 

362. 


LlBERII   PAP. 
II» 


JlJLIANI  ImP« 


2. 


XLI. 

(a)Cregor. 
Naz..  orat. 
2.  injul. 


Qualisju- 
Jianus  in 
audiendo 
&    judi- 
cando . 


(b)  Neflar. 
orat.  apud 
Lipom. 

tom.$. 


XLIT. 


fum  poft  multa  fuperaddat  de  Juliani  prae- 
cipiti  iracundia  atque  infano  furore ,  ad 
fugillandam  affe&atam  interdum  ab  eo 
philofophicam  patientiam ,  hic  in  medium 
adducamus. 

Gregorius  igitur  haec  de  eo  per  ironiam 
(  a  )  :  Illud  vero  an  non  in  philofophi  hujus 
doclrina  laudabile,  quod  adeo  ab  ira  a- 
lienus  ,  animique  perturbationibus  /uperior 
erat ,  Vrincipumque  eorum  Jimilis  ,  qui  con- 
Jlantite  tranquillitatifque  laude  aliquando 
fioruerunt ,  nec  etiam  Ji  quid  moleflia    i- 
pjis  accidiffet  ,  vultum  tamen  quicquam  im- 
mutarunt ,  atque   ullum  commoti  animi  Ji- 
gnum  dederunt  t    ut  quod  Judicis   munere 
fungens  ,  aulam  clamoribus  ac  pedumflre- 
pitibus  implerety  non  aliter  ac  Ji  ipfe  in- 
juria  &  damno  affeftus  effet  ,  ac  non  aliis 
potius  hoec   patientibus   fuccurreret ,  «e_» 
oratione  quidem   compleili   velimus.   Hoc 
autem  eccui  ex  omnibus  ignotum  efl  ,  quod 
multos  etiam  e  ruflicioribus ,  qui  ad  eum 
accedebant)  ut  eorum  qux  homines  ab  Im- 
peratore  petere  ,  prectbufque   poflulare  ac 
contendere  folent  ,  aliquid  confequerentur  , 
ita  multabat  palam  pugno  feriens  ,  calci- 
bufque  petens  ,  ut   praclare    fecum  atlum 
■putarent  qui  atrocius  aliquid  non    pertu- 
Uffent  ?  Haec  Gregorius  ad  fugillationem 
oftentatae,    &  praedicatae  ab  Ethnicis  pa- 
tientiae  Juliani  ,  quod  foleat  omne  fuca- 
tnm  nequaquam  diutius  perdurare,    &  af- 
fe<5tatum  atque  ad   fallendum  compofitum 
minime  fieri  diuturnum  .  Praeter  hxc  enim 
quae   obiter  a   Gregorio  Nazianzeno    de 
Juliani  furore  &  immanitate  difta  funt  ; 
Neclarius  (6)  quoque  Epifcopus  Conftan- 
tinopolitanus  ,  ea  oratione  quam    habuit 
in  exordio  Quadragefimalis  jejunii,   dete- 
ftatus   tyranni  faevitiam    recenfet  illata_» 
ejus   voluntate  in  Chriftianos  cruciamen- 
ta ,  &  crudeliflimas  neces  ,   nempe  ven. 
tris  &  vifcerum  fecliones ,    virginum  pu- 
blicas  verberationes ,   oculorum  effoffio- 
nes,  dentium  ejecViones ,  linguarum  &  ma- 
nuum  praecifiones,  tibiarum  confracViones, 
cxcogiratas  &  adhibitas  craticulas  ,  lebe- 
tes,fubulas,  fartagines,  &  alia  genera 
cruciamentorum  recenti  ufu  iterum  inno- 
vata  ;  ita  tamen  (quod  fepius  diximus  ) 
hujufmodi   in  Chriftianos   fupplicia  adhi- 
beantur,   ut   alia  quavis  potius  ,  quam_, 
pietatis  caufa  ,  ab  eodem  &  ejus  Praefidi- 
bus  ingeri    fingerentur. 

Porro  qui  adeo  immaniter  in  Chriftia- 
nos ,  aliis  praetenfis  caufis ,  clanculum  fae- 
vjebat  ;  artes  praeterea  varias  excogita- 
vit ,  quibus  poffet  in  iis  quae  foris  effent , 
populum,  invitum  licet,  abfque  publicis 
quaeftionibus ,  idololatriae  reddere  obfe- 
quentem  .  Nam  cum  primum  (  ut  di<5tum 
eft  )  in  erogatione  publici  donativi ,  thu- 
ris  oblatione  fidem  totius  exercitus  ex- 
ploraffet ;  nova  quadam  excogitata  nequi- 
tia,  univerfae  Conftantinopolitanse  urbis 


populum  aggreditur  pertentare :  quidnam       _xfflf 
hoc  fuerit,  idem  qui  fupra  Neclarius  (c)  apud  Ufi 
egregie   litteris  commendavit ;  licet  ejus  tom.%,  ex 
orationem  ab  aliquo  ex  Graecorum  recen-  Metapbr. 
tioribus  depravatam  effe  ,  facile  exiftima-  die  17. 
rim,  quod  Epifcopus  Conltantinopolita-  Fehr* 
nus  ,  Patriarcha  diftus  habeatur  ,  eidem- 
que  per  vifum   apparuiffe  dicatur  Theo- 
dorus  martyr,  commonuiffeque  eum  do  Julianus 
infidiis  Juliani:   quam  quidem  apparitio-  dolo  agit 
nem  cuipiam  alii  potius ,  quam  Epifcopo  ^™^°°* 
faftam  effe  putamus,  quod  Eudoxius  tunc    0iitanjs< 
praeeffet  Ecclefiae   Conftantinopolitanae   , 
haereticorum  omnium  fceleftiffimus .  Res 
cutem  fic  fe  habuit .  Aufpicantibus  Chri- 
ftianis  confueto  animi  ardore  folemne  je- 
junium  Quadragefimae ,  averfantibufque_» 
magis  ac  magis  Juliani  impietatem,  con- 
trariifque  ftudiis  exhibere  fe  in  omnibus 
Chriftianos  elaborantibus  ;   exacerbatus  i- 
pfe  nonnihil  propenfioribus  ipforum  offi- 
ciis ,  dolofum  hujufcemodi  confilium  iniit , 
confcio  &  adminiftro  urbis  Praefe&o  The- 
miftio. 

Cunfta  cibaria ,  quae  venum  publice  in     XLLII. 
foris  exponi  folerent  ,  facrificiis  diis  im- 
molatis  infecit  ac  polluit,   ut  fic   illi  o- 
tnnes  cibis  cogerentur  vefci  immolatitiis, 
nifi  fame   confici   penitus  vellent.  Cum 
oraculo  Theodori  martyris,  quonam  modo 
confulendum  effet  fidelibus  fame  pericli- 
tantibus  ,   fuit  divinitus   demonftratum, 
nempe  ut  tunc  loco  panis  ,  cocto  omnes 
frumento  uterentur  in  cibum  .  Tunc  eni- 
tuit  Chriftianorum,  qui  ditiores   effent, 
charitas  erga  egenos  :  qui ,  ne    pauperi- 
bus   pateret    occafio  idolothytis   illis   pu- 
blice  expofitis    neceffitate  vefcendi ,  co- 
clum  frumentum  funt  omnibus  largiter  im- 
pertiti :   quod    illi  tanquam  a   martyrc_» 
Theodoro   collatum  religiofe    fumpfere  ; 
idque    per    totam   hebdomadam    illam_,. 
Quando  Julianus   defperans  penitus  per- 
ficere  poffe,  quae  tot  diebus   fruftra  ten- 
taffet  ;  cibos  puros  abfque  aliqua  labi-. 
contaclos  in  foris ,  ut  antea  ,  apponi  juf- 
fit,  jam  Chriftianornm  continentia  viclus, 
atque  conftantia .  Placuit  vero  fidelibus, 
ut  tam  gloriofe  de  Apoftatae  impietate_* 
parta  vicloria  perpetuis  monumentis  con- 
fignata  dimanaret  ad  pofteros ,  nimirum  ut 
in  honorem  martyris  Theodori,  anniver- 
faria  die,  cives  Conftantinopolitani    co- 
flum  frumentum  erogarent  in  pauperes  . 
Quod  autem  ha?c  ipfa  defcribens  incertus 
aucfor  addiderit,  eadem  Antiochi»  facla 
effe  ,  certo  certius    erraffe  conftat :    nam 
cum  ifta  de  loco  Neclarii  tertimonio  ful- 
ciantur ;  ea  item  potiffima  ratione  men- 
dacii  auclor  redarguitur,  quod  cum  haec 
Quadragefimae   tempore  contigiffe   ipfe_/ 
aeque  confentiat,  Conftantinopoli  potius 
quam  Antiochiae  id  a&um  conftat.  Nam 
cum  Zofimus  (  d  )  auftor  fit ,  Julianum  (d)  Zojim. 
decem  integros  menf«s   Conftantinopoii  ^3» 

com- 


Cum  Critice  Pagii. 


57 


Christi 
362. 


LiBERrr   Pap. 


11. 


JULIANI    IMP. 
2. 


(tj   Suid. 
Verbo  jxi- 


r»  ^«.w.  commoratum  efle,  certuinque  pariter  ha- 

Hb.zi.       beatur  ex  Ammiano  (  a  )  (  quod  dictum  eft 

anno  fuperiori  )  tertio  Id.   Decembris  i- 

pfum  ingreflumefle  Conftantinopolim:  af- 

tirmare  necefle  eft  ,  ibidem  eum  egifle  uf- 

que   ad  tertium   Idus  Octobris  ;   quod  & 

confirmant  data  Conftantinopoli  nonnulla 

ejufdem  Imperatoris  refcripta .  Addit  Sui- 

das  (  b  )  ,  a  Juliano  terra  obrutum   San- 

ftiflimum  Crucis  fignum  ,  quod  Conftanti- 

nus  fclicitatis  urbis  illius  fignificanda?  cau- 

fa,  in  capite  ejufdem  urbis  fimulacri  ex- 

culpferat  :  fic  namque   impius,  ne  fcili- 

cet  Chrifti  virtuti  tribueretur  gloria  am- 

pliflimae  civitatis  . 

XLIV.        Cseterum  quod  Conflantinopoli  natus  ef- 

fet  ,  erga  concives  fuos  univerfos  Y.0^u.'c 

videri  munificus  ,  adeo  ut  a  privilegiis  il- 

lis  conceflis  excludi  noluerit  Chriftianos; 

quod  &  refcriptum  ab  eo  ad  cives  datum 

plane  fignificat ;  eft  vero  ejus  titulus:jw- 

iianus  Byzantiis  :  fic  enim  ,  quod  maluit 

in   odium  Conftantini  civitatem  illam  ve- 

teri  nomine  quam  Conftantinopolim  nomi- 

(c)julixn.  nari.  Refcriptum  autem  fic  fe  habet(c). 

epifl.  11.  Senatores  omnes  vobis  reddimus  9&Pa- 

ad  Byzan,  jroclos ,  five  in  Galilaorum  religionem  fe 

dederint  ,  five  aliud  quidvis  egerint  ,   ut 

curiam  ejfugiant ;  extra  eos ,  qui  in  urbe 

frimaria  publico  munere  prxfuerunt.  Hcec 

ipfe . 

Comrnoratus  Julianus  Conftantinopoli 
ad  decem  (  ut  dictum  eft)  menfes  ,  Antio- 
chiam  profecturus,  tranfgreflus  fretum., 
(  inquit  Ammianus  d)  Chalcedonem  ex 
adverfo  littore  pofitam  venit.  Ubi  nactus 
Legatos  a  Rege  Perfarum  miflbs  ,  quid 
in  eos  contra  jus  gentium  Julianus  ege- 
rir,  Nicephorus  (e)  paucis  his  narrat : 
Affixit  quoque  Oratores  Perfas ,  qui  ad 
eum  Chalcedonem  venerant ,  Manuel ,  Sa- 
bel ,  &  Ifmael,  propterea  quod  Chriftia- 
nam  colerent  religionem ;  neque  in  eis  Le- 
gatorum  jus>  contra  receptum  omnium  gen- 
tium  morem ,  violare  eji  veritus  •  Haec 
ipfe  • 

Ann,  Eccl.  Tom,  V» 

PAGIUS       Ad  mim.  XLIV.  Julianus ,  cum  oclo  ferme  men- 

IV.       itbus  Conftantinopoli    egiffet,    eamque   maximis 

Julianus     incrementis  fulfiffet ,  quod  Ammianus  lib.  %i,  & 

Antiocbi-    Zofimus  pag.  713.  fcribunt ,    Antiochiam  tendens 

am  vcnit .  Per  Chakedonem  ,  Libyffam  &  Nicomediam  trans- 

fit  ,    tefte  Ammiano   ibidem .  Et  fic  in    Bithy- 

nia  egit,  de  qua  Juliani  in  Bithynia  mora  ,& 

Libanius   epiftola  ad   Sopatrum  ix.  libri   primi , 

&  Julianus  ipfe  epift.  40.  &  LexS.  CodicisTheod. 

J)e   erogationc   milittris   annont  ,    Kal.  Aug.  data  , 

fidem  faciunt.J«//'«»«/  Nicomedia  digreffus ,  per 

Nicaeam  ,  Ancyram  ,   Peflinnnta    Phrygiae  ,  Py- 

Ias,  Tarium  Cilicia.  ,  Antiochiam  tar.dem  venit, 

ut    docet   Marcellinus    lib.  11.  his  Coff.  &    Li- 

banius  in  Orat.  funebri    in  Juliani   obitum  pag. 

254.  &  155.  Ingreffus  autem  Julianus  Antiochiam 

menfe  Julio  extremo  ,   ut  indicant    variar  Leges 

ab  eo  data_  ;  quod  &  ex  Ammiano  colligere  eft  , 

qui  ait  Julianum  Antiochiam   ingreffum  per  Ado- 

tiin  &  Adonicos  luttu: ,  ut  Macrobius  docet  lib. 


(d)    Amm, 
iib.it. 

Quid  Ju- 
Jianus 
Chalcedo- 
ne. 

W  Ni- 

ceph.  l.io. 
c.n. 


Ji.liai.us 

quando 

Conftan- 

tinopoli 

difceffe- 

rit . 


Poiro  hos  ignominia  ab  eoarTeclos  ,  aN 
que  neci  traditos  efle  ,  eorum  martyrii  A- 
°^a  (/)  fignificant  ;  fed  quod  ab  Alemun-  (/)  mc 
daro  Rege  miflbs  perperam  habent,  cum  taphr,  die 
conftet  hoc  tempore  Perfis  praefuifle  Sa-  \i-Jun. 
porem  ,  plane  a  veritate  difTcntiunt.  Dum 
vero  capitali  fupplicio  eos  atfeciife  Julia- 
nus  dicitur,  ea  caufa  affertur,  quod  in- 
vitati  ad  facrificium ,  magnis  animis  re- 
nuerunt;  in  eos  enim  tamquam  impios  % 
&  contemptores  Perfarum  numinum  nem- 
peSolis,  Lunae,  &  Ignis ,  quafi  vindex 
legum  Perfarum  ,  juflit  animadverti .  Ho- 
rum  autem  memoria  in  publicos  indices 
relata,  decimafeptima  Junii ,  qualibet  an- 
ni  periodo,  tam  apud  Graecos  ,  quam  La- 
tinos  in  Ecclefia  celebratur  .  f^,  Sed  quod 
diclum  eft  ufque  ad  tertium  Idus  Oclobris 
Julianum  manfifle  Conftantinopoli :  dicen- 
dum  eft,  non  ultimae  inde  migrationis  tem- 
pore  hos  Chalcedone  effe  paffos,  fed  an- 
te,  cum  contigit  Julianum  illuc  tam  pro- 
pinquum  locum  animi  caufa  eife  profeclum, 
ut  omnes  confueverunt  Imperatores,  & 
alii  Conitantinopoli  commorantes.  C_ete- 
rum  quod  ad  tempus  fpeclat  migrationis 
Juliani  Conftantinopoli,  ex  AmmianoZo- 
fimus  mendacii  redarguitur,  dum  ait  de- 
cem  illic  menfes  manfiife ,  ac  proinde  non 
ante  tertium  Idus  Oclobr.  Julianum  Con- 
ftantinopoli  recefliflb  ,  quem  jam  ante__> 
illud  tempus  ,  Antiochiam  perveniffe  i- 
dem  Ammianus  oft^ndit  ,  dum  poftquam 
illic  Julianus  aliquandiu  commoratus  ef- 
fet,  Daphniticum  templum  illud  famofif- 
fimum  conflagrafle  teftatur  vigefimafe- 
cunda  menfis  Oclobris  .  Csterum  eum- 
dem  Julianum  recedentem  Conftantinopo- 
li ,  venturum  Antiochiam  ,  in  ipfo  iti- 
nere  pluribus  in  Iocis  aliquantifper  fub- 
ftitifle  dum  oftendit ,  aeque  demonftrat 
longe  impoflibile  ,  quod  ex  Zofimo  infer- 
tur,  ut  non  receflerit  Conftantinopoli  an- 
te  tertium  Idus  Oclobris ,  dum  vult  illic 
menfibus  decem  manfifle.  ^$ 

Poji  hmc  vero  Julianus  cum  Chalcedone     XLV. 

H  re- 

I.  Saturnalium  cap.  21.  Quod  fane  in  extre- 
mum  Julium  menfem  incidit :  quo  dies  jam  im- 
minuti  retfe  apparent ,  poft  diem  VI.  Kal.  Au- 
guftarum,  quo  breviilima  nox  ,  ut  eft  in,  viteri 
Kalendario  Aftronomico ,  feu  Solftitium  vulga- 
re  ,  quod  incidit  in  XVI.  Kal.  Aug.  Qiiare  Hie- 
ronymi  ,  vel  Librarii  ejus  error  eft  in  cap.  8. 
Ezechielis ,  qui  menii  Junio  id  adfcribit .  Ha_c 
Gothofredus  in  Chronologia  Codicis  Theod.  qur 
Leges  a  Juliano  Autiochiae  conftituto  datas  po- 
ftea  explicat .  Per  Nicacam  in  Galatiam  venit  Ju- 
lianus,  &  Ca?faream  Cappadociae  divertit.  Fal- 
litur  autem  Sozomenus  lib.  j.  cap.  4.  quandoait, 
eam  urbem ,  Mazacam  antea  diiflam  ,  Cxfaris  no- 
mine  a  Claudio  Imp.donatam  effe ,  eoque  a  Ju- 
liano  privatam  .  Nam  Mnzxca  Ctfarea  a  Tiberio 
Aug.  appellata  ,  ut  docet  Eufebius  in  Chronico. 

Ad  num.  XLV.  &  feqq.  S.  Amphilochius  in  Vi-        yt 
ta  Bafilii  M.  ait  ,  hunc  Sancluin  cum  fociis    Ju- 
liajio  Imperatori  obviam  proceffiffe  ,  cum  c*fa- 

ream 


58 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362, 


LlBERII    PAP. 

II. 


JULIANI  IMP. 
2. 


f»  ttwn. 
lib.iz. 

Adventus 
JuJiani 
Nicome- 
diam . 

*  regia  . 


(b)  Sozom, 
/.5;.  c.q. 

XLVI. 


receffffet  (  inquit  Ammianus  a)  Kicome- 
diam  venit ,  urbem  antehac  inclytam^  ita 
magnis  retro  Principum  amplificatam  im- 
penfis  ,  ut  cedium  multitudtne  privatarum 
&  publicarum  recle  nofcentibus  regio  * 
qttxdam  urbis  ceflimaretur  ceternce  ;  cujui 
mcenia  cum  vidiffet  in  favillas  miferabi- 
les  conctdiffe ,  angorem  animi  tacitis  fie- 
tibus  indicans  ,  pigriori  gradu  pergebat  ad 
Kegiam;  hoc  niaxime  cerumnis  ejus  illa- 
chrymans  ,  quod  ordo  fquallens  occurrit  pa- 
pu/i  nimium  quantum  ante  hac  florentifii- 
mus .  Et  agnofcebat  quofdam  ibidem  ab 
Eufebio  educatos  Epifcopo  ,  quem  genere 
Inngius  contingebat ;  nempe  materno  .  At 
divinae  plane  vindicfts  (  quod  tertio  di- 
ximustomo)  de  impietate  ibi  coalita  hae- 
refis  Arianae  ,  exemplum  extitit  Nicome- 
dia  ,  in  qua  &  nunc  Zeno  martvrio  coro- 
natur.  Profequitur  Ammianus  Juliani  iter 
per  Nicaeam  in  Galatiam  .  Sed  antequam 
res  ibi  ab  illo  geftas  recenfeamus  ;  quid 
de  his  temporibus  ab  eo  a#um  fit  Caefa- 
reae  in  Cappadocia  ,  narrareaggrediamur  ; 
id  enim  his  verbis  pofteris  tradidit  So/o- 
menus  (  b  ) ; 

Sub  idem  tempuslmperator  ifle  Ctefaream^ 
ad  montem  Argeum  fitam  ,  urbem  amplam  , 
locupletem ,  regionis  Cappadocice  prima- 
riam  ex  numero  civitatum  de/evit,  &  Ccefa- 
ris  privavtt  nomtne  ;  quod  quidem  nomen> 
regnante  Claudto  ,  cum  Mazaca  jam  ante 
appellata  fuiffet  ,  obtinuerat .  Kam  contra 
ctves  ejus  civitatis  dudum  graviffimum  0- 
dium  conceperat ,  tum  quod  omnes  fidem 
Chriflianam  profiterentur ,  tum  quod  olim 
fana  Jovis  urbis  patroni ,  &  patrti  Apol. 
linis  dirutffent ;  quin  etiam  univerfce  ci- 
vttati  graviter  fuccenfuit ,  iratufque  efl  , 
quod  templum  Eortunce  ,  quod  folum  eo  re- 
gnante  fupererat  ,  a  Chrtflianis  everfum 
effet ;  atque  Gentiles,  qui  m  ea  urbe  pauci 
numero  erant  ,  valde  incufavit ,  quod  non 
illud  factnus  ttlti  fuiffent  ';  &fl  forte  cala- 
mitatis  aliquid  tdeofubeundum  ejfet ,  quod 
tton  /tbentibus  animts  pro  Eortuna  fubiif- 
fent  .  Omnes  praterea  opes ,  omnemque  pe- 
cuniam  Ecc/efiarum  tum  in  Ccefarea ,  tum 
tn  confintbus  ejus  pofitarum,  diligenter 
'Oefiigart  ,  atque  in  medium  afferri  atque 
flatim  trecentas  libras  auri  cerario  publi- 
co  fo/vi  ;  &  clericos  omnes  in  numerum^. 
militum ,  qui  Prcefetto  illius  regionis  pa- 


PAGIUS    re?r"  venit  j   u*  videre  elt  cap.  8.  &  9.  ejufdem 

Vitae  ,   qua;  fpuria  ,  fuppofititiaque   creditur  Ba- 

S.  Bafilius  ronio,  Bellarmino  ,  aliifque  Viris  eruditis ,    quod 

Ecclejiam    Plura  continere   videatur  ,  qua;   veritati   Hiftori- 

Cafareen-    cx    repuguant  .    Et   quidem    in  locis   citatis  agi- 

femregit.  ™r  dc  Bafilio  ,   quafi  tunc  fuifiet  Ecclefiae   C*fa- 

rienfis  Epifcopus:    imo  eodem  capite  nono   Liba- 

riius  Juliani   Quarftor  dicitur  genihts    Pontificis, 

nempe   Bafilii  ,  aAvohitus .   Sed  ,    ut   recle  Com- 

btfifius    in   Notis   ad   eam  Vitam  ,  non  mirum  ita 

vocari    ab  Amphilochio   Bafilinm  ,    Cum   fub  Ju- 

liani   adventum  ad  urbem    Cscfaream  jam  Pra:- 


Qiiid  Ju- 
li.uuis  in 
Cjefarieiv 

fts . 


rebant ,  adfcribi  juffit  ;  qu<e  res  &  pluri- 
mum  fumptus  requtrtt ,  &  in  exerctttbus 
Romants  magnn  probro  ducitur  .  Itemque 
multitudinem  Chriflianonim  una  cum  uxo- 
ribus  &  liberis  cen/eri ,  &  non  aliter  at- 
que  in  pagis  fieri  folet ,  tributa  penfitare 
mandavit .  Atque  cum  jureiurando  mina- 
tus  efl,  neque  ab  ira  fe ,  neque  ab  affltgen- 
da  civitate  temperaturum  ,  neque  permif- 
furum  Galtlcets  (  fic  enim  per  contumeltam 
Chnfiianos  appellare  folebat  )  capiti  fka 
cervtcibus  retinere  ,  nifi  delubra  idolorum 
quam  primum  de  integro  extruerent .  Cu- 
jus  minx  fortaffe  re  ipfa  impletce  fuiffent , 
nifi  celerius  ipfe  e  vita  migraffet .  Hcec 
Sozomenus  .  XLVir. 

Laudatur  a  Gregorio  Nazianzeno    Cse- 
farienfium  animi  magnitudo ,  quod  eo  tem- 
pore,  quo  Gentilium    res   florerent ,    & 
templa  ubique  aperirentur  &  inftauraren- 
tur  collapfa  ;  ipfi  tunc  impetu  faclo  ,  quod 
reliquum  fuerat  Fortun.e  delubrum    fue- 
rint  demoliti;  etenim  Julianum  irridens ,  . 
haec  ait  (  c  )  :    Kam   quce  in  Ccefiartenfes  ^JZ,.^f, 
noflros  admtfit ,   hos  ,  inquam ,  animi  ma-  \,in]ul. 
gnttudine  ,  flagrantique  erga  pietatem  flu- 
dio  pratfiantes ,  ittt  ab  eo  jattatos  ,  conttt- 
meliofeque  vexatos  ,  fortaffe    ne  obiicer<_, 
quidem  cequum  fuertt .  Etenim  jufla  indi- 
gnattone  fuccenfus     ob   Eortunam   meltorts 
fortunce  tempore  infor'unatam  ,   calawtta- 
teqtte  opprefiam  ,  ad  hanc  ultionem progrefi- 
fus  effe  vtdebatur  ;  quandoquidem  tniufli- 
ttce  dominanti  nonnthil   concedendum   efl  • 
At   vero  quis  efl   nefcius ,   cum  promifcua. 
plebs  furenter  in  Chrtflianos  impetum  fe- 
cijfet ,    multaque  cxde  perpetrata  ,  p/ura^. 
ettam    comminaretur  ;    gentis   Prcefecfum^ 
quoniam  media  via  inter  temporis  tyranni- 
dem   &  leges   incedens    ( ut   enim   tempori 
ferviendum  putabit  ,  ita  etiam  leges  quo- 
que  medtocriter  verebafur  )    multis  Chrt- 
fltanorum   abduttis,  de   nonnullts  etiam—. 
Genttltbus  fuppltcium  fumpfijfet ,  orta  pofl 
occafione ,     ad  Imperatorem    duflum   effe  , 
ac  prcefefilura  ignomtntofe  abdicatum^  bu+ 
jus  rei  iudtcium  fubttjfe  ;  cumque  fe  legi- 
bus  ,  juxta  quas  judtcandi  fibi  provtncia 
commifla  fuerat ,  tueretur  ;  ntbil  proprius 
fafium  effe,  qttam  ut  ad  mortem  reparetur; 
ad  extremum  autem  Imperatoris  clementta. 
extlio  dumtaxat   mulclatum    ejje  ?    Porro 
quam  prxclara  &  humana  fententia  !  Q"'d 

entm 

fulis  partes  ageret ,  ejufdemque  urbis  8t  plebis 
Legationem  paftor  obiret  ,  Epifcopo  vel  abfen- 
te  ,  vel  certe  Jatitante  .  Ditfus  eft  itaque  Ba- 
filius  Pontifex  ab  Amphilochio  ,  quod  omVio, 
munere  &  jurifdiclione  ,  ut  vocant  ,  Pontifex 
efiet.  Quod  confirmari  pofeft  ex  Nicephoro  Iib. 
10.  cap.  ij.  qui  de  e;ufdem  Juliani  per  Cappa- 
dociam  tranfitu  Ioquens  ait  :  rav  *'v  xxTntxibxiot. 
h-xxwiuv  TwrKotfe  Ttwi  iTrtrpoTrUu  i-j^ovro; ,  qu*  ver- 
ba  Interpres  fic  vertit  :  Bnfiiias  qui  eo  femp$rt 
Cappadocix.   Ecclefia;   Epifcopus  curavit  . 

Hxc  verfio  Baronium  in  errorem   induxit ,  ut       VI. 

vi- 


Cum  Critice  Pagii 


59 


XLVIII. 

Qttid  Ju- 
li  .nus  in 
Nazianic 
nos. 


(.1)  Gregor, 
JJ-ft.  orat 
in  funere 
fatris  , 


Christi 
3<52. 


LlBERII    PaP. 
II. 


JULIA.M    IMP. 


tnim  gravc  (  ittquit  juftus  judex ,  minime- 

que  Chrtfttanos  perfequens)Ji  decem  Gali- 

laeos  manus  una  Grcecania  fufiulit  ?  H*c 

vero  an  non  perfpicua  crudelitas  ?  an  non 

ferfecuttonis  edicJum^   &  qttidem  iis  qucz 

publtce  proponuntur ,  multo  exprejjitts   & 

formidolojius?  Quid  enim  intereft  ,  pericu- 

lum  Chriftianis  edicas  atque  promulges ,  an 

fneteferas  te  Chriftianorum  perfecutoribtts 

deledari  ;  magnique  criminis  loco  ducas  , 

moderatione  quadam  uti  ?  Velle  enim  Im- 

peratorisy  Iex  eft  non  fcripta  ,  imperii  & 

potenti*  patrocinio  fubnixa  ,    &  quidem 

fcriptis  legibus  ,  <p<e  potentict  non  fulciun- 

tnr ,  /owpe  firmior  atque  valentior .  Haec 

Gregorius  ,  pluribus  redarguens  eos ,  qui 

a  perfecutoris  nomine  vindicarejulianum 

niterentur,  eo  quod  perfecutionis  adver- 

fus  Chriflianos  minime  promulgaffet  edi- 

cla  ;  ortendens  exemplis  pluribus  &  ratio- 

nibus ,  tum  ex  his  qua?  tunc  per  fuos  a- 

geret ,  tum  quae  meditaretur   perficere , 

f\  per  vitam  licuiffet,  eam  omnium  acer- 

biflimam  dicendam    fore  perfecutionem  . 

Caeterum  quod   fpeflat  ad  leges  ab  ipfo 

Juliano  fancitas  ,  quibus  Chriftiana  reli- 

gio    maxima  effet    detrimenta  paffura  , 

aliafque  fi  datum    fuiffet,    proxime  fan- 

ciendas  ,  paulo  poft  difturi  fumus  .  Pro- 

fequamur  modo  inftitutam    femel  de  re- 

bus  Gefarienfium  orationem  . 

Qui  incenfi  Fortunae  templi  a  Gaefarien- 
fibus  Chriftianis  exaeftuabat  ira  Julianus, 
in  Ecclefias  illas  Chriftianorum ,  quse  e- 
rant  in  Cappadocia  ,  furorem  convertit, 
fagittariis  militibus  in  eas  immiflis;  quibus 
invadentibus  eam  ,  quae  nobiliflime  Na- 
zianzi  nuper  erecla  erat;  illius  Epifcopus  , 
Gregoriiis  norninatus ,  Gregorii  cogno- 
mento  Theologi  pater,  magna  animi  con- 
ftantia  infraclo ,  robore  ,  quamtumlibet 
fumma  feneftute  confeclus,  fortiter  refti- 
tit .  Haec  autem  quomodo  fe  habuerint  , 
ab  ipfo  ejus  filio  Gregorio  (  a)y  qui  prse- 
fens  fuit,  accipiamus;  luculenta  enim  o- 
rationee't  omnia  profecutus  ,  nonnullaque 
prxlocutus  de  impia  ejufmodi  Juliani  per- 
fecutione  fic  ait :  Hunc  porro  ,  nempe  Im- 
peratorem  Apoftatam  ,qui  magisautcon- 
tempfertt ,  aut  opprejjerit  ,  ecquis  tandem 
repcrtetur  ?  At  contemptionis  quidemcum 
multa  alta  figna  proferri  queunt ,  tum  ar- 
gumento  etiam  ejje  pojfunt  fagittarii  illi , 
Ann,  Eccl.  Tom.  V» 


Antequam 
Epifcopus 
ejlct . 


PAGIUS  videre  eft  anno  CCCLXIX.  num.  XLIIT.  Exi- 
ftimavit  enim  docuiffe  Kicephorum  ,  imperante 
Juliano  ,  Bafilium  jam  Caefarea:  Epifcopum  fuif- 
fe  ,  &  tamen  aliud  non  dicit  Nicephorus  ,quam 
quod  in  ejus  Vita  Amphilochius  tradit ,  Bafilium 
fc.  tunc  illius  Ecclefia;  curam  fufcepiffe  .  Quare 
Nicephori  verba  Graeca  fic  vertenda  :  Bafilius  , 
qui  e0  tempore  Cappadocis.  Ecclejiarum  curam  ge- 
rcbat .  Prarterea  Auclor  Chronici  Alex.  fub  fe- 
quentis  annt  CofT.  Juliani  Imp.  morte  narrata 
inqu.it  :  Eadem  porro  notfe  per  notlurnam  fpecicm 
{/tnftijjimus  Eontifex  Bajiljus  Ctjaren  EpiJcopusvU 


eorumqu!  Trafec7us>  quos  in  Ecclefias  no- 
ftras  tmmtferat ,  ut  eas  vel  voluntate  fibi 
adjungcret)  vel  armis  fubigeret.  Nam  cuiu 
plerifque  altis  oppugnatis ,  buc  quoque  cum 
eadem  animi  ferocta  venijfet ,  ac  pro  impe- 
rio  &  poteftate  templumfibi  dedi  juffijfet  ; 
tantum  abfuit ,  ut  quidpiam  eorum  qu*e  cu- 
piebat ,  perficeret ,  ttt  nifi  patri  mco  vel 
fuopte  con/tlto,  vel  cujufdam  admonitu  pra- 
tinus  ceffijjet ,  calcibus  etiam  cxfus  difcef- 
furus  fuijfet .  Ita  in  illum  templi  facerdos 
furore  &  zelo  aftuabat . 

Peftem  autem  ,  &  exitium  qua  tandem  XLIX. 
rationc  quifpiam  illi  magis  conflajfe  vide- 
ri  queatt  quam  &  publtce  conjunttis  to- 
tius  popttli  votis  &  orationibus  impium 
fundens  ac  profligans  ,  ac  ne  temporis  qui- 
dem  turbinem  reformidans ,  &  privatim 
adverfus  eum  noclurnam  aciem  opponens , 
hoc  eft  humili  cubitatione  feniles  ,  6*  ro- 
fcidas  carnes  conficiens ,  &  lacrymarum 
fonte  pavimentum  proluens  ,  in  annum  e- 
tiam  ferme  integrum ;  idque  eo  folum,  cui 
res  occulta  perfpeclce  funt ,  arbitro  fa- 
ciens ;  ac  propter  pietatem  ab  oftentatio- 
ne  ,  ficut  jam  diximus  ,  alienam  ,  fedulo 
adnitens ,  ut  nos  ea  res  lateret  ;  atque  o- 
mntno  latuiftet  ,  nifi  ipfe  aliquando  ex  im- 
provifo  cubiculum  ingrejftts  ,  humilifqut_, 
decubitus  figna  confpicatus ,  atque  ex  quom 
dam  ipfius  famulo  ,  quidnam  hoc  ejfet ,  per- 
contatus ,  nodis  arcanum  intellexijjem  . 
Pergit  deinceps  Gregorius  agere  de  ele- 
flione  Epifcopi  Oefarienfis  tunc  fafta , 
cum  Julianus  Caefareae  effet  ;  remque  ge- 
ftam  in  hunc  modum  aggreditur  enarrare . 

Alteram  ejufdem  temporis  ,  ejufdemque        ^ 
fortitudinis  narrationem  accipite .  Cxfa- 
rex  cives  de  Archiepifcopi   creatione    in- 
ter  fe  contendebant:  nam  alter  clanculum  _.  „. 
fe  abduxerat ,  alter  requirebatur  (  qui  fe  ^cj^i 
fubduxerat,  Bafilius  fuit ;  qui   requireba-  violenta. 
tur,  Eufebius)  acrifque  feditio  erat,  com- 
prejfuque   atque  fublatu  nequaquam  faci- 
lis  •  Prteter  td  enim,  quod  in  hac  re  pra- 
fertim  obfidei  Jervorem  natura  fua  ad  tu- 
multus  excitandos  proclivis  eft  ea    civi- 
tas  ;  catbedrce  infuper   illius  fplendor  & 
gloria  contentionis   acrioris    caufam  ajfe~ 
rebat .  Atque  hoc  ftatu  res  erat  :  ac  non- 
nulli  Epifcopi  aderant ,   Arcbiepifcopum^. 
eleffurt .  Sed  cum  in  plures  fententtas   po- 
pularis  multitudo  diftraheretur  ,  aliique^, 
H  2  alium 

dit  ahs  apertor  ,  (jr  Chrijlum  Salvatorem  in  folio 
pro  tribunali  fedentem  ,  magnoque  clamore  tiocan- 
tem  :  Mercuri  ,  abi  ,  occide  Julianum  lmp,  illum 
bojlem  Chrifiianorum  ,  &c.  Quare  Bafilius  per  hsec 
tempora  Epifcopus  diclus  fuit  ,  quod  Ecclefiae  Cse- 
farienfis ,  abfente  Paftore  ,  curam  gereret .  Quo- 
ad  Libanium  ,  de  quo  Amphilochtus ,  non  eft 
hic  LibaniusSophifta  ,  fed  alter  ejufdem  nomi- 
nis  qui  Chriftianus  erat-Unde  perperam  Viri 
docli  ob  alterutrum  caput  hocOpus  Amphilochio 
abjudicarunt  • 


6<3 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CKRrSTI 

362. 


Liberii  Pap. 
II. 


JUUANI    lMT« 
2. 


LI. 


gJium  proponerent  ,    quemttdmodum  in  hu- 

jufmodi  negotiis  fieri    confuevit  ,   prout 

quifque  vel  cujufpiam  benevolentia  ,    vel 

E>ei  pietate  movebatur ;  tandem  plebs  to- 

ta ,  uno  confenfu  ,  primarii  ordinis  virum 

unum  ,  eximia   illum  quidem  vitce  probi- 

tate  prceditum  ,  nondum  tamen  dtvino  Ba- 

ftifmo  confignatum^  invitum  &  repugnctn- 

tem  corripientes ,  Jimulque  militaribtts  co- 

fiis ,    quce  tum  in  urbem  venerant  ,  opem 

afferentibus  ,  in  fublimi  fede  collocarunt , 

Epifcopifque  obtulerunt  ,  ab  iifque  petere 

injliterunt ,   ut  eum  falutari   aqua  tinge- 

rent ,  df^we  Archiepifcopum  nominarent  : 

fuafioni  interim   vim  admifcentes ,  non  id 

quidem   admodum  graviter  &  molesle^y 

admodum  tamen  pie  atque  ardenter ;  nec 

enim  cujufquam  virtus  ,  aut  pietas  ,  obla- 

ta    occafione  ,   clarius  emicuit  .  Sed  quid 

tum  faclum  efl ,  quoque  progreffus  ejl  tu- 

multus  ?  Coafii  Jttnt ,  rore  purtfico  homi- 

ttem  perfuderttnt ,    Antiflitem   pronuncia- 

runt,  in  throno  collocarunt ,  manibus  ta- 

men  potius  ,    <p#/M  voluntate ,  finceroque 

animi  ajfeclu ,  ficut  poflea  declaratum  efl  . 

Ut    enim  volentes   lubentefque    difceffe- 

runt,  ac  quce  vellent,  libere  decernere  po- 

tuerunt ;   confilium  inter  fe  ineunt  ,  haud 

Jcio  an  fpirituale  ,  fed  ineunt   tamen :  at- 

que  omnia  qua  gefla  fuerant  ,   abrogare 

ftatuunt ;  eamque  inflitutionem^  ut  minut 

legitime  faclamy  pro  irrita  habere :  vim 

ei  ,  cui  non  minor  vis  illata  fuerat ,  ob- 

jicientes-,  ac  fermones  quofdam  petulanter 

magis  quam  fapienter  eo  tempore  jaclatos  , 

argentes  .  At  magnus  Epifcopus    nofler  , 

aquufque  rerum  ctflimator ,  nec  cum   iis  , 

qui  hujufmodi  confilium  inibant ,  abduclus 

efl  ;   nec  eorum    fententiam   comprobavit , 

/e//  conflans  atque  invicJus  permanfit  ,  />#  ha? 

minus  ,  quam  fi  nttltam  omnino  vim  perpef- 

fus  fuijfet .  Nrtm  c?<w  utrifque  vis  allata 

fuijfet ;  vel   vicifjim  accufandos  eos  efft^, 

dicebat  ■>  fi  ipfum  accufarent  ;  vel  culpa^. 

folvendos ,  V*"  ipfum  culpa   folverent  ,  z/e/ 

quod  jttfltus  erat ,  «e    abfolvendos    qui- 

dem  ,  tametfi  ipje  crimine  Jolveretur .  Si 

enirn    ijfis    venia   deberetur ;    utique    & 

illi :  Jtn    illi    ullo    modo   parcendum    ef- 

Jet ;  multo  minus  iis  delicli  veniam  effe 

de  eleciio-  fperandam  .  Longe    enim   ipfis    honefltus 

rieEufe-     tum  futurum  fuifle^  periculum  fubire  ,  at- 

que  omni  ratione  obfiflere-,  quam  infidias 

poflea  moliri ,  eo  prcejertim  tempore  ,  quo 

veteres  inimicitice  potitts   effent  deponen- 

dce  ,  quam  novce  excogitandce  ;  fic  enim  fe 

res   habet  .  Aderat  quippe  Imperator  ad- 

verfus  Chrifiianos  fremens ,    atque  hanc 

eleclionem  irato  infefloque  animo  ferens  ; 

gravefque  in  eum ,  qui  Archiepifcopus  in- 

flitutus  fuerat ,  mince  jaclabantur  ;  atque 

in  novaculce  acie  fitx  res  civitatis  erant^ 

ab  eo  ne  die  in  rerum  natura  efle  define- 

ret ,  an  fervaretur ,  atqtte  clementia  hu- 

mitnitattjqite  nonnihil  impetraret.  Ad  eum 


CVegoni 
Epifcopi 
fententia 


bii . 


enim  dolorem ,  quem  ob  Fortunam  fecundio- 
ris  fortuna  tempore  folutamf  everfamque  , 
captebat ,  nova  hcec  atque  infolens  Trcefulis 
eleclio  accedebat ,  quam  publici  juris  con- 
vulfimem  atque  everfionem  interpretabatur. 

Quin  ipfe  quoque  provincice  Prcefeclus 
rationes  conquirebat ,  quibus  temporis  a- 
trocitati  obfequi ,  &  eum  malo  aliquo  pof- 
fet  multare ,  ne  erga  eum  quidem  alioqut 
amice  &  benevole  affettus  ,  fed  qttia  ad- 
verfas  in  Kepub.  partes  tuebatur ,  inimice 
atque  infenfe .  Qupcirca  eos  ,  a  quibus  ele- 
clus  fuerat  ,  velut  accufatores  illius  fu- 
turos  ,  per  litteras  accerfebat ,  nonjam  le- 
ntter  &  remifle ,  Jed  minis  etiam  quibuf- 
dam  additis)  tamquam  hoc  Imperator  fla- 
gitaret.  Cum  igitur  pater  de  ea  re  epi- 
Jlolam  accepijfet  ifine  ullo  metu  ac  cuntia- 
tione  ulla ,  refponfum  hujufmodi  dedit  > 
ex  quo  animadveriere  licet  quce  in  eo  li- 
bertas  animi  fuerit  ,  quove  fpiritu  a(7a, 
Kos ,  inquit ,  optime  Prcefecle ,  rerum  0- 
mnium^  quce  geruntur  ,  cenjorem  ttnum  ac 
Regem  habemus  ,  qui  nunc  armis  propugna- 
tur .  Is  &  prcefentem  eleclionem  expendet  „ 
quam  nos  rite  ac  legitime  ,  atqtte  ex  ipfiur 
voluntate  fecimus .  Vobis  autem  tametfi 
vim  afferre  ,  fi  ita  tulerit  animus  ,  inu 
proclivi  fit ;  id  tamen  numquam  extorque- 
bitis  ,  quin  ea  quce  faffa  funt ,  ut  relle 
jufleque  facla  patrocinio  noflro  defenda- 
mus  :  Kifi  hanc  vobis  legem  promulgare 
libeat ,  qttibus  ne  limis  quidem  oculis  res 
noflras  afpicere  fas  efl  .  Hanc  Epiftolam 
Prcefeclus  ipfe  admiratus  efl  ,  tametfi  ad 
breve  aliquod  tempus  flomachatus ,  jniri- 
fice  fufpextt ,  quemadmodum  ex  multir  in- 
telleclum  efl  ,  qui  res  illius  perfpeclifpmas- 
habebant.  Atquehoc  &  Imperatoris  repref- 
fit  impetum ,  &  civitatem  periculo  ,  atque 
adeo  nos  dedecore  atqtte  infamia  libera- 
vit ;  hoc  civitatis  exigux  ,  cathedrceque 
fummiffioris  Epifcopus  prceflitit.  Haec  Gre- 
gorius  Nazianzenus  de  rebus  Cxfareae  ge- 
ftis,  cum  ibi  Julianus  adeffet . 

Caeterum  has  omnes  contumelias,  qui- 
bus  a  Cxfarienfibus  arTe&us  eft  Julianus  , 
tum  fupplicio  aliorum ,  tum  nece  nobilif- 
fimi  civis  Eupfychii  nomen  reddentis  anti- 
quiorismartyris  Eupfychii,  qui  fub  Hadria- 
no  ibidem  fueratpaflus  ,  ulcifci  voluit ,  de 
quo  Sozomenus  (  a  )  :  Fertur  item-,  Bafi- 
littm  presbyterum  Ecclefice  Ancyrce  ,  &  Eu- 
pfychtum  ex  patriciis  Ccefareee  Cappadocice 
orittnduni)  qui  nttper  duxerat  uxorem^  & 
etiamnum  velut  fponfus  novus  erat,  eodem 
tempore  per  martyrium  e  vita  migraffe  • 
Eupfychius  quidem  ,  quantum  conjettura^. 
ajfeqtti  poffum  ,   propter  fanum  Fortuna  , 
quo  td  temporis  diruto  ,  defarece  cives  (  ut 
fupra  demonftravimus  )  ad  unum  omnes  in 
Imperatoris    odium  incurrerant .  Qui  au- 
tem  ad  illud  demoliendum  manus   ipfi  ad- 
movebant ,  pcenas  dederunt  ,  fartim  mul- 
ttati  morte  ,  fartim  exilio  cwdemnati. 

Hax 


UL 


Grego- 
rius   fe- 
nior  ob- 
ftitit  Vrx- 
fedo  . 


IIII. 

Eupfy- 
chii   Mar- 
tyriura  . 


(a)  Sozom. 


Cum  Critice  Pagii; 


61 


Chrtsti 

362. 


LlBERII    PaT. 


II. 


JlJLlANI    IMT. 
2. 


(.10. 

(b)  Meno- 
log.  &  Ro 
man. 
Martyrol. 
die  9.  4fr, 


Haec  So7omenus  ;  eadem  quoque  Nicepho- 
(a)  N/.  rus  (  a  )  ,  &  alii .  Qyod  vero  ,  cum  non 
eepb,  /.10.  unus  Eupfvchius  ,  fed  alii  complures  ea 
de  caufa  fubierint  mortis  fupplicium,  ipfc 
tamen  folus  tam  a  Graecis  (  b  )  ,  quam  a_» 
Latinis  publicis  tabulis  reperiatur  inter 
martyres  recenfitus :  aliqua  alia  fortafle 
acceflit  ad  Eupfychii  martyrium  caufa, 
qus  defiderari  videretur  in  reliquis  ;  nifi 
&  illorum,  &  complurium  aliorum  mar- 
ryrum  memoria  excidit.  Caeterum  ,  quod 
ad  Eupfychium  pertinet ,  quem  Ethnici 
inclamaverint  incendiarium  ;  juftiflimam 
interceflifle  caufam  martyrii  ,  diximus  in 
nottris  ad  Romanum  Martyrologium  No- 
tis .  f^g,  Quod  autem  tam  ejus  Martyris  , 
quam  aliorum  ,  de  quibus  agetur  inferius , 
natales  dies  confignati  in  tabulis  Graeco- 
rum,  vel  Latinorum  confentire  minime 
reperianrur  temporibus  illis ,  quibus  Ju- 
]ianus  iifdem  in  locis  manfilTe  legitur ; 
plane  dicendum  eft  (quod  &  in  Notis 
eft  ficpius  demonftratum  )  non  femper  5n 
Menologiis ,  feu  Martyrologiis  poni  diem  , 
quo  San&i  Martyres  paftl  funt;  fed  inter- 
dum  eum  notari ,  quo  invcnta  ,  vel  tranfla- 
ta  funt  eorumdem  veneranda  corpora_. , 
vel  in  eorum  memoriam  bafilica  dedica- 
ta,  adcout  ex  notata  die  in  Ecclefiafti- 
cis  monumentis  haud  femper  poflit  cer- 
ta  temporis  eorum  martyrii  ratio  de- 
finiri  •  <CjT  Profecluro  poft  haec  in  Syriam 
Juliano  Celfus  provinciae  Praefeclus  occur- 
rit,  eumque  eft  Tarfum  ufque  comitatus  ; 
de  eo  enim  haec  Ammianus  (  c  )  :  Itineri- 
btts  itaque  emenjis  cum  Julianus  ad  Fylas 
venijfet  (qui  locus  Cappadocas  difcernit  , 
*  CHicas.  &  Cilicias  *)  ofculo  Jufceptttm  Retlorem 
provincite ,  nomine  Celfum ,  jam  inde  a^, 
Jhtdiis  cognitum  Atticis  ,  adfcitumque  in 
confeffum  vehiculi ,  Tarfum  fecum  induxit . 
Haec  ipfe  :  hunc  autem  Celfum  ab  eodem 
Juliano  in  exilium  pulfum  fuifle,  Sozo- 
menus  tradit:  quse  vero  a  Juliano  gefta 
funt ,  poftquam  e  Cappadocia  recedens, 
Syriamverfus  direxit  iter,  inferius  enar- 
rabimus . 

Nunc  autem  in  rebus  Caefarienfibus  ver- 
fetur  oratio,  &  pertaefa  jam  prolixioris 
Juliani  rerum  in  Chriftianos  geftarum  nar- 
vitac  infti-  rationis;  tamquam  otium  captatura  ,  ad  res 
tutum  .  Bafilii  Caefarienfis  ,  &  amantiflimi  ejus  fo- 
dalisGregorii  Nazianzeni  hoc  anno  trans- 
aftas  haud  invita  opportune  fe  conferat , 
ad  ea  quae  reliqua  funt  de  Juliano  poftea 
reverfura.  Accidit  in  hifce  turbis  Caefarese 
occafione  violentae  creationis  Eufebii  E- 
pifcopi  excitatis ,  ut  licet  iidem  Epifcopi 
perfuafi  a  Gregorio  feniore  (  ut  di&um_. 
eft  )  ratam  eam  electionem  habuerint ; 
monachi  tamen  illi,  quibus  prserat  S.  Ba- 
filius ,  ea  occafione  fe  fe  ab  Eufebii  com- 
municatione  divellerent  ;  atque  ea  &  aliis 
de  caufis  idem  novus  Epifcopus  parum  ae- 
quo  in  ipfura  Bafilium  animo  eflet.  Qui- 


(r)  Am- 
ir.t.in.   lib. 

3.1. 


LIV. 

Bafilii  & 
Gre?orii 


bus  obortis  fimultatibus ,  paci  confultu- 
rus  idem  Bafilius  in  Ponticas  folitudines 
feceflit :  praefentia  enim  conflabat  adver- 
fariorum  invidiam .  At  audiamus  haec  ab 
ipfo  ejus  collega  Gregorio,qui  a  reditu 
Athenis  in  patriam  hunc  in  modum  aufpi- 
catur  orationem  (  d  )  :  Domttm  ,  inquit, 
rever/i)  cum  mttndo  ac  fccerne  nonnihil  /«- 
fervijfemus  ,  hutlenus  fcilicet  ,  ut  plero- 
rumque  hominum  deftderio  utcumque  fatif- 
faceremus  ( nam  ipji  quidem  ab  ambitio- 
ne  &  theatrali  quadam  ingenii  ojientatio- 
neprocul  abhorrebamus  )  adnos  ipfos  quam 
primum  rediimus,  atque  ex  imberbibus  /«- 
ter  viros  proftteri  coepimus ,  viriltus  jam 
ad  philofophiam  progredientes  ;  non  Jatn^ 
corpore  (  haud  enim  permittebat  livor  ) 
fed  dejiderio  &  amore  conjunili  .  Quod 
autem  hic  Gregorius  dicat,  poft  fuum  ipfo- 
rum  reditum  ex  imberbibus  prcfiteri  cce- 
pifle  intcr  viros  ,  metaphorice  potius  (  ut 
moris  ejus  eft  faepius  loqui  )  funt  haec  ac- 
cipienda:  nam  grandioris  eos  fuifle  aeta- 
tis ,  ex  iis  quae  fuperius  dicla  funt ,  facile 
poteft  intelligi . 

Sed  pergit  de  Bafilio  dicere  :  Ille  a  Cce- 
Jarienjt  civitate  ,  ut  alter  quifpiam  condi- 
tor  &    confervator   retinetur ;    ac  deinde 
quoniam  me  non  perfrttebatur ,  neceffarias 
quafdam  peregrinationes,  minimeque  a  pro- 
poftttejibi  philofopbice  fcopo  alienas  inivit . 
Putat  interpres,  in    Seleuciam  ad  S.  The- 
clae  ejufmodi  Bafilii  peregrinationem  con- 
tigifle,  quo  pietatis    ergo  frequens  erat 
acceffus  ;  fed  mea   quidem  fententia    fal- 
litur  :  nam  cum  non  peregrinationemy    fed 
peregrinationes  Gregorius  dicat,  manife- 
fte  fignificafle  vifus  eft  peregrinationes  il- 
las ,  quas  ad  vifendos  monachos  jEgypti  > 
Palaeftinae,  Syriae,  &   Mefopotamiae ,  in- 
ftituit;  cum  eorum  inflammatus  exemplo, 
reverfus  in  patriam ,  idem  vivendi  genus 
confecratus  eft,  ut  declarat  ipfemet  fcri- 
bens  ad  Euftachium ,  quae  hic  paulo  poft: 
reddituri  fumus .  Profequitur  deinde  de 
fe  ipfo  Gregorius :  At  me  &  parentum^ 
pietas  &  fenilis  tetatis  curatio  ,  &  incur- 
fantes  calamitates  ab  illius  confortio  ab- 
firaflum    tenuerunt ,   haud  retle  quidem^ 
ac    jufte   fortajfe ;    fed     tenuerunt     ta- 
men.  Atque  haud  fcio  ,  an  mihi  hinc  quo- 
que  omnis    vitce  diffcultas ,   afperitafque 
jluxerit ,  quodque  incommodum  ac  falebro- 
fum  ad  philofophiam  iter  habuerim  ,  nec  cu- 
piditate  mea   animique  propojito  fatis  di- 
gnttm .   Sed  rerum  quidem  noftrarum  fta- 
tus ,  quo  Dei  voluntas  tulerit ,  feratur  • 
Hxc  de  fe  Gregorius ,  quod  haud  licue- 
rit  tam  cito  (  ut  exoptaverat )   in  foli- 
tudine,  quam  diutius  fuerat  meditatus  , 
vitam  monafticam  exercere .  De  Bafilio 
autem  fubdit : 

Httnc  vero  multiplex  Dei  erga  genus 
humanum  beneficentia  &  providentia  in^. 
multis  nnte    mumribus  exploratum  ,  ac 

qua- 


(d)  Creg. 

Nazianz,, 
ernt.  in 
laudem 
Bajilii  . 


IV. 

Bafilii  pe- 
regrin.i- 
tiones . 


LVL 


6i 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

26"2. 


Liserii 
II. 


Pap. 


JULTANI   IMP. 
2. 


Bafiluis  quotidie  clariorem  illuftrioremque  comper» 
oresbv-  tum  '  '"  facrum  presbyterorum  ordinem  ad- 
tcratu  firibit ,  luculentamque  Ecclefice  faciem  me- 
tnorabilemque  proponit ,  ac  per  unicam  Cte- 
farienfem  civitatem  univerfo  terrarum  or- 
bi  prxlucet .  Jn  quo  etiam  hanc  rationem 
tenuit ,  ut  minime  repente  eum  ad  hujuf- 
viodi  gradum  fubveheret,  nec  eodem  tem- 
poris  momento  falutaris  aqua  tingeret ,  ac 
fapientia  inftrueret  ,  quemadmodum  plerif- 
que  eorum  accidit ,  qui  nunc  ad  prxfeflu- 
ras  inflammati  cupiditate  rapiuntur  ,  w- 
rum  ordine  ac  fpiritualis  progrejjionis  le- 
ge  hoc  eum  honore  afficeret.  Et  inferius 
inpravum  illum  morem  pluribus  invectus, 
quo  non  virtute  meritilque  in  facerdo- 
tium  profilitur  ,  quo  digniori  deferendum 
effet,  addit:  Kunc  autem,  inquit  ,  peri- 
culum  eft,  ne  ordo  in  toto  Chriftianifmo 
fantTtJJimus  ,  in  toto  Chriflianifmo  ma- 
xime  fit  ridiculus  .  Kon  enim  virtut^j 
vtagis  ,  quam  malitia  &  fraude  facerdo- 
tii^dignitas  paratur ;  nec  meliores  ac  di- 
gniores ,  fed  potentiores  thronis  infident . 
Et  paulo  poft  :  Cumque  nec  medici ,  nec  pi- 
Cloris  nomen  quifquam  obtineat  ,  nifi pritts 
morborum  naturas  expenderit ,  aut  multos 
colores  mifcuerit-,  variafque  formas  pe- 
nicillo  exprefierit :  Antifles  contra  factle 
invenitur  non  elaboratus  ,  fed  recens  quan- 
tum  ad  dignitatem^fimul  fatus  ac  prove- 
c7us,  quemadmodum  gigantes  poeta  finxe- 
runt .  Uno  die  fanclos  fingimus ,  eofque  fa- 
pientes  &  eruditos  effe  jubemus ,  qui  nihil 
didicerunt  ,  nec  ad  facerdotium  quicquam 
antea  contulerant ,  prxterquam  velle  :  ac 
is  quidem  inferiori  fede  quiefcit ,  humilif- 
que  ftat ,  qui  fublimem  promeretur  ,  &c. 
Alludens  nimirum  ad  Eufebium,  de  quo 
nuper,  &  ad  Ne&arium  qui  item  ex  ca- 
thecumeno  ad  Epifcopatum  fedis  Conftan- 
tinopolitanae  poftea  eveftus  eft  .  Deplora- 
ta   haec    a   Patribus  deliniunt    aliqua   ex 

fiarte  bonorum  dolorem ,  cum  his  fimi- 
ia ,  vel  forte  deteriora  aliquando  pera- 
gi  vident  in  Ecclefia  Dei ,  dum  facies 
Chriftianorum  (  fic  illos  dixerim  ,  qui  ho- 
noribus  inhiant  atque  divitiis  ex  fanguine 
Chrifti  captandis  )  abfque  ulla  probitatis, 
&  fcientiae  facultate  in  fublimes  Ecclefiae 
thronos  provehi  contemplantur ,  &  mi- 
fcent  cum  fanclis  crebra  ex  intimo  cor- 
dis  dolore  haufta  fufpiria  .  At  non  (  moi 
fubdit  Gregorius  )  eadem  Magni  egregii- 
que  Bafilii  ratio  fuit ;  quin  potius  ut  a- 
liarum  omnium  virtutum ,  fic  etiam  mo- 
derationis  in  his  rebus  tenendaealiis  exem- 
plar  fe  praebuit.  Nam  cum  prius  facro- 
fanclos  libros  populo  leftitaffet,  qui  & 
corum  explanator  erat ,  faflus  eft  presby- 
ter  ab  Hermogene  Epifcopo  Caefarienfi, 
qui  praeceflit  Eufebium  ,  de  cujus  ordina- 
tione  hocanno  habita  cgimus,  de  quo  & 
hatc  habet  Gregorius : 
LVII.       Cum  BafiHo  Junultatcm  quandam  /7,  qui 


proximus  ante  eum  Ecclefice  prxerat-,  exev-  Eufebi' 
cebat ;  quibus  autem  de  caufts ,  aut  quo  ii^f^]' 
nwdo ,  filentio  prxterire  fatius  efl  :  c<ete-  tates. 
rum  exercebat  vir  in  reliqtto  quidem  non 
ingenerofus  atque  eximia  pietate  prceditus  > 
ut  perfecutio  tum  temporis  exorta  ,  &  a- 
cris  adverfus  eum  fufcepta  contemptio  per- 
fpicue  declaravit ;  fed  tamen  in  Bafilio 
humani  aliquid  pajfus .  Keque  enim  viles- 
tantum  &  plebejos ,  fed  etiam  pneftantif- 
fimos  quofque  viros  Momus  attingit ;  ut 
folius  Dei  fit ,  omni  peccato  atque  animi 
perturhatione  vacare  .  Ergo  adverfus  eum 
concitatur  Ecclefix  pars  feletlior  ,  &  fa- 
pientior  ;  fi  modo  fapientiores  ii  habendi 
funt  ,  quam  reliquum  mortalium  vulgus9 
qui  fe  ipfos  a  mundi  confortio  fegregarunt  » 
ac  vitam  fuam  Deo  confecrarunt  :  Kaza- 
rxos  noftrates  dico  ,  atque  in  hujufmodi 
res  prcefertim  maxima  animi  intentione  in~ 
cumbentes :  qui  turpe  &  in  dignum  ejfe  ar- 
bitrati  ,  principis  fui  contumeliam  ,  repul- 
feque  injuriam  dijjimulanter  ferre  ,  peri- 
culofum  facinus  aggrediuntur  .  Intelligit 
more  fuo  Gregorius  per  Nazaraeos,  mo- 
nachos  ;  quorum  cum  dicit  principemu 
fuiiTe  Bafilium  ,  plane  fignificat  jam  an- 
te  hoc  tempus  ,  cum  adhuc  Caefarienfis  Ec. 
clefiae  presbyter  effet,  arripuiffe  vitse  mo- 
nafticse  inftitutum,  quod  poftea  (  ut  di- 
cemus)  perfecit  in  Ponticis  folitudinibus. 

Quid   autem    iidem  monachi  in  Eufe-    lvIII. 
bium  infenfi  moliti  fint  ,  mox  fubdit :  A  0 
magno  &  feditionis  experte  Ecclefix  cor-  jJj^hMn 
pore  deficere  ,  feque  abrumpere  onslituunt;  T£ufe- 
non  exiguam  quoque  mttltitudinis  ejus  par-  bium  . 
tem      amputantes  ,     tam    eorum     qui  ple- 
bejo   ordine  cenfebantur,    quam  eorum  qui 
magiftratus  gerebant.  Id  autem  ob  tres  cau. 
fas  ,    eafque   firmijfimas  ,  perfacile  erat* 
Primum  enim  Bafiltus  tanta  apud  omnes 
veneratione  erat ,  quanta  baud  fcio  aru. 
qutfquam  noftree  atatis   philofophorum^.  ? 
eamque  vim  habebat ,    ut  cohorti  fuce  ,  Ji 
voluiftet ,  animos  ac  fiduciam  afferre  pof- 
fet .   Deinde    qui   negotium   illi    faceffe- 
bat  propter  tumultum  in  ipfius  elettione^, 
coortum  ,    civitati  fufpeclus  erat ,  ut  nott 
magis  rite  ac  legitime  ,  quam  tyrannice 
prcefetfuram  confecutus .  Poftremo  aderant 
Epifcopi  quidam  ex  Occidentet  qui  Ortho- 
doxos  omnes  adfttas  partes  pertrahebant  • 
Intelligit  Gregorius  de  Eufebio  Vercellen- 
fi  Epifcopo,  &  Lucifero  Calaritano  ;  qui 
cum   tunc  effent  in  Oriente  exules  ,  Ju- 
liani  indulgentia  in   Conftantii  odium  li- 
berati,  Apoftolica  functione   eos  qui  in 
Arianam  haerefim  lapfi  effent,   ad  Eccle- 
fiam  Catholicam  revocare,  provinciascir- 
cumeuntes  fatagebant .  Quid  autem  in_. 
tanta  rerum  perturbatione  praeftiterit  Ba- 
filius,   idem  Gregorius  inftitutam  profe- 
quens  orationem  docet  his  verbis  : 

Qtiid  igitur  prxclarus  ille   &  Pacifici     IIX. 
difcfpulus  f  H( c  enim  11  s  qui  contumeliam 

ipfi 


Chtusti 
362. 


Cum  CriticePagii 

LiBERn   Pap. 


63 

JliHANI      IMP. 


II. 


Bafilius  & 
Grego- 
lius  profi- 
cifcuntur 
in  Ere- 
mum. 


(a)  Grcg. 
epift.  lo. 

LX. 

Gregorii 
Epiftola 
ad  Eufe- 
biutn . 


Grego- 
rius    te- 
d.irguit 
Eufe- 
biurn. 


ipfi  inferebant ,  aut  qui  ipjitts  partibus 
Jiudebant  ,  obtttclari  poterat :  nec  tlltus 
erat  dimicare,  aut  Ecclefite  corpus  lacera- 
re ,  alioqui  etiam  bello  vexat* ,  atque  ab 
bccreticis  ,  penes  quos  tum  fumma  rerum 
erat  ,  in  periculum  addutlce  ;  Jimul  etiam 
confultoribus  nobis  ,  Jincerifque  monitori- 
•  bus  ea  in  re  ufus  ,  nobifcum  hinc  profu- 
gus  in  Pontum  fecedit  ^pietatifque  gymna- 
Jia ,  qu<e  in  illis  locis  erant  ,  moderatur , 
atque  cum  Helia  &  Joanne  fummis  Vhilo- 
fophis  flitudinem  ampletlitur  .  Haclenus 
Gregorius  de  tranfmigratione  fua  atque_> 
Bafilii  in  Ponticas  folitudines ;  de  quorum 
vitae  inftituto  agemus  anno  fequenti .  Cum 
igitur  exhis  liquido  conftet;  nonnifi  poft 
creationem  Eufebii  Epifcopi  Caefarienfis 
Baiilium  &  Gregorium  petiiffe  Ponticas 
folitudines;  erroris  arguitur  Gregorius 
presbyter  in  vita  Gregorii  Nazianzeni , 
dum  ait ,  id  Conftantii  Augufti  tempori- 
bus  contigiffe.  Interea  vero  cum  Eufe- 
bius  Bafilio  infenfus  Gregorium  demulce- 
re  ftuderet;  haud  his  acquiefcens  Grego- 
rius,  quae  effet  ea  in  reanimi  fui  fenten- 
tia,  hifce  datis  ad  eum  litteris  («)  libe- 
ra  fronte  fignificavit: 

Quoniam   mihi  cum  eo  viro  fermo  efl , 

qui  nec  mentiri  amet ,  &  in  altero  menda- 

cium  omnium  acutijftme  deprefjendat ,  quan- 

tumvis  callidis  multiplicibufque  labyrin- 

thts  obvolvatur .  Atque  infuper  ne  mihi 

quidem  fucus  &  Jimulatio  placet  (  dicam 

tniniy  etjimoleftius  Jit  )  tum  a  natura  ita 

comparato  ;  tum  a  Scriptura  inftituto    at- 

que  informato.  Idcirco  quce  animo  occur- 

rttnt  ,  fcrtbo  .  Ac  tu  meam  dicendi    liber- 

tatem  in  bonam  partem  accipias  ,  velim  : 

aut  certe  parum  cequus  in  me  eris^   Itber- 

tatem  mihi  adimens  ,  cogenCque  conceptum 

mctrorem  velut  morbum  quemdam  malignum 

&  fupputridum  in  me  ipfo   me  continere  . 

Ornari  quidem  me  abs  /e,  lcetor  (  Jiqat- 

dem  homo  ftwty  ut  prius  dixi>  quifpiam') 

atque  &  ad  Conctlium  &  ad  conventus  fpi» 

rituales  vocari .  Verum  contumeliam  cha- 

rtjftmo  fratri  Bafilio  a  tua  pietate  illa- 

tam  ejje ,  atque    etiamnum     inferri ,  mo- 

lefte  feroy  utpote  quem  &  vitce  &  ftudio- 

rum  ,  excellenttffimccque  pbilofophice  focium 

&jam  elegi  ,  &  nunc  habeo  ,  nec  quicquam 

ob  judtcium  de  eo  meum  fuccenfeo  ,*  Jic  entm 

farctus   loqui  proeftat ,  ne  alioqui  ipjius 

■vtrtutes  prczdicans  ,  meipfum  laudare  vi- 

dear .  1u   vero ,  dum  eo  contempto  ,  nos 

honore  profequeris;  perinde  mihi  facere  vi- 

derisy  ac  fi  quis  ttnius  viri  caput  altera 

manu   demulceat  ,   altera  malam  feriat; 

aut  etiam   convulfis  domus  fttndamentis  , 

jarietes  depingat,  atque  externas  partes 

exornet .  Proinde  fi  quid  mihi  obfequen- 

dum  putabis ,   hoc  facies  ;  ut  autem  ob- 

fequtris  ,  abs  te  peto  atque  contendo :  <e- 

quum  eft  enim  .  Si  illum,  ut  par  eft,  co- 

luerisy  ipfe  quoque  ab  eo  victjfim  obferva- 


beris  ;  nos  autem  fequemur  ,  quemadmodtm 
umbroe  corpora>  utpote  parvi  ,  &  ad  pa- 
cem  proclives  .  Kon  enim  ita  mifero  fta- 
tu  res  noftrce  funt ,  ttt  catera  quidem  pbi- 
lofophari ,  partique  excellentiori  adjungi 
velimus  ;  cceterum  dtlecjionem  ,  quce  totius 
doclrince  noftrce  caput  eft  ,  contemnamus  , 
ac  pro  nthtlo  ducamus  :  idque  erga  vtrutn 
facerdotio  injignem  ,  tantaque  virtute  prce- 
ditum,  quem  &  vita,  &  doclrina  ,  &  <e- 
tate ,  omnium  quos  novimus  ,  prceftan* 
tijjtmum  ejfe  cenfemus  ;  neque  enim  mce- 
rory  quo  affecli  fumus ,  veritati  tenebras 
ojfundet .  Hactenus  Gregorius  ad  Eufe- 
bium  ;  &  quidem  Chriftiani  philofophi 
libertate  ha?c  funt  digna  ;  quac  tamen  in 
deteriorem  partem  ab  illo  accepta  effe , 
pofteriores  ejufdem  Gregorii  datae  litte- 
rae  fignificant  (b  ). 

Quod  vero  ad  Bafilium  fpeclat ,  haud 
invitus  oblatam  arripuit  occafionem  fece- 
dendi  in  folitudinem,  quam  diutius  exo- 
ptaffet :  de  fuo  enim  mentis  propofito, 
&  quo  modo  veluti  quibufdam  pafiibus 
atque  viae  greffibus  ,  ad  fummum  hoc  Chri- 
ftianae  vitae  culmen  pervenerit ,  ipfe  irL. 
Epiftola  ad  Euftachium  foripta  declarat 
his  verbis(c),  totius  vitae  fuae  ufque  ad 
illud  tempus  veluti  epitomen  texens  : 
Ego  ,  inquit ,  poftquam  multum  temporis 
vanitati  impendtjfem ,  &  omnem  prope  ju- 
ventutem  inani  fiudio  attrivijfem,  quo  te- 
nebar,  cum  apprehendendis  infatuata  a_ 
Deo  ftpientite  difciplinis  immorabar  ;  tan- 
dem  altquando  ,  ubt  velut  ex  gravi  fomtio 
expergefaclus  ,  ad  Evangelicx  veritatis 
admtrabile  Iumen  refpexi  ,  agnovique  inu- 
tilitatem  fapienticc  principum  hujus  fecu- 
U ,  qui  abolentur  ;  deplorata  plurimum  mir 
ferabili  vita  mea  ,  duclorem  mihi  dari  0- 
ptabam  ,  qui  ad  pietatis  me  dogmata  in- 
troduceret  ;  &  cum  primis  hoc  mihi  curce  , 
ut  morum  correcTtonem  ahquam  inflttue- 
rem  ,  quos  per  diutinam  confuetudinetn— 
cum  improbis  contraftam  perverteram^. . 
Leiio  itaque  Evangelio ,  animadverfoquz_s 
illic ,  quod  plurimum  occafionts  &  momen- 
ti  ajferat  ad  perfeCtionis  ftudium  ,  Ji  quts 
bona  fua  vendat,  deque  illis  egenis  fra- 
tribus  communicet ,  &  prorfus  nulla  ter 
tteatur  hujus  vitce  cura  ,  nec  patiatur  men- 
tem  fuam-aliqua  rerum  prxfentium  ajfetlio- 
ne  turbari :  optabam  dari  altquem  ex  fra- 
tribus ,  cui  iftud  vitce  genus  arriderety 
quo  cttm  una  profundum  vitce  hujus  pela- 
gtts  fuperare  liceret .  Inveni  fane  multos 
apud  Alexandriam ,  nec  paucos  apud  reli- 
quam  Aigyptum;  deinde  &  altos  in  Palcz- 
ftina  ,  &  1«  Ceelefyrta  ,  &  Mefopotamia  > 
qttorum  admiratus  fum  tum  in  fervanda.. 
dieta  temperantiam ,  tum  in  obeundis  la- 
boribus  tolerantiam  ;  ad  quorum  obftupui 
precandi  vigorem  &  conftantiam  ;  cum  ob- 
Jervarem ,  quo  patto  nec  fomno  vitti  ,  nec 
altqua.  alia  mturm  necejfitate  deftexi,fu- 

bli- 


(b)  Grtg. 

HazUnz.. 
epift.  169. 
e.iit.  novt 
Parijien, 

lxi. 


(c)  Bxfil. 
ep.79. 


Bafilii  vi- 
tae  mona- 
Ricx  in- 
eundae  ra- 
tio. 


64 


Annales  Ecclefiaftki  Baronii 


CHRiSTr 
3  62. 


LlBERII   PAP. 

II. 


JutlANI    IMP. 
2. 


LXII. 


f>)  Bafil. 
cpift.z6$. 

LXIII. 
Bdfilii  ft. 
g«e  ratio» 


(b)  Bafil. 

epifl.141. 


lilimem  femper  &  inviflum  ctnimi  fenfum 
in  fame  &  fiti  ,  in  frigore  &  nuditate^, 
fervarent ,  nec  corporis  rationem  haben- 
tes  ipji,  nec  ab  aliis  aliquid  tlli  curce 
impendi  fuflinentes  :  fed  quctfi  in  alienct 
carne  degerent  ,  ipfo  opere  oflendentes , 
quid  Jit  in  rebus  vitce  peregrinum  ejje ,  & 
converfationem  in  coelo  habere  .  Cum  illa 
admirarer ,  vitamque  virorum  tllorum  ob 
id  beatam  judicarem ,  quod  ipfo  opere  fe 
mortificationem  Jefu  circumferre  declara- 
rent  ;  cupiebam  &  ipfe  quantum  mihi  pof- 
Jibile  ejfet  ,  tllos  cetnulari» 

Hujus  itaque  gratia  ubi  videbam  quof- 
dam  in  patria  mea  illorum  injlitutionem 
fedari  coepijfe  ;  commoditatem  aliquam  re- 
perijfe  me  ratus ,  invijibilium  animi  affe- 
cluum  in  his  quce  videri  pojjunt ,  experi- 
mentum  coepi .  Quoniam  igitur  quce  in  uno- 
quoque  nojirum  occulta  funt ,  dignofci  ne- 
queunt ,  fatis  indicii  ad  declarandam  ani- 
mi  humiiitatem  ejfe  putavi  ,  Ji  humili  ve- 
Jle  induerer  ,  fufficereque  mihi  ad  facien- 
dam  ejus  rei  fidem ,  crajfum  ac  rude  pal- 
iiumy  &  zonam,  &  e  rudi  corio  calcia- 
tnenta,  &c.  Porro  tunc  credimus  Bafilium 
illuftraffe  vEgypti  folitudinem  ,  cum  poft- 
quam  Athenis  reverfus  eft  in  patriam_.> 
conventurus  Euftachium  Chriftianum  phi- 
lofophum,  Alexandriam  venit ,  ut  ipfe  in 
Epiftola  ad  eum  fcripta  teftatur  (  a  )  . 

Qui  igitur  cum  qusreretur  ad  Epifco- 
patum  Caefarienfem,  improvifa  fuga  fibi 
confuluit,  &  creato  Eufebio  Epifcopofi- 
bi  parum  aequo,  una  cum  Gregorio  Na- 
zianzeno  petiit  Ponti  filvas  ,  a  fuis  Cae- 
farienfibus  magnis  ftudiis,  re  comperta , 
litteris  revccatur;  cum  ipfe  Apologeti- 
cam  ad  illos  dedit  de  fua  difceffione  Epi- 
ftolam  ,  in  qua  hic  in  primis  ad  eos  (  b  )  : 
Scepenumero  admtratus  fum  ,  quidnam  ani- 
mos  vejlros  erga  nos  affecerit ,  &  unde  Jit 
quod  tantopere  a  noflra  mediocritate  tam 
vtodica  &  exilt,  nullaque  in  re  amabili  , 
fuperammi  ,  ut  fcriptis  nos  per  amicitice 
&  patrtce  commemorationem  adhortemint\  & 
■ut  profugos  filios  ajjblent  parentes  ,  pater- 
nis  ad  vos  vifceribus  revocare  conemini . 
Ego  qutdem  nos  profugos  efle  faftos ,  fa. 
teor ,  tteque  negaverim :  caufam  autem  fu- 
gce  jam  tpfi  noflis ,  Ji  qutdem  cupitis .  Ea 
'vero  potijfima  ejl ,  quod  tum  cum  ejfem  apud 
<vos  ex  inopinato  perculfus,  quemadmodum 
Ji  quifpiam  repentinis  terrce  motibus  con- 
Jlerneretur  ,  animi  confiderationes  baud 
cohibui ,  fed  procul  aufugi  ,  mttfoumque_, 
temporis  matifi  feparatus  a  vobis  .  Poflea 
•vero  fibitt  animum  meum  defiderium  quod- 
dam  divinorum  dogmatum ,  &  quce  circa 
illa  verfatur  philofophice .  Quo  enim  ali- 
quo  patto  pojfem;  quo  ,  inquam  ,  aliquo 
paclo  poflem ,  ego  una  nabifcum  inhabitan- 
tem  domare  malitiam  ?  O  Ji  mihi  detur 
Laban  quifquam  ,  qui  me  liberet  ab  Efau , 
ducatque  ad  c&leftis  vitce  philofophiam , 


LXIV. 

(c)  Extxt 
stpud  Bx- 


&c.  H$c  Bafilius  de  fugae  fu*  &  fecefllo-  Jjjg^ 
nis  in  eremum  ratione ;  cum  alioqui  jam-  ^;um# 
diu  ante  ,  Caefareae  cum  effet ,  ut  diximus  , 
vitam  monafticam  excoluiffet ;  quod  &  ex 
iis  patet,  quae  ad   eum  fcripfit  Libanius 
fophifta,  qui  (  ut  diftum  eft)  fumma  pol- 
lebat  apud  Julianum  oeftimatione ;    cujus 
pariter   litteris  fignificatur ,  prxftantem_. 
virtutibus  etiam  in   adolefcentia   femper 
viguiffe  Bafilium ,   fecundum   ea  qu»   de 
ipfo  teftatus  eft  quoqueGregorius  Nazian- 
zenus  .  Ut  intelligas ,  quae  ab  ipfo  ad  Eu- 
ftachium  fcripta  modo  retulimus  ,  magna 
animi  fummiffione  effe   locutum  ;  ut  qui 
putaverit,  omnem  fuperioris  vitae  fuas  jn- 
ftitutionem,   comparatam   fublimiori    illi 
Angelorum  vitae  haud   in  imparieremo  vi- 
vendi  generi ,  fuifTe  penitus  folutiffimam. 

Sed  reddamus  hic  verba  Libanii   (c)  ad 
Bafilium  haec  poftea  alia    fcribentis :  Ego 
namque,  quem  tui  putas  oblitum,  jam  olim 
tey  cum  adbuc  adolefcens  ejfes^  dtlexi ,  pro-  fil.epift, 
pterea   quod  te  viderem  temperantia    tta  143. 
prceditum ,  ut  cum  fenibus  quoque  decerta-  Epiftola 
res  ;   idque  in   ea  civitate  qua  volupta-  Libanii  ad 
tibtts     fcatet :     deinde   &   difciplinarum-.  Bafilium  * 
jam  magnam  ejfe  partem  cottfecutum .  Quo- 
niam  vero  opercc  pretium  ejje  putas ,  ut  & 
Athenas  videres ,    idque&Celfo    perfua- 
feras  :  gratulabar  Celfo  quod  amicitix  tua 
ejfet   conjunclus .  Huiic  illum  puto  intel- 
ligendum   cffe  Celfum  ,  cujus  nuper   ex 
Ammiano  meminimus  ,  qui  Athenis  Julia- 
no  probe  notus ,  ab  eodem  infignitus  fue- 
rat  ampliffima  praefe&ura  provinciae  Cap- 
padociae.  Sed  profequitur  Libanius:  Pofl- 
eaquam    vero  reverfus   ejfes    &   in  patria. 
conflitutus  ;  ad   me   ipfum  :    Qutd   nunc , 
ajebam ,  molitur  nobis  Ba/ilius ,  &  ad  quod 
vitce  genus  fefe  contulit  ?    An    in  forenfi- 
bus  atlionibus  verfatur ,  veteres  illos  rhe- 
tores  amulatus  ?    vel  divitum  liberos  in 
rhetorica  inflituit?  Cum  vero  ventflent  qui- 
dam  nunciantes   multo   te   potiorem  viam 
ingrejium  ejfe  ,  hocque  fpeftare  magis  quo~ 
modo  Deo  reddaris  amicus  ,  quam  quomo- 
do   divitias  colligas ;  &  te  felicem   ejfe 
dicebam,  &    Cappadocas  :  te  qutdem-.  , 
quod  malueris  talts  ejfe ;  illos  vero,qui 
talem  potuerint  exhibere  civeoi .  Haec   Li- 
banius  licet  Ethnicus  ,  laudator  tamen  ar- 
repti  vita;  propofiti  a  Bafilio  ;  quemquan- 
ti  fecerit  atque  coluerit,  di&uri  fumus 
inferius  .  Jam   puto ,  ex  his  quoque  in- 
telligas  ,  quanto  deteriores  fint  Ethnicis 
haeretici  noftri  temporis   vitae   monafticae 
detrahentes  . 

Quod  vero  ad  ejus   fodalem  &  in  ere-     LXV. 
mo  collegam  Gregorium  fpeflat ;  ipfe  quo-  Gre?o- 
que,qui  hoc  diutius  meditatus  erat ,  fed  rius^Na- 
tamen   parentibus  cum    affideret  fenibus  z'anz<-nus 
(utipfe  teftatur)  fuerat  detentus  &  im-  fequitur 
peditus  :  mox  liber  ,  illis  relictis,   Bafi-  Bafilium  . 
lium  eft  confeftatus:   nam  inde  ei  perop- 
portuna  manavit  occafio ,  quod  germanus 

ejus 


Christi 

g<52. 


Cum  Critice  Pagii . 

LlBERH    PAF. 
II. 


«t 


JULIAKI   IMP. 
2. 


cjus  Caefarius,  rclicla  prxfectura,  qua  fue- 
rat  a  Juliano  donatus ,  recedens  ab  aula 
(  ut  fupra  cxplicavimus  )  nobiliori  pur- 
pura,  nempe  ccnfeffione  decorus,  in  pa- 
triam  remeaverat ;  in  quem  Gregorius 
mox  rei  familiaris  parentumque  curam_. 

(a)  Creg.  rejecit .  Sed  &  nec  paffius  eft  teneri  fe 
Nazranz.  Gregorius  vinculo  fpirituali,  quo  pater 
in  carmint  eum  dcvinxerat,  nempe  facro  ordine  pref- 
de  vit*  bytcrii ,  cuius  ipfe  meminit  illis  verfi- 
**•         bus(«): 

Kam  me  pater ,  quamvis  noflet  plane  meam 
Sententiam    (qua  caufa  motur,  nefcio: 
Taterni  amoris  forfan  bcncvolentia> 
Vebemens   poteflati  junttut  efl  amor  ) 
Ut  vinculit  me  fpiritualibut  conflringeret  , 
Bonique  me  participem  ftceret ,  maxima 
Vi  permovent  folio  fecundo  colloc.it ,  &c* 

narrat  deinde  fuum  accefliim  poft  hsec  in 
folitudinem.  Contigifle  plane  videtur  e- 
jufmodi  initiatio  Gregorii  eodem  tempo- 
re  cum  ordinatione  Bafilii ;  nam  ad  eum 

(b)  Creg.   tunc  fcribens  haec  ait  (b)  :  Ac  tu  quoque^ 
Uaz.  eftfl.  Captut  et ,  quemadmodum  not  quoque  qui 

heec  fcribimut :  quandoquidem  in  presby- 

terorum  ordinem  inviti  adfcripti  fumus ; 

Caufa  fu-  mc  enm  a  noyiT  expetebaiur  ;  ntm  uter- 

Presbyte-  1ue  a^teri  ">.P  a^lii  quiquam%  hcupletet  ef- 
ratus.  Je  teflet  pofiumus ,  quam  nobit  cordi  ejjet 
pedeflrit  phtlofopbia ,  humique  deprefia^ . 
Verttm  boc  non  fieri  fortafie  quidem  prx- 
ftitijfet  (  quonam  alio  verbo  utar ,  incer- 
tutfum,  quoadufque  Spiritut  fancli  confl- 
lium  dtfpojitionemque perfpeclam  habuero) 
qttoniam  autem  faclum  efl  ,  ferendum  mi- 
bi  videtur ,  ac  prcefertim  propter  hanc  tem- 
peflatem  multat  nobit  bezreticorum  linguat 
invebentem ;  nec  eorum ,  qui  nobit  fidem 
babuerunt  ,  fpet  fallenia  ,  nec  fuperior 
vita  noflra  dedecoranda  .  Haec  Gregorius  . 
LXVI<  Atlicet  hifce  fpiritualibus  compedibus 
tcneri  videretur  adftrielus  ;  haud  tametu. 
valuit  retardari ,  quin  Bafilium  fequeretur 
(e )  Cregor.  (c  ),  quod  ipfcmet  his  verfibus  indicat : 

de  vita     Verum  banc  molefle  adeo  tuli  tyrannident 
fua .  (  Hequeo  entm  eam  appellare  alio  nomine  , 

Greeorii   ^anttus  quidem  velim  mibi  ignofcat  Spi- 
ritut  ) 
Ut  mox  amicit  dereliftit  omnibut , 
Parentibus ,  cognatit ,  atque  patria  , 
Jnftar  bovit  flagello  forte  percitiy 
Jn  Pontum  abtrem  ,    quaflturus  remedium 
Detons  ex  amici  confuetudtne 
Tlane  vtri  dtvini ,  qui  ifltc  cum  Deo 
Sub  nube  agebat  ,  ut  alter  Moyfes  : 
Uic  erat  Bajiliut ,  vivent  cum   Angelit 
modo  . 

Hcec  Gregorias ;  quibus  etiam  fignifica- 
tur  ,  praeceffifle  Bafilium  ,  ipfum  vero 
Gregorium  poftea  fubfecutum,  detentum 
liimirum  matris  Nonnae  periculofa  aegri- 
tudine,  ex  qua  tandem  (  ut  ipfe  pluribus 
Ann.  Eccl.  Tom.    V. 


de  Bafilio 

delide- 

rium. 


(d)Cregor. 
orat.in  fu- 
nere  patrii 
(e)  Creg. 

efift.4. 

LXVII. 

Epiftola^ 
Gregorii 
ad  Bafi- 
lium. 


tradit  (d)  miraculo  plane  convaluit .  Cum 
vero  a  Bafilio,  ut  adventum  fuum  matu- 
raretin  Pontum,  folicitaretur ,  fic  ad  il- 
lum  refcripfit  (  e  )  : 

Ut  expleatur  quod  jubet ,  pantim  in  «0- 
bit  Jitum  eft)  partim  autem  ,  &  quidempo- 
ttffimum  ,  ut  opinor ,  in  tua  pietate  ;  in 
nobit  quidem  cupiditat ,  animiqtte  prompti- 
tudo  :  nam  nec  aliat  umquam  con^rejfum^ 
tuum  ,  focietatemque  fugimus  ,  fed  femper 
confeclati  fttmut ,  &  nunc  eam  ardentius 
expetimut  ;  in  tua  autem  fanclitate  ,  ut 
ret  noflr*  melius  conflituantur  .  Affidemus 
enim  dominx  matri ,  gravi  jam  pridetn^ 
morbo  laboranti .  Quod  n'-Ji  eam  ancipiti 
<vit<e  flatu  deferturi  Jimus ;  tua  prcefen- 
tiay  mtbi  crede^  diutius  non  carebimus» 
Tantum  precibus  tuis  partim  illius  vale- 
tudini ,  partim  itineri  noflro  Cttccurre . 
Haec  ad  Bafilium  Gregorius .  Exigebat  id 
ille  importunius ,  &  quidem  expaclis 
conventis  olim ,  cum  ambo  fimul  efTent 
Athenis  .  \t  ex  his  omnibus ,  aliifque  eo- 
rumdem  Epiftolis  in  primis  redarguitur 
erroris  Ruffinus  (/) ,  cum  ait  per  Gre-  (/;  Rufin, 
gorium  Bafilium  e  cathedra  publice  pro-  /.1.  r.9. 
fitentem  abftra&um  atque  perductum  in 
folitudinem;  cum  exploratiffimum  habea- 
tur  ,  primo  Bafilium  ,  inde  Gregorium  fic- 
pe  ab  eo  vocatum  ,  Ponticam  folitudinem 
petiifle  . 

Caeterum  ut  migrationis  utriufque  cer- 

tior  ratio  habeatur;  quantum  ex  epifto- 

lis  inter  fe  ultro  citroque  datis  collige- 

re  licet,  iliud  in  primis  reperimus,  Gre- 

gorium  primo  feceffiffe  in  rus  paternum  , 

nomine   Arianzum,  locum   fui  natalitii  , 

qui  quidem  locus ,  ut  au&or  eft  Nicetas 

(g)  ejufdem  Gregorii  interpres,  fitus  e. 

rat  in  ea  regione  provinciae  Cappadociae, 

nomine  Tiberina.  Quo  tempore  Bafilius 

ob    tumultus  occafione  Eufebii    Epifcopi 

Csfarienfis  obortos  ,  Caefarea   recedens  , 

Neoc^faream  in  Ponto  civitatem  quafi  ad 

portum  confugit ,  inde  in  proximam  com- 

migraturus  eremum .  Erat  namque  civi- 

tas  paternum  folum ,  ubi  a  cunabulis  af- 

fueverat :  teftatur  id  ipfe  ea  epiftola ,  quam 

ad  cives  Neocsfare3e  fcripfit ,  ubi  inter 

alia(  h)  :  Egocum  propter  loci  buius  con- 

fuetttdineniy  qua  illi  a  puero  ajjuevi  (  bic 

enim  a  nutrice  mea   educatus  fum  )   tutn- 

propterea  quod  poflea  quoque  fiepenumero 

hoc  in  loco  verfatus  fum  ;  quem,  cum  ur- 

banos  tumultus  fugerem  ,  &  propter  foli-- 

tudinis  filentium  ad  pbilofopbia  fludiunu. 

commodum    illum   ejfe  fcirem  ,  complures 

continuos  annot   incolui ;   &  propter  jam 

inbabitantium  fecuritatem  ,    brevem   ali- 

quam  in  negotiit ,  quibtts  diflinebamur ,  re- 

fpirationem  adeptus ,   cum  gaudio  folitu- 

dinem  hanc  accejji ,  non  ut  aliis,  htnc  quic- 

quam  negotii  facejferem^  fed  ut  dejiderio 

meo  morem  gcrerem.  Hucufque  Bafilius  . 

Gregorius  igitur  cum  ageret  in  Tibe-     LXIX< 
rina ,  Bafilium  folicitabat ,  ut  ad  fe  ve- 

I  ni- 


LXVIII. 
Prima  fe- 
cefflo 
Gregorii  • 


(g)  ^regi 

N.JZtanz, 
0r.1t.  in 
plag. 
grand. 


(h)  BaJTl. 
ttift.64. 


66 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 

3<52. 


LlBERII   PAP. 

II. 


JULIANI  IMP. 

2. 


Qiitd 
Gregor. 
ad  Bafi- 

lium  lu- 
dcnsL» 


(*)  Oreg, 

ry'fi.6. 
reccntierit 
editionit . 


nlret,ac  quam  condixerat  vitam  Chriftia- 
nae  philofophiae  conciliatricem  ibi  una  fi- 
mulagerent.  Bafilius  contra  joco  agens , 
laudatam  a  Gregorio  Tiberinam  faliis  jo- 
cis  eft  infcclatus  ;  lutofam  namque  efle, 
&  velut  in  barathro  conftitutam  ,  fcriptis 
ad  eum  litteris  infamabat :  idque  eo  pla- 
ne  confilio  ,  ut  e  patrio  folo  Gregorium 
divellere  poflet ,  atque  ad  Ponti  deferta 
loca  pellicerer .  Defiderantur  illae  quidem 
eo  argumento  a  Bafilio  fcriptse  litterae  ; 
verum  ex  iis  quas  ad  ipfum  Gregorius 
reddidit ,  quales  fuerint  ,  facile  aflequi 
poflumus  ;  quae  cum  perbreves  fint ,  eas 
hic  in  gratiam  leiftoris  reddere,  dignum 
duximus  ;  funt  autem  hujufmodi  (  a): 

Kon  fero  mihi  Tiberinam  obiici ,  atque 
httjus  loci  glaciem  &  hiemes  (  0  vir  lutt 
admodttm  expers ,  fummifque  pedibus  tn- 
cedens  ,  &  tabulas  calcans ,  ac  penna- 
te  &  peniule ,  Jimulque  cum  Abaridis  fa- 
gitta  delate  )  ut  cum  Cappadociam  pa- 
triam  habeas ,  Cappxdociam  fugias .  An  ve- 
ro  injuriam  vobts  facimus ,  quod  cum  ipji 
palleatis  ,  atque  anguflum  qutddam  fpire- 
tisy  SoUmjue  ad  certum  modum  accipia- 
tis:  nos  contra  pingues  &  nitidi  fumus  , 
&  faturamur  ,  nec  ullius  loci  angufliis 
circumfcribimur  ?  At  vero  hcec  veflra^. 
funt .  Deliciis  enim  indulgetis ,  &•  opibus 
polletis  ,  &  in  foro  verfamini  •  Hoc  mi- 
ttime  probo.  Quocirca  vel  lutum  nobis  ex- 
probrare  dejine  (  nec  entm  tu  urbem  condi- 
difli  ,  nec  nos  hiemem  )  vel  nos  tibi  pro 
luto  caupones  offeremus  ,  &  quicquid  turpe 
&  improbum  urbes  ferunt .  Haftenus  ad  Ba- 
(ilium   Gregorius  . 

Cum  vero  e  Neocaefarienfi  in  Pontoci- 
ab  vitate  ,  in  ipfam  Ponti  montium  folitu- 
erVmo  dinem  fe  Bafilius  contuliflet ;  ut  Grego- 
rium  adhuc  in  Tiberina  regione  commo- 
rantem  inde  divelleret,  &  ad  fe  allice- 
ret ,  illam  tunc  ad  eum  dedit  epiftolam 
(&),  qua  locum  ipfum  ad  commorandum 
deleclum  cum  defcribit,  ac  velut  in  ta- 
Greg,cj>,6.  DUla  pingit,  pluribus  Iaudibus  celebrat, 
adeoque  ad  inftitutumaccommodatum,  ut 
nihil  fit,  quod  poflit  Tiberina  cum  illo 
pliqua  faltem  ex  parte  conferri ;  unde  & 
ilhjd  habet  in  fine :  An  non  tgitur  animad- 
vertis,  quo  periculi  ego  flultus  venerim , 
cum  huiufmodi  fedem  cum  Tiberinx ,  hoc 
efl  orbis  barathro ,  commutare  fluderem  ? 
Haec  idcirco  Bafilius,  quod  illi  jam  pene 
Gregorius  fuafiflet  ,  una  fecum  in  Tibe- 
rina  vitam  ducere  folitariam .  Sed  Bafi- 
lius  ei,  ut  Tiberinam  relinqueret,  per- 
fuadet,  &  in  eremum  Ponticam  commu 
graret .  Gregorius  vero  hifce  jocis  afper- 
fam  cum  Bafilii  epiftolam  accepiflet,  re- 
fertas  jocis  itidem  ad  eum  litteras  reddi- 
dit(c),  quibus  veluti  Paufonii  conver- 
fa  tabula  ,  eundem  a  Bafilio  defcriptum 
Ponticae  eremi  locum  deleclum  ,  horridum, 
afperum  5  fterilem  ,  ac   ferarum   potius 


LXX. 


Pontica 
vocat 
Grego- 
riuiT»  • 

(b)  Apud 


(c)  Greg. 

cp.-]. 


quam    hominum ,  vel    damnatis    praefcri- 
ptam  fedem  ad  habitandum ,  efle  demon- 
ftrat  .  Extant  quidem  ambse  ipforum  eae- 
dem  tum  fcriptse  litterse  ,  quas  licet  fspe 
perleftas    rurfum  legens  magnam  ex   eis 
capio  animi  voluptatem.  Caeterum  de  lo- 
co  a  fe  ad  monafticae  vitse  inftitutum  de- 
leclo  ,  haud  falfa  videri  poteft  jaclaffe  Ba- 
filius:  ubinam  autem  in  Ponti  regione  lo- 
cus  ille  fit  fitus ,  cum  diu  perveftigarini  > 
reperi  tandem  fuilfe  ad  ripam  Iris  flumi- 
nis  haud  ignobilis:   nam  ipfe  Bafilius  ad 
Euftathium  lcribens  ,  hsec  habct  (  d  ) :  Sx- 
penumero  nos ,  ubi  adfluvium  Iridem  dege- 
bamus  ,  invijifti  ,  cum  mecum  effet  Deo  di- 
letlijjimus  frater  Gregorius  >&  ad  eumdem 
mecum  vitx  fcopum  contenderet .  Locus  au- 
tem  ille ,  ubi  confedit  Bafilius  ,  Mataza 
nomine  dicebatur  ,  de  quo  ipfemet  (  e  ) 
meminit  ad  eundem  Gregorium  fcribens  . 
Porro   quales  efle   folerent    regiones, 
quas  Iris  amnis  interluit ,  fatis  erit,  uno 
tefte  (/)  Strabone  ,  hic  referre  ;  qui  cum 
fluminis  ortum  in  Pontica  regione  ,  &  ad 
mar  Euxinum  exitum  accurate  defcribit, 
hsc  deipfis,  quas  allabitur,  regionibus: 
Hac  de  caufa  ,  inquit  ,  planicies  hcec  fem- 
per  rofcida  efl  ,  &  herbis  viret  ,  fufficit- 
que  alendis   boum  &    equorum   armentis  , 
fementem  plurimam  excipit  elymi  atque  mi- 
Iti  ,  atque  adeo  numquam  frugtbus  deftitui- 
tur :  nam aquarum  copia  quavis  (iccitate  efi 
valentior  .  Itaque  fames  numquxm  ad  iflos 
homines  pertingit ,  cum  montana  etiam  tan- 
tam  abundanttam  prxbeant  fponte  fua  na- 
fcentium    6*  Jilveflrium  frufluum    vitis  , 
pyri ,  mctli  ,   &  eorum  qux  funt  de  genere 
nucum ;  ita  ut  toto  annt  tempore  largiter 
decerpcre  frutlus   pojjint  ,    qtti    in  Jilvas 
eunt :  cum  alii  etiamnum  de  arboribus pen- 
dexnt ;  alii  tn  foliorum ,  quee  defluxerunt , 
flrue  copiofa  &  denfa  ,  jacentia  invenian- 
tur  ,    omnis  etiam  generis    venationes  in 
frequenttjfimo  funt  ufu  ob  ferttlitatem  fo- 
li.   Haclenus  Strabo  ;  ex  quibus  apparet , 
potiora  fuiffe  jura  Bafilii,  quam  Grego- 
rii .  Caeterum  erant  h  ec  omnia  amantium 
cavilli,  dulcedine   magna  compofiti,  jo- 
cique  feftivi  perjucundo  lepore  conditi  • 
cum  nihil  penes  Gregorium  antiquius  ef- 
fet,  quam  ipfum  Bafilium  convenire  ,  at- 
que   una  cum  illo  (  quod  in  optatis  diu 
fuit)  reliquum  vits  tempus  infolubili  ne- 
xu  tranfigere,  &  difciplinam  monafticam 
profiteri ,  nec  amplius  aliquo  cafu  ab  il- 
lo    divelli.  Quod  &  incun&anter  pra?fti- 
tit,  ut  diximus  ,  ipfum  eveftigio  confecu- 
tus  .  Nam  ut  in  oratione  in  Iaudem  Bafilii 
fcripta  teftatur ,  adeo  modico  temporis  in- 
tervallo  poft  ipfum  Bafilium  eamdem  Pon- 
ti  eremum  petiit,  ut  una  cum  ipfo  eo  fe 
profeftum  efle  teftetur,  cum  ait  :  ConfuU 
toribus  nobisy  Jincerifque  monitonbus  ea 
in  re  ufus  ,    nobifcum    hinc  profugus    in 
Fontumfecedit ,  pietatifquegj/mnajia ,  qu# 

in 


Locus  E- 
remi  S. 
Bafilii  • 


(d)  tajil. 
epifi.  79. , 


(e)     Apud 
Bxjil.  ep. 
ixo. 
LXXI. 

(/)  Stra.bc 
l.n. 


Cum  Critice  Pagii. 


67 


CnRrjti 
362. 


LlBERII    PAP. 
II. 


JULIAVI   IMP. 

2. 


IXXII. 


Juliani 
pcrfccu- 
tio  in  Ga- 
litu  . 


hi  illit  locis  erant,  moderatur »  Haec  ipfc  ; 
ex  quibus  illud  intelligas  ,  etiam  ante  Bafi- 
lii  illuc  adventum  ,  apud  Ponti  folitudines 
jani  quaedam  effe  coepiffe  habitacula  mo- 
nachorum ;  quod  &  Bafilius  ipfe  teftatur 
ea  epiftola ,  quam  fcripfit  ad  Euftathium 
(a  )  .  Sed  de  his  poftea  difturi  fumus. 

Rurfum  vero,  quod  etiam  ad  tempus 
fpeetat  horum  profeftionis  in  Pontum  ; 
&  illos  quidem  errare  certum  eft,  qui 
dixerunt,  eam  contigiffe  vivente  adhuc 
Conftantio  Imperatore :  nam  cum  nonni- 
fi  poft  Eufebii  ele<Sionem  id  fatftum  fit» 
liquido  conftat  non  ante  Julianum  Impe- 
ratorem  extitifTe  ,  cujus  tempore  certum 
cft  ,  Eufebium  ad  Epifcopalerrt  Praefeau- 
ram  fuiffe  eve<5tum.  Quae  autem  attinent 
ad  ipforum  vitac  inftitutum ,  inferius  ex- 
plicabimus.  Nunc  ad  res  geftas  Juliani 
in  diverfas  Ecclefias  debacchantis  redea- 
mus ,  denuo  opportuniori  tempore  Cre- 
gorium  &  Bafilium  invifuri. 

Quid  interira   in   vicinia  Cappadociae 

provincia  Galatiae  aflum  fit  adverfus  Ba- 

filium    Ancyrae    presbyterum     operaepre- 

tium  eft  enarrare ;  refert  fic   Sozomenus 

(b)  Sczom.  (b):  Bajilius  ,  inquit ,   religionis  Chri- 

i.j.cio.     fiianttperftudiofusy  quamdiu  regnavit  Con- 

fiantius  ,  tamdiu  Arianis  dumtaxat  impu- 

gnandis  operam  navavit ;  &  eam  ob  cau- 

fam    fententia    &     decreto     Eudoxiano- 

rum ,  conventus  agere  prohibitus  efl  .   Sed 

ztbi  Jultanus  folus  admtniftrabat  Imperium, 

fvaria  circuivit  loca ,  quo  fedulo   hortarem 

tur  Cbriflianos ,  ut  fu<e   religioni   mordi- 

cus   adbxrefcerent  ,  &  ne    Gentilium   vi- 

tltmis  fe  *  &  libamentis   polluerent  ,  pro- 

que  nibilo  ducerent  honores  ab  Imperato- 

re  fibi  delatos :  eos  enim  ad  folum  tempus 

durare ,  &  ad  extremum  mercede  fempiter- 

$ii  exttii  remuneratum  iri .  Dum  ifla  fedu- 

lo  molttur,  non    in  fufpictonem  folum    a 

Cemilibus  ,  fed  etiam  tn  odium  vocatur . 

Stanfque  in  loco  publico ,  &  videns  eos  ho- 

ftias    immolantes  ,   graviter    ingemifcit  .« 

orat  Deum  ,  ut  nullus  Chriflianus  illo  er- 

rore  capiatur  .  Ob  quam  caufam  illico  com- 

....        frebenfus  tradttur  Prafidi  provincia :  at- 

cyrani       ?ue  *nfiniulis  certaminibus  multa  perpef- 

Mirty.      fur  tormenta  ,    conjianti  animo  ac  virili 

rium.        martyrium  fuftinuit  .    Atque   tametfiifla 

?<uidem   hoc  modo  prater  Imperatoris  Ju- 
iani  fententiam  acctderunt  (  haud  enim 
fatiebatur  gloria  martyrii  adeo  celebris 
decorari  Ftdeles  )   tamen    conftat ,   altos 
non  paucos  ,  eofque  generofos  viros  ,  eo  re- 
gmnte  ,  atque  adeo  volente ,  martyrio  oc- 
cubuiffe  .  De  quibus  omntbus ,  Itcet  variis 
temporibus    martyrium  fubiennt ,   uno  ta- 
Vten  loco  ,  quo  planiorfieret  hiftoria  ,  pa- 
riter  differuimus .  Hucufuque  Sozomenus. 
LXXIII.      P°rifo  Bafilii  presbytcri  Ancyrani ,  tam 
"  Graecis  ,  penes  quos  paffus  cft ,  quam  La- 
Duo  Bafi-  tinis  ,  anniverfaria  diei   natalis ,  undeci-- 
rani.     "  moKalendas  Aprilis,  publicis  fcripta  t«- 
Ann*  Ecel*  Tw  V* 


(d)  ma«* 

log.    & 
Mxrtyrol. 
Kom.  ett 
dit  • 

LXXIV. 

Philoromi 
ccrtamen* 

(e)  P&Ilad. 
inLauJia» 
r.31. 


bulis  in  Ecclefia  memoria  perfeverat.  Et 
ne  quempiam,  vel  levis  fufpicio  tangat 
de  ejus  gentili ,  Bafilio  item  diclo,  ejuf- 
dem  Ancyrse  civitatis  Epifcopo,  quem  A- 
rianx  blafphemis  fuiffe  acerrimum  dcfen- 
forem ,  tertio  Annalium  tomo  faEpius  dc- 
monftratum  eft  ;  meminifTe  debes ,  Ieclor  , 
ejufmodi  fcrupulum  nos  dimoviffe  in  No- 
tationibus  ad  Romanum  Martyrologium, 
ubi  Sozomeni(  c)  auftoritate  demonftra-  U)  Sttomj. 
vimus,  poft  obitum  Juliani,  tempore  Jo-  l*6*>\' 
viani  Imperatoris  ipfum  Bafilium  Epifco- 
pum  fuiffe  fuperftitem ,  atque  recantaffe 
palinodiam  una  cum  aliis,  oblato  Joviano 
Imperatori  libello ,  quo  profeffus  eft  fe 
Nicaenae  fidei  affertorem  :  ex  quo  perfpi- 
cuum  redditur  ,  hunc  Bafilium  presbyte- 
rum  longe  alium  effe  ab  illo  Ariano  Epi- 
fcopo  Ancyrano  .  Paffi  quoque  eodem  Ju- 
liani  tempore  Ancyrae  Melalippus,  Anto- 
nius,  &  Carina  leguntur:  quorum  dies 
natalis  feptimo  Idus  Novembris ,  tum  Grx- 
cis ,  quam  Latinis  eft  nota  (  d  )  . 

Nobile  etiam  in  eadem  Galatiae  provin- 
cia  certamen  exegit  Philoromus  presbyter , 
de  quo  haec  Palladius  (e)  :  Hic  eo  tempore  , 
quo  Julianus  infelix  tenebat  Imperium  ,  fa- 
cularibus  renunciavit  rebus  ;  magnaque  i. 
dem  interrogatus  ab  eo  cum  aufloritate  r«. 
fpondit .  Quem  tunc  ille ,  calvitie  eidetn 
prius  fatla  jujjit  a  pueris  verberari .  Qui 
fuppltcium  plagarum  patientijjime  ferens9 
maximas  ei  gratias  egit^  ficut  poflea  nobis 
&  ipfe  referebat.  Ita  de  ejus  confeffione 
Palladius,  plura  autem  addit  de  vita  mo- 
naftica  ab  eo  fufcepta  ,  mira  ciborum  ab- 
ftinentia,  fuorumque  animi  motuum  mo- 
deratione ;  quem  adhuc  ,  cum  ea  ipfe  fcri- 
beret ,  fuiffe  fuperftitem  annos  natum  o- 
«ftoginta,  tradit,  cum  jam  obiiffet  religio- 
nis  caufa  longam  fatis  peregrinationem  ; 
dc  qua  fic  ait :  Pedeftre  iter  omne  confi- 
ciensy  Romam  ttfque  pervenit,  atque  in 
Ecclefia  S.  Tetri  Paulique  orationibus  fa- 
fiis,  rurfum  ad  Alexandriam  pedejiris 
remeavit,  ubi  iterum  preces  fudit  in  baji- 
lica  martyris  Marci .  Hierofolyma  aiero 
fecundo  fuit  pro  honore  fantlorum  loco,- 
rum  ;  propriifque  femper  fumptibus  &  pe- 
dibus  martyres  fanflos  tn  omnibus  fufficien- 
ter  bonoravit ;  qui  &  ad  noftram  tedifica- 
tionem  fepe  dicebat;  non  fe  meminijfe, 
quod  umquam  fenfibus  fuis  a  Deo  fuertt 
feparatus  .  Haec  Palladius  . 

At  Julianus,  qui  abfque  ullo  Catholi-  IXXV. 
corum  aut  haereticorum  deleclu  Chriftia- 
num  nemen  ubique  infe<5taretur  in  omni- 
bus  ;  omnes  cujufvis  feclae  Chriftianos  iti 
fe  provocavit ;  atquc  adeo ,  ut  haeretici 
quoque  ei  obniti  magnis  animis  faepe  ftu- 
duerint .  Nam  praeter  Marin  Chalcedonen- 
fem  Epifcopum,de  quo  diftum  eft  (  ne 
digrediamur  a  Galatia  ,  de  cujus  rebus 
tum  geftis  agimus  )  praeclara  admodum 
extitit  Bufiris  hsrctici  Encratit*  confef- 


68 


Ahnales  Ecclefiaftici  Baronii 


CnRrsTi 
362. 


Liberii  Pap. 
11. 


JULUNI    IMP. 
2. 


U)  Sozom.  fio;  de  quo  haec  Sozomenus  (  a):  Ajunt 
l.j.e.10.  pneterea  Bujirim  Ancjrce ,  ^///e  */?  «r^r 
Bufiris  Galatiee  ,  »o£/7e  #c  Jlrenuum  pro  fidei  con- 
confeflio  .  fejjione  certamen  confeciffe  ;  quem  tum  qui- 
dem  heerefis  Encratitee  vocatum  fautorem  , 
Treefes  Vrovinciee  illum ,  ^ko//  juvenili- 
ter  in  ritus  Gentilium  infultaverat  ,  co»/« 
prehendit ,  ceedereque  verberibus  conjli- 
tuit ;  atque  in  publicum  locum  ad  equu- 
leum  deducens ,  fublimem  fufpendi  jubet . 
7««*:  Bufiris  manibus  ad  caput  fublatis  , 
/w/*  nudavit  latera  ,  6-  /i//  Vreefidem  di- 
icit :  non  effe  opus  ,  «f  litlores  in  ipfo  tum 
in  equulettm  tollendo ,  («m  /W<?  rurfus  de- 
ponendo ,  laborem  fruflra  fufciperent  ;  fe 
enim  abfque  eorum  opera ,  /po  /V/e  i>e7/ef 
»Wo,  latera  fua  preebere  tortoribus  ,  />#- 
ratum  effe.Quam  ejus pollicitationem  licet 
Treefes  admiraretur ,  tarnen  in  expertendo 
tnulto  magis  objlupuit .  Ntfw  cum  latera 
ejus  unguibus  tantifper  lacerarentur  ,  dum 
vifum  effet  Vrxpdi ;  manibus  ad  ceelutn-. 
fublatis  ,  patienter  admodum  toleravit . 
Ac  plagas  libenti  animo  excipiens ,  in  vin- 
cula  pujlea  conjetlus  ejl .  Kon  diu  autem 
poji  ,  cum  nunciatum  effet  ,  Julianum  in- 
terfetlum  efle  ,  inde  dimijfus  ejl ,  &  ad 
Jmperium  ufque  Theodojii  vitam  propaga- 
vit  ,  condemnataque  fua  priore  heerefi ,  fe 
ad  Ecclejiam  Catholicam  recepit  .  Hsec  So- 
zomenus . 

Venerat  Julianus  in  Galatiam  hoc  an- 
no  circa  menfem  Septembrem  ,  indeque 
Pefinuntem  Phrygiae  civitatem  ,  memoria 
Matris  deum  apud  Ethnicos  celebrem : 
Ubi  (inquit  Ammianus&  )venerato  numi- 
ne  ,  ofliifque  litato ,  &  votis  ,  Ancyram 
rediit.  Eumque  exinde  progredientem  ttl- 
terius  multitudo  inquietabat,  pars  violen. 
ter  abrepta  Jibi  reddi  pofcentium,  aliique- 
is  chri-  rentes  confnrtiis  fe  curiarum  addiftos  in- 
flianus  jufte  ,  &-r.'FuiiTe  has  querelas  Chriftiano- 
rum  conftarex  iis  quce  dicentur  inferius, 
cum  dtf  promulgatis  ab  eo  in  Chriftia- 
nos  legibus  agemus .  Quid  autem  in  fa- 
mofum  idolum  per  Julianum  reftirutum, 
contumeliofe  quidem  ,  fed  pie  egerit  Chri- 
ftianus  adolefcens  ;  quaeve  tum  ipfe  ,  tum 
alter  pafli  fuerinr,  &  fpecimen  inviclae 
conftantiae  ediderint,  Gregorius  Nazian- 
(e)  Grev.  zenus narrat  his  verbis  (c):  Nec  his  qui- 
Kaz.orat.  dem  juvenibus  fumus  abjetliores  ,  qui  te 
1.  injul.  imperante  floruerunt .  Ex  quibus  alter  cum 
ob  deorum  tuorum  Matrem  contumeliofe 
tiexatam  ,  aramque  dirutam  ,  in  judicium 
quafi  capitis  reus  abdutlus  fuiflet ,  ut  vi- 
£lor  ingrejfus  efl  ,  purpuramque  tuam  & 
fermones  tuos  ut  inanes  &  futiles  ejfufo 
-rifu  profecutuS)  cum  majori  Itbertate  & 
fiducta  egreffus  efl^  non  fecus  ac  Ji  a  coe- 
na  &  luculento  convivio  rediiffet .  Alter 
cum  ungulis  toto  corpore  altijjime  impaflis 
laceratus  effet  ,  vulneribufque  oppreffus 
ac  pene  confettus  ;  ab  eo  tamen  tantum 
abfuit , ut  tormentis  frangeretur ,  aut  prts- 


LXXVI. 


(h)  Amm. 

lib.ii. 


Adolef- 


contem- 
ptor  Ido 
li. 


fentium  doloyum  quicquam  grave  &  acef- 
bum  exijlimaret  ,  ut  pojieaquam  partem 
aliquam  corporis  a  vulneribus  intatlam  iU 
leefamque  perfpexijfet ,  carnifices  etiarn^. 
ipfos  accufaret  ut  contumeliofos  ,  nec  to- 
tum  corpus  decorantes  ,  fed  aliqund  non 
concifum  profanumque  relinquentes  ;  fimul 
etiam  tibiam  ojienderet ,  velut  folam  un. 
gularttm  expertem  ;  eofque  ut  ne  huic  qut- 
dem  parcerent ,  hortaretur .  Hucufque  Gre- 
gorius .  Exiftimavit  interpres ,  pofterio- 
rem  hunc  fuifle  Theodorum  ,  de  quo ,  cum 
agemus  de  rebus  Antiochenis  ,  difturi  fu- 
mus.  Sed  quod  plures  fub  Juliano  invicla; 
animi  conftantiae  fpecimen  ediderint,  nec 
in  Theodoro  quicquam  hujufmodi  legatur; 
uthaecilli  pocius  quam  reliquis  adfcriban- 
tur  ,  nullaquidem  fpecialis  ratio  fuppetit. 

Quod  rurfum  fpeclat  ad  Pefinuntis  Ma- 
tris  deorum  facra  :  cum  primum  illa  re« 
ftituit  Julianus  ,  creavit  in  eis  facerdotem 
Calixenem,  ante  Cereris  facerdotio  infi- 
gnitam  ,  fumme  laudatam  inter  Ethnicas 
mulieres;  ad  quam  extat  hac  de  re  ejuf- 
dem  Juliani  (d)  Epiftola,  in  cujus  fine 
poft  alias  laudes  haec  habet:  Tu  ,  inquit, 
noli  parvas  has  laudes  ducere  ,  pro  qui- 
bus  &  dii  omnes  tibi  meritas  gratias  re- 
laturi  funt ,  &  nos  pro  parte  noflra  te  du- 
plici  facerdotio  ornamus ,  atque  ad  illttd^ 
quod  antea  habebas  cum  Cereris  fantlifj?.. 
mcey  tum  magnx  Matris  Vhrygi*  dea  in 
facra  Vefinunte  facerdotium  adjungimus ; 
Haec  ad  eam  Julianus. 

Sed  quid  eodem  ferme  tempore  in  Phry- 
gia  itidem  geftum  fit,  fic  refert  Socrates 
(  e  )  :  Erat  quidam  Meri  urbis  Vrygirt  pro- 
vinciee   Vreefefius  ,   nomine    Amachius  * : 
qui   delubrum  in  ea  civitate  extintium^. 
aperiri ,  fordefque  in  eo  jam  longo  tem- 
pore  coacervatas  expurgart  mandavit ,  fi- 
mulacraque  in  eo  cultu  &  obfervantia  pro- 
fecutus  efl .  Quod  illius  fatlum  Chriflia- 
ttorum  animts  acerbum  incufftt  dolorem^  • 
Idcirco   Macedonius  ,   Theodolus  ,  Tatia- 
nus ,  zelo  pietatis  Chriflianee  inflammati  , 
iflam  eegritudinem  ferre  non  poterant  ;  fed 
flagranti  ergavirtutemfludio  preediti ,  no- 
tlu  in  delubrum  irruunt,fimulacra  confrin- 
gunt .  Quo   quidem  facinore  cum   Vreefet 
graviter  animo  ejfet  commotus ,  &  propter- 
ea  complures    in  civitate  ,    qui  crimtnie 
omnino  erant  expertes ,   neci  dare  conten- 
deret ;  auftores  facinoris  ultro  fe  illi  ob~ 
tulere^  proque  veritate  ipfi  mortem  multo 
maluerunt  oppetere  ,quam  ferre  ,  ut  alii 
ipforum   caufa  vitam    amitterent  .    Qjti- 
bus  comprehenfis ,  Vreefes  mandatum  dat , 
ut  pro  facinore  ab  ipfis  admiflo ,  fe  fimula- 
cris  immolando ,  purgarent  :    minaturque 
fe  illos ,  fi  iflud  facere  recufarent ,   acer- 
bo  mulclaturum  fupplicio .  Illi ,  tttpote  ex- 
celfo   &  magno  animo  pr<editi ,   negletlis- 
ejus  minis  ,  ad  omnem  cruciatum  fufferen- 
duiu  fe  paratos  oflendsrunt  ;  malueruntque 

mul- 


LXXVII. 

De  Cali- 
xene  fa- 
cerdote  . 


(d)  Julian. 
efijl.  XI. 


(e)  Socrat. 
/.$.  r.13. 

*  Alma- 
chius  . 


Martyres 
Phryges . 


Cum  Critice  Pagii. 


69 


Christi 
362. 


LlBERII    Pap. 
II. 


JutlAKI      I-MP. 

1. 


*  Aima- 
chic. 

{x)  Sozom 

/.5     f.IO. 


rol.  Ro>» 
ex    die . 

ixxvur. 


multo  mapts  vitam  deferere^  quam  fe  <a* 
crtficiorum  Libe  ip/os  polluere «  Prcefes  i- 
gitur^  ubi  aliis  omntbus  tormentorum  ge- 
neribus  eos  exercuerat  <>  ad  extremum  cra- 
ticulis  imponit ,  ignemque  fubdi  jubet  ; 
quo  quidem  cruciatu  oppre/Ji ,  e  vita  mi- 
gravere  .  Et  quo  rebus  tam  fortiter  pro 
veritate  abs  fe  gefiis  infigne  quaji  fafli- 
gium  imponerent ;  hcec  funt  verba  ad  Pr<e- 
Jidem  elocuti:  Si  cupiditate  educeris^  Ama- 
chie  *,  carnes  ajfas  degufiandi ,  verte  nos 
in  ahera  /atera,  ne  in  ipfo  gufiu  tibi  fe- 
miaJJi  videamur.  Hunc  i/ii  vit<e  habuere 
Suidar,  &  exitum.  Haclenus  Socrates  ;  eadem  pla- 
«'««         ne  Sozomenus  (*)  &  alii.  Quorum  me- 

(b)  MenoL  moria  annua  natali  die  perpetuo  confe- 
&  M.uty.  crata,    pridie   Idus  Septembris,  qualibet 

anni  periodo  Gracis  &  Latinis  (  b  )  pu- 
blice  in  EccIeiTa  agenda  recurrit. 

Antequam  autem  Juliani  profeclionem 
Antiochiam  perfequamur  (  ne  quid  retro 
relinquamus  intaclum  )  de  reliquis  rebus 
tum  in  Propontide ,  tum  in  Thracia  ge- 
ftis  profequamur  orationem  .  Cyzicus  in 
Proponride  civitas  commixta  erat  Chri- 
ftianis  atque  Gentilibus:  Hi  ( inquit  So- 

(c)  Sozom.  zomenus  c  )  de  rebus  fuis  &  de  perficien- 
/.5.  f.14.  dis  deorum  delubris  Legatot  ad  Impera- 
Qiiid  in  torem  mittunt  ;  quorum  curam  ac  fiudittm 
Cyzice-  in  rebus  facris  pofitum  laudat  ille  quidem.y 
•iios  Julia-  &  fua  ipfis  pofiulata  concedit  omnia .  Eleu- 

Jium  autem  illius  urbis  Epifcopum  (  quem 

inter  Semiarianos  profitentem    diximus) 

in  carcerem    concludit  ,    utpote   qui  illo- 

rum  fana  vaflajfet ,  delubra  affecijfet  con- 

tnmelia ,  paraffet  <sdes  ad  viduas  alendas  , 

ptonafleria  facris    virginibus  extruxijfet , 

&  Gentiles  ad  ritus  patrios  contemnendos 

induxijfet  .  Interdixit  praterea  Julianur 

Chrifitanis  peregrinis  ,  qui  cum  eo  erant , 

vrbis  Cyzici  introttu  ;  cauftmque  attulit , 

quod  effet  verijimile  ,  eos   religionis  ergo 

fedttionem  concitaturos  :  quippe  cum  Chri- 

Jiiani ,  qui  in  civitate  habitabant ,  quique 

idem  de  Deo  fentiebant  yfubfidio  ejfent  il- 

lis  futuri ;  quorum  nonnulli  lanificio  pu- 

blico  operam  dabant ,  alii  cudendce  mone- 

tte  artem  exercebant .  Qui  cum  efient  quam- 

plurimi,  in  duas  numerofas  clajfes  diviji 

erant,  &  ex  veterum  Imperatorum  man- 

dato  una  cttm  liberis  &  uxoribus  domici- 

Ita  fua  Cyzici  collocabant  ,  atque  certum 

tributum  quotannis   <erario  publico  penfi- 

tabant ,  alii  chlamydes   militarer  ,  novam 

recentemque  monetam  alii . 

Quamquam  autem  omnino  fecum  fiatue- 
rat  Jultanus  religionem  Gentilium  flabili- 
re  ;  tamen  infcitice  putavit  ejfe  ,  poputum , 
qui  viclimas  immolare  nollet ,  vel  cogere 
vi ,  vel  fupplicio  afficere .  Tanta  enim  e- 
rat  eorum  multttudo ,  ut  magijiratus  cu. 
jufque  civitatis  <egre  illorum  numerumfub- 


BUS, 


LXXIX. 

Conatus 
Juliani 
in   Chri- 
ftianos. 


ducerey  &  in  tabulas  referre  potuerint* 
Porro  eos  neque  in  unum  conventre ,  neque 
pro  arbitrio  preces  facere  vetuit  .  Certo 
enim  noverat  ,  res  ,  in  quibus  conjiciendis 
libera  voluntate  opus  eft ,  per  vim  ntm- 
quam  pojfe  refte  geri .  At  vero  clericos  6» 
Ecclejiarum  Antiftites  urbibus  exigere  ma- 
turavit :  quorum  ab  Ecclefiis  abfentia  (  di- 
cam  equidem  quod  verum  efi  )  moltcbatur 
populi  conventtts  dirimere  ;  ita  ut  neque 
convenirent  iit  unum ,  neque  doflores  habe- 
rent  ,  neque  fanfta  perciperent  myfleria  ; 
denique  ut  temporis  diuturnitate  in  fux 
ipforum  religionis  oblivionem  venirent  . 
Illudque  fimul  confiderabat ,  quod  clerici 
populum  ad  dtjftdium  inter  fe  tnducere  po- 
terant.  Itaque  cum  in  hunc  modum  perfe- 
cijfet ,  ut  neque  feditio  facla  efiet  ,  neque 
ulla  Jieri  expecJaretur  ;  Eleujium ,  &  eos 
qui  cum  ipfo  erant ,  Cyzico  exire  jujjit . 
Hazc  Sozomenus  . 

In  Thracix  autem  civitate  Hadriano- 
polt  pafli  funt  Philippus  Epifcopus ,  Se- 
verus  presbyter ,  Eufebius ,  atquc  Her- 
mes,  qui  poft  carceres  &  flagella  incen- 
dio  cremati  funt:  quo  gloris  titulo  nata- 
lis  dies  ipforum  penes  Latinos  ac  Grx- 
cos  in  publicas  Ecclefiae  tabulas  relatus 
eft,  undecimo  Kalend.  Novembrisf  d). 
His  jungimus  JEmilianum ,  de  quo  Theo- 
doretus  (e)  :  Praete rea  Dorofioti ,  qu<e  efl 
infignis  urbs  Thracia  ,  JEmilianus  ,  invi- 
dus  Chrifii  atbleta,  a  Capitotino  totius 
Thracice  Prcefefto  in  rogum  conjeflus  efl . 
Meminit  ejufdem  yEmiliani  S.  Hieronymus 
in  Chronico,  aitque:  JEmilianus  ob  ara- 
rum  fubver/ionem  Dorofloli  a  Vicario  in- 
cenditur .  Sed  paulo  fufius  Graeci  in  Me- 
nologio  his  verbis  :  Hic  fuit  fervus  cu- 
jufdam  Grceci ,  temporibus Juliani  Apofia- 
tce,&  Capitolini  Prcefidts  :  Cum  vero  Chri~ 
fium  coleret ,  &  idola  infeclaretur ,  naclus 
opportunum  tempus  ,  arrepto  malleo ,  in- 
grejfus  in  templum  ,  idolorum  Jimuiacrct 
omnia  contrivit ,  &  facrificia  dtfperfit ; 
adtenfque  Prxfidem  yfeipfum  denunciavit  ; 
quocirca  verberatust  &  in  fornacem  infe* 
Clus  ,  fpiritum  Deo  commendavit .  Ha6te- 
nus  ibi.  Ad  hunc  plane  allufifle  videtur 
S.  Ambrofius(/),  cum  fcribens  ad  Theo- 
dofium  ait .,  Quot  fe  ojferre  habent  tali 
optioni  ,  cum  meminerint ,  tempore  Juliani  , 
illum  qui  aram  dejecit ,  &  turbavit  facri- 
fictum  ,  damnatum  a  judice  fecijje  marty- 
rium?  Haec  ipfe  .  Quod  enim  impuden- 
tia  Juliani  in  reftituendo  deorum  cultu , 
erigendis  fimulacris,  inftaurandifque  fa- 
cris  ,  ubique  fervefceret ;  Spiritus  Domi- 
ni  ad  tam  grandia  peragenda  ,  procaci- 
tatemque  Apoftatae  retundendam,  com- 
plures  Jerobaales  (g  )  effecit,  &  ad  aras 
deftruendas  armavit  * 


LXXX. 

Martyres. 
Thraces . 


(d)  Hom. 
Martyrol, 
&  Meno- 
log.  ea  die. 

(e)  Tbeod, 
/.3.  c.6  . 


(f)  Ambr. 
efijf.i^. 


(?)  Jui.Si 


At 


70 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
362. 


LiBERir  Pap. 
11. 


JULIANI    IMP. 
2. 


(*)  Zcfim. 
I.,. 


(ty   Amm. 
Ixi. 


(<)  Zojim. 
/.3. 

Julianus 
venit  An- 
tiochiam . 


(i)  Amm. 
i.it. 

(e)  Zcfim. 


IXXXI.  At  j.imad  res  Antiochenas  tranfeamus , 
qus  hoc  pariter  anno  geftae  effe  nofcun- 
tur.  Julianus  igitur  cum  menfibus  decem 
Conftantinopoli  (  ut  teftatur  Zozimus  a  ) 
commoratus  eflet,  jam  cogitans  bellurru. 
Perficum  ,  hiemare  ftatuens  Antiochiae  cura 
exercitu  ,  illuc  iter  tendens,  recedit  Con- 
ftantinopoli:  Qtiam  (inquit  Ammianus  b  ) 
reliquit  incrementit  maximit  fultam  :  na- 
tut  enim  tllic,  diligebat  eam,  ut  genittt- 
lem  patriam.  &  colebat :  Poteflatem  enim 
(ait  Zofimus  c)  urbi  fecit  hxbendi  Sena- 
tur ,  ut  in  urbe  Roma  .  Simul  portum  ei 
maximum  flruxit ,  qui  navet  ab  Auftro 
periclitantet  ab  injuriit  defenderet*  untt 
cum  porticu  ,  qu<e  Sigma  litteram  po- 
tiut  ,  quam  direcJam  formam  refert ,  &  ad 
portum  deducit .  Itidem  adificata  in  regia 
porticu  bibliotheca-,  &  in  ea  repojitis  li- 
bris  ,  quotquot  habebat ;  ad  gerendum^ 
Perficum  bellum  fe  fe  parabat .  Ubi  decem 
totos  menfes  Byzantii  commoratus  ejfet , 
Hormifdam  &  Piclorem  Duces  conftituit , 
eifque  cohortium  Pnefeclit  &  exercitibut 
traditis ,  Antiochiam  profeelus  eft»  Quan- 
ta  quidem  cum  tranquitlitate  ac  religio- 
ne  totum  hoc  iter  confecerint  militet  , 
«0«  eft  necejfe  dicere .  Redigit  ipfum  iter 
Ammianus  (  d);  Zofimus  (e)  autem  hsc 
addit  :  Antiochiam  ingrejlum  perbenigne 
populus  excepit }  fed  quod  item  naturafpe- 
ftandorum  ludorum  cupidus  ejfet ,  magif- 
que  voluptatibut  quam  feriis  negotiis  de- 
ditus;  non  abt  re  prudentiam  &  modeftiam 
Imperatorit  in  rebus  omnibut  tsgre  fere- 
bat ,  qui  &  de  theatris  fe  fubduceret  & 
raro  ludos  ,  nec  toto  die  fpeclaret .  Ita- 
que  portentojts  quibufdam  vocibus  jatfa- 
tit  ,  eum  pungebant .  Imperator  femet  ul- 
cifci  voluit  non  faclo  ,  pcena  eis  ulla  ir- 
rogata>  fed  oraiione  quadam  urbanijjima 
tam  in  ipfos ,  quam  urbem  compofita  ;  quae 
tantam  in  fe  cum  irrijione  continet  acer- 
bitatem ,  ut  ubique  terrarum  deridendit 
Antiochenorum  probris  fujfecerit .  HxcZo- 
fimus. 

Hanc  quidem  orationem  idem  Julianus 
(  ut  au&or  eft  Gregorius  Nazianzenus  /) 
Mifopogonem>  &  Antiochicam  appella- 
vit ;  in  hoc  ultimo  titulo  Dionem  imita- 
tus,  qui  ex  locis,  ubi  dici«  elTent,  no- 
men  appofuit  orationibus:  quqd  factitarunt 
&  alii :  Qua  ( inquit  ipfe  Gregorius)  quid 

A  num.  LXXXI.  ad  LXXXV.  Ammianus  Iib. 
it.  cap.  14.  fub  Confulatu  Mamertini  &  Nevit- 
U  hoc  anno  gefto  perperam  fcribit ,  Julianum 
hoc  anno  Mifopogonem  compofuiffe  .  Is  enim  li- 
ber,  ut  refle  Valefius  in  Notis  ad  Ammianum, 
anno  fequenti  publicatus  eft  .  Etenim  &  Kalen- 
darum  Januariarum  meminit  Julianus ,  quibus 
ipfe  Conful  proceflit ,  &  Juliani  avunculi  fui 
mortem  commemorat ,  qui  anno  CCCLXIII.  in- 
teriifie  dicitur  ab  Ammiano  .  Poftremo  in  pag. 
66.  Antiochenfes  inducit  conquerentes ,  quod 
gravitatem  ac  triftitiam  ipfius  jam  menfe  to. 


IXXXII. 

(f)  Greg. 

2Jaz.  orat. 
%.  injul. 


PAGIUS 
VII. 

Julixnut 

Mifipogo- 
fiem  eom^ 

fonit  . 


apud  Chriflianos  abjefiius  &  contemptius  ?  Mifopo- 

cut  tum  quidem  purpura  magniludinem  af-  gon  Julia- 

ferebat ,  &  palpones  illi ,  qui  tua  omnia  ni . 

laudibus  in  Ccslum  ferebant.  Kunc  autem 

barba  corrupta  eft  &  raptata  ,Jimulque  cum 

iis  ,  a  quibus  elaborata  eft ,  irrifa ,    ln- 

telligit ,  puto,  f^  Libanium   rhetorerru 

Antiochenum  ,  cujus  fcripta  Julianus   ut 

diclum  eft,  adeo  admirari  confuevit;  (gM. 

cum  tamen  &  ipfe  Libanius  eodem    ar- 

gumento  duas   fcripferit  orationes ,  de_/ 

quibus  haec  Socrates  (g):  Ex  qua  re  Li-  (g)Socrat. 

haniut  fophifta  (  hoc   enim  quoque  nomine  /.3.f.J. 

rhetoret  dicebantur  )   anfam   ad  fcriben- 

dum  arripient ,  tum  orationem  illam  ,  ques 

"7rps<r@stTiv.i;   infcribitur  ,   id  eft ,  qua  Iw- 

peratorem  pro  Antiochenit  exoravit ;  turtt 

eam  ,  qune  ,  Oratio  ad  Antiocbenot  de  irai 

Imperatoris  adverfus  illos^  dicitur^  compo- 

fuit  .  Fertur ,  fophiftam  illum  has  quidem 

confeciffe  orationes^  in  vulgus  tamen  minime 

protuliffe  :  Imperatorem  autem  non  re  ipft 

in  eos  ,  qui  contumeliis  ipfum  affecerant  % 

vindicando  ,  fed  dicleria  folum  retorquen- 

do  ,  iram  fuam  pofuiffe  :   Kam  orations 

illa>qute,  Antiochica,  Jive  Mifopogon, 

id  eft  ,  Odium  barbce,  infcribitur ,  ab  ipfo 

compojita^  civitati  Antiochenee    contume- 

lice  notas  inufjijfe  ad  perpetuitatem.    Haec 

Socrates  .  At  fecus  accidit ;  nam  fummam 

inde   Anciocheni   laudem  funt  confecuti  • 

Sed    quod   eadem  oratione  Julianus   ni- 

htl  aliud  conatus  fit,   quam  philofophum 

oftentare;    idcirco   haec    mox    Gregorius 

affirmat  his  verbis:  In  qua ,  inquit,    ortt- 

tione  tu  quidem  nomine  valde   intumefcis  % 

ac  velut   admirandum   quiddam    profert  > 

quod  in    corporit    cultu  frugalitatem   co- 

luerit  ,  nec   ullam    umquam  ex   ingluvie 

cruditatem  contraxerit  ;  quod  autem  Chri- 

flianot  adeo  acerbe  infettatut  Jit ,  tantam- 

que  gentem^  tamque  facram    opprefferit  9 

atque  confecerit)  confulto  praterit.   Haec 

Gregorius  de  Mifopogone  . 

Cur  autem  id  fuerit  ab   eo  nomen  in-  ixxjrirr, 
ditum  orationi ,  &  quibus   ipfe  ad  ejuf-  P'^eria 
modi    conficiendam    fcriptionem    impul- 11?.^ 
fus  fuerit,   dicendum  eft  .   Cum   enirru        * 
Antiochena   civitas    Chriftianis   referta_» 
eflet,  atque  in  Julianum    ob  impietatem 
infenfiflima ;  ut  primum  illum  cum  exer- 
citu  venientem  excepit:  quod  aliter  con- 
temptum  divinuru  numcn  vindicarc   cives 

non 

lerarent.  Ingreflus  auten»  erat  Antiochiam  fub 
exitum  menfis  Julii .  Igitur  anno  fequenti  id 
Opus  Julittnus  edolavit .  Quare  Petavius  in  No- 
tis  ad  Juliani  Mifopogonem,  ubi  hoc  anno  hunc 
librum  fcriptum  dicit ,  ab  Ammiano  deceptus  eft . 

Socrates  lib.  3.  cap.  tj.  non  dicit,  Julianum      VIII. 
taurum  in  Numifmate  infculpfifte  ,  qui  mundum  r)/fter;t 
cornibus  expugnaret  ,  ut  perperam   Interpretes  ^„ll0_ 
Socratis  Iocuro  intellexere .   Hoc     folum    dicit  che„oru,,, 
Socrates ,  inquit  Valefius  in  Notis  ad  Sozome-  -n  rB//^ 
num  lib.  5.  cap.  19.  Antiochenos  Julianum  de.  -WJ^t 
ridentes  dixiife ;  Uwwni  tui  tm.um  habent ,  & 

Or. 


Cuiri  Critice  Pagii. 


7* 


Chbisti 
362. 


LlBEKII    PaP. 


II. 


JULTANI  IMP. 
2. 


non  poffent;  deridere  eiim  fcommatibus, 
dicl^riifque  profcindere  aggrcffi  funt:  at- 
que  in    primis   ab  ipfius   vultus  fpecie  , 
nempe  a  philofophica  promiffa  barba  au- 
cupati  funt  Iudibrii  argumentum  :  ut  eam 
ob  caufam  illum  nominarent  hircum,  ut- 
pote  praefeferentem  barbam  hircinam,ex 
qua  funis  intorquendus  effet ;  his  adden- 
tes   pleraque  alia ,    quibus    ejus    impie- 
tas  falfis  derideretur  didtis    ac  jocis.  De 
(*)  Amm.  quibus    omnibus   Ammianus  (  a  ):    Poft 
f'b.n.        qute  ,  inquit ,   multa  facete  in  fe  difta-. 
comperiens ,    coaftus  dijjimulare  pro  tem- 
fore,  ira  fuffltbatur  interius .  Rtdebatur 
enim  ,  ut  Cecrops  ,  homo  brevis ,  humeros 
oflentans    anguflos ,    &    barbam  prxfife- 
rens  hircinaniy  grandiaque  incedens  ,  tam- 
quam  oti  frater  &   Epbialtisy    quorum- 
proceritatem   Homerus    in  immenfum   tol- 
lit:  itidemque  viflimarius  pro  Sacricola 
tlicebatur ,  ad  crebritatem  hofliarum  allu- 
*  hinc       dentibus  multis :  &  eulpabatur   hic  *  op- 
portune  ,  eum  oflentationis  gratia  vehens 
licenter    pro  ftcerdotibus  facra ,  ftipatuf- 
ue  mulierculis   lcetabatur  ;    &    quamvis 
is ,  paribufque    de    caujis  indignaretur  ; 
tacens    tamen>    motumque  in  animi   reti- 
nenr  poteftatey  folemnia    celebrabat.  Sic 
ipfe ;  atque  hsec  de  barba    &  alia  quse- 
dam ,  jam  cum  junior  effet   &  in  Galliis 
militaret ,  ab  aulicis  Conftantii  objecra- 
11  illi  folita  erant ;  unde  idem    auclor  fu- 
(b)  Amm.    perius  (&):  In  Palatio  adulandi  profef- 
Hb.it.        fores  jam  doiJi  ,  refle  confulta  profpere- 
que    completa    vertebant   in   deridiculum , 
talia  Jine  modo  flrepentes    infulfe  :    In  0- 
dium   venit  cutn    vicloriis    fuis    capellay 
tiott  homo;  ut  hirfutum  Julianum   carpen- 


t, 


tes ,  appellantefque  loquacem  talpam  <&• 
purpuratamjimiam ,  &  litertonem  Grcecum  , 
&  his  congruentia  plurima  atque  verna- 
cula  . 

Addit    proeterea    Gregorius   Nazianze-  ixxxiv. 
nus  (c):    Quid ,  inquit ,  prohiberety  quo- (C)  Greg. 
minus  nos   quoque  Romanorum  atque   adeo  Naz,  orat. 
Orbis  univerfi  (  quemadmodum  ipfe  dcemo-  *•  '»Jul' 
numfraude  circumventus  exiftimabat )  Im-  Nomina 
peratorem  ,  eodem    ludo    ulcifcentes  ,  Ido-  Juliano 
lianum  vocemus  ,  &  Pyfeeum  ,  &  Adonceuniy  impofita  t 
&   Tauricremum  ,  ut  jam  nonnulli  quoqus 
noftrum  lepidi  &  fejtivi  homines  appella- 
runt  (  quandoquidem  mira  eji  hujus  rei  fa- 
cilttas  )  aliifque  omntbus  nominibus  ,   quce 
vel  infleilenda  &    commutanda,  vel  cre- 
anda  ,  ac  vere  ipji  objicienda  nobis  hifto- 
ria  porrigit  ?   Hsec   ipfe  .  Porro  dicturrL. 
effe  Julianum  Pifajum  a  Jove  Pifaeo ,  qui 
colebatur  in  Elidis ;   &  Adonaeum  ob  A- 
donidis  fefta ,  quae  ipfe   cum  mulierculis 
Antiochiae  celebrabat;    omnes    facile   in- 
telligere  exiftimamus .  Tauricremum  vero 
appellatum  effe  ob  tauros  plurimos  ab  eo 
immolari   folitos,    nemo  non   intelligit ; 
Imperatorem  cnim  (  inquit  Socrates  (d)  )  (d)  Socrat, 
utpote  fuperftitione  admodum  obligatum..  /.j.r.ij. 
tauros  ad   fimulacrorum  aras   creberrime 
exfacrificaffe  conftat ;  &  ob  eam  caufam 
juffilTe ,  ut  ara  &  taurus  in   ipfius  numi- 
fmate    inciderentur .   Quin    etiam     aliud 
ejufdem   numifma  taurum  continuiffe,  i- 
bidem  Socrates  tradit ,  qui  mundum  cor- 
nibus  expugnaret.  Sed  hujufmodi  numi- 
fmata  videre  minime    licuit:  quod  vero 
reperimus  tauro  fignatum  ,  hic  tibi  for- 
mis  reddendura  curavimus. 

At 


(e)    Acce. 
pum  nu- 
mifmx  ab 
Angelo 
BreventX' 
na  Papien- 
fi. 


(0 


PAGIUS  Orbis  everfus  eft .  Gloriabatur  nempe  Julianus  , 
quod  templa  ac  facrificia  reparatTet ,  quodque 
centenos  interdum  tauros  Jovi  immolaret  ,  ut 
fcribit  Ammianus .  Quare  ,  cum  in  ejus  Num- 
rais  taurus  effet  infculptus ,  hinc  jocandi  an- 
fam  arripientes  Antiocheni  dicebant ,  non  tau- 
rof  a  Juliano  ,  fed  Orbem  mactatum  ejfe  ,  feu  , 
Ut  loquitur  Sozomenus ,  Orbem  everfum  effe  , 
perinde  ac  tauroi  fupinos  :  Refupinari  enim  ,  feu 
.chnTpdifbcu  y  quo  verbo  utitur  Sozomenus,  pro- 


prium  eft  vicllmarum,  qua:  cum  immolarentut 
Diis  cceleftibus ,  refupinari  cenfueverant .  Por. 
ro  in  Nummis  Juliani  poftquam  Auguftus  nun- 
cupatus  eft,  taurum  infculptum  fuiue  ,  oiten- 
dunt  ejus  Numifmata  apud  Mediobarbum  .  In 
uno  exhibentur  taurus  cum  aquila ,  in  aliis  tau» 
rus  cum  duabus  ftellis  ,  &  in  altero  taurus  cum 
duabus  ftellis,  ante  quem  aderat  ciconia  pede 
finiftro  elato.  Ex  quibus  Nummis  plures  Antio- 
chiac  percufli,  ut  in  illislegitur. 


7* 


Annales  Ecclefiaftici  Barpnii 


Christi 


Liberh  Pap. 


ii. 


JULIANI   IMP. 
2. 


(b)  Julia- 
nus  in  Mi- 

fopog. 


Inane  ftu-  At  haec  omnia  &  alia  his  fimilia  ,  pu- 
diumju-  blica  voluifle  oratione  refellere ,  &  con- 
liani.  tra  vu|gj  5iaterationes  diferta,  ut  fibi  vi- 

debatur ,  oratione  diflerere,  nec  philo- 
fophi  quidem ,  nec  Imperatoris  fuit  offi- 
cii :  quorum  alterius  id  fuiffet  muneris 
contemnere ,  deridere ;  alterius  vero  dif- 
fimulare  ,  &  alia  occafione  populum  ad 
feria  quaeque  alia  cogitanda  neceffitato 
compellcre.  At  quid  hic  luculenta  illa_. 
praeftit  oratione  ?  nihil  prorfus,nifi  (quod 
(a)Amm.  Ammianus  ait  a )  ut  eos  ad  haec  cre- 
Ub.xi,  brius  inculcanda  &  aliahis  addenda  pro- 
vocarit :  cum  ea  fit  natura  vulgi,  ut  in 
altercando  minime  patiatur  verborum  ja- 
culis  fuperari  ■;  effecit  &  illud  egregie, 
ur  quae  jaclata  in  auras  inanes,  fi  non.. 
aliter ,  temporis  faltem  fpatio  oblivione 
delenda  forent ;  ex  ea  ab  ipfo  confcri- 
pta  ojratione  remanferint  monumentis  per= 
pctuis  confignata. 
LXXXV.  Quibus  enim  verbis  fc  putavit  abluere , 
illis  feipfum  deformius  infeciffe  ,  quis  du- 
bitat?  ut  cum  peregregie  in  eodem  Mi- 
fopogone  de  barba  ait  ironice  (&):  Me 
vero  fi  mtxime  laudare  vellem ,  w«  pof- 
fem ;  at  vttuperare  infinitis  tnodis  pote- 
ro ;  &  primum    a    perfonit    ordiar .    Huic 

?U  u    k,  emnty   quod ,  ut    arbitror  ,    natura    non-. 

iua  barba         .        *      •  J    •       .••  n  ^ •       j 

lulianus.   mu'tum  pulchrttudtnts    ac  venujtatts    ae- 

dtjfet ,  tpfe  morofitate  qttadam  &  acerbi- 

tate   antmi  longam  ijiam  barbam   addtdi  , 

quafi  poenas  ab  ea  exigens ,  nulla  quidem 

ali*    de  caufa ,    nifi  quod  natura  elegan- 

tior  non  futjfetm  Ideo  dtfcurrentes    in  etr_* 

fedicuhs  perfero ,  tamquam  feras  altquas 

in  filva ;    neque  lar^e  edendi  &   btbendi 

mihi  pote/ias  efi  :  cavendum  enim  ejfe    ar- 

bitror ,   ne  tmprudens  pilos   una  cttm  pa- 

ne  dev-rem.   Ham   de  accipiendis  dandtf- 

que  ofculis  nihtl  laboro:   tametfi   ad  cee- 

tera    &   illud   incommodi   babere   videtttr 

barba ,   quod   non  finit  pura  puris  eoque_, 

fuaviortbus  ( ut  opinor)  labris  labra  ad- 

jungere  :   quod  olim  etiam  quidam    ufurpa- 

vtt ,  qui  Pane  &  Calliope  propit  iis  in  Da- 

fbnemficit  poemata.  At  vos  etiam  fttnes 

ex  ea  neffi  oportere  dicitis .  Equidem  td 

vobis  perlibenti    animo   concedam ,    modo 

pilos  poffitts  extrahere  ,  neque  eorum  af- 

peritas  vefiras  molles  &  delicatas   manus 

ojfendat  .  Sic  ipfe ,  qui  &  pluribus  inve- 

hitur  poft  haec  in  glabros  ac  tonfos  .   Et 

inferius  :  Cum  ad  urbem  liberam  veniremy 

qu«e  capillorum  fquallorem  ferre  nonpotefl; 

veni  ad  eam  cum  longtfftma  barba  &  in. 

tonfus  ,  quafi  copia  tonforttm  deejfet  ;  ju- 

dicajfes  profeclo  te  Smicltnem  videre  ,  aitt 

ixxxvr.    Tbrafyleonta  ,   &c. 

Querelae  At  illud  magis  tetigit  Julianum,  cum 
Juliani  in  Jidem  Antiocheni  fubofcuris  quibufdam 
Antiochc-  di^is  ipfumexecrari ,  Chrifti  vero  nomen 
frfrWf*.  °^  memoriam  celebrare ,  &  Conftantium 
nusinUi.  in  Juliani  impietatis  ultionem  expetere 
fo^og.        declararent ;  unde  idem  inferius  (  c  ) :  De- 


inde  ex  barba  mea  funes   netli  oportere  r 

pojiremo  me ,  x ,  Chi ,    bellum    indixtffe-, 

&>  K,  Cappa,  defideratis  (per  X,  Chrifiumy 

p er  K  ,   Conjiantium    intelltgentes  )  Uti- 

nam    dii  cujiodes  hujus  urbis  id  vobts  du- 

plex  largiantur  (  nempe  X,  &  K , )  quoniam 

civttates  finitimas  ,    qu<e  &  dtts   mecum 

ferviunt ,  &  fantfa:  funt ,  calunmia  vexa- 

Jlis;     quafi  qu<e  in  me  compofita  funt  %  ab 

illis  profetta  ejfent;     quem  ,  fcio  ,    magif 

amant ,    qttam  fuos    liberos ;   qui    deorum 

templa  quamprimum    reflituerunt  ;    fepul- 

cra  vero   atheorum  omnia,  figno  a  me  ntr 

per   datom  everterunt ,  ita  elati  &  eretti 

animts  ,   ut  fcelera  eorum ,    qui  deos    vio- 

larunt ,    acrius   etiam   quam  mea   ferebat 

voluntasy     vindicartnt .    Quod    vero     ad 

vos  attinet ,  plerique  vefirum  ereclas  oltm 

aras   everterunt ,    quos  mea    lenitas    vix 

adhuc  potuit  ad  fanitatem  &  quietem  ad- 

ducere .    Ac  rurfum   fuperius  eandem    in- 

gerit  aenigmaticam  in  fe  Antiochenorum 

querelam   h's  verbis  (d):    At  enim  ,  in- 

quit,  x,  Chi ,  &  K,  Cappa  ntbtl    civi- 

tati  nocuerunt .   Hoc    faptenti*  veflrx   <e- 

nigma  quale  fit ,   difjicile  efl  intelltgere . 

Hos  tamenquofdam  veflrum  interpretes  na- 

cli*  didicimus  his  litteris  nominum  quorun- 

dam  initia  fignificari  ,  altera  littera  Chri- 

Jium-,  altera  Conftantium  declarari  .  Sinttt? 

igitur  me  libere  quod  fenlio  dtcere  .  Vna  tn 

re  tantum  injvriam  vobis  fecit  Con/ianttus9 

quod me->  cutn  Cmfarem  fectjfetm  non  vtta  pri- 

vavit.  Ham  qtndad  reliqua  atttnet*  uttnant 

vobis  folis  ex  omnibtts  Koman-s  dent    dti 

multos  Conflantios  ,  vel  pttius    amtcorum 

ejus  rapinas  experiri :    &  paulo   po*t   de 

Chriito  :  Aty  inqu"t,  Chriflum  amatis ,  dr 

quafi  numen  tutelare  colitts  pro  ]  >ve ,    & 

Daphnxo  y&Calliope,  quce  vefiram  captio- 

nem  explicavit  .  An  vero   Enerent  Chri- 

Jlum   amabant  ,  qui    Caltlaeorum    fepuhrtt 

incenderunt  ?&c.  Sed  de  Emefenis  inferius. 

Fuit  &  illa  expoftulario  Juliani,  quod 

Chriftiani  Antiocheni  ad  fepulcra  marty- 

rum  preces  ad  Deum   frequentarent ,  ro- 

gantes  eripi  a  tyrannide  Juliani  :   memi- 

nit  horum  ipfe  in  eadem  oratione  ,    cum 

ex   illorum  perfona  fic  ait  (  e  )  :  Odiofam 

iflam    feveritatem  feptimttm  jam   menfem 

perpejjit  vota  quidcm  &  preces ,   quo  tan- 

tis  malts  eriperemur ,   ad  vetulas   dimifi- 

ntus ,     qux  circa   fepulcra    mortuorum  af- 

fidue  v.rfantur.  Subinfert  clamores  in  fe 

Chriftianorum ,  cum  ipfe  templa   adiret» 

&  alios  fecum   duceret.  Cererum  &  il- 

lud  acceffit ,  quo  Julianus  magnopere  com- 

motum  fe    fuifle  ,  eadem    orariene  tefta- 

tur  ;    quod  fcilicet  Ant'ocheno:um  culpa 

Apollo    Daphniticum    remplum   deferuif- 

fet,  &  mutusprorfus  redditus  effet ;   te- 

ftatur  id  ipfe,  cum   eadem  oratione   haec 

ait:  At  mthi  quidem  videtur  Deus  multo 

ante  conjlagrationem  templo  excejjijfe  :  e- 

tenim  prtmo  Jiatim   introitu  (iatua  ipfit 

id 


(d)  Julid- 
nus  ,  ibidc. 


LXXXVII. 

Studia 
Antioche- 
norum  in 
Julianum. 

(e)  JuHx. 
nus  in  Mi- 

fo$og. 


Cum  Critice  Pagii. 


73 


Ciiristi 
%6i. 


I.IBERII 
II. 


Pap. 


JULIAVI    IMP. 


id  mihi  indicavit ;  atque  hujus  rei  teftem 

appello  magnum  Solem  adverfus  eor ,   qui 

ttolint  credere.  Id  vero   ipforum  civium 

culpa  accidifle,  mox  fubdit  :  Enimvero  , 

inquit ,  alia  mihi  deinceps  erga  vor  offenfio 

commemoranda-eft  ;  deinde  me(quod  adhuc 

feci)  convictis    onerabo  ,  deque  ea    mei- 

pfum  criminabor  &   vituperabo.    Decimo 

fere  menfe ,  ut  vor  numeratis  (  isopinor, 

Lour  a  vobir  nominatur )  patrium   feftum 

eft  hujus  Dei ,  nempe  Apollinis  Daphnoei , 

&  magno  ftudio  ad  Daphnem  concurritur. 

ty°  igitur  ab  Jove  Cafio  illuc  advolaviy 

cxiftimanr  me  tbi  maxime  veftrar   oper  & 

magnificentiam  fpettaturum ;  atquejam  ta- 

citus  apud  me  magntficam  aliquam  pompam 

fingebam  ,  &  quafi  fomnianr  vicTtmar ,  /*- 

bationer  ,  chorear  in  deum ,  thura ,  pueros 

in  templo,  tum  animir  dignijjime  deo  com. 

fo/itoSi  tum  vejle  candidx  elegantique  il- 

luflrcr  intuebar .  Ingrejfus  autem   tn  tem- 

plum ,  neque  thura  ,  neque  placentam ,  ne- 

que  vittimam  ullam  reperi  ;  itaque  conti- 

ttuo    miratus    Jum  ,   vofque    extra     tem. 

■plumejfe^  fufpicabar  ;  fed  honoris  caufa 

fignum  a  mey  tamquam  Pontifice  ,  expetta- 

re .  Percontatus  Autem  de  facerdote  ,  quid 

tftet  civttas  in  fhlemnibur  illir  feriir  deo 

facrificatura :  Ego  inquit  ille ,  dono  anCe- 

rem  iftum  deo  affero  ;   civitar  enim  nihil 

boc  tempore  apparavit  .  Haec  ibi . 

Verum  antequam  ulterius  progrediatur 

oratio,  hic  admonendum  le&orem  puta- 

mus,  proepoftero  ordine  rem  ab  Ammiano 

parrari,  ex  verbis  Juliani  convinci ;  dum 

ille  primo  acceflum  Imperatoris  in  Daph- 

nem  ,  templique   exuftionem    conrigiflTc 

(x)  Amm.  narrat  (a)  ,  poftea  vero  profe<5tionem  ad 

lib.ii.       Cafium  Jovem  (  eft  mons  Cafius  in  Ara- 

bia,(l)  putaturque  idem  cum  Sina)  cum  ta- 

men  ea  oratione  Julianus  ipfe  teftr tur , 

c  Jove  Cafio  revertentem  ad  Daphnis  fa- 

cra  illa  fe  contulilfe.  Cum  verd  apud  Jo- 

vem  Cafium  effer,  illuc  ad  eum  profccios 

ait  Ammianus  rhetores  yEgvpti ,  atqucde 

inveniendo  Api  fpem  Juliano  injeciffe.  Sed 

ad  Julianum  redeamus ,  qui  cum  Daphni- 

tica  facra  adeo  frigida  inveniflet :   Hic  , 

(&)   julia.  inquit  (  b  )  ,  ego  (  o  me  pacir  &  gratice 

nutinMU  inimtcum)    cum   Senatu  gravibur  verbir 

fopog.         expojtulavi ;  quce  non  fit  fortajfe  incom- 

tnodum  hoc  tempore  referre  . 

txxxix.        Grave  profetto  (  inquam  ego  )  videtur  , 

Juliani  o-  tant.am  ctvitatem  fic  deor  contemnere  ,  ut 

ratio  ad    ne  m  extremir  quidem  Ponti  finibur  vicus 

Senatum^.  ullus  faceret  ;  &cum  agrum  infinitum  pof- 

Antioche-  fideat ,  inftantibus  patrii  dei  folemnibus 

num  .        feriisy  dtjjipata  a  diis  impietatis  nebula , 

avem  pro  fe  niinime  attulijfe :  cum  deceret 

eam  in  primis  boves  tributum  immolare  . 

Quod  fi  uni  dijpcile  erat  ;  at  certe  uni- 

verfa   ctvitas  debuit  &  potuit  deo  taurum 

qfferre.Unufquifque  veftrum  privatim  in  con- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


IXXX. 

VIII. 


viviir  &  feriis  Majumce  pecuniam  effundit  , 
pro  vobis  autem  ipfis  &  communi  falute  ,  ne- 
que  privatim ,  neque  publice  facrificatis;  fo- 
lus  facerdos  ,  qui  ex  mult  itudtne  vejirarum 
vi&imarum  debuit  auclus  parte  aliqua  do- 
mumredire,  facrificavit  .  At  dii  facerdo- 
tibus  tantum  honeflam  ac  virtuti  confen- 
taneam  vitam  pro  omni  cultu  imperarunt , 
itemque  ut  facra  munera  ,  ut  decet ,  obi- 
rent :  veftrum  autem  erat ,  ut  opinor  ,  p «- 
blice  privatimque  facrificare  .  Kunc  vero 
unufquifque  veftrum  mandat  uxori  ,  ut  o- 
mnia  Galilceis  largiatur :  qu<e  ubi  paupe- 
re!  fMultttibus  veftris  aluerunt ,  egre- 
gium  impietatis  miraculum  egenttbus ,  quo- 
rum  plena  funt  omnia ,  oflentant .  Vor  au- 
tem  prtmum  cum  Dei  cultum  honoremque 
contemnttir  ,  nihil  offendere  arbitramini  . 
Hemo  autem  aufert  rer  ad  Jacra  necejfa- 
riar  :  quod ,  credo  ,  non  ftt  ei  unde  alatur  • 
Cum  qutfpiam  veflrum  dat  natalitia ,  ma- 
gntficum  apparat  convivium  ,  &  amicos 
lautijjtmis  menfis  accipit ;  &  tamen  in  fe- 
riis  deorum  folemnibus  nemo  oleum  in  dei 
lampada^  nemo  libamentum  ,  non  thus  ,  non 
viclimam  attulit .  Ego  vero  ,  quemadmo- 
dum  hxc  a  bonts  viris  iflic  accipiantur  , 
nefcio  ;  illud  credo ,  diis  ea  minime  pla- 
cere.  Hucufque  de  his  .ad  Senatum  Antio- 
chenum  oratio  Juliani.  Sed  quid  accidit? 
Reftiterunt  tunc  &  Juliano  inter  alios 
Chriftianos  duo  presbyteri  Antiocheni,  fpe- 
<5tatx  virtutis  homines ,  eum  coram  arguen- 
tes :  fuerunt  hi  Eugenius  &  Macarius  , 
quorum  res  geftae  &  initum  adverfus  Ju- 
lianum  certamen  exprefla  habentur  in  A- 
ctis  Artemii  martyris,  qui  hoc  quoque  tem- 
pore  Antiochia?  martyrium  confummavit  ; 
Iicet  Erhnicus  auclor  Ammianus  (c  )eum 
obfcurare  nitatur(  ut  Gentiles  aflblent ) 
criminum  objeftorum  calumniis  ,  nam  ait : 
Tmc  &  Artemius  ex  Duce  JEgypti  ,  Ale- 
xanirtnis  urgentibus  ,  atrocium  crimtnum 
mole  fupplicio  capitali  multatus  efl .  Haec 
Ammianus.  Palfus  quidem  ille ,  cum  a_* 
Juliano  accerfitus  Antiochiam  veniflet,ut 
martyrii  ejus  (  d)  Acla  teftanrur.  At  quae- 
nam  fuerint  Artemio  objefta  fcelera  ,  quo- 
rum  caufa  Julianus  in  eum  animadverti 
juflit,  Theodoretus  paucis  his  explicat 
(  e ) :  Idem  porro  tyrannur  Artemium  mi- 
litum  in  ALgypto  merentium  Ducem  tpro- 
pterea  quod  illum  magiflratum  Conftan- 
tii  temporibur  nattur  plurima  fimulacra^. 
confregerat ,  non  Jolum  exuit  bonir  ,  verum 
etiam  obtruncavit  :  hcec  funt  manfuetijfimi 
illtur  &  irx  temperatiffimi  ,  nempe  Juliani 
(  ab  impiir  hir  nominibur  appellatur  )  egre- 
gia  facinora  .  Hxc  Theodoretus.  Hifcc 
igitur  criminibus ,  quod  adverfus  fimula- 
cra  deorum  Artemius  bellum  acre  geflif- 
fet ,  tamquam  impius  defertur  ad  Julianum. 


XC. 

Eugenius 
&    Maca. 
rius    Ju- 
liano  re- 
ftiterunt. 


(c)  Amm. 


(d)  Apui 
Metapb. 
dic    io. 
Oftob. 

(e)  Tbeod^ 
lib.i.e.  17. 


K 


Erat 


IvqT-E    (*)   "r\/f  °ntem  Cttfium>  ^e  quo  Julianus   non   fuirte   in  Arabia  ,  fed  in    Syria  fuperiori   propej 
iVjl  Seleuciam ,  docet  Norifius  diflert.  n.  pag.  201. 


74 


Anriales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6i. 


LlBERII   PAr. 
II. 


JULIANI   IMP. 

2. 


XCI. 

Artemii 


Artemii 

Eugenii, 
&  Mica- 
rii  Mir- 
tyrium . 


Erat  Artemius  unus  ex  militibus  iis  qui 
fub  Conftantino  Magno  in  bello  adverfus 
certamen  Maxentium  tvrannum  gefto  meruerant  , 
fro  fide,  praefenfque  tunc  fuit,  oculifque  fpectavit 
una  cum  aliis  qui  aderant  in  exercitu  Cru- 
cis  fignum  ,  quod  tunc  in  expeditione  po- 
fito  eidem  apparuit  Conftantino  :  id  enim 
ipfe  coram  Juliano  magna  animi  alacrita- 
te  profeffus  eft  *  cum  illi  fuam  ipfius  ex- 
probraret  atque  objeetaret  impietatem . 
Defunclo  autem  Conrtantino,  Conftantius 
emeritae  militiae  virum  ,  aetate  fenem  ,  no- 
biliflimis  pnefefturis  honeftavit,  mifitque 
noviflime  in  ^Egvptum  cum  ampliflimoma- 
giftratu ,  quem  fciret  Imperio  Roma- 
no  fidum  ,  &  adverfus  idola  Gentium  fum- 
mo  ardore  animi  wftuantem .  Hunc  crgo 
cum  exercitu  agentem  in  yEgypto,  fub 
prajtextu  expeditionis  belli  Perfici  Julia- 
nus ,  datis  ad  eum  litteris,  Antiochiam  ad 
fe  venire  jutTit  .  Sed  opportune  accidit , 
utcum  Antiochiam  perveniflet,  repererit 
Imperatorem  de  duobus  Hlis  presbyte- 
ris  Antiochenis  Eugenio  atque  Macario 
qusftionem  habere  .  Haec  ipfe  fpe&ans 
Artemius,  magna  animi  libertate  Julia- 
num  impietatis  arguit ,  multaque  in  eum 
de  falfitate  deorumcultus  ,  &  Chriftianoe 
religionis  veritate  teftatus  voce  libera  in- 
culcavit ,  eoque  adegit  ipfum  Imperato- 
rem  verborum  &  confilii  inopem  ,  ut  poft 
alios  evhibitos  cruciatus  eum  capite  trun- 
cari  juflerit,  non  quidem  ut  Chriftianum, 
fed  ,  quod  diximus  ex  Ammiano  ,  tam- 
quam  immanium  fcelerum  convi(5tum_, 
reum  :  quod  accidit,  ut  ejus  Aeta  figni- 
ficant ,  vigefima  menfis  Oclobris ;  quse  dies 
tam  apud  Grsecos,  quam  Latinos  (  a  )  , 
natalis  ejus  annua  celebritate  notatur . 
Martyrol.  Qyne  autem  poft  auditam  Artemii  necem  , 
Fom,  <;n  fecura  e(\  Alexandrise  caedes  Georgii  Epi- 
fcopi  Ariani,  dicemus  inferius,  cum  de 
rebus  Alevandrinis  agemus  .  Caeterum  Eu. 
genium  &  Macarium,  quod  magnis  ani- 
mis  adverfus  Julianum  pro  Chriftiana  re- 
ligione  ftetiflent ;  ipfe,  ne  eos  palarru 
occidendo  jllultraret  corona  martvrii , 
jn  Oafim  iEgvpti  folitudinem  omnium_ 
famofifllmam  relegari  mandavit;  fecreto 
tamen    miniftris  jubens,  ut  cum    eos  il- 


PAGIUS       Ad    num.  XCI.    &  feqq.  Ammianus  lib.  n, 

cap.  i?.  de  rebus  hoc  anno  geftis  loq.iens ,  ait : 

I^*        £>;>    XI.  Kaleni.  Uovembrium  ampli/fimum   Dxpb- 

S.    Eakyli  "■*'    Apollmir   fxnum  fubita   vi  flxmmarum     exu- 

Martyrir    fl»m  efl  •  Tum  lib.    13.  cap.  I.  fubfequentis  anni 

tranjlatio.  ColT  Juliani  oliui    Orientis  Praefefti  ,   &  Felicis 

Prarfccli    arrarii  olim  Chriftianorum  ,   fed  in  gn. 

Baron.   n.  tiam   Imperatoris   Apoftatirum    faclorum     mor- 

CII.    &      tem    recitat  ,  Prarterea   Theodoretus    lib.3.  cap. 

feqq.  ,0'  ^e   eo    '"«ndio   &   Tranilatione    Reliquia- 

rum   S.   B.ibylar   loquitur  ,  ac  poftea    cap.13,  de 

infelici   morte  Juliani  &  Felieir   fermonem    ha. 

bet .    Quare    Daphnan    templi    incendium    hoc 

anno    contigit ,    anno  vero  fequenti  S.   Babylx 

Martyris  Tranflatio  perafta  ,  ut  Valefius  in  No- 


f«)    Meno- 
l°g.   & 


tii(  . 


luc  perduxiffent  ,  gladii  animadvcrfio- 
ne  necarent  ;  quod  &  prseftiterunt  hoc 
eodem  anno  vigcfima  menfis  Decembris , 
qua  eorum  anniverfaria  memoria  tabulis 
Ecclefiafticis  commcndara  ,  annis  fingu- 
lis  ,  tum  Gra?cis,  tum  Latinis  (  b  )  ex 
niajorum  inftituto  recurrit;  in  Arabia_ 
autem  eorumdem  cultus  celebrior  ex- 
titit. 

Cum  vero  quaeftio  de  Artemio  habere- 
tur,  deportarenturque  confeflbres  pres- 
byteri  in  folitudinem  Oafenam ,  exuftum 
efle  Apollinis  templum  in  Daphne.eadem 
acla  fignificant .  Caeterum  quod  Ammia- 
nus  ait,  conflagrafle  templum  Apollinis 
undecimo  Kal.  Novembris ,  biduo  poft 
Artemii  martvrium  accidifle  oportuit: 
nam  ejus  Acla  habent ,  paflum  HIuitl. 
efle  decimotertio  kalendas  Novembris ; 
Jt^  adeout  vel  in  Ammiano,  vel  in  illis 
Artemii  AcTis  errorem  inefte  oporreat ,  in 
quibus  non  ante  incendium  templi  ,  fed 
biduo  poft  Artemius  martyrio  coronatus 
habetur  $f% ,  Porro  ante  incendium  ob- 
mutuiffe  idoltim,  ipfemet  Julianus  in  Mi- 
fopogone  teftatur  ;  qui  tamen  caufam  dif. 
fimulandam  ,  immo  penitus  contegendatn 
efle  putavit,  aliam  afferens  ,  nempe  ira- 
tum  Apollinem  in  Antiochenos  contem- 
ptores  deorum  ;  de  his  enim  agens  hsc 
habet :  Tulia  me  tum  dixijfe  commemini  ; 
meamque  oratiottem  Deus  tefttmonio  fuo 
confirmavit  ,  Qjtod  utinam  numquam  fe~ 
cijjet ,  neque  prtefidium  tam  multis  annit 
fervatum  defirutjfet ,  ac  potius  in  illa^. 
tempeftate  ac  pmcella  mentes  fotentiorum 
avertijfet ,  manufque  cohibuifet ,  Haec  tunc 
ipfe  ea  oratione  .  Ceterum  quod  fatis 
perfpeclum  haberet  ,  ex  propinquitat?_/ 
reliquiarum  S.  Babvlae  martyris  Epifcopi 
olim  Antiocheni,  idolum  obmutuifle  ;  juf. 
fifle  ipfum  inde  eas  transferri,  eadem  fu- 
perius  indicat  oratione  ,  cum  ait  :  Voft. 
quam  vero  Dapbnes  mortuum  remijimus , 
qutilam  e  vobis  paulo  verecundiores  erga 
deof  ,  Hf  qui  demortui  reliquiis  irati  fue- 
rant ,  templum  Dapbnai  dei  attribuerunt  ; 
alti  vero  five  imprudentia  ,  five  non>  tem-, 
plum  inflammarunt ,  horrendumque  exte- 
ris  fpeclaculumy  populo  autem  veftro  per. 

tis  ad  lib.  j,  Sozomeni  cap.  8,  obfervavit  ,  ubi 
D.  Chryfoftomi  in  Orat.  x.  contra  Gentiles  de 
S.  Babyla  memoria:  lapfum  corrigit .  Is  enim 
d«  Jnliani  Comiris  morte  ita  loquitur ,  quafi 
ea  ante  Tranflationem  Reliquiarum  S.  Bibyla 
contigifTet  ,  cum  tamen  anno  poft  il/ann  Tranf- 
lationem  acciderit  ,  Juliano  fc.  IV.  &  Salu- 
ftio  CotT.  tit  conftu  ex  Ammiano ,  initio  lib. 
x^.  &  ex  Theodoreto  in  lib.  3.  Hift.  Ecclefiaft, 
Nam  Ammianus  mortem  Felicis  ac  Juli.ini  re. 
fert  ftatim  poft  Confulatum  Juliani  &  Saluftii  , 
ideft  ,  anno  CCnLXIII.  Theodoretus  vero  il. 
lortim  obitum  refert  poft  Reliquiarum  S.  Baby. 
lx  Tranflationem  . 
Emendandi  itaque   Aunales  Baronii  quiChry. 

fo. 


{b)    Meno. 
log.    & 
Martyrol, 
Rom.  t* 
die  . 

XCII. 

Confla- 

gratio 

Templi 

Apollinis 


Caufa  ira. 
rum  Ju- 
liani . 


x. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

g<52. 


LlBERII    PAP. 
II. 


75 

JULIAKI      Imp. 


jucundum>  Scnatui  ufque  in  hanc  diem  ne- 
gleclum  prcebuerunt .  At  mihi  quidem^. 
videuir  deus  multo  ante  confiagrationem 
lemplo  excefpffe  .  Etenim  primo  Jiatim  in- 
troitu  ftatua  ipfa  id  mthi  \indicavit  ;  at- 
que  hujus  rei  teftem  appello  ntagnum  So- 
lem  adverfus  eos  ,  qui  nolint  credere .  Haec 
Julianus  de  tranflationc  facta  ejus  juflu 
icliquiarum  S.  Babylae  martyris,  deque 
templi  Daphnaei  conflagratione  .  Quas 
quidem  tunc  tamquam  fcientibus,  ut  qui 
eam  fpectaflent,  fummatim  abeo  enarra- 
ta  ,  latiori  nunc  indigent  oratione  . 
XCIII.  Audiamus  haec  in  primis  ab  Ammiano 
fcriptore  pariter  Ethnico  erga  gentilem 
fuum  propenfiori  ;  indequc  narrationem 
aufpicemur  ,  qua  ipfe  demonftrat ,  Julia- 
num,  ut  contempti  dei  fui  jacluram  re- 
farciret ,  innumeram  hoftiarum  multitu- 
dinem  immolafle,  ait  enim  (<*):  Hoftia. 
i4  u™"1'  r:m  tltmen  fanguine  plurimo  aras  crebri- 
tate  nimia  perjundebat ,  tauros  aliquoties 


fulian 


immolando  centenos ,    &  innumeros  varit 


immenfa    pecoris  greges ,    ovefque  candtdas   terrtt 

fuperfti-     qucefitas  &   mari  ;  adeo  ut  in  dies    pene 

tio.  fingulos  milites  carnis   diftentiore  faginct 

vittitantes  incultius  ,  potufque  avidt.tate 

corrupti ,  humeris   impojiti  tranfeuntium  , 

fer  plateas  ex  publicis  cedibus  ,    ubi   vin- 

dicandis  potiusy   quam  cedendis  conviviis 

sndulgebant  ,  ad  fua  diverforia  portaren- 

tur  ;  petulantes  ante  omnes  &  Celtce  ,  quo- 

rum  ea  tempeftate  confidentia  creverat  ul- 

trx  modum.  Augebantur  autem  ccerimonia- 

rum  ritus  immodice  cum  impenfarum  ampli- 

tudine  ante  hac  inufitata  ,   &  gravi .  Et 

quifque  (cumimpreepedite  liceretjfctentiam 

vatictvandi  profefius  ,  juxta  imperitus  & 

doctlis  Jine  fine  vel  prceftitutis    ordintbus 

oraculorttm  permittebatur  fcitari  refponfa  , 

&  extifpicia  nonnumquam  futura  panden- 

tia  ;  ofcinumque  &  augvriorum  &  omntum 

fides  ,  fi  reperiri  ufquam  pojjet  ,    ajfecla- 

ta  varietateyqucerebatur .  Hsc  Ammianus. 

XCIV.        Quam  autemcreber  in  templis  &  facris 

Julianus    efle  foleret  Julianus ,  ipfemet  in  Mifopo- 

creber  m  gone  docet  his  verbis .    Sacrificavit  femel 

Ccefar  in  templojovis,  deinde  tn  Fortu- 
nce  ,  deinceps  ter  ivit  ad   Cereris  :   neque 
enim  quoties  ad  Daphnes  templum  ierity 
Ann.  Eccl.  Tom.  V» 

PAGIUS    foftomum    fecutus ,   id    prxfenti    anno  retuiit . 

Neque  enim  hac  in  re  ftandum  Ghryfoftomo  ,  cum 

Ji  nnnum  SS.   Patres    in    Orationibus     res    hiftoricas   fine 

ftquenttm  certa    probatione  aliquando  narrent .    Praeterea 

pcrtinct,     Theophanes ,  narrato  Daphnenfi  incendio  ,   ait , 

iratum   Imperatorem  mififle  Julianum  &  Felicem, 

qui   magnx  Ecclefia:  bona    publicarent  :    quod    e- 

tiam    fcribit  Cedrenus.  Addit  Theophanes,  u- 

trumque  paulo  poft  interiifle  .  Certc   D.  Chry- 

foftomus ,    qui  annos    tantum    oclo  natus  erat , 

eam  hiftoriam  ab   aliis   didicerat ,  &  in  circun- 

flantiis    falli   proclive  eft.  Gothofredus  in    Dif- 

fert .    in  lib.  7.    Philoftorgii  cap.  10.  obfervat , 

Philoftorgium  infelicem    tnum  apoftatarum,  F*- 

lim   nempe  ,  Julinoi  &  Helpidii  mortem  narra- 


memorta  teneo ,   proditum  quidem  illud  ctt. 

ftodum  negligentia ,  deletum  autem  impio- 

rttm  bominum  audacia .    Veniunt    Syrorunt 

Kalendce  ?  Cteftr  rurfum  ad  Jovis  Vhtlii . 

Venit   publicum  feftttm  ?    Ceefar   conttnuo 

ad  templum    Fortuna  ;  intermiffo  vero  die 

nefafto  ,  rurfus  in  cedem  Jovts  Philii  mo- 

re  majorum  vota  fufcipit .  Et  quis  ferat 

Cafarem  tam  fcepe  ad  tempta  ventitantenty 

cum  liceat  ftmel  atque  iterum   diis  mole- 

ftiam  exhibere?  Haec  &  alia  Julianus  ex 

perfona  Antiochenorum  in  fe  ipfum  inful- 

tantium,feque  deridentium  .  Subdit  pras- 

terea  Ammianus  :  Hcecque  dum  ita  proce- 

dunt  more    pacis  ,  multorum  curtqfior  Ju- 

Itanus  ,  novam  confilii  viam  ingreffus  eft  , 

venas  fatidicas  Caftalii  recludere  cogitans 

fontis;  quemobftruxiJfeCcefar  dicitur  Ha- 

drtanus  mole  faxorum  ingenti ;  veritus  ne 

ut  ipje ,  prcecinentibus  aquis ,  capelfendant 

Kemp.  comperit ,  etiam  alti  Jimilta   doce- 

rentur.  Ac  ftatim  circumhumata  corporafta- 

tuit  exinde  transferri  ,  eo  ritu ,  quo  Athe- 

nienfes  infulam  purgaverant   Delon .   Eo- 

dem  tempore  die  undecimo  Kalendarum  Ko-  l[em,?!l . 

vembrtum  ,    ampltffnnum  Dapbn<ei  Apolli-       L  "" 

•    r  j  r '  ■  1  >     ■     ,        t>      contiagra- 

nts  fanum  ,  quod  Eptphanes  Anttochus  Rex  tl0  m 

ille  condidit  iracundus  &  fcevus ,  &  Jimu- 

lacrum  in  eojovis  Olympici  imitamenti  ce- 

qutparans  magnitudinem  ,  fubtta  vi  flam- 

marum  exuslum  e(l .  Quo  tam  atroci  cafu  re- 

pente  confumpto ,  id  ad  ufque  Imperatorem 

ira  provexit ,  ut  quceftiones  agitari  jube- 

ret  folito  acriores  ,  &  majorem  Ecclefiam 

Antiochice  claudi :    fufpicabatur    enim  id 

Chriftianos  egijfe  ftimulatos  invidia  ,  quod 

idem   templum    inviti    videbant  ambitiofo 

circumdari  periftylio  , 

Ferebatur  autem  ,    licet  rumore  leviffi*      XCV. 

mo  ,  hac  ex  caufa  conflagrajfe  delubrum  ,  Aha  caufa 

quod   Afclepiades  phtlofophus  ,  cujus    in^.  c?™ ™gra" 

Aclis  Magnentii  meminimus  ,  cum   vifendi  tempij  # 

gratia  Juliani  ad  id  fuburbanum  venijfet , 

dece    Cceleftis  argenteum    breve  figmentum 

quocumque  ibat  fecum  folitus  efferrey  an- 

te  pedes  ftatuit  fimulacri  fublimes ,  accen- 

Jifquecereis  exuffijfet  :  unde  medietate  no- 

CJis  emenfity  cum  nec  adejfe  quifquam  po- 

tuit ,  nec  juvare ,  volitantes  fcintillce  ad- 

hcefere  matertis  vetuftifjimis  ;  ignefjue  ari- 

K  2  dit 

re  ,  poft  ea  ,  qux  circa  S.  Babylam  a<fta  funt  , 
&  poft  Templi  Daphnenfis  incendium  .  Qyod 
valide  confirmat  Gothofredus  de  Juliano  e^cCo- 
dice  Theod.  Nam  cum  incendium  illud  XI.  Kal. 
Novembris  acciderit ,  duas  occurrunt,  Confti- 
tutiones  ad  hunc  Julianum  poft  illud  tempus 
datar  ,  puta  L.  54.  Ve  Decuriortibus  ,  &  I.  3.  De 
contrah.  e.npt.  quarum  prior  emifia  Kalend. 
Novemb  .  altera  VIII.  Idus  Decemb.  Erat  enirn 
Julianus    Comes    Orientis . 

S.   Artemii  martyrium  anno    pracfenti   contf-       XI. 
git,    ut  patet  ex    Ammiano   lib.  n.  cap.  II.  ubi 
illud  recitat    fub   hujus  anni  Cofl".  aitque  ,  Ale-  s'  Arte~  . 
xandrinos  ,   Artemii  comperto    interitu  ,   Georgi-  J'"x  9tCtm 
iyn   Sedis  Alexandrin*  invaforem   interfecifle  .rf"wr' 

Qua- 


7<S 


Annales  Ecciefiaftici  Baronii 


Christi 

3(52. 


LlBERH    PAP. 

II. 


JULIANI   ImP. 
2. 


dis  nutrimentis  evefti ,  omne  quicquid  con- 

tingi  potuit ,  licet  difcretum  celfitudine^ 

concremarunt .   Hucufque  Ammianus  poft 

Julianum.   Ex  quibus   iicet  rem  geftam_, 

narratam  habeamus ,  quam  Orienti  &  Oc- 

cidenti  notam   diffimulare  minime  potuif- 

fent ;  tamen  inftar  furum  ,  qui  cum  furto 

deprehenfi  ,  ubi  nullus  fit  amplius  negan- 

di    locus,  rem  eife  alienam   non  inficias 

eunt,    fed   aliquo   excogitato    titulo  fibi 

arem  vendicant  ,   vel  alia  fe  excufationo 

a  facinore  reddunt  immunes  ;  haud  fecus 

iidcm  quoque  au&ores  ,  ad  defenfionem_, 

idoli    virtute  martyris  fuperati  ,    incenfi 

Apollinis,  templiquedivinitus  e  cxlo  igne 

demiffo  combufti ,  vera  caufa  obvoluta  fi- 

lentio,  aliasad  excufationem  afferre  ma- 

luerunt. 

XCYI.         At   cum  multi   fint  veteres    hiftorici , 

qui  eodem  faeculo  res  geftas  Juliani  fcri- 

pfere ,  unus  nobis  pro  cun&is  in  teftimo- 

nium  adducendus  eft  fanftus  Joannes  Chry- 

foftomus ,  qui  fide  certa  caeteros  antecel- 

lens,  utpote  patria  Antiochenus,  tunc  fub 

Libanio  fophifta   difcipulus  ,  cun&a  prse- 

fens  infpexit ,  atque  luculenta   oratione 

in  Gentiles  confcripta  ,  ptiblica  fide,  te- 

ftibus  compluribus  eorum  quae  fcripfit  ad- 

huc  viventibus,  confignavit;  quos  &  pro- 

vocat  ad  redarguendum  quod  minus  cer- 

tum  exploratumque    illis   videri    poflet ; 

ut  nefas  fit  vcl  leviter  fufpicari ,  latum 

quidem   unguem  ipfum   a  rec~lo   veritatis 

tramite    deflcxifle  :   cujus    fincerae    fidei , 

tamquam  facrae  anchorae  ,  ut  reliqui  omnes 

fcriptores  illorum  temporum  tuto  ac  fir^ 

miter  inhaerefcant  ,   ncceffe    eft .    Habuit 

eam  orationem  Chrvfoflomus   poft  annos 

viginti  (  ut  ipfe   teftatur  )  ex  quo  fa&a^ 

fuere :    quae   enim    adolefcens    fpeclavit  , 

jam  vir  Ecdefiaftica    traclans  ,   adverfus 

Gentiles  edidit ;  confirmat  autem  ea  quoe 

dicit ,  hujufmodi    adjecla    conteftation^» 

(.>)  Cbryf.  (  a  ):  Ex  iis  ,  inquit,  qui  ea  viderunt  , 

orat.  con-  fuperfunf  adhttc  &  fenes ,  &  juvenes  ;  quos 

lanj  \.nU  omnes  obfecro  &  obteflor ,  Ji  quid  a  me  hi- 

Jiorite  adjeclum   fuerit ,    in    medium  pro- 

Caufa  ob-  dant,   meque  redarguant ,  &c.   Ita  Chry- 

mutefcen-  foftomus,  ex  cujus  verbis  plane  dignofci- 

tis  Idoli .  tur>  omni  fide  digna  effe  quae  ab  ipfo  re- 


PASIUS  Qyare  ma'e  in  Chronico  Alex.  martyrium  il- 
]ud  ih  annum  fequentem  dilatum  eft .  Colitur 
S.  Artemius  die  XX.  Oclobris  ,  quo  die  ejus 
Afla  apud  Surium  extant.  In  iis  Artemiui  paf- 
fus  dicitur  die  XX.  Octobris :  quod  tamen  in- 
credibile  ,  cum  nonnifi  ,  eo  occifo  ,  Alexan- 
drini  in  Georgium  infurrexerint ,  &  hoc  inter- 
feclo  ,  S.  Athanafius  Alexandriam  venerit ,  unde 
ante  primum  diem  menfis  Decembris  curren- 
tis  anni  ,  Juliano  jubente ,  exire  coaclus  eft , 
nt  Baronius  obfervat.  Cum  itaque  ea  qua?  A- 
thanafius  Alexandrix  egit  ,  nonnifi  intra  ali- 
quot  menfes  peragi  potuerint  ,  Iiquet  marty- 
rium   Artemii  ante  diem  XX.  Oclobris ,  quem- 


feruntur.  At  quod  primum  fpeftat  ad  \o- 
quacis  idoli  filentium  ;  quaenam  caufapra?- 
cefferit,  Iiberius  eam  ipfe  daemon  latens 
in  ftatua  profeflus  eft  ,  quam  Julianus  vel 
Ammianus  rem  filentio  obvotverunt;  li- 
cet  quod  verbis  Julianus  erubuit  profite- 
li ,  faclo  egregie  demonftrarit :  dum  ut 
idolo  muto  loquendi  tribueret  facultatem, 
ofla  Babylse  martyris  proxime  pofita ,  qua- 
fi  ipfa  obftruxiffent  os  dei  fui ,  inde  af- 
portari  praecepit .  Sed  iftaec  primo  narran- 
tem  Joannem  Chryfoftomum  audiamus  ; 
qui  agens  de  tranflatione  Babylse  corporis 
per  Gallum  Caefarem ,  de  qua  nos  tertio 
tomo  Annalium  egimus  ,  hsec  habet  (  b  ) :  (b)  chryf. 
Verum  antequam   ad  exadionts  modum  '*&> orat- 


Cent.  tom. 


veniam  ,    quonam    modo  fcilicet  e  delubro  a 

illo  expttlfus  Jit  deemon ,  illud  vos  adnota- 

re  pojlulo  ;    Babylam  non  Jiatim^  ubi  ad-  jje  Baby- 


venit ,  dcemonem  ejecijfe  ,  fed  manentem^  \x  reli- 
eum  otiofum,  incrtem  agendifque  rebus  ine-  quiis . 
ptum  reddidijfe  .  Illi  enim  os  ita  obftru- 
xit  ut  vel  lapidibus  tpjis  magis  mutus  red- 
deretur .  Et  quidem  manentem  ibi  dcemo- 
nem  fuperavijfey  non  mintts  fuit  ,  quam  fi 
eumdem  de  loco  exegijfet  ;  cum  qui  loci 
tllius  accolis  omnibui  fucttm  prtus  fa- 
ceret,  ne  extintli  quidem  Babylce  cineres 
contueri  fujltneret .  Ea  efi  enim  fantlorttm 
potejlas,  ttt  illorum  fuperflitum  damones 
ne  umbras  quidem  aut  vefles ,  vita  autem 
funflorum  &  loculos  quoque  reformident . 
Itaque  Ji  quis  iis,  quce  ab  Apojlolis  fatfa 
futfle  pnedicantur  ,  fidem  non  habet ,  ir 
tandem  memoria  hujus  miracula  intutrus, 
ab  impudentia  fua  de/ijlat  :  nam  qui  de 
omnibus  olim  Gentilibus  vifioriam  repor- 
tabat ,  a  martyre  tamquam  ab  hero  incre-  . 
pitus  fupprejja  voce ,  latrare  dejitt.  Haec 
ipfe  . 

At  hic  opportune  conjungimus  quod  XCVli; 
Gregorius  Nazianzenus  (c)  in  eumdem  Ju-  (c)  GreZ* 
lianum  acri  illa  inve&iva  vehetnenter  ex-  Na^'°rat* 


aggerat,  cum    agens  de  ingenti  vi  fan 


1 . »»  jul. 


clorum  martyrum  ita  loquitur  :    Non  vi-  Magna 

fiimas  pro  Chriflo  Cozfas  reveritus  es?  nec  pirtus  rc* 
r       •,     J      ■••/!•»  -i»         Iiquiaruin 

magnos  pugtles  extimutjtt ,  Joannem  tllum,  samfto- 

Petrum,  Taulum,  Jacobum  ,  Stephanum-.,  rum  t 

&tcamy  Andream^  Theclam^  ac  eosqut& 

pojl  illos  &ante  illos  capttis  fut  pericu- 

lo 

admodum  &   Athanafii    in  urbem   Alexandrinam 

adventum  ,  contigiffe  . 

Neque  quis  dicat  ,   Ammianum    laudatum  fuf-        XII. 

fragari    Aclis   S.  Artemii.   Nam   cap.  II-  Arte-  ^  Ath». 

mii    &  Georgii  mortem   recitat ,  &   mox  cap.  n'^ut 

l$.   ait :    Eodeirt   tempore  die   XI.   Kal.     tiovemb. 

.>•«•  r^     1      ■  ...         j-  n        inenle  cir* 

fimphjjimitm    Dapbnxi    Apolhni:  fanum     exujlum     .     ' 

eft  .  Quibus  verbis  indicare  videtur  ,  Artemium      -       '. 

die     XX.  Oclobris    interemtum  ,    &    TempJum  ?""J  f 

Daphnes    die  XXII.  ejufdem    menfis   incenfum  .  *  "  r'  m 

At    harc  difficultas  evanefcet ,   fi    confideremus  ,  " 

Ammianum  ,    ubi  adventum    Juliani    ad    urbem 

Antiochenfem    narravit  ,     Artemii  mortem    re- 

citare,    afferereqne,    Alexandrinos    hujus  mor- 

tis 


Cum  CriticePagii 


Chkisti 

7,61. 


LlBER 
I 


n  Pap. 
I. 


17 

Juuawi    Imt. 

2. 


XCVIII. 


• 

Cur  filuit 
oraculum 
Daphnes . 


U)   Chryf. 

lib.  rintra 

Ce  f.S.j. 

XCIX. 


lo  veritatem  protexeruut  ?  qui  cum  igne 
&  ferro  &  belluis  &  tyrannis  &  prtefen- 
tibus  malis  &  denunciatis  alacri  animo 
•velutin  alienis corporibus  >immo  quaficor- 
forttm  expertes  dimicarunt :  cur  ?  ne  pie- 
tatem ,  rettamque  dottrinam  etiam  verbo 
tenus  proderent  ,  quibus  prteclari  honores 
&  fefta  conftttuta  ;  a  quibtts  dtemones  pro- 
felluntur  ,  &  morbi  curantur  :  quorum  funt 
apparitiones  &  prtedtttiones  ;  quorum  vel 
fola  corpora  idem  poffunt ,  quod  animte  fan- 
&<*  ,  five  manibus  contreclentur ,  five  bo- 
ttorentur :  quorum  vel  folte  fanguints  gut- 
**,  atque  exigua  pafjionis  figna  idempof. 
fttnt  quod  corpora  :  b<ec  non  colis  ,  fed  con- 
temnis  &  afpernaris ,  &c.  Hucufque  ver- 
baNazianxeni:  revertamur  ad  Chryfbfto 
mum  ,  qui  de  idolo  dicere  ita  pergit: 

At  primum  qutdem  videbatur  mutus  ef- 
fe  dcemon  fciltcet  tlle  qui  (  colebatur  ut 
detts)  quod  facrificiorum  &  aliorum  id  ge- 
ttus  cultuum  parttceps  mtnime  fieret .  Dee- 
monum  enim  mores  ii  funt  ,  ut  dum  morta- 
les  ittdorey  fuitio,  fangttine  eos  invitant 
&  allettant  ,  tamquam  cAnes  cruore  avi- 
di  &  belluones ,  btbendi  abforbendique 
ejus  caufa  prtetto  adfint :  rurfus  vero  dum 
ttemo  eft  ,  qui  ea  offerat ,  quafi  fame  qua- 
dam  pereant .  Et  poft  nonnulla  eodem  ar- 
gumento  praefcripta,  ha?c  addit  :  Vrtmum 
tgitur  videbatur  hic  dcemon  hac,quam  di- 
ximus,  ratione  obmutefcere  :  poftea  autem 
convittusfuif  violenta  necefjitate  prtepedi- 
ttts  id  facere  :  metus  e«/'w,  quo  quafi  tn- 
dito  in  os  froeno  cogebatur ,  impedimento 
fuit  illi ,  quo  minus  foUta  contra  homines 
impoftura \  abuteretur .  Unde  hoc  liquet  ? 
Sed  ne  tumitttttemini :  id  enim  demonftra- 
bo ,  atque  ita  commonftyabo  .  ut  ne  illis 
qutdem  ,  quibus  maximte  cur<e  femper  fuit 
impudenter  omhia  ajfeverare^  in  pofterum 
ea  impudentfa  ahutt  iiceat ,  quotiet  fer- 
vto  inciderit  vel  de  veterum  illorttm  d<e- 
tnonum^  vel  deiftius  damonis  infirtnita- 
te  .  Heque  enim  mihi  coujetturis  optts  eft  ? 
tteque  id  attinet  planum  facere  probabilt- 
btts  quibufdam  rationibus  ;  fed  ipfum  d<em 
monrs  hac  de  re  teftimontum  adhibebimus . 
Jpfe  enim  vobis  lethalem  plagam  infiixit 
(  Gentiles  enim  alloquitur  )  veftramqu?_, 
cmnemfiduciam  in  Itbertatemconcidit .  At 
vos  neilli  fuccenfeatis  :  neque  enim  pru- 
dens  ,  fed  amajori  quadam  poteftate  coa^ 
ttus  tyrannidem  ipfe  fuam  delevit .  Quo- 
modo  autem  id  acciderit  eodem  imperan- 
te  Juliano ,  &  plurimis  hoftiis  falfum  ilr 
lum  deum  vocalem  facere  ipfe  conatus  fit  > 
fic  enarrat  (  a  )  : 

Daphnem  itaque  hic  idem  Imperator  , 


PAMUS  T's  nunrio  accepto,  Georglum  interfecifle .  Ar- 
temius  autcm ,  ut  ejus  Acla  teftantur  ,  Anuo- 
chix ,  quse  non  parum  ab  urbe  Alexandrina  di- 
flat,  marty.num.   pertulit  .    Unde    nonmfi   poft 


gravitatem  ore  prtefeferens  confcendit  ,  txcufat 
multifque  cum  donariis  &  facrificiis  ,  ma-  filentium 
nante  etiam  fanguinis  torrente^  quem  ma-  Darmon. 
ttatarum  pecudum  ccedes  effecerat .  Tum  <t 
dtemone  magna  inftantia  oraculum  popo- 
fcit ,  poftulans  fibi  tlle  iis  de  rebus  refpon- 
fum  ut  daret ,  quas  animo  agitabat .  Ibi 
firenuus  ille  fcilicet)  qui  pelagi  motum-,  & 
qui  arence  numerum  novit ,  qui  mutttm  ca- 
pit  &  furdum  ,  qui  intelligit  idem  ,  ut  de 
fiipfo  profitetur ,  belle  admodum  cavit  ,  ne 
in  eum  fermonem  deveniret  ,  ut  aperte  te- 
■ftaretur,  per  S.  Babylam  &  vicinorum  vir- 
ttttem  obftruttumfibi  effe  os  ,  ac  propterea. 
loqui  nequaquam  poffe ;  nimirum  veritus  , 
ne  cultortbus  fuis  ridiculus  fieret  .  C<e- 
terum  cum  idem  adumbrare  vellet  virium 
fuarum  a  Babyla  devittarum  conditionem  » 
eum  taciturnitatis  titulum  aperttit;  per 
quem  ridiculus  magis  reddebatnr  ,  quani 
fi  prorfur  tacuijfet :  tacens  enim  imbecil- 
litatem  tantummodo  fuam  detexiffet  ;  nunc 
vero  &  imbecillitatem  &  turptiudinem  & 
impudentiam  declaravit ,  ftudens  ea  adttm- 
brarey  qu<e  adumbrari  mimme  queunt.  Quis 
enim  color  hic  ejfepotefl?  Daphnes  ,  tn- 
quit ,  locus  cadaveribus  fcatet  ;  id  qttod 
oraculum  arcet .  Et  quanto  pr<eftabat ,  pef- 
fime  dtemon^  martyris  virtutem  nOn  diffi- 
mulare  ,  quam  titulum  tam  impndentem-. 
prxtexere  ?  Et  htec  quidem  dtcmon  . 

Imperator  autem  mente  alienata  cum  ef-        _ . 
fet ,  perinde  ut    in  fcena  ludens ,  fabulam-  Babyijm 
que  agens  ,  e  veftigio  ad  beatum  Babylam  potentio- 
fertttr.    Quamquam ,  o  nequam  ac  nequif-  rem   fe 
fime,  nifi  vobis  ipfis   mutuo  verba  dare-  Darmon 
tis  ,  inque  aliorum  exittum  colluderetis  !  fatetur  « 
quam  tandem  ob  caufam  tu  quidem  fuppref- 
Jis  manibus  ,  atque  in  genere  de  cadave- 
ribus  loqueris  ?  tu  vero  quafi  certi  alictt- 
jus  cadaveris  nomen  exaudiffes,  aliis  inta- 
tffis  ,  Babylte  unius  cadaver  movendum  ti- 
bi  fumis  ?  oportebat   enim  juxta  dxmonis 
fententiam  j  conditoria  ea  omnia  ,  qttts  in 
Daphne  ejfent ,  effodere ,  &  terriculum  a, 
deorum  afpettu  quam  longijjime  abducere. 
At  non  de  omnibus ,  inquis  ,  mortuis  dtte- 
mon  verba  fecit .  Cur  igitttr  id  non  aper- 
te  profeffus  eft  ?  nempe  tibi  impofluree  fa- 
bulam  agenti  tenigma  ifiud  reliquit .  Equi- 
dem  cadavera  (  inquit )  tibi  dtco ,  ut  ne 
palam  fiat ,  me  vittum  effe  :  nam  &  alio- 
qtti  reformtdo  Babylam  nominatim  defigna- 
re :  at  tu  intelltgito  quod  a   me  dittum^ 
eft  ,  atque  unum  pro  omnibus  martyrem  a- 
moveto :  ille  enim  eft  ,  per  quem  muti  ef- 
ficimur .  Tantte  certe  dementix  dtemon  cul- 
tores  fuos  a  fe  damnatos  effe    voluit^  ut 
tam  apertam  impofturam  capere  nequirent . 

Kam 

multos  dies  hujus  mortis  nuntium  ad  Alexan- 
drinos  perferri  potuit ;  ideoque  exiftimandum  , 
menfe  circiter  Augufto  Artemium  &  Georginm 
occifos,  &  Athanafium  Alexandriam  ingreftum.' 


7.8 


Annalcs  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERII    PaT. 

II. 


JULlANI    IMP. 
2. 


Nam  ut  mente  alienata  atque  infana  omnes 
ejjent)  tamen  nec  fic  quidem  ignorare  de- 
bebant ,  quod  viclttm  fefe  dcemon  fatere- 
tur  ;  tam  ea  res  manifefla  ,  tam  aperta^. 
futura  erat  •  Ham  fi  bominum  cadavera 
inquinatum  quiddam  (  quod  tu  effe  vis  )  & 
execrabile  funt;  multo  magis  brutorum 
cadavera ;  &  tanto  certe  magis ,  quanto 
brutorum  genus  bumano  genere  contempti- 
biltus  efl  :  multorum  enim  canum,  fimia- 
rum  ,  afinorum  offa  proxime  templum  de- 
foffa  funt  ,  qtta  potius  movenda  fuerant  ; 
ntfi  forte  cenfes  homines  fimiis  viliores  • 
Ubi  nunc  funt  ,  qui  Solem  pulcbrum  (  quem 
dicunt  Apollinem  effe  ,  cujus  illic  templum 
erat  in  Daphne  )  Dei  opificium  >&  ad  no- 
Jlrum  minifterium  creatum ,  contumelia  af- 
fictunt ,  &  dtemoni  aftrum  attribuunt ,  & 
hunc  illum  effe  affrmant?  Sol  enim  intan- 
ta  etiam  cadaverum  in  terra  jacentium 
copia  per  univerfum  orbem  diffunditur , 
ttec  ullo  loco  neque  radtos  neque  radiorum 
efpcaciam  propter  ipfas  locorum  inquina- 
ttones  contrahit .  Hae  &  alia  Chrifofto- 
mus,  ad  infinuandam  daemonis  illius  ex 
reliquiis  Babylae  confra&am  potentiam., ; 
ac  de  Juliano  rurfum  fic  infra: 
CT.  Hcec  igttur  ubi  audivit  fabulte  ipfius  au- 

Reliquia:    ftor    Imperator ,    jubet   ftatim  capfulam 
Babylae      deturbari ,   quo  omnibus  dcemonem  viilum 

jubentur.  e$e  *nnotefceret  •   Etentm  fi  dixiffet  ille  : 

'  Per  S.  Babylam  loqui  impedior  ;  fed  hune 

tamen  ne   loco  fuo  moveatis  ,  neve  illius 

capfulam  ulterius  conturbetis  ;  nimirum  ea 

res  dctmonis  modo   cultoribus  innotuiffet : 

illos   enim  puduiffet  faiium   id  ad   alios 

deferre  .    K.unc  vero   quafi  ipfius  infirmi- 

tatem   traducere    adlaboraret    Imperator , 

fic  nihil  non  fieri  coegit ,  quo  ne  volenti 

quidem  faiium  adumbrare   licebat :  neqtte 

enim  jam  fimulatio  falva   atque  integra 

effe  potefty  propterea  quod  non  alias  mor- 

tuus ,  fed  folus  Babjlas  illinc  tranflaius 

efl  •  Kec  folum   qut  urbem   &  fuburbium 

&  agros  ttem  incolebant ,  fed  qui  remo- 

tiffime  etiam  habitabant  ,  in  rem  prceftn- 

tem   cum  venirent  ,  capfulamque  non  am- 

flius  illic  effe  vtderent ,  qutefita  caufa  fla- 

tim  edocebantur ,  dcemonem  ab  Imperatore 

rogatum  vaticinari ,  refpondtffe  id  fe  prce- 

Jlare  non  poJfey  nifi  beato  Babyla  a  _/o 

frocul  amoto .  Hsec  &  alia  ipfe . 

CII  Sed  &  de  tranflatione  facla  in  civitatem 

Tranfla-    cum  pompa ,  fic  eidem  inferius  {a  ) .:  Tra- 

tio  reli-    bebatur  enim  capfula  per  totam  viam  ;  re- 

quiarum     vertebatur  autem  martyr ,  athletee  altcujus 

Babylae .    exemplo  coronam  alteram  in  fuam    urbem 

(a)  cbryf.  jerens  y   'tn  qua  &  priorem  coronam  repor- 

Idt! "lontr. tarat  *  Q*i*m°brem  fi  quis  efb  forte^    qui 

Cent,  t.%,  mortuorum  refurreilionem  neget  ,  cum  vi- 

deat  martyris  noflri  fatla  illuflriora  pofl 

obitum  efle  ,  in  poflerum    erubefcat ;    qtti 

tnartyrflrenui alicujus  bellatoris  more  tro- 

phceis  trophaea  conjunxit ,  magnis  majora^ 

&  mirabilibus  mirabtliora .   Tum  enim  > 


cum  fctlicet  accepit  coronam  martyrii^  cer* 
tamen  illi  cum  Imperatore  folo  fuerat ; 
nunc  cum  Imperatore  pariter  &  dcemone . 
Tunc  Imperatorem  a  facro  templi  ambitu 
exegerat  ;  nunc  ex  omnibus  Daphnes  locis 
pefltlenttffimum  humani  generts  hoflem  ex- 
pulit  ;  non  manum  admovens  ,  qttemadmo- 
dum  &  prius  fecerat  ;  fed  virtute  invifi.. 
btli  invifibilem  vtrtutem  debellans .  Hac- 
tenus  de  his  Chryfoflomus ,  aliaque  plu- 
ra  adjungit. 

De  hac  eadem  tranflatione  agens  Sozo-      CIIT* 
menus  haec  ait  (  b  ) :  Itaque  Chrifiiani  in  (b)  Sozom. 
unttm  congregati  ,  loculum  circiter  quadra-  /-5«  <"«i8. 
gtnta  (iadta  in  ttrbem    trahunt ;   ubt  j'am  x9»  . 
martyr  in   loco  ,  qui  ab  eo  nomen  accepit, 
repofitus  jacet  .  Ferunt  eo  tempore  ,  viros 
&  mulieres  ,  juvenes  &  virgines  ,  flnes  & 
fueros  ,  mutua  ipforum    cohortatione  inci- 
tatos ,  per  totum   iter    pfalmos   cantaffe  . 
Qui  quamvis  fimularent ,  fe  ,  quo   labores 
ittneris  levarent ,  cectniffe  ;   tamen  cane- 
bant  re  vera  ardenti  fludto  ,  &  propeufa 
erga  pietatem  voluntate  incenfi,  propterea 
quod  Imperator  altter  omntno  atque  ipfi  de 
Deo  fentiebat.  Pfalmos  autem  ordtehantur 
hi  qui  eos  canere  accurate    norant :    mul- 
titudo  autem  fimul   voces  fudit    cum   con- 
centu  ,  huncque  verfum  addtdtt  (c):  Con-  (c)  Pftlm. 
fundantur  omnes  qui   adorant  fculpttlta  ,  96, 
&  qui  glortantur   in  fimulacris   fuis  .   Ob 
hanc  caufam  Imperator  ,  pertnde  quafi  con- 
tumelta  affeftus  futflet ,  ira  exardefcere  ccc- 
pit ,  &propterea  conflituit  fupplicta  Chri- 
ftianis  trrogare  . -Verum  Salufiius ejus  Prce- 
feclus  ,  Itcet    ProfeJJione   Gentilts  ,    illud 
qttidem  confilium  no.n  probavit :  fed  tamen 
cum  refiflere  non  pofjet^  mandatum  Impera- 
toris  re  ipfa  exequttur  ;  &  pojlridte  mul- 
tos  comprehendtt  Chriflianos  ,    &  tn  vtn- 
cula  conjictt .  Ac  prtmum  omnium  adole- 
fcentem  quemdam ,  cui  nomen  erat  Theodo-  Theodorf 
rus ,    in  medium  produtlum  ,  ad  equuleum  certamcn* 
applicat  .  Ille  dtu  acutis    teflis   fuffflus  , 
tteque  tormentis  fuccubuit,    neque  Prafe- 
fto  fupplicem  fe  prabuit :  fed  ita  fe  gefjit  , 
ut  nibtl    viderefur    fenttre  dolorts :  quin 
etiam   <velut  fpeclator  cruciamentorum  fibi 
infiiflorum ,  toleranter   &  placide  plagat 
excepit ,   pfalmumque    cecinit  rurfus    eum- 
dem  ,  quempridte  cectnerat ,  nempe:    Con. 
fundantur  ,  qui  adorant  fculpttlia  ,   &c» 
atque  ita  oflendit ,  quam  non  curarit  ea  > 
pro  quibus  in  judtcium  adduttus    fuijfet . 
Prcefetlus  autem  conflantiam    adolefcentit 
admiratus ,    cum    venijfet     ad    Imperato- 
rem  ,  res  ab  eo geflas  tlli  expofuit-;  dixit- 
que  nifi   celerius   ab    inflituto  defifleret  , 
fore  ut  &  ipfi omnibus  haberentur  ludtbrio9 
&  Chrifliani  plus    inde  laudis    &  glorite 
colligerent :  quod  confiltum  cum  magis  ap- 
probaretur;    qui  erant    comprehenfi ,  vin- 
culis  liberantur .    Dicitur  porro  ,  Theodo- 
rum,  cum  a  quibufdam  roga<us  effet ,  num 
dolorem  ftnfijfet  tormentorttm  f  refpondif- 


Cum  Critice  Pagii. 


Chrisii 

362. 


Liberii  Pap. 
11. 


79 

JUIIAKI      IMP. 
2. 


fe  »  fe  non  omntno  fenfu  dolorit  caruiffe , 
verum  adolefcentemfibi  adftitiffe ,  qut  do- 
lortt  morfus  fedaffet ,  tenuiffimo  linteo  ab- 
fterjiffe  fudoret  :  aqua  frtgtdifjima  corpur 
ferfudtffe ,  qua  &  ardores  refttnxit ,  & 
«trumnas  fublevavtt  .  Vtdetur  quidem  cer- 
te  mthi  boc  non  folius  effe  bominis  quan- 


(c)  Creg.  Porro  Ruffinus  eamdem  fcribens  hiftoriam 
Xaz.ianz..  tcftatur  ( a  )  fe  Antiochiae  eumdem  Theo- 
«rat.i.in  dorum  vidifie  ,  &  quae  di&a  funt  ,  audi- 
Jj*'  a  rc  aD  eo  'P^urn  rogaflc .  Eadem  habct 
di  c%T.'  Socrat<*s  O  ) »  &  a>'"'  •  Ejufdem  quoque 
Dei  /,:8."  antc  cos  v'*"s  cft  rneminiffe  S.  Grego- 
*.$*.*  riusNa7.ian7enus(f),&S.  Auguftinus«). 
CIV.  Quod  vero  Julianus  infenfus  in  Babylae 

ofla,  non  ea  disjici  ,  longeque  diflipari, 
Cur  Julia-  comburi ,  aliterve  confumi ,  &  in  nihilum 
nus  cum  retjjpj  juflerit  fed  cum  honore  in  civi- 
honore       „      **    '  ,-,.    .n.  ■  .,-    •        r 

patitur      tatem  a  Chnftianis  reduci  permifent ;    ta- 

mnsferri  ^a  qua?  praecefferunt  terribilia   adverfus 

rcliquias  .  ipfius  avunculum,  Julianumitem  nomine, 

necnon  in  Felicem  Praefeclum  aerarii ,  eum 

exterruerant ,  admonuerantque  cum  Chri- 

ftianis  mitius    agendum  .   Quomodo   haec 

(<)  Cbry.    »utem  fe     habuerint,  Chryfoftomus   (e) 

fofi.  eontr.  recenfet ,  qui   fic   rem    ab  eadem    obje- 

Geitt.         dVione    exorditur :    Cur ,   inquit  ,    capfu- 

lam  in  mare  demergi  neque  dcemon  Jujfjit , 

neque    pofterior    hic    Imperator    voluit  ? 

cur  non  attrivit  dr  exuffit  ?    cur    non   in 

vaflam  altquam  fnlitudinem    deferti  eatn^. 

amandavtt  ?   Ham  ft  ea  piaculum   &  fce- 

lus  futffet ,  fi  eam  abominans  ac  potius  re- 

formidans  tllinc  dimoviffet ;  non  intra  ur- 

bem  piaculum   deducere ,    quin    pottus  in^. 

montes  quoCpiam  vel   faltus  transferre  0. 

portuit .  Sed  fcilicet  perdttio  huic  Impera- 

toriy   eeque    atque  Apollini  ,  Babylce  vir- 

tus ,    &   quam  cum  Deo    haberet  fducia^. 

cognita  erat:  ob  td  formidabat ,  ji  hoc  fe- 

(tffety   ne  fulmen   divinum  ,  neve  altquem 

altum  morbum    in  fe  ipfc  provoiaret :  mul- 

ta  enim   habebat  Cbrtfli  virtutis  tum  in 

iis  qui  ante   fe  imperaverant  ,  tttm  in  iis 

qui  una  fecum  Imperium  adminiflraverant , 

fpeclata  argumenta  .  Nam  ex  fupertoribut 

Imperatoribur  ii  quiftmilia  attentaverunt  , 

multtS)  itfque   tntolerabtlibus  calamitati- 

bus    acceptts ,  focda    &    miferabilt    mnrte 

tnterterunt  ;    tta  ut  cujufdam  ,  dum  adhuc 

Vtveret ,    fponte  ex  oculis   pupilU  exilie- 

rint  :   Maximinus  hicfuit :  alius  autemfu- 

rore ,  nempe  Diocletianus  ;  alius  alia  id 

genus  calamitate  vexatus ,  mortem  cum  vi- 

ta  commutavit  . 

Cy-,  Ceeterum    ex   i'ts  qui  tum    cum    ipfo  e- 

rant,  avunculus  (  Julianus  pariter  nomi- 

Pmdigia_.  ne  )  cum  licentioftus  tnfaniam  fuam  contra 

in  con-      nos    prodidtffet  ,    aufus    impuris    manibus 

tch^O'TCS  facra  vafa    contingere ;    hoc    etiam  fcele- 

— "o-tf     re   non  contentus  ,  fed  contumelia  ulterius 

gionis.      fro£reJiuf  (  vajts  tmm  ttt  mvtrftt ,  &  fu- 


per  pavimentum  collocatis ,  atque  extenfity 
tta  fuper  ea  defedtt)  evefiigto  tllegttinict 
hujufce  fefftonts  pcenas  lutt  .  Illtut  enim 
Verenda  corrupta  vermiculos  generarunt  ; 
ita  ut  morbum  divinitus  tllatum  cnnftaret : 
ad  quem  curandum  medici  aves  ptngues  , 
eafque  peregrtnas  interftciebant  :  qutbus 
ad  putrefafla  membra  admotis,  vermtcu- 
los  evocabant  :  illi  vero  loco  cum  non  mo- 
verentur^  putridtt  partibut  mordicut  in- 
bxrebant ,  atque  tllum  ita  demum  multit 
dtebut  abfumptum  perdtderunt  .  Aliut  por- 
ro  regii  xrarti  Prcefcttus  (  Felix  nomine) 
antequam  aulx  regiee  Itmen  tranfcenderet , 
de  repente  medius  crepuit ,  &  ipfe  idge- 
nut  tmpietattt  cujufdam  pcenar  luens .  Heec 
fane  <<r  hts  plura  :  neque  enim  omnia  enu- 
merare  ,  temporis  bujus  efi .  Sed  quae  ?  a- 
libi  idem  auflor  attingit  (/);  his  enim  (f)  cbryf. 
enarratis,  quae  Juliano  avunculo,  &  Feli-  in  laudi- 
ci  aerarii  Prxfefto  contigerunt ,  mox  fub-  *«"  faulif 
dit:  Tunc  etiam  ,  inquit,  regionis  noftree  hom'  4» 
fontes ,  qui  prius  flumina  ipfa  curfu  tnun-  ,J* 
dantevincebanty  fubito  tn  fe  reftliendo  fu- 
gerunt  :  nunquam  hoc  ante  perpefji ,  ntfi 
poflquam  loca  illa  facriftciis  &  viclimit 
Jultanut  inquinavit .  Quid  vero  memorent 
famem  toto  prorfut  orbe  terrarum  cum  im- 
pio  Rege  dominatam  ?  &c.  Eadem  ipfa_. 
idem  habet  Chrvfoftomus  homilia  quarta 
in  Matthaei   Evangelium  . 

Fuit  autem  hic  Julianus  Praefeclus  Oricn-     CVI. 
tis,  frater  matris  Juliani,  anreaChriftianus, 
fedingratiam  nepotis  Imperatoris  Apofta- 
toe  &  ipfe  eft  faclus  Apoftata  ,  prout  Arte- 
mii   Acla   teftantur  .    At  qua   hic   obiter 
Joannes  Chrvfoftomus  de  eodem  Juliano 
avunculo,  atque  Felice   Praefe<5ro  aerarii , 
curfimque  perftringit,  paulo  latiore  indi- 
gent  oratione :   ut  quae  ipfe  praetermifit, 
a  nobis  hic  intcxantur  ;  ac  primum  quaea 
So/omeno  (g  )  his  verbis  fcripta  leguntur  :  (g)  Sozom. 
Memorice  proditum  efl  ,  cum   id   temporif  '•$•  f»7« 
ferio  moliretur  Julianut  avunculus  Impe- 
ratoris ,  prettoftffima  monumenta  Eccleftee  Theodori- 
Anttochenee  in  Syria  pofttee ,    quee  quidem  *.'  certa- 
plurima  erant  numern  ,  /«  Imperatoris  cera-  men  * 
ria  transferre  ,  &  Eccleftat  quoque  occlu- 
dere  :  omnet  illittt   clertcot  fugee  fe  man- 
daffe  ,  folumque  Tbeodoritum  pretbyterum 
minime  ab  urbe  fectffiffe  :   quem ,  quoniam 
tbefaurttm  iftum  (  utpote  ejut  cuflot)  indi- 
care  poterat ,  Julianut   primum  apprehen- 
dtt  ,  deinde  verbertbut  graviter  cadtt ; 
poflremo  cum  ,   quceflianc  de  tllo  omni  tor- 
menti  genere  habita ,  forti  animo  &    vi- 
rtli  refpondifiet ,  feque  in  confeffione  fidei 
prceclarum  virum  ojtendiffet  ,   fecuri  feri- 
ri  mandavit .  Ha?cde  nece  Theodoriti  So- 
zomenus .  Porro  hunc   cum  tam  Graeci, 
quam  Latini  inter  martyres  recenfuerint ; 
fateri  necefle  eft,  eum    fuifle  Catholicae 
communionis  presbyterum  ;  aliafque  cum 
Ecclefia  illa  Catholicis   ufui    eflet,    eum 
illo  munerc  funftum  efle ;  vel  (  quod  de 

mul- 


8o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CifRrsTi 

362. 


Liberii  Pap. 
11. 


JULIANI   TmP# 

2. 


multis  accidit  )  in  ipfo  martyrio  detefta- 

tum  efle  hserefim  Arianam .  Conftat  enim 

Dominicum   illud    Aureum,  ita    nomina- 

'tam  Ecclefiam  Anriochenam  ,  fuifle   fub 

ditione  Arianorum  .  Porro  Beda  haec  am- 

piius  habet  de  Theodorito  in  Martyrolo- 

(a)D!e  is"'g\o  (a):    Poft  equulei  pcenam   &  multos 

Qftobr.       ac    dunjjimos  cructatus^  etiam    lampades 

circa  ejus    latera  appofitee  funt  ;  fed  hit 

divina   virtute    reftinclis^    cummilitesy 

qui  eas  tenebant,    Angelorum  afpeflu  ter- 

riti    ruijfent   in  faciem ,    &   credentes  in 

Chrifium  ,  impium  minifterium  recufarent ; 

juffit  Jultanus   pelago    immergi  ;    quibus 

*  Tbeodo-  beatus  Theodoritus  *  ait  :  Prcecedite  fra- 

tus ,  tres:  ego  vero  fuperans  inimicum  ,  fequar 

Dominum  :  Jicque  occifi^ne  gladii  marty* 

rium  confummavit .  Haec  ipfe  ex  ejus   A- 

ftis  ;  ad  quorum  fincm  haec  fcripta  erant: 

Kos  ,  qui  Antiochite    in  Palatto  eramus  , 

&  cum    eo  ,   nempe  Juliano,  in  perfidia 

fuimus  ;  licet  peccatores ,  fervi  Dei  ,  hcec 

qttce  gejia   funt  circa  Dei  famulum  Theo- 

doritum  X.  Kalend.  Novembris  ,  vera  con- 

fcripfimus .  t^  Sed  error  in  dierum  nu- 

mero  repcritur :  nam  ex  Joanne  Chrvfo- 

ftomo,  atque  Sozomeno  convincirur  an- 

te  ejufdem  templi   incendium    Theodori- 

ti  Martvrium  contigiflc  x£t  . 

CVII.         Qi,ae  autem  poft  direpta  atque  ignomi- 

nia  aflfefta    facra  vafa ,    fecuta  funt,  a_. 

(i)  Tbeod.  Thcodoreto  fic  enarrantur  (b)  :  Tvranwr 

i.i.c.n.    ftem    facra    i,afa  jn    ararium  regium  in- 

**'  ferri,  &  portas  Ecclefice,  quam  Conflan- 

Juliani       tinus     cedtficaverat ,     obferari    mandat  , 

Comitis ,    qu0  nullus  aditus  illis  ,  qui  in  ea  conventus 

Felicis,&  agere  folerent,  omnino  pateret .  Hanc  Ec- 

Elpidii        clefiam  id  temporis  occupabant  Ariani  .  Tn 

facrile-      facrofanflum  autem  templur» ,  ad  vafa  fa- 

gium .       cra  auferenria  y  fimul  ingrediuntur  Julia- 

ttus  Freefeftus  Orientis,  Felix  regit  the- 

fauri  Qucefior  ,  &  Elpidius  privatce  pecu- 

tiite&  facultatum  Tmperatoris  Frocurator  , 

quem  Romani  Comttem  rerum  privatarum 

appeUare   confaeverunt .  Feltcem  vero   & 

T.Ipidtum  ,  cum  ejjent  Chrifliani ,  quo  im- 

fto  Imperatori  grattficarentur  ,  a  vera  re- 

ligione  ac  ptetate  defcivifie  ferunt.  Julta- 

ttus   autem  cum  ejfet  in  templo,   adverfus 

facram  menfam  minxiffe  dicitur  ,  atqut_, 

Euzojo  eum  prohtbere  conanti  ,  colaphum 

infregijje  ,  dixijfeque ,  res  Chriflianorum 

dtvina  cura  &  providentia  prorfus  deftt- 

tutas  ejje .  Felix  facrorum  vaCorum  magni- 

ficentiam  confpicatus  (   Conftantinus  enim 

&  Confiantius   fplendtde  &  ample  ea  con- 

fictenda  curaverant  )  Ecce ,   inqutt  ,  quam 

fumptttojis  vajis  filio  Marice   mtntflratur. 

Scd  quanam   pcena  Julianus    ob   numinis 

contcmprum    mulflatus   divinitus    fuerit, 

ideoi    narrat  ,    atque  addit   quod  a   fan- 

#0  Joanne  Chryfoftoroo  practermittitur ; 

dum    ait : 

CVIII.        ^  'A'   ty.rann*  Pr0  his  impiis  &  in- 
fattis  facinoribus  ttott  diu  poji  pcenas  per- 


CIX. 

Felix  3 


folverunt .  Kam  Julianus  avunculus  con*  In  Julia- 
feflim  in  gravem  morbum  delapfus  ,  vifce-  numfup- 
ribus  putredine  exejis  ,  interiit  ;  atque^,  5-'U-?Js 
Jlercus  non  amplius  per  partes  illas  cor.  [\\il[im  . 
poris ,  per  quas  naturaltter  egeri  folet, 
emtjit ;  fed  fceleratum  ejus  os  ,  inflrumen- 
tum  blasphemite  ,  partis  illius  ad  fiercus 
ejiciendum  natoe  locum  obtinuit .  Ferunt 
ejus  uxorem  ,  mulierem  ob  fidei  conflan- 
tiam  egregienobtlitatam,  hcec  ad  maritum 
dtxijfe:  Debes  merito  ,  mi  vir ,  Chrtftum 
Salvatorem  laude  prxdicare  ,  quod  tibi 
hac  cafitgatione  fuam  potentiam  oflenderit  • 
Kam  quem  oppugnafies  ,  plane  te  prceter- 
itflet  ,  niji  confueta  fua  lenitate  ufus  has 
plagas  tibi  divinitus  infltxijfet .  Mifer  1- 
gttur  partim  coniugts  orattone  ,  partirn^ 
cruciatu  Jibi  impojito  ,  morbt  caufam  perf. 
ptciens  ,  orat  Imperatorem  ,  ut  Ecclejiam 
its  ,  quibus  erat  abl.ita  ,  redderet .  Sed. 
neque  boc  ei  perfuafit ;  6*  ipfe  extemplo 
migravit  e  vita  .  Hucufque  de  vindicla-» 
divinitus  in  JuPanum  immiifa  Theodore- 
tus .   De  Felic?  autem    hsc  adjungit : 

Felix  vero  derepente  fiagello  ettam  ae- 
Ittus    impaclo    opprefius  ,   fangutnem  dier 
noflefque  ex  ore  fudtt  .  Qutrpe  finguis  ex  ^elix  a   . 
omnibus  undique  corporis  (  ut  i'a  dtcam  )  ,„c°  \     ! 
vajts,  qutbus   conttneoatur  ,  ad  eam  par- 
tem  confluxit .   ItJque  untv.-rfo  ejus  fan- 
guine  in  hunc  modum  exbaufto  ,  Ji.tttm  ex- 
tinSlus  eft ,  &  ceternce  mortt  traditus .   De 
eodem  rurfus  Felicc,quem  Comitem  fa- 
crarum  largitionum  Ammianus  appellat, 
repentina  morte  ex  fanguinis  profluvio, 
necnon  de  Juliano   Comite   Orientis   & 
ipfo  morte  abfumpto  ,  hrec  habet  Ammia- 
nus  (  c  )  :   Felice  ,  inquit ,  largitionum  Co-  (e)  Amm. 
mite  profluvio  fanguinis  repente  exttnilo  ,  ^.13. 
eumque  Cnmite  Juliano  fecuto  ,  vulgus  pu- 
blicos  contuens  titulos  ,  Fehcem  yJulianumy 
Auguflumque  pronunciabat .    At   haec   non 
repugnant  iis    quse  difta  funt   ex   Chry- 
foltomo  de  Felicis    interitu  ,   quod   cre- 
puerit  medius  ;  immo  maxime  confentien» 
tia   funt:   nam  quod   diruptis  vifceribus, 
ore  vomens  fanguinem  ,    continuo  expi- 
ravit ,  vifus  eft   medius  crepuifle  :  corri- 
gendus  tamen  videtur  tum  cx  Ammiano» 
tum  ex  Joanne  Chrvfoftomo  Theodoretus  , 
dum  ait  ,  dies  noftefque  fanguinem  evo- 
muiffe;  cum  repentino  exitu  ,  Dei  vindi- 
fta  efle  fublatum  conltet .  Porro  ad  hunc 
ipfum  Felicem  Comitem  facrarum  largi-  ...       . 
tionum  extat  ejufdem  Juliani  adverfus  (  ut  hJ„f^'Prge. 
puto)  Chriftianos  (  d  )  hoc  anno  iifdem-  /fr^.  c.  ' 
que  Confulibus  hujufmodi  datum   rcfcri-  ThcoA. 
ptum . 

Imp.  Julianus  A.  ad  Felicem  Com.  S.L. 
Qutdam  fcelerate  profcrtptorum  faculta- 
tes  occultant .  Hos  prcectpimus  ,  fi  locuple- 
tesfint,  profcrtpttoue  puniri  ;  Jiper  egefta- 
tem  abjetlt  funt  in  fecem  vilttatemquephm 
bejam ,  damnatione  capttali  debita  lue. 
re  detrimenta  .  l'F,  Rom,  Vll.  Id»  Mart» 

Ma- 


/ 


Cum  CriticePagii: 


Si 


Christi 

362. 


LlSEHII 

II. 


Pat. 


JlJLIANI    IMP. 


Mamertino  &  Hevitta  Cofs.  Peculiare  nam- 
que  erat  Juliano  (ut  fuperius  vidimus  ) 
bonaChriftianorum  auferre  :  ad  quod  fa- 
ciendum  fi  quando  aliqua  non  poffet  cau- 
fa  legitima  fingi ,  illam  ex  Evangelio 
captabat ,  quod  in  ipfis  Fidelibus  abdi- 
catio  rerum  temporalium  commendetur  • 
CX.  Elpidium  quoque  Comitem  rerum  pri- 

DeElpi-    vatarum  ex  Chriftiano  factum  defertorem 
dio  defcr-  infeliciflime  diem  extremum  claufiffe,  Ni- 
rore.        cephorus  auclor  eft:   Ac  tertius ,    inquit 
(l)Niri-pb.  (a)9  Elpidiur  ,  qui  blafphemus  quoque  in 
J.io.  f.ij.  Chriflum  fuerat ,  tardius  ille  quidem  quam 
alii ,  poenas  luit  ;  fed  tamen  inter  eos  qui 
tyrannidem  affettarunt  ,  deprehenfus ,    bo- 
.      nis  omnibus  exutus,   gravefque   terumnas 
Hsfonem'  a^at  '"  carcere  Pc^flust  turpiter  vitamfi- 
aflum  &    "'"»  execrandus  &  deteftandus  ab  omnibus 
aWosApo-judicatus.  Haec  Nicephorus .  Quid   prae. 
flatas.       terea  aliis  tunc  acciderit,  qui  fidem  Chri- 
ftianam    deferuiffent,    ita    recenfet/  Sed 
&  Heronem  illum  Thebis  AEgyptiis  ortum  , 
qui  Epifcopus  creatus ,    cafu  quodam   ad 
Creecam   fuperflitionem    defeceraty  fubita 
_.,  -  futrida  invafit  otgritudo  ,  quee  totum  illius 

(  ^ n°i-Cni  corPus  ^epajia  ,  abominationem  eum   omni- 
cium  .        ^us  reddidit .  Quapropter  rebus  omnibus 
dejperatis  ,  in  viam   efl  projettus  ,  nul- 
lam  prorfus  a  quopiam  miferationem  con- 
fecutus  .  Chrifliani  namque  ,  perinde  at- 
que  piaculum ,  omnibus   modis  eum    aver- 
fati  funt  :   Grxci  autem   hattenus  tantum 
eum  ,  quod  fe  errori  &  fraudi  eorum  fub- 
jecijfet  ,   agnoverunt  .  Et  Heron  quidem-. 
acerbijjime  &  miferrime  ita  e  vita  excef- 
fit .  Alius  autem  ,  Theotecnus  fcilicet  qui- 
dam-i  &  ipfe  a  noftra  in  Grxcam  religio- 
ttem  prolapfus ,    carne   ejus  omni  putrida 
carte  confumpta,  vermium  materia  fattus 
tft ;   &  oculis   illorum    morfibus   amiffis , 
tnoriens  per  infaniam ,  quee  eum  corripuity 
fua  fibi  dentibus  confcijfa  &  devorata  lin- 
gua  ,  e  gravibus  tormentis  ad  longe  de- 
teriores  majorefque  cruciatus    migravit  . 
Sed  &  alii  infuper  talia  quoque  aufi ,  con- 
digna  fceleribus  fuis  tulere  fupplicia  ,  E- 
jufcemodi  multa  eo  tempore  dtvinum   ntt- 
tncn  exhibuit  miracula ,  commeritas  juflaf- 
que  ab  eisy  qui  impudenter  &  aperte  ve- 
ram  pietatem  oppugnarunt  pocnas  exigens  . 
Haftenus  Nicephorus  .  Porro  ad  haec  allu- 
fiffe  Chryfoftomus  vifus  eft  ,     dum   enar- 
xatis  quac   accidiffent  Juliano    &   Felici 
PraefecVis,  mox  illa  fubdit  verba  (  b  )  : 
(b)   Chryf.**ac.fane*  ^*  bis  itemplura  (  neque  enim 
adverf.      omnia  enumerare,  temporis   hujus  eft)  a- 
Cent.  tom.  nimo  luftrans   impius  Imperator  ,    vereba- 
3»  tur  temeritatem  Juam  ulterius  promovere  . 

Caeterum  quod  fpeftat  ad  tempus  fup- 
^XI'  pliciorum  Juliani  Comitis  Oricntis  ,  & 
Felicis  Comitis  facrarum  largitionum , 
divinitus  irrogatorum  ;  cum  ex  fententia 
Joannis  Chryfoftomi  ea  fpeftantis  Antio- 
chise,  conftet  ante  tranflationem  Baby- 
lae  facrorum  oflium,  &  templi  Daphni- 
Amu  Eccl.  Tom»  V^ 


tici  conflagrationem ,  contigifle  ;  perpc-* 
ram  ab  Ammiano  &  aliis  ordine  praepo- 
ftero  recenfentur :  his  enim  admonitum_, 
Julianum,  atque  exterrefafium  fuorum^ 
Prxfe6iorum  fuppliciis ,  teftatur  ipfe  Chry- 
foftomus  ,  pepercilfe  reliquiis  Babylac,  nc 
eas  in  cineres  redigeret ,  in  ventum  fpar- 
geret,  vel  in  mare  demergeret,  aut  "111 
defertum  &  inacceffum  locum  penitus 
ablegaret  ;  fed  fiverit  e  Daphne  Antio- 
chiamcum  honore  deduqi ,  atqueloco  ho- 
neftiffimo  collocari ,  &  intra  templum , 
ut  ait,  recondi,  intraquod  prius  erant » 
antequam  Daphnem  tranflatae  fuiffent . 
Quid  vero  mox  acciderit ,  ut  capfula  Ba- 
bylae  Antiochiam  delata  eft  ,  licet  fupe- 
rius  attigerimus ;  tamen  ex  Chryfoftomo  (c)  chrtf. 
eft  fufius  enarrandum ,  qui  rem  geftanu  ubifup. 
recenfet  his  verbis  (c  ) : 

At  malignus  damon  ftatim  edottus  eft  ,  Templunr 
fruftra  fibt  fraudis  fune  artificia  confitta,  cumApol- 
feque  non  jam  certamen  habere  cum  mor-  ''ne  con" 
tuo ,  fed  cum  eo  qui  viveret  ,  qui  ejpcax  "a8rat  • 
effet  ,  quique  non  fe  modo  ,  fed  omnes , 
quoque  dtsmones  fortitudine  fuperaret .  Is 
emm  ,  nempe  Babylas ,  Deum  deprecatus 
ignem  in  templum  ut  cctlitus  demitterety 
totum  illius  tettum  exujjit ,  ipfoque  ido^ 
lo  ad  extremos  ufque  pcdes  deleto  ,  eodem- 
que  in  cinerem  ac  pulverem  reduttot  ab 
omnibus  parietibus ,  qui  ipfi  integri  adbuc 
flanty  abftinuit.  At  fi  quis  nunc  illo  ac- 
cefierit ,  numquam  utique  dixerit  ;  fattum 
id  ignis  opus  ejfe.  Keque  enim  incendium 
id  non  ex  compojito  fattum^  neque  ex  ma- 
teria  inanimi  natum ,  fed  tamquam  manit 
quadam  ignem  circumagente ,  atque  indican- 
te ,  a  qutbus  abftinere  ,  qua  porro  abfume- 
re  oporteret :  tanta  certe  concinnitate ,  tan- 
to  artificio  ipfum  templum  detettum  ejf9 
nec  fimile  quidem  iis  qua  cafu  ac  temeri- 
tate  incendio  conflagraffe  videmus ;  ve- 
rum  iis  .  quee  parietum  ambitum  integrum 
cum  habent ,  tetto  tamen  carent:  catera. 
enim  omnia^  &  columnxyitem  omnes ,  tam 
e<e  quce  templi  culmen ,  ^mm  qua  veftibu- 
lum  fuftinebant ,  adhuc  extant ,  prxter  u- 
nam ,  quct  ad  poflertorem  templi  partem 
ftabat ;  &  htec  tamen  non  temere  perfra~ 
tta  efl  ,  fed  ea  de  caufa ,  quam  poftea  di- 
tturi  fumus  .  Haecipfe  ;  quae  eveniffe  tra- 
dit ,  fimulac  Babylae  offa  Antiochiam  per- 
lata  funt.  Qualem  autem  de  incenfo  tem- 
plo  Julianus  adhibuerit  quaeftionem  ad- 
verfus  iEdituum  ,  idem  auftor  ita  profe- 
quitur  : 

Hoc  incendium  ubi  accidit  ,  flatim  d<e-     CXII. 
monis  facerdos  in  carcerem  rapitur  (  hunc  Sacerdos 
illum  puto  ,  qui  folus  gratus  deo  fuo  ex  °b  incea- 
omnibusAntiochenis,  diclus  eft   ex  ora-    ™m^™~ 
tionejuliani ,  anferem  immolaffe  )  fic  con-  jLgt^ 
jettus  in  vincula ,  incendii  auttorem  indi- 
care  coattus  :   qui   ubi  non  habuit  quem-. 
accufaret ,  intortis  cubitis  ,  multis  flagris 
vapulavit ,  in  fublime  raptus  >  ac  latera 

J,  un- 


Si 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CXIII. 


Ineen- 

dium 
Chtiftia. 
nis  ad- 
fcriptum 


Chkisti 

■$62. 


LlBERII    PAP. 

II* 


JlJLIANI    IMP. 
2. 


ttndique  cafus  :  quamquam  nec  Jic  quidem 
ex  eo  qutcquam  dtdtcerit  .  Reique  hujus 
eventus  (imilts  er.it  tlli ,  qut  in  Chrijli  re~ 
furrecltone  accidtt  :  tum  enim  dtfpojiti 
fuere  milttes  ,  qui  corpus  Jefu  cuflodirent , 
neque  pojfent  ejus  dtfcipuli  furto  illud 
auferre :  cxterum  is  fuit  rei  ipjius  even- 
tus ,  ut  nulla  vel  impudens  fpecies  iis  re- 
lifla  ftterit ,  qui  refurreclionis  eius  fidem 
elevare  ac  calumniari  vellent .  Atque  htc 
dijlrahebatur  mifer  facerdos ,  quo  tefli- 
Jicaretur  faclum  id  non  divina  tra ,  fed 
humano  waleficio  accidtjfe .  Is  autem  con- 
tortus  ac  foede  laceratus  ;  cum  neminem  ha- 
beret  quem  proderet  ,  tgnem  de  ccelo  dela- 
ffum  teflatus  efl  ;  ut  malevolis  atque  im- 
pudenttbus  nullus  jam  calumntce  locus  re- 
liclus  fuerit .  Sed  quod  nos  paulo  ante  di- 
cere  volentes  in  alium  locum  rejecimusy 
id   ipji  hic  tempeflive   dicemus  . 

Quidnam  vero  td  effe  potefl  ?  Certe  mar- 
tyr  nofler  Babylas  eo  ufque  Imperatorem 
terruit ,  ut  furori  tlle  fuo  fuperfederet , 
"Heque  enim  ipfum  quidem  facerdotem  ,  eum- 
que  quem  tanio  honore  profequebatur.,  tot 
tnalts ,  tetti  exufli  caufa  ajfecit ,  &  im- 
manius  quam  fera  crudelis  dilaniavit  ;  a 
cujus  ettam  vorandis  carnibus  fortajf_, 
tton  temperajfet ,  nifi  res  ea  deteflanda  , 
omnibufque  abominabilis  vifa  fuijfet .  Ba- 
bylam  autem  per  quem  dxmon  os  fuum  ob- 
Jlrnxerat ,  rurfum  in  urbem  ea  de  caufa 
tranftulit ,  ut  major  illi  honos  ab  omni- 
bus  haberetur  .  Etentm  idem  Imperator  (i 
minus  prius  ,  hoc  efl  quo   tempore  viftum 

fe  ejfe  dxmon  fajfus  efl ;  at  certe  pofl 
ipfum  tncendtum  omnia  fubvertiffet  ac  per- 
didijfet ,  capfulam  exuffijfet  ,  utrumqu<z_, 
item  monumentum  ,  tum  quod  Daphne  ,  tum 
quod  in  urbe  erat ;  niji  metus  in    eo  ma- 

jor  ,  quam  ira  fuijfet ,  ac  nifl  ejus  mxfli- 
ti<e  timor  imperajfet.  Solemne  enim  per- 
tnultis  ejfe  videmus  ,  cum  eos  ira  ac  dolor 
corripuertt ,  etiam  Ji  ajfeftuum  eorum  au- 
{lores  non  nancifcantur ,  in  obvios  quof- 
que  ac  fufpeclos  iram  effundere  .  Hon  pro- 
cul  autem  ab  hac  fufpictone  Babylas  erat : 
tiam  Jimul  ut  in  urbem  pervenit ,  flatim^. 
ignis  in  templum  invafit .  Haec  Chryfo-. 
ftomus  , 

Cseterum  Juliani  furor  fimul  cum  malu 
tia  graliabatur  :  nam  ne  verum  effe  ab  aliis 
crederetur  ,  quod  facerdos  vi   tormento- 

t  rum  confeflus  efler,  templura  caelitus  igne 

*  immiflb  conflagrafle ,  quafi  a  Chriftianis 
id  facinoris  perpetratum  fuiflet  ,  eofdem 
in  crimen  adducens  ,  diriflimam  quaeftio- 
nem  in  eos  exercuit.  Par  eft  quidem  cre- 
dere,  qui  nec  libi  cariflimo  facerdoti  pe- 
perciflet,  fed  faevifllme  cruciaflet;  in_, 
Chriftianos  converfum  ,  in  eos  acerbius 
defaevifle ;  feque  tunc  philofophum  effe 
oblitum ,  quem  tantopere  affeftabat .  At 
licet  id  fecerit;  a  nullo  tamen ,  quod  o- 
ptabat »  potuit  tale  mcndaciurn  extorque- 


re  ,  ac  tantae  falfitatis  adftipulatorem  ha- 
bere:  cum  nihilominus  ipfe  in  vulgus  , 
facinus  a  Chriftianis  efle  patratum  diffa- 
marit ,  quod  &  apud  Gentilium  nonnul- 
los  fidem  invenit.  Caeterum  Artemius  mar- 
tyr  ,  de  quo  di&uri  fumus,  qui  tum  erat 
Antiochiae  ,  coram  Juliano  exprobrayit 
(4),  non  abhominibus  fuiffe  templum  in- 
cenfum  ,  fed  igne  caelitus  miffb.  Quine- 
tiam  &  de  rufticis  proxime  habitantibus, 
atque  teftantibus  fulmen  e  caelo  fe  vidiffe 
fuper  templum  delatum  ,  Theodoretus  af- 
firmat  (b). 

At  qui  virtutemexhorruit  Babvlae  mar- 
tyris  ,  in  cujus  reliquias  nequicquam  vel 
leviter  peccare  aufus  eft ;  in  martvres 
longe  pofiros  vindi6tam  de  templi  confla- 
gratione  &  incenfi  Apollinis  convertiffe, 
fic  Sozomenus  tradit  (  c  ) :  His  rebus  in 
Daphne  propter  Babylam  martyrem  a  Deo 
confeilis  ,  Imperator  (  credo  ,  cum  certior 
fatlus  ejfet  ,  Ecclefias  quafdam  in  hono- 
rem  martyrum  ejfe  prope  Apollinis  Di- 
dymei  fanumy  quod  efl  pro  Mileto  Jitum  , 
adiflcatas  )  fcrtpfit  ad  Vrxfidem  Caria , 
ut  fi  tetlum ' jam  tir  menfim  facram  habe- 
rent  ,  eas  incenderet :  Jin  earum  xdificia 
ex  dimidiaparte  dumtaxat  perfetla  ejfenty 
fundamentis  dtflurbatis  ,  folo  tequaret  .  At 
non  inultam  fuam  reliquere  injuriam  mar- 
tyres,  quorum  precibus  paucos  poft  men. 
fes  ,  impius  qui  talia  praecepiffct ,  mife- 
rando  exitu  e  vira  fublatus  eft :  fed  de 
his  pluribus  fuo  loco . 

Cur  autem  non  ipfum  integrum  Daph- 
nes  templum  comburi  ,  fed  partem  ejus 
Deus  intafftam  permanere  permiferit  :  i- 
dem  Chrvfoftomus  inferius  tradit  (d)id 
accidifle  ;  ut  panetes  qui  remanferant  , 
atque  columnse ,  tamquam  vocalia  moni- 
nienta,  daemonis  impofturam,  deorumque 
Genrium  imbecillitatem  ,  &  veri  Dei  fum- 
mam  potentiam  pofteris  inclamarent  : 
nam  &  poft  multa  de  his  philofophatus  , 
haec  addit :  Ecce  jam  vicejimus  ex  eo  an- 
nus  agitur ;  nec  tamen  cedificti  ab  tgne 
relifii  pars  ulla  deleta  efi  ;  fed  qux  par- 
tes  flammas  evaferunt ,  e<e  folide  ac  fir. 
miter  fiant  ,  funtque  etiam  nunc  fic  va- 
lidte ,  ut  vel  ad  centenos ,  ducentenofque 
&  multo  item  plures  annos  durare  pof. 
Jint  .  Id-vero  qui  mirum  vidert  debet , 
Ji  ex  columnis  nulla  prorfus  ab  altera  a- 
vulfa  ad  folum  dectderit  ?  Columnarum. 
enim  earunt)  qu#  ad  pofleriorem  templi 
fartem  erant-,  una  tantum  tumpertac7a9 
nec  ea  quidem  corruity  fed  a  fua  Jede_, 
mota  ,  ad  murum  dum  caderet  tnclinata 
Jic  manfit :  cujus  quidem  columnx  partes 
Junt  duce ,  quarum  altera  a  baji  adjeclio- 
nem  obltque  muro  incubuit ,  altera  a  fe- 
(iione  eadem  ad  capttulum  fupina  conjtj- 
tit ,  &  ea  ab  inferiori  parte  fuffulta . 
Quamquam  autem  &  venti  loco  illi  fiepe 
incubuere9  &  terr^motibus  crebris   terra 

fuit 


( a )  A8* 
Artentii 
Mxrtyr.dic 
io.  OOoh. 
Metapb. 
&  Sur. 

(b)  Tbeod. 
I.  3.  C.   10. 

CXIV. 


(c)  Sozont. 
I.5.  c.19. 

Julianui 
infanit  in 
templa 
Marty- 
rum  . 


cxv. 


(d)  Chryf. 
contra 
Gent.  tom. 


Cur  pars 
Daphnxi 
templi  in- 
tegra  re- 
manfit  • 


Cum  Critice  Pagii. 


Si 


C/IRISTI 
362. 


■Libehii    Pap. 


JULIANJ    IMP. 


II. 


CXVI. 

Saepe  fi. 
gnis  »d- 
monitus 
Julianus . 


CXVII. 

Libanii 
Juclus   de 
incenfo 
Apollinis 
teiBpIo. 


fiuit  coucujfa  ,  ignis  tamen  reliquia  incon- 
cufim  manferunt ,  qttce  ipfe  firmiter  Jiant , 
propcmodttm  clamitantes  fefe    ad  poflero- 
rum  emendationem  fervatas  efle  .  Et  qut- 
dem    quod   templum  ipfum  totum  non  con- 
flagravit ,  hanc  dicere  pojjumus  caufam  effe. 
Quod  autem  Imperator  fulmine  percuf- 
fus  non  fuerity  aitam,  Ji  qu<efieris>    cau- 
fam  reperies  ex  eodem  bonitatis  &    beni- 
gnitatis  Dei  fonte  manantem.  Propterea 
enim   Deus  ignem  ab  Imperatoris  capite_, 
amcvit ,    eumdemque  in   templi  teffum  ja- 
cuUitus  efl ,  ut  alieno  ille  malo  edocltts  poe- 
namfibt  refervatam  ejfugeret ,  panitentia 
compunclus ,   &  errore  liberatus .   llli  e- 
ntm   neque  hoc  folum  ,  neque  primum  vir- 
tutis  fuce  Jignum  Chrijius  dedit ,  fed  &  a- 
lia  item  multa    hoc  ipfo  non     inferiora. 
tiam   avunculus    ejus ,  &    Quxflor   <era- 
riusyjic,  ut   dixi  ,  uterque  vitam  finien- 
tes,  prccterea   &  fames  in  urbem  flatim-. 
una  cum  ipfo  tnvadens ,  &  aquarum  penu- 
ria  numquam  antea  vifa  ,  quam  ab  eo  fa- 
crtficia  in  ipfis  fontibus    fada  fuijfent , 
&  multa  prteterea  alia,  tum  ea  qtice  itL* 
tpfius  caflris ,  tum  quoe  in  urbibus  evene- 
runt  ,    hujufmodi  certe  fuere  ,  ut  vel  fa- 
xeam    atiimam  fledere  pojfent ,  mn   ob  id 
quidem  quod  permulta  ejjent ,  neque  ob  id 
quod    omnia    pariter  ederentttr ,  ac  detn- 
ceps  &  pofl  ipfa  flatim  fcelera  perpetra- 
la,  ut  quondam  JEgyptiorum  Regis  tem- 
fore ;   fed  quod  quce    edebantur   miracula 
per  fefe  talia  erant  ,  ut  ad  eorum  ,  qui  ea 
cemerent ,  emendationem  aliud  alio  non  e- 
geret)    verum  unum  tllorum   quodque  hoc 
ipfum  per  fe  pr<eflare  pojfet  ,  &c. 

At  acerbiffimum  cafum  ,  incomparabile 
damnum  ,  jafturam  famofiffimi  templi,  di- 
fpendium  oraculi  celeberrimi ,  omnes  ae- 
que  luxere  immenfo  lu<3u  Gentiles ,  ac 
potiffimum  ipfe  reftitutor  deorum  Julia- 
nus  Apoftata  ,  qui  tanropere  laboravit, 
ut  Caftalios  latices  expurgaret  ,  &  mu- 
tum  deum  fuum  vocalem  redderet .  Quam- 
obrem  Antiochenus  fophifta  ,  ob  confola- 
tionem  mxrentium  Ethnicorum ,  threnos, 
lugubremque  naeniam  edidit  :   cujus  ali- 

?|uot  a  S.  Joanne  Chryfoftomo  recitata_. 
ragmenta  ,  hic  in  unum  compafta  reddam 
animi  caufa,  ut  ex  tam  prceclari  aucloris  lu- 
<£tu  leftor  comparet  fibi  rifum  .  Sed  licet 
Chryfoftomus  ,  quifnam  ifte  ferit ,  minime 
nomine  referet  ;  tamen  ex  patria ,  pro- 
feffione,  titulo  orationis  ipfius  ,  loco  ,  & 
tempore,  non  alium  quidem  fuiffe  ,  quam 
Libanium  ,  certum  eft :  eum  enim  patria 
extitiffe  civem  Antiochenum  ,  Eunapius 
tradit ;  quem  &  claruiffe  hoc  temporo , 
dictum  eft  ,  &  Antiochiae  apud  Julianum 
egilTe  ,  nullus  dubitat  :  orationem  vero  de 
Daphneipfum  magnadiligentia  elucubraf- 
fe,  auclor  eft  ipfe  Julianus  in  epiftola  an- 
ro  fequenti  in  procinftu  belli  Perfici  in 
itinere  ad  ipfum  fcripta  :  in  ea  enim  hsc 
Ann,  Eccl.  Ibm.  V. 


lcguntur  (  a  )  :   Sed  de  Daphne  fcripta  ejl  (*)Ju/.  tp. 
a  te  orattt ,  qualem  nemo  alius  eorum  qui  **• 
uunc  vivunt  hominum ,    quamvis   maxime 
contenderet  ,  pojjit  perficere :  veterum  au- 
temnon  multos  perfetturos  fuijfe  exijlimo  . 
Quid  igitur  ego  de  ea  nunc  fcribam  ,cum 
tua  tam  luculenta  extet  oratio  ?  Hncc  Ju- 
lianus  (b).    At   qualem  illam  judicarit  (tycbryf. 
Chryfoftomus ,  vidcamus;  ut  pariter  una  contr!l 
cum  ipfo  &  hominem,  &  fuperftitionem  Gent'ta>h 
Ethnicorum  dcrideamus  :  ait  enim  :  Ipfa  hic 
ego  lamenti  &  ncenice  ejus  ,  quam  civitatis 
fophijla  in  dxmonem  confcrjpfit ,  verba  ap- 
ponam  ;  fic  enim  habet   ncenioe  initium  . 

Vtri ,  quoritm  octtlis  ceque  ac  meis  cali-  CXVIIf. 
go  offufa  ejl  ,  in  pojlerum  neque  pulchram  $lxn\x 
neque  amplam    civitatem    hanc  vocemus  .  Libanii 
Detnde  cum  nonnulla  attigijfet ,  differuif-  Sopniftx  . 
fetque  de  Daphnes  fabula  (  neque  omnem 
illius  orationem   htttc   noflrce  mferere   tcm- 
pus  patitur,  ne  longiores ,  quampar  efl , 
fimus  )  Perfarum ,   inqttit ,    Rex  ,  olim  ci- 
vitate  hac   capta^  templo  pepercit :   vs,r- 
ba  porro  ipfa  funt  hcec  :  Ille  qttidem  dutlo 
contra  nos  exercitu  ,  prxflare  putavit  ,  fi 
templum  integrum  ejfe  fineret  ;  ac  certe  Jla- 
ttice  decor  barbaricce  irce  pravaluit :  Kunc 
autem,  0    Sol ,  0  Terra ,  quifnam  &  unde 
boflit  hic  ?  qui   citra  omne  auxiltum  equi- 
tum  ,    citra  omne  prcefidium  &  gravis  & 
levis  armaturx  militttm  tenui  fcintilla  0- 
mnia  abfumpfit  ?  Sed  rurfus  de  Perfarum 
Rege    idem   fophifta :    Perfarum    Regem , 
ejus   qui  nunc   nobifcum    bellum  gerit    ex 
majoribus   unum  ,  urbem  proditione  captam 
cum   exuflijfet ,  &   Daphnem  concederet  i- 
dem  fatturuS)  dcemon  fic    immutavit ,   ttt 
face ,  quam  manu  teneret^  abje6la  ,   Apol- 
linem  adoraret ;  adeo  ejus  animum  delini- 
vit .    Sed    his  derifis,  haec  ubi  fupra   dc 
Libanii  orationeChryfoftomus  :  Pojleaubi 
declaravit  Babylam    dcemone  fuperiorem^. 
fuijfe ,  tum  cum  Gentilium  res  viclimis  ac 
facrificiis  maxime  florerent  :  Et  noflrum 
jnquity    templum  ,  ingens  illud   dtluvium 
non  diflurbavit ;    in  fudo   autem  ,  atque^, 
adeo  cum  nubes  ipfa  prceteriijfet ,  dejeclum 
efl  ,  nimirum   nubem  &  diluvium  appellans 
Imperatoris   ejus^   nempe  Conftantii   in_. 
idola    infenfiflimi,   qui  prcecejferat,    tem- 
pus  .  Rurfum  oratione  paululum    prove- 
ftus  id  ipfum  amarulentius   deplorat   his 
vcrbis  :  Ad  hcec  cum  aroe    tu<e  fanguinem 
fitirent  ,  fedulus  Daphnes  cuflos  ,  vel  cou- 
temptus  cum  efles  ,  permanjifli  ,  0  Apollo  , 
aliquoties  etiam  injuria  lacejjitus ,    atque 
externo  fpoliatus  omatu ,  paticnter  tamen 
tulifli  ;   nunc  vero  multis  ovibus  ,  multis 
itetn  bobtts  ad  aram  tuam  macJatis  ,  pofl- 
quam  facrofanclum  Imperatoris  os  pede  ex- 
cepijlt  ,    intuitus   quce  prxdicebas  ,   vifus 
Itberatus  ejje  mortuo  qttodam  ,  quem  tttju- 
dtcaveras  malttm  tibi  vicinum  ejfe,  ac  ti- 
bi  obftrepere  ,de  medio  Jlatim  cultu  foltim 
vertijli.  Vndenam  boc    tempore  gloriabi- 
L  1  mur 


t 


84 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERII    PaT. 

II» 


JULIANI      IMP. 
2. 


CXIX. 

Qlia: 

Chryfo. 


ttwr  apud  eos  ,  qui  memores  funt  facrorum, 
fiatuarumque  tibi  ereffarum  ?  Poft   multa 
adverfus  hxc  deliramenta  cum  differuiffet 
iepide  quidem  Chrvfoftomus,   ad  naenias 
Libanii  revocat  lectorem ,  haec   fubdens. 
Sed  enim  fufpenfa  hic  a  vobis  oratione 
nofira^  intertm  rurfus  exaudiamus  fophi- 
fice  bujtts  lamenta :  mifio  enim  ApolHne_, 
ftomus  in  ad  Jovem  hif   verbis  queftus  fuos  conver- 
Liba-  tit .  Quale ,    0    Jupiter  laborantis    antmi 

niiitn  1  laxamenium  perdtdimus  ?  Quim  Daphnes 
regio  tumnltibus  vacua  erat?  quanto  e- 
liam  templum  ipfum  magis  vacuum  ,  utpo- 
te  in  quo  natura  ex  fefe  qtiafi  portum  in 
portu  fecerat ,  ambobus  quidem  admodunu, 
iranquilltS)  altero  tameti  majorem  tran- 
qutllitatem  prxfiante,  Quis  non  ibi  mor- 
tem ,  quis  non  tbi  timnrem ,  quis  non  ibi 
luclum  depofutjfet  ?  Qjjis  propterea  For- 
tunatas  tnfulas  inibi  defider.tjfet  ?  Ad  haec 
Libanii  veiba  Chryfoftomus  multa  locu- 
tus  de  conragio  pravorum  morum  & 
fcelerum  ,  quo  iJIuc  accedenres  inficeren- 
tur ,  poft  multa  rurfum  ad  fophifts  ver- 
ba  rcvocat  orationem ,  cum  ille  vecors 
in  commendationem  fui  Apollinis  fic  rur- 
fus  exclamaf:  O  dexteram  malignam ,  0 
intquum  ignem,  quonam  prtmum  dtlapfus 
efi  ;  quodnam  mah  hujus  exordtum  ?  Httm 
a  teclo  exnrtusj  ad  reliqua  deinceps  fer- 
ffit  ?  ad  tllius  caput^  ad  faciem  ,  ad  phia- 
lam  ,  ad  cydarim ,  &  talarem  vefiem  ? 
Vulcanus  enim  tgnis  arbtter  non  commtna- 
tus  efi  igni  hutc  detrtmentum  ajferenti , 
cum  beneficio  devtncltts  Apollini  deberet , 
ob  indicium  oftm  fibi  ab  illo  faclttm  ?  Sed 
peque  Juptter ,  qui  imbrium  habenas  te- 
flft  ,  aquam  in  ignem  dimtjit ,  pnefertim 
qut  olim  Ljdorum  Regi  periclttantt  pyram 


cxxi, 


Quod  vero  ex  lapide  efrormatum  (iniu, 
lacrum  illud  fuiffe,  idem  fophifta  tradere 
videatur ;  erroris  arguendus  eft  aucror 
in  Actis  Artemii  martyris ,  dum  illud  ex 
ligno  vifis  compactum  fuilfedocet  ,  ipfum 
haud  fideliter  in  omnibus  ita  defcribens  ; 
Jm.igo  autem  Apnllmis  erat  hoc  modo  con- 
firucl.t  :  Et  ex  vite  erat  corpus  compofi- 
tum  admirabtlt  quadam  arte  ita  compa- 
ffum ,   ut   prafeferret  fpeciem  unius  ado- 


extwxerit,  &c.  Illa  vero  de  Vulcano  et 
turpi  fabula  &  obfccenis  actibus  Veneris 
cum  Marte  mutuatum  fophiftam  Chryfo- 
ftomus    ludibrio  infeclatur. 

At  poft  hoec  rurfus  fophifta  de  idoli  for- 
ma  :  Vtri ,  trahitur  miht  mens  ad  dei  A- 
pollinis  fpeciem ,    ac  mihi  ob  octtlos  cogi- 
tatto  typum  ipfitm  reprxfentat,  formcele- 
nitatem  ,  colli  mollittem ,  tdque  in  lapi- 
de  ;  cingulum ,  quo  attrea  tuntca  circa  pe- 
ftus  fic    colligebatur ,   ut   parttm   fubfide- 
ret  ,    parttm  Jubfurgeret.   Breviter  totiuf 
diet  habitus ,  cujus  iram  vel  ferventem^, 
non  fedavijjet ,  ut  qui  fimtlts  ejfet  canti- 
lenam  occtnenti  ?  &  hercule  audivit  hunc 
oltm  altquis  (  ttt  ajunt  )  in  meridie  citha- 
ra  ludentem;  0  aures  beatas  ?  Cxterum  can~ 
tus   erat  terrte   laudatio ;    cui    qutdem    de 
aureo    cyatho  libare    mihi  videtur ,  quod 
puellam  occuluertt  dehifcens ,  ac  fefe  dein- 
de  contrahens .    Haftenus  defcrfptio  ima- 
ginis  Daphnitici    Apollinis  ex   Libanio  a 
Joanne  Chryfoffomo  recftata :  quam  qui- 
dem  eamdem  effe  reperi  cum  illa,  quam 
in  antiquo  numifmate  expreftam   hic  tibi 
reddendam  curavimus:  accepimus  illud  a 
Philippo  Winghio  nobili  Lovanienfi ,  ju- 
vene  erudito,  ac  rerum  antiquarum  ftu- 
diofiffimo,  quarum  caufa,  patrio   folo  re- 
lidto  ,  Romae   verfatur;   miroque  afFeftus 
eft  gaudio,  dum  eamdem ,  quam  aere  ex- 
preffam    tunicati    Apollinis  imaginem  of- 
tendebat  in  nummo ,  nos  ftvlo  Libanii  e- 
gregie  defcriptam  infpiciendam  propofui- 
mus  in   Chryfoftomo.   Quam  vero  cernis 
ad  pedes  Genii  dimidiam  defuper  rerram 
eminentem  imaginem,  Daphnem   puellam 
effe  fcito,  cum  a  terra  dehifcirur,  fecun- 
dum  ea  quae  ex  Libanio  funt  recitata.  (i)« 


cxx. 


lefcentis  :  auro  autem  illitus  totut  quo  itt- 
duebatur  amtclus ,  nudatis  &  non  auratis 
cxteris  corports  parttbus,  ojiendebat  quam- 
dam  ,  quec  dici  non  poieji  ,  pulchrttudtnem  : 
fiantt  vero  erat  in  manibus  ctthara,  & 
eam  videbatur  pulftre;  comx  autem  & 
lauri  corona  auro  fiorebant  permixto ,  ut 
magna  ejfulgeret gratta  fpeclatnrtbus ;  duo- 
que  magni  hyacinthi  implebant  et  figttram 
oculorum  in  memoriam  Hj/acintht  pueri  A- 


K0T^5     (1)   TMago  inferius   media   fui  tantum    parte  apparens  L-xprefTt   in  nummo  cum    epigrafe  :  Genio  Att. 
Y  tiochen.  quam    Baronius  ad  Dxphnem  refert,    eff  *igura  Orontii  fluvii   Antiocbiam  nlluentis ,  ut 
oftendit    Norifius  in  Epochis    Syro-Maced.  DifTert.  IV.  in  fine  pag.    39^, 


Christi 
l6i. 


Cum  Critice  Pagii. 

LlBERII   Pat. 

II. 


85 


JutlANI    IMP. 

2. 


cxxn. 

(a)  Cbryf. 

contra 

Gtnt. 

De/ira- 
raenta   Ll 
banii  iu- 
philia; , 


CXXIII. 


piyclei .  Et  gemmarum  pulchritudo  &  ma- 
gnitudo  imagtnt  muximttm  ajferebat  orna- 
tum  ,  adeo  ut  quamplurimts  in  eo  decipt 
contingeret  ,  ut  qrti  propter  apparentis 
formce  pulcbritudinem  inefcarentur  ad  eum 
adorandum  ;  quod  qutdem  ipfi  quoque  Ju. 
liano  evenerat:  majorem  certe  ei  cultum 
exhibebaty  quam  aliis  omnibus  imagini- 
bus  ,  ex  Jingults  generibus  ei  facrificans  , 
&  ab  eo  expettans  refponfa.  Haec  ibi  au- 
ctor.qui  ut  Chriftianus  homo,  haud  eum 
infpexiffe  putatur ;  fed  ab  alio  relata  , 
fic  ut  fe  habent  ,  haud  in  omnibus  fidelia 
memoriae  commendavit  ,  Sed  jam  csetera 
profequamur . 

Vojl  hxc  (  inquit  Chryfoftomus  a)  pau- 
ca  admodum  ad  incendium  pertinentia^. 
qttejlus  :  Clatnabat  viator ,  flamma  erum- 
fente;  turbabatur  per  lucum  Daphnes  in- 
qut/ina  facerdos  det  :  plxnclus  autem  pe- 
tlorum,  &  ululatus  tngens  per  locum  ar- 
boribus  denfum  percurrens  ,  ad  urbem  uf- 
que  vehemens  atque  horrificus  pervafit. 
Imperatoris  oculus  vix  fomnum  capere  in. 
cipiens ,  amaro  illo  nuncto  audito  ,  e  le- 
(iofurrexit.  Ipfe  fnrore  percitus ,  Mer- 
curii  talaria  pervefltpans ,  ad  mali  ijlius 
originem  indagandam  pergebat-,  ceque  in- 
tra  fe  Jlagrans  ac  templum  tpfum  .  Tra- 
bes  jerebantur  deorfum  ignem  ferentes , 
id  omne  ,  qttod  ignis  comprehendijfet ,  ab- 
fumentes  ;  ipfum  fctlicel  Jiatim  Apollinemy 
tamquam  a  teclo  non  admodum  diflantem ; 
mox  &  alia  Mufarum  ornamenta  ,  figniL.. 
inibi  extantia*  lapillorum  fulpura  ,-co- 
lumnarum  puhhritudinem  .  Vulcus  autem 
circumslans  lugebat ,  auxiltum  tamen  fer- 
re  minime  valens  ;  id  quod  ufu  venire  fo- 
let  iis  ,  qui  de  terra  naufragium  fpettant , 
quorum  unum  hoc  fuperefi  auxilium ,  ca- 
fum  tpfum  lacrymis  profequi  .  Kympb*  cer- 
te  e  fonttbus  fuis  egrefice  ingentem  lutlum 
excitarunt  ;  ingentem  item  &  Juppiter  , 
baud  proeul  confidens  ;  ejufmndt  illurn^.  , 
•verifimile  efty  labefaclatis  filii  honori- 
hus  ,  concitajfe  :  ingentem  autem  fexcento- 
rum  dcemonum  in  luco  agentium  turba  ;ne- 
que  fane  minorem  e  media  urbe  Calltopey 
ubi  extabat  templum  ejus  ,  prcefide  Mufa- 
rum  Apolline  ignts   tnjuriam  fentiente  . 

Voflea  vero  tdem  deltrans  Libanius  Jic 
fubfinem  ait :  Vrcefla  te  miht  talem  Apolhy 
qualem  te  reddtdit  Chryfesy  dum  Grcecis 
imprecaretur ,  ira  plenum ,  &  noclt  adji- 
milem :  quandoquidem  tibi  ornamenta  cum 
redderen.us ,  &  quicquid  olim  de  templo 
tuo  ablatum  fuerat  reflitueremus  ;  prcece- 
ftum  eji  quod  colamus  Jimulacrum  ,  haud 
aliter ,  quim  fi  fponfus  aliquis  ,  interim 
dum  corollce  contexuntur  ,moriatur .  Huc- 
ufque  nseniaj .  Subdit  Chryfottomus;  Et 
fophijlcequidem  noftri  lamentatio  hxc  fuit  , 
feu  potius  parva  quaedam  lamentatio- 
nts  partes  h<e .  Miht  vero  fuccurrit  ad-- 
ptirari ,  qui  faftum  ejl  ;  ut  ob  quoe  illum 


prce  pttdore  fe  avertere  oportebat ,  ob  ea 
ipfe  placere  Jibi  putet ;  ut  qui  /Ipolli. 
nem  eumdem  intemperati  atque  obfcoeni 
juvenis  rittt  per  meridiem  cithara  ferfo" 
nantem  inducat ;  dicatque  illi  cantilente 
argumentum  amajiam  ej]e :  aures  autem—. 
eas  beatas  vocety  quibus  obfcoenum  id 
carmen  exaudire  contigerit  .  Haec  ipft-» 
&  alia  refert  plane  ridicula  .  Tantum  va- 
luit  adulatio  ,  ut  nobilis  ingenii  fui  vi- 
res  ad  ha?c  laudanda,  qua?  obruenda  po- 
tius  erant  filentio  ,  Libanius  foph'(ta  pe- 
nitus  exhauriret  .  Sed  haec  omnia  Chri- 
ftianae  religionis    cefTere  triumpho,   qu*  ^ 

de  idolo  famofo  combulto ,  tcmplo  in- 
cenfo ,  Orbifque  totius  Imperatoris  (tu- 
diis  fuperatis,  &  daemonis  potentia  Baby- 
lae  unius  oflium  virtute  proftrata ,  dift» 
funt. 

Ad  ha?c  ipfa  credimus  fpeclare  oracu- 
lum,  quod  ex  Oribafio  ,  Juliani  medico, 
de  quo  diclum  eft  fuperius  ,  recitatur  in 
Aclis  Artemii  martyris,  his  verfibus  (  b);  (b)  /tpud 

Metxphr. 

Dicite  vos    Regi  :    Vulcherrima  corruit  d,e,  x8;  °' 

.  b  t  S  r 

Hon  teRum  fulcher  ,  «0«  laurum  Vdtibus  tom,   ' 

aptam 
Vhosbus  habet  ,  fontifque  extinfta  cftlym- 

pha  loquentis  . 
haec  ab  oraculo  Delphico. 

Sed    ad  h»c  infuper ,  quae  fpe<5ranc  ad  CXXI7. 
Apollinis  Daphnitici  cultum,  addimus  co- 
rollarium  de  filio  Sacerdotis  ejus  templi  > 
jnvtto  parente,  ad  Chriltianam  fidem  per- 
duclo.  Rei  geltae  feries  diligentiflime  a_. 
Theodoreto  defcribitur   in  hunc   modum 
(  c):  Ver  td  temports  ^  inquit ,  adolefcens  <c)  Theol 
quidam  filius  facerdotis  ,  /«  impia  educa-  Ub.}*c.i$ 
tus  religione ,  fe  in  numerum   ftorum  ag- 
gregavit.    Ham    multer  qucedam  illuftris 
obpietatem  Qr  diaconatus  munere  dtgnata  , 
matri    hujus  adolefcentis    ferfamiltaris  > 
eum  cum  matre  adventantem  (  adhuc  qui-  ......   _ 

dem  valde    adolefcens   erat  )  forte  falu-  cercjotis "" 
tans ,    magnopere    eft  ad   veram  pietatem  COnveriTo 
cohortata.  Mortua  vero  matre,  venit  ad  ad    Chri. 
eam  adolefcens  ,  &  confuetam  ab  ea  dtfci-  ftum . 
flinam  ferdifcit;  atque  firme  defigens  in 
animo  ejus    confilia ,    percontatur   magi- 
Jiram  ,  qua  via  poffit  fuperftittonem    pa- 
trts  devttare,  &  veritatisy  quam  illa  prct- 
dicabat ,  comfotem  fieri .  Cui  illa  :  Opor~ 
tet  ,  tnquit ,  fatrem  defererey  &  Hlt  tuum 
&  tllius  fabricatorem  frctfoneret  &  alte- 
ram  petere  civitatem  ,  tn  qua  potes  lati- 
tare,  &    impii   tyranni   manus    ejfugere ; 
pollicitabaturque  fe  ei  rei   profpefturam. 
Tum  adolefcens  :  At ,  inquit  ,  deincefs  ve- 
niam  ad  te  ,  &  tibi  meam  animam  commit- 
tam  .  Vaucis  interpofitis   dtebus  ,  Julianus 
Daphnem  contendit  ,  fubltcum  epulum  ce- 
lebraturus ;    cumque  eo    una  proficifcitur 
facerdos  adolefcentis  pater  ,  qui  Imfera* 
torem  comitari  confueverat  ■ 

Ado 


$6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRrSTI 


LlBERlI   PAP. 
II. 


JULIANI    ImPj 

2. 


CXXV, 


CXXVI. 

(a)  Tbeod, 
Iib.^.c.14. 

Cibaria  o- 
mnia  labe 
Idolola. 
triaefoeda- 
ta. 


Adolefcens  erat  cum  patre  ,  &  fratre_> 
utia  :  tfti  namque  in  cibo  Imperatoris  aqua 
luflrali  expiando  ,  AELdituorum  munerz_, 
fungebantur  .  Septem  dies  fefium  Daphnes 
agifolet .  Primo  die  adolefcens,  ubi  toro 
aftans  Imperatoris  ,  opfonia  aqua  luflrali 
expiaverat,  confuetoque  fcelere  polluerat , 
curriculo  currit  Antiochiam ;  &  ad  exi- 
viiam  illam  mulierem  refla  profetlus;  Ego , 
inquit ,  venio  ad  te  ,  uti  a  me  promiffum 
efl :  tu  ergo  faluti  tam  corporis »  quam  a- 
nimce  confulito  ,  promijfumque  prceflato  • 
Qtiamobrem  tlla  confurgens  extemplo  ,  ado- 
lefcentem  deducit  ad  Meletium  (  hic  erat 
partis  Catholicorum  Chrifiianorum  ,  qui 
Antiochice  erant ,  Epifcopus  )  qui  eum  in 
fuperiort  parte  cedium  ,  in  quibus  habita- 
bat  ,  commorari  juffit .  Vater  autem  quce- 
rere  adolefcentem  ,  perluflrareque  undique 
Dapbnem,  atque  ad  urbem  contendens,  cir- 
(utre  plateas  dr  angiportus ,  circumfer- 
re  in  omnes  partes  oculos  non  ceffat  ;  quod 
quidem  fecit  magno  illius  inveniendi  de- 
Jiderio  incenfus .  Ubi  ventum  efi  ad  eum 
locum,  in  quo  erant  cedes  Meletii  ,  ocit- 
lis  fublatts  videt  eum  ex  tabulato  de/pi- 
cientem  ;  ad  quem  accurrens  ,  inde  abfira- 
xit  ,  abduxitquc  .  Atque  ei  domtnn  redu- 
flo  ,  primo  permulta  inflixit  verbera ; 
deinde  verucula  candentia  manibus  ,  pedi- 
bus  ,  &  dorfo  impegit  ;  poftremo  conclujit 
in  cubiculo  ,  ofiio  foris  obTerato  :  ipfequc 
Daphnem  revertitur.  Tfla  ille  ipfe  ,  cum 
<etate  jam  admodum  exacla  erat,mihi  nar- 
ravit  ;  addiditque  etiam  ,fe  numine  affla- 
tum  ,  &  divina  repletum  gratia ,  omnia 
fatris  Jimulacra  confregiffe  ,  eorumque  ir- 
rijijfe   imbeciUitatem  . 

Poflea  vero  complexum  animo  facinus , 
quod  confctverat ,  caepit  patris  adventum 
pertimefcere,  oraffeque  Chriflum  Dominum, 
ut  *Pfe  firret  auxiUum  ,  feras  perrumpe- 
ret,  &  ofita  patefaceret':  Kam  tua  catt- 
fa,  inquit,  hcec  &  perpefius  fum,  &  ad- 
mijt*  Qu<e  cum  dixiffet  ;  excidijfe  feras  & 
cfiia  aperta  ejfe .  Tnde  tgitur  recurrijfe  ad 
magijlram  ;  qux  eum  vefle  induit  multe- 
bri  ;  &  pofiquam  in  camera  collocaffet, 
iterum  ad  Meletium  deduxit :  Meletium 
vero  Cyrtllo,qui tum  Hierofolymorum  fuit 
Epifcopus,  ipfum  commijiffe  ;'&  ita  notlu 
ivtffe  Palxfiinam.  Pofi  mortem  autem  Ju- 
liant  ifte  adolefcens  patrem  ad  veram  tra- 
duxit  religionem  .  Etenim  cum  iftud ,  tum 
alia  nonnulla  ipfe  nobis  narravit  .  Qttare 
iflt  hoc  modo  ad  Dei  cognitionem  addu. 
tli ,  veram  falutem  confecuti  fttnt . 

Julianus  (  a  )  vero  liberius  ,  immo  vero 
impudentius  adverjus  verttm  Dei  cultum 
arma  fcrre;  &  quamquam  perfonam  indue- 
bat  modeflix  ,  tamen  retia  parare ,  &  ten- 
dere  plagas  cceptt,  quce  bomines  errore  de- 
ceptos  in  imptetatis  pemiciem  inducerent . 
Kam  primum  fontes ,  tum  qux  in  urbe  e- 
rant ,  tum  qua  Dapbne  ,  fceleratis  vitfi- 


mis   contaminare  3  quo  Jinguli  qui   aquam 

guflarent  ,   tetra    nequitice  labe  inficeren- 

tur.    Deinde    qtm  in    foro    exponebantur 

eadem  fceleris  macula  inquinare  :  nampa- 

nes ,   carnes ,  frutlus ,   olera,  &  alia  0- 

mnia  efculenta>  aqua  Juflrali  afpergeban- 

tur .  Quoe  ctim  viderent  Chrifliani,  etfimn 

poterant   nongemere  ,  lamentari ,  &  fcc- 

lera    illa  impenfe    deteflari ;   tamen   eif- 

dem  vefcuntur,  legi  Apofloli  (b  )  obfecu.  (h)  i.Ccr. 

ti ,  itajubenti :  Quicqutd  in  macello  ven-  10. 

ditur ,  comedite  ;  nihil  interrogantes,  pro- 

pter  confcientiam  .  Haec  Theodoretus .  Por- 

ro  fontes   iftos ,   llc  forde    facrificiorurru. 

pollutos  divino    miraculo  exficcatos  elTe  , 

fuperius    affertione   Chrvfoftomi   diclurru 

eft  ;   quod  &   alii    confirmant    hiftorici  • 

Caeterum  quod  ad  cibos  pertinet;  etfi  vi- 

dimus  Conltantinopolitanos  Chriftianos  his 

laudabiliter  abftinuiffe  efculentis  Gentili- 

tia    fuperftitione  pollutis;   haud  tamerL. 

damnandos  effe  Antiochenos,  Theodore- 

tus  Apoftoli  auftoritate  confirmat ,  juxta 

illud  ejufdem   Apoftoli  (c  ) :  Ut  quid  ju-  (e)i.Car. 

dicatur  ab  aliena  confcientia  ?  Ji  ego  cum  10. 

gratia    participo  ,    qttid    blafpbemor  pro 

eo  quod  gratias  ago  ?   Et  illud  (  d  )  :  Qut  (d)  Rom. 

non  manducat ,  manducantem  non  fpernat .   14« 

Et  rurfum  :  Quimanducat ,  domino  mandu- 

cat  &  gratias  agit    Deo . 

Tunc  quoque  accidir,  ut  Eufignius  mi-  Eufignii 
les  emeritus ,  annum  agens  aetatis  cente-  Marty- 
fimum  decimum  ,  cum  in  Julianum  expro-  rlUIn• 
braret  Magni  Conftantini  fidem ,  fub  quo 
militaverat ;  atque   praeterea   patriae  pie- 
tatis  defertotem  nuncuparet  ,  viri!ique_/ 
animo  redargueret ;   ut  majeftatis  reus  ab 
eodem   Apoftata  gladio   amputari  capite  (fj  Me»o. 
fit  juffus;  cujus  triumphus  prseclaro  nota-  /0^.    ^- 
tus  (e)  eft  titulo  in  tabulis  Ecclefiafticis  Martyr. 
tam  Graecis,  quam  Latinis ,  memoria  an-  Rom-  die 
niverfaria  repetendus.  5*  Au&"ty 

Quo  etiam  tempore  martyrium  fubiiffe    cxxvir. 

duos  illos  Chriftianos  milites  Juventinum 

atque  Maximum  ,  idem  poft  haec  Theodo- 

retus  affirmat.  Nos   autem  rem  geftam , 

a  S.  Joanne  Chryfoftomo,qui   tunc  tem- 

poris  aderat  Antiochiae  ,  petamus  ,  quam 

his  verbis  defcribit  (/):  Accidit  ,  ut  mi-  (f)  cbry. 

lites  quoddam  convivium   baberent   (  hoc  fifl.  orat. 

puto  epulum  illud  publicum  ajulianopa-  in    SSt 

ratum  ,  cujus  fuperius  mentio  facta  eft)  ^arty^r^ 

in  quo  &  martyres,  quos  hodie  colimus  1  mTx".  to.z. 

erant  .  Cxterum  ,  ut  conviviorum  mos  eft  , 

cum  varii  fermones  hinc  inde  dicerentur  ,  Certamen 

,■  •  T-  r,  a   '  Juventini 

alttqtie   alta   tratlarent ;   martyres  nojtrt  &Max;rm 

mala  fui  feculi  inter  fe  deplorabant ,  lon-  Marty- 

ge  potiora  fuiffe  fuperiora    tempora  ajfe-  rum . 

reutes  ;  dicebantquet  &  inter   fe ,  &  ad 

fodales  :  Qtiem  juvaret  ultra  vtvere ,  vel 

fpirare,  vel  Solem  intueri ,  facris  legibut 

ita  conculcatis  ,  pietate  tta  violata  ,  crta- 

turarum  omnium   Domino  ita    contempto  ? 

Omnia  nidore  plena  funt  &  fumo  ,  emnia 

facrtficiis  immundis  refetfta  •  Prob  I  nequc 

fu- 


Cum  Critice  Pagii. 


«7 


Chkisti 
l6z. 


LlBEKII    PAP. 
II. 


JULJANI   IMP. 


furum  aerem  fptrare  pojfumus .  Difta  bxc 
ne  ferfunttorte  tranfeas ;  &  conjidera^. , 
quando  ea  locutt  funt ,  &  quanta  ptetate . 
Kam  £  m  milttart  fympojio ,  ubi  regnant 
ebrtetas  &  intemperantia  ,  ubi  certatur  de 
frodtgalitate ,  ubt  agon  eji  ftuporis  & 
wjipienttce  ,Jic  ingemtfcebant  &  lugebant  ; 
quales  erant  domi  ,  cum  foli  inter  fe  a- 
gerent  ?  quales  erant  in  precibus  ac  jeju- 
niis>qui  deliciarum  tempore  tam  humilia- 
ti  &tam  Apoflolica  prafeferebant  petlora? 
Gaudebant  alii ,  hi  vero  lugebant  :  impte 
agebant  alii ,  hi  vero  z>elo  urebantur .  Sa- 
tte  ipji  ob  fratrum  valetudinem  ,  fuam  fa- 
nitatem  non  fentiebant.  Sic  docebant  &  la- 
cr-ymabantur  m  malis  ,  qu<*  tunc  fiebant  , 
quafi  univerfo  mundo  tutores  dati  ejfent . 
Keque  clandefitnum  fuit ,  talia  eos  dtxtf- 
fe  .  Kam  ex  jodalibus  &  convivis ,  adu- 
lator  &  irrtfor  quidam  obfequium  Regi 
fac7urus ,  omnia  ut  dicJa  erant ,  detulit . 
Rexy  accepta  occajione  diu  quazfita,  cau- 
fatus  efi  ex  verbis  illis  affeclatam  tyran- 
nidem ,  ut  ita  martyrii  corona  privaret , 
^*  y«^  >  confifcatis  facultatibus  eorum-. 
omnibus  ,  ««rfox  eoj-  /'«  carcerem  conjici  . 
////  autem  gaudebant ,  6*  exultabant  ,  <//'- 
centes :  Quid  nobis  divitiis  ,  pretiofaque 
vejie  opus  ?  Si  &  indufium  intimum  ,  «ew- 
f £  fi/ro  ,  propter  Chriflum  exuendum  eji  ; 
fton  oblutl abtmur ,  fed  fponte  concedemus  . 
JE/  oc)«r  <//'c7o ,  fcripti  funt  libelli  indi- 
ces  ,  confifcataque  omnta.  Porro  ut  homines 
in  patriam  migraturi  ,  fubflantiam  omnem 
in  pecuniam  commutatam  prcemittunt ;  itci^ 
&  tllis  accidtt .  Qucniam  erant  in  ctelos 
tranjituri ,  inimicis  ipjis  negotium  agenti- 
bus ,  «&•  /«  Zw  miniflrantibus ,  opt\r  yaa* 
d»/e  /e  mtferunt  .  No»  e«w;  /7/<e  tantum 
opes ,  ^a^f  eleemofynte  nomine  difpendi- 
mus ,  transferuntur  in  ccelum  ;  fed  etiam 
quafcumque  nobis  hojies  fidei  ,  piorumque 
ferfecutores  rapiunt ,  #//7>/  thefauri  erunt: 
efl  enim  hoc  non  mtnus  ,  quam  tllud .  De 
(a)  Hehr.  hoc  audt  quid  Apoflolus  («)  dicat :  Etra- 
IO>  pinam,  inquit ,  facultatumvefirarum  cum 

gaudio  tultjiis ,  fcientes  vos  habere  melio. 
rem  fubjlantiam\  &  manentem  in  aelis. 
cxxvin.       i)t  autem  ingreffi  funt  carcerem ,  con- 
fluxit  ad  eos  onmis  Civitas  ;  tametfi  mul- 
tts  terroribus ,  minis ,   &  periculis  inter- 
diclum   erat  ,   ne  quis   ad  eos  accederet , 
Vel  eis  loqueretur  ,  vel  quovis  modo  com- 
muntcaret .  Atqui  timor  Dei  efficiebat ,  ut 
mn  curarentur  ea  Principis  mandata.  17«- 
de  multi  ob  confuetudmem  ,  quam  cum  mar- 
tyribus  habebant ,  facli  funt  &  ipji  marty- 
rts .  Multi   enim^  contempta  praTenti  vi- 
ta  ,  frequenter  eos  vifitando,  facras  apud 
eos  vigtlias  continuis  ffalmis  perficiebant  . 
JLrant  famtliarttates  illee  fpirttualis  eru- 
dtttonts  &  confolationis  plente  .  Et  clau- 
fa  quidem  tunc  efl  Ecclefia :  carcer  autem 
Ecclejia  faSa  efl  .  Keque  hi  folum  qui  eos 
iitfebant)  fed  &  qui  tntus  h<m  eis  tettc- 


bantury  veram  pattentiam  &  virtutem  tt 
patientia&  fide  eorum  difcebant.  Rex  ut 
h&c  audivit ,   valde  fiomacbatus  efi  ;  cu- 
piens  tamen  eos  fupplantare ,  &  ab  alacri- 
tate  fua  defiituere ,  avaros  quofdam  ho- 
inines  &  impoflores  fubornavit ,  quifiquan- 
do  privatum  colloquum  fefe  offerret ,    to 
accederent ,  non  ut  a  Rege  mijfi  ■>  fed  qua- 
Ji  fingulari  compaffione  ,  &  proprio  conjilio 
id  agentes  ;  &  adhortarentur  ,  ut  a  reli- 
gione  defiflant ,  &  ad  impietatem  tranfeant . 
Dicebant  enim :  Sic  non  folum  imminens  pe- 
rtculum  effugietis  ,  fed  majori  dignitate^, 
honeftatt ,  majorem  quoque  prtncipatum  a- 
depturi   eflis ,    Regis  ira  feltciter  placa- 
ta  .    Konne  vtdiflis  &  alios   veflri  ordi- 
nis  id   ipfum  fectjie  ?  Qutbus    illi  refpon-  Tentan- 
derunt .   Atqui  nos  hac  potijjimum  ratione  tur    Mar* 
viriliter  fiabimus  ,  &  pro  illorum  ruina    yres  - 
nofmetipfos  in  facrificta  offeremus  :  beni- 
gnus  &  mifericors  nobis  Dominus  efl  :  fo- 
let  etiam  uno  accepto  facrificio ,  toti  orbi 
conciliari.   At  ficut    olim  (b)  tres  pueri  (b)^itl"el- 
dixerunt:  Kon  ejl  in  tempore  hoc  princeps 
&  propbeta  &  dux  ,  neque  facrificium  , 
neque   incenfum  ,    neque  holocauflum  ,  ne- 
que   locus  primitiarum  coram  te  ,  ut  fof- 
Jimus    invenire   mifericordiam  ;  fed   in^. 
animo  contrito ,   &  fpiritu  humilttatis  fu- 
fcipiamur  ,  quafi  in  holocauflis  arietum  > 
'&   taurorum  ,  &  Jicuti   in  millibus  agno- 
rum    pin^uium  .   Ita   &   illi  videntes  al- 
taria  fubverfa  ,  claufas  Ecclefias  ,  fitcer- 
dotes  fugatos  ,  Eideles   omnes  in  exilium 
aclos  ;  fludebant  ,    ut   pro    omnibus     of- 
ferrentur  Domtno  ,  reltclifque  militaribus 
fignis ,  angelicis  fefe  cboris  adjungerent* 
Quocirca   &   dicebant :    Quid?   ettam  Ji 
nunc   non  morimur  ,  moriendum    tamen  0- 
mnino  efl  non  multo   pofihac  .  Satius  igi- 
tur  fuerit  mori  pro  Rege  Angelorum  ,  qttam 
fro  Rege  tam  impio  :  hic  etji  moriatur  pro 
Rege  quis ,  nihtl  accipiet    a    Rege  fua  di- 
gnum  fortitudine  .  Et  quid  fojfet  defunfio 
fraefiare ,  velji  maxime  vellet  ?  atqui  eis 
fepenumero  ne  fepultura  quidem  contingit  , 
&   non  raro  a  canibus  devorantur .  Qgod 
Ji  pro  Rege  Angelorum  mortui  fuerimus  ; 
certi  fumus  ,  nos  accepturos  corfus  multo 
gloriofur :  majori  gloria  confptcui  erimus  , 
longe  nobis  majora  erunf  laborum  fnemia  . 
Proinde  arripiamus  arma  fpiritualia  :  non 
opus  jaculis  &  ftgittis  ;  fufficit  fro  omni- 
bus  tingua:  funt  enim   &  fantlorum   ora 
pharetra ,  e  qutbus  diabolico  cafiti  contim 
nui  &  crebri  tcjus   inferuntur . 

Kunciata  funt  hxc  atque  fimilia  Regi  ;  CXXIX. 
qtti  nec  deftitity  fed  illecebrarum  efcis  i-  Fa|fus 
terum  atqtte  iterum  illos  tentavit .  Ita  au-  praetexius 
tem  mandavit  ,  quod  Jicederentvitti  ,  fub  cxdis 
omniumoculos  froducerentur;  finfortes  fer-  Marfy- 
feverarent ,  uti  ferduellionis  rei  educeren-  rurn* 
tur ,  &  occiderentur :  neque  ulla  Chrifiiante 
frofejfionis  ,  ob  quam  tenebantur ,  mentiofie- 
ret  #  Atqui  revelat  profunda  &  abdita* 

noa 


8S 


Annales  Ecclefiaftici  Baroni 


i 


CHursxr 
$6z. 


Lererh  Pai'. 
ii. 


TrjfclABN   IMP. 
2. 


Marty- 
lium  Ju- 
ventini  , 
&  Maxi- 
mi . 


f J)  Afi»//. 
.»4.  i 


non  permifit ,  »r  macbinationes  dlce  occultcc 
manerent ,  ignott  injidice  .   tZam    quemad- 
f»  dntf,  modum  olim  mulier  JEgyptia  (  a  )Jofephum 
$9*  in  leflo   apprehendens  ,    //ccr  fperaret  fa- 

(lum  fuum  clam  fore  omnibus  hominibus  ; 
non  fuit  tamen  occulta,  vel  oculo  illi  fo- 
poris  nefcio  ,  vel  pofleritati  ;  quippe  quod 
abfqne  arbitro  illa  Jofepho  dixit  ,  id  to- 
to  ubique  tnundo  canitur :  Ita  &  ea  ,  quce 
■per  fubornxtos  illos  confiliarios  dolofus 
Rex  ageb.it ,  fperans  occulta  fore  ,  nequa- 
quam  manferunt  occttlta .  Dtdicerunt  enim 
pofteri  omnes  ,  &  infidias  dolofas  ,  &  trium- 
phantium  vifforias  .  Denique  cum  multo 
tempore  exafto ,  alacritatem  eorum  non  fo- 
lum  non  frangeret  multitudo  dierum^  fed 
pottus  Jludium  &  ardorem  excitaret  ,  cemu- 
latorefque  multos  faceret ;  jttjfit  tandem 
media  notte  in  barathrum  eos  abduci  . 
Ducebanlur  itaque  in  denfas  tenebras  lu- 
minaria  ,  &  decollabantur  .  Cceterum  ca- 
ptta  detruncata  tunc  diabolo  magis  terri- 
bilia  erant ,  quam  cum  adhuc  vocem  da- 
rent  ;  Jicut  &  caput  Joannis  non  tantum_. 
terrebat  cum  loqueretur  ,  quantum  cum  di- 
fco  (  b  )  mutum  ajferretur  .  Habet  enim  & 
fanclorum  fanguts  vocem  fuam ,  quce  non 
per  aures  auditur ,  fed  occidentium  con- 
fcientiam  invadit  &  perftringit .  Vojl  bea- 
tam  autemtllam  cccdem  ,  quidam  etiam  cum 
falutis  periculo  athletas  illos  optimos  ra- 
puerunt ,  etiam  tpfi  vivi  martyres  ,  ut  eo- 
rum  reliquias  curarent  decenter  :  nam_. 
quamvis  non  occidebantur ,  optabant  tamen 
mori  potius  ,  quam  ut  corpora  illa  relin- 
querent  inhttmata  ;  ita  ad  venationem  eo- 
rum  fefiinabant . 

Dicunt  qtti  tunc  affuere ,  &  quibtts  cor- 
pora  illa  recens  occifavidere  datum  fuit  , 
quod  jacentibus  Jimul    illis    in  fepulcro , 
talis   qttxdam  ex    eorum    oculis   &  vulttt 
gratia  refplenduerity  qualem  in  Stephano 
Judxis  refponfuro  fuijfe  Lucas  dicit  (  c  ) : 
neque  ulltts  efl,  qui  non  pio  quodam  hor- 
rore  illis  adfliterit  ;    adeo   afpecJus  ille_, 
ajficiebat  omnes  ;  quin  &  omnes  clamabant 
in  laudem   eorum  id  quod   a   Davide   di- 
clum  (  d  )  ;  In  vita  fuA  non  funt  feparati  , 
&  in  morte  non  funt  divifi:  pariter  enim 
confefft  fttnt  ;  pariter  carcerem   inhabita- 
runt  ;  pariter  in  karathrum  abducli  funt  , 
partter  capite  mulftati  ;  &  unus  utriufque 
corpora    tumulus  tenet ;   &  unum   quoque 
tabernaculum  in  ccelis  eos  excipiet ,  quan- 
do  ad  majorem  perventuri  funt  gloriam^. 
nempe  immutandi.   Et  paulo  poft  ,  haec  de 
eorumdem  marty-rum  reliquiarum   cultu  : 
Idcirco  fxps  eos  invifamus  ,  tumttlos  ador- 
nemus  ,  magnaque  fide  tumulos  eorum  con- 
tingamuS)  ut  inde  benedtclionem  aliquam 
affequamur  .  Etenim  Jicut  milites  ,  vulne- 
ra  in  pralits  fibi  infiicla  Regi  monftran- 
tes ,  fidenter  loquuntur  ;  ita  &  illi  in  ma- 
ftibus  abfetla  capita  geflantes ■•,  &  in  me- 
dium  atferenteS)  qux  voluerint ,  apudRe- 


cxxx. 


(r)  A3.  6. 

Martyres 
poft  mor- 
tem  qua- 
les . 

<d)X.  Reg. 


Cultus  re 
]iquiarum 
Marty- 
rurn . 


gem  caelorum  impetrare  poffunt  .  Froinde 
magna  fide ,  promptitudineque  buc  venia- 
wiusi  qtto  &  vijis  ftnclortwi  monumentis  , 
&  confideratis  eorum  prcemiis ,  tnde  va- 
rios  thefauros  undequaque  colligamus  &c. 
Hcec  Chryfoftomus.  Horum  vero  natalis 
dies  tam  in  Oriente ,  quam  in  Occidente 
a  Catholica  Ecclefia  annua  celebritatc  re- 
colitur  vigefimaquinta  Januarii :  qui  enim 
hujus  anni  ultimo  tempore  confefli  funt  , 
in  carcere  detenti ,  ad  illura  diem  dela- 
ti ,  martyrium  magna  omnium  Fidelium 
gloria  confummarunt .  Pari  quoque  certa- 
mine  &  perfimili  martyrio  coronati  funt 
Romae  hoc  anno  Joannes  ,  &  Paulus  ,  de 
quibus  inferius   pluribus  agendum   erit. 

Qiiod  rurfum  pertinet  ad  res  Antioche-    CXXXI. 
nas;    haud  profuit  Juliano  luculenta  illa 
oratione    de    barba   hircina    dicleria  re- 
fellifle,  nec   fortiflimis   milttibus  neceiru 
clanculo  intulifTe  ;  quin  Chriftiana  liber- 
tate  Fideles  ficut  Chrifti  gloriam  praedi- 
carent  ,  ita  falfitatem  deorum  Gentilium 
probris  infeftarentur  :  ufque  adeo,  ut  fe- 
roinae  quoque  Chriftiana?  id  ipfum  fumma 
conftantia ,  animoque  invicto  prseftiterint  • 
Inter  quas  enituit  magna  laude  veneran- 
da  matrona  ,  nomine  Publia  ,  cujus  egre- 
gium  certamen  in  hsc  verba  a  Theodore- 
to  (  e  )  defcribitur  :    Hoc  loco  preeterea^,  r»  Theod. 
hifloriatn   de  femina  quadam  prxflantiffi-  l-i'  c'*7» 
ma  plane  memorabilem  narrabo  :  nam  fe- 
minx  etiam  divino  pietatis  amore  ac  Jltt-      pQbi;^ 
dio  armatce^  hujus  tyranni  rabiem  prorfus  matronae 
contempferunt .   Vublia  femina  illis  tempo-  confefilo. 
ribus  nobiliffima  ,  &  propter  virtutis  fu<e 
prceflanttam  plurimorum  celebrata  fermoni- 
bus  ,  matrimonii  jugo  aliquandiu  copulata^ 
frutlum  Deo  dignum  ftne  admiratione  ob~ 
tulit .  Kam  foannes  ,  qui  longo  temporz_, 
presbyteris  dntiocbice  prcefuit ,  &  fxpe  ad 
primatum  Apoflolicum  fujfragiis  deledus  , 
femper    illum    honoris  gradum   recufavtt , 
ex  ejus  ventre  tamquam    admirabili  folo 
editus    efl  .    Hcec    mttlter    chorum   virgi* 
num  perpetuam  caflimoniam  profejfarumfe- 
cum  habens ,  Deum  omnium  opificem  ac  Sal» 
vatorem  hymnis  affidue  celebrare   folebat  * 
At  cum  Imperator  illac  prcetergrederetur  , 
virgines  inler  fe  muttto  clariori   voce  ca-  f 

nunt  ,  ratce  illum  confceleratum  tyrannum 
contemnendum  effe ,  &  omnium  trrifione  lu- 
dendum.  Canebant  autem  illos  potiffimum 
pfalmos  ,  quibus  debilitas fimulacrorum  fci- 
te  derideretur^  &  cum  Davide  (/)  di-  (/) •?/"•» *5 •,] 
cebant  :  Simulacra  Gentium,  argentum  & 
attrum  ,  opera  manuum  hominum.  At  poft- 
quam  verfus  ,  qui  illa  fenfus  omnis  exper- 
tia  effe  pronunciant  ,  recitaverant  ,  ijlum 
adjungebant :  Similes  illis  fiant  qui  fa- 
ciunt   ea ,  &  omnes  qui  confidunt  in  eis . 

Hts  Juhanus  cum  maxtma  antmt  cegrttu-  l-AAA1'* 
dine  auditis  ijufjit ,  ut  eo  progrediente  con- 
ticefcerent .  At    1'ublia  ejus   leges  parvi 
xjlimans  ,  majori  cum  ajacritate  chorum 

vir- 


Cum  Critice  Pagii . 


8P 


Chmsti 
l6i. 


Liberii    Pap. 
II. 


Juliani  Imp. 

2. 


(")  Pfalm 
67. 

Publia 
acritcr 
vcrbera- 

tur  • 


fcxxxm. 

Publia 
cujus  Jo- 
annis  ma. 

'ter . 


iEtas 
Chryfo- 
itomi  . 


(■')  Chryf. 
tii    Vid. 
junior.  ep 
i.  tom.$. 


*v\tginum  in  ttnum  coegit ,  &  illo  preeter- 
eunte  ,  denuo  cantare  mandavit  (  a  )  : 
Exurgat  Deus  ,  &  difjipentur  inimici  ejus  ; 
&c»  Itaque  tyrannus  graviter  commotus  , 
jubet  magiflram  chori  ad  fe  adduci  :  quam 
cum  anum  propter  xtatem  ingravefcentem 
cum  primis  venerandam  cerneret  ;  tamen 
neque  canicie  corporis  ad  mifericordiam  tl- 
lius  capiendam ,  neque  animi  virtute  ad 
honorem  ei  trtbuendum  adducitur  ;  fed  fa- 
telliti  cuidam  dat  mandatum  ,  ut  utram- 
qtte  malam  verberet ,  &  genas  cruentet 
manibus .  llla  banc  contumeliam  pro  fttm- 
mo  honore  ducens  ,  domum  revertitttr  ,  & 
tyrannum ,  ut  folebat ,  fpiritualibus  canti» 
lenis  perflringit  ,  non  aliter  quam  ipfe-j 
pfalmornm  fcriptor  &  magifler  David  , 
qui  malignum  fpiritum  ,  quo  Saul  agita- 
batttr,  compreffit  •  Etentm  ifle  tyranntts  , 
itbi  fteleratos  dctmonesfibi  famtliaret  red- 
diderat ,  Corybantum  more  facere  &  con- 
tra  verum  Dei  cultum  rabiem  exercere  non 
deftitit .  Haclenus  cie  confeflione  Pubhae 
Theodoretus . 

Cum  autem  hanc  fuifle  Joannis  matrem 

idem  auftor   affirmet:    ea  apud   GrEecos 

fententia  invaluit  ,   ut  haec  fuerit  parens 

Joannis  Chryfoftomi  :  id  quidem  ipfi  pro- 

fitentur  pubiicis  monumentis  ,  cum  de  Pu- 

blia  agunt   in  Menologto  ,  die  decima_. 

tnenfis  Oclobris .   Quod  qutdem  haud  ita 

cxploratum  habetur,  ut  firmiter  affirma- 

ri  poffit ;  cum  multa  fint,  quae  repugnent; 

atque  in  primis  quod  ipfe  ait  Theodore- 

tus  ,  Joannem  illum  Publise  filium  num- 

<juam  adigi  potuilTe  ,  ut  fedem  Epifcopa- 

lem  capefleret:  cum  tamen  Joannem  Chry- 

foftomum  fuiffe  conftet  Epifcopum  Con- 

ltantinopolitanum .  Sed  &  cum  Theodo- 

xetus  eam  nomine  Publiam  diclam  ferat; 

Chryfoftomi  quidem  matfem  Anthufam., 

appellatam  tradunt .  Rurfum  vero ,  quod 

me  magis  ab  ea  fententia  diftrahit,  illud 

eft ,  quod  idem  Theodoretus  tradit ,  Pu- 

bliamhanc  anum  fuifle  jam  ingravefcen- 

tis  ffitatis ;   cum    tamen  conftet   matrem 

Toannis  Chryfoftomi  fuifle  hoc  Juliani  tem- 

pore  juniorem ;  ipfum  vero  Joannem  ejus 

Slium  puerum ;  ita  profecTo  invenitur,fi 

setas  tum  filii,  tum  matris  reducatur  ad 

calculum  .  Quem  enim  vixifle  annis  quin- 

quaginta  duobus  &  menfibus  oclo  Joan- 

riem  Chryfoftomum  tradunt  Leo  Imp.  Zo- 

ruras,    Georgius  ,  &  alii ;  obiiffeque  diem, 

Honorio  feptimum  &Theodofio  fecundum 

ColT.  anno  Domini  quadringentefimo  fepti- 

mo;  natum  eum  efle  oportuit  anno  Domini 

trecentefimo  quinquagefimoquarto ,  Con- 

ftantio  feptimum  &  Gallo  tertium  Cofl". 

ficque  hoc  eodem  anno  ipfum  Joannem 

fuifle  annorum  aetatis  octo  ,  quem  liquet 

a  matre  genitum  adolefcentula,  qua  an- 

no  fuae  aetatis  vigefimo  orbata  viro ,  ma- 

t  gna  cum  laude  in  viduitate  permanfit .  Id 

'  quidem  teftatur  ipfe   Chryfoftomus  (^)> 

Ann.  Eccl*  Tom.  V. 


dum  fcribens  ad  Viduam  juniorem  ,  htec 
de  Libanio  ,  cum  ipfe  ab  eo  adolefcen- 
tior  imbuebatur  rhetoricis  difciplinis  :  Ego 
aliquando  cttm  efiem  junior  ,  doElori  meo 
(  erat  atttem  ille  omnium  hominum  maxi- 
me  fuperflitiofus  )  animadverti  matrem 
meam  pr<e  multis  magnam  excitaffe  admi- 
rationem.  Kam  cum  eos  ,  qui  fibi  affide- 
bant ,  more  fuo  interrogaflet ,  cujus  ego 
effem  ;  ac  refponfum  ejfet ,  me  vtdu<e  mu. 
lieris  effe  filium ;  de  me  quafivit  atatem 
matris ,  &  viduatis  tempus  .  Cum  primum 
iiero  audivit  quadraginta  annos  natam  ef- 
fe ,  vigefimum  vero  jam  annum  agiy  ex  quo 
patrem  meum  amiferit ;  obfluputt  valde , 
atquead  eos,  qui  aderant ,  converfus  clarz 
voce  exclamavit :  En  quales  mulieres  apud 
Chriflianos  funt  !  Tanta  non  modo  apud 
nos ,  fed  etiam  apud  Genttles  viduitatis 
laus  efl  &  admiratio  .  Haec  ipfe  .  Ex  his 
i^itur  fatis  liquet,  ea  quae  de  Publia  a^. 
Theodoreto  fcripta  funt  ,  minime  aptari 
pofle  matri  Joannis  Chryfoftomi ;  nifi  di- 
xerimus  eum  in  setate  ejufdem  erraflt^» 
eamdemque  duplici  nomine  Publiam  An- 
thufam  dicTam  effe  .  Haec  de  matre  Chry- 
foftomi,  cujus  patrem  tradunt  dictum  fuif- 
fe  Secundum  nomine.  Porro  non  ab  anu 
fcemina  tantum  Julianus  illufus  eft  ,  fed 
&  delufus  infigniter  a  mimo,  Porphyrio 
nomine  ;  qui  ut  Chriftianam  religionem 
rifui  exponeret,  bapti'mo  per  jocum  ini- 
tiatus,  ferio  exinde  Chriftum  confeffus  , 
fumma  conftantia  perftans  in  fententia  bi- 
lem  Principis  movit;  adeo  ut  oblitus  fe 
effe  philofophum,  in  eum  continuo  ani- 
madverti  jufferit :  qui  ex  mimo  martyr 
effectus,  inter  martyres  relatus,  anniver- 
fario  honore  colitur  decimofeptimo  Ka- 
lendas  Octobris. 

Sed  &  fenex  centum  &  decem  anno- 
rum  ,  Eufignius  nomine  ,  viridi  animi 
robore  fregit  Juliani  procaciam ,  expro- 
brans  illi  defertam,  in  qua  educatus  fue- 
rat ,  pietatem ;  Conftantinum  Magnum 
contra  miriflce  ex  religione  commendans  : 
at  fic  fidenter  infultantem  fibi  hominem 
minimepaffus  eft  Julianus  ;  fed  abductum 
dclirantem  (ut  ajebat )  fenem,  ut  eum_, 
curaret  delirio,  capite  plecti  juflit,  qua- 
fi  majeftatis  reum  ;  utpote  qui  licet  im- 
bellis  viribus,  lingua  tamen  potens  ju- 
ventutem  in  Imperatorem  folicitaret :  re- 
cenfitusergo  &  ipfe  inter  martyres,  an- 
niverfaria  commemoratione  Ecclefise  Ixtus 
redditur  Nonis  Junii ,  quibus  reliquia- 
rum  ipfius  tranflatio  fatfta  videtur. 

His  omnibus  exagitatus  Julianus  Apofta- 
ta  ,  gravibus  Antiochenos  affecit  incom- 
modis,  atque  in  eo  potiffimum,  quod 
exercitum  ad  bellum  Perficum  compara- 
tum  ,  ibidem  ,  in  hibernis  continuit;  ad 
quemalendum  adegit  Cives  Antiochenos 
vili  vendere  annonam ,  quam  ipfi  caro  ob 
penuriam  pretio  cmiflent ;  adeo  ut  ea  ex 

M  re 


Matris 
Joannfs 
Chryfo- 
ftomi  fpe- 
data  vir- 
tus  ,  &  x- 
tas. 


CXXXIV. 


Julianus 

vexat  An- 

tiochenos. 


90 


Annales  Ecdefiaftici  Baronii 


Christi 
%6z. 


LlEERII    PaT, 
II. 


TJUI-IAKI   ImP. 

2. 


(a)  Socrat. 
lib.$.c.i$, 


(b)  Zonar. 
Annal.t.i, 

QuidTar 
fi  Julia* 
nus. 


cxxxv. 

Antioche- 
ni   dire 
vexati   a 
Juliano, 


(c)  Grcg. 
Naz,.  orat, 
j.  in  Jul. 


(d)  Joann. 
ChryJ.  o- 
rat.  contra- 
Qent. 


re  complures  a  mercatura  deftiterint ,  eam- 
que  ob  caufam  niagis  magifque  caritas  re- 
rum  omnium  creverit.  Haec  quidem  So- 
crates(.f)  tradit,  additque  ,  eumdem  ira 
percitum  inde  recedentem  Tarfum  con- 
ceflifle.  fed  illinc  ,  paratis  quae  opus  erant , 
citiusabiifle  .  Quid  autem  aftum  fit ,  cum 
Tarfi  Julianus  eflet ,  Zonaras  (  £)declarat 
his  verbis:  Verfis  bellum  illaturmn  Julia- 
num  Tarji  tllujlri  urbe  Cilicice  convenit 
Artemius  facerdos  Mfculapii  ,  cujus  tem- 
plum  Argis  erat ,  celebri  &  ipflt  ejufdem 
provincice  urbe  ,  columnas  ab  eo  petens , 
quas  Cbriflianorum  primarius  facerdos  ex 
ea  tsde  abfluftffet  ,  atque  fttam  ccdem  fa- 
cram  illis  ttrxdtficaffet ,  eodem  reflitui .  Id 
defertor  fidei  Hle  Jiatim  fumpttbus  Epi- 
fcopi  fieri  jubet  .  Vagani  cum  magnis  fum- 
ptibus  &  laboribus  unam  columnam  demo- 
fiti  effent  ,  &  ttfque  ad  ftmen  janux  Ec- 
clefice  cum  macbinis  pertraxijfent  ,  ac  lon- 
go  tempore  ulterius  promovere  non  pofient^ 
ea  reltcla,  difcejferunt  :  quam  Epifcoptts 
pofl  Juliani  interitum  facilltme  Ievatamy 
in  priflinum  locum  repofuit .  Hsec  Zona» 
ras . 

Sed  quia  hic  modico  tempore  Julianum 
conimoratum  efle  conflat :  nam  unde  di- 
greffus  fuerat,  Antiochiam  revetTus  eft  ; 
nos  quoque  ad-  res  ab  eo  Antiochix  ge- 
flas  red^amus;  ubi  licet  quae  palam  e- 
git  ,  magno  fuerint  Civibus  detrimento  ; 
quae  tamen  danculum  facta  eft  ibi  ab  eo 
hominum  caedes  ,  magnopere  Civitaterru 
afflixit ;  fed  nonnifi  eo  mortuo  ,  jacturam, 
quam  paffa  eft ,  Civitas  fenfit  ;  haec  quh. 
dem  Gregorius  Nazianzenus  his  paucis  per- 
ftringit  (c ):  Quis  mihi  Herodoti  &  Thu- 
cydidts  ottttm  linguamque  fuppeditabit , 
ut  iflius  improbitatem  cetati  futurce  tranf- 
mtttam ,  atque  hujus  temporis  htftoriam 
quafi  in  columna  fculptam  pofleris  relin- 
quam?  Tacebo  Orontem  (fluvius  hic  eft  , 
qui  proeterluit  ^ntiochiam  )  &  notlurnos 
mortuos  ,  quos  bic  tum  Imperator  occttl- 
tabat ,  &  cadaverum  acervts  compreffs  , 
atque  obfcure  contrucidatis  ;  boc  enim  lo- 
co  Voetce  verbis  utt  commodtus  efl .  Vrx- 
iermittam  ettam  concavas,  femotiffimafque 
&  abditiffimas  aulce  partes  ,  quceque  etiam 
in  lacubus  &  puteis  &  foffis  ,  malis  the- 
fauris ,  myfleriifque  fcatebant ,  non  modo 
dijfetlorum  puerorum  &  virginum  ad  ani- 
ynarum  evocationem  &  divtnattonem  ,facri- 
ficiaque  mtmme  legitima ,  fed  eortun  etiam , 
qui  pro  pietatis  retJccque  dotlrince  defen- 
fione  periclttabantur .  Haec  Gregorius  ; 
eademque  Joannes  Chryfoftomus,  dum 
ait  (  d  )  :  Jam  vero  qttis  enumeraverit  ne- 
cromantias  ?  quis  puerorum  ccedes  ?  Ham_. 
vttlimce  illcc^  a  qutbus  homines  ante  Chrt- 
flt  adventum  non  abflinebant  ,  pojl  ejus 
appartttonem  repreflce  ,  de  integro  renova- 
bantur;  non  jamquidem  in  propatulo:  nam 
tametfi Imperator  ejfet,  ac  licentiofe  omnitt 


ageret ,  tamsn  tanta  erat  earum  rerum  ttn. 

pietas ,  ut   ea  Imperatoricc    etiam   licentice  \ 

magnitudinem    fuperaret  :    viflimcc    enim 

illce  de  integro  renovabantur  .   Haec  ipfe ;  (')  Socrat. 

eadem  quoque  &  Socrates  (e).  lib.^.c.n. 

Caeterum  licet    tam  dira  &  execranda,    cxxxvr* 
Antiochioe  cum  effet,  Imperator   Apoftata   Julianus 
psrpetraret;   nihilominus   quibufdam   iif—  *5   ^rgf 
dem  Antiochenis  conceflis  ,  voluit  videri  ^"/"benU 
erga  illos  animo  effe    propenfiore  .  Tefta«  gnum  ex_ 
tur  quidemZofimus  ,  poft  has  cum  Antio-  hibct : 
chenis  altercationes  Julianum  cum  iifdem 
conciliatum  effe,  atque  in  fignum  initae  cum 
illis    gratiae  ,    eifdem    complura     indul- 
fifle,  multofque  Cives    Decurionatus   dir 
gnitate   donaffe ,  data   infuper     facultate 
eamdem   dignitatem     in   pofteros     propa- 
gandi.  At  hxc  ipfa  idem  Julianus  in    Mi- 
fopogone  iifderu  Antiochenis  vifus  eft  tam- 
quam  ingratis  exprobraffe  ,  cum  ait  (/):  <f)Jul-  '* 
Qucenam  igitur  caufa  veflrcc  in  nos    offen-  M'f0P°Z\ 
fionis  atque  invidice  ?    Ego  enim  fcio  ,  «/"- 
bil  a  me  in  vos  commiffum  effe  durius  aut 
gravius  ,   ueque  privatim  in  (ingulos  ,  nt- 
que  publice  in  univerfos  ullo  genere   ma- 
leditli ;    immi  &  lattde   affeci ,     quantum 
vifum   efl  convenire :    ac   de    Cbriflo  qui- 
dem  concejfi  tantum,  quantum  erat  cequum 
ei  qui  pro  viribus    cupit  de  multis  bene_, 
mereri.    At    quid   vifus   eft   fibi    Julianus 
Chriftianisindul!iff-de  Chrifto  ?  nihil  pro- 
fefto,  nifi  quod  non  cogeret  (ut   alii  fe- 
cerant  perfecutores )  eos  palam  ad  Chri- 
ftum  negandum  ;  cum  tamen  dolo  vim  com- 
penfare  foleret.  Sed  &  fubdit  de  remiflis 
eifdetn  aliqua  ex   parte    tributis :    Fieri9 
inquit  ,  nonpotefl  ,  ut  &  iis,  qui  vediga- 
lia  pendunt  ,   omnia   condonentur  ,  &  qui 
accipere  confueverunt ,  dentur  omnia  .  Cum 
igitur  vtdear   publicas  largitiones  ,   quas 
regius  fumptus  facere  confuevit ,  nibil  im- 
minuiffe  ,    tnbuta  autem  vobis  non   patica. 
remtfijfe:  nonne  res  admirabilis ,  atque  «e- 
ntgmati  (tmilis  videatur  ?  Sed  quce  fuerint 
nojlra  in  omnes  Ctves  merita  ,    nihil  atti- 
net  hoc  tempore  referre  :  &  inferius  *  Mul- 
tum  vobis  auri  &  argenti ,    multa    vetli- 
galia  peculiari  beneficio  prceter  alias  Ci- 
vitates  remtfi  :  prxtereaSenatorum  nume- 
rum  ad  ducentos  auxi ,   neque  ulli  rei  pe- 
perci  :   id  enim  unum  fpetxabam  >    ttt  Ci- 
vitatem  veflram  majorem  ac  potentiorem 
redderem.    Hxc  &  alia  in  eos  Julianus  , 
necnon  de  collato  eis  frumento  tempore 
famis .    Atin  his  blanditiis  hoftis  infenfif- 
fimus  Chriftianis  fe  habuit  tamquam  fcor- 
pio,  dum  fic  brachiis    complefli  ac  de- 
mulcere  videtur  ,  ut  tamen   cauda  pun- 
gat,  &    lethale  venenum    inferat;     quod 
quidem  in  pluribus ,  cum  oblata  cccafio    cxxxvk. 
fuit  ,  exitus  declaravit .  <Z)  Socr*!' 

Ver  id  tempus  cumjulianus  ageret   An-  Le'ia'ti"10' 
tiocbicc  (  inquit  Socrates  g  )    Verfarum-.  pctfarum 
Le^ali  ad  Imperatorem  adventarunt  ,   po-  ad  Julu- 
flulat mn ,  ut  bellum  palam  indiceret ,  de-  num  . 

nun- 


Cum  Critice  Pagii. 


pi 


ClIRISTI 
7,6l. 


LrBERii   Pat. 
ii. 


Jumkwi  Imt. 


nunciaretque.  llle  eos  remifit ,  hcec  folum 
locutns :  Me  ipfum  brevi  vtdebitis :  & 
propterea  Legatot  b.tc  de  re  ad  vos  mit- 
tcre  ,  uon  ejfoptis .  At  de  rebus  Antiochiae 
hoc  anno  geftis  jam  fatis .  Age  modo  ad 
ejufdeui  Juliani  perfecutionem  in  utriuf- 
que  Syris  Ecclefias  orationem  converta- 
mus,  indeque  ad  res  Alexandrinas  recen- 
fendas  ftylum  admoveamus .  Atque  pri- 
nium  quid  in  Cives  Conftantiae  Civitatis 
in  littore  Palxftino  fitae  prope  Gazam  ad- 
(a)Sczom.  miferit,  ex  Sozomeno  recitandum  eft  ;  ait 
Uh.$.  r,3.  enim  (  a  )  : 

Porro  Civibus  Conftatttice ,  qu<e  efl  urbt 
Valxftince  ,  non  diffimilia  objettabat  crt- 
mina  (  nempe  quod  cultum    Deorum    de- 
feruifTent,  &  Chriftum  colerent)  eorum- 
queCtvttatem  Ctvibut  Gazxtrtbmt.  Iflam 
namque  urbem  Conflantiam  ,  ficut  ex  fupe- 
riore  fermone  didicimut  ,  cum  ejfet  navale 
Cazte  Civitatis  ,   &  Majuma    vocaretur  , 
Conflantinut  fimul  ut   intellexit  eam   reli- 
gioni  Chrijltance  in   prtmit  efle  deditam, 
Civitatit  honore  decoravit ,  filiique  Con- 
flantii  appellavil  nomine  (  Eufebius  autem 
,     ab  ipfius  Conftantini  Imperatoris   forore 
ft)EuI  a  fuiffe  denominatam  tradit  b)  atque  dedit 
Hb.A.ciS-  inandatumy  ut  fut  jurtt  ejjet ,  futfque  le- 
gibut  ipfa  fe  gubernaret ;  arbitratut  fane 
•  Conflan-    tniquum  ejfe ,  ut  ditioni  Ga7,<e  urbit  fuper- 
lia  ad-       flitioni  Gentilium  fupra    modum  additlcc 
judicata     pareret  •   Verum    ut  primum  Julianut   ad 
Gazenli-     jmperiUm  regendum  accejjit ,  Civet  Gazce 
Conflantice    Civibut     litem    intendebant  » 
Aique  Juliamtt   conflituttit    Judex,    Con- 
Jtan'iamy  qux  Gaza  abefl  circiter  vigin- 
ti  fladia  ,  Gazce  adjudicavit .  Qu<e  ex  eo 
tempore  fuo  prtore  nomine   orbata,    pars 
urbit  Gazce  maritima  nuncttpatur  .  Magi- 
flratut  autem  civilet ,  belli  duces ,    refptt- 
bltca   utrifque  communis  efl  ,    foloque  Ec- 
clefice  Jlatu  &  gubernatione  duce  videntur 
hoc  tempore  civttates  dtjtinilce  .  Kam  utra- 
que  feorjum    fuum  habet  Epifcopum  ,  fuum 
clerum  ,  celebres  quoque   diet  feflot  mar- 
lyrum  ,  memortas  Epifcoporum  ,  qui  in  ipfit 
EccUfiam  rexerint  ;  diflinclot  denique  a- 
grorum   undtque  Jacentium  fines ,   quibus 
ettam  altaria    ad    utrumque    Epifcopatum 
fpeflantia  dtflinguuntur  .    Itaque  quidam 
Epifcopus  Gazce ,  qui  bac  noflra  vixit  ce- 
tate,  Epifcopo <  mortuo ,  qui  ante  Ecclefiam 
Maiumatenfem  adminiftraverat,  laboravit, 
ut    uterque  clerus  fibi  fubjiceretur  :  Kon 
enim  fas  ejl ,   inquit  ,  ut  ttni  urbi  duo  prce- 
fictantur  Epifcopi .  At  cum  Majumatenfes 
hutc  refragarentur ;   Conctlium  gentts  tl- 
lius  in  unum  locttm  coatlum,    cauftm  co- 
gnovtt ,   alterumque   creavit    Epifcopum  : 
Ham  tniquum  omnino  exiftimavtt ,  ut  qui 
ob  pietatem  privilegia  civitatis    recepif- 
fent ,  /'/'  tametfi  judtcio    Gentilis    Tmpera- 
toris  flatum  facerdotii  mutatum  babercnt  , 
ordtne  Ecclefiaftico  &  honortbus  fibi  olitn 
trtbutis  penitus  fpoliarentur.    Haec  do 
Conftantia  civitate  Sozomenus  . 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


Quid  autem   Gazenfes  in  Chriftianos  ,  cxxxvm. 
qui  apud  fe  effent,  admiferint,  idem  au- 
ctor  poft  multa  fic  narrat  (c):  Sed  quo-  [^  s°l°m' 
ntam  huc  nojtra    provetla    oratto  ejt  ,    & 
de  Georgii  atque  Tbeodoriti  necc  dijjerui-  M^rtyres 
mus :  tempus  Jam  videtur  poftulare  ,  ttt  de  Gazcnfes. 
Eufebio ,    Keftabo ,    &    Zenone    fratribut 
mentionem  faciamus  ;   quos  populus  Gxzot 
eodem  tempore  odio  profccutus  ,    domi  oc~- 
cultatot  comprebendit  ,    ac  prtmum   conji. 
cit  in  carcerem  ,  flagrifque  ccedit ;    deinde 
omnet  ad  theatrum    convenire ,    &  contr.t 
eot  graviter  proptereavociferari coeperunt , 
qttod  facra  ipforum  profanajfent ,   eifdem- 
que   ad    religionem   Gentilium  delendam  , 
ajfciendamque  contumelia  fuperinribus  tem- 
poribtts  abufi  fttiflent .  Qui  partim  claman- 
do  ,  partimfe  invicem  incitandoy  ira  fuc- 
cenfiy    in    eorum   necem    avide  feruntur  ■ 
Atque  ipfi  fe  mutuo  inftigantes   ( quod  a. 
popttlo  in  feditione  fieri  folet  )  ad  carce- 
rem  concurfare  ;  eofque  ittde  deduttot  ,  mo- 
do  pronos ,   modo  fupinos    trahere,    inter- 
dum  ad  terram  allidere  ,  jam  cxdere  alii 
faxis  ,   lignit  alii ,   alii  aliit    rebut  for. 
tuito  oblatit  ,   ficque  crudeltjjime  interfe- 
cerunt.  Accepi  etiam  ,   mulieret  e  textri- 
nit  egrejfat  radiit  illot  confodijfe  ;   quin 
etiam  coqui    in  foro  ,    part    lebetet  aqttit 
ferventi  ebullientet  e  focit  arripere ,    tn- 
que  illot  ejfundere  ,  part  verubut  transfi- 
gere.  Ut  vero  eos difcerpferant  ,  &  capi- 
ta    eorum   confregerant ,    ut    cerebrum    in 
terram  efflueret  ;  extra  urbem  deducunt  ad 
locum  ,  in  quo  animalia    expertia  rationit 
mortua  projici  folent .  Atque  accenfo  rogo  , 
eorum  corpora  comburunt :    reliqua  autem 
ojfa  ,  quce  ignit  neutiquam    abfumpferat  , 
offibut  camelorum    &    afinorum ,   qu<*    ibi 
projecla    erant ,  admifcent ;    adeo  ut  per- 
dijjicile  ejfet  ea  inter   tot    ojfa    reperire . 
Attamen  non  diu  fic    lattterunt  .  Stqttidem  Reliquiae 
mulier  qucedam  Chriftiana  ,   qtae  non    ex  M>rty- 
urbe  Gaza  orta  fuerat ,  fed  ibt  fuum  do-  rum  diyi- 
micilium   collocaverat  ,    jujfu  divtno  ect^  "itus    in- 
nottu  ex  aliit  offtbut  felegit,     atque    iti^  venta: . 
ollam  injecla  Zenoni  eorttm  confobrino  fer- 
vanda  dedit :   nam  ita  Deus  ei  metniave-_ 
rat  in    fomnis  ,    &   virum   etiam   multeri 
indicarat  ,  quo  in  loco  cetatem  degeret ,  & 
aniequam  ad  eum  veniret  nftendebat:  quan- 
do  qutdem  ei  ignntuserat  ,  &  propter  per- 
fectttionem,  qu<e  recens  concitata   fuerat , 
in  occulto    latitabat :  nam  parum  aberat, 
qttin  ipfe  qttoque    a    Gazce    Ctvibus    com- 
prehenjus    trttcidatus    fuijjet ;   qui\    dum 
popttltts  in    confobrinis  ejus   necandis  oc- 
cupatus  teneretur  ,  n.ttlus  tempus  idoneum, 
profugit  Anthedonem    ttrbem    maritimam , 
quce  Gazz  aberat  circiter  viginti  ftadia^ 
quceqtte  id  temporis  fimiliter  Juperftitioni 
Gentili  dedita  erat ,  &  cultu  ac  venera- 
tione  ftatuarum  ccecata . 

llbi  vero    per  Judicet    ibi   Cbriftianus,  cvxxtx, 
cognofcitur  ,  graviter  virgis  ab  Antbedo~ 
nis  tergo  ctefus  ,  ejicitur  urbe  ;  &  ad  Ka- 

M  2  va- 


9Z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Neftoris 
marty- 

riuui  • 


Christi 
362. 


LlBERII    PAP. 
II. 


Juliani  Tmp. 


CXL. 

Julianus 
quomouo 
dire  per- 
fequitnr 
Chrftia- 
nos . 


(*)  Grcg. 
iiaz,i*M, . 
erat.i.   in 


Jul. 


vate  Gazx  profeftus  ,  ibi  abfconditus  de. 
lituit .  Qtio  tn  opptdo  mulier  in  illum  for- 
te  tuctdens  ,  reltqutas  dedtt ;  qui  eas  ad 
temput  domi  fervavit.  At  ubt  Eptfcopa- 
tumtlltus  Ecclefice  ad  tempus  forte  coepit 
(quod  quidem  accidtt  regnante  Theodofio) 
extra  urbem  extruxit  Ecclefianiy  &  alta- 
re  in  ea  erexit  ,  martyrumque  reliquias  ibi 
repofuit  prope  reliquias  Kefioris  confejfo- 
ris  ,  qui  cttm  iflis  Zenonis  confobrinis  ,  dum 
viverent,  una  verfatus  fuerat,  atque  fimul 
cum  illit  a  populo  comprehenfus  ,  vinculo- 
rumfaclus  erat  & plagarum  focitis .  Quent 
cttm  inter  trahendum,  qui  eum  trahe* 
bant  ,  pulchrum  habere  corpus  viderent  , 
ejusmiferti  funti  &  ante  portas  urbis  adhuc 
fpirantem  qutdem,  expefluntem  tamen  brevi 
moriturumprojecerunt  .  Quem  quidam  inde 
fublatum  ad  Zenonem  deportabant  ;  apud 

fuem  dum  ulceribus  ejus  &  ptttgis  adhi- 
itce  funt  curationes ,  e  vita  migravtt. 
Cives  autem  Gazce  ,  dum  facinons  a  fe 
admtjfi  confiderant  magnitudinem^  fupra 
piodum  exttmefcere  inctpiunt ,  ne  Impera- 
tor  ipfos  inultos  mtnime  relinquat .  Jatn-. 
enim  fama  emanaverat ,  quod  cegre  adnw 
dum  ferebat,  &  decimum  quemque  e  popu- 
lo  necare  conflttuerat .  Sed  hoc  perfpicue 
falfum  eraty  &rumor  folum  (  ut  credibile 
efi  )  popularis  ,  qui  multorum  animos  con- 
fcientia  malefictorum  exterritos  occupave- 
*rat .  Kam  Imperator  hoc  facinus  a  civi- 
bus  Gazce  perpetratum  (quemadmodum  pro 
fcelere,  quod  contra  Alexandnnos  a  Genti- 
libus  in  Georgium  commiftum  ejfet  ,  fece- 
rat  )  ne  litterts  qutdem  coarguit  ;  fed  fo- 
lum  eum  ,  qui  illint  gentis  ttim  Prcefetius 
erat ,  magiflratu  abdicavit ,  habuitque  pro 
fufpefto  ;  &  in  judicitim  adducens  ,  hu~ 
manitatis  offictum  ejfe  duxit ,  eum  morte 
neutiquam  condemnare  .  Eum  tamen  vehe- 
ptenter  incufabat ,  quod  quo^dam  ex  civi- 
bus  Gaz<*  ■>  qut  fedttionis  &  ccedis  auffo- 
res  dicebantur,  in  vtncttlis  tentterat ,  eo 
confilio,  ut  fecundum  leges  poenar  ■  perfol- 
verent.  Kam  qutd  caufe  erat,  inquit  ,  ut 
ad  fupplictum  adducerentur  hi ,  qui  pau- 
cos  Galilctos  pro  injuriis ,  quas  ipfis  ftepe 
ac  deis  intulerant  ,  probe  ulti  fuiftent  ? 
Haclenus  de  his  Sozomenus. 

Peculiare  namque  hoc  erat  Juliano  di- 
flitare,  atque  ad  Pra:fe<5tos  refcribere  , 
quotiefcumque  accideret  Chriftianos  a_. 
Gentilibus  vi  publica  &  graflatione  ne- 
cari .  Nam  quae  hic  habet  Sozomenus  de 
Gazenfibus,  eadem  refert  Gregorius  Na- 
zianzenus  de  Caefarienfibus  (de  quibus  fu. 
perius  egimus  )  cum  Julianuscaedem  Chri. 
ftianorum  per  Gentiles  faftam  derideret  ; 
de  quo  illud  ipfius  Gregorii  (a)  hic  re- 
petendum  :  Quam  prceclara  ,  inquit,  & 
humana  fententia  !  Qttid  enim  grave^  in- 
qmt  jufitis Judex  minime  Chrijtiauos  per- 
fequens,  fi  decem  Galilceos  manus  uncu 
Gr&canica  fuflulit  f  Hxc  vero  an  non  per- 


um. 


fptcua  crudelitat  ?  an  nnn  perfecutiontt 
ediclttm  ?  &c,  Hic  Gregorius ,  jure  exi- 
ftimans,  hujufmodi  licentiam  &  impuni- 
tatem  occidendi  Chriltianos,  conceflam  a 
Juliano,  aequipollere  cuivis  acerbiflimo 
perfecutionis  edirfto  .  Quidnam  enim  prse- 
termififlent  Gentiles  in  Chriftianos  patrare 
fceleris,  quod  certo  fcirent  non  tantum  a 
Principe  inultum  relinqui ,  fed  &  laudari  ? 

Quomodo  infuper   Gazenfes  quaeficrint     CXLI. 
ad  necem  S.   Hilarionem  in  fuo  ipforum 
agro  degentem  ,    idem    Sozomenus  (  h  )  (b)  Sozom. 
narrat,  (ic  fcribens  :  Per  tdemtempus  Ht-  l.^.c.9. 
larton  etiam  monachus  a  pnpulo  Gazxquce- 
Jitus  ,  profugit  in  Stciltam.   Ibi  lipnct  in  S.   Hila. 
defertis   montibus  colligens  ,    &    htimeris  rion  fugit 
portans ,  quadam  in  urbe  ea  vendidtt ,  eo-  P.er^ecu- 
que  patlo   quantum  fat   erat  ad  quottdta-  ^oner". 
num  vtftum  fibi  comparavtt  .    Verum  tan- 
dem  a  viro  quodam  dcemone  agitato ,  qtto 
ipfum  liberaverat ,    qttiCnam  &   qualis  ef- 
fet  ,  indicatus  ,    conc-fftt    tn  Dalmatiam. 
Oua  in  regtone  quoque   cum  maxima  mi- 
racula  dtvina  vtrtute   edidijfet,    adeo  ut 
tnare  eius  precibus  recejfu  prohibitum  ari. 
dam  ttndique  tnundatione   obruijfst ;  inde 
denuo  feceffit .   Ham  ei  haud  volupe  erat , 
apud  eos  qui  ipfum   laudurent  ,    commora- 
ri  .  Itaque  loat   fubinde  commutando  ,    ob- 
Jcurus  ejfe ,   &  celebrem  famam  de  fe  per- 
vagatam  crebris  migrationibus  delere  la- 
boravit .  Poflremo   Cyprum  preeterveClus  , 
Paphum  appulit  ;  atque  rogatu  tllius  ,  qui 
tum  Cyprt  erat  Evtfcopus ,  ibi  commorari 
contentus  efl ;    inqtie  loco  ,  qui  Charbyrir 
dicitur  ,  mmaflicum  vttce  genus  excoluit . 
Qtiod  autem  martyrio  ifle  non  occubuerity 
fuga  in  caufa  fuit .   Atque  fugiebat ,  pro- 
pterea  quod  fancJum  Evangelti  prceceptum 
efl ,  ut  perfequentes  nos  non    expefiemus  • 
Quod  fi  qui  comprehenfi  fuerint ,  ut  ani- 
mo  excelfo  fint  &  robuflo ,   vimque  &  vio- 
lentiam  a  perfecutortbus  tllttam  firenut-, 
evincant.    Harftenus  Sozomenus. 

Quoe  licet  vera  omnia  fint;  diverfo  ta- 
men  tempore  contigiffe  fugam   Hilarionis 
a  profeftione  ejufdem  inSiciliam  ,  S.  Hie- 
ronymus ,  qui  ejus   res  geftis   exaftiflime 
efl  profecutus,  facile  monftrat ,  dum  hoc 
Juliani  tempore  eum  petiifle   Oafenairu 
^E^vpti  folitudinem,  arque   demum    ipfo 
defunclo  reverfum  ,  profecluinque  efle  in 
Siciliam  tradit ;    qui   de  fuga    Hilarionis 
haec  habet  (  c)  :  Urbs  autem  Gaza  ,  poft-     x 
q<am  profcclo  de  Palceflina    Htlartone   fu-    c' ,.'f0''.' 
Itanus  tn  Impertum  fucceperat ,  aejtrutto  u,ixrjon. 
monaflerio  ejus,  precibus  ad  Imperatorem  to.i. 
datts  ,  &  Htlarionis  &  Hejychti  tmrtem 
impetraverat ,  amboque    ut   qucererentur,  Fug*  Hi 
totoOrbe  fcriptum  erat .  Egreftus  ergo  de 
Brutio  ,  per  inviam  folitudinem  intravit 
Oafam  ;   ibique  anno  plus  minus  exaflo , 
qtiia  illuc  quoqtte  fua  fama  perveneratj 
quafi  jam  in   Oriente  latere  non  poffet  , 
ubi  multi  illum  &  opinione  &  vtiltu  nove* 

ranty 


CXLII. 


anonis 
in  Oafim. 


Ch  RISTt 

l6i. 


Cum  Criticc  Pagii. 


95 


LiBEKir  Pai'. 
ii. 


JUMANI   IMI'. 


rctnt ,  ad  folas  navigare   infular   cogtta- 
bat  ,  ut  quem    terra    vulgaverat ,    faltem 
mtria  celarent .  Eodem  ferme  tempore  Ha- 
drianus  difcipulus  ejus    de  Palceftina  fu- 
pcrvenit ,  dtcens   Jultanum    occifum  ,   &c, 
Hsc  Hieronymus  '  de  fuga  Hilarionis  a_. 
Gazenfibus   eum  ad  necem  quaerentibus . 
Quod  autem  tanto  ftudio  iidem  ejus  ne- 
cem  expetiiffent ,    ea    potiffimum  caufa_. 
interceffit ,  nimirum  quod  idem  S.  Hila- 
rion  apud  cos  agens ,  infignia  cum  mira- 
cula   edidiffet,    uno   cx    illis  in    theatro 
facro  perfpicuo,    ab  omnibus    fuerat  ac- 
clamatum,  Marnam  Gazentium  deum  effe 
fuperatum  a  Chrifto:    quodnam  vero  hoc 
fuerit  ,  praetermiffis  cacteris,  hic  ex  eodem 
Hieronymo  recitemus,  qui  rem  gellarru 
ita  dcfcribit: 
CXLIII.        Italicus  ejufdem  oppidi  municeps   Chri- 
jiianusf   adverfus   Gazenfem   Duumvirum 
Marnce  idolo  deditum,  Circenfes  equos  nu~ 
triebat :  hoc  Jiquidem  in  Romanis  urbibur 
jam  inde  fervatur  a  Komulo  ,  ut  propter 
felicem  Sabinarttm  raptum  ,    Confs  ,  quaji 
'confiliorum  deo  quadrigce  fepteno    currant 
circuitu  ;  &  equos  partis  adverfie  fregtf- 
fe ,    vittoria  fit .    Hic    itaque  eemulo  fuo 
babente  maleficum  ,  qui  dccmoniacir  quibuf- 
dam  imprecatiombus  ,  hujus   impidiret    e- 
quos ,  &  ilitus  incitaret  ad  curfum;  ve- 
tiit  adbeatum  Hilarionemy  &  non  tamad- 
•verCarium  lcedi^  qttam    fe   defendi ,  obfe- 
cravit .  Ineptum  vifum  efi  venerando   feni 
in  huutfmodt  nugis  orationemperdere  .  Cum. 
que  fubrideret ,  &  diceret  :  Cur  enim  non 
magis  equorum  pretium    pro  falute  aninue 
tuct  pauperibus    erogas  ?    Ille    refpondit , 
funftionem  efle  publicam ;  &  hoc  non  tam 
fe  velle  ,  quam   cogi ;   nec  pojfe  hominem 
Chriflianum    tti  magicis  artibus  ,   fed  a_ 
fervo  Chrifli  potius  auxilittm  petercy   ma- 
xime  contra  Gazenfes  &  adverfarios  Deiy 
&  non  tam  fibi ;   quam    Ecdefice    Chrifli 
infultantes  .    Rogatttr   ergo    a    fratribur  , 
qui  aderant,  fcyphum  ficlilcm ,' quo  bibere 
confueverat ,  aqua  jujjit    impleri,    eique^j 
tradi :  Quem  cum  accepiffet  Italicus  ,  & 
ftabulum  &  equor  &  aurigar  fuor ,  rhe- 
dam  ,  carcerumque  repagula  afperfit .  Mi- 
ra  vulgi  expettatio  :  nam  &  adverfariur 
hoc  ipfum  irridenr  diffamaverat ;  &  fau- 
tores   Italici  fibi  certam  vicloriam   polli- 
centes  exultabant.  Igitttr,  dato  figno  ,  hi 
advolant:  ifti   protpediuntur .  Sub   horum 
curru  ro><e  fervent  ;  illi  prcetervolantium 
ter*a   vtx  cernunt  .  Clamor  fit  vttlgi   ni- 
vttus  ,  ita  tti  Ethnici  quoqtte  ip/i  concrepa- 
rent  •  MARHAS  VICTllS   A  CHRISTO 
EST.    Porro  furentes  adverfarii  Hilario- 
nem  maleficum  Chriftianorum    ad   fuppli- 
ctum  pofcere .  Indttbttata  ergo  vicloria  & 
illts  &  multis  retro  Circenfibtts  ,  plurimis 
fidet  occafio  fuit .  Hucufque   de   his  San- 
clus  Hieronymus ;  quibusGarenfes  magna 
ira  perciti ,  tanto  ftudio  Hilarionem ,  cum 


In  Cir- 
cenftbus 
acclima- 
tur  Viclo 
ria  Chri- 
fti. 


licuit  per  Julianum  ,  ut  eum    nccarent  , 
perveftigarunt. 

Cxterum  adeo  furens  fuit  Gazenfium 
in  Chriftianos  perfecutio,  ut  non  tantum 
Hilarion  cogeretur  captare  fugam ,  fed 
&  alii  omnes  qui  degebant  in  eorumdem 
Gazenfium  ditione,  fuga  pariter  atquo 
latebris  fibi  confulere  fint  coacYi :  nam 
de  majoribus  fuis  hxc  Sozomenus  ( a ) 
pofteris  commendavit :  Hujus  fug<e  cttm 
alti  complures  ineorum  majorttm-,  tum  avus 
metts  particeps  futt  :  propterea  quod  cttm 
fatre  Genttlt  natus  ejfet  ,  &  ipfe  cum  ttni- 
verfa  familia  ,  &  ht  qui  erant  genere  A- 
laphionis  orti ,  primi  in  Bethelia  pago , 
dttioni  Gazenfium  fubjetlo  ,  multis  homtni- 
bus  frequentatOy  &  delubra  habente  ,  tum 
ob  vetuftatem  ,  tum  ob  ftrutturam  magno 
ab  habitatoribus  in  honore  habita-,  & 
maxtme  omnium  illud  qttod  Pantheon  vo- 
cabatur,  fupra  clivttm  quemdam  hominum 
manu  faclum  ,  velttt  fupra  arcem  pofi- 
tum^  &  toto  pap^o  undique  eminens  ;  &> 
quantum  conjeclura  ajfequor ,  locus  inde 
nomen  traxit ,  &  ex  Syriaca  lingua  in^. 
Gnecam  tranflatum  ,  Domicilium  deorumy 
propter  illud  delubrum>  Pantheon  appel- 
lattim  eft .  Ferunt  autem  tllisy  qui  ex  eo- 
rum  familia  fati  funt  ,  Hilarionem  niona- 
chum  ,  religionis  Chriftiance  recipienda 
caufam  &  auclorem  extttijfe .  Kam  cttm-. 
Alaphion  ifle  dcemonio  agttaretur ;  &  qut- 
dam  tum  Gentiles  ,  tum  Judcet  incantatio- 
nibus  ad  dcemonem  ejiciendum  ,  &  aliis 
quibufdam  fuperftitiofis  ineptiis  crebro  mttl- 
tttmque  ufi,  nihil  proficerent  ;  Hilarionem, 
invocato  nomine  Chrtjli,  dcemonium  expu- 
lijje  ,  &  homtnem  ad  fidem  Chrifti  addu- 
xtjfe.  Meus  autem  avtts  in  facris  Iitterts 
interpretandis  mflgnam  laudem  eft  adeptus. 
Vir  erat  ingeniofus ,  &  talis  ,  qualis  non 
in  obfcuro  latere  debeat :  humamore  etiam 
litteratnra  non  mediocriter  inftitutus  ,  ita 
ut  arithmeticce  expers  non  ejjet  .  Ouam- 
obrem  Chriftianis  qiti  Afcalonem  ,  Gazam  , 
&  loca  finitima  tncolebant ,  perquam  ca- 
rtts  erat,  propterea  quod  amhiguas  fltcra- 
rum  litterarum  fententias  &  ad  religio- 
nem  apte  &  aperte  facile  ad  omntum  intel- 
ligentiam  dijfolvere  poterat  .  Virtus  au- 
tem  eorum  ,  qui  ex  altero  genere  orti  funty 
vix  a  quoqutm  oratione  explicari  poteft : 
nam  primi  hoc  in  loco  &  Ecclefias  &  mo. 
nafterta  fundarunt ,  eaque  tum  vitce  inte- 
grttate,  tum  benignitate  in  peregrinis  & 
egenttbus  excipiendis  tpfi  exornarunt  . 

Sed  quo  tandem  progrefla  fit  eorum- 
demGazenfium&  Afcalonitarum  in  Chri- 
ilianos  faevitia,  Theodoretus  narrat ,  cum 
ait  (  b  ) ;  Qtuc  autem  maleficia  ,  hi  quifal- 
fo  fimulacrorttm  cultu  tenebantur  objirtdi  , 
id  temporis  admiferint ,  quamquam  per- 
multa  funt  ,  &  opus  feparatum  poftulant : 
ego  tamen  ex  multis  pauca  fumam  mibi 
ad  eommemorandum  .  Afcalone  &  Gazx  , 

uu<s 


CXLIV. 


(*■)  Soi,om. 


Alaphio- 
nis  con- 
verfio  ex 
fuga . 


CXLV. 


(b)  Theod. 
/.3.  c.6. 

Saevitia 
Gentilium 
in  Chri. 
ftianos  . 


P4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTt 

$6z. 


Liberii  Pat. 
ii. 


JULIANI   IMP. 
2. 


(a)  Uieef. 
i.io.  c.i}. 
Metafh. 
die  10. 
Gttob.  i» 
Jcl*  Arte- 
mii  ma-rt. 

CXLVI. 

(b)  Hitffin. 
1,1.  f.iS. 

Reliquia" 
S.  Joannis 
"8:iptiltae 
collecla?  . 


qtice  funt  urbes  Valceftince  ,  primum  <viro- 
rum  faccrdotii  dtgmtate  exornatorum ,  & 
mulierum  perpetuam  virgtmtatem  profef- 
farum  ventres  dtfcindttnt ;  deinde  far- 
ciunt  ordeo  ;  ad  extremum  eos  porcts  de- 
vorandos  obiiciunt .  Sebafte  in  Valcefttna 
item  ,  quae  eft  urbs  dttioni  gentis  ,  de_, 
qua  fupra  dixi^  fubjetta  ,  Joannis  Bapti- 
ftee  tumulum  apertunt ;  ojfa  tradunt  igni 
abfumenda,  &  eorum  cineres  pafftm  difper- 
gunt.  Haec  Theodoretus .  At  ex  his  pla- 
ne  Ipfi  videant  ,  atque  judicent  Novato- 
res  haeretici  ,  ifthoec  faepius  perpetrantes , 
num  fub  Chrifti,  an  fub  Juliani  Apofta- 
tae  recenfendi  fint  difciplina .  Hsc  qui- 
dem  jubente  ipfo  Juliano  patrata  effe  , 
idem  ipfe  in  Mifopogone  haud  obfcure 
tefiari  videtur,  dum  ait  de  Ethnicis  ipfis 
Syris  :  Deorum  templa  reftttuerunt ,  Jepul- 
cra  vero  atheorum  omnia  (  fic  nominat  fa- 
cra  conditoria  martyrum  )  Jigno  a  me  nu- 
per  dato,  everterunt ;  ita  elati  &  eretti 
animis ,  ut  fcelera  eorttm  ,  qui  deos  viola- 
runt  ,  acrius  etiam  quam  mea  ferebat  vo- 
luntasy  vtndicarint.  Hsec  Julianus  ;  ad 
ea  plane  alludens ,  quae  facta  funt  in  Pa- 
laeftina  .  At  non  Joannis  Baptiftae  tantum 
offa ,  fed  etiam  Elifei  prophetae  eadem  fu- 
iffe  affecla  contumelia,  Nicephorus  (a) 
&   alii  tradunt . 

Ruffinus  (b)  de  his  agens ,  quomodo 
ex  tali  jaclura  lucrum  fecere  monachi  Hie- 
rofolymitani  ,   quos  divina   providentia_* 
tum  direxit  illuc  ,   rem  geftam  narrat  his 
verbis  :  Juliani  temporibus  ,  velut  relaxa- 
tis  frenis  efferbutt    in  omnem  fcevittam-. 
ferttas  Vaganorum  .  Ex  quo    accidit ,    ttt 
apud   Sebaftem    Valceftince   urbem  ,    fepul- 
crum  Joannis  Baptijice ,    mente  rabida  & 
funeftis  manibus  inzutderent ,    ojja   dtfper- 
gerent  ,  atque  ea  rurfus  colletta  ,  igne  cre- 
marent :  Janttos  ctneres  pulvert  immixtos  , 
fer  agros  &  rura  difpergerent  .  Sed  Dei 
frovidentia  fattum  eft ,  quofdam  de   Hie- 
rofolymis  ex  monafterio  Vhtltppi    homtnis 
Dei ,  orationis  illuc  caufa  per  idem  tem- 
fus  veniffe .  Qtti  cum   tantttm  nefas ,  hu- 
tnanis  quidem  manibus  ,  fed  ferina  mente 
fieri  viderent  ;    mori   gratius    habentes  , 
quam  bujufcemodi  piacttlo  funeftari  ;  inter 
eosy  qui  offa  ad  exurendum  legebant^  mix- 
ti  ,  diligentius ,  in    quantum     res    patie- 
batury    ac  religiojjus  congregantes  ,  fur- 
tim  fe  vel  ftupentibus  ,   vel  infanientibus 
fubtraxere  ,  &  ad   religiofum  patrem  Vhi- 
lippum  venerandas  reltquias  pertulere  .  II- 
le  fupra  fe  ducens  ,  tantum  thefaurum  pro- 
frits  fervare  vigiliis  ;  ad  Vontificem  ma- 
ximum  tunc  Athanajium  hoftice  immacuUttce 
reltqutas   per  Julianum    diaconum    futtm  , 
foft    etiam    Talceftince    urbis    Epifcopum , 
mtttit.    Quar  tlle  fufceptas  ,  paucis    arbi- 
tris ,  fub  cavaio  facrarii  pariete  inclufas 
fropbettco  fpiritu   profuturas   generationi 
fofterce  confervavit .  Quibus  nunc  ,  deje- 
fiis  &  proftratis  idololatriee  veftigiis ,  in 


ecdibus  quondam  profants  aurea  tefta  CO»- 
furgerent  &c.  Illatas  enim  tradit  in  no* 
vumillud  fuper  Serapidem  erectum  augu- 
ftiffimum  templum  ejufdem  Sancti  reli- 
quias.  Ut  plane  &  in  hoc  demonftrata 
fuerit  veritas  verborum  Chrifti  dicentis 
(  c  )  :  Koltte  timere  eos  qui  occidunt  cor-  .  ^^ 
pus,  poft  hcec  autem  non  habent  amplius  IZ> 
quid  faciant, 

Nihil  plane   eft ,    quantumlibet  impie- CXLVII. 
tas  vefana  graffetur  in  reliquias   fancio-  Reliquia: 
rum  martyrum ,  quod  imminuat  gloriam ,  frnctorum 
qua  eorumdem  animae  potiuntur  in  ccelo  ;  {^"g10 
fed  nec  ob  eam  caufam   obfcurare  poffit  ^\tx^ 
honorem,  quo   perfruuntur  in   terris,  ut 
plane   de  Joannis  reliquiis  cernimus  eCfc-» 
factum:  nam  &  qui  erat  Sebafte  ejus  tu- 
mulus,  idem  majori  auftus   gloria  in  po- 
fterum  perfeveravit  ;   &   licet    inde  ejus 
reliquia?  ablatae  fuerint,  tamen  in  earurn 
memoriam  ,    disjectis    deorum     templis  * 
proeclarae  fuerunt    erecrae  bafilicse.  G3ete- 
rum  five  ex  collectis  ac  repofitis   ibi  ci- 
neribus  ,  five  ex  carne  ipfa ,  quae  tempo- 
ris  diuturnitate  offa  deferuerat ,  &  in  fe- 
pulcris  remanferat,    mortuo  Juliano,    i- 
pfa  eorumdem  cum  Joannis ,  tum   Elifei 
monumenta,  eadem  qua  prius,  immo  ma- 
jori  celebritate   &  veneratione ,  ob  mi- 
racula  ibidem  edi  folita  celeberrima  cla- 
ruerunt  ;    ut    merito   acciderit    quod   ex 
Gregorio  Nazianzeno  (  d  )  diflum  eft  fu-  {Jif^Sj! 
perius  :  Sanclorum  vel  folce  fangutnis  gttt-  t    ^f^jj 
tce  ,  atque  exigua  paffionis  jigna  idem  pof- 
funt,  quod  corpora  .  Accedit  his  locuples 
teftis  S.  Hieronymus  ,   qui   in   epitaphio 
Paulae  (  e  )  ha^chabet  ad  Euftochium  de  W  »«wr. 
ipfius  matre  in  Palaeftinam  ad  loca  fanfta  '£*/" 
peregrinante . 

Vtdit  ,  inquit,  Sebaften,  ideft,    Sama-  cxLViir. 

riam  ,  quce  in  honorem    dugufli  ab  Hero-  Miracula 

de  ,  Crceco  fermoney    Augufta  eft  nnmtna-  ac*   feP1"- 

ta;  ibi  Jiti  /unt  Elifeus   &   Abdias  pro-  "v?,,      ~ 
,  '  j      J  -    -  ■  i-  phetarutn 

fhetce,   &  qtto  major  tnter  ttatns  multerum  e(jj  f0ijta 

non  fuit ,  Joannes  Baptifta  .  Vbi  multis  in- 

tremuit  conftemata  miraculis  :  namque  cer» 

nebat  variis  dxmones  rugire   cructatibus  , 

&  attte  fepulcra  fantlorum  tilulare  homU 

nes  more  luporum ,  vocibus  latrare  canum^ 

fremere  leonum ,   Jibilare   ferpemttm^    mu- 

gtre  taurorunii  alios  rotare  capttt ,  &  pojl 

tergum  terram  verttce  tangere  ,  fufpenfif- 

que  pede  feminis  veftes  deftttere  tn  faciem9 

&c.  Haec  Hieronvmus:    qui  &  in  Abdiam         . 

ait:  (f):  Sepulcrum  ejus  ufque  hodie  cum  ^j^l^0" 

Maufoleo  Eltfei  prophetce  ,  &  Baptiftce  Jo-  'd"am  '(i 

amiis  ,    Sebafte  venerationi  habetur  ,  quee  tom.$. 

olim  Samaria  dicebatur .  Et  in  Michaeam 

(g),  de  Samaria :  Erat  quippe  in  monti-  (g)  Hieren. 

bus  Jita ,  ubi  nunc  Sebafte  eft ,  in  qua  &  in  Mkb' 

S.  Joannis    Baptijice    offa  funt    condita.c'1'  t0'  5  * 

H;cc  S.  Hieronymus ,  cum  tamen  illa  alio 

tianfiata  fuiffe ,  alii  tradant. 

Sed  profequamur  quae  in  aliis  Palaefti-  CXLIX. 

nx  civitatibusa  Gentilibus  adverfus  Chri- 

ftianos  patrata  funt   execranda  facinora . 

Theo- 


Cum  Criticc  Pagii 


P5 


Christi 


LlBIRlI    PaI". 

II. 


JlJLIANI    IMP. 
2. 


Quid 
Hcliopo- 
Jit.ini   in 
Chrilha- 
nos. 

(*)  Thecd, 
l'b  3.   c.6. 


.Theodoretus  enim  haec  fubdit(tf):  Sce- 
lus  autem  ab  illis  tn  Pbcentcta  patratum, 
quts  ejl  qucefo ,  qui  fine  lacbrymis  pojjit 
commemor.tr c  ?  Ham  Heltopolt ,  qux  efl 
urbs  Ltbanofinitima  y  execrabtles  iflt  Gen^- 
ttles  recordatt  facinoris  Cyrilli  diacont  , 
qut  regnante  Conftantino,  divino  quodam 
zclo  acccnfus,  multa  fimulacray  quce  in_, 
ea  urbe  colebantur  ,  confregerat  ;  non  mo. 
do  etim  interfecertmt  ,  vertim  etiam ,  dif- 
feflo  ventre*  iecur  ejus  degujiare  non  funt 
veriti  .  Verum  hoc  Deum '  omnia  contem- 
plantem  celare  non  poterant  ,  fed  debitas 
fui  maleficit  pcenas  ei  dederunt.  Namquot- 
quot  tllius  fceleris  labe  tnquinati  funt ,  pri- 
mum  amiferunt  dentes  ,  qui  pariter  omnes 
ad  untim  excidebant ;  deinde  linguas  per- 
dtderunt ,  qua  putredine  labefattatx  ex 
ore  effluebant ;  poflremo  oculis  orbatifunt; 
quorttm  calamitatibus  verce  pietatis  vis 
clare  pradtcata  efl .  Emefce  item  urbis  vi- 
cince  Baccbo  Multerofo  Ecclejiam  nuper  a 
Chrifiianis  cedtficatdm  dedicaverunt  ;  Jia- 
tuamque  plane  ridiculam,  fexum  utrumque9 
virilem  fcilicet  &muliebrem,  reprcefentan- 
tem  in  ea  collocarunt .  Haec  pauca  de  E- 
mefenis  Theodoretus  . 

At  res  cum  ab  Heliopolitanis  ,  tum  e- 

tiam  ab  Arethufiis  eodem  tempore  geftas 

Sozomenus  (  b  )  fufius  defcribit ;  narrans 

eadem  ab  iis   faclitata,  quae  ex    Theodo- 

reto  ab  Afcalonitis  &  Gazenfibus  adver- 

fus    virgines    perpetrata    fuiffe    diximus . 

Porro  rem  geftam  refert  his  verbis  :    Oui 

Heliopoltm  ad  Libanum  fitam  ,  &  Arethu- 

fam  Syria  incolunt ,  hos ,  nempe  Garenfes 

<&   Alevandrinos,  crudelitate  longe   fupe- 

rajfe  videntur .    Ram  ifli  virgines  facras 

(tncredtbtle  quidem  diftu  ,  nifi  quidam  qui 

eorum  eodem  tempore  vixerunt ,  idem  ipfum 

narrafjent )  qu<e  a  populo  confpici  minime 

folent  ,  tn  loco  publtco  vefte  nudatas  ,  tum 

ad  commune  omnitim  qui  eas  intueri  vole- 

bant  ,    fpeclaculum,  ttim  ad  ipfarum  con- 

tumeliam  confiflere  cogebant  ;  atque  ut  pri- 

tnum  eo  qtto  Itbttum  erat   modo  in  eas  in- 

fultarant ,  ad  extremum  tllarum  capillum 

tondebant .  Qtiin  etiam  eas  dtjfecabant  bi- 

fartam  ,  &  ad  tllarum  inteflina  devoran- 

da  porcos  provocabant  ,    vifcerum   extre- 

tnitate  confueto  illis  alimento  operta  ;  quo 

porci  non  tam  factle  ea  internofcerent ;  fed 

cmfuetum  altmentum  necejfario  appetentes  , 

carnes  etiam   humanas    dtfcerperent  .    Ad 

hanc  quidem  contra  facras  virgines  crtide- 

litatem  ,   uti  conjicio  ,    Heliopolitani  ad- 

afti  funt  ex  eo  ,  quodvetitum  ipfis  fuerat, 

ne  virgines  fuas^  ficut  patrius  mos  ante 

tulerat ,  homtni  fortuito   occurrenti  prius 

ftuprandas   traderent ,    quam    cum  viris , 

quibus  defponfatce  erant ,  congrederentur . 

tiam  Conflanttnus  fano  Venerts    Heltopoli 

dtruto ,  primus    apud   eos  Ecclefiam   cedi- 

ficaverat ,  legeque  prohtbuerat ,  ne  confue- 

ta  fiupra   admitterent.  Haec  Sozomenus 


de  Heliopoliranis ;  eadem  habet  Greg.o- 
rius  Nazianzenus  (c  )  ;  qui  &  addit,  non 
porcis  tantum  carnes  virginum  expofuif- 
fe,  fed  etam  ipfoseafdem  depaftos  elTe , 
&  earum  fehepatibus  crudis  ingurgitaffe  . 

Porro  etiam  Arethufii  (  fubdit  Sozome- 
nus  d)  Marcum  fiium  Epifcopum  jam  admo. 
dum  fenemy  canicie  &  vita  pie  aila  ve- 
nerandum-,  miferabtliter  occtderunt .  Quip. 
pe  contra  eum  jampridem  odtum  concepe- 
rant;  tum  quod  Genttles  ejus  impulfu  mul- 
to  alacrius  ,  quam  fuafu  Imperatoris  Con- 
flantii ,  fe  ad  fidem  Chriflt  tranflulerant  ; 
tum  quod  delubrum  apud  eos  longe  augti- 
fiifftmum ,  magnificenttjfim:que  extruclum  , 
ab  illo  deturbatum  fuerat .  Vbi  vero  Im- 
perium  Juliano  delatum  efl  ,  videns  popu- 
litm  in  fe  concitatum  ,  fimulque  Imperato- 
ris  edtftoy  vel  ut  pecunice  fummam,  quee 
fatis  ccflimaretur  ad  delubrum  de  integro 
extruendum ,  perfolveret  ,  vel  ipfe  idetn^. 
denuo  cedificaret  ,  condemnatum ;  animo- 
que  complexus  neutrum  a  fe  pofle  fieri  ,  at- 
que  prcefertim  poflerius  ,  quod  ne  Chriflia- 
no  quidem  fas  erat ,  nedum  Epifcopo  ;  pri- 
mo  tempore  fuga  fuae  vitae  confuluit .  Ve- 
rum  ut  intellexit ,  multos  propter  fe  in^. 
difcrimen  ventre  ,  tum  diflrafiionem  mem- 
brorum  ,  tum  judictay  tum  tormenta  cum 
his  conjuntta  fubeundi  ;  rediit  Arethufam, 
&  fua  fponte  fe  populo  tradidit,  ttt  quod. 
Itbttum  erat ,  in  ipfum  ederent .  Illi  vero 
ob  id  ipfum  faclutn  ,  quod  tit  homine  ve- 
re  pio  &  fapiente  dignum  laudare  debue- 
rant ,  ab  eo  fe  contemni  arbitrati ,  omnes 
gregatim  in  eum  irruere  per  plateast  tru- 
dere  ,  vellere  ,  finguli  denique  membra^ 
promifcue  ferire  coeperunt. 

In  hoc  facinus  non  viri  folum  ,  fed  mu- 
lieres  etiam^  &  alii  omnes ,  cujufcumque 
ejfent  cetatis  ,  Jiudio  alacri  ,  &  ira  quo- 
que  incen/i ,  acriter  incumbebant  ;  adeo  ut 
etiam  aures  ejus  tenuibus  qmbufdam  funi- 
culis  avellerent .  Puert  prceterea  ,  qtii  fcbo- 
las  frequentabant  faclum  hoc  pro  ludo  ha- 
buerunt :  quin  etiam  eum  in  fublime  ela- 
tum  inflar  globi  inter  fe  volvere  ultro  ci- 
troque ,  tum  ab  fe  projicere ,  tum  denuo 
excipere  fiylis ,  quibus  eum  acerbe  &  cru- 
deliter  pupugerunt .  Ubi  vero  corpus  vulne- 
ribus  ttbtque  deformalum  erat ,  &  ipfe  ni- 
hilominus  adhttc  fptriium  ducebat ;  illum 
melle  &  liquamine  tingunt  ;  imponunt  in 
fportulam,  qux  tott  Juncis  contexta  erat ; 
in  fublime  denique  fufpendunt ;  quo  qui- 
dem  tempore  cum  vefpce  &  apes  ad  eutn 
advolarent  ,  carnemque  ejus  exederent  , 
ferunt  eum  Arethufits  dixijfe  ,  Je  in  fubli- 
mi  pofitum  ejfe,  videreque  eos  infra  bumi 
repentes  ;  quare  ea  quce  tum  fibi ,  tum  eit 
pofl  ventura  ejfent ,  protfignificaffe  dicunt. 
qfradttur  ettam  prceterea  ,  eum  qui  tum  il- 
Uus  loci  Pnefecjus  erat ,  virum  fcilicetfu- 
perflitioni  Gentilium  in  primis  deditum  , 
moribus  tamen  alioqui  adeo  prceftabilem  , 

ut 


(c)  Greg. 
Naz.crat. 
1.  in  Ju- 
lian. 

CLI. 

(</)   SOZOK. 

/.5.  f.9. 


Marci    E- 
pifcopi  A- 
rethufii 
certamert. 


CLII. 


9$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERII  Pap. 

II. 


JtLIANt   IMP. 
2. 


(*)  Gregcr 
Jiaz.  arat, 
i.  io  Jul 


CLIII. 

Juliani  ta- 
xatur  in- 
gralitudo, 
&   crude- 

litas. 


(b)  Thccd. 
l.z.  C.IJ,. 

&  15« 
Sozo>n.l. 
4.  cip.  5. 
(e)  Epipb. 
b*ref.T$. 


ttt  etictm  adbuc  celebris  fama  de   eo  per- 
crebefceret ,  Marci  conftantiam  &  patien- 
tiam  admiratum  ,  libere  Imperatorem  tum 
admonuijfe ,  tum  incufajfe;  propterea  quod 
ipfis  ab  uno  fenet  qui  tot  &  tam  gravi- 
bus  tormentis  adeo  magno  &  forti    animo 
fe  oppofuerat,  deviftis ,  turpis  merito  no- 
ta  inureretur  dedecnris  ;  &  tum  ipfi  omni- 
bus  ridiculi;  tum  illi ,  contra  quos  ejufmo- 
di  facinora  ediderant ,  illuflres  &  gloriofi 
'viderentur .  Itaque  beatus  ifle  Marctts  tam 
generofa  mente  Aretbufiorum  furori  &  mul- 
tiplicibus  tormentis  ab  illis  fibi  inflitlis 
reflitit ,  ut  etiam  fit  ab    ipfis  Gentilibus 
m^gnam  laudem  confecutus  .  Hucufque  So- 
zomenus .  Defcribit  eadem  pluribus  Gre- 
gorius  Nazianzenus  (a)  ;  addiditque   A- 
rethufios,  quo  fe  viclores    gloriari    pof- 
fent ,  extorqucre  conatos  a  fene  etfi  non 
integrum  templi  diruti  pretium  ,  perpau- 
cam  faltem  pecunia»  fummulam  ,  quam  per- 
folvere  facile  potuiflet ;  at  numquam  vo- 
ti  compotes   faftos  efTe ,  propterea  quod 
non  pro  pecunia,  fed  pro  pietate  certa- 
men  fufceptum  illud  eflet ;  fed  ne  paflum 
quidem  efle ,  eam  ab  aliis  perfolvi,  qui 
miferati  fenis  difcerptionem  ,  erogare  pa- 
rati  erant . 

Rurfum  vero  idem  Gregorius  ad  fugU- 
Iandam  Juliani  Imperatoris  cum  crudeli- 
rate  ingratitudinem  ,  haec  addit :  An  ve- 
ro  hcec  lenitatis  &  clementice  argumenta  , 
an  contra  fttroris  &  crudelitatis  figna^. 
finty  nobis  exponaut  qui  philofophum  Im- 
peratorem  fufpiciunt  &  admirantur :  ipfe 
quidem  neminem  fore  exiftimo  ,  cui  jufta 
fit  &  vera  defutura  refponfio  .  Kecdum  il- 
lud  adjeci  ;  hunc  Marcum,  Arethufii  Epi- 
fcopum  fcilicet ,  ex  iis  unum  fuijfe  ,  qui 
impurum  illum  &  nefarium,  Julianum  vi- 
delicet ,  tum  cum  genus  ipfius  totum  pe- 
riclitaretur ,  fervarant ,  furtimque  fubdtt- 
xerant;  quo  etiam  folo  nomine  merito  for- 
tajje  hcec  perpetiebatur ,  ae  -plura  perpeti 
merebatur ,  quod  tantum  nralum  univerfo 
terrarum  orbi  imprudens  fervajfet .  Haec 
Gregorius.  Sed  &  illud  magis  inficit  no- 
men  Marci  (  nam  iftud  humanitatis  offi- 
cium  erga  puerulum  exhibitum,  Iaude 
dignum  videri  poterat  )  quod  ex  his  quae 
faepe  ac  pluribus  de  eo  di&a  funt  tertio 
Annalium  tomo,  probatur  manifefte  ipfum 
ftetifle  a  partibus  Arianis ,  etiam  poft  pa- 
linodiam  recantatam  in  Nicaeno  Conci- 
lio :  nam  &  in  Arianorum  conventu  Sir- 
mienfi  reperitur  efle  fubfcriptus  impiae 
profeffioni  tunc  editse,  quam  Theodore- 
tus  (b)  &  alii  recitant .  Epiphanius  (c) 
autem  Marcum  Arethufium  inter  eos  al- 
legit  hxreticos,  qui  Semiariani  diceban- 
tur ;  de  quibus  fatis  fuperque  fuperius  a- 
clum  eft.  Cxterum  quod  omnes  hiftori- 
ci ,  cum  ejus  egregiam  in  patiendo  con- 
ftantiam  narrant ,  hominem  pietatc  infi- 
gnem  praedicent;  fed  &  (quod  pluris  ae- 


ftimari  debet)  ipfe  Gregorius  Nazian- 
zcnus  eum  appellet  virum  eximium,  ac 
facrofanclum  fenem  ;  par  eft  credere,  il- 
lum  poft  tantam  dogmatum  confliftatio- 
nem  fefe  ad  caftra  Fidelium  Orthodoxo- 
rum,  ab  hsereticis  deficientem  tranftu- 
lifle.  m  ;         rri 

Tunc  temporis  quoque  Scythopoli  in_.  p^J"0  h';. 
Palseftina  ,  cadem  excaufa  ,  qui  ibi  erant  jj  0(tl^. 
Gentiles ,  in  ofla  Patrophili  ibi  diu  per-  fperfa . 
funcli  munere  Epifcopatus,   &  qui  haud 
pridem  ex  hac  vita  decefferat,  debaccha- 
ti  funt:  effodientes  enim  illa  e    fepulcro 
difllparunt,  caput  vero  in  fublime  elatum 
omni  contumeliae  genere  affecerunt.  Hsec 
quidem  dc  eo  Nicephorus  (d);   At  digne  (d)Nieef!.. 
fane  Patrophtlus  ifla  commeruit  pati ,  //-  l.to.c.i^- 
cet  pro  ptetate  ,  in  pcenam  tamen   impieta- 
tisy  qui  ad  ultimum  ufque  fpiritum  nefa- 
ri<e    hoerefis    Ariana  patronus  permanfit  ; 
cujus  crudelitas  adverCus   Eufebtum   Epi-  Qujd  B 
fcopum  Vercellenfem  apud  ipfum  exulem  in  ftfeni     ia 
primis  innotuit .  Boflreni  quoque  Chrifiia-  Titum  E- 
ni  a   Juliano  ad  perfecutionem    adverfus  pifcopum. 
Epifcopum  fttum  excitati  funt  .  Efl  Boflra 
civitas  Pbxnices  ad  mare  pofita  ,  cui  tunc 
Titus  frxerat  Epifcopus  ,  quem    in  primit 
ipfe  Juliantts  exturbare  conatus  efl  :  Kam 
(  inquit  Sozomenus  )  (e)  civtbus  Boflrae  (t)  Sozom. 
per  prxconem  publicum  mandavity   ut  Ti-  l.  j.  «-,14. 
tum  tum  illtus  Ecclefioe  Epifcopttm  fua  ci- 
vitate    pellerent.    Ac    poflquam  minatus 
fuerat,  tttmeum,  tum  clericos  ejus  in  cri- 
men  vocatttrum^fi  a  populo  ulla  conflare- 
tur  feditio;  Titus  libellum  ad  eum  mifit  > 
eflque   teflatus ,  qttod  qnamvis  Chrifliani 
Centilibus  adverfarii  ejjent ,  tamen  quie- 
te  &  tranquille  fe  gererent,    &  fuis  hor- 
tationibus  indufti  nihil  omnino  feditiofum. 
concitarent .  Quibus   ex  verbis  cum  Titum 
plebi  invifum  &  odiofum  reddere  pararet  > 
fcripfit  Julianus  ad  cives  Boftrce  litteras  , 
eumque  ut  populi  accufatorem   apud  illor 
infimulavit :  nimirum  quod  dixerat ,    po- 
pulum  non  fua  fponte^   fed   fuis  hortatio- 
uibus  fe  a    feditione   temperafle .    Itaqut_, 
populum  incitavit ,  ut  illum  velut  fibi  in-  .-  r  #   „ 
fenfum  e  civitate  exturbaret .  Haec  Sozo-  „£  ^ojfr 
menus.  Sed  reddamus  hic   ipfam   Juliani  epifi.  al 
epiftolam  tunc  ea  de  caufa  ad  Boftrenos  fin.  Vdit* 
datam  (f) .  Gnce. 

Julianus    Boftrenis .    Opinabar   quidem     CLV. 
Gali/teorum  Prxfules  majoremmthi gratiam  Juliani   e« 
habituros ,  quam  meo  prcedecejfori  .  Con.  piflola  \i 
tigtt  enim  fub  illo  plerofque  exulaffe  &  vin-  Eoftrenos 
culis  detentos  futffe  ;  plerofque  etiam  eo  -  '"  .J'tum 
rum ,  qut    hceretici  dicuntur  ,    interfeftos  DumC0 
fuijle ,  ttt  Samofatis ,    Cyzici ,  &  in    Pa- 
pblagonia,  Bitbynia ,  Galatta,  &  aliis  ple- 
rifque  provinciis  :  vici  paffim  depopulati , 
&  everfi  fuerunt .  Kobts  vero    Imperato- 
ribur ,  e  contra :  qui  enim  exulabant  ,  re- 
dierunt :  &    iis  ,  quorum  bona  fifco  fue- 
rant  applicata ,  omnia  reddita  funt  .  Hi 
autem  ad   tantam  infaniam  &  rabiem  de- 

<ve- 


pum. 


Cum  Critice  Pagii . 


97 


Christi 
3«5z. 


LlBERII    PAP. 


II. 


JlJtlANI    IMP. 

2. 


Venerttnt ,  ttt  parum  abjit ,  quin  tyranni- 
dem  exerceant ,  &  qu<e  ad  invicem  quon- 
damfaclitabant ,  adverfus  nos  pios  nunc 
faciant ;  nos  irritantes  ,  omnem  movent 
/apideniy  &populos  concitart  audent ,  ac 
feditiones  moliriy  adverfus  deos  impie  fe 
gerentes  ,  nojlrifque  mandatis  ,  quamvis 
ita  humanis ,  «o«  obtemperantes  .  Kemi- 
n  m  enim  ipforum  invitum  ad  idolorum^. 
aras  trahi  permittimus  :  immo  palam  ipjis 
Jignificavimus  ,  quod  Ji  quis  fua  fponte 
nobifcttm  facrificiorum  &  libaminum  par- 
ticeps  efie  voluerit ,  eum  prius  expiationes 
dits  offerre  oporteat,  deofque  rogare  tu- 
telares  ;  ita  procul  abfumus ,  ut  altquem 
impiorum  velimus  vel  cogitemus  nojlrorum 
ptorttm  ftcrifl.iorum  participem  efle ,  an- 
tequam  animam  quidem  precibus  ad  deos  , 
torpus  vero  expiationtbus  purget . 
CLVI.  Populi  itaque  ab  his  ,  qui  clerici  dicun- 
tur ,  decepti,  proculdubio  ablata  Jibi  il- 
lapriori  Itcentia,  feditiones  concitant  .  Oui 
enim  tantam  antea  exercebant  tvrannidem, 
non  folum  non  funt  contenti,  quod  eorum  qua 
male  egerunt  non  folvunt  poenas  ,  Ced  prio- 
rem  defiderant  principatum  &  Imperium , 
&  cum  nnn  illis  liceat  jus  dicere ,  tejla- 
menta  condere  ,  &  alienas  (ibi  adfcribe- 
re  hxreditates ;  omniaque  /ibi  ut  antea 
tribuere:  omnem  turpitudinis  lapidem  mo- 
•uent  ,  &  (  ttt  fertttr )  ignem  igni  addunt  , 
&  prioribus  malis  majora  adhibere  au- 
dent  ,  in  dtfjidia  populos  adducentes  .  Vt- 
fion  itaque  miht  fuit  ,  omnibus  populis  in- 
dicare  ,  &  hic  nundato  manifejlum  facere  , 
ne  cum  clertcts  contendant ,  ncque  ab  illis 
perfuadeantur  ,  ut  laptdes  tollant ,  &  Prin- 
cipibtts  non  obediant ;  fed  ut  conveniant 
quocumqtte  voltterint ,  &  orationes  quas 
veltnt  per  fe  ipos  orent .  Si  vero  eos  per- 
fuxfertnt  ,  ut  fua  caufa  contendant ;  am- 
pltus  ne  conveniant ,  fed  &  fmvas  posnas 
dabunt  . 
Dolus  Ju-  WrfC  autem  pracipue  Bojlrenorum  civi- 
liatni  ,  ut  tati  (ignificare  volui  ,  propter  accufatio- 
populum  nes  ,  quas  Eptfcopus  Titus  &  derici  ad- 
adveruis  iterfus  vejlrum  populum  exhtbuerunt .... 
fcoourn""  ^ortantes  populum ,  ne  fedittones  excita- 
concita-  rentur ,  dum  tn  confeffionem  cum  impetu 
Xct .  moventur .  Verba  vero ,  qux  Epifcopus  fcri- 

bere  aufus  ejl  ,  htticmandxto  tnferere  pra- 
cepi ,  qux  Cunt  hujttfmodi  :  Quamquam^. 
Chrijitanis  Ethnici  Jint  adverfarit ;  cum 
tamen  noftrts  monitis  adduttt  ,  flagitiofe 
<vivere  abfiineant ,  &c  rurfum :  Cum  ta- 
men  memoria  teneant  nosJra  monita ,  ne- 
mini  licere  fltgitiofe  vivere  ,  &c.  Habe- 
tts  veflri  Eptfcopi  verba .  Videte  ,  quo- 
modoveflram  recle  ordinatam  vitam  ,  non 
ex  veflra  projicifci  fententia ,  ajferat ;  cttm 
invttiy  &  (ut  ipfedicit)  per  ejus  moni- 
ta  a  malts  ab/lineatts  .  Vos  autem  e  con. 
tra  non  invtti  ettm ,  ut  veflrum  accufato- 
rem  ,  ab  urbe  pellite ;  &  ttt  populus  in- 
vicem  conveniat ,  cvrate  :  &  nullus  OppQ- 
Ann.  EccU  Tom-  V, 


natttr ,  neque  injttriam  faciat ;  neque  hl 
qui  a  vera  religione  erravcrunt  ,  its  qui 
recle  ac  jure  Deum  colunt ,  infultent ,  jux- 
ta  eas  qu<e  a  feculo  traditce  funt  traditio- 
nes  ;  neqtte  deorum  cultores  contaminemini 
in  domibus  eorum,  qui  ignorantia  potius9 
quam  ex  conjilio  decepti  funt  :  ratione 
enim  adduci  &  inftrui  homines  decet ,  non 
plagis  vel  injurits ,  neque  corporis  fup- 
plicio .  Vos  itaque  iterum  atque  iterum 
moneo  ,  qui  veram  pietatem  eflit  amplexi* 
ut  nullam  inferatis  populo  Galilceorum  in- 
jurianiy  neque  illis  injidiemini  ,  qtti  iru. 
maximis  rebus  male  agunt .  Maximum  bo- 
num  efl  pietas  ,  ficut  e  contra  maximum 
malttmeft  impietas  .  Contigit  autem  hoc 
edici  iis  ,  qui  mortuos  &  cadavera  tranf- 
mutant ,  ut  hanc  folvant  impietatis  poenam  . 
Quapropter  compatimur  iis,  qui  alicujus 
peccati  funt  rei  :  iis  <uero  qui  liberi  &  ab- 
foluti  funt ,  in  diis  gratulamttr  .  Data 
Kalendis  Augufli  *  Antiochtce.  Ha&enus  e- 
piftolajuliani  .  Caeterum  convincitur  men- 
dum  irrepfifle  in  menfem  datae  epiftolae 
Antiochiae  ;  cum  nonnifi  menfe  Oclobri  il- 
lucjulianum  fe  contulifle,  Ammianus  (a)  {«)  Amm. 
affirmet;  nifi  potius  ex  data  hujus  epifto-  '»*•"• 
lae  idem  au&or  fit  arguendus  erroris  .  Ac- 
cepimus  hanc  epiftolam  tranflatam  a  Fe- 
derico  Metio  Graecas  litteras  Romae  pu- 
blice  profitente ;  qus  defideratur  inter 
Larine  redditas  epiftolas  Juliani ,  ficut  & 
illa  data  ad  Alexandrinos  pro  Athanafio 
rogantes,  quam  fuo  loco  inferius  defcri- 
pturi  fumus . 

Porro  quod  ad  hanc  ad  Boftrenos  con-  c^vJr* 
fcriptam  epiftolam  fpe&at;  ejus  fane  ar-  ^u.  'd 
gumenti  &  artificii  eft,  ut  vix  quidem_.  hibitae  in 
fatis  rimari  quifquam  queat,  quot  una  chriftia- 
epiftola  Julianus  eontcxuerit  dolos  atque  nos . 
fallacias:  qua  cum  fpecimen  edere  videa- 
tur  optimi  Principis,  &  de  omnibus  be- 
nemerentis  ,  clam  tamen  infis;it  aculeos  : 
cum  non  alio  tendat  totius  epiftolse  argu- 
mcntum  ,  quam  ut  populum  in  clericos 
concitet,  ab  ipforumque  divellat  Epifco- 
po.  Sed  &  cum  quos  conftat  fuifle  Ca- 
tholicos  ,  &  dira  fub  Conftantio  paflbs, 
plerifque  in  locis  hsreticos  nominet  ; 
quodammodo  Arianorum  in  eos  perfecu- 
tionem  inftaurafle  videri  potuit.  Tali  qui- 
dem  nomine  Julianum  appellare  con- 
fuevifle  Catholicos ,  quae  ex  ejus  verbis 
in  epiftola  ad  Alexandrinosdicentur  infe- 
rius  ,  manifeftifllme  declarabunt.  Dumque 
etiam  collata  a  fe  in  Epifcopos  beneficia 
oftentat;  &  fe  a  Chriftianorum  perfecu- 
tione  longe  abhorrcre  fignificat ;  nomen 
perfecutoris  ea  arte  vitare  voluit.  Sed  & 
cum  Epifcoporum  incufet  temeritatem , 
quafi  in  tyrannidem  erumpentem  :  infen- 
fos  eos  reddcre  populis  Jaboravit  ,  ut  eo 
pacro ,  foluto  inter  paftores  &  greges  vin- 
culo  charitatis  ,  fic  divulfos  ab  invicem  , 
eos  invadendi  facilior  pateret   accefliis; 

N  ve- 


?% 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


C«RISTl 

362, 


LlBEKII    PaT. 
II. 


JutlANI   ImP» 

2. 


(ct)  SoZom. 

/.J.  C.IO, 


Commi- 
miitur  a, 
Juliano 
Chrifti 
iUtua , 


verum  in  eo  potifiimum  infiftere  vifus  eft, 
necum  clericis  populus  coiret ,  quod  ve- 
luti  edi<5k>  fancito    prohibgit .    Id  genus 
plane  &   aliae  efle  nofcuntur  efufdem  Ju- 
Jiani  epiftolae  de  Cbriftianis  eodem  argu- 
mento  confcriptae ,  nempe  ut  extrinfecus 
fummam  praefeferant  optimi   Principis  hu- 
manitatem,  intrinfecus  autem  laqueos  & 
gladios   contineant  involutos  , 
CLVIII.       Atjam  memorabile  illud  in  Syriae  pro- 
vincia  Pbaenicia  geftum    recolamus  ,  quo 
tum  fumma  Juliani  adverfus  Chriftum  te- 
meritas  &  audacia  declarata ,  tum  divi- 
na   in  vindicando   potentia  eft  fafta    per- 
fpicua;  quod  a  Sozomeno  his   verbis  de- 
fcribitur  (u)  :  Mlud  porro,  inquit,  dicetur 
a  »/?,  quod  etictm  regnante  Juliano  accidit ; 
quod  quidemut  Chrtjii  potentiam  plane  in- 
dicat ,  ita  iram  divinam  adverfus  Impera-> 
tarem  accenfam  evidenter  oflendtt.  Qum  cer- 
tiorfailus  ejjet  Ccefarete  Pbilippi  (efi  ea  qui- 
dem  urbs   Phoenicix  ,  quam  Paneadem  vo- 
cant )    pr<eclaram    ejfe    Chrifii  flatttam , 
quammulier ,  qux  fanguinis  profiuvio  la- 
borahat ,  cum  ejfet  morho  liberata  ,  ibi  coU 
locaverat  ;   eam  deturbavit ,  fuamque    in 
eo  locopofuit ,  Quq  fafio  ■>  ignis  violentus 
de  ctzlo  delapfus  fiatuam    illam    circiter 
peftus  perfecuit ,   caputque  ttnt  cum  collo 
in  terram  dejecit  ,  atque  in  faciein   humi 
ea  in  parte  defixit ,  qu<e  fuerat  a  peftore 
divulfa  ,  Ex  quo  quidem  tempore    ad  ho- 
diernum  diematra  atque  fulmints  iclu  am- 
hufia  manet ,    Id  temporis   igitur  Gentiles 
Jiatuam   Qhrifti   tanta  cum  violentia  tra- 
hebant  ,   ut  eam  confringerent .   At  Chri- 
jfiiani  poflea  ejus  fragmenta  cum  collegtf- 
fent ,  in  Ecclejia  pofuerunt ,  uhi  etiam  ad~ 
huc  fervantur .  Ex  baji^  fi<pra   qttam  hcec 
fiatui  locata  erat,  herba  qucedam  (uti  nar- 
rat  Eufebius  )  qttce  morbis   cujufque  gene- 
ris  mederi  folet  ,  enafcebatur  ;    qttx   qui- 
dem  cujus  generis   ejfet-,   nemo    noflrorum 
rnedtcorum  ,  qut  vel  fcientta  valebant  me- 
demdt  vel  experientta  ,  omnino  novtt,   Haec 
Sozomenus  :    eademque    habent    Artemii 
A<5ta  (h)y  Nicephorus  ,  atque  alii .    Sed 
quanto  juftius,  dicet  aliquis,  in  ipfum  Ju- 
lianum  fulmen  illud  caelitus  fuiffet  intor- 
tum  !  At  recordetur  ,  quod  fcriptum  (c) 
eft  :   Vtitverfa  propter  femetipfttm  operatus 
efi  Domtnus  ;  impium  quoque  ad  diem  ma- 
lum  .  Hanc  autem  .voluit  in  Chrifti  fta- 
tuam  Julianus    exercuiffe  vindiclam   de_> 
compluribus  deorum  fimulacris  a  Chriftia- 
nis  tempore  Conftantini  atque  Conftantii 
toto  Orbe   confraftis :  Sed   malum   con- 
verfum  eft  in    caput  ipllus,    ulcifcento 
quamprimum  numine:  nam    tantum  pro- 
digium  fulminis.,  quod  ejus  ftatuam   me- 
diam  fcidit  atque  proftravit,  ex   Arufpi- 
cum  ,  quoscolebat  atque  obfervabat  ,  fen- 
tentia  ,  Romani  Imperii  cladem  ,    atque 
cjufdem  Juliani  portendit  interitum  . 
CLIX.        His  de  rebus  geftis  in  Syria  ,  Pakcftuu  j 


(h)  Aplttt 

Metapb, 

die  io. 

OCiohr, 

«iip.30. 

Nicepb. 

lib.10, 

(c)  Pro- 

wrb.i6< 


atque  Phcenicia   enarratis  ;    jam   ad   res  Perfecu- 
^Egypti  decurrat  oratio,   quae    haftenus  tio'  Julia- 
complexa  eft  complurium    provinciarum  "'  'n  ■*• 
perfecutionem  fub  Juliano    graffantem :  syPt0* 
quod   enim  quae   fimul   afta  effent,  non 
valuerit  fimul  eadem  narrationecomplefti  , 
difcretione    provinciarum    ipfam  dicendi 
feriem  partita  eft  ,  ordinemque  diftinxit; 
nimirum  cum  narravit.quid  Conftantino- 
poli  cum  primum  Julianus  venit  in  Thra- 
ciam  ,  quidve  in   Bithynia,  Cappadocia , 
Galatia,  Phrygia,  quid  etiam  in  Syria,ac 
potiffimum  Antiochioe,  ubi    diutius  com- 
moratus  eft,  &  inPalaeftina,  atque  adja- 
cente  Phcenicia  a<5lumfit:  qua  ratione  reli- 
quum   effo  videatur,  ut  res    in   j^gvpto 
geftas  ordine  profequatur  .  Vexatam  qui- 
dem  fuiffeiEgvptum  perfecutione  Juliani, 
Apollonii  fan<5liflimi  monachi   A<5ra  fidem 
jnter  alia  faciunt ;   in  quibus  cum   multa 
de  eo  praeclare  gefta  narrentur,  quae  hoc 
potiffimum  tempore  Julianum  ipfum  pati 
contigerit,  his  verbis  defcripra  ab  Evg,- 
grio  (  d  )  referuntur :  Hic  cum  audifiet ,  (d)  Evagr. 
Julianii  ut  fttpra  diximus  ,    temportbus ,  inVit.  P<*- 
fratrem  quemdam  ad  militiam   compreben-  trum  '* 
fum  detineri  in  carcere    (cogebat  impius  j1PoU'>n">  • 
clericos  &  monachos  mtlitare  )  in  carce-  c''' 
re  venit    ad  ettm    confolandi   gratia ,    ttt 
moneret  eum  in  necejfitate  tenere    conflan- 
tiam  ,  atque  imminentia  contemnere  ac  de- 
ridere  pericula .  Tempus  enim ,  att  ,  cer- 
taminis    adefi ,    tn  qtto    Fidelium    mentes 
tentationibus  probandce  Jint   &  nofcendoe, 
Cumque  hts  &  aliis   verbis    adhortaretur 
animum    adolefcentis ;    fuperventt   Centu- 
rio  ,    <sr  indignatus   cur  introire  aufus  ef 
fet  ,  claves  tntrinfecus  carceri  impofuit  ; 
tpfum  quoque ,  &  omnes  ,    qui  cum    eo  ve- 
nentnt ,  pariter  conclujit  ;  qtto  fctlicet  e- 
tiam  ipfi Jimiltter  ad  militice  detinerentur 
officium  ;  confiititens  qnoque  cufiodes  quam- 
plurimos  ,  abfcefiit  .  Medto  autem  nodis  a-  ApoIIo- 
fiare  vifus  efi  Angelus  ingenti  luce  refplen-  nius  mo. 
densy  &  obfiupefaclis  ferterritifque  cufio-  n.ichus  & 
dibusy  carceris  claufira  patefecit .   Tunc  *°c"  ^j._ 
vero  ipfi  cufiodes  advolttti    ad  pedes  fan-   berantur'" 
cloritm  ,  rogabant  eos  dtfcedere  ,  dicentes  , 
melius  fibi  effe  mori  pro    bis,   quam    dt~ 
vin<e  virtutt  obfijiere  ,   quae  eorum  curam 
gerebat .  Mane  vero  etiam  ipfe    Centurio 
cum  principalibus  viris  fefitnus  ad  carce- 
rem  venit ,    rogans  ut  difcederent  omnes , 
qut  teneri  videbantur ,  Dicebat  enim^do- 
mum  fuam    terrxmotu  magno    concidtjfe  , 
f^r  eleclos  quofque  famulorum  fuorttm  per- 
emiffe .  Sanfti  vero  bis  auditis,   hymmtm 
Deo  laudtfque  cecinerttnt  ;   &  regrejji  ad 
eremum  erant   in  unttm  pojtti  ,  fecundum-. 
Apofiolorum  exemplum ,  habentes  cor  unum 
&  animam  unam.   Haec  ibi  . 

Rurfum  vero  quid  tunc  temporis  acci- 
derit  ,  cum  daretur  Gentilibus  foluta  li- 
centia  Orgia  celebrandi  ,  &  alia  a  Chri- 
ftianis  Principibus  vetita»  libere  faftitan- 

di 


clx;. 


Chr:sti 
362. 


Cum  Critice  Pagii. 

LlBERH    PaT. 
II. 


99 

JlJLIANI    IMP. 
2. 


Gent-Ics     di ,  poft  nonnulla  (ic  ibideni  defcribitur: 
JEgypiii     Erant  altquando  in  circuitu  S.  Apollonii 
Orgia  cc-  pofiti  decem  circiter  Genlilittm  vici  ,  apttd 
«iiid^paffi.  1UOi  dcemoniaca  faperftitio   fummo  ftudio 
'  colebatur.  lemplum  erat  ibi  amplijjimumy 
atque  in  eo  fimulacrum ;  qttod  moris  erat 
circumferri  a  facerdotibus  baccbantium  ri- 
tuy  cum  reliqua  multitudine  circumeunti- 
bus ,  &  quafi  pro  aquis  impetrandis  pro- 
fana  myfteria  peragentibus  .  Contigit  au- 
tem  fub  eo  tempore  ,    quo   bujttfmodi  ab  eis 
Orgia  gerebantur  ,  iter  facere  beatum   A- 
polloniumper  ipf.t  loca  cum  aliquantis  fra- 
tribus.  Et  cttm  vidifet  infelicium  turbas 
quafi  Dxmtite  qttodam  agi  ,    debaccbari- 
que  per  carnpos  ,  miferatufque  errorem  eo- 
rttm  ;  fixis  genibus  invocabat  Dominum  & 
Salvatorem  noftrum  ;  &  omnes  eos  qui  c<e- 
remoniis  Dcennniacis  agebantur ,    cum  fi- 
mulacro  fuo  ftare  fecit    immobiles  ,  nec 
frogredi  omnino  ufqttam  pojfe  .   Atque  ita 
per  totam  dtem  rapidijjimis  adttfli  ceftibus 
permanferunt ,  ignorantes,  unde  eis  bxre- 
re  unoin  loco  immobtliter  contigiffet  . 
CLXI.        Tunc  facerdotes  eorum  dicebant  ,  qttem- 
dam  Cbrifiianum  in  re^ionibus  vicince  e- 
remi  commorantem  ,   Apollontum  nomine_, , 
prceftitijfe  bcec    fua   opera  ;  qui  nifi  eftet 
exoratus  ,  eis  pericuhtm  permanfurum  .  Ut 
autem  ad  rei  tantce  miraculum  convenerttnt 
undique  qui  audieranty  &  percunftantes  , 
quce  tanti  caufi  extiterat  monfiri ,  igno- 
rarefe  penitus  fatebantur  ;  fufpicionem  ta- 
men  dari  fibi  dicunt  fupradidi  viri  ;  qttem 
dr  exorari  pro  fe  depofcunt .  Tunc  quidam 
ex  ipfis ,  vere  eos  opinari  ait:  nam  &  vi- 
dijfe  eum  illo  itinere  prceterettntem  confir- 
mat .  Attamen  adbibere  ,  qttce  putabant  pro- 
dejfe  auxilia^  non  morantur .  Adducunt  bo- 
ves  ,  quorum  virtute  videretuv  pojfe  mo- 
veri  fimttlacrum.  Sed   cum  nec  fic  quidem 
aliquid  profecijfent  ;  omni  auxilio  fruflra- 
»/,  legatos  ad  hominem  Dei  mittunt ;  pol- 
licentes  ,  fi  eos  refolvat  ab  his  vinculis  , 
paritcr   quoque  erroris   vincula  dijfolvi . 
Hcec  ubi  nunciata  funt  ei ,  fine  mora  de- 
fcendit  ad  eos  ;  &  oratione  fola  ad  Deum 
fufa  ,  omnes  refolvit .  At  illi  fine  dtla- 
tione  unanimiter  omnes  confugiunt  ad  ettm  , 
Salvator/  Deo  noftro  credentes  ,  &gratias 
referentes .  Simulacrum  vero ,  quod   erat 
ligneuniy  continuo  igni  tradunt  :  ipfi  au- 
tem  fecuti  funt  homtnem    Dei ,  atqtte  edo- 
il$  ab  eo  fidem  Chrifli ,  Ecclefi*  Dei  fo- 
ciati  funt ;  plurimi  vero  ex  eis  cum  ipfis 
manferunt  ,   &  etiam  nttnc  in  monafteriis 
degunt.  Facli  tamen  hujus  mirabilis    fa- 
ma  ubiqtte  dijfufa    e(l ;  &    multi  per  hoc 
ad  fidem  Domini  convertebantur ,   ita  ut 
in  regionibus  illis  nttllus  jam  pene  Genti- 
lis  remaneret .  Ha&enus  de  his  Evagrius. 
Satis  quidem  conftitit,  &   pluribus  fa- 
ne  exemplis,  quod  cum  ab  impio  Apofta- 
ta  radicitus  Chrifti  fides  convelli  penitus 
tcntaretur,tuncfortior  Deivirtus  per  ad- 
Ann.  EccL  Toru.  V. 


eo  ingentia  miracula  &  figna  manifefte 
reddita  eft;  eoque  in  loco  potifllmum,  ubi 
fedes  viguiflet  impietatis ;  ut  plane  fatis 
aperte  fignificaretur ,  fruflra  conari  homi- 
nemdemoliri,  quod  manu  Dei  intellige- 
retur  ere<5tum  ,  ejufque  fcmper  auxilio  ma- 
jori  fulciri,  cum  vehementiori  impieta- 
tis  impetu  quaffatur .  Sed  jam  ad  res  A- 
lexandriae  geftas  admoveamus  ftylum  ,  non 
quidem  ad  res  martyrum  recenfendas,  fed 
ad  fupplicium  divina  fententia  irrogatum 
in  Georgium  Epifcopum  Arianum  .  At 
quod  in  primis  ad  tempus  attinet,  cum 
conftet  ex  Ammiano  (  a  ),  non  antea  fnb-  (a.)  Amm, 
latum  demedio  efle  Georgium  ,  quam  cum  lib.iu 
Artemius  Dux  ^gypti ,  a  Juliano  accer- 
fitus,  ab  eodem  fupplicio  capitis  damna- 
tus  eft;  neceife  quidem  efle  videtur  afle- 
rere,  Georgii  necem  hoc  potius  anno , 
quam  fuperiori  contigifle  .  Dequo  quidem 
afturi ,  in  primis  quid  Ammianus  Ethni- 
cus  auftor  fcripris  prodidit ,  -hic  redde-  (b)  Amm 
mus  ;  cujus  haec  funt  verba  (&).:  d.n. 

Cum  autem  a  morte  Artemii   tempus  in-   CLXIT. 
tercejfijfet  exiguum  ;    Alexandrini,  Arte-  Alexan- 
mii   interittty  quem   verebantur  ,    »e  cara  drmi  quid 
poteftate  reverfus  (  id  enim  minatus  eft)  m.  Gt°T: 
multos  Uderet  ut  offenfus;  iram  in  Geor-  fc'o^,inPI" 
giitm  yerterunt  Epifcopum  ,  vipereis  (ut  Arianum. 
ita  dixerim  )  morfibus  ab  eo  fepius  appe- 
titi  ;  qui  in  Fullio  natus  (  ut  ferebatur  ) 
apttd  Epipbtnium  Cilicix  oppidum^  auftuf- 
que  in  damna  complurium  ,  contra  utilita- 
tem  fuam ,  reique  communis ,  Epifcopus  A- 
lexandrice  eft  ordinatus  in  Civiiate  ,  quot 
fuopte  motu  ,  &  ubi  caufe  non  fuppetunt , 
feditionibus  crebris  agitatur ,  &  turbulen- 
tis ,  ut  oraculorum  quoque  loquitur  fides  . 
His   ejferatis    hominum  mentibus  Georgius 
quoque  ipfe  grave  accefierat  incentivum  ; 
apud  patulas  aures  Conftantii  multos  exin- 
de  citufans  ,  ut  ejtts  recalcitrantes  imperio, 
profejfionifque  fua  oblitus  ,  qua   nihil  nifi 
juftum  fuadet    ac  Iene  ,  ad  dclatorum  au- 
ft  feralia  decifcebat .  Et  inter  cxtera  di- 
cebatur  id  quoque  maligne   docttijfe  Con- 
ftantium  ,  quod  in  urbe  pradidla  cedificia 
cundafolo  cobxrentia  a  conditore  Alexan- 
dro  magnitttdine   impenfarum   publicarum 
extrucla  emolumentis  cerarii  proficere  di- 
cunt  *  ex  jttre .    Ad  hcec  mala   id  quoque  *  debents 
addiderat  (  ttnde  paulo  poft  ejettus  eft  in 
exitium  prceceps  )  reverfus  ex   Comitatu 
Frincipis  ,  cum  tranfiret  per  fpeciofum  Ge- 
nii  templum  multitudine  ftipatus  ex  more 
flexis  ad  adem  ipfam  luminibus  :  Quam- 
diu  ,  inquit ,    fepulcrum   hoc  ftabit  ?  Quo 
audito  ,    velui  fulmine  funt  perculfi ;  me- 
tuentefque  ,    ne  illud  qttod    tentaret ,  e- 
verteret ;   quicquid  poterant  in  ejus  per- 
niciem   clandeftini  concitabant .    Haec  ipfc 
de  caufa  necis  illatae  Georgio  . 

At  non    hsec  una  tantum,  fed   plures  CLXIIL 
aliae  extiterunt  caufae,  quibus  Georgius 
Ethnicos  Alexandrinos    (  ut  taceamus  de 

N  z  Ca- 


100 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6i. 


Liberii  Pap. 
ii. 


JULIANI   IMP. 
2. 


(x)  Socrat. 
iib.}.  c.i. 

Hefofla 
Gentilium 
^gyptio- 
Tum  arca- 
na  facra  . 


.0 


m 

. 

y 

i    , 


CLXIV. 

Georgius 
Epifcopus 
Arianus 
dire  neca- 
tus. 


Catholicis  Chriftianis  )  in  fe  concitavit ; 
quas  adducit  Julianus  inepiftolaad  ipfos 
fcripta,  quam  paulo  poft  hicdefcribemus; 
fed  &  alias  recenfet  Epiphanius ,  hic  pa- 
riter  inferendas  .  Reddamus  autem  modo 
eam  ,  quam  Socrates  (  a  )  refert  his  ver- 
bis :  Locus  ,  inquit ,  erat  in  ea  Civitate 
jam  ah  antiquis  temporibus  defertus  &  ne- 
glecltis  ,  multaque  fordium  collwvione  re- 
dundans  ;  in  quo  ritibus  &  caremoniis  in 
honorem  Mithrcc  celebratis,  homines  pro 
'viCtimis  fkcrificare  Genttlibus  mos  erat% 
Illum,  utpote  jam  antea  nulli  ufui  infer- 
vientem  ,  Ecclefice  Alexandrince  addixit 
Confiantius .  Georgius  autem  habens  in  a- 
tiimo  Ecclefiam  ibi  adificare ,  locum  pur- 
gari  jubet  .  Quo  purgato  ,  adytuin  reper- 
tum  efi  ingentis  altitudinis  ,  in  quo  Gen- 
tilium  myfleria  recondebantur ;  ubi  erant 
multce  hominum  calvarice  cum  adolefcen- 
tum%  tum  fenum  ;  quos  fama  efi  ,  olim  cum 
Gentiles  divinationibus ,  quce  per  exta  in- 
teflinaqtte  fiebant ,  utebantur  ,  magicafque 
ebirent  viclimas,  quo  hominibtts  aciem  a- 
nimorum  perflringerent ,  tnaftatos  fuijfe . 
Qitibus  rebus  in  adytis  Mithrce  repertis , 
ab  Chriflianis  laboratum  efl  ,  ut  Genti- 
lium  myfleria  palam  haberentur  ludibrio  . 
Hudas  igitur  mortuorum  calvarias  quam- 
mox  in  apertum  proferunt ,  quo  populo  ex- 
hiberent  ad  intuendum .  Quce  cum  Genti- 
les  ,  qui  Alexandrice  habitabant ,  confpi- 
carentur ,  facinorifque  admiffi  contumel iain 
iniquo  animo  ferrent;  gravi  iracundia  cefiu 
exardefcere ,  &  armis  quce  fortuito  illis 
cbveniebant ,  in  manus  arreptis ,  impetum 
tn  Chrijiianos  facere  coeperunt ,  &  complu- 
Tes  ex  illis  nullo  nsn  mortis  genere  affi- 
cere  :  nam  hos  gladiis ,  illos  fuftibus  ,  a- 
lios  lapidibus  ufque  ad  mortem  ccedere, 
alios  fuitibus  flrangulare  ,  quofdam  cruci 
fuffigere ;  hocque  necis  genus  ad  probrum 
Crucis  illis  inferre ;  plurimos  fauciare. 
Tandem ,  Jicut  in  ejufmodi  tumuUu  eveni- 
re  folety  ne  ab  amiciffimis  quidem  manus 
ttbflinere  ;  fed  amicus  amicum  verberarey 
frater  fratrem,  parentes  liberos  ;  denique 
alter  alteri  ad  ccedem  vim  ajferre .  Proin- 
de  Chriflani  a  Mithrejo  adyto  perpurgan- 
do  defiflere.  Haec  Socrates  ;  addens  eof- 
dem  in  Georgium  ipfum  efle  graffatos  ; 
fed  quando  id  contigerit ,  Ammianus  pro- 
fequitur,  dicens: 

Ecce  atttem  perlato  lethali  nuncio  indi- 
cante  extinclum  Artemium  ;  plebs  omnis 
gaudet  infperato  ,  vocibus  horrendis  in- 
frendens  Georgium  petit ,  raptumque  di- 
verfis  mulftandi  generibus  proterens  ,  & 
conculcans  ,  divaricatis  pedibus ;  ctimque 
eo  Dracontius  Monetce  Trccfgflus ,  &  Dio. 
dorus  quidam  veluti  Comes ,  injeclis  per 
crura  funibus  ,  Jimul  exanimati  funt ;  il- 
le ,  quod  arcam  in  Moneta  ,  quam  regebat , 
recens  locatam  evertit  ;  alter,  quod  dum 
%%dificandoc  prceejfet  Ecclejix  ,  ctrros  pue- 


rorum  licentitts  detondebat,  id  quoqttz^. 
ad  deorum  cultum  exiflimans  pertinere . 
Quod  de  attonfione  puerorum  Ammia- 
nus  fubofcure  ingerit ,  tonfuratn  illam , 
qua  prima  clericatus  initiatio  peragi  fo« 
let ,  fignificare  voluiffe  videtur  ;  licet  Gen- 
tilis  fcriptor,  Gentilitio  morelocutus,  ad. 
deorum  cultum  illud  dicat  pertinere  pu- 
rafTe .  Nam  quomodo  ,  quaefo ,  ad  cultum 
deorum  id  potuit  attinere  ;  cum  tefte  He- 
rodoto  (  b  )  ,  in  y£gypto  facerdotes  ,  non  (&)  ijero- 
capillos  tantum  ,  fed  pilos  totius  corpo-  dot.in  Eu 
ris  tertio  quoque  die  deraderent  ?  Num-  terpe, 
quid  hofiis  deorum  (  quod  Julianus  ex- 
probrat  )  in  gratiam  deorum  potuit  pue- 
rorum  totondiffe  capillos  ?  vel  fi  feciffet  > 
reprehendendus  ob  id  a  Gentilibus  effet  ?? 
Sed  fubdit  Ammianus  :  Quo  non  conten- 
ta  multitudo  immanis  ,  dtlaniata  cadave- 
ra  peremptorum*.  camelis  impojita  invexit 
ad  lacus;  iifdemque  fubito  igne  crematis  y 
cineres  projecit  in  mare  ;  id  metuens ,  ne 
colleffis  fupremis  ,  ades  illis  extrueren- 
tur  cum  reliquis ,  qtti  deviare  a  religio- 
ne  compulji  pertulere  cruciabiles  pcenas.  ad 
itfqtte  gloriofam  mortem  intemerata fide  pro- 
greffi ,  &  nuttc  Martyres  appellantur  .  Po- 
terantque  miferandi  homines  ad  crudele 
fupplicium  dutlt  Chriftianorum  adjumento 
defendi ,  nifi  Georgii  odio  omnes  indifcre- 
te  flagrajfent  .  Hucufque  Ammianus  de 
exitu  Georgii  &  fociorum  ,  fub  hujus  an» 
ni  Confulibus. 

Eoque   modo  Dei  vindicla,    licet  fero 
refpexit  tandem  in  fceleftiflimum  omnium 
hominum  ,    &    tot  tantarumque  cladium 
adverfus  Catholicos    pluries    immifiarum_, 
auctorem.  Qui  enim  Prjefeflorum  (ut  di- 
ctum  eft  )  amplifilmo  comitatu  adeo  glo- 
riofa  pompa  Epifcopus  olim  ingreflus  eft 
Alexandriam ;  modo  difcerptus  &  extin- 
clus ,  inftar  farcinse  funibus  cum  PrsefecTo 
&  Comite  complicatus ,   fuper  camelum 
per  mediam  urbem   fublimis    confpicuus 
omnibus  eft  fublatus  ad  lacus  :    dignum_# 
plane  ac  fibi  congruens  faftigium  accepit 
impietas ,    nempe  cameli  tergum  ;   quod  (CJ  Socra:, 
quidem  animal  alias  hero  proficuum  ,  ge-  ('j'^qC'1' 
ftatione  Georgii  adeo  contaminatum  pu-  N'az^  r^Jt% 
tatum  eft,  &  redditum  execrandum,  ut  ,-„  TauAe-.n 
ipfum  cum   Georgio  ac  fociis  (  ut  habet  Jthanaju . 
Socrates    c)   iidem   fimul   combuflerint  .  (*)  £/">*• 
Hoec  eadem  de   nece  Georgii  Gregorius  ^r-7<5. 
Nazianzenus  (d),  Epiphanius  f>),  So-  {£^""1 
zomenus  (/)  ,  &  alii  ferme  omnes  .  '  c']' 

Csterum  quod  non   defuerint    Ariani    CLXV". 

Georgii  feclatores,  qui  eum  fic  a  Gcnti-  ^ 

...      **     e  ^  i       •  o    Georeius 

hbus  cxfum  ut  martyrem^  coluennt ;  S.  mjnjm;; 

Epiphanius  de  ejufdem  miferando  exitu  dicendus 

agens,  eum  minime  dignum  efle  nomine  martyr» 

martyris  tradit,  illaque  tantum  nititur  ra- 

tione  ,  quam  Petrus  Apoftolus  docuit ,  ex- 

cludendum  nimirum  efle  e  martyrum  claf- 

fe,  qui  licet  Chriftianus  fit,  ob  fcelus  ta- 

men  admiflum  dignas   poenas  perfolvitj 

cum 


Cum  Criticc  Pagii . 


101 


ChRisti 
362. 


LlB£RII    PAP. 
II. 


JULIANI    iMl', 

2. 


(m)  u  Vet.  cum  ait  (a  ):  Hemo  vejirttm  patiatttr  ut 

4«  homicida,  attt   fury   aut  maledictts  ,  aut 

alienorttm  appetitor  ;  .(i  autem  ttt  Chrtflia- 

nus  ,  tton  erubefeat ,  glortficet  autemDeum 

(b)  Epipb.  f„  tji0   nomtne.   Epiphanius  (  b  )   itaquc 

b*refi76.   enarrata  crudeli  caede    Georgii ,  fubdit: 

Dixerit  atttem  fortaffe  aliquis  de  eo  ,  qui 

Jic  mortutts  eft  :  Jgitur  martyr  fattus  eft , 

qui  a  Grtecis ,  nempe  Ethnicis  ,  hcec  pajfus 

eft  .  Et  Ji  qttidem  pro  veritate  fuiffet  ipjt 

hoc  certamen,  &  hcec  accidiffent  ei  a  Grce- 

eis  propter  invidiam,  &    ob  confejjionem 

i»  Chriftum ;  re  vera  ittter  martyres,  eof- 

que  non  parvos  locatus  eftet .  Kon  erat  att- 

tem    cattfa  propter  confejjionem  itt    Chri- 

flttm  ,   fed  propter  mttltam    violentiam-.  y 

qttam   in  fuo  appellato   Epifcopatu  in  Ct- 

vitatem  y&  populttm  exercuerat;  aliquan- 

do  hcereditates  hominibus  a  parentibus  re- 

liclas  diripiens .  Et  ut  ne  calumniemttr  vi- 

rttm  :  mttlta  enim  fttnt  qu<e  ab  illo  Alexan- 

drinis    fitnt  facla:  Quomodo  nitrum  omne 

excepit?  Quomodo  paludes  papyri  &    ca- 

lami ,  &  ftctgna  falis  gubernare  ,  &  ad  fe 

ipfttm  ajferre  excogitavit  ?  Kam  omnis  tur- 

•pitttdo  vitce ,  qttxftus  gratia  permultas  ar<- 

tesy  ufqite  ad   viltjfimas  res  ab  ipfo  mn 

negligebatur .   Etenim    &  letticas  excogi- 

tavit  corporibtts    eorttm>  qui    ejferuntur, 

ad  nttmerum   centum  facere ;   &  Jine   his 

fttce  ab  eo    ordinat<e  fuerant ,  non  ejfere- 
atur  corpus    mortttttmy    maxime  peregri- 
norum  ;  non  propter  hofpttalitatem  ,  fed 
(  ttt  dixi )  qtmftus  gratia  .  Si  quis  enini 
fepeliijfet  per  fe  ipfum  corpus  ,  periculum 
fubibat ;  Jic  atttem  a  fingulis    qui   ejfere- 
bantttr  ,  lucri  aliqutd  ipji  accedebat  .  At 
cmitto  de  his  dicere ,  qu<s  vir  ille  in  de- 
liciis  &   crudelitate  &  aliis  accipiebat . 
Tropter  hcec  igitur  omnia  Ahxandnni  in 
eum  ira  perciti ,   &    maxime  Grceci  ,  hac 
ipfum  morte   multlarunt  .    Hrec    Epipha- 
nius ;  qui  cum  fubdat ,  id  ab  Alexandri- 
ris  perpetratum  ftatim  audita  morte  Con- 
ftantii  ;  hoc  potius  anno  accidiile,  enar- 
ratae  ab  Ammiano  res  geftce  pcr  Confules 
pcrfuadent.  Caeterum  etfi  nori  criminurn 
caufa  ,  qui  criminofifilmus  erat,  fed  pro- 
pterChrifii  confeflum  nomen  Georgius  ne- 
catus  eflet  ;  haud  tamen  dignus  martyris 
titulo  videri  poterat»  qui  extra  Catholi- 
cam  communicationem  fidemque  ob  haere- 
fim ,   &  invafionem   alienoe    fedis ,   foris 
ab  hnereticorum    partibus    ftaret  ;    curoj 
(  quod  pluribus  diftum  eft  fecundo  Anna- 
lium  tomo  )  extra  Catholicam  Ecclefiam 
atque  fidem  non  fit  reperiri  martyrium . 
CLXVI.       Julianus  autem  ad  omnem  fimulationem 
Juliani  fo-  &  improbitatem  probe  compofitus  ,  audi- 
lita  fimu-    ta  dira  morte  Georgii  &  fociorum  ,  licet 
( quod  de    cun&is   Chriftianis    Epifcopis 
contigifle  optaflet  )  fummo   geftiret  gau- 
dio  ;   tamen  qui  extrinfecus  agebat  tam- 
quam  in  fcoena  philofophum  ,  fe  facinus 
aegro  accepifle  animo  fimulavit  3  <k  fce- 


latio 


lus  ulcifci  velle  monftravit;  fed  ab  ami- 
cis  placari ,  paflus  libenter  eft.  Unde  Am- 
mianus  de  eo  (  c  )  :  Hoc  comperto ,  Impe- 
rator  ad  vindicandum  facinus  ereclus , 
jamque  expstiturtts  pcenas  a  noxiis  ultimas 
mitigatus  eft  ,  lenientibus  proximis  ;  mif- 
foqtte  edifto  acri  oratione  fcelus  detefta- 
batur  admiftttm ,  minatus  extrema ,  Jideitt- 
de  tentatttm  ftterit  aliquid  ,  qttod  jttfiitia. 
vetet  &  leges  .  Hsc  Ammianus  .  Porro 
ipfas  Juliani  tunc  ea  de  re  fcriptas  litte- 
ras  ad  Alexandrinos  recenfet  Socrates  his 
verbis  (d): 

Tmper.  Ccefar  Juliantts  Max.  Aug.  Vo- 
pttlo  Alexandrino  S.  Quod  (i  ita  fii  ,  ut 
nulla  reverentia  vel  erga  Alexandrttm  ve- 
Jlrce  urbis  conditorem  ,  vel  (  quod  majus 
e(i  )  erga  Detim  illum  magnum  fantttfft- 
mttm  Serapidem  in  veftris  animis  rejideat ; 
tamen  miror  vos  nullam  rationem  habuif- 
fe  communis  natttrce  ,  humanitatis,  deco- 
ris ,  addo  etiam  noftrce  perfonce ,  ctti  cum 
alii  omnes  diiy  tum  magntts  ille  Serapiff 
in  primis  orbis  terrarttm  Imperium  largi- 
ri  dignatus  eft  ;  ad  quam  quidem  vefira- 
rum  partium  fuijfet ,  injurtarum  ,  quibusr 
improbi  vos  affecijfent  ,  cognitionem  ac 
jttdicium  refervaffe.  At  iracundia  fortaf- 
Jis ,  &  fervor  mentis  ,  rationis  ccecavit 
oculos  ;  qui  quidem  cum  animum  de  ftattt 
fuo  dimoverit  ,  crudelia  facinora  edere_, 
folet .  Et  quamvis  perturbationis  impe- 
ttts ,  qtti  fubito  perperam  adhibitus  erat  « 
paululum  repreftus  fuerit  ;  poftea  tamen 
in  legum  contemptum  irrupit .  Vos  igitur 
Cum  in  ttumero  populi  habeamini  ,  nullur 
pudor  reprimere  poterat ,  quominus  ea  ten- 
taretis  ,  de  quibus  juftum  odium  contra  il- 
los  animis  concepijfetis  . 

Verum  dicite  mihi  per  Serapidem ,  qux- 
nam  fuerunt  illce  injurice,  quce  vos  contra 
Georgium  ad  iracundiam  provocarttnt  ?  Di» 
xeritis  fortaffe ,  quod  Conftantium  bea- 
tijfimum  Imperatorem  adverfus  vos  conci- 
taverat  ;  quod  exercitum  ad  facram  ve- 
ftram  urbem  deducendum  curaverat ;  qttoi 
PrcefeiJus  JEgypti  fantliffimttm  Dei  delw 
brttm  occupaverat;  quod  imagines  ,  orna- 
menta-)  &  ornatum  ad  Jacra  fpeElantem 
inde  abripuerat ;  quodque  cttm  vos  iftttd 
facintts  cegre  ferretis ,  dettmque  veftrum 
propugnare,  immo  Dei  ornamenta  cuftodire 
nonjine  caufa  niteremini  ;  idem  Prcefeclur 
injufte ,  inique  ,  impieqtte  armatos  tn  vos 
immiferat  ;  quifane  Georgium  magis  quam 
Conftantium  veritus  ,  eo  paclofe  ipfum  con- 
fervare  volebat :  namjam  olim  non  tyran- 
nico ,  fed  modefto  admodum  &  facili  ani- 
mo  erga  vos  (e  gefferat .  Quibus  de  cau- 
Jis  in  Georgittm  deorum  inimicum  iracun- 
di<s  incendto  inflammati  veftram  Jacram  ci- 
vitatem  fcelere  contaminaftis  ;  id  adeo , 
cum  liceret  illttm  ad  jttdicium  adduxiffe  .- 
ttam  ea  ratione  facinus  neque  ad  cctdem  > 
neque  ttd  iniquitatem  frorttpijfetjfedfuif- 

fet 


(1)   Amm. 
lib.it... 


(d)    Soer. 
//'6.3.  r. 3. 

Julianilit- 
terse  ad 
Alexan- 
drinos. 


CLXVIT. 


102, 


Annales  Ecclefiaftiti  Baronii 


Christi 
362. 


LlBERII    PaT. 
II. 


JULIANI   IMP. 
2. 


fct  fumma  tranfacJum  xquitate  ,  qu<e  vos 
flane    infontts.  '  fervuffet  ;    qu<e    eum  , qui 
fcelera  fntoleranda  nequtter    confctviffet  , 
tnulclaffet  fv.pplicio  ;  qua    denique  repref- 
Jiffet  altos  omnes  ,  qut  non  folum  deos  con- 
temnunt ,  verum  ettam  ejufmodi  Civitates 
&  populos   tam  fiorentes    in  nullo  numero 
ducunty  fed    crudelitatem  adverjus    illos 
ufurpatam  quaji  accejfionem  fuee  poteftati 
adiungunt . 
CIXVIII.      Conferte  igitur  hanc  meam  epifiolam  cttm 
illa->  quam  ad  vos  jamdudum  rmfi;  &  quan- 
tum  tnter  eas  interfit  ,  diltgenter  confide- 
rate  :  in  illa  enim  priore  plurtmum  laudis 
vobis    tribui ;  in  hac  autem  per  deos   im- 
tnortales  ,    cum  vos  laudare  (  uti  debeo  ) 
aggredior  ,  fcelus  admiffum  mihi  eft  plane 
impedimento  ,  Audet  ne  populus  inftar  ca- 
num  ,  bominem  dtfcerpere  ?  An  non  eum  pu- 
det   tam   tndigni   factnorts  ?  EJl  ne  hoc , 
tnanus  adeo  puras  &  integras  fervare ,  ut 
eas  nulla  cruoris  Iabe  pollutas  ad  eos  fup- 
phces  tend.ttis?  Ai  Georgitts  iftapaticom- 
meruerat .  Ipfe  etiam  fortaffe  dicerem,  eum 
ifiis   longe  gravior.x  acerbioraque    fubire 
.      debuiffe  .  At   etiam  fropter  vos  ,  dixeri- 
tis  ;   &  illud  vobis  affentior .   Sed  fi  di- 
catur  ,  quod  a  vobis  pceuas  luere  debuiffet  , 
hoc  nullo  modo  poffum  concedere .  Sitnt   e- 
nim  vobis  leges  ,  quts   fancle  coli ,  &    ah 
omnibus  Utm  privatim  tum  publice    amari 
debent .  Verum  emmvero  quamquam  ufu  ve- 
nit ,  ut  nonnulli  figtllatim  delinquant;  ta- 
tnen  communem  Ketpublicx  flatum  rite  tem- 
ferare  ,   legibus  morem  gerere  ,  &  ea  qiitg 
ab  initto  pr&clare  fancita  fuerint  minime 
violare ,  confentaneum  eft .  lllud  putatote 


0  Alexandrini ,  profpere  &  feliciter  ceci- 
diffe  ,  quod  me  regnante  tale  facinus  a  vo- 
bis  admiffum  fit ;  quippe  qui  tum  ob  re- 
verentiam  erga  deum ,  tum  eb  ptetatem 
erga  avum  meum  &  gentilem,  qui  Aigy- 
pto  veftrxque  Civitati  pnefuit ,  vos  fra- 
terna  quadam  benevolentia  complecli  non 
defino  .  Kam  Princeps  ,  qui  fe  contemni  non 
vult ,  &  magiftratus  etiam  feverus  accu- 
ratufque  non  debet  hujufmodi  facinus  H 
popttlo  admiffum  negligere,  ne  tamquam 
morbum  gravem  difpctliori  acerbiorique 
medtcina  curare  opus  fuerit .  Verum  ego 
ob  eas  cauCas,  quas  modo  citavt,  curatio- 
nem  factllimam,  mittfflmamque  nempe  ad- 
monitionem  verbaque  betvgna  vobis  fer- 
vandts  adhibeo  ;  quibus  certe  equidem  fcio  , 
fi  modo  fitis  (  ttti  audio  )  ex  vetere  Gra- 
corum  ftirpe  oriundi  ,  &  adhuc  eximia  il- 
la  atque  egregia  nobilitatis  nota  in  veftris 
mentibus  (in  veftris ,  tnquam,  qui  eftis 
Alexandrini  Cives  mei  )  inque  omnibus 
vitte  officiis  impreffa  appareat  ,  perfacile 
eftis  obtemperaturi .  Ha&enus  Julianus  ad 
Alexandrinos. 

Ex  quibus  illud  in  primis  obfervatione  CJLXI5T. 
dignum  ,  Julianum  adeo  addiftum  fuifle 
yEgyptiorum  idololatriae,  ur  cum  tot  co- 
Jeret  deos  patrios,  uni  tamen  Serapidi 
(  ut  ait  )  ipfum  Imperium  acceptum  fer- 
ret.  Hinc  quoque  accidifle  potuit ,  uc 
ipfe  vel  una  cum  vultu  Serapidis  in  nu- 
mifmatibus  voluerit  effigiari,  vel  folus  , 
nomine  ejufdem  Serapidis  infcripto  ,  tam- 
quam  ille  ipfe  effet  ,  ut  fuperius  expref- 
iis  formis  demonflratum  eft ,  quas  itcruni 
fpe&andas  hic  tibi  fubjicimus. 


4 


Ex- 


( 


Cum  Critice  Pagii , 


103 


Chrisii 

362, 


LlBERII    Pat, 

II» 


JULIANl    Imi>, 

2. 


Exrant  ejufdem  Juliani  duaealiac  epifto- 

lae  datae  poft  extinclum  Georgium  ad  ma- 

giftratus  ^Egypti  de  libris  ejufdem  Geor- 

(«)/«..  ep.  g*'1  magna   diligsntia  perquirendis :  qua- 

«?,  rum  prior  ad  Ecdicium  Praefe&um  --Igy- 

pti   his  verbis  confcripta  habetur  (a)\ 

CLXX.         Qutdam  cquis^  ctlti  avtbusy  nonnullt  fe- 

('m"'.  a"  rn  deltttantur :   ego.  vero    inde  ufqtte  a 

t;L?c'V      pueritia  librorum  cupiditate   arji  .  Qttare 

orgii  per-  nbfurdum  ejt  ,    has    opes    tts  reltnquere  , 

quiren-       quOrumavaritia  nequit  auro  expleri  ,  prx- 

dis,  fertim  cum  facile  vtdear  eas    illis  pojfe^, 

detribere.  Quocirca  mihi  privattm  bene- 

Jicium  d  tbis  ,  ut  Georgii  fcripta  omniare- 

ferienda  cures  .    Multa  enim   apud    illum 

philofophtct  ,    multa  rhetorica ,   multade 

G.iltlceorum   doclrina  ,  quce   velim  penitus 

txttntla  ejje  ;   fed  ne  cum  his    illa    quo- 

que  pereant ,  omnia  diligenter  exquirt  vo- 

lo ,  Dux  autem  tibi  eflo  ad   inqutrendum 

Itbrarius  ipjius  Georgii  ;    qui  Ji  Jideliter 

in  e.tm  curam  tncubuerit ,  prxmium  Jibi  lt~ 

bertatem  ejff  fciat ; Jin  autem  malitiofe  &■ 

aflute  rem  gejferit^  qttcefliouem  de  fe  ha- 

httum  iri  .    Mthi  enim,    cttm  in   Cappa- 

docia    ejjem  ,  queedam  defcribenda  dedit , 

qutz  ad  eum  pojlea  remifi  .  Haec  ad   Ecdi- 

cium  .    Ad    Porphyrium   autem   Catholi- 

,       ..      cu.m  (erat  hujus  nominis  magiftratus  cu- 

'*  jus  fuperius  tomo    tertio  alias    fa&a    eft 

mentio)   in  haec  fcripfit  verba  (b): 


epifl.l<3. 


PAGTUS..       A  num.  CLXXT,   ad  CLXXX.   Georgio    Sedis. 

XIII.  Alexandrinac  invafori  Ariani  quidem  Lucium  fub- 
Luciui  rogarunt  ,  ut  fcribunt  Socrates  lib.  3.  cap.  4. 
Anano-  &  Sozomenus  lib.  5.  cap.  7..fed  ea  fubrogatio 
ru  ■!  Epi-  anno  tantuin  trecentefimo  feptuagefimo  rertio  , 
Jcvput .        poft    Athanafii     nempe    obitum  ,  facla  ,    ut   fuo 

loco  videbitur ,  &  conftat  ex  ipfomet  Sozome- 
Baron.  n.  no  lib.  6.  cap.  j.  ubi  de  rebus  Joviano  impe- 
CLXXv..       rante  geftis   loquens ,   Lucium.   Presbyterum  ap- 

pellat  . 

XIV.  Atbanafius  Alexandriam  circa  menfem  Augu- 
Latehrs  S.  ftum  adventavit  ,  ut  ex.  iis  ,  quar  de  S.  Ar- 
Atbnnafii,  temii    martyrio    Joquens    dixi  ,    intelligere    pof- 

fumus;    ideoque  verum  eft  quod.  Sozomcnus  lib. 

5.  cap.  <5.  fcribit ,    Athanafium  per  feptem  an- 

P-aron.  n.  nos  delituifle  :    quod   etiam    Palladius  in   Lau- 

CiXXU       ziaca  cap.  135.  teftatur.  Uli  tamen   anni  feptem 

utrimque  incompleti   numerandi    funt ,  ab  anno 

CCCLVI.  ad  currentem.  Qui    bquendi  modus , 

ut    fipe  alibi,  decepit  Valefium  ,  qui  in  Notis 

ad    Sozomenum    ait ,  fi  rem   ad  exaclos    calcu- 

los    revocare  voluerimus  ,.   reperiemus  nos,  A- 

thanafmtn  fex   tantum    annos ,    eofque   non    in- 

tegros    delituifte  ..  Nam  Antiquos ,  annos  incom- 

plctos  plerumque   pro  integris  numerare  ,.  mille 

cxemplis    liquet .    Prsterea   eft  hic  oclavus  per- 

fecutionis  Atlunafiance  annus,    quae  ,   ut   fupra 

oftendi  ,  ccepta  eft  ante  finem  Maji  anni  trecen- 

tefimi  quinquagefimi'  quinti ,   a   Concilio    nempe 

Mediolanenfi.  Qiiare  /ltha.na.fii  perfecutio  fecef- 

fum    ejus    anno  uno    antecedit. 

^Y.  Baronius   in   Annalibus  &  Hermantius  in  Vita 

'Jtthanci.-      S.   Athanafii    lib.  10.   cap.   4.  ad  reditum   hujus 

Jius  ab   A~  Sancti   in  urbem    Alexandrinam    poft    Conftantii 

iexandri-     mortem,    referunt  ,   qua:  fcribit  Gregorius  Na- 

nis  fumma  zianzenus  in  encomioS.  Athanafii  Tomo  z.  hujus 

l&titia  tx-  Operum  ,  pag.  18.  &  19.  ubi    effufam   Alexan- 

ccptus .       drinorum   in  iftius  adventu    laetitiam  defcribit. 


Georgii  magna  fane  &  copiofa  biblio. 
thecafuit,  &pbilofophorum,  &  hiflorico- 
rum  omni  genere  referta  ;  fed  de  Galiloto- 
rum  maxime  dacJrina  permulti  &  varii  com- 
mentarii  extabant.  Quare  totam  eam  biblio- 
tbecamperqutre,  &  Anttochiammttte.  Sci- 
to  autenx  ,  te  quoque  gravijfimas  pcenas  ef- 
fe  daturum ,  nijf  omnem  diligentiam  in 
ittquirendo  adhibueris  .  Et  quos  fufpicia 
ertt  quacumque  ratione  libros  aliquos  in- 
tervertijfe  ,  tum  argumentis  omnibus  ,  tum 
jurejurando  multipltci,  tttm  multo  magis 
fervorum  quxjiione  ,  nifi  queas  convince- 
re  ,  faltem  vt  cogar  eos  tn  medittm  pro- 
ferre ,  Haflenus  ad  Porphyrium  :  quam 
etiam  epiftolam  Suidas  defcriptam  habet. 

Poft  fublatum   dira  morte  Georgium  ,  cLXXr; 
Magnus  Athanafius  emerfus  e  latebris,  &  Athanafii 
e  fepqlcro,  inquo  ficut  niortuus  vivens  diu  reditusA- 
permanferat,  veluti  e  mortuis  refurgens  ,  leX.;ln" 
perfpicuus    cunftis    Alexandriam    venit ,  dnam' 
ubi  magna  fufceptus  eft  gloria.  Sed  quod 
ad  tempus  fpectat,  sequius  videretur  ejus 
reditus  coliacandus  anno  fuperiori  ,  quo 
Juliani  ediclo.  Epifcopi  ab  exilio  relaxa- 
ti ,  omnes  ad  propria   remearunt :    quia  . 
tamen  conftans  eft  affertio  Nazianzeni  af-  (c)  Greg. . 
firmantis  (c) ,  nonnifi  poft  extindtum  Geor-  Naz.  orat. 
gium,  Athanafium  Alexandriam  rediiffe;  *'*  l**d-m 
hic   ea  de  re  agere   peropportunum    vi-  A:hxn' 

de- 

Papebrocius  tamen  Tom.  I.  Sanclorum  menfis  Baron.  n. 
Maji ,  in  Vita  S.  Athanafii  cap.  18.  Gregorium  clxxi. 
Nazianzenum  de  Athanalii  in  urbem  Alexandri-  ^  feqq, 
nam  adventu  ,  qui  anno  CCCXLIX.  coutigit  ,  ^ 
&  de  Gregorio  priori  Sedis  Alexandrinae  in- 
vafore  interpretandum  contendit,  imo  &  exce- 
ptionem  illam  Athanafii  cum  magna  rerum  ac 
temporum  confufione  Nazianzenum  narrare  :  Pri- 
tnum  ,  inquit  Papebrocius,  cum  poflGeorgii  mor- 
tem  y  regna-ntc  Jam  Jc.  Juliano  ,  Jatfa  fcrihit  , 
qu&  necejfario-  dsbent  acla  intelligi  pofl  mortem 
Gregorii  .  Deinde  cum  Jecunditm  Philagrii  Pr&- 
Jetturam  ,  quctm  ille  iniit  eo  ipfo  tcmpore  ,  quo 
injelicem  Juum  Epifcopatum  ,  non  dico  Gcorgius  , 
Jed  Gregorius  ,  ea  quam  defcribit  exceptionc  ,  Ja- 
cit  pojleriorem  .  Tertio  ,  denique  cum  Juum  Gen- 
tilem  Philagrium  eum  efie  putat ,  cujus,  ad  ite- 
randam  adminiflrationem  ingreffus  tanta  occur- 
rentis  ,  exultantifquc  populi  Jrequentia  Juerit  ho- 
noratus  .  Ncmpe  encomium  illud  fcripjit  ,  dixit- 
que  Kazianzenus  Conflantinopoli  ,  procul  ab  Ale- 
xandria  ,  prout  fibi  i/el  Juggcrebat  Jenilis  me- 
moria  ,  (  erat  enim  ottogenario  tunc  major  )  <vel 
ipfius  Athanafii  Scripta.  qu&dam  ,  JcrtaJJis  non 
Jatis  integra  correclaque  ,  decimo.  duntaxat  pojl 
Sancti  mortem  anno .  Tum  encomii  Athanafii 
a  Nazianzeno,  compofiti  parte  narrata  fubdit 
Papebrocius  :  Hattenus  Kazianzenus  nominum 
Gregorii  &  Georgii  affinitate  •verofimiliter  ahdu- 
ilus  a  reila  temporum  ratioue  ;  imo  nec  fatis 
conflanter  eos  inter  Je  diflinguens ;  ut  cum  par 
Juerit  utriujque  in  fuo  ingreffu  immunitas  ,  ni- 
hil  pene  in  Gregorium  dicat  y  dir.x  autem  om- 
nia  in  Georgium :  pvfl  cujus  crudclijfimam  c&dem 
a  Jurente  Ethnicorum  plebe  patratam  ,  rurjut  qui- 
dem  Athanafius  Alexandri&  comparuit  ,  vel  cx  Juis 
ibidem  lattbris  prodiens  ,  vel  peregre  reverjus  i» 
urbem  ,  Knllatenus    tamen  eredi  debet ,  quod  Jub 

tto- 


'!©4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRISTI 

362. 


Liberii^Pap. 
11. 


JULIANI    ImT. 

2. 


detur  .  Decujus  reditu  haec  in  primis  San- 

(a)  Hiert».  ftus  Hieronymus   (  a  ) :    Dominus   excita- 

adverf.        tur ,  imperat  tempeflati-,    beflia  moritur  , 

l«r//.  /.i.  nempe  Conftantius  ;  tranquillitas  redit  ; 

manifeflius  dicam  :   Omnes    Epifcopi ,   qui 

de  propriis  fedibus  fuerant  exterminati  , 

fer  indulgentiam    novi   Principis   ad  Ec- 

clefias  redeunt  .   Tum  triumphatorem  fuum 

Athanajium  JEgyptus  excepit ,    &c.  Hsec 

Hieronymus .  Sed  quali  triumpho  ab  Alex- 

andrinis  Catholicis  Chriftianis  idem  fue- 

rit  honoratus,  praeftat  haec  audire  a  Gre- 

(f)   Cng.   gorio  Nazianzeno  (  &),  qui  in  primis  ejus 

Naz.  orat.  reditus  tempus  defcribens  ,  nonnifi    pofl 

in  laudem  extinclum  Georgium  ipfum  Alexandriam 

■Jtbw,       rediifle  teftatur,  cum  ait :  Licentiam  ita~ 

que  rurfus  doclrina  veritatis  accepit  ,   at- 

que  ii  qui  vexati  &  opprejji  fuerant  ,  fo- 

lutam  Itbertatem  ,  zelo   nempe  iracundiam 

acuente .  Quod  ctinm  ipfum   Alexandrinis 

accidit ,   qui  ut  in  eos  a  quibus  contume* 

liis  affeftt  funt ,    acerbiffimi    ejfe  folenty 

importunam  hominis  audaciam  indigntffimis 

animis  ferentes  ,  tum  novo  mortis  genere 


perverjitatem  ,  /«»2  nova  contumelia  mor- 
tem  notandam  atque  infamandam  duxerunt  • 
Kotus  efl  vobis  camelus  ille  ,  atque  infue- 
ta  farcina ,  &  nova  magnitudo ,  prima- 
que  illa  ,  ac  niji  me  opinio  fallit ,  fola, 
circumdutiio  ,  qu<e  etiamnum  contumeliojit 
hominibus  minaciter  denunciatur  . 

Pofleaquam  autem  illa  injuflitice  tem-  CLXXH. 
peflasy  illa  pietatis  labes  &  corruptelay 
ille  mali  fpiritus  prcecurfor  hujufmodi  fttp- 
plicio  mulclatus  efl  ,  meo  quidem  judicto 
haud  laudando  (  nec  enim  quid  eum  pati  > 
fed  quid  nos  facere  decebat ,  fpeclandum 
fuit )  fed  mulcratus  eft  tamen  ,  totiufque 
populi  impetum  atque  iracundiam  fubiit ; 
Tum  vero  athleta  ille  nobilis  ex  prxclarx 
peregrinatione(  fic  enim  ipjius  fugam  pro 
Trinitate  &  cum  Trinitate  conceptam  ap- 
pello  )  in  urbem  redit ,  atque  ita  lcetos  & 
alacres  omnes  offendit  ,  immo  etiam  uni- 
verfam  prope  JEgyptu.m  undiquaque  in  u- 
num  concurrentem  ,  atque  ab  omnibus  edi- 
tis  locis  i  ut  alii  fola  Athanajii  voce> 
alii   forma  &  afpecluad  fatietatem  frue- 

ren- 


PAGIUS 


'XVI. 

ln    Enco- 
mio  Atha. 
nitfii  x 
Kxzixn- 
zcno  com- 
pohtoali- 
qua    diffi- 
ciliit  . 


xvn. 


novo  Julixni  dominatu  ,  &  rehut  Orthodoxorum 
ufque  adeo  dubiis  ,  tam  folennis  cxceptio  potue- 
rit  adornari  .  Quarc  fidenter  hsc  omnia  refero 
ad  hoc  tempus  ,  (  ad  annum  nempe  CCCXLIX. ) 
cum  refpeilu  ad  primam  ah  exilio  Gallicano  re- 
■verfionem ,  qu%  Conflantii  Junioris  mortem  prs.- 
ceffit  ,&  fplendidiffima  fuiffe  etiam  debuit  .  Quid- 
quid  enim  nunc  fa{fum  efl  ,  quia  fumma  duo- 
rum  Imperatorum  Conflantii  &  Conflantis  vo- 
luntate  nitebatur  ,  ficuti  extra  periculum  erat  ; 
Jic  potuit  &  dcbuit  fuiffe  fplendidi ffimum  pofl 
tales  ac  tantas  de  calumnia  &  impietate  vifto- 
rias ,  puhlicis  Synodorum  judiciis  &  ipforum 
Imperatorum  fuffragiis   relatas  . 

Ad  Prxfeftum  quod  attinet  ,  cujus  prior  Magi- 
flratus  aiieo  fuit  populo  gratiofus ,  ut  ad  fecun- 
dum  pojlulari  meruerit  j  nego  cum  fuiffe  Vhila- 
grium  ,  hominem  ,  uti  fupra.  vidimus  ,  a  Reli- 
gione  Chrifliana  apoflatam  ,  &  in  vexandis  Or- 
thodoxis  cruieliffimum :  dc  quo  merito  Athana- 
fius  queritur  in  cpift.  ad  Solitarios  Tom.  I.  pag. 
844.  quod  eum  Conliantius  ,  prseter  mentem  pa- 
tris  Conflantini  ,  fub  quo  priora  patrarat  flagi- 
tia  ,  ob  eadem  forfitan  exautloratus  ,  pro  fe- 
cunda  vice  Prajfeclum  mifit,  deteriora  etiam 
patraturum  .  Prxterea  non  conveniunt  tempora  , 
qucmadmodum  exordiens  infinuavi  ,  &  exccptto 
Thilagrii  Magiflratum  fecundo  ineuntis  ,  quan- 
totumque  Gentilium  &  Arianorum  fludio  fuiffct 
tclebrata  ,  ut  fummum  comparari  potuiffct  cum 
ea  ,  qua.  Athanafio  obtigtt  ante  ollennium  .  Igno- 
rxffe  debuit  hominem  tiax.ianz.enus  ,  qui  eum  , 
quod  Gentilis  fuus  &  Cappadox  effct ,  tam  ho- 
norifice  hic  nominavit  .  Quod  autem  faftum  ,  di- 
iiumque  narrat  ,  contigiffe  potuit  ,  aliquo  ex  mif- 
fis  Tr&feiiis  ingrediente  ,  pula  Santto  Artemio  , 
a  cufus ,  duplici  titulo  fibi  exofi ,  cs.de  ,  quia 
&  Chriflianus  erat  ,  &  Gentilibus  valde  fuerat 
adverfatus  ,  aufpicatus  &  Julianus  perfccutionem 
eorum ,  qui  pr&cipuos  fub  Conflantio  Magifiratus 
gefierant  .     Ita   Vir    docliflimus  . 

Verumenimvero  Nazianzenus  ,  qm"  in  ea  Jau- 
datione  ,  quam  poft  Athanafii  mortem  habuit, 
ne  verbum  quidem  de  Gregorio  habet  ,  quemque 
nec  nominat ,  piuribus  in  Georgium  invchitur. 


Extat  ea  Gregorii  Oratio  Tom.  1.  Operum  A- 
thanafii  in  Appendice  ,  ubi  pag.  II.  de  e;us  fa- 
cinoribus  loqui  incipit,  tandemque  pag.  17.  & 
18.  de  Athanafii  fecefiu  fexenmli  ,  de  Con- 
flantii  Imp.  morte  &  Georgii  interitu,  qui  ad 
currentem  annum  pertinet ,  fermonem  infti- 
tuit  .  Hinc  tranfit  ad  Athanafii  reditum  ,  a  quo 
ad  Juliant  perfecutionem  orationem  conver- 
tit ;  qua  narrata ,  de  Athanafii  ab  exilio  re- 
vocatione  per  Jovianum  Imperatorem  facla  ver- 
ba  habet ,  &  fic  ex  toto  encomii  contextu  re- 
cle  eam  Baronium  hoc  anno  recitafTe  ,  luce  me- 
ridiana  clarius  patet .  Sed  ,  ut  conjeclurarum  a 
Papebrocio  in  meJium  adduclarum  vanitas  ma- 
nifefte  pateat  ,  ejufdem  encomii  pars  aliquibus 
notulis    illuftrata  ,    hic  neceffario  recitanda  . 

Tantum  nobis  in  Athanajio  ,  illo  inquam ,  Ec- 
clefitt  columine  prsfidii  erat  ,  quandiu  nobifcum 
■uerfabatur  ?  Tantam  rurfus  nobis  ejufdem  abfen- 
tia  calamitatem  importavit  ,  poflquam  improbo- 
rum  hominum  conatibus  ceffit  ?  Quemaimodum 
enim  qui  firmam  quanitam  ctrcem  expugnare  in 
animum  induxerunt  ,  fi  cam  dccefiu  alioqui  cap- 
tuque  difficilem  cffe  ptrfpexerint  ,  ad  arcem  fe 
conferunt ,  atque  arcis  Pr&fcflo  pecuniit  aut  frau- 
de  ad  fuas  partes  pertratlo ,  ita  jam  nullo  ne- 
gotio  &  labore  arcem  quoque  ipfa<n  ,  in  di- 
tionem  redigunt :  aut  Ji  mavis  ,  quemadmodum  qui 
Sampfoni  infidias  flruxerant ,  crincm  ,  in  ouo  vi- 
res  pofitas  habebat  ,  abflulerunt  j  itx  dcmum  Ju- 
dicem  in  poteflxtem  accepcrunt ,  pofteaque  ipfi  ar- 
bitratu  fuo  infultarunt  ,  priflinxque  ipfius  poten- 
tia.  parem  ex  adverfo  poteflxtem  adepti  funt  ;Jic 
quoque  alienigen&  noftri  ,  fummoto  atque  e  medio 
fublato  noftro  robore  ,  ac  dctonfa  Eccle/is  gloria , 
ita  Jam  in  impietatis  dogmatibus  &  xilionibut 
incredibili  quadam  cum  voluptate  vcrfabantur  .• 
(  haec  de  feceflu  fexennali  Athanafii )  Hic  vitant 
cum  morte  commutat  adverfarii  Pafloris  ionfir- 
mator  &  patronus  (  Conftantius  nempe  Impera- 
tor  anno  prarcedenti  demortuus)  malum  haui 
malo  Imperio  finem  imponens  ,  atque  inutili  ,  ut 
ferunt  ,  potnitentia  in  extremo  vittt  fpiritu  affe. 
clus  ,  cum  nimirum  ob  alterius  feculi  tribunxl , 
&quus  rerum  fuarum  unufauifque  judex  ejl .  Tritt 

tmm 


Nazianze. 
nus  de    A* 
thanafio 
pofl    Con- 
flantii 
mortem 
reduce    lo- 
quitur  ,• 


XVIII. 

Secejfus 
fexennalit 
Athanafiiy 
Cjy  inttri- 
tus  Con- 
ftantii  at 
Georgii  . 


CURISTI 
362. 


Cum  Critice  Pagii . 

LlBERII      PAP. 
II. 


105 


JuLIANI   IMT. 

•    2. 


(*)  48        rentur  '•  alii  ( quod  de   Apoftolis    prcedi- 

*'      "'"    catur  a)  ex  umbra  faltem  tpfa  ,  novaque 

corporis  figura,  fanclitate  imbuerentur  ; 

ut  cum  multis  jam  fcepe  numero    ex  omni 

bominum  memoria  hnnores  habiti  fint ,  mul- 

tii  etiam  obviam  proditum  fit  ,  idque  non 

VrotfeClis  tantum  publicis    &   Epifcopis  , 

fed  neceflariorum  quoque  fuorum  amplifji- 

mir  quibufque  &  clarijjimis  :    nullius  ta- 

men  occurjionis   major  frequentia  &  fplen- 

dor  memoretur  ;  unum  dumtaxat  Athana- 

fium  ,  eumque  bonorem  ,  quo  ad  priorem  ur- 

bis  ingrejfum  ornatus  fuerat  ,   cum  ex  ea- 

demfuga  &  ob  eafdem  caufas  inita  Alex- 

andriam  repeteret ,  cum  ea  comparari  pof- 

fe .  Quin  &  de  honore  illo  hujufmodi  quis- 

piamfermo  circutnfertur :  dicam  enim(fu- 

fervacaneus  licet  videri  poJJit)  ac  velut 

condimentum,  adventitiumque  florem  orU- 

tioni  adjungam  . 

clxxiii.        Vofi  illius  adventum  vehebatur  in  ur- 

Frequcns    bem  quidam  ,  alteram  jam    prcefetturam-. 

eccurfus    gerens  ( nofler  hic  erat ,  quippe   Cappa- 

populi  A-  jox  ^   vtr  c\arus  &  jHuflris  :  nec  dubium 

ma  '°  *    cft  ,  quin  Vhilagrium  illttm  a  me  nomina- 

ri  fentiatis)  Ea  porro  civium  erga  illum 

amoris  flamma ,  ut  nec  ulla   alia  fimilis  , 

*       nec  crga  alium  ;  honor  autem  (  ut  rem  to- 

tam  paucis  verbis  ob  oculos  ponam  )  amo- 

ris  magnitudtni  refpondens  ;  ctti  etiam  ur- 

his  adminiflratio  ,  tum  civium  deprecatio- 

ne  ,  tum  Imperatoris  calculo  &  fententia  , 

rurfus   demandata  fuerat .    Tum  igitur  e 

vulgo  quifpianty  cui  infinita  multitudo  vi- 

debatur  ac  velttt  pelagus  quoddam  ttequa- 

cjuam  cculis   circumfcriptum ,    ad  amicum 

quemdam  &  familiarem  (  ut  in  hujufmodi 

rebus  accidere  folet  )  ita  locutus  ejfe  fer- 

tur  :  Dic  mihi ,  vir  optime  ,    tantam   ne 

umquam  populi  multitudinem  vidifii^  tam- 

que  concordtbus  antmis  ad   unum  hominem 

ornandum  effufam  ?  Minime  ,  inquit  juve- 

ttis  ;  ac  ne  Conftantium  quidem  ipfum  pa- 

ri  honorificentia  exceptum  fuijfe  opinor ; 

Ann,  EccU  Tom.  V* 

PAGIUS  esxiin  h&c  ejfe  aiunt  ,  ob  qus.  tanquam  Imperio 
ftto  indigna  panitenti*  duttut  fuerit  .  Vrimum  , 
quod  propinquit  Juit  necem  intulijiet  :  alterum 
quod  Julictnum  Apoflatam  Imperatorem  nominaf- 
fet :  poflremum  ,  quod  novit  Fidci  dogmatibus  fiu- 
duiffet  :  Jimulque  cum  bis  vocibul  e  vita  difcef- 
fiffet  .  Itaque  veritatit  dottrina  potcflatem  ac  licen- 
tiam  rurfum  accipit ,  atque  ii  qui  vexati  atque 
•pprejji  fuerant ,  folutam  libertatem  ,  zelo  nempe 
iracundiam  acuente  ,  Quod  etiam  ipfum  Alexan- 
Arinit  accidit ,  qui  ut  in  eot  ,  a  quibut  contume- 
liam  acceperunt  ,  accrbijjimi  effe  folent ,  importu- 
nam  hominit  (  nempe  Georgii  )  audaciam  indi- 
gnijflmit  animit  ferentet ,  tum  novo  mortit  ge- 
nere  impravitatem  ,  tum  novo  dedecore  mortem 
notandam   atqtte   infamandam   duxerunt  . 

Kotut  efl  vobit  camelut  ille  ,  ( fc.  Georgius  , 
qui  ab  Alcxandrinis  peremtus ,  tamelo  impo- 
litus  eft ,  &  ad  lacut  veclus ,  ut  fcribit  Am- 
mianus  lib.  ir.  cap.  ir.  Quare  miror  ,  Pape- 
brocium  haec  verba  de  Gregorio  intelligere 
potaiffe )  ttque  injutt*   J^rcina  ,  6*  nova   mn- 


XIX. 

Athana- 
Jiut  fum- 
ma  ItXiti* 
etb  Alexan- 
drinit   ex- 
cep.tus* 


tamquam  videlicet  per  Imperatoris  nomett- 
fummus  honorisvertex  fignificareturm  Tum 
ille  perquam  fuaviter  arridens :  Qjtid 
ais ,  inquit  ,  quafi  magnum  aliquid  &  ad- 
mirandum  dicens  ?  imtno  Magnum  quoque 
Athanafium  pari  honore  introduclum  fuif- 
fe ,  vix  adduci  pojfum ,  ut  credam  .  Si- 
mulque  jusjurandum  quoddam  ad  id  quod 
dixerat  confirmandum  adjunxit  .  Eo  autent 
hic  fermo  fpeftabat>  quemadmodum  etiam 
vobis  perfpicuum  ejfe  arbitror  ,  ut  Impe- 
ratori  quoque  ipfi  Athanafium  anteferret  • 
Tanta  erat  viri  hujus  apud  ,  omnes  vene- 
ratio :  tanto  ftupore  ingrejfus  ejits  memo- 
ria  hominum  mentes  ettamnum  defixas  te- 
net  •  Kam  fecundum  genera  ,  cctates  ,  ar- 
tejque  divifi  erant:  folet  enim  maxime 
civitas  illa  ad  hunc  modum  inftrui,  cunt 
publico  honore  ajjiciendum  aliquem  fufcipit  • 

Quonam  vero  modo  fpeflaculi  hujus  ma-  CLXXIV". 
gnitudinem  oratione  referre  queam  ?    Flu-  Athanafji 
vius  unus  omnes  erant:  Hilum  etiam  poe-  |flu.mPna- 
ta  quifpiamdiceret  ,  illum  vere  aurifluum  fuV.nSre  " 
&  fpicis  uberem  ab  urbe  ad  Chareum  re- 
trafto  curfu  fiuentem  diei  unius  itinere^, 
atque  amplius  •  Liceatmihi  per  vos  ,  quce- 
fo  ,  paululum  adbuc  in  hac  narratione  la- 
fcivire :  illic  enim  animus  verfatur  ,  nec 
fermone  ab  ea  Jolemnitate  revocare  faci- 
le  pojfum .  Vullus  ipfum  vehebat  (ac  pe- 
to  a  vobis  ,  ne  me  amentice  accufetis  )  tton 
fecus  fere  ac  Jefum  (b)  meum  pullus   il-  (t>)  Matt. 
le-tfive    Gentilis  populus^  quem   ignoran-*-1' I0ltnn* 
tice  vinculis  folutum  peropportune  confcen-  "* 
dit ,  five  quid   aliud  nobis    hoc  fermone 
defignetur .  Cceterum  hoc  unum  inter  utram- 
que  pompam  interfuit ,  quod  Chrifium  ra- 
mi  fufceperunt ;  &  varia  indumenta ,   mul- 
tiplicique  florum  genere  confirata  ante  i- 
pfum   projetla  &  fubjecla  funt  :  excelf» 
atttem  &  magnifico  Athanafio    nihil    tale 
faftum  efl ;  in  eoque  uno  impares  honoris 
partes  habuit .  Jam  hic  quoque  adventus 
Cbrifti  cxprejfam  imaginem  videre  licet  , 

O  quod 

gnitttdo ,  primaque   illa  ,  ac  ,    niji   me   opinio  fal- 

lit  ,    fola    cinumduliio  ,  qua.  etiamnum    contume. 

liojit  hominibut  minacitcr  denuntiatur .  Tofleaquam 

autem    ille   injuflitis.   turbo  ,     illa  pietatit     labet 

&    corruptela  ,   ille  pravi  Jpintut  prtcurfor  ,   hu* 

jufmodi    fupplicio   mulilatut    efi ,  meo   quidem  Ju- 

dicio  ,    haud  reBe  ,  (   nec   enim  quid    eum  pati  , 

fed   quid    not    facere   decebat  ,  fpe&andum   fuit ) 

fed   muliiatut    efi  tamen ,   tptiufque   populi  impe- 

tum     atque  iratundiam  fubiit  :   tum  vero   nobilis 

ille    Athleta((c.    Athanafius )  tx  prsclara.  pere- 

grinatione  ,  (  Jic  enim  ipjiut  fugam  pr»  Trinita- 

te    &    cum    Trinitate  fufceptatn    appello  )    in    ur- 

bem  redit ,  (   prajfenti   nempe  anno  )  atque  it» 

Utos    &    alacret     civet    offendit  ,  imo    univtrfam 

prope   JEgyptum   undequaque     in   unum  concurren- 

tem  ,     atque   ab   editit  omnibut  locit ,    ut  alii  fola 

Athanajii  voce  ,  alii  forma  &   afpetlu  faturaren- 

tur  ,     alii  (  quod  de  Apoflolit  predicatur  )  e x  um- 

bra  faltem    ipfa  ,    novoque   corporit  Jimulacro  fan- 

Ciitatem    contraherent  i  ut  cum  multit  jam  f&pc- 

numero    <x  omni   hominum  mtmtria  htnoret  ha. 

hiti 


io5 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisxi 
\6%, 


Liberii  Pap. 
II. 


JULIANI   IMP. 


CLXXV, 

Miiacu- 
Jum    de 
triumpho 
Athana- 


(m)Ecc!.u, 


PAGIUS 


XX. 

£xceptio 
Athanafii 
(um   pa- 
ticis  com- 
farapda . 


quod  erant  etiam  ,  qui  ante  ipfum  clama- 
rint ,  pompamque  agerent  ;  ntfi  quod  non 
fuerilts  dumtaxat  turba  faujtis  tllum  ac- 
clamationibus  excifiebat,  verttm  etiam  o- 
mnts  lingua  ,  concors  ,  &  adverfatrix ,  ho- 
minum  fefe  mutuo  fuperare  contendentium* 
Nam  quid  publicos  plaufus  commemorem , 
&  unguentorum  frofufiones ,  &  totam  ur- 
bem  lumine  corufcantem  ,  publica  item  & 
frivata  convivia  ,  cateraque  quibus  argu- 
rnenta  Utttice  Civitates  edunt  ,  qu<e  tum 
illiabunde,  &  fupra  quam  par  erat  con- 
ferebanturf  Sjc  vir  eximius  &  cum  tali 
pompa  &  celebritate  Civitatem  fuam  in- 
greditur  .  Hsc  &  alia  Gregorius, 

Et  fane  quidemex  hoc  ipfo  vetus  illud 
de  Aman  &  Mardochseo  reprxfentatum 
in  Georgio  &  Athanafio  fpeclaculum  vi- 
des  ;  cum  alter  e  fummo  faftigio  hono- 
ris  &  dignitatis  ad  infame  turpiffimum- 
quefupplicium  reperiatur  addiclus  :  alter 
vero  e  fauribus  mortis  ereptus ,  ad  re- 
gium  triumphumconfpiciatur  eveclus  ;  ap- 
paruitque  quam  facile  fit  in  confpectu  Do- 
rhirii  fubito  honeftare  ( a  )  pauperem  ;  pa- 
tefaclumque  eft ,  quo  honore  affectus  iit , 
quem  fummus  omnium  Rex  ftatuerit  ho- 
norare  ;  &  pro  miraculo  plane  habendum, 
digrto  Dei  in  ^Egypto  innovante  iterum 
ilgna  ,  ut  inCivitate  Gentilibus  &  Aria- 
nis-conferta,  omnibus  his  adverfariis  A* 


liti  Jint ,  multis  etiam  obviam  preditum  Jit  ,  U- 
<jut  non  Pr/tfettir  tantttm  publicit  &  Epifcopir , 
fed  familiarum  quoque  amplijjimis  quibufque  & 
(larijjimis  ,  nullius  tamen  occurjionis  major  fre- 
quentia  &  fplendor  fuijfc  memoretur  :  unum  dun- 
taxat  Athahajium  ,  eumquc  honorem  ,  quo  adprio, 
rem  urbis  ingreffum  ornatus  fuerat  ,  (  anno  fc. 
CCCXLIX,  quando  Conftantio  &  Conftante  iin- 
perantibus  Alexandriam  rediit ,  non  vero , 
Ut  perper.im  interpretatur  Papebrocius  ,  anno 
CCCXXXVIII.  quo  poft  Conftantini  M,  obi- 
tum  ex  exllio  revocatus  eft  ,  ut  fequentia  de 
ejus  fuga  verba  manifeftc  indicant  ;  tunc  enim 
non  fugerat ,  fed  in  exilium  miflus  fuerat  )cum 
(X  eadem  fuga  &  ob  eafdem  caufas  inita,  Ale- 
pcandriam  repeterct  ,  cum   ea  comparari  pojfe  . 

Quin  &  de  honore  illo  hujujmodi  quifpiam 
fermo  circunfertur  ;  dicam  enitn  ,  fupervacaneur 
licet  -videri  pojjit  ;  ac  velut  condimentum  advenr 
tttiumque  florem  orationi  adjungam  .  Poji  illiur 
adventum  (  ideoque  poft  currentem  Chrifti  an- 
num  )  quidam  in  Urbem  vehebatur  ,  altcram^ 
jam  Prafcchcram gcrenr  (  Jl<ru7rap^iav ,  ut  in  Grarco 
Jegitur,  ideoque  locus  recle  in  Latinum  ver- 
fus  )  nolier  hic  erat ,  quippe  Cappadox  ,  vir  in 
pnmis  clarus :  rtec  tnihi  dubium  ejl  ,  quin  Phi. 
lagrium  illum  a  me  nominari  fentiatis,  (  diver- 
fus  ett  hic  Philagrius  ab  eo  ejufdem  nominis, 
qui  iEgyptum  adminiftravit  anno  CCCXXXV, 
&  anno  CCCXLI.  ejufque  fuit ,  ut  videtur  ,  fi- 
Jius ,  bis  etiam  ,  ut  pater,  eadem  Prsefeclura 
JEgypti  dccoratus  ,  qt  anno  CCCXLI.  num. 
XXVIII.  explicavimus .  Qyare  recle  conjicie- 
bat  Papebrocius  citatus ,  hunc  Philagrium  di- 
verfum  efte  ab  eo,  qui  praefatis  annis  CCCXXXV. 
&  CCCXLI-  eandem  Prsfefluram  geftit.  Hae- 
ft  &  ad  hunc  Jocum  Hermantius  in  Vita  S. 
Athanafii  lib.    10,  cap.  i.  ubi  hunc  Philagrium 


/ 


thanafii ,   &  fub   Pharaone  ,    nempe   Ju- 

liano  tvranno,  ejufque  ^Egypti  Prsfectis 

odiohabentibus  Paftores  ovium,  Athana- 

fius   ipfe    adeo   prsclarum  ,  ac    ne  ipfis 

quidem  Imperatoribus  aliquando  imperti- 

tum  triumphum  egerit ;     cum  praefertim 

conftet  ex  Socrate  (  b  )  atque   Sozome-  (b)  Socrat. 

no  (c),    Arianos    Alexandrinos  nequa-  W.3.C.4. 

quam  ob  necem  Georgii  fui  Epifcopi  de-  (^  Sozom. 

rnififfe  animos  ,  fed  mox   3n   locum    ejus  l'b'hc-7' 

I.ucium  fuffeciffe  ;   &  de  Gentilibus    Ji- 

queat ,  eos  Imperatoris  gratia  elatos   in 

Chriftianos  eorUmque  Epifcopos  infolen- 

tius  debacchatos .  Porro  Gregorii  Nazian- 

zeni  temporisfui  res  fcribentisaucloritate 

Sozomenus  redarguitur,  qui  ignoravit  hsc 

a  Gregorio  fcripta,  dum  ait  (d  ),  Athana-  '(*)  Sozom. 

fium ,  mox  nunciata  morte  Conftantii,  no»  '**•*• c'6- 

ftu  in  Alexandrina  Ecclefia  comparuiffe. 

Athanafius  igitur   Alexandriam  ingref-  clxxvi. 
fus,  Ecclefiam  adiens,  primum  omnium 
cunctis   cam    Arianae   haerefeos    expurgat 
inquinamentis  ,  ac  fordibus  diluit ;  nor_ 
tamen    utitur    fiagello;   jed   (  quod   ait 
Gregorius  Nazianzenus  )  veritatis  argu- 
pientis  ad  perfuadendum  maxtme  comfara- 
tis ;    tum  inter  eos  qui  diffderent^  pacem 
conciliat,    opprejjofque  tyranntde  liberat  : 
&  quo  nthil  anttqutus  habuit ,  frolaffam-,  te)CrtgoT. 
inquit  (e),  fidei  doclrinam  erigit ,  ac  li-  uaz.  orat. 
here    rurfus     Trimtas   frxdicatur  fufer  »» laudem 

tan-      Atbanafii, 


Nazianzeno  parum  cognitum   arbitratur  ;  cum_ 
tamen  Nazianzenus  de  genttfi    fuo  ,  viroque  no- 
tiffiino  fe    loqui    oftendat  )    Ea  porro  civium  er- 
ga   illum   ttmoris  flamma ,   ut    nec  ulla    alia  par , 
nec  erga   alium  ;  bonor  autem  ,  ut  rem  totam  pau- 
eir  vcrbir  ob  oculor   ponam  ,    amorir    magnitudini 
refpondenr  :    cui  etiam   urbir   adminijlratio  ,   tunu 
(iviwn  deprecatione  .  tum  Imperatorir    calcuh    (&• 
fentcntia  rurfur  mandata  fuerat  .    (  poft   mortem 
nempe  Conftantii  ,  quo  imperante  priorem  Pra:- 
ftfduram  adeptus    erat ;  cum  pofterior  gefta  fit 
poft    prarfentem  Chrifti   annum    &  poft*  adven- 
tuin    Athanafii   in  urbem    Alexandrinam   )  Tum 
igitur    e  vulgo  quifpiam ,    cui  infinita   multitude 
videbatur  ,  ac  velut  pelagur  quoddam  oculir  haud. 
quaquam  circumfcriptum ,     ad    amicum    quemdxm 
&  familiarem  ,   ut    in  bujufmodi    rebur  accidere 
folet  ,  ita    locutur  cj?e  fertur  :   Dic  mihi ,  Vir    0. 
ptirne,   tantam  ne   unquam    populi    multitudinem 
vidifti  ,  tamque   eoncordibur  animir  ad  unum    bo- 
fninem    ornandum    effufam  ?  Minime  ,  inquit  ju- 
venis  .  Ac  nt  Conjlantium  quidem  ipfum  pari   bo- 
norificcntia   exceptum  fuiffe    opinor   (  ex    his  ver- 
bis  liquet ,  Conftantium  aliquando   in  ^Sgyptum 
venifte  ,    quod    aliunde    nobis    non   innotefcit^ 
Hermmtius  I<uidatus  obfervat ,  textum  Gra?curn 
non  exprimere  ,  an  juvenis  ille   de   exceptione , 
qua:    facla  fuiftet    Conftantio ,  aut  de  ea ,    quae 
in  ejus  honorem  fieri  potuiflet ,  /1  Alexandriam 
veniflet ,  fermonem   habeat ,    Ipfemet  ea  verba 
in   fecundo  fenfu  accipit;  &  hoc   modo   vertit: 
Minime  ,  inquit   juvenir ,  &    quando   Conflantiur 
ipfemet  veniret,  illum  ptfri  honorificetftia    non  ex- 
cipiendum  tfle  opinor ,  Sed  interpretatio  illa   re- 
jicienda;  nam  cum  hic   fermo  fit    de    exceptio- 
ne    Philagrii  iterum     Prarfedi,  quse  poft    Con- 
ftmtii    mortem    contigit ,    vulgaris    Nannii   in. 
terpretatio    certa  cft ,    Profeclo  fi    Conftantius 

ruim- 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
$6i. 


LlBERII    PAP. 
II. 


107 

JULIANI    Imp. 

2. 


candelabrum  pofita ,  fplendidnque  unius  di- 
n>initatis  lumine  animas  omnes  colluflrans  . 
J-eges  etiam  rtirfus  orbi  terrarum  prcefcri- 
bit ,  atque  omnitm  mentes  ad  fe  convertit  , 
«liis  epifiolas  mittens ,  alios  accerfens  , 
tionnullos  etiam  ultro  accedentes  erudtens, 
Athanafius  tsrc.  Haec  fcribens  Gregorius,  plane  al- 
concilium  Jufiffe  videtur  ad  Concilium  tunc  tem- 
convocat.  por;s  Alexandriae  congregatum ,  cum  ejus 
juffu  ad  Ecclefiae  ftatum  collapfum  refti- 
tuendiim ,  aliarum  ./Egvpti  Ecclefiarum_. 
Epifcopi  ,  qui  fub  Conftantio  in  exilium 
(  ut  vidimus  )  acli  funt,  iidem  ad  pro- 
prias  reftituti  fedes ,  ftatim  neceffitati 
Ecclefiae  Catholicae  confulturi,  fefe  ad 
antefignanum  &  propugnatorem  fidei  A- 
thanafium  Alevandnam  contulerunt,  quo- 
lum  nonnullorum  nomina  confcripta  ha- 
bentur  in  Svnodali  epWola  ejufdem  A- 
lexandrini  Concilii  ab  iifdem  tunc  cele- 
brati .  Contulit  etiam  fefe  tunc  Alexan- 
driam  ad  Athanafium  S.  Eufebius  Ept- 
fcopus  Vercellenfis,  qui  in  Palaeftina  pri- 
mum,  deinde  in  variis  locis  Arianorum 
opera  exulavit:  tunc  vero  in  ^gypto  e- 
xulem  ipfum  morari  contigit  :  in  fupe- 
liores  namque  Thebas  ultimo  exilio  a- 
mandatos  fuiffe  Eufebium  ,  &  Luciferum 
Calaritanum  Epifcopos  ,  auftor  eft  Socra- 
(a)Sctrat.  tes  (a) ;  indrque  folutos  ,  libertatem  con- 
W.j.  «-.4.  fecutos  effe .  Porro  non  invifendi  tantum- 
modo  Athanafii  ,  omnes  illos  Epifcopos 
accidit  Alexandriam  proficifci,  fed  & 
(  quod  diftum  eft  )  Svnodi  habendae  cau- 
fa;  qua  rebus  Catholicae  Ecclefiae  tot  an- 
nis  dira  perfecutione  exagitatx  ,  commu- 
ni  inito  confilio ,  confulere  poffent. 
CLXxyn.  £>.  Porro  horum  omnium  primum  au- 
c"torem,  &  arclvtec-rum  fuiffe  Liberium  Ro- 
manum  Pontificem,  paulo  inferius  hoc 
eodem  3nno  aperietur .  Ipfe  enim  primus 
Ariminenfe  naufragium  reparare  follici- 
tus  ,  indulgentiae  vexillum  erexit ,  ne  qui 
decepti  &  Arunorum  fraudibus  circum- 
venti  fueranr,-&  timore  perterriti  mi- 
nis  cefferant  Imperatoris  ,  Nicaeae  con- 
fcflionem  vifi  fuerant  deferuiffe,  in  ma- 
Ann»  Eccl.  Tom.  V. 

PAGITJS  numqu.im  Alexandriam  adventaffet ,  juvenis  51- 
le  pott  hujus  mortem  non  de  Conftantio  de» 
funflo ,  fed  de  Imperntore  tunc  regnante  lo- 
CUtus  fuilTet.  )  tanquam  videlicet  per  Impera. 
torit  nomen  fummut  honorit  vertex  fignificaretur  ; 
Tum  ille  perquam  fuaviter  arridens  :  Quid  ait  , 
inquit ,  quaji  magnum  aliquid  &  admirxndum.. 
dtcent .  lmo  magnum  quoque  illum  Atbanajinm 
J>ari  honcre  introdnttum  fuiffe ,  vix  adduci  pof- 
fum  ut  credam  :  fimulque  quoddam  Jusjurandum 
ad  id ,  quod  dixerat  ,  confirmandum  aJjunxit  . 
Eo  autem  bic  fermo  fptfiabat  ,  quemadmodum^ 
ttiam  vobit  perfpicuum  cffe  arbitror ,  ut  Impe- 
ratori  quoque  ipfi  Athanafium  anteferrct .  Tan- 
ta  erat  apud  cmnet  hujut  viri  veneratio  &c. 
XXI.  Paulo    poft  pag.   11.  de   perfecutione  a   Julia- 

no  adverfus  Athanalium  nuper  Alexandriam  re- 
verfum   excitata  Ioquitur :  Sed  fc.  fieri  rtcn  po- 


(b)  ffilar. 
fragmcnt, 
lib.x.  pag. 
37.38. 

CLXXVIII. 

Litterae 
Liberii 
Pipae  ad 
Italix  £- 
pifc. 


gnum  Ecclefiae  detrimentum,  extra  Ec- 
cleliam  diutius  vagarentur ,  fierentque_# 
interea  lupis  praeda  ,  fi  quae  inviti  fecif- 
fent,  volentes  jam  obftinate  defenderent. 
His  inquam  bene  confulturus  Liberius 
Pontifex  ,  primum  omnium  iis  qui  in  I- 
talia  lapfi  erant,  Epifcopis  erroris  pce- 
nitentibus,  fubveniendum  putavit  ,  &  in 
Orientem  refpiciens ,  bene  ufus  occafio- 
ne  illos  ipfos,  qui  erant  illic  fidei  cau- 
fa  exules  Occidentales  Epifcopi  magni. 
nominis  ,  Eufebium  Vercellenfem  Epifco» 
pum,  &  Luciferum  Calaritanum  Epifco- 
pum  in  Sardinia  legatos  Apoftolicae  Se- 
dis  creat  ,  quorum  alteri,  nempe  Luci- 
fero  ,  Ecclefiae  Antiochen*,  ab  Arianis 
diu  poffellae  curam  delegat.  Dicluri  de 
hisfingulis,  primum  omnium  hic  ejufdetn 
Liberii  litteras  recitemus  ,  quas  eodem 
argumento  dedit  ad  Italiae  Epifcopos:  na- 
&i  fumus  eas  ex  Petri  Pitncei  antiqui- 
tatum  promptuario  ,  eafdemque  nuper  a 
viro  finceriffimx  fidei  Nicolao  Fabro  e- 
ditas  accipe ,  ut  fe  habent  jam  nimia  ve- 
tuftare  corrofas  (  b)  . 

Liberius  Epifcopis   Catholicis  in  Iialia 
confiflentibus  ,  in  Domiv.o  ceternam  S. 

Imperitice  culpam  obliterat  refipifcens  . 
Hoc  autem  &  de  fcripturis  fandts  adver- 
tere  efl .  Pietatem  ad  omnia  utilem  efie 
legimus  ,  ctti  cedit  corporalis  exercitatio  , 
quamvis  &  tpfa  utilitatis  rettmat  fru- 
(ius  ;  quam  feifandam  nobis  etiam  ratio 
temports  prcefentis  expofcit.  Kon  entm  Ji 
altqui  forxe  qui  hoc  Jludii  gerunt ,  ratio- 
ne  provifam  deflruere  imprudenter  flevio- 
ri  cenfura  hoc  ceflimaverint ,  &  non  a  re  , 
quod  jam  ex  Apo/lolica  aucJoritate  muni- 
tum  efl  *  de  pietate  cum  dtftum  efl ,  «0« 
ejfe  parcendum  his  qui  apud  Artanum  i- 
gnorantes  egerunt  ,  quibus  nefcire  inlici- 
tum  fuit  captttm  errori  incidere  *  ,  idcir- 
co  veritas  repedanda  eft .  Sed  mtht  cui 
conventt ,  omnia  moderate  perpendere ,  ma- 
xime  cum  &  JEgyptii  omnes  ,  &  Achivi 
accufati  fententiam  receperunt  ,  multis  par- 
cendum  quidetn  his ,  de  quibus  fupra  tra- 
O  2  cla- 


terat ,  ut    invidia    h&c  ferret  ,    atque     Ecclefiam  ,  Athana- 
prifiins.  g)ori&    fus.    veterique  fanitati     reftitutam  fium  a  Ju- 
videre    fullineret  ,  diffeclit    nimirum   partibut   ce-  Uano    in 
lerrima  cicatricc ,  velut    in  corporc  ,   obduttis .     Ac  exilium 
proinde    Jmperatorem  (   fc.     Julianum   )     adverfut  miffum  Jo- 
eum  .     (  Athanafium  )     excitat  ,   in    eodcm  ,     quo  vianut  he- 
ipje  (  nempe  Conftantius  )   defeclionit    crimine^  norat  . 
verfantem   atque  improbitate  parem  ,  tempore   folo 
pofleriorem  ,    qui  primut   Chriflia.norum    Imperato- 
rum    adverfut   Chriflum    furorc   percitut  ,  atque^. 
impietatit    bafilifcum  ,  quem  multo  ante   parturie- 
bat  ,    oblata     occafione    fubito    profundcnt  ,    Jimul 
atque   Imperator     declaratut  efl ,   fiatim     &    ergx 
Imperatorem    (    nempe   Conftantium  )    qui  ipfiut 
fidei    lmptrium    covnmiferat ,    improbe  ,    &  erga_. 
Deum ,  cui  falutem  debcbat ,    improbiut  fe  gerit  f 
&c.  Hon  multum    temporit  interccfferat  ,  cum  im- 
pium  illum    &  facrilegum   ad  ierfat  vis  numi- 

nit 


ioS 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERXI    PAP. 
II. 


JULIANI    IMP. 
2. 


ftavimus  ;  aucjores  vero  effe  damnandos  , 

qui  obliqua  &  maligna  fttbtilitate  &  ca- 

ligine  offenderunt  innocentium  fenfus  ,  per 

qux  velamen    obducerent    veritati ,  tene- 

bras  lucem  ,  &  lucem  tenebras  venditantes. 

CLXxix.        Jgitur  fi  quis  ignorationis  captum  *  re- 

*        Jipifcens  fermonis  nofirx  advocationis  bre- 

vijjima^  illud  virus  in  fe    pefiiferum  A- 

rtani   dogmatis  fubdolum  ac   tenebrofunu. 

fuerat    expertus ,    reparatus    exbauriat , 

condemnet ,  vehementiufque  in  auclores  e- 

jus  infxviat  ,  quos  infe  violentos  exper- 

tus    efi  ,  totumque   fe  fidei  Apofiolicce   & 

Catbolicx   ufque  ad  Hicxnx   Synodi  con- 

ventum  de  integro  mancipet  .  Ter  quant^ 

profeffionem  ,   ettam  fi  quibufdam    leve   & 

remijfum  videtur ,  recuperet  id  quod  per 

afiutiam  reclitatis  amiferat.  Verumfi  a- 

liquis  tamftolidx  mentis  (  quod  haud  cre- 

do  )  fuerit  inventus ,  qui  non  folum  nolit 

converti ,  antidotum  recipiens  fanitatis  , 

venenum  virufque  noxius  fe  fe  *  vindicare 

crediderat ,  &  ratione   vincetur  ,   &   au- 

clori  perfidice  perdite   deputatus ,    Eccle- 

Jice  Catholiece  fpiritali    vigore  pletletur. 

Hacfenus  Liberii  ad  Italiae  Epifcopos  lir- 

terae ,    qui   dicto    obaudiens    Salvatoris , 

cum   Petro    dixit:    Tu   aliquando  conver- 

fus  confirma  fratres  tuos ;  non  tam   prae- 

fentes  in  Italia  exiftentes,  fed   etiam  in 

Oriente   Ionge  pofitos   colligere    ftuduit , 

curans  de  his  una  cum  Athanafio    haberi 

Synodum  Alexandriae  ;  quod  feliciter  per 

Eufebium  Vercellenfem  Epifcopum  Apo- 

ftolics  Sedis  legatum  ,  &  Athanafium  prae- 

ftitum  eft.   fC$  Quid  vero  ab  eis  geftum 

fit,   paulo  inferius  dicluri  fumus. 

CLXXX.        Inter  h-tc  autem  Lucifer  Epifcopus  Ca- 

Lucifer      laritanus,  &   ipfe   exul  fidei  caufa' (  ut 

proficifci-  tomo  tertio  fufius    diclum  eft  )  qui   acer- 

*?r  A.n_      biffimis  in  Conftantium  fcriptionibus  eum 
tiochiam  .  .     ,-  •  •  /-       1 

in  fe   pra?  cnetens  concitaverat ;   fimul  ac 

exilio  folutus  eft ,  fuppetias  laturus  Ca- 

tholicis   Antiochije   commorantibus  ,  jam 

ab  exilii  Euftathii  tempore  ab  Arianis  lon- 

ga  perfecutione   concuffis ,   illuc   feftinus 

accefilt ;   miffis   interim  Alexandriam  ad 

futuram  Synodum  duobus  fuis    diaconis , 


PAGIUS  nis  ultrix  ahlegat  ,  illique  caufam  difceptat  :  & 
quem  magnificum  &  bonorir  cupiditate  flagran- 
tem  tranfmiferat  ,  eundcm  mortuum  reducit  ,  &c. 
Surgit  aittem  alter  Imperator  (  nempe  Jovianus  ) 
facie  minime  impudens  ,  quemadmodum  is ,  de 
qno  ante  verba  fecimus ,  &c.  Qui ,  ut  pulcher- 
rimum  Imperii  fui  fundamentum  jaceret ,  reliam- 
que  Legum  fanclionem  ,  unde  conveniebat  ,  au- 
fpicaretur ,  cum  omnes  alios  Epifcopos  ,  tum  eum 
ante  emnes  qui  omnibus  virtute  prxflabat ,  ac  ci- 
tra  dubitationem  ullam  pietatis  caufa  oppugnatus 
fucrat  ,  ab  exilio  revocat .  Certum  itaque  ,  ex- 
ploratnmque  ,  Grrgorium  Nazianzenum  in  ea.. 
Oratinne  neque  res ,  neque  tempora  confunde- 
re  ,  nec  memoria  lapfum  ,  nec  Scriptis  parum 
integris  ufum  ,  nec  de  Gregorio  ullo  modo  lo- 
cutum  ,  ac     denique    Tbilagrium  iJlum    duplici 


Herennio  &  Agapero  .  Quid  porro   ipfe 
Antiochiae   egerir,  Ruffinus  (a)  docet ,  (a)  Huffin. 
rem  ab  exordio  aufpicatus,  in  hunc  mo-  /,r«  c-l> 
dum :    Lucifer  autem    cum  exoraretur  ab 
Eufebio  (  quia  uterque  in  partibus  vtcjnis 
ALgypto  fuerat  relegatus  )  ut    ad  viden- 
dttrn  Athanafium  Alexandriam  pergerent  , 
communique  traclatu    cum   his  qui  fuper- 
fuerant  facerdotibus  de  fiatu  Ecclefix  de- 
cernerent ;  prxfentiam  fui  abnegans  »  Le- 
gatum  pro  fe  diaconum  fuum  mittit  .  Im- 
mo  duos  Legatos  diaconos  ,  quos  recen- 
fuimus,  qui  Alexandrini  Concilii  Syhoda- 
li  epiftolae  reperiuntur  effe  fubfcripti :  At- 
que  ipfe    Lucifer  (  fubdit  Ruffinus  )  in- 
tento   animo  Antiochiam  pergit ;  ibiquz^, 
diffidentibus  adhuc  partibus ,  fed  in  unum 
tamen   revocari  pofje    fperantibus  ,  Ji  Jibi 
talis  eligeretur  Epi fcopus  ,  erga  quem  non 
una  plebs ,  fed  utraque  gauderet  ;  prcepro- 
perus  Catholicum   quidem   &  fancjum  vi- 
rum  ac  per  omnia  dignum  facerdotio  Pau- 
linum  Epifc.    collocavit ;    fed    tamen  in^. 
quem  acquiefcere    plebs   utraque   non  pof- 
fet.   Haec  Ruffinus  de  elecVione  Paulini,  °rd'.n?t|? 
'a  quo  ftatim  ad  Svnodum   Alexandrinam  p^"| 
duo  Legati  diaconi  miifi  funt ,  Maximus  ,  _Alltl0. 
&  Calimerus ,  qui  fubfcripti  habenturSy-  chia: . 
nodalibus  ejufdem  Concilii  litteris  ,  quas 
recitat  Athanafius.  Cxterum  ante  elecrio- 
nem    Paulini,  non  inter  Catholicos  tan- 
tum  &  Arianos  dilTidinm  agitabatur,  fed 
etiam  inter  ipfofmet  Catholicos:  quando- 
quidem  qui  dicebantur  Euftathiani,  qui- 
que  perpetuo  fidem  Catholicam  defendif- 
fent,  nequaquam  Meletio  &  ejus  fe&ato- 
ribus  (  ut  ait  Socrates  b  )  communicare  (h)  Socrati 
voluerunt ;  tum  quod  Meletius  ab  Arianis  *•*•  e*Ut*. 
fuiffet  electus;    tum  etiam  quod  qui  eum 
fe&arentur ,  ab   Arianis  baptizati  effent. 

Ejufmodi  tunc  erat  ftatus  Ecclefise  An-   clvxxi. 
tiochen3e,  ut  jam  tres  eifent  Epifcopi  in  T.r/?s3" 
una  civitate  ;  nempe  Euzojus,   qui  Aria^ 
nis  praeerat ;  Meletius,   qui  Orthodoxis,  ^r 
quocum  haud  omnes  communicarent  Ca- 
tholici ,  quod  aliquando  Arianis  confen- 
fiffet,  licet  ab  iifdem  recedens  egregium 
pro  fide  Catholica  fpecimen  edidiifet(  ut 

ter- 


/Egypt?  Przcfedlura  cohoneftatum  ,  cujus  Na- 
zianzenus  meminit  ,  diverfum  efle  ab  altero 
lJhtlagrio ,  qui  iterato  etiam  illo  honore  ante 
Conftantii  mortem  exornatus  fuerat  .  Qnod  ait 
Papebrocius ,  nullatenus  credi  debere  fub  Julia- 
no  tam  folennem  exceprionem  potuiffe  adorna- 
ri  ,  his  Hieronymi  lib.  adverfus  Luc/ferianos 
verbis  penitus  everfitur:  Omnes  Epifcopi  pcr  in- 
dulgentiam  novi  Principis  ad  Ecclejias  redeunt, 
Titm  TRIUMPHATOREM  fuum  Athanafium  JEgy- 
ptus  exceptt .  Denique  non  mirum ,  fi  Nazian- 
zenus  honorifice  loquafur  de  Philagrio,  viro 
parum  Chriftianis  arquo  ,  cum  ibi  nec  de  Fide  , 
nec  de  re  ad   mores  fped  inte  fermo  fit . 

A    num.    CLXXX.    ad      CCXXIV.    Meletius      XXII. 
communi    Catholicorum  &  Arianorum   confenfu 
Antiochenus   Epifcopus    anno   CCCLX.   creatus 

eft. 


pifcopi 
Antio- 


Cum  CriticePagii. 


Christi 

362, 


LlBERII    PAP. 
II* 


IOp 

JlJLIANI      ImI'. 

2. 


CLx.xxir, 


Conci- 
linm  Ale 
xandri- 
num  ha« 
betur. 


tertio  tomo  fuperius  diximus  )  Paulinus 

Vero  tertius  haberetur,  a  Lucifero  fic  (  ut 

vidimus  )  inftitutus,  quod  nulla  umquam 

vel  tenui  fufpicione  pollutae  fidei  Catho- 

lioc  laboralfet,  fed  eam  magna  Iaude  in- 

ter  rot  tantaquedifcrimina  propugnaffet. 

(a)  Xuffin.  At  fubdit  poft  haec   Rufnnus  (  a)  de  Eu- 

i.i.  ciS.    Cgjjjj  Alexandriam  profe&ione  his  verbis. 

Vergit  interea  Eufebius  Alexandriam  , 

ibique    confejjorum   Concilio    congregato  ; 

jauci  numero  ,  fed  fide  integritate  &  me- 

ritts  multi ,  quo    paflo  pofl    hxreticorum 

frocellas  &  perfidice  turbines^   tranquilli- 

tas  revocaretur  Ecctefia  ,  omni  cura  &  de- 

Itberatione  dtfcutiunt .  Aliis  videbatur  fi- 

dei  calnre  ferventibus    nullum   debere  ul- 

tra  in  facerdottum  recipt ,  qutfe  utcumque 

hxreticx  communtonis  contaginne  maculaf. 

fet .  Sed  qut ,  imttantes  Apoflotum  ,  qutg- 

rebunt  non  quod  fibt  uttle  effet >  Ced  quod 

pluribus  ;  vel  qui   imitarentur  Chriflum  , 

qui  cum  eflet  omnitim  vita-,  pro  fatute  cun- 

(lorum  kumtlians  fe  deCcendit  in  mortem  , 

quo  fctltcet  tnveniretur  &  in  mortutsvita  ; 

dtcebant  ,    mclius  efle  humiliari  paututum 

propter  ejeclosi  &  inctinari  propter  elifos  > 

ut  eos  rurfum  erigerent ;  nec  fibi  Cnlis  purt- 

tatis  merito  calorum  regna  defenderent;  fed 

effe  glorio/itts,  fi  cum  pturibus  tlluc  mere- 

rentur  intrare .  Et  ideo.  reftam  fibi  vtde- 

ri  >   ut    tantx  perfidice   audoribus    ampu- 

tatts  ,  retiquis  facerdotibus  daretur  optio  , 

fi  forte   vettnt  abjurato  errore  perfiitce  > 

ad  fi.iem   Patrum  ,   flatutaque    converti  ; 

nec  negare  aditttm  redeuntibus  ,  quin  potius 

de  eorum  converfion?  ^tudere  ,  qttia  &  il- 

ie  Evangeticus  junior  filius ,   paternx  de- 

fnpulator  fubflant tx  >  Ced  tn  femetipfum  re- 

verftts  ,  non  fotum  fufcipi   meruity  fed  & 

dtgnus  paternts  cnmplexibus  deputatur,  & 

annulum  fidet  recipit  ,  &  flota  circumda- 

tur;  per  quam  qutd '  alitid  >  quam  facerdotii 

decliirantur  infi^nia?  ncc  prob.tbitis  extitit 

apud  patrem   fenior  fi!iur>  quod  -.nvtdit 

recepto;  nec  tantunt  meriti  habttit  non  de- 

linquendo ,  quantum  nntce  contraxtt  nr>n  in- 

dulgendo   germano .   Haec    de  primo   Sy- 

nodi  decreto  Ruffinus  . 

ctxxxnr..     Magni   momenti   quaeftio   inter   Patres 

agitata  fuit;  num  fcilicet  Iapfi    in   haere- 

fim.  Epifcopi ,  vel   quomodolibet  hsreti- 

corum  communicatione  foedati ,  fic  ad  Ec- 

clefiam  Catholicam  recipiendi  effent,    ut 

in    Epifcopatu  ,  quem    gefferant  >  agere 

finerentur.  Scverior  in  his  illa  olim  prae- 


TAGIUS  e^  •  Sc<*  .Arfani,  prajterqusm    quod  fuerant  0- 

pinati ,.  videntes  ,  eum    profiteri   Catholicam    de 

tctullnus     Trinitate   Fidem,  in    exilium,  ejecere.     Interim 

treatur  E-  Catholici   in    partes  divifi  erant ,  quibufdam   eo- 

tifcoput       rum  Me,et'> '  ordinationes  ideo  reprehendentibus  , 

Antiothen-  cluoc'    a0,   Arianis  renuntiatus  effet ;    ceteris  ei- 

fls  t  dem   inharrentibus  ,  quod  Fidei  caufa   illum  re- 

legatum   conftaret,   &    ordinationi    ejus    aflen- 

fum   a   Catholicis    pracftitum  nema   iguoraret. 


cefferat  Patrum  difciplina,  ut  lapfi  tem-  Quafftio 
pore  perfecutionum  Epifcopi  fic  recipe-  ^  EP'" 
rentur,  ut  laica  tantum  communione  im-  fc^ls 
pertirentur:   id    enim    faepius   Cvprianus p ' 
(  ut  vidimus  )  fuis  inculcat  epiftolis  .  Cae- 
terum   Patres ,   iidemque   magni   nominis 
viri  ,    qui     priori    Concilio    Antiocheno 
interfuerunt,  in    quo    damnata    elt    hse- 
refis  Pauli  Samofateni  Antiochenae  civita- 
tis  Epifcopi ,  eumdem  Paulum  ,  licet  ne- 
fandiffimae  hsercfis  haerefiarcham  fic  rece- 
perunt  poenitentem  ,  ut  etiam   in  eadem 
fede  Epifcopum  permanere  concefferint . 
Sed  &  liquet,  Melchiadem  Romanum  Pon- 
tificem  eadem  fententia  allicere  conatum 
effe  fchifmaticos   Donatiftas   ad  Catholi- 
cam  unitatem:  quae  omnia  fuo  loco  fupe- 
rius  pluribus  di&a  id  aperte   declarant. 
Verum  &  facrofantfrum  Nicaenum  Conci- 
lium  (b  )  ita  cum  Novatianis  Epifcopis  (^)  Conc. 
tranfegiffe  conftat ,    ut  qui  inter  eos  ef-  NiV.  can. 
fent  Epifcopi ,  ad  Ecclefiam    redeuntes,8* 
in  eadem  quoque  dignitate  &  munere^ 
permanerent,  nifi    in  ea  civitate  aUurru 
contingeret  fuiffe  Catholicum  ordinatum 
Epifcopum :  tunc  enim  ille,  ne  duo  Epi- 
fcopi  effent  unius  Ecclefiae  (  quod  habe- 
retur    pro  monftro,   duo  ineffe    corpori 
uni  capita  )  jubetur  a  Synodo  Corepifco- 
pus  in  eadem  Ecclefia  ordinari  ,    vel  fal- 
tem   presbyter    perfeverare  .  His  ,  puto> 
exemplis  magna  maturitate  conlilii  in  hoc 
conventum   fuit  a  Patribus ,   ur  Epifcopi 
in  haerefim  lapfi  ,  cum  ad  Catholicam  re- 
verterentur  Ecclefiam  >  in   eodem  hono- 
ris  gradu  >  quo  infigniti  fuiffent>  recipe- 
rentur  .    Suberat    &    magna  ratio,  quod 
multiplex   illorum  numerus  effet  >  qui  in 
Occidente    interfuerant    Concilio    Arimi- 
nenfi  >   nefcientefque  damnaffe  vifi  erant 
abdicatione   nominis  confubftantialis  Ni- 
cxnum  Concilium  ;  de  quibus  inferius  plu- 
ribusdifturi  fumus.  Porro  ita  his  indulfe- 
re  Patres  >  ut  tamen  vigorem  Fcclefiafti- 
cae  difciplinse  nequaquam  inflecti  fint  paf. 
fi  in  illis  qui  fuiffent  haerefum  inventores. 

Hujus  quidem  canonis  S.   Hieronvmus  clxxxiv. 
(<:)  meminiffe  videtur  >  cum  poft  longam  ^   H;er> 
de  his  difputationem  habitam  >  ha?c  demum  adverf. 
verba  fubdit ;   Vt  dicere  cccperamusy  pofl  Lucif.t.%. 
reditum  cnnfejjorum  tn  Atexandrtna  poftea  Canon  de 
Synodo  conflttutum  e/?>  ut  exceptis  auclo-  riclP'en.- 
ribus  bcerefeos,    quos  error  excufare  non  ^fa^^ 
poterat  ,  pcenitenter  Ecclefia  foctarentur  : 
non  quod  Epifcopi  poffint  ejfe  qui  hcerettci 

fre> 

Itaque  cum  redfturi  effent  frt  Occidentem  ,  Lu. 
cifcr  Calaritanut  Epifcopus  &  Eufcbiui  Vcrccl- 
lenjit  Epifcopus,  qui  uterque  in  ^gyptum  re- 
legatus  fuerat ,  Eufebius  Luciferum  exoravit, 
ut  ad  videndum  Athanafium  Alexandriam  pcrgc- 
rent  y  communiquc  traftatu  cum  hii  qui  fuper- 
ftterant  Sacerdotibut  >  dc  Jlatu  Eccle/ix  decernc- 
rent  ,  fed  prsfentiam  fuam  denegans-  Lucifcr , 
Lcgxtum   pro  fe    Diaconum  Juum   mittit  ,  atquc 

ipfc 


\ 


XIO 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRrsTf 

362. 


LlBERII    PAP. 
II. 


JULIANI    IMP. 


fuerant  ,  Jed  quod  conflaret  ,  eos  qui  re- 

ciperentur  ,  hareticos  non  fuijfe  .  Ajfenfus 

efl  htiic  fentetttice    Occidens,    &  per  tam 

necejfarium  Concilium  e  Satance   faucibus 

ereptus    efl   mundus  .  Haec    Hieronymus ; 

cujus    verborum  ille   fenfus  videtur  effe 

germanus,  ut  S.  Synodus  nequaquam  abf- 

que  delectu    generatim  flatuerit,    ut    o. 

mnes  Epifcopi  lapfi  in  ha?refim  ,  abfque 

Ulla    difcretione,    cum    honoribus,     qui- 

bus  fungebantur  ,  in  Ecclefiam  reciperen- 

tur  :  fed  ii  tantum  qui  vel  ignorantes  vi- 

fi   effent,  vel    vi  adhibita,  Arianis  con- 

fenfifie.  Id  enim  ita  fe    habere  ,  declarat 

S.  Athanafius  in  epiftolaad  Ruffinianum , 

quam  fuo  loco  inferius  recitabimus.  Haec 

quidem  ipfe  Hieronymus  ad   defenfionem 

xeftitutionis  eorum,  qui  in  Synodo  Arimi- 

xienfi  lapfi  efie  videri  poterant ,  quod  ta- 

v  *         cuiffent    nomen   confubftantialitatis  ,  re- 

tentis  aliis  vocibus,  qute  fatis  videri  po- 

terant  ad  infinuandam  Chrifti  divinitatem, 

&  eo  modo  Arianis  confenferant :  qui  ta- 

men  (  ut  idem  ait  S.  Hieronymus  ,  &  nos 

pluribus  fuo   loco    diximus  )  nequaquam 

vere  dici    poflent    haeretici,  fed   quod  il- 

]a  cum  Arianis  communicatione  &  con- 

fenfione  fnedati  eflent ,  ab  aliis  jure  reji- 

ciendi  viderentur ;  quos  S.  Synodus  Alc- 

xandrina ,    cum  his  humaniter  agens,  in 

Ecclefiam  recipiendos  efle  ,  &  ante  ade. 

pto  digniratis  honore  potiri  debere,  con- 

ceflit.   Quid    prxterea  in  eodem    patrum 

conventu  ftatutum    fuerit  ,   videamus  . 

CLXXXV-      Agens  Socrates  (a)  de  ejufmodi  Ale- 

(a)  Socr.    xandrino  Concilio,  adverfus  Eunomium  , 

Hh.$.  c      Macedonium ,  &   ahos    Semiarianos  ne- 

4«  5-         gantes    divinitatem    Spiritus    fancti ,  nec 

non    tunc    recens  emergentem    haerefim, 

qux  poftea  dicta    eft   Apollinaris,  perfe- 

ftam  Chrifti  incarnationem  diminuentem  , 

nempe  animam  ab  homine  detraheatem  ; 

nova  Patres  tradit  fanxifle  decreta :  nam 

ait:  Spiritus  Jancli   divinitatem    fiabtli- 

re ,  eumque  in    Trinitate    confubjiantiali 

comprehendere  ;  &    Filium    hominem    fa- 

£ium ,  non  tamen  folum  carnem ,  fed  etiam 

animam  fumpjtjfe  ,  affirmareficut   antiquis 


PAGIUS  'Pf'  inttnto  animo  Antiochiam  pergit  ,  inquit , 
Rufinus  lib.  10.  cap.  17.  Ex  epiftola  tamen^ 
Synodica  ,  qu.im  Synodi  Alexandrina?  nomine 
ad  Epifcopos  Catholicos,  qui  erant  in  urbe  An- 
tiochia  ,  Athanafius  fcripfit  ,  difcimus  ,  Luci- 
ferum  duos  Diaconos  fuos  Herennium  &  Aga- 
petum  mififle  ad  Synodum  Alexandrinam ,  qui 
huic  Synodo  interfuere  ,  &  Synodicar  epiftolaj 
Athanafii  fuhfcripfere .  Rem  fic  fe  habuifle  au- 
tumat  Valefius  in  Notis  ad  Socratem  lib.  3. 
cap.  5.  a  quo  Baronius  parum  difcrepat.  Poft 
profectionem  Eufebii  ad  Synodum  Alexandri- 
nam  Lucifer  una  cnm  Epifcopis  Cymatio  &  A- 
natolio  Paulinum  Antiochia*  ftatim  creavit  E- 
pifcopum .  Qui  mox  ordinatus  Legatos  fuos 
Maximum  &  Calemerum  ad  Alexandrinam  Sy- 
nodum  direxit  •  Apollinnris    quoque    Laodicenus- 


viris  Ecclefiafiicis  vifumfuit ,  &c.  Con- 
fenfionemea  de  re  fanctorum  Patrum  ,  qui 
praeceflerunt ,  fuifle  ,  pluribus  citatis  tefti- 
bus  docet  ;  &  poft  haec  de  cootroverfia 
in  Synodo  agit  de  fubftantia  &  fubfiften- 
tia  ;  undeque  emerferit,  ita  declarat: 

Porro  autem  Epifcopi,  qui  in  Concilio 
Alexandrino  aderant  ,  hanc  de  bcria. ,  & 
vtro^wreifubjlantia  &  fubfiftentta  ,  Jeu  per- 
Jona,  controverfiam  excufierunt.  Kam  OJius 
Epijcopus  Cordubcc  civttatis  JrHfpani<ey 
cujus  antea  fecimus  mentionem,  ab  Impe- 
ratore  ad  tumultum  ab  Ario  concitatum 
fedandum  niijjus  ,  durn  Sabellti  Afrt  dogma 
explodere  cpgitavit ,  de  «V/a ,  ideji  efien- 
tia  ,  &  vTTog-do-ei ,  idejl  fubfiantia ,  feu  per- 
fona  ,  dijceptavit  ;  unde  materia  alteri 
contentioni  fuppeditata  efl.  Verum  id  tem- 
poris  in  Concilio  Hicceno  de  controverjia 
illa  ne  verbum  quidemfafium  efl  .  At  poji- 
quam  ccepere  de  ea  nonnulli  digladari , 
ob  eam  caufam  in  hoc  Concilio  de  «V/a , 
ideji,  eflentia,  dr  v-rro^io-^i ,  idejl  fubjianiia 
feu  perfona  ,  ifia  deciderunt .  Hsec  Socra- 
tes  .  At  quomodo  occafione  Nicienae  fidei 
ejufmodi  jam  olimoborta  fit  controverfia, 
S.  Bafilius  (b)   docet ,  cum  fic  ait: 

HonnulU  ex  illis  ,  qui  impietatem  Sa- 
bellii  Libyci  feffantur,  hypojlajtm,  &  ujiam 
\/dem  ejfe  arbitrati,  tllinc  argumenta  ad 
tuendam  blafphemiam  fuam  trahunt ,  quod 
in  ea  fide  (  nempe  Nicrena  ,  quam  paulo 
poft,  recitat)  ita  fcriptum  ejl :  St  quts  w- 
ro  ex  alia  ejfentia  ,  vel  hypojiafi,  idefl  , 
fubfijientia  ,  Filium  Dei  efie  dixerit ,  hunc 
anathemate  rejicit  Catholica  ,  &  Apofio- 
lica  Fcclefia  .  Noh  enim  tdem  ejfe  dtxe- 
runt  Yatres  illt  efientiam  ,  &  hypoflajim  , 
hoc  efi ,  ftibfiantiam  :  fi  enim  voces  iflce 
ttnam  eamdemque  fignififcationem  haberenty 
qutd  alterutram  ponere  opus  fuijje'  ?  Sed 
Itquet  ,  ideo  po/ttas,  quod  alti  quidem 
Ftlium  ejfe  ex  Patris  ejjentia  negabant ; 
alii  vero  &  ip/i  wm  ejfe  ex  Fatrts  ejfen- 
tia  Filium  dtcebant :  adiiciebant  autemy 
ex  alia  quoque  ejfe  fubfiflentia  quadam  * 
Atque  ita  utramque  opmionem  ,  tamquam 
altenam  a  Jenju    Ecclefiaflico  ,  a    Jandis 

Pa- 

Epifcopus  ,  qui  Seclam  propriam  &  Epifcopum 
faclionis  fua:  habebat  Antiochia?  ,  Legatos  eo- 
dem  mifit  .  Epifcopi  igitur  iEgyptii  ,  qui  A- 
lexandriar  congregati  erant  ,  cum  Eufebium  & 
Afterium,  &Legatos  Luciferi  a  Lucifero  ,  Cy- 
matio  &  Anatolio  miffos  audiiflTent  ,  Legatos 
etiam  a  Paulino  &  Apollinare  fufcepi/Tent,  fin- 
guli  ad  Sedes  fuas  receiTerunt,  manckiruntque 
Athanafio  &  aliquot  aliis  Epifcopts  ,  qni  Ale- 
xandria:  remanferant ,  ut  epiftolam  ad  Epifco- 
pos  Antiochia:  coaclos  fcriberent ,  de  recipien- 
dis  in  communionem  Haereticis  &  Schifmaticis  . 
Horum  mandato  obfecutus  Athanafius  fcripfit 
epiftolam  ad  Epifcopos  Antiochiar  congregatos, 
Luciferum  fc.  Eufebium  ,  &  Afterium  ,  (hi  enim 
jam  ab  Alexandrina  Synodo  redierant)  Cyma- 
tium  &  Anatolium  .    Ita  rem  explicat  Va'efius. 

Ke- 


c. 

lxxxvl 
De    Hy- 

poftafibuS 
&  Perfo- 
nis  qu«- 
ftio. 


(b)  Bafil. 
epift.i%. 

C. 
L  x  :viu 
Hyp'-fta- 
fis    pro 
fubftantia 


ClIRISfl 


Cum  Critice  Pagii. 


LlBE 


RII    PaI". 
I. 


III 

JULIANI       Imp. 
2. 


ct.xxx. 

VIII. 

'*)  Hieron, 

Contro- 
verfia 
mter  Ci- 

t/iolicos . 


\h)   Greg. 
Nat..  orat, 
•n    Ixud. 
Atkanaf. 


Tttribus  rejtftam  ejfe.  Alioqui  ubi  men- 
tem  fuamjimfliciter  declararunt  ,  ex  Pa- 
tr,t.    *ffvUta  Filtum    ejje    dixerunt ;  nec 
adjecerttnt,  &  ex  illtus  hypojtafi.  Itaque 
illud  quidem  ad  reprobandum  malum  fen- 
fum  pojitum  ejl  ;  hoc  vero  dec/arationem 
babet  falutaris  dogmatis .   Haec  Bafilius, 
•At  non    mireris  ,   fariftiffimos   Patres  itL. 
definienda  Filii  Dei  una  cum  Patre  fub- 
ftantia,  ufos  effe   pro  fubfiantta  ,  verbo 
iJio  ,  hvpoftafis:  nam  cum  tam  *//£*,  quam 
bypoflafis^  fignificarent  ambae  hae  vocei , 
Jubfiantiam  ,  tamen   penes  Graecos  ufita- 
tius  ufurpari    folitam  bypojtafim  ,    quam 
ttfiam  pro  fubflantia  ,    majores   traciunr. 
Unde  Marius  Vi&orinus  in  libello  de  ho- 
moufio  recipiendo,  fic  ait:  Gratc t :  io-iav , 
vel  viri^atTiv  dtcunt ,  nor  uno  nowine  Lati- 
ne  fubftantiam  dtcimus  ;  &  v<riav  Grceci  pau- 
ci  &  raro,  v-rrog-atrtv  omnes :  Scriptura  di- 
i/itta  Gr<sce  viroqa<rtv  jcepe  dixtt ,  &  Latt- 
ne  fubftantiam  .  Haec  ipfe. 

Oeterum  quod.ad  hypojtafis  vocem  fpe- 
<5tat :  inter  CathoMcos  ,  non  autem  haere- 
ticos  (  quod  u  ftatur  S.  Hieronymus  (  a  ) 
fcribens  ad  Damafum  )  de  ejus  proprie- 
tate ,  cum  in  re  idem  fentirent,  non  Ie- 
vis  oborta  eft  controverfia :  cum  tamen 
fic  contendentes  inter  fe  contrariae  par- 
tes,  altera  alteram  hserefis  infimularet; 
impingens  hxc  illi  Arianifmum  ,  huic  ve- 
ro  illa  Sabellianifmum  ;  cum  alioqui  re- 
vera  ambae  Catholice  effent ,  idemque^» 
fentirent.  Quasquidem  adeo  deformes  al- 
tercationes  S.  Synodus ,  auctore  Athana- 
fio,  conata  eft  confopire  atque  penitus 
tollere;  de  quo  fic  Gregorius  Na/iante- 
nus  (  b  ) :  Ouod  vero  in  ipfo  Athanafio 
mthi  mttxime  mirari  fubit  ,  quodque  non 
cttra  damnum  filentio  prceteriri  potefi , 
bctc  preefertim  tempefiate  ,  qua  multce  con- 
tentiones  ,  dijfdiaque  gignuntur  ,  hoc  ftt- 
perioribus  adjtciam  :  nam  bts  quoque , 
qui  nunc  vivunt ,  documento  ejfe  queat  hcec 
attio,  (i  ipfum  nobis  imitandum  propona- 
mus.  Et  paulo  poft :  Cum  ejfentia  una , 
4r  tres  hypojlafes  a  nobis  pie  dicerentur  , 
quod  alte-rum  divinitatis  naturam  ,  alte. 
rum  ferfbnarum  trium  profrietates  decla- 


PAGIUS 

XXIII. 

Sed  ia 
Conctlio  A- 
lexa-ndrino 
•vel  pojl  il- 
lud. 


Redlius  tarcen  Hermantius  in  Vita  S.  Atha- 
ittfii  lib.  io.  cap.  9.  Rufino  lib,  I.  cap.  30.  ad- 
harret  ,  fcnbitque,  Paulinum  non  nifi  durante 
Concilio  Alexandrino  ,  aut  eo  celebrato  ,  An- 
tiochiae  Epifcopum  a  Lucifero  creatum  efle. 
Nam ,  cum  epiftola  Synodica  Concilii  Alexan- 
drini  ,  feu  Athanafii  ,  Ecclefise  Antiochenfis  ne- 
gotia  prarcipue  concerneret  ,  Paulino  ,  fi  Epifco- 
pus  erat,  ante  alios  infcribi  debebat  ;  quod 
tamen  faclum  non  eft  .  Prarterea  nunquam  de 
jllo  in  particulari  in  ea  epiftola  mentio ;  fed 
de  iis  qui  communionem  Paulini  fequebantur  . 
Ibidem  frater  non  vocatur;  quod  tamen  no- 
men  eidem  denegari  non  potuiflet ,  fi  Epifco- 
pus  agnitus  effet  .  Infuper  aliquo  modo  ei 
prxfcribitur,  ut  cam    Meletianis   communicet. 


ret ;  acfimili  quidem  modo  apud  Romanos 
intelligerentur ;  cxterum  ob  Imguce  illtus 
angufltam ,  verborumque  innpiam  ,  bypojta- 
fim  ab  ejfentia  difiinguere  non  pofient  ;  eam- 
que  ob  caufam  tn  illtus  Iocum ,  Perfona- 
rum  induxijfent  nomeq,  ne  tres  fubfianttas 
admittere  viderentur  .  Et  inferius: 

Quid  pojtea  ?   Cum  parva  quxdam  ,  ut       0 
in  contenttone  fieri  foltt ,  molefiice  caufct^  l  xxijc, 
femper  accederet ,   eo   tandem  res  addutla  •A,hana- 
efl  ,  ut  periculum  efiet  ,  ne  orbis  terrarum  ^x """ 
fines  una  cum  fyllabts  a  fe  invicem  dijtra-  ,er  fe  Cal 
herentur  &  abrumperentur .  Qu*  Cum  bea-  tholicos. 
tus  ille  vir  ,  &  vere  homo  Dei ,  magnuf- 
que  animarum  ceconomus  ,  oculis  auribufque 
perciperet ;  tam  flultam  &  abfurdam  Or- 
thodoxce  fidei    feilionem  dtffimulandtm  ae 
nsgltgendam  fibi  non  putavit  ;  verum  me- 
dtctnam  morbo  quamprimum  infert .  Quo- 
nam  autem  modo  id  facit  f1  Ihraque  parte 
leniter  &  bumaniter  accerfita,  verborum- 
que  fententia  dtligenter  &  accurate  perpen- 
fa  ,  pofieaquam  concordes  comperit ,  neque 
quo  ad  dotlrinam  quicquam  tnter  fe  dtf- 
fidenles  ,  ita  negotium  tranfegit ,  ut  no- 
minum  ufum  ipfis  concedens  ,  rebus  eos  con- 
flringeret.   Haec  Gregorius  ,    p'ane  allu- 
dens  ad  hanc  de   qua  agimus  Synodum  , 
ubi  diremptae  difcordise,    &  de  nominum 
proprietate  fuit  inter  partes  digne  jufte- 
que  tranfa&um,  prout  ex  epiftola  Syno- 
dali  tunc  fcripta  demonftratur ,  quam  fu- 
mus  inferius  reddituri» 

At  licet  inventae  funt  ambae   partes  in     CXC. 
unam  eamdemque  convenire  fententiam  ,  Quid  per 
reli<5tumque  tum   Latinorum ,  tum  etiam  Hypofta- 
Grscorum  arbitrio  ,  fuo  quofque  idioma-    .  „  Gxx~ 
te  uti ,  ncc  curandum  cfle  de  fyllabis  (ut  j|n;        * 
di<5rum  eft)  dummodo  nulla  ejTet  in  ro 
ipfa  difcrepantia  ;  tamen    nequaquam  vi- 
detur  placuilfe  pofteris   Latinis  vox  ,  hy- 
poftafis ,  ufurpari  loco  perfonae  ,  qune  vi- 
deretur  fignificare  fubftantiam  .   Unde  S. 
Auguftinus  haec  ait  (c):  Fjjentiam  dtco,(c)   Aug. 
Ho-\a  Grcece  dicitur  ,  qttam    ufitatius  fub-  ie  Trm, 
flantiam  vocamus .  Dicunt  qutdem  &'illt  ,,b  J-  c,%* 
hypojtafim  ;  fed  nejcto  qutd  volunt  tnter-  9'  t0^' 
ejje   inter  ufiam  ,    &   hipnjlafim  ;    tta  ut 
flerique  nofiri  ,  qui  bxc  Grctco  traclant 

elo. 

Quare  Vaulinut ,  dum  Concilium  celebraretur , 
videtur  eledus :  perperamq.ie  fcribit  Bnronius  , 
ejus  ordinationem  Concilium  approbaffe  ,  quod 
eidem  Concilio  ejus  Legati  interfuerint ,  illi- 
que  Paulinus  ipfemet  fubfcripferit .  Ex  Pauli- 
ni  enim  fubfcriptione  nihil  inferri  poteft  ,  cum. 
textus  doceat ,  ipfum  Synodicse  fubfcripfiffe  , 
quando  Alexandriam  perlata  eft.  Athanafius  E- 
pifcoporum  ,  qui  Concilio  Alexandrino  inter- 
fuerant  ,  mandato  obfecutus  ,  fcripfit  epiftolara 
ad  Epifcopos  Antiochia:  colleclos ,  Luciferurn 
fc.  Eulebium  &  Afterium  ,  qui  jam  ab  Alexan- 
drina  Synodo  redierant  ,  Cymatium  &  Anato- 
lium.  Hanc  epiftolam  Baronius  Synodicam  ef- 
fe  Synodi  Alexandrinac  exiftimavit  .  Apparet  ta- 
rnen   ex   ipfius    epiftolae    leftione ,  non    a  Sy- 

na- 


112, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 
$6i. 


LlEERII    PaT. 
II. 


JULIANI  ImW 
2. 


(a)     Jug. 
de    Trin. 
lib.7     f-4. 

cxcr. 

(b,  B-tfl. 
ad  Terent, 
in  addii, 
Differen- 
tia  intcr 
effentiam 
&  fubfi- 
ftentiam. 


CXCIT. 
(c,  Titcod. 
in    Iminu- 
tat.  dial. 
I.    f.i. 


PAGIUS 


eloquio,  dicere  confueverunt ,  fziuv  aV/av, 
rpetc  \>7ro^our&;  ,  quod  e/i  Latine  ,  unctm  ef- 
fentiam  >  trcsfubftantias  .Sedquia  noftra 
loquendi  confuetudo  jam  obtinuit ,  »r  £oc 
intclligatur,  cum  dicimus  eftentiam  ,quod 
intelligttur^  cum  dtcimus  fubftantiam  ;  non 
audemus  dtcere  unam  ejfentiam  ,  tres  fub- 
Ji  inttas  ;  /V//  unam  eftenttam,  vel  lubfian- 
ttam,  tres  autem  perionas  :  quemadmodum 
niulti  Latini  ifta  traclantes  &  digni  au- 
(foritate  dixerunt,  cum  modum  aliim  a- 
ptiorem  non  inventreni  ,  quo  enunciarent 
verbis ,  quod  Jine  verbtf  tntelligebant  • 
Haec  Auguftinus;  qui  tamen  nequaquatru 
eam  ob  caufam  illos  ciamnandos  putat 
(a  )•,  quod  fcilicet  differcntiam  conftitue- 
rent  inter  effentiam  &  fubftantiaai  ,  quam 
d/rcriminationem  Latini  penitus  ignora- 
rcnt . 

Qusenam  autem  harc  effet  differentia  a 
Gncis  allata  inter  fubftantiam  &  effen- 
tiam  ,  S.  Hafilins  (b  )  ad  Terentium  fcri- 
bens,  rem  exacte  decarat  p3ucis  his  qui- 
bus  ait  :  Quam  babet  rattonem  id  quod 
comu.une  eft  ad  td  qtiod  proprtum,  bauc 
baUet  ejjentta  od  byp<fta(i»: ,  hoc  eft  ,  fub- 
ftantiam  ,Jive  fubfiftemtam.  Sed  pluribus 
de  his  agit  inepiftola  feu  potius  commen- 
tario  (  tic  enim  ipfe  appellat  )  eo  argu- 
mento  confcripto  ad  ipfius  fratrem  Gre- 
gorium  Nvflenum  ,  ubi  pluribus  docet» 
licut  fptcies  ab  indiv^duo,  &  commune 
a  proprio ,  differre  fubftantiam  a  fubfi- 
ftentia ;  adeo  ut  hac  fentenria  iidem  pie 
dicerent ,  tres  perfonas  in  Trinitate  ,  ef- 
fe  proprias   fubftantias  ,  vel  fubfiftentias  . 

Sed  &  apud  Theodoretum  (  c  )  rogat 
Eraniftes  :  Eft  ne ,  inquit  ,  aliqua  dtjfe- 
rentta  tnter  fubflantiam  &  hypoftajim  ?  Or- 
thodox .  Si  exterua  quidem  fpetJetur  fa- 
pientia,  ntdla  eft  .  Kam  &  fubftantia, 
fett  ejfentta  ,  idem  Jignificat  ;  '&  td  quod 
fub/ijltt  ,  eft  hypoftajis .  Sed  Ji  Vatrum  do- 
finna  attendatur  ;  qttam  habet  dtfferen- 
tiam  commune  &  proprium  ,  vtl  genus  & 
fpecies  ac  indivtduum  ,  eamdem  babet  fub- 
ftantia  &  hypojlajis.  Ht^c  Theodoretus  , 
qui  eadcm  plunbus  explicat,  ad  quem  re- 
jicimus  leclorem  uberiora  quxrentem.  At 
licet  ha?c  ita  a  Graecis  recte  propriequo 
dici  viderentur  ;  horrebant  tamen  Latino- 
jrum  aures  (  ut  vidimus  )  cum  tres  in  di- 
vinis  audirent  dici  fubftantias .  Vel  fi  & 
ipfi  dicerent ;  tunc  ad  evitandum  Arianif- 


nodo ,  fed  ab  Athanafio  eam  icriptim  effe  ; 
nec  ad  omnes  Epifcopos  ,  fed  ad  Antioche- 
nos  peculiariter  datam .  Qyod  quidem  colli- 
gere  eil ,  tum  ex  infcriptione  ipfa  ,  tum  ex  tex- 
tu  totius  epiftols  .  De  folius  enim  Antiochen- 
lis  Ecdefia;  rebus  illic  agitur  ,  tit  prarter  cx- 
tera  docet  hic  locus  :  Omnes  igitur  ,  qui  pacem 
nobifcum  firvare  velunt  ,  inprimir  xutem  eos  qui 
in  veteri  urbe  Colleilas  agunt  ,  (jy  eos  ,  qui  ab 
Arianis  veniunt  ,  md  tns  allieite ,  ut  Athanafii 
Jocum    ab  Interprete  non   intelledtum    Valefms 


cxcin. 


mum  ,  non  tres  perfonas ,  tres  efle   fub- 
ftantias ;  fed  (  ut  idem  Bafilius  ubi  fupra 
teitatur  )  tunc  more  Gracorum  dicerent 
&  voce  Graca  ,  ufiam  unam  ,  &  hypofta- 
fes  tres ,   five  fubfiftentias  ;  nec  e  con- 
trario  ponerent  unam  fubftantiam  5  abfque 
trium  addito  nomine  perfonarum  ,  ne  ea- 
dem    cum  Sabellio    fentire    viderentur  > 
quod  Gneci  acciperent  (ut  diclum  eft  )  vo- 
cem  hypoftafis ,   nempe  fubfiftentia,  pro 
fubftantia .  Csterum  quantumlibet  haec  re- 
cle  d-finita  cflent  in  Synodo  Alexandrina» 
dequa  agimus ;  rurfus  tameneadem  con- 
troverfia  temporibus  S.  Hieronymi   refri- 
cataeft,  qui  hujus  quoque  Concilii  decre- 
ti  meminit ,    cum  ait  (  d  )  :    Hunc  igitur  (d)  Hier. 
(  prob  dolor  )  pofl  Kiaenamjidem  ,  poft  A-  cpifl.tf. 
lexandrinum  junfto  pariter   Occidente  de-  «•*• 
cretum  ,    trium  bypoftajeon  ab  Arianorum 
prxfule  &  Campenjtbus  novellum  a  me  bo- 
mtne  Romano  nomen   extgitur ,  &c»  At  de 
his  fuo  loco  dicendum. 

A&um  praeterea  eft  in  eadem  Synodo  A- 
lexandrina  ,  ut  profeffio  illa  fidei  ab  Aria- 
nis  titulo  Concilii  Sardicenfis  promul- 
gata,  efle  fpuria  ,  publica  teftificatione 
demonftraretur ,  atque  parirer  aeclarare- 
tur,  in  eodem  Sardicenfi  Concilio  nihil 
fuifle  additum  ad  Nicsnara  confeflionem. 
De  quibus  omnibus  fcripta  eft  epiftola 
Synodalis,  quae  apud  Athanafium  reperi- 
tur  efle  defcripta  his  verbis  (  e  )  ad  An-  (e)  Apui 
tiochenos;  cum  jam,  ut  ditSum  eft  ,  Pau-  Atbun.»i 
lini  ordinatio  facla  eflet;  s^nodal 

Carijjimis  &  optatiffimis  facrorum  com-  y^  Epiff. 
mintjhis  Eufebio,  Lucifero  ,  Afterio,  Cy-  concilii 
matto  ,  &  Anatolio  ,  Athanajius  ,   c ateri-  Alexan- 
que  Epijcopt  ,  qui  Alexandrix  ex  Ixalia  ,  drini  » 
Arabia,  JEgypto,  &  Ltbya  btc  adfunt  , 
Eufebius  ,  Afterius  ,    Cajus  ,    Agathus  » 
Ammonius ,    Agatbodxmon  ,    Dracontius  > 
Adelpbius  ,  Hermeon ,  Marcius  ,   Andreas  > 
Vapbnutius,  Marcus ,    Zoilus  ,   Mynias  9 
Georgius ,  Lucius ,  Macarius ,  reliqui  de- 
inceps  inChrtflo  falutem  plurimam.  Quod 
autem  ad  hujufmodi  infcriptionem  fpectat; 
ficut  &  in  ipfius  contextu  epiftolae,  nec- 
non  in  fubfcriptione  ,  menda  illa  irrepfif- 
fe  nofcuntur,  cum  modo  ad  Eufebium  & 
Afterium   &  alios  Epifcopos  eadem  epi- 
ftola  fcriptadicatur  ,modo  autem  ab  ipfis 
potms  una  cum  Athanafio  data  ad  alios 
Antiftites  appareat;    haec  non   aliter  re- 
ftituenda  putamus,  quam  ut  ex  fententia 

an- 

recle  vertit .  Infeliigit  Athanafius  eos ,  qui  Me- 
letio  Anttochenfi  Epifcopo  adhasrebant .  Hi  e- 
nim  ab  Euftathianis  fegregati ,  in  PaUa  ,  id 
eft  ,  in  veteri  nrbe  Colleclas  agebant ,  ut  te- 
ftatur  Theodoretus  in  lib.  ».  cap.  31.  &  in  lib. 
3.  cap.  4.  De  iifdem  Ioquitur  Athanafius  in 
dicta  epiflola  ,  ubi  eos  diftinguit  ab  affedis  Pau- 
lini  ,  id  efl,  ab  Euftathianis .  Ex  horum  enim 
numero  erat,  Paulinus .  Iili  ergo  qui  in  Fa* 
lea  Conventus  agebant ,  alii  effe  non  poffunt, 
quam  fautores  Meletii ,  quos  praccipue  conj- 
(nendat  Athanafius .  Cx- 


Cum  Critice  Pagii. 


iir3 


Christi 
l6i. 


LlBE 


mr  Pap. 
ii. 


JULIASM    IMP. 

2. 


antiquorum  fere  omnium  hiftoricorum  af- 

firmcmus ,   Eufebium  Epifcopum  Vcrcel- 

lenfem  huic    Synodo  prxfentem   fuiffo ; 

camdemquc  epiftolam,  ficut  ab  Athanafio 

atque   aliis  collegis ,  ita  etiam  ab  eodem 

Eufebio  fuiiTe  confcriptam .  Reddemus  nos 

cam  ,    uti   apud   Athanafium  legitur,  in 

haec  verba : 

CXCIV.        Verfuafttm  habemus  ,  vos  ,  cum  Jitis  mi- 

niflri  Dei ,  ac  Domini  dtfpenfatores  ,  ido- 

tteos  aptofqtte  effe  ad  Ecclefice  negotia  tem- 

peranda  .   Cceterum  qttia  ad   nos  allatum 

efl ,  plurimos    fttperiori   tempore  per    con- 

tentionem  difgregatos  a  vobis  ,  pacemjam 

optare ;  plurimos  item  a  vecordi  Ariano- 

rum  fecla  deficientes  ,  vobifcum  commttnto- 

nem  affeclare  ;  necejfarium  vifum  efl,  ea 

qute  d  nobis  ,  noftrtfque  dileftis  fcripta^ 

cjjent  Eufebio  &  Afterio  ,   veftrcc  bonita- 

ti  injinuare ,  qui  &  ipfi  eftis  dtlefti ,  & 

vere  nobis  de/ideratijjimi  facrorum  commi- 

niftri  :  nimirum  latos  quide-m  nos  ejfe  de 

hac  fama  ;  fed  tamen  magnopere  cuperey 

ut  eos  qtti  adhuc   in  fchifmate  hcerent  fe- 

gregati  a  vobis  ,  quique  cutn  Arianis  coe- 

ttts  faciunt ,  refilire  curetis  ab   iftittfmo- 

di  infania ,  ttt  omnes  omnibus  in  locis  prce- 

dicent  unttm  Dominum ,  ttnam  fidem  .  Ottid 

tnim  eft  tam  pulchrum ,  prout  Vfalmogra- 

(*)  Pfal,    phus  (a)  inquity    aut  quod  ita  delecla- 

131.  bile,qttam  habitare  fratres  inunum?  Nam 

ita  quoque  fieri  arbttror  ,   ut  Deus  nobif. 

O)  Li,:cb.  cum  babitet ,  cujus  hcec  verba  funt  (  b  )  : 

43»  Tiabitabo  itt   eis,  &    verfabor  inter  eos , 

&  illic  habitabo  ,  quoniam  elegi  eam ;   ita 

quoque   qttodammodo  Jit  ,  ubi  una  fides  & 

religio  prxdicatttr . 

CXCV.        Vellemus    equidem    nos  JEgyptii    unn_. 

cttm   dileclis  fratribus   noftris  Eufebio  & 

Afterio  multts  de  caujis    iftuc  venire,  & 

in  primis  ejus  rei  gratia  ,  ut  veftros  af- 

fecltts   complecteremur  ,  frueremurque  in~. 

commttnione  iftiufmodi  pace  &  concordia  . 

Verum  quia,  ut  in  alia  epiftola  indicavi- 

pius  ,  &  ex   comminiflris  noftris  intellige- 

re  poteftis ,    detinemur  magnopere  Eccle- 

Jiafticis  necejjitatibus  ,  idqtte  non  Jine  do- 

iore  noftro  ;    ideo  voluimus  comminiftros 

noftros  in  rebus  facris  Afterium  &  Eufe- 

bium  in  vicem   noftri  iftbttc  pergere  ,  ac 

vos  invifere  .  Gratias  igitur    ago    eorum 

fietati ;  quod  cum  ipfis  liceret  properare 

dd  fuas  aixcefes  ,  iftdm  tamen  profeclio- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

FAGIUS      .  Carterum  ,  ut   ibidem  Valefius  notat  ,  non  fo- 

XXIV.    *'  ^ufebiur    &  Lucifer  de  reparando  Ecclefiarum 

ftatu  &    de    ftabilienda  Fidei    re^ula  confilium 

Epifcopi  de  inierunt ;     fed    alii  prseterea  Epifcopi ,  qui  Ju- 

JlatuEc-      liani    Imp.  ediclo  tunc  ab  exilio   revocati  funt , 

tlejtt  repa-  fc.    Merius  &    reliqui  ,    ut     oblervat    Theodo- 

r.tndtfoli-  retus    lib.  3.   cap.  4.    Hi    zelo   Fidei    Catholica; 

titi  .  incenfi   Haereticos     &    Schifmaticos    ad    verita- 

£*ron.  n.    *'S   tramitem  reducere    &  ad  priftinam   concor- 

CCxu,        diam   revocare    inftituerunt .  Quare,   quod  Ba- 

ronius  ait  ,   Eufebium  ac    Luciferum  Legatos  Se- 

ils  Apollolicx    creatos  efle  a  Liberio  ad  repa- 

I 

1 


nem  ad  vos  omnibus  rebus  fuis  antepofu?- 
runt ,  idque  in  ufum  urgentis  Ecclejiafti- 
ci  negotii.  Cum  igitur  iftud  inter  nos 
decretum  ejfet ,  memetipfum  non  parttm  con- 
folatus  fttm ,  quafi  illis  ifthic  prxfentibus  , 
ego  qttoque  una  tjthic  prxfens  interejjem  . 

Omnes  igitttr ,  qui  vobifcum  pactjice  a- 
gere  volunt ,  in  primis  autem  illos ,  qui 
in  veteris  Eccleji<e  communione  fuerunt , 
deinde  qui  ab  Arianis  redierunt ,  allicite 
ad  vos,  eofqtte  ttt  patres  ajfumite ,  &  ut 
magtftri  &  tutores  reciptte ,  coaptantes 
vos  interim  dileclo  noftro  Vaulino-,  e- 
jttfjue  fociis  ;  nihilque  amplius  ab  illis 
extgatis  ,  qttam  ut  execrentur  Arianorum 
hxrefim  ,  confiteanturque  fanclorum  Va- 
trum  in  Hicxna  fidem.  Execrentur  item 
eos  ,  qui  dicunt  Spiritum  fanilum  ejfe  crea- 
turamy&  dtvifum  cx  fubflantta  Chrifti \ 
Id  enim  vere  ejl  rejiltre  a  fcelerata  fa- 
clione  Arianorum  yJi  non  dividas  fanttam 
Trinitatem  ,  nec  dicas  aliquid  ejus  ejfz^, 
creatum  .  Ham  qui  Jimulanter  fefe  facli- 
tant  de  confejfione  Kiccena  fidei ,  atqus 
interim  audent  blafphemias  dicere  contra 
Spiritum  fanclum  ,  nihil  aliud  prceftant , 
quam  quod  Arianam  hccrejim  verbis  tnfi- 
cientes  ,  animo  fenfuque  retineant .  Ana- 
themate  quoque  inuratur  Sabellii  &  Vauli 
Samofateni  impietas  ,  Valentini  item  &  Ba- 
Jilidis  infania,  &  Manichceorum  ftolidi- 
tas  :  qttod  fi  fit ,  omnis  apud  omnes  fufpi- 
cio  delebttury  &  fola  Catholicce  Eccleji«e 
fides  pura  apparebit . 

Quod  autem  hanc  fidem  tenemus  nos  , 
&  qui  perpetuo  nobifcum  communionem  u- 
furparunt  ;  nec  vos  ,  vel  alium  quemquam 
latere  arbitrabamur.  Caterum  qttia  cum 
volentibtts  volupe  eft  conjungi  ,  &  qut- 
dem  libenter  cum  omnibus  ,  ita  vero  in 
primis  iis  qui  in  veteri  ecctejia  conventus 
agebant  ;  &  qttia  potijjimum  Dominum  glo- 
rificamus ,  cum  de  omnibus  ,  tum  prcectpue 
de  hoc  eximio  propofito  ;  vifum  eft  nobis  , 
vos •  cohortari ,  ut  fub  iftis  condittonibus 
ineatur  concordia ;  ita  ut  nihil  ulterius , 
quam  diclum  eft  ,  vel  illi ,  qui  ex  veteri 
Ecclefia  Jttnt ,  a  vobis  flagitent  ;  vel  illi% 
qut  cum  Vaulino  funt ,  aliud,  prceterquam 
quod  inter  Nicceni  Concilii  decreta  reperi- 
tur ,  adjiciant  ;  &  tabellas  ,  quas  nonnul- 
li  jatlant ,  quaji  ex  Sardicenji  Synodo  de 
Jide  conjcriptas  »  ne  legi  quidem  femel  aut 

P  pro- 

randum  Ecclefia:  ftatum  ,  verum  efle  non  po- 
teft.  Idem  enim  de  Hilario  ac  rejiquis  dicen- 
dum  eflet .  Adde  quod  Ruffinus  hoc  diferte 
refellit  cap.  lp.Scribit  enim  ,  Legationem  hanc 
Eufebio  &  Afterio  ab  Alexandrina  Synodo  in- 
junclam  elTe  :  Cum  igitur  ,  inquit  Rufinus  ,  hu- 
jufcemodi  fententiam  ex  Evangelictt  auftoritate  pro- 
latttm  ,  ordo  ille  Sa.cerdota.lis  &  rfpoftolicut  ap- 
probaffet  ,  ex  Concilii  decrelo  ,  Afteria  ,  ceterif- 
que ,  qui  cum  ipfo  erant  ,  Orientis  injungitur 
procttrcttio  ,   Ocoidentis   vero    Ettfebio     decermtur , 


CXCVI. 

De  reci- 
piendis 
redeunti- 
bus  ad  Ec- 
clefiam . 


CXCVII. 

Reiici- 
tur  fidei 
confefllo 
nomine 
Sard. 
Conc.edi. 
ta  . 


114 


Annaks  Ecckfiaftici  Baronii 


Chxisti 

362. 


J.I3ERII    PAP. 

II. 


JutlANI   IMP. 
2. 


cxcvm. 

Qjid  pcr 

notnen 

Perfonz 

Gttholici 

intellige- 

rcnt . 


CXCIJC. 

Qjid   per 
H  y  rofta- 
fim   pie 
fentirent. 


froferri  finatit .  Kibil  enim  tale  Conci- 
lium  drfinivit  ,  Quamvit  enim  certi  ho- 
rntnes  nonnulla  ,  qua/i  quee  deeffent ,  Ki- 
eeno  Conctlio  adfcribere  vellent ,  /W^kc 
acriter  contenderent  ;  fanfla  tamen  Syno- 
dus  ,  ott<*  Sardtcee  convenit ,  indigne  id  tu- 
lit ,  decretoque  fancivit  ,  ne  quid  ulteriut 
de  fide  fcrtberetur  ;  &  fefe  contentos  efle 
Hiceena  fide ,  declaraverunt  ,  »f  c«/  »/A»7 
deeffet ,  <&•  1«  ^«4  integra  &  folida  fidet 
COntineretur :  neque  edendam  effe  altant-. 
frofeftionemfidei  ;  ne  illa ,  quee  Kiceeee  fcri- 
fta  eji ,  /»  w  numeros  non  babere  videre- 
tur :  neve  tllit ,  quibus  libtdo  ejl  femper 
fiova  flatuere,  occafio  hujufmodi  fuppedi- 
taretur  ,  »/  iterum  atque  iterum  de  fide 
definiant.  Quaprtpter  Ji  quis  beec  aut  a- 
Itud  qutppiam  cavtllabitur  ,  tompefcite  il- 
lum  .  &•  ad  fiudium  pacis  induatt;  ni- 
btl  enim  efi  quod  in  his  agnofctre  poffu- 
mus  ,   nifi  folam  contentionem  . 

Illis  enim  ,  qui  nonnullos  incufabant ,  »f 
?>■<»»/  bypofiafeon  affirmatores  ,  f«w  bujuf- 
modi  voces  in  Scrtptura  non  reperirentur  , 
ac  proinde  fuPpetti  videri  poffent ;  aufio- 
res  fuimus  ,  »e  amplius  in  Kiceenam  con- 
fefponem  inqutrerent .  Sed  tamen  de  iflit 
ob  pervtcaciam  rixandt  queeflio  efl  habita; 
interrogatique  funt ,  num  pro  Arianorum 
fententia  alienas  ,  peregrinafque ,  «r  <//- 
«»cr/<e  a  /?  invicem  fubflanttee  perfnnat 
effe  veltnt ,  6-  unamquamque  bypoflajim-. 
fer  fe  ac  feorfim  divifam  effe  pro  ratione 
ceeterarum  creaturarum ,  eorumque  qui  ex 
bomini.us  nafcuntur  ,  exifliment?  An  fic 
intelltgant  diverfat  res  ,quale  efl  aurum, 
argentum,  eet  ?  An  ,  ut  alii  beeretici ,  fub 
iflit  vocibut  tria  principia ,  &  tres  ma- 
ximot  deot  conflituant  ?  Ceeterum  illi  af- 
firmabant  ,  fe  ita  nec  dixifle,  nec  fenfijfe. 
Vercuntlantibut  autem  nobit,  qua  ratione 
ifl-t  dicerent ,  aut  cur  omnino  ifltufmodi 
vocabulit  uterentur  ?  RePponfum  dederunt , 
fefe  in  Trinitatem  credere,  non  quec.nomi- 
ne  tenus  Trtnitaty  fed  quet  vere  Trinitat 
effet ,  &  fubfiflrret ;  &  Patrenty  ut  qui 
•uere  effet  &  fubfifleret ;  &  Filium,  ut  exi- 
flentem  &  Cubfijtentem  ;  &  Spiritum  fan- 
tlum ,  ut  fubfiflentem  dr  exijtentem  agno- 
fcere  :  Kon  tamen  fe  dixiffe  tres  deos  ,  aut 
tria  prtncipia  ;  immo  ne  toleraturos  qui- 
dem  ,  fi  quis  tale  qutdpiam  attt  dicat ,  aut 
fentiat :  Sed  fe  fcire ,  efie  fanftam  Trtni- 
tatemt  ut  tamen  una  fit  Deitas  ,  &  unum 
prtnctptum  ;  &  Ftltumfe  agnofcere  efft^t 
coejjentialem  fue  Patri ,  ut  dtxerunt  Fa- 
tres  :  &  Spirttum  fantlum  non  creaturam  , 
neque  altenum,  fed  proprium  &  tndifgre. 
gatum   ab  effentia  Vatris  &  Filii. 

Approbata  igitur  ifliufmodi  &  interpre- 
tatione  &  excufatione,  vicifftm  quoque  & 
eot  examtnavimut,  qui  ab  iflts  tn  culpam 
devocabantur  ,  quafi  dicerent,  effe  unam 
hypoflafim  :  fcifcttantes  ab  illis ,  num  pro 
Sabelltano  dogmate  ea  mente  loquerentur, 


ut  fublatot  vellent   in  Trinitate  Filium9 

&  Spiritum  fanflum ,  quafi  Filiut  effentia 

careat ,  aut  Spiritut  fanflut  non  fubfifle- 

ret  ?  Qui  &    ipfi  quoque  affirmarunt,  ne- 

que  ita  fe  dicere  ,    neque  fe    ita  fenfijfe_, 

umquam,  fed  v-ni^ourtt  eot  intelligere  tdent 

effe  cum  wiot:  unam  autem  ideo  fefe  hypofta- 

fim  intelligerey  partim  quia  Ftliut  ex  ef- 

fentia  Vatrit  Jit  ypartim  quia  in  tributfit 

identitat  natura :  unam  enim  fefe  Deita- 

tem ,  &   unam  naturam   credere  ;  neque  a- 

liam  Vatris  ,  aliam  Filii ,  altam  Spiritut 

fandi  effe  naturam  .    Quinimmo    &    illi% 

qui  e»  crimine  poftulatt  erant ,   quod  trer 

hypoftafet  inducerent ,  cum    iftit   in   eam- 

im  fententiam   convenerunt  ;    viciffimque 

illi ,    qui   unam    hypoftafim    affeverarent , 

iftorum    interpretationi   acquieverunt ;    & 

&  ambee  faffionet  pariter   Arium   execra- 

tdt  funt ,   ut  Cbrifti  hoftem:  Sabelliumque 

&  Vaulum  Samofatenfem  ,  ut  impiot;  Va- 

lenttnum   item  &  Bafilidem  ,  ut   alienot  a 

veritate  :   Manicbeeum    quoque ,  ut   malo- 

rum  macbinatorem .   Omnet    denique   Dei 

gratia  pofi   hujufmodi  verborum  interpre- 

tationem  optimam  &  exatliffmam,  quteKi- 

ceeee  Vatret  inftituiffent ,  fidei  eJSe  appro- 

barunt ,  e:ufdemque  fidei  verba    fufficere9 

ac  ante  omnia    in    ujum   effe   deducenda  9 

conftituerunt  . 

Quinimmo     de     negotio    difpenfatione-       CC. 
que  caruit   noftri  Salvatorit  ,    cum  fuper  pe  Verbi 
ea  quoque  re  nonnulli  cum  aliit  eontentio-  incarna- 
nem  moverent  ;    &  bot    &  illot   examina-  tione  re- 
tioni  fubfecimus  ;  &  quod  ifli  profiteban-  <^a  ^des. 
tur  ,   boc  &  illi  quoque  fuffragio  affenfu- 
que  profecuti  funt  ;    nempe  non   ea  ratione 
qua  ad  Vrophetas  faftum  eft  verbum   Do- 
mini  ,  fadum  efle  Verbum  &   adveniffe  in 
Cbriftum  fub  finem  feeculorum  ;  fed   ipfum 
Vrrbumcarnem  effe  faftum:  &  cum  effet  in 
forma  Dei ,  formam  fervi  affumpfiffe  ;  & 
ex   Maria  (   quantum  ad  carnem  attinet ) 
hominem  effe  genitum  ,   hominum  gratia  ; 
eoque  modo  folide  &  integre  humanum  ge- 
nus  liberatum  a  peccatis  tn  ipfo ,  &  vivi- 
ficatum  a  morte ,  introduci  in  regnum  cee- 
lorum.   Et  boc  quoque    itidem   confiteban- 
tur  ,  quod  non  corpus  inanimatum  ,  aut  co- 
gitationis  aut  mentis  expers  Salvator  ba- 
buertt.  Kec  enim  pofftbile  erat ,  ut  Domi- 
no  propter    nos  bomtne  fado  ,   corpus  ejut 
fine  mente  exifteret  :  non  enim  corpori  dum- 
taxat ,  fed  &  animee  quoque  nojiree  per  i- 
pfum    Verbum  falus    eft  conciliata  .  Idem- 
que  cum  vere  effet   Filius  Det ,  filius  bo- 
minis  faclut  eft  ;    &  cum   efjet  unigenitus 
Dei   Filius,    fatlut   efl    primogenitus  in 
multis  fratribus  (a).  Quapropter  non  a-  (a)Rom.t^ 
lius  erat  ante  Abrabam,  alius  pofl  Abra~ 
ham,  neque  alius  dum   Lazarum   excita- 
ret  ,    neque  alius    cum    interrogaret   de^, 
eo  ubi  fitut  effet  ;  fedidem  ille  ipfeerat  ; 
corporalit  er  quidem  ut  homo  expuent ;  di- 
vinitut  vero  ut  Dei  Filius  oculot  aperiens 

ejus 


Cum  Critice  Pagii. 


115 


Christi 
362. 


-LlBERII     PAF. 
II. 


JuLlANI    IMP. 

2. 


ejus  ,  qui  a  nativitate  cxcur  fuerat ;  & 
(*)u  Fet.  carnc  quidem  patiens  (ut  Vetrus  (a)  di- 
•4*  xit  )  divinttus  tamen  monumenta  aperiens , 

&  mortuos   excitans  .   Ex   quibus  ,   omnia. 
quts  tn  Evangelio  funt ,  intelligentes ,  af- 
firmwerunt  fe  idem  fenttre  de  incarnatio- 
ne  &  bumana  natura  a  Dei  Verbo  ajfumpta  . 
CCI.  Cum    igitur  ifttuCmodi.  illorum  fuerit 

Ad  pa-      confejfio  ;  adb~rtamur    vos  ,  ne  eos  qui  ita 
cem  ex-    confitentur ,  talemque  interpretationem  fux 
ortatio  .  gonfefjioni  accommodant ,  temere  damnare  , 
aut  rejicere  velttts;  fed  potius  admifja  il- 
lorum    excufattone  ,    rectptendos    putetis. 
Eos  e    contra-,  qui  talem  confeffionem  non 
edunt  ,  neque  tali  interpretatione  in  iftis 
vcrbts  utuntur,  arcere  vos  vellemus  ,  & 
averfari  ut  fufpetlx  mentis  bomines .  Cx- 
terum  cum  iftos  tolerandos  non  cenfebitis  , 
confuletis  illts  qui   recle  interpretantur , 
&  recle  (enttunt ,   ne   ultenor  ulla  inter 
ttos  adhibe.itnr  difquifitio  ,  neve  verborum 
pugnis  ftudeatis  ad  nullam  prorfus  uttltta- 
tem ;   fed  ftnfus    cogttationefque  pietatis 
exhtbete  •   N.im  qui  tta  affe&i  non   funt  , 
fed    tantumn.odo   fuper   tfttufmodi   voculis 
contenttofe  rtxanur  ,  &  altud  qutdpiam, 
frxterqtum  qttod  Hicteee  fcriptum  eft->re- 
quirunt  :  hi    profetlo   nihil  altud  agunt , 
quam  quod  proxtmis  fuis  turbidam  fubver- 
fienem  propmtnt  ,  ut    inimici  ,  &  difcor- 
diarum  fchtfmatumque  xmulatores.  Sed  vos, 
9  boni  &  fiieles  fervi  &  difpenfatores  Do- 
tnini  ,  eos  qut  fcandala  &  peregrina  infe- 
runt  ,  compefcite  &  arcete  ,  &  pne   omni- 
bus  antepontte  iftiufmodi  pacem  ,  qux  fa- 
tict  fidei  eft .    Forfitan    Dominus    mifertus 
tiofiri  coaprabit  quce   funt  hiulca  &  divi- 
fa  ,  atque  unum  ovile  reformabit ,  quo  u- 
num  habeamus  ducem  Dominum  noftrum  Je- 
fum  Cbriftum  . 
CCIL  Hxc   qutdem  nos  ,    tum   quia  nefas   eft 

quicquam  ultra  Nicxnum  Conciltum  requi- 
rere  ,  aut  contenttofas  fententias  rectpe- 
re ,  tum  vel  ob  pacem  folum  ,  &  ne  qui 
retle  fentiunt  ,  pro  rejetlis  habeantur , 
ad  iftum  modum  cen'utmus  ;  &  eorum 
confeffionem  qualis  fuerit ,  nos  qui  reli- 
€ii  fumus  Alexandrix ,  paucts  indtcavi- 
mus :  idque  in  commune  una  cum  reltquis 
eomminiftris  facrorum  Afterio  &  Eufebio  : 
nam  reltqui  ex  noftris  quifque  ad  fuas 
provincias  abierunt  .  Vos  rurfus  in  com- 
mune>  ubi  foletis  conventus  agere  ,  tfta 
jubebitis  pervulgart  ,  eoque  omnes  evoca- 
te .  AEquum  ejl  entm  ,  ut  in  eo  loco  pri- 
tnum  epiftola  recitetur ,  ibidemque  omnes 
qui  pacem  amant ,  inter  fe  concilientur  ; 
ac  detnde  ubi  conciliatt  fuerint  ,  ubtcum- 
que  populis  videbitur  ,  prcefente  quoque 
*veflra  humanitate  ,  Synaxis  celebretur  , 
&  Dominus  publice  ab  omnibus  glorifi- 
eetur  .  Salutant  vos  fratres  illi  ,  qui  me- 
cum  bic  agunt .  Bene  valete ,  &  noftri 
viemoriam  in  Domino  facite.  Ha&enus 
Cpiftola  Svnodalis  ad  Antiochenos  pii- 
Ann.  Ectl.  Tom»  V. 


mum ,    inde  ad    alias    Orientis   Ecclefias 

perferenda  :   cui    inhoeret  fubfcriptio  ali- 

quot    Epifcoporum ,   atque   in  primis  ip- 

fius  Athanalli,  his  verbis  : 

Ego  Ath.inafius  ,   cceterique   Epifcopi  in     CCIN. 

boc    conventu   prxfentcs  ,  epiftolct  fubfcri-  Su^cI.l~ 

pfimus;     idemque    ab    altis     faclum    eft  ,  ptl°  ,„P   " 
1     ■    ,  '      T       '  ■  ■■>  J     '  coporum . 

qut    buc   Legatt   venerant ;   tnter  quos   a 

Lucifero  Sardtnice    infulce  Epifcopo  ,   dia- 

coni   duo  Herennius  ,  &  Agapetus  ,  a  Pau- 

lino  vero    Maximus  &  Calimerus,    qui  & 

ipfi  dtucont     funt .    Aderant     &     altquot 

monachi    Epifcopi  Apollinaris    in  hoc  ip- 

fum    mifft  .   Epifcoporum   nomina    ad   quor 

epiftola    fcripta    eji ,  funt    hi  :    Eufebiut 

Vercellarum    Civitatis    Callix ,     Luctfer 

Sardinice   infulx  ,    Aftertus   Vetrce    Ara- 

bix^    Cymatius    Valati  Coelefyrice  ,    Ana- 

tnltttS)     Eubo<ee.    Cceterum    qui    epiflolam 

fcrtprerunt ,    funt  ijii  :    Vapa  Atbanafitts  , 

&   qut   cum  illo  Alexnndrix  fuerunt ;  tpfe 

quoque    Eufbius    tnter    eos   ejt ,    Aflertut 

item  ;    reltqui ,  Gajus  ex  Varath'n  0  pro- 

ximo    Ltbyce    Vbragonts ,    &  partts    alte- 

rius  Elearchiee  Mgypti ,  Ammnnius  ,  Vac- 

nemuneusy    &    ex    reliqua    Elearchii  AE- 

gyptt  ,     Agath^dctmpn   Schedtee  &    Mene- 

laiti  Epifcopus ,    Draconttus  parvcc   Her- 

mopolis  ,    Adelphius     Nupbtos  ,    quce    efl 

m   LychnoruW)     Hermt~n    Taneos ,    Mar- 

chtts    Zygrorum    proxtme    ad     Libyam^. , 

Theodcrus  Athrybeos ,    Andreat    Arfenio- 

tce  ,  Vaphnutius    Sxos  ,  M.ircus  Vylorum  > 

Zotlus  Andromence  Anttpbron  .  His  etiam 

Eufebius    Latine  fubfcripfit ,   quorum  hcec 

interpretatio,   ex    Gneco    iterum    Latine 

reddita  .  Ego    Eufebius  Epifcopus  ,   fecun-  EuTebri 

dum    exiclam    veflr.tm    utriufque     partis  confeiKIo 

confejfinnem ,  qua     in    eamdem     fententiam  &    fub- 

invtcem  conventftis ,    quantum   attinet    ad  fcriptio. 

bypoflafes,    fateor    me  quoque  idem  flatue- 

re  :  neque   in  id  folum  calculum  meum  ad- 

do  ,    fed   etiam   in    tncarnationem    Salva- 

toris  noftri  confentio^  eum  vtdelicet,  cutn 

Filius   Dei  effet  ,  hominem    effe   faftum^ 

&    excepto   peccato,    omnia    quce    veteris 

erant   noftrce    bumanitatis  affumpfiffe  ;  id- 

que  prout  habet  eptftolae  argumentum  ,  meis 

fujfragtis     confirmo .    Deinde    quta  fama. 

apud    exteros    increbuit  de  tabella  Sardi- 

ceni  Concilii ;  ne   ea  ultra   Nicxnam  fi- 

dem    decreta    ejfe  putetur ,    meo  fuffragto 

denuncio ,  quo    nihil  Iuxamenti  aut   noxx 

Kicxnx  fidei    inde  oboriatur  ;   neque  eam 

ea  de    caufa  proferendam    cenfeo  .  Valere 

<vos    omnes    in  Chrifto  exopto  .  Ego    Afte- 

rius   fuperioribus    fcriptis    adftipulor ,  & 

vos    in   Chriflo    bene  valere  precor . 

Poflea   quoque    &    ipfi  fufcrtpferunt  ab-     CCIV. 

fentes,    fcilicet  :  Ego  Vaultnus  (  Epifco-  Paulini 

pus  Antiochise  hicerat)  ita  ftntio  ,  quem-  confeflio 

admodttm   accepi     a    Patribus   Filium    ef-  &-^# 

fe  ,    &    fubfiftere  perfetlum  ;   fubfiftereque  crip  ' 

Spiritum  fanttum  ,    eumque  perfedum  efte . 

Ouapropier   approbo  fupertorem  interprc- 

P  z  ta- 


116 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRisti 
362. 


LlBERII   PAP. 
II. 


JULIANI   \utl 
2. 


tationem  de  tribus  bypoflafibus  ,   &  una 
bypoflafi  five  ejfentia  ;   &  eos  qui  ita  cen- 
fent ,    veros  babeo  ;  cum  pium  (it  fentire 
&   confiteri  ,   Trinitatem  in    una  Deitate 
conjijiere ,   Et  de  incarnatione  Verbi  Va- 
tris  propter  nos  faft*i  ita  decerno,  qttem- 
ttdmodum  fcriptum  eji  fecundum  Joannem  , 
Verbum  carnem  efle  faftum :  non  autemfe- 
cundum    impiifjimos   hominesy     mutationem 
fui   Verbum  pajfum  effe  ;  fed    noftri  gra- 
tia  hominem  effe  faftum  ,  &  ex  Marta  Vtr- 
gine  Spiritu  fanfto  genitum  ;   &    nequa- 
quam  inanimatum  ,  aut   abfque  fenfu  ,  aut 
Jine  mente  corpus  Salvatorem  no/irum  ba- 
buiffe ;  quippe  cum  impoffiible  (it ,  Domi- 
num   propter    nos    hominem  jaftuvi  corpus 
babere  Jine    mente .     Idemque   anathemate 
profequor  eos ,  qui  confeffionem  fidei  Hi- 
(<enee   vilipendunt ,   &  qui  negant   Filium 
ex  fubflantia  Vatris ,  &  coejfentialem   Va- 
tri '  exiflere  ,  Execror  item  eos  ,  qui  di- 
tunt ,  Spiritum  fanftum    propter  Ftlium , 
creaturam  ejfe  faftum  ,  Vraterea  Sabellii , 
Vhotini ,  omnemque  bcerejim  anathematizo , 
incedens  fecundum  Hicanam  fidem ,  &  fe- 
cundum  omniafuperius  fcripta.  Valere  vos 
opto    ego  Cartberius ,    Haftenus    fubfcri- 
pt  iones . 
CCV#         Quod  autem   in  damnatione  haerefis  A- 
pollinaris,  nulla   cie  eodem  Apollinari  ea 
fententia  condemnato    mentio  habeatur ; 
alterum   de    duobus  contigiife  oportuit  ; 
vel  eam    baerefim  vulgatam  nondum  fuif- 
fe    nomine    Apollinaris  ,  fed  incerto  au- 
ctore    prodiiffe;    vel  ipfum  Apollinarem 
jam    ante   Synodum   vifum  effc  eamdem 
abdicaffe   fententiam  per-  monachos  ,  qui 
Synodo  interfuiffe  dicuntur.  Nullam  pla- 
nc    faftam  effe    in  hac   Synodo    Apolli- 
naris     mentionem,  ex   eo  quoque  poteft 
intelligi,  quod  S.Bafilius,  etiam  Valen- 
tis   Imp.  temporc ,    jure  fe  putaffe  dicat , 
cum    Apollinarc    communicare    potuiffe, 
quem    nefciffet  errafle  ;    ut  fuo  loco  in- 
ferius    dicturi  fumus . 
CCVI.       At  quod  dc  rebus  haud  parvi  momen» 
liberius     ti  actum   videretur   in  Synodo,   de    his 
papa  au-    omnibus ,  ut  par  erat ,  S.  Athanafius  red- 
t  ^Sno^  didit  certiorcm  Liberium  Romanum  Pon- 
dT&Le- tificem  ;  quarum  quidem  litterarum  illud 
gatjonum.  tantum  fragmentum  fupereft  ,  quod  fpe- 
<5tat  ad  incarnationis  myfterium,  &  per- 
fectam  Filii  Deitatem :  csetera  autem  quae 
in  Synodo  gefta  funt ,  defiderantur,  Cu, 
jus  quidem  fcripti  cum    ille    fit    titulus  : 
Athanafii    refcriptum   ad  Liberium    Epif- 
(opum  Romanum  ;  plane   declaratur  ipfum 
Liberium    Alexandrinae  cogendse  Synodi 
fuiffe    aucrorem  ,   deque  ea  re  ad   Atha- 
nafium   dediffc    litteras  ,  atque    c>us  au- 
cloritate  illuc  conveniffe  Eufebium  Eprf- 
copum    Vercellenfem  ,   &  Luciferum  Ca- 
laritanum    Legatos;   cujus    pariter    juffu 
tanta    iidem    fibi  fumpferint;    nempe  ut 
Lucifer,  caeteris  explofis,  crearet   Paulf- 


rium  Epifcopum  Antiochenum  (  non  enim 
id   negotium   erat   unius  Civitatis  Sardi- 
niae   infujas   Epifcopi,  fed    Prsefulis  fum- 
ma   poteftate  fungentis )  utque   Eufebius 
funflus   fit  legatione  ad  reftituendas  col- 
lapfas  totius  Orientis    Ecclefias  :   nequa- 
qua^m    enim  hsc    ipfos  jura  accepiffe  a 
Concilio    illo   Alexandrino ,   quis    dicerc 
jure   poterit:   nam  quid   juris  iifdemOc- 
cidentis    Epifcopis   in  res   Ecclefiae    An- 
tiochenae,  &  in  Syriam,  Afiam,  &  Cap- 
padociam ,  aliafque    regiones  ,   ad    quas 
Eufebius   tantae  reftitutor  cladis  Legatus 
profectus  eft  ?  Extat  &  ipfius  Liberii  Pa- 
ps    epiftola*  ad  Athanafium  fragmentum; 
quo  idem    Pontifex    Rom.  praemiffa  fidei 
fuse    Catholicae    confeflione.,   eamdem   ab 
jpfo    Athanafio    exigit.    Id  enim  a  Libe- 
rio   expofci  videbatur  ob  fufpe&am  red- 
ditam  olim  fidem  ipfius  ex  inita  (  ut  di- 
clum  eft  )  cum  Arianis  communione .  Qiiam 
&  ipfe   exigit  ab  Athanafio  poft  tot  an- 
norum    latebras  :    ab  eo  namque  tempo- 
re    ufque  ad  Conftantii  mortem  nulla  po- 
tuit    inter   eos    effe   ex    litterarum  con- 
fuetudine  communicatio,  nifi  fub   Julia- 
no,   cum    ipfe  Liberius  ad    eumdem   A- 
thanafium  eam   fcripfit  epiftolam ,    cujus 
ejufmodi  tantum  apud    eum   fragmentum 
reperitur,  quod  fic  fe  habet  (<*)'■ 

EJi  igitur  noftra  confeffto  ,  optatiffmt^, 
Athanaji:  Verbum  Dei  Ftlium  ,  fecundum 
naturgm  ex  Deo  eodemque  Vatre  fuo  ge- 
nitum  ejfe,  non  creatum  ,  femper  in  impe- 
rio  collegam  Deo  &  Vairi^  &  indefinen- 
ter  regnum  obtinere  in  infinita  fiecula , 
Amen .  Spiritum  quoque  fanftum  vere  ex 
Deo  naturaliter  Deum  ,'  indivifibilem  a 
Deo  fecundum  divinas  Scripturas  ;  ut  fit 
vere  Vater^  vere  Filius ,  &  vere  Spiri- 
tus  ftnftus  ;  neque  transferri  debere  unum- 
quodque  nomen  a  fuo  fignificato ,  cui  ajji- 
gnatum  efl ,  quo  vera  fit  Trinitas  fub  unx 
Deitatetfub  unapoteftate ,  &  unafubflan- 
tia.  Hon  enim  difpertitur  Filius  aut  Spi- 
ritus  fanftus  a  Vatris  fubjiantia ,  qua 
implet  ccclum  &  terram,  EJi  igitur ,  ut 
dixi-,  Trinitas  una  fubfiantia  ,  non  divi- 
fa ,  fed  per  effentiatn  una ,  Deitate  una  , 
potentia  una ,  &  regno  una ,  una  quoquc 
gloria ,  una  item  imagine ,  una  denique 
fpiritu  ;  fpiritus  enim  non  dividitur  ,  A- 
natbema  igitur  dices  Sabellii&  Arii  dog- 
mata ,  &  fupra  annotatas  harejes  ad  <x- 
temam  poenam  fecundum  Salvatoris  vo. 
(em,  Huic  igitur  confeffioni ,  frater  Atha- 
na/ii  qu<c  vera  fides  in  Catholica  &  Apo- 
Jlolica  Ecclefia  cenfetur,  fi  mecum  fentit 
coram  judice  Deo ,  &  Cbriflo  ,  quxfo  fub- 
fcribas ;  quo  certiores  reddamur ,  num  e- 
jufdem  nobifcum  fujfragii  fis  ,  eademque 
flatuas  de  vera  fide ;  ut  &  ego  fecurior 
efficiar ,  tuaque  mandata  indejinenter  ob- 
eam  .  Id  tibi  quoque  cognitum  velim9 
carijjtme  ;  filios  veritatis  (onfiteri   impa- 

ti- 


(a)  Jpud 
Athan, 
extat  . 

CCVII. 
Fragmen- 
tum  fidel 
Liberii 
Papx . 


Cum  Critice  Pagii. 


117 


Christi 

161. 


LlEERII    PAP. 

II. 


JULIANI   IMP. 


tibifem  ejfe  Deitatem  ;  &  de  adventu  Ver- 

bi  &  Dei  in   carne    ita  fetttire  :   Verbum 

fcilicet  genirum  ex  Patre   Deo  ;  bominem 

perfeclum   abfque    peccato    affumppffe    ex 

Maria  Vtrgine   fecundum    Evangeha  *'«_ 

Chrifto  Jefu .  Amen.  Ha6tenus  quod  extat 

fragmentum  ex  epiftola  Liberii  ad  Atha- 

nafium.   Porro   multa   in  ea   defiderari , 

tiemo  non  affiimaverir:   nam  nulla  in  his 

mentio  fit  de  perfonis  &  hypoftafibus  in 

Trinitate ,  quarum  occafione  inter  Lati- 

nos  &  Graecos  concitatas  effe  controver- 

fias,  diftum  eft .  Sed  &  alia   plura  deef- 

fe  videntur  ,  quoe  fpe&abant  ad  Synodum 

celebrandam  ,  &  reftituendum  ftatum  Ec- 

clefiae  Orientalis . 

[CCVIII.        Ejus  autem  ,  quam    diximus,   redditse 

epiftolae    Athanafii  ad  Liberium ,  carentis 

faluratione  atque  exordio,  ejufmodi  tan- 

tum    fupereft    fragmentum ,  quo    fumma 

Catholicae  fidei   habetur   exprefla   in  haec 

verba  : 

Fragmen-       Unuf    Deus    immortalis  ,     invifibilis^ 

tuin  epi-    impalpabilis  ,   eo  quod  Deus  fit  fpiritus  , 

"°J*     r.   idemque  loco  incomprshenfibilis  ;  neque  uf- 

aJ  Libe-    Piam    eJ*    trcgto    tibi    non     extftat.    Hujus 

rium  .       verbum  immortalis   Sapientia   efl  ,    incor- 

ruptibilis ,     invi/ibilis ,    idemque    Filius 

frimogenitus  ,  operum  focius  ,  prtncipio  ca- 

rens  ,  impaipabilis ,  cui  nullum  atatis  aut 

initium   aut  finis ;    per    quem  omnia   fa- 

cla   funt ,   <s"  fine    quo  faclum    efl  nihih 

Hic   efl    qui  finxit  hominem  :  hic  efl  qui 

rationem    fabricaniee   Arcx  oflendit  :   hic 

cfl  qui  polltcitationes   Abrahee  fecit  :  hic 

efl  qui  defcendit  ,    ut  populum  falvaret ; 

qui  Moyfi  legem  dedit :  bic   efl  Deus  A- 

brahee^    Ifaac ,    &  Jacob ,    qui    in    Pro- 

fhetis    locutus  efl :    hic  efl  qui  compofuit 

ttovum  &  vetus  Teflamentum .   Qui  in  ul- 

timis  diebus   camem    ex   virgine    morta- 

lem  ajfumpfit ,    cum  ipfe  interim  immorta- 

lis    ejfet  ,    eamdemque    imbecillem    ipfc^ 

minime    imbectllis ,   obnoxiam  morti    ipfe 

ttulli     obnoxius ,   vifibilem   ipfe    invifibi- 

lis .    Illa  y    inquam ,     caro   fufpenfa    efl 

in  Cruce ,  tton  ip/e  ;  in  illa  omnes  humanas 

pajjiones   ut  homo  fufttnuit^  non  ipfe  .Tp- 

fe    efl  enim  Dei  virtus  ,  hoc  eft  Deus ,  qui 

infernum  expugnavit ,  &  imperium  diabo- 

li  demolitus  eji  ;  qui  Deus  in  defcendendo  , 

Deus  in   afcendendo  ,  corpus  fuum  a  morte 

excitatum  Patri  repnefentavit ,  acvindi- 

cavit  amorte  ^fub  cujus  imperio  tenebatur  . 

In  Filio  Patrem  intelligimus ,    cum    unus 

tum  eo  fit   Deitate  ,  potentia  ,    ejfentia  , 

gloria,  Dei  appellatione .  Et  in  Patre  Fi- 

lium  quoque  cognofcimus  .  Hic  eft ,  qui  ubi 

ajfumpferat  carnem,  Jefus  vocatus  efl ,  qua- 

tenus  homofuit :  hqc  efl  ajfumpfit  hominem 

infeipfot  inquo  omnis  plenitudo  Divinita- 

tis  habttat  corporaliter  •  Hunc  exiftimamus 

non  fegregatum    a  Patre   aut  fanclo  Spi- 

ritu ;  neque    tamen  ita->   ut  dicamus  Pa- 

trem   defcendijfcy  &     in   bomine  fuijfc* 


Ita  unus  Deus  Pater  omnipotens  a  nobit 
creditur.  Ideoque  fides  noftra  eft  in  unum 
Deum  Patrem  omnipotentem,  &  ejus  Filtum 
Dominum  noftrum  ,  &  in  Spiritum  fanflum  ; 
eofque  in  unitate  una  ,  Potentia  una ,  fub- 
ftantia  una  ,  ejfentia  una  ,  gloria  tina  , 
dominatione  una  ,  regno  uno  ,  imagine  Tri- 
nitatis  una,  confubflantiales  ejfe  credi- 
mus  * :  Per  quemfaftafunt  omnia  .  Ita  quo- 
que  in  carnis  refurreflionem  credimus  ;  hoc 
eft  ,  corpus  noftrum  (  fecundum  facras  Jlri- 
pturas  )  ex  corruptibth  mortalique  in  in- 
corruptibilitatem&  immortalitatem  a  Deo 
mutandum  ejfe .  Amen  .  Ha&enus  quod  ex- 
tat  epiftolae  Athanafii  ad  Liberium  Papam 
fragmentum  .  ScripfifTe  quidem  Athana- 
fium,  atque  collegas  Epifcopos,  qui  in- 
terfuerunt  Concilio  Alexandrino,ad  eum- 
dem  Liberium  de  cunftis  rebus  geftis  in 
Synodo  ,  idem  ipfe  Athanafius  difertis  pla- 
ne  verbis  teftatur  ea  epiftola  ,  quam  po- 
fba  fcripfit  ad  Ruffinianum  ;  qua  pari- 
ter  declarat,  qua?cumque  in  eadem  Sy- 
nodo  afra  funt ,  fuifTe  conflrmata  ab  ipfa 
Romana  Ecclefia:  qua  item  epiftola  de- 
cretum  de  recipiendis  lapfis  in  hxrefim, 
plenius  explicatur  ;  &  ne  de  fide  eius  du- 
bites,  fcias  eam  fuifTe  perleftam  atque 
recognitam  probatamque  in  Nicaeno  Con- 
cilio  fecundo:  ex  quo  quidem  Ioco  (  quod 
defideretur  ha&enus  inter  ejufdem  Arha- 
nafii  opera)  hic  eam  defcribendara  puta- 
vimus  :  fic  enim  fe  habet  ejus  (  a)  edi- 
tio  in  oecumenica  tunc  Synodo  fafta  : 

Monachi  dixerunt :  Si  jujferit  faufta 
Synodus ,  ajferatur  ad  Kujfnianum  beati 
Patris  noftri  Athanafii  epiftola  ,  &  lega- 
tur .  Santla  Synodus  dixit :  Satisfiat  pe- 
titioni  religioforum  monachorum  •  Stepha- 
nus  pnefatus  monachus  ferens  in  manibus 
hbrum ,  legere  ccepit :  Sanfti  Athanafii 
ad  Ruffinianum  .  Domino  diletfo  &  defi- 
deratijjtmo  comminijlro  Kuffiniano  Athana* 
fius  in  Domino  falutem ;  &  poft  alia : 
Quandoquidem  ftudiofe  &  Ecclefiaftice  (hoc 
enim  tu*  pietati  iterum  convenit  )  de  hist 
qui  necejfario  redatti  funt  ,  nec  per  im- 
probam  fidem  funt  corrupti ,  inquifivifti  , 
eaque  de  re  ad  Synodos  &  alios  fcribere 
voluifti  ,  ut  antmi  fententiam  de  his  expli- 
carent ;  velim ,  mi  domine  defideratijjime , 
fic  habeas .  In  primis  cum  a  vi  cejjatum 
effet,  Synodufque  prxfentium  &  corum  qui 
longinquas  regiones  incolebant  Epifcopo- 
rum  hjberefur  ,  nec  modo  comminiftris  qui 
per  Greeciam  paffim  habitant ,  verum  etiam 
in  Gallits  &  Hifpania  .  Intelligit  per  hos 
Athanafius  Eufebium  Vercellenfem  ,  &  Lu- 
ciferi  Calaritani  Epifcopi  Legatos;  fed 
fubdit : 

Communi  decreto  placuit  ,  ut  hic^  & 
ubique  gentium  quicumque  lapfi  fuiffent 
proprio  arbitrioy  &  antefignani  fuijjent 
impietatis ;  fi  refipifcerent  ,  ignofcendum 
quidem  illis%    verum    non  re(ittuendos  in 

cleri 


Confir- 
mata  Sy- 

nodus  a 
Romano 
Pontifici 


(i)  Conc. 
N/V.  Ad. 
1. 

CCIX. 


Epiftola 
Athanafli 
ad  Ruffi- 
nianum  4 


CCK. 


iig 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERlI    PAP. 

II. 


JULtAKllMPi 
2. 


chri   numerum .  Qui  <vero  non    auclores  , 
fed  necejjitate  ,  &  violentia  compulfi  fuif- 
fent  ;  vifum  efl  illis  quidem  tgnofcendum  , 
&  in  cleri  locum  reflttuendos  ;  maxime  cum 
frobabilem  defenjionem  &  excufationem  de- 
derint .     Atque   boc   quoque    ceconomice  & 
rationabiliter  faclum    vtdetttr .  Kam  ipfi 
quidem  animo  flatuerant ,   non    velle    ad 
impietatem    delabi.    Verum  quoniam  impi- 
ijjimi  quidem  eorum  caufa  ftatum    Eccle- 
Jt<e  ad    feditionem    trabebant ;     duxerunt 
longe  fatius    ejfe  ,  vi  compulfos  fe  concur- 
rere,  &   onus  geflare ,  quam  populumper- 
dere .    H<cc  cum  ajferrent  ,    viji    funt  no~ 
bis   non  abfurda    refpondiffe ;    quando    & 
in   occajionem  fafii  exemplo  Aaron  fratris 
Mofeos  fe  defenderent ,  qui  in  eremo  pnpuli 
tranfgrejfionibus  acquievit ,  defenjionem  ha- 
bens,  ne  populus    in  JEgyptum    reverfus, 
idolorum  cultui  iterum  fe  manciparet .  Vi- 
debat  enim ,  Ji  in  eremi  vaflitate  fubfli- 
tijfet ,  futurum ,    ut  paulatim  ab  impieta- 
te  regrederetur :  in  AEgypto  autem  nullam 
efe  ad   pietatem  regrejfus  viam .  Hac  de 
caufa    clero  per  ea  tempora  ignotum  eft . 
Qui   vero  in  errorem    fedufti    erant  ,    & 
violentia    buc    compulji ,    data  quoque  iis 
communio  efl .  Quemadmodum  h<ec  &   Ro- 
mam  fcripta  funt ,  Romanorumque  Ecclejiam 
omnia  comprobajfe  conflat  .  Hcec  quoque  tucc 
pietati  confidenter  fcribo  ,  &fignifico  ,  quo 
tua   pietas ,    ea  quee  decreta  funt  hoc  mo- 
</o,  ampleclatur.  Hucufque  iectum  ex  ea 
Synodo ,    in  qua    haec   ad  declarationem 
ejufdem    decreti   fubje&a   leguntur  : 
CCXI.        Sabas  &  qui  cum    eo   aderant  monachi 
Decretum  dixerunt :  Kon  hcec  folummodo  Sancli  A- 
de  reci-     thanajii  voxefl,  verum  etiam  Synodorum  y 
piendisla-  propterea  quod   inqttit  idem   Pater,  ipfos 
pfis  eluci-  quoqtte  Romrtnos   totamque   Greeciam  id;m 
datum.       comprobaviffe .  Definit  autem  eos  ,  qui  ex 
heerefi  ad  priflinam  mentem  redetmt  ,   fu- 
fciptendos  ad  pocnitentiam  :    verum  facer- 
dotti  dignitatem  minime  illis  reflituendam . 
Tharafius    beatiffimus  Patriarcha   dixit : 
Konde  quovis  hecretico  ad  mentem  redeun- 
te   recipiendo    beatus    Pater   hcec  Jlatuit , 
fed  de  eorum    principibus^  &    antefigna- 
nis  ,  quique  in  fua  hcerefi  veluti  deltcian- 
tur  &  fe  obleftant ,  verbifque  artificiofis 
'veritatem  ipfam  fttcare  fludent ,  haud  a- 
Iiter  ac   Orthodoxi  cum    libertate  folent  ; 
ipfi  autem  fententiam   Scripturce  perver- 
fe  explicant.  Verum    iterum  recitetur  ea- 
dem    epiflola    ad    Ruffinianum.   Epiflola^ 
ejufdem  Patris  .  Letlo  atttem  loco  ,  itt  quo 
beatus  Pater  lapfis   veniam  dat  impieta- 
tis  ;  fed  qui  prcccipui  bcereticorum  fuerunt , 
negat   reflituendos    in   ordinem  facerdota- 
lem  :  Qui  vero  antefignani  non  fuijfent , 
fed  vi  &  necefjitate  ad  impieiatem  coa- 
tti  ;  ignofcendum  quidem  illis ,  &  in  cle- 
ri    locum  reftituendos^  quod  jufiam  excu- 
fationem  ajferrent .  Venerabiles  monachi  di- 
xerunt :  En  quemadmodum  in  priucipio  di- 


ximtts  )fic  efl  :  fiquidem  beatus  Pater  eosi 
qui  ex  hcerefi  revertuntur ,  in  facerdotii 
diguitatem  non  recipit .  Tharafius  fanilif- 
fimus  Patriarcha  dixit :  Videmini  miht 
mentem  Patris  non  intelligere  :  quandoqui- 
dem  eos  qui  non  fuerunt  auftores  hcerefeos  , 
vi  autem  compulfi  funt ,  recipit  ad  prifli- 
nam  dignitatem  ;  folummodo  vero  prceci- 
puos  ,  atque  adeo  parentes  ,  five  auclore» 
bocrefum  a  dignitate  facerdotali  recipien- 
Aa  excludit  :  reEle  profetlo  jufleque  id. 
pronuncians ,  &c.  Haec  ex  Synodo  fecun- 
da  Nicaena  ad  perfeftam  elucidationerru 
hujufcemodi  decreti  excripfifle  voluimus, 
necnon  ad  afTequendum  germanum  fenfum 
verborum  Sanfli  Hieronymi ,  quse  fupe- 
rius  citata  funt  . 

Quod  autem  in  eadem  Synodo  auclorita-    CCXII. 
te  (  ut  di6tum  eft  )  Romani  Pontificis  de- 
cretae  funt  legationes  ad  reftituendas  col- 
lapfas  a  fide  Catholica  Ecclefias ,  earum- 
que   miniftros  ;   erroris  in  primis  arguen- 
dus  eft   Rufrlnus  (a  ),   dum  ait  procura-  (a)Kuffn. 
tionem  Orientis  injunclam  fuifle  Afterio,  l.i.  e.  19. 
Eufebio  vero  Occidentis .  Nam   conflat  , 
eumdem  Eufebium   ejus  rei    caufa  fufce-  ^e§a'!?. 
pifle  in  Orientem  peregrinationem,  An-  Q -g       n 
tiochiamque  (  ut  dicemus  )  profeclum  ef-  tcm#  * 
fe ,    indeque  etiam  in  Cappadociam  per- 
venifle  :  quod  quidem  fententia  illa  S.  Gre- 
gorii  Nazianzeni   fuperius  recitata  reddi- 
tur  manifeftum ,  cum  ipfe  agens  de  tur- 
bis  illis,  Juliani  tempore  in    Cappadocia 
eleclionis  Eufebii  Epifcopi  Caefarienfis  oc- 
cafione  excitatis,  haec  addit  (  b):  Pofire-  (h  Greg. 
mo  ,  inquit,  aderant  Epifcopi  qttidam  ex  ^az' orat' 
Occidente  ,  qui  Ortbodoxos  omnes  ad  fuas  '"  **!"*'"* 
partes  pertrahebant  .  Quaequidem  nonnifi  B*->'"* 
de  Eufebio  Epifcopo  Vercellenfi  &  aliis 
qui  cum  eo  erant,  poffunt  intelligi  :  nam 
Afterius   (ut  fiepe    diximus )  in    Arabia 
erat  Epifcopus .  Affirmat  id  ipfum  Socra- 
tes  ,  dum  ait  (c )  :  Eufebius  partes  Orien-  (c)  Soerat. 
tis  peragrans  ,  infirmos  fide  ,  inflar  pr<e-  W.3.  e.j. 
Jlantis  medici ,  ad  integram  valetudinem 
reflituit ,  dodrina  Ecclejiajlica  inflruxit  , 
erudivitque  .  Addit  autem  poft  hxc  omnia 
Socrates  :  Eodem  tempore  Athanafius  ora- 
tionem  apologeticam ,  quam  in  fu<e  ipjius 
fugce  defenfionem  Jampridem    confeceraty 
coram  illis  qui  aderant,  perlegit.  Ea  qui- 
dem   ratione,quod  livore  tabefcentes  A- 
riani   adhuc  carperent  ipfum  velut  igna- 
vum,  quod  non  pofuiffet  ex  Domini  fen- 
tentia    animam  pro  ovibus  ,  fed  perinde 
ac  mercenarius,  eveftigio  folum  vertiffet. 
Recitat  idem  Socrates  (  d  )  ex  ea  nonnul-  (d)   Uem 
Ja:  fed  nos  leclorem  rejicimus   in  ipfum  caP>6. 
integrum  ,  qui  adhuc    extat,  commenta- 
rium  .  At  de  Alexandrina  Synodo  haclenus  . 

Quae  porro  Synodum    mox  fubfecuta-.  CCXIII. 
fint,  Socrates  ita  recenfet  (e) :    Eufebius  r^socrat. 
vero  Vercellarum  Epifcopus  ^flatim  pofl  /#,*.  f,7#" 
Concilium   Alexandria  decedens  ,  Antio- 
chiam  contendit .  Ac  cum  Paulinum  a  Lu- 

ci- 


Cum  Critice  Pagii. 


119 


Chiisti 

161. 


Libbrii  Pap. 
II. 


JUUANI    IMF. 
2. 


Difcordi*  e*fero    Epifcopum    dejignatum  ,    populum- 
inter  Lu-    que  in  duar  fafliones  partitum  offenderet 
ciferuin&  (  nam  Meletii  fautoret  feparatim  conven- 
lufcbium.  tut   fecere  )  vebementer   propterea  animo 
conturbatut  -fuit ,   quod  eleclioni  Vaulini 
rninime  ab  ommbus  effet  affenfum.  Harn^. 
intra  fuam  ipjiur  cogitationem  faclum  il- 
lud  damnavit  ille  quidem  ;  fed  prne  reve- 
rentia  erga  Luciferum  rem  tacitam  habuit  ; 
&   ut   primum   promiferat ,    fe   Epifcopo- 
rum    Concilio  convocato  ,    illir    rebur   rc- 
cle  profpetturum  ,  inde  receffit  :  pofiea  ve- 
ro  quamquam  admodum  laborabat ,  ut   par 
ter  diffentienter  ad  concordiam  adduceret ; 
tamen  nullo    modo  illud   poterat   efficere . 
Kam     Meletiur   ab  exilio    reverfur ,    ubi 
eor  qui  cum  illo  confentiebant ,  conventur 
ftorfum  agere  reperiebat ,  fe  illit  ipfe  pr*- 
fecit .  Quin  omnibus  fere  Ecclejiit ,  quct  ibi 
erant ,  Euzojut  Arian*  fetloe  patronutprae- 
fuit :  Paultnut  autem   unam  tantum  obti- 
nuit   Ecclejiam  parvarum  ,   quee  erant  in- 
tra  urbem  ;  ex  qua  quidcm  ipfum  Enzo- 
jut  ,  propter  reverentiam  ,  quam  verfut  il- 
lum  babuit ,  «0«  ejecerat .  Meletiur  autem 
cxtra  portar  Civttatis  conventur  celebra- 
vit . 
CCXIV.        Id  temporis  ad  hunc   modum  Antiochia 
lucifer      difcedit  Eufebius ,  Lucifer  vero  ubi  acce- 
fegreoat    perat  fuam  eledionem  ab  Eufebio  improba- 
feaeom-    W«  contumelidt  loco  duxit ,  iniquoque  ad- 
rnunione     modum  animo  paffur  efi .  Proinde  recufavit 
lufcbii  8c  cum  Eufebio  communicare  ;  fludioque   con- 
fccclcu*.   tentiQ„if  indtttlus)  Concilii  decreta  reje- 
cit  .  IJia  quidem  triflibut   &  afflidit  Ec- 
cleji*   temporibut    obvenientia    multos   ad 
deficiendum  ab   Ecclejia  impulere  ;  unde^, 
novafefta  ,    quee    Lucifertana  dicebatur  , 
nata  cft.   Cteterum  Lucifer  fuam  iracun- 
diampropterea  faturare  non  poterat  ,quia 
fttir  ipjius  refponJirt  quibus  per  diaconum 
miffir  pollicitut  fuerat  fe  decretit  Conci- 
lii  contentum  fore  ,  omnino   tenebatur  ad- 
Jiriftur .  Quapropterjidei  &  fententiet  Ec- 
clefice  affentient ,  in  Sardiniam   ad   pro- 
priam  fedem  fe  recepit .  Qjtorum  autem  a- 
nimi  non  minus  quam  illtur  erant  exulce- 
rati,  bi  adbuc  etiam  ab  Ecclejia  fegrega- 
timanent.    Hucufque  de  fchifmate    Luci- 
feri  Socrates  .  Porro  Antiochenam  Eccle- 
fiam  fchifmate  divifam   oc"togintaquinque 
annos  ita  perduraffe ,  nimirum  ufque  ad 
Alexandrum  Epifcopum  ,  Theodoretus  af- 
(4)  T£W.  firmat  (<*)•  Quod  quidem  non  fic  intel- 
iib.).  f.j.  ligendum  eft ,  ut  ab   hoc  tempore,  quo 
creatus  eft  Paulinus  ,  &  fchifma  confla- 
tum  intcr   Catholicos ,  ufque  ad  Alexan- 
drum  annorum  oclogintaquinque  curricula 
interccflcrint  :  nam  crcatio  Alexandri  con- 
tigit  (  ut  fuo  loco   patebit)  anno  Domi- 
ni  quadringentefimo  oftavo  :  fed  oportuit 
Theodorctum  intcllexifle  ab  eo  tempore, 
quo  cjefto  Euftathio ,  &  fubrogato  in  lo- 
eum    ejus   Euphronio  Epifcopo   Ariano, 
fcifla  cfl  in  duas  partcs  Ecclcfia  Antio- 


chena  ;  dc  cujus  divifionis  originc  fuo  lo. 

co  fuperius  a<5him  cft.  |t^   Scd  nec    fic 

liberatur  Theodoretus  quin  arguatur  er- 

roris :  nam  ab  eo  tempore  non  anni  oclo- 

gintaquinque,   ut  ait,  intercedunt  ufquc 

ad  Alexandri  eleclionem,  fed  tantum  fe- 

xagintaofto  ;  adeout  dicendum  fit   erro- 

rem  in  Theodorctum    irrepfifle.  £%  Ea-  (h)  Soiom, 

demquoque  Sozomenus  (b)  de  Luciferi  &  /,&.j.  ta$, 

Eufebii  difTenfione  .  u. 

Caeterum   aflTerta  caufa  fchifmatis  ,  &    CCXV. 
dilfenfionis  illius  primae  inter  Eufebium&  Caufa  dif- 
Luciferum,  quae  a  Socrare  ,  Sozomeno,  fiJii  unde 
&    aliis  eos   fecutis  afFertur,  nullatenus  manavit. 
probari  poteft ;  fiquidcm  nullo  paclo  po- 
tuit    accidifle  ,    ut    Paulini    eleftionerru 
Eufcbius    improbarit,    quam    tum  ipfc, 
tum   etiam    Athanafius,   ac    denique   u- 
niverfa  Synodus   Alexandrina  antea   rece- 
piflent,  dum  Legatos  ab  eo  ad  Svnodum 
milfos  fufcepere ,  &  ejufdem  Paulini  chi- 
rographo  ipfam  fubfcribi  Svnodum  volue- 
runt.   Non  potuit  igitur   damnafle  Eufe- 
bius  ,  quod  ante  probaflet,  &  Athanafiu* 
cum  aliis  in'  Synodo  confirmafler.  Qua 
quidem  rationc  &  Ruffinus  videtur  hal- 
lucinatus ,   qui    id    ipfum   affirmat  (c),  (c)  Rufftn, 
cum  ait :  Interim  Lucifer  infuriam  dolenr  ,  !it>'1'  **/• 
quod  Epifcopum  a  fe  ordinatum  apud  /fn-  3°» 
tiocbiam  non  recepiffet  Eufebiur ,  nec  ipfc 
recipere  copitat  Alexandrini  decreta  Con- 
cilii  ;  fed  conflringebatur  Legati  fui  vtn- 
culoy   qui   in  Concilio  ipjiur    aufioritatc 
fubfcripferat .   Abiicere  namque  eum  non 
poierat ,  qui  aucJoritatem  cjur   tenebat ; 
Ji  vero  recepiflet ,  omne  fuum  fruflrjndum 
videbat  inceptum .   Diu  ergo  de  boc  mul- 
tumque  deliberanr ,  cum  ex  utraque  partc 
concluderetur ,  elegity  ut  Legato   fuo  ex- 
cepto  ,  erga  cateror  fententiam  difparemt 
fed  Jibi  placitam    cujiodiret  .   Haec  ipfe, 
qux    ex  nuper  diftis  facilc   refelluntur  • 
Certe  quidem  nifi  Paulini  elec"Ho  ab  A- 
lexandrino  Concilio  probata  fuiflet,  ne- 
quaquam   eam  poftea  Romanus  Pontifex 
ratam  habuiflet .  Quis  enim  exiftimare  po- 
teft ,   geftas   res   a  Lucifero  fchifmatico 
firmas  potuiflc  confiftere  ,  nifi  eas  Syno- 
dus,  &    Romanus  Pontifex   recepiflent? 
Caeterum  Luciferi  cum  Eufebio  fimultas  & 
altercatio  non  aliunde  fumpfiflc  exordium 
videri  poteft  ,  nifi    quod   ipfe   aufterioris 
fpiritus  cum   eflet     ind;gno  animo  ferrct 
ex  Synodi  decreto  januam  patere  Epifco- 
pisomnibus  lapfis,  qui  perindc  ac  fi  nihil 
deliquiflent ,  in  fuas  fedes  cum   codem_. 
Epifcopatus  honore  redirent  ;  ideoque  in 
eumdem  Eufebium,  quem  advenientenu. 
Antiochiam  ,   iturum   in    Cappadociam  , 
primum  eft  naftus,  veluti  in  ejus  decrc- 
ti  auiftorem  invcftus  eft ,  coque  magis  in 
eum  exacerbatus ,  quod  ex  fufcepto  mu- 
nere  legationis  id  ipfum  paflim  praeftaret , 
ut  Epifcopos ,  qui  cum  Arianis  communi- 
caflent>  ad  fuas  ipforHm  Ecclefias,  im- 

pcrti- 


120 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
362. 


LlBERII    PaT. 


II. 


JULlANl'  IMP. 
2. 


ccxvr. 


ccxvn. 

Meletii 

caufaqua- 

lis. 


(a)  Socrat, 
//i.i.  f. 34. 


(b)  Sozom. 
lib.$.  c.11. 


pertita  illis  communicatione  Catholica-» 

revocaret. 

Sed  dicer  aliquis:  Quo  modo,  praeter- 
miffo  Meletio  ,  Synodus  probavit  ordina- 
tionem  Paulini  ?  Nam  fi  qui  aliquando 
fuiffent  hoeretici ,  &  ad  Ecclefiam  reverfi 
effent ,  recipiendos    quoque    ad   Epifco- 

fiatumeadem  Synodus  ftatuit ;  utique  Me- 
etio  debebatur  Ecclefia  Antiochena  ex 
ipfius  decreto  Synodi ;  atque  eam  ob  cau- 
fam  Paulinus  rejiciendus  videbatur ,  tam- 
quam  fedis  alteri  debitse  occupator .  Ad 
Juec  dicimus,  vitiofam  ab  initio  fuiffe^ 
Meletii  fedem ,  utpote  quod  tunc  ipfe 
Arianus  ab  Arianis  eam  fuerit  confecu- 
tus ;  ficque  ab  illo  tempore  cathedra  va- 
caffe  videri  poterat,  ad  quam  fuffragio 
populi  Meletio  minime  recepto ,  juro 
ordinatus  Paulinus  fuiffe  cenfendus  erat. 
Non  ergo  cur  Meletius  non  receptus 
effet,  Eufebius  ccnqueftus  eft  ,  cujus  nul- 
lam  fuiffe  ordinationem  fciebat,  utpote 
quod  ab  Acacianis  &  Eudoxianis  creatus 
fuiffet  Epifcopus  Antiochiae  :  verum  fi  quae 
diffenfio  ea  de  caufa  inter  Eufebium  & 
Luciferum  oborta  eft  ;  credimus  Eufebium 
cum  Lucifero  familiariter  conqueftum  ef- 
fe,quod  proepropere  nimis  Paulinum  or- 
dinaffet,  non  tamen  quod  eam  electio- 
nem  improbaret,  quam  ipfemet  una  cum 
aliis  in  Synodo  recepiffet;  fed  quod  Pau- 
lini  ordinationis  caufa  tantum  abeffet,  ut 
Ecclefia  Antiochena  (  quod  in  optatis  e- 
xat  )  Catholicse  communionis  fcedere  jun- 
geretur,  ut  major  ob  eam  caufam  alter- 
catio  fieret  poft  reverfum  Meletium  ,  qui 
jam  vivente  Conftantio  ab  Acacianis  & 
fidei  Catholicae  tuendae  caufa  exilium  paf- 
fus ,  &  minas  ejufdem  Conftantii  exper- 
tus  effet :  qui  enim  ei  adverfabantur ,  ea 
ratione  fedem  illi  negabant,  quod  ipfe 
Meletius  olim  conniviffet  cum  Acacia- 
nis  &  Eudoxianis  Arianorum  deterri- 
mis,  a  quibus,  &  a  Sebafte  Armeniae 
tranfiatus  fuiffet  in  fedem  (  ut  habet  So- 
crates  a)  Berceenfem,  &  inde  in  An- 
tiochenam ;  cui  etfi  ex  Synodi  decreto 
indulgendum  effet  ,  ut  priftinam  fedem_, 
reciperet ;  non  in  aliam ,  quam  in  Seba- 
ftenfem  feu  Berceenfem  reftituendus  fuif- 
fet:  nam  cum  &  illi  exulanti  fuffectus 
Euzojus  Antiochise  fuiffet ;  quid  agen- 
<Ium ,  fi  ipfe  Euzojus  reverti  ad  Eccle- 
fiam  Catholicam  voluiffet?  Vertebantur 
hcec  jurgia  inter  utriufque  partis  fauto- 
res  ;  cum ,  inquit  Sozomenus  (b) ,  Mele» 
tius  ab  exilio  Antiochiam  rediit ,  &  fe- 
orfum  cum  fuis  extra  urbem  conventus  a- 
gere  aggrejfus  efl .  Caeterum  ob  fpecfta- 
tam  fub  Conftantio  adverfus  eum  &  A- 
rianos  omnes  Meletii  confeffionem ,  Orien- 
talium  ftudia  erga  ipfum  videbantur  effe 
propenfiora,  Occidentalium  vero ,  ipfi- 
ufque  in  primis  Romanae  Ecclefiae  Epi- 
fcopi  erga  Paulinum;  ut  quae  fsepe   di- 


centur  inferius,  declarabunt :  quod  enini  ; 

fpectatiffima  hujus  fides  toto  illoab  expul- 
fione  Euftathii  tempore  extitiffet ,  quod- 
que  ab  ejus  (  ut  diclum  eft  )  fedis  Le- 
gato  ordinatus  effet ,  atque  ab  Athanafio 
&  aliis  in  Alexandrina  Synodo  receptus 
fuiffet,  jure  recipiendus  ab  omnibus  vi- 
debatur .  ; . 

Quod  vero  ad  tempus  reditus  Meletii  ccxvnr; 
Antiochiam   fpeclat ;  Sozomenus  (0  iHud  (C)  Sozom- 
in  primis  affirmat,  eo  tempore  ,  quo  Lu-  Ub.s.cu. 
cifer  Antiochiam  petiit,  &  Paulinum  E-  Tempus 
pifcopum  ordinavit,  Meletium  nonduiru.  reditus 
ab    exilio    fuiffe    reverfum   Antiochiam  .  Meletii 
Rurfumque    (<t)  inferius   de  ejufdem   re-  Antiochi- 
ditu  agens  ,  tum  eum  rediiffe  tradit ,  cum  ^*  'ldem  ;< 
jam  abfoluta  Synodo  Alexandrina,  Eufe-  {  '  fmlim  ' 
bius   conciliandae  in  eo  populo   difcordise 
caufa,  Antiochiam  perrexiffet .  Caeterum 
Joannes  Chryfoftomus  ,  cui  potius  affen. 
tiendum   putamus ,   quippe    qui    Meletii 
temporibus  vixit ,  &  Civis  Antiochenus 
fuit   atque  ejufdem    Ecclefiae    presbyter ; 
in  ea  oratione  (e) ,    quam  habuit  in  die  (0  Extat 
natali  ejufdem  Meletii ,  anno  quinto  (  ut  *Putl  L'P- 
ait  )    poft  obitum    ejus  ;    cum    teftetur ,  t°m''>-  & 

ft■'     r  1.  ,  .;.      '  ,.      .„.    •    r  Sur.tom. 

reditum   ab  exiho  non    Iicuiffe  ipfi  I#  die  Ia# 

amplius  triginta  diebus  agere  Antiochise,  fj&4 

fed  impellentibus  Valentem  Imperatorem 

haereticis  ,  iterum  folum  vertere  coaclum 

effe  ;  cui  nec    ante    obitum   Valentis   re- 

verti    poffe  conceffum   fuiffe ,  a  quo  te- 

fte  Sozomeno  (f),  expulfus  eft  ;  nequo  (/)  Sozomi 

poftea  ,  defunclo  Valente,   amplius  pul-^.^.f.7» 

fus  fuerit ;  affirmare  neceffe  eft  ,  jam  an- 

te  Valentis  Imperium ,  eum  Antiochiam 

rediiffe  ,  a  quo  inde  pulfus    eft  ,  cum    im- 

perare   ccepiffet;  ficque  fub  Joviano   Im- 

peratore  reverfum  ,  fub  quo  anno  fequen- 

ti   liquet  Synodum  Antiochiae  celebraffe  , 

ut  fuo  loco  dicetur. 

Sed    jam   Luciferum  Antiochiam  rece-  CCXIX. 

dentem,  &  in    Italiam  redeuntem    affe-  Luciferi 

clemur.  Ex  his  autem,  quae    de  eo  fcri-  reditus 

bit  Marcellinus    presbyter  &   ipfe  fchif-  '"  °CCI- 

maticus,  fecla  Luciferianus  ,  plane  intel- dentem  • 

ligitur,    eum   veniffe     Romam ,    execra- 

tumque  effe  communionem  eorum,     qui 

aliquando  conjuncti  fuiffent  Arianis;ut, 

cum  Neapoli  fuit ,   faclo  declaravit ,  vi- 

tans  communionem  Maximi ,  qui  in  Zo- 

firai^  locum  fuerat    fuffeclus .  Sed  &  re- 

liquiffe  tradit  fuse  fententiae  in  Oriente^ 

paucos   quofdam  affeclas,&   inter   alios  , 

Heraclidam  Epifcopum  Oxirinchi  in    JE- 

gypto,   in   Palsftina    Hermionem    virgi- 

nem    magni   nominis,  quae  eum  Eleuthe- 

ropoli   fub   Conftantio    exulantem    fove- 

rat ;  additque  eamdem  Hermionem  ,  ejus 

reicaufa,  quod  revertentes  ad  Ecclefiam 

Arianos  averfaretur ,  multa  ab   Eleuthe- 

ropolitano    Epifcopo  ,  Turbone  nomine  , 

paffam  effe.  Sed  &    de  eo  Severus   ait 

(g) ;  Cteterum   Lucifer  tum   Antiocbiie  a-  (g)  Scver. 

gens  longe  diverfe  fententi*  fuit :  narn^.  W.*r 

non 


Cum  Critice  Pagii . 


m 


CnRTSTI 

$6z. 


LlBERII    PaT. 
II. 


JUIIAM   IMT. 
2. 


non  tatttum  eos ,   qui  Arimini  fuerant  con- 
demnavit ;  fed  etiam  fe  ab  eorum  commu- 
nione  fepararat ,  qut  eosfub  fatisfattione 
&  pcenitentia  recepiffent  . 
CCXX.       At  de  exitu  Luciferi  hsec  Ruffinus  (a): 
(a)  Ruffin.  Regreftut  ad  Sardtnia  parter ,  Jive  quia 
Hb.i.c.jo.  cita  tuorte  prteventur ,    temput  fententioe 
JLuciferi     mutandce  non  babuit  (  etenim   temere  cce- 
oifer.in-    pta  fpatio  corrigi  folent  )  Jive  hoc   animo 
dus  exi-    immobtttter  federat ,  parum  firmaverim  . 
tus»  Ex  ipfo  interim  Luciferianorum  fcbifma, 

quod  licet  per  paucot    adbuc    volviturj 
fumpfit  exordium.  Hxc  Ruffinus  •   Addit 
(b)Tbevd.  quoque  Theodorerus  (6),  euin  poft  redi- 
iH.j.t.f.  tum  novam  quamdam  e*cogitalTe  doctri- 
nam  ,  quam  fectati  fint  qui  ab  eo  nomen 
funt  confecuti.  At    nihil  ad  doctrinam_, 
Catholicam  addidifle  Luciferum  ,  teftatur 
Sanclus    Ambrofius,  cum  haec  de  eo  ha- 
(c)Amlr.    bet(V):   Luctfer   enim    fe  a   noflra  tunc 
prat.  in      temporir  communione  diviferat;   &  quam- 
funtrtfrx.  qUam  pro   fide    exulajlet  ,    &    fidsi    fua 
"■"•  reltqutjjet    hcereder  ;    nnn  putavit  tamen 

(  Satvrus   frater  fcilicet  )  fidem  effe  in~. 
fcbtfnate  .  Ham  etfi fidem  erga  Deum  te- 
nerent ,  tamen    erga   Det  Ecclefiam   non^. 
tenerent,  cujut  pattebantur  velut  quofdam 
artut  dividiy  &    membrt    lacerart .  Ete- 
tttm  cum  propter  Ecclefiam    Chrtftur    paf- 
fut  fity    &    Chrtjti   corput  Ecclefia   fit ; 
non  vtdetur  ab  hit  exhtberi  Chrijto  fidet  , 
a  quibut  evacuatur  ejut  paffio  ,  corpufque 
dtjtrabttur.   Haec  Ambrofius  . 
CCXXT.       Sed  &  S.  Hieronymus    multum  abeft  , 
ut  Lucifero  falfam    doctrinam   impingat ; 
quin  potius  eum  aliqua  ex  parte  excufare 
(d)  Wer.    nititur,  cum  ita  a\t(d):  Ventum  efi  ad  af- 
adverf.       perrtmum  tocum  ,   in  quo  adverjur   votun- 
Lucife.       tatem ,  &  propofitum  meu»i  cogor  de   bea- 
"""'  t0'1'  to  Luciferi  ,  fecut  quicquim  ,  quam  &  tl- 
liur  merttum  &  mea  bumanitat  pofcit ,  e- 
Lucifer  &  xjftjmare.   Sed  quid    ficiam?   Verttat  ot 
w  procul"  re^erat  »    &  invitam  linvuam  confctum  ad 
abhserell.  toquendum  pettut  impellit  .  In  tali  arti- 
'  culo    Eccle/ia,   tn  tanta    rabie  luporum, 
fegregatit  paucit   ovtbut,   reliquum  gre- 
gem  defruit:   bonut  quidem  ipfe  paftor  , 
fld   multam    prxdam    beftiit    relinquent. 
1'rcttereo  illa ,  quce  quidtm  ex  maledicif 
quafi  fatit  firma  defendunt  :  hoc  illum  a- 
more  glorioe<<r  nommis  in  pnflerot   tranf- 
mtttendt  fecijfe  ,  necnon  &  pro  finultate  , 
quam  adverfus    Eifebium  propter  Antio- 
chenam  dijfenfionem  fufceperat  ;  nthtl  ifto- 
rum  de  talt  viro  credo .  Vnum   eft,  quod 
etiam  in  prceCeni  conflanter  loquar  ;  ver. 
btt  eum    a  vobtt    diffentire ,    r.on  rebut  ; 
fi  quidem  eot    reciptat ,   qui   ab  Arianit 
bapttfma   confecuti   funt .    Haec  Hicrony- 
mus . 
CCXXTI.      Equidem  tam  de  Lucifero,  quam  do 
(t)  Aug.de  Luciferianis  ab  eo  ita  dicVis,  illud  afteri- 
Agon.        tur  etiam  a  S.  Auguftino,  quod  baptif- 
cbrif.  c.   rnum  minime  iterarint;   nam  de   Agone 
30.  tom.i.  Chriftiano  fic  habet(e):    Hec  V)s   au- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


diamut ,  qui  quamvit  neminem  rebaptizent, 
pracidere  fe  tamen  ab  unitate ,  &  Luctfe- 
riani  magit  dici  ,  quam  Catholici  malue- 
runt .  Ineo  enim  quod  intelltgunt  baptif- 
mum  Cbrifti  non  effe  repetendum  ,    rette 
faciunt :  fentiunt  enim  facramentum  fancli 
lavacri  nufquam  effe,    nifi  ex   Catbolica 
Ecclefia  ;  Jed    eam  formam  fecum   babere 
farmenta  prxcifa  ,  quam  in  ipfa  vite  ,  an- 
tequam     prteciderentur  ,    acceperunt.    At 
paulo  poft :   Quod  cum  Luciferiani  intel- 
ligunt ,    &    non  rebaptizant ,    non  impro- 
bamut  ,  fed  quod  etiam  ipfi  prxcidi  a  ra- 
dice  voluerunt ,  quit  non  detejtandum  effe 
cognofcat  ?    &  ideo  maxime ,  quia  hoc  eis 
dtfplicuit  in  Ecclefia  Catholica,  quod  ve- 
re   Catbolica    fantlttatis    eft  .   Hufquam 
enim  tam  vigere  debent  vifcera  mifericor- 
dice  ,  quam  in  Catholica  Ecclefia ,  ut  tam- 
quam  vera  mater  nec  peccantibus  filiis  Ju- 
perbe  infultet ,  nec  correclis  dtfficile  igno- 
Jcat .   Non  enim  Jine    caufa    inter    omnet 
Apoftolos  hujus  Ecclefice  Catholic<e  perjo- 
nam  Jujtinet  Petrut  :  buic  enim   Ecclefice 
clavet  regni(f)  cxlorum  datce  funt ,  cttm  (fj  Matth. 
Vetro  datce  funt ;   &  cum  ei  dtcitur ,  ad  t6. 
omnet  dicitur  :  Amat  (g  )  me  ?  pafce  ovet  (g)foanm 
meat .  Debet  ergo  Ecclefia  Cttholtca  cor-  17. 
retlit   &   pietate  firmatir  filiit   libenter  Mattb.  14. 
ignofcere  :  cuot  ipfi  Petro   perfonam    ejut  l6'  2°* 
geflantiy   &  cum  in  mare    titubaffet ,'  &Gal'lt'1' 
cum  Dominum  carnaliter  a  p.tffione  revo- 
caffet ,  &  cum  aurem  fervi  gladto  prceci- 
dtffet ,  &  cum  ipfum  Dominum  ter  negaf- 
fet,  &  cum  in  fimulationem  poftea   fuper- 
ftitiofam  lapfut    effet ,  videamut   vemam 
effe  concejfamf  eumque  correftum  atquefir- 
matumufquead  Domtnicce  pjjjionit  gloriam     ...      . 
perveniffe .  Itaque  poft  perfecutionem,quce  c;curfaft[ 
per  Artanot  hxreticor  fafta  eft  ;   pojlea-  Luciferia- 
quampax-,  quam  quidem  Catbolica  inDo-  ni . 
mtno  tenety  etiam  a  principibus  fceculi  red- 
dtta  eft :  Epifcopi  ,  qui  perfidice  Ariano- 
rum  in  illa  perfecutione  confenferant ,  mul- 
ti   correfti  redire  in  Catholtcam    delege- 
runt  ,  damnantes   Jive  quod   crediderant  , 
five  quod    credidiffe  fimulaverant  .    Hot 
Ecclefia  Catholica    materno   recipit  finu  , 
tamquam  Petrumpojl  fietum  negationts  per 
galli  cantum  admonitum  ,   aut   tamquam— 
eumdem  poft    pravam  Jimulationem   Pauli 
voce  correflum  .  Hanc  illi  matris  charita- 
tem  fuperbe  accipientes,   &  impie  repre- 
hendentes  ;  quia  (h)  Petro  poft  gallt  can-  ^  umh. 
tum  furgenti  non  gratulati  junt ,  cum  Lu-  kj. 
ciferOy  qui  mane  oriebatur,  cadere  merue- 
runt.  Hucufque    Auguftinus.    Ex    quibus 
plane  conftat ,  Luciferum  &  priores  illos 
ab  eo  di&os  Luciferianos  fchifmatis  tan- 
tum  labe  effe  pollutosj  non  nova  doclri- 
na  novam  haerefim  excogitaiTe  ,  vel  vete- 
rem  fe&atos  elTe :    unde  &  accidifle  pu- 
tamus,  ut  neque  ab   Epiphanio  horurru. 
temporum  fcriptore,    neque  a  Philaftrio 
huic  proximo,  qui  catalogura  contexuc- 

Q^  runt 


122, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRISTI 

l6z. 


LlBERII   PAP. 
II. 


JuLIANI   IMP. 
2. 


runt  haereticorum,  Luciferiani  inter  haere- 
ticos  numerati  fint,  prout  S.  Auguftinus 
(a)Aug.de  (  a  )  zd  Quodvultdeum  fcribens  animad- 
ksref.  c.    vertit  .  Verum  de  iifdem  alicubi  fe  legilTe 
81.  teftatur ,  dixifle,  animam  ex  traduce  ge- 

nerari  ,  eamque  ex  carne ,  &  carnis  effe 
fubftantiam  :  quod  tamen  verum  ne  efiet , 
haud  fatis   fibi  fuiflfe    comperrum   tradit. 
ccxxm.       Caeterum  adeo  pertinaci  animo  fenten- 
tiae   de  non    recipiendis  cum  dignitato 
lapfis  Epifcopis  infiftebant,  ut  (  quod  te- 
(b)  nter.    ftatur  de  his  S.  Hieronymus  b)  inter  eos 
adverf.      Helladius  quidam  in  Ecclefiam  eo  contu- 
Luc'''        nielis,    &  blafphemiae  prolapfus    fit  ,  ut 
cum  videret  tot  Epifcopos  lapfos  in  hae- 
refim,  vel  communionem    haereticorum  , 
reftitutos,  diceret  mundum   effe  diaboli , 
&  Ecclefiam  in    lupanar  efle  converfam  ; 
in  quem  idem   S.   Hieronymus,   fcnbens 
adverfus  Luciferianos  ,  fpiculum  oratio- 
nis  intorquet . 
ccxxiv.       Sed  cuncVis  procacior  habitus  eft  Hila- 
Dc  Hila-    rius  Ecclefiae  Romanae  diaconus ,  qui  non 
rio  diaco-  tantum  cum  Lucifero  fchifmate  fe  ob  eam 
no.  caufam  ab  Ecclefia  Catholica  fegregavit., 

fed  &  addidit  etiam  haerefim  ,  cum  dice- 
ret  nullatenus  baptifmum  haereticorurrL, 
recipiendum  effe  ;  ad  quam  aftruendam 
fententiam  commentarios  fcripfit..  Hunc 
fuifle  junftum  Lucifero  collegam  in  le- 
gatione  ad  Conftantium  Imp.  a  Liberio 
Romano  Pontifice,  fuperius  di<3um  eft : 
ipfe  enim  tunc  &  verbera  expertus  8c 
•vincula,  &  carceres,  eadem  tandem  fen- 
tentia  qua  Lucifer,  ab  eodem  Imperato- 
re  damnatus  atque  profcriptus,  in  exi- 
lium  miflus  eft  :  fed  infelix  gloria  nobi- 
lis  confeflionis  elatus,  fpernens  eos  qui 
ceciderant ,  non  folum  una  cum  Lucifero 
fchifmate  fe  ab  Ecclefia  feparavit ,  fed 
plus  quam  ille  praefumens  ,  hazrefim  ad 
fchifma  fuperaddidit  ;  quem  &  S.  Hie- 
U)  tfitr.  ronymus  (  c  )  ob  rebaptizationem  ,  Deu- 
aiverf.  calionem  Orbis  appellat :  qui  quidem  nec 
Lucif.        ex  fchifmaticis  ipfis  aliquem  habere  potuit 


PAGIUS        Ad  num.CCXXIV.  Hilariut  Romanae    Eccle- 

yyv       f\x   Diaconus  ,  qui  J-uciferianorum  Schifmati  ad- 

xj{%t-  '      haefit ,    Auclor   fuit  Commentariorum  ia  Epiiro- 

R  E  l  r&  ',s  **'  Pau''  '  Jam  0'lrn  ^*  Ambrofio  adfcri- 
jj'-  c  ptorum  .  Ita  enim  Auguftinus  loquitur  :  Sit  S. 
reft>  \t  t  Hilariut  intellexit  quod  feriptum  ejl  :  in  quo  omncs 
'  peccaverunt .  Ait  tnim  :  in  quo  ,  id  efl ,  in  Adam 
omnes  peccaverunt  .  Deinde  aAdit  s  mamfeflum-in 
Adam  omnet  peccafie  ,  quafi  in  maffa  .  Ipfe  enim 
per  peccatum  eorrupt-Ur  efl  ,  &  omnes  quot  gentut  , 
nati  fuat  fub  peccato  .  Hic  fcrihens  Hilarius  ,  &C. 
Qua;  totidem  verbis  legnntur  iu  Commentariis 
cap.  5.  epift.  ad  Romanos  .  Scripfit  vero  Hi. 
larius  ifte  ,  quem  S.  Auguftinus  laudat ,  feden- 
te  Damafo  ,  ut  ipfe  difertis  verbis  teftatur  in 
cap.3.  epift.  I.  ad  Timot ,  Cum  ,  inquit,  totus 
mundus  Dei  fit ,  Ecclefia  tamen  domus  ejus  dicitur  , 
cujut  bodie  reftor  efi  Damafus  ,  qui  anno 
CCCLXXXIV.  fupremum  diern  obiit  .  Prarfa- 
torum  Commenrariorum  Auclorem  Pelagianis  er- 
roribus  refertum  efTe,  Janfenius  Yprenfislib  7. 


Luci* 


feclatorem  ,  adeo  ut  cum  homine  interie- 
rit  pariter  &  fecla. 

Lucifer  vero ,  qui  hoc  Juliani  Impera-   CCXXV+ 
toris  tempore  (  ut  idem  quoque  tradit  S. 
Hieronvmus  d  )  in  Sardiniam  rediit,  fub  (d)  Hiercn. 
Valeminiano  ,  qui  poft  fequentem  annum  feScnpt. 
Imperator  creatus  elt,  ex  hac  vita  decef-  ^tcl',  in 
fit ,   abfque  pace  Ecclefiae,  in  fchifmate    "' 
perfeverans;  quod  Catholicis  magnum  in- 
tulit  lu&um,  &  timorem  incuflit .  Luxe- ■  Ll,.'L- 

ri    1         o  ..  ,  ■ -r-  .        .       rsIU    L 

runt    hdeles  &  pn  acerbitiimum  tanti  vi-  fer;# 
ri  cafum  ,  cum  viderent  hominem  hone- 
ftifllmis  magna  gloria  pro  Ecclefia  Catho- 
lica  perfunclum  legationibus ,  tot  confef- 
fionibus  infigniter  nobilitatum  ,  quot  api- 
ces    in  Conftantium  fcripferat  pro  Atha- 
nafio  &  fide  Catholica  ;  totque  martyria 
propemodum    exantlatum  ,     quot    annis 
exul    in    diverfa     loca  fuerat    deporta- 
tus :  hominem  corypha?um  &    anrefigna- 
num  Catholicorum    in  tam    diuturno   & 
difficillimo  prxlio  Arianorum,  pofitum  in- 
ftar   Hieremiae  in    columnam    ferream   & 
murum  asreum   pro  domo    Dei ,   Ecclefia 
Chrifti ;  hunc   ipfum  ,  inquam   (  proh  do- 
lor !  )  poft  tot  viclorias  &  erecla  de  per- 
fidia  debellata  trophaea ,  fub  ipfo  rrium- 
pho  tam  infeliciter  a  diflenfionum  aufto- 
re  diabolo  fuperatum  ,   &  feparatuin   ab 
Ecclefia  efle,  ac  plane  proftratum  .  Quem 
tunc  optimis  quibufque  timorem  cafus  in- 
cuflit.?  ut  illud   Zachariae  merito  ufurpa- 
rent  (e);  JJlula  abies^  quia  cectdit  ce-  (e)  Zach. 
drus*  Quanta  vero  ejus    eflet  aeftimatio  n. 
&  laus  in  Ecclefia  Dei ,  vel  ab  uno  Hie- 
ronymo  difce  ;  qui   licet    poft  ejus   obi- 
tum  ,  &  pro    defenlione  Catholicae  veri- 
tatis  de  ipfo  agens,  reveritus  ramen  an- 
te  ac~foe  vitae  merita   viri,    &   percelebre 
nomen  ,  vim  vix  fibi  fatis  inferre  valuit  , 
ut  in  eum  exerat  ftylum,    fed   quem    ve- 
ritas  acuit,  reverentia  mox  obtudit,   ut 
pro  maledirJtione   benediclionem  inferat  , 
cum  beatum   appellet  ,    atque  ut   licuit, 
tandero  excufet  .   Utinam    ipfe    Lucifer  , 

qui 

de  harrefi  Pelagiana  cap.  4.  &  Poffevinus  in  Ap- 
paratu  perperam  aflerunt  .  Nam ,  Jicet  aliqua 
in  ea  fint  durius  dicla  ,  eadem  tamen  e  Pa- 
tribus  Grarcis  ,  qui  ante  ha-re/im  Pelagianam 
fcripfere  ,  prarfertimque  a  S.  Jpanne  Chryfo- 
ftomo  iifdem  pene  verbis  ad  eofdtm  locos 
Apoftoli  fuerunt  prolata  ,  quia  nondum  liti- 
gantibiis  Harreticis  ,  fecurins  loquebantur,  ut 
ait  S.  Augaftinus  .  -Quare  t.im  in  Hilario, 
quam  in  aliorum  Antiquorum  Commentariis  be- 
nigna     interpretatione     loca     mo/liri  debent . 

Hilarius    Diaconus    Auclor    eft  etiam    Operis      XXVT. 
Qusftionum   Veteris    <&    Uovi   Tefiamenti  ,    quod  Auclor  ejl 
inter  Opera    D.  Auguftini    circumfertur  .  Unum  Qh&JHo- 
enim   efle  Commentariorum  in    Epiftolas  S.  Pau-  n»m  vete^ 
li  ,    &   harum    Qua?ftionum   Audorem  ,    tempus  r"  &  »«- 
&  fententiarum  communitas  indicant .  Scribit  Au-  vi  Tefla. 
clor  ,     fe  elucubrare    illud    Opus    trecentis    cir.  menti  . 
citer     annis    poft    excidium    Hierofolymorum  a 
Vefpaiiano  ,     ideoque  anno   trecentefimo  feprua- 
gcfimo ,  quo  Damafus    Ecclefiam  Romanam  ad- 

mi- 


Cum  Critice  Pagii. 


123 


CuKISll 
362. 


LlBERII    PaI'. 
II. 


JULIANI   IMP. 


<*)l 


Rtf. 


CCXXVI. 

Eufebii 
Vcrcel- 
lenfis  re- 
ditus    iiu 
Iuliam . 


iqlii  zelo  aeftuabat  Heliae  ,  &  Heliae  di- 
flum  audiflet  (  a  )  :  Non  in  fpiritu  ve- 
hementi  Dominus,  non  in  commotione 
Dominus ,  nec  in  igne  Dominus ,  fed  in 
iibilo  aurae  tenuis  ;  nempe  in  manfuetu- 
dine,  benignitate,  &  mifericordia  vere 
inerat  Dominus .  Sed  de  Lucifero  hacte- 
nus  :  de  Luciferianis  vero  faepe  fuis  locis 
inferius . 

At  reliquum  eft ,  ut  qui  Luciferi  ufque 
ad  ejusobitum  profecuti  fumus  hiftoriam, 
Eufebii  quoque  Epifcopi  Vercellenfis  , 
ipfius  olim  collegae ,  poftea  autem  adver- 
farii  veftigia  confectemur .  Quid  autem 
fufcepta  ad  Orientales  legatione  pro  re- 
conciliatione  lapforum  apud  eos  egerit  ; 
nihil  praeter  ea,  quam  quae  ex  Gregorio 
Nazianzeno  atque  aliis  fuperius  di<5la_* 
funt,  reperimus  memoriae  commendatum  ; 
bene  autem  geflifie  negotium ,  omnium 
fententiaeft  .  Sed  quando  in  Occidentem 
reverfus  fit ,  num  in  hujus  anni  fine  ,  an 
fequenti  anno ;  haud  compertum  habe- 
tur.  Quanta  vero  vir  fanctiflimus ,  con- 
fefllonibus  adeo  clarus ,  &  legatione  nu- 
per  obita  celebris  ,  fuerit  ab  Italis  ala- 
critate  fufceptus,  quamque  lapfis  profi- 
cuus  fuerit  ejus  reditus,  S.  Hieronymus 
narrat.  Sed  de  illo  non  omittendura  ,  af- 
firmare  S.  Bafilium ,  quod  redeuntem  in 
Italiam  Eufebium  comitatus  fuit  Evagrius 
fenior,  parens  fcilicet  Evagrii  junioris  ; 
qui  poftea  fuit  Epifcopus  Antiochiae  ;  nam 
ait  (  b  ) :  Senior  Evagrius  filius  Pampia- 
ni  Antiochenfis ,  qui  quondam  migravit 
verfus  Occafum  cum  S.  Eufebio ,  rediit 
nunc  Roma  ,  &c.  S.  Hierohymus  igitur 
agens  fimul  de  reditu  SS.  Hilarii  atquo 
Eufebii ,  licet  illius  ante  Conltantii  mor- 
tem  contigerit,  hujus  vero  poftea  ,  haec 
ait  (  c  ) :  Tunc  Hilarium  de  prcelio  rever- 
tentem  Galliarum  Ecclejia  complexa  efi  . 
Tunc  ad  reditum  Eufebii  lugubres  vefles 
Italia  mutavit .  Concurrebant  Epifcopi , 
qui  Artminenfibus  dolis  irretiti  ,  Jine  con* 
fcientia  hceretici  ferebantur  ;  contefiantes 
corpus  Domini  ,  &  quicquid  in  Ecclefia 
fandum  efl ,  fe  nibil  mali  in  fua  fide  fu- 
fpicatos  .Putavimus ,  ajebant ,  fenfutn  con- 
Ann.  Eccl.  Tom»  V. 


PAGIUS  miniftrabat .  Praeterea  refellit  arguinenta  Fboti- 
ni ,  quem  adhuc  tanquam  viventem  alloqui- 
tur ,  &  difputat  adverfus  Apollinarem ,  cujus 
hserefis  a  Damafo  damnata .  Hilarium  porro 
refipuiile  ,  colligirur  ex  eo,  quod  honorifice 
de  Damafo  Ioquatur  ,  cique  communione  jun- 
gatur .  Secundo  ,  quod  contra  Rebaptizantet 
Schifmaticos  lucnlentam  dicat  fententiam  in 
cap.  I.  Epift.  I.  ad  Corinth.  ad  illa  verba  :  Gra- 
tias  ago  Deo  ,  quod  neminem  veflrum  baptiza- 
vi ,  &c.  Fer  hoc  ,  inquit  Hilarius  ,  arguens  & 
baptizantes  &  baptizatos  ,  qui  ad  injuriam  Sal- 
vatoris  baptizxntis  ejus  gratiam  hominibus  de- 
futabant  ,  illis  dijjimulantibus  gratin  caufx  .  Sie 
tjtim  erant ,  fieut  nunc  Kovatiani  &  Donatix- 
tii  ,  qui    baptifmmn  Jibi  vindicttnt ,  *  nojlris  bx. 


(fy  Tsafil* 

tpifl.%. 


(e)    tJier. 
adverf. 
Lucif. 
tim.i» 


gruere  cumverbis  ;  nec  in  Ecclefia  Dei9 
ubi  fimplicitas ,  ubi  pura  confeffo  efly 
aliud  in  corde  claufum  effe  ,  aliud  in  la- 
biis  proferri  timuimus  .  Decepit  nos  bond 
de  malts  exifiimatio:  non  fumus  arbitra- 
ti  facerdotes  Chrifti  adverfum  Chriflum 
pugnare  •  Multaque  alia^  quce  brevitatis 
fiudio  prcetereo  ^fientes  afferebant ,  para- 
ti  dr  fubfcriptionem  prifiinam  ,  &  omnes 
Arianorum  blafphemiat  condemnare  . 

Hoc  loco  interrogo  iflos  nimium  religio- 
fos ,  quid  de  confejforibus  agendum  puta- 
verint  ?  Depofitis ,  inquientt  veteribus 
Epifcopis  ,  novos  ordinafient  .  Tentatum 
efl .  Sed  quotufquifque  bene  Jibi  confcius 
patitur  fe  deponi  ?  pra-fertim  cum  omnes 
populi  ,  facerdotes  fuos  diligentes ,  pene  ad 
lapides  &  ad  interemptionem  deponentium 
eos  convolaverint  ?  Manfiffent  ,  ajunt ,  in- 
tra  fuam  communionem  .  Hoc  efl  dicere  : 
Irrationabili  crudelitate  Oi-beai  totum  dia- 
bolo  condonaffent .  Cur  damnaffent  eos , 
qui  Ariani  non  erant  ?  Cur  Ecclefiamfcin- 
derent  in  concordia  fidei  permanentem  ? 
Cur  denique  credentes  bene ,  obfiinatio- 
ne  fua  facerent  Arianos  ?  Kam  cum  in  Sy- 
nodo  Hicana  ,  qux  propter  Arianam  per- 
fidiam  congregata  efl,  Epifcopos  Arianos 
fufceptos  fciamus,  &  Epifcopus  jam  in 
mundo  nullus  Jit ,  nifi  quos  Synodus  illa 
ordinavit;  quomodo  potuerunt  adverfus 
eamfacere  ,  propter  quam  extlium  fuflinue- 
runt?  Haec  S.  Hieronymus  pro  defenfio- 
ne  Hilarii  atque  Eufebii  de  receptis  ab 
eis  lapfis  Epifcopis,  adverfus  Lucife- 
rianos  rem  bene  geftam  adeo  impro- 
bantes . 

Quid  autem  de  Hilario  feparatim  tra- 
dat  Severus(^),  hic  defcribemus .  Hi- 
larius  namque  primus  ad  reftitutionem 
lapforum  ,  qui  prior  rediit  in  Occiden- 
tem,  viam  aperuit;  dum  coactis  Conci- 
liis,  in  iifdemque  convenientibus  Epifco- 
pis  Gallicanis  ;  ibi  qui  olim  lapfi  perfe- 
verarent  in  errore  impietatis ,  depofiti  fe- 
de  funt;  qui  vero  poenitentes  veram  fi- 
dem  confefli  funt,  receperunt  priftinam 
fedem:  haec  enim  his  verbis  Severus : 
Verum   ubi  permenfus  efi  orbem  pene  ter* 

Qjl  ra- 

ptizxtot  reprobantet ,  &  baptizati  ab  hit  glo- 
riantur  in  perfonx  eorum .  Denique  Chrifli  no- 
mine  abdicato  ,  Novatianot  &  Donatianot  vocari 
fe  gloriantur .  Refipuit  itaque  ,  ut  jam  dixi  , 
Hilarius  a  Rebaptizantium  Hxrefi  &  Luciferia- 
no  Schifmate.  Auctor  tertia:  partis  Qiixftio- 
num  ait ,  fe  fcribere  anno  mundi  fexto  mille- 
fimo  ,  quem  Garnerius  in  Appendice  pofterio- 
ri  ad  primam  partem  Operum  Marii  Mercato- 
ris  DifTert.  I.  cap.  9.  cxiftimat  concurrere  cum 
anno  Chrifti  CCCCLIX.  fecundum  Grarcos  ,  ideo- 
que  tranfpofitis  numerorum  notis  erroreni  ir- 
repfiffe ,  &  pro  VI.  millefimo  legendum  IV. 
millefimo ,  feu  millenarfo  .  Verum  Hilariut  il. 
larum  Quaeftionum  Auclor,qui  hoc  tempore  vf- 
xit ,  loquitur  numero  rotundo  a  utiturque  JEix 

fc- 


ccxxvu. 


CC. 

xxviiij' 

(d)    Sever. 
hifl,  lib.i. 

Hilarii 
Epifcopi 
res  geftae 
poft  redi- 
tum. 


124 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JUI.IANI    IMP. 

2. 


rarttm  malo  perfidix  infeilttm  ,  dubius  a- 
ttimi  &  magna  curarum  mole  ceftuans,   cum 
plerifque  videretur  non  ineundam  cum  his 
communionem  ,  qui    Ariminenfem  Synodum 
recepiffent ;  optimnm  faftu  arbitratus  ,  re. 
1)0care  cunflos  ad  emendationem  &  poeni- 
tentiam:  frequentibus  intra  Gallias  Con- 
ciliis,   atque   omnibus  fere   Epifcopis    de 
errore  profitentibus  ,    apud  Ariminum   ge- 
fta  condemnant ,  &  in  ftatum    pnflinum-. 
Ecclefiarum  fidem    reformant .    Refiftebant 
fanis   confiliis  Saturninus  Arelatenfium  E- 
pifcopus  ,    vir   fane   pejjimus ,    &  ingenio 
malo  pravoque  ;  verutn  etiam  pneter  hce- 
refis  infamtam  multis  atque  infandis  cri- 
minibus  convtclus  ,    Ecclefia  ejeclus  eft  . 
Ita  partium    vires  ,  amiffo    dttce ,    infra- 
(*)  Vctro.  fi<e ;   Vaternus  etiam  a  Petrocoris  *  acque 
gorieis  ,      vtcors  ,  nec  detretlans  perfidiam  profiteri, 
ftcerdotio  pulftii ,    aeteris   venta    data . 
Illud  apud  omnes  conjlitit ,    unius    Hila- 
rii  beneficio  Gallias  noftras  piaculo  hcsre~ 
Jis  liberatas .  H*c  Severus  ;  quse  quidem 
haud  potuerunt  perfici ,  vivente  Conftan- 
tio  Arianorum  patrono  ;  fed  poft  ejus  ob- 
itum,  nudatis  illis  patrocinio  Imperato- 
ris,  in  hunc  ipfum  annum   funt  protenfa 
ac  pariter   abfoluta .  Quod    autem    unus 
Kilarius ,  confelTbribus  cxteris  Epifcopis 
vita  funclis  ,  tanta  prxftiterit ,  mox  idem 
Severus  fubdit  de  iifdem    fan&is  Epifco- 
pis ,  Paulino  Treverenfi,  &  Rodanio  To- 
lofano  (  de   quibus    fatis    fuperius    tomo 
tertio  afrum    eft  )  clariffimis  ob  defenfio- 
nem  Catholicae   fidei   confeflbribus ,   eof- 
que  in   Phiygia  tradit  non  fine    corona^, 
martyrii  exules  diem  extremum  claufiffe. 
Ccxxix.       £^>  Quod  igitur  tum  Fortunati  teftifi- 
catione  (utfuperius  diclum  eft  )  tum  Se- 
veri ,  ut  modo  audifti,  opera   fancVi   Hi- 
larii  plura  funt  in  Galliis  ConcTia  con- 
gregata  ,  quibus    Orientalium   enor   ad- 
verfus  Nicxnam  fidei  profeffionem   in  di- 
verfis  Synodis  comprobatus  penitus"    da- 
nmaretur  una  cum  fuis  audtoribus,   qui 


PAGIU3    fefmiaginta   Interpretum ,  qua*    Chriftum   anno 
nmndi    quinquies  millefimo  centefimo    nonagefi- 
mo    nono    mtum    fupponit  :    quo  p.iclo  certum 
efr  ,  Hilarium  inno   mundi  fexto    millefimo  ,  feu 
fcxto    millenario  Opus   illud    elucubraffe  . 
XXVII.        Ad    num.  CCXXIX.  Hieronymus  in  Chroni- 
Synodut        t0    Epochar.i  Concilii  Parificnfis  nos  edocct  ,  qu.in- 
tarifienfis.^   fcribit  :  G^//*'<*    per  Hilarittm    Arunir.enfis  per- 
fidis.  dolos   damnat ,  in  Concilio   nempe  Parilien- 
fi  ;   quod  haclenus  nemini   obft-rvitum  .    Sed    in 
eo    Chronico    annus  juxta    varias    editiones  va- 
rie   confignatus .  Non  dubito  tamen  ,    quin  Hie- 
roitymus  mni  tr-ceitefimo    fexigefimo  Synodum 
illam  celebiatam     docuerit .    Sub     eodem    enim 
numero,  quo  de  hoc  Concilio    loquitur  ,    plura 
refert ,   qux  eo  anno    contigere  ,  fc.    harc :  W- 
J.trius,    (u:n    apud  Conflantinopolim    hbrum   pro fe 
Conttantio  porrexiffct  ,    ad    CaUias    redit  .  Tum  ; 
Macedonius    Conflxntinopoli  pellitur.  Dein  :  Omnes 
fene     tolo   Orbe    Ecclefii  fub  nomine  pacis   &  Re- 
gis    Ari.tnormn  confortio    poUnuntur  .   Ad    hsec  ; 


profcripferunt  nomen  confubftantialitatis 
in  Filio  Dei  :  Quid  in  uno  ex  iis  Conci- 
liis  in  Gallia  congregatis  faclum  fit,  ut, 
&  quae  inreliquis  pariter  afia  funt  poffi- 
mus  intelligere,  reddimus  hic  eam ,  quae 
nunc  extat  Synodalem  epiftolam  miffam 
ex  Parifienfi  tunc  celebrato  Conciiio  ad 
Orientales,  cum  illi  litteris  fuis  conaren- 
tur  Gallicanos  Epilcopos  reddere  in  o- 
mnibus  fuae  ipforum  perfidiae  profclTo- 
res:  habetur  in  Pithcei  Ecclefiafticarum 
antiquitatum  officina;  edita  vero  nuper 
tiiligentia  dottiffimi  viri  Nicolai  Fabri  ; 
ejus  autem  fic  fe  habet  infcriptio  (  a). 
Incipit  fides  Catholica  expojita  apud 
Farifeam  civitatem  ab  Epifcopis  Galltca- 
ttis  ad  Orientale;  Epifcopos:  Pro  Fartfea 
autem  ,  reftituendam  in  mendofo  Codice 
1'arifiam,  probe  admonuit  idem  Faber. 
Dtlecliffimis  ,  &  beatifftmis  confacerdo. 
tibur  Epifcopis  Orientaltbus  omnibus  ,  per 
dtverfas  provincias  in  Chrislo  manenti- 
bus ,    Gallicant  Epifcopi    ftlutem  . 

Omnt  quidem  vttee  noflrx ,  fidetque  fen- 
fu  gratias  Deo  patri,  per  Dominum  »0- 
ftrum  Jefum  Chrislum  onfitemur ,  quod 
nos  in  lumine  fcientice  confefiionis  fux,  do- 
clrinis  &  propheticts  &  Apoftoltcis  collo- 
cavit ,  ne  fecularis  imperitix  tenebris  de- 
tenti  judtcio  fxcult  teneremur :  Cum  folu 
fpes  fit  plentffima  ad  falutem  ;  Deum  Pa- 
trem  omnipotentem  per  untgenttum  <;jus  Do- 
minum  Jefum  Chrtftum  in  fanfio  Spiritu 
confiteri .  Sed  plane  non  minor  quotidie 
gratulaiionis  nojtrce  caufa  cumulatur^  quod 
liberans  nos  ab  errore  mundi  ,  nunc  ettam 
inexpiabili  hcereticorum  admifceri  non  pa- 
titur  foctetati . 

Ex  Ittteris  enim  veftris ,  quas  dileclo 
fratri  &  confacerdnti  noftro  Hilario  di- 
rexiftis  ,  fraudem  dtaboli  ,  &  confptran- 
tia  adverfus  Ecclefiam  Donuni  hceretico- 
rum  ingenia  cognovtmus  ,  ut  dtvifi  in  par- 
tibus  Orientts  ,  atque  Occidentis  ,  dtver. 
fis  invicem  opinionibus  falleremur  .  Kam 

flu- 


ta)  HilctT. 
frctgm.  I. 
i.tag.  1. 
1.  3. 

CCKXX. 

Epiftola 

Synodalis 

Epifc. 

Gilliar  ad 

O-ienta- 

ks. 


CCXXXI. 


Conflantinopoli  Ecclefiarum  maxima.  dedicatur  .  Po- 
ftea  :  Melctius  Seb.iflict  Armeniorum  Epifcopus  An. 
tiocbiam  transfcrtur  .  Denique  :  Gallia  per  Hi- 
larium  Ariminenfis  perfidix  dclos  damnat .  Qua- 
re  ficut  qua:  mox  retulimus,  anno  trecentefimo 
fexagefimo  peracla  ;  fic  &  Concilium  Pariuen- 
fe    illis   verbis   indicatum  . 

Certe  ante  Conftantii    mortem  illud  habitum  ,  XXVIII". 
non  tantum  certum  facit   Hie/onymus    laudatus ,    , 
qui  poft  hjec  verba   de   ea    loquitur  ;   fed  etiam  n"  ' ■■  ""' 
Synodica   Concilii     Parifienfis  :   ex  ea   enim  dif-  J  ant" 
cimus  ,  Epifcopos  ,  cum  Concilium  Parifienfe  ha-  ^ffj"1 
bitum   eft,    adhuc  in   exilio  fuiffe  ,  a  quo  non-  jab,ta  ' 
nifi    poft   Conftantii    obitum     revocatos  conftat . 
Harc  Synodica:    verba  :  Blafphemias   quoque  om. 
ncs  ,    quas  literis    veflris   fubjeciflis  ,    damnamus  , 
maximeque    eorum  Sacerdotes  Apoflatas   refpucntes  , 
qtti  in  loca  fratrum  indigniffime  exulantium  ,  quo- 
rumdam    aut  ignoratione  ,    aut  impietate  funt  fub- 
flituti.   Ad    ha?c   in  Lege     II.    Codicis     Theod. 
De  Epifcopit ,  anno  CCCJLX.   num.  XV.  &  feqq. 

a  no- 


Cum  Critice  Pagii. 


115 


Christi 

161. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JULIANI    IMP. 
2. 


flures  numero ,  qui  aut  Arimini ,  aut  Ni- 

cceee  adfuerunt  ,  fub  autloritate  itejtri  no- 

minit  ai  Ufi<e  fiUntium  funt  coattt ;  quod 

l>erbum  a  vobis  quondam  contra    Artoma- 

nitaritm  heerefim  inventum,    nobis  femper 

fancle,  fideliterque  fufceptum  efi  .    Ktm 

Homoufii  fermonem  ad  vsram  &  legittmam 

ex  Deo  Patre  unigeniti  Dei  nattvitatem 

fumus  amplexi  •,  deteftantes    fecundum  Sa- 

bellit  blafphemias   tpfam  unionem  ,   neque 

aliqutm  p  trtem   Pttris  ejfe    Fthum  intel- 

ligentes  ,   fed  ex  toto  atque  psrfefto  inna- 

fcibtli  Deo  ,    totum    atque  perfettum  uni- 

genitum  Deum  n.ttunt  ,  unius  a   nobis  id- 

Cfco^vel  Ufice  ,   vel  fubjlantice  cum  Deo 

Patre  confejjuni)    ne  creatura  potiut  ,  aut 

adopt  to ,    aut    appellatto    vderetur .    Et 

quta  ex  ipf  ejjet  ,    ut   ex    Patre  Filius  , 

ut  ex  Deo  Deus  ,  ut  ex   virtute  vtrtusy 

ut  ex  Iptritu  fpiritus ,   ut  lumen  ex  lumi- 

ne ,  Jimtlttudinem    quoque  ejus  ad   Deum 

Patrem  non  invtti  audtentes ,  qutppe  cum 

imago   invtfibtUs  Det  fit  ,     Ced  eam  folam 

Jimilitudtnnn  dignam   ad  Patrem    intelli- 

gentes ,  quce  veri  Dei  fit  ad  Deivn  verum  , 

ita  ut  non  unto  divtnitatis  ,  Jed  ttnitas  in- 

lelligatur;  quia  unio  fit  (ingularit,  unitxt 

1/ero  fecundum  n.itivitatts  veritatem  pleni- 

tudo  nxfcentit  fit ,  maxime  cum    Dominus 

ipfe  Jefus  Chnftus  ad  diCctpulot    fuos  fit 

■profefius  ,  dicens  :    Ego  &  Pater    unum^ 

fumus  ,  quo   non  folum  charita'em  quce  ad 

Patrem  eft  ,  fed  dr   iivinitatem  qu<e    Dei 

ex  Deo  efi ,  fi^nificxt ,  fecundum   illud  ; 

Qui  me  vidit ,  videt  &  Patrem;  &  :  Si  mi 

bi  non  vultis  credere,  vel  operibus  mets  cre- 

dite-,  quia  Pater  in  m?  ejt ,  5-  ego  in  Patre. 

CCXXXIIc       Hanc  tgitttr  fiiem    femper    tenentes  ,  & 

tenebimus ,   deteflxntes  quoque  eoi  qui  di- 

cttnt  :  Nm  erat  antequam  nxfcretur  ;  non 

quod  unigenitum  Deum    innafcibilem  prce- 

dicemus,  fed   quod    impium   fit ,     mxxime 

Deo  temporuniy  tempus  ahquod  anteferre  , 

cum  ipfum  tllttd  ,    antequam    nafceretur  , 

tton  fuerit  ,  fit  tempnris  .  Sed  &  obedien- 

tem  quoque  Patri  Filtum  etiam  ufque  ad 


PAGIUS 


XXIX* 

Qun  occa- 
Jione  ab  O- 
rientalihus 
ad   Occi- 
dentalet 
fcriptum . 


a  nobis  explicata  ,  Ifquet  ,  jam  eo  anno  ha?- 
refim  Arianam  in  Galliis  profligatam  fuifle ; 
cum  Hifpanis  ,  Italis  &  Afris  ad  Conftantium 
Conftantinopoli  agentem  Epifcopos  Arianos  Ie- 
gantibus ,  Galli  eorum  exemplum  fecuti  non 
fint ,  Juliani  Caefaris  rebellione  ,  quat  eo  anno 
in  Galliis  contigit,  viam  ,  ut  conficere  licet, 
fanclo  Hilario  aperiente ,  ut  Concilium  Pari- 
fienfe  aliaque  celebraret ,  &  Ariminenfis  Syno- 
di    dolos    omnibus  notos  faceret . 

Prarterea  Semi.irixni,  qu'r  in  Concilio  Con- 
ftantinopolitano  anno  CCCLX-  congregato  ita^ 
fe  geflerant ,  ut  Orthodoxi  haberi  poflent ,  fi- 
cut  teftatur  S.  Hilarius  lib.  de  Synodis ,.  illius 
anni  initio  in  exilium  mifli ,  quoquoverfurrL. 
fcripfere  literas  adverfus  Eudoxium  ,  aliofque  e- 
jufdem  faclionis  Epifcopos,  ut  Epifcopi  Ortho- 
doxi  ab  eorum  communione  tanquam  ab  ani- 
marum  pefte  abhorrerent,  quemadmodum  liquet 
ex  epiftolis  71.  73.  &  8*.  Bafilii  Magni .  Imo 
Philoftorgius   Iib.  5.    cap.  1.  de   Epifcopis    in_. 


mortem  Crucis ,  fecundum  infirmitatent 
ajfumpti  homtnts  ,  non  negamus  ;  cum  tpfe 
de  afcenfu  ftto  ad  coetos  locutus  fit  :  Si 
diligeretis  me ,  gauderetis  ,  quia  vtdo  ad 
Patrem ,  qttia  Patsr  major  me  ejt ;  per 
cujus  carnts  fufceptionem  nos  Jibt  fratrer 
connuncupars  dign.itus  ejt ,  cum  in  fnrmtt 
Dei   mansns  ,    forma  fervi  ejje  volutt . 

Itique,  carijjimi  ,  cum  ex  Ittteris  ve.  CC. 
ftris  tn  UJice  Jilentto  fraud,m  fe  pitjfam  XXXIII. 
Jimplicitas  nojlra  cognofcat  ,  etiam  pteta- 
tem  eorum  qui  Arimtno  Conflantinopnltm 
reverterunt ,  *  conventos  ficut  eptjtol.t  no-  * 
Jtra  contentt  teflatury  neque  eos  ad  txn- 
tam  rem  blarph:miarum  damnattonem  po- 
tutffe  compellere  ;  fidelts  Diminici  nomi- 
nis  prcedicator  frater  nofter  Htlarius  nun- 
ciaverit .  Nos  quoque  ab  his  omnibus  , 
quce  per  ignoranttam  perperam  gejla  funt  , 
referimus  ,  Auxentium  &  Urfactum  ac  Va- 
lentemn,  Gajunty  Megafium  ,  &  Jufltnum 
excommunicatos  kabemus  fecundu  n  litterae 
vejtras  ,  &  certe  ut  dixtmus  >  juxta  fra- 
tris  noflri  Htlarii  profeffionem  ,  qui  fe 
pacem  cum  his  ,  qui  horum  fetlarentur  er- 
rores  ,  habiturum  negavity  blafphemiafque 
omnes^quas  litterts  v.ftrif  fitbjectftis , 
damnamus  ,  maximeque  enrum  facerdotes 
apoflatas  refpuentes  ,  qut  tn  loca  fra/rum 
indignijfime  exulantium  quorundam  ,  aut 
ignor  itione  ,  aut  impietate  funt  fubftttuti ; 
pollicentes  hoc  cor.tm  Deo  ,  atque  etiam 
confitentes ,  ut  qutfquts  his  qu<e  ftatur- 
musy  tntra  Galltxs  putaverit  renitendum9 
a  communtone  ac  fede  Jit  facerdotii  abji- 
ciendus.  Neque  enim  ut  aliafy  aut  occajio- 
nem  pradicandi  non  damnindo  permittenf  , 
aut  contra  Deum  &  Chrtfii  unipemti  Dei 
maiejtatem  aliter  ,  quxn  nof  de  Homou- 
Jit  figntficatione  fenttmuf  ,  obnitenf  ,'  di- 
gnuf  erit  Jantlitate  facerdotit  nominif  ju- 
dtcandus  ;  a  quo  ettam  Saturninutru.  , 
qui  fiatutif  falubribuf  impitjfime  contra- 
dixtt ,  Cecttndum  fratrum  nojtrorum  gemi- 
nas  jam  litteras  excommuntcatum  ab  omni- 
bus  Galltcanis  Epifcopts  ,  charitas  veftnt 

co- 

Concilio  Conftantfnopolitano  relegatis  loquens, 
ait  :  Qui  cum  in  exilium  ducercntur  ,  fubfcri- 
ptionet  fuat  ,  quibus  Ariminenlis  Concilii  Fidem 
confirmaverant  ,  revocarunt  :  atque  hi  qutdem  cotl- 
fubjlantialem  ,  illi  vero  Jimilis  fubflantis.  Ftlium 
iterum  prttdicarunt  .  In  Synodica  vero  Concilii 
Parifienfis  legitur  :  Ex  literis  vtrflris  ,  quas  di- 
lefto  fratri  &  Confacerdoti  noflro  Hilario  dire- 
xiflis ,  fraudem  Diabeti ,  &  confpirantia  adver- 
fus  Ecclefiam  Domini  Hnrcticorum  ingenia  co-- 
gnovimus  ,  ut  diviji  in  partibus  Orientis  atque 
Occiicntis ,  diverfis  invicem  epinionibus  fallere- 
mitr .  Nam  plures  numero  ,  qu;  aut  Arimitii , 
aut  Nic&&  adfuerunt  fub  anflortt.ifc  vefirr  m- 
minis  ,  ad  Vfix  Jilentium  funt  coafli .  Qjare  O- 
rientates  tunc  ad  Hilarium  fcripfifle  videnfur, 
&  eorum  epiftolae  Synodus  Pavifienfis  refpon- 
dere ;  Synodica  enim  Parifienfis  ad  Oriemales 
Epifcopos  infcripta  . 

Neque  aoparet  ,    alio   tempore ,   quam    anno     XXX"» 
CCCLX.  Orientales  illos  ad   Occidentales   fcri- 

be- 


125 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christ* 
l6i. 


LlBERII 


Pap. 


JuLIANI    IilP. 


tognofcat  ;  quem  &  vetera  diffimuhta , 
jam  diu  lieet  >  crimina,  &  catera  edita 
epifiolit  fuit>  novnt  temeritatit  irreligio- 
fitat  indignum  Epifcopi  nomine  ejfe  fe- 
cerunt  . 

Explicit  fidet  Catbolica  expofita  apud 
Farifeam  civitatem ,  ab  Epifcopit  Galli- 
eanit ,  ad  Orientalet  Epifcopot  .  Ha&e- 
nus  ibi .  Ex  his  plane  cbmmendatur  fin- 
cera  fides  atque  conftantia  Ecclefiae  Gal- 
Jicanae,  cum  in  tanto  numero  Epifcopo- 
jrum  unus  dumtaxat  fit  repertus  Saturni- 
nus,  qui  inhaeferit  Arianis,  reliquis  omni- 
bus  fequentibus  fanftum  Hilarium  ,  ex 
cujuslitteris  omnes  tamquam  leunculi  poft 
leonem  adverfus  lapos  ingruentes  infilie- 
lint.  Gloria  haec  eft  fan<5ti  Hilarii,  qui 
fcriptis  fuis  eofdem  Galliarum  Epifcopos 
in  Arianos  commoverit ,  &  jugiter  ad- 
verfus  eos  in  officio  continuerit .  ggf 

At  quid  Ruffinus  commentus  fit  Hila- 
rio  contigifle,  cum  uni  ex  his  Synodis 
poft  AriminenfeConcilium  interfuit,  fan- 
ctus  Hieronymus  ejus  figmentum  explo- 
dens  narrat  his  verbis  (  a  ) :  Kon  et  fuf- 
ficit  Grctcot  &  antiquos  calumniari  ,  de 
quibus  pro  vetuflate  temporum  ,  &  longin- 
quitate  regionum,  habet  licentiam  quic- 
quid  voluerit  mentiendi :  venit  ad  Lati- 
nos  ,  &  primum  ponit  Hilarium  confejfo- 
rem ,  quod  pofl  Ariminenfem  Synodum  li- 
ber  illius  falfatus  ab  hcereticis  fit ;  &  ob 
hanc  cauftm  ,  cum  in  Concilio  Epifcoporum 
ei  qtixflio  moveretur ,  proferri  librum  de 
domo  fua  jujjerit  ,  qui  nefctente  fe  ,  /'«l_, 
fcriniis  fuis  hareticut  tenebatur  :  cumque 
prolatut  fuijfet  ,  &  ab  omnibus  hcere- 
ticus  judicatus ,  auclor  libri  excommuni- 
catus  de  Conctlii  conventione  difcejferit . 
Ha?c  Hieronvmus  ex  Ruffino  de  Hilario . 
Sed  tanta  (  fubdit  idem  Hieronymus  ) 
Ruffinut  aufioritatis  fe  putat ,  ut  cum  hoc 
familiaribus  fuit  narrat  fomnium ,  nemo 
ei  contra  confejforem  ifla  fimulantt  audeat 
contradicere  .  Refponde,  quxfo  :  Synodut , 
in  qua  excommuntcatut  eft ,  in  qua  urbe 
fuit?  Dic  Epifcoporum  vocabula  ;  profer 
fententias  fubfcribentium ,  vel  diverfita- 
tem ,  vel  confonantiam  .  Doce  ,  qui  eo  an- 
no  Confules  fuerint ;  qui  Imperator  hanc 
Synodum  jujferit    congregari  ;  Galli*  ne 


PAGIUS  bere  potuifTe.  Qi:am  conjecluram  firmat  quod 
in  ea  Synodica    de  Legatis   Concilii    Ariminen- 

Qup  anno .  fe  dicitur  ;  Itaque  ,  charifiimi  ,  cum  cx  litcrit 
vfirit  in  Ujist  filentio  fraudcm  fe  pafiam  fim- 
flicitat  no/lra  cognofcat  ,  eorum  pictatcm  (  legen- 
dum  ,  impietatem  )  qui  Arimino  Conflantinopo- 
lim  revcrterunt  ,  conventot  ,  ficnt  epifiolx  nofira 
(  legendum  vcfira  )  contenta  tcfiatur  ,  nequc  eot 
*.{  tanlam  rem  (  legendum ,  tantaruot  )  bla- 
fpbcmiarum  darr.nationem  potmffe  compellerc  ,  fi- 
dclis  Dowmci  nominit  prs.dicn.tor  frater  mfler 
Hilarius  nuntiaverit  .  Ita  hunc  locum ,  qui  fi- 
ne  dubio  corruptus ,  emendat  Hermantius  in 
Vita  S.  Athanafii  lib.  10.  cap,  ir.  ubi  licet 
Concilium  Parificnfc  lioc  anno  cum  Baronio  in- 


CC. 
XXXIV, 


(*)  tiier. 

apolog. 

adverf. 

Huffiri. 

lib.i. 

tetn.x, 

Ruffini 
commen- 
♦um    reji 
citui . 


CC. 

xxxv. 


tantum  Epifcopi  fuerint ,  an  &  Italict 
&  Hifpanice;  vel  certe  quam  ob  caufam 
Synodut  cougregata  fit .  Kihil  horum  no- 
minat ;  fed  virum  eloquentiJJimumy  &  con- 
tra  Arianot  Latini  fermonit  tubam  ,  ut 
Origenem  defendat^  excommunic atum  a  Sy- 
nodo  criminarit*  Sed  confefioris  calumnia 
utcumque  toleranda  efl;  tranfit  ad  incly- 
tum   martyrem  Cyprianum ,  &c. 

At  praeter  haec  quae  obiter  S.  Hierony- 
mus  attigit  ad  refellendam  de  Hilario  im- 
pofturam ;  dixerim  nimis  infulfam  atque 
frigidam  videri  hanc  de  excommunicato 
a  Catholicis  Hilario  anilem  recitatam  a 
Ruffino  fabellam  ab  omni  prorfus  verifi- 
mili  ratione  procul  abhorrentem  .  Natn 
efto  falfatus  fuerit  ejufdem  Hilarii  com- 
mentarius ,  &  ita  haeretice  fcriptus  coram 
Patribus  editus;  potuit  ne  Hilarius  ta- 
cuifle,  in  proditorem  non  reclamafle  , 
proditionem  non  arguiffe,  ex  aliifque  ab 
ipfo  editis  commentariis  fraudem  haereti- 
corum ,  fuam  vero  innocentiam  non  de- 
monftrafle  ?  fed  &  quid  ipfe  crederet,  li- 
cet  fcripta  deeflent ,  nonne  vel  exilia  ip- 
fius  pro  Catholica  fide  pluribus  annorum 
fpatiis  tolerata  clamarent  ?  vel  fi  his  o- 
mnibus  caruiflet ,  an  non  liberum  efiet> 
vel  tunc  faltem  quid  de  fide  fentiret  co- 
ram  Patribus  aperire  ?  verum  potius  qua- 
fi  facli  reus,  criminis  confcius,  nulla  de- 
fenfione  prapofita ,  vel  excufatione  op- 
pofita  e  Synodo  excommunicatus  mutus 
abfceflerit?  Sed  faceflant  prorfus  delira- 
menta  Rufflni ,  a  S.  Hieronymo  jure  me- 
jitoque  derifa  ;  quibus  perfimilis  fabula» 
quam  recentior  auftor  recitat  de  Hilarii 
in  Synodo  pariter  controverfia  cum  Leo- 
ne  quodam  imaginarie  excogitato  Roma. 
no  Pontifice,  qui  inftar  Arii  crepuerit 
mcdius ,  &  fic  obierit. 

Sed  &  provocandus  Ruffinus  eft  ad  ea  , 
quae  idem  ipfe  de  Hilario,  cum  liberior  XXXVL 
eflet  affectibus  ,  &  rem  ferio  ageret ,  fcri-       . ... 
ptis  teftata  reliquit,  necnon  de  Eufebio,  ^Hjjjrjj 
cumambo  abexilio  in  Occidentem  reverfi  res   ?efta 
funt,  atque  primum  de  Eufebio  his  ver-  poft  "redi- 
bis  (  b)  :  Eufebius  vero  circumtens  Orien-  tum  . 
tem  atque  lialiam^  medici  pariter  &  fa-  fy\RUftn. 
cerdotis  fungebatur  officio  ;fingulas  quaf-  t.i.  r.30* 
que  Ecclefias  ,  abjurata  tnfidelitate,  ad  31» 

diclum  arbitretur  ,  fufpicatur  tamen ,  illud  /am 
ab  anno  CCCLX.  haberi  potui/Te  ,  innixus  ul- 
tima  ratione ,  quam  mox  ex  illo  retulimus. 
Denique  in  Chronico  Hieronymi  ab  Auberto 
Mirajo  publicato  ,  in  quo  (o\x  Olympiades  no- 
tantur,  harc  verba  ,  Qallia  per  Hilarium  Ari- 
xninenfis  pcrfidis.  dolos  damnat  ,  copulantur  cum 
anno  quarto  Olympiadis  CCLXXXIV.  qui  Ka- 
lendis  Oclobris  anni  Chrifti  trecentefimi  qutn- 
quagefimi  noni  inchoatur  .  In  co  enim  Chroni- 
co  Olympiades  cum  anno  populari  Syrorum_ 
&  maxime  Csefarienfium  aufpicantur,  idque  an- 
no  ante  Olympiades  communes .  Quare  Conci- 
lium  Parifienfe  anno  CCCLX.  ante  menfem  O- 
tf obrem  celebratum , 


CC, 


Cum   Critice  Pagii 


127 


Christi 

362. 


LlBERII    Pap. 
II. 


Jdliani  Imp. 

2. 


fanitattm  reftee  fidei  revocabat .  Maxime 
quod  Hilarium ,  quem  dudum  cum  catterir 
Eptfcopir  in  exiltum  trufum  ejfe  memora- 
ittmur  ,  regreflum  j  am ,  &  in  Italia  pofi- 
tum ,  hetc  eadem  erga  inflaurandar  Eccle- 
Jiar  ,  fidemque  Patrum  reparandam  ,  repe- 
rtt  molttntem .  Htfiquod  Hilariur  vir  na- 
tura  lentr  &  placidur ,  fimulque  eruditur, 
&  ad  perfuadendum  commod tJJTmttr  -,  rem— 
dtligenttur  &  aptiur  procurabat .  Qui  e- 
tiam  Itbror  de  fide  nobiltter  fcriptor  edi- 
dtt ,  quibus  &  beereticorum  verfutiar,  & 
noftrorum  deccptiones ,  &  male  credulam 
fimphcttatem  ita  diltgenter  expofuit ,  ut 
&  preefomer  ,  &  longe  pofitor ,  quibur  ipfe 
dtffrere  viva  Vnce  non  poterat,  perfeclif- 
fima  tnflrucltonc  corrigeret .  Ita  duo  ifii 
Viri,  rudut  magnifica  qucedam  mtmdi  lu- 
mina  ,  Ilhricum ,  Italtam ,  Galltafque  fuo 
fplendore  radiarunt,  ut  omner  etiam  deab- 
ditir  angulir  &  abftrufis  hcereticorum  te- 
nebree  fugarentur .  Ha&enus  ipfe  ;  at  de 
Hilarii  laboribus  contra  Auxentium  Me- 
<tiolanenfem  Ecclefiam  occupantem  exant- 
latis  ,  fuo  loco  infenus  pluribus,  item- 
que  de  rebus  Eufebii . 
CC.  Sed  &  de   Hilario  illam    pranermltti- 

XXXVII.  muscalumniam  refutare,  quam  calumnian- 
(a)  Taxat  «ium  infcitia  («)  ipfa  redarguit;  qui 
jtuftor  rerum  geftarum  prorfus  ignari  ,  nomi- 
num  occafione  errore  labuntur,  dum  pu- 
tanres  eundem  efle  Hilarium  Epifcopum 
Piftavienfem  cum  Hilario  illo  diacono, 
cujus  eft  mentio  apud  S.  Hieronymum  in 
<ommentario  adverfus  Luciferianos  ,  im- 
pirrgunt  fanfliffimo  viro  pergraves  Hila- 
rii  illius  errores ,  nempe  cum  fchifmater 
anabaptifmum ;  in  meridiana  Iuce  adeo 
turpiter  caligantes,  cum  eum  idem  Hie- 
ronvmus  difertis  verbis  apertifque  notis 
frpe  diaconum  nominet,  &  ex  rebus  ge- 
ftis  accurate  defcribat ;  ut  ex  his  ,  leclor, 
intelligas  furentium  haereticorum  rabiem  , 
quovis  prxtextu  fanclos  viros  carpero 
quaeritantium  . 

Caetcrum  ficut  fumma  induftria  vidi- 
mus  collaborafle  fanftos  Epifcopos  con- 
fetfores  ,  ut  quem  difperferat  Conftantii 
perfecurio,  Catholicum  gregcm  in  fincerae 
•fidei  ovile  cogerent ;  ita  &  qui  contradi- 
centes  Acacianis  &  Eudoxianis  Semiaria- 
ni  dicebantur  haeretici  ,  perfecutione  non 
levi  a  Conftantio  exagitati ,  quod  iifdem 
quibus  ille  patrocinabatur  hxretlcis  mi- 
Tiimeconfenfilfent;  ejus  morte  excuffo  ju- 
-go ,  quo  detinebantur  opprefll  ,  &  ipfi 
edifto  Juliani  ad  proprias,  ex  quibus  e- 
xularunt ,  Ecclefias  reftituti ,  adverfus  eof- 
<Iem  Eudoxianos  &  Acacianos  magnope- 
Te  incitati ,  conventus  agebant  .  Quinam 
aurem  ifti  fuernt  ,  quidve  moliti  fint  , 
Sozomenus  docet  (  b  )  ,  dum  poft  Hila- 
rii  atque  Eufebii  reditum  ita  ait:  Durn^. 
nianiqtnd  ^  geruntur  y  Macedonii  fetfatorer ,  quo- 

fint.  'na  '  'rum  e  num<rj0  fu1t  Eleufiur ,  Euflatbiur , 


imperitot 
Centuria- 
toret  . 

Calumnia 
Cenruria- 
torum . 


ccxxx. 
vm. 


(h)  Sozom. 
/.j.  f.13. 

Maccdo- 


&  Sopbroniur  ,  jam  lum  palam  Macedo- 
•  niant  dppeliari  ccepti ,  &  velut  -tn  fepa- 
ratum  ceetum  fegregati •,  atque  morte  Con~ 
flantii  impunitatem  naclt  ,  convocant  itt 
vnum  Seleuctte  fuee  opinionir  fautorer  ,  6* 
Concilia  quadam  habent ,  <n  quibur  &  ab- 
dicant  Acaciamr  ,  &  fidem  Arimini  fta- 
btlttom  rejiciunt)  formul*que  fidei  An- 
tidcbme  edtfe ,  &  poft  a  Concilio  Seleucicc 
congregato  confirmatx  fujfragantur .  Ac 
cum  critninis  loco  dlis  ejfet  objeftum  > 
quod  cum  Acacianis  dijfiderent,  qutppe  cum 
antecum  iifdem  tamquam  ejufdem  commu- 
nionis  communicajfent ;  per  Sopbroniunum 
Vaphlaponem  refpoudebant  ;  quod  ,  quo- 
niam  Epifcopi  Occidentir  Filium  Patri 
■conCubftantialem  ajjeruerant,  Mtiur  autem 
eum  fubfttntia  Patri  dtffimilem  docuerat ; 
&  illi  feparatar  Pat-rir  &  Filii  fubfian- 
tiar  vocabtflo  c&nfubftantiali<r ,  in  unam 
confu/i  colligaverant  j  bi-c  autem  proprie- 
•tatem  naturee  Filii  a  Patriir  natura  ad- 
modum  dirjuHxerat  ;  idcirco  ipfi  pie  fe- 
cifient ,  quod  Ftlium  Patri  fubftantia  fi- 
milem  dixerant ;  &  medtam  hanc  viam , 
quoniam  utrique  illi  ad  contrarta  extrema 
deflextffent,  (ibi  deUgerant  ad  tnfiftendum. 
Atquehi  quidem  tlltr ,  a  quibur  erant  ac- 
tufati  ,  hoc  modo  fe  purgare  conabantur  . 
At  improbe  quidem,  perinde  ac  medium 
poffet  inveniri  inter  alferentes  Chriftum 
vere  Deum  ,  &  non  Deum  .  Nam  cum 
nonnjfi  unus  fit  Deus ,  unaque  Divina_, 
fubftantia;  fi  affirmandum  erat ,  Chriftum 
Deum  vere  effe ;  plane  Patri  confubftan- 
tialem  dicere  neceffe  fuiffet.  Eadem  quac 
Sozomenus,  ex  Sabino  Socrates  (  c)  .  At 
hxc  haclenus,  reliqua  autem  de  ipiis  in- 
ferius  fuo   tempore-. 

Rurfum  vero  qui  erant  Alexandriae  Aria- 
ni ,  indigno  ferentes  animo  ,  Athanafium 
fedem  Alexandrinam  ,  ex  qua  fepe  ejeclus 
fuerat,  recepiffe,  ejufque  reditu  redditam 
Ecclefiam  Catholicam  florentiffimam  ;  foe- 
dus  ineunt  cum  Gentilibus  ,  quos  &  in 
eumdem  Athanafium  concitant,  ea  arrC- 
ptaoccafione,  quod  ille  nobiliffimas  quaf- 
dam  matronas  Gentilium  fuperftitioni  ad- 
diclas,  ad  Chriftianam  fidem  converfas, 
magno  dedecore  Imperii  Juliani,  &  Chri- 
ftianae  religionis  fumma  gloria  baptizaf- 
fet  ;  fimulque  in  Athanafium  communica- 
to  confilio,  ad  Julianum  adverfuseum  lit- 
teras  dant ;  quinetiam  addit  Ruffinus  (d), 
hoftes  Athanafii  veluti  tetros  ferpentes  ca- 
vernis  egreflbs  una  fecum  duxiffe  magos, 
arufpices,  &  augures,  qui  omnes  fimul 
conteftarentur ,  nihil  profperum  fucceflu- 
rum,  nifi  Athanafius  expelleretur  :  qui- 
bus  ille  acceptis  ,  de  expellendo  ab  ea  ur- 
be  Athanafiojcum  ad  Alexandrinos ,  tum 
ad  Ecdicium  ^Egypti  Prsfeclum  refcri- 
ptum  dedit  . 

Hoc  igitur  anno  ante  Kalendas  Decem- 
bris,  S»  Athanafias,  cum  Arianorum,  tum 

etiam 


(e)  Socrat. 
/.5.  f.8. 

CC 
XXXIX. 

Ariani 
movent 
Gentiles 
in  Atha- 
nafium  . 


(d)  Ruffin. 
l.l.  f.33. 


CCXK 


Ii8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

262. 


LlBERII    PAP. 

II. 


JULIANI   ImP. 
2. 


Athana-     etiam  Gentilium  invidia ,  a  Juliano  cxa- 
fius  Alex-  gjtatus  s  Alexandria   cogitur   proficifci . 
andna  rc-  gur  autem  ;n  eum  acjeo  commotus  fuerit 
Julianus,  Sozomenus  (a)  hujufmodi  cau- 
(*)  Soiam.  fas  aflfert  9  dum  ait :  Imperator  cum  acce- 
/.?•  f.i4«    pijfet ,  ipfum  conventus  in  Ecclejia  Alc- 
xandrina  agere>  libere  populum  docere  y 
&  multos  Gentiles  ejus  fuafu  ad  Chrifti 
fidem  traduclos  ;  dat  mandatum ,  ut  exeat 
Alexandria;  qutd  Jiibi  maneret^  gravif- 
fima  ei  fupplicia  irrogata  fore .   Caufam 
autem  ad    eum   incufandum  fimulaverat  , 
quod  cum  ab  Imperaioribus ,  qui  ipfum  an- 
tegrejji  fuerant ,  ejfet  exilio  condemnatut , 
poteftate  a  nullo  accepta  ,  ipfe  fuopte  nu- 
tu  fedem    Epifcopalem  denuo    occupajfet . 
Ham  fe  non  fecijje   poteftatem  his ,  quos 
Conftantius  in  exilium  miferat ,  ad  Eccle- 
fias  fuas  regendas  ,  fed  in  patriam  folum 
revertendi ,  dicebat  .  Haec  Sozomenus  ,  & 
(6)  julinn .  quidem  ex  litteris  ejufdem  Juliani  ad  Ale- 
ep.iy.        xandrinos  fcriptis,  quae  fic  fe  habent(6). 
CCXLI.        JEquum  erat ,  eum  qui  regiis  &    Impe- 
Littenc      ratoriis  edittis  compluribus   ejettus  fue- 
Juliani        rat ,    unum  faltem  edilium   regium  expe- 
contra  A-  c~larcy  ac  tum  denique  domum  fuam  redi- 
thana-        re  .  non  autemfingulari  audacia  atque  a- 
lum  *-        mentia  fretum  ,   legibus    tamquam  omnino 
extinClts    ac  perditis  illudere  .    Etenim 
nunc  quoque  nos  Galtlxis  a  Conftantio  e- 
jeclis ,  non  reditum  ad  fuas   Ecclefias ,  fed 
sn  patriam  cuique  fuam  concejjimus .  Audio> 
Atbanafium  bominem  audacijfimum  ,  folita 
audacia  elatum,  Epifcopatus  fedem  (   ut 
ipji  appellant  )  iterum  ufurparcy  id  vero 
tton  mediocriter   Alexandrtno   populo    di- 
fplicere  •  Quare  eum  jubemus  urbe   exce- 
dere  eo  ipfo  die  ,  quo  humtnitatis  noftrce 
litteras  acceperit .  Quod  fi  in  urbe  man- 
ferit ,  longe  ei  majores  graviorefque  poe- 
nas  denunciamus.    Hasc  Julianus  ad  Ale- 
xandrinos .  Ad  Ecdicium  autem  Praefeclum 
JEgypti  eodem  argumento  fic  fcripfit ,  ubi 
(t)julm».  veramcaufam,  cur  in  eum  infenfus  effet, 
ep,Jl-6'      patefacit  (  c  ) : 

CCXLII.  Julianus  Ecdicio  Prcefeclo  JEgyptiorum . 
Juliani  e-  Etfi  nthtl  de  cceteris  fcribis ,  attamen  de 
piftola  ad  illo  deorum  hoflc  Athanafio  fcribere  cer- 
Ecdicium.  te  debuifli  ;  prcefertim  cum  prceclarano- 
ftra  decreta  multo  ante  audiviffes .  Teftor 
tnagnum  Serapint  nifi  ante  Kalendas  De- 
cembris  inimicus  deorum  Athanafius  ex  ea 
urbe ,  vel  potius  ex  univerfa  ALgypto  di- 
fcefferit ,  centum  auri  pondo  cobortem_. , 
quce  tibi  paret ,  multatum  iri .  Scis  autem  , 
quamfim  lentus  ad  condemnandum  ,  &  quan- 
jo  lentior  ,  poftquam  condemnavi  ,  ad  igno- 
fcendum .  Ver  mibi  moleftum  eft  ,  ejus  0- 
pera  de«s  omnes  contemni .  Equidem  ex 
tuis  faclis  nullum  Itbentius  viaero  ,  immo 
audiero  ,  quam  Athanajium  illum  fceleftum 
ex  omnibus  Aigypti  locis  pulfum  ejfe ,  qui 
aufus  eft  in  meo  regno  fxminas  Grxcorum 
illuftres  ad  baptifmum  impellere.  Hatle- 
nus  ad  Ecdicium  Julianus . 


His  omnibus  Imperatoriis  refcriptis  coa-  ccxi.tir# 
clus  eft  Magnus   Athanafius  folum  verte-  Rececjit 
re:  de  cujus  Alexandria  difceflu  hsec  ha-  Athana-  - 
bet    Sozomenus    ( d  ) :    Cum    vero ,    in-  fius  Ale- 
quit ,  propter  boc  Imperatoris  edtftum  ef-  xandria. 
fet  fugam  faflurus  ,  videretque  multitudi-  ^  Sozom. 
ttem  Chriftianorum  circa  fe  lacrymas  pro-  l.  5.  014. 
fundentem  :  Bono    animo  ,  inquit ,  eftote  ; 
nebula  enim  eft ,  &  brevi  evanefcet .  Quce 
cum  dixtffet ,  ad  iter  fe  parat ;  &  Eccle- 
fia  amiciS)   qutbus    cum   ariliore  amoris 
vinculo  colligatus    erat ,  commendata  ,  ex 
urbe  egreditur  .    Haec  Sozomenus  de    A- 
thanafii  ab  urbe  difceffione .    Addit  vero 
Theodoretus  (e),    litteris  Juliani  fccre-  U)  Thtti. 
tioribus  non  Alexandria  folum  expelli  juf-  '■$•'•*• 
fum  effe  Athanafium ,  verum  etiam  occi- 
di;  nam  inquit:  llbi  intellexit  Atbanafius> 
quo/damadfe  conquirendum  mifios,  fe  clam 
inde  fubduxitt  &  reperto  ad  ripam  flumi- 
nis  navigio  ,  rccla  in  Thebaidem  traiecit . 
Qui  autem  iujfus  erat   ut  eum  occtderety 
facltts  de  ejus  fuga  certior ,   quantum  po- 
tefty  perfequitur .   At  cum  quidam  ex  fa- 
miliaribus  Athanafii   antevertijfet ,    dice- 
retque  hominem  eum  propere  perfequi  ;  non- 
nulli  qui  comitabantur    Atbanajium,  ora- 
banty  ut  de   via  in  folitudinem   dfiette- 
ret.  At  ipfe  dat  mandatum  gubernatori9ut 
navigium  verfus  Alexandriam  dingat%  Sic 
igitur  illts  ei ,  qui  perfequebatur ,  obviam 
faclis  ;  venit  hnmo  ille ,  qui  mandatum  de 
interficiendo  Athanafium  acceperat ,  fcifci- 
taturque    quantum   inde   abejfet     Atbana- 
fius  :  Cui  Athanitfius  rejpwdet ,  eum  nnn 
longe  abefie  ;  ficque  dimtttit :  ipfe  autem 
redit  Alexandriam;   atque  reliquo  tetnpo- 
re  ,  quo  vixit  Julianus ,  ibi  delituit .  Haec 
Theodoretus  ;    ante  ipfum  eadem   habent 
Ruffinus  (/)&  Socrates  (g).  Quod  autem  (/)  Rufftn. 
civitas  Alexandrina  rcferta  effet  Cnrntia-  /.1.  c.34. 
nis  Catholicis,  ex  quibus  &  Senarus  am-  ^  socrat. 
pliffimus  magna  ex  parte  aeque  cnftaret ,  i.$.c.u. 
faclumeft,  ut  iidem  indigno  ferentesanimo 
Athanafium  ab  urbe  Alexandrina  coa&um 
effe  difcedere  ,   pro   ejus  reditu  ad  eum- 
dem  Julianum  litteras  fupplices  darent ; 
quibus  ille  acceptis,  infenfo  tum  in  eos, 
tum  in  Athanafium  animo,  ita  refcripfit : 

Juliantts  Alexandrinis  .  Si  quts  eorum ,  CCXtnT. 
qui  veftram    incolunt    urbem ,    contemptis  Epiftola 
veftris  juribus  ,   a  vobis    dejiceret  ;  quas  Juliani  ad 
deceret  pravce  vitce  fuce   poenas  vos   ipfi  Alexan- 
ab  eo  uttque   acciperetis.   At  fi  quis  no-  drinos  , 
vam  religionem  &  novam  introduceret  do- 
Clrinam  ;  congruum  ejjet ,  ut  noftram  etiam 
operam  in  eum  imploraretis ;   nec  fegniter 
ita  vos  baberetiSf  ut  in  Athanafium  fe- 
ciftis  .  Vos    vero  contra  .  Kam  cum  hujut 
urbis  fundator  fuerit  Alexander  ,  &  ejus 
cufios  Rex  SerapiSf  una  cum  Regina  totiur 
JEgypti  Ifide  ;  non  folum  eos  qui  bene  va- 
lent  ,  hoc    eft  qui  nobifcum   rite  fentiunt , 
non  imitamini  ;  fed  poiius  ea  urbis  pars  , 
quce  cegrotaty  ideft  non  bene  fentit  de  dtts. 

ci- 


Cum  Critice  Pagii. 


iig 


CifRfiTf 
362. 


LlBEKll    PaI'. 
II. 


JULIANI    iMPi 
2. 


CCXLV. 


Julianus 
Audiofus 
Arii . 


(<*)  H-r  ex 
Tlut.ircho 
in  Antonio 
_r  Dione 
biflcr, 
Rom,  lib. 


cognomen  dedtt  civitati ,  fcilicet  ut  Chri- 
fltani  dicamini .  Me  vero  ,  per  deos ,  pu- 
det,  Ji  quis  Alexandrinorumfe  Galilccttm 
ejfe profitetur :  Hebrnet  Jiqutdem  horum  pa- 
tres  Aigyptiis  olim  fervterunt  ;  vos  vero 
ttunc  conira,  viri  Alexandrtni ,  Azgyptio- 
rum  domini  (  vefler  enim  fundator  JEgj- 
pttis  imperavit  )  iis  qtti  veflrce  patrice 
teternce  dogmata  contempferunt  ,  volunta- 
riam  quoque  pro  veteribus  legibus  vefiris 
fervitutem  fervire  fuflinetis  :  neque  in  me- 
moriam  revocatis  veterem  illam  felicita- 
tem  ,  cum  iidem  ejfent  vobis  dii ,  qui  & 
toti  ALgypto  ,  quot  fruebamini  bonis  .  At 
qui  novamhanc  religionem  tntroduxerunt , 
cujufnam  boni  caufi  fuerunt  ,  dicite  mibi 
qutefo  vos  ? 

Fundatorvobis  fuit  Alexander  Macedo  , 
vir  ptus •  nequs  per  Jovem,  fecundum  hos 
fuit ,  neque  quales  funt  Hebrtei  ,  qttam- 
quam  illt  his  longe  erant  meliores  ;  &  il- 
lis  quidem  Ptolomceus  Lagi  fuit  auflor  . 
Alexander  vero  ,  Jt  cum  Romanis  bellum 
gejfjfet.. .  .  Qutd  igitur  pofi  fundatorem 
Alexandrum?  Ptolomcei  cum  urbem  vejiram, 
ttt  fuam  filiam  ,  educajfent ;  non  verbis  qui- 
dem  Jefu  auxerunt  ,  neqtte  doflrina  tni- 
micijjimorttm  GaltUorum  hoc  regimen  illi 
Jummo  cum  artificio  inflituerunt  ,  qtto  nunc 
feliciter  gubernatur  .  Tertii  poflquam  nos 
Romani  hujus  urbis  potiti  funitts  imperio  , 
ejeclts  Ptolomceis ,  qui  eam,  non  ut  dece- 
bat ,  gubernabant  ;  &  ad  vos  Augujlus  ac- 
cejjit  ,  vejlrofque  allocutus  eji  cives ,  & 
dixit :  Alexandrini  ,  condono  urbi  vejirce 
omnia  ,  magni  Dei  Serapidis  veneratione 
commotus ,  necnon  tpfius  populi  &  urbis  ma- 
gnitudints  :  Tertia  praterea  caufa  eji  mece 
erga  vos  benevolenttae  amicus  nojier  Arius. 
Erat  autem  Arius  civts  quidem  vejier, 
Ceefaris  Augujii  famtliarts  (  a  )  ,  &  pbi- 
lofophus .  Quce  itaque  pnvattm  a  ccele- 
ftibus  diis  erga  vejiram  urbem  extitere 
(  ut  breviter  dicam  )  talia  funt :  omitto 
autem  brevitatis  fludio  alia  multa.  Quee 
vero  communiter  in  dies  una  cum  aliis  bo- 
minibus  non  paucis  quidem  ,  vel  cum  uno 
genere  ,  vel  ttna  ttrbe ,  fed  cum  univerjoji- 
tnulQrbe  ab  tllis  diis  funt  vobis  concejfa-, 
quomodo  vos  tlla  nefcitis  ?  Soli  ne  vos 
Jplendorem  a  Sole  proficijcentem  finfu  non 
fercipitis  ?  Solt  ne  cejiatem  ignoratis ,  & 
hiemem  ab  ipfo  fieri  ,  &  ab  ipfo  fingula 
froduci,  &  vtvtficari  ?  Kon  agnofcitis  Lu- 
ttant,  quce  ex  tpfo  &  ab  ipfo  eji  omnium 
frocreatrtx ,  quot  bonorum  urbi  funt  , 
cattfa  ?  Et  borum  deorum  neminem  co- 
lere  audetis  ;  fed  potius  Jefum ,  quern^, 
tteque  vos  neque  parentes  vejlri  credide- 
runt ,  Deum  Verbum  neceffario  ejfe  opina- 
mini  ?  Qucc  vero  a  feculo  univerfum  ge- 
ttus  humanum  &  videt  &  audit ;  &  qui 
dum  colitur ,  nos  feltces  reddit ,  magnum 
inquam  Solem,  vivam  imagtnem  intelli- 
gibilif  Patris ,  &  antmatam  ,  &  intelli- 
Ann.  EccU  Tortu  V. 


/ 


gentem,    &  beytefatlorem    parvipenditis?  CCXLVI. 

St  mihi    obedieritis   admonenti ,  vofque 
ttd  veritatem  revocaveritis ,  dum  eum  au- 
fcultaveritis  ,  Juliaruim  fcilicer,  qtti  tila 
Chrifiianorum,  videlicet  reli^ionem  ,  vi- 
ginti  jam  fecutus  fuit  annos  ;  nunc  vero  ,  juj;ani'  Jn 
deorttm    ope ,  duodenarius    agitur  annus  ,   Ailuna- 
banc    gradilur  viam  ;  Ji  igitur    obedire  (iiim 
placitum  fuerit ,  magis    lcetabimini .    Sin  odium  . 
autem  in  tnC.inia  &  cateche/i  pravorum  vi- 
rorum  perfijlere  velttis  ;    invicem  faltem 
conventte ,    nec    Athanajium    optate :  funt 
enimalii  multi  ejus  dtfctpuli,  qut  vejirat 
prurientes  aures ,   &  qux   verborum  tndi- 
gent  lmpiorum ,  confolari  poterunt  .  Vtinam 
enim   tn  Athanafio  folo  impice  eius   fcholce 
occluderetur    impietas,   &    in  tllo  termi- 
naretur  ;   nunc  vero   complures    ex    vobis 
non   tgnobiles  funt ,  ut   nthil  eo  Jit  opus: 
quemcumque    enim   ex    plebe    fumpferttis; 
quod  ad  Scripturarum  dotlrinam  attinet, 
non  efi  inferior  Athanafio  illo ,  quem  exo- 
ptatis.  Qut  fi  dtltgensiam  ac  difcurfum  vi- 
dentes  Athanafii  (  attdio  enitn  aftutum  & 
pravum  homtnem  ejje  )    ut  domum  illi  re- 
dire   liceat  ,   petitts  ;  fcitote  hac  de  cau- 
fa  ab  urbe  pulfum :  inuttlis  eji  enim  Rei- 
pub.  &  nobis  ,  ut  vir  qui  populo  prcejit , 
ubique  fe  ingerat ;  fed  minus  dtcendus  vir 
fed  homuncio  humilis  .  Qualis  ijie  Magnus  , 
de  cujus  vita  difcrimen  ejfe  videtur ,  & 
perturbati  ordinis  initium  prccbet  ?  Qua- 
propter    ne  quid  tale  Jit    inter  vos  ,  ab 
urbe  difcedere  prcecepimus  olim  ;  nunc  ve- 
ro  ab  univerfa   Aigypto  expellere  ,  inte- 
grum  Jit  veftris  civibus  Alexandrinis  de 
boc  fententiam  dicere  .   Ha<5tenus  Julianus 
ad  Catholicos  Alexandrinos  ,  in  quos  con-  tUsetrM 
verfus  eft   furor  Gentilium  ,  Arianorum_»  /#j#  /lzJ 
pariter  ,   &  Judxorum  ;  nam  fubdit  So- 
crares  (  b  ) : 

Ejufmodi  tempejlates  pofi  crebras  Chri-   CCXLvrr. 
Jlianorum  perfecutiones ,    pofl  cerumnas   a  Perfecu- 
Gintilibus  illis  inflicJas ,  Jic  in  caput  A-  tio  iu  Ec- 
lexandrtni    Epifcopt    redundarunt .    Porro  clefiam  A- 
provinciarum  Prcefides  rati    ex   Imperato-  l^xandri- 
ris  religione  Jibi  tempus  opportunum  obla-  nam ' 
tum,  quo  qucejlum    facerent  ,  ultra   quam 
Imperatoris  ediffa  pojlulabant,   Chrijita- 
nos    vexare ;  majorem    pecunice    fummamy 
quam  oportebat ,    exigere ;    interdum    eo- 
rum  corporibus  fupplicta   infligere    coepe- 
runt .  Quce    cum  intellexijfet    Imperator  , 
neglexit ,  &  Chrijiianis  ,  qui  de  ijlis   in- 
juriis  expofluiaturi  ad  eum  venijfent ,  ita 
(  ex  more  videltcet  )  refpondit  :    Veflrum 
efl  ;  cum  eflis  animo  affliflati ,  cequo  a- 
nimo  tolerare ,  qtttppe  ijiud  a   Deo  veflro 
prceceptum  accepiflts .  Sed  hoc  commune 
cum    aliis.    Caeterum    tunc   accidifle  pu- 
tandum ,  quod    S.  Ambrofius  (c)  fcnbit  (c)   Ambr. 
ad  Theodofium  Imperatorem :    nimirum_,  epijl.19. 
fub  Juliano  Judaeos  una  cum  Gentilibus 
incendiffe  bafilicam   Alexandrinam  . 

At  ex  his   omnibus  majora  fuerunt   A-  ccxlvih. 
R  tlia- 


13© 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


LlBERH    PAP. 

II* 


JULIAKI    InP. 
2. 


Naz.  ertr. 
deS.    A- 

thtnajio  . 


CCXLIX. 

Juliani 
perfecu- 
tio  con- 
verfa  in 
Roma- 
nam  Ec- 
clciiam  . 


thanafio  trophxa  vi<5toriae  eomparata , 
ur  poft  alios  Tmperatores  Julianum  quo- 
que  adverfarium  experiretur,  eumquo 
Chrifti  virtute  profternerct .  Ad  haec  o- 
mnia  quidem  alludit  Gregorius  Nazian- 
7.enus,  dum  ait:  Stc  igitur  (a)  Athana- 
Jium  egregium  virttm  triplici  certamincj 
vtncere  oportebat ,  ut  pleno  atque  perfetto 
laudis  pracconio  celebraretur .  Nempe  cum 
primo  fub  Conftantino  Magno,  deinde^ 
fub  filio  ejus  Conftantio,  demum  fub  Ju- 
liano  certaffet :  quibus  praeliis  non  folum 
poftremos  ipfos  duos  Principes  impios  fu- 
peraffet ,  fed  &  fub  illis  militantes  Erh- 
nicos  idolorum  cultores  ,  Judaeos  &  A- 
rianos .  Non  multum  vero  temporis  in- 
terceffit  (  idem  addit  Gregorius  )  Deus 
ultus  eft  ignominiam  Athanafii,  tradens 
hoftibus  impium  perfecutorem .  Sed  de 
his  fuo  loco» 

Jam  vero  enarratis  rebus  geftis  a  Ju- 
liano  Imperatore  in  Ortente ;  a  nobis  ra- 
tio  temporis  exigit ,  ut  quod  in  Occi- 
dentc,  arque  potiffimum  Romae  per  ejus 
Prjefeclos,  ipfo  pariter  connivente,  actum 
fit,  recenfeamus  .  Quod  enim  ibi  magis 
Chriitiana  religio  &  numero  &  infirmi- 
tate  autfta  videretur  ac  ftabilita ;  rurfum- 
que  Genrilicia  fuperftitio  ma?na  cx  par- 
te  collapfa  effct ,  atqtie  profhata ;  haud 
mediocri  ftudio  &  contentione  illam  de- 
primere,  hanc  vero  excitare  Julianus  co- 
natus  eft :  pertigerat  magnopere  ipfius  a- 
niiiium  poft  alias  innumerabiles  plano 
clades  a  Conftantino  atque  Conftantio 
diis  Romanorum  illatas,  quod  nobilem 
apud  eos  in  Capitolio  fitam  Vi&oriae  a- 
ram  Conftans  Auguftus  (  ut  fuo  loco  di- 
flum  eft  )  juffit  auferri;  fed  fub  Magnen- 
tio  tvranno  reftitutam ,  Conftantius  ite- 
rum  inde  abftulit  ;  quod  &  teftatur  Sym- 
machus  pro  eadem  ara  Vicloriae  certans  , 
fcribens  ad  Valentinianum .  Qui  item  in 
Senatu  Gentiles  erant,  &  in  populo  pa- 
triis  diis  addicVi,  fub  Conftantino  olirru 
ea  de  caufa  tumultuati ;  iidemque  fub  e- 
jus  fuccefforibus  vix  in  offlcio  contenti , 
&  Imperatoria  poteftate  cohibiti  ;  jam 
defunclis  Chriftianis  Auguftis,  fub  Julia- 
no  diisaddiclo,  compreffam  diu  cervicem 
erigere,  &  in  Chriftianam  religionem 
caput  extollere,  vindictam  de  contemptis 
atque  ignominia  affeclis  diis  expetere,  in 
Fiddes  infurgere,  conceptum  retentumque 
diu  in  ftomacho  odium  evomere  coepiffe, 
furotemque  vi  cohibitum  impetu  relaxaf- 
f e  ,  quis  dubitat?  Ex  his  enim,  quae  in 
aliis  civitatibus  facla  recenfuimus ;  quid 
Romae,  ubi  majora  jafta  effent,  &  jam 
coaluiffent  femina  contentionum  atque  ri- 
xarum  ,  geftum  fit,  poterit  quifque  per- 
facile  intelligere,  cum  prxfenim  de  Prae- 
feflorum  ex  Genrilibus  afcitorum  animis 
in  Cnriftianos  exacerbatis  nemo  jure  pof- 
fit  dubitare;  quos  liquet  pariter  Julia- 


num  clanculum  in  eorumdem  necem  ar- 
maffe  .  Qiiod  enim  idem  Auguftus  nollet 
a  Chriftianis  palam  perfecutor  haberi, 
invidererque  illis  itidem  coronam  mar- 
tyrii :  quodque  etiam  illi  adeo  creviffent 
numero,  ut  periculofam  dubiamque  a- 
leam  jacere  videri  poftet ,  fi  exerto  pu- 
blice  gladio  in  eos  publice  defaeviret; 
more  fuo  dolo  in  eos  agere,  alias  diver- 
fafque  praetexendo  caufas,  cafdemquc^. 
remotas  excogitando,  ipfos  per  filos  ag- 
greffus  cft  perfequi  magiftratus. 

At  quoniam  non  omnium,  quae  adver-  CCL. 
fus  Chriltianos  hoc  tempore  per  Juliani 
novos  Praefeiftos  funt  aclitata ,  memoria_» 
eft :  ex  paucis  quae  extant  utcumque  tra- 
dita  po'teris ,  reliqua  oblivione  fepulta 
contemplari    licebit .  Res   quidem   lento  i 

gradu  agi  ccepta  eft ,  cum  in  eorum  bo- 
na  primum  fifcus  infurgeret ,  qui  in  aula 
Chriftianorum  Imperatorum    militaffent, 
caufa    illa   communi  obtenta  (  ne  more 
praedonum  in  patrimonia  locupletum  graf- 
fari  riderentur  )  quod  ex  templorum  di- 
vitiis    expilatis  olim    fortunas   auxilfent» 
Quod  fi  adeo  haec  caufa    deeffet,  ut  ncc 
locus  videretur   cffn  ficlioni  atque  calu- 
mniae;  illa  in   promptu  aderat  ,  quam  e- 
tiam  (  ut  vidimus  )  in  refcriptis  inferere 
minime  crubefcat  :  nimirum    Chriftianos 
ex   Evangelii    praefcripto  nequaquam  af- 
fiuere    dcbere   divitiis ,  fed   eas    petenti- 
bus  impendere  &  fuperaddere ;  immo  & 
perfectionis   adipifcendae    gratia    omnia_> 
penitus  erogare  debere:  quod  quibus  ma- 
net  regnum  in  ccelo,  libenti    animo  pa- 
tiantur  difpendium    terrenae    fubftantiae  • 
Hifce  plane  coloribus  rapax  fifcus  inje- 
cit  avidas  manus  in  Gallicani  viri  Confu. 
laris,  olim  generi  Conftantini ,  opulentif- 
fimum  patrimonium  .  Scd  quid  accidit  me- 
moria  dignum  ?  Ipfe  Chriftus  ,   in  cujus 
paupcres  Gallicani  divitiae  erogabantur, 
tutatus  eft  reditusegenorum  pavendis  pla- 
ne  prodigiis  :  nam  quicumque  accedebat, 
ut  praediis  vel  domibus   fifcales  affigeret 
titulos,  vel  exigeret  penfiones;  arripie- 
batur  a  daemone,  vel  percuffus  lepra,  c 
veftigio  recedebat .  Sed  nequam  illi   fpi- 
ritus  expetentes  de  Gallicano  vindiftam, 
ab  obfcffis  corporibus  fc  minime  egredi 
poffe  jaclabant,  nifi  idem  ipfe  diis  facra  Ga"icam 
ageret  Gallicanus  .  Qui  ea  de  re  conven-  ™"*y' 
tus  ,  cum  facere  renuiffet  ,  Juliani  refcri- 
pto  cx  Italiae  finibusabire  julfus,  fe  con- 
tulit  Alexandriam :  ubi  a  Rauciano  Co- 
mite  truncatus  capite,  martyrium  felici- 
ter  confecutus  eft  .  Quo  eodem  tempore 
Romae  Hilarius  Gallicani  perneceftarius  , 
necnon  Donatus  Epifcopus  Aretinus ,  fpe- 
clatde  vir  fanclitudinis  ,  obtruncatione  ca- 
pitis  martyrium  confummarunt .  Haec  au-    ,    ,. 
tem   tum  ipforum   Acla,   tum  etiam  ta»jj^."  *** 
bulae   Ecclefiafticx  ,   quibus    fingulorurrL.  |M///'7|°* 
natales   dies    (b)  confcripti    babentur,  jngnRi, 

an- 


Cum  Critice  Pagii. 


131 


ClIRISTI 

362. 


LlBERlI    I\\r. 
II. 


JULIANI    IMP. 
2. 


.  CCLT. 

P.uili    & 

Joannis 

certamen. 


(a)  dic  16. 
Juriii  . 


CCLII.  . 
Pigmenii 
marty- 
rium . 


CCLIII. 
Romani 
clerici   & 
alii  mar. 
tyres. 


anniverfarije    memoriE    celebratione    te- 
ftantur . 

Sed  poft  harc  Joannem  ,  &  Paulum  in 
aula  Conftantini  Magni  inter  primos  olim 
educatos ,  &  honoribus  auctos ,  negantes 
fe  velle  deinceps  inter  Juliani  familiares 
adnumerari ,  Terentianus  Praetorianorum 
Praefectus  domi  conventos  ,  &  ad  Jovis 
cultum  invitatos ,  renuentes ,  abfciflls  eo- 
rum  capitibus ,  fecreto  fepeliendos  cura- 
vit;  rumorem  illum  de  ipfis  in  vulgus 
diflipans,  eos  exilii  fententia  condemna- 
tos  folum  vertilfe .  Sed  daemones  marty- 
rum  gloria  atque  viVtute  magnopere  cru- 
ciati  ,  fcelus  perpetratum  aperuerunt  , 
dum  ex  obfeffis  corporibus  inclamarent, 
Vaulum  ,  &  Joannem  gladio  Terenriani 
clfe  necatos:  quorum  unus,  idemque  ejuf- 
dem  Terentiani  filius  arreptitius  ad  fe- 
pulcrum  martyrum ,  quod  ipfi  dxmones 
inviti  manifeftarant,  adductus,  continuo 
liberatus  eft  .  Quo  tam  mirifico  figno  ipfe 
Terentianus  admonitus,  mifium  fecirpror- 
fus  patriorum  deorum  cukum  ;  Chrifto- 
que  credens  ,  initiari  voluit  facro  baptif- 
mo;  ipfumque  certamen  martvrum  ,  cu- 
jus  auctor  extiterat ,  fcriptorum  monumen- 
tis  perpetuae  memoriae  commendavit :  quae 
tamen  haud  ea  effe  prorfus  contendimus, 
quae  prae  manibus  hodie  habentur,  fed  ex 
illis  nonnulla  accepta,  additaque  alia , 
quae  veritati  haud  videntur  poffe  congrue- 
re  ;  ut  dum  res  gefta  ita  poniturRomae, 
cum  ibi  Julianus  Imperator  adeffet  ;  quem 
conftat  his  perfecutionis  temporibus,  qui- 
bus  folus  regnavit,  numquam  receffiffe 
ab  Oriente  .  Clara  eft  horum  martvrum_. 
memoria  ,  publicis  confignata  monumen- 
tis,diei  natalis  dedicatione  folemni  (a); 
qua  anniverfaria  recurrente  die,  nempe 
fextoKalen.  Julii,  Julianus  occifus  inPer- 
fide  dedit  meritas  de  effufo  fanguine  mar- 
tyrum  pcenas . 

Hoc  tempore  Pigmenius  Romanx  Ec- 
clefiae  presbyter  tituli  Paftoris  ,  nihil  fub 
lmpio  Imperatore  remittens  vigoris  ani- 
mi  in  deteftandis  Gentium  diis  ,  ac  fub 
Chrtftianis  Imperatoribus  fecerat,  violen- 
ta  Gentilium  manu  praecipitatus  in  Tybe- 
rim  ,  quam  diu  optaverat,  martyrii  coro- 
nam  confecutus  eft  nono  Kalendas  Apri- 
lis  >  qua^ie  ejus  memoria  in  Ecclefiafti- 
cis  indicibus  adfcripta  integra  permanet; 
Acta  vero  martyrii  illius  nonnihil  appa- 
rent  effe  corrupta  . 

Ex  clero  item  R.omano  gladio  marty- 
rium  confummaffe  Prifcum  presbyterum  , 
&  Prifcillianum  inferioris  ordinis  cleri- 
cum  indicant  pariter  tabulae  Ecclefiafti- 
coe  pridie  Nonas  Januarii  ;  qua  etiam  die 
fub  eodem  Juliano  fubiiffe  pro  fide  Chri- 
Antt.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS        -Ad    nnm.   CCLI.    Joannes     &   Pattlus    frxtrcs 

pafli  funt  quidem  Juliano    imperante ;  cum  Be- 

XXXI.    (ja  v  aliique  Martyrologi  hnjus  martyrii  ruemi- 


ftiana  certamen  Benedicram  religiofam  fce- 
minam,  in  iifdem  notattirn  habetur,  nec- 
ron  natalis  Dafrofar  dariflimae  fcemina» 
uxoris  Flaviani  Expraefc&i ,  quae  poft  da- 
mnationem  viri  exilium  pafF ,  religrionis 
caufa  occidi  jubetur:  quorum  filia  Bibia- 
na  virgo  tamdiu  plumbatis  cxfa  eft,  quo- 
ufque  fpiritum  efflaret ;  cujus  corpus  in- 
fepultum  cum  biduo  jacuiflet  ,  tandem 
apud  matrem  atque  fororem  Demetriam 
a  Joanne  presbytero  tumulatum  eft  quar- 
to  Nonas  Decembris  juxta  Palatium  Lici- 
nianum  .  Ipfa  vero  Demetria  eadem  ex 
caufa  undecimo  Kalendas  Jniiinobile  cer- 
tamen  exegerat,  &  ex  victoria  coronam' 
martyrii  fuerat  confecuta.  Pater  vero, 
quem  diximus,  Flavianum  (eum  alii  Fabia- 
num  dicunt,  nonnulli  Fauftum)  poft  pra?fe- 
cturam  laudabiliter  funclam,  profcriptione, 
&  infcriptione  inftar  fervilis  perfonae  da- 
mnatus  ad  Aquas  Taurinas  ,  apud  Centum- 
cellas  exiliodeportatus  ,  ibi  fpiritum  Deo 
reddens  inter  martyres  mernit  adnumerari. 
Extant  horum  martyrii  Acta  ,  fed  depra- 
vata  nonnihil  ;  ut  tutius  f\t  pauca  ex  eo- 
rum  titulis  adfcriptis  in  antiquis  Eccle- 
fiafticis  tabulis  certa  fumere,  quam  ex  in. 
certis  plura  deducere.  Tu  confule  de  his 
omnibus  noftras  ad  Martvrolo?ium  No- 
tas.  Nobilitata  tunc  quoque  fuit  Roma- 
na  Ecclefia  corona  Joannis  presbvteri  no- 
no  Kalendas  Junii,  quo  die  natalis  ejus 
anniverfaria  celebritate  recurrit;  hic  enim 
ante  fimulacrum  Solis  via  Salaria  veteri 
decollatus  eft,corpufque  ejus  fepultum 
a  Concordio  presbytero  ad  Concilia  mar- 
tyrum . 

Sed  praeftitit  Deus  in  his  martvrum  CCLIV. 
Romae  exhibitis  certaminibus  ,  ut  per  Ma-  Gordiani 
giftratum  illum  ,  vicariam  praefecturam  certamen. 
gerentem,  per  quem  ficfaevierat  in  Chri- 
ftianos,  Gordianum  videlicet  ,  Juliani  im- 
pietas  argueretur  ,  retundereturque  teme- 
ritas  ,  dum  quem  ad  necem  Fidelium  il- 
le  delegerat  ,  Chrifti  nominis  egregium 
confeflbrem  ac  martyrem  faclum  Eccle- 
fia  Iucrata  eft  .  Ha?c  autem  quomodo  fe 
habuerint,  ex  antiquis  monumentis  A- 
ctorum  ejus  ,  atque  tabulis  Ecclefiafticis, 
rem  paucis  complexam  in  medium  addu- 
cemus .  Accidit  namque  ,  ut  Januarius  pres- 
byter  coram  Gordiano  Vicario  religio- 
nis  caufa  fifteretur,  fub  titulo  tamen  ma- 
leficii :  Qui  ,  afflante  eum  divino  fpiri- 
tu ,  fic  cum  eo  Iocutus  eft ,  ut  eumdem 
apud  fe  cuftoditum  poftea  Gordianus  no- 
ctu  una  cum  Marina  conjuge  conveniret; 
ac  pcenitens  dolenfque  de  fufo  Chriftia- 
no  fanguine ,  fpe  veniae  confequendae  ,  ba- 
ptifmum  aeterni  fupplicii  evitandi  caufa 
petierit  :  Qui  &  ab  eodem  piis  monitis 
R  2  con- 

nerint .  Verum  hujus  Paffionis  acla  a  Surfo  die  Marty- 

XXVI.  "Junii    recitata    fpuria    efTe ,   jam    anno  riumjo.rn- 

CCCXXX.  num.  IX.  oftendi .  nis  &  p*- 

A  num.  uli 


13^ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

3<52. 


LlBERII 
II. 


PAT. 


JULIANI   IMP, 
2. 


confirmatus,  una  cum  conjuge  &  ex  fa- 
milia  quinquagintatribus  ,  baptizatus  eft, 
conflato  Jovis  fimulacro  quafi  fidei  obfide 
tradito  Januario  .  Re  tandem  per  Cle- 
mentianum  Tribunura  comperta  ,  nqncia- 
taque  Juliano  ;  totoque  negotio,  quod 
tanquam  portentum  habitum  eft  ,  magi- 
cis  incantationibus  adfcripto,  in  Gordia- 
num  ira  Imperatoris  exarfit  ;  queminpri- 
mis  magiftratu  depofuit,  furfecitque  in 
locum  ejus  Clementianum  ,  cujus  &  ju- 
dicio  illum  fubjecit,  qui  habita  de  viro 
fsvifilma  quseftione ,  facrificare  renuen- 
tem  plumbatis  caefum,  gladio  fubjecit  ca- 
pite  amputandum  ante  tcmplum  Tellu- 
tis.  Expofitum  vero  canibus  corpus ,  fed 
divina  virtute  cuftoditum  illafum  ,  quin- 
ta  die  a  Fidelibus  fublatum  ,  via  Latina 
ad  Cryptas  defertur,  conditurque  juxta 
Epimachum  martyrem:  unde  &  accidit, 
ut  una  eademque  die  ab  Ecclefia  utriuf- 
que  natalis  agatur.  Uxor  autem  Gor- 
diani  Marina  damnata  eft  prae  ignominia 
ad  Aquas  Salvias,  feu  potius  (  ut  habet 
alia  lectioantiquorum  codicum)  ad  Aquas 
Salinas,  ad  fervitium  rufticorum  .  Janua- 
rius  vero  presbyter  infcriptione  notatus 
eft .  Quodnam  autem  hujufmodi  fuppli- 
cium  eflet,  in  Notis  diximus .  Haec  o- 
mnia  ex  ipforum  Aftis  ,  atque  tabulis  Ec- 
clefiafticis  . 
CCLV.  Porro  illud  in  A£Ms  difplicet  (  ut  de 
aliis  diclum  eft)  quod  quae  tempore  Ju- 
liani  &  per  ejufdem  Imperatoris  magiftra- 
tus  gefta  funt ,  &  fortafTe  etiam  ejufdem 
Julianl  refcriptis  ,  eadcm  coram  ipfo 
facta  effe  dicuntur  ,  atque  Romae;  cum  ex 
Ammiano,  &  aliis  fatis  liqueat,  eumdem 
toto  Imperii  fui  tempore  verfatum  efle 
in  Oriente .  Cxterum  (  ut  vidimus)  qui 
ab  ipfo  Romae  rebus  publicis  magiftratus 
praefecYi  erant ,  ex  ipfius  fententia  nego- 
tium  faceffere  Chriftianis  ,  ut  licuerat, 
non  deftiterunt,  eo  potiflimum  ad  fuppli- 
cia  inferenda  ufi  titulo  ,  quod  magi  Fi- 
deles  eflent ,  in  quos  ut  magix  reos  con- 
ftitutos  juberent  animadverti  ;  prout  e- 
tiam  Ammianus  de  Aproniano  Urbis  prae- 
fecto  teftatur :  de  ipfo  dicemus  anno  fe- 
quenti,  quo  eam  praefecluram  eum  effe 
confecutum  ,  idem  auftor  afhrmat.  Paffus 
eft  item  Ronwe  Leopardus  domefticus  Ju- 
liani  pridie   Kalendas  Oclobris ;  qua  die 


PAGIUS 
xxxir. 

Duo  Salu- 
flu    malt 
baClenut 
*»nfufi . 


A  num.  CCLVr.  ad  CCLXI.  Saluftium  Prar- 
fedtum  Praetorio  Galliarum  dire  eas  exagitaJTe  , 
deducit  Baronius  ex  Hieronymo  de  Scriptoribus 
Ecclefiaft.  inHilario,  ubi  ait  ,  S.  Hilarium  Pi- 
clavienfem  Epifcopum  adverfus  eundem  Com- 
mentarium  fcripfifle ;  quod  verum  efte  non  po- 
teft ,  nifi  contra  vulgarem  fententiam  duo  Sa- 
luftii  diftinguantur  ;  quod  Gothofredo  in  Pro- 
fographia  Cod.  Theod.  verbo  Snlufliut ,  &  ver- 
bo  Seeundut  ,  ac  Hermantio  in  notis  ad  Vitam 
Gallicam  S.  Athanafii  a  fe  compofitam  lib.  to. 
<ap.  ir.  noftra  «tate  obfervatum ,  cjuodque  hic 


publico   titulo  cjus  memoria    in   tabulis 
Ecclefiafticis  notata  habetur  . 

Caeterum  quod  in    Oriente   frequenter    CCLVI. 
ac  Roma»  adverfusChriftianos   actum  no- 
vimus  ;  id  etiam  in  aliis  provinciis  Orbis 
Occidentalis  Romano  fubjeftis  Imperiofa- 
cliratum,  non  ambigimus :  cum  nihil  an- 
tiquius  effet  apud  Apoftatam  Principcm, 
quam  proftratum  erigere  deorum  cultum  ,  Martyres 
&  excrefcentem  nimium  (ut  fibi  videba-  paffi   in 
tur  )  Chriftianam  religionem  comprimere.  Galli,s* 
Haec  quidem  abfque  nece  piorum ,  rerum- 
que  ipforum  gravi  ja&ura  confici  ,  haud 
facile    conceflum    erat ;    fed    quod    (  ut 
frequenter  inculcatum  eft)  abfque  titulo 
Chriftianitatis,  fed  aliis  conficYis  crimini- 
bus  ejufmodi    de  illis  judicia  exerceren- 
tur  ;  indc  ,   puto  ,   obfcurae  remanfcrunt 
res  geft^e  plurimorum  martyrum  .  In  Gal- 
liis  namque,  ubi   praefefturam  geffit  (  uc 
dicemus  )  Salluftius  Juliano   omnium  ca- 
riflimus,  ob  idque  Chriftianorum  acerbif- 
fimus  hoftis,    paflbs  reperimus    quatuor 
germanos,    Eliphium   Tullenfem    virum, 
ejus  fratrem    Eucharium  Epifcopum,   & 
forores  Libariam  ,    atque   Sufannam ,  ut 
eorumdem  martyrum  A<5ta  («  )  fignificant:  (ay  c«n. 
At  perperam  ,  mea   fententia  ,   dicuntur  fcripfit 
confummaffe   martyrium,    dum  Julianus  Kubert. 
adhuccum  exercitu  in  Galliis  moraretur ;  Mb.Tuit. 
nam  eo  tempore  ipfum  fe  Chriftianum  fi-  ^f"'*fo 
fle  faltem   exhibuiffe,  &  de  rcbus  Chriftia-    "r'die  [™' 
norum   bene  meritum   effe  ,  fuperius  di-  0'^. 
dtum  eft. 

Sed  quodnam  pugnans  pro  fidei  confef-  CCLVLI» 
fione  fpecimen  Chriftianae  conftantiae  e- 
diderit  in  caftris  tunc  militans  fub  Tribu- 
no  Viclricius,  qui  poftea  creatas  fuit  E- 
pifcopus  Rhotomagenfis;  nobilem  fcriptam 
hiftoriam  a  nobiliffimo  atque  fan<5tiffimo 
viro  hic  opportune  recenfeamus;  certamen 
quidem  ejus  fub  Juliano  Apoftata  conti- 
giffe  produnt  Ecclefiaftica  monumenta, 
Martyrologium  inquam  Romanum  die  na- 
tali  ipfius  ;  fed  cum  nec  alius  poft  Julia- 
num  fuerit  Ethnicus  Imperator,  in  cujus 
caftris  Chriftianus  miles  abfque  difpendio 
pietatis  militare  valeret ,  certamen  Vi- 
clricii  ad  iftud  ipfum  tempus  referendum 
effe  ,  neceflitas  exigit  argumenti .  Pauli- 
nus  igitur  poft  multa  egregia  de  viro  hoc  (b)?auUn. 
enarrata,  haec  fubdit(£  )  de  ejus  agone  ,  epH.i.6.  ' 
fic  ipfum  alloquens : 

Cum 

certis  argumentis  magis  ftabiliendum ,  ne  unus 
pro  alio  fumatur,  aut  qu«e  tanquam  indubitata 
haberi  debent,  in  dubium  revocentur .  Uterque 
itaque  Salujlmt  Pra?feclus  Pntorio  fuit ,  alter 
in  Galliis ,  alter  in  Oriente.  Qui  in  Galliis, 
anno  fequenti  Juliani  in  quarto  cjus  Confulatu 
CoIIega  fuit :  qui  vero  Prarfecturam  Orientis 
adminiftravit ,  Salujliut  feeundut  appellatus  eft  , 
fecus  quam  putavit  Gothofredus  citatus ,  qui 
Siluftii  Secundi  nomine  Confulem  intelligendum 
vult.  Imo  Saluftius  Secundus  alius  non  eft , 
quam  Stturniniut  Sttundm ,  quem  tamen   tam_ 

Go- 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

362. 


LlBERII    PAF. 
II. 


*33 

JULIANI    J.MP. 
2. 


*    fuhtri 
tui  . 


CCtvnr.       Cum  primo  Cbrifli  amore  fuccenfus  ,  or- 

dinante  ipfo  Domino  quamdam   operir  fui 

pompam,  per  infignem  conjilio  militari  diem 

progrefjus  in  campum  es>  toto  illo  ,  quem 

jam   mente  refpueras  ,  muniminum  bellico- 

rum  prcccintfus  ornatu  ,  cunffifque  miran- 

tibut   accuratijjtmos  in  te  habitus  ac  ter- 

ribiles  apparatus ,  repente  obftupefafto  con- 

verfus   exercitu  ante  pedes  ftcrilegi  Tri- 

buni  militia  facramenta  permutans9  arma 

fanguinis  abjecifti ,  ut  arma  pacis  indue- 

res  ,   contemnens  armari  ferro ,  quia  ar- 

mabaris  Cbriflo  .  Et  illico  antiqui  ferpen- 

tis  invidia  concitato  in  furias  Tribuno , 

diflriftus  in  verbera  &  vaflis  fuflibus  fra- 

clus ;    nec   tamen  vifius   es>    quia  Crucis 

ligno  innitebaris;  geminataquemox  corpori 

poena  ,   acuto  teftarum  fragmine  ■>  laniata 

immanibus  plagis   membra ,  fubflratus    * 

es>   tunc  mollius  fulciente  Chrifto  ,  cujut 

tibi  gremium   leftulus  erat ,  &  dextera^ 

pulvinar :  Unde  ad  majorem  hoftem  ,  nec 

dum     vulneribut     obduclis ,     incenfo    po- 

tiut   eorum  dolore,  quam  fraila  virtute , 

reparatuty  fortior  profiiuifti  ;  oblatufque 

Comiti ,  de  potentiore  inimico   gloriofiut 

triumphafli ,  nec    aufit  ultra    diaboli  fa- 

tellitibut  fuperata  ingerere  tormenta  ,  c a- 

pitalemque  fententiam  meditantibut  ,ut  vel 

fine  carnalit   tuee  vitce   vinci  definerent : 

Dominut  nofler  fortit  ,  &  potent  &  invi- 

flut    in  pralio ,    confpicuis     mirabilibut 

petlora  quamlibet  obdurata  confudit.  Ham 

carnifex ,  qui  in  itinere  ,  quo  percujforem 

tuum  facra  vitfima  fequebaris ,  cervicem 

tuam  infultans  minaciter  attingendi  teme- 

ritate  violaverat ,  quafi  iftus  fui  locum 

frtecurrente  gladium  manu  palpans ,    ex- 

cuflis  tllico  oculis  cacitate  percujfut  efl . 

CCLIX.  O  Chrifli  ineffabilis  bonitas  ,  quantum 
infuos  oftendit  affedlum  !  Infuriam  confef- 
forit  fui  non    tulit   impunitam  ,  qui   fuit 

(«)L«#.»3.  crucifixoribut  rogavit  (  a  )  ignofci :  contu*. 
meliam  martyris  ftatim  ultut  eft  ,  qui  paf- 


PAGIUS  Gothofredus  loco  citato  ,  quam  Valefius  in  No- 
tis  ad  lib.  6.  Sozomeni  cap.  j.  in  duos  etiam 
dividunt ,  quod  apud  Grbterum  pag.  46$.  num. 
%.  &  apud  Smetium   in  Infcript.    antiquis    In- 


Jionemfuam  noluit  vindicari  .  Sed  ea  ipfa 
ira  pietat  efb .  Idcirco  enimunut  cxcatut  . 
cft  » «f  plures  illuminarentur  ;  &  ipfe  for- 
jitany  qui  oculos  carnis  amiferat ,  lumintl 
mentis  acciperet  .  Statim  deinceps  majore 
documento  qui  feralis  cuflodix  minifterium 
trifte  curabant ,  quas  ipfi  arclius  innoda- 
tas  &  ad  offa  depreffas ,  vel  exiguo ,  ro- 
gantibus  vobis  ,  beneficio  relaxare  nolue- 
rant  catenas  :  converfa  in  confpetlu  ipfo- 
rum  prece  veftra  ad  Deum  Cbriftum  ,  fpon- 
te  de  manibus  abfolutis  fiuere  viderunt  ; 
nec  aufi  reneflere  ,  quod  Deus  folverat  . 
Ad  Comitem  pavidi  cucurrerunt ,  verita- 
tem  Deipro  confeffbribus  confitentes  ;  quod 
auditum  religiofe  &creditum  Comes  Prin- 
cipi  fuo  cum  teflimonio  militum  retulit  . 
Et  ut  ipfius  quoque  repentina  ad  clemen- 
tiam  de  furore  converfio  inter  mirabilia, 
Dei  numeraretur  ;  fatlus  eft  in  te  pradi- 
cator  Chrifti ,  in  quo  effe  devoverat  per- 
fecutor  . 

Puto  &  ipfumy  tamquam  Saulem  aliquan-  CCLX. 
do  Spiritu  fantlo  Dominus  impleverat  ; 
quia  &  te  jicut  David  fuum  diligebat :  ut 
Jicut  ille  Rex  quondam ,  dum  ad  Prophe- 
tas  perfequendos  proficifciturf  affeflus  eft; 
ita  &  Comes  ille  refperfus  gratia  Domi- 
ni  ,  qutz  de  fidei  tute  abundantia  redunda- 
bat  ,  qui  ad  puniendum  confefforem  vene- 
rat ,  &  ipfe  confeffor  abfcederet :  credi- 
dit  enim ;  &  quos  feviens  pnedamnarat 
ut  reos ,  laudans  emifit  ut  fanclos  ;  &  te- 
ftimonium  perhibuit  veritati  ,  qui  teftes  fi~ 
dei  punire  cupiebat .  Haec  Paulinus  .  At 
de  Gallicanis  martyribus  hactenus:  hi  e. 
nim  tantum  fub  Juliano  paffi  reperiuntur 
in  Galliis,  &  fi  qui  alii  nobij  incomper- 
ti :  cum  tandem  dire  exagitatas  efle  eas 
provincias  fub  praefcclura  Salluftii  ,  illud 
etiam  admoneat ,  quod  adverfus  eumdem  , 
five  Diofcorum  vicem  ejus  gerentem  ,  fcri-  j} (?■'"' 
pfiffe  commentarium  S.  HiJarium  Epifco-  %ec[  ^ 
pum  Piclavienfem  ,   S.  Hieronymus  (b)HiUrit. 

au- 

fcriptio  referatur ,  in  qua  Saturniniut  Seeundut 
Saluftius  non  nominatur .  Eam  Infcriptionenu. 
Romx  effoflam    hic  reprarfcnto. 


V.    C. 


Saturninio.    Secundo. 
pxjesi  di.    provincije.    aq.uitanicae. 
Magistro.    Memori/e.    Comiti.    Ordi 
nis.    Primi.    Intra.    Con 
r  i  u  m  .    e  t  .    q^u  jestori.    praf. 
iterum.    ob.     egrecia 
ublicam.    merita 
entinianus.    et 


S  I   S  T  O 
P  R  X.  T  O  R  I  O 
BJUS.     IN.     REMF 
D-      D.     N.      N.     V   A   L 


VALENS.     VICTORES.     AC     TRIUMPHA 
TORES.     SEMPER.      AUGUSTI 
STATUAM.    SUB.     Auro.    Consti 
TUI.     LOCARIQ.UE.     JUSSERUNT. 


vyvtit       Saturninium    Secundum  diverfum  non  elTe  a 

XX2UU.  Saluftjo  secundo  ,  duplex  Prsefeclura    Practoria- 

na  Orientis  ante  Valentiniani    &  Valentis  mor- 

tem  ab  eo  gefta  certum  reddit.   Saluftius  enim 

anno  Chrifti  CCCLXVII.  fecundara  Prsfecluram 


depofuit ,  Auxoniumquc  fucceflbrem  accepit »  Zo- 
llmus  quippe  lib.  4.  pag.  741.  de  initio  bclli 
Gothici  anno  CCCLXVII.  fufcepti  Ioquens  de 
Valente  fcribit :  Exercitum  propter  Iflri  ripam 
(orrigcnt ,  (f  ipf*  Mnrci#*opoli  icgcnt  ,  &c.    Pr*. 


Stturni- 
nius    Se- 
cundut  di- 
(lut  etiam 
Seeundut 
Sttlu/liut  . 


134 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

362. 


L.IBERI 

I 


1  Pap. 
I. 


JutrANI   iMPi 

2. 


CCLXI. 

Donati- 
ftarum  le- 
gatio  ad 
Julianum. 


(a)    Aug. 
tontra  lit. 
Petil.  l.i. 
/.75. 


cclxii. 


(h)  Optat. 
tib.i. 


CCLXIII. 

(c)  Aug. 

ad  Vonat. 
cpift.\66. 


au&or  eft ;  cujus  cum  idem  meminit  in  e- 
piftola  ad  Magnum,  ficait:  Brevique  li- 
bello,  quid  in  litteris  poffet  ,  ojiendit, 
De  Salluftio  autem  fequenti  anno ,  quo 
gefllt  ordinarium  Confulatum,  agendum 
eft .  Utinam  extaret  Iiber  iile,  cujus  ja- 
clura  non  res  geftae  tantum  adverfus  Ec- 
clefiam  Gallicanam ,  fed  &  aliae  complu- 
res  ad  alias  Occidentis  Ecclefias  pertinen- 
tes  ,  perpetua  oblivione  fepulta?  remanfe- 

runt  obfcurx  • 

Sedquinam  fuerit  fub  Juliano  ftatusEc- 
clefiae  Africanas ,  jam  oratio  profequatur. 
Donatiftaj  enim  ,  qui  graviflime  haclenus 
pertuliflent  Chriftianos  Imperatores  faven- 
tes  Catholicis  ,  Conftantinum  Magnum  , 
Conftantem  atque  Conftantium  filios ;  quo- 
rum  refcriptis  ,  qui  caueris  ad  fchifma  du- 
ces  efle  videbantur ,  exilio  condemnati  fue- 
rant ;  novo  adveniente  Imperatore  a  fide 
apoftata ,  quem  &  fcirent  deteftari  pra?- 
deceflbrum  Chriftianorum  Principum  acta, 
atque  relegatos  a  Conftantio  exilio  folvif- 
fe  ;  legationem  ad  ipfum  mittunt,  ab  exi. 
lio  irrogato  liberari  petentes ,  ablatafque 
fibi  bafilicas  reddi .  Fuerunt  nomina  Le- 
gatorum,  ut  ex  S.  Auguftino  (a)  didici- 
mus,  Rogatianus,  Pontias,  &  Caflianus : 
Antiquiores ,  inquit,  funt  Ecclefix  preces 
ad  Dominum  pro  unitate  Cbrifli ,  quam 
Rogatiani  ,  Ponfii,  &  Caffiani  ad  Julia- 
num  pro  parte   Donati  . 

Magno  plane  malo  Catholica?  Africanae 
Ecclefise  accid't  Imperium  Juliani:  nam 
confopitum  ac  pene  extinctum  fchifma  tot 
annis ,  tantoque  ftudio  in  hoc  infudanti- 
bus  ,  qui  antecefferant  ,  Chriftianis  Impe- 
tatoribus ;  mox  afpirante  illis  gratia  Julia- 
ni ,  denuo  excitatum  majoribus  flamma- 
rum  globis  erupit  .  Teftatur  3d  quidem 
in  primis  Optatus ,  cum  ait  (  b  ) :  Hoc 
eodem  tempore  duces  &  principes  veflros 
merita  relegaverant  fua  •  in  Ecclejia  nul- 
la  fuerant  fchismata  ,  nec  Faganis  Uce- 
bat  exercere  facra  facrilega  :  pax  Deo 
placita  apud  omnes  Chrijlianos  populos 
babitabat  :  diabolus  mcerebat  in  templis  , 
vos  in  regionibus  alienis .  Detnde  alter 
(  ut  omnibus  notum  efl)  fecutus  Imperator, 
vobifcum  vota  Jiniflra  concipiens  ,  ex  famu- 
lo  Dei  faclus  efl  minifler  inimici  ,  apofla- 
tam  fe  ediclis  fuis  teflatus  efl  :  Quem  pre- 
cibus  rogaflis  ,  ut  reverti  pofletis  .  Quas 
preces  _fi  vos  negatis  mififle  nos  legimus  . 

Erant  ejufmodi  Donatiftarum  preces 
adulationis  plenae  ;  de  quibns  Auguftinus 
ad  Donatiftas  (c):  Hcec  ,  inquit  ,  erat 
ejus  prccdtcanda  juflitia ,  quam  fupplican- 


PAGIUS  fcflum  quidem  Pr&tcrii  dcclarab.it  Auxonium ,  Sa- 
luflio  proptcr  feneilutem  hoc  munerc  liberato  ,  qui 
J.im  fecundo  Magiflratum  hunc  gejferat  .  Quod  fi 
Saturninius  Secundus  diverfus  effet  a  Saluftio 
Sccundo ,  utriufque  ejus  Praefetfuraj  aliqua  ve- 
ftigia  in  Legibus  Cod.  Theod.  per  hscc  tem- 
pora  datis    fupereffent .    Decepit    Vrros  docios 


tes  Rogatianus   &  Pontius   laudaverunt ,  ■ 
dicentes  homini  apoflatce ,   quod  apud  euni 
fola  jufiitia   locum  haberet  .  Et  adverfus 
litteras  Petiliani  (d)  fic :  Imperatori  Pa-  (*)  &<g. 
gano  &  apoflatne  dixiflis ,  quod  apud  eum  conti  litt' 
fola  jujiitta  locum  haberet  ;  quibus  preci-  Pet'1'  "*> 
bus   &    refcripto ,   Jtcut    ibi  fcriptum  efl  z'  C'97% 
(  Jicut   allegationis  gejia  teflantur  )  pars 
Donati  univerfaliter  ufa  efl .  Quanti  au- 
tem  ponderis  haec  effent  verba  ,  alibi  fcri- 
bens  ad  Vincentium,  ita   declarat(e)  :  (e)  Augufl. 
Juliano    Imperatori  dixerunt  ,  quod   apud  epift.tf. 
enm  juflitiafela  locum  haberet ,  quem  cer- 
te  apoflatam  noverant,  &  idololatriis  de- 
ditum  fic  videbant ,  ttt  aut  juflitiam  eflt 
idololatriam  faterentur  ,  aut  fe    fcelerate 
mentttos  negare  non  pojfent ,  ut  apud  eunt 
dicerent  folum  locum   habere  juflitiam  ,  a- 
pud  quem  magnum   locum  cernerent  habere 
idololatriam .  Sed  fuerit  error  in  verbo  ; 
de  faclo  quid  dicis?  &c. 

Quam  verofacile  his  annueritjulianus,    CCLxTW 
fic  fubdit  Optatus  :  Kec  dtjfcultatem  pr<e-  juKauus 
buit  quem  rogaflis.  Ire  pr<ecepit  pro  voto  favet  Do. 
fuo  ,  quos  intellexerat  ad  dtflurbandam  pa-  natiftis. 
cem  cum  furore  effe  ventttros  .  Erubefcite  , 
Ji  ullus  ejl  pudor  ;  Eadem  voce  vobis  Itber- 
tas  efl  reddtta,  qua  voce  tdolorum  pate- 
fieri  juffa  funt  templa  .    Eifdem  pene  mo- 
mentis  vefler  furor  tn  Africam  revertitur  , 
quibus  dtabolus  de  fuis  carceribus  relaxa- 
tur .  Et  non  erubefcitis  ,  qv.i  uno  tempore 
cum  inimico    communia  gaudia   pofjidetis? 
Qiiid  autem  Julianus  tunc  refcripferit  pro 
Donatiftis ,  ex  ejus  fragmento  ,  quod  fu- 
pereft ,  &  recitat  S.  Auguftinus,  Hcet  ac- 
cipere;  nam  ait  (/):  E.ts  enint ,    nempe  tft   Au^t 
Bafilicas,  jubente  inimico   Chrijli  accepi- cont.   lilt, 
flis  ,  tn  quibus  jujfa   Chrifli    contemnere-  Petil.  lib. 
tis ,  dttm   validttm  &    verum  vobis  vide-  *•  '•  S7« 
tur  quod  Julianus  conflituit ,  dicens  :  Hoc  T  ,.     . 
quoque  fupplicantibus  Rogatiano  ,  Pontio  ,      J3?1 
Caffano  ,   &  cxteris  Epifcopis  ,  fed  &  cle-  ptum^pr» 
ricts  ,  accedit  ad  cumulum  ut  abolitis  quce  Donati- 
adverfus  eos  Jine  refcripto  perperam  gefla  flis, 
funt ,  in   antiquttm  flatum  cuncla  revocen- 
tur  .  Haiftenus  recitata  ab  eo  pauca  verba 
refcripti  ;  &  inferius  adverfus  ipfos   poft 
nuilta  ineos  inveclus  ,  haec  addit :  Cur  itt 
bajilicis  poffidendis  Juliani  refcriptum  te- 
netis  ,    &  in    Ecclejtce  pace    ampleclenda. 
Chrifli  Evangelium  non  tenetis  ?  Clama- 
nitts  &  nos  :  Qua  perperam  gefla  funt ,  in 
antiquum  Jlatum  cuncJa  revocentur ;  anti- 
qutus  efl    Evangelium  Chrifli ,  quam   re- 
Jcriptum  Juliani ,    &c. 

Porro   ejufmodi  Donatifiarum  a  Julia-    cclxv. 
no    impetratum  refcriptum ,   in  ipforum 

igno- 

cognominfs  Saluflii  omifiio  in  relata  Infcriptio- 
ne  ,  Verum  obfervare  debuerant  ,  quod  anno 
CXXXVII.  num.  VIH.  &  feqq.  oftendimus  , 
Romanos  nempe  ab  Hiftoricis  &  iu  ufu  vul- 
gari  kiquendi  quibufdam  quandoque  cognomi- 
nibus  appellatos ,  qua;  eis  numquam  in  Infcri- 
ption^bus,  Aclifque  publicis  attribuuntur  .  Qua-  . 

re 


I 


Cum  Critice  Pagii. 


135 


CffRIST! 

l6l. 


Liberh    Pap. 
II. 


JuliaNi  Imp. 

2. 


Honoriu» 

Impcr. 

publice 

exponit 

edidum 

Juliani  . 

{*)  1-  37« 

de  htrct. 

Cod. 

Tbcod, 


(b)  Cbry. 
fofl.cont. 
Gcntil. 

Confi- 
lium  Ju- 
liani. 


ccLxvr. 


U )  Optat. 
lib.x. 

Donati- 

Ihnnii 
furor  ad- 
verfus 

Catlioli- 
cos. 


ignominiam  Honorius  Impcrafor  poftea- 
publicis  locis  affigendum  curavit,  hujuf- 
modi  ad  Hadrianum  Praefeclum.  Praeto- 
rio  dato  edicto  (a)  :  Refcriptunty  quod 
Donattjlct  a  Juliano  tunc  Prtncipe  impe- 
traffe  diomtur ,  propojito  programmate  , 
celeberrimit  in  locis  volumus  anteferri , 
&  gefta ,  quibus  eft  ejufmodi  allegatio  in- 
ftrta  ,  fubnefti :  Quo  omntbus  innotefcat 
&  Catholicct  confidentict  ftabtlita  conftan- 
tia,  &  Donatijlarum  defperatio  fucata^. 
perfidia  .  Datum  quinto  Kalend.  Mar. 
tias,  Ravennx,  Sttlkhone  &  Aureliano 
Cojf.  Ex  his  quidem  penfare  licet  qua- 
le  fuerit  ejufmodi  pro  Donatiftis  datum 
a  Juliano  refcriptum ,  quod  poft  tot  an- 
nos  ipfe  Imperator  Honorius  publico  vo- 
Juit  exponi  iudibrio ,  quo  illorum  te- 
meritas  atque  procacitas  omnibus  often- 
tui  eflet.  Quid  autem  indulgendo  Do- 
natiftis,  relaxandoque  eos  ab  exilio  ob- 
tenderit  Julianus,  S.  Joannes  Chryfofto- 
nius  alia  occafione  docet  his  verbis  (b)  : 
Vafer  ille  &  callidus ,  quos  intelligebat 
ob  peccatum  aliquod  Chriftianorum  con- 
ventuum  Principtbus  paenas  dedifte ,  &  a 
prctfeftura,  quam  gerebant ,  amotos ,  om- 
nes  liberos  ejfe  Jivit:  hoc  modo  peffmis 
quibufque  Itcenttam  largiens ,  Ecclefice 
leges  fubvertens ,  denique  omnes  inter  fe 
committens  :  fore  enim  fperabat ,  ut  poftea 
minori  negotto  debellarentur  ,  fi  prius  bello 
inter  fe  confliftati  fuijjent .  Quin  etiam 
quemdam  (  huic  Stepbano  nomen  erat  )  tum 
ob  doftrin*  perverfitatem,  tum  ob  vitce 
improbitatem ,  ab  Ecclefiaftico  principatu 
amotum  ,  jubet  de  integro  magifterii  fe- 
dem  occupare  .  Hoec   Chryfoftomus  . 

Ex  fententia  plane  illi  res  accidit ,  ut 
ejus  refcripto  relaxati  ab  exilio  Donati- 
ftarum  Epifcopi,  facViofiffimi  duces  fchif. 
matis ,  maximo  ferrentur  impetu  in  Ca- 
tholicos,  gralfatorum  inftar  arque  prse- 
donum.  Qus  autem  perduelles  Chriftianae 
concordiae,  Apoftatae  Imperatons  innixi 
praefidio,  egerint ,  &  qualia  quamque 
funefta  ac  deplorata  patraverint ,  Opta- 
tus  fatis  accurate  (c )  recenfet ,  cum  ait : 
Venijits  rabidi ;  veniftis  irati ,  membra^. 
lamantes  Ecclefiet ;  fubtiles  in  feduftioni- 
bus,  in  cxdibus  immanes ,  filios  pacis  ad 
bella  provocantes  .   De  fedibus  fuis  mul- 


PAGIUS  "  Secuniut  a  Zofimo  variis  in  locis ,  ab  Eu- 
napio  in  vita  Maximi ,  Rufino  lib.  10.  Socrate 
lib.  3.  cap.  19.  Sozomeno  lib.  t.  cap.  10.  a- 
liifque  Saluflius  vocatur  :  ab  Ammiano  modo  fim- 
pliciter  SaluHius  dicitur  ,  uti  lib.  13.  cap.  5. 
ubi  ait  de  Juliano  Augufto  :  Literas  trifles  Sa~ 
luflii  Calliarum  Prsfetti  fufcepit ,  anno  nempe_# 
CCCLXIII.  duin  in  Perfidem  pergeret ;  ftatim- 
cjue  ait  eodcm  tempore  vifum  cadaver  cujufdam 
apparitons  ,  quem  Prxfcflur  Saluflius  pr&fens  ea 
re  fupylicio capitali  dainmtr.it  .  (  Qui  ultimus  Sa- 
luftius  diverfus  eft  a  priori  ,  qui  Gallias,dum 
Sccundus  Orientem  ,  regebat .  Quo  etiam  ex 
bco    utriufque    Saluftii  diftinclio  manifefte  pi- 


tos  feciftis  extorres :  cum  conducla  manu 

venientes ,  bafilicas    invafiftis  ;  multi   ex 

numero  veftro  per  loca  plurima ,  quce  fub 

nominibus  dicere  longum  ejt  ,  cruentas   0- 

perati  funt    cadet ,  &  tam  atroces  ,  ut  df 

talibus  fafits  ab  illius   temporis  Judici- 

bus   relatio  mitteretur .  Sed  intervenit  & 

accurrit  judicium  Dei ,  ut   ille ,  qui  vor 

jamdttdum  redire  jujferaty  Imperator  pro- 

fanus  ,  &  facrilegus  moreretur  ;  qui   per- 

fecutionem  ,  vobis  provncantibtts  ,  jam  mi- 

ferat ,  aut  mittere  dtfponebat .   Operata_. 

ejl  apud  loca  fupraditla  in  Catholicos  tm- 

cidatio  .  Memoramini  per  loca  Jingula  ,  qui 

fuerint    vejtri  difcurfus  .   Konne  de    nu- 

mero  veftro  fuerunt  Feltx  Diabenfis  ,  Ja- 

nuarius  Flamen    Piftenfis ,    &  catert  ,  qtti 

tota  celeritate   cucurrerunt  ad  caftellutn^. 

Lemellenfe?   ubi  eum  contra   importunita- 

tem  fuamviderent  bafilicam  claufam,  pne- 

fentes  jujjerunt   comites    fuos ,"  ut   afcen- 

derent  culmtna  ,  nudarent  tecJa ,  jaftarent 

tegulas .  Imperia  eorum  fine  mora  completa 

funt ;    &   cum  altare   defenderent    diaco- 

ni   Catholiciy    tegulis    plurimi    cruentati 

fttnt .  Primus  filtus  Januarti ,   &  Donatut 

filtus    Kini ,   urgentibus    &   prafentibus 

Coepifcopis  veflris  fupra   memoratis ;    ut 

Jine  dubio   de  vobis  diftum  fit  :    Veloces 

pedes  eorum  ad  ejfundendum  fanguinem  .  De 

qua  re    Primofus  Epifcopus  Catholicus  lo- 

ci  fupra  memorati  in  Concilio  veftro  apud 

Thaveftinam  Civitatem  quejlus  eft  ,  &  que- 

relas  ejus  dijfimulanter   audiftis .  Ecce  tt 

vobis  faftum  eft  quod  dixijtis ,   Eccle/iatn 

non  effe  ,  qune  cruentis  morfibus  pafcitur ; 

&  aliud  fttnt  milites  mifji ,  aliud  Epifco- 

pi  ordinati  :  &  paulo  poft: 

Similiter  &  apud  Carpos  nott  tibi  vi-  cCLXYir. 
dentur  tnexpiabiles  fordes  ?  In  Maurita- 
niic  Civitatibus  ,  vobis  tnftantibus  ,  quaj- 
fatio  popttli  fafta  eft  :  mortui  funt  in  ute- 
ris  matrumy  qui  fuerant  nafcituri  :  &  rur- 
fus  :  Quid  commemorem  thipafam  Ccefa- 
rienfis  Mauritanice  Civitatem  ?  ad  quatn 
de  Kumidia  Vrbanus  Formenfisy  &  Felix 
Idicrenfis  ,  ductfaculot  incenfe  livoribus  cu- 
currerunt ;  qui  &  eorum  in  pace  pofito- 
rum  animos  perturbantes  ,  nonnullorum  of- 
ficialium  &  favore  &  furore  juvante  ,  & 
Athenio  Prxfide  prcefente  cum  fignis  ,  Ca- 
tholica  frequentia  exturbata  &  cruentata  , 

de 

tet . )  Modo  ab  eodem»  Ammfano  Secundus  Sa- 
luftius  nuncupatur  ,  uti  Iib.  «.  cap.  3.  ubi  de 
rebus  anno  pra:ccdenti  geftis  loquitur:  Brevi 
deinde  Secundo  SaluJIio  promoto  Pr&feilo  Prxtorio 
fummam  qutflionum  aqitandarum  ut  fido  commi- 
fit .  Modo  denique  fimplicirer  &  abfolute  Se- 
cundus  vocatur  ,  ut  in  Infcriptione  omnium_ 
Legum  Cod.  Theod.  quar  eidem  infcribuntur  , 
&  a  Philnftorgio  lib.  8.  num.  8.  ubi  ait ,  Se- 
eundum  Prarfeclum  Prartorio  openm  fuam  con- 
tulifle,  ut  Valentinianus  Senior  Imperator  eli- 
geretur  .  Qiiar  narrans  Zofimus  lib.  4.  pag.  734. 
ait:  Omnium  fuffragia  in  unum  Saluflium  Prt* 
fcftum  Pr-torii  encurrebant  :  illo  fcnetlutem  pr*.. 

tcm- 


*35 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrisw 
362. 


Liberii  Pap. 
II. 


JULIANI   TmP. 
2. 


Quid   iil. 
SS.  Eu- 
chari- 
fliam  Do- 

natiilar . 


CCLXVIII. 

Vim  infe- 
xunt    fa- 
cris  vir- 
ginibus 

TJonntiili 


iie  fedibus  fuis  expulfa  ejl :  lacerctti  funt 
viri ,  trattce  futtt  matronce ,  infantes  ne- 
cati ,  abatli  funt  partus .  Ecce  Ecclefia 
veftra  ,  Epifcopis  ducibus ,  cruentis  mor- 
Jibus  pafla  eft  :  &  poft  pauca  :  Er  ^«orf  , 
inquit ,  t>o6/r  leve  videtur  ,  facinus  im- 
mane  commiftum  efl.  Vt  omnia  facrofan- 
Cta  fupra  memorati  vejlri  Epifcopi  vto- 
larent  ■)jujferunt  Eucbariftiam  canibus  fun- 
di  ,  non  fine  figno  divini  judicii  :  nam 
iidem  canes  accenji  rabie  ,  ipfos  dominos 
fuos  quafi  latrones  ,  fantti  corporis  reos  , 
dente  vindice ,  tamquam  ignotos  &  inimi- 
cos  laniaverunt .  Ampullam  quoque  Chrtf- 
matis  per  feneftram,  ut  frangerent ,  ja- 
ttaverunt ;  &  cum  cafum  adjuvaret  ab- 
jettio  ,  non  defuit  manus  Angelica  ,  quce 
ampullam  fpirttali  fubvettione  deduceret  ; 
frojetta  cafum  fentire  non  potuit ,  Deo  mu- 
ttiente,  illcefa  inter  faxa  confedit-.  En 
probe  vides  ,  leclor,  inter  quos  recen- 
fendi  fint  ,  qui  noftro  hoc  infeliciffi- 
mo  fsculo ,  vel  his  paria  ,  vel  certe  ma- 
gis  horrenda  ,  in  facrofandla  Ecclefix  Ca- 
tholicse  facramenta ,  eodem  quo  Donati- 
ftae,  fatanico  agitati  fpiritu  perpetrarunt. 
Sed  &puto  intelligis ,  eos  rabidiores  ca- 
nibus,  &  filicibus  duriores  redditos  efTe  , 
qui  divinorum  facramentorum  veritatem 
adeo  crcutientes  impugnant ,  hifce  eam 
certis  atque  adeo  manifeftis  miraculis  con- 
teftantibus .  Sed  nec  defunt  iftis  fcelera 
illa  ,  quae  de  iifdem  Donatiftis  Optatus 
mox    fubdit  his  verbis: 

Inde  revertentes  Urbanus  Formenfis  ,  & 
Felix  Tdicrenjis  ,  invenerunt  Matres  ,  quas 
de  caftimonialibus  fecerunt  mulieres .  Ec- 
ce  quales  ,  frater  Tarmeniane ,  Epifcopos 
celas ;  &  cum  pro  tuis  erubefcere  debue- 
ras  ,  Catbolicos  innocentes  accufas  .  Interea 
fupra  memoratus  Felix  ,  inter  fua  crimi- 
na  &  facinora  nefanda^  ab  eo  compreftam 
fuellam,  cui  mitram  ipfe  impofuerat ,  a 
qua  paulo  ante  Tater  vocabatur ,  nefarie 
incceftare  minime  dubitavit  ;  &  quafi  de 
peccato  ftnttior  fieret  ,  indevelociter  pro- 
peravit  .  Sic  Donatum  annorum  feptuagin- 
ta  Epifcopum  ,  hominem  innocenlem^  fpo- 
liare  aufus  eft  Epifcopalt  nomine  ,  &  of- 
ficio  &  honore  .  Venit  fcbifmaticus  ad  Ca- 


PAGIUS 
XXXIV. 

Duplex 

Prxfeilura 

Stcundi 

5-ihifiii  . 


teniente  ,  filium  fummt  rerum  prsfici  poflulabant  » 
Ex  quo  &  habemus  >  S^luflium  iftum  Secundum 
\ocatum   fuifTe  . 

Sed  ,  ut  de  tifroque  Saluftio  feorfim  agam  , 
Secundut  Salu/liut  anno  prarterito  Prjefeclus 
Prartorio  Orientis  a  Juliano  Augufio  poft  Con- 
ft.intii  Augufti  mortem  renuntiatus  fuit  ,  ut 
mox  diximus  ex  Amminno  lib.  11.  cap.  3.  Eum 
ea  in  dignitate  Helpidio  fucceffiffe  ,  docet  Li- 
banius  epift.  ad  Julianum  638.  &1555.  Sed  u- 
traque  adhuc  inedita  .  Fuit  Helpidius  Chriitia- 
nus  ,  cujus  uxor  AriSitnete  extitit ,  mulier  ob 
pietatem  eximiam  celebris ,  quae  Sanclos  Anto- 
rjium  &  Hilarionem  magnopere  coluit  ,  ut  do- 
cet  Hieronymus  in  Hilarionis  Vita .  Secundut 
Gentilis  erat,   ut   tefhntur   Socrates,  Sozome- 


(a)  Optat. 
l.i. 

CCLXIX. 


tholicum)  ad  innocentem  reus ,  ad  Deiftt» 
cerdotem  facrilegus  ,  incceftus  ad  caftum  9 
ad  Epifcopum  jam  non  Epifcopus  ;  fed  de 
placito  &  de  conjuratione  veftra  fecurus  » 
veftris  legibus ,  &  decretis  armatus :  ma- 
nus  ,  qu<e  paulo  ante  peccata  gravave- 
rant ,  capiti  innocentis  injecit  ;  &  de  il- 
la  lingua  aufus  eft  ferre  fententiam  ,  quct 
jam  nec  ad  pcenitentiam  agendam  vel  ido- 
nea  videbatur .  Poft  hsc  autem  ab  eodem 
Optato  pluribus  ,  ut  par  erat,  exagge- 
rata ;  quid  tandem  per  expulfionem  Ca- 
tholicorum  Epifcoporum  molirentur  ,fub- 
dit  ,   fic  dicens  (  a  )  : 

Kunc  quoniam  erubefcenda  gaudia  ve- 
ftra  probavimus ,  &  furor  vefter  tot  locis  I"1?1"? 
oftenfus  eft  ;  reftat  de  profunda  impietate  ^arurn* 
veftra  altquid  dicere.  N.am  omnta^  quce  COnatus, 
a  vobis  aut  fatta  funt  ,  aut  ditta ,  quis 
poterit  explicare  ?  Sic  cuntta  malignitate 
quadam  ordinajfe  vos  conflat,  ut  in  unct 
fpecie  operis)  fpecies  alias  tmpleretis  ;  ttt 
dum  presbyter  ,  aut  Epifcopus  dejicitury 
fic  populus  caperetur .  Quomodo pojfet  tur- 
ba  hominum  ftare ,  quce  rettorem  fuumeli» 
fttm  ejfe  conipiceret?  Kon  aliter^  quatn 
quocumque  cufu  paftore  occifo  ,  lupi  graf. 
fantur .  Exorcizaftis  &  laviftis  Jine  cauftt 
parietes  ,  ut  hoc  nequitice  genere  fubrue- 
retts  JimpltciJJimorum  hominum  mentes  .  Ta- 
libus  confiliis  veftris  nonnullorum  animi 
ju?ulati  fttnt  ;  &  fub  nube  Jimplicitatis  , 
obccecato  lumine  ,  ut  miferos  fterneretis  , 
fa°ittas  de  pharetra  pettoris  veftri  fedu- 
ttionibus  preemififtis  ;  ut  de  vobis  Spirttuf 
Santtus  per  David  Propbetam  in  Ffalmo 
decimo  fnedixerit :  Quoniam  ecce  peccata- 
res  intenderunt  arcum  ,  paraverunt  fagtt- 
tas  in  pharetra ,  ad  fagittandum  in  obfcu- 
ro  rettos  corde .  Quid  a  vobis  minus  fa- 
ttum  eft  ?  Veflris  confiliis  fagittati  funt 
innocentes  ,  exarmati  Fideles  ,  honore  tto- 
tninis  fui  fpoliati  funt  facerdotes .  O  im- 
pietas  inaudita  !  quem  jugulaveris  ,  inter 
pxnitentiam  &  tormenta  fervare  \  Incom- 
paratione  operis  veftri,  latronum  levior 
videtur  immanitas  .  Vos  vivum  facitis 
homicidium  ;  latro  jugulans ,  dat  de  mor- 
te  compendium  .  Taupertate  fenfus  ftti  cir- 
cumventi  funf,    quos  decipere  potuiftis; 

Ter- 

nns  &  Rnfinus  Iocfs  laudatis ;  vir  tamen  per- 
illuftris ,  ut  fidem  facit  fiatua  aurea  ei  a  Va- 
lentiniano  &  Valente  Imperatoribus  Chriflianis 
pofita  ,  exercitufque  fuffragium  ,  ut  Imperator 
fieret  .  Julianum  Aug.  in  expeditione  Perfica 
comitatus  eft .  Eam  Pnrfecluram  continuavit  uf- 
que  ad  eleclionem  Valentiniani,  qua  perafla  , 
cum  milites  adminiftrationes,  aliofque  magi- 
flratus  a  Juliano  datos  auferrent ,  eorum  in 
numero  Prxfeclut  etiam  Pr&torii  Salujiiut  erat  , 
inquit  Zofimus  lib.  4.  pag.  .735.  In  Secundi 
Jocum  Kehridium  fubrogatum  fuiffe  affirmat  ibt- 
dem  Zofimus  pag.  737-  ubi  ait  :  Cumque  C&- 
fariwn  ,  quf.m  Imperatoret  Pr&fettunt  Urbit  con* 
flitucrant  s  itemque  Nebridium  ,  quern  potl  Sallu- 
stium    PrtfeSum   Prxtorii  fecerant  ,   apprehendif- 

fet  : 


Cum  Critice  Pagii: 


137 


Christi 

362. 


LlBERII    PaI'. 
II. 


Juliaki  Imt. 


Terfecli  entm    fuerant  illi ,  opere  fcilicet 

Dei ,  qui  in  ejus  nomine  fuerant  ordina- 

ti  :  at  vos  contra   opus  Dei  hofltliter  mi- 

litatis ,    divinum  opus   malttice    veclibus 

deflruentes .   Apparet  ergo    de  vobis   di- 

Clum  ejfe  tn  decimo    Pftlmo  :    Quoniam^. 

qu*  tu  perfecifli  ,  ipfi  deflruxerunt .  Fe- 

cit   vos  fuperbos  impietas  vefira  ;  fed  ac- 

cnfat  vos  profpiciens    de    coelo  juflitia ; 

4r  iniqua  vos  gerentes  error  hominum  lau- 

dat ;    ttt  de   vobis  in  nono   Pfalmo  dixe- 

rit    Spiritus  fanftus  :  Quoniam  laudatur 

feccator  in  defideriis  animx    fuee ,   &  qui 

iniqtia  egerit  benedicitur .  Quid  tniquius , 

quam  exorcizare  Spiritum  fanflum  ,  alta- 

ria   frangere  ,     Euchariflfam    animaltbus 

projicere  ?    Et  ut  in  errorem    vos    vefler 

populus    mittat  ;    lattdando  felices  appel- 

lant ,    &  bene  nominant ,  &  per  vos  ju- 

rant  ,  &   perfonas   veflras   jam  pro   Deo 

habere  nofcuntur  •  Ac  rurfus  de  eorum  fa- 

crilegiis: 

CCLXX".       lndubitanter>    inquit  (a   ),  &  liqiiido 

<*)  Optat.  demonflratum    efl ,  /"«  divtnis  facramentis 

jSt         '  qutd    nefarie  feceritis  .  Jam  illi   oflenden- 

.       da  fttnt  ,   quee  crudeliter  ac  flulte   vosfe- 

flarum"      c'JTe '  ne£are  minime  poteritis  .  Qtiid  tnttn 

imrrunia    efi  tam  facrtlegum  ,    quam  altaria   Dei , 

facrilc-       in  quibus  vos  aliquando  obtul/flis ,  fran- 

gia.  £erey   radere,    removere  ?    in  quibus   vo- 

ta  populi)  &  membraChrifli  portata  funt  : 

quo    Deus   omnipotens  invocatus  fit :    quo 

foflulatus  defcendit  Spiritas  fanffus  ;  un- 

de  a  multis  pignus  falutis  <etern<e  ,   &  tu- 

tela  fidei  ,  &  fpes  refurreclionis  accepta 

efl  ?  Altaria ,   inquam  ,   in  quibus  frater- 

nttatis  •munera  non  juffit  Salvator   poni , 

nifi  qucc  eflent  de  pace  condita :    Depoue , 

inqutt ,  muntis  tuiim  ante  altare ,  &  prius 

concorda  cum   fratre  /»o,  ut  poffit  pro  te 

facerdos    offerre .  Quid    efl   enim  altare , 

ttifi  fedes    &  corporis  &  fanguinis  Chri- 

fii  ?   Hcec    omuia  furor  vefler   aut  rafit , 

aut  fregit ,  aut   removit .  Hoc   igiturin- 

expiabile  nefas  ,  fi  de  aliqua  ratione  de- 

fcendit,  tino  modofieri  debuit.  Sed ,  ut  etfli- 

mo ;  alio    loco  copia  Itgnorum  frangijuf- 

fit  ;  alio  ,    ut  altaria  raderentur ,  ligno- 

rum  inopia   imperavit ;    ut  removerentur  > 

Annal.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS  fet :  kor  qttxcumque  jtbi  viderentur  ,  aii  fubdi- 
toi  frribere  toegit  ,  Procopius  ncinpe  ,  Clim  an- 
no  CCCLXV.  menfe  Septembri  Conrhintinopo- 
li  tyrannidem  arripuit .  Ammianus  lib.  x<S.  c. 
7.  Zofimo  fuffragatur  ,  cum  de  eadem  defeclio- 
ne  loquens  ait  :  Confcjlitn  Kebridiut  i»  locum^ 
Snluflii  Pr&fefftir  Pr&torio  fiftionc  Petronii  rcceni 
promotut  ,  &  Cafariur  Con/lantinopolitanx  urbit 
Prnfctlus  ,  »'»  vincuta  eompinguntur  ,  a  Procopio 
fcilicet. 
XXXV.  Nebridium  porro  anno  CCCLXIV.  paulo  an- 
-InOriente  tcc!uam  Imperatores  inter  fe  partiti  fuiffent  Im- 
tefla  fuit  Perlum  »  Seeundo  Saluflio  fubftitutum  fuifTe  ,  mo- 
«lus  Ioquendi  Zofimi  indicat  ,  duplexque  Sc- 
cundi  Prarfeclura  Orientalis :  alioquin  hic  non 
duplicem  Praefeiluram  ,  fed  triplicem  admini- 
ftraflet .  Quo  paclo  ,  Leges  aliqua:  Cod.  Theod. 
*nno  CCCLXIV.  &  anno  CCCLXV.  ante  men- 


*  illic. 


(b)  Optati 
1.6. 

ccLXxr. 

Confracli 
calices  a 
Dona- 
tiftis. 


ex  parte  vertcundia  jufftt ;  ttbique  tamen 
nefas  efi  dum  tantaz  rei  manus  facrile- 
gas  &  impias  tntuliflis.  Qutd  perdito- 
rtim  conduffam  referam  multitudinem ,  6* 
vintim  in  mercedem  fceleris  datum  ?  quod 
Kt  immundo  ore  facrtlegis  haufltbus  bi- 
beretur ,  calida  de  fragmentis  altarium  fa- 
(la  efl  .  Si  livoris  judicio  nos  vobis  for- 
didi  vtdebamur  ;  quidvobis  fecerat  Deus^ 
qui  illuc  *  invocari  cottfueverat  ?  Quid 
vos  offenderat  Chriflus  ,  cujus  illic  per 
certa  momenta  corpus  &  fanguis  habita- 
bat  ?  Quid  vos  offendiflis  etiam  vos  ipfiy 
ut  illa  altaria  frangeretis ,  tn  quibus  an- 
te  nos  per  longa  temporum  fpatia  fancle 
(  ut  arbttramini )  obtuliflis  ?  Dum  impie 
perfequimtni  manus  noflras  illic ,  ubi  cor- 
pus  Chriflt  habitabaty  ferifiis  &veflras. 
Et  poft  alia  plura  id  genos  inculcata ,  fic 
de   frafrionc  facrorum  calicum  (b)  : 

Hoc  tamen  immane  factnus  geminatum 
cfl  dum  fregiflis  etiam  caltces^  Chrtfli 
fanguinis  portatores ;  quorum  fpectes  re. 
vocaflis  in  maflas ,  mercem  nefariis  nundi- 
nis  procurantes  ;  ad  quam  nec  emptores 
eligere  voluiftis  ,  facrtlegi  dum  inconfide- 
rate  vendidtflis  .  Paffi  eflis  etiam  combu-. 
ri  manus  vefiras-,  quibus  ante  nos  eofdem 
caltces  tratlabatis  ;  eam  rem  tamen  paffim 
vendi  juffiflts  .  Emere  forfitan  in  ttfus  fuos 
fordidoe  mulieres  :  emerunt  Pagani  ,  faclu- 
ri  vafa  ,  in  quibus  incenderent  idoltsfuis» 
O  fcelus  nefarium  !  0  facinus  inauditum  ! 
auferre  Deo  ,  quod  idolis  pr<xfles  ;  fubdu- 
cere  Chriflo ,  quod  proficiat  facrilegio  ! 
Rurfum  vero  ,  quid  5n  facratas  a  Catholi- 
cis  Deo  virgines  admiferint,  dum  &  fi- 
gnum  dedicationis  impofitum  illis  abftu- 
lerint ,  &  aliud  denuo  ipfis  impofuerint , 
idem  declarat  his   verbis  (  c  )  : 

Jam  illud  quam  flultum  ,  quam  vanum  , 
quod  ad  voluntatem  &  quafi  ad  dignita- 
tem  veflram  revocare  voluiflis ,  ut  vir- 
gines  Dei  agerent  poenitentiam  ?  utjam- 
dudum  profejja  figna  voluntatis  capiti- 
bns  ,  poflea  vobis  jubentibus  wimutarent  ? 
ut  mitrellas  alias  projicerent ,  alias  ac- 
ciperent  ?  Erant  mitreflx  in  Africana  Ec- 
clefia  ornamenti  capitis  genus,  quod  fa- 

S  cran- 


fem  Septembrem  Secundo  Prsfeclo  Pmtorio  dire- 
dhe,  anno  CCCLXVI.  vel  initio  CCCLXVII. 
(  quo  tempore  fecundam  Prarfecluram  Secundus 
geffit  J  emiiTa?  ,  deceptufque  Gothofredus  in  Chro- 
nolosia  Cod.  Theod.  qui  Secundum  anno 
CCCLXIV.  &  CCCLXV.  Prarfeflum  Pntorio 
Orientis  fuifTe  credidit  .  Ille  tamen  ex  variis 
Conftitutionibus  ad  Volufianum  P.  V.  ideft  ,  Prx- 
feclum  Urbis  anno  CCCLXIV.  &  CCCLXV. 
datis  ,  quo  non  Volufianus  ,  fed  Symmachus 
Praeff  clus  Urbis  erat ,  quafque  ideo  ad  annum 
CCCLXXIII.  Gothofredus  retrahendas  efle  re- 
cle  vidit  ,  intelligere  poterat  ,  Leges  illas  ad 
Secundum  Pf.  P.  miflas ,  extra  ordinem  in  Co- 
dice  Theodofiano  pariter  recitari:  quar  tranf- 
pofitio   eo  in   Codice   non   infrequens. 

Sed    quidquid    hac   de   re  fit  ,    refle    fcribit  XXXVI. 
Libanius  in  epiftola  ulttma ,  Sccundum  a  Juliano 

Pra-- 


(c)    Idcm. 
1.6. 

CCLXXII. 

Sacratar 
virgines 
ad   fecun- 
dam  pro- 
feflionem 
coguntur. 


138 


Anttales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRTSlt 

362. 


LlBERU    PAP. 
II. 


JULTANI    lMP# 

2. 


trella  vir 
ginibiis 
imponc- 
retur . 


Ctandis  virginibus    ab   Epifcopis   foleret 
jmponi ,  ficut  Romae  &  aliis  in  locis  fim- 
plex  facrum  velum.   Quod  enim  virgines 
iic  Deo   dicats,  fponfae  Chrifti  ex  mor« 
dicerentur  ;   eo  infigni  illarum  capita  te- 
gere  ,    quo   a  nubendis   difcriminarentur 
virginibus  ,  confueverunt  Antiftites  :  erat 
enim  capitis    tegumentum  ex  lana ,  pur- 
puratamen  pictum  potius  ,  quam  tinclum  ; 
fortafie  Chrifti  nomen  ,  vel  Crucis  fignum 
in    eo  purpureo  colore  erat  expieiium  ; 
per  quod  omnibus  indicaretur,  virginem 
jllud  geftantem  jam    profeffam    effe  per- 
petuam  virginitatem  ,  &  Chrifti   defpon- 
fatione    Deo  dicatam  .  Nam  idem  Opta- 
(«)  O/Mf.  tus  (  a)  inferius,  dum  ait,  virginitatem 
Ub.t.         fervare,efie  voluntatis,  non  necefiitatis, 
hasc   demitrella:  Nec  ulla  funt  pracepta 
conjuntla  ,  vel  de   qua    lana   mitrtllajie- 
ret ,    aut   de  qua  purpura  pingeretur  :  non 
entm  panno    potefl    vtrginttas    adjuvuri : 
non  entm  inde  compefcuntur  aflus  animi  , 
quos  interdum  cetas  accendit :  &  paulo  poft : 
CCLXXIH.      Kf  tnventa    eji  ad  (ignum  capitisy  non 
c         '•      ad  remedium  ca/iitatis  .  Denique  talts  pan- 
nus  &  deturbari ,  &  rodt  ,  &    perire  po- 
teft  ;  &  tamen  virginttas  Jiillafa  ftt ,  Jiue 
mttrelta   tuta  ejfe  poteft  .  Spiritale  nuben- 
di    hoc  genut   eft  ;    in  nuptias   fponjt   jam 
venerant    voluntate    &  profejfone  fua  ;  & 
ut  fcecularibus  nuptiis  fe  renunciaffe  mon- 
ftrarent  ,  fptrttali  fponfo  folverant    cri- 
nvm  ,  jam  cceleftes  celebraverant  nuptias  • 
Qtiid  efl  quod  eas    iterum  crines  folvere 
coegtftis  ?   Quid  ,  inquam ,  quod  ab    ipjis 
fer  vos  exacla  eft  profejjio  fecunda  ?  Quis 
eft   alter  Fpiritalis  fponfus ,  cui  iterumnu- 
berent  ?  Ouando  mortuus  eft  cui  nupferant> 
ut  iterum  nubant?   Hudaftis  denuo  capita 
jam  velata;  de  quibus  profejftonis  detra- 
xiftis  indicia ,    qu«e   contra    raptores  aut 
petitnres    viderentur  inventa  .  In  mitrel- 
la   indicium   eft  votuntatis  ,   non  caftita- 
tis  auxittum ;  ut  rem  jam  Deo  devotamt 
ne  qtti  fponfabat ,  perfeveret  petere ;  aut 
ne  rapior  audeat  vtolare  ;  Jignum  eft  er- 
go.,  non  facramentum,  Inveniftts  igitur  hu- 
fufmodi    virgines ,   qu<t  jam   fpirituatiter 
nupfrant  ;  quaji  fecundas  coegtftis  ad  ntt- 
ptias ;   ut   crines  iterum  folverent ,  impe- 
raftis.  Hoc  nec  multeres  patiuntur ,   quee 
camaltter  nubunt ;  ex  quibus  fi  alicui  ma- 
ritum   mutare  contigertt ,  non  repetitur  tl- 
la  temporalis  feftivitas  ;  non  in  altum  tol- 


PAGIUS   Prarfefturam   Praetorianam  primum    naclum  ,  tn 

,        eaque   a  Valente  Imperatore   firniatum  ,  &  qui- 

fCUra        dem  >  l,t  conjetSura   eft ,   pofl  Nebridii  mortem  , 

rr&fettur*  ^  non  anfe    earn  ^    Tj  pau|0    portquam   m   car- 

JC!"'n-'  cerem  a  Procopio  conjeclus  fuit  ,  fato  funitus 
'  *  eft  ,  ut  Vilc-fius  in  Notis  ad  Ammianum  lib.  16. 
tap.  7.  colligit  ex  Themiftio  in  Oiatinne  nona 
juyta  veterem  ordinem  ,  ubi  Themiftius  inquit : 
£  fummit  vero  MagiJlratHut  alter  qui  erat  vere 
mortuut  ,  non  treiebatur  :  aui  vivebat  ,  mortuut 
futabatur.    Hi  eniro    fiimmi  Magifhatus  alii  eile 


litur ;  non  populi  frequentia  procuratUf  •• 
ncmpe  quod  nubentibus  viduis  feftivagau- 
dia  naptiarum  minime  ab  Ecclefia  concedi 
folerent . 

Qiionam  antem  profano  ritu  facratas  a      CC 
Catholicis  facerdotibus    Deo  virgines  ,iU    LXXIV. 
li  ,  ut  fuae  eas  facerent  communicationis,  Virgines 
purgare    folerent  ,    idem   Optatus    fubdit  facrx  red- 
his  verbis:  Jam  confecratas  Deo  afperjiflis  ditxpro- 
immundis   cineribus  ;  crines  jujjiftis  etiam  'anac  * 
falfa  aqtta  perfundi  •    Et   uttnam   vel    id 
quod    tuliftis  ,   velociter    revocare   velle- 
tis  .    Interpofuiftis  moras  ,   ut  retraclee  in 
priflino  habitu  aliquee  diutius  remanerent  > 
retraclis  Jignis  ,  quibus  fe  jamdudum  con- 
tra  petitores  &  raptores  muniverant .  Qui 
cum  vtderent ,  procfcripttonem  Jibi  jamdu- 
dum   oppofitam   a   vobts  efle  fublatam ,   de 
fponjis   raptores  ejfelli  funt ;  nec  vifus  eft 
Jibt    unufquifque    peccafle ,  dum  talem   ra- 
pit ,    qualem    vtderat  ,  quando  ut  uxorem 
acciperet ,    pnftulabat .  7«  boc  genere  tan- 
tx    damna  feciflis  Deo-,  quanta  lucra  Dia- 
bolo  procurajlis  .  Conflaftis  impie  calices  , 
crudeliter  fregiflis^  &  inconfulte   rafiflit 
altaria .   Vuellas   miferas  non  Jine   oppro- 
brio ,   ut   fecundas    mitrellas    acciperent  , 
coegiflis  .  Ac  de  his  haclenus  Optatus  . 

Quidnam  vero  fignificaretur  permitrel-  CcLXXV. 
]as,   feu  mitellas  ,  qua?  ut  virginitatis  fi- Quid  mi- 
gna  ,   facratis  Deo  virginibus  imponi  fo-  trclla. 
Jerent,eft  accuratius  inveftigandum  .  Haud 
enim    quis  putet    fuiife  mitrellas  capitis 
ornamentum  pretiofumac  fplendidum  ,  in- 
ftar  illius  Judith  (£),  de  quodivina  fcri-  {b)Juditbt 
ptura  ait:  Colligavtt   cincinnos  fuos  mi-  16. 
tra  :  fed  potius  fimplex  tegumentum,  de 
quo  Ulpianus  fc)ad  Sabinum,  cumagit  0 J'^' 
de  ftola,  palliis,  tunicis  ,  capitiis  ,    7o--g.  '  **£ 
nis,    ac  mitris:  Qux ,    inquit,   magis  te-  gat0/ 
gendi  capitis  ,   quam   ornandi   caufa    funt 
comparata.  De  eodem  capitis    tegumento 
Apulejus  (  d  ):  Mitella ,  inquit,  textili  id)  Apul. 
conteclo  capite .  Erat  autem ,  &  aliud  ge-  de  afm. 
nus  mitrx  ,  feu  mitellae  ,  quod  a  Pauloju-  '.7« 
reconfulto   (  e  )  inter  ornamenta  recenfe-  (i)  l-16' 
tur  muliebria  ;    de  ejufmodi   mitellis  me--*^ /^ 
minit  S.  Hieronvmus  ( f)  ad  Marcellam  ,  fpjQ,x'it *' 
cum  agit  de  S.  Blefilla:  Tunc ,  inquit,  cri- 
nes    ancillulet    dtfponebant  ,     &    mitetlit 
crifpanttbus  vertex   arElabatur  innoxius  ; 
nunc  negleftum  caput  fcit  Jibi  tantum  fuf- 
ficere,  quod  velatur  :  hsec  ipfe.   Caeteruni 
ad  primum  genus  mitellae ,  non  ad  fecun- 

dum 

non  poif.mt  quam  Nebridiut  Vrxfe&us  Pra?to- 
rio,  &  C&fariut  Urbi  Prarfeclus .  Qnorum  Nc- 
bridius  cnm  brevi  poft  abiiiTet  e  vita ,  adhuc 
vivere  fingebatur,  ut  Iiteris  ejus  nomine  in- 
fcriptis  Procopms  populum  ad  fe  pelliceret .  Ne- 
bridio  deinortuo  ,  vel  faltem  i'n  carcere  deten- 
to  ,  Valens  Salujlium  feu  Secundum  iterum  Prar- 
fedtum  Practorio  dcclaravit .  Tradit  enim  Euna- 
pius  inMaximo,  Procopio  tyrannidem  Conftan- 
tinopoli  exercente  Salujlium  res  Imperii  curaf- 
fe  .  Prsefecluram  itaque  hac    fecunda    vice  uf- 

quc 


Cum  Critlce  Pagii. 


Chkisti 

l6i. 


LlBERII 
II. 


Pap. 


I3P 

JULIANI   ImP. 


dum  referenda?  funt  mirellae,  quibus  erant 
folitx  in  Ecclefia  Africana  faciK  velari 
virgines ;  licet  purpura  \\\x  piclae  effent ; 
cum  tamen  ejufmodi  veti  genus  nigri  co- 
loris  in  Romana  Ecclefia  ad  velandas  Deo 
devotas  virgines  efle  ufui  confueverit.  De 
quarum  velo  hxc  S.  Ambrofius  adverfus 
Symniachum  :  Kon  vitt<e  capiti  decus  ,  fed 
ignobtle  velamen  ufui  nobtle  caflitatts. 
fed  de  facrarum  velamine  virginuni  dixi- 
mus  tomo  primo  Annalium . 
CC.  Addiderunt  ad  hoec  &  alia  fcelera  >  Do- 

LXXVI.  natiftx,  nempe  ,  ut  adhibita  potentia  ma- 
Ablatico-  giftratuum  ,  facros    codxes  &    pallas  & 
dices ,       vela ,  ab  iis  qui  Catholicae  partis  erant, 
pil  x  &    violenter  auferrent:  unde  ejufdem  Optati 
~'fa  a.       hrc  etiam  additaeft  jufta  querela  :  Et  il- 
^"atl"     lud  ,    inquit ,  prcetermittere  nequeo  ,  quod 
nec    Deo  ejl  placttum ,   nec  a  veflris  cul- 
tortbur  excufari ,  nec  ab  aliquo  homtne  de- 
fendt  potefl .   Per  judicia    fcecularta  ,    & 
leges    publicas  ,  divtnce  legis  injlrumenta , 
executione  ofpctorum ,   a  plurtmis    eripien- 
da  ejle  dtxtjtis  ;  volentes  folt  habere  ,quod 
fax  in  cornmunione  pojjeder.it.  Kon  vereor 
Cbrt/lianttT    dicere  ,  quod  vobis  poflulan- 
tibuT  ,  GenttltT  executio   non  potutt    igno- 
pare  .  Velamin*    &  injlrumenta    dominica 
extorfijttT ,  quce  jamdudum  fuer.int  tncom- 
tnuntone  pojjejfa  .  Extorpjlis  cum  codtcibus 
fallas:  judtcio  fuperbtce  vejtrce ,  utraque 
arbttrati  efl'tT  ejje  pollutx  .  Ki  fallor  ,  hcec 
furificare  properaflis  ;  lavifiis  proculdu- 
bio  p.iV.as  .  Tndtcate  qutd  de  codictbus  fe- 
ceritis  ;    in  omnibus  judtcium  providentice 
i>t-Jir<e    debet   ejfe  cequale :    Aut  utrttmque 
iava  ;  aut  utrumque  dtmitte ;  quod  Jiali- 
ter  facis  ,    corruptfli  dtligentiam    tuam  ; 
fallam  lavas ,  codtcem  non  lavas .  Si  unx 
farte    bonum  ,  in  altera  malum  ejl  ;  non 
fotes    negare  ojfendere  in  una  ,  J?  in  al- 
tera    promererts .  Et    (i  gaudes  ,  quod   in 
una    vtdearis   religiofus  ;  debes  &  plange- 
re ,    quia  tenerts   in  altera  parte  facrile- 
gus  .  Jam    illttd  quale  ejl ,  quod  in  mul- 
tis  locis  etiam  parietes  lavare  voluiftis, 
*  afpergi  &  tnclufa  fpatia  ,  falfa   aqua  &  fpargi  * 
frxcepiflis?  &c.  Magna  plane  arte  fchif- 
matici,  quo   rudem    populum   execratio- 
ne  ,&odio  imbuerent  in  Catholicos  ,  quan- 
tum  eos  deteftari  deberent,  his  fignis  in- 
finuare  folebant,  validioribus  quavis  alia 
comparata   ad    perfuadendum    oratione; 
quod  ipfum    alii   quoque   faclitare  fchif- 
matici   confueverunt ,  ac   novifllme  Grae- 
Ann.  EccU  Tom.  V. 

tf AGIUS  <]ue  a<J  annum  CCCLXVIT.  qUo  poft  inchoa- 
lutn  bellum  Gothicum  Valcns  ei  Auxonium  fuf- 
fecit  ,  continuavit  ,  ut  jam  ex  Zofimo  docui- 
mus  ,  quem  etiam  fucceflbrem  ei  Eunapius  ci- 
tatus  attribuit .  In  Codice  Theodofiano  aliquae 
Conftitutnnes  reperiunmr  annis  CCCLXV.  & 
CCCLXVI.  datae  ,  &  ad  Secundum  Pf.  P.  in- 
fcriptae  ,  &  poft  eum  annum  nulla  amplius  ejus 
mentio  .  Sed  earum  Legum  fubfcriptiones  vel 
in  urbe  qua  datse  funt  ,  vel  in  Confulibus , 
▼el   in   aliis  temporis  characltribus  mendofa: , 


ci   dicuntur  eadem  miferrime   operari. 

Quid  rurfum  Donatiftae  in  Catholicos  e-      cc» 
gerint,  Imperatoris  fibi  arrogantes  aufto-  LXXVIi. 
ritatem  ,   idem  Optatus  (  a  )   docet ,  hxc  i»)  OptMt. 
addens :    Quid  referam    etiam    tllam   tm-  l>h-6- 
pietatem  devejtra  conjuratione  venientem?  Coemete- 
quia  ad  hoc  bafilicas  tnvadcre    volutftis  ,  ria    fibi 
ut  vobis  folis  coemeteria  vendtcetisy  nonper-  vendicanf 
mittentes   fepeltri    corpora    catbolica  :   ut  ^onatI- 
terreatis  vivos  ,  male  traftatis  &  mortuos  , 
negantes  funertbus  locum.  Si  interviven- 
tesfuerat  certamen  ;  odia  veflra  ,  vel  mors 
aliena  compefcat  .Jam  tacet  ,  cum  quo  pau- 
lo  ante   Ittigabas .  Qutd  infultas  funert? 
Qttid  impetts  Jepulturam?  Qutd  cum  mor- 
tuis  littgas?  Perdtdifli  malttioe  frutlum  . 
Etfi  corpora  non  vis  in  unum   quiefcere*, 
animas   tamen    tn  uno  apud  Deum  pojitas 
non  poteris  feparare  ,  &c.  Hsc  &  alia  plu- 
ra  Optatus.  His  igitur   Donatiftx  Julia- 
ni  Imperatoris  fulti  prsefidiis ,  qui  pene  vi- 
debantur   extincli  ,  adeo    invaluerunt  ad- 
verfus  Catholicos  ;  utomnes  qui  fuccefle- 
runt  Catholici   Imperatores,  licet  adver- 
fus    eos  plurimum  laboraverint ,  ut  ipfos 
ad  communionem  Catholicam  reftituerent , 
vel   alio  aliquo   modo    tollerent  &  abo- 
lerent,    numquam    tamen  id  efhcere    va- 
luerint  •  Quae  autem  poft  Juliani  tempo- 
ra  ab    eifdem   gefta   fint ,    fuis   locis  di- 
cluri  fumus;  modo  reliquas  ajulianofan- 
citas  leges  recenfeamus  . 

Quod  igitur  de   refcripto  adverfus  Or-   CCLXX. 
thodoxos   pro  Donatiftis   a  Juliano    dato     v111* 
plunbus  aclum  eft  ;  jam  de  aliis  ab  eodeui 
promulgatis  adverfus   Chriftianos  ediclis, 
fancitifque  legibus ,  &  fcriptis  ep;ftoIis, 
hic    ultimo  loco  anni    hujus  paulo  fufior 
(  quod  id  exigat  rerum  copia  )  oratio  in- 
ftituendaeft.     Atque  in  primis   illud  ad- 
vertendum,   non   confuevifle  ipfum  Julia- 
num  tantum  ignominiae  caufa(ut  faepevi- 
dimus)  nominare  Chriftianos ,  Galilaeos  ; 
fed  ut  eodem   nomine  ab  omnibus   iidem 
dicerentur,    fcripto   ediclo  fanxifle.    Sic 
cnim  de  ipfo  Gregorius  Nazianzenus  (b  ):  (h)Greg. 
Atque  illud  fane  perquam  puertle-y  Jlultce-  Hta..or*u 
aue  levitatis  ,  ac  ne  ullo  quidem  alio  ho-  *•  "*JU- 
mtne  vel   medtocrt  antmt gravttate  praat- 
tOy  nedum    Imperatore  dignum  ;  quod  Ji-  Lexjulia- 
mul  cum   nomints  commutatione  ,antniorum  ™  >.".*. 
quoque  noflrorum  commutationem  fecuturam  Giinx\ 
ejle  arbitratusy  aut  certe  nobis  id  pudori  diceren- 
fore^  quaji  turpijjimi    cuiufdam    crtmtnis  tur . 
accufatis  >  novandum   nobis    cognomentum 

S  z  cen- 

Venio  ad  SaluJJium  alterum  ,  cui  pars  maxima  XXXVII. 
eorum   quse   ad   Secundum   Sxlullium    pertinent  ,  pr4tfecjura 
huc     ufque   per  errorem   attributa .  Hunc   Con-  tjallic» 
ftontius  cum  Marcello  inGallias  abkgavit ,  quan-  Siilujlii, 
do    eifdem    Julianum    Csefarem   prsefecit :  ///// 
ipjis  ,  non  Cafctri ,    totct   ijlhic   adminijlrxtione   cre- 
dita ,   ut  prodit  Zofimus   iib.  4.    pag.    703.   qui 
poftea     pag.  707.  dicit  ,   Conftantium    Saluftium 
accerfiffe.    Hinc    in   Operibus  Juliani  Imp.    ha. 
betur  Julictni  Imp.   oh  difcefum    Salujlii  conf0fa- 
toritt  Qr.uio  VIII.  in  qua  quantum   eum    diJ[ge- 

ret 


140  < 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6i. 


LlBERII    PaP. 
II. 


JULIANI    IMP. 
2. 


i«)  Chrif. 
tontra 

Gentil. 


cenfuit ,  GaliUos  pro  Chriftianis  nomi- 
nans  ,  atque  ita  vocari ,  publica  lege  de- 
cemens  .  Ex  quo  perfpicue  oftendit  ,  Cbri- 
fti  appellationem  homrificentijjimam  ejje, 
maximique  ad  glortam  ponderis  ;  quontam 
eam  nobis  extorquere  cogitavit .  Ktji  for- 
tajfe  alia  ratione  fecit ,  quod  hujufce  no- 
minis  vim  &  poteftatem  tnftar  dxmonum 
reformidaret ,  ac  proinde  ad  aliud  nomen 
minus  notum  &  vulgare  tranfierit  .  Haec 
Nazianzenus  .  Meminit  &  hujus  quoque 
lataelegisCbrifoftomus  (a)  ,  dicens  :  Adeo 
Cbriftianum  nooien  tunc  ut  extingueretur , 
quoad  ejus  fieri  poterat*  elaborabat :  Ga- 
ItUos  pro  Chriftianis  nos  in  ediclis  fuis 
tum  ipfe  appellans  ;  tum  Principes ,  ut  id 
faclitdrent  adhortans  .  Adeo  enim  infen- 
fo  animo  Chriftianam  religionerr»  infecla» 
tus  eft  »  ut  ne  ipfum  quidem  nomen  vo- 
luerit  fuperefle.  Sed  derifa  ejus  impietas 
eft,   fruftratufque  conatus  omnis  . 

Rurfum  vero  ignominiae  caufa ,  cultum 
Crucis  Chriftianis  objeclare  >  ob  idque  eos 
deridere  confuevit ;  nec  id  quidem  verbis 
tantum  ,  fed  fcriptis ;  ut  cum  illis  fic  ex- 
probraret :  (  b  )  O  miferi  homines  ,  cum  fer- 
ventur  arma ,  quce  magnus  demifit  Jup- 
piter  ,  nempe  ancilia  ,  hoc  eft  pater  Mar- 
tis  ,pignore  dato ,  non  verbotfed  re,  quod 
Civitatem  noftram perpetuo  yroteclurusfit  , 
cejjatit  adorare  &  colere  ?  &  interim  Cru- 
cts  lignum  adoratis  ,  imagines  illius  in 
fronte  &  ante  domos  pingentes .  Igitur 
digne  quis  veftros  prudentiores  odio  ha- 
bebit ,  vel  mifericordia  dignabitur  impru- 
dentiores,  qui  vos  fequentes ,  in  eam  per- 
veniunt  calamitatem ,  ut  etiam  reliftis  ce- 
ternis  dits  ,  ad  mortuumjudceum  tranfeant . 
Haec  ipfe  in  Chriftianos.  An  non  ex  his 
intelligis,  leftor ,  una  cum  Apoftata  Ju- 
liano  &  ipfos  a  fide  Catholica  refugas 
foedus  iniifie  recentiores  hoereticos  ,  deri- 
dentes  Catholicos  Crucis  Chrifti  lignum 
venerantes  ,  &  fignum  vel  manu  deducen- 
tes  ,  aut  coloribus  effigiantes  ?  Atque  in 
co  etiam  hos  cum  illo  contraxifle  vides 
affinitatem  ,execrantes  fanclorum  cultum  , 
&  venerationem  facrarum  reliquiarum  : 
nam  haec  etiam  exprobrabat  ita  Julianus 
(c)  :  Addentes  ad  anttquum  illum  mortuum 
multos  recens  mortuos  ,  quis  pro  dignita- 
te  abominaretur  ?  Omnia  monttmenta  im- 
plejiis  ;  quamquam  vobtfcum  numquam  di- 
clum  Jit  advolvi  fepuhris ,  &  ea  etm- 
plecli  debere .  In  hanc  autem  veniftis  nui- 


PAGIUS  ret,  oftendit.  Succeffit  Saluftius  in  Gallica  Pra?- 
feftura  Hebridio ,  de  quo  Ammianus  lib.  io. 
cap.  9.  in  geftis  anni  CCCLX.  ait :  In  locum 
.  Ilorentii  Pr&fcttum  Pr&torio  Kebridium  ,  tum  Qua- 
ftorcm  ejufdem  C&faris  pramoverat  ,  fcilicet  Con- 
fhntius.  Sed  cum  juramentum  Juliano  prarfta- 
le  nollet  ,  ad  larcmfuum  recejfit  in  Tbufciam  , 
inquit  Ammianus  lib.  11.  cap.  5.  dum  de  rebus 
eodem  anno  geftis  fermonem  habet .  Tum  cap. 
S.   loquens   de  rebus  anni  CCCLXI.   Difcdent 


CC. 
LXXIX. 


(b)    Aptd 
Cyrill.  A. 
lcx.  1.6.  in 
Jttl. 

Crucis 

cultum 

atque  San- 

florum 

Julianus 

Chriftianis 

expro- 

brat. 


(e)  ApucL 
Cirilh  i» 
Jul.lib.io. 


Ittiam^ut  fuper  hacre  neque  Jefu  Kazare. 
ni  verba  audienda  ejfe  putetis.  Audite  igi- 
tur-i  qu<e  ille  de  monumentis  dicit  (d)  :  Scrt- 
bce  &  Pharifei  &  hypocritce  ,  quia  Jimtles 
eflis  fepulcrts  dealbatis  ,  &c.  En  quam 
infulse  e  Chrifti  Evangelio  adverfus  Chri- 
ftianos  colentes  fepulcra  fandorum  en- 
thymema  deducit!  At  pluribus  eum  ver- 
bis  S.  Cyrillus  redarguit  ;  quem  re  ipfa 
Babylae  martyris  ofla,  ut  vidimus  ,  con- 
futarunt.  Sed  ad  alias  kges  ipfius  re- 
deamus . 

Concefla  a  Conftantino  Magno  atquo 
Conftantio  pnvilegia  Decurionibus  Chri- 
ftianis,  quibus  a  curiae  munere  eflent  im- 
munes  ,  dato  hujus  anni  Cofs.  ad  Salluftium 
Prsefeftum  Praetorio  refcripto  (e  ),  peni- 
riitus  abftulit.  Quin  etiam  impertita  ab 
iifdem  Chriftianis  Imperatoribus ,  clericis 
&  miferabilibus  perfonis  dona  ,  &  immu- 
nitates ,  atque  diverfi  generis  privilegia 
cafla  reddidit ;  nam  de  his  agens  Sozo- 
menus  fic  ait  (  /  ) :  At  clericis  omnem 
immunitatem ,  honorem ,  &  frumenti  con- 
giaria  ipjis  a  Conftantio  *  donata  ademit , 
legefque  eorum  caufa  cnnditas  abrogavit , 
&  eos  denuo  curiis  addixit .  Porro  a  vir- 
ginibus  &  viduis ,  quce  in  clero  erant  p.ro- 
pter  egeftatem  defcrtptee  ,  ea  exigi  man- 
davit ,  quce  ante  ab  cerario  publico  acce- 
perant.  Nam  cum  Conftantinus  res  Eccle- 
Jice  rite  difpofuijfet ,  ex  vecligaltbus  cu- 
jufque  civttatis  ea  quce  erant  faiis  ad  res 
comparandas  neceftarias  ,  clero  cujufque__, 
Ecclejice  erogavit ;  illudque  lege  ftabili» 
vtt :  Quce  lex  eo  ex  tempore ,  quo  morie- 
batur  Julianus  ,  haClenus  diligenter  obfer- 
vata  fuit  .  Hanc  exaclionem  multo  crude- 
liffimam  fuijfe  &  acerbiffimam  proedtcctnt ; 
atque  tabulce  a  Patribus  confeclce  ad  eum 
finem ,  ut  res  quas  ex  lege  Conftantini  ac- 
ceperant ,  ita  demonftratce  rejlttuerentur  , 
de  his  quce  erant  a  Juliano  exatla  ,  pla- 
ne  teftificari  pojfunt  .  Verum  Imperator  0- 
dium  adverfus  religionem  Chriftianam  con- 
ceptum  non  his  rebus  exaturavit ,  fed  flam- 
ma  irce  contra  fidem  nulli  perdtti  conatus 
genus  prcetermtfit  ,  quo  Ecclefiam  Dei  e- 
verteret)  &c.  Haec  Sozomenus. 

At  non  fatis  1111  fuit  quae  a  Chriftianis 
Imperatoribus  donata  eflent  auferre  ;  fed 
&  quae  a  Gentilibus  aliquando  ex  certa 
caufa  collata  fuiffent,  abripuit  :  nam  ter 
mille  modios  tritici  perpetua  largitione 
collatosa  Marco  Aurelio  Imperatore  ero- 

gan- 

inter  hzc  Julianut  a  Rauracif  Salufiium  Prsfeclum 
promot  nm  remifit  in  Gallias  .  Germaniano  juffo  vi- 
ccmtueri  Nebridii .  Erat  autem  Nebridius  (  ut 
hunc  Iocum  obiter  explicem  )  Juliani  Qaarftor  , 
cum  Conftantius  eum  Prxfectum  Praetorio  Gal- 
liarum  defignavit  ,  'Ut  mox  ex  Anmiano  dixi- 
nnis :  cujus  Quarfturam  Conftantius  in  difpofi- 
tione  Juliani  C«efaris  reliquerat  ,  quia  is  faclus 
a  militibus  Auguftus  ad  Conftantium  fcripferat 
Prsfeflos  Prastorio  fe  ab  illo  accepturum  :  re- 

fiduos 


(d)  Matth. 

XI. 


CC. 
LXXX. 


(c)h<,o.de 
Dscunon. 
&I.4.  de 
luflrali 
coll.  Cod, 
Tbeod, 

tf)  Sozom, 
lib.%.    f.5. 

*  al.Con- 
ftantino  . 


CC. 

Lxxxr. 


Christi 

l6i. 


Cum  Critice  Pagii 

LlBEIUI    PAP. 
II. 


141 


JuiIANI    IMP. 


tributa 
Chriftia- 
nis  indi- 
cit. 


gandos  in  pauperes  Ecclefiae  Hieropolita- 

(*)  Mt.     nae,  petitione   Abercii  (  <x)ejus  civitatis 

tapbr.       Epifcopi,  in  hanc  ufque  diem  etiam  a  cae. 

*",  Aa:  S'  teris    perfecutoribus  perfolutos  ,    prorfus 

fptfte"Hf~  abftulit.  Verum  utcumque  toleranda  haec 

ropliit.di,  fuiffent;   nifi   poftquam   fpoliavit   Fideles 

a.  oflobr,  bonis  omnibus  munificentiaChriftianorum 

Tulianus     Imperatorum  olim  acceptis  ,  illud  etiam 

adverfus  eos  promulgaffet  edifrum  ,  quo 

ad  expeditionem  belli  Perfici  ingens   pe- 

cuniae   vis    a  Chriftianis  exigeretur;   im- 

munes  tantummodo  a  dura  tributi  exaftio- 

nc  fanciens   futuros  effe ,   qui   Chriltiana 

religionerelicta,  fere  ad  Deorum   cultum 

(b)  Soer.l.  transferrent ;  nam  Socrates  (b)  :  Cutn  ex- 

3.  r.n.     floratumy  inquit ,  haberet ,  quot  maia  fe- 

cum  bellum  apportare  foieat ,  quam  ingett- 

ti  pecunice  vt  ad  iftud  adminiflrandum  0- 

fus   ejjet  ,  &    abfque   ea  non  pojfe  recle 

geri ;  pecuniam  a  Chriftianis  veteratorie 

extnrquere  cogitavtt .  Ham  iliis^  qui  fa- 

crifiaxre  renuebant ,  mulcT-am  impofutt  pe- 

cuniartam  ;  ipfaque  exaclio  in  vere  Chri- 

Jltanos    ftvera  &   exqui/tta  fuit  .  Hatn^. 

qutfque  pro  facultatum  proportione  tribu- 

ta  penfitavtt  ;    &  Imperator  ex  injufiti^. 

iniufte   exafla  pecttnice   colieflione  brevi 

admodum  locupletatuseft  .Tfta  quidemute- 

barur  lege  non  folum  in    locis ,  quce  ipfe 

feragravit  >fed  tn  illis  etiam,  ad  quce  mi- 

tttme  accejferat  .  Haec  ipfe  :  ut  plane  in- 

telligas  ,  ejufmodi  tributi  indictionem  con- 

tigiffe  poft  fcriptam  orationem  illam  ,  Mi- 

fopogonem  d>6tam  ,  in  Antiochenos  ,.  qua 

declarat  nulla  eos  vexaffe  ha&enus  tnbu- 

ti  exa&ione  . 

CC.  Adverfus  fane  Ecclefias,   ad   expilanda 

IXXXII.  earum  bona,  promulgata  fuiffe  ab  eodem 

■    Juliano  edifta ,   pr:eter  illa  quae  fuperius 

(e)  Creg.   narrata  funt ,  Gregorius  Nazianzenus  (  c  ) 

Xaz.orau  teltatur  his  verbis  :  Edifia  adverfus  cedes 

1.  injui.  j-acraf  tum  pubiice  propojtta ,  tum  priva- 

tim   expletay  &  donariorum  ac  pecunia- 

rum    deprcedationem  non  magis    ab  impie- 

tate  ,    quam  ab  avaritia    manantem  ,  & 

fupelleclilis  facrce    direptionem   prfanir 

manibus  indtgne  &  contumeiiofe  trattata 

prteteream  ;  ut  etiam  &  Prcefules- ,  &  fub- 

ditos ,   qut  pro  his  rebus  abftrahebantur  , 

gravtffimeque  torquebantur%   &c*  At  de_> 


PAGIUS  fiduos  vero  ordinarios  Judfces ,  militlasque  mo- 
deratores  fuo  arbitrio  concedi  confentaneum  ef- 
fe .  Quas  Juliani  literas  refert  Ammianus  lib. 
10.  cap.  8.  poft  quas  Conftantius  Hebridium  Prar- 
fedum  Prxtorio  creavit  ,  praecepitque  Juliano  , 
intra.  C&faris  fe  poteftatem  eontinere  ,  ut  cap.  9. 
habet  Ammianus .  In  Codice  Theouofiano  nul- 
Ix  Leges  ad  Saluftium  anno  CCCLXI.  direclae 
leguntur,fed  anno  CCCLXII.  complures  infcri- 
ptae  ,  modo  Saluftio  Pf.  modo  Secundo  Pf.  ar- 
gumento  evidenti  hos  Praefeclos  diverfos  fuif- 
i'e  ,  &  Saturninium  Secundum  in  Adis  publicis 
Saluftium  appellatum  non  fuilTe  .  Saluftius  Gal- 
liarum  eam  dignitatem  geflfit  anno  CCCLXIII. 
quo  Conful  proceffit .  Ammianus  enim  initio  li- 
bri    13,  ait  :  Julianui  jam  ter  Conful    afcito  in 


his  fuperius  alias  .  Rurfum  vero  de  aliis , 
quae  impius  meciitatus  elr  in  Chriltianos, 
inferius  fubdit  his  v*c:rbis(^):  Conjtttue- 
bat  ,  inquit  ,  Chriftianos  omni  Itbertate 
&  fiducta  fpoliare ,  eofque  ab  ommbus  re- 
bus  arcere  ,  Conctliis  ,  foro  ,  publicis  coe- 
tibusy  ipfifque  adeo  trtbunalibus  :  Heque 
enim  fas  ejje  quemquam  hts  utt,  qui  aris 
antepofitis  thura  non  adnleverit ,  t.tntam- 
que  tantce  rei  mercedem  pependertt .  O  le- 
ges  ,  &  legiflatores  ,  &  Principes ;  qur 
quemadmodum  cacli  pulchrttudo  ,  &  Solts 
lumen ,  &  aeris  perfufio  communi  &  per- 
ennt  beneficentia  omnibus  patent ;  fic  le- 
gum  quoque  ufum  &  percepttonem  Uberis 
omnibus  hominibus  ex  cequo  propofutftts ! 
quam  tamen  ille  Chrtftiants  extorquere , 
in  animo  habebat  ;  ut  nec  per  vim  oppref- 
fis  injurias  fuas  judtcio  perCequi  liceret , 
nec  pecuniario  detrimento  njfeclts  ,  aut  quo- 
quo  modo  prceter  jus  fctfqne  l<efis  quicquam 
opis  leges  ajferrent  ,  fed  pellerentur ,  & 
trucidarentur ,  refpirationefque  etiam  ipfce 
pene  interdicerentur .  Quce  ut  iis  qui  pa- 
tiebantur ,  maforem  cupiditatem  ,  animi- 
que  contentionem  ,  fiductamque  apud  Deutn 
&  libertatem  addebant^  ita  iis  qui  facte- 
bant  ,  injufttttce  majori  atque  ignominice 
erant  . 

Quoautem  ad  hsc  decernenda  praetextu 
juftitiae  uteretur  Julianus  ,  idem  Gregorius 
mox  addit,  haec  dicens  :  Porro  quam  fcita 
&  acuta  ratio  carnificis  i!!tus  &  patroni , 
legum  vioiatoris  &  iegtfiatorisi  aut  (  ut 
aptioribus  verbis  utar  )  tnimici  &  ultoris  ! 
Quemadmodum  ait  Scriptura  :  Legem  entm 
ttoflram  prcetcrtbere  (e  )  ,  ne  injuriam  ac- 
ceptam  ulcifcamur  :  He  litem  intendamus  : 
He  quicquam  omnino  pojfideamus  ,  pro- 
priumque  exifttmemus  :  verum  alibi  vtva- 
mus ;  ac  prcefentta^  ut  vana  &  inanta  , 
contemnamus  >&  pro  mhtlo  putemus  •  Hoc 
etiam  vetare,  ne  malum  pro  malo  regera- 
mus :  Aut  fi  quis  nobis  coiaphum  (  f)  tn 
genam  unam  tmpegerit^  ne  alteri  p.irca- 
mus  ,  verum  eam  qttoque  percuttenti  offe- 
ramus  ;  ac  prceter  pallium  ,  tunicam  ettam 
exuamus  .  Adjtciet  fortajfe  eam  quoque 
hoc  ferre^  ut  pro  iis  a  quibus  injurtam 
accepimus  ,    preces  fundamus  ,    ac  perfe- 

quen- 

Coltegium  Trabe/t  Saluflio  Prsfefio  per  Gal/iar  , 
quater  ipfe  ampliffimum  inierat  migifiratum  .  Quis 
ei  in  Prarfeclura  Gallica  fucceffent  ,  incertum. 
Ex  his  Iiquet  ,  duns  eodem  tempore  floruifle 
Saluflios  ,  alterum  Prxfcclum  Gilliarum  ,  alte- 
rum  Pracfedtum  Orieniis :  cujus  diverfitatis  pri- 
mus  ex  Antiquis  meminit  Suidas  in  voce  1x- 
xitrrio;  ;  &  quibus  charaderibus  alter  ab  altero 
dignofci  poflit  ,  quando  ejus  mentio  ,  vel  in  An- 
nalibus  Ecclefiafticis  ,  vel  in  Hiftoricis  profa- 
nis  occurrit .  Anno  CCCLXXXVI.  loqu-tur  Ba- 
ronius  de  Saluflio  Pr&fetlo  Urbi  fub  Valentinia- 
no  Juniori  ,  cui  is  literas  dedit  de  conftruen- 
da  Bafilica  S.  Pauli  Apoftoli  via  Oftienfi :  fed 
Saluftius  ifte  a  duobus  praccedentibus  diverfus , 
ac  Chriftianus. 

Ad 


(d)  Creg. 
Naz..  vrat. 
1.    in  Jut. 


CCL« 

xxxnr.' 

Jnjuftiffi- 
mas  Julia- 
nus  leges 
in   Chri- 
ftianos  ex 
lege  ipfo- 
rum  ufur- 
pat  . 

(e)  Mntth» 

5- 

Rom.  12. 
1.   Cor.6. 
Matth.io. 
Marc.5. 
Ltic.0.10. 

(f)  Luc.6. 


XXXVIir. 

Duo  Salu- 
flii  eodem 
tempore 
floruere . 

Baron.  an. 
no  3  86.  n. 
XXIX. 


M* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6z. 


LlB 


ERII   PAP. 
II. 


JULIAKl    IMP. 

2. 


(a)  Sozor». 
/.5.  r.17. 


CC; 
LXXXIV. 

leges  ad- 
verfus   fa- 
crilegos 
editae,  in 
Chriftia- 
nos  con- 
verfa: . 

(b)  ChryJ. 
crat. 

dejuvent, 
<&•  Max. 
mart. 


(c)  Tbeod. 
J.3.  r.7. 

(d)  Rnffin. 
iik.i.  c.jz. 


CC. 

ixxxv. 


quentibus  optima  quxque  exoptemus .  Qttid 
ni  autem  hxc  apprime  cognofceret ,  gw  di~ 
vina  oracula  quondam  pro  lefiore  recita- 
verat ,  atque  inter  magni  facrarii  mini- 
firos  adfcriptus  fuerat ,  martyrefque  tem- 
flis  &  delubris  ornaverat  ?  Cujus  hoc 
frimum  demiror9  quo  modo  in  his  libris 
accurate  verfatus  ,  illud  non  legerit^  aut 
confulto  protterierit  :  Malos  male  perdet> 
&c.  Refellit  deinde  pluribus  ipfe  Grego- 
lius  Juliani  ex  legibus  Chriftianorum  in 
Chriftianos  infultandi  licentiam  ;  docet- 
queeos  ad  omnem  manfuetudinem  ex  di- 
vina  lege  fic  effe  compofitos  animo ,  ut 
omnia  ferant  atque  contemnant  potius  , 
quamvirtutis  difpendium  patiantur:  caete- 
rum  fic  affectos  minime  prohiberi  uti  vir- 
tute,  &exhibito  exvirtute  remedio,  nem- 
pe  juftitia.  Rurfumquedemonftrat,  alia  ex 
divina  lege  praefcripta,  nempe  praecepta 
neceffario  omnibus  adimplenda  ;  alia  vero 
aliis  fuaderi  ,  &  verticem  perfectiffimai 
vitae  attingere  cupientibus  inculcari .  Hsec 
plane  ipfe  Gregorius,  pluribus  Julianum 
exagitans.  Sed  &  Sozomenus  (a)  de  iif- 
dem  fic  habet:  Jus  Reipublica  Chrijlia- 
nis  denegavit  ;  &  tieque  in  communes  ho- 
minum  congrejfus  ,  neque  in  forum  venire , 
neque  judicium  exercere ,  neque  gerem^, 
magifiratum,  neque  ullum  dignitatis  gra- 
dum  obtinere  permifit .  Haec  ipfe . 

At  licet  Julianusnullum  (ut  diclum  eft  ) 
manifeftum  patenfque  promulgaflet  edi- 
clum ,  quo  (  ut  ab  aliis  Imperatoribus 
factum  erat)  in  Chriftianos  perfccutio  3n- 
diceretur ;  tamen  in  eos  fancita  olim  ad- 
verfus  facrilegos  templorum  expilatores 
jura  torquebat  ;  unde  S.  Joannes  Chryfo- 
ftomus(&);  Si  quis ,  inquit,  fuperiori- 
bus  annis ,  cum  adhuc  pii  Reges  rerum  po- 
ttrentur ,  <vel  altaria  demolitus  fuiffet. 
vel  templa  fuffodijfet ,  vel  oblationes  di- 
ripuijfet ,  vel  aliud  tale  quid  egijfet ;  ra- 
piebatur  ad  tribunal  ,  &  occidebatur  e- 
tiam  infons  &  dumtaxat  delatus  .  Haec 
Chryfoftomus.  Tulifle  infuper  eam  legem 
Julianum  ,  ut  Galilaei  a  militia  pelleren- 
tur ,  auctores  funt  Theodoretus  (  c  )  & 
Ruffinus  (  d  ) ,  dum  ajunt ,  ab  eo  ftatutum 
efle  ,  militiae  cingulum  nonnifi  immolan- 
tibus  dari,  neque  quemquam  adminiftrare 
poffe  provincias  ,  nifi  cultores  deorum . 
Sed  de  his  quoque  fuperius  actum  eft  . 

Verum  &  lex  illa  ab  eodem  Julianolm- 
peratore  promulgata,  ut  injuftiflima,  ab 
ipfis  etiam  fcriptoribus  Ethnicis  improba- 


Ad  num.  CCLXXXV.  &  feq.  Baronfus  putavit, 
Julianum  prohibuiffe  quidem  Chriflianos  doce- 
re  ,  fed  a  difcendo  eofdem  ab  eo  rejeclos  non 
fuiffe  ,  ideoque  &  erraffe  Rufiniim  lib.  10.  cap. 
32.  Socratem  ,  Sozomenum  ,  &    Theodoretum  , 

ttos  docere  imo  &    Auguftinum  lib.  18.  de  Civit.  Dei  cap. 

vetuit .  52.  qui  fcripfere  ,  ediclo  Juliani  non  tantum  a 
docendo ,  fed   etiam  a  difcendo  Gentilium  lite- 


PAGIUS 

XXXIX. 

Julianur 
Cbrijlia- 


tur ;  de  qua  fic  Ammianus  (  e  )  :  Voft  mul-  <e)  **'»* 
taenim  etiamjura  queedam  correxit  in  me-  '  'll* 
lius  ,   ambagibus   ctrcumctfis  ,    indicantia 
liquide  qutd  juberent  fieri  ,  V el  vetarent  • 
Illud  autem  erat  inclemens  obruendum  pe- 
renni  filentio ,  quod   arcebat  docere  magi- 
firos  rhetoricos  &  grammattcos  ritus  Chri- 
(liani  cultores .  Et   inferius  (/),    eadem  <f)  *»>»>i 
ferme  verba  repetens ,  ait :  Erat  inclemens  ~   '  ,1S* 
quod  docere  vetuit  magifiros  rhetoricos  &•  jui;anus 
grammaticos  Chriflianos  ,   ne  tranfirent  a  chriftia- 
numinum  cultu .  Hoc  eft  ,  ne  per  eosculto-  nos  doce- 
res  deorum  ab  eorum  cultu  defcifcerent ,  reprohi- 
docendo  quippe  illi  humaniores  litteras,  Det« 
pariter  elucidabant ,   qu3ecumque  de   diis 
Gentium  fcripta  erant,fuiffe  omnino  fig-     • 
menta ;    ita   quidem   de  Juliani  fententia 
animi  Ammianus  .  At  aftutus    Apoftata  id 
fane  erubuit  palam  priori  edifto  manife- 
fto  fanciendo  fateri ;  fed  aliis  fucatis  co-  (g)I.1.& 
loribus   id    ipfum  praeftans ,  menfe   Junii  p^c£0^ 
ejufmodi  edidit  fanctionem  (g):  '    "  ' 

Magifiros  fiudiorum  ,  doclorefque  excel-  LXXX*Vj 
lereoportetmoribus  primum  y  detnde  facun- 
dia .  Sed  quia  fingulis  civitattbus  adejje 
ipfe  non  pojjum :  Jubeo  ,  quifque  docere  vult  > 
non  repente  nec  temere  profiltat  ad  hoc  mu- 
«?/.<• ,  fed  judicio  Ordtnis  probatus  decre- 
tum   Curialium  mereatur ,  optimorum  con- 
fpirante  confenfu .   tloc  enim  decretum  ad 
tne  trattandum  referetur  ,  ut  alttore  quo- 
dam  honore   nofiro  judicio  fludtis    civtta- 
tum  accedant.  Dat.  XV.  Kal.Julii^  Acce» 
pta  quarto  Kal.    Augufli  ,    Spoletto     * :         * 
Mamertino    &  Nevitta  Cofs.  Cum  igitur 
ejufmodi  decretum    ad  fe  deferendum_.  , 
quo  a  fe  probaretur ,  edixerit ;  quis  non 
intelligit  ,   fuo  voluifle  arbitrio  referva- 
tum»  quos  vellet  fcientiarum  praefici  fcho- 
lis  ?   Hac    primum  ,  inquam  ,  more   fuo  , 
arte   putavit ,  fe  Chriftianos  omnes  a  do- 
cendo  pofle  repellere .  Sed  haud  diu  poft 
nempe  hoc  ipfo  anno  (  ut  ex    Ammiano 
res  geftas  cujuslibet  anni  Confulum  limi- 
tibus  confcribente    conftat)  manifeftum., 
ediiflum  protulit,  vulgavitque  far.ctionem  , 
qua   hoc    ipfum   manifeftius    prohibeiet  ;    ,   _ 
eamque  quantumlibet  judicio  quoque  fuo-  ,„terXepim 
rurn  turpiflimam  legem ,  tamen  fic  compo-  (iQu,  <?-" 
fitis  quibufdam  de  induftria  pigmentis  de-jujdem 
linitam ,   tamquam  philofophica  impofita  Jul-  eP'tt* 
larva    decoram  in    medium  protulit,  his  4»« 
fcilicet   fucatam  fermonibus  (h): 

Doclrinam  reftam  efje  arbttramur ,  »0«      CCL- 
verborum  linguxve  magntficum  &  exquiji-  XXXYU; 
tum  fonum ,  fed  mentis  bene  confiitutce  fa« 

nam 

ras  Chriflianos  vetitos  fuifle .  Prarcipuum  Ea- 
roniifundamentum  ,  epiftola  Juliani  41.  ubi  Chri- 
ftiani  prohibentur  docere.  Verum  quid  vetat, 
inquit  Hermantius  in  Vita  S.  Eafilii  M.  lib.  2. 
cap.  2(5.  Julianum  alio  poftea  ediclo ,  quod  ad 
nos  non  pervenerit  ,  prohibuifte  quod  epiflola 
illa  42.  non  prohibuit  ?  Certe  quod  Nazianze- 
nus  Gratt  3.  &  Theodoretns  lib.  3.  cap.  4.  re. 

fe- 


Cum  Cntice  Pagii. 


M3 


Christi 

3<$2. 


Libetui  Pap. 
ii. 


JULIANI    IMP. 

2. 


Sanflio 

juliani 

adverfus 

doclores 

Chrifiia- 

oos. 


vam  affetlionem,  &  veras  certafque  de  bo- 
ttit  &  malitf  honeftit  &  turptbut  fenten- 
tiat .  Quare  quifquit  aliud  fentit ,  aliud 
fuot  difcipulot  docet  ;  it  tantum  videtur 
a  fctentia  ,  quantum  a  probitate  abeffe  . 
Acji  deparva  re  fit  linguce  animique  difm 
fenfio  •    in   hoc  ipfo  ettam  efl  improbut  , 
tametji  modum  non  excedat  fcslerit  magni- 
tudo  .   Sin  vero    in  maxtmit    rebut  altud 
fentit ,   contraqtie  ac  fenttt  docet ;  nnnne 
btec  cauponum  ,  non  dtco  bonorum,  fed  ne- 
qmjjiworum  vita  eft  ?  quippe  cum  id  maxi- 
me  doceant ,   quod  maxime   malnm   exifii- 
mant ,  faller.tet  atque  inefcantet  eot  latidi- 
but  ,  qutbui  cum  fua  ,  ut  arbitror  ,  mala 
commutare  volunt.  Puamobrtm  omnet,  qui 
quidvii  docere   prnfitentur ,  bonii  moribut 
ej]e  debent  ,  neque  opinionet  novat  &    O-* 
fenfu  populari  abborrentet  afferre  ;  fed  in 
prtmit  talet  efie  debent ,  qut  adolefcentei 
m  veterum    fcriptit   inftituunt  ,   Jive  Jint 
rhetoret  ,  Jive  grammatici ,  &  pracipue^, 
Jophificty  qui  non  folum  verborttm,   fed  e- 
tiam   morum  maptftrot  f-  ejfe  vohmt ,  & 
ad  fe  phtlofophiam  de  admtniftrandit   re- 
but  publi-cit  pertinere  contendunt ;  hoc  ve- 
rum  Jit ,    nec    ne ,   in  preefentia   omitto . 
Laudo  eot ,  qui  doclrinjm  tam  preefian- 
tem  expetant  ;    plttt  certe  lattdaturut  ,  fi 
nnn   mentirentur ,    neque    fe   ipfi    refelle- 
rent ,    dum  alitid  ^entiunt ,  aliud  difcipu- 
lit  tradunt  .   Quid  ?  Homenit ,  HeJiodur , 
Demojlhenet ,  Herodotut  ,  Tbucvdidet ,  7- 
focratet  ,  Lyjiat  deot  habent  doflrinee  fuce 
ducet  &  autloret .  Konne  eorum  alii  Mer- 
curio  ,  «///  Mufit  facroi  fe  efie  arbitran- 
tur  ?  Ouare  abfurdum  ejl ,  qui  horum  Hbrot 
exponunty  deot  vituperare ,  quot  illi  co- 
luerunt.  Keque  tamen  quia  id  abfurdumpu- 
to  ;  idctrco  eot  difcipulorum  caufa  fenten- 
tiam    mutare  jubeo  :  Verum  do  optionemy 
ttt  ne  doceant  qtice  non  bona  ejje  cenfent : 
Jin  docere  malunt  ;  doceant  re  ipfa  primum  , 
&  perfuadeant  difcipulit ,  neque  Homerum  , 
neque  Hejiodum  ,  neque  qvemquam  eorum  , 
quot  interpretati  funt ,   quofque   impteta- 
tii ,  amentice  &  errorit  erga  deot  condem- 
ttarunt  ,  talem  efie .  Kam  altoqui  cum  ex 
eorum  fcriptjt  alantur ,  mercedemque  ca- 
fiant  ;  avarijjimot  plane  &  fordidtjjimoi  fe 
fatentur  yfipaucit  drachmit   id  fuere  fu- 
Jltneant .  Atque  hatlenut  qutdem  multa^ 
erant ,  quce  eot   templorum  adttu  prohibe- 
rent  ;  &  timor  undique  impendeni  excuft- 


PAGIUS  krunt  tanquam  defumtum  ex  ediclo  ,  qund  Chrf- 
ftianis  ftudia  literarum  interdicebat ,  in  ea  Ju- 
liani  epiftola  non  legitur  .  Quare  cum  Rufi- 
hus  &  Auguftinus  de  re  a  fe  vifa  loqumtur , 
tuto  illis   hac  in  rc    fides   adhiberi    poteft  . 

Nec  urget  quod  ex  Ambrolio  epift.  jo.  ad 
Valentinianum  Imp.  fcribente  refert  Baronius : 
Petunt  etictm  ,  ut  illis  privilegia  deferar  ,  ejui  /o- 
quendi  &  docendi  mjlris  communem  ufum  Juliani 
Lege  proxim*  denegarunt ,  Quibus  verbis,  inquit 


CCLXX, 
XVIII. 

Qiio    di- 
lemmate 
nfus  Julia 
nus. 


XL. 

Vetuit  c 
tiam  di 
fcere  . 


bat  >  q.uq  minut  de  Diit  vertfftmce  fententiie 

exphcarentur:   Kunc  autem  cum    deorum 

munere  atque  concejjione,  libertate   potia- 

mur  ;  abfurdum  mthi  videtur ,  ea  hominer 

docere,  quce  non  bona  ejfe  arbitrentur.  Qttod 

Ji  tn  iii  qtice  docent ,  &  quorum  quaji  inter- 

pretet  fedent ,  fapienttam  effe  ullam  arbi- 

trantur  ;flude.ant  primum  lllorum  erg.t  deor 

pietatem  imitari .  Stn  in   deot  fantl tjjimor 

putant  ab  illit  aucloribui  petcatum  ejje ; 

eant  tn  Calilceorttm  ecclejiat,  ibique  Mat- 

thxum  &  Lucam  wterpretentur  ^quibut  vor 

obtemperantet ,  a  facrit   abfttnere  jubetit . ' 

Cttpio  ego  &  auret  &  Itnguam  veftram       CC. 

(  ficut  vot  loqueremtni  )  renafci    in    hir  LXXXIX. 

rebuty  quarttm  utinam  &  ego  Jim  femper 

parttcepty  &  omnet  qui  me  diltgunt.  Do- 

ftoribut   quidem  &  preeceptoribut  commu- 

nti  hcec  lex  ftatuatur  :  adolefcentet  enim  , 

qtti  ire  volent  ,  minime  prohtbentur .  Ini- 

quitm  Jiquidem  fuertt ,  puerot  adbuc  igna-         ... 

rot   quo  fe  vertant,  ab   optima  via  reii-  ^0""1!1'!" 
•  "    *       •'  „  .  r        .      .   „.    '      Tuliani  in 

cere ,    ac  metu  coattot  ad  patrta  tnflttuta  his  decer_ 

deducere  .  Quamquam  autem  verum  erat  ,  nendis . 

ijlot  tamquam  impotentei  &  infanot  etiam 

invitoi  ac  repupnantet  curare  ;  attamen  li- 

ceat  omnibttt  per  not  iflo  morbo  detineri ; 

docere  enim  amentet  ,  non  punire  oput  eft  . 

Ha&enus   Juliani     Imperatoris    ediflum ; 

quo  etfi  Chriftianos  omnes  a  docendo  re- 

vocat ,  non  tamen  aJoIefcentes  prohibet  a 

difcendo  :  haecque  omnia  eo  confilio  ,  quod 

Chriftiani  docentes,  ex  Gentilibus  aucto- 

ribus  deorum  inanem  prorfus  eflTe  cultum, 

argumentis  pluribus  demonftra'.  ant ;  adeo 

ut  eos  fic    interpretari   nibil  aliud  eflet, 

quam  adolefcentes  vera  religione  imbuere, 

&  a  Gentilicia  fuperftitione  penitus  dimo- 

vere:  quo^  ficferr.el  imbutos  perfacile  erat 

ad  Chriltianam    fidem  amplexandam    ad- 

ducere.  Quibus  fi  iidem  illi  carerent  ma- 

giftris,  &  Gentiles  auclores  a  Gentilibus 

do^roribus   magno   deorum   praeconio  ex. 

plicatos  acciperent ;  fieret,  ut  eorum  cul- 

tui    addicerentur  ,  retinerentque  firmiter 

quod  pueri  didiciflent. 

Sed  miramur,  Ruffinum  &  alios  dixif-   CCXC. 

fe  ,  non  tam  a  docendo,  quam  a  difcen- 

do,  Juliani  ediclo  rejeftos  fuifle  homines 

Chriflianos:    id  enim  ipfe  Ruffinus    ver- 

bis   illis    fignificare  videtur  ,    quibus   ait 

(a  )  :  Studta  autfnrum  Gentilium  Chriftia-  (*)  R"ffi* 

not  adire  prohibent  ,  ludot  litterarum  il-  l^c.ii. 

Ittfolii  qui  deot  deafque  venerarenturf  pa- 

te- 

Baronius ,  fignffic.it  Ambrofiiis ,  Ethnicos  ediclo 
Juliani  fultos  Chriftianis  denegafte  jus  acquifitum 
loquendi  &docendi  .  At ,  ut  redle  Hermantius, 
vox  illa  loquendi  ftudium  eloquentiar  artemquc 
fermonis ,  quam  praecipue  Chriftianis  Julianus 
invidebat  ,  defignare  poteft .  Affert  &  Hiero- 
nymum  in  Chronico  Baronius  ,  ubi  dicitur: 
Probsrefiui  Sophijla  Atbenienfit  ,  Lege  data  ne  Chri- 
Jliani  liberalium  artium  Dotfores  efient  ,  cum  fihi 
fpeeialiter  Julianur  conceieret ,  ut  CbriJUanot  do^ 

,  ceret 


144 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6i. 


LlBERII    PAP. 
II. 


JULIAttl   Imp; 


{a)  Seerat. 
\<$.    «vo, 


(b)  Theod, 
/.3,«-.  8, 


(e)  Sowm. 
/.j.  r,i7- 

Julianus 
a  dilcen. 
doGrajco. 
ruro  liite- 
ras   ve- 
tuiffi 
Chriftia- 
nos    falfo 
creditur  . 


tere  decernit :  Sed  &  Socrates  (  a  ) :  Lege 
fancivit ,  ne  Chrtjiiani  Utteris  huma- 
nioribus  injiituerentur :  Ham  cum  fint , 
inquit,  Itngua  ad  dicendum  exercttata » 
factle  dialetlicorum  ,  tjw/  /*vwf  #/>«</  Gr»- 
///<?/  »  arguttis  occurrere  poterunt .  Theo- 
doretus  etiam  (6)  :  Vetuit  ,  inquit ,  »e  Gtf- 
//'/<*/'  poeticam  ,  rbetoricam  ,  aut  philofo- 
fbiam  difcerent  :  Ham  noftris  ipforumy 
inqutt  ,  />Vwm/j-  (»/  f/?  /'»  proverbio)  percel- 
limur:  fiqutdem  nofirorum  fcriptorum  pr<e- 
Jidiis  tnuniti ,  contra  nos  bellum  fufci- 
piunt.  Sozomenus  in  eamdem  fententiam 
affirmat ,  id  ob  invidiam  in  Apollinarem 
&  alios  celebres  Chriftianos  viros,qui  eo 
tempore  florebant  poeticis  facultatibus,  at- 
que  apprime  Gentilium  callebant  litteras , 
fuifle  a  Juliano  ftatutum,  dehis  enim  fic  ha- 
bet  (  c  )  :  l'orro  vetuit ,  ns  Chrijiianorum 
libert  poetas  &  alios  fcrtptores  Genttles 
perdtfcerent  ,  neque  horum  doclores  adi- 
rent  .  Ham  non  medtocrtter  ejus  antmum 
ojfendebant  non  folum  Apollinaris  Syrtts 
vtr  omni  doftrtnce genere  &  orattonis  for- 
mif  tnjlruftus  ,  verum  Bafilius  &  Grego- 
rtus  Cappadoces  ,  qui  omntbus  illius  ceta- 
tis  rhetortbus  laudem  prceripiebant ,  a t- 
que  alti  eodem  tempore  quamplurimi  di- 
ferti  viri  ,  quorum  alii  funt  Hicceni  Con- 
cilit  decreta,  alti  bcerefim  Arianam  ample- 
xati .  Hinc  igitur  folum  quoniam  tnagnam 
ad  perfttadendum  facultatem  pojfe  parari 
cenfebat ,  vetuit  ne  Chrijitant  Gentilium 
dtfctplints  injiruerentur  • 

Quo  quidem  tempore  Apollinaris  ,  quent 
dixi  ,  quo  fua  multiplici  doclrina  &  boni- 
tate  ingenii  opportune  multis  prodejjet  , 
ad  exemplar  poematts  Jiomeri ,  veterem 
Hebrceorum  btjioriam  ufquead  regnum  Satt- 
lis  carmine  herotco  confcripfit  ,  &  totttm 
Qpus  in  vtgintiquatuor  libros  diflribiiit  , 
Jjnpulifque  Jingularum  litterarum  Grceca- 
rum  nomen  impofuit ,  numero  earumdem  & 
Ordtne  omnino  fervato  ,  Comoedtas  quoque 
compofuit ,  fabulis  Menindri  fimiles  ,  item- 
que  iragoedtas  Etiriptdis  ,  &  lyricos  Tin- 
dari  verfus  imttattone  adumbravtt  .  Ad 
fummam  argumemis  e  fandis  litteris  de- 
promptis  ,  de  tllis  ad  fimilitudinem  earum 
difctpltnarum  ,  quce  iyy.w\icu  appellantur , 
fcripfit ;  brevtque  temports  fpatio  opera 
edidit  ,  qua  numero  ,  dtcendi  viy  ipfo  o- 
rationis  habitu  ,  fermonts  proprietatc, , 
forma  dentque  &  difpo/ittone  ,  fcripta  Gen- 
ttlittmt  qut  tn  his  rebus  in  primis  excel- 
lebanty  exaquarunt ;  adeo  ut  nifi  antiqtti- 


PAGIUS  ttret »  Scholnm  fponte  deferult .  Sed  refpondet 
Hermantius ,  f.itis  fuifTe  Hieronymo  de  prohi- 
bitione  docendi  loqui ,  cum  folum  Proh&re/ii  oc- 
cafmne  de  Juliani  edido  in  Chronico  ageret: 
quod  faclum  videmus  ab  Auguftino  de  Viclo- 
rino  fermone m  habente  Jib.  i.  Confeff.  cap.  8. 
Quod  fi  ex  Hienmymi  omiflRone  concludendum 
fit,  ex  ejus   fententia  Julianum   ftudium  Chri- 


CCXCI, 

Apollina- 
ris  car- 
rnen  hero- 
kum  . 


tatem  admirarentur  homines ,  &  quibuf 
ajfuett  fuerint ,  ea  cara  haberent ;  lucubra- 
ttones  Apollinaris  non  minoris  quam  vete- 
rum  aufiorum  aflimarent ,  eafque  itidem-, 
docerent  ;  ejufqtte  ingenium  eo  magis  fu~ 
fpicerent ,  qttod  veterum  Jinguli  in  uno  ge- 
nere  feparatim  elaborarunt  :  ipfe  autem  ad 
omne genus  fcripti  animum  applicans  ,  vim 
&  virtutem  cujttfque,  cum  ufus  pojiularet  > 
accurate  exprejfit  .  Hon  obfcurus  eji  ille 
quidem  liber  ,  quem  adverfut  Imperatorem 
Jultanum  ,  five  adverfus  philofophos  Genti- 
les  pro  veritate  infcrtpjit  ,  /»  quo  fine  ul- 
lis  facrarum  litterarum  tefiimoniis  plane 
ojiendit  >  eos  in  illo  quod  de  Deo  ftntien- 
dum  ejl ,  per  errorem  vehementer  lapfos  ef- 
fe  .  Quce  irridens  Imperator ,  Epifcopir 
ejus  temporis  factle  prxjiantijjtmis  fcripfit 
hcec  :  Legi ,  intellexty  tmprobavi .  Ad  qua 
refcripfere  Epifcopi :  Legiftt  quidem  ,  fed 
non  intellexifii :  nam  fi  intellextjfes  ,  non 
improbajfes :  Sunt  qui  hanc  eptfiolam  Ba- 
filio  Ecclefice  Cappadocia  Anttfliti  at- 
tribuunt  ;  neque  id  fane  immertto  .  Sed 
Jive  ejus  fit,  five  alterius  qui  eam  fcri- 
pferit ,  quifquis  fuerit ,  jure  tumpropter 
magnitudinem  tnimi ,  tum  propter  erudi- 
ttonem  debet  laudari  plurimum,  Ha&enus 
So/omenus . 

In  a&is  autem  Artemii  martyris  (</) 
(  de  quo  plura  fuperius  )  expreflum  ha- 
betur  ,  alia  ex   caufa  Julianum   ejufmodi 

Sromulgafle  ediclum  ,  quo  arcebat  Chri- 
ianos  a  Gentilium  difciplinis  ;  nimirum 
cum  experiretur  Antiochis  vim  magnam 
Eugenii  presbvteri  in  dicendo  ac  confu- 
tando  falfam  deorum  religionem  ,  ira  per- 
citum  fic  jurafle  :  Ver  Solem  mihi  ciarif- 
fimum ,  non  amplius  feram  Greecis  difcipli- 
tits  injfitui  maxime  impium  genus  Chri- 
fttanorum.  Haec  ibi ,  S.  Auguftinus  (e) 
etiam  in  eo  cum  iifdem  confentit  ,ut  edi- 
«fto  Juliani,  non  tantum  a  docendo ,  fed 
a  difcendo  quoque  Gentilium  litteras 
Chrifliani  vetiti  fuerint  ,cum  ait:  An  ipfe 
non  ejl  Ecctefiam  perfecutus  ,  qui  Cbri- 
ftianos  Itberales  litteras  docere  ac  difce- 
re  vetuit  ?  Sed  &  alios  reperies  eodem 
errore  lapfos;  cum  tamen  ex  ipfo  recita- 
to  nuper  Juliani  ediclo  perfpicue  fit  de- 
monflratum  ,  a  docendo  tantummodo  Gen- 
tilium  litteras  Chriftianos  doclores  fuille 
rejeclos  ;a  difcendo  nequaquam  :  fic  intel- 
lexit  illud  S.  Hieronymus  in  Chronico , 
cui  cognitum  fuifle  putamus  :  fic  etiam 
S.  Ambrofius  fcribens  ad  Valentinianum 

Im- 

flianis  non  prohibuifie,  idetn  dicendnm  erit  de 
Auguftino  ,  quem  tamen  conftit  lib.18.de  Ci- 
vitate  cap.  15,  diferte  exprimere  quod  lib.  8. 
Confrff.  cap.  i.  filentio  preffit .  Gregorium  Na- 
zianzenum ,  idem  ,  quod  Rufinus  &  Auguftinus 
fcripfere  ,  afferentem  ,  erroris  arguere  Baronius 
non  audet  .  Sed  ,  cum  Nazianzenus  magts  ora- 
torie  quam  hiftorice  loquatur  ,  in  veram  ejus 
,  men- 


CCXCII. 

(d)  ln  M, 
Artemii 
mart.  <*- 
fud  Me- 
taph,  die 
19.  Odoh. 

Caufa  , 

cur  Julia- 
nus  vetuit 
Chriftia- 
nos  doce- 
re  &  difi. 
cere   res 
Genti- 
lium  , 

(e)  Aug. 
dc  Civit. 
Dei  /.18. 
CS** 


Cum  Crltice  Pagii 


ClfRISTI 

l6i. 


Liserii  Pat. 
II. 


*45 

JUtFANI    [MP. 

2. 


cc. 

XCIII. 
Quid  in 


(»)  Amhr,   Imperatorem   (  *  )»    curr.   ait  :    Vetunt 

tfifl.io.     etiam ,    wf     /////    privilegia    deferas   qui 

loquendi    &     docendt   noflris    communem 

uftim  Juliani    lege    proxima  dtncgarunt  > 

&c. 

Gregorius  Na7.ian7.enus  de  cjufinodi  e- 

dictoadeo  iniquo  agens,  graviffima  eum- 

dem  legillatorem  exagitat   invecViva  ;  at- 

Julianum    que  in  ipfo  propemodum  orationis  exor- 

Gregor.     d\0  (  b)  ,  inde  dicendi  fibi  comparans  ar- 

Naz.  ob    gumentum  ,  ha?c  ait  :  Sed  ijti ,  nempcju- 

Ch'iAMa      l'ano  »  qaoque  bxc  pocna  pulchre  convenit  ^ 

nis  Grx-    *'  fermone  crucietur  pro  eo  fcelere ,  quod 

cas  littc-    in  fermones  admifit :  qui  cum  omnium  ra- 

ras .  tione  prtcditorum  communes  fint ;   iis    ta- 

(*)  Greg.     men^  tamquam  proprie  ad  fe  pertinerent , 

f<K-or*t.  Chrtjiianis  per  invidiam  tnterdixit  :  Jlul- 

X.  m  Jul.    f-jpme  j-une   ^e  jermonibUT  cogitans  bomo 

omnium  ,  ut  fioi  videbatur  ,  facundiffimus  ; 

primum  quia  fnbdole  &  veteratorie  nomen 

ad  optntonem  traduxit ;  quafi  fermo  Grce- 

(tis  non  linguct  ,   fed  religionis  fit  ;  atque 

ob  eam    eaafam  ,  vetut  alieni  boni  furre- 

ptores  ,  Jermonibus   nos  arcere    tnflttuit  ; 

perinde  vero  ac  fi  nos  quoque  arttbus   tl- 

Its ,  qux  apud  Grcccos  tnventx   funt  ,   uti 

prohibuijfet ,  eafque  propter  ejufdem  nomi- 

nis   appellationem  fuas    ejfe   duxiftet    ac 

vendicaffet  .  Tum  quia  uobts  obfcurum   ef- 

fe  putavit ,   id   fe  nequaquam   eo    confilto 

facerey  ut  infigni  quodam  &  prtmarto  bo- 

tto   nos  fpoliaret ,   quippe   qui     hos  fermo- 

ttes    admodum    etiam   afpernemur  :   verum 

quia  impietatis  confutaiiones  exttmefcebat , 

velut  indttlionis  elegantia  ,  verborumque 

lenocinio  robur  babentes ,  ac  non  in  veri- 

tatis    cogntttone  &  argumentis ;  a    quibus 

minus  compefci  ac  reprtmi  pojfumus  ,   quam 

inbtberi  ne   Deum  confiteamur  ,    cum   Itn. 

guam   babeamus:    quandoqnidem  ui   alta, 

tta  fermouem    etiam   pro  facrificio  ojferi- 

mus ,   quemadmoditm    &    corpora ,   qttando 

res  ita   natce  fuertnt  ,  ut    bts  quoqtte  pro 

verttatts  defenfione  concertare  necejfe  fit  . 

Quare  qui  hac  ediclum  promulgavtt ,  At- 

tice  quidem  ac  concinue   loqut   nos  prohi- 

buit  . 

CCXCIV.      Qyod  autcm  hic  ait  Gregorius ,  veti- 

tos  eflc  Chriftianos  Attice  loqui  ,  non  fic 

Quomodo  quidem    rude    accipias ,   ut    Orientalibus 

Juhanus     praelertim,    penes    quos    nonnifi   Graecus 

Attice  lo-  feimo  vigebat ,  ne   Grcece     loquerentur, 

i!Uil.,;Pfr0"    lege  cavitfe  Julianum  exiftimes:  nam  cum 
nibuit  .       ,  °,  .  J    ,  ... 

de  ms  nec  verbum  quidem  m  recitato  1- 

pfius  contineatur  ediclo  ,   id  quoque  im- 

pofhbile  penitus   videbatur  ;  fed  ,per  fer- 

monem  Gracum,  Atticamque  locutionem, 

illud  accepit  ,  quod  Graccorum  fcientias 

docere  Chriftiani  fuiflent  inhibiti ,  unde 

Ann.   Eccl.   Tom.  V. 

PAGIUS  menrem  penetrarc  non  ita  facile  .  Cum  tamen 
Gregorius  Presbyter  in  ejus  Vita  ,  &  Lillius  Ab- 
bas  in  Commentario  eundem  juxta  no^tram  fen- 
lentiam  interpretati   fuerint  ,  non  dubito  ,  quin 


&  inferius:  Atque  bxc  fapiens  nofter  im. 
perator  &  legifl.ttor ,  qui  ut  ne  tyrannidif 
futc  quicquam  expers  ejfet ,  vertttn  amentice 
Vecordixque  edttlum  proponeret ,  in  Impe- 
rii  ftit  primordio  ante  res  omnes  alias9 
fermones ,  Itberalefque  dtfciplinas  tyran- 
tude  opprejfit .  At  quod  rurfum  ait,  ifthaec 
ab  eo  effc  ftatuta  Imperii  ipfius  primor- 
dio  ;  ita  accipias,  ut  primo  ejus  regni  an- 
no  illud  ab  co  ediclum  fuerit  promulgatum; 
qui  quidem  anno  fuperiore  a  menfe  No- 
vembris  (  ut  diximus  )  inchoatus  ,  In  prse- 
fentem  ufque  ad  eumdem  menfem  diem- 
que  protenditur  ,  unde  &  fecundus  cce- 
ptuselt  numerari.  Sed  quod  addit,  antc 
omnia  id  ab  eo  fuifle  fancitum  ;  hyperbo- 
lice  ab  co  diclum  elfe  ,  ipfiufmet  teftifica- 
tione  ,  atque  aliorum  omnium ,  ut  modo 
patebit,  perfacile  poteft  intelligi ;  cum_. 
plurima  ab  illo  ante  editam  eam  legem 
fuifle  ftatuta,  aeque  omnes  affirment. 

Rurfus  vero  eadem  oratione  idem  Gre- 
gorius(c)  hssc  ipfa  refricans  ,  fic  in  eum 
invehituracerbiffime:  JJnde  igiturboc  tibi 
in  mentem  venit,  homo  omnium  levtjfime , 
&  maxime  inexplebtlis  ,  nt  fermones  & 
doclrina  bumanioris  ftudia  Chriflianis  au- 
ferres?  Hoc  enim  ex  eorum  numero  erat , 
qux  non  in  minis  pofita  ,  fed  etiam  decre- 
ta  &  promulgata  erant .  Vnde  ,  &  qua  ex 
caufa  ?  Quis  Mercurius  Logius  (  ttt  ipfe 
dixeris)  hoc  tibi  tn  mentem  induxit  ?  qui 
Corybantes  perverfi,  &  invidi  dxmones  ? 
Quod  fi  ita  placet,  hujus  quoqtte  rei  cau- 
fam  tn  medtum  afferemus .  Te  enim  oporte- 
bat  ,  cum  multa  &  nefaria  ftagitia  ten- 
tajfes  ,  hue  tandem  impelli ,  atque  in  te 
ipfum  perfpicue  incurrere  ac  devolvi  ;  ut 
qua  re  tibt  maxime  gloriandum  exifltma- 
bas  ,  in  eadem  tmprudent  maxime  tneptires  y 
Jloliditatifqtie  &  vecordia  notam  fubires. 
Quare  enim  ex  te ,  quid  tibi  hoc  dogmatet 
velis,  quceque  te  ratio  moveat ,  ut  litte- 
rarum  &  eloquentice  fludiis  nullo  exemplo 
nobis  interdicas  ?  Qjtod  fi  jujtam  aliquam 
caufam  proferre  vifus  fueris  ;  dolebimut 
qutdem  :  cxterum  non  conqueremur .  Quem- 
admodum  enim  cum  orattone  vincere ,  Jic 
etiam  recle  vinci  ac  cedere  dtdicimus . 
Hxc  ipfe  eum  compellans. 

At  quid  hifce  in  rebus  foleret  Julia- 
nus  in  Chriftianos  deridendo  jactare,  fub- 
dit  his  verbis  :  Koftrt  funt  frmones  ,  in- 
quit ,  &  nojirum  Grxcari ,  quippe  qui  deos 
quoque  colamus ;  veflra  ejt  autem  infan- 
tia  &  barbaries :  nec  quicquam  altud , 
quam  ,  Crede ,  fapientix  veflrcc  efl .  At 
hsec  Gregorius  inligniter  refellit,  qure  a 
Pythagoricis  quoque  ridenda  fuiffe  demon- 

T  ftrat , 

&  ipft  idem  quod  RufTnus  &  Auguftinus  in 
literas  miferit .  Sed  plura  hac  de  rc  Heiman- 
tius    laudatus . 

Ad 


CCXCV. 

(c)    Creg. 
Naz..  tirat. 
in  Julict. 
num  . 
Invecliva 
Gregorit 
in  Julia- 
num   de- 
ridenteni 
fidem 
chriftia- 
norum  . 


CCXCVI. 

Julianus 

quid    in 
chriftia- 
nos    jacla- 
rc    fole- 
ret. 


I4<5 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERII    PaN 
II. 


JULIANI   ImP« 


ftrat,  quorum  erat  illa  pracctpua  de  pxx- 
Ccptpre  fenrentia  :  Ipfe  dtxit ,  nihil  prae- 
terea    quxrendum  .  Cseterum  aUioris  efle 
pneftantiae  Chriftianorum  ,  Crede ,  egregie 
probat,   utpote  nan    homini  ,   fed   Deo, 
&   fic  hominibus   afflatis    divino    fpiritu 
fidem  habentium;  fiquidem   illj  ipfi  »  to-r 
tum  iftud  quod  credenduni  propofueru/u  , 
virtutibq;  declararunt ,  &  fignisatquemi- 
raculis    veritatem  plene  teftati  funt,  Sed 
&   pluribus  docet ,   non   fuifle  a  Gra?cis 
inventas  fciemias  >  verum  eas  abarbaris, 
nempe  ./Egyptiis  didicifle,  qui  confuetu- 
dine  Judxorum  fafti  funt  eruditi ,  Ver- 
fati  quoque  furjt  pluribus   in  eo  argumen- 
to  antiqui  Chriftiani  Theologi ,  JulVinus 
rnartvr  ,  Athenagoras ,  Theophilus  Amio- 
chenus ,    Clemens    Alexandrinus,  Orige- 
ries  agcms  coua  Celfum,  Tertullianus  , 
Arnobius,    tactanrus,    &  qui  poft   haec 
eadem   eft   profecurus   S,    Augulhnus  de 
Civitate   Dei ,  atque  alii    plures,  quiad- 
verfus  Gentes  texuerunt  apologias ,  quo- 
rum    fuperius  ment'10  faela  eft  ;   Graecof- 
que  puerortim  Iocq  habjrostr^dunt  (quod 
Soloni    expiobratum  fuit )  fafta  cum  He- 
brsis  &  Agvptiis  ,  quos  barbatos  illi  di- 
cebant »    collatione  . 

Sic  igitur  a  Juliano  promulgato  edi-> 
<5to ,  quo  a  docendo  Chnftiani  doclores 
arcereqtur ,  ni li  diis  fefe,  vellent  addicere  ; 
fcholas  deferuere,  qui  pubHce  haftenus 
profefll  in  Civitatibus  effent,  De  Mufo- 
nio  quidem  teftatur  Jiunapjus  ,  cum  ait 
(  a  )  :  Idem  JulianQ  imperanfe  exclufus  tt 
docendt  munere^  quod  Cbrifliattus  babe- 
rctur ,  cernens  Hterophantam  tamquam  Qel- 
phtcum  tripodem  ommbus  futura  prgfctre 
optantibus  ejje  expofitum ,  mira  quadamdr 
nova  arte  coguittonem  ejufce  ret  fraudu. 
lenter  tntercepit .  Hxc  ipfe.Sed  &  S.  Hie-, 
ronvmus  de  Proaerefio  magni  nominis  phi- 
lofopho  (  de  quo  fuperius  )  teftatur  ipfum 
occafione  eju  dem  edicVi  Athenis  publice 
docere  ceflalfe ;  nam  fic  de  eo  in  Chroni- 
Co  :  Vroxrefius  fophifla  Abentenfit ,  le- 
ge  data ,  ns  Cbrijliani  Itberaltum  artium 
doclores  ejjent  ;  cum.  fibt  fpecialttsr  Julia- 
ttus  concederet ,  ut  Chrijiianos  doceret  , 
fcholam  fponte  deferuit ,  Hxc  cum  dicat 
ipfe;  eumdem  Proaerelium  fuilTe  Chriftia- 
num  ,  fignificare  videtur:  nam  quorfum 
illum  fcholas  ea  ex  lege  deferuirTe  opor- 
tuit »  fi  Etnnicus  erat  ?  vel  ad  quid  fpe- 
cialem  docendi  licentiam  eidem  a  Juliano 
oportuit  impartiri ,  nifi  Chriftianus   fuif- 


PAGIUS        Ad   num.CCXCVII.    Barnnius ,  ut   oftendaf, 

XLI,      JuUa.num  vetuilTe   Mufonium  docere  ,  affL-rt  hunc 

Ennipii    locnm  in   Vita    Phiiofophorum  :    Idem , 

Mufoniut     Juhjno  imperante  ,exclufut  *  docendi  munere  ,qu»d 

frobvitus    Chri/lianus  b.i'eretur  ,   ternens  Hicrnpkantam  tan- 

tton  efi  do-    qu.xm   Delpbicum   tripodcm  omnihu,  futura  prtfcire 

tere  .  optantibus  elfe  expojttum  ,    mirtf  quadam    &   nova 

artc  cognitionem     bujufce    rei  fraudulenttr  intcr- 


cc, 

XCVII, 


(a)  Etinxp, 
Sard.  in 
Vita  Phi- 
lofoph. 

Mufonius, 
Pr^erefius 
&  M^rius 
Viclori- 
rus  fcho- 
las  defe-: 
junt. 


fet  ?  tamen  quicquam  tale  de  illo  nec  Etl* 
napius  res  ejus  fuiius  profecutus,  necalii, 
quos  viderim ,  fcriptorum  memoria  pro- 
cjidere  ,  Rurfum  vero  de  Mario  Viclorino 
nobiliflimo  oratore ,  jam  Chriftiano  ho- 
mine,  Rpm«  rhetoricam  publice  fumma 
cum  Iaude  profitente,  S,  Auguftinus  tra- 
dit,  deferere  cathedram  potius  delegifle, 
quam  a  Chriftiana  fide  deficere ,  quam 
prompto  animo  fufcepiffet  ;  de  ipfo  enim 
hsc  habet  (  b  )  :  Sed  ubi  mthi  homo  tuus 
Simplicianus  de  Vitlorino  ijia  narravit  ; 
exarfi  ad  imitandum  ;  ad  hoc  enim  &  il- 
\e  n.trraverttt  «  Vojteaquam  vero  &  illttd 
addtdtt ,  quod  Imperatqris  Jultant  tempo- 
ftbus  lege  data  probtbiti  funt  Chrtflta- 
ni  docere  litteraturam  &  oratoriam  ;  quam 
legem  tlle  amp!exufy  loquacem  fcholam  de- 
ferere  malutt  ,  quam  verbum  tuum  ,  qua 
Imguas  tnfantium  facis  difertas  (c  ) ;  non 
mihi  forttor ,  quam  felicior  vifus  eft,quttt 
inventt  occafionem  vctcandi  tibi .  Haec  Au- 
guftinus  Chriftum  alloquens  de  Vi#orino 
haud    pridem  ad    fidem  converfo  . 

Sed  quonam  modo  fublimem  ille  cer- 
vicem  humili  Chrifti  jugo  fubjecerit ,  prae- 
ftat  eodem  auclore  S,  Auguftino  audire 
narrante  ;  tantique  viri  ex  deorum  cultu, 
cui  addiclifllmusfuerat,  hicrecenfere  con- 
verlionis  hiftoriam  ,  quam  accipiens  ipfe  a 
S.  Simpliciano  ,  magnum  inde  confecutus 
eft  ad  Chriftianam  fidem  capeflendam  emo- 
Jumentum  :  res  quidem  digniflima  qus  in« 
texatur  Annalibus:  haud  enim  diu  ante 
Juliani  Imperatoris  tempus  id  contigifle 
videtur;  quod  idem  S,  Auguftjnus  recen- 
fqt  his  verbis  (d)  :  Deinde,  inquit  ,  ut 
nie  Simplicianus  exbortaretur  ad  humili- 
tatem  Cbrtfli  ,  fapienttbus  abfconditam  , 
&  revelatam  parvulis ;  Vitlorinum  ipfum 
recordatus  efl  ,  quem  ,  Ronice  cttm  ejfet , 
familiarijjtme  noverat ;  deque  illo  mtbi 
narravit  quod  non  filebo .  Habet  enim  ma~ 
gnam  laudem  grattee  tum  confitendam  ti- 
bi ,  quemadmodum  ille  dotttffimus  fenex* 
&omniumliberalium  doclrtnarum  perittf- 
fimus  ,  quique  pbilofophorum  tam  multti 
legerat  &  dijudicaverat  &  dilucidave- 
rat ,  dqclor  tot  nobilium  Senatorum ,  qui 
etiam  ob  infigne  prceclari  magiflerti ,  quod 
Civss  bujus  mundi  extmtum  putant  ,  fla- 
tuam  in  Romttno  foro  msruerat ,  &  acce- 
perat  ,  ufque  ad  illam  mtatem  venerator 
idolorum ,  facrorumque  facrtlegorum  parti- 
ceps ,  quibus  tunc  tota  fere  Romana  no. 
btlftas  inflatafptrabat ,  populufque  ettam 

QmnU 

cepit.  Verum  i'!!e  Eunapii  Iocus ,  non  de  Mu- 
fonio,  led  de  Probarefto  intelligendus ,  ut  ;am 
Viris  doclis  obfervatum  ;  etli  eo  loco  paulo  an- 
te  de  Mufanio  jam  egerit  Eunapius  .  Quare 
nmi  tantum  ex  Hieronymi  loco  numero  prar- 
cedeqri  recitato  colligitur ,  Probsrejtum  Chriftia» 
num  fuifTe  ,  verum  &    ex  ifto  Eunapii , 


(h  Aug, 
Confeff. 
lib.%. 
ctp.1. 


(c)  Sap.ia. 


cc. 
xcvin. 


(J)  Jugujl, 
Confejf. 
lib.%. 
tap.t. 


Chhisti 

362. 


Cum  CriticePagii. 

Liberii    Pap. 
11. 


147 


JuLIANI   IMT. 

2. 


«43» 


Converfio  omnigenum  deum  monflra*  &  Anubem  la- 
Mirii  Vi-  tratorem,  qutt  aliquando  contra  Neptu- 
«ormi «  num }  ^.  yenerem  ,  contraque  Minervam 
tela  tenuerat  ,  &  a  fe  vitlit  jam  Roma 
fuppYtcabat ,  ^«<e  */?e  /e«<?x  Viclorinus  tot 
annos  ore  terricrepo  defenfitaverat ,  »0« 
erubuerit  ejfe  puer  Chrifli  tui  ,  6-  infans 
fontir  tui ,  fubjedo  collo  ad  bumilitatif 
gugum,  &  edomita  fronte  ad  Crucis  op- 
probrium  .  O  Domine  (<*)  Domine^  quiin- 
elinafli  ccelot  &  defcendtfti ,  tetigifti  mon- 
tesy  &  fumigaverunt  ,  quibus  modis  te 
infinuafti  illi  peftori !  Legebat  ( _/iV«f  a/f 
JSimplicianus  )  fanClam  Scripturam ,  omnef- 
que  Cbriflianas  litteras  invefligabat  flu- 
diofiffime  &  perfecrutabatur .  Et  dicebat 
Simpliciano  ,  non  palam^fed  fecretius  ,& 
familiarius :  Koveris  mejam  ejfe  Chriflia- 
etum  .  Et  refpondebat  ille  :  Kon  credam , 
ttec  deputabo  te  inter  Cbriftianos  ,  nijt 
in  Ecclejia  Cbrifli  te  vtdero  .  Ille  autem 
jrridebat  eum  dieens:  Ergo  ne  parietesfa- 
ciunt  Chriflianos  ?  Et  hoc  fcepe  dicebat , 
yam  fe  efle  Chriftianum .  Et  Simplicianus 
illud  fcepe  refpondebat  ;  &  flepe  ab  illo 
farietum  irrifio  repetebatur .  Amicos  enim 
fuos  verebatur  offendere  fuperbos  dcemo- 
tiicolas)  quorum  ex  culmine  Babylonicee 
dignitatis  ,  quafi  ex  cedris  Libani  (£)> 
quas  nondum  contriverat  Dominus  ,  gra- 
viter  ruituras  in  fe  inimicitias  arbitra- 
hatur  • 

Sedpofleaquam  legendo,&  inhiando  hau- 

fit   firmitatem^  timuitque  negari  a  Chriflo 

coram  Angelis  fanflis ,  fi  eum  timeret  co- 

ram    hominibus  confiteri(c~) ;  reufque  Jibi 

magni  criminis  apparuit ,   erubefcendo  de 

facramentis  humilitatis  verbi  Dei ,  &  non 

trubefcendo  de  facris  facrilegis  fuperborum 

dcemoniorum ,    quce  imitator  fuperbus   ac- 

eeperat  ;  depuduit  vanitati^  &  erubuitve- 

ritati ;  fubitoque,  &  inopinatus  ait  Sim- 

■pliciano  (  ut  ipfe  narrabat : )  Eamus  in  Ec- 

elejiam ,    Chrtftianus  volo  fieri  .   At  ille 

tton  capiens  prce  lcetitia  ,  perrexit  cum  eo. 

Vbi  autem  imbutus  efl  primis  inflruftio- 

num  facramentis ;  non  multo   pofl   etiam 

nomen  dedit ,  ut  per  baptifmum  regenera- 

retur,  mirante  Roma  ^gaudente  Ecclefia  . 

Superbi  (d  )  videbant  &  irafcebantur ,  den- 

tibus  fuis  flridebant  &  tabefcebant :  Ser- 

vo  atitem  fuo  Dominus  Deus  erat  fpes  ejus , 

&  non  refpiciebat  in  vanitates  (  e  )  &  in- 

fanias    mendaces.  Denique  nt  ventum  efl 

ad  horamprofitendce  fidei ,  quce  verbis  cer- 

•  tis    conceptis  retentifque  memoriter  de  lo- 

co    eminentiore  in  confpeflu  populi  fidelis 

Romee  reddi  folet  ab  eis  ,  qui  accejfuri  funt 

ad  gratiam   tuam ,    oblatum    ejfe   dicebat 

Vttlorino  a  presbyteris  ,  ut  fecretius    red- 

deret ;  ficutnonnullis  qui  verecundia  tre- 

fidaturi  videbantur  ,  offerri  mos  erat .  //- 

lum  autem    maluiffe   falutem  fuam  in  con- 

fpeclu  fan&ce  multttudinis  profiteri.  Kon 

enija  erat  falus  quam  docebat  in  rheto* 

Am.  Eccl.  Tonu  V. 


(t)  TfA 
18. 


CC. 

xcix. 

(0  Mttttb. 

10. 


(-0   Tfi*. 
211. 

r»  Tf»i. 

39« 

Viflorint 
nobilis  rT- 
dei  con- 
felCo. 


rica ,  &  tamen  eam  publice  profeffus  erat  • 
Qtianto  minus  ergo  vereri  debutt  manfuem 
tum  grepem  tuum ,  pronuncians  verbunt 
tuum ,  qtit  non  verebatur  in  verbis  fuis  tur- 
bas  infanorttm  ?  Itaqtie  ubi  afcendit ,  ut 
redderet  ;  omnts  Jibmet  invicem  ,  quif- 
que  ut  eum  noverat ,  inflrepuerunt  nomen 
ejus  flrepitu  congratalationis  :  quis  autern 
ibi  non  eum  noverat  ?  Et  fontiit  preflo  fo- 
nitu  per  ora  cuncJorum  collcetantium  :  Vi- 
#orinus*  Viftorinus.  Cito  fonuerunt  exul- 
tatione ,  quia  videbant  eum  ;  &  cito  filue- 
runt  intentione  ,ut  audirent  eum  .  Vronun- 
ciavit  ille  fidem  veracem  prceclara  fidu- 
cia  ;  &  volebant  eum  omnes  rapere  intrx 
in  corfuum  ;  &rapiebant  amando  &  gau- 
dendo  ;  hee  rapientium  manus  erant .  Hac- 
tenus  dc  Vi<5torini  converfione  Augufti- 
nus;  cujus  exemplo,  ut  ipfe  de  fe  fate- 
tur  ,    exarfit  ardore  fidei    confequendae . 

Sic  igitur  Viclorinus,  tanta  animi  ma- 
gnitudine ,  refragante  licet  magna  Sena- 
tus  populiqueRomani  parte,  Chriftianam 
religionemfemel  amplexus,  eam  vehemen- 
tioribus  in  dies  ftudiis  coluit  &  illuftra- 
vit;  atque  adeo  ut  maluerit  (  ut  di&um 
eft)  fc  abdicando  »  a  docentium  cathedris 
cum  profeflbribus  Chriftianis  ,  Julianiedi- 
cto  promulgato  ,  e  fublimique  loco  de- 
fcendere ,  &  inter  humiles  profiteri ,  quam 
ad  Imperatoris  &  Praefe&orum  gratiam 
fibi  conciliandam,  inter  Gentiles  adnume- 
rari  .  Poft  h3ecautem  quamdiu  ipfe  vixe- 
rJt  ,  incertum  eft  :  cum  vero  decrepitx 
jam  fene£tutis  hoc  tempore  effet ;  haud 
multum  temporis  pofthaec  potuit  efTe  fu- 
perftes:  nam  in  extrema  eum  feneftutefa- 
ftum  effe  ChriSianum ,  Sanclus  Hierony- 
nius  tradit ,  cura  ejus  Iucubrationes  re- 
cenfet  his  verbis(/):  Vttlorinus  natione 
Afer  Romee  fub  Conflantino  Principe  rhe- 
toricam  docuit  ;  &  in  extrema  fenefiute 
Chrifli  fe  tradens  de  fidei  fcripfit  adver- 
fus  Arianos  ,  libros  more  dialeftico  valde 
obfcuros,  qui  ab  eruditis  modo  intelligun- 
tur ,  &  commentarios  in  Apoflolum  .  Haec 
Hieronymus ,  qui  &  de  ejus  commenta- 
riis  in  Epiftolas  Pauli  cum  meminit,  haud 
adeo  feliciter  id  eum  affecutum  tradit  ; 
quippequi  litteris  philofophicis  atque  a- 
liis  humanioribus  affuetus,  in  dfdemquc 
femper  ad  feneftutera  ufque  dctentus,  res 
Chriftianae  religionis  prove<$a  nimis  aetate 
attigit;  de  quo  hxc  idem  auftor  (g  ): 

No«  quia  ignorem,  Cajum  Marium  Vi- 
clorintim  ,  qui  Romce  pueros  rhetoricam  do- 
euit ,  edidiffe  commentarios  in  Apoflolum  ; 
fed  quod  occupatus  ille  erudittone  flecula- 
rium  litterarum^  fcripturas  emnino  fan- 
6ias  ignoraverit ;  &  nemo  poffit  quamvit 
eloquens ,  de  eo  bene  difputare ,  quod  nef- 
cit .  Hsc  ipfe  ;  qui  in  Chronico  de  eo- 
dem  teftatur,  tanta  floruiffe  claritudine, 
ut  ex  Senatufconfulto  (  quod  diclum  eft  ) 
dosari  meruerit  ftatua ,  in  foro  Trajani 
T  z  ho- 


CCC, 


(f)  Hiereni 
de  Script. 
Ecclef.  in 
ViCloriao  . 

Viflorini 
Iucubra- 
tiones . 


(g)  Hieron. 
in  pram. 
comment. 
in  epift. 
Pauli  Act 
Gal. 

CCCIi 


148 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERH  PAP, 
II* 


JUllANI  IMF. 
2. 


(4)  Vitlo. 
rin,  de 
Trinit. 

I  •'■•.!. 

(h)  Idem 
de  Trinit, 
lib.i. 


(r)  Jugufi. 
Confcjf. 
lib.S. 
tap.i. 

cccir. 

Julianus 

imitari 

conatus 

res  Chri- 

fliano- 

rum. 


(d)  Creg. 
Naz.  orat. 
i.  injulia- 

«um  . 


honoris  caufa  collocata  .    Meminit   ejuf- 
dem  idem  S.  Hieronymus  ,  cum   fugillat 
Jovinianum  hsrefiarcham   dicentem,  vir- 
ginein    idem  effe  ,  quod  nuptam  ;  Si  id 
tpfum*   inquit,  virgo  putatur  &    nupta ; 
tur  piaculum  vocts  hujus  Kotmx   Vicjori- 
ttus   audire  non  potuit  ?  Vtrgo  a  viro ,  non 
vir  a  virgine  generatur .  Scripfiffe  autem 
ipfum    libros  illos   quatuor  de  Trinitate, 
vivente  Conftantio  ,  ccrtum  ex  iifdem  de- 
ducitur  argumentum ,  dum  agens  de  Ni- 
cxno  Concilio   ait  (*)'■   Probatum  illud 
ab  Imperatore  Imperatoris   noflri    patre . 
Quin  idem  fupenus  cum  item   agit  do 
eodem    Nicamo  Concilio ,    celebraturcu 
ait   ( b )   ante    quadragefimum    annum  ; 
quem   annorum   numerum    fi  quis    velit 
ad  exaclum  referre   calculum ;  dicendum 
effet,   ipfum  nonnifi  poft  duos  fequentes 
annos ,  nempe  Domini   anno  fexagefimo 
quinto    poft    trecentefimum  eos    fcripfif- 
fe,  quo  expletur  numerus  ille  quadrage- 
narius  a  dicfo  Nicxno  Concilio  .  Quam- 
obrem  fic  ipfe  expreffiffe  numerum  illum 
infelligi   poffe    videtur,   non  ut  ea  obi- 
ter  traftans  certum  voluerit  annorum  nu-: 
merum  confignaffe,  fedquod  poft  tertium 
annorum  denarium  quartus  jam  volvere- 
tur.  Extant  ejus  vin  hymni  tres ,  &  de 
Homoufio   recipiendo    lucubratiuncula_.  , 
necnonexametrumcarmen  de  Machabaeis , 
cadem   omnia    fumma  cum  eruditionepie- 
tatem  redolentia .  Nec  prsterimus  (quan- 
do  de  ejus  fcriptis  eft  fermo  )  teftari  S. 
Auguftinum ,  eumdem  Viclorinum  complu- 
res  Platonicorum  Iibros  Latinitate  donaf- 
fe  j  quos  fc  legiffe  tradit  (  c  ) .  Sed  rever- 
tamur  ad  Julianum ,  unde  occafione  pro- 
mulgati   adverfus*  Chriftianos   litterarum 
profeiTores-  edi&i ,  ad  Viclorinum  digref- 
fi  fumus . 

Mira  quidem  impii  hominis  procacia 
fuit,  qua?  Imperii  conjun&a  viribus  ni- 
hil  intentatum  voluit  reliquiffe  ;  qui  enim 
temerario  aufu  a  fcientiarum  profeffione 
Chiiftianos  ejecit ;  idem  impudenter  ,  qui 
optima  ratione  a  majoribus  inftituti,  & 
pofteris  traditi  efTent  ritus  Chriftianae  re- 
ligionis  &  mores,  in  Ethnicifmum  trans- 
ferre  conatus  eft ;  nec  erubuit  imitari  re 
ipfa  ,  quos  probris ,  &  ignominia  affe- 
ftos,  ut  infames,  exagitabat  .Quaenam 
autem  fuerint ,  in  quibus  Chriftianos  vo- 
luit  fcqui  »Gregorius  Nazianzenus  in  pri- 
mis  docet  his  verbis  (d):  Cum  dottri- 
nxm  nojlram  dogmatibus  quidem  &  fuper- 
nis  teflimoniis  magnam  ejfe  perfpiceret  , 
eamdemque  veterem  &  novam  ,  veterem  va- 
ticiniis  ac  fublucentibus  Diviuitatis  no- 
ttonibus ,  novam  pofleriori  Dei  adventu 
ac  prcefentia  ,  Hfque  miraculis ,  qu<e  tum 
ex  ea  ,  tum  circa  eam  defignata  funt ; 
ceeterum  majorem  atque  infigniorem  ob  eas 
Ecclefice  figuras  ,  quas  tradittone  acceptas 
tn  hanc  ujque  dtem  fervavtmus  .  Vt  ne  boc 


quidem  ipfius  maliti*  expers  maneret ,  quid 

comminifcitur  ?  quid  factt  ?  Rapfacem  il- 

lum   AJfyrium  imitatur   (e).-quiad  re- (0  3' #<_- 

ducendum    in  fervitutem  Hebraeos,  He- l8«  J/"* 

braeo  voluit  uti  fermone  ,  non  Syro  pau-  *6' 

cis  illorum  noto  :    Idem  igitur  t   inquit, 

bic  quoque   cogitans ,  fcholas   in  omnibus 

Civitattbus  extruere    parabat ,   &  facra- 

ria  ,  fedefque  partim  altiores ,  parttm  de- 

prejjiores  ;    profanorum    etiam    dogmatum 

lettiones  &  explicationes  inftituere  >  tam 

qutff   mores  componerent ,  quam  qme  in  re- 

rum  abfirufiorum  trailatione  verfarentur  : 

tum    precationum    alternatim   canendarum 

formam ,  &   rationis  ,   qua  in  eos  qui  pec- 

carent ,  pro  delitli   modo   animadvertere- 

tur  ,   atque  omnia  qu<8  noflr*  plane    dif- 

ctplinee  funt  .  Confjituebat  etiam  diverfo- 

ria  «edtficare ,  ac  domos  excipiendis  hofpi- 

tibus  dicatas ,  necnon  monajleria ,  &  vir- 

ginum  coenobia  ;  fimulque  humanitatemerga 

pauperes  ,    beneficentiamque     adjungere , 

cum   coeteram ,    tum  eam  qux  in    epislola- 

ribus  tejferis  confiftit,  quibus  eos,  qui  ino- 

pta  premuntur ,  ex  gente  adgentem  tranf- 

mittimus  ;   quavidelicet  in  noflris  rebus , 

vel    tn  primis  fufpexerat  •  Atque  hcec  qui- 

dem  in  animo  habebat  novus  tfte  dogma* 

tum    auftor  ,  &  fophifla  • 

Perficere  tamen  Julianus  eaomniahaud    CCClir. 
valuit ,  licet    fummo  ftudio    pertentarit ;  Res  Cnr;. 
Ut  ejus  litterae  ad  Arfacem  Pontificem  fcri-  ftiano- 
ptae  teftantur ,  quas  paulo  poft   ex  Sozo-  rum  fu- 
meno   defcribemus .  Cur  autem  diu  ani-  perant 
mo  revoluta  ,  magnoque  confilio  agitata  "umanU(n 
minime   ad  optatum  perduxent  exitum  ;     r 
non  tam  quidem    accidit  ,  quia  citius   ex 
hac  vita  abreptus  eft  ,  &   ob  eam  cau- 
lam  illa  ficut  alia  qua;  in  Chriftianos  ex- 
cogitaverat ,  profequi  minime  valuit ;  fed 
potius   id  eveniffe,  quod  csrimoniae^  ri- 
tus,  mores,  traditionefque  Chriftiana?  re- 
ligionis,  ejufmodi   fint ,   quae   Deum  au- 
clorem    habeant,  &  fine  Dei  ope  haucl 
valeant  confummari,  idem  Gregorius  plu- 
ribus  differit :  Quippe  qui ,  inquit ,  hujuf- 
modi  ritus  ,  prcefcrtpttones ,  &■  c*rimoni$ 
Chriftianis   bellijjime  congruant ,  talefque 
fint  ,  ut  nullus  eorum  qut  veftigiis  noftris 
tnfijlere  cupiunt ,  eas  cemulari  poffit  :  quan* 
doquidem  non  tam   humanis  ingeniis  aique 
inventianibusy  qttam  vi  divina  ,  temporif 
que  firmitatevigorem  obtinuerunt .   Quam- 
obrem  idem  exiftimatum  eft,  Julianum  res 
noftras  imitari,  ac  fimiam  hominem  age- 
re,  quippe  qu»  careat  ratione  ,  optima 
hominis  parte  ;  fic  plane  vifus  eft  noftra 
reddendo ,  ac  tamquam  in  fccena  reprae- 
fentando,  interiori  illa  carens  fapientia, 
qua  res  noftrae  divinitus ,  non  autem  hn- 
niana  induftria  inftitutae  fubfiftunt.    Haec 
&  alia  Gregorius  de  his  pluiibus  agens. 

Unde  autem  ejufmodi  cupido  animum    CCCiy. 
incefferit  Juliani ,  ut  quos  odiffet,  imita- 
ri  inftituerit  Chriftanos ,   Sozomenus  fic 

ape- 


Chxisti 


Cum  Critice  Pagii. 

IlBSRII    PAP, 
II. 


149 

JuiIANI   IMP. 
2. 


(*)  Sotom,  aperit  (  a  ) :  Imperator  cum  jampridem  //«. 

lte.S.r.19,  faret ,  ut  religio  Gentilit  per  univerjum 

Imperium  pervadtrtt ;  iniquo  antmo  tultty 

(um  videret  eam  religione  Cbnjliana  lau. 

de  &  hominum  approbatione  infertorem  ef. 

fe .  Ham  etfi  delubra  patefafia  fuere , 

&  facrtficia  atque  dtes  fefti  patrii  Genti- 

hum   tnfingults  urbibus  (ibi  ex  fententia 

frocedere  videbantur;  tamen  difcruciabatur 

animoy  cumftcum  cogitaret ,  fi  ejus  cona- 

tus  nudarentur ,  fore  ut  ifta  omnta  brevi 

(ommutarentur ,  Maxime  autem  omnium  eum 

angeb.it,  quod  audiret ,  uxores  ettam,  li- 

beros  ,   &  fervos  multarum  facerdotum  fi- 

dem  Chrifli  profiteri  .  At  vero  cum  exifti- 

maret  religionem  Chrtftianam  maximam  ex 

vtta  &  moribus  eorum  ,  qui  eam  fequeban- 

tur  commendationem  confecutam;  inflituit 

animo,  delubra  Gentilium  tum  apparatu  , 

tum  ordine  Chriflianx  religianis  adorna- 

re.  Haec  Sozomenus,  quaeante  defcripta, 

modo  ex  Gregorio  Nazianzeno  retulimus : 

(h)  Greg,     j^rnque  jpfe  inferius  fic  ait  de  ejufdem 

x.injulia,  in  ms  coinponendis   inam  itudio  Juua- 

num  .        ni  (  b  )  : 

CCCV.  Sit  igitur  theatrum  paratum  (  nam  quo 
Fruftra  a]iQ  nomine  templum  fuum  vocari  jubeant , 
Julianus  nefcio  )  preecones  clamenty  &papulus  con- 
tentatr,rcs  fi'ut '  f^tmioribus  locis  fedeant,  vel  qui 
Chriftia-  *tate  &  canicie  eximixque  funfiionis  di- 
norum  »  gnitate  pnecellunt ,  vel  qui  generis  fplen- 
dore  &  gloria  confpicui  funty  ac  fapien- 
tia  humi  texta ,  plufque  valuptatis  habent , 
quam  veret  pietatis  (  hoc  enim  propter  eos 
faciemur)  qutd  deinde  agent  ?  Ipfifuos  An. 
tiflites  defcribant :  purpura  eas  ornabit» 
&  vtttm  &  floridee  atque  egregia  corona ; 
quandoqutdem  plerifque  in  rebus  gravita- 
tem  fplendoremque  ab  eis  ajfefiari  fenfi. 
idque  fiudiofe  curari ,  ut  fupra  prtvatos 
emtneant  ;  tamquam  videlicet  id  quodcom- 
vtune  &plebejum  efl,facile  in  contemptum 
vemat ;  quod  autem  elatum  efl,  faflufque 
flenum  atque  aflecutu  difficile,  fidem  & 
aufiorttatem  habeat ,  An  bi  quaque  ad 
nos  ufque  fe  dejicient,  fublimitatemque  non 
tam  in  geflu  ac  rerum  fpecie ,  quam  in  mo- 
ribus  fibi  convenire  ,  noflri  infiar  exifli- 
mabunt  ?  Hos  enim  quid  externe  appareat 
ac  depingatur ,  parum  nafira  referre  arbi-  > 
tramur;  verum  circa  internum  hominem  e» 
nixtus  laboramus ;  fpettatoremque  ad  ea\ 
qu<e  animo  &  intelleclu  percipiuntur  ,  re- 
trahere  conamur ,  ex  eoque  vulgus  magis 
erudtmus .  Hkc  Gregorius  ,  plane  fignifi- 
cans  licuifle  Juliano  exteriorem  Chnftia- 
norum  in  templo  cultum  atque  fplendo- 
lem  imitari :  mores  vero,  quibus  interio- 
ra  exterioribus  egregie  refpondebant ,  ne- 
quaquam  afiequi  valuifle  ;  atque  perinde 
ac  fine  anima  corpus,  non  hominis,  fed 
cadaveris  dignum  eft  nomine  ;  ita  reprae- 
fentata  ab  ilto  noftra>  vifa  fuifle  cadaver 
exanime . 
CCCVI.      Quanto  autem  ftudio  in  his  Julianus 


invigilarlt ,  epiftola  ab  ipfo  fcripta  ad  Ar- 
facium  in  Galatia  Gentiliciae  fupcrftitio- 
nis  Pontificem  locuples  teftis  eft  ;  quam  So-  ^  s»z»m. 
zomenus  cum  Graece  confcriptam  recitet  /.j,  ,,,j.  * 
(c),  eadem  fic  Latine  edita  extat: 

Quod  quidem  nondum  religio  Gentilium  Juliani  e- 
ex  noflra  procedat  fintentia^  tmpedtmento  P'fto'a  ad 
/««f  hi,  qui  eam  profitentur  ,  Qux  autem  pr^c'utn 
a  diis  nobts    donata  funt ,    ea    fplendida  ccm  qIi^ 
funt  ,    magna  funt  ,  excellentiora    funt ,  t\x  . 
quam  qu<e  omntno  vel  optari  ,   vel  fperari 
poterant.   Ham  in   tam    exiguo  temporis 
fpatto  (fit  quidem  Kemefis  nofiris  verbir 
propitia  )  tantam  ac  talem  rerum  mutatio- 
nem  paulo  ante  ne  optare  quidem  qutfquam 
audebat,  Sed  quid  efi  caufie  ,  cur  tn  htfce  , 
perinde  acji  nibil  amplius  opus  ejfet ,  con- 
quiefcamus  ,  ac  non  potius  convertamus  0- 
culos  ad  ea,  quibus  impia  Chrifltanorum 
religio  creverit ,  id  efl   ad  benignitatem 
in  peregrinos  ,  ad  curam  ab  illis  in  mor-  EXnorta„ 
tuis  fepeliendis  pofitam  ,  &  ad  fanfiimo-  tl0  juijaI 
niam  vitce ,  quam  fimulant  ?  quorum  Jingu-  ni  ad  bo. 
la  a  nobis  vere  exequenda  effe  cenfeo .  Ne-  nos  mo- 
que  fatis  efl  iflud  falum  inftitutum  fanfie  res« 
obfervari ;  fed  velim  omnes  noftros  facer- 
dotes  omnino ,  qui  Galatiam  incotunt ,  vel 
minis  impellas .,  vel   ratione  perfuadeas  , 
ut  fint  honefti  ;  vel  facerdotali  miniflerio 
abdices ,  fi  non  una    cum   uxoribus ,  libe- 
ris ,  &famulis  ,  diis  colendis  fedulo  ani- 
mo  attendant ;  &  ne  patiantur  ^fervos  aut 
filtos  ,    aut  conjuges  Galtlteor  um   impie  in 
deos  fe  gerere ,  &  impietatem  pietati  prx- 
fonere  •  Deinde  facerdotem  quemque  borta- 
re  ,  ne  acced.it  ad  fpefiacula,  neve  in  ta- 
berna  bibat ,  neu  artem  aliquam  aut  opifi-  1 

cium  turpe  infameve  exerceat.  Et  qui  ti- 
bi  in  his  rebus  morem  gerunt  ,  eis  hono- 
rem  tribuito  ;  qui  autem  refiftunt,  expel- 
lita .  Porro  xenodocbia  multa  in  fingulis 
civttatibus   extruito,  ut  peregrini  noftrax 
benignitate  fruantur  ,  neque  folum  hi  qui 
nofiram  colunt  reltgionem ,  fed  &  alii  quo- 
que ,  fi  pecuniarum  indtgeant .  At  ratio  , 
qua  res  tibi   ad  boc  inftitutum  necejfaridt 
abunde  fuppetant  ,  a  me  interim  excogi- 
tata  eft .  ^am   triginta  millia   modiorum 
tritici  in  tota  Galatia ,  &  fexaginta  mil- 
lia  fextariorum  vtni  in  fingulos  annos  da- 
^i  juffit.  Quorumquintam  partem  in  pau- 
peres ,  qui   facerdotibus   injerviunt ,   in- 
fumendam    ejfe    mando ;    quod    reliquum-. 
eft ,  peregrtnis   &    meniicantibus    fuble- 
vandis   diftribuendum  .    Kam    turpe   pro. 
fefio    eft ,  cum  nemo    ex  Judais    mendi- 
cet ,  &  impii  Galil<ei  non  fuas  modo ,  fed 
noftros  quoque  alant  ;  ut  noflri  auxiliot 
quod  a  nobis  ferri  ipfis  debeat ,  deflituti 
videantur  * 

QuaredocetoGentiles  in  bujufmodi  >»/- Refufx 
nifteria  pecunias   conferre,   &  pagos  Gen-  Eleemofi- 
ttlium  ex  frufiibus  diis  ojferre  primitias  ;  "^  Chri- 
&  ejufmodi  beneficentict  ojfciis  affuefaci-  ftian°- 
to  ;  pUtnumqtte  illis  facito ,  hoc  noftrum  rum  * 

elim 


1*0 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChMST! 


Liberii  Pap. 
11. 


Juliant.Imp. 
2. 


clim  munus  fuiffe  .  Kam  Homerur  Eumxum 
jfic  loquentem  facit : 

Hofpes  fi  noflrit  fuccederet  advena  teftis 
Vtlior  ;  acciperem  placide  .  Sunt  divet  e- 

genfque 
Ajove  .  Parva  mea  eft  (fateor  )  fed  gra- 

ta  facultas  . 

ne  frcc  Chriftianis  accepta  ferret  Julia- 
nus  j  ex  Homero  fibi  vendicat .  Sed  fubdit : 
CCCVII.  Keque  igitur  permittamut  ,  aliot  noflro- 
rum  imitatione  bonorum  nobit  laudem  pra- 
ripere  9  ut  ipfi propter  focordiam  turpitu- 
dine  &  infamia  afficiamur ;  immo  potiut 
ne  pietatem  erga  deot  penitut  prodere_, 
videamur  .  Quod  fi  te  ifla  fedttlo  obire^, 
acceperO)  maxima  fane  lcetitia  gefliam  . 
Trafidet  domi  raro  invifat  ;  fed  fcribat 
ad  eot  litterat  fepijjime.  Ingredientibut 
illit  in  urbem  ,  nemo  facerdot  obviam  pro- 
deat ,  nifi  quando  ad  templa  deorum  acce- 
dunt  ,  folum  intra  veflibula .  Eot  intran- 
tet  nullut  milet  pracedat :  feqttatur  au- 
tem  qui  vult .  Kam  fimul  ut  ingredietur 
limen  delubri  ,  privati  perfonam  induit ; 
Jiqttidem  ipfe9  ut  nofli  ,  hit  qui  intut  funt9 
fr<eet9  propterea  quod  divina  lex  iflud  po- 
jlulat .  Et  qui  tibi  parent ,  funt  re  verx 
fii  ;  qui  autem  pr<e  arrogantia  refiflunt , 
cflentatores  funt ,  &  inanis  glori<e  appe- 
tentet .  Peffnunti  opem  ferre  paratut  fum9 
dummodo  Matrem  Deorum  fibi  propitiam 
reddant.  At  fi  eam  contemnant ,  nonmo- 
dn  culpte  affinet  erunt ,  verum  etiam  (quod 
dttttt  acerbiut  efi  )  in  graviffimam  apud 
not  offenfionem  incurrent : 

Kam  fcelttt  infandum  efl  ,  dextram  pr<e* 

Jiare  benignam 
lllis  qui  fuperis  indicunt  bella  beatit . 


Terfuade  igitur  illit ,  ut  fi  a  me  curam 
de  fe  fufcipi  cupiant,  omnes  una  fe  deorum 
Matri  fupplicet  pnebeant .  Haftenus  Ju- 
liani  epiftola  ad  Arfacem,  fed  confidera 
ex  his  demum,  accurate  Ie&or ,  quam  dete- 


(a)  Apud 

Aug.    in 

qutt/l. 

ex  utroque 

mixt. 

qu/tjl. 

nj.  & 
144. 


riores  Juliano  Apoftata  exhibeant  fc  ipfos 
recentiores  apoftatae,  antiquorum  Eccle- 
fiae  morum  contemptores  ;  dum  &  defpi- 
ciunt  atque  fubfannant,  quae  invidi  hoftis 
oculis  funt  vifa  pulcherrima,  atque  omni 
acceptatione  dignifiima  . 

flt^  Ad  poftremum  poft  alias  recenfi-  cccvm; 
tas  ineptias  infulfi  legifiatoris ,   vani  phi- 
Iofophi ,  &  impii  Imperatons  a  Gentili- 
bus  fcriptoribus   etiam  condemnati ,  ad- 
damus  his  vanitatem  illam,    quam  etiam 
lege  fancire  non  puduit,  cum  ftatuit,  ut 
liberum  effet  uxoribus  maritos  dimittere  . 
Eft  de  his  mentio  apud  S.    Anguftinum , 
ubi  aucTor  ait  (  a  )  :  Ante  Juliant  edittum , 
mulieres  virot  fuot  dimittere    nequibant , 
accepta  autem  poteflate ,   cceperunt  facere , 
quod  priut  facere  non  poterant ;  cceperunt 
entmvirot  fuot  libenter  dtmittere .  Et  infe- 
rius:  Hic  enim  in  Urbe  Roma  &  finibttt  ejut 
(  qutefacrattfjima  appellatttr)  licet  mulieri- 
but  virot fuot  dtmittere^  cum  cautumfit  le- 
ge  divina ,  ut  ne  viri  qttidem  hac  potefla- 
te  uterentur  ,  excepta  fornicationis  caufa . 
Eccehac  in  re  melioret  funt  Barbari  9&c 
Haec  auclor  ;  &  fi  non  Auguftinus  ,  cer- 
te  Juliani   requalis  ,  ut  qui  ibi   numeret 
annos  trecentos  &  circiter  (  ut  ait )  a_. 
tempore  cladis  Hierofolymitanae  in  illuni 
diem.   Audifti   portentum ,   quo  una  illa 
lege  infanus  homo ,  ea  indulgens  mulie- 
rum  levitati,  univerfos  homines  fub   Ro- 
giano  Imperio  conftitutos  illis  fubjecit .  g^L 
(  Hoc   infuper  anno   (  wt  tandem  finem   CCCIX. 
eidem    imponamus  )   menfe   Decembris , 
qux  fupererant  Nicomediae  e  priori   ter- 
raemotus  clade ,  eodem  reciprocante  im- 
pulfu  terrae  proftrata  funt  ;   quo  &    Ni- 
caeam  haud  mediocriter  fuifie  concuffam, 
Ammianus  (  b  )  affirmat  ;  triftiaque  haec  (b)  Jmmt 
ait  aufpicia  praeceflilTe  Perficam  ,  in  quam  Hb.11. 
incumbebat  Julianus ,  expeditionem .   Vix 
credipoteft,  quotcladibus  hoc  anno  fue- 
rit  Oriens  afrliclatus,  cum  Julianus  infta- 
ret  conciliare  fibi  numina    hecatombis  . 
Nicomediam  vero  ab  eo  valde   amatam 
Themiitius  tradit  in  fua  oratione  . 


' 


k 


Se-" 


Cum  Critice  Pagii . 


151 


JESU  CHRISTI 
ANNUS 


LIBERII     PAP. 
ANNUS 

»2« 


JULIANI     IMP. 

ANNUS 


I.        QEquens  Domini  annus  trecentefimus  fe- 

vJ  xagefimustertius,quo  Juliani  annusfe- 

cundus  coeptus  nienfe  Novembris  anni  fu- 

perioris,  paritcr  perfeverans  ,  ipfius  mor- 

te  interceptus  haud  valuit  confummari , 

Confulatu  ejufdem  quarto  ,  atque  Sallu- 

ftii  ,  Faftis  adfcribitur:    Videbatur  novtim 

(a)  A>nm.  (  inquit  Ammianus  a  )  adjuntlum  ejfe  iit 

M.13.       Confulatu    Aupuflo    privatum  hominem-.  , 

ConAiI       quod  pofl  Diocletianum   &    Ariflobulum-. 

Sallullius   nulltts  meminerat  geflttm.  Getcrum  quan- 

quanra;  x-  ix  adtimationis  Salluftius  ifte  apud  cum 

ftimatio-    e^et  f  non  fppcum  qollata  II 1 1  Galliarum 

praefeiftiira  dedarat ,  fed  &  ipfiufmetju. 

liani   teftificatione  in  epiftola    ad  Oriba- 

fium  fatis  perfpeclum  habetur,  cum  ait : 

(b)Jul.  e-    (t>)  :  Vtinam  dti  Salluftium  virttm  probum 

pijl.ad  O-  „obis  concedant  :    Ac  Ji proplerex  fuccef- 

ribafmm  .  j-Qr  n0ytf    ^abitur  ,  nibil  erit ,  ut  fpero  , 

moleflum  .   Hjec   ipfe:    Porro  creatus  eft 

Conful  ipfe  Salluftius  hoc  anno,  cum  a- 

geret  Praefeftum  in  Galliis,  unde  &  fcru 


pfit  ad  Julianum  proficifcentem  in  Per- 
fas,  eumque  per  litteras  obteftatus   eft, 
neexpeditionem  illam  maturaret,  nondum 
pace  numinum  exorata;  quod  &  Ammia-  <r)  •'»"»»• 
nus  teftatur  (  c):  ''b'x*' 

Qui  autem  hoc  anno  Salluflium  creavit       II. 
Confulem  Julianut   (  idem  inquit  auclor)  (d)  \dem 
(d)  Apronianum  Romce  decrevtt  effe  Prce-  ibidem  . 
feclum  ,  Oftavianum  Proconfulem  Africce* 
Venuflo    Vtcario    commtflt    Mifpanias ,  &  0m"»  de 
Rujpnum  Aradtum  Comitem  Ortentis  in  lo,  f"tVr0  '"" 
cum  avuncult  fui  Juliani  recens  defuntli 
provexit  .  Qujbus  ,  ut  cottvenerat ,  ordi- 
natis ,  terrebatur  omine  quodam ,  ut  docuit 
exitus ,  prxfentijfimo  ,  Felice  entm  largi- 
tionum  Comite  profluvio  fanguinis  repen- 
te  extinc7ot  eumque  Comite  Jtliano  fecuto; 
vttlgtts  publicos  contuens  titulos  ,  Felicem 
Julianum  Auguflumque  pronunciabat .  Prce- 
cefferat  illud  fctvttm.  Hamque    Kalendis 
ipfis  Januariis  ,  afcendente  eo  gradile  Ge- 
nti  templi  ,  e  facerdotum  confortio  quidam 

c«- 


PAGIUS 

S#C  IV. 

Olymp. 

aijf.  an.3, 

frfundwn 

Baronium. 

Olymp, 

185. 

Anno  Ur- 
bis  f  1 1 6. 
A.C-3^3" 

I. 


Anno  Periodi  GR/eco  -Roman/e  $8j6. 
0  8.  E.  2>   3«   p-  *°«  April.   Inditf,  6. 
JESU    CHRISTI  3^3, 
LlBERIl  PaI'/E   I». 
JOVIANI   IMP.   I. 


[ij      »    D     num.    I,   CoT.  Julianur    Aug,W,U 
_r\,  S.ilufliur  .   De  Saluftio  adtum  apno  fu- 


periori    num.   XXXII.  &  fcqq.   Juliani  Confu-  Coff.&De. 
larus  juxta  fecundam  Confulatuum    Cacfareorum  iennttti* 
regulim  :    eum  enim    Imperii  Carfarei    Dccenna-  Juliani. 
lia  exhibuifTe    monftrant  varia  ejus   Numifmata 
a     Mediob-irbo  recitata  ,    in  quorum    pottica  le- 
gitur;   VpTis   X.  MULT.  XX.  Ct^x  formu- 
la    in    Decennalibus    in   Nummis  per  hsc  tem- 
pora     de  more    fculpta .     Hacc  autem     folennia 
anno   uno  anticipata    funt ;  cum   Qyinquennalia 
anno  CCCLX.    dederit .  Julianus    antequam  in 
Perfas     moveret ,    hxc    Decennalia    Vota    emi- 
fifTe    videtur,    ut    D^o?    ftios  magls    fibi    pro- 
pitios  faceret  .   Horum   Decennalium  prarbet  in- 
dicium,  quod  fcribit  Ammianus  initio  Iibri  13. 

Et 


NOTJJi     I']  /"*'  ®T-  Julianus    Aug.    W.    &   Salu/liur 

V^rianus,  pag.  MXXHI.  ubi  Julianur    IMP.  VII.   COS 
Fabrettus ,  pag.   113.    n.    281. 


Relandus    habet :   Seeundut   Sallujlius:    Lapis  Grute- 
IIII. 


DEP.     III  I.    KAL.    JLTN.    DORMIT... 
D.     N.    C  L.    JULIANI.     A  U   G .    I  1  I  I. 
ET.     FL.    SALLUSTII.     CON, 

Ex  hic  infcriptione  pracnomen   Salluftii   Flaviur   erit : 
Fabrettus  item  pag.    137.  &  740- 

D  E  P .    X.    K  A  L.    S  E  P  T. 
JULIANO,     AUG.     III  I.     ET,    SALLUSTIO. 

Fragraentum  item  vcteris  lapidis  Romae  in  pavimento  Ecclefia:  SS'  Silveftri   5c  Martini  tit.  Equttis  . 


D  E  P.     III.     N  O  N.     F  E  B  R. 
AUG.    I  l  I  I.     ET     FL.     SALLUSTIO,    CONSS* 


Supplendum    elTe  ante  Augufti  titulum ,  Julinni  nomen  quifque    videt, 

Dc  his  Ammianus ,  lib.  XXIII.  in  princip.  Julianur  vero  jam  ter  confule ,  afcito  in  tollegio 
trabts  Sxllujlio  prttfeila  per  Gallias  ,  qunter  ipfe  inierat  amplijjimum  Magiflratum.  Aufonius  in 
Profefloribus  Burdegalenfibus ,  de  Latino   Alcimo   Alethh  Rhetore  ; 

Salluflio  plur  conferent  libri  tui  ,  Quam  ConJuUtur  addidit .  De  eo  item  Theodoretus  lib.  III. 
Cap.  XI.  Decennalia  hoc  anno  a  Juliano  celebrata  fuilTe  ,  putat  pagius ;  fed  ejus  conjeduras  rc- 
fellit  Bandurius  in  nummis  Juliani,  tom.  II.  pag.  4x9.  Fafti  Idatii  :  Juliano  IV.  &  Salufiio ;  Pro- 
fperi  Chrox\\cor\ :  Juliana  III.  t&Saluflto.  Laterculus  Pafchalis  in  fine  Gennadii  :  JULIANO  IIII. 
ET .  SALLUSTIO  . 


m 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTr 


LlBF 


rii  Pap. 

2. 


JULIANI   TmT. 


2. 


Ztteris  diuturntor  y  nullo  pulfantey  repen- 
te  concidity  animamque  infperato  cafu  ef- 
jlavit  ;  quod  afiantes  (  incertum  per  impe- 
ritiam ,  an  adulandi  cupiditate  )  memora- 
bant  Confulum  feniori  portendi ,  nimirum 
Sallufiio  ;  &  ui  apparuit  ,  non  atati  ,  /crf 
poteflati  majori  interitumpropinquare  mnn- 
flrabatur.  His  territamentis  exagitatus 
Julianus  pr^fentem  aufpicatus  eft  annura  , 
cruciatus  mirum  inrnodum  iis  quibus  in- 
tentus  erat  aufpiciis  . 

Super  his  (  idem  fubdit  Ammianus  )  a- 
lia  quoqtt?  mino>-a  figni  Cttbinie ,  quod  ac- 
ciderat ,  oflendebant  .  Inter  ipfa  enim  exor- 
dta  procin^iut  Varthici  difponendi ,  n<m. 
ciatum  efi  ,  Confiantmopolim  terra  pulftt 
Vtbratam  ;  qmd  horum  pertti  minus  /<*- 
tum  ejfe  pronunciab  tnt  alient  pervadere 
ntolienti  ReClori.  Ideoque  intempefttvo  co- 
natu  defifirre  fuadebant ;  ita  demum  htec. 
&  fimilta  contemnt  oportere  fi<mtntes  , 
cum  irruentibus  armis  externis  ,  lex  unx 
fit  &  perpetua  ,  falutem  omnt  ratione  de- 
fendere  y  nihil   renitente  vi  moris. 

III.  Sed  qutd  hts  f '  neflttm  eji  additum  ?  iif- 
Confla-  dem  diebus ,  iriquit,  nunciattim  efl  ei  per 
gratio  A-  litteras  y  Romce  fuper  hoc  bello  libros  Si- 
pollinis  byllce  confuhos  (  ut  jujjerat)  bnperatorem 
Palatini  .    eo  anno  dtfcedere  a  Itmittbus  Juts,  aperto 

probtbuijje  reCponfo.  Sed  ex  quibus  foliis 
Juliano  malum  prxnunciatum  eft ;  Apol- 
linis  ipfius  ,ex  quo  omnis  divinatio  hau- 
riri  fqlita,  clades  atque  ruina,  &  oracu- 
lorum  Sibvilinorum  fitura,nifi  mox  fuif- 
fet  occurfum  ,  conflagratio  minime  prx- 
nofci  valuit  &  anteverti.  Kam  ,  ut  idem 
Ammianus  affirmat,  quatuordectmo  Kalend. 
Aprilis  ,  noclu  Palatini  Apolltnis  templttm 
froefefluram  regente  Aproniano ,  in  urbe 
conflagravit  ceterna  ;  ubi  nt  multiplex  ju- 
vijfet  attxilium  ,  etiam  Cumana  carmina 
confumpferat  magnitudo  flammarum  .  Por- 
ro  alfervari  potuerunt  ipfa  oracula  Sibyl- 
lina  ufque  ad  Honorii  Augufti  Imperiura 
quando  (  ut  fuo  loco  difturi  fumus)  au- 
clore  Stilicone  igni  tradita  funt  . 

IV.  Sed  quns  ab  Aproniano  Urbis    prxfeclo 
his    temporibus  ibidem  gefta  fint  ,   idera 

(4)  Amm.  Ammianus   fic  narrat  (")•'   Dum  hcec  in 

hb,x6.        Oriente  volubiles  fatorum   explicant  for- 

tes  ;  Aprontanus   regens  urbem  ceternamy 

Judex  integer  &  feverus ,  inter   curarum 


PAGIUS  Tt  vidcbatur  mvum  ,  adjunlium  ejfe  Auguflo  pri- 
vatum  ,  quod  po/l  Diocletianum  &  Ariflobolum 
nullus  meminerat  gcflum  .  Novitares  enim  ple- 
rumqiie  annis  hujnfmodi  fellivitatibus  addidis 
introduJla:  .  Ammianus  tamen  menioria  labitur, 
vel  potiqs  locus  corruptus  eft  :  Maximianur  e- 
nim  Herculius  Auguftus  fecund  im  Coufularum 
Januario  Collega  gertit  auno  CCLXXXVIII-  qiji 
Confulatus  quartus  eft  a  Confulatu  Diocletiani 
&  Ariftobuli.  Huius  feftivitatis  occafione  per- 
fecutio  adverfus  Chriftianos  aucla  fuit . 
II.  Ad  num.  V.  &  feqq.  Philoftorgiuslib.  7.  num. 


prtecipuay  quibus  hxc  prxfetlura  flxpe  fo-  Aproniani 
Itcitatttr,  id  primumopera  curabat  entxa  y  "rafeiti 
ut  ven-jficos ,  qtii  tttnc  crefcebant  *  ,  ca-  ^"^  , 
ptos  ,  pofijue  agitatas  quxjlionesy  nocttif-  *  rarefce- 
fe-  quibufdam  ,  apertijfime  confutatot ,  tn-  bant . 
dicatis  confciis  ,  morte  mulclaret  ;  atque 
ita  paucorum  difcrimine  ,  reltquos  ,  fi  qui 
laterent  ,  formidine  partum  exturbaret . 
H*c  egijfe  ideo  ejflcactter  ,  fertur  ,  quod 
Juliant  promotus  arbttrio  ,  agentis  etiam 
tum  per  Syrias  ,  in  itinere  unum  amiferat 
oculum  ;  fufpicatufque  artibtts  fe  nefariit 
appetitum  ,  jttjio  qttidem  ,  fed.inujitato  do- 
lore  y  htec  &  alia  magna  quccritabiat  indtt- 
flria ;  unde  qutbuCdam  atrox  vifus  efl , 
in  amphitheatrali  currtculo  undattm  coeun^ 
te  aliqttoties  plebe  ,  caufts  dtfpictens  cri* 
minum  maximorum  .  Deinle  p<fl  hujufmo- 
dt  vtndtcata  compluray  Htlarium  aurigam 
conviflum  atqtte  confejjum  ,  vix  dum  pu- 
befcentem  filium  fttum  venefico  tradtdtfle 
docendum  fecretiora  quxdam  legtbtts  inter* 
dtila  y  ut  nullo  con'1'to  adminicults  juva- 
retur  internis  ,  capttalt  animadverfione 
damnavit .  Qui ,  laxius  retinente  carnim 
fice  ,  ftibito  lapfus ,  confu^it  ad  ritut 
Chrifliaui  facrarium  ;  extntciufqtte  indt^, 
illico ,  abfcijja  cervice  confttmptus  efl  .  Ve- 
rum  hxc  fimiltaqu?  tttm  ettam  ut  coercendtt 
tnox  caveban'ttr  ;  &  nulli  ,  ve(  admodum 
pauci  in  hts  verfatt  flagttiis  vigori  publi- 
co  inCuItariint  ;  fed  tempore  fecuto  longcc- 
va  tmpunitas  nutrivit  immania ,  ufque  eo 
grajjante  licenttay  ut  imitatus  Hilartum 
qutdam  Senator  ,  fervumque  fttum  modo  non 
per  fyngrapham  arcants  piacularibus  tm- 
buendum  commtfijje  doclort  malarum  ar- 
tium  cnttfutatus  y  fupplicium  redtmeret  opi- 
ma.  mercede ,  ut  crebrior  fama  vulgarat , 
&c.  Hec  Ammianus  de  Aproniano  in  ma- 
gos  freviente  ;  quo  titulo  Prxfeclos  agerc 
in  Ghriitianos  confueviffe  ob  invidiamde- 
cori  nominis  martvrii ,  fatis  fuperius  di- 
clum  eft  ;  ut  dubium  minime  fit ,  ea  in- 
quiiitione  magorum  ,  accufanribus  eo  no- 
minc  Chriltianos  ex  more  Gentilibus,  ex 
eis  quamplurimos  caufam  dicere  juflos  ef- 
f e  ,  atque  diverfis  poenis  affeclos . 

Hujus  quoque  anni  primordiis  immen-        ^* 
fum  Juliani  conatum  de  reltituendo  Hle- 
rofolymorum  templo  a  Tito  diruto ,  idem  (b)  Jmi». 
Ammianus  defcribit  his  verbis  (b):  Li-  /#.13. 

cet 

14.   pltiribus    agit    de  Hierofolymitani    Templi  Re&difica- 
fub   Juliano  reftitutione  ,  quse  magna   ex  parte  tioTempli 
Nicephorus   exfcripfit  .  Julianus  ,    inquit    Philo-  Hieroioly* 
ftorgius  ,    cum   urbem    Hterofolymx  inflaurari  juf-  tnitani , 
Jtffet  ,     (0  confilio ,     ut    Domini  noflri    de   illa  prs.- 
diciiones   irritas  e/fe    comiinceret  ,    prorjus    contra- 
rium    Hs  qu&  moliebatur  ,  ejfecit ,  &c.  Hscetiam 
rededificatio    Decennalium    Juliani  fignum  .    An- 
nis   enim    hujufmodi     feftis   deftinatis    Templa  , 
nrbes  ,  aliaque  publica  monumenta  de  more  con» 
ftrutfa  ,  non  eft  cur  ulterius  rrioneamus , 


Cum   Critice  Pagii 


ISJ 


Christi 


LlBERII    PAP. 
12. 


JULIANI    IMP. 
2. 


Julianus     tlf   accidentium  varietatem  folicita  mente 

rertituen-  prxctp;e„s  }  multiplicatos  sxpeditionis  ap- 

tempfnin    taratui  flagranti  fiudio  perurgeret  ;  dili- 

Hierofo-    gentioe  tamen  ubique  diffidens  ,  Impertique 

lymita-     fui  memoriam  magnitudine  operum  gefltens 

num .         propagare  ;  ambitiofum  quondam  apud  Hie- 

rofolymam  templum  ,  quod  pofi  multa   & 

internecina  certamina  obfidente  Vefpajia- 

tto ,  poflea  Tito  ,  agre  efl  oppugnatum  ,  in- 

fiaurare  fumptibus  cogttabat  immodicis  ; 

ttegotiumque  maturandum  Alipio   dederat 

Jlntiochenfi ',  qtti  olim  Britanuias  curave. 

rat  pro  Prafcclis .  Haec  quidem  de  caufa 

iterum  excitandi   templi  cum  Ammianus 

recenfeat ,  haud  veritatis   fcopum  colli- 

mafle  penitus  vifus  eft  .  Nec  fane  ftudium 

erga  Judaeosad  hoc  ipfum  Apoftatam  im- 

pulit,   quorum    doclrinam ,  patriamqu<L> 

religioneru,  a?que  ac   Chriftianorum  cul- 

tum  editis  (  ut   dicemus  )  commentariis 

exagitavit  :   Veram   illa  caufa  potiflima 

interceflit  ;    ut  fic  adverfus  Chriftianam 

religionem  veluti   munitionem  aedificans , 

ac  Judaeos  fuperexaltans,  eam  penitus  fter- 

neret. 

VI.  Quanti  enim  efTet  momenti,  tales  in^. 
Chriftianos  hoftes  immittere;  quae  illi  fpon- 

Tulianus     te  egerant  ,  relaxatis  tantum  ab  ipfo  Ju- 

Eins       1,ano  Iicentlae  habenis  »  ratis  perfpicuum 

imtnimt     fpecimen    nuper  dederant  ,   cum    acrius 

Judseos.     quam  Gentiles  ipfi  faeviflent  in  Chriftia- 

nos  ;  quorum  quidem  immanium  fcelerum 

exciderint  licet  Acla  ;  quae  tamen  S.  Am- 

brofius  paucis  perftringit  verbis  ad  Theo- 

(*)  Am-     dofium  fcribens  (  a  )  ,  haud  obfcure  figni- 

brof.  efijl.  ficant ,  cum  ait:  At  certe,  fi  jure  gen- 

*  '  tium  agerem ,  dicerem  quantas  Ecclejix  ba- 

Jilicas  Judcei  tempore  Tmperii  Juliani  in- 

cenderint :  duas  Damafci ,  quarum  una  vix 

reparata  eft>  fed  Eccleji*  non  Synagoga 

impendiis;  altera  bajilica  informibus  bnr- 

ret  ruittis  •    Incenpe  funt   bajilicte  Gazis, 

Afcalone ,  Berythi ,  &  illis  fere   locis   o- 

mnibtis ;    &  vindtclam  nemo  quajivit .  In- 

cenfa  efl   bajilica  &  Alexandria  a  Genti- 

Tbefd"d    ll^us  » ^*  a  Juda's  '  1U*  f°lA  P>'*fi*bat  cce- 

iib'.l.'eap  teris'  Hsc  Ambrofius .  Porro  Bervthi  Ec- 

i0[  '      '  clefiam  inccnfam  fuifle  a  Magno  Comite , 

Petrus  Alexandrinus  tradit  (b)  . 

VII.  S. Joannes  Chryfoftomus  haec  eadem  tem- 
pora  revocat  in  mentem  ,  dum  de  Judaeis 

(c)  Chry-    agens  fic  ait  (c  )  :  Kemo  veflrum  ignoraty 

jfojl.  bom.    memoria  noflra  ,   quando  Julianus  ,  qui  o- 

44-  %n         mnes  homines  impietate  fuperavit,  contra 

Mattbt       Cbriflianos  feviret ,  quo  modo  plerique  ex 

Judteis  Gentibus  adhxrebant  ,  &  cultum  i- 

dolorum  praferebant .  Quareji  aliquo  mo- 

do   modeflius  nunc  degere  videntur  ,  for- 

midine  Principum  idfimulant ;  qu<e  Ji  nul- 

la  ejfet  ,  crudeliora  quam  antea  umquam 

facere  auderent ,  cum  omni  pravitate  at- 

que  malitia    prifcos   nimium  antecedant  .* 

maleficas  artes   atque  magicas  ,  petulan. 

tiam,    audaciam  ,    Cceteraque    vitia  fupra 

modum  colentes  ;  &  quamvis  tanto    freno 

tocrceantur ,  fapenumero  tamen  in  Frinci- 

Attn.  Eccl.  Tom,  V» 


pes  confpirarunt ,  &  in  extremas  inde  ca- 

lamitates  inciderunt,  Haec   Chryfoftomus 

qui  &  in  deftructione  templorum  prodi- 

gia  quoedam  magnaaccidifle  teftatur  (  d),  (d)  Cbry- 

licet  ea  (  quod  obiter  illa  tractaret  )  quae-  f°fl-  in 

nam  fuerint ,  minime  recenfuerit .  Hac  i-  ■AQ*bom,\. 

gitur  una  ex  caufa  Julianus  erga  Judaros, 

quos  ut  diis  Gentium  adverfarios  oderat, 

vifus  eft,  aut  videri  voluit  efle  propen- 

fior  .  Ad  quos  officii  plenam  ejufmodi  tunc 

dedit  epiftolam  (e)>   quam   Graece  fcri-  (<?)  Extat. 

ptam ,  Latine  redditam  hic  defcribemus:  inter  eP'P- 

meminit  namque  hujus  epiftolae  Sozome-  Jul"  e?'  *J* 

nus,  (/)  dum  ait:  Scripjit  ad  populum  {f)  Smm, 

Judatcum,   ut  pro  fe  fuoque  regno  preces  i,b,*.c.xu 

funderent:  Epiftola  autem  fic  fe  habet: 

Julianus  Judxorum  Reipublic*  .  Superio-  VIII. 
ra  tempora  non  tam  vobis  ob  fervttutem 
molefia  fuere ,  quam  quod  tabulis  injujfu  Littera; 
Trtncipis  emijjis  obnoxii  effetit ,  immenfum-  lyj^os. 
que  aurum  in  ararium  inferretis  .  Quam 
rem  ego  magna  ex  parte  meis  vidi  oculis , 
tum  multo  magis  ex  ipfis  tabellis ,  qu<t 
contra  vos  affervabantur ,  perfpexi:  quin  & 
paratum  jam  iterum  contra  vos  vecligal 
prohibui ,  &  impietatem  hanc  detefiabi- 
lem  compreffi  ,  tabulafque  incendi  ,  quce  itt 
meis  fcrtnii  ad  vos  opprimendos  cuflodie- 
bantur ;  ut  nemini  liceat  deinceps  tantee 
impietatis  rumorem  in  vos  fpargere .  Ke- 
que  fane  harum  iniuriarum  cauftConflan- 
tto  fratri^  viro  memorabili ,  potius  tri- 
buenda  videatur ,  quam  nonnullis  omnino 
barbaris  ,  &  mente  impiis  ,  qui  ejus  men. 
fa  utebantur  ;  quos  ego  manibus  meis  ar- 
reptos  ,  atque  in  foveam  conjetlos  per- 
didi ,  ut  ne  memoria  quidem  ulla  de  eo- 
rum  interitu  apud  nos  fuperjit .  Ego  ve- 
ro  cum  longe  majnribus  beneficiis  vos  or- 
nare  vellem  ,  fratrem  Julium  *  Patriar-  *  r//m> 
cham  omni  obfervantia  dignum  hortatus 
fum,  ut  &  tributum  quod  vobis  impera- 
tttm  dicebatur ,  prnhibeat  ,  &  nemtni  in 
pofterttm  liceat  veCligalia  ejufmodi  a  vo- 
bis  exigere ;  quo  fumma  <uob'ts  fecuri- 
tas ,  &  otium  Jit  in  mee  regno  ,  &  majori 
ftudio  pro  meo  regno  vota  faciatis  Deo 
optimo  &  opificii  qui  mihi  dignatus  eft 
Juis  puriffimis  mantbus  coronam  imponere . 

Solent  namque  qui  folicitudine  aliqutt^.       IX. 

premuntur ,  mente  conftringi  ,  neque  tam 

confidenter  manum  ad  Deum  orandum  tol-  v1    .    '** 
,    J       *  •  ■  -   r         ctantia 

lere .  At   qut    cura   penttus  vacut  funt ,  TUijan; . 

tota  mente  gaudent ,  &  pro  regno  fuppli- 

ces  manus  ad  Deum  maximum  porrigunty 

in   quo  fitum  eft  ,  ut  regnum  noftrum  in^. 

optimo  flatu    verfetur  ,   Jicut    optamus . 

Id  vos  inprimis  curare  atque  contendere 

debetis  ;  quo  &  ipfe ,  bello  Perfico  ex  a- 

nimi  fententia  geflo,  fanflamurbem  Hie- 

rufalem  ,  quam  multos  jam  annos  habita- 

tam   videre    dejideratis  ,  meis  laboribut 

refeliam  incolamy   &    una   vobifcum   itt 

ea  optimo  Deo  gratias   agam .  Haftenus 

epiftola  Juliani  ,  in  qua  videas  hominem 

tanquam  novum  Proteum  novam  induere 

*  V  for- 


154 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CuRrsTi 


LlBERII    PAP. 
12. 


JULIANI    ImP. 

2. 


Julianus 

novus 

Proteus. 


(a)    Amm 
lib.  3. 

De  acdifi- 
"catione_s 
templi  CO' 
narus  Ju- 
liani  ina- 
nis . 


\b)    Joan. 
Cbryf.  ad- 
•Ver\.  Ju- 
d/ios    ornt, 


formam  :  Nam  qui  ifl  offmibus  fere  lit- 
teris  fuis  non  unum  Deum  ,  fed  plures 
invocat  ,  praedicat,  &  extollit  ;  nunc 
quod  fciat  fe  cum  Judaeis  rem  agere , 
quorum  in  unius  numinis  cultu  verfetur 
religio,  unius  tantum  Dei  optimi  maxi- 
mi  habuit  mentionem ,  ut  pene  videatur 
Judaeis  factus  effe  Judaeus.  Sed  ad  con- 
ltrucTionem  templi  revocemus  orationem  , 
atque  ex  Ammiano  primum  petamus  au- 
cloritat^m  ;  non  quidem  quod  Ethnici 
au&oris  fides  noftrorum  teftificationi  fit 
praeferenda  ,  illorum  potiffimum  ,  qui  his 
viventes  temporibus  fpeclata  fancYitate 
erant  :  fed  ut  etiam  ex  hoftibus  teftatis 
his  reddiris,  nulla  vel  hoftibus  poffit  du- 
bitatio  exoriri*  Subdit  igitur  nuper  re- 
citatis  haec  Ammianus(a):  Cum  itaque 
idem  forttter  tnjlaret  Alipius  ,  juvaret- 
que  Provtncice  Keclor  ;  metuendi  globi 
flammarum  prope  fundamenta  crebris  ajjul- 
ttbus  erumpentes,  fecere  locum  ,  exuflis  ali- 
quotes  operanttbus  ,  inaccejfum  .  Hocque 
mudo  ,eiemento  defltnatius  repellente,  cef- 
favtt  tnceptum*  Haec  de  his  fummatim., 
Ammianus  * 

Sed  videamus,  qu:e  his  confentientia 
pluribus  in  Iocis  fcribit  Joannes  Clmfo- 
ftomus:  quod  enim  ipfo  pueio  haec  ge- 
fta  fint ,  altioribus  fixa  radicibus  ejus  me- 
moriae  tenacius  inhaeferunt  ;  faftufque  vir 
pro  concione  eadem  crebrius ,  licet  no- 
ta  omnibus  ,  in  deteftationem  Judaeorum 
perfic1;se  ,  Fidelium  auribus  inculcavit  : 
nam  inter  alia  adverfus  Judaeos  agens, 
hoec  a;t  (b)  :  Cum  Julianus  ,  qui  Impe- 
ratores  omnes  fuperavit  imptetate ,  voca- 
rei  Judceos  ad  facrificandum  idolis  ,  &  ad 
fuam  tmpietatem  pertrahere  conaretur  ;  ac 
tnnx  objicerent  illi  prtfcvm  culturce  ritum^ 
dtcentes  :  A  noflrts  majoribtis  Deus  hoc 
moio  culttts  efl  ;  etiam  nolentes  tum  fate- 
batttur  hcec  qucc  nos  nunc  demonflravimusy 
quod  fas  non  ejfet  extra  Civttatem  immola- 
re  vttltmas  :  Sed  totam  ,  tnqutebant ,  re- 
ligionem  violant ,  quicumque  facrificant  tn 
terra  aliena  .  Protnde  fi  vis  nos  vtdere 
facrificantes ,  redde  nobis  Civitatem^  re- 
Jlitite  temflum,  exhibe  nobis  fitntla  fantlo- 
rum  ,  colloca  aram  ;  &  facrificabimus  nunc  , 
quemadmodum  olim,  Kec  puduit  fcelera- 
tos  ,  &  effrontes  hxc  pofcere  a  vtro  im- 
pin  ,  Paganoqtie ,  &  impuras  manus  vo- 
care  ad  extruftionem  fanclorum ;  nec 
intdltgebant  fe  eonari  impnjjtitlia ;  ne- 
que  perpendebant  ,  quod  Ji  homo  illa 
demoUtus  ejjet  ,  potutjfet  homo  illis  ej 
rejlituere :  verum  cum  Deus  eflet  ,  qui 
Ctvitatem  illorum  fubverterat ;  fieri  ne- 
quaquam  pojfe  ,  ut  qux  Deus  decreverat  ; 
timquam  verteret  humana  potentia  .  Ham 
qu*  Deus  ftnclns^  inquit ,  flatuit-,  quis 
dijVpabit  ?  ac  manum  tllius  excelfam  quis 
avertet  ?  Sicut  entm  quacumque  ille  fla- 
bilterit  >   volueritque  manere ,  nullus  ho- 


mo  potefl  demoliri;  ita  qttxcumque  de- 
flruxertt  ,  volueritque  manere  diruta  ,  ne- 
mo  poterit  tnflaurare :  &    paulo   poft  : 

Kibilomittus   ad   omnia   obccecati,  obfe-       XI. 
crabant ,    ac  fuppltcabant  ,   ut    cum  ipfit 
fufciperet  &  aggrederetur  inflaurationem 
templi  .    At  is  qui   &  pecunias   impendit  , 
&  Prcefetlis  dedit  negotium ;    viros    pri- 
niates   artifices  undtquaque  accerfi  jtifjit , 
nihil    non  fecitt    nihil  non  tentavit  ;  pau- 
latim  ac  fenfim  boc   agens  ,  fperanfque  fu- 
turum  ,  nt  fi  pojfet  ijtos  ad  facrificandum 
inducere ,  facile  illos  revocaret  ad  cultur 
fimulacrorum.  Simul  &  illud  fore  fpera- 
bat   infanus    ille    ac    vecors  ,    ut   Chrifli 
fententiam   frtiflraretur  ,  qu<e  non  patitur 
templum  illud    inflaurari .    Verum    is  qui  ignis  e 
comprehendtt    faptentes    tn   ipforum  'aflu-  terra    e- 
tia  ,    protinus   ipfis  fatlts    declaravit  il-  grjff"s  *- 
li  ,  qtiod    Dei  decretum    omnibus   efl    po-  d'"cant" 
tentius,   quodque  valida    funt   opera    fer-  Perterrct" 
monum    Dei  .   Kam  fimulatque    tentajfent 
hunc  impium  conatum  ,  ccepifjentque  nuda- 
re    fundamenta  ,    multatr.que     terram     ex- 
haujijfent ,    reftaretque  ut  jam  firudurant 
aggrederentur ,   protinus   ignis   exiliens  e 
fundamentis  extifflt  multos ,   &  intempefli- 
vam  pertinaciam    interruptt . 

Hccc  ttbi  refctvit  Imperator ,  quamquam      Xltt 
tanta   vefania   deditus    erat  illt   negotio ; 
veritus  tamen  ,    ne    ultra    progreffus ,    in 
futim  tpfius    caput  tgnem  accerferet ,  defli- 
tity    extinffus   cum     tota   gente  .  Et    nunc 
Ji  redeas    Hierofolymam  ,    confpicies    nuda 
fundamenta*  Quodfi  caufam  quceras ,  haud 
aliam ,  quam  hanc  ,    audies,    Hujus    rei 
nos  omnes  tefles  fumus ,  Koflra  enim  <zta- 
te  hcec  ,    non  ita  pridem   acciderunt  .  Jant 
confidera  vicloriam  infignem .  Kon  hoc  ac- 
cidit  fub  piis   Ccefartbus :  ne  quid  dicere  ' 
pofflnt  ,  quod  Chrtfliani  fupervenientes  0- 
pus    perfici    vetuerunt  ;  fed    ium  cum  res 
noflrce   afflitlce ,    cum  omnes    de   vita   pe- 
riclttaremur ,  cum  omnis  libertas  effet  fub- 
lata ' ,   cum  florerct  Pagantfmus  ;   cum  Fi- 
deles  alii  quidem    in  eedtbus  fttis    latita- 
bant)  alii   vero  in  folitudines    demigra- 
rant ,  foraque  fugerant  ;    tum   demum  hac 
acciderunt  ;  ne  qua  iflis  vel  impudens  re- 
liqua  fieret  occafio  tergiverfandi .  Etiam- 
ne   adhuc    dubitas  ,   Judcee,    cum  perfpi- 
cias  ,  &  e x    Chrifli  prcedicatione ,   &  ex 
prophetarum  vaticiniis-,  &  ex  ipfarum  re- 
rtim  demonflratione ,  teflimonium  adverfut 
te  confirmatum  ?   &c.  J-tec  ibi  Chryfoito- 
mus  ;  eadem    quoque  habet   in   oratione 
adverfus    Gentiles  ;  quippe  prodigium  il- 
]ud  adeo  patens   ingenfque   fuit,  ut  nifi 
obftinata    pertinacia  obftitiiTet  ,  potentif- 
fimum  cenferetur  nonadjudaeos   tantum, 
quorum    caufa  proecipue  ea    divinitus  agi 
videbantur ,    fed  &  Gentiles  ad  Chriftia- 
nam    fidem  pertrahendos .  Porro  ea  ora- 
tione  adverfus    Gentiles  fe  haec   fcripfifie 
teftatur,  non  amplius    quam  anno  vige- 

fimo 


Cum  Critice  Pagii: 


155 


Ch  r  j  s  t  r 


LlSERII    PaP. 
12. 


JULIANT   IMP. 

2. 


f»   chryf.  fimo   ab  his    temporibus   Juliani .  Incul- 
in  Matth.  cat   cacjem  ipfe  in  commentariis  in  Mat- 
n7'a   r  tnsljm  (  a  )  >  necnon  &  homiliis  in  Acta 
f/jff.^  Apoftolorum  ( /> )  . 
/o/.  bom.       At    multa   alia  tunc  contigere  porten- 


4X 


xiii. 


ta,  quae  hoc  ipfoanno,  quo  acciderunt , 

S.  Gregorius   Nazianzenus   luculenta  illa 

profecutus  eft  oratione,    quam  ,  mox    ut 

Julianus  numine  ulcifcente  extinctus  eft  , 

fcripfit,  eaque  pofteris  in  haec  verba  tra- 

(<■)  Greg.   didit  (  c  ):  Cum  autem  peromniaalta  grafi 

2iaz.  orat.  j-atu{  ^    atque   omne  genus    tyrannidis    itt 

*«  *°  /'"•  nos ,   6-  crudelitatis   ut  leve  &  abjeclum 

afpernatus  ejfet  (  neque  enim  ulla  umquatn 

natttra  ad  malorum   inventionem  excogita- 

tionemque   illius    ttatura  uberior    ingenio- 

Jiorque    extitit  )  ad    extremum  Judceorum 

quoque  natiottem   itt    nof  immijtt ;   tumve- 

teri   eorum   levitate ,   tum    antiquo  nojiri 

odio   ipforum  peSloribus  inujlo  ,  ad  id  quod 

moliebatnr,  perficiendum  ,   adjutortbuf    u- 

fuf :  fatale  nimirttm  ipjif  ex  eorum   libris 

&   arcanif  ejfe  affrmanf ,  in  patriam  re- 

dire  ,  ac  templum  injlaurare ,   patriorum- 

que   rituum  vigorem    reintegrare,  hac  be- 

vevolcntice  fpecie    confilium  celanf .    Poji- 

quam  autem  hccc  in  animum  induxit  ,  ipfif- 

que    perfuafit  (  facile  enim  in  impofiuram 

facit ,   quod   dele&at )   tum  vero    tlli    ad 

templi   extruclionem  fe    comparare ,   atque 

inid    opuf  ,  &  mantt  multa<,  &  animi  ala- 

critate  ,  laboreque   incumbere  .    Illttd  qui- 

dem  narrant ,  qui  eorum  facla  lattdtbuf  , 

€$r    admiratione  profequuntur  ;  uxores  quo- 

que    ipforum  non  modo  matronalem   omnem 

mundum  ,    corporifque  orttatum  prompto  a- 

ttimo  detraxtjje  ,  atque   in    operif  firucltt- 

ram  ,    laboranttumque  opem  contulijfe  ;  ve- 

rutn  eo  quoque     animo  fuijfe ,  ut    terram 

finu   ejferentes  ,    ac  nec    vefitbus  prxcla- 

ris  &  fumptttofis  ,  nec  tenerif  membrtf  par- 

centes ,   pietatis   officio  fefe  fungi  exifii- 

marent ,  omniaqttehoc  conatu  inferiora  du- 

cerent  . 

XIV.         Ut    vero    a  fcevo  turbine  ttc  repentino 

.      tejluantis    terrce  tremore  compulfi  ^  ad  pro- 

.        §'a    pinquum    quoddam   templum    perrexerttnt , 

in    sedifi-  Varttm  orationis  caufa  ,  parttm  (ut  in  hu- 

cationc      jufmodi  rebur  accidere  folet  )  eo  qttod  of- 

ferebatur ,  ad  periculi  propulfationem  u- 

tentet ,  partim   cum  tumultu  abrepti  ,  at- 

que   incitato  cttrfu  fefe  muttto  protruden- 

tef  ;  funt  qui   ne  a  templo  quidem  eof  ad- 

mijfof  f"ij]e     commemorent  ,   fed  cum   ad 

apertat  foret  accejjtjfent ,    repente  eafdem 

claujas  ipefiuloque  obduclas  ojfendijfe \po- 

tentia  quadam  obfcura   &  invtfibili ,  quce 

ad  imptorum  terrorem,  piorumque   confir- 

matiouem ,   hujufmodi  prodigia    defignat . 

Hoc   vero    uno  jam  ore    omnet   referunt^ 

ac  pro   certo   habent ,  quod    eof  per   vim 

obnixamque  contentionem  ingrejfum  fibi  ape- 

rire    conantef ,    ignis  e   templo  occurrens 

tnhibuit ,    eofque    partim  exttfjit  &  abfum- 

pfit  (  ut  Jimtle  quiddam  ipfis  acciderit , 

Ann,  Eccl,  Tom.  V» 


templi . 


quod  Sodomilis  (  d)>  aut  etiam  Kadab 
(  e  ) ,  &  Abiud  novo  atque  alieno  more 
thura  adolentibus  ac  periclttantibus  )  par- 
tim  infignioribus  corporis  partibus  demtt- 
tilatos  ,  vivam  columnam  dtvince  adver- 
ftts  fceleratos  commtnationis  indignatio- 
nifque  tejiem^  reltquit.  Atque  hoc  qui- 
dem  in  hunc  modum  fe  habuit ;  ttec  fidem 
deroget  quifquam^  nifi  qui  eadem  ratio- 
ne  ahis  qnoque  Dei  miraculis  nullamfi- 
dem   habendam  putet . 

Quod  autem  hoc  etiam  mirabilius  cla- 
riufquefuit  ;  lux  in  Ccelo  Jietit ,  Crucem 
in  orbem  defcribens;  ac  nomen  ■illud  & 
figttra  ,  qtice  in  terra  pritts  impiis  con- 
temptui  fuerat ,  tn  Ccclo  nunc  omnibus  a- 
qtte  ojienditur  ,  Deoque  vicloriee  de  im- 
piis  relata  trophecum  efficitur  trophao  'o- 
mni  fublimiuf  &  prxclarittf  .  Adhcecpor- 
ro  quid  ditturi  funt  httjus  fieculi  fapien- 
tes  ,  ftiaque  magnifice  pnedicantes  ,  qui 
profundas  promijfafque  barbas  ferunt ,  & 
elegans  illud  pallium  circumferunt  ?  at 
poft  alia  in  eos  difta  ,  haec  fubdit :  At 
Coeli  quidem^  &  Terme  hoec  ojienta  ftte- 
runt  :  ccetcrum  homo  hufufmodi  tempore 
nthil  portendit ,  nec  paffionif  Chrifti  fi- 
gnts  fanclificatus  efi  ?  Proferant  nunc 
quoque  vejies  fuas  ,  qui  hujus  miraculi 
fpeclatores ,  &  difcipuli  extiterttnt ;  il- 
las,  inqttam  ,  Crucis  notis  tunc  confi- 
gnatas  :  fimul  enim  atque  quifqttam  hcec 
commemorabat  (  five  nojtra:  doclrince  ef- 
fet  •>  five  a  religione  noflra  abborreret  ) 
■aut  commemorantes  audiebat ;  Jlatim  hoc 
mtracultim  tn  fe  ipfo  experiebatur ,  vel 
in  proximo  fieri  perfpictebat ,  Jiellatus 
nimtrum  ipfe,  notifque  dijiiniltts ,  vel  il- 
lum  talem  in  veflimentis  intuens ,  omnem 
textorii  artificii  eltgantiam ,  ambitiofe- 
qtte  elaboratam  picluram  varietate  fupe- 
rantem.  Quce  res  fpeilantium  animis  tan- 
ttim  terroris  injecit ,  ut  omnes  ferme  quafi 
ex  figno  uno  atque  una  voce  Cbriftia- 
norum  Deum  invocarent  ,  eumque  multis 
laudibus  precibufque  placare  (iuderent  ; 
multi  etiam  non  in  longius  rem  extrahen- 
tes ,  fed  eodem  ipfo  tempore ,  quo  hcec 
acciderunt)  ad  facerdotes  nojiros  accurren- 
tes  ,  multumque  obfecrantes,  &  obteftan- 
tes  in  Ecclefiam  admitterentur ,  fublimio* 
ribufque  myjleriis  imbuerentur^  Jacro  ba- 
ptifmate  purificatiy  ac  timoris  beneficio 
adjuti ,  utilitatemque  confecuti .  Ac  dc 
his  quidem  rebus  hafienus .  Hucufque  Gre- 
gorius  . 

Ruffinus  vero  ,  qui  &  hoc  faeculo  vi- 
xit ,  &  Hierofolymis  diu  verfatus  eadem 
ab  accolis  noviffe  potuit,  haec  (/)  ad- 
dit :  Vorticus  qttoque  pttblicce ,  in  quibus 
Judceorum  multitudo  ,  quee  operi  vtdeba- 
tur  infifiere ,  commanebat ,  ad  foltim  de- 
duclce ,  nempe  ex  ingruenti  terraemotu  , 
omnes  Judceos  ,  qui  reperti  Jitnt ,  oppref- 
fere .  Luce   vero  orta  ,  cum  fe  mala  cre- 

V  z  de- 


(d)  Gettef. 
19. 

(e)  Kum. 
16. 


XV. 

Crucis   fi- 
gnum  in 
Coelo,  & 
in    vefti» 
bus. 


XVI. 

(fi  R"JF*> 
lib.l.    c, 

38.    39- 

Porticus 
dirutae  ex 
terraemo- 
tu.      . 


n* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Ghristi 


LtBERII    PaP. 
12. 


JULIANI    IMP. 

2. 


ierent  effugtjje ,  ad  requirendos  eos  qui 
epprefji  fuerant  ,  reltqua  multitudo  con- 
currtt .  JEdes  erttt  qucedam  tn  infertori- 
bus  templi  demerfa  ,  habens  adttum  inter 
iuas  porticus ,  quce  fuerant  complanatce , 
in  qua  ferramenta  aliaque  operi  necejja- 
ria  fervabantur ;  e  qua  fubtto  globus 
quidam  ignis  emicuit ,  &  per  medium  pla- 
tece  percurrens  ,  aduflis  &  exanimatis  qui 
aderant  Judseis)  ultro  citroque  ferebatur. 
Hoc  iteritm  fxpiufque  &  frequentijjime  per 
totam  illam  diem  repetens,  perttnacis  po- 
puli  temeritatem  fiammis  ultricibus  coer- 
cebat .  Cum  interim  pavore  tngenti ,  & 
trepidatione ,  omnes  qui  aderant ,  deter- 
riti  ,  folum  verum  Deum  Jefum  Chriflum 
confiteri  cogebantur  invitt  .  Et  ne  hxc  ca- 
fu  fieri  crederentur  ;  in  fequenti  nocle  ve- 
Jlimentis  omntum  fignaculum  Crucis  ita  evi- 
dens  apparttit ,  ut  etiam  qui  diluere  pro 
fui  infidelitate  voluiffet  ,  nullo  genere  va- 
leret  abolere.  Sic  deterriti  Judcei>  atque 
Gentiles  ,  locum  fimul  &  inaniterccepta  re- 
liquere .  Haec  Ruffinus . 

XVII.  Quod  autem  fpeclat  ad  ferramenta,  de 
illis   Theodoretus  fic  ait(«  )  :  Ferunt  au- 

(*)  Tbeod.  temy  Judceos  ligones  ex  materia  argenteay 
lib.j.c.tj.  palas  etiam  &  fportas  confecifje  :  quae  o- 
mnia  quo  modo  confiagiarint,  fic  addit 
(b)  Socrat.  Socrates  (b  ):  Itaque  cum  adeffent  plu- 
lib.i.cxi.  rimi ,  alittd prodigium  contigit .  Ignis  nam- 
que  ccelitus  demifjus  omnta  opificum  inflru- 
menta  abfumpfit  .  Etenim  Itcebat  vide- 
re  malleos  ,  fcalpra ,  ferras  ,  fecures  ,  af- 
cias  ,  dcnique  omnia ,  quce  opifices  habe- 
bant  ad  opus  perficiendum  idonea-,  fiam- 
mce  incendio  vaflata;  totum  diem  tgnis 
ifla  depaflus  efl  •  Judcei  igitur  gravtffimo 
timore  perculfi ,  etiam  inviti  Chrtflum 
Deum  confefji  funt ,  non  tamen  ejus  vo- 
luntati  geflerunt  morem  ,  fed  opinione  Jtt- 
daifmi  mentibus  antecepta  omnino  teneban- 
tur aflritli .  Hacc  ipfe;  qui  &fubditquae 
dicla  funt  de  notatis  figno  Crucis  invi 
fibili  Dei  virtute  vefiimentis  .  At  non 
tantum  terramiotu  &  igne  exturbatum  di- 
vinitus  fuiffe  opus,  fed  vehementi  ven- 
torum  vi  oborta ,  materiam  praeparatam 
efie  disjeclam  ,  Theodoretus  afhrmat ,  dum 
addit :  Verum  poflquam  infinitos  calcis 
&  gypfi  modios  in  unum  congeflerant  ; 
ex  improvifo  ventos  vehementes  ccepijfe 
fpirare  ,  turbines  ingruere ,  tempeflates 
ac  procellce  oriri ,  quce  totam  illam  tna- 
teriam  penitus    dtffipaverunt . 

XVIII.  Addunt  his  Ruffinus  ac  Socrates,  dum 
hsec  agere  cum  Julianus,  tum  Judaei  ag- 
grederentur,  Cyrillum  Hterofolymorum  E- 
pifcopum  ,  qui  ab  extlio  in  patriam  re- 
meaverat ,  divince  praeditlionis  illius  fir- 
mitate  confifum ,  quce    apud    Danielem  le- 

(e)  Vaniel.  gitur  (  c  )  ;  Vfque    ad  confummationem  & 
9.  in   finem   perfeverabit    defolatio  :    fed    & 

(d)  Mnttb.  verborum    Chrifli    roboratttm    conflantia  , 
14»  quibus    dixerat    (d)y    non    manjurum    fn 


Jndaei 
tandem 
refipi- 
fcunt. 


templo    lapidem   fuper  lapidem  ;  fpe  ere-  cicn    <3_ 
flum   rem    tacitum  fpetlajje ,  finemque  ma-  racu|a  n»#- 
gna  fiducia  prcejtolatum  ejje  ;  quem  qua-  nere    in- 
lis  futurus  effet  ,  ex   utrtfque  optimc  per-  concuffa  . 
fpeClis  divinis  oraculis  intellexerat  ;  dum 
tot   prodigiis   ingruentibus    cceptum    opus 
fuit  penttus  deflttutum  :  fed   &   quod  de- 
Jiderari   poffe    videbatur     tn  Chrtfti  <va- 
ticinio  ,    «0«   relinquendum  lapidem  fuper 
lapidem  ,    iflud   ipfum    in  fundamentis  e- 
tiam    fpettavit  impletum :  muris  jam,  qui 
fuper   terram  fuerant ,  fubverfis   a  Ttto  ; 
confpexit   inquam    impletum ,    cum    admi- 
randa     quadam    terrce    concufjione  &    ex- 
cuffione     revulft    funt ,   &    foras    emijfa 
templi    vetera  fundamenta  ;  ut  fic   nec   in 
fundamentis  reliCtus  ejfet  lapts  fuper  la- 
pidem  .    Hsec     Ruffinus   (*_),&   Socra-  (e)  Kuffin. 
tes    (/)•    Tradit   quoque    S.     Hierony-  l.u  e.$%. 
mus,    aliquos   effie    interpretatos    aliurru,  J9. 
Danielis    locum,  quo  dicitur  (g)  :  Cum-  {p  Socrat. 
que  corruerint  ,  fublevabuntur auxilio par-  ,*Vf£  *•'/" 
vulo  ,    &  applicabuntur  ets  plurtmi  frau-  f*~ 
dulenter  ;  effe  intelligendum   de  ftatu  Ju- 
dxorum    fub  Juliano,   quo    vifi  funt  Ju- 
daei   fublevari   auxilio   parvulo  ,    favente 
eis  mirum  in  modum  eodem  Imperatore; 
cum   fcilicet  (  quod  fubditur)    applicati 
funt    eis    plurimi   fraudulenter  ;  cum  ni- 
mirum    Gentiles  vifi  funt ,  jubente  Julia- 
no,  caufam  agere    Judaeorum  ;  fed  frau- 
dulenter  profeclo ;  cum  haud  eflet  in  Im- 
peratoris  animo  exaltatio  Judxorum  ,  fed 
per  eos    procurata    depreffio  Chriftiano- 
rum  .   Haec   quidem    mirifice    refponderc 
videntur  Propheta?    fententiae;   Iicet  (  ut  ,t,  -„ 
idem  b.  Hieronymus  ait)  (  h  )  diverfi  ha-  /„  Dxniel. 
beantur  verborum   illorum    fenfus   &  in-  /.1.  e.iu 
terpretationes  . 

At  licet  perfidia  Judaeorum  tot  convi-     XIX. 
<5ta  prodigiis,  minime  (  ut  par  erat  )  pe- 
nitus  cederet  ;  complures  tamen,    quo-  Judaromm 
rum  mens  obftinationis  pravitate  haud  o-  ^ures   ad 
mnino  erat  infecla,  dedere  manus  ,  Chri-  VC1e^<lCon, 
ftique  gloriam  confeffi  ,  ejufdem  fidem  funt 
avide  confeclati ;    de  quibus  Sozomenus 
(  i ) ,    rem    egregie    teftatam  relinquens  (i)  Sosum. 
eorum  teftificatione  ,   qui    tam  horrendo  '•*•  c*$> 
fpeclaculo  praefentes  /uerunt :  Quo  faclum  ult' 
eflt  inquit,  ut  alii  eorum  Chriftum  Deum 
ejfe  extflimarent ,  iniquoqtte   animo    tule- 
rint ,  quod  templum  de  tntegro  cedificare 
conflituerant ;   alii  paulo    pofl   ad  Eccle- 
Jiam  fe   transferrent  ,    initiarentur  myfle- 
riis  ,  hymnis    &    prectbus   Chriflum    pro 
fuis  improbe  faclis  placarent  .  Iflis  rebus 
fii  quis  fidem  minime  adhtbendam  putaret , 
fit  perfuafus  faltem  ab  iis  qui  eas  ab  eo- 
rum    fpeciatoribus    acceperunt  ,    quique^, 
adhuc  in  hac  vita  manent ;  fit  etiam  per- 
fuafus  cum  a  Judceis  ipfis  ,  tum  a  Centtli- 
busy  qui  opus  tnchoatum  reliquerunt ,  immo 
vero  ne   tnchoare  quidem  potuerunt.    Hac- 
tenus  Sozomenus  .  At  tandem  ut  his  ap-  lle)  Oro/- 
ponamus  coronidem  ,  quae   tradit  (  k  )/.7.  f.J0*, 

Oro- 


Cum  Critice  Pa^ii . 


157 


CllHlSTI 
l6l» 


LlBERII    PaP. 
12. 


JULIANI    ImI', 

2. 


(*)  Nicep h 


XX. 


(b)  l.U  de 
fepulcr. 
vivlat.    C. 
Tbeod. 

Lex  Julia- 
ni  dc  fe- 
pulcris 
&  funeri. 
bus. 


XXI. 


PAGIUS 

III. 
Julianut 
funera  de 
die  ficri 
vetuit. 


Orofiusfuperioribusadneframus,  qui  ait, 
Julianum   ex    congefta     ad    extruendum 
auguftiflimum   templum   materia   (  poft- 
quam  impoflibile  vifum   eft  niti  adverfus 
Deum   velle  )  praecepiffe  ardificari   thea- 
trum  ,  in  quo  reverfus  e  Perfide  ,  Epifco- 
pos  ,  monachos ,  caeterofque  ejus  loci  ac- 
colas  Chriflianos  traderet  beftiis  lanian- 
dos.  Quod  autem  Nicephorus  (a  )  his  o- 
mnibus  addit,  facrofanclum  Dei  Evange- 
Jium  fecundum  Joannem  repertum  effe  in 
fpecu  deorfum ,  cum  fundamentum   tem- 
pli  jaccretur;  quoniam  recentioris  au<5to- 
ris  rei  tantae  affertio  nulla  fulcitur  anti- 
quorum  fide,  rejicimus  totum  id  leftoris 
arbitrio,  accipiendum  putet  ,  nec  ne  :  ha- 
bet  locum  in  margine    notatum ,  quem_. 
confulat,  atque  dijudicet:  nos  vero  omit- 
timus  hic  rsferre,  ne  certa  veraque  omni- 
que  fide  teflata ,  his  jun&a  quae  haud  ad- 
eo  firma  atque  fincera  videntur,  in  dif- 
crimen  adduci    poflint.  Ad  poftremum, 
ne  quid  de  rebus  fub  Juliano  Hierofoly- 
mis  geftis  relinquamus  intactum  ;  ibidem 
hoc  tempore  paffus  legitur  in  tabulis  Ec- 
clefiafticis  Cyriacus  Epifcopus  (  cujus  au- 
tem   civitatis  Praeful  fuerit ,  ignoratur  ) 
qui  ex  more  fancta  invifens  Ioca,  urgen- 
te  perfecutione  peremptus  eft  ;  cujus  na- 
talem  diem   quarto  Nonas  Maji  reddunt 
annis  fingulis  redivivum   Ecclefiafticae  ta- 
bulae. 

Sed  reliquum  jam  eft,  ut  quaead  Per- 
ficam  expeditionem  ,  quam  diu  Julianus 
meditatus  fuerat ,  pertinent ,  profequa- 
mur.  Verum  prius  meminiffe  oportet 
ejufdem  refcripti  (£)»  quod  menfe  Fe- 
bruarii  hoc  anno  ad  populum  dedit,  de 
non  violandis  fepulcris ,  neque  efteren- 
dis  interdiu  ,  quod  Chriftiani  facere  fole- 
rent,  cadaveribus  defunclorum :  ideo  e- 
nim  Chriflanos  ab  his  cohibuifle  voluit , 
quod  illi  (  ut  diximus)  haud  paterentur 
in  fuis  ipforum  agris  permanere  amplius 
Ioca  religiofa  diis  manibus  confecrata , 
lapidefve  majorum  fuorum  eadem  Genti- 
licla  infcriptione  notatos,  fed  revellerent 
illos  ,  locaque  ipfa  refodiendo  atque  cul- 
turae  reddendo  facerent  fruifluofa  .  Sic  au- 
tem  illud  fe  habet: 

Pergit  audacia  ad  bujla  diem  fun&o- 
rum  &  aggeres  confecraios ;  cum  &  iapi- 
dem  binc  movere ,  terram  folicitare ,  & 


Ad  num.  XX.  &  feq.  Julianus ,  antequam  in 
Perfas  duceret  ,  dedit  Legem  5.  Codicis  Theod. 
De  Sepulcrit  violatis  ,  &  qtiidem  ad  populutn  fc. 
Antiochenum  ,  in  quem  male  affeclus  erat ,  ut- 
potc  qui  potitfiraa  parte  Chriftianus  eflet .  Sa- 
ne  Julianus  ipfe  in  Mifopogone  fatetur  ,  totum 
populum  Antiochenum  impietatis  fectam  (  ficim- 
pius  ille  Chriftianam  Religionem  vocat  )  fefta- 
ri ,  ejufque  civitatis  Chriftum  fuiffe  veluti  Nu- 
men  tutelare  ab  ipfis  civibus  habitum  ,  &  ve- 
hementer  cultum .  In  eo  ediclo  Julianut  no- 
tfurna   funera    introducere  ,  &   exequias  mero 


cccfpitem  vellere  proximum  ,  facrilegio  ma-  Prohibet 
jores  femper  habtwrint .    Sed  ornament  a_  Julianus  , 
quidem  tricliniis  aut  porticibus  auferunt  de  ne  Cnr'- 
fepulcris.     Quibus     primis    confulentes  ,  ftianorum 
ne  in  piaculum  incidant  ,  contaniinata  re-  fn^dju 
ligionc    bufiorum  ,    hoc  fieri  prohibemus  ,  agantur  . 
poena  manium   vindice    cohibentes.  Secun- 
dum  illud  ejl ,  quod  efferri  cognovimus  ca- 
davera    mortuorutn   per  confertam   populi 
frequentiam  ,  &  per  maximam  infiflentium 
denfitatem  ;  quod  qutdem  oculos  hominuru 
infaufiis  inceflat  afpeilibus .  Qui  enim  dies 
efi  bene  aufpicatus  a  funere  ?  aut   quomo- 
do  ad   deos   &  templa  venietur  ?  Ideoque 
quoniam  &  dolor  in  exequiis  fecretum  a- 
mat  ;  &  diem  fundis  nihil  interefl ,  utrum 
per   notles    an  dies    efferantur ;    liberari 
convenit  populi   totius  afpefius ;  ut  dolor 
effe  in  funeribus  ,  non  pompa  exequiarum  , 
nec  oflentatio  videatur .    Dat.    prid.    Id. 
Februari  ,  Antiochia  ,  Juliano  quartum  & 
Salluflio  Cofs.  Haec  quidem  ipfe .  Quod 
autemfpectat  ad  primum  caput  refcripti; 
Jege    fane ,    duodecim    tabularum  id   ita 
cautum  erat  (  c  )  :  Deorum   manium  jura  (c)  Cicer. 
fantta  funto.   Sed    de  efferendo   mortuo  de  legib. 
diei  tempore  ,  nequaquam   vetitum  iegi-  ^1* 
mus  jure  antiquo,  neque  prohiberi  adire 
templa,  qui  mortuos  effet  intuitus  ;  im- 
mo,   quod  ex  Fabio  Piclore  Gellius   tra- 
dit  (</),  mortuum  quidem  attingere  ve-  (d)  Cell. 
titum    effe  Flamini  Diali,  funus  auterru  /.10.  «-.15. 
profequi  nequaquam  .  Sed  haec  idcirco  Ju- 
lianus  ,  quod  malum  omen  haberetur  pro- 
ficifcenti  ad   bellum  ,  in  cadaver  incide- 
re;  ut  de  Conftantio  fuperius  Ammianus 
tradit  (  e  ) ,  aliique  de  aliis;  cum  alioqui  W  Amm» 
ipfe  Julianus  expeditionem  parans  ,  com-  "*•"• 
pluribus  adverfis  ominibus  fuerit  perterre- 
factus,  ut  paulo  poft  dicemus. 

Aifturi  igitur  de  expeditione  Perfica , 
ea  primum  hic  defcribamus,  quae  fic  tra- 
dit  Gregorius   Nazianzenus   (/)  :  Ut  e- 
nim  Chrifiianorum   res  ex  animi  fui  fen- 
tentia  fe    habere    exiflimavit ;   atque  ex 
his  qu<e  jam  confecerat ,  in  eam  fpem  ad-  Appara- 
duftus  efi  nihtl  effe*  quod  modo   vellet  ,  tlis  Juliani 
fuperare  &  expugnare  non  poffet ;  acprx-  ad  bellum 
terea  profperi    cujufdam  adverfus    Occi-  Perficum. 
ditos  barbaros   bellici  fuccejfus  occafionem 
rapiens  ,    hoc  unum  confilium    capit  pru- 
denttfflmum  fimul  &  humaniffimum  ;  dttpli* 
cem  enim  inde   exercitum  movit,   alterum 

vi  i- 

die  faclas  tollere  voluit :  potiorem  rationem  e 
veteri  Jure  Pontificio  ,  qua  &  Majores  nocltir- 
nam  elationem  induxere ,  defumit.  Eft  aufetn 
harc  ,  quod  videlicet  funeris  afpeclu  funeftari  , 
ac  proinde  ad  facra  ineptos  reddi ,  veteri  il- 
Io  jure  creditum  eflet :  Quod  quidem  ,  inquit 
Julianus,  oculos  hominum  infauflis  inccflat  af- 
peclibut .  Qui  enim  dies  ejl  bene  aufpicatus  a 
funere  ?  Aut  quomodo  ad  Deos  &  Templa  ve- 
nictur  .'  Et  mox  :  Libcrari  eonvenit  populi  totiut 
afpefiut .  Quibusconcinit  Servius  Iib.  11.  iEneid. 
ad   verba  illa  ,    rapuere  faces  .  Quia  ,  inquit  ,  in 


XXII. 

(f)   Greg. 
Naz.  orat. 
x.  in  Jul. 


*58 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6l> 


Liberii  Pap. 

12. 


JjJLTANI    TmP, 
2. 


t") 


tb) 


militum ,  alterum  dcemonum ,  a  quibus  duce- 
batur  ,  &  in  quibus  major  ipfi  fiducia 
fita  erat  .  Haec  Gregorius.  At  quod  fpe- 
ftat  ad  exercitum  militum  ;  fexaginta_» 
quinque   millia    armatorum    delecru    ha- 

Zojim.  bitp  efie  numerata,  Zofimus  tradit  (a  ), 
Sed  quod  ad  exercitum  daemonum  perti- 
net  ,  illud  planc  Gregorius  fignificaffe_^ 
videtur  ,  quod   a  Theodoreto    f\Q  defcri- 

Tbeod.  bitur  (  b  )  :    Antequam    arma  fumeret  , 


Oraculi 
falfa  Ju- 
Jianp  re- 
fpondent 


/.3.f.»S.  mifit  nuncios  ad  Delphos  ,  ad  Delum  , 
rfr  Dodonem  (famofiflima  haec  iciola  erant) 
ad  alia  denique  oraculorum  loca  ,  yc/- 
fcitatum  vates ,  utrum  ei  bellum  geren- 
dum  fit ,  ////'  dH? fw  bellum  fufcipere  ju- 
bent ,  pollicenturque  vicloriam  ,  £/»«>«  w- 
ro  e.v  oraculis  ,  <jmo  eorum  mendacia  per- 
fpicue  coarguantur ,  &0f  loco  citabo  ,  ^worf 
ffrl  /e  habet: 

Ibimus  m  Therem  ,  fuperi ,  vittoria  cer- 

ta  eft  . 
ftfar.r   ego   duffor  ero  »    divum   invicTtfJi- 

mus  armis  , 

Quemadmodum  his,  qui  Apollinem  deum 
dtCertuniy  &  Mufarum  principem  vocant t 
ridiculos  iflorum  carminum  numeros  lepi- 
de  ut  irrideant  licet  ;  fic  egot  comperto 
buius  diei  mendacio ,  vicem  Juliani  in  er- 
rorem  induffi  merito  deplorare  pojfum .  Ifie 
deus  Tigrim  ,  Therem  fluvium  nuncupavit , 
fropterea  quod  eft  Oripiov ,  idefl  ,  beftta  eo 
ttomine  appellata  .  Hic  fluvius  e  montibus 
Armenice  erumpens  ,  labiturin  Aflyriam, 
&  tandem  infinum  Perficum  influit ,  His 
igitur  oraculis  deceptus  mifer  fomniabat 
vicloriam^  &  pofl  Perficum  bellum  Gali- 
lceos  adoriri  cogitabat*  His  accedebant 
(c)  Socrat.  ( quod  ait  Socrates  c)  promifllones  Ma- 
#•3,  *.i8.  ximi  philofophi ,  pollicentis  vi<5toriam_, 
non  minorem  ,  quam  Alexander  olim  ob- 
tinuiffet.  Jufto  plane  Dei  judicio  dece- 
ptuseft  Julianus  ab  eo,qui  illum  a  Chri- 
fliana  religione  in  Ethnicifmi  impietatem 
abduverat,  ut  qui  ipfi  fuerat  tanti  fcele- 
xis  aucror  ,  idem  eflet  &  ad  fupplicium  , 
quod  merebatur  ,  impulfor. 

Sed  &  falfis  hifce  vaticiniis  eo  amen- 
i\x  progreifus  eft ,  ut  putaret  ex  Pytha- 
gorsea  animarum  tranfmigratione  ,  Ale- 
xandri  Magni  animam  in  fe  tranfmigraf- 
fe  ,  feque  in  altcro  corpore  eumdem  Ale- 
xandrum  exiftere.  At  vero  quibus  aliis  in 
via  deceptus  oraculis  fuerit,  fuo  Ioco  di- 


XXIII. 

Julianns 
alter  cre. 
di  voluit 
JUexan- 
_er. 


FAGIUS  religiofa  eivitale  eavchant  ,  ne  aut  Magi/fmtibus 
oeenrrerent  ,  aut  Sacerdotihui ,  qucrum  oculot  no. 
lehant  alitno  funere  violari  .  Neque  dicas  cum 
Baronio  ,  referre  Gellium  lib.  io.  cap.  ij.  etfi 
/as  non  e(Tet  Pontifici  ,  vel  Flamini  Diali  mor- 
tuum  intueri  ,  &  ferialia  tangere  ,  funui  ta- 
men  exequi  ,  ne  quidem  Pontifici  religioni  fuif- 
fe  .  Neqtie  enim  hrc  funt  contrarfa  ,  Non  fuit 
religioni  Pontifici  funus  exequi  de  nocle  ,  quo 
tempore  Sacra  non  celebrantur  :  religioni  fuitTet 
<de  dic  ,  ut  in  indiclivo  funere  .  Vide  exemplum 


cemus  ,  SIc   igitur  Julianus  (   quod  quar 

cupit  homo ,   ea  magis  vera  effe  putat) 

his  oraculis  plenifTimam  fidem  pra?ftans , 

contempfit  alia  ,  qua:  ab  his  diverfa  aliun- 

de  efterebantur  ;  nempe  (  ut  di<5tum  eft  ) 

Roma  ex  infpecTione  librorum  Sybillino- 

rum  ,  &  ex  Galliis  mifta  epiftola  a  SaU 

luftio  Galliarum  Prsfe-to,  hujus  anni  Con-> 

fule  ordinario,  Ex  quibus  plane  Julianus, 

fi  ipfe  fibi  conftans  fuiftet,  falfitatem  pa- 

riter  fuorum  deorum  intelligere  potuiffet : 

nam  cum  nonnifi  una  veritas  ehe  poflit, 

eaque  ex  Deo  ,  quae  huic  adverfa  pronun- 

ciaientur,  ex  pravo  dsemone  mendacio- 

rum  concinnatore  manafle,  afferere    ne- 

ceffe  fuit .  Sic    igitur  lymphata   mente, 

neque  (  quod  quifque  prudens  fuperftitio- 

nis  cultor  confiderare  debuiffet)  infanus 

homo  aniniadvertit,  quibus  ab  ea  cxpe^ 

ditione  avocareturprodigiis  ,  quse  Ammia- 

nus  recenfet.  At  quofnam  fecum  ducen- 

dos  delegit    fibi,   parans  expeditionem , 

foctos  ?   Audi  :    Ex    Afia   Maximum ,    & 

Prifcum   e  Graecia  ,  accerfitos    magorum 

prxftantiftlmos ,    quos  alii  funt   fubfecu- 

ti ,  quorum   focietate  plurimum  confide- 

bat  ;  de  quibus    fic    Eunapius    Sardianus 

( d  )  ;  Ipfe  jnterim  Julianus  ad  Perficunu* 

bellum  copias  compantbat ;  quem  fequenti- 

bus  Prifco  ,  Maximoque ,  alii  nonnulli  co~ 

mites  expeditionts  fe  adiunxerunt  ,  nume- 

rum  expletttes,  turba  videlicet  hominumy 

qui  fuas  virtutes  ftulte  prcedicabant ,    & 

valde  fuperbiebant   ob  diftum  Imperatoris 

gloriantis  fe  taJes  viros  efie  natlum.    Pu- 

tabat  infelix  horum   magiis   divinum  nu- 

men  ad   fua  vota   propitium   reddendum 

fore,  &  quantumlibet  renitens  inflecten- 

dum  . 

Sed  &  inde  etiam  fummam  fibi  fidu- 
ciam  comparavit ,  nempe  ex  votis  ,  quse 
nemo  uniquam  antea,  ipfe  vero  tunc  diis 
nuncupavit;  quorum  erat  illud  primum, 
fe  Chriftianos  homines  diis  immolaturum, 
cum  de  Pcrfis  viclor  rediiffet;  id  quidem 
S,  Hieronymus  teftatur  in  Chronico,  Hoc 
namque  eft  quod  de  eo  S.  Joannes  Chry- 
foftomus  ait  his  verbis  (e  )  :  Contra  Per- 
fas  bellum  fhfcepturus,  tanto  cum  faftu 
cum  difceffiffet ,  ac  fi  omnem  barbarorum 
gentem  deledurus  effet  ;  identtdem  nobis 
(omminabatur ,  cum  diceret ,  omnes  fe  poft 
fuum  a  Perfis  reditum  funditus  perdttu- 
rum :   Hoc   enim  bellum  fibi  effe   Perfico 

gra- 

In  Tiherio  apud  Dfonem  Iib.  jj-  in  funere  Cx- 
faris  Augufti  ,  quo  tempore  Sacrorum  celebra- 
tio  diurna  fiebat .  Itaque  deceptus  eft  Baroni- 
»s ,  cum  rationem  hanc  ,  qua  Juliantis  utitur  , 
a  prifco  Jure  PontifTcio  alienam  prodit  .  Ince- 
ftari  quippe  oculos  hominum  &  confpeclu  fime- 
ris  diurno  ,  &  funeris  profecutione  diurna  , 
veteri  Jure  Pontificio  jactatum  eft  ,  ut  fufiuspro- 
bat  Gothofredus,  ex  quo  hacc  exfcripta  ,  in 
jllius    Legis  Commenfario . 


(d)  Eunap, 
in     Vit. 

Pbilofeph, 


XXIV. 

Julianus 
qtiid  vove 
rit    diis 
pro  viffto., 
ria  confe- 
quenda  . 

(e)    Cbryf 
adv.  Cent, 


Cum  Critice  Pagii.  j 


Christi 

l6l- 


LlBERI 
1 


i    Pap. 

2. 


(*)  Greg. 
Naz.  orat, 
2,  in  Jul. 


p.)  Tbeoi» 
/.3.  r.i8. 


(e)  Crcg. 

N.tZ-.  or.it. 
1.  i)i  Jul, 


gravius:  atque  adeo  oportere^  minore  tllo 
confeElo ,  tunc  demum  ad  td  quod  majus 
foret ,  defcendere .  Et  hxc  quidem  nobis 
annunciabant  qui  illi  a  con/iliis  erant  • 
At  de  ejufmodi  quoque  adeo  fcelerata, 
&  impia  voti  nuncupatione  haec  Sanftus 
Gregorius  Nazianzenus  (  a  )  :  Porro  vo- 
tiva  vittima  quam  magna>  quamque  exi- 
mia  ?  O  Cbrijte ,  &  Verbum  ,  &  pajftonis 
impaffibilis  totiufque  Orbis  myjiertum  .' 
Vniverfam  Chriflianorum  gentem  dcemoni- 
bus  Jiftere ,  Ji  propojiti  compos  exifleret . 
Kaec  ipfe  .  Jam  vero  (  ut  ex  Orofio  di- 
ximus  )  ad  Chriftianorum  coedem  thea- 
trum  Hierofolymis  aedificari  julferat  ,  ut 
ibi  efVet  ipforum  carnificina  ,  unde  reli- 
gio  ejufmodi  videretur  efle  progrefla. 
Ad  hxc  infuper  Theodorerus  (  b  )  :  Ora- 
culorum  commentis  fidem  adbibens  mina- 
batur  fe  in  TLccleJiis  Chrtfitanorttm  lafci- 
Vce  dete  Jtmutacrum  collociturum  .  Ha?c 
fcientes  ChrifHani  (  ut  ait  Gregorius  Na- 
zianzenus  (  c  )  omnibus  humanis  auxiliis 


M9 

Juliani  Imt. 

2. 


deftituti  ,  Deum,  in  quem  tantum  unica 
fpes  collocata  erat,  afVHuis  precibus  in- 
terpellabant,  vigiliis  atque  jejuniis ,  aliif- 
que  pietatis  officiis  urgebant  importune, 
ut  deftinato  neci  omni  populo  Chriltiano  , 
Chriftianaeque  religioni  funditus  eruendae  , 
quam  citillime  fuppetias  ferret;  nec  de- 
ftiterunt  ,  quoufque  Deus  eos  audivit: 
quo  autem  modo.  id  faftum  fit,  dicemus 
fuo  loco. 

Sed  &  praeter  vota  a  Juliano  privatim  XXV. 
emilla  ,  alia  quoque  publica  accefiere  ; 
quibus  Gentiles  cum  deos  pro  Julianofo- 
licitarent ,  diis  in  primis  ^Egyptiis  ,  qui 
ab  eodem  Imperatore  impenfius  coleren- 
tur,  vota  publica  nuncupafie,  antiqua^. 
numifmata  fuperius  excufa  fuifque  imagi- 
nibus  exprefVa  declarant,  notata  publi- 
corum  infcriptione  votorum.  Quibus  ad- 
dimus  formas  antiqui  numifmatis  ,  hic  ut 
videsexpreffas ,  de  ntincupatis  Ifidi  nutri- 
«i  votis,  ne  exercitui  deforet  annona . 


<<0 


(d)  Exta- 
bat  Romt 
apud  Ho- 
ratium  Ti- 
grium  de 
Hnriis  . 


Quam  intueris  fceminam ,  Infantem  in  fi- 
nu  tenentem  ,  Ifidem  efie  fcito  ,  quoe  ab 
antiquis  appellata  reperitur  ttAwh,  ideft , 
nutrix  ,  itemque  nroLvteyjh: >  hoc  eft,  fu- 
fceptrix;  quod  (  ut  ex  Platone  Plutar- 
chus  in  Ilidc  recitat  )  eadem  dea  totius 
humani  gerieris  videretur  efVe  fufceptrix 
&  nntrix  ;  quippe  quod  pro  Ifide  terram 
ab  JEgyptiis  accipi,  idem  Plutarchus  af- 
firmet.  Sed  &  ex  diademate  capitis,  Ifi- 
dem  effe  ^gyptiacarum  rerum  periti  fa- 
tis  intelligent.  Haec  idcirco  ingerimus, 
quod  fciamus  quemdam  rei  antiquariae  vi- 
fum  fibl  peritum  ,   ex  effigierum  fimilitu- 


xline  fabulam  concinnafVe  ja<5tafTeque  11- 
Iam  VancViffimae  Dei  genitricis  Mariae  ef- 
fe  imaginem  ,  cui  pro  Juliani  falute  ,  cum 
in  Occidente  fe  fingeret  Chriftianum  ,  fue- 
rint  a  Fidelibus  vota  publica  nuncupata. 
Sed  totum  hoc  fic  compofitum  evanefcet 
commentum ,  dum  exhibemus  hic  tibi  Ha- 
driani  Imp.  numifma  eamdem  a  tergo  i- 
maginem  proefeferens ;  cum  nihil  prorfus 
fit,  quod  vel  leve  faltem  Chriftianitatis 
fignum  in  eodem  Imperatore  efformatum 
polTit  intclligi  :  abfit  enim  ,  ut  Chriftia- 
nam  religionem  velimus  mendaciorum.. 
pigmentis  illuftrari-. 


<o 


(c)  Ext.tt 
apud    [.tl. 

Paf.  Rom. 
num.  aur. 


Sed  ad  Julianum  redeamus  :  qui  hifce  tum       nuncupatis  ,  eo  fidutfae  elatus  eft :  &  fpe 
publicis   tum  privatis    votis    propenfius      «redus ,  ut  certam  fibi  a  dus  viftonam 


itfo 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christz 
3^« 


LlBERH  PAP. 
12. 


JULIANI  ImP.' 


affore  firmiter  credens,  hominura  fpreve- 

rit  adjuvamen;   fiquidem    auxiliares  co- 

pias ,  quas  fociorum   Legati  Antiochiam 

venientes  pollicebantur ,  ipfe  fibi  ex  diis 

(a)  Amm.   fatis  fuperque    virium  efle  putans ,  con- 

lib.iy       tempfit,  id  quidem  Ammianus  teftatur, 

cum  ait  (  a  ): 

XXVI.        Inter  bac  tamen  ,  cum   fcilicet  Antio- 

chix  pararetur  expeditio  ,  legationes  gen- 

Temeri-     tium  plurimarum ,   auxilia  pollicentium  , 

las  Juliani  ijberaliter  fufcepta  remittebantur  ;  fpecio- 

in  aufpi-   y^  fiiucia  Vrincipe   refpondente  ,  'nequa- 

bello  Per-  1Uitm    decere  adventitiis  adjumentis  rem 

fico  .         vindicari  Romanam ,  cujus  opibus  fovere 

conveniret  amicos  &  focios ,  fi  auxilium 

eos   adegerit  neceffitas  implorare  .  Solum 

Arfacem  monuerat  Armenicc  Regem ,  ut  col- 

lettis  copiis  validist  jubenda  opperiretur  . 

At  de  litteris  ad  Arfacem  ,  paulo  poft  • 

Hinc  jure  Gregorius  Nazianzenus  in  au- 

fpicando  bello  Perfico  Juliani  fugillat  te- 

fb)  Grejr.    mer'tatem  nis  verbis  (b):  Adverfus  Ver- 

Kai-  orat.  fas   expeditionem  fufcepit  praciptti  teme- 

x.injul.    ritate  potiusy  quam  virium  firmitate  cer- 

titudineque  fubnixus  ;  ac  ne  illud  quidem 

ferfpiciens  vir  fapientijjimus  ,  prafumptio- 

tiem  &  audaciam  ,   licet  nominum  fono  co- 

bcereant ,   potentia   tamen  plurimum   inter 

fe  diflinttas    ejfe .    Etenim    in   bis   rebus 

quas  audaHer  aggredi  convenit,  perfiden- 

tem  animum  prxjlare ,  magn.mimitatis  efl  ; 

quemadmodum  contra  ,    languerey  ac  pe» 

riculum  detretlare  ,  fervilis  ignavia .  At 

ubi  plus   periculi  imminet ;   tum  vero  fe- 

dem  conferre  ,  feque  in  difcrimen  obtrude- 

re,  non  autem  reti>tere>  temeritati  ducen- 

dum  efl  ;  quemadmodum  e  contrario ,  cede- 

re  cautioni ,  &  prudentix  .  Nec  eodem  lo- 

co ,  &  numero  ponenda  funt ,  ea  quce  ad- 

funt ,  tueri  &  confervare  ;   &  eorum  quce 

non  habeas  aliquid  adipifci.  Illius  enim 

prcecipua  &  primaria  ratio  cordatis  viris 

babenda  efl  :  hoc  vero  ,  fi  quidem  tttte  & 

facile  liceat  ,  amplettendum  ;  fin  autem  in 

contrarium  cedat ,  contemnendum» 

XXVII.       Q?i  wro  «*  aliquid  fpe  atque  animo 

conceptum  afiequatur ,  fortutiarum  fuarum 

periculo  dimicat ;  in  magna  flultitia  ver- 

fatur ,  mihique  malo  pugili  non  dijjimilis 

ejfe  videtur  artem  fuam ,  priufquam  gra- 

dum  rettefixerit ,  praferenti  ;  aut  guber- 

natori ,  effratta   nave  Jua ,  nec  ad  navi- 

gandum  commode  inflrutta  navem  hoflilem 

deprimenti ,  aut  certe  deprimere  conanti. 

Quorum  ille  nihil  (  ut  mihi  videtur  )  re- 

putans ,  inconfulte  ea  qttce  animo  decreve- 

rat ,  aggredttur ,  rebus  Romanis  adhuc  ex- 

ulceratis ,   maleque  prxferttm  ob    excita- 

tam  perfecutionem  affeclis  ,  alienam  regio- 

nem  cogitans,  ac  Salmoneum  quemdam  no- 

.  bis  referens  e  corio  obtonantem  ,  Trajanof- 

que  tllos  &  Hadrianos  fibi  proponens  ,  qtio- 

rum  non  minus    cautio  ,  quam  animi  ma- 

gnitudo   admirationi  effe  folebat .  At    ei 

ttec  Cari  illius  in  mentem  Veniebat  \  nec 


Valeriani',  qui  impetus  inconfulti  pcenas 
dedere  (  ne ,  quemadmodum  tragicus  ait  9 
fortunas  exprobrem  )  in  V er farum finibus  , 
in  medio  felicitatis  curfu  opprejji  atque 
extintti»  Verum  hac  ipfius  animo  infide- 
banty  totufque  in  eam  expeditionem  fere- 
batur  ,  omnem  divinationis  &  prtefligia- 
rum ,  dicendorumque  &  tacendorum  facri- 
ficiorum  impofluram  invehens  ,  ut  tota  bre- 
vi  deleretttr  .  Haftenus  Gregorius ,  egre- 
gie  fane  de  ejus  in  fufcipiendo  bello  Per- 
fico  temeritate  philofophatus . 

Quales  autem  fuerint  Juliani  litterse  il- 
lae  ad  Arfacem  Armenis  Regem  ,  Chri- 
ftianum  quidem  hominem  ,  quibus  eum^ 
monuifle  Ammianus  ait;  licet  ipfae  non_. 
extent  ;  Sozomenus  (  c  )  tamen  de  illis 
agens  ,  fic  meminit  :  Vorro  litteras  ad 
Arfacem  Regem  Armenix  &  Romanorum 
focium  fcripfit  ,  ut  in  hac  expeditione  fub- 
fidio  fibi  veniret  ;  quibus  qutdent  in  lit- 
teris  de  fe  extra  modum  gloriofe  pradi- 
care ,  Je  ut  valde  ad  Imperium  gerendum 
idoneum  infolenter  extollere  ,  &  ut  ami- 
cum  illis ,  quos  ipfe  pro  diis  habuit  ,  ar- 
toganter  efferre:  Conflantium  autem^  cui 
fuccejferat ,  velut  ignavum  &  impitim  Ia~ 
cerare  .  Ipfi  denique  Arfaci  verbis  admo- 
dum  contumeltofis  minitari  non  veritus  efl  • 
Et  quoniam  eum  Chriflianum  effe  accepe- 
rat  ;  quo  fuatn  in  eum  augeret  contume- 
liam ,  etiam  nefandas  in  Chriflum  blaf- 
phemias  loqui  (  iflud  entm  nufquam  non 
audatter  facere  confueverat)  cum  fuperba. 
quadam  iattatione  contendit  .  Cui  etiamfi- 
gnificavit  ,  Deum  ,  quem  coleret ,  nequa- 
quam  eum  defenfurum  ,  fi  imperata  negli- 
geret.  Haec  Sozomenus  de  Juliani  litte- 
ris  ad  Arfacem . 

Quod  vero  ad  tempus  profeftionis  per- 
tinet ;  qui  tementatis  agebatur  impetu, 
adhuc  hyberno  tempore ,  vere  non  expe- 
ftato,  Antiochia  recefilfle,  Socrates  {d  ) 
tradit ,  quod  diceret  hyemis  frigoris  im- 
patientiffimos  Perfas  eife.  Caeterum  Am- 
mianus  (  e  )  auctor  eft ,  ipfum  Julianum 
tertio  Nonas  Martias  (  ha?c  enim  eft  ve- 
rior  leftio  )  Antiochia  digrerTum,  Hiera- 
polim  folitis  itineribus  perveniiTe  .  Et  Zo- 
fimus  (/):  Hyeme  ,  inquit,  exatta9coI- 
letto  exercitu ,  eoque  decenti  ordine  pr<e- 
ntijfo*  egrefius  efl  Antiochia,  cum  ne 
ferlitare  quidem  potuijfet :  id  autem  quo 
pattoacciderit,  quamvis  cognitum  babeamy 
filentio  praterire  malo .  Haec  ipfe  .  Sed 
quaenam  (  rogo  cum  )  vel  unde  ejufmo- 
di  caufa  filentii  ?  Num  quia  caelitusexu- 
ftum  fuerat  templum  Daphnes  ,  &  Apol- 
linis  fimulacrum  combuftum ,  ubi  ipfe  he- 
catombas  confueverat  immolare  ?  fed  hoc 
filuit ,  ne  caufam  conflagrationis  pariter 
promere  cogeretur .  Qyamobrem  ipfit-» 
plurimum  (  ut  diclum  eft  )  infenfus  An- 
tiochenis  ,  durum  illis  &  immanem  reli- 
quit  Praefidem>  qui  eos  regeret  3  dequo 

Arn- 


xxvni. 


(c)  Sczom. 
1.6,  c,\. 

Juliatius 
quid  in 
Arfacem 
Regem 

Armenic 


XXIX. 

Julianus 
recedit 

Antiociiia. 

(d)  Socrat- 
/.3.  f.18. 

(e)  Amm. 
lib.z}. 


(f)    Zofim: 
/.3. 


Christi 


Cum  Critke  Pagii. 


LI3ERII    PaT. 
12. 


I5t 

JULIANI    IMP. 


XXX. 

Juliani    i 
ter. 


(*)  Jmm,  Ammianus  (  a  )  :  Ipfe  autem  Antiochia 
lib.i$,  egrejfus^  Heliopolitem  quemdam  Alexan- 
drum  Syriacte  jurtfditlioni  prxfecit  tur- 
bttlentum  &  fievum  :  dicebatque  non  illum 
tneruijje  ,  fed  Antiochenjibut  avaris  & 
contumeliofis  huj  ufmodi  Judicem  convenire  . 
(sumque  eum  profeclum  deduceret  multitu- 
do  promifcua  ,  itum  felicem  reditumque 
gloriofum  exoptans ,  oranfque  ut  deinde 
flacabilis  ejjet  &  lenior  (  nondum  ira  , 
quam  ex  compellationibus  &  probris  con- 
ceperaty  emollita  )  loquebaiur  afperius, 
fe  eos  aflerens  poflea  non  vifurum.  Dif- 
pofuijfe  enim  ajebat^  hyemandi  gratia, 
per  compendtariam  viam^  confummato  pro- 
cintlu  ,  Tarftim  Ciliciot  reverfurum  ,  fcri- 
pfifteque  ad  Memorium  Prafidcm,  ttt  in-. 
eadem  urbe  cuntta  fibi  congrua  pararen- 
tur .  Et  hoc  haud  diu  poflea  contigtt  . 
Corpus  namque  ejus  illuc  relatum  exequia- 
rum  humili  pompa  in  fuburbano  fepultum 
eft »  ut  ipfe   mandaverat  . 

Profe&us  igitur  Antiochia  quinque  die- 

rum  fpatio  (  ut    ait  Zofimus   b)  Hiera- 

polim  pervenit ;  ubi  triduo  tantum   com- 

moratus  eft  ;  unde  poftea  Batnas  verfus, 

lil ,  oppidulum  quoddamOidroenrc,  progreffus 

\t)Amm.    eu"  •  Eadem  Ammianus  (c)-,  qui  addit  : 

lii.ij.        Ibique    UUtabtle  *  portentum  offendit . 

*  in  -it*.  Ctm  en*m  calonum  frequens  multitudo  ad 

bilt.  fufcipiendum  conCuete  pabulumprope  acer- 

vum  palearum  ftetiffet   impendio   celfum^. 

(  hoc  enim  modo  per  regiones   illas   tales 

fpecies  conftruuntur  )  rapientibuf  multts^ 

quajfata   congeries    inclinata    eft  ,    pari- 

qtie  exitio  quinquaginta  obruit  homines  mo- 

le   maxima    ruinarum.   Maftus    inde  di- 

grejfus  ,  venit    curfu    propero    Charras^ 

drc.   Sed    praeftat   ex    ejus    epiftola    ad 

Libanium   fophiftam    tunc    fcripta,   qua 

(l)jidi,m.  brevi  compendio  iter  fuum  relegit ,  res 

tptfl.ip,     jn  itinere  geftas  hic  dcfcribere  ;  haec  e- 

nim  (d)  habet: 

Ad  Litarbos   veni  >   quod  eft  oppidum 

in  Chalcide  :  Et  poft  alia:  Litarbis  dein- 

de  ad  Beroeam  veni  ,  &  Jupiter  clariff- 

mo  oflento  lceta  omnia  denunciavit  .Com- 

moratus  autem  ibi  diem  unttm,  arcem  in- 

vifi ;  &  Jovi ,  regio   more ,  taurum  can- 

didum  facrificavi.Cum  Senatu  autem  pau- 

ca   de   religione   dijferui .    Et    laudarunt 

quidem  omnes  orattonem  meam  :   pauci  ve- 

ro   admodum  aftenfere  ,  atque  ifli  ipfi  e- 

rant ,  quos  ante  mcam  orattonem  fanos  ef- 

fe  arbitrabar .  Poftea  tamen  quafi  licen- 

tia  arrepta  ,   omnem  pudorem  excujferunt 

ac   depofuerunt .    Erubefcunt   enim   homi- 

ttes  vebementer ,  o  dii  immortalcs ,  in  re- 

bus  boneflis  ,  ut  in  fortitudine  animi  ac 

pietate ;   in  turpiffimis   exultant  ,  ut  in_ 

facrilegio  &  corporis  animique  ignavia  . 

Inde  me  Batnx  excipiunt ;  locus   qttalem 

nullum  vidi  unquam  extra  Daphnem.   Et 

poft  multa  in  defcriptionem  &  Iaudem_. 

ioci   infumpta,  addit:  Quid   tum  illic  ? 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


Juiuaires 

^cfla:. 


Sacrificavi  vcfperi ,  &  poftridte  fummo 
mane  ;  quod  ftudiofe  fingults  diebus  fa- 
cere  confuevi :  cumque  Ixta  ac  prxclara 
ejfent  facra  ,  ad  ttrbem  contendimus  :  ibi 
nobis  a  Civibus  itum  eft  obviam,  &c. 

Sed  de  Beroeenfi  manfione  ,  quid  ibi 
etiam  ipfi  contigerit ,  quod  filentio  ob- 
volutum  Julianus  prx-teriit ,  Theodore- 
tut  recenfet  his  verbis  (  e  )  :  Etfi  cum  his 
tninis  proficifcebatur  ,  tamen  Bercete  ab  ttno 
viro  deviftus  eft  .  Is  tametfi  ob  alias  res 
illuftris  fuit ,  quippe  qui  in  Beroenfi  Re- 
pttblica  gerenda  principem  locum  obtinuit ; 
tamen  fingularis  pietatis  amor  ,  quo  fta- 
grabat ,  eum  multo  reddidit  illuftriorem  . 
Kam  cum  ad  impietatem  id  temporis  re- 
gnantem  delapfum  filium  cerneret  ;  expulit 
domo  &  palam  abdicavit.  Qui  ad  Impera- 
torem  in  diverforio  urbi  vicino  commoran- 
tem  accedens  ,  ei  tum  quid  ipfe  fentiret , 
tum  qtto  paflo  pater  ipfum  abdicaflet ,  ex- 
ponit  .  Tyrannus  autem  jubet  adolefcentem 
animo  ejfe  tranquillo  ,  pollicitus  fe  ettm 
in  grattam  cum  patre  reduilurum.  Itaque 
ttbi  venit  Berceam,  principes  viros  Civi- 
tatis  vocat  ad  convtviumy  in  qttorum  nu- 
mero  erat  adolefceniis  pater ;  quem  cum 
filio  fuee  accumbere  menfie  imperat  ;  atque 
ctrciter  medium  epulum  fic  patrem  adole- 
fcentis  alloquitttr  ;  Efl  iniquum  plane , 
mea  qutdem  fententia  ,  alicujus  animum  , 
qui  ad  alteram  religionem  deflexit  ,  vi 
covere,  &  invitum  ad  contrartam  tradu- 
cere .  Quapropter  ne  cogas  filium  etiam^. 
nolentem  tua  ajfentiri  opinioni ;  quando- 
quidem  neque  ego  tibi  vimfacio  ,  Iicetper- 
facile  te  pofflm  compeIlerey  uti  mece  fen- 
tentix  obfequaris  . 

Tum  pater  adolefcentis  ,  fide  in  Deum 
animum  exacuens  :  De  ifloccine ,  inquity 
fceleratot  Imperator ,  verba  facis ,  qtti  & 
Deo  odiofus  efl ,  &  mendacium  veritati 
anteponit  ?  Rurfum  Julianus  perfonam  in- 
duens  manfuetudinis  :  Heus  ttt ,  inquit , 
define  maledicere  .  Atqtte  ore  ad  adolefcen- 
tem  converfo  :  Mihi ,  inqttit ,  tux  res  cu- 
r<e  erunt  ;  quandoqttidem  patri  ut  iflud 
agat  ,  perfuadere  non  queo  .  Ifla  qutdem 
narratio  (  fubdit  Theodoretus )  non  eft 
fruftra  a  me  inftituta  :  quippe  ex  ea  pla- 
ne  oflendere  volui  ,  non  modo  admirabilem 
divtni  hominis  in  loqttendo  libertatem  ;  ve- 
rum  etiam  quod  erant  quidem  plurimi  ,  qui 
tyranni  illtus  potentiam  penitus  contemne- 
rent .  Etenim  Antiochi<e  itidem  vir  qui- 
dam  facile  optimus  ,  qui  adolefcentibus 
doftrina  inflituendis  operam  dabaty  ma- 
gnam  familiaritatem,  utpote  multo  litte- 
ratior  quam  vulgus  praceptorum  folet , 
conflavit  cum  eo  ,  qui  id  temporis  inter 
dottores  primas  tenebat  ;  Libanium ,  dico , 
tam  crebris  fermonibus  apttd  fophiflas  ce- 
lebratum  •  Qui  cum  impius  ejfet ,  expetla- 
retque  vicloriamy  '&  minas  Juliant  ante 
mentis  oculos  ftatueret ;  aludi  magiflro* 

X  q«o 


xxxr. 


(t)  Theod. 
/.3.     f.18. 

Beroenfis 
adolefcen. 
tis  apofta- 
tae  patcr 
quid  in 
Julianum. 


xxx  ir. 


l6z 


Annalcs  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrisii 


LlBJJ 


RH   PAP. 

2. 


JULIANI    ImP, 
2. 


Quid  vati 

cinatur 
Chriftia- 
nus  deju. 
iiano  • 


quo  noflrce  reltgioni  quaji  per  jocum  irri- 
deret  ,  fctfcitatur  :  Quid  rerum  gerat  fa- 
bri  filtus?  Qui  dtvina  completus  gratia 
prxdtxit  quod  erat  paulo  poft  eventumm: 
Kam  hujus ,  inquit  ,  univerfitatis  opifex 
Deus ,  quem  tu  per  rifum  fabri  filtum  no- 
tninas  ,  Juliano  loculum  fabricatur  .    He- 
que  certe  multi  dies  preeterierunt  ,  cunu* 
nuncius  allatus  efl  de  fcelerati  illius  mor- 
te  ;  qui  in  loculo  reconditus  ,  4r  ad  fepul- 
cru*n  elatus ,  fe  frujira  minas  jattajfe  de- 
claravit .  Ex  qua  una  re  Dei  gloria  fuit 
magnopere  illuflrata.  Haftenus  Theodore- 
tus  ;  fed  de  nece  Juliani  fuo  loco  pluri- 
bus .  Verum  quod  dicit,  hominem   illum 
Chriftianum  praefe&um  fuiffe  dofforem  a- 
dolefcentibus  erudiendig ;  non  fic  intelli- 
gendum  ,  ut  tunc  Antiochiu  publice  pro- 
fiteretur :  nam  Juliani  edi&o  vetiti  erant 
Chriftiani  prxceptores  a  litterarum  gvm- 
nafiis  ;  fed  quod  ille  ante  paucos  menfes 
Jiis    vacare  (   dum  fibi   liceret  )  folebat , 
quj  ob  egregiam  cruditionem  optime  r,o- 
tus,  immo  6V  familiaris  Libanio  erat  . 
XXXIII,       Demum  ut  ad  epiffolam  ad   ipfum   Li- 
banium  fcriir-am  redeamus ,  hec  idem  Ju- 
lianus  ad  finem  habet :  Quam  vero  mul- 
tis  &  litteris  &  Ubrts  mandarim ,  ea  qute 
mthi  tamquam  loeta  auCptcia  eVeniunt  (  ctr- 
cumfemntur  autem  nobifcum  )    quid  oput 
efl  fjfltdiof  ac  molefle    recenfere?  Haec 
ipfe,   fidens    deorum   patrocinio  cunct.i_* 
profpere  obventtna  •  Quonam  autem  pa- 
6io  quoe   ejus   interitus   prsefagia    erant, 
ipfe  fiulte  admodum  in   victoriae   omen_, 
convertere  foleret,  unum  hic  ab  Ammia- 
(a)  Amtm,    no  (  a  )  narratum  adducam  exemplum  ; 
Hb.ii-        Quieta  ,  inquit  ,  nofte  emenfa  ,  mane  ju- 
Falfisau-    mentum  quo  yeheretur  ,  ex  ufu  popofcit ; 
guriisju-  oblatufque  ei  equus ,  Babylonius  nomine, 
Jianus  de.  jfttt  torminis  conflematut  ,  dum  dolorum 
ceptus.      jmpatiens   vnlvitur ,  auro    lapiUifque  or- 
namenta  diftincla   compreffit .  Quo  ofiento 
leetior  damavit ,  plaudentibus  proximit , 
Jlabyloniam  humi  procidijfe  ornamentis   o- 
mnibus  fpoliatam  ;  &  paulifper  detentus  , 
utomen  per  hoflias  litanio  firmaret  .  Da. 
'vanam  venit ,  tirc.  Ejufmodi  autem  mul- 
ta  erant,  quae  Julianus  in  fuam  infleftens 
fententiam  litteris    commendabat ,    tam- 
quam  vi<5torise  certa  prifagia.  Adulaban. 
tur  enim  arufpices ,  &  quae  illi  grata  ef- 
fe   perfentirent ,    propinabant    cupienti  j 
de  quibus  S.  Ambrofius  (b)  ad   Valenti- 
nianum  Imperatorem  :  Dejuliano  ,  inquit, 
qutd  loquitr  ,  qui  cum  refponfis   arufpicam 
tnale  creduhts  ejfet ,   ademit   Jibi  fubfidia 
revertendt  ?  Sed  plane  arufpicibus  fe  de- 
teriores  exhibuerunt  Juliano  magi  ,    qui 
philofophorum  titulo  eum  comitabantur  , 
Maximus,   atque  Prifcus,  Simile  accidit 
illud  de  Ieone  jaculis  confoffo  militum; 
Quo  veluti  vtdorioe  certo  Jigno  (   inquit 
Ammianus  )  Juliams  exultantius  incede- 
hat  ;quo  tamen^  ut  ttit^Kegis  obitus  por- 


(b)    Ambr, 


tendebatur  :  Erant  enim  ,  inquit ,  omnitt 
oracula  dubia  &  ambigua ,  qu<e  nonniji  ca- 
fus  aperuere  pojiremi,  juxta  tllud  vulga- 
tum  :  Ajo  te  JEacida  Romanos  vincert_, 
poffe  .  Addit  his  Ammianus  ,  tum  arufpi- 
ces  Etrufcos ,  quos  fecum  ductabat  Julia- 
nus  ,  eadem  ex  libris  oftenfa  prodigiorum 
fignificatione  »  eum  a  cceptis  reprimere  co- 
natos  effe  ;  Sed  cahabantur  ,  inquit ,  phi- 
lofophts  refragantibus  ,  quorum  reverenda 
tunc  erat  aufioritas  .  Horum  praecipui 
fuerunt  ,  quos  diximus ,  Maximus ,  at- 
que  Prifcus  ;  quorum  fedudius  confiliis  , 
ad  interitum  pariter  perductus  eft  .  In  ea- 
dem  infuper  expeditione  (  quod  fummis 
ducibus  gloriae  datum  eft  )  idem  Julianus 
ipfas  noctes  pervigil  in  commentariis  fcri- 
bendis  fuis ,  inftar  Coefaris  infumebat  ;  ut 
non  litteras  tantum  diverfas  ad  diverfos 
daret,  fed  &  libros  componeret ,  eos 
praefertim  ,  quos  contra  Chriltianam  reli- 
gionem  elaboravit ;  de  quibus  hsc  S,  Hie- 
ronymus  (  c  )  ad  Magnum : 

Jultanus  Auguftus  feptem  libros   in  ex- 
peditione  Parthtca  adverfum  Cbriftum  e- 
vomuit ;    &  juxta  fabulat  poetarum,  fuo 
fe  enfe  lacsravit  .  Si   contra  httnc  fcribe- 
re  tentavero  ,  puto  tnterdices  mihi ,  ne  ra- 
bidum  ctinem  ,  philofopborum  &  Stoicorum 
dofirinis  ,   idefl  ,  Hercttlis  clavam  reper* 
cutiam  .  Quamquam   Hazarenum  noftrnm , 
&  (ut  ipfe  folebat  dicere  )  GaliUumfta- 
ttm  in  prxlio  fenferit  ;   &  mercedem  lin- 
gttx    putidijjimx  ,   conto    in    illis    perfof- 
fus    acceperit,    Haec    Hieronymus,    Por« 
ro   de  iifdem    contra    Chriftum    fcriptis 
Jibris  hxc  ipfe  Libanius  (d  );  Hyeme  ,  in- 
quit,    cum   nocles   funt  paulo    longioresy 
Imperator  Ubros  illos  ,  qui  hominem  a  Pa- 
lceftina   oriundum ,    Detim    &  Dei  filium 
ejfe  confirmant  ,  diligenter  evolvens  ,  lon- 
ga  difputatione  &  firmis  argumentis  con- 
vincebat  ejfe  ridiculos:   religionemque   ab 
illis  excultam ,  &  magno  in  honore  habi- 
tam,  nugis  redundare ;  &  fe  inillis  Tyrio 
illo  fene  fapientiorem  oftendit .  Igitur  Ty- 
ritts  illefit  animo  placato  ;  &  dicendi  fa- 
cultate  fuperatus  ,  aquo  ferat  animo  yquod 
Jit  in  eum  diclum  a  filio.  Haec  Libanius, 
praeftantiora  dicens  fcripta  Juliani  adver- 
fus  Chriftianam    religionem  fuiffe,quam 
quae  antea  elucubraffet  Tyrius  ille  fenex» 
nempe  Porphyrius , 

At  de  compofitis  ab  eodem  Juliano  li- 
bris  haecetiamCyrillus  Alexandrinus  (e): 
Cum  igitur  potentijjimus  Julianus  linguam 
fortitus  ejfet  difertam,  acuit  eam  contra 
nofiri  omnium  Dominum  Salvatorem  Chri- 
Jiunti  &  tres  fcripfit  libros  adverfus  fan- 
6la  Evangelia ,  &  contra  piam  Chriftia- 
norum  religionem  quibus  multos  commo- 
vtt  ,  &  haud  mediocriter  offendit .  Ete- 
nim  leves  facileque  mobiles  in  ejus  la- 
qtteos  cito  cadunt ,  fiuntque  damoniis  dul- 
cis  efca  •  Turbautur  autem  intenm  nonni- 

bil 


(f)  Hieron. 
epiJi.Z^. 

XXXIV. 

Julianus 
contra 
Chriftuin 
fcribit  . 


(d)    Afui 
Socr,  lib. \ . 

c.  19. 


XXXV. 

(e)   Cyrill. 
in  fr&fitt, 
lih.  cont. 
Jul. 

Jtiliani 
libri  ad- 
verfus 
Chriftfa- 
nam  reli- 
gionem 
damnofi . 


Chrisii 

l6l- 


Cum  Critice  Pagii . 

LlBEKII        PAP. 
12. 


1(53 


Juliant  Imp. 

2. 


bil  etiam  ii ,  qui  in  fide  profecerunt  : 
credunt  enim  ipfum  fanclas  divinas  litte» 
ras  nojfe  ;  quandoquidem  ex  ipfis  varia 
teftimonia  in  futs  Itbris  accumulat ,  quam- 
lits  ignoret  qute  dtcat .  Qjfontam  autem 
flurimi  fuperftitiofi  convententes  eos  qui 
Cbriftumfapiunt  ,fufque  deque  prcttexunt^ 
nobis  exprobrantes  illius  contra  nos  fcri- 
fta  ,  &  dicunt  tanta  gravitate  edita ,  «t 
carpi  nufquam  valeant  ;  nullumque  adhuc 
inventum  ejje  ex  noftris  dofloribus  ,  qui 
vel  contradicere,  vel  fubvertere  dttla  iU 
hus  queat .  Adhortantibus  itaque  multis 
(*)Itech.  atqtte  fifus  Chrijio  dtcenti  (a):  Et  nunc 
3.  vade  &  ego  aperiam  os  tuum:  accommo- 

davi  me  ,  ut  decutiam  quidem  Grxcanicum 
fupercilium  adverfus  Dominum  Chriflum 
fefe  extollens  :  adjuvem  autem,  quantum 
Itcet  ,  deceptos  ;  demonftrando  deceptum 
efie  ,  &  ignorajfe  facras  fcripturas  eum  , 
qui  nojlri  omnium  Salvatorem  Chriflum  in- 
cufat .  Haec  Cyrillus  ad  Theodofium  Inipe- 
ratorem.  Quam  vero  egregie  id  praefti- 
terit;  ex  ipfis  qui  extant  commentariis, 
quibus  &  libri  illi  intexti  funt  Juliani , 
cuilibet  utrumque  textum  legenti  fatis 
perfpicuum  effe  poreft.  Quod  autem  S. 
Hieronvmus  dicat  feptem  a  Juliano  con- 
tra  Chriftianam  religionem  libros  fuiffe_/ 
confcriptos ,  Cyrillus  autem  tres  ;  ex  di- 
verfa  partitfonc  operis  id  accidiflfe  puta- 
tur .  Porro  decem  extant  Cyrilli  libri , 
quibus  Juliani  commentarios  vtlidiffimc 
oppugnavit . 
XXXVI.  quod    haec  noviflima  efle  credatur 

lucubratio  Juliani ,  quam  tamen  primam 
omnium  mente  conceperat  ;  agedum  re- 
Jiqua  ab  eo  fcripta  recenfeamus .  Eorum 
qux  extant ;  prxter  illa  quae  fuperius  re- 
cenfuimus  ,  eft  hymnus  in  Solem  ,  ad  Sal- 
luftium  illum  fuum  infcriptus,  cui  (  ut  i- 
pfe  fatetur  in  fine  )  anrea  Saturnalia_» 
riuncuparat ;  in  cujus  fcriptione  trium_. 
tantum  noiftium  fpatium  infumpfifle  glo- 
liatur  .  Sed  illud  magis  mirandum,  quod 
toto  illo  traftatu  nihil  contra  Chriftianam 
ex  more  religionem  oblatret,  eum  alio- 
qui  fc  Ethniciflimum  in  primis  oftendat. 
Multa  in  eo  de  Sole  mutuatus  ex  Plato- 
ne  in  Timaeo  atque  Cratilo,  ex  Arifto- 
tele  Phyficorum  fecundo  &  alibi ,  ex  fuo 
Jamblico  ,  a  quo  &  fe  omnia  edoftum 
profitetur;  accepitque  nonnulla  cx  He- 
fiodo  inThegonia,  atque  ex  omnium  ve- 
tu  Hflimo  Homero  tum  in  Iliade  &  O- 
dyflea  ,  tum  etiam  in  hymnis.  Solem  vc- 
10  laudaturus,  a  fuis  laudibus  exorditur , 
fignificans  fe  ab  ineunte  xtate  Golis  fuiffe 
cultorem  .  Inde  &  vanus  homo  titulum 
&  nomen  smulatus  eft  Solis ,  dum  fuam 
effigiem  titulo  &  fignis  Serapidis  ,  qui  i- 
dem  eft  quod  Sol  apud  jEgvptios,  una 
cum  Ifide,  quae  Luna  ab  iifdem  credi. 
tur,  in  nummis  effingi  voluit;  quorurru 
cxcmpla  fuperius  habes  formis  exprefla  • 
Ann,  Eccl.  Tom.  V. 


Tuliani 
icripu 


Enumcrans  Suidas  ejufdem  Juliani  lucu- 
brariones ,  praerer  illas,  quarum  a  nobis 
nienrio  fa<5la  eft,  reccnfet  commenrarium 
ad  Canem ,  feu  Cynicum  Heraclirum ,  i- 
temque  de  tribus  figuris  ,  &  de  Saturna- 
libus ,  epiftolns  itidem  omnis  generis  mul- 
tas  ,  &  alia.  At  de  cjus  fcriptis  hacle- 
nus  :  coeptum  jam  ab  co  iter  profequa- 
mur  in  Perfidem  ,  in  quo  fuum  Edefle- 
nis  negavit  afpe<5lum;  ait  enim  Sozome- 
nus  (  b): 

Vrxtergrejfus  Edeffam  propter  odium^, 
fortajje  incolarjim  (  quippe  Civitas  tllO-. 
jam  ufqtte  ab  Apoftolorum  temporibus  uni- 
verft  Chriftianam  religionem  profejja  fue- 
rat  )  ad  Charras  venit  ;  quo  in  loco  cum 
delubrum  Jovis  offendijfet  ,  hoftias  immo- 
lavit ,  &  fuo  more  precatus  e(l  .  Fuiffe 
quidem  Julianum  infenfiffimum  Edeffenis  , 
ejus  litterae  ad  Ecebolium  fuperius  reci- 
tatoe  ,  quibus  omnes  EdelTbe  Ecclefias  di- 
vitiis  expoliari  mandavit,  fatis  fignifi- 
cant.  Caeterum  Edefls  fub  Juliano  paf- 
fum  effe  Dorotheum  presbyterum  Tyrium 
decrepitae  admodum  fenectutis  hQminem  , 
in  noris  ad  Romanum  Marrvrologium_. 
dixifle  meminimus.  Charris  aurem  cum_. 
eflet  Julianus  decimoquarro  Kalendas  A- 
prilis  ,  territum  fuifle  infomniis,  quod  ea 
die  Roms  (  ut  diclum  eft  )  conflagraffe 
templum  Apollinis  fignificaretur ,  Ammia- 
nus  tradit  (c).  Qiiid  prxterea  Chariis 
idem  fceleftus  fuerir  operarus  ,  Cedrenus 
fic  rradit :  Ibi  quamdam  fpelttncam  fubiit ; 
ibique  execranda  facra  operatus  ,  fores  fe- 
ris  occlufit  ac  confignavtt ,  appofita  cuflo- 
dia  .  Quibtts  foribtts  eo  interfedo  aper- 
tis  ,  inventa  ejl  muliercula  capillis  fufpen- 
fa  ,  extentis  mantbus  :  cujus  crndelis  ille 
ventre  dijfeflo  ,  viiloriam  fcilicet  de  Per- 
fis  fuam  ex  jecinore  didicerat  .  Haec  ipfe  . 

Cum  autcm  Nifibin  apud  Tigrin  per- 
veniflet:  Ibi  (  inquit  Zofimus  d  )  0- 
clies  mille  gravis  armatttne  milites  ad 
loci  munitionem  reliquit  ;  quorum  duces 
ejfent  Vrocopius ,  &  Sebafiianus .  Dc  Pro- 
copio  ait  Ammianus  ,  (e),  fuiffe  Julia- 
no  propinquum  ;  eumque  cum  Charris 
Julianus  commoraretur ,  &  Lunse  facra 
ageret,  admiffum  abfque  arbitrio  ante 
aras  ,  induifle  purpureo  paludamento  , 
mandafleque  arripere  fidenter  principa- 
tum,  fi  fe  interiiffe  difceret  apud  Par- 
thos.  Sebaftianum  autem ,  quem  ait  ex 
Duce  -Dgypti  pari  praefectura  cum  Pro- 
copio  honeftafTe  ,  haud  alium  puto  ab 
illo,  qui  (  ut  tertio  tomo  Annalium  di- 
clum  eft )  favit  Alexandriae  adverfus  A- 
thanafium  Arianis.  Sed  quod  ad  Juliani 
res  Nifibi  geftas  pertinet:  Cum  locurn 
illum  Romanorum  adverfus  Perfas  pro- 
pugnaculum  prae  cxteris  munire  ftatuif- 
fet  ,  omnemque  operam  atque  ftudium 
ad  id  quam  diligenriflime  praeftandum  im- 
pendiflet  j  quamvis  omnibus,  quae  belli- 

X  2-  cus 


(b)  SotAmi 
lib.6,  c.x. 

xxxvir; 

Quid  Ju- 
lianus 
Charris  e- 
gerit  . 


(c)   Amm. 
lib.xi. 


xxxvnr. 

'i)   Zojlm.. 
libi. 

Julianus 
quid  Nifi- 
bi. 

(e)  Amm. 
lib.i$. 


i^4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chjusti 
3^- 


LlBERII    PaP. 
12. 


JuLIANI    IMP. 
2. 


S.  Jacobus 
propu- 
gnaculum 
Nifibis  , 


(it)  Genn. 
de    Script, 
Eccl.  c.i. 

tn  J.tcobo  i 


(h)  Mart. 

Jug. 

XXXIX 

Darmon 
nuncius 
Julrani 
dctinetur 


*eus  ufus  expofceret  ,  eumdem  inexpu- 
gnabilem  penitus  reddidiffet  ;  debilemta- 
men  efle  exiftimavit  ,  quod  deorum  vi- 
deretur  eife  deftitutus  auxilio :  nam  ac- 
colae  Civitatis  impii  vifi  funtipfi,  quod 
abdicatis  diis,  non  modo  Chriftum  co- 
lerent ,  fed  &  memoriam  celebrarent  ho- 
minis  mortui ,  nempe  S.  Jacobi  ejus  Ci- 
vitatis  Epifcopi  ,  cujus  &  reliquiis  af- 
fifterent  vigilando,  &  frequentando  ma- 
gnum  honorem  impenderent .  Quamobrem 
cas  extra  Nifibim  efferri  praecepit,  ciim 
quibus  pariter.ipfam  Civitatem  omni  pror- 
fus  praefidio  nefciens  fpoliavit  ;  quippe 
quod  quandiu  venerandum  fancYiftimi  vi- 
ri  corpus  illic  manfit- ,  ab  omni  Perfarum 
aggreffione ,  tamquam  firmiffimo  robo- 
rata  munimento  ,  perfeveravit  incolumis  ; 
eo  vero  amoto ,  necefie  fuit  hoftibus  de- 
di  ;  quod  quidem  Gennadius  teftatur  his 
verbis  (  a  )  :  Moritur  hic  vir  Conftintit 
temporibus  ;  jttxta  praceptum  patris  ejut 
Conftantini  tntra  ntttros  urbis  Hi(iben<e 
fepelitur ,  ob  cuftodiam  videlicet  Civi- 
tttis ;  quod  fecundum  fidem  Conftanti- 
>ii  evenit  .  Ham  poft  mtiltos  annos  in- 
grejjtts  Juliantts  ttrbem ,  &  vel  glortcs 
fepttlti  'invidens  ,  vel  fidei  Conflantini , 
cttitts  ob  id  dotnum  perfequebatttr  ;  juf- 
fit  efferri  de  Civitate  fancli  corporis  re- 
liquias .  Et  pofl  paucos  menfes  (  Julia.no 
nimirum  occifo,  &  toto  in  difcrimen  po- 
fito  Romano  Imperio  )  confulend*  fcilicet 
Reipublica  caufa^  Jovianus  Tmperator^qtti 
Juliano  fuccefferat ,  tradidit  (  fecundum 
videlicet  fufceptas  iniquas  pacis  condi- 
tiones  )  barbaris  Civitatem  ,  qu<x  ttfqtte 
hodie  Perftrum  ditioni  cttm  finibtts  fuis 
fubjeda  fervit .  Haec  Gennadius,  eadem- 
que  alii  poft  eum  .  Accidit  autem  ,  ut 
cum  JulianusNifibi  efiet ,  Dometius  fan- 
«ftiflimus  monachus  Chriftianus ,  natione 
Perfa,  in  ipfum  magna  conftantia  infur- 
lexerit,  exprobrans  apoftafiam ,  qua  de- 
fertor  pietatis  fac~his  ,  ,pro  daemonibus 
bellum  gereret  adverfus  fanclos  ;  quod 
indigno  ille  perferens  animo,  mox  ip- 
fum  cum  duobus  ejus  difcipulis  Iapidi- 
bus  juftit  occidi ,  vicloriam  putans  aufpi- 
catam  de  Perfis  nece  hominis  Perfae  ;  fed 
contrarium  plane  accidit ,  cum  viclus  po- 
tius  a  Perfis  monachis ,  eorum  fangui- 
nem  pro  Perfis  pugnantcm  fenferit  ad- 
verfarium;  vinciquecceperit,  cum  fe  vin- 
cere  inferendo  illis  necem  exiftimavit. 
Porro  memoria  horum  martyrum  viget  in 
monumentis  Ecclefiafticis  (b). 

Sed  &  contigit  quidem,  cum  Julia- 
nus  apud  Perfas  cum  exercitu  ageret , 
dignum  memoria  facinus:  nam  cum  ex 
more  ad  difcendas  res  abfentes  dxmo. 
•  ne  nuncio  uteretur  ;  quam  imbecilles  e- 
jus  vires  cffent,  ut  ab  homine  uno  Chri- 
ftiano  idem  detineri  potuerit ,  fuit  cer- 
to  demonftratum  cxperimento.  Res  enim 


fic  fe  habuit  (  c  ) :  Cum  afcenderet  Julia- 
nus  in  Perfide ,  ab  eo  mijfus  eft  dcemon , 
ut  velocius  vadens  in  Occidentem,  inde 
refponfum  aliquod  de  rebus ,  qutt  illis 
agerentur  in  locis  ,  afferret.  Cum  autem 
pervenijfet  dtemon  ad  locttm  quemdam  , 
ttbi  monachus  nomine  Publius  habitabat; 
ftetit  ibidem  per  dies  decem  immobilis , 
&  non  poterat  ultrx  progredi ,  quia  mo- 
n.tcbus  ille  die  notluque  oraret .  Sicque 
re  infeffa  dxmon  reverfus  eft  ad  Julia- 
num ,  qui  eum  miferat .  Qui  ei  dixit  : 
Quare  tardafti  ?  Refpondit  et  daemon ,  di- 
cens  :  Et  moram  feci  ,  &  fine  atlione 
reverfus  fum :  fuftinui  decem  dies  itio- 
nxchum  nomine  Publium  ,  fi  forte  cejja- 
ret  ab  orationey  ut  tranfirem  ,-  &  non 
cejjavit ,  ficque  prohibittts  fttm  tranfire  , 
&  redii  nihil  agens.  Tunc  impitts  Jttlia- 
ntts  dixit :  Cum  regrejfus  fttero ,  vindi- 
fiam  in  eum  exercebo ;  &  intra  paucos 
dies  interemptus  eft  divina  providentia* 
Haec  apud  Vitas  Patrum  ;  eadem  habent 
Cedrenus  (  d  )  ,  Glicas  (  e  ) ,  &  alii ,  ut 
de  ea  re  a  nemine  reperiatur  efie  du- 
bitatum  . 

De  Publio  autem  monacho ,  qui  hoc 
faeculo  claruit  in  Zeugmatenfibus  foli- 
tariis  locis ,  mentio  eft  apud  Nicepho- 
rum  (/)•  Addit  vero  ad  haec  Cedrenus 
ex  iifdem  Vitis  SS.  Patrum  :  Hoc  cum 
quidam  procerum  ejus  inaudtvijjet  de  le- 
gatione  dxmonis  reddita  irrita  ,  admi- 
ratione  ducJus ,  pofl  reditum  omnia  fua 
pauperibus  dijhibuit  ,  atque  ad  fenem 
ijlum  Publium  profetltts ,  procclartts  mo- 
nachus  evafit ,  omnibus  pradicans  mona- 
'  chorum  vim  ,  qua  adverftts  tenebrofos  d<e- 
mones  funt  prxditi .  Equid.*m  praedixit 
Apoftolus  (g):  Hon  efie  nobis  colluda- 
tionem  advsrfas  carnem  ,  &  fanguinem  , 
fed  adverfus  principes  &  poteftates  ,  ad- 
verfus  mttndi  reilores  tenebrarttm  harum  , 
contra  fpiritttalia  nequiti<n  in  cceleftibus  : 
quos  pofte  detinerifpirituali  virtute  ,  quse 
fcripta  funt  a  Daniele(A)  non  obfcu- 
re  nos  admonent  verbis  illis:  Princeps 
aittem  regni  Verfarttm  reftitit  mihi  vi- 
ginti  &  uno  diebus ,  &c.  Porro  virtU- 
te  Chrifti  adverfus  apoftatas  angeios  ma- 
gnam  confecutos  efle  vim  ,  &  potefta- 
tem  fantfrifilmos  viros  ,  quis  dubitat?  Ec- 
ce  enim  (  dicebant  (/)  Chrifti  difcipu- 
li  )  etiam  dxmonia  fubjicittntttr  nobis  :  & 
Fideles  judicaturos  elfe  angelos ,  Apo- 
ftolus    conteftatur  (  le  )  . 

Inter  haec  autem  Julianus  cum  per- 
venilfet  Cercufium  monitionem  pofitam 
ad  ripam  Euphratis  fluminis ,  per  nava- 
lem  pontem  exercitum  in  hoftium  ditio- 
nem  ,  adverfam  regionem  tranfmifit ;  ttbi 
trifie  ( ut  Ammianus  ait )  omen  occttr- 
rtt  ,  exanime  cadaaer  apparitoris  extin- 
fti  mantt  carnificis  ,  quem  Prafecltts  Sal- 
Ufiius  prccfens  dammivsrat  •  'Sed  haec  <& 

alia 


(c)  Vlt. 
SS.  ta~ 
tr.  par.tt 

cap.iy. 


(d)  Cedr. 
in  Comp. 
in  Julian. 

(e)  Glicas 
Ann,  par. 

XL« 


(f)  Kiceph. 
l.i  i.  r.4i. 

De  Publio 
mon.icho 
virtutein- 
figni . 


(g)Efhef. 
6. 


(h)Dam 

10. 


(!)  Lucto. 
(k)  i.  Cor. 

IO. 

XJ,i. 


Cum  Critice  Pagii. 


16$ 


Christi 


LlBERII    Pap. 
12. 


JULIANI    IMP. 
2. 


(.»)  Amm. 

Triftia  o- 
m;na  Ju- 
Ji.'num 
exagiunt, 


XLII» 

Juliani  res 

profpcre 

gelhc. 


<*)  Creg. 
Naz.  orat. 
a.  injul. 


alia   his  fimilia,  philofophi  illi  eum  co- 
mitantes,  qui  ccrtam   vicloriam    polliciti 
erant  Impcratori ,    vel  negligenda    dicc- 
bant ,   vel  in  contrarium   fenfum    inter- 
pretabantur.   Tunc  etiam  accidit  e  Cce- 
lo    prodigium,    de  cujus  interpretatione 
arufpices   &  philofophi   mutuo  altercan- 
tes ,   ab  invicem   diflenfere  ;   fed  in   ma- 
lum  fuum  philofophis   magis  Julianus    in- 
haerens  ,  illos  ut   bos  ad  vi&imam  feque- 
batur.   Rem  geftam  fic  Ammianus  defcri- 
bit  (a):  Secuto  itaque   die ,  qui  erat  fe- 
ptimus  Idus  Apnlis*    Sole    vergente  jam 
in  occafum  ,   &  parva  nubecuta  fubito  ae- 
re   crajfatOy    ufus  amittitur  tucis  ;  &  poft 
minacem  tonitruum  crebritatem  ,  er  futgu- 
rumy    Jovtanus  nomine  miler  Ccelo  tacJtts 
cum  duobus   equis  concidit ,  quor  potu  fx- 
tiator    a  flumtne  reducebat .    Eoque  vifo 
barum  rerum  interpretes  accerfiti  ,    inter- 
rogatique  etiam  id  vetare  procintlum  ,  fi- 
dentiur  affirmabant  ;  fulmen  confitiarium 
ejje   monjtrantes  (  ita    enim   appellantur , 
qu<e  dijfuadent  aliquid  fieri ,  vel  fuadent ) 
tdeoque  hoc  nimis   cavendum ,  quod  mili- 
tem   celfi  nomtnis  cum  beltatoriis    iumen- 
tir    extinxit ;  &  hoc  modo  contatta  loca 
nec    intueri ,  nec    catcari    debere^   futvu- 
rales   pronunciant  tibri .  Contra  phitofo- 
fbi  ,  candorem  ignis    facri  repente  conC- 
fefti  nthtl  fignificare  ajebant ,   fed  ejfe 
acriorir    fpiritur    curdtm   ex  athere  ali- 
qua    via   ad  inferiora   detrufum  ;  aut  fi 
extnde    prxnofcitur  atiquid ,  incrementa 
claritudinir    Imperatori  portendi    glorio- 
fa   captandi ;    cum  confiet ,   flammar  fua- 
ftt  natura  ,    nullo  operante ,   ad  fubtimia 
convolare*   Haec  faAafunt,  cum  ,  para- 
to  ponte  ,  Julianus  Euphratem  una  cum 
exercitu   tranfmififlet . 

Qu:e  autem  profpere  Juliano  ufque  ad 
urbem  Ctefiphontem  evenerunt  ,  Ammia- 
nus  exaftiffime  profecutus  eft;  quem  le- 
gat,qui  praner  resact  Ecclefiafticam  nar- 
rationem  fpeftantes,  aliquict  amplius  cu- 
pit .  Nos  vero  ea  tantum  hic  reddemus  , 
quae Gregorius  Na/ianzenus  (b)  fumma- 
tim  complexus  eft ,  cum  ait  :  Sufceptct 
qutdem  expeditionis  principia  itli ■  admo- 
dum.  generofa ,  &  a  plerifque  eorum  qui 
ejur  parttbur  fludebant ,  mirir  clamori- 
bur  etata,  boc  modo  fe  habent  .  Kam 
cum  totam  eam  Ajjyrice  partem  ,  quamper- 
luenr  Eupbrater ,  ac  Verfidem  praterla- 
benr  tlltc  cum  Tigride  mifcetur  ,  captam 
fervaftajfet  ;  nonnullaque  caftelta  >  nemint 
frobtbente>  dtruijfet  >  five  quia  Verfar 
tncurfionts  ceterttate  fefellijfet ,  jwequia 
ab  itr  confulto  ita  duceretur ,  fenfimque 
ad  ulteriur  progrediendum  alliceretur  (  u- 
trumque  enimdicitur)  ita  demum  iter  fa- 
ctens  ,  atque  exercitu  a  Iatere  proficifcen- 
tey  navibufque  frumentum  &  vaCa  perflu- 
liium  convehentibur ,  paucir  interjeffis  dit- 
but   Ctefipbonti    cttjira  adtmvet ;    cujus 


urbis  tanto  defiderio  tenebatur ,  ut  vel 
ad  eam  proprius  acceffijje ,  vifloria  par- 
tem  exifltmaret.  Hsec  de  Juliani  adven- 
tu  Ctefiphontem  ufque   Gregorius  . 

Cum  igitur  vi&or  Julianus  illuc  ufque 
celeriter  perveniffet,  tum  illud  proditum 
eft  oraculum,  five  adulantiuin  magorum 
philofophorum  arte  confiftum ,  five  de- 
ludentium  daemonum  aftu  compofitum  , 
quod  his  verbis  fcriptum  Suidas  reci- 
tat  (  c  )  : 


XLIII. 


(r)  Sutd. 
zicrbo  Ju- 
lianut  Pa- 

rabata  . 


Turrigenarum  quondam  genus  delevit  con- 

fitio  pollens  Juppiter 
lnimiciffimum  beatis  Olympias  ades  tenen-  °racu'utn 

■d  t  ■.  .-  ^         ~    •••    &  adula- 

Komanorum  Imperatorjultanus  Deo  fimtlts  rorium  . 

Vugnans  Verfarum  urbes    &  moenia  longa 

Comtnus  pugnantium  devajtavit  igne  ,  va- 

lidoque    ferro, 
Ajfidueque   domuit     &    urbes     6*    gentes 

multas  : 
Quin  &  Occidentalium  virorum  ,  Alema- 

nico    folo 
Froeliis  crebris  capto  ,  vaflavit  arva . 

extant  eadem    apud   Nicephorum    (  d  ).  (d)Weeph. 

Hsc    tunc    occinebantur;    fed  plane  an-  infin.l. io. 

te   vi<5toriam  paeana  cantatum.    Nam  tri- 

fte  paulo  poft  omen  cunftis  mserorem  in- 

cuffit  ,  ipfumque  Julianum  in  numinis  de-  (e)  Amm. 

teftationem    induxit  ;  qualenam  id  fuerit  ;  Iib.i^. 

Ammianus    his  verbis  fignificat  (e): 

Abunde  ratus  poft  hcec  profperitates  ad-    XLIV. 
ventare  comptures  ,  hoflias  Marti  parabat  juiianus 
Vltori  ;  <$r  ex    tauris  pulcherrimts  dtcem  immolat 
ad    hoc   perdudis  ,  nondum    aris   admoti  Marti. 
voluntate  fua    novem    procubuert  trijitffi- 
mi ;  decimur   vero ,  qui  defraclir  vincu- 
lis  eegre  redufius  efl ,maftatus  ominofa fi- 
gna  monflravit .   Obfervatum  eft  a  facri- 
ficantibur  (  inquit   Macrobius    f)    ut    fi  (f)Maerob. 
hoftia^quce  ad  aras  duceretur ,  fuijfet  ve.  SaturnaU 
hementtus  retuclata  ,    oftendijfetque  fe  in-  l*i  r.j. 
vitam    attaribur   admoveri  ,  amoveretttr , 
quia  invito  deo  offerri  eam  putabant  ;  quee 
vero  fletijjet  oblata-,  hanc   votenti  numi- 
ni  dari  exiftimabant .   Et  Suetonius  (g)  ,  (g)Suet.  in 
ut  Julium  Caefarem  ne  religione  quidem  c.  julta  <• 
ulla  a  quoquam    incoepto    umquam   ab-  59« 
fterritum,   vel  retardatum  oftenderet ,  e- 
xempli  caufa  fubjicit,  quod  licet  immo- 
lante  ipfo  aufugiiTet  hoftia ,  profeiftionem 
tamen  adverfus  Scipionem  ,  &Jubam  non 
diftulit ;   additque  triftis  portenti  Ioco  ha- 
bitum,  f\  aut  hoftia  ab  ara    profugiifet  , 
aut  in  aliam  partcmcorporis  quam  opor- 
teret  cecidiffet  ;  fed   fuperftitiofior  Julio 
Julianus,  &   longe  ille   patientior    ifto> 
dequo  Ammianus  haec  fubdit  (  h  );  Qui-  (h)Ammi 
btts    vifisy  exctamavit  indignatur  acrtter  lib.x^. 
Julianus ;  Jovemque    teftatus    eft ,  nulta 
Marti  jam  fttcra  faclurum  ;  nec   refecra- 
vit ,  celeri    morte  prcereptus  .  Sed   o  vir 
inconftans  >   ubi  illa  olim  tua  de  Marte 

prs- 


16$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6l-  ' 


Lib 


ERII    PaP. 
12. 


JULTAKT    IMP. 

2. 


praedicatio  gloriofa,    recenfita    fuperius  ? 
Jam  ipfe  fateris  ,  nihil  poffe  deos ,  quos 
non  curas  indignantes   iteratis  victimis  ti- 
bipropitiosreddere  .  Sed  defperatio  (ex- 
cufo    te  )  has  a  te    voces  ,  invito    Iicet, 
extorfit,  cum  effes    fortalTe  memor  quod 
(a)  sutt.in  ante    necem  Galbae    accidiffe   Suetonius 
Galbac.     (a)  tradit,  &  de   Vitellio  Tacitus  (b) 
38«  &  Lampridius   de   Alexandro    affirmant , 

(b)Taeit.    nimirum   ante   ipforum  interitum  tauros 
hb.i9.        fra(ftjs  v;ncujis   ab  ara   fecefnflre. 

XLV.         At  quid  poftquam  Ctefiphontem  Julia- 

(c)  Greg.   nus  pervenerit ,    Gregorius  Nazianzenus 

Naz.orat.  (c)  de  eo ?  Hinc  vero  jam  ,  inquit,  ve- 

%.injui.    htt  aretta   pedibus  fubtracla  ,  aut  tempe- 

Ctefiphon.  flate    i"  navem    illifa ,    res  ipfi  retrojlu- 

lirnu  mu-  unt ;  Ctefiphon    enim   arx  firma  eji  ,    ex- 

mtio  ,        pugnatuque  difpcilis  ,  mtiris  cotlo    latere 

conditis  ,  &    alta  foffa ,    palujirique   ac 

limofo  amne   communtta ;    eam  porro  arx 

quoque    altera  firmiorem   reddit  (  Cochen 

appellant )  pari  tam  naturce ,    quam  artis 

freefidio    conflruc7ay    alteri  arci    ita  con- 

juttclay    ut    unius  tantum    Civitatis   fpe- 

ciem    ambte    prabeant  ,    intermedio   amne 

inter  fe    disjunttce.   Quas    cum  nec  Jine 

incurfu   atque   impetu  evertere ,   nec   obfi- 

dione  capere,    &  in    potefiatem  redigere 

fojfet)    nec   vero    ulterius   cum  exercitu, 

ac    preefertim    cum    navalibus  copiis  per- 

gere  (  periculum  enim  ejfe ,    ne  e  loco  fu- 

periori   telis    utrinque  peteretur  ,    tranfi- 

tuque  prohiberetur)  hoc  demum    modo   eas 

a  tergo  reliquit :    Euphratis  enim  flumi- 

nis  omnium  maximi  partem  haud  minimam 

ferrumpit ,   &  circumducit  ;  ttt  ex  fojfa , 

cujus  vetera  etiam  vefiigia  extare  ajunt , 

navibus    permeabilis   effet  ;  atque  ita  per 

eam   ad    Tigrin  aliquanto   ulterius    con- 

Iuphntts^"f";'MI'ff^Wf  ^*   'nc°lumef  tuetury 
in  Ti^rin  e  fluv'°  ad"  fluvium    tuto  perveclas  ;    ita 
folTt  de-    caflellorum  borum  periculum    effugit :    id 
ckttus.      de    foffa  ex  Euphrate    inTigridem    ducla 
Gregorius  :    Quam    (  inquit  Ammianus  ) 
antehacTrajanus  ^pnfieaque  Severus  ,  ege- 
Jlo  folo   fodi    in  modum    canalis    amplif. 
fimi  ,  Jludio  curaverunt  fummo  ,    ttt    aqttis 
illuc  ab   Euphrate  transfufis ,    naves   ad 
Tigridem  commigrarent :  ttttijfimumque  ad 
omnia  vifum  ejl  eadem  loca  purgart ,  quee 
quondamfimilia  Perfce  timentes ,   mole  fa- 
-toriim    obruere  multorum  ;    hacque    valle 
furgata,   avuJfis  cataraclis  undarum   ma- 
gnitudine  ,   claffis  fecura  Jiadiis   triginta 
depulfa  ,  in   alveum  injecla  eji  Tigridis  . 
Haec  Ammianus ;  qui  admiffas    inter  eos 
velitationes  quafdam  &  levia  proelia  re- 
cenfet ;  quibus    in  prceliis  quodnam  Per- 
farum  confilium  fuerit ,  Gregorius  Nazian- 
zenus  ita  declarat:  TJt  autem  progredien- 
ti    Perfic<e   copice    in   confpetlu   venientes 
qttotidteque  increfcentes  ,  eam  gerendi  bel- 
li    rationem    tenere   coeperunt ,  ut  adver- 
fa  quidem  acie  nequaquam  fibi  Jiandum , 
tiec ,  cum  nttllo  periculo  vincere    liceret , 


nifimagna  neceffitate  urgente ,  tentandam 
fibi  belli  aleam  judicarent ;  Cteterum  e  tu- 
mttlis ,  &  locorum  angufliist  ubi  occafio 
offerretur ,  bojies  fagittis  impeterent ,  at- 
que  opportunijjimis  vite  tranfitibus  occu- 
patis  ,  eos  facillime ,  ne  porro  progrede- 
rentur ,  inhiberent  ;  tum  vero  in  magna 
animi  perplexitate  &  inopia  Julianus  ver- 
fabatur ;  quoqrte  fe  verteret  non  habens , 
perniciojum  tamdem  confultationis  fuce  exi- 
tum  reperit.  At  quodnam  ejufmodi  con- 
filium  fuerit,  &  ejus  captandi  prodito- 
ris  perfuafio  quaenam  praecefferit  ,  idem 
fubdit   his  verbis: 

Vir  enim  quidam  inter  Verfas  non  igno-     XLVI; 
bilis ,  Zopyri  (  d  )   illius  erga  Cyrum  in  (d)  ju(!in. 
Babylonis  obfidione  facinus  imitatus  ,  quafi  l.t.  Hero- 
ob  gravijfimas  quafdam  caufas  in  gravif-  doU  '«3* 
fimam  offenfionem  Perfarum  Re?i  veniffet ,  plutar:  A- 
eaque  de    caufa  tn  eum  pejjtme  antmatus ,  r  c         r 
contraque   erga   Komanos    optime   ajfeclus  Perfapro- 
effet ;   cum    hoc   commentot  &  fimulatio-    .°.T  ^' 
ne  fidem  apud   eos  inveniffet  :  Quid ,  /'«-  ii^nurj,/ 
qttit ,   Imperator  ?  Quid  tam  ignavum    at- 
que   imbecillum  de  re  tanti  momenti    con- 
filium   initis  ?  Quis    hic  navalis  commea- 
tus ,   onufque  fupervacanettm  ignavice   ma- 
giflrum  ?  Kihil  enim  ad  expugnandum  dif- 
ficilius ,  nihiique    pervicacius  ejl ,   quam 
•venter  ,  fitamque  in  manibus  habere  fpem 
falutis  .  Quocircayfiquid  me  audies  ,  nau- 
ticum  hunc  apparatum  valerejubebis ,  lan- 
guoremque  exeo  ad  fortiffimum  hunc  exer- 
citum    redundantem  :  tu  autem  via  aliafa- 
ciliori  &  tutiori ,    cufus    tibi    me   ducem 
fore  profiteor  (  nam  Perficne  regionis    tam 
peritus   fum ,  quam  qutvis   alius  )   in  ho- 
Jiium  terram    impreffionem  facies ;  rebuf- 
que   ex  animi  fententia  confeclis  ,  ad  re- 
ditum  te  accinges .  Me  autem   tttnc  demum 
beneficio  afpcies  ,  cttm  re  ipfa  atque   ex- 
perimento   benevolentiee  erga  te  meee  con- 
filiique  mei  documentum  cceperis  .  Hac  ra- 
tione  cum  Juliano.,    id    quod  proponebat , 
perfuafiffet  (    credula    entm   efl    levitas ) 
prcccipueque  etiam  Deo  impium  exagitan- 
te ,    omnibus  fimul  incommodis  premi  cce- 
pit  exercitus .  Kaves  igni   conflagrabant  ; 
frumentum    nullum  erat  ;  ac  riftts  infuper 
accedebat  (  idem  enim  ferme    erat ,  ac  fi 
manus  fibi  ipfi^  necemque  attuliffet)  fpes 
omnes   evanidee ;   duxque  itineris  cumpro- 
niiffis  fuis  abfceffit .   In  orbem    porro    ho- 
Jies  injlabant ,  bellum   circumfluebat ,  pro- 
grcffio    non   facilis^  vi6ltts   cegre  parabi- 
lis :    languebat  exercittts  ,  animifque  con- 
cidebat  ;  itaque  Imperatorem  ira  projeque-. 
batttr  ;  nihil  bonee   fpei  reliquttm  erat ;  heec 
ttna  ,   ut  in  prtefenti  rerttm   Jiatu  ,  falutis 
ratio  patere  videbatur*  nimirum  fcelerato 
imperio  ac  militari   prcefeclura   defungi  • 
At  quce  hucufque  gefia  funt  ,  ita  fe  ha- 
bent .  Sed   &  Joannes   Chryfoftom  us  fu-  ^.  ciryf, 
gillat  pariter   cum    impietate   impruden-  orat.Untr. 
tiani  Juliani ,  cum  ait   (e);  Qui   enim  Gent. 

plu- 


Cum  Critice  Pagii . 


167 


CiiRisn 
l6l- 


LlBERll     PAP. 
12. 


JuLrAwi  Imp. 

2. 


Komanus    t^ttres   militum  miriadai  fecum  iuxerat , 
cxercitus   quam    ullut   umquani  ante    ipfum   Impera~ 
anguftiis     tor  ;  quique  Verfidem   omnem  per  incurfio- 
prcmitur .  nem   ac  fine  ptflvere  (  quod  aiunt)   captu- 
rum  fe  fperaverat ;  hutc  Jic  tnfeltciter  ac 
miferabiltter  rer   fuccejfit,   ut  feminarum 
potiui  ac  puerulorum ,  quam  virorum  exer- 
citum  ,  illum  fecum  babuijfe    dicat .  Pri- 
tnum  enim  imprudentia  fua    in    tantam  tl- 
los    necefptatem   adegit ,    ut   equinit  car- 
nibut   vefcerentur ,    atqtte     partim  fame , 
partim  Jiti  abfumpti  perirent  .  Quafi  enim 
in  Verfarum  gratiam    copiat  ageret  ,  ne- 
que  illot  caperet  ,    quin  potiut    fuot  illii 
prodere  Jluderet  ;  fic  eot    in  locorum  dtf- 
ficultates  quafdam  conclufit  ,ac  tamumnon 
vinftot  hojii    tradidit .  Entm   vero  cala- 
mitatum   earum  genut    omne    nullut   pof- 
Jit,    ne   ex  bis    quidem  ,  qui    tllat  vide- 
runt  ,    expertique   fttnt  ,    recenlere  ;  ita   0- 
mnem  modum  fuperarunt .  Haec  &  alia  Chry- 
foftomus ,    cujus  tempore   haec  geft.i  funt , 
&  a  multis   qui   interfuerunt  facile  au- 
diffe  potuit. 
XLVII.       Qui  igitur  deorum  promiffion'bus  ani- 
matus  eam  fufceperat  magnas  molis   pro- 
vinciam,majori  defperatione  Julianus  ur- 
getur,    cum    adeo  manifeftis   fignis  a  diis 
fuis  fibi  vifus  eft  effj   p^nirus  dereliftus : 
nam    in    tot  -tantifque    conftitutus  angu- 
ftiis  ,  ab  eis   refponfa    qu^rens  ,    litatis 
vi&imis  ,  haud  valuit  extorquere  ;   ut  me- 
rito   in   eum    ac  csteros  ejufdem  fuper- 
ftitionis  cultores   illud    ex  Moyfi  cantico 
(*)  Deut.    Ca)  exprobrandum  fuerit  :  Ubi  funt   dti 
3».  eorum,     in  quibus habebant fiduciam?  Sur- 

gant  ,    &  opituletttur  vobii ,  &  in  necef- 
Jitate  vot  protegant  :  nam    de   ipfis    haec 
(t)   Amm.  Ammianus  (  b  ):  Et  cum  nihil  humani  pro- 
tib.H.      ficerent  fenfut ,  diu  fluftuantes    &  dubii , 
extruclit   arit ,    cxfiCque  hojliii  ,    conful- 
ta   numinum  fcifcitabamur ,  utrum  not  per 
Affyriam  reverti  cenferent ,  an  pr<et  er  ra- 
dtcet   montium  levius  gradientet ,  Chilio- 
comum    prope  Corduenam  Jitam  ex  tmpro- 
vifo  vajlare ;  quorum  neutrum,   extis  tnf- 
peclit ,     confore    dicebatur  ;  Jietit    tamett 
fententia,  ut  omni  fpe  meliorum  fuccifa , 
Corduenam  arriperemut .  Haec  ipfe  ;  fed  ad 
xvi.  Kal.  Julii  arripientes  iter  ab  adven- 
tantibus  holtibus   repreffi  funt ;  poftea  ve- 
ro  fame  enecti ,  conglobato  agmine  ,  da- 
to  ad  decertandum  folemniter  Tigno,  con- 
fertas  hoftium  frontes    nifu    protruferunt 
acerrimo  ;  majorque  fafta  eft  holtium  ftra- 
ges ,    Romanorum    paucioribus    caefis  ,  & 
*Vttra.     cum  eis  *    Veteranione  ,  qui  Triariorum 
ntone.       legionem   regebat  ;    fed  inter  baec  trium 
dierum   induciarum  ad   vulnera    curanda 
fpatia  intercefferunt ;  cum  jam  fame  haud 
toleranda    affli&atus   Romanus   exercitus 
effet ,    ac  profunda  defperatione  penitus 
merfus.   At  quid  fequenti  nodte  Juliano 
U)  Amm.   per  vifum  videre  contigerit ,  Ammianus 
/;*-»j.       iic  narrat(c); 


Ipfe  autem  ad  foltcitam  fufpenfamque  XLVIIf. 
qutetem  paulifper  protratlut ,  cum  fomno 
(  ut  folebat )  depulfo  ,  ad  temulattonem  Ca.  R"fuS 
farit  Julti  qucedam  fub  peUibus  fcrtben.  !!!■',  * 
tts,  obfcurte  noftts  altttudtne  fententttt 
cujufdam  philofophi  teneretur;  vidit  fqua-. 
Itdtus,  ttt  confejfut  ejl  proximit  ,  fpe- 
ciem  illam  Genii  publict,  quam  cum  ad 
Aupujlum  furgeret  culmen  ,  confpexit  in 
Calltii  ,  velata  cum  cornucopia  per  au- 
Ixa  trifiiut  difcedentem .  Et  quamquam 
ad  momentum  hcefit  ftupore  defixut  ;  0- 
mni  tamen  fuperior  metu  ventura  decretit 
calefitbus  cotnmendabat  .  Kelicloque  bumi 
Jlrato  cubili  ,  adulta  iam  cxcitus  noc~lc% 
numinibus  per  facra  depulforia  Cupplicant  , 
fiagrantiffimam  facem  cadenti  fimtlem  vi- 
fam  aerii  parte  fulcata  evanuiffe  extfti- 
m.ivit  ;  borroreque  perfuCui  eji  ,  ne  ita 
aperte  minax  Martts  apparuertt  ,/idus  :  e- 
rat  atttem  mtor  igneus  ifie,  quem  JSa/aVov- 
rx  nos    appellamus ,   nec    cadcns   umquamy  * 

nec  terram  continpens :  &  paulo  poft  : 
Confedim  ittque  ante  lucis  primitias  E~ 
truCci  arufpicet  accer/iti  ,  confultique  quid 
aftri  fpecies  portenderet  nov  1  ;  Vitandum 
ejfe  cautifjime  refponderunt  ,  ne  quid  tunc 
tentaretur :  ex  Tarquinianis  libris  in  ti- 
tulo,  De  rebus  divinis  id  relatum  ejfe 
detmnftrantes ,  quod  face  in  Caelo  vtfa , 
fommtttf  preelittm,  vel  fimtle  qutcquam  uon 
oportebat  .  Quo  etiam  id  inter  multa  alitt 
fpernente ,  orabant  arufpices  ,  faltem  ali- 
quot  horit  profefttonem  dtfferri  ;  &  ne 
hoc  quidem  tunt  adepti ,  Tmperatore  omni 
vattcinandi  fententiee  reluftante  ;  fed  exor- 
to  Jam  die  promota  funt  caftra  .  Ha#c- 
nus  Ammianus  . 

Ad  hapc  infelix  adac^us  eft  Julianus,  ut  XLIX. 
qui  ex  fententia  arufpicum  cun<5ta  aggre- 
di  folitus  effet,  &  de  vicloria  fecurus  Exprobra- 
tants  molisbellum  aufpicatus  fuiffet ,  jam  !'°  m  Ju~ 
fibi  cuncla  profpera  fore  (  ut  ipfe  fuis  '  num ' 
ad  Libanium  litteris  teftatus  eft )  antea 
pollicentibus  diis  ;  modo  cum  &  ab  his 
fe  deceptusn ,  &  ab  illis  delufum ,  licet 
fero  confpiceret  ,  contemptor  factus  fit 
numinum ,  &  refragator  arufpicum  ;  a 
quibus  fic,  eos  confulens  ,  refponfa  qua?- 
rebat  ,  quafi  quod  a  diis  promiffum  erat 
exigeret  ;  fed  tamen  quse  illi  dicerent 
contemnebat,  quod  pronrffionibusdeorum 
elfe  adverfa  fentiret.  Sicque  mifer  his 
contrariis  fluctibus  agitatus ,  quod  hofti- 
um  vallatus  cuneis,  &  fame  acrius  ex- 
ercitum  perurgente,  nullum  efTe  confpi- 
ceret  humanis  viribus  e  tot  malis  effugi- 
um  ;  fed  coeleftium  tantum  numinum  ef-  . 
fe,  deploratis  ac  defperatis  rebus  fuc- 
currcre;  eadem  iteratis  facrificiis  exi- 
gebat.  Rurfum  vero  ipfa  numina  implo- 
rata  ,  facrifque  placata ,  nec  opem  fe- 
rentia,  fed  deteriora  minanria ,  veluti 
infida  refpuebat,  ac  devovebat  ingrata; 
cxecrans^  deos,   quorum  cultum  proftra- 

tum 


i<*8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


(9)  Confu. 
le  de  bir 

Crr.ll.  de 
Diit  Cent 
Sjntag.i. 


L. 

Gentiles 
hiftorici 
haud  nJe 
k  s . 


Christi 
363* 


LlBERII    PAP. 
12. 


JutTANI  iMp; 

2. 


(h)  Amm. 
Ub.xtf 


eum  penitus  tanto  labore  &  induftria  fru- 
irra  reftituere  conatus  eflet ,  ornaiTet  tem- 
plis,  atque  ditaflet,    tot  facerdotia  erc- 
Xiflet ,    immolaflet  facrificia  ,    hecatom- 
bas   multiplicaflet ,  humano  quoque  eof- 
dem   cruore  paviflet,  quibus  &  dc  Chri- 
ftianorum  caede  nuncupaflet  vota  folem- 
nia.  Tot  igitur  tantisque  facinoribus  pro- 
meritos   deos    experiri    jam  fibi    contra- 
lios,  patienter  ferre  nequibat.  Martem , 
Palladwmque  a  parte  hoflium   ftare,  Vi- 
floriam   illos  fequi ;  Altricem  Ifidem  ,  ip- 
famque  Cererem  pafcentem  omnes,  a  Ro- 
mano    exercitu   longius  recefliffe  ;  ipfum- 
que    publicum  Genium  abfcefliire  ,  quam 
indigno  ferebat  animo  !  Etquam  fuccenfe- 
bat ,  cum  nulium  deorum  ,  niii  Pallorem  , 
&   Pavorem,  Timorem ,    Mortem,  Poe- 
nam  ,    Neceflitatem ,    Violentiam ,    Pau- 
pertatem  ,    Invidiam,    &   alios  his  fimi- 
les  antitheos,  quibus  ut  diis  Gentes(rt) 
erigebant    templa,    hifque  conjunclas  fu- 
neftas  Ervmnas  cum  aliis  adverfariis    & 
infauftis  fibi  numinibus    in  caftris  verfari 
cognovit,  quae  &  procul  abigere   facris 
depulforiis  fruftra   tentaflet .'    Sed  nullum 
infenfius  vifum    eft    fuperbo    homini    nu- 
men,     quam  quod    appellant   ipfi    Ridi- 
culum ,  a  quo  fe  inftar  Annibalis    Urbem 
fruftra    tentanris,   derideri    confpiceret ; 
eidemque    inhaerentes  Momum  exhorruit 
atque    Selenum   ;   quem    omnes   carpen- 
tem,  ac  ne    oprimis   quidem   parcentem 
Imperatoribus,    ipfemet  in  Caefaribus  ac- 
curate  defcripferat ;  quem  &  fciret    e  a- 
pud    Jovem    habiturum    pugnacein   accu- 
fatorem ,  fubfannatoremque  eg-regium  ex- 
perturum.  His  igitur  animo  aeftuans  ,  ve- 
lut  ceftro  percitus ,  &    diris  exagitatus, 
contemptis    arufpicibus  fero  fapientibus , 
in  fui  interitum ,  clademque  fuorum  prae- 
ceps    fertur  in  hoftes  . 

Sed  antequam  extremum  Juliani  exitum 
oratione  profequamur;  illud  monendum., 
putamus ,  Ammianum  fk  Zofimum  Gen- 
tiles   hiftoricos ,  fuoe  ipfonim  fuperftitio- 
nis  Imperatorem  ,  Iicet  exitium  Romano 
exercitui  afferentem,  ob  eamque  caufam 
deteftatione  digniflimum  ,  nihilominus  o- 
mni  laudum   generc  exornaffe;  eumdem- 
que  ut  ftrenuum   ducem  ,  infignemquo 
philofophum  celebrafle.  Sed  quid  Ammia- 
nus  de  extrema  clade  ejufque  nece  tefta- 
tum   litteris  memoriae  commendarit,  ne 
quid  detraxiffe  invidia  videamur,  hic  in 
primis  reddamus  :    Exorto  jam  ,   inquir, 
(  b  )   die ,    permota  funt  caslr.t.  Hinc  nos 
e?r  fjos  Verfxy  cum  fiepe  affltcli  peditum 
ftabtles    pugnas   horrerent  ,  flruclis  ittfi- 
dtts    occulte    comitabantur  ,    altrittfecus 
viantes  catervas  a  crlfis  collibus  explo- 
rando ;   ut  id  fufpicans  miles  ad  ufque^ 
Jerpetuum  diem  nec  vallum  ertgeret,  nec 
fudtbus  fe  communiret.  Dumqtte  tegunt  fir- 
miter  latera,  &  exercitus  pro  locoruni_. 


fitu  qttadratis  quidem  fed  laxis  incedit 
agminibtis  ;  invafa  fubito  terga  pone  ver- 
fus  arma  cogentium  Princtpi  indicantur  , 
etiavt  tum  inermi  ad  fpeculanda  anterio- 
raprogrejjo.  Qua  concitus  clade,  obli- 
tus  loric*)  Jcuto  inter  tumultum  arreptoy 
properans  ultimis  ferre  fuppetias ,  revoca- 
tur  alio  motu ,  qui  etiam  antefignanos ,  un- 
de  difcejferat ,  paria  perpeti  nunciabat  • 
Qwx  dum  Jine  refpettu  periculi  fui  redin- 
tegrare  feflinat ,  ex  alia  parte  cataphra- 
ftorum  Varthtcus  globus  centurias  adori- 
tur  medias  ;  ac  finiflro  cornu  inclinato  a- 
crtter  fuperfufus  ,  fcetorem  flrtdoremque 
Elephantorum  impatienter  tolerantibus  no- 
flris  ,  contis  &  mnhiplicatis  mifftlibus  de- 
cemebat  .  Verum  Vrincipe  volitante  inter 
prtma  dtfcrimina  prozliorum-,  exilivit  no- 
flra  fuccinclior  armatura ,  everforumque 
Verfarum ,  &  belluarum  fuffragtnes  con- 
cidebat  &  dorfa . 

Qjtos   cum   Julianus  cavendi   immemor       LI. 
diffiuxifle    trepidos  ,   elatis    vociferando 
mantbus  aperfe   demonflrans  ,    irafque  fe-  pug"3  ex- 
quentium    excitans  audenter  effunderet  fi-  !-rer?a  Ju" 
met  in  pugnam  ;  clamabant  hinc  inde  can-  perfis?'1 
dtdati ,  quos    dejecerat  terror ,  ut  fugien- 
ttum  molem  tamquam  ruinam  male  compo- 
Jiti  culminis  decltmret  ;  &  incertum  fubi- 
ta  *    equeflris  hafia  ,    cute  brachii  ejus  *  fublata. 
prteflritta  ,  *  coflis  perfnffis ,  hajit  in  ima  *  perflri. 
jecoris  fibra  ;  quam  dum  avellere  dextra  &** 
manu  conatur^  acuto  utrinque  ferro  digi- 
torum  nervos  fenfit  excifos ;  &    provolu- 
tus  jumento  ,  prxfentiumque  veloci  concur- 
fu  relatus    in  caflra  ,    medicina   minifle- 
rtts  fovebatur .  Moxque  ubi  lenito  pauli- 
fper  dolore  ,  timere  defiit,   tnagno  fpiri- 
tu  contra  exitum  certans ,  arma  pofcebat 
&  equum  ;  ut  revifo  prcelio  ,  fuorum  fidu- 
ciam  repararet ,  ac  videretur  Tui  fecurus, 
alienx  jalutir  follicitudine  vehementer  a- 
Jlringi ,  eo  vigore  (  licet  in  negotio  difpa- 
ri  )  quo  Epaminondas   ille  dux  inclytus , 
lethaliter    apud  Mantineam  faucius ,   & 
reverfus  ex  acie  conquirebat  folicite  fcu- 
tum  ;  quod  cum  vidiflet  propius ,  lotttor  vi 
vulnerisy  interiit ;  &   qui  animam  intre- 
pide  amittebat ,  jatturam  clypei  formida- 
vit .  Sed  cum  vires  parum  fuffcerent  vo- 
luntati  ,  fanguinifque  profluvio  vexare- 
tur,  manjit  tmmobtlis  ;  ideo  fpe  deincepf 
vivendi    abfumpta  ,    quod    percontando  , 
Vhrygtam  appellari  locum  illum  ubi  ceci- 
derat,  comperit  yhtc  enim  obiturum  feprte- 
fcripta^  audierat  forte.    Hoc  amplius  de- 
buit  diis  fuis  Julianus  ,  quod  de  loco  fui 
exitus  ,  fic  eum  refponfo  ambiguo  &  vo- 
ce   aequivoca    fefelliflent .  Pergit  deinde 
Ammianus  referre  militum  poft  vulnera- 
tum  Imperatorem  in  eo  bello  infuperabi- 
lem  fortitudinem,  donec  fatietate  vulne- 
rum   ambabus  partibus  feflis,   nox  (  ut 
ait  )  diremit  certamina  tcnebrofa. 

Sed  idem  rurfus  haec  dc  Juliano,  quera      !!!• 

in 


Christi 
3*53- 


Cum  Critice  Pagii: 


169 


LlBERII    PaP. 
12. 


JOLIAKI  IMP. 

2. 


Julianus  in  extremo  vitce  articulo  fic  oraffe  com- 
in  prcelio  ponit :  Heec  dum  tta  aguntur  yjulianus  in 
tus^euid  tabernaculo  jactns ,  circumftantes  allocu- 
ad  foos  ^  tus  eft  dzmifflos  &  triftes :  Advenit ,  0  fo- 
cii ,  «hwc  abeundi  tempus  e  vitat  impen- 
dio  tempeftivum  ;  quam  repofcenti  naturce, 
ut  debttor  bome  fidei ,  redditurus  exulto : 
tton ,  «f  quidam  opinantur  ,  afflittus  & 
ttittrens  ;  philofophorum  fententia  generali 
perdottus ,  quantum  corpore  Jit  beatior  a- 
ttimus;&  contemplans,  quotiesconditio  me- 
I/or  a  deteriore  fecernitur,  latandum  efle 
potius ,  <7«<jw  dolendum  ;  illud  quoque  ad- 
vertens  quod  etiam  dii  ccelefies  quibufdam 
fitjltmis  mortem  tamquam  fummum  prte- 
mtum  perfolverunt  .  Munus  autem  id  mi- 
hi  delatum  optime  Jcto,  ne  dijflcultatibus 
fuccumberem  arduir,  neve  me  projiciam 
umquatn  ,  aut  proflernam  :  expertus  ,quod 
dolores  omnes ,  ut  infultant  ignavis  ,  ita 
perfiflentibus  cedunt .  Hec  me  geftorum^. 
fcenitet  ,  attt  gravis  flagitti  recordatio 
ftringit ,  vel  cum  in  umbra  ,  6*  angulis 
cmendarer ,  z»e/  />o/?  Principatum  fufce- 
ftum  ;  fid  tamquam  a  cognatione  ccelitum 
defluentem ,  immaculatum  (  ut  exifltmo  ) 
confervavi ,  &  civilia  moderatius  regens , 
<£•  examinatis  rationibus  bella  gerens ,  6* 
repellens  :  tametfi  profperitas  fimul,  uti- 
litafque  confultarum  non  ubique  concordent; 
quontam  coeptorum  eventus  fuperce  Jibi  ven- 
dicant  pottftates  .  Reputans  autem  jufti 
ejfe  finem  Imperii  obedientium  commodum 
&  falutem  ;  ad  tranquilliora  femper ,  ut 
ttojlis  ,  propenfiir  fui  ,  licentiam  omnem  a- 
clibus  meis  exterminans  ,  rerum  corruptri- 
cem  &  morum  ;  gaudenfque  nedumy  fciens  , 
ubicumque  velut  imperiofa  parens  confide- 
ratis  periculis  objecit  Refpublica  ,  fteti 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 
IV. 


A  num.  LIII.  ad  LXX.  Dc  genere  mortis , 
quo  Julianus  Auguftus  periit,  variar  admodum 
fententiae  fuere,  ut  oftendit  Gothofredus  in 
Diflert.  in  lib.  7.  Philoflorgii  cap.  15.  ubi  ta- 
men  oblitus  eft  referrequod  Eutychianus  Chro- 
nograpbus ,  (1)  qui  huic  bello  interfuit  ,  apud  Jo- 
annem  Malelam  ,  &  Auclor  Chronici  Alex.  nar- 
rant,  Juhanum  nempe  lancea  divinitus  transfi- 
xum  fuifle  a  S.  Mercurio  Martyre,  quod  S.  Ba- 
filium  Seleucenum  Epifcopum  veneno  extinxif- 
fet;  quod  inquit  Cangius  in  Opere  de  Famt- 
liis  Auguftis  Byiantinis  pag.  ji.  antiquae  pi- 
«Hurar  confentaneum  ,  quae  in  Codice  MS.  Ope- 
rum  Gregorii  Naiianieni  ,  Bafilio  Macedone  im- 


fundatusy  turbines  calcare  fortuitorumaf- 
fuefattus .  Kec  fateri  pudebit.  Interitu- 
rum  me  ferro  ,  dudum  didici  ,  fide  fati- 
dica  prtxcinente  .  Ideoque  fempiternum  ve- 
neror  numen  ,  quod  non  clandeftints  infi- 
diis  ,  nec  longa  morborum  afperitate ,  vel 
delicatorum  fine  decedo  ,  fed  in  medio  cur- 
fu  florentium  gloriarum  hunc  merui  cla- 
rum  e  medio  digreffum .  ALquo  entm  judi- 
cio  juxta  timidus  eft  &  ignavus ,  qui  cum 
non  oportet ,  mori  defiderat  ,  &  qui  refu- 
giat ,  cum  fit  opportunum  .  Hattenus  lo- 
qui,  vigore  virium  labente,  fufficiat .  Su- 
per  Imperatore  vero  creando  caute  reticeo  , 
ne  per  imprudentiam  dignum  prceteream  ; 
aut  nominatum  quem  habilem  reor  ,  antepo- 
Jito  forfitan  alio  ,  in  difcrimen  ultimum 
trudam  :  ut  alumnus  autem  Reipubltcx 
frugi ,  opto  bonttm  poft  me  reperiri  re- 
clorem.  Haftenus  Juliani ,  feu  potius  Am- 
miani  Livium  imitantis  oratioj  atquo 
fubdit : 

Poft  hac  placide  ditla  ,  familiares  0- 
pes  junclioribus  velut  fupremo  diftribuens 
ftudio  ,  Anatolium  qucejivit  ojflctorum  Ma- 
giftrum.  Quem  cum  beatum  fuiffe  ,  Sal- 
lufiius  refpondiflet  Prtefeclus^  intellexit 
occifum  ;  acriterque  amict  eafum  ingemuit , 
qui  elate  ante  contempferat  fuum .  Et  flen- 
tes  inter  hac  omnes  qui  aderant ,  auclo- 
ritate  etiam  tum  integra,  increpabat ;  hu- 
mile  effe ,  Ccelo  fideribufque  conctliatunu. 
lugert  Principem ,  dtcens  .  Quibus  ideo 
jam  filentibus ,  ipfe  cum  Maxmo  &  Pri- 
fco  phtlofophis  fuper  animorum  fubltmita- 
te  perplexius  dtfputans  ,  htante  latius  fuf- 
foffl  lateris  vulnere ,  &  fpiritum  tumore_, 
cohibente  venarum ,  epota  gelida  aqua , 
quam  petiit  >  medio  noclis  horrore  ,  vita 

y  /*. 

perante,  exarato,  in  Bibliotheca  Regta  cerni- 
tur  .  In  eo  depiclus  eft  Julmnut  ad  terram  pro- 
ftratus,  equitecum  lancea  inftante,  fupra  cujus  ca- 
put  infcriptum  :  ATIOC  MEPKOPIOC,  id 
eft  ,  Sandtus  Mercurius .  Sublatus  eft  Julianus ,  VI. 
Knhndat  Juliat ,  die  nempe  vicefima  fexta  Ju- 
nii  ,  ut  Ammianus ,  Socrates,  Idacius  in  Fa- 
ftis  &  Auclor  Chronici  Alex.  teftantur.  So- 
crates ,  qui  anno  tertio  Imperii  eutn  occifum 
fcribit  ,  initium  ejus  repetit  a  tempore ,  quo 
Parifiis,  vivente  adhuc  Conftantio ,  a  militi- 
bus  diiftus  eft  Imperator  .  Annum  enim  tantum 
ac  menfes  oclo  inchoatos  eum  poft  Conftanti- 
um    imperafle    certum  eft . 

In- 


IIII. 

Juliani  in« 
teritus. 


NOTiE  (1)  T?  Utychianut  Cbronographut  &c.  Hsec  quidem  narrat  Malela  ,  fed  non  ex  Eutychiano  ,  ex 
\2j  quo  nihil  refert  aliud  ,  nifi  quod  Julianus  inter  dormicndum  per  fomnium  vidit  virunL. 
quemdam  adultum  lorica  indutum  ,  qui  tentorium  regium  in  Afia  ,  (  urbe  Ctefiphonti  vicina  )  ere- 
flum  ingrejjut ,  hafla  eum  percujjit .  Hunc  equidem  virum  fuifle  S.  Mercurium  paulo  poft  fub- 
dit  quidem  Malela;  fed  id  ex  alio  profeclo  quam  ex  Eutychiano  id  accepifle  videtur:  Quin 
nec  Malela  ipfe  quidquam  fignificat  de  caufa  qua  S.  Mercurius  hanc  ultionem  de  Juliano  exegit. 
Juvat  infuper  hic  ex  eodem  Malela  adnotare  Julianum  obiiflc  hora  quinta  noclis  diei  x-j.  Ju- 
nii ,  ideft  noflis  diem  illam  prarcedentis ;  ex  quo  fadlum  eft  ut  Auclores  alii  diem  ejus  emor- 
tualem  16.  Junii  ftatuerint  ,  cum  nox  illa  intermsdia  aeque  ad  utramque  diem  refliflime  adfcri- 
batur .  Porro  Malela  in  hac  de  Juliano  hiftoria  Duces  optimos  &  teftes  oculatos  fequutus  eft , 
nempe  Magnum  Carrenfem  Chronographum  qui  hoc  bell»  fub  Julixno  militavit  ,  &  Eutychianum 
dc  quo  fupra ,  Scriptorem  Cnppadocem ,  &  yicarium  Cohortis  Primoarmeniorum . 


170 


Annalcs  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBE 


RII   PAr. 
12. 


JULIANI   IMP. 

2. 


facilius  eft  abfolutusy    anno  ettatit  alte- 

ro  &  trigejimo.   Hactenus  de  ejus  obitu 

.Ammianus  ,  teftis  plane  domefticus  ;  cui 

adjungimus  comparem,  nempe  Libanium 

fophiftam  ,  qui  Julianum  fic  extinclum  lu- 

culenta   fcripta    oratione    laudavit;   irt_. 

qua  de  inrerfecVione  Juliani   cum   agit , 

Chriftianos  ejus  necis   in  crimen  vocat, 

{»)  Jpud  dum  hsc  ait  (  a  )  :  Quir  igitur  eum  in- 

Kiceph.l.  teremerit ,   audire  quifpiam     cupit  ?  Ko- 

io.  «•.34-    men  ejus  nefc-t0  .   xon   hoftem   autem  per- 

Percuflbr    cufforem  eum  fuifte  ,  apertum  indicium  eft , 

Juliani        quod  ex  hoftibus  nemo  vulneris  ejus  norni* 

quis  cre-    ne  honorem  &  pramium  accepit ;  cttm  qui- 

ditus,        dem  Yerfarum  Rex  per  prxconem  percuffo- 

rem  ejus  evocaverit  ,   &  itigentia  qui  fe 

indicaffet^  pramia  percepiurus  fuerit ;  fed 

ne  eorum  quidem   cupiditate  quifpiam  eft 

addutlus  ,  ut  facinus  Jibi  tantum  per  ja- 

flantiam  arrogaret .  Et  multa  profeffo  ho- 

Jiibus   debetur   gratia  ,  quod   cujus  fafli 

auclores  non  fuerunt  ,  ejufdem  fibi  gloriam 

rton  vendicarunt  .  Sed  nobis,  ut   interfe. 

Clorem  requireremus ,  permiferunt^   quibtts 

illum  diutius  vivere  ,  bono  non  fuit  .  Sunt 

autem  ifti ,  qui  nullis  vivunt  legibus  ;  qtti 

quidem  quod  dudum  funt  conati  ,   tunc  de- 

tnum    cum  pofient ,    peregerunt ;    iniquita- 

te  reliqua  ens    eogente-,  cui  fub  ejus    lm- 

perio  locus   non  fuit ;  &   maxime  deorum 

cultu ,  cui   ipfi  maxime  funt   adverfati  . 

Ha&enus   Libanius ,   non    obfcure    Chri- 

ftianus  Juliani  necis  aucrores  fuggillans  ; 

haec  quidem  ille ,  quod  hoftium  conftaret 

afiertione,   non  ipforum  armis,   fed  telo 

Romano  fuifle  Julianum  exclincrum  :   nam 

(b)  Amm.  Ammianus  (  b  )  fic  de  Perfis  inferius  ait : 

Hb.x$.        J-Jocque  vifoy  e  faltibus  nos  hoftes  diver- 

fitate  telorum  ,  ac  verbis  turpibus  incejfe- 

bant ,  ut  perfidos   &   letliffimi    Yrincipis 

peremptores  .  Audierant  enimy  ipfis  quo- 

que  referentibus  transfugis ,    rumore    ia- 

tfato  incerto  ,  Juliamtm  7elo  cecidijfe  Ro- 

tc)  Socrat.  man0  .  Verum  ( inquit  Socrates  c  )  Calli- 

l.y  e.iS»   jius  jateHes  Jmperatoris ,  qui  ejus  res  ge. 

ftas  carmine  heroico  confcribit,  bellumque 

id   temporis  confeftum  narrat ;   illum  a_. 

dcemone  transfixum  interiiffe,  commemorat . 

Quae  quidem  opinio  magis  increbuifle  vi- 

fa  eft;  qua  occafione  id  a  daemone ,  nem- 

pe   a  fuperiori  numine  admiflum  Ethni- 

ci  exiftimarint ,  paulo  poft  dicendtmi  erit. 

JLIV.         Certe  quidem  a  quonam  Julianus  per- 

cuflus  interierit,  haud  fatis  fuifle  explo- 

PAGIUS  Interfeclus  eft  anno  &tatis  altero  (&•  tricefimo  , 
y_        inquit  Ammianus  lib.  ij.  id  eft  ,  anno   aetatis 

tricefimo  fecundo  ,  ut  recle  Hieronymus  ,  Her- 
JEtasJu.  mannus  Contraclus  ,  Marianus  Scotus  in  Chro- 
liani  .         nicis ,    &  Valefius  in  Notis  ad   Ammianum  fci  i- 

pfere  .  Sic  Cicero  ,  Qiiintilianus  ,  aliique  loquun- 
Baron.  n.  tur  ,  &  in  numeralibus  vocem  alter  fepe  pro 
LXIII.  fecundo    ufurpari ,  Robertus  Stephanus   in  The- 

fauro  lingune   Latina:    aliquot  exemplis    demon- 

ftrat .  Ipfemet  }»lixnus  in  epift.  5.  ad  Alexan- 


ratum  fcriptoribus  illius  temporis,  immo 

nec  iis  cognitum,  qui  certamini  intcrfue- 

runt,  S. Gregorius  Nazianzenus   declarat 

his  verbis  (  d):  Qux  autem  fequuntur,  (j)  Grtg* 

non  uno  modo  ab  omnibus  referuntur ,  fed  Kxz.  orat, 

alii   alii  fermoni    affentiuntur ,  calculum-  *•  injul, 

que  addunt  non  minus  eorumy  qutbus  cer- 

tamini  intereffe  ,  quam  quibus   abeffe  con-  cuffJjJ' 

tigit .  Honnulli   enim  a  Verjis  eum  jacu-  juijani 

lis    confixum  fuiffe  affrmant ,   temere  in^  variae  fen- 

hoftes  excurfantem  ,  atque  buc  &  illuc  ve-  tentise . 

fane  profultantem  ;  idemque  ipfi^quod  Cy- 

ro  Faryfatidis  filio  ,  accidiffe ;  qui   cum 

adverfus   Artaxerfem  fratrem  cum  decem 

hominum  milltbus   afcendiffet  ,   egregieque 

pugnaret  ,   temeritate   tandem  fua  vttto- 

riam  amifit .  Alii  httjufmodi  quemdam  de 

eo  fermonem  commemorant :  Cum  in  fubli- 

mem  quemdam  tumulum  afcendiffet  ,  ut  ve- 

lut  e  fpecula  exercttum  tlluftraret  ,  qttan- 

tufque  bello  fuperfuijjet  >  cognofceret ;  ma- 

gnafque  copias  ifpeque  fua  coptqfiores  per- 

fpexifiet :  Quam  grave  &  indignum  ftte- 

rit  ,    dixiftey  Ji  hos  homines  ad   Romano- 

rum   terras  reduxerimus  !  quafi  videlicet 

ipfis  falutem  invidentem .  Quibus  verbis 

inftammatum   mtlttem  quemdam  ,  iraque^, 

prcecipitem  a(lumy  nulla  falutis  fuce  habi- 

ta  ratione  ,  vifcera  ipfius  gladio  transfi- 

xiffe  .    At  haec    commenti  funt   Gentiles 

in  odium  Chriftianorum ,  quibus  refertus 

erat  exercitus ;  quafi  Julianus  illos  vive- 

re  aegro  animo  ferret ;   in  quem  indigna- 

tum  dixerunt   exeruiffe  gladium  militem 

Chriftianum  .  Sed  haec  ab  ipfis  fcriptoribus 

Ethnicis    fententia    prorfus    exploditur^ 

qui  pariter  haftae  cufpide  percufium  Julia- 

num  fuifie  teftantur.  Sed  fubdit  his,o- 

mnia  undique  allata  referens  ,  Gregorius  : 

Alii  rurfus  facetum  &  rtdtculum  quemdam 

barbarum  (  quales  in  exercitus  comitatuy 

tum    ad     lentendas   animorum    moleftiaty 

tum  ad  exhilaranda  convtvia  efte  folent  )   ■ 

hoc  facinus  perpetrafie  ferunt .  Kec  defunt 

qui  Sarraceno  cuiptam  egregiam  hanc  lau~ 

dem   arrogent.    Haec    Gregorius    de  his» 

quae  a  diverfis  ferrentur,  cafum  incertum 

pro  arbitrio  confingentibus. 

At  quid  ipfe  ea  de  re  fentiret,  fuperius      £\r. 
prioris  orationis  exordio  faris  aperit  ,cum 
id  minifterio  Angelorum  faclum  aftirmat  Julianus 
his  plane  verbis  :  Atque  ut  mihi  latius  proe-  dmnitus 
conium  pateat ;    omnis   Ccelorum    virtus  ,  Percu"us ' 
omnes  Angeli ,  quorum  opera  tyrannus  ex- 

tin- 

drinos ,  XXXII.  annos  natum  fe  eft*e  dicit;  quod 
in  Mifopogone  fignificat .  Neque  contrarius  eft , 
ut  loco  laudato  arbitrarur  Valefius ,  Socrates , 
quando  lib.  3.  fcribit  ,  Julianum  anno  aetatis  tri- 
cefimo  primo  periifle  ,  fed  tantum  indicar  tri- 
cefimum  fecundum  incompletum  fuifte  ,  quod  ve- 
rum  eft  . 

Cadaver  Juliani  in    Ciliciam  deportatum ,  non        VI. 
confulto  quidem    conjilio  ,    verum    cafu  quodam  ,  e  Sepulturn 
regiom    fepuhri ,    quo    Maximiani    ojfa  contint-  tuliani . 

ban- 


Christi 


Cum  CriticePagii; 

Liberii  Pxr. 

12. 


»71 


JULTANI   IMP. 
2. 


iintlut  atque  opprcjfus  efl  ;  non  Seon  ille 

JRex  Amorrhceorum  ,  neque  Og  Rex  Bafan, 

frincipes  exigui ,  atque  Ifraelem ,  hoc  efl , 

farvam  Orbis  partem  vexantes  ;  verum 

draco  ille  ,    Apoflata  ille  ,    magna  illa^ 

mens ,  Aflyrius  ille ,  «7/c  communis  omnium 

inimicus  &  boflis  cum  multo  furore  in  ter- 

ra  debaccbatusy  &  comminatus ,  fwwi  »/w/- 

ftfw  iniquitatem  in  excelfum    locutus ,  tff- 

r»  Gr*?.    ^Kf  meditatusy  &c.  Rurfum  alibi  (  tf  ),  vi 

>?«,.  or^.  numinis  totum  illud    confe&um  effe  ne- 

in  Uudtm  g0tium,  tradit .  At   quid  de  his   Bafilii 

jttbM.       Magni  fuccefTor  Helladius  fcriptorum  mo- 

numentis  reliquerit  confignatum,  S.  Joan- 

(b)jc.Da-  ncs  Damafcenus  docet  his   verbis  (  b  ): 

rr.af.  de  i.  Quod  autem  imaginum  inflitutio  non  no- 

m*gin.  e-    va  ,  fed  prifca  Jit ,  &  apud  fancjos  &  ext- 

m,it         miot  Patres  nota  &  ujitata  ;  difce  ex  hts 

qux  in  Vita  beati  Bafilti  ab  Helladto  ejus 

difcipulo ,  in  Ponttficatuque  fucceffore ,  con- 

firtpta  funt  .   Pius   entm  vir  (  ut   tpfl-* 

narrat  )  Dominee  noflrce  adflabat  imagini _, 

S    Mercu    *n   1ua  Mercurii  etiam  celebris  martyrit 

rius  mar-   fi£ura  ^efcripta  erat :  adflabat  autem  fup- 

tyr   per-    plicans ,  ut  impius  Jultanus  Apoflata  tol- 

cuffbr  Ju-  leretur .  Ex  qua  quidem  imagtne  didicit , 

liani.         quid  efjet   eventurum  .  Vidtt  enim  marty- 

rem  ad  exiguum  tempus  obfcurumy  noti^. 

multo  autem  pofl  haflam  cruentam  tenen- 

tem.  H*c  ex  Helladio  Damafcenus  ;  qui 

fane  commentarius  de  rebus  geftis  Bafilii 

fcriptus    defideratur  :    nam  qui  extat  no- 

mine   Amphilochii  ,    fcatens    mendaciis  , 

haec  de    Magno  Bafilio   atque  Mercurio 

Martyre  longe  diverfe  narrat ;    ne   quis 

exiftimet ,  qua?  de  Bafilio  fcripta  effent 

ab  Helladio,  eadem  efte  cum  his  ,  qua?  fe- 

runturpulchro  nomine  Amphilochii .  Sen- 

(t)  G//V.4.  fit  impofturam  in  primis  Glicas  (  c),  qui 

far.  An.    co  uno  argumento  totum  illud  Amphilo- 

"*'•  chii    nomine    fcriptum    commentum   dif- 

folvit,cum  ait:  Quamquam  enim  perfcri- 

jtum    reperiamut   in   Itbro    de  S.  Bajilii 

tniraculisy    quce  magnus  ille  vir  Amphi- 

locbius   litteris    commendaffe  perhibetur , 

mandato    perpetuce   Vtrgtms   Deiparce  per 

fanlium-  Mercurium ,  Magni  Bajilii  preci- 

bus  ,  deCertorem  hunc  trajeclum  fuijfe  ;  non 

tamen  hxc  narratto  meretur9  ut  ei  conti- 

nuofidem  adbtbeas .  Quam  ob   rem  iflud? 

quoniam  in  eodem  fcrtpto   legimus  ,  Ma- 

gnum  Bafllium  Ccefareee  Pontificem  id  tem- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS    hantur  ,  femita    fola  heulos  ab  invicem  feparan, 

te ,   inquit  Philoftorgius   Iib.  8.    cap.  2.    ubi   de 

Baron.  n.  Maximino  Imp.  loquitur ,   qui  errore  familiari 

ixi v.  &    Grarcis ,  fxpe  dicitur   Maximianus .  Prope  igi- 

|iqq.  tur  Maximini  cadaver  convenienter  ,  etfi  cafu , 

velut  qui    inter  fe  tot  in  rebus  conveniebant . 

Hinc   fa&um  ,  ut  Zofimus  lib.  1.  Maximianum 

Hcrculium   Tarji  fepultum  perperam   fcripferit  . 

Julianus  in  epift.    laudata    ad  Athenienfes ,   ut 

cis  Religionem  Chriftianam  execrabilem   redde- 

ret  ,  de   fe  loquens    ait :    Non  a  reclo    tramite 

aberrabitit  ,    Ji  ei    fidem    habeatis  ,   qui    ad    an- 

»um    ufaue  vicejimnm   Atatit    ill*  vi*  progreffut 


poris  fuiffe ,  cum  eat  regiones  Imperator 
improbifftmus  contra  Perfas  expeditione 
fufcepta  peragraret*  At  vero  altter  cxi- 
mius  ille  Gregorius  cognomento  Tbeologut 
memoriee  prodidit .  Ham  fi  Bafilius ,  boc 
ita  narrante ,  in  Ponto  degebat  fub  ini- 
tium  Imperii  Valentity  qui  aliquanto  pofl 
tempore  regnavit  ,  cum  Ccefarex  Ponti- 
fex  efiet  Eufebius  ;  multo  minus  Juliano  im- 
perante  Bajilius  Antiflitis  munere  funge- 
batur .  De  quo  fatis  evidenter  apparet , 
Julianum  iter  per  Cappadociam  facientem9 
neque  Bafilium  iftic  Pontificem  reperiffey 
tteque  ipfiut  Ecclejice  minatum  efle .  Con- 
Jimili  modo  nec  precatus  efl  hoc  nomint_, 
Deum  Bajilius  Pontifex  ,  nec  ad  tollen- 
dum  e  medio  defertorem  Mercurius  il- 
le  Chrifti  teflis  fuit  ablegatus  ,  quippe 
Ji  hoc  paclo  res  gefia  fuiffet ,  obfcurum 
non  effet  in  hodternum  ufque  diem,  a  quo 
Julianut  telo  confixus  fuerit .  tiam  jacu- 
lo  trajeftum  conflat ,  auclore  fatli  pror* 
fus  incognito . 

At  ipfe  tamen  Glicas  haud  in  eo  no-  ^VI. 
bis  probari  poteft  ,  cum  eam  ob  caufam , 
quod  ea  commentitia  Amphilochii  nomi- 
ne  fcripta  haberentur,  derogat  penitus 
fidem  hiftoriae  ,  qua?  auftoritate  Helladii 
citati  a  Damafceno ,  quem  ipfe  non  vi- 
dit,  aliter  tamen  rem  geftam  recitantis,  ^ 

egregie  teftata  redditur.  Sed  non  Bafilio 
tantum  haec  per  vifum  oftenfa  fuere ;  ve- 
rum  &  cuidam  alii  ad  caftra  progredien- 
ti  eadem  divinitus  innotuiffe  Sozomenus 
(d)  auftor  eft,  qui  rem  ita  defcribit,  (d)Sozom'. 
cum  in  primis  hxc  ait:  Equidem  qutfnam  l,6>  e,u 
hujus  cetdis  adminifler  fuerity  nihtl  cer. 
ti  poffum  dicere ,  prceter  ea  quce  modo  di- 
cla  funt .  Sed  tamen  ,  uti  hi ,  qui  de  ea 
re  confentientibus  fententiis  differunt ,  af- 
firmant :  vera  fane  ea  efl  opinto  ,  quce  eft 
ad  nos  perlata ,  quce  tradit ,  eum  ultione 
divtna  e  medio  fublatum  ejfe .  Cujut  rei 
certiffimum  argumentum  eft  divina  vifio  , 
quam  cuidam  ex  neceffariis  ejus  oblatam 
accepi .  Ham  dicitur ,  cum  ad  Julianum9 
qui  erat  in  Verjide ,  ire  maturaret  ;  in  lo- 
co  quodaniy  qui  erat  in  via  publica  fitus, 
diverfatum  ,  &  cedium  penuria  coaclumt 
in  Ecclejia  ,  qutc  ibi  erat  ,  dormiviffe ; 
&  fecundum  quietemvel  rem  geflam  vidif- 
feyVel  faltem  fomniaffey  Complures  ex  Apo- 

Y  2  flo- 

efl,  (  id  eft  ,  Chriftianus  fuit )  f>  hxnc  aheram 
modo  duodetimum  jam  injitlit  annum  .  Scripta  , 
ut  videtur  ,  ea  epiftola  praefenti  anno  ante 
expeditionem  Perficam .  Qnare  Julianus  anno 
circiter  trecentefimo  quinquagefimo  primo  ,clam 
Gentilium  fuperjlitionem  amplexus  efl  .  Pofl  h&c 
jam  virilem  ingreffus  Atatem  promptius  ad  hs.c 
ferri ,  eaque  agere  capit  ,  inquit  Sozomenus  lib. 
j.  cap.  1.  Quo  etiam  ex  loco  liquet ,  Baro- 
nium  &  communiter  recentiores  Hiftoricos,  qui 
Julianum  anno  artatis  tricefimo  primo  occifum 
volunt ,  hallucinatos  efte  .  Juliano  fucceffir  J°- 
vi»nus% 


17^ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERH    FAF* 
12* 


JUUANI 

2. 


Imp. 


Jfolit  &  Vrophetit  in  mum  coaclot  ,  gravi- 
ter  de Imperatorit  contumelia  adverfut  Ec- 
clefiat  facJa  conqueftat  effe;  inivtffeque  con- 
Jiltum,quid  de  bae  eaufa  faciendum  efiet . 
At  cum  diu  de  ea  re  ejfet  deliberatum 
&  adhuc  eorum  animi  velut  in  dubio  ver- 
fari  videret%tury  duos  t  medio  furgentet 
txbortatot  reliquos  ,  ut  bono  animo  efi. 
fent  ,  propereque  tamquam  ad  delendum^. 
Juliatti  Imperium  e  Concilio  egrejfot  •  Ho- 
minem  illum ,  qui  has  res  tam  admirabi- 
les  contemplatus  fuerat ,  iter  de  c*tero 
tteglexijfe  ,  Atque  dum  metu  perculfus  b*. 
Jttaret ,  quis  hujut  vifionit  exituf  futurut 
ejfet  i  fecundo  eodem  in  Ioqo  fomnum  cccpif- 
fe;  vidijfeque-  eumdem  Apoftolarum  & 
'Prophetarum  conventum;  atque  ex  impro- 
vifo  velut  e  via  in  Qoncilium  ingreffas  iU 
los ,  qui  fuperiori  nofie   ad  Julianum  «■ 


cabat )  velut  dominus  effet  &  moderator  • 
Haec  illc .  Ac  probe  fane  divino  coa&us 
cft  numine  in  Solem  blafphemiam  intor- 
quere ;  ut  quem  potiflimum  coluiffet , 
atque  in  Iaudem  ejus  hymnum  celebrera 
confcripfiffet ,  ad  poftremum  ita  percitus 
proditionis  eumdem  accufaret.  Sed  fub- 
dit  Sozomenus ;  At  cum  effet  re  vera  mo- 
riturus  utrum  Chriftum  viderit  nec  wt_. 
(  uti  folet  accidere-»  quando  anima  e  cor- 
porit  cufiodia  egreditur ,  &  rer  divinio- 
ret  ,  quam  qu<e  ab  homine  confpici  pojfinty 
videt  )  haud  equidem  habeo  dicere ;  ne- 
que  enim  iftud  adeo  a  multit  dicitur : 
veruntamen  ut  plane  falfum  rejicere  non 
audeo  :  quippe  cum  credibile  Jit ,  alia  e- 
tiam  hif  multo  admirabiliora  contigijfe , 
non  alia  de  caufa ,  quam  ut  conftare  pof- 
Jit  ,  religionem  Cbrtftianam  non  hominum 


<b)  Greg, 


pugnandum  abierant ;  cxterifque  nunciaf-      Jiudio  &  induftria  conftitutam  ftabtlttam 

/<■,  eum    occifum  ejfe «   Hxq  Sozomenus  ,       que  ejfe.  Hsc    Sozomenus ;    cum  tamen 

MWcepK  At  Nicephoru§  («)  addit  nomina  Ulo-       alii  eam  rem   haud   dubiam  confirment, 

nempe  de  ejus  blafphemia  in  deos ,  &  ex- 
probratione  in  Chriftum,  projecVione  il- 
la  fanguinis  in  altum  fac%a,  qua  &  ex- 
clamavit  (  quod  tradit  Nicephorus  /)  Sa- 
turare  Nazarene  * 

At  quomodo  ipfe  moriturus  Julianus 
adfcifcere  fibi  conatus  fit  divinos  hono- 
res,  Gregorius  Nazianzenus  (g)  narrat, 
fic  dicens  :  Sed  ne  hoc  quidem  pratereun- 
dum  eft ,  quod  prxter  alia  multtt  maxi- 
mum  perditce  illiur  amentict  argumentum 
habet .  In  ftuminis  ripa  jaeebaty  graviter 
exvulnere  «egrotanr .  Cum  autem  pennul- 
tos  eorum ,  qui  ante  ipjius  tetatem  gloria 
Jloruerant ,  ut  humana  conditione  majoret 
cenferentur ,  artibus  quibufdam  ex  homi- 
ttum  oculir  fefe  fuftuliffe ,  eamque  ob  cau- 
fam  pro  diit  habitot  fuiffe  fciret  ;  ejuf- 
dem  gloria  cupiditate  captut  ,  Jimulquz_, 
talit  mortit  genere  interire  propter  teme- 
ritatif  ignaminiam  erubefcent  ,  quid  moli- 
tur?  quid  facit?  (  neque  enim  fimul  cum 
vita  improbitas  extinguitur  )  «  In  profluen- 
tem  corput  projicere  conatur  ;  ad  eamque 
rem  nonnullorum  ,  quot  maxime  ftdot  ar- 
canorumque  confciot  habuerat ,  opera  ute- 
batur .  Quod  nifi  quifpiam  ex  eunuchis 
Imperatoriis  banc  rem  perfentiens  ,  fcele- 
rtfque  odio  4r  execratione  aliis  prodens , 
huic  conatui  obftitijfet ;  novus  utique  a- 
lius  ex  calamitate  deus  vecordibus  homi- 
nibus  extitiffet .  Hxc  Gregorius  de  Julia- 
no,  non  ignaro,  Romulum  in  primis  ea- 
dem  plane  arte  comparaffe  fibi  divinos 
honores  , 

Quoniam  vero  id  affequi  Juliano  mi- 
nime  licuit ;  ne  tali  tantoque  fraudaretur 
honore  ,  domeftici  ipfius  ja&uram  alia  ex- 
cogitata  arte  cumuladus  compenfarunt  , 
dum  eum  ad  fuperos  curru  elevatum  fin. 
xerunt  ,  idque  teftificatione  divina  pro- 
bare  conati :  continetur  autem  ejufmodi 
commentitium  oraeulumhis  verfibus  ,  (6) 

tam- 


/.io.  f.35,  rum  duorum  ,  qui  perrexerunt  feftini  ad 
necem  inferendam  Juliano ;  nempe  alte- 
rtm  ipforum  diftum  efie  Mercurium  marty-, 
renii  alterum  vero  ttem  martyrem  Arte- 
mium  Ducemy  ambos  olim  egregiof  wUi* 
tes  Cbriftianos  • 

Vtcumque  rer  fe  habeat  (  inquit  Grego. 
rius  b  )  lethale  certe ,  Orbique  univerfo  fa- 
liai.  or^xt,  lutare  vulnut  accepit ,  unoque  facinorz_, 
j.  i»  /«/•  multorum  pemiciofe  vetitorum  poenat  Ju- 
lianut  exolvit .  Quod  &  ipfum  miror  % 
quomado  vanut  homo  ,  qui  omnia  htnc  fe 
fcire  exijiimabat ,  hoc  unum  ignoravit  , 
tiimirum  vulnus  vifceribut  fuit  infiigen- 
dum  .  Ha?c  quidem  de  percuffore  &  vuU 
nere  accepto  jam  fatis . 

Quoe  autem  ifthaec  fecuta  fint ,  Theo- 
doretus  (  c  )  narrat  his  verbis :  Deinde , 
V*  '  ~~lo\ [  inquit,  cum  militet  quererentur  &  inge- 
mifcerenty  ex  improvtfa  eum  vulneratum 
offendunt ,  rabie  contra  conditorem  fuum 
furentem  ;  Martem  bellicofum  ipjiy  uti  pro- 
miferat ,  auxilium  minime  tultjfe ,  ApoIU* 
nem  falfa  vaticinatum  effe ,  Jovem  denique 
fulmtnantem  nonin  fuum  interfettorem  ful- 
men  tor/ijje «  Itaque  qui  ante  tninat  tnfo- 
lenter  jaclaverat ,  fam  mifere  humi  pro- 
jeclut  jacuit :  Et  paulo  poft  ;  Ferunt  por- 
ro  ,  ipfum  tyrannum  ,  fimul  ac  plagam  ac- 
ceperat ,  manum  prottnut  fanguine  imple- 
Vtffe  ,  illumque  projecijfe  in  aerem  ,  ac  di- 
xtjfe  :  Vicifti  Galiiaee  ;  &  Jimul  tum  con- 
fejfum  efie  vidoriam ,  &  blafphemiam  (  ad- 
eo  enim  a  mente  abalienatus  erat )  tn 
Deum  impudenter  locutum.  Ha?c  Theodo- 
(l)  Kireph.  *etus  (d),  &  alii  plerique.  Sozomenus 
/.10.  c.35.  (  0  vero  hsc  habet,  cum  de  his  agit : 
(e)  soiom,  dlti  autem  memorant  ,  eumy  cum  fangui- 
nem  manu  oftendifiet  ,  illuni  in  aerem  je- 
ciffe  ,  pertnde  atque  Soli  iratum ,  quod 
Ptrfis  venijjet  fubjidio  ,  &  fe  non  fervaf- 
fet  incolumem  ;  pnefertim  cum  fux  nativi- 
tatit  (  Jicut  aftronomorum  fcientia   indi- 


(fjNicepb, 
l,to.  f.34. 

LVIII. 


(g)  Creg. 
Kaz.  orat. 
t,  in  Jul. 

Julianus 
affedat  di- 
vinosho- 
norej  • 


lvii, 

(f)   Jbeod, 


Qiiid    in 
Chriftum 
Julianus 
moriens  • 


1.6.  c-i. 


LIX. 


(b)  Extant 
apud  Ni- 
cepb,  l.io. 
c.  ult. 


Cum  Critice  Pagii. 


Chrisxi 

i6i* 


Libejui  Pap, 

12. 


173 

JULIAKI      IMF. 
2. 


tamquam  ab  Apollinc  illj  vivcnti  reddi- 
tum , 

Atque  ubi  Komanif  Perfar  devicerit  armit> 
Vfque  Seleucxam  bello  progrejfut  ad  «r- 

hem  • 
Ctlejli  tum  te  fublatum  turbine  currut 
Evebet  ignivomut ,  magnoque  reponet  O» 

Pefunftum  curtt  hominum ,   duroque   ta- 

bore : 
E(  patriam  tetberc*  lucis  remeabit  ad  au- 

lamy 
Vnde  caduca  bominit  prorrelfut  membr/U 

fctijli,  *    C    * 

LX.  Fuit  quidem  ejufmodi  Juliani  cafus  eo- 

dem  fcrme  temporis  momento    cognitus 

Vifiones     far)ftjs  yiris ,  quo    contigit  ;  immo  (  fi- 

tuluttani  cut  diximus)  <x  praecognitus ,  cum  Atha- 
*  nafius  de  eo  fuerat  vaticinatus ,  nubecu- 
lam  illam  inani  tonitruo    perftrepentem. 
quam  citiflime  diflblvendara  ,  &  de  fabro 
jam  parante  loculum  Juliano  fatidica  illa 
fuerat  di&a  fententia.  At  quid  ea  hora  , 
qua  divina  ultione  tyrannus  occifus  eft , 
divinitus  oftenfum  fuerit  magno  illi  ana- 
(a)  Theod^  choretae  Juliano  Sabbae ,  Theodoretus  (  a  ) 
'•3  •«'•'?*    ficnarrat:    Porro   autem  Julianut  cogno- 
mento  Sabba  (  Jic  narnque  Syriaca  lingua 
liocabatur  )  cujus  vitam  in  htjloria  nojira  , 
qutt    Philotbeut  infcribitur ,  litterit  man- 
davtmur  ,  eorum   vivendi  genus  ,  qui  funt 
txperter  corporir  ,  in  corpore  imitatus  ;  cum 
ejfet   de  Jultant  mints  certior  fadur  ,  lon- 
ge  attenttus  preces  Deo  omnium  moderato- 
ri   adbtbuit ;   atque  eodem  ipfo  die  ,  quo 
Julianus   tnterfeclur  efi ,    quamquani    tter 
liiginti  dterum  &  ampliut  aberat  ab  exer- 
«itu ,  cxdem  ejus  inter  precandum  agnovit  • 
*Ram  ferunt ,  eum  ,  dunt  Dominum  clemen- 
tem  &  benignum  fupplex  oraret^  derepen- 
te  Jletum    reprejfijje ,  &  effufum   in  Ittti» 
Itam  exultajje gaudio ,  htlarique  vultu  cce- 
fijfe  intuert  ;  quare  voluptar^  quam  ca- 
ftebat    animo  ,    manifejie   declarata    eji . 
Quem  familiaret  ejut  cum  ita  mutatum^ 
«ernerent ,  orajie  ,    ut  caufam  leetitiee  fuee 
ipfir  indicaret  .   Eum  autem   refpondijfe  ; 
Jiprum  Jilvejirem^  hojiem  vinete  Domini  , 
debitas  fcelerum  in  Chrijium  admijforum 
ferpendtjfe  pxnas ,  &  mortuum  jacere  ,  ne 
amplius  Chrifiianir  injidiat  Jtruat .   Qui- 
bus  cognitis ,   omnes   triumphare  gaudto  , 
&  hymnum  ,   quo   Deo  gratias    agerent , 
«antare  cceperunt \  Pojiea  autem  fatti  funt 
certiores  ab  illis,  qui  mortem   ejus  nun- 
«iabanty  fceleratum  tllum  tyrannum  extin- 
clum  eadem  dte  &  bora  ,  qua  divinus  il- 
le  fenex  Jultanus  eum  cecidijie  cognoverat 
<?  prcedtxerat .  Haec  Theodoretus  « 
LXI.         De  Didymo  autem  ita  Sozomenus  (  b)\ 
(b)  Soiom*  Eadem  die  Dtdymus ,  vir    Ecclejiajiicus  , 
1,6.  (.1.      &  divina '  faptentice  ac  pietatis  JludioJiJJi- 
nms ,  Alexandriee  tetatem  degens  ,  fupra 


modum  dolebat ,  «0«  modo  ob  Imperatoris  Didymo 
fcelera  contra  Chrijiianam  religionem  ad-  quid  0- 
mijfa ,  fed  etiam  quod  cteco  errore  vaga-  jen/u.™ 
batur ,  &  Ecelejtar   contemnebat .    Itaque  dc  'u 
jejunarey  &  Deum  hac  de  re  fupplex  ora-  n°* 
re  cccpit .  Qui  cutn  ob  hanc  caufam  ani- 
mo  adeo    folicito  ac  mcejio   ejfet  ,    uti  fe- 

7'uenti  nocle  nihil  comederet  ;  forte  in  fo- 
io  ajjident ,  fomno   opprejjut  efi  ;  ac  ve- 
lut  extra  fe  pojitut  ,  videbatur  Jibi  vi- 
dere  equos  albos  in  aere  curfare ,   &  qui 
in  eit    vehebantur  ,  eor  ita    prxdicare  ; 
"Hunciate  Didymo  ,  bodie  Julianum  hac  i- 
pfa   hora   interfeffum   ejfe ;  ipfeque  idem 
illud  Athanajio  Epifcopo  Jignificet  (  ta- 
tebat  enim  ,  ut   diclum  eji  ,  Alexandrite 
Atbana/iur ,  confcio  Didymo  )  Didymut  i- 
gitur  illico  fomno  folutur  furrexit ,  cibum-  (c)  Tatltu 
que  ccepit .  Haec  Sozomenus  ;  eadem  quo-  diul  "* 
que  de  Didymo  Palladius  narrat  (  c  )  .       L*ujiit. 
At  hic  fifte  gradum  ,  leftor ,  cum  jara     LXH. 
ad  exitum,    exitiumque   infenfiflimi  om- 
nium  hoftis  Chriftianae  religionispervene- 
ris  ;  atque  memoria  repete ,  mente  cogi- 
ta,   expendeque  animo,  quot  quantaque 
adeo  brevi  temporis  fpatio ,  nondum  qui- 
dem  duorum  annorum  curriculis  evolutis  , 
divinitus  edita  opera  fuerint;  quibus  tam- 
quam  manifeftiflimis  fignis  atque  impref- 
fis  notis    intelligas  ,   divino    numini  res 
Chriftianorum  curae  efle  ,  inefleque  in  Ec- 
clefia  Catholica   Deum,qui   totam  hanc 
agitet  molem,  regat,  gubernet,  tueatur, 
atque  confervet ;  neque    humanarum  cf- 
fe  virium  tanta  praeftare.  Cum  alioqui  fin- 
gulis  ferme  annis  eadem ,  vel  his  fimilia , 
pluraque  ejufmodi  figna  fpeftare  liceat, 
dummodo  fimplices  tibi  fint  oculi  atque 
puri ;  fed  apud   nos  ifta  tu  tranfiens  in-  D  /•   '• 
tueberis .  Caeterum  fi  ad  opus  coniidere  Ecdcli^5 
libeat,    thefauros  locupletiflimos    habes,  ijbri  Tho- 
duos  inquam   tomos  a  P.  Thoma   Bozio  macBozii. 
Collegii  noftri  Re&ore  nuper  editos ;  in 
quo  quidem  argumento,  quanto  ordine, 
rerum  copia  ,  atque  dicendi  facundia  ver- 
fatus   fit ,   tu  ipfe    melius  ex  eis  intel- 
liges,   quam  ego  ingeram  :  parco  enim  , 
quod  inops  fit  illa  probatio,  quae  domefti- 
co  perficitur    tefte.   Sed  erit    plane ,   ut 
illa  cunfta   perlegens ,    intelligas  quam_. 
fortis  &   inexpugnabilis  fit  Chriftiana  re- 
ligio,  in  qua  fideles  omnes   fub  centum 
illis  militant  fignis;  ita  ut    de  Ecclefia^. 
Catholica  digne  occinas  illud  Jacob  (  d  ):  (d)  Gentf. 
Vere  Dominur  eji  in  loco  ijio :   Meritoque  l8« 
&  illud  ejufdem  adiicias  (  e  ) :  Cajira  Dei  (e)  Genef. 
funt  btec :  Atque  adeo,  ut  licet  fis  hoftis  ,  13. 
&  ab  adverfariorum  partibus  ftes ;  (iquid 
ramen  veri   ftudium  in  te    reliquum  fit, 
mox  de   eadem  Carholica    Ecclefia  coa- 
ftus  inftarBalaam  exclamare  cogaris  (/)  :  (/)  Num. 
Quam  pulchra   tabernacula  tua  Jacob  ,  &  14. 
tentoria  tua  Ifrael ,  ut   vatler  nemoroftey 
&  borti  juxta  fluvios  irrigui ,  ut  taber- 
nacula  qute  Jixtt  Dominus  &c.  Sed  jarru 

re- 


*74 


Annales  EccJefiaftici  Bafonii 


ChrisW 

3<^- 


LlBERII  PAP. 


JULIANI   iMr. 


12. 


ixiii. 


(a)  Amm, 
Iib.ii. 

(b)  Socrctt 
i.j.  r.iS. 

Tempus 
interitus 
&   .etas 
Juliani . 


'    IXIV. 


LXV. 

Chrirtia- 
norum  ga- 
udium  ,& 
Gcntilum 
maeror . 

(c)  Pfal. 
58. 

(d)  Exotl. 


reliqua  ,   qux   ad  Julianum  pertinent, 
profequamur . 

Atque  in  primis  quod  ad  diem  ipfum  » 
quo,  fic  divino  ulcifcente\numine ,  ex- 
tinctus  eft,  fpe&at;  eum  VI.  Kal.  Julii, 
diem  claufiffe  extremuai ,  ex  Ammia- 
no  colligitur  (a):  Socratefque  id  ex- 
preffe  teftatur  (b)  cum  ait:  Occubuit  VI. 
'  Kalend.  Julii ,  tertio  anno  fui  Imperii , 
feptimo  autem  pojlquam  a  Conflantio  re- 
ttunciatus fuiffet ,  atatis  /u<e  trigejimopri- 
mo .  Sed  &  ex  die  ejus  occubitus ,  Dei 
licetseftimare  vindiclam  ;  cum  ea  die,  qua 
ipfius  refcripto  paffi  funt  Romae  nobiliflimi 
atque  innocentiflimi  aulici  Conftantini  Im- 
peratoris  Joannes  &  Paulus  (  de  quibus 
fuperius  fufius  egimus)  nempe  fexto  Ka- 
Jendas  Julii  ,  qua  die  natalis  diclorum-. 
Martyrum  in  Ecclefiafticis  tabulis  adno- 
tatus  habetur ,  Julianus  divinitus  miflo  te- 
lo  necatus  habeatur. 

Quod  vero  ad  ejus  Imperii  tempus  at- 
tinet ;  dum  Socrates  dicit;  Julianum  an- 
no  tertio  fui  Imperii  vivendi  finem  impo- 
fuifie,  plane  hallucinatur:  fiquidem  a- 
pertiflime  conftat  eum  nec  quidem  in  Im- 
perio  poft  obitum  Conftantii  expleffe  bien- 
nium.  Cum  enim  Conftantius  Imp.  ex  hac 
vita  decefferit  (  ut  auelore  Ammiano  di- 
ctum  eft  )  tertio  Nonas  Oelobris  ,  Tauro 
&  Florentio  CoflT.  anno  Domini  trecen- 
tefimo  fexagefimo  primo,  cum  ftatimju- 
lianus  folus  imperare  coepit;  certumque 
(it ,  eumdem  hoc  anno  fexto  Kalendas  Ju- 
lii  morte  abreptum  imperare  defiiffe  ;  di- 
cere  neceffe  eft  ,  eum  minus  habuiffe  in_, 
Imperio  ab  expleto  biennio  menfes  tres 
&  dies  novem .  Sed  inde  Socrati  erran- 
dinianavit  occafio,  quod  fub  Imperio  Ju- 
liani  a  morte  Conftantii  tres  ponuntur 
Confulatus;  Tauri  &  Florentii ,  quo  im- 
perare  ccepit ;  Nevittae  &  Mamertini  , 
quem  annum  regnavit  integrum ;  ac  de- 
nique  ejufdem  Juliani  Confulatus  quar- 
tus  cum  Salluftio,  quo  pariter  occi- 
fus  eft:  fed  primi  Confulatus  menfes 
tres :  poftremi  fex  haud  abfolutos  impe- 
ravit . 

Audito  igitur  de  interitu  Juliani  ubi- 
que  terrarum  Imperii  certo  perlato  nun- 
cio;  qui  devoti  ab  eo  erant  diis  vi&imae 
Chriftiani  (  fecundum  illud  Davidicutru 
(c);  Lsetabitur  juftus  cum  viderit  vin- 
diftam  )excuffo  ftatim  pavore  atque  mae- 
rore ,  quo  fub  gladio  tenebantur  oppref- 
fi  ,  exultantes ,  Deo  canticum  cecinere, 
inftar  Ifraelitici  populi  (d)>  cum  infe- 
quentem  cerneret  Pharaonem  una  cum_, 
exercitu  ejus  extinclum  :  Sed  robuftos 
Moab  obtinuit  tremor ,  obriguerunt  habi- 
tatores  Chanaam  .  Amplifllmi ,  inquam_., 
magiftratus  illi  ,  ac  Gentiliciae  fuperfti- 
tionis  Pontifices  ,  quos  ad  reftituendam 
propagandamque  idololatriam  Julianus  e- 
legerat ,  fimulque  Ethnici  omnes ,  Chri- 


LXVI. 

Deorum 


ftiani  nominis  hoftes,  cum  fuas  ipforum 
res  magis  magifque  efflorefcentes  confpi- 
cerent,  atque  longe  majora  fperarent  ; 
eas  omnes  improvifo  turbine  abreptas, 
fpefque  meliores  excifas  penitus  effe  cer- 
nentes,  confternati  funt  animo,  opprefll 
dolore ,  ac  pariter  timore  concufli ;  ma- 
le  confcii,  quanta  licentia  atque  procacia 
toto  hoc  Juliani  regnantis  temporis  fpatio 
in  Chriftianam  religionem  infultaffent . 

Qui  autem  tunc  rem  altius  attentiuf- 

que  confiderabant ;  Julianum  non  tam  con- 

tra  Perfas,  quam  adverfus  Chriftianorum  ^"fa',,, 

Deum ,  antiquius  ,  diuturnius  ,  acriufque  potentia . 

bellum  agentem  extinftum  confiderantes , 

magnam  Chrifti  potentiam  in  Julianum_. 

adeo  perfpicue  demonftratam  admiraban- 

tur  :  deorumque  contra  imbecillitatem  at- 

tendebant  in  protegendo  provehendoque 

in  ampliorem  gloriam ,  quem  fcirent  ma- 

jore   ftudio  ,    quam    quivis  alius  ante  fo- 

lertiflimus  numinum  cultor  ,  die  no&uque 

pro  eorum  cultu  fuiffe  folicitum  :  fed  & 

clariflimc  tunc  perfpexerunt ,  effe  illos  pe- 

nitus  impotentes ,  nimirum  privatum  ful- 

minibus  Jovem  ,  Martem  armis ,   Mercu- 

rium  talaribus  &caduceo,  Herculem  cla- 

va ;   Vulcani   friguiffe  ignes  ,    Vicloriam 

faclam  improbe  transfugam  ;  Caftorem  at- 

que  Pollucem  caftrorum  cuftodes,  jam  fa* 

elos   eorumdem   turpiter  defertores ;  Ifi- 

demque  nutricem ,    egentem.    Erubefce- 

bant  ad  haec  Gentiles ,   ac  pariter   ulci- 

fcentis  Dei  Chriftianorufn  vim  ac  fortitu- 

dinem  admirabantur,  ut  ex  his  quae  fan- 

ctus  Hieronymus  fcriptorum  monumentis 

memoriae  tradidit,  intelligere  facile  pof- 

fumus  :  nam   in   Commentariis  in  Haba- 

cuc  (e)  Prophetam  haec  habet : 

Dum  adhuc  effem  puer  ,  &  in  Gramma- 
ticce  ludo  exercerer ,  omnefque  urbes  vi- 
Ciimarum  fanguine  polluerentur  ;  ac  fubi- 
to  in  ipfo  perfecutionis  ardore ,  Juliani  q^gjj . 
nunciatus  effet  interitus  ;  eleganter  unus 
de  Ethnicis :  Quo  modo  ,  inqmt ,  Cbriflia- 
ni  dicunt ,  Deum  fuum  effe  patientem  & 
uvs£jy.a.Y.ov  ?  nibil  iracundtus ,  nihil  bocfu- 
rore  prafentius :  ne  modico  quidem  fpatto 
indignaiionem  fuam  differre  potuit .  Hoc 
ille  ludens  dixerit .  Caterum  Ecclejia^ 
Chrifli  cum  exultatione  cantavit :  Diviji- 
Jli  in  flupore  cap.it a  potentium .  Eft  fen- 
tentia  Habacuc  (/)  ,  juxta  Septuaginta. 
Erudiebatur  ipfe  hoc  tempore  fub  Dona- 
to  grammatico  ,  qu«m  fiepe  fuum  magif- 
trum  appellat ;  non  autem  fub  Vielori- 
no  ,  qui  excultiori  litteratura  infignior 
habitus,  defivit  tunc  publice  profiteri, 
cum  adverfus  Chriftianos  profeffores  idem 
Imp.  Apoftata  (  ut  diximus  )  promulga» 
vit  edielum  .  Quotennis  autem  hoc  Julia- 
ni  obitus  tempore  Hieronymus  fuerit,  qui 
fe  puerum  fuiffe  tradit  ;  quoniam  resper- 
difhcilis  eft,&  plurima  indiget  infpecliio- 
ne  >  de  hoc  agetuus  inferius  anno  Domi- 

ni 


(e)  HicroH. 
in  Haba- 
ruc    C,}. 

LXVII. 

Ethnici  de 
Chrifto 


(f)  Hdha. 
cut  3. 


Curn  Critice  Pagii. 


Christi 

l6l- 


LlBEKlI    I'AF. 
12. 


175 

JuHANI   JMP. 
2. 


LXVIII. 


(*)  Uitr. 
•$ifi.%. 

Julianus 
lues 
Impcrii 
Rom. 

(b)  Auguft 
de  Civit. 
Deil.$.  c, 
XI» 


ni  trecentefimo  feptuagefimo  fecundo , 
cum  dc  a?tate,  quam  vixit,  erit  proli- 
xior  difputatio  .  Modo  autem  in  rebus 
ad  Julianum  fpefrantibus  verfetur  orario. 
At  in  quod  difcrimen  ex  hoc  tentato  & 
male  gefto  Perfico  bello  adduflum  fitRo- 
nunum  Imperium ;  cum  omnes  luclu  im- 
menfo  eadem  profequantur  hiftorici  ;quid 
de  his  Patres  fcripferint,  in  medium  ad- 
ducamus;  &  in  primis  quod  fic  ait  Hie- 
ronymus  (<*):  Jultanus  frodttor  fatrtct 
fux  ,  &  Chrijitani  exercitus  jugulator  , 
Chrijium  fenfit  tn  Media  ,  quem  prtmum 
in  GalUa  denegarat ;  dumque  Romanos 
fropagare  vult  fines ,  perdtdit  propaga- 
toj .  Et  S.  Auguftinus  (b)  de  eodeni  A- 
poftata  Juliano:  Cujus  ,  inquir  ,  egregiam 
lndoUm  dccepit  amore  douun.tndt  facrtle- 
ga  &  detejiunda  curiofitas  ,  cum  vants  de- 
ditus  oracults  erat :  quando  fretus  fecu- 
ritate  vitlorix^  navesy  quibus  viclus  ne- 
cejfarius  fortabatur ,  ittcendit  .  Deindc_, 
fervtde  fians  immedicis  aujibus ,  &  mox 
merito  temerttatis  occifus  ,  in  locis  bofli- 
libus  egenum  reliquit  exercitum  :  ut  ali- 
ter  inde  non  pojjet  evadi ,  nifi  contra  il- 
lud  aufpicium  dei  Termini  ,  de  quo  fu- 
feriere  itbro   diximut  ,  Romani   Imferii 


termini  movercntur  .  CeJJit  autem  Ter- 
mtnus  deus  neceffitati  ,  qui  non  ceferat 
Jovi .  Haec  Auguftinus  .  Sed  &  ex  Gre- 
cis  Gregorius  Nazianzenus  ( c  )  eofdem 
threnos  ingeminat  de  clade  illata  Roma- 
rio  Imperio  ,  necnon  Joannes  Chryfofto- 
mus  (  d  )  eam  eft  pluribus  profecutus  ,  quae 
talis  tantaque  fuit,  ut  nullam  huic  sequa- 
lem  fubierit  Romana  Refpublica  ;  licet 
contigiffet ,  ipfum  Imperatorem  captivum 
fub  jugo  teneri  Perfarum  :  adeo  ut  nec 
poftea  ullum  advenerit  tempus ,  quo  ta- 
lis  jaftura  potuerit  refarciri ,  vel  tantae 
ignominix  nota  deleri .  Quod  fi  quis  di- 
xerit ,  maximo  omnium  Romani  Imperii 
damno  Julianum  effe  natum  ,  veritatis 
fcopum  collimalTe,  omnes  recle  judican- 
tes  aeque  fintconfenfuri .  Ut  plane  habue- 
rint ,  unde  plurimum  erubefcerent  Liba- 
nius  &  alii  III»  fimiles  ,  qui  Juliano  viven- 
ti  adulati  turpiter  fuerant,  dicentes,  eum 
magno  Romani  Imperii  bono  a  diis  effe 
conceffum  ;  necnon  illi  ,  qui  haec  tam  ex- 
celfa  praeconia  incifa  etiam  filicibus  po- 
fterorum  memoriae  commendarunt ;  quo- 
rum  hic  tria  vetera  monumenta  (  e  )  de- 
fcribenda  curavimus;  eft  enim  ejufmodi 
prima  infcriptio: 


(c)  Creg. 
Naz.orat. 
x.  in  Jul. 

(d)  Chryf. 
cuntr. 
Gcnt. 


IMP.  CAES.  FL.  CL.  JULIANO.  P.  F.  VICTORI 
AC.   TRIVMPHATORI.    SEMPER.    AVG 
P.    M.    IMP.    VII.    CONS.    III.    BONO 
REIP.   NATO.   PRO.   CONS. 

Secunda  vero  infcriptio  fic  fe  habet : 

jETERNO.  PRINCIPI.  d.  n.  flavio 
CLAUDIO.    JULIANO.     U  B  I  QJV  E 

VENERANDO.  semper.   avg.  bono 
REIP.  NATO.ORDO.  POSSESSORESQVE 
Tertia  vero  talis  eft  : 

IMP.  C^ES.  D.  N.  FL.  CL.  JULIANO 
SEMP.  AVG.  P.  M.  IMP.  VII.  COSS 
III.  BONO.  R.  P.  NATO.  PATRI 
PATRLE.  PRO.  CONSS. 


M 

Extaat 

tn 

lib.  In- 

jcri 

p.   an- 

tiq. 

Smet. 

PaS 

.    1 56» 

0.1 

3.IJ. 

I<S. 

LXIX. 


Talia  igitur  tanraque  Ethnici  de  Juliano 
conceperant,  ut  ubique  locorum  ejufmo- 
di  titulo  BONO  REIPUB.  NATO,  figna 
illi  dicarent;  fed  eventu  contrario  obfcu- 
xata  penitus  remanfere,  oblita  cceno, 
expofita  cujufcumque  ludibrio  ;  ut  lapi- 
des,  licet  elingues,  iifdem  decoris  notis 
clamarent  tamen   ignominiam  Juliani . 

Jam    vero  agendum  de  funere  ignobi- 

li ,  &  infami  Apoftatae  fepultura ,  de  qui- 

(fi  Amm.   bus  pauca  hcec  Ammianus   ( /)  :  Corpus 

**.»$•        ejus  curatum  frct  copia  rerum    ac  tempo- 

Funus  Tu.fi>,  &  ubi    olim  ipfe  Jlatuerat  conditum 

liani.        fuit :  nempe    Tarfi    in  Cilicia:  hsc  tan- 

tum    ipfe;  coetera  reticet,  nempe  a  Per- 

fide    in  eum  ufque    locum  ,  ubi  cadaver 

condendum  erat ,  folemnis   proceffio ,  & 

quo    honore,  quibufve  laudibus  a  fingu- 

lis  acceptum  fit  civitatibus  ,  cum   quem 

triumphantem  expe&arent   Imperatorem, 

in  feretro  fupinum  fufceperunt .  Sed  Grc- 


gorius  Nazianzenus,  nolens  tanta  gloria 
tantum  Imperatorem  privatum  fepultu- 
rae  donari  ,  fic  rcm,  ut  eft  gefta,  pro- 
fequitur  ,  jam  ante  locutus  magnifice  de 
funere  Conftantii  Imp.  cum  fubdit(^):  ^  creg. 
Huic  ,  Juliano  fcilicet  ,  contra  cum  tur-  Naz.  orat. 
pis  &  fagitiofa  expeditio ,  tum  turpior  *•  in  Jnl. 
atque  ignomintofior  reditus  contigit  .  E- 
xagitabatur  enim  a  popultt  &  urbibus  ; 
fublicijque  atque  fcurrilibus  vocibus  ,  qua- 
rum  nunc  quoque  fermulti  meminerunt  . 
Quce  vero  hcec  ignominia  erat  ?  Mimi  & 
hiflriones  eum  agebant ,  omnique  fccen* 
turpitudine  lacejjebant ,  tibia  canentes  & 
faltitantes  ;  eique  fidei  abjurationem  & 
cladem  ,  vitmque  finem  exprobrantes  ;  ni- 
htl  denique  ex  iis  non  facientes  ac  di- 
centes  ,  quibus  hujufmodi  homines>  quipro 
arte  procacitatem  &  contumeliam  habent  , 
infolemius  utuntur  ;  quoad  eum  tandem 
Tarfenfir  civitas  excepit ,  baud  fcio  quo- 

modo 


17$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CuKISfl 


LlBERII 
12. 


Pap. 


Juliani  Imt. 

2. 


LXX. 

Magi  ,& 
phiiofo- 
phi  Julia- 
rii  ludi- 
briohabi- 
ti . 


(it)  Theod. 
i.y.  e.xt. 


LXXL 


Ix 

dete- 

dis 

impo- 

fturis  ma- 

fns 

deri- 
Julia. 

nus 

■ 

<h) 

Thecd 

I.3. 

e.ll. 

u. 

rnodo  &  ob  quatn  caufam  hac  injuria  muU 
ilata:  hic  illi  templum  infame ,  tumu- 
lufque  impurus  &  execrandus,  ac  nefpe. 
{labilis  quidem  piorum  oculis .  Hucufque 
Gregorius  ;  qui  tamen  alibi  ,  cum  Atha- 
mfii  celebrat  laudes,  haec  etiam  habet 
<de  ejufdem  Juliani  corpore  tradito  fepul- 
turae  :  Quem  magnificum  &  honoris  cu- 
fiditate  fiagrantem  tranfmiferat ,  eumdem 
mortuum  reducit ,  nec  mtferatione  quidem 
quemquam  permoventem ;  immo  (  ut  mi- 
hi  quidam  narravtt )  nec  ad  fepulturam 
affumptum  ,  fed  a  terra  ,  qua  propter  ip- 
fius  fcelus  tremore  affefta  fuerat,  excuf- 
fum ,  eefluque  vehementi  projeftumy  tnfe- 
\uentis  (  ut  opinor  )  fupplicii  primordi- 
um  .    Haec   Gregorius . 

At  ficut  toto  illo  revecVionis  cadave- 
ris  e  Perfia  in  Ciliciam  tempore  aeque 
fuit  de  Juliano  omnium  derifio  ac  fubfan- 
natio ;  ita  iifdem  pariter  probris  affecH 
funt  Philofophi  illi ,  magi ,  atque  augu- 
res,quos  carifTimos  amicos,  certaequevi- 
ftonae  defponfcres  fecum  in  Perfidem  du- 
xerat  Julianus  :  hos  infelices  difteriis, 
fannis,  fcommatibus,  ac  denique  fibilis 
vulgus  infeclabatur  ;  idque  Antiocheni 
prxfertim  ,  ubi  diutius  cum  Juliano  fue- 
rant  commorati ,  &  magno  in  honore  ha- 
biti.  FuifTe  enim  ejufmodi  voces  Antio- 
chenorum  in  Maximum  philofophum  una 
fimul  clamantium  ,  Theodoretus  (  a  )  te- 
fiatur ,  qui  ait :  Vrbs  vero  Antiochia  ut 
primum  tyrannum  trucidatum  intellexit  , 
epulas  publicas ,  cebrofjue  conventas  ce- 
lebrare ,  &  non  in  Ecclefiis  folum  &  mar- 
lyrum  monumentis  tripudiare  ,  verum  etiam 
in  theatris  Crucis  pradicare  vifloriam , 
&  tyranni  vaticinia  irrifioni  &  ludibrio 
babere  coepit .  Voces  autem  Anttocheno- 
rum  contra  eum  emijfas  ponam  equidem 
knc  loco ,  quo  earttm  memoria  poffit  ad  po- 
fieritatem  remanere.  Kam  uno  ore  clama- 
bant  omnes :  Vbi  tua ,  0  Maxime ,  0  fio- 
lide  ,  vaticinta?  Vicit  Deus  &  Chriflus 
ejus .  Per  id  enim  tempus  erat  vir  qui- 
dam  nomtne  Maximus  ,  qui  tametfi  Phi- 
lofophum  fe  effe  profitebatur  ,  erat  tamen 
re  vera  magus ,  futuraque  fe  pojfe  prot- 
dicere  jaftabat  .  Haec  Theodoretus  • 

Sedeo  magis  tam  in  Julianum,  quam 
in  ejus  confiliarios  &  facrificos  eft  con- 
.  clamatum  ,  cum  poft  obitum  ejus  ,  cu- 
.  ftodibus  e  regiis  palatiis  amotis,  refera- 
tis  penetralibus,&  abditis  receftibus  per- 
■  veftigatis ,  inventa  funt  humana  corpora 
(  b  )  extin&a,  jam  putredine  exefa,qux 
•  ipfe  cum  fuis  adeo  execranda  facra  im- 
molaverat  diis ;  quorum  &  ad  futurarum 
rerum  fcientiam  confequendam  ,  apertis 
ferro  vifceribus ,  exta  folebat  infpicere  ; 
unde  infelix  de  vincendis  Perfis ,  eorum- 
que  potiendo  regno  ,  &  nobili  de  bar- 
baris  debellatis  adipifcendo  triumpho  cer- 
tis  ( ut  fibi  videbatur)ex  fignisfpem  haud 


dubiam  conceperat;  adeo  ut  ante  viflo- 
riam  ceciniffet  paeana ,  feque  ipfum  Ale- 
xandrum  Magnum  effe  jaclaffet  ;  fibique 
dixiffet,  aeque  ac  illi  olim,  ufque  ad  In- 
dos,  omnibus  debellatis  hoftibus  ,  patere 
aditum  ,  affe&antibus  Romanum  exerci- 
tum  deorura  phalangibus  .  Probrofa  haec 
de  humanis  hoftiis  immolatis  (  ut  di&um 
eft  fuperius)  tum  Charris  in  Mefopota- 
mia,  tumveroabundantius  Antiochia;  funt 
reperta,  &  in  lucem  prodita,  publice- 
que  expofita,  velut  egregia  tropha:a  de 
hoftibus  debellatis  erefta:  cum  in  illum, 
loco  triumphalium  acclamationum,  ab 
univerfo  populo  funt  ja&ata  convicia,re- 
petita  probra,  ac  iteratae  etiam  contu- 
melia? :  Deoque  fimul  immenfx  aftae  gra- 
tiae ,  quod  a  tali  immaniflimo  Scytha  Ro- 
manorum  liberaffet  Imperium  . 

Difcruciabantur  hxc  audientes   Genti-    LXXII. 
Ies  &  erubefcebant ,  cum  nulla  fatis  ido- 
nea  ad   excufandam   deorum  imbecillita-  Libanius 
tem,immo&  proditionem,qlli  falfis  pro-  laiidatpr 
miffionibus   a  limitibus    Rornani    Imperii  Julianl  • 
exercitum    abduxiffent,  &  in  manus  ho- 
ftium   conjeciffent  ,    verba    fuppeterent. 
Unus    tantum    repertus    eft    Libanius  fo- 
phifta  Antiochenus,  Juliano  (  ut  vidimus  ) 
magno  amicitiae    vinculo  adftriclus  ,    qui 
funebrem  in  ipfius   Imp.  laudem    fcripfe- 
rit   orationem  ,  qua  eum  pro  arbitrio  lau- 
dibus  in  caelum  evexit,  &  inter   numina 
collocavit.    Sed  quid  in   ea  homo    vanus 
fomnians    effutierit,    Socrates   (  c)  ,  qui  0)  Soerat. 
eam  legit ,   his  verbis  fignificat  ,    cum  in  l,i'  Ctl9' 
eumdem  Chriftianam  religionem    fubfan- 
nantem  invehitur  :  Porro   autem  cum  Li- 
banius  fophtfla  Chriflianos  falfe  irrideat 
his   verbis  :    Hominem  ex  Paleeflina   ori- 
undum ,    Deum,    Deique   filium  faciunt : 
Mihi  videtur  penitus    oblttus  ,  fe  in  ex- 
trema    oratione  fua  ,  Jttlianum  in  deos  re- 
tulijfe ,  in  hunc  modum  :  Primum ,   inquit , 
mortis  illius  nuncium  parum  aberat  quin 
lapidibus  obruifient ,  tamquam  contra  deutn 
mentitum  :    quod    fcilicet    Julianus   deus 
faftus ,  mori  non  poffet;  fed  fubdit:  De- 
inde  paulo    hngius   progrejjus  :   O  dxmo- 
num  ,  inquit ,    alttmne  ,    ddcmonum   difci- 
pule^    dcemonum  denique  aflejjbr.   Qttam- 
quam    ille  aliter  ifla  intelligebat ;  tamen 
cum   nomen  ambiguum,   quo    etiam  diabo- 
lus  fignificatur  ,  «0«   vitaret ,  eadem  vi- 
fus    efl   dicere  ,  quee  Chrifliani  in  probris 
objeftandis  dicere  confueverunt .  Quarefi 
ad    quemquam    laudibus   ornandum    omni 
(ludio  incubuijfet ,   nomen  ambiguum  vita- 
re    eo  modo    debuijfet ,  quo  aliam  vitavit 
vocem  ;  qttam  quidem  ,    cum  ejfet     ob  eant 
reprehenfus  ,  a  fttis    libris    prorfus    dele- 
vit .  Haec  Socrates:  idemque  teftatur,  ea- 
dem  de  laudibus  Juliani  oratione  Libanium 
recenfuiffe  libros  ab  eo  compofitos ,  cum 
fuperius  (d)  de  ipfa  item  oratione  tunc  ab  (d)  Socr*t. 
eo  fcripta  meittioneni  faciens ,  llc  ait:    /.3.  <■.$■• 

£0- 


Cum  Critice  Pagii. 


177 


Christi 


LlBERII    PaT. 
12. 


JULIANr  Imp. 


LXXIII.       TLodem    tempore  Libanius  fophijia  ora- 

lionem,  qtia  mortem  defievit  Juliani  ,  com- 

Libanii      pofuit ,  eamque  Julianum  ->Jive  Funebrem 

funcbns     iufcriffit ;  in  qtta   non   modo   omnes   ejus 

ora  10 .       ref  gejias  tn0  dfcendi  genere  ,    quo  ho- 

minum  lattdes  celebrantur  ,  perfecutus  efl , 

fed  librorum   etiam  ,    quos   contra    Chri- 

JUanos   ediderat ,  &  quod  in  illis    Chri- 

Jlianorum  fcripta    ridicula  ,  nugifque  re- 

fert.t  monflraverat ,  mentionem  fecit .  Sed 

de  illis  fuperius  fatis.  Addit   au&or    in- 

fcrius  ,  fcriptum  ab   eodem  Juliano  com- 

mentarium  ,  quem  Cynicifmum  infcripfit. 

Cynicorum   quippe   philofophorum    fuiffe 

ltudiofiflimum  ,epiftolailla,  quam  adhuc, 

cum   Gxfar  effet ,  fcripfit  ad  Maximum  , 

declaravit .    Lucubravit     quoque    librum 

illum  ,  cujus    eft    titulus ,  Ccefares;   non 

aliam  puto    ob  caufam,  nifi  ut  ea  occa- 

fione  carperet  Conftantinum  ,   quem  ve- 

fte  indurum  muliebri  deae  deliciarum  con- 

jungeret  una  cum  filiis,  fe  vero  Solis  fi- 

lium  ,  Mercurii   fententia   comprobaret ; 

ubi   haec  in    fine  ridicula  habet :  Dii  ve- 

ro ,   impietatis    vindices ,   ut  ipfum    Con- 

Jiantinum  ,   ita  &  ejtts  filios    cruciabant , 

fangutnis  cognatorum  fuji  poenas    exigen- 

tes  :  Donec    Jttppiter  in  Claudii  &  Con- 

Jtantii  gratiam    a  malis  refpirare  concef- 

Jit .    Tibi  autem  (  Mercurius ,  ad  me  fer. 

nionem  dirigens  ,   inquit )    feci  ,   ut  Solem 

patrem  agnofceres .    Tu  vero   ejus.  prcece- 

ptis    obtemperato  :    illum  tibi  tutum  por- 

tum  &  perfugium  ,   dum    in  vivis  agis , 

compara  ;  quando   vero  oportebit  hinc  ex- 

cedere,    cum  bona    fpe   tibi   deum  propi- 

tium  ducem   conflitue .  Hifque    verbis  im- 

pofuit  finem  orationi .    Sed   ex  impieta- 

te   concepta  fpes  eum  vana  fefellit ;  quip- 

pe  tali    parenti   fruftra    confifus  ;  cum  fe 

tum  a    Perfis  viclum,  tum   vero  a  Chri- 

fto  (  quod  acerbius  illi  fuit )  fuperatum 

cognofceret,  plane  defperans,    ac  numi- 

na   blafphemans ,    e  vita  excefilt .  Porro 

quod   ad    ejus    fcripta    pertinet;  praeter 

Mifopogonem  ,   alias  quoque  fcripfit  ora- 

tiones .    Sed  de   ejus  fcriptis  alibi  pluri- 

bus  ex  Suida. 

LXXIV.      Quod  vero    ad    illius   laudatorem   Li- 

banium   fpeftat  ;    ex  ea   plane  oratione  , 

Refellun-   qUam    poft    obitum  Juliani  in    ipfius  lau- 

de^  Ub*.    ^em    con^r'pfit  >  qua  &  non  leviter  Chri- 

iiio  f.ilfa    fi'anam    religionem  carpit  ,   prorfus   elu- 

narran-      ditur   commentum    illud,  quod  fub  falfo 

tur  .  Amphilochii  nomine  narratur  in  VitaMa- 

gni   Bafilii  ;    quo  fertur ,  Libanium  perfi- 

milem  de  interitu  Juliani  (  quam  Bafilium 

vidifle    diximus )  vifionem  noitu    per  fo- 

mnium  confpexiffe,  cum  effet   in  caftris : 

quem  tamen  ex  litteris  Juliani  conftat  An- 

tiochiaj    fuifle  relictum  .  Sed    &quod  ibi- 

dem  dicitur  ,  ipfum  Libanium  feptimo  poft 

obitum   Juliani  die  ab    exercitu  fugien- 

tem  ,  ad  eumdem  Bafilium  Cxfaream  con- 

volalTe  ,  atque  eius  nunciaffe  obitum  ,  pe- 

Atm.  Eccl.  Tom.-V. 


tiiffeque  fieri  Chriftianum,  confecutum- 
que  effe  facrum  Baptifmum,  atque  una 
cum  ipfo  Bafilio  commoratum  efle:  funt 
hsc  plane  digna  rifu,  quae  &  fidem  dc- 
rogent  nonnullis  ,  qux  ab  aliis  accepra  , 
in  eadem  Vita  vera  effe  probantur  .  Ta- 
lis  pvofefto  eft  opera  impoftorum,  ut  cum 
falfa  ingerant ,  vera  mendaciorum  admix- 
tione  corrumpant  .  Repugnant  his  etiam 
quae  poft  hxc  ab  eodem  Libanio  ad  eum- 
dem  Bafilium  epiftolae  fcriptae  funt .  Sed 
de  Libanio  Eunapius  Sardianus  hxc  inter 
C3etera:  ^emo  omr.ium,  inquit ,  qui  a  Li- 
banio  allecli ,  &  in  familiaritatem  rece- 
pti  fuerant ,  abiit  a  morfu  immunis  :  nam 
quali  quifque  erat  ingenio  ,  confeflim  no- 
rat  ;  illtufque  animum  in  vitia ,  an  vir- 
tutes  pronior  ejfet  ,  perfpettum  habebat  : 
egregius  artifex  in  exprimenda  atqueex 
vero  confingenda  morum  Jimilitudine  in 
utramque  partem.  Haec  &  alia  Eunapius  . 
Tribuit  &  hoc  illi  vitio  Socrates  (  a  )  ,  (a)  Socrat. 
quod  pro  tempore  inftar  Protei,  diver-  i.i.c.i9* 
fos  animi  vultusmutare  foleret:  nam  re- 
gnante  Conftantio  ,  eum  fcriptis  mirifice 
commendavit ;  cum  vero  defunctus  eft  , 
criminofis  eumdem  contumeliis  deturpa- 
vit .  Caruiffe  autem  uxore  Libanium  tra- 
dit  Eunapius  ,  ufui  tamen  habuiffe  mulier- 
culam  concubinam,  obiiffeque  longa  fe- 
nefrute  confeclum  .Caeterum  licet  inaliis 
lucubrationibus  fuis  Libanius  Gentilibus 
fapiens  &  eruditus  videri  potuerit  ,  in 
duabus  tamen  illis  ab  ipfis  Ethnicis  pa- 
riter  collaudatis ,  altera  quae  de  Daphne 
infcripta  erat ,  altera  vero  de  laudibus 
Juliani  ,  quarum  meminimus,  apud  viros 
prudentes ,  atque  difertos  magnae  infi- 
pientiae  fpecimen  edidit  ;  vifufque  iifdem 
eft  flaccidus ,  mollis,  languidus  ,  ener- 
vatus ,  ac  fccena  dignus  ;  cujus  dictio 
levis  comoedi  potius,  quam  quae  cujus 
perfonam  ageret,  graviflimi  Oratorisre- 
ferret  exemplum  • 

Caeterum    in  confcribendis  Juliani  re-    LXXV. 
bus  geftis  ,  celebrandifque  ejus  laudibus, 
sequiorem  fe  praebuit  Ammianus  ;   qui  etfi 
in  his  (  ut  faepe  demonftratum  eft  )  limen 
interdum    veritatis    tranfgreffus  eft ;   ta- 
men  in  memoriam  revocans,  fibinonen- 
comiaftae  ,    fed  hiftorici  fore  numerosex- 
folvendos ;    poft     contexta  praeconia  Ju- 
liani  virtutum  laudansejus  juftinam,  pru- 
dentiam  ,    fortitudinem  ,    temperantiam  , 
caftitatemque    cum     liberalitate     conjun- 
clam,  nec  non   in   militari   difciplina  fo- 
lertiam  ;  vitia  tandem  paucis ,  licet  pro- 
lixiore  indiguiffent  oratione,  ita  perftrin- 
xit  (  b  )  :  Levioris  (nempe  erat)  ingenii ;  (b)  Amm. 
verum  hoc  inflituto  retltffimo  temperabat ,  '*•**• 
emendari  fe ,    cum    deviaret  a  fruge  bo- 
na ,  permittens  :   fic  plane  reftituenda  le- 
ftio  eft ;  cum    pro  levioris  ,  aliqui    codi- 
ces  legant ,  lentioris  ,  alii  lenioris  :  haec 
enim  exploditur  penitus  pofterior  lectio, 

Z  cum 


178 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6l- 


LlBERII   PAP. 
12» 


JXJLIANI   IMP. 

2. 


fa)  Greg. 

Haz.  orat. 
1 .  in  Ju  l. 

(b)    Amm. 
iib.  ii. 


(e)  Amm. 
{ib.x^. 

IXXVI. 


(d)?rav.6. 


LXXVII. 

Orationes 
invetfivse 
Gregorii 
Nazianze- 
ni  \n  Ju- 
lianum  . 


cum  ab  auctoris  fentcntia  difcrepet ;  cu- 
jus  inftitutum  eft ,  in  his  vitia  >  &  quae 
in  homine  corrigenda  fuiflent  non  virtu- 
tes  defcribere  :  Verum  nec  quod  prior 
habet,  fuilTe  lentioris  ingenii  ,  auftoris 
fenfui  fatisfacit .  Quamobrem  textus  emen- 
datio  illa  placuit  ,  quae  ab  erudito  viro 
Billio  in  fuis  obfervationibus  adnotatur , 
ut  loco  lentioris  ingenii ,  fit  reftituendum  , 
levioris  ingenii :  etenim  levitatis  notam 
eidem  Gregorius  Nazianzenus  (  a  )  inu- 
rit ;  quae  quidem  germana  lectio  ex  ejuf- 
dem  Ammiani  verbis  fuperius  pofitis  re- 
ftituitur  ;  fiquidem  alibi  (  b  )  idem  levi- 
tatis  peccatum  inculcans  ,  hac  in  eam- 
dem  prorfus  fententiam  verba  habet  :  Le- 
vitatem  agnofcens  commotioris  ingenii  fuiy 
Vrcefeftis  ,  proximifque  permittebat ,  ut 
fidenter  impetus  fuos  aliorfum  tendentes  , 
ad  quce  decebat  ,  monitu  opportuno  fre- 
narent.  Ita  Ammianus ;  fed  fubdit  de  aliis 
ejufdem  Juliani  vitiis   haec  infuper  (c): 

Linguee  erat  fujioris ,  &  admodum  ra- 
ro  Jilentts;  prcefagiorum  fcifcitationi  ni- 
mtce  dedittts  ,  ut  cequiparare  videretur  in 
hac  parte  Vrincipem  Hadrianum  ;  Juper~ 
fiitiofus  magis  ,  quam  facrorum  legitimus 
obfervator  ;  innumeras  fine  parfimonia  pe- 
cudes  mattans  :  ut  ozflimaretur^  fi  rever- 
tijfet  de  Vartis ,  boves  jam  defuturos  : 
Marci  illius  fimilis  Ceefaris  ,  in  qttem  id 
accepimus  diilum  ,  ol  AdL»io/  /Sosc ,  Mopjtw  t<£ 
Ka/trap/  av  crti  vniwK ,  v>f/,iiq  a7r(k>\o/xt&ct.  vul- 
gt  plaufibus  lcetus ,  laudum  etiam  ex  mini- 
mis  rebus  intemperans  appetitor  ,  popula. 
ritatis  cupidttate  cttm  indignis  loqui  fce- 
pe  affeftans  .  Subdit  his  poft  alia  de  le- 
gibus  ab  eodem  injufte  Iatis .  At  fi  cupis 
fummatim  fcire  hominis  pravos  mores  , 
ac  praefertira  levitatem  ,  quam  ineo  omnes 
ledarguunt,  eamque  certis  fignis  reprae- 
fentatam,  fimulque  ejus  exitum  infeli- 
cem;  accipe  divinum  diu  ante  pronun- 
ciatum  atque  pofteris  commendatum  ora- 
culum  ,  inter  divina  fcriptorum  monumen- 
ta  reconditum,  in  quo  roireris  videreex- 
preflum  in  omnibus  Julianum ;  fic  cnim 
fe  habet  (  d  )  :  Homo  apoflata  ,  vir  inu- 
tiliS)  graditur  ore  perverfo,  annuit  ocu- 
lis.y  terit  pede ,  digito  loquitur ,  pravo 
corde  machinatur  malum ,  &  omni  tempore 
jurgia  feminat.  Httic  extemplo  venietper- 
ditio  fua  ,  &  fubito  conteretur  ,  nec  ha- 
bebit  ultra  medicinam  .  Haec  in  facris  pro- 
verbis  Salomonis ,  Juliano  in  omnibus 
congruentia,  licet  dicla  fint  de  apofta- 
tis  omnibus. 

Sed  age  jam  hominis  turpitudinum_. 
monumenta  vetera  referamus  .  Extant  duae 
ingentes  fceleribus  Juliani  fculptae  colu- 
mnae,  duae  inquam  illae  a  Gregorio  Na- 
zianzeno  orationes  in  Julianum  confcri- 
pt£  ,  quarum  excellentiam  haud  fatis  di- 
gne  laudare  queant  clariiTimi  oratores ; 
cafque  prudcns  quifque  dixer.it  duo  ful- 


mina  ,  magno  cum  fragore  tonitrui ,  vc- 
ritatis  luce  corufca ,  in  horrendum  mon- 
ftrum  valido  impetu  caelitus  mifla:  ex 
quibus  pro  inftituti  ratione  fatis  erit  hic 
pauca ,  quae  ad  finem  ,  nempe  pofteriori 
oratione,  congruam  homini  panegyrim 
abfoluturus,  munustanto  dignum  Impera- 
tore,  illi  offert,  haecque  habet  (e):  Hee  (e)  Greg. 
nojlrce ,  hoc  efl  ,  Calilxorum  ;  hee  contem-  N*».or-ar* 
ptorum  &  abjeftorum  hominum  narratio-  *-,niUm 
nes :  Hcec  nos ,  qui  Cructfixum  adoramus  : 
H<ec  pifcatorum ,  &  (ut  ipfi  ajunt  )  impe- 
ritorum  difcipuli :  Hcec  nos ,  qui  cum  ve- 
tulis  fedemus ,  &  pfallimus:  Hoec  nos  lon- 
gts  jejuniis  confefli ,  &  exanimes :  H<ec 
nos ,  qui  fruflra  vigtlamus  ,  atque  in  no- 
clurnis  flattonibus  nugamur ;  &  tamen 
vos  profternimus  .  XJbi  funt  grammatici  ? 
TJbi  confiliarii  ?  (  Itbet  enim  ab  indoclo- 
rum  nofiratium  quodam ,  ut  idem  vobis 
videtur  ,  triumphalem  hymnum  mutuari  ) 
(/)  Vbi  facrtficia  ,  &  facra  ,  &  myfle-  (f)  Ifttitt 
ria?  Ubi  viffimee  tam  apertcc ,  qttam  oc-  33» 
cttltce  ?  Ubi  arufpicince  ars ,  qttee  laude  ac 
preedicatione  effertur  ?  Ubi  prcefcientiee  va- 
nitas ,  &  ventrtloqttorum  fi/na  ?  Ubi 
clara  illa  Babylon  fermone  celebrata^  & 
Orbis  univerftts  terrarum  per  exiguum  (sr 
execrandum  fanguinem  cogitattone  perce- 
ptus  ?  Ubi  Verfaz  illi  &  Medt ,  qui  mani- 
bus  tenebantur  ?  Ubi  dii  illi ,  qtti  dttce- 
bantur ,  &  deducebant,  &  propttgnabant , 
fimulqtte  pugnabant  ?  Ubi  illa  adverfus 
Chriftianos  oracula  ,  &  mince ,  noftrique 
ad  prceftttutum  diem  etiam  ad  ipfum  uf- 
que  nomen  opprejfio  ?  Evanuerunt  omnta, 
Falfce  funt ,  diffiuxerunt ,  fomno  fimtles 
extiterunt  impiorum  jatlationes  .  Et  pau- 
lo  poft  ,  recitato  Sennacherib  (g  )  exem-  (g)  ^.Heg. 
plo  in  Judxos  temere  infultantis ,  &  E-  »8. 
zechiae  in  Deum  Ifrael  fpem  habentis,  haec 
addit: 

Kos  atitem  ,  qttibus  nulla  alia  arma ,    Lxxvnr. 
nec  muri  ,  nec  prxfidia ,  praeter  fpem  in^. 
Deum  ,  reliqua  erant ,  utpote  omni  huma-  Chriftia- 
no  auxilio  prorftts  deftitutis  ac  truncatis;  jwrum  m 
quem  tandem  alium  aut  precum  auditorem  ,    .  e"m 
aut  minarum  depulforem  habituri  eramus  , 
qttam  Deum  ,  quijurat  adverfus  fttperbiam 
Jacob  (h  )  ?  O  incredibiles  narrationes  !  tj,\jmoi  ^ 
o  rerttmfpe  conceptarum  temeritatem  ?  Dce- 
monibus  inftar  ctijufdam  viflimce  ,  promif- 
fi  fueramus  :  ac  magna  tlla  Dei  hceredi- 
tas ,  gensilla  fancla ,  regale  Jacerdotium  , 
unitts  fpei  pramium,  atque  untus  belli  pal- 
ma  fatli  eramus  .  Hcec  tu  fcilicet  Cbri* 
flianis  ob  falutem  per  eos  male  acceptam 
prcemia  retulifti  ?  (  cum  fcilicet  a  vindi- 
dice  Conftantii  Imperatoris   gladio    puer 
fubduftus  eflet  )  Hccc  Domino  Deo  tuo  re- 
pendifti  ?    Ac  prius    quidem  ,  cum    Deu? 
fuam  pro  nobis  iram  adhuc  fufttneret  atque 
dijferret  ,  nec  dum  omnem  zelttm  fuum  in- 
fiammajfet ,  verum  fublimes  adhuc  adver- 
fus  impium  mitnus  baberety  atque  arcum 


Cum  Critice  Pagii. 


ifP 


Chmsti 


Libekh 

12. 


Pat. 


JULIfcNI    IMP. 
2. 


(*)  PfaL 
73- 


(.'■;  P/i/.o. 


Tametfi  jam  adduftum  atque  paratum  per 
vim  retineret ,  tantifperque  expeftaret , 
dum  tota  illius  improbitas  ,  qttafi  fuppu- 
tridus  &  malignus  quidam  morbus  erupif- 
fet  (  A/c  fH/TO  divini  judicii  mos  ejl  ,  ^f / 
»f  per  poenitentiam  falutem  afferat ,  <z/<rf" 
jufitus  puniat  )  f«»M  no/  e<f  gw*  fiebant^ 
agre  &  acerbe  ferentes  ,  tf /^«f  arf  /»f «. 
r«»«  animis  fatifcentes  (  nec  enim  ipfius 
benignitatem  fuis  abfconditam  ferebamus) 
bas  ad  eum  voces  emittebamusy  partim 
Dominum  invocantes  ^partim  vel  apud  be- 
ttiguum  &  factlem  patrem  conquerentes  , 
partim  velut  exprobrantes  &  cum  eo  expo- 
Jlulantes ,  ut  folent  qu't  in  dolore  ver- 
fantur .  Vt  quid  (  a  )  Deus  repulifii 
in  finem,  iratus  efl  furor  tuus  fuper 
oves  pafcux  tuce  ?  &c.  Et  paulo  poft  :  Hotc 
quidem  ipfe  prius ,  &  cogitabam^  &  ad 
Deum  clamabam.  Htinc  autem  quam  di- 
verfas  voces  affumo  .'  Impiorum  exitium  de- 
inceps  lugeo  ;  iifque  qui  nos  odio  habent , 
benignum  me  prabco ,  atque  bujufmodi  ver- 
bis  utor  :  Quo  modo  (  b  )  fafti  funt  in  de- 
folationem!  fubito  defecerunt ,  perierunt 
propter  iniquttatem  fuam  ;  tamquam  puh 
vis  ,  quam  turbo  abflraxit :  tamquam  la- 
nugo  ,  quee  a  vento  disjicitttr ;  tamquam 
ros  matutinus  ,  tamquam  emiffce  fitgittte 
flridor ,  tamquam  tonitrui  impetus ,  tam- 
quam  fulgor  emicans .  Et  poft  nonnulla 
de  Gentilium  falute  ,  quam  cuperet ,  e- 
locutus  ,  in  triumphales  rurfus  voce9  e- 
xumpens,  hffic  addit  : 

Mihi ,  inquit ,   rurfum  in    triumpbalem 
cantum  fefe  oratio  referet .   Cecidit   (  c  ) 
(c)lfai.^6,  3el ;  contritns  efl  Dagon  ;    palus  faftus 
efl  Saron  ;  pudefaftus  efl   Libanus  .    Kon 
jam  fatuum  imperare  jtibebunt  ,    hoc    ejt 
.  idolornm  agmen  motus  &  fenfus  expers  : 
nec  mttfcam  quccrent  deum  Accaron  ,  aut  fi 
quid  ea  magis  efl    ridiculum  :  Kon  jam 
lueos,  &  excelfa  loca  mente    concipienty 
tnontemque  omnem  frondofum  &  umbrofum: 
Non  jam  filtos  fuos  &  filias  doemoniis  im- 
molabunt ;  quod   olim   Ifrael  a   Prophetis 
(dfPf.io^,  (d)  obiiciebatur.  Sed  quid  hxc  colligo? 
Ad  prccfentia  &  noflra  me  convertam  :  Kon 
jam  in  facras  nojiras  ccdes  pravos  oculos 
conjicient :  Kon  jam  aras  ,  a  purijpmo  & 
incruento  facrificio  nomen  habentes  ,  fcele- 
flo    fanguine    contaminabttnt :  Kec  locrt^ 
non  adeunda  per  impia  altaria  probro  ac 
dedecore  afficient :  Kon  jam  facnlega  ma- 
tiu  votiva  dona  diripient  dr  profanabunt  , 
impietatem  avaritia  cumulantes:  Kon  jam 
presbyterorum  caniciem ,  diaconorum  fanfti- 
«  tateniy  virginum  pudorem  con*umelia  per- 
fundent:  Konjam  in  fanftorum  inciforum 
vifcera  fcedos  tfr  impuros  porcos  immittent^ 
ut  fimul  &  pabulo  ,  &  vifceribus  fatien- 
lur :  Kon  jam  martyrum  fepulcris  ignem 
admevebunt ,  ut  per  eorum  ignominiam^. 
alios   a  certamine  deterreant :  Kon  jath_. 
fanftorum  reliquias  cum  vili[ftmis  offibus 
Ann.  Eccl.  Tom.  V» 


LXXIX. 


Expro- 
brntio  in 
Julianum 


per  contemptum  permixtas  fiammis  abfu- 
ment ,  aut  tn  ventss  fpargent ,  ut  eo  ho- 
nore ,  qui  ejufmodi  hominibus  debetur  -, 
eos  privent  :  Hon  jam  cathedram  pefiilen- 
ti<e  conflruentes ,  maledtfta ,  &  convicia 
adverfus  Epifcopos,  &  presbyteros  ,  atque 
etiam  Propbetas,  &  Apofiolos  ,  Cbriflum- 
que  adeo  ipfum  conjefta  ,  pro  deliciis  ba- 
bebunt  ;  Kon  jam  adverfus  nos  dies  feflos 
ac  Ixtos  agenty  legis  interdtfto  ab  adul- 
terina  doftrina  nos  excludentes  ,  perinde 
atque  eadem  opera  linguas  quoque  nofiras 
vbftrufturi  .  Age  ,  Imperatorias  tuas  ,  & 
fophiflicas  orattones-t  atque  inevitabiles 
tuos  fylhgifhior  ,  tfr  enthymemata  deprome  . 
Videamus  qualia  etiam  pifcatores  &  ru- 
fltci  apud  nos  loquuntur  .  Arque  poft  mul- 
ta  de  inani  deorum  potcntia ,  caflaquo 
virtute  ,  eorumque  vaticiniis  rifu  dignis, 
diferte  locutus,  hac  demum  apoftrophe 
priemifia  perorat  (  e): 

Hoc  tibi  pro  pede  fit  munus  ,  vir  opti- 
me  ,  &  prudentiffime  (  libet  enim  tuis  te 
•verbis  affart  .  )  Htec  nos  ,  qui  prozclara-. 
illa  &  admiranda  lege  tua  a  littera- 
rum  ftudiis  exclufi  fuimus .  Vides  tandem 
quod  in  finem  ufque  tacituriy  nec  ediftis 
tuis  perpetuo  Jilentio  mulftandi  eramus  , 
fed  liberam  tandem  vocem  emijfuri ,  ttae- 
que  flultitice  indicem  &  confutatricem.  I3t 
enim  cataraftce  Hili  ab  Mthiopia  in  Az.~ 
gyptum  cadentes-,  &  Solis  radii  tametfi 
uube  aliquantifper  obducantur ,  nulla  ar- 
te  inhiberi  queunt ;  fic  nec  Chriflianorum 
linguis  compedes  injici  ,  portenta  veflra 
profcindentibus .  Hac  a  Bajilio  &  Crego- 
rio  habes  conatuum  tuorum  adverfarits 
atque  hofiibus ,  quemadmodum  &  ipfe  ar- 
bitrabaris ,  &  aliis  perfuadebas  ,  minis 
tuis  nos  videltcet  ornans  &  celebrans , 
acriufque  ad  pietatem  acuens  ;  quos  &  vi- 
ta  &  doftrina  &  mutua  animorum  concor- 
dia  claros  &  nobtles  jam  inde  a  Grcccia 
cognofcens  ,  honore  cyclopeo  affciebas  ,  po- 
ftremofque  ad  perfecutionem  refervabas, 
&  fortafie  velut  tritimpbale  quoddam  do- 
num  dcemonibus  offerre  proponebas  ,  fi  te 
a  Perfide  redetintem  excepiffent  ;  aut  etiam 
ad  barathrtim  tuum  abrtpere  fperabas  9 
multum  opinione  falfus .  Heque  enim  ado- 
lefcentibtis  illis  ignaviores  fumus  ,  qui  in 
fiammis  rore  perfufi  funt ,  &  belluas  per 
fidem   vicerunt  ,  &c.  Ac    rurfum  : 

Hanc    orationem  pro   Porphyrii  menda- 

ciis  &  deliramentis  habe ,  quibus  vos  tam- 

quam  divints  <Socibus  gloriamini ;  aut  e- 

tiam  pro   tuo   Mifopogone ,  feu  Antiochia 

(  nam  utrumque  orationi    titulum   infcri- 

bis  )  qua  quid  apud  Chrifiianos  abjeftius 

'  aut  contemptius  ?  cui  tum  quidem  purpura 

magnitudinem  afferebat,  &  palpottes  illiy 

qui   tua  omnia    laudibus   in  coclum  fere* 

bant :    nunc  autem  barba  corrupta  efi  & 

raptata<>  fimulque  cum  iis  ,  aquibus  elabo- 

rata  efl  ,  irrifa .  In  qua  tu  quidem  eono- 

Z  Z  mne 


(e)  Grcg. 
Naz.  orttt. 
l.  in  Jul. 

LXXX. 

Ex  Odyfl". 
X.  Apo- 
ftrophe  ia 
Julianum. 


LXXXt. 


*8o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronij 


Christj 


LlBERH   PAP. 


JULIANI   Im?. 


mine  valde  intumefcis  :  Atqae    demum : 
Hanc    ct  nobis   fempiterHde  ignomint&   f<>- 
fumnam  habes  ,   Herculeis  columnis  fubli- 
fhiorem  atque  infigniorein  .  Illce  enim  tino 
dttmtaxat  loco  fixce  fiint ,  illtfque  folis  fu»ty 
qu't  H(uc  ferrexerunt ,  confpicute  :  h<ec  au- 
ifm  ,  fieri  nnn  fotefi  ,  quin  viva  &  mgi- 
tabtlis  omnibus  imoteCcat ;  quam  futurum 
qunque  tempus  (  mihi  crede  )  fu^cipiet  ,  t e 
tuaque   fcelera  profcindentem  ,  c<eterofque 
omnes   erudientem ,  ne  eadem  audacia  ad, 
Verfus  Deum  efferantur  ;  ne  alioqut  eadem 
(riminaperpetrantes ,  iifdem  quoque  poenis 
ptultentur,  Af  Gregorms   bactenus  f   Hif» 
que    jam    Joco    funebrium    panegvrico- 
rum  perpetua?  ignominia?  titulo  infcriptis 
feptilturae   commendetur  Apoftata  ;  cum_, 
&  jufto  Pei  judicio  faftum  (it ,  ut  quos 
«llii  euiu  laudantes  conrnentarios  confcri- 
pfere  ,   ompino   perieiint  ;    urpote  quod 
quae  mendacjis  nituntur  ,    ftabilia  firma- 
que  eflfe  non  poffint  :  quae  vero  a  Gre- 
gorio  fcripta  funt  ,  veritatis    foliditato 
conftantia  ,  aeternitati    confecrata    tam- 
quam   in  adamantino  ungue   confcripta__ 
immortalia  perfeverent :  aui-tor  cft  enim 
(<*)  f?«/Tw,  £ofimus  (  a  )  ,  complures    hiftoricos  & 
^•3«         poetas  res  Jujiani  perfecutos   fuiffe;   fed 
&  Eunapius    teftatur,  fe  res   ab  eo  ge- 
fias  per    annos  fingulos   collegifle  atque 
fcripfirfe  ;  at  perierunt  hsc  omnia,  fimul- 
que  oratio  pantgyrica  Libanii ,  nec  non 
carmen  Calljfti ,  cujus  fuperius  mentio  fa- 
cta  eft, 
J.XXXJI,       Quod  autem  Bafilii  in  primis  nomine , 
fuoque  demum  orferat  Gregorius  ejufmo- 
di  munus  orationis ;  non    fic  quidem  ac- 
cidit,  ut  eamdem  una  fimul  elaborarint, 
quod  in  his  confcribendis  alter  indigeret 
alterius  ope  ;    fed  quod,  cum  ea   fuerit 
orario  a   Gregorio  elucubrata  ,  dum   in_, 
folitudine   Pontica  una  fimuj  cum  Bafilio 
verfaretur;  ficut  vita?  infiituti ,  ita  &  lu-, 
cubrationum  ac  reliquorum    Jaborum  ef- 
fer  una  communicatio ,  atque   indifcreta 
Conjunftio  *    Sip  enim  ambos  e  frequen- 
tia  populi  ,   &  conturbatione  hominum_, 
fubduxit   divinus  Spiritus ,  atque  in  lo- 
cum  defertum  impulit,  &  in  Pontica   fo- 
Bafilms ,    jjtudine  velut  in  pharetra  fua  fagittas  e- 
riusacco-  'ec*as   »Dfcondlt»    Ut  opportuno  tempore 
Jie  eremi",  Poftea  educeret  ad   faciendam  vindi-tam 
'  in  nationibus ,  &  jncrepationes  jn  popu, 
lis :    quarum  altera  (utvidimus)  fulgu, 
ris  inftar  fic  jacularus  efi  celfam   turrim, 
mentem  magnam  ,  fuperbiam  ipfam  atque 
faftum  Imperatoris  Apoffatx  extollentem 
fe  adverfus  fcientiam  Dei  ,  ut  ignominio- 
fe  ille    proflratus ,   converfus  fit  in  fabu- 
Jam  &  opprobrium,  expofitufque  omnium 
derifionibus  atque  fibilis:    alteram  vero, 
rnajorem  ftragem    idem   divinus   Spiritus 
adverfus    ha?reticos  paraturus  ,   exacuit, 
Sed  jam  cum  ignominia  fepulto  tyrannoj 
Jaboie  feffi  ,  ta:dioque  prolixa»  in  eoderq 


femper  argumento  verfantis  orationis  af- 
fedti,  confideamus  ad  breve  faltem  fpa- 
tium  temporis  cum  iifdem  Gregorio  atque 
Bafilio  in  pontica  folitudine  fimul  a. 
gentibus  ,  eorumdemque  fufceptum  adeo 
admiranrfum  vks  inftitutum  perdifca- 
mus, 

Sed  quid  de  his  primo  dicendum  ?  Cum  ixxxiir. 
enim  haud  jgnavi  fuerint  jam  ab  ineunte 
fftate  virtutum  cultores,  &  inter  impro- 
bos  agentes  inventi  fint    optimi;    qua- 
Jes  putandi  funt  evafifle  ,  cum  in  hoc  u- 
num  ,  caeteris  omiflis  curis ,  omne  ftudium  Gregor,- 
jmpenderent ,   ac    folicitius  laborarent  ?  eximius'U 
nam  de  fe  ipfo  Gregorius  omnem    Jabo-  cultor  vir- 
rem  in  eo  fe  infiimpfiffe  teftatur,  ut  re^  tutum. 
rum  omnium  temporalium  compendiofam 
yacluram  faciens  ,  animi  affeelus  quofcun- 
que  ficrationi  fubjiceret,  ac  fpiritui  red- 
deret  obfequentes ,  ut  fummum  Chriftianae 
philofophia?    verticem  pertingeret  ;  cujus 
caufa  felicius,  quam  Athenas,   Ponticas 
jllas   paucis  pervias  petierat  folitudines; 
ait  enim  in  Apologetico:  (b)  Quamquam  0>)  Greg* 
ab  ipfit  juventute  accitus  fum  (  libet  e-  Naz"  At6- 
nim   ajtquid    multis    incognitum  afferre  )  lo^'1' 
atque  ad  Deum  a  vulva   ipfa  projeflus  , 
&  ex  materna  polltcitatione  donatusy  ac 
fofiea  periculis  cnnfirmatus  ;  fimulque  cu. 
fiditas  crevit ,  &  ratto  concurrit  ;  omnia- 
que  f/,  qui  me  in  fortem  accepit,  &  fer- 
•vavit ,  dono  dedt  ,  opes ,  fplendorem  ,  va- 
letudtnem ,  fermones  tpfos  ,  ex  qutbus  hunc 
dumtaxat fruclum  c*fi ,  quod  eas  contem- 
ffi,  _r  qucedam  habui ,  quibus  Chrifium  an- 
teponerem  ;  ac  du/cta  miht  fatla  funt  elo- 
quia.    Dei  ,  ut  favus  mellis  ;    ac  pruden- 
tiam  advocavi   &  fapientiee  dedi  vocem— 
meam  ;  aliaque  etiam  hcec  ad<unxi ,  nem- 
pe  irce  moderari ,  linguam  frenare ,  ocu- 
lum  coercere  ,  ventrem  regere  ,  gloriamque 
humi   manentem    calcare  ,  Infipienter    hoc  ,c)  Gre 
quidem,  fed  tamen  dicam:  his  rebus  ple-  Naz.7f/i- 
rtfque  fortaffe  haud  deterior  faclus  fum  :  hntio  in 
Haec   ibi ;  idemque  alibi  alia  hsec  addit  j*fu»ig , 
occafione  (  c)  ; 

Fttit  quondam  illud   tempus  ,    c um    in-   lxxxiv. 
ter  juvenes  &    aquales    meos   nullus  mi- 
hi  robore  parerat;  ac  me  Chrifius  &  fi-  Greg°rii 
de  adamante  iffo  duriore  fradttum  &  va-  ^l'^™' 
lidiffiwis  armts  undique  fepum  atque  mu-  ftitutum." 
nitum  adverfus  hofiem  in  certamen  educe- 
bat .  Et  qutdem   ego   divtnis   oracults  e~ 
volvendts   mentis  furitatem    collegi  ,   ex 
facris   nimirum    litteris   fftritum    exfri- 
mens  :  quarum  httio  boc  mihi  frtefitttt , 
ut  amaram  frofanorum  Itbrorum,  qui  an. 
tea  fucata ,   _r  nonnifi  ficlis  coloribus  in- 
dutfa  fulchrttudine  animum  meum  demul- 
cebant  ,  Jalfpginem    exfuerem  .    Ad  heec 
carnem  meam  «etatis  fiorc  lafcivientem  & 
tefiuantem  multis  &  crebris  laboribus  at- 
trivi .  Ventris  fatietatent ,  victnamque  ra- 
btem  fufiuli ,  oculos  temferantice  adjumen- 
10  palpebrit  infixif  iram  abrufi,  membra 

d.e* 


Cum  Critice  Pagii. 


181 


Chkisti 

l6l' 


LlBERII    PAP. 
12. 


JuLIANI    IlrtP. 
2. 


(a)  Grrg. 
Njz.   or.it. 
in   iMidein 
B.ijilii. 

LXXXV. 

Bafilius,& 
Gregor. 
in  eruno 
feorfum 
ab  invi- 
cem  habi- 
tant . 


(b)  Creg, 

Njz.  epijl. 

LXXXVI. 


(e)  ]oh,i<3. 


devinxi,  rifum  deploravi  .  Omnia  Cbrtfio 
cefferunt  ,  priora  omnia  conciderunt  ,  ter- 
ra  mihi  letlus  fuit ,  afperrima  veflis  mem- 
bra  contexityfervigilias  etiam,  &  lacry- 
tnarum  tmbres  adbibui ;  interdiu  labori 
bumores  fubjunxiy  hymnis  tota  notle  con- 
cinendis  cdrpus  inflar  flatux  defixi  ,ttul- 
lam  omnino  humanam  voluptatem  tte  in  a- 
tiimum  quidem  &  cogitationem  admittens . 
Atque  hoc  quondam  mihi  vitoe  inftitutum 
erat ;  caro  quippe  fervebat ,  cujus  cura-. 
cmnts  in  hoc  verfatur ,  ut  hominem  cetle- 
fii  afcenfu  prohibeat .  Quin  etiam  gravem 
divitiarum  molem  abfect;  ut  onere  omni  ex- 
cufto,  levis  ad  Dettm  ferar  .  Haec  quidem 
Gregorius  (  ut  ibi  apparet  )  cum  juven- 
tutis  fuae  jam  faclus  fenex  ,  &  morbo  la*n- 
guens  i(ta  recolit,  immo  alleviandi  mx- 
roris  caufa  verfu  cecinit .  At  nec  his  mi- 
nora  Bafilius  praeftitit,  cujus  comparatio- 
ne  fe  peditem  ad  Lidium  currum  Gre- 
gorius  fuifle  teftatus  eft  (a), 

Qualifnam  vero  eflet  amborum  in  ere- 
mo  vitae  ufus,  quaeve  ftudia ,  ex  ejufdem 
Gregorii  fcriptis  licet  accipere .  Quam- 
vis  autem  ambo  in  eadem  Pontica  dege- 
rent  folitudine,  feorfum  tamen  ab  invi- 
cem  habitabant ,  inftar  monachorum  JE- 
gyptiorum,  quos  nominabant  Anachore- 
tas:  quorum  enim  Bafilius  (  ut  fuperius 
diclum  eft  )  in  -Sgvptum  peregrinatus 
manfiunculas  infpexiflet ,  prope  fuerat 
imitatus  exemplum  .  Quod  autem  fepa- 
ratas  ab  invicem  cafas  feu  tuguria  habi- 
tarent  ,  certum  deducitur  argumentum 
ex  brevi  illa  (  b  )  epiftola  ejufdem  Grego- 
rii  ad  Amphilochium  in  eadem  eremo  com- 
morantem,  quae  fic  fe  habet: 

Vanes  a  te  non  poflulavimus  ,  ut  nec 
aquam  ab  iis  qui  Oftracinem  incoiunt .  O- 
lera  autem  fi  a  viro  Ozizalenfe  petieri- 
mus  ,  quorum  apud  vos  fumma  copta  ^apud 
nos  vero  magna  fenuria  efty  nec  mirutn 
fuerit  ,  nec  a  confuetudine  alienum,  Nt_» 
graveris  itaque  ad  nos  olera  mittere  flu- 
rima  &  jpulcherrima ,  aut  quantum  certe 
fotueris  :  nam  exigua  quoque  paupertbus 
tnagna  funt ,  Ouandoqttidem  Magnum  quo- 
queBaJilium  coena  accipimus;  quem  cave>  ne 
qutmadmodum  faturum  philofophantem  ex- 
fertus  est  ita  etiam  efurientem  &  indigna- 
bundum  expertarts .  Haec  ipfe  .  Sed  ex  his 
quoque  detegityr  arreptum  ab  ipfo  Gre- 
gorio  auflerum  vitx  propofitum  ;  quippe 
qui  in  regione  fmgifera ,  ut  fuperius  di- 
clum  eft ,  adeo  fterilem  delegiflet  locum, 
ubi  nec  olufculorum  fuppeteret  abundan- 
tia:  ut  acciderit  juxta  illud  divinae  fcri- 
pturae  (  c  ) :  Dedi  ei  in  folitudine  domum 
&  tabernacula  ejus  in  terra  falfuginis , 
Caeterum  licet  fedes  illa  folitudiriis°fqual- 
Jens  ac  inamoena  eftet ;  tamen  qui  potens 
eft  Dominas  parare  menfam  in  deferto , 
deditillis  ,  ut  licet  circumvallati  eflenr, 
extrema  rerum  inopia,  moerore  tamen  va- 


cuam  atque  5n  omnibus  laetam  vitam  hi. 
laremque  tranfigerent  ;  quod    plane  illa_. 
declarat   epiftola  ad   ipfum  Bafilium   ab(d)Greg. 
eodem  Gregorio  his  verbisconfcripta  (<**):  ^'8* 

Quontam  qu<e  jocando  ad  te  fcripfimus  ,  lxxxvil, 
aquo  antmo  fers  ;  age  qtt<e  fequuntur  adji. 
ctamus  ,  ab  Homero  initium  ducentes  z 
Nempe  ex  verbis  Ulyflls  in  Odyflea  De- 
modocum  hortantis  ad  equi  Trojani  orna- 
tum  decantandum  : 

Hunc  a%e  progrediens   intermm  cottcitte, 
qttcefo  ,  Ornatum 

tugurium  videlicet  tetlo  &  januis  carettsy  QL'a'''s  e- 
focttm    ignis  &  fumi  exfertem  ,   farittes  f?l?",J.f. a" 
igni  exiccatosy  ne  luti  guttis  tmpetamur,  ^  Qrg '"s 
Tantali  fimiles,  eademque  foena  mulclati ;  rjusde°e^ 
tttmirum  in  aquis  fitientes  ;  jejunas  etiam  rCnt. 
illas  &  miferas  efulas,  ad  quas  e  Caf- 
fadocta  ,  non  tamquam    ad  Lotophagorum 
inofiam^fed  velut  ad  Alcinoi  menfam  nos 
tiovt  &  arumnofi  naufragi  evocati  fumus  . 
Metnini  enim  fanes  illos ,  &  jufcula  (fic 
enim   nominantur  )    femperque   meminero ; 
dentibus  circa  fragmenta  collabefcentibus , 
ac  foftea  (~efe  erigentibus ,  velutque  e  coc- 
no  emergentibus  .  Qute  tu  fcilicet  fublimius 
cxaggerabis ,  frofriis   nemfe  calamitati- 
bus    orationis    magnitudtnem  tibi  ftippe- 
ditantibus  .  Quibus  ntfi  magna  illa  ,   ve.  Mater  Ba- 
reque  fauferum  fludtofa   mater  tua   nos  filii.  fup- 
quam  celerrime  liberaffet ,  nobifque  temfe-  Ped,tat 
Jfiate  jaclatis  velut  fortus  extitijfet  ;  jam  annoni'm 
fridem  apud  vtvos  effe  defiiffemus ,  fidei  „/„„,„' 
Fonticoe  nomtne  non  majorem  laudem  con- 
fequentes ,  quam  miferationem    moventes, 
Quonam  porro    modo  fleriles  iltos  hortos  , 
oleribufque  carentes  prxteribo?  Augieeque 
fimum  e  domo  expurgatum-,    quo  eos  opple- 
vimus  ,    cum  montofum  illud    plauflrum  , 
&  ego  vtndemiator ,  &  tu  facetus  homoy 
hac  cervice,   manibufque  hts  ,  qud  labo- 
rumvefligia  etiamnum  ferunt ,  traheremus 
(  o  Terra  &  Sol ,  o  vir  &  virtus  !  fati- 
lulum  quidem   more    tragico   exclamabo  ) 
tion    ut     Helleffontum   jungeremus  ,    fed 
ut  frceruftum   &   frxcifitem    locum    ex- 
tequaremus  ,     Harum    rerum   commemora- 
tio  fi  tibi   molefla  ftttura    non    eft  ,    u- 
tique  nec  ttobis ;  fi  autem  molefliam   al- 
latura  eft ,  quanto  moleftiores   nobis   res 
iffas  fuiffe  credendum  eft  ?   Ac  majorem 
fartem  froetermittimus  :  imfedit  enim  ti- 
mor^   ne  complura  alia*    quibus  frui  no- 
bis  contigit  texponamus,  Haec  Gregorius. 

Porro  magnam  illam  ,  quam  appellat,  txxxvm. 
Bafilii  matrem  ,  quae  iifdem  in  eremo  a-  Emmei,a 
gentibus   atque   fame  propemodum  ene-  inater  Ba. 
clis  annonam  fuppeditavit,  Emmelia(<?  )  filii  lauda- 
dicebatur;  quae  olim  una  cum  viro  luo ,  tiflima  . 
item  Bafilionominato,  tempore  perfecutio- 
nis  Maximini  Imperatoris ,  pro  fidei  con-  ^  Gr'fgt. 
feflione  fafta  fuit  extorris  ;  &  ad  haec  uf-  t™„'Zld. 
que  tempora  vita  fuperftes ,  nihil  verita  s*fii. 

fe- 


i8i 


Annales  Eccleflaiiici  Baronii 


(a)  E*/tl. 


ixxxix. 


(b)  Greg. 
tpifl-9' 

Cultus  vi 
ta:  mona- 
fticae  Bafi 
lii&  Grc 

-gorii  . 


Christi 

l6l' 


LlBERlI 
12. 


Pap. 


JuLIANI    ImP. 
2. 


fexum  aut  aetatem,  filium  Bafiliam  in  e- 
remum  proficifcentem  fecuta  eft;  fed  quod 
monafticae  obfervantiee  inftituta  non  pate- 
rentur,  una  cum  filio  ipfam  degere;  in 
villa  trans  fluminis  ripam  fita  habitare 
delegit:  cujus  quidem  ioci  idem  Bafilius 
meminit  in  epiftola  ad  Euftachium  (a  )9 
poft  fuse  habitationls  loci  cum  Gregorio 
habitam  meritionem  ,  his  verbis:  Aliquan* 
diu  in  villa^  qu<e  ultrct  fluvii  ripam  efl  , 
apttd  matrem  meam  ,  inflar  amicorum  tnu- 
tuo  inter  nos  cvnverfati  fumus  ,  atqtte  no- 
c7ef  &  dies  colloquia  mifcuitnus .  Haec  ipfe. 
At  non  Bafilius  tantum ,  ut  teftatur ,  ma- 
trem  traris  ariinem  pofitam  invifebat;  fed 
ipfa  mater  (  ut  dictum  eft  )  fcrens  anno- 
mm ,  ad  ipfos  Bafilium  &  Gregorium  a- 
iiquando  pergebat .  Quando  autem  illam 
fenectute  jam  valde  confectam  contigerit 
ex  hac  vita  migrare,  inferius  dicturi  fa- 
mus,    fed  ad  Gregorium  redeamus. 

Quid  vcro  ipfe  Gregorius  ad  Bafilium 
de  his,in  qtiibus  vcrfarentur,  dum  effet 
unacum  eo  in  eadem  Pontica  folitudine, 
exercitiis,  rurfum  poft  priores  has  recen- 
fitas  litteras  fcribat,  audiamus  (b):  Qttee 
pritts  ,  inquit ,  de  Pontica  commoratione 
fcribebam  ,  joco ,  non  ferio  fcribebam  ;  quee 
autem  ttunc  fcrtbo  ,  ttdmodum  ferip  fcrtbo» 
Quis  me  fecundttm  priflinortan  illorum  die- 
rum  flatum  conflitttet  ,  itt  quibus  ego  te- 
cum  affltflionem  pro  delictis  habebam-.  ? 
quandoquidem  moteftia  fponte  fufcepta  vo- 
luptati  mtnime  voluntarioe  pneftat»  Quis 
pfalmodias  illas  &vigilias  dabity  atque 
ad  Deinn  per  orationem  peregrinationes  , 
illamque  veluti  materia  vacantem  &  incor- 
poream  vitam  ?  quis  fratrum  eorum  ,  qui 
dii  a  te  cfficiebantur,  atque  in  altum  eve- 
hebantur  ,  concordiam  ,  antmorumque  con- 
junftionem  ?  qiiis  virttttis  certamen  ,  & 
ad  eam  incitationem ,  qttam  fcriptis  legi- 
bus  ac  regulis  obfirmavimus  ?  Sunt  enim 
hae  Reguloe  illae  monafticoe  Bafilii  ,  qux 
extant ;  ex  quibus  reliqui ,  qui  poftea  vi- 
xerunt  fancYiffimi  Patres,  monachorum  in- 
ftitutores ,  difciplinam  hauferunt.  Sed  fub- 
dit :  Qtiif  divinorttm  oraculorum  ftudittm  , 
lucemque  in  ipfit  duclu  atquc  aufpiciis 
Spiritus  fanttt inventam  ?  dabit  fcilicet. 
Aut ,  ut  minora  &  leviora  dicajn ,  qttis 
tdiverfas  operum  vices  &  labores  ?  qttis  li- 
gnorum  comparationes  &  lapidttm  fracliv- 
ttes  ?  quis  arborum  confitioues  &  irriga- 
tiones?  quis  platannm  illam  auream,  & 
~Kerfis  platatto  pr<eflantiorem,  in  qua  non 
Rex  ,  fed  monachus  affltclus  luxu  dtffluenr 
fedebat  ;  quam  ego  plantavi  >  Apolio  ri- 
gavity  hoc  efl  tua  excellentiay  Deus  au- 
tem  in  honorem  noflri  attxit ,  ut  feduli  la- 
boris  noflri ,  &  induftrix  monumentutn^. 
apud  vos  confervetur  :  qttemadmodum  vir- 
ga  tlla  Aaronis  ,  qu*  floruerat ,  in  Arca 
fervata  efle  dicitur  &  creditur  ?  Sed  hac 
iptare  quidem  perfacile ,  confeqtti  autenz^, 


non  perihde  facile  .  At  ttt  mthi  adefto  j 
virtutemque  confpir atione  tua  atque  opera 
mihi  fove  :  eamque  utilitatem ,  quam  quon- 
dam  collegimus  ,  precibus  tuis  conferva ; 
ne  alioqui  paulcttim  velut  ttmbra  dilaba~ 
mur ,  advefperafcente  die .  Equidem  ipfe 
te  tnagis ,  quam  aerem,  fpiro;  idque  fo- 
lum  vivo  ,  quod  tecum  fum  Vel  coram  ,  vel 
abfens  per  animi  fimulacrum  .  Hucufque 
Gregorius  ad  Bafilium  ,  dulcem  refricans 
memoriam  beatiifimi  iHius  eremi  incola- 
tus  ;  ficut  &  alias  opportune  facit ,  cum 
cegrotanti  poftea  Bafilio  in  memoriam  re- 
vocat,  quid  ipfe  dixerit  aliquando  ,cum 
Cregorius  coram  illo  Pfalmos  Davidicos 
explanaret :  ait  enim  ad  ipfirm  fcribens  (c) : 
'Kecordor  adbuc  prcefentia  tttx  ,  qtta  una 
conveneramus  paulo  ante  in  Mataza  mea? 
fic  locus  ille  incolatus  eremi  dicebatur 
(  mea  enim  fi  qua  ooco ,  tua  intelligo  ) 
fintul  &  philofophice ,  qua  ttt  philofophaba- 
ris  ;  quam  etiamnum  ex  recordatione  ftu- 
peo .  Ego  quidem  Vfalmum  tibi  feptuage- 
fimum  fecundum  exponebam  (  nam  id  ju~ 
bebas ,  &  mibi  repugnare  non  licebat )  in 
quo  David  primttm  (  d  )  ecftuat  &  tur- 
batur  propter  reprobornpi  profperitatem  ; 
poft  vero  ,  convcrfis  ad  futuri  fieculi  ju- 
dicta  &  repofitam  cuivts  vit<e  generi  re- 
tributionem  cogitatiombtts  ,  ab  animiper- 
turbatione  quiefcit ,  mxroremque  folatur  , 
Expofitionem  autem ,  quantum  fieri  pote- 
rat  ,  ad  commovendos  affeclus  attempera- 
bam  ;  cum  ex  noflris ,  tum  ex  peregrinis 
eadem  difptttans;  cum  fcirem  me  viro  do- 
clo  ac  tanto  dijferere  ;  (imulque  fentiretn 
ad  hoc  me  dijferendi  genus  impulfu  fpiri- 
tus  rapi ,  &  ad  doloris  ajfetlus  exacui  • 
Kthil  enim  ita  ad  exprimendos  doloris  af- 
feclus  facunduin  reddit ,  atque  ipfa  ani- 
tni  paffio .  Fluebat  quodammodo  fermo  no- 
fter  :  tu  vero  interea ,  dum  loquebar , 
qttafi  ftimulis  quibufdam  excitatus  ,  ma* 
nibus  in  Coelttm  exlenfis  ,  vultuque  quafi 
ad  Orientem  verfo  (Orientem  enim  afpice- 
re  poteras  )  exclamabas  :  Gratias  ago  ti- 
bi  Pater ,  o  conditor  bominutn  tuorunt_. , 
quod  nos  etiam  invitos  recle  fingisy  & 
per  externum  hominem  internum  pttrgas  , 
&  per  adverfa  ad  beatum  nos  finem  per- 
ducis  ,  quee  verba  ipfe  nofti  abs  te  prola- 
ta  .  Et  qttid  opus  efl  omnia  recenfere  , 
qu#  cum  ante  nos ,  tum  una  nobifcum  phi- 
lofophabaris  ,  veluti  exultans  ex  morbo  , 
ita  ttt  difcipulum  baberes ,  quem  volebas 
cffe  dotlerem  ?  At  cttjtts  gratta  ifla  com- 
tnemoro  ?  ttt  per  te  ad  omnes  illud  voci- 
ferem  ac  pronunciem  ;  qttod  in  nobis  de- 
florandi  magit  funt ,  qui  interno  animx 
niorbo  laborant ,  quam  illis  nosy  qui  cor- 
pore  cegrotamus ,  fiquidem  ad  hunc  mo- 
dttm  ajfecli  ftterimus:  &  quod  potior  fit 
morbtts  pbilofopbansy  quam  terrenarum  re- 
rum  fuccefltts  indomitus .  Hactenus  Grego- 
rius*.  Ex  quibus  plane  intelligis,  quanti 

Ba- 


(c)    Apud 
Bafl.epiJI, 

110. 

xc. 


(d)  Pfalr,;. 
11. 

Gregorius 
priora  in 
mcmo- 
riam  re- 
vocat  Ba- 
filio  . 


Cum  Critice  Pagii  J 


183 


Christi 


LlBERIl    PAP. 
12' 


JULIANI  hlP. 

2. 


XCI. 
(s)  Kufin. 

dlV.X.C.y. 

officia  Ba- 

filii  atque 
Grcgorii . 


(6)  1.  Cor. 
7- 


(^Litf.n, 


XCII. 
Bafilius 
quanti  fe 
cit  Grego 
rium  . 


Bafilius  Gregorium  fecerit ,  dum  ipfum 
divinam  fcripturam  explicantem  audircc 
quam  libentillime.  Sed  reliqua  profequa- 
mur . 

Ruffinus  (  a  )  agens  de  amborum  in  e- 

remo  confuetudine,  partitifque  inter  eos 

officiis ,  h;ec  tradit:  Bajilius  Ponti  urbes  , 

&  rura  circumiens  ,  defides  gentis  illius 

animos,  &  farum  de  fpe  futura  follicitos 

flimulare  verbis  ,  &  prcedicatione  fuccen- 

dere,  callumque  ab  his  longee  negligenti* 

ccepit  abolere ;  fubegitque  abjeftts  inanium 

rertim  ,  &  fecularium  curis  fuimet  noti- 

tiam  recifere  ,  in  unum  coire ,  monafieria 

sonflruere;  Pfalmis,  &  Hymnis,  &  Ora- 

tionibus   docuit  vacare ,  fauperum   curam 

gerere  ,  eifque  habitacula  honefla  ,  &  qu<e 

ad  viftum  necejjaria  funt ,  prcebere  ;  vir- 

gines    inftituere  ,  pudicam   caflamque  vi- 

tam     omnibus    pene    dejiderabilem    face- 

re.  Ita  brevi  fermutata   efl    totius   Pro- 

vincia  facies  ,  ut  in  arido  ,    &  fquallen- 

ti  campo  videretur  feges  foecunda  ,  ac  l<t- 

ta  vineafurrexijfe .  Gregorius  vero  bonum 

femen  non  patiebatur  aut  perfpinas  jacere  , 

aut  inter  faxa  difpergere  ;  fed  bonam  ter- 

ram   cordis  fui  jugi  cultu  &  exercitiis 

indefinentibus  excolebat .  Et  multo  amplius 

htc  in  femetipfoy  quam  ille  in  cateris  pro- 

ificiebat .    Sufcipere  ille  qum  renunciantes 

fxculo  deferebant  ad  pedes  fuos  ,  &  divi- 

dere ,  ut  quifque  eguijfety  curam  gerebat ; 

ifte  nihil  habendi  &  omnia  poffidendi  con- 

tentus   facramento ,  erga   folas   fapientia 

divitias   avarut  6*   multum  cupidus  inha- 

rebat.  Ille   coire  plures  in  tinum  ,  &  fui 

iuvicem   in    neceffariis  habere  folicitudi- 

tiem  docebat  ;  hic  fui  exemplo  ,   quod  erat 

abfolutus  &  liber ,    cunflis  fermone  Apo- 

ftolico  pradicabat  (  b  )  ;  Ego  autem  volo 

vos  fine  folicit  udine  ejfe  ;  &  Dominus  in 

froximo  eft  ;  nihil  foliciti  fitis  ;  fed  tam- 

quam  fervi  Chrifli  hoc  folum  eftote  folici- 

ti  (c),   quando   redeat  Domtnus  de  nu- 

ptits.  Ille  delinquentibus    mifericorditer 

sondolere  &  a  delifto   revocare ;  hic  per 

divini  eloquii  gratiam  delinquendi  incita- 

menta  pravenire  ,  nec  finere  labi  eum  ,  qui 

dijficulter  erigeretur  elifus  .   Ille  in  fide 

furus  ;  hic  in  pmedicattone   liberior  .  II- 

le  Deo  bumilis  ;  hic  etiam  hominibus  erat . 

Ille  arrogantes   contemptu,  hic  ratione^, 

vincebat .  Sic  in  utroque   diverfa  gratia 

tmum  opus  perfeflionis  explebat.    Hafte- 

nus   Ruffinus  de    partitis  inter  Bafilium 

atque   Gregorium    pietatis   officiis  ;    fed 

quam  vere  ,   ipfe  viderit .  Nam  quantum 

ex  ipforum    epiftolis  fcriptis   colligitur, 

uno  eodemque  fpiritu ,   parique   ftudio , 

iifdem  ambos  occupatos   detentofque  e- 

xercitiis  perfpicere  licet. 

At  fi,  ut  vidimus  ipfiufmet  Gregorii 
teftificatione ,  arfto  ac  plane  infolubili  a- 
moris  vinculo  ipfe  Bafilio  jun<5lus  erat ; 
certe  haud  impari  dici  poteft  fuifle  Bafi- 


lius  oblrricTus  in  amando  Gregorium_.: 
cujus  quidem  rei  idem  quoque  ipfe  eil* 
epiftola  fidem  facit ,  quam  dedit  adfuos, 
cum  importunis  precibus  ex  dignis  qui- 
bufdam  prxtcxtibus  comparatis  tentare- 
tur  revocari  Caefaream ;  ubi  inter  alia  il- 
lud  habetur  de  Gregorio  prseclarum  elo- 
gium  :  poftquam  enim  fui  receflus  dignam 
attulit  rationem  ,  excufationem  afferens, 
cur  minime  pctitis  aflcntiatur  ,  haec  fub- 
dit  (  d  )  :  Kunc  quoniam  per  gratiam  Dei 
voti  nnftri  pro  virtbus  fafii  fumut  com- 
potes  ,  organum  benediflum  ,  puteumque_, 
frofundum  adepti  Gregorium ,  os  illud , 
dico  ,  Chrifli  ;  parumfer  nobis  ,  obfecro  , 
farumper  hanc  morulam  indulgete  ;  quam 
non  ad  hoc  petimus  ,  ut  urbium  feflemur 
delicias  ,  fed  ut  fruamur  fmflorum  convi- 
ffu  &c.  Piuribus  infuper  admonet  amicos 
illos  ,  ut  cum  Arianos  ,  tum  etiam  Ma- 
cedonianos  vitent  haereticos,  quorum  er- 
rores  difertis  ex  divina  fcriptura  petitis 
rationibus  confutat . 

Dum  fic  Bafilius  una  cum  Gregorio  in 
eremo  verfaretur;  Libanius  fophifta  An- 
tiochenus ,  de  quo  multa  fuperius  ,  rur- 
fum  ccepit  Rhetoricam  publice  profite- 
ri :  ad  quem  cum  parentes  fuos  filios  mif- 
furieflent,  nobiles  adolefcentes  Cappa- 
doces  cupierunt  fe  Bafilii  litteris  com- 
mendari ;  ficque  cum  ab  eorum  parenti- 
bus  interpellatus  Bafilius  eflet ,  ad  ipfum 
Libanium  dedit  ejus  argumenti  perbre- 
vem  epiftolam  commendatitiam ;  quam 
cum  ille  accepiflet;  ubi  Balilii  efle  co- 
gnovit,  quem  adolefcentem  Athenis  pro- 
be  noviffet  ( quod  eft  in  proverbio)  ex 
linea  cognofcens  Apellem ,  eidem  coram 
aftantibus  in  fcribendi  elegantia  primas 
detulit  ;  fed  quibus  hsc  verbis  ;  ipfum , 
quaefo  ,    Libanium  audiamus  (e  ): 

Vt  ergo,  inquit,  epiflolam  reddiderunt 
qui  illam  attulerant ,  taciteque  infpeflis 
omnibus  fubridenfque  &  gaudens  ;  Vifti 
fumus  ,  ajebam :  Et  quanam  vifloria ,  ro- 
gabant  illi ,  viflus  es  ?  &  quamobrem  fi 
vifius  es ,  non  doles  ?  In  elegantium  ,  /'«- 
quamy  epiftolarum  certamine  viflus  qui- 
dem  fum .  At  Bafilius  eft ,  qui  vicit . 
Is  autem  amicus  nofter  eft  ,  &  ob  eam 
rationem  gaudeo .  Ctim  hcec  dicerem  ,  ex 
ipfis  volebant  litteris  judicare  de  viflo- 
ria ;  legitque  Alipius  ,  audienttbus  reli- 
quis  qui  aderant  .  Lata  vero  fententia  eft  , 
tne  nihil  ejfe  mentitum .  Et  qui  litteras 
habebat  ac  legerat,  fecum  illas  aufere- 
bat ,  oftenfurus  puto  &  aliis  ,  agreque  ab- 
latas  reftituit .  Scribe  ergo  fimilia  ,  & 
vince :  hoc  enim  efl  me  vtncere  .  Hsec  Li- 
banius  de  Bafilii  in  fcribendo  excellen- 
tia,  &  quidem  cum  jam  eloquentiaenun- 
cium  remififlet,  &  in  eremo  conftitutus 
divinE  fcripturae  potius  deleftaretur  in 
dicendo  fimplicitate  .  Sed  &  ipfe  Bafilius 
(/)  de  his  rurfus   ad  eumdem  affe<fran- 

tem 


(d)  Bafit. 

f />//?. 14:. 


XCIII. 

Libanius 
quanti 


fe- 


cit    Bafi- 
lium  . 


(e)   Jpui 
Bafil.  epijf. 
14$. 

XCIV. 


(f)  Bafit. 
epift.   163, 


184       Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 

l6l* 


LlBERII    PAP. 
12. 


JULIANI    IMP. 
2. 


(a)  BxW. 
epi(l.n\6, 

xcv. 


(h)  Sozom, 
1.6.  c.17. 
(c)  Ettnxp, 
m  Yit, 
Philofoph. 

Cur  Bafi- 

lius  Liba- 
niuin  ob- 
fervat  . 


(J)  Apud 
Safil,  epifl. 
14J. 


XCVI. 


(e)    Apud 
B.tfil.  cpifl, 
147. 

Mira  Bafi- 
lii    elo- 
quentia 


(f)    Apud 
B.ifil.  epifl- 


tem  Atticam  eloquentiam :  Quid  enim 
habemus ,  quod  ad  linguam  tam  vehemen- 
ter  Attice  loquentem  refpondeamus  ,  nifi 
quod  pifcatorum  difcipulum  me  ejje  pro- 
fiteor  ,  &  te  complecior?  fic  ipfe  ;  qui 
&  haec  ad  aliam  Libanii  epiftolam  ref- 
pondens  (  a  )  : 

Kos  quidem  ,  0  preeclare  vir ,  c«"«  Mo- 
y*  &  Helia  ,  fimtltbujque  beatis  viris 
verfamur  ,  ^w/  «oW/  barbarica  voce  do- 
firinam  fuam  tradunt ;  &  nos  qu<e  ab  il- 
lis  audivimusy  loquimur,  fenfu  quidem 
vera  ,  verbis  autem  rudia  ;  ut  &  hcec  ip- 
fa  ,  quee  fcribimus ,  indicant  .  Nam  etiam 
Ji  aliquid  confecuti  fuerimus  a  vobis  in- 
Jlrucli  ,  interea  tamen  temporis  per  obli- 
vionem  excidit .  Hxc  Bafilius ,  quod  olim 
rhetoricis  facultatibus  Libanio  ufus  fue- 
rat  praeceptore ,  non  quidem  Antiochiae 
docente  (  ut  vult  Sozomenus  b)  fed  A- 
thenis,  ubi  Libanium  docuiffe  tradit  Eu- 
napius  (  c  )  :  quamobrem  hunc  ipfum  ,  li- 
cet  Gentilem  hominem  ,  nihilominus  ve- 
neratione  profequi  non  praetermifit.  Ine- 
rat  &  illud  virocommendationedignum , 
ac  propterea  a  BafiUo  jure  diligebatur  j 
quod  non  ficot  aiii^rofellbres  illius  tem- 
poris  ,  prxdivitum  filios  ,  e  quibus  ma- 
gnam  vim  pecuniarum  exigeret,  docere 
foleret  ,  fed  &  pauperes,  quos  yideret 
bonse  indolis  &  optimi  effe  ingenii  ado- 
lefcentes :  unde  de  his  hxc  ipfe  iifdem 
quoque  litteris  ad  Balilium  (d):  Recle 
&  illud  conjeelasy  quod  Jludia  nojlra  pe- 
cuniis  non  eejltmentur ;  fed  fatts  fit  non 
babenti  quod  det ,  fi 'confuVt  fibi  permittat  . 
Etenim  fi  fenfero  qttemquam  in  rerttm  pe- 
nuria  conjlitutum  amare  Ittterarum  Jtu- 
dia^  is  mihi  dtvitibus  prxferendus  habe- 
tur.  Quamquam  tales  prceceptores  nos  , 
cum  adolefcentes  efiemus  non  fimus  exper- 
ti .  At  nihil  prohtbet ,  quofdam  ejfe  me- 
liores  .  Kemo  ergo  pauper  ad  nos  fefe 
rectpere  cvnc~ietur>  fi  hoc  unum  dumta- 
xat  pojfederit ,  ut  Jiudiorum  fciat  per- 
ferre  labores.  Haec  I.ibanius  ad  Balilium  . 

At  quoniam  ipfe  Ethnicus  deorum  (ut 
vidimus  )  fuperftitioni  addiclifiimus  erat; 
hoc  illi  de  Bafilio  difplicebat,  quod  Chn- 
ftianae  religionis  ftudiofifllmus  cultor  ,  di- 
vince  fcripturae  leftioni  intentus  ,  abdi- 
caffe  jam ,  quibus  operam  dederat ,  rhe- 
toricas,  difciplinas,  fcriptis  ad  eum  litte- 
ris  fignificafiet;  unde  haec  tunc  ad  illum 
fubinfenfe  Libanius  (  e  )  :  Ltbros  igttur  y 
quorum  pejorem  diclionem  ,  meltorem  ve- 
ro  mentem  ac  fententiam  efie  dtcis  ,  ba- 
beto;  nemo  prohtbet  :  eorum  vero  ,  qui 
nojlri  funt  femper ,  tui  jam  olim,  radt- 
ces  adhttc  in  te  manent ,  &  manebunt , 
donec  in  hac  vita  fueris  ;  nec  ullo  tem- 
pore  exctdentur  ,  etiamfi  illas  qttammi- 
ntme  rigaveris  :  ac  rurfum  (/)  .*  Si  ijla  , 
inquit,  funt  linguee  illaboratcc ;  qualis 
ejjes ,  fi  illatn  acueres  ?  Ori  tuo  quidem 


infunt  eloquenttce  fontes ,  quorum  rivuli 
quosvis fuperant  lattces  ;  nobisvero^  ni/i 
quotidie  irrigemur  ,  filentium  relinque- 
tur  .  Haec  ipfe . 

Sed   nec  illud   excidat  de  aeftimatione    XCVII. 
Bafilii,  quam  ingentem  de  illo   Libanium 
concepifte  ,    ipfe  ea    plane  declarat  epi- 
ftola ,  qua  petitam  ab  eo  orationem  tranf- 
mifit  •  eft  vero  hujufmodi  (g  )  :  Ecce  mifi  (g)  Apui 
ad  te  orationem  meam  abunde  fudore  per-  Bafil.  ep. 
f"Jus  .   Quomodo    namque  non    anxie  fu-  x59. 
darem ,  ei  viro  orationem  meam  mtttens  ,  Ouantje 
cujus  tanta  efl  judicandi  facultas  ,  ut  &  ^imatio- 
Platonis  fapientiam  &  Demojihenis  in  di-  nis  Bafi- 
cendo    vehementiam  frujira   jaclatas    ejfe  lius  apud 
convincere  queat  ?  Sermo  vero  metts  per-  Libanium. 
inde    efl ,    atque  fi  culicem  conferas    ele- 
phanti .  JJnde    &  borreo  &  tremo   diem  il- 
lum    cogitans ,  in  quo  frmonem  meumju- 
dicaturus  es  :    quin    parum    abfuit ,    quin 
mentis  Jim  facultate  defiitutus  .  Haftenus 
Libanius  ad  Bafilium  ;  quae  quidem  nolui- 
mus  omififle  ;  quo  quanti    fecerint  etiam 
Chriftianae   religionis  hoftes  &  in   dicen- 
do  facile  principes   S.    Bafilium  ,    omni- 
bus    perfpicue  innotefceret.  Sed   jam  re- 
liqua    de  Bafilio  incolente  eremum    pro- 
fequamur. 

Dum  vero  in  eadem  Pontica    folitudi-  XCVIII. 
ne  Bafilius    verfaretur,  Iicet    e   fluftibus 
maris  videri  poffet  ad  tutum  portum  na-  Bafill.us 
clum  efle  confugium  •   haud    tamen    de-  "r8'"". 
fivit  jacrari    fluftibus  ,  nec  quidem    levi-  Cellis  -  " 
bus  ,  qui  contemni  &  pro  nihilo  duci  pof- 
fent ;  fed  illis  faneimmenfis,  utpote  a  ve-^ 
hementiori  flatu  perfidiae  agitatis  .  Atun- 
de     ejus    rei  origo    provenerit  ,    jam  in 
medium   adducamus  .  Contigit  his  tempo- 
ribus  proximam  fedem  Neocaefarienfis  Ec- 
clefise    viduari  paftore,    cumque  univer- 
fae    Civitatis    ftudia    efient  in   deligendo 
Bafilium  propenfioraj    qui  fe  in   eam  Ec- 
clefiam  intrudere    conabantur  ,    iidemque 
prava  imbuti  doctrina  haeretici    Sabellia- 
ni,  nullam  in   eleclione  Pontificis  fui  ip- 
forum  rationem  haberi  videntes  ,  indigno 
id  ferentes   animo,  confpirant  in  ipfum 
Bafilium  ;  eumque  hominem  ambitiofum  , 
novorum  dogmatum  inventorem  ,  fideique 
fincerae  defertorem  inclamantes ,  diftis  fcri- 
ptifque  hominem     lacerare,  arque    haud 
leve    negotium    illi  faceffere    non  ceffan- 
tes,   Civitatem  illam  magnis  dirifque  mo- 
tibus  exagitarunt .  Unde  opus  Bafilio  fuit, 
apud    eofdem  Neocaefarienfes  ,    datis  ad 
eos   litteris,   fuam  agere  caufam  ,   feque 
abadverfariorum  purgare  calumniis  .  Haec 
quidem    omnia  ex  ejufdem  Bafilii  epifto- 
lis  perfpicua   magis  fient,  e  quibus  ejuf- 
modi    hiftoriam    contexemus  . 

Sed  primum  ,  qux  ad  Neocaefarienfem  XCIX. 
Epifcopum  tunc  defundlum  pertinent,  hic  Mufonfus 
recoiamus .  Fuit  ifte  Mufonius  ,  infignis  Epj/.Neo- 
pietatisac  fanclitatis  Antiftes:   fuccellerat 


vero  Leontio  nobiiis  fpectatique  nominis 

Epi- 


cjefarienf. 
laudatifli- 
nius  . 


Cum  Critice  Pagii.' 


185 


Christi 

l6l* 


LlBE 


RII    PAP. 
12. 


JulIANI    IMP. 

2. 


(a)  E.ijil. 
efiji.61. 


Epifcopo,  qui  interfuit    Nicaeno  Conci- 

lio,  de    quo   plura   fuperius  dicla   funt. 

Porro  Mufonii  laudes  idem   Bafilius(  «) 

pluribus  pnedicat,  cum  de  ejus  obitu   ad 

Neocaefarienfes ,   eos  confolans,    fcripfit 

epiftolam,   ubi  haec  inter    alia    de   ipfo 

Mufonio:    Vtri  bujus    vtrtutes  ,  in  qua- 

rum  potijjimum  privatione  intolerabili  ttot 

affettos   effe  damno  reputamur ,  tantce  funt , 

ut  epiflolce  menfuram  excedant  .  Et    alio- 

qui    intempeftivum  fuertt ,  de  multttudine 

eorum,  quee  vir  ifte  probe  ac  forttter  gef- 

fity  fermnnem  jam  inftttuere  ,  cum  animus 

ttofler  admodum  Jit    ex  mcerore   dejeilus. 

Quid  entm  illius    tale  eft ,  quod  vel  me- 

tttoritc   noftrct  excidere ,  vel  filentio    obte- 

gi  mereatur  ?  Jam  omnia  fummatim  ac  fe- 

mel  dicere  ,  impojjiuile  fuerit ;  particula- 

ttm  vero  fi  voluero ,  vereor  ne  fim  impar 

futurus  veritati.  Mnr'uus  eft    vtr  omni- 

um  clarifjimus ,   lucidiffme  eos  ,  quos  jttxta 

fe    habebat  ,  omnibus  Jimul  humanis  bonis 

excellens  ,  fulcmentum  patria  ,    Ecclefia- 

rum    decus ,    columna  &  firmamentum  ve- 

ritatisy    robur  ejus  ,  quce   in  Chriftumeft 

fidei  ,  fttorttm  munimentum  ,    adverfariif 

ttullis   prorfus  expugnabilis  macbinis  ,  cu- 

ftos  rituum  paternorum,    inimicus  novan- 

darum  rerum    sludio  ;  qui  in  fe    ipfo  vi- 

fendam  pr&buit  prifcam  Ecclejix  formam^ 

velut    ad  facram   quamdam    veteris  flatus 

imagintm   Ecclejice   Jibi    commijfce  faciem 

effingens  ;  ita  ut  fubditi    illtus    cum  illis 

vixijje  videantur  ,   qtti  ante  ducentos  an- 

ttos  ,  &  ultra   tnftar  luminarium  refplen- 

duerunt  . 

Ita    nihil  de  fuo  ,  nihil  qttod  novce  ali- 

.      cujus  cogitationis   inventum  refiperety  in 

*:,.„:»,»   medium    attuht  hic  vir ;  fed  juxta  bene- 
«itutio  re-    .._.  ,.     „  .    2  J       ■'     .  ,. 

tint-nda      dtcttonem  Moyji  ex   tpjts    arcants    cordts 

novitas  '    fut  ac   bonis  thefauris  vetera  veterum,  & 

exploden-  quce    ante  faciem  juniorum    vetera   ejjent, 

da  •  proferre   novit .   Hac  fane    ratione ,   &  in 

ipfis    cnnfortium    ac   coxqualium   conjiliis 

prtmo  honore  potitus    efl ,  non  propter  <e« 

tatis  prcerogativam  ;  fed  quoniam  omnes 

fapientice  vetuftate  fuperabat ,  communi  con» 

fenfu  ,    &  condonatione    primas  obtinuit . 

Qutntum  vero    lucri  dederit  talis   infli- 

tutto  ,  nemo  qucefiertt ,  is  modo  ad  vos  ref- 

pexertt :   nam  folt  inter    eos ,   quos    novi- 

jr.us,  vel  admodum   cum   paucis  in    tanta 

rerttm   tempeftate  ac  turbine   tranqttillam 

fer  ejus  gubemationem  vitam  egiftts  .  Kon 

enim    apprebendit   vos  hcereticorum    fpiri- 

tuum    procella,    qttce  mentibus  leviufculis 

&  feduftiom  facite    expojitis  fubverfiones 

affert  &  naufragia .  Haec  in  iaudem  Mu- 

fonii  Bafilius .  Ex    quibus  probe  intelli- 

gis,    lector,  nullum  in  quam  latiflimo  vir- 

tutum    campo  Bafilium  de  ipfo  laudando 

argumentum   dignius   delegiffe,  quam  de 

fervata  in  docendo  antiquorum  doclrina, 

&  de  explofa  recentiorum  novitate  effer- 

re  proeconia .   Ex  his  plane   confpicias  • 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


C. 


quali  quantaque  dcteftatione  &  execra- 
tione  infeftandi  fint  illi ,  qui  nova  quo- 
tidie  pro  animi  fententia  monftra  partu- 
riunt,  inde  fibi  laudem  majorem  aucu- 
pari  certantes ,  fi  deformius  caeteris  por- 
tentum  ediderint . 

Perfeveraffe  Ecclefiam  illam  abomni  hx- 
refi  incorruptam,  omnifque  novitatis  ex- 
pertem  a  temporibus  Magni  illius  funda- 
toris  ejus  Gregorii  Thaumaturgi  ad  ob- 
itum  ufque  Mufonii,  fancVtrfimis  fibi  in- 
vicem  fuccedentibus  Epifcopis ,  idem_. 
Bafilius  teftatur  his  verbis  (b) :  A  tem- 
pore  Magni  prcejidis  Ecclejice  veftrce  Gre- 
gorii  ufque  ad  beatum  ijtum,  Mufonium 
fcilicet,  altum  poft  altum  femper  quafi 
ex  quadam  prettoforum  lapidum  ferie  de- 
promptos  adjiciens  &  adaptans  ,  admira- 
bilem  Ecclefice  veftrce  pulchritudinem  Do- 
minus  largitus  eft  .  Haec  Bafilius,  dum 
ad  deligendura  his  haud  imparem  Epi- 
fcopum  pluribus  eos  hortatur :  Neocse- 
farienfis  quippe  Ecclefise  amore,  in  qua 
fidei  rudimenta  pnma  perceperat ,  &  u- 
na  cum  lacte  ebibcrat  pietatem,  inftillan- 
te  Macrina  fancliiiima  femina  ipfius  avia  , 
fed  in  Chrifto  nutrice  ,  fe  vinclum  obftri- 
clumque  teneri,  ingenue  profeifus  eft  (c}; 
quod  &  fuperius  diximus.  Sed  quid  in- 
fauftum  accidit?  plane  illud  ,  de  quo  in 
Pfalmo  (d)  :  Pofutfti  tenebras ,  &  fafta  eft 
nox ;  in  tpfa  penranfibunt  omnes  befttct 
filvct ,  catuli  leenum  rugientes  ,  ut  rapiant 
&  qucerant  a  Deo  efcam  fibi  .  Extinclo 
nempe,  quod  fuper  candelabrum  pofitum 
luminare  majus  in  Ecclefia  illa  lucebar ; 
e  latibulis  egreffe  funt  ferae  filvarum,  & 
e  portis  inferi  haeretici  prodiere,  qui  fe- 
dem  illam  invadere  atque  polluere  cona- 
ti  funt:  hi  enim  primo  in  Bafilium,  qui 
ex  adverfo  pro  domo  Ifrael  ftare  vide- 
batur  ,  dentes  exacuerunt  calumniis  ,  lin- 
guamque  armavere  mendaciis . 

Erant  ii  Sabelliani  dogmatis  impii  fe- 
clatores ,  qui  mira  quadam  arte  populum 
illum  ad  haerefim  pellicere  laborarunt; 
eo  nimirum  ad  eos  decipiendos  artificio 
comparato  ,  quod  dicerent ,  Magnum  il- 
lum  Gregorium ,  primum  Ecclefise  illius 
Antiftitem ,  fuse  ipforum  doclrinae  con- 
fentientia  docuifte  in  iis  ,  quae  ad  __Elia- 
num  fcripta  (e)  reliquiffet  fidei  fuae  te- 
ftimonia,  de  quibus  a  nobis  fecundo  An- 
nalium  tomo  pluribus  aclum  eft .  Neocae- 
farienfes  igitur  Chriftiani ,  qui  primoge- 
nitoris  fui  Gregorii  erant  ftudiofifllmi, 
haud  intelligentes  aureo  calice  fibi  pro- 
pinari  venenum,  ignorantes  haerefi  Sa- 
belliana  infeliciter  potati  funt.  Unde  & 
in  eam  corruerunt  erroris  foveam,  ut  Ba- 
filium,  quem  ante  ftudiofe  coluiffent,  ex- 
petiiflentque  etiam  Epifcopum  fibi  dari, 
eumdem  veluti  fanis  fincerifque  dogma- 
tibus  adverfantem  acerbiflimo  odio  fue- 
rint  infeclati  j  quibus  tenebris  fic  femel  of- 

A  a  fu- 


cr. 

Neocarfa- 
rienfisEc- 
clefix  fta« 
tus  felix  . 


(b)  BaJIl. 
epijl.6x. 


(c)  Bafil. 
epiji.16^. 

(d)  Pjal. 
103. 


cri. 

Sabelliani 
decipiunt 
Neocsefa« 
rienfes . 


(c)  Bajil. 
epifl.6%. 


i8$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6l' 


LlBERII  PAP, 
12. 


JULIANI    ImP. 


2. 


cnr. 

Bafilius  fe 
purgat  a 
calumniis 
Hxretico- 
rum. 

(a)  BnfiU 


(b)    Bitfl. 


Impugna. 

tores  Mo- 
nafticx 
dilciplina: 
quales  • 


fufi  orum  animi,  quicquid  in  Bafilium  ii- 
dem  haeretici  Sabelliani  calumniarum  in- 
ferrcnt ,  nulla  veri  vel  falfi  refta  confi- 
derationc  adhibita  »  tamquam  fi  certa  ef- 
fent,  admitterent.  Quamobrem  hac  fe- 
mel  fibi  patefafta  ad  calumniis  impetcn- 
dum  virum  fanftiffimum  janua,  qus  non 
per  eam  illi  inferrent  plauftra  mendacio- 
rum  ?  Dixere  enim  de  Bafilio,  hafque  fpar- 
fere  calumnias,  nimirum  virum  effe  glo- 
riae  cupidum ,  inhiantem  fedi  Neocoefa- 
rienfis  Ecclefiae ,  de  fide  haud  pie  fentien- 
tem,  rerumque  novarum  cupidum  &  in- 
ventorem ,  nec  refto  pede  incedentem  irt 
Evangelium . 

Haec  igitur  cum  Bafilius  perfenfiffet, 
magno  de  pereunte  populo  dolore  con- 
feftus ,  ad  eofdem  Neocaefarienfes  apolo- 
geticam  fcripfit  epiftolam  (rf),  qua  fe  ab 
illatis  calumniis  penitus  expurgavit  ;  eft 
vero  ejus  exordium:  Quod  concordi  nos 
odia  perfequimini ,  &  ad  unum  ufque  o. 
mnes,  &c.  Cum  primum  enim  Catholicae 
fidei  fectatorem  fe  effe  declaraffet ,  eof- 
dem  Neocaefarienfes  deceptos  a  Sabellia- 
nis  magnopere  dolet .  Sed  &  de  inftitu- 
tione  monaftica ,  cujus  rei  gratia  ab  hae- 
reticis  gravem  patiebatur  calumniam_, , 
quafi  rerum  novarum  excitiffet  inventor, 
pleniffimam  affert  rationem  ,  dum  nequa- 
quam  id  genus  vitae  &  difciplinae  a  fe_» 
tradit  excogitatum,  quod  in  univerfa  Ec- 
clefia  Catholica  effet  altis  jam  ante  ra- 
dicibus  fixum,  ac  latiffime  propagaturru 
(b)  :  Accufamur  ■>  inquit,  &hujtts,  quod 
homines  habeamus  monachos  pietatis  Jlu- 
diofos  ,  qui  mundo  renunciartnt ,  &  uni- 
verfis  faculi  curis  ,  quas  Domtnus  com- 
paravit  fpinis  fertilitatem  verbi  impedien* 
tibus  :  qui  bujufmodi  funt ,  mortifieatio- 
nem  Jeftt  corpore  circumferunt ,  ac  cruce 
quifque  fua  accepta  ,  Dominum  fequuntur  . 
Ega  vero  omnem  vitam  meam  impenderem  , 
ut  mihi  poffent  ijla  impingi  deliila ,  ha. 
beremque  apud  rne  viros ,  qui  me  doffore 
hoc  pietatis  Jludium  amplexi  haclenus  fue- 
rint  ,  &c.  Subdit  enim  quae  &  alibi  a- 
Jia  recitavimus  occafione ;  njmirum  ejuf- 
niodi  philofophiae  Chriftianae  feftatoribus 
effe  refertas  ^Egyptum,  Palaeftinam  ,  at- 
que  Mefopotamiam  ;  quin  &  feminas  e- 
jufdem  ftudii  aemulas  par  vitae  inftitutum 
feliciter  affecutas  efle  :  quod  fublime  vi- 
vendi  genus  cum  jam  apud  fe  inciperec 
coalefcere  ,  optaret  ut  illud  latiffime  pro- 
pagetur.  Cui  quidem  rei  invidere,  nihil 
aliud  elfe,  quam  diabolum  ipfum  fupe- 
rafll*  malitia  ,  his  ,  quse  fubdit ,  verbis 
declarat:  Illud ,  inquit,  vobis  ajfero  & 
confirmo  ;  quod  quce  haclenus  pater  men- 
dacii  Satanas  non  eji  aufus  dicere ,  e a  te- 
meraria  ccrda  jam  ,  &  nullo  retento  mo- 
derationis  freno  ,  ora  indefinenter  &  curn 
fumma  licentia  loquuntur .  Ex  quibus  per- 
pende,  quales  habendi  fint  monachorum 
hoftes  hacretici. 


Sed  ad  aliam  rurfum  refellendam  ca- 
lumniam  veniens  ait  :  Ad  id  vero^  quod 
propter  pfalmodias  accufimur :  Quare  po- 
tiffimum  Jimpliciores  perterrefactunty  qui 
ttot  traducuntf  hoc  babeo  quod  dicam;  quod 
videlicet ,  qui  jam  obtinuerunt  ritus  in_. 
omnibus  Ecclefiis  Dei  ,  concordes  funt  & 
confoni  &c.  Pluribus  enim  oftendit,  a- 
pud  Chriftianos  iEgyptios,  Lybes,  The- 
baeos ,  Palaeftinos ,  Arabes  ,  Phoenices  ,  Sy- 
ros,  &  Euphratenfes,  ac  denique  (  quod 
ait  )  apud  omnes  ubique  Chrifti  fideles 
vigere  vigilias,  &  ritus  canendi  pfalmos 
in  pretio  elfe ;  demonftratque  non  ex- 
plodendas  res  novas ,  quas  univerfa  colit 
Ecclefia ,  fed  inftar  veterum  eas  effe  ma- 
gna  veneratione  fufcipiendas  .  Vides ,  le- 
ftor,  iifdem  ferme  fpiritibus  infurgere  in 
Bafilium  veteres  fidei  proditores  ,  quibus 
recentiores  impetum  faciunt  in  Eccle- 
fiam .  Sed  fuere  plane  illae  leves  velita- 
tiones  ;  hoc  autem  quod  experimur,  gra- 
viffimum  &  funeftiffimuTi  proelium .  At 
adverfus  hos  pro  Ecclefiae  defenfione  nunc 
etiam  in  prima  acie  cum  aliis  antefigna- 
nis  Catholicae  veritatis  propugnatoribus 
in  fcriptis  fuis  immortalis  B.uHius  acri- 
ter  pugnat.  Cujus  autem  fpiritus  illi  fue- 
rint,  qui  Ecclefiaftica  inftituta  impugnan- 
tes  contra  Bafilium  in  adverfa  acie  dimi- 
carunt  ,  fat  fit  dixiffe,  fuifle  Sabellia- 
nos  ;  ut;intelligas  ,  quofnam  in  eo  fecten- 
tur  recentiores  hxretici . 

Ad  calumniam  vero  de  Epifcopatu  Neo- 
eaefarienfi  ab  eodem  expetito  ,  fequenti  ad 
eos  data  refpondet  epiftola  (c);  ubi  cum 
primum  adverfariorum  illud  refelliffet, 
quo  jacTarant  Balilium  e  Caefarea  Cappa- 
dociae  Neocaefaream  in  Ponto  veniffe,  & 
proximam  folitudinem  delegiffe,  ut  fedis 
ejus  Ecclefise  crearetur  Epifcopus  ;  quara 
procul  abhorruiffet  ab  eo  defiderio,  ro 
ipfa  fe  aperuiffi  teftatur ,  dum  antea  ob- 
latam  ab  iifdem  fedem  illam  penitus  ac- 
cipere  recufaflet,  ait  enim  :  Kunc  igitur 
quemque  vejlrum  oro  ,  ut  veterum  aclo- 
r-um  tllorum  recordemini ,  qttce  gefia  funt , 
cum  nos  urbs  vejira  vocaret ,  mitteretur- 
que  legatio  viroruniy  qui  magtflratu  a- 
pud  vos  funguntur  ;  detnde  quo  modo  paf- 
fim  nobis  populus  omnis  circumfufus  fit . 
Hic  quid  non  dabant  omnes  ?  quid  non 
pallicebantur  ?  Et  tamen  obtinere  nos  ne- 
quibant.  Quomodo  igitur,  qttt  tum  cum  vo- 
cabar  ,  non  obedivi ,  nunc  cttra  vocationem 
me  ipfum  intrudure  conatus  effem  ?  Quo- 
modo  confeftarer ,  ut  ambirem  jam  calu. 
mniantes^  cum  aliquando  laudantes  me  &  ce- 
lebrantes  fugerim  ?  Ke  credatis  hoc ,  vi- 
ri  optimi  .  Kon  ufque  adeo  nojlra  floccifa- 
cimus  .  Keqtte  enim  prudens  quifquam  na- 
vigium  gubernatore  deftitutum  ingredie- 
tttr ,  neque  ad  Ecclefiam  temere  accedety 
in  qua  qui  ad  clavmn  fedent ,  tempejia- 
tem  ac  turbinem  ipfi  excitant ,  &c. 

Quod 


CIV. 

Pfalmo-  _ 

dixufusia 

Ecclefia. 


CV. 

(e)  Bajtt. 
epift.   164. 

Procul ab 
ambitione 

Balilius. 


C-jhist. 


Cum  Critice  Pagii. 


_ 
,87 


12. 


JuUANI    IMP» 
2. 


CVI.  Quod   cnim    communc    eft   civitatibus 

Ovim  Har   omri|kus»   -f  cum   femel   haereticis  aures 

reilomma  prsbent ;  mox  una  cum  haerefi  difienfio. 

mala  jun-  nes»   rixae,  ac  niala  omnia,  fugata  recta 

^untur .    "fidc   paceque  fubintrent ,  id   plane  Neo- 

eaefarienfibus  accidit,  de  quibusidem  Ba- 

filius  haec    inferius  :   Hoc  ftudiofe  agitur 

itpud  vor  ,  ut  fiier  fubvertatur  ;   idqut_t 

fubverfione  Apoftolicir  &  Evangelicir  do- 

drinir  inimica>    adverfaria    quoque   tra- 

ditioni  Magni   re  vera  Gregorii ,  &    eo- 

rum  qui  illum  ex  ordine  fubfecuti  funt  ad 

beatttm  ufque  Mttfonium  ,  cttjttt   eiianmum 

dogmata  qttantum  apud  not  celebritatis  ob- 

tineant)   manifeftum  efi .   Sabellii  quidem 

fefiem ,  olim  fane  motam  ,  traditione  vero 

Magni  Gregorii  confopitam  renovare  conan- 

tur ;  qiti   ne-   deprebendantur^    &  convin- 


tum  infpiciunt ;  ac  etiam  fatpe  totot  <vi-  Monaciii 
ginti  dies  totidemque  nocles  a  cibo  ab-  Pon^iCl 
Jiinent ,  dimidiaque  ex  parte  Chrifii  je-  quaes * 
junium  imitantur •'.  Utque  nonnihil  ipfe gto» 
riofe  prxdiccm;  quid.tm  tllorum  mei  gre- 
git  ovis  crat ,  hinc  parvo  quodam  oppi- 
do  egrejfur  .  Sunt  irijttper  ,  qtti  garru- 
lam  linguam  quafi  vinculit  qutbufdam  a- 
Jlringant}  labiaque  filentio  comprimant , 
fummxque  illi  menti  laudit  facrificium 
fola  mente  offerant .  Eft  etiam,  qtti  annos 
integros  in  templo  Jiant  ,  puras  ad  Deum 
manus  expanderit ,  nec  (  quod  vix  cui- 
quam  fidem  fafiurum  eft  )  vel  tantillum 
obdormierit ;  Jedvivi  lapidit  inftar^  Chrim 
Jlo  defixus  Jieterit,  ac  velttt  obriguerit  ; 
huic  porrocxigui  cibi  reliquiat  vicinut 
corvtts    impartiebat ;  panemque  integrttm  % 


cantur  ,  ifia  contra^  norfomnia^  confixerunt  .      fi  forte  dtto  fimul  effent ,   ajfdrebat  . 


Monachi 
Coll.gSe 


Haec  ad  Neocaefarienfes  Bafilrus,  quos  & 

vchementer    hortatus  eft,  ut  impietate_> 

reli-ta,  quac ■  funt  prMfci  ac  fant  dogmatis 

confeqAianftr.  Hifce  igitur,   quamvis  in 

folitudinis  quiete  Bafilius  ageret,  quatie- 

batur  flucllbus  impiorum,  Iinguis  fcilicet 

B.)filiica-    detrahentrum .  ac  fubfannantium  haeretica- 

Jumniani     rum  t   §e(j  &  non    modicam  injecit  in    e- 

p      '        jus  animum   perturbationem ,  quae  ctiam 

de  collegis  ejufdem  eremi  monachis   ja- 

-tari  ab  invidis  audiebat  ;  nempe  eos  haud 

recte  de    fide  fentire  •>  quam  tamen  (  ut 

ipfe  teftatur  (a)  nullo  poflfet  figno  habe- 

re   fufpectam ;  nam   de  iMis  haec  ad  Eu- 

ftachium  habet:   Licet  multa   ejfent ,  quce 

nie  ab  illorum  conjueiudhte  avocarent  :  non 

acquiefccbam  tamen,  cerneus  eos  delicatee 

vitce  praftrre  laborum    tolerantiam ;   fed 

magis  propter  converfationis  admirabitem 

&  infuetam  rationem  zelotypia  quadam  er- 

ga  illos  tenebar:  unde  &  cum  dogmatumgra- 

tiaaccufarentuPt  delationes  baud  admit- 

tebam  ;  quamvit  multi  illot  non  rctlat  ha- 

bere  de  deo  opinionet  ;  fed  audorts  b<ere. 


(_)    Bxjil. 
rpijl.  79. 


Qai»  etiam    quo    tempore  Chriftut  ^fa-    CVIIf. 
tuttfero   illo  fupplicio  perfuntjut ,  morta-  Admiran- 
let  reliquit  ;inventttt  eflquidam^  qui  hinc  da  quo- 
ad  divinum  montem  afcenderit ;  ibique&  rumdam 
fermone   &   meitte    &   membrit     immotttt  abfl:inen- 
Jiant ,  ventit  nivibufque  jaclaretur  ;  necy  tia  * 
quamquam  alioqui  compluret  viri  ettnt  cir» 
cumjlarent  ,  ab  eoque  obnixe  contenderent  « 
ut  aliquam  fui    corporit   rationem   babe- 
ret  ,  precibut  tamen  ttllir  moveretur;  fed 
Cbriftum  Regem fortijjime  confertifque  (  ut 
dici   folet)  manibut    retineret ,    mentem- 
qtte  fuam  ab  hominibut    abjirafiam  in  fu- 
blime  attollent ,  quoadufque  domum  novam 
morienti  circumjiruxit ,  cttm  ne  pollintto- 
rit  quidem    manum  ipfe  ulto  modo    cura- 
ret  •   At    haec  fane  tam   ardua  &  huma- 
nis    inaccefla  viribus  cum  minus   fe  pro» 
bare    dicat,  haud  tamen  ea  omninocon- 
temnereaudere  fignificat ,  cum  horum  fuf- 
cipiendorum  ritus  ita  defcribit: 

Mibi   tnim  vero  animum  horror  fubiit ,      CIX. 
cum  piit  monachit ,  quot  tametfi  quamplu- 
ribut  hominibur  notor^   noitnulii  tatnen  ttP 


fit  ejur  ,  qu*  nunc  eft ,  difciptinx  fubditor^      ferventiorety  quam  piorttm  bominum  ratio 


CVII. 


f»    Gregt 
Ntf_.  ad 
Hellc- 
mum  . 


illiur  clanctttum  fpargere  dogmata ,  ajfe 
rerent :  qux  quia  ipfi  numquam  ex  illtt 
vidi  ,  pro  calumniatoribut  babebam  qui  ea 
referebant .  Haec  Bafilius. 

Quale  v,ero  cfle  foleret  diverforum  mo- 
nachorum  agentium  in  Pontica  folitudi- 
re  admirandum  illud,  quod  Bafilius  pra,- 
dicat,  vitse.  inftitutum,  ex  his  qute  Gre- 
gorius  Nazianzenus  tn  unum  collegit,u- 
niufque  eft  complexus  epiftote  brevita- 
te  ad  Hellenium  fcribens  (  b  )  ,  hic  re- 
ferre,  dignum  exiftimamus:  /£/_*, inquit, 
partim  antrit  folitariifque  &  ad  terram 
ftratit  rudibufque  cubilibut  delettantur ; 
a  domibus  abhorrent ;  urbium  frequentiam 
fugiunt  ;  cognatamque  ccelefttt  fapientine 
quietem  amplecluntur :  Vartimferreit  com- 
pedibut  fefe  excruciant ,  ut  vitium  una 
cum  corpore  conficiant .  Alii  rurfum  fe- 
rarum  ritu  ,  parvit  anguftifque  domibut 
inclufiittec  mortalit  quidem cujufquamvul- 
Arin*  Eccl.  Tom.  V, 


poftttlare  videatttr^  afpernari  ac  fugilla- 
re  non  dubitant ,  hanc  legem  viteeque  con- 
fuetudinem  ejje  audio  .  Cum  vir  aliquis 
pittt  ad  eot  accejfii  ,  noftneque  tegit  in- 
Jiitutique  noftri  prorfitt  igntrut ;  primum 
eum  teclo  perhumane  honorificeque  exci- 
pittnt  ,  omnique  benevolentia  genere  com- 
plertuntnr ,  atque  ipfiut  animum  divi- 
nit  &  a  Jpiritti  fculptit  fermonibut  in 
atttim  effcrunt,  luculentat  eputat  ipfi  ap- 
ponentet  .  Tum  vero  in  medio  caetu  quif- 
piam  dur<e  acerbteque  legit  mentionem  fa- 
cit ;  quajiionemque  hujufmodi  profert ,  Att 
honejtum  ac  taudabile  fit  piis  hominibus 
pro  Deo  mortem  oppetere  ?  ea  videlicet 
ratione  occulte  id  agens  ,  ut  amarulentum 
altquod  verbum  ab  eo  eliciat .  Quodfi  il- 
le  pree  imperitia ,  mortem  hujufmodi  lau- 
dandam  effe  refpondeat :  Atqui  ,  fubjun- 
get  qudtftionit  auflor  ,  multat  ipfi  partim 
futt  mattU)  partim  fame  atque  inedia  mor* 
A  a  _  *«■ 


i88  Annalcs  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisii 

l6l- 


LlBERII 
12 


Pap. 


JOVIAKI   IM?. 
I. 


cx. 

Nimia  vi 
tx  aufte- 


let  ,  &  quidem  alacri  animo  ferunt ,  at- 

que  in  fcopulis  &  rupibut  ,  in  profundis 
ac  reeonditit  cavernit ,  mediifque  pluviit 
verititi  teftimonium  dicunt  ,  mortalique 
hac  vita  non  fecut  ac  trifti  ac  lucluofo 
belto  difungi ,  altoque  migrare  gefttunt  . 
Quod  autem  haec  minirae  probaret  ipfe-> 
Gregorius  fubdit,  Ut  tamen  potius  ewut 
fet,  quam  damnet  .  .  . 

At    o   Chrifle ,    dnimit    illtt   proptttut 

eftoy  piit  quidemfateor  ,  ctterum  non  fa- 

tit  confultit  ac  circumfpettit  ,  perindeque 

ritas  peri-  affeftu  f  ut   eqUj  ,'///  tn  decurfionibut  mi- 

c    °     *     Ittaribut ,  qui  pernicitate  pedum  freti  ex- 

tra    curriculum  ftruwur,  nec  freno    ul- 

lo  coerceri  pofiunt  .   Jam    vero  aliut  alio 

virtutit  genere  gaudet .  Hec  mirttm ,  cum 

multce  fint  tn  ccelo  manfionety '  multa  quo- 

que^ejfe  i»  territ  vit<e  genera  &  inftttu- 

ta.    Quid  autem  fingttla  recenfere  pergo  ? 

Anguftam  enim  illam  vi.am  ,  quam  perpau- 

ci  tn  hac  vita  fequuntur ,  ipfi  xonficiunt , 

atque  ad  bonorunl  portam  multit  gravi- 

bufque    laboribut   grajfantur  .   Talit    eji 

Chrifti  part ;  talit  pajjionum  Chrijli  fru- 

clttt ,  qu<m  ipfe  e  terra  ad  Patrem  defert ; 

religiontt  inquam  Chriftian*  columen ,  po- 

pult  decut  ,  mundi  fundamentum  ,  cum  c#- 

leftibut  pulchritudinibut  elegantia  prope» 

moditm  certant ,  &c.  Subdit  quofdam  no- 

mirsatim  recenfere  ,  de  quibus   inferius. 

CXI.         Vides  ,   leftor  ,  qui  Dei  fpiritu  agan- 

tur ,  ut  Gregorius  ;  qui  vero  fatanico,  ut 

novatores ,    quibus    iilud    plane    accidit, 

(a)  Matth.  quod  Dominus  ait  (  a  )  :   Venit  Joanuet 

ii.  non  mtnducant  neqtte  bibent  ;  &   dtcunt  : 

Sugillat      Dtemonium   hibet  .  Venit   Ftliut   hominit 

inter  alios  manducant  &  bibent ;  &  dicunt :  Ecce  bo- 

Audor      mo  vorax  &  potator  vini .  Hi  nempe  cum 

hujufmodi  aliqua  audiunt  ,  fublimera  in- 

quam  &  ab  humanae  vitx  ufu  fegregatam 

quorumdam  fanclorum   vitam  ,    mox  eof- 

dem   malo  arreptos   daemone  efle   incla- 

mant :  qui  vero  humilioris  vitse  confecta- 

cti  funt  difciplinam ,  ventri  hos  indulge- 

re  fubfannant .  Sed  miffos  faciamus,  confi- 

lio  Domini ,  coecos,  ducefque  caecorum  ; 

nos  vero  Gregorii  recta  gradientis  ,  fidei- 

que  face  accenfa  iter  certum  lucidumque 

monftrantis  veftigia  confectemur;  qui  & 

alibi  pluribus  eofdem  laudat  fcribens  ad 

Julianum  Tributorum  Exaequatorem  ;  fed 

&  cum   deplorat  animse  fuae  srumnas  , 

hoec  de  iifdem  (b  )  monachis  fui  tempo- 

ris,  quibuscum  idem  ipfe  in  nonnullis  con- 

*»im&]U£.  f0rme  vit.s  genus  ducebat  : 

CXII.         Vlertque   fub  ferreit,    vinculis    ingemi- 

fcunt ;  rurfumque  alii  pro  cibo  ctneret  ha- 

bent  ,   Sunt    ettam   quibut  potut    lacrymit 

temperetur .    Alii   btberntt   ntvibut  impe- 

titi,  quadraginta  dtet ,  totidemque  nottet 

lielut    arboret    quadam  perftant  ,   corde_i 

nempe  e    terra  migrantet ,    Deumque    fo- 

lum  in   mente  habentet .    Kec   defunt  qui 

Ubrafua  vinculit  premant ,  Uugu<eque  fre- 


Centuria 
tores  . 


(b)   Grcg. 
N«£.  de 
Calnmit. 


Bafilius 
cultor  vi- 
tac  mona- 

fticar  . 

CXIII. 


num  injiciant  ;  qui  tamen  haud  quaquam 
ad  omnia  conftrtttam  &  freno  comprejfam 
liuguam  habent  ;  folit  quippe  Dei  laudi- 
bus  illa  patety  non  aliter  ac  viva  qu#- 
datn  cithara  a  Spiritu  fanilo  ptilfata^. . 
Kam  quid  dicam  de  hif  ,  qui  caput  fuum 
Chrifto  confecrarunt  ,  piique  voti  caufa^. 
intonfum  fervant  ?  Qutd  eot  denlque  com- 
memorem ,  qui  oculot  claudunt ,  &  auret 
velut  pejfulo  qttodam  obdunt  ,  ne  aculeus 
quifpiam  mortit  furtim  irrepat  ?  At  httc 
medtcamenta  carni  hoftique  vieo  propinot 
&c.  Haec  quidem  Gregorius.  Sed  &  Ba- 
filius  in  fecunda  allocutione  ad  monachum 
lapfum  enumerat  ferme  omnes  vitae  mo- 
nafticae  afperitates  ,  quibus  ille,  ficut  & 
alii  aflueverat . 

Caeterum  idem  Bafllius  una  cnm  Gre- 
gorio,  inftar  Joanpis.Baptiftx  monacho- 
rum  omnium  patriarchae,  erat  in  deferto 
clamans(c):  Reclat  facite  femitat  ejus  :  (c)  luc$. 
Ftant  prava  itt  direcla^ ,  &  afpera  in  vias 
planas .  ,'ld  enim  praeftitit,  cum  divino 
Spiritu  afflatus  reguias  illas  vere  aureas 
monafticum  inftituturu  arriplentibus ,  ne 
ad  dexteram  vel  ad  finiftram  declinarent  ; 
pie  fancleque  praefcripfit ;  immo  in  foli- 
tudine  fontes  aperuit,  e  quibus  caeteri 
vitae  monafticae  propagatores  rivos  uber- 
rimos  deduxere ;  Quanto  autem  tempo- 
re  in  eadem  folitudine  perfeverare  tum 
ipfi,  tum  etiam  Gregorio  licuerit ,  & 
caufas  cur  ad  civitatem  reverti  iidem_. 
compulfi  fuerint,  fuo  loco  dicemus.  Jam 
vero  ad  Jovianum  poft  Julianum  Impe- 
ratorem  convertamus  orationem  . 

JOVIANUS  IMPERATOR. 

Poft  Julianum  Imperatorera  extinclum  , 
nec  unius  quidem  diei  fpatiointer-regnura 
fuit :  haud  enim  rerum  anguftia  plura  de 
retanta  agitari  comitia  paffaeft.  Quam- 
obrem  illucefcente  die  ,  quinto  Kalendas 
Julias,  magiftratus.,  infigniores  ipfi  Duces 
exercitus  ,  de  eligendo  Imperatore  ,  ex- 
peditius  agunt.Mira  resaccidit,  ut  cum 
Julianus  Chriftianorum  hoftis  infenfiflimus 
nihil  curarit  folicitius,  quara  ut  poft  fe 
relinqueret  in  Romano  Impefio  fucceflb- 
rem  hominem  aeque  impium ,  Chriftiano- 
rumque  acerbiflimum  hoftem  ,  quique  cce- 
ptam  ab  ipfo  perfecutionem  majoribus 
augeret  incrementis ;  &  idololatriam  fub 
Chriftianis  Imperatoribus  humi  proftratam, 
ab  ipfo  autem  reftitutam  ,  omnibufque 
viribus  roboratam ,  amplioribus  fpatiis 
propagaret  ;  tamen  (  quod  non  hominum 
ftudiis ,  fed  Dei  voluntate  Principes  de- 
ligantur  )  csteris  praetermiflis ,  qui  Gen- 
tilicia  fuperftitione  polluti  in  exercitu  re- 
liquis  eminere  videbantur  ;  omniura  fer- 
me  in  Jovianum  unum  confpirant,  nu- 
mine  impeJlente  ,  fuflfragia ,  paucis  tan- 
tummodo.  refragantibus  ,  haud  dubium 
Gcntilicue  faclionis  hominibus . 

Quid 


cxiv. 


Jovfanus 
Impera- 
tor  eligi- 
tur  , 


Cum  Critice  Pagii . 


12  9 


Chkisti 
3W« 


LlBERII    Pap. 
12» 


JOVIANT   htp. 
I. 


cxv. 

Milifes 
fideiChri- 
ftianx  de- 
ferfores 
refipif- 
cunt . 


(a  )  Stiid. 
verb.   Jc- 


(b)  Amm. 
ltb,x%. 


CXVI. 


(c)  Tbtod. 
/.4.  <".i. 

Jovianus 
quafi  mi- 
rjculoele- 
Aus  Imp, 
lioftis  im- 
pietatis . 


Quid  vero  de  hac  re  exiftimem  ,  illud 
eft:  Paucis  cxceptis,  quibus  Chriftianaere- 
ligionis  odium  infitum  erat,  reliqui  mi- 
lites  ,  &  inter  eos  illi  potiffimum  qui  mi- 
litares  ordines  ducebant,  etfi  in  gratiam 
Imperatoris,  deorumcultores  foris  in  fa- 
cris  publicis  apparebant  ,  intus  tamen 
idololatriam  penitus  execrabantur  ,  avide 
expeclantes ,  ut  quam  affentabantur  in- 
viti,  extinfto  impio  Rege,  impietatem 
fponte  palamquc  detefiantes  ,  ad  Chriftia- 
nam  fidem  poflliminio  laeti  redirent.  Ve- 
nit  tempus ,  affuit  optata  dies,  qua  pro- 
tinus  execrantes  publice  dxmonum  cul- 
tum ,  Chriftianis,  qui  aderant  ,  inhaeren- 
tes  ;  da  Chriftiano  homine  in  Imperium 
provehendo  verba  conferunt,  fententia— 
conveniunt,  fuffragiis  communicant ,  fe- 
Ikiterque  perficiunt  quod  confilio  agita- 
rant ,  atque  deligunt  Jovianuni  .  Sicque 
milites,  qui  olim  Chriftianae  militiae  fue- 
rant  defertores  ,  ad  pietatis  caflra ,  quce 
rcliquerant  ,revertentes,non  amplius  Eth- 
nicum  fibi  hominem  paffi  funt  jmperare, 
cujus  impietate  totus  Romanus  exercitus 
in  difcrimen  illud  inevitabile  c  <njeclus  e(- 
fet;  fed  Chriftianum  ,  cui  parercnt,  de- 
legerunt.  Erat  Jovianus  Singidone  in  Pan- 
nonia  natus  ,  &(  quod  teftatur  Suidas) 
(  a  )  confeffione  clarus  ;  quippe  cum  Ju- 
Iianus  optionem  dedilfet  militibus  ,ut  aut 
facrificavenr. ,  aut  exanclorarentur ;  hic  zo- 
nam  militarem  deponere  maluit ;  permif- 
fus  tamen  eft  militare  ob  fp^clatam  pa- 
rentis  virtutem,  eujus  caufa  honorificc 
habitum  tradunt.De  cujus  ele8ione  ha?c 
Ammianus  ( b)  :  Inter  has  cxiguas  ad 
tantam  rem  moras  ,  nondum  penfatis  fen- 
tentiis ,  tumultuantibus  paucts  (  ut  in  re- 
bus  extremis  faftum  efl  feepe  )  Jovianus 
digitur  Imperator ,  Domejiicorum  ordinis 
prtmus  ,  paternts  meritis  medtocrtter  com- 
mendabilti :  erat  enim  Varoniani  nottffi- 
nti  Comitis  filius  haud  dudum  pofl  depo- 
fitce  mtlitice  munus  ad  tranquilltora  vita 
dtgrej]?, 

Accedit  &  illud  admiratione  dignum, 
quod  vehementer  commendat  virtutem.. 
exercitus  ,  dum  quem  non  tantum  fci- 
rent  effe  Chriftianum ,  fed  omnes  noffent 
Juliano^religionis  caufa  ficpius  adverfatum, 
deligeretur  ab  exercitu  Imperator.  Por- 
ro  &  ipfis  Joviani  in  eo  tum  egregia  vir- 
tus  enituit  ,  dum  nec  fic  ab  eis  eleclus 
confenfit  imperare,  nifi  explorata  exerci- 
tus  pietate  ;  harc  enim  omnia  Theodore- 
tus  narrat  his  verbis  (  c  )  :  Exercitus  in 
unum  congregatus  Jovianum  poflulat  Im- 
peratorem,  qui  neque  Dux,  neque  ex  eo- 
rum  numero  qui  fecundas  poft  Duces  obti- 
nebant,  fuerat ,  fed  tamen  vir  apprimz_, 
uobihs  &  illuflris  &  multarum  rerum-. 
caufa  infignis  ;  nam  corpore  robuftijjimo 
fuit ,  animoque  excelfo  :  quin  e  tiam  in 
bello  gerendo  folebat  &  in  acriortbus  cer- 


tammibus  facile  primas  ferre .  Porro  con- 
tra  impietatem  Itbere  loqttebatur  ,  tyran- 
ni  potentiam  fontemnebat ,  antmi  propen- 
fiotte  cum  Salvatorts  martyribus  conjunge- 
bMur .  Itaque  puces  ,  confenfum  exerci- 
tus  velut  fuffragationem  divinam  arbitra- 
ti ,  producunt  in  medium  prajiantijjimum 
tllum,  ac  celerrime  primu>n  fugre/io  con- 
flrutlo,  tn  eo  collocant  .  Deinde  cum  onnes 
nomtnt ,  qtne  funt  Imperatorum  propria  , 
ei  tribuiffent ,  &  Cafarem  &  Atiguflum  ap- 
pellaffent  ;  vir  tlle  admirabtlis  cvifueta 
loquendi  ufus  libertate,  &  neque  magi- 
flratus ,  neque  milttes ,  ut  ad  detertorem 
partem  deflefltrcnt  i  omntno  veritus  :  Hon. 
pojjum  ,  inquit  ,  cumfim  Chriflianus,  ejuf- 
modt  homtntbus  imperare  ,  neqne  regereju- 
liam  exercitum,  qui  tam  peflifere  dotlri- 
nx  pneceptts  imbutus  Jit  .  Kam  qui  funt 
tta  tnflituti  ,  hi  divina  deflttuti  providen- 
tia,  tum  ab  hoflibusfacile  expugn.tr  i  ,  tum 
eifdem  materiam  ad  lcetitiam  prabere  fo- 
lent .  Ouibus  verbi/  auditts  ,  milites  con- 
clamare  uno  ore,  ac  dtcere  :  He  animus 
tibiy  0  Imperator ,  ulla  afluet  dubitatio- 
ne  ,  neque  noflri  imperium  tamquam  impro- 
bttm  devites  :  nam  &  Chriflianis  homini- 
bus  &  difciplina  verx  pietatis  educatif 
imperabis ;  fi  quidem  qui  funt  inter  nos 
tetate  provefiiore,  hi  a  Conflantino  erudi- 
tt  erant  ;  qui  autem  adolefcenttores ,  tlli 
praceptis  Conflantii  inflitttebantur .  Tem- 
pus  certe  Imperii  Juliani ,  qui  jam  morte 
occubuerit ,  ut  perexiguum  ,  ita  non  fatis 
ad  erroris  permciem  in  tntmis  eorum  ,qui 
eadem  infeffi  er.int  ,  altius  tnfigendam  , 
fuit  *  Quibus  perfuafus  Jovianus,  ipfis 
dantibus ,  accepit  habenas  Imperii .  Ad- 
dit  item  Soxomenus  (  d  )  ,  decrectaffe  Jo- 
vianum  exercitui  affentire  ,  qioufque 
milites  fe  itidem  Chriftianos  effe  clamaf- 
fent ;  idque  etiam  affirmat  Socrates  (  e  )  , 
&  ante  hos  omnes  Ruffinus  •  (f) 

Ctfterum  militibus  Ethnicis  ficut  luctuo- 
fus  Juliani  obitus  extitit ,  ita  Iugubris 
Chriftiani  hominis  eleclio  fuit:  de  his  nam- 
que,  &  non  de  aliis  accipienda  funt , 
quae  deorum  aeque  cultor,  Chriftianorum 
gloriae  invidens  Ammianus  tradit  his  ver- 
bis  (g).  Confefitm ,  inquit,  indumentis 
circumdatus  principalibus  ,  fubitoque  pro- 
duclus  e  tabernaculo ,  per  agminajam  dif- 
currebat  proficifci  parantia  ;  &  quoniam 
acies  adufque  lapidem  quartum  porrtge- 
battir ,  antefignani  clamare  quofdam  Jo- 
vianum  audientes  Auguftum,  eadem  mulT 
to  magis  fonabant  :  genttlitate  enim  pro- 
pe  perciti  nominis,  quod  una  littera  dif- 
cernebat  ,  Julianum  recreatum  arbitrati 
funt  dedttci  magnis  ftvoribus  ,  ut  folebat  ; 
verum  cum  incurvus  ille  vifus  &  longior 
adventaret ,  fufpicati  quod  acciderat  ,'tn. 
lacrymas  effufi  funt  omues  atque  luttum. 
Quod  fi  gravis  quidam  aquitatis  prava- 
ricator  in  ultimo  rerum  fpiritu  faclum  cri- 

mi- 


Recufat 
Jovianus 
imperare  I 
Gentili- 

bus . 


(d)  Sczorn, 
1.6.  :. ). 

(e)  Scerxt. 
/.3.  C.tp. 
(f  Rujfin. 

l.Z.    C.T. 

CXVII. 


(g)  Amm. 
lib.tf. 

Ethnici  se- 
gre  feruilt 

ele<!tio- 
nem    Jo- 
viani  . 


190 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l6l' 


LlBERII    PAP. 
12. 


Joviani  Imi, 


*  Varia, 

CUS. 


CXVIIT. 
Refellitur 
Ammia. 
nus . 


Juliano 
potius  , 
quam  Jo- 
viano  ad- 
fcribenda 
clades  Im- 
perii. 


(*)   Crtg. 
tiitz.  crat. 
ii  in  Jul. 

CXIX. 

Focdus  i. 

nitumcum 

feTfis. 


tninatur  improvtde  ;  nauticor  idem  juflius 
incufabit  ,    amijfo  perito  navigandi  magi- 
firo  ,  feevientibus  flabris   &  mari  ,   quod 
clavos  regendee  navis  cuilibet  periculi  fo- 
cio   commiferunt  •    His  ita    cceco    quodam 
judicio  Fortunce  peraftis  ,  Jovianorum  fi- 
gnifer  ,    quos    Vxrmnianus  *  rexerat ,  du- 
dtm    cum  novo  djfldens  Frincipey    ettam 
ium   privato,  ut  patris    ejus   obtredator 
immoderatusy   periculum  ex    inimico    me- 
tuensiiam  commuma  fupergrejfo  ,  difcejjit 
ad   Ferfat.  Data  dicendi    copia  quce  fci- 
ret,  docet   Saporem  jam  propinquantem  , 
extinclo  quem  verebatur ,  tttrbine   conci- 
tato  calonuniy  ad  umbram  Imperii  fovia- 
ttum    adbuc  proteflorem   afcitum    inertem 
quemdam  ac  mollem.  Haec  de  Joviano  non 
inter  fe  tantum  Gentiles  verbis  infenfi  mif- 
cebant  ,  fed    unus  ex  illis   ad    Saporem 
transfuga,    in  tanta  rerum  anguftia  Ro- 
mano  exercitu  conftituto ,  calumniatus  eft  , 
malens  Perfarum  Regi ,  quam  Chriftiano 
Imperatori^  milites  fubdi  ,    quem  a  calo- 
nibus,  nempe  viliffimis  militum  fervisele- 
clum  obtre&at ,  per  eos  fignificans  Chri- 
ftianos . 

Sed  refellitur  etiam  illa  Ammiani  ea- 
Iumnia  ,  qua  tradit ,  Jovianum  profe&io- 
nem  inftituentem  deferuifTe  vallum ,  ex- 
rorum  infpeclione  fuafum ;  cum  ait :  Fo- 
flremumque  dum  ttltro  citroque  ordinantur 
hoflicepro  Joviano ,  extis  infpeclis  pronun- 
ciatum  efl  eum  omnia  perditurum  ,  Ji  in- 
tra  vallum  remanjijfet ,  ut  cogitabat  ;  fu- 
periorem  vero  fore  profeffum  .  Hec  ipfe, 
fcite  fane  id  tribuens  extorurn  infpectio- 
ni,  quod  quifque  vcl  imprudens  conje- 
clari  facile  potuiffet.  Qui  enim  poterat 
Romanus  exercitusrerum  iriopia  laborans 
intra  vallum  fe  continere?  Sed  &  quce 
tanta  felicitas,  una  profectione  promif- 
fa,  cum  triftiora  triftibus  eveniffe  ipfe 
confcribat  ?  At  quomodo  potuit  Jovia- 
nus  extorum  infpectione,  tanta  difpone- 
re  ,  quem  idem  ipfe  Ammianus  3n  fine 
praedicat  fuiffe  Chriftiana?  legis  ftudio- 
fum?  Et  quid  idem  cladem  exercitus, 
Civitatum ,  Provinciarumque  jacluram  non 
Juliano  ,  quem  ex  inffituto  Iaudandum 
fufcepit ,  fed  Joviano  femper  adfcribit  ? 
Quifnam  in  ea  tam  fieva  difcrimina  Ro- 
manum  conjecit  eXercitum ,  ut  tam  in. 
dignas,  tamque  lugubres  pro  foedere  ine- 
undo  conditiones  oblatas  ab  hofte  Jo- 
vianusfufciperecogeretur?  Sed  prsftat  au- 
dire  Gvegorium  Nazian/enum  liberiori- 
bus  affectibus  fic  de  his  differentem  (a  ): 

Statim  autem  pofl  illius  mortem ,  Im- 
perium  excipienr,  qui  pofl  illum  in  ipfis 
caflris,  &  in  ipfa  pertculorum  flxmma 
Ducem  neceflario  requirente>  nointnxtus 
fuerat  ;  vir  ut  altts  rebus  ,  ita  pietate 
clarusy  &  infignis  ,  atque  Imperatoria 
fane  oris  majeflate  prcedttus  ;  cum  nec  m.t- 
uur  tum    Verjis    conferere ,  nec     vrogredi 


ullo  modo    valeret  (licet  alioqui  magni- 
tudints    animi  &   alacritatis    in  eo  defi- 
derari  nihil  pojfet)  quod  mtlites  manibus 
&    animis   &    fpe  fraffi  debilitatiqtte  ef-    • 
Jent ;    caflra    movere  ,    copixfque  reduce- 
re  Jatxgebat ;    idqne  ut    tuto  fibi  Jacere 
liceret ,  laborabat  ,  perinde  atque  non  Im- 
perii  ,  Jed  cladis  hxreditatem  confecutus-, 
Quod  nifi  Ferfle  moderaie  vifloria    uten- 
tes   (  hoc  enim    apud    eos   in    more   pofi- 
tum  efl  ,  ut   modum  in  profperis  teneant  ) 
aut    aliud    quiddam  eorum    quee  famafe- 
rebantur  ,  metuentes  ,  ad  pafliones    ineun* 
das  ,  eafque  adeo    inopinatas  ,   eequitatif- 
que  plents  ,  antmos  convertijfent  ;  ne  igni- 
fvr    quidem  (ut  dici  folet  )  exercitui  fu- 
perfuijfet  ;   ufqueadeo  eos  ad  manum  Fer* 
fie  habebant  tum  in  terrx  fux  dimicantes  , 
tum   ettam    ob   ea  quce   contigerant  ,    ani- 
mis   elati**Felix  enim  aliquis  rerum  Juc* 
cejfus    eam  vim    habet ,    ut   Jpem   quoque 
Ixtam  Juturi  ajferat .    At  tunc  ille  totut 
in   eo  erat  ,  ut  exercitum  incolumem  Jer- 
varet ,  nervofque  Romanis  relinqueret :  ner- 
vi  enim  erant  ,   etfi  rem  male  gejferant » 
ob  Ducis  ,    nempe  Juliani ,  potius  temeri- 
tatem,  qttam  ignaviam  fuam  .    FerCce  ve- 
ro    conditionibus    turpibus  fane ,  Romano- 
rumque   manu    ac  petentia  (  ut  brevijjime 
dicam)  indignis  ,f<xdus  rercujferunt  ;  qtta- 
rum  nomine  Ji  quis ,  abfoluto  Ju!ixno,Jo- 
vianum  crimtnandum   cenfeat  ;  meo  judtcio 
perquxm    iniquus    efl    eorum   quee   accide- 
runt     eefltmator .    tion    enini  eius  qui  de- 
mtfluit  ,    fpica.    efl  ,   verum    ttlius  qui  fe- 
mentem   fecit ;    nec    ei  tncendium  affivnan- 
dum  ejl  qtti  ipnem   exting-ere  p^tutt  ,  fed 
qui    excttavit .    /Jtque    illud  Hemdoti   de 
Samiorum  tyrxnnide  commode  dixerim:  Ve- 
flem    hanc    Ifltceus   quidem   confuit ,  ceete- 
rum   induit  Artflagoras  ,  qui  antecejforis 
fui   fafia   excepit.  Haftenus  Gregorius. 

In  eamdcm  quoque  fententiam  fuec  Chrv-  ,  C*£*  r 
foftomus  (b):  Illo ,  nempe  Juliano  ,  tam  %wrPJ' 
turpiter  mortuo ,  cum  viderent  milttes  in  Qtnf,  ' 
extremo  fe  periculo  conflitutos ,  cum  ho- 
fttbus  pepigerunt  ;  qutbus  cum  jurejttrando 
recepiffent  ,  abfcejfuros  fe  a  loco  locorum 
omnium  tutiJJtmOy  eodemque  regionis  no- 
flrce  tamquam  mttro  quodam  inexpugna- 
bili  ,  barbaros  humanos  erga  Je  nacli  ita 
evxjerunt  ,  atque  e  mttltis  pauci  rever- 
terunt  ,  &  ipfi  ajfecli  admodum  corpori- 
bus ,  erubefcentes  ob  Jcedera  cum  hojtibut 
pacla  ,  coafti  vero  illis  per  jusiurandum 
paternis  bonis  cedere .  Hic  viderc  erat 
fpeclaculum  qualibet  captivitate  mifera- 
btlius .  Kam  urbis  illttts  Civer  ,  nempe 
Nilibis ,  a  quibus  gratiam  altquam  ex- 
peclabant  ,  quod  Juos  omnes  intus  ,  muri 
inflar,  in  portu  collocaverant  ,  pro  omni- 
bus  Cemper  ad  omnia  pertcula  objecli  ,  ab 
iis  hofltlix  omnix  p.tjfi  funt,  propriis  do- 
mibus  atque  agrts  reliclts  ,  folum  ver* 
tere    coacli ,  &  a  majorum  fluorum  pojfef- 


Chrisii 

z6l' 


Cum  Critice  Pagii, 

Libeiui  Paf. 

12. 


191 

JOVIANI    IMT. 
I. 


(»)Chryf. 

de  l.iud. 
V»ul.  er.A 


CXXI. 

(b)   Amm, 

/.i.lj. 

Conditio.. 

nesiniti 

<acdcris. 


Nifibis 
dar.i  Per- 
fis . 


(c)  Zofim. 
lib.},. 


(d)Cenn.de 
-jir.  illuf. 


Singars 
Cives  va- 


U)  P'in.  1. 
5.  r.x4. 


fionibus  avulfi  ;  &  quidem  injuriam  afuir 
acceperunt  .  Hunc  nos  frutlum  ab  egregii 
iftius  Imperaroris  operibus  perceptmus : 
&  alibi  (  a  )  :  Cumy  inquit  ,  Reg e  impio 
miferabiliter  perempto  ,  alter  pius  inejus 
fuccejjtjfet  Imperium;  adverfa  omnia  con- 
ttnuo  dijfoluta  funt ;  &  exercttus  y  qui 
velut  in  mediis  erat  retibus  involutus  , 
nec  ullum  exitum  aliquando  fe  inventu- 
rum  effe  credebat  ,  Dei  jam  nutu  ab  bo- 
fitbtts  /iberalusy  cum  omnt  fecurttate  re- 
meavit .  Ha?c  de  auftore  malorum  omni- 
um  Apoftata  Juliano   Chryfoftomus . 

Quaenam  autem  fuerint  fcederis  in  an- 
nos  trigintaconditiones  indignae,  eas  Am- 
mianus  (  b)  in  primis  narrat,  nempe 
Sufam  ,  atque  una  cum  ea  quinque  re- 
giones  Tranftigritanas,  Arzamannam  ,  Mi- 
zeam  ,  Rhabdicenam,  Rherenam  ,  &  Cor- 
duenam  cum  caftellis  quindecim  ,  Nifi- 
bin  ,  Sc  Singaram,  &  Caftra  Maurorum 
munimentum  perquam  opportunum  tra- 
dere:  haec  omnia  cum  petiiflet  Rex 
ipfe  Perfarum,  vix  acquievit ,  ut  Ni- 
fibis  &  Singara  in  Mefopotamia  fine  ta- 
men  incolis  tranfirent  ad  jura  Perfarum. 
His  omnibus  illud  exitiale  (  fubdit  Am- 
mianus )  accejflt  &  impium ,  ne  pofl  bcec 
ita  compofita  ,  Arfltci  majoris  Armenix 
Regi  pofcenti  contra  Verfas  ferretttr  au- 
xilium ,  amico  nobis  femper  &  fido  .  Haec 
ipfe.  Auxit  tamcn  contra  Jovianum  in- 
vidiam  atque  odium,  dirum  ac  lamen- 
tabile  fpe&aculum  Nifibitarum  in  pri- 
mis ;  cum  inviti  coacVi  funt  patriis  fedi- 
bus  cedere  ,  recedereque  a  propria  Civi- 
tate  ,  dum  ex  paftis  conventis  Perfis  ea- 
dem  daretur;  quorum  partem  magnam 
Amidam,  alios  vero  inaliaoppida  com- 
migraffe  ,  Zofimus  tradit  (  c  )  .  De  Ni- 
fibi  quidem  ,  nihil  plane  dexteri ,  fed 
omnia  hxc  adverfa  eidem  Civitati  con- 
tigiffe  ,  poftquam  Julianus  Apoftata  inde 
fuftulit  venerandum  corpus  magni  illius 
Jacobi,  ejus  Civitatis  Epifcopi  ,  Genna- 
dius  fidem  facit  (  d )  .  At  quonam  mi- 
grarint  populi  Singarae  Civitatis,  qui  & 
ipfi  inftar  Nifibitarum  ,  ex  conditioni- 
bus  cum  Perfis  initis ,  coacli  dedere  ho- 
ftibus  Civitatem  munitam  pofitam  prope 
Tigrin ,  nulla  prorfus  mcntio  reperitur 
apud  fcriptores  veteres  .  Unde  illud  in- 
terdum  in  mentem  occurrit  ,  num  hi  pa- 
trium  folum  vertere  coacVi ,  poft  haec  per 
incertas  fedes  vagantes  in  Europae  regio- 
nes  defcendentes ,  illi  ipfi  fint ,  quosSin- 
garos  nominamus,  quos  tamenaliqui  per- 
peram  iEgyptios  effe  putant  ;  cum  nul- 
la  fit  memoria ,  vEgyptios  e  patriis  fe- 
dibus  effe  pulfos;  nec  ratio  fubfit,  ut 
^Egyptii  Singari  dicerentur .  Sed  haec 
,relinquirausopinatoribus  otiofis .  Conftat 
quidem  ,  Singaram  haud  ignobilem  fuifle 
Civkfttem  :  nam  caput  Arabum  Rhetavo- 
rum    Plinius  fuifle  teftatur  (e)« 


At  haec    dura  diraque   maximc   videri    CXXII. 
poffent;  cxterum   rem   ipfam    ftatumque  infperata. 
ejus   temporis  accuratius  perpendentibus  pax  Ro- 
vifum  eft   quafi   miraculum  ,  ut  fame  &  «nanis  af- 
bello   infumpto   undique  in   terra    hoftili  i~"lf~lt  • 
Romano  exercitu  ,    in  locifque    fterilibus 
atque    defertis  confiftente,  interceptoque 
commeatu  ,    quas    Romani    aufi    minime 
eflent    conditiones    pacis   petere,  fponte 
eas    tunc    hoftes   offerrent .  Unde  Ruffi- 
nus  (/):  Eo    modo  a  Joviano  fufcepto  bn-  (f)  Ruffin. 
perio  yflatim  ei  ajfutt  divina  clementia  ;  ^*»f.r» 
contraque    omnem  fpem,  cttm   claufi  undi- 
qtte  hoftibus  t  enerentur  ,  nec  evadendi  fa,- 
cultas     ulla  fuppeterety  fubito    emijjos  a. 
barbaris    oratores    ejfe  vident ,  pacemque- 
depofcere ,  exercitutque   inedta   confumpto 
cibos  c<eteraque  ttecejfaria  in  merctmomis 
polliceri  ,   omnique  bumanitate    noflrorum 
temeritatem  emendare.  Haec  ipfe  .  Verum 
Gentiles  omnes  maerore  fuffufi,   quem  de 
Juliani  nece  conceperant  ,  &  invidia  ta- 
befcentes  creatione  Chriftiani  hominis  Im- 
peratoris  ,  nullam  penitus  rei  ,    Ioci  ,  vel 
tcmporis  rationem  habentes ,  quodam  fu- 
rore    perciti  in  Jovianum    maledicla  ja- 
cere,  eumque    fiannis  atque  dicleriis  de- 
ridere,  acprofcinderecontumeliis,  finon 
palam  ,  occulte  faltem  niinime  deftiterunt . 

Deridebatur  enim  (inquit  Suidas^  )  can-  CXXIIT. 

tilenis  &  verfibus  alto  detortis  ,  &  famo-    (i)Suid. 

fis   libellis :    Et  de   eodem   paulo  poft  :  ™rb.° 
a  .       i  r  X .       .  K.  Tovianus. 

Anttochem  autem   Imperatort  tratt  Jamo-  ' 

fos    libellos  partim  httmi  abiiciebant ,  ut  Jovianus 

qutvis  tolleret  ac  legeret ,   partim   parie-  ab  Ethni- 

tibus  ajfgebant  ;  &  erant  hujufmodi  :  Ex  cisderifus. 

Homero  illos  mutuati ,  cum  vel  Terfitae 

in   illo   ignaviam ,    vel  Paridis     fugillat 

lafciviam  ;  quales  fuere  (  b  )  :  (b)  jj-ud 

Suid.  & 

Venifti  ex  bello  ,  quo  te  jeriijfe:  decebat .     N»v^A. 

Item  : 
Degener  excultor  formce ,  feElator    amo- 

rum  ,  &c.     Item  . 
Quod  nifi  detratla  tunicaque  togaque  pu- 

dendas 
Infuper  &  partes  qux  cingit    vefte  ,  pre- 

henfum 
Et  ctsfum   plagis  ad  favos   tnifero  Per- 

fas  ,  &c. 

Subdit   his  Suidas:   Anus    autem  queedam  Quid  in 
pulchritudinem  &  magnitudinem  ejus  con.  Jovianum 
fpicata  :  Quanta  eft  ,  inquit ,  longitttdo  &  Antioche- 
profunditas ,  tanta  eft  ftultitia .  Et  alius  "e's.  ntl" 
quid.im  homo  privatus  magtta  voce  in  Cir- 
co  equeftrt  clamare  aufus ,  rifum  prxbuit 
omntbus  ^cum  ittania  quxdam  &  frigida  de 
ftatura  illius  dixiffet .  Ac  gravius  aliquid 
commtjfum  ejfet  ,   ni  Salluftjus   quidam^. 
(  Ethnicus  bic  erat ,  Jultdno  olim  perca- 
rus ,  prafeftura  Prcetorii  infignitus)  fc- 
dittonem   compefcuijfet .  Accidit  autera_.  , 
quod    ficut  cum    viveret  Julianus ,    qui 
Chriftianx  religionis  feftatores  erant ,  ir» 

eum 


l-io. 
ult. 


ipz       Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERH    PAP, 
12. 


JoVIANI    IMP, 
I. 


cum  (ut  vidimus)  his  fimilia  Antiochiae  po- 
tiffimum  egerebant;  ita  &  Ethnici  in  Chri- 
flianum  Imperatorem  paria  pendere  mini- 
me  deftiterunt ,  captantes  anfam  ex  iniquis 
pacis  conditionibus  a  Perfis  acceptis;  caete- 
rum  culpa  ,  ex  fententia  Graegorii  Nazian- 
zeni  &  aliorum  ,  qui  abfque  aliquo  privato 
affeetu  rem  expenderunt,  in  Julianum  po- 
tius,  quam  in  Jovianum  rejicenda  erat. 
CXXIV.  Cum  autem  a  Joviano  complura  Chri- 
fliano  Principe  digna  effe  praeftita,  cer- 
tum  fit  ;  de  illo  tamen  dubitatum  a  me 
fuit  aliquandiu  ,  num  deformatura  a  Ju- 
Jiano  Labarum  Crucis  figno  &  Chrifti  no- 
mine  infignitum  in  eam  reftituerit  prifti- 
nam  formam  ,  quam  inftituerat  Conftan- 
flinus  ;  cumque  rei  antiquariae  peritos, 
tum  qui  de  veteribus  nummis  edidere  vo- 
lumina ,  tum  eos  qui  adhuc  fuperftites 
Romae  degunt ,  ejus  facultatis  viros  ce- 
lebres  confuluerim  ,  ne  quicquam  invcnire 
potuerim  ,in  eam  fententiam  pedibus  abii ; 
tit  paucis  menfibus  quibus  Jovianus  im- 

J>eravit,  cum  Romanus  ille  exercitus  col- 
ectus  fuiflet ,  ut  dictum  eft  ,  majori  ex 


parte  ex  Gentilibus  militibus,  Labarum 
in  priftinam  formam  minime  fuerit  refti- 
tutum ;  quamobrem  ejus  rei  vendicatio- 
nem  Joviani  fucceffbribus  ,  Valentinia- 
no  atque  Valenti  tribuimus  ,  quorum  nu- 
mifmata  inveniuntur  Labaro  infignita  at- 
que  fignata  fecundum  formam  a  Conftan- 
tino  praefcriptam  ,  &  a  fucceffbribus  Im- 
peratoribus  ufu  retentam  &  auctam.Sic 
igitur  ex  iis  quae  tunc  invenire  potuimus, 
ex  fententia  omnium  reftitutionem  Laba- 
ri  in  veterem  illam  effigiem  iifdem  Va- 
lentiniano  atque  Valenti  in  prima  tomi 
hujus  editione  Romae  cufa  tribuimus  . 
Accidit  autem  poft  haec,  ut  aflervatum., 
in  Farnefiana  bibliotheca  na6ti  fuerimus 
Pyrrhi  Ligorii  nobiliffimi  Antiquarii  vo- 
lumen  fcriptum  de  antiquis  nummis  a  fe 
repertis  atque  in  Mufceo  reconditis,  in 
quo  Joviani  numifmatum  reperimus  for- 
mas ,  quas  hic  tibi  fideliter  rcddendas  cu- 
ravimus;  ac  primum  illud  quod  ipfum.. 
obequitantem,  Antiochiamque  redeuntem 
e  Perfis  referre  viderur,  in  quo  Romae  no- 
men>  in  Urbe  fuifle  cufum  ,  fignificat* 


CXXV.  v,des  pwminentem  in  acumine  Labari 
Cmcem,  erat  &  in  Labaro  Chrifti  no- 
mcn  intextum  ,  fed  in  exigua  ejus  forma 


minus  apparet ;  ac  reddet  ex  integro  il- 
lud  tibi,  quod  ex  eodem  auctore  acce- 
ptum  hic  fubjicimus  numifma  fecundum. 


Et  ne  quid  defit  ex  iis ,  qnae  in  eodem 
Ligonano  libro  invenimus ,  tertium  hic 
ejufdern  Joviani  nurrjraura  ex  sqiio  xeddi- 


mus,  prifcis  illis  charafleribus  efForma-' 
tum,  quo  Chrifti  nomen,  &  aeternum  cjus 


Imperium  demonllratur, 


His 


Cum  Critice  Pagii. 


*93 


JLlBERII    PaP. 
12. 


JoVIANI    IMP. 


cxxvi. 

Jovianus 
reftiruit 
libertnem 
Chriftia- 
nis  • 

{a\  Sozenj. 
ltb.6.  r.3. 


(b)  Sczom. 
lib.6.  t.6. 


•\ 


CXXVII 

(r ;  Thcod. 

hb.q.c^. 


His  igitur  moniti ,  reftitutionem  Laba- 
ri  Joviano  tribuendam  putamus,  quam 
fecutialios  ejus  fucceflbribus  Valentinia- 
TKt  atque  Valenri  bona  fide  tribueramus. 
Sed  reliqua  profequaraur  quibus  ejus  pie- 
tas  declaratur . 

At  ubi  primum  idem  Imperium  adeptus 
eft  ,  milites  Chriftianos  fidoi  confeflionis 
caufa  cvauftoratos ,  atque  etiam  profcri- 
ptos,  &  in  exilium   relegatos  ,  in  inte- 
grum  reftitui    mandat:  quando  (  ut  ait 
Sozomenus  a)  Valentinianus  ea  de  cau- 
fa  in  Melitina  Armenir  relegatus  ,  con- 
tinuo  Hberatus  eft  »  atque  priftirce  mili- 
tiae  redditus,  fed  &  poftea  (  ut  fuo  Io- 
co  dicturi  fumus)  in  Imperium  fublatus. 
Coeterom    de    Joviani    pietate  &  rebus 
in  Imperio  bene  ge.ft.is,  ac   primum  de_> 
Chiftianx  religionis  cultu  a  Juliano  pro- 
fcrip^o  in  priftinum  reftituto ,  quo  nihil 
antiqoius  habuit ,  Sozomenus   hxc  tradit 
(b):  Cunt  prccterea  experientia  didicif- 
fit  ,  Tmpenum  propter  iram  divinam  inju- 
lianum  ,  qui  attte  ipfum  regnxverxt  ,  ac- 
Cen'am,  acerbe  affltftatum  futjfe  ;    abje- 
clt  omni  cnnclatione  fcripjit  ad  Preejidet 
n^fir.trun  Provtnctarum  ,  uti  ad  Ecclefiat 
frequtnter  conventrent  ,   divinum  numett* 
Jiudiofe  colerent,  docerentque  fuos ,  folam 
reltgtonem  Chriftixnam  verum  Di  cultum 
in  Je  compleclt.  Porro  Ecclefitt  &  cleri- 
cis  ,  vidutt  _r  virgtnibur   immunitatem-, 
reididtty  &  Jtqutd  altud  vel  ad  commo- 
du*i  vel  ad  bonorem  religionir  noflree  <t_ 
Confiantim  ac  Itb-ris  fuis  aut    dnnxtumy 
aut  lege  fancitum  fuijfet ,  poftet  autem  a 
Juliann  ilUs   ablatum .  Haec  Sozomenus. 
Sed  &  Theodoretus(c)  de  hispluribus 
in  h?c  verba:  Confcripfit  legem  ,  qu.t  jtt. 
bebat  frttmenti  ongiartum,  quod  Conftan- 
tinus  Mxgnus  Ecclefiis  donaverxt ,  etrdem 
reddi  .  Ham  Jultanus  qui  cnntra  Deum  & 
Salvatorem  noftrum  bellttm  fufcepit,  illud 
<vetuerat  dari  •  At  quonixm  famet  ex  Ju- 
liani  impietate  in  Rempublicxm  tllata  ob- 
Jiabat ,  quo  minus  totum  congiarium*  quod 
Conjlantinus  largitut  fuerat ,  in  Ecclefiat 
conferretur  ;  idcircojovianus  tertiam  par. 
tem   folum  id  temporis  prxberi   mandat ; 
folliceturque  fame  fedxta  ,  integrum.   QQtl- 
Antt»  Eccl.  Tom,  V» 


giarium  Aonttium  iri.  Hsc  Theodoretirs. 

Subdit  autcm  Sozomenus  (  d  )  de  Jovia-  CXxvnr. 
ni   lege  cuftode  facrarum  virginum  ,  cura 
adverfus  earum  raptores  feveriflimum  re-[v  foz9** 

r     •  jj-  •  •  »■»■/->•  j  ttb.o.  c.\. 

icriptum  didit  ;  ait  enim  :  Mtftt  ttem  aa 
Secttndum  Prx/tdem  generale  edtflum  ,  quo  o  ijj  j0. 
jubebat ,  ut  qui    facram  virginem  vel   ad  vianus  ad« 
nuptias  contrahendas  pelltcere  c onaretur ,  verfus  ra. 
vel  lafctvo  qttodam  obtutu  afpiceret ,  ma-  pt°resvir' 
xime  omnium  fi  per  vim  rapere  tentaret  ,  8inum  * 
cxpitis  fuppficio  muharetttr .  Tftam  legem 
ideo  tulit ,  quod  quidam  improbi  viri ,  re- 
gnante  Juliano  ,   ttles    vtr*ines    vel  vi  > 
vel  perfutjton?  in  h.mc  corruptelam  tndu- 
clat  fioi  connubio  junxijjent  ,  quemtdmo»  J 

Aum  fieri  folet ,  cum  reltgionis  Jiatu  per- 
turbito ,  iurpis  libido  ia  genus  fcelerit 
confcifcendt  impttnitatem  proponit.  Haec 
Sozomenus.  Extat  quidem  le^is  ejus  pars 
illa  de  iis  qai  adeo  execrarjdura  fcelus  vel 
tentare  prxfunpferint ,  tam  in  codici-»  [e)Cod.l.e, 
Theodofiano  ,  quam  Juftinianeo  defcripta  ie  Epife. 
his  verbis  (<?  ):  &  chrir. 

Imp.  Jovianus  Au%.  Secundo  PrttfecloP.  CXXIX. 
Si  quts  non   dicam  rapere  ,  fed  attentare 
tantum  fungendt  caufa  matrtmonii,  Jitcra- 
tiffimar  virgines  aufur  fuerit  ,  capitali  px- 
r.t  feriatur  .  Hxc   in  Codice  Juftinianeo  : 
habet  a  nplius    Codex  Thcodo'ianus  illd-. 
verba(/):  Vel  tnvit.it  .   Sed  &   corri-  tfi  l.i.  de 
gendus  pariter  eft  idem  Juftiniancus  Co-  raptuyel 
dex  et  Tneidofiano,  dum  in  illo  le^itur  '"""1'?'  , 
data  lex  Gr.tiano  &  Me;obaude  Cofs.  in  c*  The3*° 
hoc  autem  Joviano  &   v*arroniano  Cofs. 
qui  anno  fequsnti  Confulatum  geiferunt. 
Sed  &  quod   ir.  Kalend.  Martii  lex  ipfa 
Antiochiae  data  in    utroque  Codice  legi- 
tur  ,  error  irrepfifle  videtur  :    nam  anto 
menfe:ii  Jantoarii  Jovianus  receiferat  An- 
tiochia,  i  >(ifque  Kalendis  Januarii  Ancy- 
rac  adiit   Conrutatum  .   Sicut    etiam  nec 
ullo  modo  cohaerere    fibi  valent,  ut  Iex 
dataa  Joviano  dicatur  fubConfulatu  Gra- 
tiani  &  Merobaudis  ,  quorum  magiltratus 
contigit  poft  annos  quatuordecim  ab  obi- 
tu  Joviani .   C^ererum  &  Sccundi   pra?fe- 
clura  docet  nonnifi  a  Joviano  datum  efle       .      , 
refcriptum  .  Porro  ejufmodi  facinus  Con-  ^ttu\jcl 
ftantius  etiam  lege  data  vetuerat  (  g  )  ;  &  mntrim.C. 
in  cos  qui  viduas  xapcrent ,  pcenas  cxterj.  ibeoi. 

B  b  de- 


194 


Annales  Ecclefiaftlci  Baronii 


Christi 
l6l* 


LlBERH   PAT. 
12. 


JaviAiMi  Imf. 
I. 


derat ;  quibus  nec  raptae  confenfus  ad  ex- 
cufationem  forer  vel  minimum  profuturus. 
CXXX.       Sed  &  illa  fumma   plane  laude  digna 
habentur»  quae  ab  eodem  Joviano  primum 
ut  Imperium  adeptus  eft   (  ut  decebat 
Chriftianum  Principem  )  decreta  fuiffe, 
(*)  Creg.   Gregorius  (  a  )  Nazianzcnus  tradit   his 
jiaz.  orat,  verbis :  Hoc  porro  ,  Juliano  nimirum  ,  ex- 
in  Uuiem  tinclo  ,  Impercttor  alter  exoritur ,    nequa- 
Athanafit,  quam  ore  jmpudenti  quemadmodum  is  de 
quo    ante    verba  factebamus ;  nec  duris 
&  «erumnofis  operibus  &  ediclis  Ifraelem 
opprimens  ;  fed  mira  pietate  animique  le- 
Jovfanus    nitate  pr<editus  .   Qui  ut  preeclarijjimum-, 
curat  re-  fui  Imperii  fundamentum  jaceret^  reElam- 
ftituiexu-  qUe  hgum  fan6lionem,  unde  conveniebat , 
Ep'ii    aufpicaretur  ,  cum  omnes  alios  Epifcopos  , 
f °d°m  ca.  tum  eum  '  nemPe  Athanafium  ,  attte  omnes> 
tJjoJicam  ,  <JHt  omnibus  virtute  antecellebat ,  &  citrtt 
dubii  ationem  ullampietatis  caufa  bello  ve- 
xatus  fuerat ,   ab   exilio  revocat .    Quin 
etiam  fidei  noflrx  veritatem  a  multis  la- 
ceratam  &  pertnrbatam ,  atqtte  in  fexcen- 
tas  opiniones  partefque  diflradam fibi  tra- 
di  poflulavit ,'  ut  maxime  quidem  uhiver- 
ftts  Orbis  ,  fi fieri  poffit  ,  in  fidei  nego- 
cio  conCentiret ,  fpiritufque  auxilio   in  «- 
ttum  cotret :  fin  minut  ,  ipfe  certe  optime 
parti  fefe  adjungeret ,  fimulque  &  ei  ro- 
bur  afferret ,  &  ab  ea  vicijfim  acciperet ; 
excclfe  fimul  &  magnifice  de  rebus  mctxi- 
mis  cogitans  . 
CXXXI.      -^t  "*e   potiffimum  Athanafitts   pietatit 
fux  ,  fideique  in  Chriflttm  firmce  &  con- 
Athanafii  Jtantis  fpecimen  edidit.  Ham  cum  cceteri 
cotnmen-   omnes  ,  qtti  docJrinam  nofiram  profiteban- 
tur ,   trifariam    divifi  ejfent ,    ac   ntulti 
circa  Filium,  plures  circa  Spiritum  fan- 
clttm    eegram    fidem    haberent  ;    ubi    le- 
vior    impietat     pietatis   opinionem   fere- 
bat  ;  pauci  atttem  utrinque  fani ,  &  incolu- 
tmes  effent  ;  primtts  ille  ac  folus  ,  aut  cum 
admodum  pattcit  veritatem  palam  apertif- 
que  verbis  promttlgare  non  dubitavit-,  u- 
ttam  trium  perfonarttm  divinitatem  &  efi. 
fentiam  fcripto  confeffus  :  &  quod  mttltit 
illis  Patribttsin  explicanda  Filii  divini- 
tate  prius  concejfum  fuerat ,  idem  ipfe  po- 
fiea  in  ajferenda  Spiritus  fancli  divinita- 
tefuperno  afflatu  confecutus  .  Atque  Im- 
peratori  donum  vere  regium  &  magnificum 
offert ,  fcriptam  nimtrum  fidei  confejjio. 


<}ata  fides 

Cnholica. 


PAGIUS 

VII. 

Jilexan- 
drina.  Sy. 
itoitts  . 


A  num.  CXXXIT.   ad  CXL.  In  libello  Sy. 

nodico  Alexandrina  Synodus  ab  Athanafio  ce- 
lebrata  his  verbis  defcribitur:  PiiJJtmus  lmpe- 
rator  ]ovianui  ,  mijjk  Alexandriam  ad  Athana- 
fium  Legatione  ,  immutahilem  vers.  Orthcdoxit  de- 
finitionem  quafivit .  h  igitur  delettos  JEgypti  ,  Thc- 
baidot  &  Libys  Epifcofoi  congregant  ,  dcfinitio- 
nem  Synodicam  gratia  &  veritate  plenam ,  Jo- 
viano  Chrifli  amanti  miflt .  Quare  recle  Baro- 
nius  hanc  epiftolam  fcriptam  exiftimavit  in  Sy- 
rodo  Epifcoporum  totius  iEgypti  ,  quos  Atha- 
mfius,   accepto  Joviaui  ediclo ,  flatim  Alexan- 


nem  adverfus  novttm  dogma  nufquam  inj 
fcriptura  expreffum  ;  utfic&  Tmperatorem 
Imperator ,  &  doilrinam  doftrina  ,  &  li- 
bellum  libellus  frangeret  atque  opprime- 
ret .  Nempe  ut  Joviani  fides  perfidiam 
Conftantii ,  &  verae  fidei  confefllo  fcri- 
ptam  ab  haereticis  novam  fidei  formulam 
confutaret.  Haec  eadem  de  reftitutiono 
exulum  Epifcoporum  &  litteris  Imperato-  ^  socrat. 
ris  ad  Athanafium  ,  Socrates  (  b)  &  alii  lib^.t.^'. 
quoque  confirmant . 

Caeterum  Hcet  Athanafius  tantum  prae-  CXXXIT. 
dicetur  ejus  fidei   libelli  au<5tor,   tamerL. 
illum  efle  confcriptum  in  facro  Epifcopo-  ^J"°3,us 
rum  confefTu  ,   ex   ipfius   titulo  conftat.  drina  e"x 
Athanafius  enim,  mox   ut  audivit  Julia-  qua  ij t>el- 
num  effe  defunclum  ,  quem  &  cito.  defi-  lus  ad 
turum  divino  oraculo   praemonitus  fenfe-  Imp.  da- 
rat ,  atque  de  reftitutione  exulum  Epifco-  Ius* 
porum  fuifle  a  Joviano  rmperatore    pro- 
mulgatum  ediclum  ,  fimulque  Joviani  ejuf- 
dem  litteras   accepifiet,  quibus  fe  fid?m 
Catholicam  ab   ipfo  edoceri  velle  fignifi- 
cabat ,   eveftigio  primarios  Epifcoporum 
Orthodoxorum  fibi  fubjeftorum  ,  iEgvpti» 
Thebaidis,   atque   Libyae,  ad  Synodum-. 
convocat  Alexandriam.  Ubi  communi  con- 
filio  decretum  eft ,  ut  fcripto  libello  Ca- 
tholicae  fidei,  mitterent  ipfum  ad  novum 
Imperatorem,neiIIe  (utde  Conftantio  ac- 
cidit  )  ab  haereticis   praeoccupatus  in  im- 
pietatem  tranfverfus  penitusageretur.  Pe- 
riculum  igitur  Athanafius  antevertere  o- 
mni  celeritate  procurans,  fcriptum  in  Sy- 
nodo  ejufmodi  libellum  mifit  ad  Jovianum 
Imperatorem:    qui    haftenus  extat  inter 
aliasejufdem  Athanafii  lucubrationes  ,  & 
apud  alios  quoque  Auftores;  fed  fidelior  ..    ,    , 
textus  penes  ipfum  Athanafium   habetur;  rieodlb. 
eft  autem  ejus  titulus  apud  Theodoretum  4.  r.3. 
(f  ),  quo  carent  alii : 

Religiofifftmo  ,   &  clementiffimo   Viclori  cxxxilf. 
Augufto  Joviano    Athanafius    &  Eptfco-      . 
pi,  qui    nomine  omnium,    ASgypti ,    The-  Afn<1°a];i 
baidts  ,  &  Liby«e  Epifcoporum  in  unum  con-  ex  syno- 
venerunt  ,  falutem  •  rj0  ad  jo- 

Decora  (d)   &   eximia    ea    res  efl  in  vianum 
Trincipe,    mens    difcendi  avida  ,  &  re-  Imp« 
rum   ctelefiium  cupido  :  inde  enim  fit ,  ut 
vere  cor    totum    fit    in  manu  Dei .  Cum  \Kj    *?' 

„•  ■  ,  ■  -    de  fide  ad 

tgttur   ptetas  tua  cuptat   a  nobts  cognof.  -  / 
cere  Eccleflm    Catholicae  fidem ;  Deo  fu- 

per 

driatn  evocaverat .  Libello  Synodfco  fuffraga. 
tur  Nicepliorus  lib.  10.  cap.  41.  ubi  ait,  Atha- 
nafium  Synodum  Provincialem  Alexandr/a:  coe« 
gilTe  ,  prarfatamque  Athanafi:  epiftolam  ,  quam 
integram  recitat ,  ad  Jovianum  Aug.  mififte.- 
Valefius  tamen  in  Notis  ad  Theodoretum  Jib. 
4.  cap.  3.  fufpicatur,  hancepiftolam  fcriptam  ef- 
fe  ab  Athanafio  AntiockiA ,  quo  una  cum  ali- 
quot  Epifcopis  .rEgypti  ac  Libyse  fe  contule- 
rat  ,  ut  Jovianum  Jmp.  illfc  falutaret.  Cum- 
que  Imperator  regulam  Fidei  ab  illo  &  a  re- 
Jiquis  Epifcopis   flagitaflet ,  ut  teftatur  Nazian- 

ze- 


loviari. 


Cum  Critice  Pagii 


ClfRISTI 
l6l' 


LlBERn   Pap. 

12. 


*95 

JOVIANI      Imp. 

I. 


per  ea  re  gratiit  habitis ,  nihil  nobit 
confultiut  vifum  ,  quam  ut  fidem  a  Pa- 
tribus  Niaeee  confejjam  tuo  religiofo  ani- 
tno  recitaremut .  Hujus  enim  fidei  af- 
fernatores  &  mibi  multifariam  infidiati 
funt ,  e o  quod  non  obtemperaremtts  dria- 
norum  fcttet  ;  &  beerefes  ,  &  fchifmata 
in  Ecclefiam  introduxere  ;  cum  iamen  ve- 
ra  &  pia  in  Cbriflum  fides  ex  facrislit- 
teris  &  liqtieat,  &  agnofcatur.  Hac  e- 
nim  Jandi  viri  initiati  martyrium  fub- 
jerunt ,  &  nunc  refoluti  a  corpore  cum 
Domino  agunt .  Manfifiet  heec  fides  illeefa 
ferpetusy  nifi  malitia  quorumdam  bctre- 
ticorum  tam  depravare  aufa  fuijfet .  A- 
rius  enim  &  jfocii  illam  vitiare  conati 
funty  dr  eftts  loco  bterefim  introducere , 
dicentes  Filium  Dei  ex  non  entibus  ex- 
titifle>  &creaturam>  facluramque  &  mu- 
tabilem  efie .  Multofque  his  verbis  dece- 
perunt ,  adeo  ut  qui  aliquid  ejfe  videren- 
tkr,    illorum  blafphemia  fedutli   fint  . 

«XXXIV.  Quapropter  Patres  quam  primum  Ni- 
tcect  in  Conciltum  venientes  ,  ejus  verba 
anatbemate  condemnarunt  ,  &  Catholicce 
fidei  confejfionem  fcrtpto  tradiderunt  ,«f 
ejus  ubique  promulgatione  incendium  hct- 
refeos  per  fiflarios  excitatum  reflingue- 
retur  .  Ea  igitur  fincere  ubique  per  o- 
mnes  Ecclefias  ,  &  legebatur ,  &  preedi- 
eabatur  :  cum  quidam  Arianorum  betrefim 
renovare  cuptentesy  hanc  a  Patribus  Ni- 
cctee  ajfertam  fidem  cxpere  contemnere, 
prcefeferentes  ab  ea  non  dijfentire:  cum 
interim  re  vera  eam  infictentur ,  male 
interpretantes  confubflanttaleniy  &  blaf- 
phemias  dtcentes  in  Spiritum  fanfium  , 
quem  creaturam  &  a  Filio  conditum  af 
feverant  . 

CXXXV.       Nos  igitur    confpicientes   ex   ejufmodi 
blafphemiis  non  levibus  populum    Dei   ca- 

Fides  Ni-  lamitattbus    perurgeri ,  necefiario  tibi  fi- 

c.arm  ea"    dem   Nicctee  Patrum   confefjionibus   confir- 
<iem  ca-  n    j    ■  ■ 

tholica       tnatam   porrtgere  Jtuautmus ;  ut  tua  pte- 

tas    &    eu    quce    ibi  exaclijjfime   fcripta  , 

&  quantum   errent  illi   qui    aliter  feati- 

rent ,   inteUigeret .  Cognofce  igitur  ,   re~ 

ligiofijfime  Augufte ,  hanc  ejfe,  quce  a  con- 

dito   eevo  pradtcata  fuit ,  &   quam  Ni- 

c*<t  Patres   congregati  agnoverunt ,  ejuf- 

qve  fuffragatrices    effe  omnts  omnibus  itt 

locis    Ecclefias ,  five   in    Hifpania  fint , 

five  Britannia^    Gullia ,  Italia    univer- 

fa-t  Dalmatia,  Dacia  ,  Myfia ,  Macedo- 

tiia  »  five   univerfa  Grcecia  ,  totA  Afri- 

Ann.  £cc/.  Tom.  V. 

PAGIU3  zenus  irt  Oratione  funebri  de  Iaudious  Athana- 
fii  ,  Atharrafius ,  coliatione  habita  cuni  Epifco- 
pis  iEgypti  ac  Libyx  ,  qui  ipfum  comitaban- 
tur,  epiftolam  de  Fide  fcripfit  ad  Jovlanum  . 
Quam  conjecluram  confirmat  Valefius  titulo  ip. 
ilus  epiftolae ,  qui  reclc  fic  habet :  Athanajim  , 
&  rcliqui  Epifcopi ,  ~ui  vcnernnt  cx  ferfon»  c- 
mnittm  Epifcoporum  JEgypti  ,  Tbcbaidos  ,  ac  Li- 
bynrum.  Ubi  non    dicit   Theodorctus ,   Epifco. 


ca ,  Sardinia ,  Cypro  ,  Creta ,  Pamphilia , 
Lycia ,  Ifauria  ,  Mgypto  ,  Libya  ,  Pon- 
to y  Cappadocia,  itidem  quotquot  nobisvi- 
cince  funt  ,  nec  non  (&•  Orientis  Ecclefias  , 
paucis  admodum  exceptis ,  quee  Ariance  o- 
pinionis  fttnt .  Omnium  enim  iflorum  &  ad- 
huc  longinquiorum  animos  experimentis  co- 
gnovimus  ,  &  fcripta  habemus .  Nec  te  la- 
teat ,  pitffime  Imperator,  quod  tametfipau- 
ci  fintf  qui  huic  fidei  derogent ;  eos  ta- 
men  (  cttm  univerfus  Orbis  Catholicamfi- 
dem  fequatur  ,  &  ipfi  jam  pridem  Aria- 
na  bctrefi  infetfi  fuerint  ,  &  nunc  acerri- 
me  pietati  obfi/lant)  prcejudtcium  facere 
non  pofie .  Nobis  autem ,  ut  tua  pietas 
cognofceret  rem  alioqui  Jibi  cognitam^  o- 
perapretium  vifum  efl ,  fidem  Nicctnant 
Epifcoporum  confefftonibus  approbatam  fub- 
netlere.  Efl  igttur  fides  a  Patribus  af- 
ferta  hujufmodi  :  Credimus  in  Deum  Pa- 
trem  ,  &c.  Symbolum  enim  Nicnenum  ,  jam 
fuperius  recitatum  ,  in  eadem  epiftola  de- 
fcriptum  habetur  •  poft  illud  vero  haec  fe- 
quuntur : 

In  bac  ,  Augufle ,  omnes  dportet  mane-  cxxxvi, 
re  ,  neque  quicquam  inde  tranfmutare  ar- 
tificiis  contention/bufque  verborum ,  quod  No"  re" 
faciunt  Ariani,  qui  ex  non  enttbus  Fi-  Ci°endum 
lium  Dei  extitifie  ,  eumdemque  non  fuif-  ^dc# 
fe  antequam  fieret  ,  eum  denique  creatu- 
r-am-i  faflum  ,  &  mutabilem  effe  dicunt . 
Ideo  enim  (  quemadmodum  prxdiximus ) 
Synodus  Niccena  anathematizavit  ifliuf- 
modi  haerefimy,  &  verttatis  fidem  confef- 
fionibus  approbavit ,  neque  levi  aut  fim- 
plici  rattone  Ftltum  Patri  fimilem  ejfe 
affeveravit ,  eumque  (  ne  ex .  levi  re  Deo 
JimiHs  ,  fed  verus  Deus  ex  Deo  babe- 
retur  )  conCubjlanttalem  ejfe .  fcripto  tra- 
didit;  quod  proprium  efl  genutni  &  ve- 
ri  Filii ,  vert  &  naturalts  Patris  .  Sed 
nec  alienavit  Spiritum  fanilum  a  Patre  , 
&  Filio  ,  fed  emm  una  glorificavit  cum  Pa- 
tre  &  Filio ,  &  enim  una  fanflct  Trinita- 
tis  fide ,  eo  quod  una  fii  in  fandJa  Tri- 
nttate  Deitas  .  Haclenus  Atbanafii  epifto- 
la  ad  Jovianum  ex  Synodo  fcripta  ;  fed 
diverfje  editionis  apud  Theodoretum  ha- 
betur  ,  in  qua  verba  illa  in  ejus  exor- 
dio  fuperabundant,  quibus  dicitur  :  Impe- 
rium  pacate ,  &  tranauille  ad  wultorum 
anttorumcurricula  admttiiflrabis.  Quae  cum 
in  originario  exemplari  defint ,  ab  ali- 
quo  Ariano  fuiife  addita ,  par  eft  cre- 
dere  }  ncmpe  ut  Jevitatis  Athanafius  ar- 
£  b  2  gue- 

pos  lllos  in  unum  convenifTe  ,  ut  male  vertit 
Chriftophorfonus ,  qui  Baronio  impofuit ,  fcd 
t.intum  venifTe .  Quo  verbo  iignificatur  ,  Epi- 
fcopos  illos  ,  qui  cum  Athanafio  erant ,  mifTos 
fuiffe  ab  univerfis  Eprfcopis  iEgypti  ac  Libyar , 
ut  pro  Athanafio  teftimonium  redderent  apud 
Jovianum  Imp.  Ita  Valefius .  Verum  vana  hjec 
conjeclura.  Theodoretus  enim  cap.  i.  antequam 
epiftolam   illam   Sjmodicam  referat,  ait:  Scri- 

pjit 


Ip6 


Annalcs  Ecckfiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERII    PAF. 
12« 


JovrANi     IMp. 
I. 


gucrtftur,    falfufque  vates   pariter  habe- 

rerur>  cumjovianus  in  Imperio  nec  anni 

unius  periodum  abfolverit . 
cmcxvii,     Hac  perlecla  (inquit   Theodoretus  a) 
Th   d   et'ft°l* »    *'m  cOg»itto  Imperatorit  ,   quam 
hl.A.  7.A.  d<   rebuf   divinit   imbiberaty  confirmata 

efi ,  tum  amor  ejur  erga  eajdem  exar- 
Haererici  defcere  ccepit.  Sed  haud  fegniores  fue- 
fludent  runt  haeretici  ,qui  prxoccupaturianimum 
infinuare    ejus?   obviam  rcdeunti  e  Perfide   procef- 

r»toriP.C"    ferunt'   dc   <Juibus   haec    Socrates:  (b) 

Imperatore  Joviano   ex    Verfide   reverfo , 

(b)  Socrat,  tumuitus  ifi    Ecclefiis  de   integro  excita- 

i.},e.iQ.    tU!  e£  .  Epifcopi autem,  dum  "finguli  Im- 

peratorem  fuce  ipforum  fidei  ajfenfurum  ex- 

peclarent  ,  alius  alium  prcevertere  conten- 

derunt ,    Imperator  quoniam  perpetuo  fidei 

Confubflantialtt  adhaeferat ;   omnibut   ref- 

pondet ,  fe   eam  prcetaturum  ;    perque  lit- 

teras  Athanafium  Atexandrice   Epifcopum 

(e)  Socrnt,  bono   animo   effe  jubet  :  ck   inferius  (  C  )  : 

/16.3.011.  Verum   Chrijttanorum    res  non    adhuc  pa- 

catec   tranquilldtque  fuerunt  .  Kam  qui  di- 

verfie  reltgionis  faftionibus  prceerant  ,  hn- 

peratorem   adeunt ,  rati  fibi  liberam  ab 

eti  potejiatem  permitti  contra  adverfariot 

pro  arbttratu  dtmicandi  ,  Ac  primum  qui 

Macedoniani  appellabantur^  Itbetlum  illi 

offerunt ,  poflulantque  ,  ut   qui  Ftlium  Pa- 

tri  difflmtlem  ajfeverabant ,  ii  ab   Eccle- 

fia    ejicerentur-)  ipfique    in  eorum  fuffice- 

rentur  loca,   Hujus  vero   fupplicir  libelli 

auftores  fuere  Bafilius  Ancyrte  Epifcopus  , 

Silvanus  Tarfi ,  Sophronius  Vompejopolis  , 

Vafinicus  Zenorum  ,  Comanorum  Leontius  , 

Callicrates  Claudiopolit  ,  Cafiabalorum  de- 

nique  Theophitus  . 

CXXX-         Imperator  ,  accepto  eorum  libelto  ^ipfot 

VIII.      abfque  refponfo  dimijit ,   hxc  verba  dum- 

taxatlocutus  ;   Ego  contentionem  odio  pro- 

dSaftn.  felUOr '  e0T*  1ui  CMCQriie^  dediti  funt  y 
tentia,  "  f°mPlec^or  ttmore  ,  venerorque ,  Qu<e  cum 
ad  aures  aliorum  pervenirent ,  femciam 
tllorum ,  qui  contendendi  fiudio  fiagrabant , 
permulfere .  Quct  res  Impetittori  cejjit  6x 
fententia  .  Vrceterea  eodem  tempore  ,  Cunt 
Acacianorum  mores  ,  ^«f  <*//  contenjionem 
erant  vatde  proclives ,  patefacli  fuerunt  : 
tunc  quam  illud  ipfum  hominum  genus  ad 
Imperatorum  votunttttibus  fatisfaciendum 
fe  femper  comparajfet ,  fatis  perfptCtte  in- 
telleclum  .  Kam  hi  Antiochice  ,  quee  efi 
in  Syria ,  in  unum  caatti  ,  cum  Meletio , 
gw/  ptfw/o  <*«/?  /e  ab  eorum  communione 
fegregaveratf  fideique  ajfenferat  Confub- 
ftantiatis  ,  in  colloquium  veniunt ,  Quod 
fropterea  ab  illit  faclum  fuit ,  quia  eum 


PAGIUS  pjit  ttiam  (  nempe  Jovianus  Imp. )  Jiterttt  ad  Atha. 
nafium  ,  egregium  illum  Nitena  Tidei  dtfeofc- 
rem  ,  petent ,  ut  accuratam  de  Divinit  rebut  in- 
Jlitutionem  ad  fe  perfcriberet .  Hic  igitur  C  O  K- 
G  R  E  G  A  T  I  S  Epifcopit  ,  qui  doSrina  excellere  vi- 
debantur  ,  referipfit  Joviano  ,  fuadent ,  ut  Fident 
Nictt  olim    txpoftam  ,  tanauam  Apofiolic*  Jcftri- 


in  magno  honore  ejfe ,  qui  tum  ibi  erant , 
animadverterent ,  Illi  igitur  ttbellum  com- 
ponere ,  Confubfiantiali  afientiri ,  fidem 
Hicceni  Concilii  ratam  facere ,  libellum 
denique  Imperatori  offerre  infiituunt .  Hsc 
Socrates  . 

Sed  antequam   libellum  eorum  hic  re*       C- 
citemus  ,  de  Acacio  Epifcopo  Caefarese  Pa.   XXXIX. 
Jaeftinae  illud   praeponendum ,  quod   &  at- 
tigiflTe    vidimus    Socratem  .   Homo  i!te  o.  aj"r'pSr0. 
mnium  deterrimus,    fax,  luefque  totius  ,Cl$fideni 
Catholici  orbis  ;  cujus  tyrannidem  cunclae  mutat 
ubique    locorum   pofits    Ecclefiae  expcr^  cum    Im- 
tae   erant:  quique  non  tantum   fidem   Ni-  peratore. 
csnam    procul  abjecit,  fed   &  hjereticos 
lllos  infeftatus  fuit,  fimilitudinem  qualem- 
cumque   Filii    Dei  cum  Patre    ampleftcrv. 
tes ;     &  Semiarianos  ,  quod    non   penU 
tus   in  profundum  lapfi  viderentur  ,   de- 
teftabatur:    hic  inquam  ,   qui  dum  Aria- 
nae    haerefis  fautor    Conftanrius   Imp.   re- 
gnavit ,  eidem  inomnibusobfecutus,per- 
petuo   illi  perfidia  junclus  inhaefit:   utre- 
rum  ftatum    mutatum    vidit,   tranflatum* 
que  Imperium   in  hominem  Nicaenae  fidei 
profeflbrem ,    Athanafiique  ftudiofum  ,  <3i 
Orthodoxorum  omnium   amantem  ;    mox 
timore   correptus ,    ne  quod  in   Catholi- 
cos  Epifcopos  fcepius  fecerat ,    cum  illis 
Ecclefias  abftulit ,  profcripfit ,  &  in  exi* 
Jium   eos    abjecit,  id  ipfe  tunc   patere- 
retur  ;  confeftim  pietate  fimulata  ,  ad  Ca* 
tholicorum    caftra  fe   contulit  ;    &    pii- 
mus  omnium  vafer  ingenio  ,  antiquus  Pro- 
teus,  aliam  formam  induens  ,  conatus  vi- 
deri  Catholicus  ,  libellum  confecit ,  quo 
fe    fidei   Nicaenae    profefforem    exhibuit  • 
Id  cum  complures  alii ,  tum  deniqueSui- 
das  (  d  )  teftatur  his  verbis  :  Acactut  Cte-  (d)  Suid. 
fareee    Vatceflince  Epifcoput  Joviano    ttbel-  ver.   Jo- 
lumfidei  Ortbodoxce  fcripfit  )  Synodum  Hi-  vianus. 
ctenam   comprobant  .  Non  poffum    prseter- 
ea    non     mirari  quantum  referat    in    re- 
gnoPrincipem  palam  profiteri  fe  vereef- 
fe  Catholicum  ,  &  Orthodoxae  fidei  acer- 
rimum  defenforem :    nam   plane     fit,  ut 
haeretici    tum   erubefcant,  tum  etiam  ti- 
meanc  videri  fe  alterius  feftae  fidei  Prin- 
cipis  adverfariae  afleftatores ;  mdequeac- 
cidat ,    ut  vel  ttmore  correpti   recantcnt 
palinodiam  ,  vel  rubore  furTufi  fileant ,  la- 
teant,   &  alio   procul  abfcedant .  Quod 
fi  eis  femel  ille    gratas  praebuerit  aures; 
iidem  &  cor  quoque  fibi  vendicent  Prin- 
cipis  ,  &  quafi    ex    ejus  nutu  omnia  li- 
ceant,   nihil  non  audeant,  atque  cuncta 
pro  arbitrio  gerant. 

Quod 

n*  confentitntem  fervaret .  Praeterea  cum  m  e» 
Synodica  ,  ne  verbum  quidem  in  gratiam  Ath*- 
nafii  legatur  ,  verum  e(Te  non  poteft  ,  quod  ait 
Valefius  ,  Epifeopos  illos  ,  qui  cum  Athanafio 
erant ,  Antiochiam  miflns  fuifle  ,  qui  pro  Atha- 
nafio  teftimonium  dicerent  coram  Joviano  . 

Ad 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
l6l* 


■LlBJRJl    PaP. 
12. 


197 

JOVIANI   IMP. 


Sozom.  /, 
<.  C.4, 

CXLI. 


cxt.        Quod  autem  ad  Antiochenum  Conci- 

Concilium  lium   pcr  Mclctium  ibidem   Orthodoxo- 

Antiochc.  ium   Antiftitem  collcctum  fpectat ;  inter- 

num.        fuerunt  ci  viginti  feptem  Epifcopi ,  quo« 

xum  nomina  in  fubfcriptione  epiftolae  Sy- 

nodalis  ad  Jovianum   Imperatorem  datae 

Jeguntur.  Hi  igitur    cum  in   unum  con- 

veniflcnt »  abfquealiqua  altercatione  pro- 

Jatam  in  medium  Nicsnam  fidem  ,  eam- 

demque  recitatam  atque  recognitam,  com- 

munibus ,  ncmine  refragante  ,  comproba- 

vcrc   furtragiis  ;  illique  ipft  ,  qui  per  tot 

annorum  curricula  eamdem  impugnarant» 

quafi  e  longo  infania?  expergefa&i    Ietar- 

go,   refipifcentes ,   abfque  tergiverfatio- 

ne  aliqua  cognovere  ,  atque  fuo  ipforum 

chirographo  munivere,  fcribentcs  omnes 

ex  Synodo  ad  Jovianum  Imperatorem  c- 

(*)  Socrat.  piftoiam,  cui    &  attexuerunt  quam  rece- 

<?«,'«** u  perant  Nicscnam  confefiionem .  Porro  ip- 

fa  epiftola    ab  eis  in  Synodo  fcripta  fic 

fe  habet  ( a  )  ; 

Sanftijjima ,  Deoque  carifjtmo  Domino 
ttoftro  Joviatto  Vtftori  Augufto  Concilium 
Epifcoporum  Antiichia  in  unum  ex  va- 
riis  proviuciis,  canvocatum  S\ 

Tuam  pietatem  ,  Imperator  fanftijjimey 
tum  primis  laborare  ,  ut  Kcclefia;  pax  (&» 
toncordia  ftabiliatur  ,  nobis  exphratum 
eft  .  Hequefumusnefciiy  te  fapienter  con- 
Jideraffe  farmam  vera  &  Orthodoxot  fi- 
dei  ad  hanc  concordiam  confirmandam  va- 
lere  maxtme .  Idcircoy  ne  in  eorum  nume- 
ro  ,  qui  doclrinam  veritatis  adulterare 
Jfudenl ',  habeamur  ;  vifum  eft  ,  tutepru- 
ienttx  fignificare,  quod  fidem  fanfti  Con- 
eilii  jam  olim  Hiccece  congregati  &  ap- 
frobemus  &  teneamus »  Quandoquidem  vo- 
cabulum  COHSVBSTAHTIALIS ,  quod 
quibufttam  videtur  parum  refte  in  ea  po- 
fitum  ,  eft  pvobe  a  Patribus  commodaque 
inttrpretatitsne  exptanatum*  Qu<e  quidem 
interfretatia  oftendit  y  Filium  ex  Patris 
fubjhntia  genitum^  Patri  Jecundum  fub-. 
ftantiam  fimtlem ,  &  neque  affefthnem 
ullam  in  ejus  inexplanabili  generatione 
debtrtintelligi ,  neque  vocabutumfubftan- 
tia  apud  fdnftos  Patres  ad  confuetudinem 
Crteci  fermonis  capi  ,  fed  ab  illis  poni  ad 
everttndum  illud  peftiferum  dogma-,  Chri- 

PAGIUS       Ad  num.  CXL.   &   feqq.  Jovianus  Imp.  mtnm. 

VIII       i*   HJP"rber"*t »  <  id   eft  ,  Oflobri  )    Antiocbiam 

'      advenit,  mquit  Theophanes .  Ammianus  Iib.  ij. 

Synodut      teftatur,    eum   in   ea  urbe    moratum    paulifper 

Antiotht-   efle ,    &  flagrante  hieme   inde    profeflum  Tar- 

na .  fum    Cflicia:    urbem  venifle  ,  ac    poftea    Ancy- 

ram.   Quare    poft    menfem   Septembrem  Syno- 

dus    Antiochena     habita  videtur .    Agit    de    ea 

XibelJus   Synodicus,  ubi    dicitur ,   eam    Nicse. 

na  decreta  fynodice   confirmalTe  .  Sed  quia  ha:c 

verba    epiftolae    Synodicar    a   Sozomeno   lib.    6. 

cap.  4.  recitata:  ,  ut  fc.  Filiur  ex  fub/lantia  P*. 

trit  genitut  ,  (J*  quoad  fuhjlantiam    Patri  fimilit 

tfft ,  inteUigatur ,  in  perverfum  fenfum   abhis, 

qui  non  benc  de  Meletio    fentiebant ,    accipc. 


ftum  fiilicet  tx  nihilo  ortum  effe ,  ab  Ario 
impietnduflum;  quod  etiam  iftt  Anomiani% 
ideft  ,  qui  Ftltum  Patri  dtffimilem  fta- 
tuunt ,  nuper  exorti^  ttiulto  audacius  inu 
fudentiufque  ad  Ectlefi*  concordiam  la- 
befaclandam  affeverant*  Quamobrem  exent. 
plar  fidei  ab  Epifcopis  Hicoece  coattts  ex- 
po/it<*  (  quam  fane  vehementer  ampledi- 
mur  )  his  litteris'^  quibus  animorum  no- 
ftrorutn  fententiam  tibi  declaravimus,fub- 
jungtre  placuit  :  eft  cuim  plenum  erudi- 
tionis  &  dotlrinx ,  feque  habet  ad  bunc 
modum;  CREDIMVS  IH  UHVM.  DEVM 
PATREM  OMHIPOTEHTEM  :  &  qua: 
fequuntur  Nicaeni  fymboli  confefllonis  ; 
cuj  mox  inhsrebat  Epifcoporum  fubfcri- 
ptio  a  Socrate  recenfita  his  verbis: 

Ego  Melettus  Epifcopus  Antiocbice,  ea    CXLII. 
qu*  fupra  fcnpta  funt  yfatearme  appro-  Epif     ; 
bare*  Ego   Eufebius   Samofatce  .Epifcopus  quj  ;nter. 
eodem  viodo .    Evagrius  item   Siculus  ,  V-  fuere 
ranius  Apamex  ,  Zotlus    Lartjfcey    Aca-  Concilio 
cius   Ccefaretey   Antipater   Rofft ,    Abra-  Antiochc- 
mius  Vrtmorumy  Arijianicus  Sehucopolis  ,  ^0* 
Barlamenus    Pergamiy     Uranius   Meliti- 
n<e  y  Magntts  *^CaIcedonis  ,    Eutychius  *  Mant* 
Eleuteropolis  ,  Ifacoces  Armeniat  majoris , 
Titus  Boftrorum  ,  Petrus   Sypporum,  Pe- 
lagius  Laadicexy   Arabianus  Antriy  Pi- 
fo   Adanorum  per  Lamydrionem  presbyte- 
rum  y  Sabinianus   Zeumatis  ,    Athanafius 
Ancyrce  per  Orphttum ,  &  ALtium  presby- 
teras ,  Irenio  Gaz»ee  ,  Pifo  Auguftce ,   Pa- 
tricius  Palti   per   Lamydrionem    presbyte- 
rum  y    Anatotius   B&roeenfium  y   Theatimus 
Arabuniy  Lticianus  dentque  Areorum  Epi- 
fcopus .  Hunc    libellam  in  Sabini  libro , 
qui  y  Colleclio   rerum  in    Conctlto  acla- 
rum  ,  infcribitur ,  inventmus  . 

Ariani  igitur  ir»  hac   Synodo  recantan-  CXLIIL. 
tes  palinodiam,  non  tantum  ad  Catholi-  Harret 


ICI 


cam   religionem  recepti »  fed  &  in  gradu  permitG 
Epifcopatus  permifli  funt  agere,  fuafque  libere 
Ecclefias  retinere  .  Imperator  autem  e- a§ere » 
iufmodi  ex  Svnodo.  epiftola  five   libello  ^U1.  ^0'0 
accepto ,  haereticoxum  calliditatem  probe  l^-t?1 
confiderans  ,  fidemque  illos  fimulare  Ca-  tholici 
tholicam  ,  &  prae  timore,  vel  graria  mo- 
do    huc ,   modo  illuc  leviflime    impelli; 
ne  concordiam  inEcclefiaex  diflimilibus , 

im- 

rentur ;  quod  voces  \\\xy.Jtmilit  in  fuhflanti*. , 
Semiarianis  &  Macsdonianis  communes  eflent  ; 
fcriptus  adverfus  hanc  Syaodum  Antiochenam 
liber,  qut  tom..  i.  Operum  Athanafii  legitur, 
CUJUS  titlllus  eft  :  Refutatio  Hypoehrifeos  Meletii , 
Eufebii  &  Pauli  Samofatenjit  ..  Qui  liber  Atha- 
nafio  perperamadjudicatus,  cum  potius  fit  Pau- 
lini  Antiochenfis ,  aut  altcrius  ex  ejus  faflio- 
ne  .Imo  LVHieronymus ,  qui  Paulinum  feque- 
batur ,  in  Chronico  fuo  fcripfit :.  Synodus  An- 
tiochie.  «  Meletio.  tb"  fw*  f&fl*  •"  in  oua  homtu- 
Jio  ,  anonuoaue  rejttto  mediuw  inter  btc  homoiou- 
Jion  Macedonianum  dogma  vindicaverunt  .  Ita  c- 
nim  iu   omnibus  exemplaribus  Iegitur. 


'*  Annales  Ecclefiaftlci  Baronii 


Christi 


LlBERII   PAP. 
12. 


JOVIANI   IMP. 
I. 


(a)  Sterat, 

%2» 


CXLIV. 

ilaeretico- 
rnm  in- 
conftantia 
fugillata 
.1  Theroi- 
itioPhilo-- 
fopfeo  . 


S.  Hiero- 
nymi  te- 
xtus  rcfti- 
tutus . 


Immo  contrariis  minimeque  fibi  invlcem 
cohaerentibus  ,  ac  proinde  non  firmam, 
fed  labantem  vi  ab  invitis  exegiffe  vide- 
retur,  iifdem  haec  traditur  reipondifle^ 
{<*):  Se  nemini  quidem  qualemcumque  fi- 
dem  amplexanti  molefiiam  exhibiturum : 
fed  eot  pntter  cteterot  benevolentia  &  ho- 
ttore  profeeuturum  ,  qui  Ecclefi*  ad  con- 
cordiam  adducendae  aucToretfe  ofienderent . 
Haec  tunc  illis  Imperator,  ut  in  officio 
contineret ,  quos  jam  in  unum  diverfa_. 
ratio  conjunxiflet. 

Ifta  quidem  de  hsreticis  pro  conditio- 
ne  temporis  fidem  mutantibus  Iepide  fu- 
gillavit  Themiftius  Philofophus  ea  oratio- 
ne  quam  Confularem  infcripfit  ,  illis 
vefbis  :  Eot  non  Deum ,  fed  purpuram  co- 
luiffe;  Euripoque  admodum  fimilet  effe  ^qui 
modo  in  hanc  ,  modo  in  illam  partem  pr<e- 
cipitatur  .  Meminit  ejufdem  Antiochenae 
Synodi  Hieronymus  in  Chronico ;  fed  de- 
pravatus  eft  fane  textus  ,  qui  ita  reftitui- 
tur,  ut  dicat :  Synodut  Antiothix  a  Me- 
letio  &  fuit  facltt  ,  in  qua  Homiu/io  ,  & 
Homeufio  rejefto ,  medium  inter  h<ec  Ho- 
moufion  receperunt ,  &  Macedonianum  dog- 
ma  rejecerunt .  £>  Poft  haec  edita,  mif- 
fam  ab  amico  docliflimo  Frontone  Ducaeo 
hanc  quam  fubjicimus,  accepimus  fchedam 
de  germana  lecrione ,  &  reftitutione  tcx- 
tus  S.  Hieronymi  ,  qua  fic  inquit :  At 
in  Codice  nunufcripto  S.  Viftorit  ad  mu- 
ros  Parifienfis  Vrbis ,  &  in  aliis  pluribut 
ita  legitur  :  In  qua  Homoufio ,  anomceoque 
rejefto ,  medium  inter  h<ec  Homaeufion  re- 
ceperunt ,  &  Macedonianum  dogtna  vindi- 
caverunt  :„  pergit :  Qu<e  lettio  plane  rtera 
efi  f&  legitima  :  nam  o/uoi^iog  dicttur  Cbri- 
fius  ,  idefi  ejufdem  fubfianttee  cum  Patre 
aCatholtcis;  ab  Arianis  vero  dvS/uoiot;,  idefl 
dtffimilis  fubflantite  :  Meletiani  vero  in- 
lermediumquid meditatiyvo  6 juoni^iov  adin- 
<venerunt  ,  idefl  ut  dicertnt,  nott  ejufdem , 
fed  fimilis '  fubflantice  efie  Filium^  atque 
ita  difcrimen  erat  untut  littera ,  idefi 
tw  dfj.onJ^luiinfert<e.  Sane  quidem  apud  So- 
cratem  ltb.%.  c.n.  &  apudSozomenum  lib.6, 
cap.^plane  faUax,  &  infidiofa  videtur  af- 
ferriy  tb  d/ns^its  interpretatia  a  Meletianis: 
Jic  enim  loquuntur^  Filium  ex  Patritfub- 
fiantia  genitum  ,  Patri  fecundum  fubflan- 
tiam  fimilem  ;  at  eorum  dolos  retegit  fan- 
Oiffimut  Atbanafius  in  refutatione  hypo- 
crifis  Meletii  ,  Eufebii  ,  &  Pauli  Samofa. 
tenfiti  Jive  quit  aliut  ab  Ath.inafio  tow.% . 
Qui  enim ,  inquit ,  Filio  adimit ,  ne  fit 
confubfiantialit  Patri  ,  fed  fimilem  eum 
flatuit ,  Deum  eum  effe  negat .  Hucufque 
in  fcheda .  At  ex  ea  primo  dicendum  , 
hujufmodi  leftione  veteres  omnes  menda- 
cii  arguendos  effe,  qui  dixere  ,  ab  eifdem 
Arianis  comprobatam  efle  Nicaenam  fidem; 
attamen  poft  Socratem ,  &  Suidam  fupe- 
lius  citatos,  qui  proxime  citandus  eft 
MarceUinus ,  &  alii ,  afferunt ,  diflos  A- 


rianos  in  hoc  Co  ncilio  Nicaenam  fidem  ef- 
fe  profeffos .  At  fi  afferuiffent  Patri  Filium 
fimilem ,  non  confubftantialem ;  non  uti- 
que  Nicaenam  fidem  profeffi  elfent,  fed  ma- 
gis  Macedonianam  perfidiam,  qua  nega- 
batur  confubftantialitas ,  &  afferebatur  Fi- 
lii  cum  Patre  fimilitudo.  Sed  nec  negari 
poteft  fubfcripfiffe  eofdem  Arianos  Nicae- 
nae  fidei,  cujhs  fymbolum  in  fua  ipforum 
fynodali  epiftola  ad  Jovianum  Impera- 
torem  intexuerunt,  ut  nuper  eft  proditum  ; 
fecundum  quam  ipforum  fubfcriptionem 
Marcellinus  ipfe  licet  fchifmaticus  {£% 
presbyter  Romanus,  fecla  Luciferianus  , 
cum  hujus  Synodi  mentionem  habet,  con- 
firmatque  haereticos  Epifcopos  pceniten- 
tes  cum  profeffione  Nicaena  effe  receptos : 
haud  tamen  putavit  jure  faflum ,  quod 
cumEpifcopi  titulo  in  fuis  ipforum  Ecclefiis 
permifli  funt  permanere  :  id  quidenl  ma- 
gnopere  deteftatus  eft  eo  libello ,  quem 
ad  Theodofium  fcripfit.  f^,  Quin  Socra- 
tes,  ut  vidimus ,  teftatur  expreffius,  A- 
rianos  in  hoc  ipfo  Concilio  ,  confubftan- 
tialitati  Filii  cum  Patre  affenfos  effo» 
adeout  non  Arianus  tantum  error ,  fed  & 
Macedonianus  videri  poflit  in  hac  Svnodo 
efledamnatus.  Ex  horum  igitur  firmiffima 
affertione  dicentium  ,  receptam  in  hac  Sy- 
nodoab  Arianis  Nicsnam  Svnodum  cum 
voce  confubftantiali ,  facla  eft  recitata  fu- 
perius  reftitutio  textus  S.  Hieronymi.  Ve- 
runtamen  ,  quod  intelligi  poflit  ex  fua 
ipforum  epiftola  ad  Jovianum  Auguftum  , 
Arianos  non  fimpliciter  vocem  recepiflc 
eonfubftantialis  ,neque  abfolute  Nica?num 
Symbolum  profeflbs  efle ,  fed  appofita_» 
fua  ipfbrum  interpretatione ,  qua  dice- 
rent,ita  Patres  in  Nicaeno  Concilio  ufos 
effe  ea  confubftantialitatis  voce  ,  ut  fignifi- 
carent  Filium  Patri  fimilem.fecundtjm  fub- 
ftantiam  :  ut  quoquomodo  dicla  JecYio  co- 
dicrs  S.  Vaftoris  fubfiftere  poterit ;  it^-  di- 
cendum  ,  nonnifi  ad  fkllendumf  &  circum- 
veniendum  novum  Imperatorem  ,  nomini- 
bus  Nicasni  Concilii,  &  confubftantialis 
effe  ufos  haereticos  Arianos  ;  id  tantum 
lucratos  ,  ut  ex  Arianis  evaferint  Semia- 
riani ,  non  autem  penitus  Orthodoxi .  Sic- 
que  non  expreffe,  ut  ponitur  in  Codicc 
Sanfti  Vicloris  ,  rejecerint  verbum  con- 
fubftantialis  (  nec  enim  id  potuit  fenfiffe 
&  fcripfiffe  S.  Hieronymus)  cum  intexue- 
rint  illi  fuae  ipforum  epiftolae  Synodali 
Nicaenum  Symbolum ,  cui  &  fubfcripfe- 
rint ;  fed  quod  ut  diclum  eft  )  per  dolunu. 
malum,  captiofam  fallaciam  ,  &  fubdo- 
Iam  interpretationem ,  videri  voluerunt 
Orthodoxi  Nicaenae  fidei  profeflbres ,  qui 
re  ipfa  effent  Semiariani,  cum  Macedo- 
nianis  fentientes .  g£% 

Qui  autem  in  haerefi  Ariana  pertinaci-   CXLV. 
ter  perfeverare  abfque  timore  aliquo  ,  vel 
erubefcentia  ftatuerunt ,  quorum  omnium 
fignifer  videbatur  Euzojus  Arianorum  E- 

pifco- 


Cum  Critice  Pagii. 


199 


Euzojus, 
&  Lucius 
agunt 
contra  A- 
thana. 
linm. 


Christi 

pifcopus  Antiochiae ;  ht  coiuti  funt  ab 
amicitia,  cSfccultu  Athanafii  Imperatorem 
erga  cum  propenfiorem  divellere  .  Moli- 
tur  hoc  Euzojus ,  machinaturque  Lucius 
Arianus  presbvter  Alexandrinus,  qui  ad 
eumdcm  Imperatorem  veniens ,  plurimas 
in  Athanafium  accufationes  plane  calum- 
niofas  intulit.  Athanafius  vero ,  inito  cum 
fuis  confilio,  Antiochiam  ad  Jovianum  fc 
contulit ;  de  cujus  adventu  Antiochiam  , 
(a) \  Sozow,  Sozomenus  (a)  totius  rei  geftae  feriem 
•f,J'  texcns ,  narrat  fic  dicens:  Dum  h*c  ge- 
runtur  ,  Atbanafius  etiam  Epifcopus  Ale- 
xandrinus  ,  conjilio  fuo  cum  quibufdam  fa- 
tntliaribus  fuis  commtinicato  ,  neceffarium 
putavit ,  Imperatorem  ,  qui  Chrijiianus 
erat ,  vifere ;  atque  profeilus  Antiochiam  , 
pojiulata  fua  Imperatort exponit..  Sunt  ta- 
r/itn  qui  dicant ,  Imperatorem  eum  ad  fe 
accerfivijle  ,  ut  quid  de  religione  ,  &  fa- 
na  dottrina  agendum  ejfet ,  ab  illo  cogno- 
fceret.  Vbi  vero  res  Ecclejice  ritey  quoad 
ejus  Jisri  poterat ,  conjiituerat ,  de  reditu 
coepit  cogitare  .. 

Vocatum  namque  Iitteris  Iroperatoriis 
Athanafium  fe  Antiochjam  contuliffe,  te- 
ftatur  Epiphanius  (6),dum  ait  :Htc  fa- 
ne  Imperator  cum  multo  honore ,  &  litte- 
ris  Jide  dignis  ad  Epifcopum  Athanajium 
fcripjit ,  ipfumque  accerjivit ,  &  amplexus 
eji ,  &  dimijit  ad  prvprium.  thronum  ;  ita 
ut    rurfus  receperit  Ecclejia  fanfta  Epi- 
fcopum,  &   ad   modicum   tempus    confola- 
tionem  invenerit .  H-vc  ipfe  ;  eadem  quo- 
que   Ruffinus.    At    Sozomenus  (c)  mox 
iubdit  de  pravis  Arianorum   ftudiis  tum 
temporis  in  Athanafium  ,  his  verbis  :  Eu- 
tiojus  autem  Epifcopas  feft<e  Arianae  An- 
Lucius  A-  %iochieey  Probattum  eunucbum  feft<e  ejuf- 
rianus  re-  ^em  Alexandriee  antejignanum  confiituere 
laboravit  •  Lucius  igitur  genere  Alexan- 
drinut ,  unus  ex  prefbyteris  ,  quos  Geor- 
gius  ordinaverat ,  cum  Euzojus  ejufque_, 
fautores  iflud  injiituiffent ,  ad  Imperato-. 
rem  accedit ;  graviter  criminatur  Athana- 
Jium,  prtmum  quod  toto  tempore  ,  quo  Epi- 
fcopatum  gejferat ,  crimimbus    implicatus 
lenebatur  ;    deindc    quod  a   fuperioribus 
Imperatoribus  fiepe  erat  exilio  comdemnet- 
tus  :  poflremo   quod  auclor  difcordiee  in. 
religioney  &  tumultus   extiterat .  Itaque 
fojiulat ,  ut  alter  ejus  loco  Ecclejiee   Ale-. 
xandrinx  crectretur  Epifcopus  .  At   Impe- 
rator  (  norat  enim  infidias  ,  qu<e  erant  tum 
Atkinajio  paratce)  criminibus  ei    illatis 
neutiquam  aufcultavit  ;  fed  Lucio  quidem 
cum   minis  adjeclis   in   mandatis   ctedit , 
ut  quiefcertt :  Probatio  autem  ,  &  aliis 
eunuchisy  quos  circum    fe  babebat,  utpo- 
te  hujufmodi  tumultus  auiloribus ,  impe- 
ravit ,    ut  tandem  modejliam  *d.ifcerent . 
Athanajium  vero  ,  quem  prtefens  congref- 
fus  &  colloquuim  ei  cariffimum  reddideratt 
mijit  in  Mgyptum  cum  mandato  ,  ut  quo 
Jibi  libcret  modo  >  Ecelejtat  &  populum  re- 


Libirii  Pap. 
12. 


Joviani  Imp. 
I. 


CXLV-I. 

(b)  Epipb. 
b*rtf.6%. 

Athana- 
fius  voca- 
tusab  Im- 
peraiore 
Antio- 
chiam  . 

(c)  Scztm. 
1.6.  r.j. 


jicitur , 


geret .  N<?>«  dicitur  illum  tum  ob  virtu- 
tenty  qua  praeditus.  eratt  *«*»  ob  vttam 
pte  aclamy  tam  denique  ob  prudentiam^. 
praflantiamque  dottrindt  laudajfe  pluri- 
mum  .  Ad  bunc  modum  ergo  fides  in  Con- 
cilio  Hicano  Jlabiltta  ,  quamquam  ad  ali- 
quod  temporis  fpatium,  interjeftum  (  ut 
fupra  docuimus  )  oppugnata  fuerat  ;  ta- 
men  ,  iflo  Imperatore  regnante*  caput  de- 
ttuo  extulit .  Haec  Sozomenus .. 

Cxterum  inter  ipfos  Orthodoxos  con. 
flatum  fcmel  fchifma  tempore  Juliani,  in- 
ter  eos  inquam  qui  inhsrebant  Meletio , 
atquc  alios  qui  feclabantur  Paulinum  ibi 
(  ut  diftum  eft)a  Lucifero  creatum  An- 
tioc.henum  Epifcopum,  perfeverabat :  im- 
mo  his  Joviani  temporibus  ,  occafione  Vi- 
talis  cxagitantis  Paulinum  ,  magis  magif- 
que  exacerbatum  eft .-  Intercefllt  Athana- 
fius.  hoc.  tsmpore,  dum  Antiochix  cffet, 
inter  utrumque  fequcfter  ,  ut.  cos  inter  fe 
diflidcntes  mutuo  conciliaret  ;fed.minime 
valuit, Vitale  adverfus  Paulinum  pertina- 
cius  concitato.  At  quifnam  hic  Vitalis 
fuerit,  primum  ex  Sozomeno  (d)  diccn- 
dum  eft:  Erat  hic  y  inquit,.  presbyter  An- 
tiocbenus  ,  Hicanee  fidei  affertor,  &  pro- 
pugnator  fub  Meletio  conftttutus  ,  virfa- 
ne  Ji  quis  alius,  ob  piam  vivendi  ratio- 
nem  &  mores  Jpeffatos  perillujiris  ,  fiudio 
etiam  erga  eos  profuit  fingulari >ac pro- 
fterea  a  populo  fumma  veneratipne  digna- 
tus ;  qui  ob  indignationem  quamdam  ad- 
<verfus  Flavianum  compresbyterum.y  quod 
fe  contemptui  haberi  videret ,  adhxjit  A- 
polltnari.  Haec  de  Vitale  Sozomenus .. 

Accufabatur  autem  a  Vitale  Paulinus 
hsrcfis  Sabellianae  ,  cujus  rei  gratia,  ut 
ea  omnino  fufpicione  careiet  ,  fcripta  fi- 
dei  Catholicx  confeffione ,  coram,  Atha- 
nafio  hoc  temporc  Antiochiae  commoran- 
te  ,  fe  purgavit ;  quam  Epiphanius  reci- 
tat ,  dum  de  altercatione  illa  ,  quam  ipfe 
habuit  alio  poft  tempore  ibidem  Antio- 
chiae  cum  Vitale,  ejufmodi  narrationem 
inftituit  (e):  Antiochix  conjljtuti ,  cum 
ramis  &  germinibus  ipfbrum  ,  Apollinari-. 
ftarum  videlicet  ,  congreffi  fumus  ;  inter 
quos  Vitalis  Epifcopus  fuit  (  hunc  enim 
Apollinarijiee  Antiochiajibi  delegerant  in 
Epifcopum  )  pientiffimus  olim  vir  Vttte  jia- 
tu  &  converfatione .  Dicebamus  autem  con- 
fulentes ,  &  rogantes  ut  concordes  effent 
cum  Ecclefia  Catholica  ,  &  Jinerent  con- 
tentiofum  diclum  .  At  Vttalis  dicebat: 
Quid  vero  efl  quod  in  medio  pofitum  nos 
feparet  ?  Habebat  enim  hic  diffenjionem  ad- 
'verfus  venerandum  quemdam  virum  ac  tn- 
Jignem  Paulinum  Epifcopumy  &  Paulinur 
rurftts  adverfus  Viialem  a  nobis  accerji- 
tum  .  Cum  itaque  cuperemtts  ambos  ad  pa- 
cem  concordes  facere  :  videbatur  enim  uter- 
que  Orthodoxam  fidem  pnedicare  ,  &  u- 
terque  difftdium  habebat  ob  quemdam  cau. 
favr<etextum ;  Vitalis  enim  objiciebat  Pau- 

lino 


cxivrr. 

Contro- 
verfiz  in- 
ter    Viu- 
lcm  atquc. 
Pauli- 
num. 


(i)  Sozom. 
lib.6.c.iy, 

Vitalis 

Aniiochc- 

nus. 


cxtvnr. 


(e)    ~Epiph. 
biiref.77. 

Quid   de 
Vitale  Et 
pipha- 
nius  • 


£00 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christ* 


Liberii  Pap. 

12. 


JOVIANI  lMP# 


fhanafio 


tino  dittum  a  Sabellio  aceeftum.  Quapro- 
fternobis  iflic  prtefentibus  abflinuit  in  to- 
tum  a  focictate  Paulini.  Donec  ipfe  Pau- 
linus  cum  editione  confcripta  nobis  perfua» 
fit ,  cujut  iam  antea  ajfenfionem  fecerat , 
fe  furgandi  gratia  apud  beatum  Athana- 
Jium .  Obtulit  enim  &  tradidit  nobis  ipfius 
exemplar  cum  fubfcriptione  ,  clare  habens 
de  Trinitate  ,  fimulque  de  imelligentia^. 
incarnationis  Chrifli ,  manu  ipfius  Atha- 
nafii  fcriptum .  Eam  editionem  fubjunxit ; 
&  heec  eft  : 
fCXLlX.  Exemplar  manus  Paulini .  Ego  Pauli- 
Paulini  nui  Epifc0Puf  J*c  f«ntl°.  •>  quemadmodum^. 
Ipifcopi  traditum  accepi  a  Patribus :  Ejfe  &  fub- 
Antioche-  Jiftere  Patrem  perfeclum  ,  &  fubfiftere  Fi- 
ni  fidei  Uumpcrfettum  -,&  fubfiflere  Spiritum  fan- 
eonfe/Co  &um  perfeftum.  Quapropter  etiam  recipio 
fnefcriptam  tnterpretationem  de  tribus  fub- 
'  ftantiis  &  ttna  eftentia ,  itemque  eos  quific 
fentiunt .  Pium  efl  enim  fentire  &  confite- 
ri  Trinitatem  in  una  Deitate .  Et  de  in- 
carnatione  verbi  Patris  propter  nos  facla 
Jic  fentio ,  velttt  fcriptum  eft ,  quod  fectin- 
dum  Joannem ,  Verbum  caro  faclttm  efl :  non 
enim  fecundum  impientiffimos ,  qui  dicunt , 
tranfmutatinnem  ipfum  paffum  efie;  Ced  quod 
fropter  nor  homo  faclus  eft  ex  fanfia  Vir- 
gine^  &  Spiritu  fantlo  genitus  .  Keque 
*nim  inanimatum  ,  neque  fenfus  expers  , 
ttequg  mentis  exors  corpus  habuit  Salva- 
tory  ut  in  manu  Athanafii  habetur .  Kon 
enim  pnfflbile  erat  Domino  pro  nobis  ho- 
wine  faffo  ,  mentis  exors  efle  eius  corpus  . 
JJnde  deteflor  eos  ,  qtti  reprnbant  fidem  , 
quam  confeffi  funt  Patres  Kic&te ;  &  qui 
tion  confitentur  aut  ex  ejfentia,  aut  con- 
fubftantialem  effe  Filium  Patri .  Deteflor 
enim  &  eos  ,  qui  dicunt  Spiritum  fanclum 
ereaturam  per  Filium  faclam  :  Tnfuper  au- 
tem  &  deteflor  Sabellii  &  Photini  &  omnem 
hterefim ;  procedens  ipfe  fecundum  fidem 
fliccete  editam ,  &  fecundum  omnia  prx- 
fcrtpta.V{a.&cn\is  Paulini  pvofeflio  Antio- 
chiae  coram  Athanafio  edita  ;  ex  qua  fa- 
itum  eft ,  ut  ejus  communionem  Athana- 
fius  in  pofterum  aflldue  retinuerit.  C:ete- 
jum  ejufmodi  altercationes  inter  Mele- 
tium,  Paulinum,  atque  Vitalem,  amplio- 
libus  odii  radicibus  propagatae,  adhuc 
fancVi  Hieronymi  tempore  virideserant  .  [1] 
Dicemus  de  his  igitur  fsepe  inferius  atque 
pluribus  ;  at  hic  modo  fatis  de  contro- 
vcrfiis  hoc  anno  Antiochiae  agitatis. 

Hoc  eodem  anno ,  cum  adhuc  Jovia- 
rtus  Antiochiae  moraretur,  ficut  Chriftia- 
nae  religioniin  omnibus  confultum  voluit» 


CL. 


ut  quae  fuerant  a  Julianocorrupta  inffau- 
rarcntur  ,  atque  disjecla  componerentur ; 
ita  &  odio  in  idololatriam  Imperatoria 
aucloritate  furrexit:  quippe  quod  tum_. 
Charris  («)  in  Mefopotamia  ,  tum  An- 
tiochiae  (  ut  fuperius  diftum  eft  )  in  Iu- 
cem  proditaefTent  execranda  facrificia  Ju- 
liani,  quibus  humanse  hoftiae  3n  abditis  do- 
morum  recefllbus  csefae  erant,  eademque 
oftentata  a  piis  in  deteftationem  facrile- 
gae  impietatis .  Quod  ficut  Gentilibus  per- 
petuae  ignominiae  ceffit  atque  dedecori , 
eorumdemque  faftumatque  fuperbiamlm- 
perio  Juliani  in  immenfum  auctam  com- 
preflit ;  ita  cum  Chriftiani  Imperatoris» 
tum  etiam  fidelium  omnium  animos  adver- 
fus  deorum  cultum  magnopere  excitavit. 
Auctor  eft  Socrates  (£),  jufla  a  Jovia- 
no  delubra  Gentilium  claudi ,  &  facra 
ceflare;  cum  &  qui  apud  Julianum  pri- 
mum  Ioqum  tenere  videbantur  palliati  phi- 
lofophi ,  prae  tiraore  pallia  pofuere ;  ait 
enim:  5«^»  idem  tempus  Gentilium  delu- 
bra  occlufa  fuere  .  Gentiles  ipfi  alii  alii-s 
in  locis  fe  occultare :  qui  autem  pallia  ge- 
ftabant ,  pallia  deponere^  &  communi  ufi- 
tatoque  habitu  uti  cceperunt .  Cruenta  tl- 
la  &  fcelerata  facrtficia ,  quorum  labe 
fe  palam  contaminabant ,  &  quibus  regnan- 
te  Juliano  fe  exfatur aver ant ,  omnino  fuere 
Jublata.  Ita  Socrates.  Cseterum  haec  phi- 
lofophis  contigifle  potuerunt  timoreChri- 
ftianorum ,  quod  iidem  cuncla  quae  pafli 
erant,  iifdem  philofophis  accepta  ferrent: 
nam  praeter  fpem  omnem,  seftireationemque 
de  ipfo  conceptam ,  ipfe  Imperator  Jo- 
vianus  (  ut  Eunapius  auclor  eft  )  non  de- 
ftitit  illos  honoribus  profequi ,  Maximum 
praefertim  &  Prifcum ,  quos  in  Perfidem 
fecum  duxerat  Julianus  ,  tum  philofophia, 
tum  etiam  magia  celebres  ;  qua  forte  cx 
caufa  divinum  in  fe  numen  Jovianus  haud 
leviter  concitavit;  cujus  exemplo  admo- 
nitus  Valens,  qui  poft  eum  Orientale  admi« 
niftravit  Imperium  ,  ejufmodi  genus  homi- 
num  (ut  dicemus  )  graviterinfec>afus  eft. 
Illud  quoque  accidit ,  cum  Jovianus  An- 
tiochioe  moraretur,  ut  templum  Trajani, 
quod  Hadrianus  ei  tamquam  divo  erexe- 
rat,  a  Juliano  in  bibliotheca?  Iocum  con- 
verfura  ,  i  dem  inftigante  uxore  cremarit  ; 
id  Suidas  (c  )  atque  Nicephorus  (  d)  tra- 
dunt.  Antiochia  autem  receflit  ante  an- 
ni  praefentis  finem  ;  fiquidem  Kalendisja- 
nuarii  (  ut  diximus  )  una  cum  filio  Var- 
roniano  in  itinere  conftitutum ,  iturum.. 
Conftantinopolim ,    Ancyrae   in  Galatia^ 

ipfum 


(a)  TheotL. 
l.$.  C.ll. 


(h)  Seerat. 

I.I.C.IQ. 


Idolo- 
rum  tem- 
placlauf.i 
&  facrifi- 
cia  vetita. 


cll 


(c )  Suid. 
vtrho  Jo- 
vfanus . 

(d)  Nice%h, 
lib.io. 


\lOTR    W  Y  rMe  Spondani  epitomen  hoc  anno  n.  XX.  ubt    Meletium    defendit .  Vide   prstexea  Bol- 
V  landianos  Socios  die  XII.  Februaiii,  pag.  585,  &  fequentibus. 


(j)   Atnnt, 

iib.il. 


Cum  Critice  Pagii. 


201 


CiiRr-.Ti 


Lr3E,Rii  Pat. 

12. 


JOVJANI    ImP. 
I. 


ipfum  agere  contigitquod ,  AmmianusCrf) 
teOatur.  Porro  eo  tempore,  quo  Antio- 
chix  commoratus  eft  Jovianus ,  multa  (  ut 
idem  ait  )  per  continuos  dics    vifa  funt 


portenta,  atque  apparuere  cometa»  ,  o- 
mnia  nonnifi  lucruofa  atque  dira  pro- 
nunciantia  ;  qux  eventus  facile  demon- 
ftravit. 


JESU  CHRISTl 
ANNUS 

1&+ 


LIBFRTI  paP. 

ANNUS 

»3« 


JOVMNI  IMP. 

ANNUS 


ANno  Chrifti  trecentefimo  fexagefimo 
quarto,  Jovianus  cum  iturus  Con- 
ftantinopolim  ,  ipfis  Kalendis  Januarii  , 
quibus  novis  Confulibus  annus  aperirur, 
pervenilTet  Ancyram  Galatix  ;  adiit  Con- 
iulatum  ;  afcitofibi  in  collegam  filio  par- 
vulo,  nomine  Parris  fui  Varroniano.Cum- 
jffnn».  Eccl.    Tom.  V. 


PAGIUS      anno  PEF.roDi  Gr^eco  -  Roman;e  5S57. 

SJEC-I V. 

Anno  Ur-       0  0-  DC  J)  4-   ?•  4.  April.   Indicl.  7. 

bis    1117. 

Olymp.  JES"  Chfisti    31J4. 

185.  m.4. 

A.C364.  LlBERri  Papa  13. 

VALENTISIANI  ET   VALENTB    IMPP.  1. 


I. 

Confulet . 


[  1  ]     \  Ntim.  I.  ad   IV.   CnfT.   Jovianut    Jug.. 

C\    &    Varronianus  MobiHJ/imHt  puer  :   uter- 

que  juxta    Driorcm  Confulauium  Cyfareorum  re- 

gulam  ;   qui  enim  Nobilifllmi  pueri  nomine  co- 


que  inde  profrcVis.  tandem  pervenilTef.  ad 
locum  Dadaftanam    diftum  :.  t>  E(l  lo- 
cus  (  inquit   Socrates  b  )  inter  Galatiam  (b)Soerat, 
&  Bithyniam  medtus    interjedus  ,  tbi  The-  ^«3«  '• 
miftius  philofophus  ,   cum  aliis  ordinis  Se-  %l,llm 
natorii  virts  obviam  faclus  ,  orattonenu. 
fuam  confularem  coram  tllo  recitavit ,  quam 

C  c  qui- 

honeftabantur  ,   Confulatu    poftluc ,  non  minus 
quam    Cxfues  ,    initio    digniiatis    exornati  . 

Jovianus  decimo  quarto  Kalendas  Martii ,  die        \\. 
nempe    decima  fexta   menfis  Februarii   mortili-  Qbitut  Jo- 
tatem    exuit ,    Major  enim    fides   Eutropio  tunc  vjani 
viventi  ,     illudque  teftanti    habenda  ,   quam   So-  ^ug% 
crati ,     qtii    XIII.    Kalend.    aut   Auclori     Chro- 
nici    Alex.   qui   XII.  Kalend-    aut  denique  Ida- 
cio    in    Faftis  ,     qui   XI.   Kalend.     Martii    diem 
fupremtim  obiilTe   Jovtctnum   tradtint  .    Qyod  ex 
eo  certum     redditur  ,  quod    Ammianns  lib.   xC. 
aflerat,     poft    Joviani    mortem  ,.    diebus    decera 
nullum    Imperii     tenuifle   gubernacula  ..   A    die 
autem  decimo   quarto  Kalendas  Martias  ad  quin- 
tum  Kalendas  ejufdem  menfis  ,  quo   ex  Ammia- 
no    &  Idacio    laudatis   inauguratio  Valentiniani 

CGn- 


NOTiE     [1]  /^  0/T-.  jov,anut  Aug.  &  Varronianut  nobilifimut  puer ..  Relandus.  pramornen  F/*»«ad   utru.m- 
V_^  que   Conful-m  prarmittit  .   Vetus   infcriptio    eruta   ex  cormeterio 


Epimachi    &     Gor- 
deinde   a    Blanchino 


SS 
diani"    Boldetto    A.  D.   1714.  &  ab  eo  edita    in    Oifervit.    pag.    84.    n.    24 
in  Prolegomenis  ad  Anaftaiii  tom.    II.  pag.    LXVIII.   Nunc.  vero  infcr.ptio  in   ard.bus  Capitolims 
pofita  efl; 

PUER.     NATUS. 
VO.    JOVIANO.     AUG.     ET. 
VARRONTANO.      COSS. 
O  R   A  .     n!   O  T  I  S .     I  I  I  I. 
UXIT      VIII.     IDUS.     MADIAS 
SATURNIS     LUNA     VICESIMA 
SICNO    CAPIQRNONOM    I  N  E     S  I  M  P 

C  O  u  *>, 


1 

D  I 


D  I 


Blanchinus  Iegit, 


I  N 

D  T  E  . 

S  I  C   N  O 


ORA.    NOCTIS.    TII-AT,TAe 
UXTT      VIII.     IDUS     MADIAS 
S4TURNIS     LUNA     V   I  G  E  S  I  M  A 
NOMINE    SIMPLIC 


....    C.     J  O  V  I  A  N  O .    ET 
FL-    BARRONIANO.    COS< 


Laterculus  Pafchalfs  fn  fln-  Gennadii  de  Viris  illuftribus,  ex  codice  Vaticano  vefuftiiTjmo :  JO- 
BIAMO.  ET  BORONIANO.  Emendandum  VARRONIANO.  Fafti  Idatii  :  Joviano  Mg.  &  Parro: 
Protperi  Chronicon  xjoviano  &  VarroniMo» 


2.02, 


Annales  Eccldiaftici  Baronii 


Christi 


Liberii  Pap. 
13« 


JOVIANI    IMP, 
I. 


quidem  poftea  ctiam  Conjiantinopoli  reci- 
tavit ,  coram  populi  multttudine  .  Haec  So- 
crates,  qui  &  fuperius  de  eadcm  oratione 
verba  faciens,  haec  habet:  Imperatorvero 
qui  apud  animum  fuum  propofuerat  blan- 
ditiis  &  perfuafionibus  dijfentientium  li- 
tes  dirimerey  reCpondit ,  fe  nemini  quidem 
qualemcumque  fidem  amplexanti ,  molefliam 
exhibiturum  ,  fed  eos  pncter  aeteros  bene- 
liolentia  &  bonore  profecuturum  ,  qui  Ec- 
clefidt  ad  concordiam  adducendue  autloref 
fe  ojlenderent.  Heecque  ab  eo  ad  hunc  mo- 
dumgefla  effe  yThemifiius  philofophus  com- 
viemorat  :  nam  in  ea  oratione ,  qucs  Con- 
fularis  infcribitur  ,  quam  de  eo  confcripfit , 
eum  propterea  magnis  ornat  laudibus,  quod 
foteftate  ctiique  pro  arbitratu  hanc>  vel 
illam  religionem  profitendt  permiffa,  af- 
fentatorum  mores  prorfus  refutajfet ;  qttod 
genus  hominum  admodum  facete  perfirin- 
gens  ,  dixity  nemini  obfcurum  effe ,  eos 
non  Deum  ,  fed  purpuram  coluiffe  .  Nncli 
fumus  eamdem  nos  orationem,  fed  mu- 
tilatam  magna  ex  parre  ,  quod  illis  ca- 
leat,  quae  fpeclabant  ad  Confulatum,  nu- 
per  per  Imperatoreminitum  :  (ed  fatis  hic 
ea,  quae  ad  argumentum  propofitum  fpe- 
6tant  .  Cum  igitur  Imperator  ad  di<ftum 
locum  perveniffet  Dadaftanam  ,  g%  qui 
Bithyniam  dividit  a  Galatia  ,  improvifo 
cafu  nofte  exanimatus  inventus  e(i  .  Haec 
ex  Ammiano  (tf),  qui  &  fubdit:  Super 
cujus  obitu  dubietates  emerfere  complures  . 
Fertur  enim  recenti  calce  cubiculi  tlliti 
obitus  re-  ferreodorem  noxtum  nequiviffe  ,  vel  extu- 
pentinus  .  berato  cctpite  periiffe  fticcenfione  prunarum 
immenfa  ,  aut  certe  ex  colluvtone  ciborum 
avtda  cruditate  difientus  .  Haec  ipfe.  Sunt 
qui  dicant,  ut  inter  alios  Suidas  (£), 
fungorum  quos  coenarat,  veneno  periiffc. 
Oeterum  ea  opinio  verior  credita  cft, 
ut  denfo  prunarum  vapore  (  ad  exficcan- 
dum  enim  recens  aedificatum  parietem , 
5n  ejus  cubiculo  incenfic  fuerant  colloca- 
tae  )  fpiraminum  meatibus  occlufis,  fpiri- 
tu  intercepto  mortuus  fit ;  quod  &  fbepe 
Romae  noftra  oetate  audivimus  contigiiie  . 
In  hanc  fententiam  S.  Hieronymus  in  epi- 
ftola  ad  Heliodorum  :  Jovianus,  inquit, 
gufbatis  tantum  Impertalibus  bonis  ,  fa>- 
tore  prunarnm  <~uffocatus  e(l ;  oflendens  o- 
mnibus  ,  quid  fit  humana  poientia  .  Hanc 
(c)  Sozem.  eamc]em  fententiam  ex  hiftoricis  fequitur 
*!r!°c.fj«»  So7.omenus  (c).  Deceffiffe  vero  eum  tra- 

\a)  hocrx-Z.  •     i  \  t-    i        i  *  * 

l.i.c.n.  dit  Socrates  (  d)  13.  Kalendas  Martias  ; 
<c)  Eutrop.  quodetiam  affinnat  Eutropius  (  e  ) .  Q_uam- 
/.10.         obrem  ipfura   imperaffe    oportuit  menfes 


(*)  Amm 
lib.%1, 

Joviani 


(h)  SuiJ. 
tn  Jovia». 
II. 


PAGIUS 


contigit ,  decem  dies  intercedunt ,  bis  VI,  Ka- 
lend.  (  hic  enim  annus  biifextilis  eft )  nume- 
ratis .  Vahntinianus  inque  die  vicefima  quinta 
Februarii  ,  feu  VI.  Kalend.  Mart.  Imperator 
diclus,  ipfo  nempe  die  intercalari  :  fed  eo  tan- 
quam  infaufto  vitsto,  poflridie  ,  quinto  nem- 
pe    Kalendas   MarliaS  ,  feu  die  XXVI.  Februa- 


tantumfeptem,  &  dies  viginti :  nam  (  ut 
dictum  eft  fuperius  )  quinto  Kalendas  Ju- 
lii  Imperator  creatus  eff .  Porro  cum  ex 
hac  vita  migravit,  annum  erat  aetatis  fuae 
agens  trigeiimum  tertium;  quod  in  primis 
Ammianus(/)  tcftatur , cui  adftipulantur  (f)  Amm. 
Socrates  &  Eutropius  ;  ex  quibus  omni-  /.is.itf. 
bus  Viclor  redarguitur,  dum  ait  ad  qua- 
dragefimum  proxime  perveniffe  annum  • 
Sed  &  in  eo  pariter  corrigendi  funt  o- 
mnes ,  qui  ipfum  Imperatorem  non  Jovia- 
num  appellant,  fed  Jovinianum:  ex  an- 
tiquorum  enim  nummorum  infcriptionibus 
manifefti  redarguuntur  erroris.  Fuiffeau- 
tem  Jovianum  a  Gentilibus  ritu  patrio  re- 
latum  inter  divos  refcripta  fuccedentium 
Imperatorum  hujus  anni  fidem  faciunt , 
in  quibus  Divus  Jovianus  Conful  ponitur . 

Caeterum  ipfe  Jovianus  decedensnullum  jh, 
fui  Imperii  reliquit  hxredem  :  quod  im- 
provifa  mors  de  fucceffore  cogitare  non 
fiverit ;  nec  quem  ex  ipfius  cognatis  eve- 
heret  in  Imperium  exercitus  Romanus  ha- 
bebat :  nam  Varronianus  parvulus  filius, 
quem  fecum  Jovianus  creaverat  Confu- 
lem  ,  fufcipiendo  tanto  oneri  impar  erat  ; 
&  Varronianus  parens  jam  ante  deceffe- 
rat,  ut  filium  Imperarorem  creatum  vi- 
dere  non  potuerit :  Januarium  vero  Praefe- 
ftum  rebusmilitaribusper  Illyricum  ,ejuf- 
dem  Joviani  affinem,  abfentem  exercitus 
parvifecit ;  quod  Ammianus  (g  )  affirmat  ;  r  .  Amm. 
qui  &  mores  ejus  formamque  defcribit .      /,&ij.  r6.' 

Cujus  quidem  interitus  adeo  inopinati,  Jovianus 
fi  caufam  ex  infenfo   numine  affeire  licet  Imper.  itt 
(  nam  divino  arbitrio  \\£C  omnia   tranfi-  quibusde- 
gi,   nemo    negarit  )  cum    illa    praecefiiffe ''^"'^ ' 
videtur ,  quam  diximus  ex  Sardiano  ,  quod 
a^queac  Julianus ,  Maximum  ac    Prifcum 
philofophos  atque  magos  coluit ,     quorum 
ftudiis  malaomnia  in  Chriftianos  adeo  co- 
piofe  manarant;    tum  etiam  illud  proxi- 
me  eft  fubfecutum  delictum,  dum  (  quod 
Ammianus  tradit)  Tarfum  cum  pervenif- 
fet ,  exornandum  Juliani   fepulcrurn    de- 
crevit,  hominis  alioqui  ne  ccefpititia  qui- 
dem  fepultura  digni :  quamobrem  paucos 
poft  dies  e  medio  fublatus  eft.  Impios  e- 
nim  indignos  effe   fepulcro ,    Jofias  Rex 
fancliffimus  docuit;  (h)  nam  aedificatio-  ty^,  p,t. 
ne  &  ornatu  fepulcri ,    probari    acta  eo-  ralip.in. 
jum  qui  ibi  reconditi  funt,  fententia  Do- 
niini  (/)  redditur manifeftum.  Porro  Jo-  ($)  Matib. 
viani  corpus   ex  more    curatum,  miffum  13. 
elfe  Conftantinopolim  ,  ut   inter   Augufto- 
rum   reliquias  (  nempe  in  atrio   ba/ilics 
Apoftolorum  )   reconderetur,  Ammianus 
tvadit .  VA- 

rii  Imperfum  fufcepit  ,  ut  docet  Amrnianus  inf- 
tio  lib.  tj.  Hoc  biflextum  prxccdentium  ,  fub- 
fequentiumque  certa  regula  eft  ,  evincitque  pri- 
itium  Chriftiana?  IErx  annum  cum  anno  Julia- 
no  quadrar^fimo  fexto  concurrere  ,  ideoqueChro- 
nologiam  Baronii  ante  Diocletiani  Imperium  an- 
nos  "bifTextilcs   loco    fuo  movere  . 

A  hum. 


CllRISlI 


Cum  Critice  Pagii . 


203 


LiBEim   Pap. 


Valentintani  Imt. 
I. 


VALENTINIANUS    IMPERATOR. 


IV. 

Valenti. 
nianus 

IlTlp.     Cli- 

gitur. 

(*)  Amm. 
Iib.16. 


(b)}J,c.  I. 
ii.rr. 

(c)   Suid. 
Verio  SaJ- 

luftiuj. 


V. 


(d)  Scerat. 
/.4.  c.t. 


PAGIUS 

III. 
Valenti- 
nianus  fit 
hnperator. 


Progreffo  autem  exercita  Nicaeam  Bi- 
thynise  ufque ,  comitiifque  habitis,  fre- 
qucntiora  fuffragia  in  Valentiniani  ele. 
ctioncm  confenferunt ;  immo  (  utar  Am- 
miani  verbis  a  )  Valentinianus  ,  nulla  di- 
fcordante  fententia  ,  numinis  afpir.ttione 
caleflis  ,  eleflus  efl.  agens  fcholam  fcu- 
tariorum  fecundam  ,  relitlufque  apud  An- 
cyram  ,  poflea  fecuturus,  ut  ordinxtum  efl . 
Et  quia  nullo  rettitente ,  hoc  e  Republica 
i/idebatur  ,  miffis  qui  eum  ocyus  admone- 
rent  ,  diebus  decem  nullus  Tmperii  tenuit 
gubernacula  .  Ha?c  Ammianus  .  Jam  enim 
olim  prodigio  quodam  fub  Imperatore 
Conftantio  Imperium  Valentiniano  pra?. 
nunciatum  fuifle,  Nicephorus  (b  )tradit. 
AueloreftSuidas,  (c)  Valentinianum  crea- 
tum  fuifle  Imperatorem  a  Salluftio  tunc 
Praffecto  Praetorio  ;  cujus  virtutes  cum  prrc- 
dicat,  &  Valentiniani  Imperii  exordium 
ad  juftitiae  integritatem  bene  compofitum 
refert,  fic  ait :  Salluflius  Prafeelus  Prne- 
torio  Valentinianum  defivnavit  Imperato- 
rem  ,  qui  cum  Imperium  fuCcepiflet ,  edi- 
(io  propofuit  ,  ut  fi  quis  affeclus  ejfet  in- 
juria ,  Imperatorem  adiret .  Verum  nemo 
quefius  eft  .  T-fic  Valentiniantts  Prcepofito 
eunucborum  Hhodano  .  qui  Berenicem  i<i- 
duam  tnjuriis  affecerat,  multeri  de  illo 
eonqueflet  judicem  dedit  Salluflium ,  a  quo 
condemnatus  Trxpofitus  ,  cum  judicium  il- 
tius  mbili  faceret,  ab  Tmperatore  in  T-Tip- 

ftco  crematus  efi  ,  omnibus  Archi-eunucbi 
onis  viduee  afftgnatis  .  Quo  exemplo  ter- 
riti  mortales ,  omni  injuria  abflinuerunt  • 
Hucufque  Suidas  . 

Sed  antequam  ad  res  geftas  Valenti- 
niani  ulterius  progrediamur,  de  tempo- 
re  in  prirois,  quo  eft  acclamatus  Augu- 
ftus,  dicendum  eft.  Contigiffe  quidem_. 
ejus  creationem  quinto  Kalend.  Martii  , 
Socrates  (d)  aucror  eft  ;  eumque  Panno- 
nium  Cibele  ortum  tradit,  patre  Gratia- 
no  non  generis  nobilitate ,  fed  propria— 
virtute  clariffimo :  nam  tpfe  ex  non  mi- 
lite  miles ,  atque  ex  infima  miiitia  ad  am- 
pliores  provectus  ordines  (  3d  ejus  me- 
xitis  exigentibus  )  ad  fubtime  faftigium 
gloris  eft  elatus  .  Fuiffe  autem  ipfi  cx  eo 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

A  num.  IV.  ad  IX.  Socntes  initio  lib.  4. 
ait  :  Ctim  Imptrator  Javianus  Vtadafianis  cxtre- 
mum  diem  tbiiffet  ,  dic  decimo  tertio  Kalendas 
Martii  Confulaiu  ftiimet  ipjius  &  Varronixni  fi- 
ti>  :  militcs  ex  Cal.itia  progrejp  ftptrmo  pofi  die 
Nic/um  BithyniA  pervenerunt  :  afpue  ihi  commu- 
ni  fuffragio  Valertinianum  Imperatorcm  renun- 
tt.int  fexto  Kalendas  Martii  iifdem  Confulihus . 
In  Giarco  legitur  ,  sv  r3  auVS  Ctrartlcf. ,  id  eft 
in  ipfo  ejut  Confulatu  ,  Joviani  nempe  &  Var- 
roniani .  QuarO  emendandum  quod  fcripfi  in 
fecunda   partc    Diflertationis    Hypar.   cap.    13, 


comparatum  cognomentum,  ut  Funarius 
diceretur ,  tradit  Victor  (e) ,  quod  vena-  (e)  viclor.' 
Ktium  funem  portanti  -quinque  milites. »'» Valtnt. 
nequierint  extorquere,  eoque  merito  af- 
citus  in  militiam ,  ufque  ad  Prsfefturae 
Prcetorianx  potentiam  confcendit  ;  ob  cu- 
jus  apud  milites  commendationem ,  Va« 
lentiniano  refiftenti  Imperium  effe  colla- 
tum,  tradit  Viclor  . 

At  Valentinianum  etfi  paternum  genus  VI. 
minime  illulirem  reddidit,  fed  fua  ipfius  Valontf- 
virtus  in  militaribus  funftionibus  clarum  nia^ex 
effecit ;  pietas  tamen  Chriftiana,  quae  in-  imp4Crca. 
ter  alias  virtutcs  in  eo  potiflimum  eluce-  lus.' 
bat  ,  apud  Deum  &  homines  plurimum 
commendavit,  &  poft  ipfum  Imperato- 
rem  impium  Julianum  evexit  ;  cui  ne  pa- 
reret,  militia  exui,  &  exilio  reles;ari 
delegit .  Qui  igitur  omnia  pietati  poftha- 
buit  ,  omnia  confecutus  eft  mnnere  pie- 
tatis  ;  fiquidcm  Chriftiani  milites  haud 
pafli  funt,  mortuo  Chriftiano  Principe, 
in  locum  ejus  Ethnicum  fubrogari,  qui 
olim  idololatra  Imperatore  necato,  nec 
aliquem  deorum  cultorem  eidem  fuflrici 
confenferunt.  Ex  his  plane  videas  (  ut 
haec  iteruro  refricemus  )  maliti.«  imbecil- 
litatem.  Quippe  cum  nihil  aliud  roto  fui 
Imperii  tempore  conatus  fit  Julianus» 
quam  dejicere  gradu  milites  Chriftianos, 
militiamque  ex  cultoribus  idolorum  ftabi- 
lire  ,  ut  Imperii  robore  penes  Ethnicos 
milites  collocato,  nulla  de  cxtero  fpes 
reliqua  effet  homini  Chriftiano  Imperium 
capeffendi,  ficque  ea  via  apud  Gentiles 
perpetua  fucceflione  Romanum  propa- 
garetur  Fmperium :  tamen  cum  humana  o- 
mnia  haud  humano»  fed  divino  confilio 
difponantur;  ea  omnia  qure  irr.pietas  an- 
tc  texuerat  fila  verfutiae  ,  mox  funt  inltar 
aranearum  tela?  difrupta,  adeo  ut  deo- 
rum  cultores  ab  Imperio  penitus  exclufi 
fuerint  ,  &  Chriftiani  delecti ,  illi  ipfi, 
quos  Julianus  Chriftiani  nominis  caufa 
vexarat  ;  in  quibus  plane  illud  enituit 
(/) .  Non  effe  fapientiam ,  neque  pru-  (f)  trov. 
dentiam ,  neque  confilium  contra  Domi-  "• 
num  ;  &  quem  Deus  elegit ,  fruftra  ab 
impiis  reprobari .  Siquidem  fimulac  ad  e- 
C  c  a  xer- 

rtum.  10.  ea  verba  Grseca  de  Valentiniano  in 
fequentem  annum  Confule  defignato  intelligen- 
da  efle .  Manifeftum  eft  enim ,  Socratem  de 
ipfius  Joviani  &  Varroniani  Confulatu  loqui . 
Socrates  &  Ammianus  tradunt  ,  Vatentem  Im- 
perii  confortem  faclum  V.  Kalend.  April.  quod 
quidem  Ammianus  difertis  verbis  aiterit  ;  So- 
crates  vero  indicar ,  quando  ait  ,  Valenfem  tri- 
cefimo  poft  die ,  quam  Vakntinianui  Auguftus 
fuerat  nuncupatus,  id  faflum  efle.  Des  tamen 
illi  more  Romano  numerandi  ,  a  quinto  nem- 
pe    Kalendas     Martii ,    ad    quintum    Kalendas 

Apri-     -  , 


204 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

l6* 


LlBERII    PaP» 

i3' 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  j. 


xercitum  fe  contulit  Valcntinianus,  cum 
ex  more  concionem  effet  habiturus  ad  mi- 
lites  ,  oborto  tumultu  .  -corum  fcilicet , 
qui  indignc  ferebant  ipfum  provec^um  ad 
(*)  Amm,  culmen  Imperii ;  elata  tunc  ipfe  profpe- 
iib.16.      ^  dextra  (  ut  ait  Ammianus  a)  plena  fi- 


ducia ,  feditiofos  ac  pertinaces  increpans  ,  Valenti- 
ex  iqfpcrato  compefcuit.  Quin  etiam  fub-  nianus  fe> 
jecit    quaeftioni  quofdam    nobiles   Juliani  dat    mi,j* 
quondam  amicos,  quorum    praeftigiis  iflbi  t" *^!u  " 
tunc  repentinum  morbum  immiffum  puta-  ^  Zofim, 
vit,  Teftatur.  id  Zoliraus  (£)♦  /,4. 


VALENS  COLLEGA  IMPERII, 


VII. 
(c)    Am<n, 
lib.  16. 

Valens  af- 
fumitur 
collega  in 
Imperio , 


(i)  Socrzt, 
/•4.  r.r, 
(e )  Thcod, 
/.4.    c,t. 


VIII. 


(f)  C-reg. 
Kaz..  orat, 
$1  laudem 
Csfarii . 


Vofl  bccc  autem  (  Ammianus  (  c  )  fubdit ) 
Valentiniams  Nicomediam  itineribus  ci- 
tis  ingrejfus  Kalend,  Martii,  Valentem^, 
fratrem  Jiabulo  fuo  cum  Tribunatus  digni- 
tate  prctfecit  ,  Indeque  cum  veniffet  Con- 
fiantinopolim  ,  multa  fecum  ipfe  devolvens , 
&  magnttudini  urgenti  negotiorum  jarn^, 
fefe  farare  confiderans  ;  nihil  immorandum 
ratus ,  quinto  Kalendas  Aprilis  praduttum 
ettmdem  Valentem  in  fuburbanum ,  univtr- 
forum  fententiis  concinentibus  (  nec  enim 
audebat  quifquam  refragari  )  Auguftum 
pronunciavii ;  decoreque  Imperatorii  cul- 
tus  ornatum  ,  &  tempora  dtademate  redi- 
mitum  in  eodem  vehicula  fecum  reduxit . 
Haec  Ammianus.  Reprehendunt  nonnulli 
Valentinianum  ,  quod  in  elecYione  colle- 
gae,  affe&ui  potius  privato  germanitatis 
indulfcrit ,  quam  utilitati  Reipublicae  Chri- 
ftianarprofpexerit,  cum  (  ut  ajunt  )  Aria- 
num  hominem  afciverit  fibi  collegam , 
qui  poftea  Orientalem  Ecclefiam  jugi  per- 
fecutione  vexavit.  At  falluntur  hi  fane, 
mea  fententia  ;  fiquidem  quem  fciveratdc 
cxpertus  fuerar  confeflorem  ,  &  imbutum 
Catholica  fide,  confortem  affumpfit  Im- 
perii  ,  Fidei  namque  caufaambos,  ne  Ju, 
liano  Imperatori  obtemperarent  facrifi- 
canti ,  baltea  depofuiffe ,  auetor  eft  So- 
crates(rf).  Sed  &  ufqUe  ad  expeditio- 
nem  adverfus  Gothos  paratam  ,  eum  Ca- 
tholicum  perfeveraffe,  Theodoretus  (e  ) 
aftumat .  Quo  autem  modo  e  Catholico- 
rum  caftris  defecerit  ad  Arianosj  fuo  lo- 
co  difturi  fumus. 

Afcitus  igitur  ad  Imperium  Valens  ne- 
quaquam  Arianis  favit ;  fed  quos  fciret 
Catholica  fide  fpectatos  ,  cifdem  contulit 
magiftratus;  &  inter  alios  Caefarium  fra- 
trem  Gregorii  Nazianzeni,  tcmporibusju- 
liani  (  ut  vidimus  )  nobilem  confeflorem, 
Quaeftorem  creat.  Inter  ipfos  autem  Im. 
peratores,  Valentinianum  ,  atque  Valen». 
tem  fuiffe  certamen  ,  quifnam  Crfariurri 
fibi  magis  devinciret ,  &  cujufnam  ille 
magis  amicus  &  familiaris  diceretur  ,  i. 
dem  Gregorius  (/)  tradit.  Ceflit  tamen 


PAGIUS  Aprilis,  ultimufqtie  terminus  excludendus  .  Alio- 
qoin  a  qninto  Kalendas  Martii  feu  a  die  vi- 
cefi.na  quinta  Februarii  illi  tri°inta  dies  ntt- 
merati  definerent  in  diem  vicefimum  quintnm 
Martii ,  feu  oclivum  K.-.Iendas  Aprilis .  Qinre 
apparet  Ammianum    &  Socratem  inter   fc  con- 


Valentinianus  Valenti ,   quod  profe^urus  Caefarius 
ipfe  in   Occidentem  ,  Cappadocem  homi-  comes  re- 
nem  Valenti  fratri  ,  cui  curam    Orientis  JJ™   PJ1; 
refufit,  magis  deberi  exiftimaret  .  Porro 
hoc  exordio  horum  Imperii ,  eum  infigni- 
tum  nobili   magiftratu    Comitatus    rerura 
privatarum  ,  docet  refcriptum  ad  eumdem 
hoc  anno  datum  de  confifcatione  prsedio- 
rum,   quae    templis   fuiflent  addicla ,   his 
verbis  . 

Jmperator  Valentinianus  &  Valens  AA, 
Ad  Cotfarium  Com.  rerum  privatarum  , 

Univerfa  loca  &  prxdta,  qu<e  nunc  in 
jure  templorum funt,  quceque  a  diverfis  Vrin- 
cipibus  vendtia  vd  donata  funt ,  retra- 
Cta  ,  ei  Vatrimonia  ,  quod  privatum  no- 
firum  eft  ,  placuit  a^fre^ari.  Dat.  prid, 
Kon.  Februarii .  Med,  *  Divo  loviano  &  *  Conflnn- 
Varroniano  Coff.  Bene  quidem  accidir  ex  tinopoli, 
divina  difpenfatione ,  ut  Caefarius ,  qui  fub 
Juliano,  confeffionis  fidei  caufa ,  ab  eo 
difcefferat,  aChriftianis  Imperatoribus  ma- 
gno  honore  revocaretur  in  aulam  ,  fieret- 
que  idolorum  templorum  regia  poteftate 
aequifllmus  judex  8l  vindex  .  £>.  Si  de- 
mus  unum  eumdemque  fuiffe  Caefariurn 
Gregorii  fratrcm ,  &  hunc  ad  quem  prae- 
fens  refcriptumdatum  invcnitur;  fed  hoc 
quidem  multipliciter  depravatum  inveni- 
tur  ,  ac  primum  dum  in  ejus  infcriptio 
ne  uterque  Imperator  Valentinianus ,  <Sc 
Valens  praenotatus  habetur  ,  &  dies  pro- 
muloationis  confcribitur  pridie  Non.  Fe- 
bruarii .  Nam  eo  tempore  tantum  abeft: 
ut  Valens  fuerit  cooptatus  in  Imperium  a 
fratre  (  quod  accidiffe  quinto  Kal.  Apri- 
lis  diftum  cft  fuperius  ex  Ammiano  )  ut 
nec  ipfe  Valentinianus  adhuc  creatus  ef- 
fet  Imperator,  quod  contigit  circa  quin- 
tum  Kal.  Martii ,  vigefimo  faltem  die  poft: 
datum  refcriptum  .  Nec  eft  _  rurfus  ut  irt 
annum  fequentcm  illud  refcriptum  referri 
poffit,  cum  datum  habeatur  Coff.  Jovia- 
no,  atquc  Varroniano  .  Sed  &  cum  da- 
rum  dicatur  Mediolani  fecundum  antiquam 
lec>ionem,  neceffario  dicendum  fit  ipfum 
tunc  fcriptum  ,  cum  illuc  Valentinianus, 

advc- 


fentire  ,  &  errare  Idacium  in  Faftls  acAuclo- 
rem  Chronici  Alex.  qui  Valentit  inatiguratio- 
nem  in  diem  IV.  Kalendas  Aprilis  referunt  . 
Inter  Valentinianum  &  Vahntcm  divifum  Im- 
perium  in  Occidentale  &  Orientale  .  Valcnti- 
nictmu   Occidentem   integrum  fibi  fervavit ,  qui 

Ccm- 


IV. 


Cum  Crkice  Pagii» 


CHRfSTl 

jd4. 


JLibsrii  Pap, 


205 

Vaientinuni  t. 
VALENTrs  lMPP'r« 


l,b  %6. 

J.4. 


IX. 

(d)  Num* 
aur.    tl 
Tulvi"  Vrt 
fino  actfm 

ftnm  . 


advenit  hoc  ipfo  anno;   erratum  vero  fu- 

ifle  in  refcripto,  ut  vitio  librariorum  lo- 

co  SEP,  fcriprum  fueritFEB.  Sed  &  cum 

datum  ipfum  refcriptum  habcatur  ad  Ge- 

farium  Comitem   r?rum  privatarum  ,  di- 

verfum  hunc  a  Csfarii  fratre  fuifie,  pof. 

fumus  inrelligere  ,  quem   crearum   fuilfc 

Quaeftorem,  non  Comirem  rerum  privata- 

rum  habet  Gregoriqs  ejus  gcrmanus;  fed 

&  remanfifle  iu  Oriente,   in  Occidentera 

vero  tranfiffe  nunquam  ,  e*  codcm  poffu- 

mus  intelli^cre  ;  ac  pronde  non  fub  Va- 

Ienrinhno ,  fed  fub  Valente  munus  Quae- 

iturrc  exercuifie    in   Oriente.    Ur  ex  his 

pateat  duos  eodem  tempore  fuiffe  Caefa- 

rios,  aUerum    fub   Va'ente   in   Orienrc^ 

QuaMtorem,     in    Occidente  alterum    fub 

Valentimano    Comitem    rerum     privau- 

rurn   t£%  *   Ltfg'tur    quoq-ic  apud    Am- 

mianum  Ca)   &    Zofimum   (£),    Cae- 

farium    ab    eodem    Valente    Imperatorc 

creatum   Conffantinopoli  Pra?fe<ftum    Ur- 

bis .  hoc  ipfa    anno,    quo   P.ocopius  ty- 

rannidem  in  Orientc  eXercere  coepit  ;  fed 

alium  hunc  puto    Caefarium    a  G-rmano 

Gregori  ;  nam  ipfe  in  oratione  in  funere 

ejus^habita,  tantum   teftatur,   Cvfarium 

ab  Impiratore  crearim  effe    Qu^ftorem, 

in  eaque  muneris  funcYione  pennanfiffe  uf- 

que  ad  obitum,  vel  faltem  ufque  ad  an- 

num  quintum  ejufdem  Impcratoris  ,  quo 

Nicra  Birhvnia?,  ubi  Caefariqserat^,  tcrrx- 

motu  co11apra  c!\  :  nec  majorem  aliquera. 

antea   funftum    ipfum   effe   magWratum, 

fcd  e*  illo  iam  (  ut  ait  )  ad  fublimiorera 

provehendum  ,  fi  vita  fupcrftite  licuiflcr  . 

Quifnam    vero  fuerit  Imperii    Romani 

ftatus ,  cum  Vaientinianus  Imperator  crea- 

w 


tus  eft;   ut  ex  his  quantum  intulcrit  da-  Sfatus 
nini  impietas  tcnieraria  Juliani,  quantura-  Rf-mani 
que  faiutis  per    rcligionem  ChritianarrL.  inipcrii . 
fueritconfecuta  Roman*  Refpublica,  pof- 
$t  inreijigi ;  h;c  primum  cx  Ammiano  rcm 
paucis  abiblvenrc  in  mcdium  adducamus  : 
Hoc  ,  inquit  (  c  )  ,  temporc  ,  «W«r  per  uni.  (C)  jf^m, 
verCttm  ar+em  Komanum    bellicw»  canenti-  Ub.,6. 
bus  bucfinis  ,  exctttt  gewcs  fxwffmx ,  //- 
mitcs  (%bi  proxtmos  ferfttltabantr  GaUias  , 
Khettafque  Jimul    Alemant   pvfulabantur  , 
Barmatte.  V*hr>cnet<,   &    Quadt  ,    Rheti, 
SaxoneCque  4r  Scett  ,  &  Alacitti  *  Bri.  *   Attk. 
tannos  xrumnis  vocavere  conttnuis,  Aufto-  tttti . 
riant  ,   Mauricaque    alr<e  gentes    Afrtcam 
folitn  acrtus  tncurfybant  ,  <sr  Tbrnias  di- 
riptthant  pradaorti  globi  Gothnrum  .  Per- 
firumKexmanus  Armemts  wj-eflabat ,  &c» 
Haec   Ammianus ,  quibus   turpem   rerum.. 
facicm  pvaefentis  t.mporis    repnfentat. 
Quam  deformiorem     reddiuit  civile  bel- 
lum  Procopiiproditicne  conflatum,  de  quo 
fuo   loco    proxime    a^uri    fumus. 

Qyibusautem  viribus,  armifve  tot  tan-  x. 
taque  ngruentiamala  fuperaturi ,  &  Ro- 
manum  Tmper'um  Juliani  impietate  proftra- 
tum  retlituturi  effent,  iidem  Chriftiani  iti- 
dcmque  Confeflbres  Imperatorcsprobe  no- 
runt ;  nimirum  nonnifi  Gruce  erigendafo- 
re  qu*  Crucis  abdicatione  collapfa  fuif- 
fent;  inCruceenim  &  Chrifti  nomino 
omnem  ip>bs  fpem  &  fiduciam  collocaf- 
fc,  eorumdem  cufa  numifniata  docent, 
quxdexteram  Principumduce  ,  &  Chri. 
fti  nomine  armatam  in  Labari  figno  de- 
monftrant ;  ac  primum  Valentinianijnumif- 
ma  quod  fic  fe  habet . 


(e)  N«w. 

*'tr.     ti 
Fitlvie 
Vtjino   O.C. 
cc^tum  • 


Qua  fequitur  imaga  numifmatis ,  Valentis  clt ,  habens  in  Labaro  Crucem  expreflam. 

(0 


Ad- 


Ctf*IST| 


Annales  Ecckfiaftici  Baronii 

Liberii  Pap,  Valentiniani  ,   „„ 

Ig.  VALENTIS  IMPP.I. 


Adjecimus  alterius  ejufdcm  Valentis  numifmatiseffigiem,Chriftinomen  inLabaro  cx- 
hibentis  * 


(a)  N««. 

4re.    ab 
Angele 

Bentven- 
tano  ac"T 


(«> 


XI. 

Valens 

Qrienti 

Valenti- 

nianus 

Occidenti 

Pracfcfli , 


XII. 

ib)  Sotom. 
lib.6.   c.i, 

Valenti- 
niani   fci- 
te  diclum. 


PAGILTS 

lmperium 
in  Occi- 

dentale & 
Orientale 
diviftim  . 

Earon.  n. 
VIII, 


Poftquam  autem  Valentinianus  Valen- 
tem  fratrem  in  Imperii  collcgam  affum- 
pfit»  ut  tum  Orientall  tum  Occidentali 
pariter  languenti  Imperio  fimul  confultum 
eflct,  illud  opportunum  (  quod  videba- 
tur  )  remedium  excogitavit;  nimirum  ut 
reli&o  Valente  in  Oriente ,  ipfe  fefe  tranf- 
ferret  in  Occidentem  ;  ficque  fore  ,  uttu- 
multuantes  undique  barbaros  coercerent.. 
Ejufmodi  itaque  confilio  inlto,  partitis 
inter  fe  exercitibus,  eorumque  duclori- 
bus,  rebufque  difpofitis ,  percurfis  Thra- 
ciis,  una  fimul  in  Pannoniam  defcenden- 
tes,  Sirmium  pervenere .  Inde  tandem  ab 
invicem  digreffi  ,  Valens  reverfus  eft  Con- 
ftantinopolim,  Valentinianus  vero  Med;o- 
lanum  fe  contulit,  Haec  omnia  pluribus 
Ammianus.  Quae  autem  poft  ha?c  contige- 
rint,  fuo  loco  dicluri  fumus . 

Quod  plane  memoria  dignum  hoc  in_, 
itinere  accidiffe  Sozomenus  (b)  tradit , 
fic  fe  habet :  t76/,  inquit,  deceffit  Con- 
ftantinopoli  Valentinianus  ,  perque  Thra- 
ciam  Koniatn  verfus  iter  fecit ;  Epifcopi 
Hellefponti  ,  dr  Bithynix ,  &  alii  onmes  , 
qui  Filium  Patri  conftbftantialem  afferen- 
dum  putabant  ,  mittunt  ad  eum  pro  fe  Le- 
gatum  Hypatianum  Heracle*  (  quod  eft  op- 
pidum  Perinthi  )  Epifcopum ,  oratum  ,  ut 
Jibi  de  doftrina  fidei  rite  conftituenda  in 
unum  conveniendi  poteftas  pewtitteretur  , 
Qui  cum  veniffet  ad  Valentinianum  ,  &  E- 
pifcoporum  eipoftulata  expofuiftet;  reppon- 
det  ille  :  Sibi ,  qui  unus  e   laicorum  nu- 


Onftantino  juniori  &  Conftanti  ceflerat ;  puta 
titum  Illyricum  ex  Lege  7.  Codicis  Theod. 
Dc  metallis ,  Italiam  ,  Africam  ,  Gallias  ,  Hif- 
panias  ,  Britannias:  Valenti  vero  fratri  reliquit 
omnem  Orientem ,  quod  laudata  Lex  teftatur  , 
iEgyptum  ufque  &  Thraciam  ,  tefte  Zofimo 
hb.  4.  pag.  735.  Quare  inpofterum  qui  Confu- 
les  in  Occidente ,  qui  in  Oriente  defignati 
fnerint,  declarare  juvabit  ,  idque  ex  variis, 
quse  fuperfunt  Anriquitatis  monumentis .  Fa- 
cltim  id  primum  quidem  ab  Onuphrio  in  Fa- 
ftis  ;  fed  quia  poft  ejus  mortem  varie  Infcri- 
ptiones  e  terra  eruta?  ,  variaqtie  hac  in  re  a 
Viris  dotftis  paffim  annotata  funt ,  hanc  Fafto- 
rum  partem  non  parutn  me  iJIuftraturum_ 
Ipero  , 


mero  erat  ,  »0»  licere  fe  ejufmodi  nego- 
tiis  interponere  •  Et  ideo  facerdotes  &  E- 
pifcopi)  inquit ,  quibus  hxc  curct  funt , 
feorfum  per  fe  ubicumque  ipfis  libttum  fue- 
rit ,  in  unum  convemant .  Quo  refynnfo 
ad  legationem  Hypatiani  dato ,  Lampfaci 
Conctiium  cogunt .  Hec  Sozomenus.  Ve- 
rum  LampfacenumConcilium  anno  fequen- 
ti  fub  primo  amborum  Imperarorum  Con- 
fulatu  geftum  effe,  Socrates  (c  )  tradit  ; 
qui  &  iftud  ipfum  tempus  ejufdem  Con- 
ciliiea  quoquechronographia  certius  red- 
didit ,  dum  celebratum  ait  anno  feptimo 
poft  Concilium  Seleuciaj  habitum:  eft  e- 
nim  is  fequens  annus  ,  quo  de  eadem  Sy- 
nodo  pluribus  agendum  erit.  Ex  hoc  ita- 
que  elucidato  certo  temporc  Lampfaccni 
eonventus  anni  fequentis,  Sozomenus  (d) 
erroris  arguitur ,  dum  ait ,  eo  itinere ,  quo 
Valens  fuerat  comitatus  Valentinianuiru 
proficifcentem  in  Italiam ,  ipfi  Conftanti- 
nopolim  redeunti  occurriffe  apud  Hera- 
cleam  Legatos  miffos  e  Concilio  Lampfa- 
ceno  ,  afferentes  illi  ejufdem  Synodi  A- 
fla.  Sed  &  hallucinatur  idem  Sozomenus, 
dum  poft  Concilium  Lampfacenum  Proco- 
pii  obortam  effe  tyrannidem  tradit  (e), 
quem  hoc  anno  invafifle  Imperium  liquet. 
Fuit  hicquidem  natione  Cilix,  propin- 
quus  genere  Jul;ano  Imp.  cui  a  joviano 
cura  delegara  fuit  deferendi  cadaveris  e- 
jufdem  e  Perfide  ufque  Tarfum  ad  lo- 
cum  fepulcri ;  qui  poftquam  fuprema_. 
perfolvit  cognato  fuo  ,  difceffit;  necvifus 

eft 

AJ  nnm.  XII.  Sozomentis  Concilium  Lampfe- 
cenum  hoc  anno  celebratum  docet  ,  Socrates 
vero  illud  in  annum  fequentem  confert.  Sed 
quia  Baronfus  exiftimabat  inter  utrumque  con- 
venire,  reprehendit  Sozomentim  ,  quod  fcri- 
pferit  ,  Valenti  ,  reliclo  fratre ,  Conflantino. 
polim  redeunti  occurrifTe  apud  Heracl»am  Le. 
gatos  Concilii  Lampfaceni  .  Vertim  non  Sozo- 
menus  ,  fed  Socrates  reprehendendus  ,  qui  Con- 
cilium  iftud  in  annum  fequentem  diftulerit: 
qua  in  re  non  fequendus  a  Baronio  ,  fed  de- 
ferendus  erat . 

Ad  num.  XIII.  DefeJJio  ProcopH  anno  fan- 
tum  fequenti  contigit ,  cum  nempe  exercitus 
adverfus  Gothos  mittendus  eflet  ,  Valente  es  ur- 
bc    Conftantinopoli    in   Eithyiiiam   transgrefto , 

ul- 


TempuS 

Concili 
Lampfa- 
ceni . 

(c)  Socrat. 
/.4.  (.3.4. 
S* 


(d)  Sozom, 
1.6.  c.Jf 


(e)  Sozom. 
1.6.  c.S. 

xnr. 

Procopius 
tyrannus. 


V. 

Concilitoa 
Lampface- 
num  . 


VI. 
Pro  ccpiut 
Tyranni- 
dem  arri- 
P't* 


Cum  Critice  Pagii 


CtexiSTl 


Vai.emttniani 
Valentis 


Impp.  i. 


(,:i   .imm.  f.ft  (  ut  ait  Ammianus  a  )  perquifitus  ftu- 

A-i.ij.       dio  ingenti,  nifi  multo  poftea,  cum  Con- 

ftantinopoli  apparuit  fubito  purpuratus; 

quod  contigit  hoc  ipfo  anno  >  autumnaU 

tempore  ,  ut  ex  eodem    auclore  colligi- 

(h)  liiem    tur,  dum  ait  (b)>  rei  geftx  nunciumef- 

i.16.  fe  perlatum  ad  Valentinianum    adventan- 

tem  Parifios  prope  Kalendas  Novembris: 

confirmatur  id  ipfum  ,   dum  idem  aucror 

fubdit  de  Valente,  aeftivis  jam  elapfis  ca- 

loribus  ,  nuncium  de  ea  re  accepifle,  cum 

efibt  Caefareae  Cappadociae  .  Hic  enim  ob 

propinquitatem  Juliani,  quem  fine  liberis 

efle  fciebat  ,  adhuc  vivente  ipfo,  ad  Im- 

perium  anhelabat ;  quo  occifo,  increbre- 

fcente  rumore ,  ejufdem  Juliani  fuiffe  ul- 

timam  voluntatem,  ut  in    Imperium  fibi 

fubftitueretur  Procopius,  iftud   ipfum  a- 

vidius  cxpetebat  .  Quamobrem  novi  Au- 

gufti  vitans  invidiam  ,  longius  recedens ,. 

ad    di(ftum    tempus  ufque  delituit ;  atque 

opportunam    naftus  Valentis  abfentiam ,. 

coacto  illo  progredi   ob  tumultus  Gothi- 

cos  in   Cappadociam  ,    fefe  pavens  licec- 

dubiufque   infudit  in  Urbem  ;  ubi  a  pau- 

cis  admodum  primo  ,  inde  vero  a  vili  ple- 

becula  acclamatus    eft  velut  ia  fccenicis 

ludis  Auguftus  ,    nemine   refiftente  .  Sed- 

ejufmodi  levitas  paulatim  aucta   viribus , 

in  metuendam   tyrannidem  crevit,  adeo- 

xjue  in  arftum  poftea  Valentem  conftrin- 

xit,  ut  abjicere  purpuram ,  ac  privatus 

cvadere  aliquando  decreverit  ;  feciffetque 

rifi  fuilfet   a  comitibus  impeditus .  Habet 

haec  omnia  pluribus  Ammianus.  Adjutum 

autem  primum  omnium  fuiffe  Procopium 

1c)  Zojim.  a^   Eugtnio  eunucho  confilio».  &  opibus». 

*4'  auftor  eft  Zofimus   (c). 

XIV.         Extar  oratio  Themiftii  clarifllmi  philo- 

fophi ,  &  oratoris,  dicta  Va'erti  poft  de- 

bellatum  Procopium  ,  nona  ordine,  nunc 

primum  Latinitati  reddira  a  R.  D.Sexti- 

lio  Epifcopo   Alexano,  habita  collationo 

cum  quatuor-  Vaticanae  Bibiiothecae  exem- 

plaribus,  licet  admodum  depravatis;   eft 

ipfa  apud  me  nondum  edita.    Quod  enim 

prudens  philofophus  odoratus  effet  fbevi- 

tiam  hominis  ,  qux  poftea  pluribus  exem- 

plis  innotuit;  totus  in  eo  verfatus  eft  ar- 

gumento,  ut  commendet  interalias  virtu- 

tes  potiflimum  in  In.peratoreclementiam  ; 

&  ad  eam  rem  illi  perfuadendam  innume- 

ris  propemodum  e  diverfis  locis  ,    petitis 

ufus  fit  rationibus   atque  au&oritatibus  ; 

quod  veroe  divinis  fcripturis  ,  licetaliis 

fucatum  coloribus  ,  mutuatus  eflc  vide- 


PAGIUS  nlteriufque  fendente  in  Syri.im  advcrfus  Per- 
fas  .  Qua  de  re  legendi  Ammianus  lib.  i6. 
Themhtius  Orat.  9.  Philoftir^ius  lib.  9.  cap.  $. 
Socrates ,  Sozomenus  &  Zofimus  .  Theophanes 
ait  ,  Procopium  menft  Ssptcmbri  Conflantinopoli 
rebf-IIalTe  .  Idacius  in  F.iftis  fub  primo  Valen- 
tiniani  &  Valentis  Confulatu  ,  anno  nempe  fe- 
quenti ,    habet :   Ipfo  anno  Ixtro  noftnrnus  ,    ho. 


tur   exemplum ,  ut   vindicemus    noftra  , 
hic  reddendum  putavimus  ;  ait  enim  :  E. 
go  altqu.tndo  fubaudtvi  Ajfyrtorum  pttlu- 
ras  td  tpfum  reprafentantes  ,   nempe  ,  Re. 
gts  mentem   in  palma  Dei   repofitam  .  Et 
periculum   animadvertere    oportet,    quan- 
tum  Jit  ei  qui  in  atlionem  a   Deo  alienam 
prorumpit  ,  cadere  ex  manu    confervante  , 
&c.  Quis  non  fentiat  Affvrios,  quibufcum. 
Hebraei  afiueverunc  ,  e  Salomonis  prover- 
biis  eam  accepiffe ,  quam  pictura  quoque 
putaverunt  decorandam  erfe    fententiam ,, 
ubi  ait  (d  ) ;  Cor  Regts  in  manu  Dei,  quo-  M  Pr0v* 
cumque  voluerit   incltnabit  tllud .    De  his  "* 
autem,  qui  Procopium  fecuti  elTent,  hsc 
eadem  oratione  Themiftius :  Non  enim  <*-. 
qualt  poena  dtgnos  putafii  eot ,  qui  ab  tni- 
tio  fedtttonem  confultarunt ,    &  eos  qui  ab- 
armis  abdufii  funt^  &  hos  ,  qui    fe  fub- 
miferunt  illi  qui  jam  vincere  videbatur  ; 
fed  alios  condemnajli  ,  alios    reprehendi- 
fii ,  cttm  aliis  vero  una  doluifli  ,   &c.  At 
inter  ha?c  &  Perfici  motus,  &  Gothorunv 
progreflio  haud  mediocrem  timorem  incu- 
tiebant . 

Caeterum   qwod  ad  expeditionem  Go-.    XV. 
thicam   pertinet ;  quoniam  eodem   ferme 
tempore  Valens  Perfici  tumultus  timoro  ^P^?'110 
perculfus  Antiochiam  cogitabat  ;   ad  co-.    0I  lca* 
ercendos    ingruentes   Gitbosy   attingentes 
collimitia  Thraciarum  (  inquit   Ammianus 
e  )  fufjiciens  equitum  adjumentum  &  pedi-  (e)  Am™* 
tum  mitti  juffit  ad  locay   in  qttibus  bar-       x6' 
barici  timebantur  incurfus .  Cum  ipfe  fe- 
ftinans  in  Svriam ,   in   Bithvniam  primo , 
indeque  profectus  in  Cappadociam ,  jam- 
que  egrefliirus  Caefarca  ,  Antiochiam  ver* 
fus  ,  ipfo  autumnali  tempore^  de  tvran- 
nide  Procopii  Conftantinopoli  excitata ». 
per  Sophronium  Notarium  didicit ;  quan- 
do  ille  confulturus  Imperio,    pofthabita 
Syria  ,  abiit  in  Galatiam  .  Qua?  autemhoc 
anno  per   Procopium  adverfus   Valentem 
feliciter  gefta  funt,  &  fequenti  iRajoribus 
viribus  actitata,  idem   auclor  profecutus. 
eft  pturibus  ufque  ad  annum-poft  fequen- 
tem ,  quo  tyrannus  tandem  proditione  ex- 
tinclus  eft ,  u*  fuo  loco  dicemus.  Ex  his 
quoque  &  illi  errare  (/)  convincuntur,  (f)Sozom. 
qui  profcriptionem  Epifcoporum  per  Va-  1.6  f.15. 
lentem  faclam,  ejufque   accefium  Antio- 
chiam  ,  hoc  ipfo  vel  fequenti  anno  recen- 
fent,  quibus  nullum  prorfus  fuit  Valenti 
otium  ab  infecutione  Procopii.  Plane  ac- 
cidit,  ut  cum  res-  gefta?    temporibus   fuis 
ininus.  accurate  reddantur  ,  quantumlibet 

ve- 

Jlifque  puhlicus  inirx  urbem  Ccnjlantinopoiim  ap. 
paruit  die  IV.  Kal.  Oflob.  Theophani  &  Jdacio 
fuffrasatur  Ammianus  laudatus  ,  dum  ait ,  pro- 
pe  Katend.  Movemirit  ventur»  Valentiniano  Pari- 
Jios ,  eam  defeclionem  ea  die  nuntiatam  efTe . 
Porro  Lex  3.  De  metallis  ,  &  II.  De  Numera- 
riis  ,  qua?  leguntur  in  Codice  Theod.  dats 
fuut    Parifiis,    quemadmodum    &  les    13-  D* 

An- 


208 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERH  PaP. 

»3« 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  x» 


XVI, 


in  Vit, 
Tbilof, 

Maximus 
Philofo- 
phiis  dira 
patitur. 


verae  atque  exploratae  videri  poffint ,  am- 
biguK  tamen  eX  ipfa  fui  confufionefiant» 
Nos  igitur  exquifita  temporum  ratione , 
cuncla  quae  fub  Valente  in  Oriente  funt 
fafta,  inferius  explicaturi  fumus, 

Hoc  item  ipfo  anno  ,  eoque  tempore  * 
quo  Procopius  invafit  Imperhim  ;  Maxi- 
rnus  philofophus  Ephefius,  ille  qui  Julia- 
ro  adhuc  adolefcentulo  inftillaverat  im- 
pietatem  ,  &  ad  obitum  ufque  eodem  ve- 
neno  nutriverat ,  e  cujus  fonte  omnem  in 
Ecclefiam  fub  Juliano  perfecutionem  de- 
livaffe  creditum  eft;  juffu  Valentis  Im- 
peratoris  merita  pcena  damnatur,  fed  a 
Clearcho  Afiae  Proconfule  Valentis  perne- 
ceflfario  ex  infperato  liberatur  .  Remge- 
ftam  Eunapius  Sardianus  (a)  ejufmodi 
narratione  profequitur  ;  Inde  VaUntinia- 
ttus  ,  &  Valens  ejus  frater ,  rerum  potiti 
funt  •  Quo  tempore  Maximus  &  Vrifcus 
Jimul  in  cuflodiam  abripiuntur  ,  diverfa 
longeque  alia  acciti  vocatione  ,  quam  cum 
a  Jultano  fuerant  accerjiti  ;  illa  enim  erat 
theatralis  quodammodo ,  &  ad  amplos  ho- 
nores  facem  prceferebat ;  fed  in  fecunda 
hac  periculum  prima  facie ,  nedum  fpes  a- 
liqua  boni  oflendebatur  ;  ufque  adeo  ma- 
gn<e  &  infignis  cujufdam  ignominix  terror 
oculis  offundebat  fe .  Vorro  Vrifcus  nthil 
pajjus  mali ,  &  publico  teflimonio  vir  bo, 
tius  declaratus  in  Grxciam  rediit ,  quo  tem- 
pore  hujufce  commentarii  fcriptor  adhuc 
puer  in  pubertatis  limitts  conftitutus  lit- 
teris  erudiebatur  * 

Maxtmus  vero  cum  &  publice  in  thea- 
tris ,  <tr  privatim  apud  Imperatorem  tra- 
duceretur  validis  clamoribus  a  populo , 
admirationi  etiam  Jic  erat ,  quod  tantas 
ereElo  ammo  perferret  terumnas  atque  in- 
commoda  ;  gravijjimos  interjm  illi  crucia- 
tus  admoverunt  ,  tantam  irrogantes  mul- 
ftam  pecuniariam,  cujufmodi  fummam  ho- 
tno  pbilofophitf  deditus  numquam  audijfe 
potuit:  fufpicabantur  namque  illum  cun- 
(lorum  opes  &  fortunas  obtinere .  Sed  mu- 
tata  fententia  pofterius ,  exigua  mulcla  ei 
fuit  impojita ,  dtmiflufque  in  Afiam  ,  ut 
pecuniam,  tn  qttam  damnatus  fttit ,  dijfol- 
•veret .  Quanta  vero  Jit  pajftts  ,  tragocdice 
modum  excedit ;  tteque  temere  invenies  a- 
liquem  voce  bona  ,  &  alienis  malis  gau- 
dentem ,  qui  tanti  viri  miferias  ,  &  itt- 
commoda  verbis  explicare  pofjit .  Kam-. 
fcaphifmusy  fnpplicium  Verjis  ttjitatum , 
pr<z  tormentis  huic  illatis  parvum  fuerit . 
Taceo  multebria,  &  procacia  tortorum  lu- 


PAGIL7S  Annona  ,  XV.  Kal.  Novemb.  emifTa  .  Va-hntinix- 
nut  itaque  non  hoc  anno ,  ut  putavit  Baro- 
nius ,  fed  fequenti  Parifios  adventavit .  Hoc 
vero  anno  ante  menfem  Septembrem  in  Ita- 
Jiam  ex  Oriente  reverfus  non  eft  ,  ut  liquet 
ex  fubfcriptionibus  Legum  Codicfs  Theod.  qua: 
etiain    indicant  ,    cum    ufque    ad   menfcm  Se- 


XVII. 

Maximi 
philofo- 
ph.  cru- 
ciatus. 


dtbria,  dum  exqutjitts  poents  corpus  dif- 
ferunt  ,  &  uxor  pnmaria  femtna  ,  quee 
prcefens  erat ,  mariti  fortem  miferatur  • 
Cumque  modus  fuppliciis  nullus  ejjet ,  ea- 
que  tncrementis  augefcerent ;  oravtt  uxo- 
rem  ,  ut  medtcatam  Jibi  potionem  emeret ; 
qua  porreffa  ,  a  malis  ertperetur  •  Ea  ve- 
ro  emit ,  fecumque  allatam  cum  tlle  pofce- 
ret ,  bibere  prxoccupat  ;  quam  mox  exani- 
matam  necejfarti  &  genere  proxtmi  fepul- 
tura  afftctunt  ;  fed  Maxt»us  bibere  fu- 
perfedtt.  Haec  ipfe  ;  at  quomodo  libera- 
tus    fuerit,  ifta  fubdit: 

Hic  mihi  omnis  eloquentia ,  &  quicquid    XVIII. 
laudum  ttatto  poetarum  canere  pojfit ,  tnfe- 
rior  fuerit  failts  Clearcht .  Isfutt  eThef- 
protis  oriundus  ,  opulento  genere  ,  illuflri  , 
&  fecunda  fama  ;  qui  mutatis  jam  rebus> 
Valentiniano  ad  Occtdentis  Imperium  tranf- 
lato ,   &  Valente  extremis  invnluto  peri- 
culist   nec  de  Imperio  jam,  fed  de  capitc 
&  vita  periclitante  (  nam  Frocopius  rebel- 
lans  cum  innumeris   coptis    undique  vires 
illius  ita  carpebat  ,  ut  ad  patliones  de- 
fcendere  eum  compulerit  )  toti    tunc    Afi<x 
cttm   Imperio  prafuit  i   Et  inferius:    Ea^. 
tempeflate  naclus  A/iam  fanam  &  morige- 
ram  Clearchus  ,    invenit    ibi  Maximum^.  clearchus 
quxflionibus  admotum ,  &  in  equuleo  di-  Proconful 
Jlentum  .Voflulat  hic  locusy  ut  dtvinumfa-  liberat 
cinus  eloquar  (Jiquidem  inexfpeclatus  ret  M-1X'- 
fuccefltts  jure  fummo  alii  nemini  accep>us  "'um  ' 
ferendus  efl ,  quam  Deo  .  )   Hnm   fatellt- 
tes  ille  omnes ,  qui  tndefejfir  ajjidutfque  vi- 
ri  tormentis  adbibiti  fuerant  ,  maiori  vi 
fugam  capere  coegit ,  Maximum   vmculis 
exolvit ,  corpus  curavit  reficiendum ,  fua- 
que  illum  menfcc  admnvit  ,  &c.  Sic  igitur 
opera  Clearchi    liberatus   eft    Maximus  ; 
qui  tamen  poftea  (  ut   fuo  loco  dicetur  ) 
magine   iterum    judido   poftularus  ,   dato 
capite  meritas  luit  pcenas ;  licet  Eunapius  , 
&  ipfe  Ethnicus  Ethnici  excufet  facinus, 
praedicetque  virtutes.  At  non  Valens  tan- 
tum,  fed  &   Valentinianus  (  inquit  Zofi- 
mus  h)   Maximo  Vhthfopho  fuccenfebaty^  Zqfim. 
criminationis  cuiufdam   memor  ,  quam  il-   *4' 
le  Juliani   temporfbus  adverfus  ipfum  Va- 
lentinianum  flruxerat ,  quaji  propter  reli- 
gionem  Chrtftianam  ille  facros  in  ritut  im- 
pie  deliqttiflet  .   Additque    eofdem  Impe- 
ratores    infeftos  fuiffe  his,   quos    fciilent 
fuiffe  Juliano  cariores.  Certe  quidem  de 
Oribafio   Philofopho    ac  Medico  Juliani 
idem  qui  fupra ,   fradit   Eunapius,  fuiffe 
profcriptum ,  atque  ad  barbaros  exulem 

aman. 


ptembris  fequentis    anni    in  Italia  ftiifTe  . 

Ad  num.  XVI.  &  feqq.  Qiiar  de  MaximoVhU  V 
lofopho ,  &  Prifco  item  Philofopho  in  Anna-  lr»le> 
libus  dicuntur,  ad  annum  fequentem  pertinent ;  Pkih 
cum  contigerint  eo  tempore,  quo  Procopiur  in.  favit 
vafit    Imperium . 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
364- 


Libbb.ji  Pap. 
»3- 


Valentiniani 

Valentis 


2©£ 

Impp.  1. 


XIX. 

(a)   l.-j.dt 
mahfic, 
C.  Tbcod, 

Lex  ad- 
verfus  no- 

clurna  fa- 
cra  . 


(h)  Zojim. 
I.4. 


Prartex- 
tatus  Ido- 
lolatria: 
defcnfor . 


amandatum  ;  fed  cum  apud  eos  medicae 
artis  ftudio  fummam  fibi  conciliaffct  gra- 
tiam,  fuifTc  ab  iifdcm  Imperatoribus  poft- 
liminio  reftitutum  arfirmat. 

Porro  ficut  Juliani  magos  Chriftiani  re- 
ccntes  Imperatores  exagitarunt,  ita  &  i- 
dololatras  pariter  infcfrati  funt  fcripta  ad- 
vcrfus  eos  ejufmodi  lege  ad  fecundum 
Praefeerum  Praetorio  (a) : 

Ne  quis  deinceps  noclttrnis  temporibuf 
aut  nefarias  preces,  aut  magicos  appara- 
tus ,  aut  facrificia  fttnefla  celebrare  cone- 
tur :  Detettum  atque  conviclum  competen- 
ti  animadverfione  maftare ,  perenni  auClo- 
ritate  cenfemus .  Dat,  V.  Id.  Septembrisy 
Divo  Joviano  ,  &  Varroniano  Cojf.  Hujus 
plane  legis  meminifie  videtur  Zofimus , 
quam  in  Grarcia  Praetexrati  Proconfulis 
precibus  agenris  apud  Imperatorem  Va- 
Jentinianum  fuiffe  abrxigatam,  tradit  his 
verbfs  (b):  Et  quta  legum  qttoque  pro- 
mulgationes  inflituere  decreverat  ;  exor- 
ftis  ab  ipfo  lare  (  quod  ajunt  )  noilttr- 
na  facra  fieri  prohibuit :  qua  lege  coerce- 
re  volebat  ea  qu<e  fcelerate  defignarentur» 
Sed  cum  Pratextatus  ,  qui  pro  Confitltj 
Crxciam  adminiflrabat  y  vir  omni  virtu- 
te  pneflans  ,  hanc  legem  diceret  vitam  in- 
jucundam  ,  &  acerbam  Crcecis  parituram  , 
fi  futurum  ejfet)  ut  myfleria  fanftijjima  % 
qua  genus  humanum  continerent ,  prohi- 
berentur  ;  peragi  ea  rite ,  vi  legit  Jute  cef- 


fante,  pcrmijit ;  ita  tamen  ,  ut  omnia  fe- 
eundum  patrtas  confttetudtncs  quales  ab 
initio  fuijfent ,  perficerentnr,  Htec  Zofi- 
mus  de  Prxtextato,  quem  vehementifli- 
mum  fuiffc  Gcntiliciae  fuperftitionis  de- 
fenforem  cx  multis  conltat ,  de  quibus  fuis 
locis  dieluri  fumus  . 

Csterum  inter  alia  nocYurna  Gentilium 
facra,  ritus  illc  erat ,  cujus  S.  Auguftt- 
nus  (c)  his  verbis  meminit:  An  non  fa- 
crificavit  ,  qtti  imagints  idolorum  per  no- 
clem  ludentes  (  quod  notturnum  vtcant  ) 
libentijjime  fpeflavit  ?  Sacrificavit  pror- 
fus  ,  Jacrificavit ,  &<.  Porro  Valentinia- 
num  Auguftum  hoc  fui  Imperii  cxordio 
dediffe  legem,  ut  quifquc  quam  vellet  re> 
ligionem  coleret,  idem  ipfe  in  alio  a  fe 
poftea  dato  refcripto  teftatur  (d).  Haud 
enim  idolorum  cultura,  quam  altas  fub 
Juliano  radices  fixiffe  fciebat  ,  aftutum 
fibi  videbatur  poffe  convelli. 

Rurfum  vero  quos  arcuiffet  Julianus  a 
docendo  Chriftianos  profeffores  ;  iiderru 
Imperatores  Valentinianus  &  Valens ,  fan- 
cita  lege,  honorifice  revocarunt ,  fic  re- 
fcribentes  hoc  anno  ad  Mamertinum  Pra?» 
fe&um  Prajtorio  (e  )  : 

Si  quis  erudiendis  adolefcentibur  vittt- 
piriter  &  facundia  idoneus  erit  ;  vel  no-- 
vum  inflituat  auditorium,  vel  repttat  in- 
termiffum ,  Dat,  III.  Id  Jan.  *  Divo  Jo» 
itiano  ,.  &  Varroniano  Cojf. 


XX. 

(e)   Auz. 
dt  temport 
Barbtric, 

f.4. 


(d)  /.9.  ie 
malef.    df 
mathem. 
C.  Tbeod, 

ProfeiTo- 
res  Chri« 
ftiani  rc« 
ftituti* 

(e)  1.6. 
de  med, 

&  Pr°f'ft* 
Cod.  Thta, 

*  Jttn, 


JESU  CHRISTI 
ANNUS 
3^5- 


LIBERTIPAP. 

ANNUS 

14. 


VALENTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  i. 


I. 


ANno  Chrifti  trecenteflmo  fexagefimo 
quinto ,  Valentinianus,   &  Valens 
Augufti  crcatifuntConfuIes.  Qitibus  Con- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 

S^EC.IV. 
Ai  noTJr- 
bis  11 18. 
Olymp. 
18-5.  in.i. 
A.C.31SJ. 


I. 

Cenfuler. 


KOTiE 


ANNO  PERFODr  GRiECO  -  ROMAN.^    585S. 

G  10.  B.  2)  j.  P.  13.  Mart.  Indicl.  S. 
Jesu  Christi  3^5. 

I-IBERII   PAP^    14. 

Valentiniani    et  VALENTIS  IMPI'.  z. 

[1]  \  Num.1.  ad  VII.  CoiT.  Valcntinianus  Aug. 
r\  &  Valens  Aug.  TJterque  juxta  primam  re- 
gulam:    ille  in    Occidente  ,     hic  in  Oriento 
Conful   proeefHt  . 


fulibus    (  inquit  Socrates  )  (  f  )  feptimo  W  Sttr0K 
fcilicet    anno  poft  Concilium  Seleucisefub  '^«M* 
Conftantio  Imperatore  habitum^  Lampfa» 
Dd  ci 

_  Baronius  triareprehendit  in  narratfone    Gen«        II. 
cilii  Lampfaeeni ,    quae   apud   Sozomenum    lib.iS.   _      ... 
cap.7.  legittir.   Primum  eft  ,     quod     Sozomenus  y ""!■" 
Catholicos  ,  feu  Confubftantialis  affertores    fuifTe  LamPJ*' 
cenfet  eos  ,    qtu     ad  Lampfacenum-    Concilium  cenum * 
convenerunt.   Barnnius  enim    Semiarixnos   illos 
fuiffe  demonftrat.  Secundmn  ,    quod  Sozomenus 
eam  Synodum.  refert   ante    tumuitum    Procopii  , 
quem  Baronius   anno   prajcedenti   cceptum    efle 
contendit.  Lnmpfacena  autem  Synod  \s    lioc  an- 
no  congregata  eft,  ut  ex  Socrate  Baronius  do- 
cet .  Poftremo ,  Sczomenum  arguit ,  quod  dixe- 
rit,    Legatos  a  Lampfacena  Synodo  miffbs  con- 
venifTe  Valentem    in    urbe    Thraciar   Heraclea , 
redeuntem   ex  Thraciis .  Fratrem   enim   Valen- 
tinianum  Romam   verfus   iter  facienteni    aliqua 

te- 


[1]  *~*  OJf.  Valentinianus  Atig.  &  Vahnt  Augi,  Amnianus  ,  lib.  XXVI-  cap.  X.  Confule  Valtn- 
\_j  tiniano  primum  cum  fratre  .  Item  lib.  eodem  .  Socrates  ,  lib.  IV.  cap.  III.  duobus  Au- 
guftis  primum  eonfulihus .  Ammianus  item  lib.  XXVI.  Hte  aiulta  hieme ,  Valentiniano  &  Valcnte 
c»fi.  agcbantur .  Laterculus  Pafchalis  in  fine  Gennadii  de  Viris  illuftribus  :  Valentiniano  &  Valt». 
te .  Ibid.  in  fine  ,  diem  XII.  Cxhn.  Auguftat  ,  Coft.  Valentiniano  primum  cum  Tratre  borrendi 
tremores  per  omnem  Orhit  amlitum  grajfati  Junt  &c.  Fafti  Idxtii  Vxlentimxna  &  Valente  Augg, 
Profper :  Vahntiniano  &Valcnte. 


210 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Conci- 
lium 
Lampfa- 
cenum  . 


II. 

Conci- 
Jium 
Lampfa- 
cenum  ce- 
]ebratum 
ab  harreti- 
cis . 

(a)  Socrat 
hb.i,.  f.4 


CHRrSTI 


LlBER 


11  Pat. 

14. 


Valentiniani  -„__- 
Valentis  1mpp*  2# 


ci  Civitatis  in  Hellefponto  Concilium  ce- 
lebratum  eft  .  Porro  hujus  celebrandae  Sy- 
nodi  caufa  potiffima  illa  fuit,  ut  hor- 
rendas  blafphemias  editas  in  Conftantino- 
politano  Conciliabulo  ab  Eudoxio,Aca- 
cio  ,  &  aliis  Arianorum  deterrimis ,  pe- 
nitus  abolerent,  fidemque  Antiochenam 
novifllme  Seleuciae  cognitam  ftabilirent . 
Qua  in  re  illud  primum  animadverten- 
dum  eft ,  errare  Sozomenum  ,  atque  cae- 
teros  omnes  ,  qui  putaruntejufmodi  Con- 
cilium  a  Catholicis ,  qui  fidem  Nicaenae 
confefilonis,  nempe  confubftantialitatem 
Filii  Dei  tuerentur,  habitum  effe,  quod 
liquido  conftat  a  Semiarianis  elTe  confe- 
ctum  ;  ab  illis  fcilicet,  qui  fic  Arianos 
oppugnarent  negantes  Filii  Dei  cum  Pa- 
tre  fimilitudinem  atque  fubftantiam  ,  ut 
tamen  nequaquam  effent  affertores  Ni- 
caenae  confeffionis ,  qua  idem  Filius  Pa- 
tri  confubftantialis  afferitur  .  Cur  autem 
qui  prsedicarent  divinam  fubftantiam  in 
Filio,  non  aeque  eumdem  dicerent  con- 
fubftantialem  ;  &  quinam  in  his  lateret 
haerefis  error,  pluribus  fuperiore  tomo, 
atque  faepius  diclum  eft .  Quod  igitur 
hi  hoftes  viderentur  Arianorum  neganti- 
um  divinam  fubftantiam  atque  fimilitu- 
dinem  Filii  ,  vifi  funt  refpec~tu  illorum 
cflTe  Catholici,  ut  ex  Hilario  fuo  loco 
fuperiusdemonftravimus:  inde  errandi  oc- 
cafio  data  eft  Sozomeno  atque  aliis  plu- 
ribus  ,  utdicerent,a  Catholicis  celebra- 
tum  efle  Concilium  ,  quod  certo  confta- 
bat   adverfus    Arianos    effe   peractum  . 

Caeterum  re  vera  ab  haereticis  ejufmo- 
di  habitum  efle  conventum  ,  plura  funt, 
qua?  id  manifefte  declarant  ;  ut  illud 
in  primis ,  quod  nequaquam  in  eo  Ni. 
csena  confeffio  cognita  atque  probata  fuit, 
.  ut  par  erat  peragi  in  Synodo  Orthodo- 
xorum ,  prout  in  aliis  omnibus  faclum 
vidimus  ;  fed  profeflio  Antiochena  tan- 
tum  (<*),  quam  Catholici   (  ut   dicium 


PAGIUS  tenus  comitatus  fuerat  Valens ,  ut  fcribit  So- 
zomenus  .  Id  autem  contigifle  anno  praecedenti  , 
Baronius  credidit :  ac  proinde  Sozomenum  longc 
falii  exiftimavit.  Verum  Baronius  valde  liallu- 
cinatus  eft  ,  dum  non  animadvertit  ,  Sozomenuin 
&  Socrarem  inter  fe  non  convenire,  ac  Socra- 
tem  perperam  L<tmpfttcenum  Concilium  hoc  an- 
no  celebratum  putafle .  Nec  refert ,  quod  is 
duos  temporum  characleres  adhibeat ,  prarfentis 
nempe  anni  Conftiles  ,  &  feptimtim  poft  Seleu- 
cia:  Concilium  annum  .  Socrates  enim  etiam 
dum  hujufmodi  notas  temporarias  ufurpat ,  non 
raro  in  errorem  labitur,  ut  v.  g.  cum  de_» 
Athanalii  morte  agit  .  Qiioad  primum  accufi- 
tionis  caput,  difficile  eft  excufare  Sozomenum, 
nifi  dicamus  ,inquit  Valefius  in  Notis ,  pro  vo- 
ce  efj.oi<rwv  ,  fcribendum  effe  ,  ofAoixtnoi  .  Certe 
Theodoretus  in  libris  Harreticarum  Fabularum, 
ait  Macedonianot  ,  a  quibus  hanc  Synodum  col- 
Jeftam  efle  conftat  ,  primum  invexifle  to  SfjurJ- 
*m.  Sed  &  Sozomcnus  hanc  emendationern_ 
confirmat:  ait  enim  in  hac  Synodo  ftabilitum 
efle  ,    to  "ilAttov  Ttar  ic  /_v ,  id     eft  ,  fxmile    fccun- 


eft    fuperius  )   ut  imperfe&am  ,  &  quae  ha- 

beret  fraudem  inclufam  ,  refpuerunt  .  Ba- 

filius  praeterea  Lampfacenam  confeflionem 

inter   eas    adnumerat  ,    quae  ab  haereticis 

diverfis    in   locis     editae  funt;  utcumait 

(  b  )  :    Humquam  ad  rerum    innovationem  0>)  Bafil. 

confenfimut :    fidet  apud   not  non  alia  in  'P'fl-7^- 

Seleucia  ,    alia  Conflantinopoli  ,   in  Zelit 

alia,    &  in    Lampfaco  alia  ,  &  alia   Ro- 

mx .  Quae  (  ut  paulo  poft  dicemus  )  ab 

iifdem  edita  eft  coram  Liberio,   ut  com- 

municationem  Catholicam  aucuparentur . 

Et  alibi   idem  Bafilius  (  c  )  :  Quotiet^m- (0    B*fi. 

quit  ,  fidem  exponendo  novarunt  ?   Ancf-  et'fi'^ '*■ 

rce  dederunt  aliam  ,  Seleucia  aliam ,  aliam 

Conflantinopoli  ,  divulgatam  illam  ,  &  a- 

liam  in    Lampfaco    poflea  ,    &    quam    de- 

derunt    in  Hiccea  Thracice ;  &  jam  aliam 

in  Cyzico  ;  de  qua  etfi  reliqua  ignoro ,  hoe 

tamen  audio  ,    quod   filentio  omifio  ,   Con- 

fubflantialit  confejfione,  rdnctT'&<r!ctvojuoioi>9 

fimtlitudinem    quamdam    ejfentiet    circum- 

ferunt ,     6*  prceterea    blafphemiat   contra. 

Spiritum  fandum    cum    Eunomio    confcri- 

bunt .  Haec  de   his ,    qui  Lampfaci  &ali- 

bi   convenerunt,    Bafilius  . 

Attamen  quod  cogendae  hvijufmodi  Sy-       III. 

nodi  non  erat  ille  Semiarianorum  fcopus,  Catholicl 

ut   fidem  Nicaenam  Catholicam  impugna-  qnoqne 

rent,  fed  ut    (quod  diftum  eft  )  evecra-  vocati  ad 

rentur   editam   Conftantinopoli  portento-  Conci- 

fam  illam  fidei  formulam  ;    hac   de  cau-  i'^m  fi 

fa,    tamquam   afluri  negotium  Cathoiicae     "Tm 
-,.  t  _.  j-o  cenum . 

ndei  ,  quos  poflent  ad  Lamplacenum  con- 
ventum  adverfus  Eudoxium  &  ejus  fe- 
clatores,  convocare  conati  funt ,  immo 
&  alios  accerfere,  etiam  fi  non  effent. 
Epifcopi  ,  fed  infignis  nominis  viri ,  ut 
Bafilium  Magnum  adhuc  inter  monachos 
in  Ponto  degentem :  teftatur  enim  id 
ipfe  de  fead  Euftathium  Sebaftenum  fcri- 
bens  (  erat  hic  omnium  ferme  antefigna- 
nus  ,  qui  Lampfaci  convenerunt  )  ;  Me  (d)  Bafil. 
Lampfacumy  inquit  (  d  )  ,   cum  pluribut  fi"7?.79« 

com- 

dum  fuhflantiam  .  Ita  Valefius  .  In  fecundo 
accufationis  capite  Baronius  ipfemet  fallitur : 
motus  enim  Procopii,  quem  ipfe  confert  iru 
annum  praecedentem  ,  hoc  anno  certifljme  con- 
tigit  ,  ut  anno  prarcedenti  num.  VI.  monftra- 
vimus . 

Quoad  tertium  ,  fcribit  Sozomenus  ,  cui  omnf-        III. 
no  adhaerendum  ,  Vdentini.mo  Imp.  cum    relicla  Itinerx- 
Conftantinopoli  ,    ubi   triginta  diebus   eum    Va-  rium  Vtt- 
lente  conftiterat ,     tefte  Autlore  Vitat  Athanafit  lentmiani 
apud  Photium   pag.  1447.  Romam   contendente  &  Valen- 
&  per  Thraciam  iter  faciente  ,  Epifcopos    Helle-  tit  . 
fponti    Bithyniar  ,   Hypathianum    Heraclear    Pe- 
rinthi    ( urbs  Thracia:  eftj    Epifcopum   elegifle  , 
qui    peteret    ab  Imperatore  ,    ut    eis   convenire 
permitteretur :     &   facultate    obtenta  ,    Epifco- 
pos  Lampfacum  convenifle  :  tum    Vilentem   Imp. 
e  Thracia    revertentem  adiifle  :   Fratrcm  enim  , 
inquit  ,    Homam  proficifcentem   comitatut   fucrat  . 
At    Valenc   Legatot  Lampfaceni  Concilii    bortatut 
cfi  ,  nt  ab  Eudoxio    dijfiderent,    quos  contradicen- 
tes   abire   in    exilium   juflit  .    Pofi  hsc  bmpertuor 
in  Syriam    perrexit :    verebatur    enim    ne     Pcrft 

in- 


Cum  Critice  Pagii 


CuRISTI 


LlBERU    PaP. 
I4. 


211 

VaIENTINIANI,,,  - 

V  ALENTIS 


IV. 


Qnid  a- 

elum  in 
Svnodo 

cena . 


l&,6.  c.j. 


comprejfuri  Epifiopi  advocaflis  .  Knnncde 
de  fide  eritnt  fermones  noftri  ?  Honne  per 
omne  id  temporis  difputanti  mibi  contra 
bctrefim  ,  protfto  erant  Aftuarii  tui  ?  Kon 
mecum  erant  toto  illo  tempore  germanif. 
Jimi  tui  difcipuli  ?  Cum  fratrum  contuber- 
nia  inviferem ,  unaque  cum  illis  in  prt- 
cationibus  pernoc7arem9  abfque  ulla  con- 
tentione  ajjidue  dicens  &  audiens  quee  ad 
Deum  perttnent  ;  an  non  evidentes  illic 
antmi  cogitationumque  mearum  notas  & 
indicia  exbibui  ?  Ha&enus  Bafilius  ad  fui 
defenfionem  »  quod  adhuc  monachus  ab 
hrreticis  hxrefis  infamaretur  ;  fed  dchis 
inferius  pluribus . 

Quot  autem  Epifcopiconvenerint  Lam- 
pfaci  ,  nufquam  exprelfiim  memini  me 
reperiffe  .  Caeterum  quod  ingruerent  bel- 
la  civilia  ,  haud  adeo  frequentem  fuirte 
conventum  polTumus  exiftimare  ;  quod  & 
illud  quoque  demonftrare  videtur,  dum 
non  uno  tantum  in  loco  ejufdem  faftio- 
nis  Epifcopis  in  una  Synodo  coire  con- 
ceflum  fuit,  fed  diverfis  in  locis  ab  iif- 
dem  funteadem  aclitata,  ut  proxime  di- 
fturi  lumus  .  Quid  vero  in  Lampfaceno 
Concilio  aclum  fit,  Sozomenus  docethis 
verbis(tf):  Lampfaci  Concilium  cogunt ; 
atque  ubt  ad  bimefire  fpattum  de  rebus 
fidei  deliberatum  eji  ;  tamdem  dcctrnunt , 
atla  Conjlanttnopoli  ,  opera  ac  fludio  Ew- 
doxii  &  Acacii  cum  fuis  fanctta ,  abro- 
ganda  ejfe  :  detnde  formulam  fidei  ,  quam 
velut  ab  EpiGnpis  Occtdentalibus  editam 
cxplodendam  pro  uUrant ,  quofdamque  ad 
etdem  fubfcrtbendum  impulerant  ,  facJo 
fromijfoy  quod  optntonem  eorum  ,  qut  Fi- 
itum  Patri  dtjjimtlem  prxdicant ,  penitus 
rejicerent;  cui  promijjb  neutiquam  flete- 
runt.  Tum  doftrinam  illam  ratam  fore9 
quee  Ftlium  Patri  fubfiantia  finilem  af- 
fertt  :  nam  adjecltonem  hujus  vocis  ,  Si- 
miliSj  ad  planam  perfonarum  difiinilio- 
ttem  necejjariam  ejje .  Porro  formulamfi- 
dei  in  confecratione  Ecdefia  Antiochence 
editam  ,  &  Seleuciee  omnium  Epifcoporum 
confenCu  confirmatam ,  tn  omnibus  Ecclefiis 
tenendam  .  Quin  etiam,  ut  qui  ab  iit » 
qui  Ftlium  Patri  dtjjimilem  ajjeverabant , 
abdtcati  efent  ,  fuas  ipforum  fedes ,  »/- 
Ann.  E<.cl*  Tom.   V. 


PAGIUS  iniueia:  rumperent  .  Ita  Sozomenus  ,  qui  capite 
fcquenti  addit ,  graviora  mnc  mala  perpetrata 
fuilfe  ,  nif»  bellum  Procopii  fuperveniflet .  Im- 
peratores  ,  percurlls  Thraciis  ,  in  Daciam  per- 
rexere  .  Poftea  Serdicam  &  NaiiTum  venere , 
tefte  Ammiano  lib.16.  cap.j.  ubi  in  fuburbano , 
quod  appellatum  Mrdiana  a  civitate  tertio  la- 
pide  dijparatur  ,  quafi  mox  fejarandi  ,  partiti 
Junt  Comitet  ,  &c.  tojl  bsc  cnm  ambo  fratres 
Sirmium  introiifftnt  ,  divifo  Palatio ,  Valcnti- 
vianus  Mediolanum  ,  Conflantinopolim  Valens  di- 
fctjpi  ,  inquit  Ammianiis  ,  cui  furfragatur  Co- 
dex  Theod.  ubi  L.  13.  De  operikus  pukhcis  ,  di- 
citur  dat.  XIII.  Kilend.  Jul.  Med.  Divo  Jo- 
viano  &  Varroniano  ColT.  id  eft ,  Mediana ,  ut 


pote  TLccUfiif  per  ntfas  ejcfii ,  denuo  re- 
ciperent  •  Quod  fi  quis  eos  infimulare  vel- 
let ,  pari  periculo  obnoxtum  fore  Judi~ 
cefque  confiitui  Epifcopos  tum  tllius  gen- 
tis  Ortbodoxos  ,  tum  altos  ,  qu-t  ex  fini- 
timis  Provtnciis  ad  eam  ipfam  conveni- 
rent  Ecclefiam,  in  qua  tefies  funt  rerum 
a  fingulis  tn  viti  ?e(iarum  .  Hec  fuitre  in 
Svnodo  decreta  ,  Sozomcnus  affirmat  (b  )  ; 
eadcm  quoquc  Socrates  paucis  his :  Lam- 
pfaci  in  unutn  convenientes  ,  ibi  fimulac 
fidei  formulam  Antiochice  oltm  editam  de 
integro  jam  confirmaverant  (  eidem  etiatn 
Seleuct*  dudum  fubfcripCtrant)  ilftm,  qu« 
Arimtni  jam  pridem  ab  Eptfcopis  ,  qui  con- 
fentientem  de  religionc  habebant  opinio- 
nem ,  expofita  fuit ,  anathemate  condemna- 
runt  .  RurCufque  contra  Acacium ,  &  Eu- 
doxtumr,  utpote  jure  abdicatos  ,  tulere  fen- 
tentiam . 

Qua  (  inquit  Sozomenus  c  )  cum  decre- 
viflent ,    &  Eudoxianos  notr  vocajient   fo- 
lum  ,  verum  etiam  locum  illis  dedijfent  poe- 
nitentice  :  hique  tamen  minime  obtempera- 
rent  ;  decreta  omnibus  ubique  Ecclefiis  fi- 
gntficarunt .  Ac  quoniam  fulpicabantur  (  uti 
erat    certe  verifimtle  )    Eudoxium  aulam 
Imperatoris  ad  fuis  partibus  favendum  in- 
duclurumy  atque  ipfis  calumniam  intenta- 
turum  ;  flatuerunt    eius   conatum  praver- 
tere,  &  Atta   Lampfaceni  Concilti  Impe- 
ratori  indtcare ;  quod  &fecerey  &c .    Er- 
rat  tamen  (  ut  diclum  eft  )  auc4or  ,  dum 
fubdit,  Legatos  Synodi  ad  Valentem  mif- 
fos  ei  occurriflTe,  cum  reliclo  fratre  re- 
diret  Conftantinopolim  :   nam  ea   prste- 
rito  anno  contigerunr,  hsc  aurem  praefen- 
ti,  tempore    bclli   excitati    inter   Proco- 
pium   &  ipfum   Valentem  .  Confultius  i- 
taque  Socrares  de  Eudoxio  ait  (d)\  His 
rebus ,   Lampafci  fcilicet,  in  Synodo  fia- 
tutis  Eudnxius  Conjlantinopolis  Epifcopus 
nullo  modo  refragari  potuit :  nam  bellum  > 
quod  a  populo  ,  duce  Procopio,  jam  con- 
citatum  erat ,  impedimento  fuit ,  quo  mi- 
nus    fe  de  illis  ulcifceretur .    Quapropter 
Eleufius  Cyzici  Epifcopus  (  erat  hic  Eu- 
doxto  &  Acacio  adverfartus  )  una  cum  fuis 
tum  fuperiores  partes  adeptus ,  ad  altquod 
temporis  fpatium  dogma  illud ,  quod  a  Ma- 
D  d  2  cedo- 

recle  interpretntur  Gothofredus  in  Chronologia 
Codicis  Theod.  Lex  vero  7.  De  patlis  dicftur 
hoc  anno  data  111.  Non.  Jul.  Sirmio  .  Valens , 
nonnifi  confumta  bieme  Conftantinopoli  in  Sy- 
riam  feftinavit ,  &  Bithynfam  ingrelTus  eft  ,  in- 
quit  Ammianus,  idcoqueanno  elapfo  ,  quo  XIV, 
Kal.  April.  Legem  Codicis  Theod.  11.  De  ex- 
traordin.  Conftantinopoli  dedit .  Valentinianus 
Pannonia  digrelTus  per  Arclapen  &  Emonara- 
Norici  civitates  Italiam  tetendif.  Unde  menfe 
Augufto  datx  Arelape  L-  1.  Cod.  Juft.  De  con- 
dit.  in  publ.  horr.  Emonse  L.  i.  Te  Auro  coro- 
nario.  Tandem  Valentinianus  Italiam  pervenit: 
menfe  enim  Septembri  &  oflobri  praecedentis 
anni  varix  Conftitutiones  ab  eo  Aquileia:  einif- 

fx. 


(b)  Socrat. 
lib,\,  f.4. 


V. 

(c)  Sozom. 
lib.6.    c."jt 

Damna- 
tur  Eudo« 

xius  cum 
fuis  . 


(d)  Soc. 

ubifupra 

r.4. 


Ma  cedo- 
nii   hacre- 
fis  inva- 
iefcit . 


111 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERH    PaP. 

I4. 


Valentiniani 
Valentis 


iMrr.  2. 


cedonio  ejus  auftore  nomen  invenity  quod- 
que  tunc  paulo  ante  in  Concilio  Lampfa- 
ceno  multo  evidentius  omnibus  patefafium 
fuit  ,  propugnavit.  Iftud  Concilium  cau- 
fam  quidem  fuifie  arbitror  ,  cur  Hellefpon- 
tus  (  efl  enim  Lampfacus  in  angufio  Hel- 
lefponli  Jinu  pofita)  tanta  Macedoniano- 
fum  frequentia  abundaret .  Hoc  quidem^. 
Concilium  talem  habuit  exitum.  Hucuf- 
que  ipfe;  ex  quo  fane  &  Hlud  redditur 
exploratum  ,  praeter  confeffionem  Antio. 
chenam  ibi  profeffam ,  additam  ibidem... 
fuiffe  ab  iifdem  Semiarianis  Spiritus  fan- 
fti  Divinitatis  ex  fententia  Macedonii  ne- 
gationem .  Quae  vero  tum  a  Legatis  Sy- 
nodi  j  tum  ab  Eudoxio  gefta  effe  cum  Va- 
lente  Imperatore  Sozomenus  tradit>  ea 
omnia  contigiffe  anno  fequenti  poft  ex- 
tinclum  Procopium,  conftat:  fiquidem  hoc 
anno  abfque  ulla  temporis  intermiffione 
Valens  accerrime  a  tvranno  vexatus  eft , 
atque  ad  ultimum  ferme  difcrimen  ad- 
duclus  , 

Porro  qui  Lampfaci  convenerc  Epifco- 
pi ,  illud  quoque  praeftitere ,  ut  quae  ab 
ipfis  ftatuta  effent  ,  ad  aliarum  Ecclefia- 
lio  Lam-  rum  fuae  communionis  Epifcopos  miffa  , 
pfaceno .  ab  iifdem  confirmarentur .  Illi  enim  di- 
verfis  3n  locis  itidem  tunc  temporis  co- 
euntes  ,  ex  eorum  fententia  qui  convene- 
rant  Lampfaci ,  communi  omnium  confen- 
fu  fcripfere  fvnodales  epiftolas  ad  Occi- 
dentales  Iipifcopos  ,  deferendas  per  Le- 
gatos  ad  hoc  ipfum  deleclos  ;  qui  nomi- 
ne  omnium  omnes  pariter  Occidentalis 
Ecclefiae,  ac  praecipue  ipfum  Romanum 
Antiftitem  convenirent,  a  quo  &  Catho- 
licam  communicationem  expcterent ,  im. 
mo  fallaciis  ad  hoc  compofitis  extorque- 
rent .  Caeterum  quod  ad  legationis  hujus 
tempus  pertinet ;  equidem  perperam  re- 
(a)Soer.  I.  cenfetur  a  Socrate  (a)  fub  Confulatu  Va- 
4.  cii.  Jentiniani  &  Valentis  fecundo ,  tertio 
ab     hinc     anno ,     Nam    fi    ex    Synodo 


VI. 

Legatio 
ex  Conci 


PAGIU3 


IV. 

Concilii 
Lampfa- 
teni    epo~ 
chtt. 


fx .  Quare  Hypathianus  Heraclese  Epifcopus 
Valentem  Irnp.  rnenfe  circiter  Junio  anni  fu- 
perioris  adiit. 

Ex  his  conftat ,  Concilium  Lampficenum  an- 
no  antecedenti  celebratum  effe  ,  &  Valefium  in 
Notis  ad  Sozomenum  perperam  fcribere  ,  Va- 
lentinianum  ,  cum  Valentem  fratrem  Auguftum 
nuncupaflet  ,  Conftantinopoli  digrefuim  efle  fub 
exitum  anni  trecentefimi  fexagefimi  quarti  ,  co- 
mitante  eum  Valente  Augufto  ;  &  per  Thra- 
ciam  profeclos  ambos  Imperatores  ,  Veris  initio 
venifTe  in  Daciam  currenti  anno  ,  &  in  ur- 
be  Thraciac  Naiflb ,  vel  potiws  villa  Mediana, 
exercitus  inter  fe  parlitos  efle  .  Mox  cum  in 
Pannoniam  veniflent  ,  in  urbe  Sirmio  Officia- 
les  Paiatii  inter  fe  divififfe  :  &  Valentinianum 
quidem  Mediolanum  ,  Valentem  vero  Conftan- 
tinopolim  venifle  .  AdJit  Valefius  ,  ex  his  ma- 
nifefte  convinci  Valentcm  anno  currenti  vemis 
menfibus  e  Thraciis  rediifle  ,  cum  jam  Con- 
ful  eflet .  Ait  enim  Ammianus  :  Agentes  in  fu- 
pra  memoraiit  Jtrbibus  Principet  fumjjirunt  pri. 
mitut  trabcas  ConfuUres  .  Concluditque  ,  ex  Am- 


Lampfacena  miffa  eft  legatio  atque  litte- 
ix  fcripts,  quam  ipforum  affertione 
conftat  hoc  anno  fuiffe  celebratam ,  nec 
ultra  bimeftris  temporis  fpatium  perduraf- 
fe :  quonam  pacto,  quaefo,  accidere  po- 
tuit,  ut  poft  triennium  ex  Concilio  Lam- 
pfaceno  legatio  miffa  fit?  Nec  eft  quod 
dici  poffit,  aliarum  Synodorum,  quarum 
mentio  in  libello  legationis  eft  ,  tempus 
ad  triennium  effe  dilatum  ;  cum  conftet 
ad  illud  tempus  nequaquam  Liberium  per- 
veniffe,  fed  Damafum  Romanae  Ecclefiae 
praefuiffe  Ponrificem,  fequenti  anno  ipfo 
Liberio  ex  hac  vita  fubduclo .  Itaque  vel 
hoc  anno,  vel  fequenti  ad  fummum,  an- 
te  Liberii  tamen  obitum  ,  hanc  legatio- 
nem  miffam  Romam ,  affirmare  neceffe  eft. 
Mirum  diclu  !  qui  Lampfaci  ,  aliifqne 
in  locis  ejufdem  factionis  convenerunt  E- 
pifcopi  ,  facinus  ^xcogitant  temerarium 
atque  pudendum  Cum  enim  complures 
ex  illis,  qui  in  Concilio  Lampfaceno  da- 
mnaffent  Eudoxium;  iidem  vero,  quod 
olim  in  Concilio  Conftantinopolitano  ei- 
dem  obfecuti  fuiffent,  ob  eam  caufamfuis 
ipforum  fedibus  a^  Catholicis  piivati  ef- 
fent  ;  ut  inter  alios  Euftathius  Epifcopus 
Sebaftiae  minoris  Armeniae,  qui  ob  com- 
municationem  cum  Eudoxio,  a  Concilio 
Melitinenfi  fuerat  fede  depofitus ,  ut  S. 
Bafilius  (b)  tradit ;  hi  ,  inquam,  ur  fe- 
des,  quibus  jufte  privati  erant ,  recipe- 
re  poffent,  viam  illam  adinveniunt,  ut 
fimularent  fe  effe  Catholicos  ,  fideiquo 
Nicaenae  obfervantiffimos ;  libellumque  of- 
ferrent  Liberio  Romano  Pontifici  ;  cujus 
aucloritate  in  fuas  ipfi  reftituerentur  Ec- 
clefias .  Deliguntur  ad  hoc  Legati,  qui 
tum  e  Synodo  Lampfacena  ,  tum  ex  aliis 
eodem  tempore  convocatis,  in  Occiden- 
tem  ad  Romanum  Pontificem  profic;fce- 
rentur ;  quo  coram  ipfo  edita  nomine  o- 
mnium  fidei  confeflione  Catholica,  tum 
ipfius,  tum  omnium  Occidentalium  Epi- 

fco- 

miani  narratione  liquere ,  Valenfem  non  re- 
diifTe  exr  Thraciis ,  nifi  currenti  -anno  ,  quo 
primum  Conful  cum  Valentiniano  fuit.  At  (i 
Valefius  fubfcriprionf-s  Legum  Codicis  Theod. 
cum  Ammiano  contulifTet  ,  certo  ei  conftitif- 
fet ,  prifata  omnia  ,  qua;  ex  eo  Hiftorico  re- 
fert,  anno  prseterito  contigifTe  ,  quo  Valenti- 
nianus  varias  Leges  dedit  Mediolani ,  Aquilc- 
ia? ,  Altini  &  Vi  ronce  ,  poftquam  Conftantino- 
poli  feu  Sirmio  in  Italiam  rediit .  Valens  e- 
tiam  XVIf.  Kal.  Janu.  pra?cedentis  annt  Con- 
ftantinopoli  dedit  Legem  I.  Cod.  Theod.  Ne 
quibus  publ,  l&titia  .  Appetente  enfm  Confula- 
tu  fuo  ,  concuflionibus,  qu«e  a  Confulatus  fui, 
hoc  anno  gefti  ,  nuntirs  adverfus  Provinciales 
exerceri  poterant  ,  ea  Lege  occurrendum  vo- 
luit  .  Cseterum  Valentinianum  Mediolani  ,  Va- 
lentem  Conflantinopoli  hoc  anno  Confulatum  ex- 
orfos   efle    certum     indubitatumque   eft  . 

A  num.  VIT.  ad  XV.  Valefius  in  Notis  ad 
Sozomenum  lib.  6.  cap.  II.  exiftimat  cum  Ea- 
ronio  ,  Socratem  Legationem  Macedonianorum  ad 
Libcrium    Papam    referre  cum  Confulatu  fecun- 

do 


Tempus 
Lampfa- 
cenae  Ie- 

gationis . 


vir. 

Vafrum 
Conci- 
lium  Ha:- 
retico- 
rum. 


(h)    Bafil. 
epijl.74. 


Cum  Critlce  Pagii . 


213 


Christi 
^5- 


LlBERII 


i'AP. 


VALENTlNtANI 

Valentis 


IMIT.  2. 


VIII. 


icoporum  communicationem  aucuparen- 
tur ,  nec  non  etiam  gratiam  inirent  cum 
Imperatore  Valentiniano  inGalliis  tunc  in 
cxpeditionc  agente  ;  quorum  tanto  fulti 
praefidio ,  nihil  efTet  ,  quod  timerent  Eu- 
doxium  Conftantinopolitatjum  Epifcopum, 
acerbifllmum  hoftem» 

Quod  igitur  probe  fcirent ,  niillam  um- 

quam  fc  a  Romano  Ponrifice  exrorturos 

fore  communicationem  ,  nifi  cum  Nicxnsc 

fidei  confeffione  ;  improbe  illud  ftatuunt, 

Legati  ad  ut  ad  tempus  mentiantur  fe  efle  Catho- 

Libenum   Jicos,  reftamquefidem  afferant,  quam  nec 

Jjg*       fi  vdletpoflet  Liberius  ipfe  rejicere.  His 

*       igitur  in  hunc  modum  dolofe  compofitis, 

mercibus  frandum   onufti  I.egari  navigant 

in  Occidcntcm  .  dclecti   i|li  qu;dem  ex  o- 

mnibus   qui    eflent   omnium    aiidaciffimi , 

&ad  fingendiim  maxime  prae  cfcteris  com- 

parari  .  Fucrunt  hi  Fuftathius,  Theophi- 

Jus  ,   &  Silvanus  ,    de  quibus    Socra^es: 

(a)  Stcrat.  (  d  )    Itaque    Euflathium    Sebaflce   Fpt/co- 

lib.AsC.n.  pum  ,   qui    fcepenumero  abdtcatut  fuifjet  , 

Silvanum    Tarfi  Cilicice,   &    Theophilum 

Cajtabalorum  urbis  Ctltcice  mittunt ;  illif- 

que  in    mandatit    dant  ,    ut  cum   Liberia 

tietvtquam    de   fide    dijjentiant ,   fed    com- 

muw.cent    cum   Ecclefia    Romana ,   fidem- 

que  Confubftuntialts    ratam    facitnt .    Ifli 

cum   litterts  eorttm ,  qui  Seleuciee   de  fide 

dijjenferant ,   ad    veterem  tirbem   Romam_. 

fe    cvnferunt  ;     cum   Imperatore    minime_, 

colloquuntur  (erat  enim  in  Gallia  in  beU 

io    con'ra    Sauromatas    gerendo     occupa- 

ius  )   fed  Ltberio   Utteras  offerunt .     Ille 

eas    recipere  noluit ;   nam  eos  feftte  Aria* 

nx  fautores  efie    dixit ,    &  propterea   ab 

Ecclefia    non  pofie  recipi,    utpote  qui   fi- 

dem  Concilti  Hicceni  abrogajfent .  Cui   tl- 

li    refpondent  ,  fe  pcenitentia     addutlot  , 

verilatem    agnovijfe ;  fidem    eorum ,    qui 

Ftlium  Patri  diffimilem    effe  ducent ,    iam- 

prtdem  rejectjje  ;  Ftlium  in    omnibus  Va- 

tri  fimtlem  confiteri ,  atque  illam  vocem , 

Similem,  nibil  a  voce,  Confubftantialis, 

dtfrcpare.  Qua  eum  dixijjent  ,  Liberiut 

poflulat   ab  ett,   ut  opinionit  fua    decla- 

rationem    fcriptis   mandarent*    Illi  Vtbel- 

lutn    et  obtulere ,  in  quo   verba  in  fidei 

formula    Htceece    edtta  comprehenfa    fuerc 

perfcrtpta.  Epifloltt  ,quat  pattit  conven- 

tts  ab  urbe  Smyrna,  quce   efl  in  Afia  ,  a 

Ptfidta ,  Ifauria  ,   Pampbilia  ,    &  Licia_ 

fcrtpferunt  ,  hoc  loco  citare  ,   ne  fim  lon- 

gus  ,  non   efl    confiltum  .    Libellus    autem  , 

quetk  Legati   cum  Euftathio  mifji  Liberio 

dederunt ,  ita  fe  habet; 


PAGIUS  d°  Valentfniani  &  Valentis  .inno  CCCLXVIIT. 
gefto  ,  &  in  Notis  ad  Socratem  lib.  4.  cap.  n. 
jam  fcripferat ,  eam  in  annum  trecentefimum 
fexagefimum  feptimum  conferendam  efle  .  Sed 
utrobique  perperam  .  Socrates  enim  refert  Con- 
fulauim  illum  fecunditm  Valeniiniini  &  Valen- 
tis  adea,  quse  cap  II.  narrat  ,  quove  ejufdem 
Confulatus    meminit  ,  non  vero  ad  Legationem 


Domino  frttri,  &  co/leg*  nojho  Libe- 
rio  ,  Euflathius  ,  Theofhilut  ,  &  Stlva- 
ttus  in  Domino  falutem .  Ut  nmntm  occa- 
fionem  infanee  hcereticorum  confidentice  yqui 
Eccle/tce  Catholicee  graves  ajferunt  offcn- 
fiones,omnino  adtmamus  ;  Concttia  EptfcO' 
porum  refte  de  rvligione  fcntientium  ,  qttit 
LampHtci  •)Smyrnte,  Hliifque  vartis  tn  lo- 
cit  aliquando  habita  fuerunt  ,  noftro  ap- 
probamus  conrenftt,  /ftqtte  quo  magis  con- 
ftet  nos  etfdem  ajfentirt ,  h.inc  obtnnts  le- 
gationem ;  Ittterarque  ad  tuam  benignita- 
tem,  &  ad  omnef  altos  Epifcopos  Ttaltce, 
aliarumque  revionum  ad  Solem  Occidentem 
vergentiu»'  attulimus  ;  ex  quibus  pl.tnum 
fiet ,  nos  fidem  Carholicam  tenere,  ferva- 
reque,  qute  ift  facVotantto  Concilio  Kic<enot 
temporibtet  beUti  Conflantint  Imp^raioris  , 
a  trtcentis  Atcem  &  olo  Epiliopis  confir- 
tnata  ftterit ,  atqtte  adeo  tnvioLtta  Ji.ibi- 
lifque  ufque  ad  horfiernum  di?m  perpettto 
permanferit  ;  in  qttn  vox,  Confnbftantia- 
lis  ,  ad  peYVerfam  Arii  dotlnnam  expu- 
gnandam ,  fanfte  riteque  pofita  efl  .  Ham 
propriarvm  manuum  fubfcripttonibus  pla- 
ne  confiiemur ,  nos  non  altter  atque  illot 
PatreS)  quos  diximus ,  fentire  ;  fed  eam- 
dem  fidem  cum  tllis  &  antehac  fervafle , 
&  jam  fervare  ,  &  ad  extremum  ufque 
fpiritum  fervaturos  ejfe :  Arittm  atttem  , 
imptam  ejus  doclrinam  ,  difcipulos  ,  opinio- 
nis  fautoret,  quin  etiam  omnem  hcerejim 
Sabellit  ,  omnet  V atropajfianos  ,  Marcio. 
niflas  ,  Photinianos  ,  Marcellianos  ,  & 
Pault  denique  Samofalelti  fetlatoret  pent- 
tut  condemnare .  Iftorum  doftrinie ,  ofnni- 
but  idem  cum  illis  (entienttbut ,  omntbut 
etiam  hxrefibut ,  qtice  facrofanfltefidei  prte- 
ditlce  a  fanftit  Patribut  pie  ,  &  Catholi- 
ce  in  urbe  Hicoena  txfofiitt  adverfantur , 
itemque  fid  i  form;/fx  in  Concilio  Arimi- 
nenfi  recttatte,  utpo'.e  fidei  CanFti  Conci- 
Itt  Htcceni ,  quam  diximut ,  pr^rfut  repu- 
gnanti  (  cui  qutdam  dolo  &  au^rumdam 
periurio  ,  propter  nomen  urbit  Hiccecc  ,qmt 
efl  in  Thracia  ,  frandulenter  induftt  Con- 
flahttnopoti  fubfcrtpferunt  )  nominatim  a- 
nathema  indicimus  . 

Fides  autem  tuni  mjtrh.  ,  tum  eorum  quor 
fupra  diximut,  quorumqne  Ie?ationem  obi- 
mut ,  efl  hcec  quidem :  Credimut  in  Dettm 
Patrem  omntpotehtem  ,  omwum  rerum  1r 
'Vifibilium  ,  &  invifibilium  ejfettorem  .  Et 
in  unum  uni^enitum  Deum  ,  Dominum  Je- 
fum  Chriflum  Filium  Dei  ,  vtnitum  ex  Pa- 
tre,  hoc  efl  tx  fubflantia  Patrit  ;  Deum 
de   Deo  ,  lumen  de  lutfttne ;  Deum  verum 

de 

Macedonianorum,  quam  capite  fequenti  namt. 
Quare  cum  Lampfaeenct  Synodur  anno  pra?ce- 
d-nti  celebrata  fuerit  ,  Legati  Macedonianorum 
ultra  praefentem  annum  iter  differre  non  po- 
tuere  ;  ideoque  exiftimandum  ,  eos  fub  hujus 
anni  finem  in  Italiam  pervenifle .  Sozomenus 
enim  I:b.  6.  cap.  10.  inquit:  Lcgati  cum  in 
Italiam  vsnijfcnt  ,    Imperatorcm  in   Gallit  tnora- 


IX. 

Lfbellus 
fidei  Iega- 
torum   ad 
Liberium 
Papam . 


/ 


X. 

Confeflii 
fidei  Ca- 
tholics. 


£14 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


LlBERII 
14. 


PAP. 


Valentiniani 
Valentis 


ImTP.  2. 


de  Deo  vero  ;  genitum  ,  non  faflum ,  con- 
fubftantialem  Vatri ,  per  ^wfw  ow»/«  /<*- 
Ha  funt ,  ./Sff  fl«<«  in  cceh ,  ^oe  £«<*  in 
terra  .  i?w*  propter  nos  homines  &  pro» 
fter  noftram  falutem  defcendit  ,  &  incar- 
natus  eft ,  &  bomo  faftus  eft  ;  pajfus  eft  , 
&  refurrexit  tertia  die .  Afcendit  ad  coe- 
los ,  &  venturus  eft  judicare  vivos  &  mor- 
tuos  .  Et  in  Spiritum  fanfium  .  Illis  autem 
qui  afferunt ,  tempus  aliquando  fttifte  ,  cum 
tion  effet ;  aut  non  ante  fuijfe ,  quam  na- 
tus  effet ;  aut  ex  iis  quce  non  funt  ,  con- 
ftare  ;  aut  ex  alia ,  quam  ex  Patris  fub- 
Jlantia  ,  vel  effentia ,  conftare  ;  aut  Fi- 
lium  Dei  foffe  converti  &  mutari  ;  ana- 
thenta  indicit  Catholica  &  Apoftolica  Ec- 
■  clefia.  Hacc  fuit  horum  pleniflima  Catho- 
Jicae  fidei  confeflio,  cui  mox  adjecerunt 
fubfcriptionem  iidem  Legati  his  verbis : 
Epo  Euftathius  Epifcopus  urbis  Sebaftice  , 
Tfbeophilus  &  Silvanus  Concilii  LampCa- 
ceniy  Smyrnenfis  ,  &  cceterorum  Legati  huic 
fidei  noftrce  declarationi  manibus  noftris  y 
tioftraque  ipforum  voluntate  fubfcripfimus  . 
Quod  fi  quis  poft  hanc  fidem  a  nobis  ex- 
pofitam,  aut  contra  nos^  aut  contra  illos  qui 
ttos  miferunt ,  aliqw>d  crimen  adduxerit  ; 
cum  tuee  fanclitatis  litteris  ad  Orthodoxos 
Epifeopnsy  quos  tua  pietas  probaverit  ;  ve- 
nirtt,  &  coram  illis  nobifcumde  eo  difceptet; 
&  fi  quid  offenfum  effe  conftiterit ,  in  au- 
ftorem  illius  vindicetur  .  At  non  tantum 
ipfi  fubfcripfere  Legati  ,  fed  &  fuae  ipfo- 
jrum  fubfcriptioni  nomina  quoque  fubje- 
cerunt  Epifcoporum  ,  a  quibus  mifll  eo- 
xum  nomine  legatione  ftingebantur  ;  quod 
teftantur  Liberii  litterae  ad  eofdem  reddi- 
tae  .  Ac  ifto  libello  (  fubjungit  Socrates) 
Liberius  Legatos  tamquam  fponfione  ob- 
flringens  ,  in  communionem  recepit  ,  da- 
tifque  illis  litteris,  dimifit .  Porro  eX  re- 
citato  modo  libello  Liberio  a  Legatis  da- 
to,  fatis  perfpicue  demonftratur,  illum 
fcriptum  effe  ante  perfecutionem  a  Va- 
lente  in  ipfos  Semiarianos  atque  Catho- 
licos  excitatam:  fiquidem  nulla  prorfus 
in  ca  mentioperfecutionishabctur  ,  cujus 
primum  omnium  meminiffe  oportuiffet. 
Sed  jam  Liberii  litteras  redditas  ad  Orien- 
tales  ,  a  Socrate  defcriptas ,  hic  recitemus . 
XI.  Diletlis  fratribus  &  collegis    Hypatio 

*  Hsthio.  * »  .cyr'H°  %  Nyparchio  * ,  Uranio ,  He- 
roni ,  Elpidio ,  Maximo ,  Eufebio ,  Eucar- 
Hyp*re-  ^-0  ?  jqeortafta  t  Severo ,  Dydimioni  ,  Bret- 
tanby  Callicrati  ,  Dalmatio  ,  Mdefio, 
Muftachio  y  Ambrofio  ,  Celonio  ,  Pardalio , 
Macedonio  ,  Taula  ,  Marcello  ,  Heraclio , 
Alexandro  ,  Adolio ,  Marciano ,  Stenello , 


PAGIUS  W  didicerunt  ,  heltum  gerintem  cum  Barbarit  eat 
accolcntibut .  Parte  alia  Ammianus  lib.  \6.  cap. 
^.  aflirmat ,  Valentinianum  hoc  anno  ex  Ita- 
]ia  prepe  Kalendat  Novemhret  Parijiot  venifTe  , 
quo  anno  ,  ut  &  duobus  confequentibus ,  exer- 


Joanni  ,  Macario  * ,  Charifio  ,  Silvano  ,  *  Maea^i. 
Photinoy  Antonio  ,  Ayto>  Celfo ,  Euphra-  Litteras 
noriy  Meletio  ,   Patrtcioy  Severiano^  Eu-  Liberii 
febio  ,  Eumolpio  ,  Athanafio  ,  Dtophanto  ,  Pap*  aJ 
'Menodoro  ,  Diocli  ,   Cbryfampeh  ,  Keoni ,  Onenta- 
Eugenio  ,  Euftachio  ,  Callicrati  ,  Arfenio  >  les  * 
Eugenio ,    Martyrio  ,   Hieracio  ,    Leontio  , 
Pbilagrioy  Lucio ,  dr  omnibus   in  Orienie 
Orthodoxis    Eptfcopis  ,  Liberius  Eptfco- 
pus   Italicty   &  alii  Occidentis  Epifiopi , 
*'»  Domino   femper  falutem  .  Haec  nomina 
ipfi  libello  fidei  a  Legatis  dato  erant  ap- 
pofita . 

Fe/?r*c    Iitterce  ,  fratres  dilecJi  ,  /«/»//-      XIL" 
tteque  fidei    illuftrati  ,  </e  p«ce  6*  concor* 
dia  Eccle/ice    per  bonoratifftmos  fratres  & 
EpiTcopos  Eu/iachium ,  Silvannm  ,  &•  Tbeo- 
pbtlum  ad  nos  perlatce ,  nobis  maximam—. 
maximeque  optatam  lcetitiam    attulerunt  . 
Id  adeo  in  primis  ,  ^?<o//  veftras   fenten- 
tias  &  opiniones  ,   tum  cum  mea ,  qui  m* 
fimus  omnium  fum ,  tum  cum  aliorum  Epi- 
fcoporum  Italice  ,    cceterarumque    omnium^. 
regionum  ver<~us    Occidentem ,     fententiis 
confentire  concordareque    oflenderunt  ,  af- 
que  adeo  confirmarunt  .    Hanc    autem  Ca- 
tholicam  ,  &    Apoftolicam  fidem  agnoCci- 
mus ,  quce  ufque    a   Concilio  Kicceno    hac- 
tenus  integra  ftabilifque  permanfit .  Hanc 
illi  ipfi  Patres  fe   babuiffe    confeffi  funt  : 
atque   adeo    mira    alacritate^  &  gaudio 
completi  ,   omnia    abfurdce  opinionis  vefli- 
gta^    omnefqtte    ejus  quafi    fcintillas  reli- 
c7as  fubftulerunt  .   Hancque  fidem   non   fo- 
lum    apud  popuhtm   cnncionando ,  verunt^ 
etiam  fedulo  fcrtbendo  ,  omnibus  propnfue- 
runt  .    Cujus   qtiidem  exemplar   his  litte- 
rts  neceffario  fubittnpendum   duximus,   ne 
qua  hcereticis  ad  infidias  tendendas   reli- 
cla  fit  occafio  :   qttam    quidem  nacli  ,  de 
integro  faces  fuce  malevolentice  in  Eccle- 
fiam    intentent  ;  magnaque  difftdiorum  in- 
cendia  (  ut  illis  in  more  pofitum  eft  )  ex- 
fufcitent .  Kam  &  hoc  tpfum  confitentur  ho- 
noratifftmi  fratres  noflri  Euftathius  ,  Sil- 
vanus  ,   &  Theopbilus  ;    nimirum   &  fe  i- 
pfos  &veftram  charititem   fentper  hancfi- 
dem  fervajfe  ,  &  ad  extremum  vitce  dietn 
fervaturos  effe  ;  videlicet  quce  fuerit    tt^ 
trecentis  decem,  &  otlo  Epifcopis  Ortho- 
doxis  in  urbe  Kicaa  probata  ,  quceque  & 
perfeflam  compleflatur  veritatem  ,  &  hce- 
reticorummultitudini  ora  obturet ,  eorum- 
que  doifrinam    penitus   evertat .   Keque_, 
enim  tam  ingens  Epifcoporum  numerus  for- 
tuitUy  fed  Dei  nutu  ,  &  voluntate  ad  fu- 
rorem  Arii  comprimendum  coattus  efl .  Im- 
mo  vero  eorum  numero  beatus  Abrabam  tot 

bo- 

citus  magnus  i'n  Galliis  oppofitus  erat  adver- 
fus  Alemannos  potiflimum  ,  ut  narrat  initfo  lib. 
17.  Quare  adventus  Legatorum  Maccdoniant. 
rum  a  pra?fenti    anno   removendus   non  eft  . 

'  Ad 


Cum  Critice  Pagii. 


21$ 


Christi 


LlBERH    PaI*. 
I4. 


VAtEMTINIAKI 

Valeniis 


IMPF.    2. 


XIIT. 

Quid    ge- 
ftum  in 
Concilio 
Arimi- 
nenli . 


XIV. 

Concors 
fides  Ca- 
inolica 
Occiden- 
talium. 


bominum  >ntllta  per fidtm  proflifavit.  Quce 
qutdem  fides  VI  &  nomtnc  Conjubjiantta- 
lis  comprehenfa ,  tamquam  propugnacti- 
lum  firmum  &  tnexpugnabile  ,  omnes  im- 
petus  ,  &  nefarias  pefliferce  opinionit  A- 
rii  macbinas  retundit ,  reprimitque . 

Et  quamquam  nequamy  &  fcelerati  A- 
riani  effecere ,  ut  omnes  Epifcopi  Occi- 
dentis  Arimini  in  unum  cogerentur ,  quo 
ibi  vel  perfuafioney  vel  (  uti  verius  di- 
cam  )  lmperatoris  auftoritate  ,  illud  quod 
erat  ad  fummam  cautionem  in  fidei  for- 
tnula  pofitum ,  aut  tollerent ,  aut  perver- 
fe  inficiarentur  ;  nihil  hac  fraudulenta 
molitione  onmino  profecerunt .  Nam  omnes 
illi  fere  Epifcopiy  qui  Arimtni  conve- 
tterant ,  qutque  vel  fallacibus  inefcati  il- 
lecebrisy  vel  vi  compulji  y  a  fide  tutn^. 
quidem  defctverant ;  nunc  tamen  ad  fanam 
mentem  reverjf  y  fidei  formulce  ab  Epifco- 
fis  Arimini  convocatis  editce,  anathema 
denunciarunt ,  &  fidei  Catholiccey  &  A- 
pofiolicte  Nicaece  confirmatee  fubfcripfe- 
runt ,  (sr  nobifcum  jam  una  communicant : 
Omnes  Hli ,  inquam ,  in  prcefentia  maxi- 
mo  iracundice  dtflu  contra  dogma  Arii ,  e- 
jufque  difciputos  exardefcunt .  Quam  rem 
vejtrce  charitatis  Legati  cum  explorate 
cognitam  planeque  perfpeftam  baberenty 
fu<e  ipforum  fubfcriptioni  veflra  etiarn^. 
nomina  adjunxere .  Ario  autem  &  decre- 
tis  Arimini  contra  fidem  Niceece  ftabili- 
tam  fancitis  (  quibus  item  vos  fer  ver- 
ftttas  blanditias  in  fraudem  indufti  cum 
jurejurando  adhibito  fubfcripfiflis  )  ana- 
tbema  edixere  « 

Quapropter  nobis  videbatur  confenta- 
neuniy  litteras  ad  veflram  cbariiatetn-. 
perCcrtbere,  vobifque  jufla  &  eeqtia  pe- 
tentibus  opem  ferre  :  prcefertim  cum  per 
confejfionem  vejlrorum  Legatorum  perfptcue 
intelliperemus ,  Epifcopos  Orientis  ad  fa- 
ttam  finceramque  mentem  reverfos  ,  cum-. 
Orthodoxis  Occidentis  Eptfcopis  in  fide 
concordare.  Neque  vos  ignorare  volu- 
mus ,  &  btafphemias  Arimini  contra  Fi- 
lium  Dei  divulgatas ,  jam  etiam  ab  his  , 
qui  tum  vtdebantur  fraudulenter  y  &  re- 
penttno  impetu  a  veritate  tamquam  abre- 
pti ,  anathemate  damnari  ,  &  fidei    Con- 


ctlii  Nicceni  concordi  antmnrum  voluntate 
ab  omnibus  affenfum  efle  .  Quin  ettam  per 
veflras  litteras   omnes  certtnres  fiert  de- 
bent ,  ut  qui  per  fraudem  a  refta  fide  ab- 
dufti  futrtnt,   jam   tamdem  ex  c<eca  hx- 
refis  caltgine  ad  clarum  divinumque  lumen 
libertatis    Catholicce   regrediantur.    Qui 
quidem  fi  fofl  boc  Conctltum  lethale  pe- 
Jlilentis  doftrinee  venenum  evomere  nolue- 
rint  ,  omnefque  Arii  blaCfhemias  ex  ani- 
mis  fuis   radicitus    evetlerey   atque   ade9 
illis  anathema  indicere  ;  fcient  fe  fariter 
cum    Ario   &   ejus   difcifulisy  cum   aliis 
ferpentibus ,    utfote    Sabellianisy   Patro- 
fafftanisy    &  alterius    hcereticce   pravita- 
tis    cujtijcumque  modi  feflatoribus  a  com- 
munione   Eccleficey  quce  filios    adulterinos 
non  recifit ,   tamquam  fcederisy   &  focie- 
tatis  expertes  omnino  exclufos  ejfe.  Deus 
vosy   fratres    carifpmi ,    diu  fervet  inco- 
tumes .    Ha&enus  Liberii  Papae  litterae  ad 
Orientales;  quibus  fignificabatur,  iifdem, 
ut  Catholicis ,  Catholicam  ab  omnibus  im- 
pertiendam  effe  communionem.. 

Caeterum  non  has  tantum  pacificas  ,  feu 
communicatorias  litteras  Liberius  Papa_.. 
Legatis  dedit,  fed  &  alias  etiam ,  qui- 
bus  Apoftolica  praecipiebatur  aucYorita- 
te,  ut  iidem  qui  fuerant  antea  expolia- 
ti  fedibus,  poft  profeflionem  fidel  Catho- 
]ic3B  habitam  fuis  ipforum  refrituerenrur 
Ecclefiis  ;  quarum  quidem  au&orkate  fuas, 
finguli  receperunt  fedes  Epifcopales  ..Tan- 
ta  enim  inerat  auclbritas  Romano  Pon- 
tifici ,  ut  quantumlibet  fufpeftos  homi- 
nes,  &  qui  haclenus  inhaefiffent  hsereti- 
cis  ;  jam  Catholicos  redditos ,  ejufdem  Ro- 
mani  Epifcopi  arbitrio-,  nemo  eos  recipe- 
re  detreclaret ..  Meminit  S.  Balilius  de_^ 
iifdem  Liberii  Pap^  litteris ,  quibus  & 
pnecipiebatur  ,  ut  inter  alios  ipfe  Lega- 
torum  primarius  Eutafhius  reciperetur  in 
fuam  Ecclefiam  Sebaftenam;  qui  eifdem 
oftenfis  in  Concilio  Tvanenfi  in  Cappa- 
docia ,  confeftim  fuam  recepit  Ecclefiam ... 
Porro  idem  Bafilius  (a)  aperit  veternofi 
haeretici  vafrum  confilium  in  furripiendis 
hifce  a  Liberio  Papa  litteris ;  fed  de  his 
agemus  paulo  poft,  cum  de  Concilio  Tv- 
ancnfi  fermo  ent.Equidem  Euflath'us  fc 

tunc 


XV. 

Liberius 
alias  litie- 
ras  dedit 
de  reftitu- 
tione  E- 
pifcopo- 
rum. 


(a)  Btjit. 
cpiit.T*. 


PAGIUS        Ad    num.  XV.  &  feqq.   Synodur  SieuU  anno 

fequenti  coacli.   Teftatur    enim  Sozomenus    lib. 

VI.         6-   caP    TI-  Legatos  Micedonunormn  Confeflfio. 

nem    fuam  fcriptis  proditam  Liberio  tr.ididiffe  , 

Siculx    6*  *   *"ertis    tffceni     literis   de   rcbut  ,     qus.    gefla. 

Tynncnjis    fuera,l!  >  ,n-  SicJIiam  navigafle .  Subdit  Sozome- 

Sjntdi,       nLls   cap.  fequenti  :  Ibi  congregato  Coneilio  ,  cum 

Epifcopi  illius    infuU    eadem   dccrevifent  ,  his   re- 

Baron.  ad  ^us  confe&'*  >  in   patriam     rever/i   funt  .   Eodem 

n.  XVI.  &  tempore    cum  Synoduf   Epifcoporum   congrcgattt  ef- 

XX VIII.       /''    T^anis  ,   &c.   Liberii   &   Oceidentalium   lite- 

rs.  recitata    funt .   Quare  &  Tyanenfis  Syncdus  ad 

annum  etiam    fequentem    referenda . 


Baronius  &  CoIIecTores  Conciliorum  epifto- 
lam  LXVIII.  S.  Bafilii  ad  Tyanenfem  Syno- 
dum  perperam  revocant .  IUa  enim  non  ad 
Concilium  Tyanenfe ,  fed  ad  Confilium  ,  Cu- 
riam  ,  vel  Senatum  Tyanenfem  a  Bafilio  fcri- 
pta  .  Hic  quippe  epiftolae  titulus  .  EIIITTO- 
AH  TOT  BASIAEIOY  THi  BOTAH<  TTA- 
NON.  &  hanc  didionem  /?s<\)i  pro  Synodo  fi- 
gnificanda  ufurpatam  non  legimus.  Id  ante  nos 
vidit  Hermantius  in  Vita  SS.  Bafilii  &  Gre- 
gorii  Nazianzeni  lib.  j.  cap.  10.  Sed  is  fallitur  , 
qtiando  fcribit  ,  eam  epiftolam  a  Eafilio  ad  Tya- 
nenfes  datam  ob  diffidia ,  quae  Anthimum  inter 

Epi- 


VII. 

Epiflola 
S.    Bafilii 
Synodo 
Tyanenfi 
pcrper.im 
attrthuta  . 

Baron.  n> 
XXIX. 


t\S 


Chrtsti 
gt55. 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 

LiBEnrr  Pap.         VALENTitfrAMi  r 

14.  Valentis  1MPP* *' 


tunc  habuit  tamquam  mimus  in  fccena, 

dum  una  cum  fuis  catholicam  perfonairu. 

induens  ,  habitus  ubique  eft  Catholicae  fi- 

dei  proreffbr  arque  defenfor  ;  cum  ita  A- 

poftolica  auftoritate  futfultus ,  quocumque 

pergeret ,  Synodos    cogeret  1  Nicaenam- 

que  fidem  probandam   omnibus  antepo- 

neret . 

XVI*         Quidnam  vero  redeuntes ,  inter  alia  Io- 

ca,  in  Sicilia  Legati   egerint,    Socrates 

l*)Soerttt.  declarat  his  verbis  (a)  :  H/>,  inquit,  ac- 

'•4- '•11.    teptit  litteris  Legati  cutn  Euflathio    /'«_, 

Conci-       Siciliam  proficifcuntur  ;  ubi  Concilio  Epi. 

lium  ha-  fcoporum  Siculorum  convocato  ,  coram    il- 

fcitum  in    lit  Jimiliter  fidem    Confubflantialit  /o 

Sicilia*     firvare  confitentur^  fideique  formulam  in 

Concilio   Hiceeno  confirmatam ,  ratam  fa- 

ciunt .  A  quibut  cum   litterat  in  eamdem 

tum  epiflola  Liberii  fententiam  perfcriptat 

ttd  Epifcopor  qui  eot  miferant  ,    accepif- 

fent ,  retta  reverterunt .  ////  ,  epiflola  Li- 

berii  accepttt  ,    Legator  ad  Epifcopot  cu- 

jufque  civitatit ,  qui  fidem  Confubflantia- 

lit    defendebant ,  oratum  mittunt  ,   ut   0- 

mnet  ex  uno  animorum  confenfu   Tarfum_. 

Cilicirt)    tum  ad  fidem  Kicceni    Concilii 

tonfirmandam-,    tttm  ad   omnem  contentio- 

tiem  ,  qttce  pofl  illud  in  Ecclefia  oriebatur  , 

dirimendam ,    commearent  .    Quod   quidetn 

fortaffit  faltum  fuijfet ,  nifi  Eudoxiur  fe- 

€1(2   Arianx  Epifcoput ,  qui  tum  gratia__ 

apud  Imperatorem  plurimum  poterat,  ob- 

flitijfet ;    qui    propter   Concilium    editum 

permapna  iracundix  flamma  incenfut  illot 

gravijfimir  ajfecit  incommodit .  Macedonia- 

not  vero  per  Legator ,  quor  miferunt ,  cum 

Libeno  communicajfe ,  fidemque   Concilii 

Hicxni   ratam  fecijfe ,  Sabinur  etiam    in 

libro   fuo ,  De  colleftione  rerum  in  Con- 

ciliisgeftarum  ,  perfpicue  declarat .  Hac- 

tenus  Socrates:  at  id  de  inita  gratia  Eu- 

doxii  cum  Valente  poftea  contigit,  ut  ex 

Theodoreto  fuo   Ioco  dicetnus. 

XVII»         Antequam  autem  res  ab  eis  geftas  ul- 

terius  profequamur,  deque  Concilio  Ty- 

anae  in  Cappadocia   ea   de   caufa  habito 

agamus;  reliqua  ,  quae  ejufdem  legatio- 

nis  tempore  in  Occidente  funt  gefta,  or- 

dine  profequamur  .  Conftat  ex  Iitteris  II- 

lyrrcorum  Epifcoporum  ,  Euftathium  lega- 

tum  cum  fuis  ad    eos  quoque  in  itinere 

profec"tum  efie,  atque  pariter  ficut  Ro- 


mae  &  in  univerfa  Italia  fecerat ,  fiderrL.  Liberim 
Catholicam  praedicaffe.  Quod  igitur   vifi  pro  fide 
effent  Legari  rem  ferio   agere,  Liberius  Catholici 
Papa  magnam  inde  fibi  fiduciam  compa-  n?v':er  r' 
ravit,  ut  univerfus  Chriftianus  orbis  fub^lt* 
una  fide  Catholica,  ipfaqiie    profeflione 
Nicaena ,  Ariana    hxrefi    procul    ejefta  » 
redigi  poffet.  Qui  &  ad   id  ipfum  per- 
ficiendum    haud  impigre    Iaboravit ,    fed 
omnes  plane    Apoftolica?  funftionis  ner- 
vos  contendit :  nam  non   fatis  fibi  vifum 
Romae  ea  de  caufa  Synodum  agere,  fed 
&  Legatos  tum  ad  Illyricos ,  &  inde  ad 
Afianos  perducendos ,  tum  in  Gallias  mi- 
fit,    &   ad   alias  Occidentis  provincias, 
ex  more ,  ut  de  fide  Catholica  Orienta- 
lium  ad  Ecclefiam  redeuntium  univerfam 
Occidentalem  Ecclefiam  redderet  certio- 
rem ;    quod    &    fa6tum    eft,    antequarru 
Legati   remearent   in  Orientem .   Etenim 
Sozomenus  (  b  )  tradit  ,  eofdem   Legatos  (&)  Zom, 
redeuntes  in  Orientem  tuIifTe  fecum    Hfc-'**»  f«IZ» 
teras  ab  Epifcopis  Italise  ,  GaIIi3e,   Afri- 
cae,  &  Siciliae.    Tunc  autem  per    Libe-  ajSi[jy. 
rium    ad   Illyricae    Ecclefiae    Epifcopos ,  rjcos. 
necnon  ad    Afianos    Legatus  eft    miffus  : 
fuit  hic   (  ut  ipforum  declarant   littera?  ) 
Elpidius  Romans  Ecclelae  presbyter,    & 
fortaffe  ille  ipfe  Elpidius  ,  qui  cum  Phi- 
loxeno  alias  miffus   eft  Legatus  a  Julio 
Papa   ad     Arianos   in    Orientem .    Quid 
vero  per  eumdem    Apotolicae    fedis    Le- 
gatum  in   Illvrico  acftum    fit,    littera?  Sy- 
nodales  in   ipforum  conventu  ab   eifdem 
confcriptse  fignificant,  quas  recitat  Theo- 
dorefus ,  fed  confufo  plane  rerum  gefta- 
rum  ordine ,  dum  eas   poft  ordinationem 
S.   Ambrofii  Epifcopi  Mediolanenfis  per- 
peram  collocat;   quas  hoc   tempore  Eu- 
ftathianae  legationis   datas  effe,   exderru  ^  rbeoi. 
litterae  aperte  declarant :  ipfa  autem  fy-  /.4,  c.z. 
nodalis  epiftola  fic  fe  habet  (  c). 

Epifcopi    Tllyrici ,    Ecclefiit    Dei ,    &    XVIII. 
Epifcopit    dioecefeor    Afianne  ,    Vhrygia  , 
Carophrygice  ,  &  Pacatianee,  in  Domino  S. 

C»w    in  unum    effemut  coacli  ,   &  diu  Illyrico- 
multumque  de  falutari  verbo   difceptatum  rum  EP'f- 
eflet ;  tandem  confirmavimur ,  Trinitatem  <£pc?l}ax 
confubflantialem    efle,    Vatrem ,    Ftlium^.  Svnoda- 
&  Spiritum  fantlum .   De  qua  re  confen-  j;s  . 
taneum  videbatur  litterar  ad  vor  perfcri- 
bere ,  non  captiofe  &  vafre  ea    quoe  ad 

cul- 


fAGITJS  Epifcopum  Tyanenfem  ,  &  Eufebium  Casfarea; 
Antiftitem  verfabantur .  Nam  ex  epiftola:  le- 
clione  Bafilium  de  dilfenfionc  ,  qur  inter  fe 
&_alium,  nempe  Eufebium  ,  vertebatur ,  lo- 
qui  manifeftiffime  patet.  In  eam  fententiam 
abreptus  Hermantius ,  quod  exiftimarit ,  Ba- 
lilium  anno  trecentefimo  fexagefimo  fexto  in 
gratiam  rediifTe,  &  Concilium  Tyanenfe  anno 
tantum  CCCLXVII.  coaclum  fuifte.  Verum  harc 
Synodus  indifla  vivente  adhuc  Liberio  ,  quein 
certum  eft  anno  fequenti  ad  Deum  migraffri  : 
&  practerea  ea  Bafilii   cum  Eufebio  reconcilia- 


tio  anno  frecenteflmo  feptuagefimo  peracla ,  ut 
certis  ar^irnentis  infra  oftendam  .  Porro  vocem 
BOVAH  Confilium  ,  Senatum  &  Curiam  proprie 
fijiiificare  demonftrat  Andreas  Morellius  V.  C. 
in  Specimine  univerfse  Rei  NinTim.irix  anti- 
qiise  pag.  53.  explicans  Nummum  Marci  Aure- 
lii,  in  cuius  poftica  legitur  ,  BOTAH  nEC- 
CINOTNTinN ,  id  eft ,  Senatus  PeJJinuntio- 
rum .  Erat  VcJJinus  Phrygiar  quondam  ,  poftea 
Galatia:  urbs  .  Carterum  ;am  Viris  doclis  obfer- 
vatum  ,  in  epiftola  73.  D.  Bafilii ,  quam  Baro- 
nius  in  Annalibus  Iaudat,  emendandam  efTe  ver- 

Go- 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
3^5- 


LlBERII    PAP. 
I4. 


VaLENTINIANI 

Valentis 


217 

Impf.2. 


cuiltum    Trinttatts     fertinent    tradendo  , 

fed  cum  humtlitate  animi  de  illis  decer- 

nendo.  Has  noflras   Ittteras  mifimus   per 

dileclum  fratrem  noftrum  &  colUgam  E\- 

fidtim  presbyterum.   Efi  qutdem  litteris 

frodttum  ,  non  in  eptfiola  nofira  manufcri- 

fta  ,  fed  in  libris  Salvatorts  nofiri   Jefu 

(*)  t.  Cer.  Chrifii  (a  )  :    Ego  fum    Pauli ,  ego  vero 

*•  Apolloy   ego  Cephce,    ego  Chrtfiit  Hum- 

qutd    Paulus  pro    vobis    cructfixtts    e/i  , 

aut  in  nomtne  Pauli  baptizttt  efiis  ?  At- 

que  noftra  modtfiia  his  potuijfet  ejfe  con- 

tenta,  ut  nullas  omnmo   Ittteras  ad  vos 

fcrtberet  :  qutppe  cum  vefira   prxdicatio- 

ne,   qua    Spirttum  fanclum   a    Patre    & 

Filio   feparatis->    tantus    terror    omnibus 

frovincttS)   quce  a  vobis  adminiflrantur , 

injedus  ,/tt  .    Ttaque   coafii   fumus    domi- 

num  &  collegam  noflrum  Elpidium  cum_* 

Ittteris   Roma ,   qu<e   efi    caput    Imperii, 

ad  vos  mittere ,  ut  difcat ,  utrum  veflra 

fradicatio  ita  fe  habeat  ,  an   nnn .   Kam 

qut    optnantur    Trinitatem   non    ejfe  con- 

jfubftantialem  ,  anathema  funto  .  Et  fi  quis 

cum   bujufmodi    communicare    deprehenrus 

fit ,  anatbema  efio.    His  autem  qui  prce- 

dicant    Trimtatem  conCubfijntialem   efie , 

regnum  cxlorum  paratum    efi .  Quare  ob- 

fecramus  vos ,  fratres,  ne  aliud  doceatis, 

tieve  aliud  optnemini ;  fed  pradicetis  per- 

fetuo    Trtntiatem    conCubflanttalem    ejfe  , 

quo  pofjitis  hceredes  re?ni  Dei  ejfici . 

XIX.  Dum    hac   de  re    fcriberemus    ad    vos  , 

commonefafli  fumus  ,  ttt  in  his  nofiris  lit- 

Alia  de-    fer-      fcrtberemus  etiam  de  EptCcoporum. 

creta  Sy-       ,,     •'  -••■  n  X „.  *  .       * 

jiodi  Illy-  collegarum  lctltcet  nofirorum  tnfittuttone  ; 

zkx.  ut  Ji  quo  modo  fieri  queat ,  e  magifirati- 
bus  qui  probata  fpeclataque  fide  fuerunt  , 
Epifcopatu  funcluri ,  cooptentur:  fin  au- 
tem  tales  non  reperiantur ,  e  facerdotwru. 
tollegto.  Ad  eumdem  modum  tum  presby- 
teri ,  tum  dtaconi  de  ordine  facerdotali 
fumantur  ,ut  omni  ex  parte  inculpati  (int> 
tninime  vero  de  curia  aut  mtlttum  duclo- 
ribus .  Atque  propterea  non  erat  animus 
ad  vos  fluribus  fcriberey  quod  unum  om- 
nium  nomtne  ad  vos  mijimus  dominum  & 
collegam  nofirum  Elpidtum,  ui  accurate 
dtfcatt  utrum  vefira  frcedtcatto  ita  fe  ha- 
beat ,  uti  a  domtno  &  collega  nofiro  Eu- 
ftatbio  acceptmus  .  De  ccetero ,  fratres , 
tametji  dudum  in  errore  verfati  efiis  ;  ta- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


men  vetere  bomine  depojito ,  novum  indui- 
te  .  /itque  idem  ipfe  frater  &  collega  no- 
fier  Elptdius  docebtt  vos  verce  Jidei  prx- 
dicattonem ,  nimirum  quod  S.  Trinttas 
confubflantialts  efiy  &  Deus  Pater  cum  Fi- 
Ito  &  Spirttu  fintto  fandtficatur  &  glo- 
rificatur  ;  &  quod  Pater  in  filio  exiflit , 
&  Ftlius  in  Pjtre  una  cum  Spirttu  fan- 
t~io  in  omnem  ceternitatem . 

Qua  re  perCpicue  declarata,  poterimut 
vere  confiieri  fjntlam  Trtnitatem  con- 
fubfljntialem  ejfe^  uti  formula  fidei  0- 
lim  in  Concilio  Kicteno  edtta  vult  ;  quam 
ettam  Patres  noflri  confirmarunt  .  Itaque 
bac  fide  prcedicata  ,  poterimus  fcelefii  d<x- 
monis  retia  evitare  ;  quo  reprefio  ,  copia 
erit  cum  nos  per  litteras  ad  pacem  conci- 
liandam  mutuo  Talutandi,  tum  vitam  quie- 
tam  tranqutllamque  degendi  .  Proinde  fcri- 
p/imus  ad  vos ,  ut  Arianos ,  qui  funt  Con- 
cilti  fententia  abdicati ,  pofptis  cognnfcere  : 
qui  quidem  neque  Ftlium  Dei  ex  Patris 
efienia  confijre,  neque  Spiritum  fanftum 
confiteri  volunt  ;  quorum  nomina  fubjun- 
ximus  ;  Polychronius ,  Telemachus  ,  Fau- 
flus  ,  Afclepiades  ,  Amantius ,  Cleopater. 
Atque  hcec  quidem  ad  hunc  modum  acla— 
funt ,  adgloriam  Patris  ,  &  Filti  ,  &  Sfi- 
ritus  fanfli  in  facula  feculorum ,,  Amen  . 
Vos  ad  multorum  annorum  curricula  opta- 
mus  in  Domino  Patre  &  Filio  Salvatore 
noftro  Chriftoy  cum  fanclo  Spiritu ,  vale- 
re  plurtmum.  Hucufque  epiftola  Illvrico- 
rum  .  Quid  autem  aftum  fit  per  Elpi- 
dium  in  Afia  ,  ignoratur. 

Porro  his  literis  fvnodalibus  accefle- 
runt  lirterae  Imperatorix  ad  eofdem  Afia- 
nos  confcriptae  ,  quas  recitat  Theodore- 
tus  ,  haecque  praefatur  (  b)  :  Citabo,  in- 
quit,  quoque  legem  quce  &  pietatem  per- 
fpicue  ofi<-ndit  Vilentiniani  ;  &  fitnam  i- 
tidem  Vjlentis  de  reltgtone  doclrinamy 
quam  eo  tempore  ampleflebatur  ,  mantfefte 
declarat . 

Imperatores  Maximi  femper  Augp.  Vi- 
flores  ,  Valens  &  Valentinianus ,  Epifco- 
pis  dtcece/is  AJiance  ,  Pbrygia  ,  Carophry- 
gia  ,    Pacatiance  in  Domino  S. 

Vbi  frequenti  in  Conctlioin  Illyricocoa- 
(lo  multum  in  utramque  partem  de  faluta- 
rt  Dei  Verbo  difceptatum  erat ;  beatijfimi 
Efifcofi  Trinitatem  confubftantialem  ejfe^ 

E  c  boc 


XX. 

Fidei  pro» 
feflio. 


XXI. 


(b)  Tbeod. 
I.4.C.6. 


Littera; 

Impera- 
torum. 


PA.GIUS  fionem  tatini  Tnterpretis  ,  qui  perperam  ha- 
bet  :  Efl  Nic&na  Eiies  ,  qu*m  Occidentalet  at- 
tulerunt ,  Tyanen/ique  Synodo  tradiderunt  .  Lo- 
co  enim  Occidentalei  ,  legendum  ,  ab  Oecidente  , 
cum  in  Gr«eco  habeatur  ,  chii  rS?  Juc-ws,  &  qui 
Fidem  prxfatam  Roma  in  Orientem  attule- 
runt,  eamque  Synodo  Tyanenll  obtulerunt  , 
non  Occidentales  fuerint,  fed  Orientales ,  ic. 
Euftathius  Sebaftenus ,  Silvanus  Tarfenfis ,  & 
Theophilus  Caftavabalenfis.  Quare  illa  verfio, 
quod  Baronius  non  animadvertir ,  Hiftonse  ve- 
ritati  &   Grxco    textui  adverfatur . 


Prseterea  Legat?  Macedonianorum  Tyanenfes      VIII. 
ro?arunt  ,  ut  ante  exitum  verir  ad  flatutum  diem  , 
(tuem    ipfi  pr&fcripferant ,   Tar/um   Cilicis.  conve-   Tarftnfis 
nirent ,  inquit  Sozomemis  citatus  ,  qui  paulo  poft  &  Cari- 
addit  :    Imperator  vero  Eudoxii  impulfu  ,    Conci-   enfis  Syno- 
lium  quo^   in    Cilicia  futurum    /perabatur ,  iin-  di  . 
mit  ,    fcriptis  ea  de  re  literis  &  adjeclis   minis ,   Baron.an. 
Specialiter    quoque    Reiloribus   Provinciarum    man-    $66.  n. 
davit ,   utEpifcopos  qui   Conflantii   temporibus  de-  XXV. 
pofiti  ,    poftea  regnante    Juliano   Sacerdotium   re- 
tuperaverant  ,   Ecclefiis     expellerent .     QtK)d     Va- 

lentis  ediftum  anno  trecentefimo  fexagefimo  fe- 

pti- 


218 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 
365- 


LlBERII    PAP. 
14. 


Valentiniani  , 
Valentis  lMrp*  z' 


(<*)  Marc. 
11.  Luc. 
i.0. 


hoc  efl ,  Fatrem ,  6*  Filium ,  6*  Spiritum 
fancJum ,  certit  rationibus  oflenderunt .  A 
qua  fide  ne  digitum  quidem  (  «f  ajunt) 
defleclentet ,  debito  cultu  religionem  pr<e- 
fotentit  Rcgis  prorequttntur ;  quam  etiam 
noflra  celfitudopafpm  prxdicari  mandayit . 
XXII.  Attamen  non  efl  hcec  taufa ,  W  quidam 

dicantfe  religionem  fequi  Imperatorjt  ,qui 
hunc  mundum  gubernat ;   negleclo   fleilicet 
illiut  mandato  ,  f«/   «o^/V  rfe    falute  »0. 
flra  pracepta  dat .  E/?  ewew  prteceptfan  E- 
vangelii  Dei  noflri ,  ^«/  Ad«c  A<*6<?f  fe/«? 
ratam  definitamqtte  fententiam  (a) :  Reddi- 
te  quce  fttnt  Ccefarit  ,  Ccefari ,  &  qute  funt 
Dei,  Deo  .  Quid  ergo  vot  dicitis  Epifcopi  , 
6*  t/er^f  falutarit  Antiflitet  ?  Quod  fi  vot 
eadem  decernatis ;    tum   certe  mutuo  vot 
ipfi  compleclimini ,  &  Imperatoria  celfitu- 
dine  nolite   abuti.  Nolite  perfequi  verot 
Dei  miniflros  ,    quorum  precibus  &   bella 
fedantur  in  terra  ,  &  incurfiones   angelo- 
rum ,  g>«/  a   Deo  defciverunt  ,  arceiuur; 
qui  etiam  orando  pefliferos  dtemonet  repel- 
lere  nituntur  ;  qui  vecligalia  ,  uti    leges 
poftulant)  penfitare  non  recufant  ;  qui  po- 
teftati  Imperatorice  non  refragantur  ;  fed 
fitnfte  &fincere  tum  mandatum  prcepotentit 
Regis  Dei  obfervant ,  tum  noflris  legibut 
obfequuntur  .   At  conflat ,  vos  obflinate^* 
his  rebus   reflitiffe  . 
XXIII.         ~^os  patientia  femper  a  principio    ufqus 
ad  finem  ttfi  fumus  :  vos  contra  animi  ve- 
ftri  impotentia  obfecuti  eflis  .  Sed    nos  A 
veftra   culpa  volumus  ejfe  vacui  &  puri  ; 
non  aliter  atque  Filatut  ,  qui  cum  de  Chri- 
flo  jam  tttm  inter  nos  vitam  agente  habe- 
retur  qu<eftio>  noluit  eum  interficere  ;  &  ro- 
gatus  a  Judxif  ut    Cruci  affigeretttr ,    fe 
convertere  ad  Orientem  ^petere  aquamma- 
ntbus  ,  eafque  lavare  ccepit ,  fimul  hccc  lo- 
cutus :   Innocens   fum  a  finguine   jufti  hu- 
jus  .  f^,  Hsc  caute  legas  :   infcitia  enim 
ejus   qui    Imperatori   erat  ab    epiftolis  , 
Pilato  Chriftum  condemnanti  adfcribitur 
innocentia;  perinde  ac  C\  Judsei  abfqu^, 
Pilati    fententia  Chriftum    crucifixiffent. 
Sed    pergit  auetor  :  i£$  Ob  qttam  caufam 
ttoflra   celfitudo  femper  iftud    imperavit  : 
Ne  quis  quem  perfequatur  :  Ne  quis  quem 
fubmergat ,    voceique  in  invidiam  Chrifli 
agricolas  :  Neve  procuratores  fummi  Regis 


exagitet  ;  ne  regnantibut  nunc  nobis  ,  ni- 
hil  hinc  emolumenti  confecuti ,  poflea  una 
cum  fceleris  exhortatore^.in  ea  qute  tefla. 
menti  ipfius  funt  damna  ,  incurratis  :  id 
quod  in  Zacharice  fanguine  eveniebat  ;  nam 
funefli  illt  ^perinde  ac  peflifer  dtemon  ,  qui 
Ccedis  illius  focius  erat ,  mortis  fupplicio 
traditi  ,  adveniente  ccelitus  Rege  noftro 
Jefu  Chrifto  ,  disrupti  perierunt . 

Iftttd  mandatum  dedimus ,  prafentibus  ,  Legati  a- 
audientibufque  ea  quce  faclafunt  ,  Amege-  pud  Imp. 
tio ,  Ceronio ,  Damafo  ,  Lampone  ,  &  Brin- 
tefio  .  Qui  hic  nominantur,  fuifle  putan- 
tur  Romani  presbyteri  apud  Imperatorem 
Valentem  legatione  fungentes  ;  fed  fubdit : 
Forro  ipfa  /itta  ad  vos  mifimus  ,  ut  in- 
telligatis  qux  hoc  prteclarum  Conciliunt-. 
decreverit  .  Nam  his  litteris  attexuimut 
decreta  Concitii  ,  qttct  fummatim  comple* 
cluntur  ifta  . 

Sententiam  magni   &  Orthndoxi  Conci- 
lii   Nicceni  fequentes ,  confttemur  Ftlium^. 


XXIV. 


■pj Apc    Tl 

Fatri  conCubftantialem  ejfe  .  Neque  certe  ]yTjca, 
itaintelligimus  Confubftantialem  ,  ut  qui-  synodi . 
dam  olim  exponebant ,    qtti  non  fincere  & 
ex  animo  Concilio  Nicceno  fubfcrtpferunt  : 
Neque  ut  alii  ,  qui  hoc  tempore  illos  ap- 
pellant    Fatres  ,    &    vim    huius    verbi  , 
CONSVBSTANTIALIS ,  tollunt  ;  fequun- 
turque    opinionem    eorum      qui     tradide- 
runt  ,   per  hanc    vncem  ,     Confubftantia- 
lem  ,    nihil  aliud  figniffcari  ,    quam   S\- 
mil£m   ;    per    quam    vocem    Filtus    nulli 
creaturce  per  ipfum  conditce  ,  fed  foli  Fa- 
tri  fimilis  oflenditur  .  Qui   ifla    iradunt  , 
Fihum    Dei    nihil    aliud    quam     creatu- 
ram    eximiam    ejfe  ,     impie    plane     defi- 
niunt  .    Nos  autem    non    aliter   fentimus , 
atque  duo  Concilia  ,  qttorum  alterum    jam 
Romx ,  alterum  habetur   in  Gallia  :  Nimi- 
rum   unam  eamdemque    ejfentiam  ejfe  Fa- 
trit  ,  &  Eilii  ,  &  Spiritut  fancliin  tri- 
bus  perfonis  ,  hoc  eft  in  tribus  perfeclit , 
ut  Grceci)  loquuntur  viriq-dasa-i .  Confitemur 
item  (  ut  efi  in  fidei  formula  Nicaa  edi- 
ta )  confubflantialem  Dei  Patrit  FHium^. 
fumpfijfe  carnem  ex  fanfla  Virgine  ;  inter 
hominet   habitajfe ;    implevijfeque    omnem 
pro  nobif  ceconomiam^  naCcendo ,  patiendo  , 
refurgendo ,  &  in  cxlot  afcendendo  ;  ven- 
turum  quoque  denuo  ,  ut  in  die  Judicii , 

prout 


PAGIUS  ptimoantePafchaemiflTumfuifle,  annoCCCLXX. 
demonftrabo.  Ex  quo  inteHigimus ,  Condlium 
Tarfenfe  celebfandum  fuifle  verno  tempore  an- 
ni  trecentefimi  fexagefimi  feptimi  ;  Caricnfe , 
quod  tefte  Sozomeno  coaclum  erat ,"  cum  Syno- 
dus  jttm  congregandtt  effet  in  urbe  Tarfo ,  ad  ini- 
tium  anni  CCCLXVII.  pertinere  ;  &  Vale- 
fium  in  Notis  ad  Socratem  &  Sozomenum  ,  a- 
liofque  quofdam  Viros  doclos  male  diftulifle  Le- 
gationem  Macedonianorum  ad  Liberium  Papam  , 
Concilia  Sicnlum  &  Tyanenfe  ufque  ad  anntim 
trecentefimum  fexagefimum  feptimum  ;  cum  eo 
anno  jam  Libcrius  defunclus  elTet,  &  antc  Paf- 


cha  ejufdem  anni  ediclum  de  pellendis  Epif- 
copis  poft  illa  Concilia  celebrata  emanatum 
jam  executioni  mandatum  fuerit ,  ut  infra  vi- 
debitur .  IX. 

Reftat    Coneilium  lllyricianorum ,   de  quo    Ba- 
ronius    hoc  anno    in    Amralibus    agit .  Stabilita  Synedur 
in    eo    confubflantialit    Trinitatis    Fides ,   quam  lllyricia- 
totus  Occidens  profitebatut ,   ut  ait    Theophanes  na  . 
in    Chronico .  Prseterea  Sozomenus  lib.  6.  cap. 
ii.  ait,  cum  de  Spiritu  Sanclo   mota  eflet  qua;-  Baron< 
ftio  ,  decretum  fuifle ,  eum   Patri  &  Filio    con-  num. 
fubftantialem     effe  ,   &   Epifcopi    Romant   judi-  xvnr.  & 
cio  controverfiam  diremtam  .    Ubi  Sozomenum  feqq. 

de 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 


LiBEiar    Pap. 
14. 


Valentiniani 

Valentis 


219 

Imtp.  2. 


XXV. 

Valentis 
potius 
quam  Va- 
lentiniani 
litterar  . 


XXVI. 

(a)  Hilarii 
fragm.l.u 
/»^.38.39. 

Epiftola 
Epifc.  Ita- 
liar  ad  II- 

lyricos  . 


preut  quifque  fi  geffit  tn  vita^  reddat 
cutque:  carm  univerfee  vtfum  fore ;  dtvt- 
ttam  fuam  demonjtraturum  potentiam^  ; 
Deum  carne  mdutum ,  non  homtncm  tndu- 
ium  Dtvtnttate  (  ne  quis  fcilicct  exi_ 
ftimarct  Divinitatem  menfura  hominis 
circumfcriptam.)  Illit  autem  qut  con- 
trarta  fenttunt  ,  anathema  denunciamus  . 
Tart  ratione  bts  ,  qui  non  tngenue  dtcunt 
anatbema  ei  qui  ajjtrit  Ftltum  non  ante 
futjje  quam  nafceretur ,  fed  tradtt  eutn 
vt  &  facultate  priut  in  Patre  fuifiey 
quam  re  ipfa  genitus  effet ,  anathema  de- 
ttunciamus  .  Ham  ijiud  dici  potejt  de  0- 
tnntbus  creaturis  ,  quet  non  femper  cum~. 
Deo  fun>  ;  Jicut  Ftltut  femper  cum  Patre 
ejl  ,  eeterna  generattone  genitut .  Hafte- 
nus  profettio  Synodi  IUyricae  apud  litte- 
ras  Imperatoris  fummatim  exprefTa  . 

Verum  has  litteras  a  Valente  potius, 
quam  a  Valentiniano  efle  confcriptas,  il- 
lud  in  primis  perfuadet ,  quod  in  earum 
titulo  primo  loco  nomen  Valentis  habe- 
tur  infcriptum,  quodque  etiam  Valenti- 
nianus  hoc  tempore  in  Galliis  ageret  (  ut 
Ammianus  eft  auclor  )  in  expeditione  ad- 
verfus  Alemannos;  &  cum  non  Orienta- 
Ji ,  fed  Occidenrali  preaeflet  Imperio ; 
haud  ejus  partium  elTe  videbatur,  ut  A- 
fianos  Epifcopos  a  reclo  fidei  tramitede- 
viantes  admoneret ,  fed  erat  id  potius  o- 
pcris  ejus  germani  atque  collega?  Valen- 
tis.  Sed  &  fi  ad  eos  quacumque  velimus 
ratione  illum  Rripturum  fuiffe  ;  ipfe  in^ 
Galliis  agens ,  Galliarum  potius  Concilii 
fidcm  Catholicam,  inftar  Romanae,  mi- 
fiffct,  quam  Illyricae,  cum  alioqui  omnes 
fidei  formulae  unius  ejufdemque  fententiae 
eflent .  Porro  amplam  a  Deo  merccdem 
Valensexhis  confecutuseft,  utex  infpera- 
to  ab  ingruente  ac  validius  prsvalente  Vxo- 
copio  tyranno,  ejus  nutu  liberaretur:  quo- 
modo  autem  id  acciderit,  dicturi  fumus 
anno  fequenti,  quo  id  ipfum  fieri  contigit. 

|^3<>  Illyricis  igitur  Nicamam  fidem  re- 
cipientibus  congratulati  funt  Italiae  Epi- 
fcopi,  ejufmodi  litreras  ad  eos  dantes, 
quas  liber  S.  Hilaiii  fragmentorum  Sy- 
nodi  Ariminenfis  ,  nupereditus,  tibi  ex- 
hibet  iftis   verbis  (  a  )  : 

DtleCltffimis  fratribut  per  Illyricum  fi- 
dem  paternam  rettnentibut ,   Fptfcopi  Ita- 
lt*y  in  Domino  eeternam  falutem» 
Ann.   Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS  de  Concilio  Illynriano  loqui  ,  licet  ejus  men- 
tionem  non  faciat ,  recle  vidit  Nicephorus  lib. 
II.  cap.  30.  qui  eo  de  Spiritu  Sanflc  narrato  , 
recitat  literas  Valentiniani  Imp.  ad  Epifcopot 
Diacfti  Ajtana ,  Pbngia  ,  CaropbrygU  ,  Pacatia- 
»*:  ac  poftea  epiftolam  Synodicam  Illyricia- 
norum  ad  eofdem  Epifcopos :  quam  utramque 
epiftolam  Theodoretus  lib.  4.  cap.  8.  &  9.  e- 
tiam  recitat .  Certum  itaque  ,  in  ea  Synodo  con- 
fubilantialem  Trinitaiem  comprobatam  ;  fed  quo 
anno  ca  habita  fuerit ,  hadknus  valde  obfcu- 
run  * 


Dtvini  munertt  gratta ,  ut  fecundum_. 
Apoftolum  omnet  unum  faptre ,  omnes  u- 
num  confitert  ccepertmus  ;  &  quantum  ad 
Italtam  qutdem  pertinet  ,  cum  fidei  pater- 
«<*,  boc  ejt  apud  Ntcteam  fcrtpta  fe  red- 
dtdtt  ,  fraudem  quam  pajia  eft  apud  Ari- 
minum  recognofcens  ,  IUyricum  ettam  Deum 
clementi  nutu  refpextjje  gaudemus  ,  & 
confortto  tnfidelitatts  ,  quo  gravabatur9 
abjeclo  ,  ea  quce  funt  reclce  fententtee  pro- 
bare  ccepijie ,  gratulamur .  Hojtram  tgi- 
tur ,  dtleclifpmt  fratres  ,  unam  eamdem- 
que  accipite  firmam  fubfcriptione  finten- 
tiam .  Htcceni  traclatus  adv^rfus  Artum, 
Sabelltumquey  cujus  Phottnus  partiaria  b<e- 
reditate  damnatur  ,  decreta  fervamus  .  A- 
riminenfis  Conctlti  Jtatuta  quorumdam  ter- 
giverfattone  corrupta^  confenfu  omniunu, 
provtnciarum  jure  refctndimus  ,  quorum 
ettam  exemplarta  tranfmtttenda  cenfutmus  , 
ut  nec  tn  fide  retinenda  ,  nec  in  confutan- 
do  Artmtnenfi  Conalto  altqua  videretur 
condtjjenfio. 

Qutcumque  igitur  nofirce  unanimitatis  XXVII. 
optat  habere  conforttum ,  quicumque  indt- 
viduam  pacem  nobtfcum  habere  defiderat^ 
quce  funt  noftrce  fentemiat  comprobtre  fe- 
fiinet ,  &fidei  nobis  memoratce  CubfcripttO' 
nem  ,  &  refctJJionem  Artmtnenfis  Conctlii 
fine  ambiguttate  mtttendo  .  Id  certe  peti- 
mus  ,  quod  complurium  barum  provtncia- 
rum  porrtgimus  tpfi  confenfum  .  Auiiores 
autem  heerefis  Artanx  ,  vel  ALttance  Va- 
lentem  <sr  Urfactum  ccetero fque  eorumdem 
COnfnrteS)  nnn  nunc  efje ,  quod  mamfejta- 
rt  apud  Ill-irtcum  ceeperunt ,  fed  olim  con- 
demnajje  mantfejtum  ejt .  Explicit .  Ita  qui- 
dem  Epifcopi  Italte ,  urque  Liberii  au- 
ctoritate  ifthnec  omnia  peitraclantis ,  in_> 
unum  colle&o  Concilio  .  .-Cjl 

His  itaque  in  Occidente  a  LiberioPa-  XXVIII. 
pa  rebus  geftis  ,  ipfifque  Legatis  ad  pro- 
pria  redeuntibus  ;  factumeft  ,  ut  iidem  Le-  ^yn0(*us 
gati  remeantes  ab  Occidente ,  nempe  Eu-  rj*nen~ 
flathius  Epifcopus  Sebaftiae  atque  alii  col. 
legae,   ad  Synodum  ,  quae  aCatholicis  a- 
gebarur  Tyanae  civitatis  Cappadocix  (  efi 
enim  civitas  ad  radices  Tauri  montis  po- 
fita  )  fe  conferrent  cum  Liberii   litteris, 
quibus  inter  alia  ipfe  in  fedem  fuam   re- 
ftitui  Euftathius  petiit:   quod  abfque  con- 
troverfia  omnes  ,  primae  fedis  veriti  maje- 
ftatem  ac  pariter  auclontatem  ,  commu- 
E  e  2  ni 

Eam  tamen    anno    trecentefimo    feptuagefimo        X. 
fecundo    aut  infequentis   initio  congregatamexi-  ^»»0 
ftimo  ,     ideoque    non   Liberio  ,  fed   Dtmafo  fe-  CCCL- 
dente ,    ut   ex    mox   dicendis   intelligi    poterit .  XXII. 
Habita  eft    ha?c  Synodus  poft    acceptam  epiflo-  aut  infe- 
lam    Synodi    Romanae  ,    de    qua     agam    anno  quenti 
CCCLXIX.  quar  fcripta  fuit   ad  Epifcopos  Uly-  coalla . 
rici  ,    quam  referunt  Sozomenus   lib.tf.  cap.  13. 
&   Theodoretus    lib.  1.  cap.  n.  nam  in  fine  hu- 
jus   epiftolae ,    Epifcopi  Synodi    Romanae    Illy- 
ricianos  invitant ,  ut  fidem  a  fe  expofitam  am- 
plecli  velint ;    Fcjlr*  igitur   reverentia   judicium 

cum 


220 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Liberii  Pap. 
14. 


Valentiniani 
Valentis 


ImPT.  2. 


ni  fententia   fieri  decreverunt  .   Meminit 
(a)Sozom.  ejufmodi  SynodiTyanenfis  Sozomenus(tf) 
I.6.C.1L    his  plane  verbis :  Eodem    tempore,   dum 
Eufebius  Epifcopuf  Cceftrece  Cappadoci&i 
Athanafius  Ancyrce ,    Felagius  Laodicece, 
Zenon  Tyri,  Faulus  Emefie ,  Otreius  Me- 
littnce,  '&  Gregorius  Hazianzi  Epiftopus 
(  pater  hic  fuit  Gregorii  Theologi )  &a- 
lii  multi  ,  qui  regnante  Joviano  Antiochtce 
decernebant    doclrinam,   quod  Filius  fit 
Vatri  confubflantialis  ,     tenendam    ejje  : 
Dum  ,  inquam ,  ifli  omnes  Tyan«  Conci- 
lium  habent ,  litteree  Liberii  &    aliorum 
Eptfcoporum  Occidentis   recitantur  .     Ex 
quibus  permagnam    capientes   lcetitiam— , 
fcripferunt    omnibus    Ecclefiis  ,    ut  ttnn__. 
detreta    Epifcoporum    Occidentis  ,     f«m_. 
litteras  Liberii  &  aliorum   Epifcoporunu. 
ltaliee  ,   Africce  ,    Galliee   ad    occafum^. 
Solis    fpeftantis  ,     &    Siciliee   (  horum^ 
enim  litteras    quoque    Legati    ex    Conci- 
lio   Lampfaceno  ad  eos    miffi  attulerant  ) 
diligenter  perlegerent  ;  deinde  numerum  0- 
mnium  (  Concilium  enim  Ariminenfe  multi- 
tudine  longe  fuperabant  )  fecum    fubduce' 
rent  ;  tum  &  doftrinee  fe  illis  &  commu- 
ttionis  focios  adjungerent  ;  deinceps  ut  itt 
ea  fententia  fe    efie   fuis  ipCorum   litteris 
declararent ;  poflremo  ut  ad  certum  diem  , 
quem  prcefiituerant,  dum  adhuc  ver  ejfet , 
Tarfi  Ciliciee  in  unum  convenirent .   Atque 
bi  quidem  hoc    modo  ad  conveniendum  in 
unum    locum  fe  mutuo  ipfi  cohortati  funt  . 
Haflenus  de  geftis  in  Synodo  Tyanenfi  fum- 
matim  So/omenus. 
XXIX.        At  quod  infuper  de  hac  eadem  Synodo 
Tyanenfi,    ex   Bafilio   Magno    diverfis  in 
locis  licuit  invenire,  hic  in  medium  ad- 
ducamus :  Atque    illud   in   primis,    quod 
cum  ipfe  adhuc  agens  in  folitudine  acce- 
piffet  de  ejufmodi  colle&o  conventu ,  fcif- 
fetque  illuc  convenjffe   inter   alios   Eufe- 
bium  Epifcopum    Caefarese  Cappadociae , 
qui  jam  a  tempore   fuae  ipfius  creationis 
adverfus  ipfum  Bafilium  fimultatem  gere- 
bat,  cujus  rei  caufa  (  ut  diclum  eft  )  idem 
Bafilius  infolitudine  fe  receperat  ;  oppor- 
tunum  fibi  vifum  eft ,  ad  eamdem  Tvanen- 
fem  Synodum  litteras  dare ,  quibus  figni- 
ficaret,  nihilantiquiusapud  feeffe,quam 
pacem  cum  omnibus  exoptare.    Porro  Iit- 
tb)  Ba/TU    ter3e  ac^  conventum  Tyanenfem  confcriptx 
efiJl.6S°    fic  fe  habent  (b  )  : 


PAGITJS  ""**  t>mn'um  Saeerdotutn  judieio  eonfentiat :  in 
quct  fidt  vot  Jlabilet  &  firmo;  manert  confidi- 
tnut  .  Epifcopf  Illyrici ,  cum  hanc  epiftolam  ac- 
cepi/Tent,  Legatos  fuos  iniferunt  ad  Valenti- 
nianum  Auguftum,  poftulantes  irt  in  unnm  coe- 
undi  ,  &  Fidem  Catholicam  exponendi  Iiberam 
ipfis  facultatem  concederet ;  quod  nos  docuit 
Theophanes  in  Chronico  ,  ubi  ait :  Epifcopi/*- 
cta  fuit  pctitionibut  a  Valtntinix.no  potcfl.xtt  ,  Sy- 
nodum  in  lilyrico  eoegernnt  ,  cfu.t  Hics&  Fidem 
txpofitam  confirmarjcre  .  Baronius  qui  Jem  ad  hanc 
Synodum    Romanam    refert  aliaro  epiftolam  ad 


Frofttnda  detegens  &  cordtum  confilia 
perfcrutans  Dominus  dedit  etiam  bumili- 
bus  prudentiam  dtfficiltum  (  ut  nonnulli 
exiflimant  )  machtnamentorum,  Kibil  igi- 
tur  nos  latuity  neque  ex  fafiis  altquid  oc- 
cultatum  .  Attamen  nos  neque  videmus  ,  ne- 
que  audimus  quippiam  altud ,  quam  Dei 
pacem  ,  &  quce  ad  ipfam  maxime  fpeilant, 
Si  enim  alti  potentes  atque  magni  Jint  , 
futfque  viribus  confifi ;  certe  nos  ,  qui  ni- 
hil  fumus  ,  &  parvce  aucloritatis  ,  nunu 
quam  nos  attollemus  ,  ut  tn  folttudine_> 
poffimut  rebtts  fuperejfe,  cum  exacle  fcia- 
mus  nos  magis  uniufcujufque  fratrum  au- 
xtlto  indigere  ,  quam  altera  manus  alte- 
rius.  Porro  quod  in  ipfa  corports  flrtt- 
clura  communio  efl  necejfariay  Dominus 
ttos  docuit .  Cum  enim  hctc  ipfa  no/ira^. 
membra  refpicimtts  ,  quod  unum  non  Jib'% 
ipji  ad  funttionem  fatts  efl  :  quomodo  cen- 
febo  ,  me  ipfum  mihi  fujficere  ad  vitce  ne- 
gotia  obeunda?  Keque  enim  pes  tuto  ie- 
rit ,  altero  non  fublevante .  Keque  oculus 
ita  refle  viderit  ,  nifi  alterum  habeat  fo- 
cium  ,  &  cum  eo  un.mimiter  vifibilibus  fe 
obiiciat.  Jam  auditut  exattior  eft ,  qui 
per  utrofque  meattts  vocem  rectpit :  dr  mttl- 
to  validtor  apprehenjio  digitorum  commu- 
nione . 

Ad  hcec  nihil  eorum  vel  qu<e  a  naturay 
vel  quce  ex  inflituto  refie  perapuntur  , 
Jine  confortis  confpiratione  perfici  vile- 
mus ,  cumetiam  deprecatio  ipft  confnantes 
non  habens  multo  efl  invalidior  .  Ac  Do- 
minus  dixit,  cum  duo  vel  tres  unantmes 
ipfum  invocant  ,  in  medio  fe  illorum  fo- 
re.  Infuper  difpenfationem  ipfam  Dominus 
fufcepit ,  ut  per  fanguinem  Crucis  ipfius  , 
five  terrena  Jive  cxleflia  pacificaret .  Qua- 
re  ob  hcec  omnia ,  in  pace  manere  vitce  no- 
Jlrce  refiduos  dies  precamur  :  in  pace  ejfe 
dormitionem  noflram  optamus .  Pro  hac  ne- 
que  laborem  effugere  qualemcumque  decre- 
vi ;  non  humile  quicquam  tonare  vel  fa- 
cere ;  non  itineris  longitudinem  abhorre- 
re ;  non  altud  quid  molefii  detre&are  % 
ut  ex  prcemiis  pacificationem  confequamur» 
Etji  quis  hcec  nos  docentes  fequatur  ,  htc  9- 
ptimus  etiam  precationis  termtnus  exiftit: 
fin  autem  in  diverfum  trahatur ,  ego  qui- 
dem  neque fic  a  meojudicio  recedam :  fin- 
gult  autem  ipfimet  fuorum  operum  fruclus 
tn  die  retributionis  agnofcent .   Vale  . 

Le- 

Illyricfanos  Epifcopos  fcriptarn ,  quar  legitur 
in  Fragmentis  S.  Hilarii  .  Verum  ,  ut  often- 
dam  anno  CCCLXIX.  ea  Synodica'  fcripta  ab 
alia  Synodo  Romana,  qua?  inter  eas  ,  quar  fe- 
dente  Damafo  congregarar  funt ,  prima  dici  de- 
bet .  Porro  Synodum  Illyricianam  circa  annum 
CCCLXXII.  indiclam  oftendunt  qua:  dicam  anno 
CCCLXIX. 

Baronius  exiftimat  ,  epiftolam  Imperaroriam 
ad  Afianos  fcriptam  ,  quam  recitat  Theodore- 
tus  lib.  4.  cap.  8.  Valenti ,  non  vero  Valenti- 
niano  ejus  fratri  attribnendam  ,  in  quo  fine  du- 

bio 


XXX. 

Bafilii  e- 
piitoli  ad 
Synoduin 
Tyanen- 

fem . 


XXXI. 

Bafilius 
pacem 
quaerit 
cum    fuo 
Epifcopo 
Eufebio  . 


XI. 


Christi 

365. 


Cum  Critice  Pagii. 

Liuerh   Pat. 

14. 


221 


Valentiniani 
Valentis 


lMPP.2. 


XXXII. 

EuftathiuS 

Sebiften 
in  fedem 


LecTishisin  Synodo  litteris,  ruud  po- 
tuit  tam  fancTa  juftaque  tanti  vivi  poftu- 
latio  fperni  :  quamobrem  etfeclum  efl  , 
ut  Eufebius  Bafilium  pacem  rog;intem, 
licet  fcro  ,  tandem  eandem  impertiret . 
Quo  modo  autem  ex  Svnodo  reverfus  ad 
fuam  Caefarienfem  Ecclefiam  eum  ex  ere- 
mo  accerfiverit ,  fuo  loco  inf  rius  difruri 
fumus  .  Nunc  vero  Acla  Tyanenfis  Syno- 
d'1    profequamur  . 

Cum  igitur  Euftathius  atque  colle^x  in 

Svnodum  admifii,  Liberii  Romani  Ponti- 

ficis  litteras  communicarorias ,   atque  a- 

liorum  Occidentalium    Epifcoponhn   una 

reftitut.s.  cum  profeffione  Nicaena  recitand.is  obtu- 

lilTent ,  ab  omnibus  aeque,  ut  Catholtcr , 

comnvjnicatione  Catholica   digni    habiti 

funt  ;    infuper  fecundum    mandatum    Ro- 

niani  Ponnricis ,  cujus  extabant  fpedales 

litterse ,  idem  Eulathius  Sebaftenus  Epi- 

fcopus  in  fuam  fedem  reftiturus  e(t.  Sunt 

.     de  his  omnibus  Bafilii   litrerce  tefres;  qui 

quidem  probe  fciens  omnia  haec   fubdole 

a  Legatis  in  Svnodo  aclitata  efTe,  &  ni- 

hil  aliud  habuifle  apud  eos  Nicsenam  con- 

fedionem,  nifi  ad  decipiendum    extitiiTe 

mentitam  larvam;  voluit  de   his   in  pri- 

mis  fuos  admonuilTe  monachos  ,  ad  quos 

hrc  inter  alia  (a):  Efl ,  inquit,   Hicct- 

n.t   fidzt  ,  qttam  Occidentalet    attulerunt  , 

Tyanenfique  Synodo  tradtderunt ,  a   qua  & 

fufceptt   funt*  Sed   habent  aftutum   quod- 

dam   dogma   ad  ejufmodt    fuas   mutattones 

paratum .  Ham  verbit  fidei   more  medtco- 

rum  utuntur  pro   commodtta'e  ,   atiter  at- 

que  aliter  fefe  ad  ajfecltonum  rationem  ac 

1/arietatem  attemperintes  ,  & f» 

XXXIII.      Quin  etiam   alia  occafione  idem  Bafi- 

Euftathii   *'us  P°:rea  admonuit  Occdenrales ,  quiab 

Sebaftcni   Eu!tVhio  decepti  eflent  fub  proerextu  Ca- 

resgeft*.  tholicr  confeffionis  ;  atquequalis  ipfe  Eu- 

ftathius  fuerit,   a  cunabulis   pene    ad    il- 

lud  ufque  tempijs  res  ab  eo  getas  fum- 

matim   perltringens  ,  his   infinuat  verbis 

(b):   Ejt  ttaque  unut  ex    illit,    qttt   plu- 

rtmum  excttant  turbarum ,   Eijtaihiut   ex 

Sebajita  mtnoris  Armentce  .  Hic  nltm  tnfti- 

tutut  ab  Arto ,  cumts  Alexantrice florent 

impias  adverfus  Vuigenttum  Det  blafphe- 

mtas  ftrueret  ,  felator    ilitus  ,  &  inter 

felecltfjtmos  dtfctpulos  connumeratus  fuit . 

Poftea  quam   vero    ad  fuo<    reverfut,    a__. 

beattffimo    Hermogene   Ctfare*.    Epifcopo 


(*)  Bafil 


0>)  Bafil. 
tftfi.  74. 


propter  impi.tm  optnionem  condemnaretttr; 
confcfftontm  illi  obtulit  fance  fidei ,  atquc 
ita  m.inu;  tmpofitionem  ab  ipfo  obtinutt  . 
Ubi  vero  dormittonem  accepit  Hermogenes  > 
mnx  ad  Eufebium  Conflanttnopolitanum  fe- 
fe  con'ultt  ,  qut  &  tpfe  nthtlo.ntnus  tmptum 
Arudoo-mt  tuetur  (  hic  eft  Eufebius  ,  qui 
antea  Nicomedienfem  Ecclefiam  rexerat» 
antelignanus  /Vrianorum.)  Inde  poftea  qui- 
burd.tm  ex  caufis  pullis  ,  ad  patriam  fefe 
receptt  ;  tl/tque  denuo  erroris  purgattonetn 
obtuht  ,  fed  ita  ,  ut  celata  &  obtecla^. 
mentis  imrietate,  quamdam  exbiberet  ver- 
borum  reclttudtnem  .  Moxvero  ubi  utcion- 
que  adeptus  eft  EptfcopatuM>  anathema- 
tifmttm  contra  Homoujion  in  Synodo  Ancy- 
r<x  habita  fcripjijje  deprehenditur .  Ex  il- 
l.t  ad  Seleuciam  profefttts ,  cum  tVts  quot 
ejufdem  habet  opmtonis  ,  ea  g<-ffit  ,  quce 
omnes  norunt .  Conftanttnopoli  vero  tterum 
ad  ea  qux  ab  hxreticts  propofita  funt , 
confnjit . 

Atque  ita  Epifcopatu  efeclus ,  propter- 
ea  quod  in  Melittna  Synodo  depofitus  ef- 
fet ,  txiam  (ibi  ipfi ,  p*r  qium  reflituere- 
tur  ,  excogitavit  ,  e.tm  vtdeltcet  ,  ut  ad 
vos  profictfceretur  .  Quee  vero  Jint  illi  a 
beatifpmo  Eptfcopo  Liberto  proprftx-,  & 
ad  q>ice  confenCerit ,  nobis  cl.im  eft ,  nifi 
quod  epiftolam  attulit,  per  quam  reftitue- 
retur  :  eam  uk't  Tyanete  Fymdo  exhtbuit  , 
in  fuum  locum  reftitutut  efl .  IJte  ttaque 
jam  fidem  eam  ,  /;/  qnam  receptut  eft  ,  de- 
populatur  ;  cumque  illts  factt  ,  qui  Homou- 
Jion  anataemate  perceUunr  ;  dtnde  &  hot' 
refi patroctnatur  eorum,qui  Sptritum  f.tn- 
(lum  Ipoltant  Divimtate .  Quontam  igi- 
turifttnc  vires  acceptt  Ixdendt  Ecclejiat , 
ac  publtcandae  fu<e  imptetatit  fiductay 
quam  vot  dedtfttt ,  ad  fubverfionem  mttl- 
torttm  ufut  eft  ;  necejje  eft  ,  ut  ifttnc  quo- 
que  veniat  malorum  tftorum  correttto  ;  fcrt- 
baturque  Ecclejitt  y  qutbut  quidem  condi- 
tionibut  ad  commumonem  fufcep  ut  Jit  ;  Ji- 
mul  vero  adticiatur  ,  quomodo  jam  muta- 
ta  fententia,  gratiam  a  Patribut  qut  tum 
erant ,  acceptamy  trritam  nddat  .  Ha<5te- 
nus  de  Euftathio  Bafilius  ad  Ocddentales  . 

Idemque-  in  eofdem  Legatos  haec  ad 
Patrophilum  (c  ):  Hon  copttant ,  inquit , 
quod  Komce  fcrtptum  ipjorum,  quoN.ic<e- 
nam  fidem  confejji  funt ,  reconditum  habe- 
tur ;  nec  quod   e  Roma,  acceptum  Itbellum 

Tya- 


XXXIV. 

Eufta- 
thiuscur 
&  qunndo 
depofitus . 


XXXV. 

(e,  Bifil. 
epijl.%i. 
Res  Eu- 
ftathii 
Doft  Sy-* 
nodum 
Tyanen- 
fem . 


PAGIUS 

Hlyricum 
Valenti- 
ttixno  fub- 
dttunt 
fuit . 

Baron. 
num.  xxi 
&  feqq. 


bfo  fallitur  :  data  enim  ea  a  Valentfniano,  cuf 
integrum  Vlyricum  parebat ,  qtiiqut  Fidem  C.i- 
tholicam  ,  a  qua  Valens  abhorrebat  ,  tuebatur  . 
lllyriti  adminiftratio  varie  ab  Antiquis  Princi- 
pibus  compofita  eft  ,  laxatis  eoruni  arbitrio , 
vel  reftrielis  Provinci.irum  flnibus ;  donec  ex 
Conftantini  M.  decreto  quatuor  Praffedturac  in- 
ftitutae  funt,  fc.  Galliarum  ,  Hlyrici  ,  Italise  & 
Orientis  .  Tunc  Prxfeclura  lllytici  compacta  ell 
ex  Pannonift,  utroquc  Noriro ,  Da.lm.Uix,  Da. 
ciis  y  Matjf.t,  V.trAania  ,  Maecd»nia  ,  Acbaia  ,  Thef- 


falia  ,  utraque  Epiro  &  Creta  ,  tefte  Zo/Tmo  ,  quf 
folus  hujus  corporis  membra  diftinxit .  5/r- 
mium  autem  Pannoniar  fecunde  civitas  ,  erat 
Illyrici  c.iput,  ut  ait  diferte  Anerntur  civitatis 
illius  Epifcopus  in  Synodo  Aquileienfi  anno 
CCCLXXXI.  Cttput  Ulyrici  nonnifi  civitas  Sir- 
mienfis  .  Unde  matrem  urbium  eam  vocat  Am- 
mianus  ;  ibique  Princfpum  Romanorum  Reaiam 
/eu  Palatium  fuifle  docet  lib.  11.&  x6.  &  Zo- 
fimus  lib.  4.  Hic  quoque  erat  Illyricianar  Pra% 
feflura?  fedes  ,  ut  colligere  licet  cx  codem  Am- 

mia- 


1X2, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

365. 


LlBERII    PAP. 

14. 


Valentiniani 
Valentis 


ImPP.  2. 


Tyanenfi  Sjnodo  obtulerunt  ;  quin  &  apud 
ttos  eamdem  hanc  fidem  habens  Euftathius 
in  fedem  repo/itus  eft  .  Quin  &  propria 
prationis  obliti  funt ,  qua  cum  in  medium 
tunc   conftttuti  effent ,   de  feduttione  con- 

?\uerebantur ,  qua  illecli  confenfijjent  vo- 
umini  ,  quod  ab  Eudoxii  congregatione 
compofitum  fuerat  .  Quocirca  &  erroris  tl- 
lius  iftam  excogitarunt  defenfionem,  ut 
Romam  abeuntes  ,  Patrum  inde  fidem  ac- 
ciperent  ;  atque  ita  noxam  ,  qua  Ecdefias 
ex  mali  confbrtio  laferant  ,  per  melioris 
induclionem  corrigerent .  Sed  qui  tam  lon- 
ginquarum  profeclionum  laborem  fuftinue- 
runt ,  tamque  fapienter  tum  ifla  conciona- 
ti  funt  ,  nunc  conviciantur  :  Vt  agnofcas 
eos  dolofe  legatione  illa  funftos  ejfe ,  & 
fub  prcetexpu  cbaritatis ,  infidiantium frau- 
dem  occuluijfe  .  Et  qux  jam  circumferun- 
tur ,  manifeftum  faciunt ,  quod  Kicanam 
fidem  condemnaverint .  Et  inferius  ,  cum 
eumdem  Euftathium  tradit  una  cura  hae- 
reticis  maximam  excitafle  adverfus  Catho- 
licos  perfecutionem ,  a  quibus  in  commu- 
nione  minime  receptus  fuiflet>  haec  fub- 
dit :  Tamquam  Homoufiafta  perfecutionem 
patimur .  Euftathius  vero  Sebaftenus  ,  qui 
Roma  acceptum  Homoufiott  in  charta  uf- 
que  ad  Tyanenfes  attulerat ,  jam  illis  con- 


fenfit ,  licet  plurimum  defideratam  ipforum 
communionem  obtinere  nequiverit  ;  fivz^» 
quod  illi  multitudinem  contrafe  confentien- 
tium  metuerint  ;  five  quod  hujus  veriti  fint 
auttoritatem.  Hsc  omnia  Bafilius .  Sed 
&  de  Euftathio  eadem  plane  Epiphanius 
(a)  habet  his  verbis:  Perfecutionem  paf- 
fus  eft  cum  Bajilio  ,  Ancyrano  fcilicet ,  & 
Eleufio ,  ac  reliquis .  Vifus  eft  autem  & 
ad  Liberium  beatum  Rom<e  Epifcopunu, 
una  cum  multis  Epifcopis  Legatum  age- 
re,  &  editioni  Synodi  in  Kicaa  facJtet 
ac  reclx  fidei  confejftoni  fubfcribere ;  ve- 
rum  poftea  velut  recordatus  &  ex  fomniis 
expergefacJus-,  rurfum  priora  prava  opi- 
nionis  Arianorum  confeclari  non  deftitit  • 
Ita  ipfe. 

Ex  tota  hac  autem  facYi  hujus  ferie  il- 
lud  in  primis  confideratione  dignum  pu- 
tamus  ;  tantam  etiam  ab  haereticis  cogni- 
tam  fuifle  Romani  P.ontificis  au&oritatem  , 
ut  iidem  jam  ante  fede  privati ,  licet  po- 
ftea  in  communi  Concilio  inter  fe  habito 
fuerint  cum  aliis  in  communionem  acce- 
pti ,  &  ad  fententiam  dicendam  admifli; 
tamen  in  propriam  reftitui  fedem ,  e  qua 
ob  haerefim  depofiti  eflcnt,  id  non  Syno- 
di  cujufquam  ,  fed  Romani  tantum  Epi- 
fcopi  efle  muneris  rati ;  ut  id  affequi  pof- 

fent 


6»)  Epiph. 


XXXVI. 

Romani 

Pontificis 

fumma 

poteftas 

cognita  e- 

tiam   ab 

hxreticis. 


PAGIUS  rniano  Iib.  ij.  quod  etiam  Juftinlanus  annota- 
vit  Novellan.  Antiquis  temporibus  ,  Sirmii  Pra- 
fetlura  conflituta  ,  ibiquc  omne  fuerat  Wyrici 
falligium  ,  tam  in  eivilibus  ,  quam  in  Epifcopa- 
libus  caujls .  Deinde  feclum  eft  in  duas  partes 
Ulyricum ,  ita  ut  Dicecefis  Macedoniae ,  quac 
Macedonias  primam  &  fecundam ,  Theffaliam  , 
Achaiam  ,  &  utramque  Epirum  complecleba- 
tur  ,  &  Dioecefis  Daciae,  adjunclse  fint  Orien- 
tis  Imperio ,  fub  difpofitione  Prarfecli  Pra?to- 
rio  Illyrici  ,  cujus  fedes  conftituta  eft  Thcffalonics.  : 
Pannonise,  utrumque  Noricum  ,  &  cetera:  .  rovin- 
ciae  retenta?  fint  in  Occidentis  Imperio ,  fub  Prar- 
feclura  Prastorio  Itnliae  &  Vicario  Sirmii  .  Quse 
omnia  dofle  a  Marca  in  Diflert.  de  Primatu  Lu- 
gdunenfi  num.  XXX.  &  fequenti  obfervata  . 
2Jtt#  Divifo   inter   filios   Conttantini    Orbe    Roma- 

no ,  folidum   lllyricum  abfque   ulla   feclione  cef- 
Kon   Va-    fif    Occidentis   Imperio,    quod    Conflantinus    & 
lens      fed  Con/lans   obtinuere;    relido    pentsConflantium- 
Valenti-      Oriente ,  ut  notavit   Zofimus .   Eandem  formam 
nianus         fecutus  eft  Valentinianus   fenior  ,   quemadmodum 
fcripfit  ad  teftatur  idem  Audtor  lib.  4.  Eandem   divifionem 
Epifcopot     referunt  Sozomenus   lib.4,  cap.  6.  Theodoretus 
Jfiams .     lib.4.  cap.4.  Ammianus    quoque  ,    teftatur  to- 
tum  Illyricum    Valentiniano   paruiffe  ,    ut  patet 
ex    iis  qua:  lib.30.  de   Epirotis  narrat  .    Deni- 
quc  ,    Vrobo  Dlyrici  Praefeclo ,  Occidentis  Inipe- 
rio  fubjecftam  fuifle  Dioecefim    Macedonicam  an- 
no  CCCLXVIII.  teftatur   Lex  7.   Cod.  Theod. 
De  Metallts  .   Poft  Valentiniani    fenioris   obitum, 
Italia  ,   Africa    &    Illyricum    Valentiniano     II. 
paruere,   tefte  Zofimo   Iib.4.  Nec    Illyricum  in 
Occidentale  &  Orientale   divifum  ante   Theodo- 
fium  M.  in  confortium  Imperii  afcitum  ,    ut  au- 
no  CCCLXXX.   monftrabo .  Quare  ,    cum   llly- 
ricum  integrum    Valentiniano  fubeffet  ,  quando 
Concilium   Ulyricianum    celebratum  ,    non    du- 
bium,  quin  literas     Imperatoris   Synodicis  ad- 


jecla:  ,   fcriptae  fuerint  a    Valentiniano,    eoque 
tempore  ,    quo   Valens   Orthodoxos  perfequeba- 
tur  .  Hinc  Valentinianus  in  ea   ad  Afianos  epi- 
ftola  ,  quam   refert    Theodoretus    loco    citato  , 
Epifcopis  exprobrat  ,  quod  Ionga  ejus  patientia 
abufi   fuerint  ,    &   contumaces    ac    rebelles    ap- 
paruerint .  Licet   vero   trium  Imperatorum    no- 
mina  in  ea  ad  Afianam    Dioecefim    epiftola  le- 
gantur  ,  ea    tamen  a  Valentiniano   data  .  Hic  e- 
nim  de  more  illorum  temporum   Valentis  etiam 
non    confulti    nomen     appofuit .    Deceptus   eft 
autem  Theodoretus  lib.  4.  cap.7.  quando   hinc 
intulit  ,   nondum    Vahntem    Orthodoxos    perfe- 
cutum  efle ,    quando     ea   epiftola   mifla.    Nihil 
enim  in    Valentis    favorem  magis  inde   conclu- 
di  poteft ,    quam  ex    reftitutione    Jthanafii  irL. 
Sedem     Alexandrinam  in   gratiam    Cenflantii  ab 
eo    prorfus  averfi ,    fed    Conflantis    fratris    vo- 
luntati  fcfe  accommodantis .    Licet    enim^  tam_. 
Conftantius ,     quam    Valens    ad    feclam'  Aria- 
nam  omnino    propenfi    fuerint ,     fxpc  tamen_, 
ea  aut  prarftare  ,  aut  tolerare  coacti  funt  ,  quar 
magis  cuin  bono   publico  &    propriis  commodis 
congruerent  .    Sed    uterque    oitendit   quantum_ 
differret    Imperator  ,   qui  proprio  inftinclu  agit» 
ab  illo  qui    ad  Collegae  nutum  ,  arbitriumque  fe 
flecleret .  Quare  ex  perfecutione  a  Valente  decre- 
ta  male    quis  inferret ,  eum   non    permififfe ,  ut 
Valentinianus   Orthodoxorum  patrocinium  fufcipe. 
ret .   Valentem  fratrem    &  Gratianum  filium  da- 
t&  fententis.  focios    adhibuit  ,    in   eo    edido    pro- 
mulgando,   fc.   Valentinianus  ,   ut  tradit  Theo- 
phanes,  cni  Cedrenus  fubfcribjt.   Quare  ,  cum 
Cratianus    anno  tantum  Chrifti  trecentefimo  fe- 
xagefimo    feptimo   menfe   Augufto,     imperator 
nuncupatus   fuerit,   neque  Baronii ,   neque  Va- 
lefii   fententia   flare   poteft .    Prior  enim  eam_ 
Synodum  anno   prxfcnti    coaclam    dicit,    alter 
in  Notis  ad  Socratem  iib.  4.  cap.  12.  eam  con. 

fert 


Cura  Critice  Pagii. 


Christi 


LiffERrr  Pap. 

«4« 


VALENTTNrANI 

Valentis 


213 
IMPP.   2« 


Liberius 
excufa- 
tur  . 


fent,  illuc  publica?  legationis  fun<5tionc 
commigrarint  ,  &  fldeni  Catholicam  pro- 
feffi  fint ,  ut  fic  tum  communionem  Ca- 
tholicam,  tum  etiam  fedes ,  e  quibus  da- 
mnati  excidiflent ,  abfoluti  reciperent . 
Vides  &  illam  Orientalium  Epifcoporum  > 
corum  inquam  qui  Tyanae  convenerant  , 
mirificam  crga  cumdem  Romanum  Ponti- 
ficem  obfervantiam  .  Etcnim  femel  infpe- 
cTis  allatis  ab  Euftathio  Liberii  Papx  Iit- 
teris  ,  curndcm  ut  Catholicum  in  com- 
munem  recepere  confefium,  atque  in  Se- 
baftenam  Ecclefiam  reftituerunt ,  homi- 
riem  alioqui  ipfis  omnibus ,  utpote  genti- 
lemfuum,  piobe  notum  ;  quem  non  igno- 
larent  antiquum  difcipulum  Arii  *  atque 
,  in  haerefim  faepe  relapfuro  elTe ,  &  ad  po- 
ftrenmmEudoxii  blafphemiis  Conftantino- 
poli  editis  fubfcripfifie  ;  fed  his  omnibus 
praeftare  Apoftolicx  fedis  lirteras  arbitra- 
ti  ,  nequicquam  vel  leviter  faltem  tergi- 
verfari  funt  aufi,  verum  paribus  votis  ob- 
fequuntur  ^poftolicse  fedis  Antiftiti  ,  ne- 
fas  ducentes  ejus  decretis  obnirj. 
xkxvii.  Erit  fortaffe,  ut  quis  nimiae  facilitatis 
Liberium  arguat ,  qui  ejufmodi  nebulones 
alias  faepe  damnatos  abfolverit ,  eifdem- 
que  cum  Carholica  communione  reftitue- 
rir  quoque  fedes  .  Sed  quis  umquam  po- 
tuit  a  fubreptione  reddi  fecurus  >  Vene- 
runt  ifti  Romam  non  ut  privati ,  fed  pu- 
blica  legatione  muniti ,  ac  litteris  libel- 
lifquefincerae  fidei  cum  fua  ipforum  ,  tum 
ctiam  plurimorum   Orientalium    Epifco- 


PAGIUS  fert  rn  annum  trecentefimum  fex.igefimuro  fe- 
ptimum,  quo,  inquit  ,  Liberiut  \n  vivis  effe 
defiit,  ineunte  SeDtembri .  At  cum  Liberiut 
anno  CCCLXVI.  hominem  exuerit ,  Synndus 
Illyriciana  neque  anno  CCCLXVII.  neque  fub 
Liberit  Ponrifrcato  celebnri  pofuit  ;  eo  enim 
fedente  Gratianus  Auguftus  non  fuit . 

Valefius  in  Notis  ad  Theodoretum  lib.  4. 
cap,  8.  folide  refellit  Baronium  hanc  epiftolam 
non  a  Valentiniano  Imp.  fed  a  Valente  fcri- 
ptam  efle  exiftimantem.  Nim  cum  in  titulo 
qui  epiftolar.  praefixus  eft,  tam  apud  Theodore- 
tum ,  quam  apud  Ncephorutn  ,  una  cum  Va- 
lentiniano  &  Valente,  Gratianus  quoque  nun- 
cupetur,  proculdubio  ante  annum  Chrifti  CCC 
IX VII.  haec  epiftola  fcribi  ,  &  Synodus  Uly- 
riciana  congregari  non  potuere  .  Neque  etiam 
yerum  eft  ,  quod  ait  Baronius,  Valentis  nomeu 
in  titulo  hujus  epiftolae  proponi ,  ac  pneterea 
res  Afiana:  Dicecefeos  nihil  ad  Valentiniamim 
atnnuilTe  .  Etemm  ex  Ammiano  difcimus ,  V*. 
Untimanum  [enhrem  ,  licet  Valenti  fratri  Orien- 
tis  Impenum  tribuilTet,  cuncta  tamen  pro  ar- 
bitrio  fuo  elTe  moderatum,  &  Valentem  inftar 
apparitoris  ei  morigerum  femper  tuifTe.  Sen- 
tentia  itaque  Baronii  nullo  padto  defendi  poteft  . 
XIV.  Neque   fundamenta  ejus  &   aliorum  urgent . 

Baronii  0.  Primo  enim  ,  ex  eo  quod  Epifcopi  Concihi  II- 
finio  m*.  lyricianr  ad  Epifcopos  Dioecefeos    Afianae  fcri- 
gis  tonfu.  bant  ,  mifilTe    fe  unum  ex   omnibus  Dominum 
tatur .        fuum  &  Comminfftrum  Elpidium,  accurate  ex- 
ploraturum   pndicationem    eorum ,  utrum  Ucl. 
fe    habeat  ,    inquiunt,    uti    accepimut  ct   Domino 
&  Cimminiflro  noflrts  EnSlMhie  ,  infcrunt,  IJJy. 


XIIL. 

Earonii  0. 
J/inio   re. 
feilitur , 


porum  fubfcriptione  rirmatis  ,  quibus  tum 
in  primis  Arianam  ,  tum  alias  hxrefes, 
deteftabantur.  Quis  igitur  publicac  fi- 
dei,  adeoque  teftats ,  aliquid  derogan- 
dum  putaiTet ,  ac  non  (  ut  par  erat  )  re- 
deuntibus  ad  fidem  Catholicam  Orienta- 
libus  occurrendum  potius  cim  panibus 
(  ut  eft  apud  Ifaiam  a  )  quam  reniten- 
dum,  exiftimalTct  >  Quod  li  culpa  fuit, 
fubreptores  fubdolos  non  cavifle  ,  ea  ne- 
quaquam  uni  eft  adfcribcnda  Liberio  ,  fed 
Of  ipfi  Romano  Concilio  ca  de  caufa  tum 
coafto  ;  immo  &  in  alias  quoquc  Synodos, 
ac  denique  in  totius  Occidentis  Epifco- 
pos  refundenda  videtur,  qui  eorumdem 
Legatorumfcriptosfidci  libellos  accipien- 
tes,  eadem  ipfos  cum  Romano  Pontifi- 
ce  Catholica  communicationc  dignarunt . 
Certe  quidem  nihil  optatius  his  tempori- 
bus  accidere  potuilfer  piis  omnibus  ,  quam 
ut  Ariani  Nicaenae  fidei  perpetui  oppugna- 
tores  ,  tandcm  poft  afpera  atque  faevifTima 
bella  pacem  Catholica;  Ecclefiae  laffi  ac 
defatigati  jam  quaererent ;  quibufcum  eo 
indulgentiusagendum  videretur  ,  quo  ma- 
jor  enetdelinquentium  multitudo,  &  dif- 
ficilior,  immo  defperau  cura  falut;s  :  at 
dehis  jam  fatis.  Ha?c  autemomniaa  tem- 
pore  Concilii  Lampfaceni  ufque  ad  abfo- 
iutam  Svnodum  Tyanenfem  excellllfe  hu- 
jus  anni  terminum,  &  occupafle  partem 
fequentis  ,  ob  rerum  multiplicitateni  faci- 
le  adducimur  ut  credamus,  fed  quae  funt 
anni  hujus  rcrum  geftarum  reliqua,  ordi- 
nc  profequamur .  Prae- 

ricianam  Synodum  eodem  anno  contigifle,  quo 
Macedonianorum  Legatio  ,  cum  Euflathiut  unus 
fuerit  e  Legatis  a  Macedonianis  ,  feu  Lampfa- 
cenis  in  Iraliam  ad  Liberium  Papam  ,  indeque 
ad  Concilium  Tyanenfe  millts  .  Sed  quo  ex  Au- 
clore  Baronius,  aliique  didrcere,  Euflathium  , 
a  quo  Afianorum  Fidem  acceperunt  Illyriciani, 
eundem  elTe  ac  Euflathium  ,  Sebaftenum  Epif- 
copum  ,  unum  ex  Legatis  Concilii  Lampfaceni  ? 
Certe  Illynciani  eum  tantum  Dominum  & 
Comminiltrum  vocant  ,  non  vero  Sebaftix  Epif- 
eopum  .  Sane  ,  inquit  Petrus  de  Marca  in  Dia- 
triba  de  Syn^dica  Epiftola  Synodi  Illyricianse  , 
quin  diclio  «ruMt/rsp>2v  ad  Presbyteros  referri 
debeat ,  dubitare  non  finit  harc  epiftola  ,  in  qua 
Elpidius ,  qui  tantum  Presbyter  erat,  bis  nun- 
cupatur  <rv>^iirvf>yoc .  Ad  cu;us  nominis  dignita- 
tem  Diaconi  quoque  trahuntnr,  quoniam  ,  ut 
loquitur  Lex  Theo<iofiana,  Ecdefix  efl  in  Epif. 
copis  ,  &  Presbyterit  ,  6*  Dtacoms .  I bidcm_ 
Marca  reprehendit  errorem  Int  rpretum,  qui , 
quod  feparatim  dicitur  in  contcxtu  ejufdem-. 
Synodica:  de  conflituendit  Epifcopis ,  &  de  Com- 
mtniflris  conflitutis  in  verfione  mifcent ,  &  Col- 
legas  ,  vel  etiam  Comminiftros,  Epifcopos  in- 
terpretantur ,  ut  Chriftophorfonus  ,  &  Sirmon- 
dus  in  editione  Operum  Th-odoreti .  Langus 
quidem  in  «erfione  Nicephori  diftinguit  Epif- 
copos  ab  eorum  adminiftris,  kd  creandos,  vel 
creatos  ad  utrofque  refert ,  quamvis  in  contcx- 
tu  inter  fe  hxc  diftinguantur  .  Valefius  in  No- 
tis  ad  Theodoretuin  exiftimat ,  Elpidium  Epif- 
copum  fuifle ,  quod  in  ea  Synodica  Illyriciani 
eum  fratrcm  fuura  &  Commtmflrum  appeUent , 

&  iis 


(a)  ifaJtt 
11. 


Annalcs  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

365. 


LlBERII   PAP. 

14. 


Valentiniani 
Valentis 


IMPP.  2. 


xxxvm.  Praefens  quoque  annus  ingenti  illa  cla- 
de  caelitus  miffa  extitit  memorabilis ,  quam 
tribuentes  alii  temporibus  Juliani  ,  vel 
Joviani  in  imperio  fuccefforis ,  plane  er- 
(a)  Amm.™*?  nofcuntur.  Ammianum  (  a  )  enim  , 
Uk.i.6*  qui  eodem  tempore  hsc  fcripfit,  atque 
certis  Confulibus  confignata  reliquit,po- 
tius  aufcultandum  ,  quam  quemvis  alium 
poft  plures  annorum  decades  eadem  me- 
moriae  commendantem  ,  facile  omnes  pu- 
to  concedere :  ait  itaque  :  Hoc  novatore 
adhuc  fuperflite ,  nempe  Procopio  tyran- 
no ,  cujus  aclus  multiplices  docuimus  &  in- 
terttum  ,  ad  diem  duodecimum  Kalend.  Aug» 
Confule  Valentiniano  primum  cumfratre, 
horrendt  tremores  per  omttem  Orbis  ambi- 
tum  grajfati  funt  fubito,  quales  nec  fabu- 
l<e ,  nec  vertdicte  nobis  antiquitates  expo. 
nunt .  Paulo  enim  pojl  lucis  exortum  ,  den- 
tus&  m3~-J*tate  Pr<evta  fulgurum  acrius  vibratorum 
ris  effufio.  tremefatta  concutitur  omnis  terreni  jlabi- 
litas  ponderis  ;  mareque  difpulfum  retroy 
fiuttibus  evolutis  abfcefftt  ;'ut  retetta  vo- 
ragine  profundorum  fpecies  natantiutru. 
multiformes  Itmo  cernerentur  harentes ; 
valltumque  vafiitates  ,  &  montium  tunc  , 
ut  opinari  dabatur  ,  fufpicerent  radios 
Solis ,  quos  primigenia  rerum  fub  immen- 
Jis  gurgitibus  amandavit  .  Multis  etiam 
navibus  velut  arida  humo  connexis ,  & 
licenter  per  exiguas  undarum  reliquias 
palantibus  plurimis  ,  ut  pifces  manibus 
colligerent  &  Jimilia;  marini  fluttus  ve- 
lut  gravati  repulfam  verfa  vice  confurge- 
rent ,  perque  vada  ferventia  infulis  &  con- 
tinentis  terrot  porrettis  fpatiis  violenter 
illiji)  innumera  quxdam  in  civitattbus ,  & 
ubi  reperta  funt  xdificia  complanarunt . 
Vroinde  ut  elementorum  furente  difcor- 
dia ,  involuta  facies  mundi  miraculorum 
fpecies  oflendebat  . 
XXXIX.  Relapfa  enim  xquorum  magnitudo ,  cum 
minime  fperaretur ,  millia  multa  necavit 


TAGIUS 


XV. 

EpifloUE- 
pifcopo- 
rum  Italis. 
non  refpi- 
cit  Syno- 
dum  II ly- 

riciana/n . 


&  iis  titulis,  inquit,  Epifcopum  potius  defi- 
gnari  videri ,  quam  Presbyterum.  Sed  miror , 
Virum  eruditiflimum  non  animadvertiffe  ,  Di- 
vum  Bafilium  in  fuis  epiffolis  Diaconos  fratrit 
nomine  farpe  appellare,  ideoque  exinde  male 
inferri  Elpidium  Epifcopum  fuiffe  .  Euflatbiur 
ltaque  cujus  mentio  in  Synodica  Illyriciana  , 
aut  Epifcopus  non  fuit,  aut  faltem  aherius  ur- 
bis  quam  Sebaftia: ,  neque  inter  Lampfacenam 
&  Illyricianam  Synodum  aliquid   commune. 

Alterum  Baronii,  aliorumque  fundamentum 
defumitur  ex  epiftola  Epifcoporum  ltalia?  ab 
Hilario  Iib.  1.  Fragm.  &  a  Baronio  hoc  ann« 
numero  xxvi.  recitata  ,  cujus  hoc  initium^  : 
Diletiijfimir  fratribut  per  Illyricum  Fidcm  pater- 
nam  retinentibur  ,  Epifcopi  Italia,  in  Domino 
sternam  falutem .  Sed  ea  alterius  Synodi  Ro- 
manar  epiftola  Concilium  Illyricianum,  de  quo 
hic  agitur ,  non  refpicit  .  In  hoc  enim  confub- 
flantialit  Trinilatir  Fides  comprobata  ,  ut  jam 
oftendimus:  epiftola  vero  Epifcoporum  Italfre 
adverfus  Concilfum  Ariminenfe ,  Valentem  ac 
Urfacium  fcripta  .  Utraque  epiftola  inter  fe_/. 
conferatur ,    certoque   conftabit  ,    eas    diverfis 


hominum  ,  &  fubmerfit  ;  recurr  entiumque 

cefluum  incitata  verttgine^  quadam  naves  , 

pofiquam  humentis  fubflanticx  confenuit    tu- 

mor  ,  pefiumdatce  vife   funt ,  exanimataque 

naufragiis   corpora    fupina  jacebant ,    aut 

prona .  Ingentes  aliee  naves  extrufe  rapi- 

dis  flatibus  culmimbus  infidere    teflorum  , 

ut    Alexandrioe    contigit ;    &    ad   fecun- 

dum  lapidem  fere  procul  a  littore  contor- 

tee  funt  aliquce  ,  ut  Laconicam  prope  Me- 

thonem  oppidum  nos  tranfeundo   confpexi- 

mus  diuturna  carie  fatifcentem.   Haclenus 

Ammianus.  De   Alexandrinis  quidem  te- 

ftatur    Sozomenus ,    inftituiffe   anniverfa- 

riam    memoriam    ejufmodi    terraemotus  , 

CUm  ait  (b):   Eo  die  qtto  ifla  acctderunt  (h)  Sozom. 

(quemyevecrix,  id  efl>    natalttia  terrccmo-hh'6'CtX' 

tus  vocant  )  feftum  quotannis  Alexandrint 

etiamnum  agunt ,  in  quo  quamplurimts  per 

totam  urbem  lucemis  accenfis  ,    &   preci- 

bus  ad   Deo  gratias  agendas  fufis ,    cum 

magno  fplendore  hunc  diem  fefium  ,  &  non 

mtnore  cum    reverentia  celebrant  .    tisec 

ipfe  .  Porro  Ionge  diverfum  fuit  ejufmodi 

Alexandrinorum  feftum  ab  eo  quod  Gen- 

tiles  iEgyptii  ex  avita  fuperftitione  ,  ac- 

cenfis  item   per  totam   provinciam  lucer-  (c)  Herod. 

nis  (quod  teftatur  Herodotus(c)  agere /.*• 

confueverant . 

S.  Hieronymus  de  his  hoc  item  anno  XL, 
fecundo  Valentiniani  &  Valentis  Impp. 
haec  fummatim  habet  in  Chronico  :  Ter- 
rcemotu  per  totum  Orbem  faclo ,  mare  lit- 
tus  egreditur ;  &  Sicilice ,  multarumque 
infularum  urbes ,  &  innumerabiles  populos 
opprefftt .  Idemque  in  rebus  geftis  S.  Hi- 
larionis ,  cum  ejufdem  meminit  cladis  , 
&  ipfius  Deo  cari  atque  fan&iffimi  viri 
res  praeclare  geftas  commemorat,  recen- 
fet  grande  illud  ab  eo  tunc  miraculutn 
editum  ,  his  verbis :  Ea,  inquit ,  tempefia- 
te  ,  terrcemotu  totius  Orbis  ,  qui  pofl  Ju- 
liani  *  mortem  accidit ,  maria  egrejja  funt     Joviani. 

ter- 

annis  datas,  &  ob  diverfos  fines  exaratas  fuif- 
fe.  Illud  itaque  Concilium  Rom£e  alio  anno 
celebratum  ,  indeque  ad  Illyricos  fcriptum , 
Damafo  Ecclefiam  Romanam  gubernante  ,  ut 
anno  trecentefimo  fexagefimo  nono  oftendo:  U- 
lyricianum  vero  ad  Trinitatem  confubflantialem- 
tuendam  eodeni  Damifo  Pontifice  habitum_. 
Denfque  epiftola  Epifcoporum  Italorum  ad  II- 
lyricianos  ante  annum  trecentefimum  fexagefi- 
mum  feptimum ,  quo  Sanclus  Hilarius  obiit, 
data ,  cum  ab  eodem  Hilario  in  Fragmentis 
defcribatur  .  ConciJium  vero  Illyricianum  poft 
diem  vigefimum  quartum  Augufti  anni  trecentefi- 
mi  fexagefimi  feptimi  celebratum,  cum  Gratianut 
in  titulo  epiftola:  Synodica:  Illyricianorum  una 
cum  Valentinittno  &  Valente  AugufttlS  appelle- 
tur .  Quomodo  enim  Epifcopi  Italiae  IUyricis 
congratulari  potuere ,  quod  Ariminenfis  Conci- 
lii  fraudem  agnoviffent  ,  cum  tempore ,  quo 
epiftolam  fuam  fcripfere ,  Ulyriciani  nondum 
conveniflent,  &  Trinitarem  confubflantiahm  effe 
nondum  profeffi  effent  ?  Hxc  profedo  fe  ipfis 
ruunt . 
Petrus  de  Marca  in  Diatriba  ie  Synodica  epi.     XVI» 

Jloltt 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

0)- 


LlBERII    PAP. 

14. 


Valemtiniani 
Valentis 


225 

Impp.  2. 


S.  ffifo. 
rionis 

gran.lt 

miracu- 

Jum. 


(a)  M.ittb. 
J7. 


XLT. 

(b)  Hlcron, 
in  If.xi.  r, 
15. 


(c)  Sozom. 
1.6.  CkI. 
(djNicepb. 
i  10.  f.35. 
(e)  Orojius 
lib.-j.  c» 
31. 


terminos  fuos ;  &  quafi  rurfum  Deus  di- 
luvium  minaretur ,  vel  in  antiquum  cbaot 
redtrent  omnta-,  naves  ad  prcerupta  deta- 
tte  mintiwn  pependerunt.  Quod  cum  vide- 
rent  Epidxurttani,  frementes  Ccilicet  flu- 
ilus  &  undxrum  molet  6"  montet  gurgi- 
tum  littoribus  inferre  ,  verentet  quod  iam 
evenijfe  cernebant ,  ne  oppidum  funditut 
tverteretur  ;  egrejjt  funt  ad  fenem  ,  Hi- 
larionem  videlicet ,  &  quafi  ad  prxlium 
frofictfcentes  ,  pofuerunt  eum  in  littore  • 
Qui  cum  tria  Crucit  figna  pinxiflet  in 
fabulo ,  manufque  contra  tenderet ;  incre- 
dibtle  diclu  efl  ,  in  qu.tnt.im  altitudinem 
intumefcens  mare  ante  eum  Jleterit  ;  <tc  ditt 
fremens  &  quaji  ad  obicem  indignans  pau- 
latim  in  femctipfum  relapfum  jit .  Hoc  E- 
ftdattrus  &  omnis  ill.i  regio  ufque  hodie 
prxdtc.it  ,  matrefque  docent  tiberos  fuot 
ad  memoriam  in  pofleros  tranfmittendam  . 
Vere  iltud,  qu)d  ad  Apoflotos  diftum  efl 
(a)  :  Si  crsdideritis ,  dicetis  huic  monti  , 
tranfi  in  mare  ,  &  fiet :  etiam  juxta  lit- 
teram  impleri  potefl  ■.fitamen  quis  habue- 
rit  Apoftolorum  fidem  ,  &  talem  ,  qualem 
illis  hxbendxm  Dominus  imperavit .  Quid 
enim  interefl  ,  utrum  mons  defcendat  in 
mare ,  an  immenfi  undxrum  montes  repen- 
te  obriguerint ,  &  ante  fenis  tantum  pe- 
des  faxei ,  ex  alia  parte  molliter  fluxe- 
rint  ?  Mirabatur  omnis  civitas  ,  &  magni- 
tudo  figni  Salonis  quoque  percrebuerat  . 
Ouod  tntelligens  fenex  ,  in  brevi  tembo 
cl.tm  nofie  fugit ;  cJr  inventa  pofl  biduum 
eneraria  navi ,  perrexit  Cyprum.  Haec 
Hieronymus  de  Hilarione  magis  expave- 
fcenre  flu&us  humanarum  laudum  ,  quam 
ingruentes  gurgites  vaftiflimi  pelagi  exun- 
danri«. 

Meminit  de  eifdetn  quoque  terraemoti- 
bus  &  mavis  excrefcenria  idem  auclor  in 
commentariis  in  Ifaiam  prophetam  (6), 
cum  agit  dc  muris  Areopolis  ternemotu 
collapfi:  quae  fua  ipfius  infantia  ,  nempe , 
ufirato  ipfhs  more  loquendi  ,  cum  puer 
efTet ,  accidiff:  teftatur:  nam  alibi  tem- 
pore  obirus  Juliani  ,  fe  fub  gramtnaticae 
profelfore  ,  ea  facultate  inftitutum  fuilfe 
teftatur.  Agit  quoque  de  iifdem  Sozome- 
nus  (  c  ),  fed  male  refert  ad  tempora  Ju- 
liani  ;  quo  errore  etiam  Nicephorus  (  d  ) 
lapfus  eft,  &  alii  hos  fecuti ;  non  fic  qui- 
dcm  Orofius  (  e)  ,  qui  ea  fub  Valenti- 
Annal.  Eccl.  Tom.    V. 


PAGIUS  Jlofo  Synodi  lllyriciatn  ,  quam  prsfenti  anno  rna- 

le  confignat ,    Jocum  ejufdem  epiftolx  varie  ac- 

Decretum    ceptom   ab  lnterpretibus  ,  qni  fententiam    Illy- 

S  no.ii  il~  ricianorum    alTecuti   non  funt ,    ob  ve4us  men- 

lyici.xin.   dum  quod  in   ejus  leclione    latet,  feliciter  emen- 

davit  ,   licque     Irgendum    docuit  :  Hac  dc    re  ad 

■vos  fcribentcs  ,   qud   monenda  babemus  ,  hifce  quo- 

que  literis    noflris    exprej/tmus    de  conjlituendis  £- 

jifcopis  ,    ^r   de   Comminijlrit    quoque  jar/i  eonjli- 

tntis  ,    nempe  ut   ex    iis  ,    qui  junt  funcli     magi. 

firalu  ,  Ji  Jani ,  fmt  conjiituantur  Epifcopi  ijin  mi- 

nus ,  ex    i$jo    Presbyterio .    Sisniliter   &  Presbyteri 


niano  atque  Valente  Imperatoribus  con- 
tigiffe  tradit  .  Si  quid  autem  futuro- 
rum  malorum  portendendi  iis  cafibus 
vim  ineffe  ex  divina  ordinatione  quis  ve- 
lit ;  diri  fchifmatis  fequenti  anno  in  Ec- 
clefia  Romana  fubfecuti  ,  &  perfecutio- 
nis  adverfus  Citholicos  a  Valente  Impe- 
ratore  in  Oriente  excitatx ,  Inec  fuifl\> 
praenuncia  ,  dicere  aeque  poterit :  fed  de 
his  ha&cnus . 

Eodem  hoc  anno  ab  iifdem  Imperato- 
ribus  de  clericis  refcriptum  datum  eft ; 
qui  e  curia  tranfiffent  ad  munia  clerica- 
tus.  Quoniam  autem  complures  (  quod 
faepe  fuperiu^  diftum  eft  )  vitandi  caufa 
onera  curialia,  atque  potiendi  Ecclefiae 
privilegiis,  inter  clericos  allegi  feftina- 
rent ;  placuit  iifdem  Auguftis ,  ut  nonni- 
fl  qui  decennio  in  clericali  functione  per- 
feveraffent ,  iifdem  clericis  conceffis  li- 
ceret  potirt  immunitatibus  ;  ita  ipfis  Au- 
guftisrefcribentibusad  Modeftum  (/)P.  P. 

Quicumque  ex  curialium  natus  genere  ad 
clericatum  venerit  ,  &  ptr  judicium  fan- 
guinis  cceperit  pofiulari ;  certi  temporis 
definitione  defendatur .  Vt  fi  in  confor- 
tio  clericatus  decennium  quietis  impleverit; 
cum  patrimonio  fuo  in  perpetuum  ha» 
beatur  immunis  .  Si  vero  intra  finttos 
annos  fuerit  a  curi*  revocatus ;  cunu. 
fubflantia  fua  funflionibus  fubjaceat  CU 
vitatis  .  Qbfervando  hoc  ,  ut  bi  quos  de- 
cennium  vindicaty  petitione  fuperflua  »«/- 
nime  fatigentur .  Dat.  XVI.  Kalend.  Ko- 
vemb.  Hterapoli  y  Vklentinianp ,  &  Valen- 
U    AA.  Cojf. 

Rurfum  vero  quod  Chriftiani  fub  Julia- 
no  Imperatore  quamplurimum  vexati  fuif- 
fent,  idemque  jam  regnantibus  Principi- 
bus  Chriftianis  ,  in  templa  deorura  acce- 
ptas  injuriasvindicare  fatagerent;  vifum 
eft  Gentilibfcs  (  ad  eam  evitandam  incur- 
fionem  )  adhibendam  effe  cuftodiam  Chri- 
ftianorum  a-  magiftratibus  tngenti  perfo- 
luta  pecunia  impetratam:  quod  ne  fieret  , 
iidem  Imperatores  ad  Symmachum  prae- 
fefturam  TJrbanam  Roms.  adrainiftrantem 
in  haec  verba  refcripferunt: 

Quifquis  feu  Judex  ,  feu  apparitor  ad 
cuflodiam  templorum  homines  Chriflianx 
religionis  appofuerit ;  fciat  non  faluti  fux^ 
non  fortunis  ejje  parcendum  .  Dat.XV.  Ka- 
lend.Decemb»  Mediol.  Valentiniano ,  &  Va. 
F  f  lente 

fjf  Victconi  e  ftcro  Clericoru-n  Collegio ,  ut  Jint 
omni  in.  parte  ineulpati  ;  minime  vero  de  Curia, 
-jel  ex  officio  milkari .  Exifrimarunt  Patres ,  non 
fcrupulofe  fervandam  veterem  regulam,  quar  ex 
folo  Presbyterio  Epifcopos  deligendos  prasfcri- 
bebat;  quin  imo  fi  fidei  fana?  &  integrae  in- 
venirentur  aliqui  viri ,  qui  magiffratu  civili  fun- 
clielTent  ,  hos  potius  Epifcopos  deligendos  ;  de- 
inde  fi  tales  non  reperirenttir ,  petendos  juxta 
ordinem  antiquumex  corpore  Presbyterir .  Pres- 
byteros  vero  &  Diaconos  ex  folo  Clericorum 
corpore  cooptandos  docet ,  ne    lcihcet   exemplo 

ejus 


XLir. 

Probatus 

tempore 

dericatus 

dignus 

immuni- 

tate . 


(f)  '.19J 

de  Epifc. 
6*  cler.  C. 
Tbeoi. 


XLiir^ 

Cur   cu- 
ftodia? 
adhibitz 
temphs 
Deorum . 


Leges  V;!>. 
lentiniani 
&,  Valen- 
tis  Impp.. 


Il6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRTSTr 
Z6,' 


LlBERII 
14, 


Pap. 


Valentinia^i. 
Valentis         lMrr.2* 


(a)   Hhr. 
in  prtf. 
lib.i . 
eommenf, 
in  epifl. 
ad  Calat, 


(b)  Amm, 
lib.ii. 


(e)l.i.tri. 
buta  in 
ipfis  fpec. 
infereni. 
C.  Theod. 


xliv. 


(i)t.4>   de 
cenf.   C. 
Theod. 

FAGIUS 


lente  AA.  Cnjf.  Magno  plane  im-petu  po- 
puli  quati  idolorum  templa  confuevifle  > 
S.  Hieronymus  (  a  )  au&or  eft  ;  fed  de 
his  fuo  loco  inferius  pluribus.  Symma- 
chi  quidem  putamus  ejufmodi  fuifle  itL. 
Urbe  ftudium  ,  ut  cuftodia  Chriftiano- 
*um  (  quod  aliter  non  videri  poflet  fatis 
confultum  efle)  idolorum  templa  cufto- 
direntur  ;  quem  fcimus  Gentiliciae  fuper- 
ftitionisfuifle  acerrimum  defenforem  .  Suc- 
cefllfle  autem  in  prsfefhira  Urbana  Sym- 
machum  Aproniano  Chriftianorum  per- 
fecutori  tempore  Juliani ,  Ammianus  (  b  ) 
eft  auftor .  Porro  Symmachi  domum  in- 
cenfam  fuifie  a  furenti  populo  ob  vinum 
denegarum  ,  idem  affirmat;  ad  ipfum  enim 
extat  ea  de  re  eorumdem  Imperatorum 
refcriptum  (  c  ) ;  cujus  cum  idem  efiet 
tardior  executor,  immo  inficiator  ,  eo  mo- 
do  ,  quem  Ammianus  defcribit ,  populi 
totius  in  fe  furorem  convertir.  At  de  Sym, 
machi  in  Chriftianam  religionem  infidiis 
faepe  inferius  . 

Laude  quoque  digna  ea  fuit  eorumdem 
conftitutio  Imperatorum  ,  qua  facras  vir- 
gines ,  ac  viduas  ,  necnon  pupillos  exem- 
ptos  voluerunt  a  cenfu  capitationis ,  cum 
iidem  fic  refcripferunt  ad  Viventium  Prae- 
fectum  Prsetorio  Galliarum  (d)  : 

ln  virginitate  perpetua  viventes  ,  &  eam 


XVII, 

frocopii 
defefii*  . 

XVIII. 

Jmmunr- 
txs  trihut 
pcrfona- 
rum  genf' 
rihus  a 
Valenti- 
nia.no  con 
ceffa. 


ejus ,  quod  de  Magiftratibus  in  Epifcopatum  af. 
cifcendis ,  (ingulari  jure  decernebat ,  putaret  ali- 
quis  ,  Presbyteros  quoque  &  Diaconos  e  Lnicis 
probatis  ndlegendos  .  Legatur  Petrus  de  Mar- 
ca  loco  citato .  Valefius  in  Notis  ad  Theodore- 
tum  lib.  4.  cap,  9.  praefatum  locum  ita  vertit  : 
Scripfimitt  item  de  Epifcopis  ,  qui  conflituuntur  , 
ttut  qui  conflitucndi  funt  Comminiflri ,  /i  quidem 
Jint  idonei  ,  ex  Epifcopis  jam  vita  funclis  orti  ; 
Jin  minus  ,  ex  Preshyterorum  ordine  eligantur . 
Sirmondus  in  editione  Operum  Theodoreti  il- 
]um  locum  aliter  legit ;  fed  Pflri  de  Marca 
verfio  praeferenda,  quas  quanta  fit  Magiftrati- 
bus  civilibus  cum  Epifcopatu  in  tuenda  Fide 
communio,  manifeftum  facit ,  &  folum  vocem. 
Epifcoporum  repetitam  ,  fecundo  in  loco  expungit . 

Procopii  defeflio  hoc  anno  certiflime  conti. 
git ,  ut  ea  qu*  anno  fuperiori  in  medium  at» 
tuli ,  oftendunt . 

Ad  num.  XLIV.  &  feq.  Valentinianus  fenior 
Leg.  4.  Cod.  Theod.  De  Cenfu  ,  dat ,  X.  Kalend. 
Decemh.  Vahntiniano  Cj*  Valente  AA.  Coff,  tria 
perfonarum  genera  a  cenfu  ,  feu  a  plebeiaca- 
pitatione  exemit  :  primum  ,  in  virginitate  per- 
,  petua  degentes:  fecundum  ,  viduas :  tertium  , 
pupillos ,  virilis  fcilicet  fexus  ufque  ad  annos 
XX.  fceminei  quoufque  virum  fortitar  fint  .Cum 
,  vero  hoc  a;vo  nullum  jam  amplius  capitis  ,  feu 
pro  capite  libero  tributum  ufurparetur  ,  omnino 
haec  Lex  accipienda  de  capitatione  &  jugatio- 
ne  pro  capitibus  &  jugis  feu  polTellTonibus  , 
Cum  autem  ea  Lex  infcripta  fit  ad  Viventium 
Pf  P.  Calliarum ,  liquet  ,  non  fantum  Legem 
hanc  pro  Gallis  emiffam  ;  fed  verofimiliter  an- 
no  CCCLXVIII.  quo  Valentmitmis  &  Valem 
iterum  Confules  fuere ,  ita  ut  numeralis  no. 
ta  neglecla  fit  ;  cum  Viventius  adhuc  anno 
CCCLXVII.  Pra;fec1us  Urbi  fuerit  ,  ut  docet 
Ammianus  lib.   17.    &    liquet   ex   fubfcriptione 


(e )  /.10.  dc 
Exacl.  C. 
Theod. 

(f)  l.i.  C. 
de  Epifc. 
aud. 

(5)  /.8-  C. 
de  malefic. 

XLV. 

(h)  /.3.  C. 

de  Jud&is, 


(i)  l.S.   de 
p&nis  C. 
Theed. 


viduam  ,  de  qua  ipfa  maturitas  follicetur 
tetatis^  nullijam  eam  ejje  nupturam;  afple- 
bcjce  capitationis  injuria  vtndicandas  ef. 
fe  decernimus .  Item  pupillos  in  virtli  fextt 
tifque  ad  viginti  annos  ab  ijliufmodi  fun. 
(iione  immunes  ejfe  debere:  Mufteres  aiu 
tenty  donec  virum  unaquceque  fortitur» 
Dat.  X,  Kal.  Dscembr.  Valentiniano  & 
Valente  AA.  CoJJ'.  Addiderunt  infuper  , 
ne  Chriftiani  ab  exaftoribus  die  Domini- 
co  conveniri  poflent  (  e  ) .  Sed  &  illud 
perutile  Reipublicse,  cum  voluerunt,  ne 
mercatores  carius  fuas  merces  vendant , 
efle  muneris  Epifcopalis  providentix  (/)  . 
Lege  etiam  lata  vetuerunt  addifci  atque 
docert   improbatas  magicas  artes  (g  )  . 

Cohibuerunt  quoque  milites  ,  ne  in  fy- 
nagogis  Judaeorum  hofpitia  fibi  quxrerent. 
(h)  Quod  enim  haud  pridem  cum  Gen- 
tilibus  ,  Juliani  temporibus ,  adverfus  Chri- 
ftianos  Judaei  confpiraflent ;  mutato  jam 
rerum  ftatu  ,  ficut  Gentilibus  ,  ita  &  Ju- 
daeis  Chriftiani  milites  negotium  facefle- 
bant.  Vetuerunt  etiam  iidem  Imperato- 
res ,  ne  Chriftiani  delinquentes  damna- 
rentur  ad  ludum  (  /  )  :  id  enim  jamdiu 
ante  abolitum ,  idem  impius  Julianus  in 
odium  Chriftianorum  revocaverat  in  pri- 
ftinum  ufum. 


Se- 


quarumdam  Legum  Cod.  Theod.  Unde  demum 
Proefeclus  Gilliarum  fadtus  eft  :  qnam  Pracfe- 
cluram  adminiftravit  anno  CCCLXVIII.  &  tri- 
bus  confequentibus,  ut  oftendit  Gnhofredus  in 
hujusLegisCommentario  ,ex  quo  harc  excerpta. 

Data  &  a  Valente  Lex  8.  Cod,  Theod.  De 
Maleficis  &  Mathematicis  ,  qua  Mathematica?  ar- 
tis,  vaticinandi ,  futura  prxnofcendi  exercitium 
omnibus  omnino  publice  ,  aut  privatim  per  O- 
rientem,  omni  tempore  &  loco  interdicitur. 
Sed  ea  Lex  ad  prjefeutem  annum  referri  non 
poteft  ,  cum  infcribatur  ModeHo  Pmfeflo  Prato. 
rio,  qui  ante  annum  CCCLXX.  eam  dignita- 
tem  non  geftit  ,  ut  infra  dicetur.  Cum  itaque 
dicatur  ,  Dat.  II.  ld.  Decemb.  Conflantinop  .  Va. 
lentiniano  &  Valente  A  A.  Cojf.  ea  revocanda  ad 
annum  CCCLXX-  quo  Valentinianus  &  Valens 
tertium  Confulatum  iniere,  &  Valens  menfe 
Pecembri  Conftantinopoli  fuit . 

Neque  denique    hoc    anno   Lex   Co4.    Theod.      XX< 
19.  De    Epifcopis  ,  emifla  eft  ;   cum  etiam    Mo- 
defto   Prxfeclo    Prsetorio    infcripta  fit ,   dicatur.  Vahntis 
que ,    Data    XVI.   Kal,  Nevemb.  Hierap.   Valen-  Lcx    ad- 
tiniano  &  Valente    A  A.  Coff.  Hierapoli   fcilicet  verfus 
Phrygia;  ,   non   vero  Hierapoli   Syriae  ,  ut  per-  Clcricos 
peram    Gothofredus   exiftimavit.  In  illa  autem  Cun.iies. 
urbe    anno   CCCLXX.  Valentem   fuifle  ,  eo  an- 
no    oftendemus.    Ea   Lege  Valens  Curiales  Cle- 
ricos   ad  Curiam  revocari  jubet  ,   nifi  decennium 
in    Clericatu   fuerint ,  pariter  ut   Monachos  Cu- 
riales  ad    Curiam  revocari  voluit   Conftitutione 
eniirta     ad  eundem   Modeftum    Praefeclum    Prae- 
torfo ,    puta    Lege  63.  Cod,    Theod.   De  Decu- 
rionibus  .  Quare    verofimile  eft  ,   utramque   Le- 
gem   eodem  anno  ,  fcilicet  CCCLXX.  datam  ef. 
fe  .  De  hac  uhima  vide  qux  anno  CCCLXXV. 
dicemus  ,    quo    de  ea   Baronius  agit ;  &  de  Le- 
ge    rp.    Dc  Epifcopis ,  lege  Commentarium  Go- 
ihofredi  • 


XIX. 

Lex  Va- 

hntis    ad- 
verfus 
Mathema- 
ticos  . 


CumCritice  Pagii. 


117 


JESU  CHRISTI 
ANNUS 

m: 


LIBFRIT  PAP. 

ANNUS 


VALENTINIANI   TA,PD     . 
VALENTIS  1MU.2. 


-. 


SEquitur    Chrifti    annus    treccntefimus 
fexagefimusfextus ,  quo  Gratianus  fi- 
lius  Valentiniaai   Imperatoris  ,  •nobilifli- 
mus  puer ,  Conful  creatus  eft  ,  cui  jun- 
clus  collega  Dagalaiphus  ;  quero  antiqua 
peritia  probatum  ,  militix  reerorem  con- 
W  ^™   ftituerat  Jovianus  (a)  ,   codemque    mu- 
'*  l6'        nere  in  Galliis  apud    eumdem    Valenti- 
nianum  in    Alemannica  expeditione   hoc 
tempore  fungentem  .  Urbana  vero  prae- 
fectura  poft  Svmmachum   Romae  eft   col- 
lata  hoc  anno  Lampadio,  ut  puto,  Chri- 
ft;ano   homini ,  qui  expenfas  exhiberi  fo- 
litas  in  munificentiflima  munerum  editio- 
ne  contulit  irt   pauperes   agentes  in  Va- 
ticano;  qua  ex  caufa  piebem  ih  fe  eon- 
citavit,  adeo  6t  parum  abfuerit,    quiru. 
ipfius  a?des  pofitas  prope  Conftantini  La- 
vacrum  injectis  facibus  illa    combufferit : 
(b)  Amm.  ff rf  hsc  de  Lampadio  pluribus  Ammia- 
l-l>         nus  (  b). 

II.  Qtiod  autem  pritnum  ad  hujus   anni  iti 

Procopius  Oriente  res  geftas   pertinet  ;   aperto  jam 

tyrannus    vere,  Valens  juncto  fibi   Lupicino  Magi- 

atque        ftro  cquitum  ,  adverfus  Procopium  tyran- 

Marccllus  num  validius  agens,  defertum   illum    a__. 

extincti    /fy\$  fugamque   captantem ,    fed   a    fug:e 

comitibus  vinflum  ad  fe  perduftum  capi- 

te  truncari  juflit  ,    quod  ad   Valcntinia- 

num  tranfmifit   in   Gallias :   accepit  illud 

ipfe  Parifiis,  cum  excepit  Jovinum    Ma- 

giftrum  equitum  Vi&orem  redeuntem  ab 

Ann.    Eccl.  Tom.  V. 


Alemannis ;  fa-tumque  eft  ,  ut  cum  Va- 
lens  Lupicinum,  tum  Valcntinianus  Jo- 
vinum  ,  ambos  Magiftros  equitum  ,  ob 
res  praeclare  geftas  in  fequentem  annum 
ConfulesrJefignarent.  Poft  cxtinctum  Pro- 
copium ,  Marcellus  ejus  cognatus  agen9 
cum  militibus  apud  Nicaeam,  tyranni- 
dem  arripuit :  fed  captus  a  Valentis  mi- 
litibus,  diuque  tortus  occiditur:  haec  au- 
femomnia  pluribus  Ammianus  (c).  Ta-  (c)  Ammi, 
lem  confecuti  funt  finem  qui  Juliano  ficut  f.x$.»7« 
fanguinc,  ita  &  impietate  conjunfti  s 
poft  eum  vendicave  fibi  Imperium  ftuduc- 
runt;  quibus  extinftis  ,  omni  fpe  deftitu- 
ta  Gentilitas  Ianguens  emarcuit ,  defpe- 
rans  penitus  ,  pofle  amplius  a  Chriftianis 
regimen  Imperii   in   fe  transferre. 

Ca.terum  fi  non  ea  qua  cceptum  eft  fe» 
licitate,  fiiit  poflea  a  Valente  Imperium 
p-ropagatunv:  id  accidit,  quod  vera  re- 
ligione ,  ejus  fundamento,  cui  tanta  mo- 
les  innititur,  imperantis  impietate  con- 
vutfa ;  ipftHn  plane  totum  neceffe  fuit 
Imperium  concuti ,  fed  &  profterni ,  ni- 
fi  fuiffet  aliena  pietate  fuffultum  .  Pra?- 
bens  enim  aures  infelix  domefticis  Aria- 
nis  ,  Valens  Arianus  evafit.  Utinatn  vel 
Themiftium  audiffet  poft  victoriam  de  Pro>- 
copio  adeo  opportune  pnilofophantem  , 
&  inter  alia  verba  illa  in  ejus  aures  in- 
gerentem  (d):  Kott-  enim  tibi tantum  ,  .^.  T^etg- 
0  Rex  ^fantlac-onvenit  fapere;  fed  etiamt  er^,9. 
F  t  z  eot 


PACIUS      ANNO  Periodi  Gr«co-Roman.^  5859. 
S.SC.IV. 


Anno  Ur- 
bis  1 1 19. 
Olymp. 
a8<S.  an.i. 

A.C.366. 


0    11.   A.  J)  6.  P,  16.  April.  Indict.  9. 
JESU  CHRISTt  166. 

Damasi  Vatje  x. 

VAtENTINIAVI    ET  VAtENTISf 
IMPP.  3. 


T.         I']     AD   num.T.   Cofl".  Gratixnus  NM>il!jJTmuT 
Coxfnlet   »  iV  puer  ,   &  Dagttlaiphur  :   Utetque  Occi- 


derttalis1.  Gratianus  enim  filius  eft  Valentiniani-, 
qui  ,  quod  a  patre  Nobiliffimus  puer  renun- 
tiatus ,  hoc  anno  Fafiis  nomen  dedit,  ut  in  mo- 
re  pofitiim  fuiffe  jam  diximtis  .  Hagataiphus  hoc 
nnno  fub  Valentiniano  Magifter  mil/tum  fuif , 
idque  per  Gallias ,  ut  teflatur  Ammiantts  lib. 
26.  &  17. 

Ad    num.  II.   &  fecf.   Procnpiur    Tyrannut   Iris        II. 
Confulibus  viclus   in  Phrygia  Sahitari  ad  Naco-  Procopius 
Jiam  ,    interfeclufque  ,   Ammiano    lib.  i<S.  cap.  9.  tyrannus 
Zofimo   lib.  4.  pag.  739.  Socrate   Iib.  4.    cap.  j.  mcatur  M 
&    Hieronymo     in  Chronico     teftibus .    Idacius 
in    Faftis    eum  oppreflum    fcribit  fexto   Kahn- 
das  Junias ;    Auctor    vero     Chronici   Alexandri- 
ni    XII.  Kai.  Julias  .    Philoftorgius    lib.  9.  cap. 
5.  ait,    eum  capite     truncatum  efie  ,  cum  fcx 
tnenfium  fpatio  tyrannidem   exercuijfet  ,    Sed   ex  di- 

clis 


NOT^    (*) /^  °fi  Gratianus  nobilijftmus  puer  ,    6*  Dagalaipkut.    Lapis    apud   Boldeftum ,  pag.   80.  n.  6. 


D  E  P.     III. 
GRATIANO.     E 

c  o  s  s. 

Gruterus    pag.  MCLXII.  5. 

D  E  P  O  S  I  T  A .  I  I  I  h 

MARTIAS.  POST. 

T  U  M.  G  R  A  T 

E  T.  D  A  G  A  L 


K  A  L.  D  E  C. 

T  DAGALAIFO 


KAtENDAS 
C  O  N  S  U  L  A 
I  A  N  I 
A  I  F  I. 


Ammi.inuS,  lib.  XXVI.  Tranjlato  in  Gratianum  &  Vagalaiphunt  xmpUJJlmo  magijhatu .  Item  libj 
XXVII.  Cap.  II.  Socrates,  Hb  IV.  cap.  V.  Epiftola  Valentis  &  Urfacii  inter  S.  Hilarii  Opc. 
ra  ,  oa^.  t%6i.  datttXV,  Kal.  Jnn.  Gratixno  nobilijjimo  fuero,  &  Dagulaifo  C«Jf.  Fafti  IdatHi 
Gratiane  nob.  &  Dalaifo.  Profperi  Chrontcon :  Gratia.no  &  DagaUipho ,  Ita  &  Pafchalis  latcrc^- 
lus  irt  fine  Gennadii, 


2,28         Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
166. 


LlBE 


RH   PAP. 
15« 


Valentintani  - 
Valentis  1mpp*  l' 


m. 

Bellum 

Gothicum 

tricnnale, 

(*)  Amm. 
lib.i-j. 


(b)  TheoA, 
/.4.  r.n, 

IV. 

Valens 
baptiza. 
turab  Eu, 
doxio  , 
&  labitur 
in  ha?re. 
fim  Aria- 
nam  , 


eos  qui  tecum  verfantur ,  fanfia  decet 
proferre ;  ac  fi  unumquodque  verbum  eo- 
yutn  qux  in  tucts  aures  incidunt ,  Hlorum 
effet  ,  qux  pura  manu  infcribantur  .  Haec, 
4c  alia  multa  optima  proficuaque  regi- 
mini  coram  illo  difleruit ;  fed  furdo  (ut 
-ajunt  )ingeflit  fabulam  :  nam  omnem  poft- 
liac  cum  pietate  humanitatem  exuens,  fa- 
ftus  eft  dirus  piorum  perfecutor  ,  cujus 
xei  caufa  raeruit  ,ab  eodem  philofopho 
poftea  corripi . 

At  fi  civili  beJIo  jam  pcnitus  extincti 
funt  duo  hoc  anno  tyranni ;  nequaquam 
tamen  ab  externo  ceflatum  eft ;  fiquidem 
coeptum  beilum  GothietM»»  triennio  per- 
duravit.  Vahns  enim  (  inquit  Ammianns) 
(a)  ut  confulto  flacuerat  fratri ,  cujus 
regebatur  imperioy  arma  concuffit  in  Qo- 
tbos  ,  ratione  jufia  permotus  ,  quod  au~ 
icilia  mifere  Procopio  civilia  bella  cae- 
ptanti.  Hec  Ammianus ,  qui  res  per  Va- 
lentem  geftas  his  tribusannis,  quibus  ni- 
hil  mali  intulit  Gothis  ,  fed  eos  folum  coe- 
git  ad  pacem  pofcendam  ,  exa&e  profe- 
quitur.  Cumautem  ipfo  expeditionis  ex- 
ordio  ambitiofum  apparatum  (  fic  eum_, 
idem  nominat  auctor  )  ad  proximum  bel- 
lum  idem  Valens  magno  ftudio  compa- 
raflet,  decrevit  ante  profecVionem  facro 
initiari  baptifmate ,  Id  quidem  hoc  anno 
tertio  ejus  Imperii  faclum  effe  ,  Sanclus 
Hieronvmus  habet  in  Chronico  ,  cui  con. 
fentiuntquaetraditTheodoretus  ,  dum  ait 
jd  accidiffe,  cum  ipfe  Gothicum  bellum 
efletaufpicaturus.  Quomodoautem  blan- 
ditiisconjugis  pclleftus  fir,  ut  ab  Eudo- 
xio  Epifcopo  Conltantinopolitano  htere- 
ticorum  omnium  fceleftiflimo  confenferit 
facroinitiari  baptifmo,  idem  auclor  nar- 
rat  his  verbis  (  b  )  : 

Jtm  vero  ad  reliquam  hifloriam  ve- 
niam  &  tempeflatem ,  quce  nultos  flutlus  , 
eoCque  turbulentiffimos  in  Ecclefiis  exci- 
tavit  ,  primum  explanaba  .  Ham  Valent 
potitus  Tmperio ,  quamquam  primo  doclri- 
nee  Apofloltc*  ornamentis  decoratus ;  cum 
Gothi  Tfirum  trajeciffent  ,  &  Tbraciam 
popularentur  ;  con/iltQ  inito  de  colltgen- 
do  exercitu ,  &  bello  contra  eor  fufcipien- 
dot    non  putavit  Jibi    confentaneum  ,  ut 


nudus  divtna  gratia  expeditionem  faceret ; 
fed  fe  perfecla  facrofanfti  baptifmatis  ar- 
matura  tegeret :  idque  fraclare  fapienter- 
que  admodum :  Poflea  tamen  &  nimia  ani- 
mi  molltcie  diffluerey  fr  veritatem  aper- 
te  prodere  cKpit ;  idemque  ei  accidit  mi- 
fero ,  quod  frimo  noflro  parenti  Adam  • 
Ham  'verbortfm  lenociniis  conjugis  fux 
Aelinitus ,  infervitutem  datus  efi  ,  &  fa- 
(lus  non  captivus  folum ,  fed  etiam  mulie- 
brium  verborum  fallactis  obfequens.  Si- 
quidem.  illa  erroris  Ariani  laqueis  ante 
irretita ,  maritum  in  eofdem  inducere  la- 
boravit ,  cujus  hortatu  tn  horrendum  blaf- 
phemid  barathrum  praceps  cum  ea  deje- 
Cius  efi ,  Eudoxius  autcm,  qui  adhuc 
Ecclefite  Confiantinopolitanee  clavum  tene- 
bat ,  non  ut  eam  rite  gubernaret ,  fed  tam- 
quam  navem  undis  obrueret ,  hos  non  mo- 
do  in  hunc  induxit  errorem ,  verum  etiam 
eidem  confecravit.  Eodem  tempore  igitur , 
dum  Valens  facro  baptifmatis  initiatur 
myjierio ,  Eudoxius  eum  miferum  obfirin- 
git  jure  jurando  ,  ut  in  eo  impio  dogmate 
perfeveret  ;  &  omnes  qui  contraria  doclri- 
nx  adbarefcunt ,  ttbique  Eccle/tts  exigat» 
Itaque  Valens ,  relicla  doclrina  Apofioli- 
cat  hoc  paclo  ad  partem  adverfariam  tra- 
duclus  efl ;  atque  non  longo  temforis  fpa- 
tio  interpofitO)  ctCtera  qu<e  jusjurandum  po- 
Jlulabat ,  executus  ejl .  Ha?c  Theodore- 
tus:  quaj  autem  poft  fubdit  de  expulfis 
ex  ipforum  fedibus  Epifcopis  Orthodo* 
xis  fuo  loco  dicluri  fumus  . 

Hic  vero  admonendum  putamus  lefto- 
rem  ,  de  exordio  perfecutionis  Valentis 
complures  antiquorum  hallucinatos  efle  , 
ac  primum  Socratem  (  c),  &  Sozome- 
num(^),  &  alios  horum  veftigia  con- 
fecutos ;  fed  &  Orofium  ,  cum  negat  id 
factum,  nifi  poftquam  Valentinianus  fra- 
ter,  cujus  timore  continebatur ,  ex  hac 
vita  difceflit  ;  ait  enim  (e  ):  Valens  ab 
Eudoxio  EpiCcopo  Ariani  dogmatis  affer- 
tore ,  <&•  baptizatus  &  perfuafus ,  in  fet- 
viffimam  harefim  decltnavit;  fed  maltgnam 
infeclationent  diu  texit  ,  nec  voluntati 
poteflatem  admifcuity  quoad  viventis  fra- 
tris  aucloritate  comprefjus  eft  :  contempla- 
batur  enim  de  eo  ,  quantam  vim  tn  ulci- 

fcen- 


V. 


(e)  Socrat' 
/.4.  f.1.3. 
(d)  Sozvm. 
1,6.     e.y. 
(0    Qr»f. 
l.y.    t.$i. 

Perfecu- 
tio  ab  A- 
rianis  ad- 
verfus 
Catholi- 
cos  exci- 
tatur  . 


PAGIU5 

m. 

Initittm 
belli  Co- 
thici. 


ftis  anno  CCCLXIV.   cam  per  plures  menfes 
Froeopius  exercuit . 

Gorhicum  bellum  ,  inter  prtcipua  eenfendum  , 
ut  ait  Eunapius  in  Excerptis  ,  non  hoc  anno  , 
fed  fequenti  ,  a  Valente  pubefcente  vere  fufcep- 
ttim  ,  caftris  prope  Daphnen  munimentum  nie- 
tatis :  mox  &  Iftro  tranfito.  Ita  Ammianus  lib. 
x-.  cap.  5.  qui  cum  hatc  referat  poft  Procopii 
interitum  ,  qui  hoc  anno  poft  vernum  tem- 
pus ,  ut  numero  prarcedenti  dixi  ,  contigit ,  non 
dtibium  ,  quin  ad  annum  fequentem  pertineant , 
&  initium  belli  Gothici  anno  uno  Baronius 
anticiparit  .  Hinc  anno  trecentefimo  fexagefimo 
ieptimo  ,   menfc   Maio  data  a  VaJcnte  Mareioiu- 


poli  Lex  1.  Cod.  Thcod.  Si  Curialis  rclilta  ci- 
liitate  ,  &  Lcx  1.  De  equorum  collat .  Docet  e- 
nim  Zofimus  lib.  4.  pag.  741.  Valentem  Mar- 
cionopoli  fuilTe  ,  cum  beHum  ilJud  fufccpit  :  Ini- 
to  "ucre  Marcionopoli  folvens  Imperator  Barbar*s 
nioritur  .  Duravit  bellum  Gothicum  annos  tres  , 
teftibus  Ammiano  laudato ,  &  Themiftio  in 
Orat.  ro. 

Ad  num.  IV.    Valent  non    hoc  anno  ,   fed  fe-       iv. 
quenti    Baptixatut ,   &  Orthodoxorum    perfecu-  Valent 
tio  ab   eo   ccepta .  Theodoretus  enim  lib.  4.  cap.  baptiza- 
11.  ait  ,  cum    Gothi ,   trajeclo    Danubio,  Thra-  tur  . 
ciam    popularentur  ,  Valentem  belJum  iis  infer- 
Te    decrevifte,    fcd  Baptifmatis    armatura  mu. 

ni- 


Cuni  Critice  Pagii. 


(a)  hicr. 
in  Cbron 


(b)  Socrat. 
i.i.  e.io. 


VI. 

Grego- 
rius    Na« 
zianz.  & 
Bafiiius 
vocaniur 
ex  ercmo. 


Chhisti 

166. 


LlBE 


rii  Pap» 


Valentiniani 
Valentis 


119 

Impt. 


3« 


fcenda  fide  Imperator  pojfet  exercere  , 
^w*  tantam  canjlanttam  pro  retinenda  quon- 
dam  milet  babuijjet  .  Hxc  ipfe.  Caete- 
rum  Sanftus  Hieronymus  una  cum  baptif- 
mate  fufcepto  a  Valente  cceptos  vexari 
Catholicos  tradit,  cum  ait  (a);  Valens 
ab  Eudoxio  /frianerum  Epifcopo  baptiza- 
tus  noflros  perfequitur .  In  quam  fenten- 
tiam  libentius  imus  ;  cum  &  illud.  Oro- 
fio  concelferimus ,  eumdem  Valentem  poft: 
fratris  obitum  gravius  Ecclefiam  pertur- 
bafle  .  Qui  enim  non  erubuit  in  contra- 
jia  fratri  fidei  profeflione  fieri  Chriftia- 
nus,  c%  a  nefandiffimo  Ariano  homino 
baptizari ;  haud  exiftimamus  pro  eadem 
propaganda  haerefi  veritum  efic  germanum 
vindicem  impietatis .  At  fi  hoc  quoque_^ 
dederimus ,  ipfum  ab  omni  infeftatione 
Ecctefia;  Catholicae  quieviflfe  ;  quofnam 
fpiritus  animofque  fiifcepifle  putamus  U 
pfos  Arianos  infurgendi  adverfus  fidem 
rectani ,  eiufque  ftudiofos  ,  cum.  fcirent 
Imperatorem  ejufdem  impietatis  profef- 
forema  fuis  ipforum  partibus  ftare?  Quam- 
obrem  ab  hoc  anna  ufquc  ad  ejufdern. 
Valentis  necem,  quam  numine  ulcifcen- 
te  fubiit,  Ecclefiam  Orientalem  exagita- 
tam  efle  Arianorum  procellis  ,  n.emo  ju- 
re  poterit  dubitare  .  Quin  &  cum  rele- 
gationem  Epifcoporum  faclam  efle  fe- 
quenti  anno  Socrates  (  b  )  ex  Confulibus 
definierit:  indepatet.  non  ipfos  tantum 
Arianos,  fed  &  Valentem  Imperatorem 
eifdem  connlventem ,  Catholicos  Epifco- 
pos  infecutum  efle. 

C«m  igitur  omnibus.  Orientis  Ecclefiis 
ex  fufcepto  ab  Ariano  baptifmate  inno- 
tuerit  perfidia  Imperaforis  ;  Orthodoxi 
omnes  Epifcopi ,  tamquatn  ad  prcelium 
clatficoexcitati ,  arma  capeflunt,.  contra-, 
que  omnes  adverfariorum  futuros  inful- 
tus  fefe  muniunt ,  <%  obfirmant  .  Tunc 
namque  opportunum  vifum  eft  tempus,  ut 
duo  illa  cceli  tonitrua  ,,  Gregorius  Na- 
zianzenus  atque  Bafilius,  ex  eremo  ad 
arenam  certaminis  prodeuntes  ,  in  hoftes 
fidei  cominus  fulmina  verbi  jacerent  .  Pri- 
mum  id  obtinuit  Gregorius  patcr  jam  fe.-- 


nio  prigravatus,  ut  fibi  ad  fubeundarru 
fenilibus  humeris  jam  imparem  farcinam 
filius  robuftus  viribus  pra?fto  eflet :  licet 
id  faepe  ante  fruftra  tentafTet,  illumque 
penitus  refragantem  expertus  eflet .  At 
cum  infclix  ftatus  Orientalis  Ecclefix, 
jam  colla  erigentibus  Arianis  ,  Si.  minas 
caedcfque  fpirantibus  ,  tum  etiam  facri 
parentis  fenectus  fub  onere  paftorali  fa- 
tifcens ,  eum  invitura  licet  diuque  refu- 
gientem  ac  penitus  renitentem  ,  traxere 
tamen  e  Pontica  folitudine  Nazianzum  , 
adnitentibus  eumdemque  funem  cum  pa- 
tre  trahentibus  aliis  Grcgorii  perneceffa- 
riis,.  ad  id  litteris. ,  precibus  ,  atque  ad- 
co  objurgationibus  &  amantium  contu. 
meliis  adhuc  cun&antem  hominem  com- 
pellentibus  :  erat  ex  iis  unus  Bofphorius 
Coloniae  Epifcopus,  ad  quem  jam  cedens 
danfque  manus  ipfe  Gregorius  fic  fgri- 
bit  (c)i. 

Arbitrabar  tnihi  pro  iis  quoque  qu<e  pra- 
ceJSerunt ,.  a  vobis  purgationem  excufatio- 
oemque  deberi  .  Ita  vecorj  fum  &  Jloli- 
dus  ♦  Quoniam  autemobjurgandi  finem  non 
facitis  ,  fedprioribus.  certaminibus  aliquid 
femper  adiicttis  ■>  novifque  contumeliis  ve- 
teres  cumulatis  ;  baud  fiio  qua  caufa  per- 
vioti  ,  Jive  quod  nos  exofos  babe'atis  ,  fi- 
ve  ut  nojlri  contemptu.  aliorum  gratiam  vo- 
bis  concilietis  :  haec  quidem  Deo  &  nofcen- 
da ,  &  judicanda  relinquimus ,_  quem  nul- 
la  res  fugit  (  ut  ait  Scriptura  )  etiamfi 
veritatis  larv^amprxtendamus  ,  ut  fpecio- 
fiqr  fit  apud  multitudinem  prcetextus  .  Tute 
autem  pietati  boc  denuncio^  nos  man.us  da- 
ret  &  cedere ;  atque  Ecclefiee  cur,am,Deo 
dante  ,  pro  virilt  nojlra  ^  fine  cundatio- 
ne  fufcepturos  ejfe  (  quandoquidem  hoc 
contenditis ,  atque  prafertim  urgente  bac 
tempejlate  ,  propter  imminentem  ,  ttt  ipfe 
fcribisy  adverfariorum  incurfionem  )  hu- 
mileque  boc  corpus  Deo  commen.daturos  ef- 
y"e,  quamdiu  durabit ,.  virefque  nojiree  fe- 
rent ,  ne  nos  oneremus  ,  atque  obruamur  , 
tum  a  vobis  condemnatiy  tum  variis  uni- 
verfi  cleri ,  querelis  &  lamentationibus  nos 
opprimentis  ,  clamoribus   impetiti ,    atque 

Ec- 


(e)  Creg. 

Kaz.  ep. 
14. 

vir. 

Epift. 
Gregor. 
ad  Bos- 
phorium 
de  fuo 
reditu  . 


PAGIUS  njtum  ad  certamen  procedere  voIuifTe .  Tra- 
dit  Ammianus  citatus  ,  bellum  Gothicum  a  Thra- 
ciuum  motibus  inchoatum  .  Hinc  liquef  ,  Va- 
hntem  circa  vernum  tempus  anni  fequentis  ba- 
ptizatum  e(Te  ,  eademque  tempeftate  perfecu- 
tionem  in  Orthodoxos  motam .  Quod  confir- 
mabitur  ex  iis ,  qua:  infra  dicam  de  Sancli  A- 
thanafii  fuga  ,  qux  anno  CCCLXVII.  contigit . 
V.  Ad    num.  VI.  &  feqq.    Hermantius   in     Vifa 

Bxfiliut       S5.  Bafilii  &  Gregorii   Nazianzeni   lib.  3.  cap.  9. 

Cdfuream   Baronium  fequitur,    &    cum  eo   Bafilii  e  Ponto 

•venit .  in  urbem  Carfareenfem  reditum  ,  hujus  cum  Eu- 
lebio  Cajfirex  Epifcopo  reconciliationem  ,  & 
Valentis  Imperatoris  Gtf*rcam  acceflum  prar- 
fenti  anno  confignat.At  harc  anno  tantum  tre- 
centefimo    feptuagefimo    contigilTe ,     &    Sozo- 


menum  lib. 6.  cap.  ij.  ea  in  re  non  errafTe  , 
eo  anno  demonftrabimus ,  ac  Epifcopatus  Ba- 
Jilii  initium  haclenus.  ignoratum  anno  fuo  red- 
demus  :  qua  cpocha  recle  conftituta  ,  plures  er- 
rores  a  magnis  Viris  commi/Ti  emendari  pote- 
runt .  Quando.  porro  Rufinus  lib..  It,  cap.  9. 
fcribit  ,  Nazixnx,enum  fecum  ad  Monafterium  ma- 
nu  injeifta  Bafilium  perduxifTe  ,  ibique  fer  a-n- 
nos(  ut  aiunt)  tredecim  folis  Divinae  Scripturae 
voluminibus  operam  dediffe  ,  intelligendus  eft 
de  priori  utriufque  in  Pontum  fecelfione,  quar 
ideo  contigit  anno  circiter  trecentefimo  quin- 
quagefimo  feptimo .  Ab  eo  enim  anno  ad  tre- 
centefimum  feptuagefimum  anni  tredecim  inter- 
jiciuntur . 


*3S 


Annales  EGcIefiaftici  Baronii 


Christi 
166. 


Liberii  Pap. 
'5- 


Valentiniani 
Valentis 


Impp; 


Ecclejiam  neglettam  cernentes ,  ac  permul- 

torum  etiam  animum  offendentes  pr    vul- 

nerantes ,  tamquam  Ecclefice  negotia  nihili 

faciamus  ;   ac  denique  ne  <uos  diutius  in 

nofiri  contemptione  laboretis.  Idque  facie- 

mus  precum   vefirarum    auxilio  fuffulti  , 

etji  tu  Ecclejite  prafetturam  accipere  de- 

trettas ,    ut    &  ipfe  fcribis ,  &   res  ipfa 

fidem  faciunt.    Prafiat   enim  illis    curis 

immorariy  quam  his:  quandoquidem  om- 

tiino   nos  vexari   &  affligi  necejfe   efi , 

Deo  res  nofiras  ita  confiituenie.  Hafte- 

nus  Gregorius  ad  Bofphorium . 

VIII»         Erant  namque  illae  de  Gregorio  quere- 

I»  ommum,  crebrseque  lamentationes  & 

Greg.        jurgia»  quod  neglecla  Dei  Ecclefia,  fuae 

Kaz.  re-    tantum    falutis  ,    fpretis    caeteris,    ratio- 

Vi-l       nem  habuifTet ,   inftituifietque  vitam   fibi 
nabuit  /-  j  '   r  • 

apologe-  "  tantum  proficuam  ;  quodque  lnfuper  pn- 

ticam    o-  vatae  fuae  utilitati  pofthabuifle  vifus  eflet 

«tionem.  parentum  fcneclutem  ;   unde  &  nonnullis 

fuppetebat  occafio  eumdem  etiam  contu- 

meliis  inceflendi .   Quamobrem  fimul    ac 

rediit  Nazianzum,   pro   concione  fuam_. 

Apologiam  dixit  in  auditorio  frequentif- 

ilmo ;  ubi  cum  in  primis  fugoe   fuae  in  fo- 

litudinem  rationem  attuliflet,  quse  omni- 

bus  digna  juftaque   videri   potuiflet;  rc- 

ditus  quoque  fui  ,    cur  tamdem  ceflerit  , 

{*)  Greg.    caufas  adducit  in  medium  ,   atque  ait(a): 

Kaz.  A-    Me  in  primis    ad  reditum   impulit  veflri 

pohi.         dejiderium^  &   quia  vos    viciffim  dejide- 

rio   mei  flagrare   fentiebam  ;    neque  enim 

quicquam  ad  amorem  ita  firmum  efi  ,     ac 

benevolentia  mutuo  repenfa  .  Deinde  mea 

hac  cura  ,  meus  hic  Iabor ,  hoc  efl  facro- 

fanttorum  parentum  canicies  &  infirmitas  , 

mei  defiderio  magis  qtiam    fenettute   lan- 

guentium ;     hu{us ,     inquam ,     Vatriarchce 

Abrahce,  cari  ac  venerandi  mihi  capitis  , 

atque  Angelorum  nttmero  habendi*  &  Sar. 

r<e  nos  in  fidei  dottrina  fpiritualiter  par- 

turientis ;  quorum  cum  fenettutem  ,  corpo- 

rifque  imbecillitatem   fub/idio  meo  atque_, 

ope  fulcire  fummis  votis  optaverim  ,    ea- 

que  pro  virili  mea  expleverim  ;    adeo    ut 

■pbilofophiam  quoque  ipjam  ,    nempe  mo- 

nafticum   inftitutum ,   cujus  pojfeffione  ac 

ttomine  nihil   carius  habebam ,   contempfe- 

rim ;  vel,  ut  verius  loquar^  hoc  primum 

•philofophice  contenderim^  ne  phihfophan- 

tis  fpeciem  praberem ;  non  tuli  mihi    ex 

una  caufa   laborum   meorum  omnium  fru- 

ttum   intercidere,   benedittionemque   peri- 

re,   &c.   fubdit   etiam,   fe    inobedjcntioe 

pcenae  metu  tandem  obfecutum   effe  pa- 

renti ,  iflis  verbis  : 

IX.  Cum  diu  in  his   animo  perplexo  &  an- 

n  cipiti  fuiffem  ,  atque   in  utramque  partem 

do^Gre-    me  'Pf"m  .l'braJTem  >  at1ue    «Hdx  more  du- 

gor.  obe-  **»*  ventis  huc  atque  illuc  inflexus  fuif- 

dire  coa.  fim  ;   tamdem   vehementieri    cefft  ,   meque 

dus  redit  vinttum  abfiraxit  inobedientia  metus  .  Ac 

Nazian-      denique  perorans :  His  ,  inquit,  rationum 

zum .        excantamentis   memet  delinio  ,   fenjimque 


animus  cedit ,  ac  ferri  infiar  emollitur  , 
rationibufque  ipjis  temporis  auxilium  ac» 
cedit :  Deique  leges  <sr  fufiificationes , 
quibus  totam  vitam  meam  commifi ,  in^ 
confilium  adbibeo  .  Quocirca  non  refra- 
ttor ,  non  contradico  (  ut  Domini  mei  ver~ 
bis  utar  ,  cum  non  ad  Tmperium  &  prx- 
fetturam  vocaretur  ,  fed  tamquam  ovis 
ad  ccedem  duceretur  )  fed  &  procum- 
bo,  &  fub  potentem  manum  Dei  me  deji- 
cio  ,  priflinamque  meee  ceflationis  &  ino- 
bedientia  (  Ji  quid  hoc  nomine  peccavi  ) 
veniam  peto  .  Tacui  ,  fed  nonfemper  tace- 
bo  .  Subduxi  me  aliquantifper  ,  ut  me  ipfum 
infpicerem*  ac  mxrori  folatium  afferrems 
fed  nunc  eum  in  Ecclefia  plebis  exaltare , 
&  in  cathedra  feniorum  laudare  perplacet* 
Si  illa  reprehenfionem  ,  hcec  veniam  meren- 
tur .  Quid  longiori  oratione  opus  efl?  Ha- 
betis  uos  paflores  atque  cotlega ;  habef- 
que  grex  facrofantte ,  Chrifloque  paflorum 
principe  digne;  habes  ,0  pater ,  me  ad  0- 
mnia  vittum ,  non  tam  externis  ,  quam 
Chrislianis  legibus  tuct  poteflati  fubje- 
ttum  ;  habes  obedientiam ;  benedittionem^, 
repende    &c. 

Hic  autem  admonendus  eft  le&or,  er-       X. 
rare  eos,  qui  exiftimarunt ,  eundem  Gre- 
gorium  Theologum  ex  eremo  redeuntem  Greg0!j 
fublatum  effe  ad  thvonum  Epifcopalem  Ec-  fy&asE* 
clefiae  Nazianzi.  Id  quidem  cum   in  pri-  PifCOpus 
niis  vetaretur  a  Nicaeno  canone  (  b  )  haud  fed  adiu- 
pridem  edito  ,  ne  uno  fuperftite  alius  da-  tor  patris. 
retur  Antiftes  Ecclefiae  ;  quod  &  S.    Au- 
guftinus  doluit  ignorafle  (  c  )  ,  cum  a  Va-  ^.  Conc' 
lerio  Epifcopo  Hipponenfi  ordinaretur-E-  g'c'c*"' 
pifcopus  ;  adhuc  infuper  ejufdem  Grego-  (C)  Aug.  ?.. 
rii  aflertione  (  ut  fuo  Ioco  dicemus  )   ex- pifl.  II0. 
ploratum  redditur,  ipfum  numquam  Ec- 
clefise  Nazianzense  fuifle  ordinatum  Anti- 
ftirem ,  fed  acceffifle  patri  Epifcopo  in  fa- 
cerdotali  funclione  adjutorem  ;  de  quo  fu- 
fcepto  in  fe  munere   hsec  alias  ibidem  in 
publica  concione  (  d  )  :  Kunc  quidem  cum  (d)  Grcg. 
prceclaro  parente  curam  hanc  fufctpere  non  Naz..or.a3 
recufoy   velut   magnee   aquilce  &  alttffime  pttrsm . 
volanti  pullus  non  incommodus  e  proptnquo 
advolans.    Haec   ipfe.  Quod  vero  illud 
pariter   iniiflet  confilium,   fic  feni  paren- 
ti  praefto  efle  dum  viveret,  ut  tamen   eo 
ex  hac  vita  deccdente  ,  relictam  repete- 
ret  folitudinem;  ideo    mox    haec  fubdit : 
Vofiea  vero  pennam  fpiritui  meo  ,  quo  vo- 
let ,  &  quoqtto  modo  volet ,  ferendam  da- 
bo  ;  nec    qutfquam  erit ,   qui  me  cogere  , 
aut  aliorfum  traducere  pofftt ,  cum  eo  con- 
fultantem.  Kam  etfi paternts  laboribus  fuc- 
cedere,  dulce    efi ;   ac   noto    &  familiari 
gregi  prceeffe  jucundius   efi ,  quam  exter- 
«0,  &  alieno ;  addam  etiam,   Deo   carius 
(  niji   me  amor  fallit ,  &  mentem    eripit 
coufuetudo  )   non  tamen  conducibilius  eft  , 
nec  tutius ,  qttam   ut   volentes   volentibus 
preefint. 

Reverfus    igitur     Gregorius     Nazian.      XI. 

zum  , 


Cum  Critice  Pagii. 


*3i 


Christi 
$66. 


LlBERIX    PAP. 


Valentiniani  t. 
Valent.s  Impp*  3« 


Creg.        2Um,  illam  potiflimam  fibi  partem  curaj 

m'n['*       paftoralis  arripuit,  qua?  in  Dei  verbo  prae- 

nandi  *ar-  dicando  ,  fimulque  haereticos  infeflando  , 

ripuii .     veritatemque  Catholicam  illuftrando  ver- 

fatur ;  quod  &  ab  eo  in  primis  opportu. 

nitas    temporis  exigebat,    cum     hoerefis 

Ariana  decorata  diadcmate    Imperatoris 

petulans  procaxque  geftiret ,  inftarque  fi- 

lias  Herodiadis  faltatricis,  non  uniustan- 

tum  Joannis  capitis  dono    contenta  ,  o- 

mnium  Epifcoporum  Orthodoxorum  fan- 

guinem  temulenta  fitiret.  Prodiit  ex  ad- 

verfo  Gregorius,  tuncque  inter  alias  lu- 

culentas  orationes ,  illam  in  ipfo  ingrelfu 

ad  populum  habuit,  cujuseft  titulus ,  Ai 

fanfta  luminit :  In  qua  plane  confpicitur, 

quo  animi  ardore  pugnaturus  adverfus  ho- 

ftes  in  campum  defcenderit ;  nam  haec  in- 

(a)Grfg.    ter  alia  (  a):  Animi  voluptatem  tenere 

Njx  orat.  uequeo  ;  divino  furore    rapior  ;  propemo- 

ai  [antlx  jurn  etja„,  inftar  Jaannis  ,   fauftum    nun- 

lumma  .    ffum  yrofir0  ^  non   qUldem  ut  me  pr#Cur- 

for ,  cxterum  a  folitudine  veniens ,  &c, 
Qua  quidem  oratJone  fummo  confilio  , 
quos  fciret  nuper  Dei  Ecclefiam  hoftes 
elfe  pervafos,  primum  omnium  expugnat 
atque  profternit,  dum  prima  ab  ipfo  ini- 
tio  orationis  adverfus  inanem  Gentiliciae 
fuperftitionis  cultum  tela  contorquet  ;  ac 
fubinde  his  fuccedentes  Chriftianae  fidei 
perduelles  Arianos  viribus  Imperatoris  fuf- 
fultos  promotus  adoritur.  Sed  fuerunt  iftoe 
Gregorii  velitationes  potius,  quam  pu- 
gnae,  refpeciu  plurium  fortiffimorum  cer- 
taminum ,  quae  adverfus  eofdem  poftea 
iniit ;  de  quibus  fingulis  fuis  locis  diftu- 
ri  fumus , 
XII.  At  cum  ad  tot  tantaque  adverfus  agmi- 

na  hoftium  cienda  prcelia,  prsefentiaquo» 
que  Bafilii  expetenda  merito  videretur; 
id  ipfum  Gregorius  curavit  propenfius  una 
cum  Eufebio  Epifcopo  C^fareae  Cappado- 
ciae  ,  antea  (  ut  diximus  )  in  eum  infen- 
fo,  fed  jam  ajquioris  animi  redciito  ,  ut 
Bafilius  e  Pontica  eremo  revocaretur  in 
patriam.  Porro  vifum  eft  Gregorio,  his 
litt?ris  pracvenire  Bafilium,  antequam  ab 
Eufebio  (  b  )  accerferetur  : 

Tempus  jam  eft  ,   ut  prudens  confiliunt-. 


ab  eremo. 


(h  Grtg. 
tfifl.li). 

Greg.  cu- 

ra  in  ab-  ineamus  ,  tolerantiaque  laude  Jloreamus , 
ftrafiendo  nofqUe  tta  comparemus  ,  ut  nec  'quifquim 
animi  magnitudine  pr^eftantior  nobis  appa- 
reat  ,  nec  multi  noftri  labores  &  fudores 
temporis  punilo  collabantur  &  evanefcant  . 
Cur  bxc  fcrtbam,  quxris  ?  Deo  carijfmus 
Epifcopus  Eufebius  nofter  (  fic  enim  de  eo 
nobis  deinceps  fentiendum  &  fcribendutn_. 
eft)  animo  erga  nos  *ft  admodrm  amicoy 
&  ad  (imultates  componendas  propenfo  ,  ac 
tempore  velut  igni  ferrum  emolitur ;  lit- 
terafque  etiam  deprecatrices  &  evocatri- 
ces  ad  te  mifiurus  eft,  quemadmodum  & 
ipfe  mihi  Jigntficavit ,  &  mutti  ipfius  ani- 
mum  perfpicue  cognitum  babentes  nobis  fi- 
dem  faciunt .  Quem  antevertamtts  ,  quxfo^ 


vel  ad  eum  venientes^  vel  fcribentes ,  •vel 
(  quod  erit  retlius  )  prius  fcrtbentes ,  & 
detnde  ad  eam  nos  conferentes  ;  tte  pofteai 
nos  pudeat ,  fi  vicJi  fuerimus  ,  cum  vtnce- 
re  licuerit ,  pr#clare  videlicet  &  pbilofo- 
pbice  cedendo ;  id  quod  plerique  a  nobit 
expofcunt .  Mibi  itaque  obfequere ,  ac  ve- 
ni  tum  ob  hanc  caufam,  tum  etiam  propter 
tempus  :  quandoquidem  harctici  cbnjuratit 
animis  Ecclefiam  percurfant  ,  partimque 
jam  adfunt  ac  turbas  movent  ,  partim(at 
fama  jattatur)  ajfuturi  funt .  Ac  pertcu* 
lum  efty  ne  veritatts  dottrina  convulft  dis- 
trahatur  ,  nifi  primo  quoque  tempore  Be- 
feleelis  fpititus  excitetttr ,  hoc  eji  fapien. 
tis  hujufmodi  difputationum  ac  dogmatum 
architecli,  Quod  fi  tibi  operaeprettum  ef- 
fe  videtur,  ut  ipfe  adfim^  atque  hntc  ad- 
minifirem^  tibique  itineris  comitem  me  ad- 
jungam  ;  ne  hoc'  quidem  mttnus  defugie- 
mus .  Haclenus  Gregorii  epiftola  ad  Bafi- 
lium. 

Quid  autem  confilii  captarit  Bafiliusin 
his  quae  a  Gregorio  fcripta  percepit ;  il- 
Jud  fane  quod  vifum  eft  rectius,  nempe 
(  quod  Gregorius  ad  finem  epiftolae  pol- 
licitus  erat  )  fe  ad  eum  ipfe  conferret  , 
cum  ipfo  in  patriam  ad  Eufebium  redi- 
turus.  Teftatur  id  quidem  ipfe  Gregorius  , 
cum  res  tunc  ab  eogeftasfic  defcribit  (r), 
atque  in  primisait:  Quamvis  autem  adeo 
pbilofophica  &  admirabilis  fuerit  illius 
feceffio  ;  excellentiorem  tamen  &  admirabi- 
liorem  ipfius  reditum  fuijfe  reperiemus ,. 
Ita  enim  fe  habuit .  Cum  in  his  ftudiis 
verfaremur  ,  inftitit  repente  nubes  grandi- 
nis  plena^  &  pernicioje  ftridens  ,  qu«e  Ec- 
clefias  omnes  in  quas  incidit ,  proftravit ; 
&  quaCcumque  invafit  Imperator  Jturi  a- 
mantijfimus ,  &  Chrifti  hoftis  infenfijfi- 
mus ,  ac  duobus  his  morbis  laborans  ,  inex- 
plebili  nimirum  avaritia  ,  &-.  blafphemia  , 
poft  perfecutorem  perfecutor ,  pojl  apofta- 
tam  non  quidem  apoftata  ,  fed  nihtlo  ta- 
men  eo.  meliorem  fe  Cbriftianis  prxbens  ,  vel 
(  ut  recle  loquar)  Chriftianorum  purtjjimte 
&piiflimce  parti-,  ac  Trinitatis  adoratrici; 
quam  quidem  unam  pietatem  ,  falutarem- 
que  doclrinam  voco .  Kon  enim  Divinita- 
tem  velut  ad  libram  expendimus ,  nec  u- 
nam  &  inacceffibtlem  naturam  fubftantia- 
rum  diverfitate  a  fe  ipfa  feparamus  ynec 
malum  malo  curamus*  impiam  Sabellii  con- 
tratJionem  magis  impia  divifione  ac  feclto- 
ne  dijfolventes  :  quo  morbo  correptus  ille 
a  furore  nomen  habens  ,  Arius  ,  magnam 
Ecclefix  partem  labefaclavit  atque  con- 
vutjit  ,  nec  Patrem  bonore  profecutus  ,  & 
ea  qu<g.  ab  ipfb  caufam  habent ,  afpernatus  , 
dum  inocquales  Divinitatis  gradus  inve- 
xit .  Verum  unicam  Vatris  gloriam  ejie  cen- 
femus  ,  eequalem  TJnigeniti  dignitatem  ,  u- 
nicam  item  Spiritusfancli  cum  eo  exxqua- 
tionem  .  Ac  fi  quid  horum  trium  in  infe- 
riori  dignitatis  gradu  ponamus  ,  Trinita- 

tem 


XIII. 

Greg.  ad 
Bafilium 
pergit  , 
ac  fecum 
reducit . 

(c)  Greg. 

Naz,  orat, 
i.  in  laui, 
Ba/Hii , 

Perfecu- 
tio  Va- 
lentis  di- 
ra  nimis  • 


t$z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 
i66. 


LlBERII   PaP. 
*5' 


Valenttniani -  _    .-, 
Valentis  Imp*  5' 


2JIV. 


tem  totam  a  nobis  disjtci  atque  pervertt 
judicamus :  tria  quidem  quo  ad  proprteta- 
tes ,  unum  autem  quo  ad  Divinitatem  a- 
gnofcentes  ,  &  colentes  * 

Quorum  ilie ,  nimirura  Valens  Impe- 
rator ,  cum  nihil  animadverteret ,  nec  fu- 
blimes  oculos  efferre  pofjet ,  verum  ab  iis 
qui   eum  ducebant ,   deprimeretur ;  fecum 
ttiam  Divinitatis  naturam  deprimere  nott 
dubitavit ,   ac  fcelerata    creatura  Domi- 
etum  in  fervorum  ordinem  dejecit^  natu- 
ramque  increatam    ac   tempore  fuperiorem 
in   rerum  creatarum  numero   collocavit . 
Atque  hoc  quidem   ille  animo,    &  curn^, 
hujufmodi  impietate  adverfus  nos  expedi- 
tionem  fufcepit.  Kec  enim  aliud  quiddam 
*a  res  ctjiimanda  efl  ,  quam  barbarica  in- 
turJtOy  non  motniay  non  urbes^  non  domos  9 
ttut  alia  queedam  parva    &  manu  fatfa  , 
tejufque  generis ,  ut   denuo   erigt  aut   ex- 
trui   poffinty    evertens,  fed  animas  ipfas 
diftrahens .  Impetum   quoque  una    cum    eo 
facit  exercitus  ipfo  dignus,  nefarii  Eccle- 
fiarum  Antiftites  ,  feevi  orbis  illius   Te- 
trarcbce ,    qui    ipfius    imperio    &   ditioni 
fubjacebat .  Qui  cum  Ecclejias  partim  jam 
tenerent,   parttm  oppugnarent ,  partim  ob 
Jmperatoris  opem    ac  vim   tum  illatam-.y 
tum  minaci  oratione  denunciatam>   in  po- 
tejlatem  venturas    fperarent ;    huc  quoque 
ut  Ecclefiam  nojlram  in  deditionem  acci- 
ferent ,    venerunt ,   nulla   re  perinde ,  ut 
■prccditlorum  hominum  Jimultate ,  atque  il- 
iius  qui  tum    nobis   praerat ,    imperitia , 
rnorbifque  nofiris  freti  atque  fubnixi .  Ma- 
gnum  ergo  certamen  propofitum  erat  ,  non 
ignava  etiam  multorum  alacritas ,  fed  in- 
firma  erat  acies ,  utpote  propugnatore  ca- 
rens  ,  ac  perito  artifice  tam  in  dotlrinee  , 
quam  in  fpiritus  facultate  . 

Quid  igitur  generofa  illa  mentifqtie_, 
magnitudine  prxjians  aninnt  ,  Chrijiique 
Bafilijftu-  amore  vere  inflammata  ?  Ke  longa  quidem 
mr?rr,t~  a^  h°c  orat'°  comparanda  fuit ,  ut  ad  nos 
fe  conferret  ,  nobifque  adjumento  ejfet  . 
Verum  Jimulatque  me  legatione  fungentem 
afpexit  (  erat  enim  utrique  nofirum  com- 
tnune  hoc  certameny  ut  qm  fidei  defenfo. 
res  ac  patroni  defignati  ejfemus  )  flatim 
legationi  ceffit ;  ac  fpiritualibus  rationi- 
bus  fecum  optime  fapientiffimeque  dtflin- 
guens  aliud  fimultatis  tempus  efle  (Jiquid 
etiam  ejufmodi  affeclui  indulgendum  effet) 
aliud  pacis  ac  tranquillitatisy  aliud  rur- 
fum  cequanimitatis ,  nempe  neceffitatis  ,  & 
fericulorum  tempus  :  hoc ,  inquam  ,  fecum 
reputans ,  confejlim  e  Vonto  nobifcum  ex- 
cedit ,  atque  erga  periclitantem  veritatem 
2>elo  exxjiuat ,  ultroque  fuppetias  nobis  af- 
ferty  totumque  fe  matri  Ecclefice  tradit . 
At  fortajfe  alacriter  quidem  hanc  rem  ag- 
grejfus  ejl ,  verum  nequaquam ,  ut  illa  a- 
itimi  alacritate  dignum  erat  ?  dimicavit , 
Aut  Jirenue  ille  quidem  dimicavit,  fed 
non  confulte  ac  prudenter  ?  Aut  ita  pru- 


XV. 


verfus 
hxreti 
cos  . 


denter ,  ut  tamen  fine  periculo  ?  Aut  bcte 
omnia  quidem  cumulate^  ac  fupra  quam 
dici  queat,  prttjlitit :  cczterum  in  illius  a- 
nimoveteris  Jimultatis  fomites  quidam  re- 
fidebant  ?  Mtnime  genttum  .  Omnia  quippe 
fimul  prcefiat ;  inimicittas  ponit ,  confuU 
tat ,  aciem  infiruit ,  fcaniala  &  offendi- 
cula  intermedia  fubmovet ,  cunCiaque  ea. 
quorum  fiducia  illi  bello  nos  laceffendos 
putaverunt.  Alios  afcifcit ,  alios  retinet  , 
alios  propulfat :  aliis  murus  firmus  &  val- 
lum  efficitur  :  aliis  fecuris  petram  fctndens^ 
aut  ignis  in  fpinis  (  ut  Scriptura  fancla. 
loquitur  a  )  farmentitios  homines ,  &  in 
Dtvinitatem  contumeliofos factle  abfumens . 
Haec  Gregoiius  . 

Quod  autem  idem  Bafilius  reverfus  ad 
certamenadverfushsreticos  ipfum  fibicol- 
legam  Gregorium  adjunxiflet ;  idcirco  i- 
dera  fubdit:  Qyodjiquid  auxilii  Barna- 
bas  ,  qui  hcec  loquitur  ac  fcribit  ,  Paulo 
decertanti  tultt :  Paulo  habenda  ejl  gra- 
tia  ,  qui  tllum  in  certaminis  partem  &  fo- 
cietatem  afcivit .  Atque  illi  (ane ,  nempe 
Ariani ,  fic  infeftis  rebus  difcefferunt ,  tunc 
primum  turpiter  pudefa^li  &  profligati  > 
atque  edoffiy  etiam  fi  alios  omnes  ho- 
mines  ,  Cappadoces  tamen  non  ita  temere 
contemnere  ac  pro  nibilo  putare :  quorum 
nihil  tam  proprium  eji  quam  fidei  certitu- 
do  ,  fidufque  ac  (incerus  erga  Trinitatem 
affeclus  ;  cujus  etiam  beneficio  hoc  habenty 
quod  animis  conjuncli  funt  atque  concor- 
desy  viribufque  pollent,  eadem  videlicet 
auxilia  ,  quce  Divinitati  ferunt ,  accipien- 
tes ,  multoque  etiam  prcefiantiora  ac  va- 
lentiora.  Haec  quoad  certamen  atque  vi- 
dtoriam  de  ingruentibus  Arianis  acceptam 
Gregorius.  Quomodo  autem  erga  Epifco- 
pum  fuum  Eufebium  ,  queni  diutius  ad- 
verfarium  palfus  fucrat,  Bafilius  fe  geffe- 
rit,  idem  his  verbis  fignificat: 

Proximum  autem  Bafilio  negotium  acflu- 
dium  hoc  fuit ;  Antiflttem  obfervare,  fu- 
fpicionemextinguere  ;  mortalibus  omnibus 
perfuadere-s  mcerorem  illum,  quo  affet~lus 
fueraty  tentationem  quamdam  collutlatio- 
nemqtte  perverfi  fpiritus  extitijfe,  hone- 
fice  ac  laudabili  concordice  invidentis :  cce- 
terum  non  ignarum  fe  ejfe ,  quid  obedien- 
tice  ordinifque  fpiritualis  leges  pojiula- 
rent .  Ac  proinde  adejfe ,  docere ,  ditlo 
audientem  fe  prxbere ,  monere  ,  quidvis  de- 
nique  illt  effe  ,  confultor  bonus^  opitula- 
tor  optimus ,  dtvinorum  oraculorum  expli- 
cator ,  rerum  agendarum  prczmonjlrator , 
feneclutis  ftibfidtum  ,  fidei  adminiculum  , 
domefiicorum  fidelifjimus  ,  externorum  ad 
res  gerendas  apfifjimus  (  ut  unico  verbo 
dicctm)  tantam  ejus  benevolentiam  obtinensy 
quanto  prius  apud  eum  odio  flagrare  pu- 
tabatur  .  Ex  quo  hoc  affecutus  efi  ,  ut  e- 
tiam  Ji  illi  catbedrct  honore  fecundus  ef- 
fet  s  Ecclefia  tamen  imperio  potiretur .  E- 
tenim  pro  benevolentia,  quam  conferebat , 


(*)  Vfdm. 
117. 

XVI. 

Bafilius 
Grego- 
rium  ad 
pugnam 
fibi    a- 
fcifcit . 


XVII. 

Bslilius 
quomodo 
fe  habuit 
cum  Eu- 
febio    fuo 
Epifcopo. 


au- 


Chrtsti 
Z66. 


Cum  Critice  Pagii 

Libi-rii  Pap. 
»5- 


VAtENriKIANllMpp# 

Valentis  d 


XVIII. 

Bafilii  of- 
ficia  erga 
Icclefix 
adm/n- 
ftratio- 
ncm  . 


XIX. 

7Safil;us 

populo 

expilcat 

divinam 

fcriptu- 

ram . 

{»)  BiRl. 
i»  fr  >;-. 
trowrb. 


(&)  flayf/. 


autloritatem  vicifftm  accipiebat  ;  ac  mirus 
qutdam  erat  inter  eos  concentus ,  ttexuf- 
que  potejiatis  .  ///f  flebem  ducebat  ,  A/f 
duclorem,  atque  inflar  cujufdam  leonum^, 
curatoris  pr<epotentem  arte  cicurabat  . 
Namque  ut  nuper  in  fublimi  cathedra  con- 
fiitutus ,  qiiippe  ex  laico  ftierat  dele&us 
Epifcopus,  ri*  terrencematerice  nonttihil  ad- 
buc  fpirans  ,  nondumque  in  his  qux  fpiritut 
trant ,  numeris  omnibus  abfolutus  ;  ma- 
gnifque  etiam  ftucltbus  infervefcenttbus  , 
ntque  mgruenttbus  Ecclefice  hoftibus ,  opaf 
babebat  homine  ,  7«/  r«»z  »;<*««  dufiaret 
atque  fulciret  ;  eoque  nomine  tpfius  ope 
atque  auxilio  acquiefcebat  ,  eo^we  /wpe- 
rante,  fetpfum    imperare  arbitrabatur  . 

Jrfw  lifro  //>/?«x  tfr/>a  Ecclefiam  cttrce  ac 
patrocinii  quamqttam  multa  quoque  alirt-. 
figna,  &  argumenta  fnnt :  libertas  animi  , 
qua  cum  cctteros  magifiriftus  ,  r«w  poten- 
ttffimos  quofque  Civitatis  alloquebatur ; 
controverfiarum  foiutiones  nequaquam  fu- 
J'pe6i<e,  fed  ab  cjus  voce  formatx  ac  con- 
Jittutcc ,  modoque  ipfius  tamquam  lege  re- 
ceptce  ;  pauperum  tutelce  plures  quidemfpi- 
rttuales  ,  fed  tamen  corpore<e  non  paucoe 
(  nim  id quoque  fepenumero  animx  prodejl , 
eos  nimirum  in  quos  beneficium  confertur , 
per  benevolentiam  fubigere  )  pauperttm  a- 
lendorttm,  hofpitum  excipiendorum  ,  vir- 
ginum  curandarum  ftudium  ;  monafticarum 
legum  inflitutiones  partim  fcripto  ,  partim 
voce  traditce  ;  precum  defcriptiones  ;  fa- 
crarii  concinnttates  ;  ea  denique  omnia  , 
qutbus  homo  vere  divinus  ,  Deoque  adjun- 
(itts  plebt  uttlitati  ejfe  poteft .  Pergit  de 
eodem  dicer?  ,  quid  egerit,  cum  vehe- 
mentiffima  Cefarere  fames  ingrueret;  fed 
de  h's  fuo  loco  opjortunius. 

Eufebit  quoque  ju  fu  divinas  Scripturas 
Bar»lium  ad  populum  explicaffe,  ipfemet 
in  orarione  in  princpium  Proverbiorum 
teftatur,  cum  ait  ( a)  :  Prxclara  eft  obe- 
dtentite  merces .  Obediamus  igittir  bono 
fatrii  certaminum  prcemia  nobis  ex  fpiri- 
tus  ortcttlts  proponenti  ;  qui  nns  inflarve- 
nttorum  in  locis  inviis  ,  quafi  catuli  cu- 
jttfdam  venxttct  indicio  curfus  niftri  ex- 
p°rtmentum  vult  capere .  Propofttit  atttem 
nobts  ad  enarrtndum  parcemiarttm  princi- 
pium,  &c.  Obibat  idem  Bafilius  in  Syno- 
dis  pro  fuo  Epifcopo  legationem,  ut  in 
convenribus  habitis  tunc  temporis  diver- 
fis  in  locis  ,  nsmpe  Ciialcedone  ,  Hera- 
clere,  &  in  ipfis  Cifarex  fuburbiis ;  in 
qirbus  omnibus,  quod  fanse  finceraeque  fi- 
dei  erat  ,  id  fumma  libertate  animi  loque- 
batur:  qunrum  idem  Baftlius  metninit ,  ubi 
ad  Eu'tathium  fcribens  ,  adverfus  calum- 
niantes  fic  ait  (  b  )  :  Quem  vero  oporte- 
b.it  me  anitni  mei  prce  te  teftem  babere  , 
quce  Chalcedone  a  nobis  de  fide  ditla  funt, 
qttce  &  fcepenumero  Heraclece  ,  &  qttce  an- 
tea  in  fuburbio  Ccefarece  ,  an  non  omnia_ 
eonfona  nobis,  &  omnia  inter  fe  concor. 
Ann.    Eccl.  Tam.  V. 


dantia  fuerint  ?  Ex  his  igitur  ,  qua?  dc 
reditu  Bafilii  Caefarearn,  &  reconciliatio- 
ne  cum  Eufebio  di<5ta  funt ,  quse  eodcm 
argumento  fcribit  Sozomenus  (  c  ) ,  in-. 
nonnullis  funt  corrigenda  :  ut  in  primis 
cum  cadem  contigiffe  refert  primo  Valen- 
tis  Imp.  anno  ,  quo  (  ut  diximus  )  ipfc 
Valens  in  Cappadociam  profe&us  eft ,  in- 
de  defcenfurus  in  Syriam ;  deinde  cum  po- 
puli  ftudio  in  Eufebiiim  inclamantis  ,  fc- 
que  ab  eo  feparantis ,  revocatum  Bafilium 
tradit  ;  vel  cum  adjungit,  abfque  inter- 
nuncio  eumdem  Bafilium  in  Cappadociarn 
ad  eumdem  Eufebium  Epifcopum  rediiffe: 
quae  omnia ,  ex  iis  quae  ex  San<5to  Grego- 
rio  Nazianzeno  difla  funt,  arguuntur  er- 
roris  .  Sed  &  corrigendus  quoque  Ruffi- 
nus  (d)  eft,  dum  ait  Bafilium  &  Gre- 
gorium  perfeveraffe  in  eremo  annos  tre- 
decim  ;  cum  habita  exa&a  difcuffione  tem- 
poris  acceffus  &  receffus ,  nonnifi  quatuor 
annos  illic  rnanfiiTe  reperiantur  . 

Quod  vero  ad  Arianos  pertinet  ;  eo  fu- 
rore  ,  Eudoxio  Epifcopo  Conftantinopo- 
lis  impellente  Imperatorem  ,  ejufmodi 
perfecutio  ccepta  eft,  ut  non  tantum 
Catholicos  exagitarit,  fed  &  Novatia- 
nos  ,  alioqui  haereticos  ,  in  eonfeffiono 
tamen  perfecl-e  Filii  cum  Patre  fubftan- 
tiac  cum  Catholicis  eadem  fentientes ; 
quin  &  in  Macedonianos  ,  &  alios  Se- 
miarianos  diftos ,  graflata  eft  r  quod  fci- 
licet  hi  quoquo  modo  Filio  Dei  divi- 
nam  fubftantiam  (  ut  di<5tum  cft)  tribue- 
re  viderentur.  Sed  quod  primum  ad  No- 
vatianos  fpeflat ,  hasc  Sozomenus  (  e  )  ei- 
dem  fecl-e  conjunftus :  Kon  difftmilibus 
porro  afpciebantur  incommodis  etiam  tlliy 
qui  Conftantinopoli  dottrinam  Concilii 
Hicani  propugnabant ;  quorum  incommo* 
dorum  focii  qiioque  fuere  Hovatiani .  Ham 
Imperator  cum  reliquos  omnes  urbe  exigi  , 
tum  Ecclefias  Hovatianorum  occludi  man- 
davit .  Cceterorum  autem  Ecclefias  non^. 
erat  caufa  cur  occluderet:  nam  jam  pri- 
dem  ece  ,  regnante  Conftantio  ,  ipjis  adem- 
ptce  fuerant . 

Qttin  etiam  Agelium  ,  qui  temporibut 
etiam  Conftantii  Ecclefice  Hovatiattorum 
Conftan-tinopolis  prcefuerat ,  multlavit  exi- 
lio .  Is  quidem  dicebatur  vitam  cttm  fttm- 
ma  omnium  admiratione  fecunditm  leges 
Ecclefiafticas  tnftitttijfe  .  Vixit  enim  (  quod 
ht  pta  vitce  ratione  ae  difciplina  facile 
primas  obtinet  )  pecuniarum  pnjfefjione  //'- 
ber  ;  atque  ipfa  vitce  inftittttio  tllud  pla- 
ne  declaravii :  nam  una  folum  utebatur 
tttntca,  &  fine  calceis  femper  incedebat  . 
Hon  ita  multo  pofi  ab  exilio  revocatur  ; 
fu.is  tpfius  recuperat  Ecclefias  ,  &  conven- 
tus  libere  ac  fine  metu  agit  .  Quarum  re - 
rum  Marcianus  quidam  caufa  extitit ,  vir 
fane  cum  vita  tum  dottrina  admirabilis^ 
qui  jam  olim  quidem  in  Regia  fatellitem 
egerat  »  at  jam    tum  presbyter  feficg  Ho- 

Gg'  va- 


(e)  Sozom. 
1,6.  ct^t 


(d)  Ruffln, 
1.1.  c.  o. 


XX. 

Ariani 

perfe- 

quttntut 

Novstia- 

nos ,  & 

Macedo- 

nianos. 


(e)  Stzr.n, 

1.6.    f.Q, 


XXJ. 

Agelius 
Novatia- 
nus  exu- 
lat . 


*34 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkistj 
Z66. 


llBERII    PAP. 

i5» 


Valentiniani   t 
Valentis  lMPP*  lm 


(*)  Socrat. 

/.4  i  C.q, 

xxu. 


Macedo- 
niani  exa- 
gitantur 
ab  Aria- 
nis. 

(h)  Socrat 
i»\.e,6.j. 


Expulfo 
Eleufio , 
ordin.t- 
tur  Euno- 
oiius  . 


vatiance  crat ,  docebatque  filias  Imperato- 
ris  Anafiajiam  &  Carofam  preecepta  gram- 
maticte ;  quarum  nominibus  funt  balnea 
Confiantinopoli  etiamnum  appellata  .  Ita- 
que  ob  reverentiam  erga  hunc  &  gratiam  , 
£»#<:,  qu<e  modo  dixtmus  ,  Hovatianis  con- 
cejfa  funt.  Ha6renus  Sozomcnus  de  fuis 
Novatianis  .  Sed  plane  in  co  etiam  hal- 
lucinatur,  dum  putat  balnea  Anaftafiae 
nomine  dicla,  denominata  e(Te  ab  Ana- 
ftafia  filia  Valentis  Imperatoris  :  nam  fe- 
cus  babet  Ammianus ,  qui  cum  agit  de 
tyranno  Procopio  ,  hxc  ait :  Duclus  tn 
cogitationes  varias  ,  Anafiafianas  balneas 
petit ,  a  forore  Confianttni  cognominatas . 
Eadem  tradit  Socrates  (  a  )  de  Nova- 
tianis  • 

Quomodo  autem  his  diebus  fe  habue- 
rint  res  Arianorum  cum  Macedonianis, 
rcliquum  eft  ut  dicamus :  Imperator  ( in- 
quit  Socrates  b)  rebus  tum  profpere  &  fe- 
liciter  gefiis  elatus,  rurfus  in  Chrifita- 
nos  tumultus  propterea  ciere  ccepit  ,  quod 
omnes  ad  .feclam  Arianam  traducere  cu- 
piebat .  Atque  Concilium  Lampftci  habi- 
tum  illi  in  primis  bilem  moverat,  non 
modo  quod  Epifcopos  Arianos  interdixe- 
rat  Ecclefia  ,  fed  quod  fidei  formulce  Ari- 
mtni  editce  anathema  dentinctaverat .  Ita- 
que  cum  Hicomedtam  Eithjnice  vemfjet , 
Eletifium  Cyzici  Epifcopum  ad  fe  accerjit . 
Jitc opinioni  Macedoniance  ( ut  fupra  dtxt) 
maxime  deditus  fuit .  Quare  Imperator  , 
Concilto  Epifcoporum  Arianorum  convoca- 
to  ,  Eleujium  illorum  fidei  ajfentiri  coe- 
git  .  Qui  quamquam  antea  tllud  fe  fa- 
(iurum  omnino  denegaffet  ;  pofiea  tamen 
txilio  ,  &  publicattone  bonorum  ,  qua  ipfi 
interminatus  fuerai  Imperator  ,  fupra  mo- 
dum  exterritus  ,  opinioni  Ariance  ajjenfit . 
Statim  ut  ajfenferat  ,  in  magno  dolore 
fuit  ,  &  Cyzicum  reverfus  (  efi  notijfima 
Civitas  in  Hellefponto  )  coram  univerfo 
populo  de  vi  ipji  ab  Imperatore  illata  gra- 
viter  conqueflus  efl  ;  docetque  vt  fe  coa- 
ffum ,  non  fua  adducJum  voluntate ,  do- 
tlrincc  Ariance  affenfiffe ;  tllifque  alium 
conquirendum  Eptfcopum  ,  propterea  quod 
ipfenecejjitate  compulfus  futtm  ipfius  dog- 
ma  denegajfet  .  Cyziceni  iamen  prce  incre- 
dibili  amore ,  quo  illum  completlebantur  , 
neque  alti  Epifcopo  fe  fubjicere  voltterunt , 
neque  Ecclejice  fua  adminifirationem  con- 
cedere .  Quare  cum  ejtis  femper  paruere 
gubernattont ,  tum  fuam  ipforum  hccrejim 
minime  depofuere  .  His  rebus  auditis  Epi- 
fcopus  Confi antinopolit anus  ,  Eunomium , 
utpote  qut  dtcendi  vi ,  qua  prxditus  erat<> 
pojjet  multttudinir  animos  in  fuam  fenten- 
tiam  factle  pertrahere  ,  Epifcopum  Cyzici 
dejignavit  .  Qjio  cum  adventafiet  Euno- 
mius ,  ab  Imperatore  mandatum  fuit  ,  ut 
jElett/io  exturbato  ,  Eunomttis  in  fede  Epi- 
fcopalt  collocaretur.  Ihide  qui  Eleujii  fa- 
vebant  optmoni ,  extra   urbis    mcenia  ex- 


truxerunt  Ecclejiam^  conventufque  fepa- 
ratim  egerunt ;  fed  de  Eleujio  haclenus  : 
de  Eunomio  autem  jam  pauca  dicamus  . 

Eunomius  AEtii ,  cognomento  Athei  ,  XXIII. 
cujus  fupra  mentionem  fecimus ,  fcriba 
fuit ;  qui  cum  eo  euitam  degens ,  fallaces 
ratiocinandi  concludendtqtte  modos ,  qui 
funt  fophtfiarum  proprii  ,  ab  illo  dtdicit , 
atque  eos  fedulo  imitatus  efi  .  Quin  etiam 
inanibus  tneptifque  vocibus  operam  dare  , 
fophtfmataque  qutbus  ipfe  trrettretttry  con- 
texere  imprudens  aggrejjits  ,  tlltfque  arro- 
ganter  tnflatus  ad  blafphemiam  prctceps 
ruit  ;  Artt  etiam  opintonem  feclart ,  ve~ 
ritatis  dogmata  vartis  rattontbus  impu- 
gnare  ccepit .  At  tametfi  facrarum  litte- 
rarum  prope  ignarus  imperitufque  fuit ,  ne- 
que  potuit  eas  omnino  intelligere  ;  tamen 
verba  variare  ,  eademque  femper  aliter 
atque  aliter  dicere  potmt  :  at  quod  Jibi 
ad  dicendum  proponebatur ,  numquam  at- 
tigit  ,  ,/icut  feptem  tomi  ab  illo  in  Apofto- 
Ii  ad  Romanos  epiflolam  tam  inepte  compo- 
fiti  fatis  perfpicue  declarant  .  Ham  cum 
multa  verba  inaniter  de  ea  epifiola  profu- 
derit  ,  infiitutum  tamen  Apofioli  antmo 
capere  nullo  modo  valet .  Extant  prceterea 
alii  ejus  libri  his  confimiles ,  de  quibus 
Ji  cut  in  animd  ftt  pertculum  facere  ,  />; 
magna  verborum  copia  mtram  fententiarum 
inopiam  reperiet .  Atqui  ifium  Eunomtum 
Eudoxius  ad  Epifcopatus  Cyzicenjis  di- 
gnitatem  extulit  . 

Cum   vero ,  ut    ipfius  mos  ferebat ,  pro    XXIV. 
concione     dialecTicis     argutiis    uteretur  , 
auditores  admodum  reddidit  attonitos:  ««- ^tinorn"p 
de  Cyztct  tumultus  exortus  ejt .    Ham  ctim  $,  EjaI-_ 
Cyziceni   arrogantem     tllius     in     dtcendo  phemia:  . 
infolentiam  ferre   nullo  modo  pojfent ,   e_, 
Ctvitate  exturbarunt  .    Ille    Confiantino- 
polim  fe  recepit ;    ibi  cum  Eudoxio  atta- 
tem  degit  ,  ab  Epi  fcopatus  adminiftratio- 
ns  <vacans  .  Verum  ne  tfta  folum  obtretlan- 
di  caufa  dixijje  vtdeamur  ;    ipfius  Euno- 
mii  verba  ,  quce  fophiftce  tnore  fallaciter  , 
&  veteratorie  de  Deo  dtcere  non  veretur9 
audiamus  ;fic  enim  loquitur  :  Detts  de  fua 
ipfius  ejlentia  nihilo  plus  intelligit,  quam 
nos  :   neque  ipfi  magts  efl  perfpetla  6r  co- 
gnita  ,  quam  nobis  :  fed  quod  nos  de    ect 
fcimus  ,  idem  omntno  &  ipfe  fcit ,  ac   rttr- 
fum  quod  ille  novit ,  idem  in  nobis  vicif- 
fim  reperies .  Iftas  aliafque   commenticias 
complures   fallacias    imprudens    centexit 
Eunomius  .    At  qua  ratione    paulo  poft  fe 
ab  Arianis  fegregavit ,  dicemus  fuo  loco» 
Hucufque  Socrates  de    Eunomio.    Porro 
ejufdem  nominis ,    ab    hoc  tamen    diver- 
fus    fuit   EpUcopus    ille ,    quem     in    ]o- 
cum   Eufebii  Samofatoe     Ariani  fubftituc- 
runt,  de  quo  fuo  loco    dicluri  fumus  ex 
Theodoreto   (  c  )  .     Cum   vero    ejufmodi  <v)  TheeJ. 
Eunomii  faftus,  mentifque  tumor  blafphe-  /.4«  «".14 • 
miis  junclus  ,  Catholicis  innotuiflet,  ob- 
ftupuerunt  :  Bafilius  veroMagnus  ut  ela- 

tum 


Christi 
166. 


CumCritice  Pagii 

LlBERlI    PAP. 
*5' 


*3  5 

Valentiniani    -    „_  . 


(*)  B«/!7. 

tpi/l.KtS. 


XXV. 

Conci- 
lium  cele- 
bratum  in 
Caria  . 

(b)  Sorrat. 
/•4.  r.zt. 


U)  Sozoi». 
1.6.  f.n. 


XXVI. 

Concilia- 
bulum  A- 
riano- 
rum  ad- 
veifusSe- 
miaria- 
nos . 

(d)  Hilar 
frag.  l.i. 
t*g.4<>. 
«I. 


tura  viri  animum  dcprimeret»  hoc  puto 
tempore,  fcripfit  ad  eum  illam  epiftolam 
(<*  )  de  formics  narura,  quam  ab  co  in- 
veftigari  rogat :  eam  nos  fuperius  recita- 
vimus  ;  iibros  vero  adverfus  ejus  blafphc- 
mias  poftea  lucubravit  ,  de  quibus  fuo 
loco  dicemus. 

Ariani  igitur  in  Macedonianos  (  ut  di- 
clum  eft)  infurgentes  hoc  anno,  impedi- 
mento  fuere,  quo  minus  ab  illis  indicrum 
Tarfiannofuperiori  Concilium  celebrare- 
tur ;  id  quidem  ita  Socrates  (b  )  :  Fattum, 
inquit  ,  fuijfet  Concilium  ,  nifi  Eudoxiut 
fecite  Ariance  Epifcopus  ,  qui  tum  gratiit 
apud  Imperatorem  plurimum  potcrat ,  ob- 
flttijfct  :  qui  propter  Cnncilium  ediclum 
permagna  tracundice  fiamma  incenfus ,  il- 
los  graviffimit  affecit  incommodis  .  Hpc 
ipfe.  Sozomenus  (  c  )  id  ipfum;  qui  & 
celebratum  fuiffe  aliud  Concilium  in  Ca- 
ria  tradit,  dum  ait:  Cum  autemjam  Con~ 
cilium  Ttrfi  cogeretur  ;  circitet  trtgtnta- 
quatuor  Epifcnpi  Afiani  in  Caria ,  quce 
ejl  regio  Afice ,  in  unum  congregati ,  Jiu- 
dium  in  Ecclefice  concordia  flabilienda  po- 
fitum  probabant  illt  quidem ;  fed  tamen 
«/ocrfWwWjConfubftantialis ,  rejiciebant  , 
conflanterque  ajfirmabant ,  formulam  fidei 
Anttochtce  ,  &  Seleuctcc  editam ,  tenen- 
dam  ejfe :  quippe  quce  etiam  a  Luciano 
martyre  ante  edita  h  tbebatur  :  &  tton  fi- 
tie  multorum  tttm  periculorrm ,  tum  labo- 
rum  fufceptione ,  ab  hit  qui  ipfot  cerate 
anteibant,  confirmata.  Tmperator  vero  im- 
pulfu  Eudoxiiy  Concilium,  qttod  in  Cili- 
cia  futurum  expettabatur ,  partim  litte- 
rit  ,  parttm  mtnit  diremit  .  Haec  Sozo- 
menus .  At  fuerunt  ifta  futurorum  malo- 
rum  praeludia .  Quod  enim  Valens  in  ex- 
peditione  Gothica  totus  eflet ,  ea  quae 
fpe&arent  ad  dogmata ,  praetermifit,  cum 
tamen  Ariani  ipfi  haud  deftiterint  ubique 
laceflere  Cathol'Cos,  &  haereticos  ab  i- 
pforum  dogmate  difcrepantes . 

(^  Eodem  anno  faeces  Arianorum  Va- 
lens  &  Urfacius  una  cum  ejufdem  per- 
fidiae  collegis,  Singeduni  in  Myfia  conci- 
liabulum  habuere  ,  non  tamen  adverfus 
Catholicos  ,  fed  Semiarianos  haereticos  , 
aegre  ferentes ,  fi  quis  errans  non  conti- 
nuo  in  ejufdem  qua  ipfi  profundum  fo- 
veae  mergeretur  ,  ex  quo  quidein  conven- 
tu  iftam  ad  Germinium  confcripferunt  e- 
piftolam  ,  quam  liber  fragmentorum  S. 
Hilarii  de  Synodo  Ariminenfi,  nuper  edi- 
tus    exhibet   iftis  verbis  (  d  )  : 

Domino  religiofifjimo  fratri  Germinio 
Valent  ,  Urfaciut ,  Gajut    &  Vaulut  ,  S. 

Cum  de  fpe  &  ftlute  follicitudo  incum- 
bit  ,  magit  laudandt  effe  debent  qui  fol- 
liciti  funt ,  quam  reprehenfionem  aliquam 
fujiinere  .  Salut  autem  ac  fpet  principa- 
liter  in  fide  Catholica  conjiflit  ;  &  ideo 
quamvit  conventione  ad  omnes  noflrot  fra- 
iret  &  Coepifcopos  noflrot  *  Valentc  & 
Ann.   Eccl.  Tom.   V. 


Paulo  admonita,  noluertt ,  ad  id  quod  ru- 
mor  latttat  de  te  reCponiere ,  domine  re- 
Itgi°fifli'"e  ■>  tamcn  quta  litterit  tuit  tefli- 
ficatut  et  ,  te  tn  eadem  charitate  perfeve-. 
rare  ,  &  paratum  ejje  tnHbatam  dileclio- 
nem  babere  erga  not  oflendere  :  propter- 
ea  in  unum  apud  Singedunum  congrepati  9 
iterum  hit  commonefacimut  f.tnclitatem-. 
tuam  ,  ut  omni  occafione  ambigui  exclu- 
ftty  dignerit  rurlut  refcribere  nobit ,  fi  d 
fide  Catholica  ,  quoe  Arimtni  a  Sanclo  Con- 
cilio  expofita  confirmataque  efl ,  cui  etiam 
univerfi  Orienttt  Eptfcopi  confenferunt^  fic- 
ut  jam  frofejfut  et  te  non  receffurum , 
apertus  *  quxrttur  figmfices .  EJI  autem 
boc  ,  Jicut  in  ca  cautum  efi  :  Similem  di- 
cimus  Ftlium  Patri  fecundum  Scripturat. 
non  fecundum  fubjianttam  ,  aut  per  omnia. 
fed  abfolute  .  St  enim  b<ec  expojitio  im- 
mutati  fuerit  ,  manifefle  quondim  Bafilii 
perfida  adfertio  ,  prnpter  quum  Synodur 
facJa  efl  ,  quaettam  merito  damnata  efl , 
reparabitur  .  Diqnare  igitur  hoc  ,  quod 
quceritur ,  evtdenter  litterit  tuis  declara- 
re;  non  dtxtjfe,  aut  dicere  ,  vel  diclurum  , 
fimilem  ejfe  per  omnia  Filiiim  Patri  ,  ex- 
cepta  innattvitate  ,  ne  quod  perlatores  lit- 
terarum  Jovianus  diacnnus  &  Murtyriut 
fubdiaconut  verbo  deprtcationit  fux ,  an- 
te  prcedidot  dominns  m;os  fratres  &  Coe- 
pijcopos  noflros  VaUntem&  Paulum  adfe- 
rebant  ,  magis  credibile  ejfe  vtdeatur  , 
quia  per  omnia  fimilem  e/J'e  Filium  Patri 
prnfitearis .  Si  enim  Jic  te  ,  ficut  optavi- 
mus  ,  fenttre  fcriptis  tuit  manifeflaverit , 
querelam  pro  iniuria  a  quibufdam  clericis 
tuit  Pa/hdio  &  Gtio  fratribut  &  Co^pi- 
fcopit  noflrit  faftam  ,  licet  noluerit  ,ficut 
prima  conventtone  admonitut  et ,  exquire- 
re ,  ad  aeflimitionem  tuam  pertinet ,  illit 
fcilicet  prteflantibut  pro  fut  temeritate  ra- 
tionem .  Hcec  per  Secundtanum  pretbyterum  , 
Pullentium  lccJorem,  &  Candidianum  exor- 
ctjlam  tranfmifimut  charttati  tuoe  x^.Kal. 
Januariat ,  Gratiano  nobtltjjimo  P.  &  Da- 
galaifo  Cofl.  exemplum  penet  not  reti- 
ncntet  . 

Quid  autem  Germinius  ?  num  his  con- 
fenfit  ?  minime  gentium:  nam  accipe  ab 
eo  fcriptam  eo  argum-nto  Epiftolam  (e)  : 

Dominit  fratribut  reltgiofijftmit  Rufia- 
no  ,  Palladio  ,  Severino ,  Kichce ,  Heliodo- 
ro.  Romulo ,  Muciano  &  Stercorio,  Ger- 
miniut  in  Domino  Salutem . 

Vitalit  nunc  mihtantit  in  officio  fubli- 
mitPrcefefturce  relatione  compertmut ,  de- 
fiderare  fanclitatem  veflram  fignificari  vo- 
bit  aperte  ,  quid  efl  quod  de  fide  nojha 
Valenti ,  Urfacio,  Gajo  &  Paulo  dtfpli- 
ceat .  Hecejfarium  duxi  htt  litterit  pate- 
faciendum  fanftitati  veflrx  ,  &  id  quod 
in  vobtt  ipfit  ab  initio  effe  confido ,  di- 
cere  ,  not  hoc  quod  &  a  Patribut  tradi- 
tum  accepimut ,  &  divinit  Scripturit ,  quod 
femel  didicitnut  &  quotidie  docemus  ,  Chri- 
C  g  2  fium 


*  aper- 
tius . 


XXVII. 

(e)  Ext.it 
apui  Hi- 
lar.  fra-g. 
lib. 1. 

/".41.41. 
43« 

Epiftola 
Germinii 
Semiaria- 
ni  adver- 
fus  Aria- 
nos 


1$6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
7,66. 


LlBE 


RII   PAP. 

'5- 


Vai-entiniani  r 
Valentis         IMPP.3. 


ftum  Dei  filium  Dominum  noflrum  per  0- 
mnia  Patri  fimilem<>  excepta  innativitatey 
Deum  de  Deo  ,  lumen  de  lumine  ,  virtu- 
tem  de  virtute  ,  integrum  de  integro ,  p er- 
fecJum  de  perfetlo ,  ante  fecttla  &  antc.* 
univerfa  ,  quce  intelligi  vel  dici  pojfunt  ■> 
genitum ,  cujus  nativitatem  nemo  fcit  nifi 
folus  Pater  ,  ipfo  Filio  adferente  :  Quta 
nemo  novit  Filium  nifi  Pater,  neque  Pa- 
trem  quis  novit  nifi  Filiur ,  &  cui  volue- 
rit  Ftlius  revelare  :  per  quem  fafla  funt 
omnia ,  fine  quo  fafium  eft  nihil ,  fecun- 
dum  divinxs  voces  ipfius  Salvatoris  no- 
flri  Filii  dicentis  :  Vater  meus  <hfque  mo- 
do  operatur ,  &  ego  operor .  Et  iterum  : 
Qucecttmque  enim  Pater  facit  ,  hxc  &  Ji- 
rniliter  Filius  facit.  Et  iterum  :  Ego  & 
Pater  unum  fumus  .  Et  iterum  :  Qui  m*-> 
vidit ,  vidit  &  Patrem  .  Et  iterum  :  QuO' 
modo  Pater  vitam  habet  a  femetipfo-,  tta 
dedit  &  Filio  vitam  babere  in  femetipfo» 
Et  iterum  :  Sicut  Pater  Jufcitat  mortuos 
&  vivificat ,  ita  &  Filius  quos  vult ,  vi- 
•vificat.  Et  iterum  :  Creditis  inDeumy  & 
in  me  credite  .  Et  iterum  :  Keque  enint^ 
Pater  judicat  quemquaniy  fed  omne  judi- 
cium  dedit  Filio  ,  ut  omnes  honorificent 
Ftlium ,  ficut  honorificant  Patrem  .  Et  i- 
terum  cui  Pater  dixit :  Faciamus  hominem 
ad  imaginem  &  fimilitttdinem  noflram;  nec 
dixity  ad  imaginem  tuamy  vel  ad  imagi- 
nemmeam ,  ne  aliquam  dijjimilitudinem  in 
Filii  fui  divinitate  demonjlraret  ,  fed  pro- 
pterea  conjunxit  ad  imaginem  &  fimilitu- 
dinem  nojlram ,  ut  Filium  fuum  Jibi  fimi- 
lem  per  omnia  Deum  manifeflaret .  Iterum 
Evangelifla  :  Vidimus  gloriam  ejtts  ,  glo- 
riam  quaji  ttnigeniti  a  Patre  plenum  gra- 
tia  &  veritate  .  Et  Apoflolus  ad  Corin- 
thios  :  In  quibtis  Detts  httjus  feculi  excoe- 
cavit  mentes  infide!ium9  ut  non  refulge- 
rcnt  inluminatione  Evangelii  glorice  Chri- 
fti ,  qiice  efl  imago  Dei  .  Et  iterum  idem 
Apofloltts  :  Et  tranflulit  in  regno  Ftlii 
charitatis ,  in  qtio  habemus  redempitonem 
&  remifftonem  peccatorttm  ,  qtti  efl  imago 
Dei  invijibilis ,  primogenitus  otnnis  crea- 
tttrce .  Et  iterum  idem  Apsfloltts  :  Hoc  e- 
nim  fentite  in  vobis  quod  &  in  Chrifio  Je- 
fu ,  qui  cttm  in  forma  Dei  ejfet ,  non  ra- 
pinam  arbitratus  efl  ,  fe  effe  ceqttalem  Deo  , 
fed  femetipfum  exinanivit  formam  fervi  ac- 
cipiensy  injimilitttdinem  hominum  faffus  . 
Quis  non  intelligat  ,  quia  quemadmo- 
dum  fecundum  fervi  formam  vera  fuit 
caro  noflra  in  Chriflo ,  ita  &  in  Dei  for- 
ma,  vera  Jit  divinitas  Patris  in  Filio? 
Et  iterum :  Vtdete  ne  qttis  vos  feducat 
per  philofophiam  &  inanem  fallaciamy  fe- 
cundttm  traditionem  hominum ,  fecundttm 
elementa  hujus  mundi ,  &  non  fecundum^. 
Chrifltim,  quia  in  ipfo  habitat  omnis  pleni- 
tudo  divinitatis  corporaliter.  Si  ergo  omnis 
plenitudo  divinitatts  inhabitat  in  Cbriflo, 
jamnott  ex pitrte Jimilis  &  exparte  dijfimi- 


Its ,  Jicut  nunc  ajferttnt  ,  qui  propter  con- 
tentionem  fuce  libidinis  retrorfum  abeun- 
tes ,  femettpfos  0.  nobis  avertunt . 

Kam  quod  putant  fe  pro  magno  de  di-  XXVDI. 
vinis  Scripturis  proferre,  ut  dicant ,  Chri- 
flumfafturttm  &  creaturam :  e  contrario  nos 
fecundum  Scripturas  dicimus  ,  &  viam  & 
januam ,  &  lapidem  offenfionis ,  &  petram 
fcandali ,  &  fundamentum,  &  brachium% 
&  manum  ,  &  fapienttUm ,  &  verbum  ,  & 
agnum  ,  &  ovem^  &  paftorem  ,  &  Jacer- 
dotetn ,  &  vitem  ,  &  diem  ,  &  alia  .  Sed 
h*c  omnia  Jic  inteUigimus  &  dicimus  ,  ut 
virtutes  &  operationes  Filii  Dei  intelli- 
gamusy  non  ut  divinam  ejus  ex  Patre  na- 
tivitatem  hujufcemodi  nominibus  compare- 
mus  ,  quia  ex  nihilo  omnia  per  filium  fa- 
ffa  funt,  Filius  autem  non  ex  nihilo ,  fed 
ex  Deo  Patre  efl  genitus  . 

Mtror  autem  prrfdiclum  Valentem  aut  XXIX. 
oblitttm  ejfe  ,  aut  certe  fubdole  dijjimula- 
re ,  quid  in  prateritum  gefittm  definitum- 
qtte  fit .  tiam  fub  bonx  memorice  Conflan- 
tio  Imperatore  ,  quando  inter  quofdam 
cxperat  ejfe  de  fide  diffenjio  ,  in  confpecltt 
ejufdem  Imperatoris  praefentibus  Ceorgio 
Epifcopo  Alexandrinorum  Ecclejiae  ,  *  Pe-  * 

lujinorum  ,  Bajilio  Epifcopo  tunc  Anqttiri- 
tanoy  prafente  etiam  ipjb  Valente  &  Ur- 
facio  ,  &  in  ea  pravitate  poft  habitam  uf- 
que  in  notlem  de  Jide  difputationenty  &  ad 
certam  regulam   perduttam  ,   Marcum   ab 
omnibus  nobis    ejeclum  fidem  diffafte  ,  in 
qttafide  Jic  confcriptum  efi :  Filium  fimi- 
lem  Patri  per  omnia  ,  ut  fttnffa  dicunt  & 
docent  Scripturce  ;  cujtts  integrx  profejjio- 
ni  confenfimus  omnes  ,  dr  mantt  noflra  fub- 
fcrtpfimus .  Si  atttem    nunc  aliqutd  fpiri- 
tus  hujus  mundi  fuggerit,  ex  aperto  adhttc 
fcire  non  pojfttmur .    N«,  ut  nos  profeffi 
fumus  de   Scripturis  ,   per   omnia  Jimilem 
Filium  Patri ,  excepta  innativitate,  expo- 
nant  &  Hli  de  Scripturis  ,  quemadmodum 
parte  fimilis  fit ,  parte  dijjimtlis  .  Et  ideo  , 
fratres  dileftiffimi ,   hxc  intrepidanter  & 
Jine  mora  veftra  dileclionis  ad   confcien- 
tiam ,  per  Cyriacttm  ojficialem ,  cujtts  pri- 
ma  inventa  occafio  eft  pofi  Carinium  dia- 
conum  ,  qttem  ad  vos  mifi ,  profejfionem  de- 
ftinaviy  ut  per  veflram  quoqtie  vigilantif- 
fimam  devotionem  apud     Deum    univerfe 
fraternitati   intimetur ,    ne   quis  fallacia 
diaboli    laqueis  ignorans   impliceittr  .  Jam 
vefirce  eft   unammitatis    refcribere    mthi , 
quid  vobis  fanffus  Spiritus  fuggerat  .  Sane 
tntimo  cbarttati  veftrce  ,  me  huic  epiftolce  , 
propterea  quod  manus  dolerem ,  fubfcrtbe- 
re  non  potuijfe  ;  fubfcribendttm  autem  man- 
dafte  fratribus  &    compresbyteris   noftris 
Innocentio,  Oclavioy  &   Catulo.    Ha&e- 
nus  Germinius  adverfatus   Arianis,    raili- 
tans  tamen   inter  Semiarianos  .  ^Jf 

Ouo  tempore ,   defunflo  illo  fcelerum  o-     XJSTX. 
mnium  architetto    &   vexillario   impieta- 
tis  Acacio    cognomento    Lufcoy    Epifcopo 

Cce- 


Cum  Critice  Pagii , 


117 


Christi 

7,66, 


LlKEIWI     PAP. 
*5» 


Valentiniani  .    „_   . 
Valmtis  Impp*  * 


Acacii  E- 
pifcopi 
Cars.  Pal. 

obitus , 


(a)  Hier. 
iiefcrip, 
Eccl.  in 
Acacio , 

(l>)  Hier. 
epifl.  ad 
Mwer.  & 
Jilex.\^i. 

U)  Eunap, 
in  Vit. 
Pbilof. 


PAGIUS 
VI. 

tJafcitur 
Valenti- 

nianus 
Valentis 
filiut . 


Cti/arcee  Paleeftin* ,  Ariani  ^que  Arianum 
bomtnem  dedere  tllt  fttccejiirem  Euzojum, 
Keliqutt  Acacuts  commentarios  afe  confcri- 
ptos  in  Ecdejiajlim  decem  &  feptem  volu- 
minibus  comprehenfos^  necnon  crv,ujuix.Tuiv  £m- 
T;\u:iruv  fexy  &  multos  altos  praeterea  dtver- 
fyfque  traclatus  ,  Hxc  S.  Hieronymus  (a)  , 
qui  Acacii  fcripta  fic  legere  confuevit , 
ut  in  nequam  haeretici  hominis  lucubra- 
tionibus  caveret  a  fordibus  (  b  ) .  Alius 
eodem  ferme  tempore  claruit  Acacius  iti- 
dem  Cefarea:  Palaeftinae ,  Libanii  difcipu- 
lus,  ipfum  magiftrum  fuperaturus ,  fi  li- 
cuiflet:  nam  juvenis  (  ut  de  eo  teftatur 
Eunapius  c)  decefilt.  Qui  vero  Acacio 
in  Epifcopatu  fuccefllt  Euzojus  (  diver- 
fus  hic  plane  fuit  ab  Euzojo  itidem  A- 
riano  ,  creato  Epifcopo  Antiocheno  fub 
Conftantio  )  apud  Thefpefium  rhetorem 
cum  Gregorio  Nazianzeno  (  ut  tradit  fan- 
clus  Hieronymus  )  fuerar  Cefarea;  erudi- 
tus;  ejufque  poftea  factus  urbis  Epifco- 
pus,  plurimo  labore  corruptam  bibliothe- 
cam  Origenis  &  Pamphili  in  membra- 
ris  inftaurare  conatus  eft;  fed  quod  Aria- 
nus  eflet  ,  fub  Theodofio  Principe  puU 
fus  eft  >  cui  fuffectus  fuit  Gelafius ,  de 


Ad  num«  XXXI.  V.thntinianut  junior  non  Va- 
lentiniani  Aug.  fed  Valentis  Aug.  filiu<  fuit  , 
ut  docct  Idacius  in  Faftis ,  qui  fub  hujus  anni 
Confulibus  fcribit  :  Hit  Confi.  natus  eft  Vahnti- 
nianus  junior  ,  filius  Augufli  Valentis  ,  die  XV. 
Kat.  Fchruarias .  Ita  enim  in  MS»  quod  fer- 
vatur  in  Bibliotheca  Collegii  Parifienfis  Patrum 
Societatis  Jefu  legitur  ,  licer  Sirmondus  a  So- 
crate  deceptus ,  in  editione  illius  Operis  repo- 
fuerir  ,  filius  Aug.  Vahntiniani  , 
Nitis  ad  Iib.  4.  Socratis  cap 
vidimus  in    eo  MS. 


ad 
ipfimet 


& 

Harduino 
bito.  Hic 
ter  omnes 


ur  Valefius  in 
10.  obfervavir , 
nobis  a    V.    C. 


ejufdem  Bibliotheca;  Prcefeclo  exhi- 
Valentinianus  junior  ipfe  eft  ,  utin- 
conftar,    qui   poft  biennium  cum  Vi- 


tfore  Conful  fuit,  cuique  Themiftius  Oratio- 
nem  Confularem  dixit,  in  qua  paffim  Valen- 
tem  hujus  Valentiniani  patrem  ,  &  Gratianum 
parruelem  appellat .  Prarterea  idem  Themiftius 
pag.  j.54.  editionis  Peravianae  Procopii  inreritum  , 
qui  hoc  anno  contigir ,  ortu  Valentiniani  a 
Deo  fignifitarum  efle  affirmat.  At  fi  Valenti- 
nianus  junior  Valentiniani  fenioris  filius  fuiflet , 


XXXI< 

Valenti- 
niani  ju- 
nioris  na- 
talis  . 

(d)  Hier. 
in  Fuzoio 
fy  i"  Ce- 
lafio  de 
fcript,  Ec 
tlef. 

(e)  Socrat, 
/.4.     f.9. 


quo   inferius  .  Hoec  cx  Hieronymof^  ). 

Hoc  eodem  anno  ,  iifdemque  Cofl.Gra- 
tiano  &  DigaUipho,  natus  eft  filius  Va- 
lentiniano  Imperatori ,  quem  fuo  quoque 
nomine  Valentinianum  nominavit  ;  haec 
Socrates  (  e  ) .  Genitus  hic  fuit  ex  Jufti- 
na  Ariana  fsmina,  de  qua  plura  inferius 
difturi  fumus .  Licet  igitur  Vakntinianus 
ipfe  Auguftus  omnium  fententia  Catholi- 
cus  habeatur  :  tamen  tum  uxoris  ,  tum 
fratris  perfidia  infamatur;  cum  praefer- 
tim  nullus  reperiatur  ab  eo  adhibitus  ef- 
fc  conatus,  vel  ftudium,  quibus  eoldcm 
ad  meliorem  frugem  revocare  fategerit : 
&,  quod  gravius  exiftimatur,  graffan- 
tem  Valentem  fratrem  in  Orthodoxos  in 
Imperio  illi  fubjeclo  minime  cohibuerit  : 
quin&in  Occidente  Auxentium  Arianum, 
&ab  Arianis  Epifcopum  Mediolanenfem 
eleclum  ,  licet  Carholicis  Epifcopis  &  in- 
ter  alios  Hilario  Fpifcopo  Pi&avienfi  ve- 
hementer  reclamantibus,  numquam  fede 
cxpellendum  curaverir,  fed  in  ea  ufque 
ad  obitum  fiverit  permanere  ,  Haec,  in- 
quam ,  eidem  Valentiniano  notam  inuf- 
fere  non  levcm  .  At  de  Auxentio  fuo  lo- 
co  dicendum* 

Chri- 


ejus  ortus  nihil  fignificafTet  Valenti .  Valenti- 
nianus  junior  alio  nomine  Galates  diclus  a  So- 
crate  lib.  4.  cap,  16.  &  S  izomeno  Iib.<5.  cap. 
16.  ubi  diferte  afferit  ,  Valcnti  unicum  filium 
fuiffe  ex  Dominica  uxore ,  nomine  G<tlatem  , 
Porro  Socratis  ac  Sozomeni ,  qui  Valcntinia- 
num  hoc  anno  narum  ,  filium  Valenriniani  fe- 
nioris  faciunt  ,  error  cx  eo  manafTe  videtur  , 
quod  duos  Valentinianos  juniores ,  alterum  Va- 
lentis  ,  alterum  Valentiniani  fenioris  filium  in- 
ter  fe  confudcrunt ,  &  ex  duobus  unum  fe- 
cerunt .  Putarunt  enim ,  Valentinianum  Nobi- 
Iiifimum  puerum  hoc  anno  natum  eundem  efle 
cnm  Valentiniano  juniori ,  qui  poft  mortem  pa- 
tris  fui  Valentiniani  fenioris  Jmperium  tenuit 
cum  Gratiano  ,  quod  anno  CCCLXXV.  falfum 
cflfe  oft  ndemus  .  Haec  omnia  Valefio  laudato 
accuratc  obfervata .  Corrigendum  itaque  quod 
fcribit  Baronius  ,  Valentinianum  juniorem  fenio- 
ris  ex    Juflina   filiuni  extitifle  .  VII. 

Liberius  Papa  hoc  anno  e  vivis  excefllt ,  quem  OhitusLi- 
excepit  Damafus,  ut  anno  ftquenti  videbimus.  lerii  PP. 


i}§ 


Annales  Ecclefiafticl  Baronii 


TESU  CHRJSTI 
ANNUS 
3^ 


LIBERII  PAP. 

ANNUS 

16, 


VALENTINIANI  IMpp 
VALENTIS  IMPP.4. 


I,  /^Hrifti  annus  trecentefimus  fexagefimus 
(a)  Amm.  V^  feptimus  Confulatu  Flavii  Lupicini 
Hb.i-j.  atque  Flavii  Jovini  adfcribitur  Faftis,  fic- 
(h  socrttt.  ut  ab  Araraiano  (  a  )  >  Socrate  (  £  }  >   atr 

»»4»  r€io. 


que  aliis  notatus  habetur .  Hujus  Flavii  <e)  *<"»* 
Jovini  effe  creditur  cpitaphium  Flaviaj  *fM?  L*h 
Jovinse  fili»,  quod  fic  fe  habet  (c) ; 


Pafquali* 
num » 


FL.    IOVINA.    QUAE.   VIXIT. 
ANNIS.   TRIBUS.   D.    XXXII.   DEPOS. 
NEOFITA.   IN.    PACE.   XI.    KAL.  OCTOB. 


Vrxfcdiu  Quo  etiam  anno  Romae  poft  Lampa- 
jraViven-  dium  Viventius  geffit  prsefefturam  Ur- 
tu '  banam  ,  id   eodem   Ammiano     atque    e- 

tiam  refcriptis   Imperatorum  teftantibus : 
nam  fub  iifdem  Confulibus   ad  eumdem_. 
(d)  l.$.de  Viventium  extant  data    refcripta ;   ut  il- 
in&ui.  c.    Iud  de  relaxandis   vincVis  dic    Pafchatis  > 
Tbeod.      his  verbis  (  d  ) : 


PAGIUS 

SiEClV. 

AnnoUr- 
bis  iiiO' 
Olymp. 
a8<S.an.  3. 
fccundum 
Baronium. 

A.C.3^7. 

HOTiE 


ANNO   PERrODI  GRiECO  -  ROMAN^E  j86o. 
Q  1».  G.  2)  7«  P*  I0«  ApriJ,  Indicl.  10. 
Jesu  Christi    367. 
Damasi  Pap^  t. 


Imppp.  Valentinianus ,  Valens ,  6*  Gfrff. 
AAA.  ad  Viventium  P.  V.  Ob  diem  Pa- 
fch<e  ,  gwwj  intimo  corde  celebramus ,  0- 
mnibus  quos  reatus  aflringit  ,  carcer  in- 
clujit ,  clauflra.  diflolvimus  •  Attamen  fa- 
crilegus  in  mctjeflatem  reus  >  /'»  mortuos 
veneficus ,  ./JW  maleficus  ,  adulter  ,  r«- 
/>for  ,  bomicida,  communione  tftius  mune- 

ris 

Valentiniani  et  valentis  Impp.  4. ' 

GRATIANI  IMP.  x. 


[1]  \    D  num.  I.  Cofl".    Lupicinut  &  Jovinus :         T« 

^\,  prior  Orientalis :  Magifter  enim   Equi-  Confules, 
tum  i"n  Oriente  fuit,  ut   teftatur  Ammianus  Iib. 
r6.  cap.  $•  pofterior   Occidentalis ,  cujus   faepe 
meminit    Marcellinus    lib.  zj.  x5.  &  18. 

A  num. 


(1)  /^  O/.  Lupicinus  &  Jovinut .  Relandus  ex  Iegibus  utriufque  codicis  habet:  P«/?  confula. 
y_j  tum  Gratiani  nobilijjimi  pneri  &Dagalaiphi  ,  ut  etiam  patet  ex  Infcriptione  Gruteriana, 
ad  annum  fuperiorem  produda  ,  &  apud  Fleetwodum  pag.  joi.  deinde :  Lupicino  &Jovino.  Re. 
inefius  Claf.  XX.  pag.  9o6.  LUPICINO  •  &  JOVINO  .  CQSS.  Infcriptiones  Bafilic»  S.  Pauli, 
n.  410. 

DEPOSITTJS.    XXI.  K... 
JOVINO.     ET.    LUPICINO. 
Item  n.  431. 

LUPICINO.    ET.    JOvino 
Lapis  demum  in  pavimento  bafilicae   S.   Laurentii  extra    muros  Urbis .   Exfcripfi  A.  D.  173& 

PERFRUAR.    UT.     EGREGTIS.     M.... 
VIXIT.    ANN.    LII. 
DECESSIT.XVI.    K.    NOV, 
FL.     LUPICINUS    CO.... 

Gudiana  infcriptio  apud  Relandum  : 
VI.    I  D  U  S.     MAIAS.    LUPICINO.    ET 
JOVINO    VV.    CC.    COSS. 
Mabillonius  in  fupplem.  rei     diplom.  pag.  x^. 

FLAVIIS.  LUPICINO.     ET.     JOBINO 
CONSS.     VII.     IDUS.     JUNIAS.&C. 
Vide  Relandum  ad  hunc  annum  .  Laterculus  Pafchalis   in  finc  Gennadii  de  viris   illuftribus ;   Lu* 
ficino   &  Jovin»  . 


Cum  Critice  Pagii. 


119 


Christi 

367, 


LlBERII 

i(5. 


Pat. 


Valentiniani 


(a)l.xj. 
de  panis  . 
C.  Tbtod, 


(0)    Amm. 
lih,  x  7. 

II. 

Obims 
Libcrii 
Papae . 


III. 

Bifilica 
Liberii 


PAGIUS 

II. 
L-berii 
VP.  oj- 
if.ts. 


ris  Cepirentur  .  D.it.  g.  Hon.  Maji  ■,  Rom. 
Luptctno  &  Jovtno  Cojf.  Sed  &  illud  ,  quo 
prohibentur  delinquentes  damnari  ad  lu- 
dum  . 

Itdem  (a)  AAA.  ad  Viventium  V.  V. 
Heminem  de  nuvttnis  niftri  ftcrario  pro. 
d  untem  .trena  fufcipiat  ,  lanifla  doceat  , 
feva  medit.ttto  &  pugnatrix  exerceat  : 
viultafiqutdem  pojfunt  ejfe  fupplicia  ,  qui- 
bus  culpa  pletlatur.  Dtt.  V.  Id.  ApriU 
Lupicino  &  Jovino    Cojf. 

Cum  igitur  ex  his  refcriptis  liquido  de- 
monftretur,  pnefecluram  Urbanam  Viven- 
tii  contigifle  ftib  Confulatu  Lupicini  at- 
que  Jovini  ;  ex  his  pariter  redditur  ex- 
ploratum  tempus  obitus  Liberii  Papae,  & 
creationis  Damafi  ejus  fuccefforis  :  nam 
fub  ejufdem  Viventii  praefe<ftura  fubortum 
efle  fievum  Urficini  fchifma  adverfus  Da- 
mafum,  difertis  verbis  Ammianus  affir- 
mat  (b).  De  his  igitur  pluribus  acluri , 
ut  de  Liberii  obitu  primum  inftituamus 
orationem,  exi^it  rerum  ordo  . 

De  Liberio  Papa  ,  quot  annis  federit, 
plane  diverfae  reperiuntur  fententise»  quas 
five  in  codices  menda  illapfa  ,  five  fcri- 
ptorum  incuria  induxerunt.  Nam  in  libro 
de  Romanis  Pontificibus ,  annis  fex  tan- 
tum,  menfibusfex,&  diebus  quatuorfe- 
difle  legitur  ;  totidemque  apud  Nicephori 
Chronicon  numerantur  ufque  ad  FeFicem . 
In  Crefconiano  autem  Indice,  decem  an- 
ni  ,  menfes  feptem ,  &  dies  tres  ejufdem 
Pontificatui  tribuuntur .  Csterum  apud 
Hieronymi  Chronicon,  ab  ingrefTu  Liberii 
ufque  ad  Damafi  fuccelfionem  ,  anni  in- 
tercedunt  decem  &  oclo  .  At  vero  habi- 
ta  exaftiori  ratione  ingreffus  Liberii  uf- 
que  ad  prxfentis  anni  quintum  Idus  Se- 
ptembris  ;  dicere  opus  eft  eum  fediffe  an- 
nos  quindecim  ,  menfes  quatuor,  &  diem 
nnum  :  nam  ejus  ingreffus  contigit  VIII. 
Idis  Maji  (  ut  diiflum  eft  )  anno  Domini 
trecentefimo  quinquagefimo-fecuncio. 

De  eodem  autem  Liberio  hoec  haben- 
tur  in  libro  de  Romanis  Pontificibus:  Hic 
ornavtt  de  platoniis  fepulcrum  fanfice  A- 
gnetis  mattyrir.  Et  paulo  poft  :  Hic  fe- 
ctt  bajiltcam  nomine  fuo  Juxta  MarceUum 
Lybix  ,  alias  Livite  .  De  Macello  Livia- 
no,  loco  fic  difto  in  Efquilino  colle  ,  eft 


A  num.  II.  ad  VII.  Liberii  Papar  obitus  an- 
no  antecedenti  contigit ,  quo  eum  Hieronymus 
in  Chronico  juxta  Pontaci  editionem  configna- 
vit .  Praeterea  Marccllimts  &  FauJUnus  Presby- 
teri  Luciferiani  ,  qui  hoc  tempore  vixere  ,  in 
Praefatione  libeUi  precum  ad  Imperatores  Va- 
lentmianum  ,  Theodofium,  &  Arcadium ,  tra- 
dunt  Liberium  humanis  rebus  exemptum  Vlll. 
K-tlcndas  OHobris  Gratixno  &  Dagalaipbo  Cojf. 
id  eft ,  anno  praecedenti  .  Eadem  die  ,  nempe 
vig  fiun  quirta  Septembris  memoratur  in  Mar- 
tyrologio  Bedae  :  in  quibufdam  vero  Martyro- 
loaiis  ,  ut  in  Hieronymo  ,  nomen  ejus  ad  IX. 
Kilend.  Oitobris  infcriptum  .  Qna  ex  diverfi- 
tate  intelligimus,  Liberium  die  XXLII.  Septem- 


Valentis  Impp-   4- 

mentio  apud  Sextum  Rufum  ,  &  P.  Vi- 
ctorem .  Porro  quod  ad  ejufdem  tem- 
pli  ereclionem  fpeclat ;  ex  collatis  impcn- 
lis  Joannis  Patritii  ca  de  re  per  vifurru 
admoniti  ,&  miraculoconfirmati ,  defcen- 
dentibus  nivibus  Nonis  Augufti ,  formam- 
que  templi  monftrantibus,  eam  bafili- 
cam  crectam  effe,  ejufdem  Ecclefia?  vc- 
tera  monumenra  declarant;  verum  ipfam 
ab  ejus  ereftore ,  nomine  Liberii  nuncu- 
patam  efle ,  Marcellinus  presbyter  in  li- 
bello  de  fchifmate  Urficini  certam  fidem 
facit  .  Ruffum  de  Liberio  hsc  in  eodem 
libro  de  Romanis  Pontificibus  :  Hic  fecit 
ordinationes  duas  in  Vrbe  menfe  Decem- 
brts  ,  &  ordinavit  fresbyteros  oftodecinty 
diaconos  quinque ,  Epifcopos  autem  per 
dtverfa  loca  decem  &  novem .  Qui  fe- 
pultus  efl  in  via  Salaria  in  coemeterio  Pri- 
fcillce  .. 

Remanfit  pofteris  Liberii  Papae  memo- 
ria  baud  ignobilis ,  fed  plajie  honorifi- 
centiffima;  dequa,  ut  ab  homine  hujus 
temporis,  eodemque  Roma.no  cive  ,  atque 
itidem  doflrina  &  fanftitate  claro,  qui- 
que  nullo  privato  affectu  ,  fed  veritatis 
tantum.  ftudio  movetur ,  tefiimonium  pe- 
tamus ;  fanctus  Ambrofius  (c)  teflimo- 
nium  affert  ,  cum  in  commentariis  do 
Virginibus,  cui  tamquam.  in  auro  gem-. 
mam  voluit  ejufdem.  Liberii  Papse  inte- 
xuiffe  fermonem,  ita  praefatur  :  Quoniam 
qttce  htbuimuS)  digeffimus  fuperioribus.  li- 
bris  duobus  :  tempus  eft  ,  foror  fanila ,  ea 
qttce  mecum  conferre  foles  ,  beatae  memorice 
Liberii  prcecepta  revolvere  ;  ut  quo  vir 
ftnffior,  eo  fermo  accedat  gratior  .  Ham- 
que  is  ,  cum  in  Salvatoris  Hatali  ad  A- 
poflolum  Petrum  virginitatis  profeffonem 
vefits  quoque  mutatione  fi?nares  (  quo  e- 
nim  melius  die  ,  quam  quo  Virgo  pofleri- 
tatem  acquijivit?  )  atqus  aflantibus  etiam 
puellis  Dei  compluribus  ,  quce  certarent 
invicem  de  tua  focietate  :  Bouas  ,  inquit  , 
filia^  nuptias  defiderafti ,  &c .  Pergit  in- 
tegrum  tunc.  ab  eodem  Liberio  habitum 
fermonem  recenfere  ;  ubi  poft  finem  harc 
addit :  Hxc  tecum  fanfice  meniortce  Ltbe- 
rius ,  quce  apud  alios  majora  verbis ,  a- 
pud  te  minora  exemplis  funt ,  &c.  Ut  pla- 
ne  appareat,  omnem  macuiam  ,  quam  o- 

lim. 

bris  demortuum  ,  fequentique  fepulturar  manda- 
tum  .  Ammianus  lib.  iy.  cap.  3.  dicit  quidem  , 
fub  Viventii  Prarfeclura  ,  quae  in  hunc  annum 
incidit  ,  ortum  effi  Damafum  inter  &  Urfici- 
num  diflidium  pro  Urbis  Roma-  Epifcopatu  .  Sed 
Pmtextatus  jam  menfe  Augufto  currentis  anni 
eidem  fucceflerat  ,  ut  liquet  ex  Lege  Codicis 
Theodofiani  D«  ingratis  liberis  .  dat .  XV,  Ka- 
lend .  Septemb.  Pra?textato  infcripta  ,  ideoque 
Viventius  jam  anno  prsecedenti  ante  menfem  Se- 
ptembrem  ,  quo  Liberius  obi.it  ,  dignitatem  il- 
lam  inierat  .  Qyare  diffidium  illud  quod  Am- 
mianus  narrat ,  anno  fuperiori  contigit  ;  cum 
non  fit  ratio  ,  cur  in  morte  Liberii  Marcelii- 
no    S:  FauMino   fidss   non   adhibeatur  . 

Ana- 


IV. 

Liberit 
memoria, 


(  c)  Ambr. 
de  Virg. 
lib.i. 


140 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
i. 


VALEKTIKIAKt  »„„„     „ 

Valentis  Impp'  4' 


Liberitis 
inter  fan 
&os  rela- 
tus , 

(m)  Ba/il. 
ep.74. 
(b)  Epipb. 


(t)  Marty. 
rol.  vVi»' 
delbert. 
die  13. 
Stptanbri 


V. 


lim  cxul  Arianorum  ad  tempus  communio- 
ne,  etii  non  haerefis  pravitate,  contraxe- 
rat,  pofteriori  illa  confeflionc  tempora 
Concilii  Ariminenfis  profus  deletam  atquc 
omnino  fuiflTe  oblivione  fepultam  .  Hinc 
videas  &  a  Graecis  etiam  ejufdem  tem- 
poris  fancYiffimis  atque  do&iflimis  viris 
Liberium  dignis  titulis  honeftari  :  unde 
S. Bafilius  (a)  nominat  cum,  beatiflimum 
virum  ,  fcribens  ad  Occidentales :  Epi- 
phanius(fe)  vero  ,  beatum  ;  reperimuf- 
que  ejus  memoriam  3n  nonnullis  antiquis 
fcriptis  codicibus  recenfitam  inter  alios 
fanclos,  anniverfario  die  natali  publice 
jecolendam  :  ex  quibus  exfcripfit  Beda; 
in  cujus  Martyrologio  8.  Kalend.  Octo- 
bris  Liberii  Romani  Epifcopi  nomen  cum 
aliis  fan&is  habetur  intextum;  fed  &  a- 
libi  (c)  cum  aliis  ejufdem  diei  Samftis 
fic  verfibus  decantatum  ,  pridie  tamen  cjus 
diei ,  nempe  9.  Kalendas  O&obris . 

Konum  Thecla  tenet  rofeoperfufacruore  , 
Ltberiufque  dicatRomanam  Papa  per  Urbemy 
Levita  &  Sojtus  merito  fplendefcit  hanors . 

f^  Ad  haec  omnia  de  Liberio  pofita , 
addcnda  eft  infcriptio  nuper  reperta  Spo- 
leti  in  tumulo ,  exarata  totidem  verbis  ac 
verfibus ,  ut  hic  legitur  . 

D.  P. 
PICENTIAE 
LEGITIMAE 
NEOPHYTAE 
DIE.    V.    KAL.  SEP. 
CONSIGNATAE 
A  LIBERIO  PAPA 
FL.  HOSPITIUS 

M ARITUS 

VXORI 
BENEMERENTI 
DUPLICEM 
SARCOFAGUM 
CUM  TITULO 
HOC  LOCO 
•  ••OE.ii.   1 
POSUIT 
....  MARITO 
ET 


PAGIUS  Anaftafius  juxta  accuratiorem  editionem  ab 
Holftenio  curatam  ,  de  Conftantio  Imp.  ait :  Mif- 
fa  aufloritate  per  Catulinum  agentem  in  rebut  , 
Jimul  Urfcttius  &  Valent  venerunt  ad  Liberium , 
qui  conjenfit  pr&eeptit  Conjlantii ,  ut  una  par- 
tieipatio  eonveniret  communitnit  cum  b&reticit 
tantum  ,  ut  non  rebaptizarent ,  ubi  duo  codices 
MSS.  Florentini  habent  ,  rebaptizaret  .  Ad  quae 
verba  Holftenius  notat  Arianos  tempore  Libe- 
X\\  Papx  rebaptizafle  eos  ,  qui  ex  Catholicis 
ad  feclam  fuam  veniebant ,  &  Anaftafium  illum 
locum  defcripfifle  ex  aucliori  Chronico  veterum 
„  Pontificum  •  \Addit  Holftenius :  Quandonam 
„  autem  cceperint  rebaptizare  Ariani  ,  nondum 
„  innotuit,  verifimile  tamen  eft  eos  rebapti- 
„  zandi  morem  a  Donatiftis  accepifle,  &  Do- 


III. 

De  reba- 
ftizatio- 
ne  ab  b<ve 
ticit  ufur. 
pata  . 


frafta  tabula  &  fragmentis  deperditis,  de- 
funt  reliqua  .  Quodautem  audis,  configna- 
tam  fuilTe  defunclam  aLiberio  Papa,  per 
confignationem  intelligere  debes  coliatum 
facramentum,  quod  dicimus  Confirmationis 
feuChrifmatis,  uti  vetus  loquendi  ufusob- 
tinuit,  quod  accipi  confuevit  ab  Epifcopo 
fuo  :  cum  vero  illud  ipia  acceperit  a  Li- 
berio  Papa,  placuit  marito  ejufmodi  ex- 
hibitum  ipfi  munus  a  tanto  Pontifice  ,  re- 
linquere  perpetua  memoria  fepulcrali  la~ 
pide  confignatum . 

Poft  obitum  Liberii  vacaffe  fedem  dies       VI. 
fex ,  in  ejufque    locum   Damafum  Hifpa-  _ 

num  ,  Antonii  filium  ,  fuifle  legitime  fub-  gjg^1, 
rogatum  die  decimaquinta  Septembris, 
confentiunt  omnes  ;  Urficinum  vero  po- 
ftea  eodem  anno  in  fchifmatc  Pontifi- 
cem  acclamatum.  Qus  enim  olim  ccepe- 
rat  in  clero  Romano  difTenfio  ex  fubfti- 
tutione  Felicis  (  licet  Liberius  eam  com- 
ponere  ftuduilfet,  recipiens  in  clero  at. 
que  uniens  cum  aliis  eos  qui  ordinati  fue- 
xant  a  Felice  )  latenter  ferpens  ,  novi  Pon- 
tificis  ele&ionis  occafione  recruduit :  duni 
alii  ex  parte  Felicis ,  ex  parte  vero  Li- 
berii  alii  conarentur  ordinare  Pontificem. 
Itum  eft  a  majori  faniorique  parte  in_. 
Damafi  eleclionem ;  qui  licet  fuiflfet  ex 
parte  Felicis  (  d) ,  Liberius  tamen  (  ut  (d)  Mar. 
diclum  cft   )  non  tantum  una    cum  aliis  cel1'"'  *' 

•  y  1  p    1  lcbifmat. 

eumdem  receperat  m  clerum  ,   fed  etiam  Urrfci„t 
Vicaria  praefe&ura  donafat,  cum  poft  Con- 
cilium  Ariminenfe   (  ut  meminimus  )  Li- 
berius  iterum  a  Conftantio  vexatus  in  fub- 
urbiis  conventus    ageret:    quod  ejufdem 
Liberii  Acra  (  e)  quantumlibet   depravata  (0  Af* 
teftantur,  in   quibus  hoec  leguntur  :    Ko-  Llbern 
Itte  ttmerey  quontam   ego   vobtfcum   non_. 
habito    in   civitate   Romana;  fed  habetis 
Vicariumt  ecce  fratrem  &  preibyterum  Da- 
mafum    cujus  teflimonium  vos  mihi  perhi- 
betisy    &c.    Ex   quibus    erroris    paritcr 
arguuntur  ,  qui  Damafum  dicunt  ex  Dia- 
cono  creatum   efic   Pontificem .  Senex  e- 
rat  fexagefimum    fecundum    circitcr^  an-  «.  tj;ero„t 
num  agens  ,    cum  creatus  eft  Pontifex ;  ^  Scripm  ' 
quem  ,  poftquam  fedifict  annos  decem  &  Eccl.    i» 
oclo ,  prope  octogenarium  deceflific   affir-  Damafo . 
mat  S.  Hieronymus  (f)  .  " 

Pars 

„  natiftas,  ne  amplius  in  Africa;  angulo  Iati- 
,,  tare  dicerentur  ,  ante  Ltbcrii  tempora  unio- 
„  nem    cum  Arianis  iniiffe  . 

Duratio  Sedfs  Liberii  tam  in.  Anaftafio ,  quam       Ty\ 
in  Catalogis  corrupte  d.fcripta  .  Sed  cum    eam  DaIKafi<s 
inierit   anno  CCCLII.  die  XXI.  menfis    Junii ,  fuccedit 
fedit  annos   quatuordecim  ,  menfestres&  dies  Libcrio  • 
tres  emortuali   inclufo,   qui  dies  tres     \n  Ana- 
ftafio  ,  &  in  quibufdam  Catalogis  noftris,  ali- 
ifque   leguntur  .  Addit  Anaftafius  ,    Liberium  fe- 
pultum    fuifle  VIII.  Kalendat  Maii ,  &   ceflafTe 
Epifcopatum   iiebut  fepte m .  Sed  dies  ille  adali- 
quam  ejus    Tranflationem    referendus:    in    an- 
tiquo    enim  Martyrologio  Sancli   Cyriaci  habe- 
tur:   IX.  Kal.  Oilob.    Roma    dcpofitio  fantti  Libe- 
rii  Epifsepi»  Ex   quibus    fequitur  Damafum   na- 

tio- 


Chrtsti 

3*7« 


Cum   Critice  Pa^ii 

Damasi  Pap. 


241 

Valektiniani  t 
Valentis  Imip*  4- 


Vir.  Pars  autem  adverfa  indigne  ferens    ex 

communione  Felicis  eleftum  eiTe    Pontifi- 

Schffma^    ccm,  una    cum  diaconis  Romanae  Ecclc- 

Urficini.    fix  conrpirans,  occupanfque  bafilicam  Si- 

*  Sicmi.  cjni  # ,  creat  contra  Damafum  Urficinum 
•'•  Diaconum    Romanum    Epifcopum .    Qui 

vero  tunc  tumultus  oborti ,  quaeve  caedes 
fuerint  in  eadem  bafilica  perpetratae  ,  ex 
(1)  /w,  Ammiano  (a)  hic  potiffimum  defcribamus, 
Hb.  17.  jjcet  Ethnico  homine,  &  rerum  Chri- 
ftianarum  haud  exacTo  exploratore.  Ipfe 
igitur  poftquam  de  praefectura  TJrbana_# 
Lampadii  egit ,  de  ejus  fucceffore  Vivcn- 
tio  ita   fcribit:  Advenit  Jucceffor  ejus  ex 

*  Exqui-  Outefitore   *    Palatii   Viventtus ,  integer 
fitor.  (ij.   prudens  ,    Pannonius ;  cujus    admtni- 

Jlratto  quieta  fuit  &  flacida  ,  copia  re- 
rum  omnium  fluens  .  Et  bunc  quoque  di- 
fcordantis  populi  feditiones  terruere  cruen- 
ttc,  qutt  tale  negotium  excitavere.  Da- 
mafus  &  Vrficmus  fupra  modum  ad  rapien- 
dam  Eptfcopalem  fedem  ardcntes  ,  fcijfis 
jludiis  afperrime  confliftabantur  ,  adufque 
mortis  vulnerumque  dtfcrimtna  adjumen- 
tis  utriufque  progreffis .  Qux  nec  corri- 
gere  fufficiens  Viventius ,  nec  mollire^  vi 
magna  toattus  fcejjit  in  fuburbanum  .  At 

*  Et.         *  in  concertatione  fuperaverat  Damafus , 

parte  quce   ei  favebat ,   injlante .  Conjiat- 

*  siciai .  que  tn  hafilica  Sicinini*,    ubi  ritus  Chri- 

Jitani  eji  conventiculum  ,  uno  die  centum 

trigtnta  feptem    reperta  cadavera  perem- 

ptorum  ,  efferatamque  diu  plebem  tsgre  po- 

(b)  T.tnv.  Jlea  deltnttam.  Ponitur  in  defcriptione   (b) 

'"  ^fcrip.  Urbis  ba'iiica Sicini  in  regionequinta  jux- 

'        ta    forum  Efquilinum  ,  longe    a  Macello 

*  y.-ircd.  #  Liviano ,  ubi  fuiffe  ponitur  bafilica  Li- 
!o'  berii .  Sed   fubdit  rrs  Ammianus ,  ita  ho- 

fti<;  Chriftianorum  carpens  Romanam  Ec- 

clefiam  : 

VIli.  Heque  ego  ,   inquit,   abnuo  ,  ojlentatio- 

nem  rerum   confiderans   urbanarum  ,  bujus 

Roro.         ret  cupidos  ,   ob   impetrandum  quod  appe. 

Pontif.  !u-  tunt)  omni  contentione  laterum  jurgart  de- 

XLJVe"      bere ;  cum  id  adepti ,  futuri  fint  itafecu- 

fus    *b      rt  1  ut  ditentur  oblationtbus  matronarum  , 

Ammia-     frocedantque  vehtcu'is  tnjidcntes  ,  circum- 

no  .  fpette  vejtiti  ,   epulas  curantes  profufasy 

adeo   ut   eorum  convivia   regales  fuperent 

menCas .  Qut  effe  poterant  beati  re  vera, 

fi  magnitudine  Vrbis  defpetla  ,  quam  vi- 

tiis  opponunt  ,  ad  imitaitonem  Antiftitum 

quorumdim  provincialium  vtverent  :  quos 

tenuttas  edendi  potandtque  parciffime,  Vt* 

litas    etiam  indumentorum  ,   &  fuperciUa 

humum  rpedantiay  perpetuo  numint  vertf- 

que  ejus  cultortbus  ut  puros    commendant 

&  verecundos  .  Ha&enus    AmnManus . 

IX.  Nc?gari  quidem  minime  poreft ,  deorum 

cultoribus  movilTe  invidi.im  Chriftianae  re- 

ligionis  fummum   Pontificatum  adeo  infi- 

gniter  externis  quoque  fplendoribus  illu- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V, 


flratum;  a?groque  tulifTe  animo,  eo  mu-  Rom, 
nere   fungentem  Romanum  Epifcopum  e-  Pontif.  in 
jufmodi  claritudine  magis  confpicuum  ap-  cultu  cx- 
parere,quamGentilicia?fuperftitionis  Re-  «crno  ma- 
gem  facrificum,   five  alios  Pontifices  at-  Jeflas  • 
que  facrificos,  jam   deorum  cultu  frigc- 
fcente,  defpeclos. 

Certe   quidcm  adeo  Romae  his  tempo-       x. 
ribus  effulgebat    Romanorum    Chriftiana? 
religionis  Antiftitum  decor  ac  fplendor,  Regius 
ut  non   Ammiani  tantum  vel  caucrorum  fp'c,jdor 
illi  fimilium  commoverit  animum  ;  fed  &  sI«rdo- 
clariffimorum    virorum,  immo    ampliffi-  tii  . 
inorum  magiltratuum  invidiam  concitarit. 
Unde    Praetextatus    ille   nobiliffimus   Ro- 
manorum,    quem   Proconfulatum    gefliffc 
in   Oriente  hoium  Imperatorum   exordio 
vidimus  ,  &  Viventio  fequenti  anno  fuf- 
feclum  fuiffe  in  Urbana  prxfeclura ,  aliif- 
que  magiftratibus  auclum ,  fuo  loco  dice- 
mus ;  hic   ipfe    prxtextatus    (    inquit    S. 
Hieronymus      c  )    qui  &   conful  defigna-  M  Hierc». 
tus  poftea  mortuus  efi,  homo  facrilegus  &  cpijl.61. 
idolorum  cultor ,  folebat  ludens  beato  Da- 
mafo  dicere :  Facite  me  Romana  Vrbis  E- 
fifcopumy   &    ero    frotinus    Cbrijiianus . 
Haec    Hieronymus:    ut    plane    appareat, 
fummoatque  regali  Chrifti  Ecclefiaj  facer- 
dotio  regiam  quoque  magnificentiam   fu~ 
iffb  conjunclam:  quae  cumab  Ethnico  fcri- 
ptore    carpantur;   aeque  ab  hxreticis  re- 
centioribus  canino  denre  rabiofius  corro- 
duntur;  ifth^ecque  ab  Ammiano  fcripta, 
velut  e    divino  oraculo  prodita ,   in  Ro- 
manam  Ecclefiam  exprobrant:  minime  con- 
fiderantes,  antiquam  hanc  effi:  calumniam 
ab  Ethnicis  in  Chriftianos  omnes  illatam  : 
cum    (   ut  ait  Tertullianus   d  )  prodigas  (d)   Ter- 
eorum  ccenas  fugillarent ;  qux  cum  a  cha-  tull.  in  j- 
ritate  fuerint  dycbrm  denominatce  ,  quantif-  t0^c-i9' 
cumque )  inquit  ,  fumptibus    conjient,    lu- 
crum  efl ,  fietatts  nomtne  facere  fumptus  . 
Siquidem  ex   eis  etiam   inopes  pafceban- 
tur:    cum  alioqui  iidem    frequentius   je- 
junare  folerent  ,   ac  Romae  potiffimum  ; 
ubi  tribus  diebus  cujuslibet  hebdomadae 
totius  anni ,  excepto   tempore  Quinqua- 
gefimx,  Chriftianos  omncs  jejunare  con-  ^j^yf"** 
fueviffe,  S.  Auguftinus  (e)  ad  Cafulanum  epM." 
fcribens  difertis  verbis  affirmat. 

Sed  quod    ait  Ammianus   de  profufio-      XI. 
ribusepulis;    confiderandum  eft ,  caufa_.  sando- 
urgente  interdum  fancliffimos  viros  regias  rum  con- 
ccenas  parare  folitos.  De  fanclo  enim  Am-  vivia  . 
brofio  teftatus  e(k  (f)  Vincentius  P.  Prae-  (^  Sever. 
torio  in  Galliis  apud  S.  Martinum  ,  ipfum  ;„  dial. 
agentem  Mediolanenfem  Epifcopum  ,  con-  Gal.i. 
fuevilfe  exhiberc  convivia  Praefeclis  atque 
confulibus,    &   abfque  dubio,  digno  in- 
vitatis   hominibus    fumptu ;   cum  tameru. 
haud  ipfe    Ambrofius    voluptuofus   effet, 
vel  jejunare  praetermitteret ;  de  quo  Pau- 
H  h  linus 


PAGITJS    tione   Hifpanum  ,  ut  habet  Anaftafius  ,    orJina- 
tum  fuilfe  Pontificem  Rom.  die   prima   Octobris 


fuperioris  anni ,  in  quam  Dominica   cadt:bat,ut 
in  morte  ejus  conitabit . 


1$Z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pat. 


VALENTINIANr    r  ■ 

Valentis  1M"'4' 


f»)  Yxuli- 
nui  in  Vi- 
ta  S.  Am- 

brot. 


(b)  Pbilijt, 
4' 


(*)  Ram, 
»4« 


XII* 

Clemen- 
tis   PP. 
VII L  di. 
gnum  ex- 
emplum, 


XIII. 

Adverfus 
Clericos 
delicio. 
fos. 


(d)Hierott. 
in  Michstt 


(e)  Matt. 


linus  tradit  (a)  ,  quotidiano  jejunio  cor- 
pus  attrivifle :  C«/,  inquit,  prandendi  num- 
quitm  confuetudo  fuit ,  nifi  Sabbato ,  6* 
Dominico ,  w/  cwr»  natalitia  celeberri- 
morum  martyrum  ejfent  .  Sicque  fecun- 
dum  illud  Apoftoli  (£):  Seio  abundare , 
6*  /oo  penuriam  pati .  Apoftolici  quoque 
viri ,  ut  Ambrofius  atque  Damafus,  ita 
noverunt  vits  inftitutum  attemperare,  ut 
juxta  ejufdem  Apoftoli  (c)  fententiam ; 
five  manducarent  ,  Domino  manduca- 
rent;  flvenon  manducarent,  aeque  Domi- 
ni  caufa  non  manducarent ;  omniaquo 
charitate  jubente ,  arbitrio  Spiritus  age- 
rent . 

Sane  quidem  magna  animi  noftri  vo- 
luptate  faclum  eft ,  quod  his  ferme  die- 
bus ,  cum  haec  cudenda  exhiberemus ,  San. 
ftiflimus  Dominus  Nofter  CLEMENS  Pa- 
pa  OCTAVUS  hoc  primo  fui  Pontifica- 
tus  exordio  inter  alia  ad  difciplinam  Ec- 
elefiafticam  componendam  faluberrim^» 
inftituta ,  quo  caeteris  hofpitalitatis  ac  in 
pauperes  beneficentiae  exemplo  praeluceat, 
quotidianx  illi  menfoe  tredecim  ex  ipfis 
veteri  inftituto  parari  folitae  adjecit  al- 
teram  prope  caenaculum  fuum  pauperibus 
peregrinis  potiflimum  e  remotioribus  re- 
gionibus  in  Urbem  confluentibus  in  fin- 
gulos  dies  parandam:  e  fua  enim  opipa- 
re  referta  dapibus  ,  iifdem  facro  ritu  ex 
more  fanelificatis,  fedens  ipfe  arbiter  con- 
tinentioe,  delecrtumque  adhibens ,  pretio- 
fiora  quaeque  ac  lautiora  jubet  afferri  pau- 
perum  menfae,  vilioribus  fibi  retentis  ac 
modicis;  tanto  folum  judicans  dignos  ho- 
nore  Dei  fervos,  ipfos  pauperes,  Chrifti 
vicem  agentes,  Vicarius  ipfe  Chrifti  ,  & 
fervus  fervorum  Dei .  At  haec  obiter,  oc- 
cafione  Ethnicorum  fugillantium  lautas 
menfas  Romanorum  Pontificum,  dicla_. 
funto . 

Caeterum  quod  ad  propofitam  rem  fipe- 
clat :  ficut  fan&iflimos  viros  omnia  fua  ad 
fpiritus  regulam  moderantes ,  dignos  lau- 
de  cenfemus;  ita  illos  improbandos  dam- 
nandofque  putamus,  qui  carni  indulgen- 
tes,  de  Chrifti  patrimonio  opfonantur: 
adverfus  quos  jufta  eft  S.  Hieronymi  ifta 
reprehenfio  (d):  Sed  &  Ecclefice  quoque 
principes,  qui  deliciis  affluunt,  &  inter  e- 
pulas  atque  lafciviaspudicttiam  fervare  fe 
credunt  tpropheticus  fermo  defcribit,  quod 
ejiciendi  fttnt  e  fpatiofis  domibus ,  lautif- 
que  conviviis,  &  multo  labore  epulis  con- 
quifitis  ;  &  ejiciendi  proter  malas  cogita- 
liones  &  opera  fua.  Et  fi  vts  fcire  quo 
ejtciendi  funt ,  Evangelittm  lege  (  e)  :  Tn 
tenebras  fcilicet  exteriores ,  ubi  erit  fle. 
tus  &  flrtdor  dentium.  An  non  confufio 
&  ignominia  efl  ,  Jefum  Chriflttm  cructfi- 
xttm  ,  magiflrum,  pauperem  &  efurientem 
fartis  prxdicare  corporibus  ,  jejttniorum- 
qtte  doclrinam  rttbentes  buccastumentia- 
que  ora  proferre  ?  Si  in  Apoflolorttm  lo- 


co  fumus ,  non  folum  fermonem  eorum  imi- 
temur ,  fed  converfauonem  qunque  &  ab» 
ftinentiam  ampleftamur .  Sanclum  utique 
eft  &  Apoflolicum  mintfterium,  viduis  _•* 
pattperibus  miniftrare .  Kou  oportet  ,  *'•*. 
quiunt ,  dimiffo  verbo  Det  ,  mintflrare  not 
menfis  (/).  At  nunc  non  dtco  pauperet  ,  'f)^S.6» 
non  dico  fratres  ,  &  qui  rurfum  tnvitare 
non  pofftnt  (  ex  quibus  ,  excepta  gratia  , 
nihil  aliud  Epifeopalis  fperet  manus  )  fed 
militantes  &  accinftos  gladio  ,  &  Judices  , 
excubamibus  ante  fores  fuas  Centurtoni- 
Jtus  &  turmis  militum ,  Chriflt  factrdor 
invitat  ad  prandium  .  Tota  clerict  Vrbe 
difcurfant  ,  queerunt  exhibere  Judictbur 
qttee  illi  in  pratoriis  fuis  aut  invenire  non 
pojfunt ,  aut  certe  inventa  non  coemunt  • 
Kec  vero  arbitrandum  ,  quod  generaltter 
ad  omnes  b<ec  dirigatur  inveftio ,  fed  quod 
eos  qui  tales  funt ,  pulfet  fermo  pmpheti» 
ctts  ,  &  comminetur  eis  fupplicia  &  tene- 
bras  fempiternas  :  ut  qui  pudore  &  vere- 
cttndia  non  tenentur ,  agant  pcenttenttam 
ftltem  comminatione  pcenarum  .  Hucufque 
Hieronymus,  haud  dubie  ab  hac  objur- 
gatione  excipiens  Damafum  ,  quem  mille 
locis  fanctiflimum  proedicat .  Sed  ad  fchif- 
ma  Urficini,  e  quo  divagata  eft  oratio 
revocetur. 

De  eo  fchifmate  complura  fcripta  ha- 
bentur  a  Marcellino  Romano  presbvtero 
in  eo  libello,  quem  una  cum  Fauftinodia- 
cono  obtulit  Tneodofio  Imperatori  .  Sed  "l^^/a 
cum  conftet ,  eum  bis  fuiiTe  fchifmaticum, 
adhaerentem  nimirum  primo  Urlicinopfeu- 
do-pontifici ,  ac  poftea  Luciferianis ;  ea 
in  hac  caufa  fides  illi  adhibenda  eft ,  qua* 
latronibus  folet  aCcufantibus  eos ,  quos 
ipfi  fuerint  depraedati .  Quis  enim  ipfutn 
duxerit  audiendum  de  Damafo  ,  qui  &  in 
alios  Orthodoxos  fuerit  contumeliofus  , 
atque  etiam  in  S.  Hilarium  Piclavienfem 
Epifcopum  calumniofe  sque  ac  audaeler 
infultet  ?  Porro  res  Damafi  &  Urficini  pu- 
blicis  judiciis  faepe  difcuflk  ac  ventilata?, 
adeo  exploratae  funt  redditae  atque  per- 
fpicuse  ,  ut  Imperatores  ipfi  faepius  ad  Ur- 
bis  Praefeclos  pro  Damafo  adverfus  Urfi- 
cinum  ejufque  gregarios  reperianrur  de- 
difle  refcripta,  quae  fuis  locis  ,  fecundum 
tempus  quo  fcripta  funt ,  figillatim  red- 
demus  inferius  . 

Sed  illud  in  primis  eft  redarguendum 
mendacium,  quo  dicunt,  primitus  Urfi- 
cinum  ,  ac  fubinde  Damafum  poft  dies 
feptem  efTe  creatum  Romanum  Ponti 
ficem,  occupaffeque  bafilicam  Latera. 
nenfem  ,  atque  inde  impetum  feciffe  in  Yum 
bafilicam  Julii  .  Nam  his  manifefte  ad-  vata. 
verfatur  Sanclus  Hieronymus  ,  quem  hif- 
ce  ipfis  temporibus,  Roms  fuifle  mon- 
ftrabimus .  Ipfe  enim  in  Chronico  con- 
trarium  penitus  aftruit ,  dum  fic  ait  • 
Damafus  trigefimus  quintus  Romana  Ec- 
clefix  ordtnatur  Epifcopus .  Voft  multum 

tem- 


XIV. 

Mareelli. 


uftinus 

(chiftnati. 

cii 


XV. 

Refellun- 
fur  men- 
dacia  in 
Dima- 


Cum  Critice  Pagii. 


Christl 

367. 


Damasi   Pap. 


243 

Valintiniani  .    ..    . 
Vale^tis  Impp** 


t»  Kujfin 
l.i.    f.IO, 


XVI. 

Aliar  ca- 
Jumniz 


temporis  fpatium(  vcl  ut  alii  legunt  )pofi 

•  Urfinus.  non  multum  temporis  fpttttum,    Urjicinus  * 

a  quibufdam  Epifcopus  conftitutus  ,  Sici- 
ntnum  cumfuis  invadit;  a  quo  Damafianee 
partis  populo  confluente ,  crudeltjfimx  inter- 
fetliones  dtverfi  fexus  perpetratte  .  Affir- 
mat  hoc  ipfum  Ruffinus  (a)  ,  qui  etfi 
forte  Romae  non  erat,  res  tamen  fui  tem- 
poris  vulgatas  ubique  confcripfit.  Sed 
mox  hic  ejufdem  Ruffini  de  oborto  fchif- 
mate  integram  ipfam  finceramque  narra- 
tionem  fubjiciemus. 

Verum  &  eo  qnoque  impudentiae  ada- 
flus  eft  ipfe  ab  Ecclefia  &  a  Deo  divi- 
fus  ,  efferatus  fchifmaticus  Marcellinus, 
MarceTli-  ut  arguens  Damafum,  affirmet  fuifle  fae- 
ni  in  Da-  viflimum  hominem ,  in  eumque  tot  caedium 
inafum.  immaniter  patratarum  culpam  rcjiciat:  ab 
ipfo  enim  conciratos  effe  milites  ait  in_, 
fe&arores  Urficini.  At  ut  haec  omnia  a- 
pertius  refellantur ;  in  primis  quae  fcripta 
funt  eo  argumento  a  Ruffino  hic  defcri- 
bamus:  Damafus  ,  inquit,  pofi  Liberium 
per  fucceffionem  facerdotium  in  urbe  Ro- 
mana  fufceperat .  Quem  prxlatum  fxbt  non 

*  Urfinus.  ferens  Urficinus  *  quidam  ejufdem  Eccle- 

fi<e   diaconus ,  in  tantum  furoris  erupity 

ut  perfuafo  quodam  fatis  imperito  &  agre- 

fii  EpiCcopo ,  collecla  turbulentorum  &  fe- 

ditioforum  hominum  mttnu  ,  in  bafiltc*  qu<c 

Sicinini  appellatur,  Epifcopum  fefieri  ex- 

lorqueret,  legibus  &  ordine  &  trxditione 

ferver/is  .  Quo  ex  fafio  tanta  Jeditio ,  im- 

mo  vero   tanta  bella  coorta  funt ,  alteru- 

trum  defenientibus  populis ,  ut  repleren- 

tur  humano  fanguine  orationum  loca .  Quce 

resfattionc  Maximi  *  Prtefeftt ,  fevi  hi- 

minis  ,    ad    invidiam    boni  &    innocentis 

verfa  efi  Sacerdotis  ;  ita  ut   cauft  cleri- 

corum  ufque  ad  tormenta  duceretur  .  Sed 

ajfertor  innocentioe  Deus  affutt ;  &  in  ca- 

put  eorum  qui  intenderant   dolum^  poena^. 

converfa  efi .  Haec  Ruffinus:  eadem  quo- 

que  Graeci  habent ,  ncmpe  Socrares  (  b  ) , 

Sozomenus(  c),  Nicephorus  (  d)  ,  &  a- 

U)  Soxow.  lij.    Quifnam   autem  fuerit  rudis  ille  & 

[iwcc)'h.  agreftis  Epifcopus ,  qui  aufus  eft_  Urfici- 

/.11.  cio.  no  manus  imponere  ;  Marcellinus  ln  Iibel- 

'  lo ,  quem  fcripfit ,  exprefle  nominat :  ait- 

que  fuifle  Paulum  Epifcopum  Tiburtinum  : 

3uo  quidcm  uno  argumento,  etC\  reliquae 
eeflent  pro    caufa   Damafi  defenfiones, 
fatis  fuperquedeclaratur,  Urficinum  fuif- 
fc   fchifmaticum :   cum  ex  his  quae  ex  S. 
Auguftino  &   aliis  fuperius  dicla    funt, 
liquido    conftct  ,  non    alterius    Epifcopi 
quam  Oftienfis  fuifle,  manus  imponere  fu- 
per  eleclum  Romanum  Pontificem  . 
XVII.         Quod  autem  fpe&at  ad  Maximum  ,  feu 
potius  Maximinum  (  fic  enim  eum  nomi- 
Maximi-    nat  Ammianus  )  cujus  faevitiam  redundaf- 
ni  farvitia  fc  "in  invidiam  &odium  Damafi  Papx  Ruf- 
redundat   finus  &  a\ij   citati  nuper  au^ores   teftan- 

fum.ama"  tur>  fa'1^  quidem  ipfum  ,  cum  Vicariam 
praefefturam ,  &  Annonariam,  ac  poftca 
Ar.n.   Eccl.  Tom.  V. 


*Maxi 
mini . 


(h)Scerttt, 
l.i,.  f.14. 


Praetoriam  adminiftraret ,  truculentum  ci- 
vium  Romanorum  carnificem  ad  omne  im- 
manitatis  genus  exerccndum  egregie  com- 
paratum ,  pluribus  idem  Ammianus(f) 
teftatur;  qui  &  ejus  in  cives  Romanos 
dirasrecenfet  carnificinas.  Porro  eaquxin 
Urficini  feclatores  vifus  eft  ifte  acerbius 
perpetraflc  ,  in  Damafi  invidiam ,  cujus  de- 
fenfionis  caufa  ille  militum  gladioscruen- 
taflet ,  obtreftantes  fchifmatici  converte- 
runt ;  adeo  ut  ea  de  re  numquam  defive- 
rintetiam  poft  obitum  Valentiniani  apud 
Thcodofium  queritari  iidem  Marcellinus, 
&  Fauftinus.  Porro  Dimafi  mcredibilis 
animi  manfuetudinis  locuplex  teftis  eft  S. 
Hieronymus ,  qui  tunc  agens  in  Urbe  e- 
rudiebatur  rhetoricis  difciplinis:  ipfe  e- 
nim  cum  ad  Innocentium  arnicum  fcri- 
bens  ,  de  muliere  fepties  icla  hiftoriam 
enarraflet,  in  fine  haec  de  Damafo  habet 
(  f  )  :  Romanum  EpiCcopum  ia»i  pene  fa- 
(lionis  laqueis  irretttum  &  vicijfe  adver- 
farios ,  &  non  nocuijfe  faperatis  .  Quid 
amplius?  S.  Ambrofius  &  ipfe  Romanus  , 
&  Romse  adhuc  in  paterna  domo  cum_. 
Marcellina  forore  ac  fratre  Satyro  agens  , 
fcnbens  poftea  alia  occaiipne  ad  Valen- 
tinianum  juniorem  Imper.itorem ,  cum  dc 
Damafo  Papa  obiter  incideret  mentio,  fic 
ait(^)  :  DamaCits  Romanx  Eccle/ja  ficer- 
dos  iudicio  Dei  elefltts.    Ita  ipfe  . 

Csterum  ,  quo  i  ejus  bgitima  ordinatio 
nulla  poflet  invldentium  hoftium  Iabe- 
faftari  calumnia,  eademque  nota  elfet  & 
magiftratibus  &  Imperatori  ;  fchifmatici 
ad  falfas  eafdemque  turpiffimas  accufatio- 
nes  converfi  funt  ,  ut  littera  Valentinia- 
ni  Aug.  inferius  fuo  Ioco  recitandae  de- 
clarant  .  Adulterii  enim  fancliflimum  ac 
puriflimum  virum  accufarunt,  quem  S.  Hie- 
ronymus  (  h  )  virginem  ,  Ecclefiajque  vir- 
ginis  doflorem  appellat  ad  Pammachium 
fcribens ;  ejufque  mores  eximios  Graeci  (i) 
pariter  praedicant .  Sed  de  his  alias  irL. 
cjus  obitu.  Ha?c  quidem  nos  de  legitima 
Damafi  eleclione ;  ejufque  morum  inte- 
gritate  haud  otiofe  voluimus  ex  certis  ac 
probatis  teftibus  inculcaffe,  ipfoque  ejuf- 
dem  Pontificatus  ingreifu  leclori  ob  ocu- 
los  pofuifle  ;  quod  fciamus  ,  leviflimos 
quofdam,  nulla  rerum  habita  diligentio- 
ri  perveftigatioBe  ,  una  Ieftione  libelli 
Marcellini  fchifmatici ,  Damafi  hoftis  im- 
placabilis  ,  imprudenter  nimis  ac  potius 
ftolide  primas  detulifle  Urficino ;  quem 
non  folum  fuifle  tradunt  verum  legiti- 
mumque  Romanum  Pontificem ,  fed  &  m  o- 
ribus  plane  fancliffimum :  neque  erubue- 
runt  poft  tot  faecula  ,  hominem  in  publi- 
co  fanftorum  Patrum  confenfu  damnatum 
legibus  Imperatoris  faepe  profcriptum.,  , 
Catholicis  omnibus,  ut  monftrum  often- 
tui  habitum ,  adeo  imprudenter  ac  temere 
commendare;  condemnare  vero  funtaufi 
S.  Damafura  a  facro  Concilio  probatum, 
H  h  2  re- 


(c)  Amm. 


(f)  Hieroni 
epifl.w- 


(g)  Amhr. 

epifl.$o. 

xvnr. 

Damafus 

accufatur 
adulterii . 


(h)  Hieron, 
epifl-  $0. 

(i)  Theoi. 
Hh  %.  c.x. 

Socrat.l.4. 
c.ij.   So- 
Zj»i.    1.6. 
c.i?.    Ni- 
ceph.  l.ii. 


144 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


XIX. 

Plebs  in- 
cirata  fal- 
fa    fpe 

marty  rii . 


CHMSTt 

^7- 


Damasi  Pap. 


VaLENTINIAHT  , 

Valentis  IMPP.4. 


(a)  Antiq. 

infcrip.  in 
appeni. 
png.llTU 
»»«.3. 

S.  Dama- 

Ais  votum 
folvitSS. 
Martyri- 
bus . 


(b)  ead. 
pag.    n.6. 


refcflpfis'  Imperatoriis  ab  oppreflbribus 
vindieatum,  antiquorum  ofrtrtium  praeco* 
rrio  laudatum,  tdti  drbi  Catholico  com- 
muhicatione  conjufictum  ,  vitaeque  mori- 
btfs  ifffigflem  atque1  perfpicuum ,  miracu- 
lis  fftiarh  illuftfatdrrt  ,  ac  denique  univer- 
f*  Catholiese  confefifu  Ecclefise  a  tempo* 
re  dbitUs  in  hanc  diem  anniverfaria  me* 
moria  celebratum .  Sed  jam  ad  rei  geftae 
hiltoriam  revertamUr. 

Ut  autem  fureris  plebecula  adeo  arri- 
mata,  libens  volenfque  in  militum  gla- 
dios  fe  ab  illis  trucidandam  timoris  ex- 
pers  immitteret;  fchifmaticorum  tuba  illo 
furoris  adegit ,  qua  velut  claflico  clange- 
bant  ac  clamitabant,  tempus  effe  marty- 
rii,  nec  timendos  eos,  qui  corpus  occi- 
derent.  Quibus  illa  incauta  decepta,  eo 
itvidius  ruebat  incaedem,  quo  ex  fuis  a- 
iios  fe  ad  martyrii  coronam  praeceflifl?-» 
putabat ;  damnum  exiftimanS ,  ad  caeleftia 
prsemia  ab  aliis  anteverti .  Id  quidem  ex 
ipfo  fchifmaticorum  libello  Marcellini  at- 
que  Fauftini  colligitur ,  quem  arttiquitus 
fcriptum  Vaticana  bibliotheca  nobis  exhi- 
buit.  Quomodo  autem  iidem  fchifmatici 
ftepe  mulftati,  ab  Urbe  pulfi,  atque  ite- 
rum  impertita  venia  ab  Imperatore  refti^ 
tuti ,  ac  poftea  denuo  tumultuantes  Ion- 
gius  fuerint  ablegati ,  dicemus  fuis  locis 
inferius,  annis ,  ut  funt  gefta,  fequenti- 
bus:  haud  enim  fuit  iftiufmodi  unius  an- 
ni  negotium ;  fed  decem  &  ocro  artnis , 
quoad  vixit  Damafus ,  numquam  deftitit 
pertinacia  fchifmaticorum,  quantum  ipfis 
licuit ,  eumdem  fanctum  Pontificem  gra- 
viter  exagitare.  |^  Reperitur  irt  anti- 
tjuis  infcriptionibus  Damafus  pro  unione 
Sancta?  Ecclefire  nuncupaffe  vdta  Martvri- 
bus ,  quse  &  perfolvit ,  ubi  Rortianus  Cle- 
rus,  relifto  Schifmatico  Urficino,  Dama=. 
fo  conjun&us  eft:  extat  de  his  vetus  (a  ) 
infcriptio  iftis  verbis: 

Sanflorum  quicumque  legis  ventrare  fepuU 

crum 
Komina  tiec  ttumerum  potuit  retinere  tse- 

tuftas 
Ornavit  Damafur  tumulum  tognbfcite  Re- 

fior 
Fro  reditu  Cleri  Chrifto  pmeftante  trium- 

pbans 
Martyribus  Sanftit  reddit  fua  vota  Sa- 

cerdos  . 

Sed  &  quod  fequitur  Epigramma  (  &)ad 
hoc  ipfum  fpectare  videtur,  cum  &  fu- 
rens  populus  fecutus  Urficinum  ,  projeiftis 


armis  ,  eft  cdnverfus  ad  Damafum  :  quod 
de  Damafo ,  non  tamen  a  Damafo  videri 
poteft  efle  confcriptum : 

Mititice  nolhen  dederant  ahnumqUe  gerebant 
Ojpcium  pariter  fpettantes  jujfa  Tyranni 
Praceptis  pulfantemetu  fervire  parati  . 
Mira  fides  rerum  fubito  pofuere  furorent 
Converfi  fugiunt  Ducts  impik  cajira  relin* 

quunt . 
Vroiiciunt  Clypeosfaferat  &  tela  cruenta 
Confejjigaudent  Cbrifti   portare  triumphos 
Credtte  per  Damafum  poffit  qutd   gloria^. 

Chrifti .  f£$ 

Jam  vero  qus  hujus  armi  reliqua  funt  , 
ordine  profequartiur  . 

Hoc  codem  artno ,  iifdem  Coff.  Lupi* 
cino  atque  Jdvirtd,  9.  Kalend.  Septenv 
bris;  Gratianum  Valentiniani  fiUum,  a 
patre  creaturri  efle  non  modo  Caefarem  , 
fed  &  Auguftum  ,  Socrates  (  c  )  tradit . 
Sed  cum  conftet  ex  refcriptorum  titulis 
fuperius  recitatis,  datifquemenfibus  AprU 
lis  ac  Maii  ,  inter  Imperatores  legum  la* 
tores  nominari  quoque  Gratianum  ,  pla* 
ne  patet ,  hujus  anni  ferme  principio 
eam  fummam  dignitatem  ipfi  collatam 
efle :  fecifle  id  tamen  ipfum  Valentinia- 
num,  poltquam  crebris  pulfatus  febribus 
vix  ex  infperato  convaluiflet ,  Ammianus 
(d)  afHrmat,  qui  Gratiarrum  fuilfe  aeta- 
te  adulto  proximum  ait:  immo  jam  ad- 
ultum  fuifTe  ,  ValentinianuS  ea  oratione  , 
quam  tunchabuit  coram  exercitu,  palam 
teftatus  eft. 

His  proxime  fubdit  idem  Ammianus  de 
quibufdam  injufte  juflu  Irnperatoris  a  ma- 
giftratu  necatis,  &  a  Chriftianis  (utait) 
inftar  martyrum  cultis  :  Eminutt ,  in- 
quit,  per  tdtempus  inter  alias  humiltum 
neces  mors  Dioclis  ex  Comite  largitio* 
num  Illyrici ,  quem  ob  delifla  levia  flnm- 
mis  juffit  exuri ,  &  Diodori  ex  Agente  in 
rebus  ,  triumque  apparitorum  poteftatis  Vi- 
carite  per  Italiam  ob  id  vexatorum  atro- 
citer ,  quod  apud  eum  qneftttt  e/i  Cnmes  , 
Diodofum  quidem  adverfus  fe  civtliter 
implorajfe  juris  auxtltum  ,  offcialet  ve- 
ro  juffu  Judicis  aufos  tnOnere  proftctfcen- 
tem ,  ut  refponderet  ex  lege  . 

Quorunt  memoriam  apud  Mediolanum 
colentes  nunc  ufque  Chriftiani  ,  locum  ubi 
fepulti  funt)  Ad  irtnocentes  appellant  . 
Dein  cum  in  negotid  Maxentii  cnjufdam 
Pannonii  ab  executione  a  Judtce  recle  ma- 
turari  preecepta,  trium  oppidorum  ordines 

ma- 


XX. 

Gntianus 
Augurtus. 

(c)   Soer. 
/.4.   c.io. 


(d)    Amm. 
lib.17. 


XXI. 

Exquifita 
crudeli- 
tas  Impe- 
ratorts  . 


PAGIUS 

V. 

Cratianut 
Auguflur 
crcatur  . 


Ad  nurn.  XX.  Gratianus  die  /X'.  kal.  Stptcmb. 
Auguftus  a  Valentiniano  patre  rcnunciatus  eft  , 
Idacio  in  Faftis,  Auclore  Chronici  Ale.xandri- 
ni ,  &  Socrate  Itb.  4.  cap.  n.  teftibus ;  quod 
Ambianit  fadum  teftatur  Hieronymns  in  Chro- 
hico,  &Idacius  in  Faflis .  Natus  erat  anno  tre- 


centefimo  quinquagefimo  rfffHrt  ,  «t  prodJnt  Aa- 
clor  Chronicr  Alcx.  &  Idacius  in  Faftis ,  qni 
tamen  in  die  Natali  differunt :  prior  enim  X. 
K*l.  Juniat  ;  pojierior  XII,  Kal,  Aug.  natumGra- 
tianum  fcribit . . 


Cum  Crlticc  Pagii. 


Christi 


Dam/isi  ?AP. 


245 

VALENTINIANr,      „_ 

Valent.s  Impp*4- 


XXII. 

(t)  Amm, 

•'•■fr.»7. 


Severum 
^UdiciiiiTi 
adverfus 
adulteros. 


(h)    Amm. 
Lxi. 


XXIIt. 

Vercel- 
lenfis  inu. 
lier  inno- 
ccns  accu- 
fita  adul- 
icrii. 

tc)  Hier. 
tpijl.49. 


Adolef- 
cens    in- 
nocens 
cedit  tor- 
mentis  • 


matlari  jujfijfety  tnterfelfavit  Eupbrttxtuf 
tunc  Quafior;  &  parctut ,  ittqutt ,  agito 
fiijjime  Prtnctpf.m  :  hot  enim ,  quot  tnter- 
fici  tamquam  noxiot  jubet ,  ut  martyret , 
td  eft.  dtvintt.itt  aceeptttt  colit  rttligio 
Cbrifiian-a  .  Hactcnus  Ammianus-.  A»  pa- 
rum  tutum  eft»  cxtefrto  nomini  res  no- 
ftrasfcribcntifidemhaud  dubiam  in  omni- 
bus  adhibere  .  Nulla  enim  in  Mediola- 
nenfi  Ecclefia  trad-ita  pofteris  mcmoria 
extat  ,  nt  injafte  hi  ab  Imperatore  da- 
nmati ,  fuerint  inter  martyres  rccenliti  * 
De  fievitiarurfus  Imperatoris  hac  pau- 
Jo  fupcrias  Ammianus  (<*)."  Et  quam- 
quam  y.thntintanus ,  bomo  propalam  fe- 
rut  |  tnter  tmperandi  exordia ,  ut  ttjpe- 
rttattt  opinrttnem  mttlltret ,  impetus  tru- 
cet  retinere  nonnunquam  in  potefiatc  ani" 
tni  mtebatur  ;  ferpens  tamen  vittum  (r  di~ 
latatum  altquandiu  licentiut  erupit  ,  ad 
perntctem  phtrimorum  ;  quod  auxit  ira 
aserbius  effcrvefcens .  Cum  enim  praefe- 
ferret  pravorum  morum  correclorem ,  e- 
jus  quoque  miniftri  faepe,  omni  aequitate 
pofttiabita,  ad  fummam  feVeritatem  jura 
fevire  pcrmiferunt.  Nam  praeter  eos, 
quos  gladius  vindex  magiae  reos ,  ejus 
criminis  leviter  fufpeflos ,  ab  Ammiano 
recenfitos  abftulit  ;  incrcdibilibus  etiam 
quaeftionibus  &  coedibus  exagitati  funt  il- 
li  ,  quos  adulterii  vel  ftupri  caufa  appa- 
ritores  Prtfidum  infcripferunt :  nec  qui- 
dem  vtles  tsntum  perfonae ,  fed  nobilcs  i 
nec  in  provinciis  folum ,  fed  Romae  ; 
quod  idem  Ammianus  (  b  )  deplorat ,  cum 
ait :  ti.ec  minttt  femtnx  quoque  calamita- 
tum  participet  fuere  fimtlium.  Ham  ex 
koc  quoque  fexu  perempt*  funt  virgtnes 
alttt ,  complures  adultertorum  fiagitiit  ob- 
noxite  ,  vel  ftuprorum.  tnter  quas  notto- 
res  futre  Claritas  &  Flaviana ,  &c.  fub- 
dit  poftea  de  Ruffina  adulterii  rea  ,  He- 
fychia  matrona  ♦  Faufiana ,  &  Anepfia, 
eadem  ex  caufa  Romae  morte  mulctatis, 
▼cl  fpontanea  nece  peremptis  . 

At  fuperavit  omnes  hos  cafus  faevitia 
illa  advcrfus  Chriftianam  feminam  Ver- 
cellenfcm  exhibita  ,  cum  poftulata  eiTet 
rca,fedinnocens,criminisadulterii .  Rem 
geftam  perpetua  dignam  memoria  lucu- 
lento  ftylo  S.  Hicronymus  (c)  profecu- 
tus  eft  cadem  epiftola  ad  Innocentium , 
in  qua  de  Damafi  vicloria  adverfus  fchif- 
maticos  agit  ;  ut  appareat  hoec  ipfa  eo- 
dem  ferme  tempore  contigifle.  Rem  er- 
go  fic  aggreditur  : 

Igttur  Vercellte  Ligurum  civitas  haud 
prosul  a  radictbut  Alpium  fita  ,  olim  po- 
tenS)  nunc  raro  efl  babitator:  femiruta, 
Hanc  cum  ex  more  Confularis  inviferet , 
oblatam  fibi  quamdam  multerculam  una^. 
cum  adultero  (  nam  hoc  crtmen  marttus 
impegerat )  poenali  carceris  horrore  cir- 
cumdedtt  .  Neque  multo  pofl  cum  lividas 
carnes  ungula  crutnta  pulfaret ,  &  fulca- 


XXV. 

Torque- 
tur  dire 
fnnocens 
fetnina  . 


tis  lateribus  dalor  qudtreret  tttritatem ; 
infelictjjtmus  juvenum ,  volens  compendio 
mortis  longos  cruciatus  vitttre ,  dum  in 
fuum  mentttur  fanguinem ,  accuftvit  alie- 
num,  folufque  omnium  mifer  merito  Juffut 
efl  pereuti  ,  quta  non  reltquit  innoxt*  , 
und»  pojfet  negare . 

At  vero  multer  ,  fexu  fortior  fuo  ,  cum,  XXIV. 
cqttulcts  corpus  extenderet ,  &  fordidas 
fmtore  carceris  manus  poji  tergum  vincu- 
la  cebibercnt  ;  oculis ,  quos  tantum  ter- 
ror  alltgare  non  poterat ;  fufpexit  ad  cce- 
lum  ;  &  vilutis  ptr  ora  lacrymit :  Tu  , 
tnquit-,  teflit  es  ,  Domine  Jefu,  cui  occul~ 
tum  nihil  eji  ,  qui  es  fcrutator  renis  (d)'d)Pf*lm. 
&  eordis  :  non  ideo  me  negare  velle  ,  ne  7- 
peream ;  fed  ideo  mentiri  nolle ,  ne  pec- 
cem.  At  ttt  mifer  bomo^  Ji  interire  fe- 
fiinas y  cur  duos  intertmit  innocentes? 
Equtdem  &  ipfa  cupio  mori  ;  cupio  invi- 
fum  bic  sorpus  exuerey  fed  non  quafi  ad- 
ultera;  prxfio  jugulum  ;  micantem  intre- 
fida  excipto  mucronem ;  innocentiam  ta- 
men  mecum  feram  .  Hon  moritur  \  quifquis 
Vtfturus    occiditur  . 

Igitur  Confularis ,  pafiis  cruore  lumi- 
nibut ,  ut  fera  ,  «7«*  guflatum  femel  fan- 
gutmm  femper  fitit  ;  duplicari  tormenta 
jubet  ;  &  tevum  dentibus  frendens  ,  fi- 
mtlem  camifici  minatus  efl  paenam  ,  ntji 
COnfiteretur  fexus  infirmior  ,  quod  non 
poterat  robur  vtrile  rettcere  .  Succurre  , 
Domine  Jefu ,  ad  unttm  bominzm  tttum  com- 
plura  funt  inventa  fuppltcta  .  Crines  li- 
gantur  ad  ftipitem  ;  &  toto  corpore  ad 
equuleum  fortius  alltgato ,  vicinus  pedtbuf 
ignis  apponttur ;  utrumque  latus  carnifex 
fodit  ,  nec  faptllts  dantur  induciee .  lm- 
tnota  multer  manet ,  &  a  dolore  corforis 
fpiritu  feparatoy  dum  confcientice  bonofrui- 
tur  ,  vetuit  circa  fi  ftevire  tormenta  .  Ju- 
dex  crudelis  quafi  fuperatus  attollitur  ; 
illa  Deum  deprecatur .  Solvttntur  membra 
compagibus  :  illa  oculos  ad  coelum  tendit  • 
Quafi  de  communi  fcelere  alius  confite- 
tur  ;  illa  fro  confitente  negat  ,  &  peri- 
tlitans  iffa  alium  vindicat  fericlitantem  . 
Untt  interim  vox  efl  :  Cotde  ,  ure  ,  lace- 
ra  :  Hon  feci.  Si  dittis  tollitur  fides  ; 
veniet  dies  ,  qirne  hoc  crimen  diligenter 
difcutiat :  habeo  Judicem  meum  . 

Jamlajfus  tortor  fufpirabat  in  gemitumt  XXVI. 
nec  erat  novo  vulneri  locus  •  Jam  vicla^. 
f-evttia  corpus)  quod  laniarat  borrebat. 
Extemplo  ira  percitur  Confularit  :  Quid 
mtramini ,  inquit  ,  circumfiantes  ,  Ji  tor- 
queri  mulier  mavult  ,  quam  perire  f  Ad- 
ulterium  certe  Jine  duobus  committi  non 
potuit ;  &  ejfe  credtbilius  reor  ,  noxiam 
ream  negare  de  fcelere  ,  quam  innocentem 
juvenem  confiteri.  Pari  igitur  prolata  in 
utrumque fententia  damnatos  carntfex  tra- 
bit .  Totut  ad  fpetlaculum  populut  ejfun- 
ditur,  ut  frorfus  quafi  mtgrare  Ctvitas 
yutaretur;  Jiifatis  froruens  fortis  turbx 

den- 


Z0 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
i. 


VAtENTINIANI    r 

Valentis  lMPP.4. 


Adolef-  _ 
ccns  capi- 
te  plecli- 
tur  ,  fe- 
mina  fru- 
itra  per- 
cutitur  . 


xxvn. 

Infultat 
carnifici 
innocens 
femina  • 


(^Dan.i, 


(b)  Dan. 
13.  14. 


XXVIIT. 

Populus 
pro  inno- 
cente  fe- 
mina  in. 
furgit . 


denfatur .  Et  quidem  miferrimi  jwvenis  ad 
primum  Jlatim  idum  amputatur  gladio  ca- 
put ,  truncumque  in  fuo  ftnguine  voluta- 
tur  cadaver .  Foftquam  vero  ad  feminam 
ventum  eft  ,  &  flexis  in  terram  popliti- 
bus  ,fuper  trementem  cervicem  micans  ele- 
vatus  efl  gladitts,  &  exertam  carnifex 
dexteram  totis  viribus  concitavit ;  ad  prt- 
mum  corporis  tatlum  fletit  mucro  letbaltsy 
&  leviter  perflringens  cutem ,  rafurte  mo- 
dicce  fanguinem  afpergit.  Imbellem  manum 
percujjor  expavit  ;  &  vitlam  dexteram , 
gladio  marcefcente  ,  miratus  ,  itt  fecundos 
impetus  torquet :  languidus  rurfus  in  fe- 
minam  mucro  dtlabttury  &  quafi  ferrum 
eam  timeret  attingere  ,  circa  cervicem  tor- 
pet  innoxiam .  Itaqtie  furens  ,  &  anhelans 
Ittlor  ,  paludamento  in  cervicem  retorto  , 
dum  totas  expedit  vires ,  fibulam  qux 
clamydis  mordebat  oras  ,  in  humum  ex- 
cuffit  ,  ignarufque  rei  enfem  librabat  in 
vulnus  . 

En  tibi ,  ait  mulier  ,  ex  humero  aurum 
ruit :  collige  multo  quxfitum  labore  ,  ne 
pereat .  Yroh ,  rogoy  quoe  efl  ifta  Jecuri- 
tasl  Impendentem  non  timet  mortem:  Ix- 
tatur  percujfa  ;  carnifex  pallet :  oculi  gla- 
dium  nnnvidentes  ,  fibulam  vident ;  &  ne 
parum  ej]et  quod  non  formidabat  intert- 
tum ,  prceflat  beneficium  fmvienti.  Jamigi- 
tur  &  tertius  ifius  facramentum  fruflra- 
tus  erat  Trinitatis ;  jam  fptculator  ex- 
territus  ,  &  non  credens  ferro  mucronem^. 
aptabat  in  jugulum^  ut  qui  fecare  noti^. 
poterat ,  faltem  premente  manu,  corpori 
conderetur  .  O  omnibus  res  inaudita  f<e- 
culis  !  Ad  capulum  gladius  refleelitur ,  & 
velut  dominum  fuum  vitlus  afpiciens,  con- 
fejjus  efl ,  fe  ferire  non  pojje .  Huc  huc 
mthi  trtum  exempla  puerorum  ,  qut  inter 
frigidos  flammarum  globos  hymnos  (a  )  e- 
didere  pro  flettbus ,  circa  quorum  farabal- 
la  fantlamque  cxfariem  innoxium  luxit  in- 
cendium  .  Huc  beati  Danielis  (b)revo- 
cetur  hifloria,  juxta  quem  adulantibus  cau- 
dis  prcedam  fuam  leonum  ora  timuerunt . 
Kunc  Sufanna  nobilis  fide  ommum  fubeat 
mentibus ,  qux  tniquo  damnata  judicio  , 
Spiritu  fanclo  puerum  replente,  falvata 
efl.Ecce  non  difpar  inutraque  mifericordia 
Domini .  Illa  liberata  per  Judicem  ,  ne 
iret  ad  gladium  :  hac  a  Judice  damnata , 
abfoluta  per  gladium  efl  . 

Tandem  ergo  ad  feminam  vindicandam 
populus  armatur  ;  omnis  cetas  ,  omnis  fe- 
xus  carnificem  fugat,&  ceettt  in  ctrculum 
coeunte  exclamat.  Non  credit  pene  ttnuf- 
quifque  ,  qttod  videt .  Turbatur  taii  nun- 
cio  urbs  proptnqua ,  &  tota  litlorum  tur- 
ma  glomeratur  .  E  qtttbus  medius  ,  ad  qttem 
damnatorum  cura  pertinebat ,  erumpens  , 
&  caniciem  immundam  perfufo  pu!vere_. 
turpans:  Quin  meum ,  inquit ,  0  cives 
petitis  caput  ?  me  illi  vicarium  datis  ?  Si 
mifericcYdes  ,  fi  ckmentes  eflis ,  fi  vul- 


tis  fervare  damnatam  ;  innocens  certepe- 
rire  non  debeo .  Quo  fletu  vulgt  concujjut 
efl  animus  ,  mxflufque  fe  per  omnes  tor- 
por  infinuat ,  &  mirum  in  modum  volun- 
tate  mtttata,  cum  pietatis  futjjet ,  quod 
defenderant ;  pietatis  vifum  eft  genus  ,  ut 
paterentur  occidi.  Hovus  tgttur  enfis  ,  no- 
vus  percujfor  apponitur  .  Stat  vttlima , 
Chriflo  tantum  favente  munita  :  femel  per- 
cujfa  concutitur  ;  iterum  repetita  quajja- 
tur  ;  tertio  vulnerata  projiernitur .  O  di- 
vince  potentice  fublimanda  majejlas  !  qute 
prius fuerat  quarto  percujfa  nec  lceCa,ideo 
pofl  paululum  vifa  efl  mori  ,ne  pro  ea  pe- 
riret  innoxius  . 

Clerici ,  quibus  id  ojficii  erat ,  cruentum 
linteo  cadaver  involvunt ,  &  fofiam  hu- 
mum  lapidibus  conflruentes  ,  ex  more  tu- 
mnlum  parant .  Fefiinato  Sol  curfu  Occa- 
fum  fetit ,  &  mifertcordta  Domini  cele- 
riori  curfu  naturce  nox  advenit  .  Subtto 
femince  palpitat  petlus ;  &  oculis  quceren. 
tibus  lumen,  corpus  animatur  ad  vitam  . 
Jam  fpirat ,  jam  videt  ,  jam  fubievatur 
&  loquitur  :  jam  in  tllam  potejt  vocem 
erumpere  :  Dominus  (c)  auxiltator  meus  ; 
non  timebo  quid  factat  miht  bnmo  .  Anttt 
intertm  qucedam  ,  qttce  Ecclefice  fuflentaba- 
tur  opibus  ,  debitum  Coelo  fptrtium  reddt- 
dit  ;  &  qttafi  de  induftria  ,  ordine  cttr. 
rente  rerum  ^vicarium  tumulo  cnrpus  ope- 
rttttr.  Dubia  adhuc  luce  ,  in  littore  dta- 
bolus  occurrit ,  quxrit  cadaver  occife  ,  fe- 
pulcrum  Jibi  monflrari  petit:  vivere  pu- 
tat^,  quam  mort  pottttffe  miratur  .  Kecent 
a  clericis  ccefpes  oflenditur ,  &  dudurn^. 
fuperinietla  humus  cum  bis  vocibtts  inge- 
ritur  flagitanti  :  Erue  fctltcet  ojfa  Jam 
condtta:  infer  novum  fepulcro  bellum: 
&  fi  hoc  parum  efi  ,  avibus  ferifque  la- 
nianda  membra  dtfcerpe  .  Septies  percujfa 
debet  aliquid  pltts  morte  perpeti  . 

Tali  ergo  invidta  carnifice  confufo  , 
clam  Domini  mulier  refocillatur  .  Et  »0 
forte  creber  medici  ad  Ecclejiam  commea- 
tus  fufpicionis  panderet  viam ;  cum  qui- 
bttfdam  virginibus  ad  fecretiorem  vtllu- 
lam  ,  Jetlo  crine  tranfmtttitur  .  Ibi  pau- 
latim ,  virili  babitu  vefte  mutata ,  tn  ci- 
catricemvulnus  obducitur  .  Et  0  vere  :  Jut 
fummum  ,  fumma  malttia :  po/l  tanta  mtra- 
cula  adhuc  feviunt  leges .  En  quo  me  ge- 
ftorum  ordo  pertraxit .  Haifrenus  S.  Hie- 
ronymus,  plane  deteftans  fcveriiTimi  Prin- 
cipis  per  miniftros  crudeliores  faevientem 
nimium  in  perfequendis  delicYis  ardorem, 
quo  innocentes  quoque  interdum  puniri 
contingeret.  Alumna  haec  erat  femina  S. 
Eufebii  ejus  Civitatis  Epifcopi :  quam  ad 
tantam  cum  innocentia  junftam  conftan- 
tiam  fanclus  Prseful  cum  verbis,  tumetiam 
vitae  exemplo  firmiter  informarat. 

Haec  omnia  cum  refciflet  S.  Damafus 
Romanoe  Ecclefice  Pontifex  ,  admonitus  j 
puto ,  a  clericis  ipfius  Vercellenfis  Eccle- 

fiae 


XXIX. 

Clerici 
funus  cu« 
rant  eX 
more  • 


(t)PJ.it-l. 


XXX. 

Curatur 
fepties 
<3a  mu- 
lier  . 


XXXI. 


Cum  Critice  Pagii . 


Chrtsti 


Dam 


ASI    PaT. 

I. 


247 

VaLENTINTANI   T 
^ALENTIS  lMPP'    * 


f»  Virg. 
j.Georg. 


(b)  Hitro» 
tfrjl.41 


XXXII 

Plaga 
grandi- 
nis . 

(e)  Soerat 
1'4»  t.ie. 


fia»,  folicito  ftudio  pro  impctranda  femi- 
nae  falute  apud  Imperatorem  feverifiimum 
egit.  Teftaturidquidem  ipfe  Hieronymus 
in  fine  ejufdem  epiftolae »  ubi  reddito  cer- 
tiore  Innocentio ,  ad  quem  fcribit  >  de  rc- 
bus  Mediolani  geftis  ab  Evagrio  adver- 
fus  Auxentium,  deDamafo  haec  mox  fub- 
dit :  Romanum  Epifcopum  jam  pene  faftto- 
ttis  laqueis  irretitum  ,  &  viciffe  adverfi- 
riot  >    &  non  nocuijfe  fuperatis  . 

Verum  (  a  )  bac  ipfe  quidem  fpatiis  difilu. 

fus  iniquis 
Tratereo  ,  &  aliis  poft  me  memoranda  re- 

linquo  . 

Trxfentis  tantum  rei  fine  eontentus  fum'. 
Imperatorem  de  indujlria  adit ,  precibus 
fatigat  9  merito  lentt  ■,  folicitudine  prome- 
retur,  ut  redditam  vitce  redderet  liberta- 
ti.  Ha&enus  Hieronymus  de  Damafo  & 
muliere  ad  Innocentium  ,  quem  illum  i- 
pfumeflTeputamusejufdem  Hieronymi  per- 
neceflarium ,  in  peregrinatione  comitem  , 
&  in  eremo  Syriae  contubernalem ,  ubi  & 
deploravit  extinftum ,  cum   ad  Ruffinum 

.  fic  de  ipfo  poftea  fcripfit  (b):  Innocen^ 
tium  partem  animx  me<e  repentinus  febrium 
ardnr  abftraxit .  At  de  his  modo  fatis  : 
jam  vero  ad  reliquas  anni  hujus  res  ge- 
ftas    orationem  convertamus. 

Quodautem  fpeclat  ad  res  Orientales; 
hoc  anno  pariter  ,  iifdemque  Cojf.  (inquit 
Socrates  c  )  grando  magnitudine  inufita- 
ta  ,  lapidibus  fimilis ,  Conftantinopoli  de- 
cidit  .  Eft  quidem  multis  in  ore^  illam 
grandinem ,  Deo  irato  ,  quod  multi  facer- 

'  dotes ,  qui  cum  Eudoxio  communtca-re  re- 
cufavtrant ,  ejfent  ab  Imperatore  relegati^ 
dilapfam  fuijfe .  Haec  ipfe  .  Complures 
quoque  homines  eadem  grandine  necatos 
elfe  ,  S.  Hieronymus  in  Chronico  hoc  ip- 
fo  anno  quarto  horum  Imperatorum  affir- 
mat.  Fquidem  Valentis  temporibus  diver- 
fis  cladibus  fiepe  affli&atus  eft  Oriens : 
nam  praeter  maris  eruptionem,  &  terrae- 
motus  ingentes,  quos  diximus,  alii  pari- 
ter  fubfecuti  funt  vehementes  tremores 
terrs  ;  famefque  dira  Provincias  faepe  ve- 
xavit ;  nec  Conftantinopolis  tantum  ,  fed 
aliae  quoquc  Provincis  eadem  affeftae  funt 
clade,  ut  Cappadocia;  cujus  rei  teftiseft 


PAGIUS 
VII. 

Fluvia  fx- 
xea^r  fa- 
mes   ma- 
gn*. 


Ad  num.  XXXTI.  &  feqq.  Auclor  Chronici 
A'exandrini  fub  hujus  anni  Confulibus  fcribit: 
His  Cojf.  Deus  Conjlantinofoli  graniinem  faxeam 
iepluit  menfe  Dejio  ,  hoc  eft  ,  Junio  .  Idacius  in 
Faftjs  dicit,  id  contigifle  fub  hujus  artni  Con- 
ftilibus  iie  IV.  Nonas  Julias :  Socrates  lib.  4. 
cap.  II.  VI.  Nonas  Julii .  Porro  Oratio  Gregorii 
Nazianzeni  De  plaga  graniinis  ,  quam  Baronius 
hanc  in  rem  citat ,  a  Gregorio  N.izianzeno  jam 
Epifcopo  compofita  ,  ut  Nicetas  obfervat ,  ideo- 
que  alia  occafione  dicla .  Prarterea  /41»»  quae 
Cappadocas  exagitavit,  de  qua  Gregorius  a  Ba- 
ronio  citatus  Ioquitur ,  contigit  anno  CCCLXX. 


celebris  illa  oratio,  De  plaga  grandinir , 
infcripta,  diftaque  coram  patre  maerente 
a  Gregorio  Nazianzi :  etenim  his  prope- 
modum  diebus ,  reverfus  cx  eremo  prae- 
dicationis  munus,  paftoralemque  funftio- 
nem  nomine  patris  obivit :  quo  etiam  fen- 
fu  paftorem  fe ,  &  paftorcm  principerru. 
nominat,  non  ita  tamen ,  quod  fuerit  E- 
pifcopus  Nazianzenus  ,  vel  Safimorum , 
fed  quod  (  ut  diclum  eft  )  apud  parenter» 
fenemmunere  paftoris  fungeretur,  princi- 
pemque  Iocum  in  populo  publice  doccndo 
teneret ;  ob  id  ,  inquam,  ibi  z\t:Huncpo- 
pulum  mihi  compone  (parentem  alloquitur) 
tnihi fcilicet  alumno  difcipltnee  tux ,  detn- 
de  paftori ,  nunc  autem  principi  quoque  pa- 
ftori .  Licet  Niceta  haee  referat  ad  tcmpus 
poftquam  Safimorum  eft  creatus  Epifco- 
pus.  Quod  autem-  Socrates  ait»  creditum 
ex  profcriptione  Epifcoporum,  ulcifcente 
Deo,  immiflam  plagam  grandinis  ;  inficias 
nemo  ierit ,  ab  anno  fuperiori  (  ut  vidi- 
mus  )  coeptam  efle  Arianorum  fub  Valen- 
teperfecutionem,eamque  latioribus  in  an- 
nos  fingulos  incrementis  au&am  :  verum 
ipfam  Catholicorum  Epifcoporum  profcri- 
ptionem  nonnifi  poft  annum  fequentem  in- 
choatam  cfle  ,  fuo  loco  apertius  inno- 
tefcet . 

At  non  plaga  tantum  grandinis  hifce  tem-  XXXIII. 
poribus  complures  Orientis  regiones  dire 
vexavit  ;  fedqua;  fecutaeft  fames  ingens  , 
tum  alios,  tum  praecipue  Cappadocas  ma- 
gnopere   exagitavit :  cum  Caefarea?   Cap- 
padociae  S.  Bafilii    adhuc  presbyteri ,  fed 
poft  Epifcopum  primi ,  enituit  in  alendis 
pauperibus  magnafolicitudo  charitati  con- 
juncla;  de  qua  haec  Gregorius  Nazianze- 
nus  (d):   Fames  grajfabatur  ,  &  quidem  (i)  Cregi 
poft  hominum  memoriam    atrocijjtma :   lan-  Naz.orat. 
guebat-  Civitas ,  nu  ex  uHo  loco  auxilium  '*  l*ud*m 
afferebatur ,  nec  ulla  calamitatis  medicina .  Ba^ 
Kam  maritimoe  quidem  urbes  ejufmodi  re- 
rum  penuriam  facile  fufferunt ,  dantes  ni- 
mirum  ea  quibus  affluunt ,  ac  viciffim  ea 
quibus  carent  a  mari  accipientes  .  Atnosy 
qui    pr.ocul  a  m/tri  degimus^    nec  ex    iir 
rebus  qttibus   abundamus ,    utilitatem  ul- 
lam  capimus ;   nec  ea  quibus  egemus  ,  ulla 
arte   comparare  pojfumus ;  ut  qui  nec  eax 
quee  habemus  ,  exportare  ;  nec  ea-  quibus 
caremus  ,  importare  queamur  •  Sed'  in  hu- 

ut  eo  anno  videbimus :  eo  enim  Bajitius  adhuc 
Presbyter  erat.  Sed  Baronius,  qui  Bafilium  E- 
pifcopum  anno  CCCLXIX.  renunciatum  credi- 
dit ,  bis  famem  in  Capp.idocia  graflatam  fcribe- 
re  coaclus  eft ,  quod  conftaret ,  Bafilio  adhuc 
Presbyterofamem  Cappadociam  afflixifle  ,&  exi- 
ftimaret ,  eum  anno  CCCLXIX.  jam  Epifcopum 
fuifle.  Inde  enim  intulit ,  famem  ,  qua:  anno 
CCCLXX.  fiviit ,  aliam  efle  ab  ea  quae  conti- 
gerat  Bafilio  adhac  Presbytero .  Hermantius 
in  Vita  SS.  Bafilii  &  Gregorii  Nazianzeni  lib. 
5.  cap.  15.  Baronium  fequitur,  &  cx  una  fa« 
me  duas  etiam  facit . 


24$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
i. 


Valentiniani  t 
Valentis  Impp*  * 


(a)  Prov, 

19' 

(b)  Prov, 

SI. 

(t)Creg. 


jufmodi  malit  nibil  graviut  atque  acer. 
btut ,  quam  crudelitat >  cupiditafque  inex- 
flebilit  corum  qut  rei  frumentariee  copia 
circumfluunt ,  Obfervant  enim  temporum-. 
difficultatet ,  atque  ex  annonx  penuria  lu» 
<rum  captanty  &  ex  aliorum  calamitatibut 
meflem  faciunt ;  nec  illud  audientet  ;  eum 
(  a  )  qui  pauperet  commifereatur  ,  Deo  foe- 
ttori  dare ;  nec  rurfum  illud ;  eum  (b)  qui 
frumentum  abfcondit  plebi ,  execrabilem  ef- 
fe,  &c.  At  quld  tuncBafilius?  SubditGre- 
gorius    (c):  Vavit  omnet :  Et  quonattu, 

Uitz.  ibid.  paffo  f  Audi . 
XXXIV.      Apertit  enim  oratione  fua  &  cobortatio* 
ne  locufletum  borreit ,  facit ,  quod  efl  in 

(i)lfai.^%,  Scriptura  (  d):  Cibum  efurientibut  fratt- 
git ,  panibufque  pauperet  fatiat,  alitque 
eot  in  fame ,  atque  efurientet  animat  im- 
flet  bonit,  Quo  tandem  modo  ?  neque  e- 
nim  ad  laudit  cumulum  boc  parvi  momen- 
ti  efi  .  Ham  cum  eot  qnot  famet  vulnera- 
veraty  in  unum  coegiflet ,  nonnullot  etiam 
fpiritum  agre  trahenter  ,  virot ,  feminar , 
fuerulot  ,  fener  ,  omnem  cztatem  commife- 
ratione  dignam  ,  omnia  ciborum  genera , 
qttibut  famet  depelli  folet  ,  corroganr  ,  at- 
que  ollar  pulmentariorum,  falfique  noflra- 
tir  opfonii ,  atque  ad  levandam  famem  pau- 
ferum  accommodati  ,  plenar  proponenr  ,  ac 
deinde  Chrifti ,  qui  linteo  pr<ecinc7ur  di- 
fcifulorum  feder   nequaquam  lavare  gra- 


vabatur  (e  )sminiflertum  imitanr  ,  fimuU  (f)  joan. 
que  puerorum  five  confervorum   fuorunt  ad  13. 
eam  rem  opera  utenr ,  corpora  pauperum  a- 
nimafque  curabat ,  bonorem  cum  necejfario 
alimento  connettenr ,  ac  dolorem  eorum  u- 
trinque  lenienr .  Talir  erat   novut    nofler 
procurator ,  &  fecundut  Jofeph ,  &c.  Huc- 
ufque   verba  Gregorii .    Addit  vero   ger- 
manus  ejufdem  Bafilii  Gregorius  (/)Nyf-  (/)  Creg. 
fenus  ;  tum  etiam  S.  Bafilium  patrimonium  Kytf.  orat. 
ipfum  in  pauperes  erogaffe :  C«w,  inquit,  '"    /a"<*- 
famet  aliqttando  gravtt ,  &  fotva  tam  ip-  Sa^l>* » 
fam  urbem  in  qua  habttabat ,  quam  omnem 
urbi  fubditam  regionem  affligeret ;  vendi- 
tit  fuit  pradiif  &   poffeffiontbur ,    atque^, 
pecuniir  in  alimenta  converfir ;  cum   ettam 
rarum  eflet ,  ut  illi  qui  valde  fibi  provi- 
difient ,  &  inflrufli  effent ,  ea  qute  ad  men- 
,  fam  &  viftum  pertinent ,  fibi  conficere  & 
fuppeditare   pofient ;    ille   per    omne    tem- 
pur  famir,   cum  eor  qui   undique   conflue- 
rent ,  tum  juventutem  totiur  urbanee  plebis 
alere  perfeveravit ,    adeo  ut  etitm  Judteo- 
rum   liberor  hujur  benignitatir ,  &  libera- 
litatit   ex  ecquo  participet  faceret  .  Ktbil 
enim  prorfur  interefl^  utrum  per  var  olea- 
rumquir  ,  anper  aliam  aliquam  materiam  , 
&  occaftonem  divinum    mandatum  exequa- 
tur.    Hsec   Nyffenus ;  atque  de  his  hacle- 
nus ;  fequentis  jam  anni  res  aggrediamur . 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
3<58. 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 


VALENTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  5. 


^*         A  N 

Prsfeau-    -LX.    f 


ra  Prae- 
tcxtati . 


nus   fequitur  Chrifti  trecentefimus 
fexagefimusoetavus ,  adfcriptus  pu- 
blicis  Faftorum  indicibus  Confulatu  fecun- 
do  duorum  Auguftorum   Valentiniani  at- 


que  Valentis,  quo  in  Urbana  praefeflura 
fubrogatur  Romae  Prsetextatus  ,  de  quo  fic 
Ammianus  (g  )  :    H<ec  tnter  Pratextatur  M  Amm 
prctfetluram  XJrbtt  fublimiut  curant ,  per  iib.i7. 

in- 


PAGIUS 

SJECIV. 

AnnoUr- 

bis  nir. 

Olymp. 

186. 

an.4. 

A.C.  3^8, 


ANNO  PERIODI  GR^CO  -  ROMANA   S%6t. 
Q  13.  FE.  ^)  8.  P.  lo.    Mart.  Indift.  ir. 
JESU  CHRiSTI  368. 
DAMASI  Pap^  3. 


VALENTINIANI  &   VALENTIS  IMPP.  j. 
GRATIANI  IMP.  I, 


t  r  ]  \   D    num.  I.  CoflT.  VaJentinianus   Jug.  II.  T. 

f\    &  Valent  Aug.  11.  Ille   in    Ocridente  ,  Confules  . 
hic  in  Oriente  ;  ille  juxta  teniam  regulam  ,  hic 


jux- 


KOTiE     (1)  f^Ojf.   Valentinianus   siug.    II.  &  Valens     Aug.  II.  Relandus   primum  cxhibet  :   Pojl    confula- 
\^t  tum  Lupicini ,    &  Jovini ;  deinde  Valentiniano  &  Valente   Augg.  II,    cx  Jegibus    utriufqtic 


codicis  .    Fabrettus  ,  pag.   584. 
D  I  E  .    III. 


NON.    OC.    VALENTINIANO 
II.    E  T.    V  A 


Vetus  infcriptio  apud  BoifTardum,  par.  III.  pag.  114.  cum  Pl.Valentinia.ni  Trib.  Pot.  VII.  Cof. 
II.    &   CUm  Fl.  Valentis   Trib.   Pot.  VII.   Cojf.  II. 

Infcriptiones  Bafilicar  S.  Pauli  ,  n.  410.  DEPOSITUS.  VI.  KAL.  OCTOB.  VALENTINIANO ; 
II.  ET  .  Valente  II.  Cenjf.  Fafti  Idatii  ,  Profperi  Chronicon  ,  &  Pafchalis  hrerculus :  Valentinia- 
»0  II.  &  Valente  II.  Laterculus  Pafchaiis  in  fine  Gennadii  dc  viris  illuftribus:  Valentiniano  & 
Valentt   II.  ^ 


Cum  Critice  Pagii. 


249 


Christi 


Damasi  Pap. 

2. 


Valentiniani 
Valentis 


Imp 


p.  5. 


integritatts  inulupltces  attus  &  probita- 
tis,  qutbus  ab  ad  'lefcntice  rudimentts  tn~ 
clarutt  ,  adeptus  efl  id  quod  raro  contin- 
git ,  ut  cum  timeretur ,  amorem  non  per- 
deret  Ctvium*  minis  firntari  folitumerga 
Judtces  formidatos .  Cujus  aufioritate  ,  ju- 
fltfque  veritatis  fuffragiis  ,  tumultu  leni- 
to  ,  quem  Cbriflianorttm  jurgia  concitave- 
*  Urfino.  rvtt ,  pulfoque  *  Vr/ictnoy  alta  quies  pa- 
ri  jam  propofito  Ctvium  Komanorum  aptif- 
Jima  adolefcebat ,  gloria  clar'%  Ketloris 
complura  ,  &  utilia  difponentis .  Hic  Am- 
mianus  de  Pranextato  Urbis  praefectura 
hoc  ipfo  anno  poft  Vivcntium  infigniro: 
quod  Sc  complura  ad  ipfum  ,  iifdem  hujus 
anni  Confulibus ,  Imperatorum  refcripta 
cxploratum  reddunt . 
IX»  De  expulfione  vero   Urficini  ab   Urbe 

facta  a  Praetexrato  (  ut  ex  Ammiano  di- 
clum  eft  )  mentio  habetur  in  Valentinia- 
ni  refcriptoadeumdem  Praetextatum,quod 
extat  cum  aliis  in  pervetufto  codice  Vati- 
cano,  in  quo  fcriptae  funt  epiftolse  com- 
plurium  Romanorum  Pontificum:  itaenim 
refcriptum  fe  habet  de  reftitutione  bafili- 
cae  afchifmaticis  occupatae. 
Refcri-  Impp.  Pratextato .    Dijfenfionis    autto- 

pturn  de    re  fublato ,   omnis  caufa  difcordice  fopien- 
reddenda   ^a  eji  .  „e  aljqua  remanenie  materia  ,  ni- 
Damafo  •   ty  Tr0J>t  <  medio  fuftulijfe  fomitem  jur- 
giorumi  Prcetextate  parens  carijflfime.  Quam- 
obrem  prtecelfa    fublimitas    tua  ,    Defen- 
foris  Ecclefice  urbis  Kom<e ,  five    Damafi 
facrce  legis  AntijHtis  petiticne  perfpefia , 
qua  una  tantum  Ecclefia  ex  Catholicce  re- 
Itgionis  obfequio  a  dtffidentibus  adhuc  di- 
cttur  retentari :  quoniam  pro   publica  fe- 
curttate  metuendum    efl,    ne  aliquis   hinc 
iterum   tumultus    ortatur    (  quandoquidem 
non  parva  fit    feparattonts     effigies ,    ut 
tale   aliqutd  putetur    occlufum  Damafo) 
eam  jubebtt   aperiri  ;  ut  finguli  univerfi- 
que  cognofcanty   quo  unitasfludio  colenda 
fit  ,   qua  omnibus  pxce  vivendum  ;    cum-. 
Ecclefiis  reflitutts  pleniffimam  poftulet  con- 
gregationem    ubique  promijfa    concordia  * 
Haec  de  reddenda  Bafilica  Valentinianus  . 
De  pellendis  vero  ab  Urbe  fociis  Urfici- 
ni ,  ad  eumdem  quoque  Praetextatum   fic 
fcripfit : 
TII.  Ea  nobis  innata  efi    moderatio  ,  ut  pu* 

bltcam  dtfciplmam  fine  cujufquam  calami- 
tate  munire  cupiamus  .  Itaque    quoniam^, 
Ann,  Eccl,  Tom,  V, 

PAGIUS   juxta   focundam.   TituJtts  enim  Grccus  Oratio. 

Qui»  nis  S*  Tner"ift,i  in  Valentis  Quinquennalibus  di- 

McnnxUx  &* '   quc"m  c  tencbris  «•"*■  Harduinus  in  nova 

Vahntis      edir,one  °Peru,r>   Themiftii  ,   ea   Quinquennalia 

Marcionopoli   habita    docet.  Hoc  vero   anno  Va- 

"^*  lentem    Mirci  nopoli   fiiifTe   teftantur   varf^  Le- 

ges  Codicis  Theodofiani ,  &  Ammianus    lib.  17, 

Anno    CCCLXX.  tertium   Confulatum    Jmpera- 

tores  geflcrej  fed  cum    eo   anno    Valent     Mar- 

cionopoli   non  fuerit ,  VaUntinianum  fua  in  eum 

Quinquennalia  diftulifte  exiftimandum. 

II.  Data   hoc   anno  a  Valentinittno  feniori  Lex  li. 


animarum  adverftrum  occafionibus  non  fa-  Rcfcri- 
vemus  Vrfictni  foctis    &  mtmflris ,   quos  Pfu.m  £e 
prxcelfa  fublimit.ts    tua  propter    qutetem  ££  cnb(js 
Vrbis  ceterncz  de  medio  putavit  effe  tollen-  fchifmati- 
dos  :  Koma  tantum  ,  cujus   tranquillitati  cis. 
fludemusy   exceptay    ubicumque    voluerint 
abfque   religionis  injurta  (  ut  peregrinari 
pottus  ,  quam  exulare  videantur  )  proprto 
liceat  jure   verfari  ,     Vrxtextate  parens 
cariffime .  Heque  enim  interefl  noflra*  quem 
babitationis  eligant  locum  ;    dummodo  in- 
centtvis   dijjenfionis  ablatis  ,    &  firma  fit 
rurfus     in   plebe  concordia  *   Dat.  pridie 
Idus  Jun.  *  AA,  II.  Cofi.  Indulfit   &  il-  *  Jan. 
lud  quoque  poftea    Imperator,    ut    qui 
expulfi  fuerant ,  in   Urbem  revocarentur, 
ita  tamen  ,   ut  fi  quid  tumultus    cierent, 
mulctarentur  graviori   fupplicio :    refcri- 
ptum  autem  fic  fe  habet  : 

Abe  *  Prcetextate   carijjime .  Kobis  li-       XV. 
cet  jufla    videatur    fuijfe  vtndtfta ,    quce  *  Ave. 
illtc  tumultuanter  exercitam   fatlionem  fe- 
dat  ,    ubi  maxime    debet  effe  concordia  ,  Refcri- 
fcilicet  in  Ecclejia  vel  fede ,  vel   CUufa;  Plu,m  dc 
quarum  rerum  utraque   modefliam    poffidet  !n  u  ^en" 
&  cultum  :  Tamen  nos ,    omnes   qui  nuper 
propter  illum  tumultum   deportatione   da- 
rnnati  funty    &  proprice  lenitate   naturat  , 
&   ipjius  religionis  ac  legis  contemplatio- 
ne    miferamur  .    Prcetextate    cariffime  ac 
jucundijjime .  Cunftos  igitur-,  qui  funt  ejus 
Jortis  &  culpce  ,   preecelfit  fublimitas    tua 
noftri  aufloritate  judicii  liberabtt  .  Hanc 
vero  formam    tenebit  in    pofterum ,    ut  fi 
iidem  priftino  flatui  reflituti  aliquid  fpi- 
ritu  iterum  gejferint  tnquieto^  quo  tran- 
quiUitas  reformata  turbetur  ;    feveriffima 
tn  eos  fententia  proferatur .  Hullam  enim 
poffunt  veniam  promereri,  qui  non  definunt 
peccare  pofl  veniam .    Haclenus   de   indul- 
gentia  collata  fchifmaticis   ad    Praetexta- 
tum .  Quonam  modo  autem  iidem    fchif- 
matici ,  quod  non  haberent,  intra  Urbem 
Bafilicam  ,   nec  communicare  vellent  cum 
Damafo  ,  extra  moenia  in  fuburbiis   con- 
ventus  agerent ,  ex  quo    meruerunt    lon- 
gius  ab  urbe  relegari ,  fuo  loco  dicemus: 
quod  enim  ea  fub  Olybrii  praefectura  fe- 
quenti  anno  contigifle  ,    certum  appareat 
ex  refcriptis    ab   eodem  Valentiniano  ad 
Olybrium   datis,  in  eum  annum  illa  reji" 
gimus  . 

Hoc  eodem  anno  fub  eadem  praefe&ura       V. 
I  i  Prae- 

Codicis  Theodofiani  De  "Epijcopjt ,  a  Baronio    in  Privile- 
Annalibusomifla,  qua  privilegia  Clericorum  Ci- gia  Cleri- 
tholicorum   per    Africam    Proconfularem    nomi-  corum 
natim  reftituit  Valentinianus ,    qnat    videlicet  his  confirma- 
Conftintius   Imperator  ultimo  vitx  fuas  tempo-  ta . 
re  conceflerat :    a  Juliano    vero     Apoftata ,    & 
fub  eo  ,  Clericis  adempta  fuerant  :  fub  quo  vi- 
delicet  Paganorum  animi  adverfus    fancliflimam 
Legem  quibufdam  depravationibus  fuerant   irri- 
tati  .  Lcgendus  Gothofredus  in  hujus  Legis  Com- 
«jentario.  . 


150        Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  PAr. 

2. 


VaLENTINIANI  T  ...     _. 

Valentis  ImFP#  5* 


Clades 
Mogunti- 
na  . 
(*)    Amm. 

Vib.i-;. 


(h)  Hicron. 
epifi.  1 1. 


vr. 

Terra;- 
motus  in 
Oriente , 


(?)  Socrxt. 


VII. 

Ca»farius 
/rater 
Gregorii 
liberatus  . 

(d)  Greg.. 
Naz.  orat 
in  laudcm 
Csjarii  . 


Praetextati  contigifle  cladem  Moguntiae  il- 
Iatam  ab  Alemannis,  Ammianus  (a)  te- 
ftatur,  cum  ait:  Sub  tdem  fere  tempusy 
Valentiniano  ad  expeditionem  caute  (  ut 
rebatur)  profefto>  Alemannus  Ragalifrando 
nomine  ,  diu  prcefiruens  ,  quod  cogitabat , 
Moguntiacum  prctfidtis  vacuum  cum  ex- 
feditis  ad  latroctnandum  latenter  irrepfiu 
Et  quoniam  caftt  Chrifiiani  ritus  invenit 
celebrari  folemnitatem  ,  imprapedite  cujuf- 
que  modi  fortunce  virilem ,  &  muliebrem 
fexum  cum  fupellecJtle  non  parva  inde- 
fenfum  abduxit  .  Haec  ipfe.  Porro  diver- 
fa  haec  eft  ab  illa  clade  ,  cujus  S.  Hiero- 
nymus  (b  )  his  verbis  mcminit,  cum  ad 
Ageruchiam  fcribens  hujus  fa?culi  funeftos 
cafuscommemor  at ,  dicens:  Moguntiacum 
nobilis  quondam  Civitas  capta  atque  fub- 
verfa  efi ,  &  in  Ecclefia  multa  hominum 
millia  trucidata.De  eaenim  fuo  loco  di- 
cendum  . 

Scd  &  Oriens  rurfus  terraemotibus  hoc 
anno  in  Afia  vexatus  eft,  &  non  fine  di- 
vino  quodam  prodigio  Nicxa  urbs  terrae 
tremore  collapfa,  in  qua  fides  antea  con- 
fcripta  atque  probata  mox  ob  diram  A- 
rianorum  perfecutionem ,  nifi  Deus  reli- 
quiflet  femen  ,  penitus  videri  potuiffet  ex- 
tinfta;  ait  enim  Socrates  (  c)  :  Anno  pro- 
stimo  ,  Valentiniano ,  &  Valente  fecundum 
Cojf.  quinto  Tdus  Oftobris  terrxmotus  in 
Bithynia  faffus  Kicceam  urbem  deturba- 
vit .  Recenfet  eamdem  cladem  Hierony- 
mus  in  Chronico  hoc  eodem  anno  quinto 
Imperatorum ,  traditque  eam  funditus  e- 
verfam .  Sed  fubdit  Socrates :  Ifie  duo- 
decimus  annus  fuit  pofi  ruinam  Hicome- 
diee  .  Paulo  pofl  multx  partes  Cermce  ur- 
bis  Hellefponti  altero  terrxmotu  conquaf- 
fatde  ceciderunt .  Verttm  quamvis  ifla  hoc 
modo  evenirent :  nihilo  magis  tamen  Eu- 
doxii  Epifcopi  Arianorumy  &  Valentis  Jm- 
peratoris  animi  ad  pietatem ,  &  reftam 
de  religione  opinionem  commoti  fuerunt . 
Kam  crudeliter  in  eos  fceviendi,  qui  ab 
ipfis  infide  dijfentiebant ,  nullum  aliquan- 
do  finem  fecere  .  Ifii  terrcemotus  videban- 
tur  tumultus  in  Ecclefia  certa  fuifie  in- 
dicia  .  At  quamquam  complures  facerdo- 
tes  (ut  dixi)  erant  in  exilium  ejefti; 
tamen  Bafilius  ,  &  Gregorius  foli  (  quo- 
rum  ille  Ceefareee  Cappadocicz  Epifcopus 
fuit  ,  hic  Kazianzi  urbis  obfcurce  &  per- 
tenuis  Ceefarece  finitimce  )  divina  provi- 
dentia  propter  extmiam  pietatem  patriir 
fedibus  minime  pulfifuere .  Haec  Socrates : 
at  hoc  fane  tempore  neuter  eorum  erat 
Epifcopus:  quando  autem  ambo  ad  Epi- 
fcopatus  honoremfuerint  evecti ,  inferius 
fuo  loco  dicturi  fumus. 

Quod  vero  ad  Nicaenum  terraemotum 
fpeclat  ;  occafione  Caefarii  fratris,  qui  ibi 
tunc  degens  magno  miraculo  divina  ope 
fervatus  fuit  ,  meminit  illius  Gregorius 
(d)  Nazianzenus  his  verbis  :  Jam  vero  quale 


miraculum  cenfendum  eft ,  quod  circa  eum 
contigttf  ipfius  fimul  ,  &  parentum  pieta- 
tis  tUuftriffimumprxbens  argumentum  ?  In 
Bithynia  verfabatur  ,  imperium  ab  Impe- 
ratore  hattd poflremum  adminifirans .  Quce» 
floris  fiqutdem  munere  fungebatur  ,  ac  the» 
faurorum  curam  gerebat.  Hoc  entm  illi  ma* 
jorum  dignitatum  velut  prceludium  ejfe^» 
Princeps  voluit  .  Cumque  Ktceece  terrcemo- 
tus  ex  omni  hominum  memoria  maxtmur 
accidiftet,  totamque  ferme  Civitatem  fo-. 
lo  cequajfet  ,  atque  omnet  propemodum  Ci- 
ves  cttm  urbis  elegantia  deleviffet  ;  folus 
ex  omnibus  clari  nominis  viris  ,  aut  cutn 
admodum  paucis  ex  hoc  periculo  falvus  , 
dr  incolumis  evadit :  idque  modo  ttix  cre- 
dibtli  ,  hoc  eft ,  ipfa  ruina  protetlus  ,  ac 
perextguas  quafdam  periculi  notas  refe- 
rens  ;  hitclenus  videlicet  ,  »f  timore  ad 
majorem  falutem  magiftro  uteretur  ,  atque 
a  rebus  fluxis  &  incertis  tranflata  mili- 
tia ,  totum  fe  calefli  parti  addiceret  ,  (i- 
bique  ipfiregiam  aulam  commutaret ,  At- 
que  hoc  &  in  animo  habebat ,  &  votis  o- 
vwibus  exoptabat  ,  quemadmodum  mihi 
per  litteras  confirmavit ,  cum  hanc  occa- 
fionem  ad  eum  admonendum  arrtpuiftem  ; 
quod  nec  umquam  facere  defiitiy  molefte 
ferens  illius  indolis  prceftantiam  in  vtlio- 
ribus  ftudiis  verfari,  tamque  pbilofophi- 
cam  antmam  in  rerum  publicarum  admi- 
niftratione  voltttari  ,  ac  velut  Sofem  nu- 
bibus  obduci .  Haec  Gregorius  ;  cujus  eo 
argumento  tunc  ad  Caefarium  fcripta  epi-  .  _ 
ftola  adhuc  extat  digna  Gregorio  ;  quam  ^^lf-i 
his  atrexere,  jucundum  putamus  fore  le-  I(j.  ' 
&ori  ;  eft  autem  hujufaiodi  (  e  )  : 

Keipfi  quidemtimores  prudentibus  viris       VIII. 
inuttles  funt  ,  quin  potius  mea  quidein  fen- 
tentia  valde   commodi  &  falutares.  Kam  ^piftola 
etfi  votis  omnibus  eos  arcemus  ,   venienti-  nrJrfl?„„ 
bus  tamen  erudtmur.  ALgra  entm  &  afflt-  fratrcni. 
cla  anima  vicina  efi  Deo,  ut  eximie  ali- 
cubi  loquitur  Petrus  :  atque  omnis  qui  pe- 
riculum   ejfugit,  majori  neceffltudine  cum 
eo  conjungitttr,  a  quo   falutem  eft  confe- 
cutus .  Protnde  non  quia  calamitatis  par- 
ticipes  fuimus  ,  xgro  animojimus  ;  fed  quict 
e  periculo  extratli  fumus ,  gratias   aga- 
mus  :  nec  alios  nos  Deo  inter  pericula  ,  & 
alios  pofi  pericula  exhibeamus  .  Verumfi- 
ve  peregre  agentes  ,  Jive  privat.tm  vitam 
ducentes ,   five  publica    negotia    gerentes 
(  fic  enim  loquendum  efiy  nec  prcetermit- 
tendum  )  eum  fequamur  ,  a  quo  falutem  ac- 
cepimusy  atque  ad  illius  partes  nofmet  ad- 
jungamus  ,  parva  &  humi  repentia   parum 
curantes.  Atque  btfloriam  qttamdam  pofie- 
ris  demus  tum  ad  gloriam  nofiram  ,  tttm 
ad  animce  utilitatem  amplam  &  prxclaraniy 
qttce  etiam  ipfa  utiltjfimo  documento  plerif- 
que  fit  ;  nimirum  periculum  fecuritate  ,  & 
calamitatem  rebus  fecundts  potiorem  ejfe  , 
magifque  expetendam:   fiquidem  ante    ti- 
mores  mundo  addicli  eramus  ,  pofi  timo- 

res 


•Pifi. 


u  m 


CumCritice  Pagii. 


Chhisti 

3<58. 


Damasi  Paf. 

2. 


VAtENTINIANI    T.   „. 

Valentis  Impp.S. 


IX. 

O)  Greg. 
ttaz.  or*t, 
in  l.iude 
Cdtjarii. 

Cacfarii 

obitus . 


(b)  Greg. 
e.id.  orat. 

X. 

Funus  pi. 
um  Carfa 
rii  . 


PAGIUS 

III. 
jfceurata 
feries  Epi- 
fctporum 
C.xrthagi- 
wenjitan 
Donatijla- 
rntis. 


ret  autent  Deo  not  adaiximut .  Tortajft^, 
graves  tibi  ac  molcfti  ejje  videmur,  qtti 
de  his  rebtts  ftctiut  ad  tefcribamus  ;  &  fer. 
mones  noflros  non  admonitionem ,  fed  oflen- 
tationem  efie  ceftimas .  Quare  dehis  rebus 
Verborum  fatis  .  Nos  vero  ,  fcias  veVtm 
frompto  animo  effe,  atque  exoptare  potif- 
Jimum  quidem  tecum  ejfe ,  ttt  de  falute  tua 
tibi gratttlemur  ,ac  de  his  rebus  perfeftiut 
difleramut :  fin  mintts ,  at  certe  ttt  te  hic 
frimo  qtmqtte  tempore  redttcem  videamus  , 
atque  ttna  tecum  in  grati  animi  fignifica- 
tionem  feflum  dtem  agamus  .  Hucufquo 
Gregorius  ad  Caefarium  :  defiderantur  au- 
tem  Caefarii  litterae  ad  eum  redditae,  qua- 
rum  meminit . 

At  quid  poft  haec  Caefarius  ?  Subdit  ipfe 
Gregorius  (  a  )  :  Verum  terreemotus  quidem 
vim  cffugit  ,  morbi  vero  non  item:  morta- 
lis  fiquidem  erat .  Quibus  plane  oftendit, 
haud  multum  poft  fpatium  temporis  in- 
terlapfum  ,  Caefarium  ex  hac  vita  migraf- 
fe;  qui  dum  aegrotaret,  bonorum  fuorum 
pauperes  fecit  hxredes  ;  qua  quidem  re 
plurimum  gavifus  idem  germanus  ejus  Gre- 
gorius  ita  ait :  Hceredes  ipfe  habebit ,  quot 
maxime  conducit ,  &  quos  habere  voluit , 
ttt  dives  hinc  migraret ,  omnia  fecttm  fe- 
rens  .  O  egregiam  munificentiam  !  o  exi- 
miam  confolationem  !  o  infignem  eorum  ,  ad 
quos  h<£c  heereditat  jure  devolvebatur  , 
Itberalitatem  !  &c.  Magna  profecto  haec 
vifa  eft  Dei  mifericordia  erga  Caefarium , 
ut  Imperatorem  jam  converfum  in  Aria- 
num  ,  vel  morte  relinqueret,  a  quo  ob 
magiftratum  ,  quem  gerebat ,  perdifficilis 
videri  poterat  effe  divulfio  .  Obiit  vero 
Caefarius  in  patria  ,  quern  idem  frater  Gre- 
gorius  egregia  oratione  laudavit:  mortuus 
eft ,  inquam  ,  apud  fanftos  parentes ,  Gre- 
gorium  Epifcopum,  atque  Nonnam  ,  eo- 
rumdemque  piofunere  fepultus.  Sed  quo- 
nam  ritu  ?  illo  videlicet ,  quo  pii  cuncti 
fepeliri  folerent ,  quem  &  ipfe  Grego- 
rius  fic  concinne  defcribit  his  verbis  (b): 

At  nunc  nobit  egregius  ille  Ccefariut 
fervatus  efl  ,  cinis  pretiofut ,  laudabile^t 
cadaver  ,  ac  cum  multiplici  bymnorum  can- 
tu  deducitur  ,  celebrique  pompa  ad  marty- 
rum  fedes  ejfertur  ,  fantttfque .  farentttm 
manibus  honoratur  ,  matre  accenfas  facet 
geflante  ,  ac  pietatem  mcerori  fubrogante , 
lacrymis  fapientiee  cedentibut  ,  ffalmo- 
rum  cantu  luftum  confopiente  ;  ac_  denique 
anima  recent  creata  atque  a  fpiritu  fer 
Ann*  EccU  Tom.  V. 

Ad  num.  XII.  &  feqq.  Longe  ante  hunc  an- 
num  mortem  Donati  Epiicopi  Carthaginenfis  Do- 
natiftarum  contigifle  oportet  .  Nam  in  Sermo- 
ne  fecundo  Sancli  Auguftini  De  pacc  &  chari. 
tate  recitato  ante  Collationem  Donatiftarum  an- 
no  CCCCXI.  habitam  ,  quem  poft  obitum  Ba- 
ronii  Sirmondus  edidit ,  &  Baluzius  in  nova  fua 
Colleclionc  Conciliorum  pag.  zn6.  contulit  cum 
veteri  MS.  Bibliotheca:  Colbertina:,  legitur:  Et 
tamen  adhuc  pojl    Apoflolicas  zioccs  ,  fojl    Ecclejin 


baptifmum  informata  dignos  honores  per- 
cipit .  Haec  Gregorius ,  quod  Caefarius 
haud  pridem  fuerat  facro  iniriatus  baptif- 
mo.  Erat  ipfe  Caearius  (  ut  idem  Gre- 
gorius  in  fine  teftatur)  inter  caeteros  fra- 
tres  natu  minimus  :  nam  in  fine  ejufdem 
funebris  orationis ,  digna  apoftrophe  ad 
Deum  converfus  ,  pro  ejus  anima  preccs 
fundens  ,  hifce  verbis  perorat: 

O  Domine  omnium  &  creator  ,  &  pree- 
cipue  hujus  figmenti ,  o  Deus  tttorum  ho- 
minum  dr  pater  ac  moderator,  o  vitce  ne- 
cifque  jtts  &  poteflatem  habens ,  o  nnflra- 
rum  animarum  arbiter  &  benefattor ,  qui 
omnia  commode  ,  &  quemadmodum  ipfe  pro 
altfjjima  tua  fapientia gubernationifque  ra- 
ttone  nofii ,  antficis  Verbi  ttti  opera  fa- 
cisatque  tranfmutas  ;  fufcipe  ,  queefo  ,  nunc 
qutdem  Ctefariumvelttt  primhias  quafdam 
nojir*  feregrinationis  .  Qyod  fi  minorem 
natu  frtmum  ;  tuir  confilits  ,  quibus  omnia 
reguntury  acquteCctmus  .  Hcec  Gregorius: 
quae  hic  defcripfifie  voluimus,  ut  faltem 
hoc  tam  digno  exemplo  (  licet  innumera 
alia  fuppetant  )  quie  Chriftiani  rolerent 
perfolvere  extrema  defunftis  ,  fatis  cunclis 
fieretexploratum.  Porro  adeo  felix  extitit 
exitusCaefarii,  ut  diesobitus  ejus,  idemque 
natalis  ad  vitam  seternam  ,  dedicavetur 
publicis  Eccle'ise  monumentis  ,  atque  ad- 
fcriberetur  Martyrologio  cum  aliis  fan- 
ftisanniverfaria  memoriacelebrandus:  cu- 
jus  animam  jam  coeleftibus  gaudiis  locu- 
pletatam  (ut  ipfe  teftatur  c)  Gregorius 
faepe  per  vifum  afpexit . 

Extant  ejufdem  Caefarii  piae  eruditae- 
que  lucubrationes  ,  nempe  de  Anima  dia- 
logi.  Varia  infuper  eum  fcripfiffe  opera, 
&  potiflimum  contra  Grsccos,  auclor  eft 
Suidas  .  Cum  autem  poft  ejus  obitum  bo- 
na  ipfius  ab  hoftibus  (  ut  ait  Gregorius  ) 
puto  fifcalibus  arpagonibus  ,  iifdemque^ 
Arianis  diriperentur ;  ut  his  occurreret 
Sophronius  Praefectus ,  datis  ea  de  re  ad 
eum  Htteris,  Gregorius  interceffit  (  d)  ; 
extant  ipfae  ,  quibus  de  rerum  humanarum 
volubili  ftatu  egregie  philofophatur,  plu- 
raque  habet  de  Csefarii  praeclaris  meritis. 
Mentio  eft  hujus  Sophronii  apud  Ammia- 
num  (  e  ) ,  aitque  ex  Notario  creatum 
eflTe  Praefeclum  urbis  Conftantinopolis . 

Hoc  tempore  defundto  Donato  Pfeudoe- 

pifcopo  Carthaginenfi  partis  fchifmatico- 

rum,  immo  capite  Donatiftarum  ,  fubro- 

gatus  eft  in  ejus  locum  ab  iifdem  factiofis 

I  i  2  Par- 

declarationem  ,  &  toto  mundo  dilatationem  diei- 
tur  mihi  :  Non  dimitto  Donalum  ,  non  dimitto  nef- 
cio  quem  Caium,  Lucium  <&  Parmenianum  .  Quo 
ex  Auguftino  loco  difcimus ,  quatuor  priores 
Epifcopos  Carthaginenfes  Donatiftarum  poft  Ma- 
jorinum  fchifmatis  auclorem  ,  fuifle  Donatum  , 
Caium  ,  Lucium  &  Parmenianum  ;  hnncque  non 
Donato ,  ut  putavit  Baronius  ,  fed  Lucio  fuc- 
ceflifle  .  Parmenianum  excepit  Vrimianus  anno 
ciiciter  CCCXCII.  cum  infequenti  Maximianijl* 

eam 


XI.' 

Precatio 
pro  de- 
funclo  . 


(c)  Greg. 
Naz.  ead. 
orat. 

Ca?farii 

fcripta  . 


(d)  Greg. 
epill.iZ. 


(e)  Amm. 
XII. 


152,  Annafes  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap» 

2» 


Valehtiniani  t 
Valentis  lMPP*    5- 


Farmenu.  Parmenlanus   ejufdwi    fect»  tenacirTirous 
nus  poft    cuftos  atquc  defenfor  ,;  qui  naox  uc  ca&he- 
Donatgm   djan,  jjian|  p^Hejofiq?.  nactys  eft ,.  ftyhtm, 
Epifcopus  aQUjt  34verfus  CathoJicos,  fic.ripta  edens 
ag'    eonferta  mendaciis ,,    quibus  fi  non  alii> 
fimpliciores    faltern    decipi    potuiflenc  : 
quod  cuiTi  fenflflcHt  Catbolici  in  Africa-* 
Epifcppi,,  ad  ejus  confutanda  delirame-n" 
ta,  cavendafque  ex  verborum  lepore  prat*». 
ftjgia?  *  provocaveruntf  horo.inem  ad  pu- 
blicum  Epircoporum  conventum,  ubicnn- 
cH  ab  eo  fcripta  poflent  accunte  ex-imi- 
nari  ;   fed  curo  ipfe  8c  alii   fibi    fubjecti 
cxecrandse  diflenfionis  Antiftites    id  face- 
re  penitus  recufarent,  refpuerentque  Ci- 
tholicos ,  quafi  indignos'  ipforum  confor- 
tip ,   quod  illos  immundos ,  communica- 
tioneque  lapforum   labefactatos .,  fe  ipfos 
vero  fanctos  praedicarent  ac  mundosjne- 
cefle  fuit  iitteris  faltem  publice-  caufanu 
agere ,   ne  veritas  indefenfa ,   mendacio- 
rum  nubibus  tecta  &  obfcurat*,  apud  nu- 
tantes,  animos  in  difcrimen  adduc>a,pc-. 
x  riclitari  aliquo  modo  poffet . 
Xin«         Prsftitir  id  egregie  Optatus  Epifcopus 
Milevi  in  Numidia»  vir  quidem  cum  eru- 
optatus      ditione  clarus,  tum  fpe&ata  vitav  morum: 
Eoifc.  Mi-  jntegrifate  fanctiflimus*;  qui  zeJo  pietatis 

JcvftanUS      ,  °r  r         •  i     r      r ■  .         ,v 

advrfus  mccnfus ,  fortis  defeivor  ventatis ,  unus 
parm-nia,  in  omnero  iilam  fchifroaticorum  phaUn- 
num  agit.  gem  intrepidus  prodiit-;  fcripfirque  ad. 
eumdcm  Parmenianum  primarium  ipfo- 
rum  Antiflitem  feptem  libros,  ejusifcjri- 
ptis  adverfarios ;  quibus  non  foluon  men- 
dacia  illa  ventofa  hominis  vefani ,  certis 
firmifque  redargueret  argumentis;  fed  di- 
verfa  ac  planc  contraria«  diclionefaftum 
&  arrogantiam  protervi  hominis  ,  nonniil 
contumelias  ftylo  vomentis,,  deprimeret, 
deliniretque  animum  procacia..  tumidum , 
atque  fi  liceret,  charitate  in  eumintro-r 
duceret  veritatem  :  frarrem  enim  eum 
Optatus  fuis  fcriptis  frequenter  appel- 
lat ,  a  quo  peccator,  lcgis  tranfgrefTor , 


PAGIUS 


IV. 

Bellunt 
Gotbicum, 

V. 

Statut 
Virginum 
Vetlaltum 
hoc  tcm- 
fore. 


eam  ordinattonem  damnanfes  M^xiirmnum.Dfa- 
conum  Epifcopum  fibi  conftituerint .  Illud  enim 
fchifma  non  diu  poft  Parmeniani  mortemcon- 
flifum  fuiffe  ex  Conciliis  Cartha^inenfi  &.  Car- 
bafuiTrtano  ,  de   quibus  infra  ,   fatis  intelligitur  . 

Eft  hic  annus  fecundus  belli  Gothici  a  V». 
lents  fufcepti  ;  qaid  eo  peraclum  docet  Am- 
mianus  lrb.  ij.  cao.  <;.  ubi  ait  ,  Valentcm  .Mar. 
cionopoli    in   hiberna    di-fceffiffe . 

Data  hoc  anno  a  Valcntiniano  fen;ore  Lex  8. 
Cod.  Theod.  De  Meditif  &-Profe(Torib'us  a-t  Vr&- 
textatum  P.  U.  ex  qua  Jiquer  ,  Virgines  Vefta- 
les  hoc  tempore  Medfcos  peciliares  habuiffe  , 
&  inter  labentis  Romae  fuperftitionis  rudera 
fummam  adhuc  eifdem  Veitalibus  religionem 
ftetiUe  ;  quod  non  tanfum  ex  hsc  Lege  a  Ci- 
ronio  non  memorata  deducitur  ;  verurri  etiam 
cx  aliis  monumentis  .  I.  Vetus  Orbis  defcri- 
ptio  fub  Conftantio  &-Conftante  ImDD.  vigiti- 
ti  ferme  annis  ante  hanc  Legem  confcripta  ,  inter 
ea  quibus  Romam.celebrat :  Sunt  «utem  ,  inquir  , 
•>.//■/*   Rem*   &  Virgines  feptem  ir>gemit'&-iltt' 


immuodus  foris  extra  Ecdefiam  vagans ,  e. 
xul ,  ac  denique  Pagauus.  una  cum  Catho- 
licisomJiibus  ipfe  nominatus  fuifTet  :  fra- 
treni,  inquam,  euraOptatus  dicit  ex  con- 
fortio  facramenti ,  quod  uno  baptifmo  ab 
u,na  progenitricc  Chriftiana  religione  gc- 
rriti   eflent  . 

At  antequam  hac  dc  re  orationem  lon- 
g.ius  protraharaus.,  temporis  ratio.  ex  mo- 
re  firmanda  eft;  ut  ea  ftabilita  ,  caetera_* 
qus  dicenda  erunt ,  inconcufla  cohaereant 
veritati.  Auclor  eft  S.  Hieronvmus  (  a.  )  , 
Optatum.  fub  Valentiniano  &  Valento 
Principibus  fcripfiife  adverfus  partis  Do- 
natianae  calumniam  libros  fex  (  alias  fe- 
pte.n)  quibus  otenderet  crimeni  Donatia- 
norum  in  nos  falfo  intorqueri .  Sed  quo- 
to  potiflinum.  anno  horum  Imperil  ipfc 
fcripferit,,cum.  nec  ipfe,  nec  alius  dicat ; 
cur  in.  hunc  pocius  annum  ,  nempe  poft- 
quam  Damafus  federe  cceperit  ,  rejeceri- 
mus  ,  ratio  poftula^  ut  aperiamus.  Sane 
quidem,  fi  habenda  ratio  eft  Optad  tefli- 
ficationis  id  ipfum  bis  atfjrmantis  ;  ad  h3Ec 
ipfa,  tempora  ea  fcriptio  referenda  eft ; 
ciim  a  tempore  Diocletiani  perfecutionis 
in  Africa  fub  Anulino  Proconfule  Cartha- 
gjnis,,  <S:  Floro  in  Numidia,  urque  ad- 
tempus  quo  ea  fcribebat ,  numeret  annos 
fexa§inta,  &quod  excurrit:  ait  enim  pri- 
mo  (  b  ) :  Firme  ante  annot  fexuginta.  ,  & 
quod  excurrit ,  per  totam  Afncam  perfe- 
cutionis  efi  devtgata  tempe/jar ,  qux  a- 
liof  fecit  martyret  ,  alios  confejfores , 
mnnulfos  funefta  proflravit  in  morte  &c.  Et 
poft  multa  (c):  dlia  perfecutio  ,  qu<* 
fttit  fub  Diocletiano  &  MaxtmianQ  ;  quo 
tempore  fuerunt  &  impii  Judicet ,  bellum 
Cbrtfiiano  nomini  inferentes  ;  ex  quibut 
in  provincia  proconfulart  ante  annos  fexa- 
ginta,  &quo<i  excurrityfuerat  Anulinus  , 
in  HumidtaFlorus  ,  Porro  fecundum  chro- 
nologiam  ab  ipfo  Optato  praefcriptam  ,  & 
ea.qux:  dicta  func  de  his  fuo  Ioco  fupe- 

rius 

riflima ,    qug..  Sacra    Dtorum    pro   falute    civitatit 
fecundum     Antiquorum    morem  perficiunt  ,     <&  vo- 
cmtur    Virgims  Vejlk ,  II,    Symmachus    in  Re- 
latione  fua  air,   Condantium  facrarum   Virginum 
privilegiis    nihil    detraxiffe  ,     decrcziiffeque    nobili. 
bus  fxcerdotia ,    Romtnit   csrimoniis    non    negavif. 
fe  impenfas.    III.  Valentinianus  fenior  hujus  Le- 
gts    auclor  Virgfnibus     Veftalibus  fua    jura    rc- 
liquit  ;   quod  Symmachus  teftatur   in  laudata  Re. 
latione  .  IV-  Gratiartus  Veftalibtis  virgiiiibus  fub- 
fijia  vetera,  prarrogarivam,  agros  detraxit  ,   prar- 
diaque    harreditate-  qaarfita  ,     &annon^m    feu 
vidtum  ,     quaj  de  publico  &  populi  annonis  prac- 
bebantur,   Quar   omnta  Senatus    a  Gratiano  pe- 
tiverat  :    verum  exclufa  ejus  petitio  ,   &  Lega- 
tis- audientia  denegata  :  quf  omnia  tradit  Sym- 
machus    in   dicla  Relatione  .    V.    Sttb  Valentfnia- 
no  jitn.  Senatus  iterum  per  Symmachum   P.  U. 
anno  CCCLXXXIV.    repetiit ,   cttjus  eft    quoque 
in    finem    famofa    illa    Relatio  ad    Valentinianum 
j:i».    Verum,(quod    Ambrofitts   tcltatur   epift . 
ad  bnp,     Eugcnium  )    ei  nec    quicquam  detulit, 

VI. 


XIV. 

Optatus 
quando 
fcripfifr. 

(a)  Hieron. 
de  fcript. 
Ecclcf,  in 
Optat  • 


(b)  Optat. 
lib.i. 


(c)  Idem 
lib.$. 


Cum  Critice  Pagii. 


*53 


Christi 

368. 


DaaIasf  Pap. 
2» 


VALEtfTrNlANl   r 
VaLENTH  IMPP.5. 


XV. 

Senfus 

verborum 

Optati, 

(*)  Auguft, 
tie    bupt. 
f.7«  Not. 
RtlAuin 
tn  n*tat. 
*i  Opur. 


rius,  cum  conftet  ea  contigifife  arino  Do- 
mini  trecentellmo  fecundo  ae  tertio,  ad- 
ditis  bis  illis  fexaginta  annis,  quod  intcr- 
cedit  t^mporis  ufque  ad  illud  tempos  O- 
ptati  :  dieendum  profe&o  effet,  ipfurrte- 
lucubrafTe commentarium  illum  annoChrii- 
fti  trecenttflimo  fexagefimo  . 

Sed  quod  adjicitur,  Et  quod  excurrit : 

hsc  ipfa  vcrba  ibi  add'taquonam  fintfen- 

fu  accipienda,  pcrveftigandum  accuratius 

eft  .  Uii  funt  et  dicendi  locutione  S.  Au- 

guftinus  (a  )•,  antca  vero  Paulus  Jirrecon- 

fultus,  &  fi  q-ii  alii ;  quod  illud  importat, 

quod  alii  frcquenter  dicere  confuevcrurttr 

£0  ampltus ;  non  autem  quod  dici  folet, 

Plus   mtnufue  ,  vel  circiter  :    nam  iiludr 

Quod  excurrtt  m  ajorem  femper  notato  fi- 

gnificat  numerum.  Sed  quoafque  eidem  < 

Quod  excurrit  habcna;  laxande  funt ,  ut 

currat?  puto  ufque  ad  fequentem  deca- 

dem  poifc  terminum  prorogari :  quod  e- 

nim  ea  verba  nonnifi  numero  denario  fim- 

plici  ,  Vtl  per  decades  multiplicato,  in>- 

venimus  apponi  confueviffe;  inducimur  , 

ut  dicamus,  illud,  Annos  fexaginta ,  6* 

quod  excurrit ,  ufque  tantum  ad  feptua- 

gefimum  exclufive  extendi  potuiffe  ;  ac 

proindc  quod  Optatus  ait ,  a  perfecutio- 

ne  Diocietiani ,  qua  codices  quarfiti  funt 

ad  comburendum  ,   annos  numerari   fexav 

ginta  Si  quod  excurrit  ,  nihil  prohiberi , 

qu'm  illis  verbis   poffit  praefcns  annus  in- 

cludi,   qui  cft  quintus  poft  fexagefimunr 

a>  notata    fuperius-  Diocletiani  perfecu- 

Hone  . 

Quod  autem  ad  hunc  ufque  annum  no- 
tatum  tempus  illud  incertum  excurriffe  (i^ 
namus ;  iliud  nos  facilc  perfuafit ,  quod' 
idem  Optatus  (  b  )cum  texit  fucccffioneni 
Rom  morumPontificum  ,  Damafi  meminit 
po?t  Liberium  fuccedentis .  Qyod  vero 
Siricius  quoquc  poft  Damafum  ponitur , 
additus  creditur  a-  Librario  ,  qui  Siricii 
tempore  librum  evcripfit:  nam  ncquaquam 
tempus  fedis  Siricii  Optatum  attigiffe,  o. 
rnnes  aeque  confentiunt  :  nequc  enim  fibi 
cohxrent  (  quod  teftatur  S.  Hieronvmus) 
Optatum  fcripfirfe  fub  Impp.  Valentinia- 
no&Va<errte,  eodemque  tempore  fedif- 
fe  Siricium  ;  cum  praefertim  Auguftinus 
de  Optato  agens,  nequaquam  ut  fui  tem- 
poris  hominis  ,  fed  antiquioris  meminiffe 
videatur:  quamobrem  vix'  Damafi  prima 
tempora  attigiffe  putatur,  neque  diu  fuis 
fcriptis    fupervixiffe .    Confentit    quidem 


PAGIU3  VI.  Neque  Theodofius  anno  CCCLXXXVIII. 
vel  CCCLXXXIX.  quod  &  ipfum  teftatur  ci- 
tata  epift.  ad  Engenium  .  VII.  Neque  rurfus 
idefh  Va'eni,nianus  junior  ,  cum  iterum  Lega- 
io  mifla  ad  eum  fuifTet  intra  C*Uia.m  anno 
CCCXCII.  ut  habetur  in  eadem  epift.  &  me- 
morat  Paulinus  in  Vita  Ambrofii  .  VIII.  Tan- 
dem  ,  cum  ab  Eugenio  in  primordiis  Imperii 
eodem  anno  CCCXCII.  hoc  ipfum  Legati  po- 
ftul-ifTent  ,  ut  annonas  Tempii  (  perinde  ac  Ve- 


XVI. 


(b)  Optttt, 

lib.l. 


etiam  Baldrfirins,  vir  ftfne  difertus,  i- 
pfo  initio  fedis  Dairaft  Optatunr  fcripfif- 
ft  ;  fed- faJlirur,  dum  iri*reirijirf  Dam3fi 
ponit  anno  Domini  tr^c^nrefimo  feptua- 
gefinx),  quem  anno  fuperion  federe  cce- 
pifTc,  perfpicue  demonirravimus :  quamob- 
rcnr  rrrc  ipfa  anio,  quo  pfimus  ablbt- 
yitur  fedi»  Damaii  Sc  fecundus  inchoattfr  » 
ipfo  quoque  confentiente  ,  Optafum  fcri- 
prtiflfe  dicimus.  His  jam  de  tenpore  elu- 
cidatis,  fupereft  ut  dc  caufa    trarjtemus  . 

Cum  igittrr  (ut  dictum  eft)  Donatifta?,    XVII. 
ipfeqftie  Parnenianus  eorum  primarius  \n-  Declinant 
tiftes  con^redi    cum    Ecclelloe   Catholicae  Dona- 
Epifcopis  dedignaTenrur  ;  Optato  neceffa-  "'ft* 
rio  incubuitf  ut  veritatis  defenfionem  fcri-  <onferre 
pto  peragerer:    contetarur  enim  hoc  i    ™m..  9a* 
pfe  fu«  lucubrationis  exordio,   cum  poft  t"011™' 
pauca^ifta'  praefatur  (  c  )  ;  Omrier  quidem,  w  0pt*tj 
Donatifta;  fcilicet,  per  (inguU  loca  male-  lib.i. 
dictr  Qocibur  yerftrepunt  ;  fed  ununi  qui~ 
dem  vix  invenimus  ,  cum  quo  per    littc* 
rar  boc  modo  loquamur  ,  Parmeriianum  fci- 
li-cet  fratremr  nvfirum :  fi  tamen  fe  a  no- 
Ifir  t*el  boc  nomine  nuncupari    permtttit  . 
Et  quid  coliegium  Epifcopale  riolunt    no- 
bifctim  habeve  commune  ;  non  firit  cotlegce  , 
fi  nolunt  ytamettt  ut  Cupra  dtximur  ifra- 
trer  ftint .  Frarer  meus  igitur  Parmenia- 
utts  ne  ventoCe  ax  nude ,  ut  cxteri ,  loque. 
retur  ,  qutcquid  fentire  potuit ,   non  folum 
dixit ,  fed  ettam  in  fcriptura  digeffit .  Cu- 
jur  diclirycum  refpondere  veritate  cogeri- 
te    compellimur ;   erit  iriler    rios  abfenter 
quoquo  modo  collatio  .  Eo  niodo  &  fatisftei 
de/tderiir  aliquorum:  nam-  a  mtiltir  defi- 
deratum  eft ,  ut  ad  eruendam  veritatem  , 
ab  aliquibur   defenforibur  partium  confli- 
Ciur  haberetur ;  &  fieri  potuit .    Sed  quo- 
ttiam  &  accejfum  prohibent ,  &  aditur  iri.' 
tercludunty  &  confejfum  Vitant,  &  collo- 
qttium  densgant ;  vel   tecum  mibi ,  frater 
Parmeniane ,  fit  ifto   modo   collatio  .  E? 
quia  traflatur  tuor  ,  quos  in  manibur  &  in 
ore  multorum  ejfe  voluifti ,  rton  afpernatur 
fum  nvque  contempfi,  fed  omnta  a  te  difla. 
patienter  audivi  :  audiar  &  tu  humilita- 
tir  noftrcr  reTponfa.    Hjsc  Optatus. 

Quid  autem  traclatibus  ille  fuis  Parme-  XVIII. 
nianus  probare  nifus  fuCrit',  idem  Opta- 
tus  haec  fubdens  declarat  his  verbis :  Egty 
intelligo  ,  &  tu  non  negar ,  &  quivir  fa- 
pienr  pervidety  tenulla  alia  ratione,  tani 
prolixe  traclajfe,  nifiut  Ecclefiam  Catbo- 
licam  tuis  traClatibus  ittdigtte'  pulfares  . 

Sed1 

ftalibus )  reftitueret ,  non  fecit;  cum  itefum  ahi 
poftulaflent ,  renifus  eft :  tandem  ea  donavit 
quibufdam  pncellentibus  in  Republica  Genti- 
lis  obfervantia;  viris  id  petentibus ;  in  quod 
invehitur  Ambrofius  in  di(8a  epifti  de  quo  & 
Paulinus  in  Vita  S.  Ambrofii .  Quar  de  Virgini- 
bus  Veftalibus  hac  tempeftate  Rotme  ad  Hifto- 
rise  Ecclefiaftfcz  illuftrationem  collegit  Gotho- 
fredus  in  Commentario  laudats  Legis. 


*S4  Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


DotMtiftaf 
penes  fe 
tantum  ef- 
fe  Eccle- 
fiam  Ca- 
th>licam 
dicebant « 


XIX. 


(tt)  Optttt, 

Itb.l. 


Penes 
quos  fit 
Icclefia 
Catholica. 


(h)  Optat. 


XX. 

Ticonius 
Donatifta 
adverfa- 
tur  Par- 
meniano . 


Chkiste 

368. 


Damasi  Pap. 

2. 


Valentiniani  r 
Valentis  Im"-5' 


Sed  ut  intelligi  datur,  ttliud  habet  ani- 
muf  ,  aliud  fonat  fermo  ;  denique  omnia  te 
video  dixiffe  contra  Catholicam  ,  immo  mul- 
ta  pro  Catholica  ,  cum  Catbolicur  non  /f/, 
&c.  Haec  idcirco  ,  quod  Donatiftae,  ne 
arguerentur  effe  fchifmatici,  Catholicarn 
Ecclefiam  penes  fe  effe  tantum  ,  probare 
niterentur  ;  qui  vero  ab  illis  feparati  ef- 
fent ,  extra  Ecclefiam  Catholicam  vagari 
dicerent ;  hocque  probare  fcriptis  fuis  Par- 
menianus  adnitebatur,  in  parte  Donati 
cfle  Catholicam  ,  reliquas  vero  omnes 
toto  Orbe  terrarum  diffufas  Ecclefias  ef- 
ie  fchifmaticas  ;  cum  illud  inter  haec  , 
quod  eft  verum  ,  aftrueret ,  Ecclefiam  Ca- 
thohcam  nonnifi  unam  effe  poffe  .  Quam- 
obrem  in  eo  potiflimum  totius  quaeftionis 
videbatur  cardo  revolvi ,  ut  certis  notts 
confignaretur ,  diftinctis  differentiis  defini- 
retur ,  atque  expreflis  proprietatibus  mon- 
ftraretur ,  quae  vere  effet  Ecclefia  Catho- 
lica  ;  ut  fic  apud  quos  effet  ,  pariter  in- 
telligi   poffet . 

Nobilis  fane  fuit  hsc  tractatioargumen- 
ti  ,  quam  &  Optatus  digne  quidem  eft 
profccutus;  ad  quem  provocandi  effent 
omnes  hoeretici ,  illos  dico,  quibus  ineft 
aliqua  veritatem  indagandi  voluntas  ,  nec 
obftinato  animo  ,  per  quam  femel  ingref- 
fi  funt  erroris  viam,  obfirmato  vultu  fe- 
curi  percurrunt .  Videas  enim  Optaturru 
more  majorum  affeveranter  definiref  «  ) , 
a  Catholico  nomine  eos  prorfus  excludi , 
quibus  cum  Romana  Ecclefia  non  com- 
municat,  eofque  tantum  eo  nomine  le- 
gitime  gloriari ,  quibus  Romanus  Epifco- 
pus  conjungitur  commercio  Formatarum  . 
Porro  quod  &  illud  etiam  adverfariorum 
afiRrmatione  certum  haberetur  :  Ubi  non 
effet  Catholica  ,  nec  ibi  inefle  poffe  veri- 
tatem  ;  &  contra  :  Ubi  probaretur  Catho- 
lica  Ecclefiaeffe,  inibi  reperiri  neceffa- 
rio  veritatem ;  Optatus  hajc  in  fine  con- 
tra  Parmenianum  (b):  Si  ita  efl ,  qua> 
apud  vof  veritar  inveniri  potefl ,  cui  Ca- 
tholica  videtur  objiflere  ?  Aut  quod  apud 
ttof  effe  mendacium ,  poterif  approbare ,  /« 
una  communiotte  effe  cum  toto  Orbe  terra- 
rum  ?  Humquid  poterif  approbare  menda- 
cium ,  fymbolum  verum  &  unicum  retinere 
tfrdefendere?  Humqutd  poterir  approbare 
mendacium ,  cathedram  Petri  ,  &  claver 
regni  ccelorum  a  Chriflo  concejfar  ,  ubi  efl 
ttoflra  focietar  ?  Haec  &  alia  ipfe  ,  at  de 
his  pluribus  fuperius  aclum  eft  . 

Csterum  non  Optatus  tantum  Parme- 
nianum  ita  delirantem  redarguit,  fed  & 
ipfius  communionis  Ticonius  Donatifta- 
rum  prudentior  impugnavit .  Exhorre- 
fcebant  plane  aures  blafphemiam  illam 
audire  ,  Catholicam  Chrifti  Ecclefiam  to- 
to  Orbe  diffufam  jam  penitus  periiffe ; 
&  in  Africa  tantum,  nec  apud  omnes  , 
fed  eos  folum  qui  eflent  partis  Donati  , 
tamquam  arcam  Noe ,  diluvio  pereunte 


(e)    Aug. 
contrct 


XXI. 

Ticonii 
fententia 


Orbe  ,  integram  effe  relictam  .  Ticonius  , 
inquam  adverfatus  Parmeniano  ,  feftaefuae  , 
quam  profitebatur  ,  Epifcopo  ,  illud  fcri- 
ptis  confirmavit  atque  defendit,  Catho- 
licam  Dei  Ecclefiam  nequaquam  coarcta- 
ri  anguftis  terminis  partis  Donatiftarum, 
fed  longe  lateque  per  orbem  Chriftianum 
nbique  perfeverare  diffufam  ,  nec  poffe 
peccaris  hominum  tolli,  evacuarique  ex 
humanis  exceffibus  Dei  promifliones  .  Hsec 
ita  fentientem  Ticonium  Parmenianus  ad- 
monuit ,  fcriptaque  ad  eum  epiftola  ,  cum 
nihilominus  in  eadem  fententia  permane. 
ret,  eumdem  anathemate  perculit .  Te 
ftatur  id  quidem  S.  Auguftinus  (  c  )  his  P^men. 
verbis:  .    Ul'e'1' 

Ticnniur  enim  omnium  fanclarum  pagi- 
narum  vocibur  circumtufur  evigilavit ,  & 
vidit  Ecclefiam  Dei  toto  Orbe  dijfufam, 
Jicut  de  illa  tanto  ante  per  corda  &  ora  ^"'^""ij 
fanflorum  prcevifum  aique  prccdtftum  efl  .  f]a  Catho 
Quo  prcecepto ,  fufcepit  adverfur  ipfor  ijca . 
fuot  demonflrare  &  afferere  ,  nuUiur  ho- 
mtnir  quamvir  fceleratum  &  tmm.tne  pec- 
catum  prceCcribere  promifftr  Dei  ;  nec  td 
agere  quorumlibet  intrj  Eccle/iam  confit- 
ttttnrum  qutmlibet  impietatem  ,  ut  fides 
Det  de  Ecclefla  futura  &  dijfundenda  uf- 
que  ad  terminor  Orbir  terrce  ,  quce  tn_ 
promtffir  Patrum  retenta  &  nunc  exhibtta 
efl  ,  evacuaretur  .  Hoc  er^o  Ticontur  cum 
vehementer  copiofeque  dtfereret  ,  &  ora, 
contradicentium  multir  &  magntr  ac  ma- 
nifeflir  fancJarum  fcripturarum  teflimoniit 
oppilaret ;  non  vidtt  quod  confequenter 
videnium  fuit  ,  illor  Vtdelicet  in  Afrtca 
Chriflianor  pertinere  ad  Ecclejiam  toto 
Orbe  diffnfam ,  qui  utique  non  iflir  ab 
eiuQlem  Orbir  cimmuninne  atque  unitate 
feiunfiir  ,  fed  ipfiOrbi  terrarum  per  com- 
munionem  conneclerentur .  Parmenianur  au- 
tem  caeterique  Donatiftce  viderunt  hoc  ejfe 
confequens ,  &  maluerunt  fufcipere  obfli- 
natiffimum  animum  adverfur  apertiffimam 
veritatem  quam  Ticentur  afferebat ,  quam 
ea  concejfa  fuperari  ab  Africantr  Eccle- 
Jiir,quce  tlliur  unitatir^  quam  Ticnniur 
ajferebit ,  communiotie  g.tuderent ,  unde  fe 
ifli  feparafient  .  Et  Parmenianur  qutdem 
primo  ettm  per  epiflol.tm^  velut  cnrrtgendum 
putavit ;  pnflea  vero  ex  Conctlto  eorum 
perhibet  damnatum.  Haec  Auguftinus,  a-  (d)  Au%. 
pud  quem  eft  de  eodem  Ticonio  crebrior  deDoflr. 
mentio  ,  utcum  in  commentariis  de  do»  '  brift.l.$. 
clrina  Chriftiana  de  eodem  fic  ait:  (d)     '-1°' 

Ticoniur  qutdam ,  qui  contra  Donati-  XXII. 
flat  invedtjjime  fcrtpjit  ,  cum  fuertt  Do- 
natifla ;  &  itltc  tnvenitur  abfurdtffimi 
cordir ,  ubi  eor  non  omni  ex  parte  reltn- 
quere  voluit ;  fectt  Itbrum  quem  Kegula- 
rum  vocavit  ,  quia  in  eo  quafdam  feptem 
regular  executur  efl ,  quibut  quaji  clavi- 
but  divinarum  Scripturarum  aperirentur 
occulta,  Hxc  ipfe,  qui  eas  fingulas  nu-  sCrfpta 
merat.  Cseterum  quod  ad  fcripta  Ticonii  Ticonii. 

fpe- 


Chrtsti 

3<58. 


Cum  Critice  Pagii. 

Damasi  Pap. 

2. 


*5* 


VaLENTINIANI   T 
VaCENTIS  iMpr.  J. 


fpe&at  ;    recenfet   omnia  Gennadius,    de 

(a)Genn.    eo  fic  fcribens  ( <*  ) :  Ttconius  natione  A- 

ieVir.  iU  fer ,  /«  dtvinis  litteris  eruditus  juxta  hi- 

luflr.t.     Jloriam  fuffictcnter  *  &  in  fecutaribus  non 

1  '  ignarus  ,  fuit  in  Ecclefiafticis  quoque  ne- 

gotits  ftudtofus  .    Scrtpfit  de  Bello  tntejii- 

no  libros    tres  ,    <£■    expofitiones  diverfa- 

rum  caufarum ,  /»  quibus  <tb  fuorum  defen- 

Jionem  antiquarum    meminit  Synodorum ;  e 

quibus  omnibus  agnofcitur  Donatiattee  par- 

Kecentio-  t,f  fu'tie  '  Quod  a(l  nas  Synodos  pertinet; 
re<  Dona-  erant  antiqui  illi  conventus  ab  iifdem  Do- 
ti/fce  ad-    natiftis  celebrati  ,  quos   Ticonius  adver- 
verfanrur  fus  Parmenianum  adduxit  in  medium,ut 
Maiori-     cx    Hlis  convinceret,  ipfum    ac    caeteros 
Donatiftas  a  prifcis   ejufdem  communio- 
nis  Fpircopis  deviaffe  .  Fidem  facit  horum 
(b)   Aug.    omnium  Auguftinus  (b)  ,  cum  ad  Vincen- 
ad  Vinc.    thim  fcribens    haec   ait :  Scribit  enim  ille 
epifl.tf.      fficoniust  homo  (  ut  dixi  )  vefircz  commu- 
nionis ,  a  ducentis  &  feptuaginta  Epifco- 
pts  vejiris  Concilium  Carthagini  celebra- 
tum .    In  quo  Concilio  per    feptuaginta  & 
qutnque   dtes  ,  poflpofitis  omnibus  prater- 
itis ,    limatam    effe    fententiam   atque    de. 
cretam-,  ttt  Traditoribus  immenfi  criminis 
reis ,  fibaptizari  nollettt,  pro  integriscom- 
municaretur  ;    Deuterium  etiam  Macrinen- 
fem   EptCcopum  communionis  vejtrce  dicit, 
Traditorum  plebem    congregatam  Ecclefix 
mifcutffe  ,  &  fecundum  flatuta  illius  Con- 
cilii  a  ducentis  &    feptuaginta  Epifcopis 
veflris  fafti ,  feciffe  cum  Traditoribus  u- 
nttatem ;    eique    Deuterio  pofl  hoc  faftum 
jugtter  commtinicaffe  Donatum  ;  nec  folum 
huic   Deuterio,  fed  etiam  untverfis  Mau- 
rorum  Epifcnpis  per   quadraginta   annos , 
quos  dicit  ufque  ad  perfecutionem  per  Ma- 
carium  faclam  Tmditoribus  fine  baptifmo 
communicaffe.  Sed  dicis  :  Quis  efl  ifieTi- 
conius  ?  Ille  eft    Ticonius  ,  quem    Varme- 
nianus  refcribendo  compefcit ,  &  eum  de- 
terret  ,  ne  alia  fcribat ,  non  tamen  refel- 
Itt  ea  ipft  qttee  fcribit .  Hoec  Auguftinus  ; 
ex  quibus  affertione  Ticonii  illud  expref- 
fum  habetur ,  rebaptizationem  a  Donati- 
ftis  a  temporibus  Macarianis  ,  nempe  fub 
Conftante  Imperarore  indu6ram  fuiffe.  Sed 
ad  coeptam  a  Gennadio  de  lucubrationi- 
bus  Ticonii  narrationem  redeamus  . 
XXIII.        Compofutty  inquit,  &  Regulas  ad  in- 
wfligandam  Gr  inveniendamintelligentiam 
Jurfurn      Scripturarum ,  otlo  ,   alias  feptem,    quas 
de  Sar-      fn  un0  volumine  conclufit  .  Expofuit  &  A- 
Pjjs  TlC0-  pocalypfim  Joannis  ex  integro ,  itihil  in  ea 
carnale,  fed  totum  intelligens  fpirituale. 
In  qua    expofitione  dixit ,  Angelicam  Jta- 
tionem  corpus  effe  :  Mille  quoque  .tnnorum 
regni  in  terra  jujtorum  poft  refurreftionem 
futuri  fufpicionem  tulit ;  neque  duas  in— 


carne  mortuorum  refurreCltones  futuras  9 
uttam  jujtorum,  &^aliam  injujtorum^;  fed 
unam  &  femel  omnium ,  tn  qua  refurgerent 
etiam  abortivi  reformatiy  ne  qutd  huma- 
ni  gencris  deformatum  animatee  fubftantite 
intereat ,  oflendit .  Dijttndionem  fane  dua- 
rum  refurretlionum  ita  facit .  Primam , 
quam  juflorum  Apocalyp/is  dtcit ,  credimus 
modo  in  Ecclefix  incremento  agi ,  ubi  ju- 
jlificati  per  fidem  ,  a  mnrticiniis  peccato- 
rum  fuorttm  per  baptifmum  ad  vitte  teter- 
n<e  ftipendium  fufcitantur;  fecundam  vero 
generaliter  omn-s  hominum  carnis .  Flo- 
ruit  hic  vir  cetate ,  qua  jam  memoratus 
Ruffinus ,  Tbeodofioy  &  filio  ejus  regnan- 
tibus.  Hsec  Gennadius  .  Sed  plane  mea 
fententia  errat ;  dum  putat  Ticonium  ae- 
qualem  fuifle  Ruffini ,  nam  conftat  eum 
vixifle  Parmeniani  temporibus  ,  qui  Do- 
natiftarum  agebat  Epifcopum  .  Quod  ii 
velimus  diutius  poft  hsc  fupervixifle;  il- 
lud  afferendum  eft  ,  Ticonium  fenem  , 
juvenem  vero  extitiffe  Ruffinum  . 

At  non  Optatus  tantum  atque  Ticonius  XXIV. 
fcripta  Parmeniani  impugnarunt,  fed  mul- 
tum  poft  temporis  id  felicius  praeftitit  Au-  ?•  Auguft. 
guftinus  ,  qui  adverfus  illam    potiflimum  "PPu8na: 
epiftolam ,  quam  ipfe   contra   Ticoniurru.  ^  piJc"r 
fcripferat ,  tribus  agens  libris  eam  refel-  meniani*. 
lit  .  Quae  autem   poft  hsec    Parmenianus 
contra  Catholicam  in  Africa  Ecclefiam  e- 
gerit,  &  quae  confecuta   fint   inter  ipfos 
Donatiftas  conflata  diflidia ,  fuo  loco  di- 
cturi  fumus  .  Quod  modo  reliquum  eft  de 
Optato  Epifcopo  Milevitano,  cujus  occa- 
fione  ad  hsc  de  Ticonio  &  Auguftino  di- 
grefli  fumus ;   magna    ipfe  apud  pofteros 
Africanos  Catholicos  veneratione  viguit ; 
etenim    fan<5tus  Auguftinus  digno  praeco- 
nio  eum  nominat  (  c  )  ,  atque   inter  prae-  (e)  jug.   > 
claros  Ecctefiafticos  traclatqres  adnumerat  contra 
(d).  Fulgentius eumdem  cum  fanftum  ap-  Pafm.  I.t. 
pellat,  ejus  in  exponendo  fenfum    Pauli  c.'}* A 
interpretationem  commendat  (e).  Porro  dj  D"^'r  e 
ejus  memoria  relata  in  tabulas  Ecclefiafti-  chrifl.Lx. 
cas   pridie  Nonas  Junii,   publica  leclione  e,s,o. 
fit  in  Ecclefia  annis  fingulis  rediviva(/).  (e)  Fulg. 
Caeterum  ab  hoc,  de  quo  agimus,  longe  ^Homin. 
difcreti  funt  Optati  5111  ,  qui  hoc  eodem  ^2" 
faeculo  vixiffe  reperiuntur ,  nempe  Opta-  J^  R*£y~ 
tus  Donatifta,  qui  interfuit  Concilio  Cir-  die  4.  fu- 
tenfi,  alius    item  Donatifta   in  Concilio  »// . 
Bagajenfi,  vel  ille  nefandus  Optatus  Gil- 
donianus,  de  quibus  inferiusmentio  erit.  Plures  O- 
Porro  ftatus  Africanae   Ecclefiae  in  dete-  Ptatl  •   . 
rius  dilabebatur,  impiis  Donatiftis   non_. 
fcriptis  tantum  ,  fed  vi  graffantibus  arma- 
tis   nimirum  (  quod  dictum  eft  fuperius  ) 
ad  omnium    terrorem  Circumcellionibus. 
Sed  de  his  alias  pluribus . 


Trc 


z$6  Annales  Eeclefiaftici  Baronii 

JESU  CHRISTI  DAMASI  PAP.        VALENTINIi 


ANNUS 
^9- 


PAMASI  PAP, 
ANNUS 

3- 


VALENTIS 


IMPP.6. 


TRecentefimo  fexagefimo  nono  Chri- 
fti  anno ,  Valentiniano  nobili  pue« 
yo  &  Aurelio  Vi&ore  Cofs.  Olybrius 
prxfecluram  Urbanam  geflit;  fub  quo 
Romae  &  in  fuburbiis  denuo  Schifmatici 
tumultuantes  reprefll  funt  tum  per  eum- 
dem  Olybrium,  tum  etiam  per  Aginatium 
ejus  Viarium  ,  favente  in  omnibus  juftae 
caufae  Damafi  Valentiniano  Imperatore, 
cujus  ea  de  re  extant  refcripta  hoc  anno 
data  tam  ad  eumdem  Olybrium  ,  quam 
etiam  ad  Aginatium,  quae  ex  Codice  Va- 
ticano  fuperius  citato  reddemus ,  Sed  pri- 
mum  ne  ambiguitas  aliqua  oriatur,  de^» 
ejufdem  Olybrii  tempore  prsefefturae  ;  fub 
memoratis  quidem  Confulibus  eam  ac- 
cidifle  ,  complura  ejufdem  Imperatoris 
citata  (a)  in  margine  refcripta  fignifi* 
cant, 

Eo  ufque  proruperunt  Urficini  partis 
Romae  fchifmatici,  ut  comprefli  licet  ma. 
nu  militari ,  atque  etiam  bafilica  (  quod 
diflum  eft  )  quam  occuparant  ,  fpoliati 
fuiflent »  reddita  illa  Damafo,  ncquaquam 
acqnieverint  ;  fed  obduratis  animis  ab- 
horrentes  perjitus  communicare  cum  le- 
gitimo  Urbis  Antiftite;  novum  illud  pa- 
rant  confilium,  a  mente  admodum  obdu- 
rata  fuggeftum  ;  nempe  ,  quod  Praefeclis 
prohibentibus,  intra  Urbem  conventus  a- 
gere  nonliceret;  infuburbiis,  in  eryptis 


PAGIUS    Anno  periodi  Gr^co- Romanje  $8<5>, 
S^C.IV.      q  M>  D.  ^)9.  p,  „,  ApriU  Inditf,   1*, 
JESU   CHRISTI  3<?9« 

Damasi  Pap^  4, 

VAtENTlNlANI   &  VALENTIS    IMPP.iS", 
GRATIANI    IMP.  3, 


i, 

Olybrii 

FrJefeclu- 
ra  Urbs* 

na. 


(a)  l.u  de 

fruftib.  & 
Jit.  expen. 
C.  Theod, 
1,6,  dt  fid. 
fejl,  C.Th, 
/.3  .de  «4- 
•picular. 
C.  Tbeod, 
i.i$.de  ep, 
C.  Theod, 

II. 

Schifma, 
tici  qqicj 
Rom* 

moliun, 
tur. 


Anno  Ur, 
bis  1  n'i, 
Olymp. 
187.  an.i, 

feeundum 
JBxroniunt 
JIio. 


A.C.3^. 

I. 

Confules  , 


(  I  ]    A    D   num.    I.  Cofl,    Valcntinixnus    tiobilif- 
f\  Jlmus  puer  ,  &  Viclor  ,  nonvero  Julius 


arenariis,  aliifve  privatorum  locis  eccle- 
fiam  congregarunt,  in  qua  infano  cona- 
tu  cathedram  contra  cathedram  erexerunt, 
ubi  Urficinum  venerabantur  Pontificem  , 
quem  accenfis  ftudiis  vu'gus  adeo  obftina- 
te  fovebat,  Sed  cum  haec  pro  maxima_. 
impietatc  execranda  omnibus  haberentur, 
Jntoleranda  quoque  funtvifa;  etenimquae 
gerebantur  in  fuburbiis,  ab  iifdem  fchif- 
matieis  intra  mcenia  ja&anter  &  infolen- 
ter  oftentabantur  ,  atque  arroganter  prae- 
dicabantur,  unde  &  fomites  rixarum  mi- 
niftrabantur;  De  quibus  omnibus  Valen- 
tinianus  Imperator  ad  Olybrium  Prsfeclum 
ita  refcripfit  (  b  )  : 

Tu  quidem  ,  /Tcut  proximis  litteris  tndi- 
cafli ,  enixijjtma  fludio  prxflare  voluifli  , 
ut  nulla  in  urbe  Koma  pojfet  ejfe  difcor- 
dia ,  Chriflianorumque  populus  profunda 
in  otio  fecuritate  gauderet ,  Sed  quantum 
Aginatii  clarijfimi  vtri  Vicarix  pr<efedu- 
rce  fcripta  teflata  funt ;  adhuc  aliquanto 
placata  mifceri  delettat ;  extramuraneif- 
que  conventibus  frequens  (Irepitus  excita- 
tur  ,  Olybri  parens  cartjfime  Auguflorum  . 
Quamobrem  egregia  fublimitas  tua  ,  ip/ius 
auttoritate  prxcepttonis ,  &  patria  pr<e- 
Jiet  &  legi  *  ut  populo  dtjfentienti  nulla 
intra  vige/imum  laptdem  vel  religio  ad  co- 
eundum  pofftt  effe ,  vel  copia ,  ut  fi  ceffa- 
re  non  vult  ,  migret  (  ut  juflum  efl  )  inCa- 

na 

felix  Valentinianus  vir  privatus,  ut  perperam 
Onuphrius .  Eft  enfm  Valentinianus  Valentis 
filius  fecundum  primam  regulam  Confulafuum 
Cacfareorum  Conful ,  &  quidem  Orrentalis , 
quemadmodum  &  Viclor,  qui  fub  Valente  Ma- 
gifter  militum  fuit,  ut  jiquet  ex  Lege  i*.  Co- 
dicis  Theod.  De  erogat  .  ann,  Ad  hunc  Viclo- 
rem  extat  S.  Eafilii  epiftola  347,  ut  &  Grego- 
rii  Nazianzeniepift.  133,  &  134.  ubi  diferte  di- 
gnitatem  ,  feu  oflicium  ejus  milftare  defignat , 
quem  Chriftianum  &  Orthodoxum  fuifle  tefta- 
tur  Bafilius  citatus  &  Gregorius  dicla  epiftola 
133.  qua  eum  hortatur  ad  promovendam  Eccle- 
fix  pacem  ,  ut  obfervat  Gothofredus  in  Profo- 
pographia  Codicis  Theodofiani  .  Quare  is  Viclor 
non  eft  Aurelius  Viclor  celebris  Hiftoricus  ,  ut 
Cum  Onuphrio  Baronius  putavit .  Idacius  in  Fa- 

ftis 


(b)  Extat 
in  Cod. 
Vatica.no  , 
ubi  funt 
epifi.   ant. 
Rom.  Pont, 

III. 

Refcrf- 
ptumlmp, 
ad  Oly- 
brium  de 
fchifmate. 


*&. 


NOTiE    (z)  /~^   OJT'  Valentinianus   nobiliffimus   puer  (  &    Vittor .  Fafti    Idltii :  Valentiniano   nob.    &  Vitlore  . 

y_j  Profperi  Chronicon  :  Valentiniano  M,  P.  dr  Vittore.,  Pafchalis    laterculus   Bucherianus:   V*. 

Untinia.no  nobilijf,  (?  Viclore ,  Fabrettus,  pag.4«9,  n.  380,  ex  veteri  infcriptione  ,  eruta  A,  D,  1689, 

FUIT.    IN,    SAECUI.LT  M.    QJLJOD.     VIXIT.    ANNOS 
XXXII.     DEP.     XIII.    KAL.     SEPT.    VALENTI 
NIANO.    N,    P.    ET,    VICTORI,    CONSS, 
Boldettus,  Lib.  I.  Cap.    XIX.  n.  14, 

DEP.    VIII.     KAL.     AUG.    V  AL  ENTINI  ANO. 
N,    P,    (  ideft  nobiliflimo    puero  )     ET.     VICTORE. 

Pafchalis  laterculus  in  fine  Gennadii  de  Vfris  illuftribus  :  Valentiniano  Aug.  (  intellfge  Jugujli 
filio  ,  qui  &  Juliut  Felix  Valentinianus  nobiliilimus  puer  )  &  Viflore  ,  nempe  Se x .  Aurelio  Vitlo- 
rt,  Vide  Relandum  de   hoc  Vahntmiano ,  ubi  plura  ex  Ruperti  hiftoria  univerfali  . 


Cum  Critlcc  Pagii . 


*57 


Ghristi 

3CV 


Damasi  Paf. 

3- 


Valentiniani 
Valentis 


Imtp.6. 


tta  colleflio  .  Ita  demum  etiam  tumultuan- 
ttlus  cunfiis  longe  proculque  fummotts  , 
tf«rr</  pax  ^/f/)i  /«  tevum  effe  tribuatur . 
Haftenus  Imperatoris  rcfcriptum  ad  Oly. 
brium  .  Scd  &  ad  Aginatium  Vicarium 
ita  refcripfir : 

IV.  Omnem  bis  diffenfionibus  occafionem , 
lefcri-  quee(  ut  prudentia  tua  fcripfit  )  facrattff- 
ptum  mam  T)ryem  Cbrijlianorum  populo  flucluan, 
A°ma  te  t°nfun^unt  >  auferre  cupientes  ;  jubemus 
tium/       bis  Ittteris ,  wf  d&   £//,  ^ao/  juvat  tur- 

bulenta  fejunftio  ,  nullus  tntra  vigefimum 
Japidem  conventus  babeatur  ,  Aginati  ca- 
rijflme  &  fucundtffime .  Itaque  fpeflata  fe- 
veritas  tua  admodum  ftlutare  prceceptum  , 
e>  ^/W  nullum  interpretattonibus  locumex 
aliquo  reltnquatur  ambiguo  ,  &//  animis 
exequatur  ,  ^wo/  />#«'/  tr  anquillitati fque 
recuperand<e  &  Judex  debet  &  Civts.  Ha- 
bes  &  Vrbane  ad  hoc  auxtlium  prtefeflu- 
r*  .  Ram  &  Olybrium ,  clarifflmum  &  il- 
luftrem  virum ,  jxrr/  ferenitas  noflra  con- 
citavit  arbitrio  in  fafttoforum  impios  cee- 
lus ;  ut  terminO)  qui  evidenter  eftlimtta- 
.. ,  tus ,    excludtret ,   ^wo  nec  in    vicino  qui- 

dent  exortretur  vel  motus  ,  qui  in  Vrbt^, 
tton  effet .  Et  factle  prceftabitis  duo  ,  quod 
Jinguli  praftare  poffetis  .  Hucufque  Valen- 
tinianus  ad   Aginatium ;  quem    Vicariam 
praefecluram  functum  cfle  apud  Olybrium 
(*)  Amm,  Urbis  Praefe&um  ,  etiam-  Ammianus  (a) 
Hh.iS.       affirmat ,  cum  dc  eoficait:    Qj4od  Agi- 
ttattus  indigntjfime  ferens ,  dolenfque  in  e- 
xaminandts  caufis  Maximinum  ab  Olybrio 
fibi  prctlatum,  cum  effet  ipfe  Vicarius  Ro- 
tnce  famtliari  fermone  docuit  Vrobumoccul- 
te  ,  &c.  Erat  autem  hic  Probus  fummam 
omnium  gerens  poteftatem  nempe  praefe- 
Huram  Praetorii .  Quo  modo    vero  idem 
Aginatius  dolo  arteque  Maximini  primum 
Annonac,  indevero  Praetorio  Praefecti ,  ca- 
pite  truncari  fit  juflus  ,    idem  Ammianus 
narrat ,  rem  geftam  pluribus   profecutus. 
At  in  codice  Vaticano ,  ex  quo  omnia  ci- 
tatafuperius  in  hac  caufa  Valentiniani  re- 
(cripta  deprompfimus ,  aliud  rurfus  ad  O- 
lybrium  datum  habetur  in  ha»c  verba  re- 
fcriptum  ,  quo  declaratur,  ab  eodem  co- 
hibitos  effe   fchifmaticos  . 

V.  Itdem  AAA.  ad  Olybrium  Vrafeflunu, 
Kefcri-  Vrbis.  Cumnihil pojflt  effe  jucundius  ,  vel 
Im^ad      abundttnt*<l'>  vel  qutete ,  ac   fumma  felici- 

oTybrium  taf,  fi  y   ff/!"  du0  '*$*  Junfuntur  i  Pr«' 
culdubto  fublmttas    tua  frofpicit,  quam 

grat*  nobis  Itttera  tuce  juerint  ;  cum  & 

eos  effe  compreflos  ,  qUt  fanttijflmam  legem 

tumultu  ,  &  feditione  mifcuerant ,   &    an~ 

nonam  communis  omnium    patrix  paulatim 

Ann.  Eccl.  Tow.  V. 

PAGIUS   flis   Valentinianum    Xobilijpmum  appellat . 

II.  A   num.  VI.  ad    XXII.   V*lentinianus   Augu- 

hilarius  ftus,  exeunteanno  trecentefimo  fexagcfimo  quin- 
tontra  Au~  to ,  relicla  Ttalia  ,  in  Galliam  venit  ,  neque 
xtntium  in  Italiam  rediit,  nifi  diu  poft  currentem  an- 
*gii .  num  ,    ut  ex  Chronologia  Codicis  Theodofiani  a 

Gothofredo     confccla  manifefte  deducitur  .  Qua- 


in  ftatum  prifiinum  redire  coeptffe  teftatit 
funt  ,  Sed  boc  propemodum  non  (lupemur 
in  voto  .  Talem  enim  te  futurum  effe  pra- 
fumpfimus ,  cum  detulimut  tuis  meritts  prx- 
fefturam,  qualem  fiatim  in  adminiftnt* 
tionis  exordio  invenimus  •  Denique  nos  mo- 
nemut ,  ut  tlluftris  auftorttas  tua  ,  eam- 
dem  efficaciam  devotionemque  cuftodient  > 
fenitus  flatum  plebis  ,  vel  reformationem 
priftinte  difciplince ,  vel  necefiariorum  pro- 
vtfiontbus  commodorum  &  modeftidt  gloritt 
&  bonit  fecuritatis  accumulet  (  Olybri 
pater  carifftme  AA.  )  Vrompto  quippe  cu- 
ra  tngenio  fatis  cft ,  ut  incoeptis  poflerio- 
ra  refpondeant.  Heque  ita  origines  cri- 
minum  metiaris  ,  ut  manfuetudinem  noflram 
de  corredionibus  fingulorum  exiflimes  con. 
fulendam :  cum  omnia ,  ex  quibus  aliqua^. 
poteft  effe  confupo ,  fponte  prxventens  ,  ac 
Jic  folicite  verecundeque  compefcas  ,  ut  no- 
bis  nen  tam  incitandi  necefjttas  relinqua- 
tur  ,  quam  gratia  comprobandi .  Haec  Va- 
lentinianus  cupidiflimus  ut  fchifmatici  pe- 
nitus  coercerentur .  Sed  quo  modo  fequen- 
tibus  annis,  iifdem  tumultuantibus,  rur- 
fus  oportuit  eofdem  ab  Imperatore  per 
Urbis  Praefeclos  cohiberi ,  inferius  dicluri 
fumus .  Jam  vero  ad  congreflum  S.  Hila- 
rii  Epifcopi  Piclavienfis  cum  Auxentio  A- 
riano  Epifcopo  Mediolanenfi  orationcm 
convertamus  . 

Hoc  enim  anno  ,  qui  decimus  numera-  VI. 
tur  poft  Concilium  Ariminenfe  ,  S.  Hila-  S.  Hila. 
rius  cum  accepiffet,  Valentinianum  Imp.  rius  quid 
confeclo  tandem  Alemannicobello  Medio-  <-"ntra 
lanum  fe  contulifle,  atque  rcfcriptum_ 
quoddam  pro  Auxentio  Ariano  Pfeudo- 
epifcopo  Mediolanenfi  ,  qui  fe  catholi- 
cum  effe  fimulabat ,  dediffe  ;  dolens  Impc- 
ratorem  a  verfipelle  infidiatore  deceptum 
efle ,  extortumque  ab  eo  ad  fuam  ipfius  hx- 
refim  propagandam  ediftum  colore  pietatis 
maxime  impium  ;  ad  illum  profectus  eft  ,a- 
flurus  coram  adverfus  Auxentium;  cui, 
Iicet  Eufebius  Epifcopus  Vercellenfis,  Eva- 
grius  ,  &  Philaftrius  Brixianus  crebro 
negotium  facefliflcnt,  &  vehementer  cxa- 
gitaflent;  haud  tamen  tantum  fuit  apud 
eos  virium  ,  ut  valuerint  veternofum  co- 
lubrum  e  foramine  foras  abducerc  ,  atque 
e  fede  accepta  a  Conftantio  Imp.  depel- 
lere  .  Hilarius  igitur  indignoanimo  fi^rens, 
unum  hunc  in  Occidente  tam  nobili  Ec- 
clefiae  praelidere  Epifcopum  Arianum,  ar- 
teque  fua  ceu  praeftigiis  quibufdam  fallen- 
tem,  oculosintuentium  ,  atque  infiar  Pro- 
tei  diverfas  murantem  fpecics,  pro  arbi- 
trio  interdum  apparcre  Catholicum ;  ut  hu- 

K  k  juf- 

re  quae  S.  Hilarius  apud  Valenttnianum  Imp.  ad- 
verfus  Auxenttum  Arianum  Mediolani  egit  ,  ad 
annum  Chrifti  trecentefimum  fexagefimum  quin- 
tum  ,  quo  Mediolani  Valentinianus  fuit ,  re- 
vocanda  .  Decepit  Baronium  libellns  Auxentii  , 
quem  recitat  ,  ubi  is  ait  ,  Hilarium  aliofque 
ei   adhaerentes   ab;icere  decreta  ante   annot  dt. 

ctm 


tium. 


*53 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTr 


Damasi  Pap. 


Valentiniant 

Valentis 


Iwrr.  6» 


VII. 


jufmodi  lydificationes  folveret,  atque  de- 
tegeret  impofturas,  magna  fiducia  de  Ca- 
tholico  Imperatore  fufcepta  animatus , 
munitufque  divino  praefidio  ,  Mediolanum 
tonceflit  hoc  ipfo  anno,  ut  libellus  ipfius 
.ASxentiimanifeftat,  ubi  teftatur,  fe  illum 
fcribere.  poft  decem  annos  a  Concilio  Ari- 
minenfi , quod  celebratum  diximus  fub  Con, 
fulatu  Eufebii  ,  &  Hypatii»  anno  Chrifti 
trecentefimo  quinquagefimo  nono;  redde- 
mus  vero  illum  inferius. 

Quoe  autem  afta  fint  ab  eodem  Hilario 
Mediolaniadverfus  Auxentium,  cum  facis 
exprefla  habeantur  in  ejus  epiftola  ad  o- 
mnes  Chrifti  fideles  confcripta:  hic  eam 
defcribendo  ,  verbis  ipfius  HUarii  res  ge- 
fta  cunflis  certior  innotefcet .  Eft  eniiru, 
ipfa  ultima  lugubratio  fanftiflimi  Patris 
jam  fenio  a?rumnifque  fracV  i  fed  fatagen- 
tis  ante  obitum  jam  immincntcm  ,  tum 
faftis,  tum  fcriptis,  fub  Catholico  nomi- 
ne  latentem  Arianorum  impietatem  Omni- 
bus  Qn  hodoxis  teftatam  reddcre ,  quod 
hac  epiftola  egregie  praeftitit ;  qua  pri- 
mum  omnium  Ar'anorum  impietatem  fa- 
clisexprefiam,  fed  diftis  velatam  infinuat 
atque  d^tegit  ;  inde  vero  de  congreflii  » 
quem  habuit  cum  Auxentio,  narrationem 
intituit,  Accipiamus  avide  noviflima  haec 
fan&iflimi  viri  fafta  ab  eodem  poftre- 
mis  charaftcnbts  c">n'ignata.  Eft  autem 

WmxaAu*  eidcm    epiftolae   praefixus    eju/modi    titu- 

xent.  lus  (  a  ) : 

V^.r-         Dtlecliffimis  fratribus  in  fide   paternct 
;Ji,i"       manentibus  ,  &  Aria.na.rn  bxrefim  detefian- 

circularis    "^*1*  Epifcopis  ,  &  omnibus  plebibus  ,  Hi- 
larius  confervus  vefler  S* 

Spectofum  quidem  nomen  efl  pacis ,  &  pul- 
chra  eft  opinio  unitatis  ;  fed  quis  ambi- 
.  gat ,  eam  folam  Ecclefiee  atque  Evange- 
unicarn.  }jorum  unitam  *  pacem  effe  ,  quot  Chrifii 
eji  ,  quctm  ad  Apofiolos  pofl  paffionis  fuat 
gloriam  ejl  tocutusi  quam  ad  aterni  man, 
dati  fui  pttnus  commendavit  abiturus  ? 
Hanc  nos  Jratres  dtlecliffimi  ,  &  amiflam 
qmerere ,  &  turbatam  camponere ,  &  re- 
fert-tm  tenere  curtvtmut  •  Sed  buius  ipfius 
fieri  nos  vel  participes ,  Vel  aucfores  nec 
temporis  nojlri  peccata  meruerunt ,  nec  im- 
winentif  Antichrijti  prttvii  mintflrique  funt 

PAGIUS  etm  a  fexcentis  Epifcopfs  edita  .  Qja?  Auxen- 
tii  verlx»  de  Coricilio  Ariminenfi  anno  CCCLIX. 
celcbrato  intelligenda  Baronius  putavit.  Sed , 
ut  recle  Hermantius  in  lib.  II.  Vitar  S.  Athi- 
nafii  cap.8.  obfervavit,  videtur  Auxentiur  ref- 
pexilTe  ad  ea  ,  quae  Mediolani  anno  trecentefi- 
mo  quinquagefimo  quinto  acla  in  Synodo  ibidem 
congregata  ,  aut  ad  ordinationem  fuam  eodem 
anno  peraclam.  Neque  euim  Libellus  ille  lioc 
anno  offerri  potuit ,  cum  dicatur  porreflus  Va. 
hntimano  &  Vxhnti  Augujlis  ,  &  nulla  Gratia- 
ni  Augufti  >am  a  biennio  ea  dignitate  prxdi- 
ti  ,  in  eo  mentio  fit  ;  qui  tamen  ,  fecundum 
morem  tunc  receptum  ,  non  minus  quam  Va- 
lentinianus  &  Vaiens  nominari  debuit .  Prxter- 
ca    S.  Hilarius  ,    qui  Mediolani  erat  ,  quando 


(g)    }1il*r< 


pajji ;  qui  pacis  fua  ,  ide (l ,  impietatis  fu<e 

unttate  fejacjant ,  agentes  fe  non  ut  Chri- 

Jii  Epifcopof  ,  fed  Anticbri/ii    facerdotes  . 

Ac  m  maledicis  verborum  in  eos  uti 
conviciis  arguamur ;  caufam  perditionis 
publicx,  ne  cuiquam  ignoratafit ,  non  ta- 
cemus,  Anticbrijios  plures  ejfe  ,  etiam  A- 
poflolo  Joanne  prcedtcante  ,  cognovimus  . 
Qutfquis  enim  Cbrtjium  ,  qualis  ab  Apo- 
ftolit  efl  prcedicatus  ,  necavtt ,  Anttchri- 
Jiuseji.  Hwinis  Antichrtfit  proprtetas  ejiy 
Chrifto  ejfe  contrjrium  .  Hoc  nunc  fttb  opi- 
niom  ftttfdt  ptetatis  efficitur  ;  hoc  fub  fpe- 
cie  praedicationis  Ecunrelicce  Uboratury 
ut  Dominus  Jefus  Chriflus  ,  dum  pr#dtca- 
ri  creditur ,  denegetur  .  Ac  primum  miCe- 
reri  licet  nojtroe  <e>atis  laborum,  &  prtfen- 
ttum  temporum  (iuhas  opiniones  ingemifce- 
re  ,  quibus  patmcinari  Deo  bum  tna  credun- 
tury&ai  tueniam  Chriftt  Ecclefiam  am- 
bitione  feculari  laboratur  . 

Oro  vos  ,  Epifcopiy   qui  hoc  vs  ejfe_,      I  X - 
creditis  :  Quibufnam   fujfragiis  ad  prxdt-  *"a^ 
candum  Evangelium  Apojtoli  ufifun'  ?  Qui-  J-"™  ™ 
bus  adjuti  poteflatibus  Cbrijlum  prtdtca-  ImpD#  haN 
verunt  ,  gentefque  fere  om»es  ex  Idohs  ad  refim  pro- 
Deum  trtnjlulerunt  ?    An  ne  aliquam  fibt  pagare. 
ajfumebant  e  Palatio  dignitatem  ,  hymnum 
Deo  in  carcere  inter  catents  &poft  flagel- 
la  cantantes?  Editttfque    Keois   V-tulusy 
cum  in  theatro  fpecjaculum  ipfe  ejfet-,  Chrt- 
Jli   Ecclefiam   congregabat  ?    Herone  fe  , 
credo  ,  aut  Vefpafiano  *»  aut   Decio  pa-  *  Domi. 
trocintntibus    tuebatur ,  quorum   tnnos  o-  uano  . 
dits   confejflo   divinx  prxdtcationis   efflo, 
ruit  ?  Illi  manu  atque  op*re  fe   alentes , 
intra  coenjcula  fecretaque    coeuntes  ,    vi- 
cos  ,  &  caflella  ygentefque  fere  omnes  ter- 
ra  ac  maricontra  Senatuf-confult-t  ,  &Re- 
gum  edttta  peragrantes  ,   cUves ,    credoy 
regni  ccelorum  non  habebant  ?  Aut  non  ma- 
ntfefla  fe  tum  Dei  virtus  contra  odta  hu- 
mana  porrextt ,  cum  tanto  magtsChrtJtus 
preedicaretur  ,  quanto  magis  prxdtcart  tn- 
htberetur?  At  nunc,proh  dolor ,  dtvtnim 
fidem  fuffragia  terrena  commendant  ;  tnopf- 
que  virtutis  fute    Chriftus ,  dum  ambttto 
nomini  fuo  c^nctliatur ,  arguttur  .  Haec  id- 
circo  S.    Hilarius,    quod   haerefis    Ariana 
niteretur  potentiafaeculari ,  cum  in  Orien- 

tc 

Auxentius  Libellum  illum  obtulit  ,  ante  hunc 
annum  mortuus  eft .  Quarc  non  dubito  quinde- 
cem  illi  anni  a  Conciln  Mediolanenfi  fint  de- 
fumendi  .  BoIImdus  die  XIII.  Januarii  inVi- 
ta  S.  Hilarii  arbitratur ,  errorem  irrepfiffe  in 
numeros  prarfiti  Libelli ;  &  cum  Hilarius  ad  cce- 
lum  migrarit  anno  trecentefimo  fexa?efimo  fe- 
ptimo  ,  Ioco  ,  ante  tinnot  decem,  legendum  ,  an- 
te  annoi  feptem.  Sed  fruflra  recurritur  ad  nu- 
merorum  errorem  ,  ubi  certiora  argumenta  fup- 
petunt.  Denique  cum  ipfemet  Hilarius  tradat , 
pofl  oblatum  illum  Fidei  Libellum  ,  jufTum  fc 
Mediolano  cgredi  ,  &  Eufebius  Vercellenfis  E- 
pifconus  eum  anno  CCCLXII.  in  Italia  ,  quo 
c  Gallia  fe  contulerat ,  invenerir  ,  &  cum  eo 
ad  Ecclefiarum    pacem    procurandam  kk  con- 

jun- 


Cum  Critice  Pagii. 


Chkisti 
l69- 


Dajia  i  Paf. 
3- 


25P 

VaLENTINIANI  .  , 

Valentis  Ikpp>  6' 


X. 

Perfccu- 
tio  Aria- 
norum  . 


tc  Valentis  Imperatoris  ediclis  (  de  qui- 
bus  pauio  poft  difturi  fumus  )  hocanno 
latis  ,  adverfus  Catholicos  Epifcopos  per- 
fecutio  graflaretur  ;  unde  &  fubdit: 

Terret  extltts ,  &  carcenbus  Ecclefia  , 
credique  fibi  crgit ,  qu<e  exilits  &  carce- 
ribus  eft  credita  ?  Pendet  a  dignatione 
communicantium ,  qu<e  perfequentium  ejt  con- 
fecrata  terrore  ?  Fugat  Sacerdotes  ,  quee 
fugatis  eft  Sacerdotibus  propagata  ?  Di- 
li?i  fe  gloriatur  a  mundo  ,  qu<e  Chrijli 
effe  non  potuit  ,  nifi  eum  mundus  odijjet? 
Heec  de  comparatione  traditce  nobis  oltm^. 
Ecc!eji<>e>  nunc  quam  deperditce,  res  ipftt 
qudi  in  ocults  omntum  eji  atque  ore ,  cla- 
mavit .  Quid  autem  illud  fit  ,  quod  igno- 
randum  ultra  non  Jit ,  breviter  exponam  . 
Secundum  placitam  Deo  plenitudmem  coar- 
Qata  funt  tempora ,  ineircumfcnpta  enim 
ratio  eorum  cxlejlibus  librts  docetur  ;  ac 
neceffe  efl  ,  in  tpram  nos  tetatem  Antichri- 
Jli  incidijfe*  cujus  fecundum  Apoflolummi- 
ttiftris  tn  lucis  fe  angelum  transformanti- 
buty  ab  omnium  fere  fenfu  &  confcientia 
is  qui  eft  Chrijlus  aboletur.  Vt  enim  er- 
rorts  affirmatto  certa  fit ,  incerta  vero  o. 
pinio  antefertur ,  Jitque  Antichrifto  jam 
pervium  ,  Chriflum  eum  ejfe  fe  fallere  , 
de  quo  nunc  ufque  diffenfum  eft  ,  Hinc  il- 
l<e  varitt  opiniones  :  hinc  rub  unius  Chri- 
fti  fide  prcedicatio  plurimorum  :  hinc  Arii 
Jpiritus  nuper  ex  angelo  diaboli  in  lucis 
angelum  tranrfiguratus ,  cujus  htereditas 
ttominis  ad  Valentem*  JJrfacium^  Auxen- 
tium  ,  Germinium  ,  Caium-,  fuccejfnrefque 
deftttxit  :  nam  ip/i  nunc  Chrijtum  novum  , 
per  quem  Antichriftus  fubreperet  ,  intule- 
runt  .  Haec  Hilarius,  qui  confpiciens  A- 
jrianam  hxrefim  in  dies  magis  magifque 
invalefcentem,  Principifque  favore  pol- 
lentem ,  per  quam  Chriftus  Deus  verus , 
novo  eoque  falfo  fuperinrlu<5ro,  abdicare- 
tur  ,  revera  exiftimavit  adventaflfe  tempo- 
ra  Antichrifti  . 

Quomodo   autem   Ariani    Antichriftum 

Antichri-  inducere  viderentur ,  idem  fubdit  his  ver- 

ftus  ab A-  bis ,   Arianae  haerefis  diftin<5tas    proprieta- 

rianis  m-    tes  enarrans  :    Volunt ,   inquit  ,  hunc  fuum 

Lhrijtum  non  ejus   dtvtmtatts  efte ,  cuius 

&  Pater  eft  ;  fed  effe  eum  prceftantem  cct- 

Ann.  Eccl.  Tom.    V. 


XI. 


PAGIUS 


III. 
Tax  Epif- 

eoporum  <&* 
decreta, 
Medio'a- 
nenfia 
ad  diver- 
for    annos 
■pertwent . 


junxerit,  valde  verofimile  ,  Hilarium  ufque  ad 
annum  CCCLXV.  in  Italia  conftitifle ,  eoque 
anno  adverfus  Auxentium  ftudium  fuum  oflen- 
difle  . 

Verum  quidem  eft  Auxentium  in  libello  fuo 
Concilii  Ariminenfis  anno  CCCLIX.  celebrati , 
his  verbis  meminifle:  Ego  quidcm  exiflimo  piif- 
fimi  Imperatores  ,  non  oportere  fexcentorum  Epifco- 
porum  unitatem  poSl  tantos  labores  ex  contentione 
paucorum  bominum  refricari  ,•  &  his  verbis  aper- 
te  defignare  DC.  Epifcopos  ,  fcilicet  CCCC.  & 
amplius  Occidentales  Arimini  ,  &CLX.  acam- 
plius  Orientales  ,  Seleuciae  eodem  tempore  con- 
gregatos,&  denique  inferius  fcribere  :  Ut  au- 
tem  Yietas  vejlrct  cognofceret  ,  ea  cjua  geffa  funt 
in   Concilio   Arimintnfi  tranfmifi,  &   peto  ,  ut  ett 


teris  aliis  creaturts  creaturam ;  eumque 
per  voluntatem  Det  ex  ntbtlo  fub/ttttjfe ; 
&  eum  ante  omnia  qutdem  ftecula  &  ante 
omne  omntno  tempus  natum  ex  Deo  Deum 
efte,  fed  non  ex  fuifiuntia  Dei  efte  ;  ne- 
que  Divtnce  tn  eo  nattvttatts  ,  majeftatif- 
que  ejus  quct  Dei  eft  ,  intelltgendam  veri- 
tatem  ;  ne  quam  vertts  fit  Deus  qui  Pater 
ejt ,  tam  verus  Jit  Deus  qut  Ftltus  eft ; 
ut  td  quod  unum  ejfe  Ftltus  &  Pater  in^. 
Evangeltts  pnedtcantur  ,  in  voluntatts  tan- 
tumjtt  &  charitatts  focietate  ,  non  tn  di- 
vtnttatts  verttate  .  Quce  fitn  Ftlio  noti^. 
eadem  ejl  tpfa  tlla  qttce  Dei  ejl  ,  ut  in^ 
eonfejjione  fidei  Deus  unus  fit  ;  cur  Deum 
Ftltum  ,  cur  ante  tempora  &  fcecula  con- 
fitentur  ,  nifi  quia  Det  nomen  fanclo  cui- 
que  per  tndulgentiam  eft  deftmatum  ,  & 
regenerati  omnes  vere  Dei  filti  funt ,  & 
angeli  omnes  per  Chrtjlum  uttque  conditiy 
nonante  omnta  omnino  ftecula  funt  creati  ? 
Hjec  ipfe. 

Sed  &  quod  in  Occidente  Auxentius, 
ut  fubjeftum  fibi  populum  ,  quem  fciret 
efle  Catholicum ,  deciperet ,  larvam  ipfe 
fibi  Catholici  nominis  impofuerat  :  ob  id 
Hilarius  rcm  patefacere  ,  perfpicuamque 
omnibus  reddere  conatus ,  addir  haec  verba: 

Verum  Anttchrtjlum  arbttror  minort  tn-       XII. 
vidia  tntroducendumy   mtfertfque  creden-  Fallaciar 
dum .  Tribuunt    Chrifto   Det  nwien  ,  quia  Ariano- 
boc  &   bominibus  fit  trtbutum.  Fatentur  rum  . 
Dei  vere  Filtum  ,  quia  facramento  bapti- 
fmi  vere    Dei  filtus  unufquifque   perffci- 
tur  .  Ante  tempora  &  ftecula    confitenturt 
quod  de  angelts  &  diabolo  eji  non  negan- 
dum .  Ita  Domino  Chrifto  fola  illa  tribuun- 
tur  ,    quct  funt   vel    angelorum    propria  > 
vel  nojtra  .  Cceterum  quod  Deo  Chriflo  le- 
gitimum  &  verum  eft ,  Chrijlus  Deus  ve- 
rus ,  tdeft  eadem  effe  Ftlii  quce  Patris   di- 
vtnitas  ,  denegatur  .  Et  hujus  quidem  uf- 
que  adhuc  impietatis  occafio  per  fraudem 
perficitur  ,  ut  jam  fub  Antichriflt  facer- 
dottbus  Chrijti  populus  non  occidat  *  ,  dum  *  conct- 
hoc    putant    tllt  fidei  efle  quod  vocis  eft.  dat  . 
Audiunt  Deum  Chriftum  ;  ptttant  efte  quod 
dicttur  .  Audiunt  Filtum  Dei  :   putant  tn 
Dei  nattvitate  tnejje  Dei  veritatem  .  Au- 
diunt  ante  tempora:  putant  td  ipfum    an- 

K  k  2  te 

lihenter  legi  pr&cipiatis  .  Sed  ibf  Auxentfiis  duo 
ab  Hl.irio  &  fociis  violata  fuifte  cnminaturj 
primum  unitatem  feu  pacem  Ariinini  &  Seleu- 
cia:  inter  Chriftianos  compofiram  ,  nempe  fexccn- 
torum  Epifcoporum  unitatem  po/l  tantos  labores 
refricando;  fecundum  vero  decreta  ab  Hilario 
&  focifs  abjecla  ,  quar  ante  annos  decem  fan- 
cita  fuerant  in  Concilio  Mediolanenfi,  ubi  A- 
thanafius  damnatus  ,  rerugnantefque  Epifcopi  exi- 
lio  mutclati  ,  ut  Paulinus,  Eufebius  ,  Lucifer  , 
&c.  Diftinguenda  itaque  ,  non  vero  confunden- 
da  hafc  duo  plane  diverfa ,  unitas  fc.  feu  pax 
Epifcoporum  &  Ecclefiarum  Arimini  &  Seleu- 
cia:  anno  CCCLIX.  conftituta  ,  &  decreta  Me- 
diolanenfia  anno  CCCLy.  edita  . 


z6q 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtst? 


Damasi  Pat, 
3» 


VaLENTINIANI 

Valentis 


Imff»  6» 


xni, 

Valenti- 
nianus  vi- 
fils  favifTc 
Auxenuo, 


XIV. 


tc  tempora  efie  iquod  femper  ejl,  Sanftio- 
ref  auret  plebif  ,  quam  corda  futtt  facer- 
dotum  ,  Si  Deum  verum  Artani  pr<edicant ; 
Chriflum  Deum  fine  fraude  confejfi  funt  ♦ 
Quod  fi  Deum  dicunt  ,  &  negant  verum  ; 
tribuunt  nomen ,  adimunt  veritatem  ,  H&G 
Hilarius,  fugillans  Auxentium  ,  cum  po, 
pulum  ipfum  ,  tum  etiam  Imp.  Valenti- 
nianuni  ,  mentito  Catholico  nomine  de- 
cipientem,  Quid  autem  in  eum  Mediola* 
ni  tunc  egerit,  declarat  his  verbis  : 

Quamquam  igjtur  impitffimis  eorum  blaf- 
phemiis  plen<e  omnes  Ecclejiarum  chartte^ 
plenique  ia>n  libri  fint  ;  quid  proxime  ta- 
men  acciderit ,  non  tacendum  eft ,  Cum  e- 
dtfto  gravi  fanffus  Rex  perturbari  Ec- 
ch-fiam  Medintanenfiumy  qu<e  Deum  verum 
Chrtfium  &  unius  cum  Patre  divinitatir 
&  fttbftantia  cnnfitefttr%  fub  unitatir  fpe- 
(te  <sr  voluntate  jtijjijfet  \  etiam  importu 
tia  tnierpeUatione  fuggejfi  rfuxen'tumblaf- 
phentum  efie ,  &  omntno  hoftem  Chrtfti  ha- 
bendum  ;  atque  adjeci  ,  eum  aliter  crede-. 
re .quam  Rex  ipfe  aut  alti  ontnes  haberent  * 
Qtlihtts  rebus  permntus ,  audtrt  nos  rt_« 
Qu<eJlore  &  M.tgtfiro  pr<e<:epit ,  confiden. 
tibus  unt  nobifcttm  EfirCOpts  fere  decem, 
Yrimumque  (  ut  in  foro  folet )  de  perfona 
cahtmntatus  efl  ;  damnatum  quondam  me 
a  Saturnino ,  audiri  ut  Epifcopum  non  o. 
portere .  Non  efl  nunc  temporis  ,  quid  ad 
h<ec  refponfum  (it ,  entrrare  ;  ftd  qut  tum 
audiebant  dt •  fide  potius  ,  ut  Regt  placue- 
rat  »  agitandum   ejje   decernunt  . 

Cumque  jam  in  arfto  ejfet  negandi  peri- 
culo  ;  credere  fe  Auxentius  Cbrifium  Deunt 
vernm  ,  &  unius  cum  Deo  Patre  divinita- 
tis  &  fubjiantiee ,  efl  profejftts  ,  Placuit 
igitur  hoc  fcribi .  Et  ne  memoriis  audien» 
tium  qute  dtcla  effent ,  elaberenfur  ;  con- 
tinuo  libetlum  Regi  per  Quceflorem  offero  , 
qtto  quid  cnnvenijfet  ,  continereiur  ,  Et 
tte  mentiri  arpuar ,  ejufdem  exemplar  fub, 
Jeci  .  Ptacet  omnihus  \  Auxentium  hxc  ipfa 
proften  frequenter  :  qui  ut  ipfe  fcriberet  , 
ejlcoaftus  ,  Qui  diu  conjilia  fua  verfans , 
caltidiffime  fidem  Regis  etudit :  dat  fcri- 
ftttram  flylo  Antichrifli  compofitam .  Ham 
prtmurn  ea  quce  Nictete  Thracite  omnium  im- 
pietas  ex  fe  folvijfet  ,  fantla  effe  teflatus  ; 
vim  fcilicet  illatam  Epifcopis  .  fidem  ef- 
fe  ver<e  confeffionis  affirmans  ,  Kegat  quo- 
que  fe  fcire  Arium  ,  cum  in  Alexandria 
in  Ariana  Ecclefia,  cu't  Greporius  pr<e- 
eraty  presbyter  ejfe  coepijfet ,  Fed  de  Ari- 
tninenfe  Synodo.  ,  qtix  ab  omnibus  ejl  reli- 
giofe  dtffoluta  ,  nthil  dicamus  .*  tantutn-. 
diaboli  commenta  pendenda  funt ,  Hxc  mo- 
do  Hilarius  .  Caeterum  defideratur  illa. 
confefllo  relata  in  Acta ,  cui  &  fubfcri- 
pfit;  illa  vero  fubdula  pofterior  extat, 
tum  Nicaeae  in  Thracia,  tom  Arimini  e- 
dita,  quam  fcripto  libello  obtulit  Impe,. 
ratori  Valentiniano;  habetur  in  fine  epi- 
ftolx   Hilarii  ;  nos  autem  hic  ipfam  de- 


fcribemus  ,  licet  nonnulla  jn  ea  verba«# 
deelTe  videantur,  quae  ab  eodem  Hilano 
arguuntur  haeretica  ;  eft  autem  hujufmodi: 

Beatifjimis ,  &  gloriofiffimis  fmperato,  XV._ 
ribus  Valenttniano  ac  Vdenti  Auguflis ,  A!lX,fntli 
Auxenttus  Eptjcopus  ZccUfi*  Catholictn  ]£Plui  ft 
Mediotanenjium,  Ego  quidem ,  piijjimi  Im- 
peratores ,  exiflimo  non  oportere  fexcen- 
torum  Epijcoporum  unitatem  pofi  tantos  la- 
bores  ex  contenttone  paucorum  homtnum^, 
refrtcari ,  abjeflts  decretis  ante  ann^s  de- 
cem  ,  Jicut  &fcripta  manifeflant ,  Sed  etji 
altqui  e  plebe ,  qut  numquam  communica- 
Verant)  neque  his  qui  ante  me  fuerunt  Epi- 
fcopis  ,  nunc  amplius  excitati  ab  Hilario 
&  EufebiO)  perturbantes  quofdam^  h<ere- 
ticum  me  vocaverunt :  jujjit  vero  pietar 
veflra ,  cognofcere  de  hts  viros  laudabiles 
Quoeftorem  ,  &  Magiftrum  ;  &  ficut  pra- 
dtxi->  non  eos  perfonam  habere  accufato- 
rum  ,  aut  jud-care  qut  femel  depnfiti  funt  : 
dico  autem  Htl  irtum ,  &  qui  ei  confen- 
ttunt :  Tatnen  obediens  ferenitati  vejiree  , 
proceffi  manifeftare  ,  falfa  docentibus  & 
btafphemantibus  &  vocantibus  me  4rianum , 
&  qttaji  non  confitentem  Chrifium  Filium 
Dei  Deum  ejje  :  expofui  amicis  pietatir 
veftrce  meam  confeffionem  ;  primum  fatif- 
faciens ,  quia  numqnam  fcivi  Artumy  non 
vidi  ocults  ,  non  cognovi  eius  doclrinam  • 

Sed  ex  infantia  ,  quemadmodum  doctut      XVI. 
fum ,   ficut  accepi  de    ftnftis     fcripturify 
credidi  ,    &  credo    in  unum  fohtm  verum 
Detnn  Patrem   omnipotentem ,  invtfibtlem^ 
impaffibtlem  ,  imttortalem  ,    Et   in  Filiunt 
ems   unigenitum   Doninum  nojlrum  Jefutn 
Chriftum  ,  ante  omnia  fxcuta  &  ante  omne 
principium  natum  ex  Patre  ,  Deum  ex  ve- 
ro   Deo  Patre»    fecundum  quod  fcriptum^. 
eft  in  Evan?elio  (a):  H<ec  eft  vita  ater- 
na ,  ut  copnofcant  te  folum  verum  Deum  ,  (*)  Joan. 
&  quem  mtfifti  Jefttm  Chriftum  :  per  ipfum  *7* 
enim  facla  funi  omnia  vifibUia ,  &  tnvi- 
fibilia  ,  Qui  defcendtt  de  coelis  voluntate 
Patrir    propter    noflram    falutewt   natut 
de  Spiritu  fantlo  ex  Marid  Virgine  fecun- 
dum  carenem  ,  ficut    fcriptum  efl  ;  &  cru- 
cifixum  fub   Pontio  PHdto  ,  fepultum  ter- 
tia  die  refurrexijfe,  aCcendiffe  in  cxlor  , 
federe  ad  dexteram   Patrir ,  venturum  ju- 
dicare  vivot  &  mortuos ,  &  in   Fpiritum 
fanclum  paracletttm ,  quem  mifit   Dominur 
&  Deus  nofter  Salvator  Jefus  Chriftus  di- 
fcipulis  veritatis    fpiritum  .    Sic    credtdi 
&  credo  ,  ficuti  &  aftenJens  in  c<elns  u- 
nicus  Filius  Dei  tradidit  difcipults  dicenr 
(  b  )  :  Euntet  docete  omnes  gentes  ,  bapti-  (h)  Mtutb, 
zantes  eos  in  nomine  Patris  ,  &  Ftlti^&  10. 
Spiritus  fancli ,  Duos  autem  Deos  num- 
quam  pradicavi  :  nec  enim  funt   duo  Pa- 
tres  ,  ut  duo  Dii  dicantur ,  nec  duo  F///V, 
fed  unus  Filius  ex  uno  Patre  ,  fotus  a  fo- 
lo  ,  Deur  ex  Deo  yjicut  fcriptum  efl  :  (  c  )  (e)j,   Cor, 
Vnitr  Pater  Deur ,  ex  qtto  omnia  ;  &  unur  8. 
Dominur  Jefur  Chrijlur  ,  per  quem  omnia; 

pro- 


Cum  Critice  Pagii. 


I6i 


Christi 
l69' 


Damasi  Pai". 
3- 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.5. 


xvir. 

Calliditas 
&doljs 
Auxcntii 
detc<*itur 
ab  Hiia- 
tio . 


XVIII. 

Deceptus 
popiilus , 
&  Impc- 
rator  . 


fropter  quod  &  unam  Deitatem  frcedica- 
ntut .  Omnet  ergo  bcerefet  ,  quce  adverfur 
Catboltcam  fidnn  veniunt ,  femper  quidetn 
congregatt  Ept/copi  Catbolict  condemnave. 
runt,  <sr  anatbemattz,averunt  ,  ffectaliter 
aulem  convenientet  Artmtnt ,  &  tnde  con- 
demnavimut .  Catbolicam  autem  <sr  Evtn- 
geltorum,  qu  tm  tradtderunt  Apo/toli  ,  banc 
fiieltter  c-tfiodtvtmut ,  Ut  autem  fietat  ve- 
ftra  vertuf  cognifceret  ea  qux  gefta  funt 
tn  Concilio  Ar<ni>ten(i ',  trafmifi  ;  &  peto  y 
ut  et  Itbentcr  legt  prxctpiatit  ;  fic  enim 
tttgnofket  fer;nitaf  vejh  t ,  qttia  iamdu- 
dum  damnatty  depo/fti ,  boc  e(t ,  Hiltrtut 
&  Eufebiuf,  contendttnt  ubique  fcbifmata 
facere ,  Quce  entm  bene  de  fanttit  Scri- 
fturtt  Cath^hcce  fidei  expofita  funt ,  pie- 
taf  vejtra  pervtdet  bcec  retraftari  non 
oportere .  Huctenus  libdlus  Auxentii.  Sub- 
dit  Hilarius  de  eadem  fubdula  confef- 
fione ; 

Cum  placuifft  igitur  fcribi :  Deum  ve- 
rum  ejfe  Chrtfium ,  fsr  uniuf  cum  Patre  dt- 
vinttatif  ejfe  atque  fubflan>ice  ,  ponitur  ta- 
ttf  ab  e o  ,  ut  a  c  dltdifjimo  diabola  fenten- 
tta  yquce  figmficaret  Chrtjlum  ante  omnitt 
tempora  natum  Deum  verum  Filium;  ut 
fecundum  Artanot ,  veritat  ad  Filium , 
«o«  ad  Deum  rferretur.  Et  ut  longe^x 
ma<or  differentia  buiut  figmficationis  exi- 
fteret ,  fubjicitur  ;  fLx  vero  Deo  Patre  ; 
ut  in  Patre  Det  verttas  effet  ,  in  Chri- 
flo  veritai  tantum  Ftlii  fcriberetur .  De- 
btnc  procedente  frrmnne  »  una  ab  Auxen- 
tto  dtvinitat  prcedtcatur,  &  in  ea  non  con- 
fitetur  &  Ftlium  ;  ut  in  folo  Patre,  non 
etiam  in  Ftlio  ejfet  una  fola  divinttas. 
Hxc  Hilarius  ,  probe  nofcens  omnia  im- 
proborum  Arianorum  diverticula  &  fub- 
dulas  ciptiones  .  Sed  tamen  (  proh  dolor  ) 
prsvaluit  error :  etenim  Auxentius  eft  ac- 
clamatus  Carholicus  ,  Hilarus  vero  ha- 
bitus  calumniator,  &  difcordiarum  au- 
&ot ;  quod  ipfe  teftatur  ,  cum  fubdit  haec 
in  epiltola ; 

Spargttur  vero  per  populot ,  Auxentium  , 
verum  Deum  Cbriflttmy  &  uniuf  cum  Pa- 
tre  dtvtnttatif  ac  fubftantice  ,  fcr'tp(iffey 
neque  ab  expofitce  per  me  fidei  d,jjidere_, 
fententia  .  Pnft  quce  ad  communionem  ejut 
Rex  pm  fidci  finceritate  advenit  .  Sed  cum 
hoc  myflerium  impietatif  dtu  occultatum 
jam  non  taceretur  ;  diceremquefingi  omma, 
fidem  negari  ,  Deum  atque  hominet  itludt; 
fubeor  de  Medtolano  proficifci  ,  cum  confi- 
fiendi  mihi  in  eo ,  invito  Rege  ,  effet  nuU 
la  ttbertaf .  Haftenus  Acla  Mediolani  ; 
quse  adeo  expeftationi  contraricm  finem 
fortita  funt,  dum  incuria  quadam  haere- 
ticus  retinetur,  &  Catholicus  defenfor  fl- 
dei  excluditur.  His  itaque  ab  Hilario  fcri- 
ptis,  &  redditis  Fidelibus  omnibus  cer- 
tioribus ,  hanc  infuper  elucidationenu. 
Auxentii  perfidix  idem  fubjungit  his 
verbis : 


H#c  igitur  ,  fratret  ,  qutbut  Dei  ju-  XIX. 
dicittm  tnmetu  efty  ita  gefta  ejj'ey  fignifi-  Hilarius 
co.  Auxentiuf  ,  quod  negare  ttmuity  «o- ap"ir. 
luit  confiteri  :  nam  expofitinntt  ipfiut  e-  J^cjuii, 
xemplar  fubjeci  .  Si  tdem  fcripfit ;  argui- 
te  fallentem.  Si  vero  aliud  fcrtpfit  ,  quam 
fmfeffut  eft  ;  tntelltgtte  jam  Chrt/ium  per 
eum  aliumy  td  eft ,  An'icbnftum  frtedica- 
ri .  Lufit  qutdem  tlle  verbis  ,  quibut  fof- 
fet  fallere  eleftos  ;  fed  fatet  imptetatis 
tantce  profeffio  .  Hegat  fe  dttot  Deot  prx- 
dicare ,  quia  non  duo  Patres  funt .  Quis 
fecundum  hcec  non  vtdet ,  untus  Dei  con- 
feffionem  tdcirco  tantum  Patri  propriam^. 
ejfe  ,  quia  folur  efiet  ?  JJnde  &  tlle  Sata- 
nm  ftylut  extitit  .  Hovt  unum  folum  ve- 
rum  Deum  Patrem.  Et  pofl  malevolat  fi- 
gntficattonet :  Stmilem  ,  mquit ,  fecundum 
Scripturat  Ftlium  genitort  fuo  P  itri .  Si 
ttfquam  in  fantttt  voluminibus  bnc  fcri- 
ftum  efl ,  babet  innocentix  frofcfjionem. 
Si  veritate  dtvinitatit  Patery  &  Ftliut 
unum  funt  ,  quid  fimilttudtnit  imferfefta 
opinio  antefertur  ?  Imago  quidem  Det  Cbr't~ 
ftut  eft  ;  fed  &  homtnem  imaginem  Dei 
effeynon  dubtum  efi ,  cum  ad  imaginemt 
&  Jimilitudinem  Dei  Adam  fatlut  fit. 
Quid  tu ,  hceret  Arit ,  Chrtfto  tantum  no- 
Jira  concedit?  Qtiid  Regem ,  quid  Co» 
mitet,  qtttd  Dei  Ecciefiam  ,  patrit  tui 9 
idefl  Satance  arte  circumvenit  ?  Cbriftum 
Deum  dicit  ;  qttid  fallit  in  nomtne  ?  He- 
ga  Mofen  Pharaoni  Deum  dtttum  ;  Chr't- 
ftum  FHium  &  primogenitum  Dei  loque- 
rit?  Hega  primogenttum  filium  Ifrael  Deo 
effe .  Si  Chriflum  ante  temfora  afferit  na- 
tum  &  creatum  ?  Hega  diabolum  ante_, 
tempora  &  fiecuta  fubftitifie.  Chrifium  fi- 
mttem  Patri  memorat  ?  Hega  ,  ad  ima- 
ginem  ,  &  fimilitudtnem  Dei  hominem  ef- 
fe  coepiffe  .  Solum  in  Chrtfto  quod  eft  de- 
negat ,  ne  Deut  verut  &  uniut  cum  Patre 
divinitatit  atque  fubftantice  Jit  ;  &  foli- 
tut  et  una  cum  magiftrit  tuit  me  heereti- 
cum  arguere  . 

Expone  ,  quibut  potet  litterit  impieta-       XX. 
tif  mece  caufam  ,  &  blafphemiarum  mea-  Hihrii 
rum  titulum  fropone  .   Mibt  Anttchriftut  Proficua 
eft ,  qui  uniut   dtvinitatit  effe  Ftlium  cum  a.dmoni* 
Patre  non    confitetur ,  quique    non  ita  u-   10  * 
ttum  Deum  verttm  Patrem  prcedicat ,  ul  ve- 
ritat  quoque  divinitatit  non   intelltgatur 
in  Filio  .  Si  igitur  uniut  dtvinitatit  Cbri- 
ftut  &  Deus  funt ;  cur  boc  non  fimplici- 
ter  fcripfifti  ?  Si   tibi  non  funt  ;   cur   hoc 
non  fimpltciter  denegafii  ?  Arcanum  igitur 
tam  pefttferi   myfterii    optafiem  ,   fratret , 
ipfe  potiut ,  quam  per  litterat  revelare  , 
tsr  omnet   blafpbemiat  Auxentii  verbit  fin- 
gulif  exfticare  \  verum  quia   id   non  //- 
cetyfaltem    unufquifque ,  quod  fibi    licet  , 
tntelltgat .  Multa  alta  froferrey  Ecclefice 
me  pudor   inbibet  ,   &  committere  efiftola 
Artanorum  blafpbemiarum  dedecora  perti- 
mefco  .    Hucufque  Hilarius  verfatus  iru. 

ape- 


Z$2, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
169- 


Damasi  Pap. 
3- 


Valentiniani 

Valenxis 


Impp.  c>. 


XXI. 


aperiendo  latentes  finus  impiae  Auxentii 
confeflionis ;  fubdit  poft  haec  admonitio- 
nemadomnes  Catholicos,  ut  caveant  Au- 
xentii  communionem  ,  cum  ait  : 

JJnum  moneo :  cavete  Antichriflum.  Ma- 
Je  enim  vos  partetum  amor  coepit :  niale 
Ecclejiam  Dei  in  teftis  eedificiifque  ve- 
tieramini  ;  male  fub  hts  pacis  nomen  in- 
geritts  •  An  ne  ambiguum  efl  ,  in  his  An- 
tichriflum  ejfe  fejfurum  ?  Montes  mihi  , 
&  Jilva  ,  &  lacus  ,  &  carceres ,  &  vo- 
ragines  funt  tutiores  ;  in  his  enim  pro- 
fhetoe  aut  manentes  ,  aut  demerjiy  Dei  fpi- 
ritu  prophetabant.  Abjiflite  igitur  ab 
Auxentio  Satance  angelo^  hofle  Chrifliy 
vaflatore  perdito ,  fidei  negatore  ;  quam 
fic  tfl  Regi  profejfus  ,  ut  falleret;  fic  fe- 
felltt  ,  ut  blafphemaret .  Congreget  nunc 
ille  quas  volet  tn  me  Synodos  ;  &  hxre- 
ticum  me,  ut  fiepe  jam  fecit  ,  publtco 
titulo  profcribat ;  &  quantam  volet  ,  iram 
in  me  potentium  moliatur  ;  mibi  certe  ille 
numquam  altud  quam  diabolus  erit ;  quia 
Arianus  efl  :  neque  pax  aliquorum  um- 
quam  optabttur  ,  nifi  eorum  qui  fecundum 
Patrum  noflrorum  apud  Hicceam  trafta- 
tum  ,  anathematizatis  Arianis  ,  Chriftum 
Deum  verum  prcedicabunt  .  Haclenus  Hi- 
(a)  Hier.de  larii  epiftola  ,  quam  S.  Hieronymus  (a) 
Serip.  appellatlibellum  contra  Auxentium  ;  eam- 
£<"<"'•  que    noviflimam    ejus  lucubrationem  efle 

in  Hilauo.  pUtamus  ;  quod  poft  haec  haud  diu  fuper- 
vixiife  reperitur  :  immo  &  fecundum  S. 
Hieronymi  in  Chronico  affertionem  ,  hoc 
ipfo  anno  eum  ex  hac  vita  migraffe  ,  di- 
cendum  eft  :  nam  licet  fub  Valentiniani, 
&  Valentis  Imperatorum  anno  quinto  Hi- 
larii  obitum  ponat  ;  tamen  quod  ipfe  in- 
eipiat  numerare  annos  eorumdem  ab  an- 
no  fequcntipoft  obitum  Joviani  ;  hic  pa- 
riter  annus  ab  eo  pofitus  quintus  ,  idem 
erit  fextus ,  numerando  ab  ipfo  anno , 
quo  iidem  creati  funt  Imperatores . 
XXII.  Arguuntur  autem    erroris    de    tempore 

obitus  Hilarii  tum  Gregorius  Turonenfis 
(1>  Cr.%'    (  b  ),  tumetiam  Severus  (  c)   Sulpitius  : 

fr.mc.l.i.  l"e  >  ^um  ait>    anno  quarto  eorumdem_ 
c.»o.  Imperatorum  mortum  elfe  :  ifte  vero,  dum 

tradit ,  anno  fexto  poftquam  idem  Sanclus 
Hilarius  rediit  ab  exilio  Orientis  in^ 
Gallias  ,  diem  obiiffe  :  fecundum  quam_. 
quidem  rationem  eum  anno  fecundo  di- 
ftorum  Auguftorum  effe  defunctum ,  di- 


(r)  Sever 

hift.  l.t. 


PAGIU3 

IV. 

S.  Hilarii 
Piflxvien- 
fis   Epift. 
ebitut , 


Ad  num.  XXII.  Sanfti  Hilarii  ohitus  anno 
trecentefimo  fexagefimo  feptimo  contigit ;  cum 
Hieronymus  in  Chronico  juxta  editionem  Sca- 
ligeri  ,  Hermannus  Contra<fhis  ,  &  MarianusSco- 
tus  id  teftentur ,  &  Gregorius  Turonenfis  lib. 
i.  cap.  39.  prodat ,  Hilarium  demortuum  quar- 
to  Valentiniani  ,  &  Valentis  anno ,  anno  nempe 
Juliano  ,  &  utroque  extremo  incompleto  pro 
integro  numerato .  Pranerea  Severus  Sulpicius 
lib.  1.  Hift.  ait;  Hilarius  fexto  anno  poflquam 
redierat  ,  in  patria  cbiit .  Cum  itaque  anno  tre- 
centefimo  fexagefimo  ab  exilio  revocatus  fue- 
rit,  mors   ejus  ad  annum  CCCLXVII,    pertt- 


cere  oporteret.  At  cum  ex  nuper  recita- 
to  Auxentii  libello  conft-Jt,  poft  decimum 
annum  a  Concilio  Ariminenfi ,  hoc  nempe 
Domini  anno,  Hilarium  Mediolani  ad- 
verfus  Auxcntium  ftetiffe  ;  fatis  perfpicue 
demonftratur  ,  ipfum  ad  hunc  ufque  fal- 
tem  annum  fuifle  fuperliitem  .  SancViflirao 
porro  fine  eum  in  Domino  quicifle,  i- 
dem  Grcgorius  his  verb;s  fignificat:  Yle- 
nus ,  inquit ,  fanftttate  &  fide,  multis 
undique  virtutibus  edttisy  mtgrjvtt  ad 
ccelos:  nam  &  ipfe  legitur  mortuos  fufci- 
tajfe  . 

Lucubrationes  vero  ab  eo  confcriptas 
recenfet  S.  Hieronvmus  ,  cum  ait :  Do 
Synodo  B^terrenfl  in  Phrigiam  relega- 
tus  ,  dttodecim  adverfus  Arianos  confe. 
cit  libros  ;  &  alium  librum  de  Syno- 
dis  ,  quem  ad  Cdliarum  EptCcopos  Jcri- 
pfit :  &  in  Pfalmos  commentanos  ,  pri- 
mttm  videltcet  &  fecundum  ,  &  a  qutn- 
quagejimo  primo  ufque  ad  fexagefimum  fe- 
cundum,  dr  a  centefimo  dectmo  otlavo 
ufque  ad  extremum  ;  in  quo  opere  imtta- 
tus  Origenem,  nonnulla  etiam  de  fuo  ad- 
didit .  Efl  eius  &  ad  Cnnflantium  libel- 
lus ,  quem  viventi  Conflanttnopolt  p.irre- 
xerat  ;  &  alius  in  Conjlantium ,  quem 
pnfl  mortem  ejus  fcripflt  ;  &  altus  Itber 
adverCus  Valentem <  &Vriacium  ,  htfloriam 
Arimtnenjis  &  Seleucienfis  S^nndt  cnnti- 
nens :  &  ad  Preefeftum  Sallffttum*  five 
contra  Dinfcorum  ;  &liber  Hymnnrum,  & 
Myjleriorum  alius  :  &  commentartt  in 
Matthxum  :  &  traftatus  in  Job  ,  quos  de 
Grccco  Origenis  ad  fen^um  'tranjiultt  :  & 
alius  elegans  Itbellus  contra  Auxenttum  : 
&  nonnullx  ad  diverfos  eptftnlx .  Aiunt 
qttidem ,  fcrip/ijje  eum  &  in  Canttca  Can- 
ticnrum  ;  Ced  a  nobis  hoc  npttt  ignora  ur  . 
Mortuw  eft  Piftavis ,  Valent tfann  &  Va- 
lenteregnantibus  .  Hucufque  Hieronvmus  * 
De  commentariis  in  Job  ,  haec  Cafiiodo- 
rus  (d)  :  Quidam  etiam  eft  anonymus  ,  ex 
cujus  flylo  beatum  ejfe  fufptcamur  Htla- 
rium^  qui  commenta  Itbri  ipflus  ,  fob  fci- 
licet  tfcripjit  in  ordinem  .  Ignoraffe  vi- 
fus  eft  ,  ea  cx  Origene  dedufta  ,  in  quo 
Sanclus  Hicronvmus  ejurdem  Hilarii  p>u- 
dentiam  l.iudat  (e  )  ,  quod  non  tani  in 
Job  Oiigenis  commentarios ,  Ced  &  in^ 
Pfalmos  quadra^inta  ferme  millia  verfuurn 
ad  fenfum    in  Latinum  verterit . 

Quod 

net.  Severus  enim  ,  ut  quandoque  alii  Antiqui , 
utrumque  ultimum  annum  incompletum  non  nu- 
merat.  Colit  ir  Hilarius  in  Mirryrologiis  die 
XIII.  Januarii  ,  &  in  qirbufdam  die  prima  men- 
fis  Novembris ,  qui  ultimus  dies  Tranflitionis 
ejus  communfter  creditur:  fed  idem  d'cendum 
de  die  XIII.  Januarii  .  Epiftola  enim  Synodica 
Conciliabnli  Singidini  in  Myfia  habiti  ,  qna:  ab 
Hilario  in  Fragmenris  refertur  ,  dicitur  daia  de- 
cimo  qtiinto  Kalend.  Januarii  Cratiaao  tiobilijjimo 
P.  &  Dagalaipho  Cofl.  die  nempe  decima  "da- 
va  menfis  Derembris  nnni  trecent  timi  fexage- 
fimi  fe.xti  •  Quod  fi   Hilarius    die  Xill.  anm  in- 

fe- 


Hilarfus 

quando 

obiit. 


xxnr. 

Hilarii 
fcripta. 


(d)  Catfod, 
inflit  di. 
vtu.   lett, 
c6. 


(e )  Weron. 
pro/og  in 
Mieb.  f,4« 


CumCritice  Pagii. 


*63 


Chrisii 

l6g. 


Damasi  Pat. 
3- 


Valentiniani 
Valentis 


iMPf.C». 


XXIV.       Quod  autem  ad  Hilarii  ftylum  fpeftat; 

quod  fuerit  in  diccndo  copiofus  ,  S.  Hie- 

(*)Hier,io  ronymus  (a)  appellat  eum  Latinae  clo- 

fream,       quentix  Rhodanum .  Caeterum  haud  aequc 

"JV^/7*   cultum  ac  copiofum   fuifle  ,   alibi  idcm_. 

/x         '    affirmat  ad   Paulinum  (6),cum  ait :   5. 

Htlariut     Gallicano  cotbumo  attollitur ; 

(b)Hieron,  &  cum  Gretciet  floribut  adornetur ,  lonpjt 

*P'Jl'il-      mterdum  periodit  involvitur  ,  tsr  a  leftto- 

Hilariidi-  ne  fimplictorum  fratrum  procul  efl .  FuifTc 

ccnJi  gC.  perquam  ftudiofum  Hieronvmum  fcripto- 

rumHilarii,  quod  fcribit  a'd  Florentium, 

(c)  Hiertn,  (  c  )   declarat  ,    cum    ait  :     Interpretatio- 

epitl.6.        nem  quoque  Pfalmnrum  Davidtcorum ,  & 

Hilarii       prolixum   valde    librum     de    Synodit   S. 

itripta        Hilarti ,  quem  ei  apudTrevirot  manu  mea 

linccra  .     ipfe  defcripieram  %  eeque  ut  mihi  transfe- 

rat,peto.  Conmendat  idcm  fcribens   ad 

U)  Hier.     Ltetam  (  d  )    fcripra    Hilarii  ut    fincera  , 

''«7«  cum  ait  :    /ithtnsfii  eptflolat    tsr   Htlarii 

libms     inoffmfo    dccurrat    pede :  illorum 

delettetur  tn^eniis  ,  tn  quorum  libris  pie- 

las  fidei  non  vacillat  ;  cecteros  fic  legat , 

ut   mctris  f'udicety  quam    fequatur .    H^c 

S.  Hieronymus  quo  ad   fanam  de  Trini- 

tate  doclrinam  ,   de  qua   vigebant    inter 

Arianos ,  &  Catholicos  controverfiae  .  Cae- 

terum  cum  divinae  ,tantum  Scripturae  fit, 

nihil   habere  erroris ,   quod    corrigatur  ; 

nec  ipfe  Hilarius  naevis  caruit;   ut    illis, 

(e)  Qlnu.    quos  notavit  Qaudianus  Mamcrrus  (  e  ) 

deffxt.  a-  Epifcopus  Viennenfis  in  commentariis  de 

nim.lib.u  ftatu  animoe  ad    Synodium  Apollinarem; 

&alii  difci>(Terunt  ,    atque  perperam  a- 

(f  s/xf-      Iii  (f)  fecutt  funt.  Porro  quanta  mode- 

lT"b  f'     ^'a  '  Cum  ^u  ^  apuc*  e,us   ^cr'Pta  emen- 

«JmL*    J*  datione   dignum    Patres    invenirent,    id 

prceftiterint  ,  S.  Hieronymus  (g)  fit  ex- 

(Z)Hieron*  emplo ,  qui   hsec  de  eo  errorem  alterius 

efist. 141*    feqUente  a;t  -  Quid  igttur  faciam?   Tan- 

tum  virum  &    temporibus  fuir  diferttffi- 

mnrn  reprebendere  non  audeo  ,   qui  &  con- 

•  fejfionis  fuee  merito  ,  tsr  vitee    induftrta , 

&  cloquentiet   claritate  ,    ubicumque    Ro- 

manum  nomen  efl \  preedicatur  ;  nifi  quod 

non  ejus  culpee  adfcribendum  efly  qui   He- 

breti  fermonis  tgnarus  fuit .    &c.  Et  Clau- 

(b)  ciauf.  dianus  Mamertus (  b  )  de  eodem  :  Sed  quo- 

de  ll.it.*-  niamy   inquit ,  B^Hilarius  opinionis   hu- 

otm.  l.i.   jUjic  vitium  virtute  confeffionit  abalevit ; 

fic fuflinet  reprehenfinnit  flylum  ,    quod  non 

patitur detrimenta  merttorum.  Haecipfe. 

XXV.        Verum    non  Latinis   tantum ,    fed    & 

Graecis  S.  Hilarius   extitit  admirandus  ; 

nam  de  ipfo,  atque  collega  Eufebio  Ver-. 

dj  Sozom.  cellenfi  hsec  Sozomenus  (f  ):    Porro   au- 

l.i.t.14.    tem  apuj  Italosy&  illius  partis   Tmperii 

incolas^  Eufebius  &  Htlartus  de  quo  fu- 

pra   dixiy  propter  fingularem  patrii  fer- 


PAGriTS  fequentis,  fc.  CCCLXVir.  mortuus  fuiiTet,Sy- 
nodicam  illam  Fragmentis  fuis  inferere  non  po- 
tuilTet ,  cum  Piflavis  obierit,  urbe  nempe  a  My. 
fia  non  pirum  drifitz  .  Vita  S.  Hilarii  legenda 
apud    Bollandum    tomo  1.  die  XV.  meniis  Janua- 


monis  &  eloquentiee  pret/iantiam,    magnt 

in  laude  fuerunt  .  Hilarii  autem    librot 

de  fiJe  ,  etiam  ab  iit  ,  qui  contrariam  tue- 

bantur  fidei   Caiboltcee  optnionem,    admo- 

dum  commendatot  effe  pradicant .     Habet 

idem  Sozomenus  (  k  )  de  Hilario,  fe  cum  i^  sozsm; 

S.    Martino    fubduxilfe  ,    cum  illc    jam  /.3.  c .13. 

antea  ab  Auxentio  perfecutionem   paflTus 

ciTct  :  at  diverfis  plane  tcmporibus    con- 

tigit  urriufque  vexatio  ab  Auxentio  illa- 

ta.  Extat  de  eodetu  epigramma   Venan- 

tii  Fortunati(/)  ,  qui  itidem  edidit  duos  (l)Venant. 

libros ,  quorum  prior  ,  De  vita  ,  pofterior,  *<"''•  ^.*. 

De  mtracultt  ejufdem   S.    Hilarii   infcri- 

pti  habentur.  Caterum  cum  virtutum  o- 

mnium  Hilarius    fuerit    vivum    quoddam 

cxemplar  ;  manfuetudine  potilfimum  eni- 

tuiife,  RufTinus  tradit  (  m  ).  Quod  autem  (m)  Ruffio. 

fubdoli   ac  cecutientes   recentiorum  hae-  l.t.    f.3.1. 

reticorum  hiftorici  delirantes  confundunt 

S.  Hilarium  Piftavienfem  Epifcopum  cum 

Hilario  diacono  Anabaptifta,  fchifmatico- 

que  Luciferiano  ,  fati?  demonftratum   cft 

fuperius .  Sed  &  crrorc   aliquos  eumdem 

S.  Hilarium  conrlalfe   fimul  cum  Hilario 

Arelatenfi,    qux  dicturi  fumus   inferius  , 

dcmonlrrabunt. 

His  de  Hilario  ufque  ad  ejus  obitum    XXVI. 
recenfitis,  ad  Auxentium  redeamus  ;   qui 
cum  a  populo   ignaro  fe  vidit  acclamari  Auxentius 
Catholicum  ,  Valentinianumque    Impera-  '?!.ltu.r 
torcm  jam  fibi ,   ut  Catholico    inh^erere  ,  vlitor,a« 
atquecommunionem  accipere  ;  Hilarium 
vero  ut  calumniatorem   julfum  Mediola- 
no  difcedere;  gaudet,  exultat,  ac  fuper 
omnes  arroganter    extoilitur;   diftis   fa- 
ftifque  infultat  in  Ecclefiae  Catholicae  San- 
£tos  Epifcopos  ,  quos  femper  paifus  fue- 
rat  adverfarios  ;  &   inter  alios  exagitat 
Eufebium  Vercellenfem  Antiftitem,    afll- 
dua  in  ipfum  jacula  cominus  intorquen- 
tem ;  nccnon  Philaftrium  Epifcopum  Bri- 
xianum ;    quem    etiam    jugiter    adverfus 
Auxentium  pro  fide    Catholica   tuenda^ 
certaiTe,  S.  Gaudentius  («)  cjus  fuccef-  (tt) Gwui* 
for  docet  his  verbis:    Kon  folum    comra  inVit.s. 
Judeeos  &  Gentilet  ,  verum   etiam   contra  fbilxfl. 
heerefet    omnet  ,      6*   maxime    contra     eo  *Jui  Sur' 
tempore    furentem   Arianorum    perfidiam  £  l*'Ju- 
tanto  fidei  vigore   pugnavit,     ut    ettam 
verberibut    fubderetury  dr  in  corpore  fuo 
fligmata  Dommi  noflri  Jefu  Chrifli  por- 
taret  .  Nam   <sr  in  Mediolanenfi  urbe  tdo- 
neut  olim   cuflot    Dominici  gregit    fuit , 
Ariana   repugnant  Auxentio ,   priufquam 
beatut  eligeretur  Ambrofiut  .   Romee   etiam 
non  exiguo   tempore    moratut ,    multot    & 
publica  ,  &  privata   dtfputatione  lucratut 
in  fide  efl  .  Haec  Gaudentius  ;  quibus  e- 

tiam 

rii  ,  ubi  tamen  mors  ejus  eo  die  accidiiTe  non 
bene  dicitur .  Ejus  Opera  cum  variis  MSS.col- 
lata  ftudio  Patrum  Benediclinorum  nova  editio- 
ne  donata  . 

A  num. 


l$4 


Annales  Eccleiiaftici  Baronii 


Chktsti 

l69» 


Dam 


ASI   PaP. 

3r 


Valentiniant 

Valentis 


Impp.  6* 


XXVII. 

fa)  Hiero». 
epifi.tf, 

Quid  Eva- 
grius  in 
Auxen- 
tium . 


tiam  fignificare  vidctur ,  remanfiffe  poft 
difceflionem  Hilarii ,  Philaftrium  Medio- 
lani ,  ut  quoquo  modo  poffet ,  Catholi- 
cum  populum  fidelem  in  officio  contine- 
ret  :  ob  quam  caufam,  ut  ait ,  verbera 
paffus  eft  ;  cum  interim  Auxentius  for- 
mulamfidci  Ariminenfis,  eamdemque  Ni- 
caea  Thraciae  promulgaret,  compluribus 
eidem  affentientibus  Epifcopis  in  Illyri- 
co  conftitutis . 

Stetifle  quoque  adverfus  Auxentium  in- 
fraflo  animo  Evagrium ,  S.  Hieronymus 
(a)  ad  Innocentium  fcribens  teftatur  his 
vcrbis :  Jam  enim  ad  Evagrii  noftri  no- 
men  pervenimus  ;  cujut  ego  pro  Chrtfto 
laborem  fi  arbitrer  a  me  dtci  poffe  >  non 
fapiam ;  (i  penitus  tacere  veftm>  voce 
in  gaudtum  erumpente  ,  non  pojftm  .  Quis 
enim  valeat  digno  canere  pr<econio>  Au- 
xentium  Mediolani  incubantem  hujus  excu- 
biis  ftpultum  pene  ante  ,  quam  mortuum  ? 
Quifnam  autem  fuerit  Evagrius  ifte,  haud 
cxploratum  fatis   habere  potuimus  . 

Csterum  res  Auxentii  eo  ftatus  prove- 
ctserant,  adeoque  firmatae  patrociniolm- 
peratoris ,  ut  privatorum  omnes  in  eum 
conatus  infirmi  viderentur,  atque  omnino 
irrita  ftudia  .  Quamobrem  Romani  Pon- 
tificis  requiri  videbatur  aucloritas  &  indu- 
ftria.  Praeftitit  id  impigre  Damafus  ejuf- 
dcm  Ecclefiae  Praeful  ,  qui  poteftate  qua 
pollebat,  &  ftudio  adverfus  Auxentium 
Roms  Conci lium  congregavit .  Haud  enim 
amplius  diflimulanda  res  erat ,  cum  jam 
idem  Auxentius  Illyrici  Epifcopos  magna 
cx  parte  feduxiflet,  propofita  illis  fidci 
formula  Nicaeae  Thraciae  edita,  eademque 
Ariminenfi.  Ne  igitur  Iethale  virus,  quod 
lcnro  tabo  proxima  membra  infecerat,  la- 
tius  ferperet,  Damafus  una  cum  aliis  fi- 
mul  collecVis  Epifcopis  velox  occurrit  . 
Innotuit  Graecisquoque  fcriptoribus  egre- 
gienavataa  Damafo  opera  ;  de  quoTheo- 
(&)  Thced.  doretus  (b)  fic  fcribit  :  Quod  autem  tjla 
iib.i.c.ix.fidei  formultt ,  Nicaeae  Thraciae  fcilicet  e- 
dita,  ab  omnibus  veritatis  athletis ,  & 
ab  hts  potifftmum  qui  verfus  Occidentem 
babitabant ,  reprehenfa  Jit ;  ex  litteris 
ab  eifdem  ad  Illj/ricos  confcriptis  ,  fatis 


XXVIII. 

Concilium 

Romanum 

contra 

Aujce-n- 

tium. 


FAGIUS 

V. 

Trior  Sy. 
mdus  Ro- 
tnxn*  fub 
Damafo  . 

JJaron.  n. 
xx  xiv.  & 

fenq. 


A  num.  XXVIII.  ad  XXXVII.  Duorum  prio- 
rum  Conciliorum  Romi  lub  Damafo  celebrato- 
rum  epocha  magnis  tenebris  fepulta  .  Primum 
tamen  anno  trccentefimo  fexagefimo  fexto  ,  ad- 
verfns  Valentem  &  Urfacium  ,  aliofque  Arianos 
jam  damnatos  coaclum.  De  eo  loquitur  Athana- 
fius  ad  Epifcopos  Africanos ,  ut  optime  fiaro- 
nius  notavit:  Sufflciimt ,  inquit  Athanafius  ,fcri- 
pta  Damafi  Ctmminijlri  notlri  dilecli  &  magna 
Rom&  Epifcopi  ,  &  tam  multorum  cum  ipfo  con- 
gregtttorum  Epifecporum  &c.  Et  paulo  infra  :  Gra- 


XXIX. 


conftare  poteft*  Inter  eos  vero  ,  quiifla- 
rum  litterarum  autlores  erant ,  prtncipem 
locum  obtinuit  Damafus  in  Ecclefix  Ko- 
mana  prtmatu  fuccejjor  Liberit,  vtr  plu- 
rimis  virtutts  mjigntbus  extmie  ornatus  . 
Honaginta  babutt  Epifcopos  ex  Italia ,  & 
Gallta  Romce  in  unum  coatlos  ,  qut  bts 
litterts  confenferunt  :  quorum  nomtna  hoc 
loco  cttarem ,  nfi  quod  fupervacaneum  ejje 
arbitror.  Eorum  luterxfcriptxfunt  inhunc 
modum :  [1] 

Epifcopi  ad  fanfium  Concilium  Romce 
convocati ,  Damafus ,  Vafertanus  ■>&  cxte- 
ri ,  dtleclis  fratrtbus  Epifcpts  qui  funt 
in  Illyrtco  in  Domtno  S. 

Etfi  nobis  pro  certo  perfuafum  eft ,  fa-  Epiftola 
cerdotes  Dei  fanfltjftmi  ,  vos  faeroftnflam  Synodalis 
fidem  nnjiram  ,  qux  doclnna  Avnftoforum  ex  Roma" 
funaata  ejt ,  jirme  rettncre  ,  eamque  po-  y 
pulo  prxdicare ;  quce  certe  a  decretts  Va- 
trum,  a  qttibus  par  efi  reltquos  erudtri » 
ttulla  ex  parte  dtfcrepat ;  tamen  Jigntfi- 
catum  eji  nobis  a  fratrtbus ,  qut  in  C  d- 
Ita  &  in  agro  Venetnrum  habttant  ,  non- 
nullos  ad  hcerefim  ampUxandam  omni  Jlu- 
dto  incumbere .  Quod  quidem  mafumneex- 
ijlat ,  non  modo  prxcavere  debent  Eptfco- 
pi ;  Verum  etiam  qutcumque  errores ,  vel 
quarumdam  tn^citia  ,  vel  Jimpltcitate  eo- 
rum ,  qui  perverfas  interpretattones  ftcu- 
ti  funt ,  in  Ecclejiam  invsftt  vtdentur  , 
his  fe  oppanere,  Concihoque  providere  ,  ne 
deinceps  in  varias  difcrepantefque  dotlri- 
nas  denuo  prolabantur  imperiit  ;  ftd  quo- 
ties  diftentientes  opiniones  ipforum  auri- 
bus  inculcatot  fuerint,  firme  Patrum  fen- 
tentiis  adhxrefcant . 

Hac  de  cauftt  a  nobis  dectfum  efl ,  ut  XXX, 
Auxenttus  nominatim  condemnetur  .  Quare 
omnes  legis  dtvinee  d>c~lores ,  qtti  dttioni 
Romana  fubiiciuntur ,  ea  quce  legts  funt 
fipere,  &  fidem  variis  dottrinis  nequaquam 
contaminare  debent .  Etentm  ubt  prinmm  vi- 
tiofa  Arianorum  doclrim  &  b\afphemia_. 
vigere  inciperet ,  quce  etiam  boc  tempore 
lattjjime  ferpit ;  trecenti  dccem  &  oclo  E- 
pifcopiy  Patres  nojlri ,  habtto  Hicace  Con- 
cflio ,  hoc  muro  ad  arma  diaboli  arcenda. 
fidem  nojiram  cinxere>  &  hoc  anttdoto  ve- 

nena 

tiam  hahemus  &  illiut  pietati  ( nempe  Dimafi  ) 
(5*  c&terit  qui  c»m  ipfo  fuerint  Epifcopit  ,  quoi 
Urfacio  &  Valente  cum  fociit  fuis  ejufdem  fenten- 
tia  ejeliit ,  concordiam  Ecclejii  confervarint  .  Hu- 
jus  Concilii  Synodica  perperam  a  Baronio,  quem-  «,_„_ 
admodum  &  a  Conciliorum  Collectoribus  inter  caro",an- 
Acla  Synodi  Ulyricianae  relara  ,  ut  jam  anno  "^,5,,5*  B* 
CCCLXV.  numero  X.  obfervavi  .  Nam  cum 
Synodi  Illyriciana:  epiftolam  Synodicam  a  Theo- 
doreto  recitatam  habeamus ;  in  eaque  Synodo  , 
r.on   de    Valente   &  Urfacio ,    fed    de   Spiritus 

San- 


XVIII. 


NOTiE    [1]  ^«Ouftantius  in   Monito  pnvio  ad   hanc  Epiftolam  ,    pag.  470.    n.   V.    Synodum    Romanarn 
V__  in  qua  exarata  cft  epiftola  Damafi  ad  Epifcopos  Illyrici ,  circa  initium  A.  D.  37»,  habi- 
tam  efle  putat. 


Cum  Critice  Pagii. 


ClIRISTI 


Damasi  Pap. 
3- 


255 

Valentiniani  ,  &t 

Valentis 


ne na  depulere  mortifera ;  Jic    ut  credere- 

tur ,  unam  ejfe  Patris ,    &  Filti  fubftatt- 

tiam,   unam  Deitatem,    vtrtutem    unain, 

vnam  potenttam  ,  unam  figuram^  quin  e- 

ttum  Spiritum  fanflum    unam  eamdemqut_, 

cum  tllis  fubjlantiam  habere  &  fubjtjien- 

ttam  .  Eamautemqui  aliter  fentiret ,  an«- 

flra  communione  judicarunt  alitnum .  Quam 

falutarem  dectjionem  ,  &   decretum  platte 

venerandum  mnnullt  poflea  altis  novts  de- 

cretts  vtolare  labefaclareque  Jtuduerunt  . 

XXXI.        j{t  ver0  inttio  (  quod  ptccatum  erat  ab 

Auxentius  Mif  >  1U*  Artmini  formulam  fidti  Conci- 

Komr        Iti  Hicxni  nov.tr  e  retraftareve  coafli funt  ) 

damnatus.  aliqua  ex  parte  propterea  farciebatur  ,  quod 

fe  diCputattone  alto   tempore   habita  fate- 

bantur  et  verttate  abduftos  ,  quodque  fuam 

fidet  formulam  nequaquatn  fententtce  Nic<e- 

ni  Conctlii  adverfari  cogitabant .    Siqui- 

dem  numerus  Eptfcoporum  ,  qui  erant  Ari- 

mtni  in  unum  congregati ,  prttjudtcti  vim 

habere  tion  debet  :  prxfertim   cum  formula 

illa  compofitafit ,  neque  Eptfcopo  Romatto , 

cujus  fententia  prx  catens  omntbus  expe- 

ftanda  erat ;  neque  Vincentio ,  qui  tot  an- 

nis   Epifcopatum   integre  gefierat  ;  neque 

aliis  eidem  confentienttbus ;  cumque  ettam 

(  quod  ejt  omnium  maxtmum  )  tllt  ipfi »  titi 

ante  diximus  ,  qtti  in  fraudem  illecli  ,  a_. 

•veritate  defiexijfe    vtfi  funt ,  &    poft  ad 

tneltorem  mentem  denuo  tradufii  ,  plane  tt- 

ftenturt  hanc  formulamfibi  magnopere  dis- 

fltcere  . 

Atm.   Eccl.   Tom.  V. 

PAGIUS  Sancti  confubflantialitate  fermo  fuerit ,  male  ad 
eam  refertur  pr«efata  Synodica  ,  cujus  hacc  in- 
fcriptio  :  DileCliJJimis  fratribus  per  lUyricum  Fi- 
dem  paternam  retinentibus ,  Epifcopi  Italia  in 
Domino  Aternam  jalutem  .  In  ea  fcribunt  Epif- 
copi  illi  ,  fc  Concilii  Ariminenfis  recifionem 
mittere  ,  fubduntque  :  Auftorcs  mtcm  h&refis  A- 
rians.  vel  Aetians.  Valentem  &  Urfacium ,  ce- 
terofque  eorundem  confortes  i  non  nunc  cffe  ,  quod 
manifeflari  apuii  lllyrieum  caperunt ,  fed  olim 
tondemnaffe  manife/lum  efl ,  Nonne  clare  appa- 
ret ,  eam  epiftolam  non  in  Illyrio ,  fed  in 
Italia  &  in  alia  Synodo  Romana  fcriptam  ?  Se- 
cundo  ,  ideo  eam  ad  Illyrios  miflam  ,  quia 
Valens  Murfi ,  &  Urfacius  Singidonis  in  Illy- 
/io  ante  depofitionem  ,  Epifcopi  fuerant .  Ter- 
tio ,  Synodum  ,  in  qua  ea  data  ,  non  fub  Li- 
berio,  fed  fub  Damafo  habitam  efle  .  Ac  de- 
nique  ,  Athanafium  laudatum  ,  &  Epifcopos  Ita- 
liae  ,  de  una  eademque  re  loqui ,  de  Valente 
nempe  ,  Urfacio  ,  &  fociis . 
VT.  Cum  S.  Hilarius  eam  Synodicam   inter   Frag- 

Ejus  Sy-  menta  recitet ,  ifque  anno  trecentefimo  fexa- 
nodi  epo-  gif\mo  feptimo  obierit,  liquet ,  eam  epifto- 
cba ,  lam   ipfo  Damafi  Pontificatus  initio  in   Concilio 

Romano  fcriptam  ,  ideoque  primum  Concilium 
Romanum  fub  Damafo  anno  trecentefimo  fe- 
xagefimo  fexto  exeunte  ,  aut  faltem  fexagefimo 
feptimo  ineunte  congregatam  fuifle  ,  eoque  e- 
tiam  tempore  illam  Athanafii  epiftolam  exara- 
tam  .  Certe  Damafum  ,  ubi  Pontificatum  ade- 
ptus  eft  ,  confeflim  Synodnm  congregafle  ,  tefta- 
tur  Auclor  libelli  Synodici  ,  qui  tamen  in  eo 
errat,  quod  dicat,  eam  fuifle  contra  Auxen- 
tium  .  Contra  vero  de  fecunda  Synodo  Roma- 
na  loquens  ait  ,  eam  Damafum  congregafle  pr» 


XXXII. 

Excom- 
munica- 
tionem  & 
privatio- 
nem  Da- 
mafus 
commina- 
tur  . 


(a)  Sozom. 
1.6.  c.ii. 


Itaque  veflra  integritas    manifeflo   vi- 
det  ,  hanc  fidem  folam ,  quce  aucloritate 
Apoflolica  Ktcace  Jlabtlita  efi ,  firme  per- 
petuo  rettnendam  ejfe .  Atque  de  hac  ipfa 
fide  tum  Epijcopos  Orientts  ,    qut  fe  </e_» 
Catholtca   Ecclefia    effe  profitentur  ,  tum 
Occidentis  etiam  Epifcopos    nobifcum    una 
gloriari  conftat  .    Porro  autem   pro  certo 
credimnsy  eos   qui  alia  opinione    tenentur 
irrettti ,  propter  fuum  conatum  brevi  fore 
&  a  noflra  fegregatos  communtone  ,  &  no- 
mine  Epifcoporum  privatos  ;  ut  tandem  po- 
pulo  errore  tpCorum  Itberato.,  detur  refpi- 
randi  locus .  Nam  multitudints  error  tam- 
diu   nullo  modo  corrigi  poterit  ,  quamdiu 
Epifcopi  eodem  tenentur    implicatt .   Quo- 
circafacite^    ut    Vcflrce    reverentice  jttdi- 
Ctum  cum  omnittm  Dei  facerdotum  judicio  , 
cui  vos  firme  &  confianter  adhetrere  cre- 
dimus  ,  omnino  confentiat .  Quod  fi  fiat , 
eamdem  vobifcum  recJam  credendi  viam^. 
nos  quoque  debemus  infijlere .  Veftra  cha- 
ritas ,   qucefo ,  ad  nos  refcribat  ,   ut  tnde 
Itetittam  capiamus .  Valete  ,  fratres  hono- 
rattffimi  .    Haftenus   ad    IHvricos    Synodi 
Romanae  admonitio :  extar  eadem  apud  So- 
zomenum  (a).  Conftat  infuper  ex  Impe- 
ratoris  Valentiniani  litteris  fuo  loco   in- 
ferius  recitandis,    in    hac   eadem  Synodo 
rurfum    damnatum  fuifle  Urficinum  fchif- 
maticum,  crebrius  in  Damafum  fludia  re- 
novantem  ;   ex  quibus  manifefti  mendacii 
libellus  Marcellini  &  Fauftini  fchifmati- 

L  1  co- 


Homoufio  contra  Auxentium  ,  ubi  vides  hunc  Au- 
clorem  perperam  fcribere ,  utramque  Synodum 
Romanam  adverfus  Anxentium  coadam  efle,& 
qux  gefta  in  priori  Synodo  ,  ubi  Nicasna  Fi- 
des  confirmata  ,  attribuere  pofteriori .  Rede 
tatnen  aflerere  ,  Damafum  ,  confeftim  ac  Pon- 
tifex  creatus ,  Synodum  congregafle ,  adverfus 
nempe    Valentem    &    Urfacium . 

Secunda  Synodus    Romana  ,  a  Damafo  adverfus       VII.' 
Auxentium  coacla  anno  trecentefimo   feptuage-  Secund* 
fimo  fecundo  .    Ejus  Synodicam  ad  Epifcopos  II-  Synodus 
lyrios  fcriptam  referunt  Theodoretuslib.  i.  cap.  Roman» 
xi.   Sozomentis   lib.  6.  cap.  ij.  &  Nicephorus  lib.  fub  Da. 
II.   cap.  31.  Sed  duo  ultimi  proxime   ante  San-  mafo  . 
cti    Ambrofii  ordinationem  .  Prxterea  Divus  A- 
thanafius   in   epiftola   ad   Epictetum  ,     ait  ,  Au- 
xentium  ,  aliofque  Lucifugas  diverfis  Conciliisper 
Galliam  ,    Hifpaniam    &   Romst  celebratis   anathe- 
matc    percuflbs  fuifle .  Quare  Concilium    Roma- 
num  fecundum  ante     Sancli    Athanafii   mortem 
habitum .    Notanda   haec  verba  ,  quat  dc   ea  Sy- 
nodo  in  Colleclione    Romana    leguntur :  Expli- 
cit   h&c  epiflola  ,  "jel  expofitio   Synodi    Komand  ha- 
bitA    fub  Vamafo  Eapa  ,    &  tranfmiffa    ad  Orien~ 
tcm  ;    in   qua  omnis  Orientaiis  Ecclefia  ,  fatla  Sy- 
ncdo   apud    Antiochiam  ,    confona    fide    crcdentes  , 
finguli  fua   fubfcriptione  confirmant  .    Poft  feptem 
Epifcoporum   fubfcriptiones    ibidem    legitur  :  Si- 
tniliter  &   alii    CXLVl.   Orientales   Epifcopi  fub- 
fcripfere  .  Numerofior  itaque  Synodus    Antioche- 
na  ,  qua:  Romanam  confirmavit  ,  quam  harc,   in 
qua    tantum  XCIII.  ex    rejcripto    hnperiali  inter- 
fuere  ,   ut  habetur  in   epigraphe   Synodicae  Col- 
leclionis  Romanse  poft  Baronii   mortem  ab  Hol- 
ftenio    publicatae. 

Ceterum ,  quod  in  Colleclione  Romana  titu-      yill. 

Itis 


Z5S 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
&9' 


Damasi  Pap. 
3' 


Valentintani 
Valen  ris 


lMPf.6. 


XXXIII, 

Auxen. 
tius  S?  fo. 
cii  ubique 
damiuii  , 


(*)  4than. 
«d  Epttl* 
ip'fc 
Qortntk* 


XXXIV. 


PAGIUS 

Dam  ifus 
Jcrihit    ad 
Epifcopot 
Qnenta* 


IX. 

Epocha  Sy 
nodi  Ro- 
manx  II. 


corum  convinchur»  dum  in  co  habetur > 
colleclQS  a  Damafo  ad  Synodum  Epifco- 
po§  anathemati  Urficini  affenfum  minime 
preftiriffe  :  fed  de  his  inferius  . 

Damnato  Roms  Auxentio,  qui  hacte- 
nus  (  ut  vidimus  )  involucro  verborum 
fimulaverat  fe  effe  Catholicum,  adeo 
ut  magnam  populi  partem ,  &  ipfum  quo- 
que  Valentinianum  Imperatorem  ad  fuam 
communionem  adduxerit;  in  aliis  quoque 
Catholici  orbis  provinciis  convenientes  E- 
pifcopi  cumdem  Auxentium,  ejufque  in 
impietate  collegas  paritcr  damnavere ,  jam 
ante  ad  id  pr^^andum  S.  Hilarii  litteris 
circularibus  incitati .  Teftis  horum  eft 
Athanafiusad  Epi#etum  fic  fcribens  ;  (a) 
Diverfis  CMciUit  per  Galltam  &  Htfpanias 
&  Romce  celebratis ,  omnes  qui  in  eo  con- 
ventu  fuere  ,  iflos  lucifugas  ,  qui  fefe  e- 
tiamnum  occultant*  &  qu<e  Arii  funt ,  fa- 
piunt  ,  Auxentium  dico  MedtoUnenfem* 
IJrraciumy  Valentem*.  &  Cajwn  Vannonem 
comniuni  calculo,  uniut  fpiritus  incitatu  , 
anathemate  percujferunt  ,  eo  quod  tfli  fi- 
bi  nomina  vendicaverint  Synodorum  ,  curn 
nulla  fit  in  Catholica  Ecclefia  Synolus 
exijttnunda  preeter  unicam   HiCcenamy  &ct 

Pr'CelTerat  hanc  Svnodum  Romae  hab'u 
tam  alia  ab  eodem  Damafo  ibidem  con- 
gregata  ;  in  qua  qui  manifeti  convince- 
ban'ur  Ariani,  Vaiens  &  Urfacius  ,  da- 
mnati  fuerant  :  de  quorum  damnatione  , 
&  approbatione  Nic^na;  fidei,  idem  Da- 
mafus  ad  univerfos  Chrilri  fideles  publi- 
cas  litteras  dederat;  funt  enim  hae  illae, 


lus  hujus  epiftobe  praefert ,  eam  fcriptam  e(Te 
Epifcopit  Cathojicis  per  Orientem  conflitutis  ,  fal- 
fum  non  eft  ,  ut  Valefius  laudatus  perperam 
fcribit  ,  quod  Sozomenti':  &  Theodoretus  citati 
eam  ad  Epifcopos  Illyrici  fcriptam  efle  habeant  , 
idque  ex  ipfis  Synod'cae  verbis  appareat  .  Nam  , 
ut  animadvertit  Hermmtius  in  Vita  S.  Ambro- 
fii  lib.  I.  cap.  17.  ideo  harc  epiftola  ad  Catho- 
licos  Orientis  Epifcopos  directa ,  quod  ejus  ex- 
emplar  ad  eofdem,  quemadmodum  &  ad  Illy- 
rios  ,  miirum  fuiflet .  Q;iod  demonftrant  yerb» 
prsfatac  Synodicae  CoIIeclionis  Romanse  fubjecla  ; 
Ego  Sahintts  Diaconut  Mediolanenjis  Legattts  de  *«- 
thentico  dtdi .  Hermantius  loco  laudato  fcribit , 
hunc  Sabinum  non  videri  diverfum  a  Sabino  , 
quem  S.  B^filius  Romam  ad  Damafum  mifit « 
Qu*  conjeclura  prorfus  certa ;  cum  Sanclus  Ba. 
filius  in  epiftola  CCLXXIII.  de  literis  ad  Oc- 
cidcntales  fcribendis  loquens ,  dicat ;  Ega  cum 
inciderim  in  Sabinum  Viaconnm  i  quo  nuntia  huc 
ad  nos  illi  uji  funt  ,  (ut  W)ricot  fcripft  ,  a.i  lta~ 
los  pnterea,  &  Gallat  Epifcopos  .  Ex  quo  liquet, 
Synodum  Rotnanam  ,  ante  anntim  irecentefimum 
feptuagefimum  primum  ,  quo.  Safitiut  Cxfarex 
Epifcopus  creatus  ,  coaclam  non  fuiffe  ;  quod  & 
de  I'.ly riciana  dicendum  ,  de  qua  egimus  anno 
CCCLXV. 

Porro  hic  oftendendum  hanc  fecundam  Sy- 
nodum  Romanam  ad  annum  CCCLXXH.  per- 
tinere.  Damafus  enim  Papa  in  Fragmento  de- 
creti  in  ea  emilli ,  qund  fubjicitur  huic  Sy- 
nodo  Romanae  in  Colleiflione  Romana  ,  &  ex  ca 
Tom.  II.  Concil.  cdit  .  Labbeana:  pag,  893.  ait  ; 


quarum  meminit  Athanafius  fcribensad  A- 
fricanos  Epifcopos,  cum  iofo  Utterarum 
exordio  ita  ait  (  b  )  :  Suffidunt  qutdem^. 
fcrtpta  Damaji  comminijlrt  nojlri  dtleclt , 
&  magnte  Romcs  EptCcopi ,  cxtcmrumque 
tot  numero  tbi  congregatorum  ;  nthtloque 
minut  Cufficiunt  Ccrtpta  altorum  Concilto- 
rum,  qux  partim  tn  Gallia ,  partim  tn  Ita* 
lia  habita  fun'  ,  ad  adruendam  eam  qu# 
in  nobis  eji  fidem  ,  qutm  Cbriflus  largi- 
tus  ejiy  &  Apofloli  prad-carunt ,  &  Va- 
tresqui  in  Hicaa  undiquaque  ex  noflroba- 
bitabtli  orbe  convenerant ,  tradidere  .  H«C 
&  alia  Athanafius  ad  Africanos  Epifco- 
pos  eum  rogantes  de  Synodo  Ariminenfi, 
cujus  formulam  fidei  tunc  temporis  pro- 
mulgatam  audierant .  Qui  vero  confuluc- 
rant  Arhanafium  Epifcopi  Africani,  haud 
putanus  eos  fuiffe  Provincix  Carthagi- 
nenfis  ,  fed  Cytenaica  ,  Africam  enim  Cy- 
renaicam  Provinciam  Cyrenenfem  Dio  ap- 
pellat  (  c  ). 

Quod  autem  citata?  nuper  ab  Athana- 
fio  fcriptae  litterae  Daniafi  diverfae  plane 
(int  ab  ea  quae  paulo  ante  recirata  eft  e- 
piltola  itidem  ex  Romana  Svnodo  ad  Epi- 
fcopos  Illyrici ;  illud  manifeftum  e't  ar- 
gumentum,  quod  cum  eas  fcriberet  litte- 
ras  Athanafius  ad  Epircopos  Africanos , 
nondum  ab  ipfo  Damafo  Romae  nomina- 
tim  damnatus  erat  Auxentius:  nam  in 
fin^  ejufdem  ad  Africanosepiltolae  hxc  ha- 
bet:  Intenm  non  folt  fumus  qui  ifia  fcri- 
btmus ,  fed  omnet  in  rfLgypto  &  Afrtca 
Epifcopi  nonaginta.  nwnero .  Qtnnium  enitn 

idem 

Quoi  ad   remaveodat  veftrs   dilettitnit  fpeclat  in- 
juriat  ,  nec   frater  no/fer     Dorotheut    Pretbyter  ex- 
plicare     omnia   vivaater  prster-nittit  ,   nee    nixut 
nolri  ,  ut    ipfe    tejlit   efl  ,   defue-unt  .    DorotheuS 
autem     Presbyter  a  Bafilfo   in  Qccidentem  mif- 
fus  non   eft  ,    nifi  poft    fuam    ad    Epifcopatum 
Caefareenfem  eveclionem  ,  &  paulo  ante  mortem 
divi    Athanafii   Alexandria?    Patriarchs ,  ut    ex 
ejufdem    Bafilii   epiflolis  inter  fe  collatis  liquet  , 
ex    quibus    etiam   habemus  eum   tunc  de   Occi- 
dentalibus  valde  conqueftjmeiTe.  Praeterea  Tom. 
II.   Concil.    pag.  toot,   recitatur    Epiftola    Con- 
cilii     Romani  IV>    ad    Gratianum    &     Valenti- 
nianum  Impp.  fcripta  ,  qnae  eft  de    Epifcopis  e 
faflione  Urficini  damnatis ,    in  qua    diciiur  Flo- 
rentium    Epifcopum    Puteolanum    poft     dejeclio- 
nem     fuam  ex    Epifcop.itu  ,     illum   temere    re- 
fumfiffe  :    Pojl  fextum  annum  ,     inquiunt    Patres 
illius    Concilii  annoCCCLXXVIII.  habiti  ,  repfit 
aA    civitatem ,  tenuit    Ecclejiam  ,   &c.    Gratianus 
autem  &  Valentinianus   ad  eam   Epiftolam  ,  quz 
ibidem  extat ,  quique   recitatur  a  Baronio  anno 
CCCLXXXI,   num.  II.  &  feqq,  refcribentes  ,  ju. 
bent    Aquilino    Vicario    Urbis  ,     ut    fententias, 
adverfus  Urficini    faclionis    Epifcopos     latas  exe- 
qui  mandet ,    &    de   Florentio    Puteolano   fcri- 
bunt  ;  Florentiut  Puteolanus  ,    poji    d-tmnationem  , 
quam    retto  judicio    convtftus     accepit  ,    manfuetu- 
dinem     nejlram    inquietare  conatus  ,   dignum  tulit 
in   progrejjtonc    refponfum  .   Poji    quintum  decimum 
annum  Eeclejtam  ,   de   qux     extrufus   fuerat  ,    rur- 
fus   cont aminare   conatur  .    Sed    loco  ,    pojl     quin- 
tum  decimtim   annum  ,    legendum  ,  pojl  quintum 
.-  rfe- 


(b)Ath.  U 
Epifc.  /L- 
fric. 


(c)    Dit 

Htjl. 

itb.il. 

XXXV. 


Athana- 
iius   agit 
apud  Da- 
mafum 
de  dj- 
mnatione 
Auxentii. 


I 


Chktsti 


Cum  Critice  Pagii . 


i6y 


Damasi    Pap. 


VAlENTIvrANI 

Valentis 


Imtp.  6. 


idem  efi  fenfus ,  &  alit  pro  aliif  ,  ft  quetn 

contigerit  abeffe  Jubfcrtbunt .   Certc  curn^, 

boc  anirnQ   effcmtts  ,  &    contigiffet   nos  in 

ttnttm  conventre  ;  fcripjimus  dtlecJo  Dama- 

fo  EpiCcopo  mapnne  Romce  contra  Auxentium 

ini>aCorem  Mediolanenjis    Ecclejice  ,    eum- 

tjtte  non  folum  in   communione  effe  Ariani- 

tat  feclce  ,  Jid  preeter  hoc    multorum  fcele~ 

rum  reum  ejfe,  qttce  dejignavit  cum  Geor- 

gio  focio  fuce  impietatis  .  Miramurque  cur 

nondum  depojitus  ejeclufque  Jit  ete  Eccle- 

Jia.  Gratiam    hahemus   &  illius  pietati  y 

&  cotteris  qui  Romct   convenerunt ,   quoi 

JJrfacio  &  Valente  cum  fociis  fuis  ejufdem 

Jententice   ejectis  ,   concordiam   Catholicee 

Ecclejice  confervarint ..  Haec    Athanafius  , 

cujus  teftificatione  illud  plane  compertum 

habetur,  ante  darnnationern  Auxentii  Ro- 

mae  fa&am  ,  duas  renipore  ejufdem  Dama- 

fi  Synodos  habitas ;  ab  ipfo  Athanafio  ai- 

teram  in  ^Egypto,  ex  qua  de  damnando 

Auxentio  Romam  litteras  dedit  ad  Dama- 

fum ;    Romae  alteram   ab  ipfo    Damafo,, 

qua  dicli  Arianae,  haerefis   duces  Urfac.ius 

ac  Valens  fuerunt  condemnati.  At  quo- 

niam  quo  potiffimum  annoPontificatus  Da- 

mafi  hsc  gefta  fuerint,  primo  ne ,  vel  fe- 

cundo,aut  tertio. ,  minirae   fcitur  :    nec 

ajia  eorumdem  Conciliorum  Acla  extant , 

quae  doceant:  hic  de  eis  meminiffe  fatis. 

XXXVI.      Vides  ex  his  ,  leclor,  damnationem  ac 

depofitionem  Epifcoporum,  efie  Romani 

Ann,  Eccl.  Tm.  V, 

PAGIUS    ^mutn  ttnnum ,  irt    fcite  monet    Blondellus    in 

Iib.  contra   Priirutuni    Ecclefie    pag.  194.  &  poft 

eum    Labbeus    in   calce    illius   refcripti  .   Quare 

Florentius  annoCCCLXXII.  Synodi   Romanx  II. 

judicio     damnatus     fuit  ,     annoque      fequenti 

CCCLXXJII.  Imperatoris  juffu- Puteoli.s  expul- 

fus,   anno  CCCLXXVIII.  qui   fextus   ftiita.Syi- 

nodi  Romanas  II.  celebratione ,    &  quintus  poft 

extrufionem,  turbas   denuo  ciere  ccepit ,  ut  in- 

fra    de  Synodo    Romana    IV.   loquentes    raagis 

explicabimus.   Ex  quibus  tander»  omnibus  con- 

fequitur  Synodum  Ronwnam  II.  in  qua  Floren- 

tius   damnatiK  ,  ab  anao  CCCLXXII.  remove- 

li  non  poffe .   Epifcopos  autem    nonnifi   in  Sy^ 

nodis  deponi  folitos  y  innumeris  exemplis  liquet. 

X.  Celebris  fuit  hxc  Synodus ,  in  qua    pluribus 

1n  e j  x-      de  confubjlantialitate    Spir-itut   Saniti  cum     Patrc 

ilumde       adt-tin»,   nt   videre  eft  in  laudata  Synodica  ,  & 

Confub-      ex  fragmentis  Epiftolae  Damafiei    fubjeclis  in- 

Jlantiali-    telligitur .    Unde  etiara   conftat    eam   Synodum 

txtt  Spi-     Balilio.  jara  Epifcopatum  adepto  ,  celebratam  ef- 

ritiu  San-  fe  •    eo   en.'ra  Epifcopa  ea  quatftio  maxime  agi- 

#,.  tata  .    Hujus   Synodi  mentio  in    decretali  Epi- 

ftola    Damafi  ,     quam     refert    Baronius-    anno 

CCCLXXIII.   num.  XI.    ex  Theodoreto    lib.  5. 

cap.   it.  In    Latino  enim   exemplari    hujus  E- 

piftolx    quxdam    adduntur  quae   Theodoretus  o- 

mifit.  Nam   ubi    Theodoretus   habet :   ,£r     quix 

■poft   Ccneilium     Nic&num-  bit    error    inolevit  ,    ut 

qiuixm    ore    ftterilego   auderent    dicere  ,    Spiritum 

Sxntfnm  faClum  effe  per  FiliwM  ;  in  Latino  apud 

Juftellum   legitur  :    Pojl   Conctlium   iuque  tiica- 

fium  ,  &  quod  in   urbe     Roma   Cotteilium  congre- 

gatum   eft   a   Catholicis    Epifcopit  ,    addiderunt  dt 

Spirit.u    Sanfto  ,   quia  pofiex  inolevit  ;    &e.  Por- 

ro    de  procelEone  Spiritus  Sancti    magna     erat 

hoc    tempore    controverfia ,   quae  tandtm  Con- 


Pontificis  opus  ;  cujus  rei  gratia  Athana-  Cur  fer« 
fius  ex  ^gypto   Damafu-m  Papam  litteris  damna- 
interpellat,  ut  damnet  atquedeponat  Au-  lus  .Au* 
xentium.  Quod  ne-  idem  Romanus  Pon-  xentllis- 
tifex  (  ut  par  efTe  videbatur)  ante  prae- 
ftiterit,  cum  alios  confortes  ejufdem   im- 
pietatis-  Ariana»  damnaflet;    illudin  caufa 
fuiffe  videtur ,  quod  latebat   coluber   in_. 
foramine,  dum  pro  tempore  fimulabat  fe 
cfie  Catholicum  :  nam  vidimus  ,  in  AcVis 
iliis  publicis  ,  praefente  S.  Hilario  ,  fcri- 
pfifle   Auxentium  ac  fubfcripfifie  ,   faepe- 
que  rogatum  ,  fapius  dolofe  profefium  Ca- 
tholicam     fidem  .    Cum    vero    poftea  fui 
cditione  Jibelli   ad    Valentinianum  >   per 
eumdem  Hilariuin  ,.  qualis   re  vera  eflet 
apparujflet;  nihil  amplius  a  Damafo  im- 
moratum  e(l ;   fed    colleflo  ,    quod   vidi- 
mus,  Romae   Goncilio ,  Auxentium  ipfo 
damnavit.  Supervixit  poff  hsc  Auxentius 
adhuc  quinquennio,  ncc  nifi  morte  valuit 
ab  Ecclefia  Mediolasnenfi  depelli  ,   faveni- 
te.  illi   Imperatore,    errore  decepto    cxi* 
ftinunte  ipfum  calujcnniam    paflum :   nara 
quonam  pacl»  fubfiftere  potuiffet  tot  Con- 
ciliis  ipfe  damnatus,  &  a  populo  Medio- 
lanenfi  ut  haereticus  derelicliis,  nifi    eum 
fumma  Imperatoris  furrulfiflet  aucloritas^? 
Qtiamobrem  idem .  Auguftus   iram  Dei  in 
fe  filiofque  fuos  juftifiime  provocavit ,  ut 
citius  quam  par  efie  vidercturj    Imperio 
cxuerentur  &  vita. 

L  1  i:  In.- 

cilio  Oecumenico  Gonftantinopolitano  T.  direm» 
pta  fuit.  Hfnc  Synodus  ifta  II.  citatur  ,  tam 
in  Synodo  Romana.IH.  quam.in  SymodoRo-. 
mana  IV.  &  quod  de  Divinitatc  Spiritus  San- 
«fri;  decifura  ibidem  confirmatum .  Imo  in  Con- 
cilio  Antiocheno  poft  S.  Bafilii  mortem  anno 
CCCLXXX.  celebrato  ,  lecla  eft-  Synodica  hujus 
Synodi  Romanse  IL  &  a  magno  Epifcoporum 
numero  approbata  ,  ut  ex  claufula  infine  Sy- 
nodicar  ejufdem  Synodi  Romanae:  II.  fubjun- 
cla  &  a  me  num.  VII.  recitata  manifeftum  fit ; 
Eam  vero  Synodicam  ante  annum  CCCLXXX» 
tn  ea  Synodo  leclam  non  e(Te  liquet  ,  exfub- 
fcriptione  duorum  Epifcoporum  ,  Eulogii  nem- 
pe  Epifcopi  Edeffenr ,  &  Dtodort  Epifcopi  Tar- 
fenfis .  l"terque>  enim ,  dum  adhuc  Presbyter  ef- 
{tt,  a  Valente  in  exilium  mifTus  ,  &  uterque 
nonnifi  aliquanto  tempore  poft ,  pacem  Eccle- 
£x  redditam  ad  Epifcopatum  eveiSus,  ut  do- 
cet  Theodoretus  lib»  5.  cap.  4.  ubf  de  utriuf- 
que  Epifcopi  vrrtutibus,  &de  tempore  illo» 
rum  eveclionis-  ad  Epifcopatum  ,  agit .  Valefius 
quidem  in  Notis  ad  Iib.  s.  Theodoreti  cap.  z, 
obfervat  Epiftokm  Synodicam  Synodi  Roma- 
nx  II.  leflam  efle.  in- Concilio  Antiocheno  ,  fed 
illud  in  annum  CCCLXXVIIL  quo  fanclum  B3- 
fililim  vita  fundum  effe  fupponit-, .  perperam 
confert  ,  indeque  in  alium  errorem  dela-bitur , 
quod  Epiftola  Bafilii  numero  LXIX.  ad  omnes 
Epifcopos  Iuliae  &  Gallia?  mifla  illius  Conci- 
lii  Antiocheni  Epiftola  Synodica  fiterit,  quod 
&  viris  dodtifSmis  perfuafit  ;  cum.  tameti  Con- 
cilium  illud  Antiochenum  nonnili  poft  Sancli 
Bafilii  mortem  cerebratum  fuerit. 

Valefius  in  Notis  ad  Sozomenum  lib.  Vl.cap»       XI. 
ij.   exiftimat    hunc   Hiftoricuvn  ,    dum   de  duo- 
b-us.    Apollinaribus  patre  &  filio  ,  &  de  Vitalj 

Pre- 


/ 


26$ 


Annales  Ecdefiaftici  Baronii 


Christi 
Z69' 


Damasi  Pap. 
i' 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  6. 


xxxvii. 

Anicii 
Probi 
prarfeclu- 
ti  practo. 
Xii . 


(a)  jfmm. 

/.17.18. 
i.$.  de  off, 
recl.  pro- 
vinc.    C. 
Theod.l,  $. 
de    metat. 
i.i.dea- 
bolit.   C, 
Theod. 

(b)  Zojim, 
iib.u 


Invitis  quoque  magiftratibus  Auxentium 
detinuifle  ufque  ad  obitum  fedem  illam  , 
ex  eo  exploratum  videripoteft,  quod  Am- 
brofius  a  Proboad  eam  Provinciam  admi- 
niftrandam  miffus,  Mediolanique  agens , 
licet  ut  pius  Auxentium  execraretur  ,  pa- 
ti  tamen  coaclus  eft  .  Hoc  enim  anno  A- 
nicius  Probus  Prxtorii  praefefluram  acce- 
pit,  ut  ex  Ammiano  atque  Imperatorum 
refcriptis  (  a  )  apparet ;  eoque  munere 
diutius  funftus  eft  :  nam ,  ut  Ammianus 
teftatur  ,  eamdem  praefecturamad  multo- 
rum  annorum  fpatia  propagavit  •  Ex  in- 
ftitutione  autem  Conftantini  Imperatoris 
(b  ),  qui  univerfum  Romanum  Imperium 
in  quatuor  partitus  eft  Praefectos  Praeto- 
rio  ;  Probo  curae  erant  Italia  >  Sicilia,  ac 
circumjacentes  infulae,  necnon  Sardinia, 
&  Corfica  ,  &  Africa  a  Syrtibus  Cyre- 
nem  ufque;  in  quas  quidem  Provincias 
alios  legabat  pro  arbitrio  magiftratus . 
Probus  itaque  pro  officii  munere  delectu- 
rus  Rectores  Provinciarum  ;  in  primis  no- 
'biliflimi  viri  Ambrofii  Romani  Civis  ,  ex 
patre  Ambrofio   Galliarum   olim    Praefe- 


PAGIUS    Presbytero  loquitur ,  mentionem   facere  Synodi 

Romanar  anno  CCCLXXVII.  aut  CCCLXXVIII. 

locur  celebratar,   in  qua   lecla   eft   Epiftola   Damafi    in 

Sozomc.     fecundo   Concilio    Romano  adverfus   Auxentium 

tti  ad         dara  •  Harc    verba    Sozomeni ;    Primur    Damafur 

hanc  fe-       Epffcopur   urbir    Roms.  ,    (£*   una    cu:n    illo    Vetrur 

eundam        Alexandrinur    Antifier  ;    cum    hanc  h&refim   latiur 

Synodum     ferpere    intellexiffent  ,    Concilio    Roms   congregato  , 

referen-        *arrt     "b    Ecdefia  Catholica    alienam   effe   dccre-je- 

dut  ,  runt  •  Verum    certum   eft   Sozomenum   eo     loco 

fermonem     habere  de   iis  ,  quac  gefla  funt  tem- 

pore    perfecutionis   a  Valente   adverfus    Ortho- 

doxos  exeitatac  ,  quod  capita  tam  prarcedentia  , 

cjuam  fubfequentia  ejufdem    libri  oftendunt  .  Ea 

itaque  So*.omeni    verba     non    nifi    de    Concilfo 

Romano  II.    fub  Damafo  intelligenda ,   ut   ibi- 

dem  Valefius  loco  citato  fubodoratus  erat- Cer- 

te    Petrus    Epifcopus   Alexandrinus  Roma    anno 

CCCLXXVII.     in  Ecclefiam  fuam   rediit  ,  ut  eo 

anno    num.  II,  Baronius  reifte   obfervavit . 

XII.  Synodur  JEgyptiaca  ab    Mhanafio  celebrafa  ,  & 

Synodut      de   qua    mentio  in   ejus  ad   Africanos  epiflola  , 

Mgyptia-    revocanda ,    ut  videtur  ,  ad  annum    trecentefi- 

ta  .  mum    feptuagefimum  primum ;  cum   in  ca  dicat 

Athanafius ,  fcripfifle    fe  ad  Damafum  contra  Au- 

xentium   invaforem  Mediolanenfir  Ecclefis  ,   &   mi- 

Baron.  n.  rari    fe ,  cur  nondum  depofitur  ,  ejeQufque    fit  ex 

XXXV.       Ecclefia ,     Quare   Concilium    anno   trecentefimo 

leptuagefimo    fecundo    Romar  a  Damafo   adyer- 

fus  Auxentium  indiclum,  hujus  S.   Athanafii  mo- 

nitionis    effeftus  videtur .  In    Concilio    iEgypti 

non    tantum  epiftola  ad  Damafum  adverfus  Au- 

xentium   fcripta  ;   fed  alia   etiam    ad    Epifcopos 

Africanos ,    qua  ii   rogati    funt ,    ut  eos  rejice- 

rent ,  qui  Concilium    Ariminenfe   advcrfus  Ni- 

carnum  tuebantur  .  Exiftimavit   Baronius,   Epif- 

I  copos  illos  Africanos  fuiffe    Provinciar  Cyrenai- 

**  ,  non    vero  Carthaginenfir  .  Sed  ,  ut  recle  ob- 

fervat  Hermantius  lib.  II.  Vita:  S.  Athanafii  cap. 

ii.    Epifcopi  Cyrenaics.  Patriarchatui  Alcxandri- 

no    fubditi  erant ,  ideoque  cum   Athanafio  eam 

epiftolam  ad  Africanos   feu  Carthaginenfes    fcri- 

pfere  .  Prarterquam  quod  Africar  nomen  per  harc 

tempora   Libyar  Cyrenaicar   non   attributum  ,  & 

jegio    prope    Carthaginem  fita  ab  hujus  tempo- 


Ambro- 
fius  mitti- 
tur  Prar- 
fectus  tri- 
um  pro- 
vincia- 
rum  . 

XXXVill. 


(c)  Paul. 
in  Vtta  S, 
Ambr»f. 


(d)    Amm, 
lib.17. 


clo  nati ,  rationem  habuit  ,  quem  noverat 
eruditione  prarclarum  ,  eloquentiae  ftudiis 
egregieexcultum ,  optimifque  compofitum 
moribus :  eidemque  Infubriam ,  Liguriam , 
&  jEmiliam  cum  infignibus  Confularibus 
tradidit  gubernandas  . 

Ambrofium  igitur  in  Provincias  profici* 
fcentem  ,  ad  optimum  regimen  illis  ver- 
bis,  veluti  quodam  futurorum  vaticinio, 
Probus  cum  eum  dimifit ,  hortatus  eft  ,  di- 
cens  (c);  Vade  age  nonut  Judex,  fed  ut 
Epifcopuf ;  quae  quidem  verba  etfi  ab  eo 
futura  nefciente  prophetice  pronunciata 
videri  poterant ;  tamen  ejus  admonitionis 
ratio  illa  digna  praeceflit,  quod  nimiafe- 
veritas  magiftratuum  ,  ad  feveriflimi  Prin- 
cipis  gratiam  captandam  accommodata> 
tempora  propemodum  Nercniana  reddi- 
derant ;  prout  docent  ea  quae  a  Valenti- 
niano  Mediolani  adverfus  nonnullos  ,  eof- 
que  innoxios,  Ammianus  (  d  )  gefta  efle 
commemorat  ,  nofque  fuperius  recenfui- 
mus  ;  vel  quod  in  eadem  Provincia  acrum 
effe  de  muliere  fepties  ifta  Vcrcellis,  ex 
tcftificatione  S.  Hieronymi  ,  ipfo  terrpore 

exor- 


ris  Auctoribus  Libya  non  vocata  .  Hoc  itaque 
nomine  defignabantur  Provinciar  iEgypto  vici- 
nar  ,  qua?  a  Patriarchatu  Alexandrino  &  Im- 
perio  Orienrali  pendebant ;  reliquum  ,  quod 
Epifcopum  Carthaginenfem  &  Imperium  Occi- 
dentale  agnofcebat  ,  Afric&  nomine  exprimeba- 
tur  .  Hos  Epifcopos  nonaginta  fuiffe  ,  quando 
eam  epiftolam  dedere  ,  ipfimet  in  eadem  pro- 
fitentur ,  indicantque  ,  in  Synodo  Alexandri. 
na  feu  ^gyptiaca  ledta  fuiffe  fcripta  Damafi 
adverfus  Valentem  &  TJrfacium  in  iEgyptum 
allata. 

A  num.  XXXVII.    ad   XL.  Annus  Natalis    ge-      XIII. 
nuinus  Sandi   Ambrofii    poftea   Mediolanenfis  E-  Nafcitur 
pifcopi    incertus.    Opinio    tamen    Her.nantii    in  S.  Ambro. 
Vita    S.     Ambrofii   lib    I.   cap.  3.    prarferenda .  fiur. 
Is  Divum    Ambrofium    anno    circiter  trecente- 
fimo  quadrageflmo  natum  arbitratur,  quod  Pau- 
linus    in  ejus    Vita  de    eo  fcribat  :    Cum    adele- 
l/ifiet  ,    &    ejfet  tn    urbe    Roma    conflitutur  ,   cum 
matre  vidua  &   forore  ,  qus  virgimtatem  jam  fue- 
rat   profeffa  ,   cum   vidertt   Sacerdotir  a    iomcflica 
forore     vcl   matre    manur     ojculari  ,     ipfe    ludcns 
offcrcbat    dexteram    dicenr   &   fiht  fieri  oportere , 
&  quidem   Epifcopum  fe  futurum  effe   memorabat  , 
Marcellina   Sancli    Ambrofii    foror  ante    annum 
trecentefimum   quinquagefimum    fetundum  virgi- 
nitatem    profeffa     non   eft ;    cum  tefte  D.  Am- 
brofio   lib.  3.  de    Virginibus  ,    velum    acceperit 
a  Liberio    die  Natali  Chrifli  ,  &  Liberius  anno 
trecentefimo  quinquagcfimo  tcunda  Pontifex  or- 
dinatus  fuerit     Q_od   fi  Ambrofiur  anno   trecen- 
tefimo   trigefimo   tertio  in    iucem    prodiiffet,   ut 
putavit    Baronius  ,     anno   trecentefimo  quinqua- 
gefimo    fecundo    annum   aetatis  vicefimum    atti- 
giflet  ,  &   tamen  co  Chrifti  anno  adhuc  in  puc- 
ritia   verfabatur  :    .iclio  enim    de   qua  Paulinus 
Joquitur  ,  puero  tantum  convenire  videtur  .  Prar- 
terquam     quod     incertum    fit  ,  quo   anno  Libe- 
rius  velum    MarceJIinar  dederit  .  Quod  fi  tertio 
aut  quarto  Pontifkatus  annohanc  Virginem  Deo 
facrarit,    Baronii  opinio  minu^  veroflmi/is  com- 
perietur.  Fundamentum  ,  quo   Cardinalis  erudi- 
tiffimus  ad  eam   opir.ionrm  adauclus  ,  anno  tre- 
centcfimo    octogefimo   feptimo  everteiur. 

Pau- 


Cum  Critice  Pagii . 


169 


Christi 


Damasi   Pap. 

3- 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  6* 


exorti    fchifmatis    Urficini    narravimus  ; 

afaque  declarant  exempla  ,   tum  ab  eo- 

dem  aucloie  in  Chronico  }  tum  ab  aliis 

adnotara  . 

XXXIX.      Probus  igitur,  quem  optabatcum  jufti- 

tia  sequitatem  clementiamque  ad  populo- 

rum  regfciich  habere  conjunftam  ,  Ambro- 

lium  cum  mitteret  in  Provinciam,  admo- 

nuit;  agere  non  ut  Judicem,  fed  ut  Epi- 

fcopum .  At  hsec  modo  fatis  de  Praefeftu- 

xx  Prxrorio  Probi  principio,   &  Ambro- 

fio  ad   diftarum  Provinciarum  adminiftra- 

tionem  affumpto.  Cujus  ficut  infantia  di- 

vino  quodam  fuit  nobilitata  prodigio,  ita 

&  pueritia  liberalibus  imbuta   fcientiis , 

&  egregiis  extitit  exculta  virtutibus  :  & 

quemadmodum  adolefcens  fa<5tus  ,  confue- 

tudine  fancte  fororis   Marcellinae    Virgi- 

nis  ,  &  fratris  Satvri  Romae  in  domopa- 

terna  cum  niatre  vidua  coalefcens ,  ab  o- 

mni  libidinum  forde  fe  impollutum  omni- 

no  fervavit;  ita  faflus  vir  ,  non  fibi ,  fed 

Reipublicae  atque  in  primis  religioni  na- 

tum  fe  intelligens  ,  utrique  prodeffe  con- 

filiis,  opibus  ,  ac  viribus   quibus  valuit, 

numquam  defuit,  &  domi  forifque  fumma 

floria  omnibus  in  rebus  ubique  refulfit . 
jus  vero  anatem  hoc  ipfo  anno ,  cum  di- 
brolii  •  ftam  praefefturam  Provinciarum  accepit 
(  habita  ratione  annorum  quibusvixit,  ex 
obitus  tempore  retro  revolutis  annis  ,  cum 
inveniatur  natus  fub  Confulatu  Dalmatii 
atque  Xenophili ,  eft  is  annus  Domini  tre- 
centefimus  trigefimustertius)  ad  annos  tri- 
gintafex  pervenifle ,  exafta  temporum  di-. 

PAGIUS  Paulinus  in  Vita  S.  Ambrofii  aft  :  1»  admi. 
niHratione  Galliarum  patre  ejus  Ambrojio  natus 
XIV.  e/l  /fmbrojius  ,  tjui  infans  in  area  Pr&tarii  in  cu- 
D.  Am^re.  nabulit  pojitus .  Quibus  verbis  fultus  Theophi- 
fius  AreU.  lus  Riynaudus  perfuafufrt  habuit ,  Divum  Am- 
ti  nxtur  brofnim  in  urbe  Arelatenfi  natum  effe  ,  quod. 
non  e/l.  ex  Conftitutione  Honoriana  anno  quadragefimo 
decimo  oclivo  data  ,  &  ex  libello  precum  E- 
pifcoporum  Gallicanorum  ad  S.  Leonem  Papam 
conftet ,  eam  urbem  fedem  fuifle  Prarfecli  Prar- 
torioGilliarum.  Neque  obftare  inquit ,  quod  Di- 
vus  Arhinafius  in  epiftola  ad  folitariam.  vitam 
agentes  de  Paulino  Trevirenfi  Epifcopo  dicat : 
Paulinut  Epifcopus  Trevirorum  Mttropolis  GaU 
Uirum.  Quia  illis  verbis  aliud  non  defignat , 
quam  urbem  Treverenfem  M^tropolim  fuiffe  in 
Galliis.  Verum  anno  qtiadringentefimo  vifuri 
fumus  fedem  1'raefeclarae  ex  urbe  Trevirenfi  ad 
Arehtenfem  poft  Concilium  Taurinenfe  tranfla- 
tam  fuifle,  ideoque  circa  praefatum  Chrifti  an- 
num .  Erat  itaque  Arelatum,  quo  tempore  Am- 
brofius  in  lucem  prodiit,  non  Metropolis  Gal- 
liarum,  fed  fecunda  poft  Augufhm  Treviro- 
rum  civitas  ,  ut  docet  anonymus  Auclor  Grse- 
cus  Defcriptionis  veteris  Orbis  ,  qm'  libellum 
fuum  aureum  poft  annum  Chrifti  CCCXLVII. 
&  ante  annum  CCCL.  in  lucem  emifit ,  ideoque 
decem  circiter  annos    poft  Divi  Ambrofii  ortum  : 


O/iAnu;   Ji  fytt  aMnv   iro\m    ti  ttaat  /son^wav,   n 
io-Tfi  itt)    tt\c  3-aXalrrri?,  ff  xiynnv    A'ps\artfv  ,   5) 

«770   TTX-ITO;     W<Ty.i    if/.7T0p'lx;      X^iwij     TYl     7TpJ- 


fpofitione  comperimus.  Quomodo  autem 
poft  annos  quinque  divino  nutu  ex  Prae- 
feclo  F.pifcopus  deleclus  fit  Mediolanenfis 
Eoclefiae ,   fuo  Ioco  dicturi  fumus  . 

Hoc  item  anno,  iifdemquc  Confulibus  , 
Valentinianus  Imperator  una  cum  colle- 
gis  AA.  Chronopium  quemdam  Epifco- 
pum  in  Synodo  condemnatum  ,  appcllan- 
tem  ad  faeculare  tribunal ,  ob  indignum 
facinus  ,  pecuniaria  pcena  pauperibus  ero- 
ganda  mulclavitj  fic  de  co  ad  Claudium 
fcribens  (<*): 

Quoniam  Cbronopius  ex  Antiflite  idem 
fuit  in  tuo  y  qui  fuerat  in  feptuaginta  E- 
pifcoporum  ante  judicio*  &  eam  fententiam 
provocatione  fufpendit ,  a  qtta  non  oportuit 
provocare  ;  argentariam  mulftam  ,  quam 
hujufmodi  fafto  fanclio  generalis  imponit , 
cogatur  expendere  .  Hoc  autem  non.  fifco 
noflro  volumur  accedere ,  fed  his  qui  in- 
digent ,  fideliter  erogari .  Ouod  in  hac  cau- 
fa&  cceteris  Ecclefiaflicisfiat.Dat.  VIII. 
Id.  Jul.  Valentiniano  K.  P.  &  Vtclore^, 
Cofs.  Quae  citatur  fancYio  generalis,  illam 
effe  puto ,  qua  vetitum  erat ,  ne  clerici 
coram  faecularibus.  Judicibus  caufam  di- 
cerent:  cujus  quidem  legis  ab  eodem  Va- 
lentiniano  editae  meminit  S.  Ambrofius 
(b)  fcribensad  Valentinianum  juniorem  his 
verbis  in  ipfo  epiftolae  exordio:  Kec  qutf- 
quam  contumacem  judicare  me  debet ,  cum 
hoc  afferam,  quod'  Auguflce  memorix  pa- 
ter  tuus  non  folum  fermms  refpondit)  fed 
etiam  legibus  fuis  fanxit  ;  in  caufa  fidei 
vel  Ecclefiaftici  alicujus  ordinis  eum  /«- 

dir 

f/pn/A='in  ttoxu  tr.7rifJi.1ru  id  eft  :  Civitatem  porro 
maximam  habere  dicitur  (Gallia  nempe)  qunvo- 
catur  Triveris  ,  uhi  etiam  Imperator  morari  di- 
citur  :  eaque  mediterranea  efl  .  Pariter  &  aliam 
civitatem  habet  in  omnibus  ei  adminiculantem  , 
ejun.  ad  mare  Jita  efl  ,  quam  vocant  Arelatum : 
qut  cum  ab  omni  Orbe  commercia  fufcipiat  ,  Qr* 
pr&dicla  civitati  ea  fubmittit-.  Is  Auclor  in  Def- 
criptione  Galliac  nullius  civitatis  prxterquam  ha- 
rum  duarum  meminit ;  cui  fuffragatur  Aufonius 
in  Claris  Urbibus,   ubi  de   Arelato   canit  : 

Per  quem  Remani  cemmercia  fufcipis  Orbis  . 
Natale  itaque  Divi  Ambrofii  longe  ab  Arelato 
quaerendum  ,  fed  non  extra  Galliam ,  imo  nec 
extra  urbem  Trevirenfem  ;  cum  Paulinus  in  Vi- 
taejusdicat:  Qui  infans  in  area  Pntorii  pofitus  , 
Certum  eftautem,  Praetorium.  inea  urbe  fuifTe  .. 

Ad  num.  XL.  Data  hoc  anno  a  Valentinia- 
no  feniore  Lex  10.  Codicis  Theodofianf ,  Q"»- 
rum  appellationes  non  recipiantur -,  qua  Chronopius 
quidam  Epifcopus  a  mulris  Epifcopis.  danina-. 
tus ,  quia  a  fententia ,  qtiae  jufte  prolata  fue- 
rat  ,  appellavit,  mulcla  quinquaginta  librarum 
argenti  eidem.  imponitur  .  Hoc  autem  ,  inquit 
Valentinianus ,  non  Fifco  no/lro  volumus  acce- 
iere  ,  fed  his  qui  indigent  ,fideliter  erogari  ,  Quod 
in  hac  eaufa  &  c&teris  Eeclefiaflicis  fiat .  Quod 
utique  pium  Valentiniani  inftitutum  fuit  ;  quod 
fecutus  &  Athalaricus  in  eadem  fere  fpecie  apud 
Calliodorum.  lib.  8.  epiftv  14.  fervantque  paiTim 
hodie  Gallia:  Parlamenta ;  ut  nempe  mulcla: 
Ecdefiafticis  exfculptae,  in  pauperes  erogentur  , 
ut   obfervar  Gothofredus   in  hujus  Legis  Com- 

men- 


XL, 


(a)  l.io. 
quorum 
appell.  C. 
Theod, 


Forum 
(acculare 
vitent 
Clerici . 


(b)  Ambr, 

epifl.$i. 


XV. 

UuIcIa 
Ecclejiafli- 
cif  infii. 
ftx  ,    m 
pauperer 
erogands. . 


/ 


Z7Q 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap» 

3- 


VALENTINrA»! 

Valentis 


Impp.  6. 


XLT. 

Eufebius 
moritur , 
Eaiilius 
crcatur 
Epife. 
Cajfarea? 
Cappado- 
cia: . 


ta)  TJier, 

de  Script. 
r<v/.  in 
Stjilio  . 


XLII. 


(J>)  Grtg. 
N>jf.  <■£•*<* 
Otymp. 
monach. 
Extat  a- 
fud  Lip. 
tem.i.  & 
apud  Sur. 
tom.^. 


dieare  debere  ,  qui  nec  munere  impar  Jit , 
«fc  y«re  dtjjimilts  •  Hac  entm  verba  re- 
fcripti  Jiittt;  hoc  efl  facerdotes  de  facer. 
dotibus  voluit  judicare  .  Quin  etiamjia- 
lias  quoque  argueretur  Eptfcopus  ,  &  mo- 
rum  efjet  examinanda  caufa  ;  etiam  hanc 
voluit  ad  Epifcopale  judicium  pertinere  . 
Haec  Ambrofius . 

Jam  vero  ad  res  geftas  Orientalis  Ec- 
clefix  orario  progrediatur  .  Hoc  ipfo  an- 
no ,  defunfto  Eufebio  Epifcopo  Oefareas 
Cappadociae,  in  locum  ejus  S.  Bafilius  e- 
leclus  eft.  At  quoniam  de  tempore  crea- 
tionis  Bafilii  diverfae  admodum  fententiae 
reperiuntur  ;  antequam  ad  res  geftas  enar- 
randas  deveniamus,  confignatte  chrono- 
logiae  certa  eft  ratio  difquirenda:  Au<5tor 
enim  ille ,  quifquis  fuerit ,  qui  pulchro 
Amphilochii  nomine  ufurpato,  res  Bafilii 
fcripfifle  reperitur,  ofcitanter  nimis ,  Im- 
perii  anno  fexto  Valentiniani  Augufti , 
cum  nec  dum  creatus  eflet  Epifcopus, 
eumdem  Bafilium  vita  functum  affirmat; 
cum  tamen  S.  Hieronymus  de  eodem  vi- 
vente ,  &  in  Ecclefia  magna  laude  flo- 
rente,  decimo  tertio  Valentis  Imperato- 
ris  anno  in  Chronico  meminerit ;  &  alibi 
teftatus  (a)  fit,  fub  Gratiano ,  cum  fcili- 
cet  folus  regnaret ,  mortuum  effe  :  fed  & 
res  ab  eo  geftae  ejufdemque  fcripta  pla- 
ne  indicant,  eum  multos  poft  haec  annos 
vixiffe,  ac  pro  Dei  Ecclefia  ftrenue  la- 
borafle . 

Ex  tempore  itaque  Bafilii  obitus ,  & 
annis  quibus  fedit  (  cum  haec  explorata 
reddentur  )  poffumus  pariter  certum  an- 
rium ,  menfem ,  &  diem  facile  intellige- 
re ,  quo  Caefarienfis  Ecclefia»  Epifcopus 
creatus  eft.  Gregorius  Nyflenus,  ipfius 
germanus ,  in  epiftola  ad  Olympium  mo- 
nachum  de  obitu  S.  Macrinae  virginis, 
utriufque  fororis  ;  cum  Bafilium  fratrem 
haud  pridem  defunctum  recolit,  eum  fe- 
dilfi;  ait  annos  oclo  abfolutos,  nonum  ve- 
ro  ex  parte  tantum  attigiffe.  Apponam 
hic  verba  Gregorii ,  qux  haec  funt,  cum 
agit  fimul  de  ejufdem  Bafilii  ordinatione 
&  obitu:  Interea,  inquit  (b)  ,  injignis 
inter  fanttos  Bajilius  magnce  Ccefareee  de- 
claratus  efl  Antifles ,  &  myjlicis  facrifi. 
ciis  fuis  fratrem,  nempe  Petrum  ,  confe- 
crans ,  ad  facram  presbyteratus  dignita- 
tem  provexit .  Atque  hic  rurfus  ejus  vita 
curfus  ad  graviora  fanttioraque  dirigeba- 
tur ,  cumfacerdotii  dignitas  fapientix  flu. 
dio  conjuntla  cumularetur .  Pofl  autetn-, 
annis  otto  tranfattis ,  &  nono  inchoato  , 
per  totum  Orbem  celeberrimus  Bafilius  ab 


mentario ,  ubi  plura  alia  de  eadem  Lege . 
Ad  num.  XLI.   &   feqq.    Sanclus    BajT/ius  ne- 

que  hoc  anno ,  ut  Baronio  vifum  ,  neque  fe- 
Zpifcopa-  qucnti ,  ut  pafllm  Virf  docli/Timi  fcribunt,fed 
tus  S.  Bx»  3nn0  trecentefimo    feptuagefimo  primo  ad  Epif- 

copatum  Ca"fareenfem  eveclus ,  ut  quae   fequen- 

tibus  annis  in  medium  adducemus ,  manifeiium 


PAGIUS 
XVI. 


Jflii  . 


hominibus  ad  Deum  conceffit  ,   communenu* 
patrice  &  Eccleftce  luttus   occajionem  pra. 
bens.    Haec    Nyflenus.  Sed   &   Gregorius 
Nazianzenus  aeque  de  annis  o&o  fedis  e-  (c)  ApuA 
jus  teftatur  in    fepulcralibus ,  ubi  de  Ba-  Grcg.x*i. 
filio  ait  (c):  Otto  annos  pii  populi  habe.  *•}'  edit* 
nas  tenuifli  :    hoc  unum  ,  Bafili  ,  in  tuis  p^{"'au' 
rebus  parvum  ac  breve  fuit . 

His  igitur  de  annis  fedis  Bafilii  cer-  XLIII. 
tis  firmifquc  teftibus  confignatis  ;  jam  re-  Ba^,jj 
liquum  eft,  ut  quod  nemo  tradit  ,  quo  eleflionis 
potiffimum  anno  federe  coeperit ,  ex  tem-  tempus  . 
pore  ejus  obitus  hoc  ipfum  intelligamus . 
Haec  ut  fciamus  ,  eumdem  germanum  ipfi- 
us  Gregorium  percontemur ;  qui  ait,  ex 
hac  vita  migraffe  Bafilium  ante  menfes 
novem  a  celebrato  Concilio  illo  Antio- 
cheno  poft  Valentis  Imperatoris  obitum : 
ex  quo  idem  Gregorius  eam,  dc  qua  a- 
git  ,  Ie,gationem  accepit  ad  reftituendas 
collapfas  Orientales  Ecclefias,  Ariano- 
rum  fub  eodem  Valente  perlecutione  vc- 
xatas  :  fic  enim  ipfe  in  eadem  citata  nu- 
per  epiftola  ad  Olympium:  Erat  pofthanc 
jacluram  ,  nempe  Bafilii  obitum  ,  nnnus 
menfis  &  pctido  amplius  ,  cum  Epifcoporum 
Concilium  indtttum  efl  Antiochia  ;  cui  not 
item  interfuimus .  Hxc  ipfe.  Sed  quonam 
tempore  ejufmodi  Synodus  fuerit  celebra- 
ta  ,  id  accuratius  perveftigandum  eft  .  Con- 
ftat  quidem,  dum  vixit  Valens  Auguftus  « 

dirus  Ecclefiae  Catholicoe   perfecutor,   ex- 
turbatis  e  fuis   ipforum   Ecclefiis  Epifco- 
pis    Otthodoxis ,   nullum    ejus  celebrandi 
Concilii    locum    fuifle  reliclum  vel   tem- 
pus :  eo  autem   divina  vindicla  de  medio 
fublato  (  quod  contigit   fub    ipfius  Con- 
fulatu  fexto,  quinto   Idus   Augufti,  anno 
Domini   trecentefimo   feptuagefimo    o<5ta- 
vo  )  ftatim  a  fanclis  Epifcopis  confeflbri- 
bus  ad    fuas  Ecclefias  reftitutis    indiclum 
eft  ipfum  Concilium  Antiochenum:   ficque 
eodem  anno  Domini  trccentefimo   feptua- 
gefimo  oclavo,    quo  Valens  dic~ra   menfis 
Augufti  die  obiit ,   indi&am    fuiffe  opor- 
tuit   eam  Synodum  .  Cum  vero  ante  ejus 
indi&ionem    novem  menfes   &  paulo  am- 
plius  elapfos  dicat   a   morte  Bafilii ;  con- 
ftetque  ex  indicibus  publicis  (d) ,  eum  ex  (d)M.trty. 
humanis   defiifle   Kalendis   Januarii ;    ne-  roim  Rommi 
cefle  eft  affirmare,  eodem  anno  trecente-  &ali*die 
fimo  feptuagefimo  oclavo,  quo  Valens  Au-  l.Januar, 
guftus   decelfit,     in   pace    requieviffe  Ba- 
filium  Magnum .  Quem  etiam   cum  aeque 
certum  fic  ex  tabulis  Ecclefiafticis  (e)  or-  (C)  Marty. 
dinatum  fuiffe  Epifcopum   decimo  oclavo  roi.  Rom. 
Kalend.  Julii ;    uf  eum   fediffe   dicamus,  &ali.tdie 
fecundum   Gregorium    Nyflenum ,    annos  J4«  /«»"• 

oclo 

facient ;  Qlio  Epifcopatu  anno  fuo  reddfto  , 
Chronologia  per  hxc  tempora  in  multis  illn- 
flrari  poterit .  Cogimur  autem  ,  qua:  ad  Epif- 
copitum  illum  adftruendum  faciunt ,  praeter  mo- 
rem  in  fequentes  annos  differrc ,  ut  res  clarior 
procedat . 


Cum  Criticc  Pagii. 


Christi 


Damasi  Pap. 
3« 


Valentiniani 
Valentis 


271 

Impp.c5. 


Cappado 
ciac. 


oflo  abfolutos,  nono  inchoato,  hoc  eft» 

non   abfoluto;    utiquc  affirmandum  eft^ 

eumdem  hoc  anno  fuifle  ordinatum  Epi- 

fcopum,  fediflcque   annos  ofto  &    quod 

cxcurrit    a  decimooclavo  Kalendas  Julii 

ufque.   ad  Kalendas  Januarii ;    ficque  fiec 

tempus  fcdis  .Bafilii  anni  oclo ,  mcnfcs  fex  , 

&  dics  fevdecim.  Ad  haec  autem    diluci- 

dius  cxaminanda  nos  crrores  aUorum  adeo 

deformes  obligarunt ,  dum  qui  nomen  Am- 

philochii    ad    mcntiendum   acccpit ,  ante 

velit  Bafilium  eflc  defunclum ,  quam  cre- 

atum    Epifcopum  ;  cujus    quoque  erroris 

(a)Nicepb,  rcdarguendus  eft  Nicephorus  (a),  qui  hoc 

f.xo.  r.15.  ipfum   fenfiffe  vifus  eft,    dum  vult  eum- 

dem  Bafilium  tempore  Juliani  jam  fedifle 

Epifcopum. 

XLIV,        His  igitur  de  temporc   ingreffus  Bafilii 

j.  in  Epifcopatum  proemiflts  ;   reliquum    eft  ; 

opusn,U"ut  ut  *lux  a^  e,us  c,e<^'oncm  fpeftant  notatu 

Bafilius     digna  ,  pariter  enarremus .  Quod  enim  ma- 

crearetur  gni   ponderis  opus  effet,  tantum  virum  e 

Epifc.       montium  latcbris  evocatum  ,  tamquam  ac- 

cenfam   facem   fuper  candelabrum  ad   lu- 

cem  omnium  fublimem  ftatuere,  ut  tam- 

quam  e  nubibus    Sol  eductus   in  Oriente 

lefulgens,  Occidcntem  pariter  illuftraret; 

nonnihil  adverfus  impios   adverfantes  ho« 

nnnes  id  impedientes,  pravofque  demones 

cofdem    impellentes  conftiflatum  eft  :  fed 

praevaluit  tamen  Dei  virtus,  qua  BafiMus 

in  federn   Epifcopalem  eveclus  hoc  per- 

clitiflimo  tempore  faftus  cft  adverfus  in. 

gruentes    haerct'cos  &   furentem  cum  eis 

Imperatorem    Ecclefiae  Catholicae  propu-. 

gnaculum  ,Orthodoxorumque  omnium  ro- 

bur  ck  fortitudo:   fedirque  invito  licet  & 

obnirente    Imperatore    Valente,   ac   fru- 

ftra    faevientibus  magiftratibtts,,  ufquc  ad 

obitum,  divino  plane  miraculo   inconcuf- 

fus..  Sed  rem  ipfam  asgrediamur. 

Eufebio  itaque-  Epifcopo  Caefarienfi  » 
celeri  (  ut  ait  Gregorius;  Nazianzenus  ) 
(b)  morte  abrepto  (  repentino  enim  vio-. 
Wn..  orau  lentoquc-morboconfeftus  ex  hac  vita  fub- 
inlxud.  latus  eft  )  Bafilius  qui  aderat,  quippe 
Bafiln.  qui  aegrotanti  Epifcopo  afliduo  minifterio 
Bafilius  ufque  ad  ejus  vitae  exitum  praefto  fuit, 
fugit ,  ne  adeo  ut  in  ejus  manibus,.  ut  idem  auftor 
afRrmat ,  contigerit"  ipfum  animam  exha- 
lafle ;  fciens  plurimorum  3n  fe  ftudia  ,, 
ut.  crearetur  Epifcopus  ,  confj>irafie,  ma- 
ture  fugam  arripuit  (c)  ;  ita  tamen  ,  ut  in 
deftitutam  paftorc  Ecclefiam  oculos  con- 
verfos  habcret  ,  tiraens  illi,  ne  a  fchifma- 
ticis  &  haereticis  invaderetur  :  fcripfit  e- 
nim  tunc  de  his  litteras  inter  alios  ad 
Gregorium  Nazianzenum  his  verbis  e  ia- 
tebris ; 

Bafilius  (d)  Gregorio*  Quis  dabit  mihi 
pennas  Jicut  columbce  ?  vel  quomodo  reno- 
vahitur  feneftut  mea,  ut  ad  charitatem^. 
veftram  tranjire,  dejideriumque  veflri  ,  qua 
teneor,  lenire  ,  animique  moleftiat  expo- 
nerey  ac  veflra  opera  quoddam  afftiftie- 


XLV. 


tb)  Greg*. 


tpilcopus. 


(c)  Greg 
tbid. 


XLVI. 
(rf)  Greg. 

epijt.  10. 

Eafilii  ep. 
ad  Grego 
rium. 


num  folamen  reperire  queam?  A  morte  e» 
ntm  beati  Epifcopi  Enfebii  metus  non  par- 
Vus  nos   invajit ,    ne  Jorte  fi  qut  Metro- 
folitanct   Ecclefice  hojfrne  quondam  injidias 
Jiruebant ,  eamque   hcereticis  zizaniis  im- 
plere  cupiebant^    occajionem    nunc    nafti* 
pietatem  in  bominum  animis    multo  labore 
fparfam  perniciofis  fitis  daftrinis  radtoi- 
tus  evellant  ,  tpfiufque  unitatem  fcindant , 
quemadmodum  tn   plerifque  Ecclefiis  fece- 
runt .  Qunniam  autem  Ittterce  quoque  cleri 
ad  nns   allatce  funt  ,  quibus  rngamur  «e_> 
tali  tempore  eos  negligamus  :  tn  orbem  cir- 
■cumlpiciens ,  charitattr  veftrce  recordatut 
fui)  reftceque  fidei ,  ac  zelt  -,quo  pro  Dei 
Ecctefiis  femper  flagratis .  Eaque  de  caufa 
dilxftum  condiaconum  Euftachtum  mifi,  ut 
.  veneratio  veftra  tltius  hortatu  prectbufque 
fcrmota  ,  amnibus  laboribus  &  arumnis  Ec~ 
clefiarum  caufa    fufleptis  hunc   quoque  ad~ 
jungat  ,   feneftutemque   meam    congrtjfione 
reficiat  ac   recreet  ,  refteque  Eccle/ia   ce- 
lebrem   illam  pietatem  dirigat ,    nobtfcum 
fciticet  ,  fi  modo   dtgni   habiti  fuerimus  , 
qui   vos  m  bona  hoc  opere  juvemus y    pa- 
Jlorem  illi  iuxta  Domtni  vntuntatem  pr&- 
ficiensy  qui  plebem  ipfius  moderari  queat . 
Efl  quidem  nobis  pr<e  ocutis  vir ,  quem  nec 
ipfi  ignoratis :  quo  Ji   divina  gratia  ,  po- 
tiamur;   magnam  haud  dubie  nobis  liber- 
tatem  apud  Deum  comparabtmusy  maximo- 
que  beneficio  poputum ,    qui  opem  noflrant 
imploravit  afficiemus  .  Verum  te  rurfus  ac 
fctptus  rogo  ,  ut  abjefta  omni  cunftatione  , 
bic    nobis    prcefto  Jis+    hiemifque  moteftiat 
anticipes*  Ha<5tenus  Bafilius  ad  Gregorium; 
quem   dum   rogat  ur  maturet  adventum, 
&  antevertathiemis  tempus,  planc  figni- 
fTcat,   anno    fuperiori   Eufebium  effe  de- 
funclum,  vacafleque   fedem  ufque  ad  di« 
clam   diem   menfis  Junii. 

Quod  vero  Gregorius  nec  his  litteris 
monitus  feftinarct  adventum  ,  rurfus  ad. 
eumdem  Bafilius  alias  litteras  dedit ;  qui- 
bus  &  fignificavit,  fe  morbo  laborare, 
ac  in  extremis  propemodum  conftitutum  ; 
quod  finxifle  creditus  eft  Bafiiius,  tum 
ut  Gregorium  ad  fe  traheret  ,  rum  ne  e> 
ligeretur  Epifcopus  »  Quihus  acceptis  Grc. 
gorius  litteris ,  has  reddit,  quibus.  com- 
plura  fcitu  digna  aperiuntur ;  fic  autem 
fe  habent ; 

Koli  (  e)  mirariy  Ji  quid  prater  opi- 
uionem  tuam  dixero  y  nec  prius  a  quoquam 
homine  diftum ..  Quamquam  ttt  mihr  vtri 
conftantit  &  certi  y  atque  animi  firmitate 
frcediti  exiftimationem  habere  videns ; 
viutta  tamenjimpttciter  magis  %  quam  cir- 
cumfpefte  &■  fecure  detiberas  ac  facis* 
Nam  qui  a  vitio  liber  efty  is  vitium  in 
alio  minus  prompte  fufpicatur  .  Hujufmo- 
di  tibi  quiddam  nunc  accidit .  Ad  Me- 
tropolitanam  urbem  not  accivifti ,  cum  de 
Eptfcopo-  creando  confulta-tio  propofita  ef- 
fet .  Ac  quatn  fpectofo    &    ad   perfuaden- 

dum 


XLVII. 

Bafilius 
ne  eliga- 
turepi- 
fcopus  fi- 
mulat  x- 
grimdi- 
nem. 


(')  Grcg* 
Naz..  ep. 
n. 

Gregorii 
epift.  ad 

Bafil. 


27* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
l69- 


Damasi  Pap. 
3- 


Valentiniani 
Valentis 


IMFP.& 


XLVIII. 

(aj  Grcg. 
Naz.orat. 
He  pace  . 

Gregorii 
de  fede 
Bafilii  va- 

liciniuin  . 


iumappofito  pratextu  ufus  es  !  JEgrotare 
te  finxiftiy  atque  extremos  fpiritus  ederey 
cupereque  nos  videre  ,  atque  extremum  al- 
loqui.  Quod  quo  confilio  feceris  ,  affequi 
ttequeo  ,  nec  quid  prxfentia  noftra  ad  eam 
rem  utilitatis  allaiura  fit .  Ego  vero  ad 
iter  me  accinxi ,  rem  hanc  agerrimo  ani- 
tno  ferens  .  Quid  enim  mihi  vita  tua  /a- 
blimius  ,  aut  dtfceffu  triftius  &  acerbius  ? 
Ac  fontem  lachrymarum  profudiy  &  inge- 
piut :  nuncque  me  primum  aliter  ajfetlum 
fenft-,  qutmVhilofophi  ratio  poflulefi  De- 
tiique  quid  epitaphiis  non  implevi  ?  Toft- 
eaquam  autem  Eptfcopos  ad  urbem  cqncur- 
rere  intellexi ,  profeclionis  con/ilium  ab- 
rupi  ;  demirarique  ccepi  primum  ,  fis  qttid 
deceret  ac  honeftum  effet  non  perfpiciebd>Sy 
atque  improborum  linguis  occurrendum^. 
putabas  ,  quce  (implictffimis  quibufqtte  ce- 
lerrime  calumniam  ftruunt .  Deinde  ,  fi  non 
hcec  tibi  &  nobis  convenire  exiftimasy 
quibus  &  vita  &  doclrina  &  reliqua  o- 
tnnia  communia  funt ,  ntmirum  a  Deo  ita 
jam  inde  a  prima  xtate  confociatis  .  Ter- 
tio  (  lice.it  enim  boc  quoque  dicere)  fi  pio- 
rum  Deique  metu  prxditorum  hominum  hu- 
jufmodi  elecliones  effe  cenfuifti ,  ac  non 
potentium  &  apttd  vulgus  gratioforum. 
Atque  ego  his  de  caufis  navigii  proram 
(ut  dici folet  )  convertiy  ac  profictfci  de- 
treftavi .  Tibi  autem  ,  fi  videtur ,  hoc 
quoque  fixwn  conftitutumque  fit  ,  inter 
medios  tumultus  ,  pravafque  fufpiciones 
fugere.  Tuam  vero  pietatem  tum  demum 
vtdebo  ,  cum&negotia  conftituta  fuerint  , 
6*  per  tempus  licuerit :  ac  plura  etiam  & 
graviora  exprobrabo .  Hcec  Gregorius  ad 
Bafilium  . 

Caeterum  ipfeGregorius  immenfo  xftua- 
bat  defiderio ,  ut  Bafilius  Ecclefiae  C^efa- 
rienfi  proeficeretur  Epifcopus  ;  quod  ali- 
quando  pro  concione  quoque  vaticina- 
tus  fuerat,  ifta  dicens(*  ):  Hec  dubitOy 
quin  paftorem  longe  prxflantifftmum  fim 
ajfumpturus  ;  tametfi  fptrttualibus  quibnf- 
dam  rattonibus  pafcendi gregis  provinciam 
a  fe  rejiciat :  &  cum  credttum  fibt  fpiri- 
tum  ,  talentorumque  negotiationem ,  gre- 
gifque  curam  commiffam  habeaty  oleoque 
facerdotii  &  perfeftionis  delibutus  fit  ; 
adhuc  tamenprofua  fapientia  prxfefturam 
fufcipere  cunftetury  lucernamque  fubter 
modium  retineat  (  brevi  tllam  qtttdem  fu- 
per  candclabrum  collocandam ,  quo  omni- 
bus  Ecclefice  animabus  illuceat  ,  femitif- 
que  noftrts  lumen  porrigat)  ac  montes  ad- 
huc  &  falttts  &  fluenta  circumfpeclet  ,  ac 
lupis  antmarum  raptoribus  laqueos  molia- 
tur^  ut  commodo  quoque  tempore  pedum 
etiam  ipfum  accipiat ,  ac  cum  vero  paftore 
gregem  hunc  ratione  prxditum  pafcat  in 
loco  paCcux ,  hoc  eft ,  femper  virenti 
Dei  verbo  tabernaculum  ei  figens  ,  ac  re- 
foctllatrice  aqtia  ,  hoc  eft,  Sptritu  fando 
eum  alens»  Atque  koc  quidem  fperamus, 


omnibufque  votis  expetimus .  Haec  Gre* 
gorius  ;  qui  licet  abfens ,  omni  tameru. 
follicitudine  procuravit,  ut  Bafilius  Cae- 
fareae  crearetur  Epifcopus  .  Nam  cum  ad 
elecVionem  futuri  Antiftitis  comprovincia- 
les  omnes  convocarentur  Epifcopi  ,  atque 
ejuspater  Epifcopus  Nazianzenus  tum  fe- 
njo,  tum  mala  detineretur  valetudine  , 
quo  minus  fe  Caefaream  conferre  va- 
leret ,  fufFVagium  ipfius,  quo  decerne- 
ret  Bafilium  deligendum  eflfc  Epifco- 
pum  ,  .  fcripta  patris  nomine  ad  Cae- 
farienfes  epiftola,  fignificavit  .  Litterse 
autem  ipfx  Gregorii  parentis  Cic  fe  ha- 
bent  : 

Sum  (b  )  quidem  paftor  exiguus ,  exi- 
guique  gregts  Anttfles  ,  minimufque  inter 
miniftros  fpiritus :  cceterum  gratia  ne- 
quaquam  angufta  eft  ,  nec  locis  circum- 
fcripta.  Quoctrca  parvis  quoque  Itbere 
loquettdt  poteftas  concedatur  ,  prcelrtim  de 
communibus  maximifque  rebus  orattonrm 
habentibusy  &  cum  hac  canicie  cottfultan- 
tibus  ,  quce  altquid  fortajfe  prudenttus  & 
folertius  habet^  quam  plerique  e  vulgo. 
Kon  deparvis  &  levibus  rebus  deltbera- 
tis ,  verum  qutbtts  vel  re6ie  vel  fecus  ha- 
bentibus  ,  Rempublicam  quoqtte  vel  hoc  vel 
illo  modo  fe  habere  neceffe  eft  .  De  Ec- 
clefia  enim  nobis  fermo  eft  ,  pro  qua  Chri- 
flus  mortuus  eft  ,  ac  de  illo ,  qui  hanc 
Deo  fiftat  &  conciliet .  Lucema  enim  cor- 
poris  eft  octdtts  (ut  docet  Scrtptura  )  (b) 
non  modo  hic  corporaltter  afpictens  &  af- 
peilus  ,  fed  ettam  qui  fpirttualtter  cerntt 
ac  cernitur.  Lucernt  autem  Ecclefiat  efl 
Epifcopusy  quemadmoium  ipfi  perptcue 
nofttsy  etiam  fi  non  fcripferimus  .  Itaque 
quemadmodum  illo  puro  atque  incolumt  » 
corpus  qtioque  recte  ducttur ;  impuro  au- 
tem  &  vittato  ,  non  refte :  confimtlt  quo- 
que  rattone  utroltbet  modo  fefe  Eccle/tce 
Antiftes  habuerit ,  omnino  vel  pertculi 
vel  falutis  participem  effe  Rempulltcamy 
necejfe  eft .  Porro  cum  omnibus  Ecclefits 
tamquam  Cbrifti  corpori  fumma  cura  & 
folltcitudine  profpictendum  fit ,  tum  maxi- 
me  veftreey  quce  omntum  fere  Ecclefiarum 
mater  &  a  principio  erat ,  &  nunc  eft  , 
atque  cenfetur  ,  &  a'd  quam  tota  Refpu* 
bltca  Chrtftiana  oculos  coniecit ,  non  fecus 
ac  circulus  centro  circumfcriptusy  non  mo- 
do  propter  fidei  integritatem  jam  oltm  o- 
mnibtis  prxdicatam ,  fed  etiam  ob  concor- 
dice  gratiam  divino  hattd  dtibie  benefi- 
cio   ipfi  conceffam . 

Quoniam  igitur  ad  deliberationentyquam 
de  hac  re  habetis  ,  nos  quoque  (  ut  re- 
clttm  erat  &  Ecclefiaftica  regula  poftula- 
bat  )  vocaftis  ;  fenecJute  autsm  &  morbo 
correpti  tenemur  :  fi  quidem  ipfi  quoque 
Sptritti  fanflo  vires  noftras  obfirmantey 
adejfe  queamus  (  neque  enim  qutcquam^. 
fide  pradttis  incredtbile  eft  )  hoc  fane  & 
ptiblica  tttilitati  meltus  &  nobis  jucundtus 

fue- 


XLIX. 

(b)    Ayui 
Greg.  <rp. 


Ep'ftoIa 

Gr^-gorii 

Eoifcopi 

NaZianz. 


(«)  Matth. 
6. 


L. 

Gregorius 
furFra- 
tJ,ium  cori- 
fert   in 
eleclione 
Kafilii . 


Cum  Critice  Pagii. 


LI. 


Christi 
1*9- 


Damasi 
3- 


Pat. 


Valentiniani 
Valentis 


173 

Imfp.  6. 


fuerit  ,  ut  &  vobis  aliquid  conferamus  , 
&  ipfi  benediftionts  participes  effictamur  . 
S/  autem  per  corporis  infirmitatem  ad- 
ejfe  non  lictierit :  id  certe  ,  quod  abfentes 
pojfunt ,  conferimus .  Et  quidem  alios  quo. 
que  apud  vos  prxfeftura  dignos  ejfe  ,  f o«- 
,/Wo  ,  utpote  in  urbe  ampliffima  ^  atque  ita 
prxclare  &  ab  hujufmodi  Vrcefulibus  jam 
oltm  gubernata  .  Cceterwn  ex  omnibus  , 
^m/  bonore  &  gloria  apud  vos  fiorent^  ne- 
minem  Deo  dtleftifftmo  filio  noftro  B.tji- 
iio  presbytero  anteferre  pojfum  (  hcec  au- 
tem  quafi  tefte  Deo  dico )  viro  tum  mo- 
rum  integritate ,  tum  doftrina  purgato , 
folique  ommum  vel  certe  potijjtoium  iis 
virtbus  fubnixo  ,  ut  perdittjfimo  buic  tem- 
pori ,  vigenttque  bxrettcorum  loquacitati , 
linguceque  prurtgini  utraque  re  obfijlere 
poffit .  H<ec  &  facerdotalt  clajp  &  mona- 
chts  fcrtbo :  b*c  &  iis  qui  magtflratus 
gerunt  ,  6*  $w  fenttorii  funt  ordinis ,  ar 
denique  plebi  univtrfte .  S/  igitur  huic 
fententite  aJfenTum  ftierit  ,  fuffragiumque 
ttoflrum  adeo  fanum  &  integrum  unaque 
cum  Deo  lattim  vicerit ;  &  fpirttualiter 
adfum  &  adero ,  immo  etiam  iam  manum 
impofui  ,  fpiritufque  fiducia  nitor .  Sin^. 
autem  altud  quippiam  potius  quam  boc 
flaceaty  ac  per  Codtlitii  &  cognationes 
ejufmodi  res  expendantur ,  ac  miCcella- 
nea  turba  exaftum  &  feverum  eleftionis 
morem  convulferit  &  diftraxerit  ;  feor- 
fim  fane  id  quod  vobis  arriferit ,  facite; 
nos  autem  intra  nofmetipfos  collefti  quie- 
fcimus  .  Hucufque  Gregorius  fenior  ad 
Caefarienfes.  Habesex  his,  leftor,  illud 
antiquitus  obfervatum ,  ut  cum  a  populo 
poftulatio  legitime  fieret  futuri  Epifco- 
pi  ,  nequaquam  ille  turmatim  atque  cla- 
moribus  expeteretur ,  fed  per  fodalitia 
artificum  &  nobilium  cognationes  furFra- 
gia  conferrentur  ;  tunc  vero  perperam  , 
cum  mifcellanea  turba  clamorofo  impetu 
profiliret. 

Quoniam  vero  qui   Caefareae    convene- 

rant  Epifcopi  ad  futuram  electionem  ,  haud 

(  ut  par  erat  )  certas  ad  eam   ipfam  rem 

,  dederunt  litteras,  quibus  Gregorius  vo- 

caretur  :  ipfe  ea  de  re  nonnihil  conque- 

ftus,  has  reddidit  ad   eos  litteras ,  qui- 

bus  rurfum  in  eleclionem  ejufdem  Bafilii 

(j)  Apud    calculum  confert  (a):  Quam  fuaves  eftis 

Crcg.cp.    &  bumant ,  ac  fingulari  cbaritate  prxdi- 

3-5'  ti  !  Ad  Mftropolitanam  urbem  nos  voca- 

Greeorii    &* '  de  .EPfcopo  (  ni  fallor  )  conjilii  a- 

ocnitoris    lt1"td    tntturt  (  h°c   enim  vos     in  animo 

fitteras  ad  babutjfe  Jentto  )  cum   nec  quod  adeffe  ne- 

Epifcopos  ceffe  fit  ,  nec  quam  ob   caufam  ,    nec   quo 

Cifarece    tempore  prcedixeritis  ;   fed  repente  nobis  , 

cpngrega-yj"  qutd  facere  aggreffi' eftis ,    declarave- 

io%.  ritts  y    tamquam    videlicet  non  nos  hono- 

rareconftituentes ,  aut  habere  expetentes , 

fed  pnefentiam  noftram  ftudiofe  impedien- 

tes ,   ne  in  nos    invitos   &    repugnantes 

incidatis .  Ac  tale  quidem  veftrum  faci- 

Am.  Eccl.  Tom.  V. 


nus  eft  ,  injuriamque  hanc  feremus.  Quid 
autem  ipfi  fentiamus  ,  exponemus  .  Alii 
quidem  alios  creabunt  atque  proponenty 
nimirum  pro  fuis  quifque  moribus  ac  co» 
piis  &  facultatibus  ,  quemadmodum  in 
his  rebus  accidere  conCuevit .  Kos  vero 
neminem  (  nec  enim  fas  efl  )  carijjimo  fi- 
lio  noflro  Ba/ilio  compresbytero  preeferre 
pojfumus  .  Ecquem  enim  ex  omnibus  ,  quor 
novimus  ,  vel  vita  probatiorem  ,  vel  do- 
ttrina  valentiorem  ,  magifque  ad  virtutis 
elegantiam  undique  perpolitum  repertemus  ? 
Quod  fi  qtits  illtus  infirmitatem  fententite 
fux  prxtexit  ;  non  athletam  creatis^  fed 
doclorem .  Atque  in  hoc  virtus  illiur  elu- 
cet  ,  qui  infirmos  (fi  quidem  tales  /int) 
fulcit  ac  corroborat  .  Si  huic  fuffragio 
calculum  veftrum  adjeceritis  ;  &  aderoy 
&  me  vobis  vel  fpirituali  vel  corporali 
modo  adjutorem  profitebor .  Si  autem  certis 
condttionibus  via  capejfenda  eft ,  fattionef- 
que  &  dtjftdia  contra  jus  fafque  valiturx 
funt  ;  volupe  eft  ,  vobis  contemptui  ejfe  .  Ve- 
ftrum  fit  hnc  opus  .  Pro  nobis  autemorate . 
Hucufque  ad  eos  Gregorius  major  . 

Quid  vero  poft  hjec  fan&us  fenex  ? 
Quantumlibet  fenio  gracilis,  aegraque  va- 
letudine  jam  videretur  proxime  moritu- 
rus  ;  divino  nihilominus  fpiritu  fervens, 
animo  roboratus,  juvandae  caufaeleclionis 
Bafilii ,  Caefaream  verfus  iter  arripuit; 
haud  dubie  id  filio  fuadente  Gregorio  , 
penes  quem  nihil  antiquius  erat ,  quam 
ut  Magnus  Bafilius  ad  fummum  totius 
provinciae  thronum  prompveretur;  qui 
de  ftudio  patris ,  ut  facris  comitiis  in- 
tereflet ,  iter  Caefaream  maturantis  haec 
ait(b):  Quamvis  non  folum  feneclute  con- 
feftus ,  fed  etiam  morbo  fraftus  ac  debili- 
tatus  eftet ,  animamque  ageret;  iter  tamen 
capejfere  non  dubttavit ,  ut  calculo  fuo  ele- 
ftionem  juvaret ,  fpirttus  videltcet  ope^, 
atque  auxilio  fretus .  Atque  ut  rem  in-. 
pauca  conferam ,  vehtculo  non  fecus  ac  mor- 
tuus  feretro  impofitus  ,  juvenis  redit , 
firmus  ac  vegetus  ,  fublimes  oculos  gerens , 
a  manuum  impofitione  &  unfttone*  addo 
etiam  &  ab  illius  qui  ungebafur ,  capite 
confirmatus  ,  boneeque  valetudini  refti- 
tutus  . 

Quod  autem  Gregorius  junior  accepif- 
fetopportune  admodum  ,  Eufebium  illum 
ubique  Orthodoxae  fidei  caufa  fpe&atum 
Epifcopum  Samofatenum  fe  contulifle  ea- 
dem  de  caufa  Caefaream ;  eidem  gratula- 
tus ,  fciens  eum  magnopere  ftudere  Bafi- 
lio ,  has  ad  ipfum  proficifcenri  patri  lit- 
teras  dedit  (  c  )  ,  quas  ob  tanti  viri  prae- 
conia  hic  intexere  dignum  exiftimamus  ; 
fic  enim  fe  habent : 

Unde  tuarum  laudum  exordium  ducam  ? 
&  quo  nomine  proprie  te  appellabo  ?  An 
te  columnam  &  firmamentum  Ecclefice  vo- 
cabo  ?  aut  luminare  tn  mundo  iifdem  ver- 
bis  ctim  Apoftolo  utens  ?  aut  gloriationis 
M  rn  coro- 


Lir. 

Gregorf- 
us  fenior 
petit  Car- 
iaream  . 


(h)  Grtg. 
orxt  in 
lnudtrn 
Bafilii  . 


LIII. 


(0  Grtg* 
Naz.cp, 

19. 

Gregorii 
epift.  ad 
Eufebium 
Samofat, 


174  Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHKISTt 


Damasi  Pap. 


VaLENTINIANI    ,  , 

VALENTIS  IMPP.6. 


HV. 


LV. 

Bafilius 
creitur 
epifcopus 
C«efirex  . 

f»  Grtg. 
M.iz,.orat. 
itt  Ixttdem 

E.ifiin . 


toronam  incolumi  Chrtftianorum  parti  fa~ 
lutemque  adepturct  ?  aut  Dei  donum  ?  aut 
pttritt  adminiculum  ?  attt  fidei  regulam  ? 
ctut  veritatts  Legatum?  aut  hxc  omnia 
fimul ,  atque  his  plura  ?  At  hanc  laudum 
exuberanttam  ,fidem  prope  excedentem  ,  per 
ta  quct  videmus  ,  confirmabo  .  Qua  entm 
jluvta  ita  matura  &  tempeftiva  fitienti 
terres  Mapfaeft?  Quce  aqua  ex  petra t 
iis  qui  in  deferto  habitabant ,  exundans? 
Quem  talem  Angelorum  panem  bomo  man- 
ducavit  ?  Qutbus  Jefus  communis  ille  Do. 
minus  dtfctpults  fuis  pejfum  euntibus  ita  op~ 
fortune  afittit ,  ut  &  mare  tranquillaret , 
&•  periclitantibus  falutem  afferret  ;  ut  tu 
laboratvibus  nobis  ac  meersnttbus  ,  ac  ve- 
lut  naufragium  jam  facientibus  apparui- 
Jlt  ?  Et  qutdem  de  altts  qutd  loqut  ne- 
cejfe  efl  ,  quanta  nimirum  lce<itia  &  vo- 
luptate  Orthodoxorttm  animas  perfudifli  , 
&  quot  hominum  dsfperattonem   fujlulifli? 

At  mater  noflra  Ecclefia  ,  Cozfarienfem 
dicoy  nttnc  profeclo  ob  tui  afpeclum  vi- 
duitatis  vefles  exuit ,  &  ftolam  oblecla- 
tiottis  refumit  ,  magifque  ettam  fplende- 
fcet ,  cum  paflorem  &  fe  &  antecefforibus 
Epifcopis  &  manu  ve/lra  dtgnttm  confe- 
cuta  fuerit .  Kam  quis  fit  rerum  noftra- 
rum  ftatus  ,  ipfe  qttnque  perfpicis  ,  quam- 
que  infigne  miraculum  zehts  tuus  patra- 
rtt ,  &  Jttdores ,  &  Deo  grata  fiducia  & 
libertas  .  Senetlus  reftorefcit  ,  morbus  fu~ 
peratur,  lecloajfxi  extliunt ,  infirmi  po- 
tentia  accinguntur .  Qttce  res  mthi  confe- 
cluram  afferunt  ,  negotia  noftra  ex  animi 
fententia  fuccefjura  efle.  Ac  patrem  qui- 
dem  tum  fuo  ,  tum  noftro  nomine  htbes , 
freedarum  omni  vitce  canicieique  veneran- 
dx  finem  impofiturum  ,  nimirum  prcefen- 
tem  hanc  pro  Ecclefia  dimicationem .  Ac 
certwn  btbeo,  fore  ,  ttt  precibus  veflris  , 
quarum  fiducia  nemo  non  fibi  quidvis  pol- 
liceri  debet ,  firmiorem  eum  vatentiorem- 
que  recipiamus  .  Quod  fi  in  hac  quoque 
cura  extremo  vitee  die  perfungatur ;  ne- 
etttaquam  detrimento  &  calamitati  ducen- 
dum  efl ,  talem  &  ob  res  tales  vitat  fi. 
nem  confequi .  Mthi  vero  ignofcite ,  obfe- 
cro  ,  fi  improborum  hnpuis  paulifper  ce- 
dens  ,  aliquanto  pofl  ad  complexum  ve- 
ftrum  accurram;  &  ea  quce  nunc  in  lau- 
datione  prAtermiffa  funt ,  per  me  ipfum  ad- 
jiciam .  Haec  ad  Eufcbium  Magnutn  Ma- 
gnus  Gregorius  . 

At  quid  poft  haec  faflum  e(t  ?  Cum  in 
unum  Epifcopi ,  calatis  comitiis,  de  ele- 
clione  Epifcopi  a&uri  conveniflent:  mul- 
tis  licet  adverfantibus  obnitentibufque 
promotioni  Bafilii  ,  vicit  tamen  pars  illa 
qure  ipfi  favebat :  Non  id  quidem  (  in- 
quit  Gregorius  a  )  cttra  laborem  ,  nec  ci- 
tra  invidtam  &  dimicationem  tum  eorttmy 
qui  patriam  cuni  imperio  adminiftrabanty 
tum  perdttifjimorum  qt/orumdam  huins  ur- 
bis  ctvium ,  qui  ab  Morum  parttbtts  fta- 


bant.  Verum  fieri  aliter  non  poterat  ,  quin 
Sptritus  fanftusvinceret ;  atque  adeo  ab- 
unde  vicit ,  &c.  Pergit  pluribus  dicere 
dc  eleftione  tum  facla  Bafilii  in  Epifco- 
pum  Caefarienfis  Ecclefiae,  qua  quidem 
noc  perditiffimo  tempore  opportunius  ni- 
hil  contingere    potuillet  . 

Gregorius  autem  audita  eleflione  Bafi-  LVI. 
lii,  licet  eum  videndi  violento  quodam 
defiderio  traheretur,  cohibuit  fe  tamen, 
modeitixque  confulens  adventum  fuum  ad 
tempus  opportunius  diltulit,  ut  ipfe  his 
verbis  fignificat  (  b  )  :  Cum  omnes  tn  hac  (h)  Creg. 
opinione  verfarentur  ,  me  flatim  fafiurum  ,  ead.  erjt. 
ut  fttmma  cum  animi  voluptate  ad  eum  ac- 
currerem  (  id  quodfnrtajje  alius  quifpiam 
fecijjet)  cum  eoque  tmperium  potius  parti- 
rer ,  quam  proximam  aucloritatem  h  tbe- 
rem  ;  idque  ex  amicitia  noflra  conjefta- 
rent  :  ego  tamen  cum  in  nmntbus  rebus 
arrogantioz  fufpicione»iy  ttt  fi  qttts  alius  , 
fugiens  ,  temporis  illtus  tnvtdiam  vitans , 
fimul  etiam  quod  negotta  ipfius  adhuc  tur- 
gere  &  perturbart  vtderem ,  cupt-dttati  mcte 
frenum  inieci-,  domtque  me  cowintU-  Quo 
nomtne  qutdem  tlle  mecttm  expojtulat  ;  cx- 
terum  veniam  concedtt .  Wsc  ipfe  ,  qui 
ad  eumdem  Bafilium  ele&um  Epifcopum  <c)  Grej. 
perbrevjm    hanc  fcripfit    epWolam  (  c  )  :  eP>-\ 

Poftquath    te  in  fublimi  throno  colloca-     LvII. 
tum  ,   Ittcermmque  ac  illam  quidem  pritts 
obfcttre  lucentem  a  Spiritu  Vitlore   fupra  Eo'ftoIa_ 
candelabrum  ocults  omnium  expfitam  ejje     ,r^?-V' 
tntellext  ;  ma^nam  me  ceptjfe  voluptatem  ,  U)1)    crea^ 
fateor  .  Quidni  enim  ,  cum   Ecclefice    cor-  turn  epu 
pus  gravtter  laborare  ,   atqtte    huhtfmodi  fcopum . 
duclu  Csr  aux  Ito    opus   h  tbere   cernerem  ? 
Ni«  tamen  ad  teftattm  advolavi  ,nec  ad- 
volabo  ;  nec  tu  ipfe  id  a  me  expofcas  .  Prj- 
mum  ,   ut  aufloritatem  gravitatemque  ttbi 
fartam  teclamque  cujiodiam  ;  ac  ne  tneptta 
qttadam  &  praecipiti  animi  impetu  y  quem- 
admodum  obtretlatores  dtcere  queant  ,  tui 
fiudiofos  coUigers  videaris  .    Detnde-,    ut 
mihi    ipfi  conftantiam    <tquabtlitatemque_, 
comparem  ,  invidiceque  occurram  .  Quando 
igitur  venies  ,  fortajje  dtxe"ts  ,  &  quam- 
diu  procraftinabts  ?  Qjtoad  Deus  jujjerit , 
atque  eorum  qui  nunc  infidtnfe  tmminent ,  ^O  *•  Rf?; 
invidiaque  flagrant  ,  umbrce  prxterisrint  .  5#  l,ret  ,hJ 
Non  enim  dtutius  (  mihi  crede)  Isprofi re-  "j"'u"J-'s  JL 
fiftent ,  Davtd(d)  Hierofolymis  excluden-  cdat , 
tes .    Haclenus  Gregorius  ad  Bafilium  . 

Erant  autem  hi  qui   exagitabant  Bafi-    LVIII. 
lium  ,  &  invidia  tabefcebant  ,  magiftra- 
tus  Valentis  Imperatoris,  nempe  Praefeclus  ^-^j/V 
Provincia?  Cappadociae,  &  alii  huic  pro-  |."s,Bafi- 
ximi  ,   Csfares  agentes,  Civitaremquo 
ipfam   furfum  deorfumque  commifcentes, 
ut  in  gratiam  Ariani  Imperaroris  aliquis 
alius   crearetur   Epifcopus  :  qui   cum  res 
fecus  quam  animo  concepiflent ,  accidif- 
fe  viderent  ;  Uvore  incenfi  ,  negotium  fa- 
ceflere  eidem  Bafilio ,  ipfo  primo  ejus  crea- 
tionis  ingreffu  minime  deftiterunt.  Qu« 

au- 


CumCritice  Pagii. 


*75 


CHRfSTI 


Dam 


ASI    PaP. 
i' 


Valentiniani 
Valen  ris 


Imtv.6. 


f»  Creg. 
effl.  i  J. 

Rurfum 


audiens  Cregorius  ,  jaiyque  opportunum 
tempus  adefle  exiftimans,  ut  Bililio  la,- 
boranti  praeflo  clfet»  ante  fuum  adventum, 
has  eum  confolaturus  litteras  praeniitten- 
das  putavit  (  a}  : 

Audio  te  novo  hoc  rerum  motu  pertur- 

ad   Bafili-  bari  ,  tibique  a  verfuta  quadam  &  ufila- 

um  Gre-    ta  eorum  ,  qui  potentia  &  aufloritate  flo- 

gorius .      rent  f  curiofitate  moleftiam  exhiberi .  Kec 

fjne  mirandum  e/i .  Heque  enim  invidiam 

tgnorabam^  quodque  permulti  ex  iis  qui 

latus    tuum  cingunt ,  negotia  fua  per    te 

procttranf  ;  malevolenticeque  ,  &  invidia 

fomitem  excitant.  Illud  vero  non  metuo, 

ne  qttid  parttm  philofophicum  in  his  mole- 

ftiis  atque  &  te  &  nobis  indignum  facias  . 

Quin  potius   nunc  vel  maxime  futurumu. 

exiftimoy  ut  Bafiliut   meus    cognofcatur ;, 

dr  quam  omni  vit<e  eetate  fapientiam  col- 

lcgiftt  y  eam  ut  luculenter  demonflret ,   ob. 

trecJatorumque  improbos  couatus  fuperety 

ac  velut  in  altijjimit   ftuclibut   immotut 

maneat  ,  aliit  perturbatit  .  Quod  fi  ittt^ 

tibi  videtttr  ,   ipfe  quoque  adero ,  fortajfe 

qtiidem    con/ilii  quoque  tibi  aliquiA  impar- 

titurus  ( fi  tamen  mari  aqua  opusefl,ac 

tibt  confultore  )  proculdubio  autem  ut  a  te 

utilitatem  percipiam  ,  patientixque   tu<e  in 

ferendis   contumeliis  focium  me  pr&beam . 

th)Grcg.    Haec  Gregorius,  qui  deeodem  fuo  ad  Ba- 

Kaz.omt.  filium  acceflu.,&  quonam  modo  ab  illo  fit 

*»  laudem  acceptus   &   honore   dismatus  ,  haec  alL- 

bi  (  b  )  : 


Safili 


LIX.  Voslea  cum  ad  eum  veniffem  ,  atque  ea- 

dem  de  caufa  cathedrce  honorem  ,  infignio- 
fd^Bafif  rem1ue  *ntcr  Pre*htero*  fedem  repudiaf- 
fe confert.  'em .*  non  w0^°  meum  ^oc  faclum  non  accu- 
'  favit ,  fed  yehementer  etiam ,  ut  debuit , 
comprobavit  :  atque  a  nonnullit^  qui  ra- 
ttonis  ip/ius  ignari  erant,  fajius  infimula- 
ri  rnuhttt ,  quam  aliquid  facere  ,  quod  ru- 
tiont  confilitfque  fttis  adverjuretur .  Qtio-' 
nam  porro  modo  luculentius  fpecimen  ede- 
re  potuijfet  animi  ab  omni  adulationis  fu- 
co  liberi ,  folamque  honejti  legem  intuen- 
tts  ,  quam  ita  d*  nobis •-,  quos  primo  ami- 
corum  ac  necejfariorum  loco  nttmeroqtte  ha~ 
buit ,  conflituens?  Ita  ds  Ce  Gregorius. 
Quonam  vero  pacto  ipfe  Bafiliu»  adver- 
farios  fuperarit ,  fic  fubdit :  Deinde  eos  , 
qui  cum  ipfy  dijfidebant ,  mitigat  ,  &  ma~ 
gnifico  medicin*  genere  curat .  Kon  enint 
id  aftentatorte  &  abjecle  facit  ,  fed  per- 
qttam  graviter  ,.  6-  praclare  v  tttpote  non 
frafentit  folum  temporit  rationem  habent , 
fed  hoc  etiam  agent ,  ut  eot  tn  poflerum 
dtclo  audtentet  haberet .  Ham  cum  mol- 
Jitiem  dtjjblutot  &  enervatot  bominet  ef- 
ficere  ,  afperitatem  rurfut  ferot  &  contu- 
macet  reddere  perfpiceret ;  utrique  malo 
ab  altero  opem  paravit  :  rigiditatem  ni- 
mirum  humanitatey  mollitiem  autem  feve- 
ritate  temperant ;  fermone  ad  animarum 
curationem  haud  multtm  indigent ,  opere 
quatnplurima  perficient  ;  nec  callide  homi- 
Ann.  Ecch  Tom.  V. 


net  fioi  inlirvire  cogenf  ,  fed  benevolen- 
tia  devinciens ;  nec  t>nperii  poteflate  u- 
tent,  fed  pitef/atit  reprcjfi^ne  atque  tgno- 
fcendi  factlttate  pellictent .  Hsc  &  alia 
Gregorius  .  Quae  autem  vehcmentiora^» 
prceliacumab  haereticis  atque  ab  ipfo  po- 
tilfimum  Imperatore,  tum  a  falfis  fratri- 
btis  in  eum  fuerint  excitata  ,  fuis  locis 
difturi  fumus  inferius  . 

Hic  illud  unum  antequam  ad  afia  per- 
currat  oratio  ,  de  Bafilio  dicendum  eft; 
quod  hoc  primo  anno  electionis  fu^E,  cum 
videret  baud  tutos  fibi  miniftros  afllftere  , 
quibus  res  magni  momenti  crederet ;  non 
folum  fibi  in  curarum  partem  allegitGre- 
gorium  fidifllmum  focium  &  amicum  ;  fetl 
fratrem  fuum  Petrum  ,  ex  decem  ultimo 
loco  natum  ,  vireutibus  vero  confumma- 
tum  ,  primoque  Ioco  habendum  ,  ex  mo- 
nacho  presbyterum  ordinavit ;  dequo  ger- 
manus  ejus  pariter  Gjegorius  (  c  )  Nyf- 
fenus  baec  ai*  in  epiftola  ad  Qlympium  : 
Interea  infignit  inter  fanclot  Bafiliut  ma- 
gna  C<efare«e  declaratut  efl  Antiflet  ,  & 
myjticis  facrificiit  fttit  fr-atrem  confe- 
crant ,  ad  facram  pretbyterii  dignitatem 
provexit .  Atque  hic  rurfut  ejtit  vit<e  cur- 
J'iis  ad  graviera  funclioraque  dirtgebatur  , 
cum  facerdotii  dignitat  fapientiee  Jiudio  coth- 
juncla  cumulanetttr.    Haec  Nyflenus  . 

Sed  cum  ejus  quoque  aflertione  illud 
exploratum  habeatur,  hoc  ipfo  anno  ,  an- 
te  tamen  creationem  Bafilii,  vel  fuperio- 
ri  ,  pofl  famem  illam  ,  quae  Cappadoces 
vehementer  afflixit ,  contigifle  ex  hiac  vir 
ta  migrare  ipforum  matrem  Emmeliarru 
Cancriflimam  feminam  ;  de  ipfa  modo  age- 
mus :  quod  enim  interlapfum  eft  tempo- 
ris  a  fame  illa  Cappadocum.  fuperius.re- 
cenfita,. ufque  ad  creationem  Bafilii  Epi- 
fcopi ,  tunc  contigifle  ejus  obitum  ,  idein 
Gregorius  haud  obfcure  fignificat .  Habe- 
tur  quoque  ejus  obitu^  mentio  in  epiflo- 
]a  ejufdem  Bafilii  ad  Eufebium  his  verbis 
(d):  Sl  omnet  ordiite  caufat,  fcriberem, 
quibut  in  hunc  ttfque  diem  ftierim  deten- 
tut)  qttamttimvis  etiam  vehementer-cupie- 
rim  tuam  erga  Deum  pietatem  inttrvifere  ; 
infinitum  hiftoria  campum  explerem  .  Mor~ 
bos  quidem  alios  aliis  fnccedentes ,  hie- 
mis  odium,  negotiorum  ajfiduitatem  pree» 
termitto  dicere ,  ut  quce  ttbi  cognita  fint , 
&  prid-em  fignificata .  Hunc  autem  qttod 
unicum  habebam  ixitce  folatium^  matrem  e- 
tiam  hanc  propter  mea  peccata  amifi .  Tu 
ne  me  derideas  ,  qui  in  hac  cetate  orbita- 
tem  deflere  foleum  ;  fed  hoc  fcias  ,  m<  ani* 
mce  fecejfum  nequaquam  <egre  ferre,  cui 
qttid  in  reliquis  dignitate  refpondeat ,  non 
invenio  .  Rttrfus  igitur  tn  morbum  incidi^ 
iterumque  in  leffo  decumb&y  exiguis  omni- 
no  viribus  fluduans ,  &  propemodum  in 
unaquaque  hora  necejfarium  vitcefinem  ex- 
peftans  .  Vorro  Ecclefice  fere  ut  corpus 
nieum  affett*  funt ,  nulla  quidem  fpe  bont 
Mrai  af- 


LX. 


(c)    Grejr. 
Nyjf.  ep.  ai 
Olfmp.  tt- 
pudSur.t, 
4« 

Petrus     d 
Bafilio 
creatus 
presbyter» 

LXI. 

Emmelia? 
matris 
Bafilii 
obitus  • 


(d)BjfiL 
ep.j. 


176 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CnRim 


Damasi 
3« 


Pxr. 


Valen!tiniani 
Valentis 


Impp.6. 


tXII. 


(a)  Apud 
Z.ipom.t.1 

&  Sur,  (c 
4' 


affulgertte  ,  Verum  in  deteriora  rebus  fem- 
fer  delabehtibus  .  Ha&enuS  ipfe  . 

Caeterum  de  obitu  ejufdem  Bafilii  ma- 
tris  Emmeliaj  agit  idem  qui  fupra  Grego- 
rius  Nyflenus  ejus  filius,  dum  in  epiftola 
(a  )  ad  Olympium  profecutus  res  Sanftse 
Macrinae  fororis  ,  ejufdemque  Emmeliaj 
filiae  ,  hwc  intermifcet :  Interim  fenex  ad- 
tnodum  mater  in  utriufque  filii  manibus , 
nempe  Macrinae  primogenitae ,  &  Petri 
Wltimo  loco  nati,  mortens  migravit  ad 
Deum ,  Cujus  quee  VOx  benediflionis  fue- 
rit  illius ,  qua  erga  liberos  ufa  efl^  com- 
piemorare  non  erit  alienum  .  Ham  cum  de 
abfenttbus  figillatim  amanter  mentionem 
fecit ,  ut  nullus  effet  exfers  beneditlionis-, 
tum  prxcipue  prcefentes  ipfa  precibus  fuis 
obtulit  Deo  ,  Etenim  cum  ei  ex  utraque_, 
farte  lettuli  adverfi  affiderent ,  altera_ 
tnan»  utrumque  tangew ,  hifce  yerbis  po, 
ftremis  Deum  allocuta  eft  :  Ttbi ,  Domme  , 
&  primitias  &  decumam  dico  frutluum  u- 
teri  mei ,  frimitiarum  enim  locum  h<ec  mi- 
hi  obtinet  primogenita ,  decumce  vero  ex- 
tremus  hic  decimus  filius ,  Tibi  autem  le- 
ge  utraque  debentur^  &  tua  funt  munera, 
In  hanc  igitur  primogenitam  meam »  &  bunc 
Aecimum  veniat  fantlimonia  ;  oratiom^, 
ferfpicua  defignans  filiam  &  filium  .  Ita 
beneditltoni  fimul,  &  vita  finem  ftatuit, 
cum  prius  mandaffet  filiis  •,  ut  fe  in  fepul- 
crtim  paternum  inferrent ,  Id  iUi  j  tit 
juffi  erant  ■>  cum  pr<ejlitiffenty  in  reliquum 
fempus  ad  fapientiae  faftigium  \femfer  ctm 
ttnteatla  vita  pugnantes  ,  &  prxterita  be- 
tiefatla  pofterioribus  fuperare  Jludentes  , 
contendebant ,  Haec  Gregorius,  qui  mox 
fubdit  ejufdem  Bafilii  in  fedem  Epifcopa- 
lem  promotionem  .  Emmeliam  vero  nona. 
genariam  vel  grandiorem  deceflifle  ,  ex 
eo  facile  poteft  intelligi  ,  quod  tempore 
perfecutionis  Maximini  ipfacum  viro  fuo 
facta  eft  in  Ponticas  folitudines  extorris, 
Meruit  dies  tranfitus  ipfius  ad  Deum,  qui 
fuit  3.  Kal,  Junii ,  adfcribi  Ecclefiafticis 
rnonumentis,  atque  anniverfaria  memoria. 
confecrari  fanctifiimae  feminae  ,  fan&orum 
matris,  conjugis  confefibris ,  illiufque  in 
omnibus  ejufdem    coronas  confortis, 

Porro  ex  decem  filiis ,  quatuor  tantum 
virorum ,  &  feminae  unius  expreffa  funt 
Filii  Em-  nomina  ab  ipfo  Gregorio,  nenipe  Bafilii 
melia? .  jnter  mafculos  primogeniti ,  fecundo  loco 
Naucratii,  qui  adolefcens  deceffit;  tertius 
vero  ordine  ipfe  Gregorius  numeratur; 
quartus  autem,  quem  nuncdiximus,  Pe- 
trus  monafticae  vitae  cultor ;  e  feminis 
vero  nominatur  tantum  San&a  Macrina 
nomine  aviae  nuncupata  ,  cum  tamen  ab 
Angelo  adhuc  in  utero  matris  fuae  Thecla 
fuerit  appellata  :  quae  defponfata  viro , 
illo  mox  vita  funfto,  virgo  permanfit, 
monafticum  amplexa  inftitutum  ;  reliqua- 
tum  vero  fororum  ,  aliisitem  virginibus 
pcrfeverantibus ,  aliis  vero  in  matrimo- 


LXIII, 


nio  collocatis,  atque  reliquorum  libero* 
rum  ignorantur  nomina:  quotque  mares 
quotve  feminae  eflent,  haud  exploratum 
habetur  ;  fed  omnes  pro  ftatus  fui  condi- 
tione  vitam  fandtiflime  egifle  fcitnus  :  de 
his  enim  haec  Gregorjus  Nazianzenus,  pofl: 
recenfitas  Bafilii ,  &  Emmelise  eorum  pa- 
rentum  virtutes  innumeras  &  egregias, 
fubdit  (b):  Mihi  tamen  nullo  nomtne  ce- 
lebriores  atque  illuftriores  ejfe  videntur , 
quam  egregtx  prolis  frocreatione  .  Natn^ 
eojdem,  &  multorum  filiorum  &  honefto, 
rum  parentes  tn  fabults  fortajfe  reperias: 
hos  autem  expertentia  ipfa  nobis  exhibuit , 
tali  nimirum  ipfos  virlute  praditos,  ttt 
etiamfi  nequaquam  tales  liberos  extulif 
fent ,  fibi  ipfis  tamen  ad  nnminis  commen* 
'dationem  fufficere  pofient  ;  rurfus  hujufmo- 
dt  liberos  gignentes ,  ut  licet  eo  virtutis 
minime  perventjfent ,  omnes  tamen  fobolis 
felicitate  fuperaturi  effent .  Kam  cum  «- 
'nus  dumtaxat  aut  alter  cum  laude  vtvunt , 
id  tale  eftt  ut  bonitati  naturte  adjcribi 
pofftt  ;  at  undique  perfetta. ,  &  ad  fum- 
mum  provetla  omnium  virttts  ,  iis  haud  du- 
bie  ,  a  quibus  procreati  atque  inftituti 
funt ,  affignari  debet.  Quod  quidem  liqui- 
do  demonftrat  beatus  facerdotum  &  virgi- 
num  numerus ,  eorumque  qui  in  conjugam 
ta  vita  eam  vim  fibi  adhibuerunt ,  ut  ma- 
trimonium  nihil  ipfis  impedimenti  afferret^ 
quo  mtnus  ad  parem  virtutis  gloriam  af- 
pirarent ,  fd  ea  vit <e  generum  potius  quam 
rationis  vivendi  dtfcriminaeffe  cenferent , 
Hucufque  Gregorius  Nazianzenus , 

Quod  vero  fpe<5tat  ad  Nvflenum,  ante  E- 
pifcopatum  fuifleconjugio  obligatum,  cum 
Nicetas  (c)>  tum  Nicephorus  (d)  tefta- 
ri  videntur  ,  Annuit  hoc  idem  ipfe  in  li- 
bro ,  quem  de  Virginitate  confcripfit , 
Fuit  illi  nomen  Theofebia ;  quae  ,  ficut 
vir  ejus  muneri  facerdotali ,  ita  ipfa  feor- 
fum  a  viro  fe  Ecclefia:  minifterio  manci- 
pavit;  de  cujus  obitu  extat  Gregorii  Na- 
zianzeni  epiftola  ad  ipfum  Gregoriunu, 
confolatoria  (  e)  ;  cujus  cum  eam  fan- 
ftam  beatamque  fororem  appellet ,  cafti- 
tatemconfenfu-mutuocuftoditam  infinuat , 
quam  &  clariflimo  hujufmodi  prxconio 
celebrat  :  Quid  faciamus  adverfus  Dei 
legem  jam  oltm  vigentem  dr  dominantem , 
quce  Theofebiam  meam  habet  ?  (  meam  enim 
eam  voco  ,  quee ,  ut  Dei  legibus  confenta- 
tieum  erat  ,  vixit  ,  quandoquidem  fpiritua- 
lis  cognatio  camalem  antecellit  )  Theofe- 
biam  Hcclefix  decus  ,  Chrifti  ornamentum  , 
<etatis  noflroe  utiUtatem,  feminarum  fidu- 
ciam  :  Theofebiam  in  tanta  fratrumpulchri- 
tudine  formofifftmam  &  clariffimam  :  Theo* 
Jebiam  vere  facram  ,  &  facerdotis  conju- 
gem^  &  honore  parem>  magnifque  myfte- 
riis  dignam  :  Theojebiam ,  quam  futurum 
quoque  tempus  excepturum  eft  in  tmmorta- 
libus  columnis  ,  hoc  eft  ,  omnium  tam  qui 
eam  ttunc  norunt ,  quam  qui  pofthac  futu~ 

ri 


(b)  Grcg. 

Kaz.  ora-t, 
in  laudem 
Bajilii  . 

Felix  de- 
cem  filio. 
rum  fobo- 
les. 


IXIV, 

Cregor. 

NylT.con- 

iugarus. 

<C)    Kicet. 
frhol.     19, 
in  orat. 
Greg.Naz, 
in  lattd. 
Uafil. 
(d)Niccpb, 
/  II.  *•<). 
(e)  Greg. 
Naz.  ep. 
9j.  in  "d- 
diton. 

De  Theo- 
febia  uxo- 
re  Greg, 
Nyfleni  , 


Cum   Criticc  Pagii. 


177 


Christi 

1^9- 


Damasi  Pap. 


VALEXrTtNUNl 

Valentis 


Impt.  6% 


LXV. 

Gr"<?Or. 
Nyfl".  ftu 
diis    elo» 
qucntix 
nimis  ad- 
dlilus, 


f«)  SuiJ.in 
GrcgNyfi. 


(b)  Grcg.. 
Naz,.eytft: 
43- 
LXVI. 

Gregor, 
Nu.  re- 
tiarguit 
Greyor.. 
Nyflen, 


PAGIUS 

XVII« 

G>v£cr. 
Nyffenus 
Epifc. 
crestus  , 


r/  funr  ,  an-.mis  in.fi' am  .  Kec  vero  mirum 
tibt  videatur  ,  quod  eam  l*pe  appelltm  ; 
n.im  ettam  beatee  tlltus  femtnct  memortam 
pro  dehcus  htbeo.  Hactenus  verba  Gre- 
gori  ,  qni  eam  facram  &  honore  parem 
(acerdoti  (  quantum  fas  eft  feminae  fa- 
cris  officiis  mancipari  )  ideo  appellat, 
quod   fungeretur  in  Ecclefia  munere  dia- 

conilTae « 

Quod  vero  ad  ip<um  Gregorium  NvlTe- 
num  fpe<5tat  ,quoto  potiffimum  Dominian- 
no  EpifcoDus  Nyflae  creatus  fuerit ,  & 
num  ante  Bafilium,  an  poft  ,  eam  fit  di- 
gnitatem  confecutus  ,  haud  fatis  comper- 
tum  habetur:  eum.  tamen  conftat  fequcn- 
ti  anno  jam  agentem  Epifcopum  perfecu- 
tione  Valentis  Imperatoris  a  propria  Ec- 
clefia  expulfum  effe»  ut  fuo  loco  inferius 
difturi  fumus .  Ejus  autem  in  dicendo  fa- 
cultatetn  ita  majores  omnes  praedicant , 
ut  non  mipar  veteribus  cunclis  habitus 
fucrit  ('*)•  Porro  quod  plus  fatis  quam 
deccret  Chriftianum  hominem ,  rhetoricis 
difciplinis  incumberet,  a  Gregorio  Na- 
zianzeno  meruit  reprehendj  >  qui  eo  ar- 
gumento  auream  plane  illam  fcripfit  epi- 
ftolam,  quam  huic  tempori  congruam  hic 
defcribere  ,  operaepretium  exiftimavimus  : 
cum  enim  re  vera  hiftoria  fit  humanae  vi- 
tae  bene  inftituendae  ratio,  quae  huic  con- 
ducant ,  minime  praetermittenda  cenfemus ; 
fic  enim  fe  habet  (b  ) .. 

Inefl  mihi  natura  dextrum  aliquid  & 
commodum  ( Hceat  etijm  mibi  quoque  hoc 
de  me  arrogantitts  preedicare  .  )  Perceque 
&  mtbi  malum  conjilium  ineunti  fuccen- 
feo  ,  &  amicis  .  Quomam  itaque  omnes  , 
qui  fecundum  Deum  vivunt  ,  atque  eodem 
Evangelti  tramite  incedttnt ,  amicitia  & 
cognattonis  jure  inter  fe  devtncli  funt  ; 
qutd  non  a  nobis  libere  audiunt ,  quce  0- 
mnes.  fubmurmurant  ?  Ingloriam  tuant  glo- 
riam  (  ut  more  veflro  loquar  )  minime 
laudant ,  tacitamque  ,  &  furtivam  in  de- 
tertus  prolapfionsm  ,  ac  dcemonnm  peffimam 
(  ut  att  Eurtpides  )  ambitionem  .  Ouid  e~ 
nim  ttbi  acctdtt  ,  vtr  fapientiffime  ,  quid- 
que  tihi  de  ipfo  difplicutt ,  ut  facris  illis 
fuavtffimtfque  libris  ,  qitnt  quondam  popu- 
lo  leclttabat  (  non  emm  heec  audiens  eru- 
befcas  )  calcatis  atqtte  projeclir  ,  autetiam 
ad  fumum  fufpenfis ,  non  fecuf  atque  na- 
Vtttm  gubernacuiis  ,  6*   ligonibuf    hiemif. 


Ad  num.  LXV.  Qno  anno  Gregorius  Uyfenus 
Sandti  Bafilii  frater  Epifcopus  diclus  fit  ,  incer- 
tum  .  Baronius  exiftimans,  epiftolam  Gregorii 
NylTeni  ad  Olympium  de  Sancla  Macrina  ,Ycri- 
ptam  etTe  anno  trecentefimo  feptuagefimo  ocla- 
vo,  infert  eum  anno  trecentellmo  feptuagefimo 
in  exilium  milTum,  cum  jam  Epifcopus  eflet, 
quod  ipfemet  in  ea  epiftola  dicat,  fe  jam  ab 
annis  oclo  in  perfecutione  verfari .  At  cum 
ex  infra  dicendis  conftet ,  eam  ad  Qlympium 
epiftolam  ante  finem  anni  trecentefimi  ocloge- 
fimi    datam  non    efle  ,  liquet  ejus  exilium  anre 


tempore,  falfof  &  amarulemof  in  manur 
fumpferif,  ac  Rhetor  vncart ,  quam  Cbri- 
Jitanut  maluertf  ?  Hor  contra  bac  pottusy 
quam  illud ;  eoque  nomine  maximam  D*o 
grattam  habeo  .  Kequaquam  ,  quce/o ,  0  quon- 
dam  opttme ,  ne  diuttus  animo  ita  affeftut 
Jis  .  Verum  ferius  quidem,  fed  tamen  ali- 
quando  rejipifce ,  atque  ad  te  redi  ;  teque 
<3"  piis  homtntbut  &  fide  preedttit  purga  , 
&  Deo ,  atque  altaribut ,  &  myjleriit ,  a 
quibut  te  procul  fubmovifli .  Ac  ne  mthi 
fcita  heec  ,  <4r  rhetorica  proferat  :  Quid 
vero  ?  an  non  Chriflianut  eram ,  cum  elo- 
quentiee  artem  profitebar?  an  non  piur  & 
fidelit,  cum  inter  adolefcentulot  verfa- 
rer  ?  Ac  fortaffe  etiant  Dei  fidtm  implo- 
rabit  ,  Minime ,  vir  eximte ,  faltem  quan- 
tum  par  erat ,  etiam  Ji  partem  altquam-. 
concedamut  .Vbi  autem  tllud  ponemut  ,  quod 
ex  hit  quce  nunc  facit ,  alios,  hoc  efl ,  etr 
qui  natura  ad  malum  procliviores  funt , 
ojfendis  ac  vulneras  ,  atque  occafionem  iis 
prcebet  de  te  (inijlre  partim  fufpicandi , 
partim  loquendi  ?  Falfo  fane  <sr  inique  id 
faciant ;  quid  tamen  neceffe  efl  hanc  illir 
occafionem  fuppedttari?  Keque  enim  quir 
fibi  ipfi  tantum  vivit,  fed  &  proximo  ; 
nec  fibi  ipfi  fidem  facere  fatit  efl ,  nifi 
aliit  quoque  fidet  fiat ..  An  tu  pugnis  in 
publico  coctu  decertans ,  aut  etiam  inthea- 
tris  colaphum  in  malam  accipient  viciffim 
atque  impingent  ,  aut  denique  turpiter  & 
fcede  te  ipfum  inflettent  atque  contorquenty 
poflea  te  animo  fobrium  ejfe  diceret  ?  So- 
brii  hominit  non  efl  heec  cogitatio  :  levir 
animi  efl  heec  admittere  ..  Ac  fi  qutdem 
meltorem  mentem  indueris ,  gaudebo  y  ut 
Pythagoricus  quidam  Pbilofopbur  dtcebat  , 
cum  pr.olapfi  fodalir  vicem  lugeret :  fin  mi- 
nut  (  ille  qutdem  fcripfit  )  mibi  mortuut 
es  .  Ego  autem  in  grattam  tnam  nondum 
hoc  dtcam :  nam  ille  ex  amico  hoflis  fa- 
Ctut  eji  y  ut  ait  Tragicus  :  verum  acerbe 
feram  (  fic  enim  parctus  &  moder.atiut  lo- 
quar  )  Ji  nec  ipfe  ,  qutd  officti  fit ,  per- 
fpicit  (  quee  prima  bonorum  hominum  claf- 
fit  efl  )  nec  alium  recle  monentem  fequarir 
(qui  ordo  fecundus  efl .  )  Habes  admoni- 
tionem  nqflram.,  dc  mihi ,  qttcejo ,.  ignofce 
propter  amicitiam  dolenti  ,  atque  eeque  ut 
tua  &  tottus  facerdotalis  ordtnity  addam  e- 
tiam  &  omnium  Chrifltanorum  caufa  infiam- 
mato  .  Q»od  Ji  etiam  tecumy  vel  pro    te 

aran- 

annum  trecentefimum  feptuagefimum  tertium  non 
contigilTe  .  Quare  Gregorius  magis  verofimili- 
ter  anno  trecentefimo  feptuagefimo  fecundo  ad 
Epifcopatum  promotus ,  non  Nyfti  in.  Afia  Mi- 
nori ,  ubi  urbs  hujus  nominis ,  fed  Nyjf&.in  Cap- 
padocia ,  a  Caefnrea.  triginta  quinque  circiter 
leucis  diffita.  Unde  Theodoretus  lib.  4.  cap.  17. 
eum  inter  eos ,  qui  Fidem  in  Cappadocia  pro- 
pugnarunt ,  numerat.  Videtur  itaque  Gregorius, 
a  Bafilio  fratre  ordioatus;  cum  epiftola  385. 
ab  Epifcopis,  a  quibus  Gregorius  tonfecratus, 
Baftlio  attribuatur . 

Ad 


278 


Annales  Ecckfiaftici  Baronii 


ClIRtSTf. 
l69> 


Damasi  Pap. 
3- 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  6. 


IXVII. 


(a)  Amm. 

Fax   curn 
Gothis , 


(b)  Amm, 
/.»7. 


PAGIUS 

XVIII. 
Fax   Go. 
tbtt  inter 
&   Roma- 
mcs  inita. 


XIX. 

JSello  Co. 
tbiee  fue- 
eciit   Per- 
Jcum. 


orandum  efi ;  Deus  mfirmitati  tux  opem 
ferat  ,qui  mortuot  quoque  ad  vitam  revo- 
cat.  Haclenus  Gregorius  ad  Gregorium ; 
quem  amico  aufcultafle,  par  eft  credere: 
quippe  quem  non  ex  verbis ,  fed  ex  re- 
«fte  faftis  fibi  gloriam  immortalem  compa- 
rare  pofthac  {tuduifte ,  certum  eft:  eurn 
enim  gloriofius  labores  oclo  annorum  exi- 
1"  pro  Catholica  religione  exantlati  coro- 
na  confeftionis  in  perpetuum  illuftrarunt , 
legationefque  pro  Catholica  religione  fu- 
fceptae  honeftiflime  decorarunt.  At  de  ipfo 
Nyfleno  Gregorio  fa?pius   poftea. 

Hoc  eodem  anno  bellum  Gothicum » 
quodadverfus  Athanaricum  Regem  Valens 
geffit  jam  triennio  ,  redempta  ab  eo  (  ut 
Ammianus  ait  a  )  pace  pecunia ,  abfolu- 
tum  eft.  Haec  Ammianus  pluribus .  Quo- 
modo  autem  fequenti  anno  idem  Gotho- 
rum  Rex  infidelis  perfecutionem  adver- 
fus  Chriftianosin  iis  partibus  agentes  mo- 
verit,  fuo  loco  dicluri  fumus.  Quod  ve- 
ro  ad  res  ejufdem  Orientalis  Imperii  per- 
tinet:  Arfaces  Rex  Armeniae ,  idemque^» 
Chriftianus  ,  de  quo  plura  fuperius  ,  dolo 
pacis  captus  a  Sapore  Rege  Perfarum  , 
diriflima  pati  cogitur.  Res  autem  ipfa 
ab  Ammianofic  defcribitur  (  b  ):  Rex  ve- 
ro  Ferfidif  longeevus  ille  Sapor ,  &  ab 
ipfis  imperitandi  exordiis  dulcedini  rapi- 
ttarum  addiftus ,  pofi  Imperatoris  Juliatti 


Ad  nutn.  LXVIT.  Atbanaricut  Gothorum  Rex 
hoc  anno  regnare  ccepit  ,  ut  videre  eft  tam  in 
Chronico  Ifidori ,  quam  Hieronymi .  Is  enim 
de  eo  agit  anno  Abrahami  1385.  qui  anno  Chri- 
fti  CCCLXVHI.  incipit  .  Praeterea  Athanaricus , 
qui  initio  anni  CCCLXXXI.  obiit  ,  dicitur  ab 
Ifidoro  annos  tredecim  regnafle  .  VaUnt  ita- 
que  tertio  hoe  ,  ultimoque  belli  Gothici  anno  , 
per  Vtoviodunum  perrupro  Barbarico ,  Grutungos 
aggrefliis  ,  Athanaricum  Judicem  eorum  coegit  in 
fugam  ,  ut  diferte  Ammianus  lib.  i7.  Inde  da- 
tac  a  Valente  menfe  Julio  hujus  anni  Novioduni 
lex  I.  Codicis  Theodofiani  De  vcflibut  oloverit , 
&  Lex  1.  De  Fiffi  debitoribut  .  Hoc  ipfr>  tem- 
pore,  ut  recle  conjicit  Gothofredus  in  Chrn. 
nologia  Codicis  Theodofiani  ,  videtur  Vaiens  To- 
tnot  profeclus  ,  (  urbs  eft  ad  mare  fita  in  fini- 
ftro  latere  Ponti  Euxini  )  de  qua  profeclione 
Soiomenus  lib.  6.  cap.10.  a  Baronio  ad  annum 
trecentefimum  feptuagefimum  primum  non  bene 
relata  ,  ut  ex  iis ,  qua:  eo  anno  dicemus  ,  in- 
telligi  poterit  .  Tandem  bellum  Gothicum  hoc 
anno  confeclum  ,  pace  cum  Athanarico  fancita  , 
de  qua  Ammianus  lib.  17.  Themiftius  Orat.  10. 
qni  indicare  videtur ,  eam  faclam  media  asftate  , 
&  Zofimus  lib.  4.  pag.  741. 

Poft  eam  pacem  Valens  Conftantinopolim  re- 
diit,  ut  patet  ex  Ammiano  lib.  17.  Zofimo  741. 
&  741.  &  Socrate  lib.  4.  cap.  ij.Hinc  data  men- 
fe  Decembri  hujus  anni  ab  eo  Conftantinopoli 
Lex.  1.  Codicis  Theod.  De  legitimit  h&reditati- 
but  ad  Auxonium  P.  F.  P.  Auxonius  itaque  fub 
hujus  anni  finem  adhuc  Prajfeflus  Pra?torio  e- 
jat.  PhiJoftorgius  lib.  3.  cap.  II.  ait,  poft  Au- 


exceffum  &  pudenda  pacir  icla  fcedera  »  Arfaces 
cum  fuis  paulifper  nobis  vifus  amicus  ,  rex  Ar- 
calcata  fidefub  Joviano  paftorum ,  injecla-  menix 
bat  Armeniot  manum  ,  at  eam  velut  pla-  II^q** 
citorum  abolita  firmitate  ,  ditioni  junge- 
ret  fua  .  Et  primo  per  artes  fallendo  di- 
verfas  ,  nationem  omnem  renitentem  dijpen  - 
diis  levibus  affliftabat ,  follicitans  quof- 
dam  optimatum  &  fatrapas  ,  alios  excur- 
fibus  occupans  improvifis  .  Deinde  per  ex- 
quifitas  perjuriifque  mixtas  illecebras  ca- 
ptum  Regem  ipfum  Arfacem  ,  adhibitumqus 
in  conviviuniy  juffit  ad  latentem  trahi  po» 
fiicam  ;  eumque  ejfoffts  oculis  vinclum  ca- 
tenis  argenteis  ,  quod  apud  eos  honoratif 
vanum  fuppliciorum  afiimavit  ejje  fola- 
tium,  exterminavit  ad  cafiellum  Agaband 
nominey  ubi  difcruciatus  cecidit  ferropoz- 
nali.  Haec  Ammianus.  Sicque  faftumeft, 
ut  Armeniae  majoris  Chriftiani  durum  ju- 
gum  Perfarum  Regis  coeperint  experiri; 
adveifus  quos  Valens  Imperator  exerci- 
tum  mifit  per  Terentium  atque  Arintheum 
duces .  Gefta  ab  eis  Ammianus  pluribus 
profecutus  eft.  Quomodo  autem  uterque 
dux  fuerit  adjumento  Catholicis  in  minori 
Armenia  perfecutione  Arianorum  vexatis, 
dieemus  anno  fequenti  ,  in  quem  iam  de- 
migret  oratio,  abfoluta  anni  hujus  rerum 
geftarum  narratione  . 

Tre- 

xonium ,  Modeflum  Praefrclum  Praftorio  confti- 
tutum  fuifle  ,  &  quidem  anno  fequenti  .  Quo<J 
confirmat  Zofimus  loco  laudato ,  qui  ait  ,Va- 
lentem  pace  cum  Gothis  fancita  ,  Conftantino- 
polim  profedum  efle  ,  &  quia  Prsefeclus  Prae- 
torio  ,  quem  antea  Auxonium  fuiflV  dixerat  ,  diem 
fuum  fupremum  clauferat  ,  Modefto  magiftra. 
tum  hunc  tradidifle  .  Ex  quo  apparet ,  San- 
ctum  Bafilium  ,  neque  hoc,  neque  fequenti  an- 
no  Carfareae  Epifcopum  creatum  efle,cumMo- 
defto  Prcefecluram  Pra:torii  gerente  ,  Bajilius 
adhuc  Presbyter  fuerit :  qua  de  re  infra  .  Cae- 
terum  Gothico  bello  fucceflit  Perficum  poft  Pro- 
copii  necem  ortum  ,  aut  faltem  poft  rebel- 
lionem  ,  ut  indicat  Zofimus  lib.  4.  pag.  740. 
Adverfus  Perfas  VaUnt  anno  tantum  fequenti 
profeclus  eft ,  ut  ex  dicendis  anno  fequenti 
patebit  . 

Rufus   Feftus     Breviarium    rerum  geflarum  po- 
puli  Romani     Valenti    Imperatori  dicatum  in  lu- 
cem  emifit     poft  annum   CCCLXVI.    ut  liquet 
ex  verbis  ,   quibus   illud   abfolvit  :  Ut    ad  hanc  $'*  " 
ingentem  de    Cotbit    ctiam    Babyloniz   tibi  palmtt  * 

pacit  accedat  .  Cceptum  autem  bellum  Perficum 
tertio  hujus  Imperatoris  anno ,  Chrifti  fcilicet 
CCCLXVI.  ut  teftatur  Philoftorgius  lib.  9.  num. 
5.  Valcnt  tertium  fui  Imferii  annum  ingreffut  , 
expeditionem  adverfut  Perfat  fufcepit  •  Sed  ,  cuni 
pax  fancita  fuerit  cum  Gothis  media  a?ftatc 
currentis  anni ,  ut  mox  oftendimus ,  Opus  il- 
lud  fub  hujus  anni  finem ,  vel  faltem  fequenti 
publicatum.  Quare  decepti  funt  aliqui  Viri  do- 
tfi  ,  qui  illud  initio  ejufdem  Imperatoris  edi- 
tum  credidere. 


XX. 

Brevia- 
rium  Rufi 


I 


Cum  Critice  Pagii. 


179 


1. 

Valens 
Impera- 
tor  perfe. 
cutionem 

extit.it. 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
370. 


DAMASI  PAP. 
ANNUS 

4- 


VALENTINIANI  IMT>D 
VALENTIS  IMPP'7- 


TReccntcfimus  fcptuagefimus  fequitur 
annus  ,  Confulatu  tertio  Valentinia- 
ni  atquc  Valentis  Auguftorum  Faftis  ad- 
fcriptus,  ejurdcm  Valentis  perfecutione  ad- 
verfus  Epifcopos  Orthodoxos  Orientalis 
Ecclefiae  excirata  plane  funeftus  .Qui  enim 
haclenus(ut  diclum  eft)  bello  Gothico  tri- 
ennii  tcmporis  fpario  fuerat  occupatus, 
atque  Perficis  tumultibus  nonnihil  exagi- 
tatus,  conceptam  diu  animo  ,  nempe  a 
tempore  quo  ab  Ecclefia  Catholica  defci- 
vit,  &  Arianis  adhaefit,  perfecurionem  jam 
vchementiori  conatu  adverfus  Catholicos 
Orientls  Epifcopos  furens  Arianus  Impe- 
rator  immittit ,  ediclum^ue  promulgat, 
quo  adverfantes  fibi   Epifcopos   Ecclefiis 


PAGIUS      Anno  PERrODI  Gkjeco  -  RoMANJE  $8(^3. 

0   ij.  C.  2)  10.  P.  18.  Mart.  Indift.  13. 
jesu  chmsti  370. 
Damasi  Paive  j. 
Valentiniani   et  Valentis  iMrp.  7. 

GRATIANI   Imp.  4, 

I.         t»]    \    Num.  I.    ad   XIII.  ColT.   Valentinianut 
Confules.  J\.   d"i'  U/.   &  Valens   Aug.   III.     ille    in 


Anno  Ur- 
bis  1113. 
Olymp. 

liy.an.z. 

A.C.  370. 


fpoliari,  vertereque  folum  in  exilium  ju- 
bet.  Haec  autem  nequaquam  ante  praefen- 
tem  annum  ipfum  aggreffum  effe  ,  fed  hoc 
ipfo,  cumConfulem  tertium  agcrct,  prae- 
fumpfiffc,  multa  funt  quae  aperte  demon- 
ftrant:  ut  illud  ia  primis  ,  quod  diclum 
eft  fuperius  ,  ipfum  Valentem  jam  trien- 
nio  in  Imperio  Catholicum  perfeveralfe , 
moxque  triennale  bellum  adverfus  Gothos 
(  quod  Ammianus  affirmat  )  propenfiori  in- 
defeffbque  ftudio  cxcrcuiffe  :  quo  toto 
tempore  in  praefentem  ufque  annum  fci- 
mus  Catholicos  fcpifcopos  in  fuis  ipfo- 
rum  Eccleliis  liberos  permanfiffe ,  nempe 
Athanafium  una  cum  fuis  anno  fuperiori 
Concilium  celebraffe,  Epifcopos  Cappa- 

do- 

Occidente  ,   hic   in  Oriente ,     ille  juxta    fecun- 
dam    regulam  . 

Quinquennalia  enim  uno  anno  dilata  dedit : 
hic  juxta  terriam.  Neque  enim  hujus  Confu- 
Iatus  alia  ratio  ailignanda  .  Horum  folennium 
indicia  variae  Leges  Codicis  Tlieodofiani  hoc  in- 
no  a  Valenriniano  data: ,  &  dedicatio  Ecclefix 
Sanclorum    Apoftolorum  ,    de  qua     infra . 

Edictum  Valentis  adverfus  Epifcopos  Orrho- 
doxos ,  &  fuga  Saniti  Arhanafii  ad  annum  tre- 
centeinnum  fexagefimum  feptimum  pertinenr  , 
ideoque  Valenris  perfecurio  rriennio  tardius  quam 
oportuerit ,  a  Baronioconfignata  .  Gregorius  Nyf- 
fenus  in  epiftola  ad  Olympium  ,  enumerat  qui- 
dem  annos  oclo  exilii  fui  ;  fed  ea  anno 
CCCLXXVIII.  non  fcripta  ,  ut  puravit  Baro- 
nius ;    verum  anno   trecenteftmo    odogefimo  ex- 

eunre 


ir. 

Valenti- 
niani  Au- 
gufli 
Quin- 
quennalia. 

III. 

Perfecutio 
Ortbodo- 


NOTiE     [r]  f-^Ofl.   Valentinianus  Aug.  III.  &   Valens  Aug.  III.    Gruterus  pag.  XXVIII.  I. 

XVI.     KAL.    JTJLIAS.     DD.     NN. 

VALENTINIANO.     ET.     VALENTE 

AUG.     III.     C  O  S  S. 

Reines.cl.  XX.  pag.   999.8:  Fabrettus  pag.  s°7«  n.   118. 

DEPOSITA.     PRI.    KALENDAS.    DEC. 
COSS.     VALENT.    ET.     VALEN.    III. 

Idem  Fabrettus  ibid.  n.   119. 

XII.    KAL.    SEPT.    VALENTINIANO 
ET.     VALENTE.     III.     CONS. 
Ibidem ,  n.   130. 

PRID.     IDUS.    OCTOB.     DD.     NN.    VA 
LENTINIANO.     E  T  •     VALENTE 
A  U  G.     III.     C  O  N  S  S. 
Boldettus,  ltb.  1.  cap.  XIX.  n.   7. 

DP.    XII.    OCTOB.     VALENTINIANO 
III.     ET.    VALENTE.    III.    COSS. 

Ibid.  n.  11.  alia  infcriptio  apud  Fabrettum  pag.  $07.  n.  130.  Item  apud  Boldettum  lib.  II. 
pag.   54(5. 

D  P.    I  I  I  X.     K  L.     F  E  B.    P  O 

VALENTINIANO.     III. 

Pafchalis  Iaterculus  in  fiiie  Gennadii :  Vahntiniano  &  Valente  III.  Fabrettus ,  Infcript.  antiq. 
pag.  J07.  notat,  confulatus  Valentinixni  cum  Valente  multiplicatos,  unico  poft  Valentem  numero 
defignari  ,  cujus  rei  vide  ibi  exempla.  Fafti  vulgati  ;  Valentinia\to  III,  (?  VstUntt  III.  Ammia- 
Hus ,  lib.  XVIII.  cap.  V.   Augujlis  ter  confnlibus  . 


8o 


Annales  Ecdefiaftici  Baronii 


Christi 

37°- 


Damasi  Pap. 
4- 


Valentiniani  t 
Valentis  Imp1'«  7- 


(a)  Apud 
Lipo.  t 1. 
Cp>  Sur.t.q, 
die  i$.Jul, 


(h)  Orof, 
J.j.  r.31. 

II. 


(c)  Sozom, 
1.6   e.n. 

£di<3um 
V3lentis 
adv-rllis 
epifcQ^os. 


III. 


PAGIUS 


dociae  Orthodoxos  Caefaream  ad  eleclio- 
nem  futuri  Epifcopi  conveniffe  ,  elegif- 
feque  S.  Bafilium  ,  &  inter  eo$  Eufebium 
Samofatenum ,  quem  poftea  hujus  perfe- 
cutionis  turbo  ab  Ecclefia  fua  procul  eje- 
cit:  qua?  ficut  non  ante  prsfcntem  annum 
contingere  potuiffe  liquet ,  ita  nec  poftea 
facra  effe,  illud  infinuat,  dum  Gregorius 
Nyffenus ,  qui  ex  hoc  ipfo  ediclo ,  ficut 
alii  plures,  in  exilium  pulfus  eft,  in  epi- 
ftola  (a)  ad  Olympium  de  rebus  geftis  S. 
Macrinae  fororis  octo  numerat  annos  exi- 
lii  fui ;  quod  folutum  eft  nonnifi  morto 
Valentis,  anno  decimoquinto  fui  Imperii 
ex  hac  vita  nece  fubtracti.  Quamobrem 
ex  hisomnibus  certis  dedu&is  rationibus, 
fiffirmamus  hoc  ipfo  anno  de  expulfion^» 
Epifcoporum  Orthodoxorum  ab  eodem  Va- 
lenre  fuiffe  promulgatum  edictum  ;  longe- 
que  longiuserrare  eos,  qui  ejufmodi  per- 
fecutionem  ad  exordium  illius  Imperii  re- 
ferunt;  ficut  &  qui  multo  poftea,  nempe 
poft  obitum  Valentiniani ,  a  Valente  per- 
fecutionem  excitatam  ferunt,  ut  Orofius 
(b)  &  alii  eum  fecuti . 

Sed  qualenam  ejufmodi  ediftum  fuerit , 
qui  item  Epifcopi  expulfi  fint,  jam  ora- 
tione  profequamur .  Sozomenus  enimcum 
hujus  edicti  meminit,  ita  ait  (c):  Quin 
etiam  Jingulis  cnjulque  gentis  magiflrati- 
bus  dedit  manJatuni^  ut  Fpifcopi  tempori- 
bus  Conflantii  abdicati ,  &  iterum  regnan- 
te  Juliano  ad  facerdotia  fua  reflituti  ,  Ec- 
•  clefiis  expelhrentur.  Id  quidem  vafre  ad- 
modum  Valens:  ut  enim  populi  vitaret 
invidiam  ,  nequaquam  fe  ejus  edicVi  au- 
ctarem  voluit  exhibere  :  fed  duplo  auxit, 
cum  ex  hoc  fe  magis  impium ,  quam  Ju- 
lianus  Apoftata,  exhibuerit  ;  dum  ilte, 
quos  Conflantius  inique  damnaflet  Epifco- 
pos  ,  liberavit  ;  Valens  vero  iterum  eof- 
dem  reftitutos  crudelius  relegavit. 

Hujus  editli  aucloritate  (  fubditSozo- 
menus  )  JEgypti  magiflratus  impulji  Atba- 
najSum  Ecchfiis  illius  regionis  privare 
&  urbe  Alexandria  ejicere  laborarunt» 
Kam  littene  Imperatoris  non  levem  com- 
fhclebantur  paenants  fed  omnibus  ex  <tquo 
magiftratibus  &  militibus  quoque  illis  fub- 
jeclts  ,    quinetictm  curiis  ingentis  peeunix 


eunte  ,  ut  fuo  loco  videbitur  :  prajferquam  quod 
Nyflenus  de  fua  ,  non  vero  de  aliorum  Epif- 
coporum  perfecutione  Ioquitur .  Qu.ire  motar  pcr- 
fecutronis  tempus  ex  ea  epiftola  minime  deduci 
poteft .  Sozomenus  lib.  6.  cap.  tx,  illud  nosedo- 
cet  ,  cum  ait ,  Concilium ,  quod  Tarfi  in  Cili- 
cia  fperabatur  futurum  ,  Valentem  lmperatorem 
Eudoxii  impulfu  diremiffe  ,  &  Recloribus  Pro- 
vinciarum  mandafle  ,  ut  Epifcopos ,  qui  regnan- 
te  Juliano  Sacerdotium  recuperaverant  ,  Ecde- 
fiis  expellerent .  Ob  qmm  juflionem  ,  qui  in 
JEgypto  magiftratum  gerehant  ,  Athanafium  A- 
lexandria  ejicere  ftuduifTe  .  Concilium  autem  Tar- 
fi  in  annumCCCLXVIII.  indiclum  fuit ,  Utfuo 
Tnco  diclum.  Addit  Sozomenus ,  poft  edicluni 
illud  promulgatum  pluribns  Epifcopis  ademptas 


multam  irrogabant ,  &  corports  praterea  Atrnnafi- 
cruciatum  minabantur  ,  nijt  imperata  fa-  usdefen- 
cerent  .  Itaque  multitudo  Chrifltanorum  in  ditur  a 
unum  coaclapoflulabat  a  Vrcefide»  ut  non  popu'°» 
temere  &  inconfulto  Athanajium  urbe  ex- 
turbaret  ;  fed  conjtderaret  fecum  accura- 
tius  ,  quid  ejfet  litteris  Imperatoris  defi- 
nttum  :  eas  enim  contra  illos  folos  vale- 
rey  qui  temporibus  Conjiantii  in  extltum 
m,fft  i  poflea  regnante  Jultano  redierant  . 
At  vero  Athanafium  dicebant  ,  tamet/i 
temporibus  Conflantti  exularat  ,  ab  eodem 
tamen  revocatum  fuiffe^  &  ad  Epifcopa- 
tum  reflitutum  :  Jultanum  vero  ,  cum  altos 
omnes  reduxtJJet ,  eum  unum  in  extlium  ire 
compulijle  ;  quem  Jovianus  rurCum  domum 
revocavit .  Hcec  quidem  a  Sozomeno  fic 
enarrata  haud  confentiunt  rebus  fuperio- 
ribus  de  Athanafio  recitatis  :  nam  ufque 
ad  Conftantii  obitum  latuifle,  eoque  ex- 
tinclo  tandem  fe  Mexandriam  contuliffr  ; 
Juliani  vero  poftea  refcripto  iterum  abire 
juffum  ,  fuperius  dictum  eft .  Poterat  au- 
tem  Alexandrinorum  ea  captara  pro  Atha- 
nafio  legitima  defenfio  effe :  nempe  mini- 
me  con'tare  potuiffe  Conftanrii  prsce- 
pto,  vel  aliorum  ejus  nomine  magiitra- 
tuum  fententia  Athanafium  exilio  fuiffo 
damnatum  ;  fed  ipfum  fponte  fugilft,  at- 
que  latebris  fe  ufque  ad  Con  tantii  obi- 
tum  continuiffe:  quamobrem  haud  videri 
poffe  ,  ipfum  Valentis  edicto  comprehen- 
fum  . 

Hac  vero  oratione  habita  (  fubjungit  So-       IV. 
zoroenus  )  cum  ei  perfuadere    non  pojjent  ;  Aih-:n.-.fi- 
refliterunt  ejus  conatibus^  &vim  afferri  E-  us  hte- 
pifcopo  non  permiferunt .  Quxre  cum  popu.  bras  ca- 
lus  undique  conflueret ,  ac  ingens   tumul-  Ptat  * 
tus  ac  turba  cieretur^  adeo  ut  omnes  fe~ 
ditionem  futuram  expeclarent ;  Vrxfes  de 
hts  rebus  geflis  Imperatorem  facit  per  Itt- 
teras  certiorem  ,  &  tnterim  Athanajium  tn 
urbe  mantre  patttur .    Multis  vero   dtebus 
intermijjis,   cum  jam    tumultus  videretur 
fedatus  ejle  ;  Athanajius  clam  ex  urbe  e- 
greditur  ,  &  in  locum  quemdam  Jeparattm 
fe  abdidit .   Nofle  vero    intcmpejia    Vroe- 
fes  Mgypti ,    &  Vrxfeclus  pr<xjidiari«rum 
militum ,  ad  F.ccle/iam  in  qua  dowtctltum 
babebat)  contendunt  .Eo  cum  pervenijjmt, 

fuiflTe  Ecdefias ,  AthanafTnm  vero  Imperatoris 
jufTu  fuam  Ecclefiam  recepifle  :  &  dim  in  alios 
perfecutio  incumberet,  iEgyptum  iftarum  ca- 
lamitatum  expertem  fuifle  ,  Athxnajio  aihue  fu-  ■ 
perflite  .  Quare  Theophines  de  Athanafii  mor- 
te  Ioquens  reJte  fcribit :  Annos  integros  quxdrx- 
ginta  in  perfecutiomhus  ,  periculifaue  pro  Fide  & 
pictate  fufccptis  peregifTe  ;  quod  verum  efle  non 
poteft  ,  nili  ejus  fuga  &  reftitutio  anno  trecen- 
tefimo    fexagefimo  acciderit  . 

Auclor  Farraginis  a    Scaligero   publicatus  pro-        IV. 
dit  ,   Tatianum     Lupicino  &     Jovino    Coff.    an-  Txtixntit 
no   nempe  CCCLXVII.  primum   Auguftalem  in  primus 
/Egyptum     mifTum  ,    &    VI.    Kxlend.    Februarias  Auguttalis 
Alexandriam   introilTe  .  Cui  Auclori  fidem  adhi-  JEgypti . 
bendain    efle  oftendit   Lex   t.  Codicis  Theodo- 

fiani 


Cum  Critice  Pagii. 


281 


Chjusti 
37°- 


Damasi  Pap. 
4« 


Valentikiani  r 
Valentis  Impp*  7' 


V. 

Athma- 
(ius   ad 


&  illum  m  tabulatis  qucejiviffent  ,  conjilto 
quod  tntenderant,  frujlra  fufcepto  ,  inde 
recedtmt .  Kam  putabant ,  cum  populus  jam 
in  fupertoris  tumultus  obltvionem  veniflet  > 
&'omnes  fomno  fe  dedijient,  futurum  ejfe 
*t  f.tctle  detnceps,  Ji  modo  aggrederentur  , 
tn.ind  ttum  Imperatoris  conjicerent  ,  urbem- 
que  cnnQrvannt  a  Jeditione  Itberam.  Sed 
cum  Atbana/ius  mtntme  effet  repertus,omnes 
non  fine  caufa  magna  tnce/flt  admiratio  . 
Et  Jive  dtvtna  quadam  vt ,  Jive  quortm- 
dam  indicio  prxmonitus  fecejfertty  utrum- 
que  certe  eodem  fpeftabat .  Qutn  etiam  ut 
tam.oppnrtuno  tempore  ,  tum  pracognofce- 
ret  tn/idias  ,  tum  vttaret ,  majorts  vtde- 
tur  ejfe  providenttce ,  quam  quce  homtnt 
attrtbut  queat  .  Sunt  autem  altt  ,  qui  dt- 
cunt ,  ettm  ,  cum  mente  perciperet  temera- 
rium  populi  tumultum  ,  &  vereretur  we_» 
cLidts,  qu<e  inde  forte  accideret,  ,  ipfe  au- 
ifor  ,  &  caufavideretur,  toto  hoc  tempo- 
re  in  patris  monumento  delttutffe .  Atque 
boc  modo  Athanajium  ijiud  evttaffe  peri- 
culum  accepimus  . 

Haud  diu  pofl  Imperator  Valens  fcripfit 
litteras ,  ut  Atbanajtus  rediret ,  Eccle/iam- 
que  denuo  capeffcret  .  Sufpicor    equidem  , 
Ecclefiam   yaie„tem  „on  fc  j-u0  ^fa,   cnn/ilio  has  lit- 

betur  "  terat  fcrtPflife  >  fe^  vel  qu°A  opinionsm  de 
Aihanajii  vtrtute  omntum  antmis  injitam 
non  parvi  ceflimabat :  quodque  verijimile 
eratyV.tlentinianu>ny  cum  fldemConctlit  Ki- 
cceni  pmpu*naret ,  ipfum  hac  de  re  incufa- 
turum  ;  vel  quod  metuebat-,  ne  cum  tam 
multos  Athanafius  haberet  fautores  ,  tu- 
multum  ejus  caufa  cierent ,  &  res  novas 
nonjtne  Reipublicce  damno  molirentur .  Ar- 
bitror  prxterea  ftclee  Ariance  Anttflites 
(  uti  fane  credtbtle  efl  )  mn  adeo  magno 
Jludio  ad  eum  Alexandria  pellendum  incn- 
buijfe ;  propterea  quod  compleftebantur  a- 
ntmts ,  Ji  urbe  ejetius  ejfet  ,  denuo  mole- 
fltam  bnperatortbus  exhibiturum  ,  indeqtte 
ttaclurum  occa/ionem  cum  illis  ad  colloqutum 
veniendi  ;  &  Valentem  quidem  fortafle  in 
fuam  fententiam  perduclurum  ;  Valentinia- 
num  autem,  utpote  ejufdem  doc7rince  fau- 
torem  ,  ad  iram  contra  ipfos  tnjlammatU' 
rum.  Kam  ejus  virtutem ,  in  his  quee  re- 
gnanteCon/iantio  acciderant ,  fatis  exper- 
tt  ,  maxime  ab  illo  metuebant .  Siquidem 
to  tempore  ita  omnes  adver fariorum  pro- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS  fi'1ni  St  CuriaI»  rtliclx  civitate  ,  d.tta  VI.  Idut 
Maii ,  &  direcla  ad  Tatianum  PF.  iEgypti  . 
Qlke  Lex  prsfato  anno  CCCLXVII.  emifla . 
Porro  Audlor  anonymus  Vitar  Athanafii  apud 
Photium  ,  &  Metaphraftes  in  Vita  e/jfdem  San- 
&\  aflerunt ,  Tatianum  iEgypti  Prarfeclum  fuif- 
fe,  quando  Athanafius  fugere  coaclus  eft,  il- 
lumque  Orthodoxos  valde  afflixifTe  :  Tatiano  tum 
temporis  JEgypti  Pmfeclo  horrendx  Chriflianot 
omnes  ,  horrendi  (§•  gravts  cruciatut  manebant  , 
esf  multi  per  eum  martyrii  finem  adepti  funt  , 
inquit  Anonymus  Photianus  :  Tum  temporis  Ta- 
tiano  JEgypti  Prnfeft»   multi  non    folum   diverfas 


fligabat  injidias,  ut  haud  inviti  Eccle/iar 
JEgypti  et  concederent ,  &  tamen  ipfe  vix 
litterts  Conjiantii  teo  adduci  poffet ,  ut  A- 
lexandrtam  reverteretur.  Caufam  igitur  , 
cur  Athanajius  non  effet  perinde  ac  ccete- 
ri  Epifcopatu  privatus ,  hanc  fane  jutfle 
conjtcto  .  Cceteros  autem  perfeciitio  ,  Jimi- 
lis  fere  perfecutioni  Centtlium  ,  exagita- 
vit.  Kam  qui  ipforum  doftrinam  refpue- 
bant ,  tllis  non  modo  parabantur  exilia  , 
iierum  etiam  Ecclejice  auferebantur ,  aliif- 
que  tradebantur .  Mgyptus  tnterimt  dum 
Athanafio  vita  fuppetebat,  ifiarum  cala- 
mitatum  prorfus  expers  fuit.  Ha<5tenus  So- 
zomenus  . 

Epiphanius  (a)  autem  ,  rerum  fuorum       VI. 
temporum   fcriptor  ,  illam  unam    probat  (a/  Epiph. 
caufam  exhibitae  Athanafio   indulgentise  ,  hnr.62. 
necumaliis  Orthodoxis  Epifcopis  ab  Ec- 
clefia   abftraclus   in    exilium    pelleretur, 
quod   veritus    effet  popularem    tumultum 
amplifiimae  Civitatis:    Arianos  vero  tradit 
expetilTe  ab  Imperatore,  ut  Alexandriam 
Lucius  mitteretur:  quod,  quamdiu  Atha- 
nalius   vixit ,   minime  obtinere  valuerunt . 

Reveritus  quoque  eft  Valens  ipfum  E-       VII. 
piphanium  ore  omnium   celebratum ,  vir- 
tutibufque  infignem  ,  ne  cum  csteris  Or-  Cur  Pa"- 
thodoxis    eum  damnaret  exilio,  necnon  £USi' 
prxftantiffimum    illum  Pauiinum    Epifco-  nf^f  \^ 
pum  Antiochenum  :  de  ambobus  enim  cum  Ecclefiis 
Athanafio  haec  S.  Hieronymus  ad  Pamma-  relicli 
chium(^):   Eo  tempors ,  quo  totumOrien-  fintliberi. 
tem ,    excepto  Vapa    Athan.ijio  atque  Pau-  ^  Hier, 
linO)   Arianorum  ,  &  Eunomianorum  hcere-  ep.61. 
Jis  pofftdebat ,  quando  tu  Occtdentalibus , 
6*   in    medio   exilio  confejfortbus  non  com- 
municabas ,  ille ,  nempe   Epiphanius,    vel 
presbyter   monaflerti    ab    Eutycbio    audie- 
batur  ,  vel  poflea  Epifcopus   Cypri  a  Va- 
lente  non  tangebatur :   tantce  enim  venera- 
tionis  femper  fuit ,   ut  regnantes  bceretici 
ignominiam  fuam  putarent ,  Ji  talem  vtrum 
perfequerentur.    Haec  Hieronvmus  inveftus 
in  Joannem  poftea  Epifcopum  Hierofoly- 
mitanum  ,  his  autem  temporibus  cum  hae- 
reticis  partem  habentem  ,  &  eam  ob  cau- 
fam  ab  eodem  Epiphanio  daris  litteris  hae- 
reticumappellatum  ;  de  Paulino  h*c  etiam  tc\Soiom. 
Sozomenus  (  c  )  :    Paulino  autem  propter-  /#(S.  c,7, ' 
ea  pepercit ,  quod  vitce  ejus  fanflimomam  (d)  Socrat. 
reverebatur .  At  Socrates  (  d  )  :    Paultnum  /.4»  <"•*• 
N  n  Ept- 

plagas  fuflinebant  ,  fed  &  martyrio  nfficiebantur , 
multa  illo  contra.  Ecclefiam  molientc :  quem  Tatia. 
num  ultio  Divina  ad  pcenam  traxit ,  inquit  Me- 
taphraftes .  Scd  de  magm  hujus  Athanafii  per- 
fecutoris  ,  cujus  nulla  apud  rtcentes  Auclores  , 
qui  ejus  vitam  fcripfere ,  mentio,  funefto  obi- 
tu    fuo   loco  agetur  . 

Tatianum  ,  ubi  primum  Alexandriam  advenft,        ▼• 
perfecutionem  exorfum    '"fle  ,  colligitur  exepifto-  Initio  an- 
la   S.  Athanafii  fuper    Sancli    Theodori  Pachomii  "'    ccc" 
difcipuli     mortem  ,     Or/iejium  ejufdem  Pachomti   LXVii.  de- 
in  Monachorum  Tabennenfium  Prsefecluram  fuc-  creta  Per' 
ceflbrern  fokntis .  Nam  in  epiftols  fine  gratula-  f'cl*tt0  • 

tur 


zBt 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 

37°» 


Damasi  Pap» 
4- 


Valentiniani  t 
Valentis  lMrr#  7. 


F.pifiopumy  inquit ,  propter  eximiam  ejut 
fietatem  nullo  affecit  incommodo  .  Cum  a- 
lioqui  nec  hi  Valentis  comprehenfi  vide- 
rentur  edi&o,  quo  ii  pelli  jubebantur  , 
qui  jam  aConftantio  ejecli ,  per  Julianum 
fuerant  reftituti:  cum  hi  poft  Conltantii 
obitum  creatt  Epifcopi  videantur  ,  Atha- 
nafius  vero  fponte  folum  vertiflTet. 
VIII.  Quam  dira  autem  reliqui  Epifcopi  Or- 
thodoxi  in  Oriente  fint  pafil ,  cum  editfto 
Valentis  juffi  funt  Ecclefias  cedere  Aria- 
nis,  ipfi  vero  alio  exules  amandari,  ex 
paucorum  rebus  geftisquae  memoriae  com- 
mendatae  reperiuntur,  licebit  reliquorum 
serumnasi  quoe  habentur  incognitae  ,  me- 
ditari.  De  Eufebio  enim  Epifcopo  Samo- 
fateno  ,  quem  anno  fuperiori  interfuiiTe 
elecVioni  Bafilii  Magni  diximus  ,  hiec  ha- 
(a)  Tbeod.  bet  Theodoretus  (a) :  Jam  vero  quantam 
/.4.  f,ij.  animi  magnitudtnem  ,  quant  amque  fapien- 
tiam  idem  Eufebius  demonfirarit ,  cum  e- 
Eufebit  ditlum  Imperatorium  ,  quo  jubebatur  in-, 
j>amo  ate-  y^r^f/aw  proficifciy  ad  ettm  ejfet  perl  t- 
Jium  .  tum ;  arbttror ,  btt  qut  ejus  ret  tgnirt 
funt,  pernecejfarium  ad  cognofcendum  .  Sub 
crepufculum  enim  venit  nuncius  ,  qui  hoc 
ediftum  ajferebat  ;  qttem  Eufebius  tacere , 
dr  caufam  adventus  occultare  jubet  :  H  nn 
Ji  plebs>  inquit  ,  ftudio  pietatis  educata 
intellexerit ,  te  demerget  in  flumen,  &  a 
tne  certe  pxnce  tucemortis  expetentur ,  Hccc 
tocutus  ,  &  vefpertino  precum  minifterio 
de  more  perfunflus  ;  tempore  qtto  famnut 
folet  obrepere ,  fenex  ,  folus  ,  fide  unius 
famuli  fretus  ,  ex  urbe  egredttur ,  §equi- 
tur  famulus,  cervical  tantum  &  Itbrum  fe- 
(um  deportans  .  Cum  autem  ventum  efl  ad 
tipas  fluminis  (  nam  muros  urbis  proeter- 
iabebatur  Euphrates  )  confcenfa  nave  ,  ju- 
bet  remiges  retfa  trajicere  Zeugma  .  Vbi 
illuxit  dies ,  ifle  Zeugma  appulit :  Samo- 
fatx  querelis  &  luftu  redundarunt .  Ham 
ejus  difcejju  fer  famulum  illum  ,  qui  ne- 
cejfariis  Eufcbit  quxdam  expojuerat  mxtt- 
data*  &  quinam  ejfent  eum  comitaturi , 
qtti  etiam  libri  una  exportandi  ,  indica- 
verat ,  patefaclo  1  omnes  fe  paflore  orba- 
tos  lamentabantur .  Itaque  frequentes  per 
flumen  navigare ,  quo  eum  quceranty  coepe- 
runt.  Atque  ut  primum  ad  eum  ventunt  , 
videntque  paftorem  fuum  defideratum  ,  con- 
queri  ,  gemere  ,  &  ingentem  vtm  lachry. 
tnarum  fundere  ;  quo  perfuadeant  ei ,  ut  a- 


fAGIUS  tur  f'D'  AthanafiU! ,  quoi  Pafcbt  &  Penteetjle/ 
folemnitates  animo  feeuro  agere  potuerit  .  Scri- 
pta  ca  epiftola  ,  ut  notat  Papebrocius  in  Vita 
SS.  Pachomii  &  Theodori  Abbatum  Tabennen- 
fium  in  Thebaide,  die  XIV.  Maii ,  Paragrapho 
17.  anno  Chiifti  trecentefimo  fexagefimo  oclavo  , 
poft  Theodori  mortem  ,  quac ,  ut  legitur  in  Jau- 
data  Vita  ,  contigit  Dominica  Caudii,  id  eft , 
Pafchatis ,  ut  Papebrocius  interpretatur  .  Quare 
laudatis  verbis  Athanafius  infinuat,  fefe  anno 
trecentefimo  fexagefimo  feptimo  Pafchatis  &  Pen- 
tccoftes  fefta   animo  fecuro  agere  non  potuifle , 


pud  ipfos  maneat ,  &  mintme  finat  ovet 
lupis  tra<ii .  Verum  cum  perfuadere  nonpof. 
fent,  audtvijfentque  eum  recttantem  prxce. 
ptum  Apofiolt  ,  quo  perfpicue  jubemur  ma- 
gtftrattbus  &  piteftatibut  obtemperare  s 
pars  autum^  pars  argentum^  veftem  alii ; 
alii  famulos  ei  ojferunt  ,  utpote  in  regio» 
nem  peregrinam  &  longe  illtnc  fitam  pro- 
fetfuro.  Ifle  awem>  paucis  qutbufdam  re- 
bus  ab  iis  qui  erant  familiarttate  conjun- 
Cliorcs  acceptis ;  ubi  omnes  tum  doffri- 
nx  ,  tum  precationis  annts  communiverat » 
&  magnopere  cohortatus  fuerat ,  uti  dog. 
mata  Apofiolica  viriliter  propugnarent;  ad 
Ifirum  cmtendit .  llli  ad  urhem  fuam  re- 
verfii  Ce  ipfi  mtttuo  excttare,  &  luporum 
incurfinnes  fortiter  depellere  nituntur.  HxG 
de  exilio  Eufebii  Theodoretus. 

Deducendus  vero  in  Thracis  fines  pro-  IX. 
pe  Iftrum  fluvium  Eufebius ,  per  Cappa- 
dociam  a  fatellitibus  trah^batur  ;  cui  cum 
Gregorius  Nazianzenus  tunc  aegrotans  oc- 
currere  ob  morbi  caufam  minime  potuif- 
fet,  hasadeum  litteras    poftea  deditf  £):  (f>)Creg. 

Eufebio  Samofateno  Epifcopo  in  exilto  a-  N«a.«p»y?. 
genti .  Ouo  tempore  per   patrtam  nofira 


m 


lS. 


ptetas  tua  tranfibat ;  nec  e  cubiculo  profl.  Qregorj; 
picere  poteram,  extremo  morbo  labbrani  i  jd  Eufe- 
me  porro  non  tam  excruciabat  morbur  ,  //-  bium  Jite- 
cet  mortis  metum  invehens  ,  quam  quod  bo-  rac  .  • 
tto  ,  &  facrofantfo  tuo  congreffu  privibar, 
Tanta  nimirum  vttltus  iflius  honorabtlit 
vidindi  cupidi^ate  tensnr ,  quaif.t  eum  te~ 
neri  par  tfl  ,  qui  fpirttualium  vulnerum  cu- 
ratione  indiget ,  eamque  fe  a  prceftantia 
tua  cnnfecuturum  fperat  .  Etfi  autem  hoc 
peccatis  meis  adfcribendumeft  ,quod  tutt,-, 
congrejfu  tuo  fruflratus  fum:  poteft  tamen 
nunc  quoque  per  b  mttatem  tuam  molejtiit 
meis  nonnihil  medicint  afferri .  Kam  Jt  mei 
quoque  memoriam  in  Deo  accepttjftmis  tuit 
precibus  babere  digneris  ;  id  utique  mthi 
omnis  divince  benedtfttonis  viaticum  fu. 
turum  efi  tum  in  hac  vita  mea ,  tum  in 
futuro  cevo  .  Tantum  enim  virum^  ita  in 
Evangeltt  fide  certantem  ,  perfecuttonefque 
tantas  perpejfum  ,  tantamque  Jibi  ipfi  -ipud 
jufitjjimum  Deum  libertatem  per  calamittt- 
tum  perpejjionem  comparantem  :  hunc  ,  in- 
quam  ,  patronum  quoque  noftrum  per  ora- 
ttones  fieri  dtgnart ,  tantam  vim  habere 
mihi  perfutdeo  ,  qu.tntam  fi  vel  a  quodam 
fandorum  martyrum  td  mihi  conttnreret* 

Quo- 

ob  Tatian?  perfecutionem .  Et  profeflo  ,  cum_. 
tefte  Socrate  Jib.  4.  ca->.  13.  a<tvuo'  intfgrot 
menfes  in  paterno  monumento  delituerit  Athana- 
fius ,  in  feftis  Pafchatis  &  Pentecoftes  adhuc  in 
eo  lateb.it ,  verumque  eft  quod  jam  dixi  ,  Ta- 
tianum  Alexandriam  ingreffum  ,  die  nempe  vi- 
cefima  fexta  Januarii ,  ftatim  ediclum  adverfus 
Orthodoxos  publicafle.  In  laudara  Farragine  duo 
de  Tatiano  adduntur,  fcilicet  eum  condidifle  tn 
Al-^xandria  ftuvium  (  id  eft ,  lavacrum  vel  aqua:- 
dndum  )  qui  vocatur  Tatianus .  Item  eum  por- 
tas  fecifle  ,  dictas  Petrinas,  auro  perfufas  . 

In 


CumCriticePagii. 


283 


Chrtsti 

370. 


Damasi  Pat. 

4- 


Valentiniani   t 
Valentis  Impp.7. 


Quocirca  te  obfecro  ,   ut   in  bir    Gregorti 
tut  affidue   fir  memor  ,    in  quibur  me  dt- 
gnum  memoria  tua  ejje  fummopere  opto  . 
X.  Poft  h"cc  aurcm  cum    Eupraxius   deri- 

cus,  inligniviri  pietate  adduftus,  ad  cum 
in  Thracia  exulantem  perrexiflet  ;  eidem 
ad  ipfum  Oregorium  litteras  dedit;  qui- 
bus  acceptis  Gregorius  alias  reddidit, 
quas  hic  defcribendas  curavimus  ,  funt 
(a)  Greg.  autem  hujufmodi  (a): 
*?-lo.  Quamquam  mibi  femper  carur  fuit  ac 

AV    C       J*nceru*  amicut  venerabilis   frater  nofler 
gorii  ad  "  ^"Praxius :  carior  tamen  ,  &fincerior  vi- 
EutebiumfliS.  efl  ob  animi  affettum  erga  te  fuum  : 
littera: .     quippe  qui  nunc  qunque  ad  tibi  infervien- 
dum  non  aliter  perrexcrit ,  quam  ,  ut  ait 
David  ,  cervut  fiti  opprejfus  ,    intolera- 
btlem  fitim  pttra  &   dulci  aqua    refrige- 
ranr .    Ac  beatus  ,  qui  confuetudine     tua 
iir  congreffu  dignur   habitus  fuerit :   bea~ 
tior  autem  ,  qui  calamitatibus  pro  Chri- 
Jlo  fufceptir  ,  laboribufque  pro  veritate  ex- 
hauftir  ,  talem  coronidem  impofuerit  ,  qua- 
lem  non  multi  Dei  metu    preediti  confecu- 
ti  funt .  Kon  enim  inexploratam  virtutem 
ojlendifli  ,  nec    tranquttlo   tempore  folum 
navigafti ,  aliorumque  animar  gubernafli  ; 
fed  in  tentationum  quoque    diffxcultatibus 
&    procellir  fulfifti  ,    perfecutoribufque 
fublimior  extitifli  >  dum  forti  animo  exi- 
lit  caufa  folttm  vertifti .   Et  alii  quidem 
patrium  folum  habent ,  nor   autem  fuper- 
num  Civitatem ;  alii  noftrumfortaffe  thro- 
nuniy  nor  Chriftum.  O   pneclaram    nego- 
tiationem  !  qualia  contemnenter  ,  qualitL^ 
accipimut !  Traufivimus  per  ignem  &    a- 
quam  ;   confido  autem  ,  nor  in  refrigerium 
qttoque  exituros  efle .  Non  enim  Deur  nos 
in  perpetuum  deferet  ,  nec  reclam  dofiri- 
natn  perfecutionibur  vexari  finet ;   verum 
fecundttm  multitudinem  dolorum  noflrorum 
confolationer  ipfiur  nos  exhilarabttnt  .  At- 
que  hoc  quidemproeerto  habemus ,  &  opta- 
vitts  .  Te  vero  obfecroy    ut  pro  abjefttone 
noflra  preces  fundas  ,  &  quotiefcumque^, 
occafio  dabitury  bene  precari    nobis    per 
Ittterar  non  graverir ,  ac  rerum    tuarum 
flatum  declarando,  Ixtiores  alacriorefqtte 
ttor  reddere;  id  quod  nitnc  facere  digna- 
tus  er .  Haec  Gregorius.  Quid  autem  Sa- 
th)  Tbcod.  m°fatae  contigerit    poft    Eufebii   relega- 
1.4.  c.14.  tionem ,  Theodoretus  (  b  )   his  profequi- 
tur  verbis: 
XI.  Atque  hoc  loco   ardentem,  &  finceram 

eorum  fidem  ,  nempc  Samofatenorum  y 
exponam.  Quandoquidem  me  illir  tnjtt- 
riam  fafiurum  ccnferem,  fiea  non  fcriptis 
ad  memoriam fempiternam  proJeretur.  Vofl- 
ea  autem  quam  Ariani  gregem  paftort^» 
Ann.  Eccl.  Tom.  V* 

PAGITJS       In  eadem  Farragine  iterum    Auguftalius  fuif- 

fe    dicitur    amvis  CCCLXXIV.    CCCLXXV.  & 

VI. '      CCCLXXVI.    Verum    in   ea    Corrfules   turbati  . 

Gothofredus  in  Profopographia  Codicis  Theodo- 

(iani     verbo    fatianus ,    oftendit ,    anuo^  CCC- 


Samofate- 
ni  exe- 
crnntur 
novum  E- 
pifcopum 
Euno- 
mium  . 


longe  optimo  privarant ,  &  altum  in  efus 

fubrogarant  locum  ;  nemo  ex  urbis  incoltr^ 

velprejfus  egeftate^  vel  divitiis  affluenr , 

famulur  vel  artifex  ,  agricola  vel  confi- 

tor ,   vir  vel  mulier  ,  iuvenis  vd  fenex  , 

ad  conventum  Ecclefiaflicum ,  ut  morts  e- 

rat  ,  aecedere  voluit  ,  fed  Epifcopus  folus 

agebat  ;  quippe  nemo   aut   in   ejus    venit 

confpeftum  ,   aut  cum  eo   fermonem    contu- 

lit,  licet  diceretur  vitam  apud  eos  valdt 

modefle  inflituijfe.  Cujus  rei  hoc  erit  ar- 

gumenti  ,  quod  fum  jam  ditfurus .   Cunu, 

ei  in  antmo    ejf/er,  fe    in    balneo  lavare ; 

famuli ,  quo  ingredi  cupientes  probtberent  , 

fores  balnei  occluferunt:    at  iUe  ubi  videt 

multitudtnem  pr'o  foribus  ftantem ,    forer 

aperiri ,    &  omnes    audacler   fe  in  balneo 

una   lavare  jttbet .   Idem  qttoque  prxftitit 

in  interiore  balneo  teftudineato  .  Ham  cum 

fibi  lavanti  multos  aftare  Cerneret^   man- 

dat  ut  fruantur  una  aquircalidir  .  ////'  au- 

tem  taciti  confiftebant .  At  ifte    eor  hono- 

rir  caufa  ftare  arbitratur  ,  furgenr  ocyur  , 

egreditur  e  balneo  .  Illi  vero  aquam  b<e- 

reticdt   nequiti*  contagione   infeflam  efj\_, 

rati ,  eam  in  cloacam  emittunt,  novamqtte 

fibi   infundi  imperant .  Qua    re   cognita_. 

ifte ,  urbe  relifia  ,   abiit  ;    quippe  ftulti- 

tice    immo   fummee  dementi*  ejfe    putavit  , 

urbem    infeftam  ,  &  eommunem  fimultatem 

erga  ipfum  exercentem  incolere  .  Quapro- 

pter  ubi  Eunomiur  (  ita  enim  vocabatur) 

Samofatam  reliquerat  ,    tametfi  Lucium  itt 

ejur  locum  fuffciebant ,  lupumplane  &  in- 

fidiatorem  ovium  ;  tamen  oves-  deferta  /z_, 

paftore  ,    pafloris    munus    ipfa   obierttnt  : 

nam  dodlrinam  Apoftolicam  integram  con- 

fervarunt  .  Verttm  in  quantum  odium  etiam 

ifte  ab  omnibur  vocatur  fit  ,  biftoria>  qttam 

deincepr  narrabo  ,   docebit  - 

Pucri  in  foro  pilam  mutuo  contorfere , 
quo  quidem  ludo  fe  admodum  obleftabant  . 
Ac  forte  fortuna  dum  tranfibat  illac  Lu- 
ciur  ,  pila  e  manibur  ptteri  cujttfdam  ela- 
pfa  ,  per  afini  ejur  pedes  pervolvebatur  . 
Pueri  autem  tsociferari  ;  quippe  pilam  fce- 
lere  pollutam  exiftimarunt .  Qua  re  inteU 
lecla  ,  dat  mandatum  ttni  ex  comitum  fuo- 
rum  numero~  ttt  maneat  ,  difcatque  quid 
faclumfit .  Pueri  vero  igne  accenfo  pilam 
per  ejur  flammam  torquent ,  ficque  eam 
purgatum  iri  arbitrati  funt.  At  tametfi 
non  fum  nefciur  ,  boc  puerile  effe  ,  &  in- 
veteratte  confuetudinir  velut  reliquiar  ;  ta- 
men  fatis  indtcii  inde  capi  poteft  ,  quam 
ejfet  fecla  Ariana  urbi  illi  odiofa  .  At  ve- 
ro  Luciur  Eunomii  manfuetttdinem  neuti- 
qttam  efl  imitatur;  fed  ficut  perfuafit  ma- 
gifiratibus ,  uti  illi  altos  complures  fa- 
N  n  2  cris 


LXXIV.    eum    Comitem    fuifle  facrarum  Largi-  r»  JEgypttL 
tionum  ,  &  ab  eo  anno  ad  CCCXCI.  quo  Con-  cmnis  an- 
ful  cum  Symmacho    fuit  ,  multas  ad  eum   Leges  t~iorit»spc. 
infcriptas,    &   in  Lege  19,  Cod.  Theod.  De  cx-  net  Au?it* 
traordinariis  ,  a  Theodofio;  Magno  data  ,  di ferte  Jlaltm^ 

Ta-     fuit  . "     , 


XII. 

Pueri 
quam  fue. 
rintexe- 
crati   Lu- 
cium  A- 
rianum 
Epifco- 
pum. 


284 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

37°» 


Damasi 
4« 


PAr, 


Valentiniani  «. 
Valentis  Impp*  7* 


XIN, 

Pelagius 
Epifcopus 
Laodice- 
tuis  exul 
pro  fide  . 

(a)  Thcod, 
Li.c.n. 


XIV. 

Lufebius 
Samof.i- 
tenus  E- 
pifc  inco- 
gnitus  lu- 
ftrat  Ec- 
clefias  . 


cris  inittatos  in  exilium  mitterent ;  ita_ 

ipfe  eos  pottffimum  ,  qtti  fanclam  divinam- 
que  propugnabant  dofirtnam,  ad  ultimas 
Imperit  Rowatti  oras  relegavit  :  Evolttum 
dico  diaiOtum,  quem  Oaftm  ufque  (de  hu- 
fus  folitudtne  multus  habetur  fermo)  amatt- 
davit  ;  &  Antiocbum  tum  cognatione  cum 
Eufebio  conjunclum ,  cujus  fororts  filtus 
erat ,  tum  multis  refte  faftis  nobilitatttm, 
tum  facerdotali  dignatum  honore ,  ad  ex- 
tremos  Armenice  fines  expulit .  Quam  ve- 
ro  prxclare  ifie  pro  divina  doclrina  de- 
certarit  ,  pofiea  oftendemus .  Haec  Theo- 
doretus .  Porro(ut  fubdit)  Sanclus  Eufe- 
bius  eorum  Epifcopus  relegatus  in  Thra- 
ciam  ,  propelftrum  vitam  traduxit:  quo 
quidem  tempore  Gothi ,  ut  ejus.  fcripta 
declarant,  Thraciam  populabantur,  ejuf- 
que  Civitates  obfidebant  ;  ut  plane  intel- 
ligatur,  illud  fuiffe  confilium  Arianorum 
cum  illuc  amandantium  ,  ut  S.  Epifcopus 
ab  hoftibus  necaretur. 

Rurfum  vero  Theodoretus  inter  alios 
Epifcopos  a  Valente  Imp,  Ariano  expul- 
fos  (  de  quibus  fingulis  ,  quorum  eft  me- 
moria  ,  fuo  ordine  appofite  dicluri  fumus) 
adnumerat  Pelagium  Epifcopum  Laodi- 
cenfem  ,  de  quo  ita  fcribit  (  a  )  :  Laodicen- 
fem  autem  Velagio  paflore  fane  egregio 
orbavit  •  Qui  cum  adolefcens  ejfet  ,  duxit 
uxorem ;  primoque  nuptiarttm  die  in  ipfa 
ttuptiali  thalamo  fponfce  perfuafit ,  ut  ca-> 
ftitatem  pluris  quam  concubitum  cefltma- 
ret ;  &  ut  amorem  fraternum  pro  conjun- 
(lionejugalt  teneret,  edocuit .  Verum  quam- 
quam  temperantice  munus  hoc  paffo  probe 
adminiftravit  >  &  alias  quoque  habuit  vir- 
tutes  huic  perfimiles  ,  quct  pariter  cum  ea 
velut  choros  ducebant ;  ac  propterea  com- 
muni  omnium  confenfu  ad  Preefulatum  illum 
afcenderat ;  tamen  fplendores  illos  vitce 
frceclare  inflitutce  hofiis  veritatis  minime 
reveritus  e/?,  fed  tum  iflum  in  Arabiam, 
tum  S.  Meletium  in  Armeniam,  in  Tbraciam 
vero  Eufebium  ,  qui  tn  doclrina  Apoftolica 
divulganda  permultos  labores  collocajfet , 
relegavit.  At  de  Meletio  inferius.  Legi- 
nius  eumdem  Pelagium  interfuiffe  Antio- 
chense  Synodo  fub  Joviano  Imp.  atque  fub- 
fcripfiffe  Catholicae  fidei ,  de  qua  fuperius  • 

Idem  vero  Theodoretus  cum  haec  de  Pe- 
lagio  enarraffet ;  mox  ita  de  eodem ,  de 
quo  nuper,  Eufebio  fubdit:  Tfle  Eufebius 
cum  multas  Ecclefias  pafioribus  orbatas 
intellexijjet ;  habitu  milttari  indutus ,  & 
capite  tiara  operto  ,  Syriam  ,  Pboeniciam, 
&  Palcefiinam  peragravit,  quo  tum  pre- 
sbyteros  &  diaconos  crearet ,  tum  alta  Ec- 


PAGIUS    Tatianum  in  infcriptione  Legls  Praefeclum  Orien- 

tis  vocari .  Tanta   aucloriute  per    hxc  tempora. 

Tatianus  florcbat .   Sed    de  eo  rurfus    infra. 

VII.  Ad  num.    XIII.  Cum    Bafilius  epift.   311.    ad 

Zxilium      Pelagium  Laodicenum  Epifcopum  fcribat ,  vaJde 

S.Petagii.  fe  cuperc  cum  adire,  liquet,  tempore,  quo  ea 


XV. 

S.  Bafilii 
epiftola? 


clefiafiica  obiret  officia  .  Quod  fi  quattdo 
in  Epifcopos  fecum  doffrina  conjunclos  tn- 
cidebat  ;  eos  Ecclefits  ,  qux  carebant  pa- 
fioribttSiprcefecit .  Haec  Theodoretus .  Quaj 
quidem  cum  accidere  minime  potuerint 
ante  ediclum  de  expellendis  Epifcopis 
Orthodoxis  ,  quod  abfque  mutatione  ha- 
bitus  Iiberum  effet  cuique  Catholico  Epi- 
fcopo  ,  quo  veilet  profecYionem  inftitue- 
re;  facla  effe  neceffe  eft  affirmare,  poft- 
quam  relegatus  fuit  in  Thraciam ;  ubi  in- 
gruentibus  Gothis  in  Romanum  folum  , 
reliclus  ille  fine  cuftodia  ,  ejufmodi  Eccle- 
flas  vifitandi  inierit  confilium  :  cum  & 
ne  quis  effet  agnofceretur,  ex  Epifcopo 
fe  transformavit  in  militem.  Nec  vero 
ob  id  facrorum  canonum  praevaricator 
habendus  fuit ,  fi  quod  alias  vetitum  ef- 
fet ,  ordinaverit  clericos  in  aliena  Dice- 
cefi  ;  cum  neceffitate  urgente  ,  privato 
quodam  divini  Spiritus  inftinclu ,  id  fe- 
ciffe  ,  non  dubium  fit  ;  quod  a  nemine  , 
nec  quidem  ab  hoftibus  fuiffe  legimus  im- 
probatum  . 

Extantad  hunc  ipfum  Eufebium  S.  Ba- 
filii,  praeter  illas  quae  excufae    habentur, 
epiftol3e  tredecim  inter  alias  centum    vi- 
ginti    duas ,    vel   plurcs   nondum  editas ,  ^'Eoftl 
quas  Sextilius  Epifcopus  Alexanus   in  La-  bium. 
tinum  vertit;  fed  ipfarum   interea   mora- 
tur  editionem ,  quod  naclus  exemplar  ad- 
modum  depravatum,  optaret  (fi  dabirur) 
cum  fideliori  conferre  .    Nos   interim  ex 
eis  fragmenta  aliqua  noftro  inftituto  con- 
ducentia  mutuati  ,    hic  ea   fuis    locis   in- 
texuifle  voluimus:  cum  alioqui  omnes  fer- 
me  ejus  argumenti  fint,   ut  res  praefentis 
temporis  contineant  atque  deplorent :  in- 
ter  alias  autem   quae  eft  numero  duodeci- 
ma  ad  eumdem  Eufebium  fcripta  haec  ha- 
bet:  Equidem  volebam  (fi  fieri  a  me  po- 
tuijjet  )  quce    quotidie   nobis    contingunt , 
tibi  annunciare :   fic  enim  multce  &  prce- 
ter  opinionem  funt  res ,   ut  hifioria   quo- 
tidiana  qttoque  egeant ;  quam  etiam    com- 
pofuijjem ,  bene  fcias ,  nifi  afpduitate  oc- 
currentium  ,   cogttationes   habuijjem  cutn_. 
occurrentibus  conflittantes  .   Adfuit  nobis 
Vicarius  (quod  ejt  primum ,  &  maximum  in- 
ternofira  mala)  homo:fiquidem  etiam  bcere- 
ticus  mente ,  nefcio  :  puto  enim  eum  omnis 
rationis  ejfe  imperttum ,  &   neque  habere 
aliquodfiudium  ,  neque  curam  ctrca   bujuf- 
modi  :  tn  altis  entm  vtdeo  tpfum  animo  & 
corpore  noclu  ,  &  interdtu  occupatum  :  ve- 
rumtamen  amicus  eft  hcerettcorum ,   &  nott 
plus   eft  erga   eos  benevolus  ,  qttam   con- 
tra  nos  odtofe  fe  babens , 

Cou- 

fcripta ,  Telagium  nondum  in  exilium  mifluiru. 
efle.  Cumque  ea  anno  trecentefimo  feptuagefi- 
mo  quinto  data  videatur  ,  ut  cx  profeclione  San- 
tlijfimi ,  de  qua  loquitur  ,  colligitur,  Pelagii 
exilium  eo  anno  confignandum  . 


Cum  Critice  Pagii. 


285 


Chrisii 

37°« 


Damasi  Pat, 
4« 


Valentiniani  t 

Valentis  lMPr*7- 


XVI.         Congregavit   enim   Synodum  prctvarica- 
toruw  ih  medta  hieme  tn  Galatta ,  &  eje- 
SyBodus     ctt  qHt(iem  Hypfium^  &Jhbflitutt  Endtcium . 
rumln      Judtcatum  autem  fuijje  Jiatuit  fratrem^ 
Galatia  .    »'«"» »  ncmpe  Gregorium  Nyffenum  Epi- 
fcopum  ,  abuno  homtne  &  hoc  tnfigni  accu- 
fatum.  Deinde   parum    occupatus   circa   e- 
xercitum ,   rurfum  rediit  ad  nos  ,  tram  & 
odtum  anhelans ;  &  omnes  quidem  una  vo- 
<e  facerdotes    Cctfarienfis    Ecclefice    tradi- 
Ait  Concilto,  Sebaflice  autem  fedit  multos 
Ates ,  judicans  fer  tribus  ;   &  eos  qui  no- 
his  communicant ,  infidiatores  nominans  ,  & 
damnans  miniflerio  populari ;  adjungentes 
autem  fe  Euflathio  maximis  honoribus,pro- 
fequens .     Rurfum    Synodum    circa  HyJJam 
Calatarum   &  Ponticorum  congregart  prct- 
cepit .    llli   autem   obedierunt ,   &  concur- 
rentes    miferunt  quemdam    ad    Ecclejias : 
quem  ego    non  eligerem  dicere  qualis  fue- 
rtt ;     conjicere    autem   licet    tuce    prttden- 
ti<e  quantum  eft  conveniens  ,  eum   qui    ta- 
Itbus  infiitutis  hominum  fervit  , .  •  Et  nunc 
quando   has  litteras   nuttebam  ,  hoc    idem 
prteceptum  ad  Sebaftiam  paravit,  partim, 
ut  conjuntlio  fiat   cum   Euflathio ,  parttm 
ut  cum  ipfo    res  Hicopolitance  convertan- 
tur  ;  beatus   enim  Theodatus    mortuus  eft , 
&  interim  primos  impetus  Vicarii  genero- 
fe    &  fortiter  propulfarunt  :   conabaittr  e- 
nim  perfuadere,  ut  ipfi  fufciperent   Eufta- 
thium ,  &  per    ipftim   acciperent    Eptfco- 
pum .    TJt    autem  vidit  ipfos    fponte    non 
cedentes,    nunc     tentat   violentiori    manu 
conftttuere  datum  * .  Divulgatur    etiant-. 
qmedam    Synodi     expeftatio ,     fecundunu. 
qtiam   convocatis  nobis ,  inflituunt  vel  ca- 
pere  communicantes ,  vel  facere  quod  af- 
fueti  funt .  Res  igitur  Ecclefiarum  hoc  mo- 
do  fe  habent .    Ego  autem  ipfe   quo  modo 
affeclus  Jim    corpore ,  tacere  meltus  puto  , 
quam   fcrtbere ;    eo   quod  fi    vera  dicam , 
vicerore  tn  affecero ;   menttri  vero  ncn    fti- 
fttneo.  Hucufque    ad   Eufebium    S.   Bafi- 
lius. 
XVII.        At  praeftat  hic  ca  quae  breviter  tantum. 
pertigiffe  ftylo  Bafilius    vifus  eft  ,  fufius 
Gresor.     enarrare  :  ac   primum   quidem  ,  quod  de 
Myflenus    fratre  fuo  damnato  in  Synodo  habet.  Fuit 
damnatus.  j||ud   confilium   Valentis  Imperatons   at- 
que  Arianorum,  ut    Epifcopi  illi  Ortho- 
doxi  ,  qui  a  promulgato  ediclo,  quo  dam- 
nati  olim  a  Conftantio ,  in  exilium  pelli 
jubebantur,  minime  comprehendi   videri 
polfent,  quod  poftca  electi   fuiffent  ;  ii- 
dem  collecta  ab  Arianis  Epifcopis  Svno- 
do  damnarentur:  quod  in  primis  factum 
conftat  adverfus   Gregorium  Nyffx  Epi- 
fcopum ,  fic   in  Synodo  (  ut  ex  epiftola 
\  Bafilii  vidimus  )  ab  Arianis  confpirante 

cum  illis  Vicaria  praefectura  damnatum. 
Porro  de  ejufdem  Gregorii  depofitione  , 
&  exilio  irrogato  extat  ipfius  Bafilii  ad 
eumdem  Eufebium  epiftola  ;  licet  alia_. 
infcript'0  perperam  praefeferat  datam  effe 


ad  GregoriumTheologum;  ubi  hsc  inter 
cxtera  fuperius  recitatis  confcntientia.. : 
(a):  Quanto  impotentiores  redduntur  Ec-  (*)  BjJ>f' 
clefiee,    tanto  magis  dominandi    Itbido   tn  ef'^'l0m 
hominibus  augefcit  .  fir  hac  tempeftate  E- 
pifcopatus  nomen  ad  infelices  hnmines  ver- 
narum  filios  deventt  ,  cum  nullus  ex  Dei 
famulis  fe  ipfum  velit  contra  ipfos  intro- 
ducere  ,    vel  ex   deploratis  :    quales  funt 
quos  nunc  mifit  Anyfius  Evippti  alumnus  , 
&  Editius  V arnafjenus ;  quem  malum  fu- 
turx  vita  viaticum  fibi  tpfi  adfcivit  Ec- 
clefiarum  Prafefius  .  Hi  nunc  fratrem  meum 
ex  HyJJa  ablegarunt ,  &  ejus  loco  vtrum 
tntroduxerunt  tmmo  mancipium  triobolare  . 
Ita  Bafilius  :   hnec  autem  hoc    ipfo    anno 
fa<5ta  efle,  ipfiufmet  Gregorii  Nyffeni  te- 
ftificatio  declarat,  qua  ad  Olympium  fcri- 
bens  (  b  )  aflRrmat  annos  oclo  interlapfos  ^)  Greg. 
fuarum  affliclionum  ufque  ad  Valentis  ob-  N^*  ad 
itum,  fignificans   fe    tanto  temporis  fpa-  °ly'?f'  d- 
tio  c  fede  ejectum  evraffe.  nx 

At  ipfe  Gregorius  NyfTenus  fede  pul- 
fus ,  factus  extorris ,  nequaquam   alicubi    XVIII« 
refedit    ignavus  &    otiofus  ;  fed    Eccle- 
fias   Iuftra.ns ,    de    omnibus    ftudebar  be-  ^»  GreSt 
ne  mereri ;   ad   quem  tunc  fcripfit  Gre-  Naz.  ep. 
gorius   Nazianzenus  has  perbreves   litte-  34. 
xas  (  c  )  : 

Angeris  tot    tocorum  peragratione,  &  Gregorii 
dt fcurjatione  ,  tibique   inconftans   efje  <vi-  ^az'  eP* 
deris ,  quemadmodum  ligna  qtice  aquis  fe-  ^7  ff^' 
runtur  .  Kequ.aquam  ,  vir  egregie ,  neqtta- 
quam  ita  affetlus  efto .  Illorum  enim  coa- 
6lus  eft  curfus  ,  tua  vero  difcurfati.o  Deo 
grata  &  accepta  eft;  fixumque  ac  certum 
eft  de  multis    bene  mereri  ,  quamvis  loco 
mtnime  fixus  fis ..  Hifi  vero  quis  Solem  ac- 
Ctifet ,  quia   in  orbem  currit  ,  radios  fun- 
dens  ,  atqne  omntbus  rebus  quas  peragrat , 
vitam  afferens  :    aut   ettam  fidera  fixa^. 
laudans  ,  planetas  vituperet  ,   qtiorum  er- 
ror  quoque  ipfe  compojitus  eft  atque  con-  /j.  G 
cinnus .  Haec  ad  illum  prioribus  litteris,  naz,  ep. 
ad  quem   rurfus  alias  ,  ipfum  confolans  ,  3J. 
dedit  his  verbis  (d  ) ; 

Rebus  acerbis  ne  nimirdifcrucieris.fi  XIX. 
enim  ex  iis  mtntis  acerbum  dolorem  capia- 
mus  ,  minus  acerba  erunt  .  Hon  tta  gra- 
ve  putandum  eft  ,  quod  recalefcant  hare- 
tici ,  ac  veris  amcenitate  freti  ex  late- 
bris  fuis  prorepant,  tit  ipfe  fcribis  .  Pau- 
lum ,  mihi  crede  ,fibilabunt  ,  ac  poflea  ter- 
ram  fubibunt  ,  tum  a  veritate  ,  tum  a_. 
tempore  oppugnati ;  idque  eo  magis ,  fi 
rem  totam  Deo  permtferimus .  Hacle- 
nus  Gregorius  his  temporibus  ad  Gre- 
gorium  ,  Theologus  ad  Nyffenum  Epi- 
fcopum  . 

Quod  autem    fpeftat  ad  Nicopolitanos      XX. 
in   minori   Armenia  populos  ;    quos  Ca- 
tholica  fide  praeftantes  poft  obitum  Theo-  Nfcopoli- 
dori  ipforum  Epifcopi  ab   Arianis  exagi-  ta."'  exa" 
tatos   Bafilius  in  littcris  fuperius  recitatis  Arianis ' 
ad  Eufebium  datis  affirmat :  cum  adduci 

hi 


*,85 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHKISTf 

37°- 


Damasi  Pap. 

4- 


Valentiniami  t  .__   _.. 
Valentis  IMPP.7» 


(4)  Bajtt. 
cfijl.io. 


De  Phor- 
tano 
Pfeudo- 
epifcopo . 


(6)  Bajil. 
epijl.ie.in 

addition. 


(e)  Bajil. 
«pifl.to.in 

«ddit. 


Expulfi 
ab  Eccle- 
lia    Nico- 
politani . 


I11  ipfi  non  poflent ,  ut  Arianse  fe&ae  ho- 
minem  accipere  vellent  Epifcopum  ;  dolo 
aflum  eft  cum  eis ,  ut    fceleftus    quidam 
Phortanus,  qui  fe  illis  Catholicae  ficlei  de- 
fenforem  efle  fimularet ,  cum  eis ,  quo  i- 
pfos   deciperet,  verfaretur  ;  fed  vir   ifle 
probus  ad  Arianos  tranfierit  fpe  illeclus 
Epifcopatus  ;  quem  quidem  ab  illis  con- 
fecutus   eft:    deteclus  autem   cum  fuiflet 
hsereticus,  omnes  fe  ab  ejus   communio- 
ne  fubtraxerunt ;   quam  ob  caufam  igno- 
miniofus  ubique  eft  redditus ;  de  quo  i- 
dem  fanclus  Bafilius  ad  Eufebium  (  a  )  (  ut 
Graeca  habet  infcriptio,  licet  ad  Grego- 
rium    Latine    perperam  data  reperiatur  ) 
haec  habet:    Quis   autem  res  Kicopolita- 
norum  miferi   Phortani    dignis  fufpiriir 
queat  profequi  ?    qui  prius   veritatis  pa- 
trocinium    quoddam     reprxfentabat ,  tan- 
dem    vero  &  fidem  &  fe    ipfum  turpiter 
prodidit,  proditionis  autem  mercedem,  nem- 
pe  ignominice  nomen  adeptus :    nam   ad  E- 
pifcopatus  fafligium,  ut  putat  ,  per  ipfos 
eveclus    eji ;    fed   Deo  gratia ,   communis 
totius  Armenice  execratto  factus  efl .  De 
eodem  pfeudoepifcopo  extat  ad  Nicopo- 
litanos  Bafilii  epiftola ,  qua  declarat ,  eof- 
dem  Nicopolitanos ,  quod  nollent  cum  a- 
poftata  communicare  ,    expulfos  fuifle  a 
civitate  ;  quos  pluribus  confolatus  in  fi- 
ne  haec  habet  (  b )  :  Si   vero  id  vos  con- 
turbat ,  quod  extra  muros  ejeili  eflis  ;  at 
in  proteftione  Dei  cceli  commorabimini  ;& 
Angelus  ille  Eccle/iarum  prxfes   vobifcum 
ejlT egrejfus  .  Ac  rurfum  fequenti  ad  eof- 
dem  epiftola  eodem   argumento  confcri- 
pta  ,  poft  multa  quibus   eos  exhortatus  eft, 
haec  addit  (c  )  de  eodem  apoftata  pfeu- 
doepifcopo  Phortano:    Etenim  unum  hoc 
tantum  dolore  dignum  efl ,  quod  periit  *7- 
le  ,  qui  temporarite  glorice  gratia  (  fi  ta- 
men  gloria  vocari  debets  quod  publico  cum 
dedecore  geritur  )  fempiterno  fe  ipfum  pri- 
vavit  honore.  Eflis  filii  confejforum  ,  e- 
Jlis  filii  martyrum  ,  qui  ad  fanguinem  uf- 
que  peccato  refliterunt  .    Utatur  propriis 
quifque  exemplis  adverfus   inflantiam-. , 
qua  pietas    impugnatur .    Nemo  veflrum^. 
plagis  ajfeftus  efl*  nullius  tedes  publica- 
t<e  funty  nondum  in  exilio  viximusy  nec 
carceres    experti  fumus  •  Quidnam   mali 
pertulimus?  Kifi  id    forfitan  trifle  efl, 
quod  nihil  dum  perpejji  fumus ,  nec  digni 
habiti  qui  pro  Chriflo  patiamur  .  Si  vero 
quod  ille,  nempe  Phortanus  ,  domum  0- 
rationis  occupat,  vos  vero  fub  dio  Domi- 
ttum  cceli  &  terr<e  adoratis  ,  idvos  contur- 
hat ;  cogitate    undecim  quoque  Apoflolos 
in  ccenacuh  fuijfe  conclufos  ,  cum  intSrea 
qui  Dominum  crucifixerant ,  in  templo  ce- 
lebri  Judaicum  cultum  perficerent  .  Judas 
etiam   quoniam  fujfocattonis  mortem  dede- 
corof<e    vit<e  prxtulit,   illis  fe  prceferen- 
dum    ojlendit ,  qui  nullo  nunc  pudore  ab 
tmnibus  bominibus  damnati  afficiuntur ,  ttt- 


que  eam  ob  caufam  impuienter  quee  tur* 
pia  funt  committunt  .  Td  tantum  curetis  , 
«e   mendaciis  illorum  decipiamini  ,  quibus 
fidei  rettitudinem  profitentur.    Kon  enim 
Chrifliani  funt  tales  ,  fed   Chriflempori  - 
qui  magis  boc  quxrunt  ,  quod  ad  hanc  pr$- 
Jentem  illis  vitam  conducit ,  quam  ut  fe~ 
cttndum  veritatem  vivant .  XJbi  vanum  hunc 
principatum  adipifci  fe   pojle   iudicarunt  > 
Chrifli  (e  conjunxere  inimicis.  Vbi  ple- 
hem  irritari   viderunt ,    rurfum  fidei  re~ 
clitudinem  pnetexunt .  Kon  agnofco   Epi-1 
fcopum ,  nec  Chrifli  illum  facerdotibus  ad- 
numeraverim  ,  qui  a  profanis  efl  manibus 
ad  fidei   deflruclionem    Prceful    eleclus  . 
Hcec  mea  efl  de    illo    fententia .    Vos>  Ji 
quam   nobifcum    partem   habetis  ,  eadern^. 
etiam  nobifcum  fentietis .  Si    vero  veflro 
ipforum  utimini  confilio  ,  fuoe  quifque  fen- 
tentite  poteflatem   habet ;   nos  infontes  eri- 
mus  ab  hoc  fanguine  .  H<ec  non  ideo  fcri- 
pfi  ,  quod  vobis  diffidam  ,  fed  ut  quorum- 
dam  hee/itationem  declaratione  me<e  fenten- 
ti<e  confirmem.  Ita  Bafilius .    Verum  per- 
ftantes  illi  in  fententia  ,    cum  omnino  ab- 
horrerent  ab    Ariani   Epifcopi  communi- 
catione  ,  diriffima  ab  Ariano  militum  du. 
ce  pafli  funt ;  de  quibus  idem  Bafilius  per-  ^..ST' 
brevem   hanc   ad    eofdem    Nicopolitanos  f/jj.>9'"* 
epiftolam  fcnpfit  (d): 

Cttm  fantlitatis  veflr<e  litteras  confecu-      XXI.] 
tus  ejfem  ,  aimodum  ingemui  ,  ac  lamenta- 
tus  fum   eam  ob  caufam  ,  quod   mala  iflct 
meis   ipjius    percepijfem    auribus  ,    utpote^, 
verbera  &  probra  vobis  illata  ,  populatio- 
nem  cedium  ,   defolationem   civitatis  ,    1 0- 
tius  patrice  fubver/ionem  ,  perfecutionem-.  Bafilius 
Eccleji<g ,  fttgam   ftcerdntttm,    infolentiam  hortatur 
luporum  ,  ac  difperjionem  gregum  .  Verum  Nicopoli- 
ubi  a  gemitibus  ac   lachrymis^  quievi  ,  &  tanos  con- 
ad  Dominttm   in  c<elo   fufpexi  ;  cognovi,  ftanter  a- 
perfuafufque  fum,   qund  &  vobis  notum^  §cre  • 
ejfe  volo  ,  quod  cito  aderit  auxilium  ,  nec 
in  finem   ufque  deferendi  futnus  .  Quod  e- 
nim  paffi  fumus  ,  propter  peccata  noflm_. 
pajfi  fttmus .    Auxtlium  vero  fuum  benignus 
Deus  propter  dilettionem  &  mifericordiamy 
qua  erga  Ecclefias ,  afficitur  ,  declarabit  . 
Haud  tamen  negleximus  ,  quo  minus  Jimul 
&  prafentes  illis,  qui  rerttm  pottuntur  , 
fupplicaremus ,  &  iis  qui  nos  diligttnt  ,  in 
caslra  fcriberemus ,  quo  iram  inftnientir 
cohibeant .  Et  arbitror  tllum  a  multis  fore 
reprehendendum  ;  niji  forfan  impletum  tu- 
multuationis  tempus  tantum  otii  non  per- 
mittat  illis ,  qui  rebus  gerendis  occupan- 
tur ,  ut  htfce  de  rebus  agant .   Haec  ipfe  . 

Quod  autem  his   litteris   pollicitus  eft    XXII. 
S.  Bafilius,  cito  illis  affbre  divinum  auxi- 
lium,quo  ab  ingruenti  illa  liberarentur 
affliclione,  aliis  quoque  fuperioribus  Iit- 
teris  aeque    promiferat  verbis  illis  (e):  (e)  BaJiT. 
Quemadmodum  ubi  grandinis  nubilttm  pr<e-  epifl.n.i» 
teriit  ,   &  torrens  alveo  fuo  effluxit ,  il-  addit . 
lud   in  ferenitatem   dijfolvitur  j  ifle  pro- 

fun- 


Cum  Criticc  Pagii. 


187 


Christi 

370. 


Damasi  Faf. 
4« 


VALEVTINFANr  ,„__    _ 

Valentis  Im"'7- 


Sedata 
perfecu- 
tio   Nico- 
poliiano- 
rum . 


(•i)  Amm, 
M._7. 


(b)  Bstftl. 
tpifl»iy 
ad  Kicop- 
:*  nddi 1. 

XXIiI. 

r.ililius 

hortatur 

Nicopoli- 

tanos  d.i- 

tum  Epif- 

copumdi- 

ligere. 


fundo  abforptut ,  viam  qua  fluxerat  ficcam 
&  aridam  relinqutt ;  ita  &  tempeflat  ifla  > 
qutt  not  jam  apprebendit  ,  paulo  po/i  non 
erit :  modo  fujiineamut  non  infpicere  pree- 
fentia  >fedfpem  inea  extendere  ■>  quepau- 
lo  funt  ulteriora.  Hxc    inquam  haud  tc- 
mere  aut  inaniter   Bafilius  ipfe  efFutiit  * 
fed  profetico  fane  fpiritu   vaticinatus;  fi- 
quidem  effeclum  eft  ,  ut  intrufo  ab  Aria- 
"nis  1'hortano  procul  ejeclo,  facultas  da- 
ta  fit  iifdem  NicopolitanisCatholicum  E- 
pifcopum  deligendi .  Adnitente  enim  pri- 
mario  exercitus  duce  Arintheo  ,  Nicopo- 
liranis  cum  pietate  libertas  affulfit .  Hic 
quidem    Arintheus  (  ut  vidimus  ex  Am- 
miano  a  )  his  temporibus  adverfus  Sapo- 
rem   Regem  Perfarum  cum  exercitu  mi- 
litabat.  Adjuvit  quoque  Nicopolitanorum 
negotium  Tercmius  dux  ,  S.  Bafilii  peme- 
ceffarius ;  qui  pariter  prindpem  iocum  in 
codem  exercitu  (ut  idem  teftatur  Ammia- 
nus  )  tenebat :  di<5turi  autem  fumus  do 
ambobus  inferius .  Cum    igitur  dara   per 
hos  effet  facultas  Catholicis  Epifcopis  in 
unum  conveniendi  ad  ele&ionem  Nicopo- 
litani  Antiftitis  ;  praeftiterunt  id  illi  egre- 
gie>  probatumque  recfte  fidei  virum  de- 
legerunt:   quod   fatftum   cum   S.  Bafilius 
horum  omnium  fapientiiTimus   architeclus 
accepiffet  ,   magnopere   gavifus,  eofdem 
fcriptis  litteris  hortatus  eft,  ut  datum  fi- 
bi  Epitopum   diligerent,   ex    animoque 
eidem  confentirent ;    quantum   autem  id 
ponderis  eifet ,  declarat  his  verbis  (  b  )  : 

Difpenfattottet  Ecclefiaflicee  fi'<nt  qui- 
dem  per  eot ,  quibut  efl  tllarum  cura  con- 
credita ,  verum  a  plebe  confirmantur  .  Ita- 
que  quod  Deo  dtlctlifftmoi  Epi/copot  con- 
cernebat ,  tnipletum  efl  ;  quod  reltquum  efl  , 
ad  vot  fpeclat :  ut  videltcet  datum  vobit 
Epifcopum  ex  animo  complefli  dtgnemtni , 
&  pericula  extrinfecut  imminentia  forti- 
ter  repellatit .  Kibil  enim  fic  abfterret 
tam  Prtncipet ,  quum  reltquot  pacatum  hunc 
Jlatttm  vobit  invtdentet ,  ac  concort  er%a 
traditum  vobit  Eptfcopum  dilettto  &  in- 
fracla  refiftentia:  tncuttt  enim  illtt  omnium 
malorum  cOnatuum  defperationem ,  fi  nec 
tlerum,  nec  plebem  adtnventionet  ipforum 
ampleili  viderint,  Et  paulo  poft  :  Opta- 
tnui  autemt  ut  &  not  aliquando  dignt  b.i- 
beamur  ,  qui  ad  vot  veniamut  ,  &  Eccle- 
fiam  pietatit  altricem  invifamut  :  quam 
tamquam  reftee  doclnnx  metropolim  pro~ 
pterea  veneramur,  quodab  boneftit  virit  Cr 


PAGIUS  Ad  num.  XXV.  Eudoxiut  fub  huuis  anni  Con- 
fulibus  mortuus  ,  ut  tradit  Socrates  lib.  4.  cap. 
14.  &  fnfinuat  Philoftorgius  lib.  9.  cap.  8.  Quod 
vero  apud  Socratem  dicitur  ,  eum  Conftantino- 
politanam  Ecclefiam  annos  novemdeeint  rexif- 
fe ,  error  Librarii  eft  ,  non  Socratis ,  ut  ob- 
fervat  Valefius  in  Notis .  Alioquin  Socrates  a 
fe  ipfo  dilTentiret,  cum  lib.  1.  cap.  41.  eum  in 
Concilro  Conftantinopolitano  anno  CCCLIX.  in- 


VIII. 
Eudoxii 

Confl.inti  - 
nnp.   Epif- 
copi  ob- 
itus  . 


(c)  Epijf. 
%.  ad  Eu» 
fcb.    ex 
lierjione 
Sextilii  . 

(d)  Epifi. 
10.  ad  Eu- 

feb.  ex 
verfione 
Sextilii  • 


eleclit  Dei  gubcrnata  eft  ,  qut  fidelt  fecun. 
dum  doftrinam  fermoni  *ib* ferunt ,  qui* 
but  dignum  efle  bunc  preercntem  &  vot  ju~ 
dicafliti&  not  confenfimut ,  modo  per  gra- 
tiam  Dsi  cuflodiatur,  &c  At  dc  rebus  a  Ni- 
copolitanis  magna  gloria  gcftis   haclenus. 

Haec  quidem  &  alia  pluva  curans   Bafi-    XXIV. 
ljus  ,  sgra   tamen  (  ut  ipfe  fuperioribus 
littcris  ad  Eufebium  datis  afKrmat )  labo- 
rabat  valetudine,   qua  adeo  affeclus  eft  , 
ut     appropinquaverit    ufque     ad    porta* 
mortis  ,   quod  ipfe  pluribus  ad  diverfos 
fcriptis  littcris  teftatus  eft  .  Sane  quidem 
illud   admirandum  fuit,  ut  doloribus  fc- 
bribufque  confeclus   licet  ,    nihil   tamcru. 
totius  ferme  Orientalis  Ecclefiae  tot  exa- 
gitatae  fluclibus  ,  propenfioris  curae  &  fo- 
licitudinis    intermitteret,    &    cum   alio- 
qui   numquam  ferme  bona  valetudine  po- 
tiretur;  unde  ipfe   ad  eundem  Eufebium 
(c):  Si  enimt  inquit  ,    in  apparente  bona 
valetudine  inter  defperatot  conflttutut  fum> 
eo  quod  vitam  htbeo  infirmiorem  ;   cogno- 
fcere  licct ,  quifnam  poteram  effe  in  infir- 
mitate,    Ac  rurfus  (  d)  ad  eumdem  :  Puto 
etiam  famamad  tuam  fanclitatem  pertranf- 
iffe  ,  quod   prce  infirmitate  detentut  fum 
(ne  fcilicet  ad  Synodumprofeclur  fim  )  quee 
deduxit  me  ufque  ad  portat  mortit  •  &  nunc 
quandn  mittebam  hai  ,  reliquiat  ferent  in- 
firmitatit    fcrtpfi.  Et    rurfus    inferius  a- 
gensde  perfecucionibus  hsreticorum  Ec- 
clefias  vexantium  :   Pree   hoc  ,  inquit ,  mne- 
rore  magna  ex  parte  impedtor  ,  ne  conva- 
lcfcam,  continuc  ad  me   revertenttbut  infir- 
mitatibw  ex  vebementi  dolore.  Addit  tunc 
temporis  penes  nonnullos  nuncium  de  fua 
morte  pervafilfe  ,  id  vulgantibus  haereti- 
cis ;  quos  ipfe  conveniens  ac  difputatione 
refellens,  fe  docuit  adhuc  effe    fuperfti- 
tem ;  nam  ait :  Veni  ufque  ad  civitatem  , 
cum  fama  erat  me  effe  mortuum  ;  quoniam 
autem   placuit  Dco  not  viventet  derelin- 
qui,  difleruimut  cum  ipfit  quce  conveniebant» 
Et  prcefentiam  quidem  venerantur ,  &  pro- 
mittunt    omnia  convenientia ;    cum   abfunt 
auteniy    rurfum  ad  fuam   ipforum  ftnten- 
tiam  recurrunt .  Haec  Bafilius:  cujus  tan- 
ta  etiam  apud  haereticos  erat  reverentia  , 
ut  ipfi  prajfcnti  contradicere  vel  adverfa- 
ri  nefcirent.  Sed   jam  reliquas  hujus  an- 
ni  res  geftas  ordine  profequamur. 

Hoc  item  anno ,  ficut  aliae  Orientis  Ec-     XXV. 
clefiae,  qui  Conftantinopoli   agebant  Ca- 
tholici  Chriftiani  perfecutione  Arianorum 

dirc 

choato,  fequentique  conttnuato  ,  tudoxium  in 
locum  Macedonii  depofiti  fubftrtutum  teftetur . 
Obiit  porro,  quando  Valens  Antiochiam  ten- 
dens ,  paulatim  Nicomedise  fubftitit,  ut  habct 
Sozomenus  lib.  6.  cap.  13.  ideoque  circa  men- 
fem  Maium,  ut  raox  videbitur.  De  Demopbilo 
ab  Arianis  in  locum  Eudoxii  fubrogato  legen- 
dus  Philoftorgius  lib.  9.  cap«  io,  &  14. 

Ad  num. 


i88 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Chsisti 

37°» 


Damasi  Pap. 

4- 


Valentiniani  t 
Valentis  lMHf.7. 


Obitus       dire  vexati  funt,   quod  mortQo  Eudoxio 
ludoxii     Conftantinopolitano  Epifcopo,   hi  Demo- 
Epifcopi     philumaeque  Arianum,ifti  vero  Evagrium 
tinopolis    EPifcoPum  fubrogarint.  Quae  autem  hinc 
p      '  mala  provenerint,  Socrates  (  a)  rem  ge- 
(a)Socrat.  ftam  njs   verbis  profecutus  eft  :  Imp.  Va- 
•4«  *««3>     lem  denuo  Antiocbiam  ire  maturans  (  pu- 
toobingruens  belkim  Perficum)  Conflan- 
tinopoli  decedit .  Qui  cum  venijfet  Hicome- 
diam  Bitbynitfy  ibi  ad  tempus  commoratus 
efl  ob  htnc  caufam.    Eudoxius  Ecclefice  A- 
rianoe  Ept '  fcnpus  ftatim  pofl  Imperatoris  di- 
fcejptm,  cum  Ecclefice  Conflantinopolitanoi 
fedem  ad  decem  &  novem  annos  occnpajfet , 
abiit  evita  (hoc  ipfo  anno  fcilicet)  Valen- 
tiniano  jam  &  Valente  tertium  Confulibus  . 
Quamobrem  Ariani  in  locum  ejus  Demo- 
phtlum  fuffciunt .  Sed  qut  fidei  Confubflan- 
tialis  favebant  ,  fe  tempus  opportunum  na- 
ilos  arbitratit  Evagrium  quemdam  fu<e  i- 
pforttm  fidei  fautorem  defignant .  Quent^ 
quidem    Epifcopum  creat  Euflathius  ille  , 
qui  olim  Antiochice  fuijiet  Epifcoptts ,  qtti- 
que  &  jamdttdum  a  Joviano  ab  extlio  ef- 
fet   revocatus ,   &  tum  forte  Confiantino- 
polivfrftretur,  fidei  Confubflantialis  fau- 
tores  confirmandi  gratia  ,  tbiqtte  tn  occul- 
to  delitefcret. 

XXVI.  Quo  failo ,  alia  arrepta  occafione  ,  A- 
E  I  ~  riant  ilhs  de  integro  acerbe  perfequt  coe- 
Conftan-  ferunt  ;  qu<e  res  ad  aures  Imperatoris  ce- 
tinopolis  lerrime  pervenit  .  Ille  igitur  admodum  ve- 
ab  Aria-  ritus  ,  ne  ex  populi  contenfione  feditio  con- 
nis  vexa-  flata  civitatem  l.ibefac7arety  copias  mili- 
ta '            tares  ex  Hicomedia   ConflantinopoHm  mi- 

fit ;  prcecepitque  ut  uterque ,  tum  qui  crea- 
verat  ,  tum  qui  creatus  fuerat ,  alter  in 
alterum  locum  relegaretur.  Quocirca  Eu- 
flaihius  Byzam  Tbracia  ttrbem  amandatus 
efl ,  Evagrius  alio  abdutlus  .  His  rebus 
ita  conjetlis  ,  Ariani  majores  fpiritus  fu- 
mere  ,  &  eos  qui  de  Ecclefia  erttnt ,  ver- 
terandoy  contumelis  afficiendo  ,  in  car- 
cerem  conjiciendo ,  pecunia  mulfiando  ,  o- 
mnia  dentque  incommodorum  genera  ,  quce 
erant  vlane  intolerabilia,  illis  imponendo , 
gravtjfime  divexare  cosperunt  . 

XXVII.  Hli  cum  bcec  ferre  non  pojfent,  Impera- 
T  torem  deprecatum  adeunt ,  ut  (i  non  omni- 
Orthodo-  n0  i-^ttqua  ex  parte  tamen  Artanorum  vto- 
xoruni  lentia  liberarentur  *  Verum  ifiud  animo  a- 
ad  Valen-  gitantes  ,  longe  opinione  aberrarunt ,  prte- 
tem  lmp.  fertim  cum  ab  eo  jus  futtm  obtinere  fpera- 

rent  ,  qui  injttriarum  ipjis  iUatarum  au- 
flor  Jutflet  .  Ham  cum  pii  viri  ordinis  Ec- 
clefiaftici  ottoginta  numero  ad  eam  rem  de- 


PAGIUS 

IX. 

Fames 
<jus    Pbry. 
gi.irn,Cap- 
padociam 
ctiam  af- 
fii\it  . 


Ad  num.  XXVIII.  Dira  illa  Fttmer ,  qua?  Cap- 
padociam  afflixit  ,  hoc  anno  contigit .  Idacius 
enim  in  Faftis  fnb  hujus  anni  Confulibus  Icri- 
bit  :  His  Confi.  magnti  fames  fuit  in  fartihus 
Phrygid.  Quar  verba  etiam  in  Chronico  Hiero- 
nymi  hoc  anno  Ieguntur  ,  quia  nempe  magis  in 
Phrygia  quam  in  aliis  partibus  feviit  .  Earo- 
riiiis  eam  famem  diverfnm  exiftimavit  ab  ea  , 
dc  qua  Gregorius  Nazianzcnus  Oratione  in  lau- 


letti  y  inter  quos  principem  locum  obtine- 
bant  Urbanus  ,  Theodorus  ,  &  Menedemus  , 
Hicomediam  adventarent ,  Imperatorent^ 
fuppltces  orarenty  vim  (ibi  illatam  doce- 
rent.%&  incommoda  quce  ab  Arianis  acce- 
fijjent  ,  ei  proponerent :  ille  quamquam_+ 
iracundia  ultra  modum  erat  in  eos  inflam- 
mcttus  ,  eatenus  tamen  eam  occultavit  , 
qnoad  Modeslo  Vrcefetto  clam  dedtjfet  man- 
datum  ,  ut  illos  comprehenfos  morte  multa-' 
ret .  Mortis  genus  >quoniam  novum  &  per- 
egrinum  fuit ,  opercepretium  arbitror  lit- 
teris  ad  poflerorum  memoriam  commendare . 

Prcefeclus   admodum  extimefcens  ,    ne  fi  XXVIII. 
tllos  palam  &  in  oculis  omnium    trucida-  M 
ret ,  multitudo  impetu   temerario  incitattt    ■  J^  " 
ipCum  feditiofe  adoriretur  ,  fimulat   fe  in  ^xxx.  le- 
exilium  eos  mijfurum.  IIU  rem  excelfo  &  gitorum. 
eretlo  animo  ferunt .    Prcefeffus  itaque  ju- 
het  eos  in  ntvigium  imponi,  perinde  ac  fi 
in  exiliumretla  amandarentur  ;  nautisau- 
tem  in  mandatis  dat  ,  ut  cum  in  medtum 
pelagus  perventum  foret*  navigium  fuccen- 
derent  ;  uti  hoc  modo  e    vita    migrantes  , 
non  haberent  qtti  eos  fepulturce  mandarent  . 
Sic  igitur  faclum  efl  .  Ham  nautce  ad  me- 
dittm  pelagus  Adacewtm    pervecJi ,    impe- 
ratx  faciunt;  ipfique  fuccenfo  navigio  ,  fca- 
pbam  ,  quce  fequebatur  ,    confcendentes  re- 
vertuntur.    Forte  fortuna    ventus    Subfo- 
lanus  graviter   fpiraty    navigiumque    fuc- 
cenfum  tam  vebementer  pellit  ,  ut  celerri- 
mo   curftt  per  mare  prol  iberetur ,  &  eo  uf- 
que  duraret ,  quoad.  in  navale-  quod  Da- 
cidizus  vocttur  ,  appelleret :    ubi  pariter 
cttm  ipfis  piis  viris  taniem  penitus  abCttm- 
ptum  eft .  Creber  quidem  fermo  apttd  mul- 
tos .  ufurpabatur ,  hoc    crudele   &    impium 
facinus  minime  inultum  fuifte .  Ham  flatint 
pofl  fames  acerbijfima  per  univerftm  Phry- 
giam  pervafit ;  ita  ut  complures  incolce  il- 
lius  regionis  exiguo  temports  fpatio  necef- 
fitate  addufti ,  tam  Conflantinopolim ,  quant 
ad  alias  regiones  confugerent.  Conflanttno- 
polis  enim  quamvis  infinitam  hominum  mul- 
titudinem  alat  fuflentetque  ;  tamen  partitn 
propter  rerum   ad  vitam  necejfariarttm  in- 
veclionem,  qttce  per  mare  fit ,  partim  pro- 
pter  pontum    Euxinum ,    qui    ei  finitimue 
efl  ,  qttique  frumentum  ,    cum  opusfit ,  a- 
bunde  fuppeditat ,  maxima    omntum  rerum 
copia  circumfluit .  Ha?c  Socrates:  ejusquo- 
que  famis  meminit  S.  Hieronymus  in  Chro- 
nicohoc  eodem  feptimoanno  Valentis  Im-  (b)Sozom, 
peratoris.  In  reliquis  item  habet  Socra-  l'b.s.  c 
tes  adftipulatorem  Sozomenum  (£),  qui  *3«  x4« 

eam- 

dem  Bafilfi ,    in  qua  ait,    eam  maxime   Cappa-  Baron.an. 
docas  afflixifle,  eoque  tempore  Cajfareac  S.  Ba-  367.   n. 
filii  adhuc    presbyteri   magnam  in    alendis  pau-  xxxm, 
peribus  clnritatem  enituiife.  Qua:  duplex  fames 
ideo    ab    eo    excogitata  ,    quia    Bafilium     anno 
CCCLXIX.  Ca*farea:  Epifcopum  renuntiatum  cre- 
didit  ;  cum  tamen    fames,qua:  Cappadociam   ex- 
agitavit,    Bajilio  adhuc   Prarsbytero    contigerit. 
Verum  ,  cum  ccrtis  argumentis  conftct ,  Bafilium 

cur- 


Christi 

37°- 


Cum  Critice  Pagii 

Damasi    Pap. 
4- 


28p 


VaLENTWIANI  T 

Valentis  Impp-> 


camdem  omnino  hiftoriam  recitatamenar- 
rat.  Sed  in  quibus  uterque  fit  corrigen- 
dus,  jam  expendamus  :  parvi  namquemo- 
xnenti  e!t,  ab  aliis  confcripta  defcribere, 
nifi  num  omnia  in  omnibus  conftent,  di- 
ligenti  difcuffione  traftentur.  Nos  quidem 
interdum  aliena  defcribimus  venerandse  an- 
tiquitatis  ergo,  ne  rerum  antiquarum  re- 
centes  habeamur  auctores  ,  atque  vetera 
cx  animi  fententia  profequi  videamur  ;  fed 
&  fic  antiquis  jungimus  noftra,  ut  veri- 
tas  a  mendaciorum  tenebris  vindicetur  , 
labanfque  interdum  adminiculis  fulciatur, 
leclorique  ccrtum  ac  tutum  fternatur  ad 
res  antiquitus  geftas  iter  ,  ne  ubique  am- 
biguus  femper  hsreat,  vel  in  errorum  fcro- 
bes  incautus  offendat. 

XXIX.  Corrigendus  itaque  in  primis  eft  Socra- 
tcs ,  quod  ait ,  difceffiffe  Valentem  Con- 
ftantinopoli,  ut  iterum  veniret  Antio- 
chiam  :  nam  numquam  antehac  illuc  pro- 
fe<5rum  effe  ,  Ammianus  fatis  demonftrat ; 
quod  illo  dirigens  iter  ,  oborra  Procopii 
tyrannide  ,  coaclus  fit  a  coepto  itinere  de- 
fiftere  .  Sed  &  quod  idem  affirmat ,  Eu- 
doxium  annos  decem  &  novem  fediffe  , 
plane  hallucinatus  eft:  nam  a  tempore  il- 
lius  acceptje  fedis  in  hanc  diem ,  Epifco- 
patus  ipfius  nonnifi  anni  undecim  nume- 
rantur;  quod  Sozomenus  probe  noyit, 
dum  undecim  tantum  annos  Eudoxium 
fediffe  tradit(a).  Sed  graviore  plane 
errore  uterque  lapfus  eft ,  dum  Eufta- 
thium  Epifcopum  Antiochenum  diu  ante 
Conftantii  tempora  vita  funclum  ,  redivi- 
vum  inducunt  a  Joviano  reftitutum,  & 
hoc  tempore  res  Carholicorum  curantem. 
Quo  modo  enim  Orthodoxi  Epifcopi,  & 
populus  Antiochenus  Catholicus  paffi  funt 
ordinari  fibi  Paulinum  atque  Meletium , 
vivente  adhuc  ipforum  Epifcopo  magno 
Euftathio?  Vel  quonam  paclo,  fi  a  Jovia- 
no  Imperatore  hic  Antiochiam  reftitutus 
eft  ,  nulla  prorfus  de  co  mentio  fit  in_ 
Concilio  Antiocheno  tunc  a  Catholicis  ce- 
lcbrato  ?  Vel  quo  modo  illuc  accedente 
Euftathio  jam  ante  tempus  Nicseni  Conci- 
lii  ilhc  Epifcopoordinato  ,  mox  Paulinus 
atque  Meletius  non  eidem  loco  cefferunt? 

XXX.        At  de  rebus  tum  ab  Arianis,  tum  ab 
Ann.  Eccl.  Tom»  V. 

PAGIUS    currenti  anno  adhuc   Presbyterum  fuifle  ,     ma- 

nifeftum  eft ,  eandem  famem  &   in   Cappadocia 

&  in   Phrygia  eodem  anno  graflatam  • 

X.  Atque  hinc  validum  eruitur  argumentum  ad  i- 

lnitium      nitium   Epifcopatus  Bafilii    recle  confignandum. 

Epifcopa-    Gregorius  enim  Nyflenus  in   epiftola  ad  Olym- 

tusS.Ba-  pium   de  Sancla  Macrina  ,  aflirmat,  poft  famem 

filii  con-    illam,   quae    Cappadoces   invafit ,   &  ante  crea- 

{irmtnnr.    tionem  Bafilii  Epifcopi  ,  Sandlam   Emmeliam  hu- 

jus  matrem  ex  hac    vita   migrafle.  Colitur   S. 

Emmelia   in    tabulis    Ecclefiafticis    die   tricefima 

menfis  Maii.Quare  fieodieobiit,   ut   mox  vi- 

furi   fumus    eam   vita  funclam  ,    ea    mors  ad  a- 

lium  annum   quam  ad  prarfentem   pertinere  non 

poteft  ;  conftatque  ,  Bafilium  currcnti  anno  poft 


(a)  Sozom 
1.6.    f.13 

De  Eufta 

thioerro- 

ris  Socra. 

tes  &  So 

zomenus 

arguun- 

tur. 


pat 
ta  (telera. 


ipfo  Imperatore  Valente  adverfus   cives 
Conftantinopolitanos    Catholicos   geftis  , 
Gregorium  Nazianzenum  audiamus  ex  ip- 
forum  factis  fe  purgantem  ,  atque  haec  pro 
concione  recenfentem  (  b  ) :  Quot  hominum  (b)  Creg; 
contumelias  prius  pertultmus  ?  Quid  acer-  Nm-  orat. 
bitatis  paffi  non  fumus  ?  non  tnjttrias?  non  ad  c entt*>" 
minas  ?  non  exilia  ?  non  pecuniarum  dire-  1"""}"*' 
ptiones  ?  non  bonorum  profcriptiones?    non  Sp'"feopot~ 
presbyterorum  in  mari  conflagrationes?  non 
tempfa  profanata  ,  atque  ex  templis  in  fe-  q^x  pafl; 
fulcra    mutata  ?   non  publicas  fenum  Epi-  Conftanti- 
fcoporum,  aut ,   ut  magts  proprio  verbo  u-  nopolita- 
tar,  Vatriarcharum  cnedes?  non  eam  imma-  n[  ^rtho- 
nitatem  ,  ut  pits  folis  invius  ejfet  omnis  lo-  XI  ■ 
cus  ?  non  denique  quicquid  calamitatit  ul- 
lis  verbis  exprimere  quifquam  pojjtt .  Eta- 
libi  (  c)  cum  in  ipfos   Arianos  invehitur  ,  t>)  Greg. 
Conftanrinopoli  fic  poft  alia  ad  populum  N*z..ontf. 
orans:  Quin  potius  ,  inquit,  tuam  quidem        Artan> 
inhumanttatem  &  multi  Ubri&  linguee  cir. 
cumferunt ,   quas    etiam    pofleritas  omnis 
exceptura  efl  ,  aternam  (  niji  me  opinio  fal- 
lit  )  rebus  ate  geflis  ignomini*  notam  inu- 
ftura  .Meamvero  ipfe  orationem profequar. 

Quem  populum  audacia  furentem  in  te  XXXI. 
immtji?  ut  vos  fcilicet  innos  .  Quos  mili- 
tes  in  aciem  eduxt?  Quem  bellt  ducem  ira  A.^  Aria" 
inflammatum  ,  iifque  quorum  juffa  faceffe-  n 
bat ,  atrociorcm,  ac  ne  Chriflianum  qui- 
dem  ipfum  ,  fed  commodo  atque  congruenti 
facrificio  impiam  adverfus  nos  immanita. 
tem  dcemonibus  fuis  njferentem?  Ouofnam 
precibus  incumbentes ,  manufque  ad  Deutn 
attollentes ,  objidtone  ctnxi  ?  Quas  pfal- 
morum  canttones  tubarum  clangore  com- 
preffi?  Quorum  myflicum  fanguinem  cutn^. 
morttfero  fanguine  permifcut  ?  Quos  fpi- 
rituales  fletus  exitiojis  fletibus  fufluli  ? 
Qjtas  poenitentia  lachrymas  tragoedix  la- 
crymts  depuli  ?  Quam  orationis  adem  in 
fepulcrum  converti?  Quam  fupellecltlem 
rei  facrce  miniflerio  dtcatamt  manibuf- 
que  profanis  non  attreclandam  ,  fitgittojis 
mantbus  expofui ,  vel  Nabuzardce  (d)  co- 
quorum  principi ,  vel  Balthafaro  ,  qut  in 
facrofanclts poculis  nefarie  perbacchatus  (e)  (e)  Dan.-t,. 
efl ,  atque  adeo  dignas  amentia  fua  pcenas 
exolvit  ?  Altaria  dileda  (  ut  ait  Scriptu- 
ra  /)  nunc  autem  contumeliofe  protritat  'f>  pfalm' 
O  O  quif-       **• 

famem  illam  adhuc  Presbyterum  fuifle  ,  &  an- 
te  ordinationem  fuam  Emmeliam  matrem  ami- 
lifle. 

Nec  audiendi  Hermantius  lib.  6.  Vitar  S.  Bi-        XI. 
filii  cap.  8.  &  Papebrocius    in   Elogio  S.  Emme-  S.  Emme- 
Vix  ad    diem   XXX.  menfis  Maii ,  qui    conten-  IU  obitu:. 
dunt,    Emmeliam  exeunte  anno  trecentefimo  fe- 
ptuagefimo  fecundo  ad   Deum  migrafle  ,  quod  e- 
piftola  feptima   Bafilii    ad  Eufebium    Samofaten- 
fem   Epifcopum  ,  in    qua    de  morte    matris,  de  Baron* 
Ecclefiae  negotiis ,   &  de  fuis  perfecutionibus  lo-  *n-l69-  n. 
quitur,   yideatur  ab  eo  fcripta,  non  Presbyte-  JrXI<  ^ 
ro  ,  fed  jam  ad  Epifcopatum  evedo  .  Nam  ,  cum  le^' 
Hermantius    Bafilium   currenti  armo  Epi/copum 
reruintiatum  tradat ,  Emmeiiae  mortem,  quar  Ba- 

filio 


(d)  4.Reg. 


190 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
4» 


Valentiniani 

Valentis 


Im 


pp. 


quifnam  impudicur  ac  perditur  adolefcenr 
turpiter  cantillanr  ^corpufque  infleclenr  im-- 
pulfu  nojlro  vobir  infultavit  ,  vel  potiur 
per  quem  bujufmodi  nebulonem  ego  umquam 
magnum  atque  auguftum  myflerium  prodi- 
di  ,  ludibrioque  habui  ? 

XXXII.  O  catbedra  prceclara,   &  pneclarorum 
.    virorum  feder  ac  requier ,  quceque  multor 

Peroratio  pi0f  facerdoter  ,  qui  jam  oltm  facrct  di- 
ArianoT  fdplina  munur  obierunt ,  fubinde  commu- 
rum .  "  tajli  '  ecquir  tandem  Etbnicur  concionator 
te  confcendit ,  &  fcelerata  lingua  Chriftta- 
norum  religionem  invedliva  oratione  pro- 
fcindenr  ?  Vtrginer  caflee  &  verecundce ,  ne 
honeflorum  quidemvirorum  confpetium  prce 
pudore  ferenter ,  ecquir  tandem  ex  noflrir 
vel  ad  har  ufque  corporir  parter ,  quar  in- 
fpicere  nefar  eraty  probro  contumeliaque 
vor  ajfecit ,  impiorumque  oculir  trifte  fpe- 
(laculum  propofuit)  flammaque  Sodomitica 
multlandum  ?  mjtto  enim  cctder ,  flupri  de- 
decore  torerabiliorer .  Quar  ferar  in  cor. 
pora  fanftorum  immifimur ,  ut  quidam  fa- 
ilitarunt ,  bumanam  naturam  ob  oculor  o- 
mnium  proponenter,  nec  ullum  aliud  crimen 
ipfir  obiicienter ,  quam  quod  impiir  dog- 
matibur  ajfentiri,  eorumque  focietate  con- 
taminari  recufaffent ,  quam  veluti  ferpentir 
virur  fugimur  ,  non  illam  quidem  corpur 
labefaclantem,  verum  ipfa  animce  peneira- 
lia  inficientem  ?  Quibur  crimini  datum  efly 
quod  mortuor  terra  condidifient ,  quor  iprcc 
qunque  beflict  bonore  &  reverentia  funt 
profecutce?  Et  quidem  quale  hoc  crimen 
judicatum  efl  ?  alio  fcilicet  theatro  atque 
aliir  beftiir  dignum . 

XXXIII.  Quorum  Spifcoporum"  infpetlantibur   di- 
fcipultr  ,  nec  prceter  lachrymar  quicquam 

Saevitia  0pjf  fpjff  afferre  valentibury  feniler  car- 
Anano-  nef  ferretf  ungulir  laceratte  Jfunt  ,  cum_. 
,um  *  Chriflo  fufpenfce  ,  ac  perpetiendo  viftoriam 
ajfecutce  ,  populumque  pretiofo  fanguine  af- 
pergenter  ,  ac  poftremo  ad  necem  addutlce 
cum  Cbriflo  inbumandct,  gloriamque  ade- 
pturce ;  Chriflo  ,  inquam^  qui  per  bujuf. 
modi  cceder  ac  vitlimar  de  mundo  trium- 
phavit  ?  Qttofnam  prerbyteror  ignir  &  a- 
quat  elementa  inter  fe  ccntraria   divife- 


PAGITJS  lilio  adhuc  Presbytero  contigit,  ad  annum_. 
CCCLXXII.  nullo  modo  differre  potuit  .  Bafi- 
lius  in  epiftola  154.  ad  Eufebium  Samofatenfem 
data  ,  ait ,  hiemem  adeo  intolerabilem  fuifle  ,  ut 
per  duos  integros  menfes  ,  intra  domum,  tan- 
quam  intra  cavernam  ,  claufus  manere  coaclus 
fuerit.  Quae  hiems  adeo  inclemens  currenti  an- 
no  faeviit,quod  non  tantum  fames  ,  quae  Phry- 
giam  &  Cappadociam  vexavit ,  a  vi  frigoris  hie- 
mifque  ,  ut  videtur  ,  illata  ,  demonftrat ;  fed 
etiam  quod  in  ea  Bafilius  de  Demophilo  Con- 
itantinopolitano  Epifcopo  tanquam  de  re  re- 
centi  loquatur.  Quare  cum  Demophilus  hujus 
anni  initio  Epifcopus  Conftantinop.  didusfit, 
ea  epiftola  praefenti  anno  fine  dubio  data , 
quemadmodum  &  epiftola  VII.  Bafilii  ad  Eu- 
febium  Samofatenum  poft  eam  epiftolam  154. 
cxarata  j   cuis  in  feptima  uafilius  dicat  ,    pr«- 


runt  ,  novi  &  iua'tdita  more  naviganti- 
bur  prxlucenter ,  fimulque  cum  ea  navi ,  in 
quo  fdveranty  conflagranter?  Ouinum(  ut 
majorem  calamitatum  uoftrarum  pirtemji- 
lentio  tegam  )  ex  iir  qui  taltbur  nbfequiir 
gratiam  apud  Principer  intre  ftudebant  , 
ab  ipfir  quoque  crudelitatir  accufatt  funt  ? 
Kam  etfi  cupidita'tbur  eorum  infervte- 
bant ,  fevum  tamen  &  crudele  menrtr  pro- 
pofitum  execrabantur .  Illud  entm  turbu- 
lcnti  temporir  erat ,  hoc  ntionir  &  con- 
filii  ;  illud  imperatorit  fcelerir ,  boc  animi 
fibi  conlcii  ,  quid  leger  ,  fv  quarum  prce- 
fcripto  iur  dicendum  erat  ,  poftularent . 
Haec  Gregorius,  qui  potea  orationem.* 
convertit  ad  res  in  ^Egvpro  ab  eifdem_. 
adverfus  Athanafimn  fubricatas ,  &  alia 
fubinfert  de  Eultathio  Antioch^no  Epifco- 
po  ,  nec  non  de  csde  facta  nuper  Sancti 
Epifcopi  ab  exilio  redeuntis ,  de  quo  fuo 
loco  dicendum  . 

De  his  autem  quaehoc  potiffimum  anno  XXXIV. 
gefta  effi  conftat ,  nemp,;  de    pre^bvtero- 
rum  in    mari    conflagration^,    idem    me- 
minitalias  eaoratione,  qua  pro'ecutus  efl: 
laudes  Bafilii ;  fed  &  in  illa  dicla  in   lau- 
dem  Heronis,  presbvterum   unum  tanturn 
idem  fupplicium    paflum  narrat,  remque_> 
geftam  (ut  apparet  faltem  ex  numeri  di- 
verfitate  )a  priori  diftinftam  graphice  re- 
prxfentat    his  fcilicet    verbis     (a)  ,   dum  (<*)  Greg. 
primum    de  acerb;tate    perfecutionis    Va-  M«.w*f. 
lentis    ita   prefatJr:   Tjnta  utique  prcece-  '^l"^dem 
dente  perfecutton?  (  fub  Juliano  videlicet  ) 
acerbior   ifla  ;  quod  tum  qutdem  mnime^,  [j;ra  ya^ 
dubia    &  obfcura   erat  martyrum  decerta-  K-ntis 
tio :  nunc  autem  rs   eo  rsdttt  ,  ut   perpef-  perfecu- 
fio  quoque  ipfa  laude  carett ,  dumtaxat  a-  tl°  • 
pud  tniquor  martyriorum  expenforer  .  Vul- 
tis  omntbur  qui  adfunt ,  atque   huic  ettam 
fortajfe  quamlibet  infigni  animi  robore  ae 
tolerantia  prcedtto^  perturbattontbufque  fu- 
periori ,   uniur  dumtaxat  ex  hts  quce   tunc 
perpetrata  funt ,  narratione  lachrymar  ex- 
tundam  ?  Tefler  autem  hujus  fermomr  per- 
multor  habeo  :  num  apud  multos  hujus  fup- 
pltcii    tragoedta  permanavit ;    illtufque  e- 
ttam  tempeftatir   hiftortam    (ntfi   me  opi- 

nio 

termittere  fe  dicere  hiemis  odium  ,  aliaque  ,  ut 
eidem  pridem  /Tgnificata.  Nam  Bifilium  anno 
CCCLXXI.  vel  CCCLXXII.  ad  amicos  de  in- 
toleranda  hieme  anni  trecentefimi  feptuagefimt 
fcripfifTe  ,  nullus  fibi   perfuaferit  . 

Unde  ,  cum  in     iifdem   epiftolis  ,  &   dc  hye-      XTI. 
mis    inclementia  ,  &  de   Emmelia?  matris   obitu  Ab  hoe  an- 
fermo    fit,   mamfeftum  eft  ,   Bafilium  de  rebus  ,  no  non  re- 
quae  hoc   anno  acciderint  ,    verba    facere  ,  ideo-  movendus. 
que   Emmeliam  prarfenti  anno  demortuam  ,  id- 
que    die  XXX.  Maii  ,  quo  ejus  memoria   cele- 
bratur ,    non  vero    verfus  hiemem  ,  ut   ex   epi- 
ftola    feptima    ad    Eufebium  Samofatenum  dedu- 
ci    putat    Hermantius  .  Nam  in    ea  epiftola    ait 
tantum   Bafilius  ,  fe  jam  pridem   figuificaffe   Eu- 
febio   hiemis  odium  ,  &   negotiorum  continuitatern  .  ^ 

Tum  fubdit:  Nune  autem  ,  quod  unicum  habe- 
bam  vits  folatium  matrem  ,    etittm    banc  proptet 

mcx 


Cmristi 

370. 


Cum  Cmicc  Pagii 

Damasi  Pap. 
4« 


ValeJjti  viani  , 
Valknms  lMrr'  > 


PrcsbyN* 
ri  marty 
rium» 


»/0  falltt  )  ommum  faculorum  ptfleritas 
excep'ttra  efi  . 
XXXV.  Havts  presbyterum  portans  ,  eumque  non 
fcelerts  altctijus  convitlum  ,  fed  Jidei  cau~ 
fit  pertclttantem ,  in  mare  demittttur ,  «0» 
ut  vettorem  fervet ,  fed  ut  perdat .  ./fr- 
/77/e  M  qtttdem  qtii  vehebatur ,  utpote  vir 
pietate  prxftans,  animo  erat  prompto  & 
alacri ;  comes  autem  illi  ignis  adjungi- 
tttr  ;  ac  novitate  poena  majorem  in  modum 
cbleclatur  perfecutor .  Prob  fpetfaculum—. 
grave  !  pro  gravem  tragoediam  !  Navis 
niari  fertur  :  fpecJantium  multitudo  ad  lit- 
tus  ejfunditur ,  partim  infultantium ,  par~ 
tim  tlltus  vicem  lugentium  .  Quonam  pa~ 
fto  rem  tantam  brevi  orattone  reproefenta- 
bo?  Jpnis  accenditur*  navis  una  cum  0- 
nere  fuo  abfumitur ,  tgnts  aqutt  mtfcetur , 
refque  inter  ft  contrarite  ad  pii  viri  fup- 
plicium  concurrunt ,  duoque  elementtt  cor- 
pusunum  partiuntur,  &  novo  cttque  inau- 
dtto  more  facula  fuper-  mare  attollitnr  ;  ad 
Ann.  Eccl*  Tom.  V» 


PAGIUS 


XIII. 
Valens 
hujus  an^ 
rti  initio 
erienta- 
lem  frofe- 
(lionem 
infittuit . 


mett  peceata  atniji .  Qnamobrem  epfftola  flla  fe- 

ptima  non  hieme  ,  fed  vere  vel  aeftate  fcripta  }- 

cum  in  ea  dicat  Bafilius  ,  fe  jam   diu  biemit  0- 

dium ,  nunc   vero    matris   mortem     fignificare. 

Sed    prarfata;    duae    Bajilii    epiftola:    deinceps 

fcriptae  ad  hujus  temporis    Hiftoriam    illtiftran- 

dam    magis  examinandae  .    Ex   epiftola    iJ4-  ad 

Eufebium   Samofatenum  eruimus  ,   Valentcm  hu- 

jus  anni   initio  profectionem  fuam   ad  Orientem 

inftituiffe  ,   ipfoque  menfe  Januario  Nicomediam 

perveniffe  ,  ubi  ,  inquit  Socrates  Iib.  4.  cap.  14. 

fubftitit ,    quod  Euioxius    Arianae  factionis  Epif- 

copus    ftatim    poft  Imperatoris  difceffum  extre- 

mum    diem    obierat,   &  Ariani    Demophilum  in 

ejus  locum  fubftituerant ,  Orthodoxi    vero  Evtt- 

grium ,  exindeque  contentiones  inter  Arianos  & 

Orthodoxos    ortar  eflent  .  Quam    Eudoxii   mor- 

tem    htijus  anni  inttio  contigifle   ex  laudata  Ba- 

filii  epiftola  154.  manifefte  colligitur  .  Ubi  enim 

Bafilius  de  hiemis  rigore  locutus  eft  ,    ait :  Jam 

dudum    Conflantinopoli   hsret  Demophilus  ,   de   quo 

qui   huc  ad   nos  appellunt    Jinguli ,    unanimi  con- 

Jenfu     depr&dicant  ,    illum    veritatis   &    pietatit 

filam  Jihi    perfonam  fuperinduxiffe  ,  eo  tamen  fuc- 

cejfu  ,  ut  divulf&    civitatis    illius  ,  &  dijlraii&  fx- 

tliones  coaluerint ,     &c.  Tum   fubdit  :  Ecclejiave- 

ro  pirtes   c&ter&  ,   pcr   Dei  gratiam  reitijjims  funt 

affeittt ,  Deum    porro  omnes   venerantur   obnixiur  , 

ut  vere  proximo  te    liccat  in  hijee    regionibus    eo~ 

r.tm   denuo    intueri   &  affxri .  Scripta    itaque    ea 

epiftola  hieme    currentis  anni  ,  ut  in  eadem  Ba- 

filius  diferte   indicat ,  &  demonftrat  defiderium 

videndi   verno  tempore  Eufebium  ,  quo  fe  tene- 

ri  fcribit .  Praeterea  ,  cum  in  ea  epiftola  de  Ec- 

clefiarum  perfecutione  fermonem  non  habeat ,  ea 

ante    hujus    anni  aeftatem  ,  qua  Va-lens  Ecdefia- 

rum    pacem  turbavit  ,   data  .  Denique  ex   epi- 

ftola   feptima    ad  Eufebium    Samofatenum    poft 

epiftolam   154.  fcripta  ,  manifefte  apparet ,  hanc 

ante    asftatem  miflam .  In   illa  enim    Ecclefiam 

jam   vexatam  fcribit :  Porro   Ecdcji&  fere  ttt  cor- 

pus   meum  affecl&  funt ,   nullx  quidem  fpe  bona  af~ 

fulgcnte  ,    verum  in   deteriqra.  rebus  femper    delit- 

bcnttbus.  Quare    coepta    tunc    erat    perfecutio, 

cumque  in  ea  epiftola  Emmelie   matris  mortem 

Eufebio  fignificet ,  non  dubium    quin    ea  die_» 

XXX.  Maii  ,    quo    nomen   ejus   in  Martyrolo- 

gjis  legitur ,  e  vivis  exceflerit ,  &  poft  illum 


quam  ut  fuavem  &  amiettm  fortaffe  quif- 
piam  autfftt ;  propior  autem  fattus  ,  mife- 
randum  atque  incredtbtle  fpecJaculum  of~ 
fendtty  navigationem  Jins'  gubernatort-,  9 
naufragium  Jine  tempefiate  .  Sic  presbyter 
in  cincrem  dtlabittir ,  immo  ne  in  cinerem 
quidem-y  utpote  per  tmdas  fparfus  .  Kec  ve- 
ro  tantum  apud  barbaros  homtnes  facerdo- 
ttt  dtgmtas  impetrare  quivit  ,  ut  mtnus 
inhoneflo  faltem  mortis  genere  tnteriret  ; 
aut  Ji  boc  nimium  erat ;  at  certe  fepultu- 
ra ,  qu<e  ne  impiis  quidem  &  facinorojis 
homintbus  negari  debet  ,  concederetur  . 
Hac  impii  hominis  ,  nempe  Valentis  ,  a- 
quorea  expeditio  fuit ;  htc  pii  vtri  finis» 
Atque  haclenus  de  eo  Gregorius,  quem 
Elias  Cretenfis  ab  aliis  dicrum  Urbanum, 
ab  aliis  yero  Theodolum ,  five  Theodo- 
rum  tradit  ,  qui  videtur  numeratus  inter 
illos  ocloginta  presbyteros :  fed  haud  fa- 
cile  adducimur  ut  credamus  unum  hunc  a 
cxteris  Gregorium  feparafle  ,  cum  quod 
Q  o  z  .  ora- 

diem  Bafilfus    hanc  epiftolam  7.   fcripferit. 

Idacius  in  Faftis  fub  hujus  anni  Confulibus  fcri- 
bit  :  Dedieata  efi  Saniltt  Ecclejia ,  ubi  beati  Apo- 
iloli  pojiti  Junt ,  V,  Idus  April.  id  eft  ,  die  nona 
Aprilis  ,  qua:  hoc  anno  cum  feria  fexta  concur- 
rebat .  Ex  quo  &  liquet  ,  nondum  ufum  hoc 
tempore  invaluifle  ,  ut  Ecclefiarum  dedicationes 
diebus  Dommicis ,  aut  feftis  folennibus  fierent. 
De  eadem  dedicatione  loquitur  Hieronymus  in 
Chronico  hoc  anno,  licet  diem  non  exprimat , 
quem  tamen  diferte  memorat  Auclor  Chronici 
Alexandrini .  Ecclefia  Apoftolorum  a  Conftanti- 
no  quidem  sedificata  &  dedicata  fuerat ,  fed  jam 
anno  CCCLVIII.  ruinam  minabatur  ;  quod  in 
caufa  fuit ,  cur  Macedonius  Conftantinop.  Epif- 
copus  Conftantini  Magni  corpus  inde  auferri 
juflerit ,  ut  legitur  in  Annalibus .  Hermantius  in 
Vita  SS.  Bafilii  &  Gregorii  Nazianzeni  lib.  4. 
cap.  i4*exiftimat ,  Valentem  Conftantinopoli  an- 
te  eam  dedicationem  peradtam  digrefliim  non  ef- 
fe  .  Sed  ex  duabus  prxfatis  Bafilii  literis  inter 
fe  comparatis  apparet,  ipfo  anni  initio  Valen- 
tem  profectionem  fuam  inftituifle ,  cum  Demo- 
philum  jam  ante  vernum  tempus  Eudoxio  fuc- 
ceflifle  ex  iifdem  conftet .  Denique  feptima  il- 
Ia  epiftola  a  Bafilio  adhuc  Presbytero  procul- 
dubio  fcripta ,  ut  ex  ejus  ledione  colligere 
eft,  falrem  nullum  in  ea  verbum  ,  quod  eum 
tunc  Epifcopum  fuifle  infinuet . 

In  utraque  Iaudata  epiftola  fe  morbo  afficf  ad" 
Eufebium  Samofatenfem  fcribit  Bajilius ,  indeque 
intelligimus  ,  eas  epiftolas  alio  quamcurrenti  anno 
datas  non  effe  .  In  epiflola  enim  fexta  ,  quam  poft 
eafdem  ad  eundem  Eufebium  fcripfit  Bafilius  ,  ait, 
paululum  fe  ex  morbo  convalui/Te ,  &  in  fo- 
ribus  adeffe  hiemis  inclementiam  ,  qua;  etiamfi 
folito  contigerit  tolerabilior  ,  fe  tamen  domi 
cohibere.  Concludit,  fe  intra  ardes  ejus  eum 
complexurum  ,  fi  vita?  tempus  non  defecerit, 
nee  fxmes  minus  pcrvium  iler  rcddiderit  .  Quam- 
obrem  haec  epiftola  ipfo  hujus  anni  fine  ad  Eu- 
febium  miffa  ,  ex  eaque  manifefte  Jiquet ,  non 
alio  anno  fcriptam,  quam  eo  ,  quo  fames  Cap- 
padociam  afflixit ,  currenti  nempe  •  Baronius 
in  Annalibus  ,  ubi  Bafilium  anno  CCCLXIX. 
Epifcopum  renuntiatum  effe  credit,  antequam 
de  ejus  inauguratione  verba  faciat ,  de  Emme- 
Uz  obitu  fermoiiem  habet  s  recitatque  epiftolarrt 


XIV. 

Dedicatia 
Ecclejit 
Conjlanti- 
nopolitn. 
n&  • 


XV. 

Ex  Bajilii 
morbo  an- 
nuo  emor- 
tualis 
matris  e- 
jus  inno- 
tefcit  . 


292, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRlSTr 

370. 


Damasi  Pap. 

4« 


xxxvr 

Zenobius 
miflus  a 
Pama  fo , 


(a)  Extant 
ttpud  Sur. 
f.j.   die 
3.J.  Maii  , 


XXXVII. 

Valens 
venit  Cac. 
faream 

Cappado- 

eix. 


(b)  Sotom, 

1,6.   t.lfm 


oratione  profitetur  (  id  fcilicet  recenfe- 
re,  ut  ab  audientium  oculis  prae  commi- 
feratione  excutiat  lachrymas  )  magis  mi- 
ferabilis  cafus  omnium  ,  quam  unius  tan- 
tum  ,  praeftare  id  uberius   valuiffet  . 

Quo  tempore,  cum  Ecclefia  Conftan- 
tinopolitana  acerbiffimis  hifce  quateretur 
fluctibus,  Damafum  Romanum  Pontificem 
illuc  mififfe  fanclum  Zenobium  creatum 
poftea  Epifcopum  Florentinum  ,  qui  in- 
fultantem  Arianorum  petulantiam  penitus 
coerceret»  ejus  vitae  (  a)  Acla  habent :  i- 
bique  cum  duos  a  daemonibus  obfeflbs» 
fpeclante  populo,  liberaffet ,  Arianorum 
quoque  procacia  eo  fpeclaculo  coercita 
pariter  traditur :  non  tamen  pro  vero  ha- 
bendum  (  quod  eventus  probavit )  ipfos 
pofthac  omfiino  quievifle,  ut  falfo  exifti- 
matum  eft  ;  quin  potius  eo  recedente  ,  li- 
quet  eofdem  acrius  fseviiffe  .  Conftatqui- 
dem  fanctum  Bafilium  ad  Occidentales 
Epifcopos ,  de  his  qux  Orientalis  Eccle- 
fia  pateretur ,  litteras  dediffe ,  quarum_. 
ipfe  meminit  in  fecunda  ad  eofdem  mif- 
fa  legatione  ,  de  qua  agemus  anno  fequen- 
ti  •  Defiderantur  tamen  ipfoe  litterae  Bafi- 
lii  primo  Ioco  ad  Occidentales  fcripta;  : 
fiquidem  quae  ad  eofdem  ab  ipfo  datae  Ie- 
guntur,  de  aliis  antea  ad  eos  fcriptis  lit- 
teris  mentionem  faciunt  ,  quae  non  ex- 
tant:  aliae  vero  inferius  fecundum  lega- 
tionum   ordinem  difponentur  . 

Jam  reliquum  eft,iit  Valentis  Impe- 
ratoris  iter  Antiochiam  proficifcentis,  & 
ubique  impietatis  fuae  atque  ficvitiae  im- 
preffa  veftigia  relinquentis  ,  eademque  in- 
delebilia  pofterorum  memoriae  confervata , 
oratione  profequamur.  Nicomedia  enim 
recedens  ,  contulit  fe  cum  fuis  Cxfaream 
Cappadociae,  vexaturus  Ecclefiam  illam, 
a  qua  haclenus  vifus  effet  haberi  contem- 
ptui ;  nempe  quod  prxter  fuorum  magi- 
ftratuum  fententiam  creaffent  Orthodoxae 
fidei  infignem  defenforem ,  acerrimumque 
yropugnatorem  Magnum  Bafilium;  quod- 
que  reliquis  jam  prope  omnibus  Epifco- 
pis  Catholicis  ex  fuis  ipforum  fedibus  pul- 
fis ,  ipfe  folus  videretur  invito  Imperatore 
federe,  aliifque  cunclis  periclitantibus  Ec- 
clefiis  praefto  effe.  Quid  autem  actum  fit 
a  Valente  adverfus  Bafilium ,  cum  Csefa- 
ream  venit;  Sozomenus  (b)  &  alii  cum_. 
recitant,  plane  hallucinantur,  dum  pu- 
tant  adventum  Valentis  Csefaream  eo  tem- 


Valentiniani  t— - 
Valentis  ImPP-7- 


Eufebii 


PAGIUS  feptimam  Bafilii  ad  Eufebium  ,  in  qua  eadem 
mors  nuntiatur .  Recle  quidem  Baronius ,  juxta 
eam  quam  de  Bafilii  Epifcopatu  imbiberat  opi- 
nionem.  Sed ,  cum  modo  certo  conftet  Ba- 
filii  Epifcopatus  initium  anno  CCCLXXI.  af- 
figendum  efle  ,  Emmelis.  obitus  feptimaque  il- 
la  epiftola  acurrenti  anno  removeri  non  poflunt . 
XVI.  A  num.  XXXIX.  ad  LVII.  S.  Bafhus  bis  a 

Valente  Aug.  impugnatus .  Primo  ,  dum  Carfa- 
rienfis  Ecclefia;  adhuc  Presbyter  effet  .  Secun- 
do ,   cum  ejufdem  urbis  Epi/copatum    admini- 


(d)  Creg. 

Naz  orat. 
in  laudem 
Bajilii . 

XXXIX. 

Valens 
quid  cum 
Bafilio 
Csefareae  . 


pore  contigiffe,  quo    fculeDn  ejus  civita 

tis  Epifcopi  adverfus  Bafilium  fimultas  il- 

Ia   vigebat.    Nam   Bafilio   jam    Epifcopo 

creato,  Valentem  eo  perveniffe  ,  ipfa  re- 

rum  geftarum  feries  plus   certo  declarat: 

fed  &  ipfum  acceffum  Valentis  Gefaream 

accidiffe  hoc  anno,  ipfo  Valente  cum  fra- 

tre   tertium    Confule,    quo  Eudoxius   de- 

funclus  eft,  fatis  eft    fupenus  demonftra-  W  »W«. 

tum.  Ait  igitur   Sozomenus  (c). 

Vahns  ,  relifta  Kicomedia ,  iter  Antio-  xxxvm. 
cbiam  verfus  capejjit ;  quo  quidem  in  iti- 
nere  cum  Cappadociam  perven.jfet  ,  Ortho- 
doxos  pro  more  fuo  gravibus  afficere  tncom- 
tnodis  ,  &  ecclejias  eorum  Ariants  tra- 
dere  laboravit  ,  &c .  Haec  Sozomenus  • 
Quonam  modo  autem  cun&a  fe  habuerint, 
a  nullo  certius  atque  fidelius,  quam  ab 
ipfo  Gregorio  Nazianzeno ,  qui  aderat  & 
magna  parsfuit,  accipere  l'cet.  Ipfe  igi- 
tur  publiceproconcone  eamdem  peregre- 
giam  profecutus  hiftoriam  ,  hifce  verbis 
eam  exorditur  (  d): 

Ut  vero  alia  omnia  pervctgatus  Valens , 
in  hanc,  nempe  Caefarienfem  ,  finnam  & 
ab  omni  injuria  tutam  Ecclefiarum  matrem 
impetum  fecit ,  ut  vitalem  quoque  illum  ve- 
ritatis  igniculum,  qui  folus  reliquus  erat  , 
opprimeret ;  tum  primttm  malum  fe  confi- 
lium  iniifie  intellexit .  Kam ,  ut  fagitttt 
in  durius  ac  folidius  corpus  incidens  ,  re- 
pulfus  efi ,  ac  rudentis  inflar  effraclus  cef- 
fit  ,  In  talem  Eccjefia  Antiflttem  incidit ; 
in  tantum  fcopulum  impaftus  fefe  infregit 
ac  diffolvit .  Atque  alia  quidem  ex  eorumy 
qui  tunc  periculum  fecerunt  ,  fermone  ac 
commemoratione  accipere  licet  .  Nemo  au- 
temefl  ,  qui  non  hcec  memortae  pmdat  :  ve- 
rum  H  demum  admirattone  defiguntur  ,  qui 
perfpefla  atque  exploratahabent  illius  tem- 
poris  certamina  ,  infultus  ,  pollicttationes  , 
minas  ,  tllos  ex  Senatorto  ordine  ad  eum 
miffos  ,  eunique  fleclere  adnitentes  ,  tllos 
ex  miliiari ,  illos  ex  gynaceo,  nempeEu- 
nuchos  ,  illos  ,  inquam  ,  inter  femtnas  vi- 
ros  ,  &  inter  viros  femtnas ,  atque  unt 
tantum  impietate  viriles  ,  qut  cum  natura- 
li  modo  libidinari  nequeant ,  qund  unum 
poffunt  lingua  fcortantur ;  illum  deni- 
que  Kabuzardum  (  e  )  coquorum  prcefcflum  (e)  4.  Reg. 
artis  fux  gladios  minitantem  atqtte  ad  i-  M. 
gnem  fibi  congruent em  tranfmiffum  .  Erat 
hic  Demofthenes  diclus,  dc  quo  inferius; 
fed  pergit  Gregorius : 

ftraret.   Primam  inctirfionemBaroniusconfign.it  Bif/iut 
anno    CCCLXVI.     quam   opinionem   fecutus   eft  bis  a  Vx- 
etiam     Hermantius    in  Vita   SS.   Bafilii  &   Gre-  lcnte   im- 
gorii  Nazfanzeni  Iib.  3.    cap.  10.    Verum    eo  an-  pctitut . 
110  Valens  Aug.  Csefaream  non   venit  ,    fed  an- 
no   CCCLXV.   tcfte    Ammiano   Iib.  16.  in    illius 
auni   geftis  ;   quod    etiam  clare    teftatur   fubfcri- 
ptio   Legis  j.    Codicis    Theodofiani    De  Stifcepto- 
ribus  ,  qua:    data   dicitur  W.    Non.  Jul.   C&farca 
Vahntiniano  &  Valente   A  A.   Cojf.    anno   nempe 
CCCLXV.    In    ca   vero    urbe   conftitutus    Va- 

lens 


Cum  Critice  Pagii. 


CnRISTI 

37°- 


D^masi  Pap. 
4« 


193 

Valentiniani    t 
Valentis  Impp'  7- 


XL.  Tgo  vero  id  ,  quod  ex  omnibtts  ejur  lau- 

dibus    fumme  admiror  ,  &  quod  ne  ,  Ji  cu- 

pI°c'/nUS  f'um  qutdem,  prceterire  qtteam>  breviter  , 

au'd  iri      ?"'""'  eius  Jieri  poterit  ,   exponam  .  EftWf 

Bafilium.  tandem  incognitus  ille  eft  >   qui    tum  apud 

nos  Prtefedi  munere  funpcbatur ,  cumfua- 

pte  ferttate  adverfus  nos  prcefertim  inflam- 

matus  (  nam  ah   illis  quoque  baptifmi  a- 

qtta  tinfius  vel  potius  obrutus   atque  con- 

fettus  fuerat  )  tum  amplms  quam  necejfe_j 

haberet ,  Tmperatori  fubferviens  ,  atque  ex 

eo  qund  illt   omnibus  in    rebus  obfequere- 

tur  ,  diutumius  imperium  fibi  confervans  ? 

Erat  hic  Modeftus   nomine,  auftor  coedis 

(  ut  vidimus  )  octoginta  illorum  presby- 

terorum  nuper  in  mari  apud  Nicomediam 

incenforum  ;  qui  ob  egregiam  improbita- 

tem  &  navatam  impigre  operam  adverfus 

Catholicos  praecipue  ,  non  praefecluris  tan- 

tum  infignitus  fuit  ;  fed    Sc  poft   fequen- 

tem  annumcum  Arintheo  Confulatumgef- 

fiffe  reperitur;  verum  6c  aucTium  quoque 

nobiliflima  praefectura  Praetorii ,  Zofimus  , 

(a)  Zejim.  ( a)  au&or  eft  :  quod  &  aperte  indicant 
lib.i.         Imperatoria  refcripta  ad  eum  data;cui  his 

verfibus   eleganter  illufit  Cyrus  Theodo- 

(b)  viie  0-  rUs  ( b  ) : 

rat.  in 

lt"i""      Prcefeclus   et    tu   caeteris    quidem     omni- 


fchol.  BH. 


bus  , 


Ui  70.  al.  Modejle ,  verum  Bafilio  Ma?no  fubes  : 

in  nova  c-  Prceejfe  quamvis  geftias  ,   fubes   tamen : 

dit.-ji.      Formica  fane  es  ,  rugias  licet  ut  leo  . 

XLI.  Sed  fubdit  Gregorius:   Ad  hunc  adver* 

fus  Ecclejiam  frementem  ,  leonifqtte  fpeciem 
prcefeferentem,  ac  lennis  more  rugientem  , 
tamque  ferum  &  immanem  ,  ut  a  multis  ne 
adirt  qutdem  poflet ,  vir  prceclarus  addu- 


PAGIUS  lens,  indeque  jam  profeclurus,  ut  vaporatis  &fli- 
bui  CilieiA  jam  lenitis  ad  Antiochiam  procur- 
reret  ,  de  Procopii  Tyrannide  didicit .  Qua 
re  fadum  ,  ut  Vahns  retrocederet.  Unde  cum 
Procopii  defeclio  anno  CCCLXV.  acciderit,eo 
nnno ,  non  vero  infequenti ,  Valens  Csfarea; 
fuit  .  Sed  eo  tempore  Bafifius  in  eremo  latitabat , 
&  Valens  Ortlndoxos  nondum  perfequebatur. 
XVII.  Pofteriorem  incurfionem  Baronius  hoc  anno 
jtcrumim-  narravit .  Certum  tamen  indubitatumque  ,  anno 
pctitur.  tantum  currenti  Bafilium  adhuc  Presbyterum  a 
Valente  Imp.  primo  impetifum ,  alteramque 
in  eum  jam  Carfareae  Epifcopum  renuntiatum 
imprelTionem  nonnifi  poft  aliquot  annos  faclam 
elTe  .  Combefifius  in  Notis  ad  Theophanem  pag. 
565.  fcribit  ,  Baronium  erralTe  ,  quod  uno  Va- 
lentis  Carfaream  accelTu  pofito ,  eo  profeclum 
exiftimet  ,  cum  Nicornedia  iter  agens  Antio- 
chiam  perrexit  .  Subjungit  Combefilius ,  femel 
&  iterum,  Antiochiam  videlicet  euntem  ,  &  ea 
revertentem  ,  iter  Csefarea  Valentem  fecilTe  , 
&  in  eam  ingrelT.m  ,  Baronium  non  advertif. 
fe-  At  dupliciter  ipfemet  Combefifius  fallitur  . 
Nam  Baronius  primam  V.xhntis  in  Bafilium  Ptcs- 
byterum  incurfionem  loco  Iaudato  ex  Grego- 
rio  Nazianzeno  recitat .  Secundam  vero  plu- 
ribus  hoc  anno  refert  .  Deinde  verumnoneft, 
Valentem  ,  dum  Antiochia  rediret  ,  Caefaream 


cttttr,  immo  vero  ingreditur ,  perinde  ac  Conflich. 
Ji  non  ad  judictum  ,  fed  ad  fefli  celebra-  «i°  Mo- 
tionem  vocaretur.  Qjtonam  autem  modo  vel  dcfti  .cum 
Prcefecji  audaciamy  vel  Bafiiti  virtutem  Bafill°  • 
&  fapientiam  ,  cum  qua  ei  reflitit  ,  fatis 
digna  oratione  completlar?  Quce  tua  efl  , 
inqutty  ratio  heus  tu(nomine  illum  com- 
pellans,  nondum  enim  Epifcopi  nomine_, 
appellandum  ducebat)  ut  tanto  imperto 
objiflere  audeas  ,  folufque  omnium  prafra- 
cle  &  contumaciter  oblufteris  ?  Quorfum  , 
refpondet  Bajiltus ,  hxc  oratio  fpedJat ,  & 
qucenam  hcec  eji  contumacia  ?  nondum  enim 
id  fatis  intelligo  .  Quoniam ,  inquit  il- 
/<?,  Imperatoris  religtonem  minime  profi- 
teris ,  omnibur  aliis  jam  fubftratts  ac 
fuperatis .  Kon  enim  ,  inquit  Bajilius , 
hxc  vult  Imperator  meus ,  nec  creatu- 
ram  ullam  adorare  fuftineo  ,  cum  & 
Dei  creatura  /?/»,  &  Deus  ejfe  jubear . 
Kos  vero^  inquit  ille ,  qui  hcec  impera- 
mus  ,  quid  tandem  tibi  videmur  ?  Kihil 
fane  ,  inquit  Bafilius  ,  dum  htec  jubetis  . 
Age  vero  ,  inquit  ille ,  non  magnum  &  ho- 
norijicum  exiflimas  ad  nojiras  partes  ad- 
jungi  ,  fociofque  nos  habere  ?  Ad  hcec  Ba- 
jilius  :  Vos  quidem  Prcefetfi  eflis  &  illu- 
Jires  ,  non  inficias  e 0  ;  minime  tamen  Deo 
preeflantiores  .  Socios  atttem  vos  habere  , 
mihi  quidem  amplum^  &  bonorificum  fue- 
rit  (  quidni  enim ,  cum  ipfi  quoque  Dei 
creaturct  fitis  ?)  fed  &  alios  quofdam  ex 
his  qui  nobis  fttbjefli  funt  .  Kon  enim  per- 
fonarum  dignitate>  fed  fidei  integritate^, 
Chriftianifmus   tnjignitur  . 

Hac   oratione  commotus  Prcefeflus ,    &     XLII. 
majori     ira    fuccenfus  ,  de   fubfeUio  fur-  Modeftus 
rexit^    atque   afperioribus    verbis  cum    eo  urget  Bai 
agere  perrexit .  Quid?  inquit   ille  ,    po-  filium  . 

le- 

venilTe  ,  cum,  ut  mox  vifuri  fumus  ,  longe  tar- 
diuS  Valens  Csefaream  Bafilium  Epifcopum  ad 
fuam  feflam  deduclurus  ,  deditaopera  fefe  con- 
tulerit  .  Tria  itaque  haclenus  ignorata  nobis  hic 
demonftranda  .  Primum  ,  Eafilium  anno  tantum 
fequenti  Caefareas  Epifcopum  ordinatum  ,  ideo- 
que  praTenti  anno  a  Valente  primo  impugna- 
tum  .  Secundum  ,  eundem  Imperatorem  prarfenti 
anno  Antiochiam  non  pervenifTe ,  fed  Carfa- 
rea  Conftantinopolim  rediifle  .  Tertium  ,  fecun- 
dam  Valentis  in  Bafilium  jam  Epifcopum  im- 
prelTionem  contigilTe  anno  circiter  trecentefi- 
mo  feptuagefimo  quinto .  Quibus  demonftra- 
tis  ,  Bafilii  epiftolas  magua  ex  parte  a  Viris 
doctis  fuis  annis    reddi;poterunt . 

Valens    itaque  ipfo   currentis  anni   initio  Con-     XVIII. 
ftantinopoli    relifta  ,  Antiochiam  contendit  ,  ipfo   Bafiliut 
enim  anni    exordio  eum     (efe   vise  dedilTe   jam  adhuc  Pre- 
fupra    oftendimus  .   Aberat   Conflantinopoli   Impe-  sbyter  im- 
txtor  in  Oriente,  inquit  Gregorius  NyfTenus  lib.  pugnatus. 
I.  contra    Eunomium    pag.    311.    elatus     mente  , 
rebus    contra  Barbaros  non    itx  pridem  feliciter  ge-  Baron.  an. 
flts ,    exiflimanfqitc   cupiditatibus  fuis   nihil   omni-   ^66.  n. 
no     adverfari   debere :    pncedebat    eum     Prsfeclus  xvr. 
(  fcilicet  Modeftus)   fpccie  quidem  ,  qua/i  necejfa- 
rix   Imperatoris  aiventui  prtparare  deberet  ;  reve- 
ra  autem    ,   ut    Orthodoxos  propriis  fcdihus    exter- 
minartt  ,  in    ejeilorumqtte  locum  alios  non  legiti- 

me 


19\ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CnRISTI 
370. 


Damasi  Pap. 
4- 


Valentiniani   ».,„„    _' 
Valentis  Impp'  7* 


tefiatem  hanc  nnn  pertimefcis  ?  Cur  vero 
pertimefcam  ?  inquit  Bajiltus .  Quid  Jjet  ? 
quid  patiar  ?  Qutd  patieris  ?  intulit  ille  ; 
unum  e  tttm  muliis^  quee  mete  /unt  potefta- 
tis  .  Qucenam  htec  ?  Jubjunxit  Bafilius  ; 
fac  enim  intelligamus  .  Bonorum ,  inquit 
ille,  profcriptionemy  exilium,  cruciatus9 
mortem .  Tum  Bajilius:  Si  quid  aliud  habesy 
id  mihi  minitare :  horum  enim  qute  adhuc 
commemorajii ,  nihil  nos  attigit.  Quo- 
ttam  modo  ?  inqttit  ille .  Quoniam  ,  inquit 
Bajilius  ,  bonorttm  pro/criptioni  obnoxius 
tion  ejl ,  qu't  nihil  habet  ;  niji  forte  lace- 
ris  ,  &  detritis  hi/ce  pannis  indiges  ,  ac 
paucis  libellis ,  in  quibus  omnes  mihi  fa- 
cultates  &  copite  funt .  Exilium  autem  haud 
cogno/co ,  qui  nullo  loco  circum/criptus 
fum  ;  ac  neque  terram  hanc ,  quam  nunc 
incolo  ,  meam  habeo  ;  &  eam  omnem^  in^. 
quam  projeclus  fttero ,  pro  mea  duco  ;  im- 
mo  ,  ut  reilius  loquar ,  univer/am  terram 
(a)  Pfah».  Dei ejfe  (a)  /cio ,  cujus  advena  ego  fum 
a3«  &  peregrinus  .  Jam   tormenta    quid   acci- 

pere  queant  ,  cttm  corpus  defit  ?  niji  forte 
primam  plagam  dixeris  ;  httjtts  enim  folius 
penes  te  arbitrium  &  potejlas  ejl .  Mors 
forro  beneficii  loco  mihi  erit ;  citius  e- 
«im  me  ad  Deum  tranfmittet  ,  cui  vivo , 
&  munere  meo  fungor  ,  maximaque  ex 
parte  mortem  obii ,  &  ad  quem  jampri- 
dem  propero  . 
XLIII.  Qli°  fermone  obftupefatlus  Prcefettus  : 
Kemo ,  inquit ,  me  (  nomenque  fuum  adjun- 
xit )  ad  hunc  ufque  diem  ita  ejl  allocu- 


PAGlUS  me  •vocatos  &  ordinatot ,  in  contemptum  &  injtt. 
riam  Ecclefia ,  fubflitueret  .  Hac  igitur  mcnte , 
•velut  nube  quadam  malorum  ,  eum  violentia  & 
txagitatio  contra  Ecclejias  ex  Propontide  progrefla 
ej?et,  &  Bithyniam  quidem  ex  iiyfprovifo  defolaf- 
fet  ,  Calatiamcjue  Jine  labore  vaflaffet ,  &  cum 
emnia  illit  ad  voluntatem  fluxiffent  ,•  jam  fcrpen- 
ti  malo  objiciebatur  noflra  Regio  .  (  nempe  Cap- 
padocia  )  Quid  igitur  Magnus  Bajilius  ?  &c.  Vi- 
des ,  Valentem  Imp.  Csefaream  non  venifle  ad 
Bafilium  impugnandum ,  nifi  poft  bellum  Go- 
thicum  confectum ,  pacemque  cum  Athanarico 
(Jothorum  Rege  anno  prxcedenti  fancitam  :  ve- 
rumque  efle  quod  Socrates  lib.  4.  cap.  14.  So- 
zomenus  lib.  6.  cap.  13.  &  Auclor  Vitae  San- 
tfti  Athanafii  apud  Photium  pag.  1449.  teftan- 
<ur ,  Valentem  fcilicet  Conftantinopoli  Nicome- 
diam  Bithyniac  venifte  :  ubi  ob  Evagrii  ordi- 
nationem  ,  poft  Eudoxii  Conftantinopolitani  E- 
pifcopi  Ariani  mortem  ,  a  Catholicis  faclam  , 
aliquantifper  fubftitit ,  ut  Sozomenus  &  Socra- 
tes  notant  .  Tunc  etiam  faclum  quod  fcribit  Phi- 
loftorgius  lib.  9.  cap.  8.  Pojl  hsc  Nicxam  profe- 
ilut  ,  ut  Epifcopum  illic  ordinaret ,  mortuus  enini 
erat  Eugeniut  urbn  illiut  Epifcoput  :  priufquxin 
ei  negotio  finem  impofu>(fet  ,  obiit  e  vita  .  Demo- 
fhilut  vero  a  Berr&a  tranjlatut  efl  Condantinopo- 
lim  ,  Imperatore  fenlentiam  Synodi  comprobante  • 
Dein  Valens  Cyzicum  Myfia?  urbem  ad  Propon- 
tidem  venit ,  ubi  IV.  idus  Junii  dedit  Legem 
37.  Codicis  Theodofiani  Quorum  appellationes  . 
Cyzico  in  Galatiam  fe  contulit  ,  ut  ex  Grego. 
rio  Nyfleno  mox  laudato  colligere  eft ,  qui 
&   aflerit ,  Vakntem  e  Galatia  Cifaream  ,  ubi 


tus  ,  nec  pari  verborum  libertate  .  Keque 
enim ,  ait  Bafilius ,  fortaffe  m  Epifcopum 
incidifti ;  alioqui  hoc  prorfus  modo  dijje- 
ruiffet ,  pro  hujufmodi  rebus.  in  certamen 
ventens  .  Kam  cateris  quidem  in  rebus  , 
0  Prafefte  ,  manfueti  &  placidi  fumus  ,  at- 
que  omnium  abjettijjimi  %  quemadmodunu. 
nobis  hoc  lege  prce/criptum  eft  (b)  ;  ac 
non  dicam  adver/us  tantum  Imperato- 
rem  ,  /ed  ne  adver/us  plebejum  quidem^. 
quemquam  &  infimi  ordinis  homtnem  /uper- 
ciltum  attollimus .  Verum  ubi  Deus  nobis 
periclitatur  ac  proponitur ,  tum  demum 
alia  omnia  pro  nihtlo  putantes  ip/um  fo- 
lum  intuemur  .  Ignis  autem ,  &  gladius  ■> 
&  beftice,  &  ungula  carnem  lacerantes9 
voluptati  nobis  ac  deliciis  potius  /unt  , 
quam  terrori .  Proinde  contumeliis  nos  af- 
fice ,  comminare ,  fac  quicqutd  collibuerity 
potefiate  tua  fruere ;  audiat  bac  etiatn 
Imperator ;  nequaquam  profecjo  nos  vin- 
ces ;  nec  efficies  ,  ut  impite  dotlrinm  af- 
fentiamur  ,  ne  Ji  ip/e  quidem  atroctora  mi- 
niteris  . 

H<ec  poftquam  Prtefetfus  dixit ,  atque 
audiit ,  ipjiujque  contentionem  animi  eam 
effe  cognovity  ut  nulla  vis  eum  perterre- 
facere  ac  fuperare  pojfet ;  ipfum  quidem 
forasmijity  atque  ablegavit ,  nonjam  cum 
iifdem  minis ,  fed  cum  quadam  reverentia9 
&  /ubmiffione .  Ipfe  autem  quam  celemme 
potuit ,  Imperatorem  adtens  ;  Imperat^r  , 
inquit  ,  ab  hujus  Ecclejite  Antiftite  vtcli 
/umus  ;   minis /uperior  eft ,  Jermonibus  Jir- 

niior , 

Sanclus     Eafilius   erat,    fefe   contulifle . 

Bafilium  tunc  tantum  Presbyterum  fuifle  fcri- 
bunt  Theophanes  &  Cedrenus ,  ac  ante  eos  So- 
zomenus  lib.  6.  cap.  ij.  ubi  de  Valente&  Aria- 
nis  Epifcopis ,  quos  fecum  ducebat ,  loquens  tra- 
dit:  Simul  atque  nuntiatum  cfl ,  eot  in  Cappa- 
docittm  contendere ,  Bajiliut  Ponto  decedent  fuo- 
pte  motu  venit  C&faream  .  Et  cum  Eufebio  (  Cx- 
fareoe  Epifcopo  )  quidem  in  gratiam  reverfus  efl: 
Ecclcflam  vero  oppitrtune  admodwn  cloquentis.  fu& 
fubjidio  adjuvit  .  Valens  itaque  una  cum  Epifco- 
pis  ,  quot  fecum  habcbat ,  cenatu  fuo  depulfus  , 
tum  quidem  rc  infeCla  difcejjit .  Huc  retrahen- 
da ,  qua;  Baronius  anno  CCCLXVI.  de  difceflli 
Bafilii  &  Gregorii  Nazianzeni  e  Ponto  ,  ac  de 
Bafilii  cum  Eufebio  Epifcopo  fuo  reconciliatio- 
ne  dicit.  Ea  enim  ,  ut  ex  his  Sozomeni  ver- 
bis  Jiquet ,  hoc  anno  gefta  .  Quamobrem  Bafi- 
lius  adhuc  Presbyter  erat  quando  hoc  anno 
Valens  Cxfaream  venit,  Refpondet  Baronius  , 
Sozomenum  hac  in  re  errafle  .  At  Gregorius 
Nyflenus  loco  laudato  y  Sozomenum  recle  fcri- 
pfifle  Eufebium  Csefareae  Epifcopum  adhuc  vi- 
xifle,  confirmat .  Ait  enim:  Pofl  illas  in  Bi- 
thynia  tragadias  ,  devitlofque  folita  facilitate  Ca- 
latas  ,  nullius  negotii  exiflimabat ,  etiam  apud 
not  arbitratu  fuo  infanirc  .  Rebut  vero  fttturit 
exordium  dedit  oratio  minit  Jimul  &  promijjis 
mixta ;  &  fiquidcm  obtemperaret  Bafiliui  ,  promit- 
tebat  honoret  omnct  ab  Imperatore  ,  &  pr&terett 
Ecclefia  gubcrnaculum  &  clavum  s  Ji  reluclare- 
tur ,  proponebat  omnia  ,  qu&  acerbrtat  animi  cum 
potcflate  quidvit  agcndi  conjuntla  excog  itare  potefl  . 
Poftea   Nyffenus  pag«3ij.  fcribit,  Imperatorenj 

ira 


Epifcopus 
qnomodo 
ebtus  & 
humilis  • 


(b)    Luc& 
ix.  Hath. 
»0, 


XLIV. 

Modeftus 
victus  a 
Bafilio  • 


XIX. 
B  -Ji/tuK 
tunc  Pres- 
byterum 
fttiffe  ma- 
gis    prob.t- 
tur  . 

Baron.nn. 
3,66.  n. 

XII.    & 
feqq. 


Cum  Crltice  Pagii. 


Christi 


Damasi  Pap. 
4« 


*95 

Valentiniani  . 
Valentis  IMPP.7. 


XLV. 

Valens 
Jmpera- 


7- 


miory  vcrborum  blanditiit  fortior,   Igna- 

viorum  aUus  quifpiam  ttntandus  eft  ;  huic 

autem  aut  vit  aperte  inferenday   aut  non 

expeclandum  ut  minis  cedat  ,  Qua  de  cau- 

fa  faclum  fuum  improbans  Imperator  ,   Ba- 

Jiliique  laudibut  viftut  (virtus  enim  bojii 

quoque  admirationi  efl )  vim  tp/i  adbiberi 

vetuit  ;  idemque  ipji  accidity  quod  ferro 

folet ,  quod  quamvis  igni  emolliatur  ,  fer- 

ri  tamen   naturam   retinet  ;    minifque  in 

admirationem  converjis  ,  illius  quidem  fo- 

cietatem  haud   quaquam  amplexatus    efi , 

quod  mutationem  erubefceret  ;  cxterum  ra- 

tionem  queejivit ,  qua    honefttffime  ipji  fa- 

tisfaceret ,  quam  etiam  oratio  declarabit, 

Kam  cum  univerfa  fatellitum  manu  Jli- 

patus  in<rrejfus  fuijfei   in  templum   (  erat 

autem  Epipbaniee  dier ,    ceetufque  ampliffi- 

tor  adiit    mut  )  ac  laicorum  numerum    auxiffet ,    ad 

Ecclefiam  hunc  modum  defunclorie  cum  eo  fe  conjunxit , 

BafiJii ,      jjc  ne   l)0C    quidem  prettermittendum   efl  , 

Fojiquam  enim  intus  fuity  atque  ipjiut  au- 

res  pfalmorum  cantu  non  fecus   ac  tonitruo 

quodam   perfonuerunty    plebifque    pelagut 

vidit  omnemque  ordinem ,  &  concinnitatem, 

quee  tam  in  facrario  auam  prope  facrarium 

erat ,    anpelicam  potius  quam    humanam  ; 

atque  ipfum  quidem  ante  populum  rcclo  cor- 

t»  1.  Reg.  Pore  ftftem  ,  qualem    Scriptura  (a)  Sa- 

'*  muelem  defcribity   nec    corpore  ,   nec  ocu- 

lis  ,  nee  animo  ,  perinde  ac  fi  nihil   novi 

contigiffet  y  ullam  in  partem  fe  moventemy 

fed  Deoy  ut  ita  dicam,  &  altart  affixum; 

eos  autem  ,   a  quibus  cingebatur    cum   ti- 

ntore  quodam  ac  reverentia  (lantes  ;  heec  , 

inquam  ,  fimulatque  perfpexit  (nec  enim  Ji- 


PAGIUS  'ra  ■nflammafum  rurfu*  rVtunam  expertum  ef- 
fe  ,  Modcfto  ira  multo  vehementius  quam  prima 
imprejjione  aceenfo  .  TjTaque  ifaoue  incurfio  fa- 
cla  ,  dum  Modeftns  Praffeclus  Prartorio  effet . 
Is  autem  ante  currentem  annum  Prarfeclus  Pra?- 
torio  non  fuit ,  ut  in  fine  anni  fuperioris  di- 
xi ;  ideoque  Bafilius  hoc  anno  adhuc  Presbyrer 
erat,  quando  Modeftus  eum  minis  &  promiffis 
flfflere  conatus  eft .  Quod  fi  Bafilii  ordinatio 
in  diem  XIV.  Junii  ,  quo  in  omnfbus  Marty- 
rologiis  &  Mena?is  notatur,  facla  fuerit ,  mani- 
feftum  eft ,  eum  hoc  anno  Epifcopum  renun- 
tiatum  non  efle  :  non  enim  parum  Cyzicum , 
ubi  IV.  Idus  Junii  Valentem  fuifTe  diximus , 
ab  urbe  Csefarienfi  diftat,  ideoque  nonnifi  poft. 
decimum  quartum  Junii  dfem  Valens  Carfaream 
pervenire  potuit .  Sed  argumenta  ,  quac  a  die- 
bus  ordinationis,  aut  natalibus  Sanclorumin  Mar- 
tyrologiis  defcriptis  eruuntur ,  non  magnum  ro- 
bur  habent  ;  cum  innumeris  exemplis  conftet , 
non  raro  Sanclos,  aut  mortuos ,  aut  ordinatos 
aliis  diebus  ,  quam  quibus  in  Tabulis  Ecclefia- 
flicis  coluntur.  Hoc  unum  nobis  fuflicere  de- 
bet  ,  Bajilium  ,  quando  primum  a  Valente  im- 
pugnatus ,  Presbyterum  tantum  fuifle  ,  eamque 
aggreflionem  ante  currentem  annum  nullo  mo- 
do  accidere  potuiffe  . 
XX.  Valens  videns ,  Bajilium  neque   potentia  per- 

Valens  fringi ,  neque  labefaclari  nvnis ,  neque  exora- 
Conftanti-  ,x\  promiflis  pofle ,  petendae  Antiochiar  confi- 
nopolrm  lium  mutavit ,  &  Conftantinopolim  hoc  anno 
redit ,         rcdiit  •   Jam  pridie  Konas  Aug,  Hierapolim ,  qu« 


ntile  quippiam  umquam  viderat  )  bumanum 
quiddam  paffus  eji  y  atque  oculorum  verti- 
gine  ac  tcnebrit  totut  impletur ,  Atque 
td  plerifque  adhuc  obfcurum  &  tncogni- 
tum  erat, 

Verumcum  donay  quot  ipfemet  effecerat ,  XLVI. 
divin*  menftt  offerenda  effent ,  nec  quif-  Vnlens 
quam  ut  mos  ferebat ,  Jimul  ea  caperet  prope  ex- 
(  quod  non  fattt  liqueret  an  ea  Bajiltut  animatur. 
accepturus  ejfet  )tumvero  mantfefle  fe  af. 
fettus  prodtdtt :  Ita  enim  tituiare  coepit , 
ut  ni/i  quifpiam  ex  facrarii  miniflris  va- 
cillantem  fuppojita  manu  rettnuijjet ,  mi- 
fere  utique&  lutluofe  prolapfurut  fuertt  , 
Jam  vero  qux  ad  tpfum  Imperatorem  & 
quanta  cum  fapientta  prnlocutut  efl  ( cum 
qutdem  ille  nefcio  quomodo  rurfut  nobif- 
cum  in  Ecclejiam  fe  contulijft ,  &  intra 
velum  extttiflet ,  atque  in  tllius  confpe- 
(lum  colloquiumque  quod  jam  prtd'm  ex- 
petebat ,  venijfet)  quidnam  aliud  dtcendum 
efl  ,  nt/j  Dei  voces  eat  fuijfe ,  quas  6*  qui 
cum  Imperatore  erant  ,  6*  nos  qui  fimul 
iftgrejji  fueramut ,  audivimut  ?  Htnc  Impe- 
ratorict  erga  not  bumanitatit ,  &  cle- 
mentiee  principium  natum  ,  &  conflitutum 
efl :  bxc  occajio  maximam  imprejfivnit  il- 
liut  y  qua  tum  vexabamur ,  partem  ,  non  fe- 
cut  ac  flutlut  quofdam  ,  fregit  ac  diffolvit, 

Sequitur  alia   narratio  fuperiortbut  ne-    XLVII. 
quaquam  inferior  .  Vtncebant  improbi ,  at-  Baf]];0 
que  adyerfut  Bajtlium  exilium  decernttur  ;  decernf- 
nec  quicquam  eorum  qum  ad  eam  rem  atti-  tur  exi- 
nebanty  dejiderabatur  ,  Kox  aderat ,  /'«_  'ium  . 
promptu  currut ,  in  plaufu  hoflety  in  lutlu 
pii;  not  parati  atque  alacrit  viatortt  la- 

tut 

urbs  magna  Phrygfar  ,  perveneraf  ;    eo  enfm_ 
die  emifit   Legem  unicam    Codicfs    Theodofiani 
Ve  jure    Italico   urbis    Conflantinopoltos .  Ibidem 
W.  ldus   Aug.  dedit    Legem   3.    Codicis    Jufti- 
nianei    De   Defenforibus   eivitatum .     Tum    XIV. 
Kal.  Oclob.   Legem  6.  Codicis  Theodofiani    De 
Tyronibus  ,  ad  Modeftum  P.  P.  Acdenique  XVI. 
Kal.   Oclob.  Legem   19.  ejufdem  Codicis  De  E- 
pifcopis  ad  Modeftum   P.  P.    Digreflus  Hierapo. 
li  Conftantinopolim    reverfus   eft,   ubi    II.  idut 
Decemb.    currentis  anni  dedit    Legem   8.  Codi- 
cis  Theod.    De     Maleficis    ad     Modeftum  P.    F. 
Quibus  pofitis ,    quis  fibi    impofterum    perfua- 
dere    poterit ,    Valentem  hoc    anno ,    vel    fe- 
quentis   initio  Antiochiam  acceflifle  ,   Conftanti- 
nopoli  oclingentis  circiter  paffuum  millibus  dif- 
fitam.  Illuc  enim  neque  antequam  Cyzicum  ve- 
niret  ,  proficifci  potuit;  cum  Cyzicum  ,    ubi  in- 
eunte    Junio   Imperator   erat ,    non    longe    ab 
urbe    Conftantinopolitana   pofita    fit :  neque   e- 
tiam   poftquam  Cyzicum    reliquit  ,    Antiochiam 
fefc  conferre    potuit;    cum   hinc  ad  Carfaream 
loogiflima    fit   via ,    per     tres    circiter    menfes 
Valens  Hierapoli  moratus  fuerit  ,  &  menfis  De- 
cembris  initio   Conftantinopoli  jam  fuerit .  Per- 
peram  itaque  Zofimus  lib.  4.  pag.  741.  &  Am- 
mianus  initio  libri   29.  a  Gothofredo  in  Chro- 
nologia    Codicis   Theodofiani  hoc  anno  eam  in 
rem   adducli ;   ut  anno    CCCLXXII.   quo   Va- 
lens   Antiochiarn    adventavit ,  demonftrabimus. 
Neque   etiam  Hierapolis ,   ubi   memorata:  Lcges 
emiflx  ,  Hiertpolit  SyrtA     €ft  ,  ut  explicat    Go- 

tho. 


196 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 

37°- 


Damasi 

4- 


Pap. 


Valentiniani    t 
Valentis  lMPr-7- 


■  ■  '  

ius   cingebamus ;    mhil  ieniqtte^  quod  ad 

fraclaram  tgnominiam  fpetlabat ,  require- 

batur  .  Qui  haec  fcribit   Gregorius,  cum 

tunc  fimul  efiTet  inter  illos  qui  cingebant 

Iatus  Bafilii,  feque    exilii  comites  fan<5to 

viro  exhibere  ftudebant,  inferius  tradit  ea- 

dem  oratione,  nihil  amplius  Bafilium  fa- 

tegilfe,  quam  ut  unum  ex  comitibus,  ac- 

ceptis  pugillaribus  ,  juberet  fe  fequi .  Rur- 

fum  vero  ubi  fupra  Gregorius  :  Sed  quid, 

inquit ,  accidit  ?  Exilii  decretum  Deus  re- 

fctndit  .  Ham  qui  JEglpti  adverfus  Ifrae- 

litas  fcevientis  primogenitos  percufftt ,  idetn 

Jmperatoris   quoque  filium  morbi  plaga  af- 

ficit  \  &  quidem  qua  celeritate  .'  lllinc  e- 

xilii  tabula  ,  hinc  morbi  decretum  ac  fce- 

lerati  fcriptoris  manus  inhtbetur  ,  &  fan- 

(lus  periculo  liberatur  .  Tta  febris  beneficio 

fervatur  vir  pius ,  Tmperatoris  audaciam 

coercentis  .  Quid    hoc  Dei  judicio  vel  <e- 

quius  ,  vel  celerius  fingi  atque  excnjritari 

poteft  ?'  Poftea  autem  Imperatoris  filius  ce- 

grotabat ,  afflitloque  corpore   erat :  pater 

etiam  ,  utpote  pater,  fimul  agrotabat ,  re- 

tnedium  undecumque  morbo  conquirens  ,  at- 

que  optimos  quofque  medicos  feligens  ,  ac 

frectbus  ut   fi  alias  umquam  ,  incumbens  , 

humique  provolutus  :  nam    Reges  quoque^, 

humtles  hr  abjetlos  reddit  caUmitas  ;  nec 

f       .       tnirum^  cum  Davtdem  etiam  prius  ob  filii 

£[  '  '*'  morbumeodemmorbo  ajfeflum  fuijfe  ,  Scri- 

ptura  teftetur  (a)  . 
XLVIH.  Cutn-mtem hutc  malo  medicinam  nuUam 
inventret ,  ad  Bafilii  fidem  confugit  ;  & 
qunniam  ob  contumeliamrecens  ipfiillatam, 
eum  fuo  nomine  accerfere  prx  pudore  non 
auderet  ;  aliis  ,  quos  arttijfima  famitiari- 
tate  &  benevolentia  devinftos  habe- 
haty  hanc  legationem  committit .  Ille  vero 


PAGIUS 


XXI. 

Eufcbii 
Cxfarien- 
jis  Epifc. 
eb ttus  . 


Baron.  an. 
3<59-  n, 
XLVI, 


thofredus  citatus ,  fed  Uierapolis  Vhrygix,  quod 
oftendit  ipfemet  Zofimus ,  quando  ait ,  Valen- 
tem  vcrno  tempore  Antiochia  Hierapolfm  pro- 
feclum  efTe ,  id  oque  non  hoc  anno  ,  quo  tan- 
tum   fub  arftatis    finem    Hierapolim   venit  . 

Enituit  &  Eufebii  Cxfarsa   Epifcopi  virtus  ,    fi- 

ve  in  fuftinenda  ,  five    in  depellenda   Harretico- 

rum   procella  .  Gregorius  enim   Nazianzenus  in 

Oratione   de  funere  patris  non   tantum   mortem 

ejus    gloriofam   fuiffe  ,  ac    non  longe    poft   re- 

conciliationem  cum  Bafilio  ,  repulfumque   ab  u- 

troque  Valentem  accidiffe  refert  ,  fed    etiam  Eu- 

febium   in  perfecutionfbus  inviclum  animum  o- 

ftendiffe    ait:  Rurfus    eadem    civitas     eandem   ob 

caufam   fedittone  laborabat  ,  (  fc.    poft   mortem_. 

Eufebii  )    eo   nimirum  ,  qui  honefla^y  cgregia  vi 

ad    Epifcopatum     pertraElus  fucrat ,  celeri  morte^ 

arrepto  ,    atque  ad    Dtum  ,  eujus  caufa   in  perfe- 

eutionibus   fortiter  ,  flrcnueque  decertaverat ,    pro- 

feclo.  Non    una  illi    fuit  perfecutio:  nam    fub 

Juliano    Apoftata  multa   paffus  eft,  &  fub   Va- 

lente  fecunda:  perfecutionis  agonem  fortiter  ex- 

plevit  .  Ex  celeri  a  Gregorio   vocata  morte  Eu- 

fehii    Baronius    deducit,     eum    repentino ,   vio- 

Ientoque    morbo  confedum  ex    hac   vita   fubla- 

tum  .  Verum  Gregorius  aliud  non  indicat  ,   quam 

Eufebium    cito    mortuum   efTe ,    poffquam    Bafi- 

lius  e    Ponto    rediit    Cxfaream  .  Amphilochius 

quippe  in  Vita  S.  Bafilii  dicit,  Enfcbium  poft 


nihtl  cunc7atuSf  nec  ,  quod  fortaffe  alius 
feciffet ,  adverfus  tempus  tnfttltans  ,  con- 
fefttm  affutty  atque  ad  ejus  adventumfta- 
tim  levtor  fit  morbus,  paterque  meltorern^. 
fpem  animo  concipit .  Quod  ntfi  falfam  a- 
quam  dulci  admifcuijjet  ,  fin.ul  videltcet 
&  ipfum  advocans,  &  hxreticts  credens , 
fanum  quoque  ,  &  incolumem  filtum  fortaf- 
fe  recepijjet  ;  atque  td  pro  certo  y&in- 
dubirato  habebant  qui  tunc  aderant  ,  cala- 
mttatifque  partictpes  erant . 

Idem  autem  &  ipfi  Prcefedo ,  nempo 
Modefto,  non  multo  poft  accidtjje  narrant . 
Kam  hunc  qttoque  morbus  quifpiam  obortus 
viri  fandi  manibus  fubfternit .  Nam  pro- 
fefio  plaga  cordatis  hominibus  dotfrtna 
efficttur  ,  ac  plerumque  profpero  rerum  fuc- 
ctfju  potior  &  prceftabilior  eft  afftttlio  . 
JEgro  corpore  erat  ,  illachrymabaty  dif- 
torquebatur  ,  Bafilium  accerfebat,  obfecra- 
b.tt  :  Satisfatlionem  habes  ,  clamabat ;  da 
ftlutem.  Et  quidem  hanc  confecutus  eft , 
ut  &  ipfe  fatebatur ,  &  multts  huius  rei 
ignaris  perfuadebat .  Kequeenim  tl/ius  vir- 
tutes  admirari  ac  prccdicare  definebat . 
Hucufque  Gregorius.  Modefto  qu:dem_. 
Prsefeclo  aegrotanri  ,  expofcentique  Bafilii 
auxilium  C^rus  Theodorus  illis  verfibus 
infultavit: 

Eccumne  nuper  qui  fremebat  ut   leo  , 
Vtrttmque  fantlum  territabat   infolens: 
Kunc  ingemifcit ,  nunc  mifer  jamfuppltcat  , 
Petit  levamen ;   quodque  poftulat  ,   capit  • 

His  autem  fic  de  Valente  a  Gregorio 
recenfiris  veteres  alii  alia  addunt,  ut  in- 
ter  cxteros  Gildas  Sapiens  (b  ):  Cum ,  in- 
quit  j  ab  intquo  1'rincipe    mtnce  hujujinodi 

in- 


Valens 

filio  orba- 
tur . 


XLIX. 

Modeftus 
Prjffeclus 
a-grotans 
fupplex 
orat  Bafi- 
lium  * 


I. 

(b)  Cild. 
orat.  in 
tn  Eicl. 
ordtn. 


adventum  Bafilii  non  multo  pofl  temporis  obiifTe. 
Idem  afErmat  Gregorius  Presbyter  in  Vita  S. 
Gregorii  Nazianz^ni  ,  qui  de  Eufebio  Carfa- 
rienfi  ait:  Neque  multo  interjcito  tempore  (  poft 
reditum  fc  Bafilii  )  trtfet  Ecdefis ,  quem  dixi- 
mus  ,  (  fc.  Eufebius  )  n:cliorem  advit.im  trans- 
latus  efl .  Ex  quibus  etiam  liquet  ,  Bafilinm  ante 
prsfentem  annum  e  fonto  Csefaream  reverfum 
non  effe  ;  cum  Eufebii  mors  anno  fequenti  con- 
tigerit.  Prxtefea  Nazianzenus  in  Oraiione  de 
laudibus  Bafilii ,  explicationem  Baronii  rejicien- 
dam  demonffrat  ;  cum  trad.U  ,  Eufebium  in  ma- 
nibus  Bafllii  fuavifiiine  .iriiimm  exhalaffe  :  Cum 
is  ,  qui  nomeo  a  pictate  apfo/fte  duceb.it  ,  (  Eu- 
febius  enim  ,  Pium  Latine  fignificat  )  ex  hac 
vita.  migraffet  ,  atque  in  ipfius  manibus  animarn 
fuaviter  exhalaffet ,  ad  excelfam  Epifcopatus  Sedem 
evehitur,  nempe  Bafilius. 

Hinc  in  Martyrologio  Hieronymiano  ad  diem  XXII. 
XXI.  Junii  Iegitur :  In  C&farea  Depofitio  S.  Eu-  Santtitas 
febii  Epifcopi .  Qja;  verba  tam  in  hoc  ,  quam 
in  aliis  Martyrologiis  de  Eufebio  Caefarex  in 
Cappadocia  Epifcopo  inrelligenda  effe ,  ottendi 
anno  CCCXL.  num.  XXIV  ,  dum  de  Eufebio 
Palseftino  egi.  Baronius  Eufebium  noftrum  non 
folum  in  Sanctorum  Epifcoporum  claffem  non  re- 
tulit,  ut  videre  eft  anno  CCCLXII.  num.  LXIII» 
fed  etiam  ejus  eleetionem  ,  ut  quodammodo 
violentam,  damnare  videtur .  Verum  Florentj. 

fiius 


Cum  Critice  Pagii . 


ClIRISTI 

37°- 


Damasi 
4- 


Pap. 


Valentiniani 
Valentis 


197 

iMrr.  7. 


(b)  Soerat, 
/.4.  c.11. 

u. 

Galatesfi- 
lius  Va- 
lentis . 


intentarentur  ,   ^wo/r'  «»/i*  fjj   crajlinum  A- 

riano  coeno  .,  */  cceteri  ,  macularetur ,  e^ef 

omnino  mortturus  ;  dixiffe  fertur ;  Ego  fa- 

tte  cras  ero  Jicut  hodie  ;  tute  utinam  mu- 

tares .   Ac   rurfum  :   Utinam  haberem  ali- 

qutd  digni  muneris  ,  quod  offerrem    huic , 

qui  maturittt  Bajiltum    de  nodo  follts  hu- 

(a)  Theod.  jm  abfolveret .  Sed  &  Theodoretus  (  a  ) 

/.4. f.17.    de  Valente  fubfcribere    conante  decreto 

Calarnus    ex''''  BafiIio  '^rogandi:  Jubet ,   inquit,e- 

frangitur   difium  de  illo  in  extltum  mittendo  confcri- 

&  dextera  bi .  Quod  cum  fua   manu  ratum  facere  co- 

obriget .    naretur  ;  ne  apicem  quidem  unum  alicujut 

litteree  facere  potuit  :  fiquidem   ruptut  efl 

calamut;  ncque  id  femel,  fed  iterum  ac  ter- 

tio  acctdit  .  Ac  cum  tmpium  illud  edtCium 

conjirmare    tmpenjius   laboraret,    concuffa 

ejl  dextera  ,  tremorque  eam  occupavit ,  at- 

que  cum  animo  effet  prx  mettt  prope  atto- 

nito  ,   chartam   mantbut    laceravit  .    Haec 

Theodoretus .  Socrates  (  b  )  vero  de  pue- 

ro  aegrotantc  haec  amplius: 

Ftliut  Valentit ,  nomine  Galatet  ,  qui 
tenera  admodum  xtate  fuit ,  graviter  agro- 
tare  ccepit  ,  ut  medict  de  ejut  vita  peni- 
tut  defperarent .  Cujus  mater  Dominica  Im- 
peratrix  retulit  ad  Tmperatorem ,  fe  per 
quietem  ab  borrendis  vijis  valde  divexa- 
tam  fuiffe ;  puerumque  propter  contume- 
liam,  quamBafilius  Epifcopus  fuiftet  ab  eo 
perpeffus,  morbo  afflitlari.  Qua  Impera- 
tor  animo  diligenter  compleclent ,  accer- 
Jit  Bafilium ,  &  quo  illius  faceret  peri- 
culum  ,  Jic  illum  alloquitur.  Si  vera  funt 
tua  de  fide  dogmata,  precare  ttt  filius 
meus  non  moriatur .  Tunc  Bafilius  :  S/, 
inquit  ,  credet,  0  Imperator^  quemadmo- 
dum  ego  ,  &  efficies  ut  Eccle/ia  ad  concor- 
diamreducatur ,  vivet  puer .  Cui  cumlm- 
perator  minime  confentiret  :  Idcirco  ,  in- 
quit  Bafilius ,  de  puero  fiat  voluntas  Dei : 
Bajiliumy  cum  hac  dixiffet,  dimitti  jubet ; 
puer  ftatim  pofl  exiit  evita.  HaclenusSo- 
(e)  Tbeod.  crates ;  fed  Theodoretus  (c  )  htec  habet : 
V.4.  f.17.  Magnus  Bajilius  tum  profeffus  ad  regiam, 
&  filium  Imperatoris  morti  vicinum  con- 
fptcatus  ,  polUcetur  eum  ad  vitam  rever- 
furum ,  modo  facrofanflo  baptifmate  a  piit 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS  nius  in  Notis  ad  Martyrologium  Hieronymia- 
num  ad  diem  XXI.  Junii ,  quo  S.  Eufebius 
colitur  ,  ad  omnia  dubia,  ac  conjeifturas  Baro- 
nii  folide  refpondet  ,  &  Eufebium  inter  Sanclos 
&  recenfendum  &  alias  recenfitum  fuifle  do- 
cle  oftendit.  Porro  paulo  ante  hiemem  anni 
fequentis,  non  vero  die  XIV.  Junii  ,  quo  ejus 
ordinatio  celebratur ,  Epifcopum  creatum  efle 
Bafilium  ,  oftenderc  videtur  ipfemet  Bafilius  in 
epiftola  ad  Gregorium  N.izianzenum  apud  Ba- 
ronium  anno  CCCLXIX.  num.  XLVI.  qua  eum 
rogat ,  ut  in  Ecclefiam  Paftore  deftitutam  ve- 
niat  :  Verum  tt  rurfus  ac  f.ipius  rogo  ,  ut  abje- 
il.x  omni  cunliatione  ,  bic  nobis  prxjlo  fis  ,  hiemif- 
que  molejlias  anticipes .  Quare  cum  Gregorium 
oret  ,  ut  hiemem  antevertat ,  ante  h;emem  obie- 
rat  Eufebius ,  &  ante  eandem  anno  CCCLXXI. 
eleclus  Bafilius  videtur. 


hominibus  donaretur .  Qua  cum  dixiffet  , 
extvit.  Imperator  vero  {urejurando ,  more 
dementis  Herodts ,  obftrittus  (  nimirum  da- 
to  olim  Eudoxio  juramento  fe  numquam 
recefTurum  ab  hxrefi  Ariana  )  quibufdam 
fet~i*t  Artanxt  qui  aderant  ,  pueri  bapti- 
zandi  negotium  dat  ;  puerque  extemplo 
obiit  mortem.  Hacc  Theodoretus  ;  at  non 
de  Baptifmo,  fed  de  precibus  id  accidif- 
fe,  So7.omenus(/0  tradit  ;  nempe  pue- 
rum  ,  qui  adventu  Balilii  nonnihil  conva- 
luifTet,  eo  dimiffo  ,  &  fuperinducYis  ad 
preces  fuper  puerum  fundendas  Arianis , 
expiraffe . 

Rurfum  vero  a  caeteris  praetermifla  de 
principe  illo  coquorum  ,  quem  Nabuza- 
dum  jure  Gregorius  nominat,  Theodore- 
tus  hxc  addit(<?):  Aderat,  inquit ,  e- 
tiam  quidam  nomine  Demofthenes  culinx 
Imperatorite  prafeftus  ,  qui  more  plane  bar- 
baro  orbis  terrx  magiftrum  Bafiltum  re- 
prebendit .  At  S.  Bafiltus  fubridens  :  De- 
mofihenem ,  inquit  ,  tllitteratum  vidimus  . 
Vbi  vero  ille  majore  exardefcent  iracun- 
dta  minari  ccepit  :  Tuum  eft ,  inquit  Bafi- 
liut  ille  Magnut ,  jufculorum  curare  con- 
dimenta :  nam  cum  auret  babeat  oppletat 
fordibut ,  facrofanfta  dogmata  audire  non 
potet:  Atque  ita  ei  a  Bafilto  refponfum 
efl .  Hxc  ipfe .  Sed  poft  hos  omnes ,  pne- 
ftat  hic  ,  rem  tantam  ,  nempe  praeclarum 
certamen  Bafilii  adverfus  Valentem,  ab 
ipfius  aequali  atque  perneceffario  magno 
illo  Ephr3em  diacono  Edeffeno  audire  , 
qui  fic  ait  (/) :  Dum  gravi  morbo  deti- 
neretur  filiut  tyranni  ,  regabant  fanclum 
hunc  virum  ,  ut  pro  eo  Deum  deprecare- 
tur .  Cumque  is  hanc  condttionem  propo- 
neret  :  Si  eum^  inquit  ,  mthi  ita  tradide- 
risf  ut  eum  ad  immaculatam  fidem  tra- 
ducam  ,  &  ab  omni  doclrinct  Arianx  im- 
pietate  liberem ;  curabo  ego  eum  .  Tyran- 
nus  vero  cum  effet  affenfus ,  fubito  Bafi- 
Itus  pro  Imperatore  terreno  apud  coeleflem 
fe  Mediatorem  interpofuit,  cuftis  accepit 
promiffum ;  &  tlli  fanitatem  filii  attulit. 
Vt  autem  puerum  fanitati  reflitutum  vi- 
derunt  ferpentet ,  rurfum  levit  Imperato- 

D  p  ris 

Tnitium  Epifcopatus  Bafilii  ab  anno  ejus  emor- 
tuali  Fen^et'  Quare  cum  anno  trecentefimo  0- 
clogefimo  Kalendis  Januarii  ad  Deum  migra- 
rit ,  ut  infra  demonftrabitur  ,  idque  pofl  annis 
otto  tranfattis  in  Epifcopatu  ,  &  »ono  inchoato , 
ut  teftatur  Gregorius  NyfTenus  in  epift.  ad  O- 
Iympium  ,  confequens  eft  ,  Bafilium  anno  infe- 
quenti  Epifcopatum  Ca:farienfem  adeptum  ef- 
fe  ,  non  quidem  die  decima  quarta  Junii  ,  qua 
ejus  ordinatio  in  Martyrologiis  &  Menseis  no- 
tatur,  quaeque  anno  fequenti  cum  feria  tertia 
concurrit ,  fed  die  aliqua  dominica  :  licet  enim 
hoc  faeculo  Auguftorum  &  Csfarum  nuncu|5a- 
tiones  diebus  dominicis  ,  aut  folemnioribus  fe- 
ftis  de  more  non  fierent  j  ordinationes  tamen 
Epifcoporum  Romanorum  ,  imo  &  plerumque 
aliorum  ,  jam  diebus  dominicis  fiebant .  Dies 
liaque  ordinationis  Sarjcli  Bafilii  incertus  . 

Re- 


(d)  Sozom. 

1.6.     C.lq. 


LII. 


(e)  Tbeod. 
/.4.  f.17. 

Demo- 
fthenes 
coquorura 
Prmceps  . 


Res  geftae 
Bafilicum 
Valente . 

(f)  Efhr. 
orat.  ie 
LiudM    Bgm 
fil.   verfio- 
»"  Vojfii. 


XXIII. 
S.  Bafilius 
fit    Epifco- 
pus    Cntfa- 
rienfis  . 

Baron.  an. 
369«    n. 
XLl.    & 

feqq. 


2p8  Annales  Eccleilaftlci  Baronii 


LIII. 


Valentis 

calami 

tres 


Christi 
37°» 


Damasi  Pap. 
4- 


VaLENTINIANI  r 

Valentis  lMrp'  7- 


ris  ctnimum  depravtrunt  ;  ejufque  filio  ac- 
cepto  ,  b.tptizarunt  illum  aqua  ,  wo«  frf- 
Wf»  fpiritu  :  docebant  rejicere  Ftlium  Dei , 
f»r»r  irretientes  eumy  &  f°ris  induentes. 
Intus  tlle  Chriflum  induebat  ,  &•  /tffra  rfb- 
fcindebat .  Tdeoque  non  multo  pofl  fpiri- 
tum  mtferi  illius  &  infelicis  peremit  ,  in- 
gratam  illtus  mentem  redarguens  .  Atque 
ita  rebu-s  flupendis  Eliae  non  inferiora>  fi- 
gnifque  Elifei  non  minora  Bafilius  edi- 
dit.  Quemadmodum  enim  illi  mortuos  ad  vi- 
tam  revocarant  •,  fic&  fidelis  Bafilius  ora- 
tione  morjturum  jam  puerum  a  periculo  abri- 
fuit.  Et  ficut  rurfus  Petrus  Ananiam  &  Sa- 
phtram  fraudantes  de  pretio  agri  eneca- 
vit ;  ita  &  Bafilius  locum  Petri  obttnens  , 
eiufque  pariter  ancloritatem  libertatemquf 
p  trticipans  ,  Cuam  ipfius  promiffionem  fratt- 
dantem  Valentem  redarguit  ,  efufque  filium 
morte  mulclavit  ;  unde  ad  fummam  animi 
deitftionem  &  anxietatem  redegit  miferos 
illos  ,  &  Tmperatorem  ipfum  infidehm.  /Tt 
quis  digne  enarr.tr e  poterit  imbres  mira- 
culnrum ,  qu<e  oflendit  beatus  ,  &  fidelis 
Bafilius  rebus  ipfis  ?  Cum  autem  impojfibi- 
le  fit  njrratione  complefti  tanta  illtus 
<uir't  refie  fafta  ;  omnibus  prcetermiffis  ,  u- 
num  tamen  commemorames  ,  oftendemus  e. 
tiam ,  quo  modo  rationis  ac  fenfus  exper- 
tia  fimul  cum  viro  tflo  pugnaverint* 

Ham  cum  omnem  moverent  lapidem  ge- 
nnninct  viperarum  ,  quo  juflum  e  medto  tol- 
lerent ,  ajfidue  prcefertim  tlltns  verbis  fi- 
mul  ac  miracults  tamquam  telis  quibufdam 
vulnerati-,  acceflerunt ,  pnfiulantes  e  me- 
dto  eum  tolli  &  exterminart  :  Gravis  e- 
nim ,  inqutunt  nobis  efi  etiam  afpeflu  ;  fi- 
qutdem  valde  noflris  adverfatur  fermoni- 
bus ;  propterea  tmpoffibtle  efl ,  o  Impera- 
tor  ,  noflram  fidem  progrejfum  habere  ,  ijio 
fuperflite  .  Tmperator  autem  illorum  addu- 
clus  fermontbus ,  incubuit  ad  voluntatem 
eiiciendi  Bafiltum  in  exilittm.  Caterum 
Per"  calamus  flattm  ,  nolens  tntquo  fubvenire 
'       confilio ,  ultro  confraflus  ejt  ,  infipientem 


LIV. 


PAGIUS 

XXIV. 
Bxjiltus  i- 
terum  X 
Valente 
impetitur. 


Reliquum  eft ,  ur  oftendam  ,  quo  anno  Bs- 
Jilius  jam  Carfarienfis  Epifcopus  fefe.  Valenti 
Cajfareim  reverfo  iterum  oppoftierit  .  Hucuf- 
que  ab  omnibus  creditum ,  id  prarfenti  ,  vel 
faltem  infequenti  anno  contigifte.  At  perpe- 
ram  ,  cum  Antiqui  omnes  a  priori  Bifilii  vi- 
cloria  h^c  anno  relata  ,  ad  pofteriorem  aliquod 
tempus  effluxiffe  infinuent.  Gre^orius  Nazian- 
z^nus  Orat.  in  Jaudem  Bafilii  ait:  Vt  vero  *li* 
omnix  pervctg*tus  Vxlens  i»  hctnc  (  nempe  Cae- 
farienfem}  firmnm  dr  ab  amni  injurix  tutam 
TLrclefiarum  matrem  im^etum  fectt  ,  ut  vitalcm 
ejuoque  illum  veritatis  igniculum  ,  qui  folus  reli- 
quus  ernt  ,  opprimeret  .  TheodoretUS  lib.  4.  cap. 
iq.  Valens  cum  omnes  prspemodum  Eccle/ias  Pa- 
Jloribus  fuis  expoliaffet  ,  C&faream  profetlus  eft  , 
quxm  incoiunt  Capp.xdoces .  Cum  autem  per  ali- 
cjnot  annos  Vaiens  Epifcopos  Orthodoxos  per- 
fecutus  fuerit ,  Cajfuienfis  EoTcopus  ,  qucm  ul- 
timum  aggreflTeis  eft,  non  nifi  tarde  ab  eo  im- 
peritur.  Socrates  lib.  4.  cap.  16.  utramque  Va- 
lentis  in  Eaulium  molitionem  recitat  poft   S,  A- 


erudiens  ,  quam  enorme  fucinus  putrare  ni- 
teretur  in  fervum  Cbrifliy  unam  divtni- 
tatem  Patris  ,  &  Ftlii^  &  Spiritus  fan- 
di  prcedicanteni)  eofque  qui  fecus  fentirent 
aut  dicerent ,  tamquam  canes  rabtdos  fa- 
ptenter  reprehendentem  .  Cttm  atttem  non  tn- 
telligeret  tyrannus  ,  ut  qui  inanimato  cct- 
lamo  infenjibiltor  erat  ,  ac  filius  errorts  > 
fecundum  quoque  arripuit  ad  fubfcrtbendum 
fententict  extlii  ,  &  ad  voluntatem  fuam 
iniquam  perficiendam  ;  quem  etiam  vtdit 
confringi  ,  nolentemque  communicare  mn- 
lo  ,  quod  ipfe  enitebatur  facere  e 

Qutd  fludes  ,  0  Imperator  ,  in  peregri- 
ntm  ejicere  regionem  eum  ,  qui  conttnet 
inhabitatorem  untverfa  implentem  ?  Cur  ctr- 
cumvenire  &  opprimere  tentas  eum  ,  qui  (t 
nemine  capi  potefl  ?  Quamobrem  civttate 
pellts  civem  cceleflem  &  domeflicum  Det? 
Kam  fi  &  tertium  calamum  Cumpferis ,  e- 
tittm  confringi  videbis  ;  nolentemque  pa- 
rere  ac  cooperari  tibi  ,  ficut  re  ipfa  com- 
pertum  efl .  Tunc  perfpicue  ommbus  pr<z- 
conis  voce  vidoria  pr^nunciata  efl ,  & 
illuflre  trovhceum  invttli  militis  Chrijli 
ereftum .  Tres  calami  confubflantialitatem 
Trtnitatis  prxdicanti  p.itmcinati  funt . 
Manus  ad  fententtam  proferendam  accele- 
rabat  ,  &  calamt  tll.im  injufiam  demon- 
flrarunt .  Manus  ad  improbum  extlti  de- 
cretum  fcribendum  fejltnab.it  ,  &  cjlami 
tnanem  fejlinattonem  ac  fludium  refarda- 
bam .  Et  ficut  virga  Mf>yfis  confudtt  0- 
mnes  incantatores  &  reltquos  veneficos  Az- 
gypti-,  ita  &  calami  fubtto  confilium  itn- 
ptorum  ac  filtorum  tenebrarum  dejiruxe- 
runt .  Haclenus  S.  Ephraem  ;  quae  quickm 
haud  latere  voluit  Deus  Magnum  Bafilium 
tot  tantifque  viftoriis  auclum ,  ut  ejus 
vi&oriae  atque  triumphi  escimius  fieret  prae- 
dicator  .  Quomodo  autem  id  acciderit  , 
ipfo  narrante   difcemus  . 

Deus  enim  Ephrsm  per  vifum  admo- 
nuit,  ut  egregium  conveniret  athletam  , 
&  qualis  quantufque  effet  oftendit .   Res  S0™™^ 

gefta      Eiflham 


LV. 

Ephrarm 


thanafii  mortem  ,  &  pofl  exilium  SS.  Monacho- 
rum  .  Sed  quid  alios  quarrimus  ,  cum  ipfum  Ba- 
filium  hujus  rei  teftem  habeamus  ?  Is  in  epift. 
197.  ad  Chalcidenfes  fcripta  ait :  Incendium  cer- 
te  illud  qnod  plerafque  Orientis  deformavit  ,  ad 
noflras  regiones  etixmnum  ferpit  ,  &  poflquam 
cunfta  in  circuitu  depavit  ,  Ecclejias  involvere  fa- 
tagit  pcr  Gappadociam  ,  quas  ad  hunc  ufque 
dicm ,  nonmji  a  vtcinis  fumus  ad  lacrymas  eom- 
movit  .  His  reliquum  efl  ,  ut  nos  apfrthendere 
deinceps  tentet  ,  quem  fpiritu  fui  *ris  avertat 
Dominus ,  &  improbi  hujus  incendii  flammam 
dividat .    Quid   clarius    dici    poteft . 

Rei   geftae  annum  Theophanes   in    Chronfco  ,     XXV. 
licet    non     fine   errore  ,   nos  edocet .    Anno   e-  Quo  anno 
nim   Incarnationis   fecundum   Alexandrinos   tre-  frcunda  il- 
centelimo    fexagefimo  oclavo  ,    qui    Kalendis  Se-  la  incurjio 
ptemb.  anni     Chrifti    trecentefimi    feptuagefimi  contigit . 
quinti    incipit ,    hanc  fecundam    Bifilii    Epifcopi 
de  Valente   viftoriam    recitat ,   ideoque  enm  ini- 
tio   anni   Chrifti    trecentrfimi  feptuagefimi   quin- 
ti  menfe     Januario    relatam   iignilicat .   Et   ra- 

tio 


Cum   Critice  Pagii. 


Christi 

37°- 


Damasi  Pap. 

4- 


199 

Valentis  lMFr*  > 


gefta  ita  ab  ipfo  S.  Ephraem  defcribitur 
in  Panegvrico,  quem  dixit  in  ejufdem  Ba- 
filii  laudcm,  his  verbis:  Dominus  mtfe- 
randi  occafinne  fe  offerente ,  in  quadam^. 
Civttate  miferkordta  motus  efi  fuper  me  % 
Illic  vocem  ttd  me  dicentcm  audivi :  Stir- 
ge  ,  o  Ephrcem ,  &  comede  cogitationes ,  & 
fententias .  Cui  refpondens  dixi  in  magrnt 
anxietate :  Vnde  ego  ,  Domine  ,  comedam  ? 
Et  ait  ad  me :  Ecce  in  domo  mea  vas 
fplendidum  &  magnificum  efiy  quod  tibi 
fuppeditabit  cibum.  Super  dittis  atttem-. 
multtim  admirattis  exurgens  perveni  ad 
templum  Altiffimi  ;  &  cum  fenfim  ad  ve- 
fiibulttm  afcendiffem  ,  &  pree  defiderio  in 
introitum  proppexijfem;  vidi  in  fanttis  fan- 
(lorum  vas  elettionit  coram  armento  ovium 
•prtxclare  extenfumy  verbifque  majefiate 
flenis  exornatum  ,  atque  difiinttum ,  om- 
ttiumqtte  oculos  in  illud  defixos  .  Vidi  Ec- 
clefiam  ab  eo  fpirituvegetatam  ,  ejufque  in 
•viduas  ac  orphanot  potiffimum  commifera- 
tionem .  Vidi  ibi  apud  eum  fluminis  infiar 
lachrymarum  fluenta ,  &  vellus  vitce  cun- 
clis  quafi  aureos  radios  diffundens  ;  ipfum 
aittem  paflorem  pennis  fpiritus  furfum  pro 
nobis  preces  fttfiollentem ,  filttmque  oratio- 
ttis  deducentem  .  Vidi  cth  ipfb  ,  Ecclefiam  or- 
iiatam  &  dilettam,  aptijfime  compofitam. 
Trofpexi  ab  ipfo,  manare  fcilicet,  dottri- 
tiam  Pauli ,  legem  Evangeliorum ,  &  timo- 
rem  myfteriorum.  Profpexiibi  utilem  &  falu- 
tarem  fermonem  ad  ipfum  ufque  coelum  fide- 
Itter  tollentem  fe ,  atqtte  ut  rem  paucis  com- 
flettar^  univerfum  illum  ccetum  fplendoribus 
gratite  renidentem .  His  vero  cttnttis  ita 
religtofe  ex  eletto  vafe  regni  efflorefcenti- 
bus  y  lattdavi  fapientem&  benignum  Domi- 
uum  ,  qtti  fic  ettm  glorificatttes  glorificat . 
LVI.  Peratto  atttem  auditorio,  Spiritu  fantto 
revelante ,  me  adejfe  cognovit.  Qui  meam 
fv^Bifilfi  v'l"atem  accerfendam  curans  per  inter- 
&  Euhr.  fvetem  interrogabat  me  ,  dicens  :  Ttt  ne  es 
Epbreem,  qui  prxclare  collum  inclinatum^, 
Ann.  Ec.cl,  Tom.  V. 

PAGITJS  tio  eft,  quia  Theophanes  tam  prlorem  vfcTo- 
mm  ,  quam  iniiium  Epifcopatus  BafTJii  uno  an- 
no  tardius  narrat  .  Quare  &  in  vicloria  fecuu- 
da  recharida  in  eodem  errore  perftitifle  eo  ma- 
gis  exiftrmandum  ,  quo  ex  fubfcriptionibus  Le- 
gutn  Codicis  Theod-  pateat,  Modeflum  ,  qui  Valen- 
tem  Caefnream  comitaius  eft  ,  Prarfetfum  Prseto- 
rio  fuiffe  anno  trecentefimo  feptuagefimo  quinto  : 
incertum  vero  fit,  an  eam  dignitatem  initio 
anni  trecentcfimi  fentuagefimi  fexti*  adhuc  gelTe- 
•  rit.  Prarterea  D.  Hieronymus  in  Chronrco  jux- 
ta  editionem  Scalieeri  anno  1391.  qui  menfe 
Odobri  anni  Chrifti  trecentefimi  feptuagefimi 
quinti  incipit  ,  ait  :  liifilius  Lafarien/tT  Epifco- 
pus  Cappxdccia  cl.trus  hxbetur  .  Qiia?  verba  Ma- 
riapus  Scotus  in  fuum  Chronicon  anno  Chrirti 
C  CLXXV.  tranftulit .  Porro  Hreronyrruis  de 
Scriptoribus,  aliifque  Viris  illuftribus  ,  illis, 
fimilibufque  verbis  loqui  folet  ,  annis  quibus 
aliquod  Opus  in  lucem  emifere ,  aut  aliquo 
praeclaro  facinore  magnam  fibi  gloriam  pepe- 
rere  .    Ob  defenfam  itaque  Carfarienfera  Eccle- 


jugo  falutaris  verbi  fubieeifii  ?  Et  re- 
fpondcns  dixi:  Ego  fitm  Ephram ,  qui  me 
ipQtm  a  coelefli  curfu  fequeflravi .  Cum- 
que  me  apprehendiffet ,  fantto  fuo  ofculo 
confalutavit ,  infiruxitque  menftm  epults 
fapientis  ac  fanttne  &  fidelis  anim*  ipfiusy 
mn  quidem  corruptibilibtts  conditam  fer- 
culis ,  fed-  immortalibus  refertam  fenten» 
tiis  .  Dicebat  enim  quibus  rette  fattis  pof- 
fimus  nobis  conciliare  Dominum,  quo  pa- 
tto  peccatorum  prohibeamus  infultus ,  quo 
pattjp  etiam  paffionum  occludamtts  ingref- 
fum ,  qtto  patto  Apoflolicdt  virtutis  poffef- 
Jionem  capiamus ,  &  quo  patto  incorru- 
ptum  placabimtts  Jttdicem.  Lugenfqtte  ex- 
clamavi ,  &  dixi:  Ttt  pater  me  remiffum, 
ac  fegnem  cttfibdi,  ttt  me  in  rettam  femi- 
tam  dirige ,  tti  cor  meum  lapideum  com- 
punge.  Ad  teenimper  fpiritum  Deus  ab- 
jecit  me  ut  animam  meam  cures .  Ipfe  ** 
nimte  mece  navent  perduc  ad  aquam  re- 
quietis.  Hic  mihi  prceclari  magiflri  ftu- 
dium  diligenter  attende->  &c .  Subdit  his  , 
S.  Bafilium  diferto  &  opportuno  fermonc 
imbuilTe  fpiritum  ipfius,  ut  plane  maxi- 
mam  cum  gaudio  utilltarem  ilt  confecu- 
tus,  cum  praefertim  Bafilii  oratio  in  Iau- 
dem  quadraginta  ma; tyrum  tunc  fe  co- 
piofe  diffuderit  ;  ubi  e  contra  poft  ejus 
obitum  ipfe  Ephrxm  memor  infignium  cer- 
taminum  Bafilii  adverfus  Modertum  Vxxr 
feclum ,  atque  Valentem  Imperatorem, 
fua  oratione  parem  iHis  Bafilium  praedi- 
carit.  Ha»c  ipfe  pluribus .  Addunt  non- 
nulli,  tunc  temporis  S.  Bafilium  eam  Er 
phrjem  fuilTe  gratiam  impertitum  ,  ut  Grae- 
ce  difla  intelligeret;  atque  Graece  pari- 
ter  loqueretur :  fed  quoniara  ni-hil  de  his 
ipfe  Ephr:em,  qui  teftatur  fibi  Bafilium  per 
interpretem  effe  locutum  j.libentius  dice- 
re  praetermittimus  ,  pauciora  potius  re- 
ferre  contenti ,  qure  omni  fint  fide  mu- 
nita ,  atque  acceptatione  dignitTima^.  s 
quam  plura  veritate  nutantia  inculcare. 
Pf  2  At 

lTam    anno    Chrifti  CCCLXXV-    ubique  EafiUi 
nomen   inclaruifle   indicat    Hieronymus  . 

Die   Epiphania?  facro  Vctlentem  Ecclefiam  Ca:-     XXVT. 
farienfem    ingreftum  efTe  ,  diferte  fcribunt   So-  VaUns    ex 
zomenus  Iaudatas   &  Nicephorus  iib.  II.  cap.  8.  urbc  An- 
&   quod   rem    certam  reddit  ,    Gregorius   Na-  tiochtwji 
zianzenus  in  Oratione  funebri  Bafilii .  Quo  mo-  Cxfarexm. 
do    vero  res  gefta  fit ,  Theophanes  citatus  pau-  venit , . 
cis   accurate  explieat :   Vatens  devaflata  univerfa 
Eccle/ia  ,  in  Divinum  Bajilium  furens  ,  ex  Orien- 
te   Csfaream  fe  contulit ,    ubi   demum  ea    commi- 
Jit  t  qus.- Gregorius   in  fitnebri  Oratione    in     Baji- 
littm  refert  :   quo   tempore     Calates    Valcntis  $Uus- 
gr.tvi   morbo  jaBatus  periit,    &  conjux  Dominica. 
difficili    Agritudine  vexata  efl ,   &C.    apud   eum  le- 
genda  .    Quibus  ex   verbis    conftat ,    Valentem 
«x  Oriente    Gaefaream  veniffe ,   feu  ex  urbe  An- 
tiochena  ,  ut  habet  Nicephorus  lib.  9.  cap.  18. 
qui  Socratem   lib.  4.  cap.  16.  emendat  fcriben-     • 
tem ,    3afilium    ab   urbe    Csfarea   Antiochiam  ab- 
duclum.    Quem  etiam  errorem  Sozomenus  lau- 
datus    ante    Nicephorum   correxerat . 

Ad  num> 


3oo 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChrisTI 

370. 


Pamasi 
4« 


Pap# 


VAtENTINIANr    , 

Valentis  *mpp.7. 


tv  ir. 

(a)  Nic-t 
fchoh   in 
Greg. 
Ylaz*.  orat 
in  laurl. 
JSafilii  . 

(b)  Greg. 
2Jaz.  or. 
in  laud. 
JSajflii  . 
(0  }•  Reg 

Ii. 

Eufebius 
Prsefeclus 
qnid  in 
jafilium , 


J.VIII, 


LIX. 

Appari» 
tores 
fcrutan- 
tur  (ubi- 
culum 
Bafilii . 


PAGIUS 
XXVII. 
Yr&fttut 
Vomi  Ba. 
filium  VC' 
K-t , 


At  ad  Bafilii  nova  cerramina  redeamus» 
Non  hicquidem  finis  impofitus  eft  Ba- 
filii  cum  magiftratibus  certaminibus.  Si- 
quidem  Eufebius  (a)  avunculus  Impcra- 
tricis,  na&us  Ponti ,  &  Cappadociae  prae- 
,  fe&uram,  alio  tempore  (quo  autem  an- 
no  Bafilii  Pontificatus ,  nefcitur  )  eidem 
non  parum  negotii  faceffivit ;  de  quo  idem 
Gregorius  Nazianzenus  haec  habet  (b)i 
Is  qui  nefiirium  Ader  (c)  adverfus  Ifrae- 
lem  olim  excitavit-»  idem  contra  hunc  quo- 
que  Ponttcce  Provincice  PrafecJum  Sicci- 
tat  ;  hoc  quidem  prcetextu  ,  quafi  mulier- 
culcs  cujufdam  caufa  flomacharetur  ,  fed  re 
vera  quod  impietatis  patrocinium  fttfcipe- 
rety  ac  pietatem  oppugnaret .  Mitto  alias 
contumelias  ,  quibus  Bafllium  vexavit  / 
quod  perinde  ejl ,  ac  fi  Deum  dicerem  , 
adverjus  quem  &  cujus  caufa  bellum  ge- 
rebatur .  Quod  vero  &  cum  qui  contume- 
liam  inferebat,  maxima  ignominia  affe- 
cit  ,  &  pugilem  noflrum fummopere  extulit 
(fi  modo  magnum  quiddam ,  «£•  excelfum 
extflimandum  Chrifliana  fapientia  florere  , 
&  hujus  laude  vulgus  anteire)  id  oratio- 
ne  perfequar  ,  Mulieri  cuidam  amplifftmo 
loco  nattf ,  cujus  maritus  haud  pridem^, 
extremo  vitce  die  funtlus  erat ,  Judicis 
affeffor  virn  afferebat ,  invitamque  ad  nu- 
ftias  pertrahebat ,  Illa  autem  cum  nulla 
ratione  hanc  vim  effugere  poffet ,  confi- 
lium  capit  non  majoris  audactce  quam  pru- 
dentia  plenum  *  Ad  Jacram  enim  menfam 
confugit,  Deumque  adverfus  banc  inju- 
riam  propugnatorem  Jibi  adoptat  » 

Quid  igitur  per  Trinitatem  ipfam  (  ut 
forenfi  quoque  dtcendi  genere  nonnihil  in- 
ter  laudes  utar)  faciendum  fuit ,  non  di- 
co  Magno  Bafilio  ,  ac  de  his  rebus  aliis 
leges  (latuentt ,  fed  alii  cuipiam  longe  il~ 
lo  tnferiori ,  dum  tamen  facerdoti  ?  Quid 
aliud ,  nifi  ut  eam  ajfervaret ,  retineret  , 
omni  curatueretur;  Dei  clementice  &  legi  , 
quce  altaribus  honorem  haberi  jubet ,  ma- 
ttum  porrigeret  ;  omjiiat  denique  potius  fa- 
ceret  &  patereturt  quam  ut  inhumanius  ul~ 
Ittm  adverfus  eam  conjilium  iniret,  ficque  & 
menftm  facrofanclanii  &  fldem  etiam  illamy 
cum  qua  fupplex  erat ,  contumelia  afficeret? 
Kequaquam ,  inqttit ,  novus  Judex  ;  fed 
omnes  imperto  meo  cedere ,  acChriflianos 
leges  fuas  perfide  prodere  oportet .  Ille 
igitur  fupplicem  depofcebat :  hic  omni  <vi 
retinebat.  Ille  rurfus  furore  concitatur  , 
ac  magiflrattts  quofdam  mittit ,  qui  Jan- 
cli  viri  cubiculum  perfcrutarentttr  ,  igno- 
minice  cattfa  potius  td  faciens ,  quam  quod 
ejufmodt  quicquam  necejfe  ejjet  •  Quid  ats  f 
illiufne  vtrt  cubiculum  ab  omm  vitiofo 
ajfetlu  tranqutlli ,  quem  Angeli  comple- 
tluntur->  quem  vel  folum   intueri  femince 


Bafilius 
ignomi- 
niofefifti- 
tur  co- 
ranj  Pra:- 
(ide. 

(d)  Mattb. 

»7. 

(e)  Ezech. 
ir, 

(f)  tfal. 


IX. 


Populus 
infurgit 
in  Pra:fi- 
dem  pro 

Bafilio  . 


Ad  num.  LVII.  &  feq.  Ccrtamen  S.  Bajilii 
cum  Eufebio  Ponti  &  Cappadocix  Prarfeclo  poft 
annum    fecjuentem   confignandum  j  cum  Bafilius 


reformidant  ?  Hsec  Gregorius ;  fed  &  ift 
talem  audagiam  ita  Cyrus  jnvehitur  jam- 
bicis  ; 

Prafecle  ,   quodnam  dedecus  ?  injuria. 
Qucenam  hcec  ?  Requiris  in    domo    mu- 

Iterculas 
Teclifque  puris  Angeli  Bafilii? 
Kec  extimefcis   vindicis  fulmem  Dei? 

Sed  pergit  Gregorius:  Kec  eo  contentusy 
ipfum  infuper  adejfe ,  &  caufam  dicere  /w- 
bet ,  nequeid  placide  &  bumane,  fed  qua- 
Ji  unum  ex  iis  qui  capitis  danmatt  Junt . 
Aderat  Bafilius  .  Ille  ergo  ira  &  arro- 
gantia  plenus  fedebat  ;  htc  ftabat,  quem- 
admodum  ]efus  meus ,  Pilato  judtcante 
(d).  Cunftabantur  porro  fulmina  ,  Deique 
gladius  (e) adhuc  exacuehatur  &  dijfere- 
batur ,  arcufque  ita  conttndebatur ,  ut  ta- 
men  retineretur  (f)  ,  fxcnitentite  videhcet 
tempus  aperiens  .  Hoc  enim  apud  Deum 
in  more  atque  ufu  pofitum   eft» 

At  hic  mihi ,  quccfo ,  alterum  perfecu- 
toris  ,  &  athletce  certamen  vide ,  Palltum 
detrahi ac  lacerarijubebat»  At  tlle :  Exuam 
prctterea-tfiitalibet ,  etiam  tuntcam.  Car- 
nis  expertem  verberibus  fe  affefturum  mi- 
nabatur  .  Corpus  fubmittebat »  Ungulis  la 
cerare  .  At  ille  ;  Hufufmodi ,  tnqutt  ,  la- 
ntatione  medictnam  afferes  hepati  ,  magno- 
ferey  ut  vides  ,  me  affligenti  ac  debtli- 
tanti»  Atque  hi  quidem  in  his  erant  .  Ci- 
vitas  autem  fimulatque  huiufce  malt  com- 
munifque  periculi  certior  facla  eft  (  nequc 
cnim  quifquam  erat ,  qui  non  contumeltam 
ipfius  pertculum  fuum  ejfe  interpretaretur  ) 
tota  furore  corripitur  atque  inflammatur; 
ac  velut  fumo  extmen  movente  ,  certatim 
omnes  cujuflibet  generis  &  cetatis  excitan- 
tur  &  exurgunt ,  ac  prcefertim  armorum 
optflces  ,  Imperatoriique  textores  *  Kam  hi 
in  hujufmodi  rebus  acrius  incttantur^ 
atque  ob  libertatem  ac  licentiam ,  qua_* 
fruuntur  ad  audendum  funt  paratiores . 
Vnicuique  porro  armorum  vice  erat  vel 
quod  ars  offerebat ,  vel  quod  tn  re  pne- 
fenti  tumultuarie  confecerat  ,  Faces  in  ma- 
nibus^faxa^fuflesinpromptu-i  unus  omnium 
curfuS)  unus  clamor ,  communis  ar.tmo- 
rum  alacritas »  Armabat  eosira  ,  immo  ad 
proelium  ducebat  •  Ke  mulieres  qutdem  tunc 
armis  carebant ,  hac  nimirum  occajione  ani- 
mos  earum  exacuente  ( radii  autem  ipfis 
haffarumloco  erant  )  immo  nec  mulieretjam 
manebant ,  quippe  quas  zelus  roboraflet , 
atque  invirthm  fortttudtnem  antmique  ma~ 
gnttudinem  traduxiffet»  Quidmulta?  Pie- 
tatem  omnes  ita  demum  inter  fe  partitu- 
ros  cenfebant  ,Jiipfum  Eufebium  Prajidem 
dividerent,  ac  difcerperent »  Atque  is  ma- 

jo- 


ante   nnnum  CCCLXXI.  Epifcopus  creatus  non  Baron.   n. 
fucrit .  J-VIil. 

Ad  num. 


Cum  Critice  Pagii 


Chrtsti 


Damast  Pap. 
4- 


301 

Valentiniani  t 
Valentis  lMrp'  > 


1X1. 

Bafilius 
Jiber.it 
Frafi- 
dem . 


(a)J.tcoh. 
4.  1.  Pctr. 
5« 


jorem  apud  eos  pietatis  laudem  habiturus 
videbatur  ,  qut  prtmus  ei  ,  qui  tantum  fa- 
ctnus  aggrefjus  ejfet ,  manum  injiceret  % 

Qutd  tum  igttur  audax  ille  &  fafluo- 

fus  Judex  ?  Supplex  erat ,  miferandus  ,  ca- 

lamttofus ,  quovis  homine  deje&ior  ;  quoad 

in  confpeflum  tlle  citra  fanguinem  martyr, 

&  citra  plagas  viclricem  ccronam  afiecu- 

lus  ,  populo  fui  reverentia  cegre  reprejjb  , 

fupplicem  futtm   ac  vexatorem    a  periculo 

vindicavit .   Hac  fancJnrum  Deus  ,  qui  0- 

vinia  facit  atque  in  melius  commutat ,  qui 

fuperbis  (a)   refiflit ,   humilibus   grattam 

impertitur  .  Quidni  autem  is  qui  mare  fci- 

dit  &  fiuminibus  curfum  inhibuit ,   &  ele- 

mentis  vim  attulit ,   &  manuum  extenfio- 

ne  trophceum   erexity    ut   exulem  populum 

confervaret ,   idem  hunc  etiam  a  pericu.lis 

exiraheret  ?  Atque  hic   mundanum   exter- 

numque  bellum  conclufum  efl ,  finemque  ha- 

buit,  Deo  favente  ,  lottum  atque  felicem  , 

qualemque  fides  illius   merebatur ..  Hafte-. 

nus  de  his  Gregorius. 

At  quid  de  vidua  illa  ?  Tranfmiilt  eam 
mox  S.  Bafilius  ad  monafterium  facrarum 
virginum,  cui  foror  Bafilii  S.  Macrina_» 
praeerat,  illicque  una  cum  virginibus  ma- 
gno  ftudio.  monafticae  vitae  inftitutum,  & 
jpfa  excoluit :  ipfius  namque  meminilTe  pu- 
tatur  Gregorius  NylTenus  in  epiftola  illa  ad 
Olympium  (b),  qua  ejufdem  S.  Macri- 
nae  res  geftas  poft  obitum.  ejus  confcripfit, 
his  verbis  :  In  earum  erat  numero.  qucedam 
femina  nobiltfftma  divitiis  &  genere  & 
corporis  forma  atque  aliis  nominibus  illu- 
flris  in  ipfa  adolefcentia  conflituta.  Hcec 
viro  cuidam  honefliffimo  in  matrimonio  col- 
locata  ftterat ,  fed  brevi  tempore  cum  il-. 
lo  vixerat .  Quare  conjugio  liberata  ,  vi- 
duitatis  fute  cuflodem  &magiflram  magnam 
Macrinam  elegerat  ,  &  cum  virginibus 
plurimum  verfabatur  ,  ut  ab  eis  retfam 
&  exvirtute  vivendi  rationem  edifceret. 
Vtfliana  illi  nomen  erat*  pater  Araxius 
"joc.ib.itur ,  unus  e  numero  Senatorum  fummi 
Qonfilti .  At  de  rebus  Bafilii  hoc' anno 
geftis  haclenus.. 

Quantum  autem  femporis  manferit  Va- 
lens  Caefareae  Cappadocjae  ,  haiid  certum 
eft  :  illud  tamen  conftat ,  inftitutam  pro- 
fectionem  Antiochiam,  poftquam  inde  di* 
fceflit ,  profecutum  etTe  ,  id  teftantibus  So- 
crate  (c)  atque  Sozomeno  ( d  )  ,  aflfir- 
mantibus  iifdem  inde  elTe  profeclum  Edef- 
fam  Syriae  Civitatem  ;  cum  nihilominus 
praepoftcro  ordine  Theodoretus  (e)  pri- 
mum  recenfeat  res  a  Valenr°  geftas  Edef- 
fae ,  inde  vero  quse  cum  Bafilio  Caefarene 
Cappadociae  contigerunt .  At  refcllimus 
fupevius,  &  hicquoque  confutamus  ,  quod 
tradunt  iidem  Socrates  atque  Sozomenus, 


PAGTUS       Ad    niim.  LXV,    &    feqq.  Scribit    Sezomenus 

XXVIII     ''^* 6'   cs?' 7-   Va'ens   e"m    Perf*    nihil   novi  mo- 

'   liti    iffent  ,    Antiocbit   cehjtdit .    Qic  r-uidem  tcm  - 


LXTI. 

Veitiana 
vidu.1  mo- 
nialis. 


(h)  Ev/af 
a[ud  L'p. 
t.  1.  & 
Sur,  f.4. 
die  19. 
Jul. 


LXIIl 

Valens 
proficifci- 
tur    An- 
tiochiam. 

(c)  Socrxt. 
1. 4.^.15. 

(d)  Sozjm, 
/./J.f.iS. 

(e)  Theod, 
/4.  f.15. 
16.17. 


(f)  Amm. 
I.i6. 


LXIV. 

Valens 
quid  in 
Mele- 

tium. 


(g)  Greg. 

Nyjf.  orat. 
in  funerc 
Meletii  . 


iftiufmodt  profecrionem  Valentis  Anrio- 
chiam  accidifle  ipfo  ferme  ejufdem  Impe- 
ratoris  exordio:  nam  Ammianus  (f)  ab 
inftituto  revocatum  tradit  a  Procopii  ex- 
citata  tyrannide  .  Accuratius  fane  Cedre- 
nus  adventum  Valentis  Antiochiam  ponit 
anno  fequenti .  Qua;  ergo  dicTi  auciores 
gefta  referunt  a  Valente  Antiochix,  ut 
Meletii  exilium  &alia,  non  tunc  quidem, 
fed  hoc  ipfo  tempore  contigiffe  ,  affirma- 
re  necefJTe  eft.  At  quaenam  ea  fint,  hic 
fingula  reddamus  . 

Qui  tanto  ftudio  Carfarea»  in  Cappado- 
cia  Valens  Imperator  S.  Bafilium  aggref- 
fus  eft ,  ab  ea  Ecclefia  eum  exturbare  co- 
natus ,  eodem  plane  nifu  Meletium  An- 
tjochen3e  Ecclefiae  unius  ibi  Orthodoxorum 
partis  agentem.  Epifcopum  (  nam  alteri 
Paulinus  praeerat  )  invafit ;  qui  haud  pri- 
dem  pulfus  a  Juliano ,  poft  longas  pere- 
grinationes  ob  Orientales  Ecclefias  infum- 
ptas  Antiochiam  reverfus  erat .  Tertio 
namque  ipfum  exulafle  cum  Gregorius 
NyfTenus  (g)  affirmet ;  eum  primo.  fub 
Conftantio,  fecundo  fub  Juliano,  tertio 
vero  fub  Valente  eadem  exilii  fent^ntia 
condemnatum  fuiffe,  dicere  opus  effe  vi- 
detur .  Ait  enim  Gregorius  :  Denuo  redi- 
tus  ,  ac  rurfus  exilium.i  idque  tertium 
accidit ,  donec  hceretica  caligine  difcujfa  , 
Dominus  radio  pacis  admoto ,  requjetis  a- 
liquam  a  diuturnis  laboribus.  fpem  fecit . 
Hoec  ipfe .  At  de  Valente  &  Meletio  fic 
Sozomenus(^)  .'  Intertm  vero.ipfe  Valens 
in  Syriam  concedit  :  nam  verebatur  ,  «e_. 
Perfa  fcedera  ad  triginta  annorum  fpatium  ; 
regnante  Joviano,  facla  rumperent ..  C<ete- 
rum  cumhi  nihil  novarum  rerum  moliren- 
tur ,  Antiochice  commoratus  efl  .  Quo  qui- 
dem  tempore  Meletium  Epifcopum  addtxit 
exilio:  Vaulino  autem  propterea  pepercit, 
quod  vitoz  ejus  fanffimoniam  reverebatur  . 

Joannes  vero  Chryfoftomus  in  oratione 
illa  (i  )  panegyrica  ,  quam  habuit  anniver- 
faria  die  natalis  Meletii,  anno  quinto  (  ut 
ait  )  ab  ejus  exitu  >  unius  tantum  memi- 
nit  exilii  Meletii ;  poft  quod  cum  rever-. 
fum  dicat  quiete  egiffe  ,  quoufque  voca- 
tus  eft  a  Theodofioad  Concilium  Conftan- 
tinopolitanum  ,  de  ultimo  ejus  exilio  3n- 
tellexiffe  oportuit.  De  quo  antequam  ex 
ejus  verbis  agamus,  fciat  leflor,  homi- 
liam  illam  efTe  germanam  Joannis  Chryfo- 
ftomi;  quippe  cujus  fragmentum  recitatum 
habetur  in  ConcilioNicaeno  (k)  fecundo, 
necnon  a  S.  Joanne  Damafceno  (/),  ut 
tanti  patris  teftificatione  pius  antiquorum 
facrarum  imaginum  cultus  redderetur  fir- 
me  probatus  atque  defenfus .  Agens  enim 
Chryfoftomus  de  propenfo  Antiochenorum 
erga  Meietium  ftudio  &  amore ,  hsc  in_ 

pri- 


pore    Meletium    Epifcopum    exilio.  damoavit  .  Oim  Melctiur 
igitur    initio   tantum    anni  trecentefimi     feprua-  in  exilium 
g-fi  tnf  fccundi    Yalens  Antiochiam  ptrvenerit ,  mijfui  . 

ut 


(h)  Sozonnt 
l.6,c.-]. 


LXV. 

(i)    Extat 
apud 
Sur.  t.t. 
die    12. 
EebrttAr. 


(k)    Nictn. 
Conc.    yicl. 

4- 

(  /;  Jo.  Da- 
mafc.  de 
imag.  /.«,. 


301 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRISTI 

37°» 


Damasi  Paf» 
4« 


VALENTINIANr  T 

Valentis  Impp.7. 


Meletii      prlmis  digna    memoria  praedicat :  C««) 

nomcn   &  jnquit,  eum  a  princtpio  in   Civitatem  in- 

Antio"em  greJ!um  excepijfetis  ,   unufquifque  filium^ 

tni.ni'(untfuum  appellabat  ab    illius    appellatione  y 

vcnerati .  per  appellationem  exiftimans   unufquifque 

in  domum  fuam  fanclum  illum    introduce- 

re ;  patrefque,  avos  ,    &  proavos    matres 

preetereuntes  ,    beati  Meletii  nomen  impo- 

nebant  liberis  ,  quos  pepererant :   &  infe- 

riuseofdem  Antiochenos  alloquens  fubdit: 

LXVI.        Kon  ad  nomen  autem  folum  adeo  fuiflis 

ajfetli,  fed  ad  ipfametiam  figuram  corpo- 

ris  .  Quomodo  enim  feciflis  in  nominibus , 

hoc  etiam  feciflis  in  illius  imagine.  Ete- 

nim  in  palis  annulorum,  &  in  fimulacris 

*  poculis.  # ,  &  in  phialis ,  &  in  thalamorum  parie- 

tibus ,  &  ubique  facram   illam  multi  ex- 

prejferunt  imaginem  ;    ut  non  folum  audi- 

rent  fanclam  illam  appellationem,  fed  etiam 

ubique  viderent  figuram  corporis ,  &  ejtts 

excejfus  duplicem  haberent  confolationem . 

Haec  de  Meletio  Chryfoftomus  ,  citata  (  ut 

diximus  )   in  Nicxno  Conciiio  .    Sed   & 

de  ejus    tam  animae  quam  corporis  facie  , 

necnon  de  nomine  hasc  jambis  habet  Gre- 

gorius  Nazianzenus  (a): 


Quos  inter  unus  vir  erat  pius  admodum  , 
Simplex  ,  apertis  moribus  ,  plenus  Deo  , 
Vlacidufque  vulttt ,  fortis  &  prudens  fimul , 


(a)  Greg. 
Naz. 
Cttrm. 
de  vitit 
fu*  . 

*ffi!et"  d  ^egetemvel  ipfo  fpiritus  vultu  indicans. 
manfae-  Qaif>  noftra  quem  vox '  fonat  ,  ignorat  vi- 
tudinem         fum  , 

eompoli-  Antiochiee  urbis  Vreefulem  ?  in  quo  nomini 
ta.  Res  congruebat ,   rurfus  ac  nomen    rei: 

Kam  nomen  illi  melleum  &  mores  erant : 


H3?c  Gregorius  • 

Sed  age  jam  ipfam  de  ejus  exjlio  hifto- 
riam  percurramus.  Poft  triginta  enim  dies, 
ex  quo  Antiochiam  reverfus  erat ;  rur- 
fum  coa&um  fuifle  exilio  folum  vertere , 
Chrvfortomus  tradit ;  fed  quid  tunc  acci- 
derit,  idem  fubdit  his  verbis  (b):  Ope- 
reepretium  eftautem,  ne  illud  quidemprx- 
termittere  ,  quod  accidit  in  ejus  perfecu- 
tione  .  Nam  cum  Vreefes  Civitatis  curru 
veclus  exiret  per  medium  forum  ,  &  pro- 
pe  fecijfet  federe  illum  fanftum  ;  lapides 
nive  crebriores  undique  in  caput  Vrafidis 
ferebantur ,  civitate  nequaquam  ferente  fe- 
parationem ,  fed  potius  volenteprivari  vi- 
ta  preefenti  ,  quam  videre  fantlum  illum 
avelli .  Qtiid  ergo  tum  fecit  ille  beatus  ? 
Cttm  vidijfet  iclus  lapidum  ,  complexus  fuis 
veftibus  contexit  caput  Vreefidis  ,  fimul  & 
inimicos  pudore  afficiens  ob  infignem  man- 
fuetudinem ,  &  fuos  docens  difcipulos  , 
quantam  ojtendere  oporteat  patientiam  in 


PAGIUS  ut  infra  ofiendefur,  ante  eum  annum  Meletius 
Antiochenus  Epifcopus  in  exilium  non  amanda- 
tus.  Qiiare  Concilium  Antiochenum  paulo  poft 
fecundum  Concilium  Romanum  fub  Damafo  ha- 
bitum,   potuit  cdebrari   anno  trecentefimo    fe- 


LXVII. 


(b)  Chryf. 
ho.   de  S. 
Meletio  *• 
pud  Sur. 
t.l.die  i%. 
leb. 

Meletii 

exuiantis 
virtus 
fpeclata . 


eos  qui  tnjuria  affictunt ,  &  quod  non  fo. 

lum  nibil  oporteat  eis    mali   facere ,    fed 

etiam  fi  ab  alits  eis  immtneat  pertculumy 

id  quoque    omni  ftudio  propulfare .    Quis 

tunc  nonfuit  obftupefaffus ,  videns ,  &  tn- 

fanum  amorem  Civitatis  ,  &  fummam  phi- 

lofophiam  ,  lenitatemque  &  manfuetudtnem 

Melelii  ?  Erant  enim  admirabtlta  ea  qu<e 

acciderunt .  Vaftor  abigebatur :  &  greget 

non  difpergebantur  ;gubemator  expelleba* 

tur,   &  fcapha  non  mergebatur  ;  agricola. 

fugabatur  ;  &  vitis  plus  fruclus  ferebat  • 

Quoniam   enim  vinculo    charitatts    eratis 

inter    vos  invicem    colligati ;     non  illat* 

tentationes  ,  non     impendentia  pericula—  > 

non  viee  longitudo  ,  non  diuturnitas  tempo- 

ris ,  neque  quicquam  aliud  potuit  vos  dif- 

jungere  a  beati  paftoris  Meletii  confuetu. 

dine  .    Sed  expellebatur  quidem ,  ut    effiet 

procul  a  filiis  ;  contigit  autem  contrarium  : 

magis  enim  vobis  conftringebatur  vinculis 

charitatis  ;  &  cum  fecum  univerfam  acce- 

piftet    Civitatem ,     ivit     in     Armeniam  . 

Haec  Chryforromus.  Quid  vero  idem  Me- 

letius  una  cum  S.  Bafilio  in  Armenia  ege- 

rit ,  dicemus  anno  fequenti  . 

Cum  igitur  longas  moras  Valens  trahe-   IXVIII. 
ret  Antiochiae  ,  in   eo  totus   fuit,   ut   A- 
rian»  doftrinae  adverfantes  valide  oppngna- 
ret ;  id  quidem  Socrates   in  primis  tefta- 
tur  his  verbis  (  c):     Ibi  commoratus ,  0-  (^soera-t. 
mnes  qui  Artanamdeteftabanturdoclrinam,  /.4.    c.14. 
hoftiliter  expugnare  ccepit  :  nam  eos ,  ut-  Q^id  Vju 
pote  contra   Arianam  optnionem  fidei  con-  jens  ;n 
fubflantialitatis  firme  adhxrefcentes  ,  non  Antioche- 
folum    per  omnes  fere  Orientis  Civitates  nos. 
ab  Ecclefiir  expulit  ;  verum  etiam  hoc  fup- 
plicio  de  illis  fumpto  mintme  fatiatus  ,  va- 
ria  cruciatus  genera   Ulis  irrogavit  ;  ac 
multo  majorem    numerum ,    quam   qui  fu- 
pra    citatus  fit ,     nempe   ocloginta  pref- 
byterorum  ,  cum  aliis  diverfis  thortis  ge- 
neribus  ,   tum    potiffimum    in   flumtna  de- 
mergendo  ,  e   medio  fuftulit .   Haec  Socra- 
tes,   eadem  quoque  Sozomenus  (  d  )  .  In-  (d)  Sczom. 
gentem  quidem  fuifle  perfecutionem  illam  '•*•  f-lS- 
atque  poiteris  memorabilem ,  qua  Valens  <e>   Au&' 
Orthodoxos  exagitavit,  S.  Auguitinus  con-  Pff;7>  ^ 
tra  Petilianum  agens  infinuat  (<?)«  c.9i. 

Quid    vero  Catholici  ?  Addit   ad   haec    LXIX# 
Theodoretus  (/):    At  Flavianus  &  Dio- 
dorus,  tamquam  rupes  queedam  fluffus  ir-  <f)  Theodi 
ruentes  fregerunt .  Kam  Meletio  longe  a^. 
fuo  grege   vitam   degere    coaclo,  hi  duo 
curam  gregis  fuCcipiunt  ;  &  tum  lupis  fua 
fortitudine  &   fapientia   refiftunt,  tum  0- 
vibus  convenientem    curationem  adhibent. 
Itaque  a  radicibus  montis    depulfi    ( nam, 
antea  ejecti  fuerant  e  Civitate  )  oves  ad 

ri- 

ptuageflmo  primoexeunte  ,  aut  fnfequentis  exor- 
dio  .  Neque  Epifcopos  congregari  Valentfm  pro- 
hibuiiTe  ,  colligirur  ex  Concilio  Nicopolitano  ,  de 
quo  in  Epitome  Spondani  anno  fequenti  hum. 
2.   licet  loco   non  fuo . 


/.4.   <".i3« 
24. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

37°« 


Damasi 
4- 


Pat. 


3°3 

Valenttniani  . 
Valent.s  I*"-7- 


ripat  vicini  flumtnit  pafcebant .  No«  enim 
Flavianus  more  eorum  ,  qut  Babylone  olim  captivite- 
&  Djodo-  nebantur ,  organa  fufpenderunt  ,  fed  con- 
rus  oco  Jif0rem  &  patronum  fuum  in  omni  loco  do- 
Meletu  ■       l        ■        1  l  r> 

m,on,       mtnationtr  eiut  bymntr  celebrarunt .  Ccete. 

pradtant  •  rum  ne  'J'°  autdem  tn  loco  conventum  pto. 
rum  pajiorum  Chriflum  Dominum  divtnif 
laudtbut  efferentium  agi  ,  hoflif  ille  paf- 
ftif  efl.  Proinde  duo  illi  paftoret  admira- 
biler  ,  divinif  ovibut  velut  in  gymnajium 
bellicum  coaftis,  fpiritualet  herbat  eit  de- 
monflrant .  Atque  Diodorut  vir  fapientif- 
Jimut  fortijjimufque  tamquam  fluviut  lim- 
fidur  &  ingenr   tum  fuortim   animot  forti- 
tudinir  rivulit  irrigavit ,    tum    adverfa- 
riorum  blafphemiar  Jincerce  doftrince  undit 
fenitur  obruit .   Qui  ut  generit  fplendorem 
pro  nihilo  putavit,  itct  cerumnat  pro  Jidei 
defenjione  lubent  perpeffut  efl . 
LXX.         Flavianut  autem  ,  optimut  vir  ,  etfi ex 
patriciit  ortut ,  tamen  folam  pietatem  no- 
bilitatit  loco  numeravit ,  &  tamquam  pa- 
lceftrx  magifter  ,  magnum  Diodorum  ,  velut 
athletam  ,  in  omni   certaminum  genere  ex- 
crcitaiifjimttm  perunxit  .    Kam    id  tempo- 
rtt ,  quamquam  ipfe  in  convenubur  Fccle- 
Jiaflicif  minime  concionatut  efl  ;  illit   ta- 
tnen ,  qui  illttd   munut   obibant ,    ma?nam 
topiam  argumentorum ,  &    fenteHtiarum  e 
facrts  litterit  petitarum  fuppeditavit .  At- 
que  ut  illt   arcur  contra  Arianam  blafphe- 
mtam  tendebant  ;  ita   hic   ex  mente ,   tam- 
quam  ex  phxretra,    tela  eit    fubminiftra- 
bat .  Qutn  etiam  hcereticorum  retia  priva- 
ttm  &  pubfice  dtfputando  facile  difrupity 
&   argumenta  abtlltt  propofita  aranearum 
telit  fimtlia  efje    dtmonflravit .  TJltt   duo- 
but  fe  tn   praelio  focium  prcebutt  Aphraa- 
tet ,  cujut    vitam  in  hiftoria  noftra  ,  quce 
infcribttur  ,    Vhththeut  ,    confcnp/imut  . 
Ham  filntem  ovium  fuce  ipjiut  tranquillita- 
ti  anleponenr ,  gurguflio  ,  in  quo  vitam  mo- 
najttcam   excoluerat ,   retifto  ,  laboret  pa- 
fcendi  gregir  Dominici  fibi  impofutt .    At 
licet  fupervacaneum  putem  hoc  loco  comme- 
morare  ,  quantat  virtutir  opet  collegerit , 
frcefertim   cum   in  alto  opere  illud  ipfttm 
litteris  conjignarim  ;  untm   tamen  rem  ab 
eo  geftam  hutc  peraccommodatam  hijlorict 
percenCebo. 
LXXI.        Orontes  fluviut  palatium  a    Septemtrio- 
nibut  prceterflutt  ;  a  meridie  autem  amplif- 
Aphraa-    ftma  duarumcontignationum  porticut  ,  tur- 
tes  ^10"1"  res  utrtnque   habens  excelfat  ,    in  ipfo  ur- 
cumVa-    hiS  mur0  *dtfc"ta  eJ?-    Inter  pa!atium,& 
lente .      fl»vium  ejl  vta  publica  ,  quct  eot  qui  per 
portat  fuat  ex  urbe  egrediuntur  ,  excipit , 
reftaque   ad  agrot  fuburbanot  ducit .  Hac 
forte  tranjient  divinut  ille  Aphraates ,  fe 
ad  belltcum  gymnajium ,  quo  fantfit  omni- 
but    convementem    curationem    adhiberet  , 
contultt  .  rlunc  Imperat or ,  oculit  de  fu- 
bltmt  ex  pr'rticu  regia  dejettit ,  viditpal- 
lio  vtlt  ac  fordtdo  tndtttum,  &  cito  gra- 
du ,  licet  confetlum  pene  cttate ,  inceden- 


tem  .  Ac  cum  qutdam  dtxtjjet :  Htc  efi  U- 
le  Aphraatet  ,  »x  cujut  nutn  p  ndet  Ctvi- 
tat  univerft  .  Ibi  tum  Imperator  :  Cedo 
inquit ,  quo  te  conferat  ?  Ille  tum  fapten- 
ter  fane  &  appoflte :  Pro  tu>> ,  tnqutt  ,  re» 
gno  precaturus  .  Tum  Imperator  :  4t  domi  > 
inquit ,  ttbi  mtnendum  eft ,  <sr  intra  cel- 
lam  ,  uti  lex  monajtica  poftulat ,  orandum  . 
Cui  divinus  tlle  vtr  :  Prxclare  admodum  , 
inqutt  ,  dicis  ,  0  Impirator  .  Iftud  ftne  mtbi 
faciendum  eft  ,  &  haclenur  Jeci  ,  dum  ovet 
Salvatorit  pace  fruerentur ;  verum  quo- 
niam  jam  magnopere  perturbantur  ,  &  mul- 
tum  tlltt  impendet  periculi  ;  n?cejje  eft  0- 
mnet  viat  perfequt ,  non  modo  ne  a  ferir 
capiantur  ,  fed  ettam  ut  conferventur  in- 
columet . 

Ham  dicito  mihi  ,  quctfo  ,  0  Tmperator;  Ji 
Jilia  alicujut  efiem  ,  &  federem  in  oncla- 
<Vt  ,  utt  cedet  curarem  ,  aique  inde  c  rne- 
rem  flammam  tn  eas  incidtjje ,  cedefquz_, 
paternat  jam  confla  -\rare  ;  dicito  mthi  ,  tn- 
quam,  quid  me  facere  oporteret ;  intus  ne 
manere ,  (sr  cedet  tncenfas  negltgere ,  ex- 
peftareque  donec  flammce  imp-tus  longius 
pervaderet  ;  an  reltclo  cmclavi  ,  furfum 
deorfumque  curfitare ,  &  aquam  ajferre_,  , 
qua  flammam  exftngueremP  Hoc  certete  re- 
fponfurum  couflat  :  namhce  funt  partes  Ji- 
lice  prudentts ,  &  provtdcc.  A  que  hoc  i- 
pfum  nos  agtmus  ,  0  Imperator  .  Ftenim 
cum  tu  jam  m  Patris  noftri  cedes  flammam 
injeceris  ,  nos  circumcurjitamut ,  quo  eam 
mature  poffimut  ext  tnguere  .  Quce  cum  lo- 
cutut  ejfet  Aphraater  ,  Imperator  et  inter- 
minatur  conticutt . 

Verum  unus  ex  ejus  cubiculariir  gravio- 
rer  contra  hominem  dtvtnum  jaclavit  mt- 
nar  ,  &  propterea  talem  plagam  acceptt . 
Forte  ei  cura  balnet  commijfa  fuit ;  qut  /i- 
mul  ut  Aphraatem  verbir  contumeliojis  tn- 
feftatus  fuerat  ,  ad  balneum  Tmperatori 
parandum  fe  contultt .  Cumque  tngrejfur 
efjet ,  repente  de  poteftate  mentir  deturba- 
tur ,  in  aquam  calidijjimam  mtnimeque  tem- 
peratam  fe  prcectpitavtt ,  tlltcoque  obiit 
mortem.  Tmperator  autem  fedenr  tllumex- 
pettat  ,  utt  indicet ,  quando  ad  balneum 
intrandum  Jit .  Ubi  vero  multum  temporir 
prceterierat ,  altor  mittit ,  qui  morce  cau- 
fam  Jibi  Jignificent .  Hi  ingreffi  balneum  , 
cum  omnia  tntttr  loca  oculir  luflrajjent , 
tandem  offendunt  hominem  in  aqua  ferven- 
te  minimeque  temperata  mortuum,  corpuf- 
que  ejur  ardore  dijjolwum  .  Qua  re  Tmpe- 
ratori  nunctata  didicere  omner ,  quantum 
ponderir  Aphraatir  haberet  oratio  .  Atta- 
men  de  impia  fua  doflrtna  mtnime  dejltte- 
runt ,  fed  more  Pharaonir  cor  Jitum  indura- 
runt  ;  tpfque  tlle  Tmperator  ,  quamvir  co- 
gnito  fantti  viri  mtraculo  objlupefceret , 
non  tamen  ejus  furor  contra  pietatem  in- 
citatur  confedit  .  At  Thcodoretus  de^, 
Aphraate  atque  Valente  hic  haclenus ;  cx- 
terum  in  Philotheo  hsec  addit(tf)  : 

Hinc 


LXXII. 

I 
collatio. 


LXXIII. 

Cubicula- 
rias    dat 
poenas  te- 
meritatis. 


(a)  Theod. 
in  Vbiloti 
c.2. 


i 


m 


Annales  Ecclefiaftici  Baronli 


Christi 
37°- 


DamaSi  Pap. 
4- 


VALENTrNIANI   T 

Valentis  Tmpp*  > 


LXXIV, 

Equus 
Valentis  , 
precibus 
Aphrairis 
fanatur  „ 


txxv. 


f»  pfal. 

*)X. 


Wncy  inquit,  fttlum  efl ,  ut  metus  in- 
vaderet  Imperatorem  ,  &  atnnes  qui  arma- 
bantur  adverfus  pietatem,  Sparfa  efi  au- 
tem  fama  per  totam  Ctvitatem  ,  quales  in- 
felix  ille  luerit  pcenas  contumelite ,  qua  af- 
fecit  Aphraatem  ;  omnefque  Deum  Aphraa- 
tis  perpetuis  celebrant  laudtbus  .  Hoc  ,  etfi 
inftarent  adverfarii,  objtitit,  quo  mtnus 
homo  Dei  mitteretur  in  exilium  .  Impera- 
tor  enim  perterritus  ,  eos  quidem  qui  h<ec 
fuadebant ,  averfabatur  ,  virum  autem  re- 
•verebatur  •  Porro  altunde  quoque  eius  vir- 
tutem  didicit  :  Equus  quidam  bono  genere 
natus ,  &  portare  apprime  doffus  ,  erat  Im- 
peratori  cartjfimus  .  Morbus  quidam  ,  qui 
ei  acciderat ,  male  habebat  Imperatorem : 
retinebatur  autem  humidorum  excremen- 
torum  excretio  .  Ad  eum  curandum  accerfe- 
bantur  ,  qui  in  hac  arte  fuerant  exercita- 
ti .  Sed  cum  ea  effet  etiam  morbo  tnferior  , 
Jmperator  quidem  moleflia  nfficiebatur  ;  la- 
mentabatur  autem  is  ,  cui  equorum  cura 
fuerat  credita  .  Cum  ejfet  autem  pius  & 
fide  firmus  ,  in  mertdie  venit  una  cum  eqtto 
ad  magni  Aphraatis  habitaculum ;  &  cum 
morbum  dixijjet ,  &  fidem  fuam  fignificaf- 
fet ,  oravit  ut  folveret  morbum  fuis  pre- 
cibus  .  Ille  vero  nihil  cunc7atus,  fed  Jla- 
tim  Deum  precatus,  Juffit  aquam  hauriri 
ex  puteo  ;  &  cum  ei  fulutaris  Crucis  fi- 
gnum  impofuijfet ,  juffit  eam  ad  equum  af~ 
Jerri .  Is  autem  bibit  phifquam  confueve- 
rat .  Deinde  cum  oleum  divina  invocatio- 
ne  implejjet  benediclione  ,  equi  vntrem  in- 
ungitt  &  manus  contrec7a'ione  ftatimmor- 
bus  efl  fublatus  .  Lcttus  ergo  homo  ,  equo 
accepto ,  cucurrit  ad  flabulum  .  Vefper<_, 
autem  (  folebat  enim  eo  tempore  venire  ad 
flabulum  Imperator  )  venit  ,  &  interroga- 
vit  quomodo  equus  fe  haberet .  Isverocum 
&  fanum  ejfe  fignificaffet  ,  &  equum  va- 
lentem  &  exultantem  ,  hinnientemque  &  col- 
lum  fuperbe  erigentem  eduxijfet ;  rogavit 
eum  caufam  fanitatis .  Vbi  autem  diu  cun- 
(iatus  (  verebatur  enim  oflendere  medicum , 
fciens  eum  qui  rogabat ,  ejfe  ci  infenfum  ) 
tandem  verum  coaclus  efl  dicere,  &  do- 
cuit  modum  curationis ;  obflupuit  quidem 
Imperator^  &  confejfus  efl  eum  ejfe  virum 
admirabilem  ;  nec  tamen  a  priori  deflitit 
infania  ,  fed  perrexit  furere  adverfus  Uni- 
genitum,  donec  a  barbarico  fuit  igne  con- 
fumptus.  Sed  haec  multo  poftea  .  Recen. 
fet  autem  Theodoretus  alia  ejufdem  viri 
fancli  miracula  ,  quibus  pariter  fides  Ca- 
tholica  cunftis  rem  attentius  confideran- 
tibus  teftata  reddebatur. 
^  Fuit  Catholicis  Antiochenis  haud  mino- 
ri  adjumento,  quam  Aphraates,  infignis 
ille  Julianus  cognomento  Saba,  &  ipfc 
gratia  miraculorum  infignis  ,  quique  feli- 
citer  id  ipfum  praeftitit,  quod  ille  ;  qure 
omnia  ad  maximum  profeclum  Evangelii 
conducebant  ;  ut  dici  pofiet  illud  Davi- 
dicum  (  a  )  ad  haec  accommodatum  :  Mira- 


biles  elationes  maris  ,  mirabilis  in  aftis 
Dominus  .  Nam  cum  perfecutionis  altio- 
res  flu&us  naviculam  urgerent  Ecclefiae , 
Dei  omnipotentis  eam  regenris  virrus  ex. 
celfior  miraculorum  operatione  cunflis 
fpe&antibus  apparebat  .  Quanam  aurerrt 
occafione  Julianus  perduclus  fuerit  Antio- 
chiam ,  idem  Theodoretus  docet  his  ver- 
b'is(b)  :  Eodem  tempore  ille  fama  cele- 
britate  infignis  Julianus  ,  cujus  fupra  men- 
tionzm  feci ,  &  relinquere  folitudmem  & 
Anttochiam  venire  coaclus  efl  .  tiam  cum 
Ariani  educati  mendaciis  &  ad  calumnias 
contexendas  valde  parati  ,  mignum  tllum 
virum  fuae  fectae  f.tvere  conflanter  affirma- 
fent  ;  tria  vertiatis  luminaria  ,  Flavia- 
ftus ,  Diodorus  ,  &  Aphraates  ,  Acaciurru, 
flrenuum  veritatis  athletam  ,  qui  poflea^. 
Ecclefiam  BeroeenCem  valde  fapienter  gu- 
bernavit ,  mittunt  ad  Julianwn  virum  o- 
mni  genere  laudis  prkftantem,  oratum, 
ut  in  infinitam  bominum  multitudtnem  mi- 
fericordem  fe  prxbeats  adverfariorum  de 
fe  confi^fum  mendacium  coarguat ,  doclri- 
nani  denique  veritatis  confirniet .  Quonam 
modo  autem  id  ipfe  Acacius  ad  hanc  rem 
legatus  tandem  perfuaferit  Juliano,  fe- 
cumque  duxerit ,  &  qus  egregia  miracu- 
la  tum  in*  via  tum  Antiochs  ab  eo  e- 
dita  fint ;  haec  omnia  ad  confutandarru 
Arianorum  calumniam  &  doftrinam  per 
eum  a  Domino  facla  enarrare  ex  ejuf- 
dem  au&oris  Philotheo,  in  quo  viri  cla- 
rifilmi  res  geftas  eft  fufius  profecutus  ,  di- 
gnum  exiftimamus:  accepit  ille  cunfta_. 
hsc  de  ipfo  ab  eodem  ejus  comite  Aca- 
c>o  Beroeenfi  per  omnia  fide  integerrimae 
viro  ;  quae  fic  ipfe  defcribit  (c). 

Verfuadent  iidem  qui  fupra  ,  Meletius , 
Diodorus  ,  &  Aphraates  magno  tlli  Aca- 
cio  ,  cuius  fecimus  mentionem  ,  ut  vix  ac- 
ciperet  comitem  fuum  qutdem  magiftrum^ 
fantli  vero  fenis  dtfctpulum  infignem  il- 
lum  Aflerium;  curreret  autemad  communem 
pietatis  fplendorem  &  Evangeliae  dotlri- 
n*  fuftentaculum ,  &  perfuaderet^  ut  re- 
Itnqueret  quidem  illam  in  folitudine  ver- 
fandi  rationem^  veniret  vero ,  ut  ferret 
auxilium  tot  milltbus  quifraude  intertbant^ 
&  rore  fui  adventus  jftammam  extingueret 
Arianam.  Cucurrit  divinus  Acacius,  & 
aflumpto  ,  ut  jujfus  fuerat ,  magno  Aflerto  , 
accejjit  ad  maximum  lumen  Ecclefice  Julia- 
ntim  ;  &  cum  eum  falutaflet  :  Dic  mthi  , 
inquity  o  pater ,  quanam  de  caufa  totum 
hunc  laborem  tam  lubenter  toleras  ?  Cum 
is  autem  refpondiflet :  Et  corpore  &  ani- 
ma  ,  vitaque  &  omnibus  quee  ad  vitam 
pertinent  ,  efl  mihi  Dei  cultus  pretiofior  : 
cnnor  autem  ,  quoad  ejus  a  me  fieri  potefl  , 
illi  a  forde  mundum  offerre  miniflertum  & 
ei  perpetuo  placere  . 

Oflendam  tibi ,  inquit  Acacius  ,  ratio- 
nem,perquam  ei  plufquam  nunc  firvias» 
Idque  dicam  non  folnm  utens  ratiocinatio- 

ne> 


TuHanus 
Saba  vo- 
catur  An- 
tiochiaai  > 


(h)   TheoA, 

/.aJ.f.XJ, 


(c)  Thtod. 
in  fhilot. 
c.i. 

LXXVI. 


Convenit 
Acacius 
Julianum . 


Perfuadet 

Julidno 

Acacius 

adventum 

Antio- 

chiam. 


CumCritice  Pagii. 


305 


Christi 

37°- 


Damasi  Pap. 
4- 


Valentiniani  t 
Valentis  Imfp'7- 


(a)  Jo.tn. 
21. 


tte  ,  ftd  ttt  qtti  id  ab  ejus  dotlrina  didi- 
ctrim  .  Cum  enim  Petrum  aliquando  ro- 
gajjet  y  an  eum  plufquam  alii  amaret  (  a  )  , 
&  dtdictjfet  id  quod  fciebat  vel  ante  Pe- 
tri  vocem  :  Tu  enim,  inquit,  nofli  Domi- 
ne  ,  quod  amo  te ;  oflendit  et  qutdnam 
agens  ettm  magis  coleret  :  Si  enim  ,  tnquit  , 
amas  me  ;  pafce  oves  meas ,  &  pafce  agnns 
vieos .  Hoc  quoque  tibi  ,  0  p.iter,  efl  fa- 
ciendum  :  ptrtculum  tnim  efl ,  «e  oycj-  flL^ 
lupis  inttreant  :  eas  autem  valde  amat , 
^k/  tf  f?  valde  amatur.  F.fl  vero  proprium 
amantium,  tlla  facere ,  quce  cum  fiunt  y  ej 
qui  amatur ,  grata  Jint .  Et  altoqut  non 
parvttm  efl  periculum  ,  multorumque  &  ma- 
gnorum  tllorum  fudorum  detrimentum  , ,/? 
Jtf/  /  potneris  negltgtre  &  tacttus  prceteri» 
re  ,  veritatem  qutdem  gravtter  oppugna- 
riy  eos  autem  qtti  ei  adhcerent  ,  captariy 
ad  eos  vero  ven.indos  ejfe  efcam  tui  nomi- 
nis  appellatisnem;  te  entm  habere  focium  fuee 
impietatis  gloriantur  &  jaftant  pr<efides 
Arii  abomtnationis .  Hoc  cum  primum  au- 
dijfet  fenex  ,  quietem  qttidem  jubens  vale- 
re  ad  tempus  ,  tteque  ctvitatis  flrepitus  , 
^ko<^  «x  »oa  ej/Vr  ajfuetus  ,  refugiens ,  /*c- 
currit  Anttocbtam  . 

Ckw  autemduorum  veltrium  dierum  iter 
confecijjet  in  filttudtne  ,  «oc7k  i/ew/r  /«_- 
quoddam  pradium  .  Ottcedtm  autem  dtves 
viuliercula ,  ck»i  facrum  illum  chorum  au- 
dtjfet  venire ,  cucurrit  ,  af  perctperet  eo- 
rum  bentdtttionem  ;  &  ad  eorum  pedes  pro- 
voluta^  rogabat  ut  fua  domus  ejfet  eo- 
rum  diverforium .  ConceJJit  fenex,  idque 
cum  plufquam  quadragtnta  annts  a  tali 
fuijfet  fpettaculo  ftp.tr.ttus . 
LXXVII.  £*"w  wo  admtrabilis  tlla  mulier  effet 
in  facris  illis  viris  miniflrando  occupa- 
ta;  puer  feptem  annos  natus  ,  cujus  folius 
erat  mater ,  ^k<c  hofpitalitatem  Sara  efl 
cemulata  (  fj/e/  autem  vefpentm  &  tenebra  ) 
cecidit  in  puteum.  Cuoi  autem  ex  eo ,  Kf 
*•/?  confentaneum ,  exortus  ejfet  tumultus , 
mater  vero  fenfijfet ;  jubet  quidem  omnes 
quiefcere  ,  pK/eo  autem  opercu/o  impojito , 
inflabat  Miniflerio  .  Menjlt  vero  viris  di- 
vtnts  appojita ,  dtvtnus  fenex  jujjit  vo- 
cari  puerum  multerts ,  dr  acctpere  benedi- 
clionem.  Cum  atttem  admirabilis  mulier 
dicerety  eum  male  habere ;  ptrflitit  ille_, 
jubere  ,  Kf  /7  duceretur .  Sed  pofleaquam-. 
ei  ,  /W  ^ko//  accidijjet  ,  figntficaverat  mu- 
lier  ;  menfam  quidem  relinqutt  fenex  ;  ac- 
surrens  autem  ad  puteum  ,  ch>«  auferri  qui- 
dem  operculum ,  afferrique  lumen  juffifiet , 
«//'rfef  puerum  (edentem  fuper  aquce  fuperfi- 
cicm  ,  6*  <*<7Kdw  bw«k  pueriliter  pulfantem  , 
C£*  ?k>»  ludttm  putantem,  qui  reputatus 
fuerat  interiijfe  ;  &  cum  quofdam  fune  al- 
Itgajfent ,  (&•  eox  demifijjent ,  puerum  ex- 
traxerunt ;  &  ftatim  accurrit  ptter  ad  pe- 
des  fenis  ,  dicens  fe  eum  vidijle  in  aquis 
ipfum  ferentem ,  6*  «e  mergeretur  ,  prohi- 
hentem.  Hanc  hofpitalitatis  mercedetn^ 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


p!im  ma 
gux  fe- 

minx  , 
iS:  mira- 
caluin  Ju 
liani . 


recepit    tlltt   multer    a    beato  fene . 

Et  ut  alta  prcetermtttam ,  qu<e  fafta  funt  lxxv/ii. 
in  itinere  ;  ventrunt  quidem  Anttocbiam:  Adventus 
omnes  autem   undtque   concurrebant  ,    Dei  juirani 
hominem  viderecupientes  ,  &  morbi  fui  me-  Antio- 
dictnam  unufqutfque  accipere   defiderans  .  chiam . 
Habitabat  autem  in  fpeluncts  ,  qttce  erant 
in  latere  montts ;  ubt  dtvtnum  quoque  A- 
poflnlttm   Paulum   &    babitajje    dtcttnt ,  & 
latuijje  .  Sed  flatim ,  ut  fcirent  omnes  eum 
efle    homincm ,   eum    invadit  febris  vehe- 
menttjjima  .  Cum  autem  videret  magnus  A- 
cactus  multitudinem  eorum  qui  Jimul  erant 
congregati ,    &  eam  quae  acciderat ,   «egre 
ferret   agritudtnem :  exiflimabat  entm  fo- 
re  ,  Kf  /'/  qui    convenerant ,   perturbaren- 
tur  ,  Ji  viri  morbum  refctfcerent ,   a  cujus 
manu  fe  inventuros  fperabant  medtctnam  : 
Koli  angi  antmo  ,  inqutt  fenex  ,*  Ji  enim 
efi  necejfaria   fanitas,    eam  flatim    dabtt 
Dominus  .  Mox  ergo    pofl  hcec  verba   ad 
preces  converfus,  &  ut  folebat ,  &  genua* 
&  frontem  folo  admovens  ,  rogavit^  ut  aj- 
fequeretur  fanitatem  ,  Ji  ex    ea   reditura. 
Jit  aliqua  utilitas  adeos  qui  convenerant . 
N  mdum  finierat  preces  ,   &  repente  mul- 
tus  fudor  profiuens  extinxit  flammamfe- 
bris  . 

Cum  illic  autem  liberajfet  multos  a  mor-   lxxix. 
bis  omnis  generts  ,  profeftus  efl  ad  conven-  juijanus 
tum  piorum .  Tranfeunte  vero  eo  per  por-  c^rat    fe 
tas  Regice  ;  mendicus  quidam  ,   qui  clttnt-  &  alios . 
bus   utebatur  pro  pedtbtts ,  &  per  terram 
trahebatur  ,    cum  manum    exttndtjjet ,  & 
ejtts  pallium  attigtjfet  ,  fide   qutdem  mor- 
bum  exegtt  :  extliens   autem   ojitndtt  /c_ 
teque  currere ,   atque  ante   morbttm  ;  tdem 
faciens  ,  qttod  claudus,  quemPetrus  &  Jo- 
annes  erexerunt  .   Hoc  cum  faclum  ejfet  , 
confluxit  totus  populus  civttatts  ,   eratqtte 
bellicttm  gymnafium  plenum  iis  qui  concur* 
rebant ;    pudore    autem   afficiebantur     ca- 
lumniatores  &  mendacii  artifices  ;  l<eto  au- 
tem  &  tranquillo  animo  erant  alumni  ve- 
ritatis .  Exbinc  in  domos  fuas    trahebant 
lumen  veritatis  ii ,  qui  opus  habebant    ttt 
curarentur . 

Vtr  autem  quidam  ,  cui  fuerat  maximus    LXXX. 
mandatus  magiflratus  ,  cujufque  fidei  com-  comes 
mtjfus  erat  clavus  Orientis  (  dicebanturhi  Orientfs 
Praefe&i  feu    Comirei-   Orientis)    ad  eum  curatur  a 
mijit  ,  rogans  ut  ad  fe  veniret ,  &  a  mor-  Juliano . 
bo  urgente    Itberaret.   Ille    vero   acceffit , 
ntbil  cuncJatus,  &  communi  Domino  fufis 
prectbus  ,  verbo  folvit  tegritttdtnem  ;   &  juf- 
Jit ,  ut  Deo  gratias  ageret .    Cum   hcec  & 
talia  fecifletifiatuit  revertideinceps  adfuce 
exercitationis    nnnaflicce    tugurium.    Sed 
cum  per  Cyrum  iter  faceret  (  diflat  autem 
hcec  civitas  duorum  dierum  ittnere  ab  An- 
tiochia  )  divertit  quidem  ad  cedem  pne- 
clari  martyrts    Dionyfii .    Qjti    tllic  vero 
Dei  cultui    &    rcfice    religioni  prxerant  , 
convenientes  fupplicarunt ,  utjibi  opemfer- 
ret ,  exitium  prxvifum  expeclantibus :  di- 
Q_q  cebant 


306 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 

4- 


Valentiniani  t 
Valentis  1m"'  7« 


lxxxi 


(a)   Lucst, 
I*. 

Afterius 
Sophifta 
creatus  E 
pifcopus 
excedit  e 
vita  . 


(b)     Hier, 
de   Scnpt. 
Ecclef. 
in  4/lcrio 


cebant  eninty  AJerium,  qui  itt  fopbiftica 
&  falfa  dijferendi  arte  furrat  educatus  , 
&  fe  in  hcereticorum  Ecclefiam  injecerat , 
&  Epijcopale  munus  erat  affecutus  ,  fal- 
fum  acriter  defendere ,  &  improbo  uti  ar- 
ttficio  adverfus  veritatem :  Et  veremur  , 
inquiebant ,  ne  facundia  veluti  quadam^. 
efca  falfum  contegens ,  &  nexus  f/Hogif- 
morum  tamquam  quxdam  retia  extendens  , 
capiat  multos  ex  Jimplicioribus  :  ea  enim 
de  cauft  fuit  ab  adverfariis  accerfitus  . 
Senex  autem :  Eftote ,  inquit ,  bono  animo , 
&  Deo  nobifcum  fuppltcate  ,  orationem 
&  corporis  affltclionem  precibus  adjun- 
gentes . 

His  Deum  Jic  rogantibus ,  uno  die  an- 
te  diem  feftum  ac  celebrem  ,  quo  verba  e- 
rat  fafturus  falfi  defenfor  &  boftis  ve- 
ritatis,  is  dtvinitus  immijfam  accepit  pla- 
gam  ,  &  cum  uno  tantum  die  a^rotajfet  , 
exceffit  e  vivis  ;  tllam  ,  ut  eft  probabtle  , 
vocem  audiens  (  a  ):  Stttlte  htc  nofte  a- 
ntmam  tuam  a  te  repetent  ;  quee  autem  pa- 
rafti  retia  &  laqueos  ,  iis  tu  implicabe- 
rify  &  non  alii .  Hunc  tandem  finem  eft 
confecutus  Allophilus  ille,  qui  tanro  tem- 
pore  infultavit  agminibus  Dei  viventis  , 
ab  ipfo  jam  tempore  Nicaeni  Concilii ,  ut 
fuperius  dictum  eft  ,  lues  Ecclefiarum ,  non- 
nifi  ad  perditionem  hominum  comparatus, 
ubique  femper  &  adverfus  bonos  omnes 
atque  Fideles  inventus  fceleftiffimus .  Arii 
fax  ad  inflammandasEcdefias  paratiflima  , 
quam  fanctus  fenex  exfufflans  extinxit  . 
Qua?  autem  reliquerit  poft  fe  fcriptorum 
monumenta  ,  S.  Hieronymus  numerat,  cum 
de  eo  fic  ait  (  b  ) :  Ariance  philofophtts 
faftionis  Jcripfit  regnante  Conftantio  in_. 
epiftolam  ad  Romanos^  &  in  Evangelia. 
&  Pfalmos  commentarios ,  &  multa  alia  , 
quce  a  fu<e  partis  hominibus  fiudiofiljime  le- 
guntur .  Tanta  vicloria »  tantaque  erecia 
de  Arianorum  antefignano  trophaea  infi- 
gnes  alias  atque  plane  divinas  operatio- 
nes  a  viro  fancliflimo  editas  magis  magif. 
que  illuftres  reddiderunt  &  immortales, 
fuccedentibus  his  aliis  prioribus  haud  in- 
dignis  * 


PAGIUS 

XXIX. 

Dho  Aflerii 
Ariani  ac 
Sopbiftst 
non  con- 

funditidi  , 


Ad  num.  LXXXT.  Baronius  duos  Alierios  ,  n- 
trumque  Siphiftam  ,  ac  praeterea  Arianos  con- 
fundit.  Primus  Cappadox  fuit  ,  &  Conftantino 
Magno  imperantc  floruit :  fecundus  EccIeficE  Cy- 
renfi  praefuit  ante  Ifidorum  Theodoreti  decef- 
forem  .  Primus  neque  Epifcopus ,  imo  nec  Pre- 
sbyter  fuit ,  fi  Athanafio  credimus-:  fuit  vero 
fecundus .  Theodoretus  enim  in  Hift.  Religiofa 
cap.  i.  a  Baronio  hoc  anno  recitato  ,  eum  Cy- 
ri  ,  oppido  duorum  dierum  itinere  ab  Antio- 
chia  diftanti  ,  creatum  Epifcopum  teftatur;eo- 
que  non  multo  poft  demortuo  ,  Cyrenfis  Eccle- 
fia  per  aliquot  annos  vidua  manfit ,  donec  poft 
Valentis  Imperatoris  interitum  Ifidorus  ab  Eu- 
febio  Samofatenfi  Epifcopus  ordinatus  eft  .  Prior 
Aiterius  ad  currentem  Chrifti  annum  vitam  pro- 
ducere   non  potuit ,  nifi  centenarius  ,  aut  ccn- 


Hujus  nempe,  cum  in  narrationem  in- 
cidit  monachorum  ,  Johannes  Chryfofro- 
mus  obiter  meminit  (  c )  dicens  :  Scitts 
uttque  &  audiviftis  tir  vidiftts  etiam  non. 
nulli  virum ,  quem  fum  dtffurus ,  Julia- 
num  dico  illum  adwrandum  .  Hic  erat  ru- 
Jlicus ,  humilis  &  humili  loco  nztus  ,  & 
nec  externee  quidem  eruditionis  omnimpe- 
ritus  ifednon  fifla  &Jimu!ata  pbtlofophia 
repletus  Hoc  tngrediente  civitates  (  quod 
quidem  raro  fiebat  )  neque  oratoribus ,  ne- 
que  fophiftis  ,  neque  ullo  alio  ingredten- 
fe,  tantus  fiebzt  concurfus  •  Qxtd  autem 
dico  ?  Hon  nomen  ejus  nunc  quoque  clariur 
decantatur^  quam  quorumvis  Regum?  Haec 
ipfe.  Porro  dies  natalis  ipfius  una  cum 
caeteris  clariffimis  Dei  amicis  adfcriptus 
indicibus  Ecclefia(tic's  ab  eo  tempore  cum 
in  Orientali  ,  tum  etiam  Occidentali  Ec- 
clefia  jugi  memoria  perfeverat  (d), 

At  non  unum  tantum  Julianum,  alte- 
rumve  Aphraatem,  fan<5tiflimos  monachos 
nutrierant  his  temporibus  Syriae  folitudi- 
nes,  fed  alios  plerofque  his  virtute  haud 
impares,  de  quibus  hec  Theodoretus(  e)  : 
Eranty  inquit ,  etiam  eodem  tempore  ahi 
vit<e  monaftica  difciplint  valde  prxfl.tn- 
tes  .  Kam  in  folitudine  Chalcidenji  Avi- 
tus,  Mtrtianus ,  Abrahamus ,  &  alii  p"<e- 
terea  non  pauci  in  corporibus  perturbatto- 
ntbus  obnoxiis  vitam  ab  omni  perturbatio- 
ne  vacuam  traduxerunt  .  In  Apamea  ttem 
-tfgapetus,  Simeon,  Paulus  ,  &  altt  in  eo 
genere  vttce  factle  primas  tulerunt .  Int 
folitudine  porro  Zeugmatenji  Publtus  ir 
Paulus;  in  Cireftenfi  quoque  vir  ab  omni- 
bus  laudatus  Acepfimas  fe  conclufit  in  cel- 
lulam ,  &  eum  vitce  modum  fexaginta  an- 
nos  continuos  tranfegit  ,  neque  vtfus  a  quo- 
quam^  neque  cuiquam  locutus.  Adde  his 
Zeugmatium  virum  cum  primis  admirabi- 
lem  ;  qui  tametfi  luminibus  orbatus  eraty 
tamen  ctrcuibat  fedulo  ,  tum  ut  confirma- 
ret  oves ,  tum  lupos  dimicando  pmfttga- 
ret ;  quam  ob  caufam  cellula  ejus  mona- 
fiica  incenfa  fuit ;  alteram  tamen  Traja- 
nus  dux  fideltffimus  ei  cedficavit ,  altaf- 
que  res  ad  cultum  vitee  necejiarias  imper- 

ttit 

tenario  proximus  perii/Te  dicatur  ;  cum  in  per- 
fecutione  Diocletianea  immihrit :  cjuo  tempo- 
re  cum  jam  magni  nomirris  effet ,  nvnor  trigin- 
ta  annis  non  extitit.  Duo  itaque  fuere  Afte- 
rii  ,  uterque  Arianus,  uterque  Sophifta  .  Prio- 
ris  mentionem  facit  Athanafius  lib.  de  Syno- 
dis,  Socrates  ac  Sozomenus  :  Pofterioris ,  nem- 
pe  Epifcopi,  Theodoretus  loco  Iaudato  .  Baro- 
nius  hoc  anno  hsc  verba  D.  Hferonymi  lib. 
de  Script.  Ecclefiaft.  de  Afterio  Epifcopo  intel- 
Iigit:  Aflcrius  Arittns.  Pbilofopbus  fxtlionis  fcri- 
pjit  regnnnte  Conif.mtio  in  Epi/tolam  ad  Roma- 
nos  ,  &  in  Evtngelia  &  Pfalmos  Commenta- 
rios ,  (sr  multa  alitt  qust  a  fut  partis  homini. 
bus  fiudiojiflimc  leguntur  .  Sed  de  quo  Afterio 
Hieronymus  Ioquatur,  non  liquet  .  Theodoretus 
in  allocutione  dicla  Chalcedone    contra    fantfa: 

me. 


LXXXII. 

(c)  Chryf. 
in  epift.ad 
Ephe.  c.6. 
homil.  II. 

Celebris 
memoria 
Juliani 
Sab«e. 


(d)  Mtrt. 
Rom,  die 
li.Jan. 

LXXXIII. 


(e) 

Theod. 

1.4. 

f.29. 

Cel 

ebrio- 

res  in  Sy- 

na 

mona- 

chi 

. 

Cum  Critice  Pagli . 


307 


Christi 


Dam 


asi  Pat. 
4- 


Valentiniani  j 

Valentis 


Mpp.7» 


(a)  Tbeod. 
hi/1.    SS. 
Vatrum  c, 
16.  &  11. 


lxxx- 

IV 

(b)  Socrat. 
l.C.  c.17. 

(cj  Sozom. 
I  6.  r.3<Jfc 
37. 


PAGIUS 


XXX. 

Tuit  & 
tertius  A- 
Slcrius  A- 
»izfc&  E- 
pfe. 


tiit .  In  folitudtne  etiam  Antiochena  Ma- 
rianus,  Eufebiut ,  Ammianus  ,  Palladiut, 
Stmeon  ,  Abraaamus  ,  6*  /////  quoque  ,  «7«/ 
imaginem  Dei ,  arf  cujus  Jimilitudinem  con- 
dttt  erant ,  integran  confervarunt .  Atque 
tum  horumy  tttm  illorum  vitam  fcriptis 
frodidtmus.  Itemque  monsy  qui  ttrbi  illi 
amplijjtmte  imminet  ,  hujufmodi  floribus 
fratenfibus  pulchre  veflitus  efi  :  nam  in 
ea  cum  magna  nominis  celebritate  vixit 
Tetrus  Galata ,  &  ejus  gentilit  Mgyptius , 
quinetiamRomanusy  Severus,  Zeno,Mo- 
fesy  Malchus  ,&  alii  quamplurimi  vulgo 
quidem  ignoti ,  Deo  autem  penitus  perfpe- 
ili  &  cogniti .  Hsc  Theodoretus  de  fan- 
ctis  Syriae  folitudinum  monachis ,  quo- 
rum  nonnullorum  res  geftas  ipfe  fcriptis 
edidit  in  Philotheo,  nempe  de  Juliano  , 
&  Aphraate,  quos  diximus  ,  Martiano  , 
Eufebio,  Publio  ,  Simeone,  Palladiolon- 
ge  alio  ab  illo  Galata,  de  quo  fuo  toco 
dicendum ,  Abrahamo  ,  Acepfima :  memi- 
nit  &  de  magno  quodam  (  ita  enim  ipfe 
(  a)  eum  iterum  appellat  )  Marone,  nec- 
non  de  Mofe  8c  Malcho ,  cujus  rcs  geftas 
S.  Hieronymus  profecutus  eft  ;  qui  tan- 
torum  vivorum  fama  pellectus,  monafti- 
cs  vitae  jnftitutum  arripiens  ,  Syriae  po- 
tius  elegit  folitudinem  ,  de  quo  fuo  loco 
d-cemus.  Inftitutam  jam  de  Antiochena 
Ecclefia  perfecutione  Valentis  exagitata 
ordine  profequamur  orationem  . 

Putarunt  Socrates  (b)  atque  Sozome- 
nus  (c),  Valentem  Antiochia»  adverfus 
Orthodoxos  furentem  ,  ad  meliorem  fta- 
tum  mentis  revocatum  effe  oratione  The- 
miftii.  Caeterum  licet  Socrates  tradat  ha- 
buifle  ea  de  re  Themiftium  coram  Valen- 
te  orationem  ,  Sozomenus  autem  ipfumeo 
argumento  fcriptum  Jibrum  eidem  dedi- 
cafle  teftetur;  tamen  una  eademque-  pro- 
cul  dub;o  fcriptio  fuit ;  ftd  defideratur 
ipfa  ,  &  miilta  alia ,  quae  horum  tempo- 
rum  rebus  niagnam  potuiflent  Iucem  af- 
ferre:  longe  vero  diverfahaec  habenda-ab 
ea  coram  eodem  Valente  dieta  oratione 
poft  debellatum  Procopium  ,  de  qua  fu- 
perius  mentio  fafla  eft  .  Cum  autem  is  ef- 
fet  lugubris  ftatus  Orthodoxorum  in  O- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

merWac  Cyrillum  menfe  Septembri  anni 
CCCCXXXI.  ut  obfervat  Garneritis  in  Auela- 
noOperum  Theodoreri  pag.  J4.  ubi  hanc  allo- 
cutionem  Theodoreti  etT;  oftendit,  ait:  Difce 
tuum  Dollorem .  Hoc  Alierius  Arianut  genuit , 
&  Apollwariu/  tuus  pater  .  Te  ipfum  enim  il- 
hus  fihum  conflit-uifti  .  Ubi  Theo-foretum  de  prio- 
re  Afterio  locutum  arbitratur  Garnerius  :  po- 
flerior  enim  ,  1'nqm't ,  Conftantinopoli  innotef- 
cere    facile  non  potuit .. 

Ulriufque  Afterii  occaflone  obfervandum  ,  flo- 
ruide  hoc  fxculo  alium  Afterium  Amafea:  in 
Ponto  Epifcopum  doclrina  &  fanclitate  illuftrem  , 
qui  poft  annum  Chrifti  quadringentefimum  ad- 
huc  in  vivisfuit,  ut  liquet  ex  Oratione  Ae  Kcu 
lendis  eo  anno  fcripta..,  de  qu.i  infra  fermo 
erit  •    Jam  tamen  Juliano   Aportata  imperante 


ricnte  ,  acprxfertim  in  Syria;  audita  Ma- 
gnus  Bafilius  Antiochenae  Ecclefix  dira 
jugiqueafrliclatione  ,  eam  fcriptiseft  con- 
folatus  ,  &  ad  fidem  acceptam  a  Patri- 
bus  fideliter  cuftodiendam  adhortatus ,  e- 
piftola  ad  ipfam  data ,  quac  fic  fc  ha- 
bet  (d  )  : 

Quir  dabit  mihi  alas  inflar  columbce  f 
&  volabo  ad  vos ,  expleboque  defiderium  , 
quo  ad  diletlionis  veflrte  congreffum  afpi- 
ro  .  Kunc  vero  non  folum  alis  deflituor, 
fed  ipfo  quoque  corporey  quod  &  longa 
jamdudum  agrotatione  confettum  ,  &  nunc 
continuis  tribulationibus  prorfus  attritum 
efl  •  Quis  enim  ufque  adeo  animo  efl  ad- 
amantim  ?  quis  ita  plane  omnis  commife- 
rationis  expers  &  immitis ,  qui  cum  au- 
diat  y  quo  modo  undique  nos gemitus  ac  lu- 
dus ,  velut  ex  trifti  quodam  choro  ,  com- 
muni  quadam  &  confona  lamentatione  ap~ 
plorante  impetat ,  non  condoleat  animo , 
inque  terram  pra  luclu  defleclatur ,  & 
immenfis  iftis  curis  omnino  tabefiat  ?  Sed 
poteft  fanclus  Deus  aliquam  ab  immenfis 
ac  deploratis  curis  dare  relaxationem ,  & 
a  diuturnis  laboribus  quamdam  largiri  rc- 
fpirationem. 

Itaque  &  vos  orO)  ut  eamdem  confolatio- 
nem  ample&amini ,  ac  fpe  confolationis  cum 
gaudio  prafentem  tribulationum  luclum  /0-. 
leremus .  Sive  namque  peccatorum  pcenas 
damus  ;  vatebunt  ad  hoc  flagella  ,  ut  pofl- 
bac  iram  Dei  quce  imminebat ,  avertant  ,- 
five  in  certaminibus ,  quee  pietatis  gratia. 
decertamufy  per  tribulationes  corrobora- 
mur  :  juflus  efl  /V,  qui  nos  ad  toleran- 
dos  agones  prcemiis  invitat ,  ut  non  finat 
nos  tenthri  fupra  id  quod  ferre  pojfu- 
mus  ;  fed:  pro  toleratis  jam  laboribus  pa. 
tienticc  nobis  &  fpei  in  ipfum  coronam  red- 
dat .  Ke  igitur  ad  decertandos  pietatis 
agones  defatigemur ;  neque  per  defperatio-. 
nemy  quce  jam  decreta*  funt ,  amittamus» 
Kon  enim  uno  acTv  fortitudinis ,  nequz_, 
modico  quodam  tabore  conftantis  animt  fpe- 
cimen  datur  ;  fed  qui  corda  noftra  probaty 
longa  not  ac  prorogata  probatione  vult 
jufiitice  coronam  adeptos  demonftrart_,  • 
Dumtaxat  conftans  ac  fidelis  fervetur  a- 
Q^q  2  tti- 

celebris  erat ,  ut  colligftur  ex  Orationibus  de 
Kalendit  &  adverfus  Avaritiam,  ubiantequam  lo- 
quatur  de  iis ,  quos  is  Imperator  ad  Fidem. 
negandam  induxerat ,  ait  :  Et  b*c  quidem  ,  in- 
quit  ,  anteriorum  exempla  temporum  mcmoria  fer- 
vavit  :  funt  etiamnum  recentia  ac  noflra.  ttatis  . 
De  ejus  Operibus  legendus  Labbeus  in  Differt. 
de  Scriptoribus  Ecclefiaft.  ubi  &  mentionem  fa- 
cit  quarti  Afterii  Petrae  in  Arabia  Epifcopi  , 
qui  hac  aetate  vixit,.  quique  die  X.  Junii  in 
Martyrologio  Romano  colitur  ,  de  quo  Baro- 
nius  hoc  anno .  Poft  Labbei  mortem  Cottele- 
rius  in  tertio  tomo  Monumentorum  Ecclefise  Grar- 
cae  aliqua  Divi  Afterii  Amafenfis  Epifcopi  O- 
pufcula  publiravit  ,  &  in  linguam  Latinam  con- 
vertit .  De  Afterio  Philofopho  Spondanus  in  E, 
pitorae    anoo  CCCXXXVI.  num.  V. 


(d)  Bifil. 
epifl.  60. 

LXXXV. 

Bafilius  e- 
piftola 
confola- 
tur   An- 
tiochenc*; 


LXXX, 
VI. 

Utilitas 
tribula- 

tioni'. 


Baron.   n» 
LXXVl. 


3o8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTr 


Pamasi 
4« 


Pati 


Valentiniani  fii      „ 

Valentis  Im"*  7» 


LXXX- 

VII. 

Fidem  , 
quam  cu- 
flodiant , 

inlinuat . 


IXXX- 

VIII. 

Bafilius 
optat  con 
ciliari  in 
ter  fe  ca 
tholicos 
Antioche 
nos. 


<p.  48. 


nimus  nofter  ,  fiiei  noftrce  in  Chriflum  ro- 
bur  cuftoiiatur  immotum;  &  brevi  ac  ve- 
lociter  ventet  auxiliator  ,  veniet  &  non 
tardabit.  Ampleclenda  enim  tribulatio* 
fuper  tribultttonem  y  fpes  fuper  fpem,  ai- 
huc  moiicum  ,  adhuc  modicum,  Ad  iflum 
modum  alumnos  fuos  Spiritus  JancJus  futu- 
rorum  promiffione  recreare  novit :  pofi  trt- 
bulationes  entm  fequitur  fpes  ;  qu<a  vero 
fperantur,  e  vicino  fubfequuntur  .  Ham 
etiamfi  univerfam  hominum  vitamquis  ob- 
jecerit ;  breviffimum  tamen  efl  illius  fpa- 
tiumy  refpettu  infiniti  fteculiy  quod  infpe 
mflra  reconditum  efl  . 

Fidem  autem  nos  neque  recentiorem  ab 
aliis  confcriptam  acceptamus  ,  neque  ipfi 
mentis  noftrce  fcetus  aliis  obtrudere  aude- 
mus ,  ne  humctna  putentur  pietatis  verba  ; 
fed  quce  a  fandis  Patribus  edofli  fumus , 
ea  rogantibus  nos  attnunciamus  .  Eft  ita- 
que  Ecclefice  noflrce  a  Patribus  adminiflra- 
tce ,  etiam  a  fanfiis  Patribus  qui  Kiccece 
convenerey  confcripta  fidcs  ;  quam  etfi  ar- 
bitramur  or?  tenus  &  apud  vos  in  ufuha- 
beri  ;  non  tamen  detreclabimus ,  ne  defi- 
diei  crimine  notemur  ,  ipfa  quoque  verba 
litteris  annotare  ;  funt  enim  ifla  :  Credi- 
mus  in  unum  Deum,  &c.  Ipfum  Nicae- 
num  fymbolum  Bafilius  integrum  in  ea- 
dem  defcribit  epiftola  »  quod  ab  ipfis  in- 
tegrum  cuftoditum  exoptat . 

Quod  autem  Fcclefia  Antiochena  prae-. 
ter  afflicYionem  Valentis  Imperatoris  alia 
rurfum  inteftina  affiiclaretur  vexatione , 
.  dum  Catholicic  fidei  profeflbres  inter  fe 
divifi,  alii  Meletio,  Paulino  alii  adhae- 
■  refcerent ;  idem  fan&us  Bafilius,  quod  non 
levioris  negotii ,  fed  magni  mofnenti  id 
'  effet  opus  ,  ad  eam  rem  conficiendam 
Magnum  Athanafium  litteris  ad  eum  fcri- 
ptis  rogat ,  ut  inter  utramque  parrem  pa- 
cis  fequefter  accedat .  Sed  in  illud  pri- 
mum  vehementer  incumblt,  ut  quoniam 
Orientalis  Ecclefise  ejeftione  Epifcopo- 
tum  Catholicorum  &  fubrogatione  Aria- 
norum  jam  penitus  videretur  effe  colla- 
pfa,  unum  tantum  doceat  fuperefle  reme- 
dium  ,  illudque  in  eo  repofitum ,  fi  ab 
Occidentalibus  Epifcopis  fublevarentur  ;  N 
atque  iftucl  ipfum  ut  curet,  enixius  ro- 
gat  his  verbis  (a):  Olim  novt  &  ipfe 
fecundum  admenfuratam  mihi  rerum  geren- 
darum  cognitionem  ;  unam  fciebam  acqtti- 
rettdi  auxilii  viam  ;  qu<e  res  Ecclefiis  no- 
Jlris  cum  Occidentalibus  Epifcopis  confpi- 
rat  &  convenit  .  Si  namque  voluerint  tlli 
eumdem  «zelum ,  quo  contra  tinum  &  alte- 
rum  qui  in  Occidente  dtffamabantur  ,  nem- 
pe  Auxentium  &  focios,  ufi  funty  <sr  pro 
tioflrarum  partium  incolatu  foliciti  demon- 
ftrare ;  forte  fiet  aliquidy  quod  proderit 
commumter  omnibus .  Unde  &  qui  rerutn^. 
pottuntur  ,  multitudinis  aucloritate  per- 
moveantur  ,  &  populi  quaquaverfum  illos 
fine  contraiiclione  fequantur . 


Quis  autem  ad  ifla  perficienda  prudett- 
tiam  tuam  excellet  f  Qjiis  acutius  ,  quid 
ficiendum  fity  expendet  ?  Quis  ad  utilium 
energiam  efficacior  ?'Quis  ad  confideran* 
d-tm  fratrum  neceffltatem  condolentis  affe- 
ffiu  magis  praditus  ?  Quir  univerfo  Oc- 
cidenti  honorabili  canicie  tua  venerabi- 
lior  ?  &  paulo  poft  :  Ad  Occidentales  E- 
pifcopos  mitte ,  qui  calamitates ,  quibus 
occupamur  ac  premimur  ,  illis  exponant . 
Inflrue  ilht  forma  narrandi  ,  qua  utantur* 
Eflo  Samuel  Ecclefiis  ;  particeps  eflo  af- 
flitlionum  laborantium  populorum  ,  &c.  ac 
pofthsecj  res  Antiochenae  Ecclefiae  ut  fo- 
licite  curet ,  rogat  his  verbis  : 

Antiocheitce  fane  Ecclefice  flatus  manife- 
fte  a  tua  pietate  pendet ,  ut  alios  quidem 
(edificesy  alios  vcro  compefcas  ac  quietos 
reddasy  atque  Ecclefice  vires  per  unani- 
memconfenfum  reftituas .  Quod  enim  jux- 
ta  eos  qui  meiicorum  fapientifjimi  funt , 
curandi  initium  ab  illis  fumere  debeas, 
qui  periculofiffime  laborant ,  nemo  eft  qui 
te  melius  intelligat  .  Quid  autem  poterit 
totius  Orbis  Ecclefiis ,  ea  quce  apud  An- 
tiochiam  tft  ,  lethalius  ejfe  ?  Quam  fi  con- 
tigerit  ai  concordiam  redire  ;  nthtl  pro- 
hibebit ,  quo  minus  univerfo  corport ,  tam- 
quam  corroboratum  caput ,  finttatem  fup- 
peditet .  Re  vera  autem  fapientia  tua  & 
Evangelica  fympathia  urbis  illtus  cegritu- 
dines  opus  habent ;  quce  non  ab  hcereticis 
folum  fciffa  efl ,  fed  &  ab  illis  qui  idem 
fentire  dicuntur  ,  difcerpitur .  Ifta  vero 
componere  ,  &  in  unius  corporis  barmoniam 
reiucere ,  vere  illius  efl ,  qui  &  ficcis  oj- 
fibus  ,  ut  ad  nervos  &  carnem  iterum  re. 
ftituerentur  ,  inejfabili  virtute  fua  Iargi- 
tus  efl .  Magna  vero  omnino  Dominus  per 
fanfios  fuos  operatur ,  &c.  Haec  Bafilius, 
qui  &  in  his  multus  fuit ,  aliis  faepe  li- 
teris  eumdem  Athanafium  interpellans  pro 
infeliciffimo  ftatu  Orientalis  Ecclefiae  ,  ac 
potiffimum  Antiochenaj,  ut  complures  li- 
terae  ad  eumdem  Athanafium  eodem  fer- 
me  argumento  datae  fignificant  ( b  ) .  Quo- 
nam  modo  autem  ipfe  Athanafius»  opem 
laturus  Bafilio  &  Ecclefiae  Orientali,  Pe- 
trum  Alexandrinae  Ecclefise  miniftrum  ad 
ipfum  legarit,  &  de  legarione  ab  eo  ad 
Occidentales  miffa,  dicemus  anno  fequenti . 

Quod  rurfum  ad  Athanafium  fpectat; 
ctfi  (ut  diclum  eft)&  ipfe  in  fua  Eccle- 
fiaabfque  vexatione  quiete  agere  permif- 
fus  fuit_ ;  Ecclefiae  tamen  fibi  fubjecr*  a 
Praefeclis  earum  provinciarum  nonnihil 
vexatse  funt ;  &  inter  alias  Ecclefix  Li- 
byae  a  quodam  Prxfe<5to  Cappadoce ,  ho- 
mine  moribus  depravato ,  licet  fide  Ca- 
tholico,  labefaftata  eft  :  quem  in  dete- 
riora  prolabentem,  nec  mores  err.endare 
curantem  S.  Athanafius  fententia  excom- 
municationis  perculit;  fcripfitque  ex  mo- 
re  publicas  litteras,  quibus  fignificarenir , 
ne  qui  excommunicatus    ab  ipfo    effrt, 

ab 


LXXX^ 
IX- 

Bafilius 

Athana- 

fium  cupit 

agerecum 

Epifcopis 

Occiden- 

tis. 


XC. 

Bafllius 
Athanilio 
commen- 
dat  Eccl. 
Antioch. 


(b)  Batf. 
fp.49.  50. 
Ji.Ji. 


XCI. 

Pra'feJ1us 
Libyx 
ab  Ailia- 
nafioex- 
communi- 
catus . 


Cum  Criticc  Pagii . 


3^9 


CniUSTI 
IV' 


Damasi  Pap. 
4« 


Valentiniani 


Valentis  ' 


et 


(a)  Ba/il. 
tp.47. 

XCII. 

Bafilius 
r.u.im  ha 
bct  Ptx~ 
fecti  ex- 
communi 
cationem 


(b)  Eecl. 

19. 

Pcena  ex- 
communi- 
cati . 


ab  alio  ufquam  Epifcopo  reciper^ur 
Pervenerunt  exdem  littera»  in  Cappado» 
ciam,  quo  idem  reverfurus  erat ;  quas 
cum  in  primis  Bafilius  univerfae  illius  pro- 
vinciae  metropoliranus  Epifcopus  acce- 
pilfet,  in  nefarium  hominem  aeque  ac  A- 
thanafius  ipfe  commotus  ,  eumdem  a  fide- 
lium  confortio  penitus  declaravit  extor- 
rem  >  deque  his  Cjc  a  fe  geftis  eumdem  S. 
Athanafium  reddidir  certiorem,  perbrevi 
ad  eum  ejufinodi  cpiftola  fcripta  (a): 

Incidi   in  fanttitatis  tu<c    litteras  ,    in 
quibus  adverfus  Libyce  Treefettum  y  virum 
_  tnfimem  ,  ingemuifli  K  Deploramus  quidetn 
patriam  noflram ,  quod  talium  malorum  & 
mater  efl  ac  nutrix.  Deploramus  ver.o  & 
■  Libyam  nojlrce  proximam  ,    quod    matorum 
'  npflrorum  particeps  fattay    ferinifque  vi- 
rt    hujut  moribus  tradita  efiy  qui  a  pue- 
ritta  crudelitati  pariter  &   lafciviee   af- 
fuevit .  Hoc  fcilicet  erat,   qued  fapienter 
dixit  Ecclejiaftes  (b  )  ;  Vee  tibi  terray  cu~ 
jus   Rex  ejt  puer  ,  &  cujus  principes  ma-. 
ne  comedunt ,  &  in  ipfo  meridie  Iafciviunty. 
poft  alienos  thoros   plufquam   irrationdes 
bsfttce  inftnientes ,  Itaque  illum  quidem  Jla- 
gella  manent  apudjujlum  Judicem  ad  eam- 
iiem  menfuram  commenfurdta ,  juxta  quam 
ipfe  jam  antea  fanttos  Dei  affligere  prce- 
fumpjit .  Innotuit  autem.  id  &  Ecclejice  no- 
Jirce  ex  litteris  pietatis  ttics  :  atque  aver- 
Jandum  &  execrabilem  illum  averfajbuntur 
omnes ,  ita  ut  nec    ignis,  nec  aquce^    nec 
tetti  communionem  cum  illo  Jint  habituri  ; 
Jiquidem  prodejt,  ut  violenti   ifli    tyranni 
communi  &  unanimi  judicio  condemnentur  .. 
Suffictet  autem  ipji  damnationis    titulus  , 
&   ipQe    fententice  ,  qutbus   undique   ab  0- 
mnibus  condemnabitur  .  Keque  enim  omit- 
temus  ,  quo    minus    condemnationem    ijtam 
omntbus  ipjius   &  famtliaribus  &   amtcis 
atque  advenis  oflendamus  ..  Qtiod  Ji  vero 
non  Jlatim  illum  ijice  reprebenjiows  ,  quem- 
admodum    &    Tharaonem  ,    permovebunt ; 
attamen   poftremam  altquando  &   gravem 
illi  ac  trijlem  retributionem  afferet  .  Hac- 
tenus  Rafilius    ad   Athanafium  ;  quae  hic 
defcripfilfe  voluimus  ad  excommunicatio- 
nis  cenfuram  etiam  in  provinciarum  Prae- 
fectos  ab   Epifcopis  exercqri    folitam  in. 


PAGITJS        Ad  nurtuXCIIT.  &  feqq.  Cum  Valens  Impe- 

rator   ante  vernum  tempu»  anni  trecentefimi  f«- 

XXXI.     ptuagefimi   fecundi    Antiochiam  non  pervenerit , 

InJidU  Vx-  "t    ex  his   quar   infra  dicemus ,    conftabit ,  an- 

lenti  A'g.  nus  »     <iuo    ^lrx  nab"*  funt  quxfti'  nes   de  iis  , 

extrutts. .     qu'  de  nu'us   Imperatoris  vita  confuluiflent  Ma- 

gos  ,   quove     celebriores   Philofophi   occidi  juf- 

ii ,    qui    annus    utique    haclenus   in  obfcuro  fue- 

rat,     in    manifeftam  lucem    educitur .  Illud   e- 

nim    contigit    anno    trecentefimo    feptuagefimo 

tertio .    Scribit  quippe  Zifimus   lib.  4.  pag.  741. 

Cum    Antiochis    degeret    Imperator  ,    magia;    prae- 

ftigiis    de    Valentis   fucceffore    confultum    efle }- 

cui    Socrates  &  Sozomenus  a  Baronio  citati   fuf- 

fragantur.  Amtnianus  vero  initio  libri    i«.  in- 


Ecclefia  fnfinuandam .  De  reliquis  autem 
Bafilii  rebus  cum  Athanafio  geftis  agetur 
anno    fequenti  . 

Hoc  eodem  anno,  quo  venit  Valens 
Imperator  Anttochiam  ,  ipfius  tertio  Con- 
fulatu,  praefefturam  Prcetorii  Modefto  ad- 
miniftrante  ,  ditse  funt  habitae  qusftiones 
de  compluribus,  qui  de  vita  ipfius  Impe- 
ratoris  confuluiirent  magos,  arufpices , 
vel  alios  ;  qui  malis  artibus  futura  prae- 
nofcere  profitebantur  ;  de  quibus  omni- 
bus  Ammianus  (c  )  pluribus  agit,  cujus 
quoque  aflertione  colligitur ,  eadem  hoc 
ipfo  anno  agi  coepra ,  nimirum  cura  »  ut 
ait ,  p.raefefturam  Praetorii  Modeftus  admi- 
piftraret;  ad  quem  eodem  munere  fun- 
gentem  extat  Valentis  refcriptum  ipfo 
tertium  Confule  hoc  anno  datum  (  d  )  j 
nec  non  (e)  a.liud  adverfus  maleficos 
(quod  ad  hanc  rem  ,  de  qua  agitur  >  per- 
tinct)  his  verbis:  Cejfet.  mathematicorum 
trattatus  .  Ham  fi  quis  publice  aut  prt- 
vatim  ,  in  die  nottuque  deprehenfus  fue- 
rit  in.  cohibito  errore  verftri ,  capitali 
fententia.  feriatur  «. 

Quinam  autem  fuerint ,  qui  pertoefi  Va- 
lentis  Imperii  ,  curiofe  de  futuro  fcruta- 
rentur  Imperatore  >  Sozomenus  narrat  , 
Cum  ait  ( /) :  Eo  quidem  tempore  omnes 
prope  philofophi-  Centiles.  extintti  funt  ; 
idque  bac  de  caufa  »  Konnulli-  eorum  qui 
aliis  in  pbilofopbia  preeflare  putabantur  , 
incrementum  religionis  Chrtftianee  cegre 
admodum  ferentes ,  inivere  conjilium  dt_,. 
prcenofcendo >-,  quis  ejfet  Vaienti  in  Impe-. 
rie  fuccejfurus  .  Qua  de  re.  cu,m  cmnia  0- 
mnis  generis  divinandi genera  experti  fuif- 
fent  ;  ad  extremum.  tripodem  ligneum  e 
lauro  fabricati ,  invocationes  decmonum  & 
verbaexecrabitia  pro  more  fuo  ufurparunt: 
adeo  ut  ex  conjunttione  Jingularum  litte- 
rarum  per  tripodis  machinam  &  divina- 
tionem  Jignijicatarum ,  futuri  nomen  ex- 
taret  Imperatoris  ..  Thilofophi  igitur  cum 
Theodorum  virum  inter  fatellites  Impera- 
toris  infignem  illum  quidem  &  illtifirem , 
fedCentilem  ^lmperatorem  Jieri  avide  ex- 
peterent  ,  utque  ordo  litterarum  ufque  ad 
D  ,  hujus  nomini  conveniret,  in  fraudem 
induttifunt)  dum  bac    conjettura     nixi » 

Zbeth. 

finuat  ,  faclum  id  &ftttte  eonfumta  ,  &  dum  Mo- 
deftus  Praefetflus  Prartorio  fermidine  fuccefforis 
agitaretur  in  diet  .  Qttare  cum  Modeflur  ,  qui 
huic  crimini  vindicando  incubuit  ,.  anno  tre- 
centefimo  feptuagefitno  tertio  ultimum  Prsefe- 
clurar  fua;  annum  egerit ,  non  dubium  ,  quin 
eo  anno  qtta;ftiones  illa:  exercita:  fint  ,  &  quin 
L.8.  Cod.  Theod.  De  Maleficis ,  qua;  Cne  die 
&  Confulibus  eft ,  ad  eundem  annum  perti- 
neat ,  ut  Gothofredus  in  ejufdem  Legis  Com- 
mentario  fufpicatus  fuerat  .  Nam  Modeftum  an- 
no  trecentefimo  feptuagefimo  quarto  Prartorio 
Praffeflum  non  fuifle ,  liquet  ex  Legibus  Co- 
dicis  Theod. 


XCIII. 

Valens 
exagitat 
magos  dt- 
vinatoret. 


(c)  Amm. 


(d)l.6.  dt 
de  tyron. 
C.  Thcrd. 
(e)  /.8.  de 
malef,  C. 
Theod. 


XCIV. 


(f)  Scznr». 
1.6.  C.3J. 

Philofo- 
phi  avidi 
fcite  fuc 
ceffirem 
Valentis . 


3io 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 

37°«. 


Damasi  Pap. 
4. 


VAtENTINIAKt 

Valentis 


iMrr.  7. 


xcv. 

Theodo- 
rus  ex  no- 
tnine  reus 

capitis. 


XCVI. 

Litterae 
in  fufpi- 
cfouem 
adducla? . 


(»)  Amm, 


xcvn. 

(b)  Socrctt. 
J.4.  c.15. 


Theodorum  Imperio  potiturum  expetlarent  • 
Quo  illorum  conatu  tndicato ,  Imperator  ex- 
tra  modum  ira  exardefcere  ctepit  ,  quafi 
faluti  fua   infidias  comparajfent . 

Quam  ob  caufam  tum  Theodorus ,  tum 
tripodis  opifices  comprehenji  funty  man- 
datumque  ut  ille  igni  ,  hi  autem  gladio 
necarentur ,  Pari  ratione  omnes  illuftrio- 
ret  in  toto  Imperio  philofophi  eadem  ipfct 
de  caufa  extiniii .  Quin  etiam  cum  Impe- 
ratoris  ira  nullo  modo  comprimi  poffet ; 
etiam  in  eos  qui  philofophi  non  erant9 
fed  illorum  dumtaxat  vejiitu  utebantur ,- 
invidia  fiamma  pervajit ;  fic  ut  qui  alias 
artes  profitebantur^  neque  crocotis  ,  neque 
palliis  pbilofophorum  fe  induere  vellent  , 
idque  ob  periculi  metum ,  ne  viderentur  ex 
eorum  numero  efie ,  qui  vaticinia  illa  & 
ritus  ad  tripodem  peregijfent ,  Iflam  qui- 
dem  implacabilem  Imperatoris  iram  ,  atque 
adeo  crudelitatem^  addo  etiam  philofopbo- 
rum  temerarium  facinus iphilofopbis  tndi- 
gnum  &  imprudentem  conatum  a  bene  fa- 
nis  hominibus  arbitror  merito  damnandum  , 

Ham  cum  hac  infcitix  Valens  impulfus 
animum  induxijfet  eum  interficere ,  qui  ef- 
fet  fibi  in  Imperio  fucceffurus  ,  neque  vitee 
illorutn  qui  divinattone  ea  de  re  ufi  fuif- 
fent ,  neque  ejus  de  quo  divinafient  ,  p e- 
percit  ;  quin  etiam  ,  ut  ferunt ,  neque  eo- 
rum  quidem  qui  tum  eodem  nomine  ,  fi  mo- 
do  illuflres  efient ,  appellabantur ,  vel  fal- 
tem  fimile  nomen  habebant ,  cujtts  primee 
littera  a  Th  ,  ufque  ad  D,  eadem  ejfent  • 
Torro  philofophorum  huc  procejfit  amentia  , 
«f/  crederent  ,in  fua  fitum  potefiate  ,  «f 
*»w  Imperatorem  e  medio  tollerent  ,  f«tt* 
rff»«o  excitarent,  Haec  &  alia  de  philo- 
fophorum  Gentilium  ftultitia  affert  Sozo- 
menus;  qui  aegre  ferentes  Chriftianum  ho- 
minem  Romano  Imperio  diutius  domina- 
xi,  adhuc  maerentes  Julianum  cito  extin- 
6tum  ,  hifce  magiae  praeftigiis  de  venturo 
confulebant  Imperatore,  avideque  ex  ele- 
mentis  illis  patefactum  nomen  Theodori  il- 
lius  acceperunt,  utpote  Ethnici  hominis  ; 
quem  tamen  moribus  probe  compofitum 
Ammianus  defcribit  (a  )  ,  cum  ait :  Vifus 
efi  aliis  excellere  Theodorus  fecundum  in- 
ter  Kotarios  adeptus  jam  gradum  ;  &  erat 
re  vera  ita  ,  ut  opinati  junt ,  Kamque 
antiquitus  claro  genere  in  Galliis  natus, 
&  Itberaliter  educatus  a  primis  pueritite 
rudimentis  ,  modejiia  ^prudentia  ,  humani- 
tate ,  gratia,  litteris  ornatijjimus^  femper 
officio,  locoque  quem  retinebatt  fuperior  vi- 
debatury  altis  humilibufque  juxta  acce- 
ptus  :  folufque  pene  omnium  erat ,  cujus 
linguam  non  infrenem,  fed  difpicientem^. 
qu<e  loqueretur ,  nullius  claudebat  periculi 
metus  ,  Hax  de  eo  Ammianus :  quem  Con- 
ftantinopoli  accerfitum ,  ut  ait  ,  quaeftio- 
nibus  Imperator  fubjecit . 

Addit    ad    haec  de    aliquibus    Socrates 
(  bi);  Itaque  omnes  qui  erant  Theodori ,  vel 


Theodofii9  vel  Theodult  nomine  9  vel  aliit 
confimilibus  nominibus  appellati ,  Valens 
interficit :  in  quorum  uumcro  fuit  Theodo- 
Jiolus  vir  nobilis  ex  genere  patricio  ;  qui 
ab  Hifpania  ad  Valentem  adduclus  y  mor- 
te  mulclatus  efl ,  Multi  igitur  pr<e  metu  u 
pforum  animis  injefto  fua  commutaverunt 
nomina  ;  &  quce  parentes  illis  in  lucem  e- 
ditis  impofuerant,  tamquam  plena  pertculi 
denegarum,  Haec  ipfe;  his  adjiciendam 
putamus  ,  quam  S.  Joannes  Chryfoftomus 
de  nece  alterius  Theodori  affert  hiftoriam 
fub  eodem  Valente,  eadem,  ut  putatur, 
caufa,  periclitantis .  Exiftimari  quideniL. 
poffet,  hunc  unum  eumdemque  effe  cum 
illo,  cujus  Ammianus(c)  tragcediarru 
narrat ,  nifi  quod  ille  ab  ipfo  dictus  GaU 
lus  ,  hic  vero  Siculus  nominatur.  Ait  i- 
gitur  Chryfoftomus  (  d  )  : 

Revocabo  autem  tibi  inmemoriam  Theo- 
dorum  illum  Siculum  (  fortajfe  audifii , 
erat  enim  in  primis  notus  &  celebris  )  . 
Hic  &  pulchritudine  &  magnitudine  cor- 
poris  &  autloritate  apud  Imperatorem  0- 
mnibus  prafians  ,  qui  ea  poterat  ,  qux  in- 
teriorum  familiarium  nemo ,  profperam  il- 
lam  fortunam  non  moderate  tulit :  fed  in- 
fidiatus  Imperatori  ac  deprehenfusy  ipfc 
quidem  valde  miferabiliter  obtruncatus 
efl  S  iffiur  autem  uxor  neque  educa- 
tjone,  neque  genere  ,  neque  ulla  alia. 
re  nobilttati  tu<e  concedens  ;  omnibus  re- 
pente  rebus  fuis  fpoltata,  ac  Itbertate  a- 
mijfa  ,  cubiculariis  anctllis  adnumerata  , 
ac  nulla  non  ancilla  miferiorem  ac  magis 
lacrymabilem  vitam  agere  coatta  efl ,  hoc 
uno  aeteris  antecellens  ,  quod  propter  in- 
comparabilem  calamitatis  m-ignitudinem  , 
lacrymas  eorum  omnium  ,  qui  ipfam  afpi- 
cerenty  eliciebat  ,  Fertur  etiam  Artemi- 
Jia  viro  valde  claro  nupta9  quoniam  & 
ille  tyrannidem  ajfeflavit ,  in  eamdem  in- 
cidijfe  paupertatenif  ac  prxterea  oculis 
ejfe  capta;  nam  magnitudo  agritudinis  & 
lacrymarum  multitudo  lumina  extinxit . 
At  nunc  quidem  hominibus  eget ,  qui  de- 
ducant  ,  &  ad  alienas  portas  adducant , 
ut  hoc  modo  necefiariumfibi  viclum  compa- 
rare  queat .  Ifta  Chryfoltomus  adolefcens 
Antiochenus  ibidem  agens,  ubi  haec  o* 
ninia  traclabantur  .  At  quod  ait  diftos 
clariflimos  viros  ob  affectatam  tyrannidem 
extinctos  effe ;  haec  idcirco,  quod  qui  eos 
neci  traderent  Judices  (  ut  ex  Ammiano 
colligitur )  hanc  de  damnatione  fingulo- 
rum  caufam  juftam  apparentem  pranexe- 
rent.  Subdit  idem  ibi  Chryfoftomus  de  i- 
pfius  Valentis  Imperatoris  miferando  in- 
teritu,  de  quo  opportunius  fuo  loco  a- 
gendum  erit .  At  Zofimus  quoque  ,  dura 
de  Theodoro  agit ,  affeetatum  ab  eo  Im- 
perium  tradit,  ac  malis  artibus  conqui- 
fitum  ,  licet  eum  Ammianus  excufet. 

Nominat  idem  Zofimus  celebriores  phi- 
Iofophos  tum  juffu  Valentis  occidi  juilbs , 

cum 


Multiex 
nomine 
fa«5ti  rei 

capitis. 


(c)  Amm, 
lib.ty. 

(d)  Cbryf. 
epill.   ad 
viduitm 
juniorei>j  , 

xcvnr. 

Theodori 
Siculi  ca- 

fus. 


XCIX. 


Cum  Criticc  Pagii. 


Christi 

37°- 


Damasi  Pap. 
4- 


311 

Vaientiniani  . 
Valentis  lMI,p*  7- 


Qtii    Phi- 

lofuphi 

occidi  juf- 

fia  Valen- 

tc  . 

(»)  Zofim. 

'•4. 


(b)   Amm. 
H  b.19. 

Maximus 
Phiiofo- 
phusdam- 
natus  ca- 
piic  . 


(e)  Zunap. 
in  yit* 
pbilof. 


(d)  Eunap. 
in  Vit. 
pbil. 


c. 

Libri  ma- 
giae  in- 
quiri  jufli. 


(t )  Amm. 
Iib.lt). 


tf)  Cbryf. 

koni.$. 
cont.  Ano- 
m&ot  . 


cum  z\t(a)  ;  Primur  ex  nobilibur  pbilo- 
fopbif  interfetlur  efl  Maximur.  &  pofl 
tllum  oriuttdur  e  1'hrygia  Htlctriur  ,  qui 
ambiguum  quoddam  oraculum  clariur  fuif- 
fet  tnttrpretatur  :  Jecundum  hunc  Simoni- 
des  y  &  Patriciur  Lydus  ,  &  Andronicur 
e  Caria;  qui  onner  ad  fummum  doclrinee 
fafligium  ptrvenerant  ,  &  potiur  invidia , 
qu.tin  jujio  judicto  damnati  fuerant .  Haec 
Zo'imus  :  at  neutiquam  cum  his  ThemU 
ftius  comprehenfus  eft  ,  utpote  vere  phi- 
lofophus  &  ab  omni  mag'3c  ftudio  pro- 
cul  abhorrens.  Porroquod  fpectat  ad  Ma- 
ximum  illum  olim  Juliani  in  magia  ma- 
giftrum,  ifta  de  eo  Ammianus(^):  He- 
que  ita  multo  pofl  ,  Maximus  ille  pbilo- 
fophus  ,  vir  ingenti  nomine  doclrinarum  , 
cttjus  ex  uberrimir  fermonibus  ad  fcien- 
tiam  copiofur  Julianus  extitit  Imperator  , 
oracult  fuprttdttti  verfus  audiffe  infimu- 
latur  y  feque  comperijie  affenfus  ,  fed  reti- 
cenda  profeffionis  confideratione  non  effit- 
dtfie ,  verttm  ultro  prxdixiffe  confultores 
ipror  fuppliciir  pcenalibur  perituror  ;  E- 
pbefum  ad  genuinam  patriam  duftur  ,  ibi- 
que  capite  trttnctttur ,  fenfit,  docente  peri- 
culo  poflremo.  queefitorir  intquitatem  0- 
mnibur  ejje  criminibur  graviorem  .  Sic  ipfe  . 
Fuiffe  autem  ,  qui  de  Maximo  habuit 
quaeftionem,  Feftum  Judicem,  Eunapius 
tradit  (  c  ),  qui  &  pluribus  ejufdem  Ma- 
ximi  necem  profecutus  eft  .  Qui  igitur 
eadem  divinandi  arte  fummam  apud  Ju- 
lianum  (  ut  diximus  )  gratiam  fuerat  con- 
fecutus,  cum  jam  illi  de  ejus  Impevio 
eflet  vaticinatus  ,  jufto  Dei  judicio  eadem 
ex  caufa  fibi  ultimum  fuppliciutn  compa- 
ravit :  hic  ergo  vanifllmi  hominis  finis 
fuit,  quem  aliqui  errore  ducti  nomina- 
runt  Tyrium  ,  cum  Ephefius  dictus  fuerit, 
origine  vero  Smyrneus,  ejufque  germani 
Nymphidianus  item  Smvrnae  oriundus  & 
Claudianus,  quorum  Eunapius  ( d)  me- 
minit.  Porro  Maximus  ille  Tvrius  Plato- 
nicus ,  cujus  extantconcioncs,  fub  Com- 
modo  vixit,  ut  de  eo  teftatur  Suidas . 
De  Maximo  autem  alio  Cynico  ^gyptio 
fuo  loco  dicemus. 

Cum  igitur  de  his  Ammianus  agit,  ma- 
gnam  faetam  inquifitionem  refert  vetita- 
rum  artium  codicum,  quorum  reperien- 
dorum  caufa  fuerint  cujufque  ferme  do- 
mus  penetraliaaccuratequaefita  ;  eofdem- 
que  inventos  publice  combuftos  tradit, 
cumait(e):  Deinde  congefli  innumeri  co- 
dtcer  ,  &  acervi  voluminum  multi  fub  con- 
fpeflu  Judicum  concremati  funt  ,  ex  domi- 
bur  erutivariir  ut  illicitiy  ad  leniendam 
cceforum  invidiam  .  Ita  Ammianus .  Hoec 
illa  plane  tempora ,  quorum  meminit  Chry- 
foftomus  (jf )  ,  cum  inquit:  Ante  annos 
decem  capti  funt  nonnulli  tyrannidem  ap- 
petenter  ,  cujur  rei  vos  etiam  meminijje_, 
arbitror  .  Fuit  inter  eor  qutdam  dignita- 
te  ac  principatu  prxditus  ;  qui  cum  da- 


mnatur  capite  ad  fuppltcium  dttceretur, 
populur  motttr  mifericordta  univerfur  Pree- 
torem  adtit ;  &  deprecandi  communi  opera 
efficere  potuit ,  ut  reur  ille  venitt  tiulla 
dtgnus  liberaretur  ab  ira  Imperatorir  . 
Haec  ipfe:  fortalfe  hic  ille  Sallutius ,  quem 
damnatum  capite  &  liberatum,  vel  po- 
tius  quem  filium  Alypii,  Ammianus  ( g  ) 
tradit.  Tunc  plane  &  illud  accidit,  ut 
complures,  ne  apud  fe  ejufmodi  codices 
reperirentur ,  eos  igni  confeftim  tradide- 
rint,  vel  in  proximum  fluentem  conjece- 
rint  :  cujus  rei  caufa  Joannes  Chrvfofto- 
mus  jam  periclitatus  eflet  ,  nifi  divino 
quodam  prae(idio(  quod  ipfeteftatur  )fuif- 
fet  adjutus  .  Porro  rem  geftam  fic  ipfe  re- 
fert  (h): 

Mottt  efl  olim ,  me  adhuc  adolefcentulo  , 
magna  tyrannorum  hofttlitar  ;  mtlitibur  e- 
tiam  fortr  extra  civitatem  ad  injidiar 
pofitir  ,  forte  fortuito  Itbelhf  quxrebant 
incantatorior  &  magicor .  Et  qui  fcri- 
pferat  librum,  nondum  perfeclum  in  Jlu- 
men  abjecerat ;  &  captur ,  cuitl  poflulare- 
tur  ttb  eos  reddere  non  poterat  ,  fed  du- 
cebatur  per  totam  civttitem  vindlur:  & 
cum  ittt  accufaretur ,  dedtt  poenam  .  Tunc 
ergo  ad  martyrir  nedem  proficifci  volenr  , 
tranfibam  per  hortor  juxta  flumen  cum^. 
ttlio  quodam .  Ille  autem  vifo  libro  ,  qui 
in  fuperjicie  fluebat  ;  primum  quidem  pu- 
tabat  linteum  ejfe  :  propior  autem  fatlur  , 
agnovit  efle  Itbrum ,  &  defcendenr  rece- 
pit  .  Ego  autem  contemnebam ,  ut  de  eomm 
muni  tnvento  ,  &  ridebam .  Sed  vtdea- 
mur  ,  inquit ,  quidnam  hoc  fit .  Revolvit 
partem  pagince ,  &  invenit  fcripta  magi- 
c a  •  Accidit  autem  eodem  temporey  mili- 
tem  tranjire  ;  qui  hoc  animadvertenr  abiit 
&  timere  nor  fecit  .  Quir  enim  credtdif- 
fet ,  quod  e  flumine  fumptum  fuflulijfe- 
mttr  ;  cum  omner  tunc  ,  etiam  qui  non  fu- 
fpetli  efient ,  detinerentttr?  &  abjtcert^, 
non  audebamur ,  ne  vtderemur ;  tdem  e- 
rat  periculum ,  fi  fcinderemur  .  Conceffit 
igitur  Deur ,  &  abjecimur  ,  &  poflea  a 
periculir  liberati  fumur  .  Hactenus  Chry- 
foftomus,ifta  recolens ,  tamquam  maxi- 
mum  a  Deo  tunc  beneficium  confecutus  , 
ex  quibus  cum  caeteris  levioris  quoque 
fufpicionis  reis  poftulatis  judicio  pcenam 
capitis  exolviflet ,  fi  cum  libro  illo  de- 
prehenfus  fuiflet.  Agebatautem  hoc  tem- 
pore  Chryfoftomus  fuae  aetatis  annum  de- 
cimum  fextum,  fecundum  rationem  fupe- 
rius  initam  ,  cum  de  matre  ipfius   aftum 

eft. 

In  Occidente  quoque  ab  anno  fuperio- 
ri  dirae  agitari  ccepta»  funt  quaeftiones  ad- 
verfus  ejufmodi  delinquentes,  qui  curio- 
fis  per  divinationem  fcientiis  operam  da- 
rent;  adeo  ut  ipfo  exordio  in  Senatorias 
quoque  perfonas  exhibitae  fuerint  ungulae, 
fidiculae,  &  alia  pcenarum  genera,  qua? 
licet  fervilibus  tantum  perfonis  ex  prifcis 

legi- 


<Z)   Amm, 
lib.t  9. 


(h)  Chryf. 
in    Atl. 
Apofl. 
hom.^S. 

CI. 

Johannes 
Chryfo- 
ftomus  iil 
migno 
difcrimi- 
ne  pofitus 
vita;  libc- 
ratur  . 


CII. 

Magica? 
artis  rei 
inquifiti 
eriam  in 
Occiden- 
te. 


31* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
37°- 


Damasi  Pap. 
4- 


VaLENTINIANT   T 

Valentis  1mpf*  1" 


legibusconfueviflent  admoveri,  per  Con- 

(a)  1.6.  de  ftantium  (a  )  tamen  odio  magiae  (  ut  di- 
matef.  c.  flum  eft  )  in  quofque  etiam  nobiles  fue- 
Theod.        runt  re|axata.  Quamobrem  (  inquit   Am. 

(b)  Amm.  roianus  b)  ne  tot  malis  dijjimulatts ,  pau- 
f/£.i8.         latimque  ferpenttbus  ,  acervi  crefierent  f- 

rumnarum  ;  nobtlitatis  decreto  Legati  mit- 
tuntur,  Roma  fcilicet  ,  Pratextatus  ex 
Vrbi  Prcefefto  ,  &  ex  Vicario  Venufltis  , 
&  ex  Confulart  Minervius  ,  oraturi  ne  de- 
Ittlis  fuppltcta  Jint  grandiora ,  neve  Sena- 
tor  quifquam  inujitato  &  tllicito  moretor- 
mentis  exponeretur .  Qui  cum  intromtffl 
ad  confijiorium  hxc  deferrent  ;  negantem 
Valentinianum  fe  tdflatuijje ,  &  calumnias 

(c)  !,t.  de  perpeti  clamitantem ,  moderate  redarguit 
qiKi/l.C.  Qtixflor  Eupraxius  ,  &c.  Refcripfit  tunc 
Tbcoi.       Valentinianus  ad   Praefe&um   Urbis  Oly- 

brium  his  verbis  (  c  )  : 

CHI.  Kullus  omnino  obfidtculas  perferendas  , 

inconCultis  ac  nefcientibus  uobis ,  vel  mili- 
tict  auftnramento  ,  vel  generis  aut  digni- 
tatis  defenfinne  nudetur  ;  excepta  tamen 
maieftatis*cauja,  in  qua  fola  omnibus  <e- 
qua  cognitio  efl .  Hi  quoque  citra  conful- 
tationis  modum  fubjici antur  quceftioni ,  qui 
evidentibus  argumentis  fubfcrtptiones  no- 
flras  finxijje  prodentur  ;  qua  in  re  ne  Pa- 
latmt  quidem  nominis  ajjumptionem  bujur 
ejie  volumus  quceflionis  exortem  .  Haec ,  ut 
diclum  eft  ,  anno  fuperiori .  Cxterum  e- 
jufmodi  quaeftiones  de  magis  &  maleficis 
agitatac  funt  ufque  ferme  ad  ejufdem  Im- 
peratoris  obitum  ,  prout  apparetex  ipfius 
refcriptis  eadem  ex  caufa  datis  ,  de  qui- 
bus  anno   fequenti  agemus. 

CIV".  It^Quoniam  autem  haec  quae  dic"ta  funt 
de  Valente,  Joannes  Chryfoftomus  (  ut 
vidimus  )  teftatur  contigiffe,  cum  ipfe  a- 
dolefcentior  efiet  ;  his  ha?c  pro  rationo 
temporis  adjicienda  putamus ,  qua»eadem 
fua  ipfius  aetate  accidifle  tradit  Antiochiae 
rnemoria  digna ,  de  converfione  famofifil- 
mae  meretricis :  homiliaenim  in  Matthaeum 
fexagefima  oftava  habet  ifta:  At  non  audi- 
Jlis  quomodo  illa  meretrix ,  qu<e  omnes 
impudtcitia  fuperavit  ,  univerfos  rurfus 
continentia  &  virtute  a  tergo  reliquit  ? 
Kon  dicg  illam  de  qua  in  Evangelio  fcri- 
bitnr  ^lfed  hanc  quce  noflra  memoria  ex 
TJixrrice  omnium  civitatum  iniquijjima  fuit. 
Hcec  enim  pueris  nobis  apud  nos  erat  ,  & 
cum  prima  in  theatro  eflet ,  nomen  ejus 
ubique  ferebatur  ;  non  in  urbe  noflra  fo- 
lummodoy  Jed  ad  Cilicas  ufque  &  Cappa- 
docas .  Hcec  multorum  patrtmonia  exbau- 
Jit  ,  hcec  multos  parentum  orbos  tenebaty 
bxc  maleficis  quoque  uti  artibus  diceba- 
tur  y  quafi  non  eleganti  corporis  formafo- 
lum,  verum  etiam  magicis  cantibus  &  her- 
bis  retia  tenderet :  hxc  Regince  quoque 
fratrem  attraxit ;  tanta  cupidinis  tyran- 
tiide  pollebat  .  Sed  fubito  nefcio  qua  re  , 
immo  vero  certijjime  fcio  ;  voluntate  nam- 
cj[ue  commutatat    &  Dei  gratia  koc  modo 


impetrata,  omnia  illa  fprevit  &  calcavit; 
ita  diaboli  ojpcina  projetla  ,  facile  ad  coe- 
lum  afcendit  :  &  quamvis  nihtl  erat  ea^ 
petulantius  ,  dum  in  fcoena  verfaretur  ,  po- 
Jlea  tamen  conttnenttce  magnitudine  multas 
antecelluit .  Ctlicium  entm  induta  per  to. 
tam  reltquam  vitam  hoc  fe  pailo  exerce- 
bat .  Hujus  gratia  &  Preefetlus ,  a  fcoe- 
nicis  perturbatus  armatos  milites  mijit  , 
qui  non  potuerunt  eam  rapere  ,  nec  a  nume- 
ro  virginum  ,  quce  ipfam  receperunt ,  ab- 
ducere  .  Hcec  cum  inefabilt  facramento 
communicajjet ,  &  condtgne  fufcepta  gra- 
tia  vixijjet ,  univerfis  per  grattam  macu- 
lis  deterjis  ,  naturx  demum  concejjit .  Mi- 
rabilem  enim  philofophiam  ,  pnfl  baptifmum 
oflendit  ,  nec  umquam  amantibus  antea* 
eamque  fequenttbus  ,  ac  diligenter  quceren- 
tibus  vifi  efl  ;  Jed  poflea  quam  femel  fe 
ipfam  inclufit  ,  multos  annos  quafi  vindia 
in  carceribus  peregit  .  Haec  de  ea  Chry- 
foftomus.  Jam  reliqua  profequamur  .  ^Jf, 
Interea  vero  Athanaricus  Rex  Gorho- 
rum  ,  memor  quae  quanrave  triennali  bel- 
lo  a  Valente  Chriftiano  Imperatore  paflus 
eflet;  quod  non  liceret,  pacis  icle  legibus 
prohibentibus,  vel  potius  quod  haud  tan- 
tum  virium  penes  fe  efle  fentiret  inva- 
dendi  Romanum  Imperium,  Chriftianos 
apud  fe  agentes  ipfe  Ethnicus  perfequi 
ccepit ,  nec  deftitit ,  quoufque  publica 
expeditione,  tranfmiflb  Iftro,  ipfuin  Va- 
lentem  aggreffus  eft.  Quodautem  ad  tem» 
pus  inchoatae  ejufmodi  perfecutionis  fpe- 
<5tat  ;  iftud  ipfum  S.  Hieronymus  profite- 
tur,  qui  cum  anno  fexto  Valentis  Impe- 
ratoris  id  faclum  recenfeat ,  plane  ad  hunc 
ipfum  annum  feptimum  referendum  eft  : 
ipfe  enim  fequenti  anno  a  creatione  Va- 
lentis  ,  quo  primus  abfolvitur  annus  & 
fecundus  incipit ,  ejufdem  Imperatoris  an- 
nos  aggreditur  numerare  .  Hic  igitur  pri- 
mus  ejufmodi  perfecutionis  annus  jurefta- 
tuitur;  de  qua  ita  Hieronymus  (d):  A- 
thanaricus  in  Cbnflianos  perfecutinnecom- 
mota,  plurimos  interficit  ,  &  de  proprtts 
fedibus  in  Romanum  folum  expelht .  Haec 
ipfc.  Rurfum  vero  eamdem  perfecutio- 
nem  cceptam  efle  hoc  anno,  inde  etiam 
deducitur  argumentum  ,  quod  cum  S.  Epi- 
phanius  teftetur  fe  coiumentarium  illum 
adverfus  haerefes  fcribere  anno  undecimo 
Valentiniani  atque  Valentis  Imperatorum, 
id  ipfo  exordio  libri  prirr.i  affirmans ;  rur- 
fumque  cum  agit  (e)  de  Audianis  haere- 
ticis,  tradat  monachos  Gothos  perfecu- 
tionem  paflbs  a  Rege  Gothorum  jam_. 
quatuor  ante  annos  ,  ex  quo  illa  fcribe- 
bat  ;  hac  ratione  dicendum  eft,  ipfos  ex- 
pulfos  e  Gothia  fuifle  anno  feptimo  eo- 
rumdem  Imperatorum .  At  de  monachis 
illis  inferius .  Sed  &  Orofius  (/)  de  fu- 
ga  eorum  hxc  amplius  :  Athanartcus  Rex 
Gothorum  Chrifltanos  in  gente  fua  cru- 
delijjime  perfecutus  s  plnrimof  barbarnrutn 

ob 


cv. 

Athanari- 
ci   Re- 
gis  Go- 
thortiin 
perfecu- 
tio  . 


(d)  Hief. 

in   Lbren. 


(e)   Epiph. 
bs.ref.-jo. 


(f)  Orof. 
/.7.  (r.7. 


Christi 
37°« 


CumCriticePagii. 

Damasi  Pat. 
4- 


313 


Valentiniani    t 
Valentis  Impp'7* 


cvi. 


(«)  Jug- 

de  Civ. 

Deil.xl. 

r.51. 

Qui  mar- 
tyrium 
lubierunt 
in  Gothia, 
Cuholici 
erant . 

(c)  Sozom. 

1.6.  t.n» 


(c)  Socrat. 
1.4-   <-.37' 


CVIh 

Sozoine- 
nus  undi- 
que  con- 
futatur . 


(el)    Amm. 
lib.i-j. 


(1)  Sozom, 
1.6  r.37. 

CVIII. 

Athana- 

ricus& 

1'hriti- 


*  Athala 
ricum . 


*b  fidem  interfeftos  ad  corouam  martyrii 
fublimavit ;  quorum  tamen  plurimi  ad  Ro. 
manum  folum  non  trepidi  velut  ad  hofles  , 
fed  certi  ,  quod  ad  fratres  ,  pro  Chrifli 
confffione  fugerunt :   Ita  Orofius  . 

Contigit  autem  hxc  perfecutio  ,  ante- 
quam  iidem  Gothi  Arianx  hxrefis  labe-» 
confpergerentur  ;  adeo  ut  qui  apud  eos 
paili  funt,  Catholici  omnes  habiti  fuerint; 
quod  quidcm  S.  Auguftinus  teftatur  his 
verbis  (  a  )  :  Rex  Gotborum  in  ipra  Go- 
thi.t  perfecutus  efl  Chriflianos  crudelitate 
mirabili ,  cum  ibi  non  effent  nifi  Catboli- 
ci;  quorum  plurimi  ma/tyrio  coronatt  futit  ; 
ficut  a  quibuCdam  fratribus  ,  qui  tunc  iU 
lic  puen  fuerant ,  &  fe  vidifle  incunftan- 
ter  recordabantur,  audtvimus.  Hucufque 
Auguftini  verba  ;  cui  magis  aflentiendum 
jure  quis  dixerit  rem  adeo  certa  fide  te- 
ftatam  reddenti ,  quodque  his  temporibus 
vicinior  fuerit,  quam  (b)  Sozomeno  eos 
hxrefi  Ariana  labefa&atos  affirmanti.  At 
rem  maximi  ponderis,  quod  de  fide  Ca- 
tholica  martvrum  fit  controverfia,  accu- 
ratius  perveftigemus  ;  atque  in  primis  quid 
de  his  poft  Socratem  (c)  ipfeSozomenus 
habeat ,  in  medium  adducamus ;  omiffis 
iis  ,  qux  de  fede  antiqua  Gothorum ,  & 
eorum  e  limitibus  egreffione  ab  ipfo  de- 
fcripta  funt,  utpote  re  omnibus  ferme_, 
nota,  ac  multorum  fcriptorum  chartis  me- 
morix  commendata  . 

Quod  vero  ad  perfecutionem ,  de  qua 
agitur,  pertinet ;  in  eo  in  primis  erro- 
ris  arguitur  Sozomenus,  dum  air,  ante 
perfecutionem  a  Gothis  motam,  concef- 
fum  effe  ipfis  ab  Imperatore  ,  agente  ad 
hoc  legationem  apud  eum  Vulphila  ipfo- 
rum  Epifcopo ,  Thraciam  habitare;  quod 
quidem  falfum  omnino  effe  ,  Ammiani  (  d  ) 
auftoritate  convincitur ;  cujus  fententia 
liquet,  Valentem  Imperatorem  ,  cum  eos 
prcelio  pertentavit  ,  Iftrum  femper  flu- 
viuni  pertranfiffe ,  quod  fcilicet  illi  regio- 
nes  tranfflumen  pofitas  incolerent.  Tranfi- 
tus  autem  eorum  in  Thraciam  pofteacon- 
tigit  ,  ut  dicemus.  Sed  audiamus  quid 
ipfe  Sozomenus  dicat  de  occafione  con- 
citatx  ab  Athanarico  in  Chriftianos  per- 
fecutionis;   ait  enim  (e): 

Haud  adeo  diu  pofi ,  feditione  inteflina 
inter  ipfos  Gothos  conflata,  bipartito  di- 
vifos  ejfe ,  atque  alteri  faftioni  Athana. 
ricum  * ,  Vhrttigernem  alteri  prajuiffe  di- 
cunt»  Proelio  igitur  inter  eos  commiffo , 
Vbritigernem  _,  re  male  gefta*  auxilium  a 
.  Romanis  petiijfe  .  Quod  cum  ei  Tmperator 
Valens  concejjiffet ;  &  milites  Romanos  , 
qui  erant  in  Tbracia,  ei  fubjidio  venire 
permififfet ;  proelio  reidintegrato  ,  vifto- 
riam  conjecutos  efle  ,  &  Athanaricum  cum 
fuo  exercitu  in  fugam  vertijfe .  Atque  quo 
gratiam  Valenti  referret ,  &  fe  ei  in  0- 
mnibus  rebus  amtcijjimum  fore  confirmaret  , 
fe  ejus  de  fide  &  reltgione  fententid  (iddi- 
Av.n.  Eccl.  Tonu  V. 


xifle ,  perjuafifleque  barbaris  fibi  fubieftis  , 
ut  eadem  fenttrent .  At  vero  non  iflam  fo- 
lum  caufam  fuiffe  puto ,  cur  umverfa  Go- 
tborum  grns  ad  hoc  temput  ufque  Ariants 
adjunfta  Jit  ;  fed  quod  Vulphtlas  *  eorum  *  Vlphi- 
Eptfcopus,  licet  initio  ab  EccUfia  Catho-^* 
lica  nthil  dijfenttret ;  tamen  pofl  ,  regnan- 
te  Confiantto  ,  per  infcttiam  uni   cum  Eu- 
doxio ,  &  Acacio ,  uipote  ex  EptCcoporum 
numeroy  qui  in  Concilio  Hicceno  convene- 
rant ,  Concilto  Conflantinopoli  babito  in- 
terfuit .   \t  hic  quoque    magnopere  hal- 
lucinatus  eft  Sozomenus,  dum    ait   Aca- 
cium    &  Eudoxium    Nicaeno   interfuiffio 
Concilio  :   neuter  enim    illorum    praefens 
fuit  ,  fed  ipforum  pr3edeceftores  Antifti- 
tes.  Sed  pergit  ipfe:  Qui  fimul  ut  eo  ve- 
nit ,  dtcttur ,  cum  princtpes  feftce   Ariana 
cum  ipfo  de  reltgione  differuiffent ,  ejjentm 
que    polliciti    legationem    ei    apud    Impe- 
ratorem  ex  fententia  confeftamfore  ,  fi  mo- 
do  ipforum   opintoni    fe    vellet    addtcerey 
vel  neceffitate  compulfus ,   vel  quod  eam- 
dem    de  Deo    opinionem   meliorem   judica- 
ret ,  communioni   Artanorum  fe  addixiffe , 
&  totam  fuam  gentem  ab  Ecclefia  Catho- 
lica  feparajfe  .  Ha?c  ip  e  . 

At  quam  hic  fibi  adverfetur  auftor,  CIX.' 
confidera  .  Si  enim  (  ut  ait  )  jam  a  tem- 
pore  Conftanrii  Imperatoris  in  Concilio 
illo  Conftantinopolitano  poft  Seleucienfe 
mox  cdebrato  Vulphilas  una  cum  fuiso- 
mnibus  Gothis  defcivit  a  fide  Catholica  , 
atque  Arianis  inhaefit  ;  quid  interceflifle 
ait  poftea  cum  Valente  Phritigernis  pro- 
miflionem  ,  fe  una  cum  fuis  eamdem , 
quam  ipfe  Imperator  coleret,  Arianam 
perftdiam  feclaturum  ,  quafi  pergraturru 
oblatum  munus  offerret  pro  gratiarum  a- 
clione  de  impertita  fibi  adverfus  Athana- 
ricum  ope  ?  Si  enim  ex  ejus  aflertione, 
jam  temporibus  Conflantii,  Gothi  Ariani 
facYi  erant;  quid  ultra  Phritigernes  ea  pol- 
licitaturus  erat?  Certe  quidem  ufque  in 
hanc  diem  Gothos  perfeverafle  Catholi- 
cos  :  eos  vero  qui  fub  Phritigernis  ditio- 
ne  erant ,  ex  conditione  i<fti  fcederiscum 
Valentelmperatore,  mutatos  in  Arianos, 
teftaturOrofius,necnon  Theodoretus(/),  (f}  jheoi. 
qui  affirmat  etiam  id  faflum  fub  Valen-  /.4.  c.ult. 
te  Imperatore,  Eudoxio  id  fuadente  ipfi 
Valenti ;  deceptofque  ab  eo  tradit  Go- 
thos,  quod  falfo  jaclaret,  nullam  inter 
utramque  feftam  differentiam  interceflif- 
fe  ,  fed  verbalem  potius  inter  Catholicos, 
&  Arianos  controverfiam  iliam  extitifle: 
ficque  nihil  dubii  remanet ,  Gothos  an- 
tehac  fuiffe  Catholicos  ,  fubditos  vero 
Phritigerni  hoc  anno  cum  ipfo  deviare 
ccepiffe  .  Sed  quid  poft  hxc  Sozomenus  ? 

Got ht ',  inquit  ,  ab  eo   doftore^    nempe       qx. 
Vulphila,  ad  pietatem,  &  verum  Dei  cul- 
tum  ampleftendum  inflituti  ,  &  per  eumad 
manfuetiores  mores  tradufti  ,  in   omnibus 
rsbus  factle  ejut  confilio  paruere  ;  pro  cer- 

R  c  to 


314 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

37°« 


Damasi  Pai*. 
4- 


Valevtiniani, 

VAtENTIS  IMPP.  > 


Vulphi-      to  perfuafi ,  nihil  ab  eo  vel  dici  improbe 
lisepifco.  vel  fieri  ,  fed  omnia  ad     utilitatem    eo- 
pas  Go-     rum  ?  qUf  antetiti  pietatif  fittdio  flagra- 
thorum_    yant  y  tranfigi.  Qttin  etiam  maximum  de- 
Jirenrum  *"'*  f"a  v'rtutis  fpecimen  ,  infinita  peri- 
Gothica-    cl*  Pro  religione  Chrifliana  tum  fubeun- 
rum,        do,  eum  iidem  ipfi  barbari  Gotbi>   quos 
diximus  ,  adhuc  religionem  Gentilium  co- 
luerunt .  Sed  &  h"c  fifte  gradurn  ,  JecJor , 
ne  errantem  inconfulro  fequens  ,  in  eam- 
dem  erroris  foveam  inducaris.   His  omni- 
bus  nihi!  aliud   auctor  videtur   afferere  , 
nifi  Vulphilam  primum   auclorem   fuiffe , 
qui  Gothos  ex  Gentilium  reddidit  Ghri- 
ftianos.   At    res  Gothorum  parum   com- 
perras  habuit ,  ignorans  nimirum  jam  tem- 
poribus  Conftantini  Magni  Gothos  fuiffe 
Chriftianos ,  ipforumque  Epifcopum  Theo- 
philum  nomine  interfuiffe  atque  fubfcri- 
pfiffe  NTcaeno  Magno  Goncilio  ,  prout  in- 
dex  Epifcoporum  eidem   fubfcriprorunru 
fatis  aperte  fignificat .  Sed  auctor    hxc 
addit: 
•CXI.  Primtts  prneterea  fuit ,  qui  litterat  apud 

eot  invenerit ,  litterafque  facras  in  pa- 
trium  fcrmonem  converterit.  Quare  quod 
barbari  prope  Jflrum  omnino  feftam  Aria- 
c  V3  peN  nam  fequebantur  ,  hoec  quidem  caufa  fuit. 
fecntia  "  ?er  *&em  tempur  magnut  numerui  eorum^ 
Athanari-  qui  Phritigerni  parebant ,  propter  Cbri- 
ci  .  Jium  martyrio  e  medio  fublati  funt  .    Kam 

Athanaricus ,  cum   Vulphitas    multos  ejuf 
ditioni  fubjeftos  ad  religionem  Cbrifli  de- 
•duxijfet ,   iniquo  anima    ferenf  ,   perinde 
quafi  avita  &  patria   religio   innovata^. 
fuijfet  ,  eorum  compluret  multis  ac  variit 
inulftavit  fuppliciis  ;  quorum  part  in  iu- 
dicium  addufta  cum   viriliter  &    migno 
animo  fidem  Chrifli  defendiffet  ,    interfe- 
cla  efl  ;  part  ,  nulla  pro   fe  habita    ra- 
tione  ,  trucidata. 
CXII.         Siquidem  fertur  ,  eot  quibut  huiut  rei 
conficiendce  negotium    Athanaricus    impo- 
fuerat ,  flatuam  quamdam  in  curru  collo- 
catam  per  fingula    Chrtfiianorum    taber- 
nacula   circumduxiffe ,    juffljfeqtte   ut  eam 
adorarent ,  eique  hofiias  immotarent  :  qund 
cttm  facere  recufttffent    Chriftiani ,   taber- 
mcula   cum   ipfit  hominihus  incendio  con- 
fumpfijfe.   Porro  atiam  cladem  hac  muho 
miferabiliorem  eodem  tempore  quoque    ac- 
cidijfe  accepi .   Ham  mttlti  tum  viri   tum 
mulieret ,  quarum  atice  puerot  fecum    ad- 
duxeranty  atice  infantet  recent  n.ttot ,   & 
adhuc  fugentet  ubera  ^violentix  eorum  qui 
Ariani       *Pf0i   aa*  facrificandttm   impeltebanty   fuc- 
Gothi  ne-  cumbentet ,  ad  tabernaculum  Ecclefice,  quod 
quaquam    jbi  fuit ,  profugerunt :  qtti  omnet ,  taber- 
patt  mar-  KaCulo  illo   a  Gentilibut    incenfo  y  pariter 
tynum       extincli    funt .    Hon  longo     tempore  pofl 
po  ucre .    Q0tfc    a/f   niutuam  fuere  inter  ipfos    con- 
cordiam   addufii ;  qui   infolentia    elati , 
Tbraces   gravibus    affccere    incommodis  . 
Hcec   Sozomenus;    cujus    fententia    illud 
affirmari  videtur,  quotquot  apud  Atha- 


naricum  martvrio  vita  functi  funt ,  quod 
effent  fubditi  PhritiEjerni  jam  Ariana  la- 
be  infe&o,  ut  paulo  ante  dixit,  fuifl"e_, 
eofdem  pariter  Arianos  ;  ac  proinde  i. 
pfos  ejus  affertione  ex  errore  dedufta, 
ex  nece  confecutos  effe  impietatis  fup- 
plicium,  non  autem  adeptos  coronarru 
martvrii . 

Sed  videas  nimia  quadam  ofcitantia ,  CXIir. 
ficut  in  aliis  nuper  confutatis ,  ita  in  his 
auftorem  minime  fibi  conftare,  fuifque 
ipfius  fcriptis  pervalide  confutari  .  Ete- 
nim  quonam  pa<5to ,  rogo ,  Athanaricus 
Chriftianos  fubditos  Phritigerni ,  eo  modo, 
ut  ait,  male  affecit  ,  fi  ipfe  in  prcelio 
pofteriores  retulit  &  in  fugam  converfus 
e(t :  Phritigernes  vero  utviftor,  non  fo- 
lum  non  amifent  fibi  fubditos,fed  (  quod 
accidit  proelio  vincentibtts  )  adverfariae 
partis  homines  fibi  fubjecerit  ?  Cum  igi- 
tur  tum  ipfius  Sozomeni,  tum  etiam  So- 
cratis  afferttone  fatis  liqueat,  Arianam 
fidem  in  grat'am  Valentis  illos  tantum 
Gothos  amplexatos  effe ,  qui  Phriti^erni 
fubditi  erant ;  cumque  &  hos  nequaquam 
deveniffe  conftet  in  manus  Athanarici,  qui 
potius  fuorum  nonnullos  amifit  ;  dicere 
opus  eft  ,  Athanaricum  fibi  fubditos  tan- 
tum  vexare  voluiffe.  Quamobrem  cum 
rec-tata  a  Sozomeno  omni  ex  parte,  ut 
vidimus,  fide  corruant ;  a?que  defpicien- 
da  funt  :  quae  etfi  confift  rent ,  praepo- 
nenda  tamen  illis  effet  Auguftini  fenten- 
tia ,  ut  Ionge  magis  probatx  fidei  au&o- 
ris ,  id  in  primis  ex  Gothorum  gentili , 
qui  ea  fpeciavit,  teftantis :  cum  praefer- 
tim  eidem  fuffragentur  antiqus  tabulae 
Ecclefiafticae  tam  Graecorum,  quam  Lati- 
norum,  in  quibus  aeque  ac  cxteri  fan- 
cliffimi  martvres ,  Gothi  illi  ab  Athana- 
rico  fidei  caufa  occifi ,  adfcripti  leguntur, 
publiceque  ftatis  diebus  in  Ecclefia  reci- 
tantur,  ut  Saba  atque  Nicetas;  de  quibus 
fuo  Ioco  dicluri  fumus  :  perfeveraffe  e- 
nim  ejufmodi  perfecutionem  triennio,  ea 
quae  narranda  funt,  inferius  declarabunt. 

Ad  hos  alludens  Cvrillu<;  (a)  Hierofo-    CXIV. 
Ivmitanus ,  qui  &  hoc  florebat  tempore  ,  ^  cyril. 
ait :    Perfx  ,  Gothi  ,  &  omnei    gentes    te-  Catbecio. 
flantur  morientes  pro  illo  ,   quem  corporis 
oculis  non  viderunt.    Hsec  ipfe  ,  haud  du- 
bium  Catholicos  citans  fidei  teftes  .  Sci- 
mus   &  fanctum  Epiphanium ,    qui  (    ut 
diximus  )   anno    quarto   poft  indi&am    a 
Rege  Gothorum  perfecutionem  Panarium 
fuum  fcribebat,  cum  agit  de  Audianis  hae- 
reticis,  praeter  Gothos  illos ,    quos  Au- 
daeus  in   monachos  convertiffet ,   csteros 
omnes  Catholicae    pietatis  fuiffe  cultores 
affirmare;  nec  quod   Ariani  fuerint,    vel 
in  fufpicionem  veniffe  vifum  effe.  Sed  quid 
ipfe  dicat  de    Audianis,    audiamus  :   Su- 
Jiinuity  inquit  (b)yipfe  Audaut  fenex  exi-  (b)  Epiph. 
liunty  ad  Scythia  partes   a  Rege    relega-  h*r.-jo. 
tus ,  eo  quod  rebelhs  faceret  populos  :  nam 

ab 


Cum  Critice  Pagii. 


Chrtsti 
3704 


Damasi  Pap. 
4- 


3*5 

VAtENTTKTANI    Tw„„ 

Valentis  lMPPt  7« 


Audiani     ab   Epifcopis   ad  Regem   delatut  eft.  II- 
cx  Gothis  ijc  entm  aitnr,rum  tempore  (  b-iud  fcio  di- 
p-ures .      (gre  quxntt}  )    commoratut    eji  ,    ultertus 
frogreflus ,  6*  tfrf  inttma  Goibiee^  muliot 
Cothorum   in  fide  injiruxit .  /Ib  ipfo  fme 
etiam  monaflcria  tn  eadem  Gothia  facla^. 
funt ,  6*  vitec  converfatto  tnjiiiuta  ,  ww. 
ginitafque  atque  exercitatto  pietatis  non 
valgaris .  FJi  enim  re  vera  hie  ordo  in_. 
'Valde  admiranda  converfatione ,  &  omniit 
in  ipforum    monaflerits    retle    fe    habtnt , 
exceptis  bit  contentionibut  tum   evariati 
Tafcbatit,    tum  peculiaris    pertinacix    in 
exponendo  id  quod  efl  fecundum  imaginenty 
nempe  Andropomorphitem  facere  Deum. 
Caterum  quod  gravifflmum  ac  horrendif- 
Jimum  efl ,  non  faciunt  precet  cum  aliquo  , 
etiamfi  probatut   videatur ,  &  nthil  ha- 
beat   quod  accufiri  mereatur  ,  ne-que  Jcor- 
tati&nis    reprebenfionm ,    dar    adulterii , 
««/    avaritia ,  y&/  ^norf    ra//V    /«  Eccle- 
Ji*    converfatur.  Atque   hoc    horrendum^ 
eji  ,    ^ho^    immutant     nomen    Chrijiiano- 
rum    a    fantla    Ecclejia    impofitum,  quee 
non    babet   addititium     nomen ,    fed   fo- 
lum  Cbrifli ;    &    quod   Cbrijliani  ,  Jf«. 
diani    vocantury    affenttunturque   in   con- 
Jiitutionem  bumance    naturte ,  ca/ar    ratio 
ab  ipfit    exigitur ,   er/dw  ./f  *//'/*  Jinceri- 
tate  &  juflttia   it   ordo  Jit  omatut . 
CXV.         Ma/f/  J> orro  &  poft  illius  obitum  fue- 
rttnt  cum  ipfis  ,    &  pofl  ipfum  ordinit  i- 
Praenpui    pfius  Epifcopi ;  Uranius  quidetft  Mefopota- 
fum    D°"  mi*'>fed  &   e    Gotbiababuit  aliquos ,   /'- 
pfofque  conftituit  Epijcopos  :  fuit  &  Sil- 
vanus  ,   &    alii   quidam ,    quorum   aliqui 
a  vita    decefjerunt ,   prtefertim   Uranius , 
gw  f*   medto  ijiortim  gloriofus  erat .  Ve- 
rum  pojl    obitum   horum   ipforum  Epifco- 
porum  Uranii  &  Silvani  ,  qu't   ex  Gothia 
originem  trabebant ,  plerique  diffipati  funt , 
C^  valde  imminuta  eft  borum  congregatioy 
&  in  partibus  Cbahidit   ad   Antiochiam 
Jitce   &    in  partibut    Euphratit.    Nam   e 
Gotbia  plerique  fugati  funt  non  folum   ex 
iliit  ,  fed    etiam    noftri  illic  Chriftiani y 
perfecutione  magna  mffante  fub  Rege  Gen- 
iili ,  qui   valde  mclut    fuit   &   Romanit 
infeflut  ,    eo   qnod    Romani    Reget    eftent 
Chriftiani  ;  ita  ut  tota  gent   Chrifitano- 
rttm  ab  tllit   partibut  fugata  Jit ,  ne  re- 
ftaret  radix    fapientiee  ,  neque  planta  fi- 
dei .  At  tametfi  videantur  omnes   effe  fu- 
gati ,   omnino  funt  illic   Eidelet  hominet ; 
tiox  enitn  poffjbile  eft  fidei  fontem   defice- 
re  .   Multi    igitur  ipforum   Audtanorumy 
ubt  difcefferunt  a  Gothia  &  noftris  par- 
tibus  ,  huc  delati  cobabitant  a  tempore  hoe 
annorum    qutttuor .  Hxc    Epiphanius,  dc 
Aiianis  nullam    p^nitus   habens   mentio. 
nem ,    fed    tantum  Gothorum   Audiano- 
ium  &  eorum    q  li  Chriftiani  (  ut  ait  ) 
efient ,   nempe     Orthodoxae    communio- 
nis. 
CXVI.        Citerum  haud   pofthac  collapfa  r?pe- 
A;m.  Ecc!.  TiK.  V+ 


ritur    U!a  Gothorum  atque  aliarum  Bo-  Gotlio. 
realium   Provinciarum    Ecclefiai   quin  e-  rum  APO' 
gregie  exculta  eft  a  fanaiilimo  viro  Ni-  fto,us  Nij 
ceta  eorum    Epifcopo,  de  quo   meminit  ccta' 
S.  Paulinus  ;  qui  cum  &  ipfe  pariter  hoc 
eodem   claruerit  fxculo,  minime    potuit 
qus  fcriptis  cdidit  ignoralTe,  dum   ejuf- 
dem  Nicets  advenientis   Nolam  ad  San- 
clum  Felicem  martyrem  in  patriam  redi- 
tum   fapphico  cecinit  carmine  ,  &  inter 
alia  h:cc  habet: 

Te  patrem  dicit  plaga  tota  Bcrext 
Ad  tuos  fatus  Scytba  mitigatur  , 
Et  fui  difcors  fera  te  magiflto 

Veclora   ponit  * 
Et  Getee  currunt  &  uterque  Dacus  j 
Qui  colit  terrte  medio ,  vel  ille 
Divitis  multo  bove  pelleatus 

Accola  ripce . 
De  lupis  hoc  eft  vitulos  creare  > 
Et  bovi  juntlum  palea    leonem 
Vafcere  ,   &  tutis  cava  viperarum 

Tandere  parvis.    Et  Paulo  poft  : 
Orbis  in  muta  regione  per  te 
Barbari  difcunt  refonare  Chriftum 
Corde  Romano  ,  placidamqne  cafti 

Vivere  pacem.. 

Porro   quod  de  Getis  ait,  de   Gorhis 
effe   intelligendum  ,    S..  Hieronymus  (a  )  {a)tJ!erh. 
in  Quaefrionibus  Hebraicis  perfuadet ,  dum  »r»«« 
tradit  omnes  eruditos  per  Getas  intelle-  Qff-fl' 
xilTe  Gothos.  Meminit  alibi   idem  S.  Hie-  fn    ™n'ef. 
ronymus  (b  )  de  Gothis  llmul  cum  aliis  \b\Bhr.' 
Chriftiana    religione     philofophantibus  .  #^.3. " 
Quod  autem  ad  Nicetam  fpeflat ;  diver- 
fus  efle   Niceta  Paulini  ab  illo  ejufdem 
nominis   martyre>  qui   hac    perfecutione 
durante,  tempore  tamen  Imperii  Gratia- 
ni ,  martyrio  coronatus  eft ,  intelligi  ejf 
eo  poteft,  quod  ea  a  Paulino  confcripta, 
poft  Gratiani  Imperium  conrigifle  videan- 
tur.  Porro  in  AcYis  Nicetse  martyris,  de 
cjuibus-  fuo  loco  dicendum  ,   dum    agitur 
de  bello  Phritigernis  adverfus  Athanari- 
cum  fufcepto,  hsec  (c)   leguntur :  Phri-  (e)Extanf 
tigernes   Thraciee  exercitu  accepto  ,   &  eo  «pud  Me- 
qui  Jibi  ramanferat ,  tranfmittit  Tftrum^.  tapbrajl. 
Itaque  ferentes  diviuam  Chrifii  C^ucem^.    f  V  y 
mtlttes   preccedentem   omnes  fuas  coptas,  eaiem  die 
prcelio  conftigunt  cttm  adverfariis ,    &  eum  apud  Sur. 
qui  vicerat  ,  facile  vincunt  ;  &  illius  mul-  tot».  j. 
titudo  partim  quidem    cxditur ,   partim^. 
capitur  ,   cum    Athanaricus  turpiffime  cum  GothifT- 
paucis  fuee  viteefuga  confuluiffet  .  Ita  ibi .  ^;"oCru" 
Ex  quibus  videas  &  Jntelligas,  Athanari- .  vio^" 
cum  a  gente  Chriftiana  &  fignis  Chriftia-  cUnt  m 
nx  religionis  fe  fuperatum  indigne  feren. 
tem  ,  in   Chriftianos    Gothos  ilbi    fubje- 
tlos  odium    converrirTe,  in  eofque  furo- 
rem  conceptum   exercuifte .    Sed   jam  ad 
Valentiniani  refcripta    ultimo   loco  anni 
hujus  orationem  convertamus  . 
Hoc  ipfo  anno,  iifdemque  Confulibus,    CXVH. 
R  r  2  Va- 


316 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


Christi 
37°- 


Damasi  Fap. 
4- 


Valentiniani   t 
Valentis  IMPP.7. 


Valentinianus  Imperatorad  DamafumRo- 

manum   Pontificem  ejufmodi  refcriptum_. 

{*)  /.10.     dedit  (a)  quod  in  Codice  Theodoliano  po- 

de  Epife.    fitum  his  verbis  defcriptum   legitur: 

&  cler,c'      Imppp.  Valentinianus ,  Valens  ,  &   Gra- 

C.Tbeod.     tianui    ^^ 

lege  Va-       Ecclefiafttci  ,  aut  ex   Ecclefiaflicis  ,  vel 

lentiniani  qui  continentium  Je  volunt  nomine    nuncu- 

cohibita     pari  ,   vidtiarum  ac  pupillorum  domos  non 

avaritia      ndeant  ;    fed  publicis  exterminentur  judi- 

Cueri&"      ci's >  S P°ftbac  eos  affines  earum  vel    pro- 

rnonacho-  /"'»?"'    futaverint    deferendos  .   Cenfemus 

rum .         etiam ,  ut  memorati  nihil  de  ejus  mulieris  , 

cui  fe  privatim  fub  pmetextu  religionis  ad- 

junxerint ,  liberalitate  quacumque  vel  ex- 

tremo  judicio  pojfmt  adipifci .  Et  omne  in 

tantum  inefficax  fit ;  quod  alicui  eorum-. 

ab  his  fuerit  dereliclum  ,  ut  nec  per  fub- 

jeclam  perfonam  valeant  aliquid  vel  dona- 

tione  vel  ieflamento  percipere.  Quin  etiam 

fiforte  pofl  admonitionem  legis  noftrte  alt- 

qutd  iifdem  e<e  foeminee ,  vel  donattone_, » 

•vel  extremo  judicio  putaverint   relinqtien- 

dum  ,  id  fifcus  ufurpet .  Cxterum  Ji  eartim 

qui  voluntate  percipiunt,  ad  quarumfuccef- 

Jionem  vel  bona  jure  civili  ,  vel  ediCti  be- 

neficii  adjuvantur  ,  capiant  ut  propinqui  . 

Lefta  in  Ecclefiis  Romce  3.  Kal.  Augufti 

Valentiniano,  &  Valente  III.  AA.Cofs. 

CXVIII.       At  quoniam   de  lege   nova  &  parurru 

acqua  atque  a  Chriftiano  Imperatore  fan- 

9jJ^  |     cita  agitur,  de  ea  accuratius  difquiren- 

•Sm        "  dum,&  in  primis  de  caufa  ejus  ferendae , 

qua    permotus    Valentinianus   Imperator 

hsc  ipfa  ftatuerit.  Putas  ne  eadem  peccata 

inEcclefia  defiifle,  quse  etiam  ipfis  Apo- 

ftolorum  temporibus ,  iifdem  licet  ex  ad- 

verfo  clamantibus ,  pravorum  Chriftiano- 

rum  ftudio  in  caftra  Fidelium  irrepferunt? 

An   non  fumus  memores ,  verfatos  inter 

eos,  qui  ex  Evangelio  conficerent  mer- 

(b  i.Tim.  caturam  ,  quseftum  (   quod  ait  Paulus  b) 

6.  exiftimantes  efle  pietatem  ?  An  non  de_> 

his  eft  illa  ejufdem    Apoftoli  querela  ad 

(r)  Tit.x.  jitum  (  c  )  fcribentis  ,  qui   turpis   lucri 

gratia  circuirent,  atque  domos  fubverte- 

(i)  x.Tim.  rent '  °tuia,ue   (quod  Timotheum  (d)  ad- 

,.  "  monet,   ut  hos    vitet )  fpeciem  habentes 

pietatis  ,  penetrarent  domos  ,  captivafque 

oucerent  mulieres  oneratas  peccatis  ?  Et 

fane  non  unum  tantum  vel  alterum  id  ge- 

nus  homines  reperire  erat  in  Ecclefia  illa 

Apoftolorum  rnanu    plantata ;   fed    adeo 

abundanter  ejufmodi  mali  frutices  excre- 

vere,  ut  cum  non  valuerint  eorumdem  A- 

poftolorum  falce  fuccidi ,  eo  anguftiae  in- 

ter   alios  ipfum   Paulum   redegerint ,  ut 

manibus  potius  vi&uni  qusereret ,  quam  a 

Fidelibus  aliquid   accipiendo  ,  ex  eorum 

numero    efle  v'deri  poffet ;  cum    alioqui 

viftum  fibi  neceffarium  jure  ex  Evangelio 

accipere  potuiflet:  nam  fic  ipfe  ad  Co- 

(e)uCer.p.  rinthios  (e)  :  Kon  ufi  fumus  hac  poteflate; 

fed  omnia  fuflinemus  ,  ne  quod  offendiculum 

demus  Evangelio  Chrijti .  At  quanto  pu- 


tas  pretio  Paulus  redemiflet ,  fi  quod  non 
Ecclefiaftica  difciplina  compefcere  poflet> 
non  coercerent  Apoftolicae  minae  atquo 
cenfurse,  hoc  Pauli  ipfius  perfuafione  fsecu- 
laris  judicii  feveritas  fuftuliflet ;  amputaf- 
fctque  penitus  infeftos  fegetibus  vepres 
gladiuspoteftatis,quos  Apoftolica  fecuris 
fuccidere  minime  valuiflet  ?  Duos  plane 
gladios  Ecclefiae  ufui  infervire ,  eofdem- 
que  fub  Petri  jurc  contineri  fua  fenten-  ^  Uf* 
tia  Dominus  comprobavit  (  /)  . 

In  quam    autem   denfam   latamque  fil-    CXIX. 
vam  excrevifle  oportuit  in  Ecclefia  ejuf- 
modi  fpinas  fe    invicem   compleclentes  , 
ex  eo  faltem  intueri  licet .  Etenim  fi  A- 
poftolorum  temporibus  ager  ille  Domini- 
cus,  fub  Apoftolorumcultu  inter  tot  Gen- 
tilium  ac  Judseorum  perfecutiones  ,  hifce 
tamen    pravis  germinibus   refertus  erat ; 
quid  faclum  putandum  tempore  pacis  Ec- 
clefiae,  fub  Chriftanis  Imperatoribus,    & 
in  ea  potifllmum  Urbe ,  in  quam  e  toto 
Orbe  divitia?  tamquam  in  mare  flumina_. 
confluxiflent  ?  Ut  non  mireris  ,  fi  Ammia- 
nus  (g)  dicat,  adeo  ditatam  Romanam  (g)  jmm. 
Ecclefiam  oblationibus  matronarum  .   Sed  /.17. 
hujufcemodi  nundinationis  hoc  tempore^» 
Romae  exerceri  folitae,  ex  S.  Hieronymo  c,er,c/'- 
qui  aderat ,  petita  hic  afteramus  exempla  ^acho. 
de  turpi  clericorum  quorumdam  aflenta-  rum  ex. 
tione  ,  qua  aucuparentur  munera   femina-  crefcens 
rum:  Clerici ,  inquit  (  A),  ipfi,  quos  &  cupiditas 
magifterio  ejfe    oportuerat  &   timori  ,  0-  coercenda. 
fculantur  capita    matronarum,  &  extenta 
manu  ,  ut  benedicere  eos  putes   velle^  (i     <„  '"ad"' 
nefcias  ,  pretia    accipiunt  Jalutandi  .   Illx  euj]0m  11p 
interim,  qtitz  facerdotes  fuo  viderint  in- 
digere   prcefidio  ,  eriguntur  in  fuperbiam  ; 
&  quia  maritorttm  expertae  dominatum^.  , 
viduitatis  praeferunt  libertatem  :  Et  poft 
multa:  Quidam  in  hoc  omne  ftudium  vi- 
tamque  pofuerunt ,  ut  matrnn.irum  nomina  , 
domos  ,   niorefque  cognofcant  ;   ex  quibus 
unum ,   qui  hujus  artis  eft  princeps ,  bre- 
viter  ftriftimque  defcribam  ;  quo  facilius 
magiftro  cognitoy  difcipulos   recognofcas . 
Cum  fole  feftinus  exurgit ,  falutandi    ei 
ordo  dtfponitur  ,  viarum  compendta  requi- 
runtur ,  &pene  ufque  ad  cubicula  dormien- 
tium  fenex  importunus  ingreditur ;  Ji  pul- 
villum  viderit ,  fi  manttle  elegans ,  Ji  ali- 
qtiid  domeftica  fupelleflilis  ;  laudat ,  mi- 
ratur ,  attreclat ;  &  fe  his  indigere  con- 
querens ,  non  tam  impetrat ,  quam   extor- 
quet  ;  qua  fingulce  metuunt  veredarium  Ur- 
bis  offendere  ,  &c.  Fortafle  hic    ille   So- 
phronius,    de   quo  idem  paulo  fuperius: 
Talem  olim  Antymtim  ,  talem  nuper  Sophro- 
ntum  Roma  congemuit ;  qui  pojiqtiam  nobi- 
lium  introierunt  domos  ,  &  deceperunt(  i)  (•)  i.Tim. 
mttlierculas  oneratas  peccatis  ,  femper  di-  l» 
fcentes  ,  &  numquam  ad  fcienttam  verita- 
tis   pervenientes,  triftitiam  fimulant ,   & 
qtiafi  longa  jejunia  furtivis  neffium  cibis 
protrahunt .    At  hi  monachorum  nomine 
vagabantur .  Sed 


Christi 

373- 


Cum  Critice  Pagii 

Damaji    Pap. 

4« 


317 

Valentiniani  Tw 
Valentis  IMPP.7. 


CXX.  Sed  quid  ad   Heliodorum  ?  audi  (  a  )  : 

(*)  Htcroit.  "^"  """"wwm  addant   nummo ,    6*  /"«  wjtfr- 

r/i'/?.  3.      fuptum  fuffocantet  ,  matronttrum  opet  ve- 

nentur  obfequiit  :  Jint    ditioret  monacbi  , 

Turpitudo  quam   fuerant  fixcularet  ;  poffideant  opet 

r_m    I    •  A*  CAr'/?°  paupere  ,  quat   fub   locuplete 

coruni!''"  diibolo  non  habuerant ;  &  fufpiret  eot  Ec- 

tlefia   dtvit:t ,  <7«or  tenuit   mundut    ante 

mendicot ,  _ty.  Et  ad  Nepotianum  ,  quan- 

to   ftudio  folerenc  ejufmodi  perfonas  af- 

fe«5tari ,  &  quovis  minifterio  aucupari  fe- 

(b)Hieron.  numhsreditat.es,  haec  habet  (b  ):  Audio  , 

'/'/•»•       inquit,  praterea  infenet  &  anut  abfque 

Itberit  quorumdam  turpe  fervitium .  Ipfi 

apponunt  matulam  ,  obfident  leftum  ;  puru- 

lentiam  ftomachi  &  fiegmata  pulmonit  ma- 

nu  propria  fufcipiunt  ;  pavent  ad    introi- 

tum  medtci  ;  trementibufque  labiit  ait  com- 

modiut  babeant ,  fcifcitantur  ;  &  fi  pau- 

lum  fenex  vegetior  fuerit ,  periclitantur  ; 

Jtmulataque  latitia,  ment  intrinfecttt  ava- 

ra  torquetur  :  timent  enim  ne  perdant  mi- 

nifterium  ;  &  vivacem  fenem  Mathufalem 

annit  comparant.    O  quanta  apud  Deum^. 

tnercet ,  Ji  in  prafenti  pretium  non  fpera- 

rent  !  quantit  fttdoribut   hareditat  caffcL. 

expetitur  !  minori  pretio  margarita  Chrifli 

emi  poterat.   Hucufque    Hieronymus  .  At 

dices:  Cur  ha*:  refofia  ,  ac  in  unum  col- 

lecta  ,  omnibus  fpectanda   in    Annalibus 

ponis  ,  perpetuo  obruenda  filentio  ,  quo- 

rum  caufa  ipfe  S.  Hieronymus  complures  in 

fe  ftudia  clericorum  armavit?  Ut  ex  his , 

lector  ,  intelligas  fanciendae  ab  Imperato- 

re  legis  occafionem  ;  meque  (  quod  inge- 

nui  fcriptoris  eft )  veri  amantis   hiftorici 

probe  fcias  explere  numeros  ,  nec  in  gra- 

tiam  hominum  ,    vitia  reticendo  laudaro 

virtutes . 

CXXI.         At  quam  appofite  ejufdem  fanftionis  e- 

dita?  Hieronymus  in  epiftola  ad  Nepotia- 

(c)  Hieron.  num  (  c  )  meminit ,  ex  his  accipe  :  Pudet 

tpifl.i.        dtcere  :  Sacerdotet  idolorum  ,  mimi  ,  &  au- 

rigne  ,    &  fcorta  heereditatet  capiunt ;  fn- 

kne  coer-  ^,s  c^ericit   ac  nmnachit  hoc  lege  prohibe- 

cendsie-    tur  ,   &  non  prohibetur  a  perfecutoribut , 

cuiari  ,     fed  a  Principtbut  Chriftiantt  ;    nempe  Va- 

contem-      lentiniano  ,  Valente ,  &   Gratiano  Impe- 

ptui  lubi-  ratoribus ;  quorum    nomina  in   fanctionis 

talegedi-  jnfcriptione   legebantur,  &  fnbdit :  Nec 

uinl.  Jfr  °  -    i      i     i 

tte  lege  conqueror  ,  fed  aoleo  ,  cur  merue- 
nmut  hane  legem  .  Cauterium  bonum  efl  : 
fed  quo  mthi  vulnut ,  ut  indigeam  caute- 
rto  ?  Provtda  feveraque  legit  cautio ;  & 
tamennec  Jic  refrenatur  avaritia.  Per  Ji- 
dei  commijja  legibut  illudimut  ;  &  quaji 
majora  fint  Imperatorum  fcita  ,quamChri- 
Jii  ,  leget  timemttty  &  Evangelia  contem- 
nimut.Sit  hoeret ,  fed  mater  filiorum  ,  id 
eft  gregtt  fttt  Ecclefia^  qua  illot  genttit, 
nut  nvit  ,  _r  pavtt :  qutd  not  infertmut  in- 
ter  matrem  &  Itberot  ?  Ex  his  videas  Hie- 
ronymum  eidem  alluderc  fanctioni,  qua_. 
quidem  nequaquam  prohibentur  Ecclefiae 
rueredkatcs  accipere  vel  legata,  vel  quid 


vina. 


hujufmodi  ;  fed  Ecclefiafticae  perfonae,  fi- 
ve  clerici  five  monachi  ,  qui  continentiurr» 
nomine  honeftabantur :  ut  plane  intelli- 
gas  hofce  nebulones  privatim  aucupantes 
hrereditates,  tamquam  harpias  quafdam  in- 
hiantes  matronarum  divitiis,  &  impuris 
moribus  cunfla  foedantes  profcribere  ab 
Urbe  ftuduilTe  ipfos  Imperatores:  nam  & 
de  eifdem  mox  fubdit  :  Cloria  Epifcopi 
ejl  pauperum  inopia  providere  ;  ignominia 
facerdotit  efl  propritt fludere  divttiit.  Et 
de  aliis  in  fua  perfona,  ut  minus  verbo- 
rum  flagra  laefos  cruentent:  Katut  in  pau- 
pere  domo  &  in  tugurio  rujlicano  ,  qui  vix 
milio  &  cibario  pane  rugientem  faturare 
ventrem  poteram  ,  nunc  ,/imilam  &  mella-. 
fafttdio  :  novi  & genera  &  nomina  pifcium  .* 
in  quo  Uttore  concha  leftafit,  calleo  :  fit- 
poribut  avium  difcerno  Provinciat ,  &c. 
Hxc  de  helluonibus  illis  aliorum  divitiis 
inhiantibus,  quos  Imperatorum  lex  fanci- 
ta  coercuit . 

Meminit  ejufdem  quoque  legis  Ambro-  CXXII. 
fius ,    dum  ad   Valentinianum  juniorem_. 
fcribens  fic  ait(rf)  :   Kobit  etiam  priva- {d\  Amkr. 
ta/uccejfionit  emolumenta  recentibut  legi-  epijl.^i. 
bttt  denegantur ,  &  nemo   conqueritur  .  Kon 
enim  putamut  injuriam^  quia  difpendia  non  ^."V  £'°" 
dolemut :    Et  paulo  inferius  :    Scribuntur  ciefiaftjcjs 
teftamenta    templorum    miniftrit  ,    nullut  perfonis. 
excipitur  profantttt  nullut  ultimet  condi- 
tionit ,  nullus  prodigut  verecundia :  foli 
ex  omnibut  clerico  commune  jut  clauditur  , 
a  quo  folo  pro  omnibut  votum  commune__, 
fufcipitur  ^ojficium  commune  defertur ,  nul- 
la  legata  vel  gravium  viduarum ,  nullct^, 
donatio  .  Et  ubi  in  moribut  culpa  non  de- 
prehenditur ,    tamen  officio  mttlta  prcefcri- 
bttur.    Ouod  facerdotibut  phani  legave- 
rit  Chrijtiana  vidua ,  valet  ;  quod  mini- 
ftrit  Dei ,  non  valet .  Quod  ego ,   non  ut 
querar  ,  fed   ut  fciant    quid   non  querar  , 
comprehendi  :  malo  enim  vot  pecunia  mino- 
ret  ejfe  ,  qttam  gratia  .  Sed  referunt  ea__. 
qux  vel  donata,  vel  reltfta  funt  Ecclejia 
non   effe   temerata .   Haec  Ambrofius  cum 
agit  adverfus  Symmachum  poftulantem  fa- 
cerdotibus  atque  virginibus  Veftalibus  e- 
molumenta    rellituenda    elfe  :  cum    alio- 
qui   idem  S.  Ambrofius  seque  ac  S.  Hie- 
ronymus  alibi  damnet  clericos  ex  pietate 
quaeftum  captantes ,  his  verbis  (  e) :  5/  e-  (e)  Ambr. 
nim  non  contentut  ftipendtit  fuerit ,  qute  Serm.y. 
de  altarioy  Domino  jubente ,  confequitur  , 
fed    exercet   mercimontnm  ,    interceffiones 
vendit,  viduarum  munera  libenter  ample- 
ftttur  ;  hic  negotiator  magit  poteft  videri  , 
quam  clericus  .  Ham  licet  dicere  pofiumut  ; 
nemo  nos  invaforit  arguit  violentix  ,    nul- 
lut  accufat :  quafi  non  interdum  majorem 
prtfdam   a  viduit   blandimenta    eliciant  , 
quam  tormenta  :  non  intereft  apud   Deum  , 
utrum  vi ,  an  circumventione  qttit  ret  a- 
lienat  occupet ,  dummodo  quoquo  pafto   te- 
neat  alienum. 

Quod 


3i8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christj 
37°- 


Damasi  Pap. 

4« 


VaLENTWIAWI  lM  ; 

Valentis  ' 


CXXIII. 

Confenfu 
Damau" 
PP./ex  il- 
Ja  fancita 
putatur . 


(a)  Ambr. 
*t>ift.l*. 


cxxiv. 

Valentini- 
ani  lexde 
dnabus  da 
cendis  u- 
xoribus 


(b)  Socrat. 
••4*  c.7,6. 


Quod  autem  tura  Hieronymus  turn  Am- 
brofius  eodem  ferme  tempore  aeque  inve- 
hantur  in  clericos  bonis  viduarum  anhe- 
lantes  ;  quodque  Damafus  ,  ad  quem  Im- 
peratorum  refcriptum  datum  eft ,  iilud  in 
Ecclefiis  Urbis  legi  voluerit ,  cum  tamen 
id  minime  reperiatur  ab  iifdem  Auguftis 
fuiffe  prxceptum  ,  nec  exemplum  uliuiru 
praecefferit,  ut  Imperatoriae  fancYiones  in 
Ecclefiis  legcrentur ,  fed  affigerentur  illae 
in  Albo  Praetoris;  equidem  verifimile  eft, 
ipfo  Damafo  id  agente,  ab  iifdem  Impe- 
jatoribus  ejufmodi  fuiffe  editam  fanclio- 
rem  adverfus  divinorum  decretorum  con- 
temptores,  ad  demoliendam  clericorum  , 
&  monachorum  ejufmodi  quaeftuariam  ac 
fordidam  officinam:  ut  qui  contemnerent 
fancla  Evangelii  praecepta,  &  pro  nihilo 
ducerent  facros  Conciliorum  canones ,  i- 
pforumque  Romanorum  Pontificum  de- 
creta  quaelibet  deriderent ,  fic  faltem  ii- 
dem  procaces  ab  ipfo  Imperatore  Valen- 
tiniano  compefcerentur  ,  quem  conftat  in 
caeteris  jura  Ecclefiaftica  farcta  tefta  fer- 
vari  voluiffe :  nam  de  eo  S.  Ambrofius 
(  a  )  ad  ipfius  filium  Valentinianum  ju- 
niorem  :  Hec  quifquam^  inquit,  contuma- 
cem  vocare  me  debet ,  cum  hoc  ajferam9 
quod  Augufice  memorice  piter  tuus  tton  fo- 
lum  fermone  refpondit^  fed  etiam  legibus 
fuis  fanxit  ;  in  caufa  fidei  ,  vel  Ecclefia- 
fiici  alicujus  ordinis  ,  eum  judicare  debe- 
re ,  qui  nec  munere  impar  fit ,  nec  jure 
dijjimilis .  Quod  fcilicet  jura  &  caufas  , 
refque  omnes  Eccleiiaflicas  voluerit  ab 
Ecclefiafticis  pertra<5tari ,  ut  alias  de  his 
fuperius  pluribus   diclum  eft. 

Caeterum  quod  in  hoc  argumento  verfa- 
mur ,  ut  de  legibus  parum  oequis  a  Va- 
lentiniano  Imperatore  promulgatis  aga- 
mus;  de  ea  haud  diffimulandum  effeputa- 
mus ,  qua  Socrates  ait  ipfum  fanciviffe, 
ut  quicumque  vellet,  duas  poffet  uvores 
habere  .  Ar  res  magni  momenti  haud  per- 
functorie  traftanda  videtur;  fed  accurate 
de  ejus  veritate  difquirere  ,  operaepre- 
tium  exiftimamus.  Verum  quoniam  ejuf- 
modi  affertionis  unus  Socrates  primus  ha- 
betur  auclor  ;  hic  verba  fingula  ab  eo  de- 
fcripta  reddemus  (b)  :  Jujttna,  inquit, 
orbata  patre  Proefeclo  Provincice  Picence 
fub  Conflantio ,  virgo  permanfit  .  Poflea^. 
tempore  progrediente  ,  Severce  Imperatoris 
Valentintant  conjugi  nota  ejfe  coepit ,  cre» 
broque  cum  illa  venit  in  colloquium .  Pofi- 
quam  vero  crevit  inter  eas  confuetudo  & 
famtliarttas  ,  iifdem  balneis  pariter  lava- 
hant  .  Idcirco  Severa  ,  ubi  Jufiinam  in  bal- 
tteis  lotam  vidtjjet ,  virginis  pulchritudi- 
tie  mtre  capiebatur  ;  coepitque  de  ea  apud 
Jmperatorem  verba  facere  ;  Jufli  filtam  vir- 
ginem  ejle  pulchritudtne  admodum  admi- 
rabtli  ,  feque  licet  ejjet  multer ,  eius  for. 
ma  adeo  venufla  vehementer  obhtlari .  Im- 
ferator  uxoris  verba  mente  intenori  re- 


condens  ,  confilium  de  Juflina  in  uxorept 
ducenda  iniit,  Severa,  de  qua  Gratianum  , 
quem  paulo  ante  Imperatorem  declarave- 
rat ,  fufcepit ,  neutiquam  repuiiata  .  Qua- 
re  legem  tulit ,  ut  cuiqtie  volenti  Itceret 
duas  uxores  habere  legitimas  ,  eamque^, 
in  fingulis  Civitatibus  divulgavit .  Lege 
itaque  divulgata,  ipre  Jufltnam  duxit  «- 
xorem  ,  ex  qua  Valentinianum  juniorenty 
&  tret  filias ,  Juflam  ,  &  Gratam  ,  &  Gal- 
lam  procreavit ,  quarum  duct  vitam  in  vir- 
ginitate  traduxerunt ,  Galla  autem  poftea. 
Theodofio  Magno  in  matrimonium  colloca- 
ta  fuit,  ex  qua  Placidia  filia  ei  nataefi» 
Hucufque  Socrates  . 

At  convincitur  ex  pluribus  apertiflimis 
mendaciis  anilem  vel  ab  eo  concinnatam 
efle  fabellam  ,  vel  potius  ipfum  ab  ali- 
quo  e  trivio  acceptum  ut  verum ,  con- 
fcripfiffe  commentum.  Unde,  quaefo ,  So- 
crati ,  Jultinam  fuiffe  virginem  ,  cum  eam 
Vaientinianus  accepit  5n  conjugem,  quam 
conftat  uxorem  fuiffe  Magnentii  tyranni  ? 
teftatur  id  quidem  inter  hujus  temporis 
fcriptores  Zofimus  (  c  )  ;  qui  certe  quo 
non  pretio  redemiffet,  ut  in  Chriftianum 
Imperatorem  proxime  fuccedentem  poft 
Julianum,  quem  in  odium  Chriftianae  re- 
ligionis  adeo  celebrat ,  potufffet  tantum 
facinus  exprobrare  ?  Et  quid  dicemus  de 
Ammiano  aeque  Gentili ,  &  in  Chriftia- 
nos  Principes  (ut  vidimus  )  parum  aequo, 
qui  tamen  nihil  ad^ocelebrat  in  Valenti- 
niano  atque  commendat,  ac  caftitatem? 
fed  ejus  verba  reddamus  (  d  )  :  Omnt  pu- 
dicitice  cultu  domt  cafius  &  foris,  nul- 
lo  contagio  confcientice  vtolatus  obfcoence^ 
nthil  incoeflum  :  hxncque  ob  caufam  tam- 
quam  retinaculis  petulantiam  refrenavit 
aulce  regalts  9&c.  Haec  ad  finem  vitae  ipfius 
Ammianus .  Appello  nunc  recluin  erudi- 
torum  omnium  fanumque  judicium.  Po- 
tuiffent  ne  haec  de  Chriftiano  Principe  a 
fcriptoribus  in  Chriftianam  religionem  in- 
fenfis  adeo  praedicari ,  fi  Valentinianus 
fuiffet  publica  illa  obfccenitate  pollu- 
tus ,  quam  fcimus  a  Romanorum  rerum 
hiftoricis  (e)  in  barbaris  efle  derifam,  & 
in  Romano  (  / )  Imperatore  id  tentante 
magnopert  improbatam  ? 

At  quomodo  non  magis  iidem  fcripto- 
res  Ethnici  pudendum  fcelus  voce  prae- 
conis  in  unaquaque  civitate  Romani  Im- 
perii  proclamatum  fuiflent  invectivis  gra- 
vilfimis  infeclati  ?  cum  non  folum  id  mi- 
nime  feciffe  reperiantur ;  fed  contra  po- 
tius  virtutem  illam  domi  forifque  lucen- 
tem ,  perfpicuam  confpicuamque  omni- 
bus  faftam ,  nulla  vaientem  oftundi  cali- 
gine  ,  caftitatsm  tanti  Principis  tanro  prae- 
conioefferant,  quanto  fciam  nec  antea  nec 
poftea  quemquam  eo  nomine  ab  eis  effe 
laudatum  ;  cum  alioqui  fi  talia  perpetraf- 
fet ,  turpior  videri  potuiffet  Commodo  & 
Heliogabalo,  qui  licet  impuriflimi ,  nnm- 

quam 


cxxv. 

Refellitur 
falfa  opi- 
niode  Ie- 
g:  lata  . 


(c)  Zofm» 
/.4. 


(d)  Amm* 
lib.io. 


(e)  S.tlluft,- 
de  bell. 
Jugurt. 

(f)  Sueton. 
in  C.  Jul. 
cap.31. 

CXXVI.  ! 


Cum  Critice  Pagii. 


Chrijti 
37°- 


Damasi  Pap. 
4« 


3*9 

VaLENTINIANI        T 

Valevtis  Impp*  7' 


nupt. 


CXXVHi 


quam  tamen  hujufmodi  facinus  pertentaf- 

fent:    Et   quidem   honeftiores  illo  Vale- 

(*)/.  t8.c.  rianus  &  Callienus  Imperatores  (  ar),  qui 

a&leg.jul.  fuis  legibus  duas  fimul   habentes    uxores 

detdui.      notarunt  infamia:  Quin  &  Valentiniano 

puriores  ac    juftiores    dicendi    Diocletia- 

nus  &  Maximianus  Augufti ,  qui  haec  re- 

(b)l.uC.    fcripfifle  reperiuntur  ad  Sebaftianum  (b) : 

demccjl.         Keminem  ,   qui   fuh   ditione  fit  Komani 

nominit ,  binat  uxoret  habere  poffe  ,  v ul- 

go  patet ;    cum    etiam  in  ediclo    Pnetorit 

huiufmodi  virt  infamia  notati  fint .  Quam 

rem  competent  Judex  inultam  ejfe  non  ptt- 

tiatur  .  Haec  ipfi  . 

At  quantum  re  ver3  execrabilis   fuerit 

Chriftianis  Principibus  cjufmodi    polvga- 

mia»docuit  Theodofius    Fmperator,   qui 

poft  Valentinianum  cum  Gratiano  regna- 

vit:  nam  ejufmodi    fcelus  fic    perfecutus 

(r,i.7.c.de  eft ,  ut  correxerit  in  externis  (c  )  ;   pro- 

judtis.      hibuit    enim  Judaeos    duas  fimul    habere 

uxores  ;  quod  multo  magis  emendaffet  in 

Chriftianis  >    fi  talibus  inveniffet  fordibus 

jnquinatos  ;  quorum  innumera  tunc  plane 

multitudo  fuiffet,  fi  quod  vult  Socrates, 

Imperator  lata  per  Orbem    lege,    carnis 

immunditiis  laxaffet    habenas,    immo  & 

nefandae  licentise  jufto  praetextu   viam  a- 

peruiffet.  Sed  &  quem  tunc   oportuiffet 

concitatum  elfe  per  univerfum   Romanum 

Imperium  tumultum  ,  cum  abrogata  tur- 

pi  lege  a  fuccefforibus  Imperatoribus ,  quae 

fecundo  loco  du&ae  erant  uxores,   dimit- 

tendoe  fuiffent?   cum  tamen    nulla  de  his 

vel  levis  memoria  habeatur ,  quod  fcili- 

cet  haec   omnia  falfo  effcnt  afferta  . 

cxxvm.      Sed  &  quonam  modo  ,  quxfo ,  res  to- 

to   Romano   Imperio   diffamata ,     nonnifi 

uni  ,  qui  poft  haec  tempora    vixit,    inno- 

tuit  Socrati  ?  ex  eo  enim   caeteri    defcri- 

pfere  ,  Paulus  Diaconus  ,    Zonaras ,    qui 

uno  eodemque  tempore  duas  Valentinia- 

rium  tradunt  habuiffe  uxores  ,  atque  Ni-  , 

cephorus  ,  &  C\  qui  alii  qui  inconfulte  ni- 

mis  praevium  ducem  caecum   fecuti  funt  . 

Non  ha?c  Hieronvmus>  Orofius ,  non  Se- 

verus,  &  alii  plures  Latini ,  qui  his  tem- 

poribus  claruere    fcriptores,   hujus  aetatis 

eventa  fcribentes  :    neque  penes  Graecos 

Sozomenus ,  vel  Theodoretus,    qui   ejuf- 

demlmperatoris  resgeftas  profecuti  funt; 

qui  de  his  ne  verbum  quidem  vel   nutum 

niinimum  edidere  .  Plus  fane  quam  millies 

neceflltas  popofciffet  ,  hujus  faeculi  Lati- 

nos  Ecclefiafticos  tractatores  ejufmodi  a_. 

Valentiniano  editae  legis  meminiffe,   Hie- 

Tonymum,  Ambrofium  ,  &  Auguftinum  , 

cum  eos  de  polygamia  frequenter  difpu- 

tare  contigerit,  &  illud  Pauli  ad  Timo- 

theum  (rf)faepe  faepius  reciprocare:  Vniut 

uxorit  virum  :  fi   aliquando  edita  illa  fuif- 

fet ;  cujus  quidem  apud  eos  nec  vel  levis 

mentio  reperitur  ;  cum  alioqui  penes  Hie- 

(c)Wero».  ronymum  (e),  Valentinianum    ipfum  ut 

<7-4!>-        aufterum  Dimis  vindicem  violatae  caftita- 


(<i)  i.Tim. 
3« 


tis  videas  in  crimen  adduci  ,  dum  agit 
de  muliere  fepties  icta.  Sed  &  Ammia- 
nus  (f)  fidem  facit  fub  ejus  Imperio  com- 
plures  virgines  &  nuptas  adulterii  Ro- 
mae  effe  damnatas .  At  fi  ceffarent  haec  o- 
mnia;  illud  unumfatis  ad  cjufmodi  explo- 
dendum  commentum  .  Paffurus  ne  fuiffet 
DamafusPapa,  laturive  id  reliqui  Catho- 
lica;  communionis  Epifcopi ,  a  Chriftiano 
Imperatore  promulgari  legem,  qua  fol- 
veretur  penitus  Chriftians  difciplinae  cen- 
fura;  atque  haeielis  fanciretur?  Quorum 
caufa  obnitendum  erat  omnibus,  ut  gene- 
ralibus  coactis  Conciliis  ,  adverfaria  de- 
creta  ederentur,  lagarenturque  Epifcopi  , 
qui  velut  Joannes  ,  Herodem  redarguerent 
Imperatorem  .  At  de  his  ne  levis  quidem 
rumufculus ;  cum  ahoqui ,  fi  vera  fuiffent  ; 
totus  commovendus  fuiffet  Catholicus  or- 
bis  .  Ceffet  igitur  de  infami  lege  fufpi- 
cio  ,  6c  de  duarum  fimul  uxorum  conju- 
gio  fileat  falfo  aircrta  calumnia  ,  atque 
evanefcatin  auras  qui  fumma  levitate  con- 
cinnatus  &  ab  aliquibus  acceptus  eft  er- 
ror  .  Duxit  quidem  Juftinam ,  fed  poft 
Severae  prioris  uxoris  obitum  ,  cujus  nul- 
la  poftea  mentio  prorfus  habetur. 

Quod  rurfum  ad  ejufdem  Valentiniani 
refcripta  hoc  eodem  anno  dafa  fpeftare 
vidctur  ;  laude  plane  dignum  extitit  51- 
Iud,  quo  iis  qui  Romam  fe  confcrrent 
liberales  difciplinas  addifcendi  caufa  , 
confuluit,  eorumque  vitne  moribus  opti- 
me  profpefrum  voluit .  Eft  autem  hujuf- 
modi  ad  Olybrium  iterum  Urbanam  prae- 
fecluram  gerentem  (g): 

Quicumque  ad   Urbem  difcendi  cupidi- 

tate  veniunt ;  primitus  ad  magifirum  cen- 

fut  provincialium  Judicum  ,   a    qutbut  co- 

pia  eft  danda  vemendi ,   ejufmodi  Ittterat 

proferant ,  ut  oppida   homtuum  &    natalet 

&  merita  exprejfa  teneantur  .  JJeinde  ,  ut 

in  primoftatim  profiteantur  introitu  ,  qui- 

hut  potijlimum  ftudiit  operam  navare  pro- 

ponant .  Tertio  ,    ut  hofpitta  eorum   folici- 

te  cenfualium    norit    officium  ,  quo    ei    rei 

impertiant  curam  ;    quam    fe    ajferuerint 

expetifte .    Iidem  immtneant  cenfualet  ,   ut 

finguli  eorum  talet  fe  in  conventibut  pra- 

beant ,  qualet  ejje  debent ,  qui  turpem  in- 

honeftamque  famam  ,    &    confociationet, 

quat   proximat  putamut  ejfe    crimintbut  , 

aftiment  fugiendat ;  neve    fpeftacula  fre- 

quentiut  adeant  ,  aut  appetant  vulgo  in- 

tempeftiva  convivia .  Quin  etiam  tribuimut 

poteftatem  ,   ut  fi  quit  de  hit    non  ita  in 

Urbe  fe  gejferit,  quemadmodum  liberalium 

rerum  dtgnitat    pofcat ;    publice    verberi- 

but  affeclut  ftattmque    navigio    fuperpofi. 

tut  abjiciatur  Urbe,   domumque    redeat  . 

Hit  fane,  quifedulo  operam  profeffionibut 

navant ,  ufque   ad  vigefimum  fuce  eetatit 

annum  Romee  liceat   commorari  .    Voft    id 

i/ero  temput  qui  neglexerit   fponte  remea- 

re,  folicitudtne  Frtefeilurce   etiam  impu- 

riut 


(f)  Amm. 
lib.  *8. 


CXXIX. 


fg)l.r.   de 
Jlud.  liber. 
urb.  Rom. 
C.  Tbeod. 

Rom.inar 
fcholae  le- 
ge  Valen- 

tini.ini  op- 
time  infti- 
tut£  . 


3*o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christj 


Damasi  Pap. 
4» 


VaLENTINIANI 

Valentis 


Impp.  7. 


cxxx. 

(a)  Aug. 

Confefi. 
iib.  l.c.S. 

Au°ufti- 


contulit 
ad  docen 
dum  . 


rius  ad  patriam  revertatur,  Verum  «e_» 
hcec  perfunclorie  fortafle  curentur ;  prce- 
celfa  finceritas  tua  officium  cenfuale  com- 
moneat  •>  ut  per  fingulos  menfes^  qui  vel 
tittde  veniant ,  quive  fint  ,  pro  ratione^j 
temporis  ad  Africam  vel  ad  cceteras  pro- 
vincias  remittendt  ,  Brevibus  comprehen- 
dat ;  his  dumtaxat  exceptis ,  qui  curpora- 
torum  funt  oneribus  adjunttt .  Simtles  au- 
tem  Breves  etiam  ad  fcrinia  manfuetudi- 
tiis  noflrte  annis  fingulis  dtrtgantur  ;  quo 
tneritis  Jingulorum  ,  inflttutionibufque  com- 
pertis  ,  utrum  quandoque  nobis  fint  ne- 
cejfarii  judicemus .  Dat.  IIIL  Id.  Mart. 
Trev.  Valenttntano  &  Valente  III.  AA. 
Cofs. 

Ad  hujus  pTane  legls  decreta  fpeclat, 
quod  S.  Auguftinus  de  fe  ipfo  in  fuis  Con- 
feffionibus  ait  (a);Hon  tdeo  Romam  per- 
gere  volui ,  quod  majores  quceflus ,  tnajor- 
que  mihi  dtgnitas  ab  amicts  qui  hocfua- 
debant  ipromittebantur^quamquam  &  ifla 
:ur  le  ducebant  animum  tunc  meum  )  fed  illa  e- 
Ki.mam  rat  tunCCmfa  maxima  & pene  jfbla  ,  quod 
audiebam  qutetius  tbi  fludere  adolefcen- 
tet ,  &  ordinattore  difctplince  coertione 
fedari  ,  tie  tn  ejus  fcholam  ,  quo  magtflro 
non  wuntur  ,  paffim  &  proterve  irruant^ 
tiec  eos  admittt  otnnino  ,  nifi  ille  permife- 
rit .  Contra  apud  Carthuginem  foeda  efl 
&  intemperans  licentia  fcholaflicorum  .  Ir- 
rumpunt  impudenter  ,  &  prope  furiofa  fron- 
te  perturbant  ordtnem  ,  quem  quifque  di- 
fcipulis  ad  profictendum  inflituerit .  Mul- 
ta  injuriofa  faciunt  mira  hebetudine ,  & 
punienda  legibus  ,  ntfi  confuetudo  patrona 
fit ,  hoc  mifertores  eos  oflendens ,  quo  jam  , 
quafi  Uceat ,  faciunt ,  quod  per  tuam  ceter- 
■nam  legem  numquam  licebit ,  &  impune  fe 
facere  arbitrantury  cumipfa  faciendi  cce- 
citate  puniantur  ,  &  incomparabiliter  pa- 
tiantur  pejora  quam  faciunt .  Haec  Augu- 
ftinus;  ex  cujus  quoque  fententia  atque 
aliorum ,  &illudprobe  prudenterque  fta- 
tuifte  vifus  eft  Imperator,  ut  in  eifderrtj 
fcientiis  addifcendis  operam  Romae  navan- 
tes  adolefcentes  nequaquam  poft  annum 
aetatis  vigefimum  diutius  ibidem  agere  fi- 
nerentur ;  ne  fcilicet  jam  liberiores  otio 
torpefcentes  urbanis  irretirentur  illece- 
bris.  Magno  fane  bene  ante  inftitutae  vi- 
tae  difcrimine  adolefcentes  defides  Roma» 
morari ,  illud  Paulini  hujus  quoque  tem- 
poris  viri  ordinis  Senatorii ,  poftea  ve- 
io  Nolani  Epifcopi  fanclitate  clariffimi 
admonet,  cum  ad  Licentiurh  olim  Remse 
ab  Auguftino  imbuto  rhetoricis  facultati- 
bus  ita  verfibus  fcribit  (  b  )  : 

Kunc  te  follicitat  variis  mctle  fuada^, 
figuris 

Ueu  validos  etiam  flernere  Roma  potens: 

Sed  tibi ,  nctte  precor  ,  femper  Vater  Au- 
gujtinus 


[h)  Apttd 
Aug.  ep. 

36. 


Roma  in« 
cautis  ju- 
venibus 
damnofa  . 


Occurfet   cunttas  Urbis   ad   illecebras  T 
lllum  tanta   inter  fragilts    dtfcrtmincu. 

vitee 
Afpiciens  »     &  habens  peftoret    tutus 

eris  . 

Ifta  Paulinus  in  epiftola  ad  Romanianum. 
Et  quidem  quod  ad  ha?c  <~peclat  (  ex  eo 
quod  in  haec  incidimus  )  illa  de  Roma 
mea  fententia  eft ,  ut  qualem  quis  eam 
velit,  talem  inveniat;  inftarque  fit  fera- 
ciflimi  agri,  qui  quodcumque  fufcipit  fe- 
men  ,  illud  mulfciplicato  reddit  fcenore  ; 
adeo  ut  injufta  plane  &  invidiofa  appa- 
reat  efte  multorum  querela  quamvis  oc- 
cafionem  captantium  de  Romana  Eccle- 
fia  &  de  ipfa  Urbe  quafi  omnium  vitio- 
rumaltrice  obtreftandi  ;  cum  fortafle  Ro- 
maj  verfati,  nullum  penitus  de  viris  fpe- 
clata  probitate  atque  litteris  egregie  ex- 
cultis,  quibus  illa  abundat ;  neque  de  lo- 
cis  dele&um  habentes  ,  in  quas  fenvel  in- 
ciderecloacas,  in  iifdem  merfi  ,  loco  im- 
pudenter  adfcribant  ,  quod  fuoe  ipforum 
vecordiae  in  primis  fuerat  tribu^ndum . 
Mihi  certe  de  Urbe  illud  liceat  haud  in- 
grato  fateri ,  quod  de  Athenis  Gregorius 
Nazianzenus  affirmat ,  nimirum  Roma  ipfa 
etfi  aliquibus  fortafie  perniciofa  fuerit  , 
mihi  certe  gemmea  ,  omnique  ex  parte 
beata  atque  proficua  femper  extitit,  ut- 
pote  quae  me  plen^e  pubertatis  adolefcen- 
tulum  vagum  &  infrenem  excipiens  ,  mox 
fub  Chrifti  jugo  redaftum  alumnum  quem 
fufcepit,  edomuit ,  fedula  magiftra  morum 
exiftens ,  ac  litterarum:  ut  plane  intelli- 
gam,  quod  minus  in  utrifque  profcce- 
rim  facultatibus ,  mihicedere  culpae  ,  non 
Urbi  .  At  de  his  haclenus  .  Jam  quae  an- 
m  hujus  funt  reliqua  profequamur . 

Eodem  quoque  anno  pro  virginibus  vi- 
duis,  &  pupillis  Valentinianus  legem  fan- 
xit,  qua  eos  a  cenfu  plebis  evemit  ;  fic 
enim  de  his  refcripfit  ad  Viventium  Proe- 
feclum  Praetorio  (c)  Galliarum :  Hulla 
vidua  ,  nemo  pupillus  ex  utroque  fexu  , 
donec  eos  ingrediatur  annos  ,  qui  jam  tu- 
tortbus,  curatoribus,  vel  publicis  non  e- 
geant  ,  exaclionem  plebis  agnofcat .  Simi- 
li  devotione  habeaniur  immunes  ,  &  fi  qu<e 
fe  facra  legis  obfequio  perpetuo  dedtca- 
runt ,  nempe  moniales .  Dat .  III.  Kalend* 
Aprtlis  ,  Treveris ,  Valentiniano  &  Va- 
lente   III.  AA.  Cojf. 

Hoc  ipfo  anno  a  S.  Hieronymo  bafili- 
cx  Apoftolorum  Conftantinopoli  dedica- 
tio  fafta  ponitur  in  Chronico,  anno  ni- 
mirumeorundem  Impp.  feptimo  ,  nifi  ma« 
gis  placeat  rejicere  in  annuni  fequentem  , 
habita  ratione  ejufdem  ordinis  numerandi 
annos  (  quod  attigimus)  .dictorum  Impe- 
ratoxum» 


An« 


Pomam 
qualem 
quis  vult , 
nlerr.  ha- 
bet. 


CXXXI, 

Quibus 
capitatio- 
n;s  cenfuS 
relaxatur. 

(c)  \.6.de 
Cenfih. 
C.    Tbeod. 


CXXXII. 


Cum  Critice  Pagii. 


3*i 


JESU  CHRISTI 
ANNtfS 

IV' 


DAMASr  PAP. 
ANNUS 

5- 


VALFNTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  8. 


T. 

Urficini 
Schifma- 
nci  in 
Gailias 
relegatio  . 

fi)/.j.* 

denunci.i- 
tiorc  . 
C.  Tbcod. 
(b)l.i.de 
nitnr.  fil, 
C.Tbcod. 
I  l.dcCurf. 
pub.  C. 
Tbcc.  I.i. 
dc  cquis 
Curul.C. 
Thnd.l.  10 
dc  tnalef. 
C.Tbecd.lm 
3.X.  de  epi. 
& cleric . 
C.  Thcod. 


ANnus  advcnit  Domini  trecentefimus 
feptuagefimus  primus  ,  Confulibus 
Gratianofecundum  atque  Anicio  Petronio 
Probo:  Quo ,  Urficino  fchifmatico  jam_. 
(  ut  diclum  eft  )  faepe  damnato  ,  fa?peque 
veniam  confecuto,  cum  tandem  ob  cjus 
in  fcelere  pertinaciam  Valenttnianus  Au- 
guftus  in  Galliis  eum  j  lfliflet  exulare  ; 
eidem  exilii  indulgentiam  impartiens  Im- 
perator,  de  co  ab  exilio  relaxando  re- 
fcriptum  deditad  Ampelium  Urbis  Pra?fe- 
ftum  :  hoc  narnque  anno  Ampelium  ipfum 
Urbanam  prxfeeturam  geflifle  fub  Confu- 
latu  fecundo  Gratiani  cum  Probo ,  ejuf- 
dem  Valentiniani  refcriptum  (a.  )ad  eum- 
dem  Ampelium  datum,  &  alia  plura  quse 
habes  in  margine  norata  fignificant  (  b  )  . 
Ad  Ampelium  igitur  Praefe&um  Urbis  de 
Urficini  indulgentia  idem  Valentinianus 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS       ANNO  PERIODI  GIMCO  -  ROMANiE   $864. 
S/BC.  IV. 

Q   i<J.  B.  2)  x*«  p»  4«  April.  Indicl,  14. 


Anno  Ur- 
bU  1 114« 
Oly.np. 
287.  an.3. 
fecuniwn 
Baro-iiwn. 
Qlyrnp, 
287. 

A.  C  371. 


JESU  CHRISTI   371. 

DAMASI    PAPjE  6. 

Valentiniani    ET  VALENTIS  Impp.  8. 

GFATtANI    IMP.  5. 


cum  aliis  Auguftis   ita  refcripfit  (c):      U)  ExCod. 

Valentinianus ,  V.ilens  ,  &  Gratianus        Vlit>  EP'fc' 
AAA.   Ampelto  P.   V.  Rom.Pont. 

Jure    tnanfuetudtnis   nojirte  finfibus   vel  . 

divtnitus  damnatum  ejl ,   vel  iranqutllita-  Rdcx\- 
te  natura  ,  ne  cutn  delinquentiutn  facino-  jj'1]!,",,1,1]^ 
re  legum  feveritate  certetnus  ,    ac  fpe   e-  aj  Ampe. 
tnendationis  futura   mttiorem    effe  veltmus  ijum  , 
correclionis  tnjuriam  ,  quam  provocat  nte- 
ritumnojlrum  ,  Ampelt  pater  cartjjime  Au- 
gujiorum .  Dudum    JJrJicini    inquietudtnz_, 
provocati,faventes  concordice  popult  Cbri- 
fitani,  quteti  etiam  Vrbis  facratijpmcc  pro- 
videntes  ,  uno  interim  loco  ,   intra  Galliar 
dumtaxat ,  perturbatorem    tranquillttatis 
publicce  Jlatueramus  jure   cohiberi,  Jcili- 
cet  ne  applicatione  morum  late  dtjfenjionis 
incommodum  fpargeretur  .    Verum    naturte 
nofirat  manfuetudtne  levtgati  ,    ita  memo- 

S  s  rato 

[*]    \     Dnum.  I.  &  fcqq .  ColT.Gratianus  Aug.  j. 

X^    II.  &    Sextus   Vctro»ius     Prnbus ,    uter-  Confules 
que  Occidenialis .    D;  ultimo,  qui  e  familia   A-  Quinqwn- 
nicia   erat ,  legendus  Onuphrius  in  Faftis.   Gra-  nalia  Cra. 
tiani  Confulatus    juxta    fecundam    Confulatuum  tiani  Aug, 
Cefareorum  regulam  fumtus :  ejus  enim  Quin- 
quennaiia     in  hunc    annum     incidunt,   quorum         tt. 
occafione  dane   a   Valentiniano  Leges  >  de  qui-  Epijiols 
bus  in    Annalibus  num.  I,.  &  feqq. '  Ba/ilii  /oco 

Pleraque    qua;    hoc  armo  ex  epiftolis   D.  Ba-  no,i  flto  re- 
filii  a  Baronio    narrantur,  ad'    fequentes    annos  citata  . 
pertinent ,    cum  Bafilius  circa  hujus    anni   me-  Baron.  rt. 
dium  creatus  fuerit    Epifcopus  ,    eaque    omnia  Vn.  & 
Bafilio  jam  Epifcopatum  _adepto    accidetir.t.      feqq. 


J>IOTiE     [!j  /~iOjf.  Gratianus  Ahg.  II,  &  Sex.Petremus  Vrobus  .  Relandus  Probo  addit  Anicii  quoquc    no- 
\^  men  .  G.rutertis  ,  pag.  CLXIV.  4. 

CONSULATU.     D.     N.     GRATIANI;    AUG. 
1  I.     E  T.    P  R  O  B  I.     V.     C. 

Vetus  infcriptio  apud  Boldettum   in- appendice  monumentorum  ,   pag.  808. 

D  E  P.     XV.    K  A  L.     A  U  G.     GRATIA.     N  O. 

I  I  I  I.  (    mendofe  exfcriptum  ;    legendum    I  I. 

ET.     PROBO.    C  O  N  S  S,     IN.     P  A.  C  E  . 

Pafchalis  laterculus    in   fine   Gennadii ;  Gtatiano  II.  &  Proba. 
Fabrettus  ,    pag.   171.  171.   Sc    137. 


Item; 


DEPOSITA.     XVI.     K  A  L.  O-C  T  O  B.    D.     N. 
G  R  A  T  I  A  N  O .     A  U  G  .    II.     E  T  .    P  R  O  B  O .     C  O  N . 

GRATIANO.     ET.      PROBO     COS.    TERT. 

N  O  N.     F  E  B. 


De  Sexto  Petronio  Probo  Ferrettus  in  Mufis  lapid.  pag.  nj.  Vide   Anfonium  epiftol.  XVII. 

Fpigramma  fepulcrale  Petronii    Probi  extat  apud  Baronium  ,  &    apud  Gruterum ,  pag.  CCCCL» 
4.  5.  ubi  Pmbut  dicitur : 
fafcibus     tnluflris  ,    Confule  dignus  avo  . 
Et 

Confulibus   proavis  ,  foeerifquc   &  eonfule    major  , 

Quod  geminas  Conful  reddidit  ipfc  domos  . 

Vide  Profopographiam  Codicis  Theodofiani  in  Probo  ,  ubi  Prolut.  Sex.  Anicius  Petronius  Probus 
appellatur.  Ejus  paternus  avus  fuit  Petronius  Probianus  ,  Conful  A.  D.  311.  cujus  filius  Cxlius 
■grobinus  A.  D.  341.  conful  fuit  .  F.afti  Idatii :  Gratiano  Aug.  II.  #*  Probo,  Profperi  Chronicon; 
Gratiano  &  probo  3  cm  ifla  r.ota  gemini  confulatus  in  Gmittno. 


$12. 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CnRisri 


Damasi 
5- 


Pai-. 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.8. 


ralo  abfcedendi  copiam  dedimus ,  ne  ad 
Vrbem  Romam ,  vel  certe  fuburbicarias 
regtones  pedem  inferat  ,  neque  nequitix 
fuee  contagtonem  conetur  infundere  . 

II.  M  etiam  de  ceeteris  erroris  fui  confor- 
tibus  ,  Gaudi-ntio  videlicet  ,  C7r/o,  Rufo  , 
Auxanone,  Auxanio  ,  Adiedo  ,  &  Ruffino 
fancimus  ;  »f  quos  nequitiee  fimilitudo  com- 
fletlitur ,  eofdem  etiam  conditio  emenda- 
tionis  aftrtngat  .  Quod.fi  quifpiam  exme- 
rnor.jt is  facrtlega  intentione  ftatutum  man- 
fuetudtnts  noflrce  tranfgredtendum  putave. 
rit  ;  non  jam  ut  Chrtjtianus  ,  /e^  «r  /e- 
£«w  <rc  rehgionis  ratione  feclufus  ,  /ew- 
ritatem  publicee  animadvtrfiont  s  agnofcat . 
De  ^rfc  rfKfew  eadem  obfervantia  ad  Ma- 
ximinum  Vicarium  Vrbit  Romee  dedijfe  nos 
conductbtlem  jujftonem,  etiam  cenfur<e  tu<e 
volumus  innotefcere,  Quo  circa  memorato- 
rum  perfonas  ab  his  qui  Reifublicce  nojlrei 
freefident  ,  proclivtor  Jtatutis  executia  de. 
feratur  ;  majorque  fit  eorum  moderatio  , 
quam  qualttatem  morum  fuorum  ad  multo- 
rum  feecula  fenferint  pertinere  .  Hucufque 
ad  Ampelium  .  Ad  Maximinum  autem  fic  : 

lidem  AAA.  Maximino  Vicario 
Vrbis  Roma:  . 

III.  Efi  iftud  divtnitus  inflitutum  manfuetu- 
dinis  noftree  ,  ut  et/T  morum  emendatio  tn 

Hefcri.  bominumvita  fuffictat ,  numquam  tamen  ab 
fufdem"ad  i»dulgendi  fludto  &  voluntate  ceffemus ; 
Maximi.  mitieremque  ejfe  cupiamus  corretltonts  in- 
num  •  juriam,  quam  provocant  merita  delinquen- 
tium .  Ex  quo  orttur  ut  Vrficino  ,  quem 
propter  quietem  populi  Chrijiiani ,  &  de- 
bitam  religioni  ac  legibus  difciplinam ,  uno 
interim  loco  morart  tntra  Gallias  juffera- 
mus  ,  difcedendi  copiam  fecerimus  fub  ea 
conditione  ,  ne  vagandi  arbitrium  pr<ebe- 
remus ,  neve  ad  Vrbem  Romam  ,  vel  re- 
giones  fuburbicarias  valeat  commanere  . 
Quifi  ingrata  pertinacia  Jlatutum  manfue- 
tudinis  nojiree  egrediendumputaverit;  eum- 
dem  non  jamut  Chriflianum,  quippe  quem  a 
communiotte  religionis  mentts  tnquietudo 
diflerminat ,  fed  ut  hominem  faftioftm , 
perturbatoremque  publtcee  tranqutllitatis  , 
legum  &  religiottis  inimtcum  juris  feveri- 
tas  perfequatur ,  Maximine  cartffime  ac 
jucundiffime  . 

IV.  Sinceritas  igitur  tua,  juffionis  noftrx 
ferie  dcbita  veneratione  probata  ,fingula- 
rum  urbium  atque  regionum ,  qutbus  tem- 
porarie  prxejt  ,  primores  atque  tncolas  pro- 
pria  fcripttone  conveniat ,  quatenus  fciant 
ita  memorato  egrediendt  terminos  ctrcum- 
Jcriptos  una  cum  tnquietudtnis  fuet  erro- 
ris  conforttbus  Gaudentto  ,  Vrfo  ,  Rufo  , 
Auxanone  ,  Auxanio ,  necnon  Ruffino  Itcen- 
tia»i  prcebitam ,  ut  ab  interdittis  locis  in- 
cejju  tntellipant  abjtinendnm.  Sic  enim 
manfuetiidtnis  noflr<e  indulgentiam  tempe- 
ramus ,  ne  occafione  preejiita  ,  vicinitite 
inquief-rum  ad  altquat,.  forfitan  Vocifera- 
tionem  religiofi  fofult  ftudta  frovocemus  . 


Haec  ad  Maximinum.  Excepimus  ambo 
haec  refcripta  ex  citato  fuperius  codice 
Vaticano ;  &  licet  ejuldem  argumenti  eif- 
dem  ferme  verbis  cencepta  fint,  vene- 
randse  tamen  antiquitatis  ergo  ad  verbum 
voluimus  defcripfirTe  .  Et  quamvis  careant 
die  ac  Confule ,  quos  fortaffe  imperitus 
librarius  putavit  effc  fuperfluos ;  tamen 
ex  certa  hujus  anni  Ampelii  praefeftura, 
hoc  eodem  anno  data  efle  fatis  apparet. 

At  quid  poft  hsec  profcripti  femel  at- 
que  iterum  legibus  Ecclefiafticis  atquo 
Imperatoriisperfidi  in  incertum  vagantes, 
errantefque  &  in  errorem  ducentes  fchif- 
matici  ?  Nihil  fane,  dum  vixit  Valenti- 
nianus  ,  reperimus  innovaffe  :  eo  autem 
vita  functo  ,  &  Valentiniano  juniore  cum 
Gratiano  imperante,  iterum  majores  mo- 
viffe  turbas,  &  excitafie  tumultus ,  refcri- 
pta  di&orum  Principum  ,  quae  fuo  loco 
defcriptun  fumus,  aperient .  Quod  vero 
pertinet  ad  nominatos  in  refcriptis  focios 
Urficini ,  Marcellinus  presbyter  recenfec 
Lupumquemdam  &  Amantium  ,  additque 
omnes  tunc  diaconos  Urficinum  feftatos 
efTe  ,  quos  ,  id  enixius  pofiuiante  plebe , 
fequenti  anno ,  decimoocla^o  Kalend.  O- 
clobris  reftitutos  fuiife  tradit.  At  Urfici- 
ni  affeclas  una  cum  eo  non  femel  ,  fed 
fepius,  pulfos  effe,  recitata  Valentiniani 
refcripta  docent. 

Hoc  eodem  anno  ,ad  eumdem  Ampe- 
lium  praefecruram  Urbanam  agentem  ,  fub 
iifdem  Confulibus ,  datum  eft  ab  iifdem 
Au^uftis  refcriptum  adverfus  Senatores 
maleficii  accufatos(rf).  Eft  apud  An.mia- 
num  (b)  mentio  de  iifdem  Ampelio  Prae- 
fe<5ro  &  Maximino  Vicario  fimul  judican- 
tibus,  &  de  Senatoribus  maleficiorum  in- 
fimulatis  feveras  quaeftiones  exercentibus . 
Accidit  namque  ut  quidam  ex  Senatori- 
bus  ,  qui  in  gratiam  Imperatorum  potius 
quam  ex  animi  fui  fententia  religionem 
Chriftianam  amplexi  fuerant  ,  haud  ita 
digne  ut  par  erat,  eam  colerent ,  fed  pri- 
ftinis  idololatriae  ufibus  adhuc  tenerentur 
impliciti ,  atque  arufpicinae  ad  divinatio- 
nem,  aliifque  daemonum  invocationibus 
effent  intenti  ;  quos  feveritas  Imperato- 
ris  invigilans  Maximino  omnium  Judicum 
crudeliffimo  (  ut  Ammianus  ait  )  punien- 
dos  tradidit .  Sed  &  S.  Hieronymus  in 
Chronico  hoc  anno  oclavo  Valentiniani 
Iniperatoris  hxc  habet:  Maxtmimis  ¥r<e- 
fetlus  annonee ,  maleficos  ab  Imferatore  in- 
vejfigare  jujjus  ,  flurimos  Romee  nobilium 
occtdtt .  At  de  his  Ammianus  pluribus  , 
nofque  alias  fupra  attigimus . 

Quod  autem  ad  rerum  Orientalis  Ec- 
clefue  deploratifiimum  itatirm  pertinet ; 
maximis  undique  fluctibus  agitatam  fuifle 
liquet ;  adeo  ut  illud  Propheticum  (  c  ) 
lugubre  tunc  occinere  licuiffet :  Kifi  Do- 
minus  exercttuum  reliquijfet  nobis  femen  , 
quafiSodoma  fuijfemus  ,  &  quafi  Gomorrbce 

fimi. 


V. 

Schifmati- 
ci  ad  tem- 
pus  tan- 
tum  quie- 
verc  . 


VI. 


Malrfic.  C. 
Theoi. 

(b)  A<r:m. 
Ub.i%. 

Senatores 
magicis 
intenti 
dire  vexa- 
ti. 


VII. 


(0  */«'. 


Cum  Critice  Pagii, 


CllRISTI 

371' 


Damasi  Pap. 
5- 


3*3 

Valektiniaki  j  8f 

VALENTIS 


Ath.inafii 
ac  Bafilii 
labores 
pro  Ecclc 


(  a )  Baftl. 

vni. 


Pctri  Ale- 
xandrini 
ad  Qrien- 
tales  Ec- 
clefiasab 
Athanafio 
legaiio . 


IX. 


fimtles  fuiffemus .  Nempe  penitus  deleti 
atque  confumpti .  Divina  enim  faclum  eft 
providentia,  ut  poft  tot  tantaque  nau- 
fragia  Orientalium  Ecclefiarum  ,  liberi  re- 
linquerentur  duo  illi  Magni  ,  qui  vidc- 
bantur  effe  columnae,  Athanafius  inquam, 
atque  Bafilius :  quorum  labores  his  tem- 
poribus  pro  Dei  Ecclefia  toleratos ,  nar- 
rare  quifnam  umquam  pro  dignitate  fuf. 
ficiet?  Nos  autem  perpauca  quaedam  ex 
ipforum  fcriptis  elicita  ,  e  quibus  reliqua 
pofiint  intelligi  ,  qux  temporum  delevit 
oblivio,  in  medium  adducemus.  Ac  in 
primis  in  memoriam  revocanda ,  quae  de 
S.  BaMlio  iteratis  litteris  ab  Athanafio  au- 
xilium  implorante  fuperius  dicla  funt.  In- 
terpella'usitaquea  Bafilio  ^thanaius  pro 
Ecclefia  Antiochena  ,  aliifque  aliarum  Ec- 
elefiarum  aerumnis,  mifir  Petrum  Ecclefiae 
Alexandrinae  clericum  (  quem  puto  illum 
qui  ei  in  fede  Alexandrina  fucccffit  E- 
pifcopus  )  ut  luftraret  Ecclefias ,  eif- 
demque  pene  proftratis,  quas  valeret  fup- 
petias  ferret .  De  ejufmodi  enim  Perri  le- 
gatione  ab  Athanafio  miffa  meminit  ipfe 
Bafilius  ad  eumdem  Ahanafium  fic  fcri- 
bens :  ( a  ) 

Quam  de  dignttate  tua  jam  olim  con- 
cepimus  opinionemy  ipfam  femper  ipfe  tem- 
poris  progreffus  corrnborat  ,  immo  &  ad- 
auget  accejfionibus  eorum,  qua  per  parte? 
contigerunt  .  Qunniam  aliorum  quamplu- 
rimis  fatis  habetur ,  JT  Jibi  ipfi  qutfque 
circumfptciat  :  at  tibi  ifiud  baud  fatisfa- 
cit ;  fed  tantam  geris  omnium  Ecclefiarum 
curam,  quantam  ejtts  qu<e  tibi  peculiari- 
ter  a  Domtno  nnjiro  credita  efi :  ita  ut 
nullo  non  tempore  de  facris  edifferas ,  ad- 
moneas,  fcribas,  frequenterque  mittas  ali- 
quns  ,  qui  undeltbet ,  quid  optimum  fit  , 
admoneant .  Et  jam  quoque  a  facro  cleri 
tui  ccettt  mijfum  venerandifiimum  fratrem 
Tetrum  multo  cum  gaudio  excepimus  ,  bo- 
ttumque  peregrinationts  ipfius  laborem  pro- 
bavonus ,  quem  juxta  dignitatts  tux  man- 
data  executum  fe  ejfe  oflenJit ,  concilia- 
tis  quee  erant  contraria  ,  ac  conjunflis  qu<e 
erant  divulfa.  Haclenus  de  legationo 
Petri  Orientis  Ecclefiis  admodum  proficua 
atque  opportuna  Bafilius. 

Caeterum  etfi  magno  fuerit  adjumento 
ejufmodi  ab  Athanafio  in  Orientem  miffa 
lcgatio;  tamen  quod  immenfae  cladi  ma- 
ximaeque  ruinae  impares  vires  Athanafii 
vifaeeffent,  requiri  neceffario  videbatur 
Pontificisomniummaximi,  nempe  Epifco- 
pi  Romani  fubfidium  ,  a  quo  dirigeren- 
tur  Legati  in  Orientem  ,  qui  nutantia_> 
roborarent  ,  proftrata  erigerent  ,  atque 
collapfa  penitus  sedificarent .  Quod  qui- 
dem  licet  ipfe  Bafilius  generalibus  ad  Oc- 
cidentales  datis  litteris  anno  fuperiore  (  ut 
diximus)  curaviffet,  miffoin  Occidentem 
Dorotheo  presbytero  una  cum  Probo  San- 
clcfimo  pro  caeteris  Orientis  Orthodoxis 
Ann.  TxcU  Tcm.  V. 


Epifcopis  cadcm  legationc  fungente;    ta-Delega- 
men  id  etiam  per  Athanafium  agi  rogat ;  tione  mit- 
caque  de  caufa  Dorotheum  alium   nomi-  ""nda    ad 
ne,  Anriochenae  Ecclefiae    diaconum,  ad  Ojciden- 
ipfum   mittit;  &  quid  agere  debcat,    iif-  ta  es* 
dem   litteris  admonet  ,   cum  h?c  fubdit 
(  b):  Unde  &  nos  ad  rerum  ifiarum Jtu-  (bj  BafiU 
dium   nonmbil  conferre  cum  voluijjemuty  epift.  51. 
accommodattffimum  rebus  tfiis  inittum  fore 
arbttrati  fumusyfi veluti  ad omniumnojtrttm 
verticem  ,  ad  tuam  integritatem  refugia- 
mus  ,  teque  &  confultore  &  rerum  geren- 
darum  duce  ac  principe    utamur.  Hac  de 
caufa  &  fratrem  nofirum  Dorotheum  ejus 
Eccle/ja  ,  quce  fub  colendiffimo  Eptfcopo  Me- 
letio  efiy  diaconum  bono   circa   reclam  fi- 
dem  zeloufumy  cuptentemque  &  ipfam  Ec- 
elejiarum  videre  pacem ,  ad  pietatem  tuam 
remijt)  ut  conjiliis  tuis  obfequentem  (qu<e  j 

in  illo  &  tempore ,  &  rerum  experientiay 
&  quod  fpiritu  confilti  reliquos  excelltSy 
certtora  reddere  potefi  )  ita  rebtts  agen- 
dts  ac  profequendis  admoveas  :  quem  abf- 
que  dubio  fuCcipies ,  ocultfque  pacificis  af- 
picies ,  confortans  ipfum  precum  tuarutn-. 
auxilio  ,  infiituenfque  in  Ittteris ;  immo 
&  quibufdam  tllic  tuorum  Jludtojit  adjun- 
ftum  ad  propofitum  duces .  Haec  ipfe  de 
legatione  Dorothei  diaconi ,  quibus  fubdit: 

Vifum  efi  autem  mibt  confentahettm  ,  ttt  X. 
fcribatur  Epifcopo  Roma ,  ut  qu<e  htc  ge-  Qua?  pe- 
runtur  con/ideret ,  detque  confiltum  .  Et  tenda  ef- 
quoniam  dtfficile  efi,  ut  communi  ac  Sy-  Jj^p^; 
nodtco  decreto  aliqui  illtnc  mtttantur  ;  ipfe  tj^cc 
fua  aufloritate  in  ifta  caufa  ufus  ,  viros 
eligat  ad  ferendas  quidem  itmeris  mole- 
fiias  idnneos  ,  verum  juxta  ad  hoc  quoque 
accommodatos  ,  ut  manfuetudine  &  facilita- 
te  ingenii  eos  qui  difiorti  &  obliqui  apud 
hos  funt ,  corrigant,  apte  ac  difpenfato- 
rie  fermonem  attemperantes  ;  omniaque  fe- 
eum  habentes ,  qu<e  Arimini  ad  neceffa- 
riam  folutionem  gefiorum  illic  fatta  funt  ■ 
Et  hoc  nemine  fciente  ,  abfque  firepitu  ta- 
cite  per  mare  ad  eos  qui  hic  funt  vadant : 
ne  qui  pacis  funt  inimtci  ,  adventum  ipfo- 
rum  perfentifcant .  Quaritur  autem  &  hoc 
a  nonnullis  illic  ,  quod  &  nobis  videtur 
neceffarium ;  ut  Marcelli  hterefim  illi  , 
cum  venerint ,  tamquam  malam  ac  noci- 
vam  &  a  fana  fide  alienam  exterminent . 
Quoniam  ad  hunc  ufque  diem  in  omnibus 
quas  fcribunt  litteris  ,  pefftme  audientem 
quidem  Arium  furfum  ac  deorfum  verfan- 
tes  anatbematizare  atque  ex  Ecclefiis  ex- 
terminare  non  cejfant  ;  Marcellum  vero, 
qui  ex  diametro  rejpondentem  Ario  impie- 
tatem  attultt,  atque  contra  eamdem  Uni- 
geniti  divinitatifque  effentiam  impie  egit , 
Verbique  appellationem  male  ufurpavity 
ne  femel  quidem  accufare  videntur :  qui 
Verbum  quidem  Vnigenitum  vocari  tradit 
ratione  minifierii  ac  difpenfationis ,  & 
quatenus  in  tempore  natus  prodiit  ;  c<e- 
terum  (id  eum  unde  egrejfut  erat,  rever- 
S  s  2  /«/», 


3M 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


XI. 


Bafilius 
tuettir 

c.iufam 
Meletii 
contra 
Paulirmm 

(a)  Ezjtl. 
efijl,  jo. 


Chkisti 


Damasi  Pap. 
5- 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  8. 


fum  ,  nec  ante  egreffum  fuiffe,  nec  pofl 
regreffum  fubfifiere .  Et  hujus  quidem  ex- 
ferimentum  ac  demonflrationem  recondtti 
apud  me  iniquce  illius  fyngraphce  libri  con- 
tinent . 

Attamen  ifium  nequaquam  reprobare  vifi 
funt  i  &  per  hcec  culpandi  veniunt ,  «t 
qui  ab  inttio  illum  per  ignorantiam  ve- 
rttatis  in  Ecclefiafltcam  etiam  communio- 
ttem  recepertnt  •  Igttur  &  tllius  decenter 
fieri  mentionem  ,  prxfentia  negotia  expo- 
Jiunt .  Itaque  ne  occafionem  habeant  qui 
occafionem  quccrunt  ,  ex  eo  quod  fanftita- 
ti  tune  coniunguntur  qtti  fide  fani  funt  , 
manifeflandt  funt  omntbus  ,  qui  ad  veram 
fidem  claudicant :  &  ut  pofi  bac  agnofca- 
mus  confentientes ,  &  non  perinde  atque 
in  nofturna  pugna  inter  amicos  &  inimi- 
cos/ine  difcrimme  verfemur . 

lantum  adhortare ,  ut  mox  cum  prima 
quaque  navigattone  prcediftus  diaconus 
mittatur  ;  ut  fequenti  anno  fieri  queant  , 
quorum  &  ipfe  videlicet  curam  habes  ;  & 
cum  qui  mittenli  funt ,  volente  Deo  ad- 
venertnt ,  non  inferjnt  Ecclefiis  fcbtfma- 
ta ,  fed  nugis  idem  fentientes ,  quovis  mo- 
do  ad  unitatem  pertrahtnt,  etiam  fi  quof- 
da  >'  invenerint  qui  peculiaria  quctdam^. 
dtffiitt  inter  fe  argumenta  prceferant ,;  ne 
populum  Orthodoxum  tt  prcepofitts  fuis  fe- 
parent ,  inque  multas  partes  dividant  . 
Curandum  efi  enim ,  ut  paci  pofthabean- 
tur  omnia  ,  &  cum  primis  Antiochence  Ec- 
clefice  medeatur  ;  ne  in  illa  fincera  pars 
imbecillis  fac7a,perfonarum  refpelilu  fcin- 
datur .  Tu  vero  tandem  hxc  omnia  magis 
ipfe  quam  nos  curabis:  quandoquidem-. 
(  quod  &  auxiltante  Deo  precor  )  intel- 
ligis  omnes  ttbi  qui  Ecclefiantm  fiatum^ 
concernunt ,  permittere  &  commendare  . 
Haclenus  Bafilius  de  legatione  Romam_. 
mittenda  ,  &  Roma  poftea  ad  Orienta- 
Jem  Ecclefiam  deleganda. 

Caeterum  quod  fpefrat  ad  caufam  Ec- 
clefix  Antiochena?  fchifmateaffliclatae  Mz- 
letii  atque  Patilini,  de  quibus  pluribus 
diclum  eft ;  Bafilium  adverfus  Paulinurn 
ftuduifle  Meletio,  aliae  ipfius  ad  eumdem 
datae  Htterae  per  ipfum  Dprolheum  dia- 
conum  fatis  oftendunt  j  quie  funt  hujuf- 
modi  (a)  :  Mihi  quidem  fuperioribus  ad 
dtgnitatem  tuam  litteris  fufpcere  videbx- 
tur ,  Ji  tantum  ofienderem  ,  quod  populi 
fanffce  Antiochence  Ecclefix  ctrca  fidem-. 
robur  ad  unam  oporteat  concordiam  &  u- 
nitatem  conciliari ,  ut  declaretur  quod  pi- 
entijjimo  Epifiopo  Meletio  opus  fit  ,  quce 
jam  in  plures  partes  diffetta  funt  coadu- 
nare*  Quot  enim  illic  fefhe  ,  tot  etiam 
Epifcopi  eifdem  pracfecti  erant ,  nempe 
Arianis  Euzojus,  ApoIIinariftis  Vitalis  , 
Meletius  yero  atque  Paulinus  Catholicis 
fchifmate  inter  fe  divifis;  quos  in  unum 
conciliandos  effe  Meletio,  Bafilius  eidem 
favens  exiftimavit;  qui  ut  in  fuaai  fen- 


tentiam     Athanafium     quoque    traheret, 
haec  de  eodem    Meletio   fubdit: 

Quoniam  vero  tpfe  htc  dtleclus  Syndia-  XIII. 
contts  nofler  Dorotheus  dtlucidtorem  de  re- 
bus  iflts  fibi  memoriam  quxfivit  ;  necef- 
fario  fubfcrtpfinus ,  quontam  &  in  uni- 
verfo  Oriente  per  preces  id  agttur  & 
nobis.,  qui  quovis  modo  tlli  conjunttt  fu- 
mus ,  ut  defid-rabilem  hunc  vtrum  Ecle- 
Jia  videat  adbxrentem  Domino  &  fide_, 
irreprehenfibilem  &  vita:  cut  &  reltqui 
nulla  ratione  comparari  queant  ;  &  ut 
univerfo  (  ut  itx  dtcam  )  Ecclefi*  cor- 
pori  ipfe  prcefit :  reliquoc  vero  funt  tam- 
quam  defeflce  parttcuU  :  tgitur  undtque_. 
&  necejfarium  pariter  efi  &  frugtferum 
ifii  viro,  ut  reliqui  ,  pertnde  atque  ma- 
gnir  fluviisy  minores  concilientur .  Haec 
Bafilius ,  commendans  Athanafii  in  fide 
Catholica  tuenda  ftudium  &  vi^ilantiam; 
quibus  ut  in  univerfa  Ecclefia  recta  fi- 
des  firma  perftaret,  nervis  omnibus  con- 
tendebat,  non  quidem  quod  univerfalis 
Ecclefise  idem  Athanafius  Epifcopum  a- 
geret,  quem  ad  tantam  rem  auxilio  in- 
d;guiffe  Romani  Pontificis,  tum  fuperio- 
ribus  litteris  ,  tum  aliis  poftea  datis  aper- 
tiffime   declanvit. 

Idemque  Bafilius  ad  Meletium  ipfuiru 
fcribens  ,  de  eadein  Dorothei  diaconi 
ad  Romanum  Pontificem  Iegat'one  red- 
didit  eum   certiorem    his    veibis    (b): 

Decretum  efl ,  ut  bic  ipfe  frater  nofler 
Dorotheus  Syndiaconus  Romamque  prnfici- 
fcatur  ,  &  permoveat  quofdam  ex  Itulta  , 
ut  nos  invifant ;  idqtte  fer  mure ,  quo 
eos  ejfuptant ,  a  quibur  poffent  impedtrt  , 
Intellexi  enim^  eos  quiapud  rerum  domi- 
nos  potentes  funt,  nthtl  neque  velle  il- 
lis ,  neque  poffe  de  caufa  ejeclorum  fug- 
gerere,  fed  boc  lucro  deputare ,  fi  nthtl 
in  Ecclefiis  pejus  geri  videatur  •  Igitur 
Ji  &  prudentice  tttce  confiltum  nofirum  uti- 
le  vifum  fuerit ,  dtgn.tbere  &  epifidas 
formare ,  6*  monita  dare^  de  qutbus  o- 
porteat  ipfum  narrare,  &  ad  quos,  & 
quando ,  ut  fidem  habeant  litterce  &  au- 
Cloritnteyn ,  comprehendcntes  Jimul  non 
admodum  confen'ientes  ,  etiam  fi  non  ad- 
fint .  Hoec  ad  Meletium  Bafilius.  Qui  e- 
tiam  antea  egerat  de  his  cum  fan<fttflimo 
illo  confeffore  Eufebio  Samofateno  ;  cu- 
jus  quoque  confilio  illud  decretum  eflet» 
ut  litterae  ad  Occidentalem  Ecclefiam 
mittendae  a  fe  fcriberenfur ,  fubfcribe- 
rentur  vero  ab  aliis  Epifcopis  Orrhodo- 
xis  :  fignificat  enim  haec  omnia  Bafilius , 
ad  eumdem  Meletium  ita  fcribens  (c) :  (c)  Bajli. 
Litteras  accepi  a  ptentifftmo  Eufebio  E-  epijl.tf. 
pifcopo  ,  qutbus  mandatur  ,  ut  Occtden- 
talibus  iterum  de  qutbufdam  rebus  Eccle- 
fiafiicis  fcribatur*  Et  voluit  qtndem^  ut 
a  tiobis  fcribatur  epifiola  ,  ab  omntbus  ve- 
ro  confentientibus  fubfcrtbatur  .  Quontam 
igitur  non  inveni  quo  nwdo  de  qttibus  tl- 

le 


XIV. 

(b)  Bnftl. 

epijl.n. 

Mcletius 
fcribit  lit- 
teras  ad 
Occiderw 
taks . 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 


Damasi  Pat. 
5- 


3*5 

Valentiniani  t  0 

Valentis  Im*P'  S' 


XV. 


f»  B*fl. 
cpijl.69. 


Epiftola 


taics 


le  prcecepit  ut  fcriberem  ,  commentarium 
pietati  tu<e  mifi,  &c.  Extant  ipfae  littc- 
rae  a  Melctio  quidem  fcriptte,  utpotc 
primario  rotius  Orienris  Antiftite,  fub- 
(cripts  vero  ab  aliis  Orthodoxis  Epifco- 
pis,  quas  dircxerunt  per  Sabinum  in  Oc- 
cidenrcm  ,  qui  una  cum  Dorotheo  Bafi- 
lii  Legato  profectus  eft  . 

Porro  in  dicYis  Meletii  &  collegarurru. . 
Orthodoxorum  lifteris,  flcut  nonnifi  Me- 
letii,  Eufebii,  &  Bafilti  nomina  funt  cx- 
preila ,  reliqua  vero  brevitatis  caufa  prs- 
termifla  efle  in  infcriptione  videntur;  ita 
&  nomen  Romani  Pontificis  defideratur, 
ad  quem  primo  direftas  fuifle  Romam  , 
quae  difta  funt  nuper,  fatis  oftendunt; 
fic  cnim  fe  habent  (a): 

Italts  &  Gallis,  Deo  dileftifpmis  ac 
fanfttfjimis  fratribur  &  coadfutoribur  in 
Italta  &  Gallta  unantmir  &  concordibur 
Eptfcopir,  Meletiut».  Eufebiur ,  Bafiliut 
in  Dimtno  falutem . 

Scepe  etiam  fufpiritm  ex  alto  cordir  e- 
Meletii  &  dttum,  folatium  aliquod  animir  indole- 
al'°uUI?  fcenttbur  affert ,  atque  lacrimx  erumpen» 
xolaZ ad  Ut  affl,(itomt  W***  difcutiunt .  Kobit 
Occid;n-  autem »  9"°^  ajfeftur  noflros  vobis  ape- 
rtmur  ,  »0«  tantum  folatii  experimur , 
quantum  gemitus  ,  &  lacrymtt  exbibent  . 
Verum  qucenam  nor  fpes  etiam  melior  fo- 
vet  .  Kam  forfan  fi  vobir  ea  quce  molefta 
funt  nunctemur ,  incitabimur  vos  ad  no~ 
Jlrum  auxtltum  ,  quod  jamdudum  a  vobir 
fro  Ortentaltbur  Ecclefiir  expeftavimus , 
fed  nondum  fumur  affecuti ,  Deo  plane  no- 
Jira  gubernante ,  fecundum  invifibilia  e- 
jur  judtcia  *.qui  nor  longiori  tempore  hir 
infeflart  tentattonibur  voluit .  Kon  enirn^. 
ignorattr  nojira  negotia,>fratrer  honore 
prcectpuo  dtgni ,  ut  quct  extremi  Orbir  fi- 
ner  audttu  perceperint  ;  neque  omnino  a- 
lienor  ab  affeftu  fratrum  unanimum  vor 
autumo  ,  cum  fitir  dtfcipuli  Apoftoli  do- 
centir  perfeftionem  legir  effe  proximi  di- 
lefttonem.  Sed  verum  quod  dtximus,  ju- 
ftum  Dei  judicium  impetum  veftrum  co- 
bibutt,  qut  pro  peccatir  cequam  affliftio. 
nem  tnfittuerit. 

Atqui  nunc  vor  adhortamur,  ut  veri- 
tatir  zelo  incumbatir,  &  noftrum  con- 
dolenttce,  ubi  dtdiceritis  etiam  qtne  an- 
tehac  vor  latuerunt ,  a  pio  fratre  nojiro 
Sabino  coadjutore ;  qui  vobir  poterit  e- 
tiam  quce  in  epifloltr  non  comprehenfa  funt , 
commemorare  ;  per  quem  ,  ittquam  ,  virum 
adhortamur  vor,  ut  vifcera  miferationir 
induatir  ,  omnique  depofita  fegnitie  ,  dile- 
ftionir  fludium  recipiatir  ;  neque  vit*  lon- 
gitudtnem ,  neque  domur  negotia  ,  neque 
altud  quid  humanum  caufemmi .  Keque  e- 
dusftatus  ntm  una  Ecclefia,  neque  duce  vel  trer  in 
Onentalis  gravem  },a„c  tempeflatem  illapfe  pericli- 
Ecdelia:  .  tamur  .  ^  a  jfnibur  juyrici  ad  <rheya, 

idem    ufque   hxreftor    malum  depafcitur ; 
cujur  prava  femma  prius  quidem  aufpictt- 


XVI. 


Miferan- 


tur  Ariur  fparfit ;  radtcttur  autem  fixa 
a  mutttr  in  medto  virir  impietatem  flu- 
diofe  colentibur ,  nunc  pernictofor  fruftut 
generarunt .  Everfe  funt  pietattr  doftri- 
nct,  confufa  folut-que  ptetatir  vincula  : 
dominandi  libido  eorum  qui  non  timent  Do- 
minum>  prafefturar  invafit ,  &  ex  propa- 
tulo  prcemium  impietatir  prcefeftura  propo- 
fita  efl .  Qui  in graviorem  blafphemiam^. 
relapfur  efl ,  ir  in  popult  Epifcopatum  pra 
aliir  eligitur  . 

Periit  ■  gravitar  Tontificum,  paflorer 
cum  fcientia  gregem  Domini  reliquerunt, 
dum  Prcefefti  dtfiributioner  pauperum  in 
proprior  ufur  don.tque  femper  infumunt» 
Canonum  exafta  obfervatio  peffum  ivit  : 
multa  peccandi  libertar  patet  .  Kam  qui 
favore  humano  ad  prctfefturam  devene- 
runt ,  eodem  ipfo  favorir  gratiam  implent . 
Ju/iumjudtcium  periit ;  quifque  cordtr  fui 
defiderio  ambulat  ;  malitia  tmmodtca  ,  po- 
puli  immorigeri ;  prafefti  non  Itbere  lo- 
quuntur  ;  nam  qui  per  hnminer  poteflatem 
acquifiverunt ,  fervi  funt  eorum  ,  qunrum 
favore  adjuti  funt .  Jam  enim  arma  belli 
invicem  (  ultio  videlicet  fance  doftrince  ) 
excogitantur ;  &  privatar  inimicitiar  oc- 
cultanter  ,  pro  pietate  odium  gerere  affi- 
mulant .  Alii  vero  ob  turptfjima  reprehen- 
fionem  a  fe  declinanter ,  populum  in  con- 
tentionem  accendunt ,  ut  communibur  tnalis 
Jua  vitia  adumbrent ,  abfcondantque.  Qua- 
re  etiam  bellum  hoc  prava  operantium  ir- 
rttum  e(i  ,  dum  communem  pacem  tamquam 
occultam  ipforum  ignominiam  detegentem 
fugiunt  .  Ob  hcec  rtdent  infiieler ,  imbe- 
ciller  fluftuant  yftder  in  ambtguo  efl ,  igno- 
rantia  animis  offunditur ;  quod  adulte- 
rantes  verbum  in  malitia  veritatem  vi- 
deantur  imitari.  Taceo  enim  impiorum^. 
ora  .  Omnts  blafphema  lingua  foluta  eji  : 
profanata  funt  facra  :  ex  populo  qui  fa- 
nce  mentis  funt ,  deprecatoriar  domor  ,fi- 
ve  oratoria  fugiunt  ,  tamquam  impietatir 
fcholar:  in  folttudine  vero  ad  cceleflem  Do- 
mtnum  cum  fufpiriir  &  lacrymir  manur 
attollunt.  Cceterum  ad  nor  quoque  vene- 
runt ,  quce  in  pluribur  Civitattbus  gefla^. 
funt .  Populur  cum  muliertbur  &  puerir 
ipfifque  fenibus  ante  portar  effufur,  fub 
dto  precer  fundunt^  omner  aerir  injuriar 
cum  magno  animo  fujiinenter  ,  &  auxilium 
a  Domtno  expeftanter  » 

Qucc  deploratio  hir  calamitatibur  digna 
aut  par  ejje  poffit  ?  qualer  lacrymarumfon- 
ter  hir  malir  fufficient  ?  Quamdiu  igitur 
Jlare  qutdem  adbuc  yidentur  ,  tamdiu  ad- 
buc  vefligium  veterir  Jiatur  prcefervatur , 
priufquam  confummatum  Ecclefiir  naufra- 
gium  eveniat .  Prcefens  inflat  jam  nobis  ; 
tnflat  ,  inquam  ,  integerrtmi  fratres  ;  por- 
rigite  manus  ,  genua  tnclinate ;  commo- 
veantur  in  vobts  fraterna  veflra  vifcera; 
profundatis  lacrymas  condolentice ,  &  non 
negiigitc  dimidium  Orbis  ab  erroribur  ab- 

for- 


xvir. 


Praefeclu- 
ra?  Eccle- 
fialticz 
collata?  in- 
dignifli- 
mis . 


xvnr. 

Deplora- 
tus  ftatus 
Orientalis 
Ecdeiia:  • 


31* 


Annates  Ecclefiaftici  Baronii 


XIX. 

Catho!i'c 
inter  fe 


Christi 

371. 


Damasi  Pap. 
5' 


VaLENTINTAKI 

Valentis 


Impp.  8. 


*  fyndia- 
cono. 

XX. 


forptum  ;  non  Jinite  extingut '  fidem  apud 
quos  primum  illuxit .  Qutd  igitur  facien- 
te!  rebur  occurretii  ,  &  quo  modo  erga_. 
eppreffoi  condolentiam  ojiendetii ;  id  a 
tiob'n  nequaquam  vo!  difcere  oportebit  , 
fed  Spirttui  ipfe  Jantlui  vobii  fuppedita- 
bit ;  uimirum  ut  cito  auxilium  prajietii  , 
quo  comprehenfoi  fervetii  incolumei ,  & 
qui  adfunt  fratrei  camplurei .  Nam  pere- 
grinaniei  Synodi  exislunt  fupplementum  , 
ut  non  folum  ex  Legatorum  gravitate , 
fed  etiam  proprio  numero  ad  infiauratio- 
nem  fidei  fidueiam  babeant:  qui  etiam  in 
Ntc<ea  fcriptam  a  Patribur  veftrir  fidem 
renovabunt ,  &  h<erefim  fundttur  exfiirpa- 
bunt ,  &  Ecclefii!  pacifica  prcedtcabunt  ; 
eo!  qui  non  idem  fentiunt  ,  in  concordtam 
ducente!  . 

Hoc  enim  nimirum   omnium  miferrimum 
eft ,  quod  &  pan  qu<e  fantorir    dolirince 
efie  vtdetur^  invicem  divifa    efi  ;   &  ctr- 
cumjiant  no!  perfimiler  afflidlioner  iir  fa- 
rtey  qu<e  in  Vejpajiani  ebfidtone  urbi   Hie- 
rufalem  acciderunt .  Hujur  Jiquidsm  popu- 
lur  fimul  externo  bello  occupabatur  ,  &fi- 
mul  tntejlina  obfidione  ejufdem  tribur  con- 
fumebatur.    Nobir  autem    prater  apertum 
h<ereticorum  bellum,  adbuc  etiam  ille  qui 
ab  un.tnimir    dofirina  exiflimctti!  dijfidet  , 
ad  extremam  imbeeillitatem   Ecclefiar  de- 
duxit  ;  propter  qu<e  a  vobir   pottffimum^, 
defideramu!  ,  utqui  Apoflolicamfidem  pro~ 
fitentur ,  fchifmatibur  qu<e  noverint  dtffo- 
lutir  ,  deincepr  aucJoritati  Ecclefix  fubji- 
ciantur  ,  ut  facrum  Cbrijii   corpur  fiant  , 
omnibur  membrir  ad  integritatem  redaclii  . 
At  non  folum  aliorum  bona  laudibur   ex- 
tollamui ,  quod  nunc    facinvr  ;    fed  &  no- 
ftra!  quoque  ipforum  Ecchfiai  infpiciamu!  , 
veterem  integr<e  doc7rin<egloriam  adeptai. 
Abfque  dubitatione  enim  fumma  lattde    di- 
gnum  judico ,  quod  vobii  a    Domino    con- 
ceffum  e(i ,  ut  fucatum  a  probato  puroque 
dijcernatii  ,  Vatrum  autemfidem  fineulia 
prxvaricatione  preedicetir  ,quam  &  noi  fu„ 
ftepimury    cognovimufque     ex    Apojlolicir 
cbaratleribur  formatam,  cnniunrfi  quoque 
ipfi  &  omnibui ,  qttce  Synodi  fcriptura  re. 
gularitery  &  legitime  funt  inflituta .  Huc- 
ufque    Meletii    &   collegarum    epiftola  , 
cui  fubfcripferunt  reliqui    Orthodoxi  O- 
rientales  Epifcopi:  nam  de  ipfis  haec  Me- 
letium  ipfe  Bafilius   ( a)  ante  monuerat 
his  verbis:  Itaque?fi  videtur  epiflola  ad 
Orientaler  neceffarium  quid  complecli^  pofl- 
quam  eam  fide  dignam  fcripferir ,    ad  nor 
tranfmitte  ;  ut  curemur   ab   omnibur  con- 
fentientibur  fubfcribi ;  &  cbarta  quam  ef- 
formarir  ,  iecum   habeat    fubfcriptionibur 
accommodatum ,   quam  conjungere  pojfumus 
ei,  quce  a  fratre  Jympreibytero  *  circum- 
fertur  . 

Prseter  has  litteras  erat  iifdem  annexus 
libellus  petitionum ,  quo  explicabatur  quid 
vellsnt  iideru  Orientales  prxftari  ab  Qc- 


petitio- 
num  jun- 
flis  littc- 
ris . 


XXL 

Bafilii  ad< 
m^ivtio 

unde. 


cidentalibus ;  quo  a  Meletio  miflb,  atque  L'bellus 
a  Bafilio  perfpecto,  quid  amplius  illt  ef- 
fet  addendum ,  fic  Bafilius  admonet  ea- 
dem  epiftola  :  Ego  fiqutdem  quontam  cau- 
fe  fummam  in  commentario  inveni .  bic  e- 
nim  libellum  nominat  quod  &  alii  Bre- 
ve  dixere  ,  Indtculum  vero  alii  ;  &  pau- 
lo  poft :  lllud  vero  mihi  argumentum  ve- 
lut  intaflum  adbuc  effe,  locumque  dure 
fcribendi  vifum  efl ;  admonere  tllor  ne  (ine 
difcrimine  quorumvir  communtonem  ex  O- 
riente  venienttum  acciptant  ;  fed  una  fe- 
mel  elefla  parte  reltquor  ex  confentien- 
tium  teflimonio  admtttant  ,  &  mn  cutvir 
fub  prtetextu  Orthodoxce  dot~lrtn<e  fidei 
formulam  fcribentt  adjltpulentur  .  Ham  tflo 
pailo  deprehendentur  cum  adverfaritr  fa~ 
cienter  ,  qui  eadem  fepenumero  verba  pr<e- 
texunt  quidem  ,  imer  fe  vero  pugnanty 
ut  qui  plurimum  dtvtfi  dijjidentefque  fue- 
re.  Ne  igitur  ampltur  hxrefer  eorum  qui 
inter  fe  mutuo  dtffident  ,  per  iprorum  fcrt- 
pta^qudt  prcttexere  &  objictre  folent , 
incautor  feducant ;  admonepdt  funt ,  ut  ar- 
canar  accedentium  communioner ,  &  fcri- 
ptir  juxta  formam  EccUfiaflicam  compre- 
henfar  factant  . 

Haec  Bafilius  fcribens  ,  caveri  cupit  ab 
ipfo  Romano  Pontifice  damnum  illud, 
quod  fub  Liberio  illafum  eft  Ecclefise  O- 
rientali ,  cum  recepiflet  Euftathium  Seba- 
ftenum  &  coliegas,  eofdemque  omn-s  hae- 
reticos ,  fed  dolofe  profeffos  NtcsnarrL. 
fldem:  nam  illi  in  Orientem  reverfi ,  quafi 
Au&oritate  Romani  Pontificis  roborati  , 
haerefim,  quam  fovebant ,  liberius  praedi- 
carunt .  Optat  igitur  S.  Bafilius  non  com- 
municandum  facile  omnibus  ex  Orienre 
Romam  accedentibus,  eriamfi  viderentur 
profiteri  Catholicam  fidem,  nifi  fecum  Ift- 
teras  afferrent  partis  illius ,  quam  Ponti- 
fex  ipfe  probarit  ;  nec  eofdem  recipide- 
bere,  nec  item  dimitti  fine  arcanis  litte- 
ris ,  nempe  Formatis .  Porro  eodem  pe- 
titionum  libello  contenta  effe  ea  quoque 
capita,  quorum  meminit  litteris  ad  Atha- 
nafium  fcriptis,  exiftimamus. 

Scriplit  &  tunc  fuas  privatim  Bafilius 
litteras,  quas  perferendas  tradidit  eidem 
faepius  nominato  Dorotheo ;  fed  ficut  pra». 
ftabat  coeteris  in  fcribendo  Bafilius,  ita. 
eifdem  lirteris  elnquenrius  atque  nervo- 
fius  calamirofus  Orientalis  Ecclefice  ftatus 
ab  ipfo  defcribitur  ;  quas  ,  ut  exarftiflima 
tantse  legationiscognitiohabeatur,  &  quo 
loco  repofits  effent  hoc  tempore  res  O- 
rientalis  Ecclefia?,  plenius  inrelligatur  , 
hic  intexere  operaepretium  exiftimamus  ; 
funt  vero  hujufmodi  (b):  %*o. 

Dominur  nofler  Jefur  Chriflur,   quoniam  £  .'?. ." 
omnem  Ecclejiam  Dei   fuum  ipfiur   corpur  ejt'0"  C~& 
nominari   Juftinuit  ,    &   unumquemque  «0-  ifrterapad 
ftrum  alteriur  ejfe    membrum  declaravit  ,  Occiden- 
dedit  quoque  nobir ,  ut  erga  omner  juxta  tales . 
msmbrorum  confenfum  antice  Jimur  affetli  . 

Qua- 


xxir. 


Cum  Critice  Pagii . 


Cbrtsti 


Damast 
5- 


Pap. 


Valentiniani 
Valentis 


3*7 

Impt.  8. 


Quapropter  ettam  fi  babitationibus  fumus 
altcr  ab  altero  quam  longtffime  dtffiti  ac 
dtremptt  ,  ratione  tamen  conjuncltonis  hu- 
jut  ,  pmpinqui  fttmus  invtcem  . 

Quoniam    ipjtur  pedtbus   caput   dicere 

tton  potefl  :    Hon    eftis    mihi    necejfarii  ; 

p lane  neque  vos  amicitiam  nobis  renuncia- 

re  1'ujttnebttis  ;  fed  tantum  vos  ad  commi- 

ferattonem    movebunt  affiicliones  noftrce  , 

qutbus  propter  peccata  noftra  tradtti  fu- 

musy   quintum  nobts  congratulationis  af- 

fert  ,  quod  tn  pace  quam  vobis  largitus  e/l 

Domtnus  ,  celebres  efiis  .  Hac  itaque  ra- 

ttone  &  nttnc ,  &  a'ias  dtleftionem  veflram 

Wce  Ittgubri  opploravimus  ,  ut  noflne  mi- 

ferite    condoleatis  ac  fuccurratis  .  Verum 

plane  probtbiti  eflis  ,  ne  ad  juvandum  nos 

excttaremini  :  propterea  quod  ultio  divi- 

na  ,   qua  cafligandi  eramus ,  nondum  effet 

impleta .  Ham  boc  potiffimum  eft  ,  quod  re- 

qutrimus ,  ut   ipfi  quoque  Imperaiori  per 

veftram.  pietatem   innotefcat  Orbis  nofiri 

ferturbatio  confufioque  .  Hoc  Ji  fattu  dif- 

fictle  fuerit  ,  ut  vel  aliqui  veftrum  ad  vi- 

fendum  ,  &  confolandum  afflittos.  veniant , 

qut  tpfis  oculis  afpiciant  calamitatem  O- 

rtentis,qucz  auditu  percipi  nequit;  propter» 

ea  quod  nullo,  vobis  fer.mone   res  nofiras 

diluctde  exprtmere  poffumus  .. 

XXIII.  Perfecutto  nos  apprehendit ,  fratres  co- 
.    Undtffimi  ,  perfecutionum  omnium  gravif- 

Perferutio  j^m a  t  Abiguntur  enim  paflores  ,  ut  greges 
rumacer-  dtfpergantur ;  &  quod.  omnium  efl  duriffi- 
biflima.  '•??■>  neejue .  <F*  affliguntur -,  per  martj- 
rit  certttudinem  tllatas  paffiones  tolerant  , 
neque  plebs  martyrum  loco  athletas  habet 
ac  veneratur  ,  propterea  quod  Chrifiiano- 
rum  nomtne  tetti  funt  perfecutores  .  llnum 
jam  crtmen  efl ,  quod  vehementer  punitur  , 
fi  paternas  quis  tradttianes  diligenter  ob- 
fervet  ..  Ob  baPC  caufam  paternfs  fedibus 
abiguntur  pii  y  &  ad  folitudines  migrare 
coguntur .  Hulta  efl  apud  Judtces  iniquos 
cant  capttis  reverentia  :  n-m  jam  ulla  con- 
fpicttur  religio.Ge  ptetatis  exercitatio  ;  nuL 
la  converfattonis  tnitur  ratio  ,  qttdt  ad  E- 
vmgelit  normam  ab  adolefcentta  ad  fene- 
clam  ufque  legtttme  perfictatur.Sed  cum 
n-mo  fcelsratus  fine  certts  indiciis  coniem- 
tt  tur  ;  Eptfiopi  fola  intercedente  calumttia 
damnantur  y  &  nulla  evtden'i  probatione 
ajjertts  ac  corroboratis  criminationibus  , 
fuppltctis  traduntur.  Honnulli  ne  noverunt 
qutdem  accufatores  fuot ,  neqtte  tribuna- 
Ita  vtderunt,  neque  delati  funt  prtmum  ; 
fed  nofle  intempefla  abrepu„  in  exilium 
fugati  fimt  ,  Jolttudtnts  calamitattbus  ad 
mortem  urque  tradttt». 

XXIV.  Q}'*  Vtr0  ifl*  concomitentur  ,  neminem 
latent ,  euam  finos  fileamus ;  extlia  pre- 
fb^teyruttiy  extltt  dtaconorum,  totiufque 
-cleri  depopulxttones  :  neceffe  entm  efl ,  vel 
adnrure  vnagtnem  ,  vel  fa:>#  flagitioforum 
fiammat  tradt  .  G?tnitus,  plebts  ,  lacrymie 
cQtrtinu£ )  &  perfingulas  domos  ,  &  publi- 


ce  omnibus  qtne  patiuntur  inter  fe  complo- 
rantibus  .  Hemo  enim  corde  efl  adeo  ufque 
laptdeo  ,  ut  patre  privatus  placide  ferat 
fe  orphanum.  Sonitus  lamentantium  in  Ci- 
vitatey  fonitus  in  agris,  in  viis  ,  in  foli- 
tudinibus  ;  vox  una  omnium  miferanda  ac 
triflta  loquentium  .  Sublatum  efl  gaudiunt 
&  lottitia  fptritualis ;  in  lutlttm  mutatte 
funt  fefltvitates  noflrct .  Domus  precatio- 
num  claufce  funt  ;  altaria  cultu  fpirituali 
vacant  ;  nulli  ampltus  Chriflianorum  coe- 
tus  :  nulla  ampltus  doClorum  praefidentia  : 
ceffarunt  doclrinx  falutares  ;  ceffarunt  pa- 
negyres  ac  fefltvi  conventus  publicique  ; 
hymnodice  noclurnce-non  hahentur ;  neque  fu- 
perefi  beata  illa  exultatio  ,,  qua  Domino 
credentium  animce  in  fynaxi-  ac  communio» 
ne  fpiritualium  chari fmatttm  exhilarantur . 
Hobis  autetn  dicere  Itcet  r  quod  in  boc 
temporefit  neque  Vrinceps ,  neque  pvopbetay 
neque  prafes  ,  neque  oblatio >  ,  neque  incen- 
fum,  neque  loctts  ubi  coram  Dpmino  pojjit  of- 
ferri  facrificium.,  ac  mifericordia  acquiri. 
Hcec  fcientibus  fcribuntur;  propterea  quod 
nulla  Orbis  pars  eft  ,  quae  calamitates  no- 
firas  ignoret ..  Qttare  non  putabitis ■.  ,  quod 
ifla  vobis  docendi  vel  admonendts  diligen- 
tice  vefirce  gratia  loquamur ■;■  novimus  enim 
qttod  noflri.  n.umquam  fitis  obltti,  non  mi- 
n.us  quam  mater  filiorum  uteri  fui ..  Sed 
quemadmodum.  qui  dolore  aliquo  occupan- 
tury  per.  gemttus  folent  relevare  mctrorem  ; 
ita  &  nos  facimus  :■  Vt  mafiitiie  gravita- 
tem  nomihtl  rejiciamus  ,  muliiformes  no- 
firas  calamitates  veflrce  dilecJioni  narra- 
mus  ,  fi  quo  pailo  ad  precandum  pro  no- 
bis  atiquanto  ferventius  permoti ,  impe- 
tretis  a  Domino ,.  u-t  npbis  placatus  con- 
ctlietur .. 

Quod  fi  hce  trihulationes  nos.  folospref- 
fijfent ;  vifum  nobis  utique  fuiffet  ,  &  fi- 
lentio  has,  obtegere  ,  &  de  afflicttontbus 
pro  Chrtflo  tllatis  gloriari  ;  quoniam  pree- 
fentts  tempor.is  affticltoncs  nonfunt  pares 
ad  gforiam  qtice  futura  efl ,  ut  revetetur 
innobis  .  Hunc  autem  metuimtts,  ne  quan- 
doque  malum  hoc  acceptis  viribus  ,  inftar 
fiammce  per  accenfam  &  ardentem  mate- 
riam  ferpentis  ,  fefeque  ejfundentis  ,  fi  qu<e 
victnia  funt  corrtpuerit  &  abfumpferit  , 
corripiat  &  remotiora .  Hoc  enim  hcerefeos 
malum  cunfla  depafcitur  ;  ac  periculum  efi  , 
ne  vaflatis  noftr.is  Ecclefiis. ,  &  adfanam 
incolcttus  veftri  partem  ferpat..  Hps  enim 
forfan  primt  qutdem  propter  exuperans  pec- 
catum  noftrum  crudis  iftis.  hoftium  Chrifti 
dentibus  ,  ut  abfumamur  ,  fumus  objecli  . 
Fortaffis  autem  \  quod  vero  propius  eft) 
quoniam  a  noflris  locis  exortttm.  Evange- 
lium  regni  in  totum  Orbem  egreffum  eft ; 
hac  rattone  comvtunis  animarum  noflrarum 
hoflis  defeflionis  quoque  feminaria ,  qtuc 
tn  eifdem  noftris  locis  initium  cocperunt , 
in  univerfum  Orbem  tranfmittere  con- 
tendtt  :   nam   quibus     illuxit   cognitionis 

Chri- 


Lugubrfs 
f.tcies  O- 
rientalJs 
Eccleftz. 


XXV. 


XXVI. 

Imininens 
majus  pe- 
riculum. 


3i8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
371* 


Damasi  Pap.^ 
5- 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.8. 


XXVII. 

Digna 
caufa  cui 
opem  fe- 

jrant . 


Ariano- 
rum  Blaf- 
phemix  . 


XXVIII, 

Irrepar* 
bile  ma- 
lum  ex 

hsrefi . 


xxix. 


Chrijii  lumen  ,  fuper  eofdem  &  impietatis 
tenebras   inducere  cogitat . 

Afflitliones  itaque  noflras ,  veftras  re- 
futate^  tamquam  germani  Domini  Difci- 
puli .  Kon  impugnamur  propter  pecunias  , 
«o«  propter  gloria  fplendorem  ,  non  pro- 
fter  aliquid  aliud  rerum  temporaltum;  fed 
propter  communem  thefaurum,  propter  hx- 
reditatem  patemam^  propter  fanam  fi- 
dem  in  certaminis  procintltt  confiflimus  ar- 
retli  .  Lugete  nobifcum-,  o  fratres  amantes. 
Occlufa  namque  apud  nos  funt  piorum  ora , 
referata  vero  efl  qucelibet  audax  blafphe- 
rnaque  lingua  eorum  qui  adverfus  Deum  lo- 
quuntur  injuftitiam ;  columnce  &  flabili- 
mentum  veritatis  dtjfipantur .  Kos  ,  qtti  te- 
ttuitatis  gratia  defptcimur ,fiducia  loquen- 
di  defiituti  fumus  .  Ipfi,  qucefo  ,  &  pro 
iflo  populo  decertatote ,  &  non  veflra  tan- 
tum  fpetlate  ;  quoniam  ad  portus  appuli- 
flis  tranquillos  per  gratiam  Deit  quce  vos 
a  turbine  malorum  fpirituum  protegit:  fld 
&  Ecclefiis  illis ,  quce  per  tempeflatem  ja- 
ilantur ,  manus  porrigite ,  ne  quando  o- 
tnni  prorfus  deflitutce  auxilio  ,  fidei  nau- 
fragtum  patiantttr .  Ingemifcite  noflri gra- 
tia .  Kam  Unigenitus  blafphematur  ,  &  ne- 
mo  efl  qui  contradicat  :  Spiritus  fantlus 
dehoneflatur  ;  &  qui  reprehendere  pojfet  » 
fugatur  .  Error  multorum  deorum  obtinuit  ; 
tnagnus  apud  illos  Deus  efl  parvus :  Ei- 
lius  non  naturce  nomen ,  fed  honoris  appel- 
latio  reputatur  :  Spiritus  fanftus  nec  ad 
Santlte  Trinitatis  complementum  pertinere, 
tiec  divince  beatceque  naturce  confors  ,  fed 
ex  creaturarum  ttumero  temere  &  utcum- 
qtie  Tatri,  &  Filio  adjetltts  effe  docetur . 
Quis  dabit  capiti  meo  aquam ,  &  palpe- 
bris  meis  fontem  lacrymartim  ?  &  deplo- 
rabo  complures  dies  populum  perverfis  iflis 
dottrinis  ad  perditionem  adaClum  . 

In  tranfverfum  rapiuntur  fimpliciorum 
aures  ,  ac  deinceps  in  confuetudinem  tranf- 
eunt  b<ereticce  imptetatis :  in  iftiufmodi 
fermonibus  dotlrince  plufquam  impice  edu- 
cantttr  Ecclefice  infantes .  Kam  quid  aliud 
etiam  facient?  Baptifmata  funtapud  hcereti- 
cos ;  illi  deducunt  peregre  quovis  progre- 
dientes  ,  invtfunt  infirmos  ,  Jolantur  mee- 
flos->  adjuvant  laborantes  &  prejfos  ,  omnis 
generis  opem  ajferunt  ,  myfleriorum  coynmu- 
ttionem  admtniflrant .  Quod  omnia  per  illos 
difpenfantur ,  &  perficiuntur  ,  qttafi  retina- 
culum  quoddam  efl  plebis ,  quo  ad  illo- 
rum  concordiam  aftringuntur  ;  ita  ttt  bre- 
vi  temporis  difcurfu ,  etiam  Ji  reflituatur 
aliqua  libertas  ,  nulla  tamen  fpes  reliqua 
futura  fit  ad  veritatis  iterum  agnitionem 
reducendi  eos  ,  qui  diuturna  dilettionis 
vinculo   hcereticis    obflrttli  ftint  • 

Quapropter  complures  ex  nobis  oporte- 
bat  ad  gravitatem  veflram  acctirrere  ,  & 
ttnumqtiemque  rerum  ftiarum  expofitorem  fie- 
ri .  Jam  vero  &  hoc  ipfum  documentum  vo- 
bis  Jit  afflitltoms    ejus  ,   in  qua,    vitam 


vivimus  plane  miferabilem  ;  .quod    ne    ad 

vos  qtttdem  detur  viam  capejjere   &  pro-  Dorothe- 

ficifci .  Kam  fi  qttis  Ecclefiam   fuam    vel  us  presby- 

brevijftmo    momento   deferuerit  ,    plebem^.  ter  leSa- 

confeflim  infidiatoribus  expofitam  reltnquet. 

Verum  per  gratiam  Dei  unum   mfimus  pro 

tnultis ,  pientifjimum  hunc  &  dileftum  fra- 

trem  noflrum  Dorotheum  fympresbyterum*  ;  *  al.fyn- 

qui  &  qucecumque  litteris    noftris   non  fa-  diaconuin. 

tis  exprimuntur  ,  ftia  ipfiits  poterit  narra- 

tione  adimplere;  quia   &  cunfta   dtltgen- 

ter  perveftigavtt ,  &  zelo  refice  fidei  du- 

citur.   Quem  ubi  pacifice  fufceperitis  ,  pro- 

pere  ad  nos  bona  nobis  ftudii  veftri  ,  quo 

ad  juvandam  fr atemitatem  prcediti    eflis  , 

nuncia  referentem  remittite.  Ha&enus  ad 

Occidentales  Bafilius .  At  haec    Dorothei 

legatio  fuit  privatim    a  Bafilio  miffa  . 

Praeter  aurem  Sabinum  dire&um  a  Me-     XXX. 
letto,  &  Dorotheum  Legatum  a  BafiHo, 
his    junftum  fuiffe    quoque    presbyterum  Legatio 
nomine  Probum  Saclefimum ,  ejufdem    Ba-  Saclefimi 
filii  epiftoke  indicantC  a).  Porro   omnes  pr«byten 
hx  littera?  etfi  ad  Occidentales  vel  Occi-  (t)  Bafc?. 
dentis  diverfas    Provincias    habeantur    in-  xo\&  "jf: 
fcriptx  ;  tamen  ad  ipfum  in   primis  com-  «*'*»<*«'*'» 
munem  Pontificem  datas  effe  ,   quse  reci-  ^*1 
tata  funt  fuperius  ex  litteris  S.  Bafilii  ad 
Athanafium,   pleniffimam   fidem    faciunt . 
Defiderantur  autem   litteroe    Athanafii  ad 
ipfum  Romanum  Pontificem ,   quarum  fu- 
perius  mentio  facla  eft .  Quid  vero  aclum 
fit  hac  legarione  ;  illud  tantum  potuimus 
invenire  ;  Occidentales  fcilicet ,    redditis 
ad  Oiientales  litteris,   eos  confolato?  ef- 
fe,  bonaque  fpe  pariter  roboraffe  ;    quod 
quidem    in   primis    ex   ejufdem   Bafilii   li- 
teris  ad  eofdem  poftea  datis  fignificatur, 
cum  ait  (  b  )  :  Tantum  cuique  veftrum  Do-  th)  Bajil. 
minus    Deus  nofler ,  in  quem  fperavimus ,  epip.74. 
largtatur  gratif  ,  ut  propofita   fpe   potia-  Damaf.is 
mini ,  quanto   ipfi  gaudio  peclora  mftra  confolatus 
repleflis  tum  per  litteras  ,  quas  per  defi-  eft  litteris 
deratifpmos  fympresbyteros  noftros  fcripfi-  Orienta- 
flist  tum  ex  eo  quod  calamttatibus  noftris  ,  les  • 
tamquam  vifcera  commiferationis   induti^ 
condoletis ,    quemadmodum  nobis  pr<edic7i 
fratres  indicarunt .  Kam  etfi  vulnera  no- 
flra  eodem  modo  perfeverant  ;  nonnihtl  ta- 
men  inde  relevamur ,   quod  paratos    habe- 
mtts  medicos ,    qni    velocem  ac  maturatn-. 
poffunt ,  fi  detur   opportunitas ,  dnloribus 
noftris  afferre  medelam  .  Haec  ibi .  Et   ad 
Antiochenos    (c):  Solicitudinem   illam^  ^  Ba^ 
quam  pro  Ecclefiis    Dei  geritis^    ex  p«r-  ep.i8.  in 
te  recreabit  defideratiffimus ,  ac  religtofif-  add. 
fimus    frater   &  confenior    nofter    Sacle- 
fimus  * ,    qui  vobis   Occtdentis    erga    nos  *S,inclefi- 
charitatem  &  ajfeffum  exponet ;  &  rurfus  mus, 
ex  parte  animos  veftros  excitabtty  &  ad- 
huc  amplius  provocabit ,  dum  vohts  per  fe 
ipfum  luculenter  declarabit ,  quantum  ftu- 
dii   ac  dtligentice  res  prcefentes  expofcant.. 
Ftenim  aliorum   quUtbet  veluti  dtmtdiato 
de  fententiis  virortim  Occidentalium  &  fta. 

ttt 


Cum  Criticc  i7agu. 


Chbisti 


Damasi  Pap. 


Valentiniani 
Valentis 


Impp.  8* 


XXXI. 

Quidad 
Aihamfi- 
umDana. 
fus  refui. 
pfit. 

<«)  fejff, 
eptJi.Oi. 


XXX  U. 

Officia  A- 
trunafii 
erga  Eafi- 

lium. 


(*)  Ath.tp. 
*d  Ju.    & 

Antiacb. 


(r)jffb.fe- 
quenti  epi. 


1u  rtrum  narravit  ;  tpfe  vero  quoni-tm  J'uf~ 
ficttns  ad  hoc  fuit,  ut  &  voluntatem  vi- 
rrum  cognfceret ,  &  de  flatu  rerum  ex- 
afte  tnquireret y  nirrabit  vobis  omuiat 
&  bonum  vejlrum  Jludiumad  cunfta  veluii 
Pianu  ducet ;  quty  materiam  convenientem 
ad  boc  babeatts  ,  ut  propofitum  vejirum-. 
ferjTciatisy  quod  indefinenter  pro  Ecclefits 
Deifoltctu  oflendttit  .Hucufque  Balilius  » 

Refcripferunt  pariter  Romanus    Ponti- 

fex   Damafus  &  alli  Epifcopi  ad  Athana- 

fium:  quas  acceptas  ipfe  litteras  ,  ad  Ba- 

filium  ,  quo  eum  confolaretur  ,    in  Cap- 

padociam    mifit  .  Id  quidem  ex  aliis  polt 

haec  ejufdem  Bafilii  ad  Occidentales  itera- 

tis  litteris.accipimus  ».  qu  bus  dicitur  (  a  )  : 

Bonus  tlle  Deus ,    qui   afflifttontbus  fim- 

per  foLttium  adjungit ,  dedit  ctiam   nunc 

nobis  inter  varios  dolores.  modicam    quam- 

dam  confolatiouem  ex  litteris  ,  quas  a  vo- 

bis  acceptas  cariffimus  Patcr  nojier  Atba- 

najius  Epijlopns  nobts  tradtdit  ,  fiiux  fidei 

tejtimomum  ,  &  tnoffenfe  unanimit"*i* ,   «*<- 

confpirationis  demonjirationem  referentes : 

&  ut  pafiores  oflenderet  Vatrum    infiflere 

vefligiis  y  &  populum   Domini  cum  fcien- 

tiapafcentes  .  Htec  omniame  tantum  exbi- 

iararunt ,  ut  meerorem  noflrum  omnino  dif- 

cufferint  >  <&•  rifum  quemdam  exiguum  ani- 

rnts  noflris   infudermt  a  tetrico  boc  rerum 

ftatu  ,  in  quo  nunc  agimus  .  Auxit  autem 

nobts  folattum  Domtnus  per  apprime   rtti- 

gtofum  filium  coadjutorem  noflrum  Sabi- 

num;  (rrelatione  eorum  ,  qute  apud  vos  ho- 

nefle   aguntut •,      animos     noflros     pavit» 

J-fec  de  his  quae  fpeelant  ad  pr*fentis  an- 

rii  a  Bafilio  &  aliis  Orientalibus  Ortho- 

doxis  Epifcopis  ad  Damafum  Papam,  & 

cxteros  Occidentales    Antiftires    legatio- 

rrem:  de  aliis  autem  pofrea  ab  eodem  Ba- 

lilio  datis  ad  eordem  Occidentales  litteris 

agemus  annis  feq.uentibus,,quibus  fcriptae 

fuilie  videntur  . 

Jam  veroquae  reliqua  funt  Magnt  Atha- 
nafii  er^a  Magnum  Bafilium  officia,  ut 
hic  ante  obitum  ipfius  Athanafii  recenfea- 
mus,  ratio  a  nobis  poftulat  ;  quae  fane  in 
mediumaflferemus,  prout  ea  cum  ex  ipfius 
Bailii,  tumetiatjj  AthanafiL  fcriptis  licuit 
expifcari .  Scribens  enim  ipfe  Athanafius 
ad  Joannem  &  Antiochum  presbyteros, 
hxc  de  Bafilio  in  fine  habet  {b)\  Vilde 
auiem  admiror  audaciam  eorum^  qui  non, 
reformidant  oblatrare  dilefio  noflro  &  ve- 
re  D~i  famulo  Epifcopo  Bafilio  ;  cu*n  ext 
buiufmodt  oblatratione  deprehendi  &  con- 
vmci  poffnt,  qundne  Vatrum  qutdem  con~ 
fefftonem  aut  ament ,  aut  amplecJantur :  i- 
demque  rurfumad  Palladium  presbvterum 
(c)t.  Quod  de  monachis  Ctefarienfibus Ji- 
gnifica,it ,  hac  ipfum  quoque  didici  a  dile- 
clo  noftro  Dianeo  %  quod  graventur^  & 
xefiflant  dil.eclo  nofiro  Eptfcopo  Bafilio  » 
Itht  certe,  quod  mtht  rem  indicafli^  grit-. 
Uas  ago ;  illtsvero  qu<e  decutt  fcripfi \  ut 
Ann.  Eal.    Tom.  V. 


V-  hitifilti  obfequantur  patri  ;  nec  iis ,  qutt 

ille  probat ,  contr  idicant  .  Ham  fi   /u'pc 

clus  ejjet  in  negotio    wrritatis ,    refte  pu- 

gnarent:  Stn  autem  confidunt  ,  ut  nos   con- 

fidimuty  eum   efie   gtoriam    Ecclcfice  ,   dum 

ita  decertat    pro  veritatc*   &  docet    eos 

qui  tndtgent   dotlrtna ;    non  fas  eji  cum-. 

talt  homtne  pugnas  canferere  ;    fed   aman- 

dus  efi  potius  ob  pium  animum .    Ham  ex 

iis  qute  cognovt  ex  dtlefio  nojtro  DianeOy 

nulla  de  caufa  eum  gravattm  ferunt .  Tpfe 

enim  (  ut   plane  mtbi  pevfuadeo  )  infirmuf 

efficitur  apud  infirmos  ,  ut  infirmos   lucre- 

tur  .  Dilecli  autem  fratres    ttjtn    refpi- 

ctentes  ad  fcopum  ejus  ,  quo   ad  vertt^tem 

tendit  ,  glortficent  Domtnum  ,  quod  tai-m 

Epifcopum  Cappadocia    dederit ,    quaiem-s 

fingul<e  Provincite  fibi  optant  .  Tu   autem9 

dilecle  ,  velts  iis  i.ndicarey  ut  credant  me 

bxc  Jcr.tpfijje  :   id  enim  vos    erga   patrem 

benevotentes  reddet  ,  &  pacem  tn  Ecdefiir 

confervabit .  HacVrm*  Athanafius  de   Ba- 

nuO  atl  1'allaaium.  Qux  autera    h^   fue- 

rint  turbae    &  make  fufpiciones    adverfus 

Bafilium  a  fuis  Caefarienfibus  monachis  at- 

que  aliae  ab  aliis  excitatae  ,  dicemus  fuo 

tempore . 

Talem  vero  tantamque   fidem  de  Bafl-  XXXIII. 

Mo  Athanafius  concepit,  ut  eidem  injun- 

xeritvifitationem  Epifcoporum  extra  Pro-  Alh3m^- 
,     r        *  -  usufusBa- 

vinciam    Cappadociae    pofitorum,   nempc  f^        a 

Macedonise  &  Achaja»  ;  cui  &  in  manda-  ,n  rebus 

tis  dedit,  ut  Iapfos  omnes  reciperet  cum  magni 

fidei  Nicaense  confeffione .  Tcftatur  id  qui-  momentl . 

dem  ipfe  Bafilius  ad  Neoc3efarienre.s   fcri- 

bens,   cum  ait  (d)  :   Hac  in.  re  non  no-  (J)Ba/il. 

flro  ipforum  erga  tales  ufi  fumus  judicio;  «?•  75» 

fed  magis  decreta  Patrum  noflrorum  ,  qui» 

bus  illi  de  talibus  jam  olim.  quid  facten- 

dumfit  ,   nempe  in  recipiendis  Iapfis,,/?*- 

tuerunl,  feftati  fumus  .  E?o  enim  cum  ac~ 

cepijfem  beatifjimi  Vatris  Athanafit  Alexan- 

drini  Epifcopi  litteras  >  quas  etiamnum  in 

mantbus     babeo ,    &    requirentibus    legen.- 

das  objicio  ;  quibus  ille  manifrfle   edtxit^ 

quod  fi  quifquam  ex  Arianotum  hterefi  ad 

nos  tranfire  voluerit  ,  admtttendum   ejfe  , 

nec  quicquam   in   illo    aflumendu   ba/itari 

debere  ,  fi  Hicctni  Conctlii  fidem  confitea- 

tury&  iogmatis  hujusconfortes  :   ilie  cum 

mihi  omnes   tum  Macedonice ,.  tum  Achajte 

Eptfcopos  allegajfet ;  neceffario  arbitratus 

fum  ,     ut    tanto,  vtro  propter  fide   dignam 

aucloritatem  eorum  quiid  decreverunt  (  ni- 

mirum  In  Coneilio  Alexandrino)  obfeque- 

rer ;  fimutque preemium  pacts  fludtofis  defli- 

natum  adipifci  cupiens  ,  eos  qui  fidem  ijiam 

confitebantur ,    communicunttum   parti  ad- 

fcnpfi.  Haec  BaH  us  .  Sed  unde  ipfi   &  a 

qubus  de  re  ad?o  bene  gefta    negotium 

faceffitum  eft  ,   vel   quanam    occafione  ? 

Rem  geltam  hic  referemus  . 

Cum  Saniflus  Bafilius    minorem    Arme-  XXXIV. 

niam  vifuaret,  utgregibus  paftoribus  de- 

ftitutis  daret  Epifcopos ,    aliaque  ad  pie- 

T  t  ta- 


330 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
5- 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  8. 


tatem  fpeftantia    fedulus    obiret    officia, 

Bafilms      nempe  lapfos  in  haerefim  poenitentes  Ga- 

vifitat  Ar- rholicae  conciliaret  Ecclefis;   accidit,  ut 

menixEc.  curn  iri  Nicopolitano  in  Armenia  conven- 

clefiam.     tu    Euftathium    Epifcopum    Sebaftenum_, 

fidem  Catholicam  profitentem  ac  fubfcri- 

bentem    in  communionem  acceperit ,  ab 

illius  loci    Epifcopo  primum,  deinde    ab 

aliis  in  fufpicionem   collufionis  cum  Eu- 

ftathio  adduceretur.  Re  igitur  undiquo 

dirTamata,  atque  pro  monftrohabita ,  opus 

habuitBafilius   fcribere  apologiam,  quam 

ad  Terentium  Comitem    mifit ,   quem  ex 

Ammiano  diximus  his  temporibus  ad  co- 

hibendos  Perfas  in  Armenia  cum  exerci- 

tu  in  jugi  procinctu  ftetifie.  Ex  quibus  qui- 

dem  litteris  cum  hiftoria  ipfa    exaclifiime 

defcribatur ;  aliunde  petere,  vel  aliis  enar- 

{a)BctJil.    rare  verbis    otiofum  putamus  .    Ait  ergo 

epifl.6o.in  Bafilius  paulo  poft  exordium  ejus  epifto- 

addit.        lae  ad   Terentium  fcriptaef  £  )  : 

XXXV.        Alienatus   a    nobir    pjl  Epifcopus    ille , 

qui  nobis  cooperationis  efl  gratta    aatui  . 

Haud  enim  novi  quid  reyerendijjimo   fra- 

tri  noflro    Theodoto   acciderit  ;     qui    cum 

nobis  initiopollicitus  ejfet ,  quod  in  cun- 

ftis  adjutor  ejje  vellet  ,    &  a_    Gerafibus 

tios  Hicopolim  deduxijfet ,    ubi  nos  in  ct- 

vitate  vidit,  ita  efl    abominatus  ,    6*  fic 

Jibi  a  peccatis  noflris  metuit  ,  ut  nos  nec 

ad  matutinas  ,   nec  ad  vefpertinas  preces 

ajfumere  fuflinuerit.    Qua  in  re  quod  ad 

nos  quidem  attinet  ,    'jufte  &  vit<e  noflra 

convenienter    egit :    verum    haud    utiltter 

communi  Ecclefiarum    conftitutioni    confu- 

luit .  Httjus  autem  nobis  caufam   ajftgna- 

vity  quod  venerandijjimttm  Epifcopum  Eu- 

flathium  in  communionem  receperimus  .  Efl 

autem  qttod  nos  fecimus  hujufmodi . 

XXXVI.  Cum  ad  Synodum  ,  qux  a  fratre   Theo- 
_  fli          doto   celebratur  ,  vocatiy    illoque  profeclt 

ecipit  Eu-  eflemus  ,   ut  vocationi  propttr    charttatem 

ftathium     obtemperaremus  ;  ne  ignavi  illic    &  otioji 

Catholi-     videremur  ,   (iudiofe  curavimus  ,    utcollo- 

cam  fidem  qUium  cum  pr<edi£lo  fratre   Euflathto    mi- 

profiten-   j-ceremus  ■  propofuimufque  illi  ,  qu<e  in  cau- 

lem*         fa  fidei  a  Theodoto  illi   objiciebantur  ,  ac 

Jimul  ab  eo  petivimus  ,    ut  manifeflum  no- 

bis  faceret  ,    retlam  ne  fidem  jequeretttr  , 

quo  confortes  ejfe  pojfemus  ;   fi  vero    alie- 

natus  ejfet ,  ut  perfpicue   fciret  nos  quoque 

a  fe  fore  abalienatos  .   Igitur    cum   mul- 

tis  inter  nos  ea  de  re   contulijfemtts ,    to- 

tumque  diem   illttm  caufim  hanc  inquiren- 

do  confumpfijfemus  ;  appetente  vefpera  ,  a- 

lius  ab  alio  avellimttr  ,  nulla  dttm  certa 

colloquii  noflri    conclufione  pofita  . 

XXXVII.  Sequenti  die  rurfus  mane  confidentes , 
iifdem  de  rebus  dijferere  coepimus  :  Ctttn 
autem  &  Pcemenus  &  frater  ,  Sebajiena 
Ecclefix  presbyter  acceffijfet ,  &  adverfa- 
rta  nobis  dotfrina  vehementer  urgeret ; 
paulattm  nos  &  ea  dtluimus ,  qum  nobis 
objicere  videbatur :  &  illos  ad  confenfio- 
nem  eorum  qu<e  a  nobis    quarebantur ,  in- 


duximus  ;  Jic  ut  per  gratiam  Domini ,  ne 
in  minimo  quidem  a  nobis  invtcem  dtjfide- 
re  deprehenderemur .  Igitur  circa  nmam  ho- 
ram  ad  precandum  furreximus  ,  ac  Domi- 
no gratias  egimus  ,  qui  dedijfet  nobis  idem 
&  flntire  ,  &  loqui  .  Propterea  oportebat 
me  fcriptam  quandam  ab  eo  viro  confejjto- 
nem  accipere ,  quo  &  adzterfariis  illius 
manifeftaretur  confenfus  ,  &  reliquis  fuf- 
ficienter  viri  hujus  propofitum  monflrare- 
tur .  Verum  volebam  ipfe  ,  multa  dtligen- 
tia  cum  fratribus  ,  qui  circa  Theodotum 
fttnt  converfansy  fcriptum  fidei  ab  illis  acci- 
pere,  &  dicto  Euftathio  proponere ,  ut  utra- 
que  iflafierent;  ipfe  videlicet  rettamfidem 
confiteretur^  &  illi  de  veritate  hac  perfua- 
finullamretinerent  contraditlionis  occafio- 
nem ,  fi  ab  ipfis  propofita  fuijfent  accepta. 

At    Theodotus  ,    priufquam    cognoyijfet   xxxvnr. 
qttam  ob  cauftm  convenijfemus  ,  &  quidnam 
eo  colloquio  effecijfemus ,  dedignatus  eftnos  Jb.™°°\,s 
amplius  vocare  ad  Synodum  .  Itaque  e  me-     P1^  .Jj"_ 
^'o  itlHeve  retierfi  fumus  tri/Ies ,  quod  la-  fenfus*  g,. 
bores  noflros  pro  pacandis  Ecclefiis  fufce-  f,i;00b  re- 
ptos  ,   inefficaces  reddidijfet  .    Pojtea    cum  reptionem 
in  Armeniam  neceflario  proficifcendum  ef-  Euftathii  . 
fet  ,  fciremque  viri  huius  mores    &  inge- 
nium ,  ac  fub  fide  digno  tefle  &  geflorutn 
reddere  rationem  &  illi  fatitfacere   vd- 
lem  ;  veni  Gerafa  in  agrum  Deo  dtlefttf- 
Jimi  Epifcopi  Meletii  ,  ttbi  &  ipfe  dtclur 
Theodotus  comparebat  ;  atque  tbt ,  quoniam 
ab  ipfo  fueramus  prnpter  Euflathii  conjun- 
clionem  accufati  ,  quid  eo  congrejfu  effecif- 
femus  ,  expofui ,  quod  videlicet  deprebende- 
rim  eum  nobiTcum  fentire  per  omnia  .   Cum 
autem  ille  afprmaret  ,   eum  pofl    difceflum 
noflrum  con^enfum  hunc  abnegafle  ;    &  fuis 
difcipttlis  affirmajfe  ,  quod  haud  quaquam 
nobis  in   cattfa  fidei  confenfijfet ;    refpondi 
ad  ifla    (  tu  autem  celeberrime    virorum 
confidera ,     an   non  jufltjjime   &   irrefra* 
gabiliter    refponderim  .  )  Ego,    inquam  , 
hoc  mihi  perfuadeo,  conjeclura  ex  reliqua 
viri  hujus  conflantia  fumpta ,  haud  ita  le- 
viter  virttm  illum  in  contrarium   mutari  , 
ttt  jam  confiteatur ,  jam  qu<z  dixerit,  ne- 
get ;  qui  etiam  in  vulgaribus  rebus  men- 
dacium^  perinde  ac  rem  horrendam ,  avey- 
fatur  :  tantum  abefl^  ut  in  rebus  tantimo- 
menti  ,  &  fic  apud  quofvis  celebratis  ,  ve- 
ritati  ullo  pafio  adverfari  velit .  Ha?c  qui- 
dem  de  Euftathio  cumdicat  Bafilius,  haud 
ita  probe  tunc  hcminem  novifle  vifus  eft, 
ac  poftea  perfpeclum  habuit:    ejus   enim 
deincepscum  mores  defcribit(  ut  (uo  loco 
dicemus)  nihil  magis  eidem  atque  incon- 
ftantiam  inhsefiile  ,  conftanter  exprobrat. 
Sed  addidit  haec  tunc  Bafilius  ad  Terentium: 

Ejlo  tamen  vera  fint  qu<e  avobis  fpar-  XXXIX. 
guntur ;  oportet  tllt  fcriptum  proponeret 
quod  cunilam  rec7<e  fidei  apodtxim  conti- 
neat .  Quod  fi  eum  dato  refcripto  confen- 
tientem  repereroy  manebo  in  illitts  commu- 
nione .  Si  vero  recttfantem    deprehendero , 

de- 


Cum   Critice  Pagii. 


33i 


Christi 
37i- 


Damasi  Pap. 
5- 


VALENTINrANI 

Valentis 


iMrr.  8« 


Theodo.     deficiam  ab  illius  confortio.  Cttm  iftapro- 

lusiterum  baret  Meletius  Epifcopus  ,  qui  Antiochia 

BaiiliuiTL.   pulfus  illic  exul  agcbat ,  &  frater  Dio- 

jefputt .     d0rus  fympresbyter  (  nam  &  ille  aderat  ) 

confenttens    ejfet ;   VenerandtJJimus  frater 

Theodntus    hortabatur   nos,  ut   Kicopolim 

Hefcenderemus  ,  &  Eccle/iam  ipjius  invife- 

remus  ,  ac    Satalos   ufque  comitem   ipfttm 

itineris   reciperemus  ,  fic  ut    nos  Gerafts 

relinqueret  .  Vbi  vero  Hicopolim  venimus  , 

oblittts  eorum  quce  a  nobis  audierat  ,  &  quce 

tiobis  palfus  ftierat ;  contumeliis    tllis    ac 

frobrisy  quorum  paulo  ante  mentionem  fe- 

ci  ,    nos   iterum  ajfecit  ,  &  a  fe  dimifit  . 

XL.  Quomodo  igitur  venerandiffimum  captit  , 

fieri  potuifiet ,  ut  aliquid  eorttm  qux  tn- 

jungebantur ,  efficerem^   &  Epifcopos   Ar- 

tneniee   darem ,   cum  ad  bunc  modum   ajfe- 

Clus  erga  me  fit  ir ,  qui  curarum  debebat 

tffe  confors ,  &  particeps  ?  apttd  quem  ego 

me  viros  aptos ,  &  commodos  inventurum 

fperabam  ,  quod  fint  in  ipfius  parcecia   & 

religiofi  &  prudentes  ,  ac  fimul  linguee  hu- 

' fjus  periti,  &  qui   reliqua  gentis  bujus   i- 

diomata  fciant :  quorum  nomtna    cognita^ 

volens  tacebo  ,  ne  qttid  impedimenti  nafca- 

lur ,  quo  minus  alio  faltem  tempore  Arme- 

tiice  pmfim .  Subdit  mox   de  aliis  ad  eam 

vifitationem  fpectantibus . 

Quod  autem  ad  Euftathium  in  commu- 
nionem  receptum  pertinet;  extat  apud 
eumdem  S.  Bafilium  fidei  libelli  exemplum , 
quem  ipfe  tunc  Euftathio  fubfcribendum 
obtulit;  cujus  eft  exordium  (  a  )  :  Tam 
illi  qui  alia  haflenus  fidei  confeffione  prx- 
occttpati  ad  Orthodoxorum  jam  unttatem 
Profeflus  tranfirevolunt  ,  quam  qui  nunc  primum  ad 
}]  veritatts  doftrinam  &  inflruflionem  ajfumi 

defiderant ,  eamfidem  docendi  fttnty  qux  in 
Synodo  Hicce<e  olim  collecla  a  beatis  Patri- 
bus  confcripta  efl  ,  &c.  Subjicitur  ibi  non 
ipfum  tantum  Nicaenumfvmbolum,  fed  fpe- 
cialis  damnatio  Marcelli  haerefis  atque  Sa- 
bellii,  aperiunturquc  abditiflima?  Ariano- 
rum  latebrae  ,  ne  quid  fubterfugii  efle  pof- 
fet  dolofae  impietati :  necnon  blafphemiae 
•  condemnantur  1n  Spiritum  fancrum  ;  in^ 
cujus  libelli  fine  adjacet  ipfius  Euftathii 
tunc  his  verbis  concepta  fubfcriptio :  Eu- 
fiathius  Epifcopus  tibi  Bafilio .  Legi ,  a- 
gnovi ,  &  probavi  hcec  prxfcripta  .  Sub- 
fcripfi  autem  cum  his  qui  mihi  aderant 
fratribus,  Vhortone  ,  &  Corepifcopo  Se- 
vero,  atque  aliis  nonnullis  clericis.  Ha»c 
ibi ;  ex  quibus  videas  haud  imprudenter 
a  Bafilio  Euftathium  fuifle  receptum . 
XLII.  At  quid  poft  haec  accidit  ?  Cum  Eufta- 

thiusatqueSocii  viderent  Bafilium  a  Theo- 
Euftathi-    doto  in  communionem  minime  recipi  ,  fe- 
us  in  dete-  qUe  cum  fu;s  XqUe  repelli ;  quod  fpe  fru- 
rius  lapfus  ftratus  effet<)   nec  ex   ea  a    fe    fubfCripta 
lumnias"    ^ei  profeflione  ,  quam  aucupatus  fuerat , 
Bafilio.       gloriam  confecutus  eflet ;  terga  impuden- 
ter  veitit ,  &  in  Bafilium    verbis  ja6rare 
convicia,  &  fcriptis  quoque  in  cum  dif- 
Ann.   Ecch  Tom.  V. 


XLT. 


f»  Bajil. 
epifl.  78. 


Catholi- 
cam 


feminare  calumnias  aggreflus  eft,  quafide 
fide  haud  refte  fentiret ;  hanc  fuae  ipilus 
rationis  caufam  fspe  praetexens,  ne  Ie- 
vitatis  argui  poflet ,  curavirque  ejufmo- 
di  a  fe  fcnptas  advcrfus  Bafilium  litteras 
circumferri .  Teftatur  id  quidem  ipfe  Ba- 
filius  ad  eumd.m  Euflathium  data  epifto- 
la,  qua  fuam  parat  defenfionem  ;  ubi  ha;c 
ad  finem  ipfius  (  b  )  :  Vutarunt  fuaves  ifti 
homtnes  impedtmento  (ibi  ad  acquirendum 
potentatum  noflram  fore  communtonem  .  Et 
quoniam  quadam  fidei  fubfcriptione  pr<eoc- 
cupati  funt ,  quam  nos  illis  protultmus  , 
non  quod  ipfi  de  illorum  fententia  hcefita- 
remtis  (  fateor  enim  )  fed  quod  fufpicioni- 
bus,qutbus  apud  complures  frttres  nobif- 
cum  concordes  laborabant  ,  mederi  cupere- 
mus :  ne  quid  tpfis  ex  ea  confeffione  impe- 
dimenti  ad  hoc^  ut  ab  iis  qui  nunc  domi- 
nantur  fufciperentur  ,  videretttr  occurrere  , 
commumonem  nobis  denegantnt  ,  &  pro  fe- 
paratint.it  lmtfuj-  mufa  litterarum  iftarum 
preetextum  commenti  fiint .  Evt dentiffimum 
vero  eorum  quae  dico  ,  indicium  efl ,  quod 
cum  a  nobis  deficerent  ,  accufttionefque^, 
quas  volebant  cnntra  nns  fingerent^  litteras 
circumquaque  ad  omnes ,  antequam  ad  nof 
mtferunt  .  Septem  namque  dies  priufquamin 
noflras  manus  veniret  ,  vifa  efl  illorum  e- 
piflola  ;  &  qui  illam  ab  aliis  receperant , 
ad  alios  quoque  illammiffuri  erant.  Hamt- 
ta  infiittterant ,  ut  unus  alteri  illam  trade- 
ret,  quo  protinus  in  univerfam  regionem  di- 
flribtieretur.Wno.  ipfe  de  vul^atis  ab  Eufta- 
thio  &  fociis   contra  fe   Iitteris. 

Quod  igitur  Bafilius  tardius  fcelerato- 
rum  hominum  fraudes  dolofque  fenfiflet, 
nec  Theodoto  Epifcopo  Nicopolitano  ifta 
monenti  acquieviflet ;  fafti  fero  poenitens  , 
hujufmodi  ad  eumdcm  Theodotum  litteras 
dedit  (c): 

RecJe    nos     &     competenter     reprehen- 

dis,   vener andtffime  &  re  vera   defidera- 

tiffime  frater  ypropterea  quod  ab  eotempo- 

re,  quo  a  reverentia  ttta  propofitiones  il- 

las  de  fide  ad    Euflathium  ferentes    di- 

fceffimus ,  nihil  tibi  nec  modictim  nec    ma- 

gnum  de  caufa  illius  firnificavimus  .  Ego 

vero  id  non  ob  eam  caufam  feci  ,  quod  fuf- 

que    deque  faciam ,  quafi  contemptibilta  , 

qu<s  in   nos    ille   commifit  ;  fed  quod  fa- 

ma  illorttm  apud  quofvis  paffim  pervaga- 

ta  efl ;     &  nemo  fit  qui   opus  habeat  ,  ut 

a  nobis,  quodnam  fit  viri   hujus  propofi- 

tum  difcat .  Ham  hoc  &  ipfe  curavit ,  ve- 

lut  metuens  ,    ne  paucos  habeat  fententice 

fuce  tefles  ac  confcios:   ideoque  &  ad  quof- 

vis  confines    eptflolas  fuas  adverfus    nos 

fcriptas  emifit  .  Itaque  a  communtone   no- 

ftra  fe  ipfe  avulfit ;  quandoquidem  nec  in 

locum.determinatttm  conventre    nobifcum^ 

fuftinuit ,  nec  difcipulos  fuos   (  quod  tunc 

pollicitus fuerat  )  adduxit.  Sednos  etiam 

in  frequentiffimis  Synodis  perftrtnxit  una 

cum  Tbeophilo  Cilicey  nuda  &  manifefta 

Tt  z  bla- 


(b)  Bafil. 
epifl.jt). 


XLIII. 


(0  Bajii. 
ep.t  <,.in 
addit. 

Bafilii  epi- 
ftola  ad 
Theodo- 
tum  de  re- 
bus  geftis 
ab  Eufta- 
thio. 


33* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

Zll* 


DamasiPap. 
5- 


Valentiniani  -    „_   c 
Valentis  Impp'8. 


XLIV, 

Eiift.uriii 

S.-jufteni 
(inulata 
:i  Jes  dete- 
f  U  • 


XLV. 

Calumnia; 
ia  Bifiii- 

um  pluri- 
jnos  com- 
niovcrc  ♦ 


blafphemia,  quafi  altena  a  do^irina  fua 
antmis  plebis  in/inuet  dogmata .  Sufficie- 
bant  quidem  &  ijla  ad  dtjfolvendam  o- 
mnem  noflram  conjunfiionem  ,  Pifiquam  ve- 
ro  &  in  Ctliciam  venit ,  ibique  cum  Ge- 
lajio  quod.tm  degens  ,  fidem  illi  expofuit  , 
qute  a  folo  Ario  ,  vel  germano  aliquo  e- 
jus  difcipulo  confcrtbi  debuijfet ;  turn^, 
adbuc  ampltus  ai  feparationem  &  dtfun- 
flionem  obfirmati  fumus  ,  cogitantes  fieri 
non  pojfe ,  ut  vel  pellem  fuam  umquam  mu- 
tet  Aithiops  ,  vel  maculas  fuas  pardus  ; 
vel  qui  pervfrfis  ejl  dogmatibus  innutritut 
malnm  hcerefeos  abflergere  queat . 

Et  ttmen  ultra  hcec  &  tllud  temerita- 
tis  aufus  efl ,  Scripfit  contra  nos ,  immo 
confcripfit  fermones  prolixos  ,  omnis  ge- 
neris  conviciis  &  fycophantiis  refertos  : 
quibus  hattenus  nibil  refpondimus ,  pro- 
ptere.t  quod  ab  Apoflolo  docemur  ne  nos 
ipfi  ulcifcamur  ,  fed  locum  irx  d  mus  .  Et 
Jimul  ubi  de  profumlitttt»  hypncrtjeos  co- 
gitamusy  qua  fe  nobis  toto  tempore  blan- 
diufcule  injmuavit  ,  Jlupore  qtiodam  prot 
conflernatione  corripimur.  Ham  etiamfi  ni- 
htl  illorum  effet  ;  tamen  quod  jam  recenr 
auftis  efl ,  ctit  non  horrorem ,  &  omnimo- 
dam  vtri  hujus  abominationem  incuteret? 
qui ,  ficuti  audio  (  modo  verus  efi  rumor 
&  non  figmentum  delationis  gratia  com- 
fofitum  )  etiam  manum  qutbufdam  denuo 
imponere  prxfumpfit  ;  quod  nemo  timquam 
ex  hcereticis  fectffe  videtur  .  Ttaque  quo- 
tnodo  fieri  poteft*  ut  talia  placide  fera- 
mus ,  &  viri  hujus  deltfia  curabilia  ejfe 
putemus?  Quare  videte  ne  falfis  fermoni. 
bus  feducamint ,  neve  prxtexttbus  vtrorttm 
iftorum  o>vnia  ad  malum  factllime  exci- 
fientium  fidem  accommodetis .  Tflaquo  modo 
in  nullo  djTcrimine pontmus?  Scias  itaque, 
drfideratijjime  ac  venerandtfftme ,  haud 
conlium  me  ejfe  ,  quod  umquam  tantum  do- 
loris  antmo  meo  conceperim  ,  quantum  nunc 
ex  eo  patior  ,  quod  Ecclefiaflicas  legescon- 
fundi  pcrcipio ,  Verum  id  unice  precare  , 
ttt  l.irgtatur  mbis  Dominus ,  nthil  ex  af- 
feclibus  irce  moliri ,  fed  retinere  dilefiio- 
«.'»»,  qtitc  nihtl  agit  perperam  ,  nec  infla- 
tur,  Etenim  vide ,  quo  modo  qtii  iUa  ca- 
renty  fupra  humance  mediocritatis  mendiram 
elati  turpiter  &  indecenter  vivant ,  ea_^ 
facere  prcefumentes  ,  qunrum  nulla  prcefer- 
itum  tempus  habet  exempla.  Haftenus  ad 
Theodotum  Bafilius,  quem  ei  minime  au- 
fculraffe  psnituit. 

Vix  credi  poteft ,  quantum  hsec  ad  a- 
liquod  fpatium  temporis  Bafilii  famae  at- 
tulerint  detrimenti;  quod  &  ex  eo  probe 
pofTumus  intelligere:  Nam  fi  qui  plus 
fatis  perfpeftum  habuere  Bafilium  ,  nem- 
pe  monachi  ipfius  alumni  ,fcandalum  haud 
leve  paffi  funt;  atque  adeo ,  ut  opus  fue- 
rit  (  quod  nuper  diclum  eft  )  Athanafium 
ad  eofdem  atque  alios  pro  Bafilii  integri- 
tate  litteras  dare  ,  ut  cos  retinerct  cum 


Bafilio  communione  conjinftos  ;  quid  pu- 
tas  caeteris  eveniife»  quibus  Bafilius  fa- 
ma  tantum  cognitus  eflfet?  Quid  vero  de 
eoexifrimaffe  cenfes  qui  fluctuarent  ?  Quid 
denique  ipfos  holtes  Bafilii  his  adjecilfe 
credendum,  quod  infcnforum  animorum 
fit  levia  reddere  gravia  ,  &  parva  ma- 
xima  ?  Sed  illud  pfane  in  BaATio  admiran- 
dum  apparuit,  abfolutiflimo  Chriftiano 
philofopho  dignum  ,  cujuseft  dare  locum 
irae  ,  nec  proprias  ulcifci  injurias:  Cum 
fe  (quod  faterur  in  recitatis  litteris  ad 
Theodotum  )  adverfus  Euftathium  mirum 
in  modum  animo  exacerbatum  fentiret; 
ne  fuam  defenfionem  ira  percitus  inftitue- 
ret  (  probe  nofcens ,  quod  ira  viri  jufti- 
tiam  Dei  non  operatur  )  triennio  fe  con- 
tinuit»  ftvlumque  incitatum  repreflit»  ne 
in  Euftathium  prseceps  excurreret . 

Id  quidem  ipfe  Bafilius  ea  de  re  ad  fuos 
Monachos  fcribens  teftatur  his  verbis  (<*).- 
Tertius  j am  annus  hic  efl ,  ex  quo  a  ca- 
lumniatoribus  notttus  accufitioms  flagella 
Juflinere  coepi ;  hoc  uno  contentus ,  quod 
Dominum  habeo  fecretorum  covnitorem  , 
ac  calumnice  iflius  teflem  .  Quoniam  vero 
multos  jam  Jilentium  noflrum  eo  rapuiffe 
videoytit  ex  ilh  intentatas  calumntas  con- 
firmarint  ;  nofque  non  lenitatis  ac  patien- 
tia  gratia  ,  fed  quod  ad  expromendam  ve- 
ritatem  os  aperire  neutiquam  aufim,  eoquc 
Jilere  me  arbitrentur  ;  ob  eam  vobis  cau- 
fam  fcribere  contttts  fumy  &c%  Sed  &  ad 
ipfum  nebulonem  Euftath;um  tandem  fcri- 
bens  (6)  fic  exorditur:  Tempus  effe  tacen- 
di  ,  &  tempus  loquendi ,  fermo  efl  (c)  Ec- 
clefiafies .  At  nunc  igitur  quoniam  abunde 
fatis  Jilentii  ha^lenus  prxcefpt ,  opportu- 
num  deinceps  erit ,  ut  ad  pateftftionem-. 
eorum  qtice  ignor  intur  ,  os  noflrum  ape. 
riamus :  &  pau'o  poft  :  Kobis  igttur  jam 
in  tertium  uCque  (ilentii  annum  imitabilts 
vifa  efl  Propbetce  ploriatio  illa ,  qua  di- 
cit  (d)  :  Fafius  fum  quafi  homo  non  au- 
diens  ,  &  non  habens  in  ore  fuo  redargu- 
tiones.  Quocirca  in  profundo  pefloris  no- 
Jlri  dolorem  ,  quem  incuffit  calumnia  ,  in-' 
clufum  tenuimus  ,  &c. 

At  id  tolerandum  plane  videri  potuif- 
fet,  fi  Orientales  tantum  oras  ejufmodi 
de  Bafilio  conflata  calumnia  pervafiffit ; 
fed  fama  volans  ,  rerras  oberrans  ,  trans 
mare  quoque  penetrans ,  oras  Occiden- 
tales  eriam  velocior  vento  pertigir.Un- 
de  evenit,  ut  ftudium  illud  Damafi  Ro- 
mani  Pontificis  erga  Bafilium ,  quod  lit- 
teris  demonftrarat  ,  &  ofticium  quod 
pollicitus  fuerat  ,  nonnihil  refriguerit ; 
adeo  ut,  fspe  ipfum,  clamantem  licet , 
minime  exaudierit  ,  accedentibus  aliis 
infuper  adverfus  eumdem  Bafilium  fpar- 
fis  haud  levioris  momenti  rumoribus  ,  de 
quibus  fingulis  modo  opportuna  occa- 
fione  dicendum . 

Ataue  in  primis   illud  in  medium  ad- 

du- 


xlvl 

(*,  Bijtl. 
epifi.il. 

Admiran- 
da  Balilii 
patientia  . 


(b)  BaJH. 

ef'fi-7  9' 
(cj  £ff/.j. 

Bafilius 
quid  ta«- 
dem  ad 
Euftathi- 
um  . 

(d)  Yjalm. 
37« 


XLVII. 


Damafl 

ftudiurru. 
erga  Bafi- 
lium  rela- 
xatur  . 


XLVIH. 


Cum  Critice  Pagii . 


Chkisti 
371' 


Damasi  Pap. 
5- 


Valentiniani 
Valentis 


333 

Impp.S>. 


(")  Bafl. 
ttift.ii. 


rc 


ducendum,  eumdem  Bafiliumab  Arianis 
accufatum  ,  quod  litteras  dedcrit  ad  Apol- 
linarem  :  hoc  namque  anno  >  nempe  fe- 
quenti  a  gravifTima  il!a  ,  quam  paflus  eft 
sgritudine,  id  accidifll- ,  idem  Bafilius 
ad  Patrophilum  fcribens  affirmatfrf)  ,  adeo 
ut  eodem  ferme  tempore  ipfe  in  crimen 
adducrus  fit  de  communicatione  inita  cum 
Accufitur  Euftathio,  &  de  fcriptis  litrcris  ad  \pol- 
Bsfilius  de  linarem ;  cujus  rei  caufa  complures  fe 
comrmim-  a  Balilii  co  nmunione  fubtrax^run".  Agit 

Apoilina-   ^e  n's  'P^e  in  ^1^1  CP'  *°'a  ac*    Patrophi- 

Jum ,  hifce  fcilicet  ve  bis  :  Hiud  vero  mul- 

tum  temports  intercejjit,  confejttm  tn  Ci- 

lictam  legatto  ,  atque  inde  reditttSt  mox- 

que    Ittterx   adfunt ,    communtonem    nobis 

denegantes.  Abrupttonts    autem    hujus    ac 

fecefius  caufam  ajjignarunt-,    quod  Apolli- 

nart  fcrtpfertmus ,  &  quod fympresbyterum 

nojirum  Diodorum   babeamus  confortem. 

XLIX.         Ego  vero  Apolltnarem  quidem  numquam 

Quomodo  Vutav'  intmicum  ejje  ;  immo  funt  quxdam  , 

Bililius  fe  <J"orum  gratia    vtrum  veneror  etiam  ,•    <*t 

cxcufet .     me  homini  non  ita  conjunxi ,  ut  tpjius  ve- 

lim  in  nie  recipere  crimina,  cum  &  *£/e_» 

qtttedam   habeam ,  quce  in   illo  reprehendo 

propter  nonnullos  tlltus  codices ,   quos  le- 

gi .   De  Spiritu  fanclo  vero   mn  novi  me 

vel  petiiffe  ab  ipfo  vel  ultro   mifjum  ac- 

cepiffe  Itbrttm  .  Attdio  tamen  ipfum^  omnium 

eorum  qtti  libros  confcribunt ,  effe  verbo- 

JiJJimum.    Legi  autem   paucos    tllius  com- 

mentarios  :   non  enim  mtht  qua  hujufmodi 

funt ,  fcrutari   vacat .   Et  alioqui   eo  fum 

inpemo  ,  ut  htud  facile  neoterica  admit- 

tam  ;   quemadmodum   &  corports    met- tm- 

bectllitas  haud  patitury  ut    ve!   dtvintf 

Jlripturis  cum  dtltgentia,  &  ut    dtgnum^. 

eji ,  immorer .    Qutd    ergo  mea   interejl , 

Ji  quifquam  aliqutd  confcripjtt ,  quod  ctti- 

piam  difplicet  ?   Quamquam,  Ji  ita  fieri 

oportet  ,  ut  alius  pro  alto  rattonem  red- 

dat ;  qui  me  propter  Apollinarem  culpaty 

rationem  nobis  reddat  pro  Ario  prcecepto- 

re   fuo  ,   &  pro^difcipulo  fuo   Aztio.  Hos 

vero  neque  prceceptoris  neque  difcipuli  lo- 

co  umquam  fuimus  ifii    viro  ,  cujtts  in^. 

nos  vttia  contorquent  &  revolvunt.    Haec 

de  Apollinare,  ad    quem   fcripferat   Bafi- 

lius,  qjod  nondum    damnatus  eflet  ;  fed 

de  confuetudinc  cum    Diodoro   haec  fub- 

dit:  Vorro  Diodorum,  tamquam  beatiSil- 

vani    alumnum    primum  fufcepimus ,    nunc 

vero  diligimus    &     complecltmur   propter 

fermonis    quem  habet  gratiam  ,  per  quam 

ntulti   eorum  qui   virum    audiunt ,   meiio- 

res    redduntur .  Haec  de  his  Bafilius. 

t.  Quod  autem  ad   Apollinarem  fpectat; 

antequam  Romx   in  Concilio   damnarctur 

a  Damafo,  nequaquam  ut  haereticus  vita- 

batur  :   nam  de  eodem  S.  Hieronymus  llc 

(h)  Weron.  ad  Pammachium  (  b  ):  Apolltnarium  Lao- 

e?ijl.6s.      dicenum  audivi    Antiochice  frequenter   & 

colui  ;  &  cum  me  in    fanclis  fcrtpturis  e- 

rttdiret ,  numquam  illius  contemiofum  fu- 


per  fenfu  dogma  fufcepi ,  &c.  Eum  enim 
in  divinis  litteris  fuum  fuifle  magiftrum, 
ingenue  profitetur.  Immo  &,  quod  his 
amplius  exiftimari  debet ,  ipfe  Damafus 
Vitalem  primarium  Apollinaris  difcipulum, 
ab  ejufque  feclae  hominibus  factum  poftea 
Epifcopum  Antiochenum,  dolofc  profiten- 
tem  Romae  Catholicam  fidcm  ,  recepit , 
eidemque  litteras  communicatorias  tradi- 
dit  :  fed  poftquam  rem  fcivit,  perfpe- 
clamque  habuit  illius  hsreflm,  ipfum  cum 
fuis  omnibus  Romce  damnavit,  ut  Gre- 
gorius  Na?.ianzenus  teflatur,  cum  de  fua 
cum  Vitale  vel  Apollinare  confuetudine 
feexcufat:  nimirum  quod  eotempore  illos 
receperit ,  quo  &  a  D  imafo  Vitalis  ad- 
miflus  fuerat,  rejecerit  autem  ,  cum  ab 
eodem  Romano  Pontifice  parirer  damna- 
tus  fuit  :  haec  ipfe  pluribus  ad  (  c)  Cle- 
donium ;  fed  de  his  fufius  agendum  infe- 
rius  .  Modo  pro  his  omnibus  Juftiniani 
Imperatoris  fententia  farisfaciat  ita  dicen- 
iis  (*t ):  Inventmus  quod  multi  fandorum 
Patrum  quofdam  heereticos  collaudaverunt , 
Jicut  &  S.  Damafus  &  rftbanajius  &  Ba- 
Jilius  ApolUnarem ,  &  S.  Leo  Eutycben  ; 
&  non  propter  hoc  hceretici  facli  funt ; 
fed  cognita  eorum  imptetate ,  anathemate 
condemnarunt.  Hsec  Juftinianus  . 

Rurfum  vero  ad  cumulum  id  genus  ae- 
rumnarum  Bafilii  illud  accefllt,  quod  A- 
thanafius  Ancvranus  Epifcopus ,  fpeclatae 
fidei  vir  &  integritatis,  in  ipfum  vehe- 
menter  commotus  eit  ;  adeo  ut  etiam  il- 
li  gvaviter  fuerit  comminatus ,  quod  au- 
diflet  quaedam  ab  eo  efle  confcripta  fidei 
Catholicae  adverfantia  .  Quod  cum  refci- 
viffet  Bafilius  ,  &  quaenam  iila  eflVnt  fcri- 
pta  ignoraret  ;  cupiens  de  his  reddi  cer- 
tior ,  ad  ipfum  litteras  dedit  ,  in  quibus 
ha?c  (e)  inter  alia:  Hunc  vero  cujufnam 
auribus  non  objlrepit  eorum  ,  qui  negotio- 
rum  quorumdam  gratia  qv.andoque  ad  vos 
accedunt ,  quafi  noxia  quxdam  fcripferi- 
mus ,  aut  fcribentibus  altis  fubfcripferi- 
mus  ?  Ham  iflo  te  verbo  ufum  ejfe  ferunt , 
qui  tua  ad  verbum  referunt .  Me  fane  , 
quce  mentem  meam  multis  ac  variis  cogi- 
tationibus  dijirabunt  t  nihil  magis  quam 
Jiupidum  reltnquunt.  Itaque  &  tale  quid 
fufpicari  coepi ,  ne  forfan  hcereticorum  quif- 
quam  nomen  meum  commentationibus  fuis 
fubdole  adfcripferit ,  atque  ita  reclitudi- 
nem  tuam  contrijlarit ,  &  ad  ijlam  vocem* 
nempe  comminationis  ,  emittendam  tndu- 
xerit  :  &  in  fine  :  Liberabis  autem  nos 
ab  hoc  Jittpore  ,  Jt  quibtts  de  cattjis  ad  i- 
jlam  adverfus  nos  injuriam  permotus  Jis  , 
aperte  Jignificare  volueris  .  Et  aliis  rur- 
fum  ad  eum  datislitteris(/)  de  calumniis 
quibus  undique  exagitatur,  illud  Athana- 
fio  ingerit ,  ne  adeo  facile  abfque  alte- 
rius  partis  defenfione  in  quemquam  fen- 
tentiam  ferat ,  ifta  perbelle  fuggerens : 
C»/w,  inquit,  omnitto  ttudiverimus  ;  Ji  «/- 

kil 


Apollina- 
ris  ante- 
quam 
damnarc- 
tur  abom« 
nibus  x- 
que  rece- 
ptus. 


(r)  Gregor; 
Njz,i(tnz. 
epifl.  z.  att 
Cledon.  ad- 
•verj,  A$ol. 
linar  . 

(d)  Jujlin. 
Imp.in  edi- 
tto  fid.  con- 
fejf.  adjo- 
annem  Pa- 
fam  . 

U. 

Athanafi- 
u  s  Ancy- 
ranusad- 
verfus  Ba- 
filium 
commotus. 


(e)  BaJ?l. 
t?'J!'S4. 


(f,  Bafil. 


334 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


<*)  Bafil. 
«pifl,6j, 

Athanafii 
Ancyrani 


WI. 


Jtifilius  a 
Neacxfa- 
rienfibns 
Ut  hxreti 
cus  habi- 
tus  . 


Chrtsti 


Dam 


asi  Pap, 
5* 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  8. 


III. 


(tt)  Sozom. 
i.6,c,n. 


hil  altud  ,  vel  tllud  Alexandri  faltem  di- 
cemus  :  Alteramaurtculam  delato  ,  Jive 
calumniam  perpeJJ^  ,  Jinceram  &  integram 
confervamus.  Hsec  ipfc  .  Certe  quidem_. 
magnaerant  haec  cruciamenta  Bafilio  .  Nam 
male  audireapud  haereticos,  gloriae  loco 
ducendum  erat ;  fed  apud  praeclaros  fidei 
Catholicae  defenfores  ejufmodi  diclari  at- 
quecredi,  his  praefertim  temporibus,  cum 
hujufcemodi  diffeminat.e  calumniae  in  gra- 
ve  totius  Catholicae  Ecclefis  praejudicium 
verterentur,  intolerandum  plane  &  quo- 
vis  fupplicio  gravius  videri  poterat. 

Qualis  enim  quantufve  fuerit  Athana- 
fius  ifteEpifcopus  Ecclefiae  Ancyrana;  poft 
Bafilium  illumhaereticum  faepe  damnatum, 
cum  a  Sozomeno(«')  inter  prseclaros  fi- 
dei  Catholicae  defenfores  adnumeretur : 
quae  de  eodem  poftea  luculento  ipfius  Ba- 
filii  ftylo  defcribantur ,  accipe:  Bafilius 
enim  ubi  audiffet  eum  vita  funclum,  ad 
Ancyranam  Ecclefiam  de  ejus  obitu  con- 
folatorias  fcribens  litteras ,  haec  Inter  *lia 
de  ipfo  habet  (b):  Mortuus  efi  qui  co. 
lumna  erat  &  Jiabilimentum  Ecclefia  ;  im- 
momagis  ad  beatam  vitam  fublatus  ,  a  no- 
bis  abfcefftt .  Haud  parum  autem  pertculi 
ejt ,  ne  fubtrafto  hoc  fundamento  ,  fimul 
cum  illo  multi  decidant ;  &  qux  in  non- 
nullis  funt  putrida  ac  marcida  ,  manifejia 
Jiant .  Claufum  eji  os  ,  quod  haclenus  & 
competenti  fiducia  &  fermonibus  gratix  ad 
frattrnitatis  cedtficationem fcaturivit.  Ab- 
lata  funt  confilia  mentis,  quce  re  vera  di- 
<vinitus  agitabantur  .  O  quoties  animunt-. 
meum(  accufabo  enim  me  ipfum)  nonn/btl 
contra  hunc  virum  indignationis  fubiit,  quod 
totus  hoc  dejiderio  tenebatur ,  ut  dijjnlve- 
retur  &  ejjet  cum  Chriflo  ,  nec  hoc  pluris 
faciebat  ;  ut  diutius  propter  nos  in  carne 
tnaneret !  Haec  &  alia  plura  Bafilius  ,  dum 
aegre  ferret ,  nulla  admifla  animi  confola- 
tione  ,  tantum  virum  abreptum  ;  ex  qui- 
bus  plane  ejufdem  Bafilii  mentis  cando- 
Tem  animumque  Chrift'anum  infpicias,  e 
quo  omnis  confeftim  injufte  ab  eo  paffae 
calumniae  excuflus  eft  pulvis  ,  &  irrogatae 
comminationis  livor  exterfus,  cum  eum- 
dem  de  veritate  redditum  certiorem  ac 
perfuafum  coluerit  poftea  ,  ampliufque 
dilexerit  . 

Atan  hic  finis  calumniarum  undique  in 
Bafilium  congeftarum  ?  minime  gentium; 
immo  his  acerbiores  ipfum  excruciavunr: 
fiquidem  illae  magis  urgent  vexationes  ,  qua; 
a  propinquioribus  irrogantur;  quae  &  eo 
redduntur  acerbiores,  quo  diuturnius  in 
adverfantium  animis  infidentes,  duritiem 
quamdam,  lapidum  inftar  contrahunt,  ut 
frangi  quavis  arte  minime  valeant.  Ex 
quo  enim  (  ut  diximus)  Bafilius  cum  Gre- 
govio  agebat  in  Pontica  folitudine,  hce- 
reticorum  quorumdam  calumniis  faftum 
eft,  ut  fuorum  Neocsfarienfium,  penes 
quos  educatus  fuerat,  exquibus  &  pater- 


num  genus  ducebat  ,  graye  expertus  fit 
odium  ;  quod  cum  nulio  litterarum  inter- 
nuncio  potuerit  delinire,  jam  faclus  Epi- 
fcopus  acerbius  recruduifll-  fenfir;  utpote 
qui  vitaretur  ab  illis  ur  harreticus  &  con- 
fortio  pollutus  haereticorum  .  Cujus  reicau- 
faegregiam  ilUm  ad  eos  epiftolam  (  c  )  fcri- 
bere,  qua  fe  illisCathoIicae  elfe  fidei  in- 
tegerrimum  profeflbrem  argumentis  pluri- 
mis  demonftraret ,  coaftus  eft  ;  ac  primum 
illo:  Sunt  ,  inquit,  ttdem  &  nobts  &  vo- 
bts  dotlores myfi eriorum  Dei,  &  fptrttua. 
les  patres ,  qui  vefiram  ab  initio  funda- 
verunt  Ecclejiam  ;  Gregortum  dtco  prtfcum 
illums  cognomento  Thaumauturgum  ,  & 
quotquot  poji  ipfum  Eptjcopalem  apud  vot 
fedem  fufceperunt  ;  qut  ordine  fucced  t.aeo  , 
it/fiar  afirorttm  exorti  ,  iifdem  tngrijji 
funt  vefitgits ,  ita  ttt  haud  facile  Jit  vo- 
lentibus  converfationi  tpforum  indtcta  de- 
ferere:  &  poft  multa  haec  fubdit :  Ftdei 
vero  nojirx  qtae  potuit  evtdentior  ejfe  pro- 
bAtio ,  quam  quod  a  nutrice  beata  femina  > 
quee  ex  veflro  gremio  pro^rejfa  efi  (  Ma- 
crtnam  dico ,  tllujirem  illam )  educati  fu- 
mus ,  a  qua  &  beatiffimi  Gregorii  verbay 
qua  memortte  ben-Jrcio  ad  tlltus  ufque  <eta- 
tem  fervaia  ipfa  retinuit ,  edotii  fumus  , 
qutbus  illa  nos  adhuc  infantes  tamquim 
pietatis  d^gmatibtts  finxit  atque  formavtt  ? 
quam  quidem  fidem  femper  fervafle  im- 
pollutam  oftendit,  cum  addit: 

Keque  ,  inquit ,  mentem  njiram  umquam 
execranda  Artanorum  blafphemia  polluimus; 
ftd  fi  nonnullos  altquando  Arii  dtfcipulos 
ad  communionem  afiumpfimus  ;  ita  tllos  ad- 
mtfimus ,  «r  morbum  fttum  quam  intime  ce- 
lantes  ,  pietatis  verba  loqurrentur ,  vel 
certe  doclrince  noftrx  ntbtl  oblutlaren  ur. 
Seque  in  his  addit  fecutum  canones  fan- 
ctorum  Patrum,  necnon  juffionem  Magni 
Athanafii  Epifcopi  Alexandrini  .  Denique 
ex  communione  Epifcoporum  totius  Ec- 
clefiae  fe  effe  Orthodoxum  docet ,  hifce 
ad  poftremum  pofitis  verbis :  Fuerat ,  in- 
quit  ,  jujitusres  nojiras  <ejttmare,  non  ex 
ttno  aut  altero  eorum  qui  ad  verttatem 
haud  reilo  pede  ingrediuntur ,  fed  ex  mul. 
tttudinetottus  Orbis  Epifcoporum ,  qtti gra- 
tia  Cbrtjti  conjunclt  funt>  nobis  .  R?qui- 
rantur  vero  Pifida  ,  Licaones  ,  Ifaitrty 
PbrygeS)&  qtti  utriufqtte  funt  Armenae  , 
quotquot  victni  nobis  funt  ,  Macedones , 
Achxi  ,  Galli  ,  Illyrici,  Hifpant*  tota  fi- 
mul  Italta-i  Stculi  ,  Afri ,  &  qui  in  AEgy- 
pto  adhuc  fant  fttnt ,  &  qux  reliqua  portio 
eJiSyrice  ;  qtti  qtttdem  litterasad  nos  mtt- 
tttnt,  nempe  communicatorias,  &  victffim 
a  nobis  recipittnt ;  ex  quibus  cttm  qux  il- 
linc  ad  nos  fcruntur ,  tum  qtix  vtce  ver- 
fa  ijiinc  ad  ipfos  mittuntur  ,  cognofcere 
poteflis  ,  quod  unanimes  omnes  eodemqt*e_, 
fenfu  prxditi  fumus  .  Itaque  Ji  qutfquam 
communionem  mjiram  fttgit ,  ne  prudenttam 
vejiram  lateat  ab  ttuiverfa.  illttm  Ecclejia 


tc)    Safil. 

ciijl.il. 


uv. 

Bafilius 
femper  & 
ubique  ca- 
tholicus . 


Cum  Cntice  Pagii. 


Christi 


Damasi  Pat. 
5* 


VaLENTINIANI 

Valentis 


335 

Impp.  8. 


LV. 

Gravior 
tcntatio 

B.fiiio  p.t 
ratur  . 


LVI. 

Bafilius 
maximam 

calumniam 
pafTus . 


(_]  B«/f/. 
tpiji.Ti. 


fefe  dtvul/ijje.  Attnditc  igitur ,  fratrery 
cum  q  >tbus  communtcetir  ;  pojlquam  a  «o- 
bis  excludtmint ,  quts  deinceps  not  fit  a- 
gmturus  .  Haec  &  alia  ad  fuos  Neocarfa- 
rienfes  Bafiliuscalumniisundique  obrutus . 

Scd   quid  his  d-terius   accidit  Catholi- 

cam  fidem  defendcnn  Bafilio  ?    Dum  ad- 

verfus  Sabellium  atque  Marc-'llum  concio- 

.  nibus  faepe  dimican>;,  tres   in  Trinitate  di- 

ftinclas  hvpoflafes,  five  fubfiftentias  ad  in- 

vicem  per  fe  fingulas   riiftinftas  niteretur 

demonflrare  ;  qui  adftabant  auditores,  ut 

eum  carperent,  non  ut  diflererent,  inde 

arripientes    occafionem    diffamandi    Bafi- 

liutn,   aiebant  ipfijm    efie  trium   deorum 

alfertorem .   Unde  cum    hic    in    fidelium 

aures  illapfa,    audientium    animos     non- 

nihil  aduiratione  perculerinr  ;  opusfuit, 

ut  frcquenti    populo   ambonem    confcen- 

dens ,  fe  deorum  trium  cultorem  numquam 

fuilTe   vel  alTertorem  ,  publica  aflertiono 

omnibus  redderet  exploratum  ;  extat  ipfa 

Bafilii  oratio,  cujus  eft  titulus  :    Adver- 

fus  eos  qtti  calumniantur ,  quod  ires   deos 

colamtts ,  &c» 

His  acceffit  calumnia  alia  huic  mintme- 
impar  ,  qua  adverfarii  Bafilio  turpifllmam 
notam  inuflerunt :    ipfum    nempe    contra 
Catholicam  aflertionem  male  credere  de_» 
Spiritu  fancto:  qux   quidem  Bafilio  infa- 
mia   irrogata,  non  tantum  in  civit_tum_, 
populis  jaclabatur,    fed   ipfos   in    Ponti- 
cis  defertis  latentes   monachos    ejufdem_. 
Bifiliialumnospervaferat  :  haec  enim  una 
eim  aliis,  quorum  fuperius  facta   mentio 
eft ,  adeo  Bafilii  monachos   perturbavit, 
ut  parum    abfuerit,    quin   ab  ejus    com- 
munione,  tamquam  haeretici,    fe  divulfe- 
rint.    Penes  quos  de   omnibus    idem  Bafi- 
Hus  defenfionem  litteris   inftituens  ,  inter 
alia  de  his  quae  ad  rem  hanc  fpe&are  vi- 
debantur  ,   hcec  habet  (  a  )  :  Traducunt , 
inquit,  nos  ,  qua/i  tnro!ens  ac  novum  quid- 
dam  de  Spiritu    fanffo  doceamus .  Rogate 
igitur  ipfos  ,  qux  fit  illa  noflra  infolentia  . 
Hos   enim  ,  qttod   &  acceptmus  ,    Varacle- 
tu.n    Patri  &  Filio  conjunftum ,  non  crea- 
tur<e    connumeratum    efle  ,  confitemur,   In 
Patrem  namque  &  Filium   ac  in   Spirttum 
fanffum  credtmus .  Denique  in  nomtne  Pa- 
trts  &  Ftlti  &    Spiritus  fancli  baptiza- 
mur .  Quapropter  numquam  a   conjttnflione 
Vatrts  &  FilH  Varacletum  feparamus  ,  &c. 
Piura  fubjungit  de    conglorificatione   in_. 
una  Deitate  Spiritus  fancYt  cum  Patre  8c 
Filio:    aliaque  addens  ad   fuam  defenfio- 
nem  ,  demumeos  admonens,  ne  calumnian- 
tibus  aures  prsbeant,  hxc  fubdit  :  Si  ve- 
ro  nos  in   reddenda  rattone  deficere  fenfe- 
ritis ,   tum    demum    accufatoribtts     noflris 
tamqttam  veracibus  fidem  habebitis  .  Vtgi- 
lanttllt  in  hnc  ut  nobis  noceant  ,  &c.  Sic 
namque  Bafilius  jultiflims  caufse   fidens  , 
innocentia?  proteclione  fecurus  fuam    pa- 
rat  defenfionem. 


At  res  tanta  haud  ita  levioris  negotii  vidc-     LVrr. 

batur,  quoebrevibus  litteris  curari  pofTet .  Bafiiius 

Quamobrem  exigentibus  illis ,  fcripfit  ad  fcribitli- 

eofdem  Bafilius  libellum  de    vera   ac  pia  he"um  de 

fide  (  ut  ejufriem  prxfefert  titulus)  egrc-  ^de» 

gium  fane  opus :  quoquidem  quantum  ab- 

horruerit  a  novitate,  cujus  ab  adverfariis 

infimulabatur  ,  in  primis  rieclarat  his  rer- 

bis  (  b):  Qu<e  ejus  generis  ejfent ,  ut  pr<e-  (b)  Bxftlde 

ter  vocis  novitatem^  fenfum  etiam  nobis  -verx  acpix 

novum  atqtte  inufitatum  ajferrent ,  &  apud  fiie  • 

fanclos  viros  nufquam  in  ufu  fuijfe  repe-  . 

rirentur,  hxc  omnia  veluti  pereprina  at-  T.'"adl,!0- 
._    -.  .  ..    '       A     .•  nibiis  in- 

que  a  pta  ftde  pentttts    altena  repudtarem  h_.rcn. 

atque  avsrfarer .  Sic  ipfe  ;  atque  demum  _urn  ,  no- 

ad  calcem  operis  :  Heec  ,  inquit ,  funt  qu<e  vitas  cx- 

a  vejlra  pietate  admonitus   necejfario  mi-  plodenda  . 

hi  duxi  facienda ,  ut  ad  vos  in  poflrcmis 

pcrfcriberem ,  fenfumque  animi  fuper  his 

rebus   mei  vobts  &  per  vos  fratribus  iis 

qui  in   Chriflo  funt  explicarem  ;  utqtte  & 

veflris    &  illorum  animis    omni-  ex  parte 

fatisfieret    in    *ir<»>>»<?    Domini  noflrt  Jefu 

Chrtfli:   quo  oinnis  prorfus  omnibus  de  fi- 

de  noflra  dubitatio  tolleretur  ,  orta  fortaf- 

fe  propter  diverfam   rationem   eorum  ,  qu<s 

alias  alio  modo  expo/ita  a  nobis  funt .  Qute 

res  eo   nimirttm    ufu  venit  ,  quod  necejfa- 

rio  ajjtdue  cogebamur   adverfus  propofita 

nobis  a  pietatis  vene  impugnatoribus  ar- 

gumenta  ,  qttotque  ab  ipjis  In  medittm   af- 

ferebantur ,  depugnare  ;  neque  cuiquam  ef- 

fet  caufa  cur  flucluaret ;  fumme  contra  ad- 

nitentibus  illis  ,  qui  qu<e  aliena  funt ,  no- 

bis  attributtnt ;  aut  fepenumero  etiam  quo 

facilius  fimpliciores  in  fententiam  fuam_, 

rapiant  ydepravatee  fu<e  ipforum  mentis  fla- 

gitiofa  commenta  falfo  nobis  affingunt ,  &c» 

Sane  quidem  calumnia  haec  erat  ingens  , 

ut  Bafilio  Eunomiani  impingerent  rioclri- 

nae  novitatem  ;  cum  e  contra  ipfi  more_> 

haereticorum ,  fe  docere   qua?  a  majoribus 

accepiflent,  magna  oftentatione  jaclarent. 

Erant  enim  hnec  verba  Eunomii  (  c  )  hx-  (C)  4p„i 

refiarchae  in  fermonis  ipfius  exordio  :  Eam  Bafii.  adv. 

qu<e  jamdiu  apttd  Patres  obtinuit  pia  tra-  Eunom.l.i. 

dttio  ,  tamquam  amujfim  quamdam  &  regu- 

lam  exponendo  pramittamus^  &c.  Peculia- 

re  fane  eft  bxreticis,  cum  impugnent  tra- 

ditiones  antiquas,  nihilominus  fe  earum- 

dem  vinriices  profiteri ,  quod  fciant  novi- 

tatem  fore  ab  omnibus  explodenriam. 

Porro  quori  ad  Bafilium  pertinet ;  dum     LVIir. 

undique   in  fe  conflari  calumnias ,  &  non  QpprefTis 

ab  hoflibus    tantum ,   fed   a  proxime  fibi  caiumniis 

ftudio  atque  affeftione  conjunclis  ,   fidei-  Bafiiiusde 

que  profefllone  cohserentibus  in  fufpicio-  fideomni- 

nem  hxrefeos  adriuci  virieret ;  faclum  eft  um  dubu 

(quori  ipfe  teftatur  )  ut  nemini  jam  fe_/  tat' 

propemodum  cvederet,  omnefque  pariter 

vereretur,  ac  dolorem  immenfum  in  pene- 

tralibus  cordis  occultans  ,  illum   maerore 

decoqueret :  quod  cum  nihil  penes  fe  ab 

ipfis  cunabulis  antiquius  fuerit ,  quam  Ca- 

tholicam  fidem  illibatam  in  omnibus  con- 

fer- 


51$ 


CHRIiTI 

371» 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 

DAMASI    PAP.  VaLEMTINIAK*  -  g# 

5.  Valentis  lr 


fervare,  ejus  tamen  praevaricator  defcr- 

torque  faepius  &  a  pluribus  accufaretur. 

Deplorat  ipfe  ejufmodi  fuae  ipfius  vitae  in- 

felicem  conditionem  in  litteris  ad  Eufta- 

(*)B*ftl.   thium  redditis  ,  cum  haec  ait  (a)  :  Po(t- 

*0-l9*     eaquccm    vero    ad  gubernandam  Ecclefiam 

vocati  fumus  ;  qui  nobis   quafi  pratextu 

adjutoriiy  &  communionis  cbaritatem  con- 

cernentis  ,  additi  funt   cufiodes  &  fpecu- 

latores ,  tacebo  ;  ne  videar  vel  me  ipfunu. 

traducere ,  quaji  qui  nulli  fidem  habendam 

fronunciem;  aut  certe  fi  perjuaderem,  in- 

bumanitatis    caufam    darem    credentibus  : 

quod  &  mihi  ipfi  prope  accidiffet ,  ntji  me 

■propere  miferationes  Dei  prafervajfent.  Kam 

•parum  aberat  ,  quin  erga  quofvis  in  id  fu- 

fpicionis  incidifiem ,  ut  putajfem   nihil   in 

quoquam  ejfe  fidei ;  propterea  quod  aninius 

tneus  fubdolis  quorumdam  aftionibus  per- 

culfus  erat ;  attamen  videbatur  interea  no- 

bis  aliquis  efie  prattextus  ejus  necejfitudi- 

ttis  ,  quam  cum  illis  habebam .  Contulimus 

vero  femel  atquo   i***um   de  dosmatibus  ; 

ttec  putavimus  fugiendos  ejfe  una  nobifcum 

confentientes  .  Kam  deprehendi  nos  utrin- 

que  idem  loqui  de  fide  in  Dettm^  quod  il- 

li  perpetuo  ex  nobis  audierant  .  Licet  enim 

reliqua  vita  noftra  digna  Jit  cujus  gratia 

ingemifcamus  ;  de  hoc  tamen  uno  in  Domi- 

tto  gloriari    aujim ,  quod    numquam  falfas 

Cpiniones  habuerim  ae  Deo ,  neque  aliter 

fentiendo  animi  poflea  judicium  mutave- 

rim;  fed  quam  a  puero  fententiam  de  Deo 

a  beata  matre,  deinde  &  nutrice  mea  Ma- 

crina  recepi ,  illam  juflis  incrementis  au- 

t~lam  &  adultam    in  me  ipfo  confervarim . 

Ha?c  &  alia  id  genus  Bafilius. 

LIX.  Quod  autem  fpeelat  ad  circumftantes  & 

Juges  cx-  obfervantes  eum  femper  exploratores  ,  ut 

ploratores  ipfum   caperent  (  quod  Pharifaeorum  mu- 

dodtrins     neris  erat,  cum  inter  eos  Dominus  Jefus 

^afilii.      Chriftus  verfaretur  )  in  fermone  ;  cum  ii- 

dem  aliquando  concionanti  Bafilio  arre- 

ctis  auribus  aftarent ,   verbaque  fingula_. 

cxpenderent  iniqua   lance ,  unde   ipfurru 

calumniandi  quamlibet  occafionem  capta- 

rent  :    detegens    eos    Bafilius  ,  adverfus 

Sabellianos  pro  concione  diflerens ,    in- 

V>)  BafJ.    ter  concionandum  fic  eos  aftatus  eft  (  b  )  : 

«r**'™»*™  Eg0  vero  abfque  ulla  curioft  vefiigatione 

ajfenfum  illis  prabui ;  ita  &  audttoribus 

tradere  vellem^  ut  non  femper  de  iifdem 

reddenda  mthi  ejjet  ratio  ;  fed  ut  ex  una 

confejfione  perfuafos   haberem  dijcipulos  . 

Quoniam  vero  nos  circumdatis  judices  ma- 

gis  qu.vn  dijcipttli  ,  ut  experimentum  dt_, 

nobis  capiatis  ,  non  ut  aliquid  a  nobis  di- 

fcatis  ;   necejfarium  efi ,   ut  objeftionibus 

quidem  ,  velut  in  jus  vocati ,   refpondea- 

mus .  Idemque  faepe  alias  conqueritur  de 

circumftantibus  in  auditorio  exploratori- 

bus  ;  ficuti  illa  oratione,  quam  habuit  ad- 

verfus   calumniatores,  ubi  ait:    Plurimi 

frafentittm  exploratores  magis  funt  eorum 

quK  dicuntur ,  quam  difcipuli  corum  qua 


docentur  ;  &  doftrina  vcrbi  nen  requirU 
tur  ad  ndijicattonem  prcefentiumy  fed  ai 
calttmnias  infidianttum.  Hsec  ipfe .  Cxte- 
rum  fe  in  omnibus  cuftodem  efle  antiqua- 
rum  traditionum  ,  poft  aflcrtam  in  dicla 
oratione  contra  Sabellianos,  teftatamque 
divinitatem  Spiritus  San<5H,  haec  fubdit: 
Dominus  ita  docuit,  Apofioli  pradicave» 
rttnt,  Patres  obfervarunt ,  Martyres  con» 
firmarunt;  fatis  tibi  Jit  ut  dicas  quemad- 
modum  edoclus  es  .  Appendicem  autem.. 
hanc  ad  argumenta  appofuit  fanctus  Ba- 
filius ,  ut  corara  ipfis  iliatam  calumniam 
rcfelleret ,  qua  illi  dicere  confueverant, 
novitate  vocum  dele&ari  Bafilium  ,  quem 
conftaret  efle  antiquitatis  Ecclefiafticse 
obfervantiflimum  :  quippe  qui  perftringens 
Eunomianos  haereticos  impugnantes  divi- 
nitatem  Spiritus  fanfti ,  totus  in  eo  eft  9 
ut  demonftret  eam  femper  fuifle  in  Ecclc- 
fia  praedicatam,  in  facro  nimirum  hymno 
glorificationis ,  atque  ipfa  forma  baptifmi  • 

Sed  quid  accidit  his  circumdato  ,  dum     IX. 
conclonaretur  ,    feris    beftiis   S.    Bafilio  ? 
Equidem  licet    prudentis   ac  fanae  mentis 
hominis    fit,    omne    in    dicendo    cavere 
mendacium,  erroremque  vitare ;  haud  ta- 
men  in  cujufquam  fapientis  viribus  repo- 
fitum  eft  (  quod  id  in   aliena     poteftat<i_# 
fitum  fit )  a  calumniis  efle  liberum  .  Ete- 
nim   praeter  alias  ab  adverfariis    illatas 
illi  calumnias  ,   ea  recens   acceflit,    qua; 
plus  cseteris  ipfum  exagitavit ;  cum    uni- 
us  voculae  ,  minimse  fcilicet   diclionis  oc- 
cafione  ab  eodem  Bafilio    pro  conciono 
prolata?  ,  ab  adverfariis    vero   tamquam_» 
lucrum    ingens  obviis    arreptae   manibus, 
ingentcs  in    eum  concitatae  funt   turbae  • 
Quomodo  autem  res  fe  habuerit :  Grego- 
rius  Nazianzenus  ,  fcripta   eo  argumento  '(e)  Gregor. 
ad  ipfum  epiftola,  exacte  recenfet  :   quae  Naiianz. 
fic  fe  habet  (  c  )  :  tptf.tf. 

Egote  pro  vitce  duce*  profidei  ac  dog-      LXI. 
matum  magifiro ,    &    quicquid  praclari  ^,jm0T]n 
a  quoquam  dici  potefiy  tum  antiquitus  ha-  Bafilium 
bui ,    tum  nunc   habeo .  Et  fi  quis    alius  Grcgoriu?. 
tuarum  laudum  pradicator  efi ,  omnino  vel 
mecum  efl ,  vel  pofl  nte.  Vfque  adeo  mz_, 
tibi  devinxit  pietas  tua  ,  atquc  adeo  Jin- 
cere  &  ex  animo  fum  tuus  •  Kec  vero  hoc 
mirum  videri  debet;  nam  ubi  amplior  vittt 
confuetudo    efi  ,   illic    quoque   amplius    efi 
experimentum ,  ubi  autem  uberius  efi    ex- 
perimentum,  illic  etiam  perfeftius  efl  tefti- 
tnonittm :  &  fiquidem  alium  ex  hac  vito-. 
frttflum  capio ,    hunc  ex  amicitia  tua   & 
contubernio  colligo .  At  de    his    rebus  itct 
fentio  ,  utinamque  fentiam .  Qtue   autem^. 
nunc  fcribo  ,  invitus    quidem  fcribo  ,  fed 
tamen  fcribam . 

Ac  mibi  eo  nomine  minime  fuccenfeas  ve-  Gree;orins 
lim:  aut  admodum   ipfe   acerbe  feram^  Ji  fimul  cum 
fidem  tibi  non  fecero  ,  me  b<ec  benevolo  a-  Bafilio  ac- 
nimo  loqui  ,    atque  ad  te  fcribere .   Mul-  Cllfatur  • 
ti  nos  ttt   circa  fidcm  parum  firmos  accu- 

fautt 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 


Damasi  Paf. 
5- 


Valentiniani 

Valentis 


337 

Imtp.  8. 


Bafilius 
cumGre- 
gorio  in 
convivio 
acerbe  ta< 
xatur • 


fctnt  ,  quotquot  mmtrum  (  idque  merito  ) 
res  nnjtras  communes  utriufque  ejje  cenfent, 
Atque  alii  quidem  plane  nos  impietatts 
injtmulant  ,  alii  timtdttatis  :  tmpietatts 
quideni ,  qui  nec  fanam  doclrinam  a  nobis 
promulgari  credtmt  ,  Jibique  perfuadtnt : 
timidttatis  autem  ,  qut  nobts  dijfitnulatto. 
nis  prtevaricationifque  crimen  impingunt . 
At  altorum  fermones  quid  referre  atttnet? 
fhiod  vero  ntiper  acctdit  ,   ttbi    exponam  . 

LXXI.  Convivium  celebrabatur,  ctti  non  pauci 

illujires  viri  intererant ,  nnbifque  amtci- 
tia  conjunffi,  atque  inter  eos  vir  qutdam 
fietatis  nnmen  habitumque  prxfeferens  . 
Hondumcompnturt  c<eptum  erat,  cum,  ut  in 
convtviis  accidere  folet ,  de  nobis  fermo 
excttatur,  tnjlar  cujufdam  adventittce  rei 
in  medtum  prnpofitus .  Omnibus  porro  vtr- 
tutes  tuas  magnifice  prcedtcantibus  ,  nof- 
que  etianiy  ut  tifJem  vitce  fludits  deditos 
adjungentibus  ,  amicitiamque  nojlram  & 
Athenas  commemorantibus  ,  tn  rebufqut-. 
omntbus  concnrdtam  ,  animorumque  conjpi- 
rationem :  grave  quoddam  facinus  hic  pht- 
lofphus  editm 

Quidnam  hoc  (  inquit  admodum  furiofe 
exclamans  )  o  viri ,  quam  in/igntter  men- 
daces  &  ajfentatores  eflis?  Ccetera  qttidem 
laudentur  viri  ijli  yJt  ita  lubet  ,  nec  tp/e 
fane  contradico :  cxterum  ,  quod  nuiximum 
efl ,  non  tllis  cnncedam  .  Ortbodoxice  no- 
mine  fruflra  laudatur  Bajilius  ,  fruflra^. 
Gregortus  :  ille  quidem  ,  quta  vert- 
tatem  fuis  difputattontbus  prodidit ;  hic 
quia  tolerantta  Jua  prodtttonis  fbcium  fe 
prabet .  Hic  ego :  Vnde  bnc,  o  homo  va- 
ne  ,  atque  amentia  nove  Datban ,  &  Abi- 
ron  ?  Vnde  nobis  dogmatum  promulgator 
venis  ?  Quomodo  tantarum  rerum  judtcem 
te  ipfum  facts  ? 

Tum  ille :  Ex  Eupfycbii  martyris  con- 
venttt  nunc  venio ,  eumque  dicli  mei  teftem 
habeo  (fic  entm  fe  res  habebat )  atque  il- 
lic  Bajilium  Magnum  audivi  de  Vatre__, 
quidehi  &  Ftlto  opttme  ac  prtejlantiffime , 
atque  ut  vix  qutfquam  alius  facile  queat, 
dijjerentem,  Spiritum  fanclum  autem  con- 
Vellentem  ac  disjicientem .  Ac  Jimilitu- 
dinem  quandam  adjiciebat  a  fluviis  pe- 
titam,  qui  rupes  curjim  prcetereuntes  are- 
nofa  loca  excavant.  Et  cur  tandem,  vir 
egregie(  inquit  me  tntuens  )  tu  quidem 
jam  perfpicuis  verbis  Spiritum  fanttum_ 
Deum  ejje  doces  (Jimulque  vocem  quam- 
dam  meam  commemoravit ,  cum  ego  ut  iti__ 
frequentijfimo  aetu  de  divinitate  verba_ 
factens,  pervttlgatttm  illud  de  Spiritu  fan- 
tto  interfatus  ejfem :  Quoufque  lucernam 
fub  modio  abfcondemus?)  Bafilius  atttem 
fidei  doclrinam  obfcure  fubindicat ,  ac  ve- 
Jttt  adttmbraty  nec  veritatem  libere  profi. 
ietur  ,  oratorie  magis  quam  pie  audito- 
rum  aures  obruens ,  dicendtque  facultate 
fubdolum  animi  confiltum    tegens  ? 

LXlV.         Quoniam,  inquam,  ego  in  obfcuro  pofi- 
Ann.  Eccl.  Tom.   V. 


Lxni. 

Objicitur 
L.Tiilio  de 
Spiritu 
Snnclo  er- 
ror . 


tus  ac  plertfque  incognttus ,  fic  ut  nec 
qute  loquar  ,  nec  an  Inqttar,  fertne  homi- 
nes  fctant  ,  tuto  philofophor  :  tlltus  au- 
tem  major  habetur  ratioy  utpote  cujus  no- 
men  tum  ob  tpfius  vtrttttem  ,  tunt  ob 
Ecclefice  fplendorem  multo  fit  illuflrius; 
tum  etiam  quod  id  omne  quod  dtctt ,  in 
publtcn  homtnum  ctettt  dtctt  ,  gravique^, 
hterettcorum  bello  urgetur  ,  nudam  prcefer- 
tim  a  Bajilio  vocem  arrtpere  qucerenttum; 
ut  eo  (  qui  Coltts  ferme  reltquus  ejt  veri- 
tatis  fomes  ,  vifque  vtvtficay  vicinis  om- 
ntbus  captis  ac  fubjugatts )  ab  Ecclefia^. 
pulfo  &  exturbato  ,  malum  iflud  in  civi- 
tate  radtces  agat ,  atque  ab  Ecchfia  nonfe- 
cus  atque  ex  aggere  qttndam  &  propugnacu- 
l(jf  terrarum  orbem  pervajlet  ac  populetur. 
Vrxftare  itaque  verttatis  doclrtnam  cau- 
ttus  altquanto  ,  mtnufque  libere  profiteri, 
tempnrtque  qtta/i  nubeculcc  cttidam  cedere  , 
quam  e  im  aperta  pnedtcatione  opprimere  » 
Kos  enim  ea  ex  *e  nihil  damnt  facere, 
Ji  ex  altts^quoque  difltonibus  ,  quibus  id 
certo  cnlligatur  ,  Sptritum  fanCtum  Deum 
agnofcamus  :  neque  enim  in  fnno  verborunt 
pottusy  quam  in  mente  &  fententia  veri- 
tatem  efje  fitam  :  Ecclefiam  autem  grave 
detrimentum  accepturam  efje ,  fi  untus  ho- 
mtnts  opprejftone  verttas  prnflt^etur . 

Hoc  cnnfilitm  ii  qui  aderant ,  tamquam 
vanum  ac  frtgtdum,  ipfofque  Iudificans  , 
nonmodo  non  comprobarunt  ,  fed  etiamnos 
clamoribus  infeclati  funt,  ut  ignavtte  no- 
flrx  potius  quam  Orthodoxte  doclrince  con- 
fulemes  :  longe  emm  prtxflanttus  ejje  no- 
flros  per  verttatem  tuert  atque  conferva- 
re  ,  quam  hujufmodt  cauttone  &  dtfpenfa- 
tione  eos  inuttles  reddere  ,  nec  intertm  a- 
lienos  elucrari.  Hucufque  de  rebus  tunc 
g-ftis  diclifque  Gregorius  ;  atque  mox  fub- 
dit:  Entmvero  qux  &  dixt ,  &  audiviy 
&  quam  immodtce  ,  &  prteter  mores  meos 
adverfus  eos  qui  contra  nitebantur ,  flo- 
machatus  fum ,  figillattm  exponere  ,  pro- 
lixum  nunc  fuertt  ,  minimeque  fortajfe  ne- 
cejjartum  .  XJt  autem  finem  dicendi  factam> 
fic  eos  amandavi .  Tu  vero  ,  dtvtne  vir 
ac  facrofanfte ,  facito  ut  nos  doceas ,  quo- 
ttfque  in  difputatione  de  Sptritus  fancli 
divtnitate  progredi  ,  quafque  voces  ufur- 
pare  ,  &  quoufque  cautione  certaque  dif- 
penfatione  uti  debeamus  ,  ut  ea  adverfus- 
illos  qui  contradtcunt ,  in  promptu  habea- 
mus  .  Ham  Ji  hoc  nunc  ipfe  abs  te  doceri 
pojtularem  ,  cum  te  refque  tuas  omnium 
mortalium  maxime  perfpeclas  habeam  ,  ac 
certiffimam  de  hts  rebus  fidem  fcepius  de- 
dertm ,  viciffimque  acceperim  ;  omntum  pro- 
fefto  flolidtjfimus  ejjem  atque  miferrtmus . 
Hactenus  de  his  Gregorius  ad  Bafilium. 
Quid  ad  haec  autem  ipferefcripferit ,  pau- 
lo  poft  dicturi  fumus. 

Interea  vero  (  quod  ea  res  maximi  mo- 
menti  habita  fuerit  )  hic  repetamus  ne- 
ceffe  eft  quse  idem  Gregorius  Nazianze- 

V  V  nus 


Quid  Gre- 
gorius  in 
defenfio- 
nem  Bafi- 
lii. 


LKV, 

Gregorii 
defenfio 
pr&Bafilfo 
haud  acce- 

pta  . 


LXVI. 


33* 


Annales  Ecclefiaftlci  Baronii 


Christi 
371« 


Damasi  Pat. 
5- 


Valentiniani 
Valentis 


Imfi».  S. 


Ad  defen 
fionem  Ba 
lilii  manu 
duclio  . 


KiZ.or.lt, 
in  laud. 
Bafilii , 

LXVII. 

(b)  Vfdm. 
iii. 

Bafilii  in 
coiicionan 
do  d:icre 
lio  . 


nus  eadem  ipfa  traetans  de  Bafilii  confi- 

lio ,  ejufdemque  integerrima  fide  Catholi- 

ca  pluribus  differit .  Sed  quo  cuncta  abf- 

que  offenfa  alicujus  accipiantur  ;  illud  in 

primis  exemplum  de  eo,  quod  tertio  to- 

mo  fufius    eft   pertra<ftatum  ,   in   medium 

.  adduccre,  operaepretium  ducimus;    firma- 

.  tum  ftabilitumque  fuperius  fententia  fan- 

.  <5torum  Patrum  Hilarii,  Auguftini  ,  &  a- 

liorum  ;   nimirum  haudquaquam  confeflio- 

nem  illam   fidei   dicendam   fuifle   hxreti- 

cam,  in  qua  divinitas  Filii  Dei  cum  Pa- 

tre  aequalis,  aliis  vocibus  ,  quibus    &  A- 

riana  haerefis  condemnaretur  ,  haberetur 

expreffa  ;  etiam  Ci  in  Nicaeno  Conciliode- 

crerum  nomen  CONSUBSTANTIALIS  ef- 

fer  filentio  praetermiflum;  quod    pluribus 

eft  demonftratum  ;  cum  egimus  de    Libe- 

rio,  deque  Concilio  Ariminenfi  .  Atque_» 

adeo  f\  quis  pro  concione  Filii  Dei  xquam 

cum  Patve  divinitarem  aliis  plerifque  vo- 

cibus  audientium   animis    infinuaflet,   er- 

roremque  Arii  pariter  convulfiffet;   haud 

jure  in    crimen   addtici    potuiflet  ,  quod 

CONSUBSTANTIALIS    vocabulum     ex 

cau^a    aliqua    tunc    temporis    praetermit- 

tendum    exiftimaffet .     Quod    fi   abfqu<o 

verae  pietatis  offenfa   filentio  Iicuit    prae- 

terire    vocem    contentiofam     alioqui    a_» 

fanctis   Parribus  in  Nicaeno  Concilio  con- 

filio  divino   decretam  ;   cur  crimini  dan- 

dum  Bafilio  fuir  ,   vocem   unam  ,  non  ta- 

men  a  Synodo   aliqua   definitam,  pro  ra- 

tione  temporis  filentio  ab  ipfo  praetermif- 

fam  ,  cum,  aliis    illi   aeque   pollentibus , 

pro  aflertione    divinitatis    Spiritus    fancti 

tvinc  jufta  de  caufa  ufus   fuerir?    His  non 

tam  jd  defenfionem  Bafilii  ,  quam  ad  elu- 

cidarionem  eorum  quae  de  BafiTo  S.  Gre- 

gorius  plunbus  narrat  ,  in  hunc    modum 

praemiflis,  cum   per  falebras    incedendum 

lit ,  facilior  fiet  de  Bafilii  defenfione  ipfius 

Gregorii  enarratio,  quae  fic  fehabet(tf): 

Serm»nes   cum   judtcip    difpenfare ,  dz_, 

Davidis  (b)  confilio  &  fententia  necejja- 

rium  effe  judicabat  ,   atque  aliquantifper 

belli   tempus    (sr  hcerettcorum  princtpatum 

tolerare,  quoad  Itbertatts  tempus  tranqutl- 

Ittatifque    fuccefjijfet,    linguatque  liberta- 

tem  ac  licentiam  attulijjet.  Illi  enim  nu- 

dam  atque  apertam   vocem  ,  qttce  fptritui 

finfto  divinitatem  tribueret ,   arripere  cu~ 

piebant  (  quod  qutdem  tametfi '  verum  erat  , 

impium  tamen  illis  ac   nefario  impietatis 

Antifltti  videbatur)  uteocum  fumma  Theo- 

logtca  lingua  a  civitate  pulfo,  Ecclefiam 

ipfi  occuparent ,  eamqtte  fceleris  fui  pro- 

pugnaculum    prcefidtumque  facerent  ;  ttnde 

poflea,  velut  ex  arce  quadam,  omnia  quce 

reliqua  erant ,  popularentur ,  atque  incur- 

fiontbus  pervaflarent.  Qjtas  eortvn  infidias 

ut  eluderet  Bafilius  ,    aliis  quidem    voci- 

bus  e  Scrtptura  petitis  ,  teflimoniifque  mi- 

nime  dtibtis  eamdem  vim  habentibtts,    ne- 

ceflariijque  argumentis  adverfjrios    ittL- 


comprimebat  ,  ut  nullo  modo  repugnare  _9 
atque  in  contrartum  niti  pojjent :  ftd  quce 
maxima  dtfputationis  &  tngenti  virtus  efly 
proprits  vocibus  conftringeremur ;  quem- 
admodum  is  liber  ,  quem  hoc  argumento  e- 
didit  perfpicuo  oflendet ,  in  quo  calamum 
quafi  ex  Spiritus  pyxide  movet . 

Sed  tamen  propriam   &  apertam   vocem    LXVIII. 
interim  ufurpare  differebat ,    tum    ab  ipfo  Tacere 
Spirttu,  tum  ab  altts  ettam  fincerts  ipjius  aliquid  in- 
propugnatoribus  gratiam  petens  ,    ac    ro-  terciuni 
gans  ne  hoc  fuo  c^nfilio  offenderentur  ;  nec  a,b^Su^  "* 
committerent)  ut  dum  unam  voculam   mor.  ..    J 
dicus  rettnere  conarentur  ,  propter  tnexple- 
bilem  cupiditatem    onmia   perderent ,   con- 
vulfa  nimtrum  turbulentiffimo    tempore    ac 
dtflradJa  pietate .   Ipfos  enim   nthtl  ex  eo 
incommodt  ac  detrimenti  accepturos  .  fi  di- 
cliones   paululum  tmmutentur ,    modo   altts 
verbis  eadem    doceantttr:     neque  entm  fa- 
lutem  nojlram  in  fermone  magts  ,  quam  tn 
rebtis  confiflere  ;   quippe  cum  n?  Judcei  qut- 
dem  reiiciendi  fint  ,  fi  ad  ahquo.i  ten.pus 
pro    Cbriflo,    vocem     UncVi    jfibt    concedi 
poflulantes  ,   religioni  noflrce  aflenttrt  vel- 
lent .  /It  Reipublicce  non  pojfe  maforem  pe- 
ftem  ac   perniciem  afferrt,  qttam  fi  ab  hce- 
reticis  occuparetur    Ecclefia .    Kam  quod 
alioqui  meltus  ,  quam  quivis  aln  ,  Spiri- 
tum  fanClum  Deum  nojjet  ,   cum  perfp.cue 
ex  eo  conflat  ,  qttod  &  hoc  fcepe  de   lo.o 
fuperiore ,  qttoad  per  temptts  Itcebat  ,  prbe- 
dtcavtt  ,   6"  prtvatim  apud  eos ,  a  qutvus 
interrogabatur  ,  haud  cunclanter  confejjus 
efl ;  tum  vero  tn    fttts    ad  me   fermombus 
apertius  td  oflendtt  (neque  enim  qutcquam 
ttmquam ,  cttm   de  his   rebus    mecum   collo- 
queretttr,  animum  teclum  occultumque  ha- 
buit  )  non  fimpliciter  hoc   ajjirmans  ;   fed 
quod  antea  tpfi  perraro  acctderat  ,fibt  rem 
omnittm   maxime    horrcniam    imprecatus  > 
nempe  ut  ab   ipfo   Spirittt    fanclo    exctde- 
ret ,  nifi  cum   Patre  &  Filio  ,  Spiritum_. 
ut   confubflantialem  &  cequalem  coleret  . 
Et  paulo  poft: 

N.ec  vero   hcec  a    me  eo    commemcrattL.,    LXIX. 
funt ,  ut  illius  glortam   orattone    mea  de-  corvemfo 
fenderem  (  prceflantior  enim   ejt  ,  quam  ut  Bnfili'  cum 
accufatortbus  ,fi  qui  tamn  fitnt ,  in  ipfius  Gregorio. 
famam  qutcquam  Itceat  )   fed  ne   its  jolis 
voctbus  ,  quce  in  illius  Itbris  reperiuntur  , 
pietatem  circumfcrtbentes,  imbecilliort  fi- 
de  ntt.tntur ;  eamque  de   divtnttate   dtjje- 
rendi  rattonem ,  quam  et   temptts  illud  tion 
fine  fpirittts  nttmine  ajferebat  ,  verfutcema- 
littce  fttce   prcetexant  :    verttm  eorum  quce 
fcripfit ,  fenfum   ac  fcopum  ,  qttem  fibi  iiL-, 
fcribendoproponebat ,  expendentes  ,   adve- 
ritatem  magis  accedant  ,  atque  tmpta  do- 
ftrince  profejforibus  os  obflruant .  Miht  qui- 
dem ,  ommbufque    qtti    me    carum   habent  , 
utinamadfit    tllius  Theologia  .   Aique  ad- 
eo  tam  certam    de    ipfius    ctrca    hanc  rem 
animi  puritate  fiductam  habeo  ,  ut  prceter 
alta  omuia  }  boc  quoque  cum  eo  babere  com- 

mu- 


Cum  Critice  Pagii . 


Chmsti 
37'- 


Damasi  Pap. 
5- 


VALENTlNtANI 

Valentis 


330 

Impp.  8. 


tnunr  nn  recufem  ;  ita  ut  illi  >re  a ,  mibi 
vtciffim  illius  omnt.i  &  apud  Deum  &  a- 
fud  c-tndidtffimos  quoque  homines  adfcrt- 
bantur :  nam  neque  Evangelijias  idcirco 
inter  Ce  pugnare  dixertmus ,  quoniam  altt 
in  exponenda  Cbriflt  bumanit ate  plus  ope. 
rtc  pofuerunty  aln  ad  explicandam  divi- 
tiitatts  materiam  fe  contulerunt  &c.  Hxc 
Gregorius  pro  Magno  Bafilio. 
LXX.         Qjx  licercerta  veraque  effent,&qux 

Avoloeix  c^e  lat's  Pon**cnt  aa"  tant'   v'r'  excufatio- 

comphires  nem,  animique  confilium  penitus  aperierv 

pro  Bj/j.    dum ;  tamen  ejushoftes,   qui  ipfi  viven- 

1'°  •  ti  de  his  negotium  facetTere  non  funt  ve- 

riti ,  haudquaquam  eidem  mortuo  peper- 

cerunt;  unde  opus  fuit  viros  infigniter  c- 

ruditos  pro  eodem  Bafilio  defenfionem  pa- 

rare,  fcribereque  apologias.  PrxftitifTe  id 

qu  dem  in  primis  ejus  germanum  Grego- 

rium  Nyflenum  ,  qui  libros  B-filii  adver- 

fus  Eunomium  fcriptos  ab  adverfariorum 

calumniis  vindicavit ,   auclor  eft   Photius 

in  fua  Bibliotheca:  poft  Gregorium  vero 

id  ipfum  egifieTheodorum  Antiochenum  , 

necnon   Sophronium  ,    idem  auclor  affir- 

mat,  dum  eorumdem  Fcclefiafticorum  vi- 

rorum  lucubrationes  recenfet:    Ut  plane 

inrelligas  viros  improbos  ac  refraclarios 

minime  acquievifle  Gregorio  Nazianzeno  , 

Fcclefix  Theologo ,   dignifilmo   viro  de_> 

Bafilio  fumnia  fide  exhibenti  teftimonium; 

qui  rurfum  hxc  de  eodem  Bafilii  commen- 

(a)  crrtor.  tar'°  (  a  ) '•  ^um  >  'nquit ,  traftatum ,  quem 
N'z'itn.  '  de  Sptntu  fanfto  confcrip/it  ,  evolvo  ; 
orai.in  Deum  qtiem  babeo  ,  nanctfcor ,  ac  Itbero 
laud.  Bj/iI.  &  prtrfidenti   antmo   veritatem  confiteor, 

illius  vtdehcet  &    Tbeologia    &  fpecula- 

tiont  injijlens  :  Hxc    ipfe  • 

LXXI.  At  fentio  curiofum  leetorem  avideano- 

B,y-|j      •    bis  exigere,  quxnam  eflet  vocula  illa,  im- 

qunrrpre-  m0  dicYio  brevs  vel  fyllaba  ,  cujus  caufa 

henfus.      tum  a  Gr"gorio  ,  tum  etiam  ab  eodem_» 

ipfo  Bafilio  &  aliis  clariflimis  viris   fue- 

rintelucubratxapologix.  Diqam  equidem 

eodem  ipfo  Bafilio  auftore  ;  qui  cum  ea- 

dem  ex  caufa  ab  amiciflimo  Amphilochio 

Iconii    Epifcopo    interpellatus  effet  ,  ut 

obortam  de  fvllabis  quxftionem  in  caufa__ 

graviflima,  nempe  de  Spiritus  fandti  divi- 

nitate  elucidaret ;  obtemperans  ei  ,  per- 

egregiuni    commenrarium  eo    argumento 

confcribens ,  in  fine  prxfationis  hxc  ha- 

(b)  Ba/V.ad  bet  (b  ):  Ad  bujus  queeflionis  originem 
Amphiloc.    me paultfper  convertam.Huper  orantt  mtbi 

apud  poputum,  &  utroque  modo  srlortfica- 
tif.nem  abfolv-entt ,  Deo  ac  Patri ,  inter- 
dum  cum  filio  ipfius  ac  Spiritu  fanclo ; 
interdum,  per  Filium  in  Soiritu  fancTo  ; 
cum  ahi  quidam  ex  tis  qui  tum  aderant , 
id  obCervarant ,  dtcentes ,  nos  non  modo 
peregrims  ac  nozns  ufos  voctbus ,  verum 
ettam  inter  fe  pugn  tnttbus  ;  rum  tu  pree- 
cipue  aderas  ,  ntmirum  confulens  illorum 
utilttati,  Haerenus  Balilius  de  origino 
quxftionis  .  Viguit  enim  ea  fcmper  in_, 
Ann,  Eccl.  Tom.  V. 


e.i 


Eccklia  confuetudo,  ut  concionator  in 
abfolutione  fermonis  ,invocatione  fanftif- 
fimx  Triniratis  cum  gratiarum  actione 
orans  concioni  finem  imponcrer ,  non  ta- 
men  ut  eadem  femper  uteretur  prxfcrpta 
forma  verborum . 

Sed  unde  pii,    fideque   prxftantes   qui    IXXJJ. 
tunc  erant ,  fcandulum  pafli  fint,  id  pri- 
mum  intelligendum .  Antiochix  olim  ob- 
ortam   elTe  dilfenfionem  inter    Catholicos 
&  Arianos,  fuperius  diclum  eft  ex  Theo- 
doreto  (c)  atque   So7omeno  (^),  dum  U)Theod. 
illi  hvmnum  glorificationis  occinentes  di-  '•*•  '-X4» 
cebant  :   Cloria  Patri ,  &  Filto,&  Fpi-  (d)Sozomt 
ritui  fanfto .  Ariani  vero  aliter,  nempe:  /.3.  r.19. 
Cloria  Pairi  per  Filtum  in  Spiritufantto .  Tjn_e  oc- 
Quod  igitur  S.  Bafilius  in  hvmno  glorifi-  cafio  fcan- 
caffet   Patrem  per  Filinmcum  Spiritu  fan-  dalicontra 
doy  magnam  attulit  Orthodoxis  admira-  B-filium. 
tionem  &  fcandalum.  Porro  ut  eo  modo 
Catholici  hymnum  dicerent;  nonquidem, 
ut  multi  putant(  quod  diximus  )  ex  prx- 
fcripto  venit  Nicxni  Concilii  :  quidenim 
ea  de  re  decreverit   S.  Synodus  ,    fuo  lo- 
co  fuperius  demonftratum  eft  .  Nee  rur- 
fum  ex  canone  aliquo  poftea  edito  ufque 
ad  hxc  tempora  ,  ftatuta  forma  aliqua  re- 
peritur,  quam  qui  non  fervaret,  excidif- 
fe  dici  poflet  a  Catholica  fide ,  &  mter 
Arianos  adnumerari  :  adeo  ut  illud  effet 
fervandum,  iffud  vero  evitandum  ;  illud- 
que  demonftraret  quempiam   effe  Catho- 
licum ,  hoc  vero  hxreticum :   fed  erat  il- 
lud  in  ufttin  Antiochena  tantum  Ecclefia  , 
nec  alibi  (  quod  legatur  )  quam   Antio- 
chix  obfervatum  . 

Cxterum  S.  Bafilius,  quod  optime  fci-  LXXIU. 
ret,    tum    divinx   fcripturx   aucloritate ,  D,,3ion_s 
tum  antiqux    traditionis  exemplo  ,  tum  per   ,n 
denique   fanerorum    Patrum    teftificatione  cum',  lic/- 
id  abfque  difpendio  Catholicx  fidei  licen-  teinglori- 
ter  dici  pofie  ,ad  optimum  finem  ea  licen-  ficationc 
tia  ufus  elt .  Cujus  quid.m  rei  caufa  pro-  Poni  * 
bandx,  prxclarum  ilium  atque  erudkum 
eommentarium  fcripfit  ad  Amphilochium  ; 
quem  confulat,  qui  hxc  ab  eo  exacle  pro- 
bata  optat  plene  cognofcere .    Sed    quod 
pertinet  ad  antiquam  traditionem  atquo 
majorum  confuetudinem ,  qua   diceretur, 
Gloria  Patri  ,  &  Filto  cum  Sptritu    fan- 
t~lo  ;  ita  ipfe  (  e  ):   Mentiuntur  &  illud ;  (e)Bafi!.ad 
banc  vocem ,  Cum  quo  ,  ab  ufu  piorum  a-  Awpbiiae, 
lienamejje .  Quotquot  enim  mortim  conjlan-  f-> 
t ia ,  an  iquitatis  majeflatem  novis  orna- 
ntentis  prxtulerunt ,  ac  majorum  traditio. 
nem   citra    mutationem  confervarunt ,  Jin- 
gulis  cum  regionibus  ,    tum  civitatibus  bac 
voee  funt  ujt  .  Et  paulo  poft  :  Itaque  vi- 
deas  &  bndie  a  rujlicanis  hanc  vocem  more 
veterum  pronunctart  .  Ac  rurfum  :  Proin- 
de  quod  a   majoribut   nojlrts    diclum  efl , 
&  nos  dicimus ,  gloriam  ejfe  communem  Pa- 
tri  cum  Filto  ,  &c.  Quod  enim    Bafilius 
a  Patribus  accepittraditum  ,  id  ipfum  cx 
divina  etiam  fcriptura  vendicare  fibi  au~ 
Vv  2  clo- 


340 


Annaks  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 

37i- 


Damasi  Pap. 
5- 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  8. 


Aoritatem  pluribus  docet .  Sed  &  quod 
aeque  divina  fcriptura  ufa  fit ,  in  ,  per , 
cum  ;  ficut  recte  dici»  Cum  Sptritu  farttto  , 
(»)  BajiLad  ita  etiam  aeque  bene  proferri ,  In  Spiri- 
jmpbifoc  tu  fantto ,  pluribus  probat  (a  )  ;  &  quid 
«■.15.  &  jnter  fe  difFerrent»  luculenter  elucidat ; 
*?•  atque  poft  multa: 

IXXIV.       Venerandct  funt ,  inquit  (&)>   vetufia 

(b)BaJil.ad  dogmata,  quod  ob  antiquttatem  ceu  cani- 

jmpbikc.  ciem  quamdam  habeant  quiddam  reveren- 

€.19.  dum.    Enumerabo  itaque  vobis  hujus  fer- 

Majorum    monis  auttoret  .  Atque  fubdit:    Ipfe   qui- 

auctorita-   dem  (  fi  de  me  proprie  quid  hquendum  efl ) 

tem  Bafili-  vocem   hanc    tamquam  hareditatem  pater- 

us  fecutus  nam  confervo  acceptam  a  vtro   multo  tem- 

*»•  p0re  tn  fgrvttio  Dei  verfato  ,  per  quem  ba- 

ptiz/dtus  fnm^&  Eccle/ice  minifierioadmo- 

tus,  &c,  Citatque  antiquos  Patres  in  glo- 

rificatione  fanftifiimae  Trinitatis  ufos  utro- 

que  moredicendi,  nempeClementem  Ro- 

manum  ,    &   Alexandrinum  ,   IrenajurrL. , 

Dionyfium     Alexandrinum  ,    Africanum  , 

Athenogenem  ,Gregorium  Thaumaturgum» 

Firmilianum  magni  nominisantiquumfuum 

praedecefforem ,  necnon  praeftantem  illura 

Meletium  Ponticum  . 

IXXV.        At  ncquis  putaret  exoleviffe  ejufmodi 

veterem  morem  ,  antiquataque  tot  majo- 

rum  exempla  ;  de  his  quae  tunc  temporis 

omnibus   ferme  in  locis  agerentur,   ejuf- 

(c)  Bafil.ai  modi  affert  teftificationem  (  c)  :  Sed  quid , 

jimphihc.  inquit ,  opus  efl  vetera  commemorare  ?  Im- 

'•l9m  nw  qui  nunc  funt    Orientales ,  nonne  hoc 

Recentio-  uno  potifftmum    pie  fentientes   agnofcunty 

reseodem  hac  voce  veluti  Jigno  fuos  ab  alienis  diju- 

niodo  quo  dicantes  f  Ut  autem  ego  a  quodam  Mefo- 

*La(!ll"s      potamio  audivi ,  viro  &  linguce  erudit<ey 

Tnnita-     *,  .     .         '  #•    ^        •?         u- 

tem  slo-    **  metttt*  tntegrce  ;  ne  licet  qutdem  illts, 

rificant .     etiam  Ji  velint ,  aliter  fonctre  vocem    eo 

loco  receptam,  fed  neceffe  efi  illis  per  vo. 

ces  idem  cum  hac  pollentes  juxta  quamdam 

majorem  proprietatem  glorfficationem  ojfer- 

re .  Quin  &  Cappadoces  fic  juxta  regionts 

rnortm  loquimur ,  jam  tum  in  linguarum_. 

divifione  dittionum  ufumprovidente  Spiri- 

tu  .  Quid  porro  Occidens  totus  ,  propemo- 

dum  ab  Illyrico  ufque  ad  fines  noflri  Or- 

bis  ,  nonne  per  hanc  vocem  orat  ?  Qui  fit 

igitur  ,  ut  ego  fim  innovatory  &  recentio- 

rum  verborum  architettus ,  cum  omnes  na- 

tiones ,  &  civitates ,  &  confuetudinem  o- 

mni  hominum  memoria  vetufltorem  ,  inCuper 

&viros  Ecclefice  columnas)   &  omni  fcien- 

tia  &  virtute  fpiritus   venerandos  ,  duces 

&  autlores  huius  vocis  exhibeam?  Hsec. 

&  alia  plura  Bafilius  . 

IXXVI.       Quibus  plane   videas  Antiochenae  Ec- 

clefiae  ritum  illum,  &  contentionem   ad- 

LeomsPa-  verfus  eos  qUj   glorificarent   Patrem    per 

pf  exem"  Filium  in  Spiritu  fanclo,  fuiffe  ipfius  tan- 
plum .  _  ,.r  ,.  £,     ,    ,.  . 

r  tum  pecuharem  ,  cum  liceret  Cathohcis 

ubique  pofitis  abfque  detrimento  Catho. 

licae  veritatis  iifdem  uti  in  glorificatione 

atque  gratiarum  aclione  diftionibus :    cu- 

jus  rei  de  Romana  Ecclefia  ex  difertifii- 


liio  ac  pariter  fanctiffimo  viro  ejus  Epi- 
fcopo  fatis  effe  poteft  exemplum  .  Ete- 
nim  S.  Leo  Papa  concionatus  in  die  Na- 
talis  Domini  (</),  his  verbis  ad  agendas 
Deo  gratias  populum  invitavit  :  Agamus 
ergo  ,  dileclij}imi>  gratias  Deo  Vatri  per 
Ftlium  ejus  in  Spirttu  fantto  &c,  Vitium 
plane  fuit  Arianorum,  ut  ea  textura  ver- 
borum  uterentur  in  fanclo  baptifmo ,  a- 
dulterantes  formam  ipfam  a  Chrifto  prae- 
fcriptam:  a  quo  quidem  Arianorum  ufu 
Orthodoxi  penitus  abhorruerunt ,  nefas 
exiftimantes  aliter  illa  pronunciare  ver- 
ba,  quam  a  Domino  fuerint  imperat?—.. 
Quonam  modo  autem  eadem  verba  iru. 
glorificatione  dicentes  Ariani  blafphema- 
rent ,  Catholici  vero  laudarent  fanclifii- 
mam  Trinitatera ,  idem  Bafilius  pluribus 
docet  (  e) . 

Ipfe  igitur  ubi  gravi  fortique  apologia 
de  objecVis  criminibus  ab  amicis  &  adver- 
fariis  fe  purgavit ;  quod  videlicet  undi- 
que  in  fe  certaminaconcitari,  &  cum  ho- 
ftium ,  tum  amicorum  jaculis  confodi  fen- 
tiret ;  praefentis  temporis  ftatum  Ecclefiae 
Orientalis,  tamquam  in  tabula  imaginem 
coloribus  ptctam  ,  ftylo  reddit  his  verbis 
(/*);  Cui y  mquit,  comparabimus  prcefen- 
temfiatum  ?  Vrofetlo  Jimilis  bello  navali  , 
quod  ex  multo  odio  ,  ex  veteribus  ojfen- 
fis  inter  ipfos  per  longum  tempus  altto , 
naumachi  quippiam  ac  bellaces  infiitue- 
runt  .  Kunc  igitur  in  hac  imagine  mihi 
fpefia  terribilem  utrinque  concurfum  ,  mox 
ira  jam  eo  erumpente ,  ut  fit  immedicabi- 
lis  ,  utramque  partem  Jimul  profiratam-. 
confici  .  Fone  ,  Ji  vis  ,  violento  turbint^ 
circumagi  clafiem  ,  caliginemque  denfam  e 
nubibus  incumbere  ,  adeoque  obCcurare  re- 
rum  vifibtlium  fpecies ,  ut  nulla  fit  ami- 
corum  &  hofiium  difcretio  ;  propterea  quod 
ob  confujionem  fymbola  militaria  Jint  igno- 
ta.  Huic  imagini  propter  evidentiam  ad- 
damus  etiam  mare  intumefcere  ,  atque  ab 
imo  fubverti  ,  rapidumque  Aquilonem  e  nu- 
bibus  deorfum  erumpere  ,  horribtlemquz_, 
procellam  ingenttbtts  flutltbus  ,  quos  tri- 
cymias  vocant ,  exurgere.  Fofi  hxc  ventis 
undique  concurfantibus  ,  totam  claffem  in- 
ter  fe  cum  fragore  collidi ;  atque  tn  con- 
jltttu  alios  qutdem  velut  fui  proditoret 
adipjam  defperationem  ultro  transfugere, 
alios  cogi ,  ut  pariter  &  fcaphas  tmpel- 
lant  a  ventis  attas  ,  &  occurrant  irrum- 
pentibus ,  fefeque  mutuo  per  feditionem-. 
trucident ;  quam  fedtttdnem  partim  jam 
ad  extremum  provetta  invidia,  parttm-* 
quce  fingults  adefl  vincendi  cuptditas  ex- 
cttavit  .  Ad  hxc  cogita  confufum  quem- 
dam  &  indifcretum  clamorem  per  uni- 
verfttm  illud  mare  refonantem  ,  parlim  «_, 
ventorum  flrepitu  ,  parttm  e  colltjione^, 
navium  ,  parttm  ex  undarum,  impetu  fer- 
vcntium  ,  partim  ex  vociferatione  prtelian- 
ttum  varias  voces  pro  Jingulorum  affetti- 

bus 


(d)  Leo 
ferm.i.  in 
die  tixt. 
Dom. 


(e)  BafilJe 
Spir.fa.nc~l, 
a-d  Amphi- 

lor.c.  4.5.8. 

LXXVII. 

Defcriptio 
ftatus  O- 
rieatalis 
Ecclefii  • 


(f)  ldem 
cap.  ult. 


Egregia 

collatio 

navalis 

pugna? 

cum   tem- 

peftate 

Eccleiix  . 


Cum  Criticc  Pagii. 


CllKTSTf 

S7* 


Damasi  Pat. 
5» 


Valentiniani 
Valentis 


341 

Imtp.  8. 


IXXVIII. 


U)  B*fn. 

(b)  Greg. 
>T«_.  Apo. 
tag.l. 


(e)  i.Cor. 
I 

(d)  BaSI. 
etijl.ii. 


LXXIX. 


(t)  Bj/H. 

ep.n<). 

Bifilius 

preflus 

malis  A- 

thanafium 

intcrpel- 

lat. 


imx  enmti  ,  ut  neque  mutltri ,  neque  gu- 
bematnru  vocem  exaudire  liccat,  J'td  pro- 
dtginfam  quamdam  mixturam%  confufionem- 
que  tncredtbilium  malorum ,  dum  ob  omnem 
vitx  fpem  ereptam  prorfus  no»  ttment  ptc- 
care  .  Aditce  iifdem  &  immedicabtlenu* 
quemdam  niorbum  ,  ac  infanabtlem  pra  glo- 
rtx  cuptdttate  tnfaniam  ,  ut  cum  navis  iam 
in  fundum  maris  deferatur,  tamen  nauti- 
ci  duces  primam  afiequendi  laudem  conten- 
tionem  n^n  remittant .  Tran/i  jam  ab  tma- 
gine   ad  ipfum  mali  archetypum  ,  &c . 

Convenientiam  imaginis  hujus  cum  Ec- 

clefiar  hujufce  temporis  ftatu  in  omnibus 

refle  refpondentem  idem  poft  haec  exafle 

demonftrat ;  quae  omnia   brevitatis  caufa 

hic  defcribere    praetermittimus ;   cum  ex 

his  qua?  difta  funt  ,  atque  diccntur  ,  ve- 

ritas  ipfa  fatis  defcripta  nofcatur.  Porro 

idem  Bafilius  ad  Athanafium  fcribens  (  a  ) , 

eadem  collatione  atque  imagine  itatum_. 

orientalis   Fcclefiae  repraefentar .  Sed    & 

Gregorius  Na?.ianzenus  (  b)  nulla  aptiori 

comparatione  vifus   eft  fibi  defcrlbere  va- 

luifle  mutuo  inter  fe  digladiantiurn  Orien- 

talium   Fcclefiarum  faciem,  quam  exem. 

plo  navalis  no&urnae  pugna?  .  Quamobrem 

seque  Bafilio  accidit  atque  Eliae.,  qui  tae- 

dio  jam  viclus  mortem    vitae  praefert ,  & 

ficut   Paulo  dicenti :  Tentati  (  c  )  fupra 

tnodum  ,  ita  ut  tetderet  non  vitet  :   Nam 

ad   Demophilum  fcribens  ait  (  d  )  :  Anno 

freeterito  cum  ex   pravijjima  febri  tegro- 

tajfem  ,&  propc  ad  tpfas  portas  mortis  de- 

Ventflem  ,  bonitate  vero  Dei  revocatus  ef- 

fem ,   etgre  ferebam    illam  mei  reflttutio* 

nem ,  expeniens  ad   quee  mala  iterum   re- 

verfus  effem . 

\n  tot  tantifque  aerumnis  BafiMo  con- 
ftituto  ,  unum  illud  fibi  reli&um  videba- 
tur  efle  confugium,  ut  Magni  Athanafii 
auxilium  littcris  abfens  expeteret ,  cujus 
&  ad  Deum  precibus  fulciretur  ;  ad  quem 
hoc  tempore  peibreves  has  ea  de  caufa 
Iitteras  dedit  (  e  )  : 

Qttanto  Ecclejiarum  languores  auftiores 
evaferunt  ,  tanta  univerfi  ad  tuam  conver- 
tttnur  mtegritatem  ,  unam  uobis  malorum 
confolationem  in  tua  tutela  reliftam  ejfn_t 
credentes  ,  qui  &  precum  virtute  &  fcien- 
tia  rerum  gerendaruniy  qua  quid  optimum 
faclu  fit  admonere  potes  ,  ex  horribili  ifla 
tempeflate  confovare  «ox,  ab  omnibus  qui 
altqumtulum  tntegritatem  tuam  vel  audi- 
tu  vel  experientia  cognoverunt  ,  crederis  • 
Quocirca  ne  cefles  orare  pro  animabus  no- 
Jiris  ,  excitareque  Ittterts  ;  quarum  (i  a- 
gnofcis  quantus  fit  uftis  ,  tfillam  umquam^ 
Ji  qux  dabttur ,  fcribendi  ad  nos  occajionem 
negligas  .  Si  vero  dt?m  habemur  adjutorio 
precum  tuarum ,  ut  &  videamus  te  ,  &•  bo- 
nts  qu<t  tn  te  funt  perfmamur ,  &  ad  bi- 
Jiortam  vtte  nojlrx  congrejjum  cum  ma- 
gna  vere  &  Apoflolica  mente  tua  adjece- 
rimus  ;  omnitto  &  ex  «tquo  refpondentem  to. 


ttus  vit*  nojlra  afflitttonibus  confdatio- 
nem  nos  Dei  foltta  bentgnitate  accepij}i_, 
reputabimus.  Hactenus  ipfe  ad  Athana- 
iium  . 

Sed  &  quem  fciebat  fibi  efTe  fiJelem_.    LXXX. 
Gregorium  Nazianrenum  ,    qui  ipfum   de  Bifilius 
his  primus  admonuerat  ;   cum  ad  eum  re-  Grego- 
fcribit,  inter  alia  ,  ut  fit  fibi  auxilio,  ad  num 
fe  vocat  non  fine  querela,  quod  a  fe  re-  N'z|arze- 
cedens  minimc  ftetiflet  paclis  convcntis  ;  "g,Irra.C' 
nam  ait  (f)  :  Si  ut  imer  nos  oltm  conve- 
nerat  ,  &  cura  &  folicitudo  ,  quam   nunc  ^  Crf&' 
Ecclefiis  debemus ,  efflagitat ,  bonam  anni     az'  f** 
fartem  Jimul  traduxijjemus ,  anfam  atque 
aditum    obtreftatortbus  haudquaquam   de- 
dijiemus .  Tu    vero  (  Ji  tta  vtdetur  )    hos 
valere  Jine ,  nnflrtfque  prectbus    adduclus, 
nos  i;t  prxfenti  certamtne  laborantes  adju- 
va  ijimulque  cum  eo  qui  adverfus  nos  cum 
exercttu  grajfatur ,  manus    confere .    ~Ham 
Ji  vel  folus   confpeftus  fueris ,    ejus  impe- 
tum   infringes  ;    eofque  ,  qui  ad  patrice  res 
enervandas  inJiruCli  funt ,  fundes  ac  dtfji- 
pabis  :   perfpicuum   viddicet  eis  faciens  , 
te  ccctur  nojiri  ducem  futurum  ,  atque  ot 
omne  injuflum  hominum  iniquttatem  adver- 
fus  Deum  loquentium  obflrutlurum  .  Quod 
Ji  contigerit ,  res  ipfce  declarabunt  quis  tlle 
erit  qui  te  ad  prxclara  negotia  fequetur  , 
quis    rurfum  claudicet  ,    ac  verttatis    do- 
tlrinam  ignavia  prodat »  &c 

His,  ut  ita  dicam,  Bafilii  dolentis  cla-  tXXXI. 
moribus  Gregorius  interpellatus,  ad  eum 
refcribens  ,    fuum  pollicetur   advenium  , 
ubi  ait  ad  finem  (g)  :  Hoc  autem  habeto  ,  rg)Creg. 
me  Deo.    afpirante ,  &  tibi  affuturum  ,  fi-  Haz.ep.tj. 
mulque  dimtcaturum ,    virilemque    operam 
tmpenfurnm   ejfe*     Quis  enim    languefcet » 
immo  quis  non  magno  &  fidenti  animo  fu- 
turus  efl ,    te  duce  ac  focio    de   ventate 
dtfputans  ac  certamen  canferens  ?  Haec  ip- 
fe.    Porro  magnum  emolumentum  ac  ro- 
bur  praedicationi  Evangelicae   acceifiiTe./  , 
pcrfpicuum  fuit ,  ubi  fimul  juncli  Bafilius  ^re  o/n 
arque  Gregorius  adverfus  hajreticos  dimi-  i^prxdi- 
carunt.  Quomodo   autem  in  eo  certami-  catione 
ne  inter  fe  partiti  fint  munera  ,  idque  ma-  diftincla 
gno  confilio,  Gregorius  tradit  his  verbis  nr.unera  . 
(  h  )  :  Quod  Ji  qms   in    hujufmodi    rebus  (b,Creg. 
me  illius  focium  admifertt ;   altqutd  quod  Naz..or.it. 
plertfque  incognitum  ante  futt    evulgabo*  inlaud. 
Kam  cum  temporis  anguflits  premeremur  ,  Bafi1"' 
hanc   ipfe  rationem  inibat  ;  ut  fibi  qutdem 
verbi  dtfpenfattonem;     nobis  autem  ,   quot 
ob  nomints  obfcuritatem  nemo  accufaturust 
patriaque  ejeclurus  eflet  ,    loquendt  Itber* 
tatem  committeret  .  Atque  ita  Evangeltum 
noflrum  fimtum    valtdumque    erat     utrtuf- 
que  auxilio  fuffultum,  Haec  Gregonus. 

C-terum  non  adverfushaereticos  foium  LXXXII. 
reprimendos  eo  modo  ufus  eft  Bafilius  Gre-  .,    ,     • 
gorii  opera;  fed  etiam  adverfus  fecundae  ones  Baii- 
Cappadociac  Metropolitanum  Anthimum_.  \\\  CUm 
alienae  invaforem   dicecefis ,   prima?  nimi-  Anthimo . 
rum  Cappadocia;,  cui  prarerat  ipfc  Baii- 

lius 


34* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi 
5- 


Pap. 


VaLEVTINIAK!  -__     g 

Valentis  lMrP'  8' 


lius,  ufus  eftadminiftro,    quem  veluti  ag- 

gerem   opponendum    Anthimi    temeritati 

putavit .  Quonam  autem  modo  ifta  accide- 

rint,  &quem  finem  fuerint  confecuta,  ab 

ipfo  Gregorio  petiram  integram  rei  geftae 

(x)Greg.    ferjem  recitemus :  Hinc ,  inquit  (a)  yjam  E- 

in^iaud    '  fifcoporum ,  &  eorum  qui  militice  focietatem 

Eafilii  '.      cum  fflt*  inierant ,  bellum  incipit :  bellum 

cum  per  fe  admodum    turpe   &    ignominio- 

fum ,  tum    fubditis  ipfis  non  minus   perni- 

ciofum.   Quis   enim    alios    ad  moderatio- 

nem    ac   tranquillitatem    inducere   queat , 

fic  ajfeclis  Prcefulibus  ?  At    tres    quidem 

erant  caufce  ,  cur  multi  etiam  ante  parum 

aquo  &  amtco  erga  eum  animo  effient .  Pri- 

ma  quod  in  fidei   negotio  nequaqtiftm  cum 

eo  fentiebant,  nifi  quantum   id   ipfis  ,   co- 

gente  multitudine  ,   necejjario  faciendum  e- 

rat .  Altera ,  quod   dolorem  ex  ipfius  ele- 

(lione  conceptum  exanimis  nondum  penitus 

ejecerant,  Poftrema,  quod  fe  longe  multum- 

que  ab    eo  gloria  fuperari  acerbiffime  fer- 

rent ,  tametfi  id  confiteri  turpijjimum  ejfet. 

Orta  efl   &    alia  qucedam  fimultas ,   quce 

bac  omnia  redulcoravit  . 

lxxxiii.       Kam  cum  patria  noflra  in  duas  provin- 

cias  &  metropoles  divifa  effet ,  ac  multa 

ex  priori  novce  metropolt  adiungerentur;  ea 

de  caufa  inter  illos  dtffidium  excitatum  efl . 

Hic  enim    cequum    ejje     dicebat ,    ut    cunt 

fublicis  dioecefibus  nojlrce  quoque  fimul  di- 

viderentur  :  ob  eamque  caufam   eas   paroe- 

eias ,  qucc  novce  provincice    nuper    adjun- 

clce  fuerant  ,    ut  jam  ad  fe    pertinentes  , 

atque  ab  illo  diftratfas,  vendicabat .  Ba- 

filius  contra  veteri  confuetudine  nitebatur, 

atque  huic  divifioni  ,  quce  olim  a  Patribus 

fattafuiffet,  tnhcerebat,  &  optimoquidem 

jure.  Atque  ex  hac   contentione  permulta 

mala  parttm  iam  accidebant  ,partim  impen- 

debant .  Epifcopos  fubdole  adfe  pertrahebat 

itovus  Metropolites  ,  proventus  diripiebat; 

Ecclefiarum  presbyteros  pttrtim  oratione  in- 

fleclebat)  partimfubrogatis  aliis  ejiciebat. 

Ex  quo   efficiebatur ,  ut  Ecclefiarum  nego- 

tia  deterius  fe  haberent  ^utpote   quce    int 

fartes    ac   /ludia  fcinderentur  .   Homines 

quippe  rerum  novatione  quodammodo  dele- 

€fantur  ,  ac  libenti  animo  noxas  fuas   ob- 

iter   eluftantur  ;  faciltufque  efl  injtituta^. 

labefattare ,    quam    labefatfata     in   pri- 

fttnum  Jiatum  reducere  . 

IXXXIV.        Quod  autem  illum  magis  in    furorem  a- 

gebat ,  Taurici  reditus  ab  ipfo  quidem  ob- 

iter  cernebantur ,   verum  ad  Ccefarienfem 

devehebantur .  S.  Oreflis  proventus    col- 

ligere    maximi  ceflimabat  ;   adeout    ipfius 

ettam  iter  facientis  mulos  aliquando    cor- 

ripuerit,  ac  neultra  progrederentur  ,  cum 

prcedatoria  manu  probibuerit  .   Et    quam 

fpecinfus  his  rebus  prcetextus  adhibebatur ! 

Ftlii  fpirituales  ,  &  animce  ,  &  fidei    do- 

ftrina  ,    Cceteraque  hujufmodi    cupiditatis 

inexplebilts  integumenta(res  inventu   per- 

facilis)  itemque  illud :   Vecltgal   hcereti. 


cis  perfblvendum  non  effe .  Quifquis  enim 
illi  molefliam  exhtbebat  ,  in  hcereticorum 
numero  habebatur  • 

Hec  tamen  ille  Dei  fanflus  fublimifque  LXXXV. 
Hierufalem  vere  Metropolttes ,  nempe  Ba- 
fllius  ,  aut  errantes  fecutus  efl  ,  aut  hoc 
difftmulare  fujlinuit  ,  aut  parvum  hujuf 
mali  remedium  excogitavit :  fed  perfpi- 
ciamus  ,  queefo,  quam  magnum  &  admi- 
randum ,  &  illius  (  quid  enim  aliud  di- 
cam  ?  )  anima  dignum  .  Etenim  dtjjidtum 
hoc  in  Eccleflce  lucrum  emolumentumque_, 
convertit ,  ex  eaque  calamitate  infignem^ 
utilitatem  traxit ,  patriam  nimirum  plurt- 
bus  Epifcopis  communtens .  Ex  quo  tres 
frceclariljimce  res  fecutce  funt :  nam  &  ani- 
marum  cura  major  fufcepta  efl  ,  &  quce- 
libet  civitas  proventus  fuos  habuit  ,  & 
bellum  hac  ratione  comprejfum  &  extin- 
flum  e/?.Creavit  enim  Bafilius  inter  alios 
novum  Epifcopum ,  cui  Taurics  regionis 
S.  Oreftis  martyris  redditus  tunc  adfcri- 
pfit,  quos  Anthimus  fibi  manu  prcdato- 
ria  vendicabat . 

Quod  vero  ad  divifionem  Cappadociae    txxxvr. 
fpe<5tat;    una   in   duas  provincias  partita 
eft  ,  quarum   altera    Cappadocia    Prima»  cappado! 
fecunda  altera  dicebatur.  Potior  auterru  -j^  Na.  " 
prima  erat ,  in  qua  Caefarea,    cui  S.  Ba-  z;3nzu(T1 
filius  praeerat   Epifcopus  ;    fccunda    vero  crat  fab 
metropolisTyana,  cui   Anthimus  prsfide-  Anthimo. 
bat.  Rurfum  fub  fecunda  Cappadocia  fi- 
tum  erat  Nazianzum,  &   Arianzum ,  ubi 
natus  eft  Gregorius  cognomento   Nazian- 
zenus.  Id  quidem  teftatur  Juftinianus  Im- 
perator  inediifto  de  fide  ad  Joannem  Ro- 
manum  Pontificem ,   cujus  eft  exordium  : 
Scientes    quod  nihtl  aliud,   &c.  ubi    pro- 
pe  finem  habentur  quse  diximus  de    Na- 
zianzo  &    Arianzo   Cappadociae    fecundae 
fubjeftis  fub  metropoli   Tyanenfi  .  Cuiru 
igitur  ita  inter  fe  altercarentur   Anthimus 
atque  Bafilius ,   falubre  hoc  (inquit  Gre- 
gorius  )  confilium  excogitavit,  ut  piures 
in  fua  dioecefi  crearet  novos  Epifcopatus  ; 
fed  illud  plane  falubrius  ,   ut    a  ditione 
Anthimi  vendicaret  libiGregorium  ,  quem 
novae  inftitutae  fedi  Safimorum  crearet  E- 
pifcopum  ;   qui  &  compefcere  pofTct   Ari- 
thimum  ab  alierae  invalione  dicecefis  .  Id 
fane   quantumlibet   honeftiffima  de   caufa  /$«  Gre-t 
a.  Bafilio  faclum  fuerit ,  aegro  tamen  ani-  ^iz  0rJt; 
mo  ipfe  Gregorius  pertulit ;    qui    de  his  »"»  UuAem 
agens  ita  conqueritur  (  b)  :  Bfl 

Hujus  cottfilii  vereorne  velut  appendix  ■  lxxxvii. 
qucedam  ipfe  fuerim :  neque  enim  honejttus  _  /-,. 
ac  fpeciofius    verbum  ,    quo   utar ,    occur-  aa,r  ^e 
rit .  Kam  cum  ccetera  omnta  hujus  viri  fa-  pr„ficien- 
(ia  fupra  quam  dtci  queaty    admirer ;  u-  do  Grego- 
nttm  hoc    laudare    nequeo   ( affedum    entm  rio  Eccl  - 
animi  confitebor  ;  alioqui  nec  multis  inco-  "x     s"^ 
gnttum  )  eam  nimirum  ,  quam  in  nos  adhi-  monim  • 
buit  novationem  ac  dtffidentiam .  Ita  Gre- 
gorius ,  quod  Bafilius  veritus  ne  ab  ipfo 
defereretur,  arctceum  vinculo  ligandum 

pu- 


Cum  Critice  Pagii . 


Chrtsti 

37i- 


Damasi  Pap, 
5« 


Valentiniani 

Valentis 


343 

Impp.  8. 


putavit:  fed  fubdit:   Hujus   rei    m<erorem 

ne  temptis  quidem  adhuc  exhaurire  potuit . 

Hinc  enim  mihi  omnis  vitct  inconflantia  , 

&  perturbatio  manavit  ,   quodque  philofo- 

fhari  nequiverim ,  aut  certe  non  exiflimer  , 

tametfide  poflertori  nonmagnopere  hiborem. 

Hi/i  quit  tamen  hoc  a  me  pro   tllius  pur- 

gatione  accipiat  ,   qtiod  fublimiora ,    qu.tm 

pro  hominis  condttione  fentiens ,  atque  hinc 

prtufquametiam  e  vita  excederet  ,   digref- 

fus  ,  omnia  ad  Spiritum  referebat  ;    atque 

amtcitix  nfficia  ,  qu<e  alinqui   fantte  cole- 

bat ,  htc  folum  aCpem.tb.ttur ,     ubi    Dettm 

anteponi  oportebat ,  tfrgw  antiquiores   ba- 

bere  res  in  Cpe  pofi>as    qtitm    fragiles    & 

caducas  .  Htc  Gregorius  de  Bafilii   confi- 

lio    in    praeficiendo   ipfum  Ecclefix    Safi- 

morum ;    quod    quidem    viribus   omnibus 

contendit  ut  faceret,  cupiens  Gregoriuni 

adfcifcere  fibi  collegam  ,    operaque  tanti 

viri  uti  ad  comprimendos  nimia     temeri- 

tatc  infolefcentes  Epifcopos,  fciens  ipfum 

prx  evcellenti   virtute  atque    doctrina  ah 

omnibus   fore  colendum . 

LXXX-        Abfens  erat  Gregorius  ,  dum   hsec  per 

VIII.     Bafilium  agerentur;    quae  cum  internuncio 

litterarum  ipfe  Gregorio  fignificaffet ,  re- 

ftitit  ille  ,  obfirmatoque  animo    renuit  : 

cumque  nullo  perfuadendi    genere    infle- 

clere  poffet  ,   neque  eum  adducere  ut  ac- 

quiefceret ;  ad  ipfum  rurfum  fcribens,  a- 

micabili  quadam  fiduciadurius  increpavit  , 

ufque   adeo,  utrufticum,    afperum ,    du. 

rumque  moribus  nominaret ;  quibus    Gre- 

govius  acceptis  a  Bifilio  Iitteris  ;   pari  fi- 

ducia  ,  magnaque   animi     ingenuitate    ita 

(*)  Gregor*  tefcripfit ,  non  tamen  fine  ftomacho  (  a  )  : 

Naz.cp.  Defines  ne  nos  tandem  malediclis  incef- 

3»-  fere    ut  infulfos,    &  ruflicos ,   &■  ab  a- 

Grcgorii    >»tcis  inopes  ,  ac  ne   vita  quidem  d;pnos  , 

c|iierela      quoniam   ea    quce   paffi  fumtts ,    intellipere 

dc  Prxfe-  itc  perfentire  aufi Cumus  ?  Keque  enimquid- 

ctnra  Safi-  quam  altud  proferre   queas ,  in  quo   a  «•- 

niorum.     yis  [#fus  qs  .  nec  u[[a   -H  re  omntno  noyjf 

confcit  ftimus ,  nos  inquam  aliquid  in  te  ad- 
Ptifijfe  (  atque  uttnam  numquam  cnnCcii 
fimus  )  ntfi  quod  fraudem  in  quam  in- 
dutti  fumus  ,  fertus  quidem  quam  opor- 
*«/r,  fed  tamen  aliquando  cognovimus  ; 
atque  hujus  rei  culpam  in  Epifcopalem 
thronum  conferimus  ,  utpote  qui  te  repen- 
1e  fupra  nos  evexerit .  Ac  vehementer 
fattgamur  ,  dum  tua  nobis  objiciuntur ,  ea- 
que  apud  illos  ,  qui  &  priflina  noflra  ac 
pr<eCentiaperfpicue  nnrunt^  defendimus.  Hoc 
entm  omntum  qu<e  patimur  ,  maxime  ridi- 
culum  efl  ,  yel  potius  miferandum ,  nimi- 
rum  quod  iidem  &  iniurio  afficiuntur  & 
accufantur ;  td  quod  nobis  hoc  tempore  ac- 
ctdit .  Objiciunt  porro  alii  aliud  quippiam 
&  quicquid  uniufcujufque  voluntas  tulerity 
prout  vel  moribus  comparati  fitnt  ,  vel  no- 
flra  caufa  irafcuntur ;  benignifjimi  autem 
quique  negletlum  &  contemptionem  ,  &  qttod 
nos  ,  pofteaquam  opera  noflra  ufus  fueris  , 


velut  fordidifjima  vafit  &  tnflrumenta  pro- 
jeceris  ,  vel  tamquam  admtnicula  ea  qu<t 
in  forntcibus  fupponuntur,  ac  fimul  atque 
flruftura  firmata  atqtie  compatta  efl  ,  fub- 
duci  ac  pro  nihtlo   tiaberi   folent . 

Verum  hoc  fane  valere  finamus  ,  &  qu<e    LXXX- 
dicunttdtcere  :    Hemo    linguce    Itbertatem       IX* 
coercebit .  At  tu  beatas  illas    fpes  &  tna-  Gregorius 
nes  mercedis    loco  perfolve ,  quas   adver-  recuiat 
fus  eos  excogitafli  ,    qui  te  eo  nomine   la-  °mn'n? 
cerant  ,  quod  per  honoris  fpeciem  leves  nos  '  ■'a:'':<-'u- 
atque  ad  res  huiurmodt  promptos  &  obvios 
contumeliofe  proiriveris .    Ego  vero    quid 
antmi  habeam ,  explicabo ;    nec  mihi   pro- 
fterea  iraCcaris  •  dicamenim  qu<e  flagranti 
ettam  dolore  prahcutus   fum  ,    non  ufqtie 
adeo  vet  ira  cefluans  vel    rei    eventu  per- 
culfus  &  attonittis ,    ut  ratto   fe   fubduce- 
ret ,  ac  quid  dicerem  ignorarem.    Kon  ar- 
ma   comparabo ,    nec   rei    mtlitaris  artem 
difcam,quam  prius  non  dtdtci\  cum  hujus 
rei  commodius  tempus  videbatur ,  omnibus 
videlicet  arma   induentibus    6"   furiofe    in- 
ter    fe    cvngredicntibus  (  nofti    infirmorum 
morbos  )  nec  Martittm  Anthimum    certamine 
exctpiam.  quamvis  alioqui  immaturum  bel- 
latorem  ,    nimtrum  ipfe  rei  belltcce  ignarust 
vulneribuCquemagis  expofitus  .  Qutn  tu  po- 
tius    (fitta  videbitur  )  cum    eo  bellttm  ge- 
re:  nam  infirmos  quoque  fape  neceffitas   ipfit 
pugnaces   effcit ;    aut    qtaere    qui     bellum 
gerant^cum  ille  mttlts  tuas  arrtpuerit  ,  lo- 
corum  anguflias  obfervans  ,  quemadmodum 
ille  /Imalec  ,  cum  trwfitu  IfraeUm  arceret. 
Kobis  autem  aliarum    rerum   omnium    loco 
quietem   concede  .  Quid  enim  opus    efl  pro 
laffenttbus   &  avibus  &    quidem  altenisy 
tton  Cecus  ac   pro   aninubus    &    canonibus 
dightdiari?  Quid  etiam    Cplendidis    tllis 
Safimis  Metropolitanam  urbem   prtvire ,  ac 
mentis  arcanum  ,  quod  premendum  &  occul- 
tandum  erat^   detegere?  Quocirca  tu   qui- 
demvtrtliter  age^  &  confortare ,  omntaque 
ad  tuam  ipfam  gloriam  (quemadmodum  flu- 
vii  torrentes~)trahe^  nec  amtcttiam  nec  vi- 
t<e  confuetudinem  &  famtliarttatem  virtute 
ac  pietate  potiorem  habens ,    nec   qu<e    ex 
his  rebus  hominum  optnio  de   te  futura  Jit  y 
quicquam  curans  ,  fed  uni  dumtaxat  Spiri- 
tui  te  addicens .  Hosvero  id  dumtaxat  lu- 
cri  ex  amicitia  tua    capiemus  ,    ut  amicis 
poflhac  mtnime  fidamus ,  nec  Deo  quicquam 
prceferamus  .  Hactenus  ad  Bafilium  Grego- 
rius  jufte  ut  fibi   videbatur ,  expoftulans. 

Quod  autem  ait  complures  fucccnfuiiTe       xc. 
Bafilio,  quod  ipfum  tentarit  prjeficere  Sa- 
fimis  loco  humillimo  arque  Gregorio  pror-  Querela? 
fus  indigno  ;  in    hanc   fentent'>am    Cyrus  de  ^'i^ 
Theodorus  jambos  illosadmiransoccinuit :  £!!!"„„* 

Quid  hoc ,  Bafili ,  facrum   &   veneran- 
dum  caputy 

Qund  Safimorum  collocas  in  oppido 

Vtlifjinio  Gregorium  maximum  virum  ? 

Hon   mente    dignutn  facinus     hoc    reor 
tua .  Hacc  ille  . 

Qua- 


morum  . 


344 


Annales  Ecclefiaftlci  Baronii 


Chkisti 
371» 


Dam 


ASI   PAP. 

5« 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  8. 


(«■)  Gfegor, 
Naz.  in 
Carm,  do 
Vit.futt  « 


XCI. 


(b)  Greg. 
rfili.1%. 

Perftat 

Gregorius 
in  fen'en- 
tia  de  pra> 
fednr.i  Sa- 
liinorum  . 


XCII. 

Bafilius 
cum  Gre- 
gorio  a- 
crius  ex- 

poiiulat  . 


Qualis  autem  effet  Safimorum  locus,ipfe 
Gregorius  defcribit  his  verfibus  (a  ): 

In  Regice  medio  vice  ejl  vtcus  Jitus  y 

Qui  fcindit   in    tres  fe  vias  ,   lymphis 
carens  , 

Exors  viroris  ,  libero  indignus  viro  , 

Artlumque  prorfus    oppidum  ,   trtfte   & 
nimis . 

Hic    cuncla  Jlrepitus  ,  pttlvis  hic   cum 
currtbtts , 

Lamenta  ,    fietus  ,    carnifex  ,     <£•  com- 
pedes  , 

Tormenta  ,  cives  •>  hofpites  hic  &  vagi. 

ISrat  bcec  meorum  Sajimorum  Ecclefia  . 

H/j-  liberalis  fcilicet  vir  me  dedtt , 

Denos  haberet  qttinquies  cum   Antiftites 

Sttb  fe :  &  quidem,  vi  vendicanie  ut  al* 
tero^ 

Viflor  maneret)  erigens  fedem  hanc  no- 
ve ,  &c . 

At  Gregorii  recufantis  animus  ille  fuit, 
non  ut  humilem  locum  defpiceret  ;  fed 
(  quod  faepe  refricat  )  quoniam  locus  ille 
cujufnam  effet  ,  primoe  ne  an  fecuudac  Cap- 
padociae,  inter  Anthimum  atque  Bafilium 
in  magnacontroverfia  pofitum  efTet ;  ipfe- 
que  Arnhimus  furore  percitus  ,  ducis  exer- 
citus  potius,  quampaftoris  fpeciem  praefe- 
ferret,  quam  ob  caufam  eum  idem  Gregorius 
Martium  Anthimum  nominat.Porro  his  fe 
immifcere  turbis  admodum  praeter  inftitu- 
tum  Gregorius  fibi  videbat  accidere ,  qui 
tenebatur  quietis  amore . 

Sed  urgente  adhuc  Bafilio ,  atque  Iitte- 
ris  expoftulante  ;  rurfus  idem  Gregorius 
littens  pariter  redditis,  firmiori  mentis 
propofito  oblatam  fedem  Safimorum  recu- 
fat  ,  ad  ipfum  ita  refcribens  quam  bre- 
viffime  fieri  licuit  (  b  ) 

Dejidiam  &  inertiam  nobis  obiicis , 
quia  Safima  tua  recufavimus  ,  nec  Epifco- 
patus  cuptdttate  incitamur  ;  vobis,  non_. 
fecus  atque  efca  cantbus  in  medio  proje. 
fla ,  arma  indttentibus  .  Mibi  vero  maxi- 
ma  aCito  eft  otium .  Atque  ut  quippiam 
laudum  mearum  intelligas  ;  ufque  adeo 
quiete  atque  otio  glortor  ,  ut  me  mutuo 
adverfus  vos  animi  magnitudims  ejus , 
qttte  bic  fita  eft ,  legem  omnibtts  ejfe  pu- 
tem  .  Qttod  Ji  noftrum  exemplum  omnes  fibi 
imitandum  proponerent ;  nec  Ecclefix  qui- 
dem  negotti  qutcquam  haberent  ;  nec  fides  , 
quce  proprtarum  cuique  contentionum  telum 
eft ,  mifere  diftraheretur .    Harc   ipfe. 

Duabus  hifce  litteris,  &  fortaffe  aliis 
quoe  non  extant,  eodem  argumento  in- 
tercedeiuibus ,  perculfus  nonnihil  Bafilius 
animo  eft  ,  quod  apud  Gregorium  paulo 
liberius  hzec  fcribentem  videretur  ipfe_» 
contemptui  effe,  dolens  plurimum  fe  ad- 
eo  ab  eo  vilipendi ,  ac  pro  nihilo  pror- 
fus  haberi :  haecque  alia  id  genus  mifcens 
querelarum ,  eadem  Gregorio  fignificavit . 
Quse  cum  ille  accepiffet ,  ut  fufpicionem 
hanc  a   Bafiiii  ajiimo  dimoveret,  officii 


plenas  ad  eum  reddidit  litteras;  illud  ob- 
texens,  quod  non  contemptus  caufa  ,  fed 
amore  tranquillioris  vitae  parere  penitus 
recufaffet.  fcxtant  ipfae  litterae  &  alio 
loco  perperam  collocatse  ,  alioque  illis 
indito  argumento  ;  quas  necelfario  hic  pu- 
tavimus  effe  reddendas  ,  quo  ex  ipfis  o- 
mnibus  innorefcat ,  Gregorium  paulo  li- 
centius  apud  Bafilium  agentem  ,  haud  fa- 
fiu  tumidum  ejus  fpernendi  caufa  feciffe,  (e*  G 
fed  optatse  quietis  amore.  Sic  enim  illae  epijh.ro' 
fe  habent  (c  )  : 

Quomodoextguce  nobis  ,  &viles  res  tuce     XCIII. 
funt ,  o  dtvtnum  &  facrum  caput  ?  Quod-  g  eg^rius 
nam  hoc   effugit    verbum    dentalta    fepta  ?  te  e\culat 
Aut  qttomodo  hoc  dicere  aufus  es?  (  ut  ipfe  aPl,d  Bafi- 
quoque  audacler  altqutd  dicam  )  Quomodo  'lum« 
vel  animus  id  propofttit  ,    vel  atramentum 
fcripfit  ,vel  charta  excepit?  O  ftudta  ,   & 
Athence  ,  &  vtrtutes,  &  liferarit  fudores  ! 
Me  enim  litteris  tuis  pene  tragtcum  facis  . 
Vtrum  nos  ,  an  te  ipfum  ignoras  ?  tu ,  /«- 
qu.i»t,  Orbis  lumen,   magna  vox  &  tuba , 
doclrince  palattum?  Tua  ne  Grtgorio  parva 
funt  ?    Quid   tgitur  altud  qtttfpiam   admi- 
retur  eorum ,  quce  in  terra  funt  ,  nifi  te 
Gregorius?  llnum  ver  inter  anni  partes9 
unus  Sol  inter  fidera ,  unum  coe'um  omnta. 
complexu  fuo  coercens ,    una  vox    tua    de 
omnibus  triumphans  ;  fi  modo    fatis  metts 
fum  qui  de  hujufmodi  rebus   judtcium  fe- 
ram,  nec  mthi  amor  impofturam  factt  ;  quod 
non  exifttmo  .  Quod  fi  nobis   boc    nomtne 
fuccenfes ,  qtiod  te  mtnus  ,  quam  tu.i   vir- 
tus  meretur ,    fufptcimus    &    admtramur ; 
omntbus    quoque   mortaltbus   fuccenfeas  o- 
portet  :   neque   enim     alius    qutfquam  fa- 
tis  dtgne  te  laudavit  aut   laudaturus  eft  , 
prceterte,  tuamque  in  dtcendo  ltbertatem> 
fiquidem  fieri  poftet ,    ut    quifpiam  laudes 
tpfe  fuas  prcedtcaret ,  idqtie  fermonum  lex 
ferret  .  Ouod  fi contemptum  tui  nobts  obii~ 
cts  ;  ipfe  prttis  infaniam.   At  qu>d  fhtlo- 
fiphamur ,  indignaris  ?  liceat   mtht  cum-. 
bona  tua  venta  dtcere :   hoc  unum  doclri- 
na  quoque  tua  &  erudittone  fubltmtus  eft 
&  prceftantius .   Hucufque  Gregorius  .  At 
inconfulte    quidem  putat   aliquis   has   a_. 
Gregorio  fcriptas  efle  Iitteras  ,  cuma  Ba- 
filio   in    Ponticam  eremum  vocatus   veni- 
re  recufaret ;  cum  contrarium  penitusap- 
pareat  ;  fiquidem  philofophiaeamor ,  quem 
praetexit    Gregorius ,   ad    Bafilium    acce- 
dendi  ,   ipfum  potius  impuliffet  . 

Perflans  tamen  adhuc  Bafilius  in  fen-  XCIV. 
tentia,  ut  Gregorium  Safimorum  crearet 
Epifcopum  ,  ufus  eft  ad  hoc  opera  paren- 
tis  ipfius  ,  qui  adhuc  fuperftes  erat  ,  & 
Nazianzenam  curabat  Ecclefiam  in  extre- 
ma  fenectute  conftitutus  ;  cujus  tandem 
Gregorius  ceffit  imperio  ,  de  quo  ipfe  fic 
his    verfibus  (d):  (<i)Greg. 

■■        ipfe  me  tamen  vi  prafulem  Naz.carm. 

Facit  ,atquefallens  rurfusbtc  natumpater.  de  vit.fua. 

Sic- 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
371- 


Damasi    Pap. 
5- 


345 

Valentiniani  .„_,  p 

ALENTIS 


xcv. 

Gregorius 
orJinatur 
Epifcopus. 
Safimo- 
rum , 


(.t)  Grcgor. 
Nai.  or.it. 
*d  pMtrem. 


(b)  Gregor, 
Naz.  orat 
ad  Gregor 
Nyffen. 


Sicque  tandem  patitur  Gregorius  fe  Sa- 
fimorum  Epifcopum  ordinari .  Conveniunt 
igicur  ordinantes  Epifcopi ,  ipfeque  in_ 
primis  S.  Bafilius,  ac  pater  Gregorii;  ad- 
venit  vero  pollea  Balilii  germanus  Gre- 
gorius  Nyflenus,  qui  ex  Ecclefia  (  ut  di- 
ctum  eft  )  opera  Arianorum  vagabatur  ex- 
torris.  Ubinam  vero  Iocorum  ejufmodi 
ordinatio  facta  fuerit,  haud  compertum 
habeo:  Nazianzi  non  puto,  quod,ut  di- 
ximus,  Civitas  illa  ad  Anthimi  Dicecefim 
pertinere  dicebatur  ,  prohibentibus  cano- 
nibus  in  aliena  ditione  haberi  ejufmodi  fun- 
cliones  . 

Cum  autem  Gregorius  Safimorum  or- 
dinatus  eft  Epifcopus  ,  apologeticam  ha- 
buit  coram  Epifcopis  ipfum  ordinantibus 
orationem  ,  quam  lic  exorditus  eft  (a): 
Super  me  rurfus  unttto  &  Spirttus  ,  &  rur- 
fus  mcerens  &  trijiss  incedo.  Iteratam  di- 
cit  unctionem  refpeclu  illius,  quam,  cum 
presbyterio  fuit  initiatus,  fufcepit.  Qua 
oratione  irerum  de  Bafilio  queritur,  fed 
perquam  modefte  ,  cum  ait :  Verum  non- 
ttibtl  habto  quod  cttm  amico  expoftulem  • 
Quis  ex  communtbus  amicis  hanc  caufam 
dtfceptabtt?  quif  incorruptus  erit  judex  , 
ut  juji.tm  fenienttam  ferat ,  ac  non  quod 
■plertque  facere  folent  ,  plus  gratice  ,  quam 
verttati  tribuat?  Vts  crimen  proferam* 
nec  propterea  oratioms  tu<e  aculeum  in  me 
rurfus  tmmittes  ?  Fuit  quondam  tibi  no- 
bifcum  arcanum  ,  vir  clariffme ,  arcanum 
l>erey  Jidemqae  fuperans  ,  nec  antehac  de 
nobis  umquam  fando  auditum .  Atquodnam 
hoc  ?  aperit  ipfe  fic  in  carmine  de  vita  fua. 

Qut  fepe  vocem  hanc  ore  de  nojiro  le- 

Senr  » 
Animo  ferenda  cuntta  nunc  aquo  mtht  : 

Ac  Ji  parentes  clauderent  vitce  dies  , 

Kegotiorum   linquerem  ut  molemy  forey 

Quo  ferre  fruttum  quempiam  vitcefoco 

ToJJem  carentis  ,  Civis  tn  quovis  loco  . 

Ucec  cum  audiijjet  fepius  ,  ditta  &  mea 

Trobaret  ;  tpfe  me    tamen  vt  Trcefulem 

Facit ,  &c. 

Se  enim  vim  paffum  pluribus  dolet ;   hxc 

quidem  ipfe  cum    jam    Epifcopus  ordina- 

tus  fuit ;  poftridie  autem  ejus  diei  ,  ite- 

rum  in  adventu  Gregorii  Nyffeni    coram 

iifdem  concionatus  ,  de  Bafilio  atque  ejus 

fratre  Gregorio  NyfTeno  haec  habuit(&); 

Horum  alter  nos  unxtt ,  latentefque  inme- 

dium  produxit ;  quod  qutd  ei  accidertt  ut 

faceret,  aut  quid  eum  ad  hanc  rem  impu- 

lerit  ,  baud  fcio ,  certe  non  ut  dtgnum  e- 

rat  eo  fpiritu,    qui   in    ipfo  ejl  ;   dicam 

enim  ,  etji  durior  Jit  bctc   oratio;    omnia 

perferet  amicitia  ,  Jive  quid  duri  patia- 

tur  ,  Jive  audiat  r  Alter  hanc  caufam  hue 

veniendi  babuit ,  nempe  GregoriusNyfTe- 

rms ,  ut  not  confoletur ,    ac   per  fptritum 

componat  ,    fpirituique    manfuetos   Jijiat . 

Haec  tunc  Gregorius  . 

Quo  itidem  tempore  eociem  ferme  argu- 

Ann.  Eccl.  Tonu  V._ 


mento  eam  dixit  orationem  ,  in  qua,   de     XCVI. 
caufa  cur  ceflerit  tandem ,    ita    prafatur 
(c):    Kthtl  fenettute  forttus ,  ntbtl  amt-  Gur^'us 
cttta  venerabiltus  :  Ab  bts  ad  vos  duttus  concjone 
fum  ego  vinttus  in  Cbrijlo  ,  non    catenis  fe  excufat. 
ferrets,  Jed   tenactfjimts  fpirttus  vinculis 
conjirtttus .  Et  inferius  ;  Amicttta  me  fub-  'e)Gregor. 
cgtt>  nempe    Bafilii  ;  patrts  cantctes  in  Naz- 
potejiatem  redegtt ;  fentlis  tnquam  pruden-  Acolol'  3« 
tia,  vttne  limes ,  portus  tuttor  ,  atque   tl- 
lius  amicitia  ,  qut  &  apud  Deum  ipfe  di- 
ves  eji  ,  &  altos  divttes  effictt  .  Jam  enim 
iram  abjtcio,  audtant  manfueti  &  lceten- 
tur ;  manumque  hanc ,  quce  mthi  vnnaftu- 
lit  ,  placido  vultu  afptcto,   &c.    Palino- 
diam  enim    recantat  de  his  quse  dixerat 
in  Bafilium  ,  qus  afpera  ac  dura  ibi  com- 
memorat;   atque  de  un&ione   facerdotali 
rurfum  his  verbis:  Idctrco  me  Tvnttficem 
ungis  ,  ac  podere    cingis  ,   capitique  ctda- 
rim  imponis  ;  atque  bolocaujit  fptritualis 
altari  admoves  ,  &  facrtjicattonts  vttulum 
mattas  ,  manufque  Sptrttut  confecrasy    & 
fantta  fanttorum  fpettatum  tntroducts  ,  ve- 
rique  tlltus  tabernaculi  ,  quod   non   bomo  > 
fed  Dominus  conflruxit ,  minifirum  facis , 
&c.  Ha?c  ipfe,  alludens  ad  facras  Eccle- 
fiae  cerimonias  ,  quarum  in  antiqua  lege 
figura  quaedam  erat   exprcffa  ,  ritufque^» 
inlinuans    ordinandorum    Epifcoporum_.  , 
quos  adhuc  Ecclefia  a  majoribus  acceptos 
cuftodit  . 

At  quid  poft  hsec  ?  Simulac   Anthimus 
Epifcopus  Tyanenfis  fecundx  Cappaoociae    XCVII. 
Metropolitanus  de   ordinatione    Grcgorii  Anrhimus 
certum  accepit  nuncium  ;  quamprinium_.  convcnit 
Nazianzum  fe  contulit ,  alio  quodam  prae-  Gregori- 
textu,  quafi  Gregorium  feniorem  agrotan-  um  Ni- 
tem   inviferet ,    re  vera  tanien  ut  ipfum  ziarrz* 
Gregorium  nuper  ordinatum  tentaret,at- 
que  divellerct  a  Bafilio  .  Quae  autem  tunc 
inter   eos   gelta    fuerint,    ipfe  Gregorius 
fcriptis  litteris  reddidit  Balilium  (d)  cer-  (d)Gregor. 
tiotem  ,  in  quibus  haec  inter  alia:   Vt  au-  Naz.ianz. 
tem  brevt  declarem  ,  forttjfimus  Anthtmus  et'fl'ii' 
ad  nos    cum  Eptfcopis  qutbufdam   ventt  , 
Jive  ut  patrem  meum   tnvtferet  (  nam  id 
quoque  prtefeferebat  )  Jive  ut   ageret  qua 
egtt .  Cumque  multis    modts    antmum  no- 
jirum  tentajjet  ,    paroecias   commemorans  j 
&  Sajimas  paludes  ,  nojirtque  eletttonem  , 
nunc  blande  nos  alloquens ,  nunc  precibus 
contendens  ,  nunc  mtnitans  ,  nunc  expojiu- 
lans ,  nunc  laudans  ,  nunc  vituperans ,  va- 
rtts  denique    orationis    ctrcults ,  Jirophis 
&  ambagtbus  utens ,  tamquam  is  folus  no- 
bis  intuendus  ejjet ,   novaque  metropolis  , 
utpote  magnitudine  amplttudineque   fupe- 
rtor  :  Qutd  inquam  ,  ctvttatem  nojlram  tn- 
tro  ctrcumfcrtbis  ,  cum  ipji  quoque  Eccle- 
Jiam  faciamus ,  utpote  Ecclefiarum  vere  & 
jam  olim  matrem  ?  Haec  de  Caefarienfi  Ec- 
clefia  Gregorius,  &  quidem  nobiliflima, 
ut  nulla  ex  parte  Tyanenfis  ei  fuerit  com- 
paranda;  matreinque  nominat  Ecclefiarum 
*  X  x  Cap- 


34<S 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRfST! 
371' 


Damasi  Pap» 
5- 


Valentiniani 
Valentis 


Impt.8. 


(a)juj!i. 
nian,     \ 
nevell, 
30,  de  Vro. 
conjul. 
Cappad. 

XCVUl, 

-Anihimus 
in  Grego- 
rium  in. 
fenfus  . 


XCIX. 


(b)Gregor. 
cpji.ii. 


Cappadociae,  ficut  &  Solinus  matrem  Cae- 
faream  vocat  urbium  Cappadocia? ,  cujus 
laudes  celebrat  Juftinianus  lmperator(  a  ); 
fed  de  his  alias.  Subdit  Gregorius  de  eo- 
dem  Anthimo; 

Poftremo,  negotio  infetlo  ,  abfcefflt ,  c re- 

bris  fpirttibus  tnterruptis ,  ac  Bafilifmum 

nobts,  quaft  PbtHpptfmum  quemdam  obji- 

ciens  .   Nempe  quod  Gregorius  Bafilio  de- 

ditus  omnia  in   ejus  grariam  loqueretur, 

ficut  olim  falfaoracula  facerdotum  in  gra- 

tiam  Philippi   Macedonum  Regis  compo- 

fita  .  Sed  poft    hsc  Gregorius  addit  do 

epiftola   ab  Anthimo  ad   fe  fcripta  ,  cum 

ait:  Jam  etiam   quo  pailo  nojtra  tlla^  ad 

nos  fcilicet  fcripta  ,    hoc  efl   hominir   in- 

f>!entis  &  coniumeliofi  epiftola  fe   habue- 

rtt ,  expende  .  Evocationem  Synodalem  ex- 

culptam  ad  nos  miferant .  Me  vero  con- 

tra  repugnante  ,  contumeliamque  nobis  fie- 

ri  contendente ,  fecundo  loco   poflularunt , 

tit  hortatu  meo  &  rogatu  de  his  rebus  con- 

fultationem  haberetis  .   Id  quod   ego,  ne__, 

quod  prtus  moliebantur  ,  fieret ,  me  recepi 

faclurum ,  rem   omnem  arbttrti  veflrt  fa- 

ciens  ,  an  eos  colligere  ac  congregare  ve- 

litist  &  ubi  ,  &  quando  •  quod  quidem  ho- 

minis  erat  non  contumdta ,  fed  bonore  vos 

afficientis.  Et   paulo  poft    de  eadem  epi- 

ftola  Anthimi  :    Ipfltm   Anthimi    epiflolam 

•vobis  perlegam ,  quam  cum  paludes  nobis 

probibent'bus  &  adminmtibtts   invafiffet  •, 

ad  nos  mtfit ,    probrts   contumeliifque  nos 

profcindens  ,  ac  velut  triumphum  quemdam 

adverCus  nos  ut  vtfios  &  profltgatos  ca- 

nens.  Quam  autem  rationem  habet ,  ut  cum 

tua  caufa  tlUus  offenfionem  incurramus  ,  ti- 

bt  rurfus  difpliceamus  ,  velut  ,  t!U  faven- 

tes  ?  Haec  &  alia  Gregorius  pluribus  ,  & 

quidem  fubinfenfe,  quod  apud  Bafilium  in 

fufpicionem  adduci    videretur,  ne  Anthi- 

mo  adhoefiffet  . 

Quod  igitur  ipfe  Anthimus  Safima  oc- 
cupaflct,  ne  illuc  eundi  Gregorio  facul- 
tas  daretur;  quodque  infuper  Bafiliurn_, 
pateretur  fubinfenfum,  ab  Anthirno  autem 
minas  ac  jurgia  experiretur-;  magna  ani- 
mi  afflictione  confeclus  ,  in  tanta  fcmpe- 
ftate  cum  quidfaceret  non  haberet,  omni 
navigandi  fpe  ablata  ,  in  tranquillitatis 
portum  fe  recipere,  confilium  iniit :  quan- 
do  &  ad  Bofphorium  poftea  Coloniae  in 
Cappadocia  civitatis  Epifcopum,  qui  & 
interfuit  Conftantinopolitano  Concilio  , 
ha:c  pauca  animo  nonnihil  commoto  per- 
fcripfit  (b): 

Hoc  jam  fecundo  a  vobis  fupplantatus 
atque  deceptus  fum  (  quid  dicam  nofti  ) 
ac  fiquidem  jufte ,  odoretur  a  vobis  Deus 
odorem  fuavitatis  ;fin  autem  injufte  ,  hanc 
noxam  vobts  Dominus  condonet .  Sic  enim 
tne  de  vobis  loqui  tequum  ejl  ,  quandoqui- 
dem  tnjurias  acceptas  ferre  jubemur  .  C<e- 
terum  ut  penes  vos  eji  voluntatis  veftrce 
poteftas)  fic   me<e    quoque    penes  me  eff» 


Gregorius 
fugit  in 
folitudi- 
nem  ■ 


C. 

CurGre- 

gom:s 
non  adivit 
Safima  . 


(c)Gregor. 
Naz,.  in 
earm.de 
vita-  Jua-  . 


No«  ultra  vobis  gravts  ertt  ille  Grego- 
rius  ,  Ad  Deum  fecedam,  qui  folus  purus 
efl  &  a  fraude  altenus  ;  in  me  ipfum  col- 
ligar,  H<ec  mihi  ipfi  confului.  Bis  enim 
in  eumdem  laptdem  tmptngere ,  vecordibus 
flum  tribuit  paroemia  ,  Ha6tenus  ad  Bof- 
phorium  Gregorius  . 

Quidni  hoc  faceret  Gregorius,  cui  nul- 
la  fpes  amplius  ,  vivente  Anthimo  fedis 
Safimorum  invafore,  ut  Safima  vel  fa'tem 
inviferet,  relicla  erat ,  cum  &  ille  occu. 
palfet  reddirus  omnes  ,  adeo  ut  nec  cibus 
adeflet ,  quo  vefceretur  ,  nec  alio  aliquo 
modo  fibi  illum  comparare  poflfet  ?  expri- 
mit  quidem  hxc  ipfe  eleganter  illis  ver- 
fibus  (c) : 

Quid  facere ,  quxfo ,  per  Dettm,  parhic 

erat  ? 
Retinere  fedem  ?    tam  graves  ferre  im- 

petus  ? 
Telis  feriri  ?  fordido  immergi  luto  ? 
Cum  nec  ubi  fenium  ponerem  locus  foret , 
Teilis  fubinde  fed  meis   extruderet : 
Kec  panem  haberem  ,   quem   miniftrarem 

hofpiti , 
(  Vt  reilor  ipfe  pauperis  pauper  gregis  ) 
Nec  quid   labore  confequi   poffem  meo , 
Vtderenif  &c. 

Unde  accidit ,  ut  ne  invifere  quidem  Sa- 
fima  ipli  licuerit  .  Quamobrem  &  hxc 
idem  inferius . 

Datam  qnidem  mibi  Safimenfem  Ecclefiam 
Kon  attigi ;  fic  ut  lacrum  nec  unicum 
Illic  obirem ,  jungerem  aut  preces  meas 
Cum  plebe ,  cutquam  vel    mantts  tmpo- 
nerem . 

Haecquidem  Gregorius,  haud  contemnens 
fcdem  exiguam ,    ut    haberet    maximam  , 
omnibus  penitus  carerecupiens  ;  fed  quod 
vilis  fane  caufa  videretur,   nec   digna  ut 
intcr  Catholicos ,  eo  potifllmum  tempore, 
tot  tantaque  mifcerentur  certamina :   non 
enim  haec  agebanturpro  falute  animarum, 
aut  fide  Catholica  tuenda,  quorum  quif- 
que  caufa  in  hoftes  alacris  deberet  irrum- 
pere :    Anthimus    enim   Catholicus  erat  ; 
fed  quod  ditionis  tantum  fuoe  defendendae 
caufa  inter  Epifcopos  ejufmodi    implaca- 
bilia  diffidia  fuerant  condtata  ,   ma^is  ma- 
gifque  augenda  illa  fuilient,  fi  obftinata 
mente  illic,   Anthimo   invito,   contradi- 
cente,  minante  ,  bellumque  ciente  ,  con- 
fiftere  ftatuiffet.  Inter  hsc  igitur  tot  tan-  pregoru 
taquedifcrimina,  in  folitudinem  fecedere  i,>f,j:'"  °" 
ad  tempus  faltem  ,   fibi    vifum  elt  opti- 
mum  ;  fed  haud  diu  Iicuit  folitarium  age- 
re:    accerfitus  enim  coaclufque  eft  patris 
nonnihil  fubirafcentis  imperio  ,  quod  ipfe 
teftatur  his   jambis  (  d)  :  (J)Gregon 

Quid  dicam?  &  omnetn  quo   tibi  paclo  * 


mettm 


Van. 


carm.  de 

vitajua  . 


Christi 

371- 


Cum  Critice  Pagif. 

Daiiasi  Pav. 
5- 


Valentinfani 
v  alentis 


347 

Iwrr.8. 


Pand.ttn  dolorem  ?  Vungor  bic   rurfus , 

fugam 
Confctfco  rurfum ,  ac  celer  montem  peto  , 
Dulctfqtte  furttm  perfequor  vttte  genus  . 
Quid  jttvtt  hoc  me?  Hon  enim  conflans 

erant 
Trofugus  :  in  aliis  rebus  at  firmus  licet , 
Ignavus  hic  fum  ,  patrts  haud  tramfero  : 
Ac  primo   tentat  Safimis  me  figtre . 

CI.  His  autem  cum  di#is  ex  caufis  Gre* 

Gregorius  Sorms  Patri  minime  acquiefceret ;  ille  ne 

a  parrere-  quem  fibi  obtemperantem   revocaverat  a 

vocaturad  folitudine,  nimia  faceret  afperitate  iterum 

curam  Ec-  in  eremum  perfugam  ,  aliud   animo  con- 

clefia-  Na-  fiIJUIT,  agitat ,  nempe  ut  demulceat  filium  , 

1  nzi '      ac  precibus  agat ,  fuadeatque  curs  palto- 

ralis  coadiutorem  fibi  fenio  jam  fatifcen- 

ti  affiftere.  Ad  haec  perfuadeiida  non  defue- 

runt    feni   verba    geftufque  ad    delinien- 

dum  quemvis  licet  animo  duriffimum  com- 

parata.  At  qualia  ifta  fuerint  ,  jucundum 

forc  putamus  ab  ipfo  Gregorio  haec  cuncla 

(a)Grtgor.  carmine  praecinente  audire  ,  cum  aitf  a  ): 

Nai-  in  r  V      J 

tarmin.  de         r\       j  .  r 

vitafua.       Qa°"  cum   negarem  perttnax9    curfum 
alterum 
Tenet  ,  rogatque  fede  ne  mttneam  infima  , 
Sed  collaborem  (  namque    erat  gravis 

admodum 
JEtate)  pondtts  drlevem  promptusfuum. 
Manufque  tendit  y  ac   meam  barbam  fi- 

mul 
Capefftt ,  ad  me  vocibufque  his  utitur  : 
v    ,  O   care  fili  ,  te  pater  fupplex   rogat  , 

Gre      ii\       Senex  vigentem^    dominus    &  famulum 

fenioris  f"""'  •". 

adGrego-      Natura  enim  te  &  lex  duplex  fubdidit 
rium  fili-  mihi . 

um.  2^on  pofco   nttmmos  ,   non  lapillos  ful- 

gidos  , 
Agrofve ,   mollis  quicquid  &  luxtts  ju- 

bet  , 
Cttpio  te  Aaroni  jungere^  atque    Anna. 

fato  , 
llt  prapotenti femper  affiflas  Deo  . 
Te ,  qui  dedit ,  habet ,  nate  ,  «e  fperna* 

patrem  : 
Stc  folus   tlle  fit  tibi  facilis  pater. 
Honefla  pofco  :  fin  minus  ,  pater  petit . 
Kondum   tot  anni  fttnt  tui  ,  quot  jam 

in facris 
Mihi  funt  peratTt  viftimis .   Da    quod 
peto  &c. 

multis  enim   illud  ipfum   inculcat  argu- 

mentis,  quo  Gregorium  domi  fiftat,  qui 

fibi  comminifter  affifteret . 

CH.  At  cave    lector,   hvperbolem  in    hifto- 

Gregorii    ria;in  praeceps  enim  ferreris  currens^ni- 

natalis       fi    ubi    veftigia    figas,   caute    confideres. 

tempus  .    Quidnam  eft  dicere ,  plures  habuiffe  an- 

nos  in   Epifcopali  funelione  Gregorium_. 

feniorem ,   quam    Gregorius  filius  aetatis 

effet ;  nifi  neceffario  afflrmarc ,  ipfum  ge- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


nitnm  effe,  cum  jam  pater  effet  Epifco- 
pus  ?  Quam  enim  caro    pretio  fibi   eme- 
rent  ejufmodi  exemplum    tum  recentiores 
Graeci ,    tum    Latini  incontinentes,  atque 
ii  potilfimum  qui  a  fide  Catholica  exulant 
haeretici   coelibatus   holtes  ?    Cacterum    id 
hyperbolice  diftum   effe  ;    etfi  alia?  ratio- 
nes  ad  manifefte  probandum  deeffent,  il- 
lud  perfpicue  omnino  demonftrat ,  quod 
generare   filios  in  Epifcopatu,   procul  a 
moribus    legibufque    Ecclefialticis    effet , 
tamque  in  Occidentali,  quam    etiam  in^. 
Orientali  Ecclefia ,    hoc   potiffinnim  faecu- 
lo,    firmiter    cuftoditum ;   quod    quidem 
certum  exploratumque   haberi,  quae  pri- 
mo    Annalium  tomo,    ubi    de    his  fufius 
actum  eft,  aliifque    in  locis   fisepe   dicta_. 
funt  ,  Iuce  clarius  manifeftant.   At   quo- 
nam  modo    vel  fingi   poteft,  Gregorium 
feniorem  adeo    ignominiofe  leges   Eccle- 
fiafticas    proculcaffe,    quem  etiam  adhuc  fh  Grcgori 
Ethnicum    virtutibus  egregie    evculturru  Njz-  orat- 
Gregorius  filius  praedicat ,  faaumque  Chri-  "»/«»•/*■ 
ftianum  omni  ftudio  mores  fidei  adxquaf-  /fJ 'q^ 
fe  (b)  commendat  ?  Vd  quonam  paclo   e-  Naz..^»^" 
jufmodi  fuorum   natalium   labem    fic  ipfe  carm.  de 
Gregorius  propalare    non   veritus   effet ,  vitafua  & 
quae  divinitus  accidiffe  tantopere    praedi-  m  carr».de 
cat    (0  reb.fu». 

Sed  &  praeter  h3ec  quse  fufticere  fatis  Ciir, 
poflent,  fortiori  adhuc  argumento  res 
tanta  demonftranda  eft .  Revocemus  ita- 
que  orationem  ad  ipfius  Gregorii  junioris 
aetatis  annos  ;  ut  ex  his  ,  ratione  numeri 
reclefubducfa  ,  intelligere  valeamus,  ipfum 
non  folum  ante  parentis  Epifcopatum  na- 
tum  effe ,  fed  etiam  antequam  ille  fie- 
ret  Chriftianus  .  Teftatur  namque  ipfe  de 
fe ;  cum  Athenis  effet  una  cum  Bafilio  , 
fe  fuiffe  xtatis  annorum  triginta  ;  ait  e- 
nim  (d)  :  (*)  CreS^ 

Kam  tempus  tngens  fluxerat  jam  tn  Itt-  vita  ruttm 

teris  , 
Trtginta  &  annos  pene  tunc  exegeram. 

Erat  autem  id  tempus,  quando  Julianus 
Apoftata    (  ut  idem  Gregorius    tradit  e  )  (e)  Amm, 
Athenas  fe   contulit,    nempe   Confulibus  Marcellin, 
Conftantio   feptimum   &  Gallo    tertfum^  /j*.iji 
eft  is  annus  Domini    trecentefimus  quin-  ^0/0^' 
quagefimus  quartus ,  ut  fuperius  fuo  Joco  infui.ranf 
demonftravimus.  Quod  fi  tunc  erat  Gre- 
gorius  aunos  triginta  natus ;  fateri   opus  ^tasGit 
eft  ,  natalem  ejus  contigiffe  anno  Domini  gorjj  Na^ 
trecentefimo  vigefimo  quarto,  nempe  an-  zianzeni . 
no  ante  Nicaenum   Concilium  ,   quo   tem- 
pore  Gregorius  parens  Ethnieus  adhuc  e- 
rat;  quem  baptizatum  fuiffeidem  Grego- 
rius  minor  tradit  eo  tempore  ,  quo  cele- 
bratum   eft  ipfum    Nicaenum   Concilium  , 
nempe  anno  Domini  trecentefimo  vigefi- 
moquinto.   Quanto  autem  tempore  vixe- 
rit  laicus  ,  antequam  initiaretur  facris  or- 
dinibus,  vel  poftea  eligeretur  Epifcopus, 
X  x   2  igno- 


re- 


348 


Annales  Eeclefiaftici  Baronii 


Chiusti 


Damasi  Paf» 
5- 


VaLENTINIANT 

Valentis 


Impf.  8. 


CIV. 


ignoratur.  Vt  plane  intelligas,  longe  ab- 
cflTe,    ut  parente   Epifcopo   ipfe  Grego- 
rius  nafceretur;  fi   praefertim  his  confen- 
tientia  jungas  qune    habet  idcm  ipfe  Gre- 
gorius    in  oratione    habita  in  funere  pa- 
tris,  ubi  adeo   manifefte    natalem   fuum 
recenfet,  antequam   pater  initiaretur  fa« 
cro  baptifmo .  At  haec  de  his  fatis .    Erat 
igitur  Gregorius  hoc  anno  ,  fecundum  in- 
itam   a  nobis  ejus  natalis   temporis  ratio- 
rem,  aetatis  annorum  quinquaginta  &  u- 
riius  ,  pater    vero  agebat    in    Epifcopatu 
annos  circiter  quadraginta  tres ,  vel  qua- 
tuor;  qui  (  ut  dicemus  )  funftus  jam  E- 
pifcopatu  annis  quadraginta  quinque  ex 
hac  vita  deceffit. 
Tunc    temporis  igitur    ipfe  Gregorius 
Quacon- Safimorum    Epifcopus,  quod  in  fede  fua 
ditione      agere  minime  fibi  conceflum  eflet ,   poft 
Sifccpft"5  fuSam.  C  ut  dictum  eft  j  revocatus  patris 
regimen    JmPeno,  ipfi    roganti  inhsfit  in  Epifco- 
Ecclefiar     palibus    functionibus  adjutor  ;  ea  tamen_, 
Nazianze-  lege,  ut  quoadufque  pater   viveret  ,   ipfi 
n*.  inhaereret,  poftea  vero ,  quo  vellet ,  H_ 

berum  effet  abire ;  quod  ipfemet  in  pri- 
mis  in  Vita  fua  his  Jambis  exprefiit,  ubi 
egit  de  patre  rogante,  cui  tandem  ipfe 
affenfus  fuerit : 

H<ec  cum  audijfem :  jamque ,  Sol  ttubem 

velut , 
Mens  depulijfet  nonnihil  pondus  grave  f 
Quid  fit?  meorum  &qu<e  malorum  clau- 

fula? 
Sic  cogitavi ,  nil  mihi  hinc  damnifore  , 
Adufque  folium  vota  fi  explerem  patris  , 
Kec  enim  ,  inquiebam ,  me  reluclantem^. 

ifla    res 
Stringet  ,  liget  me  nulla  cum  promijfio, 
Sic  me  reduxit  obtinens  palmam  timor . 

Haec    de   animi    fui    confilio    Gregorius , 
quod  &  publica  concione  etiam  omnibus 
notum  teftatumque  voliHt . 
CV.  Cum  enim    ipfe    Nazianzum   rediiflet, 

illam  coram  patre  publice  habuit  oratio- 
nem,  cujus  eft  exordium:  Os  meum  ape~ 
rui  &  attraxi  fpiritum;  quam  hoc  ipfo 
tempore  ab  eo  diftam  effe ,  non  autem 
antea  ,  poft  priorem  fugam  ,  fcito:  licet 
cnim  ex  ea  fuerint  aliqua  fuperius  reci- 
tata  ad  declarandum  mentis  ejus  juge_* 
propofitum  ;  ex  iis  tamen  quae  idem  ipfe 
habet  in  carmine  de  Vita  fua  ,  ad  hsec  i- 
pfa  tempora  eadem  oratio  eft  neceftario 
referenda ,  qua  primo  de  illata  vi  queri- 
tur,  fed  quanam  ?  audi:  f/V,  inquit  ,  no- 
bis  illata  efl ,  fratres  &  amici  (  veflram 
enim  fidem  ,  fi  non  eo  tempore  ,  nunc  cer. 
te  implorabo  )  vim  inquam  nobis  attulit 
tum  patris  fenetfus  ■>  tum  amici ,  ut  levi- 
ter  dicam  ,  benignitas  ,  Ac  mihi  ,  qua- 
fo  pro  veflra  quifque  facultate  opem  af- 
ferte^ac  manum  porrigite  opprejfo  ,  atque 
(t  cupiditate   &  fpiritu  valde  diflratto  : 


Illa  fugam  fuadet  &  montes  &  folitudi- 
nes ,  &  corporis  animique  tranquillita- 
tem  ,  &  ccetera:  Hic  centra  ,  ut  in  medium 
prodeam,  hortatur ,  publicceque  uttlitati 
confulam  .  Ac  poft  alia  demum  conteftatur> 
fe  ejus  fedis  fufcipere  minifterium,  quo- 
ufque  pater  vivat,  poftea  autem,  quo 
velit,  fibi  migrandum  ;  ait  enim  :  Proin- 
de  nunc  quidem  cum  prceclaro  parente_, 
curam  hanc  fufcipere  non  recufo ,  veluti 
magnde  aquilce  &  alttjjime  volanti  pullus 
non  incommodus  e  propinquo  advolans.  Pofl- 
ea  vero  pennam  meam  fptritui ,  quo  vo- 
let  ,  &  quomodo  volet ,  ferendam  da- 
bo  ;  nec  quifquam  erit  ,  qui  me  cogere  > 
aut  aliorfum  traducere  pojfit  cum  eo  con- 
fultantem,  Kam  et/i  paternis  laboribus 
fuccedere  dulce  efl ,  ac  noto  &  famtliari 
gregi  prceejfe  jucundius  eflt  quam  exter- 
no  &  alieno  ,  addam  etiam  Deo  carius 
(  nifi  me  amor  fallit  ,  &  mentem  eripit 
confuetudo  )  non  tamen  conducibtlius  efl  > 
nec  tutius ,  quam  ut  volentes  volentibus 
prxfint  ;  quandoquidem  neminem  vi  duci 
vult  lex  noflra ,  ac  coaCie  &  non  fponte 
gubernari.  Et  paulo  poft  ad  populum: 
HceCy  inquit,  habui,  viri  Nazianzeni, 
qu<e  fimplici  animo  benevolenttce  pleno  ad 
vos  dicerem :  habetis  occultum  animi  mei 
confilium  ,  &c, 

At  illud    de     Gregorio   plane    accidit      CVI- 
admiratione    dignum,  quod  omnes  ipfum  Gregorius 
Epifcopum    Nazianzenum  affirment,  haec-  an  fuerit 
que     opinio    apud    omnes     ferme     adeo  ordinatus 
invaluerit,  ut  nec  ea  de  re  dubitandi  fal-  EP'(c°piis 
tem  Iocum    admiferint  .  Et  quid    mirum  Nazianzi  . 
fi  pofteri  eo  errore  Iapfi  funt,  cum  hoc 
ipfum  crediderint  homines  hujus  tempo- 
ris,  iique  prsefertim,  qui  in  Concilio  Con- 
ftantinopolitanoeidem  refragati  funt,  di- 
centes   ipfum  trium   fedium   Epifcopum_. 
effe,    nempe   Safimovum  ,  Nazianzi,    at- 
que  Conftantinopolis  ?  Cum  igitur  id  de 
eo  creditum  atque  fcriptum  appareat ,  & 
ejufmodi  caufa  eo   ftatu   collocata    efte_» 
videatur,  ut  contrarium  teftem  admittat 
neminem  ,    in    aliorum    quoque  fenten- 
tiam   &  ego    pedibus  irem,   nifi  (    quod 
inftar  omnium  eft,  &  plus  omnibus  aefti- 
mari   debet  )  ipfemet   Gregorius  contra- 
rium  atErmaret.   Quis    enim    contra    S. 
Hieronymum  (a)  (  ut  omittamus  Grego-  (a)  uhrm. 
rium   presbvterum   auflorem    Vitne   ejus ,  de  Sc r'Pf- 
itemque  Ruffinum  (b)  ,  Socratem  (r),  So-*ccl''n 
zomenum  (d)  ,  &  alios  fere  innumeros)  £'5T\ 
id   arhrmare    auderet>    nifi    fortion    cer- 
tiorique    fide  eflet  de  adverfantium  erro-  ^  R"ffi»- 
re  perfuafus  ?  Ipfe   enim  Gregorius  Na-  'l' c'9' 
zianzenus  cum  in  primis  expreffe  conte-  (c)Socrat. 
ftatus  fit  publica  oratione  (  ut  modo  di-  ^3,f-35- 
<5rum  eft  )  fe  ad  tempus ,  ufque  ad  obi-  (d)  Sozo»,. 
tum  videlicet  patris,  illam  praefecluranu.  '•*•  ^.i-, 
adminiftraturum  fore ;  poftea   vero    alio 
ex  voluntatis  arbitrio  migraturum  ;  plane 
conftat,  nequaquam  fuilfe  ordinatum  ejus 

Fccle- 


Chrtsti 
?7f- 


CumCritice  Pagii. 

Damasi  Paf. 
5- 


Valentiniani 
Valen  ns 


349 

Imit.8. 


fuft  adjj. 
tor. 


Cregorius  Ecclefia?    Epifcopum  :    temporariae    enim 

ad    brcve  £   conditiortales    Fccle'ia  um  pr.cfecturae 
temous  -      .    ..  ,    .  r~    .  , 

N.zianze-  nequaquam  conlern  folcbanr .   Quia  am- 

nx  Eccle-  plins .  !>i  ipfius  pater  ejufdem  Ecclefiae  a- 

fix  prae-     gebat   Epifcopum  ,  ut  ex  locis  nuper  ci- 

tati!»  faris  evidenter  colligi  poteft  :   quo- 

nam   pjcTo,  quaefo ,  accidilfe   potuit,  ut 

cjufdcm  Ecclefiae  uno  eodemque    tempore 

duo    fimul  prxfecTi  elfent    Epifcopi ,  re- 

fragante    praefertim    Nicaeno   canone,  qui 

ordine  habetur  octavus  ?  Infupcrquid  ma- 

riifeftius    dici    poteft ,  quam  quod  ipfo 

Gregorius    Nazianzenus    ad     Gregorium 

Nyflenum  fcribit,  cum  de  (ubrogato  Eu- 

(«)  Crcgor.  lalio  in  locum  patris  fic  ait  (a):  Inter  o- 

tiiu.ittML»  mnes   enim    conflat  ,   me   non    Kazianzi , 

cl'fl.t,i.     Jed  Safimorum    Antijtitem   creatum  fuifte  ; 

lametji   patrts    revtrentia ,    &  eorum   qui 

fupphces   hoc  a  me   contenderunt  ,  ad  bre- 

ite  tempus  preefecluram   quafi  bofpites  ac- 

ceperimus  .  Nimirum  adminiftrationem  e- 

jus  Ecclelisc  ad  modicum  tempus ,  ufque 

icilicet  ad  patris  obitum  ;  quem  haud  diu 

poft   fupervixifle  ab  hoc   tempore ,   norL. 

tantum  hic  Gregorius  fignificare  videtur, 

fed  &  in  carminc  de  Vita  fua  iifdem  fer. 

me  verbis  ad  Jambi  metrum  accommodatis 

affirmat  : 

Vt  borpitem  aliena  brevi  me  tempore 
CefpJJe  curam  non  nego. 

CVII.         Sed   &  ad    Philagrium  fcribens  ,  cum_. 

ab  eo  redargueretur  ,  quod  poft    mortem 

patris  Ecclefiam  reliquiflet  Nazianzenam  , 

(h)  Creger.  fic  fe  excufat  (b)  :  Quod  fi  Ecclefiam  re- 

Jiazianz.    linquere pcriiuhfum  eft  ,  ut   fcribis  ;  quam^ 

epj!.6s.     tandem'f  /i  noflram ,   reffe  dicitis  ,  idem- 

que  ipCe  ajo  ;  fi  Vero  nihil  ad  vot  atti' 

ntntem  ,  nec  nobis  ajfignatam  atque  decre- 

tam  ;  culpa  vaca>»us  .    Quod  fi  tdcirco  te- 

tiemur ,    quta    tp/ius    curam    aliquantifper 

gejfimus ;    multi  utique  alii  eadetn   ratio- 

ne  teneantur ,  quotqoot  ntmirum  hofpttum 

curam   babuerunt •    Ha?c    ipfe  ;   ex    quibus 

illud   exploratum    perfpicuumque  reddi- 


FAGIUS        Ad  num.  CVIII.  Scribit  Baroniu? ,    cum  Va- 

lens  Antiothia    recedens    in    Syriam   Aiperiorem 

III.         peregrinaretur  ,  Ede ffam  prcfcctum,  Orthodoxos 

Valens  An-  ibidem    variis    niodis  afflixifle  .     Verum   Valens 

tioibiam      Auguftus  ante    anni    infequentis   initium   Antio- 

bot  anno      chiam  non   pervenit  .    Subftitit  itaque    Conflan- 

ntnperve-  tinopoli     ad  menfem  faltem  Maium  .   Nam  in  ea 

mt .  urbe    VIII.   Kal.  Feb.  dedir   LegMn  Cod.  Theod. 

7.     De   tenfu   ad  Mcdeflum  ?f.  P.  Dein  XII.  Kal. 

Feb.   dedit   ibidem  Legem  1.  Cod.  Juftinianei  Dr 

fententiis  ex  ferrrulo    retit .  Turo  tertio  Id.Feb. 

Legem    Cod.    Theod.  14.    De  nauitulariit  .   VII. 

Id.  April.   Legem    ejufJem    Codieis  I.  De  con. 

lat.  nrit  .  Et   denique    Kil.     Maii    Legem   ejuf- 

dem    Codicis    14.   De  annona    &     trihutit  .    Qua; 

omnia  refcripta  dnftmtinoooli  hoc   nnno  a    Va- 

lente  data,   &  ad   Modeftum  Prarfrltum   Prano- 

rio     direifta  .    Inde     Valent     difcedens    Aneyram 

Galati*  ptimariam   venit ,  ubi    teitio  Idus  Ju- 


tur,  Gregorium  nequaquam  creatum  fu- 
iffe  Epifcopum  Nazianzenum,  fcd  ad  bre- 
ve  tempus  ,  patre  vivente :  eo  vero  paulo 
poft  ex  hac  vira  decedente  ,  Gregorium 
pariter  adminiirationem  ceffiffe.  Quan- 
do  autem  id  contigerit ,  dicemus  anno  fe- 
quenti :  interlapfus  enim  putatur  annus, 
ex  quo  Grcgonus  rcdiit  Nazianzum  ,  uf- 
que  ad  obitum  patris.  Sed  quod  de  Safi- 
morum  Ecclefia  nulla  pofthac  mentio  ha- 
beatur;  id  inde  eveniffe  exiftimamus, 
quod  Anthimus  alium  Safimis ,  quae  fibi 
vendicalfet,  Epifcopum  ordinav.-rit ;  & 
Bafilius  ad  dirimendas  Ecclela?  conirover- 
fias  inter  Catholicos  periculofo  illo  tem- 
pore  oborras,  Anrhimo  pu^naci  homini 
loco  celferit .  His  dc  Gregorio  atque  Ba- 
filio  enarratis,  ad  res  geftas  Valentis  Im- 
peratoris  jam  revocemus  orationem. 

Meminilfe  oportet ,  diclum  effe  anno 
fuperiori  ,  ipfum  fe  Antirchiam  contulif- 
fe ,  nonmhilque  Ecclefiam  illam  vexalfe, 
atque  inde  peregrinarum  effe  in  fuperio- 
rem  Syriam  ,  inventofque  ibi  Catholicos 
dire  exagitaffe,  quod  hoc  ipro  annocon- 
tigilfe  videtur  .  Nos  vero  de  his  in  pri- 
mis  quaefacta  funt  Edeffae,  agere  aggre- 
diamur  ,  &  primum  de  caufa  Valcntis  in 
eam  civitatem  profcctionis  ;  de  qua  fic  So- 
crates  (  c  )  :  Tn  ea  civitate  templum  mapni- 
ficum  &  egregium  eft  S»  Tboma  Jjpojlolo 
dedicatttm ,  crebraque  hominum  multitudo 
eo  propter  loci  fUnftitatem  cnflutt ;  qttod 
qutdem  Valens  videre  cupiens  ,  tlluc  con- 
tendit  .  Quid  autem  egerit,  cum  frequcn- 
tem  Orrhodoxorum  mulr;tudinein  eo  acce- 
dentem  confpexiflet ,  idem  auclor  narrar, 
necnon  Sozomenus  ,  cujus  hic  verba  red- 
demus  ;  ait  enim  (  d):  Qua  in  urbe  0- 
mntbus  Ecclefits  Onhoduxorum  ablatis  , 
cum  vidtjjet  populum  Fcclefice  Catholica; 
tn  canpo  ante  civitatem  conveutus  egtjjet 
dicitur  verbis  contumtliofis  Vrtgfidem  ge- 
neralem  argutjje,  &  pugnum  tn  maxillam 
ejus  tnfiixijje  ,  prnpterea  quod  contra  fuum 
mandatum  ejufmodt    conventns  fieri  per- 

mt- 

lias  emitTt  Legem  C^dicfs  Theo-I.  76  De  De- 
eurionibus  ,  ad  Modeftum  Ff.  P.  Quo  poftea  Va- 
lens  profectu.'  fuerit  ,  ircompertum  .  Eum  ta- 
men  neque  Caefarcam  ,  neq  ie  Antiochiam  fe 
contulifle  ,  certum  .  Carfarea:  enim  hoc  anno 
efle  non  potuit  Valens,  cum  ,  ur  anno  prar- 
cedenti  oftendimus,  in  eam  urbem  venerit  men- 
fe  Januario  ,  quo  menfe  Iioc  anno  adhuc  Con- 
flaniinopoli  conftitit  .  Pra;terea  Valens  ex  urbe 
Antiochenfi  Casfaream  abiir,  ut  anno  fuperio- 
ri  oftendi.  Antiochiam  autem  ante  auni  infe- 
quentis  initium  non  pervenit  ,  ut  tunc  demon- 
flrabo  .  Quare  pro  certo  tenendum  ,  hallucina- 
tos  etTe  Viros  docliMimos  ,  qui  fcripfere  ,  Valen- 
tem  hoc  anno  Carfaream  profeclum  efle ,  &  £a- 
filium  jam  Epifcopum  ad  fuam  feclam  pertra- 
here  conarum  efle.  Id  enim  longe  poft  hunc 
annum  faclum  .  De  perfecutione  Ecclefiae  E- 
deifenz  agemus    anno  fequenti . 


Alrerca- 
tioncs  de 
Safimis 
fublatar. 


CVIII. 


(e)  Socrat. 
/•4»  '"•14. 


Quid  in 
EdcrTa; 
Ecclefiam 
Valens . 

(d)  Sozom. 
/.&.f.i8. 


35o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pat. 
5- 


VALEHTlJIAMf   lMpp#s# 

Valentis 


(«)  Theod, 
/.4.  c.16. 

Egregium 

exemplum 

mulieris 

Chriftia- 

nx. 


(h)  Sozem. 
1,6.  r.18. 


CIX. 

EarfeEpi- 
fcopi  E- 
deftr  exi- 
lium  . 

(r)   Theod 
/.4.r.i5 


mififtet .  Ac  etdem  Prcefeclo  (  inquit  Theo- 
doretus  a  )  cui  Modejius  nomen  erat  ,  im. 
perat,  fuos  milites  qui  tributa  folebant 
exigere ,  in  unum  cogat,  &  reliquas  co- 
ptas  qune  aderant  ,  ajfumat ,  quo  multitu- 
dinem  congregatam  dijjipent ,  virgis  fufti- 
bufque  cccdant  ,  &  aliis  inftrumentis  belli- 
cis  yfi  opusjit ,  caftigent.  Itaque  Prcefefius 
prima  luce  imperatum  facit .  Qui  dum  per 
forum  tranfibat,  mulierculam  infantenu. 
geftantem  manibus  &  admodum  properan- 
tem  videt:  Qu<e  (  inquit  Sozomenus  b  )pr<e 
celerttate  amiculum  ,  contra  quam  fexum 
muliebrem  deceret  ,  negligenter  fibi  cir- 
cumjecerat :  nam  militibus  omnibus  contem- 
ptis  ,  primum  eorum  perrupit  agmen  ;  quan- 
doquidem  animus  ejus  divino  amore  fuccen- 
fus  hominum  violentiam  nthil  extimuit ; 
fed  hujufmodi  terrores  pro  rifu  habuit  ac 
iudibrio .  Quam  tum  confpicatus  Fr<efe- 
Cius,  cum  quid  faifum  effet  ,  intelligeret  , 
eamjubet  ad  fe  adduci  ;  rogat  quo  fe  con- 
ferre  velit .  Tum  illa  :  Cognovi ,  inquit , 
infidias  contrafamulos  Dei  paratas  ,  &  iti 
animo  eft  ad  fratres  fide  mecum  confen- 
tientes  contendere ,  magno  flagrans  defide- 
rio  ccedem  a  vobis  intentatam  ttna  cum  il- 
lis  fubeundi  .  At  infantem ,  inqutt  Prce- 
fetius  ,  quorfum  tandem  tecum  fers  ?  XJt 
mecum  ,  inquit ,  mortis  optatiffimce  parti- 
ceps  fiat .  Quce  cum  Prcefefius  a  muliere 
accepiftet  ,  &  ex  e-jus  animo  aliorum  0- 
mnium  alacritatem  perfpiceret,  refert  ad 
Imperatorem  ,  &  c<e  dem  illis  fruftra  illa- 
tam  fore ,  docet  :  Nam  &  ipfi,  inquit , 
ttihil  prceter  dedecus  inde  confequemur  ,  & 
eorum  tamen  propenfum  ac  paratum  ftu- 
dium  haudquaquam  extinpuemus  •  Hacte- 
nus  de  his  Theodoretus  &  alii- 

At  de  Edeffae  Epifcopo  jam  ante  ad- 
ventum  Valentis  in  exilium  miffo  ,  aliif- 
que  ejufdem  Ecclefiae  clericis  tunc  exula- 
re  juffis  atque  male  habitis  ,  haec  idem_ 
fcribit  Theodoretus  (  c)  :  Barfen  preeter- 
ea ,  cujus  gloria  etiam  hoc  tempore  per- 
illuftris  eft  non  Edejfce  folum  ,  quam  gu- 
hernabat ,  &  in  civitatibus  ei  finitimis  , 
verum  etiam  inPhxnicia ,  Mgypto ,  &  The- 
haide  (  per  has  namque  nationes  univer- 
fas  fama  ejus  propter  virtutis  fplendorem 
permanaverat  )  primum  Valens  Aradum  in- 
Julam  incolere  mandavit .  At  tibi  intellexit 
infinitas  hominum  multitudines  adeum  con- 
fluere  (  etenim  Apoftolica  repletus  gratia 
morbos  verbo  depulit  )  Oxyrinchum  ,  quod 
eft  oppidum  Mgypti  ,  relegavit  .  Kurfum 
poftquam  ejus  gloria  omnes  etiam  eo  fre. 
quentes  pertraxit ,  ad  caftellum  mifit  in^. 
extremis  oris  illius  regionis  prfitum ,  vi- 
■  cinumque  barbaris  ,  qui  illic  habitant ,  cu- 
jus  nomen  Phoeno  eft  .  Valens  fenem  illum , 
idoneum  fane  regno  ccelorum  incolam  ,  ab- 
ducendum  curavit .  Ferunt  ejus  letlum  in 
Arado  infula  ad  hodiermtm  diem  remane- 
re}  multo  fanc  honore  decoratum 


CX. 

Lupus  A- 


nam- 


multi  morbis  vexati,  ubt  in  eo  decubue* 
rint  ,  ad  integram  valetudinem  per  fidem 
reftituuntur . 

Valens  autem  ,grege  paftore  orbato  Lu- 
pum  in  pafloris  locum  fubftttuit .  Et  quo- 
niamomnesy  urbereliila,  extra  mcema^  rianus  E- 
conventum  agebant ;  iffe  Edeffam  profici-  P'£°PUS 
fcitur .  Ubi  vifo  fpeftaculo  multitudims  tacu*  * 
Orthodoxorum  in  agro  convenientium , 
flagrantique  ftudio  martyrium  expeten- 
tium  ,  uniufque  mulieris  illius  percul- 
fos  exemplo  ,  ficut  abftinere  praccepit  a_. 
nece  populi ,  ita  in  Ecclefix  miniftros  qui 
aderant ,  iram  convertit .  Quid  autem  in 
eos  decreverit ,  idem  auftor  fic  narrat  (  d):  (j)  Theod. 
Eius  Prcefides  (  Presbyteros  dtco  &  diaco.  /.4.  c.16. 
nos)  jubentur  abduci  -,& alterum  e  duobus 
prJftare,  nempe  vel  communtcare  cum  Lupo> 
vel  in  ultimas  Tmperti  oras  relegari  .  Ita- 
que  ut  primum  omnes  in  unum  Prcefeclus 
coe?erat ,  leni  &  blmda  oratione  conatut 
perfuadere  uti  le^tbus  Imperaioris  morem 
gerant  :  Kam  eft  ,  tnqutt  ,  extremee  demen- 
ti<e  ,  ut  pauci  homtnes  Imperatori  tam  mttl- 
tis  atque  prcepotentibus  viris  moderanti 
refiftant .  At  quoniam  omnes  taciti  confti- 
tere  ,  Prcefeclus  Eulogium  ,  eorum  presbyte- 
rum  primarium,  vtrum  fane  magna  laude 
prcedtcmdum  ,  fic  alloquitur  :  Cur  tandem 
non  relpondes  ad  ea  quce  mndo  dtxi?  Sane 
inquit,  non  putabam,  me  minime  rogatum9 
quicquam  debere  refpondere .  Atqui^in- 
quit  Prcefettus ,  multa  verba  feci ,  quo  vor 
ad  ea  qu<e  funt  vobis  emolumento  futurrL, 
cohortarer  .  Tum  Eulogtus  :  Eft  ,  inquit  , 
tua  ad  omnes  habita  oratio^  &  propterea 
abfurdum  certe  putavi,  ut  ipfe  ,  aliis  flL. 
refpondendo  exclufis  ,  fohts  refponderem  . 
Verum  fi  a  me  libet  quicquam  Jctfcitari  , 
non   te  celabo  quid    fentiam . 

Cui  rurfus  Prcefeiius  :  Proinde,  inquit ,      CXI. 
communica  cum  Imperatore.  Ad  quemEu- 
logius  diffimulanter  qutdem  ,  fed  valde  fa- 
cete  refpondit  .   Kumquid  cum  imperio  efi 
etiam  facerdotii   dignttatem    confecutus  ? 
Prcefetlus  igitur   intellefia  ironta*  coepit 
graviter  fuccenfere,    convtcia   in  presby- 
terum  jacere ,  &  hcec  quoque  verba  adde- 
re:  No«  iftud  dixi ,  0  ftupide :  fed  vos  uti 
quibufcum  communtcet  Imperator  ,  cum  iif. 
dem  communicetis,  hortatus  fum  .  Atque  fi- 
mul  ut  fenex  dixerat  fe  habere  pa/ioremt 
cujus  nutum  fequcrentur ,  Prcefetlus   otlo-  Octoginta 
ginta  partter  comprehenfos  in  Thraciam  a-  confeffo- 
mandavit  .  Irrumpentibus  enim  (ut  diclum  res  exu- 
eft)  in   earum   regionum   partes  Gothis,  1«  • 
infanienteque  Athanarico  eorum  Rege  in 
Chriftianos,  ad   necem  potius ,  quam  ad 
exilium  iidem  miffi  effe  videbantur.  Qui 
cum  abducerentur  (fubdit  Theodoretus) /'«     - 
exilium,  cultu  &  obfervantia  fumma  digna- 
ti  funt.  Nam   civitates   &  pagi  procejfe- 
runt  illis  obviam  ,  &  maximum  honorem  , 
utpote  inviclis  Chrifti  athletis ,  deferunt. 
Sed  adverfarii  invidia  armati  referunt  ad 

Im- 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
37  *• 


Damasi    Pat. 
5« 


351 

Valentiniani    ,„„    0 
Valentis  lMrp*  *• 


Imperatorem •> tdem  tpfum  quod  hifce  homi- 
nibus  dedecori  fore  putabatur,  fummum  ho~ 
norem    attuliffe  .     Qua  re   cognititj    Va- 
lens  dat  mt>id.itumy  ut  bini  dumtaxat  fi- 
tnul  eant,  &  pars  tn  Tbraciam  ,    pars  ad 
extr-mos  Arabiat  fines  ,   alii  in  qucedam^. 
Tbsbatdit  oppidu'a   difperg.wtur .    Ferunt 
Eulogii  &  autem  ,    crudeltfjimorum   quorumd.tm   ope- 
Protoge-    ra  ,    /w»/   t?o/    quos    nttura    coniunxer.it , 
nisexili,    dijiraftot  fuijfe  ,   tum  qui  fr.frcs   erant , 
uin  •  <zZ>  _/i>    mutuo   fegregatos  :    Eulogium    ve- 

ro  ,  qui  aliis  prafuit  presbyterisj  &  Pro- 
togsnem  fecuntwn  ab  eo  ,  /«  Antinonem , 
<y«<*  <r//  //;  Tbeb.tide  ,  reUgntum  ;  quo- 
rum  virtutem  oblivione  obrtti  nnn  fintm . 
CXIL  Pojlqu.im  enim  cnmpererunt  Epifcopum-. 

tllius  urbis  evndem  fecum  fidem  amplex- 
antem ,  Ecclefitflicis  conventibtts  commtt- 
mcarunt  tlli  quidem;  fed  cttm  viderent 
paucos  admodum  in  uttum  coeuntes ,  6*  c/'- 
vitatis  habitatoret  G.nti/et  ejfe  accepif- 
fent ,  doluerttnt  certe  plurimum  ,  «f  />tr 
er#f,  <£•  ^orwj  infidelitatem  graviter  I.t- 
mentati  funt ;  attamen  nnn  fatis  ejfe  cen- 
fuerunt  dolore  propterea  tann-i  ;  fed  qun. 
ad  poterant ,  eorum  animos  Canare  labora- 
runt .  N/rvz  f.tn^lns  E-t'otritts  in  cell.t  con- 
clufur  ,  dies  m(7efqite  totas  univerfitatit 
gubematorem  Denm  or.tvit .  Proto  *enes  au- 
tem  vir  apprime  admirabilis  ,  in  litterit 
educatus  ab  Eunomio  ,  &  in  cehriter  fcri- 
hendo  exercitatut  ,  cum  locttm  rsperijfet 
idnneum  ,  ludttm  aperuit  ,  &  ptteris  do- 
cenits  operam  dedtt  ,  atque  eos  non  mo- 
do  exercttit  ad  celeri  m  tnu  fcribendum  , 
verum  etiam  facra  Dei  eloquia  edo- 
cuit .  Kam  bymnos  D  tvidis  ,  tamquam— 
dtclata  ,  illts-  propofuit  ;  &  eas  Apoflo- 
licae  dottrinx  fententias ,  quas  eorttm  in- 
geniit-  accommodatat  putab.tt  ,  edtfcendas 
tradidit  . 
CXIII.  At  cum  ttnus  ex  ptteris  in  morbum  effet 
Protose-  delapfut ,  venit  ad  domttm  eiusj  &  dex- 
nescon-  teram  ccgrotantir  tangens ,  precibus  mor- 
vertit  bum  dcpttlit  .  Qjja  re  inteltefia  ,  aliorum 
Gerniles  puerorttm  patres  eum  ad  fttas  qttoque  xdet 
ad  ndera  .  deducunt ,  orantque  ttt  Itberts  morbo  ve- 
xatis  opem  ferat .  /?f  /7/e  refpondtt  ,  /e_, 
hob  pr/«j  Deum  deprecaturum  uti  morbum 
depellatt  quam  qui  cegrotaret  bapttfmi  la- 
<vacro  tinclus  efjet .  C«/  re/  rf  patribus 
Itbenter  ajlenfum  efl  :  nam  fanitatis  deji- 
derium  eos  ad  iflud  faciendum  impulit ;  & 
Jimttl  tttm  animo ,  tum  corpore  Janati  funt «, 
Verum  fiquando  quemquam  ex  numero  x- 
grotantium  ad  divmam  Spiritus  Sancli 
grattam  rectpiendam  induxijfet  ;  eum  ad 
Eulogtum  deducit ,  pulfat  ojltum  ,  om/  k„ 
ti  tum  aperiat ,  /«»/  figilLtm  Dominicum 
et ',  £«e>w  i/fr&o  Df/  flrf  /?</o;z  traxiffet , 
imponat .  ^z1  c«»z  Eulogius  tegre  ferret  , 
l/c/«f  precibus  interruptis  ;  tum  Protoge- 
nes:  efl ,  inquit ,  errantium  falus  magis 
neceffaria  .  Itaque  mirari  omnes  Protoge- 
ttenij  cum  eum  bujujmodi  miracula  edere} 


&  tam   multts   lucem   divinct    cognitionit 
imperttre  cernercnt ,    primat  Eulogio  con- 
cejfijft ,  6*  eor  <7«o.r    wr£o   De/    ceperat , 
/*</  ///«»z  deduxtfle  •   Mertto    tgitur     mul- 
to   m.liorem  prxjtantinremque    virttttcm  in  Exules  re- 
eo  e/Tc'  fufpicatt  funt»   Poflea  vero  quarn^.  verfi  polt- 
ptrfecutionis     tempflts    Cedata   futt  ,     6*  ''m|nio  • 
Eccle/iis  all.fi  tranq  tllttar ,  iflique  duo 
jujfi  damum  reverterunt ;  omn-s    eos    pro- 
ducere  ,    lamsntari    eorum    difcejfum ,    /«- 
crym.ts  fundtre  coeperttnt  ,   6*  maxime  om- 
nium  Ecclefix  illius   An'ifljs  ,  quippe  qui 
illis   in  arro    D»ntnico    colendo   detncept 
careret .  [/<>/    //;     pttritm   ventunt ;    fan- 
Clus    Eulnjttus ,  Birfa   illo  m.tgm   ad    vi- 
tam  nullis    afperftm    mnleflits    tranflato  , 
Ecclefice    ab    eo  gubernatx    clavum    obti- 
net .    Protogeni  autem  tlli  admirabili  da- 
batur  tn  mandtttiti  uti    Cbarras  coJeret , 
urbem  ftne  incultam  ,  6*  fpinis   Gentilium 
refertantj  multofque  <sr  graves    requiren- 
tem  labores  •  Atque   hxc  qutdem  ,   p  zce  /« 
Ecclefits  conflitutay  acctderunt  .Htctenus 
de  his  Theodoretus  .   Porro    horuin    illu- 
ftrium   confetTonim    Barfie  &    Eulogii    E- 
deflfre  Epifcoporum  ,  nec  non    Protogenis  (>*)  MMy- 
Chrrris  Praefefti  viget   in   tabulis    Eccle-  rJ-  n"'"' 
fialticis(<*)  memoria  diverfis    diebus    an>     e  S°'J*- 
notata  ,  quibus  ex  hic   vita  eos   feliciter  ""%*J;- 
migratre  contigit  . 

jam  quod  reliquum  efl   peregrinationis    CXIV. 
&  perfecutionis    Valentis   Imperatoris    ^-  o  Wd  in 
mul  abfolvamus  :   utrumque  enim  ipfe  u-  Scyihia: 
na  fimul  conjunxit,  nempe  peregrinari  &  E  clefiim 
perfequi;  inlarque  impetuofi     torrentis  ,  Valens . 
per  fines  quos  tranfiit ,  omnia  devaftavit. 
Quid  autem  cum  pervenilTet  in  Scvthiam, 
adverfus  ejus  provinciae  Ecclefiam  egerir, 
So7.omenU"!   ita  defcribic   (b):   Prxdtcant  (b)  Sozom. 
fideles  Scythas  fimtli  de  cattfa  in  ea    tpfa  Ks.c.itt 
fide  perfiflere.  Gens  ijla  multas   quidem^. 
babet  urbes ,  pagos  ,  &  caflella  »  fed  prin- 
cipatttm  obtinet  Tomis  ,   qux  efl  urbt   ma- 
gnx  &  opulenta  prope  mire  fita  ad  lavam, 
cum  qttis  ad   pontum    Euxinum    navtgat  . 
Vetttt  confttetudo    cfl ,    qttce    tbi   ett.immim 
fervatur ,  ut  unut  Epifcopus  totiut    tlltut 
gentis  Ecclefiis  prcefit*  Itaqtte  tempore  de 
quojamloquimur,  tllat  admtwflravtt  Bre- 
tannio  ,  quando  etiam    Imperator   Tornim^ 
advenit .  Poflquam  autem   accefjtt  ad   Ec- 
clefiam  ,  &  pro  more  fuo  ei  perfttadere  co- 
natut  efl ,  ut  cum  Artanit  communicaret  ; 
Bretannio  conftanter  admodum  apud  bnpe- 
ratorem  &  libere  pro  doCtrina  Conciltt  Hi- 
ctent  locutut  ,  recejjit  ab  eo  ,    &   ad    atte. 
ram  Ecclefiam  fe  cnntulit  ;  quem   populut 
quoque  fecutut  efl .  Fere  autem  ab  untver- 
fa   civitate  eo  concurfum  efl ,    partim  quo 
Imperatorem  vtderent,  partim  quo  altquid 
novarttm    rerum    eum  moltturum    expeda- 
rent. 

Valent  igitur  cum   fuis   derelicJur  ,  il.     CXV. 
Iud  velttt  contumeljte  loco  faclum,  gravi- 
ter  tulit ;  atque  Bretannionem  comprehen- 

fum 


5* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christe 


Damasi  Pap. 
5- 


VaLKNTINIANI  .„_       O 

Valentis  lMrP'  8* 


Valens  vc 
ritus  Scy 
thas,  n:vo- 
cit  eorum 
Epi  fco- 
pum  ab  e-« 
iiJio  „ 


cxvr. 

lufcbii 
Vercellen^ 
fis  obitus 
tempus  • 


(a)  Hieron. 
de  Script. 
Eccl.  in 
TLufeh  io 
Verccllenf. 


(b)  Amhro, 
*Sifi.%\» 


cxvn. 


Jum   in  exilium  deduct    mandavit ;  quem 

non  multo  poji  denuo  reduci  permijit .  Nam 

cum  videret y  credo  Scytbas  Eptjcopi  exi- 

lium  iniquo  animo  pati  ,   non  parum  veritus 

ejt ,  ne  novis  rebus  Jiuderent  /  quos   qui- 

dem  &  fortes  ejje  Jctret  ,  &   tpjo  locorum 

Jiiu  Imperio  Romano    necejiarios  ,   qutppe^, 

qui  impetum  barbarorum  tllam  Orbts  par- 

rem  incolentium  propuljartnt .   Itaque    Im- 

feratoris  conatus  Jic  a  Bretanmone  com- 

jrejfus  eji  viro    cum  in    aliis    rebus  Jpe- 

ilatoy  tum  ob  dtvtnam  vtrtutem  adeo  tn- 

Jigni ,  ut  etiam  ipji  Scytha  laudis    tejii- 

nionium  ei  tribuerent .  Hts  ergo  de  caujis 

Imperatoris  ira  in  cunclum   totius   Orbts 

terrce  clerum  ,  Ecclejiis  Jolum     Occidentts 

txceptis ,  Juam  vim   exercutt  .    Haclenus 

Sozomenus  .  Eft  celebris  Bretannionis  me- 

moria  in  Ecclefia  Dei ,    ex  tabulis  Eccle- 

Hafticis  quolibet  anno  VI II.  Kalendas  Ja- 

nuarii  rediviva .  Succeflit  Bretannioni  Ge- 

Tontius,  qui  interfuit  Concilio   Conftan- 

tinopolitano    cecumenico    fub    Theodofio 

Imperatore . 

Hoc  item  anno  relata  habetur  in  fancti 
Hieronymi  Chronico  mors  fancli  Eufebii 
Epifcopi  Vercellenfis:  nam  licet  fub  fe- 
ptimi  anni  horum  Imperatorum  laterculo 
pofita  reperiatur  ;  quod  tamen  iderru 
Hieronymus  incipiat  numerare  annos  eo- 
rumdem  Auguftorum  ab  anno  fequenti  eo- 
yum  eleftionis,  in  hunc  ipfum  incidit  an- 
rum  ocravum  eorumdem  Imperii  ,  qui  ab 
ipfo  feptimus  numeratur.  Ca?terum  quod 
in  primis  ad  rempus  obitus  fpeclat ;  haud 
hsec  fine  dubitatione  peitranfeunt ;  cum 
tamen  abfque  controverfia  recipiendurru. 
fit  ,  quod  idem  Hieronymus  (a)  teftatur 
alibi,  ipfum  Eufcbium  fub  iifdem  Impe- 
ratoribus  ex  hac  vita  migrafle  .  Quod  e- 
nim  retardare  maxime  poreft  animum  , 
ne  hoc  anno,  fed  ut  longe  poft  pra?fens 
tempus  putemus  Eufeb'um  diem  obiiffe, 
illud  eft ;  quod  S.  Ambrolius,  qui  nonnifi 
poft  triennium  ,  anno  nimirum  Domini 
trecentefimo  feptuagefimoquarto  creatus 
eft  Epifcopus  Mediolanenlis,  ad  Vercel- 
lenfes  fcribit  ( b)  litteras  ,  cum  adhuc 
ipfa  Vercellenfis  Fcdefia  effet  deftituta_. 
Epifcopo  fucceflbre.  Cxterum  ha?c  faci- 
le  refelluntur,  fi  quis  recte  confideret, 
non  fuifle  epiftolam  illam  ab  Ambiofio 
fcriptam  ,  cum  vacaret  fedes  ob  mortem 
Eufebii ,  fed  obitu  fucceflbris  ejus  Lime- 
nii,  qui  reperitur  interfuifle  Concilio  A- 
quilejenfi  fub  Damafo ;  cum  tamen  illa  e- 
piftola  data  appareat  tempore  Siricii  Pa- 
pa?,  ipfo  ortu  harefis  Joviniani  ,  ut  quae 
praecedunt  eorumdem  Ambrofii  atque  Si- 
ricii    epiftola?  declaranr . 

His  de  temporis  ejus  obitus  ambigui- 
tate  dilutis,  de  mortis  genere  pervefti- 
gandum  eft.  Haud  enim  levis  eft  ha?c 
contrcverfia,  num  re  vera  martyrio  oc- 
cubuerit,quo  titulo  in  Ecclefiaiua  co- 


litur ,  &  in  tabulis  Ecclefiafticis  adfcri- 
ptus  habeturj  cum  tamen  S.  Ambrofius 
eumdem  faepe  confeflorem  tantum  appel- 
let,  immo  &  a  martyrio  diferus  verbis 
excludat,  cum  in  nuper  citata  epiftola 
ad  Vercellenfes  ha?c  dicat  :  Itaqtte  ut  S. 
Eufebtus  prtor  Uvavtt  vexillum  confej- 
Jionis ,  tta  B.  Dtonyjius  in  exilii  locis 
propriore  marfsnbus  tttulo  exhalavit  . 
Ha?cipfe.  Quid  igitur  pro  priore  marty- 
rii  titulo  Dionyfius  Mediolanenfis  Epi- 
fcopus  mortuus  dici  poteft,  fi  &  ipfe  Eu- 
febius  a?que  ab  Arianis  occifus  interiit  > 
Quin  fi  (  ut  volunt  )  idem  Eufebius  ab 
Arianis  irrpetkus  lapidibus  necatus  eft  ; 
certe  propviore  ritulo  martyrii  dicendus 
erat  Eu'ebiusoccubuifle,  quam  Dionyfius> 
qui  in  exilio  pofitus,  abfque  vi  alia_- 
aohibita ,  quievit  in  Domino.  Sed  & 
Gregorius  Turonenfis  ( c )  cum  agit  de 
miraculis  in  ejus  ecclefia  fieri  folitis  , 
confeftorem  appellat,  &  inter  confeflb- 
res  adnumerat  ;  cum  alicqui  nec  indignus 
fuerit  martyris  titulo,  fecundum  veterem 
loquendi  ufum,  quo  (ut  fuperius  diclurn 
eft  fecundo  Annalium  tomo  )  illi  etiam 
martyres  dicebanrur,  qui  fidei  caufa  poft 
confeflionem  aliquid  in  corpore  paffi  ef- 
fent,etiamfi  ex  illafis  pcenis  minime  con- 
tigiflet ,  fpiritum   exhalare  . 

Ca>terum  ipfum  etiam  prneter  graves 
illas,  quas  exulans  paflus  eft  aerumnas  , 
poft  faevam  illam  fub  Conftantio  faclam 
fancYiffimi  viri  per  fcalas  protraftionem  , 
poftquam  eft  reverfus  in  patriam,  Aria- 
norum  infultu  ,  lapidum  icVibus  morte  af- 
feclum  ,  monumenta  Vercellenfis  Ecclefix 
docent  ;  quae  eum  magis  proprio  titulo 
n  artvrem  dicunt;  &  a  confeflbre  diftin- 
gunnt.  Qus  enim  fub  Bonomio  ejus  Ec- 
clefia?  Epifcopo,  &  Gregorio  Papa  XIIT. 
ejus  vita  confcripta  eft ,  hsec  de  Eufebii 
martvrio  habet :  Aliqtmt  vero  pajl  die- 
bus  ,  domum  ubt  fanffus  EpiCcnpus  habita- 
re  confueverat ,  Ariant  conferttjftmo  agmi- 
tte  veniunt  ;  a  qutbus  ts  primum  raptatus  , 
nwx  cruciawentis  varte  tortus  ,  tum  lapi- 
dibus  ,  quorum  altqui  adhuc  fanguine  af- 
perfi  in  fepnlcro  ejus  nuper  inventt  Junt  > 
obrutus  ,  capite  confraclo  ,  martyrii  cur- 
fu  egregie  confeclo  ,  Juperatijque  tmportu- 
ntfpmis  religtonis  Caihnltcce  h^Jiibus  ,  vi- 
tlor,  &  rerum  cum  primis  admtrandarum 
nomine  maxtme  illujlrts-,  annos  ocJoginta 
ofto  fere  natus  ,  in  ceelum  migravit  ad  Do- 
tninum  ,  pro  cuius  divtna  gloria  perpetuo 
dimicavit  .  Haec  aueror ,  qui  &  ntijus 
martvrii  generis  ante  recenfuit  hos  afti- 
pulatores  ,  Antoninum  ArchiepifcopurrL. 
Florentinum,  Volarerranum  ,&  ipfius  Ec- 
clefia?  Vercellenfis  Fcclefiafticum  officium  : 
quorum  omnium  teftificatione  cum  illud 
afleritur,  adeo  audax  facinus  Arianos  ag- 
gredi  prsefumpfifle  ,  quod  Valens  Arianus 
Imperator  regnaxet ,  narratae  hiftoria?  fi- 

des 


Eufebius 
ConfefTor 
a  majori- 
busdiilus. 


(c)  Gregor, 
Ttir.  de 
gtori*  «»■» 
fef.e.}. 


CXVIII. 

Eufebius 
a  fcripto- 
ribus 
marryr 
etiam  no- 
minatus . 


Cum  Critice  Pagii; 


Chrisii 


Damasi 
5- 


Pat. 


Valentiniani 
Valentis 


353 

Impp.  8. 


cxix. 

Eufebius 
Vercellcn- 
fis  in  epi- 
taphiover- 
fibus  a- 
croftichis 

3iartyr 
idus. 


des  minuitur ;  fiquidem  Valens  nonnifi  O- 
rientis  Imperii  habenas  moderabatur,  Oc- 
cidentis  vero  Valentinianus  ,  quem  omnes 
vetcres  hiftorici  Catholicum  fuilfe  dicunt. 
Optaflem  haec  de  martyrii  genere  ex  an- 
tiquioribus  cffe  deprompta  fcriptoribus . 
Magna  enim  admiratione  fum  affectus  , 
quod  in  his  quae  collegit  diligens  auctor 
cuncra  ejus  Ecclefiae  monumenta,  &  in- 
ter  alia  octo  fermones  ab  antiquis  Epi- 
fcopis  in  Eufebii  anniverfariis  natalitiis 
ad  populum  diclos  ,  aliifque  quae  idem  Eu- 
febius  ab  Arianis  fidei  caufa  paffus  fue- 
xit ,  fummo  ftudio  in  memoriam  reflitutis; 
de  hujufmodi  tamen  martyrii  genere,  quod 
lapidibus  obrutus  finem  vivendi  fecerit, 
nihil  prorfus  habeatur ,  nifi  in  noviffimo 
tantum  illorum  ;  cum  alioqui  &  in  aliis 
fermonibus  interdum  confeflor  ,  &  martyr 
aliquoties  appelletur  ;  eo  (  ut  diximus) 
titulo  dignus,  quod  tormenta  &  carceres 
fub  Conftantio  expertus  fuent,  etiam  fi 
nihil  pra-rerea  parj  confgiffet:  quandoqui- 
de:n  in  primoeorum  fermone,  qui  fub  no- 
mine  Ambrofii  aliquando  editus  fuit,ex 
diro  Hlo  fupplicio,  quo  per  fcalas  tractus 
qualfatus  eft  capite,  &  membris  confra- 
ctu<-  ,  martyris  nomen  confecutus  often- 
ditur. 

Sed  &  in  epitaphio  ad  fepulcrum  ejus 
invento,  acroftichis  verfibus  cum  martyrii 
titulus  egregie  habeatur  exprefius  ,  quod 
autem  lapidibus  confummarit,  ne  verbum 
quidem  ;  dici  poffe  videtur  inde  marty- 
rii  titulus  comparatus  ,  qnod  haud  dubium 
con^tet  ipfum  fudifle  fanguinem,  fed  in- 
fecifle  etiam  tunc  cruore  fracto  capite  la- 
pideos  gradus,  velalios  deorfum  ,  ut  af- 
folet ,  in  via  politos  fparfos  lapides  fan- 
guine  confperfifle  ;  quos  a  fuis  collectos, 
&  ad  fepulcrum,  tamquam  vicloriae  tro- 
phaea  pofitos,  aequum  eft  exiftimare,  at- 
que  etiam  aflerere  poterit  ,  qui  affertam 
de  lapidatione  fub  Catholico  Principe  hi- 
ftoriam ,  contra  Ambrofii  fententiam  re- 
citatam  ,  haud  facile  admittendam  puta- 
rit.  Sed  quid  intereit,  num  illifo  lapidi- 
bus  capite,  fparfoqtie  cruore,  vel  ictibus 
lapidum  fraclo  itidcm  capite ,  fufo  fangui- 
rie,  fuerit  Eufebius  martyrii  titulum  con- 
fecutus  ;  cum  alioqui  licet  priori  illo  fup- 
plicio  &  aliis  in  Palaeftina  additis  pcenis 
minime  contigerit  ex  hac  vita  migrare; 
tamen  ipfum  dignum  titulo  martyrii  omnis 
antiquitas  praedicet?  At  de  his  hactenus: 
ad  hsec  enim  digrefli  fumus  occafione  S. 
Ambrofii  prseferentis  martyrium  Dionyfii, 
qui  exul  finem  vivendi  ftcit,  Eufebio  qui 
in  fuam  Eccleiam  rediit  poftliminio .  Quod 
autem  ad  lucubrationes  ejus  rpe<ftat  ;  cum 
Graecarum  aeque  ac  Latinarum  literarum 
fuerit  callentifiimus,  haud  otiofus  abfque 
fcriptione  vitam  exegiffe  creditur,  urgen- 
tibus  prrefertim  ad  hoc  eum  quotidie  ad- 
verfariisj  verum  de  illis  nulla  eft  memo- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


ria ,  nifi  de  tranflatione  in  Latinum  facta 
commentarii  Eufebii   Palaeftini  fuper  pfal- 
mos  ,  quae  &  excidit.  Caeterum  fic   ipfe 
haeretici  hominis  commentarium   Latinita- 
tc  donavit,  ut  tamen  (  quod  idem  Sanclus 
Hictonymus  (a  )  teftatur)  quaead  haere-  (a)Wcron. 
fim  pertinerent,  omitterct ,  qus  vero  pia  *P*f*81* 
fanctaque  etfe  viderentur ,  acceperit .  Sed  *^wr/«  v>" 
dolemus  nobiliflimi  ingenii  nihil  aliud  fu-  *'  *"'" 
pereffe,  nifi  epiftolam  illam  ad  fuos  e  car- 
cere  Scythopoli  datam ,  quam  fuo  loco  fu- 
perius  recitavimus  .  Porro  ejus  memoria 
tam  in   Occidentali,   quam  in    Orientali 
Ecclefia  ubiquefemper  clara  refulfit,  qu» 
Kalendis  Augufti  anniverfaria  celebritate 
xecurri.t  . 

Quanta  autem   miraculorum    effulferit     CXX. 
poft  obitum  gloria,  adeo  ut  oleum  lam-  Miracula 
padum  in  Ecclefia  ipfius  ex  more  arden-  fi.-ri  foli- 
tium  daemones  ab  encrgumenis   pelleren-  ta  in  Ec- 
tur  ,  Gregorius  Turonenfis  certam   fidem  ckjj*  ?.' 
reddit,  dum  haec  de  eo  in  libro  illo  do  Eufeb"  • 
Gloria   Confeflbrum  dcfcribit  (  b  )  :   Eu-  (b)  Gregor. 
febius  Vercellenfis  Epifcopus  magnum  huic   Turon.  de 
Htlarto   adjutortum   contra  hare<es  fuit  ,  G!or' con' 
qut  vivere   fe   pojt    tumulos  ,    prafenti-  fe»'  '*' 
lus   virtutibus    manifeftat .  Kam  tn  die 
natalis  fut  cum  multt    tnjjrmi  falventur ; 
energument   tamen  rotatu    valido   per  to- 
tam    Ecdejiam   debacchantes   ,    &    ntmio 
confitenres   fe   torquert    cructatu  ,    eleva- 
ti   tn  aera  lychnos  qui  ad  officum   lumi- 
nis  fuccenduntur  ,    »*£««  verberantes    ef- 
fringunt  ;  de  quorum  perfuji  Itquore  ,  tl- 
Itco  difcedente   deemone  ,  perfonae  purgan- 
tur  ;  Jcttque  tunc  populus  tot  infirntos  cf- 
fe  mundatos  ,quot  viderit  lychnos  cffrattos. 
Sed   &  omnta   quce   fub   ditione    Bajiltcdt 
ejus  habentury  tta  pia  protedione  confer- 
vat ,  ne  exinde  quicquam  auferatur  ab  a- 
liquo.  Ham  vtderes  inter  hofies  iniquos 
greges   pecorum ,    jumentnrumque ,    &    o- 
vium^nec  penitus  a  quoquam  attingi,  cum 
vox  fonuerit ,  Confefloris  hsec  funt   Eufe- 
bii .  Hujus  SancJi  reliquias  mater  mea  in 
oratorio  domus  fuce   locavit.  Fattum   efl 
autem    quadam  die  per  hiemem-,  dum  col- 
locutione  htlaripro  longitudine  noclis  diu- 
ttas  ante  focum  ,  qui  multa  lignorum  (irue 
compojitus  fuerat  ,  rejideret  ^familia  jam 
dormitante,  furrexit ,  &  fe    leclulo  haud 
procul  ab  ipfo    igne  locavit  .   Dormienti- 
bus   autem   cunclis  ,  fcintillct  fiammarunt 
ad    trabes    ufque   confcendunt  ,  de  quibut 
apprehenfa   una  earum  valide  coepit  fiam- 
tnas  fpargere  ;  fed  credo  virtute  fanflt  il- 
lius  ,    cujus    reliquice   propinquae    erant , 
flamma    contra  naturam    defurfum    incur- 
vata  retorquetur ;  nec  ad   teclum^  ut  mos 
eji  ,  extenditur  ,  fed  deorfum  fittit  ,  ut  p». 
tares  non  flammam ,  fed  vellera   lance  de 
trabe  pendere  ;  nec  exurebat  trabem  ,  nifi 
tantum  ardens  per  ipftm  vagabatur ;  do- 
nec  expergefacla  mater  famtlias ,  vocatis 
fervientibus ,  aqua  fuperpofita  ,   reftinxit 

Y  y  in* 


354 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Dam 


ASI    PAP. 

5- 


Valentiniani 
Valentis 


Impf.8. 


CXXI. 

Obitns 
Luciferi 
Epifcopi 
Calarita- 
ni . 


Adverfus 
Johannem 
Arcam  , 
qui  Luci- 
ferum  Ca- 
i.irituium 
Kpi  fco- 
pum  fchif- 
maticum 
Sanclo- 
rum  nu- 
imeroad- 
fcribit . 


incendiumt  quo  facile  omnis  domus ,  cttn- 
(Its  dormientibus  ,  exuri  potuiffet ,  fi  vir- 
tus  beati  defuifiet .  Haec  Gregorius ,  at- 
que  de  Eufebio  haftenus  . 

Eodem  quoqueanno,  quo  Eufebii  ob- 
itus  a  S.  Hieronymo  in  Chronico  poni- 
tur»  sque  &  ejus  gentilis,  licet  commu- 
nicatione  divifi  ,  recenfetur  interitus  Lu- 
ciferi  Epifcopi  Calaritani  in  Sardnia,  dc 
cujus  obitu  fuperius  egimus  ,  cum  ejus  in 
fchifma  lapfum  fuo  Ioco  maerentes  deplo- 
ravimus.  De  quo  tamen  cum  dicat  S. 
Hieronymus :  Lucifer  Epifcopus  Calari- 
tanus  moritur  ,  qui  cum  Cregorto  Epifco- 
po  Hifpaniarum ,  &  VhtUne  Libyte  num- 
quam  Arianx  fe  mifcuit  pravitati  •  Non 
fic  quidem  haec  accipienda  quis  puret^ut 
hi  dumtaxat  ex  omnibus  Epifcopis  im- 
munes  fuerint  ab  Ariana  haerefi :  nam  in 
Occidente  vix  aliquem  Epifcopum  ,  prae- 
ter  Auxentium  &  paucos  illos  damnatos 
jn  Concilio  Aquilejae,  fuerit  facile  repe- 
rire  ,  qui  ejufmodi  fuerit  feclator  impie- 
tatis  ;  fed  ita  diclum  ,  quod  iidem  nomi- 
nati  Epifcopi  abftinuerinr  «i  commnriica- 
tione  Epifcoporum  illorum  ,  qui  cum  A- 
rianisquamtumlibet  pcenitentibus  commu- 
nicarant;  hoc  enim  fenfu  accipienda  e(fe 
S.  Hieronymi  verba  ,  qux  fuperius  de  Lu- 
cifero  dicla  funt,   manifefte  declarant . 

I^  Quod  autem  fecundum  Apoftolum» 
fapientibus  &  infipientibus  debitor  fum  ; 
hic,  ubi  agitur  de  Luciferi  obitu,  quod 
contemnens  omiferam  ,  addere  ,  impulfus 
abamicis,  non  praetermittaro  adverfus  de- 
lira  prorfus  fcripra  cujufdam  Joannis  Ar- 
cae  natione  Sardi ,  qui  dum  de  SancVisSar- 
dinine  infulne  volumen  edidit,  in  tertio  ejus 
libro  ,  ubi  agit  de  Locifero  Calaritano, 
eum  novo  miraculo  ex  fchifmatico  con- 
flat  in  Sanftum ,  fed  in  conflatorio  men- 
daciortim  conflafor  ipfe  apertifllmus  fal- 
fitatum.  Nam  in  primis  cum  hsc  ait:  Cala- 
ritana  Eccle/ia  ,  in  qua  mortuus  &  fepul- 
tus ,  fuum  tam  fanftum  venerata  Vrxfulem^ 
tiatalem  eius  celebravit  fanfiiffme ,  ereflo 
fub  eius  nomine  prope  Calarim  templo,  in 
quo  fancli  martyres  iacent  Cefellus  &  Ca- 
tnerinus.  Sic  enim  babet  de  martyribus  iflis 
vetuftiffimus  codex  .  Haec  dum  dicit  ipfe  , 
quem  citat  antiquum  codicem  ,  ubi  lo- 
corum  elfet,  fignificare  debuiflet ,  fed  vo- 
luit  ejufmodi  verborum  involucro  men- 
dacia  quse  tcxuit  operire.  Sed  nolens 
idem  ipfe  illa  detexit,  ubi  in  fine  ejus 
opufculi,  cum  recitat  Kalendarium  San- 
clorum  Sardiniae  Infulae,  abomnibus  hac- 
tenus  receptum  &  cufioditum ,  in  quo 
per  fingulos  menfes  certis  diebus  Sandii 
qui  ibi  colantur  ,  pofiti  annotantur  ;  cum 
in  nullo  totius  anni  curriculi  die  viderit 
legi  Luciferum  ,  ad  calcem  ifia  ipfe  addi- 
dit  temere  admodum:  Sanflus  Lucifer. 
Quo  vtcnfe  tamen^  mfcimus .  Hsec  audax 
homo  ,  addere  praefumens  Sanctum  Kalen- 


dario ,  quod  nec  ejus  loci   Archiepifcopo 
facere   licuiffet ,   Sede    Apoftolica  incon- 
fulta  .  Sed  attende   quomodo  mendacia_ 
dum  tegit,  detegit:  Qui  nuper  dixerat, 
ac  mentitusfuerat,  Calaritanam  Ecclefiam 
veneratam  elfe  Luciferum,  natalemque  e- 
jus  fancliflime  celebraife  ;  quomodo  non 
folumquo  die  celebrandus  fuerit  ejusNa- 
talis  ,  fed  nec  quo  menfe  ,   notum  efle, 
negavit  ?  Sed  &  fi  verum  eflet,  quod  num- 
quam  probare  poterit ,  celebratum  ibi  na- 
talem  I  ucifcri  ftatim  poft  obitum   ejus  , 
&  tunc  certa  fciretur  dies  ,  fed  intermif- 
fafucrit  oblivione  deleta;  tunc  ipfum  ro- 
go,  dicat,  quae  potuit  caufa  intercefliife 
intermiflionis  hujufmodi  fpecialis  in  Luci- 
fero,  cum  de  nullo  alio  Sanctorum  illo- 
rum  ,  qui  in  eadem   coluntur    Infula,jd 
faclum  appareat  ?  nifi  quod  fi  quando  ibi 
ejus  folemni  cultu  dies  natalis  fuerit  ce- 
lebrata,  eadem  jure  vetita  penitus  exole- 
verit  ,  ut  etiam  ab  omnium  memoria   o- 
mnino  receflerit  .  Verum  nec  celebratam 
aliquando  ,  vel  femel  faltem  quis  poterit 
demonftrare,  quod  ipfe  afleruit  menrien- 
do.  Sed  &  turpius  mentitus  convincitur, 
cum  ait,  ejufdem  Luciferi  nomine  erectum 
fuiffe  templum,  ipfi    tribuens    quod   jru 
Martyrum  memoriam  longe  ante  Lucife- 
rum  fuerat  aedificatum.   Abfque  memoria 
autem,   fine  Ecclefia ,   inquam,illic   pe- 
culiares  loci    Martyres   cultos  efle ,  quis 
dixcrit  ?  Porroabipfis  Gentilibus  fuis  Ro- 
ma?  degentibus  ,  quos  de  his  rogavi,  men- 
dax  idem  conclamatur  aucror  ,  atque  ve- 
fanus,  qui    ifla  finxerit  de  templo  Luci- 
ferf,  quod  numquam  extiterit.  Quod  ut 
credamus,  inde  magis  inducimur,  dum& 
in  his  quae  ibidem    fcribit  de   Vercellenfi 
Ecclefia,   reperimus  infigniter  effe  menti- 
tum  ;  aitenim:  Conjunfla  Calaritanx  Ver- 
cellen/is  Ecclefia  ,  divinas  laudes    in  hy- 
mnis  Eufebii  perfequens  ,  auxilium  a  Lu- 
cifero  implorare  confuevit ,    &   opem.   At 
adverfus   ifta  adeo  falfa  reclamat ,  &  ex- 
clamat  eadem  ipfa  Vercellenfis  Ecclefia  , 
querens  fe  pati  calumniam.  Nam  qui  & 
hodie  in  Urbe  eft  ipfius  Ecclefiae  Epifco- 
pus  Johannes    Stephanus    Ferrerius,    vir 
pra?ftanti  fide  atque  doftrina  ,  qui  res  S. 
Eufebii  ,  &  aliorum  ejufdem  Ecclefiae  E- 
pifcoporum  digne  confcripfit,  hisauditis» 
exhorruit  ,  mendaciumque  pudentiflimum 
id  efleteftatus,  &deteftatus,  afleruitnul- 
lam  mentionem  prorfus  in  Vercellenfi  Ec- 
clefia  de  Lucifero,  nifi  hiftorice  fieri ,  in 
precibus  nullo  modo  ejus  opem ,  &  auxi- 
lium  implorari .   Explofis   igitur  falfis  ab 
auftore  prolatis  ,  exufrlemus   jam   inania 
ad  fuam  vanam  fententiam  probandam  ad- 
ducla.  Nititur  audoritatc  Petri  de  Nata- 
libusqui  Luciferum  in   fuo  Sanclorum  ca- 
talogo  fcripferit ;  (ed  non  ejus  eft   facul- 
tatis,  non  fanctos  fua   fcriptione   reddere 
fan&osj  quem  inNotis  redarguimus  etiani 

hae- 


Cum  Critice  Pagii. 


CHRISTr 

ll1' 


Damasi  Pap. 
5- 


Valevtiniani 
Valentis 


355 

Impp.  8. 


Gregorius 

Iliberinus 

Epifcopu1- 

confois 

fchifma- 

|is. 


(b)  Txtant 
in  libel. 
Mareelli' 
ni  . 

CXXU. 

Quid 
Theodo- 
fius  Imp. 
pro  Grc- 
gorio  ,  & 
CoJlegis . 


haereticos  in  illo   fuo  catalogo  mircuifTe 
cum  Sanctis  .  Nec  funrmajoris  auftorita- 
tis  quos  citat  dixifie  ,  Luciferum   defun, 
ctum  efle  Catholicum  ;  cum  alioqui  ref- 
peetum  iidem  habuifle  potuennt  ad  fuc- 
ceflbres  Luciferianos,  qui  ex  fchifmato 
tranlierunt  in  haerefim ,  a  qua  Lucifer  ab- 
horruiffe  fciatur .  Somniat  vero  cum  cae- 
teris  qui  dixere,  Luciferianos  non  a  Lu- 
cifero  Calaritano  efle  denominatos  ,   fed 
a  conficto  quodam  Lucifero  Smyrnenfi  E- 
pifcopo,  antiquioribus  penitusrefraganti- 
bus,  Hieronvmo,  Auguftino,  Ambrofio, 
Ruflfino  ,  Socrate ,    &  etiam  Marcellino 
cjufdem  fcholae  profefforibus ,  ejufdem  fae- 
culi  fcriptoribus ,  &  aliis  innumeris  hos 
fecutis .  Delirat  magis,cum  ait  ,  Lucife- 
rum  errorem    fuum   depofuiffe  in  Synodo 
Alexandrina,  quem  conftat  ad  illud  ufque 
tempus    numquam   errafTe  ,    poftea  vero 
fchifmate  deviare  ccepiffe.  Sed  &  frtiftra 
in    fubfidium    S.    Hieronymum    nominat  , 
quod    aliquando    Luciferum   beatum    di- 
xerit:   nam   ad  illa  priora   Luciferi   tem- 
pora  ipfe  refpeclum  habuit,    cum  ille  o- 
mni  gloriae  titulo  dignus  effet;  quem  idem 
paulo  poft,   ab  Ecclefia   fcifium  fchifma- 
te  docet,  dolens  viri  tanti   naufragium . 
Quem  utinam  oftendi   poffet  non  erraffe, 
vel  de  errore  palinodiam  recantafle .  Quam 
mih;   jucundum  &  optatum  foret  ,    ofTu- 
fam  caligine  ftellam   iterum  fuo   nltore_/ 
fulgentem  in  Regno  ccelorum  (  quod  eft 
Ecclefia  )  cernere  ;  &  quod  cecidit  potius 
quam  occidit  Lucifer  aftrum  iterum  poft 
mille  ducentos    atque   triginta  annos  no- 
vum  inferens  orbi  Catholico  diem  confpi- 
cere.  Sed  Dei  non  hominis  arbitrio  cce- 
Iumhoc  vertitur,  cujuseft  (  quod  aitSan- 
clus  Job  a  )  ftellas  claudere  quafi  fub  fi- 
gnaculo  ;  ipfeque  clavis  David,  quee  clau- 
dtt  ,  &  nemo  aperit .  Quod  autem  ad  e- 
jufdem  Luciferi  confortes  fchifmatis  per- 
tinet,  prccipue  vero  quod  /g$  fpeclat  ad 
Gregorium ,  quem    Hifpaniarum   Epifco- 
pum  nominat;  hunc  fuifle  Epifcopum  Eli- 
beri  ,  qux  de  eo  extant  fcripta  in  libel- 
lo  Marcellini  atque  Fauftini  fchifmatico- 
rum  fignificant :  fiquidem  hic  oKm  pariter 
ibi  dicitur  efle  execratus  quos  &  Lucifer 
cieteftabatur  Epifcopos  :  qua  ratione  a  Ca- 
tholica;  communionis  Epifcopis  una  cum 
aliis   nonnihil  exagitatus  eft  ;  quam    ob 
caufam  pro  eo  fupplicatum  fuit  Theodofio 
Imperatori  ;  qui  cum  de  ipfo  Gregorio , 
tum  de  aliis  ad  Omegium  in  haec  verba 
refcripfifie  reperitur  (b  ): 

Etfi  nulla  bumanis :  Et  infra  :  Cynegi 
carijftme  &  pater  anwnttjftme^  fublimttas 
tu.i  precceptum  noflree  ferenttatis  ,  quo  Ca- 
tbolicam  fiifem  omni  fawre  veneramur, 
&  fine  qua  fatvi  ejfe  non  foffumus  ,  ita 
jubeat  cujlodirt ,  ut  Gregorium  &  Hera- 
cltdam  (  erat  hic  Epifcopus  Oxyrinchi  in 
iEgypto  )  Cacrx  legis  Antiflites  cetterof- 
Ann.  Eccl.  Tonu  V, 


que  confimiles  ficerdotes  ,  qui  fe  parili 
obfrvantiee  dederunt ,  ab  imptorum  bomi- 
num  atque  heereticorum  tueatur  ac  defen- 
dat  injuriis ;  fciantque  cuntli  ita  federe 
animis  noflris  ,  ut  cultores  omnipotentis 
Dei  ,  non  altos  ntfi  Catholicos  ejje  creda- 
mus .  Haec  Theodofius  de  Gregorioatque 
fociis ,  quod  pro  iifdem  querelae  fchifma- 
ticorum  fuiffent,  ab  haereticis  male  habi- 
tosefle;  illos  nimirum  fugillantium ,  qui 
ex  Ariana  haerefi  ad  Ecclefiam  rediiflent. 
Nam  eodem  libello  explicuerunt  hos  ab 
Arianis  Epifcopis  in  Ecclcfiam  receptis 
multa  paflbs  eam  ob  caufam ,  quod  nol- 
lent  illis  communione  mifceri.  Mentio 
quoque  in  eodem  libello  de  Vincentio 
quodam  Hifpano  presbvtero  habetur ,  qui 
etiam  eo  quod  communicare  cum  hujufce- 
modi  Arianis  recufaffet,  a  Luciofo  &  Hy- 
gino  Epifcopis  graviflima  paffus  fuerat : 
cum  (  ut  eodem  libello  teftantur  )  iidem 
cum  fuftibus  in  Ecclefiam  irruentes  ,  ubi 
plebs  illi  commiffa  convenerat ,  nonnulios 
illic  occiderint ;  ex  quibus  quidam  ,  licet 
decurionatus  honore  infigniti ,  nihilominus 
in  carcerem  detrufi  fuerint ,  unufque  ex 
iifdem  peremptus  .  Rurfum  vero  de  iifdem 
addiderunt  eo  libello  ,  eofdem  ,  cum  idem 
Vincentius  cum  fuis  in  agro  fvnaxes  ha- 
beret ,  in  eos  irruentes,  adeo  deturbafle, 
ut  altare  fublatum  contemptusgratia  fub 
pedibus    pofuerint  idolorum  . 

Habet  libellus  &  iltud ,  Aurelium  quem-  CXXIII. 
dam  Epifcopum  ,  ex  eo  quod   cum    dicto  Q  ^. 

Gregorio    communicaflet,   Romae  pcenas  ^|t  ^^ 
dedifle  ;  fed  &  de  Macario  presbytero  il-  matici . 
lud  additur,  eum  cum  ejufdem  eflet  cum 
Gregorio  communionis,  Romam   quoque 
vocatum  ,  luifle  fupplicium  ,  atque  a  Da- 
mafi  Papa?  communione  abhorrentem  ,  ab 
Urbis  Praefecro,  fuiffe  evilii  fententia  con- 
demnatum  ;  atque  a  militibus  accepturru. 
cum  perductus  fuiflet  ad    Oftia  Tiberina , 
illic  animam  exhalafle .  Meminit  &  de  a- 
liis  Luciferianx  communicationis  homini- 
bus  Romae  mala?  muldatis  a  militibus,  & 
ut  mentitur  ,  Damafo  impellente .  Ita  pla- 
ne  fchifmatici  illi  apud  Theodofium  agen- 
tes ,   Imperatoris  invidiam  in   Romanum 
Pontificem  concitare  ftuduerunt,  fibi  ve- 
ro  inde  gratiam  conciIiantes>  quafieflent 
fidei  Catholicaeaccerrimi  defenfores  ;  quos 
fcimus  (  ut  fuperius  eft  manifeftiflime  de- 
monftr?.tum  )  in  fanftifiimos  probatofque 
Catholicae  religionis  Epifcopos   plurimas 
eafdemque  ingentes  coacervaffe  calumnias. 
Saepe  enim  Romae  (  ut  vidimus  )  ejufmodi 
fchifmatici  ab  Urbana  pra?fe<5iura  pulfiat- 
qne  repulfi,  indeque  diverfa  loca  in  exi- 
lium  acti;  cum  omni  deftituerentur  auxi- 
lio  ,  ex  calumniis  in  diverfos  confarcina- 
tis  fibi  patrocinium  quaefivere . 

Caeterum  quod  ad    Gregorium  fpeclat,  CXXIV. 
qui    ex  Theodofii   refcripto  liber    dimif- 
fus   eft ;   ipfemet  in   commentario   ilJo , 
Y  y  2  quem 


35^ 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pap. 
5- 


Valentiniaki    j 

Valentis 


Gregorius 
Eliberinus 
gloriatur 
de  fide 
fincere 
fervata  • 

(a)  Grcgor. 
ie  fide  ad 
finem. 


(b)   Tit.j. 


(c)  Ifai. 
*6. 


(d)  i.  Cor. 
6. 

(e)  Rom.i. 


cxxv. 


qucm  dc  Fide   fcriptum    ad  Gallam   Pla- 
cidiam  dedit,  de  incorrupta  fide  fervata, 
nec  uniquam  communione    fe    pollutum_. 
haereticorum  magnopere   gloriatur,    cum 
ait   (#)'•  Piam   confeffionem    in   nobis  ex 
Dei  gratia  pneflitam    cupimus    ufque  ad 
mortem,  auxilio  ejus   qui  prxflitit  >   Wfc- 
dicare  Jins  labe  communionis    hcereticorum 
atjue  prxvaricatorum ;  quia  ,    &  Deo  te- 
fle-t  metuimur  eorum  damnationts  partici- 
fes  inveniri .  Viderit^  Ji  quis  putat  fe  de 
eorum  focietate  reum  non  poffe  fari ,  ha- 
bens     confcientice   proprtne   fiduciam,  quia 
fidem  integram  vindtcat  ita  ,  ut  numquam 
ejus  fidei  pravaricator  extiterit .   Tamen 
ego  in  caufa   Dei  cautius  timere   compel- 
lor ;  Jiquidem  &  de  ifjis  cautum   legimus 
(b):  Hxreticum  hominem   pofl  unam  cor- 
reffionem  devita  ,  fciens  quoniam  perverfus 
efl  huiufmodi ,  &  peccat ,   &  eft  a    femet- 
ipfo  damnatus .  Sed  &  de  poena  proevarica- 
torum  legimus  ,  dicente  Ifaia  (c  )  :  Et  ve- 
niet  omnis    caro    in  confpeclu  meo  adorare 
in    Hierufalem,   dicit  Dominus    Deus ,    <& 
procedent  fanfii,  &  videbunt  membra  ho- 
mtnum  qui  prxvaricati   funt   in  me :   Ver- 
mis  eorum  non  morietur  ,   &  ign>t  eorum 
non  extinguetur ,  &   erunt  in  vt/ione  omni 
carni.  S.ed  &  Apoflolus  ait   (d):  Nolite 
jttgum    ducere    cum    infidelibus :    Quin   & 
alibi  idem  Apoflolus   pojl  defcriptionem-._ 
malorum:    Hon  Jolum ,    inquit  (e),   qui 
faciunt  ea ,  fed  etiam   qui  confentiunt  fa- 
cientibus  ea ;  &  multa  alia  teflimoma  dt- 
vina  ,  qutbus    fupradtclorum  confortium-. 
jrohibetur .  Sed  ego  hxc  ipfa,  licet  bre- 
viter,   intimavi ;    ne  nos    de  vana  fuper- 
flittone  credat   aliquis   nolle  communicare 
cum  talibus  ,  quos    perfpicit   per  dtvinam 
fententiam  reprobari .    Ifta  Gregorius  Eli- 
berinus  pro  fua  defenfione,  caufam  red- 
dens  cur  noluit  cum  Arianis  communica- 
ie,  qui  ad  Ecclefiam  reverfi  efTent:   nam 
de  aliis  in  hsrefi    permanentibus,  nemo 
Catholicorum  ab  eo  umquam  potuit  dif- 
fenfiffe  .   Hxc  igitur  cum   ex   Marcellino 
atque  Fauftino  collega  ,  tum  etiam  ejuf- 
dem    ipfius  Gregorii  fcriptis  deprompfiffe 
voluimus ,  ut  locus  citatus   S.  Hieronymi 
in  Chronico ,    quo  ait,  tum    Luciferum  , 
tum  Gregorium ,  &   Philonem  numquam 
communicaffe  cum  Arianis,  cunftis  eluci- 
datus    atque    perfpicuus    redderetur . 

Porro  Gregorius  creditur  poftea  faniori 
menti  redditus,  duramque  aufteritatem  il« 
lam  flexifie  in  Catholicae  obfervantia?  rc- 
<5titudinem  :  nam  Orthodoxorum  nonnul- 
Jorum  prseconiis  celebratus  habetur ;  nifi 
hxc  quis  dixerit  eo  turpiter  ignoraffe  ; 
quod  affirmare  numquam  auderem .  Quse 
autem  fpeclant  ad  ejus  res  geftas  curru. 
Ofio,  quas  ex  eorumdem  fchifmaticorum 
libello  recitat  Ifidorus  ;  cujufnam  fidei 
fint,  fuperius  efi  demonftratum  .  Sed  & 
quodde  eodem  Ifidoius  ait  in  Ofio,  Gre- 


gorium  fuiffe  ex  numero  vindicantiura  fi-' 
dem  integram ;  ex  verbis  S.  Hieronymi 
petenda  eft  verborum  horum  interpreta- 
tio  ;  nimirum  fignificatum  ,  eum  alquan- 
do  fuiffe  ejufdem  cum  Lucifero  fententiae. 
Poft  Luciferi  exitum,  qui  ante  illi  in- 
hsferant  pertinacius  in  fententia  perftire- 
re,  ut  aflfirmarent  non  communicandum 
cum  illis  qui  Arianos  Epifcopos  vel  infe- 
rioris  ordinis  clericos  ad  Ecclefiam  rc- 
deuntes  ,  cum  honoribus  &  ordinibus, 
quibus  antea  miniftraffent,  in  communio. 
nem  recepifTent;  quam  quidem  quseftio- 
nem  parvi   momenti   fuiffe   air  S.  Hiero- 

nvmus  CO»  dum  verbis'  &  non  rebus.a 
nobis  iidem  diffrntirent,  nec  dignam  qui 
dem  ut  ab  Ecclefia  ea  de  caufa  fe  divide- 
rent.  Erat  autem  horum  numerus  fan<o 
exiguus,  qui  fe  in  Hifpaniam  receperunt : 
ibique  ut  folos  fanflos  &  puros  a  reli- 
quis  omnibus  Orhodoxis  divifos  confe- 
diffe,  idem  S.  Hieronvmus  docet,  his 
verbis  (g)  per  ironiam  illis  exprobrans, 
qui  fe  folos  mundos  praedicabant :  En  Ji 
Britannias,  Gallias,  Orientemy  Indorum 
populos  ,  barbaras  nationss,  &  totum  Ji- 
mul  mundum  poffidet  Satanas  ;  quomodo 
in  anpulwn  univerfe  terrce  Crucis  trophaa 
collocata  funt  ?  Kimirum  adverfarius  po- 
tens  conceffit  Chriflo  Hiberiam  &  Celti- 
beros ;  luridos  homines ,  in^pemque  Pro- 
vincam  dedignatus  efi  poffidere.  Quafi  hi 
foli  a  Chrifto  in  haereditatem  fuer':nt_  vin- 
dicati,  qui  &  veriratis  vindices  dici  vo- 
lebant.  Hos  quidem,  quod  refugerent 
Catholicorum  communionem  ,  nonnihil 
veva^os  efte  a  vicinis  Epifcrpis,  libel- 
lus  Theodofio  datus  (  ut  fuperius  diftum 
eft  )  indicat. 

Porro  hos  ut  fchifmaticos  non  folum 
vicini  cavcbant  Fpifcopi  ,  fed  &  alii 
omnes  Catholici ;  cujus  rei  experimentum 
prsftitit  Satvrus  S.  Ambrofii.  (■  h )  Me- 
diolanenfis  Epifcopi  frater,  cum  ex  Afri- 
ca  in  Italiam  navgans,  ad  horum  ora_. 
maris  tempeftate  delatus ,  baptifmi  cu- 
pidus  ocborruit  ab  ipforum  Epifcopo  ba- 
ptizari ;  quod  &  fuperius,  dum  de  ejus 
in  Italiam  ex  Oriente  reditu  egimus, 
verbis  ejufdem  Ambrofii  enarravimus,  de- 
que  ejufdem  Luciferi  obitu  egimus  ,  & 
cujus  asftimationis  apud  pofteros  fuerit 
pariter  cum  luclu  ob  lapfum  ejus  ingef- 
fimus  ;  ur  non  fint  iterum  hic  repetenda, 
ubi  de  Lucifcrianis  quoe  reliqua  funt  , 
tantumraodo  fermo  eft.  Scd  &  hi  ipli  , 
licet  turbas  plurimas  in  Ecclefiam  con- 
citaverint,  &  apud  Imperatores  adver- 
fus  Catholicos  obftrepuerint ;  tamen  quod 
poft  Theodofium  Auguftum  de  Luciferia- 
nis  nulla  fit  mentio  ,  eos  hoc^  ipfo  ,  quo 
oborti  funtfaeculo  extinclos  effe  puramus. 

Eodem  anno  Valentinianus  Imperator 
de  Scoenicis  pcenitentibus,  &  Chriftianos 
fieri  cupientibus,  Ua  refcripfit  (i) :  Fcx. 

mci 


exxvi. 


(f)  Hieron. 
adv.  Luci- 
ciferian. 

Luciferia- 
ni  in  an- 
gulo  Hif- 
paniarum 
colletfi  . 

(g)  Hieron. 
adv.   Lu- 
ciferi.t>;. 


CXXVII. 


(b)    jfmlr. 
orat.  in 
funer. 
fratr. 


Luciferia- 
ni  rejecli 
ab  onmi- 
bus  cito 
extindti. 


CVXVIII. 

i')  l.i.  dc 
Scanic.  C. 
Tbead. 


CumCriticePagii. 


Cn  Risir 


Damasi  Pat. 
5- 


Valentiniani 
Valentis 


357 

lMrr.8. 


Qnitl  de 

5c.tll'ris 

converfii 

in  finc  vi- 
tx  . 


CXXIX. 

Anifpici- 
B_  con- 
ce(Ta  Gen- 
tilibus  . 

(a)  l.e.  de 
mahfie.  _r 
tnatbemat, 
C.  Thcod. 


cxxx. 


nict \  &  Scxntcx  ,  qui  tn  ultimo  vit<e  , 
neceffitate  cogente  tmeritus  tn.mtnentts  , 
ad  Dei  fummi  facrjmenta  properarunt , 
Jtfortajfe  evaferinty  nulla  pojihac  in  tbea- 
tralis  fpeftaculi  conventtone  revocentur  . 
Ante  omnia  tamen  dtligenti  obfervari  ac  ttte  - 
rt  fancltone  jubemus  ,  ut  vere,  &  in  extre- 
tno  periculo  conjiituti  id  pro  faltite  po- 
fcentes  (  fi  tamen  Antiflites  probant  )  be- 
tteficii  confequantur .  Quod  ut  Jideliter 
Jiat  ,  Jiattm  eorum  ad  Judtces  ,  Ji  in  prte- 
fenti  funt  ,  vel  curatores  urbiunt  finpula- 
rnm ,  defiderium  perferatur :  Qjio  tnfpe- 
cloribus  nitffis ,  fedtila  explorattone  qtict- 
ratur ,  an  tndulgeri  hts  neceffitas  pofcat 
extrema  fttffragia  .  Dat.  III.  ldus  Februa- 
rti  Trever.  Gratiano  A.  II.  &  ProboCojf. 
Erant  Scxnici ,  &  Scaenica:  fervi  publi- 
ci  ad  Jartitiam  publicam  theatricis  fpe- 
ctaculis  mancipati.  Quod  autem  legibus 
Ecclefiafticis  vetitum  erat  Chriftianos  thea- 
trales  fiffc,;  ac  proinde  qui  ejufmodi  ef- 
fent,  fimulac  per  baptifmum  Chriftiani 
efficejxntur ,  Scaenicum  munus  exercere_, 
amplius  non  valerent :  vetuit  Imperator, 
haud  quidem  pie,  ejufmodi  homines  non- 
nifi  in  mortis  articulo  baptizari  .  Vides 
quam  perperam  &  inconfulte  Principes  , 
ea  quae  funt  Ecclefiaftici  muneris,  tracta- 
re  confueverint  . 

Sed  his  haud  juftiora  idem  Valentinia- 
nus  fanxit,  cum  li.centiam  Gentiljbus  de- 
dit  argfpicinam  exercendi ,  dummodo  i-d 
facerent  abfque  magia ,  ita  ad  Senatum 
ignominiofe  refcribens  (a)  de  impertita 
colendi  deos  patrios  facukate  : 

Arurptcinam  ego  nullum    cum  malejicio- 

rum  catijis  habere   confortium  judico  ,  ne- 

que  ipftm  aut  aliquam  praterea   conceflam 

a  majoribus  reltgtonem  genus  effe  arbttror 

crtmtnis  ;  tejies  funt  leges  a  tne  i.n  exor- 

dto  Imperii  mei  dttcc,   quibus    unicuique 

quod  antmo   imbibijfet ,  colendi  libera  fa- 

cultas  tributa  efl  .    Hec    arufpicinam    re- 

prebendtmus  ,   fed  nocenter  exercerj   veta- 

vius  .  Da>,  IV.  Kahn.  Junit  Trever.  G<-a- 

ttano  A.   II.   &   Probo'  Cojf.  Ex  his  qui- 

dem  &  aliis  ab  eodem  Imperaroie  Gen- 

tiljbiis    conceffis    indulgentiis  faclum  eft  , 

u.t  ab  iifdem  ipfe   fautor  eorum  fuperfti- 

tionis  fit   habitus  :   nam    Svmmachus  in_. 

relatione  ad    ejus   filium  Valentinianum_. 

juniorem  miffa  fic  habet  in  fine  :  Eum  re- 

Itgionum   Jlatum    petimus ,  qui   divo   pa- 

rtnti  cuhntnts   veflri  fervavit   Imperium, 

qui   fortumto  Pnncipt    hgitimos    fuffecit 

heeredes .  Fpeftat   fenior  ille  divus  ex  ar- 

ce  Jiderea   htcrymas    facerdotum  ,    &    /e_, 

culp.itum   putat  ,  n.ore  vtolato  ,  quem    li- 

benter  ipre  fervabat .  Haec  Svmmachus  pro 

Gentilicia  fuperftitione  caufam  agens . 

Permifit  &  iftc,  f^cut  alias ,  aram  Vi- 
clorix  in  Capitolio  ftare  ,  illicque  Sena- 
torec  G  ntiles  facra  facere  ;  licet  eum  S. 
Ambrofius  ,  quod  tantum  nefas  ignorave- 


rit,  excufet,cum  ait  (b):  Quid  refpott- 
debis  etiam  patri  ?  qui  te  mafore  tiolore 
conveniet  ,  dtceus :  De  me  ,  Jili  ,  pefflme 
judtcafli ,  qui  putafli  qnod  ego  Genttli- 
bus  conniventiam  prceflitiflem.  Kemo  ad 
me  detultt ,  aram  ejje  jn  tlla  Romana  ctt- 
ria  ;  numquam  tantum  nefas  credtdi  ,  quod 
in  communi  illo  Chrtftianorum  Gentilium- 
que  concilio  facrificarent  Gentthsy  hoc 
efl  ,  infultarent  G  ntiles  prxfenttbus  Chri- 
flianis  ,  &  invtti  Chriftiani  tnterejje  fg- 
crificiis  cogerentur .  Multa  &  diverfa^. 
crimtna ,  me  imperante  ,  commijja  funt  ; 
ultus  fum  qticccumque  funt  deprebenfa .  Si- 
quis  tunc  latuit ,  debet  ergo  d<cere,  me 
probaffe  quod  ad  me  nemo  detulerat  ?  De 
me  peffime  judicafti-,  Ji  mthi  fuperflitio 
afiena  ,  non  fides  mea  fervavit  Impertum. 
Haec  Ambrofius,&  puto  quidem  rheto- 
rice  potius  ad  deliniendum  Valentiniani 
junioris  Imperatoris  animum  ,  atqu«_, 
revocandum  ne  paterno  evemplo  permit- 
teret  Gentilibus  aram  Viftorx  ;  quam_ 
publico  loco  expofitam,  Orbi  ob  fre- 
quentiam  accedentium  notam ,  Imperato- 
rem  dumtaxat  ignoraffe,  haud  fidem  in- 
venit.  Sed  &  hoc  eodem  anno  ejufdem 
Valentiniani  refcriptum  legitur  pro  fa- 
cerdotibus  Gentilicii  ritus,quibus  privi- 
legium  indulfit,  honoremque  Excomiti- 
bus  exhiberi  folitum  iifdem  impertiit, 
prour  ejus  refcriptum  fub  jriujus  anni  Con- 
fulibus  ad  V;ventium  Prsfectum  Pra?t.o- 
Tio  datum  doqet  ;  Uc  enim  fe  habet  (f)  : 
Qui  ad  ficerdotium  Provincice  &  jrm- 
cipalis  honorem  gradatim  &  per  ordinem 
muneribus  expeditis,  non  gratta  emendt- 
catifque  rtlffr.trtis  ,  &  labore  pervenertn<  , 
prob  itis  atltbus  ,  fi  conlon.a  efl  civium  fa- 
ma  ,  &  fublice  ab  un.v  r(b  ordine  com- 
probantur  ,  b.ibeantur  im»{tnes,  of.o  frui- 
luri ,  quod  continut  laborts  iejiimcnio  pro- 
merentw  ;  liberutr.que  fit  corpus  eorttm  ab 
hts  injuriis,  quas  konoratos  von  decet 
fuflinere  :  Honorem  etiam  eis  Excommbus 
'addt  cenfemus  ,  quetn  ti  confiqtti  fojent  , 
qui  fidem  diligentiamque  fuam  tn  admt- 
tuftrandis  rebtis  publicis  approbartnt.  Dat. 
IV.  Kalen.  Julit  Trever.  Grattano  II.  & 
Probo  Cojf.'  Et  ne  quis  putet  de  facer- 
dotibus  hic  agi  'Chriftiana?  religionis ,  Ie- 
gat  ejufdem  Imperatoris  refcriptum  da- 
tum-item  Txeveris  fequenri  .anno  ad  Pro- 
bum  Vicarium  (d).  Sic  igitur  videas  Sym- 
machum,  qui<Senriliciar  fuperftitionis  ma- 
jorem  gerebat  Pontificatum,  iure  appel- 
lafle  Valentinianum  feniorem  ritus  vete- 
ris  confervatorem  ;  utpote  quod  (  ut  di- 
clum  eft  fuperius,  diceturque  alibi  pluri- 
bus  )'ipfelmp.  Valentinianus  fiverit  Gen- 
tiles  pro  arbitrio  deos  colere.  Unde  qui- 
dem  errare  eum  facile  continget,  qui  le- 
gens  Prudentii  cafmen  adverfus  Svmma- 
chum  in  fine  viderit  commendari  fidem 
antecerforis  Imperatoris,  quod  vetuerit 
facriiicia  ,  cum  ait  (e)  llfc 


Valentini- 
anus  per- 
mifit  aram 
Vicloria: 

(b)  Jnibr. 
epift.  30. 


(c)l.n.de 

Decurion. 
C.  Theod. 

CXXXI. 

Fjvit  Va- 
lentinia- 
nus  Acer. 
cfitibus 
Gentili- 
urrt  . 


(dj  1.  Tj.de 

Decurion. 

C.Tbeod. 


(e)   Fruzi. 

1,1.    CODt. 

Symmach. 


358 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
57* 


Damasi  Paf. 
6. 


VALENTrNTAMf    T 

Valentis  i       lMPP*  * 


Ule    Urbem   vetuit    taurorum  fangutne 
tingt » 
Putans  ad  Valentinianum  juniorem  effe_/ 
fermonem  illum ,  quem  conftat  dictum  ef- 


fe  ad  Honorium  Impera^orem  de  Theo- 
dofio  patre,  cujus  tempore  (  ut  fuo  lo. 
co  dicetur  )  Prudentius  adverfus  Sym. 
machum  fcripfit» 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
372« 


DAMASI  PAP. 
ANNUS 
6. 


VALENTINIANI  TMPP  a 
VATFMTTS  IMPP.  9. 


VALENTIS 


I. 

Qyales 
Confules 
Modeftus 
&  Arin- 
theus . 


U)  Bafll. 
epili.  5.  in 
adtiition. 


(t)  Amm. 
i.x-j.infin, 


IL 

f»  Bafd. 
cad.  ep.  i 


CHrifti  annus  trecentefimus  feptuagefi- 
mus  fecundus  ingreditur  una  curru 
Confulatu  Modefti  atque  Arinthei  ;  am- 
boqueConfuIes  ex  Valentisfamilia,  iidem- 
que  fama  notifiimi ,  fed  diverfi  inter  fe 
ftudiis  fuere:  nam  horum  alter  Arianus  , 
ad  infequendos  Orthodoxos  (  ut  vidimus  ) 
Valenti  ufui  erat;  alter  vero,  nempo 
Arintheus,  pius  &  de  Ecclefia  Catholica 
benemeritus.  At  qualis  hic  fuerit,  dica- 
mus  aliqua  ,  &  in  primis  quae  de  ejus 
obitu  ex  Iitteris(«)  S.  Bafilii  datis  ad 
ipfius  conjugem  confolatoriis  produntur; 
ut  cum  ait :  Me  vero  pracipua  qucedam 
triflitia  replevit  recogitantem  ,  q*o  me 
vir  ille  Jit  bonore  profecutus^  tum  quce 
Jit  Ecclejiis  communiter  adempta  guber- 
natio :  nimirum  quod  Arianis  quibusdam 
pulfis  ,  his  Catholicos  fubrogavit ;  at  de 
eodem  rurfus  inferius:  Erat  quidem  ille 
honeflus  ,  magnus  ,  celebris  ,  &  antrr.i  vir- 
tutem  robore  corporis  adeequabat >  quod 
&  ipfe  fateor9  &  utroque  nomine  excel- 
lebat ;  attamen  homo  erat  ,  &  mortuus 
efl  ,  Jicut  Adam  ,  Jicut  Abel,  Jicut  Koe  , 
Jicut  Abraham ,  Jicut  Moyfes ,  &  Ji  quem 
alium  eiufdem  natura  confortem  ttomina- 
veris .  Haec  Bafilius.  Praevalidus  quidem 
dux  erat ,  de  quo  plura  Ammianus(&), 
&  inter  alia  quod  exercitu  cohibuiffet 
Perfas  invadentes  Armenos ;  nam  hasc  de 
eo :  Hac  clade  late  dijfufa ,  Armenia_. 
omnis  periifiet ,  ni  propugnatoris  Arinthei 
adventu  territi  Terfa  eam  incurfare  de- 
ttuo  diflulijfent . 

Per  ejus  uxorem  hunc  redditum  Chri- 
ftianum ,  inque  vitae  finem  baptizatum  ef- 
fe,  idem  Bafilius  tradit,  cum  ait  (c  ): 
DeceJJit  moriens  fplendide  ,  nec  feneilute 
decrepitusy  nec  altqua  parte  celebritatit 


fuee  diminutionem  paflus,  fed  magnur  ad- 
huc  in  prafenti  hac  vita ,  &  magnus  in 
futura ,  nec  ex  prafenti  fplendore  damni 
quicquam  in  futura  ac  fperata  gloria  ex- 
pertus ;  propterea  quod  in  ipfo  vitee  exi- 
tu  cunftam  maculam  lavacro  regeneratio- 
nis  accepto  purgavit ;  cujus  rei  cum  illi 
conciliatrix  &  operatrix  fueris ,  maxi- 
mam  ex  ea  confolationem  cape .  H^ec  qui- 
dem  de  Arintheo  hoc  anno  Confule ,  Ca- 
tholicaeque   Ecclefiae  defenfore. 

Quoquidem  tempore ,  magna  Dei  di- 
fpenfatione ,  huic  ficut  pietate  non  im- 
par,  ita  &  munere  haud  inferior  Teren- 
tius  extitit,  cui  (  ut  idem  Ammianus  (d) 
eft  auclor  )  duodecim  parebant  legiones, 
qui  fanclo  Bafilio  sque  familiariifime  ufus 
eft,  ut  ex  ipfius  Iitteris  ad  eum  datis  , 
de  negotiis  Ecclefiafticis  conftat.  Horum 
Bafilius  vallatus  praefidio,  invitis  non  A- 
rianis  caeteris  tantum  ,  fed  ipfo  quoque 
Valente  Imperatore,  non  folum  in  fua_» 
Ecclefia  tutus  agebat,  fed  &  aliis  etiam 
longe  pofitis  fuppetias  prompte  ferebat . 
At  hic  opportune  egregium  facinus  ejuf- 
dem  ducis  maxime  pii  ex  Theodoreto  nar- 
rare,  pergratum  erit;  ait  (e)  enim  :  Cum 
Terentius  dux  longe  preeflanttfjimus ,  & 
pietatis  injignibus  egregie  exornatus ,  ab 
Armenia ,  ereilis  vicloria  trophxis ,  re- 
vertijfet ;  Valenfque  ei  imperajlet ,  uti  do- 
nutn  aliquod  pro  labore  peteret ;  ipfeque 
donttm  quod  cupiebat ,  dignum  homine  pie- 
tatis  it/flitutis  educato  ,  Valenti  indtcajfet 
(  petebai '  enim  non  aurum,  nonargenium  , 
tton  agros)  non  domum,  fed  ut  una  ecclejia  iU 
lis  qui  pro  doilrina  Apoflolica  fe  in  difcri- 
men  obtulijfeut ,  concederetur)  Valens  ac- 
cepto  libello  fupplici ,  &  cognttis  rebus  qute 
in  eo  continebantur ,  admodum flomachatus  > 

il-  ' 


III. 

Terentii 

ducis  fpe- 
flata  pie- 
tas . 

(d)  Amm. 
/.27. 


(e)  Thecd. 
/.4,    c.i%. 


PAGTUS      ANNO   PERIODI   GRiECO-ROMANiE   j8(Jj. 

SiEC.1V.     q  I?t  AG.  ^)  ti.  p.g.  Aprii.  indifl.  15. 

AnnoTJr- 

bismj.  JESU  CHRISTI  371. 

Olymp. 

187.  an.4. 

A.C.  371* 


Damasi  Pap^  7. 


Valentiniani  et  Valentis  Impp.  9. 
gratiani  imp.  6. 


f  1  ]  \    D   num.  I.   CofT.  Modejlut  &  Jrintheut,  j# 

J\,  uterque    Orient.  ut    ex    Onuphrio  in  Confuhs, 
faftis,  &   Gothofredo  in    Profopographia    Cod. 
Theod.  conftat. 


NDTJE    [«]  f->  Off.   Modeflut  ,  &  Jrintheut.  Relandus  Modefto  dat  Domitii  nomen  ;  ut  ex  Idatio  obferva- 
V>  v,t   Gofhofredus .  Vulgati   Fafti :  Modeflo  &    Arinth.-o .    Pafchalis   laterculus  in  fine    Gen- 
«adn  ;  Modeflo  &   Atinthco  .  Utrique  confuli  lUvii  pracnomen  quidam  addunt  . 


Chkisti 

37*- 


Cum  Critice  Pagii 

Damasi  Pat. 

6. 


S59 

Valentiniani  t 
Valentis  lMPr'  9- 


IV. 

Tertia  le. 
gatio  Bafi 
liiadOc- 

cidcutjlc, 


(a)  Bajtl. 
cpift.  74t 

V. 

Bafilii  e- 
piftola  ad 
occiJcn- 
tales . 


illum  dtlaceravit,  juffttque  ut  aliat  res 
peteret.  lerentius  vero  colleclts  Iaceris 
Ubelli  particults  :  Accepi,  tnquit ,  jam 
abs  fe,  o  Imperator  donum ,  habeoque , 
neque  aliud  petani.  Kam  quid  ego  animo 
injittuerim,  judtcet  ille  qui  hujus  untver- 
Jitatis  judex  ejl.  Haec  Theodoretus.  Dc 
epiftola  autcm  ad  hunc  ipfum  Terentium 
a  Bafilio  fcripta,  fuo  ioco  agemus,  nunc 
vero  de  tertia  ejufdem  Bafilii  ad  Dama- 
fum  Papam  8c  omncs  Occidentales  Epif- 
copos  cpiltola  mifla  dicendum. 

Meminifle  dcbemus,  anno  fuperiori  ad 
datas  ab  eodem  Badlio  &  aliis  Orthodo- 
xis  Orientis  Epifcopis  ad  Damafum  & 
caeteros  Occidentis  Antiftites  ,  ab  eifdem 
officii  plenas  litteras  redditus  efle.  At 
quoniam  fub  Ariano  Imperatore  Ariani 
magis  magifque  adverfus  Catholicos  in- 
folefcerent ;  idem  S.  Bafilius  alios  rurfus 
Legatos  in  Occidentem  mittit :  qua  qui- 
dem  legatione  quid  ab  eis  ipfe  optaret 
perfici,  datis  litteris  fignificavit  ,  quas 
pro  certiori  rerum  notitia  hic  defcribe- 
mus.  Deeft  illis  germana  infcripno,  fed 
tantum ,  Ad  Occtdentales  ,  titulus  poni- 
tur,  cum  tamen  prirro  loco  eas  ad  ipfum 
Damafum  Romanum  Pontificem  efle  con- 
fcriptas,  quas  fuperius  dicTa  funt  atque 
dicentur,  evidentiffime  doceant.  Litterx 
autem  fic  fe  habent  (  a  )  : 

Tantum  cuique  veflrum  Dominus  Deur 

ttofler,  in  quem  Cperavimus  ,  largiatur  gra- 

tix  ,   ut    propojita    fpe  potiamini  ,  quanto 

ipji  gaudio  petlora  nojlra  repleftis,    cum 

per  litteras  quas  nobis  per  dejideratiffimos 

compresbyteros  nojtros  fcripfijiis ,   tum  ex 

eo  ,  ifuod  calamitatibus  noflris  ,   tamquam 

vifcera  commiferationis  induti  condotetis  , 

quemadmodum  nnbis  pnedtcli  fratres  indi- 

carunt  .   Kam  eiiam  Ji  vulnera  noflra   eo- 

dem  modo  perfeverant  ,  nonnihil  tamen  in- 

de  relevamur ,  quad  paratos  babemus   me- 

dicos   qui  velocem  ac  maturam  pofiunt  ,   fi 

detur  opportunttas ,  doloribus    nofiris  af- 

ferre  medelam.  Quapropter  jam  denuo  vos 

per  dtlefios   bofce  fratres   compellamus  & 

obfecramus ,  ne  ,  Ji  dederit  vobis  Dominut 

copiam  ac  fecuritatem  accedendi  ,   invife- 

re  nos  detreftetis :  maximum  enim  Domi- 

tti  mandatum  ejl  injirmorum  vijitatio.    Si 

vero  optimus  Deut  ac  fapiens  vitce  nojtrae 

vwderator  hanc  gratiam  ad  aliud  tempus 

rejecit  ;    faltem    fcribite  nobis ,   qu<e  vos 

cum  ad  confolationem  affliclorum  ,  tum  ad 

ereftionem   confraftorum    fcribere    decet . 

Tlurimum  enimjam  confracla  efl  Eccle/ia , 

cujus  nomine  &  nos  multum  in  modum  con- 

trijlamur .  Kon  efl   autem  quod  aliundi_, 

opem  expetfemut ,  niji  per  vos   Dominus  , 

a  quibus  &Jincere  colitur ,  curationemmi- 

ferit.    Haec  praefatus  Bafilius  admonet  de 

Euftathio  Sebafteno  dolofe  inter  Catholi- 

cos  agente,  cujus  ipfe  Bafilius(  ut  anno 

fuperiori  vidimus  )  fimuiatione  deceptus 


vr. 

B.ifilins 


eidem  communicationem  fuerat  imperti- 
tus;  qua  de  caufa  in  fufpicionem  haud 
levem  ac  reprehenfionem  Oricntalium  Or- 
thodoxorum  Epifcoporum  inciderat .  Nc 
igitur  adverfariorum  calumniis  eadem  in- 
famia  laboraret  apud  Romanum  Pontifi- 
cem  &  alios  Occidentis  Epifcopos ,  pru- 
denter  profecto  de  Euftarhio  meminit ,  c- 
jufque  fcelera  commemorans,  ijufdem  cri- 
niinum  accufatorem  agit,  atque  ait: 

Improba  quidem  &  imprudens  Arianorum 
hxrejit    manifejle  ab    Ecclefix  corpore  di-  ^ 
vulft  proprto  tmmoratur  errori ,  parumque  defertEu- 
nos  Ixdit ,  propterea  quod  illius  imptetas  ftathium 
omnibus  notaefl.  Qui  vero  ovinam  pellem  Dimafo& 
indttti  ,   manfuetudinem  ac    placidttatetru.  aliisOcci- 
externe  quidemjimulant ,  interne  vero  gre-  dentalibus 
gemChriJli crudeltter  lacerant  ;  &  hoc  no-  eP''c* 
minequod  ex  mflro  gremio  prigrediuntur, 
Jimpliciores  factle  Itedunt  ;    ii  funt  perni- 
cioji  Hli,   &  qui  non  ita  facile  caveri  pofl 
funt ;   quos  per  veflram  diligentiam  omni- 
bus    Orientis  Ecclejiis  publicari    ac  mani- 
feftari  petimus ,   ut   vel    recla  gradientes 
Jincere  nohir  conjundi  Jint ,  vel  Ji  perverji 
ejfe  perrexerint ,  pejlem   fuam  Jibi  ipjisfo- 
Its  contineant,   nec  pojlhac  per  incautam 
communionem    morbum   fuum    vicintoribus 
affricare  poffint .  Puto  te ,  lector  ,  h-ec  pru- 
denter  atrendere,  maximi  ponderis  a  Ba- 
filio  aeftimari  judicium    Apoftolicas    fedis  > 
ipfius  inquam    Romani     Pontificis ,    cujus 
fententia  damnari  Euftathium  petit,  ejuf- 
qne  judicii  calculum  Orienralibus  omni- 
bus  innotefcere  ;  cum  alioqui  deterrimus 
homo  in  pluribus  Synodis  fuerit    prxda- 
mnatus :  haec  fane  enixius  a  Damafo  Ba- 
filius  petit,  quod  probe  fciret,  tllos  omni- 
no  ab  omnibus  efle    habendos  haereticos, 
atque   vitandos  abfque  aliqua   tergiverfa- 
tione  vel  controverfia  ,  quos  ab  Apoftoli- 
cs  prima;  fedis  Antiftite  conftaret  elie  re- 
jeftos  :  nam  Synodis  aliis  aliae  adveifaeSy- 
nodi  obiici  potuifient,  &  Epifcopis    Epi- 
fcopos  contradicere ;  quod  autem  a  fum- 
mo  totius  univerfalis  Ecclefias  Praefule  fa- 
<Ftum  efle  fciretur,  omnes  ,  nifi  qui  exrra 
Ecclefiam  efle    vellent  ,   amplecterentur; 
cum  (  ut  faepe  fuperius  demonltratum  eft) 
ejufdem   Romani   Pontificis  Formatarum 
communione  ,  quis  Catholicus,  quifve  ef- 
fet  haereticus ,  tantummodo  intelligi  pof- 
fet .  Sed  rurfum  ibi  Bafilius: 

Kecejiarium  vero  ejl^ut  mentionem  ijlo-      VI^ 
rum  nominatim  faciam^  ut  &  ipft  cogno- 
fcatis  eos  qui  nos    conturbant  &  offendi-     *a™£ 
cula  gtgnunt ,    tllofque    Ecclejits    vejirts  exord;0 
manifeflos  ,  ut    vitart   pojjint ,   faciatit .  repetita  . 
Qua   enim  nos  toquimur  ,  multis  fufpecla 
funt ,  quaji  propter  privatas  quafdam  con- 
tentiones ,  metum  &  pujillanmitatem  illis 
incutere  velimus  .  Vot  vero  quanto  ab  btt 
remottoret  ejlit,  tanto  plut    apud  plebem 
habetit   fidei ;  ad   quod  &  hoc   accedit, 
qttod  ad  curandoi  oppreffor  adjumento  vo- 

bit 


$6o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

372» 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani  r„D_ 
Valentis  IMPP.9. 


bis  efl  gratia  Dei  .  Quod  fi  plures   quo- 

gue  unantmes  eadem   decreveritts ;    nuni- 

feftum    efl ,  quod  multitudo    eadem  decer- 

aenttum    indubitatam  omnibus  ejficiet  dog- 

matis    fufceptionem .  Efl  ttaque   unus  ex 

illts  ,  qui  plurimum  excitant    turbarum^ 

Euflathius  ex  Sebaflia  minoris  Armenia . 

Utc  olim   inflituius   ab  Ario  ,  cum   is  A. 

lexandrice  florens  impias   adverfus  unige- 

ttitum   Dei  blafpbemias  ftrueret  ,    feftator 

illius  ,  &  inter  felefttjfimos  difcipulos  con- 

ttumerattts  fuit .  Voflexquam  vero  ad  fuos 

reverfus  ,  cum  a  beatiffimo  Hermogene  Ce- 

farece   Epifcopo  propter  impiam    opinionem 

condemnaretur  ;  confejjionem  illi  obtulit  fa- 

nx  fidei  ,  atque  ita  manus    impnfitione>n-. 

ab   ipfo    obtinuit .    Ubi  vero   dormitionem 

accepit  Hermogenesy  mox ad  Eufebium  Con- 

ftantinopolitanum  fefe  contulit:  (  fuerat  hic 

antea   Epifcepus  Nicomediae)  qui  &  ipfe 

nthtlominus   impium  Arii    dogmt    tuetur . 

Inde  pofleaquibufdam  de  cau/ts  pulfus,  ad 

fatriam  fe   recepit ,  illique   denuo erroris 

purgjtionem  obtulit ,  fed  ita  ut  celata  & 

obtefta    mentis  impietatc,  quandam  exhi- 

beret    v-rborum   reftitudinem.    Mox  vero 

ubi  utcumque  adeptus    ejfet  Epifcopatum , 

anathematifmum  contra  homou/ion  in  Syno- 

do  Ancyrce  h.ibita  fcripfijfe  deprehendttur; 

&  ex  illa  ad  Seleuciam  profeftus  ,    cuiru. 

illis  quos  ejufdem  habet  opintonis  ,   ea  gef- 

Jit  ,  quceomnes  norunt.  Conftantinopnli  ve- 

ro  iterum  ad  ea  qttce  ab  hxreticis  propo- 

Jita   funt  , '  confenfit  .    Atque    ita  Epifco- 

patu  eieftus,  propterea  quod  jam  in  Me->. 

litina    Synodo    depofitus    effet ;  viam  fibi 

ipfi »  Ver    qtzn    reflitueretur,    excovita- 

vit ,    eam  vtdelicet,  ut  ad    vos  proficif- 

ceretur  .    Quce    vero  fint  illi  a  beatijfimo 

Ltberio  Ept  fcopo  propofita  ,  &  ad  qux  cnn. 

fenferit ,   nobis  clam  eft  ,  ni/i  qund   epiflo- 

lam  attulit ,  per  quam  re/litueretur  ;    eam 

tibi  Tyance  Synodo  exhibutt ,    in  fuum  lo- 

cum  reflttutus  efl  . 

VIII»         Ifte  quidrm  jam  fidem  eam,  in   qua  re- 

ceptus  cfl  ,  depopulatur  ,  cumque    illis  fu- 

rit  qui    homouflon    anathemate  percellunt . 

Deinde  &  hctre/i 'patrocinatur  eorum,  qui 

Spirttum  fanftttm  fpoliant  dtvinitate .  Quo- 

niam  vero    iftinc     vtres  accepit    ladendi 

Ecclefias  ,  ac  publicandce  impietatis  fidu- 

cia ,  quam  vos  dedtftts ,  ad  fubverfionem 

multorum    ufus  e(l ;  neceffe  efl ,   ut  iflinc 

quoque  ventat  malorum   tjlnrum  correftio  , 

fcrtbaturque  Ecclefits;  qutbus  qutdem  con. 

ditionibus   ad    cnmmunionem  fuCceptus  fit  ; 

jimul  vero  adjtctatur  ,  quomodo  jam    im- 

mutata  fententta  ,  gratiam  a  Vatrtbus  qui 

lunc  erant  acceptam  irrttam  reddat.  Hac- 

tenus    de    Euftathii    caufa    Bafilius,   qui 

cadem    plane  de  eodem  habet  in   epifto- 

f»  B*Rt.    Ja  ad  Patrophilum  (a)  .   At  nemo   putet 

*pi(i,  81.     hanc  ab  eo  epiftolam  fcriptam  anrequam 

ab  ipfo  Euftathius   reciperetur,  eo  quod 

nullara  cjus  rci  faciac  mentionem  ;  nara 


cum  hac  eadem  epiftola  inferius  damnan- 
dum  dicat  Apollinarem,  cui  tunc  tempo- 
ris  ipfe  nefciens  communicabat ;  fatis  per- 
fpectum  habetur  ,  illa  antea  accidiffe  , 
quam  haec  epiftola   fcriberetur. 

Tacuit    prudenter    de    Euftathio    Bafi-      IX. 
lius  ,  quod  contigit   in  Nicopolitano  con- 
ventu ,   ubi  idem  Euftathius ,  edita  fince- 
ra  fidei  profelTione ,  ab  ipfo  Bafilio  fufce- 
ptus  fuit ,  reclamantibus   Orthodoxis,  ut 
anno  fuperiori  fufiusdi&um  eft:  idcirco  e- 
nim    ifta    tacuit ,  quod  jam    apud    Occi- 
dentales  communicationis  cum    Euftathio 
fuerat  in  fufpicionem  adduftus  ;    qua   ut 
fe    purgaret ,  atque  oftenderet  Euftathio 
pras   caeteris  adverfari  ,  tot    tantaque  ad- 
verfus  eum  hac  epiftola  voluit  congefhf- 
fe.  Nam   ad  Eufebium  Samofatenum  ipfe 
fcribens,    hsc  de  Occidentalium  conflata 
adverfum  fe  fufpicione  habet  (b)  :  Senior  (b)  Bajil. 
Evigrius   fllius    Vampiani    Antiochtnjis ,  ePifl»tm 
qui  quondtm  mipravit  cum  S.  E«  'ebto  ver. 
fusOcctdentem  ,    reditt  nunc   Komam  ,   p^-  jaborans 
tens    a   mbis   Utteras  eadem  illorum  firi-  fufpjcjone 
pta  ad  verbum  contraentes :  Victjjim  retu-  ^pud  Oc- 
lit  qrue  noflra  non  probantur  a  doftoribus  cidentales 
qui  illic  funt ,    &  legationem   quamdam^.  fe  purgat. 
per  viros  fide   dignos   jam   adornare ,    «f 
coram  fit  occafio  nos  infpicienda  .   Qui  no- 
flram  doftrinam  profitentur  ,  Sebafteni  Eu- 
ftatbii  improbaice  dotlrince   ulcus    retegen- 
tes  purulentum  ,  petunt  a  nobis    quandam 
Ecclefijfticam   procurationem  .   Haec    ipfe . 
Porro  Evagrium  iftum  ,  quem  tradit  pro- 
feclum  effe   cum  Eufebio  in  Occidentem , 
illo  fcilicet  Eufebio  Vercellenfi  Epifcopo, 
ut^  alias  diximus,  eumdem  efle  cum  Eva- 
grio   illo    putamus,    qui  ex  fententia    S. 
Hieronymi    ad    Innocentium  ,  valide  op- 
pugnavit    Auxentium   Arianum   Mediola- 
nenfem   Epifcopum.   Hic  enim   Vcrcellis 
apud  Eufebium  fuifle  videtur  ufque  ad  e- 
jus  obitum,   eoque  defunclo    rediiffe  irL. 
Orientem ,  atque   ea  Bafilio   fignificaffe . 

Rurfum    vero ,    quod   idem  Bafilius  a-       X< 
pud  nonnullos  in  crimen  addu<5tus  fuilfet, 
quod  litterarum  confuetudine  cum   Apol-  De   C3l,fs 
linari  haerefiarcha  communicaffet,   ipfeque  4^°"'na" 
fe  pariter   excufaflet ,    nefcifie    honiinemriS* 
alicujus  efle    praV3»  opinionis  audorem  ; 
re  tamen  poftea  comperta ,  tum  ut  fe  fuC 
picione  inits  cum  eo  communionis  peni- 
tus  liberaret,  tum  etiam  ut  latentem  ad- 
huc    fub  Catholico    nomine  haerefiarcham 
omnes  agnofcerent  damnatum  efle  ab   A- 
poftolict  fede;    Damafum  rogat  ut  cum 
fuis  Epifcopis  iftud  ipfum  agat ,  ita  fub- 
dens  (c )  :  Alter  ex  tllts  ,  de  quibus  vos  (C)  Bafii. 
admonemus ,  eft   Apolltnaris,  haud  parum  epijl.j^. 
&   ipCe    Ecclefias   contrifians ;  factlitate 
ttamjue  fcribendi ,  qua  per  occafionem  ad 
quofuis   trrepit ,    conjunclam    habens  fujfi. 
cientem  linguce  facultatem  .    Orbem  Iibris 
fuis  replevit   contempto    Ecclefijfte    ('OjWiErt-/ 
qui  cavendtim  ejfe  dicit ,  ne  multi  fiant 

libri 


.11. 


Cum  Critice  Pagii . 


361 


Christi 
37>- 


Damasi  Pat. 
6. 


valentiniani  t 
Valent.s  Impp'^ 


Rnmanus 
Pontifex 

folns  dam- 
nat  novis 
harrefes 
cuin  bx- 
refiarclus. 


XI. 

I)e    cmfa 
Paulii  iE- 
piiVopi 
Antioche- 
ni  . 


XII. 


libri .  In  multitudine  ttutem  certum  eft 
quod  multa  deltnquantur :  nttm  quo  modo 
potefl  tn  multtloquio  vitari  peccatum  ? 
Sunt  vero  qute  fcribit ,  etiam  ad    Tbeolo- 

fiam  pertinentta  ,  non  ex  Scriptune  pro- 
ationtbus ,  fed  ex  humants  argumentis  a- 
flruclionem  habentia  .  Scripfit  &  de  refur- 
retltone  queedam  fabuloje  ,  immo  Judaice 
compofita  ;  in  quibus  dicit ,  nos  iterum  ad 
cultum  a  lege  preefcriptum  reverfuros , 
itaut  iterum  &  circumcidamury  &  flibba- 
tum  obfervemus  ,  &  a  cibis  a  lege  prohi- 
bttts  abjlineamus ,  Jacrificiaque  Deo  of- 
feramus  ,  &  in  templo  Hterofolymts  ado- 
remuSf  atque  prorfus  ex  Chrifliants  Ju. 
dcei  reddamur  ;  quibus  quidnam  poterit 
rtdiculum  magis ,  magifque  altenum  ab 
Evangelico  dogmate  dict  ?  Deinde  &  de 
incarnatione  tantam  movit  fratribus  per- 
turbationem,ut  pauci  eorttm  ,  quibus  collo. 
quii  cum  illo  nonnthtl  interceffit  ,  prifcum 
fietatis  cbar.tfterem  confervent :  multi 
*uero  rerum  mutationi  attendentes  ,  ad 
qucefliones  &  contentiofts  inutiltum  ver- 
borum  bcerefes  averji  Jint .  Haec  de  A- 
pollinari  Bafilius  .  At  cur  Apoftolicae  fe- 
di  dcf.*rr  damnationem  Apollinaris  haere- 
fiarchae ,  cur  non  ipfe  Cappadociae  Me- 
tropolitanus  eam  hserefim  cum  auflore  da- 
mnavit?  Nofti  caufam ,  leclor ,  fi  me- 
moria  tenes  quae  fuperius  faepe  funt  re- 
petira  atque  exemplis  faepius  demonftra- 
ta  ;  nimirum  illum  viguifle  ufum  ab  ipfis 
Apoftolorum  temporibus  ,  ubi  primurru. 
fedes  Petri  Romae  Iocata  eft  ,  ut  nova 
hxrefis,  recenfque  emergens  haerefiarcha, 
ron  ab  alio  quopiam  cujufvis  auctorita- 
tis  Epifcopo,  quam  a  Romano  Pontifice, 
caufa  exafte  perveftigata ,  Apoftolica  da- 
mnarentur  auftoritate .  Quomodo  vero 
Damafus,  his  a  Bafilio  acceptis  de  A- 
pollinari  atque  ejus  erroribus  Romr  coe- 
gerit  Svnodum  ,  afque  eamdem  hserefim 
cum  auclore  damnarit ,  dicemus  fuo  tem- 
pore  . 

At  quid  infuper  e°it  apud  Damafum 
hac  milla  Legatione  Bafilius?  Ipfe  fubdit, 
cum  ait:  Paulinus  vero  an  altqua  in  re  , 
quod  manus  impqfitionem  concernit  re- 
prehendendus  fit  ,vos  ipji  dicetis  .  Parcius 
hrec  Bafilius  atque  modeftius ,  quod  de_» 
inlignis  nominis  viro  ageret  ,  eodemque 
Antiocheno  Antiftite  inftituto  a  Lucifero 
Epifcopo  Calarirano  Apoftolica  legatione 
fungente  ;  cum  ante  ipfum  (  ut  fuo  loco 
dirlum  eft)  Meletius  ab  Arianis  olim  prae- 
feclus ,  converfus  ad  fidem  Catholicam  , 
ibi  eadem  valide  propugn«»verit ,  cujus 
caufa  exilia  paffus  antea  fuerat ,  atque_j. 
haclenus  pateretur;  cui  quidem  (  ut  dixi- 
mus)  Bafilius  ftudebat,  utpote  III i  intima 
familiaritate  conjunclus  ,  ftantibus  Occi- 
dontalibus  a  parte  Paulini ,  ut  paulo  infe- 
rius  dicluri  fumus. 

Infuper  eadem  legatione    Bafilius  do 
Jfnn.  Ecch  Tom.  V. 


Marcelli  hserefi  hxc   ad    Damafum   habet 
in  fine:  Kos  fane   contriflat ,   quod  Mar-  Tje  hxrefi 
cellt  dogm.it tbus  fidem  habet-,  &  feclato-  Marcdli  _ 
res  illius  Jine  difcrimine  ad  communionem  Ancyrani 
admitttt.  De  Marcelli  caufa   pluries  fu-  Epifcopi . 
perius  aclum  eft.  Invenit  ille  fidem   dum 
vixit  ,  quod  ejus  caufa   cognita  in   Ro- 
mano  Concilio,  necnon   cecumenico  Sar- 
diceno  ,  femper  magna  gloria    fuerat  ab- 
folutus ,  advcrfariorum   vero    repulfae  at- 
que  confutatae  calumnise  ;  nec  alia  poftea 
reperitur  ab   Orthodoxis  habita   efle  Sy- 
nodus  ,  in    qua   fuerit    Marcellus  conde- 
mnatus  ;  cum  prsefertim  Athanafius  eum- 
dem  numquam  condemnare  praefumpferit , 
utpote    (  quod    refert     Epiphanius    a  )  (a)Epiph. 
qui  habuerit  ipfum  qui  fe   purgaffet,    &  h&rej.7l. 
haud  vehementer  erraflet :    fubdit   tamen 
de  eo  Bafilius  enormia ,  quae  vera  ne  ef- 
fenr,   an  ab  adverfariis  calumniofe  com- 
pofita ,  haud  fatis  exploratum  eft  nobis: 
nam  fi  verum   Marcelli  illud  dogma    fuif- 
fet ,  non  ita  perfunclorie  a  quoquam  dif- 
fimulari    potuiffet,    praefertim    a    Magno 
Athanafio  cujufque  haerefis  infenfiffimo  ho- 
fte,  ac  veritatis  Catholicae  acerrimo  pro- 
pugnatore .   Porro  haec  addit  de  eo  Ba-  (b)  Bafl1' 
filius  (b):  epi/i.74. 

Scitis,  colendijjimi  fratres^  quam  om.  XIII. 
nem  fpem  noflram  irritam  faciat  dogma^ 
Marcelli ,  quod  neque  Ftltum  proprta  ac 
dtfcreta  hypoflaji  pra>ditum  confitetar  ,  fed 
produclum,  &  in  eum  ipfum  iterum  con- 
verfum  ,  ex  quo  venerat ,  tradtt  .  Keque 
Paraclitum  propriam  habere  hypoflafim^ 
contendit.  Tta  ut  non  aberret,  fi  qttif- 
quam  hanc  hxrefim  prorfus  ejfe  alienam  a. 
Chriflianifmo  determinet ,  ac  corruptum 
quemdam  Judaifmum  appellet  .  Horum  cu- 
rama  vobts  requtrimus :  Eam  adhibebitis, 
Ji  univerfis  Orientis  Ecclefiis  fcribere  di- 
gmbimtniy  ut  eos  qui  veritatis  dotlrinam 
ad  hunc  modum  adulterarunt ,  tum  demum 
ad  communionem  admittant ,  fi  quando  er- 
rata  correxerint  ;  fi  vero  contentiofe  re- 
rum  novationi  immorari  voluerint ,  ab  il- 
lis  fecedant .  Ceeterum  haud  isrnoramus  & 
ipfii  quod  oportuerat  nos  veflrx  pruden- 
ttx  ajfeflores ,  communi  de  his  rebus  con- 
fideratione  traftare ;  verum  quoniam  nec 
temporis  id  ratio  permittit ,  &  dtlatio 
perniciofa  efl,  propterea  quod  hominum^. 
iflorum  peflis  radices  altius  infixit ;  ne- 
cefpttte  adafii  fratres  hofce  mtfimus ,  ut 
fimul  qucecumque  litteras  fugiunt ,  denuo 
<vos  perdocentes ,  pietatem  veflram  eo  in- 
vttent)  ut  quee/itum  Ecclefiis  Dei  auxi- 
lium  exhibeatis .  Haetenus  Bafilius. 

Quod  infuper  ad  Marcellum  Ancvranum      XIV. 
pertinet;  ex  Epiphanio  datur  coliigere  ,  Marcelli 
hoc  eodem  ipfo   anno   illum  ex  hac    vita  Ancyrani 
defiifle;  fiquidem  cum   de  eo  agit ,   bxc  obitus 
habet  ( c  )  :    Marcellus  fuit    in   Ancyra  ,  tcmPus  • 
qui  fane  hucufque  pervenit ,  &  duobus  plus  (V)  Epipb. 
tmnus  annis  ante  hunc  annum  e-  vita  dif-  heref.-ji, 

Z  2  cej. 


$6l 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

372. 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani  t 
Valentis  Impp*  9' 


(a)  Epiph. 
l.l.  circa 
princ. 


XV. 

Bafilius 
male  au- 
divit  apud 
Romanum 
Pontifi- 
cem  . 


XVI. 

Bafilius 
mittit  Pe- 
trum    le- 
gatum    ad 
Kom.inum 
Pontif. 


(b)  futjil. 

ep'fl-n- 

XVII. 

Bafiliiepi- 
flola  ad 
Damafum 
Papam  ,& 
alios  Oc- 
cidentis 
Epifcopos. 


eeffit.  Haec  ipfe.  Porro  cum  ea  fcriberet 
(  ut  idem  teltatur  ipfo  exordio  (a)  ope- 
ris  )  anno  undccimo  Valentiniani  Impe- 
ratoris,  Gratiani  autem  feptimo;  plane 
opus  eft  aflerere ,  hoc  ipfum  anno  defun- 
clum  ,  addito  tamen  illo  ,  plus  vel  mtnus  , 
ab  Epiphanio  pofito. 

At  quid  hac  legatione  Bafilii  ac"tum_. 
eft  ?  nihil  penitus  .  Accidit  enim  ,  ut  ipfius 
Bafilii  adverfarii,  qui  tot  calumniis  ,  quas 
anno  fuperiori  recenfuimus ,  eum  obruere 
conati  funt,  haud  fatis  habuerint,  illum 
ipfius  gentilibus  fidei  dubi^  immo  &  hae- 
refis  (  ut  vidimus  )  fufpe&um  reddere  ; 
quin  etiam  eafdem  in  eum  Romam  intu- 
lerunt  ad  Romanum  Pontificem  ,  nec  il- 
las  quidem  leviter  effufas,  vel  ab  haere- 
ticis  difFamatas,  ut  in  ventum  diflipatas  , 
quae  nullam  apud  audientes  invenirent  fi- 
dem ,  fed  plane  ejufmodi,  ut  Catholici 
Epifcopi  ,  iidemque  Bafilio  familiaritate 
conjuncti ,  immo  &  ejus  alumni  faniftifli- 
mi  monachi ,  fidem  eas  dicVitantibus  (  ut 
fuperius  demonltrartm  eft  )  adhibuerint. 
Quam  ob  caufam  Damafus  his  acceptis  , 
dignum  exiftimavit  ad  aliquod  temporis 
fpatium  ,  quoufque  videlicet  de  hisadver- 
fus  Bafilium  prolatis  cert'or  redderetur , 
abftinere  a  confuetudine  litterarum  ;  & 
quamvis  a  Bafilio  fcripta  minime  fpreve- 
rit  (  nam  de  cogenda  Svnodo  adverfus 
Apollinarem,  ex  ejus  fententia  in  ani. 
mum  induxit  )  nihil  tamen  per  Legatos 
rercr''pfit:  plura  enim  erant ,  qus  ipfum 
Romanum  Pont'ficem  cautius  agere  cum 
Orientalibus   admonebant . 

Haec  fane  cum  Bafilius  refciviflet,  ma- 
gno  animi  dolore  confectus ,  quod  res 
maximi  ponderis  videretur,  alienatum  a 
fe  experiri  Romanum  Pontificem  ;  iterum 
ad  eumdem  legationem  mittit,  nec  eam 
cuicumque  credidit,  fed  Petro  fuae  Ec- 
clefiae  presbytero  ;  quem  ejufdem  nominis 
germanum  ipfius  exiftimamus,  ex  mona- 
cho  (  ut  diclum  eft  ex  Gregorio  Nyfe- 
no  )  creatum  ab  eo  presbvterum  Cxfa- 
rienfis  Ecclefiae  mox  ut  Epifcopatum  ac- 
cepit;  cui  ejufmodi  functionem  delegavit, 
eidemque  litteras  ad  Romanum  Pontifi. 
cem  &  alios  colle°as  Epifcopos  dedit  ; 
quas  hic  recitare,  dignum  exiftimamus  : 
magni  enim  momenti  iegationum  vel  api- 
cem  praetermittere  ,  religionem  putamus  ; 
fic  autem  fe  habent  (b): 

Magno  dejiderto  congreffnm  veflrum  ex- 
petenti^  femper  impedimenti  altquid  ac- 
cidit  ,  unde  prohibeor  nevo>i  compos  eva- 
dam.  Aut  entm  corporis  imbecillitate  i»i- 
pedtor,  quam  plane  baud  ignoratis ,  quan- 
ta  mthi  Jit  a  prima  cetate  ad  ifiam  ufque 
feneclam  una  mecum  educata  ,  nempe  juxta 
juftam  Dei  judtcium,  qui  omnia  fapienter 
dtfpomti  cafltgans  &  erudiens ;  aut  foli- 
cttudo  nos  Ecclejiarum ,  vel  certamina  , 
quibus  rejijlcndum  ejl   veritztis  ftrmonem 


impugnantibus  ,  remorantur  .    Quocirca   in 
hunc  ufque  dtem  ,  in  multa  trijiitia  &  ma- 
Jiitia  dego^  fciens ,  quod  ope  v^Jira  dejli- 
tuor .    Ego  entm   quoniam   audtvt  a  Deo  , 
qui  ob  td  per  carnem  ad  nos   accefjit ,    ut 
&  fafiorum    fuorum   exemplts  vitam    no- 
Jiram  injirueret ,  &  voce  fua  Evangelium 
regni  nobts  annunciaret    (  c  )  :  In   hoc  co-  (e)Joan. 
gnofcetis  omnes  quod  mei  difcipuli  erittsy  JS* 
Ji  diletltonem    habuerttts    adtnvicem  ;    & 
quod  pacem  fuam  velutt   extremum    munut 
dtfcipulis  futs  ,  cum  jam  dtfpenfationem^. 
quam  in  carne  obtb.it ,    abfoluturus   ejfet  , 
reliquertt  dtcens  (d):  Pacem  relinquo  vo-  (djjoan. 
bis  ;  pacem  meam  do  vobis:non  pofjummi-  '4« 
hi  tpfi  perfuadere  ;  quod  Jine  mutua  cha- 
ritate ,   &  ni/i  quantum    in  me    efi  y  paci 
erga  quofvts  fludeam  yfervus  Jefu  Chrijii 
digne    vocari   queam . 

Multum  jamtemporis  expeclavi ,  an  ali-  XVIII. 
quando  &  a  vejira  diletlione  aliqua  no- 
flri  habeatur  ratio .  Hon  entm  cl.tm  vobis 
ejl ,  quod  publtce  quibu<vis  expojitt ,  ve- 
lut  emtnemes  marii  fcopuli  ,  furtas  bcere- 
ttcorum  Jlucluum  exctptmus  ;  qui  ubt  nobis 
illtji  infringuntur ,  quce  retro  nos  funty 
btud  quaquam  redundant ,  aut  alluunt . 
Quando  vero  de  nobts  dtco ,  non  ad  ffii- 
manas  vires  refero  ,  fed  ad  gratiam  Deiy 
qui  in  mortalium  imbecillitate  potenttam 
fuam  declar.it :  quemadmodum  Propheta_. 
fub  perfona  Domini  loquitur  dicens  (  e  )  :  (e)job.ii 
An  me  non  ttmebitis ,  qui  arenam  mari 
termtnum  pofm  ?  Arena  namque  ,  re  om- 
nium  infirmtfjima  &  nullius  momenti  ,  am- 
plitudtnem  ac  magnam  molem  maris  cobi- 
buit  potens  Deus  .  Cum  itaque  ad  hunc 
modum  fe  habe.tnt  res  nofins  ;  debebant 
continuo  a  vejira  dileflione  ex  Jinceris 
fratribus  altqui  mitti ,  qui  nos  affliflos 
&  oppreffos  invi/erent ,  &  mnlto  crebriut 
amtc<e  ad  nos  ve/irce  defiin  tri  littera  ,  quim 
bus  vel  in  pr^pofito  confirnaremur ,  vel  (i 
qua  in  re  offendtmus,  corrtgeremur ;  »0«  enint 
nepamus  tnnumeris  nos  erroribut  obnoxiot 
ejfe,  cum  homines  Jimus  ,  &  in  carne  viva- 
mus  . 

Verum  qtnnitm  fuperiori  tempore  ,  fra-  XIX. 
tres  colendtfpmi ,  vel  quia  quid  ex  deco- 
ro  faciendum  fuerit ,  ignorajiis  ,  debtta^. 
nobis  obfequia  exhtbit.t  non  funty  nempe 
per  pacificas  Iitteras  communicatio  ;  vel 
quia  quorumdam  malitia  faclum  efi ,  ut 
in  calumntts  ,  qutbus  traducimur ,  abrepti 
&  prceoccup.tti  ,  indignos  nos  amica  vtjim 
tattone  judicaveritis  :  ecce  iam  litterit 
vos  ipfi  provocamus ,  &  caufas  bujus  rei 
quce  nobis  adfcribuntur ,  fatemur ,  parati 
vejiram  hac  in  re  injiitutionem  amplecli ; 
hoc  tantum  orantesy  tit  Ji  quos  admiferim 
tis ,  qui  uos  traducant  ac  vituperent ,  /'« 
conrpedu  nofirum  coram  vejira  pietate_, 
conjiitttantur .  Nos  enim  Ji  convincamur  , 
peccatum  noflrum  cognofcemus  ;  &  vobit 
pojl  eam   reprebenjionem  a  Domino  «o«_, 

im- 


Cum  Critice  Pagii. 


3^3 


Christi 

372« 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani  , 

VaLENTIS  IMPP.   9- 


imputabttttr  ,  Ji  communionem  noflram-. 
tamquam  peccatorum  dtclinaveritts  ;  detn- 
de  <t  prcemtum  habebttts  ,Ji  nos  reprcben- 
deritis  ,  ut  qui  occultam  noflram  maltttam 
patefeceritis  .  Stn  vero  antequam  convtn- 
camur  y  nos  condemnaveritts  ;  equtdem-. 
tios  nibil  inde  dtfpendii  accipiemus  ;  pro- 
pterea  quod  omnium  pretiojiffimum  bonum 
noflrum ,  charitas  videltcet ,  qua  erga 
vos  preediti  fumus ,  loedi  nequit :  vos  au- 
tem  &  h«c  ipfum  nobts  amtffis  patiemini , 
&  Evangelio  repugnare  videbimini  dicen- 
{«)  JcM.y.  ti :  Num  lex  noflra  jttdicat  (a)  hominem  , 
nifi  primum  audiverity  cognoveritque  quid 
faciat  ? 

XX.  Qui  vero  nobis  calumnias  qttidem  of- 
fundit ,  non  autem  qux  dicit  >  certo  pro- 
bat  ;  videbitur  Jibi  ipji  mali  nominis  ac- 
cerfere  appellationem,  ex  eo  quod  verbis  ini. 
que&  abfurde  utitur.  Qtto  namque  aliono- 
ntine  delatorem  vocare  conveniet ,  nifieaap- 
pellatione ,  qttam  ex  re  ipfa ,  ctti  fludet  >Jibi 
ipfe  imponit  ?  Heque  igitur  qui  nos  vi- 
tuperat  diabolus  Jit  ,  fed  accufator ;  i»t- 
mo  neque  accufatoris  nomen  accipiat ,  fed 
frater  Jit  in  diletfione  nos  admonens ,  & 
ad  emendationem  reprehenfionem  noftri  in- 
ducens :  nec  vos  auditores  Jitis  convicio- 
rum,  fed redargutionum  probatores  &  exa- 
minatores :  neque  nos  Jine  remedio  relin- 
quamur^  nondum  patefafio  nobis  quid  de- 
Itquerimus .  Nolim  enim  vos  hac  teneri 
cogitatione,  qua  dicatis :  Quoniam  loca 
tranfmarma  inhabitamus ,  extra  pericu- 
lum  fumus  eartim  afflifiionum ,  quee  com- 
plures  occupanty  neque  opus  habemus  alio- 
rum  auxtlio  ;  itaque  quid  proderit  nobis  , 
ut  cum  altis  communicemut  ?  Nam  infulas 
quidem  Dominus  a  continenti  per  maris  in- 
tsrflitium  dtvtjit ;  infulanos  vero  cum  his 
qut  terram  continentem  &  firmam  inhabi- 
tant)  per  charitatem  coniunxit .  Nibilnos 
feparat ,  fratres  ,  niji  animi  pmpojito  fe- 
farationi  caufas  roburque  demus  . 

XXI.  Vnus  nobis  eft  Dominus  ,  una  fides  ,  fpes 
eadem  .  Sive  caput  vos  ipfos  univerfalis 
Ecclefix  reputatis  ;  non  poteft  pedibus  di- 
cere  caput  :  Non  efl  mihi  opus  vobis .  Si- 
ve  in  reliquum  vos  Ecclejiafticorum  mem- 
brorttm  ordinem  locatis ;  non  poteflis  no- 
bis  dicere ,  qui  in  eodem  vobifcum  corpo- 
re  conflituti  fumus  :  Non  eflis  nobisnecef- 
farii.  Nam  &  manus  mutuam  inter  fe 
operam  necejfariam  habent ,  &  pedes  mu- 
ttio  fefe  firmanty  &  oculi  per  concordiam 
habent ,  quod  obietla  clare  &  dilucide^, 
apprehendtmt  .  Nos  quidem  mflram  ipfo- 
rum  imbecillitatem  agnofcimus ,  &  veflram 
avide  concordiam  requirimus .  Novimus 
enim,  quod  etiamfi  corpore  nen  adfueritis, 
precum  tamen  auxtlio  magnum  nobis  gra- 
•vifftmis  iflis  temportbus  emolumentum  af- 
ferre  poteritis  .  Vobis  vero  nec  coram  ho- 
minibus  decorum  ertt,  nec  coramDeo gratiee 
quicqunm  conciliabit ,   (i  talibus   volueri- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


tis  uti  vocibus  ,  qutbus  nec  gentes , 
qua  Deum  non  noverunt ,  ufce  hafienus 
funt .  Nam  &  illas  audtmus  etiam  ,  ubi 
pro  omnt  fuffictentia  agrorum  frutlus  de- 
mettint.,  propter futurorum  tncertitudinem, 
mutuum  obfequium  amtca  invicem  faluta- 
tione  offerre ,  &  mutuum  commercium  in- 
ter  fe  tamquam  rsm  utilem  fetlari .  Nos 
vero  cum  Jimus  ex  illis  patribus  ,  qui  vel 
modicis  indtciis  confortti  fymbola  de  ter- 
r<£  finibus  ad  fines  urque  circumferenda  t 
&  quofyis  ejufdem  fidet  pro  ctvibus  &  fa- 
miltartbus  habendos  effe  putarunt  ;  jttni-i 
nos  ipfos  a  reliquo  Orbe  feparamus  ,  & 
neqtte  de  Jingularitate  erubefcimus ,  nec 
damni  quicquam  concordiee  diruptionem  af- 
ferre  putamus ;  neque  horremus  quod  in 
nobis  formidanda  Domini  prophetia  adtm- 
plettir  ,  qua  dixit  (  b  ) ,  quod  propter  tni- 
qnitatis  abundantiam  refrigefcet  charitas 
multorum  ? 

Nolite  fratres  colendiffimi  ,  nolite  hoc 
perpeti  ;  fed  cum  propter  prxcedentia  nos 
litteris  pacificis  confolemini ,  &  amtcis 
falutationibusi  veluti  miti  quadam  &  blanda 
contrettatione  pettoris  noftri  ulcus,  quod 
tpfi  nobis  praeterita  noflrt  neglirentia  in- 
fixiftis  ,  mttigate  :  tum  five  votueritis  ad 
nos  proficifciy  &  per  vos  tpfos  tnfirma  »o* 
ftra  fcrutari ,  an  vere  ita  fe  habeant  , 
ut  auditis  ,  vel  exfafjis  adietlionibus  gra- 
viora  de  nobis  Jint  ad  vos  relata  delttla; 
fiat  &  hoc.  P  trati  namque  fumus  obviis 
mantbus  veflrum  excipere  adventum  ,  nof- 
que  ipfs  dtligenti  fiftere  examini ;  dum- 
taxat  in  his  qute  fiunt  ,  fuperiores  habeat 
charitas  .  Stve  veftro  judtcio  locttm  quem- 
dam  dejignxre  placuerit ,  in  quo  &  quod 
nos  concernity  vijitationis  debitum  imple- 
bimus  i  &  quantum  fieri  potefl ,  noflri  ex~ 
pertentiam  offeremus  ,  ut  &  prnetertta  cu- 
rentur  ,  &  nullus  deinceps  calumniee  locur 
relinquatur ,  per  nos  licebit ,  ut  &  hoc 
fitt:  nam  omntno  ,  licet  infirmam  circum- 
feramns  carnem  ;  tamen  donec  fpirare  da- 
tury  noflri  efl  officii  ,  ut  nthtl  omittamttt 
eorum,  quee  ad  Ecclejiarum  Chrifli  cedt- 
ficationem  perttnent  . 

Ne  vilitis  igitur  aflutis  nos  rationi- 
bus  hacy  quam  petimus  ,  confolatione  frau- 
dare  ;  ne  in  eam  nos  neceffitatem  confli- 
tttatis  ,  ttt  &  aliis  noflrum  revelare  do- 
lorem  cogamur .  Nam  haflenus  ,  ut  fcttts> 
fratres  ,  mceflttiam  noflram  in  nobis  ipfis 
contegimus  ,  pudore  probibiti  ,  quo  mmus 
conforttbus  noflris  proctil  dtffitts  veflram 
ergx  nos  abalienationem  Jigntficemus ;  ne 
&  illns  tribulemus ,  &  iis  qui  ues  odto 
profeqttunttir  ,  gaudendi  occafionem  demus . 
H<ec  quidem  folusjam  ,  attamen  ex  omnium 
Cappadncta  fratrum  fententia  fcripfi  ,  qui 
me  &  hoc  rogarunt  ,  ne  quovis  tabelltone 
ad  vos  utar ,  fed  virum  mittam  ,  qtii  qua- 
cumque  per  epiflolam  affecuti  non  ftimus , 
vertti  ne  uhra  competentem  menfuram  fer- 
Z  z    2  nio- 


(b)   Mtttt, 

14. 
xxir. 

Conterta- 

tio  Bafilii 

de  reti- 

nenda 

femper 

Charita- 

te. 


xxiir. 


3*4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

37*« 


Damasi  Pap. 
<5. 


VALENTtNIANI  T 
VALENTIS  iMPP.p. 


monem  extendamus  ,fua  prudentia  ,  quam 
gx  gratia  Dei  habet ,  ipfe  fufficienter  exe- 
qui  valeat :  Dtcimus  autem  defideratiffi- 
mum  ac  religiojiffimum  fratrem  &fympref- 
byterum  noflrum  Petrum ;  quem  &  in  cba- 
ritate  compleclimini,  &  cum  pace  ad  nos  , 
ut  rerum  fecundarum  fit  nuncius  ,  ante  ve- 
ftrum  adventum  prcemittere  dignabimint  • 
Haftenus  Bafilius  ,  expeclans  &  expetens 
adhuc  quod  aliis  litteris  efflagitarat,  ab 
Ecclefia  Romana  mitti  in  Orientem  Le- 
gatos  * 

XXIV.  Quid  autem  ad  haec  refcripferint  Da- 
c;m,,ita?  mafus  &  alii  Epifcopi  Occidentales ,  vel 
inter  O-  an  refcnpfennt ,  haud  apparet;  lllud  quu 
rientales  dem  certius,  eofdem  minime  refcripfiffe : 
&  Occi-  nam  qU£E  annofequenti  ad  Occidentales  e- 
dentales.  jufciem  Bafiiii  datae  funt  litterx  ,  eamdem 

querelam  ingeminant ,  nullas  litteras  ab 
eis  datas  ,  nullofque  Legatos  fuiffe  mif- 
Cos.  Sane  quidem  nonnihil  diffidentix, 
ne  dicam  fimultatis  &  odii  (  nam  falva 
charitate  ,  hxc  omnia  acYitata  effe,  Bafi- 
lii  modo  recitatx  litterae  indicant  )  inter 
Bafilium&Occidentales  interceffiffe,  cer- 
tum  eft  ;  ut  licet  inter  eos  communicatio 
ablata  minime  fuerit ;  ufum  tamen  ejus  , 
quoufque  omniaexploratiora  haberentur  , 
fuiffe  intermiffum,  ex  iifdem  ad  eos  Bafilii 
litterispoffimus  intelligere  .  Jam  ante  au- 
guratus  hxc  ipfe  Bafilius  fuerat,  ex  eo 
tempore ,  quo  edi&o  Valentis  coeperunt 
Orientales  Epifcopi  exulare ,  cum  Gre- 
gorius  Nyffenus  ab  Ecclefia  pulfus  eft  , 
(«)B«/T/.  ut  ejus  litterx  ad  Eufebium  (a)  datx  fi- 
tpft.io.  gnificant,  quibus  poftquam  de  exilio  fra- 
tris  &  aliis  egit  ,  hxc  de  Occidentalibus 
fubdit : 

XXV.  Etenim  fi  Dominus  fit  nobis  propitius , 
Su<*illan-  qttali  adminiculo  indtgemus  ?  Jin  autem 
tur  turpi  "*<*  Dei  permanferit  ,  quale  nobis  atixi- 
rotaOcci-  lium  ab  Occtdentatium  fupercitto  &  faflu 
dentales  •  aderit  ?  qui  veritatem  neque  norunt ,    ne- 

que  difcere  fuflinent ;  verum  falfis  opinio- 
nibus  proepediti  ,  itla  nunc  faciunt ,  quce 
■prius  in  Marcello  patrarunt ;  nempe  cum 
iis  qui  veritatem  ipjis  annunciant ,  con- 
tendentes  ,  hcerejim  autent  per  fe  ipfos  fla- 
bilientes  .  Ego  Jane  ipfe  abfque  communi 
litterarum  Jigura  votebam  ad  eorum  ante- 
Jignanum  fcrtbere ;  de  Ecctefiafticts  qui- 
dem  nihtl  nijiper  anigmata;  quontam  nec 
intelltgtint  nojiratium  veritatem  ;  neque_, 
•viam ,  qua  poftunt  addtfcere  ,  ampletlun- 
tur  .  In  umverfum  hoc  litteris  volebam 
fignificare ,  non  per  afjtitliones  oppnffis 
humitiatifque  poenam  effe  trrogandam ,  ne- 
que  dtgnitatem  ceftimandam  fuperbiam;  quod 
etiam  folum  peccatum  Deum  inimicum  red- 
dere  fufficit.  Hucufque  ipfe .  Cxterum  ab 
hac  fententia  receffiffe  ,  fuae  ipfius  ad  Oc- 
cidentales  datx  poft  hxc  litterx  officii 
plenx  aperte  demonftrant ;  ut  videas  fan- 
cViffimos  virosinterdum  impetu  haud  omni- 
no  in  omnibus  rationi  confentaneo  com- 


moveri ,  &  quod  naturx  eft  ,  facere  ;  mox 
vero,  quod  virtutis  eft ,  eumdem  motum 
antequam  exiliat,  carcenbus  coercere. 
Quxnam ,  rogo  ,  ofhViofiores  ,  animoquc 
fubmiffiori  a  quovis  fcribi  litterx  potue- 
runt ,  quam  illx  a  Bafilio  datx  poftea  ad 
Occidentales  ? 

Sed  plane  maxima  ex   verbis  Bafilii  in-    XXVI. 
ftatobjeftio  ;  cujufnam  reioccafione,  qux-  Novan- 
ve  fint  iftx  querelx  ab  ipfo  Bafilio  utcum-  tium  for- 
que  prolatx .  Sunt  hxc  magna  confidera-  tis    ob- 
tione  perveftiganda  ,  acpariter  expenden-  jeftiodi- 
da  .  Quis  enim   Novantium    hxreticorum  Ultur* 
ifta  perlegens  ,  non    continuo ,   &    manu 
plaudet,  exclamabitque    Bafilii    fententia 
Occidentales  omnes ,  ac  potiffimum  ipfum 
Romanum  Pontificem  veritatis  defertores 
haberi ,  atque  hxrefis  condemnari  ?  At  bo- 
na  verba  quxfo  (  ut  Comici    iftud   ufur- 
pem  )  fed  accommodatius  hoc    Evangelii 
(b):  Patientiam  htbe   in   me  ,    &    omnia  (b)  Matt. 
reddam  tibi;  &  quidem  non   fine  foenore.  18. 
Ad  hos  ifthxc  clamorofe  &  infulfe   obje- 
ftantes  uno    iftu    penitus  profternendos  , 
atque  infcitix    infanxque   temeritatis    ar- 
guendos  ,   illud  unum   fufficere  polfet  ar- 
gumentum  ,  fi  dixerimus  :  Quonam  paclo 
habuitBafilius  re  vera  Occidentales  omnes     , 
haereticos  ,   fi  crebris  cum   publicis,  tum 
pnvatis  legationibus,    atque  litteris   tam 
fuis,  quam  Athanafii    &  aliorum    procu- 
ratis  ,  adeo  avide    tantoque   ftudio  ,    di- 
xerim  &  importune   interpellarit ,    expe- 
tieritque  ipforumopem,  litteras,  &  Le- 
gatos  ;  &  retardantes  illos  litteris  arden- 
tioribus  excirarit  ;  cum  alioqui  hxretico- 
rum  communio  a  Catholicis  rejiciatur  e- 
tiam  oblata?  Sed  perquiramus    quid  fibi 
velint  verba  Bafilii  . 

Quid  eft  igitur  quod  Bafilius  ait  :   Ut   XXVII. 
olim  faftum  eft  in  caufa  Marcetli,  Occi-  -, 
dentales  contendere  cum   his  qui  annun-  ver^a  j", 
ciant  veritatem ,  atque  hxrefim  ftabilire?  hypoftaiiis 
Quodad  Marcellumcum  Romx ,   tum  in  nomine . 
Concilio    Sardicenfi   abfolutum     fpeclat , 
fatis   ea  funto,  qux   haud   pridem   &  a- 
lias  fxpe  ante  diximus  ,   ne   txdio  legen- 
tium  eadem  crebrius   repetamus;    fed   in 
eo  quod  fequitur ,  verfemur .  In  quibuf- 
nam ,  rogo  ,  Occidentales  altercantes  cura 
iis  qui    veriratem  annunciant,    hxrefim_. 
ftabiiiere?    Hxc    eft    illa,    leclor ,    vetus 
controverfia  inter  Orientales  &  Occiden- 
tales   de  vocibus ,  fubjlantia,   &  fubfijien- 
tia:  de  qua  fullus  aclum    eft   fuperius  ex 
Acris  Concilii   Alevandrini  anno   Domini 
trecentelimo  fexagefimo  fecundo,  cum  ex 
harum  vocum  diverfo  modo  facla  interpre- 
tatione  pars  altera  adverfariis  impingeret 
Arianifmum  ,    Sabellianifmi   vero    altera 
alteram  redargueret  ;  cum  tamen  (  ut  i- 
dem  teftatur  Theologus  c )  ambx   partes  , 
id   ipfum  re  vera  fenrirent ,   &  xque  Ca-  Naz7orat 
tholicx  effent,  prout    S.    Athanalio    fatis /»  w." 
exploratum  fuiffe  confirmat.  Athanaf. 

Sed 


\ 


Christi 

372- 


Cum  Critice  Pagii. 

Dahasi  Pap. 
6. 


3<*5 


Valentiniani  . 
Valentis  ImPP'  * 


XXVHT.       Sedex  plurimisquae  fuperius  dicfla  funt, 

Verborum  h'C  fatis  erit  repetcre    dumtaxat    verba_» 

ron  fenfus  Gregorii  Nazianzeni ,  quae  fic  fc  habent  : 

difcrepan-  Cum  ejjentia  una  &  tres  bypojlafes  a  nobis 

,u*  pte   dtcerentur,  quod  alterum  divinitatis 

naturam,    alterum  perfonarum   trium    pro- 

prtetates  declaret ;    ac  Jimili  qutdem  mo- 

do  apud    Romanos    intelligeretur :    ceete- 

rum  ob  linguce   tllius    angu/tiam  ,    verbo- 

rumque  inopiam  ,    hypoftafim  ab   ejjentict^ 

difitnguere  non  poffent ,  eamque  ob   caufam 

in  illtus  locum  ,    perfonarum  adjunxtjfent 

nomen,  ne  tres  fubfiantias  admittere  vtde- 

rentur.    Qutd    tandem  contigit  ?  res  pro- 

fecloridicula  ,  vel  potius  nnferanda.  Dt- 

verfe  fidei  fpectem prcebuit  levis  illa  cir- 

ca  vocis  fonum  contentio  .  Htc  deinde  alii 

Sabellti  errori  adftipulari  vtji  funt  ,  quod 

tres    perfonas  dicerent  :   alti    impietatem 

amplecli  vtjifunt  Arii  ,    quod  rejeclis  per- 

fonis  ,  tres  bypojlafes  nominarent  ;  quorum 

utrumquepertinax  contendendi  Jludtum  ef- 

jTnxerat .  Quid  pojlea  ?  Cumparva  quccdam 

(ut  in  contentione  fieri  folet  )  mohjtiae  cau- 

fa  femper  accederet ;   eo  tandem  res  addu- 

claefty   ut  periculum  efiet,   ne  orbis  ter- 

rarum  Jines  una  cum  fyllabis  a  fe  invicem 

diftraherentur  &  abrumperentur  ,  drc.  Sub- 

dit  de    S.  Athanafio    ejufmodi    ambarum 

partium  fententiam  perveftigante  ,  &  in- 

ter  fe    eas   fimul   conciliante  :    Vtraqut^, 

farte  ,  inquit,    leniter  &  humaniter    ac- 

cerfitay  verborumque  fententia   diligenter 

&  accurate  perpenfa  ,  po/lquam  concordes 

repertt ,   nec   quantum  ad  dottrinam  quic- 

quam  inter  fe    dtflldentes  ;    ita    negotium 

tranfegityut  nominum  ufum  ipfis  concedens, 

rebus  eos  conjlringeret.  Haec  Nazianzenus  . 

XXIX.         Rurfum  vero  quod  apud  Latinos  (utS. 

(a)Augufl.  Auguftinus  (a)  teftatur)  idem  efTet   no- 

de  Trin.  l.  men  hypojtafis  ,  quod  fubflantict  ;  ac  di- 

j.f.8.$>.      cere  unam  ujiam  &  tres  hypoftaCes  ,  nihil 

aliudeffet,  quamaffirmare  unam  effentiam 

&  tres  fubftantias;    abhorruiffe    Latinos 

tradit  ab  hvpoftafis  nomine,  &  tutius  tres 

profeflosefle  perfonas.  Ethoc  ipfum  pro- 

feclo  eft  ,  quod  S.  Bafilius    ubi   fupra  de 

Occidentalibus  ait,  quod  veritatem  igno- 

rent,  nec  difcere  velint ,  urpote  qui  haud 

facile  admitterent  nomen  hypojiafis  ,  qua- 

Hypoftafis  fi  ejus  vocis  ignari.    At  licet  Latini    cal- 

qu.d  apud  Jentes  praefertim    Graecas  litteras,    diffe- 

Latinos  .    rcntjam  ;nter  uj;am  ^  fltbflantlam  ,  &  hy- 

poftajimy  ideft  fubfiftentiam ,  optime  nof- 

fent ;  tamen  quod  apud  ipfos  Latinos  (ut 

teftatur  VicTorinus,  &  itaobtinuiffe  ufum 

loquendi  affiimat  S.  AugufVinus)  idem  ef- 

fet   hypoftafis  ,  quod  fubjiantia;   fcite  qui- 

dem   jureque  a  nova  voce  abftinerc  fatius 

judicarunt:  qua  etfi  uterentur,  aeque  pe- 

ries  Graecos  fcientes  illud  nomen  apud  La- 

tinos  pro  fubftantia  ufurpari ,  fufpecYi  ef- 

fent;   quod    docuit  evperimentum  :   nam 

de  fe  ,  cum    in  Syriae  eremo  S.  Hierony- 

mus  ageret ,   ad  Damafum   fcribens ,  fibi 


haec  his  prope  temporibus  contigiffe  tefta- 

tur(  b  ):   Hunc  tgttur ,  inquit,  preh  do-  /^  tthrt». 

lor  !  pojl  Htccenamfidem,  pojt  Alexandri-  efijl.jj. 

ttum  junclo   pariter  Occtdente     decretum^ 

trtum  hypoftafon    ab   Artanorum   Prtefcle 

(  hic  erat  Euzojus    Epifcopus     Antioche- 

nus)  &  a  Campenfibus   (  hi  erant  Catholi- 

ci  partis  Meletii  ,   fic  di<fti ,  ut  vidimus , 

quod   pulfi  Antiochia  in   campis    fynaxes 

agerent ,  quibus  Bafilius  communicabat  ) 

novellum  a  me  homtne  Romano  nomen  exi- 

gitur  .  Qui  ,  quxjo  ,  ijla    Apoftoli   prodi- 

dere  ?  Quit  novus  magifter  gentium  Vau- 

lus  hcec  docuit  ?  Interrogamus  :  Quid    tret 

hypojiafes  pojfe  arbitrentur  intelltgi  ?  Trer 

perfonas  fubjiftentes  ,    ajunt  .    Refponde- 

tnus  ,  nos  ita  credere  .  Hon  fuffictt  fenfus  ; 

ipfum  nomen  effiagitant  ,  quia   nefcio  qutd 

veneni  in  fyllabis  latet.    Clamamus  :    Si 

quis  tres  hypoflafes  ,  aut  tria   enypojtata  , 

hoc  ejty   tres  fttbjijtentes  perfonas  non  con- 

fitetur  ,  anathema  Jit .   Et  quia   vocabula 

nsn   edifcimus  ,    hceretici    iudicamur .     Si 

quis    autem    hypoftajim    ujiam    intelltgens , 

non  in  tribus  perfonis  unam   hypoftajim  di- 

cit ,  alienus  a  Chrifto  eft  .  Et  fub  hac  con- 

fejfione   nobifcum  pariter   cauterio    umonir 

inurimur.   En  quam   perfpicue   vides,   le- 

clor ,  cujus  rei  caufa  una  cum  S.   Dama- 

fo  Hieronymus  in  crimen  hxrefis  adduce- 

batur  . 

At  qtiam  jufte,  id  docet ,  quod  fubdit:     XXX. 
Tota  facularium  Utterarum  fcbola  nihtl  a-  Hypofla- 
liud  hypoflafin ,  niji  ufiam  novit  :   &  quis  fis  nomer» 
rogo,   ore  facrtlego  tres  fubftantias  preedt-  ambigu- 
cabtt?  Atinferius:    Qtiifquis    trta    ejfe>  "™  & 
hoc  eft ,  tres  efie  hypojlafes ,  idejt ,  u/ias ,  £J*~ 
dicity    fub   nnmine  ptetttit   tres     naturar 
conatur  afferere.  Si  ita  e/i ,  cur  ab   Ario 
partettbus  Ceparamur  perfidia  copulati?  & 
paulo  poft  :  Sifficiat  nnbis    dicere ,  unam 
fubftanttam,     tres   perfonas    fubjijienter  9 
perfettas,  cootquales  ,   coceternas  .  Tacean- 
tur    tres  hypoftafes  ,  fi  placet  ,  &  una  te- 
neatur.  Ham  bonx  fufptcionts  efi ,  cum  in 
eodem    fenfu    verba    dijfentiunt  ;    fufficiat 
nobis  memorata  credulttas.   Aut  Ji  retlum 
putatis    tres  hypojlafes  cum  fuis  interpre- 
tationibus  debere   nos   dicere  ,    non   nega- 
mus  ;  fed  mihi  credite  ,  venenum  fub  mel- 
lelatet;  transfiguravit  fe  angelus  fata- 
ncz  in  angelum  lucis  .  Bene  interpretantur 
hypoftafin;  &  cum  id  quod  ipfi  exponunty 
babere  me  dicam  ,  hareticus  judicor  .   Qutd 
tam  anxie  unum  verbum  tenjnt  ?  quid  fub 
ambiguo  fermone  latitant?  Si  Jic  credunt 
ut  interpretantur  ,    n  n  damno    quod  reti- 
nent  ;  fi  fic  credo  ,  &c.  Ecce  tibi  tamquam 
in    tabula  pietura ,   ex    verbis  rebufquo 
geftis  S.  Hieronymi   caufa  omnis  Occiden- 
talium,  ipfiufque    Romani   Pontificis  Da- 
mafi  ob  oculos    pofita  ;    judica  ,  qusefo  , 
quifquis  es  ,  num  haerefis  crimen  jurc  ob- 
jicerent  ilii  Hieronymo,  vel  Bafilius  Oc- 
cidentalibus  omnibus ,  vel  infcitiae  nomi- 

ne 


166 


Annales  Ecclefiaitici  Baronii 


Christi 
372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani  t.  „„,       • 
Valentis  Impp'  » 


(a)  B*Jil. 
epiji.  i.  in 
addition. 


XXXII. 

Objectio 
defaftu 
diluitur  . 


ne  iidem  jure  redarguendi  effent. 
'XXXI.  Accidit  autem  deinde,  ut  poft  editas 
Tandem  a  S.  Bafilio  ,  Theodoreto ,  &  aliis  de  no- 
nomen  minis  hypoftafis  interpretatione  fcriptio- 
hypoftafis  nes ,  atque  agitatas  ea  de  re  controver- 
rcceptum.  f;aSj  velut  aflidua  confricatione ,  quod 
novum ,  afperum,  &  ambiguum  videba- 
tur  nomen  hypoftafis  ,  redditum  fuerit  tan- 
dem  ex  ufu  jam  vetus,  lene,  facile,  at- 
que  certum  ;  ut  vox  hypoftafis ,  aequo 
ac  perfonae,  a  Latinis  omnibus  intrepide 
fecureque  fuerit  ufurpata.  At  vero ,  ut 
demum  his  finem  imponamus,  re  a  S.  Ba- 
filio  accuratius  confiderata  ,  tantum  abeft 
ut  Occicientales  hoerefis  fufpeclos  habue- 
rit,  ut  eos  folos  puriores  remanfiife  pra?- 
dicet  Orthodoxos  ultimis  litteris  ad  ipfos 
anno  fequenti  datis,  in  quibus  hsec  ver- 
ba  leguntur  (a):  Cuntlis  mortalibus  prct- 
dicamtntt  qtiod  in  fide  illibati  perwanea- 
tis,  &  Apoflolicum  depofitum  illxfum  Cer- 
•vetis  ;  non  fic  habent  res  noflra  &c.  Hxc 
Bafilius;  defcribemus  autem  eam  epifto- 
lam  integram  fuo  loco  .  En  quam  probe 
intueris  ,  leclor ,' fublimes  illos  Novan- 
tium  fluctus  ,  cum  ad  littus  veritatis  ad- 
hxferinr,  in  fpumas  graciles  disjici  atque 
refolvi . 

At  qtiid  (  dicet  aliquis  )  cum  idem  S. 
Bafilius  erecli  fupercilii  aeque  infimulet 
Occidentales  ?  &  alibi  de  Romana  Ec- 
clefia  dicat:  Odi  faflum  illius  Ecclejta; 
utpote  quae  ex  dicYis  fuperius  caufis  de- 
trectaret  Legatos  in  Orientem  mittere , 
fuppetias  ferre,  atque  demum  pacificas 
litteras  reddere  ?  Condonandum  quidem 
effe  etiam  fancliflimis  viris  affliclis  ani- 
mo,  aerumnis  preifis,  oppreflifque  denfa 
moleftiarum  caligine,  fi  in  aliquod  inter. 
dum  verbum  erumpant  exorbitans,  facile 
judicabunt,  qui  praeftantiflimos  illos  Job 
atque  Hieremiam  confiderant ,  veniamque 
puto  concedent.  Ablit  tamen  omnino , 
ut  inBafilium,  dumfaftum  Romanae  expro- 


PAGIUS       Ad   num.  XXXIII-  &    feqq.  Jam  hoc  tempo- 

,j         re    mortuus    erar   Santlus    Theodojius    Antioche- 

nus,  Abbas  Monajierii  in   Scopulo  (  eft   mons   in- 

ploret  S.     ter   Seleuciam   &   Rofum  Ciliciae  >   qui    depreca- 

Thcodojius  tione  &    hymnodia    affidue   utebatur  ,  &   cujus 

Abbas  in    Vitam  fcripfit  Theodoretus  in  Hiftoria    Religio- 

Scepul* .     fa  cap.  io.    Divus    Hieronymus  ad    vitam    mo- 

nafticam    anhelans  ad    enm  ,    &  alios    Anacho- 

retas   fcripfit  epiftolam    XXXVIII.     petens  eo- 

rum    precibus   folvi  vinculis  faeculi  ,  quibus  ad- 

Baron.  n.   nuc  fe  ^etentum  fatetur .  Ifauri  ,  qui    nec  urhi 

XUV.  ulli ,  nec   vico  pepercerant  ,    fed    quotquot    capere 

licuit ,    direptioni    Jiammifque  tradiderant ,   homi  - 

nem  ullum    reveriti  funt  ,  &  panem    tanium  pof. 

eentes  ,    &  ut  pro  fe  orarent    ir.nuentes  ,  intatium 

illud    monajlerium  ,     non  fcmel  ,    fed  iterum  re- 

liquerunt  .    At  tamen    veriti    Eccleji.xrum    Antifli- 

tes  ,  ne    diaholus   pecuniarum    cupiditatem   Barbx- 

ris  injiciens ,   auclor    effet  ,    ut    tnagnum     Lumcn 

illud    captivus   abduccretur  ,    hortatu    fuo   iierfua- 

fernnt ,  ut  fc  conferret    Antiochiam  ,  ubi  in  Lu- 

cem    prodicrat  .  Jant   cnim  ctptivcs   tgertnt  duit 


brat  Ecclefiae,  in  ipfum  inquam  maxime 
pium,  maxime  fanclum,  illud  Platonis  in 
Cynicum  calcantem  ipfius  faftum  fcomma 
retorqueam  :  Sed  majori  faftu  :  quamvis 
Gregorius  Nazianzenus  de  eodem  Bafilio 
tefterur,  ipfum  faftus  atque  fupercilii  no- 
mine  ab  aliis  reprehenfum  ;  cum  tamerL. 
ipfe  eum  excufans  hsc  dicat  (b)  :  Quid 
ad  hxc  nobts  dtclttri  funt ,  qui  bomini  fa- 
flum  fuperciliumque  obiiciunt  ?  iniqui  fa- 
ne  ,  &  acerbi  rerum  hujufmodi  judtcss  , 
&c.  At  quod  mireris  ,  idem  ipfe  Grego- 
rius ,  qui  modo  Bafilium  ait  faftus  exper- 
tem  ,  eumque  excufat  atque  defendit;  ali- 
bi  tamen  ,  cum  ab  eo  invitus  Safimis  prae- 
ficeretur  Epifcopus  ,  non  fine  ftoma- 
cho  illum  faftus  infimulat,  cum  de  eo  fic 
ait  (c  ): 

An  te,  fumme  vir ,  potius  notem  , 

Tuumque  faflum^  quem  tibi  invexit  thro- 
nus  ? 


(b)  Cregcr. 

Naz.  orat. 
in  laudem 
Bajil. 


(c)  Gregor. 
Naz.  in 
carm,   de 

vita.  fua . 


Ex  quibusevidenterleclor  intelligis,  quod 
nuper  diximus  ,  fanftorum  quoque  viro- 
rum  animos  interdum  ex  perturbatione  , 
inftar  Solis  alioqui  femper  effulgentis,  ad 
breve  temporis  fpatium  pati  deliquium  • 
At  de  his  haftenus  . 

Jam  ad  S.  Hieronymum  ad    Damafum  XXXIII. 
ex  Syriae  eremo  fcribentem  redeamus  ,  & 
de  tempore  ejus  illuc  acceifus  pariter  per- 
vegiftemus.  Hoc  namque  anno ,  quo  (  ut 
dicemus  )  defunclo  Magno   Athanafio,  di- 
ra  perfecutio  exagitavit  Ecclefiam  Alexan- 
drinam  ,  totamque  yEgyptum,  ipfum  Hie- 
ronymum  ex  Syria?  folitudine  ad  Ruffinum 
jEgyptum  petentem ,    &    monachos    illic 
confeffores    invifentem,  fcripfiife  ,  litterae 
tuncabeo  datae  fignificant  (d)  .  Sed  quan-  (d)  Hieron. 
doilluc  contigerit  proficifci  Ruffinum  ,  ut  epiji.41. 
ex  iis    pariter  intelligamus  Hieronymi  in  Meiariijc 
eiemo  incolatum  ,  exquiramus  .  Inftiruifle  &  Ruffini 
vero  ejufmodi  peregrinationem  Ruffinum  peregri. 

una      natio. 

Eeclejiarum  Prsfules  ,  &  XIV.  aureorum    millia 

ab    utroque     acceperant ,  antequam    eos   dimit- 

terent .    Ubi  Antiochiam   advenit,  monafterium 

condidit  ;  fed  brevi  apud   Antiocbiam    tempore  fu- 

perjlcs ,    in    Angelorum    coetum  receptus  eji    inquit, 

Theodoretus  . 

Ifauros   vicinas    provincias  ,    veltiti    Lyciam  ,        III. 

Pamphyliam  ,    Cylicinm  ,  Lycaoniam  &  Pifidiam  ,       -. 

faepe,    infcftaffe   Hiftoria;  Auguftx  Scriptores  nos  1HVCj  %  ' 
j         ..       a  il  1  1    tur   annus 

educent .  Ammianus  Iib.    i7.cap.  9.    loquens   de  ,- 

geftis  circa  annum  CCCLXVI.   fcribit :  I»  Ifau-  e!"°r!    j" 
•        t  t    .  ■  •  .  i.  •    >*  .  ■    S.I  beoao- 

na  globattm  per  vicma     dtgrejji  pradones  ,   oppi-  ...     ,,      . 

da  ,    villafque    uberes     libera    populatione   vexan--' 

tes  ,    magnitudine    jaclurarum  Pamphyliam   affli- 

(labmt  &  Cilicat  .  De  qua  Iiaurorum    irruptio- 

ne  Theodoretum    intelligendum  non  dubito  .  Ne- 

qu^    enim    Santlus  Theodojius    ad    hunc    Chrifti 

annum  ,    quo  de  eo    loquitur    Baronius  ,   perve- 

nire  potuit  ;   cum  Theodoretus  narrata  ejus  mor- 

te     habe.lt:    Cregis    pmfcCluram  fufcepit  admiraa- 

dus   Hell.idius  ,  qui  per  annos  fcxaginta  laboribut 

illis    defunllut ,    Cilicum  divinitus  pojica  fatlus  eji 

JntU 


Cum  Critice  Pagii. 


357 


Christi 

372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani      . 

,,  Impp.  g, 

Valenhs  y 


'(*)  Hicron. 
41. 


(b)P,xi,!in, 
tptjl.  9. 

XXXIV. 


(t)  Pallad. 
in  Laufi.ic. 
e.tp.ii. 


Melania 
ab  Atha- 
nnfio  do- 
nm  pellc 
ovina  . 


una  cum  Melania  Romana  clarifiima  fe- 
mina  Hierofolymam  ,  fed  in  JEgyptum^. 
primo  ad  invifcndos  illic  agentes  fanclos 
monachos  navigalle,  idem  S.  Hieronymus 
ad  Florentium  ,  necnon  ad  Rullinum  fcri- 
bens  (a  ),  duabus  epiftplis  declaravit  , 
quas  ex  Syrix'  folitudine  dedit  :  accedunt 
his  alii  teftes  ;  confirmat  enim  hoc  ipfum 
de  peregrinatione  Ruffini  cum  Melania 
S.  Paulinus  (  b  )  in  epiftola  ad  Severum  , 
nccnon  Palladius  de  eadem  Melania  a- 
gens. 

Quonam  vero  potiftimum  tempore  ejuf- 
modi  Ruffini  cum  Melania  peregrin.itio 
acciderit,  diverfe  ea  de  re  reperiuntur 
fententiae:  nam  Palladius  (c)  ipfo  evor- 
dio  Valentis  Imperii  id  factum  efle  affir- 
mare  videtur ;  fed  apud  S.  Hieronymi  Chro- 
nicon  anno  decimo  ejufdem  Imperatoris 
ha?c  leguntur:  Melanta  nobilijjima  mulie- 
rum  Romanarum ,  &  Marcellmt  quondam 
Confults  filta  ,  unico  Vrxtore  tunc  Vrba- 
nofilio  dereUclo  ,  Hierofolymam  mviga- 
<vit  ;  ubi  tantum  virtutum prxctpuxque  hu- 
vuhtatts  fuit  miraculo  ,  ut  Theclte  nonun 
accepertt.  H.tc  ibi:  qure  intelligenda  pu- 
tamus,  non  cum  primum  Roma  profecta 
eft  ,  fed  curn  ex  iEgvpto  Hierofolvmam 
pervenit.  Nam  quod  fpeclat  ad  profeftio- 
riem  in  ^gvptum  ;  cum  ipfius  Ruffini  , 
necnon  Palladii  affertione  conftet  Mcla- 
niam  ac  ejus  convtes  ,  vivente  adhuc  A- 
thanafio,  fuiffe  Alexandriae,  quem  liquet 
hoc  ipfo  anno  ex  hac  vita  migraire  ,  uti- 
que  ante  decimum  Valentis  annum  eam 
cum  fuis  in  j^gyptum  profeclam  effe  ,  af- 
firmare  neceffe  eft  .  Quod  enim  contige- 
rit,  ipfoviventc  adhuc  S.  Athanafio,  Me- 
laniam  Alexandriam  pervenifle,  Pailadius 
ex  eo  perfpicue  demonftrare  videtur,  cum 
ait  Melaniam  ab  ipfo  Athanalio  donatam 
efle  ovina  pelle  ,  quam  dono  acceperat  a 
Macario  Abbate,  oblata  ipfi  munere  a  leo- 
ne  pro  gratiarum  actione  de  catulis  caecis 


ab  ipfo  Iuci  redditis  :  cujus  rei  adeo  ad- 
mirandae   Rutfinus  (  d)   hiftorfam  narrat  ; 
qui  &  ait  ,  fe  prxfentem  fuifie,  cum  per- 
fecutio  elt    illata  monachis  poft  Athanafii 
obitum  ab  Arianis:  Ejenim,  inquit ,  «jw* 
prtefens  vtdt  ,  loquor  ,  &  eorum   gejla  re- 
fero  ,  quorum  in  p.ijfionibus  foctus  ejfe  pro- 
merut .  Hxc  ipfe  :  deeadem  Melanis?  per- 
egrinatione  dum  Pall.idius  agit  (e  ),  ait 
eam  duce  Ilidoro  eremnm  JEgvptx  luftraf- 
fe  ,  &  inter  alios  magni  nominis   mona- 
chos  invifilfe    Pambonem  ,   eidemque  pro 
monachorum    ufu    donafle    trecentas    li- 
bras   argonti.     Cum  autern  (  quod  dixi- 
mus  )  tunc   contigerit  Hieronymum  eam 
epiftolam  fcribere  ad  Ruffinum,   cum    il- 
Ie  inviferet  monachos  perfecutione  veva- 
tos  (  quod  hoc  ipfo  anno  faclum  eft  poft 
obitum    Athanafii  ,  de  quo  paulo  pofl  di- 
cluri  fumus  )  aflirmandum    eife  videtur  , 
hoc   eodem   quoque  anno  a  S.  Hierony- 
mo    ad    Rufnnum     eas    litteras  datas   ef- 
fe  ;  ubi  inter  alia  (/)  :    /ludiote,  inquit, 
JEgypti    fecreta     pencrare  ,    monachorum 
invifere  choros ,  6*  coeleftcm  in  terris  cir- 
cumire  familtam  .  Et  inferius  :  Rurfum  fu- 
fpenfam  voto  nutante   mente,    quidam  A- 
lexandrinus  monachus ,   qui   ad  Aigyptios 
confejjores  &  voluntate  jam  martyres  pio 
plebts  jamdudum   fuerat    tranfmijfus  obfe- 
qtiio,  mantfejius  ad  credulitatem  nuncti  au. 
ttor  impulerat.    Et  paulo  poft:    Rujfnum 
JsLttrite  ejje,  &  ad  beatum  perrexijje  Ma- 
carium  crebra  commeanttuoi  multttudo  re- 
ferebat .  Haec   ipfe. 

Quibus  omnibus  redditur  manifeftum  , 
Melaniam  cum  Riiffino  hoc  anno  ,  fuper- 
ftite  adhuc  Athanafio,  Alexandriam  per- 
venifTe,  &  S.  Hieronymum  (  ut  diclum 
eft  )  poft  Athanafii  obitum  ,  excitara  hoc 
anno  ab  Arianis  perfecutione  in  Eccle- 
fiam  Alexandrinam  ,  &  incolas  eremi,  il- 
Iam  ad  Ruffinum  epiftolam  confcripfilfe 
ex  Syriae  eremo,  ubi  agebat  fubxgrotans; 

nam 


(i)   Ruffin. 

l.i.  c.4. 


(e)  Pallai. 
in  Laufiac. 
c  1  Lipom. 
tom.i. 


(f)  Hitron. 
tftjl.^i. 


XXXV. 

Hierony- 
mus  ex 
Syria?  e- 
remo  fcri- 
bit  ad 
Ruffinum. 


PAGIUS 


IV. 

lnvejligx- 
tur  initi- 
um   Monn- 
th.itus  5. 
Hicronymi, 


Ar.tiflec,  idefl  Metropolira  Tarfi  in  Cilicia_- 
prima  ,  interfuitque  Concilio  Ephefino  anno 
CCCCXXXI.  ceiebrato  ,  qui  ideo  ante  annum 
CCCLXX.  Abbas  creatus  fuerat  ;  fed  de  eo 
pluribus  fuo  loco  agetur  .  Bollandus  quidem  a'd 
diem  XI.  Januarii  ,  quo  Theodofius  a  Grarcis 
colitur  in  Menaeis ,  vit.im  ejus  ad  annum  cir- 
cirer  CCCCXII.  protrahit  ,  quia  Theodoretum 
explicat  de  infeftatione  Ifaurorum  ,  quae  anno 
CCCCV.  contigit  .  Sed  opinionem  hmc  San- 
cli  Hieronymi  Monachatus  ,  &  Helladii  Epif- 
copatus    plane    evertunt  . 

Hieronymus  enim  qui  in  Syria  erat  ,  ubi 
Tbeodejius  Ahbas  Antiochiam  veiit  ,  laudatam  ad 
eum  epiftolam  dedit,  neque  ejus  monachatus 
poft  annum  CCCLXVIII.  differri ,  aut  citius 
quam  ab  anno  CCCLXVII.  inchoari  poteft. 
Ipfemet  quippe  teftatur  fe  Romx  fuifle  quan- 
do  Juliani  Apoftau  mors  nunciata  ,  anno  fcili- 
cet  CCCLXIII.  deinde  in  Gallias  venit ,  ubi 
per  aliquot  anno<  eommoratus  eft  ;  tandemque 
in  Orientem  profeflus  ibi  Monachum    induit , 


Baron. n. 


quod   contingere  non  potuit ,   nifi   fub  finem  an- 

ni     CCCLXVII.   aut    infequentis   initio  ,    quid- 

quid    Baronius    in     contrarium     afferat .     Certe 

quando    Rufinus  &   Mclania.    Alexandrism   vene- 

re,     fub    finem     fcilicet     currentis     Chrifti   an-  XX*V"'K 

ni ,      Hieronymus  jam    monachus  erat  ;    &   Am-    e"' 

mianus     citatus  ,     poftquam    de   Ifaurorum  prx- 

dationibus     locutus  eft  ,     fubdit  :   H&c  intcr  Prx- 

textatus  Prsfctluram  urbis  (ublimius    curaKs  ,  &c. 

Urfinum  Roma    expulit  .   Liberio   autem    Dama- 

fus    die  prima    Oclobris  anni   CCCLXVI.    fuc- 

celTir  ,     dum     Viventius   Prafecturam    Urbanam 

adminiftraret  ,    ut    ex  Ammiano   Bironius   anno 

CCCLXVII.    num.  Vll.oftendit  .  Viventius  Lu- 

picino  &    Jovino    Coff.    anno   fc.    CCCLXVII. 

III.  Ne».  Maii  adhuc  Prafedrus  Urbi   erat ,   ut 

liquet  ex  L.  3.   Cod.  Theod.     ie   tndulg.   Crimi- 

num ,  eodemque  anno  ,  menfe   incerto   Praretf- 

tatum  fuccefforem  habuit ,  ut  docent  Leges  Cod. 

Theod.  • 

Verum    eft    in  eodem    codfce  Legem   10.    De        V. 
fanit  datam  Vlll.  liut  Qtfob.  Remis  ,  dirigi  ad 

Prt- 


3*8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTt 

372- 


Damasi  Pap. 
6, 


Valentiniani  , 
Valentis  lMpr-  9' 


nam  air :  JEgrotum  effe  me  dolui  ;  &  nifi 
me  attenuati  corporis  vtres  quadam  com- 
■pede  prapedijfent  ;  nec  medice  fervor  afta- 
tir  ,  nec  navtgantibus  femper  incertum  ma- 
re  pia  cum  feftinatione  gradienti  valuiffet 
objiftere .  Hac  ipfe .  At  de  rebus  magna 
laude  dignis  a  Melania  geftis  ejufmodi 
perfecutionis  tempore  ,  inferius  fermo  e- 
rit :  haec  enim  non  ad  infinuanda  Acta_. 
MelaniaeatqueRuffini  ;  fed  ex  eorumdem 
peregrinationis  tempore,  incolatus  tempus 
Hieronymi  ineremo  voluimus  demonftraf- 
fe :  etenim  fic  ex  longe  petitis  faepe  con- 
tigit  tempora  reddi  certa  . 
XXXVI.  Quam  autem  diximus  Melaniam  cum 
Rurrino  atque  fociis  ante  obitum  Athana- 
fii  certum  effe  Alexandriam  ex  Urbe  ve- 
nifle  ;  quonam  potiffimum  tempore  id  ac- 
cidiffe  putandum  ?  Si  Palladio  affenferi- 
mus  affirmanti  id  faiftum  circa  exordia_. 
Valentis  Imperii ,  ipfum  RuflRnum  (  a  ) 
adjungere  poffemus  adftipulatorem  ,  ubi 
ait  annis  fex  fe  Alexandriae  commoratum 
effe ,  &  poftea  iterum  ad  aliquot  dierum 
fpatium  illuc  reverfum  commorari  conti- 
gifle:  Sed  hoc  rurfum  diffuadet  ut  creda- 
mus  ,  quod  ex  nuper  citata  Hieronymi 
epiftola  ad  Ruffinum  inauditus  antea  & 
inopinatus  adventus  ejus  in  ^Egyptum  & 
quam  recentifiimus  fuiffe  videtur  ,  ut  fu- 
perius  diclum  eft  . 

Sed  ad  Hieronymi  in  Syrise  eremum_ 
acceffum  redeamus .  Quando  autem  con- 
tigerit,  ut  ipfe  fic  monafticae  vitae  arripue- 
rit  inftitutum,  diligenti  rerum  ac  tempo- 
rum  difcuflione  perveftigandum  eft  .  Cae- 
terum  quod  in  re  dubia ,  &  incerta  ver- 
femur,  nitendum  eft  conjecluris ,  aliifque 
argumentis  ,  qiantumlibet  videri  poflint 
a  longe  petita  :  fic  enim  fiepe  acciditper 
anguftas  rimulas  perfpicere  ,  quae  indaga- 
tur  folicite  veritas.  Atquodad  hanc  rem 
pertinet ,  haud  aflbntiri  polfumus  affirman- 
ti,  (b)  Hieronymum  cum  Ruflfmo  atque 


(*)  tXuffin. 
in  H'cron. 
invcCl.i. 


xxxvir. 


(b)Martan. 
Vtfior.  in 
vit.S  Hier. 


PAGIUS    Prstextatum    P.   V,    &    fubfcribi    Gratiano   A.   I. 
&  Dxgala-fo  Coff.    qui    Confulatus    in    annuu^ 
Cwrigitur  cCCLXVI.    cadit .   Verum   error  eft    i'n   infcri- 


infctjptt 


ptione  ,  legendumque   ai   Viventium  P.   V.   Currs 


"Legtt  10.  cer(Urn  fit  |lLinc  dignitatem  illam  obtinui(Te  die 
Codtcu  prima  Oclobris  illius  Chrifti  anni  ,  quando  Da- 
Theod.de  niafus  ordinatus  eft  Ponnfex  Romanus ;  eam  ad- 
pozntt  .  nl)C  exercuilfe  initio  menfis  Maii  anni  CCCLXVII. 
eodemqtie  anno  Praetextatum  ei  fucceffifle  .  Vi- 
dit  Gothofredus  legem  illam  io.  de  Pctnit  in 
aliqua  parte  mendofam  elfe ;  cum  Gratianus 
dicatur  Auguftus  ,  qui  tamen  anno  tantum— 
CCCLXVII.  hunc  honorem  affecutus  eft  ,  ait- 
que  mendum  cubare  in  Confulatu  ,  legendum- 
que  ,  pofl  Confulatum  Gratiani  tgr  Dagalaiphi  , 
qua  formula  annus  praediclus  notatus  fuit .  At 
hoc  padto  ordinem  Legum  invertit  ,  &  quse  eft 
decima  de  Pcenis ,  rejicitur  poft  undecimam  . 
Qyare  non  dubium  quin  error  in  infcriptione 
verfetur,  &  quin  littera  illa  A  ibi  intrufa  fit . 
lx  quibus  tandem  omnibus  fequitur  anno 
CCCLXVII.   Pra.tcxtatum.  Urbis  Prsfeclum   re- 


collegis  itineris  fociis  primum  Hierofo- 
lvmam  petiiffe  ,  inde  vero  inter  fe  divi- 
fos ,  Ruffinum  in  jEgyptum  ,  Hierony- 
mum  autem  in  diverfas  Provincias  per- 
egrinationem  inftituifle  ,  atque  illinc  de- 
ferta  Syriae  petiifle.  Nam  Ruffinunu 
Roma  receflifle  cum  Melania,  profe- 
clumque  in  ^Egyptum ,  indeque  Hierofo- 
Iymam  perveniffe,  cum  jam  S.  Hierony- 
mus  in  Syria  monachus  degeret ;  tum  quae 
fuperius  di&a  funt,  tum  quae  dicentur  in- 
ferius  ,  perfpicue  demonftrabunt .  Ex  per- 
egrinatione  vero  ipfius  Hieronymi  a  fe.^ 
defcripta  poffumus  parirer  intelliger^_/ 
tempus  ipfius  ex  Occidente  in.  Orientem 
migrationis:  ad  Ruffinum  enim ,  cum  il- 
le  jam  perveniffet  in  iEgvptum  ,  ex  eremo 
Syrioe  fcribit  (  c  )  ,  fe  pnmo  profectum  in 
Thraciam,  inde  in  Pontum  atque  Bithy- 
niam  ,  poftea  in  Galatiam  &  Cappado- 
ciam  ,  deinde  per  Ciliciam  in  Syriam  de- 
fcendiffe,  ubi  confedit  in  folitudine  mo- 
nachus:  hic  totius  ejus  eft  peregrinatio- 
nis  periodus,  una  cum  fidiffimis  comiti- 
bus  Evagrio  presbvtero  Antiocheno,  In- 
nocentio,  Heliodoro,  &,  ut  ait ,  cum_. 
Hyla  S.  Melanii  famulo- 

At  quod  primum  ad  Evagrium  Antio- 
chenum  fpe&at  ,  hunc  infigniter  eruditum 
diximus  jam  fuperius  temporibus  Juliani 
Apoftatx,  eumque  una  cum  S.  Eufebio  E- 
pifcopo  Vercellenfi  in  Occidentem  venif- 
fe  :  idque  teftificatione  S.  Bafilii  de  eo 
ita  teftantis  in  epiftola  ad  Fufebium  Sa- 
mofatenum  (-d)>  ubi  ait  ipfum  redeun- 
tem  ex  Italia  ad  fe  litteras  attuliffe  .  Cum 
igitur  reperiamus  Evagiium  individuum 
comitem  fuiffe  S.  Hieronymi  ;  aeque  etiam 
cum  eo  Hieronymurh  p.regrinatum  ex  Oc- 
cidente  in  Cappadociam  ,  par  eft  crede- 
re ;  cum  de  fe  tradat  ipfe  Hieronymus, 
cum  eo  profeclum  effe  in  Cappadociam . 
Hxc  igitur,  ut  afferamus,  eadem  certa 
Hieronymi  atque  Evagrii  in  Cappadociaru 

per- 

nunciatum  efle  .  Secundo  motus  Ifaurorum  ab 
Ammiario  narratos  eodem  etiam  anno  accidif- 
fe  .  III.  Savftitm  Theodofmm  Abbatem  Antioclihrrt 
feceflifle  .  IV.  divum  Hieronymum  citafum  epi- 
ftolam  ad  eum  tunc  dedifle .  Et  denique  eum- 
dem  fub  illius  anni  finem  ,  aut  infequentis  ini- 
tio    monaftica:    vitae   fefe  addixifle . 

Valens  Imp.  hujus  tantum  anni  initio  Antfo- 
chiara  pervenit .  Adeo  enim  intolerabilis  in  Ci- 
licia,  qua  tranfeundum  erat  ,  seftus  invaluerat  , 
ut  anno  trecentefimo  fexagefimo  quinto  Valeni 
Antiochiam  proficifcens  ,  Carfareae  conftiterit  , 
donec  vaporati  &Hus  Cilicin  jam  leniti  ejfent  ,  ut 
ait  Ammianus  lib.  \6.  cap.  7.  Qyam  etiam  in 
rem  Quintus  Curtius  fcribit :  Et  tunc  &flut  e- 
rat  ,  cujut  calor  non  aliam  magit  quam  Cilicia. 
cram  vaporet  Solit  accendit .  Denique  Hierony- 
mus  in  epift.  ad  Rufinum  anno  prxcedenti  fcri- 
pta  ,  ait  :  Cum  me  Thracia  ,  Pontut  ,  atque  Bi- 
thyni.t  totum  Galatia  &  Cappadoci/t  iter  ,  &  fer- 
vino  Cilicum  terra  fregifiet  nflu  ,  Syria  tiiiki  ve. 
lnt  pcrmt    cccurrit ,    F.x   quo  penitus    evertitur 

do- 


(c)  Hieron. 
epiil.q. 


XXXVIII. 


(d)  B.t/57. 
epifl.8. 

Peregri- 
natio  Hie- 
ronymi  & 
Evagrii 
eadem . 


VI. 

Valcntit 
Imp  An- 
ttochiam 
adventut  , 

Baron.  an. 
370.  nmu. 
LXUI. 


Cum   Crltice  Pagii, 


3^P 


Christt 

37^' 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentinianit 
Valentis  lMm  9» 


(*)  Hieron, 
fpifl.49. 

XXXIX. 


&)  Bafil. 

fpift.i. 


Quando 
Evagrius 
&  Hiero- 

nymus  in 
Cappado- 
ciam  pro- 
fccli . 


PAGIUS 


peregrinatio  perfuadet  :  huncque  ipfum  E- 

vagrium  ,   de  quo  Sanftus  Rafilius  memi- 

nit,  eumdem  effe  cum  Evagrio  Hierony- 

mi  focio  atque  comite,cum  nomen,  tum 

niunus    presbyterii,    tum   patria,  nempe 

Antiochia,  necnon  locus  ipfe  unde  vcnit, 

nimirum    cx  Iralia  ,  scque   demonftrant  ; 

cumdemque  Evagrium  illum  effe  ,  qui  e- 

gregiam  navaverat  opcram  Mediolani  ad- 

verfus  Auxentium  ,  de  quo  ad  unum  ex 

comiribus   Innocentium  ante  Hicronvmus 

fcripferat  (<*),  nos  fuo  loco  retu'imus. 

Quando  autem   acciderit   Evagrium  ad 

Sanclum  Bafilium  in  Cappadociam  perve- 

nilfe  ex  eadem  Bafilii  epiliola  poffumus  in- 

telligere;  quavantequamde  Evagrio  faciat 

menrionem  ,  de  vehementi  moi  bo  in  quem 

tunc  inciderat,'  agir ,  cum  ait  (  b  ):  Quin- 

quagtnta  hts  diebus  xger  decubui  ,  qutbus 

mtht  fedulo  ajfuit  dtletlus  &  omtttum  ftu- 

dtojijfmus  frater  nojler  ,  &  cooperator  El- 

jidtus  .  Multum    entm  febre    confumptusy 

penurtu  nutrientis  matert<*>  artda  hac  car- 

ne    ceu    lucernarum    papyro   circumdatus  , 

marctda    Ungaque    eegrttudine   laboravi : 

antiquum  vulnus   huic   accedens  ,   a  cibts 

me  abjlraxtt ,  oculis  fomnum  ademit ,  tan- 

dem  morti  &  vit*  confinem  me  ejfecit  ,  tan- 

tum  vtvere  permittens,  quantum  ad  dolo- 

rem  fenttendum  npus  eft .  Haec  &  alia  plu- 

xa  de  eadem  corporis  infirmitate  Bafilius, 

quam  ei  contigifle  fuperius  diximus  anno 

quo  creatus  eft  Oefareae  Epifcopus  ,  qui 

numeratur  Domini  trecentefimus  feptua- 

gefimus  :  quo  pariter  dixerimus  Hierony- 

mum  cum  eodem  Evagrio,  &  alm  fociis 

deveniffe  in  Syriam ,  inde   vero  ejufdcm 

Provinciae  deferta  petiiffe,  non  antefmea 

fententia  )  annum  Domini   trecentefimum 

feptuagefimum  primum  ;  quod  quidem  & 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

doflorum  Virorum  fententia  ,  quae  fert ,  anno 
CCCLXX  aut  CCCLXXI  Valentem  Antiochiam 
venifle  :  hoc  enim  paclo  aeftivis  caloribus  Ci- 
licia  ei  pertranfeunda  fuiflet  .  Et  tamen  Va- 
lentem  hieme  Antiochiam  pervenifle  ,  oftendit 
etiam  Lex  Codicis  Theod.  unic.  Ne  conlatto  per 
Logographos  celehretur ,  data  pridie  Nonas  Apri- 
Ui  Seleucii  ,  quac  haud  procul  Antiochia  .  Tum 
Idibus  Aprilis  Lex  19.  ejufdem  Codicis  De  Prt- 
teribu; ,  Antiochis.  emifla .  Currentis  itaque  an- 
ni  initio  Valens  Antiochiam  ingreflus  eft  .  Cer- 
te  Libanius  in  Vita  fua  fe  quinqtiagenarium 
fuifle  Joviano  imperante  teftatur  pag.  46.  poftea 
pag.  48.  annum  actatis  oftavum  &  quinquagefi- 
mum  egifle  fe  dicit ,  tum  cum  Valens  Antio- 
chiam  venit.  Jovianut  Auguflut  Antiochiam  pro- 
feclus  eft  fub  finem  anni  trecentefimi  fexagefi- 
mi  tertii ,  tefte  Ammiano  lib.  zj.  Quare ,  fi 
eo  anno  Libanius  quinquagenarius  erat ,  prar- 
fenti  quinquagefimum  oclavum  compleverat , 
ideoque  non  alio  anno  Valens  Antiochia  ad- 
ventavit.  Qiiod  fi  jam  antea  ad  eandem  ur- 
bem  is  accefliflet ,  prioris  illius  adventus  men- 
lionem  Libanius  feciflet .  Interim  obiter  obfer- 
vandum ,  Imperatores  nonnifi  per  hiemem  in 
Cilicia  iter  habuifle  .  Ammianus  enim  lauda- 
tus,  ubi  dixit ,  Jovianum  Antiochi*  ,pauJifper 


infinuare  Videntur  citatae  ejufdem  fuperius 
litterae  ad  RufTinum.  Ex  his  igitur  indu- 
cimur,  ut  credamus  prnefentem  annum  ef- 
fe  fecundum  ejus  in  eremo  incolatus .  Quo- 
nam  autem  fuadente ,  Hieronymus  ad  ha- 
bitandum  Syriae  ercmum  elegerit,  paulo 
poft  dicluri  fumus  . 

Decens  eft  enim ,  ut  antea  tanti  Patris 
hic  fummatim  in  hanc  diem  vitae  curfum 
recenfeamus,  ex  fuis  ipfius  fcriptis  elici- 
tum .  Natus  eft  Stridone  opp>do  in  Dal- 
matia  ,  honeftis  quidem  parentibus ,  & 
fubftantiis  haud  infimis,  quas  poftea  pro 
aedificationc  monafterii  per  Paulinianum 
fratrem  diftraxit  (c):  non  enim  de  fo 
ipfo,  fed  de  voluptuofis  clericis  atquemo 
nachis  ,  ex  perfona  tamen  fua  illa  ait  (  d  ) : 
Katus  tn  paupere  domo ,  &  in  tugurio  ru- 
Jitcanoy  qut  vtx  mtllio  &  cibario  pane 
rugientem  faturare  poteram  ventrem  ,  nunc 
Jimilam  &  mella  fajitdto  ,  &c.  Bonofum 
habuit  colla&aneum  (<•),  &  cum  eodem 
coaluit  in  liberahbus  difciplinis ,  praedi- 
vite  adolefcente  :  a  puero  enim  excolen- 
dus  bonis  Iitteris  traditus  eft  prsceptori; 
dequoipfo  (/):  Memini  me  puerumcur- 
Jitajje  per  cellulas  fervulorum^  diem  fe- 
riatum  duxijje  lufibus ,  &  ad  Orbilium 
fevientem  de  avioe  finu  traclum  ejfe  ca- 
pttvum  .  Romam  veniens  cum  eodem  ipfius 
gentili  Bonofo  Donatum  audivit ;  ipfum 
enim  fuum  nominat  (g  )  prxceptorem  : 
tum  ,  ut  ipfe  tradit  (h  ),  fcholaftico  mo- 
re  lufit  in  controverfiis  declamandis .  Ibi 
adulta  auate  facro  baptifmo  initiatus  (/") 
eft  ;  quo  fufcepto  ,  paulo  folutiorem  vi- 
tam  ,  quam  geflerat,  continuo  emenda- 
vit :  nam  priori  amiffa  corporis  integrita- 
te,  fecundam  qjam  vocat  continentiam^ 
poft  baptifmum  fervavit  immaculatam  (k) . 
A  a  a  To- 


XL. 

S  Hiero- 
nymi  pri- 
mordia  . 


(c)  Hicron, 
epifl.i6. 

{d)  Hieron% 

epifl.i. 


(e)  Hieroni 
epifl.41. 

(f)  Hicr.A- 
polog.  adv. 
Huffin. 

(g)  Hierom 
in  Chron. 
anno  20. 
Conflantii. 

(h)  HierJ. 
1.   contrx 
Telag.  & 
in  epifl,  ad 
Calxt.  c.x. 

(i,  Hieron. 
epilhsy. 

(k)Hier.  A- 
pd.  pro  1. 
adverf,  Jq- 
vin. 


moratnm  efle  ,  addft  :  Flagrante  hieme,  inde  pro. 
feBui  ,  Tarfum  urhem  Cilicum  nohilcm  introiit  : 
&  cum  introiiffet  Ancyram  Imperator  Confulatum 
iniit ,  Kalendis  nempe  Januariis  anni  CCCLXIV- 

Quae  Zofimus  lib.  4.  pag.  74i.de  Valente  Imp.      VIT. 
fcribit,   Viris  eruditis  «nfam  dedere    exiftiman-  Ante  hunc 
di  ,  eum  &  anno   CCCLXX.  Antiochiam  venif-  annum 
fe  ,    &  illuc   poftea  anno  prarcedenti  vel  curren-  Valent 
ti    rediifle.  Verumenimvero  non  folum  hoc  Zo-  Antiochi- 
fimus    non   infinuat ;  fed  etiam   noftram  fenten-  amnon 
tiam   aperte  confirmat  .  Harc  Zofimi  verba  :  Va-  venit . 
lens     Imperator    contra   Verfas   in   Orientem  ,    quo 
tendehat  imtio  ,   fe     parat  s    ac  lente  progrejfus  , 
(   annis    nempe  CCCLXX.  &  CCCLXXI. ;  oppi. 
dis  Legatos  ad  fe  mittentibus  ,  uhi   pofccret   ujus , 
opitulatur  s     alixque    multa  rite  adminiflrat ,  squa 
petentihus  facile    poflulata  concedens .    Antiechtam 
cum  perveniffet  (  praefenti    fc.  anno),   omntno  cau- 
te    res    bellicas   adminiflrat  .    Et   hteme  quidem  in 
Antiochena     Regia  commoratus  ,   Hierstpolim  verno 
tempore   proficijcitur  :  (  Hierapolim  nempe   Syriae 
non  Ionge  ab  Antiochia  pofitam  )  atque  inde  con- 
tra  Perfas    ducens  exercitut  ,   inttante   rurfui  bie. 
me  ,  revertitur  Antiochiam .    Ac  hellum  quidem  Per- 
jicum   in  hunc'  modum   cxtrahebxtur  .    Gothofre- 
dus   in  Chronologia    (Sod,   Theod.   eo  Zofimi  lo- 

co  abutitur ,  ut  oftcndat,  V(,lentcm  anno  CCCLXX 


\ 


3  70 


Annales  Eccleliaftici  Baronii 


ChRiSTI 

372- 


Dam 


ASI   PAP. 

6. 


Valentintani 
Valentis 


Impp. 


Totus  piis  officiis  deditus   una  cum  ejuf- 

dem  inftituti  fodalibus ,  fingulis  diebus  Do- 

(a)Hieren.  minicis  (  Ut  ipfe  tfddit  u)  invifebat   iru, 

in  Ezecb.    fubterraneis  ccemeteriis    reliquias  fanfto- 

<-.io.         rum  martyrum .  Nihilque  caeteris   diebus 

otii  fibi  relinquens  totuS  erat    in    defcri- 

bendis  libris  :   fic  enim  bibliothecam  Ro- 

mae  fummo  ftudio  atque  labore  fibi  confe- 

(h)  Hiero»,  cifle  teftatur  (b) .  In  Gallias  poft  haec  pen. 

cpift.zi.      egrinatus  cum  ipfo    Bonofo  ,  eadem  fiti  li- 

brorum,  Treveris  S.  Hilarii  libros  de  Syno- 

dis  manu  fua  defcripfit;    aliofque  ibi  po- 

fitos  antiquos  codices,  ufus  opera  amico- 

(c)tiier.tp.  rUm  atque   inter  alios  Florentii  ,   defcri- 

«.  f>4i.     bendos  curavit  (c). 

XLI.  Contigit  autem  poft  hfcc,  tit  qui  femel 

peregrinari  cceperat,  proficifci  quoque  iti 

Orientem  ,  in  animum  induxerit :  id  qui- 

dem  cum  eruditionis,  tum  etiam  religio- 

nis  caufa  ;  ut  ex  his  quse  geflit ,  infpice- 

re  licet.   Porro  peregrinationis  ejus  quae 

remanent  veftigia  afTe<5rantes  ,  dicimus  eum 

cumBonofo  comite  e  Galliis  revertentem , 

Aquilejam  pervenifie,  confedifieque  ibi  a. 

liquo  temporis  fpatio  fruiturus   confortio 

fancliflimorum  virorum  ,  nimirum  S.  Va. 

leriani  ejus   Civitatis  poft  Fortunatianum 

Epifcopi,   Heliodori ,    Nepotiani  ,    RufH- 

ni,  Chromatii ,  Jovini  ,  Eufebii,  Bonofi  , 

Florentii,  Nicaea?  fubdiaconi ,  Chryfogo- 

ti)  nieron.  n'  rnonachi ,  ad  quos  omnes  intimae  necef- 

ep.41  41."  fitudinis  teftes  ejufdem  Hieronymi  litterse 

(d)  extant. 

Summa  quidem  laude  florebat  tUnC   A- 

quilejenfis  Ecclefia,    ubi    extinclo   Fortu- 

natiano  Epifcopo    Arianpe  fecTse    fautore, 

icniisflo-  eam   Arianorum  labe  foedatam  Valerianus 

rentiiTI-     vir  fanrjtiflimus  ab  omni   prorfus   impieta- 

ma .  tis  faece  purgavit ,  ut   idem  S.   Hierony- 

mus  tradit  (t)  ;  adfcitifque  ad  oflkia  Ec- 

(e)  Hieron.  clefiaftica  viris  optimis    ac  eruditis  ,    fic 

«■j"'/».4S«     claruit,    ut   de  eis   ipfe   Hieronvmus  in_. 

Chronico    ita   digne    meminerit:    Aquile. 

jenfes   clerici,  quafi  chortts   beatorum   ha- 

bentur  ;  per  quos  omne  Ariant   quondam_. 


PAGIUS  Antiochi-r  fuiflTe,  quia  eo  anno  aliqnas  Leges 
Hierapoli  dedit ,  m  fuo  Iocodixi.  Veruni  Le- 
ges  illie  Hieripoli  Phrygiar ,  &  quidem  ante 
hiemem  emiflTa? .  QuTe  ,  cum  ipfemet  Gofhn- 
fredu';  fafeatur  ,  Vahntem  fub  finemanni  CCCLXX 
Conftantinopolim  rediifTe  ,  liquet,  eumilloan- 
rio  Antiochiam  non  veniffe  ;  &  ex  diclis  ,  nec 
etiam  anno  CCCLXXI.  illuc  pervenifle  . 
VIII.         Valens  ,   dum  Antiochiar  moratur  ,  eos  qui  A- 


43.44. 
XLII. 

Ecclefia 

Aquile 


(f,  Hierotf 
epi  II.41. 


*  Floren- 
tinus . 


(g)  Hierort. 
epifl.  5.6. 


Ib)  Hicron. 

epijl.41. 


dogmatis  (/)  vtrus  exclufum  efl:  fed  & 
quod  qui  ibi  erant  clerici  eflent  &  mo- 
nachi,  hoc  praeconio  ex  iifdem  tres  po- 
tiflimum  laudantur  in  Chronico,  cum  ait: 
Florentius  *,  Bonofus  ,  &  Ruffintts  infignes 
monachi  habentur ;  ex  quibus  Florentius 
tam  mifericors  in  egenos  fuit ,  ut  vulgo 
Fater  pauperum  nominatus  effet .  Ab  hoc 
adjutum  Heliodorum  in  Orientem  pere- 
grinationem  confecifle ,  ejufque  evpenfis 
Hieronymum  complures  libros  exfcriben- 
dos  curafle,  ejufdem  litterae  ad  eum  da- 
tae  (g)  fignificant,  quibus  rurfus  ejufdem 
viri  mifericordia  erga  pauperes  commen- 
datur  illis  potiflimum  verbis :  Vrxtermtt- 
to  innumerabiles,  in  quibus  Chriflum  fu- 
ftentafti*  pavifli ,  veflifli  ,vifitafti ,  &c, 
Horum  igitur  fuaviflima  confuetudine  ali- 
quantifper  detentus  eft  S.  Hieronymus 
Aquilejae  ,  cum  inde  recedere  cogitur  ne- 
fcio  quo  improvifo  rerum  eventu  ,  ut  ipfe 
ex  eremo  ad  Ruffinum  fcribens  teftatur 
verbis  illis  (h):  Foflquam  me  a  tuo  latere 
fubitus  turbo  convufjit ,  poflquam  glutino 
charitatis  harentem  tmpia  diflraxit  avul- 
Jio^  &c.  Tunc  Aquileja  recedens  ,  itu. 
Dalmatiam  patrium  folum  veniens,  foro- 
rem  juvenculam  setatis  lubrico  lapfam , 
primum  viro  maxime  pio  Juliano  diaco- 
no ,  qui  eam  ad  meliorem  frugem  refti. 
tuit,  deinde  etiam  per  litteras  Chroma- 
tio  commendavit  (/').  Poft  haec  autem_. 
una  cum  dictis  fupra  comitibus  recenfitas 
Provincias  peragravit,  nempe  Thraciam  , 
Pontum,  Bithvniam,  Galatiam ,  Cappa- 
dociam  ,  Ciliciam ,  atque  Syriam  ,  ubi  cum 
Evagrio  Antiocheno  in  via  comite,  An- 
tiochiae  confedit. 

Erat  Evagrius  praedives  ac  nobilis,  do- 
mi  nufque  villae,  Maronia  diclae;  ubi  ali- 
quando  agens  Hieronvmus  cum  eodem  E- 
vagrio  ,  naclus  ibi  fanflifllmum  illum  Mal- 
chum  monachum,  totius  vitae  ipfius  curfum, 
quam  poftea  factus  fenex  confcripfit,  ac- 
cepit  j    teftatur   id    quidem    Hieronvmus 

ipfe 


rianam  opinionem  averfabanfur  ,  hoftiliter  ve-  perfenttio 
xavit ,  ut  narrat  Socrates  Iib.  4.  cap.  17.  qui  graffa.iur  . 
cap.  fequenti  recftat  quar  Edtffa.  in  Mefopota- 
mia  farfla  funt  adverfus  Orthodoxos  .  In  Palje- 
ftina  Orthodoxi  non  minus  qu.im  in  Mefopo- 
tamia  vexati,  ut  teftatur  Epiphanius  harrefi 
LXXIII.  &  Hieronymus   epift.  61. 

[1]  Magna    hucufquede  anno,  emortuali  S.    A-        LX. 
thctnafii   controverfia    fuit  .  Socrates   lib.  4.  cap. 


(i)  Hieron. 
epiji.2,-]. 

&  43« 


XLIII. 

Quid  Hie- 
ronymus 
Antio- 
chix . 


NOTiE  I1]  (~~\  LTamouam  adducla  Pagii  argumenta  pro  atTignando  anno  obitusS.  Athanafii  valida  funt; 
V^/  adhuc  tamen  illa  non  plane  inepte  diluit  P.  SoIIerius  in  Hiftoria  Patriarcharum  Alexan- 
dr.  prxfixa  tomo  V.  Junii  Morum  SS.  pag.  40.  Ad  Epiftol.im  enim  S.  Proterii  refpondet  illam, 
ficut  aperte  mendofa  eft  dum  nomen  Anajlctfii  pro  Mbanafio  praefert ;  ita  forte  &  mendofe  lege- 
re  iTrtfitovToqfuperflite  Dro  cx7co0!ovtoc  AefunRo  .  Illud  Cyrilli  de  annis  46.  integris  iri  Epifcopatu  a- 
clis  ex  genio  linguae  Grsecae  non  feirtDer  annos  completos  defignat  ,  ut  Pagius  ipfe  non  femel  a- 
gnofcit  .  Hieronymi  Chronicon  ex  editione  Sealigeri  ordinaiionem  Petri  illius  ,  qui  Athannfio  fuc- 
celTit  ,  non  decimo  ,  ut  eft  in  multis  editionibus,  fed  nono  anno  Valentiniani  &  Vakntis  illigat , 
ideft  anno  371.  Chronicon  autem  illud  eo  in  loco  menda  plura  chronologica  prxferie  notat .  His 
Jate  dedudtis,    Aihinafii  obiturn  anno   371.  diei  1.  Maii  aflignat. 


Cum  Critice  Pagii. 


371 


Christi 

372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentintani  »_*•■    „ 

,r  IMPP.     O» 

Valentis  * 


(*)  #».-. /*  ipfe ,  cumait(tf):   Maronia.  triginta  fe- 
fit,  M.ii.    re  mtUtbns  ab  Antiochta  urbe  Syrioe  hattd 
'  grandts  ad   Qrientem   dtfiat  viculus  :  hic 

pofl  multos  vel  dominos ,  vel  patronos  , 
dum  ego  adolefcentulus  morarer  tn  Syria  , 
ad  Vap<c  Evagrti  mceffarii  mei  poffeffionem 
devolutus  efl  ;  quem  tdcirco  nunc  nomina- 
<vi ,  ut  oflenderem  unde  nofjem  quod  fcri- 
ptnrus  fum .  Nominat  Hieronymus  Eva- 
grium  Papam ,  quod  cum  ipfe  fenex  ea— 
fcriberet,  jam  ipfe  Evagrius  factus  fuerat 
(  ut  fuo  loco  dicemus  )  Epifcopus  Antio- 
chenus  ;  poft  vero  defcriptam  egregie  vi- 
tam  Malchi ,  ifta  ad  poftremum  :  Htsc  ,in- 
quit ,  mihi  fcnex  Malchus  adolefcentulo  re- 
tulit  ,  htec  ego  vobis  narravi  feuex  ,  &  ca- 
flis  htjloriam  caftitatis  expono  .  Quo  pla- 
ne  Malchi  exemplo,  &  aliorum  plurimo- 
rum  monachorum  ,  quibus  (  ut  vidimus) 
Syria  tunc  florebat,  incaluit  cor  ejus  ad 
confectandum-  vitx  monafricae  inftitutum; 
cum  &  ad  Theodofium  magni  nominis  vi- 
rurr*,  &  alios  praeclaros  anachoretas  lit- 
(J)  H(Vro».  teras  (  b)  dedit,  petens  eorum  precibus 
epifl.iS.  '  forvi  vinculis  fxculi ;  ubi  heec  inter  alia: 
Kunc  veflrum  efl ,  ttt  voluntatem  flequa- 
tur  effetlus  ;  meum  efl  ,  ut  velim  ;  ob- 
fccranonum  veflrarttm  efl ,  ut  quod  velim 
&  p^JJim  .  Interhaec  tempor-is  fpatia,  cum 
quid  eiTet  deccrnendum  de  ftatu  fuo  ,  Deum 
fervofque  Dei  ita  confuleret,  agens  An- 
tiochioe  docentem  audivit  Apollinarem  - 
t»  Hiiroti.  de  quo  ipfe  ad  Pammachium  (  c  )  :  Apol- 
"/"."0  5*  linarem  Laodicenum  audivi  Anttochice  fre- 
quenter  &  colui ;  &  cum  me  in  fanffis 
Scripturis  crudtret  ,  numquam  illius  con- 
tenttofum  fuper  fenfu  dogma  fufcepi .  Haec 
ipfe .  Porro  cum  (  ut  fuperius  diclum  eft) 
Apollinaris  nondum  perfecte  cognitu.  , 
neque  damnatus  effet,  licenter  docebat , 
audiebaturque  licentius. 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS    -o.  eum   Gratiano   iterum    &  Probo  CofT.  prae- 

cedvnti    nempe    anno ,   mortuum   fcribit  ,    eum- 

S.  Atha-     cftie  Hermantius    in  Vita  S.  Athanafii  ,    &  Pa- 

nafli  obi.    pebrocius    die    fecunda   Maii   in   ejufdem  Sancli 

tut .  Vtta    fequuntur  .  Imo  Peravius  in  Notis  ad  epi- 

flolam  Proterii    Epifcopi    Alexandrini  ,  quam.in 

Baron.n-    Ane  tom'    fecundi   de    Doclrina   Temporum  re- 

xxitr.  &    c'tat  >    eandem    fententiam    tuetur  ,  &  in   Bif- 

feqq.  fcrl  •    ^e    Photini    damnatione  cap    i.    inquit  , 

Socratem    namquam    temere  ,    aut  falfo    notas 

Confulares  adhibere  .  Sed  Epifcopatus  S.   Bafilii 

initium    anno    fuo  redditum  ,   &   adventus  Va- 

ltntis  Antiochiam    hoc    anno   confignatus  ,  So- 

cratis    errorem    manifeftum    faciunt ,    evincunt- 

que ,    Sanclum    Prarfulem  anno   tantum   fequenti 

ad    Deum   migrafle .  Cum  enim  dies  mortis  ejtis 

eertus  fit  ,  fecundus    nempe    menfis    Maii  ,  quo 

colitur  ,  ipfeque  Bafilium  Epifcopum  in  fuis  Ope- 

ribtis     vocet  ,  mors  ejus  die  fecunda   Maii  anni 

trecentefimi     feptuagefimi  primi  contingere  non 

potuit,    five     Bafilius   die   XIV.  Junii     ejtifdem 

aoni  Carfarrac  Epifcopus   diclus-  fit ,  fivealiodie 

ordinatus  fuerit ;  cum  certum   fit ,   euin  nonum 

Scdis  annum  tantum  inchoafle  .   Ad  harc  Socra- 

tes    Iib.  4.  cap.  zi»    narrata    Athanafii   mnrfe, 

ait  J    Qonfcjlim     igitur   Jrinni  animos     refumfcre 


(d)  Tbeod. 
itt  fhilolb. 
c.io. 


Qijod  autcm  ad  Theodofium  anachore-    XLIV. 
tam   fpeclat  ,    cujus  precibus    adiutus  S.  Hierony- 
Hieronymus  monalVtcae  vitae  arduum  infli-  mus  cuf- 
tutum   animo  ardenti  arripuit;  idem  illc  tor  cremi 
eft,   qui  hoc  tempore  in  iis  regionibus  e- 'a"us  • 
gregia   claruit  fanftitate  ;  cujus  res  pra?- 
clare  geftas  Theodoretus  (d  )  confcripfit ; 
cumque  patria  Antiochenum  ,  eo  fanctita- 
tis  pervenifTe  tradit ,  ut  nautae  ,  efus  no- 
mineinvocato,  tempeftatem  maris  ingruen- 
tem  fedarent ;  q.uem  Antiochiae  defunctum 
affirmat,  fepulturaque  fanctorum  honori- 
fice  tumularum .  De  loco  vero  a  S.  Hie- 
ronymo  in  Syris  folitudine  ad  habitandum 
delecro  ,    ad    Chromatium    (  e  )  fcribens  (e)Himm 
ita  ipfe  meminit :  Tn  ea  er&mi  parte  de!a-  '/"^M3« 
t<z  funty   tuae   fcilicet  litterae  ,    qua  inter 
Syros ,  &  Sarracenos  vaflum    limitem  du- 
cit .    Eadcm   habet  ad  Florentium  (/)  .  f/i  Hier; 
Chalcidis  Provinciae  ea  erat  (utalibi  (  g)  cyifl.6. 
ipfe  teftatur)  folitudo  .  Fuerc  ejus  comi-  ig)  Hieron; 
tes  Innocentius  atque  Hylas,  acceflitqut-»  pnfat.in 
poflea  Heliodorus  .  His  omnibus  Evagrius   Abdiam. 
Antiochenus  cuncra  neceflaria  miniitrabat 
(h)y   quin    &  ejus   impenfis   Hieronymo  f*;  «'fro»i 
ad  fcribendos  Iibros  fuppeditati  funt  an-  ';,•4I,4*• 
tiquarii ;  illis   enim  fe  ibi  abundaiTe  tefb- 
tur  (/');  ejufdemque    Evagrii  opera,   l\ti- (i)  Hierou. 
terae   qua;  diverfis    ex  locis   Antiochianu.  eplfl.  6. 
afTerebantur  ,   eidem    reddebantur,  vicif- 
fimque  ad  alios  mittendas  ab  ipfo  ille  ac- 
cipiebat  . 

Sed  rebus  in  hunc  modum  probe  difpo-     XLV. 
fitis  ,  illud  funeftum  in  primis  accidit,  ut  (k)  H,>ro». 
dulciffimo    comite    Innocentio   morte   ex-  epitl.  41. 
rincto   privaretur  (£),  Hellodorufque  ci-  (/   Hicr0„t 
to  receflerit   (/),   fpe  tamen  redeundi;  ep,/i^,i7,' 
ipfc  vero  crebris  (  m  )  Iaboraret  corporis      ,„■  0 
inftrmitatibus  ,  quod  fspe   queritur  ad    dv-  ™L  "*""' 
verfos  amicos   fcriberrs  (n) .  Quas  ihfuper        '*" 
prxter  haec  paffus  fit  impugnationes  dae-  (")  H'ero»> 


A  a  a 


mo- 


oh  ImpcratorirReHgioneminfolentra  elati .  Etabf- 
que  mora  Valentt '  ,  t>ui  tunc  Antiochis.  verfaba- 
tur,  rem  Jignificarunt .  Quare  ,  ctim  currenti 
tantum  anno  Valens  Antiochiam  adventarit , 
non  poteft  dici  ,  Athanafium  anno  prarcedenti 
mortuum  efTe ;  conflatque  ,  fidem  Socrati  in 
morte  Athanafii  narranda  adhibendam  nonefle- , 
cum  ipfrmet  fateatur  ,  Valentem  Antiochiar  ver- 
fatum  effe  ,  quando  Ecclefia  magnun»  illud  lu- 
men-  amiflt . 

Reifle    itaque  S.  Proterius  ,    unus  ex  fuccefTo-  X. 

ribus   S.  Athanafii  ,   a-nno     fequenti    Athanafmm  Certum 
morttmm     tradit ;    quae  &  Hieronymi  &   Theo-  tefltmom- 
phanis  in  Chronicis  fenterrtia   foit  .    Protenus  in  "'»  mertis 
epift.  quam     anno     CCCCLIV.    ad   S.   Leonem  Atbattajit. 
PP.  fcripfit  de  Pafchate  ,    inquit :     ln  oHogefimo 
anno   ab    Imperio    Diodetiani   fUpcrflite  beattt  mc. 
moritt  Patrc   noflro   &   Epifcopo   Anaflafio  '  legen- 
dum ,    Athanafio   )    cum    XIV.     Luna    Pafchttlis 
XXVIII.    ttie   mcnjis  Phaminoth  (  id  efl  ,   nono  Ka- 
lendarum    Aprilium  )    dic   frovcnijfet  ,    die    Domi- 
nito  ,  itt  fuhfequcntem  tranflatum  cfi  Dominicum  , 
ita    ut  quinta  die  menfis   Pharmoti  (   boc  efl  ,  pri- 
die   Kahndarum    Aprilium    )    celcbraretur^   Pafeba 
Dominicum.    Quos  chararteres    omneS'  annum- 
CCCLXXIH.   notare  ,  nullus  inficias  ierit  .  I- 

dcm 


37* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

37*. 


Pam 


ASI    PaP, 

6. 


Valemtiniani 


VALENTIS  iMPP.p. 


rnonurn  ,  &  quae  eum  exgrcuerint  proelia 
carnis ,  Jiic  rerexam  ex  ejufdem  epiftola 
(a)  Hieron.  ad  Euftochium  (  a )  ;  O  quoties  ego  ipfe 
fpijl.n.  jH  eremo  conflitutus  ,  &  in  illa  vafla  fo- 
Hieronyr  lituiine ,  quce  exufla  Solis  ardoribus  bor- 
rnus  ,  quar  rtdum  monachis  prxftat  habitaculum  ,  pu- 
P  Pa/rus  W^«ot  mf  Koinanis  tntereffe  deliciif  !  Sede- 
incremo.  ^m  ^uf  ^  _^-  amarjtudine  plenus  eram  ; 

borrebant  facco  membra  deformia  ,  &  fqual- 
Udum  cutis  fitum  JEthiapica  carnis  abdu- 
xerat ;  quotidie  lacrynice9  quotidie  gemi- 
tus  ;  fi  quando  repugnantem  fomnus  immi-, 
rtenfopprefltjfet,  nuda  humo  vix  ojfa  hteren- 
iia  collidebam ,  De  cibis  vero  &  potu  ta- 
CfO)  cum  etiam  languentes  monachi  aqua 
frigida  utantur ,  &  coflum  aliquid  acce- 
piffe  ,  luxuria  fit ,  llle  igitur  ego  ,  qui 
Ob  gehenn**  metttm  tali  me  carcere  ip/Ki 
damnaveram ,  fcorpionum  tantum  focius  , 
&  ferarumy  fcepe  choris  intereram  puella- 
rum ;  pallebant  ora  jejuniis  ,  &  tnens  de- 
Jideriis  ceftuabat  in  frigido  corpore ,  &  an- 
te  hominem  fua  jam  carne  prcemortuum  fa- 
la  libidinum  incendia  bulliebant .  Itaqut_, 
omni  auxilio  deflitutus  ,  ad  Jefu  jacebam 
pedesy  rigabam  lacrymis  ,  crine  tergebamy 
&  repugnantem  carnem  hebdomadarum  ine- 
dia  fubfitgabam.  Non  erubefco  confiteri  in- 
felicitatis  mex  miferiam  ;  quin  potiut  plan- 
go  me  non  effe  quod  fuerim  .  Memini  me 
clamantem  diem  crebro  junxijfe  cum  nat~le  , 
nec  prius  a  peclorit  cejfajfe  verberibut  , 
quamredirety  Domino  increpante,  tranquil- 
litas  .  Ipfam  quoque  cellulam  meam ,  qua- 
ji  cogitationum  mearum  confciam  pertime- 
fcebam  ;  &  mthimet  iratus  ,  &  rigidus  /b- 
lus  deferta  penetrabam  ;  &  ficubi  concava^. 
vallium ,  afpera  montiupi  ,  rupium  prtertt- 
pta  cernebam ,  ibi  mex  orationis  hcus , 
fbi    illud   miferrimee    carnit    ergaftulum ; 


^AGIUS    dem  fcribit   Auclor  Hiftoria;    Patriarcharum  Co. 

ptitarum  ,   quam     Abrahamus   Ecchellenfis    Lati- 

nam    fecit  &  vulgavit ;  ait  enim  ,  obiifTe  S.  Pa- 

triarcham  feptimo   Befcinas  iie  Jovit  .  Eft   menfis 

iEgyptiacus,    cujus  dies    feptimus    cum  die  fe- 

cunda  Maii    concurrit,  Quare  cum  anno  trecen- 

tefimo     feptuagefimo    tertio   dies    fecunda    Maii 

in  feriam    quintam  inciderit ,  (erat  enim  litte- 

ra    Dominicalis   F )  S,    Athanafii  mors    accurate 

jn   eo  Chronico  confignata ,  Refpondet  Papebro- 

cius    loco   laudato ,  Auclorem    illum    feriam  ex, 

fuo    calculo    addidifie  .    Sed    Bxfilii   Epifcopatus 

exordio ,  &  Vnhntis    Antiochiam     adventu  exa» 

cle  conftitutis  ,    manifeftum   eft  ,  illum   Anony- 

mum   ex  veteri  aliquo  monumento    eam  feriam 

mutuatt  m  efTe , 

XI.  His   accedit    aucloritas  D.  Cyrilli    Alexandri- 

Quot  annis  ni    in  epift.    prima    ad    Solitarios ,   qui    tradit  , 

fcdit  Atbtt-  hunc    Chrifti  Athktam  integtos    qutdragint*   fex 

nafiui  •        annos  Ecclefiam   Alexandrinam  moderatum  efle  ; 

quod   verum    effe  non  poteft  ,  nifi  ufque   ad  an- 

num   fequentem    vitam     produxerit  .    Vanaeque 

qujecnmque  horum  verborum  interpretationes   a 

contraria:  fententiae  afTertoribus  in   medium  ad- 

ducunttir  .   Denique   Theophanes  non  tantum  an- 

HQ  Chrifti    CCCLXXIII.   Aihanafiurn  mortuum 


&  ut  ipfe  teflis  efl  Dominut ,  poft  mul- 
tas  lacrymaf  ,  poft  caeh  inhxrentes  0- 
culot ,  nonnumquam  videbar  mihi  interef- 
fe  a^minibur  Angelarum ;  &  Itetttt  gau- 
'denfque  dicebam  (b):  Vofl  te  in  odorem 
ttnguentorum  tuorum  cucurrimut»  Hac"te> 
rius  ipfe  , 

Verum  non  jejunia  folura,  aliafque  af- 
fliftiones  ad  carnis  impetus  infroenandos 
adhibebat,  fed  &  juge  ftudium  littera- 
rum  ;  unde  ipfe  ad  Rufticum  fcribens  haec 
ait  (c  ):  Dum  ejfem  juvenif&  folitudinit 
me  deferta  vallarent ,  incentiva  vittorum> 
ardoremque  naturce  ferre  non  poteram-.  ; 
quem  cum  crebris  jejuniis  frangerem  ,  ment 
tamen  co^itationibus  ctftuabat ;  ad  quain-. 
edomandamy  cuidam  fratri,  qui  ex  Hebrxis 
crediderat ,  me  in  difciplinam  dedi ,  ut  poft 
Quintiliani  acumina  ,  Ciceronif  fluviot , 
gravitatemque  Fron>onit ,  &  lenitatem  Plt- 
niiy  alphabetum  difceremy  &  flridentia  an~ 
helantiaque  verba  meditarer .  Qutd  ibi  la- 
borit  infumpferim,  qutd  fuftinuerim  dtffi- 
cultatis ,  quotiet  defperaverim ,  quottet 
ceffaverim  ,  &  contentione  difcendi  rurfut 
inceperim  ,  teftit  eft  cnnfcientia  tam  mea^. 
qui  paftut  fum ,  quam  eortim  qtti  mecum  du- 
xerunt  vitam  .  Et  gratias  ago  Deo  meo, 
quod  de  amaro  femine  litterarum  dulcet 
fruftus    carpo ,  J-tec  ipfe, 

Ex  multis  vero  xrumnis  ,  quibus  ibi 
graviter  affliftatus  eft  ,  i llae  qu'>dem  fibi 
maxirrjse  vifs  funt ;  quod  Occidentalis  ipfe 
homo  ,  collegis  parum  cognitus  ,  fufoe- 
cYse  illis  fidei  haberetur  ;  cumque  fcifla.. 
efTet  fchifmate  Ecclefia  Antiochena  ,  tota- 
que  illa  Provincia;  ipfe  pariter  invitare- 
tur  in  fchifma  ,  atque  cogeretur  alteri 
faltem  partium  inhaerere  ,  five  Paulini , 
five   Meletii,    Orthodoxis  ambobus  Epi- 

fco- 

dicit;  fed  etiam  addit  ,  pofl  gefli  Epifcopatut 
annos  fex  &  quadragintct  ,  tjwum  integros  qtta.- 
draginttt  in  perfecutionihus  ,  pericttlifque  pro  Bide 
&  pietate  fufceptis  peregerat  .  Athanafius  anno 
CCCLXVII.  menfe  circiter  Junio  ,  in  Ecclefiam 
fuam  revocatur ,  ut  anno  CCCLXX.  nionftra- 
vi.  Quare  ab  eo  anno  ad  initium  infequentis  , 
fex  illi  anni  ,  quibus  in  tranquillitate  vixit  A- 
thanafius  ,  funt  numerandi  .  Nicephorus  Patriar- 
cha  in  Chronico  poft  priores  viginti  Epifcopos 
Alexandriae  memoratos  ,  fcribit:  XX.  Athanafius 
Mtrtyr ,  ab  Arianis  frequenter  a  Sede  pulfus  ,  in 
cujus  locum  Gregorius  Arianus  fuffefius  annis .  • 
. . .  XXI.  Atbanafitts  fecundo  ,  eoqtte  Confiantini 
(  id   eft   Conftintii  )  juffu  expulfo  .  XXII.   Geor- 

gius    Cappadox    Arianus    annis Athanafius 

tertio  ,  itemqne  quarto  ,  &  etiam  quinto  Scdi  re- 
flitutus  :  ejus  anni  univerft  XLVl.  Ubi  Nicepho- 
rus  ab  Athanafii  expulfionibus  ad  ejus  reftitu- 
tiones  tranfit ,  &  primam  rcftitutionem  ,  qua: 
poft  Conftantini  M.  mortem ,  ab  hujus  filiis  fa- 
cla  eft ,  practermittit ;  quar  tamen  numeranda 
fuiffet ,  Secunda  enim  reftitutio  anno  CCCXLIX,- 
a  Conftantio  Aug.  peracla  ,  Tum  Athanafius 
tertium  a  Juliano  Aug.  anno  CCCLXII.  Eccle. 
fix  fua:  redditus.  Rurfus  quarto  anno  CCCLXIII, 

a   Jo- 


(b)  Cant.t. 


XLVL 


(c)  Hieron, 
epifl.4. 

Hierony- 
mus  in 
eremo  va- 
cat    litte- 
teris  He- 
praicis . 


XLVir. 

Hierony- 
mus  i 
fchifmati- 
cis  in  di- 
verfa  dif- 
trahitur. 


Cum  Critice  Pagii. 


CHHrsir 


373 

Damasi  Pat.  Valevtiniani  t 

6.  VALENTrs  Impp.  9. 


fcopis,  aliis  cum  Paulinocommunicare  ipfi 

fuadentibus ,  cum   Mcletio  aliis  ,  aliis  in- 

fuper  cum  Vitale  antefignano  haerefis    A- 

pollinaris  ;   magnumque  etiam  illi  2  Sy- 

riae  monachis  factum  e  t  negotium  (  ut  di- 

ximus  )  ob  nomen   hvpoftafis  :  cum  ipfe 

tunc  his  vallatus  anguftiis  ,  quid  aclurus 

eflfet  confulit  Romanuni  Pontificem  Dama- 

(/») Hieron.  fum  (  a  )  ■,    quem  hifce   primum  vocibus 

'/'/?  57.      interpclhit: 

XLVIII.       Quoniam  vetufio  Orient  inter   fe  popu- 

(b)  Tom      l°ru™  furore  collifut  ,  indifcijfam  (b)  Do- 

Tp>  mini  tunicam    &   defuper  textam   minuta- 

tim   per    frufla  diflerpit  ,    &  Chrijii  vi- 

(c)Cant.i.  neam  extermtnant  (c  )vu!per  ;  ut  inter  la- 

(<t)  Jer.  1,  cu*  c°ntritot  ,  qut  aquam  non  habent  (d)y 

dtjfctle  ubi  font  Jipn.itut  ,  &    hortut  ille 

(e)  Gttnt.t,,  conclufus  (it  (  e  ) ,  poffit  intelligi  :  Ideo  mi- 

Hieron.      ^i  catbedram  Petri  ,  &  fidem  Apoftoltco 

confulit      ore  laudatam  cenfui   confulendam ;  indz_, 

Damafum,  nunc   mece  animce  poflulans   cibum ,    unde 

cum  quo    olim  Cbrifli  veftimenta  fufcepi.   Kequt_, 

Antiochi*  vero  tanta  vaflitas  elementi  liquentis  ,  & 

debeat        interjacens  longitudo  terrarumy  me  a  pre- 

communi  -  „  ■  r  ■_  ■  2  ■ 

care.  ttofct   mxrgarttce  potutt  tnqutjittone    pro- 

btbere .  Vbicumque  fuerit  corpus ,  illic  con- 

(f)luctfj,  gregabuntur  &  aquilce  ;  (f)  profligato  a 

fobole  mala  patrimonio ,  apud  vos  folos  in- 

corrupta   patrum  fervatur  hcereditas .  Ibi 

ccefpite   terra  fxcundo  ,    dominici  feminit 

furitatem  centeno  frutlu    refert ;  bic  ob- 

ruta  fuhis  frumenta  in  lolium  avenafque 

degenerant  .  Kunc  in  Occidente  Sol  jufti- 

tt<t  oritur ;   in  Oriente  autem  Lucifer  tlle 

<Z)Tf-*;- '4-  qui   cectderat  ,   fupra  fiiera  (  g  )    pofutt 

(b)  Mat.  $   tbronum  fuum  .  Vot  (h)  eflit  lux  mundi , 

vot  ftl   terret ;  Vot  aurea  vafa  &  argen- 

lea  ;  hic  teftacea  vafa  ,  vel  lignea  virgam 

ferream  &  eeternum  operiantur  incendium  . 

Quamquam  igitur  tui  me  terreat  magnitu- 

do ,  invitat  tamen  humanitat  .  A  facerdo- 

te  vttttmam  falutit  ,  a  paflore  prxfidium 

ovtt  flagito .    Facejfat   invidia ,   Romani 

(uhnintr  recedat  ambitio  ;  cum  fuccejfore 


PAGIUS  *  Joviano  Aug.  in  Sedem  reftitutus  *  Qufnto 
&  ultimo ,  anno  CCCLXVII.  a  Valente  Aug. 
Alexuidriam  redire  juffiis.  In  Martyrologio  Hie- 
ronymiano  ad  diem  XIII.  Oflobris  legitur : 
ln  Ah\anirix  Atbanajii  Epfcopi .  Sed  is  dies 
ad  aliquam  Tranflntionem  refer^ndus ;  quamvis 
Florentinius  in  Notis  fufpicetur  ,  hunc  effe  ejus 
diem  natalem  ,  quod  Genebrardus  die  fecunda 
Maii ,  q'io  Athinafium  mortuum  diximus  ,  ha- 
beat  :  tranjlatio  Reliauiarum  Athanafii  Magni  . 
Nam  corpora  Samftorum  faepe  die  eorum  na- 
tali  tranflata  fuiffe  ,  aliquot  exemplisoftendimus. 
Perfecutio  poft  Athanafii  obitum  adverfus  Or- 
thodoxos  in  JEgypto  fufcitata  ad  annum  fe- 
que ^tem  revocanda  ,  quo  Athanajium  e  vivis  ex- 
ceffiffe  mox  dermnftrivimus  .Ex  Farragine  Ale- 
xandrina,  quam  Scaliger  publicavit  ,  difcimus , 
Pubiium  anno  ChrilH  trecentefimo  feptuagefi- 
mo  tertio  Auguftilem  ^gypti  fuiffe  ,  &  Ta- 
tiano  Orthodoxorum  perfecurori  fucceffifle  ,  Sed 
loco  Vublii  ,  reponendum,  Palladium,  quem  Theo- 
cjoretus  lib.  4,  eap.  11,  iEgypti  Reciorem  ,  dum 


XII. 

JE?\ptut 
pi.JI  Ahx- 
najiii  mor- 
tem  vexa 
ta  . 


pifcatorit ,  &  dtfcipulo  Crucit  loquor  .  Eg 0 
nullttm  prtmum  ,  nifi  Chrtflum  fequent ,  bea- 
tttudini  tu<ey  ideji ,  cathedrce  Petrt   com- 
muntone  confocior  ;  fitper  tllam  petram  ccdi- 
ficatam  Ecclefiam  fcto  (i  ).   Quicumque^,  (')  M*t.i6* 
extra  banc  domum  agnum  comedertt  (k)>  (k)  Exod. 
profanut  efl.  Si  quit  m  arca  Noe  nonfue-  11. 
rit ,  peribit  ,  regnante   dtluvio .  Et  quitl^. 
pro    meit  facinoribut  ad  eam  folitudinem 
commigravi ,  quce  Syriam  junflo  Birbarice 
fine  difterminat ;   nec  pojfum  fancjum  Do- 
mini ,   tot  interjacentibut  fpatiit  ,  a  fan- 
climonia    tux    femper  expetere  ;    ideo   bic 
collegat  tuot  Mgyptiot  confejjbret  Jequor  ,  ^ 

&  fub  onerariit  navibut  parva  navicula. 
delitefco.  Hon  novi  Vitalem-,  Meletium-. 
refpuo  ,  ignoro  Paidinum  .  Quicumque  te- 
cum  non  colligit  ,  fp-trgit  ;  hoc  eji ,  qui 
Chrifli  non  efl  ,  Antichrifli  efl  ,  &c .  Quac 
enim  fubdit  poft  haec  de  controverfia  vo- 
cis  hypoftafis,  jam  fuperius  funt  recitata  • 
Rogat  demum  ,  ut  cuinam  illarum  trium 
fe&arum  aucloribus  communicare  debeat  , 
litteris  fignificet  Antiochiam  ad  Evagrium 
dandis  » 

Quod  autem  diu  evpe<5tans ,  nondum  ta-  XLIX. 
men  cui  communicare  deberet,  Damafi 
refponfum  acciperet,  atque  interim  fa- 
clio  fchifmaticorum  magismagifque  ipfum 
urgeret;  rurfus  ad  eumdem  Romanum 
Pontificem  eodem  argumento  litteras  de- 
dit  (/),  quibus  hxc  inter  alia ;  Ita  me 
incejfabiltt  inimicut  pofl  tergum  fecufut 
efl ,  ut  majora  in  folitudine  bella  nunc  pa- 
tiar .  Hinc  enim  prce/idttt  fulta  mundt  A- 
riana  rabiet  fremit :  htnc  in  tret  partet 
fcijfa  Ecclefia  ad  fe  rapere  me  fejltnat  . 
Monachorum  circa  manentium  anttqua  in_ 
me  furgit  auftoritar .  Ego  intertm  dami- 
to  :  Si  quit  cathedrce  Petri  jungitur  ,  me- 
utefl.  Meletiut.  Vitalit ,  atque  Pauli- 
nut  y  ttbi  hcerere  fe  dicunt .  Poflem  cre- 
dere ,  Ji  hoc  unut  affereret ,  nunc  aut  duo 
mentiunturf   aut  omnes .    Idcirco   obteflop 

bea- 

de   ea    perfecutione     Ioquitur  ,    vocat.    Petrut  Baron.  n. 
D.   Athanafii   fucceffbr  ftatim   Iiteras   Synodicas  pcvil,   & 
ad    Damafum     PP.  mifit ,    quibus   perfecutiones  feq. 
Arianorum ,    ac  Gentilium    adverfus  fe  excita- 
tas  narravit .  His    literis  Vamafus    refpondens , 
literas  commumcatorias    fimul    &   confolatorias 
fcripfit  ad  Petrum  ,  ut   is  feftatur  apud     Theo- 
doretum   foco  laudato .  Ex  quo  apparet  ,  inqujt 
Valefius   in    Notis  ad   eum  locum  ,    inter   ordi- 
nationem  Petri  ,  ac   fugam  fatis  longum  tempo- 
ris    fpatium     intercefTiffe  ;    nec    probabilem    vi- 
deri    Baronii  fententiam,  qai  ordinatioiiem  ,  ac 
fugam   Petri   in  eundem   annum    conjicit  ,  nem- 
pe    prarfentem,  quo  Athanafium  mortuum  cre- 
didit . 

Hu/inum  Aquileienfem  anno  fuperiori  in  Sy-  XIII. 
riam ,  Melaniam  vero  currenti  Hierofolymam 
adventafle  ,  Baronius  alias  mihi  penitus  perfua- 
ferat .  Verum  utrumque  anno  fupenori  ex  Oc- 
cidente  folviffe ,  &  in  itgyptum  tunc  perve- 
niffe  certis  tandem  argumentis  detexi ,  varia- 
que  de  Melania  ,  hucufque  dubia    in  bono  lu. 

mi- 


(/;  Hieron, 
epitt.  58. 

Rurfus  de 

i;fdem 

Hieron. 

ad   Dama- 
fum  . 


$74 


Annales  Eeclefiaftici  Baronii 


Christi 

372. 


Damasi 
6. 


Pap, 


VaLENTINIANI  -    _        _, 

Valentis  Impp«  & 


L. 

Cum 


quo 


bfatitudtnem  tuctm  per  Crucetn  Domitti  , 
fer  heceffarium  fidei  noflrce  decus  ,  per 
pa/ponem  Chrtfli^  ut  qui  Apoflolos  hono- 
re  fequeris  ,  fquaris  &  merito ,  Ita  itt 
folto  cum  duodecim  judicaturus  fedeas  ; 
itct  te  alitts  fenem  cum  Fctro  cingat , 
itamunicipatum  c<e!i  cumPaulo  confequa- 
rts  ;  ut  mihi  litteris  tuis ,  apud  quem  in 
Syria  debeam  communicare ,  fignifices ,  Ko- 
li  defpicere  animam  ,  pro  qua  Chriflus 
mortuuus  efl.Uxc  ad  Damafum  Hiero- 
riymus;  at  non  hoc  anno,  fed  faltem_. 
poft  biennjum  ambae  hae  fcriptce  funt  a 
Hieronymo  epiftolae  ad  Damafum ,  ni- 
rhirum,  cum  jam  S.  Ambrofius  creatus 
fuiflet  Epifcopus :  nam  in  fuperiori  ad 
Damafum  epiftola  meminit  de  Auxentio 
atque  Ambrofio  ,  quem  conftat  anno  un- 
decimo  Valentiniani  fuifie  faclum  Epi- 
fcopum  ,  poft  fequentem  videlicet  annum, 
de  quo  fuo  loco  dicluri  fumus  . 

Quid  autem    ad  haec    refponderit   D:i- 

mafus  ;  licet  litterae  ejus  non  extent-;  ta- 

communi-  men  ex  multis  conftat  ipfum  refpondifle, 

candum      ut  cum  Paulino    communicaret ;   id   qui. 

deerevent  ^em  primo  ex   eo   redditur   manifeftum, 

Damafus .  ^UQC|  -ltjem  g#  Hieronymus  ab  eodem  pre- 

sbyter  ordinari  voluit ,  quod  certe    mini- 

me  facere  aufus   fuiflet  ,  nifi   fciflet  Ro- 

manum   illi    Pontificem    litteris    pacificis 

communicare .  Rurfum  vero   ex    his  quoe 

(a)  Extxt    s.  Bafilius  ad  Terentium    fcribit  (a) ,  li- 

*dif!w>*  ^uet  Damafum  ad  Orientales  dedifle  lit- 

pt'hnaan.  tevas  Pro  Paulino;  nam  ait ;  Super  iflam 

te  canoni-  ttutem  famam  iterum  apprehendit  nos,  au- 

cas  epifl.     ditus  ,  quod  &  fratres  ,  qui  cum  Paulino 

Paulinus     conflituti  funt ,    colloquuntur  aliqua    tuee 

praefertur  reftttudini    de    ea  qua    nobifcum  efl   uni- 

Meletio  .   tione:  nos  autem   dicn  partis  hominis  Dei 

*        Meletii   Epifcopi .  *  Qttos  audio  &  litteras 

tiunc  Occidentales  alium  circumferre ,  prce- 

cipientes  eos    alitim  habere  Epifcopum  An- 

tiochence  Ecclefice ,  rejicientes  admirabilem 

Epifcopum   vercz  Dei   Ecclefice  Meletium, 

Et  non    admiror   iflud  .   Quidam    enim  0- 

mnimodo    ignorant    ea    quce   in   iflis  funt 

fartibus  ;  quidam  autem  etfi  videntur  fci- 

re,  concertando  magis ,  quam  vtritatem^. 


PAGIUS 

"Mclani* 
&  Ritfinut 
exeunte 
anne 

CCCLXXI. 
in  Orien- 
tem  profe. 

eti, 

Baron.  n. 
xxxni.  & 

feqq. 


XIV. 


mine  collocavi .  Romam  Melania  ipfumque  e* 
tiam  parvulnm  filium  reliquit ,  ut  impofterum 
Hierofolymis  vitam  traduceret  ;  indeque  Hie- 
ronymus  magnus  tunc  ejus  amicns  in  Chro- 
nico  anno  Abrahami  1390.  fecundum  editio- 
nem  Scaligeri  fcribit :  Melania  nobilijjima  mu- 
lierum  Romanarum  ,  (£*  Marcelli  qutndam  Con- 
fulis  filia  ,  unico  Prxtore  titnc  Urbano  filio  de- 
reliclo  ,  Uierofolymam  navigavit ,  ubi  tanto  vir- 
tutum  j  prscipueque  humilitatis  fuit  miraculo  ,  ut 
Tecls.  nomen  acceperit  .  Quare  licet  Melania  in 
iEgypto  primum  fuerit  ,  ibique  per  menfes  fex  , 
antequam  Hierofolymam  veniret ,  commorata 
fit ,  ut  ftatirn  oftendam  ,  ea  tamen  mente  Roma 
digrefla  eft  ,  ut  reliquum  vits  Hierofolymis 
traduce ret . 

Negari    tamen   non    poteft  ,  quin  Hieronymus 
memorix  lapfu  adventum  Melanis  in  Orientem 


dicendo  ,  eis.  referunt  •  Et  tllos  quidem  ni* 
hil  mirum  efl  aut  ignorare  veritatem  ,  aut 
occultare  caufam,  propter  quam  ad  Qri- 
bendum  Paulino  perduclus  efl  beatijfmut 
Epifcopus  Athanafius  ,  Tuam  autem  perfe- 
cJionem  ibi  agentem ,  quce  poflea  fub  Prtn- 
cipatu  Joviani  inter  Epifcopos  facla  funt9 
integre  referre  rogamus  ,  ut  ab  ipfis  quee 
facla  funf  difcas ,  Verumtamen  quia  nul- 
lum  accufamus ;  oramtts  autem  magis  ai 
pmnes  habere  charitatem  ,  &  maxtme  ad 
domefttcos  fidei ;  congratulamur  iis  qui 
apportaverunt  de  Koma  Ittteras,  &  fi  ma» 
gnam  aliquam  &  venerabilem  habent  eo» 
rum  teflificationem ,  &  oramus  illam  ve- 
ram  ejfe  ,  &  ex  operibus  ipfis  confirmari  • 
Kon  atttem  propter  hoc  pojfumus  nobifmeU 
ipfis  aliquando  fuadere ,  quia  Meletium  i- 
gnoremus ,  aut  ut  eam  qu<e  fub  ipfo  eft 
Ecclefiam  obltvi  fcamur  ;  aut  inquifitiones  , 
pro  quibus  ab  initio  dijjenfio  fa(la  eft ,  mi- 
ttimas  arbitremur ,  aut  putemus  modicatn^, 
habere  differentiam  ad  eam  quce  de  pieta- 
te  efl ,  intentionem.  Haec  Bafilius  de  his 
quse  fpeclant  ad  caufam  Meletii . 

Ex  his  in  primis  videas  Athanafii  cum 
Paulino  communione  perfuafum  induclum- 
que  Romanum  Pontificem  cum  eodem_, 
Paulino  communicafle .  Quod  autem  ex- 
peclat  a  Terentio  perquiri  mittique  ad  fe 
A£ia.  Concilii  Antiocheni  fub  Joviano; 
illam  puto  caufam  ,  quod  in  eo  Conci- 
lio  cognitus  fuit  Meletius  ejus  Ecclefiaj 
Epifcopus  ,  5n  cujus  Svnodali  epiftola  pri- 
mo  loco  ille  fubfcriptus  habetur'  (b)  Vi- 
des  ex  his  etiam  Bafilii  modeftiam,  qui 
licet  eidem  plurimum  deferret  Meletio, 
excufat  tamen  judicium  de  Paulino  Roma? 
prolatum  ,  nimirum  haud  vera  illuc  de 
M?letio  effe  perlata.  Qeterum  non  fic  ex- 
clufus  Meletius,  &  Paulinus  receptus  fuif- 
fe  videtur,  ut  tamen  Meletio  communi, 
cantes  anathematis  damnatione  ferirentur, 
&  ita  extorres  fierent  ab  Ecclcfia ;  id 
quidem  haud  Bafilius  tacuiffet,  cujus  fen- 
tentia  in  primis  veniret  ipfe  damnandus ; 
immo  nec  Meletius  ipfe  ,  licet  privatus  fede 
illa ,  fuit  fententia  Damafi  excommunica- 

tus  , 

cum  anno  Abraham?  1390.  qu?  Kalend.  Oflob. 
anni  Chrifti  CCCLXXIII.  exorditur  perperam 
alligarit ;  &  quin  in  eodem  Chronico  in  Chro- 
nologiam  faepe  peccarit ;  cum  eam  ante  Santti 
Athanafti  mortem  in  Oriente  fuifte,  indubita- 
tum  efTe  debeat .  Nec  enim  exiftimandum  Li- 
brariorum  culpa  hunc  iocum  tranfpofitum  ef- 
fe  ;  cum  numero  fequenti  ibidem  narretur 
divi  Ambrojii  Mediolanenfis  ordinatio  anno 
CCCLXXIV.  perafla  ,  &  altero  poft  iftum  nu- 
mero  Valentiniani  fenioris  Mors  ,  qua?  ad  an- 
num  CCCLXXV.  pertinet.  Numeri  quidem  , 
feu  anni  Abrahami  ,  Librariorum  ofcftantia  , 
farpe  loco  moti  ,  uti  in  editione  Pontacena  , 
ubi  de  Melania  agitur ;  in  ea  enim  laudata 
Hieronymi  verba  cum  anno  Abrahami  1391. 
magno  errore  copulantur  ,  fed  eum  Melanix 
Hierofolymam  adventum  antc  menfem  Oflobris 

anni 


LL 


(b)  Socrat. 
/.3.  <\2r. 
&  Svzcm- 
1.6.  f.4. 

Qualis  fu- 
erit  fen- 
tentia  Da- 
mafi  Papx 
de  Mele- 
tio. 


Annttt  dif- 
teffus  Me- 
lania.  ex 
Occidente 
mendofe 
collocatitt 
in  Chroni- 
co  HicfD- 
nsmi , 


Cum  Critice  Pagii. 


375 


Chrish 
372« 


Damast  Pap. 
6. 


Valentiniani  , 
Valent.s  lMl'P-  * 


III. 

Tranfa- 
«Hum  inrer 
Meletium 
&  Pauli- 
num. 


(a)  S0tr.1t. 
1.  5.  c.j. 

(b)  Soz,om. 
l.J.e.3, 


LIH. 

Qiiid  dc 
tribus  hy- 
poltafibus 

Damafus 


(c)  Cirill. 

Jlcx.efijl, 
15. 


PAGIUS 


XV. 
iftlanim 

ticptis  ftiit 
Marccllini 
Exconfultt 
non  ver&> 
filia . 


tus ,  utpote  vir  Catholicus   probe  notus , 
dequeCatholica  veritate  optinie  meritus. 

Sed  quid  accidit  ?  Cum  omncs  ferme 
Orienta-les  Epifcopi  Catholicae  rcligionis 
reperirentur  ftudere  Melctio  ,  atque  aver- 
fari  Paulinum ,  indigneque  ferre,  Epi- 
fcopum  ob  fidem  Catholicam  faepe  exu- 
lem,  poft  immenfos  perfunftos  laborcs 
ignominiofe  fede  privari ;  refque  jam  co 
ftatu  repofita  eflet,  ur  nonnifi  magno  fcan- 
dalo  quae  decreta  fuerant,  perfici  poffent; 
placuit,&  quidem  puto  afTenriente,  vel 
falrem  ratum  habente  ipfo  Romano  Pon- 
tilice  ,  ut  amicabili  tranfactione  inter  eos 
intercedente  ,  res  ita  componererur  >  uc 
ilc  ambo  federent,  regens  quifque  illo- 
rum  gregem  fibi  fubjeftum  ;  ut  tamen  al- 
terutro  ex  hac  vita  migrante,  nullo 
ei  fubftituto  alio  Epifcopo  fucceffore, 
qui  fupereflet  a'teri,  folus  univerfam  il- 
Jam  curaret  Ecclefiam  :  quando  autem  id 
fieri  contigerit,  fuo  loco  dicetur  ex  So- 
crate  (a)  atque  Sozomeno  (»,  refelle- 
turque  Theodoreti  commentum.  Porro 
Hieronymus  poftea  admonitus  litteris  Da- 
mafi  Papae,  Paulini  communionem  ample- 
xuseft,  cui  &  inhaerebat  Evagrius  ejus 
pernecefTarius,  &  ejufdem  Paulini  dein- 
de  in  fede  fucceffor . 

Quid  autem  ad  eumdem  S.  Hierony- 
mum  de  tribus  hvpoftafibus  exquirentem 
Damafus  Papa  refcripferit,  licet  ejus  non 
extent  litterae,  tamen  nonnifi  ex  fenten- 
tia  ejufdem  Hieronymi  refpondifle  vide- 
tur ;  nempe  confitendum  tres  in  Trinita- 
te  perfonas,  tacendumque  nomen  hvpo- 
ftafis  :  id  fane  affequi  poffumus  ex  Cy- 
rillo  Alexandrino  Epifcopo  inter  alia  ita 
fcribente  ad  Acaciuin  (c) :  Qtiod  beato 
Vuultno  acctdtt  ,  qui  detrettabat  tres  di~ 
cere  bypnfiafes ,  dtferte  cum  virtute  & 
veritate  eadem  fentiens  ac  traftans.  Adhx- 
fit  autem  Occtdentaltbus  Deo  dtletltjji- 
t/iis  Epifcopis ;  propterea  quod   angufiior 


anni  ChrifH  GCCLXXIir.  in  fuo  Chronicocon- 
fignafTe  ,  dici  minime  poteft  .  Q^iando  iraque 
cerriora  monumenta  fuppetunr  ,  ejus  Chronico 
ininime  adhxrendum  ;  cum  ex  ipfis  Sancli  Do- 
cloris  Operibus  conftet  res  in  eo  fuis  rempo- 
ribus  non  raro  reddir.is    non   clTe . 

Prarterea  Iandarus  Hieronymi  locus  in  eo  cor- 
ruprus,  quod  in  editione  Scaligeri  Melania  di- 
catur  filia  Marcelli  Confulis  ,  loco  Marcellini , 
ut  rede  in  editionc  Ponracena ,  &  in  Hiftnria 
Laufiaca  Palladii  cap.  17.  editionis  fc.  Graeco  La- 
tinae  ,  Parifiis  anno  MDLXX.  prodiit ,  Melania 
dicitur  Marcclli  filia  .  Verum  harc  inrer  fe  non  pu- 
gnanr,ut  mulri  arbirrari  funr  .  Melania  enim  ne- 
pris  quidem  erar  Marcellini  anno  CCCXLI. 
Confulis  ordinarii ;  fed  Hieronymus  &  Palla- 
dius  eam  ejus  filiam  appellant  eo  modo  quo 
divus  Gregorius  Nazianzenus  in  fuo  teftamenro 
nepres  fuas  filias  vocar  ,  ur  obfervat  Baronius 
anno  CCCLXXXIX.  num.  XXXV.  &  feqq.  Imo 
in  Galliis  neptes  vulgo  petitcs  fillcs  nuncupamus , 
ut  fubodoratus    eft  Pontacus    in  Notis  ad  cita- 


LIV. 

Meletiani 
iunfti 

Tarienfi- 
bus. 


(d)  Sozom. 


efi  Romctna  lingua ,  quam  qux  juxttt  no- 
firam  Grcecorum  phrafin  tres  bypoflafes  di- 
cere  queat .  Verum  qunntam  nos  omnes  , 
qui  Ecclefioe  Dei  &  condolere ,  &  compa- 
ti  pojjumus ,  magno  teflimare  debemus ,  Ji 
vox  illa  exprejje  pronunciata  reprimi  pof- 
fit ,  ne  occafio  detur  iis  qui  ad  hoc  pa- 
rati  funt ,  ut  Ecclefiam  Dei  dividant  ac 
fctndant ,  &c.  Haec  Cyrillus,  plane  docens 
eam  Occidentalium  de  racendo  hypoftafis 
nomine  fuiffe  fententiam  ,  quam  ipfe  Pau- 
linus  ex  eorum  prxfcripto  fuerit  ample- 
xatus  •  Verum  (  ut  dieium  eft  fuperius  ) 
cum  ex  pluribus  Orientalium  fcriptioni- 
bus  innotefceret  ,  nomen  hvpoftafis  nul- 
lam  in  eo  pronunciando  habere  fallaciam; 
ficut  a  Graecis,  ita  quoque  a  Latinis  fu- 
fceptum  efTe,  atque  ufu  frequentatum  ap- 
paret,  adeo  ut  vox  Graeca  in  Latinitatem 
frequenti    ufu  tranfierit  . 

Caetcrum  etfi  Meletius  laude  dignifilmus 
haberetur,  cui  merito  faviffent  magni  no- 
minis  Orientales  Epifcopi ;  tamen  eo  ab- 
fentehis  temporibus,  exule  (  ut  vidimus  ) 
caufa  fidei  ,  illi  qui  ab  eo  difti  funt  An- 
tiochiae  Meletiani ,  illa  quidem  culpa  mi- 
nime  caruere ,  cum  ut  pracftarent  viribus 
pollerentque  multitudine,  conjunxerun^  fe 
Tarfenfibus,  f\c  diclis  ,  haereticis :  Erant  hi 
Semiariani  a  Silvano  (d)  ipforum  Epifco- 
po  ita  infrituti,  qui  cum  horrei?  Arianos 
profiterentur,  confitentes  in  Dei\ilio  divi-  /",$ ."^"' 
nam  fubftantiam,  nolebant  tamen  cum  Or- 
thodoxis  alTerere  ejus  confubftantialitatem, 
iis  de  caufis ,  quae  fuperius  funt  memoratse  . 
Attamen  non  omncs  qui  Meletio  commu- 
nicabant,  cum  Meletianis  pariter  juncli 
cum  Tarfenfibus  participationem  habebant: 
fiquidem  S.  Bafilius  exhorrebat  Tarfenfes 
haereticos  ;hinc  illa  ejus  deploratio  de  Tar- 
fenfi  Civitate  ab  haereticis  occupata  ,  ut 
fuo  loco  fuperius  diclum  eft  .  Porro  licet 
fic  divifi  inter  fe  effenr  Catholici  Antio- 
cheni ;  in  eo  tamen  haud  inviti  convenie- 

bant 

tum  Hieronymt  Iocum  .  Hanc  noftram  conjedu- 
ram  certam  reddit  Rufinus  laudatus  ,  qui  cxpro- 
brans  Hieronymo  quod  tunc  averfus  eflet  a  Me- 
lania  ,  quam  in  fuo  Chronico  Iaudarat  ,  verba 
Hieronymi  refert  ac  filiar  nomine  Hieronymum 
neptem  denotafTe  indicat  :  Et  j*m  nec  illud  ad- 
mirabilc  faftui»  Jilendum  efl  ,  ne  pndorem  incu. 
tiamus  audientibus ,  quod  Marcellini  Confulis 
neptem  ,  quam  Womans.  nobihtatts  primam  ,  par- 
vulo  filio  Rom/t  derelido  Hierofolymam  petiijfe  , 
&  ibi  ob  injigne  mtritum  virtutis  Teclam  no. 
minatam    in    ipfis   Chronicis  fuis  fcripferat   &c. 

Verum    harc  verba   unico  Prs.torc    tunc   Urbano      XVI". 
fitto  derelitlo  ,inomnibus    editionibus  depravata  ,  Melania 
Jegendumque  ,    unico  Prston  ttinc  XJrba.no  fi/io  de~  filium  Ro- 
rcliclo .  Et   ratio   eft  quia    Rufinus    loco    laudaro  mlt.reli- 
dicir    Melaniam    Parvulo  filio  Rom*  relifto   Uiero-  PHit  par- 
folymam  petiife      Ad   hxc    Paulinus    ciratus    infi-  vulum  non 
finuat  hunc   Melania?   filium   ex  tribus  quos   pe-  vcro  ur- 
pererar  minorem  fuifle  :  Ita   crevit   &rumnis ,  in-  bis  pnto- 
quit  ,   ut   dttos  filies  &  maritum  intra    anni  tem-  rem  . 
$ut   amitteret  ,  unico  tantum  fibi  parvulo  ad  >nc- 

mo- 


37<$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

372« 


Damasi  Pap. 
6. 


VaLENTINTANI    T 

Valentis  Tmpp.  9* 


U)  Crcg. 
NlfTorat. 
in  funcre 

Mntetii  • 


LV, 

Hieron. 
tricena- 
riqs  fcri- 
bif    fuper 

AWianv,. 


bant  in  unum  ,  ut  Euzojum  illic  Epi- 
fcopum  Arianum  cxecrarentur,  qui  pul- 
fo  olim  Meletio  ab  Arianis  favore  Impe- 
ratoris  fuerat  inftitutus  ipforum  Antiftes  ; 
de  quo  Gregorius  Nylfenus  (*)  :  Jam  , 
inquit ,  multum  temporis  intercejferat  ,  cum 
qutdam  adulterandt  animo  immaculatum  le- 
clum  conjugahm  aggreditur ;  fed  fponfa 
non  poterat  corrumpi ,  &c.  De  haeretico 
enim  illic  inftituto  Epifcopo  ipfum'  inteU 
ligere,   quae  fubdit  ibi    fignificant. 

Sed  de  rebus  Antiochenis  haclenus:  re- 
deamus  ad  S.  Hieronymum  in  ejufmodi 
Provinciaeeremo  commorantem,  recenfea- 
mufque  ejus  illic  lucubrationes  elaboratas. 
Ccepit  ibi  primum  ipfc  fui  experiri  vi- 
res  ingenii,  atque  ut  pulius  aquilae  pri- 
mo  volatu  eelfa  petens,  culmen  prophe- 
ticae  eminentiae  aufus  eft  penetrare :  cui 
tamenaerate  grandiori  fublimiora  fcanden- 
ti,  humilia  funt  vifa  ,  ita  ut  illa  anto 
elucubrata  omnino  defpeverit,  pofteriori- 
bus  priora  emendans.  Fuir  hic  Commen- 
tarius  in  Abd>am  Prophetam,  quem  cum 
juvenis  elaboraffet,  erubuit  poftea  fenex 
audiens  per  Italiam  circumferri ,  quem 
obliyione  putabat  effe  deletum.  Scripfe- 
rat  illum  priorem  hocputo,  vel  fequen- 
ti  anno,  quo  diclam  ad  Ruffinum  dedit 
epiftolam,  cum  Heliodorum  ad  fe  venif- 
fe  teftatur(  £),antequam  ille  recederet, 
quem  haud  diu  ibi  commoratum  effe  con- 
ftat  ;  ait  enim  in  ejufdem  Commentarii 
praefatione  adPammachium  (c  )  :  Hoc  il- 
lud  tempuft  mi  Vammacbi,  ac  luce  dul- 
Ctor,  quo  egrejji  fcholam  rhetorum  diver- 
fo  ftudio  ferebamur ;  quando  ego  &  He- 
liodorus  carijjimus  pariter  habitare  foli- 
tudtnem  Syri*  Chalcidis  nitebamur .  Haec 
ipfe. 

Quotennis  autem  tunc  S.  Hieronvmus 
effet,  idem  plane  ibidem  fupra  declarar, 
ubi  ait  :  Quanto  magis  ego ,  qui  necdum 
ad  atatem   perfetli  viri  &  tn  menfuram^. 


PAGIUS  moriam  potiur  quam  ad  eompenfationem  affecluum 
dercHtlo  .  Tum  Melaniam  cnm  Anna  de  qua  in 
]ib.  I.  Reg.  cap.  j.  qua?  filfum  fuum  In  templo 
depofuit  ut  Domino  ferviret ,  comparan1;  ait  : 
Jjla  (  nempe  Melania  )  ut  unicum  fuum  tt  petlore 
fne  alfcidit  ,  &  i»  Jir.um  Chrifii  jaclavit  ,  ut 
eum  ipfe  Dominur  enutrirct ,  nihil  pof/ea  illi  fus. 
follicitudinis  dedit  ,  diffidcnti&  peccatum  judi- 
eani  ,  fi  quem  Chriflo  commiferat  ,  ipfa  curaffet  . 
Qtiinta  autem  hoc  fide  fecerit  ,  hinc  perfpici  li- 
fet ,  quod  in  magna  licet  potentijjimorum  ,  & 
clarorum  fropinquorum  Roma.  copia,  nemini  par- 
vulum  fuum  verlo  ,  ut  dici  folet  ,  alendum  ,  eru. 
diendum  ,  tuendum  mandaro  dignata  efl .  Tam 
terta  fuit  a  Chriflo  effe  fttfccptum  :  ($•  ideo  me- 
ruit  cbtinere  ,  quia  frui  noluit  :  &  nunc  revifere 
meruit  per  ejus  fidei  pietatem,  qua  femel  rcli- 
fium  in  Veo  non  defideraverat  in  hoc  ftculo. 
Qnae  verba  de  Pntore  Urbano  ,  qui  nec  par- 
vulus  efle  potnit,  nec  indigere  ,  ut  aleretur  , 
erudiretur  &  defenderefur  ,  interpretari  non  pof, 
funt ,  Qnare  fallitur    Paliadius  Joco  citato  fcri- 


( h)  H:tron. 

tpifl,^t, 

(c)  Hieron.' 
frnfut.  /o 
jibdi*m. 


LVI. 


Cbrijliveni ,  mereri  debeo  veniam:   &  in- 
ferius,   tot  annis    poftea ,    quot   habebat 
quando  ipfe  fcripferat,  allatum  ad  fe  ab 
Italia  tradit  exemplar ,  nempe    triginta  ; 
nam  &  paulo   poft :    Kec  dtffiteor  per  hof. 
ce   triginta  annos  in  ejus  opere  me  hoc  la- 
bore  fudajfe  :  ficque  videas  cx  verbis  ipfius 
S.  Hieronymi  illum  elici  fenfum ,  jam  na- 
tum    annos    triginta    illa    fcripfifle  ,    poft 
annos  vero  item  triginta  eadem  correxif- 
fe ,  nempe  fexagefimo  aetatis  anno  ,  Chri- 
fti   vero   circa  quadringentefimum  fecun- 
dum.  Nec  eft  quod  alius  fenfus  accomo- 
dari  poflit  Hieronvmi  verbis ,  cujus  refti- 
ficatione(rf)  conftat,anno  quartodecimo 
Theodofii  Imperatoris  nondum  edidiffe  fe- 
cundam  in  Abdiam  interpretationem  .  His 
infuper  confentiunt  quae  idem    in  fine  e- 
jufdem  pofterioris  Commentarii  in   Abdiam 
ita  habet:    In  hoc    Propbeta  &  adolefcenm 
tuli  lufimus  ,  &  fenes  prxfumpfimus  :  adeo 
ut  omnis  prorfusambiguitas  auferatur,  ne 
quis   vel   poflit   exiftimare  anno  rrigefimo 
aetatis  fecundam  ipfum  ed'difle  in   Abdiam 
interpretationem  ,  fed  re  vera  poft  annos 
triginraa  prima  elaboraffe  fecundam  ;  quot 
enimannos  natus  erat ,  cum  jam  priorem  e- 
lucubrarat,  tot  fane  annis  poftea  interla- 
pfis  (  ut  ait    ej    pofteriorem  elaboravit  . 
At  quorfum  ,dices,  tam  exacla  de  Hie- 
ronvmi  aetate,  cum  primo  in  Abdtam  Com- 
mentarios  fcripfit,   temporis   exp'oratio  ? 
Haud  quidem  intelliges  otiofe  fufceptam, 
fi  de  aetate  Hieronvmi  divcrfas  confideres 
diverforum  fententias ,  eafdemque  longe  a 
verbis  ejus  abhorrentes.   Utinprimi»  cum 
tefteturS.  Profper  in   Chvonico  ,  S.   Hie- 
ronvmum  diem  obiiffe  Theodofio   iuniore 
nonum,  &  Conftantio  tertium  Cofs.  (  eft 
is  annus   Domini  quadringentefimus  vige- 
fimus)  addatque  eum    tunc    fuifle    a?tatis 
annorum  nonaginta  unius:   ea  ratione  di- 
cendum  eflet ,  hoc  anno  Domini     trecen- 
tefimo  feptuagefimofecundo  pervenifle  jara 

ad 

bens  :  Cum  curaffet  ut  filii  fui  nominaretur  tu- 
tor  ,  ipfa  acceptis  fuis  mohilihus  ,  &  in  navern  in- 
jettis  eum  aliquot  famulis  &  ancillir  ,  curfu  na- 
vigavit  Alcxctndriam ,  major  enim  fides  hic  ia 
re  Paulino  habenda  ,  cui  Hieronymti<;  f<  ffraga- 
tnr  cum  ait  Melaniam  unicum  filium  fuum  ei 
qui  tnnc  Prarturam  urbis  gercbat ,  dereliqtiilTe. 
Noftram  textus  Hferonymi  emendatfonem  cer- 
tifilmam  eiTe  ,  oftendo  ex  lib.  I. Inftitut.  tir.  io. 
Itbi  Iegitur:  Si  cui  nulftts  omnino  tutor  fuerat, 
ei  dabatur  in  Urbe  quidem  a  Prstore  Urbano  & 
majore  parte  Tribunorum  Plebis  ex  lcge  Attilia  : 
in  Provtnciis   vero    a   prsfidilus     Provinciarum    ex 

lege  Juli*    &   Titia Sed   ex  hir   legibus  tu- 

tores  pupHlis  dejierunt  dari  ,  poflea  qunm  primo 
Confules  pupillis  utriufque  fexus  tutorer  ex  in- 
quijitione  dare  csperint  ;  Demde  Pr&torer  ex  con- 
/littitionibur .  Primus  fuit  Claudius  Jmperator, 
qui  pupillis  tutores  atTignandi  jus  Confiilibus  at- 
tribuit  ,  ut  tradit  Suetonius  in  ejus  Vita  cap. 
13.  Sed  poftea  Marcus  Aurelius  ,  ut  prodit  Ca- 
pitolinus    iii  e;'us  Vita  cap.  xo,   illud  rurfus  i» 

Prx- 


(d)  Hiercrj. 
de  fcrtpt. 
Ecclef.    & 
prtfat.  in 
Amos  . 


(e)  Bicron, 
prxftt.  i» 
Aldiam , 

LVII. 

De  Hiero- 
nymi  JE- 
tate  ditce. 
ptatio  . 


XVII. 

Melanis. 
filiur  nor> 
Prstor  ur- 
bis  ,  fed 
fub  hujur 
tuteUfutt. 


CHJUSII 


Cum  Critice  Pagii. 

Damasi  Pap. 
6. 


377 

Valentiniani  . 
Valentis  Impp'  * 


(a)  Bida  , 
Vfuard  . 
jtdo    iit 
Martyrol. 
Si^erbert . 
in  Chron  . 
Jluftcr  in- 
<-..  rtus    tn 
vita  S. 
Hieronym, 


LVIII. 

JEtas  Hie- 

ronymi 

tempore 

Jttliani 

obitus. 


(*>)  Hieron. 
in  Abac. 


LIX. 


PAGIUS 


ad  annum  aeiatis  fuae  quadragefimumtcr- 
tium  .  At  quomodo  haec  concilies  cum  plu- 
ribusejufdem  Hieronymi  locis  citatis  fupe- 
rius,  &aliisinferius  adducendis ,  quibus  fe 
adolefcentem,  vel  adolefcen  ulum  facpe 
nominat?  Quod  fi  cum  aliis  (a)dixeris  Hie- 
ronymum  perveniflead  annos  xtatis  nona- 
ginta  oclo  vel  novem ;  jam  hoc  tempore 
quinquagenarium  ipfum  conftitues.  Scd 
plane  &  hallucinati  funt  iidem  ,  dum  ha- 
berjt,  ipfum  decefliffe  anno  duodecimo  Ho- 
norii  Imperatoris  ,  qui  eft  annus  Domini 
quadringentefimus  feptimus;  qua  ratione 
illudfequereturabfurdius,  ac  plane  porten- 
tum ,  ipfum  hoc  tempore  annorum  fuifle  fe- 
ptuagintatrium  ,  quo  (  ut  diximus  )  fe  a- 
dolefcenrulum  fxpe  nominat . 

Sed  miflis  his ,  Profperi  tantum  Cbro- 
nologiac  nobis  habenda  ratio  eft  ,  utpote 
resfui  temporis  confignanns ;  quem  ficut 
non  dubitamus  certum  verumque  annum 
ejus  obitus  ex  Confulibus  demonftraffe  , 
quod  res  illa  effet  ob  egregiam  viri  fa- 
mam  omnibus  manifefta  ,  ita  de  numero 
annorum  quo  vixit  (cum  de  his  haud  ita 
cerra  &  explorata  veritas  effe  continge- 
ret)  putamus  errafle.  Nam  quem  ea  ra- 
tione  conltat  hoc  tempore  fuiffe  annorum 
quadraginta  trium  ,  tempore  obitus  Ju- 
liani  Apoftatae  eum  natum  fuiffeannos  tri- 
ginta-quatuor  dicendum  effet  :  nam  Julia- 
num  certum  eft  obiiffe  anno  Domini  tre- 
centefimofexagefimotertio  .  At  fi  ita  eft, 
quonam  pacto  verum  erit ,  quod  de  fe_» 
teftatur  S.  Hieronymus  (6),  tunc  tem- 
poris  fuifle  puerum ,  &  grammaticis  fa- 
cultatibus  adhuc  fub  Gentili  imbui  praece- 
ptore?  Sedfecundum  veriorem  a  nobis  ex 
verbis  ipfius  Hieronymi  initam  rationem , 
quem  hoc  vel  fequenti  anno  diximus  fuae 
aetatis  annum  trigefimum  attigiffe ,  erat 
ipfe  tempore  obitus  Juliani  annum  agens 
circa  vigefimum. 

Sed  quonam  modo,  rurfum  inftabisj  fe 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

Prastorem  Urbis  tranflulit  :  Pr&torem  ,  inquit  , 
tutelnrem  primus  fecit  ,  cum  ante  tutores  a  Con- 
fulibus  pofcerentur  ,  ut  diligentius  de  tutoribus  tra. 
(tarttmr  .  Prarfectus  quidem  Urbanus  Tutores 
etiam  dabat  ,  ut  alferit  Triphoninus  Jurifc.  Di- 
geft.  Iib.  17.  tit.  j.  Leg.  45.  fed  tantum  ut  de- 
legatus  a  Principe  ,  &  judex  extraordinarius  ; 
cum  tamen  Prartor  tutelaris  rerum  hujufmodi 
in  urbe  Romana  judex  ordinarius  efTet ,  uti 
icribit  Hermogenianus  Jurifc.  Digelt.  26. tit.  j. 
leg.  17.  Pupillus  tjui  tam  Rom*  ,  quam  in  Prs- 
vincia  facultates  habet  ,  rerum  qttx  funt  Rom& 
Pr&tor ,  Provincialium  Pr&fes  tuterem  dare  potcfl  . 
Dein  Theodofius  Magnus  Timafio  &  Promoto  Coff. 
anno  fcilicet  CCCLXXXIX.  dedit  legem  I. 
Cod.  Juftin.  De  tutoribus  vel  curatoribus  illuflrium 
vel  clartjfimarum  perfonarum  ,  bis  verbis  conce- 
ftam  :  llluflribus  prsfeflut  Urbi  adbihttis  decem 
•yiris  e  numero  Senatus  amphjjfimi  ,  &  Prttore 
tlarijfimo  viro  ,  qui  ttttelarihus  cognitionibus  pr&~ 
fidet  ,  tutores  curatorefve  ex  fuolibet  ordine  ido- 
ntos   f.uiat  retentari .    Vcrum  Lcx   h*c  tantum 


puerum  effe  ait,    &  adhuc  fub  magiftro 
grammatices  ,    quem    pernicitate   ingenii 
ejufmodi  rudimenta  ante    pubcrtatem    af- 
fecutum  elle,  quifque  jurc    putarit?   Ex 
his  perfpicio,  lector ,  quantum  abhorreas 
ab  aliorum    fententia  de    majori    numero 
annorum  aetatis  ipfius  SancVi   Hieronvmi , 
qui  nobis  longe  minorem  ftatuentibus  mi- 
nime  acquiefcis.  Ut  autem   cuncta  magis 
perfpecla  habeas,  illudin  primis  attende: 
Facile  erit  ut  in  mille  Iabatur  errores  & 
in  diverfaferatur ,  qui  ejufdem  SancYi  Hie- 
ronymi  in  locutione  tropos  minime  con- 
fideraverit  &  figuras,    cum  inrerdum  at- 
tenuatione,  amplificatione  vero  aliquando 
utatur  .  At  quod  ad  praefens  pertinet  ar- 
gumentum  ,   nihil  eft  quod   mireris,  fi  fe 
annorum  viginti  puerum    vocat :   nam  & 
cum  de  commoratione  fua  in  eremo  ad  Ne- 
potianum  fcribit,  fic  ait(c)  :    Dum  ejjem  (e)Hieron. 
adolefcens ,     immo  pene    puer ,   &   prtmos  '#/*•*• 
impetus  lafctvientts  xtatts    eremi    duritia 
rejrcenarem ,  &c.  cum  alioqui  ,  ut  ex  ipfiuf- 
met  affertione  vidimus,   effet  tunc  annos 
natus  amplius  triginta;  nam  conftat  dt/ 
eo  loqui  tempore,  quo  jam  ex  eremo  He- 
liodorus  recefterat,  quem  illis  de  quibus 
meminit  ,  profecutus  eft  litteris  .  Sed  qtiid 
amplius?  quod  magis    mireris;    agens  de 
memorabiliilio  terraemotu&  Orientis  cla- 
de  ,  cum  maris  excrefcentia  urbes  obruit  , 
quam  ex  Ammiano  vidimus  accidiffe  <ub 
Confulatu    Valentiniani  atque    Valentis, 
annoDomini  trecentefimo  fexage'imoquin- 
to ;   ipfe  tamen  Hieronymus    poftea  jairu, 
fenex ,  cum  ejus  meminit  in  Commenta- 
riis  in  Efaiam  (</),  ea  prodigia  accidiffe  (d)Hiero». 
dicit  in  fua  infantia  ;  cum  juxta  minimam  •"*  ^*u  '• 
annorum  a  nobis    initam  rationem  appa-  IJ* 
reat,  eum  tunc  fuiffe  aetatis  annorum  vi- 
gintiduorum :    Sed  &   qnem  tradit  Com- 
mentarium  in  Abdiam  ,  de  quo  eft  fermo, 
anno  trigefimo  aetatis  elucubraffe  ,  poftea 
cum  jam  fexagenarius  in   idem  opus  rur- 
B  b  b  fum 

pro  urbe  Conftantinopolitana  emiffa  ,  ubi  Pro- 
culus ,  ad  quem  dirigitur  ,  eo  Chrifti  anno  Prar- 
fefluram  Urbanam  regebat ,  ideoque  Melaniam 
non  refpicit ,  quae  pluribus  ,  ante  hujus  confti- 
tutionis  publicationem  ,  annis  Romam  reli- 
qucrar,  qua  etiam  Romani  nun  adftringeban- 
tur .  Denique  pupillis  Practor  tutores  dabat  , 
quando  parentes  ,  nullis  tutoribus  nominatis  , 
e  vivis  excefferant  ;  fed  etiam  quando  tam  illi 
quam  tutores  abfentes  erant ,  &  aut  nollent, 
aut  non  pofTent  redire ,  uti  cum  ab  hoftibus 
capti  fuerant  ,  quemadmodum  rem  dirimit  Ul- 
pianus  Leg.  I.  tit.  4.  Iib.  16.  Digetf.  SecJ.  1.  S/ 
apud  bofles  fit  frater  iifcrioris  gradm__0dgnato 
tutela  non  defertur  i  fed  interim  a  Pr&tore  aatur  . 
Unde  cum  Melania  bona  ,  familiam  ,  otnniaque 
dereliquerit  ,  ut  Deo  liberius  ferviret,  ejus  fi- 
lii  cura  ad  Practorem  Urbis  pertinebat .  Non 
itaque  Melaniar  filius  ,  ut  haclenus  ab  omnibus 
creditum ,  Urbis  Prxtor  tunc  erat ,  fed  fub 
ejus  tutela  relictus  • 
Hieronymus  in    eptftola    XXV.  ad    Paulam    XVHI. 

narra- 


37* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsii 


Damasi 


Pap. 


Valentiniani  .„ 
Vaientis  Impp'  9* 


(a)  Hicrcn. 
pr&fat.  in 

Abdiam, 


LX, 


(b)  Weron, 
tptli.a,.  dr 
epifl,uo, 

(c)  Hier.l, 
l,  contr.i 
P  l*z<  & 
in  ep>(l,*d 
Gajat.c,i% 

(d,  Weron, 
prxfxt,  in 
Job.n, 


LXI, 


funi  incubuit,  ait  (  a):  Fvr  vttera  vefti- 
gia  rurfunt  ingrediar ,  emettdans,  Ji  fieri 
fotefi ,  curvos  apices  litterarum  ;  infant 
eram  ,  necdum  fcriberv  mveram  ;  tituba- 
bat  tnanufy  tremebant  arttculi,  &  quae  fe- 
quuntur, 

Oeterum  quod  non  puerum  tantum  fe 
fuiffe  fignificat  tempore  obitus  Juliani, 
fed  qui  Grammaticis  Htteris  imbueretur: 
nec  quidem ,  puto  ,  dabis  viginti  annorum 
numerumaetatisejus.  Verum  attende  ver- 
ba  iUa  Hieronymi  :  Dum  effem  puer ,  <£•  in 
Crammaticee  ludo  exercerer ;  haud  ita  ac- 
cipienda  eflfe,  quafi  tunc  addifceret  rudi- 
menta  Grammatices,  fed,  qnod  eaderru 
vocefignificatur ,  in  ipfa  verfaretur  refte 
loquendiatque  fcribendi  fcientia,  quae  ita 
ex  fententia  Quintiliani  ,  quod  multiplex 
&  varia  fit  accopiofa  ,  viros  quoque  fa- 
ciat  effe  difcipulos  :  hifque  S.  Hierony- 
nium  non  modo  ufque  ad  illum  xtatis 
annum  fuiffe  detentum  ,  fed  etiam  (  uti- 
pi"e  teftatur  b)  ufque  ad  profe&ionem  in 
eremum  ,dumait  ,  poft  QuintiUani  ,  Cice- 
ronis ,  FrontonW  atque  Plinii  perlecta  vo- 
lumina  ,  caepifle  Hebraica  addifcere  ele- 
menta  .  Sed  &  cum  dicat  alibi  (c)>  fe 
pu^rurn  in  controverfiis  lufifle  ;  plane  de- 
clarat,  quid  eft  quod  item  ait,  fe  pue- 
rum  tempore  obitus  Juliani  in  ludo  Gram- 
matice  exercuiffe,  cum  tamen  aliarurru, 
fqientiarum  facultates  minime  prserermi- 
ferit;  nam  ipfe  alio  in  loco  (d):  Ab 
ipfis ,  inquit,,  cunabulis  inter  Gramma-. 
ttcos  &  Rhetores  atque  Fhilnfofhos  detri- 
ti  fumus:  ut  intelligas,  qui  fe  Gramma- 
tices  tradittunc  imbutum  difciplinis,  aliis 
fimul  facultatibus  excultum  fuifle  ,  ac  pla- 
m.  cognofcas ,  haud  tunc  fub  ferula  pue- 
rum ,  fed  adolefcentem  etiam  inter  Philo- 
fophos  verfatum  efle. 

Hac  igitur  de  annis  S.  Hieronymi  ac- 
cuMta  habita  ratione ,  quem  hoc  tempo- 
re  dicimus   fuifle  annorum    triginta    vel 


PAGIUS 

Jlnnus  dif. 
teffut  Mi- 
ixni.t    ex 
Occidente 
certo  argit. 
tnfnto  pro- 
batut  . 


narrata  Melanig  conflantia  in  morte  mariti  & 
duorum  fimul  filiorum  ,  qua  anni  rempeftate 
ea  fe  fe  mari  commiferit  nos  edocet.  Ait  e- 
tiim  :  Sed  furfitan  fuperatur  in  csteris  .  Quin 
imo  ,  qua.  illos  mente  contempferit  ,  in  unieo  po- 
flea  filio  probat  ,  tui  omni  quxm  hahebat  ,  pof. 
fcjfione  conceffa  ,  ingruente  ja;n  byeme  Hierofoly- 
mxm  navigxvit  .  Quare  hyeme  artni  CCCLXXI, 
jam  fa^viente,  Melania  Hierofolymam  profectu- 
ra  Alexandriam  navigavit,  Cumque  hyeme  an- 
ni  CCCXCVII.  exeunte  feu  initio  ejufdem  an- 
ni  pofi  quinque  luflra.  in  Occidentem  remearit , 
ut  fuo  loco  ex  divo  Paulino  epift.  XXIX.  alias 
X.  ad  Severum  demonftravi  ,  laudata  Hierony- 
mi  verba  non  nifi  de  hyeme  ,  feu  de  anno 
CCCLXXI.  exeunte  intelligi  pofliint  ,  Ubi  il- 
luc  pervenit  ,  cum  illic  res  fuai  vendidifict  ,  in. 
greffx  efl  in  montem  tiitrix  ,  Santlos  pxtres  con. 
vtniens  ,  Pambo  ,  &  Cbriiti  fervum  Arfifium  , 
&•  Serapionem  magnum  ,  &  Paphnutium  Scatio. 
tem ,  6*  Jfidorum  Ccnfe/Torem  Hermipolis  ,  & 
Diofcorum,  fjr  verfata  efl  apud  eos  :  circiter  annum 
dimidium  ,     obicns  fclituiinem ,  (£r  videns  cmnes 


(e)  Hieron. 
Apolog  .aii- 
verf.  Ruf. 
fin.  l.i. 


LXII. 

Obitus 
oatris 
Gr-gor. 
Nazianz. 


paulo  amplius,  confentientes  pariter  Prof- 
pero  affirmanti  fub  nono  Confulatu  Theo- 
dofii  junioris,  anno  videlicet  Domini  vi- 
gefimo  fupra  quadringentefimum ,  defun- 
ftum  efle  ,  dicimus  eum  vixifle  annos  fe- 
ptuaginta  &  oflo  vel  novem,  natumque 
fub  Conftantio  Imperatore,  Chrifti  tre- 
centefimo  quadragefimofecundo  vel  ter- 
tio.  Sed  ad  fcripta  ejus  in  eremo  redea- 
mus,  Origenis  homiliasab  illo  ad  popu- 
lum  di<5las  fe  adolefccntem  in  Latinumj 
vertiffe  tradit  (e).  Indeque  etiam  epi- 
fiolas  complures  dedit ,  ut  inter  alias  ad 
Ruffinum ,  qua  eum  de  Bonofi  perarduo 
arrepto  vitae  inftituto  reddidit  certiorem  , 
&  quas  recenfuimus  epiftolas  duas  ad 
Damafum,  necnon  illam  ad  Heliodorum, 
cumabeo  receffiffet ,  ad  Florentium  duas, 
ad  Julianum  diaconum,  ad  Nicaeam  fub- 
diaconum,  ad  Chromatium,  Jovinum  & 
Eufebium  fratres,  necnon  ad  Chryfogo- 
num  monachum  .  Quantum  vero  tempors 
in  ea  permanferit  folitudine  ,  d-cemus 
poftea . 

Hoc  ipfo  tempore  Gregorius  Nazian- 
zenus  parentum  obiru  exfolvit  fe  ab  ad- 
miniftratione  Ecclefia?  Nazianzenae,  prout 
ante  condixerat ,  cum  ad  ejus  regimen  , 
cogente  parente ,  invitus  attraftus  eft^ 
quod  contigifle  diximus  anno  praterito  . 
Parentes  vero  modicum  poft  tempus  ela- 
pfum  ex  hac  vita  migrafle  ,  ejufdem  Gre- 
gorii  teftificatione  retulimus.  DefunrHus 
eft  igitur  pater  (ut  ipfe  Gregorius  ait  ) 
cum  annosquadragintaquinque  eidem  Ec- 
clefiae  pra;fuiffet ,  natus  annos  quafi  cen- 
tum  :  Cum  autem  ,  inquit  (/)  ,  centum  fer- 
me  annos  vixiflety  hoc  efl  ultra  Davtdi- 
cos  detemporis  noflri  fpatto  terminos  ,  ex 
iifque  facerdotio  quinque  &  quadragintay 
qute  fere  humanx  vit*  menfura  e/iy  exe- 
giffet  ,  ita  demum  in  bona  fentftute  viiam 
claudit.Wxc  Gregorius  illa  ipfa  oratione, 
quam  in  funere  patris  habuit ,  praefento 

S,  Ba- 


fantlot ,    inquit   Palladius  citatus ,  ubi   Grzecum 
habet,  dc  «><  sw,  ideft  rredia  parte  anni . 

Alexandriar  Melania   donata  eft     a   San^o   A-       XIX. 
thanafio    ovina    pelle  ,   quim    dono   acceperat  a  Melania 
Macario   Abbate  ,     oblata    ipfi    munere   a    Lea:-  ante  S.  A- 
na  ,  pro  gratiarum  aclione  de  catulis  carcis  ab  ipfo  tbanafii 
luci    redditis ,    ut   refert   Palladius   in     Laufiaca  mortem  m 
cap.  10.  Sed   Gra?cus    textus   corruptus    eft ;    fi-  JEg)ptum 
cuti    &   verfio  ;   Kal  rti  «§«f  ii/xspa  ,  «aJlov  Trpoflxrx  a}pulit . 
iLiyoCKii  «wyxev    tw  dyio}  xai    Motp/w    Mdpr.o>   ilmtp 
WJiov    %toc    o    r8   ypio-Tx  SxXoc  ■xaTa\i\onriv ,    ra 
dy'103  xat!  juaxapw  ASavao-  '.<>)  toi>  fayd>o>   <•>•  «  "a* 
ii  /xaxap/a   JsXti  toZ  ^piffTX   I\\t\dw  fJ.oi   tnrti     bri 
irapd    rS    dylx   •xa)     S-avfAao- la  oltfpos  Maxapm  (  Ie- 
gendum  ,    fj.a-nap[n    Abavuff tn    )    ifa    'i\af2ot    to 
xoJiov  t-nuio ,     id    eft     die    auttm    fcquenti    atiu- 
Ut  (   hyarna  feu     lesena  )   Santfo    &    beato  Marm 
ca  pellem  magns.  ovis  :    quam    pellem    ipfe     Chri- 
fii  fervus  (  nempe   Macarius  ,   ad    quem    antea 
Palladius  dixerat  hyarnam  attuliffe    fuum   catu- 
lum  ,  qui    erat   carcus  )  reliquit   Sxntto  &  bcato 
Athanxfio    magno  .    Beata    autem    Chrifit    ancilla 
Mclania    dixit  mihi  ,  quoniam  a  Sttntto  &  mira. 

bili 


'fi  Greg. 
Naz.  orat, 
infun.pa- 
trit. 


Cum  Critice  Pagii . 


37S> 


Christi 

372- 


Damasi  Pap. 
6*. 


VALENTINIANI  r 

Valentis  I*trr.9. 


(*■)  Creg. 
Naz.  in 
carm.  de 

vita  fua  . 

Gregor, 
Niz.  fugit 
Scleuci- 
am. 


(b)  Creg.in 
carm.  de 

tiita  fua  i 


S.  Bafi!lo,quern  contiglttuncadefle,  cum 
etiam  matrem  adhuc  licet  viventem  ca- 
dem  oratione  laudavit ,  ejufdem  ,  qua  pa- 
ter ,  artatis ,  nam  ibi  de  ea  :  Rejlat  jam 
mt  cum  fpirituali  Saray  magni  nojlri  pa- 
irts  Abrab*  conittge  y  atque  ejufdem  <tta~ 
iis  ,  de  tts  quce  ai  fttnus  fpeftant ,  phtlofo- 
fber  .  Quantum  autem  poft  obitum  Gre- 
gorii  fenioris  ipfa  fuperftes  fuerit,  haud 
compertum  habetur;  fed  quod  ipfe  dicat 
cito  fepoft  fufceptam  curam  Ecclefise  Na- 
zianzena?  parentibus  orbatum  fuifle,  eam 
quoque  non  diu  fupervixiflepoflumus  in« 
telligere;  nam  ait  (a)  . 

AJl  ut  parentes  ultimo  funtli  die 
Tenuere  fedes   expetitas  perditt : 
Liber  rcliftus  fumque  plane  iucommode . 

Sic  igitur  Gregorius  orbatus  parentibus  , 
haud  adduci  potuit,  ut  vel  diem  unum 
In  adminiftratiotie  Ecclefia?  Nazianzenre 
perfeveraret ,  rogante  licet  S.  Bafilio , 
&  aliis  fimul  Epifcopis  &  Civibus  preci- 
bus  importunis  id  ipfum  efflagirantibus ; 
aquibusomnibus,  captata  fuga,  fe  abri- 
puit,  profeflus  Seleuciam  ,  pietatis  ergo  ad 
Memoriam  S.  Theche,  quo  frequens  Fi- 
delium  peregrinatio  efle  folebat,  ut  ipfe 
hifce  jambis  cecinit  (b)  : 

N"»  dejinebam   dicere  gregi  Trcefulumy 
Magni    hoc    ab     ipfis    muneris    pofcens 

loco  , 
Epifcopum  quemdam  oppido  ut  prapone- 

rent : 
llludque  vere  diftitans  y  nullam  mihi 
Datam  effe  fedem   publico  prceconio  : 
Ac  rurfus   iflttd  petlori  jam   olim  meo 
Sedijfe ,  amicos  linquere   &  negotia. 
Cum  non   moverent  b<ec  eos  y    vel  quod 

mei 
Amor  hos  Uneret ,    ve l  quod  bos  faftu.s 

gravis  ; 

Ann.  Eccl.  Tom*  V. 


FAGIUS  &'''/  viro  beat»  Athanafio  ego  acctpi  pelltm  illam, 
aus.  appellatur  munus  hy&nt.  Quarn  enin»  hyar- 
nam  Palladius  ,  Rufinus  lib.  i.  Hift.  Ecclefiaft. 
cap.  4.  Learnam  appellat  ,  quia  haec  animalia  pro- 
mifcue  ufurpantur ,  &  Plinius  lib»  8.  cap.  10. 
fcribit  :  Hujus  generis  (  nempe  hysenae )  coitu 
Learna  iEthiopica  parit  crocutam  .  Quare  ex 
hoc  Palladii  loco  corrupto  perperam  Viri  do- 
cti  deduxere  Athanafium  jam  c  vivis  abiifle, 
cum  Melania  in  JEgyptuin  ex  Occidente  venit  , 
&  Melaniam  non  ab  Athanafio  ,  fed  a  Macario 
pellem  illam  accepifle  ;  quod  prorfus  incredi- 
bile,  cum  Macarius  non  dediffit  pellem  fuara 
ovis  Melaniae,  quara  teflamento  jam  Athana- 
fio  reliquerat  .  Quare  voce  /xaxapiK  non  Maca- 
rius  Monachus,  ut  perperam  interpres  ,  &  alii 
cum  co ,  fed  Athanafius  intelligendus .  Quem 
errorem  hic  indicare  placuit  ,  quia  poft  ea  , 
quae  de  anno  emortuali  Sanfti  Athanafii  fcri- 
pfit ,  contrarise  fententia:  penitus  profligantur , 
&  noftra  haec  Palladii  explicatio  indubitata  red- 
ditur . 


Vrimum  fuga  me  confero  Seleuciam , 
Vbi  virgo    Thecla  fanum  habet  celebre 

admodum  : 
Sic  forte ,  dicens  ,  temporis  feffi  mora 
Tradent  habenas  cttipiam  :    boc  fperant 

fore  , 
lllic  peregi  tempus  baud  fane  breve, 

Permanfitautem  Seleuciae  Gregorius  ufque 
ad  Valentis  obitum  ;  quando  reverfus  , 
licet  Ecclefiam  Nazianzenam  reperifletad- 
huc  paftore  carentem  ,  Epifcoporum  tamen 
concilium  haud  amplius  de  eo  prseficien- 
do  illi  Ecclefiae  laboravit,  fed  faluberri- 
raum  illud  confilium  iniit ,  ut  ipfum  mit- 
teret  Conftantinopolim  ad  erigendam  ja- 
centem  Ecclefiam  tot  annis  fub  Arianis  E- 
pifcopis  Arianoque  Imperatore  gementem. 
Quomodo  autem  hxc  fe  habuerint,  &  quo 
potiffimum  anno  id  acciderit,  fuo  loco 
dicemus.  Quod  ergo  ait  ad  S.  Theclae 
Martyrium  Seleuctx  haud  breve  tempus 
peregiffe  ;  fi  quis  numeret  tempus  medium 
interlabens  ab  anno  pr3efenti  ufqueadVa- 
lentis  necem,  fex  ibi  eum  annos  confe- 
diffe  inveniet . 

Hoc  item  anno,  iifdemque  Confulibus  ,     LXIII. 
S.  Athanafius  Epifcopus  Alexandrinus  poft 
innumeros  pro  tuenda  fide  Catholica  fu-  ^""s 
fceptos  labores,  cum  fediflet  annos  qua-  S.Athana- 
draginta  fex  ,  fexto  Nonas  Maji,  folutus  Alexand. 
carnis  vinculis  ,  accepturus    immortalita- 
tis  coronam  ,  migravit  in  ccelum  .  Hic  pri- 
mo  corrigimus  ,  quod  aliquando  cum  So- 
crate  nos  dixifle  meminimus ,  ipfum  an- 
no  fuperiori,  nempe  trecentefimo  feptua- 
gefimoprimo  ,  defunclum  effe .   Porro  cum 
conftet ,  anno  fequenti  a  Nicsno    Conci- 
lio,  nempe  Domini    trecenrefimo    vige- 
fimofexto    fuiffe  creatum  Epifcopum    A- 
lexandrinum  ,  atque  annis  quadragintafex 
fupervixiffe ,  ad  hunc  ufque  annum  opor- 
tuit   pervenifle  ,    licet    apud    Hieronymi 
Chronicon  anno  fequenti    ponatur  fubfti- 
B  b  b     2  tu- 

Hieronymus  magna  tunc  cum  Rufino   amici-      XX. 
tia    conjunctus ,    ubi   hunc    Nitriac ,  qua?   civitas  Hierony- 
eft  juxta    Alexandriam  ,  efle    accepit ,  ad  eum  mut  ad 
fcripfit  epiftolam  XLI.  in  qua  ait :   Rufinum  Ni-  Ruffinur» 
tris.  effe  ,  $•   "^  beatum  perveniffe  Maearium  ,  cre-  Jcribit  • 
bra,    cotnmeantium    multitudo  referebat  .   Hic  ziero 
tota    credulitatis  fr&na    laxavit  ;    &  tunc    vere , 
Agrotum   efte   me  ,  dolui :  &  niji  me  attenuati  cor- 
poris  vires  quadam  compede  pr&pediftent  j  ncc  me- 
dis.  fervor  djlatis  ,    nec   narvigantibus   femper    in- 
certum    mare,  pia  cum  fefltnatione  gradicnti  ,va- 
luijfet  obfiflere  .  Cum   vero  Rufinus  hyeme  in  M- 
gyptum  venerit ,  uti  jam   ex  Hieronymo  de  Me- 
lania    loquente  monftravi  ,  hacc  verba  fic  expli- 
canda  funt  ut  Hieronymus   denotet ,   fe  ejus  ad- 
ventu  accepto  ,    ni  morbus  impediflet ,  ad  illum 
acceflurum  fuifle  ,  etiamfi  media  aeftate  &  tem- 
pore    incommodiflimo  peregrinatio    illa    fufcipi- 
enda  fuiflet  ..  Hxc  epiftola  dum  adhuc    Rufinus 
in  ^iaypto  eflet  ab  Hieronymo  data  ,   ideoque 
ipfo  fine    fuperioris   anni ,  vel  currentis  initio , 
cum   hyeme  Rufinum  ,   &  Melaniam  in  ^gypturo 
appuljflc  conftet.  Yere 


38o 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


Christj 


JDamasi  Pat. 
<5. 


VALENTINIANt, 

Valentis  1m"'9« 


(")  Ruffin, 
f.l.  c,i. 


(b)  Cyril, 
fp.i. 


LXIV. 

U)  Grcg. 

JJaz.orat, 
in  l.iuJ. 
Athanaf. 

Celfbris 
memoria 
Athanafii 


tutio  fucceffbris  .  De  tempore  fedis  ejus 
Ruffinus,  qui  tunc  cum  Melania  erat  in 
/Egypto,  ita  fgribit  (a);  Igitur  ea  tem- 
pejtate  cum  quadragejimo ,  f>  fexto  anno 
facerdotii  fui  Athanajius  poft  multos  ago- 
nes  multafque  patieniice  coronas  quievijfet 
in  pace  ,  fcifcitatus  de  fucceffore  ,  Petrum 
tribulattonumfuarumparticipem  ,  &  focium 
delegtt,  Hxc  ipfe,  itemque  S.  Cyrillus 
ejufdem  Ecclefiae  Epifcopus  ,  de  tempore 
quo  fcdit  idem  Athanafius  ad  monuchos 
fcribens  ha?c  ait  (  b  ):  Celebris  memori* 
pater  nofier  Athanafius  ,  qui  Alexandrinte 
Ecclejix  fedem  integros  quadragintafex  an- 
nos  cum  decore  moderatus  eft  ,  &  loqua- 
{ibus  impiorum  htereticorum  nugis  inexpu- 
gnabili  quadam  &  Apofiolica  frudentia 
reftitit,  quaji flagrantiffimo  quodam  ungtten- 
to  ipfum  coelum  fcriptis  fuis  exhilaravit , 
&c.  Si  igitur  ex  fententia  Cyrilli ,  quem 
haec  omnia  exploratiffiroa  habuifle  opor- 
tuit,  utpote  ejufdem  Ecclefiae  Epifcopum  , 
quadragintafex  annos  ,  eofderoque  inte- 
gros  Athanafius  fedifie  traditur  ;  mendacii 
arguitur  Socrates,  qui  cum  totidem  ejus 
fedis  annos  eidem  tribuat,  decefilffe  ta- 
jnen  ait  anno  fuperiori,  Gratiano  &  Probo 
Confulibus..  At  haec  fatis  de  tempore  . 

Pono  de  ejus  obitu  fic  Gregorius  Na- 
zianzenus  (  c)  ;  In  bona->  inquit ,  feneclu- 
te  vitam  claudit ,  patribufque  fuis  Va- 
triarchis ,  &  1'rophetis ,  &  Apoftolis  ,  & 
martyribus ,  qui  pro  veritate  dimicave- 
rant ,  adjungitur  .  Atque  ut  epitaphium-. 
quoddam  paucis  compledar  ,  excellentiori 
honore  in  difcejfu  decoratur  ,  quam  quo 
in  civitatis  ingrejjtbus  cumulatus  fuerit ; 
Jic  videlicet  e  vita  migrans,  ut  multas  la- 
crymas  excitaret ,  wajoremque  iis  rebus 
qute  in  afpetlum  cadunt,  nominis  fui  pIo- 
riam  in  omnium  animis  recrnderet .  Haec 
&alia  plurima  in  ejus  laudem  Gregorius; 
qui  probe  fciens  precibus  fanftorum  hic 
adjuvari  Fideles ,  ad  poftremum  ipfofine 


IXV. 


orationis  eumdem  ejufmodi  interpellat  a« 
poftrophe  :  }los  autem  uttnam  tpi'e  beni- 
gnus  e  coslis  afpicias ,  atque  hvnc  populum 
gubernes  ,  perfeftum  pcrfeelce  Trtnttatis  , 
qua  in  Tatris  &  Filii  &  Sp:rttus  fandi 
co/ttemplatione  perctpttur  &  colttur ,  ado- 
ratorem  ;  meque  Jiquidem  res  pacatte  futu- 
rajint)  in  vita  retinens,  gregem  mecum 
pafcas  ;  Ji  autem  Ecclejia  bellts  flagratu- 
ra  eft  ,  reducas  atque  aftumas  tecum ,  & 
cttm  tui  Jimilibus  colloces  ,  tametji  ma- 
gnum  fit  quod  poftulo.  Hsc  ipfe  in  ora- 
tione  panegyrica  habita  in  die  anniverfa- 
ria  natalis  illius  ,  quae  ficut  Orientalibus  , 
ita  &  Occidentalibus  remanfit  perpetug 
memoria  confecrata . 

Sunto  hic  loco  epitaphii  qus  idem  Gre- 
gorius  Nazianzenus  in  oratione  quam  ha- 
buit  in  laudem  Heronis ,  de  Athanafio 
prsdicat ,  cum  hifce  tirulis  eum  celebrat, 
nominatque  Orbis  oculum  ,  facerdotum 
Antiftitem  ,  confeflbrem  ,  ducem  &  magi- 
ftrum  ,  fublimem  vocem  ,  fidei  columen  , 
fecundam  Ciirifti  Iucernam,  prsecurforem. 
At  praegrandis  quidem  liber  conficiendus 
effet  ,  fi  omnes  praeftantiflimi  facerdotis 
Jaudes  a  Patribus  editas  quis  fimul  iru, 
unum  congereret  ;  cum  nihilominus  im- 
par  fit  omnis  lingua  ad  celeberrima  ejus 
recenfendacertamina,  primo  fub  Conftan- 
tino,  fub  Conftantio  poftea,  inde  fubju- 
Iiano,  atquead  ultimum  Valentiniano  Im- 
peratoribus  ,  pro  fide  fufcepta ;  utnullus 
alius  (  fidenter  dicam  )  fit  inveniri  poft 
Apoftolos  in  Ecclefia  Dei  ,  qui  acerbio- 
ra  diuunnioraque  fubierit  prcelia  pro  pa- 
trum  fide  tuenda  ,  ac  Magnus  hic,  im- 
mo  maximus    Athanafius . 

Reliquit  pr3eclara  fcriptorum  fuorum_.      LXVI. 
monumenta,  de  quibus  hsec   in  primis  S.  scripta  S. 
Hieronvmus  (d).  Feruntur    ejus  adver-  Athanafii. 
fus  Gentes  duo  librt  ,  &  contra    Valentem  (d)Hiero». 
&  Vrfacium  ttnus ,  &  de  Vtrginttate,  &  deScript. 
de  perfecutionibus  Artanorum  plurimi ,  &  E" 


de 


Athan, 


l'AG!US 

XXI. 

Melaui* 
Mcnachos 
in  ferjecu- 
tione  fc- 
euitur  ,  & 
iiufinus 
jthxxndri- 
am  redit . 

Earon.a 
n.  lxvii. 
adc. 


Vere  circiter  exeunte  Mehnia&c  Ttufinut  Hie. 
rofolymam  perrexere  ,  ibique  Aibflitere  ufque 
ad  mortem  Sancli  Athanafii,  quam  diximun  con- 
tigiffe  die  fecunda  menfis  Maiianni  CCCLXXIII. 
tunc  enim  Palladius  JEgypti  Auguftalis,  agente 
Lucio  invafore  Sedis  Alexandrina? ,  Monachos 
iEgypti  perfecutus  eft  ,  &  dirirTime  exagitavit, 
ut  narrat  Baronius  hoc  anno  :  Vofl  hstc  autim , 
inquit  Palladius  in  Laufiaca  cap.  117.  cum  Au- 
guflalis  Jllexandri&  relegajfet  ijiodorum ,  &  Vi- 
fimium  ,  &  Adelfhium  ,  &  Paphnutium  ,  £sr  Pam- 
bo  &  inter  cos  etiam  Jtrr.menium  unam  kaben- 
tem  auriculam  ,  fjr  XII.  Fpifcopot  ,  &  Presby. 
terot  ,  &  Clericot  ,  &  Anachoretas  ,  ut  effent  0- 
mnes  numero  centum  viginti  fex ,  in  Palstflinam 
iirca  Dioc&faream  ,  ipfa  eos  efl  fecuta  ,  eis  ex  fuis 
propriit  pecuniis  fubminiflrans  ,  &c.  De  horum 
lanclorum  Monachorum  exilio  plura  Baronius 
citatus  habet  .  Eo  vero  narrato  Palladius  cap, 
118.  de  Melania  tradit  :  H&c  ,  podquam  hi  fue- 
runt  rcvocati ,  Monaflerio  &dificato  Hierofolymis  , 
XXVII'    «k/jc/   -jerfata   eft  in  Hierufalem  ,    habcns 


conventum  virginum  quinquagint/t  .  Dein  de  Ru- 
fino  habet  :  Cum  qua  vixit  etixm  nobiltflimus  , 
(£*  moribus  fimillimut  ,  &  fortiffimut  Rufinus  ,  &c. 
Viginti  autem  &  feptem  annis  excipitbant  eos  qui 
veniebant  Hierofolyma  voti  caufa  ,  &c.  Deniquc 
cap.  119.  dicitur  Melaniam  XXXVII.  annos  hof- 
pites  excepiffe  .  Sed  non  dubium  quin  numeri 
in  tribus  illis  locis  corrupti  fint  ,  &  quin  Pal- 
ladius  fcripferit  annos  XVII.  Monachi  enim  Dio- 
carfarea  in  JEgyptum  rediiffe  non  videntur  an- 
te  annum  CCCLXXVII.  aut  infequentem  qui- 
bus  perfecutio  ceflavit  .  Tres  circiter  anni  in 
atdificatione  monafterii  confumpti  ,  ideoque  Me- 
lania ,  &  Rufinut  ab  anno  CCCLXXX.  ad  finem 
anni  CCCXCVI.  quo  in  Occidentem  reverfi 
funt ,  hofpites  excepere .  Dum  vero  Melania 
Sanflis  Monachis  per  annos  fex  famulata  eft  , 
Eufinus  Alexandria?  manfit  ,  ubi  erat  Didymus, 
ille  enim  lib.  i.  Invecl.  adverfus  Hieronymum 
pag.  399.  ait:  Ego  qui  fex  annit,  Dei  caufa. 
commoratus  fum  ;  &  iterum  pcfl  intervallum  *U* 
quot    aliit  dicbtts  ,    ubi  Didymus    &C.    Quare  per- 

j.eram 


CumCriticePagii. 


381 


CHFisrr 
37*- 


Damast  Pap.         Valentiniani  t 

6.  Valentis  lMrr*  * 


de  Pfalu.orum  titults  ,  &  hijloria  Antonii 

monacht  vitam  continens  ,  Gr  topra^iKai  epi- 

ftol<ey  dc  feftis  fcilicet  diebus  confcriptae  ; 

&  multa  alia ,  ^w*  numerare  longum  ejl , 

Dolemus  epiftolarum   ejus  factam  eflTe  ja- 

cturam  ,  quas  alibi  etiam  idem    Hierony- 

(a)fjieron.  mus  (  a  )  laudar ;  erat  una   ex    ipfis  epi- 

*J  L&tAm  ftola-ad  Ruffinianum»  cujus  fragmentum 

tp'1'  recitatur  in  Concilio  Nicacno  (b)  fecun- 

(b)Co»e.     do.  Ex  Athanafii  fcriptis  ha?c  recitat  Da- 

Hici./Ul  inafcenus  (c  )  :  Scimus  heatum  Athanajium 

3'  fandorum  reliquias  nnn  in  urnis  collocan- 

{€)Da»;*fc.  das  ,  fed  humt  condendas  effe ,  eo  conjilio 

dtimagitt,  (enfuiffe  ,  ut  abfurdum  Mgyptiorum  morem 

**   •»•       abrogaret ,  qui  mortuos  fuos  non  fub  ter- 

ra  condebant  ,  /e^  /»  lecjulis  &fympodiis 

follocabant .  Meminimus  alias  de  ejufmo- 

di   -lEgyptiorum  confuetudine  .   Ex  anti- 

quo   autem  Ecclefiae  ufu  altaria  elfe  fole- 

re    fepulcra    martyrum,  fuperius  eft  de- 

roonftratum :    fcimus    tamen    Alexandriae 

criam  fub  Theophilo  ejus  fedis  Epifcopo 

perfeverafle    morem   illum ,   ut  reliquiae 

martyrum  extra   tumulum    pofitae  populo 

certis    diebus  venerationi    exponerentur ; 

ut  Eunapius  Sardianus,  cum  agit  de  Se- 

jrapidis  templi  ruina,  teftatur.  De  Atha- 

riafii  fcriptis   magna   aviditate  perquiren- 

dis,  perquifitisque  colendis,  ett  illaprae- 

(J)Vrat.     clara  Cofmae  ,  (d)  Abbatis  apud  Sophro- 

jfint.c.40.  nium   fententia  :  Cum  ,  inquit ,  ex  S,  A- 

thanafii  opufculis   aliqujd  inveneris  ,  nec 

ad  fcribendum  cbartas   habueris  ,   in  vc~ 

Jiimentis  tuis  fcrtbe  illud  . 

LXVII.        Sed  jam  adea  qua?  poft  fancliffimi  viri 

Ptrusin    0^!tum  §e^a  ^"unt  Alexandriae  ,   funefta.^ 

innnn  a   quidem  &  deplorata ,  convertamus  ora- 

locum    A-    ^  .     r  » 

thamfii      tionem  .  (^ui  iiabat  pro  muro  domui  Ifra- 

fubroga-    el ,  fublaro  pariete ,  quoftante,  Ariano- 

tns.  rum  ncmini,    ac   ne  jpfi  quidem  Impera- 

tori  ad  Alexandrinam  Ecclefiam  invaden- 

d:im  accelfus  patuit;  mox  iidem  fidei  ho- 

ftes  magno  impetu  atque   furore  in   eam 

gralfati  funt.  Defunclo  fcilicet  Magno  il. 

lo    Athanafio,  ejus  calculo   probatus  fuc- 

ceflbr  Pctrus  ejufdem  Ecclefiae  presbyter, 

setare  fencx  ,  virtutibus  omnibus  confum- 

(c)  Greg.     matus  ,  quem  Grcgorius  (  c  )   Nazianze- 

Nati.iwz,.  nus  fummis  laudibus  celebrat ,  eveclus  in 

orat.  ad     thronum,  movit  vehementer  Arianorum  in- 

EpijHp*      vidiam:  qui  freti  auxilio  Praefidum,  &  in 

X-m1'       primis  Valentislmperatorisaueloritate  at- 

quc  potentiaqua  pollebant  ,  Lucium  illum 

onmium   Arianorum  nequiflimum  ,  queiru 

olim    nt;cato  Gregorio  illo  tererrimo  ,  in 

locnm  ejus  fubrogaverant  fucceiTorem  ,  A- 

lexandrinum  oftentant  Epifcopum  ,  ad  ei- 

que  uni  parendum  populum  vi    adhibita 


PAGIDS  peram  haclenus  tempus  commorationis  Melaniar 
&  Rtifini  in  Oriente  ex  prarfatis  locis  Palla- 
dii  ab  omnibus  dedi:«ftum  fuit  ;  cum  prarter- 
quam  quod  numeri  in  iis  depnvati  funt ,  an- 
ni  illi   XXVII.  vel   XXXVII.  feu,  ut  lcgi  de- 


militari  compellunt.    At    quonam   modo 
cuncla  ha?c  gefta    fuerint  ,  ex   Theodore- 
to   (f)  in  primis   petita  profcquamur  hi-  (f)Tbcti. 
ftoria,   qui  a  fuffecYione   Pctri  narratio-  L4"c-l*> 
ncm  aggreditur  verbis  iftis: 

Petrus  vir  factle  optimus  prxfulattmil-  LXVIII. 
lum  obtinuit)  quem  primum  beatus  Atha- 
najius  fuo  fuffragio  dejignarat  :  ejufque  c- 
leclioni  ab  omnibus  tam  facerdotibtts  ,  quam 
magijiratibus  aftenfumeft  ;  populufque  uni- 
verfut  acclamationtius ,  quantum  latitiee 
perceptjfet  ,  demonftravit  :  nam  laborum 
ab  Athanajio  Jufceptorum  focius  &  parti- 
ceps  fuit ,  &  cum  eo  tum  ibi  vitam  de- 
gente,  tum  peregrinante ,  femper  verfatus 
eft)  &  varios  labores  cum  illo  una  exant- 
lavit,  Quapropter  Epifcopi  vicini  eo  Ji- 
mul  ire  maturant ;  &  qui  vitam  feverO-. 
difciplina  exigebant ,  nempe  monachi ,  ii 
ea  relitfa ,  ad  Vetrum  in  fede  Athanajii 
collocandum  fe  conferunt .  Poftquam  vero 
in  fede  Epifcopali  locatus  erat ,  Prxfedus 
illius  provincirt)  collefla  Gentiltum  &  Ju- 
dceorum  multitudine  ,  Ecclejix  parietes  ctr- 
cumfedit,  deditque  Petro  mandaturH ,  ut 
exiret  ;  atque  adeo  minatus  eft  ,  eum ,  niji 
exiret ,  invitum  inde  exturbaturum  .  At-  Petr"sfu- 
gue  ifta  egity  Jimulans  quidem  fe  velle  p^^jj1 
Imperatori  gratijicari ,  &  contrariam  do-  £0inarrL, 
Cirmam  tuentes  gravibus  ajpcere  incommo-  petit. 
dis  ;  fed  re  vera  ut  impia  ir<x,  qua  exar- 
defcebat ,  indulgeret :  natn  colendis  Ji- 
tnulacris  penitus  additlus  erat  ,  &  fefti 
fplendidiffimi  loco  habuit  turbulentam  Ec- 
clejice  jatfationem  .  Proinde  Petrus  ;7/e_, 
admirabilis  ,  cum  bellum  ex  inoptnato  or- 
tum  videret ,  de  Ecclejia  egredttur,  & 
confcenfa  navi  Romam  contendit  • 

Paucis  intermiffis  diebus  ,  Euzojus  An-     LXIX. 
tiochice  Epifcopus    Lucium   ftcum    ducens^ 
Alexandriam  adventat  ,  eique  tradit   Ec- 
clejias  ,  de  cujus  impietate  ae   fcelere   Sa- 
mofata  fatis  fecijfet  periculi .  Populus  au-  P°Pu,«s 
tem  doclrina   Athanajit  educatus  ,    cttm-.  ^veva,ur 
contrartum  altmen-um  Jtbt  prcebert    cerne- 
ret  ,    conventus    Ecclejiafticos    deferutt  . 
Quapropter  Lucius  fubfidto  fatelhtum ,  qui 
Jimulacra  colebant ,    ufus ,  alios    verberi- 
bus  ceedere  ,  includere  in   carcerem  aItos3 
nonnullos  per  vim  in  fugam  vertere  ,  quo- 
rumdam  csdes  inftar  barbarorum  vaftare_, 
ccepit,  Haec  ipfe.  Sed    antequam  ulterius 
progrediamur  ,  de   fuga    Petri   quid   alii 
fcripferint,  in  medium  afferamus.  Sozo- 
inenus(^  )  enim  habct,  Euzojum  una  cum  <g)  Sozom. 
Magno  Quaeftore    venifle    Alexandriam  ,  1.6.  r.19. 
arreptumque  Petrum   detrufilfe  in  carce- 
rem  ,  ipfum  vero  inde  clam  fuga  lapfum , 

con- 

bet  XVII.  proficifcuntur  ab  eo  quo  hofpites 
Hierofolymis  excipere  coepit,  quod  non  con- 
tigit  nifi  poft  Monachos  exilio  folutos ,  &  Mo- 
nafterium  ab    ea    Hierofolymis    conditum . 


3%i 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrisii 
372» 


Damasi 
<5. 


Pap. 


VAtENTINIANf. 

Valentis         lMrp'  * 


*7' 

(h)    Ruff* 
l.i,e.$. 

(e)Gregor. 
yjat.  erat, 


Ecclefiam. 


(d)  Pfal. 
58. 


LXX, 


eonfcenfa    navi ,    Romam    ad   Romanum 

Pontifieem  fe  contuliffe»  utpote  ejufdem 

Catholicae  fidei  protecltorem  :  haec  eadem 

(a)Saerxt.  quoque  Socrates  (a);   fed  Ruflfinus  (b) 

I.4.e.i6.    nihil  de  Petri   carcere  .  At   graffationem 

hanc  prin:o  faclam  ab  Arianis  ,   ex  Gre. 

gorio  Nazianzeno  eam  exacle  defcriben» 

te  reddamus»  qui  hsec  ait  (c )  in  primis 

de    Lucio :   Poftquam  ille ,    Athanafius  » 

extremo  vitee  die  funclus  efi ,  ac  fecunda 

in  laudem  qucedam  Aigypti  plaga  fe  in  ipfam  Eccle- 

hieron.       fiam  immifit ,  ille  inquam  veritatis  prodi- 

_    .      tor  ,  ille  luporum  paftor*  ille  per  caulam 

fafla  per°    tranfcendens  latro ,  fecundus  ille  Arius , 

Lucium  in  turbida  illa  &  amara  everfio  ,  «7/?  f  jm/?/6 

jUexan-     /o«/e  uberior  fluvius  ;  piget   tne    quidem 

drinam       temporis  illius  ftagitia,   immanefque  cee- 

des ,  cum  quibus  facrofantlam  fedem  bomo 

ferus  &  barbarus  invafit ,  nefariique   il- 

lius  ingreffus  preeludia  referre ;  ex  mul- 

tis  tamen  pauca  deplorabo  ,  quce  vos  quo- 

que    mecum  deplorabitis  ,  &  jam  ante  de- 

ploraftis ,  ad  eamque  etiam  Davidis  (d) 

verbis    utar ;  Deus  ,  venerunt  gentes  in 

bxreditatem  tuam,    Et  paulo  poft: 

Ducis  munere  fungebatur  homo  fcelera- 
tus  ,  Deique  contemptor  ,  ne  Cbriftiani  qui- 
dem  nomen  gerens  (  boc  enim  totius  contu- 
melits  indigniffimum  eft  )  verum  ab  idolis 
ad  Dei  templum  properans ,  ab  impuris 
facrtficiorum  cruoribus  ad  execrabiliores 
&  deteftabiliores  ,  ac  fortajfe  hujufmodi 
adverfus  nos  contumelia  quaftvitlima  qua- 
dam  dxmonibus  litans  (  Palladius  hic  erat 
Gentilis  homo  ^gypti  Praefectus  .  )  Pro- 
dibant  in  aciem  copiee  iracundia  ferven- 
tes ,  immanis  &  importunus  exercitus  ad- 
verfus  inermes  homines  ,  belliceeque  ratio- 
nis  ignaros ;  expellebatur  Antiftes  Atha. 
vafii  fucceftor ,  quem  prceter  inauguratio- 
nem  rite  atque  ordine  fpirituali  pera(iamy 
canities  &  prudentia  decorabant  ;  regna- 
(e)  Efai.T.  \,at  autem  Tabeel  alience  fedis  hceres  (e); 
adverfus  fanftos  arma ;  adverfus  eas  res 
quas  diripi  nefas  erat ,  impurce  manus  ; 
adverfus  pfalmos  tubarum  clangor. 

Jam  quee  fequuntur  ,  confidera  ,  caden- 
tes  viros  in  locis  fantlis ,  pedibus  pro- 
da  calami-  tritas  mulieres ,  nonnullas  etiam  cumnatu- 
tas  Eccle-  rce  onere ,  preematuros  partus ,  vel  ut  a- 
fueAle-  ptitts  dicam  ,  tton  partus,  virgines  mife- 
xandrinar.  rabilem  in  modum  diftratlas  fcedius  etiam 
cruciatas  (  jam  &  ob  feminas  &  ob  viros 
pudore  impedior,  quo  minus  crudelitatis 
modum  exponam ,  atque  occulta  dedecoris 
fermone  denudem^  utpote  ob  quas  etiam  tum 
denudatas  erubefcam  )  alias  in  interioris 
templi  puteos  fefe  dejicientes  ,  alias  ex  e- 
dittore  locofe  ipfas  in  pneceps  dantes  pro- 
pter  earum  rerum  quas  cernebant  indigni- 
tatem ,  alias  denique  fuper  eas  quee  jace- 
bant  ,  acervatim  collabentes  .  Adde  cades 
cadtbus  ,  cafus  cafibus  fuccedentes  ,  fanfta 
profanis  pedibus  calcata  ;  altaria  per  ob- 
fcvnos  geftw  &  impudicas  cantioncs,  at- 


LXXI. 

Deploran- 


que  ut  audio  (  hoccine  Unpua  audax  fro« 
feret  ?  )  faltationes ,  foedafque  membrorum 
inflexiones  probro  &  contumeliee  habita, 
Adde  blafphemas  linguas  in  facrofanilit 
thrcnis  concionantes  ,  myfteria  fugtllata  , 
pfalmodias  filentio  comprejfas  ,  gemitus  in 
earum  locum  excitatos  ,  ftuentes  fanguinit 
rivos  ,  lachrymarum  fontes  ,  facerdotes  per 
Vtm  abdutlos ,  monachos  laceratosy  ex* 
preffam  denique  incurfionis  illius  imagi- 
nem  ,  qua  quondam  Aftyrii  fanclant  Hiero* 
folymam  populati  funt ;  quam  nec  oratio  , 
ut  dignum  eft  ,  exprimerey  nec  auris  ca- 
pere  poteft  ;  unusut  Hieremias  ad  eam  ca- 
lamitatem  pro  dtgnitate  deplorandam  ad- 
hibendus  fit  ,  qui  ettam  lachrymarum  (f) 
fontes  expofcit ,  atque  ex  urbis  mxnibus 
ob  eafdem  calamitates  ad  lutlum  (g)  ho- 
mines  hortatur ,  viifque  Sion  lutlum  in- 
dicit ,  eo  quod  nullos  ,  a  quibus  fefta  ce- 
lebrentury  adducant.  Hanc  traa<*dtamO- 
riens  quidem  vidit ,  at  Occidens  quoque 
deftevtt  ,  cui  immanitaiis  huiufce  Jigna^ 
fugitivus  Antiftes  publtce  fpeftanda  pro- 
pofuit  . 

Hampro  cadaveribus  cruentas  veftes  Ec- 
clefiee  Komanee  protulit ,  &  per  tacttanu. 
accufationem  omntbus  lachrymas  mnvtty  ut 
calamitatis  magnitudtnem  in  oculis  &  af- 
petlu  defigeret ,  atque  auxtlium  nancifce- 
retur ,  quemadmodum  ettam  natlum  ejfe 
fcimus .  Fit  enimfere,  ut  qut  opibus  & 
potentia  pracellit ,  ad  infirmt  afflitlique 
miferiam  fublevandam  maxime  infleffatur  , 
ac  fpontanece  benevnlentiee  affetlu  ad  eum 
qui  dignitate  immtnutus  eft  ,  fe  adjungat  . 
Haec  quidem  Damafus  Petro  prseftitit ;  fed 
de  his  poftea .  Ifta  itaque  a  Gregorio  Na- 
zianzeno  fummatim  recenfita  fcias,  pau- 
cifque  narrata ;  extat  enim  ipfius  Petri 
Epifcopi  Alexandrini  circularis  epiftola 
tunc  ad  omnes  Chriftianae  religionis  toto 
Orbe  diffufas  Ecclefias  fcripta  ;  quam  hic 
defcribendam  putamus  ,  ut  fe  habet  apud 
Theodoretum  (  h  ),  prsetermiffo  ejus  exor- 
dio  &  aliis  ,  a  narratione  fic  inchoantes: 
Trovinciee  illius  Preefetlus  Palladius^ 
profefftone  Gentilis  ,  &  fimulacris  colendis 
femper  deditus  ,  quoniam  fxpe  animo  tnfti- 
tuerat  bellum  contra  Chrtftum  gerere  ;  tan- 
dem  copiis ,  quas  fupra  dtxi  ,  in  unum_. 
coafiis  ,  Ecclefiam  non  aliter  quam  barba- 
ros  fubjugare  maturat .  Tum  vero ,  tum 
inquam  ifacinora  longe  improbtjfima  ad- 
mtjfa  fuere  ;  quee  dum  vohbam  folum  com- 
memorare,  eorummemoria  tantum  mihi  at- 
tulit  doloris  ,  ut  tmmenfam  vim  lacryma- 
rum  profuderim;  quee  fane  eegritudo  me  diu 
admodum  opprejjifjet ,  nifi  dtvina  quadam 
cogitatione  eam  lenire  aggreftus  fuijjem  » 
Nam  copiee  in  Ecclefiam  Theonee  (  fic  enim 
vocabatur  )  ingrejfce ,  pro  verbts  gravibus 
&  Ecclefia  dignis ,  fimulacrorum  laudes 
decantare ;  pro  divinarum  litterarum  le- 
clipne  r  plaufus  indecoros  edere  ,  fratlaf- 

que 


(f)  Uitr.f,. 

(2)  Thren. 
I. 


LXXII/ 


(h)  Theod. 

/.4.  C.IQ. 

LXXIII. 

Epiftola 
Petn  Ale- 
xandrini 
Epifcopi 
de  clndc 
Alexan- 
drinas  ec- 
clefce . 


Cum  Critice  Pagii. 


383 


Christi 

372. 


Dam 


ASI    PAPt 
6, 


Valentiniani  t. 
Valentis  Impp«  9- 


que  voces  cum  obfccenitate  funderc  ,  &  con. 

tumelias  i»  Cbrtfli  virgines  jacere  non-. 

funt     verttee  :    quas    quidem    contumelias 

iingua   referre    reformtdat  ,   quippe  cum^. 

diclu  turpes  fint :  nam    qutfnam    bene  fa- 

nus ,  cum    eas    tantummodo  audiref  ,    non 

aures  penitus    obfirueret   ,  immo   vero   0- 

ptaret    fe  potius  Jurdum    ejfe  ,    quam    ut 

tantam  obfccenitatem  annbus   perciperet  ? 

Seduttnam  vsrborum  turpitudine  contenti 

in  ea  re  folum  deliqutjjent ,  &  non  impro- 

btta.te  fattorumverborum  petulantiam  lon- 

ge  fuperajjent  .    Ham   convtcium  ,  quale- 

cumque  illud  fit ,  efl    qutdem    toler  tbtle  , 

frcefenim    his  in  qttorum   animis    Cbrtfii 

frudentia  &  doclrina  dtvina  habitat .  At 

tjii  vafa   iree  aperta    ad  tnteritum   nati  , 

qui  flrepitum  laCctvorum  fonorum ,  &  ve-. 

lut  ex  aquee  duflu  (  ut    tta  dicam  )  erum- 

pentem  per  nares  effundebant ;  vefles  fan- 

clarum  Cbriflt  virgtnum,    quarum  piee   vi- 

tee  cultus  exo-plar  vivendi   fanflorum  An-. 

gelorum  exprejffty  dtlacerare,  eafquenudar. 

ttt  in  lucem  editcc  erant ,  per  urbem  trium- 

fhi  loco   ducere  ,  &  pro  fua    Itbidine  pe- 

tulanter  &   obfccene  irridere  cceperunt  . 

LXXIV.       Denique  quee  perpetrata  funt ,  tum  cru- 

delta  erant  ,  ttim  peregrina  .  Ouod  Jiquir 

Immania    bis  rebus  ad  mtfertcordiam  inducltir  ,  eor 

impiorum  w/  vt  pr0bibere ,  vel  bortando  a    taltbur 

ce  era  *    facinonbur  dijfuadere  conaretur  »  non  fine 

vulnertbus  dtjcejfit .    Veruni ,  proh  dolor  ? 

multce    virgines  per    vim  flupratee ,    com- 

flures  etiatn  fufiibur  in   capite  cefee  mor- 

tute  jactierunt  :   quarum   corpora  tumulir 

mandandi,  nulla  omnino  permijfa  pofflar 

efl;  &  propterea  complura  earumcorpora  , 

quee  funt  ab   tllarum   parentibus  cum,  multo 

gemitu  qucefita  ,  nondum  referiuntur  .  Sed 

quid  inter   res  magnas ,  eas  quee  funt  exi- 

gui  momenti  profequor  ?    Aut   quid/  in  hir 

immoror  y  &  non  ad  eas  quee  propter  acer-. 

bitatem  me  ad  fe  rapiunt ,  propere  fermo- 

nem  transfero?  quarum  y   certo    fcio,vor 

magna  capiet  admiratioy  &  velut  attoni- 

ti  juxta  nobifcum  confifietiry  obflupefcen- 

tes  admodum  ,  quod  Dominus  tanta  clemen- 

lia  ufus  fity  &  non  funditus  hanc  univer- 

Jitatem  deleverit .  Ham  quee    neque  fatla 

funt  y  uti  fcrtptum  efl ,  neque   audita  in 

diebus  patrum  noftrorum,   heec  impti   in^. 

ipfo  altari  dejtgnarunt  ..  Etenim  velut  in 

profccenio  ,  in  quo  turpis  aliqua   ageretur 

fabula  ,  puerum.  mafculum ,  qui  fexum  de- 

negaverat  virilem ,   &   muliebrem  Jibi  ef- 

finxerat  ,  quique   tum  oculos  habebat  (  ut 

Jcrtptis  proditum  efl  ,  nempe  de  Jezabel  ) 

flibto  oblitos ,  &vultumJimuIacrorummore 

fuco  rubentem,  habitu  muliebri  in  ipfo  fanfto 

altari  ,  ubi  fro  Spiritur  fantti  defcenfu  in- 

<vocari  folet ,  corpore  in  orbem  atlo  ,  &  ma- 

ntbus  huc  illucque  cumgeflis  jatlatis  fal- 

tare  compulerunt^  atque  in  rifum  immodera- 

tum  ejfuji  nefarias  voces  ore  extulerunt  . 

LXXV.        Rurfut  cum   ijiud   quoque  ad  reftuitL-, 


ordtnem  fpeclare^  &  preetertta  facinora 
decora  pottuty  quam  nefaria  extfltmarent ; 
unum  ex  fuis  turpitudtne  injigniter  no- 
btlitatttm-,  &  ut  pudore^  ita  vefltbus ,  fi- 
cut  natus  erat ,  nudatum  in  fummo  Ec- 
clejiee  folio  collocant ,  turpemque  contra 
Cbrtjium  conctonatorem  aypellant .  Ham 
pro  verbis  dtvinis  turpitudinem  ,  progra- 
vt  orattone  petulantiamt  pro  pietate  im- 
pietatem ,  pro  continentia  fluprum  ,  adul- 
teriunt ,  concubitum  cum  mafculis  preedi- 
cavtt ;  docuitque  tum  alia ,  tum  furttim  , 
ctbum  &  potionem  vitee  homtnum  utilia-. 
efje .  Quee  cum  ita  fe  haberent ,  &  ipfe 
de  Ecclefla  decejfijfem;  qui  enim  ibi  ma- 
nere  poteramy  ubt  tncurjiones  a  militibut 
fatlee,  ubi  multitudo  argento  conducla  ad 
fedttionem^  ubi  ntmia  pecuniee  cupidttas  . 
ubi  turbee  Gentilium  ampltjjimis  promtffit 
ad  maleficia  invitatee?  Hofler  fciltcet  fuc- 
Cejfor  Luciuf ,  qui  partes  lupr  nequitia. 
&  tmprobe  faftts  agere  impenfe  fludebat^ 
quique  Epifcop.ttum  non  confenfu  Epifco- 
forum  Orthodoxorum  in  unum  conventen- 
ttum  ,  non  fuffragtis  vere  clericorum  ,  non 
foflulatione  popult  ,  uti  facree:  Ecclefiee 
canones  prtefcribunt  ,  fed  pecunta  tamquam 
d*gnitatem  quamdam  (  ut  ita  dtcam  )  fee- 
cularem  emerat ,  illo  cum  mandato  advt- 
ntt .  Iflum  autem  comitati  funt  (  folur 
ettim  in  tirbem  ingredi  non  poterat  )  «5« 
Eptfcopi  »///,  non  presbyteri  ,  non  dtaco- 
nt  y  non  popult  multttudo  ,  non  monacbi 
hymnos  ex  facris  libris  depromptos  ca- 
nentes)  fed  Euzojus^  qut  jampridem  in^ 
fantlo  &  eelebri  Hiceeno  Conctlio »  cum 
dtaconus  effet  in  urbe  noflra  Alexandriat 
unt  cum  Ario  abdicatus  fiurat ,  nunc  au- 
tem  Vreeful  Ecclejiee  Anttochenee ,  quanu. 
velut  pejiis  UtbefaClat ,  &  Magnus  qui- 
dem  Comes  provincialium  largittonum  cum 
ingenti  militum  manu>  vir  nullo  non^. 
impietatis  genere  femper  mbtlitatus  ;  qui 
Jultani  temporibur  Ecclejiam  Berithi  (  ea 
autem  efl  urbs  Vhoentctce  pertlluflris  )  in- 
cenderat  ;  fed  Jovianoi  pia  memortee  Impe- 
ratore  regnante^  eamdem  Juis  ipfius  tm- 
fenjis  erat  denua  eedtficare  coaclus ;  pa- 
rumque  aberaty  quin  fecuri  fuijfet  percuf- 
fus  %  niji  mtiltis  pro  eodem  precanttbus  % 
veniam  ab  Tmperatore  impetraviffet . 

Itaque  vos  ,  qui  incredibili  ptet.it ts  flu- 
dio  Jlagratis ;  quorum  opem  ad  heec  fce- 
lera  vindicanda  imploro  ;  hinc  conjiderare 
debetis  ,  quee  &  quama  malefici  a  ab  ijio  y 
qtiem  dixt ,  tyranno  Lucto  ,  qui  in  nos  im- 
petum  fecit ,  contra  Ecclejiam  Dei  defi. 
gnata  Jint  .  Ham  non  a  vejira  ptetate  fo- 
luntf  verum  etiam  ab  Eptfcopis  omnibus 
Orthodoxis  feepenumero  abdicatusy  civi- 
tatem  Jibi  juflts  de  caufis  admodum  infen. 
fam  occupavtt .  Qtiin  ettam  non  modo  , 
uti  injipiens  ille  blafphemus  in  Pfalmix 
loquitur  :  Dixit  infiptens%  non  efl  Deus 
fctlicet  quod  Chriflus  non  efl  vere  Deus  ± 

M 


Monftruo- 
(-  pra> 
fuinptio  . 


Petri  fug.i 
fr  Lucii 
fuffeflio  . 


LXXVI. 
Lucii  ex- 
cellensfm- 
pietas  - 


3  «4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRrSTI 

372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentwiani  Tk 
Valentis  Impp'  9* 


fed  etiam  vitce    inflitutis    &  ipfe  corru- 

ftus  eft ;  &  alios  corrumpit  ,  inque  male- 

ditlis  contra  Salvatorem  ab  his  qui  crea- 

turam  creatoris  loco  colunty  jaftatis  plu- 

rimum  deleflatur  .  Et  quid ,  qucefo  ,  cau- 

fcc  efl ,  cur  cumfimili  cum  Gentilibus  opi- 

ttione  imbutus   fit ,   non  nova   quadam    & 

inaudita  impudentia  Jceleratus    Dettm  co- 

lere  audeat?   In  cujus    confpetlu  Gentiles 

has  laudes  prcedicarunt :  Gratus  efl  nobis 

tuus ,    o  Epifcope,  adventus,   qui  Filtum 

Dei  negas  .  Serapis  te  ampletlitur ,  hucque 

adduxit .  Atque  ifli  quidem  in  eo  excipten- 

da  nomen  fimulacri  fui  patri  recitarunt » 

I.XXV1I.       Porro    autem    vix    momentum    temporis 

jam  prceterierat ,  cum  Magnus  ,    quem  fu- 

Magni       pra  nominavi  ,  individuus  impietatis  ifltus 

Prarfidis     comes  ,  fatelles  truculentus  ,  fatrapa  cru- 

crudemas.  denjflmus.  t   copiis   commiffir  fuce  curce   in 

unum    colleflis  ,    presbyteros   &  diaconos 

tiumero  decem  &  novem ,  quorum  nonnulli 

etJogefimum    atatis    annum  prceteriijfent  , 

comprehendit  y  &  de  illis  velut  in  aliquo 

fcelere ,   f  o^«e  Romanorum  legibus  contrtt- 

rio  deprehenfis  ,  judicium  publtcum  exer- 

cere ,   6*  ign.irus  legum  qu<e  funt  pro  Chri- 

fliance  pietatis    defenfione  fancitce  ,     ?oj- 

compellere  ceepit ,  »f   avitam  fidem  ab  A- 

foflolis  per  Patrum  fucceffionem  nnbis  tra- 

ditam  proderent .  Affirmavitque    Valentem 

Auguflum  Imperatorem  clementijfimum  hac 

re   vehementer   deletlatum  iri  •   Pojlremo 

cum  maxima  conientione  vocis  bcec   verbx 

protulit :  O  miferi ,    obfequimini ,  Ariana 

opinioni  aflentite .  Kam  divinum  numen , 

/rref  /7/tf   £«<»«  colitis   reltgio  vera  fit , 

yf  non  veflra  fponte  ,  />rf   necejfitate    ad- 

dutli  ab  ea  difcedatis ,  veniam  vobis  da- 

turum  efl  ,    etenim   in  hir   quce  neceffitate 

peccantur  ,  relinquitur  excufationi  locus  ; 

fed  cum  fua  fpnnte  quifquam    deliqutrtt  , 

carere  reprehenfione  non  potefl.  Quo  cir- 

ca  hts  rationibus    ante  oculos  mentir  po- 

Jitis  ,  abjetla  omni  cunclatione,  alacri ani-. 

mo  noflrce  accedite  fententice ;  &  dogmati 

Ariano  ,   quod  jam  Lucius  (  eum  namque 

ttomtnavit  )  palam  prcedicat ,  ftibfcribite ; 

pro  certo  perfuafi ,   quod  fi  ifliur  dotlri- 

n<e  obtemperaveritir ,  fitis  pecuniam ,  opes^ 

&  honores  ab  Imperatoribus  confecuturi  : 

fin  autem  refliteritir ,  tum  carcerer^  tor- 

menta,  qucefltoner  ,  fiagella  ,  &  carntfici- 

ttce  vobir  fubeundce  funt  ,  tum  pecuniir  una 

cum   poffeffiontbur  erbati  erittr ,    tum  de- 

nique  ejetli  e  patria  >ad  loca  molefltjfima 

incolenda  condemnabimtni  , 

IXXVili.        Ad  hunc   modum  igitur  generofur  iftz_, 

dux  ,   minir  cum  fraude  temperatir  ,  omner 

**'kf rfr      a  ?'a  dottrina  &  fententia ,  partim  cohor- 

C°"noli?    tando->  Tart'm  cogendo  deducere  ftudutt . 

corum  '.     ^  vero    '"'  quoniam   pietatir  proditio- 

nem  plur  habere  acerbitatir  (  wf<  re  vera 

habet  )  <7«tf/w  ullum  cruciatur  genur ,  e*7- 

Jiimabant  ;  demum  necefjitate  compulfi  ,  hir 

lierbts  ei  refponderuni,  vtrtutequt  &  viri- 


li  animorum  celfitate  fraudem  ejus  pari- 
ter  &  minas  profligarunt:  Define  pofthac  , 
define  his  voctbus  nos  perterrere :  aver- 
bir  inanibur  proferendir  tu  te  cohtbe  .  Katn 
nor  neque  novittum  ,  neque  recentem  coli- 
mus  Deum.  Ac  tametfi  tu  velut  fludtbut 
jatlaris  ,  fpumam  ore  temere  fundis ,  & 
tamquam  ventus  violentus  in  nos  cum  im- 
petu  ruis ;  tamen  nos  ad  extremum  ufque 
fpiritum  fumus  dotlnnx  pietatts  firme  ad- 
hctfuri  .  Keque  certe  umquam  fenfimus  , 
Deum  pntentice,  fapienttce ,  aut  veritatis 
expertem  effe:  neque  Patrem  interdum  ex- 
iflere,  interdum  non  exiflere  ,  uti  impia 
Arianorum  ojitnio  fert  :  neque  Ftlium  in-. 
tempore  ortum,  aut  momentaneum  ejje ,  o- 
pinati  fumus  .  Kamfi  Ftlius  (ficut  4ria- 
ni  fomniant)  creatura  fit ,  &  non  fit  Pa- 
tri  confubflantialts  ;  inde  efficeretur  ut  Pa- 
ter  quoque  non  fit  ;  quippe  fiy  ut  illt  fen- 
tiunt  ,  quodam  tempnre  non  extabat  Fi- 
lius  ,  Pater  etiam  qundam  tempore  nnti^. 
fuit.  Verum  fiPater  femper  extftit ,  Ftlto 
vtdelicet  vero  germine  ,  &  non  ex  feminit 
proftuvio  enafcentis  exiftente  (  Deus  entm 
impatibilts  )  quid  eft  cur  non  demens  & 
infanus  extjiimetur  tlle ,  qui  Fitium^  per 
cujus  gratiam  fatlum  eft  ut  fint  omniay 
quodam  tempore  non  fuijfe  fentiat  ?  Kam 
1'atrer  noftri  per  univerfum  orbem  terra- 
rum  diffufi ,  ex  quorum  fide  ifti  exciden- 
ter ,  mertto  fane  patre  carere  dtcantur, 
Kiccece  in  unum  convocati  ,  perverfce  Arii 
opmioni  ,  cujur  patrocinium  novitius  ifte 
fufcpit ,  anathcma  denunciarunt  ;  &  Fi» 
Itum  non  ex  alta  ejjentia  quam  Patriry 
quod  tu  nor  jam  dtcere  urger ,  fed  ex  ea- 
dem  tpfa  conftare  afferuerunt .  Quod  qui  - 
dem  prccclare  &  pia  cogitattone  complexi  , 
Ftltum  &  crebra  vncum  e  Sacrts  litteris 
petitarum  collocatione  Patri  conjubjlantta- 
lem  ingenue  confeffi  funt  . 

Itaque  cum  hcec  &  alia  fimilia  dixijfent ,  LXXIX. 
ad  multorum  dterum  fpattum  in  carcerem^. 
eos  conclufit    Magnus  ,  ratus  fe  eo  paclo  ConfcfTo- 
illos  a  pta  fententia  dedutlurum  .  Verum  resdetra" 
illt ,  non   aliter  quam  frttffimi    in  ftadto  rem  ca.jj 
athletce ,  omni  metu  penttus  depofito  ,  /c_,  &  rnid?  in 
rebus   prceclare  a   Patribus  divtna  mente  exiliusn. 
&    cogttatione  gejiis    quafi  perurgentes , 
multo  excelfiores  animos  ad  ptetatem  pro- 
pagandam  h.ibuerunt  ,  tormenta  nthtl  altud 
quam  virtutum  gymnafium  arbitrati  .  Sic 
tgttur  cum  decertarent ,    &  fp-tlaculum^. 
(  uti  fcrtbit  B.  Paulus  )  tum  Angelts  tum 
hominibus  fierent  ;   accurrtt    tota  ctvitar  , 
vifura   Chrifti   athletas ,   verbera  Judicit 
eor  torquenttr  tolerantta  vincenter ,  &  con- 
tra  impietatem   per    pattentiam   ertgentes 
trophcea,  &  triumphor  adverfur  Artanor  a- 
gentes  :  quos  quidem  per  minas  &  fraudem 
opprejjos  dirus  ijle  hojtts  Itbidini  eorum, 
qui    tmpietatem    contra    Chriflum    exerce- 
bantffe  dediturum  cenfuit  .Cum  igitur  tor- 
mentis  crudeliter  eit  infligendis  fatigatut 

ejfet 


Cum  Critice  Pagii. 


385 


CHRISTf 

372- 


Damasi  Pat. 
6. 


Valentiniani  t 

-,;  lMPP.    Q. 

VALENTIS  y 


LXXX. 


eJFet)  pnptilufque  untverfus  variis  quere- 
1«  genertbus  &  multo  lutlu  uteretur  ;  tru- 
culentus  tlle  Dux  qui  omnem  exuerat  hu- 
manttatem  ,  confiietts  fuis  copiis  denuo  ad 
ctendum  tumultum  coltetlts ,  Chrtfli  athle- 
tas  ad  judtcium  ,  immo  vero  ad  injujiam 
condemnitioncm  vocat  ,  eofque  ad  littus 
maris  Jijii  jtibet :  in  quo  loco  cum  fimula- 
crorutn  cultores  ,  &  Judcei  mercede  condu- 
tliy  more  fuo  contra  eos  vociferarentur  ; 
&  illi  manifeftce  infanorum  Artanorum 
impietati  ceJere  nollent  ;  Jententiam  d*L_, 
jllts  ,  populo  univerfo  ante  tribunal  gra- 
vtter  lamentante,  pronunciat  Magnus  ;  ut 
Alexandria  exattiy  ad  incolendam  Helio- 
polim  urbem  Phoenicice  tranfportarentur ;  in 
qua  fane  urbe  ne  unus  quidem  habitabat  , 
qui  Chrtjli  nomen  audire  (  omnes  entmfi- 
tnultcra  colebant)  omnino  fufttneret. 

Itaque  jufjts  illis  atlutum  navem  con- 
fcendere  ,  ille  tpfe  in  littore  Jlans  (  »am 
tn  balneis  publtcis  ,  quce  prope  inde  abe- 
rant  ,  eos  condemnaverat  )  enfem  diftri- 
ftum  illis  ojlendit  s  ratus  qtiidem  fe  ter- 
rorem  inieclurum  eisy  qui  ancipiti  gladio 
fptrttus  infeflos  dcemones  fepenumero  vul- 
nerafjent»  Dat  igitur  mandatum  ,  ut  jam%. 
cum  neque  commeatum  ullm  ih  navem  im- 
pnfutfjent  ,  neque  quicquam  omntno  habe- 
rent ,  quo  exiliis  molejtias  fublevarent , 
inde  fnlvant .  Quo  qutdem  tempore  ipfum 
mare  (  quod  plane  mtrandum  eft  &  prope 
incredibile)  undis  agitatum  fpumare  coe- 
pit  ,  ret  indtgnitatem  ,  credo  ,  cegre  ferens  , 
&  penttus  (  ttt  ita  dicam  )  recufans  eos  vi- 
ros  exctperey  ne  eo  pafio  iniqui  mandati 
exequendt  particeps  fieret :  quippe  his  qui 
ignari  eranty  barbaram  &  immanem  Judi- 
cts  voluntatem  perfpicue  patefecit  ;  adeo 
ut  vere  dtct  pojfet  ,  hac  re  ccelum  ipfum 
obftuputjje . 
LXXXI.  Qutnettam  tota  ingemuit  civitas,  &ad- 
Lnclus  A-  bxc  lugere  nnn  defintt .  Kam  pars  alternis 
kxandri-  manuum  ttltbus  petlora  tundendoy  ingen- 
tem  flrepttum  edere  :  pars  manus  fimul  & 
oculos  ad  ccelum  tollere ,  quo  Detim  de  vi 
Jibi  illata  teftarentur,  &  ita  fere  loqui : 
Audi  cetlum,  &  auribus  perctpe  terraL., 
quam  tntqua  atque  adeo  indtgna  edita  fittt 
facinora  .  Denique  omnia  luclu  redundare  , 
flantlus  &  ejulatus  per  univerfam  urbem 
pervadere  y  flumenque  tantum  lacrymarum 
derepente  manare ,  uti  ipfum  mare  fua  in- 
ttndatione  obruere  quodammodo  videretur. 
Cum  atttem  Dux  jam  ad  littus  aflans  im- 
peraret  remigtbus  ,  ut  vela  erigant ;  tum 
fiebat  fletus  promifcuus  virginum ,  femi- 
narum  ,  fenum ,  &  juvenum  ,  tum  lamen- 
ta  cum  amaris  lacrymis  permixta  ,  tum  cla- 
tnores  ab  omntbus  tam  ingentes  editi ,  ut 
maris  undofi  murmur ,  quod  tumidi  flutlus 
niutuo  colltfi  excitare  folent ,  prnpemndum 
obrcurarent .  Ut  primum  vero  athletce  Chri- 
fli  ,  quos  dtxtmus ,  appulere  Heliopolim , 
■ubiomnes  erant  fuperftitinni  dedttisubt  in- 
Ann.  Eccl.   Tom.  V. 


norum 
Catholi 
corum. 


ftituta  diaboli  ad  voluptatem  explendam 
comparata,  ubi  horrenda  ferarum  latibu- 
la  :  nam  montes  undique  ctelum  propter  al- 
titudtnem  pene  attingentes  urbem  tllam  ob~ 
vallabant ,  omnes  deinceps  in  media  ur- 
he  communiter  ,  &  finguli  privatim  lamen- 
tari ,  &  lugubres  voces  fundere  cceperunt . 
Dabatur  mandatum  a  Palladio  urbis  tlltus 
Vrcefeflo  ,  homine  fttperflittoni  deditifftmo  , 
ut  omnino  lacrymart  definerent .  Llnde  mul- 
ti  qut  plnrabant  ,  hique  prx  divtno  zelo 
Jlrenui  Ecclefiae  propugnatores  arrepti  ,pri- 
mum  in  cujtodtam  conjtciebantur  ,  detnde 
verbertbus  ccefi,  lacerati ,  &  tormentis  af- 
fefii  ,  ad  metalla  in  Pheno  &  Proconne- 
fo  amandabantur  ;  inter  quos  complures  e- 
rant  monacht  ad  r.umerum  vifintitrtutru. , 
qui  quo  feveram  difciplinam  excolerent  , 
in  folitudine  habitarunt ;  qttibufcum  tina^. 
diacnnus  ,  qui  Utteras  tum  confolationis  , 
tum  cnmmunionis  a  Damafo  Epifcopo  Ro- 
mano  ad  nos  attulerat ,  mantbus  a  tergo 
colligatis  y  a  lifioribus  palam  tamquam^. 
maleficus  infigniter  imprnbus  trahebatur  . 
Qui  acerbioribus  tormentis  ,  quam  quif 
quam  hnmicida ,  excruciatus  fuit  ;  cujiis 
cervices  lapidibus  &  plumbo  crudeltter 
verberatde  erant .  Poftremo  nave  ad  traji- 
ciendum  confcenfa  ,  eodem  modo  cnm  eo 
atque  cum  cateris  aflum  efl  :  nam  omni  ope 
ac  fubfidfo  deflittttus  erat ,  &  propterea^. 
figno  Janflce  Crucis  frontem  fi»navtt;  fic- 
que  metallis  ccneis  in  Phenn  tradttus  efl  . 
Ita  impic  actum  adverfus  diaconum  a  Da- 
mafo  Roma  tunc  miflTum  Alexandriam  . 
Sed  pergit:  Porro  autem  cum  Judex  tene- 
ra  ptterorum  corpora  torqueret  ,  quidam 
eorum  poft  cruciatus  remanfere  exttncli 
&  jure  fepulturce  defraudati  ,  tdque  cum 
parentes  ,  fratres  ,  cognatt ,  &  tota  pene 
dixerim  civitas  poSlularet ,  ut  unum  hoc 
atqtte  adeo  tiltimum  vttce  folatium  illis 
trtbueretur .  Sed  0  fseva  judtcantis ,  immo 
vero  condemnantis  crudelitatem  !  Nam  qui 
pro  pietate  decertarint ,  idem  cum  homtci- 
dts  Judicium  fubeunt  ,  corporaque  eorum 
manent  tnfepulta  ;  &  qui  pro  fide  ftrenue 
dtmtcartnty  beflits  &  volucribus  objtciun- 
tur  ad  vnrandum  ;  qui  dentque  patres  ■  cce- 
forum  canfcientice  caufa  commtferati  fint , 
tamquam  impii  facinoris  auttores  fecuri 
fertuntur .  Qu<e  Romanorum  lex ,  quce  bar- 
barorum  fententia  iudtcavit  in  ens ,  qui 
patrtbus  cccforum  condoiuerunt  >Ubintm  ta- 
te  fcelus  a  quoquam  veterum  fuit  umquam 
patratum  ?  Olim  Pbarao  jujjerat  Hebrceo- 
rum  mafculos  trucidari ;  verum  tnvtdirt^ 
&metu  adduclus  hoc  mandatum  dedtt :  At 
quce  tumgerebantur  ,  quanto  funt  his  ,  qux 
modo  defignata  funt ,  mitiora  ?  quanto  0- 
ptabtliora  ,  fi  in  injuria  optio  ulta  fit  ? 
quanto  tolerabtltora ,  /1 \  fcelus  cum  fcelere 
(cum  aliud  ab  alio  feiungi  nequeat)  veli- 
mus  comparare  ?  Sunt  ifta  quce  commemo- 
rot  incredtbilitt  quideniy  immaniay  dtra^ 
C  c  c  crtt- 


Cathofici 
vetiti  lu- 
gerc. 


LXXXII. 

Quid  in 
Damafi 
Diaconum 
Ariani . 


Qjjid 
.lclum  in 
pueros,  & 
parentes 
eorum . 


385 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 
372' 


Damasi  Pap, 
6, 


Valentiniani    r 
Valentis  IMPP.9. 


fcXXXIII. 

(a)  Exod, 

«i. 


Epifcopi 
in  e*ilium 
adi  Dio- 
csefiream 
in  PaJsefti- 
Mi 


LXXXIV. 

Antioche 
nos  perti- 
git  perfe- 
cutio  . 


crudelia  &  barbara ,  fine  mifericordia-. , 
amara>  fed  tamen  amentes  Ariani  in  tl- 
lis  infolenter  gloriati  funt  ,  atque  adeo 
tripudiarunt  • 

Cum  enim  tota  civitas  in  luclu  &  m<e- 
rore  ejfet  (  nulla  enim  domus  erat ,  in  qua  , 
uti  in  Exodo  (a)  fcriptis  prodttum  eft , 
non  jaceret  mortuus  )  bi,  quorum  crttdelts 
animi  nullo  modo  exaturart  poterant  ^non 
conquieverunt ,  fld  fcelus  deintegro  exer- 
cere  aggrefft  funt .  Ham  voluntatem  fuam  , 
^H*  ad'  deteriora  inclinabat,  patefacien~ 
tesy  fua  malevolentice  virus  in  illius  pro- 
vincice  Epifcopos  effundere  cozperunt  ,  Si. 
quidem  opera  Magni  ,  quem  diximtts ',  Co- 
mitis  largitionum  ,  fttellttes  ad  infuriam 
fatis  inflrttcli  ,  nonnullos  eorum  in  judi- 
cium  aiducere ;  aliis  ,  quo  libitum  erat 
modo  infidias  parare ,  eo  confilio  ,  uti  0- 
mnes  ubique  impietatis  laqueis  irretirent , 
nihtl  intentatum  relinqwntes .  Quin  etiam 
omnia  loca  circuire ,  non  aHter  atque  dia~ 
bolus  ipforum  heerefeos  partns ,  quxrentes 
quem  devorent  ,  Aiqui  cum  in  eo  quod  co~ 
nabantur ,  ab  omntbus  fe  deflitutos  vide- 
rent ;  undecim  tamen  Epifcopos  AZgypti , 
viros  qui  ab  ineunte  eetate  ad  fummam  uf- 
que  feneclutem  filitudinem  feveree  difci- 
plinee  caufa  incoluerant  ,  qut  fanttam  ac 
Jinceram  fidem  audacler  &  libere  preedi- 
carant,  qui  pietatis  dogmata  una  cum  la- 
(le  nutricis  fuxerant,  qui  vifloriam  con- 
tra  dotmones  reportarant ,  qui  virtute  ad~ 
verfarium  repreflerant ,  qui  Arianam  b<e- 
rejim  fuis  (  ut  ajunt  )  coloribus  depinxe- 
rant  ,  Magno  illo  ,  quem  fupra  nominavi- 
mus ,  velut  inflrumento  crudelitatis  ttfiy 
in  exilium  ejecerunt ;  oppidumque  nomine 
Dioceefaream  ,  a  Judceis ,  qui  dominum  in~ 
terfecerant ,  jnhabitatum  ,  incolere  compu- 
lerunt .  Et  tamen  non  aliter  quam  orcus  , 
morte  fratrtm  mintme  fatiati ,  ubique  ter- 
rarum  velut  amenres  ac  fiuptdt  ,  fuee  cru- 
delitatis  monumenta  relinquere  non  veren- 
tur  ,  atque  adeo  maleficits  fe  nobilttar<t_, 
ftudent  . 

Ecce  enim  rurfus  Ecclefiee  Catholicee 
clericos ,  qui  Antiochiee  commorabantur , 
'  quique  cum  quibu/dam  monafliae  vitte  fpe- 
clatis ,  tragica  eorum  fcelera  tefiata  apud 
omnes  relinquere  conftttuerant ,  ifli  voci- 
bus  maledicts  contra  eos  in  auribus  Impe- 
ratoris  infufis  ,  Keocteftreant  urbem  Pon- 
li  relegandos  curaverunt ;  qui  quidem^. 
propter  locorum  afperitatem  vita  quoque 
brevi  expoliati  funt.  Hucufquc  cx  epi- 
flola  Petri  narratio  apud  Theodoretum, 
qui  mox  fubdit  :  Tales  qujdem  tempora 
illa  tulere  tragoedias  ;  qute  tametfi  (ilentio 
&  obltvione  obruendee  funt ,  tamen^  litte- 
rarum  monumentis  produntur  ad  eos  coar- 
guendos  ,  qui  Itnguis  petulantibus  Domi- 
numfunt  inreclati  ;  qui  quidem  morbo  blaf- 
phemia  infetli  ,  non  modo  in  totius  univer- 
fitatis   Dominum  &  moderatorem   Deunu. 


convicta  jacere,  verum  ettam  contra  pios 

ejus  famulos  bellum  exitiale  fufcipere  non 

dubitarunt*   Haec  ipfe.  Meminir  quoque 

ejufdem  dirse  perfecutionis   fan<5tus    Epi- 

phanius  (b  ),  qui  &  praeter  alia  fupplicia 

Catholicis  jEgyptiis    irrogata  ,   nonnullos 

ex  illis  tradit  ifuifle  damnatos  ad  beftias. 

Sed  &  Caffianus  de  fan<5Hs  monachis  tum 

fub  Lucio  in  Pontum  &  in  Armeniam  re- 

legatis  hac  meminir  occafione  (  c)  :    Tem- 

poribus  fiquidem    Lucii  ,   qui  Ariante  per- 

Jiiiee  Epifcopus   fuit  Jub   l^alentis    Impe- 

rio ,  dum  dtaconiam    nojlris  fratribus    de~ 

ferremus ,    bis    videltcet   qui    de   Azgypto 

&  Tbebaidefuerant  ob  Catholicce  fidei  per- 

feverantiam  metallis  Vonti  atque  Armeniee 

relegati  ,  licet  coenobiorum  dtfctplinam  in 

quibufdam  civitatibus    rariffmam  vtderi- 

mus  ,  anachoretarum   tamen  apud  illos  n<t_, 

ipfum  quidem  nomen  auditum  fuiffe    lompe- 

rimus.    Haec  per    Abbatem    Piammonem- 

Caffianu<;,  in  quem  pot'us  quam  in  illum 

ad   ejus  libitum    interloquentem   rejicien- 

da  culpa  eft,  fi  de   Ponto,  quod  ait  ,  (\ 

Armenia  ,  mendacii  argUutur  ex   iis   quae 

fuperius  recitata  funt    ex   Gregorio   Na- 

zianzeno  atque  Bafilio ,   de  Ponticis   ere- 

mis  abundantibus  anachoretis. 

Quod  autem  ad  ^Egvpti  monachos  fpe- 
ftat  diriffime  a  Lucio   exagitatos:    Ruffi- 
nus  ,  qui  cum  Melania    in  ^Egvpto  age- 
bat,  ha?c  de  illis  fcriptorum  monumentis 
pofteris  legenda  (d)  tradidit:    Jnde  pofl 
fugas  civium  &  exilia  ,  pofl  ccedes  &  tor- 
menta,  flammafque  quibus  innumeros    con- 
fecerat ,  ad  monafleria  furoris  fui  arma 
convertit ,  vaflat  eremum ,  &  bellt    qute- 
fcentibus  indicit ,  Tria  millta  fimul  ,  aut 
eo  amplius  viros  per    totam  eremmn  fecre- 
ta  &  Jolitaria  habitatione  difprrfos  oppu- 
gnxre  partter  a^greditur  ;  mittit  armatam 
equitum    &  peditum    manum  ,    Tribunos  , 
Freepofitosy   &  belhrum  duces  ,   tamquam 
adverfus   barbaros    pugnaturus ,     eltgit  : 
Qui  cum  venijfent ,    novam  bellt  fpectenu* 
vident ,  hofles  fuos   gladto  objeclare    cer- 
vices ,  &  nihtl  altud  dtcere ,   mfi :    Amice 
ad   qtttd   ventfli  ?   Per   id   tempus    patres 
monachorum ,  vitee  &  antiquitatis  mertto  , 
Macarius  ,  Ifidorus  ,   aliufque    Macarius  , 
atque  Heracltdes   &  Pambus  Antonti  dif- 
cipttli  per  Mgyptum^    &   maxtme  tn  Hi- 
trice  deferti  partibus  habebantur  viri  qui 
conrorttum  vitce  &  affuum  non  cum  cceteris 
mortalibus  ,  fed  cum  fupernis  Angelis  ha- 
bere  credebantur,  Quce  prcefens  vidi  ,  /0. 
quor ;  &  eorum  gejla  refero  ,    quorum  in 
paffionibus  focius  ejfepromerui :  &  in   epi- 
ftolaad  Anaftafium  Romanum  Pontificerru, 
haec  item    fe   paffum  eife  gloriatur  cnm 
ait:  Quamvis  igitur  fides  noflra  perfecu- 
tionis  hcereticorum  tempore ,  cum  in  fancla 
Alexandrina  Ecclefia  degeremus ,     in  car- 
ceribus  &  in  extltis ,  qttte  pro   fide   infe- 
rebantur  ,  probata  fit  ;    tamen  &  nunc  fi 

quis 


(b)  Epiph. 
btrcf.6-. 


(c)Ca$-n. 
colUt.t.c. 

7» 


LXXXV. 

Perfecu- 

tio  Aria- 

norum 

adverfus 

iEgypti 

mona- 

chos . 

(d)   Ruflin. 
l.x.  c.4. 
&  4. 


Cum  Critice  Pagii: 


387 


ClIRISTF 

37-- 


Damasi  PAr. 
6. 


Valintiniani  t 
Valentis  Impp-  * 


quis  ejt ,   qut   vel  tentare   fidem    ttoflram 
cupittt ,  fctat ,  &c. 
LXXX-        At  ha?cde  fumma  ja&antia  ab  ipfo  Ruf- 
VI.       fino  eflecommenta  ,  exclamat  fanctus  Hic- 
Ruffimis     ronymus,    cum    his    recitatis    ipfius  ver- 
jacranter     bis  ,  flc  fubdit(d):  Miror  quod  notj  ad- 
confefllo-  jecerit :    Vintlus  Jeju  Chrijlt ,    &  Itbertttus 
n,im  fum  de  ore  leoms  (b)  ,  &  Alexandria  ad  be- 

o  entat.  j^as  pugnavi ,  &  curfum  confummavi ,  Jt- 
("i  Kicron.  Jem  fervavt  ;  fuperefl  mihi  corona  jujti- 
jffol.l.i.  tfte  t  Qya  ^  tnalum  ,  exilia ,  quos  ijte  car- 
(b)  1.  Tim%  ceres  nominat  ?  Pudet  me  apertijjimi  men- 
4«  dacii ,  quaji  carceres  &  exilia  abfque  Ju- 

dicum  Jententits  irrogentur .  Volo  tamen  i- 
pfos  fcire  carceres  ,  &  quarum  provincia- 
rum  fe  dicat  exilia  fujttnuijje .  Et  utique 
habet  cspiam  de  nntltis  carceribus  &  infi- 
nitts  exiltis  iinum  aliquod  nominandi  .  Tro- 
dat  nobts  confcffionis  fuce  Atla  ,  quce  huc- 
ufque  nefctvimus ;  ut  inter  alios  Alexan- 
dria  martyres  hujus  quoque  gefla  recite- 
mus  ;  &  contra  latratores  fuos  poffit  di- 
{t)Calat.  cere(c):  De  ecetero  nemo  mihi  molejtus 
6'  fi*  '■   e£°  e'"t»  fiigmata   Domini  noftri  Jefu 

Chrijti  in  corpore  meo  porto  .    Hasc  Hie- 
ronvmus  . 
tXXX-       Certe  quidem  Melania  clariflima  femi- 
VII-      na,  Confulis  Marcellini  neptis,  antiqua  no- 
bilitate  &  filii  Praefecrurse  Urbanae  magi- 
ftratu  toto  Romano  orbi   notiffima»  apud 
quam    primum  locum  Ruffinus  obtinebat , 
omnium  Praefeflorum ,  quocumque  perge- 
ret,  frequentabatur  obfequiis  ,  tantumque 
abfuit ,  ut  vel  ipfi  vel  alicui  ex  ejus  fa- 
milia  irrogata  exilia  fuerint ,    quod  Ruf- 
finus  jactat  »  ut  etiam  qui  perfecutionem 
fldei  caufa  paterentur,  ad  ipfam  tamquam 
ad  afylum  confugerent ,  ab  eademque  pa- 
riter  in  tuto   collocarentur ,  atque   etiam 
alerentur ;    ut  quse  de  ea  proxime  dicruri 
fumus,  cum  ipfa  proceffit  adjudicem,  fi- 
dem  certam   faciunt.    At    cur  Ruffinus, 
ficut  aliorum  ,  non  et<am  fuam   recenfuit 
con  feflionem  exemplo  Pau li  A poftol i  ? quod 
pr.-efertim    fciret,   rem  tantam     haud  ab 
adverfariis  facile  ratam  fore  habendain  abf- 
que  aliqua  certiori  probationis  fide  ,  cum 
alioqui  aliorum    confelfiones  adeo  exacte 
defcribat?  Si  qua  tamen   tunc  Alexandrise 
contigit  Ruffini  confeflio :  ea  tantum  fuifle 
exitimatur  ,  cum  provocata  Melania  ad 
judicium  ,  quod  faveretOrrhodoxis  ,  ipfe 
putetur  eam  comitatus  efle :    fed    dimifla 
illa  quantocyus,  utique  &  qui  cum  ea  e- 
rant,  rediere  domum  .  Sed  de  his  fatis. 
LXXX-       Pergens  Ruffinus  recenfere  res   tunc  ge- 
VIII.      ftas  a  Nitriae  monachis  ha?c    fubdit:     Hi 
Mrraculis  ducebant  exercttum  Domini  non  mortatibus 
prbbata      telis ,  fed  fide  religtoms  armatum,   exer- 
fides  Ca-    citum  mortendo  vimemem ,  &    qui  fangui- 
thjiica  .    nis   fui  profufione  vttlor    Chrijlum    feque- 
retur  ad  cxlum  .    Qutque  dum   in  taberna- 
cults    pnfiti  &   orantes   expeflarent   inter- 
fct7"res  fuos  ;  delatus  ejt  ad  eos  homo  olim 
membris  ommbns  ,   &  pracipue  pedibus  a- 
Ann.  Eccl.  •Tom.   V. 


rtdus  ;  fed  cum  ab  ets  in  nomine  Domini 
oleo  futjjet  peruntlus  ,  Jlatim  confirmat* 
Junt  plantce  ejus  .  Et  dtcentibus  ets :  In 
nominejefu  Chrijii  ,  quem  Lucius  perjequi- 
tur  ,  furge  &  Jta  in  pedibus  tuis  ,  &  re- 
dt  ad  domum  tuam  ;  continuo  exurgens  ,  & 
exllienS)  benedtcebat  Deum  ,  ojlendens  quia 
vere  erat  tn  eis  Deus  .  Ante  aliquantulum 
vero  temporis  ccecus  quidam  rogabat  dedu- 
ci  fe  ad  cellulam  Macarii ,  qwe  erat  in 
deferto,  itinere  trium  dterum;  quo  pofi- 
qttam  c<ecus  multo  dutlantium  labore  per- 
venit ,  Macarium  non  reperit  domi  ;  &  con- 
triftatttsvaldey  nullatenus  mttigare  mctjti- 
tiam poterat,  fanitatts  folatio  carens.  Tum 
vero  fervore  fidei  concalefcens  :  Deprecor 
(  inquit  ad  eos  qui  deduxerant  )  applica- 
teme  ad  illam  partem  parietis ,  ubi  cuba- 
re  fenior  folet .  Et  cttm  fuijfet  admotus  , 
parum  luti  aridi ,  unde  partes  oblttus  vi- 
debatur  ,  ajjumens  ,  palmcefuce  fuperpofuit . 
Rogat  etiam  ,  ut  aquam  de  puteo^  ex  quo 
bibere  folebat ,  haurirent ;  qua  refolvenr 
gtebulam  ,  eodemque  luto  oculos  fuos  fuper- 
ungens  ,  &  lavans  de  aqua  ,  qtice  haujla 
Juerat ,  repente  recepit  vifum  ,  ita  ut  ntil- 
lo  indigens  adminiculo  redtret  ad  fua  . 
Sed  ne  fecundum  leprofos  illos  ageret  ,  quos 
a  fe  curatos  in  Evangeliis  ingratos  Do- 
minus  notat :  cum  omni  domo  fua  regrej- 
fus  ,  &  Deo  Gratias  referens^  rem  ut  ge- 
fia  ftterat  indicavit .  Subdit  poft  hccc  Ruf- 
finus  de  eodem  Macario ,  qui  leunculos 
csecitatecuravit ,  proquegratiarum  actio- 
nealeena  pelleovina  donatus  eft  :  at  hsec 
contigifle  diximus  vivente  adhuc  Magno 
Athanafio  ;  fubjungit  vero  Ruffinus  : 

Sed  in  his  omnibus  Luctus  non  erubuit ,    LXXX- 
nec  aliquid  reverentif  vtrtutum  mirabtlibus       IX . 
detulit;  quimmo  jubet,  Patres  ipfos  ablatos  Monachi 
a  gregefuo  ,  immo  clam  r.tptos  ,  m  tnfulam  relegan- 
quandamA£gypti  paludium  deportari,inqua  tur  in  in- 
compererat  neminemprorftts  eJJeChrtJtianum^  fulam . 
quo  per  hoc    vel  abfqtte  folattis  ,  vel  abf- 
que  confuetis  afttbus  viverent  .  Senes  igi- 
tur  cum  duobus  Jolts  pedijfequis  nocltt  ad 
infulam  deducuntur  ,  in  qua  erat  templum 
quoddam  fumma  veneratione  a  loci  incolis 
obfervatum  .  Cumque  primum  navtcula  fe- 
nttm  oram  foli  illius  contigijfet :   ecce  fu- 
bito  facerdotis    templi    illtus    virgo  filia 
correpta   fpiritu  cum   tngenit    voctferatto- 
ne  &  clamoribus   ufque   ad  coelum   datis , 
agi  per  medios  populos  capit ;  &  crebros 
ducens  rotatus  ,  Jtridetts  ,  huc  atque  illuc 
rabida  ora  vibrare .  Cumque  ad  fpeflacu- 
lum  tam  ingentis  monfiri  maxime  ,quo  def- 
fet  facerdotis  filta ,  qui  in  honore  prcecipuo 
apud  illos  erat,  populi  conventjfent ;    per 
auras  eam  raptam  fequentes ,  perveniunt 
ufque  ad  navtculam  fenum.   Ibt  vero  pro-  .. 

ietta  eorum  pedtbus  &  projtrata  ,  clamare  ??f "  '   „ 
coeptt  :  Qutd  ventjtts  huc  ,    0  fervt  Det  verfi    per 
fummi ,    antiquis  nos    &    veternofis    evel-  rmnachos 
vere   domiciltis?  Tn  hoc  loco  depulfi,  un-  exuks. 
C  c  C     2  dt- 


388 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
372» 


Damasi  Pap. 


Valentiniant  t 
Valentis  IMPP.JJ. 


xc. 


tio. 


dique  latebamus  :  quo  modo  vos  nequaquam 
latere  potuimus?  Cedimus  anttquis  fedi- 
bus ;  poputos  veftros  ,  terrafque  rectpite , 
Cutnbcec  dtceret  ,  increpitus  ab  eis  erroris 
fpiritus  effugatur ;  &  puella  ftna  uncL^ 
cum  parenttbus  fuis  iacebat  ad  pedes  no- 
ftri  temporis  Apoftolorum  ,  Qui  talibus  ex- 
ordits  pradicantes  eis  fidetn  Domini  no- 
Jlri  Jefu  Cbrifti  ,  in  tantam  converfionem 
repente  eos  perduxerunt  ,  ut  ftatim  mani- 
bus  futs  antiquijjimum  templum  &  in  fum- 
ma  veneratione  babitum  deflruerent  ,  & 
Ecclefiam  confeflim  cedificarent  •  Hec  ad 
deltberandum  fpatio  temporis  eguerunt  , 
quibus  fidem  rerum  Jecerant  non  verba  , 
fed  virtus ,  Sed  hog  cum  fuijfet  Alexan- 
drice  nunciatum ;  veritus  Luctus ,  ne  Jor- 
te  etiam  fuorum  in  eum  odta  jufta  confur- 
gerent ,  qui  aperte  jam  bellum  non  homi- 
nibus  ,  fed  Deo  indtceret ;  occulte  eos  re- 
vocari,  &  in  eremum  remitti  jubet  ,  Hac- 
tenus  cU  his  adverfus  fan&os  monachos 
geftis  Ruffinus  praefens  omnium  teftis  ,  in 
vEgypto  tum  (  ut  dictum  eft  )  cum  Me- 
lania  agens  . 

Vide,  lector  ,  bella  Domini ,    &    con- 
fidera  ;   ftare  pro  Arianis  Prsfectos  ,  Prae- 
Auctons    tores  fatellites  ,  apparitores,  truculentof- 

confidera-  ^ue  carn'fices»  «ftuarede  Catholicis  car- 
ceres  ,  exeri  gladios,  parari  fecures,  in- 
cendi  ignes  ,  folvi  virgarum  fafces,  beftias 
introduci ,  armari  Judaeos  fimulque  Gen- 
tiles  cum  Arianis,  fcribi  fententias  ,  pro- 
fcribi  Catholicos ,    repleri   metalla    piis  , 
exulibus  &  extorribus  exundare  Provin- 
cias ,  caedibus    demetiri  Civitatem  ,  fan- 
ctorum  carnibus  pafci  volucres  atque  ca- 
nes :  contra  vero  intuere ,  ftare  pro    piis 
Deum,  ac  fuam  praefentiam  evidentiffimis 
reddere  certam  miraculis  ,  cogereque  im- 
piorum  omnium   ducrores  daemones  fuani 
ipforum  fateri  imbecillitatem  ,  victos   re- 
cedere  ,  fedibus  abfcedere  diutius  occupa- 
(a)  Ifai.y,  tis  •  ut  occinere  illud  libere  liceat  (a): 
Kobifcum  Deus ,  Atque  illud  majori  fidu- 
(fc)4.  Reg.  cia    praedicare  :    Vlures   (b)   pro  nobis , 
tf»  quam  contra  nos .   Sunt  hsc  adeo  perfpi- 

cua  omnique  fide  dignifllma,  &  quavis 
exiftimatione  majora ,  ut  neminem  putem 
itaimpium  ,  menteque  alienatum,  fuique 
oblitum  ,  qui  ifta  confiderans ,  non  potius 
ftans  medius  eligat  caftris  fanctorum  me- 
reri ,  quam  a  Lucii  partibus  ftare  ;  cui 
militare  fcias  non  Arianos  tantum  fed  o- 
mnes  hsereticos  ,  qui  quacunique  occafio- 
ne  a  fide  Catholica  defecerunt  ;  fub  qua 
quidem  non  illos  tantum  agcre ,  certum 
eft,  quos  diximus  fanctiffimos  anachore- 
tas  ,  fed  pios  omnes  hxrefum  adverfarios, 
eamdem  in  hanc  diem  fidem  Catholicam 
profitentes,  quam  Athanafius  ,  Antonius, 
ipforumque  alumni  magna  conftantia  fe- 
crabantur:  eamque  a  majoribus  acceptam  , 
ad  pofteros  propagatam ,  atque  ab  ipfo 
virtutum  Domino  tot  fignis  evidentiori- 


bus  confirmatam  retinentes ,  quamque  i- 
pfa  praefens  quoque  Ecclelia  retinet  atquc 
docet ,  firme  cuftodientes  . 

Sedquodad  eamdem  perfecutionem 
fpeclat  ,  Socrates  (  c  )  addit  acceflifte  ad 
fievitiam  Praefidum  Valentis  Imperatoiis 
juflionem  :  Ham ,  inquit,  ex  edtho  I»pe- 
ratoris  mandatttm  ejt ,  ut  omnes  qut  fidem 
Confubftanttalis  tenebant ,  mm  Alexaruiria 
folum,  Jtd  ex  untverfo  ettam  JEgypto  pe- 
nttus  expellerentur  ,  Qutn  etiam  Prcxfflo 
imperatum,  u<  cum  tngnttbus  copiis  omnet 
ubique  perfequeretur  ,  quos  Luctus  indica- 
ret  ,  Hxc  ipfe;  eademque  a  Ruffino  funt 
recitata  .  Itemque  So7omenus  ,  (d)  nec 
non  Theodoretus  ( e)  fideles  teftes  funt 
miraculorum  in  confutationem  hxreticae 
impietatis  tunc  editorum .  Sed  &  quod 
filentio  Ruffinus  prateriit  dignum  memo- 
ria  tunc  officium  exhibitum  a  Melania_. 
nobilifllma  Romana  femiha,  his  ex  Pau- 
lino  jungamus:  fcribens  enim  ad  Severum 
inter  alia  digna  prsconia  Chriftianae  fe- 
piinae  Confularis  haec  habet   (f)'- 

Tempore   illo   Valentts  ,   quando    Eccle- 

fiam  Det   vivi  furor  Artannrum  ,    Rege  i- 

pfo    impietatis    fatellite,    perfequebatur ; 

hxc  erat  prtnceps  &  parttceps    cunftts  pro 

fide  inftanttbus  ;  heec  fngJitos  recipiebat  , 

aut  apprehenfos  comitabatur  ,  Sed   cum  eos 

recepijfet  tn  latebram  ,  qui  propter  tnfignem 

fidem  ,  &  majore  hccreticorum   odio    infe- 

fiabantur ,    &     occultantium  tangebantur 

invidia ;    gravi   tunc    feditione  dtabolicif 

factbus  tnflammata^  quafi  contra  legem  pu- 

blicam  contumax  ,   protrahi  ac  pati  jujfa 

eft  qtice  illos  manebant  ,   nifi  prodere  ma- 

luijiet ,  Vroceffit  impavide ,  cupida  pajjio- 

nisy  &  injuriapublicationts  exultans^quam- 

vis  non  exfpefiajfet  trahi  ,  trafiuros    tn- 

tevolans  ad  Judicem  ;  qui   confufus  vene- 

rattone  prteientis,  non  executus  eft    infi- 

delitatis  iram,   dum  fidei    miratur  anda- 

ciam  ,  Eadem  tempeftate  per  triduum  qutn- 

que  millia   monachorum  latentium  pantbus 

fuis  pavit  ;ut  per  eius  manum  iterum  Do- 

minus  (g)  Jefus  priftinum  numerum  in  de 

ferto  pafceret ,    tanto  quidem   nunc  impen- 

fiore  clementia^quanto  minori  licentia  fo- 

vebantur  occulti ,  quam  illt  quondam  ,  qui 

ad    Dommum  voluntarie  in    libertate   & 

pace  convenerant ,  Sed  hatc  nec  timtda  de- 

prehtndi  ,  interdiclum  fecura  prabebat  of- 

fictum  ;  nec  volens gloria  operationis  agno- 

fci ,  tamen  operis  magnitudtne  prodebatury 

totidem  apud  homines  teftimontts  gloriofay 

quot  paftts,  Deo  confcto  .  Haec  Paulinus , 

mirifica    praedicatione    tam    egregia  fa6ia 

celebrans  ;  quae  fane  gefta  efle  in  jEgypto, 

non  autem  in  Palaeftina,  illud  perluadet, 

quod  nullibi  tam  ingens  numerus  mona- 

chorum  fimul   collectorum    nifi   in    ^Egy- 

pto  fuerit  reperiri  :  manfifle  quidem  ipfam 

Melaniam  in  vEgypto  menfibus  o<5ro,  Pal- 

ladius(£  )docet  .    Porro  ab  his  diverfa^. 

efle 


XCI. 

(c)  Secrat, 
/.4.  e .17. 
19. 

Valentis 
Imr.  cdi- 
tf  um  • 


fd)  Sozom, 
1.6.  c.ii. 

<c;  1  heod. 
/,4.  c.19. 


(f)  Paulin. 
epifl. 10. 

xcir. 

Melania 
occultat 
&  pafcit 
Mona. 

chos. 


(g)  Matt, 
iq.Marc. 
6.  Luc.<). 

Melinir 
conftantia. 


(h)  Valla-d. 
in  Lauji- 
ac,  f.33. 


Cum  Critice  Pagii. 


389 


Christi 


Damasi  Pap. 
6. 


VaLEVTINIANI    r 

Valentis  lMrp.9. 


XCIII. 


(a)  Panlin, 
epifl.  1  o. 


Metanis 
genus . 


(b)  Hieron, 
irt  Cbton 

(c)  Huffin. 
1.  inveft. 
in  Hicron. 


(d)  Pallad, 
r.33. 


(e)  Hieron, 
tpifl.iS' 


(fi  P*ttlin, 

ad  Scver. 
epi/l.  10. 
(g)  Pallad. 
i»  Laujiac. 
r.33. 


eflfe  nofcuntur,  quae  de  ejufdem  Melaniae 
officiis,  quibus  profecuta  eft  in  Palaeftina 
relegatos  confefTores ,  idem  Palladius  tra- 
dir,  quoe  paulo  poft  narraturi    fumus  . 

Utautem  tam  ingenti  opere  ,  in   occul- 

tandis  atque  pafcendis  monach;s  quinque 

millibus    in  deferto ,    veluti    contumeliis 

provocatus  Praefeclus ,  libens  ejus  refpon- 

lionibus  qelferit ;    fumma    feminae   clari- 

tudo,    qux  apud  hoftes  quoque  r.everen- 

tiam  fibi  conciliabat ,  in  caufa  fuit.  Erat 

quidem  Melaniae  nomen  (  ut  diftum  efl) 

non  Romx  tantum  ,  fed   ubique  locorum 

Romani  Impcrii  cognitum,  atque  honore 

habitum  tum  nobilitate  generis,  tum  egre- 

gis  pietatis  proeftantia  ;  dequa  hxc  idem 

qui  fupra  Paulinus  (  a  )  :  Mulier  celfiore 

gradu  ad   humthtatis    cultum  ob  amorem 

Chnflt  dejetla  fubltmiter^  ut  viros  defides 

in  tnfirmo  fexu fortis  argueret ,  arrogantes 

in  fe*u  utroque  perfonas,  pauperata   di~ 

ves  ,  &  nobtlis  humtltata  confunderet  .  I- 

gitur   Marcelltno  Confule   avo  de   ambitu 

generis  &  opum  luxu  in  teneris  adhuc  an- 

nis  nuptias  pajfa  i    &    brevi   mater ,    fed 

tnfelicitate   mortalium  non  longum    potita 

ejl ,  ne  dtu  terrena  diligeret  .  Nam  prce- 

ter  alias  orbitates  ,   quas   irrito  in  fceti- 

bus  abortivis  labore>  adhuc  marito  par- 

ticipe  deflevit;  ita  crevit  cerumnis  y  ut  duos 

filtos ,  &  marttum  intra  anni  tempus  amit* 

teret ,  unico  tantumfibi  parvulo  ad  memo- 

rtam  potius^  quam  ad  compenfationem  af- 

fecluum  derelifto.     Hax  &    alia  de  ipfa 

Paulinus  ;    fed  quod  eam   dicat  habuiffe 

Marcellinum  avum    Confulem,  Hieronv- 

mus  (b)  filiam  ejus  appellat  ;  at  Ruffi- 

nus(c)  Paulino  confentit ,  qui  etiam  eam 

neptem  Marcellini  Confulis  nominat:  Pal- 

ladius  vero  res  ab  ea  geftas  confcribens  , 

cum  Hieronymo  Marcellini  filiam  vocat; 

geffiffe  reperitur  Confulatum  ordinarium 

Marcellinus  cum  collega    Probino    anno 

Domini  trecentefimo  quadragefimoprimo, 

utlegitimi  Fafti  Confulares  indicant.  Por- 

ro  Melanioe  filio  hoc  tempore    Praeturam 

Urbanam  fungenti    junftam   fuifle   conftat 

in  matrimonium  Albinam  (rf),  Melania 

vero  junior  ejus  neptis  Piniano  in  matri- 

monium  tradita  fuit ;  fcd  de  his  inferius  . 

Laudat  S.  Hieronymus   feminae    fummam 

conftantiam,    quod  fimul  ficcis  oculis  fe- 

peliflet  virum   fuum  ac  duos  (e)    filios; 

uno  vero  fuperftite  dereliflo  ,    peregrina- 

ta  fuert  in  vEgyptum  primo  ,  inde  Hie- 

rorolvmam  ;  ibique   ad  quinque  luftra  ef- 

fe  commoratam  ,   Paulinus  (f)    fradit  ; 

amplius  veroannos  duos,  nenipe  viginti- 

feptem,  Palladius  (g  )  affirmat. 

Porro  Melaniae  in  iEgvpto  commoratio 
magnum  plane  cum  ipli ,  tum  Ruffino  at- 
tulit  detrimentum  ,  fiquidem  cum  Didy- 
mo  Alexandrinc  magni  nominis  viro,  & 
ob  eximiam  conjunftam  cum  oculorurn., 
caecitate  peritiam  plane  cunftis  admirabi- 


li ,  intimam  confuetudinem  habenres  ,  pro- 
pinante  illo  iplis  fiticntibus  ,  quem  miri- 
fice  praedicabar ,  Origenem  fuum  ;  haufe- 
runt  ifti  una  cum  dulci  potu  venenum. 

Hujus  autcm   ut  hic    repctamus  exor-     XCIV. 
dia,    anno  hic    quinto  oetatis   fuae  (    ut 
auclor  eft  S.  Hieronymus  h)  oculos  per-  (h)  Wer.i» 
didit,    fed  tamen    leclore    adhibito    tan-  chro». 
ta  didicit,  ut  admirationi  omnibu1;  eflct ,  an"°  9« 
ac  plane  niiraculo,  quod  geometricae  af-  Valt"'- 
fecutus  fuerit  facultates  ,  quoe  ut  addifci 
poffint ,  maxime  vifu  indigcnt  :   teftatur 
id   quidem  Hieronyn.us  de   co    (i)  •   De  (')  Hier.de 
cujus    vitae    inftitu^o    ha?c  quoquc  Ruffi.  f<r'pt-"tl' 
nus  (k):   btdefinenter  Dominum    depreca-  '"  D,dimo 
batur^  nnn  ut  oculorum  carn.dium  vtjum,  (k)  Ruffl». 
fed    ut    illumtnationem    cordis    acctperet  :  '•*•  c'i' 
mifcebat    autem   precibus  Jlttdta    &  labo-  De  Didy- 
reniy  &  iuges  continuafque   vtgilias    non  mo  Ale- 
ad  legendum,  fed  ad  audtendum    adhtbe-  xandrino. 
bat ,  ut  quod   aliis  vifus  ,    hoc  illt    con- 
ferret   auditus .    Cum  vero   pojl   lucubra- 
ttonts  laborem   fomnus  ,  ut  fieri  Joht  ,   /f- 
gentibus  advenijfet  ;    Didymus  Jilentium^. 
illud  non  ad  qutetem  vel  otium  datum  du- 
cens  ,  tamquam  mundum  animal ,  ruminans 
cibum  quem  coeperat  ,    ex   integro  revoca- 
bat  ;  &  ea  qticc  dudum  percurrentibus  altit 
ex  librorum  ledione  cognoverat ,  memoria 
&  animo   retexebat-,    ut   non  tam    audiffe 
quce  lecla  fuerant  ,  quam  defcrip/ijfe  men- 
tis  fu<e  pagtnts  videretur .  Ita  in  brevi , 
Deo  docente,  in  tantam  divtnarum  huma- 
narumque  litterarum  eruditionem  ac  fcien- 
tiam  venit ,  ut  fchola  Ecclejiajlicx  doclor 
exifieret ,  Athanafio  Epifcopo  ,  cxtertfque 
fapientibus   in   Ecclefia  vtris   Dei  admo- 
dum    probatus ;  fed    &   in  cateris  Jive^, 
Dialeclic&i  five  Geometricce  ,   Aflronomiis 
quoque  vel  Artthmeticce  difciplmis  ita  ef- 
fet  paratus ,  ut  nullus  timquam  philofpho- 
rum  aliqua  ex  his  artibus  proponens ,  ob- 
tinere  eumy  vel  concludere  qutvertt  ,  fed 
Jlatim  ut  refponfiones  ejus  acciperet ,  ma- 
giflrum    eum  etiam  illius    de  qua  propo- 
fuiflet ,    crederet  difciplinee  .    Hujus   ali- 
quanti   dicla  vel    communiter  difputatl  , 
<Vel  proponentibus  refponfa ,   adhibttis  no- 
tariis ,  defcripfere ,  quce  &  nunc  tn  magna. 
admiratione   habentur  .   Hos    autem ,    qui 
viva  vocts   ejus  ex  parte   aliqua  fuimus 
audttores ,  &  ea  quce  a  nonnullts ,  dicente 
eo  ,    defcripta   legimus  ;    longe  majorem^. 
grattaniy   &  divinum  nefcio  quid  ac  fu- 
pra  hnmanam  vocem  fonans ,    in  illis   ma- 
gis  fermonibus  qui   de  ore    ipfius  profere- 
bantur,  agnovimus .  Ha?c  Ruffinus  de  eo: 
res  vero  geftas  cum  Antonio  fuperius  di-  (b  Theed. 
ximus;  eadem  quoque  Theodoretus  (/)  ,  ''41  f-l7- 
atque  Sozomenus  (>«)•  Quantum    eurru  (m)Sozom. 
coIueritS.  Hieronymus,  dicemus  fuo  loco.  l-i-ci^ 
Sed  illud   plane    lugendum,    ut   Didy-     XCV. 
mus  :  qui   ex  caeco  faclus  fit   fcientia  vi- 
dens,  eadem  ex  vidente  csecus  evaferit ; 
quippe  qui   fui  Origenis   amore  captus, 

ita 


3P® 


Annales  Ecclcfiaftici  Baronii 


Chkisti 
372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniant  -    „„    - 
Valentis         ImPp^' 


(a)  Socrat. 
/«/J.f.xo. 

XCVI. 


(h)  Pallaii. 
in  Laujiac. 
r.33. 
*  Euthy- 
mium . 

Melaniae 
profeftio 
in  Paiefli- 
nam , 


XCVH. 

Prxfeflus 
Palarftinae 
quid  in 
Melani- 
ain  . 


Jta  crga  eum  affeclus  eft,  ut  qusecumque 
ille  fciipferat,  velut  e  coelo  lapfa  acce- 
perit,  magnoque  Ecclefise  detrimento  aliis 
communicaverit ;  nec  id  quidem  palam  , 
vel  omnibus,  fed  furtim  in  aures  curio- 
forum  audientium  inftillaret,  quos  facile 
omnis  agitaret  doctrinae  ventus.  Talibus 
ab  ipfo  compertis  (  proh  dolor  !  )  Me- 
lania"  atque  Ruffino,  fic  eorum  animis 
Periarchon  Origenis  infudit,  ut  eo  tam- 
quam  magno  thefauro  ditati  cuperent  to- 
tum  Catholicum  orbem  locupletari ;  fed 
plane  afpidis  ova  foverunt;  quibus  ru- 
ptis ,  prodiere  ferpentes  ,  quorum  le- 
thali  veneno  quamplurimi  mifcre  periere. 
At  de  his  inferius  fuis  locis  pluribus  agen- 
dum  erit :  haec  modo  fatis  in  his  quse 
fpectant  ad  Melaniae  &  Ruffini  confue- 
tudinem  cum  Didymo  in  JEgypto  hoc 
tempore  ,  quo  illuc  funt  peregrinati .  Men- 
tio  eft  apud  Socratem  (a)  de  alio  Didy- 
mo  monacho  fene  folitarie  agente ,  ab 
hoc  de  quo  agitur  longe   diverfo. 

His  de  Didymo  Alexandrino  narratis  , 
jam  Melaniae  veftigia  affeclemur :  Quae 
hoc  eodem  anno ,  quo  ex  Petri  Alexan. 
drini  litteris  vidimus  YEgypti  Epifcopos 
&  monachos  relegatos  effe  Diocafaream 
oppidum  in  Palaeftina  fitum  ,  illis  niini- 
ftratura  ,  magno  fidei  ardore  fuccenfa, 
Hierofolymam  profecla  eft .  Quid  vero 
ipfa  ibi  egerit,  Palladius  docet  his  (b) 
verbis  :  Pofi  hcec  autem  ,  cum  Alexandria 
Prcefeftus  Augufialis  IJidorum ,  Pithy- 
mum  *  ,  Adelphium ,  Paphnutium ,  Vam- 
bonem-)  inter  quos  etiam  fenem  Ammonium 
unam  habentem  auriculam ,  &  duodecim 
Epifcopos  ,  presbyterofque  &  alios  quof- 
dam  ufque  ad  centum  duodecim  numero 
circa  Palcefiinoc  Dioccefaream  damnajfet 
extlto  ;  ifios  hcec  heatiffima  omnes  fecuta^. 
eft ,  &  propriis  facultatibus  ei  mintfte- 
rium  fuum  praebuit .  Cumque  ab  illis  qui 
in  memoratorum  cuftodia  erant ,  prohibe- 
retur  hctc  facere  (  Jicut  mihi  &  ipfi  fa- 
fe  referebant :  nam  &  ego  S.  Pithymum 
&  IJidorum  &  Paphnutium  vidi  )  benedi- 
€la  tunc  illa  ,  fumpta  vefie  ftrvili  circa 
vefpertinas  horasy  omnia  eis  vitce  necef- 
fitria  afferebat. 

Quo  cognito ,  Palceflinee  ProvinciceCon- 
fularis  ,  credens  quod  finus  fuos  pojjet  fu- 
mo  qv.odam  atqus  terrore  ex  pecunia  ejus 
implere;  jujjit  eam  (  ignota  enim  ipfi 
erat  )  corripi  ,  &  in  carcerem  trudi  . 
Ex  quo  loco  tunc  ei  per  internuncios 
quojdam  fantla  illa  mandavit  .  Ego ,  in- 
qttit ,  illitts  filia-i  &  illius  conjitx  fui , 
ancilla  vero  nunc  Chrifii  Jttm ;  ne  ergo 
vie  ob  vtlttatem  prxfentis  babitus  contem- 
nendam  putaveris;  quia  facile  extollere, 
fi  veltm ,  me  pnjjum ;  ;;ec  terrere  igiiur 
me  in  altquo  vaies  ,  neque  quicquam  mi- 
hi  de  meis  rebus  auferre.  Atque  ideo  ««_. 
fortaffis  igtiorans  penculum   altquod  aut 


crimett  incurras  ;  idcirco  ifia  ttbt  manda- 
vi ;  quafi  quce  dtceret :  interdum  entnt 
ncceffe  efi  adverfus  imptudentes  hcec  agt  , 
ejr  veluti  accipttre  vel  cane  contra  eos 
arrogantia  utt,  qttce  congruo  tempnre  fuper- 
bos  comprehenfura  imitatur .  Taltbus  er~ 
go  verbis  mox  ipfe  territus  Judex  excu- 
favit  eidem  faclum  fuum  ;  &  ita  eam ,  ut 
meruerat-,  honnravit ;  &  jufjtt ,  ut  ad  »7. 
los  virosi  quoties  vellet^  accederet  .  Hac- 
tenus  de  illius  minifterio  exhibito  con- 
fefibribus  . 

De  commoratione  vero  ejus  Hierofoly- 
mis  fic  mox  fubdit :  H*c  autem^  revoca- 
tis  ab  exilio  memoratis  viris^  monafte- 
rium  apud  Hierofolymam  Jibi  fecit ,  in  quo 
viginti  &  feptem  annorum  tempus  imple- 
vit,  qttinquaginta  fecum  forores  <virgines 
habens.  Erat  etiam  cum  ea  Kujfnus  qui- 
dam  nomine^  Italus,  Ctvis  ex  Aqutlejenji 
oppido  ,  vir  nobilium  &  in  propofito  Jin- 
gulari  fatis  fortium  morum^  quiadpref- 
byteratum  pofiea  meruit  perventre  ;  quo 
nullus  manfuetior  ,  fortior  ,  &  placidior 
tamquam  omnia  Cciens  ,  in  fexu  virili  po- 
tuit  inveniri .  Haec  quidem  de  Ruffino 
Palladius,  de  Origenis  feftarore  Origeni- 
fta  ,  Hieronymo  eam  ob  caufam  perin- 
fenfus;  ut  non  mireris ,  fi  qui  Ruffinum 
immenfis  laudibus  ornat,  Hieronvmum  eo- 
dem  in  commenrario  contumeliis  laceret. 
Sed  de  PalLtdio  fuo  loco  plura  inferins; 
qui  de  inftituto  Melanise  atque  Ruffini 
toto  illo  temporis  fpatio,  quo  vixerunt 
Hierofolymis ,  ifta  fubdit  : 

IJii  igitur  invtginti  &  feptem  annis  0- 
mnes  apud  Hterofolymam  fanffos  ,  atque 
peregrinos  Epifcnpos  &  Monachos  ,  virgi- 
nefque  (  hoc  entm  voverant  Deo  )  fufci- 
pere  propriis  fumptibus  ac  fovere  confue- 
verttnt  ,  omnefque  ad  fe  venientes  melio- 
res  tantarum  ac  talitim  rerum  contemplatio- 
ne  fecerunt .  Illos  enim  quadringenfos  nu- 
mero  mottachos ,  qui  propter  Paulinum*  An- 
tiochenum  Epifcopum  fcilicet ,  fe  ab  Ec- 
clejia  feparabant ,  fantlce  rurfus  Ecclejix 
reddiderunt .  Omnes  etiam  prceter  hos  per- 
verfie  feclce  homtnes  ,  &  contra  Spiritum 
fantlum  facrilego  ore  certantes  ,  ad  Ec- 
clefiam  noflram ,  vera  fuadendo ,  ac  jugi- 
ter  cunfios  docendoy  revocaverunt  ,  hnno- 
rantes  quidem  ac  fcepe  pafcentes  ejufdem 
loci  clericos ;  &  hcec  pariter  facientes  , 
vitam  fuo  pio  jludio  finierunt  ,  nulli  qui- 
dem  exfe  vel  levem  dantes  fcandali  fu- 
fpictonem ,  totum  vero  orbem  terrarum 
fptrittiali  tedificatione  plenifftmum  relin- 
quentes .  Haclenus  Palladius.  Sed  jam  his 
de  peregrinatione  Melaniae  recenfitis ,  ad 
cladem  Alexandrinae  Ecclefiae  profcquen- 
dam  revocemus  jam  diu  intermiffam  ora- 
tionem  . 

Cum  autem  tantae  cladis  Ecclefiae  Ale- 
xandrinx  illatae  fama  prx  fui  immanita- 
te  toto   Chriftiano  orbe  diffufa  effet;  S. 

Bat- 


xcvin. 

Qua:  ege- 
rit  Mela- 
nia  Hie- 
rofolymis 


XCIX. 

Opera 
Melanf^ 
a?que 
Ruflini . 


C 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
372» 


Dam 


asi  Pat. 
6. 


391 

Valentiniani  t 
Valentis  lMpr'5- 


Bafilius  Epifcopus  Cxfare*  Cappadoci»» 

ca  accepra ,    cjufmodi   ad    Alexandrinos 

(*)  Ba/?l.    confolatorias  Iitteras  dedit  (<*): 

epiJl.Ti.  £)e  perfecut:onibus  apud  A!exandriamt 

.....    &   reltquam   A^gyptum  jamdudum  ad  nos 

Jitte      ad  fama  pcrvenit ;  antmofque  nnflros ,  ut  par 

Alexan-     erat '  uffecit .  Expendtmus  enim   afluttam 

drinos  •     belli  diabolici;  quo  modo  is  ,  ubi  EccUfiam 

ex  perfecutioneab  intmtcis  iliata    multipli- 

cari ,  magifqueflorere  vtdit ,  infidias  fuas 

mutavertt;  ut  jam  nos  non  ex  aperto  op- 

pugnet ,  fed  occultas  infidi.is  flruat ,  con- 

Jiltum  fuum  per  nomen  Chriflianum ,  quod 

hceretici    prtetexunt  ,  obtegens ;  ut  <y  ea- 

dem  cum  patnbus  noflris  patiamur^  <sr  ta- 

nien  haud  videamur  pro  Chrifto  pati ,  pro- 

pterea  quod  &  ipfi  perfecutores  noflri  Chri- 

flianorum    n^mine  cenjentur,  Ifla  confide- 

rantes ,  plurimum  temporis  ex  iis  qux  apud 

vos  gefla  nunciata  fuerant ,  animos  noflros 

flupore  repleverunt  ,   &  perculerunt  .  Re 

V(.ra  namque   infnnuerunt    utrceque    noftrce, 

aures  ,  ubi  cognovimus  impudentem  ,  &  hu- 

mano  gemri   tnimtcam    hcerefin  eorum  qui 

vos  pcrfecuti  funt  ;  quo  modo  nec  aliquam 

reveriti  funt  oztatem  ,  nec    mol-flias    cani- 

ciet  ,  nec  phbis  dtUftioncm  ,  fed  cnrpora 

verberarunt  &  dehoneflarunt  ,  inque  exi- 

lia  eiecerunt,  ac  bona  diripuerunt ,  qu<e- 

cumque  accipere   potuerunt,  neque   huma- 

tiam  veriti  condemnationeniy  neque    terri- 

btlemjuftt  Judtcis  retributionem  prceviden- 

tes  ;  tfla  nos  flupefecerunt ,  &  ipjo  prope 

fenfu  deflituerunt . 

CI.  Accefftt.  autem  ad  hafce   animi  mei    di- 

dra      fceptattones  &   iflct  cogitatto:   An  Eccle- 

perfecu-    fitf  Cuat  prorfus  reltquit   Dominus?  An_ 

lionequid  noviffima  hora  efl ,  &  hoc  paclo  initium  fu- 

in  men-      mtt  defeclio  ,    ut  jam    deinceps  reveletur 

iem  Bafi-    iniquus  ille  filtus  perdttionis  ,  qui  adver- 

lii  vene-  Jatur ,  &    extollttur    fuper  id  omne  quod 

dicitur  Deus ,  attt    numen?  Attamen  five 

temporaria  efl  ifta  tentatio,  ferte  eam  ut 

boni  Chrtflt  atbletce  ;  five  omnimodo   res 

noftrce  tradttce  funt  corruptioni ;  ne  focor- 

des  Jimus  ad  ea  quce  acctdunt ,  fed  reve- 

lationem  e  ccelis ,  &    apparitinnem    magni 

Deiy  &  Salvatoris  noftrt  Jefu  Chriftiex- 

peclemus.  St  namque  univerfa    creatura_. 

folvetur ,  &    tranfmutabitur  figura  hujus 

ntundi  ;    quid  fuerit  infolentice  ,  fi  &  nos 

qui  creaturce  portio  qucedam    fumus  ,  com- 

xnunes  afflitltones    tulerimus  ,  trtbulatio- 


rit 


PAGIUS 

XXII. 

Mauvii 
Szrr.xceno- 
rnm  Regi- 
«c  convcr- 
Jio  . 


A  num.  CIII»  ad  CVIII.  Mauvis.  Sarraceno- 
rum  Regtnae  converfio  recle  pnft  Athan.ifii  mor- 
tem  a  Baronio  recitatur.  Theodoretns  enim  lib. 
4.  cip.  13.  de  ea  converfi>ne  ag:t  ,  ipfo  Lucii 
Pfeudo-Epifcopr  Akxandrini  initio  ,  quemadmo- 
dum  &  Rufinns  lib.  II.  cap.  C.  Praeterea  Eu- 
napius  in  Exrerpt  s  ait ,  Vahntem  adverfus  Go- 
thos  ,  qui  anno  CCCLXXVI.  bellum  Romanis 
intulere  ,  aliquot  Sarracenos  Conftantinopolirru. 
prxnvfifle  .  Quiare  ante  eum  annum  pax  inter 
Snracenos  &  Romanos  fancita ,  Miuviaqne  ad 
FiJem    cor.verfa  .  Ex  quibus   liquet,  errafle  So- 


nibufque  traditi  fuertmus ,  qttas  pro  men- 
Jura  potentice  futt  fuper  nos  juftus  in- 
ducit  Judex>  qui  nos  tentari  non  Jinet 
Jupra  quam  ferre  poterimus ,  Jed  &  cunt 
tentatione  exitum  dabit  ,  ut  ferre  pofft- 
mus? 

Expeclant  yos ,  fratres  ,  Martyrum  co-      CIT. 
ronce:    parati  funt  confefforum  cbori ,  «f  b^ijj 
manus  vobis  porrigant ,    inque  numerum—  exhortatfo 
Juum  vos    recipiant  .  Memores    eflote  ve-  ad  Ale- 
terum  fanttorum ,  quam  nemn  Jit   illorum  xandrinos. 
deliciis   &  ajfentattonibus ,  patientice    co- 
ronis  dignus  ejfefius ;  fed  omnes   per  ma- 
gnas  trtbulationes  ingrcjjiy  expertmentum 
fui  dederint .  Alii  cum  tllufionibus  &  fla- 
gellis  probati  funt ,  alii  tentati  funt ,  fe- 
ttifunt  ,  occijtone  gladti  mortut  funt .  Elcec 
Junt ,  unde  decorantur  fantlt .   Beatus  eft 
qui  dignus  habetur  ut  pro  Chnjin  patia- 
tur ;   beatior    is    eft ,    qui  abundanttores 
affltcliones  tulit ;  affliclmnes    enim  hujus 
temporis  non  funt  condignce  ad  futuram^. 
glortam ,  quce  revelabttur  in  nr>bis .  Quod 
Ji  ipfe  ad  vos  venire  potuifjem  ,  congrejfu 
veflro  nibtl  fuiffet  carius  ,  ut  &  athletas 
Chriftt  viderem ,  &  compUHerer .,  (sr  pre- 
cum  donorumque  Cpiritualtum ,  quce  vobis 
data  funttconfortto  potirer .  Qunniam  ve- 
rocorpus  habeo  diuturno  morbo  confetlum^ 
ita  ut  ne  letto  quidem  defcendere  queam ; 
&  ntulti  funt  qui  inflar  luporum  rapacium 
nnbis  infidiantur^  occaftonem  venantes  ,  an 
aliquo  paftooviculas  Chrtfti  aliquando  ra- 
pere  pnjfint  ;  necejjarto  per  Ittteras  invi- 
fere  vos  inflitui ,  obfecrans  cum  primis  qui- 
dem  ,  ut  continue  pro  nobis  precemini  ,  quo 
reliquos  dies  aut  etiam  horas  Domino  fe- 
cundum  Evangelium  regni  fervtre  merear ; 
deinde  vero  ,  ut  &  imperiiice  mece  &  litte- 
rarum  tarditati  ignofcatis .  Ham  cegre  no- 
bis  ejus  hominis   copia  facla  efl ,  qui  de- 
fiderio  noflro  fervire  queat  ;    dico    autem 
de  Eugenio  monacho  filio  noflro ,  per  quem 
vos  obfecro ,  ut   pro  nobis ,  &    univerfa^. 
Ecclejia  oretis  ;  deque  rebus    veflrts    re- 
fcribatis ,  ut  cognitis  illis ,  alacriores  red- 
damur.  Haflenus  Bafilius   ad  Alexandri- 
nos . 

At  quid  interea  magna  admiratione  di-     CIII. 
gnum  accidit?  Dum  negat  Romanus  Im- 
perator  fidem  Catholicam,  &confitenres 
illam  ignominiis    afficit  ,    direque  perfe- 
quitur ;  profitetur  eam  ac  praedicat  Re~ 

gina 

zomenum,  qui  lib.  6.  cap.  38..  bellum  Sarracenos 
inter  &  Romanos ,  ac  converfionem  Mxuvii  rc- 
fert  poft  Valentiniani  fenioris  mortem  ;  quem 
errorem  haufit  ex  Socrate  ,  qui  lib.  4.  cap.  36. 
bellum  Saracenicum  recitat  poft  Valentis  dif. 
ccffum  ex  urbe  Antiochia  ,  qui  contigit  anno 
CCCLXXVII.  Bcllum  itaque  Saracenicum  per 
haec  tempara  geftum  ,  &  poft  Athanafii  obi- 
tum  pax  inita,  &  Mauvia  Regina  Fidem  Chri- 
ftianam    amplexa  . 

Quoad  S.  Hilarionem  Abbatem  ,  qui  apud  Sa-    XXIII. 
racenos  Fidei  fundaraenta  jecerat ,  is  anno  Chri- 

fti 


291 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
372- 


Damasi  Pat. 
6. 


VALENTINIANt    , 

Valentis  Impp.9. 


Imperato. 
ris  Rom. 
apoftalta , 
&  Sarra- 
cenorum 
Reginae 
confeflla  . 


(a)  Hier.in 
Vit.S.Hi- 

iarion. 


(h)  Ruffin. 

*.l.  C.6. 


CIV. 

M  yfes 
eledhim 
Luciutn 
Arianum 
tejici  t . 


PAGIUS 

Ohitut  S. 

Hilarionis 

Abb.it is  . 

Biron.n. 
cvu. 


XXIV. 


gina  Sarracenorum  ,  quofque  ille  fpernit, 
ha?c  honorat  ;  ille  fugat ,  haec  revocat ; 
peJlit  ille  Epifcopos  ,  pulfos  ipfa  petit ; 
atque  adeo  ubi  crudelis,  &  ignominiofa 
Alexandrix  viguit  perfecutio ,  Catholicus 
ibi  Dei  nutu  in  honore  habetur  Epifcopus, 
atque  magno  exemplo  fides  Catholica  prae- 
dicatur  ;  &  Arianus  ipfe  refpuitur  Anti- 
ftes  .  Sed  quonam  modo  tantum  prodi- 
gium  faclum  fit,  aggrediamur  enarrare. 
Jecerat  jam  ante  fundamenta  fidei  apud 
Sarracenos  S.  Hilarion  Abbas,  qui  (utte- 
ftatur  S.  Hieronymus  a  )  multos  Sarra- 
cenorum  arreptos  a  doemone  frequenter 
Itberavit,  cultuique  Veneris  addiclne  gen- 
tis  illius  facerdotem  convertit  ad  fidem  ; 
qui  quidem  nec  ipfum  HMarionem  abire 
pafil  funt  ante,  quam  futurre  Ecclefix  li- 
neam  mitteret  .  Qui  ergo  adeo  magna  ab 
Hilarione  funt  confecuti  ,  eo  defun&o , 
illi  parem  quTfierunt  dari  fibi  hominem 
Epifcopum  Orthodoxum  .  At  quo  modo 
res  fc  habuerit,  RufKnum  audiamus  au- 
ctorcm  :  D«ra,inqu't  (b  )  ,  Lucius  ornni 
arrogantia  atque  fevitia  ageret  ,  Mauvia 
Sarmcenorum  gentis  Regina  vehementi  bel- 
lo  Paleeflini ,  &  Arabici  limitis  oppida  at- 
queurbes quatere  ,  vicinafque  fimul  vafla- 
re  Provincias  coepit  ;  cumque  frequentibus 
bellis  Romanum  attriviffet  exercitum,  & 
plurimis  peremptis  reliquos  vertiffet  in_. 
fugam  ;  orata  pacem  nnn  aliter  fe  ample- 
xuram  promittit ,  nifi  Moyfes  quidam  no- 
mine  ,  monachus ,  gentis  fuoe  ordinaretur 
EpiTcopus  ;qui  in  eremo  partibus  fuis  pro- 
pinqua  vitam  folitariam  ducens  merito  & 
virtutibus  ,  ac  Jignis  quoe  faciebat  Deus 
per  illum,  magnifice  innofuerat . 

Vetitio  ejus  Frincipi  indicata  Komano  , 
Jine  ttlla  dilatiene  iubetur  impleri  a  du- 
ctbus  noflris  ,  qtti  ibi  infeliciter  pugnave- 
runt  .  Captus  Mnyfes  ad  facerdotium  fti- 
fciptendum  Alexandriam  ex  more  deduci- 
tur  .  Adifl  Luctus,  cui  ordtnandi  fereba- 
tttr  nffctum  .  Quo  vifo^  MoyCes  prxfen- 
tibus  ducibus ,  qui  perurgebant ,  &  popu- 
lis  att  :  Ego  quidem  me  non  ejfe  dtgnum 
tanto  facerdotio  judico ;  verumt amen  fi 
aliqtta  in  me  licet  indigno  dtvina  dtfpen- 
fatio  putatur  evplend*  :  Dettm  nnflrum_ 
cozli  ac  terne  dominttm  teflor  ,  quod  Lu- 
cius  fanflorum  fanguine  polltttas  &  cruen- 


fti  dticente^mo  nonagefimo  natus  erat .  Mor- 
tnus  eft  em'm  oclogenarius ,  ut  fcribit  S.  Hie- 
ronymus  in  ejus  Vita ;  eratque  artatis  fexaginta 
qiinque  annorum  ,  quando  D.  Antoitins  M.  de- 
ceilit  ,  tefte  eodem  Hieronymo  .  Obiit  aufem 
D.  Antonius  anno  frecentefimo  quinqingefimo 
fexto  menfe  Jmuario .  Qttare  Sandi  Hilario- 
nis  mors  ad  annum  trecentefimum  fepfuagefi- 
mum  nMrahendt  .  Colitur  tam  a  Graecis  quam 
a    Latinis  die   XXL   Odtobris . 

Ad  num.  CXI.  &  feqq.  Vtthnttnianut  anno 
pra?cedenti  emifit  Legem  o-  Codicis  Theod.  De 
Mtthfieis ,    qua   magiae    &   nialeficiorum  exerci» 


tas  fuper  me  non  initciet  manus  .  Cumquc 
Lucius  tam  gravi  nota  inuflum  fe  vtde- 
ret  in  oculis  plttrtmorum  :  Quare  ,  inquit  , 
0  Moyfesy  tamfacile  condemnas  eum ,  cu- 
jus  fidem  ignoras  ?  Aut  fi  tibi  aliquis  de 
me  aliter  indicavit ;  audi  fidem  meam, 
&  tibi  ipfe  magis  quam  aliis  crede  .  Tum 
Hle:  Define,  tnquit ,  0  Luci ,  dolofis  tuis 
me  quoque  imagintbus  aggredi  :  Bene  mi- 
hi  nota  eft  fides  tua ,  quam  proteflantur 
fervi  Dei  per  metalla  damnati ,  Epifcopi 
in  exiltum  trufi,  presbyteri  &  diacont  ex- 
tra  Chrifliani  nominis  h.tbitacula  relega- 
ti  ,  beflii:  alii ,  alii  etiam  igntbus  tradi- 
ti .  Numquid  pntefl  verior  ejfe  fides^  qua 
auribus  capitur ,  quam  qttce  oculis  pervi- 
detttr  ?  Apud  me  certum  efl ,  quod  qui 
Chrifto  retfe  credunt ,.  ifla  non  ficiunt .  Et 
ita  Lucius  majore  dedecore  deformatus 
(quoniam  perurgebat  nectffitas  Retpublias 
confulendi  )  compulfus  eft  acquiefcere ,  ut 
ab  Epifcnpis  quos  in  exilium  irttferat  , 
facerdotium  fumeret .  Quo  fufcepio  ,  & gett- 
tis  ferociffimce  p.tcem  tettuit ,  &  fidei  Ca- 
tholicx  cuflodivit  intemerata  confortia, 
Hucufque  Ruffinus;  eadem  etiam  Socra- 
tes  (  c  ),  So/omenus  (  d),  atque  Theo- 
doretus(e).  Pacis  quoque  fcedera  ftricla 
fuifle  vinculo  nuptiarum  ,  dum  hujus  Re- 
gmne  filia  defponfata  fuit  Vi&ori  exerci- 
tus  duci  ,  Socrates  autftor  eft .  Meminit 
hujus  Vi&oris  Ammianus  (/)  ,  fuiiTeque 
tradit  Maoiftrum  equitum,  fed  &  Pruefe- 
cturae  Orientalis  magiftratum  geffiffe  . 

De  Movfe  autern  Epifcopo  Sarraceno- 
rum  creato,  quid  apud  eos  egerit ,  Theo- 
doretus ,  (g)  &  Sozomenus  paucis  tra- 
clant .  Theodoretus  igitur  haec  habet:  Po- 
flretno  Moyfes ,  ubi  cum  fide  admtrabili 
gratiam  Epifcopalem  receperat ,  ad  illos 
qtti  eum  requtrebant ,  profeffus  e(l ,  &  par- 
tim  dotlrina  Apofloltca  ,  partim  miracults 
ens  ad  veritatem  traduxit.  Haec  ipfe  ;  ea- 
dem  ferme  Sozomenus  (&),  qui  &  haec 
admiranda  addit  :  Fertur  etiam  ,  id  tem- 
poris  gentem  quandam  univerftm  ad  reli- 
gtonem  Chriflimam  traduttam ,  Zocomo  e- 
jus  principe  &  reclore  talt  de  caufa  ba. 
ptizato .  Tfle  cum  fobolis  omntno  expers 
ejfet  ,  ad  monachum  fama  illttts  adduclus 
ventt,uti  cum  eo  colloqueretur;  apud  quetn 
de  fua   calamitate  graviter   conqueri    coe- 

pit 


tium    Manichxis  prohibuit .   Manfchart  enim  cu-  Mttnich&i 
riofas    &  magicas   artes  traclabant ,  ut  docet  L.  magin  de- 
3.  ejufdem     Codicis     De   apoflatis  .    Atqne    hnc  diti  . 
etiamrontemplatu,  ut  not.u  Gotliofredus  in  Com- 
mentario  Legis   3.  Cod.  Theod.   De    H&reticis ,  Baron.  n. 
Valentinianus   hanc    Legem  3.    D?  Hnreticis  ,  hoc  cxi.  & 
anno    promulgavit  .  Ex   quo   liquet ,   nihilcom-  feqq. 
mune    habere  hanc   Legein    cum    his  quse     nar- 
rat  longe    poft    Auguftinus    de    Moribus  Mani- 
thaeorum  lib.  i.     cap.   ultimo  ,    &   c/ititVn     Fau- 
ffum  lib.  f.  cap.  6.  quas  ad  hanc  Lcgem  perpe- 
ram    refert  Baronius . 


(c)  Sccrat, 
/•4  f.20. 
(dj  Sczc>/2. 
1.6.  f.38. 

(e)  Theod. 
I.4.CI. 

(f)  Amm. 
I.x6.  &  I. 
30. 

CV. 

(g)  Theod. 

1. 1.1. n. 


(h)  Sczom 
l.6,c.$6. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

372« 


Damasi  Pap. 
6. 


Fidei  pro- 
pagatio 
apud  JBar- 
baros  . 


CVI. 


(a)  Mzrfj- 
rol.  Rom. 
13.  Maii. 


(b)  Hieron 
tpift.16. 

(c)  Socrat. 
/.4.  r.30. 


CVII. 

5.  Hilari- 
unis  ob- 

itus. 


fit  ;  fiquidem  tum  Saracenis  ,  tum  omni~ 
bus  alus  ,  credo ,  barbaris  ,  liberos  pro- 
creare  ,  permagni  ajltmari  folet  .  Mona- 
chus  autem  jubet  eum  bono  animo  ejfe  ,  & 
precibus  Deo  adhibttis  ,  eum  dtmitttt  , 
pollicttus  pro  certo  ,  ettm  filtum  babitu- 
rum-  fi  modo  in  Chrifium  crederet.  Vbi 
vero  Deus  promijja  re  ipfa  prcejiiterat  , 
&  filius  Zocomo  natus  erat  ;  ipfe  Baptif- 
mi  myjierio  initiatus  efi,  fuofque  fubjeflos 
nd  idem  ipfum  induxtt .  Sed  de  Sarace- 
nis  idem  ait,  quod  haud  diu  ante  Va- 
lentis  Imperium  ,  per  monachos  juxta^ 
ipfos  degentes  didicerant  Chriftianam  pie- 
tatero  ;  cum  poltea  (  ut  di<ftum  cft  )  au- 
clo  fidelium  numero ,  Moyfen  fibi  dari 
Epifcopum  poftularunt ,  qui  Lucii  impie- 
tatem  publica  cft   dereflarus  confeflione . 

Hsc  autem  de  Saracenis  occafiono 
perfecutionis  fub  Lucio  faclse  Alexandriae 
&  in  univerfa  JEgypto  funt  recenfita,- 
quam  quidem  ficut  exortam  fcimus  hoc 
anno  poft  obitum  Athanafii  ,  nequaquam 
tamen  hoc  eodem  anno  cefiavit,  fed  uf- 
que  ad  ultimum  ferme  Valentis  annum 
perduravit  :'quod  vero  haud  licuit  diftin- 
guere  quid  quoto  ejus  anno  fa<5tum  fit , 
hic  in  unum  cuncla  quae  ex  antiquioribus 
monumentis  de  his  reperimus,  fub  hoc 
ipfo  anno  jure  defcripfimus .  Quihus  ad- 
dimus,  hoium  martyrum  perfeverare  ju- 
gem  memoriam  in  chartis  Ecclefiafticis 
defcriptam  ,  publiceque  recoli  in  Eccle- 
fiis  tertio  Tdus  Maii  (a).  At  quo  mo- 
do  alia  quoque  via  Vaiens  Imperator  ag- 
greflus  fir  perfequi  monachos  ,  cogendo 
eos  adfcribi  militiae,  infevius  fuo  tempo- 
re  di&uri  fumus.  Quod  autem  ad  Petrum 
Epifcopum  Alexandrinum  fpeclat,  de  ejus 
quoque  Romam  adventu  meminit  S.  Hie- 
ronymus  (  b),  quem  manfifle  apud  Da- 
mafum  con'tat,  quamdiu  ejufmodi  perfe- 
curio  pcrduravir ;  ea  vero  quiefcente  ,  te- 
ftarur  Socrates  (c).,  Alexandriam  rediifle 
mumtum  ejufdem  Damafi  litteris,  quibus 
cum  fides  Catholica,  tum  etiam  ejufdem 
Petri  ordinatio  probaretur;  fed  de  his 
fuo  loco  agendum  . 

Hoc  iplo  anno  S.  Hilarion  praeftantiffi- 
mus  monachorum  ,  poft  innumera  mira- 
cula  edira,  clariflimus  fanctitate  ex  hac 
vita  migravit  anno  auatis  fuae  (  ut  tefta- 
tur  S.  Hieronymus  )  o-togefimo  ;  ex  cu- 
jus  etiam  tctificatione  colligitur,  eumdem 
hoc  ipfo  anno  ex  hac  vita  difceflitTe:  fi- 
quidem  ipfumtempore  obitus  Antonii  Ma- 
gni ,  qui  contigit  anno  vigefimoprimo 
Conftantii  Imperatoris  (  hic  eft  annus  Do- 
mini  trecentefimus  quinquagefimusoiftavus) 
egifle  annum  aetaris  fexagelimumquintum 
tradit  ;  quibus  fi  addas  annos  quindecim , 
ut  pervenias  ad  octogefimum  quo  obiit  , 
utique  deduccs  annosetatis  ejus  ufque  ad 
prtefentem  trecentdimum  feptuagefimum 
fecundum .  Scripfifle  de  laudibus  Hilario- 
Jnn.  Eccl.    Totn.  V. 


393 

VALENTIVIA»! 

Valentis  y 


nis  epifiolam  S.  Epiphanium ,  idem  tefla- 
tur  Hieronymus,  cujus  occafione  vitam_. 
ejus  litteris  commendafle  tradit ,  cum  ait 
(d):  Quamquam  enim  S.  Epipbantus  Sa- 
lamtnx  Cypri  Epifcopus ,  qui  cttm  Htla- 
rione  plurimum  verfatus  ejt ,  laudem  ejus 
brevi  epijiola  fcripferit ,  qux  vulgo  le- 
gitur ;  tamen  altud  efh  locts  communtbus 
laudare  defttntlum  ,  aliud  defundt  proprias 
narrare  virtutes  ;  unde  &  nos  favore  ma- 
gis  illiut.  quam  injuria,  cosptum  ab  eo 
opus  aggredtentes  ,  maledicorum  voces  con- 
temnimus  .  Haec  ipfe  . 

Sed  quod  de  Epiphanii  cum  Hilarione 
confuetudinc  ex  Hieronymo  mentio  fa<5ta 
eft;  dignum  videtur,  ut  ejufdem  Epipha- 
nii  his  primordia  conjungamus  ,  ac  ex- 
plodamus  ea  ipfius  Afra,  quae  compluii. 
bus  conferta  reperiuntur  efle  mendaciis  : 
cum  enim  rebus  ab  eo  geftis  qui  poftea 
fequuntur  anni  intexti  fint ,  haud  aequum 
eft  ipfius  ignorafle  principia  .  Quod  pri- 
mum  ad  Epiphanii  aetatem  fpe&at  ,  ut  e- 
jus  natalis  temporis  aliqua  ratio  haberi 
poflit;  S.  Hieronymus  de  eo  agens  in^, 
commentario  de  viris  illuftribus,  ipfum 
ad  extremam  feneftutem  jam  pervenifle 
tradit  (e):  optime  namque  eum  nove- 
rat ,  cui  &  magno  erar  confuetudinis  & 
amicitise  ufu  conjunflus  .  Porro  quando 
haec  de  Epiphanio  ipfe  fcribebat,  erat 
annus  (  ut  ipfe  teftatur  /)  Theodofii  Im- 
peratorisdecimufquartus  ,Chrifti  verotre- 
centefimus  nonagefimusfecundus.  Qui  igi_ 
tur  eo  anno  ad  ultimam  pervenerat  fe- 
neftutem  ,  poflumus  aeque  opinari  hoc  tem- 
pore  ipfum  non  minorem  fexaginta  anno- 
rum  fuifle  ,  &  quidetn  tantae  sftimarionis 
Epifcopum,  ut  (  quod  di<5tum  eft  fupe- 
rius  )  Valens  Imperator  perfecutor  eum 
vexare  timuerit .  De  ejus  patrio  folo 
&  exercitatione  monaftica  ab  adolefcen- 
tia  ,  haec  Sozomenus  habet  (g )  ,  cum 
monachos  Paloeftinos  recenfet :  Ex  eo- 
rttm  numero  fuepe  Hefychius  Htlarionis 
fodalis ,  &  Eptphanius  ,  qui  pojha  Sa- 
lamince ,  qu<e  ejfl  urbs  Cypri  futt  Epi- 
fcopus  .  At  Hefychtus  eo  ipfo  tn  loco  ,  in 
quo  magtjler  ejus  ,  vitam  egit  monajiicam  ; 
Epiphanius  atttem  circiter  Befandttcem  pa- 
gum  in  traftu  Eleutheropolitano  fitum , 
unde  etiam  ortus  fuerat,  in  eodem  vttx 
genere  colendo  fe  collocavit  ;  qui  ab  in- 
eunte  cetate  a  monachis  pnefiantijfimts  in- 
fittutus  ,  &  in  JEgypto  longtjjimo  tempo- 
re  eadem  de  cattfa  'verfatus  tn  difciplma 
monafiica  ,  cum  apud  JEgypttos  ,  tum  a- 
pud  PaUfiinos  tllujlrijfimits  habttus  efi . 
Hucufque  Sozomenus  . 

Quidnam  vero  Epiphanio  periculofum  , 
cum  eflet  in  vEgypto,  contigerit,  adeo 
ut  parum  abfuerit  quin  feduceretur  a_. 
Gnofticis  ;  ipfe  narrat  (  h)  ,  cum  de  iif- 
dem  turpiflimis  Gnofticis  agit ,  his  ver- 
bis  :  ln  banc  beerefim  ,  0  carijjimi  ,  etiam 
D  d  d  ipfe 


(i)  Hieron. 
in  vita  S, 
HiUrion. 


cvnr. 

Epiphanii 

|..rimor- 

dia. 


(e)  Hieron, 
de  fcript. 
Eccl.  in  E- 
pipb. 

f)  Idem 
ibid.in  fin. 


(g)  Sozom, 
/,<S.r.3_. 


CIX. 


th)  Epiph. 
hs.ret.z6. 


3H 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Chmsti 

372- 


Damasi  Pap. 
6. 


Valentiniani  r 
Valentis  lMrp>  9' 


Epiphan,    jpjy  jmidi'9  &  ex  ore  eorum  qui  hatic  tra- 

Gnoftki/  ^ant  *  h<ec  'n  Pr0Pr'a  Verfonit  tudivi .  Mu- 

lieres  autem  Jic  deceptce,  non  folum   de_, 

his  verba  apud  nos  fecerunt ,  &  taliano- 

his  revelarunt ,  fed  etiam  in  /Egyptia  il- 

la  perniciofa    ac   fiagitiofa   Arcbtmagiri 

terra,  eadem  effreni    audacia   nos  attra- 

bere  in  juventute  nofira,  lafcivia  concitce 

aggrejpe  funt .  Verum  qui   tunc  afitttt  S. 

Jofeph  ,  etiam  nobis    affuit  ;    &   eum    qui 

illum   liberavit ,  nos  indtgni  ,  &  jnfuffi- 

cientes  invocantes  ,  mifericordiam  confecuti 

fumus  ,    &  perniciofas   ipfarum  manus  ef- 

fugimus  ;  ac  D"o  fanfHffmo  hymno  decan- 

tato  ,  etiam  ip/i  dicere  potuimus  :  Cante- 

nius   Domino  ,  gloriofe  enim  magnificatus 

efi  ;  equttm  &  afcenforem  proiecit  in  mare . 

Hon  enim  Jimtli  juflttite    illtus    vtrtute  , 

fed  fufpiriis  ad  Dettm  mifericordtam  con- 

fecnti ,   fervati   fumus  .  Imperabant    enim 

mtht  perniaofce   il!<e  mulierculce  ,   &  deri- 

debant  met  velut  indicabant  ipfce  Jibi  ipjis 

tnutuo    illudentes  ,    nimirum  :     Ni«  potui- 

mtts ,  inquiebant  ,    fervare    adolefcentem  , 

&   dtmijimus  ipfum  in   manibus    Principis 

ferire.  Haec    illae    impudentes,    quod  ex 

praefcripto  nefarii  dogmatis    perire  dice- 

rentur,  qui  continentem    vitam  agerent; 

&  paulo  poft:  At  mtfericors  Deus  ab  im- 

probitate  ipfarum  nos  liberavit  ;   utetiam 

poji  letlos  a  nobis  ipforum  Gnoflicorum  li- 

hros  ,  &  vere    cognitam  eorum  opinionem  , 

tteque  abduclu    (im ,  &  effugerim  ,  ac  tunc 

non   inefcatus  fuerimy   fed  ftudium   adhi- 

buerim ,  ttt  etiam  Epifcopis    tllius  loci  eos 

oftenderem  ,  &  nomina  in  Ecclejia  latentia 

deprehenderem ,  quo  iidem  Civitate  extge- 

r?ntur(  erant  autem  nomina  circiter  oflua- 

ginta  )  &  civitas  a  zizaniis  ac  fpinis  eo- 

rum    purgaretur .   Hucufque   Epiphanius  ; 

qui  iterum  inferius   fe  ab  omni    eorum_. 

forde  impollutiim  cun<5tas  ipforum  luftraffe 

feces  arnrmat  ;    ifla  quidem    adolefcens  . 

Sed    fubdit  Sozomenus  : 

CX.  Vojlea  quoque  apud  Cfyprios  non  minore 

Epiohan.    glwta  fuit  ;  apud  quos  elecltts  eft  prima- 

clarustoto  rice  tirbis  tottus  infulet  Epifopus  .   Unde , 

orbe .  credo ,    in   univerfo    prope    dtxerim    orbe 

terrarum  eji  maximam  nominis    celebrita- 

tem  confecutus .   N./w  cum   in    multttudine 

bominum  ,  &  tn  tirbe  ampla ,   eaque  mart- 

tima  facerdotio    fungeretur ,  ob    prce/iun- 

tiam  virtutis  ,  qua  etiam  nepotiis  civili- 

btts  occupatus  ufus    efl  ,  brevi    tum  Ctvi- 

bus  ,   tum  peregrinis  cujufque  nationis  no- 

tus  fatftis  eft  :    tllis    qitidem  ,  ut  qui  eum 

coramvidiffent*,  ejufque  pice  vitcc  feciffent 

periculum  ;  his  autem  ,  ut  qui   illis   tdem 

deeo  narruntibus  ^fidem  adiunxijfent .  Haec 

Sozomenus.  Auclor  qui  Epiphanii  Acla_. 

(*)  Apui    (a  )  confcripnt,  Johannes    nomine ,  qui 

Metapbr.    &  fe  ejus  fuiffe  comitem  in  ^gypto  tra- 

dJf  }1'       dit,  de  eodem  ait,   difputafte    cum  Hie- 

'   race  haercfiarcha,    ipfumque  divino  mira- 

culo  niutum  reddidifie  teltatur,  eidemque 


/ow.3. 


paenitenti  ufum  linguae  reftituifie  .  Verum 
fcias  auclorem  efie  mendacem  ,  multaquc 
rlnxifie  :  nam  quod  ad  Hieracem  fpeftat , 
necdum  natus  Epiphanius  erat ,  quando 
Hierax  in  yEgypto  docebat .  Accedat  dehis 
teftis  ipfe  Epiphanius  ,  qui  Hieracem  mox 
poft  Manetem  ordine  ponit,  etiam  ante 
Meletium  atque  Arium  ;  deque  ipfo  pluri- 
bus  agens  ,  nihil  penitus  de  miraculo  vel 
poenitenria  Hieracis  habet;  hocquidemmi- 
nime  prGetermififiet,  quod  in  primis  ex- 
igebat  argumenti  ratio  enarrari.  At  alia 
complura  his  monftruofiora  idem  compin- 
git  auclor ,  quae  fuis  locis  confutanda  e- 
runt.  Caeterum  claruifie  ipfum  miraculis, 
floruifleque  do&rina  cum  vitse  admirabili 
fanditare ,  fama  ejus  ubique  diffufa,ac 
reverentia  qua  coerciti  funt  infenfifiimi 
ipfius  hoftes  Ariani  &  ipfe  Valens  ,  cer- 
to  efle  poffunt  argumenro.  Res  autem  ab 
eo  geftas,  annis  lingulis ,  adhibita  ratio- 
ne  temporum  inferius  dercribemus :  jam 
vero  qux  reliqua  funt  anni  hujus  acla  re- 
cenfeamus. 

Hoc  item  anno ,  Valentinianus  Impe- 
rator  Treveris  in  Galliis  agens  ad  Ampe- 
lium  PrxferJtum  Prstorio  adverfus  Mani- 
chaeos  ita  relcripfit  (b)  : 

Ubtcumque  Manichceorum  conventtts  ,  vel 
turba  hujufmodi  reperitur  ,  docloribus gra- 
vi  cenjione  mulclatis  ,  domus  &  habitacu- 
la  ,  in  quibus  profana  injlitutione  doce- 
tur ,  fifci  jurtbus  indubitanter  adfcifcan- 
tttr .  Dat.  VI.  Kon.  Mart.  Trever.  Mo- 
de/io&  Arimheo  Coji.  Cujus  quidem  legis 
S.  Ambrofius  (  c  )  vifus  eft  meminifle  , 
cum  ait,  impietatem  Manichaeorum  Im- 
peratoris  aucloritate  damnatam  •  Qu3enam 
autem  praecefiit  occafio,  ut  Manichjeos 
jam  diu  ante  etiam  Diocleriani  lege  pro- 
fcriptos  oportuerit  iterum  Chriftiani 
Prindpis  aucloritate  damnari,  deque  his 
fcribere  Romam  ad  PraeftfTum  Praerorio, 
S.  Auguftinus  fatis  manifefte  infinuare  vi- 
deur  eo  commentario,  quo  agit  de  Ma- 
nichiorum  moribus  ,  his  verbis  (  d  )  : 
Quid  dicam  de  moribus  vefiris  ?  Dtxi 
quce  ipfe  cotnperi,  cum  in  ea  effem  Ctvt- 
tate ,  ubi  ifia  commiffa  funt  .  Romce  au- 
tem,  me  abfente^  qttid  aflum  Jit  ,  longum 
eft  expltcare  ;  dtcam  tamen  brevi .  Eo  enim 
res  erupit ,  ut  occulia  efie  non  pojjet  ab. 
fentibus  ;  &  ego  qttidem  pofiea  Ro»,ce  cum 
ejfem ,  omnia  vera  me  audiffe  firmavi ; 
qttamvis  tim  famtltaris  &  mtbi  probatus , 
qui  prctfens  erat,  ad  me  rem  pertulerat , 
ut  omnmo  dubnare  non  pofjem.  Kam  qui- 
dam  vefler  Auditor  in  tlla  memorabili  ab- 
flinentta  nihilo  Eletlis  cedensy  qui  &  li- 
beraliter  infiitutus  effet  ,  &  veftram  fe- 
clam  copiofe  vellet  &  foleret  defendere, 
molejliffime  ferebat  ,  quod  ei  vage  pejji- 
meque  habitanttum  paffimque  viventiunu. 
Eletlorum  mores  perdttijfimi  fcepe  difpu- 
lauti  objiciebaptur  .  Cupiebat    itaque ,  Ji 

jieri 


cxr. 


(b)  /.3.  de 
hnretic.  C. 
Theod. 

Manichii 
lege  vctiti. 


(c)  Amhr. 

epift.it. 


(d)  Aug.dc- 
morib.Mx* 
nicb.l.t.c. 
ult. 


Cum  Critice  Pagii : 


'33$ 


CirnrsTi 

372- 


Damasi    Pap. 
6. 


Valentintani    »„__ 

v  IMPP.    Q. 

VALENTIS 


cxii. 

Manicharo 
rum  cin- 
ventus 
Jtomae  . 


CXIII. 

Manichaei 
Romar  de- 
tcfli. 


(.t)  Aug. 
contra 
Yaujl.  /.5 
c.6. 


fieri  pojfet  omnes  qui  fecundum  illa  prce- 
cepta  vttam  degere  parati  effenty  congre- 
gare  in  domum  juam ,  &  fuis  Jumptibus 
fubjiinere :  erat  entm  &  non  medtocris 
pecuntce  contemptor  ,  &  non  mediocriter 
fecuntofus  .  Querebatur  autem  impedtri 
tantos  conatuj  fuos  Epifcoporum  dtjjolu- 
tione  ,  qmbus  adjuvantibus  implere  de- 
bebat  . 

Interea  antemEpifcopus  quidam,  Mani- 
.  chgeorum  fcilicet ,  homo  plane  ,  ut  tpfe  ex- 
pertus  fum  ,  ruflicanus  atque  tmpolitus , 
fed  nefcio  quo  modo  ea  ipfa  duritta  feve- 
rior  tn  cu/iodtendis  bonts  moribus  vide- 
batur.  Hunc  diutiffime  defideratum  &  ali- 
quando  prcefentem  arriptt  ifle  ,  exponit 
voluntatem  fuam ;  laudat  ille  atque  con- 
fentit  ;  placet  ut  in  domo  ejus  prior  ipfe 
ttictpt.it  babitare .  Quod  ubi  fadum  e/i  , 
eo  congregati  funt  Elecli  omnes ,  qui  Ro- 
mtt  ejje  potuerunt .  Vropojita  eft  vivendi 
regula  de  Manicbtei  epifiola  .  Multis  in- 
tolerabile  vifum  eft  ;  abfcejferunt ,  rematu 
ferunt  tamen  pudore  non  pauci .  Cxpit 
ita  vivi ,  ut  placuerat,  &  ut  tanta  prx- 
fcribebat  aucloritas;  cum  interim  Auditor 
ille  vehementer  omnes  ad  omnia  cogeret  , 
tteminem  tamen  ad  id  quod  non  prior  ipfe 
fufctperet .  Interea  rixce  inter  ElecJos  0- 
riebantur  creberrima  ;  objiciebantur  adin- 
iticem  crimina  ;  quce  ille  omnia  gemens  au- 
diebat ;  dabatque  operam  ,  ut  fe  ipfos  in 
jurgando  incautijjime  proderent .  Prode- 
bant  nefanda  &  immanta  .  Ibi  cognitum 
efl ,  quales  ejfent ,  qui  tamen  inter  c#te- 
ros  vim  prceceptorum  illorum  fubeundam 
Jibi  putaverunt  ejje  .  Jam  de  caeteris  qutd 
fufpicandum  erat ,  aut  quid  potius  judi- 
candum  ?  Quid  plura  ?  Coacli  altquando 
murmur averunt ,  fujiineri  illa  mandata^ 
non  pojfe .  Inde  in  feditionem . 

Agebat  Audttor  caufam  fuam  complexio- 
tte  brevtjjima  ;  aut  tlla  omnia  ejle  fervan- 
da  ;  aut  illum  qui  talia  fub  tali  conditio- 
ne  prcecepijfet  ,  quce  nullus  pojjet  implere^ 
Jiultilfmum  exifiimandum  .  Vtcit  tamen_. 
(  non  entm  aitter  poterat  )  unius  fenten- 
tiam  effrmnatiffimus plurtum  Jirepitus.  Vofl- 
ea  ettam  ipje  cejjit  Epifcopus  ,  &  cunt-. 
viagno  dedecore  aufugtt  .  Hujus  fane  cibi 
prceter  regulam  clanculo  accepti  &  fcepe_, 
inventi  ferebantur  ,  cum  ei  de  proprio  fac- 
culo  diltgenter  occultato  pecunia  copiofa 
fuppeteret  .  H*c  fifrffa  ejje  dicitts  ,  ni- 
mts  apertts  &  pervulpatts  rebus  objifli- 
tts.  Haftenus  Auguftinus  .  Quifnam_. 
autemfuerit  Auditor  ifte  adeo  opulentus, 
ut  onme^  Manichxosin  domum  fuam  re- 
cioeret  fuis  fumptibus  alendos,  idem  S. 
Auguftinus  ag.ns  contra  Fauftura  ejufdem 
fecw  patronum  prodit  his  verbis  (  a  ) : 
Adhuc  in  rebus  humanis  efl  ille  Conflan- 
'  tius ,  modo  jam  frater  nofler  Catholi- 
ctts  Chriflianus  ,  qui  multos  veflrum  Ro- 
vt<c  in  domum  fuam  congregaverat  propter 
Ann.   Eccl.  Tom,  V. 


implenda  pracepta  Manicbcei,  fatis  qui- 
detn  vana  &  inepta  ,  fed  tamen  quct  ma- 
gna  exijiimatis  ;  quibus  cum  vefira  infir- 
mttas  cederet  ,  difperji  ejiis  qut/que  in_ 
viam  fuam .  Vnde  illi  qui  in  ets  perdura- 
re  voluerunt,  a  veflra  civitate  fchtfmct 
fecerunt  .  Et  xquia  in  maclis  dormiunt  , 
Maftarii  appellantur ;  et  quorum  Jiratit 
longe  dijjimtles  fuerunt  plumce  Fauflt  &ca- 
prince  lodices  ;  qua  delictarum  affluentia 
non  folum  Maftartos  faflidiebat ,  fed  e- 
tiam  domum  patris  fui  hominis  pauperis 
Melevitani  .  Auferte  ergo  perditam  Jimu- 
lationem  ,  &c.  Lege  itaque  Valentiniani 
iidem  cum  innotuifTent  Manichaei  ,  vetiti 
funt  conventus  agcre .  Quod  igitur  fimu- 
lando,  fummam  affeftarent  fan&itudinem  ; 
in  calumniam  jejunantium  Chriftianorum 
verfa  Romae  res  eft  ,  ut  (  quod  ait  S.  Hie- 
ronymus  b  )  quem  viderent  pallentem  at- 
quetriftem  ,  miferum  &  Manichaeum  vo- 
carent.  At  quonam  modo  qui  lege  pro- 
hibiti  funt  in  unum  convenirc ,  clande- 
ftinos  conventus  poftea  egerint  ,  refque 
maxime  abominandas  perpetrarint,  infe- 
rius  dicluri  fumus . 

Hoc  item  anno,  iifdemque  Confulibus, 
Saba  Gothus ,  perfeverante  perfecutione 
Athanarici ,  de  qua  plura  fuperius,  mar- 
tyrium  confummavit:  extant  ejus  marty- 
rii  A6ta  &  quidem  fidelia  ,  in  quibus  haec 
in  fine  de  tempore  necis  ipfius  :  Martyrio 
coronatus  efl  quinta  die  fabbati  poft  Vajfcha* 
hoc  efl ,  pridie  Idus  Aprilis  ,  Valentinia- 
no  &  Valente  Imperatoribus  ,  Confulatum 
gerentibus  Modeflo  &  Arintheo .  Hxc  ibi  ; 
qua  pariter  die  adfcripta  reperitur  ipfius 
memoria  in  Ecclefiafticis  tabulis;  meminit 
ejus  quoque  Suidas. 

Nec  praetereundum  quod  S.  Hieronymus 
fub  anno  oftavo  abfoluto,  nono  tamen_. 
inchoato  Valentiniani  &  Valentis  Impe- 
ratorum  (  eft  hic  ipfe  annus  )  in  Chroni- 
co  ait  :  Vresbyter  Sirmii  iniqtaffime  occi. 
ditur  ,  qui  Oclavianum  ex  Vroconfule  apttd 
fe  latitantem  prodere  noluijjet.  Haec  ipfe. 
Perfimile  namque  huic  fa$um  de  Firmo 
Epifcopo  narrat  S.  Auguftinus  ad  Cofen- 
tium  ita  fcribens  (c  ):  Quanfo  ergo  for- 
tius^  quanto  excellentius  dices:  Hec  pro- 
dam ,  non  mentiar  .  Tecit  hoc  ,  quondam 
Epifcopus  Tagaflenjis  Ecclefice^Eirmus  no- 
mine ,  firmior  voluntate .  Kam  cum  ab  eo 
quxreretur  homo  juffu  Imperatoris  per  ap- 
paritores  ab  eo  miflos ,  quem  ad  Je  confu- 
gientem  dUigentia  quanta  poterat  occul- 
taverat ;  refpondit  qucerentibus  ,  nec  men- 
tiri  fe  poffe\  nec  hominem  prodere  ;  paffuf- 
que  multa  tormenta  corporis  (  nondum  enim 
erant  Imperatores  Chrifliani  )  permanjit 
in  fententia .  Deinde  ad  Imperatorem  du- 
clus  ,  ufque  adeo  admirabilis  apparuit  , 
ut  ipfi  homini  ,  quem  fervabat ,  indulgen- 
tiam  fine  ulla  difficultate  impetraret  . 
Quid  autem  hocfieri  potefl  fortius  &  con- 
D  d  d    2  "  ftan- 


Conftantf- 
us  Mani- 
cha-us 
converfus 
ad  fiuem  . 


(b)  Hieron. 
epijl.it. 


CXIV. 

Sabar  Go- 
thi  M.u- 
ryrium. 


CXV. 


(c)  Aitg. 
ad    Cofcn , 
de  rnend. 
c.    13. 


196 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


Christi 
37  *• 


Damasi 
6. 


pAP. 


Valentiniani    - 
Vaientis  lMPP#  ?' 


flantius  ?  Haec  S,  Auguftinus  ;  ex  quibus 
videas  aequiorem  erga  Epifcopum  fuiffe 
Ethnicum  Imperatorem,  quam  contra  pref- 
byterum  Valentinianum  ,  ab  omnibus  cru- 
delitatis  nimiae  condemnatum ;  hujus  au- 
tem  Firmi  dies  natalis  in  fanclorum  me- 
moriam  defcriptus  habetur  pridie  Kalend, 
Augufti» 
CXVI,       Hoc  pariter  anno  de  curanda  Conftan- 


dens  ad  Clear- 


tinopolitana  bibliotheca  Val 

chum    ejus   urbis    Praefeclum   ita    refcri- 

pfit    (  a  )  :  (a)    I.i.  de 

Antiquarios  ad  bibliothecce  codices  com-flud.hber. 
ponendos  ,  vel  f>ro   vetuflate  reparandos  ,  C.Theod. 
quatuor  Crcecos  ,  &  tres  Lattnos  fcriben- 
di  peritos  legi  jubemus  ,  &c.  Dat.  VllUI- 
dus  Martit ,  Modefto  &  Artntheo  CojJ'. 


TESU  CHRISTI 

ANNUS 
373- 


DAMASI  PAP, 

ANNUS 


VALENTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  io. 


I.  \T  Alentimanus ,  &  Valens  Augufti  , 
Concili.  *  quarto  inito  Confulatu,  dedere  no- 
um  Roma,  men  in  Faftis  anno  Chrifti  trecentefimo 
num  ad-  feptuagefimotertio  ,  quo  Romae  celebra- 
verfus  A-  tum  eft  a  Damafo  Papa  Concilium  adver- 
pollina.  fus  Apollinarem  hxrefiarcham  ,  in  quo  & 
rem*  aliae  graffantes  in  Oriente  haerefes  damna- 
tae  funt,   Quod  autem  ad  tempus  fpe&at ; 


PAGITJS      ANNO  PeRIODI    GRJECO  -  RCMANJE   $266. 

c  zp/~*    TV 

'      *      0   18.  F.  3)  13,  p,   «,  Marf,   Indifl.  1, 
Anno  Ur- 

bisnj.6,  JESU  CHRISTI    373. 

Olymp. 

»88.  an.i,  DAMASI  Pap^E  8. 

A.C,  373, 

VAtENTINIANI  ET  VALENTIS   IMPP,  »0, 
GHATIANI  IMP,  7, 


!•         ^  l  1  A  *"*  nUm"   *'   &    *"e<^'   Co"""  vaUnt'mianus 
Cojf.fa  de*         XX  Jui> lv"  &  VaUns  Aug.  IV.  jllc  in   Gc- 

cennalia 

Valentis  .        


cum  exciderint  plane  Synodi  Acla  ,  ex 
quibus  id  accipere  licuiliet ,  aliunde  ra- 
tio  confignati  temporis  petenda  eft ;  ad 
quam  iniinuandam  ,  illud  in  primis  me- 
miniffe  oportet  ,  ex  tertia  legatione  Bafi- 
lii  ad  Damafum  miffa  anno  fuperiori ,  in- 
ter  alia  (  ut  vidimus  )  fignificatum  effe 
de  haerefi  Apollinaris  damnanda ,  quae  hac- 

te- 

cidente  ,  hic  in  Oriente:  ille  juxta  tertiam  re- 
gulam  ,  hic  juxta  fecundam  :  Decennalia  enim 
exhibuit  Valens .  Extat  adhuc  Oratio,  quam  The- 
miftius  in  hujus    Decennttlibus   recitavit , 

Synodus    Romana   confignatur    a    Theopbane_9        II» 
anno      Incarnationis     fecundum     Alexandrinos  Synodus 
CCCLXVII.  qUj  Knlendis  Septembris  anni  Chri-  Remana 
fti  CCCLXXIV.   inchoatur  .  Et    quidem    recle: 
nam    Petrus    Alexandrinus     Epifcopus  ,    qui    hoc 
anno  D.  Athanafio  fucceflTt ,  quique  eidem  Con- 
cilio  inteifuit  ,    nonnifi    fequenti   anno   Romam 
pervenire   potuit  ,  ut   Iiquet  ex  iis  ,   quar  anno 
praecedenti  num.  XII.   dixi  .  Praeterea  Sozome- 
nus    lib.  6.    cap.  315.   de    hac   Synodo    Joquitur 
poft  narratam    D.  Ambrofii    ordinationem    anno 
CCCLXXIV.  faclam  .  Denique  S.    Epiphanius  , 
qui    anno  CCCLXX'V.  Panarium  fcr/pfir,  non 

fo- 


NOT#    W  C*     „ 

y^  Off.  Valenttnianus  Aug,  IV,  &  Valens  Aug.  IV.  Gruterus ,    pag.    MLXI. 

DIE.     PRID.    KAL.    MAIAS.    VALEN 
T  I  N  I  A  N  O ,    ET,    VALENTE.    AUGG.    III  I. 

Infcriptiones  feleclae  Vignolii  ,  pag.   331, 

D  E  P.     V.     N  O  N.    O  C  T  O  B; 
VALENTINIANO.    AUG.    III  I. 

Fabrettus ,  pag.    J07.   num.  117. 

X.    KAL.    SEPT.    VALENTINIANO 
ET.    VALENTI.    III  I. 

Boldettus  ,  lib.    II.  Cap.  III.  pag.  398. 

D  E  P.    XV.    K  A  L.     A  P  R  I  L.    D.    L  V  N. 
CONS-    VALENTIN.    ET.    VALE.    XII.    DI,,,. 

Anno  xrx  chriftianar   373.    littera  dominicalis  fuit  F.  &  dies  Lunt  incidit  in  XV.  Kal.  Aprihs , 

In   oppido  S.  Gemini    in  Umbria  in  D.  Auguftini  ,  epitaphium    Aurelia  Igui/t  depofita:.    PRID. 

KAL.     MAIAS.    VALENTINIANO.    ET .    VALENTE .    VV.  CC.    1111.    Fafti   Idatii  ,   Profperi 

Chronicon,   &  Laterculi   Pafchales  :  VaUntiniano    jy.   &  Vahnte  IV.   Pafcbalis    laterculns   in  finc 

Gennad»  :  Valentiniano  ,  #■  Valtnte  .  IV. 


1 

Lum  ^nuce  va: 

?"• 

397 

CirntSTi 

Damasi  Pap. 

1' 

Valevtintani 

Valentis 

Imit 

tenus  nulla  cohibita  lege  Ecclefiaftica  ,  li- 
bere  ab  auftore  Antiochice  doceretur;  im- 
nio  quod  auctor  vir  pius  arq  ie  eruditus 
exiftimaretut ,  ac  proinde  qualis  re  vera 
effet,  ignoraretur;  non  Bafilium  tantum 
&  Gregorium  Nazian/enum  ,  fcd  etiam 
Damafum  atque  Hieronymum  (  ut  dictum 
eft  )  ad  prsefens  ufque  tempus  cum  homi- 
ne  litterarum  confuetudine  faltem  com- 
municaffe  certum  eft :  hoerefi  autem  ejus 
curiofius  explorata  ,  quamprimum  Ortho- 
doxi  Orientales  fcfe  ab  ejus  communica- 
tione  divifere,  deque  ipfo  S.  Bafilius  ad 
Damafum  fcripfit  anno  fuperiori  ;  qui  ac- 
ceptis  ea  de  re  a  fanfto  Bafilio  litferis, 
adverfus  Apollinaris  hxrefim  Roma?  Con- 
cilium  convocavit:  res  enim  haud  longio- 
ri  mora  retardanda  erat,  ne  patientia  Da- 
mafi  cum  eo  communicantis  mutuae  cum 
Apollinari  focietatis  fufpicioncm  affer- 
ret.  Rurfum  vero  quod  eadem  Apollina- 
jris  haerefis  Romae  damnata  effe  dicatur 
a  Damafo  atque  Petro  Epifcopo  Alexan- 
drino  Romae  tunc  exiftente;  cum  ejufdem 
Petri  Romam  adventum  ex  perfecutione 
Arianorum  concitata  poft  ingreffum  Lucii 
Alexandriam  contigiffe  oporteat  prope 
finem  anni  fuperioris  ;  jure  in  praefentem 
annum  idem  Romanum  Concilium  referri 
(a)  Sottm.  debet ,  de  quo  Sozomenus  (  a  )  :  Hanc  qui- 
l.6.c.i$,  dem  Apolltnaris  hcerefim  apud  multos  fer- 
pere,  Damafus  Epifcopus  Romanus,  &  Pe- 
trus  Epifcopus  Alexandrinus  certiores  fa- 
ffi ,  prtmi  omnium ,  Concilio  Romce  convo- 
cato ,  eamdem  alienam  ejfe  ab  Ecclefia  Ca- 
tholica  pronunciarunt .  Haec  ipfe »  atque 
haftenus  quo  ad  tempus. 
II,  Quod  autem  ejus  Synodi    A&a  penitus 

excidiffe  videantur  ;  ex  fragmentis  hinc 
inde  petitis ,  quantum  faseft,  reftituamus 
in  integrum  .  Ac  primum  illud  non  igno- 
randum,  Vitalem  Antiochiae  agentem  pa- 
tronum  haerefis  Apollinaris,  ea  de  caufa 
in  crimen  vocatum  ,  ad  dicendam  caufam 
apud  Damafum  Romam  fe  contuliffe,  e- 
didiffcque  Catholicae  fidei  formulam,  fe- 
que  injufte  haerefis  accufatum  exclamaffe  . 
Cum  igitur  fidei  libello  edito,  ut  Catho- 
licus  probatus  effet,  ab  eodem  Romano 
Pontifice  fic  acceptus  eft  ,  ut  ejus  caufam 
Paulino  Antiocheno  Epifcopo  cognofcen- 


PAGIUS  folum  Apollinarem  damnatum  non  dirit  ,  fed 
etiam  eum  fratrem  ,  imo  charijjimum  &  mixi- 
me  uhiquc  hontrandum  prsedicat .  Quare  ,  licet 
jam  in  Oriente  multi  in  ejus  blafphemias  in- 
furrexiffent ,  non  deerant  tamen  qui  eum  ex- 
cufarent ;  nondumque  damnatus  erat  ,  quando 
Epiphanius  Opus  illud  fcripfit  ;  aut  faltem  ejus 
damnationis  nnntium  nondum  in  Orientem  per- 
latum  erat ;  aut  denique  Epiphanius ,  ut  mul. 
ti  alii  ,  Apollinari  favebat  .  Cum  vero  Theo- 
phanes  de  hac  Synodo  loquatur  poft  S.  Am. 
brofii  ordinationem  ,  eodemque  anno  ,  quo  Va- 
lentiniani  fenioris  mortem  recitat  ,  ea  Synodus 
Doft    hunc  annum   celebrata  fuit  . 


(h)  Crcgtr. 
Naz-*d 
Cledon.ad- 
verjut  A- 
pol.  ep.i. 


III. 


dam  delegaverit,  libellun  qne  ad  eundera 
Paulinum  dederit  ,  cui  Viralis  fubfci  ipiit; 
quod  poftquam  a  V;ta|e  factum  eft ,  in  com- 
munionem  Catholicum  fuit  acceptus.  Sic 
igitur  Viralis  ,  Damafi  communionis  vir- 
tute  ,  ab  aliis  quoque  Orthodoxis  in  com- 
munionem  admiffus  eft ,  &  inter  eos  a_. 
Gregorio  Nazianz.eno  ;  qui  poftea  ejus  rei 
caufa  infimulatus  ,  ad  Cledonium  fcribens 
(6), fic  fe  apud  eum  excufat:  He  autem 
nos  ,  inquit,  hoc  nomine  accufent ,  quod 
Vttalts,  virt  nobts  cartjjimt  fidem  ,  quam  , 
ita  pofiulante  Damafo  Vapa  Romce  Epffco- 
po  ,  litteris  conjignatam  edidtt,  p"tus  qui- 
dem  probaverimus  ,  nunc  vero  repudtemus  , 
de  hac  qnoque  re  pauca  dtfjeremus ,  &c. 
Poft  multa  vero  :  Quoniam  igitur  e<edem 
voces  ,  fi  retle  intelligantur  ,  cum  pteta- 
te  conjunclce  funt  ;  fi  perperam  exponan- 
tur  ,  tmpietate  non  carent ;  quid  mtrum> 
Ji  Vttalis  quoque  verba  nos  quidem  ,  ita 
fuadente  voluntate-,  in  pium  fcnfum  acce- 
pimus  ,  alii  vero  ad  eorum  qux  fcrtpta 
funt  mentem  exafperantur  &  infiamman- 
tur  ?  &c. 

Quaenam  igitur  fuerit  Vitalis  Roma?  e- 
dita  fidei  confeffio ,  ut  ita.a  Damafo  mi- 
nime  rejiceretur;  ex  iis  qux  ibidem  Gre- 
gorius  Nazianzenus  habet ,  fatis  apparet. 
Quod  enim  Vitalis  atque  Apollinaris  ejus 
magifter  haerefis  accufarentur,  quod  affir- 
marent  Chriftum  fuiffe  mentis  expertem, 
carnemque  tantum  abfquemente  fufcepif- 
fe  humanam  ;  cum  ipfe  Vitalis  difertis  ver- 
bis  fua  fidei  profeflione  confeffus  effet  in 
Chriftoficut  carnem,  ita  &  mentem  ;  quid 
nam  in  tam  aperta  confeffione  credi  po- 
teratlaqueus  occultari?  Sed  latentem  do- 
lum  aperit  idem  ipfe  Gregorius,  cum  ait: 
(  c  )  Pias  quidem  dicliones  confitentur  ; 
verum  circa  mentem  dolum  firuunt ,  nnn 
qutdem  animce,  nec  rationis  ,  aut  mentis 
expertem ,  nec  imperfeclum  homtnem  confi- 
tentes  ,  caterum  animce  ac  rationis  ac  men- 
tis  loco  divinitatem  inducunt:  Et  infra: 
Chriflum  mentemhabere  ,  prave  &  perquam 
fioltde  interpretantur  ;  ntmtrum  ,  per  Chri- 
Jli  mentem  divinitatem  figntficari  conten- 
dentes ,  non  autem  hunc  locum  more  nojiro 
exponentes ,  &c.  At  quid  faciendum  fuif- 
fet ,  quaeritur ,  fi  verba  pia  atque  Catho- 

Jica 

Porro  in  hac  Synodo   Romana  multipliciter  ab        III. 
Hiftoricis  erratum .    Primo  ,    in  anno  ,     ut    jam  Annofe- 
vidimus.  Secundo  ,  quia  Baronius  ad   eam  refert  quentice. 
epiftolam    Damafi    PP.   quae    incipir:  Quod  dehi-  lebratx, 
tam  Apojlolirs  Sedi  revcrentiam   exhihct  ;  qua:  re- 
citatur  a  Theodoreto  lib.  j.  cap.  jo.    poft   Syno- 
dum    Conftaniinopolitanam  anno    CCCLXXXI. 
habitam  .  Verum  ,    ut   obfervat   Vaiefius  inNo- 
tis    ad    Sozomenum  ,   harc    epiftola  non  eft  Sy. 
nodica  ,  fed  Decretalis  tantum  ipfius  Damafi .  Ac 
prasterea,  ut   idem  Valefius  in  Notis  ad  Theo- 
doretum  laudatum  ,  ea   jam  diu   poft  hoc   tempus 
fcripta  .  Ait    enim  Damafus:  Quid    depo/itioncm 
Timothei  a  me  denuo  pojlulatir  ?  Qui  &  hic  judi- 

«78 


(c)  Gregor. 
Haz..uhi 
fupra  . 


3P8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Cheisti 

373- 


Damasi  Pap» 
7« 


Valentiniahi 
Valentis 


lMPf.ro. 


lica  faira   interpretatione   Vitalis  callide 

corrupiffet ,   falfoque    juraffet  ? 

jy€  Audiamus  ab   Elia   Cretenfi  (a)  totarn 

(*)  Eiias     hanc  de  Vitali  Romx  caufam  aclam,cum 

Crerertf.      eam  his  verbis    enarrat:  Hic   igitur  Vi* 

apudGrcg.  talis  ctttn  apud  beatiffimum  Damafum  (  e- 

N"*-  '/"#•  rat   autem  hic  veteris    Komee  Epifcopus  ) 

*do».  tame}uam    Apollinaris    feftator    accufatus 

fuijjet ;   pofcente  fanftijjimo  illo  Epifcopo , 

utfidem  fuam  exponeret ,  eam  fcriptis  man- 

datam  edidit .  Et  quia  prima  fronte  refta 

&  fana  efie  vifa  eft ;  idcirco  &  Damafusy 

&  item  divinus  hic  magifter-,  nempe  Gre- 

gorius  Theologus  ,  eam  admiferunt ,  quod 

abditam  &  occultam  fraudem   nullo   modo 

deprehendijfent ,  nec  verfutam  malignita- 

temfub  verbis  latentem  animadvertijfent . 

Etenim  in  fuo  de  fide   libello  divinte  fcri- 

ftura  verba  Jine  ulla  depravatione   collo- 

cabat ,  nihil  prorfus  immutans ,  nec    ora- 

tionis  feriem  adulterans :  at   vero   pieta- 

tis  fenfum  apud  eos ,  qui  fincero  erga  ip- 

fam  animo   erant ,  pervertere   mintme  de- 

finebat ;   effringens  videlicet  &  invertens, 

atque   ad  harefis    fuce  fententiam   obtorto 

collo  trahens .  Quid  igitur?  Statim  ttt  do- 

lum  fenferunt ,  fraudulentum   ac  verfutum 

hominem ,  ttt  merebatur ,  ab  Ecclefia  pro- 

fcribunt.  Quo  nomine  cum  ab  iis  qui  mu- 

tationis  eorum  caufam   minime   cognitam^. 

babebant  ,  in  crimen  vocarentur ;    idcirco 

vir  fanftus  adduftus   efi  ,  ut   &   pro    Da- 

mafo  Koma  Epifcopo  ,  &  pro  fe  ipfo  cau- 

fam  diceret .  Hac   Elias  de    his  quae    ad 

hiftoriam    pertinent .   Cseterum    conftat , 

nequaquam  Romse  a  Damafo  tunc  fufce- 

ptum  effe  Vitalem,  probatamque  penitus 

ejus  confeffionem,   fed  ejus  caufam  dele- 

gatam  fuiffe  (  ut  diximus  )  Paulino  Epif- 

copo  Antiocheno ;  quod  fane  Damafi  3n- 

(b)Tom.i.  dicant  litterae  poftea  ad  Paulinum  ipfum 

Conc.edit.  datae  ;  extant  ipfe,  quibus  ejufmodi  affi- 

•ova..        xus  eft  titulus  (b): 

V.  Ad   Paulinum  Antiochenum    Epifcopum 

de  fide  &  libelli  formula ,  cujufmodi   qtti 
ab  hxrefi  revertuntur ,  debeant  profiteri  . 
t-  --0j  Dtleftiffimo  fratri  Paulino  Damafus. 

Damafiad  Per  filtum  meum  Vttalem  ad  te  refcri- 
Paulinum  pta  ^irexeram ,  tux  voluntati  &  tuo  ju- 
de  reci-  dicio  omnia  derelinquens  ;  &  per  Petronium 
piendo  presbyterum  breviter  indicaveram  me  in 
Vitali  .      arttculo  jam  profeftionis  ejus  aliqua   ex 


PAGIUS  cio  Sedis  Apoflolic&  ,  pr&fentc  etiam  Petro  Alexan- 
drinorum  urbit  Epifcopo  ,  dcpofitus  eft  unx  cunt 
magiflro  ipfius  Apollinare  .  Perperam  itaque  ea 
epiltola  ad  praefens  Concilium  Romanum  ,  in  quo 
Apollinaris  &  Timotheus  a  Damafo  &  a  Petro 
Alexandrino  damnati  ,  relata  .  Tertio  ,  Ana- 
thematifmi  adverfus  Apollinarem  ,  aliofque  Har- 
reticos  ex  alia  Damafi  epiftola  defumti ,  &  a 
Theodoroto  lib.  j.  cap.  II.  poft  Synodum  Con- 
ftantinopolitanam  anno  CCCLXXXI.  coaclam  re- 
ci'ati,  optime  etiam  ad  Concilium  Romanum 
IV.  referuntur . 
IV.  Sozomenus  lib.  6.  cap.  ij.  loquens  de  duobus 


parte  commotum.  Vnde  ne  aut  tibi  fcru- 
pulus  refideret  ,  &  volentes  forfitan  Ec- 
clefia  copulari  tua  cautio  probanda  dif. 
ferret;  fidem  noflram  mifimus ,  non  tant 
tibi  qui  ejus  fidei  communione  foctaris  , 
quam  his ,  qui  in  ea  fubfcribentes ,  tibiy 
ideft ,  nobis  per  te  voluerint  fociari  di+ 
leftijjime  frater .  Quapropter  fi  fupra  di~ 
ftus  filius  meus  Vttalis ,  &  qui  cum  eo 
funt ,  tibi  voluerint  aggregari ;  primum 
debent  in  ea  expofitione  fidei  fubfcribere » 
quce  apud  Nicceam  pia  Patrum  voluntate 
firmata  eft  .  Deinde  quoniam  nemo  potefl 
futuris  vulneribus  adhibere  medictnamy 
ea  beerefis  eradicanda  eft  ,  qu<e  poftea  in 
Oriente  dicitur  pullulafie.  Ideft  ,  confi- 
tendus  ipfa  Sapientia^  Sermo^  Eilius  Dei 
humanum  fufcepijfe  corpus  ,  animam ,  fen- 
fum ,  ideft  integrum  Adam ,  &(  ut  ex- 
prejjius  dtcam  )  totum  veterem  noftrum  fi- 
ne  peccato  hominem.  Sicuti  enim  confi- 
tentes  eum  humanum  corpus  fufcepijfe  ,  non 
ftatim  ei  &  humanas  vittorum  adjungi- 
mus  pajjiones ;  ita  &  dicentes  eum  fufce- 
pifte  &  hominis  animam  &  fenfum*  non 
ftatim  dicimut  &  cogitationum  eum  huma- 
narum  fubjacuijfe  peccato  .  Si  quis  autetn 
dixerit ,  Verbum  pro  humano  fenfu  in  Do- 
mini  carne  verfatum  ;  hunc  Catholica  Ec- 
clefia  anathemattzat ,  nec  non  eos  qui  du- 
os  Salvatores  Ftlios  confitentur ,  ideft, 
alium  ante  incarnationem  ,  &  alium  poft 
ajjhmptionem  carnis  ex  Virgine ,  &  non^. 
eumdem  Dei  Ftlium  &  ante  &  poftea  con- 
fitentur .  Quicumque  huic  epiftolce  fubfcrim 
bere  voluerit  ,  ita  tamen  ut  in  Ecchfia- 
fttcos  canones ,  quos  optime  nofii  ,  &  in 
Nicccnam  fidem  ante  fubfcripfertt  ;  hune 
habebis  abfque  aliqua  ambiguitate  fufci- 
pere .  Non  quod  hac  ipfa  quce  nos  fcri- 
bimus  ,  non  potueris  convertentium  fufce- 
ptioni  proponere ;  fed  qtto  ttbi  confenfus 
nofter  liberum  in  fufcipiendo  tnbuat  ex- 
emplum .  Haftenus  epiftola  Damafi  ad  Pau- 
linum. 

At  quid  ipfe  Vitalis  ?  Audifti  ex  Gre-  vr* 
gorio  Theologo  &  Elia  Cretenfi.  Sub-  Vitalis 
fcripfit,  probavitque  oblatam  a  Damafo  dolofe 
Catholicae  fidei  confeflionem ,  in  commu-  honeftts 
nionemque  fufceptus  eft .  At  quomodo  ^erb-s 
Catholicus  non  inventus  ?  eo  quod  pura  occuitat. 
finceraque  ejus  verba  in  pravum   illum_.> 

qui 

jfpollinaribus ,  patre  &   filio  ,  &  de  Vitale  Pre-  Synodut 
sbytero    hxc    de  hac  III.  Synodo  Romana  fcrr-  Romaa* 
bit  :  Primus    Damafus  Epifcopus   urbis   Romst  ,    &  1H.  magis 
una  cum  illo   Petrus    Alcxandrinus  Antifles ,    cum  cxphca- 
hanc  h&reflm   latius  ferpere   intellexiffent  ,  Conci-  t'*r  • 
lio    Romtt   congregato  ,  eam   ab    Ecclefia  Catholic* 
alienam   effe  decreverunt  •  Valefius    in    Notis    ad 
Sozomenum  exiftimat  eum    intelligere  Synodum 
qu&   Roms.  celebrata  efl  anno  Chrifli    CCCLXXVII, 
vei  CCCLXXVIII.    Ex  qua    Synodo  nihil  ad    nos 
pervenit  prtter    partem   efifiolx  ,  Jive     expojitionis 
fidei  ,    qux  tranfmiffa  efl  ad  Orientem ,  &  c'*>  O- 
rientales   Epifcopi  fafta-    Synodo  apud  Antiorlji.xm 

fub. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
373- 


Damasi  Pap. 
1' 


399 

Valentiniani  f 
Valentis  Impf*  io' 


(.i)  Gregor, 
Naz.epifl. 
i.ad  Hcl- 
Itn. 


qui  didtus  elt  ,  fenfum  convertit  .  Detc- 
Aus  autem,  Apoftolici  judicii  cenfuram, 
quam  merebatur,  excepit.  Nam  hsc  om- 
nia  in  praefens ,  de  quo  agitur,  Conci- 
lium  Romanum  allafa  cum  fuilfent,  dete- 
<?ta  ejus  impietatc  »  fuit  ipfa  hxrefis  om- 
nium  damnata  calculo  ,  atque  auclores 
haerefis,  ejufdemque  fe&atores  ab  Eccle- 
fia  pcena  excommunicationis  ejecli .  Do 
ejufmodi  autcm  Damafi  habito  Roma? 
judicio  ita  meminit  idem  Gregorius  Na- 
zianzenus  («),  ubi  ait :  Quod  ttiam  in-. 
caufa  fuijfe  reor,  cur  ipfe  quoque  Dama- 
Jus  ,  cum  poftea  rettius  edoclus  fuijfety 
Jimulque  in  priftinis  ipfos  expofitionibus 
perftare  audifiet  ,  eos  ab  Ecclefice  catu 
abdicarit ,  fideique  libellum  (oblatum  fci- 
licetante  Roma?)  cum  anathmatifmo  de- 
leverit ;  tum  etiam  quod  fraudem  eam-. , 
in  quam  per  fimplicitatem  inciderat,  per- 
molefte  ferret  .  Haec  Gregorius ,  haud 
confcius  (  ut  apparer)  rem  ipfam  inte- 
gram  fuifle  a  Damafo  Paulino  Antioche- 
no  Epifcopo  delegatam. 

Qui  igitur  damnavit  Vitalem,  Apolli- 
nari  ejus  auclori  &  primario  rm-efis  in- 
ventori  Damafus  nequaquam  pepercit,fed 
&  in  hoc  Concilio  Timotheum  alium  e- 
jus  difcipulum  pariter  condemnavit  ;  te- 
ftatur  id  quidem  ex  ejufdem  Damafi  lit- 
teris  Theodoretus ,  cum  ait(6):  Dama- 
fus  item  vir  omni  genere  laudis  floren- 
tifjioius,  Jimul  ut  hanc  fettam  exortam  ac- 
cepitt  non  Apollinarem  folum  ,  verum  e- 
tiam  Ttmotheum  ejus  dtfcipulum  abdica- 
i>it :  Quam  rem  Epikopis  etiam  Orienta- 
les  Ecchjias  gubernantibus  figmficavit 
per  litteras ,  quas  in  hiftoriam  illi^are  , 
non  incommodum  exiftimavi  :  fic  enim  fe 
habent ; 

Quod  veftra  charitas  debitam  fedi  A- 
poftolica  reverentiam  tribuit,  filii  hono- 
ratifftmi ,  vobis  ipfis  quoque  maximo  fa- 
tte  honort  eft .  Ham  tametfi  fanfta  Eccle- 
fia ,  in  qua  S.  Apoftolus  fedens  nos  do- 
cuit  ,  quo  fatlo  tllius  gubernacula  ,  quee 
fufcepimus  ,  traclanda  fint ,  nobis  primm 


PAGIUS  fubfcripferunt  ,  ut  legitur  in  Collecl.  Rom.  L.  Hol- 
flenii  pa%.  t66.  Id  autem  failum  e(l  anno  Domi- 
ni  CCCLXXViil.  Verum  Sozomenus  tam  capiti- 
bus  ea  verba  prarcedentibus  ,  quam  illa  fubfe- 
quentibus  ,  verba  facit  de  iis  ,  quae  durante  per- 
fecutione  Valentis  contigere  ,  &  Petrus  Alexm- 
drinus  Ronrn  anno  COCLXXVII.  difceflit  ;  idem- 
que  non  dubium  quin  ibidem  Sozomenus  ter- 
tiam  Synodum  Romanam  intelligat .  Sed  luic- 
ufqne  has  Romanas  Synodos ,  Damafo  fedente 
habitas  diftinguere  facile  non  fuit  .  CaeterumSy- 
nodus  IV.  Romana  nonnifi  fub  finem  anni 
CCCLXXVIII.  congregata  ,  ex  eaque  aliqua  ad 
nos  pervenere  ,  quar  infra  in  medium  adducam. 


VII. 

De  dam- 
naiioneA- 
pollinaris 
atque  Ti- 
mothei . 

(b)  Tbeod. 
l.f.e.io. 


viii. 


partes  deferuntur  ;  tamen  confitemur,  nor 
illo  dignitatir  gradu  longe  infertores  ejfe. 
Verum  ob  hanc  caufam  omnibus  modis  la-, 
boramus ,  uti  ad  gloriam  beatitudtnis  e- 
jus ,  fi  qua  ratione  pffimus ,  tandem  ali- 
quando  pervtniamus  . 

Sciatis  velim,  fratres  ,  nos  Timatheum 
illum  profanum  Apollinaris  haretui  di- 
fcipulum  cum  impio  fuo  dogmate  jampridem 
abdtcajfe  ;  &  ob  eam  caufam  credtmus  re- 
liquiar  ejus  nihil  in  pojlerum  momenti 
habituras  .  Quod  Jt  antiquus  ille  ferpent 
femel  atque  tterum  ittus  ad  fuam  ipfiur 
pacnam  augendam  revixerit  ,  &  extra  Ec 
clefiam  ejetlus  nonnullos  etiamnum  fideler 
fuis  mortiferis  venenis  ,  qutbus  eos  ten- 
tare  aggreditury  ad  exitium  trahere  non 
cejfat  ;  vos  hanc  ejus  aftutiam  velut  pe- 
flem  quamdam  decltnate ,  &  recordamini 
fedulo  tumfidei  ab  Apoflolis  tradtt*,  tum 
hujus  vel  maxime  quce  eft  a  fanftis  Pa- 
trtbus  in  Concilio  Kicceno  fcriptis  prodi- 
ta  ;  inque  eam  gradum  firme  defirentes  , 
immobtles  perflate  ;  <s-  ne  poflhac  fuflinete  , 
utvelclenci  veflri ,  vel  laici  inanes  fer- 
mones  quaflionefve  obfcuras   audiant . 

Jam  enim  femel  formulam  edidimus  ,  ut  IX. 
qui  fe  Cbriflianum  profiteatur ,  illud  te- 
neatquod  ab  Apoflolis  traditum  efl  ;  quip- 
pe  divinus  Vaulus  fic  loquitur  (c  )  :  Si  (e)  G*Ut. 
quis  vobis  evattgelizaverit  pratter  id  i. 
quod  accepiftis  ,  anathema  fit .  Kam^ 
Cbrjflur  Filiur  Dei  Dominus  nnfter  ge- 
neri  humano  per  paffionem  fuam  plenif- 
fimam  falutem  reddidit ,  ut  totum  ho- 
minem  peccatir  implicatum  ab  omni  pecca- 
to  liberaret.  Hunc  fi  quir  aut  imperfe- 
clam  humanitatem,  aut  imperfeftam  dtvtui- 
tatem  habuijfe  dixerit ;  fpiritu  diabolt  com- 
pletur  ,  fe  filium  gehennce  oftendit  .  Ita- 
que  quid  efl  cur  abdtcationem  Ttmothei 
a  me  rurfur  requiratir  ,  qui  etiam  hic  ju- 
dicio  fedir  Apoflolicct,  Petro  quoque  Alex- 
andria  Epifcopo  prxfente  ,  abdicatur  efl 
una  cum  magiflro  fuo  Apollinare ,  qui  i- 
tem  in  dte  judicii  debitar  pcenar  &  fup- 
plicia  perfolvet  ?  Quod  fi  ille  ,  qui  veram 

fpem 

'Denique  Synodus  Antiochena  ,  de  qua  loquifur 
Holftenius  loco  a  Valefio  citato  ,  nonnifi  poft 
Sancli  Balilii  mortem  ,  ideoque  annoCCCLXXX. 
coacla  fuit ,  ut  fuo  Joco  demonftravi.  In  Li- 
bello  Synodico  ,  in  quo  quatuor  priores  Syno- 
di  Romanac  fub  Damafo  accurate  recirantur  ,  de 
hac  tertia  legitur  :  Petrui  (  poftquam  Alexan- 
dria  ejecJtus  fuit  )  Romam  contendit  :  eoque  rcce- 
pto ,  Papa  Damafur  Romx  divinam  &  fanBam 
Synodum  convocavit  :  qu&  amentem  illum  Apolli- 
aarium,  Stephanumque  ejui  difcipulum  (  legen- 
dum  Timotheum  qui  Apollinaris  difcipulus  fuit  ) 
cfr  latronem  Lucium  anatbemaie  notavit.  [ij 


NOTJE    [i]  oYnodica  Damafi  contra  Apollinarem   &  Timotheum    non   A.  D.  373.  fcripta    eft  ;  fed    poft 
J^  annum  377.    datam    eiTe  ,  quanquam    quo  prarcipue   anno    incertum  fit,    Couftantius  cenfet 
in.Mjnito  pra?vio  ad   hanc  Synodicam,  pag.   5<?j>.  num.  1. 


4Q0 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


X. 


(a)Theod, 

l,%,  C.ll. 


XI. 

Anathe- 

matifmi 

adverfus 

hserefes 

hornm 

tempo- 

rum  , 


Christi 
373' 


Damasi  Pap. 

7« 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.io. 


*  .1  flum- 
tam  • 


fpem  in  Chriflum  una  cum  fidei  confeffio- 
fie  mutarit  ,  velut  fpem  quamdam  falutis 
retinens ,  alios  quofdam  ,  qui  funt  levio- 
res  ,  ad  fuam  perducat  fententiam  ;  fciant 
illii  fe  propterea  cutn  eo  Jimtliter  peritu- 
ros  ,  quod  animum  aliquando  induxerint 
Ecclejix  canoni  repugnare .  Deus  autem 
fox,  filH  honoratijjtmi ,  fervet  incolumes  . 
Ha&enus  Damafi  epiftola  ad  Orientales. 

Scripti  funt  autem  ab  eadem  Synodo 
anathematifmi  non  adverfus  tantum  hsere- 
fim  Apollinaris,  fed  etiam  contra  alias 
ingruenres  hxrefes  Arii  ,  Sabellii,  Mace- 
donii ,  Eunomii ,  &  Photini  ;  recitat  eof- 
demTheoHoretus  (a)  ex  epiftola  ad  Pau- 
linum  Theffalonicenfem  ,  immo  puto  legen- 
dum  ,  Antiochenfem  ,  ad  quem  tunc  fe- 
dentem  Antiochiae  Epifcopum  fuperius 
citata  extat  epiftola ;  fic  vero  illi  fe  ha- 
bent  : 

Quoniam  pofl  Concilium  Nicanum  ejuf- 
modi  error  emerfit  ,  ut  qutdam  profano 
ore  dicere  audeant  ,  Spiritum  fanflum-. 
per  Ftltum  faftum  ejfe  :  Anatbema  denun- 
ciamus  omnibus  qui  non  libere  proedicant 
Spiritum  fantlum  unius  &  ejufdem  turn^. 
ejjentia,  tum  potejiatir  cum  Patre  & 
Filio . 

Pari  ratione  anathema  indicimus  Sa- 
belltani  erroris  fauteribus  ,  qui  dicunt 
Patrem   &  Ftlium  eumdem  effe  . 

Anathemate  item  damnamus  Arium  ,  & 
Eunomium  ,  qui  part  impietate ■>  licet  ver- 
bis  difcrepent ,  tum  Ftlium  ,  tum  Spiri- 
tum  fanflum  creaturam  ejfe  ajferunt . 

Stut  porro  Macedoniani  multlati  ana- 
tehniAte,  qui  ex  radtce  Arianx  exorti , 
tton  tmpietatem  ,  fed  nomen  folum  commu- 
tarunt  . 

Phottno  quoque  Jit  pcetta  anatbematis  ir- 
rogata  ,  qut  hxrefin  Ebionis  renovans,  Do- 
mtnum  nojirum  Jefum  Chriflum  ex  Marta 
folum   edttum  ajh-verat  . 

Illi  prceterea  anathemati  addicantur  , 
qui  duos  Filios  ejfe  ajfirmant  ,  unum  ante 
Jkcula,  &  alium  pofl  carnem  ex  Mar~ta_. 
Jumptam  * . 

Anathema  etiam  illis  adjudicavimus  ,  qui 
aflerunt,  quod  in  carne  humanaVerbum  Deiy 
loco  animx  rationis  p  irticipis  hahitavit. 
Nam  tdem  ipfum  Det  Verbum  non  atiimce 
rationis  &  mentis  compotis  locum  in  cor- 
pore  ,  quod  fibi  fumpfit ,  obttnuit ,  fed  no- 
Jiram  animam ,  hoc  ejl  ratione  ,  &  mente 
prxditam  ,  expertem  tamen  peccati  accepit , 
fervavitque . 

Denique  fit  illis  infltfium  anathema  ,  qui 
dicunt  Verbum  Dei  prodnclinne  &  contra- 
cltnne  a  Patre  fecerni ,  ipfumque  eflentia 
expertem  efle  ,  aut  morte  tnteriturum  ,  fce- 
lerate  impi.que  prcedtcant .  Quae  autem  fe- 
quuntur  ufque  ad  fequentem  anathema- 
tifmum  habet  amplius  Theodoretus,  vi- 
delicet  :  Eos  autem  qui  ab  Ecclejiis  ,  iiu. 
quibus  vixerunt ,  ad  alias  fe  tranftulerint  , 


ujque  eo  Jint  a  noflra  communione  alieni , 
quo  ad  ipfas  urbes  redierint,  in  quibus  e- 
rant  prtmum  ad  aliquem  honoris  Ecclejia- 
Jiici  gradum  elati .  Quod  Ji  quis  in  alte- 
ritts  locum  ,  qui  fedem  mutavit  ,  cooptatus 
Jit ;  tantifper  a  facerdotali  dignttate  va- 
cet  ille  qui  civitatem  propriam  deferue- 
rit ,  dum  qui  ei  fuccejferat  ,  obdormierit 
in  Domirio  . 

Si  quis  non  dixerit  ,  Patrem  femper  ef- 
fe ,  femper  ejfe  Ftlium ,  &  femper  Spiri- 
ritum  fanfium  ;  anathema  eflo  . 

Si  quis  negavertt  Filium  genitum  a  Pa- 
tre  ,  hoc  ejl ,  ex  divina  ejus  ejfentia  ;  a~ 
nathema  efto  . 

Si  quis  negaverit  Filium  Dei  perinde^, 
verum  Deum,  ut  Pater  verus  Deus  ,  &  o- 
mniapojfey  omnia  fcire ,  Patrique  aqualem 
ejfe  ;  anathema  eflo  . 

Si  quis  dixerit ,  Ftlium  Dei ,  cum  in  car- 
ne  vtveret  inque  terris  degeret  atatem , 
non  in  cxlis  ettamcumPatre  fuijfe;  anathe- 
ma  efto  . 

Si  quis  dixerit ,  Filium  Dei ,  cum  paf- 
fus  Jit  in  cruce  ,  non  in  carne  folum  &  ani- 
ma  rationis  participe  ,  quam  accepit  infor- 
ma  fervi ,  uti  facrts  litteris  proditum  eft  , 
fed  in  fua  etiam  dtvinitate  dolorem  fu- 
Jiinuijfe  ;  anathema  eflo  . 

Si  quis  negaverit  Verbum  Dei  paffum 
tn  carne,  crucifixum  in  carne  ^mortem  gu- 
ftafle  in  carne  ,  &  primogenitum  ex  mor- 
tuts  fuijje  ,  quatenus  vita  efl  ,  &  Deus  au- 
flor  vttce  ;  anatbema  efio  . 
..Si  quis  negavertt  eum  in  carne ,  qttam 
affumpfit ,  fedcre  ad  dexteram  Patris ,  in 
qua  etiam  venturus  efl  ad  judicium  de  vi- 
vts  &  mortuts  exercendum  ;  anathema  ejlo  . 

St  quts  negaverit  Spiritum  fanfium  ve- 
re  &  proprie  ex  Patre  ejfe ,  perinde  atque 
Ftlium  ex  dtvina  ejfenttay  &  Deum  Dei 
Verbum,  amthema  ejlo. 

Si  quis  dixerit  Spiritum  fanfium  non  per- 
inde  omnia  pofle  ,  omnia  fcire ,  &  ubtque 
terrarum  adejfe ,  ut  Patrem  &  Filium;  a- 
nathema  efto  . 

Si  quis  dixerit  Spiritum  fanflum  irea- 
turam  ejfe,  aut  per  Filium  fafittm  efle ; 
an.tthema  efto  . 

Si  quis  negaverit  Patrem  omnia  per  Fi- 
hum  tncarnatum  &  Sptritum  fanflum  con- 
dtdifle  <>hoc  eji  ,  vijibtlia  &  ttiVtJibilta ; 
anatbema  efto  . 

Si  quis  negaverit  unam  Patris  ,  &  Fi- 
lii  &  Spiritus  fanclt  divinttatem,  aufio- 
ritatem,  poteftatem  ,  gloriam  unam  ,  do- 
minatum  unum  yimum  regnum  ,  voluntatem  , 
&  veritatem  ,  anathema  efto  . 

S/  quis  negaverit  tres  veras  perfonat 
ejje  Patris  ,  Ftliiy  &  Spiritus  fanfli  ,  fem- 
per  vivere  ,  omnia  continere  vtjibtlia  & 
tnvifibilia  ,  omnia  pofle ,  omnta  fudicare  , 
omntbus  vitam  tribuere,  omnia  fabricari, 
omnta  confervare  ;  anathema   ejlo  . 

Si  quis  negaverit  Sptritumfanflum ab  o. 

mni 


xir. 


CumCritlcePagii 

Damasi  Pai*. 

7- 


Valentiniani 
Valentis 


401 

Imtp.io» 


*lt 


nitti  creatura  pertnde  adorandum  ,  ut  Pa- 
irem  &  Filium  ;  anathema  efto  . 

Si  quis  de  Fatre  &  Ftlto  refte  fentiaty 
tie  Sftrttu  fanfto  autem  non  item  ;  heereti- 
cus  ejt  •  quandoquidem  omnes  hceretici ,  qui 
de  Ftlio  Dei  &  de  Sfirttu  finfto  prave 
fenttunt  ,  tn  Judceorum  &  Genttlium  infi. 
delitate  verfari  deprehtnduntur . 

Si  quis  Deitatem  dtviferit ;  dixeritque 
Tatrem  Deum  ,  Filium  Deum ,  &  Sptrttum 
ftnftnm  Deum  feparatim  ;  affirmaveritque 
ttiam  Deos  dtci  ,  &  non  Deum ,  propter 
tinam  divinitatem  &  potentiam ,  quam  cre- 
dimus  &  agnofcimus  Patris  &  Filti  &  Spi- 
rttus  fanfti ,  cum  fit  unus  Deus  in  tribus 
*  accepc-  perfonis  ;  aut  rtirfum  ita  exceperit  *  Fi- 
lium  &  Spiritum  fanftum,  uti  Patrem  fa- 
ium  Deum  dici  ,  aut  unum  credi  Deum  exi- 
ftimet ;  anatbema  efta.  Nam^  nomen  Deo- 
rum  &  Angelis  &  omnibtis  fanftis  a  Deo  do- 
Ttatum  eft .  In  Patrey  &  Filio  ,  &  Spiri- 
tu  fitnclo  propter  unam  eequalemque  divi- 
mtatem  ,  non  nomina  Deorum ,  fed  nomen 
Dei  noftri  offertur  >&  fignificatur  >ut  cre- 
damus  qttod  in  Patrem  &  Filium  &Spi- 
ritum  fanftum  baptizati  fumtis  ,  &  non  in 
itomine  Archangelorum  ,  aut  Angelorum  j 
ficut  haretici  ,  Judcei  &  Centiles  delirant  . 

Ficcc  igttur  Chriftianorum  falus  efl ,  ut 
credetttes  in  Trinitatem  ,  id  eft ,  in  Pa- 
trem,  &  Ftlium,&  Spiritum  fanftum  ,  & 
baptizatiin  eamdemcredamus  quoque  unam 
in  ea  Deitatem  effe  ,  unam  potentiam  ,  «- 
ttam  divinitatem  &  ejjentiam  denique  u- 
nam  .  Haclenus  Damafi  Papie  in  Concilio 
Romano  fidei  decretum. 
XHI.  ^ed  quod  rurfum  ad  eofdem  Damafi  a- 
nathematifmos  pertinet  ;  non  praetereuu- 
dum  ,  quod  Juftinianus  Imperator  ait,  ab 
co  excommunicatos  fuifie  on.nes  fivc*  adhuc 
viventes,  five  defunclos  ,  q.ui  Nicsenam 
facrofanclam  fidem  violaflent  ;  funt  enim 
hx'c  verha  ipfius  in  epiftola,  cujus  titu- 
lus  eft  :  Adjoannem  Romanum  Pontificem , 
fed  tamen  fcripta  Vigilii  Papx  tempore; 
cjus  autem  eft  exordium  :  Scientes  quod 
mhil  aliud  &c.  ubi  poft  multa  prope  fi- 
riem  :  Etiam,  inquit,  qttod  eft  amplius , 
dtcemus  ;  quia  quidam  ex  ipfis-,  qui  in  N/_ 
Ccena  fanfta  Synodo  convenerunt ,  &  expo- 
fitce  ab  ea  fidei  definitioni  vel  fymbolo  fub- 
fcripferunt ;  quoniam  poftea  contraria  fa- 
ftentes  apparuerunt  ,  alii  quidem  vivi , 
alti  autempojl  mortem  anathematizati  funt 
a  Damafo  fanftne  memorice  Papa  antiquio- 
ris  Ronia  ,&ab  univerfali  Sardicenfi  Con- 
Ann.  Eccl.  Tonu  V. 


ctlto ,  prout  teftatur  S.  Athanafius .  Haec 
ipfe.  (1)  Sed  delideranturejufmodi  Damafi 
fcripta  Athanafio  cognita ,  cujus  tempo- 
re  in  alia  aliqua  Synodo  id  a  Damafo  fa- 
«fturn  oportuit  ab  hac  diverfa  :  nam  huic 
Petrus  ejus  fuccefior  intcrfuir . 

Quodautem  ad  hujus  anni  Romani  Con- 
cilii  res  geftas  fpeclat ;  fic  in  eo  damna- 
ti  funt  Apollinaris,  Vitalis,  Thimotheus, 
aliique  omnes  ejufdem  feclaj  participes  , 
ut  eriam  una  cum  ipfis  omnia  eorumdem 
hsrefumcapita  fuerint  condemnata,  ut  il- 
lud  in  primis  ,  quod  ad  antiquam  haere- 
fim  Millenariorum  fpeclabat ;  quam  idem 
Apollinaris,  fcribens  adverfus  Dionyfium 
Alexandrinum  illam  deflruentem  ,  refti- 
tuere  conatus  eft  .  Sicque  actum  ,  ut  poft 
damnatam  Romce  in  Apollinare  eam  hx- 
refim  loquacem  antea  ,  omnino  conticue- 
rit  |t^ut  vix  fuerit  aliquando  audha.  fC$  • 
Erant  Apollinaris  ho.re(is  alia  quoque  ca- 
pita>  eademque  cum  auclore  damnata, 
quae  fingula  recenfebimus  .  Plane  accidit 
de  Apollinare  ,  ut  quod  magna  cum  lau- 
de  verfatus  fuerit  in  Ecclefia  ,  ejus  erro- 
res  haud  crediti  fuerint,  vel  faltem  ex- 
cufati,  ut  ex  Epiphanio  (a  )  fuperiori  to- 
mo  diximus  .  Magnae  quidem  ipfum  fuif- 
fe  in  Ecclefia  seftimationis  ,  oflendit  e- 
tiam  Cyrilliis  Alexandrinus  (b)  ,  cumfic 
eum  redarguit :  Qutd  enim  ^inquit,  uti- 
litatis  Apollinaris  Laodicenus  attulit ,  tt- 
nus  ex  primoribus  ,  magnus  ille  agonifta^ 
qui  cum  pro  recla  fide  adeo  fortiter  con- 
tra  inimtcos  dimicarit  ,  fua  ipfius  fapten- 
tia  fretus  ,  velletque  in  puram  &  fince- 
ram  Chrifti  fidem  ex  perplexis  &  inviis 
meatus  qttofdam.  introducere ;  an  non  hoc 
effecit  y  ut  inter  fcbifmaticos  a  Catholica 
reputetur   Ecclefia  ?  &c. 

Sed  quid  accidit?  cum  mate  omninoau- 
dire  ccepifiet ,  refque  ipfius  eo  ftatu  ef- 
fent,ut  excufari  diifimularique  minime 
pofient  ;  faclum  eft  ,  ut  in  eum  pii  omnes 
ftylum  acuerint ,  atque  in  ejus  fcriptisac- 
curat-ius  perveftigatis  alios  complures  er- 
rores  invenerint,  ut  in  primis  illum  ,  cuT 
jus  ex  Gregorio  Nazianzeno  (c  )  fuperius 
mentio  facla  eft  ,  quo  jungeretur  cum  A- 
rio,  &  Macedonio  ,  dum  fcilicet  confti- 
tueret  Trinitatem  ex  magno,  majore,& 
maximo;  cujus  Apollinaris  fententia?  Theo- 
doretus  (  d  )  quoque  meminit ,  atque  dam- 
nat ,  dum  ille  diceret  maximum  efie  Pa- 
trem  ,  majorem  autem  Filium  ,  magnum 
Spiritum  fanclum;  ridicuium  plane  exi- 
E  e  e  fti- 


XIV. 

M'IIena^ 
riorum 
error 
damnatu''. 


(a)  Zpipb. 
hnrcji  76, 

(b)  Cyrill. 
epijl.i}.ad 
Aeac. 


XV. 

Apollina» 
riftarum 
multipli- 
ces  erro- 
res . 


(c)  Grcgt". 
Naz,.  ad 
Clcd.  cp.i. 


(d)  Thcod* 
hs.ret.  fab, 
lib.4. 


NOT^    [ 


1]     A    T>  ea  verba  Juftiniani  Imperatoris  adverfus  tria  capftula  , 
r\_  anatbematizati  funt    *     D.tmafo  Janita.  memoris  ,   &   ab  un 


ubi  :  Alii  ciutem  po/I  mortem^ 
.  univerfali  Sardicenji  Synodv  ,  prcut 
tejlatur  S.  Jthanajius .  Gouftantius  in  notis  ad  epift.IH-S.  Damafi  pag.  480.  Baronii  conjecturam 
non  ample<f.itur  ,  putantis  defiderari  fcripta  Damafi  ,  quibus  nnathemate  peiculit  in  Arianam  hx- 
refim  lapfos,  etiam  poft  eorum  mortem  .  Cenfet  enim  Couftantius  ,  huj'us  edicli  auclorem  ,  afieo,- 
tandi  gratia  ,  &  Damafum  &   Atuanafium  in  teftes    vocaffe  ,  atque  id   totura  effinxifle  . 


40Z 


Annales  EGclefiaftici  Baronii 


Christi 
373» 


Pamasi 


Pap, 


(a)  Gregt 

flaz.  ad 
Ncclar. 


ftimans,  quod  cum  Apollinaris  Niqsnae  fi- 

dei  afiertorem  fefe   diceref ,   ifta  tam  ab- 

furda  deliraret»  Rurfum  vero  Theologus 

cx   Iibello  ejufdem  Apojlinaris  portento- 

fas  qu^fdam  ejus  fententias  patefecit  (  a  ) , 

nimirum   effutiifle  blafphemiam  ,  atque  di* 

xiffe  ,  carnera  Chrifti  de  caelp  allatam  ef- 

fc  ;  addidifie  infuper  Chriftum  in  fua  di- 

vinitate  pafiiim  effe.  At   idem  Gregorius 

HaGrTr'  *d  cleci°n'Um  (h  )  fcribens,  cum  decem 

oAclcd1'  fatuit  anathemarifmps   adverfus    haerefes 

'*    Apollinaris ,  totidem  ,  cum  ab  ipfo  ,  tum 

a  fuis  impias  prolatas  cflfe  fententias,  im- 

mo  horrendas  blafphemias  ,    docet,  Sunt 

autem  hi  qui  fequuntur ; 

XVI.         si  quis  fanttam  Muriam  Deiparam  non 

Jkmhe-    (reJ.it  ;  exfra  divinitatem  efl  ,    Afierebat 

matifmj     id    Apoljinaris  ,    dum   carnem   Chrifti  de 

Cregorii    ccelo  fumptam  efCe  dicebat ;  unde  &fubdit ; 

rfadver!"      S'  4u'f  Chriftum  per  Virginem  tamquam 

fus  harre-  %er  (analem  decurrijje,  ac  defluxifle ,  ac 

fes  ApoU   non  tn  ea  divino  modo  ,  quia  abfque  viri 

jina.ris»      Opera  ,  humano  ,  quia  procreationis  Ugt_, 

formatum  ejfe  dixerit  ;  in  Jimili  impieta- 

te  verfatur. 

Si  quis  creatum  hominem  fuijfe  ,  Deum* 
que  poflea  fubiiffe  •>  pronunciaverit  ;  dam* 
ttationi  obnoxtus  efl  , 

Si  qtiis  duos  filios  ,  alterum  ex  Deo  & 
Tatre ,  alterum  ex  matre  ,  non  autem  u- 
num  eumdemque  induxerit ,  is  ab  ea  quo- 
que  filiorum  adoptione  excidat  ,  quce  re- 
fte  credentibus  promijfa  efl .  Et  poft  non- 
nulla  adverfus  hanc  blafphemiam  dicta_.  , 
fubdit: 

Si  quis  divinitatem  in  eo  velut  in  Pro- 
fheta  per  gratiam  operatam  fuiffe  ,  ac  non 
fecundum  effentiam  connexam  fuiffe  atque 
connecli  dixerit;  divtno  afftatu  careat ,  im- 
mo  contrario ,  nempe  diabolico ,  impleatur* 
Siquts  Cruci  affixum  non  adoret ;  ana- 
thema  Jit  ,  atque  in  eorum  qui  Deum  in- 
teremerunt ,  numerum  adfcribatur . 

Si  quis  eum  ex  operibus  perfettionem.  af- 
fecutum  fuiffe  ,  aut  pofl  baptifmum ,  vel 
refurreftionem  a  mortuis  in  Filium  adopta- 
tum  fuiffe  dixeritt  quemadmodum  quos  Crx- 
(i  deos  adfcriptitios  inducunt ;  anathema 
Jit .  Keque  enim  id  quod  cxpit ,  aut  pro- 
greditur  ,  aut  perficitur,  Deus  efl  ;  tametfl 
hcec  de  eo  idcirco  dicantur  ,  quod  paula- 
tim  hominibus  innotuerit, 

Si  quis  fanflam  carnem  nunc  exutam  &■ 
abjeftam  ,  divinitatemque  corpore  fpolta- 
tam  efle^  non  autem  cum  ajfumpta  parte  & 
ejfe  ,  &  venturam  efle  dixerit  ;  prxfentia 
illtus  gloriam  non  cernat «  Et  paulo  poft  : 
Si  quts  carnem  e  ccelo  defcendiffe ,  dr 
non  hinc  atque  a  nobis  effe  dixerit ;  awt- 
tbema  Jit .    Ac  demum  : 

Si  quis  in  hominem  mente  carentem  fpe- 
ret ;  amens  profecla  efl ,  nec  dignus  qui 
totus  falute  donetur.  Quod  enim  Apolli- 
naris "  negans  in  Chrifto  mentem,Chri- 
ftum  fernihominem  colere  videretur,  id- 


Valentiniawi  j  mn 

Valentis  Th*v>  l0' 


circo  idem  Theologus  eadem  epiftola  fub- 
dit  ;  Tu  Sarcolatra  ^Jiqutdem  ego  Anthro- 
poUtra  fum.  Haec  ex  Gregorio  Nazianze* 
no  de  eirroribus  Apollinaris,  ejufque  di- 
fcipulorum,  quos  potentifiime  confutat» 
Erant  omnes  horum  errorum  feftatores 
ab  Appllinarc  dicti  uno  eodemque  nominc 
Apollinariani ,  five  Apollinariftae,  gum  ta- 
men  inter  fe  non  unius  ejufdemque  cfient 
fententioe  afiertores :  nam  &  recitatae  mo- 
do  eorum  pravae  fententiae  Ionge  inter  fe 
reperiuntur  efi>  diverf3e;  accidit  enim_. 
(  quod  Epiphanius  in  Panario  atque  in  An- 
corato  teftatur  )  ut  ex  Apollinariftis  alii 
alia  atque   diverfa  fcntirent. 

Primus  autem  omnium,  qui  A,polIina- 
riftarum  errores  confutarit  ,  Magnus  A- 
thanafiu?  fuit,  ut  ex  Epiphanio  Hquet, 
qui  ait  mifium  fuifie  ad  eum  ab  Fpifteto 
Corinthiorum  Epifcopo  exemplar  com- 
mentarii  errorum  ipforum  ;  adverfus  quos 
eruditam  illam  ad  eumdem  Epite&um  idem 
Athanafius  fcripfit  ep-ftolam^  qnam^  ipfe 
Ctiam  Epiphanius  (c)recitat;  ubi  inter 
alia  haec  quoque  ex  ipforum  blafphemiis, 
quod  fcilicet  aflerentes  carnem  Chrifti  de* 
fcendifie  de  ccelis  ,  eam  Verbo  cr>3equa- 
lem  dixerint ;  itemque  illud  ,  quod  affir- 
marent  Verbum  fic  carnem  fsflum  ,  ut  mu- 
tatum  jn  ipfam  fuerit ;  quodque  Verbum 
ipfum  paflum  fit ,  &  alias  p'ir''Ientas  af- 
fertionesj  quas  in  unum  collieens  Atha- 
nafius  ficdeillisad  Epite^um  (  d)'  Qjua- 
lis  infernus  erutlavit ,  ut  coejff-n-tale  di- 
catur  corpus  genitum  ex  Mtria  Verbi  Dei- 
fati  ?  Aut  quod  Verbum  in  cirnf-m  &  njfa 
ac  ptlos  &  totum  corpus  tranfmutatum  efl , 
&  a  propria  natura  immutatum?  Ouisve- 
ro  omnino  audivit  a  Chrjflianis  ,  qtiod  ad- 
optinne  ,  &  mn  natura  corpus  gefl.tvit  Fi- 
Itus  ;  Aut  quis  adeo  impius  fntt,  q"i  di- 
xerit  fimul  hr  fenferit  ,  quod  Deitas  ipfiuSy 
qu<e  efl  coeffentialis  Patri,  ipfa  circum- 
cifa  efl  ,  &  imperfetta  ex  perfecla  fafta ; 
&  quod  clavis  affixum  erat  ,  non  erat  cor- 
pus  ,  fed  ipfa  opifex  naturx  efientia  ?  Quis 
%>ero  audien*  ,  quod  non  ex  Mtria ,  fed  ex 
fua  efentia^  iranfmutavit  Jtbi  ipji  Verbum 
dejideratum  corpus  ,  dix^fit  Chriflianum 
ejie  eum  qui  hcec  dicit  ?  Quis  autem  ne- 
fariam  h.xnc  excogitavit  imptetatem  ,  ut 
Vel  in  menfem  venerit ,  ut  diceret  :  Qui 
dicit  ex  Mariaeffe  Qominicttm  corpusy  non 
amplitts  Trinitatem ,  fed  quaternttatetn  in 
Deitate  docet  ?  Quare  propter  hoc  bt  qui 
Jic fintiunt ,  carnem  quam  indutt  Salvator 
ex  Maria>  ejfenttce  ipfius  Trinitatis  dicunt. 
llnde  vero  rurfus  erutlarunt  altqui  xqua- 
Um  pr&difiis  impietatem ,  ut  dicant  non^ 
effe  recentius  corpus  Deitate  ipfius  Verbi , 
fed  confempiternum  tpfuni  per  omnia  geni- 
tum  ejfe  ?  Ac  poftea  ; 

Qui  igitur  adeo  audaces  fuerunt  ,  ut 
dixerint ,  Chriflum  carne  pxjfum  &  cruci- 
Jixum ,  non  ejfe  Dominum  ac   Salvatorcm, 

4r  Deum 


XVII, 

Athanafi. 
us  impu- 
gnavit  A>- 
pollina- 
riftas  . 


>c)   Epiph, 
ba.r,n. 


(d)  Ath.ad, 
Epitt,  Epi- 
phan,  ubi 
fupr.hs.tef, 

77« 


XVIII. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
373- 


Damasi 
7- 


Pat. 


Valentiniani 
Valentis 


4°3 

Impt.  iOf 


<&  Deumy  &  Ftltttm  Patris?  Aut  quomo- 
do  Cbrt/iiani  volunt  nominari  hi ,  qut  di- 
cunt  ,  in  fanfltim  hominem ,  vclut  tnunum 
ex  Prophetis   venijfe  Vcrbum ,     &  nott  ip- 
fum  homtnem  ftclum  ejje ,  accepto  exMa- 
rta  corporc ,  /cv/  altum    Cbrtjlum  cjje  ,   6* 
altum  Dei  Filium  ,   yw/  tf«re    Mariam  & 
dnte  fxcula  Ftltus  eji  Patris  ?  Aut  quo- 
viodo  Chrtjliani  ejfe  pojjuut ,   qui    dicunt , 
altum  Deum  tjjey    &  aliud  ejje  Dei  Ver- 
hum  ?  Hac  erant  tn  commentariis  tndijfe- 
renter  quidem  ditla  ,  unam  vero  eamdem- 
que   habentia   fententiam    refpictentem   ad 
smptetatem.   Ifthxc  adeo    infana  cum  de- 
ploret  Athanafius ,    sequc   diflblvir  atque 
rcjicit  illa  ad  Epiteftum  fcripta  epiftola, 
ut  apud  Epiphanium    tranfktta  leguntur  , 
alia  vero  verfione  apud  ipfum  Athanafium 
habentur;  fed  illud  primo  in  Apollinarem 
X.i)  Atban.  ipfum    Arhanafius  (a)  intorfit    fpiculum 
crat.ndv.    ea  oratione,qua  omnes    haerefes  infefta- 
omnet  bA-  tur  :   erenim  eo  tempore  illc  tantum  Apol- 
linaris  error  innotuerat ,  quo  diceret ,  cor- 
pus  folum  a  Verbo  aflumpcum   ex  Virgi- 
ne ,  non  integrum    cum  anima   hominem. 
At  non  his  tantum  fcriptis,   fed   egregia 
edito  Commentario  de  lncarnatione  Chri- 
fti,  hos  omnes  refellit  erroves ;  meminit- 
que  unius  ex  liis,  Rhetorii  nomine,  qui 
diceret  iilud  nefas,  Chrilti  carnem  neceffe 
efle  fateri  increatam,  ut  adorationem  con- 
fequipoflet,  cum  nihil  creatum  adoratio- 
ne  divina  fit  dignum  :  huec  ,  inquam,  o- 
mnia  cum  validiflime  confutat,    oltendit 
pariter  magnam  his  cum  Manichoeis  inter- 
ceilifle  conjunctionem,  utpote  qui  ficut  il- 
li  dicerent  peccatum  exnamra  elfe.  Rur- 
fum  vero  adverfus   Apollinarem  idem    A- 
thanafius,  quo  in  ommbus  relinqueret  po- 
fteris  teftaram   fidem   Catholicam  ,  erudi- 
tumillum  Commentarium  fcripfit,  De  fa- 
lutart   adventu  Chrtflt . 
XIX.         Qyod  rurfus  fpeftat  ad   prava    ApoIIi- 
A\"  k  ol.  narls  dogmata  ;    fuiffe   de  origine  anima- 
linaris^erl  rutn  e)us  communem  cum  Tertulliano  fen- 
rores .       tentiam  ,  S.   Hieronymus    (  b  )  tcltatur  , 
tb)  Weron   eas  nimlrurn  ex    traduce   generari ,  atque 
epi!l.82..ad  inftar  corporum   ex  corporibus  ,   ex  ani- 
Oceanum.  mabus  animas  pariter  propagari.  De  eo- 
<r)  Tbeod.  ^em  °iuo9,ue  haereliarcha  Theodoretus  (  c  ) 
hs.ret.fa-    nsec  nabet :    Hic  ergo  rurfum  in  nonnullts 
bul.lib.  n.ftriptir  hypojiafeon  ,  fett  perfnarum  pro- 
prietates   confundebat ,   &  idem  factebat 
m  Triuitate  ■  tmde  eliam  injimulatus  ejl  , 
qttod   effet    Sabellianus  .   Diiplicuit    Ma- 
{i)Baf?l.in  gno  Balilio  (<f )  illud  et;am  in   Apollina- 
THexiiucr.    ie  ,  quod  Genelim    interpretatus  ,  toturo 
bamtl.i.      fe  convertit ,  fpreta  littera,  ad  allegori- 
cum  fenfuni .   Sed  &  faltus  &  arrogantiae 
fugillatus  eft  Apollinaris,  cum  pro  anti- 
quis  hcclefiafticis  canticis  ex  divina  Scri- 
ptura  acceptis  ,   novos  tn  Ecclefiam  a  fe 
editos  Pfalmos  &  diverfa  gcnera  cantico- 
rum  introduverit  ,  atque  multiplic  tare  li- 
fcrorum  fibi  gLorfam  itudnevit  comparare. 
Ann*  Eccl.  Tom.  V* 


Unde  Gregorius  Nazian/enus  hxc  ad  Cle- 
cionium :  (  e)    Qund  fi  prolixi  Itbri  ,  &  (e)Creg. 
uova  pfatteria  Davidtque  ex  adverfo  re.  Naz-  ad 
fonantta^  &  verfuum  lepos  pro  tertio  quo-  Cled.e^.z, 
dam    tejlamento    babentur  ;    nos    quoque^ 
Pfalmos  elaborabimus  ,    &  multa  coufcri- 
bemus  ac  modulabimur ,  quandoquidem  tpji 
quoque  fptrttum    Dei   babere  vtdemur ,  fi 
tamen  fptritus  gratiet  hoc   eji ,  &  non  po- 
titts  humana  novatio.    H<ec  te  apud   ple- 
bem  protejlari  volumus  ,   ne  homtnum  fer-> 
monibus  ,  velutt  bujufmodt  malum  dtfjimu- 
lantes    obruan.ur  ,    ac   pejiiferum  dogmcL^ 
fropter   imrtiam  nojiram  ,    &    focordtam 
lattus graffari  atque  tnvaleCcere  vtdeatur  . 
H.tc  Gregorius,  quod  fcilicet  Apollinart- 
fts  calumniofe  gloriarentur ,  ipfum  Apol- 
linarem  eadem   cum   Catholicis   fentire  ♦ 
Immo  eo  procaciae   pervenerunt,  ut  cum 
damnati  Roms   a  Damafo  Papa    effent  ; 
mentirentur  tamen  ,  atque  dicerent,  fo 
ab  eo  fuilfe  receptos;  ut  idem  Gregorius 
eadem  ad    Cledonium    epiltola    teftatur, 
fed    de  fe  in  primis  his   verbis  (/) :  Sed  <fi  Gregcri 
quod  nos   tn  eadem   opinione   ac  fententia  Na^ ad 
ejje  mentiuntuKi   bamum  fuum  hac    efc(t-*a,ld,e2'3" 
circumtepentes  ,  atque  boc  fuco  ,   &  pra- 
textu  cuptdttatem  fuam  nefarie  expjentes  ; 
Jimpltcitatemque    nojtram ,    qua  ficbat    ut 
tton  alienorum  loco  eos  haberemus ,  fedfra- 
terna  benevolentta  complecleremur  ,  in  fce- 
lerts  occafionem  arrtptentes  .  Atque  addit: 

Illud  ettam  indtgmtatts  accedtt  ,  quod       XX. 
ab  Oceidentali  Synodo-  fefe ,  utaudio^fu-  Apo]ijna. 
fceptos  effe  affirmant ;  a  qua  eos  priusion-  rirt.emen- 
demnatos  ejje^  nemtni  eji  obfatrum  .  Quod  tiuotur  fe 
Ji  vel  nunc  vel  ante   fufcepti  funt  qut  cum  receptosi 
Apolltnare  fenttunt  ;boc  ojiettdant ,  &nos  D.Mnafo 
acqutefcemus .  Perfpicuum  entm  ertt  ,   eos      p 
recia  doflrtnee  ajfenttri  (  nec  entm  altter 
fe  res  habere  potejt  )  Ji  hoc  confecutt  funt  . 
Id  autem  omntno  Itquebtt  ,  fi  vel  Synoda- 
Icm  codicem,  vel  eptjiolas  ,quibus  ad  conim 
munionem  admttti jubebantur  yprotulerint ; 
nam  bic  Synodorum  mos    ejl  .    Hsc  Theo- 
iogus . 

In  his  vero  illud  in  primis  obferva,  XXI. 
quod  dum  ait  in  Occidentali  Svnodo  A- 
pollinariftas  (  quod  notum  dicit  omnibus) 
j-am  fuiife  damnatos  ;  de  nulla  alia  Syno, 
do  OccidentaM  potuit  intellexilfe  ,  nifi  de 
qua  nunc  agimus,  ubi  a  Damafo  (  quod 
teftatur  idem  ipfe  Gregorius  in  pofteiio- 
ri  epiftola  ad  Cledonium  )  iidem  Apolli- 
nariitae  damnati  funt :  nuUnm  enim  aliud 
vel  fomniari  poteft  inOccidcnte  hoctem^ 
pore  contra  Apollinariftas  Concilimn  con- 
grcgatum  ,  nili  Romanuni  .  Sed  &  habes 
hic  kclor,  quod  magnopere  admircris  , 
Gr  gorii  fcilicet  erga  auc>ofitatem  Ro- 
niani  Pontificis  incomparabilem  obfervan- 
tiam,  dum  illud  putaret  a  fe  tato  reci- 
piendum  fore  ,  quod  conftsrct  ab  illo  elle 
dccretum  ;  &  licet  victeri  poflet ,  ipfum 
poftexioribus  delevifllj  priora,  nuilum  ta.- 
E  e  e    2  men 


404 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRISTI 


Dam 


ASI    PaP. 

7« 


Valentiniajii 
Valentis 


Impp.  i<% 


(a)  Cala; 

4« 


Tidei  De- 
■cretum  fe- 
mel  lanci- 
tum  Pon- 
tifex  Ro- 
imnus 
numquam 
murat  . 


•<&)  Jerem, 


<e)  Calat. 

3., 


men  crimcn  in  eo  putavit  confidcrandum 
effe  praevaricationis,  extraque  legem  po- 
fitum,  qua  Apoftolus  ait  (a):  S*  ^UeS 
tedtficavi  »  h<ec  dejlruo  ,  nonne  prtsvartca- 
torem  me  conftituo  ?  Ecce  tibi  Theologus  , 
Theologorumque  vertex  ,  quantumlibet 
fciret  Apollinariftascomplurium  accufatos 
errorum ,  quos  eadem  ipfe  impugnat  e- 
piftola  ,  quofque  omnibus  compertum  effe 
dicit  in  Occidentali  Concilio  fuiffe  da- 
mnatos;  tamen  fi  verum  effet ,  quod  illi 
mendaciter  afferebant,  ab  eadem  Synodo 
iterum  congregata  cik  receptos ;  fe  ac- 
quieturum,  neque  illis  adverfaturum  am- 
plius  pollicetur  ;  fic  namque  conteftatus 
eft  verbis  illis  hic  iterum  repetendis:  Ab 
Occidentali  Synodo  fefe  ,  ut  audto ,  fufce- 
ptos  ejfe  affirmant ;  a  qua  prius  condemna- 
tos  effe,  nemini  efi  obfcurum  ,  Quod  fi  vel 
tiunc  vel  ante  fufcepti  funt  qui  cum  Apol- 
ltnare  fentiunt ;  hoc  ojiendant  ,  &  nos  ac- 
quiefcemus  .  Sed  cur  iftud?  mox  fubdit  : 
Terfpicuum  enim  erit  ,  eos  re.dce  doclrtna: 
affentiri  (  nec  enim  alifer  Je  habere  res 
poteft  )  fi  hoc  confecuti  futtt .  Ut  plane 
appareat  ,  ex  arbitrio  pependifie  Rom. 
Pontificis,  fidei  decreta  fancire  &  fancita 
mutare  ,  atque  deccrnere  quibufcum  a  re- 
liqua  Ecclefia  communicandum  effet.J^ 
At  non  eo  fenfu  a  quoquam  accipi  veliin 
haec  noftra  verba  :  Fidei  decreta  fancire  , 
&  fancita  mutare  ;  ut  dictum  exiftimet, 
quod  femel  de  Fide  Catholica  ab  ipfo  Ro- 
manoPontifice  definitum  eft  ;  idem  abipfo 
mutari  poffe ,  atque  contraria  priori  de- 
creto  fanciri.  Abfint  hoec  ab  auditu  fide- 
lium :  nimis  enim  craftae  ftultitice  eft  id 
Orthodoxorum  quempiam  affirmare .  Sed 
fecundum  quod  a  Domino  diclum  eft  Je- 
remiae  (b  ):  Conftttui  te  fuper  gentes ,  & 
regna ,  ut  evellas  &  plantes,  deftruas  & 
tedifices ;  non  ut  ab  ipfo  Propheta  vo- 
luerit  fimul  praeftari  contraria,  ut  eadem 
quae  evelleret  plantaret,  &  quae  deftrue- 
ret ,  rurfum  aedificaret  ,  abfque  prsevari- 
cationis  nota,  fecundum  illud  Apoftoli 
(c):  Si  qute  tedificavi ,  hcec  dtflruo,  prx- 
'varicatorem  me  conftttuo  .  Sed  intellexiife 
haud  dubium  voluit  ,  ut  operaretur  illa 
circa  diverfa  ;  ita  diclum  accipias  de  Ro- 
mano  Pontifice  ,  fancire  decreta  Ftdei  , 
atque  fanctta  mutare  ;  nimirum  rectam  fi- 
dem  decreto  fancire ,  male  vero  fancitam 
a  perverforibus ,  delendo  mutare  ;  a  cujus 
decreto  caeteri  Orthodoxi  ita  dependeant, 
ut  quae  recipienda  pronunciet ,  omnino 
recipiant ;  quae  vero  rejiciendo  mutave- 
rit,  averfentur ;  prout  S.  Gregorius  Theo- 
logus,  de  quo  eft  fermo,  feciffe  cogno- 
fcitur,  ab  eo  dependens ,  uti  perfecliffi- 
mus  Orthodoxus  (  quod  profiteretur  )  in 
xecipiendo ,  vel  damnando  ,  ex  ipfo  Ro- 
mans  Sedis  arbitrio  Apollinariftas ;  nem- 
pc  rejiciendo  ipfos  ,  quos  fciret  damnatos 
ib  ipfa  j  lecipiendo  eofdem  ,  quos  ab  ea- 


dem  fciret  efle  receptos,  utpote  jam  re- 
<5tae  Fidei  confentientes  .  g£%  His  igitur 
recenfitis  occafione  Synodi  hoc  anno  Ro- 
mae  habitae  ,  jam  defcribamus  quae  de  co. 
dice  Athanafii  Romae  tunc  fub  Damafo  ab 
Apollinariftis  depravato  Rufiinus  narrat 
his  verbis  (d): 

Damafus  Epifcopus,  cum  de  recipiendis 
Apollinarianis  deliberatio  haberefur,  edi- 
tionem  Ecclefiafticce  fidei  (  cui  item  edi- 
tioni  ,  fi  Ecclefice  jungi  velint ,  fubfcri* 
bere  deberent  )  confcribendam  mandavit 
cuidam  amicofuo  presbytero  viro  dtfertif- 
fimo ,  qui  hoc  illi  ex  more  negotium  pro- 
curarat ,  Kecejfarium  vifum  eft  difianti, 
in  ipfa  editione  de  Incarnatione  Domini , 
Hominem  Dominicum  dici  ,  Offenfi  funt  in 
hoc  fermone  Apollinariftx ;  novitatem  fer- 
monis  incufare  coeperunt .  Adeffe  fibi  coepit 
qui  didaverat ,  &  ex  auCtoritate  vera_* 
fcriptorum  Catholicorum  virorum  confu- 
tare  eos  qui  impugnabant .  Accidit  ,  ut 
unus  ex  ipfis ,  qui  novitatem  fermonis  cau- 
fabantur  ,  ofienderet  in  libello  Athanafii 
Epifcopi  fcriptum  effe  fermonem  ,  de  quo 
quceftio  habebatur  .  Quafi  fuafus  jam  ille y 
cui  probatum  fuerat ,  rogavit  fibi  dari  co. 
dicem  ,  quo  &  aliis  ignoranttbus ,  &  con- 
tradicentibus  fatisfaceret .  Accepto  codi- 
ce  ,  inauditum  excogitavit  adulterattonis 
gentts .  Locum  ipfum  ,  in  quo  fermo  ifie  e- 
rat  fcriptus  ,  rafit ,  &  ipfum  fermonem  rur- 
fum  rejcripfit ,  quem  raferat .  Codex  red- 
ditur ,  fimpliciter  receptus  eft .  Movetur 
iterumpro  eodemfermcne  quceftio  .  Ad  pro- 
bationem  codex  profertur  ,  Invenitur  fer- 
mo  ,  de  quo  erat  quxftio  ,  ex  litttra  in  co- 
dice  pofitus .  Fides  proferenti  talem  co- 
dicem  derogatur ,  eo  quod  litura  tlla  cor- 
ruptionis  ac  falfitatis  videretur  indtcium. 
Sed  quoniam  (  ttt  iterum  eadem  dicam) 
•viventi  hmc  facla  funt  a  vivente  ;  con- 
tiauo  egit  omnia  ,  ut  fraus  commiffi  fcele- 
ris  nudaretur ,  &  nequitice  macula  nonin- 
nocenti  viro ,  qui  nihil  tale  gefferat ,  ad- 
heercret  ,  fed  in  auclorem  fatlt  atque  in 
uberioremejus  infamiam  redundaret,  Hac- 
tenus  Ruffinus» 

Quse  quidem  de  fe  di6ta,  utpote  fami- 
liare  Damafi ,  &  qui  illi  effet  ab  epifto- 
lis  Synodicis,  exiftimans  S.  Hieronymus 
(e),  totam  hiftoriam  fabcllae  loco  ducit ; 
ad  illam  namque  Synodum  ipfe  ea  vifus 
eft  retuliffe,  qua?  fub  eodem  Damafo,  im- 
perante  Theodofio,  collefla  eft ,  quando 
Orientalibus  quoque  Epifcopis  convoca- 
tis  ,  Paulinus  Antiochenus  ad  eam  fe  con- 
tulit  cum  Epiphanio,  quibus  ipfe  Hiero- 
nymus  comes  adhaefit  .  Oeterum  quod  lon- 
gc  ante ,  ncmpc  hoc  anno  (  ut  vidimus  ) 
cum  Petrus  Alexandrinus  Epifcopus  pro- 
fugus  Romte  effet ,  aliam  fub  eodem  Da- 
niafo  contigit  itidem  Romae  peragi  Syno- 
dum ,  in  qua  primumactum  de  Apollina- 
re  &   Apollinariftis  hsreticis }  cum  &  a 

Da- 


(d)  Rufffl. 
de  adulter. 
l.Orig.  a- 
pui  Hicro, 

xxir. 

Athanafii 
codicem 
Apollina- 
rifta  cnr- 
rumpit . 


XXIII. 

Ruffini 
hiitoria  a 
S.  Hiero- 
nymo  im« 
pugnaia  • 

(e)  Hieron. 
Afol.  adv, 
Ruffin.l.l, 


Cum  Critice  Pagii. 


■CiiRisTr 
373- 


Damasi 

7- 


Pai>. 


Valentiniani 
Valentis 


405 

Impp.  io. 


XXIV. 

Chriftum 
appella- 


minem 
Apolliua 
riftis . 


Damalb  diximus  fcriptum  efle  libellum, 
cui  fubfcriberent,  qui  ab  hsrefi  Apollina- 
ris  ad  Ecclefiam  redire  vcllent;  nonnihil 
animi  pendco,  immo  magis  adducor  ,  ut 
crcdam  de  aliquo  alio  presbytero  Dama- 
fo  inhirenti  Ruffinum   intellexifle ,  quam 
de  Hieronymo  ;  cum  dubium  non  fir,  mul- 
tis  annis  antequam  Heronymus  eo  mini- 
ilerio  ilJiufui  elfet,  alios  ad  eamdem  fun- 
cYioncm  Damafum  habuifle  miniftros.  Quod 
fi  in  hac  Synodo,  -de  qua  cft  fermo,  ea  a 
Ruffino  narrati  contigifle   dixerimus ;  de 
alio  potius  quam  de  S.  Hieronymo  ipfum 
intellexifleoportuit  :  fiquidem  cerrum  flr- 
mumque  eft  ipfum  Hieronymum  his  rem- 
poribus   in  eremo  Svrix  degiflfe  ;  nec  ve- 
nilTe  Romam  ,  nili  fub  Theodofio  Impera- 
tore,  ut  fuo  loco  aperte  conftabit.  Caete- 
rum    fi   confenferimus  ,    Ruffinum  de   S. 
Hieronymo  intellexifle  ;  tunc  affirmare  ne- 
ceire    eft,    eafdem   de    Apollinariftis    al- 
tercationesrefricuas  efle  in  alio  Conciliq 
Romano  Theodoiii  temporea  Damafo  cele- 
brato,  cui  idem  Hieronymus  praefens  fuit, 
Sed  haec  ou.nia  fuiffe   Rrffini  figmenta, 
illud  me  magnopere  perfuader;  Nam  quid 
eft  quod  ait,  complexionem  illam,  Dnmi- 
tiim  efTe    tticum  bominem ,  a  Damafo  pofitam  ad  fug- 
Domini-    giUationem  haerefis  Apollinaris,  ah  Atha- 
ll0",  nafio  (  ut  tradit  )  acceptam  ,  ab  ipfis  A« 
pollinariftis  quafi  novam    efle   rejeftam  ; 
adeo  ut  ejus  oblirerandae  caufa,  eo  modo 
codicem  depravarint;  cum  e  contra  con« 
ftet  ex  Gregorio  Nazianzeno,  eas  fuiflc 
peculiares  Apollinanftarum  voces?  ait  e- 
f»  Greg.    nim  ad  Cledonium  (  a  )  fcribens  adverfus 
N<«.  tp.u  eofdem  Apollinariftas;  Re  tmpofiuram  fa- 
ad  Cled,     ctani  komines ,  vicrffimque  ip/t  fallantur  , 
Hominem  Domimcum  (  ut  ipji  loquuntur  ) 
*vel  potius  Domtnicum  nnfirum  ,  &   Deum 
menttt  expertem  ejje  ajjercntet ;  non   enim 
bominem  a  dtvimtute  feparamus  ,  fed  unum 
eumdemque  profitemur  ,  &c.  Et  Elias  Cre- 
tenfis  ibidem   Iocum  Gregorii  explicans, 
fuifle  has  voces  ab  Apollinariftis   ufurpa- 
tas ,  oftendit . 
(b)  Ath.de     Inquam  fentcntiam  &  Athanafius  (&)» 
adventu     cum  invehitur  in  eofdem  ,  hsec  ait :  Quam 
Cbrifti  ad-  tgitur  caufattonem  excogitatts  f  Aut  quct 
v"'^°1'  fimulatione  prxtextum   queeritis  ?   Ac  cur 
non  potiut  expreffim  dicitit ,  eum  non  acce- 
fta  forma  fervit  bommem  ejfe  fatlum  ,  fed 
qttafi  bominem  apparuijfe?  Hunc  enim  in- 
telletfum  babet  vefier  fermo ,  quo  ad  pr<t- 
textum   dicitit  bcec  verba.  Qui  idcm  efi , 
idem  efi  ;  tdcoque  obtreftare  verx  dtfpen- 
fattoni  humanitatis  ajjumptte  per  fycophanm 
tiam  fatagttit  diccntes  ,   Cb.iflum   homi- 
nem  deificatum  ejje :  ac  rurfus   illud  '    In 
principio  erat  V^rbum,  quod  acccpta  for- 
tna  fervi  homo  fit   genttus  ;     aut   bnmi- 
ttem  eum  dicitis^  qui  cum  Deo  fity  aut  homi- 
tiem   Deo    implicatum  ,    aut    hnminem  pro 
tnundo  mortuum ,  &  qui  parr  altqua  mun- 
di  erttt ,  aut  bominem  peccati  tncapacem  > 


aut    hominem  Angelts   dommantem  ,    aut 
hominem  a  rebus    creatis  adaratum,   aut 
bominim    Domtntcum    *  ,     cum    Apofiolus 
dtcat  :    Paulus  fcrvus  Jefu   Chrtjlt  :   aut 
hominem  crucifixum  ,  Dominum  glorioe  ,  <*• 
ut    hominem    audtentem :  Sede    a    dcxtrir 
meis  ;  aut  bominem  venientem  ,  ut  judtcio 
judicet  :  hmc  efl   lutulenta  vefira    ex  imo 
fubruta  aqua  ,  qttam  ebibendam   hominibut 
ojfertis ,  &c.  Cur   autem   illi  fic  femper 
Chriftum  hominem,  numquam  Deum  ?  I- 
ta  fubdit    paulo   poft  :   Ideo   entm  dicitie 
Deum  ex  Vtrgjne  natmn  efie  ,  ac  non  De- 
um  hominem  ,  ut  Evangelijla    dcfinit ,   ne 
gcnituram  carnis  confitendo,  necejfitas  vos 
cogat ,  ut  natwalem  eum  efie  cognofiatis» 
&c.  Pluribus  enim  agit  de  cjulmodi  dif- 
ferentiis;  quibus  pravum  fuum  ipforurru. 
dogma  illi  aftruere  contendebant.  Csete- 
Jum  a    piis  pio  fenfu  has  voces  ufurpatas 
efle  conftat ,  &  ab   ipfomet   Athanafio  in 
expofitione  fidei ,   ubi  ait:    Dominicus   e- 
nim  homo,  quem  ad  falutem  noflram  exhi» 
buit ,   condttus   efi ,  ut    ejjet    tnittum  via- 
rum,    &c.  &  in  fermone  majore   conrra 
Apollinarem  pro  fide ,  haec  habet :  Domi- 
tiicus  autem   homo   non    tnfirmatus ,    neque 
ttolens  mortuus   f/?.C'tatur  hic   textus  ir» 
Synodo  Laferanen(i  fub  Martino  Papa  & 
martvre  in  Secretario  quinto  . 

Caeterum  complexio  ifta,  Homo  Domi- 
tticus ,  etfi  a  Catholicis  interdum  fuifte^» 
ufurpata  nofcatur  ;  tarr.en  haud  tute  dici 
S.  Auguftinus  eadem  aliquando  ufus  ex- 
iftimavit,  qui  hsc  in  retra&ationibus  ha- 
bet(f):  Ni»  video  ,  utrum  recle  dica- 
tur,  Homo  domintcus  ,  qui  efi  medtator 
Dei  &  hominum  homo  Chriflus  Jefus  ,  cum 
Jit  uttque  Dominus  :  Domtnicus  autem  ho, 
tno  quis  in  ejus  fantta  famtlta  non  potefl 
dici  ?  Et  hoc  quidem  ut  dicerem ,  apud 
quofiam  legi  traclatores  Catholicos  divi- 
norumeloquiorum  :  fed  ubtcumque  hoc  dtxi  , 
dixtfje  me  nollem  ;  poflea  quippe  vtdi  non 
efie  dicendum  ,  quamvis  nonnulla  pojjtt  ra- 
ttone  defendi.  Hxc  ipfe,ex  quibus  etiam 
fufpecla  redditur  totailla  Ruffini  narratio  . 

At  quonam  ludibrio  eumdem  Apolli- 
narem  haerefiarcham  fanclus  Fphraem  affe- 
cerit,  cum  ad  publicam  ipfum  difputa- 
tionem  aliquando  provocaflet ;  Gregorius 
Nvflenus  ita  defcribit  (  d  ) :  Sermone  quo- 
dam,  qui  fama  etiam  potius ,  quam  fcri- 
pttt  ad  nos  devenit ,  unde  ipfum  veri- 
tatts  ftudtofijjitnum  exthijfe  faCile  tntel- 
Itgi  poterat  ;  Apolltnarcm  levem ,  immo 
dementem  ac  inftnum  nuncupabat :  qui  res 
novas  moltens  ,  mttlta  impia  ,  Scriptura- 
que  facrx  adverCuntta  duobus  comprehen- 
fa  libris ,  e  fuo  eruEluns  ventre  admodum 
infulCe  ac  temere  proloqueretur.  Illos  ve- 
ro  Itbros  cutdam ,  quam  in  deltctis  ha- 
buijfe  ferebatur  ,  feminte  ajjervandos  com- 
miferat.  Qute  cum  magno  innotuifjcnt  E- 
fhretm  i  ejufdem  fe   ejfe   optnioms  cnnfin- 

gent 


*  Dotfil. 
num. 


XXV. 

Domini- 
cum  ho- 
minem 
Chriftum 
haud  re- 
cle  dici  . 

( e)  Aug.re- 
trafl.  l.u 
(.19. 


xxvr. 


(d)  Gregor. 
N)  lf.fer.de 
S.  Ephr. 

Libri  A- 
pollinaris 
glutino 
compacli  • 


405 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
373- 


Damasi  Pap. 
7- 


Valentiniani  t  '  > 
Valentis  Impp*   io' 


gens ,  femtn.im  quce  libros  cuftodiebat,  ad- 
iit ;  &   de  fe,   quts  ,/it ,   &    quam  faufla 
et  ex  eremo  afferat ,  patefectt ;  nonnulla- 
que  forte  id  genus    alia    adjictens  ,    tan- 
dem  rogat ,  ut  prceceptoris  Jibi  fcripta  pu- 
bliae  uttlttatis  caufa   exhibeat  ;  ut  nobis 
fctlicet  ,  quos  tunc  hcerettcos  vocabat ,  re- 
pvgnare  commodius  pojlet  .  Quibus  capta_. 
<verbis  femina,  eitmque  ex  tllts  unum  qui 
Apolltnaris  fujlinerent  partes  reputans  , 
libros  prcebuit ,  eos    tamett  Jibi  ceieriter 
refiitui  deprecans .  Cccterum   magnus    hic 
(a) Cenef.  Jacob  dementem  fupplantans  Efau  (a)  ,  ac 
£5«  *7«     Jlagitiofa  illa  primogentta  raptens  pruden- 
ter  oppreffit :    nam   pifcis  glutino    omnes 
illintens  chartas  ,  ita  folium  fotio  conne- 
xutt,  ut  cum  pars  una  ab  altera  ob  fir- 
mam  conjunclionem  plane  fejungi  nequtrety 
in  unatn  quaji  tabulam  finguli   libri  ctppa- 
rerent  redacli ;  ficque  eos   mulieri,  a  qua 
commodato  acceperat,  reddidit .  Qitce  qui- 
dem  artificii  hujufmodi  uti  mulier  igna- 
ra,cum  formam  eorumdem  exteriorem  fal- 
1>am  ejfe   cerneret  ;    quicquid    intrinfecus 
ejfet,  dtligenttus  infptcere  neglexit  . 
XXVIT.        Dies  vero  haud  ita  multt  elapji  erant, 
a„  n;-.,    cum  Orihodoxis  quibufdam   deferlur  fan- 
nsJelu-     "uf  fenex  )  qttt  Apollinartum   accivtjjet  , 
fusabE-    0*    cum   eo   fermones   contulijfet  .     In   ju- 
phrxm.     dtcium  ltaque  vocatus ,    impiis    illis    It- 
bris  fretus  ,    ad  ftatutum   diem    venit  ; 
ac    dtcere  quidem  pro   fe  ,    qttod  gravi 
jam    premeretur    fenio  ,    renutt ;   poftula- 
vitque   ideo  fibi   proferri   libros  ,    ut  ex 
illts    refpondere  pojfet  atque    contradice- 
re .    Cum  ergo  ijttus  delatoris  focti  fre- 
mentes  in  medium  Itbros  produxijfent;  in~ 
•veteratus  ille  dierum  malorum  tnjuftittce 
judex ,  unum  ex  eis  in  manus  fumens  ,  a- 
perire  atque  expltcare  nitebatur  ;  fed  quod 
glutino  vintltts  non  cederet  »  ad  partem— 
ejus  mediam  aperiendam  ejl  aggreffus  ,  e- 
amque  tpfam  eodem  conglutinatam  modo  tn- 
ventt  .  Quare  fua   ille   ex    prtore    libro 
fruflratus   fpe  ,  ad    alterum   fe   contulit : 
qnem  quidem  totum  tta  firmiter  connexum 
cernens  ,  ut    prorfus    expltcari    nsqutret  , 
tanto   rubore    atque  pudore  fujfttfus    ejl  , 
animoque  ufqtte  adeo    perturbatus ,  ut    ex 
€0    confejju  abiens,  quafi   mentis    atquz_, 
conjilii  tnops  &  exantmatus  in  morbum  la- 
fftts  Jit;  illamque  ignominia  notam  ita  a- 
gre  &  molejle  tultt ,   ut  parum  admodunt 
abfuerit ,  qtiin  tum  mortem  obirtt .  Hafte- 
nus  de  h:s  NvflTenus;  eo  autem  morbo  A- 
pollinarem  periilXe,  habet  Metaphraftes  • 
quod  quidem  fi  verum  e(fet?  Ephrsem  ne- 
•quaquam  ante  prjefens  tempus,   fed  poft 
ipfum  Apollinarem  ex  hac  vita  difcerliffe 
dicc-ndus  foret ;  quod  tamen    falfum  eft, 
teiiante  S.  Hieronymo ,  Ephraem  fub  Va- 
lente,  Apollinarem   vero  fub  Theodofio 
efle  defun<51um  ;    nifi  quis  dixerit  hacc  de 
Apollmari  fenioii  junioris  parente  effe  in- 
telligenda  . 


Quod  pertinet  ad  ejufdem   Apollinam  XXVIII. 
fcripta  ;  teftatur  S.  Hieronvmus  (b) ,  re-1  <b)  Meron. 
liquiffe  illum    praeter   innumera  pene  vo-  <**  fcnpt. 
lumina ,  triginta  libros  adverfus  Porphy-  ^eclef.   ta 
xiufn,  qui  inter   cxtera  ejus    opera  ma:  4o//'"'W' 
xime  probarentur  .  Conatum  infuper  eum  .„,«",'. 
tuifle  divmorum  librorum  tranllationes  o-- 
mnes    in    unum   affuere,    idem  tradit   S. 
Hieronymus  (c)  ,    qui  tamen   opus  mi ni-  (0  Weron. 
me  probavit.  Ejufdem  quoque   Apollina- ■  AP°l°get. 
ris  in  Prophetas    commentarios ,  •necnon  1««« 
in  Matthaeum  Evangeliftam ,   idem  auftor 
citat;    quos    ita  fe  legifle   afhrmat    (d) ,  (rfj  Weron. 
ut  habito  deleftu ,  ex   ftercore  aurum  fe-  f/"<?>  ^S** 
ligeret.    Patrem   eum  eloquentiae    praedi- 
cat    Philoftorgius  ;   fed  tamen    quae   effet 
verbofa    potius ,     quam  nervofa.   Multis 
rurfum   voluminibus    complures     hxrefes 
oppugnaffe,    tradit    Vincentius  Lirinen- 
fis:  ficque  de  eo   accidiffe   ait;  ut  quem 
populi  quafi  arietem  gregis  fequebantur, 
eum  deinceps  ut  lupum  fugere  coeperint. 

Ex  fcriptis  autem  Apollinaris  Polemium    XXIX". 
quemdam,    Theodoretus  (e)  teftatur  ,  il-  'f)Tl'eo,d' 
lam   haerefim   deduxiffe  ,    qua  afHrmaret ,  hAr-fM- 
Verbi  atque    carnis    commixtionem  con-    '4' 
fufionemque    fac>am    effe:    a    quo    deno-  Uxrefes 
minatos    Polemianos     harreticos,    tradit.  alisc      ex 
Rurfum  vero  difcipulos  quofdam  ejufdem  fcriptis  A- 
Apollinaris    in    Arabia    ha?refim  adveifus  poHinaris. 
D-i  genitricem   diffeminaffe,    Epiphanius 
habet  ;  illamque   horrendam  jaclaffe  blaf- 
phemiam  ,  qua   dicerent  poft  natum  Chri- 
ftum  fofepho  viro  conjunclam  effe  :  quarn 
fcelettiflimam  opinionem  impius  Helvidius 
in   Occidente  ftuduit  propagare  ;  fed   ne 
profana?  quidem  &  impia?  mentes  tantam 
biafphemam  calumniam    in   aures   admit- 
tere    tolerarunt:    quamobrem    utrobique 
pravum  femen  exaruit  .  Sed  de  Helvidio 
dicendum    inferius.   Ad    hos  confutandos 
haereticos  ,  diftcs  Antidicomarianitas  ,  ro- 
gatus  S.  Epiphanius  epiftolam  fcripfit  ad  (fj  Eplpb. 
Eeclefiam  qus  eft  in  Arabia  (f);  qui ,  &  h*r>n- 
in  Panario  adverfus   eofdem  pluribus    <S\r /g)  Epipb. 
fputavit,  ubi  ipfa  epiftola  ad  Arabes  fcri.  h&r.-)%. 
pia  legitur  (g). 

In  ea  etiam    Provincia   addit  exortam    XXX. 
tunc    effe  aliam   hxrefim ,  diclam  Colly-  Collyri- 
ridianorum  ,    qui  eamdem    Sanftiflimam_.  diani  ha:. 
Virginemut  Deum  colerent  ,  placentam- retlci- 
que  illi    facrificantes  offerrent  ;   de   qui- 
bus  ita  Epiphanius    (h)  :    Admirati ,   in-  0})  Epiph. 
quit )  fumus  ,  cum   altud  rurfus   audivif-     r'^' 
femus ,    alios  nimirum  ita  decipere ,  ttt   in 
traflatione   de  ipfa   fancla  femper  Vtrgi- 
ne  ,  pro  Deo  hanc  introducere  Jiuduerint , 
&  adhuc  ftudeant)  &  furore  quodam   ac 
amentia    ducantur  .  Narrant   enim  ,  quod 
qucedam    mulieres  in    Arabia   e   partibus 
Tljraces    hanc   vanttatem   invexerunt ,    ut 
in  nomen  femper  Vtrginis  colljridem  quam- 
dam  facrificent ,    &  Jimttl    congregentur  y. 
&  in  nomen  fantlce  Vtrginis  ultra  modtim 
quid  tentent  figgredt  nefmi   ac  blafphe-. 

vio 


Cum  Critice  Pagii. 


407 


CHRISTr 

373« 


DAMASI 

7* 


Pat, 


VAtENTINIANI    T 

Valentis  lMpr-  IO' 


"W.~    ( 


(«)  Ipipb. 
h*r.n9. 


XXXI. 

J,itterar 
Bafilii    »d 
Occiden- 
tales  , 


-ddit. 


tno  nepotto  ,  <sr  m  nomett  ipfius  facra  ce- 
Itbrent  per  multeres  ;  quod  totum  imfium 
efl  &  nefartum  ,  altenum  a  frcedtcatione 
fanclt  Spirttus:  &  alibi  (a)  de  iifdem_,  : 
Queedam  enim  multeres  currum  qttem- 
dam  Jive  fellam  quadratam  ornantet  , 
expanfa  fufer  ipfam  Itnteo  in  quadam 
illujlri  dte  annt ,  fer  altquot  dies  pa~ 
ttem  proponunt ,  &  ojferunt  in  nomen  Ma- 
rice :  omnes  autem  pane  partictpant ,  &c, 
Cum  autem  Epiphanius  haerefim  confu- 
tat ,  prinio  loco  demonftrat ,  procul  a  mo- 
re  Catholicae  Ecclefiac  abhorrerc ,  ut  mu- 
lieres  facrificent ;  deinde  pluribus  docet, 
riequaquam  Dei  genitricem  colendam_. 
tamquam  Deum  »  Caeterum  Catholica  Ec- 
clelia  fic  femper  fufcepit  cultum  fanfto- 
rum,  ut  tamen  nunquam  ipfis,  vel  in 
riomine  ipforum  obtulerit  facrificia,  fed 
in  eorum  commemorationem  dumtaxat 
cadem  Deo  ofFerat ;  quod  primo  Anna- 
lium  tomo  fufius  dictum  eft .  Qua.m  pro- 
cul  autem  abhorreret  Epiphanius  ab  A- 
giomachorum  fententia,  qua  fanftorum_ 
cultus  impugnatur,  plane  docet  ubi  agit 
de  Vitis  fand^orum  Prophetarum  ;  ubi  fae- 
pe  confirmat  morem  EQcIefise*  cum  tra- 
dit  fideles  fupplicare  folitos  ad  Hiere- 
m'i3e  fepulcrum  ,  Ifateque  interceffion» 
mulra  petentibus  beneficia  impertiri ,  ea- 
demque  proeftan  «n.  fepulcris  Ezec.hielis. 
&  aliorum  .. 

Hoc  item  anno »  qui  eft  decimus  rer- 
tius  a  perfecutione  a  Conftantio  indicta. 
in  Oriente,  ex  Synodo  Conftantinopolita- 
na  poft  Concilium  Ariminenfe  (  ut  fuo 
loco  diftum  eft  )  in  qua  decreta  funt  ab 
Imperatore  Conftantio  exilia  Epifcopo- 
rum  ;  S.  Bafilius ,  ut  ipfe  teftatur  ,  ite- 
rum  fcribit  ad  Occidentales ,  nempe  ad 
Romanum  Epifcopum ,  &  alios  (  quarto 
locodata  hxceftepiftola  )  expoftulans  to- 
ties  imploratum  auxilium  ,  minime  hafte- 
nus  impertitum  :  litterae  autem  fic  fe  ha- 
bent  (b) :  Quoniam  in  fe  fperantibus  Do- 
mintts  pollicitus  efl ,  quod  eos  ex  omni 
tnbufationis  £e»ere  velit  educere;  quam- 
Vi s  in  medto  malornm  pelago  dettneamur , 
ac  favijjimis  procellita  fpiritibus  malitice 
excitatis  agitemur  ;  perduramus  tamen  in 
Cbrijlo  ,  qui  nos  confirmat  ;  nec  vigorem 
ejus  fludii  remittimus ,  quo  curam geri- 
pitis  Ecclefiarum  •  neque  veluti  de  falute 
fropter  excrefcentem  tempeflatem  defperan- 
tes  ,  antmt  dijfolutinnem  patimur;  fed  ad- 
huc ,  quoad  ejtts  fiert  potefl ,  omnem  0- 
feram  imfendimus ,  fctentes  ettam  eum 
quem  cetus  devoraverat  ,  qt.ontam  ani- 
nium  non  defponderat  ,  fed  ad  Dominum 
(lamaverat  ,  falutem  ejfe  confecututru. . 
Ad  hunc  fane  modum  &  ipfi,  licet  in 
extrema  mala  inctderimus  ;  fpem  tamen , 
quam  in  Domino  collocatam  retinemus , 
tton  abjtcimus  ;  Ced  undiquaque  auxilium 
illttts  circumfpicientes    requtrimus  .  Unde 


efl  quod  ad  vos  quoque  refpeximus ,  fra* 
tres  venerandtfftmt  ,  qttos  in  prcefenti 
trtbulattonum  tempore  frequenter  ad  nos 
venturos  fperavimus  .  Verum  fpe  ifltt^ 
fruflrati  ,  ipfi  quoque  illud  nobis  oc~ 
ctntmus :  Expeftavi  qui  fimul  contrifta- 
retur ,  &  non  fuit ;  &  qui  confolare- 
tur,  &  non  inveni.  Sunt  enim  ejufmo- 
di  noflree  afflicliones  ,  ut  &  bi  qui  extre- 
nmm  Occidentem  incolunt ,  mertto  adhunc 
nijlrum  Orbem  fe  fe  recipere  deberent  »  Et 
quoniam  uno  membro  affltfto ,  reltqua  fi~ 
tnttl  omnia  compatiuntur ;  conventebat ,  ut 
&  nobis  jamdtu  admodum  laborantibus  af- 
feflu  commiferationis  condoleretis  .  Kon  e- 
nim  locorum  vicinitas^  fed  conjunfito  fpi~ 
ritus  conciliare ,  &  propinquos  facere  fo~ 
let  ;  quam  inter  nos  ac  dilecltonem  veflram 
intercedere  perfuafi  fumtts  . 

Qui  fit  igitur,  quod  nullas  confolationis 
litteras  ,  nullam  fratrum  vtfitattonem ,  nec 
aliud  quidquam  normee  ac  debito  dileflio- 
nts  conveniens  a  vobis  accepimus  ?  jam  e-. 
nim  tertiufdecimus  annus  efl  ,  ex  quo  nobis 
hcereticum  hoc  bellum  exortum  efl ;  in  quo 
pluribus  trtbulationibus  afflifiatee  funt  Ec~ 
clefiae ,  qu<e  ab  eo  tempore  commemorari  pof- 
funt ,  quo  primum  Evangeltum  annunctari 
caepit  .  Quarum  vobis,  fingulas  recenfere_, 
nolumus ,  ne  malorum  illorum  evidentiam 
fermonis  noflri  imbecillitas  fubefcuret .  Si~ 
mul  etiamhaud  necejfarium  efle  judicamus , 
ut  hifce  de  rebus  doceamint  ,  cum  vertta- 
tem  illarum  jam  olim  vel  famte  judicio  co~ 
gnaveritis .. 

Summa  enim  mali  hufus  efl  ;  Vlebs  ora- 
toriis  reltSiis , /'«  folitudine  congregatttr^ 
Speflaculum  videretis  miferabile ;  mulie- 
res ,  parvuli,fenes&  alias  imbecilles  im- 
brium  vehementtffimorum  ,  nivium  ,  vento-, 
rumque  molefltam  fub  gelu  htemali ,  conji-. 
militer  &  Solis  ardorem  afiate  fub  dio  a- 
gentes  perferunt :  &  hac  propterea  patiun- 
tur  ,  ne  pravum  tllud  Arii  fermentum  reci- 
fere  cogantur.  Quomodo  autem  fieri  poterity 
ut  ifla  vobis  fermone  altquo  ferfpicua-. 
reddantur  ,  nifitpfa  vos  experientta  &  fpe- 
claculum  in  oculos.  incurrens  ad  compafjio- 
nis  ajfeffum  permoveat?  Obfecramus  ita- 
que  ,  ut  vel  nunc  tandem^  vtanum  Orien- 
talibtts  forrigatis  Ecclejiis ,  qttoe  jam^. 
velut  in  genua  deprefine  tnclinant  :  ac  vi~ 
ros  aliquos  mittatis  ,.  qui  illas  de  fne~ 
miis  admoneant ,  quce  fatientice  ac  faf- 
fionibus  fro  Chrifto  toleratis  refervantttr, 
Haud  enim  tantum  habet  ejficacice  fer. 
mo  confuetus ,  quantttm  vox  feregrina  ad 
confolandum  dejettos  valet  :  friefertim  fi 
illa  ajferantur  a  viris  qui  cum  frimir 
gratia  Dei  inflrncli  ejfe  cognofcuntur,:  qua- 
les  vos  cuntlts  mortalibus  freedicamtni , 
quod  in  fide  illibate  fermaneatis  ,  &  A- 
foflolicum  depofitum  illcefum  fervetis  . 
Kon  fic  babent  res  noflrce  ;  fed  funt  apud 
nos  quidam ,  qui  gloriee  dejiderio  &    ma- 

xi- 


XXXII. 

Bafilii   ju- 
fta  expo- 
ftulatio. 


XXXIII. 

Status  mi- 
ferandus 
Ecclefiar 
Orienta- 
lis . 


4o8 


Annales  Eccleiiaftici  Baronii 


Christi 

373« 


Damasi  Pap. 

7- 


Valenttniani 
Valentis 


Impp.IO* 


XXXIV. 

Harrefibus 

innumeris 

exagitata 

Ecclefia 

Orienta* 

lis. 


(a)  Hiero». 
31/  prosm. 
in  epifl.  nd 
Cal.it.  l.i. 

Ancyrana 

Ecrlefia 

quibus 

harrefibus 

vexata. 


(h)  Tilajlr. 

'•74-7$. 

7<J. 


xime  infiatione  ifta  ,  quct  Chriftictnorum 
attimi  fubvertuntur  ,  perciti,  verba  qu<c- 
dam  novandi  Jtudio  excogitata  inducere_, 
prnefumunt  .  Vnde  Ecclefice  debilitat*> 
quafi  vafcula  qucedam  laxata^  influentem 
hcerefim  receperunt .  Vos  itaque  ,  o  dilefti 
&  defiderati  fratres ,  fitis  vulneratorum 
medici ,  &  eorum  qui  adhuc  fani  fttnt , 
fcedotribce  ,  quod  morbidum  eft  curantes  , 
&  quod  fanum  ad  pietatem  inftituentes. 
HucufqueBafilii  epiftola  ad  Occidentales, 
&  quidem  aliqua  ex  parte  decurtata : 
non  enim  ex  more,  cui  has  litteras  dederit 
perferendas,  quemve  legaverit  in  Occi- 
dentem  ,  mentionem  aliquam  habet .  Quae- 
nam  autem  caufae  intercelTerint,  cur  Da- 
mafus  retardaverit  legationem  ,  vifitatio- 
nemque  Orientalis  Ecclefia?  ,  fatis  recen- 
fitae  funt  anno  fuperiori  ;  ex  his  vero  li- 
teris  abunde  declaratur  ,  longe  abeffe  , 
ut  a  communione  Occidentalium  fe  Bafi- 
lius  continuerit  ;  ac  longe  longius  pro- 
cul  effe,  ut  idem  Bafilius  Occidentales 
hacrefis  nomine  fufpeclos  habuerit,  quos 
folos  puros  fincerofque  Orthodoxos  per- 
manfiffe  teftatur  his  litteris  . 

Sed  quod  ad  Orientalem  Ecclefiam  fpe- 

clat,jure  deplorat  ejus  calamitatem  Bafi- 

lius,  apteque  comparat   diverfarum    civi- 

tatum  Ecclefias  laxatis    vafculis    undique 

haerefim  ebibentibus  .  Nam  prseter  Sabel- 

lianam  ,  Arianam,    Macedonianam  ,    Eu- 

nomianam  ,   Photinianam ,  &  alias  fupe- 

rius    recenfitas  ,    accefferunt  quas    nuper 

diximus  diverfae  Apollinariftarum  hasreti- 

corum    claffes,ut  taceamus  de  fchifmati- 

bus  inter  Catholicos  excitatis.   At  tole- 

randum  quoquo  modo  malum    videri  po- 

terat ,  fi   nonnifi  una  civitatis   unius  po- 

pulum  haerefis  feduxiffet :  fed  videre   fu- 

neftiffimum  erat  ,  quot  domos ,  tot  pene 

haerefes  peculiares  fuiffe  :    fed   quod   im- 

pofilbile   eft     dicere    de    fingulis,    ex  iis 

quae  contingebant  Ancyrae  primariae  in  Ga- 

latia  civitatis,  caeterarum  Orientis  urbium 

ftatum    poffumus    intelligere.    Etenim   S. 

Hieronymus ,  qui    Ancyram    invifit,  cum 

in    recenfita    fuperius    peregrinatione   ex 

Cappadocia   atque   Galatia  venit   in    Sy- 

riam ,  haec   habet  (  a  )  :  Scit  mectim    qui 

vidit  Ancyram   metropolim  Galatice   civi- 

tatem  ,  quod  nunc   ufque  fchtjlnattbus  di- 

lacrata  fit ,  quod  dogmatum  varietatibus 

conftuprata  .  Omitto  Cataphrygas ,  Ophi- 

tas  ,  Borboritas  ,  &  Mantchceos  :   nota  e- 

nim  jam  hcec  humame  calamitatis   vocabu- 

la  funt  .  Quis  umqvam  Pajfalor   incitasy 

&  Afcodrobos ,  &  Artotyritas ,  &    ccete- 

ra  magis  portenta^  quam  numina   in  ali- 

qua  parte    Romani  orbis     attdtvit  ?  Haec 

ipfe.  Meminit  de  his  (b)  Philaftrius  ;  Bor- 

boritafque  effe  ait  ,  qui    dediti   concupi- 

fcentiis  futurum  negarent  judicium:   Paf- 

falorincitas  ,   qui  digitum  naribus  orique 

imponentes,  perpetuum  filentium  fervan- 


tes  ,   nihil    praeterea  curarent :    Afcodro- 
gitas,  five  Afcodrobos,    qui    bacchanalia 
in  Ecclefiam    induxerunt:  Artotyritas  au- 
tem  qui  in    facrificio  panem   &  cafeurru 
offerebant :   haec  monftra  alebat   his  tem- 
poribus    Ancyra,  licet   fanftifiimus  eidem 
praeffet  Epifcopus   Athanafius,    quem  de- 
funclum  Bafilius  adeo  luxitatque  laudavit; 
(c)  poft  quem   Leo    fancliflimus    mona-  fC)Bafd. 
chus,  cujus  meminit  Sozomenus  (d)  cum  epitf.67. 
haec  ait  de  monachis  Cappadociae  atque  Ga-  ^  S9Z0m. 
latiae:    Inter  monachos  autem  ,    quos    tllic  1.6,  e,  34. 
vtxiffe  accepi  ,  primas  tulit  leo,  qut  poft- 
ea  Ecclefice  Ancyce  Eptfcopus  creatus  eft  . 
Si  igitur  civiras,  cui  praeerant   magni  no- 
minis  Epifcopi  Orthodoxi,  adeo  lancinata 
erat  diverfis  fecTis  haereticorum  ;  quid  pu- 
tandum  de  aliis  ,  quibus  vel  fegnes  prse- 
erant  Antiftites  ,  &  magna  ex    parte  fu- 
gatis  illis,  paftoribus  quoque    carebant  , 
vel   hcereticos  accepere  Praefeclos  ?   Jufta 
igitur  angebat  doloriscaufa   mentem  Ba- 
filii,  ut  ita  ab  Oriente   vociferaretur  ad 
Occidentem  .    Sed   hoc    caeteris    deterius  Eccief[a 
(ut  diclum  eft)  malum  operata  eft  aftu-  Africma 
tia  Satanx,  ut  inter  Occidentales ,  &  O-  vexata  a 
rientales ,  Damafum  atque  Bafilium  ,  tum  Donatiftis 
occafione  nominis  hvpoftafis,    tum  defen-  & ':^^n' 
fione  Meletii    vel  Paulini  ,    atque   etiam  ^     r" 
calumniis  de  eodem  Bafilio  ubiqne  fpar- 
fis  ,  damnofa  admodum  diffidentia  orta  ef- 
fet ,  magno  totius  Ecclefise  Catholicae  de- 
trimento . 

Hoc  pariter  anno  Valentinianus  Tmp.  cum  XXXV. 
adhuc  in  Galliis  ageret  ,  Donatiftas  Fpi- 
fcopcs  rebaptizantes  cohibuit ,    dato   hoc 
ad  Julianum  Proconfulem   Africse    refcri- 

ptO    (  e  )  :  (e)  l.t.   ne 

Antiftitem,  qui  fanclitatem  baptifmi  il-  Ja»a.bapt. 
licita  ufurpatione  gemjnaverit ,  &   contra  iteret.Cod. 
inftttuta  omnium,  eam  gratiam  iterando  yTbeod. 
contaminavertt  ;  facerdotio    indignum  cen- 
femus .  Dat.    10.  Kalend.  Mart.   Trever. 
'Valentiniano   &   Valente  1777.    AA.    Cojf. 
Haec  vero  poft  liberatam  a  Firmo  tyranno 
Africam    fuiffe   refcripta  putamus.    Inva- 
luerat  enim  in  Africa  his  temporibus  Fir- 
mityrannis;  ad  quem  oppugnandum  Theo- 
dofius  fenior,  Theodofii  Imperatoris  pa- 
ter,  a  Valentiniano  in  Africam  miflus  eft,- 
qui  poft  diverfas  pugnas  eumdem  oppref- 
fit,   fublevavitque  Africam  ea  clade  diu- 
tius  afflicTatam .  Res  geftas  Ammianus  ac- 
curate  defcripfit  (/),   ad  quem  lecTorem  rf)  Amm.U 
hnec  cupientem  plenius  enarrata  rejicimus;  ^8.  &  z?. 
illa  hic  tantum,  quae  argumenti  noftri  ef- 
fe    videntur,   nolumus    praeteriifle,    cum 
fcilicet  viribus    fraclus   Firmus    legatione 
Epifcoporum  a  Theodofio  pacem  expetiit, 
de  quibus  hsec  ipfe  (g) :  Feftus  cerumms  ge-  (g)  Amm. 
mini  prcelii  Firmtts  ,  imoque  ceftuans  corde  ,  l-ty 
ne  quid  ultimce  rationis  omitteret  ,  Chri- 
ftiani  rittts  Anttftites  oraturos  pacem  cum 
obfidibus  mifit  .  Qui  quoniam  fttfcepti  le- 
niits ,  pollicttique  vitlui  congrua   miltti- 

bus 


Cum  Critice  Pagii. 


CllRISTI 

373« 


Damasi  Pap. 
7- 


Valentiniani 
Valeniis 


4°P 

Impp.  io. 


but  (  ttt  prceceptum  efi  )  lata  retulere  ref- 
ponfa ;  prccmtfjit  muneribut  Maurut  ipfe 
JiHenttut  ad  Rom.tnum  perrexerat  ducem  , 
equo  infidcnt  apto  ad  ancipitet  cafut . 
Cumqtie  prope  veniffet  ,  fulgore  fignorum 
&  terrtbtlt  vulttt  Tbeodofii  perfirtffut  , 
jumento  defiltit  ■>  curvataque  cervice  ,  hu- 
vit  pene  affixut ,  temeritttem  fuam  jlebiltter 
incufabat  ,  ptcem  obfecrando  cum  venia, 
SufceptuTque  cum  ofculo  (quoniam  id  Rei- 
fublicte  conducebat  )  bonct  fpei  jam  plenuty 
fuffictentia  pruebuit  ahmenta  ;  &  qutbuf- 
dam  proptnquis  futt  ad  obfidum  vicem  re- 
litlit  ,  abfceffit ,  captivot,  ut  fpopon- 
derat >  reddtturut  ,  quot  primit  turba- 
rttm  exordtit  raputt  .  Biduoque  pofl  lco- 
Jium  opptdum  ,  cujut  fupra  docuimut  con- 
ditores  ,  militarta  figna  &  coronam  facer- 
dotalem  cum  ctetertt  qute  interceperat  , 
vihil  cunclatut  rejlituit  ,  ut  prceceptum  efl  . 
Haec  de  pace. 
XXXVI.  Quod  fpecrat  ad  coronam  facerdotalem 
redditam  ;  illa  eflcr  creditur  pretiolior  mi- 
tra  ficdicta,  qua  in  folemnioribus  funclio- 
nibns  uti  folent  Epifcopi.  Fuit  hujus  Fir- 
nii  tyranni  frater  Gildo  nomine,  ut  Am- 
Ann.  Eccl.   Tom.  V. 

1'AGIUS        Ad    num.  XXXVI.  Tirmur  Africae   Tyrannus 

hoc   quidem     inno    periit,   ut    recte    in    AnnaJi- 

V.         bus  ;  fcd   Tbeoiofii  Comitit    patris  Theodofii  Au- 

Theodcfiut  gufti ,    qui  Firmum  debellavit  ,  mors   anno  tan- 

comesocci-  tum    trecentefimo   feptuagefimo     fexto   contigit , 


fut 


ut  Hieronymus  in  Chronico  teftatur.  Quare  er- 
rarunt  Socrates  lib.  4.  cap.  19.  &  Paulus  Dia- 
conus  ,  qui  fcripfere  ,  eum  propter  nomen  fuum 
in  conjuratione  Tlu-odori ,  de  qua  Baronius  agit , 
a  Valente  Aug.  morte  affectum  fuiffe .  N.im 
Carthago  Africa:  caput ,  ubi  Theodofiur  Comes 
jugulatus  eft  ,  non  Orienti,  fed  Occidenti  pare- 
bat ,  ideoque  Valentinio.no  juniori,    cujus  curam 


mianus  (<*)atque  Claudianus  (b)  teftan-  (a)  Amm. 
tur  :  qui  tyrannidem  fratris  collapfam  repa-  cod-l^9- 
rans  ,  Romano  Imp.  in   Africa    negotium  ,b,  cUud. 
faceffivit  ,   partefque    Donati  vehementer  debello 
fufcipiens,   maximo  fuit  Catholicis   detri-  c»'Wo». 
mento ;  unde  faclum  eft  ,  ut  quidam  Do- 
natiftarum  Epifcopus  ,    Optatus  nomine, 
quod  palam  cum  Gildone    fxviret ,    fue- 
rit  cognomento  dictus    Gildonianus;    fed 
de  hisinferius.  Finis  vero  Frmi  ille  fuit, 
ut    rurfus    tvrannidem    exercens  ,   rurfus 
per  Theodofium  oppreffus  ,  eo  defperatio- 
nis  reiactus  fit,  ut  fpontaneo  nectcns  col- 
Ium  laqueo,    mifere  vitam    finierit  .    At 
quid  gratiaj  redditum   fit  Theodofio  ,  qui 
Africam  abinfefliffimo  tvranno  liberavit; 
audi  Orofium  (c)  :    Vofl^  inquit,   cun^  U)  Orofiut 
experientiffima  provtdentia  totam  cum  Mau-  '«7«  c  33« 
ritania   Africam  meliorem    prijitnit    legi-  Theodo- 
but  reddidiffet  ;  injitmulante   &    obrepen-  fius  fenior 
te  invidia ,  jufjfus    interfici  «    apud    Cur-  ,n^"fe 
thaginem  baptizari  tn    remtfjionem  pecca-  0CCI  '  ur* 
torum  pneoptavit  ;  &   pojlquam  facramen- 
tumChrifli  ,  quod  qutejierat,  affecutut  ejiy 
poji  gloriofam  fceculi  vitam^  ettam  de  vi- 
tce  ceternitate  fecurus ,  percuffori  jugulum 

F  f  f  ul- 

ac  tutelam  cum  matre  tunc  Gratianus  gerebat . 
Non  itaque  Theodori  conjuratio,  fed  anlicorum 
&  inimicorum  calumniae  htijus  mortis  caufa:  fue- 
re  ,  neque  a  Valente  ,  fed  a  Gratiano  Imp.  frau- 
de  invidorum  decepto  ,  caeHes  jfta  iniqtia  man- 
data  .  Tradit  quidem  Orofius  lib.  7.  cap  19.  Co- 
mes  Theodofiur  a  Valente  miffur  effufas  Maurorum 
genter  multir  prdiir  fregit  .  Sed  vel  Jegendum 
a  Valentiniano  ,  vel  Orofius  hallucinatus  eft  . 
Canufii  (  Apuliat  Peucetix  oppidum  eft )  egre- 
gia  fupereft  Infcriptio  poft  Theodofii  Comitis 
mortem  pofita  ,  quar  hic  ex  Reioefio  in  fuo  Syn- 
tagmate    pag.  316.    referenda  . 


INCLYTAE    VENERANDAEa     MEMOS  IAE  VUO 
FLAViO   Theodosio   Genitori   Domini   NOSTRI 
INVICTISSIM   iPerenniq.   Principis    TheodosI 

PERPETUI    AUGUSTl CUJUS    VlRTUTE    FELICITATE 

IUSTITiA     PROPAGATUS     Terrarum     ORBIS     EST 

ETRETENTUS.     STATUAM     EaUESTREMSUBAURATAM 

POS U ER UN  T    CU R A  N  TE     AC     PERFICIENTE 

FlavioSexine   VlRo    PER  FECTISSI  M  O 

CORSECTORE    APULlAE     ET     CALABRlAE 


Notat  Reinefius  ,    loco  Sexine  ,    legendum   elTe  , 

Sextione.  Nam   Flavius    Sextio    Theodofio  fenio- 

re   imperante   Reclor  Calabria:  fuit ,    ut    docet 

Symmachus    lib.  1.    epift.  43. 

Vl.  Pax  Gothos  inter  &   Romanos  anno    quidem 

Cothorum    CCCLXIX.   fancita  fuit;fed,  ea  contemta  ,  hoc 

excurfiones  anno   exeunte    Gothi    in   Thraciam    excurfiones 

in  Thra-    fecere  ,     ut  docet  Ammianus  lib.  30.   cap.  1.  ubi 

dam.         proxime  ante  Gratiani  III.  &  Equitii  Confula- 

tum    anno  CCCLXXIV.  geftum ,  ait :   Kem  Ro- 

manam   alius    circumjleterat    metur    totiur  Gotbit 

Thracia-r    licentiur  perrumpcntis  s  qu&  funera  tunc 

explicari    poterunt     carptim  ,  fi    ad  ea  quoque  ve- 

nerimur  ,  id  eft  ,    il  Hiftoriam    noftram    perdu- 

camus  ad  annum  CCCLXXVI.  quo  Gothi  ,  Iftro 

fuperato,    majorem  vaftitatem   Thraciae  ,  aliif- 

que  Provinciis  intulere  .  In   his  rerum  anguftiis 

Valens  ,  tum  contra  Perfas  bellum  gerens  ,  au- 

xiliares  copixs  reprimcndis  Gotborum  incurfionibus 


a  Valentiniano  fratre  pe-tiit ,  qtii  mittere  detre- 
clavit  ,  dicens  :  Homini  Deo  bellum  inferentt  fup- 
petiar  ferre  mihi  nefar  eft  .  Ita  Theophanes  eo- 
dem  anno ,  quo  initium  Epifcopatus  D.  Am- 
brofii  collocat ,  cui  Cedrenus  fuffragatur .  Idem 
habet  Theodoretus  Iib.  4.  cap.  31.  &  31.  ubi 
ait  :  Mifit  ad  fratrem  ,  militarer  copiar  ab  eo  pe- 
tenr  .  Valefius  in  Notis  exiftimans ,  Theodore- 
tum  loqui  de  bello  a  Valente  poft  Valentinia- 
ni  fratris  obitum  adverfus  Gothos  fufcepto  ,  ait 
Theodoretum  pro  Valentiniano  Gratianum  fcri- 
bere  debuiffe  ,  &  a«x<p<<}Sv,  pro  dSi\<fiv,  fed  per- 
peram  .  Theodorettis  enim  loquitur  de  incurfio- 
nibus,  qu«e  hoc  anno  ,  ut  docet  Ammunus  , 
contigerunt  .  Quod  ex  eo  certum  redditur, 
quod  ftatim  fubdat :  Nec  tamen  a  pnftina  te- 
meritate  deftitit  ,  fed  in  oppugnanda  veritate  per- 
feveravit ,  (c.  Valens  .  Et  tamen  Socrates  lib. 
4.  cap.  J.  fcribit ,  Valcntem,  cura  accepifTetGo- 

thos 


4io 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

373. 


Damasi 

7- 


Pap. 


VaLENTIVIANI  r 

Valentis         Impp.io. 


(a)  Amhr, 
orat,in  fu 
nere  Theo 

in  fin. 

Theodofii 
filii  fpe- 
&.rti  vir- 
tus. 


(6)   vfww, 


(c)    Zq/ir», 
/.4. 


o/rro  prcebuit.  Hxc  Orofius,  Quxfitum 
quoque  fuiflc  ad  necem  Theodolium  ju- 
niorem  ejus  filium,  fed  divina  voluntare 
antevertiffeperjculum  ,  S.  Ambrofius  illis 
verbis  teftari  videtur,  ubi  in  oratione  in 
funere  ejus  habita  ita  dicit(<*  );  Vortavtt 
jugumgrave  Tbeodofiur  ajuventute ,  quan- 
do  in/idiabantur  ejus  faluti-,  qui  patrem 
ejus  triumphatorem  occiderant  .  Fuilfe  au- 
tem  Ipfum  hoc  rempore  prima  lanugine 
pubefcentem  ,  Ducemque  Mcefiaj  adverfus 
Sarmatas  fines  Rom.  [mperii  invadentes 
eleftum  ,  egreg  aiue  vhtute  fpeclatum  ob 
plures  de  eis  viclorias  reportatas  ,  Am~ 
mianus(6)  affirmat,  incfe  vero  tantam 
jeftimationem  rei  bellicaeex  his  fibi  Theodo- 
fius  conciliavit,  utpofteaad  fublevandum 
collapfum  in  Oriente  Romanum  Imperium, 
Dux  &  Imperator  a  Gratiano  electus  fue- 
rit,  ut  idem  auftor  Zofimufque  (c)  te- 
ftantur.  Undeautem  contigerit ,  ut  Theo, 
dofius  parens  poft  tot  praeclaras  vi&orias 
capite  truncatus  fit,  &  Theodofius   filius 


PAGIUS   thos   Iftrum    fuperafTe  ,    Orttiodoxos    Epffcopos 

de  exilio   revocafle  ;  quod  etiam   teftantur  Hie. 

ronymus  in   Chronico  &  Orofius  Iib.  7.  cap,  19. 

Ex  quibus    liquet  ,   Theodorefum  ,    quem    Nice- 

phorus  lib.  II.  cap.  49.  exfcribit ,    loqui    de   re 

ante    Valentiniani  mortem  gefta  ;   Socratem  ve- 

ro  &  alios,  de  iis,    qu«  poft   Valentiniani  obi- 

tum    acciderunt  . 

VII.  Imo  interpretatio  Valefii   ex   ipfo    Ammiano 

Egregiuni   evertitur  .  Hic  enim  lib.  31.  cap.  7.tradit,  poft- 

Terentii     quamGothi  Iftri-m  trajecerunf  anno  CCCLXXVI. 

liucis  fa,   Gratianum  Valentis  petitu  fuppetias  adverfus  Go- 

cinus.        thos   mififle  .    Hoc  itaque  anno   contigit  ,    quod 

narrat  Theodoretusde  Terentio  Duce  ,  qui  unam 

Ecclcjiam  iis  concedi  petiit ,  qui  Apoflalicam   doftri- 

nam  tuerentur  ,  cujus  tamen   libellum  Valens</>/- 

cerpfit .  Baronius  in  Annalibus  anno  CCCLXXH, 


eodem  modo  pene  pericliratus  fit ;  nemi. 
nem  inveni  qui  tradat.  Faclutn  tamen  id 
exiftimaturdolis  atqueinfidiis  Valentis  Im- 
peratoris,  qui  poft  patefactum  oraculum  , 
fuccefforem  fibi  fore ,  qui  his  litteris  pnmis , 
THEO,  confcriptum  nomen  haberet,  com- 
plures  (  ut  vidimus)  Theodoros,  atque  alios 
his  nomine  fimilesfubjecerat  quajftionibus  , 
ac  morte  mu'ctarat ,  At  vero  eo  clariores 
Theodofii  filii  vicloria  adverfus  Sarma- 
tas  erfulfere  ,  quo  reliqua  facies  Occiden- 
talis  Imperii  lugubrior  apparebat;  fiqui- 
dem  repentino  motu  Quadi  ac  Marco- 
manni  (  ut  Ammianus(  d)  eft  auctor)  AI-  tV)  Amm, 
pes  tranfgrefli  Julias,  Opitergium  exci-  #*"$• 
derunt,  Aquikjam  vero  diutius  obfede- 
runt;  parumque  abfuit,  quin  Conftantii 
Imperatoris  filia  Gratiano  nuptura,  iru. 
villa  Piftrenfi  agens  ,caperetura  Barbaris  . 
Perfeveralfe  autem  has  clades  etiam  poft 
obitum  Valentiniani  Hieronymus  tra-  (e~> meren^ 
dit  (e).  ef-i' 

Se- 

num.  III.  illud  facium  recitat,  fed  anno  non 
fuo :  tunc  enim  pax  Gothos  inter  &  Romanos 
vigebat.  Theodoretus  prarrhrum  illud  Terentii 
facinus  recitaturus  aif  :  Reverfus  tunc  erat  ex 
Armenia,  deviilis  hoflihus  .  Terentius  autem  an- 
no  CCCLXX.  Armeniam  adverfus  Perfas  tue- 
batur  ,  ut  teftatur  Ammianus  lib  17.  cap.  n. 
Pra:terea  D.  Bafilius  circa  harc  tempora  Arme- 
niar  Ecclefias  vifitans  ad  Tercntium  Comitem, 
qui  huic  Provincia;  prarerat ,  epiftolam  CCCXLIX 
dedit  ;  ideoque  non  dubium  ,  quin  Theodore- 
tus  &  Nicephorus  res  diverfis  annis  geftas  uno 
tenore  narraverint,  eoque  agendi  modo  recen- 
tes  Chronologos  in  _  errorem  induxerint .  Ab 
his  enim  Gothorum  irruptio  ,  quje  hoc  anno  ac- 
cidit  ,  cum  iis,  qua:  poft  triennium  faclx  funt, 
confunditur  . 


Cum  Critice  Pagii. 


411 


JLSU  CHRISTI 
ANNUS 

374- 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 
8. 


VALENTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  11. 


I.         QEquens  Dominiannus  trecentefimus  fe- 

•3  ptua£>efimusquartus  exorditur  Confula- 

Ambrofi-    tu  (3ratjanj  Augufti  tertio&  Equitii ;  quo 

Ip"copus  »bfoliito  anno  decimo   Imperatorum   Va- 

Mediola-    itrntiniani  atque    Valentis,    &    undecimo 

nenfis.       i nchoato  poft  Auxen:it  feram  mortem  (  ut 

ita    dicam  cum  S.    Hieronymo)  Medtola- 

nt  Ambrofio  Eptfcopo  conftituto  ,  omnit  ad 

rett.tm  fidem  Italta   convertitur  .  S:c  ipfe. 

Qiix  quidem  verba  ita    accipienda    funt> 

quod  morte  Auxentii    factum    fuerit,  ut, 

unico    illo   Ariano  Epifcopo  extimfto,  ni- 

hil  fupereflet  amplius  in  Italia  Arianx  con- 

tagionis  ;  quofuperftite  ca  Ecclefia  Aria- 

no    polluebatur  Antiftite,    ac  proinde  ea 

exparte  Italiadicebatur  immunda:   munda 

vero  tota  ,    cum    illo  fublato    de  medio, 

Catholico  illic  Epifcopo  conftituto,    for- 

des  omnes  videri   poflent  ablutx .  Scimus 

Cedrenum  anno  fuperiori,  nempe  decimo 

Imperarorum  ,  referre  ordinationem  Am- 

brofii  ;  fed  prxftat  audire    Hieronymum_. 

res  fuorum  temporum  confcribentem.  Quo- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V* 


PAGIUS    Anno  Periodi  Gr/eco  -  Roman;e  58*7; 

S^EC.  IV.      0   19.  E.  ^)   14«  P.  13.  April.  Indicl.  a. 

Anno  Ur-         Jesu  christi  374. 
bis  11 17. 

Olymp.  DAMASI    PAP.7E  <?. 

188.  an.2. 

Valentiniani  et  Valentis  Imfp.  II. 
A.C. 374. 

Gratiani  Imp.  8. 


1. 


[  1]   A      Num.I.   ad   XII.    CoflT.  Cratianus  Aug. 
111.  &  Equitius ,  uterque    m   Occiden- 


'A 


nam  autcm  modo  ejufmodi    Ambrofii  elc-  f*)  TheeJ. 
cVio  fe  habuerit ,  Theodoretus  in    primis  '•4-'«S«*« 
narrat  his  verbis  (a): 

Cum   Auxenttut    Mediolanenfit    Ecclefite       !'• 
Epifcoput   labe   Ariana    infettut ,    &  in— 
multtt  Conctltit  abdicatut ,     e    vita    exi-  ?rat,?i 

•,»-.  r  -n  ti-    1  «     •  •       Imp.  3(1 

vijjet ;  Imperator  ifiey  Valentinianus  vi- Ep;fco- 
deiicet,  accerfitit  ad  fe  Eptfcoptt ,  fic  <t-  pos . 
pud  eot  verba  facit  :  Eft  nobit  ,  utpo- 
te  facrit  &  dtvinit  litterit  inftttutit, 
explorate  cognitum ,  qualit  debeat  ejfe  it 
qui  fit  ad  Epifcopatum  gerendum  delettut ; 
&  quod  necejjefit  gregem  non  dottrina  fo- 
lum  ,  verum  etiam  prceclara  vivendi  ra- 
tione  moderari ,  &  fe  cujufque  virtutis 
exemplar  ei  preebere  ^fuaque  difciplince  re- 
ttam  vitce ,  &  morum  in/titutionem  teftem 
habere  .  Qjuare  hominem  ita  inftruttum  in 
fede  &  gradu  Epifcopali  jam  collocate  ; 
uti  &  not ,  a  quibut  hoc  gubernatur  Impe- 
rii/m,  ei  vere  &  ex  animo  capita  incltne- 
mut ,  &  illiut  reprehenfionem  (  nam  curn^. 
bomiuet  fimut,  errore  labt  necejfe  efl  ) 
F  f  f    2,  ve- 


te  creatus  .  Onuphrius  quidem  Equitium  Confu- 
Jein  Orientalem  dicit.  Verum  ex  Viclore  in  E- 
pitome  ,  Zofimo  lib.  4-.  pag.  746.  &  Ammiano  lib. 
30.  cap.  6.  conftat ,  eum  apud  Valentiniamim  fe- 
niorem  ,  quando  obiit ,  fuifie  ,  &  Magifterium 
militum  exercuifle  .  Confulatus  Gratiani  juxta 
fecundam  Confulatuum  Carfareorum  regulam , 
propter  nempe  Decennaliu.  ejas  ,  qux  ideo  an- 
no    uno  anticipavit . 

Edita-  a  Valentiniano  Aug.  hoc  anno  Decen- 
nalia.  Hinc  Ammianus  Iib.  29.  cap.  ultimo  de 
Claudio  hoc  anno  urbis  Romar  Pra?fec1o  ait :  ln- 
fflauravit   vetera  plurima ,    inter     quar    porticum 

excitavit  ingentem,  lavacro  Agrippa:  conriguain. 

Eorum  etiam   indicium    L.  18.  Cod.  Theod.  De 

operibus  publicir  .  &  L.  i  o.   De  LuJIrali    collatio- 

nc -,   a  Valentiniano  data: . 

S.  Am+ 


Confulet  , 
&  Decen- 
nalix  Cra- 
tiani  , 


II. 

Valenti- 
niani    De- 
cennaliax . 


NOTiE    [ 


aC 


OJf.  Gratianus  Aug.  III.  &  Equitius  .  Fabrettus ,  pag.  666.   num.  51». 


ARAM.    DICAVIT 
D.    N.    G  R  A  T  I  A  N  O  .     A  U  G.    T  E  R. 
A  E  Ci_U  I  T  I  O .     C  O  N  S.  S. 


E  T 


Gudiana  infcriptio  apud    Relandum ; 


M.    D.    M.    IDAFAE.    ET.     ATTINIS.    MINO 

TAU     TYRANNI.    Cf  ECDESTINI.    XVII.     KAL 

MAR.     FL.     GRATIANO.     AUG.     III. 

E  T  .     C.     E  QJJ  ITIO.     VALENTE.     V.     t> 

C  O  S  S. 

Lapis  chriftianus    vulgatus    ab  Antonio  Maria     Lupo  in  differtatione    ad  epitaphium  S,  Severs 
martyris  ,  pag.  98. 

BENEMERENTI 

IN     PACE     LIBERA 

aUE     BIXIT     AN-     CII^ 

NEOFITA.    DEP.     DIE 

III.     NONAS    MAIAS    CONS. 

GRATIANO    III-     ET    E  Q_U  I  T  I  O. 

Pafchalis  laterculus  in  fine  Gennadii  :  Crxtiano,  &  E^uitio,  ftne   notijertii  confulatus  Gratiani, 


412, 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 
374- 


Damasi  Pap. 
8. 


VALENTrNlANI 

Valentis 


Impp.  ii* 


e 

Ambro- 

fius. 


•velut  medictnam  animitrum  cupide  amphxe- 
mur .  Hucufque  dixit  Valentinianus  •  fub- 
dit  his  Theodoretus  haec  verba: 
III.  Hac    oratione   ab    Imperatore    habita , 

Concilium    Epifcoporum   contendit   ab  eo  > 
Quomodo  uf  ■  ■  p,     utpote    rapjentia  &  pietatis  infi- 

gntbus  praclare   ornatus  ,   Eptfcopum  elt- 

gat .    At  ille  :   Major   eft ,    inquit ,    hxc 

provincia  quamquae  viribus  noflris  fufttne- 

ri  pojjit ;  proinde  vos  divina    repleti  gra- 

tia,  &  illius  fplendore  illuminati ,  multo  me- 

litts  hoc  Epifcopi  deligendi  negotium^  tranf- 

igetis:    Illi   igitur   cgrejji  feparatim  per 

fe  de  eo  deliberare  coeperttnt  :  Ctvitatis  att- 

tem  habitatores    inter  fe    ipfos  dijjidere ; 

quorum  alii  hunc  ,  ilhlm  alti  delig?re  con- 

tendebanl  .  Kam   qui    errore    Auxentii  e- 

rant  imbuti ,  hi  fu<e  opinionis   fautoribus 

fujfragati  funt:  qui  vero  a    partibus  fan<e 

finceraque    doftrince  Jlabant  ,    illi  rurfus 

Epifcopum  fecum  de  fide   confentientem  ha- 

berelaborarunt .  Haec  Theodoretus  de  par- 

tis  utriufque  ftudiis  in   Epifcopo    deligen- 

do.    Commendatione   quidem   digna  fuit 

Valentiniani    modeftia  ,  cum  oblatam  fibi 

electionem  tantae  Ecclefiae  Epifcopi  recu- 

favit ,  fecundum  quod  alias  (  quod  diclum. 

eft  fuperius  )  fuerat  conteftatus ,    fui  mu- 

neris  minime  elTe  Ecclefiafticis    fe   immi- 

fcere  negotiis  .   At  quid  poft  haec  ? 

Cum  igitur  eo  modo  in  eleclione  novi 

Epifcopi  partium   ftudia  eflent   inter  fe_^ 

diverfa  ,     magnaque    timerentur    conflari 

diffidia :  Ambrofius    illius  provincite   Prae- 

feflus  ,  Mediolani  cum  eflet ,  veritus  ne 

quidnovarum  rerum  diverfae  facY'ones  mo- 

lirentur  ,  propere  ad  Ecclefiam  contendit : 

llbi  (  inquitPaulinus  a)   cum  alloqueretur 

•    F,ni  's'  phbem  ;  fubito  vox  fertur  infantis  in   po. 

pulo  fonuijfe ,  Ambrofium  Epifcopum.  Ita- 

que    qui   ante    turbulentijjlme   dijjidebant , 

quia  &  Arianifibi,  &CathoIiciJibi  Epifco- 

pum  cupiebant,  fuperatis  alterutrisy  ordina- 

ri;  repente  in  hunc  unum  mirabili  &  incredi- 

bili  concordia  confenferunt .  Haec  Paulinus  . 

Ambrofius  vero  repentino    cafu   percul- 

.    ,     r     fus  ,ac  veluti  improvifo  quodam  tonitruo 
Ambrofi-  c  n  •  ?  r         u 

us  multis    terreractus;  ut  pnmum  fefe  collegit ,  co- 

modisten-  gitare  ccepit  quibus  valeret  artibus  popu- 

tat  evade-  lum  &  Epifcopos  ab  ejufmodi    fententia 

re.  revocare.  Quid  facit  ?   Eprejfus   Ecclefia 

(  Paulinusait)  tribunal  fibi  parari  fecit , 

qutppe  mox  futurus  Epifcopus  altiora  con- 

fcendit ;  tunc  contra  confuetudinem  fuattL-. 


IV. 


Ambrofii 


V. 


(  minus  enim  fibi  tunc  utile  ratus  confi* 
lium  Probi  )  perfonis  jujfit  adbtberi  tor- 
menta  ;  nec  fe  jam  ut  Epifcopum ,  fed 
feveriffimum  Judicem  exhibet .  Confcendit 
tribunal ,  truces  carnifices  affiftere  ,  fimul- 
quetormenta  congeri  ,  vinctofque  catenis 
miferos  reos  adduci  pnlamque  torqueri  , 
nulla  adhibitacommiferatione  ,minaci  vul- 
tu  ad  incutiendum  terrorem  compofito. 
pracipit ,  quafi  vir  fanguinis  eflet ,  indi- 
gnus  altaris  minifterio ,  &  a  paftorali 
confuetudine  alieniflimus.  Sed  cum  hsc 
fpeclans  populus ,  magis  magifque  clama- 
ret,  Ambrofium  Epifcopum ;  fpe  ille  fru« 
ftratus  ,  adpotiora  remedia  convertit  ani. 
mum;  eoque  progrefTus  eft ,  ut  fpeciem 
quamdam  praefeferens  hominis  impuriffimi, 
&  ab  Epifcopali  caftitate  &  vita  remo- 
tiflimi,  quo  populum  ab  eo  confilio  di- 
moveret  ,  impudicas  mulieres  ad  fe  pu- 
blice  ingredi  faceret .  At  cum  haec,  velut 
in  fccena,  ficle  reprsfentari  populus  nnn 
ignoraret,  eaque  ex  caufa  ardentiori  ftu- 
dio  poftulare  Ambrofium  Epifcopum  non 
intermitteret ;  feque  populus  peccati  illius, 
quod  fpecie  quadam  &  fimulatione  effi- 
clum  effe  non  dubitabat ,  reum  clamaret* 
totamque  adumbrati  criminis  paenam  in 
fereciperet,  fibiqtie  imprecaretur  ;  omni 
prorfus  ille  confilio  deftitutus  (  quod  tan- 
tummodo  reliquum  effe  videbatur  )  in  fo- 
la  fuga  fpem  ponit . 

Itaque  nofte  intempefta,  civitate  egref- 
fus  ,  Ticinum    verfus   dirigit    iter,    neque 
ad  memoriam  revocans,  non  efllj  hominis  ^ 
dirigere  vias  fuas  ( b).  Cum  enim  fe  Ti-  ta  [ 
cinum  pervenifle  putavit  ,  divino  quodam  (b)  Prov. 
interceptus  numine,curfu  reflexo  Medio-  itf. 
lanum  redit,    jamque  luce   clara   portam 
Romanam  ante  oculos  pofiram  videt  •  Tum 
vero  incredibili  ftupore  afteclus,    animo- 
que  confternatus,  re  ipfa  experitur,  non 
efleconfiliumcontra  Dominum(c).  Quid  U)  Vrov. 
faceret?Qui    magiftratu  praeerat  caeteris,  1U 
fafces  deponit ,  vi&um  fe  fatetur  ;    totius 
populi  voluntati  ,    immo   verius    divinae 
auftoritati  fe  fubjicit.  Audit  populus  ,  cu- 
ftodiam  adhibet  ,    ne  iterum  fugam  arri- 
piat  ;  idque  ad   extremum   ufquequaquo 
perfici   fedulo  curat,   quod   tanto    ftudio 
exoptaverat.  Igiturad  Valentinianum  Prin- 
cipem  relatio  mittitur;    illius  enim  requi-  ^('3F^ 
ri  videbatur  aflenfus :    nam    Imperatoriis  9:  f}  jfj' 
fancTionibus  (rf)  vetitum  erat,  ne  Decu.  c.tl-'J. 

rio- 


VI. 

Ambrofii 


PAGIUS        S.   Jmbrnjii  ordinatio    hoc    anno  peracla  ,  ut 

recle  Hieronymus  in  Clironico  fecundum  editio- 

III.        nem   Scaligeri ,   anno   fc.   Abrah.tmi   1391.    per- 

S.  Jlmbro-  peram    vero    in    edirione   Ponttci   anno   fequen- 

fiut  vrdi-    ti :  quam  tamen  Petavius  lib.  6.  Karionarii  Temp. 

natur  E-      aliique   quidam   fecuti  funt  ,   non  animadverten- 

fifc  Mt-    tes ,    ftftimoldus  Deeembnt   anni  fequentis  ,  quo 

diolanen-     die  ,  tam  Gra?ci  ,quam  Latini    ejus     ordinatio- 

fis .  nem  celebrant ,  Valenrinianum  Aug.  jam  demor- 

tuum  fuiffe  ;  cum  tamen  cerrum  fit  ,  eo   vivenre 

Ambrofium  renuntiatum  fuiffe   Epifcopum.  Pr*. 


terea  hoc  anno  dies  feptimus  Idus  Decembris , 
feu  dies  feprimus  Decembris  in  Dominicam  in- 
cidir ,  qua  Epifcoporum  ordinariones  jarn  hoc 
fseculo  de  more  peracla;  .  Qui  mosoltendit ,  die 
XIV.  menfis  Junii  ,quo  Bafi/ii  ordinatio  in  Mar- 
tyrologiis  memoratur  ,  Epifcopum  Ca?farienfem 
creatum  non   effe  ;  cum  anno    CCCLXXI.  is  dies 


cuin  feria  rerria 
die  Dominica , 


concurrent ,    non    vero    cum 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
37* 


Damasi  Pat. 
8. 


Valentiniani 
Valentis 


413 

Imit.  ii* 


xiones  vel    publicis  obi'gati   functionibus 
adfcifcerentur  in  clerum  .  Ea   re   percepta 
f.i)  Vautin.  Impcraror  (  / )  fummopere  lxtatur  ;  ac  ta- 
invka       jes  a  fe  conftitutos  magiftratus  efle»  qui 
jlm  rqfii  .  jn  Epifcopos  digantur  ,    accepit   libentif- 
flmo  animo  :  Probufque  fuum  de  Ambro- 
fio  judicium ,  ac  prxjudicium   cum  proefa- 
gio  felici  eventu  comprobatum  ,  gaudebar  . 
VII.  At  pendente  adhuc  ea  relatione  ,   Am- 

Ambrofii    brofius  fallens  fuos  cuftodes ,    iterum   fu- 
htebrac .    ga  fibi  confuluit ,  atque  in  fuburbano  Le- 
ontii  clarilfimi  viri  delituit.  Sed    ubi   re- 
lationi  refponfum  eft ,  &  Imperatoris  de- 
cretum  publicatum  ,  quo  jubebat  Ambro- 
(b)  Theod.  fium  extemplo  facris  initiari  myfteriis  (b) 
A4.  c.6.     (adhuc  enim  catechumenus  erat)  &  Epif- 
copum  ordinari,  idque  Vicario    in    man- 
datis  datum  ,  ut  rebus  perficiendis  infta- 
ret;  mox  Leontius  Ambrofium  prodit  ;  qui 
itatim   Mediolanum    perducitur  .   Hofco 
ip'ius  conatus,    quibus    faepius  reluctatus 
eft  ne  Epifcopus  crearetur,  non  Paulinus 
(c)Kuf.>i.    tantum,  fed  reliqui  omnes  tum  Latini  (c) 
y.i.r.n.     tum  Graeci   hiftorici     profitentur.    Quin- 
Socr.uJ.     ctiam   ipfe  fcribens  ad    Vercellenfem  Ec- 
4.  t.%%.     c]efjam  n3(,c    eacJem   his   verbis    affirmat  ? 
™m.   '    Qttltm    inquit ,   rejiftebam    ne  ordinarer : 
f<jlremo   cum   cogerer  ,    faltem    ordtn.xtto 
■protehretur?  Sed  non  valtiit  prafcriptio, 
frtcvalutt  imprtffio .  Haecipfe.    DitTeren- 
do  enim  ordinationem  ,    putabat  eludere 
pofle  populum  ipfum  poftulantem  Epifco- 
pum;  praefcriptio  autem  prxcedebatj  non 
tantum  ne  catechumenus  nondum    peno 
(d)t.Tim.  Chriftiamis,  fed  ut  nec  neophvtus  (  d)  or- 
?•  dinaretur  Epifcopus;  quibus  fuffragaban- 

(.)  Car.on.  tuj  carones  Apoftolici  (  e )  nec  non  Nicae. 
Jpoft.te.    num  (-y)  Concilium.  Cum    igitur,  ipfo 
(f)Conc      Jicet   invito  ,   omnia    perficienda  effent ; 
Kuen.c.i.  jpfc  fe  profeffionis  effe  Catholicx  illo  po- 
tiffimum    argumento    perfpicue     demon- 
(g)  Paulin.  ftiavit  ;  dum  (  quod  Paulinus,  ait)  (g) 
>••  vit.i       nonnifi  a  Catholico  Epifcopo   petiit  ba- 
Jmbrof.      ptizari  .     Oc>ava  vero  die    poft    baptif- 
mum  fuifle  ordinatum  Epifcopum  ,  idem 
affirmat ,    quod    conrigiffe    feptimo   Idus 
Dccembris  ,  Dei  Ecclefia   ha<5tenus  cele- 
brans  illum  diem  ,  anniverfariafolemnita- 
te  teftatur . 
VIII.         Imerfuifle  ejus  ordinationi  Valentinia- 
Ambro-      num  Imperatorem  ,  auctor  eft  Theodore- 
ilns  cedit    tus  ,  de  qua  haec  habet(A):  Po/iea   vero 
tandem  .    qttam  Ambrofius    dtvtnum    ficrofantli  ba- 
thiTheod   piifmatis  munus   adeptus  tft  ,  dr  grattam 
/.4.  c,6.   '  EpiCcopalem  receperat  ;  dtcttur  Imperator 
longe  prccftanttffimus  ( nam  rebus    hts   ge- 
Jtts  tnttrerat)  hymnum  ad  gratias  Salva- 
tort  ac  Domino  agendas  recttajfe,  hts  fer- 
nte  verbis  :  Gratia  tibi  fit  Domine  omni. 
potens  &  Salvator  nofter ,  quod  cum   ipfe 
corpora  httic  viro  commijiftem  ,  tu  ei  etiam 
antmas     C"mmtnda[li  ,   tndeque    declarafti 
(i,  1'aulin.  meam  fuftam  fuifje  fententiam  :  fubdit  his 
invitx       Paulinus  (/'  ):    Cum  primum   autem  ordi- 
Amlrof.     n.itus  effet  Epifcopus  ;  omne  attrum  atque 


argentum,  quod  habere  poterat ,  Ecclefiet 
vel  pauperibus  contulit:  preedta  autem^. 
quce  habebat ,  refervato  gtrmance  fiite  ufu- 
jfruclu,  donavit  Ecclefice  ;  nthtl  Jibi  quod 
hic  fuum  diceret  ,  reltnquens  ,  ut  nudus 
&  expeditus  Chriftum  Domtnum  fequere- 
tttr .  Htc  ipfe  .  Sic  igitur  Ambrofio  or- 
dinato  Mediolanenfi  Epifcopo,  totus  con- 
gaudet  Catholicusorbis,  communicatoris- 
que  litterje  ex  more  ultro  citroque  red- 
duntur.  Qiiid  aurem  ad  eum  <criperit 
Bafilius  Magnus(  ut  quteque  annis  red- 
dantur  fuis)  dicemus  anno  fequenti:  nam 
cum  Ambrofii  ordinatio  in  fine  anni  con- 
tigerit  ;  non  prius  eas  potuit  dediffe  Ba- 
fiiius.  Si  quis  vero  integram  ,  ferieque_» 
rerum  geftarum  continuatam  legere  cce- 
pit  Vitam  Ambrofii ;  fciat  nos  eam  ex 
Annalibushifce  depromptam,  monitu  Six- 
ti  Papae  Quinti,  fimul  contexuifle  ;  quam 
ipfe  recenti  a  fe  faclae  Operum  Ambrofii 
praeponi ,  edique  juflit ;  cum  tamen  nos 
hicaddere  aliquid,  vel  mutare  contigerit. 

Quod  autem  Annalium  fcribendorum  ra-        IX. 
tio  nihil  importuniusa  nobis  exigat  ,  quam 
ut  quseque  res  gefta?  certis  fuis    quibusque  poreeie" 
reddantur  annis,  atque  fic  inftitutae  chro-  ^ionis 
nographiae  ex  firmis  probationibus  pate-  Ambrofii. 
at  demonftratio  ;  cur  hoc  anno  contigiffe 
dixerimus    Ambrofii    Epifcopatum  (   cum 
alii  ea  de  re  aliter  fentiant  )  jam  ut  di- 
camus  ,  aftringimur.  Ac  primum  quid  fen- 
ferint  alii,  in  medium  afferamus.  Erran- 
di  in  his  illa   nonnullis  pra»ceflit  occafio, 
quod  Ruffinus  (^)&  Socrates(/  )  fimul-  (k)R'iffn. 
ac    de   Damafi    Papce   agunt   eleclion?_/,  '.*«f'i*« 
ftatim  fubdunt   narrationem  de    Ambrofii  I1# 
eleftione  ;  perinde  ac  iidem  Annales  fcri-  0)  Socrat. 
pferint,  &  non  hiftoriam;  cum  faepe  con-  '•4»'»*J« 
tingat,  eos  poft  alias  res  geftas  recenfi-  2 
tas,  de  eleclione  quorumdam  prxcipuarum 
fedium   Epifcoporum    fimul    agere  ,   quos 
tamen  conftat  plurium  interdum  annorum 
interftitio  inter  fe  fuilfe  difcretos.   Rur- 
fum  vero  recentior   quidam    auclor  (m)  (m)  Pan- 
tempus  eleftionis    Ambrofii    revocans    ad  vin.infafl. 
tertium  annum  Damafi  Pontificatus ,  ra- 
tionem  iniiffe  vifus  eft  ex    Probi   Praefe- 
clurae  exordio ,  a  quo  credita  eft  Ambro- 
fio  provinciarum  adminiftratio  .   At  quis 
nefcit,  Probi  Prtefecluram   Praetorii    fsepe 
repetitam,  atque  diutius  propagatam  ,  id 
Ammiano  (»)  teftante?  ipfumque  Ambro-  (n)AmmJ. 
fium ,  antequam  in   provincias   mitttere- 17.18.19. 
tur,    in  ejufdem   praefecli   Prstorii    Pro-  30. 
bi  auditorio  (quod  teflatur  Paulinus)  cau- 
fas  orafle?     ut    plane   appareat,    nequa- 
quam  ut  Probus  illum  adeptus  eft   magi- 
ftratum  ,  Ambrofium  provincias  fufcepilfe  (0)  Ruffin. 
adminiftrandas.  Sed  quis  locusefle  potuit  /»'r-n. 
electioni  Ambrofii,  fuperftite  adhuc  Au-50^'7, 
xentio?  poft  cujus  obitum  ipfum  electum  s0'zom.) 
cum  Latini  tum  Grseci  abfque  controver-  6.  r.14/ 
fia   omnes  affirmant  (  0  )  :    immo   ipfe  S.Theod.  /,4. 
Hieronymus  fub  praefenti  undecimo  Im.  (•$• 

pe- 


414 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Christt 
374« 


Damasi  Pap. 
8. 


Valentikiaw^  - 

Valentis 


peratorum  anno,  Auxentii  obitum  cum 
Ambrofiii  electione  confignat.  Aut  quo 
modo  vel  fingi  poteit  cum  Auxentio  fi- 
mul  Ambrofium  confedifie  ;  fi  cum  tot 
certaminibus  exagitatus  Auxentius  ab  Hi- 
lario  Pidtavienfi  Epifcopo ,  Eufebio  Ver- 
cellenfi ,  Philaftrio  Brixiano  ,  Evagrio 
prefbytero  Antiocheno  Mediolani  tum  a- 
gente ,  &  fi  remotiores  quaeras ,  a  S.  A- 
thanafio  de  his  perfcribente  ad  Damafum, 
abipfoque  Romano  Pontifice  in  Concilio 
Epifcoporum  damnatus  fit  ;  de  quibus 
omnibus  diximus  fuis  locis  fuperius  ;  toto 
tamen  hoc  tempore  de  Ambrofio  nulla_. 
vel  levis  mentio  habetur  ?  Quae  enim  ad- 
verfus  Auxentium ,  Ambrofii  certamina 
recenfentur  ,  ea  contra  juniorem  Auxen- 
tjum  effe  habita,  &  poft  obitum  Valen- 
tiniani  fenioris  ,  fuo  loco  perfpicue  de- 
monftrabimus .  Quod  igitur  nulla  ante- 
hac  Ambrofii  Epifcopi  fadta  mentio  re- 
periatur,  quodque  ad  hunc  ufque  annum 
teftificatione  Hieronymi  cariofum  fenem 
Auxentium  perveniffe  conftet  ;  ejufdem 
aucforitate  hoc  anno  ponimus  eleftionem 
Ambrofii  . 
X«  Sed  poffet  quis  objicere ,  utraque ,  nem- 

pe   exitum    Auxentii  &  creationem    Am- 
brofii  rejicienda  effe  in  annum  fequentem  , 
quod  fcilicet  ibidem  apud  HieronymiChro- 
nicon  fub  eodem  laterculo  fignetur  annus 
poft  Confulatum  Gratiani  &  Equitii,  qui 
fequens  numeratur.  Sed  fcias,  le&or,  an- 
rum  illum  poft   Confulatum  ibi  pofitum_. 
leftituendum  effe  fubfequenti  laterculo  (  ut 
emendatiores  codices  habent  )  fub  ipfo  an- 
no  duodecimo   Valentiniani  ,  quo   ipfum 
mori  contigit:  nam  non  pervenit  ullo  pa- 
(5to  ad   annum  fequentem   poft  di<5torurrL. 
Confulatum,  quo  creati  funt  Confules  Va- 
lens  quinto  &   Valentinianus    majoris  fi- 
lius ;  fed  ipfo  anno  Confulibus  vacuo  (ut 
Ambro-     dicetur  )  finem   vivendi  fecit.   Hifce  qui- 
fms  quid    dem  ultimis  Valentiniani  fenioris  tempo- 
cum  Va-     ribus  ,  contigiffe  Ambrofium  creari  Me- 
lentinia-    dicfianenfem  Epifcopum  ,  ex    eo  intelligi 
no*  poteft,  dum  de  rebus  geftis  cum  eo  nihil 

prseterea  legitur ,  nifi  quae  Theodoretus 
(a)Theod.  his  verbis  enarrat  (a):  Vaucis  poft  die- 
l.\.c,6.  bus ,  ab  ordinatione  Ambrofii  fctlicet , 
cum  S.  Ambrofius  valde  libere  apud  Impe- 
ratorem  verba  faceret ,  refque  nonnullas 
tamquam  minus  recle  a  magiflratibus  ad- 
viinifiratas  coargueret ;  refpondit  Impera- 
tor  :  Kovi  jampridem  tuam  in  loquendo 
libertatem  ,  qua  explorate  cognita,  non^ 
modo  ttite  in  Efifcopum  ordinationi  non  re- 
fliti,  verum  etiam  fujfragatus  fum.  Qua- 
re  ,ficut  divina  prxfcribit  lex ,  noftrorum 
animorum  erratis  medicinam  facito  .  Haec 
Theodoretus  :  caeterae  autem  Ambrofii  res 
geftae  fane  quidem  cum  Gratiano  &  Va- 


PAGTUS        Ad  num.  XII.   Celebratum    hoc  anno   Conci- 
IV.       ijum  Vnlcntinum ,  in   quo  ltatutum  canone   IV. 


lentiniano  filio  ,  non  amplius  cum  patre 
leguntur  efle  tranfafta?  ;  de  quibus  fingu- 
lis  fiio  loco.  At  de  Ambrofii  eleclion;  jam 
fatis. 

Ejufdem  anni  Confulibus  datae  habentur 
litterae  nomine  Damafi  ad  Aurelium  Epi- 
fcopum  Carthaginenfem  ,  pofitae  ab  Ifido- 
ro  Mercatore  in  fuae  colle&ionis  e^ordio  , 
quas  praecedunt  litterae  ejufdem  Autelii 
nomine  ad  Damafum  primo  fcriptae,  qui- 
bus  petierat  ab  Apoftolica  fede  ad  fe  mit- 
ti  decreta  Romanorum  Pontificum .  At 
quid  opus  fuit  (  pace  illius  dixerim  )  men- 
daciis  exornare  veftibulum  amplae  domus  , 
ut  in  non  levem  fufpicionem  adducat  cae- 
tera  quaevera  intus  habentur?  Quomodo, 
qusfo,  potuit  Aurelius  Fpifcopus  Cartha- 
ginenfis  fcripfiffe  ad  Damafum  Romanum 
Pontificem ,  &  hunc  ad  illum  litteras  red- 
dere ,  hoc  potiffimum  anno  ,  fub  his  ptae- 
fertim  Confulibus ,  fi  adhuc  cum  S.  Augu- 
ftinus  faelus  Chriftanus  eft,  reverfus  in-, 
Africam ,  reperit  diftum  Aurelium  diaco- 
num  agere  Ecclefiae  Carthaginenfis ,  poft 
aliquod  vero  temporis  fpatium  faftum  ef- 
fe  ejufdem  civitatis  Epifcopum  ?  teftitur 
id  quidem  ipfe  Auguftinus  ,  ac  difertis 
plane  verbis(£),  cum  in  commentario 
de  Civitate  Dei  meminit  de  reditu  fuo  ex 
tranfmarinis  partibus  Carthaginem;  re- 
cenfetque  miraculum  illud  de  Innocentio 
ex  incurabili  morbo  fanato,  atque  demum 
haec  ait:  Vifitabant  eum  quotidie  fanfiivi- 
ri,  Epifcopus  tunc  Uzalen/is  beatx  memo- 
rice  Saturninus,  &  presbyter  GdoCus ,  ac 
diaconi  Cartbaginenfis  Ecclefix,  in  qutbus 
erat ,  &  ex  quibus  filus  efl  nunc  in  rebus- 
humanis  jam  Epifcopus  cum  hotwre  a  no- 
bis  debito  nominandus  Aurelius ,  cum  quo 
recordantes  mirabilia  opera  Dei ,  de  hac 
re  fepe  collocuti  fumus ,  eumque  valde  me- 
minijfe,  quod  commemor amus ,  inventmus  , 
Ita  ipfe  .  Vides  igitur  ad  quanto  pofte- 
riora  tempora  fit  referendus  Aurelii  Car- 
thaginenfis  Epifcopatus ;  &  quam  longe- 
abfit,  ut  ipfe  jam  Epifcopus  hoc  anno  ad 
Damafum  fcripferit ,  vel  acceperit  a  Da- 
mafo  litteras  ;  cum  certum  fit  reditum_, 
Auguftini  in  Africam ,  poltquam  Chriftia- 
nus  jam  effe-tus  Mediolano  recefferat,  & 
a  Portu  Romano  folverat ,  contigiffe  an- 
no  Domini  trecentefimo  oclogefimonono ; 
ut  appareat  nec  poft  annos  quindecim  Au- 
relium  creatum  efle  Epifcopum  Carthagi- 
nenfem ,  fed  perfeveraffe  diaconum .  Vi- 
des  igitur  quo  modo  recla  temporum  nor- 
ma  tortuofa  aliorum  figmenta  improbentur; 
ut  non  mireris  ,  fi  in  dignofcenda  certa 
temporum  ratione  crebrius  atque  folertius 
occupemur. 

Celebratum  habetur  hoc  anno,  iifdem- 
que    Cofs.    Concilium     Valentinum    in_ 

Gal- 


XI. 

Commen- 
txiae  litte- 
rxnomina 
Damafi  & 
Aurdii  . 


(b)  Aug.de 
Civit.  Dii 
l,ll.c.%. 


XII. 
Concili- 
um  Va- 
lentinum. 


ttt   quifquit   ii  /e  vel  vera  ,     vel    fctlfa   dixifct  ,  Conc./ium 
fides    ci  ,   quam  fuomct  teflimomo  confinnaret  ,  ba.  Valenti- 

bc-       mtm » 


Christi 
374« 


Cum  Critice  Pagii . 

Pap. 


Dawasi 
8. 


Valentiviani 
Valentis 


415 

iMPr.  11. 


Gallia  IV.  Idus  Juliij  cujus  exrant  qua- 
tuor  tantummodo  canones,  &  perbrevis 
epiftola  de  ordinationibus  legitime  facien- 
rlis,  deque  lapforum  poenitentia.  In  eo 
primum  locum  tenuit  Faegadius,  qui  ille 
putarur,ad  quem  fimulque  Delphinum 
,         .      Epifcopum  Burdegalenfem  fancli  Ambrofii 

etifl  7i  ^a^cPillola  fcr'Pra  lcgitur.  Interfnit  ei- 
dem  Rodaniu= ,  quem  alium  efle  puto  ab 
illo  Epifcopo  Tolofano,  quem  fidei  caufa 
cum  S.  Hilario  exilium  paflum  eflc ,  atque 


PAGIUS  btretitr.  Hujus  canonis  edendi  materiam  prar- 
buit ,  non  Acceptut  eledtus  Epifcopus  Foroju- 
lienfis ,  qui  ,  ut  digniratem  efFugeret  ,  falfo  fe 
criminum  retim  propalarat ,  fed  aliorum  San- 
«oriim  Sacrrdorum  humiliras  ,  qui  tremendum 
minifterium  fufcipere  veriti  ,  piifTTmam  iJhm 
fallendi  arr^m  exrosfraverant  .  Et  ratio  eft  ,  quia 
Accepti  viri  fanffijfimi  ficlum  ,  poft  conditum 
canonem  illum  ,  u  Concordio  Arelatenfi  Epifcopo 
m  niediuit.  adductnm  eft .  PrarNrrea  alfa  de 
caufa  d.ihium  illud  in  Concilio  ftifffe  nropo- 
litum  ,  definitumque  manfiffe  ,  ut  cuilibet  fTdes  , 
qu.m  fuomet  teflnronio  confirmaret  ,  haberetur  , 
hquet  ex  verbis  ejufdem  Synodi  in  caufa  Ac- 
eepti  prolatis  .  Tamen  quia  in  S  nodo  jam  fede. 
rat ,  id  eft  ,  jam  ftatutum  fucrat  ,  &  continen. 
ter  ,  non  potuit  prttft.tri  uni  quod  caterit  negaba. 
tur.  Qtiare  harc  fanflio  inferra  canoni  IV.  hu. 
jtis  Concilii  f.icla  non  eft  Accepti  oecaftone  , 
ut  inquit  Antelmius  in  D'flert  .  de  initiis  Ec- 
clel1arForojuIienfiscap.ro.  qui  fubdit  ,  ante  Ac-- 
eepturn  alios  quidem  Seden»  Forojulienfem  oc- 
cupalTe,  Cnd  eos  peniius  ignotos  eff>  ,  ficuti 
&  incertum  ,  an  QuilHniut ",.  vel  Sanclus  Leon- 
tiut  eledus  poftea  "fuerit  Forojulienfis  Erufco- 
pus:  nam  eleclionem  in  alterutrum  cecidiffe  non 
videtur  dtbitandum. 
V.  Hujus    Concilii    Synodfra  tnferfpfa  eft  :  D/7e- 

Jnflitutia  ^'Jfimit  fratribut  per  C.tllias  ,  &  quinque  Pro- 
Quinque  fincias  conflitutis  Epifcopis  .  Hic  prima  Quinque 
Prozimcia-  Prorfrjciarum  vnlgo  duftir  m  mentio  ,  ultima- 
ru-.n  vulgo,  que  '"  Concilio  Taurinenfi  anno  CCCCI.  ce- 
dtfarum.  kbrato  nccurrir  ;.  quia  poft  eum  annum  Septem 
Provinciar  vulgo  diclar  inftitufae  funf ,  ut  anno 
CCCCI.  demonftrabo  .  Ha?  Quinque  Provincix  , 
&  poflea  Septem  Provfncia:  fpeciale  Reirubli- 
c*  corpus  conftituerunt  in  Galliis  ,  cujus  par- 
tes  .  quia  haclenus  non  fatis  norar  ,  nobis  ex- 
plicmdae  erunf ,  non  folum  quia  Baronius  de 
neutra  harum  divifionum  egit  ;  fed  etiam  ,  quia 
cx  earum  elticidatione  Antiquiras  Ecclefiaftica 
non  parum  illuftrari  ,  &  docTorum  Virr-nim 
lapfus  detegi  emendariqtte  poterunt.  Qjtinque 
itaque  Provinciae  vulgo  dicTar ,  quae  Galliis  ab- 
folute  politis  opponunttir  ,  aliquando  feorfim  » 
aiiquando  cum  Galliis  ,  memorantur  :  feorfim  , 
uti  in  Notitia  Imperii  ,  ubi  fub  difpofitione  Co- 
mitis  rerum  privatarum  ,  quinque  Provincise  ita 
defignantur  :  Rationalit  rei  privata.  per  Hifp*- 
rtiat  :  Rationalit  rei  privattt  per  Galliat  :  Ka- 
tionalit  rei  privatx  per  quinque  Provinciat :  Ra- 
Xionalit  rei  privats.  per  Britanniat  ;  conjunclim 
vero  ,  uti  in  Iaudata  Synodica  ,  &  in  epiftola  ' 
Maximi  Tyranni  ad  Siricitim  Papam  anno 
CCCLXXXV.  fcripta  :  Quorum  (  nempe  Epifco- 
porum  j  Conventum  ex  opportunitate  omnium  , 
•vel  qui  intra  Calliat  ,  vcl  qui  intra  Quinqut 
Provineiar  commorantur  ,  in  qua  elegertnt  urbe , 
conflituam.  Conqueftus  erat  Siritiur  Papa  apnd 
Ma;jraum  de    Agroetio  quodam ,   qui    indebite 


VL 
Qux  fue- 
rmt  Quin- 
que  Pro- 
vincis 
vulgo  ap- 
pellats.. 


exulem    defunclum ,   ex    Severo  fuperius 

diximus.Evortius  quoquc  adfuit,  qui  jam 

a  tempore  fanfli  Silveflri  ^urelianenfem  il- 

gno   ccelefti  accepit  Ecclefiam  gubernan- 

dam  .    Dignum  plane   menioria  eft,  quid 

ftatuerint   Patres  de  his  qui  oblati  facer- 

dotii  fugiendi  occafione,  aliquod  admifif- 

fe    delicTtum    confefli    eflcnt ,  his    verbis :  <b)  Et"'P- 

(  b  ") :  Licet  non  tpnoremus  ,   multos  vere.  ^0""1'/*' 
1  j  ii        l  r  r.  -^        j-  lent.ad  Fo. 

cuntita,   &  nonnullos  horrore  jufciptendt  rvJ-uitt0>t 

facerdotii  ,  &  ut  treptdos  (qute  figna  funt  concil. ' 

fan- 


confectitus  erat  Presbyferii  gradum  :  refcripfit- 
que  Maximut  ,  fe  ut  difficuliatem  illam  folvat , 
congregaturum  Synodttm  ex  omnibus  Galliis , 
vel  ex  Quinque  Pr''v!ncifs  tanfum  . 

Quar  fuerint  hoe  Quinqne  Provincise  in  con- 
troverfia  potitum ,  diftratfis  in  varias ,  eafque 
improbabiles  ,  fententf^s  Erudiris  .  En  valdecom- 
munis  ,  quar  docet  ,  Quinqne  Provincias  vulgo 
diclas  ,  alias  non  ftiifle,  quam  eas ,  in  quas  fo- 
lida  Provincia  Narbonenfis  divifi  fuifle  vulgo 
dicittir  ,  Narbonenfem  fcilicet  primam  ,  Viennen- 
fem  ,  Alpet  maritimat ,  Alpet  Craiat  ,  fj*  Narbo- 
nenfem  feeundam  .  Gothofredus  Codicem  Theod. 
egregiis  Commentariis  lorupletans,  in  Commen- 
tario  Legis  ij.  ejufdem  Codfcfs  De  Paganit  ,  a- 
liam  opfnfonem  propofuir  ,  afferuirque  apud  fe 
certum  efle  ,  Quinque  Provincias  vulgo  diclas 
alias  non  fuiffe  ,  quam  Aquitaniam  pnmam  & 
fecundam  ,  Lugdunenfem  Senomxm  ,  in  qua  Pari- 
Jii  ,  fecundam  Lugdunenrem  ,  in  qua  Rotb"ma. 
gum  ,  &  tertixm  Lugdunenfem  ,  in  qua  Turonet  . 
Quo  paclo  Gilliarum  qninque  Provinciis  oppo- 
fitarum  nomine ,.  ''ntelligenda  veniret  antiqua 
Provincia  Narbonenfis  ,  &  paucai  alrae  Provin- 
ciar  .  Verum  ea  quemadmodum  &  vtilgaris  opi- 
nio  mox  recitata:  hic  evertenda  ,  eamque  ob 
rem  variar  Galliarum  divifione1; ,  ur  ea  ,  de  qua 
agitur  ,  certius  innotefcere  poffr  ,    perctirrenda? . 

Galliity  inqtiit   Carfar    iniiio   librT    primi   fua: 
Hiftoriae  ,  efl  omnit   divifa    in     parter    tret  ,  qua- 
rum  unam   incolunt  Be/gtt  ,    aliam    Aquitani  ,  ter- 
tiam    qui  ipforwn    tingua   Celttt  T  noflra  Galli  ap- 
pellantur  .  Ubi    Carfar  Narbonenfem   Provinciam 
a   GaJlifs    exdudit ,    qufa    pridem    Romanorum 
erat,     Provinciifque    Romanis   accenfita  .     Ean- 
dem  divifimem  nos  edocent    Agrrppa  apud    Pli- 
nium  ,  Suetonius  in  Julio  ,  Solinus   in  cap.  14.. 
aliique  .    Qyare ,   ut  recte   Scaliger    in  Notiti*. 
Gallia:     obfervavit,  ante    tempora  Augtifti  ,  qui 
de    Impeiii   Romani  Provinciis    fcripferunt  ,  ini 
divifione   Galliarum   numquam   Provinciani  Nar- 
bonenfem  comprehendunt  :  ideoquc  ,  cum    apud; 
illos      Scriptores     Galliarum     mentio    occurrit , 
excipienda     femper    Narbonenfis ,    fi     res   geftae 
ante   Augufti  Imperium   narrantur.   Hsec  divifio 
non  folum   ab  Hiftoricis    profanis ;     dd    ctiam 
Ecclefiafticis   per  plura   fa?cul*   ufurpata^  ita   ut 
urbes    antiquse    Narbonenfis ,     Galliarum   nomr- 
ne    non    inrelligerentur  .   Ecclefiae     Lugdunenfis 
&  Viennenfis   de  Martyrrbus   Marco  Aurelio  im- 
perante    apud  fc    paffts   ,    ad    Ecclefiam    Afiar  t 
Phrygiarque  fcribentes ,  fic  fuam  epiftolam  apuJ 
Eufebium     lib.  j.  cap.  I.    incipiunf :   Servi   Cbrt- 
fli  ,    qui  apud  Viennam   &    Lugdunum   Callit  de- 
gunt  ,  fratribut  per   Afiatn  ,    &  Pbrygiam   eoafli. 
tutis .  Ubi    Lugdunum  civitatem   Galliarum   vo- 
cant  ,  non   vero  Viennam  ,  quia   haec  fita  in   an- 
tiqua  Provincia  Narbonenfi  ,   quae   a  Galliis  di- 
ftincta  erat  .   Quare  cum  Severus     Sttlpicius  Iib. 
2.  Hift.  de  Martyribus  Lugdunenfibus  loquens  , 

ait 


vir. 

Antiqua 
Provinci* 
Narbonen- 
Jit  a.Gal- 
liit  diftirt. 
ila. 


4^ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


PAGIUS 


Christi 
374» 


Damasi  Pap. 
8. 


VALENTrNIANr  T 
VALENTrS  lMrP'    "* 


ranftitatis  )  falfa  in  fe  rejiciendi  honorts  treclattone  facerdotum  Det  quarttur  ,  ft. 
caufa,  dixiffe ,  tamen  quia  omntum  ftre  dtt  tn  Synodo  (  placutt  ntmtrum)  ut  qutf- 
adea  qu<e  Junt  pejora,  proclive  judiciunt  quts  de  fe  vel  vera  ,  vel  falfa  dtxtfiet , 
efl;  &  binc  matertes  dtfputattonum  in  ob-      fides  quam  futmet  tejttmomo  confirmaret  , 

babe- 


VHT. 

Secunda, 

divifio 

Galliarum 


IX. 

Tertia  di- 
•vifio  Gal- 
liarum . 


aif:  Sub  Aurelio  Antonino  r  fic  Marcus  Aurelius 
vocabatur)  vifa  primum  in  Galliis  Martyria  , 
Galbarum  nomine  antiquam  Provinciam  Nar- 
bonenfem  minime  comprehendit  .  Praeterea  Am- 
mianus  lib.  ij.  cap.  II.  locrm  ,  qui  eft  ad  con- 
flnentes  Araris  &  Rhodani  ,  txordium  Gatha- 
rum  appellat,  &  in  Itinrrario  Peutingeri  le- 
gitur  :  Lugdunum  caput  Galliarum  1  quia  fcilicet 
poft  emenfam  Viennenfem  Provinciam  antiquae 
Narbonenfis  partem  ,  prima  Romanis  civitss 
occurrebat  ,  ex  iis  ,  quar  apud  Gallias  fperiali- 
ter  dicias  ,  fita?  erant .  Hinr  Plinius  Provinciam 
Narbonenfem  fejuncrim  a  Galliis  cum  Provin- 
ciis  Italise  defcribit ,  de  eaque  ait  :  Brefiufque 
Italia  potiut  quam  Provincia.  Hlc  etiam  loquen- 
di  modus  a  facris  Conciliis  ufurpatus  .  Tn  fub- 
fcriptionibus  Concilii  Arelatenfis  primi  anno 
CCCXIV,  celebrati  ,  pnft  Ep:fcopos  Provincia: 
Viennenfis  nominantur  Epifcopi  Gallicani  eP'«- 
vinciis  Lugdunenfi  ,  Belgica  &  Aquitanica  ,  fed 
praemiffo  hoc  titulo  :  Item  e  Gallia  .  In  Concilio 
etiam  Aquileienfi  anno  CCCLXXXI.  congre- 
gato ,  initio  referuntur  nomina  Epifcoporum 
qui  eidem  interfuere  ,  infer  quos  Epif  opus 
Araufionis  ,  Epifcopus  Maffilienfis,  aliique  ex 
antiqua  Narbonenfi  Provincia  .  Tum  hi  Epif- 
copi  nominanfur  :  Conftantius  Epifcopui  Scifcia- 
nenfis  Legatus  GaUorum  .  Jufius  Legatus  Ga!lo>um. 
Telix  Legatus  Afrorum  ,  &c.  Quare  Epifcootis 
Araufionis  ,  Maftilienfis  ,  aliique  ex  antiqua  Nar- 
bonenfi  ,  qui  huic  Concilio  praefentes  fuere  , 
pro  Gallis  non  habiti .  Qu^d  &  f->ctum  in  Sy- 
nodo  Vafenfi  anno  CCCXLII.  hibita  ,  quae  ex 
Epifcopis  antiquae  Narbonenfis  conftabat  ,  ubi 
Epifcr.pi  Lugdunenfis  ,  Belgicae  ,  &  Aquitanicae 
Provinciarum,  dicuntnr  Ga*licanarumProvinciarum 
Epifespi .  Ex  quibus  liquet  ,  Quinque  Provincias 
vulgo  dicras  in  alia  Provincia  non  quarrendas , 
quam  in  antiqua  Gallia  Narbonenfi  ,  qnae  a 
Scriptoribus  nm  proftnis  quam  Ecclefiafticis  , 
tanquam  pars  Galliarum  non  effef  ,  menioratur  . 

Auguftus  aliam  Galliarum  divijionem  inftitult, 
in  qua  Provinciam  Narbonenfem  complexus  eft  , 
eafque  in  quatuor  partes  fecavit  ,  videlicet  , 
Narbonenfem  ,  Aquitanicam  ,  Lugdunenfem  &  Eel- 
gicam ,  ut  videre  eft  apud  Strabonem  ,  Me- 
Jam  ,  Plinium  &  Ptolomaeum  ,  qui  fub  Htdria- 
no  &  Antonino  vixit  ,  quique  eam  divifionem 
in   Galliae   defcriptione   fequitur  . 

Tertia  divifio  fuit  in  XIV.  Provincias  hoc 
ordine  :  Narbonenlis  partita  eft  in  Narbonenfein  , 
Viennenfem,  Alpes  Maritimas  ,  Alpes  Graias 
&  Penninas  .  Aquitani.a  in  duas  Aquitanias, 
&  Novempopulanam  .  Lugdunenjis  in  Lugdunen- 
fes  duas  ,  &  Maximam'  Sequanorum  .  Et  de- 
nique  Bclgica  ,  in  duas  Belgicas ,  &  duas  Ger- 
manias  .  Primus  omnium  hujus  divifionis  memi- 
nit  Rufus  Feftus  in  Breviario,  quod  Valenti 
Imperatori  poft  annum  CCCLXIX.  dicavit.Ibi 
enim  ait :  Sunt  Gallis  cum  Aquitania  &  Bri- 
tanniis  Provtncis  decem  &  oRo  :  Alpes  Maritims  , 
Previncia  Vienncnjis ,  Narbonenjis ,  Nove-.npopu- 
lana  ,  Aquitanis  dus  ,  Alpes  Grais  ,  Maxima  Se- 
quanorum  ,  Germanis  dus  ,  Belgics  dus  ,  Lugdu- 
venfcs  dus  :  in  Britannia  Maxima  Csfarienjis  , 
flavia  Csfaricnjis  ,  Britannia  prima  ,  Britannia 
fecunda,  Quare  fi  ex  eo  numero  quatuor  Pro- 
vincias ,  qaas  in   Britanniis  tranfmarinis  ponit, 


deirns  ,  fupererunt  quatuordecfm  .  Quidam  hanc 
divifionem  ab  H.xdriano,  quidam  a  Conflaitino  , 
quidam  a  Theodofio  inductain  volunt  .  i>ed  ulti- 
mi  manifcfte  hallucinantur;  cum  Theodofius  an- 
no  CCCLXXIX.  imperare  caeperit ,  &jamini- 
tio  Imperii  Valentiniani  &  Valentis  haec  di- 
vifio  vigeret  .  Verofimile  eft  ,  inquit  Mar<-a  in 
Differt  •  de  Primatu  Lugdunenfi  num.  LXII. 
introductam  primo  effe  hanc  divifionem  in  qui- 
bufdam  Provinciis  ex  mero  Principum  arbi- 
trio  ,  deinde  fub  Hadriano  vel  Antonino  ,  qui 
difponendi  Imperii  curam  fingularem  geffere  , 
ad  numerum  XIV.  Provinciarum  perdudtam  ef- 
fe  .  Verurn  neque  haec  fententia  admittenda . 
llle  itaque  Provinciarum  Gallicarum  numerus 
paulatim  audtus  ,  &  Valentiniani  fenioris  tem- 
pore  ad  numerum  illum  perduclus.  Jam  Lug- 
dunenfis  in  dnas  fecla  erat  Conftantino  M.  im- 
perante  :  Lex  enim  I.  Cod.  Theod.  De  cenftt , 
data  Conftantino  II.  &  Licinio  Coff".  nnno  fc. 
CCCXII.  direcla  eft  ad  Antonium  MarccHinum 
Prsjidem  Provincis  Lugdunenfis  prims  .  Quare  ea 
divifio  eo  anno  j-im  fndla  erat .  Verum  Aqui- 
tania  initio  Imperii  Valentini.ini  &  Valentis 
adhuc  unicam  Provinriam  conftftuebat .  Gmte- 
rus  enim  pag.  $6%.  Infcriotionem  profert  jim 
a  nobis  anno  CCCLXII.  nnm.  XXXII.  exhi- 
bitam,  in  qua  cum  Saturninus  non  d;catur  Prs* 
fes  Aquitanis  prims  ,  aut  Prs  es  Aquitants  fecu-i- 
ds,  initio  Impt-rii  horum  Imperarorum  ea  Pro- 
vincia  nondum  in  duas  divifa  .  S^d  ,  cum  Ru- 
fus  Breviarium  fuum  ,  in  quo  utriufque  Aqui» 
tania;  mentio  fit  ,  compofuerit  poft  anniurL. 
Chrifti  CCCLXIX.  ut  fupra  oftendi  ,  &  ante 
currentem  annum  ,  intra  illud  intervnllum  Pro- 
vinciar  Galliarum  ad  numerum  XIV.  aucla:  ,  tan- 
demque     ad    numerum    ufque   XVII. 

Quarta  G.iIIiarum  divifio  inftituta  ,  uf  vide-  X. 
tur  ,  a  Gmtiano  ante  praefentem  annum  ,  cum  Quarta 
in  ea  enuntietur  Provincii  Narbonenfis  fecun-  divifio 
da  ,  cujus  in  Breviario  Rufi  nul|a  mentio  ,  quar-  G.tlUa- 
que  ideo  poft  annum  Chrifti  CCCLXIX.  &  an-  rum. 
te  annum  prEefentem  nata  .  Lugdunenfis  itaque 
&  Narbon^nfis  in  varias  Provincias  fecl<e  funt, 
avulfaque  Senonia  a  prima  Lugdunenfi  ,  &  ter- 
tia  Lugdunenfis  feu  Turonia  a  fecunda  :  Nar- 
bonenfis  etiam  in  primam  &  fecundam  Narbo- 
nenfem  divifa  .  Narbonenfis  fecunda  ,  Lugdu- 
nenfis  tertia ,  atque  Senonia  quatuordecim  prio- 
ribus  Provinciis  adjeclse  ,  efficiunt  numerum  Pro- 
vinciarum  XVII.  Marca  loco  Iaudato  num.  LXIV. 
non  Narbonenfem  ,  fed  Viennenfem  partitam 
contendit;  ideoque  Narbonenfem  fecundam  par- 
tem  fuiffe  ,  non  Narbonenfis  prima? ,  fed  Vien- 
nenfis,  etfi  nomen  hanc  fectionem  a  Narbonenfi 
prima  faclam  fuiffe  demonftrare  videatur .  Ete- 
nim  ,  inquit  Marca  ,  Narbonenfis  priina  Rho- 
dano  terminabatur ;  Viennenfis  vero  Arelatem 
&  Maffiliam  comprehendebat .  Unde  fequitur  , 
Narbonenfem  fecundam  ,  quae  civitatem  Aquen- 
fem  ,  &  reliquas  ufque  ad  Alpium  Maritima- 
rnm  fines  continebat  ,  a  Viennenfi  diftraciam  , 
non  autem  a  Narbonenfi  prima  ,  a  qua  tanto 
intervallo  diffita  erat  .  Ma-rcam  alii  paffim  fe- 
quuntur .  Verum  Ionge  potior  conjectura  alio- 
rum  qui  putant  ,  Narhonenfem  fcilicet  fecundam 
partem  fuiffe  Narbonenfis  primae,  ab  eaque  dis- 
tradhm  .  Quod  ex  eo  liqust ,  quod   Viennenfi , 

cum 


Cum  Critice  Pagii, 


Christi 
$74- 


Damasi  P^r. 
8. 


Valentiniani 
Valentis 


417 

IMpp.  ir. 


baberetur .  Haec  ibi  ;  quid  fimilc  nuper 
vidimus  in  Ambrofio :  nam  ut  faccrdotii 
dignitatem  erfugcret,  crudelis  atque  im- 
pudicus  univetfo  populo  videri  voluit  ;  at 
ne  fic  quidem  valuit  onus  effugere  ,  qui 
Ann.  Eccl.   Tom.  V. 

PAGIUS  c»m  a  Narbonenfi  feparara  eft  ,  attributar  fuif- 
fent  civitates  viginti  ,  novem  tantum  Narbo- 
nenfi  reliclis.  Contra  vero  ,  fi  Narbonenfem 
fecundam  a  Narbonenfi  prima  avulfam  fuifte  di- 
xerimus ,  quando  facla  eft  divifio  in  Narbonen- 
fcm  &  Viennenfem  ,  tredecim  civitates  utrique 
Provinciae  affignata:  fuerint  ,  &  poftea  in  fub- 
divifione  Provinciae  Narbonenfis ,  Narbonenfis 
prima  fex  civitates  retinuerit ,  &  feptem  Narbo- 
nenfi  fecundar  attributa:  fuerint ;  quod  longe  ve- 
rofimilius  eft ,  quam  fi  dicamus ,  Narbonerjfem 
fecundam  a  Viennenfi  feparatam  »  &  in  ea  fe- 
paratione  tredecim  civitates  Viennenfi  reliflas, 
&  feptem  tantum  Narbonenfi  secundx  acjfcri- 
ptas  .  Htc  enim  divifio  proportionem  non  ha- 
buiflet.  Prarterea  quemadmodum  Provincise  a 
Lugdunenfi  pr/ma  avulfae  ejus  nomen  retinue- 
runt  ,  diclaque  funt  Lugdunenfis  fecunda  ,  & 
Lngdunenfis  tertia;  pari  eademque  ratione  ,  quin- 
ta  Provincia  antiqua:  Narbonenfis,  dicla  eft  Nar- 
bonenfis    fecunda  ,     quia    a    Narbonenfi.    prima 


hujus  canonis  paulo  ante  promulgati  au> 
cloritate  nonninil  juvari  poruiifet,  nifi  po- 
puli  in  eo  petendo  conftantia  fuiffet  qua- 
vis  legc  fuperior  . 
Quod  autem  ad  rcs  Orientales  perti- 
G  g  g  net 


xm. 


disjunfla.  Nec  refert  ,  quocf  Nnrbonenfis  fecun- 
da  tanto  intervalloa  prima  diflita  fit ,  &  Vien- 
nenfi  ita  vicina  .  Viennenfis  enim  Rhodano  cum 
Arelate,  &  mari  Mediterraneo  cum  Maffilia 
jungebatur  :  ideoque  ex  urbe  Viennenfi  ad.Maf- 
filienfem  ,  qua  fecundo  amne  ,  qua  maritimo 
itinere  ,  facilis  acceffus  erat  .  Unde  in  Noti- 
tia  Imperii  Viennenfis  Provincia  paffim  voci» 
tatur  Gallia  Ripenjis,  vel  Gallia  Riparienfit  ,  a 
Rhndano   nempe  ,  quo  ha*c  Provincia    alluitur  . 

Quia  verohanc  divifionem  Galliarum  in  XVII»       XI. 
Provincias    Ecclefia   in  conftituendis    per  Gallias  Uotiiia 
Metropolitanis.&  Ep.ifcopis  pJerumque  fecuta  eft ,  Provincia- 
exhibenda    hic    Notitia    Provinciarum  &  civita-  rum  G*l- 
tum   Galliarum  ,   quam    primum  Sirmondus  cum  lit. 
Conciliis  Gallicanis  in    lucem    emifit ,   non     fo- 
lum  ad  locupletandos  Annales  Ecdefiafticos  xfed 
etiam  ,  ut    Quinqne  ,  ac  Septem     Provinciae     a 
Galliis  diftincla:   in    aipeclum  lucemque  quodam- 
modo  proferantut. 


NOTirii  PROVIKCIARUM  ET  CIVIT  AT  U  M  G  ALLIJE. 
1»  Provinciis   Gallicanit ,  qus.  eivitates  Jint . 


PROVINCIA     LUGDUNENSIS     rRIMA 
nuniero  V. 

Metropolis  Civitas  Lugdunenfium. 
Civitas  iEduorum  . 
Civitas  Lingonum  . 
Caftrum  Cabilonenfe  . 
Caftrum    Matifconenfc . 

PROVINCIA  lugdunensis  secunda, 
numero   VII. 

Metropolis    Civitas    Rotomagenfium  , 

Civitas  B.ijocaffuim  . 

Civitas    Abrincatum. 

Civitas  Ebroicorum . 

Civitas  Sagiorum  . 

Civitas   Lexoviorusn  . 

Civitas  Conftantia  . 

Provincia  LUGDUNENSIS  TERTIA 
numero   IX. 

Metropolis   Civitas    Turonorura  % 
Civitas  Cenomannorunv, 
Civitas  Redonum. 
Civitas  Andicavorum  . 
Civitas    Namnetum. 
Civitas  Coriofopitum . 
Civitas   Venetum  . 
Civitas  Oflifmorum. 
Civitas  Diablintum. 

ProvinciaLugdunens.sSenonia, 
numero  VII. 

Metropolis    Civitas  Senonum  . 
Civitas  Carnotum  . 
Civitas   Antifndorum  4 
Civitas   Tricaffium  . 
Civitas    Aureliancrura. 


PRIMA, 


SECUNDA, 


Civitas   Parifiorum  . 
Civitas  Meldorum . 

PROVINCIA   BELGICA 
numero  IV. 

Metropolis  Civitas    Treverorum  .. 
Civitas   Mediomatricorum  Mettis .. 
Civitas  Leucorura  Tullo.. 
Civitas    Verodunenfium . 

Prqvincia  Belgica 
numero  XII. 

Metropolis  Civitas    Remorum  . 
Civitas  Sueffionum. . 
Civitas  Catuellaunorum  . 
Civitas  Veromanduorum ,. 
Civitas    Atrabatum  . 
Civitas  Camaracenfium  . 
Civitas   Turnacenfium  . 
Civitas   Silvaneclum  . 
Civitas   Bellovacorum  . 
Civitas  Ambianenfium . 
Civjtas.  Morinum  . 
Civitas   Bononienfium. 


PROVlNClA  GERMANICA    PRlMA, 
numero  IV. 

Metropolis  Civitas    Moguntiacenfium . 
Civitas  Argentoratenfium . 
Civitas   Nemetum  . 
Civitas  Vangionum. 

PROViNClA   GERMANiCA  SKCUNDA, 
numero  II. 

Metropolis  Civitas  Agrippinenfium . 
Civitas  Tungrorum . 

Pro- 


xir. 

Ali*.  Gai- 

liarum 

Pravintis. 


418 


Annales  Ecclefiaftki  Baronii 


Christi 

374' 


Damasi  Pap. 
8. 


Valentiniani 

Valentis 


lMPr.  II. 


legatio  nct;    iifdem  Confulibus  miiTa   eft  legatio 

exPam-  a  magiftratu  &  clericis   Ecclefia?    Suedro- 

philiaad  r(Jm  jn  PampTiiliaad  fanctum  Epiphanium, 

nFum/'  qua  petierunt  de  fide  Catholica  ejus  lit- 


PAGIUS     PROVINCIA      MAXIMA      SEQ.UANORUM 

numero  IV. 

Metropolis  Civitas  Vefontienfium  . 
Civitas   Equeftrium  Noiodunus  . 
Civitas  Elvitiorum  Aventicus . 
Cjvitas  Bafilienfium  . 
Caftrum   Vindoniffenfe . 
Caftrum    Ebredunenfe  . 
Caftrum    Rauracenfe  . 
Portus   Abucini  . 

PROVINCIA    A  LPIUM   GRAIARUM 
ET    PENNINARUM 
numero  II. 

Civitas  Centronum  Darantafia  . 
Civitas  Vallenfium  Ocloduro  • 

Item   in   Provinciis  Septem . 


XIII. 
Septem 
Provincia. 
•vulgo  di.    Metropolis  Civitas 


PROVINCIA  VIENNENSIS, 
numero  XIII. 


Viennenfium . 


(ld.  Civitas   Genavenfium  . 

Civitas   Gratianopolitana 
Civitas    Albenfium . 
Civitas   Deenfium  . 
Civitas  Valentinorum. 
Civitas  Tricaftinorum . 
Civitas    Vafienfium  . 
Civitas  Arauficorum  . 
Civitas   Cabellicorum  . 
Civitas  Avennicorum  . 
Civitas  Arelatenfiuin  . 
Civitas  Maflilienfium., 


PROV  INCIA 


AQ.UlTA^tCA 

numero  VIII. 


P  Rl  M  A 


Metropolis  Civitas    Biturigum  . 
Civitas  Arvernorum « 
Civitas  Rutenorum  . 
Civitas   Albienfium. 
Civitas  Cadurcorum . 
Civitas  Lemovicum  . 
Civitas    Gabalum. 
Civitas  Vellavorum . 


Provi  ncia 


AOUITANICA 
numero    VI. 


SECUNDA 


Metropolis  Civitas  Burdigalenfium . 

Civiras  Agennenfium  . 

Civitas    Ecolifmenfium , 

Civitas  Santonum . 

Civitas  Piclavorum  . 

Civitas  Petrocoriorum . 

PROVINClA    NOVEMPOPULANA, 
numero   XII. 


Metropolis  Civitas  Elufatium. 
Civitas    Aquenfium  . 
Civitas  Lacl^ratium  . 
Ci.vitas  Convenarum  . 
Civitas  Conforannorum  • 


teris  plenius  inftrui  &  informari .  Extant 
binse  eodem  argumento  ab  iifdem  ad  ipfum 
Epiphanium  datae  litterar  (  a  )  .  Quibus  iU  (f2.-»^"l 
Ie    acceptis  >    epiftolam   reddidit ,   immo 

com- 


Epipb.  $n- 
te  Anco. 
rat. 


Civitas    Boatium  . 

Civitas    Benarnenfium . 

Civitas   Aturenfium . 

Civitas   Vafatica  . 

Civitas  Turba  ,     ubi  caftrum    Bigorra  . 

Civitas     Elloronenfium  . 

Civitas  Aufciorum  . 

PROVINCIA     NARBONENSIS     PRIMA 
numero  VI. 

Metropolis  Civitas  Narbonenfium . 

Civitas   Tolofatium  . 

Civitas    Beterrenfium  . 

Civitas     Nemaufenfium. 

Civitas    Lutevenfium  . 

Caftrum  Ucecienfe  ,  alias  Civitas  Ucecienfis . 

PROVlNClA     NARBONENSIS   SECUNDA . 
numero   VII. 

Metropolis  Civitas  Aquenfium  . 
Civit.is   Aptenfium  . 
Civitas   Rejenfium  . 
Civitas  Forojulienfium  . 
Civitas    Vappincenfium  . 
Civitas   Segefteriorum. 
Civitas  Antipolitana  . 

PROVJNCIA    ALPIUM     MARlTlMARUM 
numero  VIII. 

Metropolis  Civitas  Ebrodunenfium  . 

Civitas    Dinienfium . 

Civitas  Rigomagenfium  . 

Civitas   Sollinienfium. 

Civitas  Sanitienfium  . 

Civitas   Glannatina . 

Civitas  Cemelenenfium  . 

Civitas  Vincienfium  . 


In   Provinciis 


XVII.   Civitatet   CXV.    ttliat 
CXIII. 


Harc  Galliarum  Notitia  ,  ut  in  memorfa  pe< 
nitus  infideat ,  identidem  pervolutanda  &  re- 
Iegenda  .  Eandem  G.illiarum  in  XVII.  Provin- 
cias  divifionem  fequitur  Notitia  Imperii  Roma- 
ni  ,  poft  Honorii  mortem  fub  Valentiniano  Pla- 
cidix  Augufhe  filio  fafla  .  Notitia  vero  Gallia- 
rum  imperante  Honorio  defcripta ,  cum  in  ea 
Septem  Provinciarum  numero  XI.  mentio  fit  : 
quse  inftitutio  eum  audorem  agnofcit.  Denique 
in  ea  Notjtia  Provinciae  Gallicanae  a  Septem  Pro- 
vinciis  diftinguuntur ,  &  Gallicanarum  Provin- 
ciarum  nomine  decem  Provinciae  Galliarum  ,  vi- 
delicet  Lugdunenfes  IV.  Belgica?  II.  utraqueGer- 
mania  ad  Rhenum  ,  Maxima  Sequanorum ,  & 
Alpes  Graiie  &  Penninae  ;  nomine  autem  Septem 
Vrovinciarum ,  Provincia  Viennenfis,  Aquitania 
prima  &fecunda  ,  Novempopulana  ,  utraque  Nar- 
bonenfis ,  &  Alpes  Maritimar  defignantur  .  Qua  ob- 
fervatione  magisconfirmatur  quod  fupra  num.  VI. 
diximus,  Narbonenfem  fcilicetantiquam  faepe  ab 
Antiquis,  ut  a  Galliis  feparatam  ,   habitam  efle  . 

Qyefnellus  in  Diflert.  8.  Apologetica  pro  S. 
Hilario  Arelatenfi  Epifcopo  parte  I.  cap.  ro.  cum 
perfuafum  haberet ,  AreMum  per  hic  tempora 
Metropolim  civilem    fuiiTe  ,  videretque  ,  eam  in 

No- 


XIV. 

Notitia 
Calliarum 
imperante 
Honorio 
fcripta  . 


XV. 


Cum   Critice  Pagii, 


41P 


Christi 
374- 


Damasi  Pap. 
8. 


VALENTINTANr 

Valentis 


Imip.it. 


PAGIUS 

Rxtionet 
Quefnellii 
in   contra- 
num  folu- 
ta. 


XVT. 
Tertia  e- 

jus  ratio 


XVII. 

Ullimae- 
jus  ratio 


commentarium  ,  quem  librum  Ancoratum 
nominavit ,  eruditum  quidem  ,  continen- 
tem  cum  fide  Catholica  haerefum  omnium 
confutationem ;  in  quo  his  notis  prae- 
Ann.  Eccl.  STow.  V, 

Nonria  Galliarum  tanquam  civitatem  Vfennenfis 
Metropoleos  proponi ,  imo  inferiorem  etiam  lo- 
cum  in  ea  Provincia  tenere  ,  hanc  fimilefve  Gal- 
liarum  Notitias  ,  non  Honorii  temporibus  ,  fed 
longe  pofterioribus  eiTe  conditis  ,  &  Hilarii  , 
Leonifqne  Ponpficum  Romanorum  ajtate  inferio- 
res  efTV  afTirmavit.  Verum  conjecturac  ejus  le- 
viorcs ,  quam  11  r  nos  movere  debeant  .  Ait  pri- 
mo  ,  ex  Conftitutione  Honorii  anno  CCCCXVIII. 
difa  patere  ,  Arelatem  Metropolim  appellatam 
eflV  :  ln  Metropolitxna  ,  inquft ,  id  eft  ,  in  Arc- 
latcnfi crvitate  ;  ideorie  prsefita  Notitia  alio  tem- 
pore  fcripta  ,  quam  Honorii .  At  ,  cum  in  hac 
Notira  fingularum  Provinciarum  Metropoles  ac 
capita  in  fpeciali  d  Tcribantui  ,  nulla  in  ea  men- 
tio  de  Arelare  ,  qua-  Mefropolis  Galliarum  re- 
cens  erfccla  fuenr,  fi-ri  debuit  Dicit  fecnndo 
Quefndlns  ,  Arelatem  peuulrimam  omnium  ci- 
vitaturn  Vienneufi  fubiVclarum  numeratam  non 
fuifle  ,  fi  Honorii  tempore  harc  Notitia  fcripta 
eiTet ;  cum  poft  Conventum  Septem  Provincia- 
rutn  apud  4rel*tem  conftirutum  Sedes  Prsefedtu- 
xx  in  ea"pofita  fuiiTet .  Sed  in  ea  Notitia  non 
ordo  dignitatis  ,  verum  pofitionis  urbium  ple- 
rumque  fcrvitus:  quo  pncto  ,  quia  Arelatum  & 
Maflilia  a  civitate  Viennenfi  remotiores  erant  , 
ideo  ulfimo   loco    collocata;  funt . 

Dicit  tertto  ,  fi  ante  Leonis  tempora  defcri- 
pta  eflct  hacc  Noiitia  ,  lechim  ii  i  inter  civita- 
tes  Pr  >vinciae  Alpium  Miritimarum  N^scnfe 
caflrum  feu  civitatem,  in  quo  ad  extrema  ufque 
Leonis  tempora  proprius  fuit  Epifcopus  a  Ce- 
melenenfi  diftinclus.  Sed  nec  etiam  haec  conjectu- 
ra  urget  .  Ex  eo  enim  quod  caftrum  Ni-aren- 
fe  in  hic  Notitia  prartermittatur ,  intelligimus 
illud  jim  hoc  tempore  ad  eas  angufttas,  eam- 
que  tenuitatem  redaitum  elTe  ,  ut  inter  caftra 
numerari  non  deberet :  quod  ex  eo  confirma- 
tur,  quod  Hilarii  Papar  tempore ,  id  eft  ,  poft 
annos  circiier  fexaginta  a  defcriptione  hujus 
Notitiac  ,  Epifcopali  Sede  ,  qua  honorabatur , 
fpoliatum  fuerit ,  &  ex  duobus  Epifcopatibus , 
Cemelenenfi  nempe  &  NiVarenfi  ,  unicus  effeclus  . 
Qiiid  mirum  igirnr  ,  fi  Honorius  Niciam  a  nu- 
mero  civitatum  &  caftrorum  excluferit ;  cum  ali- 
quot  poft  annos  Pontifices  Romani  Epifcopali 
honore  eam  privarint  ?  Ea  oppidorum  inclinatio 
in  deteriorem  ftatum  notatur  in  Provincia  Nar- 
bonenfi  prima  num.  XI.  ubf  legitur :  CaSrum 
Vcecicnft ,  alias  Civitas  Ucecienfit .  Sed  ,  cum  jam 
Nicia  ,  nec  civitas  ,  nec  caftrum  ,  fed  tantum 
caftellum  eflet  ,  neque  harc  dejeclio  e  priore 
ftatu ,  ideoque  nec  fpfa  Nicia  memorari  de. 
bebat  .  Denique  in  Notitia  Provinciarum  Gal- 
licarum  agitur  de  ftatu  civili  ,  non  vero  de 
Ecclefiaftico  :  quare  Honorius  fn  ea  condenda 
nullam    Epifcopatuum    rationem    habuit . 

Qiiarto  ,  fi  Honorii  «etate  ,  inquit  Quefnel- 
lus  ,  fafta  elTet  ea  Notitia  publica  aufloritate  , 
vel  ex  indubitata  omnium  cognitione  ,  non  an- 
'  ctpites  &  dubii  manfilTent  Patres  Concilii  Tau- 
rinenfis  ,  utri  amborum  Epifcoporum  ,  Arela. 
tenfi  ,  an  Viennenfi  ,  Metropoliticam  in  rebus 
Etdefiafticis  dignitatem  attribuere  deberent ;  nec 
ad  hanc  fententiam  coarclati  elTent ,  ut  qui  ex 
eit  approharet  fuam  civitatem  cffe  Metropolim  ,  // 
totius  Provincia  honorem  Primatui  obtineret  .  Quod 
rerum  illius  temporis  ftatum  demonftrat  minus 
diitinclum  fuiffe ,  &  jura  minas  dara ,  quam  in 


r«, 


fentem    annum   deflgnat    (a):    Hic    an- <*)  Epiph. 
nus  efl  nonu^tfimuy  Dmclettant ,  &  Valen-  '"  Anc»- 
timani  &  Valentis  decimus  (  quo  &exor- 
ditur  undecimus  )  Crattani  fexttts ,  Con- 
G  g  g    2  fu- 

Notitia  reprarfentatur  .  Hxc  Qurfhellus ,  qtii  vuT- 
g.iri  opinione  decipitur  ,  quod   nempe  in  Conci- 
lio  Taurinenfi  aclum   fuerit  de   Metropoli   civi- 
li .  Dilfidium   enim  erat  de   Metrr  poli  Ecclefia- 
ftica ,    quod    inter    Gallfarum  invafionem  a  Ty- 
rannis  ficlim  alteruter  ex  illis  Epifcopis  jus  fibi 
Metropoliticum  afleruilTet  ,    licet    in  Provincia_ 
Viennenfi   unicus  tantum  -ntea  M^tropolita  fuif- 
fet  .    Quare  in  Gallia  contigit  ,  quod   Socrates 
lib.  j.   cap.  7.  accidifle  dicit .    Loquens    enim  de 
Synodo    Oecumenica    Conftmtinopolitana    anno 
CCCLXXXI.  coacla  ,    ait :  Sed   &    patriarchas 
con/lituerunt  ,    Provinciarum  divi/ione  fafla  ,    ita 
ut    nullus    Epifcoput    ultra  propriam  Diaffjim  alie- 
nas    Ecclejias   invaderet  .    ld   enim    antea    propter 
yerfecutionet    promifcue   fatlumfuerat*     ArJ    quar 
verbt   Valefius    in    Notis   inquit :   In  fecundo  ca- 
none     Synodi    ConHant<nopolitann  ,  qucm    hic   defi- 
gnat  Sicratet  ,    nulla  fit   mentio    Patriarcharum  • 
Eo    enim    tempore  nondum    ufu    rcceptum   erat    PX- 
triarcharum   vocabulum  .  tiulla    item  in    eo  canone 
divijio  fit    Provinciarum  .    Quinam    ergo  fenfui  efi 
illiut  canonit  ?  Agitur   in   eo  de    Diucefibut  Orien- 
talit   Ecclefid  :  &  interdicit  Synodut  ,   ne    Epifcopi 
ex  una     Diatccfi  in  aliam     tranfiliant    ad  ordina- 
tionet  faciendat  ,    aut  ad   alia  negotia   Ecelefiafli- 
ca :    jubetque  ut  Epifcopi    ea    tantum    curent  ,  qua. 
funt  fus.    Diarefeot  .    Q»are  hic  canon  non  ad  Pa- 
triarchat    folum     pertinet    &    Exarchot  ;   fed   ad 
omnet    gencraliter    Epifcopot  cujufque  Diacefis.ln 
Galliis   iraque    quemadmodum   &     in    Oriente  , 
tam  Proculus  Epifcopus  Maflilienfis ,  quam  Epif- 
copus   V  iennenfis   Epifcopos    ordinarant  ,   inde- 
que   jus   Metropoliticum   fibi   aflerebant  ,  ille   in 
Provincia   Narbonenfi  fecunda  ,  hic     in    Provin- 
cia   Viennenfi ,    ut   anno    CCCCI.  oftendemus . 
Quare    eo  rempore  ,  quo  Taurinenfe  Conolium 
habitum  ,    ftatus    Ecclefiarum   titriufque  civiratis 
minus    quidem   diftinclus     erat ,   &   jura    minus 
clara  ;    fed  ftatus  politicus  &  civilis  tam    notus 
erat.,    quam  quod  notiflimum  ;  neque  ullus  igno- 
rare  poterat,   Viennam  efle  Metropolim  civilem  , 
&    caput    Provincia:    Viennenfis ,    &    Arelatum 
puram  putam  civitatem  ,  litet  celeberrimam  ,  ei- 
dem  in  politia  civili  fubjeclam  .  Sed  hacde  re  plu- 
ra    infra  . 

Quinta  Galliarum  divifio  ,  cujus  occafione  de 
prarcedentibus  locuti  fumus ,  fuit  in  Gallias  & 
Quinque  Provfncias ;  cujus  cum  prima  mentio 
occurrat  in  Concilio  Valentino  hoc  anno  hrabi- 
to,  &  anno  CCCLXX.  fecunda  Provincia  Nar- 
bonenfis  ,  quam  unam  ex  Quinque  Provinciis 
vulgo  diclis  mox  dicemus  ,  nondum  nata  effet , 
ut  liquet  ex  Breviario  Rufi  circa  illum  an- 
num  compofito ,  ubi  inter  Galliarum  Provin- 
cias  ,  Narbonenfis  fecunda  non  numeratur  ;  ma- 
nifeftum  eft  hanc  qufntam  Galliarum  divifionem 
inter  annum  CCCLXX.  &  currentem  ficlam 
efle.  Poft  prarfentem  annum  fecunda?  Narbo- 
nenfis  mentio  eft  in  epiftola  Concilii  Aquileien- 
fis  anno  CCCLXXXI.  fcripta  ,  cujus  harc  infcri- 
ptio  :  Coneilium  quod  convenit  Aquileit  ,  dile- 
iliffimit  fratrihut  Epifcopis  Provincig.  Viennenfit 
eif  Harbonenfium  prima  &  fecundx  .  Praeterea 
ejufdem  Narbonenlis  fecundar  mentio  in  Conci- 
lio  Taurinenfi   anno    CCCCI.  congregato. 

Tota  controverfia  eft  ,  quarnam  fuerint  hae 
Quinque  Provincia:  •  Berterius  Diatriba  prima 
cap.  J»  arbitratus   eft,    eas  fuifle    duas  Narbo» 

nen- 


XVIII. 

Divifio 
Galliarum 
in  quinque 
Provin- 
ciat  & 
Cnlliat  . 


XIX, 


4*0 


Annales  Ecckfiaftici  Baronii 


(Chhisti 
374* 


Damasi  Pap. 
8, 


Valentiniani 

Valentis 


Impp.  ii. 


fulatus  QrJtiani  Augufli  tertium  &  Equi- 
tit  tllujirtfpmi ,  indiclto  fecunda  ,  Ex  qui- 
bus  certam  habes  chronologiam  de  annis 
Diodetiani  ,  quoto  nimirum  Domini  anno 


FAGIUS    nenfes ,  Viennenfem  ,  A'pes  Maritimas  ,   &  AI- 

pes    Penninas  ,    Idem   docent  Marca  in  DifTert. 

Qutnam      de    Primatu  Lugdunenfi  nam.  LXV.  aliique  paf- 

futrint       fin;    quod  Q^inque  Piovinciar  fint  partes    foli- 

Quinque     dar    Narbonenfis  antiquar ,    quar    olim    diftincta 

frovmcit   fuit    a  reliquis   tribus  Provinciis  Galliarum  .  Ve- 

0  GtllHs     rum  ,  licct  certum   fit ,  antiquam   Narbonenfem 

dislntiln ,    Qiiinque    memoratas    Provincias    oim   compre- 

hendiife  ,    eamque    partem    Galliarum     habitam 

non   fuiffe ,    dubitandi   tamen    locus   non   vide- 

tur  ,   quin   Quinque  Provincia  vulgo  dictar ,  inter 

Septem    Provincias  vulgo  didas  ,  quar    annocir- 

citer  CCCC.  inftitutar  funt ,    ut  mfra  oftendam  , 

Jocum     habuerint  ,    iifque  duar  aliar  adjeclar  fue- 

rmt ,   Cum    autem    ex    Notitia   Galliarum    num. 

XI.    fupra    recitata    conftet ,    Septem   Prcvincixt 

vulgo    diclis    alias  nop  fuiffe,    quam    Provinnas 

ViennenlVm  ,    Aquitanicam    primam,    Aquitani- 

cam    fccundam  ,     N>  ven^populanam  ,   Narbonen- 

fem    primam  ,  Narbonenfem   fecundam  ,   &  Pro- 

vinciam    Alpium  Maritinwum  ,   mamfeftum  eft  , 

jtlpium   Graiarum    Provinciam  ,   quar   m   eadcm 

Notitia    inter  Provincias    Gallicanas ,   ibidem  a 

Septem  Provinciis  feparatns ,  numeratur,  a  Quin* 

que     Provinciis  vulgo   d;c1is  excludendam    e(Te , 

XX.  Ratio  autem  cur    fo]a  Provincia    Alpium  Gra- 

jlpcsGrx-  i«nwn    ex  Quinque  ,    quar  aliaj  in  Prov  ncia  Nar- 

fxnonfunt  bonenfi    comprehendebantur  ,  inter  Quinque  Pro- 

n>ixex         vinuas    vulgo  diclas  recenfita   non  fuerit  ,    pe- 

Cumque      tenda    vel  ex  eo  quod   ea    longe  minor  efTef  , 

frovinciit,  quam    qu  ifuor   aliar  ,  vel  quia  Provincia  erat  fi- 

ne   ulla    Metropoli,    duabus    tantum   civitatibus 

comprehenfa  ,  N>ftra    fententia  eo   probabilior  , 

cjuod  ,    qui     vulgarem  fententiam  tuentur,  AI- 

pium   Graiarum    Provinciani  a  Septem  Provinciis 

vulgo  diclis,  exclufam  fuiffe  fateantur ;  cum  ta- 

men    incredibile    videatur,  eam  Provinciam  u- 

riam  ex    Septem  vulgo  diclis  non   fuiffe ,  fi  una 

ex    Quinque  vulgo    diflis   extiterit  .  Neque  au- 

diendus     Marca    citatus  num- LXVI,  quando  ait : 

Harum     Quinque    Provinciarum     corpus    Petranius 

Irnfetlus    Prstorio  Gallixrum    immutavit  .   Expun- 

(la    enim    Provincia     Alpium  Graiarum  j  ex    rcli. 

quis     quatuor    &     ex    duabus  Aquttamis  ,  &    No- 

Vempopulana  ,     Conventus   Septem  Provinciarum  a- 

fud  Arelatem  agi  confiituit  :   cujus  formam  confir- 

tnavit  Honorius  Conjlitutione  Lita  anno  CCCCXVIII. 

Nam     Petronius    harum    quidem   Quinque   Pro- 

vinciarum    corpus  immutavit ,  fed  duas  Provin- 

cias'  prioribus  quinque  addendo,  non  vero  unam 

ex   illis    expungendo  .  Qyefnellus  in   Differt.  pro 

S.  Hilario    Arelatenfi    Epifcopo  parte  i.   cap.  7, 

hunc  Marcar    errorem    agrovit ,  fed  dum  corri- 

•    gere  vult ,   in   alium    incidit  :    Cum   Petronius , 

lnquit,    Pr.sffCrus  Prstorio  Galliarum  Honorii  tem- 

fore  ,    Septtm   Provinciarum  corpus   compofuit  ,  quo- 

rum     Concilium    apud  Arelatum   conftituit  Jingulis 

gnnit   congregandum  ,    %tix    dubitari    poteft  ,    quin 

Alpes  Graias   &    Penninas   eifdcm    annumerarit  , 

Qui   enim  corporis   hujus   amplificMndi  caufa  duas 

Jlquitanias    cum    Novempopulana   antiqust   tJarbo. 

tienfit  partibus     annefiere    compulfus  efl  ,   num  il~ 

tud    Alpium   Pennmarum  &  Graiarum    detraflio- 

ne     mmuiffet  ?    Hoc   eerte   verofimile  non   eft  :    fed 

far    cfl  potius  credere  Viennenfi  annexam  effe   tan- 

quam    partem     ejufdem  fjp  illius  Septem    Prcvin- 

tiarum  corporis  .  Recle  Qiiefnellus  fcribit ,  omni- 

tio   improbabile  videri ,   Petronium  Alpium  Gra- 

'wrum  detratf ione ,  corpus  cjuod  amplificare  vo- 


XXI. 

An  No- 
vempopu. 
lana  una 
ex  Quin- 
que  Pro- 
vinciis 
fuerit  ? 


ille  regnare  caeperit,  nempe  ducentefimo 
oclogelimoquarto.  Cur  autem  librum  de 
flde  nominaverit  Ancoratum ,  ita  ipfe  ali- 
bi  ait  (  a  ):  V$rum  jam  de  bts  a  me  tra-  (*)  fyipb. 

fia.       k&reji  69. 


lebat,  minuifle  .  Sed  perperam  fibi  perfusdet, 
Alpium  Graiarum  Provinciam  cum  Viennenfi 
conjunctam  fuifte;  cum  ex  Notitia  Galliarum 
manifeftum  fit  ,  illam  Provinciam  poft  inftitu» 
tionem  Septem  Provinciarum  ,  remanfifTe  deci- 
mam  ex  Provinciis  in  ea  Notitia  Galltcanis  ap- 
pellatfs .  Ad  harc  ,  verum  non  eft  ,  Petronium 
tres  Provincias  Quinque  Provinciis  vulgo  dictis 
adjec'(Te ,    ut   ftatim  patebit. 

Quintam  Provinciam  ex  vulgo  dictis  Severum 
Sulpicium  cum  Philaftrio  coPuum  nos  edccere 
prima  fronte  exiftimavi.  Philaflrius ,  qui  hoc 
tempore  floniit,  in  ha?refi  M.inicharorum  6x.  de 
Prifcillianiftis  agens  :  Ut  latrones  ,  inqnit  ,  jam 
fub  figura  Confejfionis  Chtifluna ,  multas  animas 
ynendacio  ac  peculiari  turpitudine  non  definunt 
captivare  ,  qut  &  in  Hifpania  ,  &  Qu>nque  Pro- 
vinciis  latcre  dicuntur  ,  multofque  hac  quaiiie 
fallacia  captivxre  .  Prifcillianiftas  vero  in  fecun- 
da  Aquitania  &  Novempopulana  errorcs  fuos 
diffeminaffe  diferte  teftatur  Sulpicius  lib.  i.Hift. 
Philaftrio  coarvus:  Ioquens  enim  de  Inftantio, 
Salviano  &  Prifcilliano  a  Synodo  Carfaraugu- 
ftana  in  Hifpania  cond  mnatis  ,  &  Romam  at- 
que  Italiam  proficifcenribus ,  a't  :  Sed  ittr  eis 
frster  interiorem  t  Aquitaniam  f<it  ,  uhi  tum  ab 
imperitis  magnifice  fufcepti  fparfere  perfidir.  femi* 
«a  ,  maximeque  Elufanam  plebem  ,  fane  tttm  bo* 
rt.im  <$x  Religioni  fludentem  ,  pravis  prsdicatio- 
nibus  pervcrterc  ,  a  Eurdigala  ,  pcr  Delfenum 
repulfi .-  tamen  in  agro  Euchrocix  aliquantifper 
morati  infecere  nonnullos  fuis  erroribus  .  Inde  iter 
capturn  ingrejfi  fane  turpi  fudikundoque  comitx. 
tu  ,  cum  uxoribut  atque  xlienis  etiam  fxminis  , 
in  quibus  erat  Euchrocia ,  ac  fi'ia  ejus  Prccu- 
la ,  de  qua  fuit  in  fermone  hominum  ,  Prifcil- 
liani  fiupro  gravidam  ,  partum  Jibi  gramtnihus 
abegifie .  Burdigala  fecundaf  Aquitaniar  ,  civitas 
vero  Elufatium  Metropolis  Novempopulana?  ,  ut 
videre  cft  in  Notitia  Galliarum  .  Qure  alter- 
litrnm  ex  his  duabus  Provinciis  unam  ex  Quin- 
que  Provinciisvulgodctisfuiffe  arbitrabar  ;  cum- 
que  Nwempopulxnx  Nirbonenfi  prims  contigua 
fit ,  ab  ea  vero  Aq  11'tania  fecunda  feparetur , 
concludebam  ,  Quinque  Provincias  fuirte  Vien- 
nenfem  ,  utramque  Narbonenfem,  Alpes  Ma- 
ritimas    &  Nuvcmpopulanam  , 

Verum  in  animum  poftea  venif ,  Honorium  Imp, 
in  refcripto  fuo  anno  CCCXVIJI.  emiffo  ,  ubi 
de  Septem  Provinciis  fermonem  habet ,  jubere 
ut  Judices  fing.ilarum  Provinciarum ,  fingulis 
annis  ad  Conventum  Arelates  celebrandum^  ve- 
niant;  ita  ut ,  inquit  Honorius ,  de  Novempo- 
pulana  &  fecunda  Aquitania  ,  qus  Provincii  lon. 
gius  confiituts  fuot ,  Ji  earum  judites-certa  occu- 
pxtio  tenuerit  ,  fcixnt ,  Legxtos  Juxta  confuetudi- 
nem  efe  mittendos ,  Cum  autem  certum  fit  , 
Aquitaniam  primam  unam  ex  Septem  Provin- 
ciis  fuide,  eaque  in  Iaudato  refcripto  cenfea- 
tur  proximius  conftituta  ,  quam  Aquitania  fe- 
cunda  &  Novempnpulana,  quia  fci/icet  ex  ur- 
be  Bituricenfi  ,  qua?  caput  Aquitania;  priinar  , 
ad  urbem  in  qua  Conventus  habebatur,  navi- 
gio  facilis  defcenfus  erat,  nanc  non  dubito , 
qnin  quando  corpus  quir.que  Provincixrum  vul- 
go  diclarum  conflatnm  eft  ,  Aquinnia  prima  , 
quar  Narbonenfi  primar  contigua  ,  una  ex  illis 
fuerit  ;  &  quin  poftea  Novempoptilana  &  Aqui. 
tania    fccunda   quinque  pr*fatis  Provinciis   ad- 

ditx 


XXII. 
Futs  tan. 
tum  unx 

ex    Septem 
Provtneiit, 


Cum  CriticePagii, 


Christi 
374- 


Damasi  Pap. 
8. 


Valentiniani 
Valentis 


411 

Imtf.  11. 


XXIII. 

Smgu!  >- 
rit   Gitbo- 
fredi  de 
Quinijne 
Prov>"ciit 

tpirtfO      e- 

Vcrtitur. 


itatum  eji  tn  magno  de  fide  fermone ,  Ji- 
ve  Itbro  ,  in  quo  rurfus  juxta  nojlram  me- 
dtocrttatem  ac  debtlttatem  coaclt  a  fra- 
trum  exhnrtatione  fcrtpjimus  de  fide  ;  cui 
Itvro  tmpofutmus  Ancorati  nomen  .  Etenim 
qutmadmodum  exigtta  mens  nojtra  valuit 
fer  Dct  auxihum-i  ex  univerfi  Scripturn 


PAGIUS  ditar  fuerint ,  eo  magis ,  quo  de  his  tantum_ 
duabus  mentio  fit  in  Conftitutione  Honoriana  « 
Sed  de  hac  re  legenda  quar  dico  anno  CCCCI  , 
cum  de  Septtm  Provnciarum  vulgo  ditftarum 
inftitutione  verba  facio.  Interim  obiter  obfer- 
vandum  ,  Prifcjllianiflat  ,  cum  inquinque  Pro- 
viiiciis  latuerint,  ut  dicit  Philaftrius ,  etiam  er- 
rores  fuos  per  Aquitaniam  primam  fparfilTe  , 
cuin  una  ex  quinqm  Provinriit  vulgo  ditftis  fue- 
rit.  Unde  &  ca  hxrefis  in  Gaflia  non  parum 
propagata  . 

„  Ex  dnftis  phne  evertitur  or>inio  Gothofredi 
„  citati  ,  qui  fibi  perfnafit ,  Quinque  Provinciat 
„  fuifle  Aquitaniam  primam  &  fecundam,  Se- 
„  noniam  ,  fec  c  nd  a  m  &  trrtiam  Lugdunenfem ; 
,,  qina  ,  inquit ,  ex  Synodo  Valentina  apparet  , 
„  Vienncnfem  .  (  (altem  primam  &  fecundam  ) 
„  in  qua  Valentia,  Narbona  ,  MiffTlia,  Vi  n- 
„  na  ,  harum  Quinque  Provinciarum  numero 
„  non  fuirte  ,  utpote  cum  non  alibi  quarrendas 
„  quam  in  Galliis  apparear  ex  fcopo  ipfo  Ma- 
9,  ximi  Tyraoni,  Concilii  Valentini  &  Tauri- 
„  nenfis .  Maximus  agir  de  Concilio  quod  agi 
„,  debebat  in  judicio  Agroetii  Presbyterf  Gal- 
,,  licani  :  Concilium  Valeniinum  mittens  de- 
„  creta  fua  in  Gallias ,  eas  dividit  in  Gattiat 
,,  &  Quinque  Pnvinciar .  Concilium  Taurinen. 
0,  fe,  quod  a  Conciliis  GaMfcanis  ignotum  erat , 
„,  rationem  reddit  judxit  fui  .  Ita  Gothofredus. 
Verum  tam  ex  fcopo  ipfo  Maximi  Tyranni , 
<juim  ex  Conciliis  Valentmo  &  Taurinenfi.  con- 
trarium  colligitur .  Cum  en;m  Q^inque  Provin^ 
tias  a  Galliis  proprie  diclis  diferte  drftinguant  , 
Quinque  ProvincLt  mininie  quarrendar  in  ea  Gal- 
liarum  parte,  qnar  propriar  Gallia  dida  eft  , 
uti  funt  Senonia  &  Lugdunenfes  Provinciar  : 
quod  eo  magis  dicendum,  quod  Lugdunum  exor- 
«':;<»?  GMiarum y  &  caput  Galliarum  ab  Anti- 
quis  apptllatum  fit ,  ut  fupra  monftravi;  cum 
e  contra  antiqua  Provincia  Narbonenfis  ab  iif- 
dem  tanquam  a  Galliis  feparata  memoretur  .. 
Verum  quidem  eft ,  Aq 'itaniar  aliquando  tan- 
cjuam  a  Galliis  diftinclx  Veteres  meminiffe ; 
fed  Narbonenfis  folida  magis  proprie  a  Galliis 
diftinguitur ,  farpiufque  quam  Aquitania  tan- 
cjuam  a  Galliis  feparata  legitur.  In  cafu  autem 
de  quo  agitur ,  antiquam  l^arboncnfem ,  non_ 
%ero  utramque  Aquitaniarr.  intelligendam,  tum 
cx  diclis ,  tum  ex  dicendis  de  Stptem  Provin- 
itit  vulgo  diclis  manifcfte  liquet.  Sicque  ruit 
alterum  Gothofredi  fundamentum. 

Tertium  ejus  fundamentum  deducitur  ex  No- 
titia  Imperii ,  quar  cum  de  Duce  Traclus  Ar- 
moricani  &  Nervicani  limitisagit:  Extenditur  , 
inqilit,  Tr*(lut  Armoricani  t$y  Uervicani  limi- 
tit  ftr  Frevinctas  quinque  j  ftr  Aquitaniam  $ri~ 


xxrv. 

Magit  re- 
fellitur  . 


doftrince  Dei  veritatem  congregantes  *  >ve- 
lut  ancoram  his  qui  volunt  fantflam  Patrunt 
fidem  Apojinticamque  ac  Propbeticam  & 
ab  initto  ufquc  huc  in  fantla  Dei  Eccle- 
Jia  prcedtcatam  clare  propofuimus  ,  quo  quis 
contineatur  &  muntatur ,  &c.  Sed  ad  fe- 
quentis.  anni  res  geftas  tranfeamus . 

Chri- 

tnam  f£*  fecundam  ,  Stnonixm ,  feeunrtam  Lugdu» 
nenfem  &  ttrtiam. .  Qtiod  teftimonium  ita  cla- 
rum  Gothofredus  ariitratur,  ut  miretur ,  Vi- 
ros  doclos  in  hac  inquifirione  ad  illud  non  at- 
tendiflr  .  Sed  qtia?fti>i  non  eft  ,  per  quas  Pro- 
vtncias  Tradus  Armoricani  &  Nervicani  limitis 
extenderetur  .  Nullus  enim  in  dubitim  revocat, 
quin  per  qtiinque  ilhs  Provincias  in  Notitia.. 
Imperii  defignatas  extenderetur .  Verum  ,  an 
quinque  illae  Provinciar  ibidem  cxpreflae  ,  fint 
Quinque  Provincia.  vti'gO  ditffae  ,  quae  in  Gallia- 
rum  divifione,  de  qua  eft  fermo  ,  tanq  'am  a 
Galliis  diftinclar  proponunrur;  quod  Gothofred» 
probandum  incnmbebat.  Cacterum  hujus  loci  ex- 
plicatio  legenda  apud  Blondellum  lib.  contra^ 
Primatum  pag.  704.  cum  enim  ea  ad  rem  non 
faciat ,  hic  eam  in  medium  non  afferam .  Ex. 
iis,  quae  anno  ccccr.  de  feptem  Provinciis  di- 
cenvis  ,  tam  Gothofredi ,  quam  aliorum  fenten- 
tiae  magis  convellentur ,  noftraque  majus  robur 
accipiet . 

Gothofredus    in    Cbmmentarro    Leg.  I.  CoJ.     XXV. 
Theod.   de    Defertoribut  ,  &r   aliis    in    locis    tefta-   Provincitt 
tur  ,    in  veteri    Indice  Sconhovfano   Provincia-  Atptum 
rum    Imperit   Romani  ,  Theodofio    M.  Imperan-  Gratarum 
te  confeclo  ,   &  a   fe  publfcato,    Alpes   Graias  hoc  tempo- 
Italiae   adfcribi.  Quarecum  Quinque   Provfncia:   re-ltalia. 
Galliarum  yulgo  di<3ar  paulo  ante  Theodofianumi  ad/cripta. 
Imperium  inftitutar  fuerfnt  ,  eaque  inftitutio  a- 
liquot  annos  poft   mortem  ejus   perfeverarit,  dl- 
pet    Grais  una  ex  illis  Provfnciis  elfe  non  po- 
luere  .  Guivifus    fum,  rei  tantum  per  conjeftu- 
ras  a  me  dett-cla?  certum  argumentum   naclum— 
efle .   Statim   itaque-  Lugdunum  ,    Genevam  ,   u- 
bi    Gothofredus  moratus  eft ,  ac  ad    alias    quaf- 
dam  urbes  fcripfi  ,  ut  Tndicem  illum   hab-re  pof* 
fem  :  feJ  cum    ab    illarum    urbium    Bibliopolis 
refponfum  mihi  fit  ,  libeUum  illum  ibi   non  re- 
periri  ,  fufficiat  hic  de  hac  provincar    Alpium— 
Graiarum  cum  Italia  conjundione  Leclorem   mo- 
nuifle .  Salmafius  in    Epiftola    VII.  recle   obfer- 
vavit,  Prov.inciarum  Romanarum    ftatum   non^. 
femel  immutatum  efTe ,  &    modo  ex  una   pro- 
vmcia  duas,  modo  ex   duabus  unam  faclam  ;   & 
Atpes   Graiat  &  Penninat ,    Plinio  ,   Ptolomaro  ,. 
altifque-  Antiquis  teftibus,    Italiar    aliis  accenfi- 
tas  foifle ,  quas  rurfus  hoc  tempore    Italiar  uni- 
tas  ex  co  indice  difcimus.  Doret  Gothofredus, 
eum  anno  cfrciter  trecentefimo  nonagefimo  com- 
pofitum  ,  ideoque  &  quo  tempore   Qjiinque   Pro- 
vinciar  Galliarum  vulgo  df<fr<e   vigeb<int .  In  No- 
titia    Gilliarum  imperante  Honorio    facla    Alper 
Grai&  GaJIiis  rurfus  reftitutar ,   fed    cum  Septem 
Provinciis  Galliarum  vulgo  didis  nequaquam  con- 
junclar  ;  quia  fc.  inter  Quinque    Provincias  Gal- 
iiarum  vulgo  diclas  antea  rccenfitae  noa  fuerant. 


4** 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


JESU  CHRTSTI 

ANNUS 

375' 


DAMASI  PAP. 
ANNUS 

9- 


VALENTINIANI 
VALENTIS 


IMPP.  12. 


t,         /^Hrifti  Redemptoris  noftri  annus  trecen- 

V-i  tefimus    feptuagefimusquintus,  quod 

ordinariis  ,  qui  darent  nomen  anno,  Con- 

fulibus  caruit,    poft  Confulatum   Gratia- 

ni  &  Equitii  in  Faftis  infcribitur.  Cur  au- 

tem  defierintex  more  creari  Confules,  fan- 

(*)  Hieron.  <5tus  Hieronymus  rarionem  affert  (  a  ) .  Sed 

in  cbroa.  fortalfe  nec   Confulum  ordinariorum    hic 

annus  exors  fuit:  nam  cum  Pontius  Pau- 

linus  ,  ut  dicetur  ,Confulatum  ordinarium 

geftifie  reperiatur  apud    Aufonium,  ejus 

tamen  nomen  defideratur  in  Faftis.  Ait 

Hieronymus:  Quia  fuperiore  antto  Sarma- 

1<e  Pannonias  vaflaverunt  ,    iidem  Confu- 

les  fcrmanfere.  Qui  enim  compefceban- 

tur  forritudine  Theodofii  ,  eo  invidia  fu- 

gato,  acrioriodio  in  Romanum  Imperium  , 

quod  vicYi  antea  fspe  fuerant ,  exarfere. 

Msroris  igitur  eo  figno  notatus  eft  annus 

qui  laetis  novorum  Confulum  aufpiciis  at- 

que  muneribus  confueverat  inchoari ;  fed 

triftior  atque  infelicior  redditus  eft  repen- 

tino  obitu  Valentiniani  Imperatoris,  cum 

adverfus   Quados  movit  exercitum  ;    quo 

V>)  Amm.   modo  autem  id  contigerit,  Ammianus(  b  ) 

//A.30.        docet ;  fed  prius  nobis  dicenda  funt,  quaj 

hoc  eodem  anno  ipfi  ante  obitum  acci- 

derunt. 

II.  Hoc   ipfo  anno  ,  anreauam  Valentinia- 

nus  e  vita  migraret;  fanctus  Martinus  fi- 


PAGIUS    ANNO  PERIODI   GRjECO  -  ROMANiE    $86S. 

S/EC.  IV.      0  10.  D.  2)  15.  P.  5.  April.  Indifl,  3. 

Anno  Ur- 

bis  mS.  JEJU  CHRISTt  37$  i 

Olymp. 

1*8.  an.3.  DAMASI  PAPiE  io. 


mulac  creatus  eft  Turonenfis  Epifcopus, 
ad  eundem  Valentinianum  Imperatorerru 
fe  conrulit ;  quid  vero  apud  eum  ege- 
rit ,  Severus  narrat  in  hcec  verba  (  c  )  : 
Eodem  firme  tempore  ,  quo  primum  Epi- 
fcopus  daius  efl  ,  fuit  neceffttas  adire  Co- 
mitatum.  Valentinianus  tum  major  rerum 
potiebatttr  .  Is  cum  Martinum  ea  petere.^ 
cognovijfet  ,  qu<e  pr&ftare  nolebat ,  jttjfit 
eum  Palatii  foribus  arceri  .  Etenim  ad  a- 
tiimum  illius  immitem  ac  fuperbum  ttxor 
accejferat  Ariana  ,  quct  totum  illum  a  fan- 
t~lo  viro ,  ne  ei  debitam  reverentiam^ 
prxflaret  ,  averterat  .  Itaque  Marti- 
nus  ,  ubi  femel  atque  iterum  fuperbum  Prin- 
cipem  frufira  adtre  tentavit ,  recurrit  ad 
nota  prajidia  ;  cilicio  obvolvitur ,  cinere 
confpergitur ,  cibo  potuque  abflinet ,  ora- 
tiones  diebus  nofttbufque  perpetuat  .  Septi- 
mo  vero  dte  aftitit  ei  Angelus  ,  jubet  eum 
ad    Palatium    ire  Cecurum  ,    regias    fores 

?uantumltbet  claufas  fpnnte  referand.ts , 
mperatoris  fpiritum  fuperbum  molliendum  . 
Igitur  ifliufmodi  prxfentis  Angelt  confir- 
matus  alloquio,  &  fretus  auxilio  ,  Pala- 
tium  petit  .  Patent  limina  ,  nullus  obftflit ; 
foflremo  ufque  ad  Regem  ,  nemine  prohi- 
bente  ,  pervenit  .  Qui  cum  venientem  emi- 
ttus  videret ;  infrendens  ,  cur  fuijfet  ad- 
mijfus,  nequaquam  affurgere   dtgnatus  efl 

aflan- 


(c)  Severl 
dial.  l.i, 
c.6. 

S.  Marti- 
nus  Epif- 
copus 
cuid  apud 
Valenti- 
nianum . 


Vaientis  n.  Gratiani  0; 
VALENTINIANI   JUNIORIS  ij 


fecundum 
Eamnium 
Olymp. 
288. 

A.C.  37J. 
t.  Hic  annus  hac  formula    nota-  1. 

Pofl  Confulatum  Grxtiani  Aug.  ll\,  &   ConiuUs 
Iquitii ,  quia    fc.    propter     bellorum    tumultus 
Confules  creati  non   funt . 


[1] 


AD  nur 
tus  Pc 


Ad 


NOTiE     C']  (~**°$'   Vojl  confulatum  Gratiani  Aug.  ill.  &   Equitii .  Propter  bellorum    motus   nulli  lioc    an« 
y^  no   creati  funt  Confules .    Gruterus  ,  pag.    MXVIII.  S. 

P  O  S  T.     CONSULATUM.     GRATIANI. 
AUG.    III ET    EQ.UIT.    OC.     CONSULIBUS. 

Rein.  Cl.  XX.  pag.  997. 

D  I  E  S  .  XV. 
I.  SEPT.  POST.  CONS.  GRATIANI.  III. 

Infcriptfo  eruta  A.   D.   17x0.  ex  ccemeterio    Commodillae  ,  apud    Boldettum  in  appendice   mo* 
numentorum  ,  pag.  80S. 

PETRONIAE.    DIGNAE.    COIUCI.      Q.UE,    VIXIT.     A  N  N  I  S. 

XXI.     ET     FECIT     CUM     COMPARE     SUO     M.     X.     D.     V. 

KAL.     NOB.     POST     CONSS.      GRATIANI     ET     E  CLU  I  T  I  . 

Fragmentum  inter  infcriptiones   Bafilic£e  S.  Paulf  num.  101. 

POST.     GrATlANI     ET    Equitii. 

Fafti  Idatii  ,   Profperi  Chronicon ,  &  Pafchales  laterculi :  Pojl  confulatum  Gratiani  III.  &    Eaui. 
///.    l-afcnalis  JatercuJiiJ  in  fine  Gennadii ;  P.  C.  Grat,ani,&  E^uitii . 


C^XlSTI 

375«  " 


Cum  Critice  Pagii. 


Damasi  Pat. 


4*3 

VaLENTINTANT    T 

Valentis  lMr*  12« 


fit)  V.-nan. 

Fortun. 

Tit.S. 

Mtrtmi 
III. 

Tempus 
Epifcopa- 
tus  S.Mar- 

iiiii  . 


(b)  Sever. 
dial.i.c.y. 
<ST  duil.  3. 


(•)  G*eg. 

Taur.iijl. 

lib.io. 


afianti ,  donec  regtam  fellam  ignis  operi- 

ret,  ipfumque   Regem   ea  parte   corporir, 

qua  fedebat ,   adfiaret   incendium.    Ita  fo- 

iio  fuo  fuperbus  excutitur  ,  &  Martino  in- 

vitus    affurgit  ;    tnultumque    complexus  , 

quem  fpernere  ante  decreverat ,  virtutem 

fenfiffe  divtnam  emendatior  fatebatur  ;  nec 

expetfiatis  Martini  precibus  ,  prius  omnia 

frafiitit  ,   quam  rogaretur .   Colloquio  il- 

lumatque  convivio  frequenter  adfcivit  ;  po- 

flremo  abeunti  multa  munera  obtulit ;  qux 

vir  beatttf,  ut  femper  paupertatis  fu<e  cu- 

flos  ,  cunfta  rejecit.  Haec  Severus  ;  eadem 

quoque  Venantius  Fortunatus  carmine  ce- 

cinit  (a  )  . 

Cum  hxc  autem  S.  Martini  fedis  exor- 
dio  contigilfe,  Severus  affirmet;  hoc  an- 
no.  fatendum  eft  ipfum  fuilfe  creatum  E- 
pifcopum:  nam  cum  fediffe  eum  dicat  Gre- 
gorius  Turonenfis  annos  vigintifex  ,  men- 
fes  quatuor,  &  dies  vigintifeptem  ;  hac 
ratione  ipfum  perveniffe  oportet  ad  annum 
Domini  quadringentefimum  fecundum  ,  ad 
quod  ufque  tempus  S.  Martinum  vixilfe , 
ex  Severo  collegimus  (  b  )  :  ipfe  enim  cum 
dicat ,  fub  Confulatu  Evodii ,  anno  Chri- 
lti  trecentefimo  octogefimofexto ,  Marti- 
num  jam  fuiffe  fexagenarium ,  vixiffeque 
ab  eo  tempore  annos  fexdecim  ;  ad  dictum 
annum  Domini  quadringentefimuin  fecun- 
dum  oportuit  fuiffe  fuperftitem;  ad  quod 
tempus  cum  ejus  facerdotium  fuerit  pro- 
pagatum  ,  ab  hoc  anno  inccepiffe  dicen- 
dum  eft  .  At  licet  a  Severo  difcrepet  ipfe 
Gregorius,  dum  ait  (c  ),  octavo  Valen. 
tiniani  anno  Martinum  fuifle  electum  Epi- 
fcopum  ;  praeitat  tamen  Severum  audire  , 
utpote  Martini  pernecefiarium  ;  cujus  fen- 
tentia,    additis   ex    Gregorio  annis  qui- 


b'us  Martinus  fedit,  affirmandum  eft  hoc 
anno  ,  quarto  Nonas  Julii  effe  creatum 
Epifcopum;  ea  enim  die  id  factum  fuiffe, 
idem  Gregorius  Turonenfis  alibi  tradit 
(d).  Verum  de  annis  ejufdem  S.  Marti- 
ni  fuperiori  tomo  pluribus  actum  eft  ,  dum 
de  tempore  ejus  baptifmi  prolixius  difle- 
ruimus,  &  inferius  dicturi  ("umus  in  ipfius 
morte  . 

Cxterum  quod  fpeclat  ad  Valentinia- 
ni  obitum ,  quem  hoc  anno  accidifle  con- 
ftat  menfe  Novembris ;  de  eo  ita  Ammia- 
nus  (  e  )  :  Pofl  h<ec  (  cum  fctltcet  Valen- 
ttnianus  ejfet  in  procintfiu,  &  jam  trans 
amnem  in  Quados  trajeciffet  exercitum ) 
Quadorum  venere  Ugati ,  pacem  cum  pr<t- 
teritorum  obliterattone  fuppliciter  obfe- 
crantes  ;  qtiam  ut  adipifci  fine  obflaculo 
poffent  ;  &  tyrocinium  &  quxdam  uttlia.. 
rei  Romanx  pollicebantur .  Quos  quoniam 
fufcipi  placuit  <sr  redirey  induciis  qttx  po- 
fcebantur  indultis  (  quippe  eos  vexari  diu- 
tius  nec  ciborum  inopia ,  nec  alienttm  tem- 
pus  anni  patiebantur)  Equitio  in  Confiflo- 
rittm  introducente  ,  funt  intro-ntfft .  Cum- 
que  membris  incurvatis  flarent  metu  de- 
biles  &  prxflric7iy  docere  jttffi  qux  fere- 
bant ,  ufitatas  illas  caufationum  fpeciesy 
jttrandi  fidem  addendo  ,  firmabant ,  nibil 
ex  commttni  mente  procerum  gentis  deltclum 
affeverantes  in  noflros ,  fed  per  eximios 
quofdam  latrones ,  amnique  confines  evenijfe 
qux  inciviliter  gefia  funt  ;  etiam  id  quo- 
que  addendo  ut  fufficiens  ad  fatla  purgan- 
da,  firmantes  ,  quod  munimentum  extrtti 
coeptum  nec  jufie  nec  opportune  ad  ferociam 
animos  agrefles  accendit  .  Ad  coercendos 
enim  barbaros  prsfidia  a?dificari  Valenti- 
nianus  jufferat. 

Ad 


(d)  Creg. 
Tur.  hifl. 
Franc.  I.i. 
«•.1$.  &   t. 
1.    tnirac.. 
1.6. 
IV. 


(e)  Amm. 
/i'fe.30. 

Valenti- 
niani  Imp. 
obitus . 


PAGIUS 
II. 

Ooitm  F.i- 
leiitini.ini 
femvrit. 


AJ  num.  IV.  Idacius  in  Faftis  hoc  anno  hi- 
bet  :  pi'tn  fnntlus  Valentinianus  feninr  XV.  tiOtl, 
Vccenjb,  in  Callelh  Virgitione  .  Et  levatus  efl  Va- 
lcntinianus  jttnior  Aug.  filiui  Aug.  Valentiniani 
ab  exercitu  in  tribunali ,  dic  X.  Kal.  Deccmb.  in 
civitate  Acineo ,  quam  Cluverius  Budant  elfe_» 
auiumat .  Ammianus  lib.  30.  cap.  6.  air ,  mor- 
tuum  efTe  Vakntinianum  anno  tttatis  quinqua- 
gefimo  quinto  ,  bnperii  ,  minus  cenium  dies  ,  fe- 
tundo  &  decimo.  Ex  quo  liquet ,  Ammi.inum— 
emortualem  diem  non  excludere  ,  fc.  decimtim 
ieptimum  Novembris  .  Qin  tam  Idacius  ,  q  i.am 
Socrates  Valentinianum  mortuum  teftantur  ;  re- 
cleque  Socratem  lib.  4.  cap.  r.  fcripfifle  ,  Va- 
lentinianum  die  vigefima  quinta  Februarii  di- 
cftum  efle  Imperatorem ;  cum  a  die  XVII.  No- 
vembns  praefentis  anni  ,  quo  is  mortuus,  ad  vi- 
cefimum  quintum  Februarii  anni  fequentis  dies 
centum  numerentur,  die  vicefimo  quinto ,  quo 
Valentimanus  eleclus  ,  cxclufo  :  fcquens  enim  an- 
nus  bilTiXtilis  fuit. 
III.  Cangius  in   Conllantinopoli  Cbritliana   tabula_. 

Humifma.    17.  inter   Valentiniani    fenioris  Numifmata   iftud 

Valenti-      delcribit :  D.  N.   VaLentnianus  P.    F.  Aug. 

mitno  fe-    \n  poftica:   Imp.  XXXII.  Cos.  XVII.  PP.  Con. 

niori  male  OB.  id    eft  ,  Pater  Vatris.  Conflantinopoli  objigna. 

adfcri-        ta  .  Qui    Nummus    Viris  eruditis  crucem   fixit . 

ptum.         Cangius   in  DifTert.  de  inferioris  aevi  Numifma- 


tibus  numero  XXXVIII.de  hoc  Valentiniani 
Nummo  loquens  ait  :  Cur  Valentini tnus  Conful 
decimum  feptimum  infcrib.ttur  ,  ncmo  ,  opinor  , 
altigit ,  cUm  femel  hanc  djgnitatem  cum  filio  in- 
ierit  ,  adeo  ut  dicendum  fit  h&c  in  longioris  vi- 
ts  ac  Imperii  vota  fuiffe  aifcripta  .  Mediobarbus 
pag.  jos-  hunc  Numrrium  Valentini.ino  etiarn_ 
feniori  attribuens,  ait  XVII.  Confulntum  Vahn- 
tiniani  in  tiummofignari  monflrum  efl  ;  ntm  re- 
vera  quatuor  tantum  vicihus  Conful  prucejfit  ,  & 
nifi  Hluflriffimus  Eruditijfimufque  Dominus  de  Can- 
ge  Kummum  in  fua  Conftiniinopoli  Cliriftiana 
proferret  ,  omnino  increiibilis  mibi  vifa  foret  hu- 
jus  Hummi  epigraphe  .  Hercu/es  aliquis  Callicus 
monflrum  hoc  vincat  ,  quoi  mihi  certe  perfuafum 
efl  Monetarii  errore  natum  .  Verum  ,  ut  jam  ali- 
bi  demonftravi ,  in  averfa  parte  Nummi  ali- 
cujus  Imperatoris  non  raro  epigraphe  legitur  , 
qnx  ad  alium  referenda  eft  .  Nummus  itaque 
ille  perperam  Valentiniano  feniori  attributus  , 
eft  Placidii  Valentiniani  ,  qui  Theodofii  junioris 
tempore  in  Occidente  imperavit  ,  &  Liciniam 
Eudoxiam  hujus  Imperatoris  filiam  uxorem  du- 
xit ,  qui  in  foceri  honorem  in  averfa  fuorum 
Numifmatum  parte  Confuhtum  ejus  decimum 
feptimum  anno  Chrifti  quadringeatefimo  trice- 
fimo  nono  geftum  ,  ac  titulum  Imperatoris 
XXXII.  in  Nummis   Theodofii   cum  eadem  epi- 

gra- 


4*4  Annales  Eccldiailici  Baronii 


Christi 
37S- 


Damasi  Pap. 
0» 


Valenttntavi  T„„n  ,„ 
Valentis  rMPr-12' 


V. 


*&re- 

penteco- 
hibfto. 


PAGIUS 
IV. 

Ad    Placi. 
dittnt  Vn- 
lentinia- 
ttum  rtfe- 
tendut»  . 


dd  btec  (  fubdit  Ammianus  )  Imperator 
ji-a  vebementi  perculfus  ,  &  inter  exordia 
refpondendi  tumidior,  increpabat  verborum 
obiurgatorio  fono  nationem  omnem  ut  be- 
nefictorum  immemorem  6*  ingratam  ;  pau- 
latimque  lenttus ,  propenjior,  tamquam^. 
iftuse  caelo  ,  vitalique  vta,  voceque  Jimul 
obftruCta  fuffocatus  ipneo  lumine  cerneba- 
tur ,  *  erumpente  fubtto  fanguine,  lethali 
fudore  perfufus,  ne  laberetur  ,  fpeclanti- 
bus  &  vilibus  ,  concurfu  miniflrorum  vi- 
t<e  fecretioris  ad  conclave  dutlus  efl  inti- 
mum  ;  ubi  locatus  in  leclo ,  exiguas  fpiri- 
tus  reliquias  trabens  nondum  intelltgendi 
minuto  vigore  ,  cunElos  agnofcebat  ajlan- 
tes ,  quos  cubicularii  ,  ne  qttis  eum  neca- 
tum  fufpicaretur,  celeritate  maxima  cor- 
rogarant .  Et  quoniam  vifcerum  flagrante 
compage  ,  laxanda  erat  neceffario  vena , 
nullus  inveniri  potuit  medicus  hanc  ob  cau- 
fam ,  quod  eos  per  varia  fparferat  curatu- 
ros  mtlitem  peftilentiee  morbo  tentatum» 
Unus  tamen  repertus,  venam  ejus  iterttm 
fcepiufque  pungendo  ,  ne  guttam  quidem^. 
cruoris  elicere  potuit,  internis  nimietate 
calorum  ambuflis  ,  vel  ut  quidam  exifti- 
mabant ,  arefatlis  ideo  membris  ,  quod 
meatus  aliqui(quas  hcemoroidas  venas  vo- 
cant)  obferati  funt  gelidis  frigoribus  con. 
cruftati.  Senflt  immenfa  vi  quadam  urgen- 
te  morborum  ,  ultimce  necefptatis  adeffe  prce- 
fcripta ;  dicereque  conatus  aliqua  vel  man- 
dare  (  ut  Jingultus  ilia  crebrius  pulfans, 


graphe     copulatum,    infculpi    juflit. 

Averfarn  enim  partem  illam  Nummi  Valen- 
tiniani  ad  Theodofium  juniorem  referendam  de- 
monftrat  hic  Eudociae  ejufdem  Theodofii  uxo- 
ris  Nummus  a  Mediobarbo  pag.  536.  produftus. 
AEt.  EuDOCfA  Aug.  in  poftica :  Imp.  XXX- 
XII.  Cos.  XVII.  P.  P.  Con.  OB.  Nam  inter 
Numifmata  Theodofii  junioris  ,  alia  habent  , 
IMP.  XXXII.  Cos.  XVII.  Alia  vero  ,  IMP. 
XXXXII.  COS.  XVII.  Producit  ibidem  Me- 
diobarbus  alium  ejufdem  Eudocise  Nummum  , 
cujus  haec  poftica  pars :  Vot.  XX-  Mult.  xxx. 
Con.  OB.  qui  etiam  recitatur  a  Cangio  in  Con- 
ilantinopcli  Chrifiiana  tabuli  li.  quibus  ex  Num- 
mis  regula  a  nobis  fupra  ftatuta,  certa  reddi- 
tur ,  utramque  nempe  alicujus  Numifmatis  Im- 
perialis  partem  ad  diverfos  Imperatores  ali- 
quando  pertinere ,  conftatque  prsefatos  Nummos, 
in  quibus  Confulatus  decimus  feptimus  legitur, 
de  Theodofio  juniore ,  qui  decimum  feptlmum 
Confulatum  geffit,  interpretandos  efie;ideoque 
citatum  Valentiniani  Nummum  Placidio  Valen- 
tiniano  ,  Theodofio  arquali  ,  attribuendum  efTe. 
Ultimus  autem  Eudocid  Nummus  exhibet  in  po- 
ftica  Vicennalia  Theodofii  junioris .  Quando 
Dilfertationem  Hypaticam  compofui,  nondum  in 
hoc  arcanum  penetraram  ,  ideoque  in  parte  z. 
cap.  14.  num.  7.  Galla:  Placidise  Nummnm  ex- 
plicans  in  quo  legitur  Dn.  GALLA  PLACIDIA 
PF.  Aug.  &  in  poftica  VOT.  XX.  MuLT.  XXX. 
ex  hac  epigraphe  parperam  intuli  ,  Placidiam^ 
Juguft.m  Imperatorum  inftar  Decennalia  &  id 
genus  fefta  celebrafle .  Verum  ex  laudato  Eu- 
dociar  Nummo  &  regula  a  nobis  conftituta  , 
intclligimus ,    hxc  Vicennalia  ad  Valentinianum 


flridorque  dentium,  &    brachiorum    motut 
velut  cceftibus  dimicantium  indicabat  )  iam 
fuperatus,  liventibufque    macults  interfu- 
fus ,  animam  diu  colluttatam  efflavtt ,  <e- 
tatis  qttinquagejimo  anno  &  quinto ,  Tmp e- 
rii  mtnus  centum  dies  fecundo  &  dectmo» 
Ha&enus  Ammianus;   addit  his   Socrates 
(a),  eum  defunclumin  Bergitione  caftel-  (a)  Soerat. 
loXV.  Kalend.  Decembris  :  fed  idemcor-  l-^.e.i6. 
rigenduseft,  dum  ait  vixiflfe   eum  annos 
quinquaginta  quatuor,  &   imperafle    tre- 
decim.    Remanfit  pofteris   Valentinianus 
humans  calamitatis  exemplum;    unde  S. 
Hieronymus  ad  Heliodorum  (b):   Valen-  (b)  Hieron. 
tinianus  vaflato  genitali  folo  ,  &  inultam  tpist.^. 
patriam  derelinquens  ,  vomitu  fanguinis 
extinclus  efl . 

Eo  defunclo,  Gratianus  Auguftus  jam      VI. 
ante  annos  feptem  nuncupatus  ,  folus  im-  Gratianus 
perare  coepit   cum   Valente.  Corpus  au-  imperat. 
tem  Imperatoris   Conftantinopolim  tranf-mmfra- 
latum  elFe,  ut  inter  Chriftianorum  Impe-  tre&pa- 
ratorum  reliquias  humaretur,   idem  Am-  tru0> 
mianus  affirmat .  Cum  interea   (  c  )  fexto  (c)  Amm. 
die  poft  parentis  obitum,  opera  Cerealis  lih.^o. 
avunculi ,  Valentinianus  tum  quadrimus, 
Juftinae  filius  ,  Auguftus   folemni    more^» 
nuncupatus   eft ;  quod    factum   Gratianus 
animi  benignitate  praeditus  ratum  habuir. 
|t^  Quod  autem  Ammianus  eum  quadri- 
mum  fuifte  teftetur  ,  haud  probari  potcft ; 
adverfatur  enim  Socrates,  qui  cum  natum 
affirmet  CoflT.   Gratiano  &   Dagalaipho  , 

hac 

III.  ejus  filium  referenda  eft"e  .  Poftquam  ha»c 
fcripfi,  venit  in  manus  meas  Opus  Begeri  V. 
C.  de  Numifmaris  Seleclis  S.  E.  Palatini ,  ubi 
laudatum  Valentiniani  Nummum  ad  Valentinia- 
num  III.  referendum  ,   etiam  obfervavit. 

Valentinia.no  feniori  fucceflit  Valentinianut  ju- 
nior  ejus  filius  ,  adhuc  quadrimus.  Verum  qui- 
dem  eft  ,  plure*  annos  ei  Baronfum  attribuere, 
quod  exiftimet  ,  eum  effe  Valentinianum  illum  , 
qui  anno  CCCLXI.  in  Iucem  prodit ,  quique 
non  multo  poft  ,  Viclore  CoIIega  ,  Confulatum 
geflit .  At  is  error  jam  fupra  confutatus  ,  often- 
fumque,  Valentinianum  illum  Dominicje  &  Va- 
lentis  filium  fuifle,  ac  hoc  tempore ,  ut  vide- 
tur  ,  jam  obiifle  :  Valentinianum  vero  ,  qui  hoc 
anno  Valentiniano  feniori  fucceflit ,  filtum  fuif- 
fe  ejufdem  Valentiniani  ex  Juf/ina  fecunda  ejtis 
uxore-.  Socrates  itaque  non  folum  Baronium  , 
fed  etiam  Cangium  in  Familiis  Auguftis  Byzan- 
tinis ,  aliofque  Viros  doclos  in  errorem  induxit. 

Quod  hnbet  Turonenfis  lib.  10.  cap.  jr.  Mar- 
tinnm  anno  VIII  Valentis  &  Valentiniani  Tu- 
ronenfem  Epifcopum  ordinatum  elfe ,  ab  aliquo 
fabulatore  accepit .  Quod  vero  ibidem  fubdit ; 
Sedit  annot  XXVI,  menfes  quatuor  ,  diet  XXVII. 
ex  Sinceris  Ecclefia?  fux  documentis  haufit.Cum 
enim  Sanchis  Martinus  die  XI.  Novembris  an- 
ni  quadringentefimi  fpiritum  Deo  reddiderit, 
ejus  Reliquiae  centefimo  anno  ab  ejus  ordi- 
natione  ,  a  fanfto  Perpetuo  tranflata;  fuerint, 
lv.anifeftum  eft  eam  in  annum  trecentefimum 
feptuagefimum  quartum  ,  diemque  decimum_ 
quintum  menfis  Junii ,  qui  Dominicalis  erat  in- 
cidifTc  . 

Cekbratur    quidem   dies  ejv.s  ordinationis  IV.       VII. 

No- 


V. 

Mtar  Va- 
lentiniani 
juniorit . 


VI. 

S.  Marti- 
nut  fir  E- 
pifcotus 
Turoi:e>;Jit. 

Baron.  n. 
ix.  &  feq. 


Christi 
375- 


Cum  Critice  Pagii, 

Damasi  Pap. 
9- 


4^5* 


Valentis  Imp. 

12. 


nacratione  hoc  anno  novennem  fuiffe  af- 
ferere  oportet;  confirmant&  Tabulte  Con- 
fulares,dun  annoChrifti  trecentefimo  fe- 
xagefimonono  habent  Confules  Valentinia- 
num  nobilem  puerum,  &  Aurelium  Victo. 

i.e™1'  renV  ^*  Ex  eadem  (*)  qu°que  Juftina 

*4'  '  genitas  Valentinianus  junior  ("orores  ha- 
buit,  Gallam,  Gratam  ,  &  Juftam  ;  quarum 
dus  pofteriores  in  virginitate  vitam  duxe- 
runt,  Galla  poftea  junfta  connubio  Theo- 
dofio  fuit . 
VII.  Qiiod  autem  ad  Cerealem  avunculurru. 
fpecTat,  penes  quem  tanta  ineffe  v;deba- 
tur,  creandi  novi  linperatoris  au£toritas ; 
non  alius  hic  putandus  eft  ab  illo,  qui  fub 
Conftantio  praefecluram  Urbanam  geffit, 
6c  fub  eodem  poftea  Confulatum :  alius 
cnim  ab  ifto  nullus  reperitur  clarus  me- 
nioria  hoc  tempore  Cerealis  .  Hunc  igi- 
tur  ipfum  effe  jure  dixerimus,  quem  nu- 
ptias  quoefiffe  S.  Marcellae ,  S.  Hierony- 
nius  meminit;  de  quo  ad  Principiam  vir- 

{h)Hieron.  ginem  fcribens,  haec   ait  (b):    Orbata^. 

epifl.iC.     Marcella   patrif  morte,  viro  quoque  pofi 

nuptias  feptimo  menfe  privata  eft  .  Cumque 

irC  n     eam  ^erea^si  cujus  clarum  inter  Confules 

fularis       nomenefl,  propter  cetatem  &  antiquitatem 

familice ,  &  infignem  (  quod  maxtme  viris 

placere  confttevtt)  decorem  corporis  ac  mo~ 

rum    temperantiam ,    ambitiojius    peteret, 

fiufque  longcevus  polliceretur  divttias,  & 

non  quafi  in  uxorem  ,  fed  quafi  in  filiam 

<vellet  donationem    transfundere :   Albina- 

que  mater  tam  clarum  prcefidium  viduata 

domtts  ultro  appeteret ;  illa  refpondtt :  Si 

vellem  nubere,  &  non  ceternce  me  cuperem 

■pudiciticc  dedicare;    utique  maritum  quce- 

rerem ,  non  biereditatem  .  Illoque  mandan- 

1e  >  P°JTe  &  fenes  diu   vivere  ,  &  juvenes 

dtomori  ;  eleganter  lufit :  Juvenis  quidem 

potefi  cito  mori  ,  fed  fenex  diu  vivere  non 

potefi.  Oua  fententia   repudiatus ,   exem- 

plo  fuit  cceteris  ,  ut  ejus   nuptias  defpe- 

rarent  .    Haec   de    Cereali    Hieronvmus . 

Quod  autem  Confulatum  hunc  geflifle  di- 

cat ,  contigit  ille  anno  Domini  trecente- 

ilmo  quinquagefimooctavo  una  cum    Da- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS   Nonas   Julii  ,  feu  die    IV.  ejufdem    menfis,  ut 

prueter  Turonenfem  lib.  i.  cap.  14.  varia  Mar- 

Eiut  ordi-  tyrologia     docent.    Verum  ficut  ordinatio   Divi 

natie  alio    Bafilii  ,  qux  cum  die  XIV.   menfis  Junii    in  Ta- 

die  qucim    bulis   Ecclefiafticis    copulatur  ,   eo    die     peracla 

auoceU-      non  eft  ,    fic  nec   ordinatio    Sancli     Martini  die 

bratur         IV.  menfis  Julii  .  Teftatur  enim  Turonenfis  Iib. 

ttrailx.       ->  de  Mirac.     S.  Martini    cap.  6.   anno    LXIV. 

poft  tranfitum  Sanfti  Martini  ,  ideoque  anno  Chri- 

fti     CCCCLXI.  juxta    fupputationem  Gregorii , 

qua:   hanc    epocham  ab  anno  CCCXCVII.    de- 

ducit  ,    Turonica:   Sedis    cathedram    Perpetuum 

fortitum    efle,  &  Reliquias  S.  Martini  in  am- 

pliori    Templo  ,    quam  illud  quod  Briccius  con- 

ftruxerat   honorari  voIuifTe  .  Bafilicam   itaqne  in 

honorem   fanclt    M3rtini    aed  ificavit  ,  &  vicinos 

Epifcopos  ac  Abbates  convocavit,  ut  eam  in  Ka. 

lendis  Julii  dedicaret,    &in  eamdem  S.  Marti- 

ni    Reliquias   transferret;    fed   cum  terra   qu& 


ciano  collega;  cujus  &  ejufmodi  reperi- 

tur  infcriptio  inbafi  flatux  ipfi  dicatxf  c):  W  R,°*w* 

r  *  N     '■      in&dibut 

Cevolis 
viajulia. 


NERATIUS  CEREALIS  V.  C. 
CONS.  ORD.  THERIvHRUM 
RESTITUTOR  CENSUIT 


exrat  &  alia  in  Via  lata  ejufdem  fenten- 

tiae  infcriptio   de  reftitutione    thermarum 

facla  per  Cerealem  Confulem  ;  atque  alia 

rurfum  ,  qua  de  ejufdem  Pra?fe<5tura  Ur- 

bana  nientio   habetur  fuperius    tertio  to- 

mo    fecunda  editione  fuo  Ioco  reftituta> 

quae  errore  pofita  erat  tempore  Conftan- 

tini .   Porro  ex    ampliffimo    Cerealis    no- 

mine  &  aufloritate  ,   metfre  fanftae  Mar- 

cellae    clariflima?  femins    excellentem  in- 

ter  omnes  Romanas   mulieres  amplitudi- 

nem ,  quae  eo  majoribus  crevit  acceffioni- 

bus ,  quo  propter  Chriftum   ab  ipfo  ma- 

gis  defpe<5ta  elt  ;  ut   vere   non  in  Urb<o 

tantum  ,  fed  toto  Romano  orbe  effulferit 

e^regium  Chriftians    pietatis  exemplum  ; 

fed  de  ipfa  fsepe  inferius  ,  lmmo  &  quinto 

Annalium  tomo  pro  temporis  ratione  di- 

fturi  fumus  .  At  jam   reliquas  hujus  anni 

res  geftas  ordine   profequamur. 

Eodem  tempore  quo  Valentinianus  extin.      VIIT. 

ftus  efl  (  inquit  Sozomenus  d  )  Valens  An-  (*)  Sozom. 

tiocbia  ,  qua   efl    in  Syria  ,    <etatem    de-  l'6'e'%5> 

gens ,  maiore  odio  in  dies  in  fua:  opinio-  T,       ■„. 
0        j        /.    •  1/.  J    .     *       f,    l  nemiiti* 

nis  adverf.tr tor  exardefcere  ,  acerbeque  aj-  us  curare 

fiigere ,   &    exagitare    coepit.    Cum    vero  ftudet  ve- 

Themiflius  philofophus  librum  ei  dicaret ,  faniam 

hortabatur  ,  docebatque    non   oportere   mi-  Valentis. 

rari  dijfenfonem,  quoe  in  Ecclefiafticis  opi- 

nionibus  verfabatur  ,   cum  ntulto    inferior. 

multoque  minor  fit ,  quam  qu<e  extaret  a- 

pud  Gentiles  :  nam  permultce  funt  apud  ip- 

fos   opiniones ;  &  dtffenfionem  ob  multitu- 

dinem  dogmatum  fufceptam  ,  complttres  con- 

tentiones  de  ejufmodi  rebus  ,  &  difcepta- 

tiones  excitare  neceffum  efl  :  fiquidem  Deo 

fortaffe  vifum  fit ,   ut  ipfe  non  facile    no- 

fceretur,  &  varice  exifierent  de  eo  opinio- 

nes  ;   quo  Jinguli  magis    eum    vererentur  , 

cum   exquifitam  ejus  cognitionem  compre- 

H  h  h  hen- 

fuper  fanttum  erat  tumulum  eftodi  non  poffet , 
dicit  ei  unus  ex  Clericis  ,  fciatis  ,  quia  ,  pofl  hoc 
triduum  natalis  Epifcopatus  ejus  effe  confueve- 
rat  ;  &  forfitan  in  hac  die  (  quarta  nempe  men- 
fis  Julii  )  fe  transferri  debere  vos  admonet  ,  Ut 
refert  Turonenfis  loco  Iaudato  ,  qui  addit  ,  ita 
factum   fuifte  . 

Porro    Kalenda;    Juliar  ab  anno   CCCCLXII.      VIIT. 
ufque     ad  annum    CCCCLXXIII.    in   Domint-  j}nnus  or. 
cam    non     incidere    nifi   hoc  ultimo   Chrifti  an-  dinationis 
no  ,    &   nonnifi  dies  feftus  aut  Dominicalis  eli-  cx  a„„0 
gi    potuit  a   Perpetuo  ,   ad   hanc   Tranflationem  tranflatio- 
de    more   illorum  temporum  .  Quare    cum    illa  „js  ejus 
Bafilica  nonnifi    intra    aliquot  annorum   fpatium  Rclic/uia- 
abfolvi    potuerit  ,    ejus    Dedicatio  &    S.    Mar-  rum  inno- 
tini    Reliquiarum     Tranflatio    alio    anno    facla..  tefcit . 
non   eft    quam   CCCCLXXIII.  qui  centefimus  e- 
rat  ab  ejus  ordinatione  ,   qnx   ideo  a  Sigeberto 
in  Chronico  ad  praecedentem   annum  perperam 

re- 


4i6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
375- 


Damasi  Pap. 
9- 


Valentis  Imt. 

12. 


hendere  non puffint ,  fecum  reputantes  quan- 
ta  Jit  ,  &  cujufmodi  tlle  quidem  ,  ad  cu- 
jus  cogntttouem  venire  cogttant  .  Hac  ora- 
ttone  a  Themijlto  hubita  ,  Imperator  etfi 
faftus  animo  aliquanto  nunfuetior  ,  nec 
tam  acerba  adverfuriis  ut  antea  fupplicia 
irrogavtt  ;  non  tamen  iram  fuam  contra_. 
facerdotes  accenCam  penitus  reftinxijjet  , 
nifi  curce  de  Republica  Jibt  inieftce  futjjent 
impedimento  ,  quo  minus  ad  eptfmodi  fce- 
lera  fuum  Jiudtum  &  operam  conferret , 
&c.  Gothorum  namque  novo  belio  fuifle 
exagitatum  tradit  ,  de  quo  inferius . 
IX.  Quod  ad  Themiftium  philofophum  fpe- 

clat;  cum  plura  de  eo  fuperius  dictafint, 
hic  nis  addendum  (  quod  ratio  exigit  ar- 
gumenti  )  ipfumerga  Orthodoxos  propen- 
liorem  fuiffe:   mults    enim  id   fignis  ap- 
paruit;  ufufque  eft  eo  familiariffime  Grc- 
(*)  Greg.    gorius  Nuzianzenus  ,    ut  ex    litteris  (  a  ) 
Naz  epijf.  acj  eum  fcriptis  irtelligere  facile  eft  ;  ex 
139.140.    quibus  eriam  habetur ,    ipfum  non  philo- 
fophia  tanmm  celebrem,   fed  etiam  apud 
Imperator:s    potentia    claruilTe  ;    quippe 
qui   ja-n    ab    ipfis   Conftantii    temporibus 
funfrus  fit  ampliilimis  magiftranbus.  Unde 
(b)Greg.     ad  eum  inter  alia  Gregorius  (b)  :  Ttt  vero 
Naz.epijl.  jj quod  a  ttto  Platone  diclum  ejt,  confirma; 
I4°*  nempe  Ctvitates   non   ante    malorum  finem 

habituras  ejfe  ,  qtt.tm  phtlofophia  cum  po- 
tentia  conjunfla  fit :  utrajue  enim  re  pol- 
les  .  Egenti  mantt  pnrrige  ,  eum  videlicet, 
ut  confentaneum  ertt,  monens  ,  ac  iuvans . 
'Hthtl  certe  melius  philofophari  pojJisy  quam 
Ji  nunc  jufitttce  parocintum  fufcipia<-  ;  ne 
dtcam  quod  hac  quoque  re  nos  laudum  tua- 
rum  prxcones  beneficio  afficies.  Ha»c  ipfe  ; 
fed  illa  adverte  verba  Gregorii  ad  The- 
miftium  :  A ttto  Platone  dtclum  efi;  fic  effb 
accipienda,  quod  in  his  quse  ad  politica 
pertincrrent ,  primo  Ioco  Platonem  habe- 
ret ,  fecundo  vero  Ariftotelem  ;  prout 
videre  eft  in  orationibus  ejus,  ac  prsefer- 
tim  in  fexra,  ubi  ait:  Adjuv.ibit  autem 
tne  in  prtmis  in  te  inftituendo  egregius 
ille  Plato ,  &~  admirabilis  Ariftoteles  . 
In  naturalibus  autem  fpeculationibus  Ari- 
ftotcli  primas  detulit.  Quam  vero  fami- 
liarifii  mfe  ufus  fit  eo  Theodofius  Impera- 
tor,  fuo  loco  difturi  fumus.  At  non  li- 
cuit  orationem  illam  ,  quam  citat  Sozo- 
menus,  invenire  ;  fed  intueris,  puto  ,  le- 
dor  ,  ex  ejus  argumento  eo  prolapfam 
hiereticorum  amentiam ,  atque  furorem.. 
ipforum  prqgreffum,  ut  etiam  Gentiles  ad 


PAGIUS 


refertur  .  Turonenfis  Iib.  i.  cap.  14.  poftqtiam 
de  hujus  Bafilica;  conftrutfrione  &  dedicatione 
verba  fecit ,  fubjicit  :  Solemnitai  ipfiut  Bajili- 
c&  triplici  ■virtute  pnllet  ,  idejl ,  dedicatione  Tem- 
pli  ,  Tr.injlatu.nc  corporit  fancli  ,  ordinatione  ejut 
Epifiopatus  .  Hanc  emm  (  fcilicet  feftivitatem  De- 
dicationis  ,  Trinfluionis  &  Ordinationis  )  IV. 
Nonat  Juliat  obfervabit  ;  depofitionem  vero  ejut 
(  feu  feftivitatem  illius  tranfitus  )  tertio  Tdut  ko- 
■vembris  ejfe  cognojcas  .   Qua:  habet  Cointius  an- 


commiferationem  Catholicorum  ;nfl.-ve. 
rint ;  ufque  adeo  ut  pio  eis  apud  ipfunr 
Imperatorem  adverfarium  Theunftius  cau- 
fam  agere  non  dubitarit. 

At  Valens  Imperator  nequitia  exarde- 

fcens  fic  oratione    Themiitii   vifus  eft  ab 

Ecclefiarum   perfecutione  abftinuiffe,  ut 

tamen  alia  via,  novo  excogitato  praue- 

xtu,  diram  adverfus  monachos  perlVcutio- 

nem  conflarit,  cum  eos  exutos  monaftica 

profefiione,  e  monafteriis,   lege  lat^  ,  ad 

militiam  revocari  prscepit »  hoc  ipfo  an- 

no,  quo  Valentinianus  ex  hac   vita  fub- 

latus  eft  ,    ut   S.     H:eronymus   habet  hi_. 

Chronicoh's  verbis:  Multi  monachorum  Ni- 

trtce  per  Trtbttnos  &  milites  c<xfi :  Valens 

enim  legedata  ,«r  monacht  milttarent ,  no- 

lentes  fufiibus  interfict  jujfit :  Et  Orofius 

(c  ):    VAens  illico,  poji  fratris  obtium> 

velut  effroen.tta  Itbertatis    audacta   legem 

dedit  1  ut  monachi  ,  hoc  efl  Chriftiani  ,qui 

ad  unum  fidei    opus ,    dtmijfa    facculartum 

rerum  multtmoda  afltone  ,  fe  redtgunt ,   ad 

militiam    cogerentur .    Vaftas    illas    tttr.c 

JEgypti    (olitudtnes  ,    arenafque   diffuf.ts  , 

quas  propter  fittm  ,  .tc  ftertlitatem  ,  peri- 

culofijjimamque  ferpentum  abundantiam  con- 

vetfatto  humana    non   nnjfet ;    m.tgna   ha- 

bitantium   monachorttm    multitudo   comple- 

verat.  Huc  Tribuni  &  milttes    mtjji  ,  qui 

ftnffos   &  verns  mtlites  Dei  alio   nomtne 

perfccttttonts    abftraherent  ;     interfecerunt 

ibs  agmina    multa  fanfiorum  .     Hrc  Oro- 

fius.   Conjung't   hanc    perfecutionem    So- 

crates  illi  ,  quae  Alcxandriae   per   Lucium 

Arianum  (  ut  diiftum  eft  )  commota  fuit . 

Prxcefierant   iniquifiimje    perfecutionis 

hujus  ante  pradudia,  cum  ad    Modefrurru, 

Prsefedum  Prauorio  de  iifdem  ipfe  Va;ens 

ita  refcripfit  (  d  )  : 

Qutdnam  ignaviee  feflatores  ,  defertis 
Civttatum  muneribus  ,  captant  folitudines 
ac  fecretay  &  fpecie  rdigioms  cum  coeti- 
bus  Mnnazonton  c  mgregantur  :  Hos  tgi- 
tury  atque  hujufhodt  tntra  AZgyptum  de- 
prehenfoty  per  Comttem  Orientts  erut  e  la- 
tebris  ,  conjulta  prmceptione  mandavimus  , 
atque  ad  munia  patrtarum  fubeunda  revo- 
cariy  aut  pro  tenore  nojirce  fan^lioms  fa- 
nitltartum  rerum  carere  illecebrts ,  quas 
per  eos  cenfuimus  vindicandas  ,  qut  pu- 
blicarttm  ejlcnt  fubtturi  munera  Junftto- 
nttm.  PP.  Eerytt  Kal.  Jan.  Valentintano  , 
&  Valente  AA.  CoJJ\ 

At  non  adfcriptos  tantum   militia;  mo- 

na- 


X. 

Valens 
oigit  mo- 
tiachos  ad 

militiam  . 


(  c  )  Orof. 
/.7.C33. 


XI. 


(d)  L61.de 
Decurion. 
C.  The,  d. 
&  C.JuJiin. 
eodem  tit. 
1.1.6. 


XII. 


no  CCCCXCVIII.  num.  VI.  &  XXIV.  adver- 
fus  hanc  explicationem  ,  folide  a  nobfs  confu- 
tabuntur  in  D  fferr.  De  Anno  &  die  niortit  f.in- 
ili  Martini  Turonenjit  Epifcopi  ,  qux  hic  itera- 
re    opus  non   eft . 

Ad  num.  IX.    OmxoThemiJlti  ad    Valentem  ,        IX. 
de  qua   Socrares   lib.  4.   cap.  31.    quam    Baronius  Oratio 
periiffe    exiftimabat  ,    poft   hujus  niortem    Latine  ThemiUit 
edita    fuit    a    Duditio .    In    ea  leguntur    qua:  a  aAValen- 
Socrate  laudato  fummarie  narrantur  .  tem. 

Ad 


Cum  CriticePagii. 


417 


CHI  ISTI 

375- 


Damasi  Pap. 
9- 


Valentis  Imp. 
12. 


tionem 
pafli  a 
Valente 


Monaehi    nachos  ita  vexavir  Valens  Imperator  ,  fed 

reliquos  omn^s  dira  e<agitavit  exacVione 

tributi ,  quos  anrea  Comtantinus  atquc_» 

Conftantius  ab  hujufmodi  p~nlitutione  ca- 

pitationis  cenfus   exemerant.    Extant  de 

his  fcripta  Gregorii  ad  Julianum,  necnon 

carnien  ad  Hellenium  ,  quem  illum  ipfum 

puto,    ad   quem    Vicariam    Praefecluram 

Conftintinopolitanae    CivHatis   agenterru 

cxtat  Theodofii  Imperatoris    refcriptum. 

U)l.%.ie    (*)  Ad  Julianum  enim  de  iifdem  mona- 

turat.  c*.  chis  (  b  )  fic  fcribit,  cumeidem  illos  com- 

Undarii .   njendat :   Pbtlofpborum  ,  inquit,   caetunu, 

(b)Gregor.  commendo ,  qui  fcilicet  nullo  vinculo  humi 

N*z..orut.  tenentur  ;  qui  fola  corpora  ,  nec  eaquidem 

mi  juUxn.  tota  pifftdent;  qui  Ctefari  ntbtl  ,  Deo  omnia 

Trib.exe<j.  babent  >hynitot  >  preces  ,  vigiliart  lacrimxt 

hoc  efl  ,  byurmodi  opes  ,  quee  manibus  pre- 

mt  nequeunt ;  qui  mundo  mortui  funt  ,  Cbri- 

fto   vtvunt ,  carnem  confecerunt ,  animam 

a  corpore  abftraxerunt  ;  bos  fi  mitius  tra- 

ftarit ,  aut  etiam  omntno    Dei   fervos    & 

itfcipulos ,  &  coeleftium  rerum  infpeftores  , 

hiis  inquam  generis  nofiri  primitias  ,  hcec 

columinx ,  bas  fidei  coronas ,  has  pretiofas 

margaritas ,    hos     templi    illius   lapidesy 

cufus  fundamentum  &  lapis  angularisChri- 

ftus ,  boc  eft ,  egregii  Ecclefi*  complemen- 

tt  :    hos  inquam  Ji  Deo  plane   reddideris  , 

pretclxriffime  utique  &  ipfir  ,  &  nobis  ,  & 

tibi  confulueris ,   &c.    At  longe    pluribus 

cumulat  eos  laudibus,  cum  in  carmine  ad 

Helienium  eofdem  commendat . 

Prxceflerunt  ifta  de  tributis  diram  hanc 
de  qua  eft  fermo,  adverfus  monachos 
perfecutionem  Valentis  ;  qua  non  ^Egy- 
ptii  tantum  monachi,  fed  in  aliis  quo- 
que  re^ionibus  agentes  vexati  funt:  ex 
eo  enim  quod  cognicum  fuit  ejufmodi  ge- 
nus  hominum  efle  Imperatori  invifum  ; 
quibufcumque  fceleftis  in  eofdem  debac- 
chandi  viros  crevit  audacia  ,  ut  ex  S. 
Bafilii  ad  ipfos  monachos  fcripta  epifto- 
la  intelligere  polTumus ,  quam  ad  rerum 
g^ftarum  concinnationem  &  veritatem  hic 
defcribemus;   eft  vero  hujufmodi  (c ) : 

Defideratifftmis  ac  religtofijjimis  fratri* 
but  ir  fympresbyteris  Acacioy  JEtio^  Pau- 
/0,  Silvano  ,  &  Diaconis  etiam,  &  reli- 
giojis  monachis  fratribus  Bxfilius  Eptfco- 
pus . 

Cum  de  gravi  perfecutione  adverfum_. 
vor  excitata  percepiffem ;  &  quod  confe- 
ftim  poft  Pafcha  qui  ad  lites  &  pugnas 
jejumranty  in  tabernacula  veftra  irruen- 
tes  ,  labores  veftros  igni  tradiderint ,  co- 
gnoviffem  (  qui  vobir  quidem  domum  in^, 
Ann.  Ecd.  Tom.  V. 


XIII. 


(e)  Eafil. 
ep.  1 9.  in 

addit. 

XIV. 


PAGIUS 
X. 

S.  Epipba 
diu!  fcri- 
bit  Pana- 
rium. 


Att  num.  XVI.  Snnttut  Epiphxnius  fcripfit  Pa. 
narium ,  feu  librum  adverfus  haerefes  anno  prar- 
.  cedenti  :  ipfe  enim  ejus  exordio  indicat  ,  fuiffe 
tunc  annum  undecimum  Valentis  &  Valenti- 
niani ,  qui  anno  prarterito  menfe  Februario  cce- 
ptus  eft.  Refle  itaque  co  anno  Baronius  in  An- 


cxlis  Jine  manibus  conjlruftam  ,  Jibi  ipfis 
vero  ignis  ,  quo  ad  nocendum  vobis  ufi 
funt ,  thefaurum  pxrarunt  )  ingemui  qui- 
dem  fuper  eo  quod  acctdtt ;  non  ut  vobts  , 
fratres  (  abfit  )  fed  ut  tllis  condolerem, 
qui  ufque  adeo  abforpti  funt  a  malttia  , 
ut  in  tantum  ufque  facinus  malitiam  fuam 
extenderint .  Verum  expttttbam  futurum  , 
ut  confefiim  ad  humilttatem  noftram  ,  tam- 
quam  par.ttum  refugium  ,  univerji  accur- 
reretis  ;  fperabamque  daturum  mtbi  Domi- 
num  indefinentium  dolorum  meorum  refo- 
cillationem  e  vejlro  complexu ;  &  fudore 
illo ,  quem  propter  veritatem  diftillatis, 
in  corpus  hoc  otiofum  excepto^  habtturum 
me  confortium  pratmiorum  illorum  ,  qudt 
vobis  a  Judtce  veritatis  funt  recondtta» 

Poftquam  autem  id  vobis  ne  in  mentem 
quidem  venit ,  nec  aliquid  refocillatio- 
nir  a  nobis  expecJaftis  ;  continuam  mihi 
ad  vos  fcrtbendi  occajionem  dari  optavi  ; 
ut  quemadmodum  aliqui  decertanttbus  ac- 
clamant ,  ita  ego ,  &  bono  veflro  certa- 
mini  adbortatione  aliqua  per  litteras  ac- 
clamarem .  Fuit  autem  nobis  ne  boc  qui- 
dem  facJu  facile  ,  idque  duabus  de  caujis  ; 
una ,  quod  ignorabam  ubinam  locorum  a- 
geretis  ;  altera ,  quod  non  adeo  multi  funty 
qui  ad  vos  proficifcantur  .  Kunc  vero  ob- 
tulit  nobis  Dominus  defideratiffimum  ac 
religiofifjimum  fratrem  Saclefimum  presby- 
terum  ;  per  quem  charitatem  veftram  falu- 
tamus ,  obfecramufque  ut  pro  nobis  quoque 
oretis ,  lettantes  &  exultantes  ,  quod  mer~ 
ces  veftra  multa  eft  in  caelis ,  Et  quoniam 
fiduciam  habetis  in  Domino ;  ne  ceffetis 
nottes  &  dies  clamare  ad  illum ,  ut  cer- 
tamen  boc  Ecclefiarum  compefcat ,  plebibus 
paftores  reftituat ,  &  Ecclefiam  ad  fuatn 
priftinam  dignitatem  redire  faciat  •  Per- 
fuafus  enim  fum ,  fi  vox  aliqua  reperiatur, 
qux  optimum  Deum  fleclat  ,  non  elonga- 
turum  eum  mifericordias  fuas,  fed  datu- 
rum  nobis  poftbac  una  cum  tentatione  dt 
exitum  ut  ferre  poffimus  •  Cunftam  in  Chri- 
fto  fraternitatem  noftro  nomim  falutate  • 
Hactenus  Bafilius  • 

Putoautem  hos  nominatos  hic  monachos 
primores  fuilfe  archimandritas  in  Syria_. 
apud  Chalcidem  habitantes :  fi  quidem  e- 
jus  nominis  ibi  Acacius  claruit,  cujus  eft 
frequens  mentio  apud  Theodoretum  in_. 
commentario  hiftoriae  fanetorum  Patrum: 
nam  hujus ,  nec  non  Pauli ,  cujus  hic  i- 
tem  nomcn  exprimirur,  archimandrita- 
rum  extat  epiftola  ad  S.  Epiphanium , 
qua  petierunt  confcriptum  librum  de  hae- 
H  h  h    2  re- 

nalibus  hunc  librum  fcriptum  notavit  . 

Valens  Imperator  Lege  63.  De  Deeurionibus , 
definivit,  non  pofle  omnino  Curialem  conditio- 
nem  Monachifmo  vitari  :  fed  fi  qui  e  Curiali- 
bus  ad  monafticam  vitam  fefe  contulerint  ,  erui 
eos   oportere  ,  St  ad  alterutrum  adigendos ,  vcl 

ad 


Bafilius 
confolatus 
eft  moiu- 
chosi 


XV. 


XVI.  _ 
Monachi 
Syriarcon» 
fulunt  E- 
pipha- 
nium . 


XI. 


4x8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChrisT! 
375- 


Damasi 
9 


Pap» 


Valentfs  Tmp< 

12. 


(4)  Epiph. 
inprsf. 

*  oflavo  . 


nono. 


XVII. 

Epiphanii 
laudes  ,& 
lucubra- 
tiones. 


refibus  ad  fe  mitti  :  anno  enim  fuperio- 
re  eum  eiaborare  ccepiffe  Epiphanium , 
ipfe  ejus  exordio  indicat  ,  (a)  fignans 
illa  fua  tempora»  Valentiniani  &  Valen- 
tis  anno  undecimo  ,  &  Gratiani  feptimo: 
*  ipfi  autem  epiftolam  fcripferunt  hoc 
anno  ,  librum  quem  fcripferat  ab  co  exi- 
gentes,  ut  infcriptio  litteris  affixa  tefta- 
tur,  quae  fic  fe   habet : 

Epiflola  fcripta  nonagefimo  fecundo  an- 
no  regni  Diocletiani ,  Valentiniani  &  Va- 
hntif  anno  duodecimo ,  &  Gratiani  anno 
otlavo  *  ad  Epipbanium  V  alceflinum  Eleu- 
theropolitem ,  qui  fuit  pater  monafterii 
in  ejufdem  Eleutheropolis  vicinia  ,  tunc  ve- 
ro  urbis  Conflantice  provincice  Cypri  Epi- 
fcopus  extitit,  ab  Acacto  &  Vaulo  pre- 
sbyteris  &  archimandritis  ,hoc  efl ,  patri- 
bus  monafleriorum  partium  Chalcidts  & 
Bercea  Cavcc  Sjr/<*,  de  eoquod  contra  o- 
mnes  hcerefes  fcripfit ,  immo  quod  &  mul- 
ti  adhortati  Jint ,  ac  coegertnt  ipfum  ad 
hoc  opus  aggrediendum  . 

Quanta  vero  hi  Epiphanium  coluerint 
obfervantia,  illis  in  primis  verbis  indi- 
cant  :  At  quando  via  tntercepta  efl  per 
infirmitates  &  arumnas  corporales ,  non 
potuimus  ipji  profictfci  ,  &  ad  pedes  tuos 
provolvi ,  &c.  Vides  prifcum  morem  cul- 
tus  &  venerationis  etiam  Abbatum  ad  pe- 
des  fe  Epifcoporum  proftrandi  ;  &  paulo 
poft  :  Confitemur  enttn  nnn  folurn  nos  ,  fed 
etiam  omnes  ,  qttod  tn  hoc  fieculo  novum 
te  Apoftolum  &  pneconem  Dotninus  ex- 
citavtt,  Joannem  novum^  &  pradicantem 
quce  debent  fervari  ab  bis  qui  curfum  butic 
propojitum  habent.  Haec  &  alia  ibi .  Red- 
didit  ad  eofdem  ipfe  Epiphanius  Iitteras 
una  cum  libro,  quas  &  praefationem  to- 
tius  operis  effe  voluit,  &  inter  alia  ra- 
tionem  affert,  cur  Panarium,  nempe  ca- 
fulam  medicam,  voluerit  nuncupari ,  e- 
gregium  plane  opus,  &  Catholicae  Eccle- 
fiae  valde   proficuum  . 


PAGIUS    ad    Curia*    munia  fubeunda  ,  vel  ad  cedendum 

bonis   fuis    in   eorum  gratiam  qui  Ioco  illorum , 

Lex  Vxlen-  patria? ,  Curiarque   munera  fubituri  funt  .    Dici- 

tis  adver.   tur  hsec  Lex    PP.    Beryto  Kalend.  Januar  .  Valen- 

fus  Curia-  tiniano  &  Valente  A  A.   Coff.    Ubi   cum  non  ad- 

les  Monct-    ftribatur  numerus  Confulatus ,  eam  refert  Baro- 

tbifmum     nius  ad  annum  CCCLXV.  quo  Valentinianus  & 

fnfeffos .    Valens  primum  Confulatum  geffere .  Verum  nu- 

merali    nota    omi/Ta  ,  Confulatus  in    ea    Lege , 

ut  in  quibufdam  aliis,    fimpliciter  editur  ;  cum 

infcripta  fit   ad  Modeflum  Pf.  P.  qui   eam  digni- 

tatem    fub     finem    anni    CCCLXIX.   iniit ,    & 

fequentibus    aliquot    annis    continuavit  ,  ut  fuo 

Ioco    dicltim .    Quare  ea  anno  CCCLXX.    quo 

Valentimanus  &  Valens    tertium  Confulatum  gef- 

fere  ,  vel  anno  CCCLXXIII.  quo  quartum    Con- 

fules    proceffere  ,  emiffa    eft.    Gothofredus    ad 

ultimum     iftum  Confulatum  eam  revocat ,    quod 

exiftimet  ,   Divum     Athanafium    mortuum    effe 

jnenfe  Maio   anni   trecentefimi    feptuagefimi    fe- 

cunli,    &   Valentem  Monachis  &  itgyptiis  con- 

traiium    kk  non   oftendiffe,  quandiu    Athana- 


Hoc  irem  anno  S.  Bafilius,  cum  ante    XVIII. 
de  mirifica  ele&ione  Ambrofii   in  Medio- 
lanenfis  Ecclefiae   Epifcopum  ipfius  litte- 
ris  certior  faftus   effet,  ingenti   perfufus 
gaudio  ad  eum  ita  refcripfit  (b)  :  (h)BaJH. 

Magna  femper    &   multa     quidem  funt  'P^-Si- 
Domini  noflri  dona  ,  quorum  neque  magni-  Bafi]ij 
tudo   menfurabilis  ,  tieque  multttudo  nume-  iitter«e  ad 
rabilis  efl  .  Unum  vero ,  quod  inter  maxima  Ambro- 
reputari  potefl  ab  his  qui non  diffictli bene-  fiutn. 
ficiorum  Dei  in  fe  collatorum  fenfu    tan- 
gunlur ,  &  prcefens   hoc  efl  y    quod  quant 
longifjime  propter  locorum    dtflanttam   fe- 
junttis  ,  per  litterarum   alloquium    mutuo 
coalefcere  dedit.  Largitus  efi   autem  du- 
plicem  cognofcendi  rnodum ,  unum  per  pr*- 
fentem  convidum  &  congrejium^    alterum 
per  confuetudinem  Ittterartam.    Quoniam 
igitur  te  per  ea   qu<e  locutus  es  cognovi- 
mus  :    cognovimus  vero  non  ex  eo  quod  no- 
ta  queedam  corporis  tui  menti  nojlne   im- 
prejfa  Jit ,  fed  quod  intertoris  hon.inis  tui 
pulchritudinem  velut  ex  variegata  fermo- 
num  piclura   novimus:    nam    qutfque     no- 
Jirum  ex    abundantia  cordis  loquttur . 

Clorificamus  autem  Deum  noftrum  ,  qui  XIX> 
ex  quavis  mortaltum  generattone  eos  qui 
Jibi  placuerint  deligit  ;  qut  oltm  qmdem 
ex  pafloribus  ovium  populo  fuo  Prtncipem 
excitavit ,  &  Amos  de  grege  caprarum^. 
fumptum  fptritu  fuo  tnflruxit ,  &  ad  pro- 
pheticam  dignttatem  extultt :  nunc  vero 
virum  ex  urbe  regia ,  cui  totius  gentis 
principatus  concreditus  erat ,  faptentia  fu- 
blimem  ,  generis  claritudine  ,  vitce  fplen- 
dore,  orandi  facultate  ,  &  rebus  fiecula- 
ribus  tllufirem  adgregum  Chrijii  pafiuram 
traxit.  Qui  projeftis  hujus  vita  opibus  uni- 
verjis  proque  damno  habttist  ut  Chriftum  lu- 
crtfacerety  commijfa  Jibi  magni  ac  prteclari 
navigii  ,  Ecclejice  vtdeltcet  Dei ,  in  fide 
Cbrtfli  gubemacula  acceptt.  Age  tgitur^ 
o  homo  Dei ,  quandoquidem  non  ab  homi- 
ntbus  accepifli  ,  aut  dotlus  es    Evange- 

lium 

fius  vixit  .  Verum  ,  cum  certum  fit,  anno  uno 
tardius  Athanafium  devixiffe ,  menfe  fcilicet 
Maio  anni  CCCLXXIH,  Lex  haec  propofita  Ka- 
lendis  Januariis ,  quatuor  fcilicet  menfibus  an- 
te  Athanafii  mortem  ,  nihil  commune  habere 
poteft  cum  perfecutione  ,  quar,  mortuo  Atha- 
nafio ,  Alexandriae  adverfus  Monacbos  excitata 
eft;  prxfertim  fi  eam  Valens  dedit  anno  CCCLXX, 
quod  non   parum  verofimile  . 

Quidquid  de  hac  re  fit ,  de  qua  mox  ,  notan-       XIL> 
dum  ,  hanc  inter  alias  ftigiendx  ,    evitandaique  LexVa- 
Curis.    rationes  ,  miferos    Curiales   hac  attate  ad-  lentis  ad- 
inveniffe  ,  ut  ad  Monachifmum  concederent,  quafi  vcrfusmo- 
ea  re   maxime   tuti    futuri  ,    &    latitaturi  .    Go-  nacbos . 
thofredus   in     illius   Legis    Commentario     arbi- 
tratur  ;     eam    diverfam  non    effe   ab    ea,    quaj 
dicitur  in  Hieronymi  Chronico  a  Valente  in  Mo- 
nachos     promulgata ,  de  qua    in    eo    Chronico , 
Valentiniani   fenioris  morre  narrata ,  harc  verba 
kguntur  :     Valens  ,    Lege  data  ,  ut  Monxchi   mili- 
tarent  ,    nolentes  fuflibus  juflit    interfici  .   Obfer- 
vat    enim  Gothofredus  hoc  a:vo  iniliti*  ,   &  mi- 

iitan. 


Cum  Criticc  Pagii 


Christi 

375« 


Damasi  Pap. 
9- 


4^ 

Valintis    Imt. 


12. 


XX. 

Bafilii 
cum  Am 


lium  Chrtfiiy  fed  tpfe  tt  Dtminut  e  nie- 
dio  Judtcum  terrce  defumptum  ad  prafi- 
dettttam  Apojioltcam  tranjiuht  ;  certa  bo- 
Hum  certamen;  corrige  ac  moderare  tnfirmi* 
tatem  populi  ,  Ji  qua  Arianct  vefantce  labe 
taftut  eji  ;  rcnova  prtfltna  Patrum  veftt- 
gia  ;  &  quod  dtletliontt  trpa  not  funda- 
pientum  jtcifit ,  tn  ipfam  Jirutluram  afji- 
duitatt  mutut  nojirt  cotloquti  excitare  ac 
frovebere Jlude:  nam  boc  patlo  fpirttu  po- 
terimut  conjunCii  t ffe ,  litet  terrefiri  ha- 
bitattone  quam  lonpifjime  alter  ab  altero. 
dtffui  Jimut .  Hucufque  Bafilius  ad  Am- 
brofium . 

Perfeverafle  quidem  mutuam   inter   u- 

trumque  litterarum  confuetudinem  ,  cer- 

tum  eft  ;  fiquidem  complura  inter  eos  no- 

'  fcuntur  efle  tranfa&a.    Expetiifle  enim_. 

ccflTrudo.  Ambrolium  a  Bafilio  ejus  lucubrationes 
tum  explicantes  divinam  fcripturarru , 
tum  prava  dogmata  confutantes ,  faci- 
le  intelliget  qui  utriufque  legerit  com- 
mentanos  in  Hexaemeron,  &  de  Spi- 
ritu  faru5to ;  videbitque  magna  ex  par- 
te  quaeBafilius  Graece  edidit,  Ambrofium 
tradidifle  Latinis  .  Sed  &  illud  erga  Am- 
brofium  Bafilii  pium  interceflit  officium, 
dum  corpus  Sanfti  Dionyfii  Medjolanen- 
fis  Epifcopi  &  martyris»  qui  pro  fide  Ca- 
tholica  exul  obierat  in  Cappadocia,  pro- 
curante  Aurelio  Epifcopo,  e  Ca^ppado- 
cia  Mediolanum  tranflatum  eft  . 

At  vero  non  unus  dumtaxat  Bafilius  in 
Oriente  Anibrofii  elecVionem ,  quamvis 
refiftente  canone  aftam  probavit,  fed  o- 
mnes  Occidentales  &  Orientales  Catho- 
licx  communionis  Epifcopi:  quod  ipfe  ea 
fentenria  declaravit ,  qua  ait  (  a  )  :  Ordi- 
n.itioneni   meani  Occtdentalet   Eptfcopi  jur 

adVcrccll.  dtcio  >Orie»talet  ettam  exemflo  probarunt. 

ef.ii.  quibus  illud  in  primis  innuit,  quod  mi- 
nus  rite  a-ftum  videbatur  ,  id  judicio  fe- 
dis  Apoltolicse  publico  decreto  elfe  firma- 
tum  :  Orientales  vero  &  exemplo  probaf- 
te,  dum  quod  fa&uraeft  Mediolani  increan- 


PAGIUS  titandi y  eTa*Tt'.ctz  xaf  o-rpctTiv&ajt ,  voce  deffgnari 
quxcumque  offlcia  ,  mum.ique  publica  :  unde  Mi- 
litia  non  ranrum  Arrnira,  fed  etiam  Togara 
Palarina ,  Officialium  Advocatorum  militia  ,  xu- 
Tifylaty  tandem  omne  publicum  minifterium  ,  at- 
que  adeo  Mimicipalii  quoque  feu  Curialia  of- 
ficia  ,  muniaque  pro  pitria  .  fnde  igitur  erro- 
rem  n.mim  putat  ex  hujui  vocis  homonymia- , 
qu>fi  Momchi  a  Vil-nte  milirare  jufli  fuerint  , 
&  quidem  in  Militu  Armata  ,  eoque  adacti  , 
&  qndem  indifcreri>n  ;  cum  tamen  Valens  non- 
niii  Monathos  ex  Curialibus  ad  Militiam  Cu> 
ri'lem  retrahi  juffcrir  .  Ita  Vir  dncliifimus . 
XIII.  Verum  ,  cum  fam   Hieronymus  citatus ,  quam 

Onfius  lib.  7.  cip.  35  Legcm  Valentis  Mona- 
eh  >s  ad  militiam  adigeniis  poft  Valentiniani  fe- 
rrioris  obirum  datam  diferte  fcribant  ^tex  lau- 
data  Dt  Decurionibus ,  ab  ea  prorfus  diverfa . 
N'c  eft  quod  dicat  Gothofredus ,  verba  Iaudata 
non  e(Te  Hieronymi  ,  fed  Profperi  Aquitani  , 
qui  ejas  Chromcon   conunuaviti  certum  enim  , 


XXI. 

lleclio 
Am>rofii 
probata 
abomni- 
bus . 
(it)  Amhr 


do  Ambrofio  Epifcopo  ,  Orientales  idem_t  Abufus  _ 

prxftiterint  Conftanrinopoli  poftea  eligen.  invnluftia 

do  Ne-ftarium    catechumenum  .  Caeterum  eleclione 

eiufmodi  licentia  quamplurimos  abufos  efle  ,]' copc' 

ex  laics  &  neophytis  ad  facros  ordines  » 

&  Epifcopatum  etiam  irrepere  favore  di- 

verforum  folicitantes  ,  fuit  pofiea  querela 

Siricii  Papae ,  qui  inter  alia  hsrc  (b)  ha-  (b)  Sirk. 

bet:  Certe  ilhid  etiam   non  fuit  prater-  cpifl.ad 

mittendum,   ut  quod  fen.el  aut  fecundo    ne-  Orthodox. 

cefjitat  htereticorum  tntulit  contra  Apojlo- 

lica  prxcepta  ,  velut  lege  Itcttum  ,  pr*fu- 

mi ;    neophytum  vel  latcum  ,  qui  nullo  Ec- 

clejiaftico  funtlut  fuerit  officto^   inconfide- 

rate   vel  pretbyterum  vel  diaconum  ordt- 

nare  ,    quafi  melioret    Apoftoltt  fint ,  quo~ 

rum  audeant  mutare    prxceptum .    Et    qui 

non  didicit ,  jam  docere  compellitur.    Ita 

nullut   reperitur   idoneut    clericorum>   nec 

inter  diaconot ,  nec  inter  aliot  clericot  in- 

venitur  qui  facerdotie    dignut    babeatur , 

fed  ad  condemnattonem  Ecclefi*  laicut  po- 

flulatur?  Qua    ne  fiant  ultra,    admoneo  * 

Haec  SiriciuTV  Porro  de  hujufmodi  abufio- 

ne   in  EcclefiaDei  licentius  ufurpata  ,  ut 

laici  &  ipfi   etiam  conjugati  ad    Epifco- 

patum  poftularentur,  S.  Hieronymus   (c)  ^  Weroni 

agens  contra  Joviniannm  meminit.  Quod  ccntr.jo. 

vero    Siricius   dicat    bis    in     Ecclefia    id  W». /.1» 

ufiirpatum     propter     hsreticos   ;      puto 

eum    intellexifle  de  ordinationibus  S.  Hi- 

larii ,   necnon    etiam    S.   An.brofii,   quas 

conftat    mulrum   proficuas  fiiifle   Catholi- 

cae  fidei,  cum   a  duobus    his    hserefis  A- 

riana  in-  Occidente  pottffimum  fuerit  pro- 

fligata» 

At  Ambrofius  cum  fic  ex  laico   eflet  or-     xxil. 
dinatus  Epifcopus,  undique  fibi  auxilium 
comparare  fategit;  cui  etiam  longe  pofi-  Simplicia- 
ti  Antiltitcs.  adjumento   fuere  ;   fiquidem  nus  Rom. 
prafto  fuit  eidem  in  fide  tyroni  fuis  fcri-  presbyter 
ptis  (  ut  diximus)  S.  Bafilius;  fed  ad  no-  '"n8'tu£ 
vx  prsefefturae  regimen  miffus    eft   ad    il-  Ambrofio» 
lum  a  S.  Damafo  Papa  egregiae  eruditio- 
nis.  &  fpectatse    probitatis   Romanae    Ec- 

cle- 


Hieronymi  Chronfcon  in  Vafentis  interitu  defi- 
nere,  ideoque  quse  poft  Valentiniani  fenioris 
mortem  in  eo  kguntur ,  Profpero  neutiquam 
attribui  polTunt.  Ex  Orofii  verbis  ,  qui  primus 
poft  Hieronymum  illius  Legis  meminit  ,  quac- 
que  perperam  pro  fe  Vir  eruditiflTmus  adducit, 
ea  opmio  jugulatur:  Imferium  qualuor  anniiVn- 
lentiniano  mortuo  tcnuit  ,  qui  folut  cum  imfic  ttge- 
ret  ,  6*  p ojfet  erubefcerc ,  illico  velut  effrsnata 
libertatit  audacia  Legem  dedit ,  ut  Monachi  ,  boc 
tft ,  Chnfliani ,  cjui  ad  unum  Fidei  Opui  dimif- 
fa  fecularium  rerum  mitUimoda  attione  fe  redi- 
gunt ,  ad  militiam  cegerentur  .  Vaflaj  illas  tunc 
JEgypti  folitudines  ,  arenxfque  diffufai  ,  quas  pro- 
tter  (ilitn  ac  flerilitatem  ,  pcriculofi/fimamquts 
(erpentum  abundantiam  converfatio  humana  not» 
noffet :  magna  habitantium  Monachorum  multitu» 
do  compleverat  .  ITt  Tribuni  &  milites  mijfi , 
qui  fxnftos  &  veros  milites  Dei  ,  alio  nomint* 
perfetutionis  abfiraherent ,  interfecerunt  ibi  agmi- 
na.   multi    SanClorum:    qut    antem  per  diverfat 

nhi- 


Lex  Valen- 
tis   adver- 
fus  Curia- 
les  diverfa 
a  lege  ab 
eodem  da- 
ta.  adver- 
fus  monn- 
chos . 


43® 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chkisti 
375- 


Damasi  Pap. 
9' 


Valentis  Imp. 

12. 


U)AuguJl. 
Confef. 
t.i.  (.i. 


XXIII. 


(fc)  Atnhr, 
«pifi.%. 


Ambrofii 
vita:  infti- 
tutio. 
(  c)   Ambt. 
crat.  infu- 
ner.  fra. 
trii . 


elefis  presbyter  Sanctus  Simpllcianus  (  a  ); 
de  quo  nonnulla  fuperius  ;  quem  cum  in 
omnibus  S.  Ambrofius  habuerit  monitorem 
atque  doAorem ,  ut  patrem  obfervare  con- 
fuevit,  cujus  fcientiam  in  docendo,  dex- 
teritatemque  in  agendo ,  fatis  exploratam 
reddidit  converfio  Marii  Vi&orini  celeber- 
rimi  oratoris,  de  qua  fuperius  aclum  eft» 
His  denique  aliifque  auxiliis,  fed  praeci- 
pue  divina  accedente  gratia  ,  quafi  mira- 
culo  fa&um  eft  ,  ut  qui  nuper  e  tribunali 
populo  jus  reddebat,  e  cathedra  eumdem 
divinam  iegem  edoceret. 

Porro  quod  Simpliciani  ftatus  humilis, 
Ambrofii  vero  fublimis  efiet,  illud  in  eo 
excolendo  confilium  iniit ,  ut  ipfe  licet 
magifter,  difcipulum  ageret,  Ambrofium- 
que  tamquammagiftrum  difficillimis  inter- 
dum  pulfaret  quaeftionibus  ,  ita  provocans 
ad  volandum  pullum  fuum;  ad  quem  ali- 
quando  fic  Ambrofius  (b):  Quid  efl,  in- 
quit  tquod  ipfe  dubites^  &  a  nobis  requi- 
ras,  cum  fidei  &  acquirendoe  cognitionir 
divince  gratia  totum  Orbem  peragraveris  , 
<g-  quotidian*  leclioni  noclurnis  ac  diur- 
nis  vicibus  omne  vitce  huj>ustempus  deputa- 
veris ,  acri  prceferttm  ingenio  etiam  inin' 
telligibiliacompleclens  ?  utpote  qui  etiam 
philofophice  libros  ,  quam  a  verofint  deviiy 
demonflrare  foleas  »  &  plerofque  tam  ina- 
nes  efle ,  ut  prius  fcribentium  in  fuis  fcri- 
ptis  fermo ,  quam  vita  eorum  defecerit  • 
Haec  ipfe  de  Simpliciano,  de  quo  plura  in- 
ferius.  Sic  igitur  bene  accidit,  divino  o- 
perante  Spiritu ,  a  quo  ad  tantum  regi- 
men  afiumptus  erat,  ut  cathecumenus  in 
Epifcopum  ,  &  difcipulus  in  Ecclefiae  do- 
florem  fuerit  continuo  transformatus ,  jun- 
xeritque  in  regimine  Epifcopatus  vitam 
monafticam  cum  muneribus  &  ofikiis  cle- 
ricalibus.  Ipfo  enim  in  Epifcopatum  in- 
greflu  fic  vitam  inftituit ,  ut  curam  rerum 
domefticarum  Satyrofratri  reliquerit(quod 
ipfe  teftatur  )  fefe  vero  totum  fpiritualibus 
Ecclefiae  curis  penitus  manciparit:  erat 
Satyrus  frater  adeo  fpe&atae  virtutis ,  ut 
in  rebus  agendis  ac  moderandis  ipfum  ha- 
bere  confueverit  confultorem  &  arbi- 
trum  (  c). 


PAGIUS 


XIV. 


ubique  Provinciat ,  bis  JimHibufque  jujfit  adver. 
fus  Ecchfiat  Catholicat ,  &  reita  Fidei  populos 
gefla  fint  ,  fatit  fignificatum  ,  &c.  Qua:  manife- 
fte  arguunt  earumdem  Legum  diverfitatem_. . 
A  Lege  porro,  qua  Monachi  militare  jubentur, 
ortum  habuifle  videtur  quod  apud  Bafilium  epift. 
164.  legitur  .  Ibidem  enim  habetur  ,  Vicarium 
quendam  Pontica:  omnes  Sacerdotalis  ordinis 
una  voce  Curiae  mancipafle .  Denique  quod  ea 
Lege  contra  Curiaht  a  Valente  ,  vivente  Va- 
lentiniano  feniore  mandatur,  aliis  Principutn 
Conftitutionibus  conforme  . 

Quod  vero  poft  Valeminiani  fratris  mortem 
eidem  attribuitur,  ut  fcilicet  Monachi  militare 
cogerentur,  omnibus  improbatum  .  Valens  ita- 
que  Imperator  L.  63.  De  Decurionibut ,  neque 
tfmpliciter  Curiales  e  monaftica  vija  retrahi  ju- 


in  Vit. 

Ambrof. 


(?)  Aug. 

Confeff. 
1.6.  c.$. 


Ad  facrificium  celebrandum  ita  afliduus    XXIV. 
erat(quod  ipfetradit  d  )  ut  quotidie  illud  ^  Amb.in 
egerit ,  fumma  praevia  animi  praeparatio-  precat.i. 
ne;  quolibet  vero  die  Dominico  (  ut  au-  adMif& 
ftor  eft  S.  Auguftinus  e)   m  Ecclefia  pro  */>.**/«•«• 
concione  populum    docendum  fufceperit :  rem ' 
csetera  autem  munia  Ecclefiaftica  fic  ftre-  (')  Au^. 
nuefolusobierit,  ut(quod  ait  Paulinus/)  Co»fe/W- 
circabaptizandos  ipfe  folus  impleret,quod  ^'cat'xl> 
poftejusobitumvix  quinque  Epifcopi  per-  (f/Paulin. 
ficere  potuerunt .  Csterum  ita  curavit  Ec-  " 
clefiaftica,  ut  externa  &  faecularia  mini- 
me  neglexerit ,  verum  audiret  frequenter 
litigantes,  caufas  judicaret ,  componeret» 
&  aquifiimus  arbiter,  utrifque  acquiefcen- 
tibus  partibus  ,  definiret.  His  atque  aliis 
ex  caufis  Epifcopum  requirentibus   omni- 
bus  ,  in  omnibus  fe    paratum  exhibuit  , 
ut  nemini  ad  eum  aditus  eflet  aliquando 
interclufus  ,  nullius  oftii  velum  eflet  op- 
panfum  ;  nec  qui  ad  eum  duceret ,  eflet 
alicujus  e  cubiculariis  ofiicium  requiren- 
dum  :   teftatur  id  quidem   S.    Auguftinus 
(g)  admiratushominis  in  audiendis  omni- 
bus  tolerantiam  .  Corpus  vero  ea  difcipli- 
na  coercuit,  ut  jejunium   cuftodiret    afii- 
duum  ,  numquam  prandendi  (utPaulinus 
ait)  ufum  admittens,  nifi  religio  ,  Eccle- 
fiaeque  illius  confuetudo  mandaflet,  nem- 
pe  fabbatho ,  die  Dominico,  &  natalitiis 
martyrum  ,  quibus  diebus  prandium  revo- 
caret,  quo  etiam  non  folum  pauperes  re- 
ficerentur  ,  fed  &   viri   clariflimi    excipe- 
rentur :    hifce  enim    charitatis   obfequiis 
etiam  duces  exercitus    demerere   confue- 
vit  ,  ut  de  Arbogafte  Comite  ac  ftrenuif- 
fimo  duce  conftat ,  qui  magna  gloria  prae- 
dicare  folebat ,  fe  ab   Ambrofio  faepe  ac- 
ceptum  efle  convivio(A):  id  ipfum  quo-  {h)¥aulin. 
que  Vincentius  Calliarum  Praefeftus    fibi'«»". 
conceffum ,  pro   magno  munere   oftenta-  Ambrof. 
bat  (  #').  At  licet  fic  ipfe  omnes  excipe-  (i)Sever. 
ret;  numquam  tamen  ad  convivium   invi-  diahg.l.u 
tatus  acceflit:   tradit  enim   Poflidius  (k  )  c.ii.wfin. 
in  Auguftino,  quod  etfi  Ambrofius  faclus  {k)Pcjfid. 
omnia   omnibus ,  ut  omnes   lucrifaceret  ,  vit.  Aug. 
ab  tribus    tamen    perpetuo   fe  continuit,  c'll- 
nimirum  ut  nemini  uxorem  quaereret,  nul- 
lique  militiam  fuaderet ,   neque  ad  con- 

vi- 

bet ,  quomodo  fcpe  alias  Curialej    e  Clericatu  texVahn* 
abftrahi  abfolute  Imperatores  voluere  :  fe    fub  tjs   advor. 
alternativa  ,  vel  retrahi  ,  vcl  bonis    fuis  cedere  ytf/  moni. 
oportere  eis,  qui  vice   eorum    munera    funclio-  (}J0S  fX/>//- 
num  fubituri  effent .  Id   vero  ipfum  de   Clericis  eata  # 
frequentibus  Conftitutionibus    ftatutum,    ut    vi- 
delicet  bonorum  jafluram   facerent ;  fic  ut  (  ex- 
ceptis  quandoque    folis  Epifcopis  ;   modo  vicej 
fua  Curialia    munia  fubituris  extraneis  vel  pro- 
pinquis,   raodo  etiam  Curiar  ipfi  ,  modo    in  to- 
tum  ,  modo  pro  parte  ,  cedere  necefle  haberent  , 
ut  liquet   ex  Legibus  Cod.  Th.  49.  59-  99'  «°4« 
111.    1x3.   16$.   171.    De    Decurionibus  i    Lege  7. 
ejufdem  Codicis   De  Cohortalibut  ;  &    Lege  zi. 
ejufdem   Codicis   De   Epifcopit .    Legendus  etiam 
Ambrofius  epift.  1.  adverfus  Symmachum .  Qua: 
omnia  a  Gothofredo  loco  laudato  obfervarp        :- 


Chrisii 

375- 


Cum  Criticc  Pagii, 

Damasi  Pap. 
9- 


431 


Valektis  Jmt. 
12. 


XXV. 

Ambrofiu: 

indulget 

poeniten- 

libus. 


(*)  Ambr. 
de  pceiit.l 
i.eap.-j.X. 


vivium  invitatus  accederct.  Haec  funt  qua: 
fummatim  colle&a  ab  ipfo  in  eam  fedem 
Jngreifu  ad  exitum  ufque  Ambrollus  ilbi 
fervanda  prtefcripfit,  qux  hic  tantum  at- 
tigiffe  fat  eft. 

Quod  vero  Ecclefiam  diu  ab  Arianis 
pofleffam  ,  inftar  dumofi  nemoris,  pror- 
fus  inculram  invenerit,  in  qua  ex  tan- 
ta  populi  multitudine  vix  paucns  effet  re- 
perire,  qui  aliqua  ex  parte  vel  leviter 
laltem  non  eflVnt  Arianoe  communica- 
tionis  labefaclati  corta?io  ;  ut  par  erat 
ad  recipiendos  eos  :n  Ecclefiam  pctniten- 
tes,  omnibus  fores  Ecclefiae  patere  juf- 
fit :  cujus  rei  caufa  quod  facilis  elfet  ad 
indulgentiam  (  quod  accidit  poftea  quo- 
que  Gregorio  Nazian7.enoConftantinopoli) 
multorum  invuliam  paflus  eft  ;  de  quibus 
fic  ipfe(tf);  Vos  indignamini ,  &  contra 
EccleJiamcongregatisConciltumy  quia  vtde- 
tif  mortuns  tn  Ecclefia  revtvifcere ,  &  pec- 
catorem  indutta  venii  refufcitari .  Itaque 
quod  invobis  e(l ,  per  invidtam  rurfus  vul- 
tis  interficere  fufcitatos  ,  &c.  Inferius  ve- 
ro  de  fe  ipfo  ifta  conante  ,  magna  animi 
modeftia  ita  fubdit  ex  adverfantium  in- 
vecTivis  :  Dicetur:  Ecce  tlle  non  tn  Eccle- 
fice  nutritus  finu  ^  nnn  edomitus  a  puero  , 
fed  raptus  a  tribunalibus  ,  abdutlus  a  va- 
nitatibus  bnjus  Peculi ,  a  praconis  yoce  ad 
pfalmtjlce  affuefattus  canticum,  in  ftcer- 
dotio  manet  non  virtute  fua  ,  fed  Ckrifit 
pratiay  &  inter  cnnvivar  menfie  ceelefiir 
"recumbit  •  Serva  Domine  munus  tuum  ;  cu- 
jtodt  donumy  quod  contultfii  etiam  refu- 
gienti.  Ego  fciebam ,  quod  non  eram  di~ 
gnut  vocart  Epifcopus ,  quoniam   dederam 


PAGIUS  terntn,  prorfus  inrerfum ,  an  Lex  llla  De  De- 
curionibus  ,  anno  CCCLVX  ,  vel  anno  CCCLXXIII.. 
emifla  fuert;  cum  utroque  anno  Valentinianus 
&  Valens  Faftis  nomen  dederint  .  Quod  fi  ea 
anno  CCCLXX  data ,  prorfus  corruit  Gothofredj 
fententia  ;  cum  diu  poft  eum  annum  Monachi 
in  iEgypto  a  Valente  vexati  fuerint  ,  poft  A- 
thanafii  nempe  obitum  ,  quem  fuo  loco  demon- 
ftravi  menfe  Mi)'o  anni  CCCLXXMI.  contigiffe  . 
XV.  P°ft  mortem   Valcntiniani   fenioris    Impen'um_ 

ejus  inter  fe    partiti   funt  Gratianus  &    Valenti- 
nianus  junior ,  tefte  Zofimo-lib.4.  pag.  746,  Gra- 


Ambrofii 

inlignis 
humilitas 


me  fcectth  huic  :  fed  gratia  tuafum  idquod 
fum ,  &  fum  qutdem  mtnimus  omntum  Epi- 
fcoporum,&  tnfimtts  merito.  Tamen  quia& 
ego  taborem  altquem  pro  fancla  Ecclefia  tua 
fufcepi  ;  httnc  fruclum  tuere;  ne  quem  perdi- 
tum  vocafti  ad  facerdottum^  eum  facerdotem 
perire  patiarts;  ac  primum  ut  condolere  no- 
rtmus  peccantibus  affettu  intimo.  Hxc  ipfe  • 
At  quidem  cumulare,  quod  a  Deo  fic  eft 
precatus ,  obtinuit :  nam  (  ut  de  eo  Paulinus 
(  b  )  habet  )  quotiefcumque  aliquis  ad  pro-  (b)  Pauli». 
merendam   pro  peccatis    veniam    illa    ipfi  '"_vit- 
confitebatur,    adeo  intima  cordis  commi-  *m    *' 
feratione  aflficiebatur  ,  ut  deflens  audita_. 
peccata  ,  ad  fecum  flendum  poenitentis  prn- 
vocarer  affeflum.  Fuiffe  autem   ejufmodi 
peccatorum  fecretam  confeffionem  ,   perf- 
picue  illis  verbis  Pauiinus  infinuat ,  dum 
ait,  quod  :  Crtmtna  ab  tlhs  accepta  ,  nulli 
ntjt    Domtno  ,  apud  quem  inttrcedebat ,  lo- 
quebatur  ;    reltnquens    exemplum    pofteris 
facerdottbus  ,  ut  /ntercejjores   apud  Domi- 
num   Jint   magts ,    quam    accufatores   apud 
homtnes.  Haec  Paulinus  .  Quo  modo    vero 
poft  evulfas  delinquentium  per    pceniten- 
tiam  fpinas,  Ecclefiae  agrum  culturae  red- 
ditum   fanclis  feminibns  feverit,  fuo  loco 
dicemus . 

Hoc  eodem  anno  duodecimo    Valentis    XXVI. 
deceflifle  ex   hac  vita   ncquifllninm    homi- 
nem  haerefiarcham  Photinum,   S.  Hieronv- 
mus  notat  in  Chronico :   plura  eum  fcri- 
pfiffe  volumina  alibi   tradit(f),  in  qui-  tC)  nkron. 
bus  praecipui  erant  contra  Gentes  &  ad-  de  jcnpt. 
verlus   Valentinianum    libri  ;    at  de  ipfo  Eecl- 
plura  fuperius. 

Chri- 

tiano  ceflere  Galliar ,  Hifpaniar ,  Brftanniar :  Va-  Divifio  Im- 
lentiniano  Italia,  Illyricum,  &  tandem  Africa,  perii  inter 
poftquam   nempe  Theodofius    Magnus  a  Gratia-  Va/enti- 
no  Auguftus  diclus  eft.  Gratianur  vero,  quam-  nianum 
vis   frater    ejus  Valcntinianus   Anguftus    procla-  junwrem, 
matus  fuiflet  ,    quandiu   Valens    fupereftes  fuit  ,  &  Gtatia- 
folus    Imperiuin    Occidentale    adminiftrsvit  ,    ut  num  . 
patet  ex  omnibus  Legibus  ab   eo    Trfviris    v«"I 
Moguntiaci    datis  annis  CCCLXvvr,  ccclvxvii, 
&  CCCLXXVlil  ,  quibus  annis    nulla?  Val-  ntinia- 
ni   junioris  occurrunt,    ut    obfervat  Gotofredus 
in  Chronologia  Codicis  Theodofiani  . 


43* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


JESU  CH  RISTI 
ANNUS 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 


10. 


V4LENTIS  ij. 
GRATIANI  10. 
VALENTIN.  i. 


IMPPP. 


1.  t~y  Hrifti  annus  trecentefimus  feptuagefi- 

Gratianus        ~*  mus  ^extus  CoiT-  Valente  quintum  , 

vetat  con     &VaIentiniano  juniore  Impp.  incipit.  Cef- 

ventus  har-  fit   hunianitas  Gratiani  anni    hujus   Con- 

retico.         fulatum  ordinarium  fratri  ,    quem    etiam 

rura»  Imp?rii  col'egam  habere  confenfit,  curru. 

fratrisprimus  annus  notetur  Imperii,  Gra- 

tiani  v~ro  menfe    Augufti  decimus  inchoe- 

tur,  qui  novem  ante  cum  patre  regnarat. 

Ipfe  vero  probe  intelligens,  nimia  indul. 

gcntia  patris  permittentis  Arianos  in  Ec- 

clefia  Occidentali  pacifice  agere  ,  immo& 

Epifcopatus  gerere,    ut   vidimus  de  Au- 

xentio  totannis  Ecclefiae  Mediolanenfi  in- 

cubante,    adverfante  licet   Damafo    Ro- 

mano  Pontifice  ,  &  aliis  Orthodoxis  Epi- 

fcopis,  haereticos  audaciores  factos  magno 

Catholicae  pietatis  detrimento  ;  fancira  Ie- 

ge  vetans  eos  conventus    agere ,  a  Fifco 

vindicandum  ftatuit  locum  lllum  Gve  itL. 

Civitate,  five    in  agro,    ubi  ad    fynaxim 

celebrandam  conveniffent :  eft  mentio  ejus 

(a)  L4.de    inftitutionis   in    refcripto  hoc    anno  dato 

b&ret.  c.    ad  Hefperium  Pra:fectum  Pranorio  his  ver- 

Ibeod.         bis  (  a  )\ 


PAGIUS     ANNO  PERIODI   GRJECO-ROMAN.ffi    $8<Jj>. 

S^EC.  IV. 

AnnoUr-  0  "•  CB*  J)  l6'  p*  27"  Mart«  Indict.4. 

bis  112.9. 

Olymp.         JESU  CHRlSTi    37<f. 

288.  an.4. 

A.C.  37(3.       DAMASi   VhYM    11. 


Oltm  pro  religione  Catholica  fanftita- 
tii*  ut  ctetus  hoerettcce  ufurpationts  con- 
quiefcerent  ^jufftmus ,  five  in  opptdts>  five 
in  agris  extra  Ecclefiasy  quas  nojlra  pax 
obtinet  ,  conventus  agerentury  publtcari 
loca  omnia  ,  in  quibus  falfo  reltgioms  ob- 
tentu  altaria  locarentur  ;  qund  five  dtfjfimu- 
latione  Judicum  ,  feu  profanorum  tmprobi- 
tate  conttgerit ,  eadem  ertt  ex  utroque  per- 

ntcies oetera  defunt,  nam  hasc   mox 

ibi:  Dat.  10.  Kal.  Mati  Trever.  Valente 
&  V  dentimano  AA.  Cofi. 

Porro  eorumdem  Judicum  diffimulatio- 
ne  non  folum  haeretici  talia  praefumpfe- 
rant ;  fed  &  Gentiles  quam  fub  Valenti- 
niano  feniore  Auguito  ufurpaverant  libi 
licentiam  idola  colendi ,  fuam  ipforum_, 
fuperftitionem  exercere  pergentes  ,  eam- 
dem  publicis  quoque  monumenris  tefta- 
tam  relinquere  aufi  funr  .  Inveniuntur  i- 
ftiufmodi  audaciae  teftes  in  antiquis  infcri- 
ptionibus  femper  loquentes,  qune  hujus 
anni  Confulibus  notarae  (  b  )  habentur  in 
Romanae  Urbis  veteribus  monumentis. 

DIS 


ir. 


111; 

Judicum 
ignavia 
gentilicia 
fuperfti- 
tio  revi- 
vifcit . 

(b)  Apud 
Smetium 
l.  Infcript. 
pag.  29.». 
1. 


VALENTlS    13.  GRATiANl    10. 

VALENTlNIANl   JUNlORlS    i. 

[1]  /V  D  num.  I.CofT.  VaUns  Aug.  V ,  &  VaUn-         t.- 

%f\.    tinianus  junior  Aug.  Hic  in  Occidente  ,  &  Ccnfulci, 
quidem  juxta  primam    regulam,  ob   Imperium_. 
nempe  anno  prarcedenti    initum:  ille  in    Orien- 
te  ,  ac   juxta  tertiam  * 


NOTiE 


[1]  \^  Ofi.  Va-Uns    Aug.  V.  &   Valentinianus  junior    Aug.  Gruterus  ,  pag.    XXVII.  4. 

IDIBUS.     AUGUSTIS.     DD.     NN. 
VALENTE.    AUG.     V.     ET     VALENTINIANQ 
AUG.    CONSS.    FELICITER. 
Ibid.  pag.  XCII.  3. 

DD.     NN.    VALENTEV.     ETVALENTINIA 
NOAUGG.     COSS. 
Item,   pag.    MLXXX.  4. 

DD.     NN.     VALENTE.     V.     ET.     VALENTINIA 

NO.    IUNIORE     PRIMUM     AUGG.     CONS. 

VI.     I  D  U  S.     A  P  R  I  L. 

lapis   Ligorianus  in   lucern   erutus  tom.  III.    pag.  81.  &  tom.  VII.  veteris    Latii  pag.   i0r; 

SACRAVIT.  DD.  NN.  VALENTE.  IV. 

ET.  FLAVIO.  VALENTINIANO.  IUN.  AUG. 

C  O  S  S.    I  D  I  B  U  S.    A  U  G. 

Perperam  exfcripta  eft  a  Ligorio  numeralis  nota  confulatus  Valentis ,  nam  V.  non  IV.  eft  i. 
fle   Valentis  confulatus  ,  quem  cum    Valentiniano  juniore  geflit. 

Fafti  Idatii  xVxUntt  Aug.  V.  &  Valentiniano  juniore  Auguflo  .  Profperi  Chronicon:  VaUnte  V-  & 
^Unj.mano .  Pafcha  is  aterculus  Buchenanus :  VaU»te  V.  &  VaUntiniano  O/.  jun.  Pafchalis  Iatei> 
cuh.s  .nfineGennad..:^/^^^W/„/^,  fine    nota  V.  confulatus    VaLtis  .  Ammianns     ib. 

a^ittr^'^^"'' fi,ium  adhuc  *"**—.• 


Cum  Critice  Pagii 


CHRISTI 
37& 


Damasi  Pap. 

IO. 


433 

Valentis     13. 
Gratiani      10.  Imptp. 
Valentin.  i. 


(<t)  Apui 
eumdem 

ul  1  fupra 

»».  II. 


DIS.  MAGNIS 
MATRT.  DEUM.  ET.  ATTlDr.  SEXTILIUS.  AGESILAUS.  7£b\ 
SIUS.  V.C.  CAUSARUM.  NON.  IGNOBILIS.  AFRICANI.  TRI 
BUNALIS.  ORATOR.  ET.  IN.  CONSISTORIO.  PRINCIPUM 
ITEM.  MAGISTER.LIBELLORUM.  ET.COGNITION.  SACRAR 
MAGISTER.  EPISrOLAR.  MAGISTER.  MEMORIiE.  VICA 
RIUS.  PR^FEPTOR.  PER.  HISPANIAS.  VICE.  S.  I.  C.  PA 
TER.  PATRUM.  DEI.  SOLIS.  INVICTI.  MITHR^.  HIERO 
PHANTA.  HECAT^E.  DEI.  LIBERI.  ARCHIBUCOLUS.  TAU 
ROBOLIO.  CRIOBOLIOQ.  IN.  ITERNUM.  RENATUS 
ARAM.  SACRAVIT.  DD.  NN.  VALENTE.  V.  ET.  VALENTI 
NlANO.  JUN.   AUGG.  CONSS.  IDIB.  AUGUSTIS 

Sub  iifdem  quoque  Confulibus  alia  id  genus  Infcriptio  fic  fe  habet ,  eodera  die  no- 

tata  (  d  ) 

DTS.   MAGNIS 
ULPIUS.   EGNATIUS.  FAVENTINUS.  V.  C.  AUGUR.  P.  U.    B 
P.  R.  Q.  PATER.    ET.   HIEROCERYX.  D.  S.  I.   M.    ARCHIBU 
CULUS.  DET.  LIBERL  HIEROPHANTA.  HECATAE.  SACERDOS 
ISIDIS.   PERCEPTO.    TAUROBOLIO.  CRiOBOLlOQ.    IDIBUS 
AUGUSTIS.  D.  D.   N.  N.  VALENTE.   AUG.  V.  ET.    VALENTI 
NIANO.  AUG.  CONSS.  FELICITER 

Iibidem  hi  vcrfus : 

VOTA.     FAVENTINUS.    BIS.      DENI.     SUSCIPIT.    ORBIS 
UT.  MACTET.    REPETENS.    AURATE.    FRONTE.  BICORNES 


IV. 


(b)  Prud. 
/tdvcrjus 
Sjmmacb 


Athaec  non  tam  ob  nominatorum  Con- 
fulum  menioriam  defcripfifle  voluimus  , 
quam  ad  infclicia  hsec  tempora  fignifican- 
da  <  quibus  publicae  arae  diis  dedicaban- 
tur ,  &  facrificia  in  eifdcm  immolabantur, 
impartita  jam  femel  Valentiniani&  Valen- 
tis  Auguftorum  Imperii  exordio  cnnctis  gen- 
tibusfacultate,  utquae  vellet  quifque  numi- 
na  coleret:  quod  fuo  locofuperiusdiximus. 
Errant  enim  quam  maxime,  qui  putant 
quce  ad  finem  carminis  adverfus  Sym- 
machum  Prudentius  (b)  habet ,  a  paren- 
te  Imperatoris  illius  quem  alloquitur  , 
vetita  fuifle  facrificia  ;  ad  Valentinianum 
feniorem  effe  ref  renda  :  non  enim  Valen- 
tinianum  juniorem  auclor  alloquitur ,  fed 
Honorium  Imperatorem  ;  ut  manifeftum 
fit  ipfum  intelligere  de  ejus  patre  Theo- 
dofio,  qui  re  vera  omnia  facra  Gentilium 
abolevit .  In  quem  errorem  nos  etiam  fi- 
dem  fecutos  aliorum  illapfos  ipfi  correxi- 
mus.  PermifirTe  quidem  Valentinianum  fe- 
n':orem,ut  quam  quifque  vellet  religio- 
nem  amplecTeretur ,  ejufdem  Imperatoris 
aflertione  demonftratum  eft  fuperius  Im- 
perii  ejus  exordio  editi  ab  eo  aucTorita- 
te  refcripti .  Quod  licet  plufquam  fatis 
ad  certam  aftruendam  fidem  effe  poffit ; 
accedit  tamen  his  infuper  teftificatio  Am- 
miani  difertis  verbis  ilta  firmantis  ,  ubi  ait 
(c)  Amm.  (0  :  Pojiremo  hoc  modcramhe  Pnnctpatus 
Ub.io.  inclarutt ,  quod  tnter  reltgtonum  diverfi- 
tates  medius  Jicttt ;  tt:C  quemquam  tnqute- 
tavit  ;  neque  ut  hoc  coleretur ,  impera- 
Ann.  Eccl.   Tom.  V. 

PAGIUS        Ad    num.    VI.    Gratianus    dedit    hoc     anno 
II.        Legem,   13.   Cod.    Theod.    De    Efifcopis ,  qua^ 


•ait ,  autillud;  neque  interdiclis  minaci-  Valenti- 
hus  fuhjeclorum  cervtcem  ad  ti  quod   tpfe  nianus  li- 
volutt  ,  tncltnabat  ;  fed  tntemeratas   relt~  berum  fi- 
qutt  baspartes,  ut  repertt .  Haec  4mmia-  nens  D,e0~ 
nus,  abipfo,    ut  vides,  plurimum  com-  T"m ap 
mendata,  quod  fuperftitioni  Gentilici^be-  p^mtur. 
ne  ceflerit  tanta  facilitas  In.peratoris  ,   ut 
non  veteres  tantum  frequcntarentur  facri- 
ficiis  arae,  fed  &  recentes   erigerentur. 
Ex  quo  etiam  fonte  manavit,  ut  idem  fi- 
neret  inOccidente  inter  Chriftianos  quam 
quis  vellet  fidem  amplecti,   atque  pro  ar- 
bitrio    haerefes    confeclari  .   Hinc  videas 
Mediolani  Auxentium  fecurum  egifle  ,  i- 
pfumque  Valentinianum  conjugium    Aria- 
nae    feminoe    Juftinne   minime   detrectafle « 

At  quam  ifta  ipfe  confulte  ,  exitus  de-       v« 
claravit.'  Duo  enim  filii,   iidemque  Au- 
gufti  ,   faclione  ac  proditione   Gentilium 
necati  funt  ,  Gratianus  a  Maximo,  con- 
fpirantibus  cum    eo   Gentjlibus   Senatori- 
bus  ,  &  Valentinianus  junior  proditione 
aeque  Gentilium  laqueo  ftrangulatus  ;   fa- 
ftumque  eft  divini  libramento  judicii ,   uc 
transferretur  Romanum  Imperium  inTheo- 
dofium  ,  qui  deorum  omnium  demoliretur 
cum  idolis   aras ,  &  templa  ,  omnefquo 
haerefes    feveriflimis    propulfaret  ediclis  . 
Unde  haec  ipfe  confiderans ,    cogor  illud 
(d)    Davidicum  vehementius   inclamare:  td)Tf,tl.i. 
Et  nunc  Reges  intelltgtte ,    &   erudimini 
qui  judtcatts  terram  .   At   jam  quae  funt 
reliqua  profequamur. 

Quod  ad  rerum  Ecclefiafticarum  com-      VI. 
I  i  i  po- 

jubet  ,    Ut    fi    quct   funt  ,    ex    quibufdam     dif- 
fenfitnibus  ,  (evibufyus  dcliftis  ,  ad  Keligionis  cb- 

fir- 


434 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

370- 


Damasi  Pap. 
io. 


Valentis     13. 
Graiiani      10.  Imppp, 
Valentin.  1. 


ponendum  ordinem  fpeclat ;   ibidem  Tre- 
veris  Gratianus  ad  Epifcopos  ita  refcri- 
(a)l.ii-de  pfit  (  a  )  ; 

Epife.  &        Imppp,  Valens ,  Cratianus  ,  &  Valenti- 
■!^'Cj  °'    nmnus  AAA,  Artemio  ,  Eurtdico  ,  Appio, 

beoA.  Cerafimo  ,  &  Cttteris  Epifcops, 
QuidGra-  Qui  mos  efl  caufarum  civilium^  idem 
nanus  de  in  negotiis  Ecclejtaflicis  obtinendus  efl  , 
judicio  ut  Ji  quix  funt  ex  quibufdam  dijjenfioni- 
Ecclefia-  \,us  ,  levibufque  deltftts  ad  religionis  ob- 
ftico  ,        fervantiam  pertinentia  ,  locis  fuis  ,    #*  4 


PAGIUS 

Synodi  uni- 
us  Diotce- 

Jit  quanda. 
que  con- 
gregata. , 


„   ITT* 
Concilium 

Callica- 

t>um. 


fervantiam  pertinentia  ,  locis  fuis  ,  _r  a  fus  Diaee- 
fcos  Synodis  audiantur.  Ubi  indicatur  duplex  gra- 
dus  audientia: ,  feu  cognitionis  Ecclefiaftica: .  Ne- 
gotia  Ecclefiaftica  primum  locis  fuis  ,  ideft  ,  apud 
civitatis  Epifcopum  audiebantur  ;  dein  in  Synodo 
totius  Provinciae,  feu  apud  Metropolitanum  &  Pri- 
matem  cum   omnibus   Provincia:  Epifcopis  (  quod 
&  ipfum  P/enarium  Concilium  dicitur  cap.p.   Co- 
dicis    Africani  )  harc  enim  duo   locorum  fuorum 
appellatione  hic    intelligenda  funt ,    ut   oftendit 
Gothofredus    in    Commentario     Legis    11,    Cod. 
Theod.   De  pcrnis  ,   ubi    de   loci  propria    fignifi- 
catione  agit  .  Tandem  negotia    in  Synodo    totius 
Dioecefeos    agitabantur,    ut   docet  quoque    Ca- 
non   VI.  Concilii  I.  Conftantinopolitani .  Eft  au. 
tem  Synodus    Diacefeor  Synodus    Epifcoporum  c 
multis    Provinciis    fub  uno   Patriarcha    vel    Pri- 
mate,    feu  Exarcho  conftitutorum    coa<3a  •  Cu- 
jus  generis  fuit  Aquilejenfe  Concilium  ,  cui  Am- 
brofius  Mediolanenfis  praefuit  ,  ex  epiftola   Impp. 
Theodofiii  &  Valentiniani ,  qua   jubentur  Epifco- 
pi  ex  Dioerefi   (  fcilicet    Italia: ;    in    Aquilejen- 
fium  civiratem  ad    Concilium   convenire  .  Talia_, 
ctiam  fuere  Concilia  African3  ,  feu  Carthaginen- 
fia ,     Gallicana  ,  Hifpanica  ,    Britannica  ,  &   fi- 
milia.  Hinc  patet  ,    ut   obfervat  Gothofredus  in 
IiujusLegis  Commentario  ,  hallucinatum  Marcam 
lib.3.  de   Concordia  cap.r.  pag.  378.   cum  ait , 
hac   Lege   primos    ornnium    Valentem ,    Gratia- 
num  ,  &   Valentinianum   Imperatores  Epifcopis 
unius  Diceoefeos  concefllfTe  ad  exemplum   Judi- 
cum   &  Honoratorum  ,    ut  non  folum    in    fingu- 
larum    Provinciarurn   Synodis  ,  fed   etiam  gene- 
jali  totius    Dicecefeos    Synodo    in   unum  coire  , 
ji're  ordinario   fine    mandato    fpeciali    poftent . 
Gratianus   enim  hac  Lege    De  Synodis    Diacefeos  , 
agit    umquam  pm    ufitatis  ,  quafque   jungit    /0- 
cis  fuis ,  ideft  ,  Provincialibus  Synodis :  tantum 
earum  aud;entia  qua  amplificata  ,   qua  reftricla  . 
Et    fane,    (quod  ttmen  perperam  negat   Marca) 
antc  hanc  Legem  Synodi  D:oecefeon  habita:  funt, 
&  quidem  non  extraodmario  Principum   imperio, 
verum  more  ordinario.  Quar   Synodi  majores  di- 
<Jtae  ,  ut  docet  jam  friginta  quinque  ante  hanc  Le- 
gem  annis,  Canon  XII.  Antiocheni  Concilii  anno 
CCCXLI.celebrati ,  &  oftendunt  tot  Synodi  Dice- 
cefeon  ante  hanc  Legem  habitar.  Sicut  &  deinceps 
frequenter  ufitatae  funt  ,  quarque   Plenaris  dida:, 
H_rc  porro   Lex  ,  ut  in  ejus    fronte  legitur  , 
direcla  eft    Artemio  ,   Euridico  ,    Appio  ,  Gerafimo, 
&    ctteris    Epifcopis ,    qut  quidem  in  Synodum 
Dicecefeos  alicubi  collecli    tum  coierant,  prarci- 
puis  tantum  nomine  expreffis ,   caeteris  generali 
voce  comprehenfis .   Quod  eo  magis    exiftiman- 
dum  ,  quod   hac  in  Lege  de  his   Dicecefeon   Sy- 
nodis    agatur .  Quare    cum    h*c    Lex   data    fit 
Trcviris  ,  fequitur,    habitam  eam   Synodum    fub 
Gratiano  in   Occidente  .    Gothofredus    in    hujus 
Legis  Commentario  autumat ,  hanc   Conftitutio- 


fua  dixcefeos  Sjnodis  audiantur  ;  exce~ 
ptis  qu<e  aclio  crtminalis  ab  ordinartis , 
extraordinariifque  Judicibus  ,  aut  tlluflri- 
buspoteflatibus  audtentia  conflttuit  .  Dat. 
XVI.  Kalend.  Jun.  Irever.  Valente  V.  & 
Valentiniano  AA.  CojJ.  Graviora  namquc 
crimina  ,  per  quae  etiam  pcena  fanguinis 
irroganda  foret  ;  per  faeculares  Judices 
exerceri  fiverunt  Epifcopi .  VIL 

Quod  autem  ad  res  Orientis  pertinet;  t^  jmmj. 
haec  ex  Ammiano  (b)  collegimusj  prcdigiofo  31. 

quo- 

nem  pertinere  ad  PrifcilHaniJIat,  &  Epifcopos 
cjus  fefla; ,  inter  quos  &  Catholicos  per  hsec 
tempora  di§na  memoratu  certamina  extitere  ; 
&  Epifcopos  hic  nominatos  Aquitanos  fuifte  , 
quod  Artemius ,  qui  primus  nominatur,  Arver- 
norum  ,  quac  prima  civitis  erat  Aquitania:  prirna:, 
Epifcopus  eflet .  Verum  incertum  ,  an  Artemius 
ifte  idem  fit  cum  Artemio  Epifcopo  Arvemenfi 
Kepotiani  futceflbre  ,  cujus  meminit  Gregorius 
Turonenfis  lib.i,  cap.  46.  prarfertim  cum  Sava- 
ro  in  Originibus  Claramontanis  pag.n3.  Nepo- 
tianum  circa  annum  Chrifti  CCCLXXVIi.  nior- 
tuum  arbitretur.  Addit  Gothcfredus  ,  credere 
fe  ,  hanc  Legem  pertinere  ad  Synodum  aiiquam 
per  quinque  Galliarum  Provincias  ,  prout  a_. 
Galliis  diftinguuntur  ,  celebratam  contra  Prifcil- 
Jianiftas  ,  qui  fefte  Sulpicio  Severo  per  urbes 
Surdegahrn  &  Elujam  perfidiar  fuae  femina  fpar- 
fcrant .  Sed  harc  conjeclura  non  admitt-nda  : 
Burdegala.  enim  fecunda:  Aquitanica:  ,  Elufa  ve- 
ro  Novempopulania:  Metropolis  erat;  conftatque 
cx  Profperi  Chronico  ,  Prifcillianum  anno  t.in- 
tum  CCCLXXIX.  Aufonii  &  Olybrii  Confu- 
Jatu  notato  feclam  fuam  in  Hifpania  condidif- 
f e ,  quam  in  primam  Aquitaniam  ubi  Arverno. 
rum  civitas  pofita  ,  penetraffe  ,  vetera  monu- 
menta  non  produnt .  Praeterea  cum  fecla  in  Hif- 
pania  orta  fuerit ,  primumque  adverfus  eam  in 
ea  regione  celebratum  Concilium  fuerit  Csfar- 
auguflanwn  ,  anno  CCCLXXX.  habitum  ,  non 
videtur  verofimile  ,  ante  Concilium  illud  alia  in 
Galliis  contra   Prifcillianiftas  celebrata , 

Incertum  itaque  quo    in  Ioco  ,  quave   de  cau-        iy. 
fa  Concilium    illud   habitum  fuerit  .  Porroadeo   jncerto 
magna   erat  horum  univerfse  Dicecefeos  Conti-  hcobxbi. 
liorum    aucloritas  ,   ut  ab    illis  ne   Epifcoois  qui-  tum  , 
dem   provocare  liceret ,  eaque  ad  univerfam  Dioe- 
cefim    extenderetur .    In   Concilio   Parilienfi   E- 
pifcoporum    Gallicanorum  anno   CCCLX.   celc- 
brato  ,     ubi  Formula  Fidei    in   Ariminenfi  Con- 
cilio    propofita,   revocata  eft  ,  &  Saturmnus  Are. 
latenfis  Epifcapus  depofitus  ,  Epifcopi   Synodicam 
fuam    epiftolam  ad    Epifcopos   Ori.ntales    mife- 
runt    fub   titulo  Epifcoporum  Gallicanorum  j  ad 
cujus    calcem    iis   verbis  utuntur ,  quibus    tefta- 
tum    voluerunt,  aucloritatem     fuam    extendi  ad 
univerfam   Galliam  ;    Q^ifquis  his  qu&  fiatuimui 
intra   Callias  ,  putaverit  renitendum  ,    a    commu- 
mone  ac  fede   Sacerdotii  fui    abjicendus  .  Infra  ; 
Saturninum    excommuntcatum  ah  omnibus    Calli. 
canis     Epifcopis    charitas     veflra    cognofcat .      Dc 
Synodis  Gallicanis  ftante  Imperio  celebratis  Jc- 
gendus   Marca  lib.  6.  de   Concordia  cap.  17.  ubi 
tales    fuifle   ait    Colonienfem   anno    CCCXLVI. 
Arelatenfem  anno  CCCLIII.    Biterrenfem    anno 
CCCLV,  Panfienfem   anno  CCCLX.  non    vero, 
ut    ipfe   haber ,  CCCLXII.   celebratas  . 

Ad    num.  VII.   Norifius    Cardinalis  eruditifli-         y 
mus    lib.  I.    Hiftoria:  Pclagiana:  cap.  1,  exifti. 

mat 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
37* 


Damasi  Pap. 

10. 


435 

Valentis    13. 

Gratiani     io.  Imppp. 
Valentin.i. 


Barbariin  quodam  motu ,  fed  nonnifi  numine  iropel- 

Orientc     lente ,  Hunnos  ultra  paludes  Meoticas  m- 

graflantur  cokntes  ,  in  Alanos ,  qui  Scythicas  folitu- 

inRomi-  ^)nes  habitabant,  irrumpentes ,  ab  illis  re- 

pcnum"    pulfbsdefccndiflein  regionestrans  Iftrum  , 

"    quas  occuparant  Gothi ;  Hi  vero  fub  Re- 

gibus   Alarico  &  Fririgerne  (  Athanaricus 

aut?m  ad    tutiora    loca  confugerat )  per 

Legatosapud  Valentem  Imperatorem  ege- 

re  ,  ut  Thraciae  ipfis   darentur  ad   habi- 

tandum  ,  fpondentes  fe  Roroanis  fubditos 

fore,  tntaturorque  fines  Romani    Imperii 

ab   omnibus  aliis    barbarorum   incurlibus. 

Permifli  funr  igitur   roagno  Ron  ani    Im- 

perii  damno  barbari  Iftium    tranfire ;   fed 

&  alix  proximx  nariones  fe  iidem  adjun- 

3tere,tranfmifereque  &  ipfae  Iftrum  ,  Ro- 

manis   licet    invitis.    Mcminit   horum   S. 

.Ambrofius  barbaron  m  ,  &  aliorum    inrer 

fe  confligenrium;  &  quae  Ammianus  plu- 

libus  chartis  eft  profecurus ,  ipfe  his  pau- 


Buculus. 


Dic  a?e  Tityre, 


Quis    te  Jubriputt   cladtbus    bis 

Detts  , 

Ut  peflis  pecudum  ,    qum  popula- 
ta  fit 

Vicinos  ,  tibi  nulla  fit  ? 
TityiUS.  Signum  ,  quod  perhibent  tjje  Cru- 
cts  Dei , 
Magnts  qui  colitur  folus  in  ur- 

btbus  : 
Cbriftus,  perpetuigloria  numinis> 

Cujus  filtus  untcus  , 
Jio:  fignum  medtts  fronttbus  ad- 

dttum , 
Cunclarum  pecudum   certa  falus 
-  fuit, 

Sic  vero  Deus  hoc  nomine   pr<e- 
potens 

Salvator  vocitatus  efl . 
Tugit  continuo  feva  lues  greges  , 
Morbis  nil  licuit .  Si  tamen  hunc 

Deum 
Exorare  velis  ,  credere  fufficit  • 
Votum  fola  fides  juvat . 

hsc  de  pefte ,  figno  Sanftae  Crucis  pro- 
pulfari  folita . 
VIII.  Quod  pertinet  ad  res  bellicas  ,^|f,  fa- 
ctum  eft  ,  ut  barbari  qui  Iftrum  tranfi- 
erant ,  viclus  inopia  laborantes  ,  graf- 
fari  cseperint  in  vicos ,  &oppida,  una- 
que  confpirantes  tentarent  etiam  Civita- 
tes ,  provocati  Civium  contumeliis  ,  & 
Ann.  Eccl.  Tom.  V, 

PAGIUS    mat. »   Gothos  anno  trecentefimo  fepfuagefimo  ter- 

Cotbi »       tio     Iftrum    fuperafle,  quod  Ammianus    lib.  30. 

Romanit      clp,  »,    proxime    ante  Grariani   III.   &  Equitii 

rccefti  .       Confulatum  anno  CCCLXXIV.   geftum   id  indi- 

cet  .    Verum  eo  anno   numero   VI.  oftendimus, 

Ammianum  explicandum  efle  de  quibufdam  tan- 

tum  ,    qu«e  eo    anno  contigere  ,  Gothorum  in- 

cutfionibus,    non  vero    de  ingentibus  direptio- 


cis  abfolvit,  ubi  ait  (  a)  :  Quanta  enim  (s)  Amlr. 
praelta  ,  &quas  optntones  acctptmus  prcelto-  comment. 
rum  ?  Hunnt    in   Alanos  ,  Aluni    tn    Go-  '"  Lucl.^i 
tbosf  Gotbt  in  Tatfalos   &  Sarmatas  in-c'xl' 
furrexerunt  :  Hos  quoque  in  Illyrico  exules 
parta  Gothorum  extlta    ftcerunt  ;   &  non- 
dum  ejt  fints .  Quce    omntum  fames  ,    lues 
pariter    boum   atque   hominum  ,    ceterique 
pecoris ,   ut   etiam    ttos ,     qut    bellum    non 
pertulimusy    debellatts    tannn  parts  fece- 
rtt  pcjitlentta .  Haec  Ambrofius .  fc^  Quam 
autem  immcnfa,  nempe  univerfam"  Euro- 
pam  occupans  ,  quam  dira  animalium  pe- 
ftis  ifta,    oV  quomodo  a   Chriftianis    per 
fignum   Crucis    facillime    curaretur,    quo 
tanto  miraculo  Gentpcs  ad  Chrifti  Fidem 
convertercntur  ;  cft  clegans  Hcloga  Seve- 
ri  fancri  Endeleichi  Rheioris,  (  hujus  me- 
minit  Sanclus  Paulinus  Nolanus)   ubi  haec 
poft  alia : 

Ko»  ullis  madida  efl  ara  cruo- 

rtbus  , 
Kec  morbus  pecudum  ccede  repeU 

Ittur  , 
Sed  fimplex  animi  purificatio 
Optatts  fruitur  bonts. 
Buculus .  Hac  fi  certa  probas  ,  Tttyre ,  nil 
noror 
Qjun  veris  fawuler  relligionibus: 
Errorem  veterem  dtffugiam  Itbens; 
Ham  fallax  &  tnanis    ejl . 
Tityrus .  Atqut  jam   properat  mens  mea_. 
vtfere 
Summitempla  Dei ;  quin  age  Bu- 

cule  , 
Kon  longam  pariter  congredimur 
vtam  : 

Chrifli  &  *  numen  agnofci-  *numina 
mus  m  nofcimus . 

^Egon.     Et  me  confiltis  jungite  profperis: 
Kam   cur  addubitem   quin  homi- 

ni  qttoque  ; 
Signum  profit  idemperpete  fceculoy 
Quo  vts  morbtda  vincttur  ? 


Lupicini  in  Thracia  Romani  Ducis  exerci- 
tus  avaritia  atque  perfidia.  Qui  adverfus 
eos  copias  parans,  univerfum  Romanum 
exercitum  barbaris  ad  internecionem  fub- 
jecit :  fuga  vero  ipfe  fibi  confulens,  ad 
Macrianopolim  proximam  Civitatem  con- 
fugit ;  ficque  occiforum  Romanorum  ar- 
mis  ,  barbarorum  eft  armatus  exercitus: 
I  i  i     2  haec 

nibus ,  quas  poft  Valentiniani  fenioris  mortem 
Romanis  intuiere  ;  quo  rempore  fe  eas  nar- 
raturum  fpondet  Ammianus ,  &  reapfe  pro- 
miftis  ftat .  Cothi  itaque  anno  tantum  currenti 
expulfi  funt  ab  Hunnit ,  &  fufcepti  in  Roma- 
nia  Valentis  Augufti  juffu  ,  Hieronymo  ,  Caf- 
fiodoro ,  &  Profpero  in  Chronicis  ,  Idacio  in 
Faftis ,  ac  Orofio  lib.  7.  teftibus  .  Neque  hac  de 

re 


43<5 


Annales  Ecclefiaflici  Baronii 


Chkisti 
37& 


Damasi  Pap. 

10. 


Valentts     15. 
Gratiani     n.  Imppp. 
Valenhn.  1. 


Jraec  quidem  hoc  anno  farfta  efie  ,  ex  eo- 
ciem  Ammiano  auclore  colligitur,  profe- 
clionem  vero  Valentis  Antiocnia  Conftan- 
tinopolim  contigiffe  anno  fequenti  .  Si  au- 
tem  tot  tantaquefufius  fcripta  fcire  Iector 
cupis  ,  confulc  Ammianum;  licet  &  ipfe 
rerum  immenfitate  fuperatus ,  nonnifi  ftri- 
c"tim  fe  hiToriam  hanc  profecutum  efTe  , 
teftetur  illis  verbis :  14  letluros  obtejta- 
mur,  ne  quis  tt  mbis  fcrupulofe  ge/ia  ,  vel 
numerum  extgat  percmptorum  •>  qui  compre- 
hendt  nullo  genere  potuit  ;  Cnfficiet  enim^ 
veritate  ttullo  velata  mendacto  ipfas  re- 
rum  digerere  fumwitates .  Ita  ipfe.  Ve- 
jum  illud  velim  accuratius  contempleris, 
quam  aequa  divini  penfata  lance  judi- 
cii  talia  impius  Imperator  pati  cogatur. 
Qui  enim  haud  pridem  ( ut  vidimus  ) 
fanclos  monachos  ad  militiam  fubeundam 
adigere  conatus  eft ,  &  renuentes  milita- 
re  ,  n^cavit ;  incautus  volens  libenfque  in 
Romanum  folum  hoftes  ,  per  quos  occi- 
deretur  ,  adduxit ;  ut  plane  perfpicuo  fue- 
rit  demonftratum  exemplo  ,  nihil  aliud  ef- 
fe  piis  functifque  viris  negotium  faceffere, 
atque  eos  perrequi ,  quam  in  Reipublicae 
certam  cladem  hoftes  armare. 
IX.  ^x  recitata  nuper  auctoritate  Ambrofii 

pax  Me-  commentariorum  in  Lucam,  qua  bella  tunc 
diolanen-  inter  baibaros  ingruentia  narrantur;  pla- 
fi>  Eccle-  ne  declaratur ,  ipfum  tunc  temporis  eam- 
*•'•  dem  prae  manibus  habuifle  lucubrationem  . 

Jam  ceflerant  Ariani  ad  tempus  faltem, 
ipfeque  Ambrofius  in  Ecclefia  Mediola- 
nenfi  pacifice  agebat ;  qui  eo  otio  bene 


PAGIUS 


VI. 


re  nos  dubiitare  patitur  Eunapius  in  Excerptis 
de  Legationibus  ,  ubi  ait  ,  Valentem  Scythas 
admitti  juffifle  ,  ex  dmulatione  quam  ha-bebat  cum 
his,  qui  lmperium  eum  ea  tenebant  .  Erant  au. 
tem  filii  fratris  ,  &  vera  ipji  prims  partes  at- 
tribuebantur  ,  fcd  illi  Imperatoriam  potejlatem  ex 
ACjuis  partibus  inter  omnes  divtdi  oportere  cen- 
febant ,  neque  uUa  in  re  patruo  concedebant  i 
Ita  Eunapius  ,  qui  pluribus  poftea  ,  qua?  ma- 
la  Gothi  ,  quos  Scythas  vocat  ,  quemadmodum 
plerique  Antiquorum  ,  fufceptoribus  fuis  impor- 
tarint  ,  profequitur.  Ifler  itaque  a  Gothis  non 
fuperatus  ,  nifi  Gratiano  &  Valentiniano  ju- 
niore  in  Occidente  regnantibus .  Adducit  prar- 
terea  Card.  Norifius  Claudianum,  fed  argu- 
mento  ex  eo  dedudto  anno  CCCCIII.  commo- 
dius    fatisfaciemus . 

Ad  num.  IX.  Commentaria    Divi    Ambrofii  in 
Lucam     longe  poft  hunc    annum  fcripta  ,  cum 


ufus,  ad  eos  commentarios  confcribendos 
utiliter  digneque  ftylum  admovit.  De  pa- 
ce  enim ,  qna  tunc  ea  potiebatur  Eccle- 
fia,  ha?c  ipfe  paulo  fuperius:  (a)  F»,'«)  jim\>T, 
inquit,  tempus  aiceptabile ,  quo  non  hte-  •■omm.  in 
maltbus  perfidtie  caligantis  pruinis  annus  Luc  !'9. 
riget  ,  nec  altts  ntvtbus  informts  crttjta  '"<l^•x0• 
blafphemtce  gelu  durante  concrefctt  ;  fed 
procellts  facrilegit  Itberata,  novos  frutlus 
terra  jam  parturit ,  Veteres  prceterit .  Dtf- 
fnjionum  qutppe  omnium  procella  defer- 
butt :  cuncli  fccularis  cupidtt.itis  ardores  , 
eejiufque  omnes  ,  qutbus  Italice  populus  per 
Judatcce  oltm  ,  /iriance  proxi»icey  fcevitatts 
incendta  coquebatur  ,  fereno  jum  fptrami- 
ne  temperantur .  Sedata  tempe/tas  efi,  con- 
cordia  navigat ,  fides  fpirat  ;  certattm^. 
ttautce  repetunt  fidei  quos  reliquere  portus, 
&  dulcia  patrits  ofcula  Ittt^rtbus  afpgunt  , 
liberatos  fe  penculis  ,  abfolutos  erroribus 
gratuhmtes  .  Salve  vtnea  tanto  d<gna  cu- 
Jtode ,  &c.  Haec  S.  Ambrcfius  ,  in  memo- 
riam  revocans  quot  fludibus  haud  pridem 
ipfa  Ecclefia  Mediolanenfis ,  &  rota  fimul 
Italia  ex  Ananorum  procella  fucrit  agi- 
tata .  Qu;e  quidem  aura  lenis  pacem  & 
tranquillitatem  adducens  ,  anno  fequenti 
fpirare  caepit  in  Oriente ,  ut  proxime  di- 
cluri  fumus. 

Quo  tempore  hcec  aftitarentur  (   inquit        X. 
Socrates   b  )  Euzojus  ,  qui   Anttochice  A-  <h  Socrat. 
riance  fetlce  Epifcopus  fuit ,   extremum  vi-  '-o.r.^8. 
t<e  diem  conftcit  ad  quintum  Conrulatum—  .EuznJ'  "D- 
Valentis  ->Valentiniani  autem  jumorts  prt-  [."!'.    °" 
mumyincujusloiumDorotheutfujfeftus  efi.  dinatio 

Qui 

in  iis   Lectorem  remittat    ad  tertium    &    quar-  d.  Ambro- 
tum    librum   de   Fide  ,  quem  anno   trecentefimo  fius  (Crib,t 
feptuagefimo    nono    elucubravit .    Prarterea  non  Commen- 
obfcure    in  iis    Apologia    David  citatur  :   in  hac  taria  in 
autemmemoratur  Principis   mors  ,  qui  poflquam  Lucam 
Imperium    a  parre    accepiffet ,  fuorum    perfidia 
necatus ;    quod  nonnifi  de    Gratiano    anno   tre- 
centefimo  oclogefimo    tertio    occifo    interpretari 
poteft  .  Denique  manifefta  in  iifdem  mentio  per- 
fecutionis  a  fuflina  &   Auxentio  adverfus  Divum 
Ambrofium    excitatar  :    quibus    rationibus   fultus 
Hermantius    in    Vita    S.   Ambrofii   lib.  4.  cap. 
10.    hoc  Opus    anno    trecentefimo    ocluagefirno 
fexto   fcriptum    putat .    Baronius    ea   hoc    tem- 
pore    elucubrata    exiftimat,    quia   in    iis  fermo 
eft    de  beMis  &  devaftationibus  Gothorum  ,  Hun- 
riorum  ,  &    aliorum   Barbarnrum  ,  fedhardepo- 
pulationes  poft    viginti  adhuc    annos  durabant, 
ut    fcribit  Hieronymus  epift.  3. 


V 


Cum  Critice  Pagii. 


437 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 

377« 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 


VALENTIS    14. 
GRATIANI    ii.  IMPPP. 
VALENHN,  2. 


I. 


QUi  fequitur  annus  trecentefimus  fe.  horum  Confulum  in   ara   quae  vetuftate 

ptuageiimus  feptimus,  Confulatu  Gra-  corrofa  hos  habct  verfus ,    inferius  (a)(*)R°m* 

tiani  quarto  cum  collega  Morobaudc  re-  qui  leguntur  ;  »■  *dlbut 

peritur  Fattis    adfcriptus.    Eft    mentio 


GRATIANO.  IV.  ET  MEROBAUDE  CONSULIBUS  DEDICAVIT . 
ANTIQUA  G^NEROSE  DOMO  CUI  REGIA  VEST^ 
PONTIHCl  FELIX  SACRATO  MILITAT  IGNE 
IDEM   AUGUR  TRIPLTCIS  CULTOR  VENERANDE  DIANAE 
PERSID'CIQ.  MITRAE   ANTISTES  BABILONIE  TEMPLI 
TAURIBOLIQ.  SIMUL  MAGNl   DUX  MYSTICE  SACRI 


Colotii  ad 
Aquam 
Virginem  , 
Afud  Sme- 
tium  pag. 
10.  ».4. 


21. 


Adfunt  ibi  fculpta  figna  immolantium  , 
nempe  maftati  arietes  ;  quibus  intelligas 
impiefatem  adbuc  publicos  fibi  vendicaffe 
honores  . 

Quoanno,  Valens  Imperator,  accepta 
immenfa  clade  illata  Romano  exercitui 
fub  Lupicino,   funeftaque    Thraciarum  a 


Gothis  fa&a  depopulatione ,  Antiochia_j 
(  b  )  cito  digreiius  elt  Confrantinopolim 
perventurus  :  Tunc  (  inquit  Socrates  c  ) 
defitttt  ab  tlltt  tn  exilium  mtttendir ,  qui 
fidem  Confubjtanttalts  amplexabantur .  Sed 
verius  S.  Hieronymus,  qui  hoc  anno  de- 
cimoquarto  Valencis  de  co  ita    habet  in 

Chro- 


(b)  Amm. 

(c)  Socrat. 
I  4.  r.18. 
Valens  e- 
xules  Or- 
thodoxos 
relaxat 
exilio. 


PAGIUS     ANNO  PeRIODI    Graco-Roman^  58704 
O  ».  A.  })  17.  P.  16.  April.  Indicl.  5» 
JESU  CHRISTI    377. 
DAMASI    VhTX.   II. 
YALENTIS  14.GRATIANI  IX.  Valentiniani 

Junioris  3. 


S/EC.  IV. 
Anno  fjr- 
bis  1130. 
Olymp. 
189.  an.r. 
A.C.  377. 


I. 


[1]   I    D  num.  I.     CoH".    Oratianut  Aug.  IV.  & 
*      Merobaudes  ,  uterque  in  Occilente  Con- 


,JA' 


fulatum.  aufpicatus:Merobaudis  enimoperaVa- 
lentinianus  junior  ad  Imperium  eveclus  eft,  ut 
teitatur  Marcellinus.  lib.  30.  Sumtus  hic  a  Gra- 
tiano  Confulatus  juxta  fecundam  Confulatuum 
Cajfareorum.  regulam  ,  ob  ejus  nempe  Quin- 
decennalia ,  (ive  ea  anticipaverit  ,  five  anno  fe- 
quenti    ediderit. 

Valens  Imp.  hoc  anna  mndo  Antiochix ,  mo- 
do  Hierapoli  Syriae  fuit,  ut  ex  fubfcriptioni- 
bus  Legum  Catiicis  Theodofiani  liquet  ,  idque 
propter  Perfas  &  Armeniarum  ftatum ,  de  quo 
Ammianus  lib.  31.  Cum  illis  tamen  mox  pacem 
pepigit  ,  ut  teftatur  Eunapius  in  Excerptis. 
Tum  ex  urbe  Antiochenfi  Conftantinopolim  pro- 
feflurus  difceffit  ;  fed  ad  eam  urbem  non  ad- 
ventavit  ante  diem  tertium  Kalendas  Junias 
anni     fequentis  .    Diu    Valens   Antiochix  mora- 

ttis 


Cojf.fr 

Gratiani 

Quinde. 

stnnnlia  . 


II. 

Valens  e* 
Vrbe  An- 
tiochena 
Conflanti- 
nopolim  ft 
ctnfert . 


NOTA    [1]  \_jOf.  Gratianut    Aug.  W.    e&*  Merobaudet  .  Gruterus  r  pag.  XXVIII.  6. 

ET     A  R  A  M  .    III  I.     ID.     MART. 

GRATIANO.  V.  ET  MEROBAUDE 

CONSULIBUS  DEDICABIT. 

Ferrettus  in  Mufis   Iapidariis  legit  IV.    &    recle,   ut    apud  Gruterum,   pag.  CCCLXX.  3.  & 
apud  Baronium  A.  D.  377*  fequens  lapis  : 

DEDICATA.  III.  KAL.  MAIAS 
D.  N.  GRATIANO.  III  I.  ET.  MERORAUDE.  COS. 

Cuperus  in  epiftola  confulari,   n.  XIII. 

XVII.  K  A  L.  I  U  L.  D.  N.  GRATIANO,  IV*  E  T 
MEROBAUDE.  COS. 

Ara  effofla  Romar  in  fundamentfs  Pronaf  Bafilicar  Vaticana: ,  a  Donio  exfcripta  »  nunc  inter  e« 
aus  infcriptiones ,  cl*  1.  n.    »4.  pag.    7. 

D.  N.  GRATIANO  AUG.  ET  MEROBAUDE 
CONSS.  III.  IDUS.  MAIAS. 

Ammianus,  lib.  XXXI.  cap.  VIII.  Htc  Gratiano  auater  ,  ^r  Merobaude  Ctff.  agebantur,  anno  jam 
in  autumnum  -vergente.  Ita  quoqne  vulgares  Fafti .  Laterculus  Pafchalis  in  fine  Gennadii :  Gratian* 
1111.    &  Mercbjude  . 


438 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chsisti 

377- 


Damasi  Pap. 
ii. 


Valentis    14. 
Gratiani     11.  Tmppp, 
Valentin.  2. 


Chronico :  Valens  de  Antiochitt  exire  com- 

fulfus ,  fera  pcenitentia  nojiros  de  extliis 

(»)Orof.l.  revocat .  Eadem  &  Orofius  (a  )  ;  quin_. 

-}.t.$l.      &   ipfum    Socratem  id  fignificafTe  opor- 

tuir,   dum  Petri  Epifcopi  Alexandrini  re- 

ftitutionem  Alexandriam,  adhuc  Valente 

Imperatore  vivente,  faclam  affirmat ,  cum 

(h)  Soerat.  infcrius  ait(  b  )  :  Per  idem  tempus  ,  fimu- 

i<4,  c '1°*   latque  Valens  Imperator  Antiochia  deceffe- 

rat ;  omnes  qut  ubique  perfecutionis  tem- 

peflate  jaclabantur^  &  Alexandrite  potif- 

fimum,  magnopere  recreati  fuerunt ,  pro- 

pterea  quod  Petrus  Roma  cum  litteris  Da. 

maji  Eptfcopi   Komani    eo   reverfus  erat ; 

qute  quidem  &   homoufii  fidem    confirma- 

bant ,  &  Petri  creationem .  Populus  igitur 

illis  confifus  expellit  Lucium*  Petrum  au- 

tem  in  ejus  locum   introducit .    Haec  ibi  . 

Vides  fummam  in  Romano  Pontifice  au- 

cloritarem  ,  cujusarbitrio  Alexandrinse  Ec- 

clefiae  primae  fedis  poft  Romanam  Epifco- 

pus    3n  fuam  Ecclefiam  reftituitur  ;  quem 

ejufdem  aucToritate  redeuntem,  contem- 

pto  Valentis  Imperio  ,  immo  tyrannica.. 

poteftate,  populus  in  fua  cathedra  collo- 

cat,  ejecTo  ejufdem  fedis  turpiffimo  inva- 

fore .  Eadem  habet  dc    reftitutione  Petri 

facTaper  Damafum  So^omenus;  exquibus 

erroris  arguunrur,  qui  poft    obitum  Va- 

lentis  Petrum   reftitutum    affirmant:    ma- 

jor  certe  aucToritas  S.  Hieronymi  ,  ac  cse- 

teris  preferenda  ,  hoc  eodem  tempore  de- 

gentjs  in  Syria ,  &  cum  Valentis  Imperio 

finem  Chronico  imponentis  . 

3H.  Intueris,    lecTor  ,    novum    Pharaonem, 

Valentem  Imperatorem,   nonnifi    potenti 

gravique  Dei  manu  cogente  relaxaffe  tan- 

dem    liberum  populum  Dei  ;    atque  invi- 

tum  licet,  gravioribus  tamen  imminenti- 

bus  hoftibus  ,  urgentibufque  periculis  ,  in- 

dulfiffe  ,  quod  nulla  perfuafione  juftorum  , 

divinarumque  operatione  virtutum  tot  an- 

nis  potuit  extorqueri .  Sed  &  hoc  quoque 

figno  penfet  aliquis  gravius  fuiffe  Valen- 

tis  delicTum,  dum   Pharao  ille  aquas  fce- 

leris  fenfit  ultrices,  hic  vero  ignem    im- 

pietatis  expertus  eft  vindicem .  At  de  ejus 

obitu  anno  fequenti . 

jy.  Hoc  autem  anno»  periclitanti  Imperio 

(c)  Amm.    Orientali    Gratianus  (  c  )  laturus^  fuppe- 

/.31.  tias,  Ricomerem  illuc  cum  copiis  mifit: 

Ricomeres  qU}  juncTus  Ducibus  Valentis  Imperatoris, 

dux  cum    jjjjem  fimul  diro  prcelio  barbaros  afflixe- 

exeratu  attriti    tamen  &  ipfi   ab  adverfariis 

inOrien-   nmlta  csede:  fed  autumni  tempore  ob  no- 

tem.         vos  barbarorum  in  Gallia  motus,  Rico- 

PAGIUS   rus   cr* '  ut   '"nfinuant  Zofirnus    Iib.  4.  pag.  747. 
Ammianus  lib.  31.  cap.   II.  Socrates   &  Sozome- 


-rviin  11  ui  11  u.i     nj,  -51.     iau.      11.  ouii  iiio     ul   l>u&i 

nus ,    ab  anno  nempe   trecentefimo     feptua 
mo    fecundo  ufque     ad    currentem ,    nifi    1 
dum    illic     moraretur    modo  Ccefaream  ,    riiw. 
Ederfam?    modo   in    alias     Orientis    urbes    fefc 
contulerit .  Fallitur  enjm  Gothofredus  in  Chrona- 


jefi- 
qtiod 
modo 


meres  in  Occidenrem  revocarur  a  Gratia- 
no;  cum  interea  Gothi ,  aliis  barbaris  in 
focietatem  adfciris  ,  non  Thracias  tanrum  > 
fed  alias  interiores  depopulati  funr  regio- 
nes  :  haec  fta  ufque  in  annum  fequentem 
funefta  jugiqueclade  perfeverarunt ,  quae 
cuncTa  Ammianus  copiofinre  rracTat  hiftoria 

Quod  rurfum  ad  res  Fcclefiafticas  per- 
tinet;  hic  ipfe  annus  eft  ,qui  decimos  <e- 
ptimus  numeratur  a  tempore  probrofi  il- 
lius  Conftantinopolitani  Concilii  ,  quod 
fub  Conftantio  celebratum  diximus  anno 
fequenti  a  Concilio  Seleucienfi  ,  nempe_/ 
Domini  trecentefimo  fexagefimo :  quo  in- 
quam  ipfo  annoS.  Bafilius  fcripfit  epifto- 
Iam  ad  Ecclefiam  Evaifenam  in  Armenia 
fitam,  ut  ipfe  in  ea  teftarur  (</),  ex  qua 
nonnulla  qua?ad  praefenrem  Orientalis  Ec- 
clefiae  ftatum  fpecTant ,  habentur  :  _  nimi- 
rum  Acacianos,  Eudoxianofque  qui  olfrn 
Semiarianos  in  dicTo  Concilio  Conftanti- 
politano  excommunicanres  fedibus  deno- 
fuere,  tranfacTione  inter  fe  quadam  facTa  , 
proutcommodumcujufquefuadebat,  inter 
fefcedere  juncTos  effe ,  fedefque  partiros 
Epifcopales  .  Illud  quoq'ie  ob^ervatione  di- 
gnum,  quod  etfi  Semiariani  omnesadverfus 
fpiritus  fanfti  diviniratem  blaf"phemia?  do- 
cuiffent ,  fcripfifTent ,  ac  promulgaffent  , 
milleque  modis  infinuare  curaffent  ;  haud 
tamen  perficere  poruerunt,  ur  mulros  in- 
venirenthsrefis  hujufmodi  feclatores  :  nam 
fic  ad  eos  S.  Bafilius  (e):  Ipfum  Orbem 
infpictte  ,  &  videte  quam  modtca  ftt  ea 
portto  ,  qu<e  hoc  morbo  laborat  ;  reliqurt_. 
vero  univerfa  Ecclefia  ,  quce  ab  Orbis  fi- 
ntbus  ufque  ad  fines  Evangelium  recepit^ 
fanam  hanc  &  reclam  doclrtnam  feclatur  ; 
a  cujus  communione  ut  ne  excidatis ,  pe- 
timus,  Haec  Bafilius  .  Ca?terum  etfi  pau- 
ci  eftent  qui  ejufmodi  deteftandam  haere- 
fim  fectarentur;  tamen  vix  erat  reperire 
in  Orienre  Ecclefiam ,  quae  alicujus  hn?re- 
fis  penitus  expers  efTet :  nam  idem  Bafi- 
lius  ipfoexordioejufdem  epiftolxeos  com- 
mendans  haec  habet :  Re  vera  namquein- 
folens  jam  efl  ,  ac  vehementer  rarum  , 
Ecclefiam  videre  finceram  ,  qux  nihtl  fit 
a  malitia  ttmporum  iflorum  leefa  ,  Ced  in- 
tegram  &  inoffenfam  fervet  Apoflolicam 
dotlrinim;  qualem  prcefaitibus  temporibuf 
veflram  oftendtt  ,  qui  fingults  generatio- 
ntbus  eos  qui  vocatione  fua  digni  funt  , 
manifeflat . 

Quod  autem  ad  ftatum  Occidenralis  Ec- 
clefiae  fpeflat;  Gratianus  Imperator,  no- 

va 

Iogia  Cod.  Th.  ubi   anno  CCCLXXIII.  ait ,  iT- 

lum  eo  anno  Conftantinopoli  conffitifFe,  quod 
Leges  duae  Cod.  Theod.  eo  anno  Conftantinnpoli 
datae  dicantur  ;  at  in  iis  Legibus  per  dttta  ,  in- 
telligendum  accepta  ,  vel  propofita  ,  ut  ipfemet 
Gothofredus  in  variis  aliis  refcriptis  verbum 
illud    inteliigendum    docet. 

Ad 


(d)  Bafil. 
epift.  71. 


Ha?refis 
Macedo- 
nii  haud 
progreffa 

icngius  . 


(*)  Bafil. 
epift.72. 


VI. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

377- 


Damasi  Pap. 
ii. 


439 

Valentis  14. 

Gratiani     i  1.  Imitt. 
Valentin.2. 


Donatifta;  ya  edita  fanclione,  Donatiftas  in  Africa 
rebaptu  iterum  baptizantes  compefcuit,  /ocaquo 
z^ntes  occupata  Catholicoruni  tempore  Firmi- 
tuT."""  na?  ryrannid|S>  iifdem  reftituenda  prsece- 
pit,  ira  refcribensad  Flavianum  Vicarium 
(a)l.t.ne   Africae  (a  )  : 

fand.bapt.      Eorum  condemnamus  errorem,  qui   Apo- 
itrrct.Cod,  Jlolorum  prcecepta  calcantes ,  Chrijttani  no- 
Theod.       minis  facramenta  fortttos   alio  rurfus  ba- 
ptifmatenon  purtficant  ,fed  incaejlant,  la- 
ihicri  nomtne  pnlluentes  .    Eos   igitur  au- 
florttas  tua  erroribus  miferis  jubebit  ab- 
Jtinere,  ecclefits,  cjuas  contra  fidem  reti- 
ttent ,   rcjlttutts  Cathaltccc  ;  eorum  quippe 
injtttutiones  fequendce  fttnt  ,    qui  Apofio- 
Itcam  fidem  fine    intermtitatione  baptifna- 
tis  probaverunt .  Kihil    enim   aliud  prce- 
cipi  volumus  ,    quam  quod    Evangeliorum 
&    Apojhlorum  fides  &  traditio   tncorru- 
fta  fervavit  yficut  &  lige  dtvuli  paren- 
turn    nojlrorum    Conjtantiniy    Conjlantts  , 
Valentintani  decreta   funt  (  hxc   fpectant 
ad  Donatiftas;    quce  autem  fequuntur  ,  ad 
Manirbaei   Manichxos . )  Sed  plerique  expulfi  de  ec- 
'c  (T  c^ePts  »  occulto  tamen  furore  grajfantur  , 

"  loca  magnarum  domorum  ,  feu  fundorum,^ 
illtcite  frequentantes  :  quos  fifcalts  publi- 
catio  comprehindet  ,  fi  piaculart  doclrtnce 
fecreta  preebuerint ,  nihtl  ut  ab   eo  tenore 
fanttio   nofira  dtminuat ,  qui  dato    dudum 
*  Viven-    a^  Httenttwn  *  prcecepto  fuerat  conjlttu- 
tium.Vin-  tus  .   Quod  [i  errorem  fuum  dtltgunt ,  fuis 
centium .   malts,   domejticoque   fecreto ,   foli    tamen 
fovtant  vtros  impice  dtfciplince,  Dat,  XVI, 
Kalend.  Hovemb,  C.  V.  Gratiano  A.  IV, 
&  Merobaude  Cofs.   Porro  hanc  pofterio- 
(J)/.;.  de  rem  fancVionis  parfem  de  Manichxis  de- 
mret.C.    cernere,  huic  fimilis  citata  (b)  lex  Va- 
Theod.       lentiniani  fuperius  docet . 
VII.  Erat  inter    Manicfoeos  in  Africa  turru 

commorantes  S.  ^uguftinus  Auditor,  an- 
riuiuque  agens  quarrum  fub  eorum  difci- 
plina  feclator,  fuae  vero  setatis  vigefimum- 
tertium  ;  quod  quidem  a  natali  dieratione 
fubducta,  ex  fcriptis  ipfius  (  ut  inferms 
demonltrabimus  )  certa  fupputatio  colle- 
cla  declarat.  Natus  eft  ipfe  anno  Domi- 
ni  trecentefimoquinquagefimoquinto,  Ar- 


PAGfUS        Adnum.  VII.  Chronologfa  Vitar  Sanfii  Augu- 

III.       ftini  ex  eiufdem    lbris  a   Card.  Norifio    in  quo- 

Nafcimr     dam  fuo  Onufculo  hoc  modo  ordinata  .  Ausuftinus 

S.  Augu-      Tagafte  in  Africa  natuseft  ldibus  Novembris  anni 

flinus  .        trecentedmi  quinquagefimi  quarti ,  non  vero  quin- 

quagefimi   quinti  ,  ut  perperam   Baronius  habet  . 

Diem  ipfemet   nos  edocet  lib.  de  Vita  beata.  An- 

no  trecentefimo    octogefimo  qua^to  Mediolanum 

venit  ,   ac   elapfis    feriis    vindeminlibus  ,   Rh.to- 

ricamdocuit,  &  de  more  ineunte  anno  ccclvxxv. 

Eautoni  Confnli  Magiftratum   aufpicanti    panegy- 

rim  recitavit  :   libro  enim  3.  contra    literani  Pc- 

tiliani    Cip.  15.    ait  :    Cum    ego    Mediolanum    ante 

Bctutonem    Confulem  vencrim ,    eique    Confuli    Ka- 

lenMs  Januiriis  laudem  pro   mex    tunc  Kbetorictu 

prefrjfione  recitaverim  .   Anno  itaque   CCCLXXXV. 


\ 


betione  &  Lolliano  Confulibus  ,  Conftantii 
Imperatons  XIX.  Idibus  Novembns  :  eani 
enim  diem  natalem  fuum  dicit  in  libro  de 
Vita  beata  (c  ).   Idemque  decimofeptimo  (c)  AuguJI. 
aeratis  fuae  anno,  Domini  autem  trccenre-  deVtt.beat. 
fimo  feptuagefimoprimo  ,  litterarum   ftu-  tnc.pnnt, 
dii  caufa    (  ut    ipfe  teftatur    d  )  Cartha-  (d)  Aug. 
ginem  petiit,  quo   &  orbatus   e(t   patie  conftff.  l. 
(e  ).  Decimonono   vero ,    nenipe  Chrifti  *•<■•»• 
trecentefimo  fepruagefimotertio ,   impegit  )[}/,ufj' 
3n  Manichseos,  de  quibus  a't  (/):  f***-  i'f)/Ugjb. 
di    ttaque  tn   hnmines  fuperbe  delirantes  ,  i.i<c.6. 
carnales  nimts  &  loquaces ,  in  quorum  ore 
laquei  dtaboli  &  vifcum  confeftum  commi- 
xttone  fyllabarum  nominis  tut  ,    &  Domi- 
tti   Jefu  Ckriftt  ,  &  Paracleti  confnlatoris 
nojtri  Spiritus  fancli .  H<ec   emm  nomina 
non   recedebant  de  ore    eorum  ,  fed   fono 
tenus  &  Jlrepttu  Ytngucz ,  ccetcrum  cor  ina- 
ne  veri .  Et  dicebant ,   Veritas ,    &  Veri- 
tas ;  &    multum    eam   diceb.mt    miht  ,    & 
nufquam  erat  in  eis .  Et  inferius  (  g  )  :  Ter  'g)  Aug.ih. 
idem   tempus  annorum  novem  ab  undevige-  /.4.  '•'• 
fimo  anno  cetatis    meoe  ufque  ad  duodetri- 
gefimum  feducebamur  &  feducebamus ,  fal-  AlJg^r_ 
fi  atque  fallentesin  variis  cupiditattbus ,  ,haaine* 
&  palam  per  dofirinas  ,  quas  liberales  vo-  fedu<ftus 
cant  ,  occulte  autem  falfo  nomine  reltgio-  a  Mani- 
nts  ,  htc  fuperbi ,     ibi  fuperflitioji ,  ubi-  chads  . 
que   vaniy   ac    popularis  glorice    feclantes 
inanitatem  ufque  ad  theatricos  plaufus  & 
contentiofa  certamtna ,    &  agonem  cnrona- 
rum   fccnearttm  ,   &  fpeclacalorum    nupas.  *  '  r  £§ ' 

.         J  ■         ,ir.-  t«      •     r     l/';\       tonfejf.l  4. 

&  tntemperanttamlibtdtnum.  Et  infra(o):  Cl\ 

Docebam   tllis  annis  rhetoricam ,    &c. 

Quid  autem  tunc  fancViffimae  matri  ejus      VIII. 

Monicae  viduae  deploranti  filii  perditionem 

eam  confolaturus  oftenderit  Deu«,  ipfe_> 

narrat  his  verbis  (/):    Mtfijli  manum  tu-  (')  *UZ- 

am  de  alto,  &  de  hac   profunda    caligine  cc"fefl-3> 

eruifti  antmam  meam ,  cum  pro  me   plora-  c'1 

ret  ad  te  mater  mea  fidelis  tua  ,   amplius  Divinam 

quam  flent  matres  corporea  funera.  Vide-  vifionem 

bat  entm  tlla  mortem  meam  ex  fide  &  fpi-  defutnra 

ritu  ,  quem   ex    te    habebat  ;  &  exaudijlt  converfio- 

eam  Domine ,  nec  defpexilti  lacrymas  eiusy  "f    ."  s* 

/,  •    • '  '  -  ,       •  ■•     Monica 

cum  projiuentes  rtgarent  terram  fub  ocults  accep]t> 

ejus   in  omni  loco  orattonis   ejus ,  &  ex- 

au- 

quo  Eauto  Conful  fuit ,  annum  aetatis  trfcefimum 
agebat  Auguftinus  .  Nam  annum  setatis  vicefi- 
mum  nonum  egit  Carthagine  cum  Faufto:  Iib. 
enim  6.  ConfeftTonum  cap.  ir.  fcribit:  Er  eccc 
jam  tricenariam  statem  gerebam  in  eodem  luto 
br.fitans ,  dum  dico  :  Cras  inveniam  :  ecce  tnani- 
fe/Ium  appareboy  &  tenebo,  &  ecce  Fttuflui  ve- 
nict ,  &  exponet  omnia .  Erat  tunc  annus  Chri. 
fti  trecentefimus  octogefimus  tertius.  Libri  j.Con- 
feflTonum  caput  8.  exorditur  :  Egifli  mecum ,  ut 
mihi  perfuarleretur  Romam  pergere  ,  quo  paulo 
poft  tranfmifit ,  ibique  fch  >Iam  privatam  aperuit , 
ut    ipfcmet  eo  loco  cap.  9.  &  10.  teftatur  . 

Interea  Symmachus  Urbis    Pra?fec7us  eum  Me-        ]V. 
diolanum  ad    docendum  Rhetoricam   mifit ,  ipfo  D*cet  Rhe- 
Auguftino  tefte  cap.  13.  Symmachi  autem  Pra:-  toricam  . 

fi- 


440 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
377- 


Damasi  Pap. 
ii. 


Valentis     14. 
Gratiani     11.  Imppp, 

Valentin*  2. 


ctudifti  eam  .  Nam  unde  illud  fomnium  , 
quo  eam  confolatus  es  ,  ut  vivere  me  fe- 
cum  crederet ,  &  habere  fecum  eamdein 
nienfam  in  domo  ,  qnod  nolle  cceperat  ,  a- 
•verfiins  &  detejlans  blafpbemias  erroris 
uiei  ?  Vidit  enim  Jlantem  fe  in,  quadam  re- 
gula  lignea  ,  &  advenientem  ad  /e  juve- 
nem  fplendidum  ,  bilurem  ,  atque  arriden- 
tem  ftbi  ,  cum  illa  effet  moerens  ,  &  w<*» 
mre  confefia  .  Qui  cum  caufas  quce/ijfet 
ab  ea  moejlttits  fua  ,  quotidianarumque  la- 
crymarntn  ,  docendi  (  ut  ajfolet  )  non  dif- 
cendi  gratia  ;  atque  illa  refpondifjet ,  per- 
dttionem  meam  fe  plangere  ;  jujjijfe  il- 
lum  ,  quo  fecura  ejjet  ,  atque  admonuif- 
fe  ,  »*  attenderet  &  videret  ubi  efiet 
illa ,  ibi  ejfe  &  me .  Quod  tlla  ubi  at- 
tendit  ,  vidit  me  juxta  fe  in  eadem  re- 
gula  fiantem  .  Vnde  hnc ,  «//F  <7?</tf  era«f 
#«>•(?/  fttc*  /*<*'  cor  e/W  ?  O  /«  &o«e  0».»/- 
pntens  ,  ^k/  yTc  c«*vjj-  unumquewque  nnf. 
trum ,  tamquam  folum  cures ,  Csr  /tc  ow- 
we/  tamquam  fingulos  .  LWc  /"//»</  e_ 
*/#>«  ,  grW  cum  inthi  narr  ifiet  ipfum  vi* 
fum-  &  ego  ad  id  trahtre  conarer ,  ut  U- 
la  fe  pottus  non  defyeraret  futuram  ejfe 
quod  eram  ;  continuo  fine  aliqua  hcefitatto- 
ne  :  No«  ,  inquit ,  non  enim  mihi  dt£lum_. 
'  ejl :  TJbi  ille ,  ibi  &  tu  ;  fed  ubi  tu  ,  ibi 
& ille .   Atque  paulo  poft  (  a): 

Dedifli  alterum  refponfum  per  factrdo- 
tem  tuum  quemdam  Epifcopum  nutritum  in 
Ecclefia  &  exercitatum  in  librts  tuts  . 
Qjiem  cum  illa  femina  rogajfet  ,  ut  digna- 
retur  mecum  colloqui,  &  refelhre  errores 
meos  ,  &  dedocere  me  mala ,  &  docere  bo- 
na  (faciebat  enim  hoc ,  fi  quos  forte  ido- 
neos  inventjfet  )noluit  tlle ;  prudenter  fa- 
ne  ,  quantum  fenfi  pojlea  .  Refpondit  enun 
we  adbuc  ejfe  indocilem  ,  eo  quod  iiflatus 
ejfem  nnvttate  hccrefis  illius ,  &  nonnuHts 
queefttuncuhs  jam  multos  imperttos  ex<pi~ 
tajjem  ,  Jicut  illa  indicaverat  ei  :  Sed  fi- 
ne  ,.tnqutt ,  illum  tbt  &  tantum  roga  pro 
eo  Domtnum  ;  tpfe  legendo  repertet  quis 
ille  Jit  error  ,  &  quanta  impietas  .  Stmul 
etiam  narravtt  ,  fe  quoque  parvulum  a  fe- 
dutta  matre  fua  datum  fuijje  Manicheets, 
<sr  omnes  pene  noq  legijje  tantum  ,  verum- 
etntm  fcrtptit.ijfe  libros  eorum;  Jibtque  ap- 
paruijje  -  nullo  contra    dtjputante    &   con- 


PAGIUS  frflura  fa  nnnum  ccclxxviv.  incidit ,  ut 
Baronius  obfervavit  .  Quod  fi  Auguftinus  .inno 
treccntffimo  quinquageSiTiiqiiinfo  natus  fuiiTet, 
anno  vicefimo  nono  exeunte  ,  ac  jam  tricen.iriam 
artitem  agens  ,  Chrifti  CCCLXXXIV.  fuiiTet 
Rhetor  Carthagine  ,  Faufto  convixilTet,  &  ab  eo 
difcetTilTet  ;  cum  tamen  anno  CCC  L  X  X  X  I  V.  Ro- 
m*  docuerit  ,  indeqtie  Mediolanum  a  Symmicho 
mifTus  fuerit,  ubi  incumbente  autumno  pubii- 
cum  Rhttorem  agere  rcepit  ;  &  ineunte  anno 
CCCLXXXV.  tanquam  Oratoria?  artis  ProfelTnr 
ad  Bautonem  Confulem  Orationem  hibut-rit.  Ex 
Symmachi  itaque  Praefefltira  Auguflini  artas  eli- 


(a)  Aug. 

confejf.l.l 

c.ii. 

IX. 

Quid  Epi 
fcopus  au 
guratus 
eftde   S. 
Augufti- 
no . 


Ambrofius 
Icribit  de 
virginita- 


vtncente  ,  quam  ejjet  illa  feffa  fugienda  ; 

itaque  fugijje .  Qua  cmi  tlle  di*ijjet-  at- 

que    illa   nollet   acquiefcere  ;  fed  mflaret 

tnagis  deprecando  ,  &  ubertim  flendo  ,   ut 

me  videret  ,  &  mecum  dtflereret ;  tlle  jam 

fubjiomacatus  txdio:  Vade ,  inquit  -  a  me9 

ita  vivas :  fieri  enim  non  poteji  ,  ut  filtus 

iftarum    lacrymprum  pereat .    Quod    llla^. 

ita    fe  accepijfe,     infr    colloquia  fua  me- 

cum  fepe  recordabatt.r ,  ac  fi  de  ccelo  fo- 

nuijfet .  Sic  ipfe,  qui  hoc  tempore  in  his 

totus  erat ;  fed   quando    tandem   e    fece 

emerferit,  dicendum  fuo   loco  erit .  Gra- 

tianus  autem  cum  accepiiTet   ab  hujufmo- 

di   nebulonibus  curiofam   juventutem  duci 

captivam  ,  his  &  aliis  ,   q»as  dicemus ,  le- 

gibus  cos  exagitare  curavit. 

Hic  ipfe  etiam  annus  eft  ,  quo   fanclus        X. 

Ambrofiii'; ,  menfe  Januarii ,  ipfo  die   na- 

tali  S.  Agnetis  exorfu«  de  viiginifate  fer- 

monem  ,  propaga^it  illum    in    libios  tres 

ad   fororem   confcriptos    de     Virginibus  :  t( 

profitetur  enim  'd  ipfe,  cum  ait  (b):  Hcec  e- 

po  vobis  ,  fanllce  virpines  ,  nonhim  trien-  U    "'  f' 
£    i-      r-       JJ  r    1  ■        1  diVtrgl.n 

nahs  facerdos  munujcula  par  ivt ,  Itcet  u- 
fu  indoiflus  ,  fed  veftris  edotfus  mortbus  : 
Quantus  etenim  adolefcere  ufus  poterit  in 
tam  parva  initiatce  reVtpionis  atate?  Haec 
lpfe  .  Porro  hic  ille  eft  annus,  quem  ter- 
tium  agebat  in  fede  Ambrofius ,  abfol- 
vendum  poft  decem  menfes  &  femis ;  un- 
de  jure  illud :  Kondum  trtennalts  facer- 
dos .  Sed  miraculum  plane  iftud  ingens,  ut 
qui  necdum  Chnftianus  ad  docendum  a« 
lios  Epifcopus  creatus  ei\  ;  hoc  ipfo  an- 
no  ,  fecundo  jam  in  cathedra  expleto  & 
menfe  uno  cum  dimidio,  tot  tantaquo 
de  fide,  moribus  ,  &  Ecclefiae  inftitutis 
Ecclefiaffica  elucubraverit  monumenta  : 
quippe  qui  anno  fuperiori  in  Lucam  com- 
mentarios  pererudiros  fcripferit,  hoc  ve- 
ro  anno  de  Virginibus  luculentam  elabo- 
raverir  trafftationem ,  ut  re  vera  appare- 
at ,  nonnifi  divino  eum  afPafum  fpiritu  ha»c 
adeo  mas;na  tantaque  copia  prne^rare  va- 
hrffe.  Qui  igitur  femel  ad  culturam  eam 
fedulo  ftudio  redegiffet  Ecclefiam ,  ferti- 
lem  quidem  terram  ,  Ariani  autem  Anri- 
ftitis  impirtate  faftam  fierilem  ;  quae  no- 
biliora  efTent  in  Ecclefia  Catholica  femi- 
na,  nempe  fanclx  virginitatis  ,  in  ea    fe- 

re- 

cienda  ,  de   qua  rurfus  infra    fermo  erit. 

Petavius   in    Notis   ad  Ontionem    XIII.  The-         y 
milfii    fufpicatur  ,   Gmtiamtr»  currenti  anno    Ro    Cratianur 
mam     ven'lTe  ,    ibique    triumplialTe ,  quod   The-  „„„qUl._m 
miftius  dicat  :    At  ccne   Scipiocum  affertum  a  vin-   i>omalfu:t 
ctilif    Tcrentium    Cartbagme    adauceret  ,   jucundius 
efl    a  •vetuflis   illii    Rotnanis   confpeilus  :    atque   h&c 
trinmphi  ma\ime    (plendidaf-r  magnipca  pa*s  fuit  , 
Vir    Romanus  illuflris  ,  Scipionem   in   libertatis  pi- 
lco  afleclans  .    At   Cratianum  folemni  pcmpa   mgrem 
dientem,   quantum  agmen   eorum ,    qui   fervati    e<f 
fclmi  funt  ,  Jinc   pileo  ,  aut  alia  lihertatis  nrtafe-. 
quitur?  Ego   vero  fancliorem  hunc  ttiumpbum  exi. 

ilimo 


Cum  Criticc  Pagii 


44i 


Christi 


Damasi  Pa?. 
ii. 


Valjentis     14. 
Gratiani     ii.Imtpp. 
Valentin.  2. 


XI. 

(h)  frnhr. 
Ae  Virgin. 
J/b.}. 


rcrc  Iaboravit  ;  nec  tamen  feflus   eft  ali- 

quando,  fi  reddere  folita    terra  fruclum., 

cenruplum,  ne  jactum  quidem  femen  in- 

(a)  Ambr.  grata  rependeret;  hinc  ipfc(«):  Dicet  a- 

dcVng.l.x.  liquis  ;  tu  nobis  quotidie  virginum    canis 

laudes .  Quid  faciam ,  qui  eadem  qnptidie 

cantitO)  & proficio  mbtl? Sed nonmea  cul- 

pa.Denique  de  Placentino  facrandee  virgines 

ventunt ,  de  Bononienjiventunt  ,  de  Mau- 

ritania    veniunt ,    ut  hic    velentur  .   Ma- 

gnam   rtm   videtis  ;  hic  tracJo ,  &   altbi 

perfuadeo  .  Si  ita  ejl ;  alibi  tratlemus  ut 

•vobis    perfuadeamus .   Quid  quod  etianu. 

qui  me    non  audtttnt ,  fequuntur  ;  qui  au- 

diunt ,  non  fequuntur  ?  Kam  plerafque  vir- 

gines  cognovt  velle,  &  prohiberi  etiam^. 

prodire  a  matribtts  ■>&(  quod  ejl  gravius  ) 

viduis  ,  cum  quibus  hic  mibi  fermo  efl  . 

Aderat  tunc  in  auditorio,  cum  hsec  S. 

Ambrofius  concionarctur,  S.  Eufebius  Bo- 

nonienfis  Epifcopus ;   de  quo    ipfe  (b  ): 

Bene  1  \nqmt ,    accidtt ,   quia  nos  labora- 

turos  Dominus  fciebat  ;  &  auxtlium  de.  fo- 

ciis   miniftravit .   Adeft  pifcator   Ecclejj* 

Bononienjis  aptus  ad  boc  pifcandi  genus  % 

Haec  idcirco  Ambrofius  ,   quoniam  Eufebii 

cultura  &  ftudio  Bononienfis  Ecclefia  ea 

praeclara  fobole  fcecundataadmodum  vide- 

batur,utidem  Ambrofius  eodemlibropri- 

mo  teftatur  ;ad  quem  &  fcripfit  commenta. 

rium,  cujuseft  titulus  ,  Inftitutiovirginis, 

Erant  plane  facrae  virglnes  Ecclefiaegem- 

mae  ornantes  Epifcoporurucoronas,  eaedem- 

que  Deo  dicatse  duplicis  erant    generis, 

alterius  nimirum  eae  quae  in  domo  pater- 

na    cum  fuis  parentibus  &  cognatis  age- 

bant ,  e  quarum  numero  fan&a  Marcelli- 

na  Ambrofii  foror  fuit,  quae  Romae  a  Li- 

berio  Papa    Deo  facrata  domi    degebat , 

atque  alias   ipfa  dives  in  eandem  profef» 

fionem  &  confortium  fibi  adlegerat ;  ficut 

&  Roms   itidem  Euftochium  ,  Principia  ,. 

Sacr.uum   Demetria  y  &  aliae  apud  fuos  habitantes  ,. 

virginum   atque  Deo  fervientes  :  alterum  autem  ea- 

genus  du-  rum   genus  erat ,  qux  fub  uno  conclavi, 

Piex*        nempe   in  monafterio  religiofam  vitam.du- 

cerent,    quarum  fupra    fuo    loco    memi-. 

nimus  .   De   Orientalis   quoque    Eccleiiae. 

JLutu  Eccl,  Tom,   V,^ 


XII. 

Virgines 

in  Ecclefia 

magnum 
decus. 


ejufdem  inftitutionis  obfervantia,  dupli- 
cique  genere  diftinctis  facris  virginibus 
fanctus  Gregorius  Nazianzenus  in  carmi- 
ne  ad  Hellenium  (c)  his  verbis  meminit: 
Multas  quidem  in  omnibus  illts  regioni- 
bus  ,  quas  falutifera  Cbrifii  doclrinO-* 
peragrttvit  ,  invenire  cfl,  qux  partim  tn 
fodalitio  vtvunt ,  eamdemque  aeleftis  vi- 
t*  cupiditatem  fovent  ,  atque  idem  vi- 
tte  inflitutum  fequuntur  ,  partim  infirmts 
fuis  parentibus  aut  fratribus  ,  quos  cafti- 
tatis  fuce  teftes  habent,  fedulee  affidettt  , 
Mihi  quidem  etji  parvus  eft  bujufmodi  mu- 
lierum  numerus  ;  cceleflibus  tamen,  pulcher- 
rimifqueChrifli  Jideribus  adeo  geflto  atque 
exutto  ,  ut  pro  paucis  his  meis  de  virtu- 
tis  prxftantia  cttm  multo  pluribus  in  con~ 
tentionem  venire  non  dubitem.   Sic  ille  . 

Ejufmodi  autem  facris  virginibus  ad  ec- 
clefiam  venientibus,  locus  ab  aliis  tabu- 
lati  interftitio  feparatus  dabatur,  &  qui- 
dem  ornatus  diverfis  appofitis  ex  divinis 
Scripturis  virginitati  congruis  monumen- 
tis;proutS.  Ambrofius  ,  virginem  lapfam 
alloquens,  docet  his  verbis  (  d ) :  Honne 
&  illum  locum  tabulis  feparatum,  in  quo 
in  ecclejia  flabas ,  recordari  debuifti  ad 
quem  religiofie  matronx  &  nobiles  certa- 
tim  currebant  tua  ofcula  petentes ,  qucf 
fanffiores  &  meliores  te  erant  ?  Honne  vel 
illa  pracepta,  qux  oculis  tuis  ipfe  fcri- 
ptus  paries  ingerebat  y  recordari  debuifti? 
Divifa  eft  mulier  &  virgo  :  Quce,  non  efl 
(  e  )  nupta  ,  cogitat  quce  Dominifunt ,  quo- 
modo  Jit  fatttta  corpore  &  fpiritu.  1u  au- 
tem  in  contrarium  vertens   ditlum  ,  &s* 

Porro  etfi  in  his  Ambrofius  admodum 
verfatus  eft';  nihll  tamen  apud  eum  anti- 
quius  fuit,  vel  curavit  propenfius,  quam 
ad  exa&am  abfolutamque  Ecclefiafticam 
difciplinam  clerum  componere  ;  cujus  rei 
caufa  tres  illos  egregios  de  OflF.ciis  libros 
fcribere  poftea  eft  aggreflus  ,  cum  ali- 
quandiu  populum  docuiflet  ,  in  quorum 
exordioita  praefatur  (/):  Ego  enim  ra- 
ptus.de  tribunalibus  atque  adminiftratio. 
nis  infulis  ad  facerdotium  ,  docere  vos 
cnepi ,  quod  ipfe  non  didici  ,  ltaque  faclum 
K.kk  efi, 


(c)  Grtg, 
Naz.ad 

Uclle». 


(d)  Ambr* 
ad  Virgin, 
lapfam  c. 
6. 


(e)  1.  Cor, 
7« 


xm. 

Ambrofi- 
us  coinpo. 
nit  Cle- 
rum  . 


(/)  Anibr. 
de  offic.  /» 
l.c.i. 


PAGIUS  flimo  ,  quem  di  iir  ,  quos  fervaverit  &  cu/lodierit  , 
,,  dueet .  Hsec  quae-  de  apparatu  triumphali  di- 
„  cuntur,  quo  Gratianus  Romam  ingrediens  ex- 
„  cipiendus  erat ,  magnam  mihi  fufpicionem  fa- 
„  ciunt,  inquit  Petavius  ,  id  quod  tamen  ex  nul- 
„  lis  aliis  monumentis  liquet ,  Gratianum  Ro. 
„  mam  venifTe  ,  quo  anno  dicla  eft  Orat'0  haec, 
„  id  eft ,  anno  ccCLXWii.  c:rca  menfem  A.- 
,,  prilem  aut  Maium  ;  quotempore  nulia  Confti- 
,,  tutio  ,  nuHum  refcriptum  proferri  poteft ,  a 
,,  Gratiano  a!ibi  datum  ;  nullum  denique  veftf- 
„  gium  ,  quo  ejus  vel  in  Galliis  ,  vel  i'r  alia^, 
,,  terrarum  partecommoratio  demonftretur  .  Au- 
5,  get  vero  fufpicionem  meam  ,  quod  Orat.  15. 
„  pag.  108.  conceptis  verbis  Theodofio  audien- 
„  te  conifirmat,  Gratianum  a  fe  vifum   olim.& 


„  orattone  co.npellatum  :  fe  viciflim  dicentem  ab 
„  eo  auditum  ,  acceptumque  comiter  &  perbe- 
„  nigne.   Roma:  igitur  id  fatfum  oportuit  ,  quo 

&  fe  venifle  G/itiano  hortatore  ,,  profitetur 
„  Orat.  ji.ubi  denique  expeclari  Gratianum  hoc 
„  loco  teftatur.  Ita   Petavius  . 

Verum  hxc    conjeclura   neutiquam   admitten.        vi. 
da  :   ab  anno  enim  trecentefimo  quarto    ad  qua-  lmperato. 
6  ingentefimum  quartum  nempe  per  inregnim  fe-  ret     qUi 
cuium  ter  t.intum  Augufti  Romae  vifi,  ut  inquit  bocf&culo 
Claudianus    in  fexto    Confulatu    Honorii ,   cujus  Romam 
verfus    anno    CCCXCV.    explicabimus .    Quare  venere . 
Conftantini    Magni    tempore    ipfe  &     Maximia* 
nus  Herculius  Romae  fuerunt  .  Secundo  ,  Conftan. 
tius    ibidem    triumphavit ,    &  tertio,    Theodo/iui 
Magnus    8i  Valentinixnus  jtmior  in  eandem    Ur- 

bem 


44* 


Annales  Eceldlaftici  Baronix 


Christi 
37> 


Damasi  Pap« 
ii. 


Valentis     14. 
GRATiANr    11.  Imppp. 

VaLENTIN.  2. 


(a)  Amb  r, 
dcoffic.l.z, 
(.1%. 


*  redde» 
rentur, 


XIV. 

Ambrofi- 
uscorrigit 
pravos  u- 
fus. 


(b)  Ambr. 
ferm.  30, 
(e)  Ambr. 
ferm.El. 


efi ,  ut  prius  docere  inciperent  ,  qwtm  di- 
fcere,  Difcendum  igitur  mjhi  Jimul  &  do- 
cendum  efi  ;  quoniam  non  novi  ante  difce- 
re,  Et  quantumlibet  quifque  profecerit ; 
nemo  efi  qui  doceri  non  egeat-,  dum  vivit  • 
Itaipfe,  Qualem  autem  dclectum  habue- 
lit  in  clericis  deligendis ,  quamque  in_ 
fingulos  ad  officia  Ecclefiaftica  cooptan- 
dos  fixerit  oculorum  obtutum  ;  quae  ipfe- 
met  habet  in  jifdem  tunc  a  fe  editis  com- 
mentariis ,  his  verbis  fignificat  (  a  )  :  Me. 
miniftis  ,  flliii  qttemdam  amicum,  cum  fe- 
dulis  fe  videretur  commendare  ofpciis  ,  hoc 
folo  t<tmen  in  clerum  a  me  non  recejttum  , 
quod  geftus  ejus  plurimum  dedeceret  :  Al. 
terum  quoque  cum  in  clero  reperijfem  >juf. 
jijfe  me ,  ne  umquam  prxiret  mihi  ,  quia 
velut  quodam  infolentis  inceftus  verbere  0- 
culos  feriret  meos .  Idque  dtxi  ,  cum  *  re. 
dierint  poft  offenfam  muneri  ;  hoc  folum  ex- 
cepi  ■  Hec  fefellit  fententia  .  Vterque  enim 
ab  Ecclefia  recejfit ,  ut  quctlis  incejfu  pro- 
debatur  ,  talis  perfidia  animi  demonftrare- 
tur .  Hamque  alter  Ariame  infeftationis 
tempore  fidem  deferuit  ;  alter  pecunix  ftu- 
dio  ,  ne  judicium  fubiret  ,  facerdotem  fe 
noftrum  negavit.Lucebat  in  illorumincejfu 
imago  levitatis ,  fpecies  quadam  fcurrarum 
percurfantium,  Haec  ipfe . 

At  ficut  ex  Ariani  Epifcopi  adminiftra;- 
tione  populum  magna  ex  parte  corruptum 
curavit,  atque  clerum  Ecclefiaftica  difci- 
plina  folutum  correxit;  ita  ad  Gentili- 
cios  mores  incuria  miniftrorum  coalitos 
quantocvus  extirpandos  incubuit.  Fidem 
horum  facit  declamatio  illa  adverfus  Ja- 
nuarii(£)  Kalendas  fuperftitiofe  colen- 
tes.  Acclamationefque  illas  in  Lunas  de- 
feclu  penitus  fuftulit  (c);  au&orque  ex- 
titit,  ut  diem  illum  Kalendarum,  quopo* 


pulus  Gentilis  genio  indulgebat  ,  Fideles 
jejunando  tranfigerent.  Sed  &  qua?  fvm- 
bolo  aliquo  &  afrinirate  Gentiliciis  riti. 
bus  viderentur  effe  conjuncta,  protinus 
abolevit,  ut  inter  alia  piorum  illa  con- 
vivia,  Agapes  riominata,  in  ecclefiis  per- 
agi  confueta»  quorum  meminit  Augufti- 
nus  (d  )  ;  qur  quod  imaginem  quamdam 
Parentalium  reprsfentarent,  Ambrofii  ex- 
emplo  idem  fanctus  Auguftinus  poftea  in 
Africana  Ecclefia  auferenda  curavit  (e). 
ln  eo  quoque  multus  fuit ,  ut  pravam  il- 
lam  confuetudinem,  qux  tam  in  Occiden- 
te ,  quam  etiam  in  Oriente  ufu  temporis 
coaluerat ,  qua  Fideles  quamplurimi  uf- 
que  ad  provectiorem  aetatem  baptifmum 
differrent,  penitus  ut  malum  germen  ex 
agro  Dominico  evelleret ;  &  quod  fe  fe- 
cifle  doluit,  ab  aliis  ne  in  pofterum  fie- 
ret,  vehementer  admonuit  (/)  :  praefti- 
teruntque  hoc  ipfum  apud  Orientales  Ba- 
filius  atque  Gregorius  Nazianzenus  ,  nec- 
non  Gregorius  Nyflenus ,  ur  ipforum  de 
Baptifmo  editae  orationes  fignificant  .  At  de 
rebus  ab  Ambrofiogeftis  hoc  tempore  hac- 
tenus  ;  conveniemus  eum  faepe  in  futurum. 

Hoc  eodem  anno  idem  Imperaror  pro 
elericorum  immunitate  ita  refcripfit  (g)  : 
Fresbyterosy  diaconos  ,  fttbdiaconos  ,  atque 
exorctftas ,  &  leftores  ,  oftiarios  etiam ,  & 
omnes  perinde  qui  primi  Junt ,  perfonalium 
munerum  expertes  ejfe  pracipimus  .  Dat, 
III.  Kon.  Mart.  Gratiano  IV.  &  Merobau. 
de  Cojf, 

Hqc  pariter  anno  ,  magno  favore  Im- 
peratorum  ,  tum  Romse  ,  tum  etiam  Con- 
ftantinopoli  Svmmacho  Confulari  ,  ipfis 
Principibus  carifilmo  dedicara  ftatua  eft  : 
ejus  autem  quae  Romae  ere<5ta  eft  ,  bafis 
ejufmodi  habuit  5nfcriptionem(  h)  : 


(d)  Augujl. 
confeff.1.6. 
c.i. 

(e)  Conc. 
3.  Cartha- 
gin.  c.3,0. 
Augutlin. 
epijl.64. 


PHOSPHORII 
l.  AUR.  AVIANIO.  SYMMACHO.  V.  C.  PRAEFECTO.  URBI 
CONSULI.  PROPRAEFECTIS.  PRAETORIO.  1N.  URBE.  POM\ 
FINITIMISQUE.  PROVINCIIS.  PRAEfECTO.  ANNONAE.  UR 
BIS.  ROMAE.  PONTIFTCI.  MATORI.  OUINDECEMVIRO.  S.  F 
MULTIS.  LEGATIONIBUS.  PRO.  AMPLISSIMI.  ORDINIS.  DESI 
DERIIS.  APUD.  DIVOS.  PRINCIPES.  FUNCTO.  QUI.  PRIMUS. 
IN  SENATU.  SENTENTIAM,  ROGARI.  SOLITUS.  AUCTORITA 
TE.  PRUDENTIA.  ATQUE.  ELOQUENTIA.  PRO.  DIGNITA  rE. 
TANTI.  ORDINIS.  MAGNITUDINEM.  LOCI.  EIUS.  IMPLEVE 
RIT.  AURO.  INLUSTREM.  STATUAM.  QUAM.  A.  DOMINIS. 
AUGUSTISQ.  NOSTRIS.  SENATUS.  AMPLISSIMUS.  DECRETIS, 
FREQUENTIBUS.    IMPETRABIT.    IDEM,    TRIUMPHATORES. 

PRIN- 


lf)  Ambr. 
fer.deSan- 
clis,&ali- 
is  in  locis. 


XV. 

(g)  L14.de 
Epifcop.  & 
cleric.  C 
Theod. 


XVI. 

Symma- 
chi  hono- 
rts . 

(h)  Lib.In- 
fcrift.edit . 
Planti- 
nian.  pag. 
704. 


PAGIUS  bem  venere  ;  led  nullus  alius  Imperator  toto 
illo  farculo  Romae  fuit  ,  ut  loco  citato  magisex. 
plicabimus .  Themiftius  itaque  loquitur  de  ingref- 
fu  Gratiani  in  urbem  Trevirenfem  poft  vicloriam 
Alaniannicam  hoc  anno  reportat.im,  de  qua  an- 
no  fequenii  agemus .  Poft  pugnam  enim  Argen- 
tuarenfem  ,  feu  vicloriam  ,  Treveros  reverfuseft; 
ubi  data  ab  eo  XV.  Kal.  Oclob.  Lex  3.  Codi- 
CI5    Thcodofiani  Tributa  in  ipfis  fpeciebus  ,  Menfe 


Tcbruarh  Alemanni  Rhenum  tranfiere  ,  adver- 
fus  quos  Gratianus  Duces  fuos  mifit ,  quo^  ipfe- 
met  poftea  fecutus  eft  ,  ut  habet  Ammianus  lib. 
31.  cap.  10.  Themiftius  Gratianum  videre  &  ora- 
tione  compellere  potuit  anno  trecentefimo  feptua- 
gefimo  oclavo ,  aut  infequenti  ,  quo  eum  Con. 
llantinopolim  venifie  ,  anno  CCCLXXVIH»  num« 
V.  &   VII,  dicemus. 


Cum  Critice  Pagii. 


XVII. 


CURISTI 

377- 


Damasi    Pap, 


Valentis      14. 
Gratiani      II. 

Valentin.   2. 


443 


iMrrr. 


PRINCFPES.  NOSTRI.  CONSTITUI.  APPOSITA.  ORATIONE 
JUSSERUNT.  QUAE.  MERfTORUM.  ElUS.  ORDINEM.  AC.  SE 
RIEM.  CONTINERET.  QUORUM.  PERENNE.  JUDICIUM.  TAN 
TO.  MUNERI.  HOC.  QUOQUE.  ADDIDIT.  UT.  ALTERAM.  ST-\ 
TUAM.  PARI.  SPLENDORE.  ETIAM.  APUD.  CONSTANTINO 
POMM.  COLLOCARET  •  a  dexteio  larere  ejufdem  bafis  harc  : 
DEDICATA.  III.  KAL,  MAIAS.  D.  N.  GRATIANO.  IIII.  ET.  ME 
ROBAVDE.  COSS. 


(*)  faulin, 
in  rita 
jfmbrot. 


J^v  ha&enus  infcriptio  Symmachi ,  de  qua 
nioniti  errorem  corrigimus,  fiquidem  fe- 
cuti  faflaces  duces,  cum  ipfis  erravimus, 
dicentes  hunc  ipfum  effe  Symmachum  Ur- 
bis  Prcefeftum ,  qui  pro  Ara  Vicloriae  Ia- 
boravit.  Verum  erratum  corrigimus ,  af- 
ferentes  hunc  ab  eo  diverfum  ;  parentem 
tamen  ipfius  praenomine  Lucium  Avianum  , 
filium  vero  Quintum  e(Te  diftum ,  cujus 
tamen  Urbana  Prajfe&ura  non  ante  an- 
rum  Domini  trecentefimum  o&ogefimum 
quartum  contigerit,  poft  annos  feptem .  *£$ 
At  vifishis,  qu3E  Principes  faeculi  Ro- 
mae  Svmmacho  prjeftiterunt ;  quid  ibidem 
majoris  honoris  contulerit  Deus  Ambro- 
fio,  haud  tacendum:  accidit  enim,  quo 
anno,  nefcitur  (  poft  aliquot  enim  annos 
ab  Ambrofii  ordinatione  contigiife  tradic 
Paulinus  ejus  Romam  adventum  )  ut  il- 
lud  infignemiraculumederetur,  quod  idem 
au&or  defcribit  his  verbis  (  a  )  :  Ver  idem 
tempus  cum  Tranjliberim  apud  quamdatn^ 
clartfpmam  invttaretur ,  ut  facrificium  in 
domo  offerret ;  qu*dam   balneatrix  5   J«* 


paralytica  in  lefto  jacebat ,  cum  cognovif- 
fet  ibidem  efie  Domini  facerdotem ,  in  fel- 
lula  fe  ad  eamdem  domum  ,  ad  quam  tlle 
invitatus  advenerat  ,  portari  ffctty  atque 
oranti  &  imponenti  manus  veftimenta  atti- 
git ;  qu<e  cum  exofcularetur  ,  flatim  fani- 
tate  recepta ,  ambulare  ccepit ;  ut  implere- 
tur  illud  Dominicum  dtclum  ad  Apoflolos 
(b):  Etiam  majora  bis  facietis  credentes  (fy/oaw.i*. 
i n  nomine  meo .  Quod  tamen  fignum  fani- 
tatis  ut  mirabile  fuit  ,  ita  ettam  nec  oc- 
cultum  :  nam  ego  pofl  annos  plurtmos  ,  fan- 
ftis  vtris  referentibus  ,  po/itus  in  llrbe^, 
covnovi.  Haec  Paulinus.  Vides  ex  his  pa- 
riter  priftinam  illam  adhuc  perfeverare 
Romx  c  onfuetudinem  ,  quse  tempore  per- 
fecutionis  ufu  fuerat  neceffario  introdufta, 
nempe  ut  in  domibus  privatis  facra  age- 
rentur  Miflarum  folemnia  ;  quod  pluribus 
exemplis  tomo  fecundo  Annalium  eft  de- 
monftratum :  quomodo  vero  poft  haec  Ec- 
clefiaftico  canone  decretum  fit,  ne  in  pri- 
vatis  aedibus  facrificia  offerrentur  ,  fuo  lo- 
co  dicendum  erit. 


Antt.  Eccl.  Tom,  V. 


Kkk    2 


An- 


444 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
378- 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 


12. 


VALENTIS  15. 
GRATIANI  12.  IMPPP. 
VALENTIN.  3. 


S.  Bafilii 
rnagni  obu 
tus  tem- 
pus  . 


ANnus  trecentefimus  feptuagefimuf-o- 
ftavus  aperitur  novis  Confulibus  Va- 
lente  fextum  &  Valentiniano  juniore  ;  cu- 
jus  evordio,  ipfis  Kalendis  Januarii  ♦  S. 
Bafilius  octo  annis ,  menfibus  fex  ,  &  die- 
bus  fexdecim  in  Epifcopatu  pcrfun&us  , 
feliciter  ad  Deum  ex  hac  vita  migravit : 
quibus  agiturin  Ecclefia  ejus  natalisdies, 
per  annos  fingulos  jugi  memoria  repeten- 
dus  ,  fed  &  dies  elecVionis  ejufdem  deci- 
mooftavo  Kalendas  Julii  in  Ecclefiafticis 
tabulis  adnotatur.  Annum  vero  o6tavum 
Bafilium  in  fede  abfolvifle,  nonumque  in- 
choafle,  teftificatione  Gregorii(#)  fra- 
tris  ipfius  Nyfieni  Epifcopi  fuperius  in  e- 
jus  eleclione  didum  eft  ;  fed  &  Gregorius 
Theologus  in  ipfius  epitaphio  odto  itidem 
annos  eum  in  fede  abfolvifle  confirmat ; 
ut  nulla  planede  his  remaneat  dubitatio, 
Quod  fi  S.  Hieronymus  fub  Gratiano ,  abf- 
que  Valentis  Imperii  mentione  ,  dicat  S. 
Bafilium  deceffifle  ;  haec  idcirco  ,  quod  ma- 
luit  retulifle  obitum  ejus  ad  tempus  pii 
Imperatoris  ,  qui  hoc  ipfo  anno,  extin- 
clo  Valente,  Orientis  quoque  fibi  fubje- 


PAGIUS     ANNO  PljRIQDI  GR.ECO  -  ROMANiE    $871. 
o  jEf*  t  \r 

©  »3*  G.  2)  18.  P.  u  April.  Inditf,  6, 


(a)  Grcgor, 
Hyf  epifl. 
ad  Oljwp. 
de  obitu  S. 
Macrins. 


Anno  Ur- 
bis  1131. 
Oylmp. 
189.  an.i* 
A.C.  378, 


I. 


Jesu  CBRlsTr  378. 
Damasi  Papje  13. 
gbatiani  ii,  valentiniani  junioris 

IMPP.  4. 


1 1  ]  \    Num,  I.  ad  XII.  Con".  VaUos  Aug,  VI. 
XX  &  Valentinianus  junior    Aug,   II.   Ule 


flura  adminiftrandum  fufcepit   Imperium. 

His  vero  de  tempore  obitus  Bafilii  eluci-  (b)Creg. 

datis,  jam  ipfam  de  morte  cjus  hiftoriam  Naz"  <"''"• 

r       '  .  A.  •       »T       '»  taua. 

prolequamur,    pentam  ex  Gregono  Na-  Bafiiu  . 
zianzeno ,  qui  eam  ita  defcribit  (b): 

Cum  autem  curfu  confeclo  ,  fideque  fer-       II. 
vata  ,  refolutionis  dejiderio  teneretur  ,  tem- 
pufque  coronarum   appeteret,  atque  illud  Qsa' .'.s 
qutdem  non   audiffet    (c  )  :   Afccnde  >n- f^"1015* 
montem  ,  &  morere ;  verum :  Morere ,  &  r^  veuter. 
ad  nos  afcende;  hic    quoque  miraculum  31, 
editfuperioribus  nequaquam  inferius .  Ham 
cum  ferme  mortuus  &  inanimis  effet  ^ma- 
ximaque   ex  parte  vita  perfunclus ,  circtt 
extremos  fermones  invalefcit ,  ut  cum  pie- 
tatis  verbis  abfcederet ,  ac  fidelifpmis  fuis 
cultoribus  ad  Ecclejiafticos  gradus  prove- 
hendis  manum  &  fpirttum  praberet ,  «e_» 
facrario  fraudarentur  ,  quos  dtfcipulos  at- 
que  in  facerdotio   adjutores  habuerat  .  Ec 
paulopoft:  Jacebat  ille  extremos  fpiritus 
ducens ,  atque   a   calefii   cboro ,  ad  quent 
jampridem  oculos  converfos  habebat  expe- 
titus .  Circumfufa  autem  illi  erat  tota  ci- 
vitas  ,  calamitatem  hanc  agerrime  ferenst 

ac 


in  Oriente  ,  hic  in  Occidente :  ille  juxta  te- 
ctmdam  ConfuJatuum  Casfareorum  regulam ; 
Quindecennalia  enim  cxhibuit ;  hic  juxta  ter- 
tiam. 

Bivus  Bajilius  Ca?farea:  Epifcopus  Kalendit 
Januariis  ,  anni  trecentefimi  otfogefimi  mortali- 
tatera  explevit,  De  die  nulla  difficultas  efle 
poteft  ;  fed  annus  haclenus  ignoratus  fuerat . 
Hunc  tamen  indicarat  Amphilochius  in  fine  Vi- 
tae  hujus  Sancli :  fed  quia  locus  inferpolatus 
eft  ,  a  recentibus  Scriptoribus  non  intelleftus  . 
Ait  Amphilochius  :  Requicvit  Bajiliut  primoja- 
nuarii  anni  quinti  Valentit  6*  Valentiniani  Ba- 
ronius  in  Annalibus  anno  fequenti  numero 
XLIII.  ea  verba  interpretatur  de  anno  quinto 
Imperii  Valentiniani  fenioris  &  Valentis ,  quo 
nondum  Bafilius  Epifcopus  erat ;   hincque  Am. 

phi- 


Cotf.& 
Quinde- 
ccnnaliet 
Valentit  . 

II. 
Obitut  D. 
Bafilii  . 


MOTiE   CO/^Ojf.  Valens    Aug.  VI.   &  Valentinianus  junior  II.  Socrates  ,  Iib.   IV.  cap.    XXXVIII.    Valens 
V_^  Confulatu  fuo  fexies,   6?  Valentiniano  bis  ,  Fafti  Idatii ,  &  Profperi  chronicon ;  Valente  VI. 
&  Valentinia.no  II, 

Chronicon  P.ifchale,  feu  AIe\'andrinum  :  Valente  Auguflo  VII,  Mendofe  pro  VI.  &  Vahntiniano 
dfare  II.  S.  Hieronymus  in  epiftola  prasfixa  tnnfluioni  Chronici  Eufebii:  Valente  fexies ,  & 
Valentiniano  iterum .  Laterculus  P.ifchalis  Bucherianus  ,  &  Chronicon  Caffiodori  confulares  Faftos 
hujus  anni  exarant  in  hunc  modum  ;  Poji  confulatum  Gratiani  III.  Jege  IV.  &  Merobaudis.  & 
poft  hxc  Bucherianus :  Valente  VI.  &  VaUntiniano  juniore .  Apud  Hieronymum  in  Chronico  haben- 
tur  harc  :  Quia  fuperiore  anno  Sarmata  Pannonias  vaftaverant  ,  iidem  Confules  permanfere  .  Pafcha- 
Ji»  laterculus  in  fine  Gennadii :  VaUnte  ,  fubaudi  VI.  &  Valentiniano  II.  Vetus  Iapis  erutus  in  vi- 
nea  Naria,    via  Salaria   A.  D.  173 J« 

DECESSITX      KAL.    JUNIAS 
E  T.    D  E  P  S 

DD    NN    VALENTE    AUG.    VI, 
E  T     V  A  L  E  ntiniano   II.  Coff. 

Fragmcntum  item    veteris  Japidis  in  cccmeterio  Callifti  repertum  eodem  anno  J73J, 

, COMPARI     SUAE 

.» A  N  N.     P.    M.    XI. 

Valmtt  VI.     ET     VALENTINIANO    II. 


Cum  Critice  Pagii. 


445 


Christi 

378. 


Damasi  Pap. 
12. 


Valentis     15. 

GitATIAM        12.    IMPPP» 

Valentin.  3. 


III. 


Bafilii  fu. 
nus. 


<w  dtfeejjum  perinde  ac  lyrannidem  accu- 
fans ,  ejufque  antma  non  fecus  ac  fi  vel 
mantbus  ,  vel prectbus  rettneri  ac  cogi  pof- 
fet ,  arrtpere  tentans  .  Mentis  entm  erro- 
rem  motrore  contraxerant ,  nec  quifquam 
erat  qui  nan  altquam  fune  vitet  partem  , 
fi  fieri  pojfet ,  illiuf  vitet  addere  paratus 
cjfet . 

Vt  autent  vitti  funt  (  oportebat  enim-. 
eum  hominem  tnveniri  atque  convinci  )  at- 
qtit  ipfe  ad  Angelos  eos  ,  a  quibus  abdu- 
cebaturtpaflrema  hxc  prolocutus  :   In  ma- 

(a)Luci6.  nus  tuas  commendo  fpiritqm  meum   (a)  ; 

&Pf*t.}o.  animam  lcttus  exbalaffet  ,  non  ante  tamen 
quam  facrofantta  dottrina  eos  qui  aderant 
nounthil  infiruxtffet ,  extremifque  alloquiis 
meltores  effecijjet ;  tum  vero  miraculum  0- 
mnium  quee  umquam  fuerunt  celeberrimum 
defignatur  .  Efferebatur  vir  fanttuf  yfan- 
clorum  manibus  exaltatus  ;  atque  omnes 
operam  dabant ,  partim  ut  fimbriam  arri- 
perent  ,  partim  ut  umbraniy  partim  ut  fe- 
retrum  ,  quo  fanttus  portabatur ,  vel  fo- 
lum  attrettarent  ( quid  enim  illo  corpore 
fanttius  qc  purius  ? )  partim  ut  propius 
ad  eos  qui  corpus  ferebant  ,  accederent , 
parttmut  afpettu  folo fruerentury  tamquam 
to  quoque  uttlitatis  aliquid  afferente  .  Ple- 
ni  erant  fora  ,  porticus  ,  dupltcia  &  tri- 
plicia  tabulata  hominum  tllum  deducen- 
ttum-,  prceeuntium,  fequentium,  affettan- 
tium ,  feque  invicem  conculcantium  ,  multa 
tnillta  homtnum  omnis  generis  &  eetatis  ad 
eam  dtem  incogntta:  pfalmodiee  luttu  in- 
ttrrumpebantur  ac  vincebantur  ,  patientia 


PAGIUS  philochium  jocofe  Judit  ,  quod  Bafilium  ante 
mortuum ,  quam  Epifcopum  crediderit.  Com- 
befifius  in  Notis  ad  Amphilochium  eadem  ver- 
ba  intelligit  de  quinto  Valentis  Confulatu  ,  qui 
in  annum  Chrifti  CCCLXXVI.  incidit .  SeJ 
vana  utraque  explicatio;  Amphilochius  enim  lo- 
quitur  de  anno  quinto  Valentiniani  Junioris  , 
nienfe  Novembri  anni  trecentefimi  feptuagefimi 
noni  inchoato.  ,  ideoque  fignificat ,  Kalendis  Ja- 
nuariismni  trecenteGmi  oflogefimi  Bafilium  mor- 
tuum  efle  .  Eum  quippe  Kalendis  Januariis  ad 
Deum  mignfle  diferte  sfferit.  Nomen  itaque.» 
Valentis  a  fciolo  quopiam  intrufum  ,  ideoque 
ex  Amphilochii  textu  expungendum  .  Nec  mi- 
rum  ,  Amphilochium  Bafilii  mortem  anno  quin- 
to  Valentiniani  junioris,  qui  in  Occidente  im- 
perabat ,  confignafle  ,  cum  Hieronymus  eundem 
fub  Gratiano  ,  qui  etiam  in  Occidente  resna- 
bat ,  deceffifle  fcripferit .  Quare  non  dubium  , 
quin  Combefifius  citatus  hallucinatus  fuerit  , 
quando  fcribit  annum  illum  quintum  five  Im- 
perii  ,  five  Confulatuum  Valentis  &  Valentinia- 
ni  falfum  effe  ;  quod  ,  inquit ,  ea  teraporis  no- 
ta  in  Vitis  Sanctorum  non  foleat  apponi .  Nam 
nihil  frequentius  in  eifdem  ,  quam  fiiniles  tem- 
poris  charaderes  occurrunt  ,  Recte  tamen  Com- 
befifius  ait  ,  eam  Santfi  Bafilii  Vitam  Amphi- 
lochio  abjudicandam  non  efle;  quod  eo  magis 
exiftimandum  ,  quod  in  ea  certus  Bafilii  mor- 
tis  annus,  qui  alibi  non  legitur ,  diferte  me- 
moretur  .  Quod  fi  Bafilius  anno  tantum  trecen,- 
tefimo    feptuagefimo  primo    Epifcopus    Cxfareap 


IV. 


doloris  magnitudine  frangebatur .  Certa- 
bant  no/iri  cum  exterts ,  cum  Etbnicis  » Ju- 
deeis  ,  advenisy  itque  victjfim  nobifcum ,  «- 
tris  uberiores  lacrymet  uberiorem  uttltta- 
tem  afferrent  .  llt  finem  factam  ,  /'«  pericu- 
lum  ettam  luttus  defimt  ,  pluribus  nimi- 
rum  homintbus  tlla  propuljionis  &  protru- 
Jionisviolentia  cxttnttts,  atque  hinc  fimul 
cumeo  digrejjis  ;  qui  etiam  mortis  nomtne 
felices  ext/itmatt  funt ,  ut  ipjius  ittneris 
comites  ,  atque  (  ut  ferventiorum  quifpiam 
dixerit  )  funebres  vittima  .  Tandem  cor- 
pusvix  raptortbus  elapfum,  ac  profequen- 
tium  vittor  in  parentum  fepulcro  condt- 
tur>  ac  facerdotibus  facerdotum  princeps  , 
preedicatortbus  magna  vox  >  meifque  aurt- 
bus  infonans,  martyrtbtts  martyr  adjungitur. 
At  nunc  tlle  quidem  in  cxlis  efl  ,  tlltc- 
que  ut  opinor  ,  facrificia  pro  nobis  offert , 
ac  pro  pnpulo  preces  fundit  (  neque  entm  Bafilius  in 
ita  nos  reliquit ,  ut  prorfus  reliquerit  )  egQ  ^*'0  P[° 
autem  femianimit  &  femiconfettus  Crego-  te'*rqaU^"t 
riusy  utpote  a  prxclara  tlla  conjunttto-  prCcatur> 
ne  abreptus ,  ac  trtflem  vitam  &  diffcilenx 
trahens ,  ut  probabile  efi  eum  qut  ab  eo 
disjunttus  jfit ,  haud  fcio  quid  de  me  tan- 
dem  fiet  illtus  caft.igatione  privato .  Quam- 
quam  nunc  quoque  ab  eo  admoneor ,  ac  per 
nottuma  vifa  cafligor  ,  Ji  quando  ab  offi- 
cio  receffero  ,  &c.  Summo  quidera  dolore 
ex  Bafilii  obitu  Gregorius  affectus  eft,  ut- 
pote  illi  aetate  aequalis ,  educatione  fimi- 
lis,  religione  frater  ,  facramento  colle- 
ga,  profeiTione  par,  fludiis  laboribufque 
conjunctus  i  atque  amicitia  idem  ipfe  unus 

Qum. 

diclus  fuerit ,  ut  fuo.  loco  oftendi ,  mors  ejus  in 
alium  annum  ,  quam  in  treqentefimum  octoge- 
fimum  incidere  non  potuit .  Praeterea  Cote- 
lerius  in  %.  tomo  Monumentorum  Ecclefiae  Grar- 
car  refert  ex.  duobus  Codicibus  Bibliotheca:  Re- 
giae  epiftolam  ,  cui  titulus  :  BASIAEIOS  rw  ntyx. 
Xib  fix<rt\i\  Qiolotrlt?  •  id  eft  :.  Bafiliut  Magno  lm~ 
peratori  Tbeodojio  ,  Theodofius  die  XJX.  Janua- 
rii  anni  trecentefimi  feptuagefimi  non?  Impera- 
tor  nuncupatus  eft  :.  Eafilius  vero  Kalendis  Ja- 
nuariis  ad  cceleftem  patriam  migravit  .  Non  1- 
taque  ante  annum  trecentefimum  oclogefimum  : 
alioquin  ad  Theodofium  Imperatorem  fcribere 
non  potuiflet  ,  cum  mortuus  fuiflet ,  vel  hoc 
anno  ,  ut  vult  Baronius  ,  vel  Kalendis  Januarii 
anni  fequentis ,  ut  Hermantius  in  Vita  SS..  Ba- 
filii  &  Gregorii  Nazianzeni  ,  aliique  Viri  do- 
cliffimi  tradidere.  Hacc  epiftola  certo  di/BcuI- 
tatem  dirimeret ,  11  conftaret ,  eam  leguimum 
Sanfli  Pratfulis  fcetum  efle.  Verum  Cotelenus 
in  Notis  ad  eam  epiftolam  ait :  ln  prjmo  o 
Codicibut  emuntt*  narit  Criticut  adnotavemt ^. 
r)  i-7no-ro\i\ avTn ,  vrt  oati  rav  von^arw  ,VTt  airiTui 
yfx<ria>c  'iotxiv  iivcu  rii  /as>«Xs  (satr i\t ix  .  hoc  eft  : 
lfla  epiflola  neque  ex  fenfit  nequc  ex  diClione  videtur 
tjfe  Magni  Bafilii .  Ipfeque  Cotelerius ,  dum  vi- 
veret  ,  illius  epiftolx  ftylum  Bafilio  non  con- 
venire  (e(t  autumare,  mihi  ore  tenus  affirma- 
vit  .  Sed  quidquid  hac  de  re  fit ,  Bafilium  hoc 
vel  fequenti  anno  mortuum  gratis  afferitur  ,  ut 
mox  magis  videbitur  . 


44* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

378' 


Pamasi  Paf. 

12» 


Vaxentis    tj. 

GRATIANI     12.   IWtVVi 

Valentin.  3. 


cum  eo  j  prout  haec  omnia  ipfe  deplorans 

in   orationis  ejus  fine  teftatur.  Quam  ob 

caufam  diu  multumque  flevit  Bafilium  ,  non 

ut  amicum  tantum  ac  fratrem  ,  fed  ut  Ec- 

clefiarum  Orientis  lumen  &  gloriam  .  Ub- 

fa)  Creg.     de  ipfe  hoc  tempore  ad  ipfius  Bafilii  ger- 

Xaz..  epijl.  manum  Gregorium  Nyffenum  ,  audita  ejus 

37«  morte  ,  gemens  hsec  fcribit  (a): 

V.  Hof  quoque  eerummfee  huic  vitce  reliquum 

erat ,  ut  Bafilii  mortem  audirem,  fanclee- 

©regorii    ^ue  iUJUf  animce  peregrinationem ,  qua  a^ 

Nazianze-  noy;s  peregre  profefius  efi ,  ut  preefens  Jit 

"dGrego-  at""*  P)om',1"m  •»  «tpote  toto  vitee  curricu- 

riumNyf-  1°  b°c  ut"m  meditatuf .  Mihi   v.ero  preeter 

ienurn,      fllia  hoc  quoque  ereptum  efl  (  quod  etiam- 

ftum  gravi  ac  pertculofo   morbo    laborem  ) 

Vt  &    fancJum  cinerem  exofculery  tibique 

prcefio  Jim    convenientibtts  muneribus    per- 

fungenti  ,  communibufque  amicis  noflris  con- 

folationem  adhibeam  »    Nam    Ecclefiee  foli- 

tudinem  intueri  hujufmodi   gloria   detonfe 

&  fpoliatce ,  atque  bujufmodi  corona  excuf- 

fee  tam  grave  e(l ,  ut   nec   oculis  fpetlari  , 

ftec  auribus  concipi  poffit    cordatis   utique 

4r  prudentibus  viris  ,  Tu  vero  ,  quamquam 

<ir  amici  multi  &  fermones  ad  confolatio- 

pem  tibi  adjint ;  tamen  a  nullo  perinde  mihi 

folatium  capere  pojfe  videris  ,  quam  a  ?e_t 

ipfo ,  illiufque  recordaiione;  quippe  qui  a- 

liis   quoque  omnibus  philofopbtee  exemplum 

fueritis  ,  ac  velut    regula    qitcedam  fpiri- 

tualis  tam  moderationis  in  rebus  fecundis , 

quam  tolerantice  in  adverfis  ,  Quandoqui- 

dem  duo  beec    novit  philofophia  ,   nimirum 

&  profperitate  modefte  uti ,   &  -calamita- 

teni  honefte  ferre .  Atque   h<ec   a   nobis  ad 

prafiantiam   tuam   fcripta  (int ,    Me   vero 

heec  fcribentem    quod    tempus ,    qu<e   ratio 

confolabitur  prceter  tuam  focietatem  &  con- 

grejfionem  ,  quam  beatus  ille  vir  pro  omni- 

bus  rebus  nobis  reliquit ,  ut  virtutes  tllitts 

vitce  quaji  in  pulchro   &  perfpicuo  fpeculo 

intuentes ,  illum  quoque    habere  exiftime- 

(h)Gregor.  mur  ?  Haftenus  ad  Nyffenum  Theologus, 

Kaz. epi/l.  cum  &  ad   Eudoxium  (b)  rhetorem  eo- 

39«  dem  argumento  paucis  his : 

VI.  Queeris  ,  quo  fiatu  res  noflree  Jint  ?  ad- 

Status     modum    acerbo  ;  Bajilium  non  babeo  :  Cce* 

Gregorii   farittm   non   habeo ,    fpirituaUm  fratrem^. 

Nazianz.     meum  &  corporalem  ;  pater  meus  &  mater 

mea   dereltquerunt    me   (  ut  cttm    Davide 

(e)  Pfal.     r  c  ^   foquar  )   corpus  adverfa  valetudtne 

*  '  laborat ,  fenetlus  caput  premit ,  curee  alice 

aliis  intexuntttr,  incurfant  negotia,  infidi 

amici ,    Ecclejiee  res  paflore  &  gubernatore 

carent :  pereunt  bona  ,  nuda  &  aperta  fitnt 

mala  ;  navigatto  in  nocle  ,  fax  nufquam^ 

Cbriflus  dormit ,  Qutd  faciam  ?  Vna  mi- 

hi  malorum  depuljio   mors  .  At  res  etiam 

alterius   vitee  mibi  formidolofce  fitnt  ,   ex 

hujus  vitee    rebus  conjecluram  ducenti . 

Porro  idem  Gregorius  luculentam  qui- 
dem  funebrem  habuit  orationem  ,  qua  ejuf- 
dem  Magni  Bifilii  res  geftas  contexuit, 
dignum  plane  arque  nobile  monujnentum, 


nobilis  inftar  columnae  &  vivae  ftatuse ,  in 
qua  cum  Bafilii  egregia  relucet  imago  , 
tum  Gregorii  excellens  exprimitur  artifi- 
cium,  utrumque  ubique  perfpicuum  ,  & 
immortale  .  Laudarunt  autem  Bafilium  nort 
folum  Gregorius  Nazianzenus  atque  Nyf- 
fenus  clariflimi  hujus  faeculi  oratores ;  fed 
&  magnus  ille  Syrus  Ephraem  diaconus^  E- 
deflenus  eidem  pofirema  perfolvit,  qui  & 
hujufmodi  praeconiis  ,  inftar  tituli  fepul- 
cralis,  hac  apoftrophe  ad  finem  oratio- 
nis  appofita ,  amicum  quem  adeo  coluit , 
fepelivit: 

O  fidelis  ,  inquit ,  Bafili  ,  velut  Abel 
acceptus  es  ,  Jicut  Koe  falvatus,  tamquam 
Abraham  amictts  Dei  vocatus,  ut  Ifaac  pro 
viclima  Deo  oblatus ;  inflar  Jacob  tenta- 
tiones  fortiter  pertulifli  ,  &  Jicut  Jofeph 
magnifice  glorificatus  es  ;  ut  Moyfes,  Pha- 
raonem  pofieriorem  virga  Crucis  demerji- 
fii ,  mare  paffionum  fecans  ;  ut  Aarotu. , 
fummus  facerdos  Domini  fuifii :  ut  Jefus 
filius  Kave,  inimicos  in  fugam  vertifit  : 
ut  Phinees  eemulator,  gratia  dignus  habi- 
tus :  ut  Jfaias  ,  fptrituali  igne  mundatus  : 
ut  Ezechiel,  fedentem  fuper  cberubin  fpe- 
clafii  ;  ut  Daniel ,  ora  leonttm  obturafii  ; 
&  ficut  tres  pueri  ,  adverfariorum  fiam- 
mam  recle  conculcafli  .  Tnfiar  Petrt  pree- 
dicafii ,  inflar  Pauli  docuifii,  infiar  Tho~ 
mee  Filium  Dei  pajfum  confeffus  es  :  itt- 
fiar  Matthcei ,  Marci  ,  Lucce  ,  &  Joannis  , 
de  rebus  divinis  dijferuifii  ;  inflar  Apofio- 
lorum  ,  iniquos  erudifii  ,  impios  converti- 
fii  ,  &  Deo  gratus  fuifii  ;  deprecare  pr» 
me  admndum  miferabili  ,  &  revoca  me  tuis 
intercefjfionibus  pater .  Haec  &  alia  plura 
in  laudem  Bafilii  Ephraem  ,  vir  quidem 
ab  adulatione  remotiflimus,  verique  fi 
quis  alius  ftudiofiflimus  ,  ac  proinde  ab 
hiftoria  minime  explodenda.  Quidni  fum- 
mis  efferret  virum  praeconiis  ,  quem  divi- 
ni  Spiritus  fciret  aperta  teftificatione  Iau- 
datum  ?  fiquidem  (  ut  auclor  eft  Grego- 
rius  Nyflenus  &  ejus  vitae  A<5ta  teftantur  ) 
cum  illum  convenit,  vidit  fuper  Bafilii 
dexteram  infidentem  columbam  ,  eidem_. 
concionanti  fermonem  fuggerentem  ;  co- 
lumbam  quidem  hieroglvphicum  efle  Spi- 
ritus  fanfti,  ex  fanclo  Evangelio  omnibus 
notum  eft. 

Tanta  porro  refulfit  Bafilius  claritudine  , 
ut  eum  omnes  tamquam  omnibus  numeris 
abfolutum  fibi  propofuerint  imitandurru 
exemplar:  nullum  putantes  in  eo  haben- 
dum  efle  delecrum  ,  ut  quid  deligendum  , 
feligendum  vero  quid  in  ea  exiftimarint ; 
fed  quaecumque  ejus  eflent  dicla  vel  facla, 
etiam  quibus  natura  minus  feliciter  arri- 
fiffet,  eadem  ex  eo  tantum,  quod  Bafilii 
eflent,  exacta  perfeftaque  putarint .  Au- 
di  de  hisGregorii  teftimonium  (d)\  Tan. 
ta,  inquit  ,  ipjius  virtus  ghrieeque  pr<e- 
fiantia  fuit ,  ut  multa  etiam  ex  parvis  il- 
liuf    virttttibus  ,    atque  adeo  ex  ccrporeit 

de- 


VU. 

Quas  lau- 
des  Bafi- 
lio  tribuit 
Ephrcem  , 


VIII. 

Bafiliiim 
imit.iti 
funt  om- 
nes . 


(d)  Grcg. 
Naz.  or*t. 
in  latid, 
Bafil, 


Cum  Critice  Pagii. 


ClIRrSTI 

378. 


Damasi  Pap. 

12. 


447 

Valentis    15. 
Gkatiani    12.  Imppt. 
Valentin.  3. 


defettibut  ab  altts  ad  gloriam  nominif- 
que  daritudtnem  parandam  excogttata^. 
fint ;  cuju.-  generis  funt  pallor,  barba^  , 
tertus  tncedendi  modur ,  tum  etiam  ad  /0- 
quendum  mtnime  promptum  effe ,  fed  ut 
plnrimwn  ,  cogttabundum  atque  iutro  col- 
lefium  (  id  quod  multi  non  recle  imitan- 
les  ,  nec  animadvertentest  in  odiofam  quam- 
dam  triflttiam  tnciderunt)  ve/fis  etiam  ge- 
ttusf  &  letluli  fpecies  ,  &  cibi  fumendi 
modus  ;  quorum  nthtl  ille  dedtta  opera  ^  fed 
fimpliciter  ac  fortuito  faclitabat .  Ac  mul- 
tos  jam  Bafiltos  fpecie  tenus  videre  licet , 
fiatuas  nimtrum  tn  umbris  :  multum  enim 
fuerity  fi  repetitam  Echus  vocem  effe  di- 
xero  :  nam  tUa  quamvis  poflremam  dum- 
taxat  vocts  partem  ,  expreffius  tamen  ef- 
fingtt  ;  hi  autem  longius  ab  eo  dtflant , 
quam  quantum  accedere  concupifcunt •  II- 
lud  vero  non  parvi ,  fed  maximi  etiain^ 
momenii  ad  gloriam  haud  tmmerito  exifii- 
matur,^  confuetudinem  cum  eo  aliquando 
babuijje  ,  aut  eum  coluijfe ,  aut  qutppiam 
$tb  eo  ,  vel  joco  vel  ferio  diflum  aut  fa- 
flum  monumenti  loco  ferre  ;  quemadmodum 
ipfe  quoque  mc  hoc  nomine  fkpe  glortatum 
ejje  fcio  ;  quoniam  qux  ab  illo  velut  ob- 
iter  fiebant  ,  multo  prtsflanttora  erant , 
quam  ea  in  quibus  alii  elaborant  •  At  de 
his  hactenus . 

Quod  autem  fpeflat  ad  Bafilii  fcripta  , 

fan&us  Hieronymus  haec  tantum  relegit, 

eum  ait  (  a  )  :  Egregios  contra  Eunomium 

elaboravit  libros ,  &  de  Spiritu  fanilo  vo- 

lumen ,  &  in  Hexameron  homtlias  ttovemy 

&  aVKKTmw,  &  breves  variofque  traffatus  . 

Haee  ipfe ,  ea  tantum  (  ut  par  eft  crede- 

re)  enumerans,  quae  ad  manus  ipfius  per- 

veniflent  ;  cum  longe   plura  ab   eo  fuifle 

(b)  Cafflod.  fcripta   elucubrata  ,  ex  Cafllodoro   (  b  ) 

in  prsfat.  p0{hmus  intelligere ,    dum    Bafilium   nu- 

{     ,nJ  '    merat    inter  eos  Graecos  fcriptores  ,  qui 

a  prmcipio  ad  finem  ufque  divmam   fcri- 

pturam  funt  interpretati:    quantam  vero 

curam  Bafilius  adhibuerit,  ut  ipfiusfcripta 

quam  accuratiffime  defcriberentur  ,   ele- 

fanti  epiftola  ad  fuum  librarium  data  fi- 

gnificat  (  c  )  ,  &  alia  ad  notarium  docec 

(  d).  Extant  ejufdem  fancti  Bafilii  com- 

plura  decreta  ,  quae    Ecclefia   Orientalis 

pie  fancleque  obfervanda  fufcepit ,  ut  quae 

continentur  in  tribus  epiftolis  ad  Amphi- 

lochium  datis;    in  alia  ad    Theodorurru 

fcripta,    alia  ad  Gregorium  ,   five  Parae- 

gorium  ,    qua  vetuit    fenem    feptuagena- 

rium  habitare  cum  faemina  ;  &  ad  Core- 

(e)  Bafil.     pifcopos   de    ordinandis ;  infuper  &  per- 

tpifi.  76.    ftrinxit   graviter  fimoniacos  (  e),  fed  & 


PAGIUS      Ad    num.  XII.  S.  Bphr&m  poft  Sanclum   Ba- 

III.       filium    ex    hac  vita  migravit ,  nt  ex  Sancli  Ba. 

(ilii    Vita  ab    Amphilochio    elucubrata    liquet . 

S.  Ithrem  Quare    verum   eft  ,  quod  in  Anthologio  ab  An- 

ebitut .       tonio    Arcudio    publicato  legitur ,  Ephrarm  fci- 


IX. 

Bafilii 

icripta. 

(  a  )  Hicr 
de  icrip. 
IVc/.  in 
Bafil. 


lctlion. 


(c)   Bafil. 
epi/l.  188. 


(dj 
ep. 


Bafil. 
178. 


nundinationes  fieri  folitas  in  feftis  fancto- 
rum   martyrum  vetuit  (/). 

Qui  autem  tam  monachis  ,  quam  cleri- 
cis  necnon  laicis  vivendi  regulas  praefcri- 
pfit ,  ipfe  factus  erat  (  ut  diclum  eft)  for- 
ma  omnibus  :  nam  ut  omittamus  interio- 
ra  ;  quod  ad  abftinentiam  fpectat  &  pau- 
pertatem  ,  haec  omnia  paucis  his  Grego- 
i\us(g)  abfolvit:  llli  tunica  un.t ,  & pal- 
Uum  unum ,  &  humi  cubattOy  &  balnet  con- 
temptusy  illa  ejus  decora  ornamentay  & 
vigilix  ,  &  coena  fuaviffima  atque  pulmen- 
tum  illt  erat ,  novum  tnquam  tllud  condi- 
mmtitm  panis  &  fal ,  &  potio  fobria  &  «- 
berrima  ,  quam  nobis  nihil  laborantibus 
fontes  proferunt .  Erga  proximum  vero  ta- 
lem  fe  prsbuit,  ut  xgrotos  amplexibus 
atque  ofculis  quoque  foveret  ;  haec  &  alia 
plura  Gregorius.  Poft  Bafilii  vero  obitum 
fuffectus  eft  in  locum  ejus  Helladius  ipfius 
difcipulus,  a  quo  fcriptas  fuifle  res  ab  eo- 
dem  S.  Bafilio  geftas  ,  auftor  eft  Dama- 
fcenus  (h)y  fed  non  extant  ;  qua;  autem 
Amphilochi:  falfo  nomine  fertur  Vita  Ba- 
(ilii  ,  haud  digna  fatis  habetur  ,  quae  eru- 
ditorum  auribus  ingeratur  ,  nifi  adeo  fint 
perfpicaces ,  qui  in  eis,  quae  fint  vera  a 
falfis  difquirere  atque  fecernere  valeant : 
complura  enim  ibi  vera  efle ,  inficias  ne- 
'  mo  iverit,  ut  ea  praefertim  quae  ab  ambo- 
bus  Gregoriis  ,  Nazianzeno  atque  Nyfle- 
no  ,  necnon  ex  Ephrsm  efle  nofcuntur 
accepta,  vel  ab  Helladio  mutuatus  eft 
auctor. 

Porro  ad  poftremum  ex  anonvmo  Va- 
ticano,  qualis  eflet  S.  Bafilii  eflfigies,  haec 
accipe  :  Magnus  Bafilius  procero  futt  ha- 
bttu  corporis  ,  &  refto  ,  ficcus  ,  gracilis , 
color  ejus  fufcus^  vultus  temperatus  pal- 
lore  ^juflus  nafus,  fupercilia  in  orbem  in- 
fiexa ,  &  adducla  ,  cogitabundo  fimtlis 
fuity  paucoe  in  vultu  rugcc ,  eaque  reni- 
dentes  ,  gente  oblongx  ,  tempora  aliquan- 
tum  cava-,  promiffa  barba,  &  mediocris  ca- 
nicies.  Haec  de  vultu  ibi  ;  quae  autem  fub- 
duntur,  ab  alio  aliquo  auctore  addita  ef- 
fe  putantur  ,  quod  veritati  minime  con- 
fentiant,  dum  ifta  ibi  leguntur  :  Quadra- 
ginta  natus  annos  in  Epifcopalem  fedem 
eveftus  efi ;  annos  quinque  Ecclefite  pra- 
fuit :  nam  certioribus  initis  rationibus,  & 
firmioribus  teftificationibus ,  rem  aliter  fe 
habere,  jam  declaratum  eft .  Accepimus 
haec  a  viro  diferto  Petro  Morino  Parifien- 
ifi,  qui  una  cum  aliis  ex  eodem  codice 
in  Latinum  vertit  . 

Hoc  eodem  anno  Kal.  Februarii  S.  E- 
phraem  diaconus  Edeflae  ex  hac  vita  difcef- 
*  fit 

licet  temporibus  Theodofii  Magni  floruifle.  E- 
phraemi  Vita  die  prima  menfis  Februarii  ,  quo 
colitur  ,  a  Bollando  &  Henfchenio  illuftrata  , 
fed  perperam  mors  ejus  prarfenti  anno  collo- 
cata  eft  <    In    dubium  revocat  Baronius,  quod 

Am- 


(f)  Bafil. 
reg.  ff.fi. 
difput.  in. 
terrog.^a. 
X.        ' 


Naz.  crat. 
in  laudem 
Bafil. 


(h)  T>avn. 
de  imag. 
orat.  1. 


XI. 

S.  Bafilii 
effigies  . 


XII. 


448 


Annales  Eccldiaftici  Baronii 


Christ? 


Damasi  Pai>. 

12, 


Valentis  r<f. 

Gratiani  12.    iMPPr. 
Valentin.  3. 


De  tem-  ^»  P0^  menfis  unius  fpatium  a  Bafilii 
pore  E-  mjgratione  ,  vel  (  ut  Grsci  ejus  diem  na- 
phrgem  talem  colunt)  duodetrigefimo  die.  Ex« 
obitus ,  petierat  id  ipfe  ab  eo  in  fine  orationis  pa- 
negyricse,  quam  poft  obitum  ejushabuit, 
illis  videlicet  verbis  ad  finem  pofitis  :  De- 
precare  pro  me  admodum  miferabili  »  & 
revoca  me  tuir  intercefjionibus  ,  &c.  Ut 
autem  hsec  de  tempore  ejus  exitus  ftatua- 
mus ,  evidens  eertaque  ratio  perfuadet . 
Etenim  teftifieatione  S.  Hieronymi  incom- 
mentario  de  fcriptoribus  Ecclefiafticis  li- 
quet  ipfurn  mortuum  effe  Valente  adhuc 
Imperatore  regnante ,  quem  conftat  hoc 
ipfo  anno  ,  menfe  Augufti ,  ut  dicemus  , 
extinctum  efle .  Rurfum  vero  cum  certum 
pariter  fit  ,  ipfum  fupervixiffe  Bafilio  : 
nam  (  ut  demonftratum  nuper  eft  )  in  ejus 
laudem  panegyricum  dixit;  utique  eogi- 
mur  aflfirmare ,  tempore  hoc  interlabente 
inter  Bafilii  obitum  atque  Valentis»  ipfum 
Ephrsem  ultimum  claufifle  diem  ,  nec  alio 
quidem,  quam  qui  vel  a  Latinis  vel  Graecis 
leperitur  ejus  memorise  dedicatus,  nem- 
pe  a  Latinis  prima  Februarii  dies,a  Grae- 
cis  vero  vigefima  oelava  Januarii.  Qui  au- 
tem  ifta  convellenda  putat,  necefle  eftut 
S.  Hieronymum  erroris  arguat ,  oftendat- 
que  Ephraemfupervixiffe  Valenti:  fiquidem 
fuperftitem  fuiffe  poft  Bafilium  ,  negari  mi- 
nime  poteft ,  oratione  illa  teftimoniurru. 
perhibente;  quam  efle  di&ionem  Ephraern 
qui  ejus  fcriptis  affueverunt ,  numquam 
inficias  ierint  ;  hsec  quse  ad  temporis  ra- 
tionem  pertinent,  fatis. 

De  obitu  modo  dicendum .  Extat  ora- 
tio ,  &  quidem  peregregia  ab  eo  jam  pro- 
xime  morituro  aftantibus  fratribus  habita, 
quse  ea  de  caufa  Teftamentum  Ephrsem 
eft  appellata ;  utpote  quod  illa  divinam 
hsereditatem  fan&is  admonitionibus  confi- 
gnatam  fuis  poflidendam  reJiquit ,  cum  in- 
ter  csetera  de  vitandis  hae^eticis  plurima 
inculcavit,  nominans  inter  alios  Vitalia- 
ros,  illos  nimirum  qui  a  Vitale  Antio- 
cheno  Apollinariftarum  Epifcopo  ita  vo- 
cati  erant.  Rurfum  vero  inter  alia  quse 
eo  teftamento  fuos  admonitos  voluit,  il- 
lud  fuit ,  quod  perfeclae  humilitatis ,  quam 
vivens  prse  cseteris  virtutibus  excoluit, 
egregium  fpecimen  dedit,  dum  magna_. 
conteftatione  prohibuit ,  ne  exhiberi  foli- 
ta  fanclis  viris  fumptuofa  funera ,  exani* 
mi  fuo  corpori  impenderentur;  cum  ta- 
men  illa  poftrema»  quse   a  fancla    Eccle- 


XWJ, 


fia  pro  falute  animarum  praeftari  folent 
oftlcia ,  nempe  preces  ,  &  facrificia ,  ea 
fibi  impendi  folicitus  poftularit,  ac  in,. 
primis  his  verbis : 

Hortor  vos  ,  ut  loco  fuavis  aromatum^ 
odoris ,  veflris  me  adjuvetis  orationibus  , 
in  ipfls  continue  mei  memoriam  ficientes  : 
Et  inferius  :  Comitemini  me  Pfalmis&ora- 
tionibus  veflris  ,  &  affiduepro  mea  parvi- 
tate  offerre  dignemini  ;  &  cum  trigejtmum 
diem  complevero  ,  mei  memoriam  faciatis  . 
Mortui  enimbeneficio  affciuntur  inoblatio- 
nibus  recordationum  fanclorum  viventium» 
Haec  ipfe  ,  qui  tamen  refpuit  Cfetera  quae 
honoris  effent  ,  defunclorum  corporibus 
exiberi  folita,  quod  fe  illis  indignum 
penitus  judicaret ;  utpote  qui  fe  (  ut  ibi 
praefatus  eft )  fceleftiflimum  peccatorem. 
exiftimaret,  cum  alioqui  fancliffimus  ef- 
fet .  Tale  ultimis  illis  verbis ,  quorum  rna- 
jor  cseteris  in  unoquoque  ratio  haberi  fo- 
let ,  quafi  teftamento  &  fide  publica  con- 
fignatum  poftremum  reliquit  elogium  non 
fuis  tantum  Edeflenis  ,  kd  univerfse  Ca- 
tholicse  Ecclefiae  Magnus  Ephrsem  .  Qtti 
(  inquit  S.  Hteronymus  a)  ad  tantam  ve- 
nit  claritudinem,  ut  pofl  leclionem  Scri- 
pturarum,  publice  in  quibufdam  Ecclefiis 
ejus   fcripta  recitentur . 

Quis  ergo  fanse  mentis  homo  non  au- 
fcultandum  tanto  viro  porius  judicarit 
(  etiam  fi  csetera  innumera  ea  de  re  te- 
ftimonia  minime  fuffragarentur  )  quam_» 
Novantibus  una  cum  fide  Patrum  tradi- 
tiones  Ecclefise  convellentibus  ?  Lucubra- 
tiones  ejus ,  quod  Svro  idiomate  efient 
confcriptse,  haud  confeftim  Graecorum  aut 
Latinorum  Ecclefiis  innotuere :  nam  S. 
Hieronymus  unius  tantum  voluminis  me- 
minit,  quod  ex  Syro  *  in  Grsecum  tranf- 
latumaccepit;  pedetentim  autem  alia  com- 
plura  viri  egregii  monumenta  per  Grse- 
corum  alveos  in  Latinam  Ecclefiam  con- 
fluxere;  quorum  omnium  in  unum  colli- 
gendorum,  edendorumque  fuit  opus  eru- 
diti  viri  Gerardi  Voffii.  Quod  autem  di- 
catur  presbyter  a  S.  Bafilio  ordinatus  ; 
minime  affentiri  poflumus ;  cum  prseter 
alia  quse  repugnant ,  haud  effet  Balilii  ju- 
ris,  Syrum   hominem  ordinare  . 

Rurfus  vero  quod  ad  poftremos  illos 
perpetua  memoria  dignos  ejusaffatus  per- 
tinet  ;  auclor  eft  Gennadius(  b)y  Ephrsem 
commonuiflb  Paulinum  difcipulum  fuum 
caute  agerej  ne  in  haerefeos  barathrum  fe 

prae- 


XIV. 

Ephraem 
vita  fun- 
gendus 
pro  fe 
preces  of- 
ferri  ad 
Deum  jii. 
bet. 


de  fcrip. 
Er  cl.  in 
Epbr&m, 


Syrio  i 


(b)  GeKii. 
de  -virii 
lUnflr.c.i, 


PAGIUS  Amphilochius  in  Vi;a  S.  Bafilii  cap.  13.  dicit , 
Bafilium  nempe  Sanclum  Ephrxmum  ordinaf- 
fe  ,  quod  haud  effet  Eafilii  juris  Syrum  homi- 
nem  ordinare  .  Sed  non  dubito  ,  quin  Bafilius 
Spiritu  Divino  impulfus  ,  ut  Ecclefijc  laboran- 
ti,  &  tunc  ab  Arianis  oppugnatae  fuccurreret, 
cxtra  ordinem  Ephracmum  Sacerdotem  ordinalfe  . 


Multa    enim  fimilia   in    Hiftoria    Ecdefiaftica        IV. 
occurrnnt  contra  vigorem  Canonum  gefta  a  prar.  Saha  Ec- 
ft.intiHimis  Epifeopis,  qui  ,   ubi  Chrift'anam  Re-  cle/ix  fu, 
Jigionem  periclitari    videbant,    parvipendere  fo-  prema  lcx. 
lebant   regulas    &  Canones  Ecclefia:,   dummodo 
Ecclefiam  ipfam  filvam    &  integram   conferva- 
rent .  Quare  in  hu;ufmodi  difcriminibus  valebat 

harc 


Cum  Critice  Pagii . 


449 


Chkisti 

378. 


Damasi  Pap. 

12. 


Valentis     15. 
Gratiani    12.  Imppp. 
Valentin.  3. 


vaulinus 
difcipulus 
Iphratm 
in  tranf- 
verfum 
aflus . 


Contem. 
pttis  Epi- 
fcopatus 
exem- 
plum  . 
la)  Sozom. 
i.  3.  r.15. 


PAGIUS 


praecipitem  daret  :  nam  de  his  hsc  ipfe: 
Paultnus  presbyter  dtfcipulus  B.  Ephram 
dtaconi  ,  homo  acris  valde  ingenti  ,  &  in 
divinis  doclus  valde  fcripturts  ;  fd  vi- 
vente  magiflro  clarus  in  doclortbus  Ec- 
flejiafltcts  fuit  ,  &  maxime  ex  tempore 
declamator .  Poft  illius  autem  obitum  a- 
more  primatus  &  nominis  ,  fepnrans  fe  ab 
Ecclefia  Jcripfit  coniraria  fidei  multa. 
Uuic  obiturus  B.  Ephrxm  aflanti  fibi  di- 
xtfle  fertur :  Vtde^  Pauline,  nete  fubmit- 
tas  cogitationibus  tuis ,  &  eleveris  ,  Jed 
cum  te  ad  purum  comprehendifje  putave- 
ris  Deum  ,  crede  nec  intellexijje .  Pr<efen- 
ferat  enim  illum  ex  fludiis  vel  fermoni- 
bus  nova  invefligare ,  &  in  immenfum  in- 
telleclum  heerefeon  tendere;  unde  &  fre- 
quenter  Bardefanem  novellum  vocabat .  Ha?c 
Gennadius,  quae  tamen  defiderantur  in_ 
teftamento,  ubi  complurium  aliorum  difci- 
pulorum  ejufdem  Patris  benediftiones  & 
monita  recenfita   leguntur. 

At  infelicifllmo  Paulino  fatis  ad  Epifco- 

patus  dignitatis   contemptum  effe  poterat 

ejufdem  Ephrxm  exemplum  ,  quod  a  So- 

Tomeno  narratur  his  verbis(<*):  Quodam 

tempore  qttidam  ei  ad  Epifcopatum  geren- 

dum  fuffragati  ,    comprehendere  homtnem-. 

tonantur ,    uti  ad  locum  in  quo    crearetur 

Epifcopus  deducerent .  Quodfimul  ut  intel- 

lexit  ;   in  forum  curfitat  ,  atque  incompo- 

fite  incedendo ,   veflem    lacerando  ,   &    ci. 

bum  palam  capiendo  ,  fe  furere  monftrat . 

Vbt  vero  hi  qui  eum  comprehenderant ,  il- 

lum  e  mentis  poteflate  exivifle  arbitraren- 

Sur^  &  appetitio  qua    ad  eum   conftituen- 

dum  Epifcopum  ferebantur  ,     reftinda  efi 

fet ;  ille  idoneum  temptts  naftus  clam  au- 

fugit ,  &  tantifper  latitavit ,    dum  alter 

ejus  loco   creaius   ejfet    Epifcopus  .   Ha?c , 

inquam,    fi  Paulinus  confideraflet ,  &  de- 

fideriis  habenas  injeciffet ,  magiftri  gloria 

haud  impari   claruiffet .    At  de    Ephrxm 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

harc  regnla :  SaJus  EccJefia.  fupremti  Lex  eflo . 
Combefifius  laudatus  alias  hujus  fafli  rationes 
affert;  fed  ha?c ,  qua  Valefius  in  fimili  cafu  in 
Notis  ad  Theodoretum  lib.  j.  cap.  6.  utitur, 
prarferenda.  Cotelerius  tomo  3.  Monumentorum 
Ecclefia:  Grarcae-paR.  453.  refert  Sarscli  Nice- 
phori  Patriarcha:  Conftantinopolitani  epiftolam 
continentem  refponfiones  ad  qtiafdam  interroga- 
tiones  fibi  faclas ,  in  qua  legitur  :  lnterrogatus 
1.  de  Presbyteris  ordinatit  Roms ,  hJeapoli  &  in 
Longobardia  ,  abfque  acclamatione  &  titulo  ,  an 
cportet  eot  recipere  ,  &  una  cum  iis  communi. 
tare  ,  vefci  ,  pfaiJere}  Refponfio  .  \H&refeos  tem- 
pore  proptcr  cogentem  necejfitatcm  ,  non  ea  plane 
cmni  ex  parte  fiunt  ,  qus.  in  pace  fancita  funt  . 
Id  qutd  feciffe  cernitur  tum  Bcatifpmus  Atbana. 
fius  ,  tum  fanttijjimus  Eufebius  ,  qui  ambo  extra 
Provinciam  ordinationes  peregerunt  .  Idemque  nunc 
in  prsfenti  httrefi  fattum  confpicitur  .  ltaque  me- 
morati  Presbyteri ,  fi  palam  non  fint  reprehenfi. 
iiles  ,  nequaquam  ob  hujufmodi  ordinationem  aver. 
fo.nii   funt  i  "vtrum  sdmittcndi  fecundum  qwttuor 


XVI. 

Gratianus 
adverfus 


fatis  ,  cujus  memoriam  Catholica  Ecclefia 
anniverfaria  commemoratione  profccuta_* 
elt,  in  qua  &  S.  Gregorius  NyfTenus  o- 
xationem  ad  populum  habuit ,  atque  rcs 
ab  eo  geftas  omni  fide  teftatas  comple- 
ftitur- 

Hoc  eodem  anno  Gratianus   Imperator 
cum  cxpeditionem  adverfusGothos  Thra- 
cias  devaftarttes  ,   fuppetias  Valenti  latu- 
ru<:,  pararet ;  in  ipfo  ferme  nulitari  pro-  Gotno$ 
cinclu  ,  quo  fcuto  fidei  melius  quam  qui-  parans 
bufvis  armis  fervaretur  incolumis,  gladio-  exerci- 
que   verbi  Dei  validius  quam  lanceis  ho-  tum  fide 
ftes  conficeret ;  petiit  a  Sanfto  Ambrofio,  ^e  munit  • 
quem  finceriffimum  noverat  Orthodoxum, 
libellum  fidei  ;  cum  ille  ,  fecundum    Do- 
mini    admonitionem   (b):    Si  quts  petit  (b)Matt.j. 
pallium  ,  da  ei  &  tunicam  ;  &  fi  quts  te 
angariaverit  mille  pajfus ,    vade  cum    eo 
&  decem  millia .  Duos  elucubratos    fcri- 
pfit  ad    eum    de    fide     libros ,  quibus    & 
tertium  poftea  addidit  ;    in  quorum  exor- 
dio  hsec  de  Gratiani  ftudio   pietatis  (  c  )  :  U)   Ambr. 
Vetis  a.    me  fidei  libellum,  fanile  Impera-  de  fiiead 
tor  ,  profeclurus  ad  prcelium  :   Kofti  enim  ,  Grae'l'l>. 
fide  magis  Imperatoris ,  quam  virtute  m(-  ***atmt* 
litum  quoeri  folere  ziifloriam .  Kam  &  A- 
braham  (  d  )  trecentos  decem  &  otlo  duxit  {dy  Cenef. 
ad  bellum  ,   &  ex  inimicis   trophxa   hofti-  14. 
hus  reportavit  ,   fignoque   Dominicce  Cru- 
cis ,  &  nominis  ,    quinque   Regum  viclri- 
ciumque    turmarum  fubaclo   robore  ,   &  ul- 
tus  eft  proximum^  &  filittm  nteruit  &  trium- 
phum  .  Jefus   (  e  )   qttoque  filius    Kave  ,  (e)  Jof.  6. 
hoftes  ,    quos  totius  exercitus  tnantt  valida 
fuperare  non  poterat ,  feptem  tubarum  fa- 
cerdotaliumfono  vicit ,  ubi  ducem  militite 
cceleflis  agnovit.  Ergo  &  tu   vincere  pa- 
ras  ,  qui  Chriflum  adoras  ;  vincere  parasy 
qui  fidem  vindicas ,  cujus  a  me  libellun^ 
petifti.  Mallem  quidem    cohortandi  ad  fi- 
dem  fubire  ofpcium  ,  quam  de  fide   dtfce- 
ptandi ;  in  altero  enim   religiofa  confeffo 
L  1  1  eft 

propofit ionts  ,  &c.  Quod  idem   in  re  de   qua  agi- 


tur  ,   dicendum  .    Eft   is  Eufebius  Samofatenfis  E- 
pifcopus ,    de    quo    mox  . 

Ad  num.  XVI.  Vicloriam  Alamannicam  a  Gra- 
tiano  relatam  fub  prarcedentis  anni  Confuli- 
bus  Cafliodorus  in  Chronico  his  verbis  recitat : 
Jlamannorum  triginta  circiter  millia  apud  Argen- 
tariam  oppidum  Galliarum  (  ab  exercitu  Cratiani  ) 
afa  .  Quse  verba  leguntur  etiam  in  Chronico 
Hieronymi  fub  eodem  Chrifti  anno ,  nempe 
CCCLXXVII.  juxta  editionem  Scaligeri ;  Pon- 
tacena  enim  per  hacc  tempora  depravata  .  Quare 
quando  Ammianus  Jib.  31.  cap.  10.  dicit ,  A- 
lamannos  tranfiiffe  Rhenum  gelu  pervium  prui- 
nis  Februario  menfe  ,  loquitur  de  menfe  Februa- 
rio  prarcedentis  Chrifti  anni .  Verum  eft  ,  Her- 
mantium  lib.  S.  Vita:  SS.  Bafilii  &  Gregorii  Na- 
zianzeni  cap.  4.  contendere  ,  eam  pugnam  ad 
Argentariam  oppidum  in  Alfatia  fitum  ,  nunc- 
que  Colmaria  appellatum,  hoc  anno  habitam 
effe ,  quod  eam  referat  Ammianus  inter  ea  quae 
fub   finem   anni  prscedentis ,  &   adventum  Va- 

Jen- 


V. 

Cratitnus 
Alaman- 
nos  vincit. 


450 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
37*- 


Damasi  Pap. 

12. 


VaLEVTIS       15. 

Gratiavc     12.  iMrpp, 
Valentin.  3. 


(a  )  Ambr. 
de  fidi   ad 
Crat.  lib. 
x.  prope 
fin. 

XVII. 
Viiftoriam 
certam  v.t- 
ticin  itur 
Ambro- 
lius . 

(b)  Etecb. 
38. 


eft ,  inaltero  tncauta  prcefumptio.  Sed  quo. 
ntxm  neque  tu  cohortxttone  tndiges  ,  neque 
ego  excufandi  liber  :  audxx  negotium  ve- 
recundx  occxfione  fufcipiam  ,  ut  de  fidi  pau- 
c.t  dtfceptem>  de  teftimoniis  plura  conte- 
xam  .  De  Conciliis  id  potiffimum  fequary 
quod  trecemi  decem  &  oclo  fxcerdotes  ,  tam- 
quam  Abrahte  elefti  judicio  ,  ctnfonx  fidei 
vtrtute  vidtres  ,  velut  tropheum  toto  Orbe  , 
fubaftir  perfilts ,  extulerunt  ;  ut  mtht  vi- 
deatur  boc  efte  dtvinim  ,  qtod  eodem  nu- 
mert  in  Canciliis fiiei  hxbemus  orxculum  , 
quo  in  biftorix  pieiatis  exemplum  :  &  in 
fine  pofterioris    libri  (  a  ) : 

Progredere  pl  ine  fcu:o  fiiei  feptus ,  & 
glxdtum  rptritus  hxbens  ,  progredere  ad  vi- 
£1  iriam  fuperioribus  promtftxm  temporibus, 
&  divinisoraculis  propbrtxtxm  .  Hxmjue  , 
&  futurxm  niflri  depopul  ttionem^  &  bella 
Githorum  Ez>-cbiel  tllo  iam  tempore  propbe- 
tavit(b)^fic  enim  hxbrt  :  Propterea  pro- 
phetizx  filt  hominis  ,  &  dic  ;  O  Gig  ,  hxc 
dicit  Diminus  :  In  die  Hlxt  cum  confii- 
tueretur  hxbitare  poptilus  meus  Ifrxel  in 
pace ,  furges  &  venies  de  loco  tuo  ab  ex- 
treyno  Aquilonis ,  &  gentes  tecum  multx, 
fejfores  equorum  omnes  ,  congregatio  mul- 
ta  &  m  tgnx  &  virtus  copiofa  ,  &  defcen- 
det  ad  populam  mewn  Ifrael  ,  ut  nubes 
operiet  terram  in  novijjimis  diebus ,  &c. 
Gog  ifle  Gothus  tfty  qtiem  jam  videmur- 
exifte^  de  quo  promittitur  nobis  futu- 
ra  vittoria  ,  dtcente  Domino .  Et  de- 
prxdabuntur  eos  qui  deprcedati  eos  fue- 
rant,  &  de<~poliabunt  eos  qui  fibt  fpo- 
lia  detraxerunt  (  dicit  Dominus  )  ertt- 
que  in  dte  illa  ,  dxbo  G">gi  hoc  eft  Go- 
this  locum    nominatum^   monumentum   iru. 


Ifrael ,    multorum   virorum  congeftum  ,  qui 

fupervenerunt    ad    mare ,  &  per  circuitum 

ftruet    vallis    perifiomium ,    &   obruet    il- 

lic    Gog ,    &     totam    mtiltitudinem    ejusy 

&  vocabitur  Polyandrium  Gog  ;   &   obruet 

cos  domus   Ifrxel ,  ut   purgetur    terra  . 

Hec  ambiguum  ,  fancle  Imperxtor,  quod     XVIIT< 

qui  perfid'.*  xltenx  pugntm  excepimus  :  fi- 

dei  Cxtbolicce  in  te    vigentis  hxbituri  fu-   Cladium 

mus  auxilitnn.    Evidens  enim  an*ebxc    di-        rac,a- 
,  ,  rr.  .,  •  rum cau- 

vtnce  tndipntttontt   cxuit  prcecej/it  ,  ut    tbt  cit 

primum  files    Romano    Imperio    frxngere- 

tur  ,    ubt  fracla  eft  Deo  .  Kon   libet   con- 

fejforum   nfces  ,    tormenta ,    exilia  recor- 

dxri ,    piorum   fxcerdotia ,    peritorum    mu- 

nera  .   Hinne    de    Thracix    pxrtibus    per 

Kipenfem  Daciam  ,  &   Mvfiimy    omnemque 

Vxlertam   Pannoniorum ,  totum  illum   limi- 

tem    facrtlegis  ptriter    voctbus  &   bxrba- 

ricis  mottbus  audtvimus  inhorrentem?  Qutd 

poterxt  nobis  vicinia  tam  ferxlis    invehe- 

re?   Aut   quemadmodum  res   Romxnx    txli 

tuta   poterat  effe  cuftodia  ?  Sed    jxm  fatis 

fuperque  omnipotens  Deus ,    noftro    exihoy 

noflroque  fanguine  confeftorwn  neces  ,  ext- 

lia  facerdotum ,    &  nefas  tantce  impietatts 

luimus ;    fatis  clxruit  ,    eos   qui    vtolave- 

runt  filem-)    tutos  ejfe  non  pojfe.  Conver-  Ambroui 

tere  Domine^     fideique  tuce  tolle  vtxtlla.  ''poftro- 

Non  hic  aquitce  miUtares ,    n'que  volatus  P"e  • 

aviwn   exercitum    ducunt  ,  fei  ttium    Do- 

mine  nomen  &  cultiit.  Qualianam    efle  fo- 

lerent  haec  figna  Occidentalium    Impera- 

torum  Gratiani  &  Valentiniani,  hic  impref- 

fa  ipforum    numifmata    declaranr,  nempe 

Chrifti  nomine  Labara  infignita,  ut  ipfo 

probe  intueri  potes  ;  in  quo  (  ut    infcrip- 

tiones   in   orbe    ipforum  pofitae   docent) 

vir- 


PAGIUS  lentis  Conftantinopolim  ,  quo  die  XXX.  Maii 
prrfentis  anni  pervenit ,  contigere  .  Et  qnia 
Ammianus  affirmat  ,  bellum  hoc  ortum ,  quod 
Germani  nofcerent  exercitus  plerainquc  partetn  in 
Illyricum,  ut  Imperatore  mox  ajfuturo  ,  progref- 
fam  ,  ut  nempe  Valenti  adverfus  Gothos  Gra- 
tianus  auxilio  efTet.  Qnx  verba  ad  exordium 
anni  CCCLXXVII.  referri  non  pofTe  arbitra- 
tur  Vir  eruditi/Iimus ,  quia  non  apparet,  Go- 
thos  jam  tum  rebellafle  ,  ideoque  nec  Valen- 
tem  auxilium  ,  nec  prxfentiam  Gratiani  po- 
ftulare  coadtum  fuifle.  Nam  leves  har  conjeclu- 
rae ;  cum  certum  fit ,  jam  ab  anno  CCCLXXVI. 
Gothos  adverfus  Romanos  tumultuatos  effe  ,  & 
anno  CCCLXXVII.  ut  tradit  Ammiinus  cira- 
tus  cap.  7.  Ricomerem  imperatu  Gratiani  e  Gal- 
liis  properafTe  ad  Thracias  petitu  Vakntis; 
imo  &  Valentem  eo  anno  circiter  medio  An- 
ticchia  ,  ubi  a  pluribus  annis  agebat  ,  adverfus 
Gothos  movifTe .  Cyrillus  enim  in  Vita  S.  Eu- 
thymii  a  Cotelerio  tomo  1.  Monumentorum  Ec- 
clefia:  Grarcx  publicata  cap.  3.  ait:  Valens  non- 
dum  quinto  menfe  pofi  Eutbymii  nativitatem  ela- 
pfo  exercitum  duxit  adverfus  Earb.tros  .  NatUS  eft 
Sanctus  Euthymius  quarto  Gratiani  Confulatu  , 
ut  ibidem  prodit  Cyrillus  ,  anno  nempe  Chri- 
fti  trecentefimo  feptuagefimo  feptimo,  idque  an- 
tc  menlem  Maium,  ut  tomo   fequc-nti    oftende- 


mus .  Quare  ,  Iicet  Valens  hoc  tantum  anno  Con- 
ftantinopolim  pervenerit ,  prarcedenti  tamen , 
cum  accepiffet  Guhos  Conftantinopolim  ufquc 
excurrere  ,  auxilium  Gratiani  Im?.  imploravit  , 
ac  dein  Conftantinooolim  profedurus  ,  ex  ur- 
be  Antiochenfi  difceffit  .  Imo  Valentem  copi.is 
auxiliares  anno  CCCLXXVI.  a  Gratiano  poHu- 
laffe  exiftimandum  ,  cum  eo  anno  jam  Gotht 
rebellarint .  Nec  refert ,  quod  Ammianus  de  hac 
vidoria  fcrrmnetn  habeat  ,  p  >ftq.tam  narravit 
qua;  anno  prarcedenti  in  autumnum  vergente  m 
Tliracia  a  Gothis  gefta .  Is  enim  de  more  res 
uno  tenore  recitat ,  ficque  cum  ad  narratio- 
nem  rerum  in  alia  parte  Imperii  geft.irum  ora- 
tionem  convertit ,  rurfus  ad  principium  anni 
redit.  Quare  ,  non  mirum  fi  poft  narrata  qua: 
in  Thracia  aeftate  contigere  ,  motus  Alemtnno- 
rum  recitaturus ,  regrediatur  ad  mcnfem  Fe- 
bruarium  ,  quo    Rhenum    tranfiere. 

Poft   priorem    hujus   Tomi     editionem    Patres        VI. 
Benediclini  San-Germanenfes  publicarunt  Tomurs  Valens 
primum   Analedorum  Grxcorum,  inter    quarex-  lmp.menfe 
tat   Sancli   Euthymii  Vitaa  Cyrillo  Monacho  vc-  V.fuiCon- 
re    fcripta  ,   ex  qua  liquet  ,    eam   quarn   promul-  fuhtu.s  in 
gavit    Cotelerius  fcriptam  effe  a  Simeonc  Meta-  Gothismo- 
phrafte  ,    eamquc  ha<ft^nus    viris    doclis   errandi  vit. 
anfam  quandoque  dediffe  .  In  vera   autem  S.  Eu- 
thymii  Vita  cap.  7.  kgitur  ;  Katut  ejl ,  ut  acce- 

P- 


Cum  Critice  Pagii. 


Chhisti 

378. 


Damasi  Pap. 


12. 


451 

Valentis   15. 
Gratiani    12.  Imppp. 
Valentin.  3. 


virtutem  inefll'  exercitus,  &  Rempubli- 
cam  collapfam  reftitui  in  adverfa  parto 
numifmatis  Valcntiniani  pueri  nunifeitif- 


limo  figno  dcclaratur ,  &  infcnptione  a- 
perte  uocctur. 


(a)  Ettat 
Mpud     La- 
lium     Prt- 
fqiu- 
linum  • 


(*) 


(*> 


(b)  Vr*. 
gra-ide  nu- 
mifm*  au- 
reurn  extat 
apudLt- 
lium  Pa- 
fquali- 
num  • 


Jure  igitur:  Knn  hic  Aquilte  exercitttm^. 
( inquit  Ambrofius)  ducunt ,  fed  tuum  Do- 
tnine  nomen^  Jam  vides  patenter  ,  le6tor 
militaria  figna  Chrifti  nomine  infignita , 
quibits  S..  Ambrofius.  certam  vi<5toriam_, 
conlequendam  fore  ante  proedixit  .  Sed 
fubdit  Ambrofius  de  ejufdem  Imperatoris. 
Gratiani  exercitu  : 
XIX.  Kon  hic  infidelis  aliqutt  re?ioyfed  ea  qute 
confejfores  mittere  folet  Italia  ,.  aliquando 
tentata ,  mutata  numquam ;  quam  dudum 
ab  hnfte  barbaro,  defendifti  ,  nunc  etiam  vtn- 
dtcafti.Hon  hic  Imperatoris  mens  lubricay 
fed  fides  fixa.  Oftende  nunc  evidens  tux  ma- 
jeftatis  indictum  ;  ut  is  qui  te  ve.ri/m  virtu- 
tutum  Dominum,  &  calefiis  mUttix  ducem  ; 
Ann.  EccL  Tonu.  VL 

PAGIUS.  pimus  ,  menfe  Juguffo  ,  quarto  Cratiani  Confu-. 
lasu,  ideoque  anno  Chrifti  CCCLXXVII.  Me- 
taphraftes  menfem  prartermifit..  Tum  fubdit  Cy- 
riltns  :  Nondum  expleto  quinto  menfe  y  fexto  Con- 
fulatu  1l.1t ut  impius   Valens  v  exercituque   in  Bar- 

baros    Thraciarn  depopulantes  dutlo irruen- 

tes  Barbari  ipfum  incenderunt  ,  nondum  completo 
primo  anno  ab  Eutbymii  ortu  -.  Valens  hoc  anno 
fextum  Confulatum  gellit,  &  die  III.  Kilend. 
Jun.  Conftanlinopolim  venit  incenfus  a  Earba- 
ris,  &  ex  die  V.  Idus  Augufti  nunquam  ap- 
paruit  »  "t  habet  Idacius  in  faftis  .  Quare  Eu- 
thymius  poft  diem  nonum  menfis  Augufti  annt 
fuperioris  natus  erat .  Eum  vero-  natum  efle 
menfe  Augufto  confirmat  Cyrillus  ibidem  png. 
40.  ubi  dicit  LIV.  Euthymii  ae 1 1 1 i s  anno  Syno- 
dum  Oecumenicam  Ephefi  celebratam  eifc:  ;  pag. 
54.  LXXV.  Euthymii #  aetatis    anno,  Chalcedone 


is  qui  te  veram  Dei  virtutem  credit  ejfe  au 
que  fapientiam  non  temporalem  utique  ,  & 
creaturam  ,  fed  fempiternam  (ficut  fcrip- 
tum  eftc)  Dei  virtutem  &  divinitatem  ,  (c)  Cor.  x. 
tuce  majeflatis  fultus  auxiltOy  fidei  fu<e 
trophcea  mereatur  »  Haclenus  Ambrofius, 
hifque  finem  imponit  pofteriore  volumine. 
Quo  modo  autem  vera  vaticinatus  fit  fan- 
ftus  Epifcopus  ySc  quam  exercitus  optarat 
vicloriam  confecutus  ,  immo  &  majorem 
quam  praedixerit,  a  Deo  acceperit  fide  ro- 
borarusexercitus  ,  proxime  dicluri  fumus.. 
Hic  unum  illud  non  prxtereat  de  Gog 
vaticinium  Ezechielis  ,.  quod  S.  Ambro- 
fius  exiftimavit  intellig^ndum  efie  de.  Go- 
this  %  S.  Hieronymo  haud  probari  in  om- 
L  1  1     2  nibus. 


XX. 

Gog   Go- 
thos  intel- 
lisi    puta- 
vitS.  Am- 
brofius . 


Synodum  habftam  ;  &  pig.  74.  XC.  Euthymif  x- 
tatis  anno  Theoctiftum  Abbatem  mortuum  e(Te  , 
menje  Scptembri ,  die  tertia  ,  principio  cjuintst  in- 
diclionis  ,  anno  fc.  Chrifti  CCCCEXV/.  Syno- 
dusantemEphefina  menfe  Juni  >anni  CCCCXKXI- 
Chakedonenfis  menfe  Oclobri  anni  CCCCLI.  ce- 
lebrata: ,  ideoqne  fibt  CyrilJus  conftat  in  nati- 
vitntis  Euthymii  menfe ,  &  ubi  a  fe  ipfo  dif- 
fentit,  librarii  numeros  corrupere .  Ex  quibus 
fequitur  ptg.  7.  perperam  annotatum  efle  inmar- 
gine  ejufdem  Vitae  Cyrilhim  Monachum  confer- 
re  annum  natalem  Euthymit  in  annum  Chrifti 
CCCLXIX.  meque  deceptum  a  qnbufdam  locis 
ej.ifdem  Vitar  depravatis  deduxilfe  Euthymium 
nitum  elTe  ante  menf-m  Maium  ,  &  denique  Me- 
taphraftem  loco  ,  nondum  explcto  quinto  mcnfe  y 
fexto  Confulatu  ,  *  verba  Grarca  ,  de  qaintona- 
tivitaiis  Euthymii  menfe  male  interpretatum  efl"e  . 


451 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHEuir 
378- 


Damasi  Pap» 

12. 


Valentis    15.  • 
Gratiani  12.  Imppf, 
Valentin.  3. 


(n)  Hieron, 
praf.  in  £- 
zjcb,  ad 
Euflocb. 


(b)  Hieron, 
qusft.  in 
Cenef, 


(e)  Apud 
Socrat.l.y. 
r.41.  N/'- 
ceph.  /.14. 

(dj  4ug.ie 
Ctvn.  Dei 
l.io.  C,ll. 

XXI. 


(e)  Amm, 
iib.si. 


(f)Amm, 


nibus  ;  ipfe  enim  ad  Euftochium  (a)  in 
primis  haec  habet:  Illud  quod  vir  nojlrcc 
tetatis  htud  ignobilis ad  Imperatorem  fcri- 
betts  fuper  h.tc  natione  dixerit  :  Gog  ifle, 
Gothus  efl  .  Cui  qtix  ratione  pojfunt  om- 
nia  quce  in  ea  fcripta  fttnt  ,  coaptari  :  non 
eji  meuni)  fed  eorum  qui  hic  putant,  dtf- 
ferere :  haec  ibi.  Alibi(&)  vero   fic  :   Scio 

?uemdam  Gog  &  Magog  ;  tam  de  prcefenti 
oco  ,  quam  de  Ezechtelts  ,  ad  Gothorum 
nuper  tn  terra  no/ira  vagan'ium  hijioriam 
retulijfe  ;  quod  utrttm  verum  fit ,  proelit 
ipjitis  fine  monjlrabitur .  Hxc  ipfe.Scimus 
S.  Proclum  (c)  v.iricinium  Ezechielis  de 
Gog  ad  aliam  de  Barbaris  vi<5tjriam  ob- 
tentam  aptafle  ,  ut  fuo  loco  nos  inferius 
dicemus.  Tu  de  his  interim  confule  Au- 
guftinum  (d):  haud  enim  patitur  hiftorise 
prorecutio,   in  his  diutius  immorari . 

Mira  plane  divini  confilii  difpenfatione 
a6Uim  eft,  ut  exercitus  fide  armatus ,  cui 
&  jure  vi<5toria  debererur,  fic  vicerit, 
ut  tamen  impium  Imperatorem  Valentem 
nequaquam  ab  internecione,  divina  vin- 
dicla  parata ,  fervaverit ;  eo  vero  primum 
extin<5to ,  atque  cum  ipfo  impietate  fe- 
pulra,  &  fide  Carholica  reftitura,  magna 
Dei  virtute  ab  rtalire  exercitu  hoftes  fue- 
rint  penitus  debellati.  Quo  modo  autem 
omnia  ifta  contigerint ,  rerum  geftarum_* 
ordine  referemus .  Au<5tor  eft  Ammianus 
(e),  barbaros  Lentienfes,  populum  Ale- 
mannicum ,  audita  exp^ditione  Gratiani 
adverfus  Gothos  fufcepta  ,  morx  impatien- 
tes,antequam  ille  e  Galliis  recederet  cum 
exercitu  ,  hnjus  anni  menfe  Februarii  Rhe- 
num  gelu  pervium  cum  copiis  depopula- 
turos  Gallias  tranfiiffe ,  i<5to  nuper  foede- 
re  perfide  fra<5to.  Quo  facftum  eft,  ut  pa- 
ratas  copias  ad  bellum  Orientale  adverfus 
eos  dirigens  Gratianus,  apud  Argentari- 
am  commiflb  prcelio,  ipfos  penitus  fupe- 
rarit,  occideritque  omnes  ,  exceptis  quin- 
que  millibus  montana  petentibus:  quos  po- 
ftea  in  deditionem  acceptos,  liberos  ab- 
ire  jufliti  cum  fuiflet  horum  exercitus 
quadraginta  millia  armatorum  ,  vel  (  ut 
habentalii  )  feptuaginta  millia.  Subdit  his 
praeterea  ha?c  Ammianus(/):  Hanc  vi- 
cloriam  opportunam  &  fruclttofjm ,  qua 
gentes  hebet.tvtt  Occiduas ,  fempitemi  nu- 
minis  nutu  Gratianus  ,  incredibile  dic7u 
eji ,  quanto  ctim  vigore  exerto  ,  celeri- 
tate  aliorfum  properans  ,  expedivit  pree- 
clarce  indolisado!efcens,ftcundus,  &  mo- 
deratus ,  &  beUicofus  ,  &  clemens  ,  ad 
amulationem  leClorum  progrediens  Prin- 
ciptim ,  dum  etiam  tum  lanugo  genis  tn- 
ferperet  fpeciofa^  &c.  Quod  autem  fub- 
dit  poftea  efle  mutatum  ;  agemus  de  his 
inferius  .  Tam  praeclaris  brevi  temporis 
fpatio  rebus  geftis ,  Galliarumque  turbis 
compofitis  ,  Gratianus  magna  celeritato 
recedens,  Sirmium  ufque  pervenit  ;  cum. 


Valens  eo  non  expeftato  ,  temere  curru 
hoftibus  de  rerum  fumma  decernens  ,  tur- 
piter  viftus  eft ,  turpiufque  igne  crema- 
tus .  Sed  quo  modo  haec  fe  habuerint,  ut 
fingula  clarius  innotefcant ,  res  cunftas 
ab  eodem  Valente  hoc  anno  geftas  itu» 
primis  recenfeamus  . 

Qui  (  uc  vidimus  ex  Ammiano)  Va- 
lens  Imperator  ob  tumultus  Thracios  , 
anno  fuperiori  receflerat  Antiochia ,  hoc 
anno  (  idem  addit  g)  longitudine  viarum 
emenfa  venit  Conftantinopolim  ;  ubi  eum 
moratum  d;cit  p.tucifiimos  dies  popular.um 
fed  tione  pulfatum .  Ex  his  erroris  ar- 
guitur  Theodoretus  ( A),  qui  Valentem 
longo  tempore  Conftantinopoli  manfiffe 
tradit.  De  adventu  autem  ejus  hoc  anno 
Conftantinopolim  hxc  Socrates  (  i  )  :  Im- 
perator  Valens  ad  fextum  fuum  Confula- 
tum ,  Vahntiniani  autem  fecundum  ,  tertio 
K.tlendas  Junii  adventans  Conflantinopo- 
lim  ,  populum  in  mcerore  magno  conflttu- 
twn  off-nitt .  Quoenam  auten  ea  fuerint, 
&  cujus  caufa  populus  mieltus  eflet  ex 
feditione  concitata  ,  dicendum  ,  &  in  pri- 
mis  de  Lucio ,  de  quo  habet  Socrates(£) 
Luciun  Epifcopum  Arianum  Alexandria, 
recepto  Petro  p?r  Damafum  reftituto, 
pulfum  ,  veniffe  ad  Valentem  Imperato- 
rem  Conftantinopolim .  Addit  vero  S07.0- 
menus(/),  quod  Valenti(  ut  eft  verifi- 
fimile  )  curis  implicato ,  vim  in  iftos 
qui  expulerant  Lucium,  inferendi  otium 
minime  fuppetebat:  Siquidem>  inquit,  baf- 
bari  &  Thraciam  populati  ,  &  ad  ufque_, 
fiburbia  progrefft,  jam  tpfa  urbis  ntcenia^ 
nemtne  prohibente,  oppugnare  aggr.JJi  funt. 
Qutbus  de  rebus  ,  Civibus  in  eutn  gravi- 
ter  commotis  ;  Imperatori  ,  quod  nm  re- 
Jiitit  bojlibus ,  fed  bellum  p-erere  dt/iulit , 
iidem  crimint  dabant ,  dijfipabantque  ru- 
morem,  hojies  ab  illo  in  urbem  deduffor 
fuijfe .  Tandem  vero  cttm  ludis  Circenfibus 
mterejfe  viderent ;  palam  contra  eum—y 
utpote  Reipublica  falutem  contemnentem  , 
vociferari9&  arma  poflultre  cceperunt , 
ut  illi  ipfi  cum  hofie  confligere  pojfent  . 
It.tque  Valens  his  affectus  contumeltts ,  ad 
bellum  cum  b.trbaris  faciendum  proficifci- 
tur;  minaturque  fi  redeat ,  fe  populum  tum 
harum  contumeliarum  cauCa,  tum  quod  an- 
te  Procopio  tyranno  fe  adjunxerant ,  pro- 
be  ulturum.  Habet  eadem  quoque  Socra- 
tes  (  m)  . 

Subdit  vero  Theodoretus  de  eodem  Va- 
Iente  adverfus  nobilem  ducem  Traianum 
temere  concitato,  propterea  quod  in  prae- 
terita  pugna  Gothica  pofteriores  retulif- 
fet ,  ejufque  ignavise  illud  adfcribente  , 
quod  ipfius  impietati  potius  fuerat  tribu- 
endum  .  Infionis  plane  religione  Traianus 
fuit;  cujus  uxor,  Candida  nomine  lauda- 
tifiima  femina,  poft  viri  obitum  magno 
animo   monafticum  vitae    inftitutum  arri- 

puit 


XXII. 


(g)  Amm. 

lib.$i. 


(h)  Theoi. 
/.4.  c.19. 

(i)   Socrat. 

I.q.c.ult, 


(i)  Socrat. 
/.4.  f.30. 


(/)  Sozom. 
1. 6.  c.  $  9. 


fm)Socrat. 
I,  j.  f.ult. 

XXIII. 

Trajanus 
dux    pius 
quid       in 
Valen- 
tem  . 


Curn  Critice  Pagii. 


453 


Christi 
378. 


Damasi  Pap. 
12. 


VaLENTIS      15. 

Gkatiani    12.  iMPPr. 
Valentin.  3. 


(*)  Valltl 
in  L.iuftac, 

'•44- 
(b,  Theod. 
iiii.^.c.iy. 


(c)  Amm. 
lib.$i* 


puit,  fecumque  duxit  filiam  virgineiru 
Chriflo  dicandam  ;  quarumin  fufcepto  in- 
ftituto  laudabilem  perfeverantiam  &  op- 
timum  finem  Palladius  (a)  in  Laufiacis 
teft.itum  reliquit.  Ait  igitur  Theodoretus 
(  b)  :  At  pojlquam  Trajanus  ab  hnfltbus 
jiiperatus  revertii ;  Valens  illum  convi- 
cns  vilde  lacerare,  &  molliciem  igna- 
viamque  ei  objicere  cxpit.  At  ille  Itbe- 
re  utt  vtrum  generofum  decebat :  Hon  ego 
inqu.it  ,  0  imperator ,  viclus  fum ;  fed  tu 
ipfe  prodidijli  vic7oriam>  qui  contra  Deum 
aciem  tnflruere  mn  dejinisy  &  ita  e- 
jus  auxilium  barbaris  concilias:  nam  abr 
te  oppugnxtus  ,  fe  illis  adjungit ,  atquz_, 
Deum  femper  fequitur  vittoria,  &  ad  eos 
accedtt  ,  quibus  Deus  fe  ducem  pra- 
bet .  Hon  nofli ,  inquit ,  quos  viros  Ec- 
cle/its  expuleris  ,  &  qttibus  eas  tradide- 
ris?  Ifla  quidem  ita  fehabere,  &  Arin- 
theus  6-  Vt,7or,  qui  duces  quoque  erxnt, 
tngenue  cnnf  Jft  ftmt :  Imperatoremque  hor- 
latt  ,  ne  reprehenjtones  cum  veritate  con- 
junclxs  ittiquo  aninn  ferret.  rlxc  Theo- 
doretus.  Spectato  pietate  Trajano  duci 
(c)  Ammianus  affirmat  pedefhes  copias 
commiflTas  fuiflfe  ,  fed  a  Valente  exaucto- 
ratum  eo  munere,  collatumque  illud  Se- 
bafliano  ex  Italia  accerfito  duci  ftrenuo, 
atque  militia  diu  fumma  cum  laude  per- 
funfta  egregie  nobilitato. 

At  rurfum  Theodoretus  (d)  :  Ferunt  T- 
facium ,  qui  in  eo  loco  cellam  habebat 
monaflicam ,  ubi  vidit  Valentem  cttm  ex- 
ercitu  egredi  ,  contenta  voce  ei  dixijfe : 
Qjto  profictfceris ,  0  Imperator  ,  qui  au- 
xilio  £)--•/ ,  contra  quem  bellum  gejferisy 
prorfus  deflitutus  es  ?  Kam  quoniam  tu 
multorum  linguas  ad  bLifphemias  adver- 
fus  eum  loquend  ts  acuifli  ,  &  pios  laudi- 
btts  tllum  celebrantes  Ecclejiis  exturbafli: 
idcirco  ille  bxrbxros  adverfus  te  concita- 
vit .  Deflne  igitur  tu  bellum  contra  eum 
facere,  (sr  ipfe  bellum  contra  te  commo- 
tum  fedabit .  Reddt  gregibus  optimos  pa- 
flores  ,  &  vidoriam  facile  reportabis  . 
Quod  fi ,  his  omnibus  negleflis ,  bellum 
fufcipias  ;  rerum   eventu  experiere,    quam 


PAGIUS       Ad.  m,m'  XXV.   Tdacius    in  Faftis   hoc    anno 

fcnbit  :    His   Conff.   ingrefius    ejl    VaUns    Aug.    ab 

;VII.        Oriente    Conflantinopolitn  ,  die   III.   Kal.  Jun.    & 

Valentis      jpfo    anno    profcfius    el  Vahns    Aug.     ex  urbe  ai 

Aug.inttr-  Tojfatum,    die     III.   Idus  Jun.    &    pugnx    magna 

ittu .  fuit   cum   Romanis  &  Cothis  miUiario  XII.  ab    A- 

drianopoli    die     V.  Idus    Au%.  Ex    ea.   die    Valens 

Aug.  nunquam    apparuit ,   &   toto    a»no  per    dioe. 

tejim  Thracixrum  &  Scythist    &   Mazfist    Gothi  ha- 

bitaverunt  fimul  ,    &    eas  prsdauerunt .      Deinde 

ufque   ad  portar    urbis     Conflantinopolis    venerunt  . 

Eadem    fcribit  Socrates  cap.   ultimo    libri  quarti 

&  cum    Idacio    tam  in     qarratione ,  quam    in_. 

temporum  characliribus  convenit .  Gratianus  Va- 

lenti    opitulaturus    adverfus   Gothos  e  Galliis   in 

Illyricum  feftinavit  per  Felicem  Arborem  }  Lau» 


XXIV. 
(d)  Thod. 
i.4.c.$o. 

Quid  Ifa- 
cius  ad- 
verfusVa- 
lentcm . 


durum  ftt  coutra  flimulos  calcttrare  .  Kam 
neque  ipfe  reverteris  &  cxercitum  prop~ 
terea  amittes .  Cui  admodum  iratus  Impe* 
rator  :  Revertar,  tn/uit,  &  te  interjtciam9 
falfxque  prcedtclionis  pcenas  abs  te  repe- 
tam.  Tum  tlle  minas  neutiquam  veritus  9 
clara  voce:  Eneca  ,  inquit ,  Ji  qutd  falfi 
me  dixifie  deprebenderis .  Hxc  Ifacius  ad 
Valentem  .  Quod  autem  Theodoretus  ait, 
eum  evpetiifTe  ab  Imperatore,  ut  defti- 
tutis  fuis  paftoribus  Ecclefiis  ,  iidem  red- 
derenturj  plan.  apparet ,  fic  a  Valente 
Epifcoporum  Orthodoxorum  efTe  folutum 
exilium,  ut  tam.m  fuaj  ipforum  Ecclefiae 
iifdem  minime  fuerint  reftitutae ;  fed  fub- 
dit:  Bretannion  quojue  omni  genere  vir- 
tutis  in/tgniter  decoratus  totius  Scytbict 
Epifcopus ,  animo  divino  pietatis  amort^* 
incenfo  ,  pefliferam  dogmatum  Arianorum 
corruptelam  ,  &  iniqua  f.tcinora  contra_. 
fanttos  edita  coarguit ,  &  cum  fanftiffi-  (e)Pfal. 
mo  Davide  (e)  clamavit  :  Loquebar  de  u8. 
teflimoniis  tuis  in  Confpeflu  Regum,  & 
non  confundebar .    Haftenus  Thsodoretus. 

Egreftus    (  ut    diftum    efl )   Conftanti-     XXV,- 
nopoli    Valens  ,     ad    Melantiada    villam  yalens  in« 
Caefarianam   cum    exercitu  quievit  ;    ubi  videt 
accepit  nuncium  de     Alemannis  victis  a_.  Gratiano 
Gratiano,  deque  ejus  profeclione  in  Thra-  vicloriam. 
cias  cum  exercitu  ,  adventuq  le  Sirmium  . 
Cujus  gloria?  aemulus  ,    quafi  ad  maprera 
certamque  proficifceretur  ipfe  victoriam, 
inde  recedens ,   Hadrianopolim    veniens  , 
in  fuburbiis   calra   Iocavit  ,  ubi   fufcepit 
Ricomerem  prtmilTum   a  Gratiano  ,    qui 
nunciaret  ejus  proxime  futurum  ad^entum. 
Ibidem  degens>  Regis  Gothorum  Fritiger- 
nis  ChriftianE  religionis  presbyterum  Le- 
gatum  excepit ,  rogante.n  ab  eo  honeftis 
conditionibus  pacem .  Sed  mali  dxmonis 
impulfu  Valens  nec  Gratianum  expectan- 
dum  putavit,  licet  prseltantiffimi  duces  id 
fuaderent  ;   &    legationem  Gothi    Regis 
inanem  rcmifit  ;  conciturque    ad   pugnam 
profiluit  ,   fe  fuofque    incautus  in  difcri- 
men  adducens  .  CommifToque  prcelio  ,  fuis 
mox  in  fugam  converfis  ,  &  ipfe  fugiens, 
inter  gregarios  milites  latens ,  fagitta  per- 

cuf- 

riacum  ,  Bononfam  ,  Sirmmm,  Martfs  caftra  , 
(  in  Dacia  Ripenfi)  prjemiftb  ad  Valentem  Ri- 
comere ,  a  quo  quemad^nodum  &  a  Trajano 
&  Profuturo  Ducibus,  anno  pra?cedenti  in  au- 
tumnum  vergente ,  variis  cafibus  adverfus  Go- 
thos  pugnatum  eft,  ut  videre  eft  apud  Am- 
mianum  lib.  31.  Valens  autem  non  expectato 
Gratiano  ,  neque  eyis  copiis  mox  fecuturis ,  in- 
feliciter  ,  ut  mox  diximus ,  pugnavit  .  Gratia- 
nus  in  hac  rerum  perturbatione  e  Galliis  in_. 
Pannoniam  ,  Myfiam  ,  Thraciafque  (  quo  per- 
tinet  &  quod  Ambrofius  fcribit  in  fine  lib.  1. 
de  Fide  )  imo  &  Conftantinopolfm  venft,  ibf- 
que  praefens  (  ut  referunt  Joannes  Antiochenlis 
&  Suidas  )  Orientem,  Danubiique  limitem  or- 
dinavit  pacavitque. 


454 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
378. 


Damasi 

12 


Paf, 


Gkatiani  12. 
Valentin.  3. 


Impp, 


XXVI, 

V<a'entis 
interitus, 

(a    /f>w». 
/?'  •  5  '  • 

(b)  Rnffin. 
l.x.c.i$. 

(c)  Sacrit. 
/.4.  c.ult. 

(d)  Sozom, 
1.6.  c.ult. 

(e)  Tbeod. 
/.4.C31. 

(fj  Nicph. 
/,tr.f,jo; 

(g\  Hieron. 


(h)Cbr-l- 
f.sl   id 
Ifi  •  ua.m 
juniorern . 


<>)  Vf*h 


U. 


(b)  Zonar. 
4nna.l.$. 


guffus  eft  ;  delatufquea  fuis  fuit  in  agre- 
ftem  cafam  ,  quam  intus  occlufam  cum 
expugnare  barbavi  in  praedam  effufi ,  <% 
terere  tempus  haud  utile  fibi  putarent, 
fuppofitis  lignis  &  ftipula  incenderunt ; 
cum  unus  ex  comitibus  inhaeventibus  Tm- 
peratori ,  e  feneftra  elapfus ,  ardere  intus 
nunciavit  Imperatorem,  Exfinflique  funt 
eodem  praelio  praecipui  militiae  duces  » 
Trajanus  atque  SebafHanus  . 

Contigit  tam  dira  clades  quinto  Id,  Au- 
gufti ,  ejufdem  Valentis  quinquagefimo  ae- 
tatis  anno,  Imperii  decimoquarto,  adje- 
ftis  menfibus  quatuor,  &  diebus  novem  ; 
hxc  omnia  ex  Ammjano  (  a  )  \  eadem  fer- 
me  Ruffjnus  (  b  )  ,  Socrates  (  c),  Sozo- 
menus  (</),&  Theodoretus  (  e  )  habent , 
Additbis  Nicephorus(f),  Ifacium  agen- 
tem  Conftantinopoli  monachum,  ->  ea  ipfa 
hora  qua  male  periit  Valens  ,  divino  af- 
flatum  fpiritu,  dixiffe  :  Kunc  Valens  igne 
torretur  ,  &  nares  profluentem  ab  eo  in- 
gratum  odorem  fentiunt .  De  eodem  S.  Hie- 
ronvmus  (  %  )  :  Valens  ,  inquit,  Ga'thict> 
bello  vittui'  tn  Thracia  ,  eundem  locum^, 
mortts  hjbuit  &  fepulcri .  Sed  &  in  Chvo- 
nico  plenius  :  Lacrymabile,  inquit  ,  bellum 
in  Thrtcia  ,  in  quo  ,  defrente  equitum^, 
praefidto  ,  Ram  tn<e  lcgton^  a  G^thts  ctn- 
c~i<e ,  ufque  ad  internectonem  cxfx  funt  . 
Ipfe  Imper  rtor  Vahns  ,  cum  figit  ta  faucius 
fugeret ,  &  ob  dolorem  nimium  fepe  equo 
l.tber.-tur  ,  ad  cujufdam  villula  cafam  de- 
portatus  efl ;  quo  perfequentibus  barbaris  , 
dr  incenfa •  domo  ,  fepultura  quoque  caruit . 
Sed  &  S,  Joannes  Chrvfoftomus  (  h  )  ex 
Valentis  mif.jrando  cafu  confolans  alios 
hnec  habet :  Ecquid  vero  mirum  ,  fi  muL 
ti  ex  dttcibus  hoc  modo  interierunt  ,  quan- 
do  & ■  Imperator  ipfe  in  vicum  quendam  cum 
paucis  militibus  conclufus,  extre  qutdem 
&  fefe  invadentibus  opponere ,  minime  att* 
Jus  efl  ;  fed  intus  manens,  accenfo  ab  tUts 
tgne ,  uni  cttm  iis  omnibtts  quos  fecum  ha- 
bebat ,  combufltts  efl  ,  nec  vtris  folttm  ,  fed 
etiam  equis  ,  &  trabibus  ,  &  muris  ;  & 
omnia  in  unum  atque  eumdem  ctnerem  abie- 
runt.  Atque  hunc  nuncium  ii  qut  cum  hn- 
jieratore  ad  bellum  profefli  erant  ,  loco 
Imperatoris  ipfius  ad  uxorem  (  haec  erat 
Dominica  Augufta  )  repnrtantes  ,  redie- 
runt  .  Ut  plane  propheticam  illam  indi- 
gnatioais  divine  pcenam  Valens  incurre- 
rit  (  /  ):  Sicut  ignis  qui  comburtt  Jilvam  , 
&  ficut  flamma  comburens  montes  ;  itaper- 
fequerts  illos  tn  tempeftate  tua  ,  &  iti^.. 
furore  ttto  conturbabis  eos.  Yofi  barbarorum 
difceffum  (  inquit  (k  )  Zonaras  )  cum  Im- 
ptratorts  corpus  quxreretur  ,  inventum  efl 
tn  tts  tcdtbus  ,  ubi  combuftus  fuerat  ,  ve- 
tus  frpulcrnm  cum  hac  inkriptione  ;  HIC 
MACKDO  MIMAS  IMPERATOR  EST 
SITUS  ;  quod  quidem  fpeftabat  ad  oracu- 
lum  illud  Valenti  antea  demonftratum  eo 
diftico: 


Mtfer  ad  Mimanta  magnum  iter   capeffito 
Qitus  :  foic  te  fievx  mortis  opprimet  dolor  ; 

hsec  enim  in  fomniis  ipfis  dicla  teftatur  au- 
#or  ,  ab  eruditis  interpretata  de  M'man- 
te  monte  Afiae  ad  mare  fito.  PrTecelferunt 
&  alia  figna  praenuncia  mortis  Valentis» 
ut  infcriptio  illa  repertaChalcedone  ,  nec- 
non  vulgi  clamores  Antiochix  editi  :  VI- 
VVS  ARDEAT  VALENS;  &  alia  quae 
Ammianus  (/)  narrat» 

Ex  hujufmodi  acerbiffima  illara  a  bar- 
baris  clade  fub  Chriftiano  Impevatorc,  da- 
tum  eft  Gentilibus  occafionem  omnem  ca- 
ptantibus  in  Chriftianam  religionem  inful- 
tandi  argumentum  haud  leve  ;  ad  q»od 
Orofius  ,  dum  de  his  agit  (m);  Confole- 
tur  fe ,  fed  in  hoc  folo  pervicacia  ,  mife- 
riaque  Gentium  ,  quta  temporibus  ,  &  re- 
gibus  Chriflianis  tantx  Jimul  congefix  cla- 
des  preffam  Reipublic<e  oneravere  cervi- 
(emy  everfie  provincice,  deletus'  exercitus , 
Imperator  incenfus  ,  Magnum  re  vera  hoc 
efl  ad  noftrum  dolorem  ,  magifque  miferum  , 
quo  magis  novum .  Sed  qutd  hoc  ad  con- 
Jblationem  proficit  1'aganorum  ,  qui  palam 
pervident  &  in  hts  quoqtte  ;  perfecutorem 
Ecclefiarum  fuifje  punitum  ?  Untts  Deus  «- 
mm  fidem  tradtdit  ,  unam  Ecclefiam  toto 
Orbe  dijfundit ,  hanc  afpicit  ,  hanc  dtli- 
git  ,  hanc  defendtt .  Quolibet  fe  quifquif 
nomine  tegat  ;  (i  hrtic  non  fociatur  ,  alte- 
nus  ;  fi  hanc  impupnat ,  inimicus  eft  •  Con- 
Jalentur  fe  Genttles  in  quantum  volunt , 
Judceorum,  hxrettcorumque  fuppliciis  ;  tan- 
tum  &  unum  Deunt  ejfe ,  &  eumdem  perfo- 
narum  acceptorem  non  effe ,  vel  ex  hac  po- 
a/Jimum  Valentis  extmili  probatione  fa- 
teantur .  Gothi  antea  per  Legatos  fuppli- 
ces  popofcerunt ,  ut  illis  Eptfcopi*  a  qtti- 
bus  Chriftianie  fi<de't  regulam  difcerenty 
mitterentur .  Valens  Imperator  exitiabili 
pravitate  doclores  Ariani  dogmatis  mtfit  : 
Gothi  primce  fidei  rudimentum  ,  qttod  ac- 
cepere  tenuerunt ,  Itaque  juflo  Dei  jttdicio 
ipft  eum  vivum  incenderunt  ,  qui  propter 
eum  etiam  morttti  ,  vitio  erroris  arfuri 
Junt,  Hucufque  Orofius  ;  &  quidemappo. 
fite  accidit ,  ut  quos  Valens  ex  fide  Ca- 
tholica  nad  feflam  Arianam  ciDeffendam 
adduxiffet,  immo  conditione  pacla  icVi  fcs- 
deris  coegiflet,  ab  iifdem  flammis  ultri- 
cibus  cremaretur,  digno  fupplicio  impio- 
vum  « 

Quod  ad  cladem  acceptam  fpec>at ;  e- 
quidem  perfidia  Imperatoris  tot  tamifque 
malis  exagitatum  effe  Romanum  Impe- 
rium,  cum  prudentes  omnes  aeque  fenti- 
rent,  fancliffimi  quoque  viri  Ecclefiarum 
magiftri  fua  ipforum  teftificatione  pofte- 
ris  fcriptorum  monumentis  reliquere  te- 
ftatum:  nam  ante,  Orofium  Gregorius  Na- 
7.ianzenus  refricans  ilta  adeo  trirtia,  fic 
dixit  («)  pro  concione  Conftantinopoli : 
Gravia   Junt     infuper    quce    nunc  partim 

cer- 


0)  Amm, 
/.3.. 

xxvir. 

Gentilcs 
quid  \n 
Chriftia- 
nam  reli- 
gionem . 

(m)  Oref. 
/.7.  f.33. 


XXVIII. 

Perfidu 
non  igna- 
via  perdi- 
dit  Rom. 
Impe- 
rium. 

(»)  Greg. 

Nxz,.  orat. 
dc  Fx.ce  . 


CumCrkicePagii. 


415 


Christi 

378- 


Damasi  Pap. 
12. 


Gratiani  12.     T..«- 
tt  lMrr. 

Valentin.  3. 


(.1)  Ambr. 
de  fide  ad 
Cratian. 
l.i. 


XXIX. 


Saraceni 
liberant 
Conitanti- 
nopolim  . 


(b)  Amm. 


(c)  SccraU 
l.%.  r.i. 
frf;  Sozom. 

i.J.C.l, 


(e)  Amm. 
iib.$i. 


cernimus ,  partim  audtmus .  Tatritt  capti- 

vttate  opprejjx^  innumerabtles  copite  fer- 

fo  procumbentes  y  terra  cruore  <sr  cadave- 

rum  mole  l  ilnrans  ,  extera   natio  altenam 

Tegionem  velttt  propriam    percurrens ,   wo« 

ob  defenforum  molliciem  &  tgnaviam  (  ne- 

que  enim  eam  quifqtte  accufet  :  bt  enim  tl- 

U  funt  qui    univerfum   pene  Orbem  bello 

atque  annis  fubegerunt  )  fed  propier  vitia 

nojlra  ^impiamque  doclrinam  adverfus  Tri- 

nitatem    tnv.tlefcentem,    Haftenus  Grego- 

rius  ;  eadem  quoque  (  ut  vidinms  )  S.  Am- 

brofius  (  a  )  vaticinando  ante  teftatus  eft  ; 

nempe  ob  impietatem  Principis,  &  blaf- 

phemias  fuorum  gregalium  in  Filium  Dei, 

atque  perfecutiones  adverfus  pios  fanclof- 

que  viros  ab  eifdem  excitatas ,  digna  p^c- 

catis   ultione   penfata,  traditos  elie  eof- 

dem  in   manus   barbarorum;  fore  tamen, 

ut  per  impios  illata  tam  gravis  Romano 

Imperio  jaclura  ,   per    pios  viros  ,    nem- 

pe    Italos  ,   ut    ait ,  Catholicos    inquam 

ipfos  ,  fub   Gratiano   ad   bellum    profici- 

fcentes,  refarciretur  ,   pellendofque  elfe_» 

barbaros  &  in  priftinum  ftatum  reftituen- 

dum  Impsrium  ;  qux  cunfta  vera,  explo- 

rataque  in  omnibus  probavit  eventus. 

Antequam  autem  adventaret  Occidenta- 
lis  exercitus  ,  audita  clade  Orientalium  , 
neceque  Valentis  ,  confedit  ad  tempus 
Sirmii ,  donec  adverfus  vicftores  Gothos 
majoribus  fulcirentur  auxiliis  :  alii  vero 
qui  erant  in  Oriente  Catholici  ,  Conftan- 
tinopoli  periclitanti  fuppetias  attulere  ■ 
Etenim  veluti  miraculo  accidit ,  ut  praefto 
fuennt  Saraceni,  iidemque  non  Chriftia- 
ni  folum ,  verum  &  Orthodoxi  (  ut  vidi- 
mus  )  fub  fancliffimo  Epifcopo  Moyfe  a- 
nachoreta .  Ammianus  (b)  enim  de  Gothis 
poft  victoriam  confecutam  tradit  tentafle 
primo  crebris  infultibus  Hadrianopolim , 
fed  fpe  fruftratos  concefiiffe  Perinthum  ; 
verum  inde  quoque  ejectos  ,  veniffe  Con- 
ftantinopoUm  ,  eamque  obfidione  cinxif- 
fe .  Quo  modo  autem  fic  laborantes  Ci- 
ves  a  Saracenis  fint  liberati,  Socrates  (c  ) 
ita  narrat ,  atque  Sozomenus  (  d  )  :  Barba- 
ri  (inqait  ifte)  vicloria  elati  Thraciam 
univerfam  depopulati  funt  ,  &in  ipfa  fub- 
urbta  demitm  Conflantinopolis  incurfiones 
fecerunt  .  Kebus  tunc  in  difcrimen  addu- 
clis)  in^enti  prtefidio  fttere  primum  pau- 
ci  quidam  ex  confuederatis  Saracenis  eL. 
Mavia  ipforum  Regint  fubmijfi  ;  detnde  & 
ex  ipfo  populo  quamplurtmi .  Hi  enniL^y 
quia  Domtnica  Valentis  uxor  ipfis  ex  te- 
rario  certum  flipendum  perfolvebat  (  ut 
quifque  poterat)  armati  olvtam  bofltbus 
terunti  eofque  fatlo  impetu  procul  ab  ur- 
be  fugarttnt .  Hoec  ipfe;  fed  paulo  fufius 
ac  dilucidius  Ammianus  his  verbis  (  e  )  : 
Saracenorum  cuneus  (  fuper  quorum  orj. 
fine  ,  &  moribus  divsrfis  tn  locis  retttli- 
mus  fapra)  ad  fortem  magis  expeditiona- 
lium  rerum  ,  qaain  ad  concurfatorias  babi- 


lis  pugnas ,  recens  illuc  accerfitus  ,  c on- 
grejjurus,  barbarorum  globo  repente  confpe- 
clo,  aCivitate  fidenter  erupit:  diuque  ex- 
tento  certamine  pertinaci  ,  otquts  partes  di- 
fcejjere  momentts  •  Sed  Oritntalis  tttrmaL. 
novo  neque  ante  vifo  fuperavit  eventtt . 
Ex  td  enim  crmitus  quidam^  nudus  omnia 
prteter  pubem  ,  fubraucum ,  &  lugubre  flre- 
pens  ,  educlo  pugione  ,  agmini  fe  medio  Go~ 
tborum  inferutt ,  &  interfeili  bojlis  jugu- 
lo  labra  admovit ,  ejfufumqtte  cruorem  ex- 
bttufit,  Quo  monflruofo  miraculo  barbari 
terrtti,  poflea  non  ferocientis  more ,  cum 
agendum  appeterent  aliquid,  fed ambiguis 
grejfibus  incedebant,  Haec  Amianus:  Ad- 
dit  vero  his  ,  Gothos  omnes  jam  foedera- 
tos  ante  ,  in  militiamque  acceptos  atque 
fecuros  ,  una  die  opera  Julii  Magiftri  mi- 
litia;  trans  Taurum  ex  improvifo  elfe  juf- 
fos  occidi ,  datis  ad  alia  loca  ubi  dege- 
rent  ad  Provinciarum  reclores  fecretis 
litteris . 

At  quantum  roboris  eflet  ad  barbaros  , 
eofdemque  h^reticos  propellendos  fides 
Catholica  etiam  in  homine  inerme  &  in- 
firmis  viribus  ,  fatis  apparuit  in  S.  Acho- 
lio  Epifcopo  Theflalonicenfi  ,  qui  eofdem 
barbaros  ab  ingreffu  ejus  Civitatis  his  tem- 
poribus  faepe  repreflit;  quod  S.  Ambrofius 
docet  his  verbis  (  /)  :  Hunc  tpfum  nimirum 
Acholium,  toties  ingruentibus  Gothorum 
catervis  ,  nequaquam  tamen  pottterunt  bar- 
barica  penetrare  tela  ,  expugnare  mttlta- 
rum  gentium  bellicus  furor .  Denique  in^. 
cxteris  populatores  locts  ,  illic  pacem  ro- 
gabant  ,  Miranttbufque  quid  fibi  fine  mi- 
lite  ulloobfifieret ;  a  prudenttortbus  inti- 
mabatur ,  Eliftei  tntus  imitatorem  degere 
tetate  fupparem^  non  imparem  fpiritu  ;  ca- 
verent ,  ne  exemplo  Syriaci  agminis  ,  fibi 
quoque  ctecitas  ojfunderetur  .  Et  tamen  ctr- 
ca  dtfcipnlos  fuos  diverfa  funt  dona  Chri- 
fli .  Elifoeus  quidem  in  Samariam  captivas 
acies  induxit  Syrorum  :  fanilus  autem  A- 
cboltus  precibus  fuis  fecity  ut  de  p.trtibut 
Mace  doni <c  victores  fugaret,  Honne  &  b)C 
intelligimus  virtutis  fuperioris  fuijfe  ,  ut 
ubi  miles  nullus  aderat  ,  illic  pelhrentur 
fi'ie  milite?  Konne  &  boc  ccecttatis  eft  , 
ut  fugerent ,  quos  nullus  urgebat  ?  Sed  ur- 
gebat  ,  &  prxliabatur  Santtus  Acholtus , 
non  gladiis  ,  fed  orationibus ,  «0»  telis  , 
fed  meritis .  An  incognitum  nobis  eft  ,  di- 
micare  funftos  etiam",  cum  ferientur  ?  Et 
paulo  poft,  quo  modo  pulfi  fint,  declarat 
haec  addens : 

Hon  enim  inani  metu  ,  nec  fuperfita  fu- 
fpicione  ■%  fed  feviente  lue>  &  ardintt  pe- 
fttlentia  perturbati  Gothi  ac  territi  funt. 
Denique  tum  fugerunt ,  ut  evaderent  ;  re- 
grejji  poftea  pacem  rogaverunt  ,  ut  vive- 
rent ,  Vtdimus  itaque  tn  tanti  viri  meri- 
tis  fuperiora  fiecula  ;  &  opera  Vropheta- 
rum  ,  qute  legebamus  ,  afpeximus  .  Qua/t 
Eltfeus  inter  arm.it  inter  acies  dum   vi- 

xit 


XXX. 

Acholiu» 
Ep;fco- 
pus  Thef- 
falonicen- 
fis  fug.it 
Gothos . 

(f)  Amhr. 
efrfl.l  9. 


XXXI. 

Fugtexer. 

citusGo- 
thorum  . 


45S 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRTSTf 


Damasi  Pap. 

12. 


Grattavt  12. 

Valentin.  g. 


Impp. 


xxxii. 

Clades  a 
Gothis  il- 
latoe. 
(a)  Amm. 
lib.ti. 


(h)  Hiero», 


(c)  Hieron. 
de  Script. 
Ectl. 
XXXIII. 


ieit ,  verfatus  efl  \  meritis  fuis  componens 
prxlta  .  Haftenus  S.  Ambrofius  .  Ex  qui- 
bus  plane  perfpicue  declaratum  eft,  da- 
tum  effe  Gothorum  agminibus  adverfus 
Romanum  exerciturn  robur  propter  p.c- 
catutu ,  ipfam  fcilicet  perfidiam  Impera- 
toris  ;  quibus  ubi  fide?  V;;ra  licet  iner- 
mis  occurrit  ,  eafdem  ferratas  barbarorum 
cohortes  redditas  effe  prorfus  imbelles  ; 
fuperaffeque  fenem  unum  omnem  exerci- 
tum  barbarorum ,  qui  victor  Regem  di- 
midiae  Oibis  partis  fubegerat  ,  extinxe- 
ratque  una  cum  fuis  copiis  Imperatorem. 
Adeo  ut  fi  hiberent  G;ntiles  qud  obla- 
trarent  in  religtonem  Chriftianamob  per- 
fidum  ducem  ;  non  deeffet  quid  mirantes 
prsdicarent  ob  fanctum  Ep:rc:>pum  legi- 
timum  fidei  Catholic^e  cultoretn  ac  de- 
fenforem  . 

Receffiffe  ex  his  regionibus  perfraclos 
Gothos ,  atque  retrogreffos  devenilfe  uf- 
que  ad  Julias  Alpes ,  Ammianus  (a)  af. 
firmat;  eofdemque  palabundos  omnia  quae 
fibi  occurrerent,  devaftatfe  ,  S.  Hierony- 
mus  tradit,  dum  non  has  tantum  hoc  an- 
no  illatas  per  barbaros  clades ,  verum  a- 
lias  fimnl,  congerens,  qu-e  poftea  per  q'ia- 
tuor  luftra  acciderunt,  ita  fcribit  ad  He- 
liodorum  (  b  )  :  Vtgintt ,  inquit ,  &  eo  am- 
plius  anni  funt ,  quod  inter  Conflantino- 
polim  &  Alpes  Julias  quotidie  Romanus 
fanguis  effunditur:  Scyihiam,  Thraciamt 
Macedoniam ,  Dardaniam ,  Daciam ,  Thef- 
faltam  ,  Achajam  ,  Eptros  ,  Dalmatiam  , 
cuncJafque  Pannonias  Gothus  ,  Sarmata^ 
Quadusy  Alanus,  Hunni ,  Vandali  ,  Mar- 
comanni vaflant  ,  trahunt  ,  rapiunt  .  Ouot 
matronce  ,  quot  virgines  Dei  ,  &  ingenua 
nobiltaque  corpora  his  belluis  fuere  ludi- 
brto?  Capti  Epifcopi ,  interfetti  presbyte- 
ri  ,  &  dtverforum  offlcia  clericorum  ,  fub- 
'verfe  eccle/tiCy  ad  altaria  Cbrifli  flabtt- 
lati  equi ,  martyrum  effojfe  reliquia  ;  ubi- 
que  luSius  ,  ubique  gemitus ,  &  plurima 
mortis  imago  :  Romanus  orbis  ruit ,  & 
tamen  cervtx  noflra  erecla  non  fleftttur  . 
Quidputas  nunc  animi  habere  Corinthiost 
Athenienfes  ,  Lacedtemonios  ,  Arcadas ,  cun- 
clamque  Grxciam  ,  quibus  imperant  bar- 
hari?  Haec  Hieronymus  ,  ex  cladibus  mun- 
di  confolans  Heliodorum  Iugentem  nimi- 
rum  Nepotianum ;  caeterum  eadem  Go- 
thorum  incurfione  patriam  fuam  ,  Strido- 
nem  civitatem  ,  fuifle  fubverfam ,  alibi 
idem  tradit  (  c  )  . 

Extinfto  Orthodoxae  fidei  perduelle  Va- 


lenre,  irrita  pariter  reddita  funt  ejus  edi- 

clapro  Ariana  h^refi  adverfus  Catholicam 

fidem  faepe  ftatuta ,  cum    &  qui  (  ut  di- 

(ftum  eft  )  anno  fuperiori  exules    relaxati 

funt ,    etiam    facultas    iifdem     data    fuit 

ad  fuas  revertendi    Ecclefias,   a    quibus, 

Arianis  Epifcopis  fubrogatis,   ejecti    fue- 

rant.  Agens  de  his  Sozomenus  hsec  ait  (d): 

Grattanus  interim  una  cum  fratre  univer- 

fum  Romanum  lmpertum  adeptus  ,  cum  pa- 

trui  fententiam  non  probaret ,  qua  tlle  per- 

tinaciter  tflos  ,  nempe  Catholtcos  ,  fuerat 

perfecutus ,  qui  reltgione  ab  ipfo   dtjjenfe- 

rant  ;  omnibus  iis  qtti  ab  tllo  vivente  re- 

Itgionis  ergn  in  extlium  pulfi  fuerant ,  re- 

ditumconcefftt  (  ad  fuas  fcilicet  Ecclcfias  ) 

legemque   tulit ,    ut  quifque   libere  quam- 

cumque  religionem  ,  quemcumque  ccetum  vel- 

let ,  feclaretur  ,  exceptis  Manicbais  ,  Vbo. 

tinianis  ,  &  Eunomianis  .    Ita  ipfe  ;    fatis 

namque    vifum    Imperatori ,    ulcerofurru, 

morbum  pedetentim   curare,    hocque  pri- 

mo  initio  fidem   Catholicam    pottliminio 

rettituere  ,  ac  viros  Catholicos  fus  Eccle- 

fiis  reddere  ,  illofque  comprimere  haereti- 

cos    primum  omnium ,  qui   execrabiliores 

haberentur:   nam   Eunomiani  ejus    pravae 

seftimationis  erant ,   ut  ipfos    Ariani  quo- 

que  deteftarentur ,  licet  re  vera  impieta- 

te   confortes;  de  iifdem  enim  ita  Ambro- 

fius  ad  Gratianum  (  e  )  :  Sed  quem  potif- 

fimum  legam  ?   Eudoxium  ,    Eunomiumve  , 

an  Arium ,  vel    ALtium    ejus   magiflros  ? 

plura  enim  nomina  ,  fed  una   perfidia  ,  in- 

firmitate  non  dtffon  tns  ,    communione  dif- 

cordans  ,  non  dtjjimilis  fraude ,  fed  cogita- 

tione  difcreta.  Cur  enim  Cecum  nolint  con- 

venire  ,  «0«  intelligo  .  Eunomii  perfonam 

dtffugiunt  Ariani  ,  fed  ejus  perfidtam  af- 

ferttnty  impietatem  ajfequuntur  .  Ajunt  eum 

prodtdifle  effufius    quce    Arius   fcripferat  • 

Magna  cacitatis  effufio ,  aut~lorem  probant , 

executorem  refutant .  Itaque  nunc  in  plu- 

res  fe  fe  divtfere  formas:    alit  Eudoxium  > 

alii  Eunomium,  vel   ALtium ,  alit   Palla- 

dium  ,  vel  Demophilum  ,  atque  Auxentium  , 

<vel  perfidite  ejus  hcerefes  fequuntur  ,  alii 

diverfos  .   Ita  S.  Ambrofius  de  una  Ariana 

haerefi    diverfis  capitibus   fibilante,   quo- 

rum  duo  illa  praecipua  primo  demetenda 

prsfenti  fanctione  hoc  annoGratianus  con- 

flituir;  cujus   etiam   editae  legis  meminit 

Socrates  (/) . 

At  licet  de  Arianis  nullam  faftam  efle 
in  edicto  mentionem  Socrates  demonftra- 
re  videatur  ;  tamen  fatis  eos  lege  Gratia- 

ni 


Gratiani 
ediftum 
pro  Ca- 
tholicis* 


(d)  Sozom. 
l.-j.c.i. 


fe)  Amlr, 
de  fide  ad 
Gratiitn.U 
l.f.4. 


C/,  Socrat. 

l.z    C.7.. 

XXXIV. 


PAGIUS  A  num.  XXXIV.  ad  L.  Concilium  Antioche. 
VIII.  nu>n  nono  poft  Bafilii  obitum  menfe  celebra- 
Synudus  tum  ,  tefte  Gregorio  Nyfteno  in  epiftola  ad  O- 
Antiochenti  lympium,  pertinet  ad  menfem  Oclobrem  anni 
avnoCCC-  trecentefimi  oclogefimi  ;  ideoque  ante  eum  an- 
LXXX.  num  Bafilius  mortuus  non  eft  .  Valente  curren- 
cuatfj  .  ti  anno,  menfe  Augufto  ,  extinclo  ,  Gratianus 
runftos  ,  qui  ab  eo    in  cxiltum  ejccti  futrttnt ,  rs- 


vocawit .  Lege  prsterea  fanxit ,  ut  omnes  eujuf- 
cumqtte  Rcligionis  homines  in  TLcclefiis  conveni- 
rent :  foli  autem  Eunomiani ,  Photiniani  &  Ma- 
nichxi  pellerentur  Ecclefiis  .  Ita  Socrates  lib.  J. 
cap.  1.  cui  fuffragatur  Sozomenus  lib.  7.  cap. 
1.  Tum  anno  trecentefimo  feptuagefimo  nono  , 
tertio  Hona-s  Augufti  ,  Mediolani  aliam  Legetnu. 
dedit  ,   qua  cam  revocavit ,   omnefque  haerefes 

per- 


Christi 

378. 


CumCriticePagil. 

Damasi  Pap. 
12. 


GltATIANI    12. 

Valentin.j. 


457 

Impp. 


*>'  pirftrictos  efle  j  videri  poterat,  curru. 
juffu  ejufdem  Imperatoris  juberentur,  Ca- 
tholicis  ,  quas  occupaverant ,  Ecclelias  ce- 
dere,  de  qtia   quidem  lege  hrc  Thcodo- 

(a)  Tbcod.  retus  (a  )  :  Confcripjit ,  inquit  ,  hgem  , 
/.j.f.i.       qUa  jubebat ,  tum  pafiores  ejeclos  tnexi- 

.     Itumredtre ,  futfque  prepibus  rellttut  .  tum 

lexadver--' a.a s  r.cclejias  tradt  tts  qut  Damajt  com- 

fus  Aria-  muntonem  amplexarentur .  Htc  Damafus  E- 

nas.  fifcopus  Romanus  fuit    in   illtus    Ecclejict 

admtnijlratione  fuccefjor  Liberii  ,  vtr  fa- 

ne  prjpter   vitce  prcejtabtlis  ornamenta  in- 

Jignis  ;    qui  quoad  ejus  Jieri  foterat  ,   do- 

ftrinam   Apojiolicam   affidue    tutatus    ejt . 

Vt  autem  hx ,  quam  dtxi  modo  ,  majorem 

baberet  aucloritatem  ,  mijit  cum  ea  Ducem 

Baporeniy   <virum  id    temporis  propter  no- 

vitnis  &  famce  celebritatem  factle  protftan- 

tiffimum;  cui  dedit   in   mandatts ,  ut   tutn 

Arianx  blafphemiee  prcecones  ,   tamquam-. 

frras   quafdam   agrefles ,    ex   facrofanilts 

lcmplis  exigerety  tumoptimos  pafiores  fan- 

His  eorum  grepjbus  refittueret.  Ha?c  Theo- 

doretus  .  Vides  ,  lecTor  ,    quam   fcite  at- 

3ue  prudenter  in  tanra  h:ereticorum  ac 
iverfarum  haerefum  colluvie  nortt  pien- 
tiflimus  Imperator  ,  una  data  tefTera ,  Ca- 
tholicos  diftinguere  ab  harreticis  ,  nempe 
communicJtione  cum  Romano  Pontifice ; 
nimirum  ex  more,  illos  dumtaxat  Ortho- 
doxos  effe  fignificans  ,  quibus  tali  ediro 
figno  fincerae  &  folidae  fidei  comproba- 
tis ,  tuto   committendae   forent    Ecclefiae. 

(b)  Theod.  Subdit  Theodoretus  (b  ),  ipfum  Saporem 
J.5.  €.$.      Ducem  a  Gratiano  cum  edicTo  in  Orien- 

tem  niiffum  ,  venifTe  Antiochiam,  edictum- 
que  promuJgafiTe,  cujusoccafioneillicCon- 
cilium  celebratum  fuit. 

Qui  igitur    Valentis   primum   ediclo  ab 
exilio  relaxati  funt  Epifcopi   Orthodoxi  , 
Amioche"  Gratiani  vero  fanclione  fuas  Ecclefias  re- 
num.        cepere  ;  unanimi  confpiratione  ,  mutuoque 
Ann.    Eccl.  Tom.   V. 


XXXV. 

Concilium 


PAGIUS  perpetuo  eonquiefcere  julfit.  Ea  Lex  memora- 
tur  in  Eoitome  eo  anno  num.  III.  eftque  %• 
Codicis  Theod.  De  H&reticis  .  Tum  The;  dofius 
Magnus  anno  trecentefimo  oclogefimo,  Kalen- 
dis  Martii  ,  TheiTalonicar  ediclum  promulgavir, 
quo  juffit  omnes  fn  ea  Religione  verfari  ,  quam 
Damifus  Pontifex  ,  &  Petrus  Alexandria:  Epi- 
fcopus  fequerentur.  Ea  Lex  fecunda  eft  Cod. 
Theod.  D<?  Fide  Catholica.  Theodoretus  tamen 
lib.  $.cap.  i.  ubf  narravit  ,  Gratianum  hoc  an- 
no  Valenti  patruo  fuccefliJTe  ,  ait :  Lege  lattt 
pncepit  ,  ut  Pajlorei  qui  in  exilium  ejecli  fue. 
rant ,  redirent  ,  utque  sdes  f.tcrs.  iis  traderentur , 
qtti  cum  Damafo  communicxrent .  Ea  Lex  hodie 
non  extat  •  Addit  Theodoretus :  Porro  Jimul  cum 
Lege  Saporem  quoque  Magiftrum  militum  mifit  , 
qui  tunc  celeberrimus  hahebatur ,  (£*  Ariann  qui- 
dtm  blajphemit  prsdicatores  ,  tanquam  feras  quaf. 
dam  a  facris  tdibut  excludi  jujjit  •  optimis  au- 
tem  Pajloribut  ac  Divino  gregi  eafdem  rejlitui . 
Atque  id  quidem  in  Jingulis  Provinciis  Jine  con- 
troverjix  executioni  mandatum  e/l  :  Antiochia  Ve- 
ro ,  qu*.  Metropolis  ejl  Orientis  ,  hujufmodi  con. 
tentio  extitit ,  (ifc.  Tum  capite  fequenti ;  quas 
idem  Sapores  poft  Concilium  Antiochenumprac- 


confenfu  hoc  anno  menfe  Septembris  An- 
tiochia?  convcnerunt,  ut  profrrata?  Orien- 
tali  Ecclefiae  paribus  votis  confulentcs  , 
fuppctiafque  laturi  ,  quid  agendum  cfTet, 
una  deccrnerent.  Sed  antcquam  de  tebus 
in  eo  Concilio  geftis  narrationem  aggre- 
diamur;  ne  quid  animi  arbitrio  abfquc-* 
majorum  teltiricatione  temere  effundere-» 
vidcamur  ;  quod  ad  tempus  fpeftat,  do- 
cet  id  in  pnmis  Gregorius  NyfTenus  in_. 
epiftola  ad  01ympiu'ii  monachum  de  vita 
obituque  S.  Macrinae  fororis  :  cum  enim 
ibi  dicat  ejufmodi  Synodum,  cui  ipfe  in- 
terfuit,  Orthodoxorum  Epifcoporum  col- 
leclam  Anriochis  nono  menfe  ab  obitu  S. 
Bafilii,  quem  fuperius  demonfiravimus  hu- 
jus  anni  exordio,  ipfis  Kalendis  Januarii, 
ex  hac  vita  migraffe;  plane  ejufdem  irre- 
fragabili  aucToritate  dicendtim  eft,  eani 
hoc  anno  menfe  Septembri  fuilfe  habitam. 
Sed  fubdam  verba  Gregorii  (c):  Vofl 
banc  jacluram  (  nempe  obitus  S.  Bafilii  E- 
pifcopi  Caefareae  Cappadociae )  mnus  men- 
Jfis  aut  paulo  amplius ,  cum  Epijcoporum 
Conciltum  indiclum  efl  Antiochice  ,  cui  nos 
item  interfuimus.  H:ec  quod  ad  tempus 
pertinet. 

Qua?  autem  in  eo  Concilio  gefta  fint,  ex 
abditis  perquirenda  funt  Iocis.  Atque  in  pri- 
mis  memoria  repetendum  ,  quod  faepe  fie- 
pius  diverfis  obortis  occafionibus  dixiffe 
mentinimus:  Catholicos  Antiochenos  Nicae- 
dx  fidei  profelforesfuifTelongo  fchifmate, 
'  nempeatempore  Juliani,  ab  invicem  fepa- 
ratos ,  inhsrentibus  aliis  Meletio,  Paiili- 
no  aliis  communicantibus :  negotium  au- 
tem  tale  erat,  ut  totus  ferme  Oriens  ,  & 
fortafTe  etiam  Occidens  in  fchifma  indu- 
ci  facile  poruiffet ,  pro  cujufque  ftudio  al- 
terutri  parti  aliis  faventibus,  aliis  adver- 
fantibus  .  Quod  igitur  defperata  prorfus 
videretur,  ac  fruilra  tentata  omnis  me- 
M  m  m  de- 

ftiterit  narrat  Theodoretus  .  Quare  cum  Sapores 
poft  Synodum  Antiochenam  Legem  a  Theodofio 
Magno  anno  trecentefimo  oclogefimo  datam  pro- 
mulgaverit,  conftar,  ante  eum  annum  Bafilium 
e  vivis  non  cxceiTJ/Te  ;cum  Concilium  Antioche- 
num  nono  poft  obitum  ejus  menfe  celebratum 
fuerit . 

Nec  eft  quod  quis  dicat ,  Saporem  a  Gratiano 
in  Orientem  miflum  eife  ,  ut  Legem  ab  eoante 
PrincipatumTheodofiiemilTim  exequeretur  ;  non 
vero  eam  ,  quae  anno  trecentefimo  oclogeflmo  , 
a  Theodofio  Migno  data  eft  .  Illud  enim  ,  in- 
quit  Valefius  in  Notis  ad  prarfjtum  locum  Theo-  , 
doreti  ,  nunquam  a  Gratiano  prarfumhim  fuif-  , 
fet  ,  fi  tunc  temporis  Tbeod<Jius  Orientis  Im- 
perium  obtinuiiTet .  Sed  vana  ha?c  Valefii  eva- 
fio .  Quemadmodum  enim  Valentinianus  poft- 
quam  Valentem  fratrem  Orientali  Imperio  prar- 
pofuit ,  negotiis  Orientis  fck  farpe  immifcuit , 
adeo  ut  Ammianus  lib.  i€.  cap.  4.  fcripferit  , 
Valentem  fratri  i»  modum  apparitoris  morigcrum 
fuilTe  :  ita  non  dubitandum  ,  quin  Gratianus  ne- 
gotio  Fidei  ante  eveflionem  Theodofii  ccepto, 
fefe  interponere,  illudque  ad  debitumfinem  per- 
ducere  voluerit .  Rem  itaque  ita  fe  habuiiTe  exi- 

fti. 


(c)Gregi 
Nyflen.  ad 
Olymp. 

apud  Snr, 
tom.$. 


XXXVI. 

Conciliati 
fimul  Me- 
lctiusat- 
quc  Pauli- 
nus. 


458 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chbisti 

378' 


Damasi  Pat. 


12. 


Grattani    12.  T 

VALENTIN.3.  IMPP' 


(*)   Socritt, 
/.?.  f.J. 
(b)  So- 
zom,  lib, 
j.cap,^. 
(  t)  Thco- 
dor,  Hb,$, 
tap,l. 

xxxvu. 
FUvianus 

quid  fn 
Paulinum. 


PAGIUS 


dela  erigendarum  Orientis  Ecclefiarum, 
nifi  in  una  eademque  pacis  &  unitatiscon- 
cordia  convenirent;  ante  omnia  ejufmodi 
inveteratum  fchifma  tollendum,  Patres  ne- 
ceffarium  exiftimarunt .  Hujus  itaque  rei 
caufa  Antiocbi*  (  UDI  malum  exortum  e- 
rat  atque  in  immenfum  coaluerat  )  duxe- 
runt  iili  celebrandum  efle  Concilium.  Ubi 
quodneutra  pars  alteri  cederet,  remedium 
iilud  excogitatum  eft ,  ut  inter  utramque 
partem  ita  tranfigeretur  (  quod  fuperius 
diximus  )  nempe,  ut  cum  alreruter  ex 
duobns,  Paulinus,vel  Meletius,  prior  ex 
hac  vita  decederet ;  qui  fuperftes  efiet  ,  in 
Jocum  demortui  nullo  alio  creato  Epifco- 
po  fucceffore,  folus  remaneret  Ecclefiae  il- 
Jius  Antiftes:  ad  quod  praeftandum  jure- 
jurando  adegerunt  fex  primores  Eoclefioe 
illius  presbyteros,  qui  propinquiores  ad 
eum  gradum  confequendum  efie  videren- 
tur;  quodquidem,  ambabus  partibus  con- 
fentientibus,  fuit  falubriter  conftitutum  : 
teftantur  id  Socrates(a)  atque  Sozomenus 
(£),  &  alii  hos  fecuti,  quibus  potius 
ftandum  efie  ,  quifque  jure  fentiet,  quam 
Theodoreto,  quem  in  fuo  narrationis 
contextu  errores  admifcuiffe  cognofcet, 
dum  ipfe  res  tunc  Antiochiae  geftas  fic  nar- 
rat  (c ) : 

Id  temporit  autem  adventante  Antio- 
chiam  Sapore  Duce  ,  cum  legem  Gratiani 
oftendiftet  ;  Paulinuf  fe  apartibut  Damafi 
ftare  conftanter  affirmat ;  idem  quoque  af- 
firmat ,  morbo  errorir  fui  occultato  ,  A- 
follinarit ,  At  divinut  ille  Meletiut  (e  & 
quiete  gejfit ,  &  ab  eorum  contentione  con- 
tinuit,  Elavianut  vero  vir  fapientiffimut , 
qui  adbuc  fuit  ex  numero  pretbyterorum  , 
ad  Paulinum ,  Duce  audiente  ,  fic  verba 
facit ,  Si  Damaft  communionem^  0  amice 
ampleclerit  ;  nobit  tuce  &  tlltut  doftrince 
confenfum  ,  cognationemque  manifefto  com- 
monftra  :  Kum  tlle  unam  Trinita'it  ejjen- 
tiam  confitetur  ,  trefque  perfonat  palam_, 
prcedicat ;  at  tu  contra  Perfonarum  Trtni- 


ftimandum  .  Prajfenti  anno  ,  Valente  extinclo  , 
edicli  in  favorem  Orthodoxorum  emifii  execu- 
tio  Sapori  Orientis  Duci ,  ut  docet  Theophanes 
in  Chronico  ,  a  Gratiano  mandata  ,  &  quin- 
que  poft  menfes  ab  ea  morte  ,  Theodofius  Xm- 
ferator  Orientis  renuntiatus  ,  cui  Gratianus ,  qui 
cum  hoc  honore  donavit  ,  eam  Fidei  caufam 
commendavitj  utque  Sapores  mandatam  (ibi  com- 
miftionem  profequi  poflet,  poftulavit .  Vide- 
tur  itaque  inter  utrumque  convenifle,  nt  Har- 
retici  omnes  comprimerentur ,  Saporefque  Le- 
ges  omnes  hanc  in  rem  latas  ve!  ferendas  exe. 
queretur ;  quod  cum  conjeclura  fcripfiflem,  ga- 
vi(us  fum  illud  poftea  in  Theophane  literis  man- 
datum  reperifle  .  Ait  Theophanes  :  Cratianus 
&  Valcntinianus  Epifcopos  exiho  damnatos  data 
Lege  revocaverunt  ad  Sedes  fibi  proprias  ,  &C. />»- 
feratores  porro  Legem  Orthodoxorum  tommodo  la. 
ta>n  per  Saporem  quendam  Oricntis  Dueem  mi- 
ferunt.  Nie  Antiochiam  profcttus  ,  &c,  Quar  ver- 
ba  a  Theophane    icripta  ,  poftquam    de  Theo- 


tatem  penitut  tolltt .  Quare  oftende  do- 
clrince  confenCum ,  &  Ecclefiat  capejfe  ,  uti 
lex  jubet,  Qut  cum  tlli  ot  hac  refutatio- 
ne  obturajfet ,  ita  Apollinarem  alloquttur  : 
Demiror  ,  0  amtce ,  te  non  folum  tam  im- 
fudenter  velle  veritati  repugnare  ,  cutn^. 
certo  fctat ,  Damafum^  virum  fune  admu 
rabilem  ,  affirmare  perfeftam  no/iram  na- 
turam  a  Deo  Verbo  fumptam  ejje ;  verum 
ettam  contrartam  te  opintonem  docere  :  nam 
mentem  noftram  falute  privat  tu  quidem  . 
Quod  finot  hac  ttbi  objeftando  falft  dici- 
muty  jam  ergo  tute  novam  dofirinam  a  te 
primum  in  lucem  editam  denega  ,  Damafi 
doclrinam  ampledlere  ,  &  facrofandat  Ec- 
clefiat  capejje  , 

Cum  autem  fapientijjimut  Elavianut  cer-   xxxviu. 
fif  verifque  rationtbut  eorum  comprtffiftet  Quid  Me„ 
audaciam  ;  Meletiut   vir    omnium  manfue-  iet,us  cum 
tifftmut  comiter  admodum  &  benigne  Pauli-  Pauline. 
nnm  compellat  hit  verbit  :  Quoniam  &  m- 
hi  iflarum    ovium  procurationem   commifit 
Dominut ,    &  tu  aliarum  curam  fufcepiftty 
ipfeque     ovet    inter    ipftt    vsr<e    pietatit 
communione  confentiunt  ;  gregety    0  amice^ 
concordice    vinculit    conjungamut  ,    atque 
contenttonem   de    primatu  dtrimamut ;    & 
cum  ovet    communtter   pifcamut^    commu- 
nem  illif  rite  moderandts  curam  adhtbea- 
mut .    Quod  fi  fedet  contentionem  gignit  ; 
ego  hanc  contentionem  a  nobii  repellere  co- 
nxbor  .  Ktm  ponamut  ,  qucefo  ,    in    ea  li- 
brum  Evangelit  ,    &  utrtnque   not    fedea- 
mut .  Quod  fi  ipfe  prtut  e   vita  abtero  ; 
tu  folut ,  amice  ,  gregem  moderabertt ;  fin  * 

autem  ttbi  tllud  cowigertt  ,  ego  rurfum 
curam  ovium  pro  virili  geram  ,  Verutn^. 
tametfi  ifla  placide  &  leniter  a  Mdetto 
dicebantur :  Paultnut  tamen  illif  minime 
acqutevit .  Itaque  Dux  Saporef  ,  eorum^. 
qux  utrinque  dtfta  erant  ,  Judex  cnnfli  - 
tutut ,  magno  Meletto  Ecclefiat  tradtdtt: 
Paulinut  autem  ov.um ,  quat  ab  tnttio  tt 
reliquit  fegregaverat ,  Antiftet  perman- 
fit.  Hucufque  Theodoretus.  At  non  funt 

hic 

dofii  Magni  in  Imperii  confortium  ailumptione 
proxime  locurus  eft  .  Quare  Imperatorum  no- 
mine  tres    Imperatores  intelligit   Theophanes  . 

Theodoretus     itaque   quafcumque    Leges   poft  jj. 

Valentis    mortem   in  Orthodoxorum   gratiam  e-  omnei  Le. 
miflas   conjunclim   confiderans  ,  eafdem  Gratia-  gCS  aiver. 
no  attribuit,  refque  variis  temporibus  tam  a  Theo-   rtls  n&re_ 
doiio  ,  quam  a  Gratiano  decretas  in  unum  conjtm-  ticos  pro 
xit  .  Idque  brevitatis  &  identitatis  materiar  caufa  .  unarepu- 
Unde  ,  licet  Lex  1.  Codicis  Theodnfiani  De  Fide  tatA  . 
Catholica  ,  a  Theodoiio  data  ,  non  tantum  de   iis  , 
quicum  Damafo  ,  fed  etiam  de  iis  ,  quicum  Petro 
Alexandrinocommunicarent,  loquatur ,  per  fynec. 
dochen   tamen   Damafum  folum   memorat.    Imo 
Legem  zj.  Cod.  Theod.   De  Epifcopis  ,  datam   III. 
Kalend.     Mart.   Tbeffahnics.  ,     anno    Chrifti    tre- 
centeiimo      oclogeiimo  ,      his      verbis     Theodo- 
retus    exprimit  :    Optimis    Pafloribus   at     Divino 
gregi  eafdem  (  nempe  facras  ardes )  refinui  juflit  j- 
quod    doifte  Gothofredo  in  Comrnentario    legis  2. 
de   Fide  Catholica  obfervatum  .    Similis  /acli  il. 


Cum  Critiee  Pagii . 


459 


Chhisti 
j78. 


Damasi  Pap. 

2. 


GRATIANr       12. 

Valentin.  3. 


Impp. 


xxxix. 

Defendi- 
tur  Ptuli- 
pus  a  ca- 

lumnia 
Flaviani  • 


(a)  Spipb. 
b&refi  77. 


XL. 

Theooore- 
ti  ftropha 
detegitur. 


Iiaec  perfunctorie  rranfeunda,  fed  magna 
confideratione  adhibira  expendenda,  quod 
de  re  haud  levi  controveriia  agitetur . 

Hic  primum  attende  ,  Theodoretum  vel 
ignoraffe,  vel  diflimulaffeSynodum  Antio- 
chenam  hoc  anno  (  ut  perfpicue  eft  de- 
monftratum)  a  Catholicis  Epifcopis  con- 
gregatam ,  fed  judicium  caufx  tanti  mo- 
menti  uni  tribuere  Sapori  Duci ;  idquo 
prxfertim  contra  praefcriptum  fanclionis, 
quam  ibi  promulgavit,  Gratiani  Impera- 
toris  ,  cujus  illa  erat  certa  difertis  ex- 
pieffa  verbis  aflertio ,  ut  lllis  tribueren- 
tur  Ecclefiae ,  quos  conftaret  cum  Dama- 
fb  Romano  Pontifice  communicare.  Por- 
ro  Paulinum  junclum  fuiffe  communicatio- 
ne  litterarum  formatarum  ip/i  Damafo, 
iuperius  luce  clarius  eft  demonftratum  . 
Sed  &  extitiffe  calumniam  Flaviani  ,  & 
Vitalis  primum  ,.  Paulinum  diftinAionem 
perfonarum  auferentem  in  Trinitare  ,  con- 
fenrientem  fuiffe  Sabellio ;  ea  quae  fuis 
locis  fuperius  de  eo  funt  enarrata  ,  mani- 
fefte  declarant ,  demonftrantque  ipfum  fem- 
per  integerrime  inomnibus  fidei  Catholi- 
cae  affertorem  fuifle  probatum  . 

Scias  leftor,  eam  de  Sabellianifmo  ca- 
lumniam  jam  olim  tempore  J.oviani  Impe- 
ratoris ,  cum  Athanafius  &  Epiphanius 
Antiochiae  eflent ,  fuifle  a  Vitale  Apolli- 
naris  haerefis  patrono  objeclam  Paulino  , 
ipfum  vero  edita  tunc  oblataque  Athana- 
fio  fidei  fuae  profeflione,  qua  &  inter  a- 
lia  Sabellium  quoque  damnaret,  fe  qua- 
lis  femper  fuerat,  demonftrafle  Catholi- 
cum,  puriffimaeque  Patrum  fidei  afferto- 
rem;  recitatenim,  qui  interfuit,  haec  o- 
mnia  Epiphanius  («)»  nofque  fuo  loco 
pluribus  egirous ,  demonflravimufque  ex 
litteris  Damafi  ad  Paulinum  non  folum 
illi  ipfi  fuiffe  communione  conjunctum, 
fed  &  tantae  apud  eum  seftimationis ,  ut 
qui  recipiendi  Antiochiae  effent^  ejufdem 
Paulini  arbitrio  crederet . 

At  cogimur  tandem  lapfum  Theodoreti 
detegere  .  Nec  q.uis  tamen  ob  id    adver- 
fum  meclamet ,  revelari  a  me  ignominiam 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS  hifire  exemplum  extat  apud  Socratem  Jib.  4. 
cap.  ii.  Is  de  Legatione  Macedonianorum  ad 
Liberinm  Papam  loquens  ,  libellum  Fidei  re- 
citat,  quem  L"ga'i  Liberio  obtulerHnt  ;  in  quo 
poftquam  de  pluribus  Synodis  mentionem  fece- 
re  ,  de  Lampfacena  videlicet  ,  aliifque  in  Ly- 
cia  ,  Pamphilia  ,  Pifidia  atque  Tfauria  celebra- 
tis  ,  dicunt  fe  ab  una  Synodo  Legatos  venifle, 
&  unius  Synodi  epiftolam  deferre :  *;  <rwlS$ 
7rpio-f!i'ixiTrotviJ.vionrpbc  rttu  ypterorvrd  «■«,  *a!  77-ay. 
ra;  ri;  IVaXK;  rt  x«)  <Jur<xa$  tiriai.-nTktc  ypdfj.f/.a  x». 
(j.l£afuv.  id  rft  :  Cujut  Synodi  Legationem  ob. 
euntet  ,  tum  ad  Tuam  Benignitatem  ,  tum  ad 
untverfot  Itali*.  &  Oceidcntii  Fpifeopot  literat  af. 
fcrimut .  Caufa  cur  ita  Legati  loquantur ,  ut 
Valefius  ad  illum  Iocum  optime  adnotavit  ,  haec 
eft  ,  quod  Synodus  Smyrnenfis  &  reliquar  per 
Fifidiam  &  Ifauriam  ,  Pamphyliam  &  Lyciam 
a    Macedonianis   celebratar,    ad    exemplum    & 


Patris  :  nam  vulgatum  eft  omnibus  ,  Theo- 
doretum  male  coepilfe  ,  mifericordia  au- 
tem  Domini  bene  confumroaffe  ;  eumdem- 
que  veracem  in  reliquis  hiftoricum  com- 
probari ,  in  his  vero  quibus  privato  fa- 
vit  affeclu ,  indigere  cenfura,  prout  pru- 
dens  lector  intelliget .  Quod  enim  poft 
mortem  Meletii  etiam  idem  conflaturru 
fchifma  perfeveraverit  in  pofteris ,  &  Fla- 
vianus  contra  praeftitum  jusjurandum  fue- 
rit  fuffectus  in  locum  Meletii  ,  ipfequo 
Theodoretus  ejufdem  Flaviani  partes  fc- 
clatus  fit ;  hoc  modo  inverfa  alea  res  ge- 
ftas  in  Antiocheno  Concilio  aliter  quam 
fe  haberent ,  in  gratiam  ac  excufationera 
Flaviani  narravit,  &  contra  adverfarium 
ejus  Paulinum  male  congeflit .  Cujus  in- 
fenfi  animi  adverfus  eumdem  Paulinum  & 
illud  certum  accipe  argumentum.  Quod 
enim  fciret  ex  litteris  Svnodicis  Damafi 
ad  Paulinum  de  fideCatholica  fcriptis  ma- 
nifefte  probari  mutuam  inter  eos  commu- 
nionem  ,acproinde  adverfaria*  partis  cau- 
fam  infirmari  ;  quid  indignum  quovis  Chri- 
ftiano  homine ,  nedura  Catholico  Epifco- 
po  aufus  eft  perpetrare  ?  Dicere  cogor  in- 
vitus.,  dicani  tamen  ftudjo  veritatis ,  cui 
tantum  abfque  3liqua  privata  afTeclione 
ex  inftituto  devincior. 

Scripta  fuit  Synodalis  epiftola.  a  Da- 
mafo  ex  Romano  Concilio  ad  Paulinum 
Epifiopum  Antiochenum ,  quae  continet 
anathematifmos  adverfus  omnesadhuc  ob- 
latrantes  hsrefes  ;  eam  cum  intexuit  Theo- 
doretus  Ioco  non  fpo  in  hiftoria,pro  Pau- 
lino  Antiocheno,  pofuit  Paulinum  Thef- 
falonicenfera  ,  ne  videlicet  ex  illis  faltem 
litteris  communicatio  Damafi  cum  Pauli- 
no  convinci  poffet .  Latina  omnia  exem- 
plaria,  quaevis  confulas  antiquitus  fcripta 
atque  etiam  typis  excufa ,  habent  Pauli- 
num  Antiochenae  Ecclefiae  Epifcopum  . 
Theodoretus  autem  ita  difertis  verbis  e- 
jus  epiftolae  titulum  ponit  (&):  ConfeJJTo 
fidei  Catholic*  quam  Damafus  Papa  mi- 
Jit  ad  Vaulinum  Thejfalonicet  urbis  Maci- 
di#)  Jive  Macedonia.  Ita  ibi ,  &  perpe- 
M  m  rn    2.  ram 

fimilitudinem  Synodi  Lampfacenar  ,  a  qua  de« 
legati  fuerant ,  compofitat  erant ,  ejufque  Fidem 
&  dodtrinam  tanquam  primitivura  exemplar  ex- 
primebant .  Qtiamobrem  omnes  ifta:  Synodi  pro 
una  fumuntur  a  Legatis  Macedonianorum  :  & 
fingularum  Synodorum  epiflolar  ,  quas  ab  iif- 
dem  Legatis  perlatas  effe  paulo  amea  retulit 
Socrates,  pro  una  eademque  fumuntur  epifto- 
la,  eo  quod  eandem  Fidei  doflrinam  comple- 
clerentur.  Eundem  igitur  Socratis  loquendi  mo-. 
dum  ufurpat  Theodoretus  ;  fruftraque  Blondel. 
Ius  libro  contra  Primatum  Ecclefi«  pag.  191. 
&  feqq.  contendit,  edicli  icclefiarum  poflef- 
fionem  iis  ,  qui  cum  Damafo  communicarent , 
adjudicaritis  ,  executionem  Sapori  committi  non 
potuiffe.  Fruftra  etiam  Gothofredus  loco  lauda- 
to  ait  ,  Baronium  jam  refle  omnino  obfervaf- 
fe  ,  turbide  multa  hac  parte  Socratem  narrare^ 
Perperaro    etiam    Valeflus  in  lib.  5.  Theodo. 

reti.    . 


XLI. 

Thodore- 
tusdepra- 
vat  infcrr. 
ptionem 
epiftolae 
Damafl ... 


(b)  Theod. 


XI. 


4^0 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChIUSTI 
378. 


Damasi 

12 


Pap. 


XLII. 

Epifcopi 
Theflalo- 
niccnfes 
hujustem. 
poris . 


^Trenius. 

(a)  Ambr. 
epifl.59' 


(b)  Theod. 
/.J.r.p. 


PAGIUS 

Lcx  Theo- 
dofit  Cra- 
tinno  per- 
feram  at- 
tributa  • 
XII. 
Lcgationes 
in  Synodo 
Jlntioche- 
tiafatln  . 

Baron.  n. 

XLV. 


ramquidem;  nifi  ad  eum  excufandutru 
dixerimus ,  ejufmodi  mentitutn  titulum  ab 
aliquo  alio  effe  appofitum  .  At  quam  pru- 
denter  omiffa  antiqua  IefHohe  ,  &  auclo- 
ritate  Latinorum  exemplarium ,  in  recen- 
tiore  Conciliorum  editione  fafta  Venetiis 
in  Nicolina  typographia  ,  pofita  fit  ea  e- 
piftola  ex  Theodoreto  cum  falfa  illa  in- 
fcriptione ;  ipfe  videat ,  quifquis  auctor 
extitit,  qui  &  fuperioris  epiftolae  titulum 
ad  eumdem  Paulinum  infcriptum,  ex  eo 
ambiguum  quoque  reddidit,  ponens  in_. 
margine  pro  Antiocbeno  Theffalonicenfem. 
Quifnam  quaefo,  dixerit  textum  unum  Grae- 
ciauclorispraeferendum  fexcentis  Latinis , 
inrebus  prsefertim  primum  Latine  confcri- 
ptis  in  Ecclefia  ipfa  Latina  > 

Sed  manifeftum  in  nomjne  convincamus 
errorem,  atque  videamus  quifnam  eo  tem- 
pore,  quo  Theodoretus  fcriptam  effe  a_. 
Damafo  eam  vuk  epiftolam  ,  cum  agere- 
tur  Conttantinopolitanum  Concilium  fub 
Theodofio ,  Theffalonicenfi  Ecclefiae  proe- 
erat  Epifcopus  ,  num  Paulinus ,  ad  quem 
vult  eam  datam  epiftolam  ,  an  alius  ali- 
quis .  At  relegamus  catalogum  Epifcopo- 
rum  Theffalonicenfium  hujus  faeculi .  Tem- 
pore  Conftantini  praefuit  illi  Ecclefise  A- 
lexander,  qui  interfuit  Nicseno  Concilio, 
cujus  extant  litterae  ad  Athanafium  ;  tem- 
pore  vero  Concilii  Sardicenfis  ejus  Eccle- 
fiaeEpifcopuscratjEtius;  poft  autem  Con- 
ciliom  Ariminenfe  Ireminus  *  ,  de  quo 
Athanafius  in  Apologia  ad  Conftantium  ; 
poft  vero  Ambrofii  (a)  certa  teftificatio- 
ne  conftat,  his  temporibus  ,  quibus  Oriens 
affliflabatur  a  Gothis ;  praefuiffe  Ecclefiae 
Theflalonicenfi  Acholium  Epifcopum  fan- 
clitate  clariffimum  ,  de  quo  haud  pridem 
diclum  eft  .  Quin  etiam  invenies  idem  no- 
men  Acholii  in  epiftola  Svnodali  Concilii 
Conftantinopolitani  apud  ipfum  Theodore- 
tum(  b):  etenim  idem  Acholius  cum  Pau- 


reti  cap.  1.  ait ,  prarfatam  Legem  z.  de  Tide 
Catholica  ,  datam  effe  a  Gratiano  :  conftat  enim  , 
eam  a  Theodojlo  emiflam  ;  quod  aperte  docet  ejus 
infcriptio  ,  Editlum  ad  populum  urhis  Conflanti- 
nopolitana,  &  fubfcriptio  ,  Dat.  Thejfalonicg  ,  & 
confirmat   Sozomeni   aucloritas  . 

Quae  in  ea  Synodo  gefia  ,  Baronius  recitatj 
Sed  eum  ,  dum  Legationes  ,  quas  in  diverfas 
Provincias  ,  ad  componendum  Ecdefiarum  fta- 
tum  in  ea  decretas  efle  dicit  ,  hallucinatum  cre- 
dit  Valefius.  Verum  quidem  eft,  Gregorium 
Nyflenum  fe  a  Concilio  in  Arabiam  miffiim 
teftari,  ob  idque  non  improbabile  efle  ,  eam 
Legationem  a  Synodo  Antiochena  decretam  :  fed 
de  Eufebio  Samofatenji  Epifcopo  nihil  hujufmodi 
proditum  eft  ab  Antiquis  ;  nec  credibile  ,  Sy- 
nodum  huic  poteftatem  dedifle ,  non  in  una 
duntaxat  Provincia  ,  fed  in  pluribus ,  adeoqne 
in  Syna-Ccele ,  quse  Dicecefis  erat  Meletii , 
Epifcopos  ordinandi  ;  cum  id  Meletio  contume- 
liofum  fmflet  .  Cenfct  ioitur  Valefius ,  Eufe- 
bium  ,  quod  j.im  de  Ephremo  diximns ,  fpi- 
ritu  Divino  impulfum  Ecclefia:  laboranti  auxi- 
lium    tulifie  .    Diu    antca   idem   prarftiterat  £«- 


Gratiani      12« 

VALENTrN.    3. 


Iiirpi 


XLIII. 


(c)  Sozom. 
/.7.  f.4.  & 
Socr*t.l.$. 
c.6. 

(d)  Ambr. 
fp.%9.  & 
60. 

(e)  Ambr. 
epifl.79. 


lino,  Epiphanio  ,  &  aliis  compluribus  O- 
rientis  Epifcopis  Romam  ad  Synodutru» 
fe  qontulit ;  ut  plane  intelligas ,  ipfius 
quoquc  Theodoreti  teftificatione  eo  tem- 
pore  non  alium  quempiam  ,  quam  d;c"tum 
Acholium  Ecclefis  Theffalonicenfi  Epifco- 
pum  prsefuifle ,  dum  recitat  titulum  epi- 
ftolae  Synodi  Conftantinopolitanae  fcriptae 
ad  Epifcopos  Romx  in  Concilio  congre- 
gatos ,  ubi  inter  alios  Acholii  nomen  ha- 
betur  expreffum* 

At  fi  haec  non  fufficiunt  ,  fuffrsgetur 
etiam  apertiflima  fides  de  Acholio  Epifco- 
po,  Theffalonicae  hoc  tempore  praefiden- 
ti ,  utpote  qui  anno  fequenti  (  ut  auctor 
eft  Sozomenus  c)  baptizavit  Theodofium 
Imperatorem  morbo  Iaborantem  .  Conftat 
etiam  auctoritate  Ambrofii  (d)  Acholio 
fubrogatum  Anyfium  ,  eumque  vixiffe  diu. 
tius  :  nam  liquet  ejufdem  Ambrofii  affer- 
tione  (e)t  ipfum  fuiffe  fuperftitem  poft 
Concilium  Capuanum,  quod  celebratum_. 
effe  dieemus  anno  Domini  trecentefimo 
oftogefimo  nono  ,  Siricii  Papae  anno  Pon- 
tificatus  undecimo  .  Vides  igitur  ,  lector  , 
ne  fingi  quidem  poffe  ,  ut  Paulinus,  quem 
Ja&at  Theodoretus ,  fuerit  Epifcopus  Thef- 
falonicenfis  tempore  Concilii  Conftantino- 
politani ,  necante  vel  poftea  ,  quoufque 
federunt  Acholius  atque  ejus  fucceffor  A- 
nyfius;  quamque  praeftet  in  his  aufcultare 
Socratem  atque  Sozomenum,  utpote  ex- 
terrtos  homines  neutri  harum  partium  addi- 
clos  Novatianos  .  f^Vifa  eft  ifta  jufta  re- 
prehenfio  Theodoreti,  quoufque  confului- 
mus  textum  Graecum  ,  ex  quoidem  Theo- 
doretus  omni  carere  culpa  probatur , 
interpres  autem  haliucinatus  convincitur  ; 
fic  enim  fe  habet:  0'/xo)\oy!ct  t«c  xaS-oA/- 
n7$  7r'tq-iu>c  ,  w  6  'na.-nac  ^.ifxacro;  ct-rr?g-ei\? 
Trpo;  s-rricrWTTOv  TLctvKivov  h  t»i  MavifcJWa , 
oc  iyivho  h  QiojaXovinri  ,  td  eji  ,  Con- 
fejjio    Fidei    Catbolic*,   quam    Damafus 

Papa 


febiui ,  &  Valentis  ttrnporibus  Presbyteros , 
Diaconos  &  Epifcopos  in  alienis  Provinciis  or- 
dinarat ,  ut  auclor  eft  Theodoretus  lib.  4.  cap, 
13.  Quemadmodum  ergo  tpnc  temporis  nulla 
Legatione  fretus  id  geflit;  fic  etiam  ntmc  poft 
redittim  ab  exilio ,  nulla  Legatione  opus  ha- 
buit  ,  ut  idem  pra?ftaret.  Quod  ante  Valefium 
Nicephorus  Patriarcha  Conftantinopolitanus  num. 
IV.  citatus ,  diferte  de  eodem  Eufebio  etiam 
fcripferat  .  Denique  Gregorius  Nazianzenus  an- 
110  CCCLXXX.  quo  Synodus  Antiochena  ce- 
lebrata  ,  jam  Conftantinopoli  docebat ,  ut  fuo 
^oco    oftendam. 

Ca?terum   recle  a  Earonio  fcriptum  ,  in  Syno-     XIII. 
do  Antiochena  ftabilitam  fuifle  regulam  Fidei ,  Apollina- 
itemque  haerefibus    nuper  obortis  ,    puta    Apol-  r//  ,„  sy. 
linariftarum  ,    anathema  diclum:  idque  appare-  ncdo    An- 
re    ex  epiftola   Synodica   Concilii   Conftantino-  tiochena 
politani    ad    Damafum   apud   Theodoretum  lib.  damnatus . 
5.   cap.  9.  Sed  in  eo  deceptus  eft  Baronius ,  quod 
exiftimavit,  eam  Syrodum  Romanam  ,  ex  qua 
Damafiis     eam  Syrodicam  mifit,   diverfam  non 
efle  ab  ea ,  qi:a?  poft   Divi  Athanafii  mortem  Po- 
mar     habita  eft   anno  CCCLXXIII.  ut  vult  Ba- 

ronius 


Cum   Critice  Pagii. 


46 1 


Christi 

378. 


Damasi  Pap- 


12. 


Gratiant.     12. 
Valentin.  3. 


Impf. 


XLIV. 

pidei  re- 
gula  fir- 
mata  in 
Concilio 
Antiochc 
no  . 

(a)  Apud 
Thcod,l.y 
f.9> 


XLV. 

Decretae 

legitiones 
indiverfas 
provin- 
^ias . 


(b)  Gregor. 
Nvf  <"t 
Qlymt.mo 
n%cb.de  S. 
jMacrint 
nita  apud 
Sur.to.  4. 
(  c)  Gregor. 
Hyfien.  de 
p*regrin. 
fiicrofol. 


Fapa  mijit  ad  Vaultnum  Epifcopum  in  Ma- 
cedontam ,  cum  ejfet  TbeJJalontcce  (g% .  At 
de  hishaftenus .  Jam  reliqua  ejufdem  Sy- 
nodi  Antiochena*  Acta  profequamur  . 

Rurfum  vero  recognitam  in  eodem  Con- 
cilio  fuiffe  reftam  fidei  regulam  ac  fta- 
bilitam  apparet  ex  Svnodica  epiftola  Con- 
cilii  Conftantinopolitani  ad  Damafum  , 
ubi  hoec  leguntur  (  a  )  :  Atque  ifla  de  fide 
a  nobit  Ubere  ingenueque  pradicata  fum- 
matim  dijferutmus  >  de  quibtis  pleniorem^ 
cognitionem  animis  poteritis  percipere  ,  fi 
UbeUum  ,  Conctlto  Antiocbeno  convocato  , 
defidei  dectfoone  editum ,  &  eum  etiam  qui 
fuperiore  anno  a  Concilio  generali  compofi- 
tus  eft,  legere  placuerit,  in  qtiibut  tumfidem 
noftram  ubertus  expofuimut ,  tum  bcerefi- 
bus  nuper  excogitatis  anatbema  fcriptit 
froditum  denunciavimus  .  Haec  ibi  ,  qui- 
bus  etiam  innuitur  recens  obortam  haere- 
refim  Apollinaris  in  hac  eadem  Synodo 
Antiochena  fuifle  damnatam . 

Prarterea  (  quod  niaximi  ponderis  nego- 
tium  vifum  eft  )  decretae  funt  legationes 
complures  ad  vifitandas  Orienris  Eccle- 
fias  ,  eafque  fublevandas ,  atque  in  fide 
Catholtcaftabiliendas.  ElecYi  ad  hoc  opus 
qui  prseclarioris  nominis  in  ea  Synodo  in- 
terfuiffent  Epifcopi ,  nempeGregorius  Nyf- 
fentis,  Eufebius  Samofatenus ,  Gregorius 
Nazianzenus,  atque  Meletius  Epifcopus 
Antiochenus  :  agemus  autem  de  fingulis. 
Legationis  in  primis  Gregorii  Nyffeni  te- 
ftis  eft  ipfe,  cum  fanctam  Macrinam  fo- 
rorem  ita  fibi  loquentem  introducit  (b)  : 
(fe  ad  ferendum  auxilium  ,  te  ad  res  con- 
flttuetidas  Ecclefite  mittunt ,  &  Dei  mu- 
nus  non  afpicis  ?  Idemque  miffum  fe  ali- 
bi  tcftatur  ad  invifendani  atque  compo- 
nendam  Ecclefiam  provinciae  Arabiae  ,  cum 
ita  ait  (  c  )  :  Miht  propter  banc  vivendi 
rationem ,  in  qua  ut  vtvam ,    ab    eo   qui 


J-AGIUS  ronins,  aut  anno  CCCLXXV.  ut  fuo  loco  dixf- 
mus  .  Petrns  de  Marca  in  Opufculis  pofthumis 
pag.  191.  &  feqq.  cxplicans  Canonem  quintum 
prioris  Synodi  Conftantinopolitana: ,  his  verbis 
conceptum  :  De  libello  Occidentalium  etiam  eot 
fufcipimus  ,  tjui  Antiochin  unam  Patris  &  Vilii 
&  Sptritus  Sanfti  Deitatem  eonfitentur  ,  Baronio 
adha-ret  ,  nifi  quod  Synodum  Romanam  ,  quam 
is  anno  Chrifti  CCCLXXIII.  illigat  ,  ip(e  ad 
annum  CCCLXXVIII.  (  quo  etiam  Antiochenam 
poft  Bafilii  mortem  coactam  credit )  differt .  Qnam 
etiam  opinionem  Valefius  in  Notis  ad  Sozomenum 
]ib.  6.  cap.  11.  tnetur;  dubiustamen,  an  Romana 
anno  CCCLXXVII.  an  vero  CCCLXXVIU,  ha- 
bita  fuerit  .  Sed  harc  magnorum  Virorum  fen- 
tentia  penifus  explodenda  .  Ut  enim  recte  idem 
Valefius  in  Notis  ad  Theodoretum  lib.  5.  cap. 
10  docet  ,  epiftola  Synodica  Damafi  ,  quam 
eo  loco  Theodoretus  recitat  ,  data  non  eft  in 
Synodo  Romana  poft  Athanafii  mortem  coadla ; 
cum  in  ea  Damafus  dicat :  Quid  depofitioncm 
Timotkei  a  me  denuo  pofiul/tflis  ?  qui  &  hic  ,  ju- 
iici»  Sedit  ApoHolia  ,  fr&fcnte  etiam  Petro  Ale. 
xandrintirum  urbit  Epjcopo  dcpofitus  efl  ,  una  eunt 
magijlro     ipfius    Appdlinare . 


Macnnaai 
rorem 


dttpenfat  vitam  noftramy  confiitutut  fum; 
necejje  fuit  pro  ftnfto  Conctlto  habtto  , 
emendandee  Arabtne  Ecclefice  gratia  ad  /0- 
ca  ifta  profictfci .  At  cum  ejjet  Arabia 
locis  Hterofolymitanir  contermina  9  polhci- 
tus  eram  me  cum  bts  qui  fanclts  Hterofo- 
lymitanis  pr<efunt  Ecclefiis  dtfceptaturum , 
quod  rerum  illts  ejjet  ftatut  perturbatut  t 
ac  quodam  qui  medtus  intercederet ,  ege- 
rent  .  Vrxterea  vero  ipfo  quoque  pitjjimo 
Rege  vice  facilitatem  concedente  curru  pu- 
blico  ,  nulla  nobis  neceffitat  fuit  ea  per*  GregoriuS 
peti  ,  quce  etiam  alias  cogitabamus .  Vehi-  NylTenus 
culum  enim  nobis  pro  Ecclefia  &  mona-  aaiit.s 
jterto  erat ,  omnibus  per  totam  vtam  Jimul  , 
pfallentibut  &  Jejunantibus  in  Domino .  &  morti 
Haec  ipfe.  Placuittamen  ut  antequam  col-  ejusinter 
latum  fibi  munus  obiret,  rediret  in  pa-  fuit. 
tria^m,  fororemque  fanctam  Macrinam 
virginem  in  monafterio  agentem  invi- 
feret,  quam  of5Io  annorum  fpatio,  qui- 
bus  extorris  ab  Ecclefia  atque  a  patria-. 
fuerat,  numquam  viderat  .  Accidit  id  qui- 
dem  divinoplane  confilio ,  ut  fanctam  fo- 
rorem  proxime  morituram  videret ,  de-« 
cujus  pbitu  in  via  per  vifum  admonitus 
fuit,  ut  ipfe  teftatur  ea  epiflola  ,  quam 
de  rebus  ab  ea  praeclare  geftis  ad  Olym- 
pium  fcripfit . 

Porro  Grcgorii  eam  invifendi  illud  fuic  XLVI. 
inftitutum,  ut  de  obitu  Bafilii.aliquam  ab 
ipfa,  utpote  fanctiffima  atque  doctiflima 
femina  ,  confolationem  acciperet ;  quo 
tempore  idem  Gregorius  ex  iis  qua?  tunc 
foror  ipfa  cum  eo  differuit,  librum  illum 
aureum  confcripfit  de  Anima  &  Refurre- 
ctione,  in  quo  eam  ob  ipfius  infignem  c- 
ruditionem  nominat  faepe  magiftram,  Quan- 
ta  veraemineret  illa  vitse  fanclitate,  ex 
eadem  epiftola  ad  Olympium  poterit  quif- 
que  abunde  cognofcere  .  Quam  autem  prae- 
divitem  Gregorius  ex  bonis  ejus  poft  ob- 

itum 


Qiiare  harc  Synodica  Damafi  ex  alio  Conci- 
Iio  Romano ,  quam  ex  eo  ,  cui  Petrus  inter- 
fuit  ,  &  Appollinaris  primum  damnatus  eft  , 
mifla  in  Orientem  ,  hadenufque  quod  in  una 
Synodo  Romana  geftum  ,  alteri  perperam  non 
raro  adfcriptum  fuit ,  qui  error  ut  vitetur  ,  obfer- 
vandum  ante  annum  Chrifti  CCCLXXXII.  non 
plures  ,  nec  pauciores  Synodos  Romanas  fub 
Damafo  congregatas  fuifle  ,  quam  quatuor , 
unamque  tantum  Antiochenam ,  quarttum  hac- 
tenus  ex  veteribus  monumentis  colligi  potuit . 
Antiochena  habita  eft  poft  divi  Bafilii  mortem, 
ideoque  anno  CCCLXXX.  ut  me  demonftrafle 
exiftimo  .  Prior  Synodus  Romana  fub  finem 
anni  CCCLXVI.  aut  infeqneuti  adverfus  Va- 
lentem  &  Urficinum  indicla  .  Secunda  anno 
CCCLXXII.  contra  Auxentium  celebrata  .  Ter- 
tia  anno  CCCLXXV.  adverlus  Appollinarem 
&  Timotheum  .  Quarta  denique  hoc  anno  tam 
adverfus  varios  hsereticos ,  quam  adverfus  E- 
pifcopos  e  factione  Urficini  .  Quare  cum  Appolli- 
naris  &  Timotheus  anno  CCCLXXV.  a  Da- 
mafo  damnati  fuerint ,  hujus  epiftola  adverfus 
utrumque  ab  eodem  fcripta  ,  &  recitata  a  Tlieo. 
cjoreto   lib.  5.  cap.    10.  pertinet  ad  IV.  Conci- 

lium 


XIV. 
Quatmr 
Synodi 
Rom.  fub 
Damafo 
diflin- 
g^uendn  • 


4<*2, 


Annales  Eccleflaftici  Baronii 


CHsrstr 
378. 


Damasi  Pap. 


12. 


Gratiani     lii 

Valentin.  3. 


Impp. 


itum  acceperit  hzreditatem  ,  haud  erit 
otiofum  referre ,  cum  ex  iis  fancrorum  er- 
ga  fancla  pium  ftudium  referetur  :  ait  e- 
nim  haec  Gregorius  (  ut  plurima  de  ea  di- 
gna  memoriapraetermittam).  Illa  de  qutt 
mentionem  fectmus ,  Veftiana  ,  quce  curatn 
ornandi  fuutn  corpus  acceperat  ,  illudqnt_> 
munus  obiret ,  propriis  manibus  ornans  fa- 
crum  caput  illud  ,  cum  ejus  cervici  manum 
Crux  fer-  juymf^et .  £cce  (  fnqUit  ad  me  refptciens  ) 

Jas'cumU"  ^lm^e  e  C°H°  f^nC^<e  nionilis  ornamen- 
ligno  tum  pendet  •  Et  heec  dicens ,  folutis  a 
Crucis.  tergo  vinculis  protendit  manu  ferreum^ 
Crucis  fignum  ,  &  annulum  quemdam  ex  ea- 
dem  materia  ;  qttce  quidem  utraque  cordi 
femper  adhcerebant .  Et  ego :  Communis  , 
inquam ,  Jit  hcec  poffeffio  ;  ac  tu  quidem  ha- 
heas  Crucis  injigne,  mibi  autem  hceredi- 
tas  annulli  fatis  erit  ;  Jiqutdem  in  hujus  e- 
tiam  pala  Crux  erat  tmprefia.  At  eum 
multer  intuens  ,  rurfum  ad  me :  Tn  deligen- 
d» ,  inquit  ,  mn ,  aberrafti  ;  etenim  exca- 
vatus  efi  annulus  fub  ipfa  pala  ,  ibique 
de  ligno  vitee  particulam  conditam  habet  , 
quod  fuperadjacens  pala  Jimili  nota  Jigni- 
fisat.  Haecibi;  atque  fatis  ad  alia  fefti- 
nanti,  cum  alioqui  jucundiflimum  foret 
integram  illam  epiftolam  de  clariflimae  vir- 
ginis  vita ,  &  obitu  a  fanfto  fratre  con- 
fcriptam  audire. 
XLVII.  Gregorius  vero  religiofe  curato  fanclae 
fororis  puriflimo  corpore  ,  Ecclefiae  anti- 
quo  more,  cum  pfalmorum  cantu  ,  noctis 
pervigilio,  &  accenfis  cereis  ad  marty- 
rum  aedem  religiofo  funere  collocato , 
fufceptum  legationis  munus  obivit  ,  fcri- 
pfitque  diclam  ad  Olympium  fanctiflimum 
rnonachum  epiftolam  ;  quem  Antiochiae  , 
dum  ibi  Gregorius  hujufcemodi  caufa  Sy- 
nodi  moraretur,  cognovit  illac  tranfeun- 
tem  ,  Hierofolymam  ad   fancta  loca  vi- 


PAGIU5 


XV. 

Jntertum 
cuinam  ex 
illis  inter- 
fuerit  Aca. 
eius  Bers- 
tnfis  Epife. 


lium  Romanum  hoc  anno  Iiabitum ;  cum  in 
ea  Damafus  fcribat :  Quid  depofitionem  Timothei 
a  me  denuo  poftulaftis  ?  Quia  fcilicet  in  Conci- 
lio  Romano  ,  aliquot  ante  annos  habito  ,  jam 
damnatus  fuerat  Timotheus  .  Nec  dici  poteft 
illam  Damafi  epiftolam  referri  pofle  ad  ali- 
quod  aliud  Concilium  Romanum  poft  annum 
CCCLXXXI.  congregatum  ;  cum  Theodoretus 
capite  immediate  fequenti  referat  aliam  Damafi 
epiftolam  decretalem  feu  confeffionem  fidei  ad- 
verfus  diverfas  haerefes,  quam  jam  oftendimus 
emiftam    efle    in  quarta  Synodo    Romana . 

Porro  difficile  eft  ftatuere  cui  Synodo  Roma- 
nae  Acacius  Beraeenfis  Epifcopus  interfuerit  .  Is 
enim  anno  tantum  currenti  ,  poft  fedatam  per- 
fecutionem  Epifcopus  diclus ,  ut  videre  eft  apud 
Baronium  ,  &  in  cap.  LVII.  Synodici  adverfus 
Tragoediam  Irenaei  recitatur  epiftola  Alcxandri 
Hierapolitani  ad  Acacium  Beraeenfem  Epifeopum, 
in  qua  dicit  Alexander  :  Seit  enim  Sanilitastua , 
fitut  olim  mihi  per  epijlolam  fcripfit  ,  quia  & 
in  Roma  eoram  fantls  memoris  Epifeopo  Dama- 
fo  ,  prtfente  tua  SanCiitate  ,  motum  cH  dc  hsrefi 
Jppollinarii  :  ejr  nobis  duas  naturas  confitenti- 
bus ,  ut  non  Divinitati  pajfionem  tribuamus  ,  di. 
tebant    bi  qui  trant  Appollmarii ,  duos   nos  dice- 


(a)  Theod. 
lib.  5 .c .4. 

XLvnr. 

Eufebii 
Samofatc- 
ni  legatio. 


*  Chalci- 
dis. 


<b)  Theod. 
tn  hiit. 
fanCl.patr* 
«•.3. 


fenda  peregrinantem ,  prout  idem  Gre- 
gorius  in  eademad  ipfum  epiftola  fcripta 
praefatur.  Caetera  autem  ejus  legationis 
monumenta  penitus  excidere ;  fed  qua: 
prsftiterit ,  ex  S.  Eufebii  collegae  funftio- 
nibus  poflumus  exiltimare  ,  nimirum  quod 
horum  in  diverfas  provincias  Legatorum 
idem  muneris  eflet,  ut  quos  fcirent  Ca- 
tholicos  facerdotes,  Ecclefiis  ab  Arianis 
obfeffis  Epifcopos  conftituerent :  hoc  qui- 
dem  exhibuifle  in  fua  legatione  offieiura 
magnum  illura  virum,  de  quo  faepe  fu- 
perius  mentio  facla  eft ,  Eufebium  Samo- 
fatenum  Epifcopum ,  Theodoretus  (  a  )  do- 
cet  his  verbis  : 

Porro  Magnus  Eufebius  ab  exilio  rever- 
fus  ,  Acacium  qui  in  magna  gloria  apud 
omnes  fuit ,  Berceee  Epifcopum  ordinavity 
Theodotum  atttem  Hierapolis  ,  cujut  feve- 
ra  vivendi  difciplina  ad  hodiernum  diem 
ab  omnibus  eelebrata  eft :  Eufebium  Chal- 
cedonis  * ,  &  Cjpr/  nojirce  IJidorum  Anti- 
ftitem  conftituit  ,  utrumque  admirabilem  & 
divino  pietatis  ftudto  egregie  exornatum 
(  fuerant  hi  praeftantiffimi  monachi,  quo- 
rum  idem  Theodoretus  (b)  alibi  memi- 
11  it  )  .  Ferunt  quoque  eumdem  ,  Eulogium 
iltum  qui  pro  doclrina  Apoftolica  ftrenue 
decertaverat ,  qutque  apud  Antinoem  una. 
cum  Protogene  relegatus  erat ,  paftorem 
Edejfa  (  jam  enim  dtvtnus  Barfes  e  vtta 
excejferat  )  creavijfe :  Protogenem  vero 
eorumdem  certaminum  focium  Charris  ,  ar- 
bi  haud  fana  dotlrina  imbutce ,  tamquanu. 
medicum  ad  ejus  errores  curandos  prcefe- 
ciffe ;  poflremum  autem  Epifcopum  ab  eo- 
dem  dtvino  viro  ordinatum  fuijje  Marin  , 
quem  Dolichce  parvo  oppido  ,  &  per  id  tem- 
poris  morbi  Ariani  contagione  admodum  in- 
fefto  prcepofuit  .  Quem  quidem  Marin ,  vi- 
rum  Jane   preeftantem,  &    omni  virtutum 

Ee~ 

re  filiot .  Lupus  in  fcholifs  ad  illam  epiftolam 
exiftimat  fermonem  hic  efle  de  Synodo  Roma- 
na  tertia  i  Sed ,  ut  animadvertit  Baluzius  in 
Notis  ad  eumdem  ,  Acacius  tunc  nondum  erat 
Epifcopus .  Huc  ufque  detegere  non  potui ,  an  Aca. 
cius  fub  hujus  anni  finem  ,  vel  annoCCCLXXXIf. 
quo  alia  Synodus  Romana  celebrata  ,  in  Occi- 
dentem  venerit . 

Tam    Antiochena  ,  quam  Romana  Synodi ,  ex      XVI. 
Petro    de  Marca    laudato  fic  explicandae  .  Edi-  Gefla  in 
tus  eft  libellus  Fidei  ab  Antiochena  Synodo  ,  &  Synodis 
Conftantinopolim  ad  Concilium  miflus  ad  Orien-  Antioche- 
tis  Concilium ;  quod  docet  epiftola  Synodica  Con-  na  &  Ro- 
ftantinopolitana  apud  Theodoretum ,  qua  teftan-  manc.anno 
tur  Patres  ,  qui    fecundo  in  urbe    regia    conve-  CCC- 
nerunt ,    anno   fcilicet    trecentefimo    oclogefimo  LXXX, 
fectindo  :  Ex  qua,  (  nempe  Fide  )  majorem  ad- 
huc   voluptatemvobis  capere  licebit  ,fi  libellum  An- 
tiochis,  eonditum  a  Synodo  ,  ctus,  illic   celebrata  eft , 
legere  dignemini  .  Porro    hanc  Fidei    Formulam 
miflam   fuifle  non   folum  ad  Concilium  Conftan- 
tinopolitanum  ;  fed  etiam  ad   Occidentis   &  Ro- 
manum  Concilium  ,  nemo   dubitare  poterit ,  nifi 
qui  relationes  decretorum  Fidei  ab  Oriente  in 
Occidentem,   &    viciflim  mitti  folitas    ignoret . 
Mifla  ergo  ab  Antiochcnis   ad  Romanos  &  ce- 

teros 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

37S. 


Damasi  Pajp. 
12. 


4^3 

Gratiani    12.  , 

VALENflN.      g.  lMPP' 


XLIX. 

Eufebii 


genere  eximie  illuflratum ,  c«»;  TLufebius 
tpfe  Magntts  in  fcde  Epifcopalt  collocare 
vellet ,  Dolicham  contendtt . 

/«    ^«0    oppido  mulier  qucedam   perver- 

fte  Arit  do6lrir.ee  pefle  admodum  laborans , 

mTfate-  tegulam  e  fuperiort  loco  dejecit  ,  ^«<i  ctf- 

ni  nurty-  p«f  e/«x  dimtnutum  fuit  ;  quo  quidem  vul- 

riu/n.  «re  pm/o  po/2  ex  A./C  /«  4/f'aiH  /o«g?  pr#- 
flantiorem  vttam  mtgravit .  £"W  cum  jam 
ejfet  moriturus  ,  eos  qui  aderant ,  jttreju- 
rando  obflrinxit ,  »f  «//««  fuppltcium  de 
ea  quce  facinus  fecerat  ,  omnino  fumerent • 
Etentm  in  eo  imitatus  efl  tum  Dominunu. 
fuum  ,  ^w/  j»-o  /77  <7«/  £■«»/  Cr«c/  affixerant , 

(a)Lut.i}.  flc  oravit  (a  ):  Pater  ignofce  tllis ,  </«/<* 
nefctunt  quid  faciunt  :  tum  confervum  Ste- 
phanum ,   <?«/'  />q/?   crebros  lapidum  iclus , 

(b)  jfft.j,  qutbus  obrutus  erat  ,  clamavtt  (b);  Do- 
uiiney  ue  ftatuas  illis  boc  peccatum,  Ta~ 


li  mortis  genere  Eufebiusille  Magnus  pofl 
multapro  fide  confetla  certamina  occubuit  : 
qui  Ucet  barbarorum  in  Tbracia  effugijfet 
crudelttatem ,  impiorum  tamen  bterettcorum 
manus  baudquaquam  ejfugit  ,  fed  per  eot 
coronam  martyrii  confcutus  efl .  Hafte- 
nus  de  Eufebio  Theodoretus  ;  qui  licet  ab 
Antiochena  Svnodo  eum  effe  legitum  ad 
illud  opus  ,  filentio  prxterierit ,  tameru, 
ccrtum  conftanfque  eft  ,  cum  ipfum  unius 
civitatis  Epifcopum  in  aliena  metropoli 
tot  tanraque  prxfumpfilfe,  ut  in  Svria  aC- 
que  Mcfopotamia  Epifcopos  ordinarit  ; 
cum  nonnifi  ex  Synodi  decreto  potucrit 
tam  ampla  illi  tunc  fuifle  impe-rtita  aufto- 
ritas  .  Verum  praeftantifiimi  Prxfulis  ju- 
gem  memoriam,  cum  Orientalis ,  tum  e- 
tiam  Occidentalis  Ecclefia  profecuta  eft  > 
«Uem  natalis  cjus ,  quo  coronatus  marty- 

rio 


PAGIUS 


XVII. 
Synodus 
Romantt 
\ir.  hoc 
.inno  coa- 
fta  . 


XVIII. 

Varii  hnre- 
tici  in  ea. 
damnat:  - 


teros  Occidentales  Fidei  Formufa  ,  ut  in  ea- 
dem  communionis  fociefate  fe  con/unclos  efl~j 
profiterentur  ,  quid  aliud  expeftamus,  quam , 
ut  Synodus  Romana  Antiochenfiinn  Formulam 
amplecli  profiteatur  ,  epiftola  data  ad  Orienta- 
les  Epifcopos,  qui  Synodum  Conftantinopoli  ha- 
bebant  anno  trecentefimo  oclogefimo  primo  .  Ad 
hoc  Concilium  Antiochenum  pertinent  quce  an« 
no     CCCLXIX.   in   medium    adduxi . 

Quarta:  Synodi  Romtnac  epocham  ,  a  libello 
Synodico  indicatam  ,  certo  nos  edocent  Epifto- 
la  Concilii  Romaui  ad  Gratianum  &  Vahntinia- 
num  ,  quae  eft  de  damnatis  e  f  iifrione  Urfictni  , 
&  Refcriptum  Gratiani  Augufti  juxta  illius  E- 
piftolae  relationem  ,  datum  ad  Aquilinum  Vi- 
carium  Urbis ,  quae  duo  Antiquitatis  monumen- 
ta  referuntur  Tom.  II.  Conr.il.  edit.  Labbeanae 
pag.  1001.  &  feqq.  Recitat  etiam  Refcriptum 
iftud  Bironius  anno  CCCLXXXI.  num.  II.  & 
ieqq.  fed  loco  non  fuo  .  Cum  enim  Refcriptum. 
nec  Valentis ,  nec  Theodofii  mentionem  ullam 
habeat  ,  poft  illius  interirum ,  &  ante  hujus 
ad  Imperium  eveclionem  emilfum  fuitTe  mani- 
feftum  eft  ,  ideoque  inter  diem  IX.  Augufti  cur- 
rentis  anni  ,  quo  Valcnt  periit  &  diem  XIX. 
Januarii  proxime  fe^uentis ,  quo  Tbeodojiur,  Au- 
guftus  falutatus  ,  Refcriptum  illud  a  Gratiano. 
emiflum  ,  ut  ibidem  Labbaeus  ex.  Blondello  in 
libro  contra  Primatum  Ecclefiae  pag.  193.  &  feqq.. 
oftendit  ;  quod  &  confiroiant  aliat  rationes  apud 
Blondellum  vel  Labbxnm  legcnda? .  Non  du- 
bium  itaque  quin  Concilium  Romanum  IV.  a 
Damafo  Papa  fvb  blujjs  anni  finem  coaclum, 
fuerit . 

Gefta  in  eo  ex  parte  difcimus  ex  Libello  Sy- 
.  nodico,  in  quo  de  hac  Synodo  fcriptum  eft  i 
Valem  cum  in  Tbracia  adverfur  Gotbos  fugntf. 
fet  y  in  Chalcide  ab  ip/ir  igne-  ahfumptus  in  quo- 
dxtn  palexrum  receptacul»  ad  ttcrnum  ignem  mi- 
gra-vit  .  Valentino  etiam  (  legendum  Valentinia- 
no  ,  feniori  fcilicet  )  in  Cbrifio  Deo  wo/7ro  defun-. 
clo  ,  Gratittnu:  filius  ,  &■  Occidentis  &  Orientis 
Imperator  faftus ,  pios  Epifcopos.  ab  exilio  revo- 
cavit  .  Quo-  temport  beatus  etiam  Damafus  fa- 
cram  Homst  convotavit  Synodum  adverfut  Arta. 
nos  ,  PneumtUomaebot ,  &■  alios  plurimos  bttre- 
ticos ;  expofitamque  definitionem  divinorum  capi- 
tum ,  Tbeffahnwmt  ad  Paulinum  mifit ,  cfus.  e< 
iivinx  difpenfatione  ubique  maxima  perfecit  ,  ^» 
Trinitatit  bomoufion  aJorandam    effe    omnibus  per- 

fuajit.  Poft   hanc   Synodum    Romanam  in  Li- 


bello   Synodico    recitatnr    fnmmirium   Concilii 
Antiocheni  ,     anno    CCCLXXX.   habiti  . 

Ex    quibus   paiim  fit  primo,(  Concilium  Woma-.      XIX. 
num  IV*  fub  hujus  anni  exitum  celcbratum  efle  .  lncjusSf- 
Sccundo  ,   damnaios.    in   eo.  Arlanns,   Pneum;ito-  nodica 
machos  ,    aliofque    Haereticos  .    Tertio  ,    dat^m.  mentio  cfl 
in  eo  epiftolarn  decretalem  contra  diverfas.  ha;-  Syioi.  Ro. 
refes  ,  Sabellii   &   aliorum  ,    qnam   recitat    Ba-  manx  II. 
ronius.  anno  CCCLXXIII.  num.  X.  &  feq.q.  quia. 
fcilicet  exiftimavit  eam    eodem  anno  ,  quo  Sy- 
nodum    Rominam    III.    habitam'  credidit ,    emif- 


qux 


in   ea   Decre- 


fim  efTe  .  IV.  mentionem , 
tali  fit  de  Concilio  Romano  ,*in  quo.  iidem  har- 
retici  olim  dimnati  fuifTe  dicuntnr ,  efle  dej. 
Concilio.  Romino  II.  in  qtio  de  Confubftan- 
tialitate  Spiritus  Sancli  aclum  fuilTe  diximus. 
Licet  enim  in  exemplari ,  quo  ufus  eft  Theo- 
doretus  ,  nulla  Synodus  Romana  .memore- 
tur  %  in  MS..  tamen  quo  ufus  eft  JuftelUis  ,  ut 
videre  eft  Tom.  II.  Concil.  pag..  900.  hujus.  fidei 
Profelfianis  ,  Synodica:  ,  vel  decretalis  ,  ut  ma- 
lueris  ,  initium  eft  :  Quia  pofl  Concilium  Nic/t- 
nnm,  aliud  i»  urbe  Roma  congregatum  efl ,  qu» 
Catholici  Epifcopi  addiderunt  de-  Spiritu  Sanclo  , 
quia  poflea  inolevit  ,  ut  quidam  ore  facrilego-  au- 
derent  dicere  ,  Spiritum  S.  fatfum  effe  per  Ftlium  , 
&c.  Quare.  perperam  Valefius  in  Notis  ad  illum 
TheoJoreti  locum  ,  eam  Synodicam  refert  ad 
annum,  CCCLXXXII.  fed  optime  obferv.at  in^ 
Notis  ad  Sozomenum.  lib.  VI.  cap.  15.  quod  in 
ea  de  Synodo  Romana  dicitur  ,  referri  ad  Sy- 
noduin  Rominam  adverfus  Auxentium'  congrega- 
tam  .  Porro  an  illa  fidei  ConfelTIo  Decretalij  Da- 
mafi  ,  vel  Epiftola  Synodica.  Damafi,  appellari 
debeat  y  cum  tituli  fingulis  capitibus  Hiftoriar 
Theodoreti  prarrTxi  ejus.  non  fint ,  ut  patet  ex 
prioribus  editionibus  textus  Grxci  Theodoreti  , 
ubi  defunt,  de-  loquendi  modo.  hac  inre  parum 
curandum  . 

Adum  denique  in  hac  quarta.  Synodo  Roma- 
na  de  Urficino ,  qui  licet  anno  CCCLXXIV. 
Gratiani  Imp.  judicio  releg3tus.  fuiftet ,  ipfe  ta- 
men ,  ejufque  exemplo  nonnulli  Epifcopi  Ec- 
clefiis  incubabant,&  contemptis  Cognitoribus  , 
vel  fugatis  ,  plures  ex  ea  faclione  Ecclefias  fuas 
retinebant  .  Prxterea  Phrentius  Puteolttnus  anno 
CCCLXXII.  Epifcopatu  dejeclus.  fuerat  ;  &  ta- 
men  ,  ut  inquiunt  Patres  Concilii  Romani  IV. 
in  Epiftola  laudata  ad  Gratianum  &  Valentinia- 
num,  pofl  fextunt  annum  (  currenti  fcilicet )  repfii 
a.i   tivitatem  ,  tenuit    Ecclefiam,  tnultas  in  cppido 

Pu. 


XX. 

Alia  de 
quibus  in 

ea  Synod» 
attum  , 


4^4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRTSTt 
378. 


Damasi  Pap. 
12. 


GRATIANr    12. 

VALENTIN.3. 


iMrr»- 


nusCon- 
flantino- 
polima 
Synodo 
mittitur . 


yio  triumphavit  incoelo,  incertum  publi- 
cis  Ecclelisemonumentis,  anniverfaria  me- 
moria  celebrans . 
I"  Inter  alios  autem  Epifcopos,  qui  ab  ea- 

Gregorius  dem  Synodo  ad  diverfas  provincias  lega- 
Nazianze-  ti  funt ,  fanclus  Gregorius  Nazianzenus 
miffus  eft  a  Patribus  Conftantinopolim  ad 
ruinas  tantx  Ecclefiae  reparandas:  quo  e- 
nim  difficilior  provincia,  opufque  durius 
ac  pene  defperatum  videri  poterat ,  eo 
doclior  atque  fanclior,  animique  viribus 
prrftantior  ex  facro  illo  confeflorum  con- 
ventu  ddeflus  eft.  Quis  enim  fatis  valeat 
Ecclefiae  illius  ftatum  deploratifllmum  men- 
te  affequi ,  cui  tot  annis  fjex  haereticorum 
Eudoxius  ,  idemque  perditiffimus  haerefiar- 
chapraefuit,  &  poft  eum  Demophilusaeque 
impius  atque  nefandus  ?  adeo  ut  qui  ibi 
xeliqui  erant  pauci  Catholici ,  ficut  oves 
errantes  abfque  paftore,  luporum  femper 
parerent  incurfui.  Eiigitur  ad  illos  expu- 
gnandos  ,  hos  autem  fublevandos  atque 
firmandos,  potens  opere  &  fermone  Theo- 
logus ,  qui  aliquot  annis  a  parenris  obitu 
(  ut  dic~tum  eft  )  a  paftorali  cura  liber,  in 
abfcondito  faciei  Domini  ,  Seleuciae  apud 
fanctam  protomartvrem  Theclam  magno 
negotio  otiofus  agebat  .  Puto  hunc  inde 
abduxifle  fecum  Meletium ,  cum  ab  exi- 
lio  ex  Armenia  rediit  Antiochiam  .  Quid 
auteni   adeo  nobili  legatione    perfunctus 


PAGILTS  Puteolano  ,  de  quo  dejeltut  fuerctt ,  feditiones  in- 
folentia  concitavit.  Addunt  Patres  de  Reftiruto 
Epifcopo  ,  quem  juflerat  Imperator ,  ut  caufam 
diceret  apud  Epifcopos  ,  eum  morem  gerere  no- 
luifle  ,  &  in  Africa  Claudianum  ab  rebaptiza- 
toribus  qui  expulfi  fuerant  ordinatum  ,  ad  per- 
turbandam  urbem  Romam  ,  quafi  Epifcopum  d~- 
ftinart .  Denique  Ifaacum  Judseum  a  fi<ftione_9 
Urficini  fubornatum  ,  in  Damafutn  Papam  infur- 
rexifle  ,  ejufque  caput  petiilfe  ;  quibus  malis  re- 
medium  petunt  a  Gratiano  &  Valentinimo  Impp. 

XXI.  Ad  hanc  Epiftolam  iidein  Imperarore1;  refcrt- 
Qu&  Impe-  bentes  jubent  fententias  in  eofdem  feditiofos  a- 
ratores  ex-  lias  latas  executioni  mandari  ,  datis  hac  de  re 
ccutioni  litteris  ad  /fquilinum  Vicarium  Urhit  a  Baronio 
mandari      anno  CCCLXXXI.   num.  II.  &   feqq.   recitatis  . 

jubent,  Verum  exemplar  quo  ufus  eft  dociiflimus  Cir- 
dinalis  mendofum  fuit.  Nam  ibidem  nttmero  III. 
de  Florentio  Puteolano  Epifcopo  legitur :  F/o- 
rentiut  Puteolanus  pofl  damnationem  ,  quam  reflo 
judicio  conviflus  aecrpit  ,  manfuetudinem  noflram 
inquictare  conatus  ,  dignum  tulit  in  progrefjione 
refponfum  :  pojl  quintum  decimum  annum  Ecc/e- 
Jiam  ,  de  qux  cxtrufus  fuerat  ,  rurfus  contamin*. 
re  conatur  .  Verum  loco,  pofl  quintum  decimum 
annum  ,  legendum,  poji  quintum  dcmum  annum  , 
"r  ut   alibi    diximus,  &    legere  eft  apud  Labbeum 

Tom.  II.  Concil.  pag.  1004.  Hunc  errorem  cum 
neque  Baronius,  neque  Sirmondus  in  Aucla- 
xio  Cod.  Theod.  advertiflent  ,  annumillum  XV. 
ab  anno  CCCLXVII.  deduxere  ,  &  Epiftolam 
ad  Gratianum  ,  hujufquc  Refcriptum  in  annum 
CCCLXXXI.  diftulere  ;  quam  tamen  opinionem 
certa  argumenta  evertunt  ,  ut  videre  eft  apud 
Labbeum  citatum  . 

XXII.  Ad    num.  L.  &    feqq.  Divus  Gregorius    Na- 
zianzenus  ad  curandam  Ecclefiam  Conftantino- 


egerit  ,  dicturis  per  fingula,  ante  omnia 
certa  ratio  temporis  ejus  Conltantinopo- 
lim  profectionis  exquirenda  nobis  eft, 
q'iod  lciamus  alios  ejufdem  Gregorii  res 
geftas  profecutos  longe  ante  praefentem 
annum  ejus  adventum  Conftantinopolin» 
pofuifle  . 

Etenim  Gregorius  pre?bvter  ,  qui  enco- 
miaftica  oratione  vitam  ejufdem  Gregorii 
Nazianzeni  traflavir,  cum  tradat  ipfum 
duodecim  annis  egifle  Conftantinopoli , 
conftetque  ejufdem  tempus  certum  ,  quo 
inde  recefllt ,  ex  ejus  fententia  dicendum 
eflet ,  ipfum  anno  fexto  Valentin"ani  at- 
que  Valentis  Tmperatorum  fe  Conftanti- 
nopolim  contulifle,  Chrifti  vero  anno  tre- 
centefitno  fexagefimo  nono,  quem  liquet 
recefliffetempore  cecnmenicae  Synodi  illic 
habitae ,  Svagrio  &  Euchario  Cofs.  anno 
Domini  trecentefimo  oclogefimoprimo . 
In  eamdem  quoque  fententiam  de  annis 
duodecim  commorarionis  Gregorii  Con- 
ftantinopoli  vifus  eft  Nicephorus  in  Chro- 
nico  abiiffe  ,  dum  ait  eutn  fedifle  annis 
duodecim  Conftantinopolitanum  Epifco- 
pum.  Praetermittimus  autem  recenfere  a- 
Iios  hos  fecutos  ,  eadem  quoque  fcriben- 
tes  ,  a  quorum  omnium  fententia  ut  peni- 
tus  abhorreamus ,  ipfemet  Gregorius  Na- 
zianzenus  imprimis  admonet,  dum  in  car- 
mine  de  Vita  fua  de  fe  teftatur>  non  re- 

cef- 

po^itanam  hoc,  vel  femienri  anno  mifliis  eft  , 
fed  non  a  Synodo  Antnchena  poft  Santfi  Ba- 
filii  mortem  habita  ,  u'  perperam  Baronius  exi- 
ftimavit ;  cum  harc  Synodus  ad  annum  trecente- 
fimum  oclogjfimum  perrineat  ,  &,  ur  Theopha- 
nes  in  Chronico  ,  poftquam  de  ea  fermonem  ha- 
buit,  fcribit  :  Tunc  Cregorius  Theologus  Conflan- 
tinopoli  in  Oratorio  Sanofs  Anafiajis.  majori  cum 
libertate  docuerit .  Idem  Theophanes  ,  antequam 
Valentiniani  fenioris  mortem  narret  ,  ait  :  Tum 
ttiam  Gregoriut  Thrologus  ,  Bajilii  ,  Meletii  & 
aliorwn  pietatis  propugnatorum  indufiria  Confian- 
tinopolitanst  Ecclejix  regimen  fufcepit  .  Tradit  h<rc 
Theophines ,  poftquim  proxime  locutus  eft  de 
Concilio  Jllyrfciano  anno  trecentefimo  feptuage- 
fimo  primo  congregato .  Ex  quo  Ifquet  ,  Natian- 
•Lenum  non  a  Synodo  Antiochena  ,  verum  ab  a- 
liqua  alia  Conftantinopolim  deftinatum  ,  quar 
nonnifi  poft  Valentis  mortem  celebrata  fuft  .  Eo 
enim  vivcnte  Nazianzenum  adverfus  Arianos 
Conftantfnopoli  docuifle,  nullus  fibi  perfuaferit. 
Baronius  in  Annalibus  duo  egregie  demonftrat. 
Primum  ,  Nazianzenum  triennio  tantum  Conftan- 
tinopoli  docuifle,  idcoque  ante  prarfentem  an- 
num  illuc  fefe  non  contuliffe  .  Secundum  ,  eum 
non  fponte  Conftantinopolim  venifle  ,  fed  coa- 
flum  ab  Epifcoporum  Conventu.  Verum  in  eo 
erravit  Baronius  ,  quod  Conventum  illum  An- 
tiochenum  poft  Divi  Bafilii  mortem  habitum  fu- 
ifle  exiftimaverit . 

Certe  Divum  Bafillum  adhuc  in  vlvis  fuifle, 
quando  harc  cura  Nazianzeno  commifl"a  ,  docet 
Gregorius  Presbyter  in  Nazianzeni  Vita  ,  dicens : 
Divtno  fpiritu  ad  exm  expedttionem  impulfum  fu- 
iffe  ,  ut  illic  pro  ipfo  fpiritu  depugnaret  :  flatim 
autem  Magnum  Bajtlium  hortatorem  accefjiffe  ,  qua- 
fique  ad   fpirttualia  ccrtttmiaa  enm  inunxi_  t  1  ac 

(0.a* 


II. 

Tempus 

adventus 

Gregorii 

Nizianze- 

ni  Con- 

ftantino- 

polim . 


Cura  £#. 
clejis  Con» 
JlantinopO* 
litanst 
Grcgorio 
(ommijfa  • 


Baron.  nj 
U.  &  feq. 


xxnr. 

Hortatu  S. 
Bajilii  . 


Christi 
37». 


Cum  Critice  Pagii. 


Damasi 
12* 


Pat. 


Gratiani    12. 
Valentin.  3. 


4*5 

Ijnri'. 


LII. 

Triennii 

morx 

Gregorii 

Conflanti- 

nopoli. 

(.i)Grcger, 

Naz.carm, 

de  Epifc . 

edit.  Leu- 

venklti  . 


(h)  Kuffin. 
i.x.  <-.?. 


PAGIUS 


ceflifle  Nazianro,  nifi  poft  obitum  patris  , 
quem  tcmpore  Nicaeni  Concilii  redditum 
Chriftianum  ,  fedilfe  tradit  Epifcopum  an- 
ros  quadragintaquinque,  ficque  propagaf- 
fe  vitam  ad  annum  Domini  faltem  trecen- 
tefimum  feptuagefin.umlecundum.  At  poft- 
quam  Nazianzo  recefiit ;  cum  teftetur  i- 
bidem  ,  fe  ad  ecclefiam  S.  Theclae  profe- 
clum  efle  Seleuciam  ,  ibique  efTe  diutius 
commoratum  ;  nihil  efle  loci  poteft  dictae 
ipforum  fententiae  de  annorum  duodecim 
commoratione  Conftantinopoli ;  quam  qui 
fequuntur,  ipfi  Gregorio  deformiter  ad- 
verfari  nofcuntur  :  nam  prceter  haec  ,  idem 
ipfe  alibi  certum  definit  annorum  nume- 
rum  quibus  Conftantinopoli  detentus  eft: 
ut  plane  nullus  de  his  remaneat  amplius 
dubitandi  locus. 

Ipfe  ,  inquam  ,  Gregorius  Theologus  , 
cum  tantum  triennio  tradat  fe  commora- 
tum  efTe  Conffantinopoli,  certe  non  ante 
praefentem  annum  illuc  profeftum  effe  de- 
clarat;  funt  enim  hcec  verba  ipfius  (  a): 
Vos  laborttm  meorum  tejles  e/iis  .  Quid 
improbum  ,  quid  vobis  contrarium  ,  quid 
noxium  vel  verbis  protuli  ,  vel  defigna- 
vi  toto  hoc  jam  triennio?  unum  licet  ex- 
cipiatis,  quod  malis  pepercerim  ,  a  quibus 
ingreffu  primo  lapidatus  ,  hoc  ipfum  con- 
Jlanter  toleravi ,  &c.  Haec  ipfe;quibus 
probe  confentit  Ruffinus,  qui  ea  ferme  , 
quae  prae  oculis  habebat  temporum  fuorum 
gefla  fcribebat,  dum  ait  (b)  de  Grego- 
rio :  Reddtta  vero  p.tce?  Conjlantinopoltm 
ad  Ecclejiam  docendam  venire  cohortatus  , 
non  abnuit  :  ubi  brcvi  tempore  tantum  ad 
emendandum  populum  vetujiis  hcereticorum 
infeffum  venenis  profecit  ,  ut  tunc  primum 
Chrifiiani  fieri  viderentur  ,  &c.  Quod  i- 
gitur  nonnifi  reddita  pace  Ecclefiae,  illuc 
Gregorium  acceffifle  ,  brevique  tempore 
permanfifle  dicat ;  plane  recitatse  ipfius 
Gregorii  fententiae  de  triennio  aflentitur  . 
Sed  illudmale  Ruffinus,  dum  ibi  affirmat 
Gregorium  ante  creatum  fuifie  Fpifcopum 
Nazianzenum  :  nam  eodem  in  loco  ipfe 
Gregorius ,  ubi  agit  de  adventu  fuo  Oon- 
ftantinopolim,  fic  ait :  Hequaquam  defer- 
to  populo ,  cui  aliqua  necejjiiudine  obliga- 
tus  effem  :  nam  illa  funt  bojlium  meoruin 
figmenta ,  falfique  fermones  ,  &c» 
Ann.  Eccl.  Tom.   V» 

comflurei  Epifcopot ,  &  Regis  urbis  cives  obnixe 
ab  eo  popofcifie.  Imo  ipfe  Gregorius  Nazianzenus 
in  Oratione  funebri  de  laude  Bafilii,  quam  al- 
tero  ,  aut  circiter  anno  ,  poft  hujus  obitum  ha- 
buit,  iftius  officii  tarditatem  excufans  inquit  : 
ln  vtrsi  doclrins  periclitantis  negotio  interim  oc- 
tupati  fuimus  ,  pulchre  coaili  ,  &  propter  Deunt 
tantum  non  extranei  tffclii ,  fcilicet  a  Cappado- 
cia  ,  in  qua  natus  Nazianzenus ;  qui  addit,  quod 
hoc  non  videatur  prster  mcntem  gentrofo  ijli  ve- 
ritatis  pugili  accidifle  ,  qui  nibil  ita  fpiravit ,  ac 
veram  &  totius  mundi  falvificam  dotlrinam  .  Re- 
cle  itaquc  Theophanes  prodidit ,  Bafilium  hor- 


Quod  vero  illuc   non  fponte  profe<5rus  '  LIII. 
fit ,  fed  coafrus  ab  Epifcoporum  conven- 
tu  ,  Catholicis  qui  erant  reliqui  Con'tan- 
tinopoli  maximc  id  petentibns,  alibi  ipfe 
etiam  Gregorius  teftatur,  cum  ait  (f):  (c)Crcgor. 
Huic  orattoni  tejlimonto  fum  ego  ipCe  qut  Naztan.i» 
h<ec  dico  .  Cum  fuprj  rts  fpeftabtles  pofi-  cc"m'  de 
tus  effem^  &  mtnte  cum  folis  intelligtbi-  J**\ 
libus  verfarer   abjefla   gloriay  poflcfjioni-  ^^ 
bus  ,   fpe  ,  doclrina ,   deltcias   ex  eo  tpfo 
capiens  ,  quod  deltcias  nullas  feflarer  ,  e- 
xiguo  pane  contentus  jucundam  vitam  age- 
rem  ab  omni  petulantia    liber  ;  prater    0- 
mnem  fpem  ,  a  bonis  his  abreptum  me  quif- 
piam  longe  abduxit.    Et  quis  ille  fuerit  , 
dicere  non  babeoy  divinus  ne  Spiritus,   an 
peccata  mea^  ut  eledionis  pcenas   darem  . 
Hoc  quidem  manifeflum  efl ,  impuliffe  me 
huc  paflorum  conventum ,  &  populum  refte 
fentientem  ,  qui   tamen   nondum  amplus  & 
copiofus  erat  .  Haec    ipfe  ,  qui  &  in  car- 
mine  de  vita  fua  : 

/ld  hos  (  quod  effe  crederemur  in  Deo 
Sermone,  vita  &  nobiles ,  quamvis  fere 
Semper  fecuti  rujlicum  vitce  genus  ) 
Me   mijit  almus  Spiritus ,  vocantibus 
De  plebe  multis  ,  atque  item  pajioribus  ; 
Vlebem  utjuvarem ,  profide  armafumere. 
&  paulo  poft  : 

Sic  fum  profefius  ,  fponte  noncerte  mea  9 
Verum  coaSlus  ,   ut  fidem  defenderem  . 

Sic    itaque   cum   ipfius  iterata  aflertione  A  Synodo 
liqueat ,  coaftum  a  conventu  Epifcoporum  Antioche. 
Conftantinopolim  profc<5tum    efle  ;     licet  na  Gr^g0" 
ubi   ejufmodi  Synodus  Epifcoporum  col-  ^jan2enaJs 
lecla  fit ,  minime  dicat ;  tamen  quod  nul.  n,jflus 
lum  aliud  reperiarur  hoc  anno   convoca-  Conftanti» 
tum  Concilium  Epifcoporum  ,  nili  Antio-  nopolim  . 
chenum  ;  immo   quod   nec    alibi   ab  aliis 
colligi  potuerit ,   cum   eo  tempore   per- 
pauci  qui  erant  in  Oriente  Epifcopi   Or- 
thodoxi  (  ut  diclum  eft)    coierint   Antio- 
chiae:    fed   &   quod  nec   quaevis  alia  Sy- 
nodus  in  Oriente  celebrata  tantoe  auclori- 
tatis  efle  potuerit,  ut  ad  curandam  Con- 
ftantinopolitanam  Ecclefiam   valuerit    re- 
nitentem  Gregorium   cogere  ;   neceflltate 
adltringimus  profiteri  id  faclum  in  Antio- 
cheno  Concilio  ,  in   quo  &  alix  huic  fi- 
N  n  n  riii- 

tatum  fuifle  Nazinnzenum ,  ut  Ecclefia?  Conftan- 
tinopolitana:  curara  fufciperet.  Hermantius  in 
VitaS.  Bafilii  lib.  8.c*p.  18.  &  Papebrocius  die 
XII.  Maii  in  Vita  S.  Gregorii  Nnzianzeni  ar- 
bitrantur  ,  Nazianzenum  nonnifi  poft  Bafilii  mor- 
tem  Conftantinopolim  mifliim  efle ,  Gregorimn 
Presbyterum  deceptum  fcribunt ,  &  locuni  lau- 
datum  Nazianzeni  interpretari  conantur .  Sed 
Bafilii  Epifcopatu  ,  &  obitu  fuis  annis  redditis, 
hujufmodi  interpretationes  evanefcunt ,  conftat- 
que  ,  B.ifilii  mortem  profeclionem  Conflantinopo- 
litanam  Nazianzeni  non  prasceflifle,  kd  fubfe- 
cutam  efle  . 


4^6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chfistt 


Damasi 

12. 


Pap. 


Ghatiani    12. 

Valentin.  3. 


Impp. 


miles  (   ut  diximus  )    legationes   decietae 

fuerunt . 

IIV.         De  vi  autem ,  quam    tunc   paflus  eft  , 

h#c  idem  ipfe  Conftantinopoli  cum  eflet 

(a)-Gregor,  pro  concione  ad  Arianos  (a):  Fgo  par- 

Naz,, or.it.  vulm  ille  obfcura   &  tgnobtlt  patrta   na- 

ai  Ari*n.  1us  (obje^abant  enim  hsec  in  eum  Ariani) 

ad  vos  accejji ;   idque  non  ultro  ,  nec  me 

ipfutn  offertns  ,  ut   morts  eft  hodte  ftertf- 

que  qut   ad   Ecclefix  gubemacufa   temere 

frofiltunt ;  ftd  accttus  ,  ac  vi  compuffus , 

ac  tfmori  Spirttuique  obfecutus ,  Quod  Ji 

falfa  loquor ;  hoc  mthi  pro   fceleris   pcena 

nnprecor ,   ut    dtutius   htc   bellt    moftfttat 

incijjum   fuftineam ,  nec  quemquam  err»re 

liberem  ,  fcd  voti  fui  conpotes  fiant  ,  qui 

a>i>»4t  meg  fler-.fitatem   imprecantur .  Huec 

ipfe,  Ai  antequam  Gregorii  proficifcentis 

Con^antinopolim  veftiga  afleclemur,  pau- 

ca  quae  reliqua  hujus  Anrjochenae  Synodi 

funr,  hic  addamus  ♦ 

LV.  Theodoretus  addiflus  Meletib,  &a  Pau- 

lino   perquam  averfus  ,    nulla  penitus  de 

collega    in     munerc  paftorali  &  focieta- 

te  laborum  babira  mentione  ,  nccaliorum 

qui  Synodo  interfuerunt ,   fed   cmnia    in 

(b)Thcod.    ea  gefta  Meletio  tribuens,  ita   narrat  (b); 

1. 5.r.4-       Dtvinus  vero  Metetius   Diodorum    tllum  , 

cujus    ante   mentionem  feci  ,  q"i    n.ivem-* 

Meletius     £C(fefi^  tn  grav  ffima    tempeftate   incolu- 

di^aT01""  mBm  ./*T?*WIW*"> '® rfi  Paftorem  defig*111- 
Ipifcopos.  V**  )  Cilicumque  gentem  ei  concredtdit ;  E. 
pifcopum  vero  Apamece  Joannem  creavtty 
qui  tffu/lri  genere  orfus  qutdem  fuit,  fed 
fuis  ipfius  reclefadif  multo  majorem  fplen. 
doremy  quam  ex  majorum  rebus  pr<xdare 
geftiseft  cnnjecutus  ;  nam  non  docJrtnce  fo- 
lums  fod  prkftabtfis  vitcc  omwemis  tnfi- 
gmttr  decoratus  erat .  Htc  turbufentts  pro- 
cellce  temporibus ,  conventum  eorum  qui  fi- 
de  fecum  fenttebant  ,  gubemavtt  ,  focium- 
qtte  habuit  &  adfutnrem  Stepbanum  virnm 
cum  primis  laudatum  .  Vcrum  iftum  dtvi- 
tius  Mcfetius  adalia  tranjlulit  certamina: 
nam  ubi  iftellexit  Cermaniciam  labe  Eu- 
doxii  infeftim  ,  eum  velut  medtcum  (nam  &■ 
bumaniore  litteratura  &  ficrts  Ittteris  ab 
ineunte  cetate  inftrutlur  fuerat  )  ad  mor- 
hum  cnrandum  mifit  .  Heque  certe  fpes  e- 
um  fruftrata  eft  .  Siquidem  fpiritualts  da- 
firina  fubfidto  lupos  in  oves  mutavit  . 
Ha&enus  Theodoretus  ;  atque  finis  efto 
Svnodi  Antiochens:  fi  quce  autem  alia_. 
ibi  decreta  funt,  nos  latent .  Addinius 
tamen  his  appendicem  de  Meletio ;  qui 
cum  vifitaret  Dicecefim,  Ecclefias  eri- 
gens ,  &  Svriae  quoque  monachos  invife- 
ret  fibi  fubditos,  invenit  inter  alios  Si- 
meonem  Stvlitam  habitationem  fibi  fuper 
columnam  ftatuiffc,  inauditumque  hacle- 
pw  vits  inftitutum  arripuiffe:  quem  cum 
vinclum  quoque  arcle  ferro  fpeclalfet  , 
jufllt  accirt  fabrum ,  qui  folveret  ferri 
vincula ,  illud  addens:  Amanti  Deum_. 
homini  fatis  pro  vinculo  efle  mentem  .  In 


ze- 


caeteris  eum  ab  inftitutominime  dimove- 
re  voluit .  Fuerant  ha?c  ejufdem   Simeonis 
primordia,  &  quidem  Deo  juvante  felicia» 
utpote  qui  in  eodem  ,   immo  arcliori   vi- 
vendi  genere  propagavit  statem  ufque  ad  (c)Theoit 
tempora  Theodofii  junioris  ;   h^c  modo  fa-  //SS-  Pa\ 
tis  indicafle  deeoex  Theodoreto  ( '  c):  cae.  trume,x6. 
tera  autem  alias  ,  ut  occafioferet  inferius. 

At  profequamur  jam  Gregorium    pro-       LVI. 
perantem  Conftantinopolim .  Cum  enim_. 
illuc    pervenilfet  ,    hofpitio    excipitur   a 
piis  viris  fanguine  fibi    conjunctis;    tefta- 
tur  enim  id  ipfe,  cum  ait  (d);    Quod  fi  (d)Gregor. 
gravavimus  ,   parcendo     potius     &    repu-  Naa.  «rat, 
dtando,  quam  acciptendo  graves  futmus.  tnMa*'m' 
Hujus  rei  fi  caufam  quaritis,  domus  qux- 
dam  pia  Deique  amnre  fiagrans  ,  non   fe- 
cus  atque  (e)Eltfxttm  Sunamitidts  domus  (e)  n.Reg. 
nos  refocillavit ,  hominum  corporis    fpiri.  4« 
tufqtte    c  ognatione    mecum    conjunttorum  , 
acfinpulari  liberalitate  prxdttorum  ;  apnd  jJJJEJ^ 
quos  h'c   quoque    populus    compatlus    tfl  ,  nJJlofDI-. 
cum  furtim  adhuc  Ortbodoxamfidem  perfe.  ,;umCoa. 
cutiontbus  vexatam  atque  affitClam  hauri-  ftantino- 
ret ,  nequaquam  libere  ac  finepericulo  .  Re-  poli . 
pendat    illts  Dominus   in    die    retributio- 
nis .     Haec   Gregorius  .     Erat    hic    Nico- 
bo!us  Nicoboli   junioris  parens ;  de   quo 
jnferius  .  Quod    igirur   maxima   ex   par- 
te    Civitas     illa    Aiianis   hrminibus  con- 
ferra  eliet  fub    Ariano    Epifcopo    pr32po- 
tente ;    quamvis    Valens    enirctus    elfet, 
Gratianique  ediclum  fuifict  promulgatum; 
haud  tamen  his  poterat  contineri  proca- 
cia   atque  ferocia    Arianorum    publice  in 
Catholicos  debacchantitim  ;  cujus  rei  cau- 
fa  ipfe  fui  adventus  initio  domi   clande- 
fiine  docebat . 

At  divino  plane   miraculo    faflum,    ut     LVII. 
domus  illa  in  Ecclefiam    converreretur  ; 
arque    ciefceret    in    Bafilicam  :    quod   & 
jpfe  ante    prsdmt,  nempe  ut  Jebus   in 
Hierofolvmam  ,  &  Bethlehem    muraretur 
in  Si'o:  qus  ab  ipfo  vocara  efi  Ana'>afia, 
eade  caufa,ut  idem  teftatur,  quod  com- 
prelfa  &  extinfla  fides  Catholica   in   ea— 
civitate(f),  ibi  excitata  rtvixerit.  Ca?-  (f)Greg. 
terum  haiid    affentiri    poflfumus   Gregorio  Naz-  "r'tl- 
presbytero,  qui  locum  illum  antea   Ana-  a<i  centum 
fiafiam  appellatum    putat,    fuifleque   Fc-  |^'/f"**" 
cleliam  ab  Arianis  velut  ignobilem  dere- 
Hctam :  nam  illamipfam  privatam  domum 
extitiffe,  &  ab  effe&u  eo  nomine  decora- 
tam  ,  idem  ipfe  Gregorius  fa?pe  affirmat, 
de  qua  ita  ait  (g  )  :  llla  primum  Dei  ver-  (g)  Cregor. 
hum  ,  quod  pruts  in  radtcibus    manebat  ,  Kazian.m 
ad  fitpremum  montis    eacumen    evexit ,   ob  (ommoA- 
fdque   Anaftafice  nomen  adepta  eft ,    Ana-  ""/?•*/' 
ftafia  inquam   tlla  fabortofum  manus    me<z 
cpus   in/tpne  .    Porro    ob    loci   anguftiam 
(  ut  dicTum  eft  )  eamdem  fepe  Berhlehem 
nominavit.  Sed   &  illam  dicatani  fuiff«o 
in  memoriam    fanLViffima:    Dei    genirricis 
Maria?,  Sozomenus  teftatur,    qui  &    ait  (h)  Sozem. 
(h)j  fententiam  quorumdam  fuiffe ,   ex  /.7.  <-.5. 


eo 


Cum  Criticc  Pagii. 


467 


Christi 

378. 


Damasi  Pap. 

12. 


Gratiani     12. 
Valentin.    3. 


Impp. 


LVIII. 


(a)  Mar- 
tt.in.  acl. 
fiiii.i  Me- 
tapbr,  dic 

JO.Jart. 


(b)  Sozem. 


(c)  L::s& 
11. 


(</)  Grf£.r. 
2tazi.tu.de 
r.on  ajfctl. 
eathed. 
Ccnflanti- 

K0j>. 


LIX. 


eo  diftam  Anaftafiam  ,  quod  mulier  gra- 
vida  c  fublimi  porticu ,  cum  verbum  Dei 
audiret;  deorfum  lapfa ,  atque  extincra  , 
communibus  omnium  precibus  revocara_, 
ad  vitam  fuent.  Sed  prneftat  audire  Gre- 
gorium  ipfum  tantae  fabricae  architectum, 
qui  a  fidei  refurrectione  locum  nomen  ad- 
cptum,  faepe  confirmat.  Potuit  verum_. 
cffe,  quod  de  muliere  collapfa  Sozome- 
nus  tradit;  fiquidem  ob  loci  anguftiam  & 
fexus  honeftatem  ftrucla  illic  fucrant  ta- 
bulata,  ex  quibus  Dei  verbum  feminar 
audirent ,  ut  apparet  ex  ejufdem  Grego- 
rii  carmine  de  Infomnio  Anaftafiae  . 

Accidit  poltea,  ut  qu®  latioribus  fidei 
terminis  longe  lateque  crefcens  totum 
ambitum  Civitatis  complexa  fuit,  aeque 
creverit  amplioribus  murorum  fpatiis  : 
nam  poft  haec  Martianus  (a)  nobllis  Civis 
idemque  prasdives ,  ingentem  ibi  fuo  pa- 
trimonio  extruxit  Ecclefiam  ;  in  qua  ipfe 
presbyter  femper  vixit.  Auclor  eft  Theo- 
dorus  Leclor  in  Colleftaneis,  ob  nomen 
Anaftafiae  illuc  poftea  fuifle  delatas  A- 
naftafiae  fancYiflimae  martyris  reliquias  , 
cjufdemque  martyrii  die  natali  ipfam  Ba- 
filicam  in  ejus  memoriam  confecratam  . 
His  addimus  (ne  quid  praetereat  )  fuifl?_> 
Conftantinopoli  aliam  ejufdem  nominis 
ecclefiam ,  Anaftafiam  diclam ,  fed  (  ut  ha- 
bet  Sozomenus  b  )  fui-ffe  Novatianorum  » 
ab  Arianis  dirutam,  ab  ipfis  vero  denuo 
excitatam  ;  unde  _c  confecuta  fuerit  id 
ipfum  nomen,  Anaftafia:  fed  haec  ab  A- 
naftafiaGregorii  longe  diverfa  ,  inqua  ipfe 
tamquam  certaminis  campo  omnes  pro- 
fligans  haereticos ,  vidricia  erexit  tro- 
phaea  vicloriae:  illic  enim  pro  concione 
infignes  quinque  illas  inter  alias  de  Theo- 
logia  habuit  orationes  ,  ex  quibus  nomen 
eft  Theologi  confecutus  ,  quibus  exful- 
tantes  &  infultantes  repreflit  hoftes :  qui 
diutius  fumma  rerum  potiti ,  nemine  ad- 
verfante  faftu  tumido  incedentes,  magnam 
cum  potentia  ex  perfidia  &  impietate_> 
fibi  gloriam  comparaverant :  fed  cum  for- 
tis  ille  armatus(c)  fores  obfervaret,  quo 
tuta  eliet  abfque  exturbarore  pofleflio, 
fortior  illo  veniens,  nempe  in  Gregorio 
Chriftus,  ablat3  aucla  fcenore  recupera- 
vit.  Quam  autem  opportunus  atque  per- 
neceflarius  fuerit  Gregorii  tunc  adventus, 
&  qualis  effet  urbis  ipfius  ftatus  ;  ex  iis 
intelliges  ,  qus  ipfe  aliquando  pro  con- 
cione  ad  ingratum  populum  dixit  (  d  )  ; 
nimirum  non  fecus  ac  fi  navi  tempeftate 
jactatae  &  periclitanti  manum  porrexiflet, 
aut  urbi  obfidione  cinclae ,  vel  aedibus 
flammarum  ardoreconflagrantibus  ,  inftru- 
mentis  extinguendae  flammae  accommodatis 
opem  tuliffet :  his  &  aliis  fymbolis  ufus  eft 
ipfe  :  apologiam  habens  adverfus  eos  qui 
ipfum  ambitionis  nomine  redarguerent. 

Cum  autem  detectus  eflet  Gregorius  fu- 
fcepilfc  patrocinium  Catholicae  fidei ,  mox 
Ann.  Eccl.  Tom.    V. 


fenfit  Arianos  infeftos ;  qui  eo  audaciae 
atque  furoris  adacYi  funt,  ut  eum  haereti- 
cum  inclamarent,  atque  etiam  lapidibus 
fanctiflimum  virum  impeterent :  teftatur  id 
ipfe  pluries  ;  &  in  Vita  fua  his  verfibus  (  e) :  (*)  Grtg»r. 

Naz.  in 
At  qui  mectrum  tunc  fuit  rerum  flatus  ?  v,tl>  tux 
Ingrejfus  urbem  plurimis  jaclor  malts  .  <3reg0r;us 
Exarjit  in  me  tota  primum  ctvttas  ,        primoin- 
Multos  perinde  ac  Ji  deos  inducerem  .       grefluqua: 
Mtrum  nec  efl  hoc  :  tnflituti  Jic  erant ,  paflus . 
Ignota  prorfus  ut  quibus  fides  pia 
Eflet ,  modoque  trina  quonam  eft  unitaiy 
Atque  una  rurfum  Trinitas  ;  Jiquidem  pie 
Intelligantur  hxc  duo  > 

Sic  namque  res  fe  habebat  hoc  tempore: 
quod  reciperetur  ab  omnibus  nomen  hy- 
poftafis  ,  hactenus  pro  fubftantia  ufurpa- 
tum;  plane  accidebat ,  ut  qui  tres  hypo- 
ftafes  dicerent ,  ac  proinde  tres  fubftan- 
tias ,  alias  fubfiftentias  praedicarent  ,  trium 
deorum  aflertores  inclamarentur  ;  ficut  e 
contra  qui  eam  vocem  non  reciperent, 
ab  iftis  nominarentur  Sabelliani ,  ut  nuper 
vidimus  de  Paulino,  diclurique  fumus  de 
S.  Hieronymo  .  Sed  de  furente  in  ipfum 
plebe  haec  ibidem  fubdit  : 

— .  Vlebfque  infuper  Plebslapi. 

Lxjis  favere  fuevtt  ,   ut  tum  Trafuh     djous 
S«o,  vicem  ejus graviter  infauftam  ferens;  Gregorf- 
Vlebs  tanta  &  animis  plena  non  in  omnibus  um  petit 
Superarerebus  ,  quceprobrum  ing-ens  du- 

ceret  • 
Imbres  tacebo  faxeos  ,  epulas  meas  ; 
Vanos  fuijfe  quos    queror    tantummodo , 
Hcec  ajfecutot  ,   ajfequi   quce   nil  juvat  • 
Kecem  nec  infert  . 

ifta  a  plebe  Ariana  Gregorius  pafliis  eft . 
Qui  autem  modeftius  cum  eo  vifi  funt  a- 
gere  ,  eumdem  raptum  ad  tribunal  ,  quafi 
maleficum  ac  feductorem ,  falfaeque  do- 
clrinae  auctorem ,  traxerunt .  Nam  ipfe  haec 
mox  addit : 


Gregorius 
rapitnr  ad 

tribuna!. 


■■.  Pofl  velut  ficarius 
Vultu  fuperbo  prcedttos  ad  Prafidesy 
Queifque  una  Jtudio  lex  erat  plebi   ob> 

Je1ul  ■> 
Trahor  ipfe,   fcelerts  qut     nthtl  patra- 

veram  y 

Kec  cogitaram;    difcipulum   Chrifli  ttt 

decet  . 

Ac  tum  patronus  aflitit  Chriflus  mihi,&c. 

Erenim  magna  fiducia   Gregorius   in  fe  Confola- 
Dei  fxpe  expertus  auxilium(  licet  undique  tioGre- 
impendere    fibi  mala   confpiceret ,   &  ex  gorii . 
multitudine  Arianorum,  florentique  rerum 
ftatu  confterni  animo  potuiffet  )  divinitus 
confortatus  fpe  certa  melioris   temporis,  (f)  G^z<»'' 
his   fe  confolabatur  alloquiis  (/):  Hic ,  JJST_? 
inquit,    mecttm    cogitans  ajebam:   Domos  /e'ft"'P r0 9 
N  n  n    2  Arict- 


46$ 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 
378. 


Damasi  ¥av» 
12. 


Gratiani     12« 
Valentin.  3. 


Impp. 


(»)  Jgg,  T. 


(b)  Ali.xo, 


IX. 

Hierony- 
mus  ca- 
Jumniim 
pafTusin 
eremo. 


(c)  Hicron, 
fpifi.77* 

( 

d)Pfal.}2, 

(e)Pfal.i7. 


Ariani  habent  ,  nos  inquilini  ;  hi  templa, 
nos  Deum ,  idque  prceterea  quod  Dei  vi- 
vi  templa  fumus ,  vtttimce  vivce ,  ho- 
locaujta  fpiritualia^  facrificia  perfetta , 
Dei  denique ,  Trinitatis  adoratce  beneficio: 
hi  vulgus  habent ,  nos  Angelos  ;  hi  teme- 
ritatem  &  audaciam,  rtos-^fidem :  hi  mi- 
nas ,  nos  preces  &  orationes  :  hi  feriendi 
infolentiam ,  nos  patientiam :  hi  aurum  & 
argentunty  nos  purgatam  fidei  dottrinam  : 
Fecifii  tibi  (utcumScriptura  (a)  loquar) 
duplices  &  triplices  contignationes ,  domum 
feneftris  diftinttam  :  At  hcec  fide  mea  non- 
dum  fublimiora  funt ,  ccelifve ,  ad  quos 
excelfus  feror :  At  mihi  grex  exiguus ,  fed 
ad  pracipitia  non  fertur :  At  angufla  mihi 
caula-i  fed  lupis  inacceffa,  &  latrones  non 
admittens  ;  atque  ejufmodi ,  ut  nec  a  fu- 
ribusy  nec  ab  extraneis  tranfcendi  queat . 
Kec  dubito  ,  quin  eam  quoque  aliquando 
latiorem  perfpetturus  fim:  multi  enim  ex 
iis  qui  in  luporum  numero  funt ,  a  me  in- 
ter  oves  recsnfebuntur  ,  ac  fortafle  etiam 
inter  paflores  .  Hcec  mihi  feliciter  annun- 
ciat  bonus  ille  paflor^  propter  quem  ego 
animam  meam  proovibus  pono  .  Haec  Gre- 
gorius,  quem  Deus  aliqua  vifione  (ut  o- 
lim  (  b  )  Petro  oftenfo  linteo  )  eorum  qusc 
futura  eflent  bonorum  ,  fuit  in  tanta  re- 
rum  anguftia  confolatus .  At  ifta  modo  fa- 
tis  de  Gregorii  primis  illis  diebus  com- 
moratione  Conftantinopoli :  reliqua  autem 
ab  eo  gefta  rejicimus  in  fequentem  annum  . 

Sed  ut  ad  res  Syriae  redeamus ,  Pam- 
dem  prorfus  calumniam  ,  quam  Pauli- 
nus  Epifcopus  Antiochenus  (  ut  vidimus 
ex  Epiphanio  atque  Theodoreto  )  paf- 
fus  eft  a  Vitale  primum,  ac  deinde  a_. 
Flaviano,  cum  ab  eis  Sabellianus  appel- 
laretur,  pati  cogitur  S.  Hieronymus  iru 
Syrise  folitudineapud  Chalcidem  in  eremo 
degens,  quod  communicaret  cum  eodem 
Paulino,  a  Meletii  puto  ftudiofis  exagi- 
tatus  »  nominatus  &  ipfe  ab  iifdem  Sa- 
bellianus  ,  adeoque  vexatus,  ut  coaflus 
fuerit  inde  recedere .  Tradit  haec  omnia 
ipfe  fcribens  ad  Marcum  presbyterum  Chal- 
cidenfem(ut  habet  vetus  exemplar)  non 
Celedenfem:  degebat  enim  ipfe  ( ut  di- 
ftumeft)  in  Syriae  folitudine  Chalciden<e, 
cum  quaepatereturabillis,  narrat  his  ver- 
bis   (c); 

Decreveram  quidem  utendum  mthi  pfal- 
mtflce  voce  dicentis  (d):  Cttm  confifteret 
adverfus  me  peccator,  obmutui  ,  &  humi- 
liattis  fum ,  &  ftlui  a  bonis  .  Et  iterum 
(  e  )  :  Ego  vero  tamquam  fttrdus  non  att- 
diebam,  &  tamquam  mutus  non  apertens 
os  fuum,  &  fattus  fum,  ut  homo  non  au- 
diens .  Sed  quia  ch.iritas  omnia  fuperat , 
<£r  propofitum  vinctt  affettus  ,  non  tam  in- 
juriam  facientibus  reddo  vicem  ,  quam  ti- 
bi  refpnndco  poflulantt .  Apud  Chrifltanos 
entm  non  qut  patttt<r(  ut  quidam  ait)  fed 
qui  facit  contumeliam,  mijer  e(l.  Et  pri- 


mo  qttidem  antequam  de  fide  mea,  quam 
optime  nofli ,  tecum  loquar  ;  adverfus  bar- 
bariem  hujus  loci  verfu  cogor  clamare 
vulgato(f):  (f)Viygli. 

r\       ,  t         r  •>  »  l.i.Mncid, 

Quod  genus  hoc   homtnum  r  quceve  hunc 

tam   barbara  morem 
Termittit  patrta  ?   Hofpitio  prohibemur 

arenx : 
Bella  cient  ,  primaque  vetant  confiflere 

terra ,  &c . 

Quce  idcirco  de  Centili  poeta  fumpfimuts 
ut  qui  Chrifli  pacem    non  fervat ,    pacem 
faltem  difcat  ab  Ethnico  .    Hcereticus  vo- 
cor ,  homoufion  prcedicans  Trinitatem  •  Sa~ 
belliance  impietatis   arguor ,  tres  fubfiflett' 
tes ,   veras  ,  integras  ,    perfeCiafque   per- 
fonas  indefejfa    voce  pronuncians  .    Si  ab 
Arianis  ,  merito .  Si  ab  Orthodoxis  ;   qui 
hujufmodi  arguunt  fidem  ,  Ortbodoxi  ejfe 
defieruttt  .  Aut  fi  eis    placet  ;    hcereticum 
me  cum    Occidente  ,    hcereticum  me  cttnt-. 
AZgypto  ,  hoc  eft   cum    Damafo  ,    Petro- 
que   condemnent  .    Quid    unum    hominem, 
exceptis    foctis  ,     criminantur  ?     Si    ri- 
vus  tenuiter  fluit ,    non  efl   alvei   culpa  , 
fed  fontis.    Haec  idcirco   S.  Hieronymus  , 
quod  cum  Damafo ,  Petro  Alexandrino, 
totaque  EcclefiaOccidentali ,  dicere  mal- 
let  trcs  in  Trinitate  perfonas  ,  quam  hy- 
poftafes :    cum   (  ut   diximus  )    per  hy- 
poftafes   intelligerent  Latini    fubftantias: 
quod  etiam  ex  ejufdem  Hieronvmi  ad  Da- 
mafum  epiftola  (g)  cognofci  poteft .  At  (g)Uieron. 
obferva  ,  leftor,  qua  etiam  adverfarii  re-  epill.%7. 
verentia  profecuti  fint  Romanos  Pontifices:  Keveren- 
ut  licet  Flavianus ,  &  alii  cum  Paulinum,  ||omjfa 
tum  Hieronymum  Sabellianse  haerefis  infi-  num  pon. 
mularent ;  adverfus  tamen  Damafum  ,  ex  tificem . 
cujus  hi  ore  pendebant ,  nequaquam  aufi 
fint  loqui .  Sed  fubdit  idem  S.  Hieronvmus : 

Vudet   dicere .  De  cavernis   cellularum      LXI. 
damnamus  Orbem  ;   in  facco  &  cinere  vo- 
lutatiy   de  Epifcopis  fententiam  ferimus .  Ep^oP0- 
Quid  facit   fub   tunica    pcenitentis    regius  T^^cho- 
animus  ?   Catence  ,  fordes  ,   &  comce  non^  rum  effe 
funt  diadematis  figna  fed  fletus .  Permit-  de  fide  co- 
tant  me ,  qucefo ,  nihil  loqui  .  Cur  eum    la-  gnofcere . 
cerant ,  qui  non  meretur  invidiam  ?  Hcere- 
ticus  fum:  quid  ad  te?  quiefce,  jam  di- 
ttum  efl  .  Ifta  quidem  Hieronvmus  ,  quod 
non  eflet  monachorum  ,  fed  Epifcoporum 
haec  perfcrutari  atque  punire  ;    fed  paulo 
poft  :   Hcec   venerabilis   &  fantte    pater  , 
cum  quali  gemitu  ,  cum  quali  dolore  con- 
fcripferim,  teflis  efljefus.  Tacui :  Num- 
quid  femper  tacebo,  dtcit  Domtnus  (h)?  (h)Jfai.^z. 
Hon  miht  conceditur  unus  angulus  eremi. 
Quotidie  expofcor  fidem  ;    quafi  fine   fide 
renatus  fim.  Confiteor  ut  volunt  ^nonpla- 
cet  ;  fubfcribo  ,    non  credunt .  Unum   tan- 
tum  placet,  ut  hinc  recedam  .  Jam  jam^. 
cedo;  abruperunt  partem  a  me  antma  mece 
cartjjimos  fratres  .  Ecce  difcedere  cupiunt , 
immo  difcedunt,  melius  ejfe  dicentes ,  in- 

ter 


Cum  Critice  Pagii . 


A69 


Christi 
37»- 


Damaci  Pap. 
12. 


Gratiani  12. 

VALENTIN.g. 


Impp. 


ter  ferat  habitare  ,  quam  cum  talibut  Cbri- 
fttams.Et  ego  ipfe,  mfi  me  4r  corporit  im- 
bectllitJfy  &  btemtt  retineret  afperitat  , 
jam  modo  fugerem  .  Verumtamen  dum  ver. 
num  temput  adveniat ,  obfecro  ,  ut  paucit 
mibt  menjibut  eremi  concedatur  bofptttum  ; 
aut  fi  hoc  tardum  videtur ,  abfcedo  :  Do- 

(a)  pfalm.  mtni  (a)    eft  terra,  &  plenitudo   ejut  . 

*3*  Afcendant  foli   caelum  ;  propter  tllos  tan- 

tum  Chrtftut   mortuut  fit  ,  hubeant  ,  pojfi- 

tl)  Cal.6  deant ,  glorientur.  Mthi  (b)  autem  abfit 
''  gloriari  ntfi  in  Cruce  Domini  noftrt  Jefu 
Cbrifti  ,  &c. 
LXII.  Hxcquidcm  paffus  eft  S.  Hieronymus , 
non  (nt  multi  putant)ab  haereticis,  fed 
ab  iis  qui  communicantes  Meletio ,  infe- 
ctabantur  Catholicos  Paulini  communio- 
nis;  qualis  erat  ipfe  Hieronymus,  ut  fupe- 
rius  pluribus  demonftratum  elt.  At  plane 
confilium  Dei  fuit ,  ut  his  turbis  S.  Hie- 
ronymus  exagitatus  ,  eremum  licet  invitus 
relinquere  cogeretur  ,  cum  tamen  num. 
quam  monachus  effe  defierit,  faftumque 
eft ,  ut  fub  modii  anguftia  lucerna  Iatens, 
fuper  candelabrum  in  Ecclefiae  amplitudi- 
ne  collocata,  longe  lateque  fplendoris  fui 
radiis  efrulgeret* 

Quo  autem  profe&us  fit  ipfe  egreffus 
ex  Syriae  eremo;  certe  quidem  Hierofoly- 
mam  ante  abiiffe  ,  quam  Romam  veniret 
ad  Damafum  ,  ex  ipfius  affertione  proba- 
tur ,  dum  in  praefatione  ad  Paulinum  in 
Didvmi  commentarium  de  Spiritu  fancto, 
recedenstunc  Roma  poft  obitum  Damafij 
fe  poftliminio  Hierofolymam  reverfum  af- 

(r)Hitr.     firmat ;  &  in  epiftola  ad  Afellam  (r)> 

epm,  99.  quam  Roma  egreffus ,  navem  confcenfu- 
rus  confcripfit,  ait :  Ora  autem  ut  de  Baby- 
lone  Hterofolymam  regrediar  :  quibus  in- 
telligas  ,  jam  ante  ipfum  Hierofolymis  ver- 
fatumfuiffe  quam  Romam  venjret  ad  Da- 
mafum.  Quantum  vero  temporis  Hierofo- 
lymis  manferit ,  haud  fatis  liquet ;  con- 
ftat  tamen  eum  pofthac  effe  profectum., 
Conftantinopolim,  ubi  audivit  illic  docen- 
tem  Gregorium  Nazianzenum  ;  quandoau- 
tem  id  contigerit ,  fuo  Ioco  dicemus  . 
LXIII.  Cum  vero  S.  Hieronymus  Hierofolymis 
moraretur,  totus  erat  in  rebus  Hebraicis 
perfcrutandis ,  prout  intelligi  poteft  ex 
ejusad  Damafum  eo  tempore  datis  litte- 

(d)Uier.     xk(  d).  Quando  etiam  Damafus  Papa_. 

epift,  nj.  eumdem  epiftolis  frequentabat ,  crebris 
eum  divinae  Scripturae  quaeftionibus  pul- 
fans,  prout  ejufdem  Damafi  litterae  ad 
eum  datae  fignificant .  Intercurrebat  tanta 
viarum  fpatia  Etherius  tabellarius,  idem- 
quediaconus ,  cujus  cum  in  Damafi,  tum 
etiam  in  Hieronymi  litteris  habetur  men- 


tio(e).  Admiratione  quidcm  dignum  e-  (t)  Jpui 
rat,  tantum  Antiftitem,  atque  doctorem,  Hier-  eV'ft. 

3ui  munere  paftorali  ex  fublimiori  cathe-  II4*^* 
ra  in  medio  Ecclefix  fita  omnes  doceret;  "*' 
tamcn  non  dedignatum   aliqua ,    ut    ple- 
nius  difceret ,  a  privato   homine   percon- 
tari ;  ut  ex  his  faltem  videas  ,  quam  pro- 
cul  ab  omni    faftu  ,  cujus  aliquando   infi» 
mulatusfuerat,  Damafus  abhorreret;  quod 
&  facilius  ex   ejufdem  Damafi  verbis  in- 
telliges  ,   cum  ad  Hieronymum    fcribens  (f)  APU* 
poftquam    Syriae    reliquerat   folitudinem ,  H'er"eP'i'* 
hifce  verbis  eum  compellat  (/)  [1]  .  "4*     * 

Dormtentem  te  longojam  tempore^   le-    LXIV. 
gentem  pottut  quam  fcrtbentem^   qucefttun-  D       , 
culit  ad  te  miffit  excitare  difpofui  ;  non_.  aD  omnj 
quo  &  legere  non  debeas  (  hoc  enim   velu~  faftu  a]ic. 
ti  quotidtano  cibo  alitur  &  pinguefcit  ora-  nus  con- 
tio  )  fed  quo  ledionis  fit  frutlut   ifle ,  fi  fiiluit  S. 
fcribas  .  Itaque  quoniam  Etherio  tabella-  Hierony- 
rio  ad  me  remijfo  ,    nullat  jam  te  epifto-  mum  * 
lut  habere   dtxifti ,     exceptit     hit ,    quat 
aliquando  in  ercmo    dtclaverat  ,     quafque 
tota  aviditate  legi  atque  defcripfi ;  &  ul- 
tro  pollicitut  et  ,    te  furtivit  noiJium  ope- 
rit  aliqua  fi  vellemy   pofie   diftare;   //- 
benter  accipio  ab  offerente ,    quod  rogare 
volueram  ,  fi  negafies  .   Meque  ullam  puto 
digniorem  dtfputationis  noftrx  confabula- 
tionem  fore  ,  quam  fi  de  Scripturit  fermo- 
einaremur  inter,  not  t  id.eftyut  ego  inter- 
rogem  ,  tu  refpondeat ;  qua  vita  nihil  pu- 
to  in  hac  luce  jucundius ,  quo  anii/ite  pa- 
bulo  omnia  mella  fhperantur .    Haec  &   a- 
lia  quam  familiariffime  Damafus  cum  Hie- 
ronymo .  Quibus  itidem  litteris ,  non  nu- 
per  eum  ex  eremo  egreffiim,  fed  jampri- 
dem  inde  receffiffe  demonftrat ;  fed  quo- 
tonam  potiffimum  anno  Domini  id  accide- 
rit,  ignoramus  ;  quatuor  tamen  anni  man- 
fionis.  ejus  in  eremo  ab  incerto   auftore 
(g  )  numerantur  ;  qua  ratione  dicendum_.  (i )  ^xtat 
effet,  ipfum  egreffum  ab  eremo  ante  an-  a*ud 
num  fuper.iorem»   nimirum   Domini  tre-     *r*  *9' 
centefimo   feptuagefimo  fexto :    at  quo- 
niam  haud  folida?  fidei  aur-tor  ille  eft  qui 
complura  de  S.  Hieronymo  mendacia  con- 
farcinavit ,  noluimus  hac  dubia  certo  fu- 
perius  confignare  anno  ,    fed    hic  potius 
occafione  calumniae  Flaviani  in  Paulinum 
ejufdem  meminiffe.    At  de    Iucubrationi- 
bus  ipfius  Hieronymi  ad  Damafum   age- 
mus  inferius .. 

Placuit  Paulino  Epifcopo  Antiocheno,     lxv. 
eumdem    fanctum    Hieronymum   ordinare  Hierony- 
presbyterum;  cui  tamen  fic  ipfe  affenfit,  rnus  pref- 
ut  non  pateretur  alicui  adfcribi  Ecclefiae,  ^ter  or- 
quippe  qui  fic  confentiret  in  clerum  ad-  t'^"0  a 
fciri,  ut  tamen  nollet  deferere  effe   mo- 

na- 


NOTiE 


[']  T_JAnc    eP'^°'irn    Hieronynus    non    Werofclymis ,  fed   Komi   accepit ,    neque  ibilegendum, 
JJ   Quoniam   Etherio   tabellario ,  fed    Ut    habent    veteres    codices  :     Quoniam    _r  heri  tabellario  . 
Scripta  autem  creditur   haec  epiftola  A.  D.   384.  paucis  ante  Damafi  obitum  menfibus . 


47® 


Annales  Eccldiaflici  Baronii 


Chuisti 
378. 


Damasi  Pap. 
12. 


Gratiaki    12. 
Valenttn.  g. 


iMrp; 


nachus ,  fed  pro  animi  arbitrio  Iiber  quo 
vellet ,  pergeret;  teftatur  idipfe  Hiero- 
nymus,  cum  a  Joanne  Epifcopo  Hiero- 
folymitano  ipfius  Ecclefiae  fubjici  tentare- 
fa)Wier.  tur ,  ad  Pammachium  (<*')  fcribens,  ipfum 
epfi.  61.  Joannem  ita  compellans :  Vorro  quod  di- 
cts  ,  te  petiijfe  ,  ut  fubjicerentur  Ecclejia 
Deiy  &  non  fcinderent  eamy  neque  pro- 
prium  Jibi  facerent  principatum  ;  de  qui- 
bus  dicas  ,  non  fatis  intelligo .  Si  de  me 
&  presbytero  Vincentio  ;  fatis  multo  dor- 
mijli  tempore  ,  qui  pofi  annos  tredecim  nunc 
excitatus  h<ec  loqueris .  Ob  id  enim  & 
ego  Antiochiam ,  &  ille  Confiantinopolim 
urbes  celeberrimas  deferuimus ,  non  ut  te 
in  populis  pradicantem  laudaremus ,  fed  ut 
in  agris  &  in  folitudine  adolefcentiee  pec- 
cata  deflentes  Chrifii  in  nos  mifericordiam 
defiefteremus .  Sin  autem  de  Pauliniano 
tibi  fermo  efi ;  vides  eum  Epifcopo  fuo 
ejfe  fubjettum,  verfari  Cypri ,  ad  vi- 
Jitationem  nofiram  interdum  venire,  non 
ut  tuum  ,  fed  ut  alienum,  ejus  <videlicet 
a  quo  ordinatus  efl  .  Quod  Ji  hic  etiam 
ejfe  voluerit ,  &  in  exilio  noflro  quietus 
in  folitudine  <vivere  ,  quid  tibi  debet ,  »/" 
(ihonorem  ,  quem  omnibus  debemus  Epifco- 
pis?  Fac  a  te  ordinatum  ;  idem  ab  eo  au- 
dies  ,  quod  a  me  mifello  homine  fantla  me- 
morice  Epifcopus  Paulinus  audivit :  Hum 
rogavi  te ,  ut  ordinarer  ?  Si  Jic  presbyte- 
rium  tribuisy  ut  monachum  nobis  non  au- 
feras  ;  tu  videris  de  judicio  tuo .  Sin  au- 
tem  fub  nomine  presbyteri  tollis  mihi ,  pro- 
pter  quod  feculum  reliqui  ;  ego  habeo  quod 
feaper  habui:  nullum  dijpendium  in  ordina- 
lione  pajfus  efl .  Haec  ipfe  . 
1XVI<  Ex  his  vides  ,  nequaquam  fuftinuifie 
Hieronymum  alicui  ,  cum  ordinatus  cft, 


adfcribi  titulo,  nec  poftea  in  aliquam  re- 
ferri  Ecclefiam  tolerafie ;  immo  de  ambo- 
bus,  nempe   de  Hieronymo  &  Vincentio, 
Epiphanius  (b)  ad  Joannem   fcribens  te.  (  &  )  Atui 
ftatur  ,  nec  precibus  adduci  umquam  po-  H"r•  ei' 
tuiffe,  utvel  faltem   in  monafterio  facer-  6<3t 
dotis  munere  fungerentur  .  At  fi  quod  ple- 
rique  dicunt,  idem  Hieronymus  a  Dama- 
fo  Papa  factus  eft   Cardinalis  tituli    San- 
clae  Anaftafiae;    cur  cum  redigi  vellet  a_* 
Joanne  fub  Ecclefia  Hierofolymitana ,  non 
aequeexcepit ,  ficutde  ordinatione  a  Pau- 
lino  facta  ,  ita  de   Cardinalatu ,   quo   dU 
cunt  a  Damafo  Romse  donatum  ?  Vel  cur 
ex  illa  facta  conteftatione  Paulino  ,  fe  o- 
mnino   liberum  efie    declarat ,    fi   poftea 
a  Damafo  in  titulum  Cardinalis  cooptatus 
eft  ?  Sed  cum  omnino  fe  liberum    fatea- 
tur ,  nec  umquam  tituli   vinculo  voluifle 
aftringi  teftetur;vide  quomodo  fubfiftat, 
ut  fuerit  ipfe  creatus  a  Damafo  presby- 
ter   Cardinalis.    Da    igitur   presbylteruni 
Cardinalem  fine  titulo ,  &  aquiefcent  qui 
de  his  dubitant,   dicentibus  Hieronymum 
ordinatum   a  Damafo  presbyterum    Car- 
dinalem  :   funt  enim  correlativa  ,  &    ad 
aliquid  fignificantia    antiquo  more   pref- 
byter  Cardinalis  &  titulus ,  ut  alterum  fine 
alteroelfenon  valeat.  Neceftquod  finge- 
re  quispoflit,  Hieronymum  poftquam  re- 
cufavit  adfcribi  Ecclefiae   Hierofolymita- 
nx ,  venientem  rurfus  Romam ,  paflum  a 
Damafo  in   titulum  Cardinalis  adfcribi : 
nam  illa  epiftola  (  uti  ibi  teftatur  )  deci- 
motertio  anno  fcriptaeft,  poftquam  Hie- 
ronymus    Hierofolymis   commoratus  eft , 
totidemque  &  amplius  poft  obitum  Da- 
ma.fi  j  fcd  de  his  rurfum  inferius  • 


Tre- 


CumCriticePasii, 


471 


\ 


JESJJ  CHRISTI 
ANNUS 
379* 


0AMAS1  PAP. 

ANNUS 


GRATTANT r?. 
VALENTIN.  4.  IMPPP. 
THEODOSJI  1* 


<*)  /fiz/o» 
Crat.aCl. 


*•  *"T",Recentefimu9  undcoclogefimus  artnus 
Confula-  X  Domini  Aufonium  Gallum  ,  &  Oly- 
tus  Aufo-  brium  habuit  Confules  ordinarios  .  Ejuf- 
ni»  Galli .  H10tji  honore  primario  Gratianus  Augu'tus 
Aufonium  magiftrum  fuum  ornarc  voluit ; 
illud  probefciens,  magiftris  aeque  ac  pa- 
rentibus  haud  dignam  meritis  vicem  re- 
ferri  polTe .  Rependit  illi  pro  munerc  & 
ipre  Aufonius  egregiam  gratiarum  a6t'o- 
n.m,  quam  coram  ipro  Imperatore&  am- 
plifTimo  Senatu  dixit;  qua  Sc  hnec  inter 
alia(<»)»  T«  Aupufte  venerabilir  .  diflri- 
ttur,  mtximo  bello,  ajfuliitntibur  tot  mtlli. 
fr»  ConfK  btif  barbararum,  quibur  Danubii  ara  prote- 
xitur,  Comitit  ConCulatur  mei  armatus 
exercer  «  Tribunitia  ifla  quod  in  urbe  £>/>« 
vito  geruntur  ,  an  ut  quod  in  procinftu  , 
Centuriata  dicentur  ?  an  (  ut  quondam  ) 
Ton-ificalia  vocabuntur?  Jine  arbitrio  muU 
litudinir  facerdotum  traflata  coltegia?  flc 
fotiur  Jtc  vocentur  ;quoe  ttt  Pontifex  Ma- 
xitr.us  Deo  particip.ttur  habuifti .  Hon  efl 
inpenii  mei ,  piijjime-  Tmperator  .  tatia  cam- 
mtnifci  ; verba  funt  titterarum  tuarum-, 
quibur  apud  me  auftovitatem  fummi  nomi- 
nir  &  tute  voluntatir  ampfijTcas  ;  Jic  enint 
loqueris:  Cum  de  Confultbur  in  annum_*. 
creandis •  folur  mecumvolutarem ,  ut  me  no- 
fti.atqtte  ut  facere  debui >  ut  velle  te  fcivi  ; 
confilium  meum  aJ  Deum  tuli ..  Eiur  aufto- 
ritati  obfecutut ,  te  Confulem  Jefxgnavi  , 
&c .  Hxc  ibi ;  &  inferius  de  Gratiani  pie- 


Pietas 

Gratuni 


PAGIU5 
Anno  Ur- 
bis  1131. 
fecundum 
Baronium 

IIJO. 

Olymp. 
189.  an.j. 
fecundum 
Bxronmm 

Olymp. 

189. 

S>EC.  IV. 

A.C.  379*  [']    s\   Dnum.T.  &  feq.  CofT.  AufoniutySz  Q^  Clo. 


ANNO  PERIODt  GRJZCO  -  ROMAN^E.    58.71. 

O  »4.  F.  2)   «?•  P«  M»  April.  IridicL  7. 

JESU   CHIISTI   379. 

DAMASI  PAP^  14* 

GRATfANI  13.   VALENTINIANr  JUNIORIS.  J. 
Thecdosii  I. 


I. 


diut  Hermogenianut  Olybriuti  uterque  Oc- 


tate  :    Hullum  tu  umquam  Jient  ab  aJole- 
J<tntia  hta%  niff  aJorat»  Dei  numine ,    & 

reur  voti  ,  <sr  illtca  abfolutut  ,  etji/ti  lau. 
tir  manibus ,  mtnte  pura  ,  immiculabtli 
confcientia  ,  &  (quoJ  in  paucir  eji  )  c ogi- 
tationejincera.  Hxc  ipfe  .  Ifta  voluimus 
retuliiTe  ad  infinuandam  Chriftiani  Prin- 
cipis  pietatem  ;  cui  etfi  h''cufque  cum  Im« 
perio  titulus  Ule  nomine  tenus  potius, 
quam  re  inh-ererer,  Pontificis  Maximi ,  fic- 
ut  aliis  fuperioribus  Chriflianls  Imperato- 
ribus:  ipfe  tamen  (  ut  dicemus  )  pietatis 
purus  cultor  abiecit  . 

Porro  autem   id^m    Aufonius   (b)  !n_.       ir. 
precatione  illa,   qua  fui  Confulatus  auf-  'h  Aufon. 
picia  occinui  t,  h^c  haud  vane  anni  hujus  'n./re f4'* 
auguratus  eft  bona,  dum  poft  alia  ita  habet :  *"* \di^ 

Jane  veni  ,    mvur  anne  veni ,   renovato 

veni   So!  » 
Hoflibur  edomitir  ,  qua   Franeia    mixta 

Suevir 
Certat  ad  obfequium  >   Latiir  ut  miti- 

tet  armtr  : 
Qua  vaga  Sauramater  Jibi junxerat  ag^. 

mina   Cbunir  , 
Quaque  Getir  Jbciir    Hiflrum    adfulta- 

bat  Alanir. 
Hoc  mthi   proepetibur    Vtftoria   nunciat 

alir . 
Jam  venit  Auguflus^  mflros    ut  com.it 

honares 

Off- 

eidentalfs :     nam   poft  Imperff     in    Orientafe   & 

Occidintale  diviflonem  ,  Iinoeratoribus  Qi_iinquen- 

nalia  vel  id  genus  fefta  in  Occidente  edentihus  , 

uterque   Conful  farpe  in  0:cid;nti    creatus  ,  & 

vice    verft   inOriente,    ut    mulfis   exemplis    li- 

quet .   In   hunc  porro   annum   VnXentinixni  junio- 

rit  Quinqucnnctiiii    inridunt  -  De  Olybrio    legen- 

dus  G>th)fredus  in   Profopograohu  Cod.  Theod. 

Aufonius    Treviris    pofitus   Panegyricum    Gra- 

tixno    dixit  ,     in  quo  accepti  Confuhtus  ei  gra- 

tias   agit.  Qui    Ptnegyr''cus,   ut   dcufte    notavit 

Gothofredus  tn  Chronalogia    Cod.  Theod.   noo 

hujus  anni    initio  ,    ut   perperam  Aufonii  Inter- 

pretes ,  fed  circa  finem    rccitatus  .  Quomodo  e- 

nim   Kalcndit  Januariic  ,  ut   vult  Vinetus  ,  Cra~ 

tia- 


Coff.fr 
Quinquen- 
n.ih.i  V .1- 
lentimani 
juniorit  . 


ir. 

Aufunii 
Pancgyri- 
cus  fub  fi~ 
nem  anni 
recitatut  . 


NOTJE     (')   f^*  Ofl'    Aufoniut    &    Q.  Ckdiur    Utrmogcnianus  Olybriur.    Relandus  ita  :     Decimus    Mag 
V^,  fniut  Qr  Q.  Clodiut ,    &c.  ut  Pagius.  Alii  decium   pro  desimo    habent .  Gruterjan 
ex  Pinciana  villa   Burghefu  ,  pag.  CCCLIII.  1. 


jnut  Au~ 

Gruterianus  Japig 


CONIUGI.    Q.    CLODI.    HERMOGENIANI 

O  L  Y  B  R  I    &c. 
CONSULIS    ORDINARII. 
jteines.  cl.  XX.   pag.  983- 

DIE.    XVI.    KAL.    SEPT.  AUSONIO.    ET 
OLYBRIO     CONSS. 
Gudianx  infcripf. 

1DIBUS    JUI.    DEPOS.    XVII.    K.    AUG. 
AUSONIO.    ET.     OLYBRIO.    CONSS. 

Pafchalis  Iatcrculus    in  finc  Gcnnadii ,  Cc  Profperi  Chronicon ;  Auftnio ,  &  Olybrh^ 


47* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


PAGICJS 


IIL 


CHR  ISTt 

119- 


Damasi  Pap. 


Gratiani     15. 
Valentis  4.  TmppK 
Theodosii  I. 


Offcio  exornans ,  quos  participare  cu- 
pifcet . 
&  paulo  poft  : 

Ecce  ubi  fe  cumulat  mea  purpura  (  mi- 

tibus  audi  .    ,  .    T 

Aunbus  bocHemeJis)  poji  me  dignatur       de  Theodofio  mmirum  codem  menle  im 
oriri  peratore  creato  intelligens. 

Nara 


Auguflus  Conful  ,    plufquam  conferrej 

videtur 
Me  Jtbi  ,   qui  jujjit    noflros   prcecedcre 

fafces  : 


tianut  initium  Confulatus  Pra»ceproris  fui  ,  prar- 
fentia   fua     lionorare  potuit  ;  cum  is    die  deci- 
mo  nnno    ejufdem   menfis   Jinuarii    Sirmii  fue- 
rit  ,    ibique  Theodofium  Magnwn   Orientis  Impe- 
rarorem  ,    ut    mox   dicetur  ,   renuntiarir  ,    ipfo- 
que    Vineto  firente  ,    Treviros   inter  &  Sirmium 
iint  p)us    mille    &  quingenta    milliaria ,  &    fic 
plus    feptuaginra  quinque  dierum   iter  ,  aut  cir- 
ciler?    Aufonius    in   fine    fuas  Gratiarum   aitio- 
nis   ait  :   Dein  quia    intereffe   primordiii  dignitatis 
pcr    locorum  intervall*  non  potertt  ,  (  fcilicet  Gra- 
tianus  )      ad   folennitatem  eondendi  hor.oris    oecur- 
reret  ,    beneficiis    ne   deeffct    officium  .    Tum    paulo 
poft  :  Tu  Gratiane  ,   tot    Romani    Imperii   limites  , 
tot  flumina    &  laeus  ,   tot   veterum  interfepta  re- 
gnorum  ,     ab     ufque  TbrXciet ,    per   totum  ,  quam 
longitm  efl  ,   latus     I/lyrici  ,  Vtnetiam    Liguriarn- 
que   &    Galliam    veterem  ,    infuperxbilii    Rbxtis , 
libeni   aquofa  ,    Sequanorum    invia  ,    porrelli   Ger- 
mania. ,  celeriore    tranfcurfu  ,  qmam  efl    properatio 
noflri    fermonis  ,    evo/vis  ,  nulla     requie   otii  ,    ne 
fomni  quidem  ,  aut    cibi  munere   liberali  ,    ut  Gal- 
tias   tuas    inopinatus    illuflrei  ,     ut    Confulem    tu- 
um  ,  quamvis    defideratus  ,   anticipes  .     Gratianus 
itaque  ,  ut  Gothofredus  citatus  obfervat ,  men- 
iibus  Januarii  &  Februarii   Sirmii  fuit  ,    ubi  VI. 
Kal.   Mart.  dedit  Legem  I.  Cod.  Theod  .  De  Pa- 
latinis  S.  L.  Sirmio  in  Galliam  reverfurus  per 
Venetiam  ,  ubi  Jquileia  ,  &   Liguriam  ,  ubi  Me- 
diolanum  ,   tranfiit ,  tefte  Aufonio  laudato  .    Iti- 
que     data:   menfe    Julio,     Aquilei&   L.  x.    Cod. 
Theod.    De  defertortbus  ,  &  L.  II.   De  luflrali  con- 
lat.    eodemque   menfe  Julio  extremo    &  Auyu- 
fto    Medialani  L.  4.  Cod.    Juftin.    Quemadmodum 
teflam.  aperiantur  ,   &  L.  j.Cod.   Theod.   De  H&- 
reticis .    Mediolano   profedtus    Liguriam  ,    Gal- 
liam    veterem  ,   Rhactiam  ,    Rheni    accolas ,  Se- 
quanos ,   Gernuniam    (    primam    fcilicet  )    per- 
tranfiit.  Hujus  celeritatis   rationem  affignat  So- 
crates  lib.  5.   cap.  6.   ubi  ait :  Et  Gratianus  qui- 
iem    (anfeflim    ad    Gallias  reverfus    efl  ,  co  quod 
Alamanni  Provincias  illas   depopularcntur .  Emen- 
iis  illis  regionibusTreviros  pervenit  ,  ubi   XVIII, 
Kal.   Oclob.  dedit    L.   n.   Cod.    Theod.  De  Me- 
dicis  &  Profefforibut .    Hinc   eft  quod   Aufonius 
in  ea  urbe  Grariano    de     Confulatu   gratias  a- 
gens ,   ait :    Quia  intcreffe  non     poterat  ,    &c.    ad 
folennitatem     condendi  bonoris   occurriffe  ,  henefi- 
ciis  ne  deeffet   officium  ,  id  eft  ,   circa  finem   Con- 
fulatus  ,  ut    Gothofredus     inrerpreratur  .    Porro 
ex   hoc  Aufonii   loco   validc    confirmatnr   quod 
anno  CCCLXXVTII.  num.  VII.   affirmavimus  , 
Cratianum  nempe ,  Vajente    mortuo  ,    Gothif- 
«jue  ad    portas  ufque    urbis    Conftantinopoleos 
excurrentibus,   tefte  Eunapio    in   Excerptis,  in 
eam    urbem  in  Thracia  fitam    venilfe ,   indeque 
Sirmium ;  cum  Aufonius  dicat  ,  eum    a  Thracia 
digrelTum  ,  totum  latus  Illyrici  ,   cujus   initium 
Sirmio  longe    remotius ,  percurrifle  . 

Ex  ea  Aufonii  Oratione  conftat ,  annos  cer- 
tos  fuilTe  Imperatorum  Confulatibus  deftinatos  ; 
ait  enim  :  Te  videre  f&pius  in  boc  magiflratu  , 
Gratiane ,   dtfidero  ,  ut   (?  fex  VaUrii  Corvini  , 


&    feptem  Caii  Marii  &  cognominis   tui  Augufli  Tmfertto- 
tredeeim    Confulatus    unus    nquipares  .    Tibi   plu-  res  ex  prt- 
res   potefl  &tas   6*   fortuna    tua    priflare  ;  (  vtdes  fcripto 
Confulatus  aliquos  ab  actate  peoendiff:  ,  qui  nem-  Confula^ 
pe  Decennalibus  &  id  genus  fettis  addifti  erant ,  tumfum- 
quique   in    aliorum  Imperatorum  confortio  geri  fere . 
debebant,  quofdam    vero  a    fjrtuna,    qui    fcili- 
licet    propter    vidorias,  aut  triumphos    atTumi 
poterant  )   verum    ego  in  numero    parcior  ,    quia. 
tu  in     munere  liheralior  .   Ipfum    enim    te     f&piut 
hoc     bonore     defraudas  ,    ut    &    aliis      largiaris . 
Erant    itaque    Confulatus    aliqui     Imperatonbus 
proprii  .    quibus    plerique   feipfos     farpe   pr;va- 
bant .  Difiicile  tamen    annos  reperire  ,    quibus 
fe     Gntianus    Confularu     fraudavit .    Is     anno 
CCCLXVII.  Augufteam  dtgnirarem   adeptus  eft  , 
annoque    infequenti  ,  q  10  juxra  primim  Confu- 
latuum  Caefareorum   regulam    Conful    procedere 
debuit  ,  locum   aliis   reliquit  .  Sed    in  Quinquen- 
nalibus,  Decennalibus  ,  &  Qjindecennalibus  Con- 
fulaturo    alTumpfit.    Quomodo     itique    dici    po- 
teft  ,   eum   fe  farpius  C^nfulatu  defraudaffe  ;  cum 
femel   tantum  Confulatum     in   alios     tranttuliffc 
videatur?   SeJ   ceffabit  admiratio  ,  fi    confidere- 
mus  ,    Gratianum   femH    &    iterum  cum  Valen- 
tiniano      patre    triumphjffe  ,   ut   indicat     Aufo- 
nius  in  Mofella.de  Rheno  fluvio  loquens  ; 

SpeEltvit  junttos  Katique  ,  Patrifque    triumpbot 
Hoflibus  exaclis  Nicrum  fuper    &    Lupodunum  . 

Ad  quos  triumphis  referenda  Infcrfptio  ,  qua:    .  jv. 
extat  apud  Gruterum    pag.185.1S.  An  Gra- 

tianus  tri- 

VlCTORUS.    TRfUMFISCLUE  uwphant  ? 

MaCNIFICO 

D.  N.  V  A   LENTINIANO 

INCLYTO-      PKI  NCI  Pl 

SEMPEF.   AUli 

RUFIUS    .  VOLUSIA 

NUS.    V.    C.   PKAEF 

U  R  8.    ITERUM 

JUDEK.       SACRARUM 

CoGNtTlONUM 

Clementue.   ej  US 
Dedicatus 

Quare  ,  cum  propter  utrumque  triumphum  C7r*. 
ti-tno  Confulatus  debitus  effet ,  ifque  eum  non 
capefllerit  ,  jure  merito  fcribit  Aufonius ,  Gra- 
tianum  fxpius  fefe  Confulatu  defraudaTe  .  Fa- 
tendum  tamen  ,  Imperatores  triumphum  cum_ 
Decennalibus  ,  &  id  genus  feftis  plernmque  co- 
pulaffe  ,  &  quando  aliis  annis  triumpharunt  , 
ut  plurimum  Confulatum  fufcepiffe:  indeque  in- 
telligimtis  ,  indicare  Aufonium  ,  Gratianum  in 
Qjinquennalibus  propriis ,  vel  patriis  ,  in  qui- 
bus  Confulatum  fufcepit  ,  trtumphaffe  ;  quamvis 
fpecialesConfulatus  triumphis  fu'£  deftinare  po- 
tuiffet  .  Dici  eiiam.  potett  ,  Oraforem  fiomfica- 
re  ,  Gratianum  ,  mn  anno  CCCLXVIII.  quo 
propter  Impewi  exordium  annum  aperire  de. 
bebat,   quam  prarfenti ,   quo  ob   vicluriam  Ale- 

man- 


Cum  Critice  Pagii . 


473 


379- 


Damasi  PaT. 
»3- 


Gratiani     13. 
Valentin..4.  Imppp. 
Theodosii  1. 


1TF. 
(  *  )  Sor . 

/.    J.  £■•2. 

Theodo- 
fius  Imp, 
eligimr . 


{h  )  Anrc- 
Ikn  Vittor. 
i»  Theod. 


(  r)  Jmbr. 
orat.  in 
funere 
Tbeoi. 
(d)  Orof.  I. 
7.  cap.  33 
(  e  )  M.irt. 
in  Chron. 
(f)Zrfim. 
I.  4. 

(g)Claud. 
de  4.  Con- 
fiflglM  Ho- 
n\rii  . 


Nam  paulo  poft  ,  nempe  ejufdem  men- 
fis  Januarii  (a)  die  decima  fexra,  idem 
Gratianus  Auguftus  proxime  fpeclans  im- 
minentes  in  cladem  totius  Romani  Impe- 
rii  Gothorum  victrices  turmas ;  cum  ipfe 
rcvocaretur  in  Gallias  ob  Alemannos  i- 
terum  rcbellantes  Imperatoris  abfentia-., 
&  ob  cladem  Orientalem  ferocioribus  a- 
nimis  infolefcentes  ;  Sirmii  agens  ,  adora- 
toque  numine,  ejus  inftinctu  publicis  Co- 
mitiis  miliraribus  creat  Orientalis  Imperii 
in  Jocum  Valentis  defuncti  TheodofiurrL, 
Imperatorem  annum  agentcm  aetatis  ter- 
tium  fupra  trigefimum ,  qui  tempore  Va- 
lentiniani  fenioris  poft  praeclaras  adverfus 
barbaros  res  geftas ,  invidiam  pafTus ,  at- 
que  ad  necem  quaefirus,  fervatus  tameru, 
Fuit  magno  Dei  confilio  ad  erigendum  col- 
lapfum  in  Oriente  Romanum  Imperium 
ob  incurfiones  barbarorum,  &  ad  vindi- 
«andum  Occidenrale  e  cruentis  fanguine- 
legio  mantbus  ryrannorum  .  Affulfiffe  divi- 
nitus  numen  in  ejus  natalibus,  ut  bono- 
rum  futurorum  praenuncium  nomen  confe- 
queretur ,  Theodofiufque  diceretur  ,  au- 
ctoreft  Aurelius  Vi<5ror,  qui  ait(&)  :  Huic 
ferttnt  nomen  fomnio  parentes  monitos  fa- 
cravijfe ,  ut  Latine  intelligimus  A  Deo 
datum  .  Dehoc  etiam  quibufdam  oraculis- 
in  Afia  divulgatum  efl ,  cum  eum  Valenti 
dicerent  fuccejfurumi  cujus  nomen  e  0,  E,  O} 
atque  L\  1  Gracis  litteris  initiaretur  ,  qua 
cognattone  principii  deceptus  Theodorus , 
cum  fibi  Imperium  prcefumeret  -,  fceleflte  cu- 
fidinis  fupplicia  percepit .  Haec  Victor  > 
qui  eum  patre  Honorio ,  matre  Therman- 
tia ,  genere  Hifpanum ,  originem  a  Tra- 
jano  traxiffe  dicit.  Caeterum  quod  ad  pa- 
rentem  ejus  fpectat ,  non  Honorium  fuiffe 
fed  Theodofium,  Sanctus  Ambrofius  (c ), 
Orofius(rf),  Ammianus  &  alii  teftantur; 
patriam  vero  ipfius  Marcellinus  (  e  )  tradit 
Italicam  :  Zofimus  autem  (  f)  eum  Caucae 
Galleciae  oppidi  natum  dicit .  Unus  hic 
inter  tot  ranrofque  Imperarores  invenrus  , 
fcntentia  Claudiani  (^)  qui  non  quaefie- 
rit  purpuram  ;  fed  ipfe  quaefitus  fit  ab 
ea  ;   nam  ait  : 

Hac  funt  innumeris  fcr  fe  qucefita<  iro- 
pheeis  : 

Ann.  Ecch   Tom.  V.. 


1'A.GIUS  mannicam  Confulatus  ei  debitus  erat ,  ea  fe_s 
dignitate  fraudafXe  .  Aufonius  enim  in  laudata. 
Oratione  de  Confnlatu  fuo  loquens  ,.  ait :  Quar- 
tum  hunc  gradum  novi  btncficit  tui  ,.  Augufle  ,  con- 
fiituii  ,  aufcrre  tibi  ip{L,  quo  ttlter  ornetur  .  Ve- 
rum  quidem  eft  vicloriam  Aler.iannicam  perti. 
nere  ad  annum  CCCLXXVM.  ideoque  videri 
Gratiano  anno  CCCLXXVIII.  purpurarn  Con- 
fularem  debitam,  fed  obftabat  dcfignatio  Valen,- 
tis  &  Valentiniani  Auguftorum.  in  eumdem  an- 
ttum  CCCLXXVIII.  quo  revera  Confules  pro- 
ceflere . 
V*  Ad    num.  III.  Thcodofius ,  rton  XVII,  Kalend. 

FtbnMrii ,    ut   perperam  fcribit  Socrates&  Ba- 


IV. 


(  h  )    Aug. 
dc  Civit. 
Dei  lib.  5. 
e.  1$, 


(i)    Theedf 
Hb.  5.  f.j'# 

Theodo- 

fius  de- 
bellat  Go- 
thos„ 


Kon  genetis  dono,  non  ambttione  potitus. 
Digna  legi  vtrtus  :   ultro  fe  purpura^. 

fupphx 
Qbtultty  &  folus  meruit  regnare  rogatus. 

Laudatur  fummopere  de  Theodofii  ele- 
ctione  Gratianus  ,  utpote  qui  profpi- 
ceret  publicae  potius,  quam  privarae  u- 
tilitati,  fortiflimo  duci  dimidium  cedens 
Imperium  ,  qui  reliqui  dimidii  jam  ante 
frarrem  adfcivifler  fibi  confortem  .  Com- 
mendar  eum  S.  Auguftinus  his  verbis  (h) : 
Gratianus  Tbcodofium  regni  participem  fe- 
cit ,  cum  parvulum  haberet ,  &  fratrem  , 
avidior  fidce  focietatis ,  quam  nimitt  pote* 
flatis.  itaipfe.  Porro  de  creatione  Theo- 
dofii  erraffe  convincitur  Theodoretus,  dum 
ait  nonnifi  poft  adeptam  vic>oriam  do 
Gothis  fuiffe  a  Grariano  nominarum  Im- 
perarorem  ;  cum  reliqui  omnes  anriqui 
hiftorici  dicant  eum  ante  creatum  fuifle 
Auguftum;  poftea  vero  cum  exercitu  pro- 
feclumefTecontra  barbaros  .  Pugna  autem 
ab  eo  inita  adverfus  Gothos ,  vicloriaque 
adepta  fic  ab  ipfo  Theodorero  defcribirur 
(/)  :  Theodofius  fide  communttus  ,  alacri  a- 
nimo  &  ereclo  iter  fufcipit ;  &  ingrefius 
in  Thraciam^  barbarofque  ex  adverfo  ve- 
mentes  confpicatus ,  actem  velut  prcslium 
faflurus  inftruit.  Facla  autem  levi  pugna> 
cum  barbari  Komanorum  impetum  fufline- 
re  non  poffent ,  aciem  deferunt ,  atque  ter- 
ga  dantes  fugce  fe  mandant  ;  quos  Roma- 
ni ,  quantum  poterant ,  p-erfequuntur  ,  mjtm 
gnaque  barbarorum  fit  ctedes:  nam  non  a. 
Romanis  folum  ,  fed '  ab  fe  mutuo  interfedi 
conciderunt .  Quare  cum  quam  plurtmi  eflent 
adhunc  modum  trucidati ,  &  pauci  qui  late- 
re  poterant-,  Iflrum  trajeciflent :  Dux  il- 
le  longe  prceflantiflimus  Theodofius ,  copiis 
fuis  ad  vicinas  urbes,  diftributis ,  ad  Im~. 
peratorem  Gratianum  ceterrime ,  quo  fua 
viflorict  ipfe  nuncius  ejfet^  profictfct- 
tur.  Atque  cum  Gratianus  bnperator ,  qua 
narrabat ,  ne  credibilia  quidem  putaret , 
&  faftum  fupra  modum  miraretur;  illi 
quos  ftimuli  pungebant  invidice  ,  ajunt  e- 
um  &  fugce  fe  dedijfe,  &  exercitum  ami- 
fijfe.  Theodofius  igitur  poftulat  ah  illis 
qui  cantradicerent  ,  uti  mittant  nunciosy 
O  o  o  per. 


ronius  cum  eo,   fed  XW.  Kahnd.   Februarii  feu  TheodoJIus 
die  XIX.  Januarii  in  confortium  Imperii  adfci-  fit  impe. 
tus,  ut   Idacius    in  Faftis  ,   Auclor  Chronici  A-  rator  a 
lexandtini ,  Marcellinus    in  Chronico  &  Farra- 
go  Alexandrina  teftantur  .    Hinc   nova   Imperii 
divifio  fafla .  Theodojio  ceftlt   Oriens  cum  Thra- 
cia  ,  ut  docent  Zofimus  lib.  4.  Orolius  lib.  7.  & 
Mifcella  lib.  iz.  Inter    Gratianum   vero   &    Va- 
lentinianum  fratres  divifum  Imperium  Occiden- 
tale,   ita  ut  Gratimo  cefferint  Galliae  ,  Hifpa- 
niae ,  Britanniae  ;  Valentiniano  Italia,  UJyricum 
&  Africa.  Nuncupatio  Theodofii  Augufti  indi- 
cium    Quinetutnnalium-  Valentinittni  junioris* 


474 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christt 

379- 


Damasi  Pap» 


Gratiani    ij, 
Valentin.  4.    Imppp» 
Theodosii  1. 


v. 

Vifio  o- 

ftenfa 

Theodor 

fio. 


ferque  eos  multitudinem  barbarorum  in- 
terfeftorum  diligenter  cognofcant ;  facile 
namque  ejfe  ex  fpoliis  numerum  addtfcere» 
Cui  orationi  ajfenfus  Imperator ,  tnifit  nun- 
cios  qui  res  geftas  explorarent ,  eique  foft. 
ea  referrent  ,  ' 

Duci  autem  optimo  Tbeodofio  interim-. 
apud  Cratianum  commoranti  divina  qua- 
dam  vifio  ab  ipfo  omnium  retlore  Deo  ob- 
jeffa  efl ,  Videbatur  enim  videre  divt- 
ftum  Meletium  Ecclefia  Antiochenx  Pr<e. 
fulem  ,  Ixnam  Jibi  Imperatoriam  injicere  , 
&  coronam  illi  honori  convenientem  capit'% 
imponere .  Qua  cum  nottu  fecundum  qute- 
tem  vidijfet)  prima  luce  cuidam  ex  fa- 
piiliaribus  indicavit ,  Ille  fomnium  mani- 
feflum  effe  ,  &  nihil  obfcur'%  ambiguive  in 
fe  complecli  dtxit ,  Ac  pauci  dies  jam  in- 
fercejjerant ,  c utn  redierunt  nuncii ,  qu'%  ad 
res  a  Theodofio  geflas  explorate  cognof, 
cendas  profecli  fuiffent  ■>  retuleruntqu^ 
fermulta  barbarorum  millia  efie  trucidatay 


non  occurri  veftigio  ,  occurri  animo ,  oc- 
curri  voto ,  %n  quo  majora  funt  officia  fa-, 
cerdotis ,  Occurri  dico  ?  Quando  entm  ab- 
fui  ,  quem  toto  fequebar  afftlu  ,  cui  fenfu 
fitc  mentibus  jnhoerebam  ?  Et  certe  mator  a- 
nimorum  prxfentia  efl  ,  Tuum  quotidianum 
%ter  legebamy  notle  ac  die  in  tuis  caflri» 
cura  &  fenfu  locatus  orationum  excubias 
prcetendebam  ,  etjt  invalidus  merito  ,  fed 
ajfeclu  fedulus  .  Ef  hcec  quidem  cum  pro 
tua  falute  deferebamus ,  pro  nobis  facie- 
bamus .  Hihil  hic  adulationis  efl ,  quam 
tu  non  requiris ,  &  ego  alienam  noflro  du- 
co  officio;  fed  plurimum  grati<e ,  quam  de- 
difli  ,  Scit  ipfe  noftri  arbiter  ,  quemfa- 
ter'%sy  &  %n  quem  pie  credis  ,  refici  vi- 
fcera  mea  tua  fide ,  fua  falute  ,  tua  glo- 
fiety  meque  non  folum  officio  publko  debi- 
tas  pendere  preces  yfed  ptiam  amore  pri- 
vato  .  Reddtdifli  enim  mihi  quietem  Ec- 
clejine ,  perfidorum  ora  atque  (  quod  uti- 
nam  )  &  corda  claufifli  ,  &   hoc  non  ntinore 


6*f-Haec  de  vicfaria  Theodofii ,  poftquam       fidei  quam  poteflatis    audoritate  fecifli , 


fulctu  Ho 
porii , 


VI. 


perperam  ponit  ipfum  creatum  Impera- 
torem :  quamobrem  &  vifionem  recenfi- 
tam  longe  ante  contigiffe  oportuit .  Non 
enim  uno ,  fed  multis  ante  praeliis  viftos 
a  Theodofio  Gothos ,  teftantur  Viclor  & 
Marcellinus .  Quanti  momenti  fuerit  ifia 
.  C/*«rf.  vi<5t°ria>  Claudianus  his  verfibus  cecinit(a): 
]ie  4.  Con-  Nulla  relicla  foret  Romani  nominis  um-i 
bray 
N/  pater  ille  tuus  jamjam  ruitttra  fubtffet 
Tondera,  furbatamque  ratem-,  certaque 

levafet 

"Haufragium  commune  manu ,  &q. 

Sozomenus  de  bello  nihil,  fed   Gothos 

per  Legatos  tradit  pacem   petentes  in  a- 

micitiam  effe  receptos :  Gratianum  autem 

profeclum  contra  Alemannos  ,  eos  felici-. 

ib)  Sozom.  ?er  debellaffe  ;  nam  ait(&):  Sub  hoc  tem- 

lib.  7.  f.4.  Pus  Gratianus  ,  Alemannis  Calatas ,  GaU 

los  fcilicet,  Occtdentales   adbuc  infeflan- 

Graiianiis  fibus ,  ad  paternam  tmperii  forten\  rever- 

vicit  Ale.  j~us  efl  ■  quam  ipjj,fratrique  ipfius  guber- 

jpannos .    nandam  reliquerat^  cum  prius  Illyricos   & 

Orientis  Imperium   Theodojio   commijifiet  . 

Res  autem  illi  ex  voto  contra  Alemannosy 

ut  &  Theodofio  contra    Iflrum    accolentes 

barbaros ,  confecla  ejl .  Illos  quidem  bel- 

lo  fubegit  ,  hos  in    amicitiam  populi    Ro- 

mani  fupplices  recepit  ;  a  qttibus   acceptis 

ebfidibus ,  firmata  pace  ,  Theflalonicam  ve-, 

ntt .   Haec  Sozomenus  . 

Sane  quidem  ingentem  hoftium  multi- 
tudinem  a  Gratiano  proftratam,  reliquos 
vero  in  deditionem  acceptos  fuiife  Zofi- 
mus(c  )  auftor  eft.  Sed  unde  tanta  haec 
Gratiano  ,  nifi  precibus  fancYiffimi  facer- 
dotis  Ambvofii?  Accipe  quid  ipfe  in  lit- 
(</)  Jmbr.  teris  poftea  redditis  ad  Gratianum  (d)  ha- 
tfijf,  16.  beat,  cum  fe  excufat,  quod  redeunti 
ipfi  ex  Ulyrico  profecluro  in  Gallias  non 
occurrerit:  Revertenti  tamen,  inquit,  etfi 


vn, 


(()    Zojim. 
lih.  4.  ' 


Haec  ipfe  . 

At  non  Ambrofius  dumtaxat  pro  Gra- 
fiani  viftoria  folicitus  juges  obtulit  Deo 
preces,  fed  Fidelium  omnium  vota  pu- 
blica  nuncupata  funt,  frequenfque  turic 
pro  eo  piorum  ad  bafilicas  concurfus  pro- 
fpera  ilii  aifidue  poftulantium;  unde  Eu- 
fonius  hujus  anni  Conful  in  gratiarunu. 
aclione  :  Hon  forum  ,  &  bafiltc*  olim  ne~ 
gotiis  pleneey  nunc  votis  ,  votifque  pro 
fua  falute  fufceptis  ;  nam  de  fua  (u't  non  , 
te  imperante ,  fecuritas  ?  Ex  his  plane  in- 
telligis  hoc  efie  tempus ,  quo  Gratianus 
Imperator  eas  litteras  ad  Ambrofium  de- 
dit ,  quibus  ab  eo  petiit  fcribi  non  libros 
fidei  (  nam  hos  jam  ante  dederat  )  fed  de 
Spiritu  fanclo,  quos  poft  fequentem  an- 
num  ab  ipfo  Ambrofio  effe  confcriptos  , 
inferiug  demonftrabimus .  Qui  ergo  adeo 
perfpicuis  cognoviffet  exemplis ,  pietate 
Deum  conciliari ,  praeftoque  ipfum  effe^» 
cultoribus  religionis  ;  reverfus  e  prcelio 
nihil  antiquius  habuit ,  quam  in  veram_. 
incumbere  religionem  :  quamobrem  ut  eam 
omni  ftudio  perfectam  omnibufque  numeris 
abfolutam  redderet ,  Ambrofium  ad  fehis 
litreris  accerfivit  (e): 
Ambrofio  religiofifftmo  facerdoti  omnipo- 
tentis  Dei  Gratianus  Auguflus . 

Cupio  valde ,  ttt  qttem  recordor  abfen- 
temy  &  cum  quo  mente  fum,  cum  eodem 
corpore  fim  prxfenti .  Fefltna  igitur  ad 
me ,  reltgiofe  facerdos  ,  ut  doceas  docJri- 
ttam  vere  credentem ;  non  quo  contention'% 
ftudeam ,  aut  velim  magis  Deum  verbis 
quxm  mente  complecli ,  fed  ut  magis  aper- 
to  petlor'%  revelatio  divinttatis  infideat . 
Docebit  enim  me  ille ,  quem  non  nego  ,  quem 
fateor  Deum  ac  domtnum  ejje  meum  ;  non 
et  objiciens  ,  quam  tn  me  vtdeo  creaturam  , 
qu'%    Chrifio  nihil  me  addere  pnjfe    confi- 

teor : 


viir, 

Piorum 
vota  pro 
Gratiano : 


(e)    Jpud 
Arrfbr.  cp. 

15. 

IX. 

Litterac 
Gratiani 
ad  Am- 
brofiuiu . 


Cum  Critice  Pagii 


Christi 
379« 


Damasi  Pai>. 
13, 


475 

Ceatiani     13. 
Valentfn.4.  Imppp. 
Theodosii  1. 


1eor  ;  vcrumt amen  ut  etiam  Patri  me  com- 
ptendem ,  Eilium  preedicando  .  Kon  ego  in 
Deum  verebor  invidiam  ,  non  me  talem^. 
laudatorem  putabo  ,  qui  divtnitatem  ver- 
l>is  augeam  .  Ego  infirmus  &  fragtlis  quan- 
tum  poflum  prcedico  ,  uon  quantum  efi  ipfa 
dtvinitas  .  Rogo  te  ,  ut  mibi  de  ipfo  tra- 
flatu,  quem  dederas ,  augendo  tllic  de 
Spiritu  fanclo  fidelem  difptttationem  ,  Scri- 
•pturis  atque  argumentis  Deum  ejfe  con- 
vincas  .  Divinitas  te  fervet  per  multos  an- 
ttns  ,  cultor  Dei  ceterni  ,  quem  colimus  Je- 
fum  Chrifium.  Haclenus  Gratianus  ad  Am- 
brofium . 

X.  Abierit  ne  ad  eum  Ambrofius,  licet 
quid  certi  minime  affirmari  poffit;  non  de- 
fuifle  tamen  ipfum  adeo  religiofe  petenti , 
par  eft  credere  :  caeterum  antequam  pro- 
ficifcererur,  Iiquet  ad  ejufdem  Gratiani 
recitatas  litteras  refcripfifle ;    extat    ipfa 

(a)  Amhr.  epiflola  (  a  )  omni  plena  officio ,  ex  qua  ea 
epijl.  16.  qna.  paui0  ante  funt  recitata  ,  hic  exfcri- 
pfifle  fufficiat,  &  meminifle  tituli ,  cum 
Chriflianijjimum  Principem  nominat.  In- 
fuper  excufans  ,  fcriptionem  elaborandam 
de  divinitate  Spiritus  fancli  haud  ita  cito 
a  fe  mittendam,  cum  magni  niomenti  ef- 
fet  opus  ,  hxc  ait:  De  Spiritu  vero  in- 
terim  veniam  fcriptioni  peto  ;  quoniam  quem 
jttdicem  meifim  fermonts  habiturtts  ,  agno- 
W,  &c.  Porro  non  ante  biennium  eam 
lucubrationem  ab  Ambrofio  abfolutam  ,  & 
ad  Gratianum  miflam,  fuo  loco  dicluri 
fumus.  Expetiifle  interim  ipfum  Ambro- 
fium  lucubration^s  Bafilii  eo  argumento 
confcriptas,  facile  intelliget,  qui  leget  u- 
triufque  do&oris  ea  de  re  commentarios 
editos;  quod  &  S.  Hieronymus  probe_, 
novit . 

XI.  Poft  tantam  autem  adeptam  vicloriam , 
quamnam  gratiarum  acYionem  Gratianus 
Deo,  populoque  fideli  pro  precibus  im- 
penfis  munus  rependit?  utique  illud  quod 
ait  Ambrofius  :  Rcddtdtfli  mibi  quietem 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 

VI. 

Critianur 

tmnes    Hv- 
rcncorum 
catus  prc- 
bibct , 


A  Num.  XI.  aj  XIV.  Gratianus  hoc  anno  III. 
Hon.  Aug.  Mediolani  emifir  Legem  5.  Cod.  Theo- 
dofiani  De  Hsreticis ,  qua  Coctus  feu  ConciJiabur 
la  omnium  omaino  Haereticorum  ,  itemque  fuas 
harefes  Hseretici  pandere  ,  ali.ifque  in  his  in- 
ftituere  prohibentur  :  revocato  rcfcripto,  Sirmienfi 
nupero  :  firmatis  contra  Valentiniani  patris  , 
fuifque  juffionibus.  Indicat  autem  Gratianus  Le- 
gem  a  fe  poft  Valentis  obitum  editam  ,  cujuS 
memincre  Socrates  lib.  5.  cap.  z.  &  4.  Sozome- 
nus  lib.  7, cap.  prirao  ,  Suidas  in  voce  Tpar/avo? 
&  Joannes  Antiochenus  in  Excerpns  Conftanti- 
nianis  ,  qua  cautum  fuerat ,  ut  fine  fraude  vel 
metu  ,  quam  quifque  Fidem  profiteretur  ,  impu- 
ne  fe5.aremr  ,  omnibufque  adeo  paffim  coeundi 
licentia  eflet ,  exceptis  tantura  Manicb&is  ,  Pho. 
tinianis  ,  &  Ettnomianis .  Grati.intlS  itaque  ,  Va- 
lente  fuperftite  ,  in  Harreticos  oinnes  infurrexit ; 
eo  vero  mortuo  in  Orientem  profeclus  ,  non- 
riifi   in  Mmicknos  >    Pbotinianos  &  Eunomianos ; 


Ecclefia  ,  perfldorum  ora  ,  atqtte  (  quod  u- 
tinam  )  &  corda  claufifli .  Quonam  vero 
modo  hoc?  utique  fanclionem  pio  dignam 
Imperatore  promulgando,  qua  hrereticorum 
omnium  ora  blafphema  compefcuit  ,  ad 
Hefpcrium  Prarfectum  Praetorio  ita  feri-  ., .  .  .  , 
bens  (b):  _  btret.Coi. 

Ornnes  vetitce  legibus  &  divinis  &  hn-  jbcod.  & 
perialibus  barefes  perpetuo  conqutefcant .  *od.  tit.  c. 

Qttifquis  opinionem pl ecliltbus  *Deipro-  Juftin.l.t. 

fanus  imminuit;  Jibi    tantummodo  nocitu- 

ra  fentiat  ,   aliis    obfutura    non  pandat  .  -.,,;,„: 
/-.  ■'•-     •      '  ,  •*  ,    ,.  ,      '  Gratiani 

Qutfquts  redempta  venerabtlt  lavacro  cor-  iex  adver. 

pora  ,    parata  morte  ,    tabificat  ;    id  att-  fLlS  harre- 

ferendo  quod  gewinat  (  nempe  baptifmum)  ticos. 

fibi  folus  talta  novertty  alios  nefaria  in- 

ftitutione  non  perdat  :  Omnefque  perverfa 

iflius  fuperjlitionis  magijlri  pariter  &  mi- 

ntflri  ,  feu  illi  facerdotali  affumptione  E- 

ptfcoporum  uomen  infamtnt  ,  feu  quod  pro- 

xtmum   efl  ,    presbyterorum  vocabulo   reli- 

gtonem  mentiuntur  ,  feu  etiam  fe  dtaconos  y 

cum  nec  Chrijtiani  qutdem  habeantur,  ap- 

pellaut:    bi  conctliabttlis  damnatce  dudum 

opinionis    abfltneant .    Denique  anttquato 

refcrtptOy  quod  apud  Sirmium  nuper  emer» 

fit  ;  ea  tantum  fuper  Catholtca    obferva- 

tione  permaneant ,    quce  perennis  recorda- 

tionis  pater  nofler  &   nos  ip/t   vitlura  in 

aternum  aque  numerofa  juffione   mandavi- 

mus  .  Dat.  7/7.  Kon.  Augufl.  Mediol.  Ac- 

cept.    XIII.  Kal.  Septemb.  Aufonio  &  O. 

lybrio  Coff.  Haec  ex  Codice  Theodofiano , 

ut  antiquiori,    deprompfimus  ;  in  Codice 

autem  Juftinianeo  (c)  cum  hxc  habean-  (c)t.i.c. 

tur  fummatim  perftri6ta,  his  additur  ifta  d?  htretic» 

appendix  :    Htereticorum    autem   vocabulo 

conttnentur  ,  &  latis  adverfus  eos  fanclio- 

ntbus  fuccumbere  debent ,  qui   vtl  levi  ar- 

gumento  a  judicio  Catholtcce  religionis  & 

tramite  detecli  fuerint  devtare.  Ha?c  ibi  • 

Porro  jam  intelligis  abfque  alia  admo-      XII. 

nitione  ,  leftor,  una  cum  hsreli  inregna  Vicloria 

cladem  invehi  ,  &   cum    fide    Catholica  Religfoni 

O  o  o     2  falu-      conjundta. 

mox  hac  Lege  in  omnes  rurfum  .  Eam  Ambro- 
iio  Mediolanenfi  Epifcopo  auclore  Gratianum.. 
emififfe  ,  vel  faltem  communicato  cum  eo  confi- 
]io  ,  Gothofredus  in  ejus  Commentario  fufpica- 
tur  ,  qtiod  hoc  terapore  Ambrojius  ,  Gratiano  pe- 
tente  ,  libros  de  Fide  fcripferit ,  ut  apparet  ex 
fine  libri  2.  ubi  Valentis  necem  perftringere  vi- 
detur   Gratiano  ad   bellum  profeclo . 

Dedit  &  Gratianus  III-  No>;./«/.  Aquileis.  Le-        VII. 
gem  Cod,  Theod.    11,   Dc  lu/Ira/i  co/latione ,  qua  Immuni- 
cum  Valentiniano  fratre  certtim    folidorum    nu-  tasdenci» 
mertim  ftatuit  ,    intra  quem  Clerici    negotiantes  negotian- 
immunes  effent  a   luftrali  collatione  :  nempe  i»  tibus  con. 
lllyrico  (  Gxcidentali    fcilket :  nam  Orienrali  po    ccjfa. 
liebatur  Theodofius  Magnus )   &  Italia.  intra  de- 
cem  folidos  ,  i»  GaUiis  intra  quindecim.  Cleri-  Baron.n. 
cis  haclenus  a   Conftantio    immunitas   a  luftrali  xni. 
collatione  ,  haud   adeo  diftinde   &  limitate  data 
fuerat  ,  verum   indeterminate  :  vel  enim  ab  eo 
d.ata  fuerat   alimonis  tantum  caufa  negotiatiq- 

nem 


47* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrisii 

379- 


Damasi  Pap. 


xin. 


(a)l.ri.de 
luflrali 
tollat.Cod, 
Theod. 
(b)l.$.  de 
Talat.  fa- 
trar.  lar- 
git.  Cod. 
Tbcod. 

XIV. 

Arianiad- 
huc  pro- 
caces  . 


falutem  ferri  ;  perdidiffe  profanam  haere- 
fim  fimul  cum  Imperatore  pariter  Orien- 
tis  Imperium  ;  reftitutum  tamen  ipfum 
atque  amplius  &  pulchrius  redditum,  fi- 
niulac  fides  Catholica  imperavit:  ficque 
in  Occidente  cumulari  victoriis  Gratia- 
rium  ,  &  frementes  undique  barbaros  red- 
di  debiles  ac  prorfus  imbelles ,  cum  itL. 
caftris  excubat  cum  gratia  atque  precibus 
facerdotum  fancta  religio:  contra  vero  fe- 
liciffimum  ac  tranquillifllmum  Imperii  fta- 
tum  inverti  fenties  ,  mox  ut  Auguftos  hx- 
reticis  favere  videris ,  atque  pro  defenfio. 
ne  Cafholicae  veritatis  torpefcere  ,  vel  re- 
ligiofos  Antiftites  ab  iifdem  impie  pertur- 
bari ;  adeout  perfpicue  intelligas  ,  alatam 
Victoriam  (  fi  dicere  ita  licet  )  religio- 
nem  penitus  confequi  ;  hserefes  vero  tri- 
ftes  Erymnas  evocatas  ab  inferis  fecum 
ducere  :  haec  enim  S.  Ambrofius  in  libris 
ad  Gratianum  de  fide  fcriptis  confideran- 
da  proponit,  atque  in  iis  etiam  quos  de 
Spiritu  fanfto  ad  eumdem  adiecit ,  irL. 
mentem  revocat,  ut  diximus  fuo  loco>  & 
inferius   dicturi   fumus  • 

Compefcuit  hoc  item  anno,  dato  re- 
fcripto  ad  eumdem  Hefperium  PP.  Gra- 
tianus  avaritiam  clericorum  exercentium 
mercaturam ,  quos  a  Iuftrali  coIIatione_y 
nonnifi  in  denis  vel  quindenis  folidis  vo- 
luit  immunes  effe  (a).  Extat  praeterea 
hoc  eodem  anno  ejufdem  Gratiani  refcri- 
ptum  (b)  ad  Catervium  Comitem  facra- 
rum  largitionum ,  virum  pietate  infignem , 
cujus  memoria  viget  titulo  fanctitatis  a- 
pud  Tolentinates :  Acla  tamen  ejus  ,  quae 
vidimus,  erroribus  fcatent  .  Sed  jam  ad 
res  Orientalis  Ecclefiae  hujus  anni  fe  con- 
vertat  oratio. 

Quod  autem  hoc  anno  poft  edomitos 
Gothos  Theodofius  nequaquam  Conftanti- 
nopolim  fe  contulent ,  immo  nec  ultra 
Thcffalonicam  fit  progrefius  ,  fed  ibidem 
ei  hiemare  contigerit ;  quodque  infuper 
idem  Imperator  adhuc  cathecumenus  ne- 
fciretur  a  cujufnam  fe<5h*e  baptizari  vellet 


PAGIUS  nem  exercentibus,  Lege  8.  Cod.  Theod.  Do 
Epifcopii  ,  fi  exiguis  admodum  mercimoniis  vi- 
clum  fibi  &  veftitum  conquirerent  Lege  15.  e- 
jufdem  Codicis  De  Epifcopis  ;  vel  etiam  indiftin- 
cte  data  fuerat  ,  Lege  10.  &  14.  ejufdem  Co- 
dicis  De  Epifcopis  ,  hoc  prarfuppnfito  quod  quar- 
ftum  negotiationis  omnem  in  pauperes  eroga- 
turi  effent .  Valens  contra  &  contraria  illatio- 
rte  ,  Clericos  omnes  negotiantes  luftrali  coJIa- 
tioni  obnoxios  fecit  Lege  5.  Cod.  Theod.  De 
lufirali  collatione  ,  quam  VaJentis  conftitutionem 
Gratianus  &  Valentinianus  junior  hoc  anno  ex 
parte  abrogant .  Nempe  quandiu  &  ubi  Clerici 
nondum  ,  vel  non  adeo  divitiis  abundavere  ,  ac 
maximecum  divitesad  Clericatum  non  aflumeren- 
tur  ;  qua  de  re  videndar  Leges  Cod.  Theod.  3.  6. 
17.  De  Epifcopis  ,  negotiationem  quandam  alimo- 
niac  caufa  exercentibtis  ipfis ,  &  ut  vidum  fibi  ve- 
ftitumque  concjuirerent ,  ea  immunitas  data  .  I- 


Gratiani   13. 
Valentin.4.  Imppp, 
Theodosii  i. 


Antiftite,  cum  prsefertim  in  baptizandis  Im- 
peratoribus  inOriente  Ariani  id  fibi  mu- 
neris  arrogaffent ,  baptizatis  ab  eis  Con- 
ftantio  atque  Valente,  immo  de  Conftan- 
tino  Magno  id  ipfis  mendaciter  .afferen- 
tibus ;  inde  accidit,  ut  iidem  Ariani  ad- 
huc  animis  erecti  Catholicos  incefferent , 
lacefferentque  illis  praefertim  in  locis  ,  in 
quibus  numero  praeftarent  ,  atque  favore 
magiftratuum  auctoritate  pollerent ;  ut 
inter  alia  loca  fcimus  accidiffe  Conftanti- 
nopoli .  Ibi  enim  S.  Gregorium  Nazian- 
zenum  fidem  Catholicam  edocentem,  la- 
pidibus  primum  impetiere  ,  traxereque^. 
ut  maleficum  ad  tribunal ;  cum  ille  inter 
haec  divina  confortatus  fpe  de  magno  ex 
praedicatione  futuro  proventu  ,  omnia  fu- 
ftinebat  propter  eleftos  ,  fciens  agrum  Do- 
minicum  afterre  folere  fruc>um  centdplum 
inpatientia;  ficque  appetitus  lapidibus  to- 
lerans  ,  contumeliifque  vexatus  »  uberes 
benedifliones  rependens,  plane  efTecir,ut 
etiam  complurium  perditorum  animos  fi- 
bi  conciliaret ,  atque  ad  fidem  Catholi- 
cam  fufcipiendam  magnopere  provocaret. 
Id  quidem  de  fe  ipfe  coram  ampliffimo 
Synodi  auditorio  ,  coaftus  fua  profequi 
inftituta ,  atque  pro  concione  fuae  femen- 
tis  fruclus  oftendere  ,  his  verbis  fignificat 
(c  )  :  Vuhif  aliquid  elatius  adiiciam?  Vi~ 
detir  adverfarias  linguas ,  pnjita  fyritate 
mitefcentes  ^atque  eos  qui  divinitati  bel- 
lum  indixerunt  ,  nihil  jam  turbarum  nobis 
facejfentes  ?  Id  quoque  fpiritut  ,  id  quo- 
que  agricultura  noflra  efl .  No«  enim  in- 
fcite  atque  inerudite  docemus  ,  nec  adver- 
farios  contumeliis  &  conviciis  inceffmus , 
quemadmodum  plerique  faciunt ,  non  cum 
dogmate ,  fed  cum  dogmatis  affertoribus 
conjligentes  ,  ac  rationum  &  argumentorum 
infirmitatem  malediftis  interdum  contegen- 
tes  ,  non  aliter  ac  fepias  ante  fe  atrame». 
tum  vomere  ajunt  ,  ut  pifcatores  ejfugiant , 
aut  confpeclum  fui  eis  eripiant .  Verum  nos 
fro  Chriflo  bellum  gerere  perfpicuo  argu- 
mento  declaramus ,  dum  fecundum  illum  pa- 

cifi- 

tem  aliquando  data  indiftinfle  ,  ut  ipfi  paupe- 
res  juvare  poffent  ,  quod  utique  peculiare  vo- 
tum  Clerfcorum  erat  ,  ut  docet  Lex  5.  Cod. 
Theod.  De  luflrali  collatione  .  Iterum  adempta— 
indiftincle  ,  ubi  jam  fatis  divitiarum  in  Eccle- 
fiam  &  Clericos  congeftum  videbatur,  appare- 
batque  ,  non  pauperibus  eos ,  verum  fuis  com- 
modis  ftudere  .  Tandem  data  diftincle  hoc  anno 
Lege  II.  laudata  De  lufirali  collatione  ,  &  de- 
terminate:  quia  vifum  ,  aliquid  his  deeiTe;  & 
quidem  varie  ;  nempe  ubi  ditiores  Clerici  erant , 
veluti  in  Italia  &  Illyrico  ,  intra  minorem  fum- 
mam  ;  ubi  non  adeo  divites ,  veluti  in  Galliis, 
intra  dimidio  majorem .  Hxc  enim  ,  neque  a- 
lia  proportionis  iftius  ratio  reddi  poteft  ,  ut 
refle  obfervat  Gothofredus  in  hujus  Legis  Com- 
mentario  ,  ubi  plura  de  hac  Lege. 


G  regorius 
Nazianze- 
nus  quan- 
ta  paflus 
ab  Aria- 
nis. 


XV. 


(c)  Gregor. 
tiaz.  orat. 
ad  1  50. 
Epifcop. 


Christi 
379- 


Cum  CriticePasfii. 

Damasi  Pap. 


477 

Gratiani    13. 
Valentin.4.  Imppp. 

ThEODOSM     I. 


Gregnrii 

Nazianze- 
ni  in  do- 
cendo  mo- 

deftia. 


XVI. 

Gregorius 
Nazi.inze- 
nuscon- 
temptui 
hibitus . 

(M)  Gregcr. 
Njz..  in 
earm.  de 
vit*  fua 


tificum  &  clementem  Cbriftum  ,  atque  infir- 
mttates  noftras  portantem,  dimicamus  .  Ne- 
que  enim  cum  verte  atque  Ortbodoxce  fidei 
pernicie  pati  Jiudemus  ,  nonnihil  de  animo- 
rum  contentione  remittentes  ,ut  moderatio- 
tiisy  &  Aquitatis  famatn  colligamus  (  non 
enim  quod  bonum  ejl ,  male  aucupamur  ) 
atque  tuterim  tamen  pacem  colimus  ,  tegi- 
time  nimtrum  pugnantes  ,  atque  intra  li- 
tnites  noftros ,  fpiritujque  regulam  nofmet 
continentes.  Ac  de  hts  quidem  ita  fentio^ 
(unclifque  animarum  difpenfatoribus  retla- 
que  doclrime  arbitris  legem  Jlatuo ,  ut  nec 
afperitate  fua  adverfariorum  animos  exut- 
cerent  ,  nec  fubmtjjtone  infolentiores  effi- 
ciant  ,  fed  prudenter  &  confulte  in  fidei 
caufa  fe  geranty  nec  in  alterutro  horum_. 
mediocritatis  Uneas  tranfiitant.  Haec  Gre- 
gorius . 

m  Hifce  quippe  exemplo  &  doclrina  Chri- 
fti  comparatis  ad  expugnandos  implacabi- 
les  hoftes  armis  Gregorius  vicit  tandem  , 
cum  alioqui  aliis  ex  caufis  contemptui  ef- 
fet  atque  defpeclui  haberetur  ,  ut  ipfe  tc- 
ftatur  his  jambicis  (  a}  : 

Kec  enim  fer ebant pauperem  planevirumy 
Rugis  teratum  ,  vifibus  fixis  httmi , 
Vtttque  vefte ,  tabtdum  fletu  &  fame  , 
Metu  &  futuri ,  cxterifque  etiam  malis  , 
Hec  eleganti  praditum  vuitu,  hofpttem^ 
Vagumque  tenebris  borridis  terra  ab-. 
dttum  • 


Gregorii        At  ptane  accidit,  ut  quemadmodum  fi 

Nazianze-  fumus  clarefcat  in  flammam,  quiante  mo- 

ni    virtus  leftus  oculis  erat,  fuo  fplendore  vifum  il- 

innotefcit.  juftret  f  exhilaretque,   ira    fane  evenerit 

de  Gregorio  ;  ut  quod  vitae  duritia,  vul- 

tufque  afperitate  horridum  &  tetrum  af- 

pe&um    praefeferret ;  puritate  tamen   do- 

clrinoe  lucefcens ,  animique  moderatione  , 

aliarumque  virtutum  fulgore  refplendens , 

hoftium  quoque  oculos  in  fe  cotwerteret , 

alliceretque  eos  ,  atque  adduceret  ad  re- 

c\am  femitam  veritatis:  adeo  ut  quae  cx- 

cutientibus   oculis   prius   efle  videbantur 

horrori ,  fierent  eadem  ad  pietatem  illece- 

brae;  ficque  quod  fcriptum  eft  in  Prover- 

(b)  Trov.^.  biis  (  b  )  :  Jufiorum  femita  quafi  lux  fplen- 

dens  pmcedit  &  crefcit  ufque  ad  perfeclam 

diem  ;  Gregorius  longe  lateque  docVina  & 

fanclitate  refulgens,  admirationi  efle  coe- 

perit  cuncVis   ,   etiam  abfentibus  .    Haud 

enim    urbis   licet  ampliflimae    ambitu  va- 

luit   contineri  infigne    nomen  Gregorii  , 

quin  etiam  provincias  remotulimas  pene- 

traret . 

XVII.        Gregorii  enim  fama  permotus  ,  impul- 

fufque  S.  Hieronymus  una  cum   collega 

Vincentio ,  e  Svria ,  tam  longinquo  ter- 

rarum  fpatio,  contulit  fe  Conftantinopo- 

lim  .  Res   plane  admiratione  digna  eft  ; 

liominem  quem  ob  infignem  ecuditionem 


confulerent  Occidentales  Epifcopi,  immo 
ipfe  Epifcopus  Epifcoporum  Damafus  id 
crebrius  faclitaret ,  tam  Ionga  difficilia- 
que  itinera  peragrafte,  ut  Gregorii  ef- 
fe  mereretur  auditor,  ac  fub  tanto  ma- 
giftro  polfet  profiteri  difcipulum  ,  inde- 
fibi  fummum  glorise  decus  conciliatu- 
rum  cxiftimans  cum  acceflione  doctrinae  . 
Quam  autem  magni  ipfe  hoc  idem  fecc- 
rit,  audi  quanta  gloria  id  oftentet:  Eo 
ego  (  inquit  (  c  )  adverfus  Ruflfinum  agens  ) 
magtfiro  glorior  '&  exulto  .  Et  alibi  ad 
Domnicnera  fcribens,  Gregorium  Nazian- 
zenum  fuum  cathechiftam  appellat  (^), 
quafi  eius  comparatione  plane  rudis  ,  qui 
iidem  eo  explanante  didicerit ,  videretur  ; 
&  adverfus  Jovinianum  (e  )  agens,  pu- 
tans  tanti  nominis  aucloritate  perfringi 
polfe  procaciam  petulantis  hsrefiarchae  , 
eum  (ic  citat  :  Yrxceptor  meus  Gregoriur 
N,az,ianzenus  virginitaiem  &  nuptias  difi. 
ferens  Grcecis  verfibus  expttcavit  .  Et  cum 
alibi  praeclara  ejufdem  Gregorii  fcripto- 
rum  recenfet  monumenta,  quanta  gloriaid 
exaggerat,  cum  ait  (/)?  Gregorius  Na- 
%ianzenus  Epifcopusy  vir  eloquentijfimus . 
Sed  non  id  fibi  fatis  ;  unde  illud  addit: 
Treeceptor  meus  :  &  hoc  parum  ,  nifi  ad- 
jiciat:  Qu&  Scripturas  explanante  didici  . 

Quae  autem  ipfe  fitiensex  uberrimolim- 
pidiflimoque  fonte  potavit,  ita  mente  re- 
tinuit ,  ut  non  ea  folum  quae  ferto  ab  ipfo 
explanata  effent  in  cathedra,  fed  &  quae 
familiariter  joco  jaclata  elfent  ,  tenacis 
memoriae  thefauro  condita  cuftodierit  , 
pofterifque  tradiderit  ,  ut  illud  ad  Ne- 
potianum  (  g  )  docet  ,  cum  a't :  Pr<s- 
ceptor  quondam  meus  Gregorius  Nazian- 
zenus  ,  rogatus  a  me  ,  ut  exponeret  , 
qutd  fibi  vellet  in  Luta  (  b  )  fabbatum 
frsvTtQo-npuTov ,  eleganter  lufit  ;  Docebo  te  , 
inqutens  ,  fuper  hac  re  in  ecclefia  ;  itt^ 
qua  mihi  omnt  populo  acclamante ,  cogeris 
invitus  fcire  quod  nefcis  ;  aut  certe  fifo- 
lus  tacueris  ,  f&lus  ab  omnibus  injuflitice 
condemnjtbcris .  Nihil  tam  facile  ,  quam 
'vilem  plebecutam  &  indoclam  concionem 
ttngute  volubttitate  dectpere  ;  qux  quicquid 
non  intelttgit  ,  plus  miratur .  Haec  Hie- 
ronymus  ;  ex  quibus  <\  illud  plane  figni- 
ficatur ,  jam  agnitum  Gregorium  Conftan- 
tinopoli  eo  seftimationis  pervenifle,  ut 
excipi  foleret  magno  pJaufu  quicquid  ipfc 
dixiflet.  At  ejufdem  Gregorii  dexteritas 
quam  fuavis  ,  dum  fe  a  difcipulo  magt- 
ftrum  ex  tempore  magna  quaeftione  putfan- 
te  fic  comiter  liberavit,  &  pulchra  honc- 
ftaque  tervigerfatione   detufitt 

Inhsrens  tunc  Gregorio  Hieronymus  , 
ut  magnae  aquitae  pullus  ,  qui  ejus  inter- 
dum  humeris  portaretur,  aufus  eft  fublt- 
mi  volatu  fperare  ccelos  ,  &  ufque  ad 
Dominum  fedentem  fuper  folium  excel- 
fum  &  eievatum  pervenirc>  feque  admi- 

fcere 


Hferonjf- 
mus  venit 
Conftanti- 
nopolim 
ad  Gn-go- 
r ium  Na- 
zianie- 
nura. 


U)  tiicre», 
ad  Pam- 
ma.cb.ixdv. 
Ruffin. 

(d)  Hieron. 

epiJl.U. 

(e)  Hieron. 
adv.Jovin. 
l.u 


(f)  Weron. 
de  Script. 
EccLin 
Gregor. 

Nzzient.. 

XVIII. 


(g)  Hieron. 

eptfl.x, 

(h)  Luc.  6 

Grpgorius 

Nazianze- 

nusfacete 

eludit 

Hierony- 

mum  . 


xtx:. 

Hierony- 
musduce 
Gregorios 
Nazianze- 
no   celfa 
pctit  • 


478 


Annales  Ecclefiaftlci  Baronii 


Christi 

119' 


Damasi  Paf. 
'I- 


Gratiani  13. 
Valentin.  4.  Imppp. 
Theodosii    I. 


fa)  tiieron. 
in  Ifa,  c.6- 


ItyHier.ep. 
141.   143. 


(c)  tiieron. 
epift.6%. 


XX. 

Gregorius 
Nyflenus 
innotefcit 
Hierony- 
mo , 


(d)  Hieron. 
de  Script. 
Hccl.  in 
Cregor. 

N;J. 

XXI. 
Grego- 
riusNa- 
zianzenus 
qualis 
cum  Hie- 
ronymo . 


fcere  Seraphinis  ;  ubi  quae  didicit  arcana 
myfteria  ,  fcriptis  mandata  tradidit  Da- 
mafo  Romano  Pontifici:  teftatur  id  ipfe, 
cum  fextum  Ifaiae  caput  poft  annos  tii- 
ginta  interpretaturus ,  his  fe  verbis  ex- 
cufat  (  a)  :  De  hac  vifione  ante  annos  cir- 
citer  triginta ,  cum  ejfem  Conftantinopoli  , 
&  apud  virum  eloquentijfimum  Gregorium 
Kazianzenum  tunc  ejus  urbis  Epifco- 
fum  fantlarum  Scripturarum  ftudiis  eru- 
direr  ;  fcio  me  brevem  diclaffe  ,  fubitum- 
que  traclatum  ,  ut  experimentum  caperem 
ingenioti  mei ,  &  amicis  jubeutibus  obe- 
direm .  Ad  illum  itaque  libellum  mitto  le- 
fforem  ,  oroque  ut  brevi  httjus  iemporis 
exfojitione  contentus  Jit .  Haec  Hierony- 
mus.  Ex  amicis  jubentibus  Damafus  prx- 
cipuus  fuit,  ad  quem  ipfe  tractatum  illum 
infcripfit  (b) .  Porro  quod  tanto  dofiore 
quae  didicit  fecurus  fcripferit  ;  haud  opus 
habuit  poft  annos  triginta  eamdem  repe- 
tens  interpretationem  ,  priora  (  ut  fecerat 
fecundo  interpretatus  Abdiam  )  delere  po- 
fterioribus  ,  aut  amplioribus  eam  terminis 
dilatare  .  Hoc  plane  ipfum  tempus  con- 
fignat,cumde  erroribus  Origenis  ad  Pam- 
machium  &  Oceanum  Hieronymus  fcri- 
bens  epiftolam  ait  (c  )  ,  ab  hoc  tempore, 
quo  edidit  ejufmodi  interpretationem  itL. 
Ifaiae  caput  fextum ,  intercurriffe  fpatia 
annorum  viginti. 

Quantum  autem  temporis  contigerit 
Hieronymum  apud  Gregorium  Conftanti- 
nopoli  commorari  ,  exaclius  difquiramus 
ex  confignata  ab  ipfo  fuperius  ejus  fcri- 
ptionis  chronographia  ,  cum  teftatur  fe 
illa  fcripfiffe  ,  Gregorio  ipfo  jam  fa<5to 
Conftantinopolitano  Epifcopo  :  contigit  id 
poft  annum  fequentem  ;  quod  infuper  fe 
ibi  Gregorium  Nyffenum  cognoviffe  tefte- 
tur ,  quem  tempore  indiclae  Conftantino- 
politanx  Synodi  illuc  cum  aliis  Epifcopis 
contigit  proficifci ;  ex  his  inquam  (  fi  a 
prsefenti  anno  numeres  )  invenies  Hiero- 
nymum  tribus  ferme  annis  Conilantinopo- 
li  audiffe  Gregorium.  Ipfe  vero  de  Gre- 
gorio  Nylfeno  ita  meminit  (  d  )  :  Grego- 
rius  Kyfentts  Epifcopus  frater  Bajihi  Cce- 
farienjis  ante  paucos  annos  mihi  &  Gre- 
gorio  Hazianzeno  contra  Eunomium  legit 
libros,  &c.  Sed  redeamus  ad  Theologum 
Conftantinopoli  publice  proritentem. 

Quonam  modo  qui  inter  alia  nobiliffi- 
ma  ingenia  Hieronymum  Gregorius  difci- 
pulum  habuit ,  ad  eum  docendum  eft  com- 
paratus  ?  num  fupercilio  praeceptoris ,  do- 
clorisve  tumido  faftu  ?  minime  gentium  , 
fed  familiariter  omnia  ,  ac  velut  cum  fo- 
cio  &  xquali  (  nifi  quando  ille  e  fugge- 
ftu  doceret  )  mutua  collocutione  difcepta- 
tioneque  pari :  ut  interdum  ab  omni  ar- 
rogantia  lpfeGregorius  procul  abhorrens, 
fe  minorem  imparemque  fublimi  Scriptu. 
ix  fenfu  fateri  non  erubefceret .  Sit  m 


exemplum  quod  de  ipfo  in  commentatiis 
in  epiftolam  ad  Ephefios  idem  Hierony- 
mus  docet  his  verbis  (  e  )  :  Gregorius  Ka-  ( e )  H/V- 
zianzenus   vir  valde  eloquens  &  in  Scri-  r°n-  ai 
fturis  apprime  eruditus ,  cum  de  hoc  me-   *  ''' 
cum  trailaret  loco  ,  folebat  dicere :    Vi- 
de  quantum    iftius   capituli  facramentum-* 
Jit ,  ut  Apojlolus  in  Chrifto  &  in  Ecclejia 
illud  interpretans ,  non  fe  ita  ajferat  ,  ut 
tejlimonii  pojlulabat  dignitas  ,  expreffffe  ; 
fed  quodammodo  dixerit :  Scio  quia  locur 
ijle    ineffabilibus  flenus  Jit  Jacramentis , 
&  divinum  cor  quarat  interpretis .    Hsec 
Hieronymus ;  qui  quidem  mente  retinens 
fublime  illud  in  Gregorio  dicendi  genus  > 
fcriptaque    ejus   ferri  velut  flumen  extin- 
dans  ,  in   quod  omnium  fcientiarum   rivi 
confluxerint  ;   non  potuit   non  fuccenfere 
Ruffino  ,  qui  exiguo  anguftoque  alveo  il- 
lud  in  Latinos  derivare  prxfumpferit,  ob 
id   jure  illud  in  eum  exclamans  (/)  :  Re-  (f)  H«- 
fponde  ,    cur  fcribere  aliqua  aufus  Jis ,  &  r°"'  ad 
liirttm  difertifjimum    Gregorium  pari    clo-    am~ 
quii  fplendore  transftrre :  Vnde  tibi  tan-  a^ve'rr 
ta    verborttm   copia  ,  fcientiarum    lumen  ,  r«j^w. 
tranflationum  varietas  ?  &c. 

Caeterum  quod  gloria  patris  fit  filius  fa-     XXIT. 
piens  ,  difcipulique  excelleRS  doeTrina  de-  Hierony- 
cori  fit  praeceptori,  fecundum  illud  anti-  mu.s,n 
quum  :  Multi  difcipult  prudentiores  ^gi-V^^ii 
Jtris :  d  conferas  Hieronymum  cum  Gre-  Gre°o- 
gorio,  invenies  aliqua  quibus  ampliushic  riunT  Na- 
excellat;  ut  veram  judices  Ennodii  Tici-  zianze- 
nenfis  effe  fententiam ,  ita  dicentis :  Hie-  num  . 
ronymus    nojter,    niji  frceceptorem  fttutru. 
Gregorium  diceret  ,  illo  meltor  cenferetur  : 
fed  illi  afplicanda  funt  bona    nominatim  a 
quo  fumpjiffe  videntur  originem  .  Haec  ipfe . 
Certe  quidem  in  his  quse  fpedrant  ad  mul- 
tiplicum  linguarum  peritiam,  quam  in  di- 
vinis  explicandis    fcripturis  ,    &  diverfa- 
rum  linguarum    fcriptoribus  confulendis  , 
magni  momenti  effe  nemo  negarit ,  abfque 
controverfia  Gregorium  primas  dare  Hie- 
ronymo  certum    eft ,  utpote  qui   profirea- 
tur.etiam  Latinam  linguam  toto  orbe  Ro- 
mano  diffufam  fe  penitus  ignoraffe  :  quod 
ad  PofthumianumGraecamLatinamque  lin. 
guam  callentem,  fcribens,  ita  teftatur  (^):  (g)  Cregor. 
Sublimis  es  eruditione  ,  &  quidem    utroque  N<tz,ian.t» 
trudittonis  geneve  ,&  utraque  dicendi  fa-  ^'jjj71'" 
cultate :  alterius  enim  qttantamfamam  au-  J)a„"~m, 
divimus  ?  (  nec  entm  lingua  Komanus  fum , 
nec  Italicam  doffrinam  calleo)  alterius  att- 
tem    periculum   ipji  fecimus ,    &c.    Facius 
vero  poftea  Epifcopus  Conftantinopolita- 
nus  Gregorius  ordinavit  presbyterum  Vin- 
centium  Hieronymi  comitem  ,  ita  tamen  , 
ut  non  paffus  fit  ille  Conftantinopoli ,  fic- 
ut  nec  ipfe  Antiochiae  retineri,    prout  i- 
dem  Hieronymus  teftatur  in    epiftola  ad 
Pammachium  (b)  .  Sed  de  Hieronymo  fatis  :  (tyHicron. 
quando  autemcontigerit  ipfum  inde  rece-  eP'ft-6lm 
re,  Romamquead  Damafumfc  conferre  , 
dicemus  fuo  temporc.  At 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
379' 


Pamasi  Pap. 
'3- 


479 

Gratjani    13. 
Valentin.^.  Imppp. 
Theoposii  j. 


XXIII. 

De  T.v.u 
grio  Pon- 
lico  difci- 
pu!o  Gre- 
gorii  Na- 
zi.inzeni  . 
(a)  Pallad, 
in  Ltiiif, 
f.15. 


(b)  Socrat, 
/.4.1.18. 


XXIV. 

Maximi 
Cynici 
ndventus 
Confhnti. 
nopolim . 


(c)  Hicron, 
dc  Script. 
Eccl,  in 
Grcg.H-it, 


PAGIUS 

VIII. 
M*vimut 
Epif  Co» 
Jlantinopo- 
Ittanut 
trcitut , 


At  vcro  Grcgorius  Conftantinopoli  do- 
cens,  haud  ita  felix  in  Eva^rio  Pontico 
fuo  difcipulo  fuit,  ficut  extitit  in  Hiero- 
nymo.Hunc  quidcm  tradit  Palladius(  a  ) 
ordinatum  fuiffc  leftorem  a  S.  Bafilio  , 
fecutum  vero  poft  illius  obitum  Grego- 
riuni  Conftantinopolim  ,  ab  eoque  ordina- 
tum  fuiffe  diaconum  ,  commendatumque 
ab  eodem  Conftantinopoli  recedente  ejus 
fucceffori  Neclario,  fed  coaclum  poftea_» 
recedcre  ab  urbe  profeclum  effe  in  JE- 
gvptum ;  ubi  ipfe  cum  Didymo  Alexan- 
drino  Origcnis  ftudiofiflimo  confuetudi- 
nem  habens,  dogmata  Origenis  commi- 
nifcens,  renovanfque  illius  pravas  opi- 
niones  ,  faclus  eft  Orig^niftarum  dogma- 
tum  affertor  &  propugnator:  de  quibus 
fingulis  dicendum  eft  inferius  pro  tempo- 
ris  ratione ,  fimulque  recenfendae  lucu- 
brationcs  ab  eo  editae,  quasenumerat  So- 
crates  (  b )  ;  qui  tamen  in  eo  magnopere 
errat,cum  ait  Gregorium  Nazia.nzenum 
una  cum  Evagrio  poft  abdicatam  fedem_. 
effe  profeclum  in  ^Egyptum:  quonam  ve- 
ro  fe  contulerit  Grcgorius,  cum  receflit 
Conftantinopoli,  dicemus  inferius  . 

Inter  haec  autem  Maximus  ille  Alexan- 
drinus  ex  philofopho  Cynico  Chriftia- 
nus ,  qui  fe  ja&abat  martyrum  filium, 
&  pro  fide  exulem  in  Oafis  folitudine  ; 
quafi  gloria  confeffionis  illuftris  ,  Con- 
ftantinopolim  veniens,  tamquam  in  fcae- 
na  ludens  edidit  oftentationis  fpectaculuni 
ob  oculos  omnium  ;  cum  Gregorius,  ut 
par  elfe  videbatur ,  hominem  fufcepit  , 
amplexatufque  eft ,  quafi  a  praelio  vifto- 
rem  redeunrem  ,  inque  laudem  ejus  lucu- 
lentam  habuit  orationem,  de  qua  haec  S. 
Hieronymus:  (  c):  Scripfit  Gregorius  lau- 


Ad  nnm.  XXIV.  &  feqq.  Maximus  Cynieus 
Confhntinopoleos  Epifcopus  ordinams  eft  a  Pe- 
tro  Alexandrino  Epifcopo  ,  qui  ad  eam  ordina- 
tionem  peragendam  tres  Epifcopos  ex  .fl-gypto 
niifit ,  quemadmodum  affirmat  Epiftola  Epifco- 
porum  Italiae  ad  Theodofium  Imp.  quam  Sirmon- 
dus  poft  Baronii  mortem  publicavit ,  quarque 
tomo  1.  Conciliorum  Generalium  pag.  1007.  Je- 
gitur  .  Bironius  quidemait,  Vetrum  Alexandrinum 
feptem  Epifcopos  iEgypti  ad  id  perficiendum 
mififle,  citatque  hanc  in  rem  Orationem  Gre- 
gorii  in  iEgyptiorum  adventum.  Verum ,  qui 
in  ea  nominantur  ,  non  Epifcopi  erant  ,  fed 
nautar  ,  feu  potius  gnbernatores  daffis  Alexan- 
drinar,  qui  frumentum  ex  .fligypto  Conftantino- 
polim  advexerant.  Quo  maxime  argumento  con- 
vincitur  ,  eos  Epifcopos  non  fuifle.  Neque  enim 
Epilcopali  dignitati  convenit  frumenti  advectio. 
D^nique  in  tota  illa  Oratione  eos  nunquam  E- 
pifcopos,  femper  vero  Liico-;  Nazianzenus  ap- 
pellu  ,  cum  dicit  toties,  \*k  i/toc  ,  &\*fc0c5, 
id  t-ft,  populut  meus  ,  &  popului  Dei .  Et  ver- 
ba  rucc  Gregorii  :  Vrum  pofleaquxm  Ctfari  ,qus. 
funt  C/tjaris  eontulifits  ,  Deo  etiam  ,  qui  Dei  funt  , 
tribuiliis  ;  illi  nempe  vctfiga! ,  huic  timorem ;  & 
poflquam  cibis  veflris  populum  alui/lis  ,  ipfi  quo- 
que,  tit    alxmini,   hue   ttcceiitis ;    haec   inquam  , 


des  Maximi  philofophi  pojl  exilium  rever- 
ft  y  quem  falfo  nomine  quidam  Heronis 
fuperfcripferunt  ,  quia  &  eft  alius  liber 
vituperationem  ejujdim  Maximi  continens: 
quaji  non  Itcuerit  eumdem  laudare  &  vi- 
tuperare  pro  tempore.  Haec  ipfe .  Vcnit 
quidem  is  dolofe,  ut  cxturbaret  Grego- 
rium  Conftantinopoli  ,  ipfe  vero  cathe- 
dram  illam  arriperet :  fignificat  id  fano 
Gregorius  illis  verfibus  (d): 

improbe  quod  ftruxerat 

Sceveque  folio  fciltcet  me   ut  pelleret  , 
Cui  nec  thronus  erat ,  ulla  nec  alta  di- 

gnitas  , 
Inftruclor  ejfem  qu.vn  quod  &  cuftos gre- 

Z"- 

excepitautem  eum  domi  Gregorius,  fuaeque 
menfie  participem  fecit ,  &  inter  fuos  pri- 
mo  Ioco  habuit ,  ut  paulo  inferius  idem 
ipfe  Gregorius  ita  docet : 

Amtcus  ille  fit  mihi ,  ficut  fide 

In  me  anteiret  Maximus   cunclos   viros: 

Menfe  ,   domufque ,  dogmatum  hunc  >  & 

confilii 
Confortem  habebam , 

Porro  Maximus  ad  tantam  rem,  quatru 
moliebatur,  jacere  inftituens  fundamenta, 
aggreffus  eft  primum  aucupare  animum  ma- 
joris  imperatoris,  nempe  Gratiani:  quam- 
obrem  Mediolanum  ad  eum  profe<5tus,  ob- 
tulit  illi  librum,  &  quidem  (  ut  ait  S. 
Hieronvmus  e)  infignem  ,  de  fide  adver- 
fus   Arianos . 

Inter  hxc  autem,  cum  opera  Gregorii 
creviffet  magqopere  numerus  Orthodoxo- 

rum 

verba  aperte  Laicos  defignant ,  &  nautas  qui 
frumentum  feu  Canonem  urbis  Conftantinopoli- 
tana:  advexerant :  quz  obfervatio  eft  Valefii  in 
Notis  ad  lib.  5.  Theodoxeti  cap.  8. 

Cxterum  ,  Damafus  Papa  non  favit  Gregorio 
Nazianzeno  in  hac  caufa  ,  ut  putavit  Baronius . 
Damafus  enim  in  epiftola  generali  ad  aliquot 
Epifcopos  iEgyptios  data  ,  primum  graviter  re- 
prehendit  ordinationem  Maximi  ,  deinde  vero 
dnmnat  eorum  confilium  ,  qui  Gregorii  tranfla- 
tionem  peregerant  ,  tametfi  hunc  non  nominet » 
Decurfis  litteris  dileflionis  ■ueflrst  (  inquit  Dama- 
fus  in  Colleft.  Romana  Holftenii  pag.  37. )  fra- 
tres  charijfimi ,  fatis  fum  tontrifiatus  ,  eo  tcmpo- 
re  quot  Deo  pr&flante  ,  Hxretici  iverant  abjttti , 
nefcio  quos  ex  JEgypto  venientes  in  poflulationc  con- 
tra  regulam  Ecclefiaflict  difciplintt  alienam  a  no. 
flra  profefjione  in  Conflantinopolitana  civitate  Cy- 
nicum  ad  Sacerdotium  vocare  voluijfe  .  Tum  exa- 
gitata  ordinatione  illa  ,  addit ,  commonere  fe 
cos  ,  ut  in  Cqncilio  Conftantinopolitano  ,  quod 
indiclum  ob  eam  caufam  erat  ,  darent  operam  , 
quemadmodum  praedictae  civitatis  Epififopus  eii"- 
gatur  ,  qui  nullam  habeat  reprehenfionem  .  In 
fine  eos  hortatur  ad  cuftodwm  Canonum  ,  &  ne 
patiantur  aliquem  migrare  de  civitate  ad  civira- 
tem .   Quod   adverfus  Gregorium    fcriptum  efle  , 

nul- 


(d)  Gregor. 
Nazian.in 
carmin.  de 
■vitafu*  . 


Maximus 
adit  Gr«- 
tianum. 


(e)  Hieroni 
de  Script. 
Eecl.  in 
Maxitno  . 

XXV. 


IX; 

Damafus 
tranjlatio- 
nem  Na- 
lianzeni 
ad  Sedem 
Conflant. 
improbat  . 

Baron.  an. 
380.  n.  v. 


480 


Annales  Ecdefiaftici  Baronii 


Curisti 

379« 


Damasi 
*3« 


Pap. 


GRATrANI       I^, 

Valenttn.  4.  Imppf. 
Theodosit  I. 


Pregorius 
Nazianze- 
nus  poftu- 
Jatur  Epi- 
fcopus » 


(a)  Gfcgor. 

jn  carm.  de 
yifafua , 


Epifcopi 
JEgypti 
proM^xi- 
ITioagunt. 


(b)  Gregor. 

Naz.  orat. 
in  JEgypt. 
Epifc  ap. 
Jiulfum  , 


rum  Conftantinopoli ;  iidem  Catholici  ,  in 
odium  Demophili  Ariani  in  eadem  urbe 
Epifcopi,  ne  ipfi  foli  paftore  carere  videren- 
tur,  Gregorium  poftulant  ejus  urbis  E- 
pifcopum :  cujus  quidem  poftulationis  li- 
cet  nullus  fuerit  plenus  confecutus  efte- 
ctus ,  quod  ipfe  in  folio  invidiofo  federe 
penitus  recufaret ;  tamen  Petrus  Alexan- 
drinus  eumdem  Gregorium  inftituit  per 
litteras  Epifcopum  Conftantinopolitanum, 
prout  his  verfibus  ipfe  Gregorius  indi- 
cat  (  a): 

Qui  Petrus  ip/e  Frce/ulum  illorum  ar- 

biter 
Frius  quidem  nos  litteris  clarijjimir 
Fucoque  vacuis  ,    litteva  ipfce  ut  fidem 
Facient ,  facrato  fixerit  nos  in  tbrono  . 

Sed  haud  ftetit  in  fententia  Petrus  ;  qui 
ab  inftituto  revocatus ,  favens  Maximo 
adverfus  Gregorium,  manibus  pedibufque 
nifus  eft  ut  idem  Maximus  ordinaretur  e- 
jus  fedis  Antiftes  :  ad  quod  perficiendum 
feptem  legavit  Epifcopos,  alia  tamen  oc- 
cafione  praetenfa ;  nempe  ut  frumentum 
debitum  Imperatori  navigiis  impofitum_. 
portarent  Conftantinopolim  :  erant  haec 
Epifcoporum  nomina  ,  Ammon  ,  Apam- 
mon,  Harpocras,  Stippas,  Rhodon,  An- 
nubis ,  &  Hermanubis.  Hi  vero  quod  Ca- 
tholici  eflent ,  declinantes  in  urbe  com- 
munionem  Demophili  Arianorum  Epifco- 
pi,  Gregorio  adhaeferunt,  a  quo  &  be- 
nigne  fufcepti  funt ,  immo  &  ab  eo  lau, 
dati  publica  concione  (£)»  cujus  eft  ex- 
ordium:  Eos  qui  ab  JEgypto  venerunt , 
prout  debeo  ,  /alutabo  ,  &c ,  qua  quidem 


PAGIUS 


nullus  eft  dubitandi  Iocus .  Sic  enim  ait  Dama- 
fus  :  lllud  prsterea  commoneo  Diletcionem  vejlram  , 
ne  patiamini.  aliquem  contra  flatutx  Majorum 
noflrorum  de  civitate  alia  ad  aliam  tranfduci , 
<£*  deferere  plebem  Jibi  commijfam  ,  &  ad  alium 
populum  per  amhitionem  tranfire  .  'Tuw  enim  con-, 
tentiones  oriuntur  ,  tunc  fchifmata  graviora  occi- 
piunt  ,  &c.  De  Gregorio  hic  agi  manifrftumeft , 
&  docet  prarterea  epiftola  Concilii  Italrae  apud 
Theodofium  de  ordinarione  Maximiagens,  his 
verbis  :  Tayr.en  ne  abfentibus  pxrtibus  prsfum- 
fte  aliquid  definifie  videremur ,  Clementiam  tnam  , 
datis  literis  ,  putavimus  inflruendam ,  ut  ei  con- 
fuleretur  cx  ufu  publics  pacis  atquc  concordis , 
quia  rcvera  advertebamus  ,  Gregorium  nequaquam 
fecundum  traditionem  Pxtrum  Conftantinopolita- 
ns  Ecclcfis  fibi  Sacerdotium  vindicxre  .  Extat  ea 
Epiftola  in  Appendice  Codic.  Theod,  pag.  104, 
Prarter  illam  Epiftolam  generalem  ,  Damxfus 
aliam  feorfum  dedit  ad  Acholium  Thefiloni- 
tenfem  Epifcopum  ,  a  quo  &  ipfe  feorfum  ab 
Epifcopis  fcriptam  epiitolam  acceperat  de  or- 
dinatione  Maximi ,  ad  eumque  refcripfit  ,  non 
fibi  placuifie  ordinationem  illam  ,  hortaturque 
eum  dare  opcram ,  uti  Catholicus  Epifcopus  in 
Conftantinopolitana  urbe  conftim.ttur  .  Extat  hxz 
epiftola  apud  Holftenium  laudatum  p.ig.  43.  H.is 
epiftolas  B.ironius  nori  vidir  ,  quia  ejus  xtate 
nondum    edit*  erant,    ex    iifque  evertilur  ejus 


oratione ,  cum  S.  Athanafium  ,  tum  Pe> 
trum,  totamque  jEgypti  Ecclefiam  cufto- 
dem  Catholicae  fidei  plurimum  praedica- 
vit ;  lpfos  denique  ex  eo  potifllmum  com- 
mendavit,  quod  Conftantinopolim  venien- 
tesdeclinaflent  Arianorum  communionem, 
&  Catholicis  adhsfilTent ;  aitque  :  Hon^. 
enim  vos  promifcuce  multitudint  admifcui- 
fiis,  nec  hominum  numero  pietatem  defini- 
vifiis ,  nec  mifcellaneum  vulgus  potius  ef. 
fe  /ufiinuifiisy  quam  populus  Dei  verbo  per- 
purgatus .  Verum  pofieaquam  C<e/ari  qu<t 
/unt  C<efaris(utpar  erat)  contulifiis,  Deo 
quoque  quoe  Dei  funt  attribuiftis ,  illi 
nempe  veftigfll,  buic  timorem.  Ac  nutri- 
to  cibis  veftris  popuh  ,  ipfi  quoque  cibi 
accipiendi  caufa  ad  nos  perrexifiis :  nam 
&  ipfi  frumentum  erogamus  ,  &c. 

Quod  audis  allatum  ab  Epifcopis  ve- 
cVigal  ad  Imperatorem,  nequaquam  ex- 
iftimes  id  penfitatum  ab  vEgvpti  Ecclefia: 
nam  tantum  abeft  ut  Ecclefise  triticurru 
pro  tributo  perferrent  ad  Imperatorem  , 
ut  etiam  ab  Imperatore  clerici  omnes  ex 
Conftantini  munificentia  (ut  dietum  eft 
fuperius)  folerent  illud  accipere .  Publi- 
cum  namque  totius  ^Egypti  vectigal  id  e- 
rat,  quod  Iegatione  Epifcoporum  Con- 
ftantinopolim,  Epifcopi  Alexandrini  ac- 
cedente  opera,  mitteretur  ;  indeque  ac- 
cidit  (  quod  fuo  loco  diximus)  ut  inter 
alias  calumnias  in  Athanafium  ab  Arianis 
confarcinatas ,  illa  fuerit,  quod  commi- 
natus  eflet,  fi  vellet,  impedire,  ne  fru- 
mentum  Conftantinopolim  dcferretur  ;  id 
quidem  ipfemet(  ut  hic  etiam  eadem  re- 
petamus  )  docet  his  verbis(c): 

Sed 


xxvr. 

Epifcopi 
frumenta- 
rii . 


(c)  Athan, 
Apolog.%, 


conjeclura  ex  epiftola  Nicolai  I.  Papa:  ad  Im- 
peratorem  Michaelem  fcriDta .  Excerpta  haec 
obfervatio  ex  lib.  5.  Marca?  de  Concordia  cap.  11. 

Maximus  Cynicus  Damafum  Papam  aliofque  X. 
Italiae  Epifcopos  circumvenit :  harc  enim  univer-  Maximi 
fa  Miximi  geftorum  feries  a  Blondello  in  Apolo-  invafio  ex. 
giaprofententia  Hieronymi  de  Epifcopis&  Presby-  plicatur  , 
teris  fect.  3.  recle  obfervata  .  Anno  CCCLXXII. 
Maximus  ob  fidei  confeflionem  ab  Ariomanitis 
virgis  c&fus  &  Oafim  deportatus  eft,  ut  teftatur  ipfe- 
met  Nazianzenus  Orat.  13.  AnnoCCCLXXVIII. 
Valente  mortuo  ,  Alexandriam  rediit ,  unde  ,  ut 
inquit  Grcgorius  Carm  ,  de  Vita  fua  ,  cum  confue- 
ta  alimenta  deeffent ,  hoc  anno  ineunte  Conftanti- 
nopolim  fe  contulit ,  a  Gregorio  Iiudibus  ornatus 
fuit  ob  fimulatum  pietatis  zelum ,  ex  eodem 
Orat.  13.  ejufdem  eonviclu  ufus  eft  ex  eodem 
Carmine  ;  donec  cum  Hammone  ,  aliifque  fex 
claffiariis  ,  quos  Petri  Alexandrini  Epilcopi  ex. 
ploratores  vocat  Gregorius ,  advenientibus  ,  pri- 
ma  de  Conftantinopolitano  throno  mv.idendo 
confilia  agitavit ,  ac  paulo  poft  cum  Ducibus 
rjr  Pafloribus  ,  qui  priores  miferant ,  ideft  ,  Prar- 
fulibus  a  Petro  delegatis  ,  Presbyteri  Thajfii  au- 
ro  redempta  faflfoforum  colluvie  ,  confpiravit, 
An.iftafia:  Bafilicam  de  nocle  invafit  ,  ac  inde 
fuga t us  in  Cborauls.  domo  tonfus  &  ordinatus  eft  . 
Conftantinopolitanis  eiu?  confpedum  non  feren- 
tibus,  Theodofium  TheuTilonics  degcntem  adiit , 

cum- 


Cum  Critice  Pagii 


481 


Christi 

379- 


Damasi  Pap. 
ll* 


Gratiavi    13. 
Valevtin.  4.    Imptp. 
Theodosii  I. 


(»)    Apui 
Jttbanaf. 

jlfolog.x. 

(b)l.t.de 
frum:nto 
AUxani. 
C.   Vbeod. 


XXVII. 

Studia 
Maxitni 

pro  fede 

aiipifcen- 
da. 


Sed  fruntntum  ab  Atbina/to ,  ntvefque 
dttentas  calu<nni.iti  Cttnt ;  eumq-it  glorta- 
tum  tfjt  dixtre,  quod  frttmtnti  deportatio- 
nem  ex  AlexanJrta  Conjl tntinopoltm  tm- 
fedtre  p*ffet .  Hjcc  ibi ,  &  licet  calum- 
niofe,  ex  ufu  tamen  rerum  v^rifimitiru- 
do  videri  poterat  comparata.  Quin  & 
Conftantii  qvioque  Ariani  tempore  per- 
folvebatur  Ecclefiae  ./Egvpti  frumentum_, 
cx  Conftantini  munificentia  annua  penfi- 
tatione  debitum  :  id  fane  epiftola  Syno- 
dalis  Concilii  Alexandrini  teftatur  ad  fi- 
nem(rf):  habetur  ipfa  intexta  ab  Atha- 
nafio  in  fecunda  ipfius  Apologia.  Fortaf- 
fe  tuncaccidit,  ut  quemadmodum  poftea 
lege  Theodofii  junioris  (b)  fcimus  prx- 
ceptum  fuiffe  ,  ut  ad  praedam  curialium 
antevertendam ,  ad  ejufmodi  negotia  fru- 
mentaria  Alexandriae  alia  certa  defigna- 
rentur  officia ;  ita  id  muneris  antea  fue- 
rit  delegarum  Epifcopis  •  Sed  ad  Grego- 
rium  redeamus  . 

Quid  autem  poft  Itec  aufu  temerario 
Maximus  p.-rtentarit  ipfe  Gregorius  m_ 
carmine  de  Vita  fua  fatis  abund?  expli- 
cat  ;  coifli  nimirum  fimul  cum  Maximo 
qnemdam  presbyterum  Conftantinopolita- 
nie  Ecclelie  ordine  fecundum  ,  Catholicae 
Communionis  ,  ob  aemulationem  vero  at- 
que  livorem  in  Gregorium  infenfiffimum  , 
quod  praereptam  fortafTe  doleret  fpem  il- 
lius  Ecc!e'i;e  Epifcopatus  ,  quam  conce- 
perat  ob  toleratum  multorum  annorurrL. 
bellum  ab  Arianis  illatum  .  Hic  itaque  ad- 
verfus  Gregorium  cum  Maximo  confpira- 
vit  .  Qui  quidem  Maximus  fuffarcinatus 
auro  mutuo  accepto  ab  amico  qui  appu- 
lerat  Conltantinopolim  pecunia  publica 
cmpturus  tabulasad  fabricam  templi  con- 
ftruendam,  ./Egvpti  Epifcopos  illic  agen- 
tes  illo  (ibi  conciliat:  idqie  iidem  fimul 
tra&ant,  quod  gratum  Petro  ipforum  E- 
pifcopo  efle  fcirent  ,  gentilem  fuum  fedi 
Conftantinopolitanae  praeficere  cupienti  ; 
occafionis  interea  opportunitatem  expe- 
clantes,  quo  fecretius  ,  quoad  fieri  poifet, 
Maximum  detonfa  Cynica  coma  ,  Epifco- 
pum  ordinarent.  Qiiid  plura  ?  Accidit  ex 
fententia,  utGregorius  aegrotans  foris  in 
Ann.  Eccl.    Tom.  V. 


PAGIU3  eumque  repulfam  paffus  efTet  ,  in  patriam  re- 
dux  ,  Perrum  Alexandrinum  (  qui  eodem  anno 
fatis  conceffit)  minis  perculit  ,  ab  eo  literas  ad 
Occideutales  extorfit ,  Gratiano  Mediolani  infi- 
gnetn  de  Fide  librum  dedit  ,  Italornm  animos 
iibi  conciliavit  ;  qui  fimul  ac  refcifTam  anno 
CCCLXXXI.  a  Synodo  Conftantinopolitana  ejus 
ordinationem  audierunt ,  fcripta  ad  Theodofium 
Synodica  ,  de  Collegarum  judicio  conquefti  funt . 
Licet  autem  Theodofium  Theffalonica;  toto  fe- 
re  anno  CCCLXXK.  hsefiffe  lat.if  ibidem  leges 
doceant ,  ut  videre  eft  in  Chronologia  Cod.  Theod. 
indeque  certum  fiat,  Illyricum  Orientale  ,  cu- 
jus  caput  ThefTalonica  ,  ei  a  Gratiano  attribu- 
tum  fuiffe  ,    ineunte  tamen    vere   a  Theodofto 


XXVIII. 


(c)  Gregor. 
Nazian  in 
tarmin.  de 

vita  Jutt  . 

Maximus 

intriid'ttir 

in    fedem 

Conftanti- 

nopolita- 

nam. 


fuburbio  erfet ;  cum  illi  ea  captata  occa- 
fione  ,  noctis"  tempore  in  ejus  irrumpunt 
Ecclefiam ,  atque  iu  fcd;  collocant  Ma- 
ximuin  . 

Mane  autem  fafto ,  magnus  clericorum 
Orthodoxorum  excitatus  elt  ob  facinus 
deforme  tumultus  ,  atque  univerfa  com- 
mota  eft  civitas  ,  deteltantibus  omnibus 
etiam  Arianis  nefandum  fcelus  :  quod  con- 
cinne  a  Gregorio  his  jambis  concifii- 
tur  (  c  )  : 

Kox  erat ,  at  ager  ipfe  eram  ;  cum  i- 

fti ,  velut 
Caulam  introgreffi  conciti  rabie  lupi  , 
Kautas  habentes   plurtmos  pecunia 
Partos  ,  facile  Alextndriam  qui  incen- 

ders 
Solent  (  eos  nam  junxit  irrumpens  cohnrs 
Secum  )  locare  in  fede  detonfum  canem 
Kituntur  ,    antequam  gregi    ac    prtiHO- 

ribus 
Hoc  indicaffent ,    aut    mihi ,   faltem  ut 

cani  : 
Sic  impetratum  :  namfibi  ipfi diftitant. 

&  paulo  poft  ifta  fubdit: 

TJt  luxit  autem  ,  clerus  (  etenim  proxime 
Habitabat  )  ira  frendet  ,  atqtte  celerrime 
Diffeminatur    ifta  rts  .    Tum  maxima 
Htnc  flamma    furgit :    nam  nugtftratus 

ftatim 
Multiy  exterique  confluunt  etiam  nothi  ; 

Ariani  videlicet. 

Ob  hoc  furebant  nttm  fcelus  cunfti ,  mihi 
Pendt  laborumpramia  htec  cum  cernerent . 

At  ne  fic  quidem  perfra&a  eft  illorum 
audacia,  qus  eo  impudentius  urget  opus  , 
quo  viribus  premi  contrariis  fenfir  :  fiqui- 
dem  quod  perficere  non  licuit  in  Ecclefia, 
in  fcenici  hominis  divertentes  domum , 
facrilegum  munus  explent.  Subdit  de  his 
ica  Gregorius:  °rd[nV'° 

Qutd  multa  ?  referunt    illico  e   templo  f**'™  m 

Pedem  fcenici . 

P  p  p  //- 

rej-clum  Maxfmum  necefTe  eft ,  quandoquidem 
ThefTalonica  excedens  Mtximut  Alexaudriae  tur- 
bas  concitavit  ,  antequam  e  vivis  exceffifTet  Pe- 
trus  ,  literifque  ab  eo  quomodocumq  ie  impe- 
tratis  ,  in  Occidentem  properavir .  Hinc  de- 
ceptus  eft  Baronius  quando  hoc  anno  fcripfit , 
Maxintum  ad  tantam  rem  ,  qnam  adverfus  Gre- 
gorium  moliebatur,  jacere  in/lituentem  fundamen- 
tx  ttggreffum  e\fe  primum  aucupare  animum  ma. 
joris  Imperxtorir  ,  nempe  Gratiani :  quamobrem 
Meiiolanum  ai  eum  profeftum  ,  obtttliffe  il/i  li. 
btum  &  efuiiem  ,  ut  ait  Sanilur  Hieronymus  in 
Qatalogo ,  infignem  .  Nam  id  ex  ipfomet  Hie- 
ronymi  loco  refellitur  :  cum  enim  Maximum 
Conftantinopoli  pulfum  ,  infigntm  ie  Fiie  adver- 

fut 


48z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
119- 


Damasi 


Pap. 


Gratiani       15. 
Valentin.  4.    Imppp. 
Theodosii    I. 


lllud  dolentes  maxime ,  caepta  irrita 
Ceffiffe .  Vtrum  ne  mali  incaffum  forent ; 
Bxplere  pergunt ,  ieerat  quod  fabulce  . 
Kamque   in  choraulx  fordtdam    ingreffl 

domum 
Craves  fuperno  &  numini  cari  viri% 
Ac  quofdam  babentes  fcece  de  vulgi  in- 

fima  , 
Canem  refetla  Vreefulem  fignant   coma 
Ktquiffimum ,   &*• 

Re  autem  comperta,  quo   animo  id  ac- 
ceperintCives  ,  ita  narrat  ipfe  Gregorius: 

Certe  ob  patratum  twn  fcelus  tantus  do- 

lor 
Invafit  Urbem  ;  nemo  non  ut  tum  foret  , 
Quf  non  fureret  ,    ac  multa  in  ipfum 

ejfunderet 
Aeerba  ,  vitamque  iliius  profcinderet , 
Ira  efferente  quicquid  animus  finxerat  . 
Hic  lllud  ,   altud  ille  promebat  mali  , 
Quo  pingeretur  Unius  perverfitas 
lnfignis . 

At  quid  tandem?  ab  iifdem  Civibus  Ma- 

ximus  pulfuseft  Urbe  ;  qui  ne  fic  quidem 

cellit ,  fed  ThefTalonicam  proficifcitur  ad 

Theodofium  Imperatorem,  prout  ipfe  Gre- 

gorius  inferius  narrat ;  qux  tamen  rejici- 

mus  in  fequentem  annum,  quod  Theodo- 

fium  conftet    Theflalonicae   diutius   quie- 

viffe ;  quaratione  &  qusdeMaximo  nar- 

rata  iunt,  hoc  ipfo  anno  contigifle  opor- 

tuit . 

XXIX.       Hsc  dum  exacle  copiofeque  Gregorius 

defcribit ,  addit  (  a  )  appendicem  ,   cxcu- 

(x)Gregor.  fatjoriem  de  eoquod  talem  hominem,  im- 

N«i^»z..  monftrum   recepiflet,    ac  tanropere 

mcarm.de        ,  ,.  •         *i       1  *■  r       r 

vitx  Cu*  .  publiceproconcione  Iaudaflet ;  excufat  le 
inquam  ita  dicens : 


PAGIUS  fut  Arianot  fcripfiffe  librttm  ,  efuem  Mediolani 
Cratiano  Prineipi  dedit ,  totidem  verbis  Hiero- 
nymus  afferat ;  poftquam  magnis  excidit  aufis  , 
non  quo  tempore  eadem  moliebatur  ,  Mediola- 
num  ad  Gratianum  profeclum  fuiffe  res  ipfa 
clamat ,  inquit  Blondellus. 

Contra  vero  Naziamenus  defideratus  ad  Con- 
ftantinopolitanos  acceffit ,  a  Concilio  Illyricia- 
no  ,  vel  ab  alio  nobis  ignoto  delegatus  ,  Thra- 
cum  nemine  reclamante  .  Petrus  enim  Alexan- 
drinus ,  cui  tandem  Maximi  partes  fovere  vi- 
fum  eft ,  fatfum  laudavit ;  fic  enim  de  eo  Gre- 
gorius  in  Carm.  de  Viu  fua  :  Paflorum  illorum 
arbiter  ipfe  Petrut  ,  literit  adeo  manifefle  du- 
piieitate  liberit  (  prout  ipfs  ad  nos  datt  litert 
fidem  facient  )  nos  primum  flahilit  ,  fedifque  tef- 
feris  honorat .  Maximum  thronum  invadere  au- 
fum ,  urbe  exegere  Conftantinopolitani  ,  hinc 
Gregorius  :  Vlinc  male  malut  ,  aut  (  fi  verum 
loqui  malis  )  ut  malus  bene  latratibut  abatlut 
efl.  Eadem  in  pofitis  ad  Theffalonicam  Impe- 
ratoris  caftris  paftum  ,  &  Alexandriam  repete- 
re  coactum  paulo  poft  Prarfeclus  fugavit :  Ad 
eaflra  aecurrit ,   inquit    ibidem    Gregorius ,     & 


XI. 
Jiazianze 
nut  Con- 
jlantinopo 
lim  voca- 
tut  vcnit 


Quid  igitur  ?  An   non    carus  bic   «#-  Gregorius 
per   ttbi?  Nazlanze- 

Kon  hunc  ferebas  laudibus  fummis  prius  ?  nus  recan- 
(  Fortajfe  dicet  quifpiam  ,  hcec  qutfciet ,  tat  pahno- 
Ac  facilitatem   vertat  banc  mibi    cri.  \*^£* 

•n  mtnt>  m  n     Maximo . 

Ver  quamcolebam  pejjtmos  ettam  canes), 

Culpanda    prorfus  hcec  mea  ignoratio . 

Megufius  ,  Adamum  ut  ,traxit  in  frau- 

dem  improbus  . 

Vifu  decorum  ligttum  erat ,  re  non  item» 

Ftdei  fefellit  larva  me  ;  fucum  mibi 

Fecere  verba  Jubdolo  corde  edita» 

Sic  plane  Gregorius  deceptus  ab  hypocri- 
ta  Maximo  .  Sed  paulo  poft  : 

Quiderat  agendum  ?  dicite  0  Jfciti  viri% 
Aliud  ne  quiddam  cuipiam   veflrum  pla- 

cet? 
Angufla  cum  tam  foret  adhuc  Ecclefia , 
Stipulas  ut  ipfe  cogerer  quoque  legere  : 
(Kamque  artta   tantam   non  ferunt  li- 

centiam  , 
Quam  lata  qute  funt  tempora,    &   l*te 

fluunt ; 
Magni  eeflimabam  ,    quod  canis  caulam 

meam 
Tereret  . 

Adeo  namque  tenues,  &  exiles  erant  res 
Catholicorum  ipfis  primordiis  adventus 
Gregorii  Conftantinopolim,  ut  magno  lu- 
cro  duceret,  fi  quem  inveniflet  Catholi- 
cum  hominem  fibi  communicatione  inhae- 
rentem  ,  prsferentem  ignominiam  Chrifti 
divitiis  Pharaonis. 

Sed  &  quid  amplius  elucere  videbatur  in     XXX. 
Maximo  ,  fi  quae  ille  jaclabat,  vera  fuiflent?  Laudesdi- 
illa  omnia,  quae  in  ea  oratione  in  ejus  lau-  Macd-e 
dem,  mutato  titulo,  in  laudem  Hcronis  fcri-  Maximo  • 
pta  leguntur  j  nempe ,  ut  paucis  multa  per» 

ftrin- 

inde  rurfus  ut  tanit  pulfut  ,  &C.  Alexandriam 
denuo  fe  fe  eonfert  ,  &c.  Prafctto  concitatam  flam- 
mam  verente  ,  forxt  mittitur  .  Gregorio  contra 
anno  CCCLXXX.  Novemb.  XXVI.  Bafilicam 
majorem  Arianis  ademptam  tradidit  Theodo- 
fius  .  Dat ,  inquit  Imperator  apud  Gregorium 
ibidem  ,  templum  per  nos  Deus  tibi  tuifquc  la- 
borikus  ,  ac  exinde  invitum  in  cathedra  tollo- 
C.ivit  populus  :  Zeh  &  irx  ferventes  ,  vos  (  qui 
plebt  eflit  )  clamantem  me  &  lamentantem  in 
boc  throno  coilocaflit  ,  inquit  Gregorius  Orat.  17. 
idque  poftea  ex  Orientali  ,  Pontica,  Afiana , 
&  Thracia  Dioecefibus  in  urbe  Regia  congre- 
gata  Synodus  anno  CCCLXXXI.  ineunte  con- 
firmavit  :  Quotquot  per  Orientem  erant  (  JEgJpto 
excepta )  populorum  prsfidet  ufqut  ad  Romam  fe- 
cundam  ,  ex  intimit  terr&  marifqur  receffibut  , 
nefcio  quihut  Dei  verbit  moti  conveniunt  ,  &C. 
Hi  me  clamxntem  &  gementem  in  venerandis 
thronit  collocant ,  inquit  Gregorius  in  Carm. 
de    Vita   fua . 

In   alia     tamen  Itali  coartanei  ,    contra   quam      XII. 
putavit  Bironius,  fententia  fuiffe  videntur  .    Re- 
vera ,    inquiunt    in    Epiftola    num.    IX.    citata 

nd- 


Cum  Critice  Pagii. 


483 


ClIRISTI 

119' 


Damasi  Pap. 


Gkatiani    13. 
Valentin.  4.    Imppp. 
Theodosii  I. 


ftringam,  quod  fe  cx  parentibus  martyri- 
bus  prognatum  diceret  ,  quodque  Chrifto 
jpfetotum  feaddixiflet,  temporeque  perfe- 
cutionis  fxviflimx  fub  Lucio  Alexandriae 
adverfus  Catholicos  excitatx  ftetiflet  in- 
fractus  pro  fidei  patrocinio  ,  cujus  caufa 
dire  virgis  cxfus  fuiflet,  ad  poftremum_. 
vero  in  Oafin  deportatus,  iliic  quadrien- 
nio  permanlifltt.  Accedebat  iis  ,  quam_. 
hypocrita  afteclabat,  Chriftiana  in  omni- 
bus  philofophia  ,  nempe  glorix  divitia- 
rumque  contemptus,  modeftia  ,  animique 
fucata  fubmilTio ,  charitas  erga  omnes  , 
ftudium  falutis  omnium  ,  6V  ad  confutan- 
dos  hxereticos,  Gentilefque  convincendos 
fcientia  minime  vulgaris .  His  inquarru 
coloribus  piciam  larvam  ,  abfolutilumum 
reddentem  omnium  virtutum  exemplar  , 
tali  tempore ,  tali  loco  non  potuit  non_. 
magni  facere  Gregorius  tantopere  indigens 
in  tanto  proelio  non  ducibus  tantum  for- 
tiflimifque  militibus,  fed  lixx  cujufvis  e- 
tiam  minifterio. 

Alter  hic  plane  Proteus  ;  fic  enim  quo- 
que  ipfum  appellat  Gregorius :  &  ut 
proprius  dicam ,  alter  hic  Luciani  Pere- 
grinus  ,qui  ex  Evangelio  captans  fibi  glo- 
riam  ,  qux  fceleftus  ob  delifta  palTus  ef- 
fet ,  fidei  defenfionis  caufa  fe  tolerafle 
jactaret ;  nam  &  id  quoque  teftatur  ita 
(_)  Gr;g.  Gregorius  (a); 

in  carmjde 

Vitafu*.  -____  Hocque  majus  ,  quod  fugam  ob  noxas 
graves 
Velabat ,   ut  fi  pro    Deo   hanc   pajfus 

foret  , 
Qui  vapularat   ut  nocens  ,    hunc  mar- 

tyrem 
Falfo  arbitrabar ,  &c. 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 

Maximus 

llalitper. 
fuafit    Na- 
zianze- 
num  Sedem 

Ccnjl.mti- 
nop.  tnva- 
fiffe. 


advertebamut  Gregorium  nequaquctm  feeundum-  tra- 
iitionem  Patrum  Con{lantmopolit*n&  Ecclejit  Jihi 
Sacerdotium  vindicare  .  Unde  advertebant  f  Si 
nunquam  fibi  (  aemulo  carens )  vindicav.rat  , 
imo  oblatum  a  Petro  Alexandrino  ,  Theodo- 
fio  ,  Conftmtinopolitanis  ,  Orientis  totius  Sy- 
nodo ,  pro  virili  recufaverat  ,  quaotum  minus 
poft  inthronizatum  Ne-tariura  (ibi  vindicaverit  ? 
Quamprimum  ipfum  poft  intrufum  Maximum 
de  receflu  cogitare  fenfit  Ecclefia.  Exurgit  con- 
tinuo  ,  inquit  Gregorius  in  Carm.  de  Vita  fua  , 
non  fecut  ac  apum  vi  fumi  infeflatum  exa-men  , 
_r  clamoribut  furit ,  viri  ,  mulieret  ,  virginet  , 
juvenculi  ,  pueri ,  fenet  ,  nobilet  ,  ignobilet  ,  pr&. 
Jiiet  ,  veterani  quidam  ,  unufquifque  ira  &  defi. 
derio  fervet  ex  Aquo  ,  ira  aiverfut  bojlet  ,  & 
Pajlorit  itjiierio  ,  fci  meum  non  erat  ai  vim 
genufletlere  ,  nec  illegitimam  Seiem  extfculari  ,  qui 
ne  coatlut  lcgitimam  admiferim  .  Et  tamen  Ma- 
ximus  aliter  Italis  perfuafit .  Ilarc  eorum  ad 
Theodofium  Aug.  verba  funt  in  Appendice  Cod. 
Theod.  pag.  104.  In  Concilio  nuper  Maximut  E- 
pifeopttt  ,  Alexandrina.  Ecclefi/t  communionem  tn.t- 
nere  fecum  leflit  Petri  fantis.  memoria  viri  li. 
terit  proiiitt  .  Ignorabant  itaque  Italix  Epif. 
copi  ,  Petrum  paulo  antequam  ConftantinoDoIim 
adveniflet  Maximus,    fcriptis    Epiftolis   Nnjan- 


Poftquam  autem  talia  tamque  nefanda 
Maximus  prxfumpiiflet ;  Grcgorius  c  fub- 
urbano,  ad  quod  valetudinis  caufa  con- 
ceflcrat,  Conftantinopolim  rediit,  Eccle- 
fiamque  quam  tanto  labore  collegerat  , 
fchifmate  fcilfam  reperit  :  nam  presbyter 
ille  nefarius  cum  adhxfiflet  Maximo  , 
nonnullos  e  Catholicis  eidem  conciliarat . 
Hxc  ergo  fciens  ,  immo  oculis  fpeclans 
ipfe  Gregorius,  orationem  illam  habuit  , 
eujus  eft  exordium  :  Defiderabam  vos  ,  fi- 
lii  ,  parique  a  vobis  dejiderio  expetebart 
&c.Vo(i  multa  vero  hac  invectiva  per- 
ftrinxit  Maximum  ac  fectatores  ipfius  (b)  : 
Jam ,  inquit,  mibi  qttoque  timorem  inji- 
ciunt  canes  ,  per  vtm  pajlores  fefe  confii- 
tuentes  ,  idque  (quod  abfurdum  efi  valde  ) 
cum  ad  pafloralts  muneris  admintftrationem 
nthtl  omnino  aliud  contulerint ,  quam  quod 
comam ,  cui  omandce  &  aleudce  turpiter 
fiuduerant ,  raferunt  :  qui  nec  in  canum 
ordtne  manferunt  ,  nec  puflores  facli  funt  , 
ntfi  ut  lanient  ac  dtfpergant ,  laborefque 
aliorum  infringant .  Et  paulo  poft  :  Ac 
proinde  ne  nunc  quidem  infolentius  efferan- 
tur  qui  canes  adverfus  gregem  concitarunt , 
qui  nec  oviculam  qutdem  un.im  proferre 
pojfunt ,  quam  adduxertnt  ,  vel  conferva- 
rint  ;  nec  enim  rctte  facere  didicerunt , 
qui  improbitatem  fludiofe  coluerunt ,  &c. 
Poft  multa  vero  in  fchifmaticos  dieta,  eof- 
dem  conteftatus,  exprobrat  animi  fui  mo- 
derationem  ,  quam  experti  jam  eflent  ab 
omni  fedis  cupiditate  remotam  ;  cum  vi- 
delicet  illi  jam  ante  delegilTent  eum  Epi- 
fcopum,  &  in  fede  voluiflent  collocare , 
nec  acquieverit   ait   enim  (  c) : 

Qutd  praterea  ?  agent  ipli  fcilicet .  Epi- 
fcopatum  abrogabunt ,  &  thronts  dejicient  ? 
P  p  p     2  Et 

zeni  Epifcopatum  firmavifle ,  eundemque  fty- 
lum  fubinde  cum  mente  vertere  folitum  ,  Ma- 
ximi  terrore  ac  minis,  ut  pro  eo  fcriberet  , 
coaclum  fiiifle .  Tandem  MaximHS  p»tria  pro- 
fugus  in  Occidentem  abiit  ,  Synodique  Italiae 
Patribus ,  non  fponte  fcriptas ,  quod'  videba- 
tur  ,  fedextortas  a  Petro  literas  exhibuit ,  idem- 
que  fibi  intra  privatat  &det  {  quia  Ariani  Baji- 
licat  aihuc  tencbant  )  fecretum  cffe  ,  maniatori- 
bui  Bpifcopit  oriinantibut  ,iilmiia  tejlificatione io- 
cuijfe  vihxs  ,utinlaudata  Appendice  pag.  104.  di- 
citur,  Orthodoxos  ab  anno  CCCLXXVIII.  in 
fanclas  Anaftafias  Bafilica  ,  expulfum  fe  ,  ac  de- 
mum  in  ChorauU  infami  domo  ordinatum  ta- 
cuit.  Imo  quam  aliis  intulerat  ,  vim  Jibi  re- 
pugnanti  a  plerifque ,  etiatn  de  populo  &  Clero 
illatam  ,  ne  quid  in  quo  de  Epifctpatu  ejut  iu- 
bitare  poffcnt ,  habere  fe  deinceps  profiterentur 
Itali ,  mentitus  eft .  Quare ,  non  mirum  fi  Da- 
mafum  &  Epifcopos  Italiar  Maximus  circumve- 
nerit  •  H*c  Blondellus  ,  quibusilluftrari  poteft 
Vita  Sandi  Gregorii  Nazjanzeni  qux  extat  To- 
mo  II.  Aclorum  Sanclorum  menfis  Maii  Bol- 
landianorum ,  &  rcfelli  aliqui  Scriptores  Ca- 
tholici  ,  qui  Gregorii  eleclionem  ejufque  agen- 
di  modum  criminati   funt. 


XXXI. 


Gregorius 
Nizianze- 
nus  re- 
diens  orat 
in  Maxi. 
mum . 


(b  )Greg. 

Kaz.orat, 
in  Max. 


(c)  Greg. 
Haz.  ead. 
orat. 

XXXII, 


484 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
119' 


Damasi  Pap. 


Gratiani    1:5, 
Valentin.  4.  Imppp. 
Theodosii  I. 


eft  pafTtis 

fieri  Epi- 
fcopus . 


Gregorius  Br  quos  tttndem  aut  nunc  ,  aut  antea  prom- 
Nazianze-  pt0  atque  hilari  animo  confcendi?  An  ve- 
foeof  qui '  afcendunt ,  beatos  prcedicare  fo- 
leo?  Scilicet  ,  mihi  eos  dulces  ac  jucun- 
dos  reddts  ,  if<t  indigne  concedens  ?  Quid  ? 
tie  heec  quidem  qu<e  nuper  acciderunt ,  a- 
nimi  mei  fententiam  voluntatemque  decla- 
ravunt  ?  An  illa  quoque  delictte  qu&dam 
&  fucus  erant ,  atque  amoris  erga  me  ve- 
Jlri  &  dejiderii  exploratio  ?  Himirum  cal~ 
lidi  ac  verfuti  homines  facile  adducuntur 
ut  vitia  fua  de  aliis  partim  fufpicentur , 
partim  loquantur .  Quid  vero  illa  animi 
opprejjio?  quid  illce  imprecationes,  quas 
adverfus  nos  ipfospublice  concepimus  ?  quid 
illce  lacryma,  quarum  tantam  vim  profu- 
dimus ,  ut  vobts  etiam  mifericordiam  »10- 
veremus ,  quamvis  alioqut  propter  oblu- 
clattonem  odio  pene  effemus?  Haec  &  alia 
Gregorius  ,  illis  in  memoriam  revocans  , 
quantopere  refragatus  fuerit ,  cum  ab  i- 
pfis  eligeretur  Epifcopus .  Demum  in  Pe- 


trum  Epifcopum  Alexandrinum,  quenu 
propitium  primo,  poftea  vero  fenfit  a- 
verfum ,  ita  jure  conqueritur  :  Hihil  pro- 
prius  Jaclttm  eji ,  quam  ut  Petrus  ettam 
me  abjuraret  .  Acfortajfe  nec  flet  quidem 
amare ,  u\  peecato  medeatur.  Ac  rurfus 
fchifmaticos  ejufmodi  compellat  apoftro- 
phe :  Quomodo  diflratlt  ejits,  &  dtftraxiftisy 
quajiboves  tenert  vincults  foluti?  Quomodo 
altare  adverfus  altare  erexiftis  ?  Quomoda 
repente  in  defolationem  ac  vaflitatem  fa- 
cli  ejlis  ?  Quomodo  &  ipfi  hac  prcecijio- 
ne  extintti  atque  mortui-  ejits  ,  &  dolorem 
nobis  inufftflis  ?  Quomodo  pajiorum  Jimpli- 
citate  ad  gregis  everjionem  &  interitum 
abufi  eftis  ?  non  entm  eoritm  imperttiam  re- 
prehendo  ,  fed  veftram  malitiam  accufabo . 
Sic  Gregorius  adverfus  ^Egypti  Epifco- 
pos,  qui  Maxinio  manus  impofuerant ,  ad- 
ditque  alia  fletu  digna :  quse  autem  po- 
ftea  acciderint,  fequenti  anno  dicemus. 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 

380. 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 
14. 


GRATIANI 

VALENTIN. 

THEODOSII 


14. 

5.  IMPPP. 

2. 


I. 

Tlieodo- 
fius  bapti- 
zatur  . 


CHrifti  fequitur  annus  octogefimus  fu- 
pra  trecentefimum  ,  Confulatu  quin- 
to  Gratiani  atque  Theodofii  inchoatus: 
quo  idemTheodofius  Imperator  ab  Acho- 
lio  Epifcopo  Theffalonicenfi  baptizatur  . 
Qua  autem  occafione  ibi  eo  facramento 
ipfum  initiaricontigerit,  fic  narrat  Socra- 
( a )  Socr,  tes  (  a  )  :  Tbeodojius  autem  poft  ereCla  tro- 
/.$.  c.6,     pb<ea>  Conjiantinopolim  tre  maturans ,  Tbef. 


PAGIUS 

SiEC  IV. 

Anno  Ur- 
bis  1153. 
Olymp. 

1X9. an. 4. 

A.C.  380. 


I. 

Confules 


ANNO  PERIODI    GR^ECO  -  ROMAN^    5873. 
0   jj.  ED.  2)i.  P.  xi.    April.  Indicl.  8. 
Jesu  Christi  380. 
DAMASI   Pap/e   iJ. 
GRATIANI    14.  VALENTlNIANi   JUNIORIS  6, 

Theodosh  .  I. 


[  1  ]   K     D    num.    I.    Cofi".    Cra 
f\,  &   Theodofius    Aug,  hic 


rattanus    Aug.    V, 
juxta  priorum 


falonicam  pervenit .  Ibi  in  morbttm  inci- 
dens  ,  cupiebat  bapttfmo  donari  ;  qnippe 
ex  majortbus  religionem  jam  olim  didice- 
rat  Chrijtianam*  Jideique  Confubjiantia- 
lis  fe  totum  addixerat  .  Et  cum  propter 
morbi  gravitatem  baptizari  properaret  , 
&  Epifcopum  Theffalonicenfium  ad  ijiud 
munus  obeundum  requireret  ;  primum  fci- 
fcitabatur  ab  Epifcopo,   quam  fidem   am- 

ple- 

Confulatuum  Caefareorum  regulam ,  ob  Impe- 
rium  nempe  anno  prxcedenti  fufceptum :  ille 
juxta  fecundam  .  Aufonius  in  Edyllio  VIII.  cu- 
jus  titulus :  Precatio  Aufonii  Confulit  defigna- 
ti ,  pridie  Kalendas  Januarii  fafcibus  fumtis , 
diclo  die  tricefima  prima  menfis  Decembris  an- 
ni  trecentefimi  feptuagefimi  oclavi  pridie  quam 
Conful  Olybrio  Collega  procederet .  In  eo  E- 
dyllio    hsec   Poeta   habet ; 

Jane ,  veni  :  novus  anne  ,  veni  :  renovtttc  veni  Sol . 
Hoflibus  edomitis ,  qua  Francia  mixta  Suevif 
Certat  ad  obfequium  ,  Lxtiis  ut  militet  armis  : 
Qua  vaga  Sauromates  fibi  junxerat  agmina  Chuni  , 
Quaque  Cetes  fociis  ,  Hiflrum  adfultabat  Alanis  , 
Hoc  mihi  (r&petibus  vittoria  nuntiat  alis  , 
Jam  venit    Auguftus ,   noftros    ut    comat   honores  . 

Offi. 


;oC 


NOTiE    [i]\_jOJf.  Cratianur  Aug'  V.  &    Theodofius   Aug.  Vetus  Iapis    apud  Boldettum    pag.  83.  n.    10. 

LEO.  DEPOSITUS.  III.  NONAS  OCTO 

BRIS.  DD.  GRATIANO  (ET)  THEO 

DOSIO  AVGG.  COSS. 

Ita  Fafti   Idatiani ,   Profperi  Chronicon  ,    Pafchalis    laterculus ,    Marcellinus  Comes ,  &   Socrates , 
lib.  V»  cap,  VI.  Pafchalis  laterculus   in  fine  Gennadii:   Gratiitno  (fubintellige  V»)  &  Tbeodofi». 


Cum  Critice  Pagii. 


485 


CmnsTi 

380. 


Damasi 
14. 


Pap. 


Gratiani      14. 
Valentin.  5.    Imptp. 
Theodosii    2* 


*M.ice- 

doDMHl  , 


plexaretur .  Et  cum  Epijtopus   refpondif- 

fet,  opimonem  Artt  mmime  per  Illyricum  * 

peroajijje ,   neque  novam  tllius   dofirtnam 

ejus  regtoms  Ectlefias  potuijfe  occupare  ; 

fed  omnes  qut  tn  tllis  verfabantur ,    an- 

tiqtttrm  tllam  &  vetujlam  fidem  ab  Apofto- 

lis  traditant ,  inque  Conctlto  Ntceeno  con. 

frmatam  femper  obfervaffe  :  Imperator  ab 

Afcho-    jfcholto  *  (  tta  entm  vocabatur  Epifcopus  ) 

10  •  Itbentiffimo  animo  bapttfmum  receptt .  Pau- 

cts  tgttnr  poji  dtebus    a  ntorbo    recreatus 

Conjtantinopolim    contendit    otfavo    Kal. 

Decembris  ,  Gratiano  jam  quintum  Confu- 

le ,    eoque  ipfo  Theodofio  primum .  Hucuf- 

que  Socrates  ,  in  eo   fane   corrigendus, 

dum  loco    Macedonix  ponit    Illyricum: 

Theflalonica  enim ,  cujus    Acholius   erat 

Epifcopus,  non  in  Illyrico,   fed   in  Ma- 

cedonia  lita  eft .  Caeterum  ipfum  delegif- 

fe  ab  Acholio  bapmari  ob  infignem  viri 

vitam  miraculorum  virtute  confpicuam  , 

exiftimamus.  Qnalia  autem  quantave  ad- 

verfus  Gothos  divina  virtute  operatus  fit , 

«um  victorem  exercitum ,  qui  copias  Ro- 

manorum  vicerat,  &  ipforum  Imperato- 

remextinxerat,  fuperavit,  fuperius  enar- 

ratum  eft  .   Deo  igitur  omnia  accepta  fe- 

rens  Theodofius;  Imperium  atque  vitam, 

nihil  antiquiushabuit,  quam  de  fide  Ca- 

tholica  bene  mereri ;  de  quo  S.  Augufti- 

(*)  *ug.  nus  fic  ait  (  a  )  :  Inter  hcec  omnia  ex  ipfo 

de  Civit.    f„jtj0  Imperit   ftti  non  quievit  Jufttffimis , 

"  •**'•    &  mtfericordtofifjimtslegibusadverfus  im- 

ptot  laborantt  Ecclefia  fubvenirey    quani^ 

Valent  hcereticus  favens  Arianis  vehemen- 

1er  affltxerat  ;  cujus  Ecclefice  membrum  ef- 

fe  nugts  quam  in  terris  regnare    gaude- 


PAGIUS    Officio    exornant  ,  quot    participare   cupijfet . 

Jane  ,    veni :    novut    ttnne  ,    veni  ,-    renova- 
te   veni    Sol . 
Aurea  venturo    Sol   porrige   gaudia    Jano  : 
] "afcibus     Aufonii    fueeedet    C&far   in    annum  , 
Quintam    Romulei  pr&textam     habiturus    bonoris  . 
E cce  ubi  fe    cumulat  mea  purpura    (  mitibus  audi 
Auribus    hoc  Hemcfis  )  pofl   me    dignatur    oriri 
Jluguflus    Conful  .   Plufquam    conferre     videtur 
Me  fibi  ,    qui  Jujflt    nojlros  pr&cedcre  fafces . 


Ex  his  difcimus  ,  Cratianum  anno  CCCLXXVIII. 

Confulem   fe  fe  in  prajfentem  annum    defignaf- 

fe ,    &   quidem    juxta    fecundam     Confulatuum 

Csefareorum  regulam  ,    ob  V<ccnnalix   nempe  uno 

anno    anticipata  .    Quid  vero  dicere     velit    Au- 

fonius  ,    quando    ait ,    Gr.itianum     honores  ejus 

Confuhtus   participare  cupifTe  ,  in   obfcuro  eft  . 

Vinetus    in    Notis    ad    Aufonium   ait :  Cur  non 

fuijfet     Gratianus    Collega    fi  voluijfet  ?    Cui    in- 

terrogationi    ipfe    non    refponde'  . 

II.  Denique  ex  Iaudatis    Atifonii  verfibus  ,   in  qui- 

Barbari  a  bus  nulla  mentio  vicloriar  de  Alanis  ,   Hunnis  $y 

Tbe.defio    Gotbis  reportata:  ,  manifefte  colligitur  ,  eam  ad 

M.vifli .    annum  CCCLXXIX.    pertinere  ,    hofque  ,   poft- 

quam  Tbeoivfius  in  Imperii  confortium  a  Gratia- 

no   adfcitus  rft ,    profliaatos  fuiffe  ,   ut  refte  a_. 

Z^fimo    lib.  4.  pag.  75'.    proditum ,  &    a  Vi- 

clore    in    Epitome    infinuatum .   Si    enim  anno 


(h)  U.ie 
fid.Catbol. 
C.  Theod. 

II. 


Theodofii 
fanclio  dc 
fide  Ca- 
tholica . 


bat .  Haec  ipfe  .  Hujus  quidem  rci  fidem 
facit  aurea  illa  fanctio  ab  eo  hoc  anno 
Thefialonicae  promulgata  ,  quz  fic  fc  ha- 
bet(£): 

Imppp.  Gratianus  ,  Valentinianus ,  & 
Theodofius  AAA.  ad  populum  urbis  Con- 
Jianttnopolitance . 

Cunflos  populosy  quos  clementiee  noflree 
regit  temperamentumy  intali  volumus  re- 
Itgtone  verfari  ,  quam  dtvinum  Petrum^. 
Apojiolum  tradidtfie  Romanis  ,  reltgio  uf- 
que  nunc  ab  tpfo  infinuata  declarat  ;  quam- 
que  Ponttficem  Damafum  fequi  claret ,  & 
Petrum  Alexandrtx  Epifcopum^  virum  A- 
pojiolicte  fandttatis  :  Hoc  eft  ,  ut  Jecttn- 
dum  Apojlolicam  dtfctplinam ,  Evangeli- 
camque  doftrinamy  Patris  &  Vilti  &  Spi- 
rttus  fantli  unam  Deitatem  fub  partli  tna* 
jeftate ,  &  fub  pia  Trinitate  credamus . 
Hanc  legem  fequentes  Chrtftianorum  Ca- 
tholicorum  nomen  jubemus  ampletti  ;  reli- 
quos  vero  dementes ,  vefanofque  judtcantcs* 
hctretici  dogmatis  infamiam  fujtinere  ,  nec 
conciltabula  eorum ,  Ecclefiarum  nomen  ac- 
cipere ;  divina  primum  vindida  ,  poft  e- 
ttam  motus  noftri  ,  quem  ex  cxlefti  arbi- 
trio fumpferimut  ,  ultionepleftendos  .  Dat. 
III.  Kal.  Martias ,  Tbejfalomcot ,  Gratia- 
no  A.  quintum  &  Theodofio  A.  I.  Cojf. 
Qua  die  ha»c  quae  fequuntur  itidem  Thef- 
falonicae  refcripfirle  reperitur  (c)  ' 

Qui  divince  legis  fantfitatem  aut  tte- 
fciendo  confundunt ,  aut  negligendo  violant 
&  ojfendunt ,  facrilegium  commtttunt .  Dat. 
III.  Kal.  Mart.  Thejjfal.  Gratiano  Aug.  V. 
&  Theodofio  A.  I.  Cojf.  Sequenti  vero 
menfe   de  pio   religioloque    cultu    facri 

Qua. 


CCCLXXVIIL  Theodofius  adhuc  privatus  Bar- 

baros  illos  deviciffet  ut  vult  Theodoretus  lib.  j. 

cap.  j.  &  ex  eo   Anftor  Mifcelli  lib.  11.  cap. 

19.  Aufonius,    qui   Edyllium   prarfatum    fub  il- 

lius  anni  finem  cecinit  ,  infignem  adeo  vicloriam 

filentio  non  prarteriiflet .  Quare  Earonius  recle  il- 

lum  Theodoreti  lapftim  agnovit  ;  fed    perperam 

Theodoreti  narrationem  amplexus  eft.  Cum  eniin 

hic  in  tempore  ,  quo  ea  vicT>ria  relata  ,  peccarit, 

verofimile  eft,   in  narrando  faclo  etiam  errafle, 

Zofimo  eam   longe    aliter    referente  ,    ut   apud 

ipfum  legere   eft  .  Zofimo  fuffragantur   Socrates 

lib.  5.  cap.  6.  Sozomenus  lib.  7.  cap.  4.  Orofius 

lib.  7.  cap.  10.  Jornandes    tam    in    lib.    de  Re- 

gnorum  fucceflione  cap.  93.  quam  in   libro  dej 

rebus  Geticis  cap.  i<5.   Marcellinus  in  Chronico  , 

&  Idacius  in  Faftis,  uterque  anno  CCCLXXIX. 

Imo  Idacius  diem    memorat  ,  quo    hujus    viclo- 

ria:nuntium  Roniam  perlatum  eft  .   Aufonioenim 

&  Olybrio   Cofl".  anno  fc.  CCCLXXIX.  prodit  : 

Jpfo  anno  multa  bclla  Komani   cum  Gothis  commi- 

ferunt .    Peit/de  viCtorisi  nuntiata  funt  adverfus  Go- 

thos  ,  Alanos    atque   Hunnos     liie    XV .    Kal.     De- 

temb.    Error   itaque  Theodoreti   cxcufari    non_ 

poteft .  III. 

Tbeodofius    Magnus    ib  Jcholio  Epifcopo   Thef-  Tbeffalo- 
falonicenfi   baptiratus  eft ,   ut  docet  Socrates  lib.  „ica  ,-a  ;/. 
5.  cap.  6.   qtiam  urbem  in  Illyrico  fuiffe  fitam  hrico  fua  . 
retfe   infinuat ;  totius  enim    Illyrici    Metropolis  Baron.  n. 
erat,   ut   Theodoretus  Jib.  5.  cap.  16,  oftendit  ,  |, 

ideo- 


de  Epifc. 
&  cler.  C. 
Theod. 

III. 

AlixTheo- 
dofii     lc- 
aes. 


485 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
380. 


Pamasi  Pap. 

14. 


Gratiani     14. 
Valentw.  5.  Imppp. 
The  dosii  2. 


(a)  7.4.  lie 
qu&fl.  Cod. 
Theod., 


IV. 

Maximus 
redit  Ale- 
«andriam. 


(  l> )  Creg, 
Nzzian.in 
tarm.  de 
tiit,fua. 


Quadragefimalis  temporis  ibidem  Ioci  ita 
ad  Albucianum  Vicarium  Macedoniae  re- 
fcripfit  (a  ); 

Quadraginta  diebus  ,  qui  aufpicio  c<ere- 
moniarum  Pafcbale  temfus  anticipant ,  0- 
mnis  cognitio  inhibeatur  criminalium  quee- 
ftionum .  Dat.  VI.  Kalen.  April.  Theffalo- 
nicay  Cratiano  quintum  &  Theodqfto  7. 
Coff. 

Dum  autem  adhuc  Theodofius  Theffa- 
lonicae  moraretur;  Maximus  Cynicus  , 
qui  Conftantinopolitanam  fedem  invadens 
pulfus  ab  urbe  fuerat ,  Imperatorem  con- 
venit  ,  rogans  ab  eo  fibi  cathedram  con- 
firmari:  Verum  ab  ipfo  penitus  repulfus 
eft  atque  rejectus ;  immo  &  nifi  a  coeptis 
defifteret ,  graves  minae  intentatae  fuerunt : 
quamobrem  defperatus  infelix  ,  magno  a> 
ftimationis  fuae  mendaciis  comparatae  di- 
fpendio  fe  contulit  Alexandriam  ad  Pe- 
trum  adhuc  in  humanis  agentem  :  haec  o- 
mnia  pluribusenarrata  Gregorius  ipfe  ha- 
bet  (b).  Quid  vero  idem  Maximus  infa- 
niens  nimia  Epifcopatus  cupiditate  Ale*- 
Xandriae  egerit  ,  idem  fubdit  his  verbis : 
Aggredttur>  atque  nonparum  anguflat 
fenem , 
nempe  eumdem  Petrum  Epifcopum  Ale- 
xandrinum  , 

Tofcens  vel  illam>  finxerat  quam  fpe  Jibi 
Sedem  :  vel  ejus  in  throno  fefe  ,  mtnans  , 
Seffurum  ;  Hyparcbus  donec  hanc  (  ut  par 

erat  ) 
Flammam  expavefcens ,  vetera  ne  ad  ma- 

la  quippiam 
Adjungeretur  ,  urbis  hunc  pepulit  folo  : 
At  nunc  videtur  bic  quidem  quiefcere . 
At  eft  verendum ,  ne  gravi  qu<e  grandine 
Eft  foeta  nubes  ,  afpero  vento  incita 
In  non  putantes  grandinem  effundat  fuam  * 


PAGIUS 


IV. 

Quando 
Jllyricum 
in  Oritn- 
tale  &*  Of- 
tidentalt 
«livifum  , 


ideoque  non  folius  Macedonije  ,  qure  tamen  & 
ipfa  in  Ulyrico  fuit  .  Quare  lapfus  eft  Baro- 
nius ,  cum  Socratem  hac  parte  erroris  arguit, 
&  Theffalonicam  non  ;n  Illyrico  ,  verum  in_ 
Macedonia  fuifTe  fcribit.  IMyricum  quippe  O- 
rientale  ex  duabus  Dicecefibus  conftabat  ,  Ma- 
cedonia  videlicet  &  Dacia  ,  &  Macedonicse  Dioe- 
cefis  Theffalonica  Mstropolis  fuit  ;  Epifcopus  ve- 
ro  Theffalonicenfis  Illyrici  totius   Primas  . 

Hic  autem  gravis  difficultas  oritur  ,  quomo- 
do  fc.  Theodojius  Magnus  baptizari  ,  ac  tot  Le- 
ges  tam  prasfenti  ,  quam  pncedenti  anno  Thef- 
falonicx  dare  potuit ,  cum  lllyricum  illi  non_ 
crediderit  Gratianus ,  fed  eam  Imperii  partem  , 
quam  Valens  rexerat ,  ut  fcribit  Theodoretus 
,,  lib.  j.  cap.  6,  Idem  confirmat  Zofimus  lib.  4. 
„  inquit  Marca  in  DifTert.  de  Primatu  Lugdu- 
„  nenfi,  num.  XXXIII.  qui  Theodofium  Orien- 
s,  tis  &  Thracije  rebus,  non  autem  Illyrici  a 
„  Gratiano  praefeclum  docet  lib.  4.  Inde  eft , 
quod  Probus  Valentiniani  II.  beneficio  Pra:- 
feclura  Italiae ,  Africar  &  omnis  Hlyrici  po- 
tiebatur  anno  CCCLXXXIII.  ut  colligitur 
ex  L.  I.  Cod.  Theod.  Si  per  clrep.  refcr. 
lmp,    Quare     Sozomeni      hallucinatio 


•)■> 

y> 

„  f»*r 


Kec  euim  quieti   pravitas  umquam  ftudet . 

Haec  ipfe  ,  &quidem  prophetice  .  Etenim 
lapfus  eft  in  haerefim  Apollinaris;  cujus 
rei  caufa  ab  Epifcopis  (  ut  Theodorerus 
(c  )  ait)  damnatus  fuit.  Conftat  infuper 
eumdem  Maximum  poft  haecaliqua  adver- 
fus  ipfum  Gregorium  confcripfiffe :  quae 
tamen  ut  valde  inepta  ipfe  contempfit ; 
fatifque  fibi  vifum  ,  qualis  ille  qualiave 
ejus  fcripta  effent ,  paucis  occinere  ,  cum 
ita  rem  exorditur  ( d )  :  Quid  de  his  di- 
cam  ?  Audes  ne  tu  quoque  ,  Maxime  ,  ali- 
quid  fcribere  ?  Tu  ne  fcrtbere  audes  ?  Prob 
quanta  hcec  eft  impudentia  !  Profeilo  hac 
ex  parte  canes  alios ,  nempe  Cynicos,/«- 
peras  .  Omnia  fcilicet  qutbufvis  jam  ten- 
tare  licet .  Et  inferius  :  O  rem  incredtbi- 
lem  &  inauditam !  Saul  vates  efl ,  Maxi- 
mus  librorum  fcrtptor .  Quis  deinceps  non 
vates  efte  volet  ?  quis  a  fcrtbendo  m^num 
conttnebit  ?  Omnium  fctltcet  efi  cburta  , 
vel  aniculee  fcriptorium  Jibi  calamum  ufttr- 
pent.  Haec  &  alia  plura  lepide  quidem  at- 
queanimo  imperturbatoGregonus.  Ccepta 
itaque  contentio  Maximi  cum  Gregoroan- 
no  fuperiori  ,  prajfenti  jam  anno  extin- 
#a  fuit. 

Quod  aurem  Theodofius  eum  cum  pri- 
mum  vidit,  defpexit,  afeque  repulit,  homi- 
nem  alioqui  profitentem  fidem  Catholicam ; 
id  ea  de  caufa  opinamur  contigiffe,  quod 
fciret  Damafum  Romanum  Pontificem_ 
adverfus  eum  in  capeffendo  Epifcopatu 
faviffe  Gregorio.  Dolemus  excidiffe  ipfas 
Damafi  litteras  tunc  pro  Gregorio  con- 
tra  Maximum  fcripras,  quarum  meminit 
Nicolaus  Rom.  Pontifex  in  epiftola  ad 
Michaelem  Imp.  in  quibus  haec  habet  (  e  ) : 
Denique  ut  ex  his  paucos  commemoremus  ; 
Konne  Maximus  ,  poftquam  multum  a  Da. 

ma- 


(  c  )  Theod. 
I  5.  e.S. 
Miximus 
fcribit  in 
Grego, 
rium  Na- 
zianz. 
( d )  Grcg. 
Naz.carm. 
in  Maxi- 
mum   tem. 
3.  edit. 
Leuveor 
klai . 


V. 

Damafus 
Papa  favit 
Greaorio 
Nazianz. 


(e)Extat 
to.i.Conc, 


excufari  non  poteft ,  quF  commiffum  Theo- 
dofio  lllfricum  ,  &  Orientem  fcripfit  lib.  7. 
cap.  cum  lllyricum  &  Orientis  partes  Theo- 
dojio  tradidijfet ,  nempe  Gratianus,  Poft  ne- 
cem  Gratiani  a  Maximo  Tyranno  cacfi  an- 
no  CCCLXXXIII.  Valentinianus  II.  eundem 
Maximum  in  focietatem  Imperii  adfcivit :  & 
ftatim  ,  ut  caput  fuum  tueretur  ab  infidiis 
,,  Tyranni  ,  qui  contra  foederis  leges  Italiam— 
„  cum  copiis  ingreffurus  erat ,  ex  Aqnileia  in 
„  ultimos  Regni  fines ,  nempe  per  Theffaloni- 
„  cam,  navigio  aufugit  cum  Juftina  matre  an- 
„  no  CCCLXXXIII.  tefte  Zofimo  .  Quod  re- 
„  tulit  Socrates  ad  confilium  Probi  Prsefecti  lib. 
„  j.  ca.  11.  quem  ab  Italia  difcedentem  ad  II- 
,,  lyricum  fe  contuliffe  fcribit ,  &  conftitiffe_9 
„  Theffalonicae  :  Confeflim  ex  Italia  digreffus  ve- 
nit  in  Illyricum ,  ^f  »'»  urbe  Macedonia.  Theffct- 
lonica  fedem  fixit  . 

„  Hic  diffimulari    non    debet  Iapfus  Theodo-         v. 
„  reti  Iib.  j.  cap.  15.  qui    forma  Imperii  Orien-  Lapfur 
„  talis ,  quae  fua    artatc ,  id    eft  ,  anno  CCCCL.  Tbeodoreti, 
„  vigebat  ,  infpecla  ,   putavit ,  Valentinianum-. 
„  II.  in  ditionem  Theodofii  ,  regno  fuo   dereli- 
„  flo,  confugiffe:  cum  tamen  ,   ut  monui ,  &: 

tc&i- 


Cura  Critice  Pagii. 


487 


Christi 

380. 


Damasi    Pap, 

14. 


Gratiakt      14. 
Valeshn.   5.  Impfp. 
Theodosii    2, 


mafb  Papa  ( ficut  ejus  atf  diverfos  «•- 
fijtol*  tnitc.mt  )  labomtum  tft  ,  Confiaty- 
tmopolt  pulfus  eft  ?  Ira  ipfe.  Fquidera.. 
puro  S.  Hieronymum  auditorem  Gregorii 
(  ut  di&um  eft  )  Conftantinopoli  tunc  a- 
gentem,  apud  Damafom  pro  ipfo  Grego- 
rio  litreris  egiffe  ;  factumque  ut  cum  lcn- 
tentiaDamali  innotuiffet  CivibusConftan- 
tinopolitanis ,  iidem  ipfi  confeftim  infcli- 
cem  Maximum  ab  urbe  pcllcrent;  deque 
his  admonitus  Theodofius  Imperator  eum- 
dem  ad  fe  venientem  Theflalonicam  aeque 
fugarit .  Et  quis  dubirat  de  re  tanta,cum 
fcriberet  Damafus  in  Orientem ,  eodern^ 
quoque  argumento  ex  more  fcripfiffe  e- 
tiam  ad  Theodofium  Imperarorem?  Sc- 
difTe  aliquantifper  in  fede  Maximum,  in- 
dicium  illud  eft,  quod  fecit  ibidem  or- 
dinationcs  ,  quas  Synodus  Conftantinopo- 
lirana  celebrata  anno  fequenti  irritas  pe- 
nirus  efle  decrcvit/  ,  ut  ex  ejus  Concilii 
(a)Sozo.  Aftis Sozomenus  (a)  teftatur.  At  de 
i.j.  f.9.  Maximo  hactenus ;  ad  res  autem  Gregorii 
hujus  anni,  Conftantinopolitanaeque  Ec-. 
elefiae  ftatum  oratio  convertatur. 
VI.  Perculfis  licet   Arianis  nova  Imperato- 

ris  edi&o  dato  ad  populum  Conftantino- 
politanum;  tamen  tantum  abfuit  ,  ut 
ita  comprefti  quieverint  ,  quin  potius 
majoribus  audaciae  fpirttihus  fumptis , 
infolentius  adverfus  Catholicos  infilue- 
runt»  inftar  fseviflimae  beftiae,  quae  erfj 
femper  noxia  vifa  fit  &  rwfefta. ;  cum  fe-. 
fe  laqueis  conftrlngi  fenferit  ,  tunc  violen- 
tius  commovetur,  &  in  quemcumque  fibi 
obvium  furit ..  Ariani  enim  cum  fe  Tfieo- 
dofii  legibus  vinciri  fcirent,  acrius  iti 
Orthodoxos  exacerbabantur  ,  eoque  fu- 
roris,  adacti  funt,  ut  in  confeflbrem  ha- 
ud  pridem  ab  exilio  reverfum  inciden- 
tes,  eum  lapidibus  impetcntes  occiderint. 

PAGIUS  »  teftimoniis  certiffimis  atque  adeo  ipfius  Theo- 
„  doreti  ,  probavi,  folidum  Illyricum  ,  &  Thef- 
„  falonica  civitas  ttinc  temporis  pars  eflet  Occi- 
„  dentalis  Imperii.  EodemannoCCCLXXXVIII. 
„  Theoio/iui  expeditionem  in  Maximum  fufcepit , 
„  &  ab  eo  deviclo  meritas  poenas  ob  Gratiani 
„  cardem  fumfit  ;  com^ofitifque  rebus  Valenti- 
„  nianum  II.  integro  Occidentis  Imperio  prar- 
„  fecit;  reliclis  illi  Provinciarum  iis  traclibus  ^ 
„  quos  pater  illius  Valentinianus  fenior  p'jfle- 
„  derat ,  id  eft  ,  Gallia  ,  Britajinia  ,  Hifpania  , 
,,  Africa  ,  &  folido  Ulyrico  ,  ufqne  ad  Thra- 
„  ciam  .  Deinde  Valetitiniano  II.  per  fumrrtum. 
„  Arbogaftis  fcelus  Viennar  intra  Gallias  ftran- 
„  gulato  anno  CCCXCII.  Theodofius  iterum_ 
„  ultor  Regii  fanguinis  in  Occidentem  penetra- 
„  vit  ,  fublatoqae  Eugenio  Tyramo  ,  ipfe  quo- 
„  que  Mediolani  obiit  ,  collato  Octidentis  in 
„  Hmorium  fil'um  Imperio  ,  &  in  Arcadium 
„  Orientis,  annoCCCXCXV.  Tunc  Myrici  feftio 
in  duas  partet ,  quas  Notitia  Imperii  exhibet  , 
„  inducla  eft  ,  ex  Theodofii  arbitrio,  aut  ex 
„  Arcadii  ufurpatione  .  Varfanr  enim  in  hoc  ca- 
„  pite  veteres  Hiflorici.  Major  aptid  me  fides 
„  Zofimi  ,  cujus  ha?c  funt  verba  :  Theodofiut  lm. 
„  peratcr  gentos  Ualit  adjunftas  ,   Hifpanes  ,  G.il- 


Teftatur  id  quidem  Gregoriqs  Nazianze- 
nusea  oratione,  quam  habuitad  Arianos: 
ibi  enim  Catholicorum  comnendans  ani- 
mi  moderatjonem  ,  qua  fdiciore  temporc 
uterentur  ,  illorum  contra  in  pios  viros 
ac  in  Ecclefiam  ipfam  Carholicam  imma- 
nia  fcelera  perperrara  recenfrt ;  atque  ad 
poftremum  quod  nefas  admififlent  ,  obo- 
culos  ponit  his  verbis :  Honnullty  inquit, 
(^),  atrociores  quoque  atqtte  immaniores  (h)  Creg. 
fefe  pr<et?Ueruitt)  quam  temporir  ratio  fer-  Naz.orat. 
re  Vtderetur ;  non  fecus  ac  fues  ,  qui  per  *  A"a' 
fepta,  queedamviolentius  impelluntur ,  Ho^ 
mtnem  meum  pofcoy  quem  hefterno  die  tru*  Ananifar- 
cidajlit  ,  fenem  inquam  illum  &  Abraba-  v!unt  """ 
mtcum  patrem  ,  quem  ab  extlio  redeuntent  ° 
&  huc  appellentem ,  medio  die ,  in  media 
urbe  faxts  excepiftis .  At  nos  (  nifi  hoc 
dtfiu  grave  &  tuvidiofum  eft  )  obtrunca- 
jores  etiam  ipfos  deprectttione  noftra  peri- 
culo  mortis  liberavimus.  Et  poft  multa  in 
exprobrationem  ipforum  arrogantiae,  &  pe- 
tulantiai,  in  com.Tiendjtion^m  vero  mode- 
ftiae  Orthodoxorum  haec  addit :  Et  qutd 
ex  bac  temports  infolentia  perperum  <xmu- 
latus  fum  ?  idqtte  cunt  talta  exempla  ob 
oculos  pofita  h-tverem  ,  qntbus  etiam  rewa- 
tis  ,  a.  vitio.  tamen  abjttnere  diffictle  at- 
que  arduum  ejt%  rartque  exemplt?  De_, 
quibus  Ecclejiis  vobtfcum  contendimus  ;  de 
qutbus  pecuniis  ?  prcefertim.  (um  utruque 
re  tffi  afflueretis  ,  utrifque  autem  nosino, 
pia  premeremur  ?  Ecquod  Imperatoris  edt- 
itum  a  vobis  contemptum  &  pro  ntbtlo  ba- 
bitum  ardentt  zelo  perfecutt  fumus  ?  Quos 
principes  in  pevntciem  vejtram  coluimus  at- 
que  obfervavimus  ?  Qjtorum  importunam 
audaciam  judtcio  noftro  prodidimus  ?  Do- 
mtne  ne  ftatuas  illts  hnc  peccatum^  dice- 
bam  (nam  opportune  Stephani  (c  )  verba.  (  c)  *(t.7* 
in  mente\vi  vtnerunt  )  &  nunc  eadem  vota 

facia 

,,  lot  ,  itttfue  cmnem  Africam  Honorio  filio  tra.. 
„  dtdit .  Illyrici  Pra?f.clurairi  oraifit ,  quia  tranf- 
,,  cripta  erat  in  Arcadium.   Ita  Marca  laudatus. 

Verum  exiftimo  ,  Prarfulem  eruditiffimum  hal-        VI. 
lucinari  ,  &    Illyricum ,    quod  ufque   ad  annum  Refellitur 
praecedentem   indivifum   fuerat  ,    afcito.    in  Im-  opmia 
perium  Tbeedojio,     abiifle    in  Orientale    &   Oc-  Marct  eir- 
cidentale  ,    ut   notavit  Goth&fredus  in  Commen-  ca  divifio- 
tario    Leg.  8.  Cod.   Theod.    De  metallis.  Quod  nem  illyri- 
licet    is  non    probet  ,    illud    tamen     evidenter  <•/« 
oftendunt ,     non    tantum    pra:f<tue  Leges     Tbef- 
falonicn    data»  ,     &   Theodofii   baptifmus   Tbeffa. 
ioncst    fufceptus  ;     fed  etiam   quod    Theodofius  , 
p  ftquam    a  Gratiano    Auguftus    renuntiatus  eft 
Strmii  ,    ThefTaloflicam    profeilus,    illic    diu  fe- 
dit,    &  Legationes  civitatum  Orientis   excepit. 
Pra^terea ,     inquit   Valefius   loco     mox  citando, 
in     Synodo-    Conftantinopolitana  anno    fequenti 
hibita  ,    cui    foJos    Epifcopos  Orientales    inter- 
fuifleconftat  ,  recenfetur  Acholius  Efifcofus..Tbef- 
f.donicenfis ,    ut    videre  eft  apud  Socratcm    iib. 
j.  cap.    8.    Refpondet     Marca     lib.  %.  cap.    10. 
feu    potius    Baluzius  ,    cujus    eft    illud    capuf  , 
Acholiurn    non  fuiffe  unum  ex  Epifcopis  Orien- 
talibus  ,    cum    Iliyricum    folidum     accenferetur 
Occideati  ,    &    pranerea    cum    interfuiffe  huic 

Syno- 


488 


Annales  Ecdefiaftici  Baronii 


Christi 

380. 


Bamasi  Paf.  . 
14«    i 


Gratiani    14. 
Valentin.  5.  Imppp. 
Theodosii  2. 


(h)Greg. 

Naz,.  orat, 
ad  1  50.  £- 
pifcopot , 


(»)  i.Car.  facio  .  Maledicimur  (  a  )  &  benedictmus  ; 
4«  perfecutionem  patimur  ,  &  fuftinemus  .  Haec 

&  alia  multa  id  genus  Gregorius  objecit 
eaoratione  in  Arianos,&  quidem  poft  Gra- 
tiani  prius  &  Theodofii  pofterius  promul- 
gatum  edictum,  cum  res  Catholicis  arride- 
rent . 
Vii.  Sed  quid  accidit  ?  Tolerantia  ifta  Grc- 

gorii ,  &  pro  illatis  ab  eis  contumeliis 
Citholici  atque  caedibus  officiorum  compenfatio  non-' 
cur  lrati  nullorum  Orthodoxorum  animum  exacer- 
Gregono.  Davjtj  illorum  proefertim ,  qui  in  eam  fer- 
me  diem  a  temporibus  Conftantii  Impe- 
ratoris  ab  eifdem  infolefcentibus  Arianis 
diriffima  jugiter  paffi  eflent  :  quippe  haec 
di&itare  folebant  ,  quae  ipfe  Gregorius  in 
oratione  ,  quam  coram  Epifcopis  ad  Sy- 
nodum  convenientibus  habuit  ,  recitat  his 
verbis  (  b  ) :  Jam  crimina  quoque  noflra  , 
queefo  ,  expendite  .  Tanto  jam  tempore  , 
tnqumnt  ,  Ecclejice  preeces  ,  temporis  favo- 
re  &  auxilio  fultus,  Imperatorifque  ge- 
uerofo  impetu  ,  quod  maxtmi  eejttmari  de- 
bet .  Ecquod  mutationis  Jignum  nobis  afful- 
Jit  ?  Quot  bominum  contumelias  prius  per- 
tulimus  ?  Quid  acerbitatis  paffi tton  fumus  ? 
non  injurias  ?  non  minas  ?  non  extlia  ?  non 
fecuniarum  diretliones  ?  non  bonorum  pro- 
fcriptiones?  non presbyterorum  inmari  con- 
flagrationes  ?  non  templa  profanata  ,  atque 
ex  templis  in  fepulcra  mutata  ?  non  publi- 
cas  fenum  Epifcoporum  ,  aut  ut  magis  pro- 
prio  verbo  utar,  Vatrtarcharum  ccedes  ?  non 
eam  immanitatem  ,  ut  piis  folts  invius  ef- 
fet  locus  omnis  ?  non  denique  qutcquid  ca- 
lamitatis  ullis  verbis  exprtmere  qutfquam 
pojjtt  ?  Quorum  quidnam  its  qut  nos  laefe- 
runt  rependtmus  ?  Quandoquidem  verjis , 
ut  pars  erat  ,  rerum  vicibus,  rependendi 
potejtas  nobis  faila  eji ,  atjue  eos  a  qui- 
bus  tmportune  vexati  fueramus  ,  cafligari 

PAGIUS  Synodo  ,  ut  unum  Occidentalium  ;  cum  in  epi- 
ftola  Concilii  Italix  ad  Theodofium  Imp.  di- 
cant  Patres  ,  fe  ita  unius  Acholii  expeclafTe 
judicium  ,  ut  de  Occidentalibus  partibus  Confian- 
tinopolim  evocandum  putarent .  Verum  ipfemet 
Valefius  in  Notis  ad  lib.  5.  Theodoreti  cap. 
8.  illum  locuin  laudavit  ,  &  cap.  9.  obfervat 
Acholium  interfuifTe  Synodo  Romana;  anno 
CCCLXXXII.  celebrata;,  quod  effet  Occiden. 
talium  Epifcopus  .  Erat  itaque  Occidentalis  , 
quia  TlKjffilonici  pendehat  a  Patriarchatu  Ro- 
mano  ;  erat  vero  Orientalis  ,  quia  Theffiloni- 
ca  parebat  Theodofio.  Hnc  Thendoretus  lib. 
5.  cap.  7.  recle  fcripfit  :  Theodojlus  Epifcopos  dun- 
taxat  Imperii  fui  Confiantinopolim  juffit  conve, 
nire.  Denique  Mirca  lib.  1.  de  Concordia  cap. 
4.  recle  docet,  fecundum  Patrtim  Conflantino- 
politanorum  (ententiam  pro  Occidentxltbus  babe- 
ri  ,  qui  circumfcrtpti  non  funt  Diacefibus  illis 
quinque  ,  Thracia  ,  Pontica  ,  jtjianct  ,  Orientali  , 
&  £g\ptiaca  i  quod  probat  ex  Cmone  V.  il- 
lius  Synodi  ,     ut    apud  eum    videre  eit . 

Valefius    in    Notis    ad  Socratem    lib.  5.  cap. 

VII*       II.  exiftimat  ,    Valentem    poft    mortem    fratris 

Valentiniani ,  Macedoniam    &    Diciam    Imperio 

fuo  adjunxiffc  ,  ex  confenfu  filiarum  fratris  fui  ; 


oportebat.    Atque  ut   omifjis  aliis  calami- 
tatibusy  ad  noflras ,  ne  dtcam  ad  tuas  ca- 
lamitatet)  veniamus  ,  his  fcilicet  quae  cum. 
Gregorio  iidem  paffiefTent,  poftquam  ve- 
niffet    Conftantinopolim  :      Konne    perfe. 
cutionibus  vexati  fumus  ?  non  injuriis  o- 
mnibus  opprejji  ?  mn   Ecclefiis  ,  domibus  , 
&  quod  acerbijjimum  eft ,  folitudinibus  ex-. 
turbati  ?    non  furentem  populum  tulimus  f. 
Prcefeftos  violentos  &  importunos  ?  Impe- 
ratores  Jimul  cum  edtclts  fuis  contumelio- 
fe  fpretos  ?  Quid  poflea  ?  fuperiores  exti- 
tirnus-»  &  perfecutores  nojlri   paenat    effu- 
gerunt  . 

Ifta  erant  quae  CathoI'ci  Conftantinopo- 
litani  fubinfenfe  in  Gregorium  ab  hoc  tem- 
pore  ad  finem  ufque  ejus  commorationis 
Conftantinopoli  ja<5tare  folerent  :  ad  quos 
hoec  erat  Gregorii  refponfio,  quam  fubdit: 
Ita  fane  efl  ,  tnquam  .  Mtbi  entm  adverfus 
eos  qui  injuriam  intulerunt  ,  fatis  gravis 
poena  efl  referendce  iniuriec  poteflas .  Quae 
quidem  refponfio  haud  illis  arridere  vi- 
debatur,  qui  (  utfubdit)  tncitabant  Gre- 
gorium  ad  ultionem  ,  illa  rurfus  Virba  in- 
gemtnantes :  Quis  Prafeclus  multatus  efl  ? 
tnquiunt  .  Qj<is  Vopulus  cafligatus  efl  ? 
Qutnam  plebts  inflammatores  ?  Quem  ter- 
rorem  nobis  ipjis  in  poflerum  induljimus  ? 
Ita  illi  quidem  ,  qui  hanc  ob  caufam  dein- 
ceps  animo  abalienato  a  Gregorio  efTe  coe- 
perunt  ;  ficque  propemodum  fadtum  eft  ,  ut 
divulfis  ab  eo  Catnolicorum  nonnullis  prius 
(ut  diximus  )  fchifmate  Maximi,  complu- 
ribus  autem  ab  eo  dictis  ex  caufis  animis 
frigefcentibus  ,  res  Gregorii  paulatim  dif- 
fluerent  :  verum  populi  amor  erga  eum 
erat  immenfus  ,  cujus  quidem  rei  pericu- 
lum  faftum  eft ,  cum  ipfum  recedere  cu- 
pientcm   non  permifit. 

His  enim  agitatus  moleftiis  Gregorius  , 

cum 
quod  fe  colligere  ait  ex  IFb.  3 r.  Ammiani  in 
fine ,  ubi  ait  ,  milites  ac  Palatinos  Valentis  , 
qui  apud  H.tdrianopolim  obfeffi  fuerant  a  Go- 
this ,  foluta  tandem  obfidione  digreffos  ,  alios 
in  D.iciam  ,  alios  in  Mxcedoniam  properafTe  , 
Vahntem  eo  fe  recepifTe  ex'ftimantes  .  Verum 
harc  conjeclura  leviffima  ;  rum  Valen? ,  fi  in  fu- 
gam  unmm  a  Gothis  anno  CCCLXXXVIII.  con- 
jechis  fuifTet,  potu^flet  in  Macedoniam  vel  Da- 
ciam  ,  quac  Valentiniano  juniori  nepoti  fuo  pa- 
rebant  ,  icCe  recioere  ,  ad  eas  prajfertim  in- 
citas  adadus  .  Divifio  itaque  lllyrici  in  Occiden- 
tale  &  0'icntale  ,  non  Theodofio  Magno  mo- 
rienti  ,  fed  Gratiano ,  hunc  in  Imperii  confor- 
fium  afcifcenti ,  videtur  attribuenda.  Nec  ob- 
ftat  Lex  unica  Cod.  Theod.  Si  per  obreptionem 
fuerint  impetrata  ,  a  Valentiniano  II.  data  :  in 
qua  Probo  Prifedo  Pra;torio  injungit  ,  ut  eam 
oblervari  curet  pcr  omnem  ItaUam  ,  tum  etiam 
per  Urbtcarias  ,  Africinxfque  regiones  ,  ac  per 
cmnc  Ulyricum  j  Valentinianus  enim  intelligendus 
de  omni  eo  Illyrico ,  quod  Probo  fubditum 
erat  ,  non  vero  etiam  de  ea  Illyrici  parte , 
quar  jam  a  quinquennio  Imperatori  Orientis  , 
nempe  Theodo/10  Magno ,  a  Gratiano  conceffa 
fuerat  . 

Illy- 


VIIT. 

Expoftu- 
latio  Ca- 
tholico- 
rum  in 
Grego- 
rium. 


IX. 

Divifio  11- 
lyrtci  a 
Grasian* 
fxtl». 


Cum  Critice  Pagii 


489 


Chmstx 


380. 


DAMAsr  Pap. 
14. 


Gratiani  14. 
Valentin.  5.   Imptp. 
Theodosii  2. 


ne 


fcregorius  cum  jam  res  Carholicae  fidei  fub  Carho- 
«ogitatdc  Jico  Imperatorein  turo  collocatas  e(Te  vi« 
deret,  confideraretque  nequaquamfe  illiui 
fedis  aftringi  vinculis,  ut  ibi  permanere 
cogeretur:  etenim  quamvis  a  populo  ele- 
ftus ,  acclamatufque  fuilTet  Epifcopus ,  non 
tamen  ea  eleftio  legitima  fecundum  cano- 
nes  Ecclefiafticos  fibi  videbatur;  quamob- 
rem  recedendi  Conftantinopoli  confilium 
iniit :  fed  cum  clandeftine  facere  minime 
licuiflTet ;  communicato  cum  populo  animi 
fui  decreto  ,  piorum  precibus ,  clamoribus  , 
lacrymifque  retinetur  invitus;  fed  quibus 
conatibus ,  ipfe  verfibus  illis  infmuat  (  a  ) : 


(«)   Greg. 

carm,  de 

vit.%  fiu  i 


X. 


PAGIUS 

VIII. 
lliyricum 
Orientale 
Theodofio 
j>arui/fe 
prabatur. 


Httc  verba  Jimulac  audiit  plebf ,  illico 
Effrenit  altum  quippiam  queftum  dedit , 
Populufque  furgit ,  agmen  ut  fumo  folet 
Apum :  furitque  maximit  clamoribut 
Vterque  fexut  ,  virginet ,  juvenculi  , 
Pueri  ifenetque  nobilet  ,  ignobilet  , 
Vita  quieti  ,  Vreejidet ,  ac  militum 
Honnulli  :  amore  quilibet  &  ira  ajtuant , 
Iratut  hofti ,  Prcefutem  expofcent  fuum. 
At  non  decebat  megenu  ad  vim  Jlefiere, 
Kec  capere  fedem  rite  nonmthi  traditam  • 

Hxc  ipfe. 

Ariani  autem  ,   qui  abfente  Imperatore 

ejus  edi&um   contemnere   vifi   funt,  eum 

jam  Theflalonica  Conftantinopolim  venien- 

tem  coeperunt  praefentem  timere;  conti- 

Anu.  Eccl.  Tom.  V. 

Illyricnm  Orientale  Theodofio  Magno  oaruifle 
cerfum  facit  L.17.  Cod.  Theod.  De  Cohorta. 
Hhur  ,  data  aTheodofio  Magno  Timafio  &  Pro. 
moto  Cojf.  anno  (c.  Chrffti  CCCLXXXIX.  qua 
mrtndat  ,  ut  aurum  ad  Officium  Inluflrit  per  II- 
hricum  VrafeCturs  cum  certa  taxatione  perfera. 
tur  1  feu  ad  OrScium  Prarfedti  Pntorio  Ulyri- 
ci .  Adjutum  tunc  Illyricum  auro  Orientis ,  ad 
cujus  Praetorii  Prsefeclum  ea  Lf-x  diredta  ,  con- 
ficiendis  forte  reliquiis  Barbarorum  ,  qui  in  Ma- 
cedonum  ,  Theff.ilorumque  fortunas  graffati  fue- 
rant  ,  abfente  Theodofio  in  Occidente  ,  adver- 
jiis  Maxirnum  Tyrannum  ;  de  qua  graffatione  , 
&  viftoria  Theodofii  de  illis  relata  legendus 
Zofimus  lib.  4.  pag.  770.  &  771.  Macedonia  i- 
taque  ,  cujus  caput  Theffahnica ,  &  Thejfa- 
lia  fubjeclx  erant  Theodofio  Magno  ,  ut  ex 
Zofimo  ibidem  deducitur  .  Hic  itaque  in  di- 
vifionelmperii  de  Illyrfco  non  loquitnr  ,  quia 
eius  tantum  partem  Gntianus  Theodofio  con- 
ceffit  .  Contra  vero  Illyricum  Theodofin  cefllf- 
fe  dicit  Sozomenus  a  Marca  citatus  &  perpe- 
ram  reprehenfus ,  ob  eam  nempe  ,  quac  ei 
data  eft ,  partem  .  Sic  male  Theodoretum  ar- 
guit  Marca,  quod  fcripferit,  Valentinianum  II. 
reliilis  Imperii  fui  partihus  ,  in  ditionem  Theo- 
dofii  fe  recepiffe .  Theffalonicam  enim ,  qux 
Theodofio  Magno  parebat  ,  venit .  ThejfahnicA 
etiam  anno  CCCXC.  magna  hominum  cxdes 
facla ,  ob  quam  D.  Ambrofius  Theodofium  ob- 
iurgavit ,  quod  feptem  millia  hominum  occidi 
paffus  effet .  Qiiare  Theodofio  tunc  _  Theffa- 
lonica  parebat .  Legendus  Gothofredus  in  Com- 
mentario  L.  i.  Cod.  Theod.  De  Conflit .  Priit- 
cipum .  ubi  multa  fcitu  digna  habet  de  Prx- 
feclis  Prxforio  Illyrici ,    qui  tamen  contra  illud 


( h )  Sotr. 
lih.$.   c.6. 

Theodo- 
fin<;  vtnft 
Conftanti- 
nopolim. 

(c)  Mar- 
cel!.  in 
Chronic. 
hoc  ttnno. 


(  d  )  S0Z0. 
lih.-i.  c.5. 


(e)  Matt. 
10. 


git  ejus  adventus  in  urbem(  ut  ev  Socra- 
te  (  b  )  diclum  eft  )  hoc  anno  iifdemque 
Confulibus  octavo  Kalendas  Decembris . 
At  quid  tunc  primum  in  Arianos  egerit, 
Marcellinus  Comes  (  c)  docet  ,  cum  ait ; 
Hit  Confulibut ,  Tbeodofiut  magnut ,  pofi- 
quam  de  Scythit  &  Getit  triumphavit  , 
expuljit  continuo  ab  Orthodoxorum  eccle. 
Jiit  Arianit ,  qui  jam  fere  per  quadragin. 
ta  annot  eat  fub  Arianit  Imperatoribut  te- 
nuerant,  nojlrit  Catbolicit .  Orthodoxus  re- 
Jlituit  Imperator  menfe  Decembrit  .  Hxc 
ipfe.  Quomodo  autem  id  fac>um  fit,  So- 
zomenus  (d)  fic  narrat  :  Tmperator  vero 
per  nuncium  pracepit  Demophilo  (  erat  hic 
poft  Eudoxium  EpifcopusConftantinopoli- 
tanus  haereticus  )ut  aut  ex decretoKiceeni 
Concilii  religionem  propagaret ,  &  populum 
ad  concordiam  reduceret^  aut  Ecclejtir  exce- 
deret.Illevero,  convocato  popuhfmandatum 
Imperatorit  expofutt,  &  in  poJIerum  diemfe 
extra  urbem  concionaturum  Jignificavit  : 
Quandoquidem  ,  inquit ,  divina  lex  jubet 
(e)  ,  ut  Jtvot  ex  hac  urbe  pellant ,  fugiatis 
tn  aliam .  Hcec  cum  prcefatus  ejfet ,  detncept 
exfrtt  urbem  concionatus  fuit ,  &  una  cum 
co  Lucius  ,  qui  ab  Ariants  quondam  AU- 
xandrinte  Ecclefia  prafec7us  fuit ,  &  qui 
expulfur  ,  exul,  ut  diclum  ejl ,  Conjtan- 
tinopolim  conceffit,  ibique  moratut  fuit. 
Pojlquam  igitur  Demophilut  Ecclejiam^. 
reliquijfet  iingrejjuf  Imperator  precet  fun» 
Q.q  q  dit; 

quod  in  Comm.  L.  7.  De  metallit ,  jam  citato 
fcripferat  ,  ait ,  Illyricum  non  ceffiffe  Theodo- 
fio  Magno  ,  nifi  poft  caedem  Valentiniani  jtt- 
nioris  anno  CCCXCII.  patratam  ,  exindeque 
tantum  Illyricum  divifum  fuiffe  in  Orienta- 
le  &  Occidentale.  Nam  verum  eft  ,  tunc  to- 
tum  Illyricum  Theodofium  obtinuiffe  ;  fed  jam 
ipfo  fui  Imperii  initio  pars  ei  Illyrici  tra- 
dita  fuerat  ;  quod  recle  quantum  in  re  ob- 
fcuriffima  affequi  poffum ,  fcripfit  poftea  Go- 
thofredus  in  Comment .  laudato  in  Lcg.  7.  De 
metallis .  Quas  Provincias  complecleretur  Illy- 
ricum  Orientale  ,  dixi  anno  CCCLXV.  n.  Xf« 
A  nun.  X.  ad  XIV.  Idacius  in  Fiftis  fub 
hujus  anni  Confulibus  fcribit :  His  Conjf.  viBo-  £cciefa 
ris  nuntiatt  funt  amhorum  Auguflorum  .  Et  ipfo  Conflanti. 
anno  ingre/fus  efl  Theodofius  Aug.  Conflantinopo-  „0p0Hiant 
lim  die  XlflU.  Kal.  Decemb.  Verum  ,  Ut  obfer-  Orthodoxit 
vat  Gothofredus  in  Chronologia  Codicfs  Theo-  reddit&. 
doftani  ,  nota  'numeralfs  X.  rejicienda  ,  repo- 
nendumque  ,  VIII.  Kal.  Decembris.  Njm  XV. 
vel  XVI.  Kal.  Decembris  Theodofius  erst  aj- 
huc  ThefTalonicae  ,  ut  docet  Lex  1  f.  Cod.  Theod. 
De  petitiomhus  .  Prarterea  Auclor  Chronici  Ale- 
xandrini  Theodofium  VIII.  KaJ.  Decemb.  Cou- 
ftmtinopolim  ingreffum  diferte  fcrfbit  ,  quod 
etiam  Socrates  laudatus  docet  .  Theodofius  Con- 
ftantinopolim  ingreffus  Orthodoxis  Ecclefias  dc- 
dit  :  Annus  autem  hic  erat ,  quo  Cratianus  quin- 
tum  &  Theodoftur  priinum  Confulatum  geffere  : 
ex  quo  vero  Ariani  Ecclcfias  occupaverant  ,  qua. 
dragefimus ,  inquit  Sozomenus  lib.  7.  cap.  5.  ab 
anno  nempe  trecentefimo  quadragefimo  ,  quo 
Eufebius  ex  urbc  Nicomedienfi  ad  Sedem  Con- 
ftantinopolitanam  tranflatus.  Hinc  manifeftum 
fit,    Ecdefias  ab    Arianit    occupatas  non   anno 

CCC- 


IX. 


490 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

380. 


Damasi  Pap. 
14. 


Gratiani     14. 
Valeni  iin.  5.  Imppp, 
Theodosii  2. 


Xh 


(a  )  Greg. 
Nazian.  in 
tarm.  de 

vita  fua  . 

Theodo- 
fius  vifns 
pmlo  fri- 
gidior  e.x- 
cjuiatur . 


XIT. 
Qjfd 

Ti»odo- 
fi.is  cum 
Gregorio 


iit ;  &  ex  eo  tempore  qui  confubftantia- 
lem  Trimtatem  profitebanturt  templa  re- 
cvperarunt  .  Erat  autem  hic  annus ,  quo 
Gratianus  quintum  ,  Theodofius  primum— 
Conjulerfueruntt  quadragejimus  fctlicet  ex 
quo  Anani  Ecclefias  occuparunt  .  Hucuf- 
que  Sozomenus:  quae  quidem  (  ut  dice- 
mus)  anno  potius  fequenti  contigerunt; 
nam  ab  his  diverfa  ipfe  Gregorius  tradit; 
nimirum  Arianos  totos  in  armis  fuifle,  ut 
primarium  tcmplum  tuerentur. 

Vifus  e(t  autem  Gregorio  Theodofius 
paulo  frigidius  agere,  fi  comparatio  fa- 
cienda  fuiffet  cum  Arianis  Impevatoribus 
ionge  majori  animi  ardore  hserefim  pro- 
pagantibus:  in  carmine  (a)  enim  fsepe 
citato  ,  quo  res  fuas  contexuit  ,  hsec  ha- 
bet  de  Theodofii  adventu  Conftantinopo- 
lim  : 

■  Dum  flatu  nos  hnc  fumus , 

En  Imperator  advenit  nobis  repens 
Terra  ex   Macedna  ,    Marte    domitis 

barbaris , 
Stimularat  ingens  quos  manus  ,  &  in- 

gens  furor  : 
Minime  quidem  ille  vir  malus  ,  quan- 

tum  ad  fidem  • 
jTenere  mentes  pojjet  ut  qui  fimplices  , 
Triadifque  fanclce   cultor   ejjet  maxi- 

mus  : 
(  Sic  quippe  &  ipfe  fentio  ,  &  cuntli 

ajjerunt , 
Qui  fede  flabili  tuto  amant  infiftere: ) 
Fervore  fed  non  prxditus  tanto  tamen  , 
JEquaret  ut  cum  prtflinis  prmfentia , 
Sanaret  atquetemporis  mala  tempore  . 
Fervore  vel  fi  par  erat ,  non  par  erat 
Fiducia  ne  peCloris  ,  an  audacia 
Dicam?   Vocare  praflat  hoc   pruden-- 

tiam  . 
Suadtre  quippe  efl  aquius ,  quam  co- 
gere. 

Sic  ille  lenitati  adfcribens  tarditatem  at- 
qus  remiffionem  Theodofii  Imp.  nam  pau- 
lo  polt  : 

H<ec  ille  opinor  cogitans  ,  nulli  gra- 

vem 
Metum  inferebat ,  comiter  cunttos  tra- 

bens  , 
Cujufque  mentem  liberam  lege  &finens. 

Haec  Gregorius  de  Theodofio  . 

Quomodo  autem  tunc  ,  cum  veniffet 
Con(tanrinopo'im  Imperator ,  ad  Eccle- 
fiam,  ubi  eratGregorius  &  Catholici  con- 
vcnerant  ,  properarit,  &  quid  ipfi  Gre- 


PAGIUS    CCCXXXIX.    ut    credidit  BaroniuS',   fed  anno 
CCCXL.  alioquin  hic  annus  non  quadragefimus , 
fed  quadrat>efimus  primus,aut   fecundus  fuiiTet . 
^#  Mtrcellinus    in    Chron.   poftquam    anno    fupe- 

riori  narravit  Theodofii  M.  prarlia  &  viclorias 
de  Altinu  ,  Httnnis ,  Gotbis  ,  &  gentibus  Sry- 
thicis  reportatas ,  hoc  anno   ait :  His  Coff.  Tbeo. 


gorio  dixerit  Theodofius ,  idem  fic  narrat: 

Vt  ergo  cupidus  venit  ad  cupidos  fui9 
Complexus  ut  me  fit  ftattm:  quot  dt- 

xerit  , 
Quce  perlubenti  rurfus  aure  acceperit  , 
Quid  efl   necejje  dtcere  ?  Pudendum^. 

foret  , 
Si  gloriarer  tum  fenex  ob  talia, 
Qua  cunclaparvt  deputo prxter  Deum. 
Tandem    ifta  jatur:  Dat  tibi  per  nos 

Deus 
Kunc   hocce  tewplum,   dat  tuis  labo- 

rtbus  . 

Haec  licet  Theodofius  Gregorio  pollice- 
retur  ;  ut  tamen  pr  eftaret  effectu ,  impof- 
fibile  tradit  efie  vifum,  refiftentibus  A- 
rianis,  quibus  referta  Civitas  erat,  iif- 
demque  incenfis  animis  ut  templum  tuta- 
rentur,  ne  cederent  fedem  alicui  ,  para- 
tisetiam  fi  vis  adhiberetur,  in  Gregorium 
impetum  facere  . 

Poft  hsc  autem  Theodofius  occupat 
templum  ,  relinquitque  ad  cuftodiam  mi- 
Jitum  partem  ;  atque  reliqua»  exercitus 
parti  jubet,  ut  Gregorium  ad  templum_ 
perduceret ,  ut  collocaretur  in  throno  . 
Cum  vero  Ariani  in*erim  fe  refiftere  non 
polTe  cernerent ,  omnia  mifcent  Iu6tu  at- 
que  clamoribus  ;  quae  quidem  eleganter 
ipfe  ita  d^fcnbit  (  b): 


Xlir. 

Theodo- 
(ius  occu- 
pat  tem- 
plum  in- 
troducit- 
que  Gre- 
gorium 
Nizianzc- 
num . 

( y  )  Greg. 
N  tzian.in 
carm.  dc 
vita  fua  . 


Jam  tempus  aderat ,  militum  &  vis  ma- 

xima 
Templum    obtinebat  ,    bellicos    enfes  ge- 

rens  . 
Factebat  omnis  impetum  contra   tumens 
Fopulus ,  arena  ut ,  ntx  vel ,  aut  fluclus 

maris, 
Utens  &  ira  ,  precibus  &  blandis  fimuly 
Iratus  in  nos  ,  Prtncipi  fupplex .  Erant 
Plenx  ■»/«*,  dromique  plent  omnes  loci , 
Plenx  domufque  tum  viris ,  tum  femints 
Aitate  quafjts ,  parvulis  fpeftanttbus  . 
Gemitus  ,  dolores^  lacrymtSydamor  gra- 

vis  , 
Imago  capti  bellico  infultu  oppidi  . 
Ego  vero  fortis  ille  dux  ac  ftrenuus 
JEgro    tametfi  corpore  ejfem  ac  debtli  , 
Spirante  quiddam   languidum  ac    ferz^, 

mortttum , 
Inter  ducem  medius  &  inter  milites 
Ibam  bona  fpe  fultus ,  &  furfum  videns, 
In  <ede  donec  collocor  ,  &c. 

Subdit  vero  mirum  quiddam  accidiiTe ,  ni- 

mirum 


dofius     M.   foflquam  de  Scytbicis  gentihus   trium-  j.  ■ 

pbxvit  ,     cxpuljis  continuo  ab  Orlbodoxorum    Eicle-      .         ', 
r  *  ■      ■  ■  vr      r  r  1  PbusTheo- 

Ji*  ,   Arianis  ,    qut   e*m  per   XL.  Jerme    ar.nos  Jub  j  r-  M    j 

Arianis    Impcratoribus    tenucrant  ,   noflris    Catho-        '  .,  ' 

licis  Orthodoxus  reflituit  Imperattr  mcnfe  Decembri .  *J"[  "' 


Christi 

38o. 


Cum  Critice  Pagii . 

Damasi   Pap. 
14. 


4P* 

Gratiani     14. 
Valentjn.     5.  Imtpp. 

TlfEODOSU       2. 


mirum  tunc  temporis  atram  nubem  fic  ra- 

Kon  pati-  dios  Solis    obregifle,   ut  media  die    no- 

turGre-    clem  ferme  redderet;  quo  tamquam  prodi- 

Nazi1"       &'°    exu'tarent   haeretici ,   metuerent  au- 

mis  collo-  tem    Pu' :   fe^  quafi   miraculo    facturrc, , 

cari  in       ut  fimulac  Gregorius  facros  cancellos   in- 

throno .     troivit,  adorato  numine,   nube  difj.&a, 

Sol  puriflimis   radiis  elTulferit;  perindo 

ac  fi  fuperi  accenfa  caelitus  face,  Grego- 

rii  Iaetum,  Deoque  gratum  ingrelTum  (i- 

gnificarent.  Secutaque  mox  e(t   Orthodo- 

rxorum  omnium  acclamatio,  qua  peterent 

Gregorium    collocari   in    throno,    recla- 

mante  tamen  ipfo    Gregorjo,   atque   di- 

cente  : 

Hunc  premite,  quxfo  ypremite  clamorem 

0  vi  ri : 
Kunc  funt  agendee  gratia  fummee  Deo. 
Majoraque  funt ,  his  ertt  tempus  fuum  . 
Hcec  verba  plaufu  maximo  plebs  excepit. 
Jimica  namque  ejl  omntbus  modefiia  « 
Abiitque  Princeps  maxima  heec  laude^, 

efferenr . 
Hic  concionis  exitus  tandem  fuit . 

jjiyt  Additque  ob  nimiam  compreflionem,  con- 
fufionemque  prementium ,  enfem  evagi- 
natum  ad  incutiendum  terrorem  a  quo- 
dam  ,  fed  mox  in  vaginam  reduetum .  Cum 
autem  templi  &  aedium  Epifcopaliutru 
polTelTor  etfe6tus  efTet,  Ariani  aeftuabant 
adverfus  Gregorium  immenfo  implacabi- 
lique  odio :  quos  tandem  ipfius  Gregorii 
infignis  animi  modeftiadelinivit:  quaecum 
in  omnibus  rebus  quas  gereret  eluceret , 
novo  cafu  adeo  omnibus  perfpicua  atque 
manifefta  reluxit ,  ut  fibi  etiam  hoftium 
Cregorius  animos  devinciret .  Accidit  enim,  ut  ipfo 
> i  ziame-  fubaegrotante  Gregorio  in  lectulo  decum- 
""s_a-p£~  bente,  ficarius  ad  eum  conficiendum_, , 
clam  ingrefius  fit,  tectus  multitudine  ac- 
cedentium ,  ut  ei  gratularentur  de  templo 
recepto  ,  ab  Arianifque  vindicato ;  pro 
quo  munere  vota  Deo  nuncupaffent.  Eo- 
que  perfunctooflicio ,  cum  difcefliflent,  fi- 
carius  ille  folus  ibi  reliftus ,  manibus  pe- 
des  fan&iflimi  viri  prehendens,  lacrymas 
copiofe  fundens  arque  lamentans  fupplex 
vemam  poftulavit .  Gregorio  autem  fcifci- 
tante,  quid  hoc  fibi  vellet;  atque  prae 
immenfo  dolore,  ipfo  tacente,  unus  ex  his 
qui  aderant ,  rem  fentiens ,  Gregorio  di- 
xit:  Hic  ille  carnifex  tuus  eft,  o  pater, 
qui  a  nonnullis  fubornatus  ferrum  tibi  in 
praecordta  defixurus  erat ,  r.ifi  Chriltus 
perfpicue  tibi  auxilio  fuiflet.  quod  enim 
ad  eorum  voluntatem  fpectat,  fcelus  eft 
confummatum  :  proinde  hic  facli  pceni- 
tens  ad  pedes  tuos  Iacrymis  veniam  pe- 
tit.  Ad  quem  converfus  Gregorius  ait : 
Propitius  fit  tibi  Deus  ,  tibique  ignofcat  , 
qui  me  fervavit ;  hocque  folum  pro  no- 
xa  peto,  ut  haerefim  execrans,  meus  fias» 
Ann.  Eccl.  Tom.  V* 


titur  a  ft- 
cario 


Hoc  autem  cum  univerfse  innotuiifet  civi- 
tati  ;  hoftium  Gregorii  ,    Arianorum  ho- 
minum  nonnihil  emollita  funt  corda,    er~  ^  M.  Gr^ 
gaque    ipfum   reddita    propenfiora  :    haec  ,„  carm,  de 
omnia  brevi  compendio  recitat.t ,    ab  ip-vit.fu», 
fomet  Gregorio  fufius  defcripta  funt  (  a  )  . 

Quod   autem  fequenti  anno   Orientales       xv* 
Epifcopi    Orthodoxi  Conftantinopolim_  ,  Dimafus 
ut  Gregorium  collocarent  in   throno  ,  vo-  agit    cum 
ca.i    fuernt  a  Theodofio  Imperatore  ;  id  Tlt-odo- 
quidem  fuadente  Damafo,  qui  (  ut  diftum  ^^. 
eft)    Gregorii    fufcepit   patrocinium,   fa-  Qrientali. 
ctumputamus.  Cujus  etiam  admonitione, 
idem  Epircoporum    Cmcilium    collectum 
Conftantinopoli  condemnafle  h3erefim  Ma- 
cedonii ,  quis  eft  qui  non  facile   libi   per- 
fuadeat  ?  Cum  enim   certum   fit,    Roma- 
nos  Pontifices  folere  litteris  falutare  no- 
vos  Imperatores ,  ad  eofdemque    de   tol- 
lendis  haerefibus  ,  fedandifque   fchifmati- 
bus    fcribere  ,  hortari ,   viamque   qua    id 
perficerent  aperire;  par  eft  credere  Theo- 
dofium  Damafo  fuadente ,  ad  haec  omnia 
perficicnda  fedulo    animum  addixifle :  do- 
cet  enim  id  etiam  vehemens   conjectura__ 
ex  frequenti   rerum    ufu   comparata,  ex- 
emplifque  faepe  monftrata.  At  de  his  fuo 
ioco  phiribus  agendum  erit:  hic  vero  jam 
efto  finis  rerum  Gregorii  praefentis  tem- 
poris . 

Hoc  itidem  anno  moritur  Petrus  Epif-      XVI. 
copus  Alexandrinus  ,  cum    fedifl~-t  annos  Obitus 
o$o:   in  locumqueejus  eft  fubrogatus  Ti-  Petn,  fui- 
motheus  ipfius  frater ;  cujus  mentio  habe-  7°^°^ 
tur  in  Theodofii    fanctione   anno  fequen- 
ti  data(6):  in  illa  autem  quam   datam_.  (b^l.^.de 
diximus  praefenti  anno  cum  Petri  fir  nien-  h&ret.  ct 
tio ,  plane  apparet  ,  alterum  eorum  nem-  Tbcod.. 
pe  Petrum  hoc  tempore  defiiffe;   alterum 
vero ,  Timotheum  videlicet,   Epifcopum 
ejus  Ecclefiae  creatum  efle  .  Sunt   qui   ut 
excufent  Petrum  faventem  adverfus   Gre- 
gorium   Nazianzenum    Maximo    Cynico, 
ea  omnia  quae  difta  funt,  adfcribant   e- 
jufdem  Petri    fuccelTori    Timotheo :    funt 


Jiod.  1.0. 

gorn  de  Petro  fatis  perfpicu»  extant,  IJt 
ut  de  his  dubitandi  omnis  prorfus  occafio  (^nicefh. 
auferatur.  Non  ita  quid-m  de  Petro  i-  l.tt.e\tt. 
fta  fe  habent ,  ut  illa  quae  in  ipfum  vul- 
go  'actata  tradit  S.  Hieronymus:  nimi- 
rum,  quod  reverfus  in  Ecclefiam  ,  adeo 
facilis  fuerit  in  recipiendis  ad  communio- 
nem  lapfis  hxreticis ,  ut  nonnullis  acceptae 
pecuniae  in  fufpicionem  venerit:  narfi  fci- 
mus  ex  inftituto  Athanafii  ad  Bafilium 
fcribentis(  quod  fupra  fuo  loco  demonftra- 
tum  eft)  omnes  Arianos  ad  Ecclefiam  re- 
dire  volentes ,  oblata  fidei  Nicaenae  con- 
feflione,  nullatenus  debuifle  repelli.  Quod 
autem  idem  Petrus  Maximo  faverit  pecu- 
nia;  caufa ,  ut  credamus  adduci  non  pof- 
Q_q  q    2  fu- 


4P* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRIST* 

38o. 


Damasi  Pai>. 


Gratiaki  14. 

Valentin.   5.    iMPPf, 
Theodosii  2. 


xvn, 


Theophili 
Cyclus 
Pafchalis , 


(0)  Leo  tp. 
64. 


XVIII, 
juftin» 
AuguIU 
favet  A- 
jianis . 


f  b  )  Amm, 

/.ij.drt<5, 

$ocrat.l.$, 
fap.i. 


(  c  )  Suet. 
m>  C.  Julio 

r.tp.ii. 


fumus,fed  ab  eo  deceptum  aliqua  nova_. 
larva,  ficut  ab  eodem  vidimus  ipfum  Gre- 
gorium  fuiffe  delufum » 

Csecerum  quod  pertinet  ad  Timotheum 
fuccefforem;  quantumlibet  Petrus  defun- 
ctus  effet,  qulla  tamen  fpes  fuit  fub  Ca- 
tholico  Principe  Lucio  Ariano  Epifcopo 
Alexandrino  eam  recuperandi  fedem,  ip- 
fo  Theodofio  refiftente,  e  qua  &  pulfum 
ab  eo  tradit  3,  Hieronymus,  qui  de  Lu- 
cii  fcriptis  ita  fubdit:  Extanf  ejus  fo\em- 
nes  de  Pafch.it  epifiolce ,  &  pauci  varia- 
rum  v-jToQwiw  UbeUi ,  Veqdicarat  (ibi  pro- 
fanus  Arianorum  Anuftes ,  14C  Pafchales 
epiftolas  fcriberet  ad  Catholicam  Eccle, 
fiam ,  quae  annis  fingulis  dari  folebant  ab 
Epifcopo  Alexandrino  univerfis  Chrifti  fi- 
delibus  ad  Pgfchatis  certum  tempus  infi- 
nuandum,  Caeterum  Theophilum  ejufdem 
Ecclefia?  poftea  Epifcopum  ab  hoc  anno 
Pafchalem  cyclum  annorum  centum  in- 
choaviffe ,  nimirum  a  primo  Confulatu 
Theodofii,  teftatur  S,  Leo  Papa  (a)  in  e- 
piftola  ad  Marcianum  Imperatorem ;  erat 
tunc  ipfe  Theophilus  Ecclefiae  Alexandri- 
nae  clericus  apprime  ejufmodi  fcientiam 
callens ;  quam  ne  quis  hsereticus  fibi  in_ 
pofterum  arrogar<-'t  ,  centum  ipfe  annos 
inclufit ,  quibus  dies  Pafchatis  exploratus 
annis  fingulis  haberetur  « 

Eodem  plane  tempore  quo  haec  %ge- 
bantur  in  Oriente,  contigit  Mediolanen- 
fem  Ecclefiam  perturbari  cceptam  effe  a 
Juftina  Augufta  Valentiniani  fenioris  Im- 
peratoris  conjuge,  Ariana  femina  auda- 
ciffima .  Haec  quidem  hsrefi  patrocinatu- 
ra  ,  cum  accepiffet  Sirmienfem  Ecclefiam 
(eft  Sirniium  Civitas  pofita  in  Jllyrico) 
(b)  deftitutam  effe  paftore  ,  illuc  propera- 
vit,  quo  Arianum  illi  Antiftitem  praefi- 
ci  procuraret  .  Ambrofius  etiam  illuc  fe 
contulit(  perfeverabat  enim  antiqua  illa 
divifio  Provinciarum?  qua  lege  Vat'tnia_, 
(  c  )  conjuncla  erat  Provincia  IUyrici 
Galliae  Cifalpinae)  lit  Ecclefiae  Sirmienfi 
fus  Dicecefis  confulturus  praeficeret  Ca- 
tholicae  communionis  Epifcopum  .  Quae- 
nam  autem  tum  ibi  contigerint,  Paulinus 


XI, 

S.    4mbro- 
fius    Sir- 
mium  vc- 


PAGIUS  Ad  num.  XVIH.  &  feq.  Baroniu^  exiftimat  , 
ideo  Divum  Ambrojium  hoc  anno  Sirmium  ve- 
niffe,  ut  Sirmienfi  Ecclefise  Orthodoxum  Epif- 
copum  praeficiendum  curaret  ,  quia  Lege  Va- 
tinia  conjunfta  erat  Provincia  Illyrici  Gallia: 
Cifalpina:  .  Verum  ex  Suetonio  in  Julio  cap.  n. 
quem  Baronius  citat ,  liquet ,  in  favorem  Julii 
Carfaris  illas  duas  Provincias  unitas ,  fed  a  Con- 
flantino  M-  duobus  Prxfeclis  Prartorio  fubjeclas, 
Qnare  quando  ea  etiam  unio  duraffet  poft  Ju- 
lium  Ciftrem  ,  Conftantini  tamen  tempore 
ceflafTet.  Sirmium  itaque  Epifcopo  Mediolanenfi 
fubjecla  non  erat :  ideoque  illuc  venit  Ambro- 
fius  ,  aut  quia  a  Provincia:  Epifcopis  vocatus  , 
aut  ut  laboranti  Ecclefia:  opem  ferret ,  ut  no- 
tavit  Hermantius  in  Vita  S.  Ambrofii  lib.  1, 
eap.  19. 


(d)  Paul. 
in  vita.S. 
Ambrojii  . 
*  Avcn- 
nium. 

Ojiid  Sir, 
inii  Ain- 
pioliuj  . 


ita  defcribit(^):  Cum  Ambrofius  Strmium 
ad  creandum  Epifcopum  Anemmium  %  per- 
rexijfet ,  tbique  Jujiina  tunc  temporis  Re- 
gina  potentiif  &  multttudtne  coadunata  , 
de  Ecclefia  pellergtur  ,  ut  non  a:b  ipfo , 
fed  ab  h<ereticis  Arianis  Eptfcopis  in  ea- 
dem  Ecclefia  ordinaretur ;  ejfetque  conjli- 
tutus  in  trtbunali  ,  nibtl  curans  eorum  qute 
a  muliere  excitabantur  :  una  de  itirgtrti- 
bus  Arianorum  impndenttor  c#t?r<s  ,  trt- 
bunal  confcendens  ,  apprehenfo  vejttmento 
facerdotis  ,  cum  tllum  attrahere  vellet  ad 
partem  mulierum  ,  ut  ab  ipfis  c<*fus  de  Ec- 
clefia  pelleretur  ;  aitdtvtt  (  ut  ipfe  folitur 
erat  referre:)  Etfi  ego  indtgnus  tanto  fa- 
cerdotio  fum  ;  tamen  te  non  convenit ,  vef 
profejjionem  ttuxm  ,  tn  qualemcumque  facer- 
dotem  m.inus  injicere :  unde  debes  vereri 
Dei  judicium,  ne  tibi  aliquid  eveniat , 
Qjiod  dittum  exitus  confirmavit  ;  nam  alio 
dte  mortuam  ad  fepulcrum  ufque  deduxit  ; 
gratiam  pro  contumelia  rependens  ,  Sed  hoc 
fattum  non  levem  adverftriis  incujjit  me- 
tum,  pacemqu.e  magnam  Ecclepa  Catholi- 
C<e  in  ordinando  Epifcopo  tribuit  ,  Haec 
Paulinus.  Ordinatus:  eft  itaque  Anemmius; 
quem  cum  conftet  anno  fequenti  interfuif- 
fe  Aquilejenfi  Condlio,  pariterque  ejus 
nomen  reperiatur  inter  Epifcopos  Occi- 
dentales  ,  ad  quos  Synodalis  epiftola  «■_. 
ConcilioConftantinopolitano  data  eft.  pla- 
ne  declarafur  Anenimii  elecVionemante  fe- 
quentem  annum  contigiffe ,  fed  non  qui- 
dem  (ut  putamqs  )  ante  praefentem  :  nam 
haclenus  res  Ambrofii  tranquilliffime  fo 
habuiffe,  quae  funt  recenfita  demonftrant. 
Hoc  vero  tempore  Arianos  favore  Jufti- 
nae  tumultuari  caepiffe  liquet ,  atque » 
adeo  res  perturbaffe  ,  ut  Gratianus  Bafi- 
licam  unam,  quam  peterent  ipfi  Ariani 
fibi  tradi,  ab  Ambrofio  abftulerit,  non_. 
tamen  illis.  dederit ,  fed  eidem  Ambrofio 
reftituerit  ;ut  ex  iis  qux  S.  Ambrofius  ad 
eum  fcribit ,  intelllgl  poteft;dum  ait  (<?): 
Heque  enim  altud  poffumus  dtcere ,  ntfi  fan- 
(li  Spiritus  hanc  fuijfe  gratiam  ,  quod  i- 
gnorantibus  omnibus  fubito  Bajiltcam^ 
reddidtfii ;   &   paulo  poft  :  Etenim    Ba- 

<filfr 

Sapores  Perfarum  Rex  ,    qui  tot   annis  jmpe-      XII. 
ravit   quot  vixit ,  feptuaginta  nempe  ,   hoc   cir-  obnusSa. 
citer    anno    mortuus  eft  ,   poftquam     multas  de  porit  Per- 
Romanis    viclorias  reportaflet  ,   Pojt  Saporem  Ar-  farum  Rc 
taxerxes  germanus  frater  ,     ut    regni   titm    parti-  gis  , 
ceps ,    quatuor    ubi    regnans     egijfet     artnos  ,  eme- 
rtlur .    Hujus   filius    Sapores  &    ipfe    dtftut  ,   an- 
nos  quinque    regnavit  ;   totidem  vero     ($•  gemtna- 
tos  ,  alteroque  adjefto   Saporis  filius  Varanes  .  Pofi 
bunc    Ifdigertes    filius  fufccpit      Prinspatum  ,  .qui 
&     magnus    apud   Romanos    habetur  ,    &  celeber- 
rtmus ,    inquit  Agathias   lib.  4.   num.  n.  De  If- 
digerte    feu  Ifdigerde  ,  ut  alii  eum    appellant , 
fafculo  fequenti   fermo  erit ;  alii   enim    Perfa- 
rum   Reges  ,  qui    eum   prxceflere  ,  obfcuri ,  & 
hoc   loco    folum      memorati ,    ut    illorum  Re- 
gum    ferie    Annales  illuftrentur . 


(c)Ambr, 
de  Spiritu 
S,  l.i,  c.i. 


Cum  Criticc  Pagii . 


Christi 

380. 


Damasi  PAr. 

14. 


4P.3 

Gratiavi    14. 

V.^LENTIN.    5.     iMrPP. 
TrtEODOSlI    2» 


XIX. 


(a)  Conc, 
Aquilejen, 
inprinc, 

Arimi 
Sgupfa- 

pud  Gr.i- 

ti.imiin 

Imp. 

de  cogen- 

doConci- 

lio. 


filicam  fcqutjlrajli ,  ut  fidem  probares . 
Implevit  tgitur  propflfitumfuum  pietas  tua 
qux  fic  feque/iraverat ,  ut  probaret ;  fic 
probavtt  ,  ut  redderet .  Kec  fruclum  amtfi 
fed  judtcium  tenco  :  patuttque  omtttbus  in 
quadam  fafii  dtfcrettone  ,  difcretam  tibi 
numquam  futjje  fententtam  :  patuit  inquam 
omntbus  ,  &  tuum  non  futjje  cum  fequef- 
trares  ,  &  tuttm  ejfe  cum  redderes.  Haec 
Ambrofius . 

Cum  autem  Ariani  inftarent ,  &  perin- 
de  atque  juftam  foverent  caufam,  quod 
Conciliabuli  Ariminenfis  patrocinium  fu- 
fcepiffent,  eumdem  Gratianum  Impera- 
torem  hoc  anno  Sirmium  venientem  in- 
terpellnnt  (a),  querentes  fe  a  Catholi- 
cis  undique  pelli;  ob  idque  fe  genera- 
le  poftulare  Concilium,  quo  in  eo  uni- 
verfe  Ecclefix  demonftrare  poflent  fo 
efle  Catholicos ,  atque  injuria  infama- 
ri  hxrefis  Arianx,  inftant ,  urgent  ,  ob- 
tunduntque  Principis  aures,  donec  ah. 
eoquod  petierantextorferunt  de  indicen- 
dogenerali  Concilio  .  Cxterum  cum  hxc 
ab  Imperatore  efle  decreta  Ambrofius  in- 
tellexiflet  ;  continuo  intercefllt ,  probro- 
fum  efle  &  indigniffimum  afferens ,  pro- 
pter  duos  cariofos  hxreticos ,  totius  Ca- 
tholici  Orbis  Epifcopos  convocare,  ma- 
gno  Ecclefiarum  detrimento,  qux  pafto- 
ribus  deftitutx,  luporum  paterent  incurfui. 
Sicqueex  fententia  Ambrofii  faftum  eft,ut 
Imperator  acquiefceret  Aquilejenfe  cele- 
brari  Concilium ,  in  quo  hnitimi  tantum 
convenirent  Epifcopi,  ex  Africa  aurem  & 
Gallia  fatis  effe  Legatos  adeffe  .  Indi&io 
aurem  Synodi  dilata  cftinannum  fequen- 
tem  Aqnilejs  celebrandx  menfe  Septem- 
bris,in  quaeorumdem  caufatractandaeflet 
hxreticorum  :  nos  vero  de    ea  fuo  loco 


pluribus.  Hxretici  autem  qui  id  extorfe- 
runt  aGratiano,  fuerunt  Palladius,  &  Se- 
cundianus  Epifcopi  ;  quorum  frequens  eft 
mentio  in  ipfo  Aquilejenli  Conciiio. 

Novifllme  autcm  quod  ad  privatas  res  XX. 
geftas  anni  hujus  pertinet;  hoc  ipfo  an- 
no  tertia  Januarii  ( ut  ex  Eunapio  Sar- 
diano  (b  )  colligitur  ;  Feftus  Proconful  in  (b)  Eu»*p. 
Afia  cum  idolorum  cultui  fe  dcdiffet,  mife-  vit.phihf. 
rando  modo  diem  claufitextremum  .  Quo  >nM*xim- 
vero  pafto  id  fehabuerit ,  Eunapius  docet 
his  verbis:  Tertius  tlluxerat  dtes  a  Kalen- 
dts  Januartis.  quas  tta  Komani  nuncupant , 
quando  omnes  Fefio  gratulantes  ,  convi- 
vium  addicunt ;  ipfe  vero  Eumenidum  de- 
lubrum  accedtt.  haud  temere  umquam  deos 
colere  fuetus  ;  quippe  qui  omnes  a  fe  fup- 
pltcio  affettos  ■>  hanc  pottjfmum  ob  caufam 
de  medto  fuftulerit  .  lngrefjus  ad  eas  nar- 
rat  vifum  fibt  fomnium  ,  atque  tnier  nar- 
randum  lacrymis  vultum  afpergit :  id  au- 
tem  ejufmodi  erat .  Dtcebat  Maxtmum  (  phi- 
lofophum  nempe  illum  Juliani  Apoftatx 
magiftrum,  qui  fub  Valente  accufatus  ma- 
gix  male  periit  )  numella  collo  injetla , 
vifum  fuiffe  tpfutnad  orcum  pertrahere  ,  fi- 
flendum  Plutonis  judtcto  .  Qaiaderant ,  con- 
territi,  vitamque  vtrt  totamrecolentes  -la- 
crymas  quifqueprofe  profufas  ficcabant,  ju- 
bebantqueveniam  &pacem  a  deabus  preca- 
ri .  Ille diclis  audiens,  votafactt  .Seddum 
egreditur  ,  ipfe  <oncidtt  huvii ,  duobus  pue~ 
rts  'tn  terga  d-elatis  ,  vocifque  ufu  defe- 
ftur  jacuit ;  ac  domum  relatus,  confefttm 
expiravit.  Ea  res  vtfa  efi  a  divina  pro- 
videntia  procurata  .  Haec  quidem  Euna- 
pius,  qui  &  ipfe  deorum  cultor  &  im- 
pius ,  talia  effari  de  fuis  cogitur.  Sed 
jam  ad  fequenus  anni  xes  geftas  progre- 
diamur  . 


Tre- 


4P4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


7ESU  CHRISTI 

ANNUS 
381, 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 
15- 


GRATIANI  15. 

VALFNTIN.  6.    IMPPP. 
THEODOSII  3. 


I. 

*  Euche- 
rii. 


Urficini 
fchifma 
vigens « 


II. 

Qyid  Im- 
peranres 
in  fchif- 
maticos 
refcri- 
bunt  • 


TRecentefimus  oclogefimus  primus  Chri- 
fti  annus  Eucharii  *  &  Syagrii  Con- 
fulatus  aufpiciis  aperitur  ,  idemque  nume- 
ratur  decimusquintus  pontificatus  Dama- 
fi ,  atque  ab  exorto  fchifmate  Urficini : 
quo  tribus  jam  luftris  faepe  compreflb, 
rmmquam  autem  extin&o ;  Gratianus  & 
Valentinianus  in    Occidente   Imperatores 

noviflime    adverfus    eofdem    fchifmaticos 
refcripferunt .  Acciderat  enim  ,  ut  etfi  ii- 

dem  fchifmatici  f&pe  damnati  fuiffent,  at- 
que  in  diverfa  loca  exules  amandati ;  ii- 
dem  nihilominus,  torpefcentibus  Judici- 
bus ,  inde  recedentes ,  atque  ad  propria 
remeantes  rurfus  feditiones  turbafquecon- 
flarint  non  fine  magno  Catholicae  Eccle- 
fise  pacis  detrimento .  Quamobrem  iidem 
Imperatores  in  primis  redarguentes  igna- 
vos  Judices,  quid  ab  eis  poft  ha?c  de  iif- 
dem  agendum  eflet ,  decernentes,  refcri- 
ptum  ad  Vicarium  ordinariorum  judicio- 
yum  dederunt  ,  quod  hic  primo  cudendum 
curavimus  ex  bibliotheca  Vaticana  acce- 
ptum ,  ex  codice  inquam  illo  ubi  defcri- 
ptae  habentur  complures  Pontificum  Ro- 
manorum  epiftote  ,  a  nobis  faepe  citato -' 
quod  fane  fcatebat  mendis ,  fed  collatio- 
ne  habita  cum  alio  exemplari ,  ut  licuit  , 
reftituimus  . 

Gratianus  &  Valenun.  AA.  Aquilino 
Vicario  Ordinariorum . 
Sententias  Judicum  aut  quce  temporum 
limes  ,  aut  contumacis  pronunctatio,  aut 
habitum  coram  patribut  fanxit  examen  , 
nec  a  mediocri  autloritate  labefatlari ,  at- 
que  convelli,  nec  a  potenttoribus ,  nec  ab 
impudentibus  fertimefcunt  noflra  pnecepta 
fer  veflram  negligentiam  deftttuta  ,  Qua 
tandem  poterit  ferri  fententta,  quam  qui- 
dem  dum  defpicitis  ,  non  excitetis  ,  ut  lon- 
ga  tolerantia  in  defperatos fumat  ejfetlumy 
&  officium  metus  cogat  agnofci  ?  At  non- 


tte  abfurdius  efl  quoi  TJrficini  juffit  amen- 

tia  ,  quam  quod  ferenitas    noflra   mtttbus 

ferfuafit  edttlis  ,  ut  omnes  qui  impios  cce- 

tus  profanata  religione  tentarenty  vel  ai 

centefimum  Vrbis  mtlliare  pellerentur  ?  ubi 

pertinax  furor  ab  obfequentibus   deflitutus 

in  ejus  tantum   permctem  rueret ,    qui  fo- 

lus  erraret ,  &  ut  condemnati  judicio    re- 

clce  fentiejitium  facerdotum ,  redttum  fofl- 

ea  vel  ad    Ecclefias  ,    quas    contaminave- 

ranty  non  haberent  ,  vel  redintegrationem 

judicii  fruflra  a  nobis  imprudenti  pervi- 

ccicia  precarentur .   Repetat  laudanda  ,  & 

fpetlata  tua  fincerttas  ,   quales  adyirum 

clariffimum  Simplicium  quondam  Vicarium 

litteras  clementia   noftra  tranfmiferit  •  & 

definat  iterationem  Cperare  *  mandati  ;  quia  *  expefla- 

pin?endus  manfuetudinis  noftrce  pudor  efl  ,  re. 

inflaurare  prceceptum  . 

Vrficinum  quidem  Gallia  coercet ,  &  ne       tlL 
motus  aliquos   inquietos  exerceat  y  cohtbet  Uificinius 
Agrippina  fecejfio  ;  quem  tamen   ipfum  per  relegatus 
occurfantes  obtundentem  fepius,  quam  mo-  "i  Gallias 
nentemy  ad  hoc  ut  fequentes  abjicerety  au-  "s  '.nfe- 
divtmus .    Hifacem   remotus    Htfpani*   an-iUwit' 
gulus  tituh  damnationis  inclufit .   Ron  be- 
tte  capiti  confultum ,  fi  quid  turbarum  ve- 
fanus    agitaverit    Parmenfis    Eptfcopus    eo 
ferniciofioryquod  inchtce  Vrbi  magts  proxi- 
nius  ,  &  imperitorum    multttudtnem    magis 
exagitat  ,  &    Ecclefiamy    de  qua  judtcio 
fanilorum  prctfulum  dejetlus    e(l  ,   tnqute- 
tat ,   inanem   videlicet   gloriam  fententice 
gravioris  expetlans  :  quem  ,  fi  quid  decef- 
for  tuus   devoti  vigorts    habuiflet  ,  proti- 
nus  ultrafines  debutffet  extrudere  .  Et  Flo- 
rentius  Vuteolanus  pofl  damnationem  ,  quam 
retlo  judicio  convitlus  accepit ,  manfuetu» 
dinem  noflram  inquietare  conatus  ,  dignum 
tulit  in  progrejjione  refponfum  :  pofl  quin- 
tupi  decimum  annum  Ecclefiam  ,  de  qua  ex- 
trufus  fuerat ,  rurfus  contaminare  conatur  , 

con- 


PAGIUS       ANNO  PERIODI  GRjICO  -  ROMAN.=E    $874. 
S,£C.  IV. 


Anno  Ur- 
bis  11 34« 
Olymp. 
190.  an.i. 

A.C.  581« 


0    2.6.  C.  2)  i.   P.  18.  Mart.  Indiet.  9, 
Jesu  CHRISTI  381. 
Damasi  Paf;e  i<J. 


GRATIANI   15.    VALENTINIANI  JUNIORIS  7. 
THEODOSII  3. 

[1]   \     D  num.  I.  CoiT.    Tlavius    Eucberius   O-  I. 

A    rient      &  Ilfvim  Syzgr.us  Occident .  Cmfula  t 
De   utroque   fufe  egi    in    Prolegomenis    Diftert .        * 
Hypat  .   num,  17,    Eucherius  fuit   Arcadii    Im- 
peratoris   propatruus ,    ut    fuo  loco   dicara  .  De 
Syagrio    multa    habet  Gothofredus    in  Profopo- 
graphia  Cod.   Theod. 


NOTiE    [1]  {—*  Off.   FUvius   Eucherius ,    &  Flaviut  Sy.igrius .   Nonnulli    ita   hos    confules    exhibent:    Pcfl' 
\^j  bumius  Sixgrius ,   &   dnnius   Eucbcriut .   Ammianus     lib.    XXVIII.     Cap,   II.    Syigrium   tunc 
notarium  ,  poflea  Prafeftut»  &   Confulem  .   Vulgares   Fafti  ,   &  Marcellinus   Comes:  Eucberio  &  Syfi- 
grio  .   Item    Syagrio ,  &  Eucberio  .  Vetus  fragmentum  in   Gudianis  . 


GRIO.    ET.    EUCHERIO.     VV.    C. 


Profperi  Chronicon  :  Syagrio,  #•  Eucberio .  Pafchalis  laterculus  in  fine  Gennadii:  Syxgrio  &  Eucbt~ 
m,  pro    Eucberio,   cojf. 


Cum  Critice  Pagii 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
»5- 


495 

Grattani  15. 
Val-entin.  6.    Imppp. 
Theodosii  g. 


IV. 
DeClau- 

dl.lll   I 

fchifm.ui- 
co. 


V. 

Poena  in 
fchifmati- 
cos  itera- 
u  . 


VI. 

Jndicia  E- 
pifcop  1- 
rum  d\- 
vcffa  . 


*  ^r>nfu!a. 
ribas  , 


tongreffiaws  illtcitas  facere  molitur ,  e- 
gentemque  confilii  multitudtnem  perditi  a- 
nimi  pcrfua/ione  depravat ,  no/trorum  vi- 
delicet  Judtcum  focordia  fretus  ,  ^w/  »rr- 
z»^/<c  grati<e  Imperialta  pr<ecepta  condo- 
nant ;  &  religionemy  quam  nos  jure  veue- 
ramur  (  quam  fortafie  tpfi  negligunt)  tn- 
quietari  pattenter  acctptunt  . 

Claudianus  etiam  ab  bts  qtti  contr.t  di- 
vina  pnecepta  vitia  reltgtonts  tnflau- 
rant ,  ab  his  inquam  ,  quos  expellt  juffe. 
ramus  ,accitus  ,  quafi parum  facinorts  ag- 
greffus  ejfet  ,Jiin  Afrtca  perjtttijjet ,  Ro- 
m<e  fefe  dicitur  intimajje,  filfujque  pr<e- 
ceptor^  vel  expertes  adbuc  devio  profana- 
re  my/ierio  ,  vel  jam  tnttiatos  ex  integro 
nitttur  fiagitio  majore  corrumpere  ,  cutn^. 
religionts  fanfltjjim<e  dtfciplinam  non  cu- 
mulet  iteratio  ,  fed  evertat .  Quem  nos  Clatt- 
dianum  diffimtli  poena  ac  meruit  .profequen- 
/ex,  repetere  tantummodo patriam  h.iflenusy 
remota  feveritate  ,pr<ecepimus:  fid  re/ide- 
re  etiamnunc  dicitur  imperitos  folicitans  , 
6*  cajfam  omnino  mercedem  requirens  per- 
dit  antmas  corporum  redemptorum.  Hinc 
illi  infetlatores  fantliffimce  ftdis  ,  non  fo- 
lum  Dei  numine  (quod  fatts  erat  )  fed  e- 
tiam  judiciorum  examine  exploratum  mett- 
tis  fan6ltffim<e  virum  (  ut  etiam  divo  pa- 
tri  Valenttniano  efi  comprobatum)  turpif- 
Jimis  calumniis  Epifcopttm  Damafum  inqtite- 
tare  non  veriti  ;  pofiquam  defperaverunt 
pojfe  percelli ,  populum  pro  quo  ille  divi- 
ttttati  obfes  efi ,  inquietant  .  Sed  hatlentis 
Jiertit  iners  diffimulatio  jttdtcantium  (  ntc 
efi  admonere  necejje ,  quopojfit  fantlto  con- 
tempta  procedere  )  haftenus^  inquam^  Jier- 
tit  apparttorum  fupin.i  de/idia  . 

Poji  h<ec  nifi  omnes  (  ut  nominatim  juf- 
Jimis  nofirx  fumma  complettitur  ,  vel  quos 
turbas  ijiiufmodi  moltentes  fantlorum  E- 
pifcoporum  Concilia  confenfu  ofienderint  ) 
ttltra  centefimum  milltarium  ab  urbe  de- 
puleris  ,  atqtte  eorum  Civitatttm  finibus 
extorres  effe  pr<eceperis  ,  quarum  plebem  , 
Vel  Ecclefias,  vel  p>:r  fe,  vel  per  Jinnle  fui 
vulguf  exercent  ;  prteter  cejtimationis  inju- 
riam  ,  cujus  apud  bonos  non  levis  jatlura 
eji ,  piaculum  neg!ecl<e  fanffionis  incurres  . 

Volumus  autem  ,  ut  quicuwque  judtcto 
Dtmafi ,  qttnd  tlle  cum  confilio  qutnque 
vel  '  feptem  habuerit  Epifcoporum  ,  vel  eo- 
rum  qut  Catbolici  funt ,  jtidicio  vel  con- 
Jilio  condemnatus  fuerit ;  Ji  fufie  voluerit 
Ecclefiam  retentare^  ut  qui  evocatus  ad 
facerdotale  jttdicium  per  contttmaciam  non 
ivifiet  ;  ttt  ab  illuflrtbus  viris  Pr<efetlis 
Pr<etorio  Galltce  atque  Italia  ,  autlorita- 
te  adhibita  ad  Epifcopale  judtcium  remit- 
tatur  ,  five  a  Proconfulibtis  *  vel  Vicariis, 
ut  ad  urbem  Rnmam  fub  proficutione  per. 
veniat  :  aut  fi  in  longinqutoribus  parti- 
btts  alicnjus  ferocttas  talis  emerferity  0- 
vints  ejus  caufie  edttlto  ad  Metropolitts  in 


eadem  Provincia  Epifcopi  deduceretur  ex*. 
men;  vel  Ji  tpfe  Metropolitanus  efi  ,  Ro- 
mam  necefiarto ,  vel  ad  eos  quos  Romanus 
Epifcopus  Judices  dederit  ,  /ine  dtlatione 
contendat  :  Ita  tamen,  ut  qtttcumque  deteili 
funr  ,  ab  ejus  tantum  urbts  finibus  fegre- 
gentttr  ,  in  qutbus  fuerint  facerdotes  . 
Mtttus  enim  graviter  meritos  coercemus  , 
&  facrtlegam  pertinaciam  lenius  quam  me- 
retur   ulctfcimur  . 

Quod  Ji  vel  Metropolitani  Epifcopiy  vel 
cuiufiumquefacerdotts  iniquit.is  efifufpetla 
autgratia  ;  ad  Komanum  Epifcopum^  vel  ad 
Concilium  quimiecim  finitimorum  Epifcopo- 
rum  accerjttum  liceat  provocare ;  modo  ne 
poji  examen  habitum  ,  quod  definitum  fuerit , 
integretur  .  Jam  vero  illud  quod  in  nego- 
ttts  qttoque  rerum  minorum  ,  &■  in  levibus 
caufie  dtttionibus  animis  nofiris  jtt/litia 
naturalis  inferutt ,  multo  dtltgentius  iru. 
cau/is  jufitffimis  volumus  convalefcere  ,  ne 
factle  Jit  cuiquam  prxdito  notabili  pravi- 
tate  murum ,  aut  infami  calumnia  notato 
perfonam  criminatoris  affumere ,  aut  te- 
Jiimonti  dtflionem  in  accufationem  Eptfco- 
pi  profiteri.  Hacl^nus  Imperatorum  re- 
fcriptum:  ex  quo  cum  Damafus  calumniis 
fchifmaricorum  impetitus  cognofcitur  ; 
tum  Urficinus  exilio  Ionginquo  mulclatus, 
eodemque  in  praefens  continuato,  perci- 
pitur.  Ex  his  omnibus  fufpeclum  redditur 
falfitatis,  quod  habetur  in  libro  de  Ro- 
manis  Pontificibus  ;  ipfum  Neapolis  irL. 
Campania  fuifte  poft  fchifma  creatum  Epi- 
fcopum  :  cujus  quidem  Epifcopatus  nec 
Marcellinus  ejus  fautor  in  libello  dato  Theo- 
dofio,  quo  ejus  caufam  profecutus  eft, 
meminit  ;  quod  (  ut  puto  )  non  tacuiffet, 
fi  id  vere  accidilfet .  Hic  quidem  pofitum 
volumus  Imperatorum  a  nobis  recitatum 
refcriptum,  cujus  teftificatione  hoc  anno 
decimoquintoDamafi  datum  conftat  :  fed 
jam  ad  res  a  Theodofio  Imperatore  in_, 
Oriente  pie  geftas  orationem  converramus . 

Hoc  ipfo  anno,  iifdemque  Confulibus, 
quarto  Idus  Januarii  Theodofius  Impera- 
tor  cum  aliis  Imperatoribus  adverfushae- 
reticos  hujufmodi  edidit  fancTionem  (  a  ) . 

Kullus  h<ereticis  myjieriorum  locus  ,  nttl- 
la  ad  exercendt  animt  obfiinatioris  demen- 
tiam  pateat  occa/10 .  Sciant  omnes  ,  e 
tiamfi  quid  fpeciali  quoltbet  refcripto 
per  fraudem  elicito  ab  hujufmodt  homi- 
num  genere  impetratum  ejl  ,  non  valere  . 
Arceanlur  cunflorum  hxrettcorum  ab  tllt. 
citis  congregattonibus  turbce  .  JJnius  &  futn. 
mi  Dei  nomen  ubique  ceiebretur .  Mtccente 
Jidei  dudum  a  majoribus  traditce,  &  dtvi- 
n<e  religionis  tefiimomo  atque  ajfertione 
Jirmatce  obfervantia  femper  manfttra  tenea- 
tur  .  Phottntance  labts  contaminatio ,  Aria- 
ni  facrtlegii  venenum,  Eunomiana  perfi- 
di<e  crimen,  &  nefanda  monfiruofis  nomt- 
nibtts  auttorum   prodigia  feclarum  ab  ip- 

/0 


VIT. 

Rom.in«c 
F.cclefii 
f  loremum 
tribunal. 


V 


VIII. 


(  *  )  1.6.  dt 
hsrtt.  C. 
Tbeod. 

Theodoin 
lex  cnntra 
Arianos . 


49$ 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christe 

381. 


Damasi  Pap. 

*5» 


Gratiani     15. 
Valentin.  6.   ImpfFi 
Theodosu  3. 


fo  etiamaboleantur  auditu  .  Is  autem  Ni- 
cxnee  afiertor  fidei  ,  Catholicee  religionis 
verus  cultor  accipiendus  efl  •,  qui  omnipo- 
lentem  Deumy  &  Chriflum  Filium  Dei  u- 
*  fubftan-  num  nomine  *  confitetur,  Deum  de  Deo, 
tia  *  lumen  de    lumine  ;  qui  Spiritum  fanclum  , 

qui  id  quod  ex  fummo  rerum  parente  fpe- 
ramus ,  accipimus  ,  negando  non  violat  ; 
apud  quem  intemerat<e  fidei  fenfu  viget  in- 
corrruptce  Trinitatis  indivifa  fubflantia^ 
quct  Grceci  ajfertione  verbi-,  aV/a,  refte  cre- 
dentibus  dicitur  .  Hcec  profeCio  nobis  ma- 
gis  probata  ,  h<ec  veneranda  funt  .  Qui  ve- 
ro  iifdem  non  inferviunt ;  dtfinant  ajfetfa- 
tis  dolis  aliewm  verce  reltgionis  nomen^. 
ajfumere ,  &  fuis  apertis  criminibus  deno- 
tentur ,  abonniwn  fummoti  ecclefixrumli-. 
mint  penitus  arceantur :  cum  omnes  bcere- 
ticos  illicitas  agere  intra  oppida  congre- 
gationes  vetemus  .  Acfiquid  ereclio  fa- 
cliofa  tentaverit ;  ab  ipfis  etiam  urbium^. 
moenibus  ,  extermtnato  furore  propelli  ju- 
bemus  ,  ut  cunFlis  Orthodoxis  Epifcopis  , 
qui  Hictenam  fidem  tenent ,  Catholicce  Ec- 
clefice  toto  Orbe  reddantur .  Dat.  IV.  Id. 
Jxnuar.  C.  P.  Eucherio  &  Syagrio  Cojf. 
IX.  Hujus  quidem  edendne  fancVionis    cau- 

fa  efficax  ila  praeceffit  ;  quod  cum  ab 
ipfo  Theodofio  (ut  vidimus  )  in  fine^» 
anni  fuperioris  tradenda  effet  Ecclefia  pri- 
maria  Gregorio  Nazianzeno,  Ariani  ad- 
eo  perftrepere  ,  atque  ckre  tumultus  ,  ut 
opus  fuerit  armato  exercitu  adire  tem- 
plum  ,  &  illuc  Gregorium  introducere  : 
quos  omnes  una  cum  aliis  haereticis  ejuf- 
modi  promulgato  edicto  Theodofius  coer- 
cendos  efie  jure  decrevit .  Mentio  hujus 
legis  qua  Photiniani  interdicti  funt  con- 
▼entus,  eft  jn  epiftola  Synodali  Concilii 
Aquilejenfis ,  de  quo  inferius  .  Poft  hanc 
autem  fanetfonem  contigiffe  videtur ,  quod 
ex  Sozomeno  diclum  eft ,  Arianos  exutos 
ecclefiis  conventus  extra  mcenia  colle- 
giffe. 


PAGIUS       Ad    num.  X.  Idacius  fn  Faftis  hoc    anno  ha- 

bet  :  His  Conff.   ingrcffus  efl   Atbanaricus   Rex  Go- 

"•'         thorum  Conflantinopolim  die    III.  Idus  Januar  .  Uo- 

Jthxnari-  d"n    menfe  diem    funilus    Aihanaricus  VIII.   Kx- 

ci    Gotho-   lend.   Tebrnxr  .    Stib    fequentis    V;.'ro    anni     Con- 

rum  Regis  fulibus   fcribit  :   His    Ccnff.  Theodofius  Ang.  corpus 

tbitus .        Augufii     Valentiniani  in   farcophxgo    depofuit     die 

IX.  Kal.  Mart.  Ipfo    anno     univerfa  gcns    Gotho- 

rum   cum    Rege  fuo  in  Romxniaw    fc   trxiiderunt 

die  V.   Non.  Oflob.Dic  itaque  undecima    Janua- 

rii    Athanaricus    Conftantinopoli   fufceptus   eft  , 

dieque     vicefima  quinta    ejufdem     menfis  obiit. 

Hinc   Ifidorus  ,    Profper  ,  &    alter     Idacius    in 

Clironicis    aiunt  ,  die  XV.   quo   fufceptus    fue- 

rat ,    mortuum  efTe  .  Anno  infequenti  ,  Marcel- 

lino    &  utroque    Idacio  teftibus,   Gothi    Roma- 

no   feft   tradidere  Imperio,  fed   infiia  pace  ,   in- 

quit     Idacius    in  Chronico  .  Quare  in  Faftis  Ida- 

cii    loco  ,  cum  Rege  fuo  in  Romaniam  ,  legendum  , 

cum  Regno    fno  in  Romania ;  cum   anno  fequen- 

ti  ,  quo    Gothi    Romanis  fe   tradidere  ,    Regem 

non  habjrent.    Kidorus    currenti   anno   Gothos 


Hoc quoquejinuarii  menfe  (  inquit  Mar- 
cellinus  a  )  Athanaricus  Rex  Gothorum^ 
cum  quo  Theodofius  Imperator  fcedus  pepi- 
gerat  ,  Conflantinopolim  venity  eodemque 
menfe  morbo  periit.  De  quo  Ammianus 
rrec  ait  (  b)  :  Athaniricus proximorum fa- 
(lione  genitalibut  terris  expulfus  ,  Con- 
flantinopoli  fatali  forte  decejfit ,  &  ambi- 
tiofis  exequiis  ritu  fepultus  efl  nojlro ; 
nempe  Gentilirio:  non  enim  Chriftianus, 
fed  Chriftianorum  perfecutor  extiterat. 
Tanta  clementia  inerat  Chnftiano  Princi- 
pi  Theodofio  ,  ut  ea  etiam  voluerit  hofti 
Chrifrianae  religionis  impertiri .  Zofimus 
&  ipfe  Ethnicus  haec  vehementer  admira- 
tus,  ita  rem  geftam  fcribit  (c)  :  Atha- 
nancus  a  fuis  expulfus ,  fe  celeriter  ad 
Theodofium  contultt  non  ita  pridem  mor- 
bo  liberatumy  qui  fpem  de  vita  dubiamfe- 
cerat  •  Theodofius  vero  hominem  cum  bar- 
baris  comitibus  amanter  excipit  ,  fpatium 
non  exiguum  extra  ConjiantinopoUm  ob- 
viam  ei  progrejfus  .  Cumque  confeflim  ex- 
tinftus  fuijfet  ,  regia  fepultura  mortuum 
terrce  mandivit  ;  &  tantam  fepulturce  ma- 
gnificentiam  adhibebat ,  ut  tam  fuperbo 
funere  barbaris  omnibus  obflupefxElis  ,  Scy- 
th<e  qttidem  domum  redtrent  ,  nec  Romanos 
amplius  infejlartni  ,  bonitatem  Vrincipis 
admirati'  quotquot  autem  cum  Rege  vita 
defunclo  venerant ,  cuflodienice  ripatflumi- 
nts  Iflri  intenti,  diuy  quo  minus  Romani 
vexarentur  incurfionibus ,  impedtrent .  Haec 
Zofimus . 

Sed  &  Themiltius  philofophus  &  ipfe 
Gentilis  ,  quanta  bona  Theodofii  clemen- 
tiam  fuerint  confecuta  ,  admiratus  haec 
ait  (  d  )  :  Qutbus  munitus  prafidiis  ,  0 
Rex  ,  non  Jagittariis  ,  non  armatis  mili- 
tibus  ,  non  Armeniis  ,  aut  Hifpanis  ,  non 
equorum  armatorum  agmine  ai  extinguen- 
dam  Scytharum  flammam  eguifli ,  fed  tuo 
ttfus  confilto  &  prudentia ,  flamma  illa^. 
perfe  extincla  efl  .  Verum  &  Orofius  (  e  ) 

ex 


X* 

(a )  Mar. 
cellin.  i» 
Cbron. 

(  h  )  Amm, 
/•17. 

Obitus 
Athanari- 
ci  Regis 
Gotho- 

rum. 


( c )  Zojim. 
/•4. 


XI. 


(  d  )  The- 
mifl.  erat. 
6. 


(  e )  Orof. 
/.7.  f.34. 


Romano  fe  tradidifie  Imperio  fcribit ;  anno- 
que  fequenti  ait ,  Gothos  patrocinium  Rimani 
faieris  recufantes  Alarieum  Regcm  Jibi  con/H- 
tuiffe  .  Verum  Ifidorum  haNucinatum  oftendit 
Themiftii  Gratiarum  aclio  ad  Imperatonm  Theoio- 
Jium ,  ob  pacem  cum  univerfa  Gothnrum  gente 
fxElam  ,  &  ob  Confulxtum  Saturnini  militum  Ma- 
giftri  anno  CCCLXXXIII.  geftum  .  Rupta  ita- 
que  pax  videtur  anno  CCCLXXXIII.  quo  ea 
Oratio  recitata  ,  eoque  anno  Alaricus  a  Gothis 
Rex  declaratus  ;  ait  enim  ibidem  Ifidorus ,  eum 
vicefimo  oftavo  anno  Regni  defumftum  elTe  ,  an- 
no  nempe  CCCCX.  ut  fuo  loco  oftendam ; 
ideoque  anni  illi  XXVIII.  utrimque  incompleti 
fuere  . 

Non    hinc    difcedam  ,    quin   prius    obfervave-        IH, 
ro  ,   vocem  Romanis.    alins   Imperium  vel    Occi- 
dentale,    vel    Orientale    deiigna/Te .    Athanafius  ^     Ro~ 
in    epift.    ad    Solitarios  ait  ,   Arianos  Liberio  E-  'namx  f'- 
pifcopo    Romano    non    peperciftc  ,    nec    reveri-  ^"'Pcet  • 
tos    fuifle    Romam    Metropolim  effe   Romanis  ,    id 
eft  ,     Imperii    Occideuralis  .  Epiphanius  in  hx- 

refi 


CumCritice  Pagii 


CHRISTr 

381. 


Damasi 


Pap. 


497 

Gratiakt    15. 
Valentin.  6.  Imppp. 
t<  eodosii  j. 


QuiJ  hac- 
refis  quid 
vera      li- 
gio  affe- 
raf . 


f>)  Ta  :tt . 
in  Panegy- 
ric.  Thto- 
do/ii. 

xir. 

QllO  t 

quannque 
bona  f~e- 
cimi  vehat 
fides  ca- 
tholica . 


(b)  Ambr, 

iri  yrda>.l. 
J.de  Spi- 
rituj&nlio. 


♦  obtinuit 


XIII. 


PAGIUS 


ex  noftris :  Vntverfcey  inquit,  Gothorum 
%entes  ,  Rege  defunfto ,  afpicientes  virtu- 
tem  bentgnitttemque  Theodnfii  ,  Romttno 
fefe  Tmperio  dedtderunt  .  Tn  iifdem  etiam 
dtebus  Perfe>  qui  Juliano  interfecJo  aliif- 
que  Tmperatoribus  fccpe  viflis  ,  nunc  etiam 
Valente  in  fugam  afio  recenttjftme  vitto- 
rice  fatietatem  cruda  infultattone  rufla- 
bant ;  ttltro  Conjlantinopolim  ad  Theodo- 
fium  mifere  Le-^atos  ,  pacemque  fupplices 
popofcerunt .  Ttlumque  tunc  fcedus  eft  ,  quo 
univerrus  Oriens  ufque  ad  nunc  tranquil- 
lifftme  fruitur .  Hxc  Orofius .  At  Pacatus 
(  a  )  ,  Perfas  munera  detuliffe  ad  Theo- 
dofium  Imperatorem,  affirmat . 

Quis  hsc  tot  tantaque  confiderans ,  non 
admiretur  ,  quot  mala  hxrefes  invexerint 
in  Orientem,  &  quot  bona  reftitutapoft- 
liminio  Catholica  fides  fecum  attulerit ; 
ut  eodem  ferme  tempore  quo  fcriberet 
Theodofius  leges  pro  Orthodoxa  fide  ad-. 
verfus  hEreticos ,  eodem  e  Gothis  &  P?r- 
fis  vidtoribus  hoftibus  de  ineunda  pace_, 
Legatos  idem  exceperit?  Haec  tam  per- 
fpicua  confiderans  pariter  S.  Ambrofitis, 
fcribens  ad  Gratianum  commentarios  de 
Spiritu  fanfto,  ifta  proefatur  (b  )  :  Etiam 
Conftantinopolis  Jam  verbum  Dei  recepit  > 
&  evidentia  meruit  tui  documenta  judi- 
cii .  Etenim  quamdiu  venena  Arianorum 
fuis  fovebat  inclufa  vifceribus ,  hellis  fi^ 
nitimis  inquieta  ,  murus  armis  circumfona- 
bat  hoflilibus  .  Poftea  vero  quam  fideiexu- 
les  abdicavit  ;  hoftem  ipfum  Judicem  Re- 
gum  ,  quem  femper  timere  confueverat  ,  de^ 
ditum  vidit ,  fupplicem  recepit ;  morien- 
tem  obruit  *  ,  fepultum  pojjidet.  Quantos 
ergo  &  Conjlantinopoli-y  quantos  pojlremo 
toto  hodte  tn  Orbe  mundafti  ?  Hon  munda- 
vit  Damafus  (  Deum  alloquitur)  nonmun- 
davit  Petrusy  nempe  Alexandrinus,  non 
mundivit  Antbrofius  ,  non  mundavit  Gre- 
gorius  :  noslra  enim  fervitia^  fed  tuafunt 
facramenta.  Haec  Ambrofius  ;  quibus  pla- 
ne  &  iltud  innotefcit,  haud  ante  praefeir- 
tem  annum  ipfum  ad  Gratianum  Impera- 
torem  fcripfiffe  duos  Iibros  illos  de  Spiritu 
fancto . 

Porro  hoc  ipfo   anno  haee  fcripta   effe 
ab  Ambrofio  ,    certum  argumentum  eft  , 
quod  meminit  Petri ,  de  cujus  obitu,  ip- 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 

refi  tfi'  fcrbit,  Mtvtent.,  Perfarum  regione  re-- 
licta  ,  Romaniam  invafiffe  ;  &  hxrefi  49.  inquit , 
Conftantinum  literas  adverfus  Arium  mififfe  per 
totam  Romaniam  :  &  denique  Poflidius  in  Vita 
Auguftini  car.  30.  de  Vandalis  Africam  depo- 
pulantibus  loquens ,  eos  Romani^  everfores  ap- 
pellat  .  Ex  quibus  omnibus  liquet,  Romanitno- 
mine  alias  Imperium  Romanum  fignificatum  fuif- 
fe  ;  quo  etiam  nomine  faepius  ab  Idacio  in  Fa« 
ftis  &  ab  Auctore  Mifcella:  in  libris  18.  19. 
20.  11.  xi.  ij.  &  14.  Imperium  Orientis  defi- 
gnatur.  Ulud  tamen  nomen  hidie  acquivocum : 
ut  enim  aniraadvertit  Blondellus  in  iib.  de  Pri- 
rrutu  Ecdefia:  pag.   115.  Myrafus  Jib.  i.  de  ftafu 


fe 


nondum  certior  redditus  elTet  :  nam_. 
Timotheum  nominaffet ,  f}  fciffet  ipfum  in 
locum  Petri  fubrogatum  fuiffe  .  Quod  ve- 
ro  fpeclat  ad  ipfum  commenrarium  do 
Spiritu  fanck>  ab  Ambrofio  ad  Gratianum 
elaboratum  ;  nefcio  quid  fibi  velit  Ruffi- 
nus  his  verbis(c  ):  Ambmfius  fanclus  de 
Spiritu  fanfio  non  folum  verbis  ,  fed  & 
fanguine  fuo  fcripfit ;  obtulit  enim  perfe- 
cutoribus  fanguinem  fuum ,  quem  in  fe  fu- 
dit  ;  fed  a  Deo  ad  alios  adhuc  refervaba- 
tur  labores  .  Haec  ipfe  ;  quem  miror  igno- 
raffe  libros  illos  ,  expofcente  Gratiano 
Catholico  Principe,  fcriptos ,  ab  eo  pri- 
mum  expetitos  ,  avideque  fufceptos ,  qui 
eumdem  Ambrofium  ut  parentem  coluit  , 
&  adverfus  Arianos  ,  ut  ipfe  teftatur  , 
fufcepit  patrocinium .. 

Sed  &  calumnia  Ruffini  ibidem  in  Hie<- 
ronymum  illa  eft,  dum  fubdit  ea  de  caufa 
ipfuminterpretatum  effe  Didymum  deSpi- 
ritu  fancto,  ut  Ambrofii  furta  detegeret: 
fiquidem  longe  ante ,  quam  Ambrofius  in 
opus  incumberet,  illud  aggreffus  fuerat 
S.  Hieronymus  ,  ut  teftatur  litteris  (d) 
ad  Damafum  fcriptis  ex  Oriente  ,  ante- 
quam  Romam  rediiffet :  namin  Orientem 
poftea  nonnifi  poft  mortem  Damafi  rever- 
fus  eft ;  quod  fuo  loco  dicemus  :  ut  plane 
appareataliud  fiiiffe  confilium  Hieronymi 
in  opere  aggrediendo ,  quani  quod  Ruf- 
finus  calumniofe  fugillat» 

Quod  rurfus  fpeclat  ad  felicitaterru 
Theodofii  ex  pietate  comparatam  ;  prae- 
ftat  audire  Pacatum  (  e  ),  quam  feliciter 
fub  pio  Principe  barbari  orbis  Orienta- 
lis  coluerint ,  obedierint,  vel  faltem  ti- 
muerint  Theodofium  imperantem :  Si  qui  , 
inquit  ,.  forte  funt  barbarorunty  qui  non- 
dum  virtutis  tuce  fulmen  excepermt  ;  no- 
minis.  terrore  perculfi ,  &  velut  affiati 
quiefcant.  Tua  enim^  Imperator  >  aufptcia 
non  bce  tantum  gentes  tremunt,  quas  ab  Or- 
be  noflro  filvarum  intervalla  vel  fiumina  > 
montefve  dijlinguunt  tJed  quas  ceternis  ar- 
doribus  inaccejjits  ,  aut  continua  hieme  fe- 
paratas  ,  aut  interfufis  czquoribus  abjun- 
tlas  natura  dijierminat  .  Hon  Oceano  /»- 
dus  ,  nonfrigore  Bojphoranus  ,  non  Arabs 
medio  Soie  fecurus  eft  :  &  quo  vix  perve- 
nerat  nomen ,  ante  Romanum  accedit  Imje- 
R  r  r  riwa 

Religionis  cap.  27.  Malabarise  India:  traflus  po- 
pulos  Romaniam  vocare  teftaiur  ,  regiones , 
quae  alias  Imperii  Occidentis  pars  fuere  ,  quod 
eorum  Lingua  e  Latino  feu  Romano  derivata 
fit .  Sic  Turca?Thraciam  Provinciam  ,  Conftart- 
tinopoli  vicinaro,  Romaniam  feii  Rumeliam  nomi- 
nant  ,  quod  Conftantinopolis  nova  Roma  dicla 
alias  fuerit .  Sic  denique  Itali  antiquum  Ra- 
venna:  Exarchatum  Romandiolam  ,  vulgo  l*  Ro- 
tmgna ,  nuncupant ,  quod  illum  Pipinur  Pon- 
tifici  Romano  tradiderit .  Qii^  variac  fignifica- 
tiones  Hifioricos  legentibus  negotium  faceflere 
poffent . 

A  num. 


Ambrofii' 
libride 
Spiritu 
fancto . 


(e)  Ruffin. 
invetl.  in 
Hieron. 


XIV. 

Confuta- 
tur  Ruffi- 
nicalum- 
nia  in 
Hierony- 
mum . 
(d)  Hieron* 
cpijl.n^ 


XV, 

(e)Pacat. 
in  Panegym. 
ric.  Theed*. 


498 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi 

15 


Pat. 


tium.  Dicam  ne  ego  receptos  ad  fervitium 
Cothos  caftris  tuts  militem,  terris  fuffi- 
cere  cultorem  ?  Dicam  a  rebellibits  Sarra- 
cenis  pxnas  polluti  fcederis  expetitas  ?  Di- 
cam  tnterdiclum  Scytbis  Tanaim  ?  &  im- 
belles  arctts  effe  fugientis  Albani  ?  Quce- 
cumquenatio  barbarorum  robore ,  ferocta, 
numero  gravir  ttobis  umquam  fuit  ;  aut  bo- 
tti  conCulit ,  ut  quiefcat ;  aut  lcttatur  quaji 
amica  ,fi  fervtat »  Perfir  ipfa  Reipubltc* 
noftraz  retro  eemula ,  &  multir  Romanorum 
ducum  famofa  funeribus  ,  quicquid  umquam 
tn  Principes  noftror  inclementiur  fecit, 
excufat  obfequiot  Dentque  ipfe  ille  Rex 
eiur  dedtgnatur  antea  fe  fateri  homtnem  , 
jam  fatstur  timorem  ,  &  in  his  te  colit 
templis  in  qttibus  colitur  ,  tum  legatione 
mittenda  ,  tum  gemmir  ,  fericoque  praben- 
do  :  ad  hoc  triumphalibus  bellis  in  tua  ef- 
feda  fuggerendis  ,  etfi  adhuc  non  eft  fosde- 
ratus  ,  jam  tamen  tuis  culfibur  tributariur 
eft .  Hucufque  Pacatus . 

XVI.  Qui  jgitur  favendo  pietati ,  quam  am- 
plifilmos  inde  proventus  fe  praecoci  mefle 
collegiffecognovit  Theodoflus  Imperator, 
eamdem  magis  magifque  excolere  per- 
feverans ,  paulo  poit  fub  iifdem  Confuli- 
bus  ultima  die  Martii  clericis  ejufmodi  in- 

U)l.x6.deMbt  privilegium  (*): 

ffifeop.&      Umverfor  quos   conftttertt   cuftoder  Ec- 

CUric.  c,   defiarum  effe  ,  vel  fanclorum    locorum  ac 

Jhcod.       religiofir  obfequiir  defervire  ,  nullius  at- 

teMtattonis ■  molejltar  fuftinere  decernimus, 

Quis   enim  eos    capite  cenfos  patiatur  effe 

devindos ,  quos    neceffario    intelligtt    fu- 

pramemorato  cfficio  mdncipator  ?  Dat.  Prid. 

Kal.  April.   Conftantinopolty   Eucberio  & 

Sjagrio  Coff, 

XVII.  Hoc  eodem  anno  menfe  Maji  celebra- 
ta  eft  Conftantinopoli  Synodus  centum_, 
quinquaginta  Epifcoporum  :  ita  fane  So- 
crates,  qui  &  caufam    hujus    indicendae 


GRATIANI      ij» 

Valentin.  6,  Imptp» 
Theodosii    g. 


Synodi  recenfens  htc  ait  (b);  Imperator 
nulla  mora  interpojita »  Conciltum  Eptfco- 
porum  ipfiur  fidem  ampleflentium  convo- 
cat ,  quo  tumfides  Concilii  HtCceni  corro- 
boraretur  ,  tum  Conjianttnopoli  defignare* 
tur  Eptfcopus  .  Ac  quontam  in  fpem  vene- 
rat ,  fe  pofte  Macedonianor  ad  concordiam 
cum  illir  Epifcoptr  qui  erant  ejufdem  cum 
illo  fidei  reducere  ;  Epifcopor  feilee  Mace- 
doniamx accerfivit .  Itaque  in  unum  conve- 
niunt  qui  fidem  tenebant  Confubftantialif  , 
Timotheur  Alexandrtx  Epifcopus,  Hiero* 
folymorum  Cyrillusy  qui  id  temporis  px- 
nttentia  addufiur ,  fidei  Conjubflantialit 
fe  totum  addixerat :  Meletius  autemjam- 
pridem  aderat,  eo  fcilicet  temporcy  quo 
crat  propter  dejignattonem  Gregorii  tllo  ac- 
cerfitus  :  Afcholtus  *  ettam  Tbejfalonicce 
Epifcopus ,  &  alii  complures :  eran  t  omnes 
numero  centum  quinquaginta.  Partis  Ma- 
cedoniance  pritnas  obtinuerunt  EUufius  E- 
pifcopus  Cyzici ,  &  Marctanus  Lampfaci , 
Omnes  illtus  fettce  erant  ad  numerum  tri- 
gintafexy  quorum  mtior  pars  e  civitattbus 
Hellefponti  fuit .  Ad  Conctlium  igitur  con- 
veniunt ,  Euchario  *  &  Evagrio  *  Cojf. 
menfe  Majo ,  Haec  Socrates  .  Porro  Con- 
cilium  hoc  nominatum  efle  Generale ,  ex 
epiftola  Svnodali  ad  Damafum  &  alios  E- 
pifcopos  Romae  ad  Synodum  congregatos 
certum    eft » 

Quod  vero  Socrates  ait ,  diu  ante  ac- 
cerfitum  fuitfe  Meletium  Antiochia  Con- 
ftantinopolim ,  ut  in  throno  Gregorium 
collocaret;  haud  dubium  ante  menrem_. 
Maji  id  fa&um  apparet,  fed  non  ab  uno 
Meletio  ,  verum  ab  ipfa  Svnodo  Epifco- 
porum  ,  quam  &  ad  hoc  fuifle  collcflam  , 
idem  Gregorius  docet  his  jambicis  verfi. 
bus  (  c ) : 

Mala  aufpicatur  hic  mihicelfo  a  throno  ; 

Kam 


Concilium 
Conftanti- 
nopolita- 
num . 

( h  )  Socr. 
I.}.  c.i. 


*  Acho. 
lius . 


*  Euchc- 
rio. 

*Syagrio 


XVIII; 


(  c  )  Greg. 
}iaz.ianjn 
cartnin.  de 
vtta  fua 


PAGIUS 

IV. 

Synodur 
Occumeni- 
ca  Con- 
flantiocfo- 
Htant  • 


V. 

J  Theod». 
flo  indifl* , 


A  num.  XVII.  ad  XXXV.  Synodus  Oecune* 
nica  Conflantinopclitaaa  menfe  Maio ,  ut  habet 
Socrates  ,  celebrata  :  perperamque  Spondanus 
fcribit ,  eam  ad  finem  anni  coaclam  aperte  in- 
telligi  ex  literis  Synodalibus  ,  quibus  Patres  te- 
ftantur ,  eam  convocatam  efTe  poft  Concilium 
Aquileienfe  Nonii  Septembrii  liabitum  ;  cum  E- 
pifcopi  in  ei  loquantur  ,  non  folum  de  Sy- 
nodo  poft  Concilium  Conftantinopolitanum  Oe- 
cumenicum  congregata  ,  fed  etiam  de  ipfo  Con- 
cilio  Oecumcnico;  daiaque  (it  ea  Synodica  an- 
no  fequenti ;  &  dicant  Patres ,  fe  eo  anno  Con- 
ftantinopolim  convenifle  juxta  literas  Damafi  Pa- 
pje  ,  fuperiore  anno  (  currenti  nempe  )  poli  Jqui- 
lcienfe  Concilium  ad  piij/tmum  Impcratorcm  Theo- 
iofium  miifas.  literas  itaque  Damafi  poft  Con- 
cilium  Otcumenicum,  ac  poft  menfem  Septem- 
brem  fcriptac  ,fed  illud  jam  inenfe  Maiocoaclum. 

Porro  haec  Synodus  a  Theodofio  Magno  con- 
vocata  ,  ut  Jiquet  e\  epiftoia  SynoJica  ad  Theo- 
dofium,  qua  Epifcopi  fe  &  ejus  mandatis  ad 
eam  vocatos  teftantur,  &  geftorum  confirma- 
tionem  ab  ipfo  petont.  Prarterquam  quod  So- 
crates  lib.   5«  caP>  8.  Sozomenu^   lib.  7.  cap.  7, 


&  Theodoretus  lib,  s.  cap,  7.  Theodofium  fuac 
Fidei  Epifcoporum  Concilium  convocafle  diferte 
teftantur  ,  aitque  Theodoretus :  Theodcjiut  Epif- 
eopor  duntaxat  Imperii  fui  Conjlantinopolim  jufjit 
anvenire  .  His  adde  Auilorem  Anonymum  Vitac 
Sancli  Pauli  Conftantinopolitani  Epifcopi  apud 
Photium  in  Bibliotheca  codice  157.  Convocat  C»n- 
cilium  pius  lmperator  ,  meditans  &  Macedonia- 
nos  ' conciliare  Orthodoxis  ,  &  cjui  Confuhflantialita- 
tem  profiterentur  .  Denique  fi  Theodofius  Dama- 
fum  confuluiflet ,  is  procul  dubio  Legatos  ad 
h.mc  Synodum  mififlet ,  &  a j  eam  Epifcopos 
Occidentis  convxaflet.  Quare  vi  convocatio- 
nis  folius  Orientis  Synodus  fuit  ,  &  tantumex 
poftfaclo  Oecumenica  extitit  ,  Damafo  ,  totaque 
Occidentali  Ecclefia  hanc  illi  fuo  confenfu  di- 
gnitatem    &   auctoritatem    tribuentibus . 

Hanc    Synodum  per  fe    habitam   non   efle  pro 
Oecumenica ,   ex   epiftola     Concilii    Jtaliae    hoc 
anno   coacli  ad   Theodofium   Imp.   colligitur.  In  Perfeha. 
ea    enim     Epifcopi     inquiunt  :   Nw  »»  Synodo  ea  bita  ncn 
qut     tctitts    Orbis    Epifcopis  videbatur    effe  frsfcri-  *fi  PT0  Oc- 
pta  ,    nihil     temere  flatuendum  effe  cenfuimus .  At  cumcntca  . 
co    ipfo   tempore  ,    qui  Gcnerale    Concilium  decli- 

nn- 


VI. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
381. 


Damasi  Pap. 
*5- 


499 

Gratiani     15. 
Valentin.  6.  Imppp. 
Theodosii  t,. 


Kam  quicqutd  Ortus  Vrttfulum  (  Mgy- 

ptum  cttr.t  ) 
Habebat  ufque  ad  inclytam  Romam  no- 

vam 
Terrx  marifque  ex  intimis  recefjtbus 
(  Qjto  cottcitatum  aelttus  paclo  ,  haud 

fcio  ) 
Cnit  repente  ,  firmet  ut    thronum  mihi  . 
Quos  tnter  unus  ,  vir  erat  pius  admo- 

dttm  , 
Simplex ,  apertis  moribus ,  plenus  Deo  , 

&c. 

dcfcribit  enim    Meletium  Hlis  verfibus , 

quos  fuperius  recitavimus.  Ex  his  quidem 

duo  confideranda  funt  ;  afTerere  in   primis 

Gregorium  ,  hos  F.pifcopos  ad  confirma. 

tionem  electionis  ipfius  convenifTe,  ut  fci- 

licetquod  populus  poftularat  &  Princeps, 

iidem  Ecclefiaftico  ritu  perficerent  ;  dein- 

de  aperte  affirmare ,  eo  tempore,  quo  ifti 

convenere  ,    abfuilTe   Timotheum  Epifccw 

pum  Alexandrinum,  acceffifle  vero  poftea, 

ut  dicemus  ;  atque  adeo  conventum  hunc 

diverfum    fuiffe  ab    illo,    quem    menfe_, 

M-iji  Socrates  6z  alii  colle&um  fuifle  tra- 

dunt,  damnatumque   in  eo  Macedonium 

haerefiarchani  &  alios ;  huncque  licet  hoc 

anno,  ante   tamen  illud  tempus  celebra- 

tum  fuiffe  liquet,  in  eoque  nih.il    pr*ter- 

ca  a&um  eiTe ,   quam   de  confirmation-_> 

ele&ionis  Gregorii,  deque  ejufdem  cathe- 

drae  pofll-flione  adipifcenda» 

XIX.  Sed  quod  Gregorlu<;  ait ,   fe  ignoraflo 

Vocatio     quonam  modo  totius  Orientis  Epifcopi , 

fccrcta  .    utconfirmarent  collatam  fibi  antea  fedem, 

Conftantinopolim  una  convenerint;   puta- 

mus  id  ipfum  latere  voIuiiTe  auctores  Sy- 

rodi,  quod  timuerint ,  ne  f\  fciiTet ,  eve- 

ftigio   folum   verteret .     Caeterum    quod 

JEgypti  Epifcopi  minime  vocati  tunc  fue- 

lint;  id  quidem  jure   fibi  vifi  funt  Anti- 

ftites  vendicafte  ,  quod  illi   nefarium  ho- 

Jnn.  Eccl.  Tom.  V~ 

PAGIUS  navcrant  ,  Con,1antinopoli  qwt  geflifte-  dicuntur  ? 
Kam  cum  cognovijfent  ,  ad  boc  partium  venifk 
Miximum ,  ut  cauf.tm  in  Synodo  ageret  fua-m  , 
quo^  etiam  Ji  iniictum  Concilium  non  fuifict ,  &C« 
Ubi  Epifcopi  Generale  ConciHtim  Conlhntino- 
politauo  opponunt  ,  illudque  sppellant  quod  Ro- 
mx  anno  fuperiori  a  Damafo  ,  ad  M.iximi  Cy- 
nici  caufam  difcutiendam  ,  indiclum  fuerat  .  Quod 
cum  Orient.iles  Epifcopi  detredtafTent  ,  iterum 
hoc  anno  Italia:  Epifcopi  poft  Aquileienfe  Con- 
cilium ,  Theodofium  Imp.  rogarunt,  ut  Romae 
Generalis  Synodus  Orientalium  fimul  &  Occt- 
dentalium  congregarefur  .  Ad  quam  convocati 
a  Damafo  Epifcopi  Orientales  ,  moram  fuarn 
Conftantinopoli  cxcufarunt  ,  quol  ob  fuarum 
Ecdefiarum  difcrimen  in  Oriente  detenti ,  Ro. 
mam  proficifci  non  poiTent ,  temporis  anguftias 
infuper  caufati :  agnofcentes  nihilominus  Roma. 
ni  Pontificis  aucloritatem  ,  qua  eos  ad  fuum  Con- 
cilium  jure  convocabat,  ut  legere  eft  in  illorum 
epiftola  Synodica  . 
VII.  Neque  Baronii  rationes  in  contrarium  urgent . 

Nam   Codices  MSS.  quos  cjtat ,  ante    oclavum 


minem  Maximum  fcelerate   admodum  in 
Ecclefiamcreatum  Epifcopum  intrufilfent. 
Accidit  vero,  ut  cum  tot  tanrique  in  unum  r^mafus 
conveniflent  Epifcopi,  de  Macedonii  hae-  ^7he?" 
refiarchne  damnatione  in  Svnodo  ageretur;       ,     "* 
placuifle  in    primis   ld    Damafo  Romano  pro  pfeu. 
Pontifici  ,  ipfumque  de   his    egifle    apud  te . 
Thcodofium  Imperatorem  ,  jure  opinari  li- 
cet,   quod  fexta?  Svnodi  Afta  ope   Dama- 
fi  atque  favore    Theodofii   id    faclum  te- 
ftentur  his  verbis  (  a  )  :  Macedonius  Spiri-  (a)  Sexr. 
tus  negabat  Deitatem   &  Dominum,   eum~  Syn.  j.l. 
que    confervum  prxdicabat :    fed   maximus  «8. 
Theodofius  Imperator ,  &  Dama Cus  fidei  ad. 
amas  obfliterunt  ;  qvotum  folidam  mentem 
aggrejjtones  atque  conflttlus  nuUattnus  fau- 
ciarunti  &c .  Haec  ibi .  Sed  hujus  quoque 
veritatis  vetera  reperiuntur  Romanoe  Ec- 
clefiae  monumenta  ,  quibus  res  geftac  Da- 
mafi  detribuntur  ,  quae   in  eadem  Eccle- 
fia  Romana  publice  recitari  folebant  :  ex- 
tant  ipfa    in    noftra  bibliotheca :    fed  ne_* 
domefticos  teftes  citare  videamur;  haben- 
tur  eadem  in  fcripto  codice  pervetufto  Va- 
ticans  bibliothecB,  necnon  in  alio  S.  Ma- 
i\x  Majoris,  in  quibus  haec  fcripta  legun- 
tur  :  Sententiam  de  damnatione  Macedonii 
&  Eunomit   Damafus   confirmari  pracepit 
etiam  in  fancla  fecunda  Synodo  ,   qu<e  prx- 
cepto  &  aucloritate  ejus  apud  Conflanti-. 
uopolim   celebrata    efl  . 

At  quifnam  de   his   p^tuerit    dubitare  ,       xk. 
cum  conftet    abfque  auftoritate   Romani  N 
Pontificisejufmodi  Svnndos  con°regari  mi-  ,,™J>°' 
nime  Iicuifle?    cujus  quidem    vetens  ob-  dus  a^i 
fervantiae  probatum    anrquitus  ufum  Lu-abfqjeRo« 
Centius  Apoftolica?  fedis  Vicarius  in  Con-  mmoPon. 
cilio  Chalcedonenfi  libera  voce  his  verbis  l'ficc. 
teftatus  eft  (  b  )  :  Judicii  fui  ipfum ,  nempe 
Diofcorum ,   necejfe  efl  reddere  rationem  ;  {h)  93",f'7, 
quia  cum  nec  perfonam  judicandi  haberet ,  ^*  c    ' 
fubrepfit ;   &  Synodum  aufus   efi  facere  fi. 
ne  auftaritate  fedis  Apoflolicce;  quod  ri- 
R  r  r    z  te 

Ecclefiae  feculum  exarati  non  videntur  ,  &  non  x0„;„dl, 
poteft    non  efle    fufpeiSa    ac    dubia    Codicum ,  qx  xDli. 
licet    pervetuftorum  ,    ftdes  ,   quibus   veterum  0-  marQt 
mnium    Hiftnricorum,    &    ipfius  epiftola:  Syno- 
dicae    a    Parrfbus  Conftantinopolitanis    ad   Theo- 
dofium  Imp.   dafae  auclorit.is  refrsgitur  .    Dein- 
de    ex    aucloritate    fextaf    Synodi ,    qua    dicirur 
Theodofium ,  &  D.imafum   Macedonio  obftifiTe, 
non     fequitur  ,     hunc     Concilium    Couftantino- 
politanum    convocalTe ;    cum   in    Concilio     Ko~ 
mano    ejus  hjrrefim    anathem.ite     confTxerft  ,  & 
quas    Conftantinopoli  contra    eam    decrerafunt, 
affenfu   fuo    firmarit  .   Denique    regnl«    quidem 
Ecdefiafticae   Synodos   ficere  ,   &   decreta  in  Ec- 
clefiis    fancire    abfque    Romanorum    Pontificum 
audloritate    vetant  ;   fed    non   prnhibent  abfque 
ejus  auftotitate   N.itionales  Synodos ,   vel  totius 
etiam    Orientis  Concilia  convocari  ,  quar    Oecu. 
menica    quidem    non   erunt   vi    convocationis  ab 
Imperatoribus,    Patriarchis  ,   vel  Metropolitanis 
faclse;  eorum   tamen   aucloritatem  confcquentur, 
fi  Romani    Pontificis   &     totius    Occidenralis  Ec- 
clcfiae    aflcnfus  acceflerit ,   ut    jam   diximus. 


500 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
j8i. 


Damasi   Pap. 
*5« 


Gratiani     1%. 
Valentin.    6.  Imppp. 

ThEODOSII       3. 


'•9 


XXI. 


te   numquam  failum  eft ,  nec  fieri  Ucuit . 

Ira  ipfe;    fed  de  his    effe  regulas    Eccle- 

fiafticas  &  Patrum  inftituta  ,  Pafchafinus 

Legatus  addir  .    Teftatur  &   ipfe   Dama- 

**\DT>/1  fus  («)  ,  nullius    effe   momenti  decreta_. 

rilpifc.  '  Svnodi ,  cui  ipfe  per    fe  vel  per  Legaros 

Hlyr  apud  affenfum  non  prxbuiffet.  Confirmat  id  So- 

Theod.l.i.  crates  (  b)  ,  prohibereque  ait  Ecclefiafti- 

«"•*•■■  cum  canonem,  ne  decreta  abfque  fenten- 

(b)Socr.    tia  Romani  Pontificis   in   Ecclefiis   fanci- 

;.x.  c.15.    rentur  :  quod  &  Sozomenus  pariter  (c) 

<f)S8z.o.   atteftatur  .  Sed  ad  Gregorium  redeamus. 

/.3.C.9.      Ipfe  quidem    fic  dicir ,  fe  nefcire  ,    quo 

.     ris     VOCarire  convenerint   Orientales   Epifcopi 

ImP!voca-  Conftantinopolim  ad    fui    in    eam   fedem 

ti  Epifco-  promotionem  ,  quod  res  (  ut  diftum  eft) 

pi .  fecretior  ageretur:  conft.it   tamen  eofdem 

litteris  Imperatoris  convocatos  :  teftantur 

enim  id  iidem  ipfi  qui  convenerunt  Epi- 

(d)  Apud     fcopj  m  fua  jpforum  epiftola  Synodali  (d) 

Tbeod.l.s.  acj    Epifcopos   Occidentales  ;' aflfirmatque 

id  ipfum  Johannes  Chrvfoftomus  in  ora» 

tione  dicla  in  laudem  Meletii  . 

Interalios  autem  infignes  Epifcopos  O- 
.  rients,  qui  Conftantinopolim  venerant, 
N^Tmis5  fuit  Gregorius  Nyiienus  fiater  fanfli  Ba- 
vtnit^ad  fil»  >  qui  &  fecum  attuiit  libros  a  fe  fcri- 
Synodum.  ptosadverfus  Euncmium,  quos  legit  Gre- 
gorio  Nazianzeno  ,  noftroque  Hieronymo  , 
(c)  Hitron.  qU;  tunc  r  ut  diximus  )  agebat  (  e)  Con- 
dc  Script.  ftantinop3ii  ,  auditor    Gregorii    perfeve- 

Cre'or  ranS :     nOS   eTi)m    feCUl"    Vexit    'Pfe     Nvfle" 

Kyle»'.  nuscommentarios,  quod  perfenfiffet  con- 
vocatos  Epifcopos  poft  promotionem  Gre- 
gorii  Nazianzeni  in  Epifcopatum  Conltan- 
tinopolitanum,  adverfus  hxrefim  Mace- 
donii  &  Eunomii  conventus  agitaturos  ; 
licet  &  ipfe  teftetur  primam  caufam  hu- 
jus  cogendae  Synodifuiffe,  ut  Ecclefia  fuo 
traderetur  Epifcopo:  id  enim  inlinuat  in 
oratione  tunc  habira  in  funere  Meietii 
(/;  Extat  (  f)y  cum  ait  ejus  adventus  Conftantino- 
apudsur.   poiim  ,i[am  fuiffe  caufam,  ut   fponfarru, 

t.i.die  iz,    %         r  1        _ 

Febr.  fponfo  traderet . 

XXII.  Interfuerunt  huic  Synodo  poft    Grego- 

_.  .,  rium  alii  complures  ex  confefforibus  ;  qui 

•  ?w£'  tempore  perfecutionis  Valentis  Imperato- 

res*hujus  ris  exihum  palii  fuerant,   ut    ipie  Mele- 

Concilii .  tius  inter  primos  adnumerandus  ,  &  alii  , 

quos  complexa  eft  Theodofii  conftitutio, 
quam  fuo  lcco  inferius  recitabimus.  Ve- 
rum  &  prsefto  fuerunt  p!ures  ex  illis ,  qui 
antea  ,  Valentis  tempore,  pulfis  Orthodo- 
xis  ,  Arianorum  favore  ,  vacantes  fedcs 
acceperant :  hi  enim  tempori  infervien- 
tes ,  fub  Catholico  Imperatore  aeque  Ca- 
tholicae  fidei  defenfores  fe  prsbuere  ,  cum 
antea  vel  gratia  ducum  exercitus ,  vel  fa- 
vore  aliorummagiftratuum  inEpifcopatum 
omnino  licet  indigni ,  nihilominus  irrcpfif- 
fent ;  de  quibus  omnibus  fufius  ipfe  Gre- 
gorius  Nazianzenus  inferius. 

XXIII.  Quod  autem  pertinet  ad  rerum  in  Sy- 
nodo  geftarum  ordinera ;   errore  quidem 


lapfi  mihi  videntur  Socrates  (.?)»  atque  (g)  Socr. 

Sozomenus  (  h  ) ,  qui  poft  creationem  Ne-  /.$.  r.8. 

dtarii  tradunt  tranfa&as   fuiffe   in  Synodo  ,h)  Seztt 

controverfias ,  actumque  de  perperam  fa-  /.7,  ,.3. 

cta  electione  Maximi&  aliis,  quae  i"  hac 

Synodo  ftatuta    effe    reperiuntur .  Narru 

quo    modo  id    potuit  accidiffe  ,  fi  teftifi- 

catione  Gregorii  Nazianzent   (  ut  fuo  lo- 

co  dicemus  )  fatis    aperte    conftat ,  poft 

abdicationem  ipfius  Gregorii  ante  eleftio- 

nem   Neftarii,  qui  prudentiores  erant  in 

Svnodo  Epifcopi  ob  indignum  facinus  pro- 

tinus  feceftiffe  ?  Rurfum  vero  quo  modo 

non  prioris  Synodi  tempore  de  his  aftum 

effe  dixerimus,  fi  Meletius ,  qui  ante  ab- 

dicationem  Gregorii  mortuus  eft  ,   ipfi  Sy- 

nodo  reperitur  effe  fubfcriptus?  Nos  er- 

go  concinnum  magis  ordinem   rerum  ge- 

ftarum  in  Synodo  profequemur  firmiori  ra- 

tione  fubnixum.  Qui  igitur  omnes  convo- 

cati  Conftantinopolim    fuerunt  ,  vt   Gre- 

goriofedem   Conftantinopolitanje  Ecclefise 

ftabilirent;  antequam  id  agerent ,  aggreffi 

funt  Maximi  caufam   pertraflare,  qui  ad- 

verfus  Gregorium  fedem  erexcrat ,  ordina- 

tus  ab  jEgvptiis    Epilcopis  ejus  fedis  An- 

tiftes,&  Epifcopales  lbidem  funcliones  ad- 

miniftrarat ,  utpote  qui  aliquot  ordinaffet, 

&  in  clerum  ejus  Ecclefiae  adfcivilfet . 

Percognita  itaque  fuit  in   primis,  exa-     XXIV. 

minataque  caufa  Maximi  :    judicialis  enim  Pnmum 

Ecclefiafticus  ordo  id  exigebat  ,  ut  ante-     . Ma,*'* 
,-,,..  b  ,,  •        mi  ordi- 

quam   m  fede  legirimus  collocaretur  An-  n3t;one 

tiftes  ,  ejus    qui    primo    fuerat  perperam  a<51um. 

ordinatus  ,    caufa    Maximi    traftaretur  . 

Quamobrem  praepoftero  plane  ordine  cum 

Tneodoretus   (/),    tum  Sozomenus   (k)  <')Thcod. 

poft  Neftarii  etiam  creationem  ,  qui  fuc-  !'7' f"8, 

celfit  Gregorio,abdicationem  a  Svnodo  fa-  '*  )Sozo. 

flam  Maximi  collocant.  Cseterum   de  eo-  L7-c-9- 

dem  Maximo  conftat  S.  Synodum  in  eam 

fententiam  abiiffe  ,  ut  communi  confenfu 

declararet,  eum  nec  fuiffe,  neque  effe  E- 

pifcopum,  clericos  item  ab  eodem  ordi- 

natos  omnis  Ecclefiafticae  funftionis  &  mu- 

neris   expertes  vacuos  abire  debere  :  hxc 

Sozomenus.  Addit  Theodoretus ,  eumdem 

Maximum   hserefis  Apollinaris    feftatorem 

quoque  fuiffe  convicium  ,  ob  idque  etiam 

Ecclefiaftica  communione  privatum  ;   fed 

alii  id  poftea  .  Svnodi  vero  canone  quar- 

to  de  damnarione  Maximi  ita  decernitur:  0  .,  , 

Qtiod  ad  Maximum  Cynicum  attinet,  &  ^\     e" 
ea  quce  tlhus  tempore  inbonejte  ,    tnaecen-  j^axj. 
ter  ,  ac  fiagitiofe    Conftanttnopoli  acctde-  mum, 
rttnt  ;  decrevimut ,   ac   cenfutmus ,  Maxi- 
nmm  neque  Epifcopum  fuiffe  ,  aut  efje  ;   ne- 
que    eos   qui  ab    eo    in  quocumqut    pradu 
Ecclefice  ordinati  funt ,  clericos  vel  futjje  , 
vel  ejfe   debere :    omnibus    bis   qu<e   ctrca. 
ipfum9  vel  ab  ipfo  acla  funt ,  improbatts 
ac  refciffis  • 

Eje&o  igitur  ab  Ecclefia  Maximo  ante     XXV. 
perperam  intrufo,  ccetuque  Fidelium  in- 

ter- 


Cum  Critice  Pagii . 


Chkisti 

381. 


JjAMAS!     Pa'P. 

15- 


Gratiani 

Valentin. 
Theodosii      3 


501 

6.  Imtpp. 


Gregorius 

confirma- 

tur  Epii'- 

copus 

Conftanti- 

nopolita- 

nus  . 


(a)Crcg. 
Kazian.tn 
cartnin.  dc 
vitafua  . 


XXVI. 


Iditum  in 

Synodo 

Conftanti- 

nopolita- 

na  voKi- 

men  Occi- 

dentalium. 


(  b  )  txtat 
t. 1  .Concil, 
in  Damaf. 


(  c )  Theod 
/.$.  r.n. 


terdiclo ,  communi  Patrum  calculo  pro- 
bata  confirmataque  eft  elerftio  Gregorii 
Nazianzeni  :  cui  enim  debebatur  meflis  , 
nifi  qui  feminarat;  cuive  domus  ,  nifi  qui 
cum  eam  dirutam  inveniflet,  Jedificarat?  Id 
vero  pergratum  Deo  ,  id  hominibus  verae 
religionis  cultor  bus  jucundum  ,  id  dcni- 
queacceptum  fcienre<;  Imperatori,  omnes 
Epifcopi  mox  lana  citaque  nulla  cun<5ta- 
tione  praspedita  dc  fede  Gregorii  tulere 
furfragia;  folus  ipfe  maerens  tunc  crat  & 
lugens  ,  ut  declarat  illis  vcrfibus  (*  ): 

Sacris  me  collocant  bis  fedibut 

FlenteiNy  gementemy  &c» 

Addit  enim  ,  fc  una  illa  caufa  permotum 
acquievilfe,  ut  diftldentes  in  Ecclcfia  E- 
pifcopos  fimul  pacc  concifaret:  quod  & 
perficere  curavit ;  nam  in  diccndis  fen- 
tentiis  in  Svnodo  nonnifi  paci  confuluit : 
de  pace  cnim  tunc  egrcgiam  habuit  con- 
cionem ,  adjecir  &  alia  ,  de  quibus  fuo 
loco  dicluri   fumus. 

Dato   jam    obfirmatoque    in    Ecclefia_. 

Conftantinopolitana  Gregono  Epifcopo, 

fublatoin  hunc  modum  fchifmate,  ad  con- 

cordiam   unitatemque  omnibus  una  reda- 

«ftis  ;  jam    de  his  quae  fperfrarenr  ad  fidem 

Catnolicam  acliratum  eft  inter  Patres  .  Hoc 

namque  ordineSynodum  progreflam  efie, 

dcclarant  ejufdem  Concilii  litterae  ad  Theo- 

dofium  data?,  inferius  defcribenda? .  De  fi- 

de  igitur   tractaturis   Patribus    exhibitum 

fuiire  volumen  Occidentalium  ,  ejufdem... 

Synodi  canon  quintus  fignificat.  Atquod- 

nam  Scriptum  per  illud  voirjmen  Occiden- 

talium   intelligendum   fit ,  explorandum_. 

e(t .   Ad  quod   aifequendum ,  illud   confi- 

.  derandum:  cum  in  diclo  canone  compro- 

bari  dicatur  cum  eo  volumine  etiam  fidem 

Antiochenorum  unam  fubftantiam  in  per- 

fonarum   Trinitate  confitenrium  ;    in  eam 

fententiam  adducimur  ,  ut  nihil  aliud  per 

volumen  Occidentalium.Patres  intellexe- 

rint,  quam  profefiioncm  illam  fidei  a  Da- 

mafo  ex  Concilio   Romano  (b)   fcriptam 

ad    Paulinum    Epifcopum  Antiochenum, 

quae  continet  anathematifmos  adverfus  o- 

mnes  haerefes  tunc  temporis    Orientalem_. 

Ecclefiam  potiifimum  infeftantes  :  recitat 

eam  Theodoretus  (  c  ),    fed    perperam_. 

mutato  titulo,  cum  loco  Paulini  Epifco- 

pi   Antiocheni  appofuerit  ipfe  Paulinum 

Epifcopum  Thefialonicenfem  :  quod  ,  cum 

<ie  eadem  fcriptione  egimus ,  fuperius  di- 

clum  eft.  Rurfum  vero  ipfum  errafle  di- 

ximus  ,  cum  eam  fuo  locominime  ponit, 

poft  Concilium  Conftantinopolitanum  col- 

locans  ,  quam  conftat  fcriptam  efTe  ex  Ro- 

mana  Synodo  fuperius  recenfita  :  nam  quo 

modo  potuit  ea  Damafus  fcripfiffe  ad  Pau- 

linum  Epifcopum  Antiochenum  ,  quem  (  ut 

demonftrabimus  fuo   loco )    liquet    tunc 


una  cum  Damafo  proefentem  fuifle  Roma- 
noCmcilio?  Ex  volumine  igitur  illo  Oc- 
cidcntalium ,  nempeDamafi,  cliciramefle 
pleniflimam  de  Spiritus  fancti  divinitate 
alfertionem  in  Svmbolo  in  hac  Synodo  in- 
ftituto  collocatam ,  omnes  qui  eam  lcgent , 
intelligent :  ut  non  mirum  fit,  fi  de  his 
quse  ad  fidem  fpe-tant ,  Damafus  Oecu- 
menicam  hanc  voluerit  Svnodum  nomina- 
ri,  in  qua  quid  Occidens ,  quid  Oriens, 
quid  univerfa  demum  Catholica  Ecclefia, 
ipfeque  prsrertim  Romanus  Pontifex,quid 
de  Spiritu  fan6to  ientiendum  eflet ,  pa- 
ribus  votis  ,  unaque  fententia  cdidc- 
runt . 

Quod  vero  Patres ,  qui  eidem  Conftan- 
tinopolitano  Concilio  prxfentes  fuerunt, 
optime  fcirent  Antiochenoscommunicatio- 
nis  Paulini  recepiffe  a  Damafo  fidei  pro- 
feflionem;  haud  potuerunt  eordem  com- 
municntes  cum  Damafo  Romano  Ponti- 
fice  non  recipere  .  Quarrobrem  ad  tollen- 
dam  omnem  fchifmatis  fufpicionem,  fe  eos 
recipere,  publica  arreftatione  decernunt, 
cum  ej  ifmodi  in  eadem  Synodo  canonem 
ftatuerunt. 

Qttod  ad  volumen  attinet  Occidenta- 
lium  ;  etiam  eos  qui  funt  Anttochia ,  ap- 
probavin.us  ,  un.tm  confitentes  Patrts  & 
Filti  &  Spiritus  fancli  dtvinitatem.  Haec 
canon  in  libello  Synodicarum  conftitutio- 
num  (  d)  ,  necnonapud  Theodorum  (e), 
fed  paulo  diverfe.  Sic  igitur  ex  his  p!a- 
neintelligis,  ita  divifos  fuilfe  inter  fe  Chri- 
ftianos  Catholicos  Antiochc-nos  ,  ut  tamen 
id  fieri  abfque  fchifmatis  labe  contigerir  : 
qua  eriam  conditione  ea  divifio  perfeve- 
ravit  in  pofterum . 

Prserer  autem  Damafi  volumen  fidei , 
cognitum  pariter  fuit  in  hoc  eodem  Con- 
cilio  atque  ab  omnibus  abfque  cunclatio- 
ne  receptum  Nicaenum  fidei  Symbolum : 
Sed  cum  in  eo  parcius  de  divinitate  Spi- 
ritus  fancli  aftum  fuiifet,  eo  quod  nulla 
tunc  hxrefis  ei  adverfaria  emeriiflbt  ;  pla- 
cuit  S.  Synodo  de  Spiritus  fan<5ti  divinita- 
te  addere  aliqua  (ut  olim  de  Filio  inNi- 
caeno  Concilio  faclum  fuerat )  quibus  ad- 
verfus  omnes  haereticos  ejufdem  Spiritus 
fancli  una  eademque  cum  Patre  &  Filio 
divina  fubftantia  prsedicaretur  ,  idemque 
Dominus  diceretur  ,  quem  fervum  ciTe 
impii  blafphemabant  hxretici  ;  fcriprum 
namque  fuifle  in  hac  Svnodo  a  Patribus 
libellum  fidei  ,  iidem  ipfi  teflati  funt  in 
epiftola  fequenti  anno  data  ad  Damafum 
&  alios  Epifcopos  qui  Romx  convene- 
rant,  his  verbis  (/)•'  De  bts  plentorem 
cognittonem  animis  poteritis  perctpere ,  fi 
libellum  Conctlio  Anttocbite  convocato  de 
fidei  dectfione  editum  ,  &  eum  etiam  qui 
fuperiori  anno  a  Concilto  gemralt  compo- 
fitus  eft,  legere  placuerit  :  tn  qttibus  tum 
fidem  nojlram  uberius  expofttimus  ,  tum-. 

ba- 


xxvir. 


(d)  Conc. 
Conflant. 
1.  r.5. 

C  e  )  Thco. 
in  Nomo- 
can.Pbotif, 


xxvnr. 

De  divt- 
nitate  Spi- 
ritus  fan- 
<fti  patrei 
dec«r- 
nunt  • 


(f)   Apui 
Thcod.i.s» 


5oz 


Anriales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
381. 


Dam 


ASI   PAP, 

15« 


Gratiani    15. 
Valentin.  6.  Imppp, 
Theodosh    3, 


{  * )  N/- 

ceph.l.i  1. 

0-1  ii  , 

(b)  Con- 
Cil.Chzlcc 
(lon,  AB.x 


Symbo- 
lum  Con- 
cilii  Con- 
ftantino- 

poiiuai « 


(c)  Rttffbt. 

in  expeji- 
tion.  i» 
Symbol.  in 
princ. 


(d)Con- 
cil.  Tolet, 

XXX. 


f# )  Apud 

TheoJ.l.5. 

f.<>. 


.  harefibus  nuper  excogitatis  anathema  fcri- 
ftis  proditum  denunciavimus  .  Hxc  ibi . 
I'orro  ipfum  libellum  fidei  *  five  dixeri- 
mus  Symbolum  fumma  deliberatione  fan- 
dtorum  Patrum  examinatum  ,  atque  de- 
cretum,  tradunt  (a  )  fcriptum  fuiffe  a  S. 
Gregorio  Nvffeno  Epifcopo;  quod  fic  fe 
habet  recitatum  in  ConcUio  Chalcedonenii 
(  b),  his   praemiffis: 

Santla  fides  ,  quam  expofuerunt  fantli 
centum  quinquaginta  Patres  ,  confona  efl 
fantlce  &  magna  Kicance  Synodo  . 

Credimus  in  unum  Deum  Patrem  omni- 
potentem ,  fafiorew  cceli  &  terra  ,  vifi- 
btlium  &  invifibilium  .  Et  in  unum  Domi~ 
num  Jefum  Cbriflum,  Filium  Dei  unigeni- 
tum  ,  &  ex  Vatre  natUm  ante  facula-r-Deum 
de  Deo  ,  lumen  de  lumihe-%_L\£icm'  verumde 
Deo  vero  ;  natum,  non  fatluni ;  homoufion 
Patri  (  hac  efi  ejuCdem  cum  Patre  fubflan- 
tia  )  per  quem  omnia  fafta  funt .  Qui  pro- 
pter  nos  honiines  &  ttofiram  falutem  de- 
Jcendit  :  Et  incarnatus  efl  de  Spiritu  ftn- 
t~lo  &  Maria  virgine  humanatus  efl  :  Et 
(rucifixus  pro  nobis  fub  Pontio  Ptlatoy 
&  fepultus  :  Et  tertia  die  refurrexit:  Et 
afcendit  in  cmlos  ,  fedet  ad  dexteram  Pa. 
trtt  :  Et  iterum  venturus  efl  cum  gloria 
judieare  vivos  &  mortuos ;  cuius  re- 
gni  non  erit  finis :  Et  in  Spiritum  fan- 
clum  Dominum  &  vivificatorem ,  ex  Pa~ 
tre  procedentem  ,  cum  Patre  &  Filio  coa- 
dorandum ,  &  conglorificandum  ;  qui  locu- 
tus  eflper  Prophetas  .  In  unam  Catholicam 
&  Apofiolicam  Ecclefiam  .  Confitemur  «- 
ttum  baptifmum  in  remifftonem  peccatorum  : 
Et  expeffamus  refurreftionem  mortuorum  ; 
Et  vitam  venturi  faculi .  Amen  ;  Subdi- 
tur  ibi  :  Omnes  reverendijjimi  Epifcopi 
clamavemnt :  Hac  omnium  fides  ;  hcec  Or, 
•fhodoxorum  fides  :  omnes  fic  credimus  . 
Idem  reperitur  apud  Latinos ,  diverfa  ta^ 
men  tranflatione  ,  &  cum  illo  additamen- 
to,  FILIOQUE  ;  quod  quando,  quave  ocr 
cafione  appofitum  fuerit,  fuo  loco  di<5tu, 
xi  fumus .  Ut  autem  in  Occidente  infra 
facrorum  folemnia  caneretur ,  recentior 
ufus  fuit,non  autem  (  ut  aliqui  putant) 
ex  Damafi  Papae  decreto:  nam  auclori- 
tate  Ruffini(c  ),  qui  his  temporibus  fcri, 
bebat ,  liquet  nullum  aliud  RomanamEc-. 
clefiam  noviffe  in  facris  ritibus  ,  quam  Sym- 
bolum  Apoftolicum  .  Tantum  namqu?_i 
abeft  ut  id  Damafo  tribui  poffit,  ut  quod 
careret  hac  confuetudine  Occidentalis  Ec-, 
clefia»  Toletanum  (d)  tertium  Conci-, 
lium  eum  fe  profiteatur  ab  Ecclefia  O- 
rientali  accipere  velle  Iaudabilem  ufum , 
Poft  fcriptum  libellum  fidei  ,  confecu- 
tam  efle  in  Synodo  communi  omnium  Pa- 
trum  fententia  damnationem  haerefum  ,  de, 
creto  edito  ,  eorum  epiftola  ad  Damafum 
fcripta  teftatur  (  e)  .  Illum  vero  ipfum 
tunc  eade  reab  iifdem  Patribus  fancitum 


canonem  hic  fubjicimus,  qui  f\c  fe  habet(/)  • 
}ie  rejicitory  reprobitorve  fides  trecento- 
rum  decem  &  oilo  Patrum ,  qui  in  Kiccea 
Bitbynia  convenerunt  ;  fed  maneto  ea  fir. 
ma  ac  rata  .  Et  extrema  execratione  ac 
deteflatione  damnator  omnis  hcere/is ,  per- 
verjave  &  impia  opinio ,  pracipue  Euno- 
mianorum,  five  Anomceorum  ,  item  Ariano- 
rum  ,  five  Eudoxianorum  ,  item  Semiaria- 
norum  yfive  Pneumachomachorum ,  Sabellia- 
norum  ,  Marcellianorum  ,  Pbotinianorum  & 
Apolltnarianorum  .  Hxc  canon.  At  nort-» 
tantum  ha»refes,  fed  eorum  auclores  no* 
minatim  in  hac  Synodo  fuiffe  damnatos  , 
omnes  aeque  confentiunt. 

Quod  autem  hoc  eodem  canone  damna- 
ti   fcribantur  hoeretici  Eudoxiani  ,  ita  di- 
cti  ab  Eudoxio   Epifcopo  Conftantinopo- 
litano,  de   quo  fuperius  ;  cum  iidem  de- 
fierint   Eudoxiani   nominart  ,    redaftique 
effent  unde  exierant  ,   in  claffem  Ariano- 
rum ;  accidit  ut  pofteris  obfcurum  reddi- 
tum  fuerit  Eudoxti  quoquenomen.  Inde- 
que  eft  quod    S.  Gregoritis  ( g)  ita   fcri- 
bit   ad  Eulogium    Epifcopum    Alexandri- 
num:  Praterea  idem  frater  nofter  ,  nem- 
pe  Cyriacus  Epifcopus  Conftantinopolita- 
nus,  omnia   in  fuis  Synodicis   catholice  , 
Deo   autJore ,    locutus  efl  ,   quemdam  vero 
Eudoxium  dtmnavit ,  quem  neque  in  Syno- 
dis  damnatum  invenimus  ,  neque  a  decef- 
foribus     eius     in    fuis    Synodis     reproba- 
tum .    Et  canones  quidem  Confiantinopoli- 
tani  Concilti   Eudoxitnos  dammnt  ;      fed 
quis  fuerit  eorum   autlor  Eudoxius  ,  mini- 
me  dicunt .  Romana  autem  Ecclefia  eofdem 
canones  vel  gefta  Synodi   illius  hatlenut 
non  habet ,  nec  accipit ;  in  hoc  autem  eam- 
dem    Synodum    accepit ,  quod  esl  per  eam 
contra  Macedonium  definitum .  Reliquas  ve~ 
ro  hcerefes  ,  qua   illic  memoratce  funt  ,  ab 
aliis  jam  Patribus  damnatas  reprobat .  De 
Eudoxianis  vero   nihil    hatlenus  agnovit  . 
Jn  hiftaria  autem  Sozomeni    de  quodam  Eu- 
doxio ,    qui  Conflantinopolitana    Ecclefice 
Epifcopatum  arripuijfe  dicitur ,  aliquanar- 
rantur ;   fed  ipjam  quoque  hifioriam  fedes 
Apoflolica  recipere  recufat,  quoniam  muh 
ta   mentitur,    Haec  Gregorius  .  At  pneter 
Sozomenum  ,  a  pluribus  antiquioribus  Pa- 
tribus  Eudoxium  nefandae  hserefis  infama- 
tum  atque  conviflum  fuiffe,  quae  diclafiint 
fuperius  manifefte  declarant.  Sed  ex  Gre- 
gorii  verbis   jacturam  paffa  effe  Romana 
archivia  fignificantur ,  in  quibus  de  rebus 
impie  ab   Eudoxio  geftis  &  ejtis  damna- 
tione    nihil    praeterea    reperiri   daretur  , 
quam  quae  a  Sozomeno  fcripta  eflfent.  Cur 
autem  faftum  fit,   ut   canones  Conftanti- 
nopolitani  Concilii   apud  Occidentales  in 
fufpicionem    adducli    fint,    ut   eos     nec 
vellet    habere,    nec     recipere  ;    dicemus 
poftea    id  accidiffe  impoftura    Grsecorura 
quorumdam   veris    falfa    mifcentium. 

Quod 


(f)  Fx  U» 

bello  St- 
nodic. 
Confl.  t.t. 
Concil. 

Probatur 
fides  Ni- 
cina, 

damnan- 
tur  hxre- 
fes. 


XXXI. 


(i )  Oreg. 
1.6.  ep.i$. 


Cum  Critice  Pagii. 


5°3 


Christi 
381. 


Damasi 
'5- 


Pap. 


XXXII. 


(  a  )  Secr 
t.%.  08. 

Eleulfi  ' 
hTr^tici 


Quod  ad  Semiarianos,  dc  quibus  faepe 
fuperius,  damnatos  hoc  eodem   Concilio 
pertinet;  adbuc  fuperftitem  fuiffe  eorum 
antefignanum  Eleufium  Epifcopum  ,  &  ad 
Synodum    convocatum  ,    tradit    Socrares 
(  a  )  ,  cum  ait :    Ab   Imperatore  itaque  & 
Eptfcopis,   qui  eamdem  cum   eo  fidem  am- 
plexabantur  ,  modts   omnibus   laboratum_+ 
futt ,  ut  Eleufium  cum  fttis  ad  concordiam 
obftinatio.  fidei  addueerent ;  ettmque  non  folum  lega- 
ttonist  qu.tm  Eujlathius  ,  &  alii  cum  illo 
eorum  nomine  ad  Liberium  jamdudum  Ko- 
manum  Epifcopum  obierant ,    in   memoriam 
redegerunt;  verttm  etiam  quod  cum  multo 
ante ,  nullo  babtto  difcrimtne  ,  fua  fponte^, 
cum   illis  qui  fidem  Confubftantialis  tue- 
bantur ,  commttnicaverant  ;    eofque   nequa- 
quam  pie&  religiofe  faffuros,  fi  cum  an- 
tea  confentientem  cum  illis  de  fide  opinio- 
nem  agnovtjfent  ,  jam  rurfus  ea  qu<e  prce- 
clare  decreverant  ,  psnitus   evertere  moli- 
rentur.   Verum  apud   tllos  nec  admonitio- 
ni  ,  nec   reprehenfioni  locus  reliffus  fuit  : 
Nam  fe  malle  opinionem  Arianam  ajfeve- 
rare  ,  quam  fidei  Confubjlantialis  ajjenti- 
ri ,  dtxerunt .  Qucecum  refpondijfent ,  Con- 
ftantinopoli  abfcefferunt  :  perque  litteras 
populo   cujufque   Civitatis  fi*ntficarunt  , 
ut  fidei  Concilii  Nicceni  minime  confenti- 
rent .  Ha&enus  Socrates .  De  confuetudi- 
nc  vero  Eleufii  cum  Catholicis  olim  tempo- 
re  Conftantii ,  diftum  eft  fupraex  Hilario. 
His  autem  in  facrofanclo  Patrum  Con- 
cilio  pro  fide  Catholica  adverfus  hoereti- 
cos  eam  labefar-tantes  ftabilitis ;  ad  pacem 
interCatholicos  initam  confervandamaliud 
decretum  recentis  mali  occafione  a  fancla 
Deeretum  svnodo  excogitatum  eft  .  Quod  enim  JE- 
'  gvptii   Antiftites  ,  Petro  Alexandrino  E- 
pifcopo  (  ut  vidimus  )  annuente  ,  praefum- 
p'ifl".nt  in   tam  remota  a  fua  Dicecefi  Ci- 
vitate   Epifcopum   ordinare  ;   ejufque  rei 
adeo  pevperam  fa6tx  caufa  deftruendre  o- 
pus  fjeric  (  ut  diximus  )  rot  ex   univer- 
fo  Oriente    Conftantinopolim     Antiftites 
convenire,  ut  ftatum  illius  Ecclefiae  per- 
turbatum   componerent ;  ne  id  ulterius  a 
quov;s  prsfumeretur   Antiftite  ,  quse  de- 
creta    fuerant    in   Nicaeno  Concilio    de_» 
diftin&ione  Dicecefeon    innovantes  ,    e- 


PAGILTS        Ad  num,  XXXV.    &  feq.  Canon  tertius,  qui 

eft  de     fecundo  Epifcopi   Conftantinopolitani    in 

VIII.      Ecclefia    loco  ,    &   honoris   primatu  poft   Roma- 

Tatrinr-     niirn }  commentitius    non  eft ,  ut  putavit    Baro. 

chttut         nius;   cum   antiqui     omnes    Codices  ,   &  Colle- 

Cvnjlatti-  Q  ones  omnes    antiqua?  mediae    aetatis    &    pofte- 

,!opo'ita-     rjortim  fseculorum  illum   contineant  j  ac  praeter. 

ntti  infii-    el   Socrates  lib,  5.   cap.  8.  Sozomenus  lib.  7.  cap, 

tuitur .       9>   &    Nicephorus   lib.  11.    cap.  13.   conditum  il- 

Iud   decretum    teftentur .  Neque  hic  tertius  Ca- 

non    adverfatur   fecundo,  quo  ex  prarfcripto  Ni- 

caeni     Concilii    decrevit  Synodus  Conftantinopo- 

litana,    quibufcunque    Provinciis    jura    fua    efle 

fervata  :   qtiia  privileginm  legem    firmat ,   ideo- 

que    non    fequitur  aliarum  Sedium   jura  convel- 


XXXIII. 


d''s  limiti 
bus  dice- 
cefeos  • 


Gratiani    15. 
Valentin.   6.  iMrrr. 
Theodosii    3. 
1     1  ■  1 


jufmodi  canonem  Patres  fanciverunt  (  b  )  : 

Qut  ultra  quamque  Dtoecefim  futtt  Epi-  XXXIV. 
fc -~pi  conftituti  ,  ne  ad  Ecclefias  cxtra  fuce' .  y .  Co/J_ 
adminijlrationis  fines  fitas  accedunto  ,  ne-  eij  Con. 
que  confundttnto  Ecclefias  .   Sed  fccundum  Jla>nin.r. 
canones  (  c)  Alexandrinus  qttidem  Eptfco.'  i.cx  libel. 
pus  'res  Azgypti  dumtaxat  admtntflrato .  ftnfl*    s)'- 
Orientis    autem    Eptfcopi  Ortentem  folum  "c*£°j't' 
regunto  (  refervatis  Ecclefix   Antiochemx    °"n  ' 
its  qttce  in  canonibus  Hiccece   editts  contt-  ( c )  Co"- 
nentury  dignitatibus  )prce\\ogativifve)  A-  "'-  N,c*n' 
fiaticce  item  adminijlrationis  Epifcopi    res 
Afiaticce  Dioecsfeos  dumtaxat  regunto,    /- 
tem  Pontici   res    Ponticas  folas  ,  fimiliter 
Thracii  Epifcopi  res  Thracice  adminifira- 
tionis  admtniflranto  .  Invocati    autem  tte- 
que  accerfiti  Epifcopi  ultra  Dicecefim  «e_. 
accedunto  ,  neque    ordinandi ,  neque  alias 
Ecclefiafticas  res  adminiftr andi  cattfa ,   ob» 
fervato  vetere  fuprafcripto  canone  de  Dice- 
cefibus  .  Nam  hoc  clarum  &  manifeflum  ejiy 
quod  in  quaque   Provincia  ,   prcefeclurave 
tffius  Provincice  Conciltum  admintftrart_, 
debebit  ea ,  quce  Niccece  decreta  atque  fta- 
tuta   funt  .    Ecclefias    autem   Dei  in   bar- 
baricis      ttationibus    conftitutas      admini- 
ftrari  oportet    fecundum  eam  qttce   obtinuit 
&    in    ufu    habetur  ,    confuetttdinem    Pa- 
trum  .  Hactenus   ibi ;    hxcque  omnia    ex 
praefcripto  Nicaeni    Concilii   fibi  vifi  funt 
agere  .  Undein  epiftola  Synodali  anno  fe- 
quenti   ad  Damafum   data  haec  leguntur 
(  d  )  :  De  adminiftrationibus   autem  quce  (d)  ApuA 
funt  cujufque  Ecclefice  proprice ,  cum  vettts  Thtod.l.^. 
(  ut  noftis  )  lex    eft  ,  tum  fanilorum  Pa-  faM' 
trum  tn  Concilio  Nicceno   decifio ;  ut  vi- 
delicet  fingularum  provinciarum  Antiftites 
una  cum  finitimis ,  modo   id  ipCum  vifum 
fuerit  Epifcopis  ,  miniftros  ad  Ecclefiarum 
commodum  in  fttis  ipforum  provinciis  or- 
dinent  .  Ex  cujus  legis  &  decifionis  prce-  (e/.  con- 
fcripto  fcitote  tum  alias  qttoque  Ecclefias  cil.  Con- 
apud  nos  admtniftratas  ejfe,  tum  illuflrif-  B*»t.  «-.4. 
fimarum    Ecclefiarum    facerdotes     eleclos .  al,i"  *•  *- 
Sic  ibi.  Porro  ad  hunc  canonem  haec  ha-  {]£  The0' 
betur  appendix  adje&a  (  e  )  :  or'3" 

Conflantinopolitanus  tamen  Epifcopus  ob-   xxxv> 
tineto  prcecipuum   honorem    &  dtgnitatem  ?jn°Conf 
fecundum  Epifcopum  Romanum^  ideo  quod  ^3nt 
Conftantinopolts  nova  Romaeft.    Hsc  ibi : 

in 


qualis  ha- 
beatur  . 


li;  etiamfi  aequalibus  privil«gifs  Conftantinopo- 
litana  exornetur.  Praeterea  conftituit  quidem 
Canon  ille  ,  ut  in  limitibus  ,  quos  figit  ,  Dice- 
cefeon  ,  Orientis  Epifcopi  Orientem  tantum  gu- 
bernent  ,  fervatii  privihgiis  ,  qu*.  riic&nit  Ca- 
nonibus  Eccle/iA  Antiochent  tributa  funt  .  Sed  per 
ereclionem  Sedis  Conftantinopolitanae  in  Patriar- 
chicam,  non  fuit  imminutus  Antiochenx  Sedis 
honos  . 

Imo   nec    fuit    derogatum  aliquid  Alexandri- 
nae     Ecclefiae  juribus ;  quia   Thracica  Dicecefis ,  s'"e  dere- 
cujus  adminiftratio  in  Conftantinopolitanara  tranf-  s.a  10ne  a~ 
lata    eft  ,     a    nullo     Patriarcharum    pendebat .    '%ua  Fa' 
Quod    etiam   de   Afiana  &    Pontica    dfcendum ,  tr'arcat"t 
quae    poftea   Regiae  urbis  Epifcopo  fubjeclae  funt .    .**"."' 

Nec      Atm' 


IX. 


5o4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHiirsTi 
381. 


Damasi  Pap. 
15- 


GKATIANr    If, 

Valentin.  6".  ImppF* 

THEODOSir    3. 


(  * )  CelaJ. 
Papa  epifl. 
ad  Epifc. 
Dardan.  t. 
1,  Concil. 


in  cujus  canonis    explanatione  ait  Theo- 
dorus ,  fuiffe  olim  Byzantii  Ecclefiam  fub 
metropoli  Heracleae  ;  fed  hifce  poftea  au- 
flam  privilegiis  cum  a  Conftantino  colla- 
tis ,  tum  ab  hac  Svnodo  impertitis  ,  pri- 
mum  poft  Romanam  Ecclefiam  locum  ob- 
tinuifie.   Sed  quod  in  eo  commenticium 
prorfus  illud  privilegium  (  ut  vidimus)ha- 
beatur  ,  quo  ea  dicuntur  ab  ipfo  eidem 
Ecclefiae  effe  collata;  quodque  infuperCut 
ex  S.  Gregorio  nuper  recitavimus  )  Ro- 
mana  Ecclefia  nonnifi  quae  in  caufa  fidei 
ab  hac  Svnodo   effent  decreta  receperit; 
hinc  illud  libera  voce  Gelafius  Papa  (a) 
adverfus  Acacium  profert  elogium:  Cujus 
fedis   Epifcopus  ?  Acacius  fcilicet .  Cujus 
metropolitame  civitatis   Antiftes  ?  nonne_, 
parochice  Heraclienfis  Ecclefine  ?  &c.  Sicci- 
ne    mutus   fuit    Timotheus   Alexandrinus 
Epifcopus,  ut   praeferri  fibi   sequo  animo 
Conftantinopolitanum  Antiftitem  paffus  ef- 
fet  ?  At  praeter  id   quod  conftat  hunc  ca- 
nonem  a  Romana   Ecclefia  minime  fuifie 
receptum  ;  impofturae   nomine    etiam  fu- 
fpectus  habetur,   immo   plane  additicius 
effe  atque  fuppofitus ,  vel  ea   faltem  ra- 
tione   docetur,    quod    in    Synodo    immo 
poft  abfolutam  Svnodum  Chalcedonenfem  , 
id  tamquam  ibi  in  ea  Synodo  fa&um  ufur- 
pare  conatus    Anatolius    Conftantinopoli- 
tanus  Epifcopus ,  mox  Leonem  Romanum 
Pontificem  expertus  eft  fibi  acerrime  ad- 
verfantem  .  Quod  fi  id  ante  Conftantino- 
politanae    fedi    conceffum    fuiffet    ab  hac 
Oecumenica  Svnodo ;  fatis  erat    Anatolio 
praefentem   citare  canonem ,  cujus   num- 
quam    vel    levem  faltem   habuit    mentio- 
nem  ;  qui  quidem  canon  fi  extitiffet  ,fuiffet 
omnino  faepe  citandus ,  cum  S.  Leonis  fibt 
refragantis  litteris  tantopere   urgeretur. 
Qiiod  fi    quis   objiciat  ,   hujus  canonis 
mentionem  haberi   apud  Socratem  (  b  )  & 
Sozomenum  ;  dicam  majoris  apud  me  ar- 
gumenti  effe,  quod  cum   Epifcopi  ,  qui 
fequentianno  Conftantinopoli  convenere, 
fcripferint  litteras  ad  Damafum  de  rebus 
hoc  anno  geftis  in  Synodo,   nullam  peni- 
tus  habuerehujus  canonis  mentionem  ;  qui 
quidem  fi  fancitus  effet ,  minime  praeter- 
mittendus  fuiffet  .  Rurfum  vero  quod  hic 
canon  adverfari   videatur  fuperiori  edito 
canoni  ;  haud  par  eft  credere  ab  eadem 
Synodo  eumdem.effe  decretum  .  Quonam 
modo  ,quaefo  ,ex  praefcripto  Nicaeni  Con- 


PAGIUS  Nec  enim  Dioecefes  Synodis  fuis  commifla; ,  E- 
xarchis  fuis  parebant,  Pontic.i  CxT.irienfi  ,  Thr.i- 
cica  Heracleenfi  ,  Afiatica  Ephefino  .  Qnare  fo- 
li  Epifcopo  Heracleenfi  injuria  aliqua  irroga- 
ta  cenferi  poteft  .  Qua;  tamen  injuria  dici  non 
debet  ,  cum  penes  Concilium  efTct  jus  admi- 
niftrandi  Ecclefiam  Thracicam  ,  fibi  per  Ni- 
cxnam  Synodum  tjuaefitum ,  in  alium  Epifco- 
pum  ,  vel  in  Couftantinopoiitanum  tranfcribe- 
re.  Neque    opus  fuit ,  ut  Anatoliut   poft   Syno- 


XXXVI. 
(  b)  Socr. 
l.j.e,i.& 

Sozom.l.7. 
tap.%. 


cilii  volult  S.  Synodus  quibufcumque  pro- 
vinciis  jura  fua  integra  effe  fervata,  fi  in 
praejudicium  aliarum  Ecclefiarum  uni  Ec- 
clefiae  Conftantinopolitanae  tanta  contulit? 
Certe  nifi  canonem  iftum  commenticium 
fuiffe  dixerimus;  ille  faltem  poft  ha?c  pri- 
mo  decreta,  poftque  Nectarii  electionem, 
fancitus  effe  dicendus  erit,  ab  iis  qui  re- 
manferunt  Conftantinopoli  Epifcopi  O- 
rientales  ;  quorum  (utdicemus)  tantum 
ftudium  fuit,  ut  Orientalem  Ecclefiam  e- 
tiam  praeferrent  Occidentali  ;  ipforumque 
decreto  tunc  factum  ,  ut  Epifcopus  Con- 
ftantinopolitanus  curaret  Ecclefias  non_ 
Thraciae  tantum  &  alias  proximas,  fed 
Afiae  quoque .  Nam  in  Concilio  Chalce- 
donenfi ,  ubi  aflum  eft  de  jure  ordinatio- 
nis  Epifcopi  Ephefini  totius  minoris  Afiae 
Metropolitani ,  hoc  fpeclare  ad  Epifcopum 
Conftantinopolitanum ,  proclamarunt  cle- 
rici  ejufdem  Conftantinopolitanae  Ecclefiae, 
id  fibi  ex  hujus  Synodi  canone  vendican- 
tes :  Haec  enim  ibi  leguntur  (c):  Clerici 
Conftantinopolitance  Eccleftee  clamaverunt  : 
Ea  qux  fauflorum  Patrum  centitm  quinqua- 
ginta  funty  teneant  privile^ta  Conftanti- 
nopolis ,  ne  depereant  :  Ordinatin  fecun- 
dum  morem  ab  Archiepifcopn  nofro  fiat» 
Ita  ibi .  Et  ne  putes  iuris  fuiff*  Epifcopi 
Conftantinopolirani  Epifcopum  Ephefinum 
tantum  deponere  &  ordinare  ;  ex  S.Joan- 
nis  Chrvfoftomi  Aftis  conftat  ipfum  non_. 
folum  ejus  urbis  Antiftitem  depofuiffc  , 
fed  &  alios  plures  Afianos  Epifcopos , 
aliofque  in  ipforum  locum  fubftituifl^  ■ 
Quineriam  ex  alia  ejufdem  Svnodi  Actio- 
ne  pariter  intelligitur  (d)  Bvthiniae  Provin- 
ciae  Ecclefia  pofita  fuiffe  ex  privilegio  fub 
Dicecefi  Conftantinopolitana  .  At  haec  qui- 
dem  nonnifi  hujus  Synodi  auftoritate  po- 
tuit  huic  tempori  proximus  fibi  vendica- 
re  Chryfoftomus  ,  qui  fucceffit  Ne&ario  , 
fubftitutus  ipfe  Magno  Gregorio,  qui  hoc 
anno  in  ejufdem  Ecclefiae  thronum  ab  hac 
Svnodo  evectus  eft :  haud  enim  par  eft 
credere  tantum  Epifcopum  ea  fibi  ufurpaf- 
fe  abfque  majoris  Synodi  auctoritate. 

Denique  canon  (  e  )  in  hoc  eodem  Con- 
cilio  ftatutus  reperitur  de  accufationibus 
Epifcoporum  ;  noviffime  vero  quo  modo 
ab  haerefi  redeuntes  hxretici  recipiendi  fo- 
rent .  Quibus  omnibus  abfolutis,  haec  ad 
Theodolium  Imperatorem  iidem  Patres  fi- 
mulconvenientes  confcripferunt  (/): 

Re- 

dum  Chilcedonenfem  canonem  illum  laudaret ; 
cum  a  S.  Leone  urgebatur;  cum  eum  appri- 
me  calleret  Sanclus  Leo ,  utpote  in  Concilio 
Chalcedonenfi  citatum  .  Imo  Auat"Iius  canonem 
illum  protulit  ,  ut  patet  ex  epiftola  S.  Leonis  ad 
ipfum  data  ,  in  qtn  hi1;  verbis  ipfum  compel- 
lat  Leo :  Perfuafioni  enim  tus.  in  mtllo  ptnitus 
fuffr.tgatur  quoruniam  Epifcoporum  ante  LXX.  ut 
jattas  ,  annos  fttiia  fubfcriptio  ,  &c.  Legenda  qttae 
de  hoctertio  Canone  Vtri  docliflimi  diflertarunt . 

A  nurn. 


(t)   Con- 
cil.   Con- 
Siantin. 
Ail.it. 


(  d  )  Con- 
cil.  Cha.1- 
cedon.  Aii. 
13« 


(  e  )  Can. 
6.  &  7« 
ex  libello 
Syn.  Con- 
flit.to.  1. 
Concil. 

xxxnu 


(f)  Extat 
in    libello 
Conftit.Sy- 
nodic.   t.i. 
Concil, 


Cum  Critice  Pagii ; 


Chrisu 

381. 


Damasi  Pap. 
»5« 


5°5 

Oratiani  15. 
Valentint.  6.  iMrpp. 
Theodosii  3. 


Synodi        Religionis   ac  pietatis   obfervanttffimo  > 

ad   Tlico-Di'^//f   amanttjfmo    bnfcratori   Tbeodofio 

dofium        fanftum  Conciltim  Epifcopor:tm>  qui  cx  di- 

ver/is  Vrovinciis  prcefecltirifvc  Canjlanti- 
pro  con-  J  ,  ■  r     j  j  j 

firmatio-    n0P°'tm  conventmus . 

nc.  Initio  qttidcm  nojlri  ad  tuam   pietatem^. 

fcripti  ,  gratias  agtmus  Deo  ,  qut  tttcc  pie- 

tatt  Imperittm  conjiituit  ad  commtmem  pa- 

cem  Ecclefiarumy  &  fance   Jidei  confirma- 

tionem .  Agentes  autem  Deo    debttas  gra- 

tias  ,  necejfaria  quoqtte   ea ,  quee  acla  Junt 

in  fanclo  Concilia  ,     ad    tttam    referimus 

pietatem ;    nempe  quod  ex  quo  tempore  ex 

tnandato  tux  pietatis  Conftanttnopoli    con- 

tnnimus  yprtmum  quidem  muiuam  inter  nos 

concordiam  renovavimus  ;  deindevero  bre- 

ves  etiam  frafcripfimus    ac    prctnunciavi- 

mtts  quofdam  quafi  terminos  ,    regulafve-, 

quibus  &  Patrum  qui    Riccca    congregati 

fuerunt ,  fidem  confirmlvtmus  comprobavi- 

mufque  i    &  qttce  adverfus  eam  obortx  funt^ 

perverfas  bctrefes  ac  pravas  opiniones  ex- 

trema  cttm   execratione  ac  detejiatione  re- 

frobavtmus  .  Vrceterea  etiam  ad  recle  cok- 

ftttuendum  ac  ordinandum  Jiatum  &  dif- 

ciplinam  Ecclefiarum  ,   certos  canones  Jia- 

tuimus  ac  prafcripfimus .  Qu<e  omnia  huic 

nojlro  fcripto  fubjecimus.  Rogamus  igttur 

tuam  clementiam ,  ut  per  litteras  tuts  pie- 

tatis  ratum  ejfe  jubeas,  confirmefque  Con- 

cilii  decretum  :  &  Jicuti  litteris,  quibus 

uos  convocajii ,  Eccfefiam    bonore  profectt- 

tus   es  ;    ita  etiam  fummam  eortim  quce  de- 

creta  funt ,  conclujionem  fenlentia  atque  /7- 

gtllo  tuo  corrobores  .  Dominus   autem  Im- 

perium  tuum  in  pace  &  jujittia  Jlabtliat, 

tranjmittatque  ,    &  producatin  multas  & 

infinitas  ttfque  cttates  &  generationes  ,  at- 

qtte  ad  terrenam  potentiam  coelejiis  qtioque 

regni  gaudium  &  fruclum  adjiciat .  Gra- 

tificetur  Deus  Orbi  terrarum^ut  te  ,  qui  re 

itera  pietatis Jludiojijfimus  ,   Deique  aman- 

ttjfmus  bnperatores ,   valentem  ,  omnibuf- 

que  prceclaris  rebus  Jtorentem  ,  &  excellen- 

tem  videat ;  id  quod  fanfli  etiam   ab  illo 

precibus  ac  votis  petunt  &  orant .  Haclenus 

Patres,  qui  his  fancitos  canones  fubjecere  . 

XXXV-       Quod  autera    adeo    ftudiofe  expofcuni 

III.      ftatuta  in  Synodo  ab  eo  confirraari ,  at- 

Curvo-     que  figillo  muniri ;    id   quidem    pruden- 

firmari  at>  tet '  W^  eo  modo  fibi  fidem  Imperato- 

Impera-     *'s  flabilem  duraturam  oppignerarent ;  ut- 

tore  de-    pote  qui  experti  eflent  Valentem  Impera- 

creta         torem  in    deterius    efle  mutatum .  Porro 

Concilii .   eamdem  Synodum  Conftantinopolitanam_ 

Ann.  EccU   Tom.   V». 


PAGIUS 

X. 

Cregorittt 
Nazitwze- 
nut  Sedern 
Conflanti- 
nopclim 
relinquit . 


A  num.  XL.  ad  LXXXI.  Amphiloctiius  in 
Vita  Satxfti  B.ifilii  de  Gregorio  Nazianzeno  fcri- 
bit :  Qur  &  annot  circiter  duottecrm  /fpo/Iolics 
Sedit  guhernaciil*  tenuit .  Gregorius  Presbyter 
in  Encomio ,  quo  texit  Vitam  Gregorii  ,  chio- 
decim  annos  ipfum  Conftantinopoli  commora- 
tum  efle  fcribit ,  Nicephorus  Patriarcha  annos. 
ei  Xll.attribuit.  Idem  habent  Menia  die  XXX. 
Januarii  in  memoria  trium  Sanclorum  Eccle- 
Cix  Doclorum.  Dcnique  Ccdrenus  ait  a_deccn- 


confirmatam  fuiiTe  a  Damafo  Papa  Pho- 
tius  tradit  in  libello  de  feptem  Synodis : 
quod  fane  intelligcndum  eft  in  his  quse 
fpeclant  ad  fidem  Catholicam»  ut  ex  fen- 
tentia  S.  Gregorii  paulo  fuperius  eft  de- 
claratum .  Cxterum  aucloritate  ejufderru, 
Damafi,  eadem  ex  parte  ,  hoc  Concilium 
conftat  obtinuiire  nomen  Oecumenici :  eo 
enim  nominepofteri  omnes  ipfum  nuncu- 
pare  foliti  funt .  Etenim  tantum  roboris 
&  firmitatis  quxlibet  Synodus  confequi 
folet,  quantum  eidem  aucloritatis  imper- 
tit  Romana  Ecclefia ,  ipfa  Apoftolica  fe- 
des ;  quod  multis  exemplis  demonftratum 
eft ,  &  alias  fnepe  continget  inferius  di- 
verfis  temporibus    demonftrari. 

Poft  haec  autem  confecuta  eft  fubfcriptio  XXXIX. 
Patrum,  ita  tamen  ,  ut  nomina  poftea,,  oe  fuf,_ 
fupervenientium  Epifcoporum  ,  nempe  Ti-  fcriptiones 
mothei  Epifcopi  Alexandrini,  Dorothei  Epifcopo- 
Oxyrinci  in  iEgypto  Epifcopi  ,  &  aliQ-r«m» 
rum  ,  immo  &  Ne6tarii  ,  qui  poft  abdica- 
tionem  Grcgorii  creatus  eft  Conftantino» 
politanus  Epifcopus,  fuerint  fuperadjedla. 
Sed  perperam  faftum,  nefcimus  a  quo> 
utquoniam  Gregorius  nuncium  remifit  fe- 
di ,  qui  ante  fubfcripferat  Epifcopus  Con- 
ftantinopolitanus  ,  inveniatur  inter  Epifco- 
pos  Provinciae  Cappadocia?  &  ultimo  loco 
pofitus ,  quafi  non  ftierit  Conftantinopolis 
Epifcopus  ,  fed  Nazianzi.  Nec  eft ,  quod 
quis  dicere  poflit,  poft  ejusabdicationem  , 
&  fubrogationem  Nectarii ,  Patres  Synodo 
fubfcripfifle  .  Nam  id  omnino  falfum  efle  , 
ex  eo  convincitur  ,  dum  fubfcriptus  huic 
Svnodo  reperitur  Meletius  Epifcopus  An- 
tiochenus  ,  poft  cujus  mortem  liquet  Gre- 
gorium  fcdem  reliquifle  »  eamque  tandem 
collatam  fuifle  Neclario,  qui  ultimp  loco 
habitae  Svnodo  fuum  appofuit  chjrogra- 
phum,  fedlibrarius  qui  exfcripfit,  impru- 
dens  quidem  (  (i  tamen  velimus  dolum  ma- 
lum  abfuifle  )  quod  fciret  fedem  Grego- 
rii  collatam  eife  Ne&ario,  fublato  a  Gre- 
govio  ejus  fedis  titulo,  ne  duo  fimul  in- 
venirentur  fubfcripti  Conftantinopolitani 
Epifcopi  Gregorius,  &  Neflarius,  illum 
inglorio  patrise  tantum  nomine  ,  exiguae 
civitatis  Epifcopum  ultimo  depofuit  Cap- 
padocum  Antiftitura  loco,  Neftarium  au- 
tem  titulo  EpifcopiConftantinopolitani  in 
-eadem  fubfcriptione  recenfuit,  quod  fci- 
licet  abfurdura  fibi  vifum  eflet,  duos  ejuf- 
dem  fedis  ibidem  Antiftites  nominan . 

Licet  autcm  ita,  ut  di<5tura  eft,  facro-      xi, 
S  s  s  faa. 

nium   &  paute  amplius  ConitantinopoH    mora-  Baron<nj; 
tum   efte   Gregorium  .    Et    tamen    certum    e«>LIV.&feq. 
hunc    non   amplius    quam   triennio  m  ea    urbe 
docuiffe  .  Earonius  exiftimM,  hos  Seriptores  duo-  Baron#n> 
decim    illorum    annorum    principium     ab   anno       8-n#  IU 
GCCLXX.  deduxifle  ,    ideoque  valde  hallucina- 
tos   efle  .  Combefifius  in   Notrs  ad  Vrtam  S.  Ba- 
filii    ab  Amphilochio   compofitam  idem  fcribit. 
At    ineredtbile ,   eos  in  tam    crafTo  errore  ver- 
fatos  efle ,  dicendumque ,  illos  Gregerio  }ixzi<tn~ 

■utno 


5o5 


Annales  EcclefiafHci  Baronii 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
15- 


GllATIANI     15. 

Valentin.   6.  Imppp. 
Theodosii    3. 


De  obitu 
Meletii 
Epifcopi 
Antioche- 
ni  . 


(a)Greg. 

in  funere 
Meletii. 


(b)  Creg. 
N)f  ibid. 


fanctaSynodusfueritabfoluta,  atque  prae- 
fentium  Epifcoporum  fubfcnptione  firma- 
ta  ;  novi  tamen  eventus  retinuere  Patres 
ne  recederent  Conftantinopoli ,  fed  illic 
diutius  morarentur.  Fuit  morae  prima_. 
caufa ,  ex  qua  aliae  confluxere ,  obitus 
Meletii  Epifcopi  Antiocheni ,  viri  quidem 
ob  confummatam  longaevam  aetatem  in  exi- 
liis  ,  ad  quae  ob  tuendam  Catholicam  fi- 
dem  tum  a  Conftantio ,  tum  a  Valente_, 
Brianis  Imperatoribus  faepius  pulfus  fue- 
rat  ,  aliaque  pro  pietate  officia  honeftif- 
fime  perfuncla  ,  omnium  ore  laudati,  fum- 
maque  veneratione  ab  omnibus  culti .  Lau- 
davit  eum  tunc  Gregorius  Nyflenus  (tf) 
panegyrica  illa  oratione,  cujus  eft  exor- 
dium  :  Auxit  nobis  numerum  Apoftolorum 
novus  Apofioius  ,  qui  cooptatus  eji  tn  or- 
dtnem  Apoftolorum ,  &c.  Immo  ante  iprum 
alius  ex  Patribus,  fortaffe  Amphilochius 
difertiffimus  vir ,  pro  concione  pariter  e- 
jufdem  profecutus  fuit  laudes  Meletii: 
quod  idem  Gregorius  illis  verbis  reftari 
videtnr ,  quibus  ait  (  b  )  :  Meminiftis  omni- 
no,  quemadmodum  vobts  ante  hanc  nojiram 
habita  oratio  labores  &  certaminaviri  ex- 
pofuit ,  quod  cum  per  omnia  fanclam  Trtni- 
tatem  honoraret  ,  etiamtn  numero  certami- 
num  honorem  confervarit ,  ut  qui  in  tribus 
incurfionum  tentatiombus  decertaverit;  au- 
diftis  cjntinuationem  ,  contextum  &  feriem 
laborum,  qualis  in  primis,  qualis  in  medus, 
qualis  ejjet  tnpoftremis,  &c,  utpote  qui  fub 
Conftantio  primum,  inde  fub  Juliano,  de- 
mum  fub  Valente  Auguftis  gloriofa  pro  fide 
certamina  obiifler .  Quomodo  autem  publi- 
co  &  celebri  funere  fuerit  honoratus  , 
idem  Gregorius  in  fine  fic   habet: 

Expomte  bonas  narrationes  ,  dtcite  mi~ 
raculum,  cui  fides  derogetur:  Quomodo 
maris  in  modum  condenfati,  innumerorum 
bominum  populus ,  unum  contmuum  corpus 
untverfi  erant ,  tamquam  aqua  qticcdam 
circa  tabernaculi  pompam  aftuantes:  Quo» 
modo  prcedarus  David  multifariam  muL 
tifque  modis  in  mtiumeros  ordines  fefe  d't- 
ftrtbutnr,  inter  dtverfe  jimul  &  ejufdem 
Itnguee  homines  circa  tabernaculum  trtpu- 
dtabat  &  faltabat.  Significat  hac  figura 
G'egorius  diverforum  ordinum  pfalmo- 
diam,  qua  venerandum  corpus  profeque- 
bantur.  Sed  addit  de  luminaribus  :  Quo- 
tnodo  utrtnque  quafi  ignei  amnes  conttnen- 


PAGIUS  zeno  attribuifle  fempus,  quod  ab  anno  trecen- 
tefimo  feptuagefimo  nono  ,  quo  Conftantinopo- 
lim  fe  contulit,  ufque  ad  niortem  ejus  fluxit . 
Licet  enim  Sedem  Conftantinopolitanam  hoc 
anno  abclicarit ,  ea  tamen  quae  ad  Catholicam 
Fidem  fpeclare  videbat ,  gnaviter  femper  im- 
pevit.  Sic  Afollmxriflis  rurfus  Conventum  fa- 
cientibus  ,  dormientem  in  his  Heclarium  Con- 
ftantinopolitanum  Epifcopum ,  fcriptis  ad  eum 
literis  ,  ad  tanti  mali  depulfionem  &  correclio- 
nem   hortatus   eft.  In  eo   tamen  ab    alicjuibus 


XLI. 

FunusMe 
letii . 


XI. 

"Hunqmm 
abjecit  cu 
ram  Eccle- 
fi/t  Con- 
Jiantin. 


ttbusfacibus  ,  trafttt  continuo  perpetuoque 
jiuentes  ,  quoad  oculi  longtfjime  profptce- 
re  pojfent,  porrigebantur  .  Exponite  jiti- 
dtum  totius  populi ,  Apoftoiorum  contuber. 
nium  ,  quomodo  fudarta  faciei  tjus  ad 
prcefidtum  atque  cuftodiam  Ftdelium  dtfcer- 
pebantur  .  Adjiciatur  orationi  etiam  Im- 
perator  marens  ob  calamitatem,  &  e  folio 
exurgens  ,  totaque  Ctvitas  una  cum  pom- 
paSanCii  tranfiens  ;  &  confolamini  vos  tn- 
vicem  in  fermonibus  iftis  :  poft  htec  vero 
de  Meletio  m  cslo  cum  Deo  a«ente : 
Intercedit  autem  pro  mbis  &  popult  erra- 
tis,  &c.  Haec  Gregorius  Nyflenus  coram 
ampliffimo  Patrum  Senatu  ;  ut  probe  in- 
telligas  ,  id  ipfum  efle  profeflum  ,  quod 
univerfum  Concilium  &  cum  eo  Catholica 
Ecclefia  pie  crederet ,  fan&os  n  cselo  pro 
nobis  apud  Deum  preces   fundere . 

Tranllatum  deinde  fuitcorpus  ejus  An- 
tiochiam,  ibique  fummo  honore  exceptum, 
anniverfariaque  celebritate  perpetuaque 
memoriaconfecratum  ,  nomine  ejus  relato 
in  tabulas  Ecclefia<Vicas  d  e  fefto  jugiter 
celebrando.  A-'oIuto  autem  luftro,  poft- 
ea  S.  Joannes  Chryfoflomus  (c)  in  lau- 
dem  ejus  habuit  frequenti  populo  concio- 
nem  .  Quod  vero  tertio  Idus  Februarii 
Meletii  memoria  in  publicis  monuments 
legatur  adfcripta  ;  non  quidem  quod  ea_. 
die  ex  hac  vita  migrarit ,  id  faclum  eft  ; 
cumconftet  aeftivotempore  efledefunclum, 
fed  quod  ,  more  majorum,  vel  ea  die_» 
fuerit  Epifcopus  ordinatus,  vel  forte  quod 
Conftantinopoli  Antiochiam  ea  die  trans- 
ferri  contigerit.  De  cujus  tranftationo 
Gregorius  Nazianzenus  ita  jambicis  brevi- 
ter  agit  (  d  ) : 

Ecciefiamque  ve&us  eft  poft  ad  fuam 
Thefaurus  ingens ,  hoc  bonum  agnofcen- 
tibus  » 


XLII. 

Meletii 
corporis 
tranilatio 
Antio- 
chiam. 

(c)    Esttt 
apud   Li- 
pom.   die 
ji.  Fel r. 
&  Sur.  t. 
I .  ecl    die  . 


(  d  )  Grtg. 
Naz..  m 
Carm.  de 
viia  fua  , 


Rurfum  vero  de  tranflatione  reliquiarum 
Meletii  haec  Sozomenus  (e):  Meletii  re-  (e)  So^m. 
liquice  Antiochiam  tranflatm  ,  juxta  locu-  lib.y.c.io. 
lum  Babylte  martyris  conditcefuerunt.  Fer- 
tur  autem  eas  regia  continue  via  ex  Impe- 
ratons  mandato  intra  mcenia  in  ctvttates 
fuijfe  receptas  prceter  confuetudinem  Ro- 
manis  ufititam  ,  &  aiternatis  pfalmorum 
cantibus  unoquoque  in  ioco  honoratas,  do- 
nec    Anttochtam    ufque    tranfportarentur . 

Haec 

ex  cfratis  Scrfptoribus  erratum  ,  quod  tradide- 
rint,  Nuianzenum  per  annos  duodecim  Con- 
ftantinopoli  moratum  elTe  .  Qui  error  inde  pro- 
fluxit ,  quod  in  antiquis  Aucloribus  legerant  , 
eum  per  annos  duodecim  Ecclefi-  Conftantino- 
politanar  curam  gefliffe ,  a  morte  nempe  Va- 
lentis  ,  feuanno  CCCLXXIX.  ad  trecentefimum 
nonagefimum  primum  ,  quo  ad  Deum  migra- 
vit  .  Nam  fi  rigorofe  loquendum  fit  ,  paucis 
hebdomadis  Gregorius  Epifcopus  Conflantino- 
politanus  fuit ;  curn   eadem    Synodo  &  renun- 

tiatus 


Cum  Critice  Pagii. 


507 


Christi 
381. 


Damasi  PAr. 
»5- 


GrATIANI      15. 

Valentin.  6.  iMPrr. 
Theodosii    3. 


Haec  Sozomenus.  Gregorius  Nazianzenus 

de  eodem  S.  Meletio  tradir,   ipfum  mo- 

Tientem     commendaflc    Epifcopis    pacem 

Ecclefiae :  Ex  cujus  planc    fententia  ,   de 

non  fubrogando  aliquem  in  locum  ipfius  a 

prudentioribus  in  Synodo  agi  cotptum,  i- 

dem  Gregoriusaffirmat;  fed  pcr  factiofos 

..,       .     quofdam   Flaviani   ftudiofos»   qui   in    lo- 

Svno^o"1  cum  Meletii    fufficiendum    ipfum    Flavia- 

de  ordi-     num  Antiochenum   presbytcrum   conaban- 

nandofuc.  tur,    conflatae  funt   turbae,    tumultufque 

ccfTore       concitati  non  lcves  ;  dc  his  enira  ita  Gre- 

Mclctii.    gorius; 

De  non  movenda  re  flatim  cnftum   efl 

Quatn  turbulenti  fcilicet  urgebant  viri: 
Fioc  molientes  improbi ,  ut  tunc   unico 
Opponeretur  Prafuli  Prxful  novus . 

JamdirHum  eft,  divifum  a  teraporc  Julia- 
ni ,  citra  tamen  fchifma  Orienrem  ab  Oc- 
cidenrc  ob   Meletium  atque  Paulinum  Ca- 
tholicos  Epifcopos  Antiochenos,   ftuduif- 
feque  Orientales  Meletio,  Paulinoautem, 
qucm  creaverat  Lucifer  Calaritanus,    fa- 
vifTe  ^Egypti  Epifcopos  &  omnes   Occi- 
dentales.  Porro  feniores  ,  prudentiorefque 
paciscupidi  Patresex  facla  >am  ante  tranf- 
aclione,  qnam  diximus,  ceffandum  efle  ab 
ordinandofucccffore  Meletii,  aequa  lance 
rem  tantam  penfantes,  exftimabant:  erat 
autem  minor  longeque  inferior  horum  nu- 
merus  ,refpectu  eorum  qui  contrariam  fua- 
debant,  indigne  ferentesordinatumab  Oc- 
cidentali   Epifcopo    praeeffe  Orientalibus 
populis  . 
XLTH.        Cum  de  tanto  negotio  Patrum  fentcn. 
Sententfa  tiae  rogarentur  .  Gregorius  Theologus  gra- 
Oresirii    viffimam  fane  fententiam  dixit  :   cui  qm"- 
ni  cde-     "ern  "  Pa*u|nent  caeteri,  mgens  illa  dif- 
berrima.   cordia    fuiffet    penitus    confopita,    immo 
prorfus  extincta  :    fuadere   enim   conatus 
,  eft  ,  vt  fineretur  Paulinus  jam  aetate  con- 

fumprus  ,   paucis  d'ebus  quibus   vita   fu- 
pcrftes  foret  ,  fblirs  federe  Epifcopus  An» 
Ann.    Eccl.  Tom,  V, 

PAGIUS  tiafiK  fit  Eorfcopu«  &  exauflor.irus  .  Certe  J\oc 
anno  III.  Kilend.  Au".  quo  Theodofius  dedit 
Legem  3.  Codicis  Theodofiani  De  pide  Catio. 
Uea ,  jam  HtSlzriui  Epifcopus  Conft.intinopoli- 
tanus  erat;  ejus  enim  in  ea  Lege  mentio . 
Liquet  oraeterea  ex  eadem  L^ge ,  eo  dic  jam 
finifum  fuiffe  Concilium  ConftaMinopoIitanum  , 
eujus  ideo  Canones  recle  ideo  praeferunt  diem 
feptimum  Iduum  Tuliarum. 
XII.  In    Lege    3.  Codicis  Theodofiani  De  Vi&e  G*. 

Melctii  oh-  tholiea  ,  memorantur   Neflxriut   Epifcopus   Cotv. 

itus  .  ftantinopolit.inus ,   StTimotheut  Alexandrinus  E- 

pifcopus  ;  Epifcopi   vero  Antiocheni  nulla   men. 

B^rm.  n.    tio    fit  ,   quia   panlo    poft  abfolntam    Synodum 

XL.  J4eleti'ts   Eoifcopus    Antiochenus   mortuus    eft , 

eui  Flavianut  per  facliofos  quofdam  fubftitu- 
tus  fuit  ,  cujis  ele&ioni  Catholici  refragati 
funt :  unde  de  novo  fchifma  in  Ecclefu  An- 
tiochena   obortum.  Igitur  cum    Theodofius    ea 


tiochenus  ;  co  vero  defunflo  (  ne  quid  fuo- 
rum  jurium  Orientales  difpendii  pateren- 
tur)  in  defunifh  locum  tunc  fubrogarent 
quem  cupcrent ;  ita  namque  fore,  ut  O- 
riens  &  Occidens  fumma  concordia  jun- 
gerentur  ;  quod  fi  fecus  fieret,  difcordias 
novas  iterum  pullulare,&  vetcrcs  recru- 
defcere  oportere. 

Hanc  autem  ipfam  quam  Gregorius  fcn-  XLIV- 
tentiam  dixit,  in  Vita  fua  carmine  fcri- 
pta,  jambicis  exaravit  metris,  ubi  poft 
multa ,  quibus  eos  ad  pacem  exhortarc- 
tur,  &  exacerbatorum  mollirct  animos, 
dicta ,  quid  ipfc  fcntirct ,  his  cxplicat  : 

Tbronum  retineat  ,   qui  tenuit  ad   hunc 
diem  , 
nempe  Paulinus» 

Quid  hoc  nocebit,  faulo  Ji  diutiut 
Hos  lugeamus  bunc  virum ,  mos  ut  vetut 
Ferebat?  JEtas  po/i  dabit  cana  exitum 
Rebus  fecundum,quique  mortales  manet 
Omnes  caducx  terminus  vita:    bonus 
Abibit  ille  morte  ,  quo    fridem  cupity 
FunCius  ,  datori  fpiritum  reddens  Deo  . 
Plebtfque  tum  nos  fctlicet    concordtbus  , 
Antiflitumque  calculis   prudentium  , 
Alium,  favente  ISpritu  ,  dabimus  thronoy 
Si  forte  frmfens  opprimi  poterit  tnalum  • 

fcitum  fane  probumque  confilium  y  &  poft 
niulta  : 

Cedamus  ipjt  paululum  ,  palma  amplior 
Hinc  ut  paretur  ,  nofque  fervemur  Deo , 
Servemus  atque  ferditum  Orbem  fejfft- 
me ,  &c . 

At  quid    confultiifima  hac  fcntcntia  pro-    Greg0. 
fecit  Gregorius  ?  nihil  prorfus  :     tantum-  rjus  fave. 
que  abfuit,  ut  quod   vellet    perfuaderet ,  re  vifus 
diffidentefque  in  concordiam    revocaret ;  Occciden- 
ut  contrariae    faftionis    Epifcopos    magis  talibus 
magifque  ad  iram  provocarit,  reddiderit-  ^j"0^. 
que    eoromdem   animos  odio  concitatos  ,  rjos# 
jn  fe  ipfum  haec  fapientiffime  perorantem  , 
$  s  s    %  jufta- 

Lege  Catholicerurn  EpifcOporum  exempla  prx- 
lata  v«llet ,  Antiocbena:  prarferre  non  potuit , 
utpote  cujus  communioni  Catholici  communi- 
care  nollent,  ut  rec^e  Gothofredus  in  Com- 
mentario  hujus  Legis  .  Lex  8,  ejufdem  Codicis 
Pe  Hnreticit,  dicitur  data  XIV.  K*h  Aug.  ideo- 
que  poft  celebratum  Conciliuni  Conftantinopo- 
litanum  ,  non  vero  dum  illud  ageretur  ,  ut  per- 
peram  fcribit  Baronius ,  Denfque  Theodofius 
VI.  Nonat  Maii  Legem  1.  Codicis  Theodofiani 
Pe  jfpofiatit ,  emifit ,  qua  iis  ,  qui  cx  Chriftia- 
nis  Pagani  fierent  ,  teftandi  facultatem  eripuit  . 
Primus  Theodofiut  fuit  ,  qui  non  tantum  in  Pa- 
ganorum  ritus  ,  quod  fuperior«s  Prmcipes  fecc- 
rant ;  fed  etiam  qui  rn  Apoftatas  ,  e  Chriftia- 
nis  ad  Paganorum  ritus  tranfeuntes ,  quod  alii 
Imperatores  nondum  fecerant  ,  infurrexit  .  Le. 
gendus  rurfus  Gothofredus  in  illius  Legis  Com- 
fnentario . 


5©8 


Annales  Eccleilaftici  Baronit 


Chsisti 
38i. 


Damasi  Pap» 


Gratiani     i?. 
Valenttn.    6.  Imppp; 
Theodosii  g. 


XIV. 


Jufraque  fuadentem  ,  infenfos  ac  plane  im- 
placabiles  ;  utpote  qui  illis  vifus  effet  ab 
Occidentalibus  ftare  ,  eorum  caufam  fove- 
re,  patrocinarique  fententiae  Damafi  Ro- 
mani  Pontificis  Paulino  ftudentis :  id  e- 
nim  verfibus  illis  Gregorius  ipfe  fignificat, 
quibus  ait: 

Hrfc  conciones  comprobant  noflra  ,  licet 
Saxis  petita  ;  livor  unde  in  me  improbur 
Exarjit . 

&  quae  fequunrur: 

Caeterum  qua  coeperat  animi  conftatitia 
dicere  quod  aequum,utile,  omniqueex  parte 
optimum  videbatur,  eadem  perfeveravit  in 
finem  ,  conteftatus  fe  ceffurum  throno  po- 
tius,  quam  ut  illis  injufta,  damnofa,  in 
omnibufque  peflima  decernentibus  ,  inhx- 
refceret :  quod  his  quoque  verfibus  ex- 
plicat ; 

At  mibi  carentem  vos  tbrono  concedite 
Vitam ,   periclo  liberam ,  etfi  ingloriam  : 
Illic  fedebo ,  nulla  ubi  fedes  malis  • 
Hoc  namque  prteflat ,    ceeteris  quam  ut 

mifcear , 
Meamque  nec  eos  fleclere  in  fententiam 
Tojfim  ,    nec  illos   rebus  in   pravis   fe~ 

qui  ,    &c. 

Quid  demum  illi  poft  noviffimam  hanc  con- 
teftationem  Gregorii ;  ipfum  probe  defcri- 
bentem  audiamus  ;  ait  enim : 

'  Clamitant  illi  undique  , 
Vt    graculorum  turba ,    rem   unam  mo- 

liens 
Juvenum   caterva  (  quam  tabernam    di* 

ceres  ) 
Trahenfque  turbo  pulverem  venti  amuli  ; 
Dignatus  ejfet  cum  quibus  nemo  metu 
Sanclo  ,  thronoque  pnedttus  ,    quicquam 

loqui  : 
Trapoftere  ut  qui  funderent  verba  >& 

velut 
Vefpte  infilirent  concito   in  frontem  im- 

petu  • 
A t  bos  fecutus  efl  tamen  cottus  fenum 
Motus  juventa  fervidos ,  quos  par  erat 
Tmnare.    Ha?c  ipfe  . 


At  non  omnes  puto  fenes  Orientales  de 
eleftione  Flaviani  tumultuantes  alios  efle 
feclatos,  fed  ex  iis  aliquos  erga  eumdem 
Flavianum  nimium  ftudiofos  ;  refiliiflVau- 
tem  fanctiflimos  confeflbres  veri  amantes  , 
quibus  aeque  ac  Gregorio  mens  nulla  pri- 
vata  cujufquam  flecleretur  affeclione  . 
XLVI.  Caeterum  minime  levis  haec  quidem  cul- 
pa  fuit  ,noxa\e  tenuis,  fed  ea  plane  quae 
turpem  illis  notam  inuflit ;  cum  praefertim 
qua  ratione,  quoque  praetextu  rem  pror- 
fus  iniquam  velarent,  nulltim  habuerint  : 


Semores 
fequuntur 
juvenum 
fenten» 
tiam . 


cum  iidem  miferi  ut  conrulerent  pudori  , 
primorum  inftar  parentum ,   opus   habue- 
rint  confuere  ficus    folia  ,  quibus    denu- 
data    peccato    verenda   contegerent.    At 
quxnam   ifta  ?  ridebis  cum    Gregorio ,  fi 
audias  .  Fa<5tiofi  enim  illi   quo    probarent  Futile  ar. 
praeftare  Orientalem  Ecclefiam  Occidenta-  guraen- 
li ,  quod  omnibus  aliis  deftituerentur  pro-  tum   *d- 
bationibus  &  argumentis ,  unam  illam  ra-  ver',t10' 
tionem  afferebant,  dicentes:  QuoniamChri-  rum' 
ftus  in  Oriente  natus  eft  ,   idcirco  potior 
effe  debet  auftoritas  Orientalis   Ecclefiae. 
Scite  quidem,  nifi  eadem  ratione  contraeos 
dicendum  quoque  fuiffet,  ^gvpti  provin- 
ciae,  quae  jungitur  Judaeorum  regioniinqua 
natus  eft  Chriftus,  potiora  effe  jura  debe- 
re,  quam  aliarum  remotiorum  provincia- 
rum  ;  ob  eamque  caufam  controverfiam  il- 
lam  adjudicandam  fore  Paulino ;  cujus  e- 
lectioni  (  utfiepe  diximus)  favit  in  primis 
Magnus    Athanafius  ,  &   omnes    iEgypti 
Paftores . 

At  indignam   prorfus  tanto  ccetu    fen-    XLVII* 
tentiam  ,  &  perpetuo  filcntio  condemnan- 
dam ,   ipfe  Gregorius   deridet  hifce  ver- 
fibus  : 

-  Ratio  porro  quam  fcita ,  afpice  ; 
Debere  noflras  nempe  res  Solem  fequi  : 
Ortum  binc   trahentes  >    unde    regnator 

poli 
Kobis  ,    amiftut  carnet  primum  fplen- 

duit » 

&  infertus  his  alludens. 

Adverfa  flabat  his  tumens  Tbaebo  pha- 
lanx. 

Porro  qualefnam  effent,  qui  adeo  infulfa 
effutirent ,  pluribus  docet ,  nempe  Epifco- 
pos ,  qui  temporariam  folerent  habere  fi- 
dem  &cum  Principibus  mutarentur  ,  quo- 
rum  arbitrio  folerent  effe  Catholici  ,  vel 
haeretici  :  horum  vero  inconftantiam ,  & 
perditum  ftudium  idem  Gregorius  hac  fu- 
gillat  ironia(«j:  (*)  Greg. 

Naz.  in 

Alloquimur   omnes:  intret  huc   quifquis  c*fm-  fe 

volet,  nlr 

■*••■/•.>•  •      •  •       Quales 

ttdem  Itcet  bts,  plurtes  aut   vertertt  .  Epiicopi 

Hunc  nundinartum    tempus    efl,    queflu  tumultu- 

jine  antes . 

Kullus  recedat .  Verfa  erit  quando  alea> 
(Mutationem  facile  nam  tempus  apit) 
Artem  ipfe  calles  :  protinus  rurfum  exeas* 

Hsc  ipfe,   &  alia  plurima  de   iifdem  o- 
mni  contemptu  dignis  Epifcopis  . 

Ex  quibus  colligere  potes,  quali  quan-  XLVT'T; 
tove  libramento  juftitiae ,  Romana  Eccle- 
fia  hujus  Synodi  canones  refpuerit ;  &  tan- 
tum    qux    de    fide    ftatuiffent,    fecernens 
pretiofum  a  vili   fumma  audroritate  ample- 

x 


Christi 

381, 


Cum  Critice  Pagii. 

Damasi  Pap. 
*5- 


5©p 

Gratiani  15. 
Valentin.  6.  Imfpp» 
Theodosii  3. 


xa  fuerit;    utpote,    quod  nihil    pneter- 
ea  novi  in  ea  appofuiflent,  fed  quod  an- 
tiquitus  trad  i  tum  ,  divinis  Scripturis  pro- 
batum  ,  a  veteribus  Patribus  curtoditum  , 
&a  recentioribus  Scriptoribusdeclaratum, 
nimirum  a   S.  Bafilio,  qui  deeeflerat ,   & 
Gregorio    Nazianzeno    atque     Nvfleno , 
qui  aderant  ;  quod  vero  magnae  videbatur 
efle  fecuritatis  arque  fiduciae,  omnia  iidem 
CorClaim  decreviffent     fecundum  quod  acceperant 
D.imaii  dc  per  recitatum  in  Synodo  volumen  Damafi  ab 
Concilio    Occidente.Atcur,  dices,  fumma  auclorita- 
nop!')^"-"  te  ldem  t>amafus  ejufmodi  Synodum  hone- 
no  Oecu^    ftavit ,  paremque  Nicxnae  efle  ftatuit ,  cum 
menico      eidem  Oecumenicae  nomen  indiderit,  urpote 
nominan-  cumquatum  Oriens,  tum  Occidensconfpi- 
do  •  rarint  confenferintque,  fi  taraen  indignam 

exiftimavit ,  cujus  praeter  id  quod  de  fi- 
de  in  ea  ftaturum  fuiflet ,  caetera  proba- 
rentur  ?  Ex  nuper  dictis  caufam  ipfe-con- 
jicere  poteris  ,  quam  tibi  apertius  pandam . 
XLIX.  Intelligis,  puto  teftificatione  Gregoni 
Nazianzeni ,  quales  exceptis  paucis,  tunc 
effe  folerent  Epifcopi  Orientalis  Ecclefia?, 
quo  modo  fidem  habere  confueverant  pro 
ratione  temporis  mobilem  ,  &  nonoifi  ad 
privatum  commodum  accommodatam :  cu- 
fus  quidem  rei  non  Gregorius  dumtaxat , 
fed  &  Bafilius  fuis  fcriptis  locuples  teftis 
accedit,  ut  fuo  loco  fuperius  eft  demon- 
ftratum .  Quod  erga  Macedoniana  &  Eu- 
nomiana  hxrefis  invaluiflet  in  Oriente , 
licet  eam  Damafus  in  Concilio  Romano 
damnaflet ;  cum  idem  percepiflet  ab  am- 
plifllmo  Patrum  conventu  ,  ab  omnibus 
inquam  qui  tunc  poft  perfecutionem  col- 
ligi  potuerunt  Orientales  Epifcopi,  ipfas 
damnari,  Nic^enamque  fidetn  firmius  ftabi- 
liri;  oblatam  anfam  libenter  arripiens,  quo 
eofdem  motu  leves  in  officio  contineret ,  fitr 
maretque,  ipfiSynodofummam  eft  imper- 
titus  auftoritatem  ,  ut  fic  iidem  fuis  ip- 
forum  vinculis  firmius  ftringerentur ,  qui 
pofthac  nefas  ducerenr,  qnod  fummo  con- 
fenfu  fuerat  inftitutum ,  &  ab  Occidentar 
libus  receptum ,  ac  fublimi  loco  repofi- 
tum,  folita  levitate  convellere,  atque  in. 
fringere  temeritate.  Quod  quidem  conuV 
lium  Damafi  magno  fuifle  Catholicae  Ec- 
clefiae  emolumenro,  eventus  edocuit  ..Sed 
ad  res  in  Synodo  geftas  redeamus  . 
1,  Quod  autem  in.  ea  Synodo  fuprema  vi- 

Tentatur  deretur  efle  Gregorii  Nazianzeni  auclo- 
Grcgorii  ritas,tum  ex  eminenti  docVina  »  fideque 
conrbn-  Catholica,  tum  optimis  moribus  longo  u- 
fu  rerum  ad  feneftam  ufque  indefeflb 
ftudio  propagata  (  ut  omittam  dicere  de 
throno  fublimi  ,  in  quem  nuper  eveftus 
erat )  haud  aufi  funt  improbi  tentare  tan- 
ti  viri  conftantiam,  quem  cuperent  ad 
vota  pertrahere,  quo  aeftimatione  Grego- 
rii  fuam  ipforum  valerent  turpitudinem 
honeftare.  Quid  faciunt  contentiofi  illi 
&   male    compofiti   juniores    Epifcopi  ? 


tia 


Quod  fcirent  &  reliquos  feniores  Epifco. 

pos  invitos  obtortoquc  collo  ab  eis    tra- 

duci  abfque  Gre^orio;  aufi  funt  illud  ip- 

fum  quod  conabantur  de  Flaviano  per  e- 

jus  familiares   eidem   fuadere .   At   quam 

procul  abfuerit  ut  ab  his  ipfe  Gregonus  (*)Grtl> 

agereturin  praeceps,  ita  idcm  narrat  («):  ^**  "' 

Quid  me  necefle  efl.  dkere ,  quibus  vo-  ■**  * 

cibut 
Ab  his  amicis  noflra  canicies  fuit 
Tentata  ?  cum  illi  cederent  primas  mibi, 
Aliquid  petentes  pro  fide  fumma 
A  fido  amico  ,  fedfide  fumma  in  malis  : 
Kempe  ut  juvarem  rebtts  hosin  omnibus  : 
In  omnibus  ne?  Ftnxit  hnc  quifnam  fibiy 
Quo  turbam  fequerer  ipfe  y  non   gnatum 

Det  ? 
Katura  furfum  fontium   tendet    priusj, 
Partefque  ad  imas  flamm?  labeturvorax  , 
Quam    quid  falutis  perfidus  prodam-. 

meee, 
Eximere  cxpi  hinc  ipfe  de  medio  pedem. 

ficque  indignans  abfceflit  e  Synodo. 

Quiddemum?  Cum  e  Synodo  Grego-  Li, 
rius  recefliflet ,  qui  remanferunt  commu-  Flavianus 
nibus  votis  eligunt  Flavianum  prefbyte-  Epifco- 
rum  Antiochenum  Meletii  fucceflbrem  :  pus  An- 
ficque  continuata  eft  prior  difcordia  ,  ut  tl?c[ieniJS 
unius  Ecclefiae  Catholico  populo  duo  prae-  e  '^ltur •• 
effent  Epifcopi ,  nempe  Paulinus,  atque 
Flavianus :  fed  &  his  defunftis ,  eorum 
fucceflbres  in  locum  ipforum  fufrefli,  a- 
deout  ufque  arlannum  Domini  quadrin- 
gentefimum  oelavum  minime  valuerit(  li- 
cet  plurimum  in  hoc  infudaverint  fanflif- 
fimi  viri )  fchifina  componi ;  quod  tan- 
dem  per  Innocentium,  Romanum  Ponti- 
ficem  vix  potuit ,  reddita  pace ,  tolli  . 
En  vides  quam  bene  confuluerit  Grego- 
rius  fapientiffimus  architeftus,  &  quam 
male  confilium  juvenum  reliqui  fecuti  fue- 
rint  feniores .  Laudanda  magnopere  eni- 
tuit  in  his  fluftibus  Damafi  Pontificis  Ma- 
ximi  incomparabilis  longanimitas  ,  qui  \i<- 
cet  id  minime  probarit  quod  egerant , 
haud  tamen  nexu  excommunicationis  eos 
obvolvit ,  ne  raagna  fciflura  in  duas  Ec- 
defiam  Catholicam  partes  divideret,  fe- 
pararetque  ab  invicem  totum  Orbem  :  fed 
tum  ipfe,  tum  pofteri  fucceflbres  oppor- 
tuna  tolerantia  agendum  exiftimarunt,  of- 
ficiispotius  &  beneficiis  adverfarios  de- 
merentes ,  prout  inferius  faepius,  ac  plu- 
ribus  dicluri  fumus. 

Rem  indignam  indigne  adeo  Grcgorius  .„ 
tulit ,  ut  non  e  Synodo  tantum  ,  fed  ex 
ipfiuS'  E;pifcopatus  aedibus-  (  Ut  ipfe  tefta- 
tur  )  excefferit;  quo  fignificaret  fe  potius 
abfqueEpifcopali  funclione  otiofe  vitam 
aflurum,  quam  ut  talia  tantaque  adver- 
fus  jus  nefafque  rraclari  confpiceret.  At 
illi  qui  ejus  feceffione  debuerant  emolli- 

ri; 


5io 


Annales  Ecelefiaftici  Baronii 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
x5- 


GRATIANI      15. 

Valentin.  6.  iMPPr. 
Theodosii  3. 


inr. 

Timothei 

Jpifcopi 

Alexan- 

drini    ad 

ventus 

Conftan-. 

tfnopo- 

lim, 


Ti ;  ut  quem  pro  Occidentalibus  agentem 
experti  fuerant  adverfantem  ,  e  throno 
prorfus  dimoverent,  novam  oblatam  fibi 
recens  occafionem  quam  libentiffime  arri- 
puere  :  Quaenam  autem  ifta  fuerit  >  rerum 
ordo  poftulat  ut  dicamus, 

Timotheus  Epifcopus  Alexandrinus  ve„ 
nit  hoe  tempore  Conftantinopolim  una_, 
cum  fuis  ,  &  cum  eo  aliquot  Epifcopi 
Macedoniae,  acciti  hi  quidem  omnes  ,  ut 
ipforum  quoque  fententia  componerentur 
res  Antiochenae:  fed  cum  perveniffent , 
refque  deploratas  ob  elecfionem  Flaviam 
yeperiflent  ,  indignanrefque  ipfis  non  ex- 
peclatis  ,  fedem  Gregorio  confirmatam , 
quam  ante  ^lgyptii  tempore  Maximi  im- 
probaverant;  ejus  promotionem  ,  ut  ille- 
gitime  faclam  coeperunt  arguere,  negan- 
tes  fuiffe  id  juris  Epifcopi  Antiocheni  , 
nempe  Meletii,  Etenim  Epifcopus  Ale, 
xandrinus,  qucd  primae  fedi  poft  Roma- 
nam  praeeffet ,  id  ad  fe  fpe&are  conten- 
debat,  atque  jam  Timothei  praedeceffbr 
Pc;trus  in  ordinando  Maximo  ejufdem  fe- 
dis  Antiftite  quafi  jus  debitum  antea  ven, 
dicarat ,  Quin  &  poft  ha?c,fcimus,  defun- 
tfo  Ne<5tario  ejufdem  fedis  Epifcopo,  in 
ordinatione  Joannis  Chryfoftomi  ejus  fuc- 
ceffbris  requifitum  effeconfenfum  Theophi- 
li  tunc  Epifcopi  Alexandrini  ,  ur  Socrates 
(a),  Sozomenus  (£),  atque  Pailadius  (c)  tra- 
dunt.Verum  haec  de  exturbatione  Gregorii, 
ipfius  aucloritare  narremus,  &  in  primis 
qua?  de  adventu  ^gyptiorum  ac  Mace- 
donum  Epifcoporum  ipfe  narrat  his  ver, 
fibus  (d); 

Vcniunt  repenter  nctm  vocati,  fcederi 
llt  fanciendo  jungerent  vires  fuas  , 
Hilottcique ,   Macedonefque  ,  operarii 
Myfiertorum  feduli  &  legum  Dei  , 
Jnhalitantes  Hefperium  in  nos  &  grave  . 
Adverfa  ftabai  his  tumens  Vhcebo  pba* 
lanxt 


Haec  idcirco  Gregorius  ,   quod   ^Egyptii 

Difcordia  at(?ue  Macedones  tuerentur  partes  Pauli- 

inter  2E-    n'  ■>  Orentales  vero   partes  fuerint  con- 

gyptios  ,    fe&ati  Meletii ,  JEgyptii  ergo  atque  Ma- 

&  Orien- cedones ,    cum    cernerent   ipfos  Orienta- 

tales.        ]es  ,  contempta  pace  de  ele&ione  Antio- 

,    cheni  Epifcopi   decreviffe  ;  &  ipfi   nulla 

habicacommunis  concordiae  ratione,  con- 

firmationem  (  ut  diclum  eft  )  Gregorii  ab 

ipfis  faftam  impugnare  ccepere,  non  qui- 

dem  in  odium  ipfius  Gregorii,  fed  in  in- 

vidiam   Orientalium  Epifcoporum:  quod 

idem  Gregorius  teftatur  his  verbis  ,  cum 

pugnas  jnter  eos  acerbiffjrnas  excitatas  re* 

eenfet ; 

Od'10  quidem  non   tam   ntei ,   vel  ut  in 

throno 
A'ium  locarent  >  quam  dolorem  ut  inu* 

rerent 


(a)  Socrat. 
lib.  6.  .c .1, 

(b)  Sozom. 
lib.  8.  c,\, 

(c)  Vallad. 
in  dialog . 
de  Atlis  S, 
To.    Chryf. 

(d)  Greg, 
NtfZ,  in 
tarm.    de 
%/ita  fua. 


Aliquem  bis  <>  throno  me  fixerant  quiin 

Vnefulis . 
Saltem  remotis  hoc  mibi  interdum  nr- 

bitris 
Ipfi  ajferebant.  Kon  enimnecprifiinas 
Se  ferre  pojfe  ,  nec  novas  tnjurias  . 

Et  quidem  haud  poterant,  quipartes  Oc-  JEgyptii 
cidentalium  tuerentur^gvptii  atque  Ma-  Epifcopi 
cedones  Epifcopi ,  non  bene  velie  Gre-  qnaleser- 
gorio  ,  qui  (  ut    demonftratum  eft  )  tarn  ffumr,eS°" 
vehemens  pro    componenda   pace    Occi- 
dentalium     Epifcoporum    fufceperat    pa- 
trocinium  ,  adeo  ut  eifdem  diferta   ora- 
tione  &  vehementi  contradiclione  reftite- 
rit .  Sic  jgitur  erat  caufa   Gregorii  ,  ut 
in  eum  ,  a  quibus    collocatus   in    throno 
fuerat,  Epifcopi  Orientis  ob  defenfionem 
caufasOccidentalium  infenfoanimo  effent , 
&  Occidentales  ipfi   in  odium  Orienta- 
lium  de    fede  illegitime  occupata    nego- 
tium  illi  faceflerent .   At  quonam  ,  rogo, 
animo  Gregorius  ifta  tulit?  ipfum  audi, 
ante  ftomachatum  in  Epifcopos  ob  res  ini- 
que  perpetratas  ,  cum  jam  feceflionem  pa- 
ravit ,   ait  enim  ; 

Movere  at  ifia  coepit  ut  primum  bac  co- 

hors  ; 
Effringo   vincla  ,    traditamque  anfairu* 

libens 
Arripio^  &c* 


At  non  fic  quidem  abfceflit  Gregorius , 
ut  quod  erat  officii  praetermitteret ,  netn- 
pe  ut  ad  fimul  conciliandos  eos  tam  af- 
pere  inter  fe  concertantes  fequefter  medius 
intercederet.Tunc  enim  orationem  de  pa- 
ce  habuit,  quam  tertiam  ordine  pofitam 
dicunt  ,  cujus  eft  exordium  (e):  Vax 
amica  ,  non  re  dumtaxaty  fed  nomtne  quo- 
que  ipfo  fuavis ,  &c.  Ibi  autem  poft  mul- 
ta  ,  quod  ad  caufam  de  qua  agitur  fpe- 
c*at,  haec  habet:  At  nunc  alii  ,  mea  qui- 
dem  fententia ,  per  quam  mi/ere  mutuis  0- 
fibus ,  auxiliifque  fulciuntur  ;  adeo  ut 
viundus ,  qui  dtuturno  labore  vix  tandem 
&  paulatim,  nec  Jine  plurimi  cruoris  ejfu- 
Jione  colleflus  fuerat ,  in  duas  jam  contra- 
rias  partes  dijtinttus  Jit  :  quicumque  au- 
tem  paci  fludent ,  medtofque  fe  profiten- 
tuf ',  ab  utrtfque  mah  multtentur  ,  utpote 
qui  vel  contemptui  Jint ,  vel  etiam  bello 
lacejfantur  ,  A  qua  parte  cum  ipji  quoque 
hodterno  die  fiemus  ,  qui  hcec  reprebendi- 
mus>  ac  propterea  cathedram  certaminis 
invtdiceque  plenam  accepimus  ;  haud  miran- 
dum  erttfjt  ab  utroque  laceremur  &  pro- 
Culcemur,  ac  poft  multos  Judores  &  ceru- 
pmas  de  media  fubmoveamur ;  ut  fublato 
jam  omni  obice  atque  interflitio  ,  cominus 
•atque  omni  animi  ardore  fefe  mutuo  con- 
'vulnerent  .  Enini  vero  bcec  fedare  atque 
comprimere ,   maxime  quidem   Dei  fuertt 

omma 


LIV. 

Gregorins 
conciona- 
tur  in  Sy. 
nodo    de 
pace. 

(  e  )  Greg, 
d»  Pace 
orat.  3. 


Cum  Critice  Pagii. 


*& 


5ii 


Chrisii 
381. 


Danasi  Pat, 

»5« 


Gratiani     iu 
Valentin.  0.  I 
Thuoposii  3. 


MPPP, 


Grego- 
rius  ob 
pacem  fe- 
di   renun- 
ciat. 


(<i)  Greg, 
N  «*■•  in 
tirm.    de 
vit.fua  , 


omni.t  amicitix  vinculo  conjlringentis  ;  de- 
inde  autem  &  hominum  eorum ,  qui  virtu- 
tem  fummo  ftudio  colunt  ,  &  concordtx  bo- 
num  cognitum  atque  perfpettum  habent ,  &c . 
At  licet  haec  Gregorius  fapientilTime  per- 
oraffet,  altercantium  tamen  aures  pertina- 
cia  &  obftinatione  fimul  obducly  nihilad- 
mittere  poterant ,  quod  Ghrilti-ina  pro- 
feflio  fuaderet , 
LV.  Eodem  ferme  tempore,  cum  adverfarit 

oblatrantes  in  Gregorium,  de  eo  fparfif- 
fent  in  vulgus,  non  defendendae  verita- 
tis  amore  Conftantinopolim  fe  contulif- 
f e  »  fed  ejus  fedis  cupiditate  incenfum  ; 
idem  Gregorius  egregiam  illam  habuit  A- 
pologeticam  orationem ,  cujus  eft  titulus: 
De  non  ajfedata  cathedra  Conftantinopo- 
Ittana  .  Sed  licet  animis  affe&ibus  vacuis 
hsec  plus  fatis  perfuafa  effent;  apud  ad- 
verfariostamen  odio  turgefcentes  nihil  o- 
mnino  profecit ,  ut  erga  ipfum  (  quod  di- 
gnum  erat )  oequanimiores  redderentur, 
fed  contra  exafperarentur  magis .  Re  igi- 
tur  pcnitus  defperata  ;  Gregorius  quod 
ante  fuerat  meditatus  ,  jam  perficiendi 
tempus  opportunum  accepit,  oblatamque 
occafionem  abdicandi  fe  Epifcopatu  liben- 
ter  arripuit :  eo  nimirum  jufto  dignoque 
prsetextu  ,  ut  quia  fuae  caufa  fedis  inter 
fe  mutuo  concertarent  Epifcopi  1  ea  fub- 
lata,  tamquam  obftaculo  quodam  medio, 
interjeclo  remoto,  diffidentes  fanclx  uni- 
tatis  foedere  jungerentur  in  unum  ;  prae- 
ftare  quidem  ratus  ,  ut  fedis  fuae  jaclura, 
omnesconcordiam  mutuamque  pacem  ini- 
rent.  Quamobrem  ipfam  Synodum  ingre,f- 
fus,  ut  definerent  inter  fe  mutuo  concer- 
tare ,  &  procellofis  exagitati  flucYibus,  tan- 
dem  reddita  tranquillitatequiefcerent,  co- 
hortatus;  ut  alter  Jonas,  devovere  fe  mari , 
fuaeque  fedis  difpendium  perlibenter  fore 
paffurum  ,  Iiberaliter  obtulit ;  quod  &inge- 
nue  praeftitit :  hxc  enim  ipfe  his  jambis  (a)  ; 

Tempufquenafius   commodum^  in  media 

ojfero 
Hxc   difta   ccetu :   Vos  viri ,  quos  hic 

Deus  , 
Grata  (latuatis   ut  fuo  qux  numini  , 
Junxit ,   videte  poftero  de  me  loco  . 
Quid  namque  de  me  ,  coetus  hic  Ji  maxi- 

mus 
Conftderetur  ,fiat ,  haudmagni  intereft  « 
Ertgite  mentes  altius  veftras  ,  precor  : 
Cotte  in  untim :  vos  amor  tandem  ligety 
Quoufque  favi  ut  &  truces  ridebtmur: 
Yr*terque  pugnas  omnium  ut  rerum  in- 

Dexteras  amici  faederis  date    invicem  . 
(b)jon*  t.      £g0  ver0  Jonx  (b)  facinus  excelfum  x- 

mulor . 
Me  pro  falute   do   libens  noftrct  ratis , 
Licet    excitati    turbinis    caufa    haud 

ftem-t 


Locus  Sy. 
nodi  Cori- 
cordia 
nuncupa- 
tus . 

(«';  Jo.  Da- 
tnafctn.  de 
lmag.lt.  3, 


LVL 
Cur  Gre. 
gorius 
abire  per- 

mittitur. 


Kos  forte  captor  mergite  infano  mari  ; 
Nij-  hofpitalts  coetus  exctpiet  «  Sit  boc 
Concordix  vobis  initium  :  pergite 
Ad  cuncla  deinceps  alia .  Latitudinis  (c )  (0  Ctn* 
Locus  hic  vocetur  •  Splendtdtor  hinc  fur-  **• 
get  mibi  , 
•    Si  ftetis  m  me  ,  &c, 

Haec  &  alia  ad  eos  Gregorlus,  egregla 
plane  comparatione  alludens  etiam  ad  pu« 
teum ,  quem  poft  multa  Philiftinorum  jur- 
giaS.  Patriarcha  Ifaac  effodiens,  abfque 
altercatione  poffedit,  ob  idqueeum  Lati- 
tudinem  nominavit.  Et  quidem  puto  ex 
verbis  his  Gregorii  in  magna  Svnodo  co- 
ram  Patribus  dicVis,  faftum  efie,  ut  lo- 
cus  ille,  ubi  ejufmodi  Concilium  celebra- 
tum  fuit,  nuncupatus  efiet  Concordia  : 
id  enim  S.  Joannes  Damafcenus  tefiatur 
(d),  cum  ita  ait  :  Erant  in  oratorio  reliquia 
Pantalemoni  &  Marini  martyrum  ,  Quod 
quidem  oratorium  ,  Concordia  nominatur  ; 
quoniam  illic  centum  quinquagtnta  Epifco- 
pit  Tbeodofto  Magno  Imperatore  regn.tnte  , 
in  eandem  fentemiam  convenere  .  Haec  ipfe. 
Sic  rebus  difpofitis,  haud  fuit  qui  (  ut  par 
erat)Gregorium  federecoegerit,  Etenim 
Orientales,a  quibus  fuerat  in  thronum  il- 
lum  impofitus  ,  in  ipfum  ob  denegatum 
Flaviani  elecYtoni  furTragium  fubinfcnfi  , 
fe  frigidos  juftiflimae  caufae  exhibuere  dc- 
fenfores.  ^Egvptii  autem  atque  Macedo- 
nes,  quod  infeflum  irritumque  reddere 
cuperent  quicquid  ab  illis  non  expectato 
ipforum  adventu  de  Antiochenis  rebusde- 
cretum  fuerat ,  aeque  pafli  funt  Gregorium 
fedi  cedere  ;  qui  de  Synodi  confenfu  fubdit: 

Facilis  reptnte  catus  ajjenjit  mihi « 

Si  quis  autem  requirat  quantum  tem- 
poris  Gregorius  ipfe  federit  ;  certe  qui- 
dem  habita  ratione  ejus  in  throno  feffio- 
nis ,  cum  hoc  anno  (  ut  diclum  eft  )  ipfe 
in  fede  collocatus  fuerit  ab  hac  ipfa  Sy- 
nodo,  rurfum  autem  cum  in  hac  eadem 
Synodo  fe  abdicarit;  paucas  fane  numera- 
bit  hebdomadas,  ne  dicam  menfes :  unde 
ipfe  inferius  ad  eofdem ; 

Heri  locaftis  in  throno  ,  nunc  pellitis  « 

Porro  egreflus  e  Synodo  Gregorius(  ut     LVir. 
ipfe  tradit  )  ad  Theodofium  Imperatorem  Grego- 
fe  contulit,  quem  enixis   rogavit  preci-  r™s  ad,t 
bus,  ut  acquiefcerct  ob  totius   Fcclefiae  ^"^0^ 
pacem ,  fedem  quam  acceperat  Conftanti-  perat0. 
nopolitanam  altercantibus  fe  relinquer<o  rcm , 
Epifcopis,  utira  inter  fe  mutuo  digladia- 
ri  defifterent ;  fore  namque  ,  ut  jurgiorum 
caufa  fubmota  ,  tot  fluctibusexagitatis  Ec- 
clefiis  optatadiu  tranquillitas  redderetur> 
quo  nihil  excogitari  poffet  utilius  univer- 
fo  cui  ipfe  prseffet  Imperio  .  Sed  quid  ad 

harc 


51* 


AnnalesEcelefiaftici  Baronii 


Chri$ti 

3SI. 


DaU  ASI  P£r. 

15- 


Gratiani    15. 
Valentin.  6. 
Theodosii  3. 


Imt 


fPr 


N<*z..  »w 
carm,   de 
•vita  fua  . 


LVJII. 


(  b  )  Creg, 

cttrm.  de 
•vit.  diffc- 
rtftf 


LIX. 

peoratio 
ne  Gre- 

gorii  ad 
centum 
quinqua- 
ginta  Epi- 
lcopos . 


(c)T.Reg. 
(dj  Aft.zo. 


hxc  Theodofius  ?    ipfemet   fubdit   Grego- 
rius  (a): 

His  Tinperator  vocibus  plaufum  dedit  , 
Aliique  pariter  .  Cedit  at  votis  meis 
llle  baud    libenter  ,  ut  ferunt  :   cedit 
tamen » 

Erat  quidem  Theodofius  Imperator  er- 
ga  Gregorium  propenfiori  animo,  quem 
venerabatur  ut  digniflimum  facerdotern , 
atque  colebat  ut  amantifiimum  patrem  , 
eumque  excipere  conviviis  confuevit ;  qui- 
bus  tandem  caruifle,  ad  qux  abducebatur 
invitus,  Gregorius  maximo  lucro  duxit. 
Id  quidem  ipfe  alibi  teftatur  his  verbis 
(b):  Kon  jam,  inquit ,  Tmperatori  ,  ut 
prius  ,  contubernalis  erit  Gregorius ,  tttri 
fuo  nonnibil  gratificans ,  atque  inter  me-, 
dios  epulones  triftis  &  tacitus  accumbens  , 
<£gre  anbelttum  dticens  ,  &  fervilem  iii-, 
modum  edens  .  Haec  ipfe. 

His  diebus  idem  Gregorius  cum  fedi 
nuncium  remififfet,in  primario  urbis  tem- 
plo,  ubi  aderant  omnes  illi  Epifcopi  nu- 
mero  centum  quinquaginta  ,  egregiarru. 
eamdemque  noviflimam  habuit  orationem  ; 
cujus  eft  exordium  :  Quomodo  res  noftra 
vobis  fe  habere  videntur  ,  0  cari  paftores  , 
&c.  eft  quidem  oratio  ejufmodi,  ut  ne- 
minem,  qui  Gregorii  ante  a&as  dignifli- 
mas  aftiones  accurate  confideret,  eam  fic- 
cis  putem  oculis  perleclurum.  In  ipfa  igi- 
tur  magna  Synodo,  centum  fimul  ac  quin- 
quaginta  Epifcopis  confidentibus  ,  per- 
orans  Gregorius,  ut  alter  Samuel  (c)  po- 
pulum  conteftatus ,  vel  ut  alter  Paulus 
(rf)Ephefios,  primum  omnium  cunftarum 
a  fe  geftarum  rerum  ,  ex  quo  tempore  Con- 
ftantinopolim  venit ,  exaftam  redditurus 
rationem  ,  quo  ftatu  illas  collocaras  inve- 
nerit,  &  quo  relinquar,  oboculos  ponit; 
nempe  e  gutta  progreflum  fluvium  ,  e  fcin- 
tilla  fornacem  globos  igneos  inccelum  ex- 
tollentem,  atquee  granos  finapis  arborem 
crevifle,  demonftrans;  aliifque  his  fimili- 
bus  ufus  exemplis ,  quantum  profecerit 
infinuans,  labores,  xrumnas,  quas  fubie- 
rit,  contumelias ,  jurgia,  atque  mortis 
pericula ,  quae  a  fidei  hoftibus  paflus  fit , 
quaeve  ab  invidis  &  amicis  dolofe  agenti- 
bus  pro  gratia  receperit  mala,  adducit  in 
medium  tamquam  vivos  teftes  pro  ipfo 
Gregorio  in  adverfarios  inclamantes  .  Ip- 
fam  infuper  tamquam  monilibus  ornatam 
fponfam ,  Conftantinopolitanam  Ecclefiam, 
coram  omnibus  repraefentat,  quae  expur- 
gara  nigrcdine  Ariana ,  abfterfifque  aliis 
fordibus  haereticorum,  Catholicse  fidei  can- 
dore  refulgeat,  facrorum  miniftrorum  ni- 
tore  fplendeat  ,  facrarum  virginum  agmi- 
num  decore  reluceat,  emicetque  egregiis 
totius  populi  vitae  cum  integra  fide  mori- 
bus  -,  ac  denique  (  ut  paucis  abfolvam ) 


omnibus  charifmatibus  infignita  ,  longe 
lateque  nitefcat ;  pro  quibus  omnibus  quid 
fibi  ab  illis  compenfari  optet,  ita  decla- 
rat  ( <?): 

Quid  igitur  eft,  inquit ,  quod  dico  ?  Hon 
enim  gratuitur  virtutis  fum  cultor^  nec 
in  eam  virtutis  magnitudinem  perveni .  La- 
borum  meorutn  prcemiiim  miht  date  .  Quod 
tandem  ?  Kon  quod  nonnulli  fortajje  ex  his 
qui  ad  quidvis  fupplicandum  factle  addu- 
cuntur  ,  exiftimarint  ;  fed  quod  mthi  tuto 
poftulare  liceat.  Diuturnis  labortbus  me 
levate ,  atqtte  in  quietem  vindicate  .  Mo- 
veat  vos  h<ec  canicies ,  ftetlat  hofpitii  & 
peregrtnationis  ratio :  alium  fubrogate  , 
qui  pro  nobis  hofttltter  prematur  ,  quipu- 
rus  Jit  manibus  ,  qui  voce  non  tarda  &  in-. 
erudita  ;  qui  ita  animo  comparatus ,  ut  0- 
mnibus  in  rebus  vobis  obfequi ,  curafquc 
Ecclejtoe  Jimul  perferre  pojfit  ;  quandoqui- 
dem  tales  prxfertim  boc  tempus  efflagitat. 
At  mibi  cernitis  quomodo  corpus  ettam-* 
hoc  fe  babeaty  nimirum  &  tempore,  &  mor- 
bo ,  &  labore  confeclum  .  Quid  vobis  ttmi- 
do  &  ignavo  fene  opus  efl ,  atqtte  in  dier 
Jingulos  (  ut  ita  loquar  )  mortente ,  wo«— 
corpore  tantum,  fed  etiam  curis  &  <eru- 
mnis  ?  quivix  h<ec  quoquevobts  loquor  ,  &c. 

Cur  autem  praeterea  abdicationis  confi- 
lium  inierit  ,  explicat ,  fimulque  defen- 
fionem  ftruit  de  his  quibus  ab  adverfariis 
impugnaretur,  ifta  fubdens:  Kon  j.tm  ul- 
traferre  queo  facilttatem  animi  atque  cle- 
mentiam  crimints  loco  mibi  objici;  non  jam 
ultrz  cum  dogmatibus  &  cum  invidta  pu- 
gnare  queo,  cum  boftibusi  &  cum  foctis » 
Quamautem  immania  &  implacabilia  haec 
eflent  prcelia  ,  pluribus  docet ,  cum  ha?c 
addit:  Quinbxc  quoque  fortajfe  nobts  ex- 
probraverit  (jam  enim  exprobrarunt  )  quod 
nec  menfa  lauta  &  opiparay  nec  auguftn 
vefte  utimur ,  nec  magnifice  in  publtcum 
prodimus  ,  nec  eos  a  quibus  convemmur  • 
faftuofe  excipimus .  Kefctebam  fctlicet ,  no- 
bis  cum  ConOdtbus ,  &  PrafecJts  }  clartf- 
Jimifque  belli  Ducibus ,  qui  tot  opibus 
(Opiifque  circumfluunt ,  ut  quo  fua  proji» 
ciant  non  habeant ,  temulationem  ac  cer- 
tanten  ejfe  ;  dandamque  ejfe  operam ,  ut  & 
nobis  pauperum  bonts  ad  luxum  &  deltcias 
abutentibus,  venter  undique  comprimaturf 
&  necejfaria  in  res  fuperfluas  effundantur , 
atque  altaria  ipfa  ruclibus  noftris  conta- 
minentur .  Hefciebam  nos  equis  infignibtts 
&  lafcivis  ferri  ,  fellifque  &  curribus 
magnifice  attolli ,  ac  cum  faftu  &  pompa 
deduci  ,  velutque  blanda  manu  demulcert 
oportere  ,  atque  omnes  nobis  perinde  ac  bel- 
luis  de  via  decedere,  &  in  utramque  vice 
partem  fcindi  ac  dtftrahi ,  aut  ettam  tan- 
tam  praeuntium  turbam  ejfe  ,  ut  procul  con* 
fpicuus  fit  incejfus  nofler .  St  b<ec  gravia 
&  acerba  fuerunt ,  prxterterunt  ;  hanc  in- 
juriam  mihi  condonate ,  Antiftitem  alium  , 

qui 


(  e)  Greg. 

Naz..  orat. 

ad  150.  £- 

pifcop.vct, 
edit. 

LX. 
PetitGre- 
gorius   ab 
Epifcopis 
miflio- 
nem. 


Lxr. 

Cum  A- 
pologia 
reprehen- 
fio  con- 
juncla  « 


Cum  Critice  Pagii. 


Lxir. 

Grego- 
riuscur 
contem- 
n.itqua: 
alii  ciu 
piunt . 


LXIII. 


Chkisti 
381. 


Damasi  Pap. 
*5- 


513 

Gratiant  15. 
Valentin.6.  Impit. 
Theodosii  3. 


Gresoru 
ultimi  {»■ 
luutio  - 


qui  multitudini  placeat  ,  create  :  mibi  au- 
tem  folttudiiiem  date  ,  &  rufiicam  vitanty 
ac  Deum ,  cui  Joli  per  frugalitatem  etiam 
pertenuemque  vicJum  cultumque  placebi- 
mus  . 

At  grave  efl ,  concionibus ,  &  aetibus 
&  publicis  conventibus ,  &  plauflbus  his , 
a  quibus  qttafi  pennis  in  fublime  ferimur , 
&  fjmtliaribus  ,  &  amicis  ,  6*  honoribus , 
6*  «r^/>  pulchritudine  ac  magnitudine  , 
6*  £oc  dentque  fulgore  qui  eos  qui  h<xc 
intuentur  ,  «cc  oculorum  aciem  intro  col- 
leflam  hubent ,  circumfundit  &  illuminat  , 
privari .  yf/  Aoc  »///>/  minus  grave  fuerity 
quamfi  dtutius  in  tumultu  verfer ,  </f  c/- 
t>/7/x  z//Voe  turbis  &  fervoribus  commacu- 
ler ,  atque  ad  vttlgi  mores  me  ipfuvi  in- 
fletlere  necefle  habeam.  Kon  enim  facer- 
dotes ,  /r</  rhetores  qu<erunt ,  wec  anima- 
rum  difpenfatores  y  fed  pecuntarum  cu- 
Jlodes ,  «ec  ^nroj  ftcrificos ,  /cv^  /or- 
/er  6*  robuflos  defenfores ,  <&v.  atque 
demum  :  Hoc  »;/'£/  yf/  dtmicationis  prot- 
coniuvi ;  miffionis  libellum  mihi  date , 
quemadmodum  Imperatores  militibus  fo- 
ient ;  acfi  quidem  veftra  voluntas  tulerity 
cum  faufla&  pneclaro  elogio  &teflimoniot 
ut  honori  meo  confulatur .  Sin  minus  ,  ut- 
cumque  vobis  collibuerit .  Kihil  de  ea  re 
altercabor ,  quamdiu  Deus  rerum  noflra- 
rum  flatum  infpeclabit .  J2.«fw  igitur  tibi 
fubflituemus  ,  <//cer  aliquis  ?  Vtdebit  fibi 
Domtnus  paflorem  ad  pnefetluram  ,  qttent- 
admoduvi  ovem  vidit  ad  holocauflum  .  Hac 
unum  rsquiro ,  «r  ex  eorttm  numero  fit  , 
qui  aliis  invtdice  funt ,  non  miferationi  : 
qui  non  in  omnibus  rebits  cunClis  obfequun- 
tur  ,  /tv/  <7«z  /'»  quibufdam  etiam  ob  recliflu- 
dium  in  bominum  ojfenfionem  incttrrunt  : 
aherum  enim  in  pnefenr  jucundtjfimum  efl  , 
alterum  in  pofterum  utiltfftmuvi .  Ac  vos 
quidem  orationes  difcejfui  meo  congruen- 
tes  parate.  Haec  &   alia  Gregorius . 

Atque  tandem  ad  calcem  oratione  per- 
ducta  ,  noviflimis  verbis  omnibus  faluta- 
tionem  impcrtiens ,  poftremae  finem  im- 
ponit  orationi .  Dignumvero  eft  utultima 
haec  tanti  Patris  eloquia,  tali  tempore, 
tali  loco  prolata  ,  hic  fingula  perpetuae 
memorix  confecrentur;  fic  enim  fe  habent: 
Epo  autem  his  verbis  extremuvt  vos  falu- 
tabo  .  Vale  Anajlafia ,  nomen  a  pietatz^, 
habens :  tu  enivi  nobis  fidei  doclrinam  , 
qu<e  adhuc  contemptui  erat  ,  excitafli  . 
Vale ,  inquavt ,  covimunis  viclorice  fedes  , 
nova  Silo ,  in  qua  primuvt  arcam  fiximut 
quadraginta  annis  in  deferto  circumatlavt , 
incertifque  fedibus  vagantem .  Tuque  0  via- 
gnum hoc  teviplum  &  nobile, nova  hxreditas, 
quod  magnitudinem ,  quam  nunc  habes ,  ab 
Orthodoxa  doclrina  fufcepifli ,  quodquz_, 
nos,  cum  prius  Jebus  efles  ,  Hierujalent^ 
effecivius :  Vofque  etiam  aliee  <edes  facrat 
httic  dignitate  proxima*  alia  aliant  quam- 
Ann.  Ecci.   Tom.  V* 


dam  urbis  partem  compleCltntes  ,  quafivin- 
cula  qucedam  &  compager,  ac  proptnqua  loctt 
vtndtcantes ,  quas  cum  hac  corporis  im- 
bectlltt.it e  non  nos,  fed  Dei  gratia  nobtf- 
cuvty  qui  pro  perditis  &  defperatis  ha- 
bebaviur,  implevit .  Valete  Apofloli  (  nem- 
pe  templum  Apoftolorum)  prxclara  co- 
lonia  (  in  illud  enim  Andreae,  Lucs  ,  Ti- 
motheique  reliquia?  tranfiatae  fuere  )  cer- 
taminis  mei  mtgiflri  ,  etfi  minus  f<e- 
pe  fefla  veflra  celebravi ,  fortaffe  Pauli 
veflri  Jatanam  ad  uttlitatevi  (a)  vteam  in  (a)  t,  Cor. 
corpore  circuviferens  ,  ob  quem  nunc  a  vo-  11. 
bis  abfcedo . 

Vale  cathedra,  invidiofum  hoc  &  peri-  LXIV» 
culofum  fafligium  ;  Pontificum  Conciltum  , 
facerdotum  non  minus  majeflate,  quam  <e- 
tate  ornatoruvt ,  &  quicumque  tandem  a- 
lii  circa  facrofanttam  menfam  Dovtini  mi- 
niflratisy  atque  ad  appropinquantem  Deum 
appropinquatis .  Valete  Kazar<eorum  chori 
(  nempe  monachi  )  pjalmodiarum  concen- 
tusy  nofturnce  fiationes  ,  virginum  fantti- 
monia  ,  mulierum  modeftia  ,  viduarum  & 
orphanorum  ccctus,  pauperuvi  oculi  in  De- 
uvi  &  in  nos  intuentes  .  Valete  dovius  bofi. 
pitales  y  &  Chrifti  amantes  ,  infinnitatif- 
que  me<e  adjutrices  .  Valete  fermonuvt  meo- 
rum  amatores  ,  &  curfus  &  concurfiones  , 
&  calami  tam  perfpicuiy  quam  occulti  ("nem- 
pe  exceptoresconcionum  )atquehujusfug- 
gefli  cancelli  a  multitudine  comprejjiy  ho- 
minum  audiendi  (ludio  Jefe  viutuo  protru- 
dentium  .  Valete  Imperaiores  ,  &  Palatta , 
atque  omnes  Imperatoris  famuli  &  cubi- 
cularii;  fi  quidem  Iviperatori  fideles,  haud 
quaquavi  certum  habeo  y  Deo  autem  magna 
ex  parte  infidi .  Manibus  plauditey  acute 
clamatey  Rhetorem  veftruvi  in  fublime  tol- 
lite :  filuit  vobis  improba  &  loquax  lin- 
gua  nec  tavien  filebit :  pugnabit  enim  ma- 
nu  &  atraviento :  c<sterum  in  preefentia 
confiluim  us . 

Vale  magna  civitis    &    Chrifti   avwre*    LXV# 
pr<edita  (  vera  enivt   teftabor  )  etfi  non  fis- 
cundum  fcientiam  hic  zelus    efl ;   benignio- 
res  nos  disjunclio  reddidit :  ad  verttatem 
accedttey  ad  meliorem  frugem  tandem  ali- 
quandovos  convertite:  Deum  amplius  quam 
confuevtflis  colite.  Kon   turpe  eft  Jenten- 
tiam    mutare ;   fed   in  malo  perfeVerare, 
funeftum  &  exitiafum .  Vale  Oriens  &  Oc- 
cidens ,  pro  quibus  &  a  quibus    oppugna- 
mur :  teftis  efl  ille  qui  pacatos  nos  reddety 
fi  nonnulli  fecejfionem  meain  imitentur.  Ha?c 
dicens  Gregorius  haud  dubium  alludit  ad 
Flavianum  nuper  creatum  Epifcopum  An- 
tiochenumj    cujus  caufa  tot  diflidia  con- 
flata  erant.  Sed  fubdit :    Kon    enim    Dei 
jacluram  quoqtte  facient  qui    thronis   cef- 
ferint  ,  fed  fupernavi  cathedram  habebunt 
his  multo  fublimiorem  &  tutiorem.  Pr<eter 
omnia  &  ante  ovinta  clamabo :  Valete  An- 
geliy  hujus  Ecclefix  pr<efides ,  me<eque  prte. 
T  t  C  fen- 


5^4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
381. 


Damasi  Pap. 
»5- 


Gratiani     i<j. 
Valentin.  6". 
Theodosii  ?• 


Imppf. 


LXVI. 


fentitt  &  peregrinationis ,  fi  modo  in  ma- 
ttu  Dei  res  noflra  funt  .  Vale  Trinitas  , 
tnedttatio  mea  &  decus  meum ;  His  ve- 
tim  ferveris  ,  &  hos  ferves  ,  meum  hunc 
fopulum  (  meus  enim  eft ,  etiam  fi  aliter 
gubernemur  )  atque  audiam  te  quotidie  tum 
fermone  ,  tum  vita ,  &  moribus  augeri  & 
in  fubltme  attolli  .  Filioli ,  depofituivu., 
quxfo  ,  cuflodite  ;  mementote  lapidationum 
tnearum.  Gratta  Domini  noflri  Jefu  Chri- 
Jii  fit  cum  omntbus  vobis .   Amen  . 

At  quid  tunc  accidit?  commiferatione 
plane  dignum  ,  ac  novum .  Populus  enim 
fui  amantiffimi  Praefulis  ftudiofus,  abfolu- 
ta  lacrymabili  concione,  loco  acclama- 
tionum  ,  quibus  dicla  Patris  profequi  con- 
fueverat,  rependit  luctus  &  ejulatus,  pro 
laetis  plaufibus  triftes  manus  ad  manum_. 
verberationes  >  pecloris  tunfiones  ,  lamen- 
ta  ,  fletus,  atque  fingultus :  foli  perfecu- 
tores  Epifcopi  filice  duriores  perfevera- 
bant  immobiles  ;  illi  autem  quorum  mens 
fanior  &  erga  Gregorium  propenfior  ani- 
mus  ,  longe  aliter :  hi  enim  cum  hunc 
tandem  infelicem  exitum  rem  confecutam 
fuiffe  confpicerent ,  adeo  perculfi  animo- 
que  confternati  funt ,  ut  protinus  in  fedes 
reverfuri ,  lugentes  difcefferint  Conftanti- 
nopoli  ,  haud  ferre  valentes  alium  vide- 
re  in  throno  Gregorii  collocari ;  de  his 
(*)  Gng.  enim  hxc  ipfe  (  a  )  : 

Nazian.in 

Antiftitefque  carpferat  quos  hinc  dolor  ; 
Vlerique  fiquidem  capta  confilia  utflattm 
Senfere  ,  fugiunt    tllicOy  ttlum   ut  ful- 

minis  , 
Aurem  obflruentes ,  atque  ferientes  ma- 

nus  , 
Tam  trifle  ne  ipfi  cernerent  fpetlaculum , 
Alium  mfidentem  fcilicet  nofiris  thronis  % 

Quinam  autem  hi  fuerint ,  licet  verbis  non 
exprimat ;  conjeclura  tanien  ducimur,  fuif- 
fe  veteres  ipfius  collegas,  amantifilmos  a- 
micos  ,  quibufcum  ar&a  necefiitudo  exdiu- 
turna  confuetudine  intercefferat  ;  quales 
fuere  Amphilochius  Epifcopus  Iconii ,  Gre- 
gorius  Nvflenus  ,  P-.jtrus  germanus  ejus 
Epifcopus  Sebaftenus ,  Helladius  Caefarien- 
fis  Antiles,  &  alii  Cappadoces,  nec  non 
Otrejus  M-litenus,  Eulogius  Edefienus, 
Bretannio  Scytha^&fi  quialii  magni  no- 
minis  viri  mente  ftabiles  inventi  funt  ibi 
Gregorio  ftudentes  . 

At  qualiter  tunc  afFe<5tus  Gregorius? 
ipfe  fatetur  ;  nimirum  contrariarum  pafiio- 
num  ventis  animo  agitatum,  ac  primum 
quidem  ingenti  gaudio,  utpote  quod  e  tem- 
peitate  pervenilTet  ad  portum  ;  immenfo 
vero  dolore,  quod  Ecclefiam  fuo  labore 
cultam,  ac  filios  cariflimos,  quos  in  Evan- 
gelio  genuiffet ,  deferere  cogeretur ,  nec 
fciret  cui  relinqueret :  quem  quidem  ani- 
mi  mcerorem ,  quoad  vixit ,  numquam  po- 


tiirmin.  de 
liitafux  . 
Epifcopi 
quidam 
recedant, 
C'1'n  Gre- 
gorius  fe 
audicat  . 


tuit  fuperare  ,  fcd  (  ut  ipfe  fatetur  )  fem- 
per  ut  faevum  tyrannum  fibi  expert.us  eft 
dominantem ,  adeo  ut  illa  fua  Anaftafia 
femper  eflet  in  mcnte ,  in  ore  verfaretur 
aflidue,  eamdemque  fempcr  calami  litura 
formaret,  fedi  &  dormienti  quoque  ipfi 
cam  fomnia  reprsefentarent .  Sic  igitur  ma- 
gnus  Gregorius  ,  fublimis  Ecclefiae  Theo- 
logus ,  poft  triennii  commorationem,  pau- 
cos  poft  dies  ex  quo  thronum  acceperat , 
pacis  ftudio,  fedi  vale  faciens,  inde  rece- 
dens  revertitur  in  Cappadociam.  Qus  au- 
tem  poft  haec  ejus  fuerint  ftudia  &  actio- 
nes,dicturi  fumus  inferius  .  Hic  vero  ad- 
monitum  leclorem  volumus,  Profperi  Chro- 
nicon  fui  exordio  totum  pene  inverfum 
efle  ,  ac  depravatum ,  dum  fub  hojus  an- 
ni  Confulibus  ponitur  ibi  obitus  ipfius 
Gregorii  Nazianzeni ;  &  Concilium  hoc, 
de  quo  agitur  ,  celebratum  habetur  anni 
fuperioris  Confulibus  ;  &  alia  pleraque 
in  nominibus  &  numeris  pen^tus  labefa<5ta- 
ta.  Quod  voluimus  admonuifle  leclorem  , 
ne  imprudens  in  foveas  errorum  in- 
currat . 

Quod  rurfum  ad  Gregorium  fpectat ;  51- 
Iud  cerfe  hic  dicere  minime  praetermitti- 
mus  ,  ip^um  tanto  ftomacho  difceffifle  a  con- 
vento  Epifcoporum  ,  utnumquam  amplius 
Svnodo  tumultuantium  interefle  decreve- 
rit ;  funt  enim  haec  verba  ipfius  (  b  )  :  Mi- 
hi  enim  vero  certum  efl  &  deliberatum  , 
numquam  poflhic  anferum  aut  gruum  teme- 
re  inter  fe  pugnantium  Synodis  interejfe , 
in  quibus  omnia  contentione  ac  bello  ar- 
dent ,  flagitiaque  prius  objcttra  atque  in- 
cognita  in  unum  colletla  ,  a b  inimicis  in 
lucem  proferuntur  ,  &c.  Quo  tempore  i- 
pfum  fcripfifle  carmen  de  Vita  fua  ,  ut 
credamus,  eo  certo  ducimur  argumenro, 
quod  illud  nonnifi  urque  ad  fedis  abdica- 
tionem  appareat  profecutus.  Sunt  &  aliae 
ipfius  ,  eorumdem  facerdotum  caufa,  ad- 
verfus  Epifcopos  graviflimaeinveftivae^eae- 
demque  verfibus  decantat3e,  ut  illa  in  car- 
mine  de  Vitae  diff.jrentiis,  6V  contra  fal- 
fos  facerdotes ,  vel  cujus  eft  tifulus,  Ad 
Epifcopos;  &  in  eo  cujus  eft  infcriptio, 
De  Epifcopis  (  c),  ubi  inter  alia  de  his 
junioribus  Antiftitibus,  a  quibus  perfecu- 
tionem  paffus  eft  ,  quales  fuerinr,  docet 
his  verbis:  Dimiferuntme  ab  urbe  non  ad- 
modum  repugnantem  ;  quippe  turpiflimum 
erat  illorum  me  fidei  cauponum  in  numero 
ejfe  ;  quorum  alii  nepotes  erant  eorum^. 
qui  tributorum  fcribx  fuerant ,  &  aliud 
nihtl  animo  volvebant  ,  quam  falfas  & 
fubdolas  rationum  depravationes  ;  alti  ah 
aratris  venerant  adufli  a  Sole ;  alii  a  li- 
gone  vel  btdente  totum  diem  non  quiefcen- 
te ;  alii  remos  ,  exercitufve  reliquerant , 
redolentes  adhuc  fentinam ,  vel  corpus  fce- 
datum  cicatricibus  habentes  ,  popult  guber- 
natores  ,  ac  duces  militum  ,  qui  ne  mini- 

munt 


Gregorius 
redit  in 
Cappado- 
ciacn  . 


LXVII. 


(  b  )  Grrg. 
Kaz.i*n.in 
carmin.  de 
v  ta.    fux 
dijferent, 
in    fin. 


(t)  mht- 
tur  in  cdit. 
Leuven. 

Qyales  E- 
pifcopi 
adverfan- 
tes  Gre- 
gorio  . 


Cum  Critice  Pagii. 


5iS 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 

15- 


Gratiani  i<. 
Valentin.  6.  Impfp. 
Theodosii  g. 


mum  qutdem  concejfuri  videntur  ;  nonnulli 
tttttm  opificiorttm  ,  qu<t  citra  ignem  ope- 
ra*  fucts  perficere  nequeunt  ,  gnari ,   »0 
fultginem  quidem  carnis  integre  abluerant  > 
fi-tgriones  ,  ac  piflrinis  dtgni  ,  &c. 
LXVIII.       Sed  unde  ifta  faex  hominum  emerfit  ad 
facerdotium  ?  Meminiffe  oportet,  eodem 
aurjrore  Gregorio  ,  fuperius    diclum  efle 
cjufmodi  facerdotes  nundinarios  ex   lucro 
temporali   fidem    temporariam    coluilTe  . 
Quod  enim  Valentis  tempore    contigerit 
Epifcopos  Catholicos  cxulare,  decomplu- 
ics  cx  illis  vita  funftos  elfe,  tunc  cuique 
audaci  invadendi  Epifcopatum  additus  a- 
nimus  ex  oblata  occafione  fuit,  quod  fci- 
rent  ad  publicum  praeconium  fatis  efle  per- 
fidiam  Arianam.  Hi  vero  fub  Catholico  Im- 
peratore  mox  evafereCatholici,&  quo  im- 
pcritiores  erant  ,  eo  loquaciores,  &  eru- 
ditis  infeftiores  effe  folebant .  A    quibus 
in  hac  Synodo  illud  tantummodo  bonum 
provenit ,  ut  fidei  Catholicae  formulae  fub- 
fcriberent  ,  fuoque  chirographo  ita  tene- 
rentur  perpetuo  obligati  .  Sed  ne  pie  fan- 
cita  vilium  fubfcribentium  perfonarum  no- 
mine  periclitari  poflTent  omnino  ,  Dama- 
fus   fumma  (  ut  dictum  eft  )  auctoritate 
munivit,  ut  quicquid  ibi  de  fide  Carholi- 
caftatutumeflet,  tamquam  totius  Ecclefiae 
Catholicae  decretum  (  utpote  in  id  ipfum 
cum  majoribus  omnibus  iifdem  confentien- 
tibus  )  Oecumenici  Concilii  nomine  muni- 
tum,  ftabile  firmumqucin  perpetuum  per- 
duraret. 
LXIX.        Sed  ad  res  geftas  poft  Gregorii  &  alio- 
rum  ipfi   fimilium  Epifcoporum  difceftlo- 
nem  ,  &  ad  electionem  fucceflbris  Grego- 
rii  rcdeamus  :  de  qua    illud  in  primis  ad- 
monendum  eft  ,    errare  eos   qui   tradunt 
ante  Meletii  obitum  Neftarium   eledtum 
fuiffe,  deceptos  nimirum  ordine  narratio- 
nis  epiftolae  Synodalis  ad   Damafum  fcri- 
ptae:   nam    aflertione  Gregorii  hiftoriam 
hanc  exacViflime  defcribentis  liquet,  lon- 
ge  ante  eleclionem  Neclarii  Meletium  efle 
defunclum.    Quod    autem  ad  creationem 
Ne&arii  fpeftat ;  accidit  plane  prodigium> 
ac   plane   monftrum  :  etenim    cum    Epi- 
fcopus  Gregorio  haud  impar  meritis  at- 
que  docVina  ,  qui  in  locum  ejus  fufficien- 
dus  eflet,  qua?ri  deberet  (  nam  fecundum 
fententiam  Joannis  Chryfoftomi  (  a  ),  cum 
lapis  e  ftruflura  tollitur  >  illi  magnitudi- 
ne  fimilis  collocandus  ibidem  eft,nequid 
vacuum  in  pariete  maneat  )  contigit  lo- 
co  abfolutifllmi  Chriftiani ,  fuffki  hominem 
nondum  Chriftianum,  fed  catechumenum 
adhuc  ;    &  loco   Theologi  perfecVifllmi , 
fubrogari  hominem  rerum  Ecclefiafticarum 
penitus  imperitum  ;  ac  denique   pro  con- 
fummatiflimae  perfeeVionis  monacho,  homi- 
nem  pctitum  e  curia  ;  &  loco  virginis, 
(i)Sozi.  dari  qui  ha&enus  intemperantius  vixiffet; 
/.7.  r.io.    quod  ipfemet  apud  Sozomenum  (  b)  tc. 
Ann.  Eccl.  Tom,  V. 


De  ele- 
cTioneNe- 
flarii  . 


( .i  )Cbnf. 
d;  tranjla- 
tion.  5. 
Ignatii , 


ftatur  :  qui  licet  in  faeculi  obeundis  nego- 
tiis  dexter  videri  potuerit,  tamen  in  Ec- 
clefiafticis  funclionibus  (  ut  ita  dicam  curn 
Gregorio  c)  praefeferret  cadaver  vivum, 
nulla  penitus  ex  parte  conferendum  cum  (f)  c'fI- 
ipfo  Gregorio.   At  quo  modo  id  faclum  7™*n'7 
lit  ab  iis  qui  remanferunt  Conftantinopo-  vitafu*. 
li   Epifcopis,   fic  defcribitur   a   Sozomc-  ...   „ 
no(d).  \d\s^ 

£■0  ,   inquit ,  tempore^  Nettarius  qui-    '7* c'  ' 
dam     Tarfenjis    e    Ctltcta    fplendidtjjimo      lXX. 
Senatorii   ordinis  gradu  ortus  >   Conftan-  Diodorus 
tinopoli  morabatur.    Is    jam  accintlus  ad  Tarfenfis 
iter  in  patriam  ,  Dtodorum  Tarfi  Epifco-  ^ud.et  Nc* 
pum  convenit ,   ut  Utteras  peteretyji  quas  tUn0m 
ille  fcrtbere  vellet .  Medttabatur  autem-. 
Diodorus  tum  forte  fecum  ,  quemnam  po- 
ttffimum  ipfe  ad  eteclionm  tctm  feriam  pro- 
ponere    deberet ;   &  intuitus    Neclarium, 
dtgnum  Eptfcopatu  cenjuit ,  eique  Jlatim  to- 
ta  mente  addiclus  fuit ,  cum  propter  c  ini- 
ciem  viri  &  vultum  facerdote  dignum  ,  tum 
propter  fuavitatem   morum  .  Itaque  velut 
aliud  agens  ,  eum  ad  Antiochix  Epifcopum 
(  htc  erat  Elavianus  )  adduxit ,  commen-  1 

davit,  &  ut  illi  Jluderet  bortatus  e(l. 
Hic  vero  in  negotio  ferio ,  ad  quod  multi 
Vtri  fpeclatijjimi  fuffragiis  expeterentur  , 
rijit  votum  Diodori :  nibilominus  tamen-. 
accitum  ad  fe  Netfarium,  paulifper  adhuc 
manere  jufftt .  Kon  multo  pofi  ,  cum  facer- 
dotibus  nomina  eorum ,  quos  ad  ordiu.u  10- 
nem  dignos  judicabant  ,  cbartce  infcribe- 
re  Imperator  juffijfet ,  acfibi  ipfi  ex  omni- 
bus  iis  unius  elettionem  refervajfet  ;  alti 
alios  in  album  retulerunt ;  quare  &  Antio- 
cbena  Ecclejix  Prteful  infcripfit  quoqut_, 
quos  voluit  ;  quibus  omnibus  ulttmo  h. 
co  &  Heclarium  adjecit  in  gratiam  Dio. 
dori . 

Imperator  igitur,  perletlo  infcriptorum     TVYT 
catalogo  ,  fubjiitit  in  Neclario\  &  inten-     LKXlm 
dens  mentis  aciem ,  fecum  tacite  confitlta-  Theodo- 
baty  imprejfo  ultimce  nomenclaturee  digito  .  fiusNe^a- 
Kurfufque  ad  caput  egrejfusy  cunclos^ordi-  I,"        N 
ne  percurrit  ,  ac  Nettarium  deltgtt .  Hoc       * 
faclum  admirantur  omnes  ;  ac  fctfcitantur  , 
quifnam   ejfet  ifle  Nefiarius ,  &   quod  fe- 
ftaretur  injiitutum  vitcc ,    &  unde  ejfet : 
multo  etiamnum  magis  admirati  funt  info- 
lentiam  judtcii  in  Imperatore .   Ignorabat 
autem  id  >   opinor  >    etiam   Diodorus ;  ne- 
que  enim  aufus  fuiffet  fciens  >  nondum  b.t- 
ptizato  dare  fuffragium  facerdotii  ;    fed 
ut  confentaneum  eft •>  quia  canus   eratypu- 
tavit  eumjam  olim  futjfe  baptizatum .  Fa- 
cla  vero  funt  h*c  non  fine  providentia  di- 
vina  ,  cum  &  Imperator  ,  pojiquam  baptif. 
mi   expertem  intellexijfet  >  in    eadem  fen- 
tentia  perftiterit ,  multis  facerdotibus  re- 
ludantibus .  Voftquam  igitur  omnes  cefte- 
runty  &  in    Imperatoris  calculum  confen. 
ferunt ;  baptizatus  fuit  ,  &  facri  bapttfma- 
tis  convenienti  habitu  etiamnum  indutus  , 
T  t  t    z  com- 


51* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi  Pan 
*5- 


Gratiani     i<. 
Valentin.  q.  Im 
Theodosu  3, 


ppp. 


LXXII, 

jatf  nria 

Lp'('cop<>- 
rum  Gre, 
gorio  ad- 
verfau- 
tium  . 

(  a. )   Apud 
Tbeod.L^ 

<<7> 


eammtini  Synodi  fuffragia  Conftantinopolis 
Epifcopus  '  declaratus  efl .  H*c  Sozome- 
nus  de  eleclione  Ne<£tarii  ;  de  quo  illud 
fententia  omnium  affirmatur  ,  probum  qui- 
dem  virumfuifle,  imparem  tamen  tanto 
oneri  &  inexpertum:  unde  factum  eft  poft- 
ea  ,  ut  nimia  viri  facilitate  Sc  imperU 
tia  confifi  hxretici ,  rurfum  Conftantino- 
polim  magno  Catholicae  fidei  irrepferint 
detrimento,  ut  conftat  ex  his  quae  de  eo- 
dem  N-t^tario  fuo  loco  di&uri  fumus  ,  Por- 
ro  auxit  Neclarii  cIe<5tio  mserorem  luftum- 
que  Gregorii,  utpore  qui  fciret  fub  tali 
paftore  patere  relielum  gregem  incurfioni 
luporum  ,  ficut  poftea  apud  ipfum  litteris, 
conqueftus  eft  , 

De  eaHem  eleclioneNe&arii,  iidem  qui 
convenerant  iterum  Conftantinopoli  anno 
fequenti  Orientales  Epifcopi  ,  ad  Dama- 
fun  Romanum  Pontificem  inter  alia  ita 
fcripfere  (a):  Ecclefix  Canfttnttnopaliti- 
nx  recens  (  ut  jta  dtcam  )  xdficatx  ^quam- 
qtte  ex  hxreticorum  b^afphemia  ,  tamquam 
ex  ore  leonis  per  mifericordtam  Dei  nuper 
ertputmus  ,  reveren/iijfimum ,  fancliffimum- 
que  Heffxrium  tn  Concitio  generalt  com* 
muni  o.mnium  c^nfenfu  ,'  prxfente  Theodojio 
Imperatore  reUftofiffima  ,  tntitts  deniquz_, 
(leri  totiufque  civitatis  fuffragiis  Epifco- 
pum  conftttuimus  ,  Haec  ipfi,  Intelligis  ne 
perfpicue  ,  leclor  ,  yel  faltem  afpicis  per 
tranfennam  ,  quales.  fint  ifti  ?  qui  nulla 
habita  honefta  mentione  Gregorii  Theolo- 
gi  fponte  fe  in  eadem  Synodo  abdicantis , 
&  laborum  ipfius  in  eadem  Ecclefia  ab  hx- 
refibus  liberanda,  &e  fundamentis  rcfti- 
tuenda,  totum  id  immenfa  gloria  fibi  tri- 
buunt,  illud  fumma  jaftantia  magna  em. 
phafi  effutientes:  Ex  hxreticorum  blxfphe- 
mia  ,  tamquam  ex  ore  l.eonis  per  mifericor- 
d-iam  Dei  eripuimus .  Egregiam  fane  lau- 
dem  ,  ut  cum  fapientiflimum  ,  qui  molem 
conftruxerat ,  architeftum  ejeciffent,  fe  i- 
pfos  exhjberent  ,  ac  inaniter  oftenrarent 
effe  ejufdem  cedificii  ereclores  .  E.x  his  di- 
fce  aba,  nempequam  vera  fintquie  ineof- 
dem  Gregorius  faepe  confcripfit  .  Horum 
q')oque  arbitrio.  illud  potuilfe  ftatutum 
effe  decretum  poft  difceffionem  Timothei 
Epifcopi  Alexandrini  ,  in  cujus  Ecclefia? 
proejudicium  vertebatur ,  ut  Conlrantino- 
politana  Ecclefia  prsferretur  Alevandri- 
nae,  de  quo  fuperius  a^um  eft ,  mihi  fa- 
C'Ie  perfuadeo :  nam  quod  furtive  res 
eft  tranfafta  ,  in  eadem  epiftola  ad  Dama- 
fum  nuper  citata,  cum  de  reliquis  hoc 
anno  rebus  geftis  in  Concilio  generali 
ftatutis  exacle  diftincleque  fecerint  men- 
tionem  ,  rem  tanram  filent'10  obvolutam 
penitus  reliquerunt ,  Catera  autem  de  Cv- 
rilio  in  hac  eadem  Synodo  ftatuta ,  &  de 
aliis  coniirmatis  Epifcopis  ,  dicentur  ,  cum 
cadem  epiftolainferius  fuo  loco  &  tempo- 
re  defcribetur* 


Quod  vero  fpeclat  ad  tempus  eiec>ionis 
Neftarii ;  licet  qua  potiffimum  hujus  an- 
ni  die  contigerit  ignoretur;  tamen  ante 
Augufti  menfem  faftam  effe,  Theodofu 
Imperatdris  fanc^io  edira  tertio  Kal.  Au- 
gufti,  in  qua  de  Neftario  mentio  habe- 
tur,  ratio  manifefta  demonftrat .  Ad  hanc 
quoqud  Svnodum  fpeclare  videtur,  quod 
idem  Theodofiys  fmperaror  cum  fciret 
complures  hxreticos  fub  Catholico  nomi- 
ne  adhuc  retinere  Ecclefias,  ad  horum  frau- 
des  convincendas  in  diverfis  provinciis  O- 
rientis  quofdam  nomlnavit  facerdotes , 
quorum  fides  Catholica  fpe6tata  effet  ^qui- 
biis  qui  communione  jungerentur ,  iidem 
Catholici  haberenmr,  &  Fcclefiis  praefi- 
cerentur;  qui  fecus,  exploderentur:  fan- 
clio  autem  C\c  fe  habet  (  b)  : 

Theodqjius  Imp.  ad    Auxonium 
froconfnlem  Afix  . 

Epifcopis  tradi  omnes  Ecclejias  moxju- 
bemus \  qttt  unius  maiejiatis  atque  yir- 
tutis  Patrem,  &  Filtum,  &  Spiritum 
fanftum  conjitentur  eiuCdem  ghrix ,  clari- 
tatis  unius  ,  nibil  diffonum  profana  divi- 
Jione  facientes  ,  fed  Trinitatis  ordinem  , 
perfontrum  ajfertionem  ,  &  divinitatis  * 
umtatem:  quos  conjlabit  c^mmunione  Ke- 
darti  Epifcopi  Conflantinopolttanx  Eccle- 
Jix  ,  -necnon  Timotbei  intra  JEgyptum  A- 
lexandrina  urbis  Epifcopi  ejfe  fociatos  ; 
quos  etiam  in  Orientis  partibus  Felagio 
Epifcopo  Laodicenfi,  &  Diadoro  Epifcopo 
Tarfenfi ;  necnon  in  Afia  Proconfulari  au 
que  Afianx  diceceji  Anpbilocbio  Epifcopo 
Icanienjiy  &  Optimn  Epifcopo  Attiochena ; 
in  Pontica  diocceji  Helladio  Epifcopo  Cct- 
ftrienfi ',  &  Otrejo  M'Hteno  ,  &  Gregorio 
FpiCcopo  NyJfenOy  Brettnnio  *  Epifcopo 
Scythix,  Mjrmario  *  Epifcopo  Marciapo- 
litano  communicare  confliterit .  Hos  ad  ob- 
tinendas  Cxthiticas  Ecchjits  ex  commu- 
nione  probabilium  facerdotum  oportebtt  ad- 
mitti  :  omnes  autem  qui  ab  eorum  quos  com- 
memoratio  fpecialis  exprefft ,  fide  commu- 
nionis  dijfentiunt ,  ut  manifefios  hxreticos 
ab  EcchJitsexpelVt,  nequehis  penifus  pnjl. 
hac  obtinendarum  Ecclefiarum  Ponttji- 
cium  ,  facultatemque  permitti ;  ut  verx  ac 
Kicxnx  fidei  facerdotia  cajla  permaneant  , 
nec  pofl  evidentem  prxcepti  nojlri  formam 
malignx  locus  detur  ajlutix  .  Dat.  III. 
Kal.  Auguft,.  Herachx ,  Eucherio  &  Sya- 
grio  Cof.. 

Hujus  quidem  fanclionis  meminifTe  vi- 
fus  eft  Gregorius  NvfTenus  in  epiftola  ad 
Flavianum,  cum  ait  in  fine  :  Quod  Ji 
ex  ftcerdotio  dignitas  xflimanda  ejl  ;  par 
&  idem  a  Synodo  conceffum  efl.privilegtum , 
vel  pntiut  cttra  emendationis  publicx  ;  id- 
qtte  in  eo  quod  jure  p.iri  efie  juffi  ejjemus  . 
Haec  ipfe  :  ex  quibus  quoque  colligitur, 
quod  Theodofius  poftea  promulgavit,  jam 
ante  fuifle  decretum  in  Synodo :  nam  ex 

Syno- 


LXXIII. 


<  6)7.;.  de 
fide  C<t- 
tbol.  C, 
Theod. 

LXXIV. 


*  profi- 
tentes  . 


*  Tyran- 
nio  Te- 
rennio  . 

*  Marty- 
rio , 


Lxxv. 

Synodi 
decretum 
depro- 
bandis  C.a- 
tholicis. 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
381. 


Damasi  Pap. 
»5' 


517 

Gratiani  15. 
Valentin.  6.  Imppp. 
Theodosii  3. 


LXXVI. 

(  tt )  So- 
crxt.  lib.$. 
d. 

Socratis 
error  de 
inftitutis 
P.ttriar- 
ihis. 


( b )  Sozo. 
/.7.  f.9. 
LXXVII. 


Synodi  canone ,  non  autcm  Imperatoris 
fanclione  id  fibi  Gregorius  Nyflenus  ven- 
dicat:  ut  appareat  ex  his  etiam  eos  in 
Theodofii  ediclo  efle  nominatos,  quos  jam 
Epifcopi  in  Synodo  tali  honore  dignafT.nt : 
ut  non  mireris  Ci  ille  doftrina  excellcns  , 
&  qui  in  his  dignofcendis  accuratiflimus 
eflct,  atquc  demum  in  omnibus  omnium 
celeberrimus  ,  prxteritur  filentfo,  &  re- 
linquitur  prorfus  inglorius  Gregorius  Na- 
zianzenus  ,  jam  ab  illis  penitus  oblivione 
fepultus.  Porro  Epifcoporum  in  edi<5to 
nominatorum  diverfis  locis  fupenus  facla 
eft  menrio  .  Otrejus  autem  Epifcopus  Me- 
litinoe  in  Armcnia,  cufus  ibidem  nomen 
cxprimitur,  non  fulum  fideCathoIica  infi- 
gnis  habitus  eft,  fed  vits  quoquc  fancli- 
tate  clarusenituit:  ejus  enim  meminit  Cy- 
rillus  Monachus  in  Aclis  S.  Euthymii,  qui 
infantulus(  ut  tradit)Deo  oblatus  eft  ab 
codem  Otrejo ,  riecnon  tonfo  capitc  iru. 
clerum  cooptatus. 

Sed  hic  adverte,  Socrafem  (a)  a  vc- 
ritatis  fcopo  longe  aberrare,  dum  puta- 
vitex  hoc  Concilio  Metropoles ,  immo 
Patriarchatus  a  Patribus  conftitutos  fuif- 
fe  ;  ait  enim:  Difpartitis  Provincits  ,  Pa- 
trtarchas  conftituunt ,  deciduntque^  utnul- 
lus  Epifcopus  relifta  fuee  Dioeceji  ad  ex- 
teras  Ealefias  demigraret :  nam  antea  pro- 
pter  perfecutionum  tempeftates  iftud  face- 
re  ,  cuique  liberum  erat  .  Ked7ario  igitur 
ampla  tlla  Civitas  Conftantinopolis  ,  & 
tota  Thracia  obvenit .  Ponticce  autem  Dice- 
sefis  Patriarchatus  HelladioCeefarece  Cap- 
padocice  poft  Bafilium  Epifc^po  ,  Gregorio 
Kyjfce  (  hcec  eft  etiam  urbs  Cappadociee) 
fratrt  Bafiltt,  &Otrejo  Melitincc  qux  eft 
tn  Armenta,  contigit  .  Patriarcbatum  au- 
tem  Afianum  Amphihchius  Epifcopus  Tco- 
nti  ,  &  Optimus  Antiochice  Pijidice  forti- 
to  capiunt  .  JEgypti  Dicecejis  Timotheo 
Alexandrice  Epifcopo  tributtur  .  Ecclejia- 
rum  denique  verfus  Orientem  Dicecejim  ii- 
dem  Epifcnpi  qui  antea,  Pelagius  fcilicet 
Eptfcopus  Laodiceee  ,  &  Diodorus  Tarjit 
hunorts  preerogativa  Ecclejice  Antiochiee 
refervata  ,  quam  Meletio  tunc  prccfenti 
tribuerunt .  hemque  ftatuerunt  ,  ut  Ji  ufus 
poftularet  ,  res  cujufque  Provincice  Conci- 
Itum  Provinciale  dtfpenfaret :  his  etiam 
Imperator  fuffragatus  eft  .  Iflud  itaqut^, 
Conctlium  talem  exitum  eft  confecutum  . 
Haclenus  Socrates,  qui  non  unum ,  fed 
plures  (  pacc  ipfius  dixerim  )  fimul  coa- 
cervavit  errores  ,  licet  haud  volens ,  fed 
quod  minime  fit  aflecutus  fenfum  decreti 
Synodi  ,  Theodofiique  fanc^ionis  nuper  re- 
citatx .  Undenam  fomniavit  tot  tunc  Pa- 
triarchatus  inftitutos,  Cappadociam  di- 
vulfam  a  Caefarea  Metropoli  ,  datamque 
Afiam  Amphilochio  ,  &  alia  id  gcnus 
multa? 

Sed  felicius  Sozomenus  (  h  )  ex  fcntcn- 


tia  ejufdcm  ImperatoriE  fancVionis  ait, 
non  ad  diftinguendas  Provincias  ,  fed  ad 
dignofcendosvereCatholicos  ab  haereticis, 
Imperatorem  eam  voluifle  adhiberi  cau- 
telam,  nimirum  ut  hi  cenferentur  efl"t> 
Catholici ,  quibus  &  committi  poflent 
Ecclefire ,  qui  in  eo  edifto  nominati  ef- 
fent  infignioris  nominis  Orthodoxi  Epifco- 
pi  :  Hos  porrOy  inquit  ipfe ,  effe ,  qu$ 
congruerent  in  fide  cum  Heftario  Con- 
Jiantinopoli ,  &  in  JEpypto  qui  cum  Ti- 
motheo  Alexandriee  Epilcopo  ;  in  Orien- 
taltbus  vero  Ecclejiis  qut  cum  Diodoro 
Tarfen/iy  &  cum  Pelagio  Laodicenji  in  Sy- 
ria  Epifcopo  ;  apud  AJianns ,  qui  cum  Am- 
philochio  Iconienfis  Ecclefice  PrceCule  ;  in 
Civitatibus  vero  Ponti  a  Bithynia  ufque 
ad  Armtntam  cum  Helladio  Cccfarienjis  in 
Cappadocia  Ecclejice  Epifcopo ,  dr  cum  Gre- 
gorio  Nyffce>  &  Otrejo  Melitina  Eptfco- 
po  ;  in  Thracia  autem  Scythiceque  urbtbus , 
qui  cum  Terentio*Tomorum  ,  &  Martyrio 
Marcianopolts  Eptfcopo  convenirent .  Hos 
enim  &  Imperator  quoque  vifos  &  coram 
allocutus  approbavit ,  de  quibus  &  inte- 
gra  conftabat  fama  ,  quod  fuis  Ecclefiis 
religiofe  prceeftent .  Poftquam  autem  bcec 
ita  peraffa  efient ,  finemque  Concilium  coe- 
pijfet  ,  cceteri  quidem  domum  qutfque  re- 
Verfi  funt  .    Hxc  Sozomenus  . 

At  quoniam  Neclarius  haud  tantae  erat 
fcientise,  ut  haereticorum  dolos  caver^-, 
poflet ;  ne  ab  illis  deciperetur  ,  caute  e- 
git,  ut  retineret  fibi  unum  ex  Epifcopis 
Cilicibus  gentilibus  fuis,  &  alios,  ejuf- 
dem  Provinciae  difertos  viros ;  de  quibus 
hoec  idem  Sozomenus  (  c  )  :  Keclarius 
autem  prceceptore  Cyriaco  Adanorum  Epi- 
fcopo  officium  facerdotate  didicit  ;  cum 
hoc  enim  ipfo  ,  ut  fecum  aliquamdiu  mane- 
ret ,  Diodorum  Tarjenfem  Epifcopum  roga- 
verat ;  invitaverat  &  alios  multos  Ctlicesy 
ut  fecum  morarentur ;  ex  quibus  &  Mar- 
tyrium,  quemut  medicum  familiarem  ,  ittt 
commifforum  in  juventute  deliclorum  con- 
fcium  habuerat ,  diaconum  ordinare  cogita- 
bat:cceterum  Martyrius  in  eo  adverfatus  efty 
indignum  fe  effe  minifterio  divmo  affeve- 
rans  ,  atlceque  fibi  antea  vitce  teftem  Ke- 
ttarium  ipfum  citans .  Cui  Keclarius  :  Kum- 
quid  ego ,  inquit ,  idem  qui  nunc  facerdos 
fum  ,  vitam  meam  hatlenus  multo  magis 
diffolute  traduxiy  quamtu  tuam ,  cum  vel 
tu  ipfe  id  teftari  pofjts,  qui  frequentt  in- 
temperanticemece  opem  perftpe  tu/ifti  ?  Tum 
ille  vicifjim  :  Atqui  tu  ,  0  beate  recens  ba- 
ptizatus  ac  purificatus ,  &  mox  infuper  fa- 
cerdotio  autlus  es  :  utraque  autem  hcec 
peccatorum  expiatoria  efte ,  Deus  confti- 
tttit :  acproinde ,  ut  mihi  quidem  videris  , 
tu  ab  infantibus  jam  recens  natis  nihil 
differs  ;  ego  vero  jam  olim  facri  bapttfmi 
fadus  particeps ,  in  confuetudine  vitce  mece 
ufum  femper  antiquum  obtinui .  Atque  H- 

le 


Sozotneni 
recl  1  /cn- 
tentia . 


*Tyran- 
nio  Ere- 
tannio  . 


lxxviu. 


(  c  )  Sozo. 
l.J'  c.io. 

Cilices  vi. 
ri  cruditi 
retentia 
Nedario. 


5i8 


AnnaJes  Ecclefiafticl  Baronii 


Chrtstx 
g8i, 


Damasi 

»5 


Pap, 


Gratiani  i  5. 
Valentin.  6.    Imt*pp, 
Theodosii  3. 


(*)   Pai- 

J.id/ui  in 

J-inji.ic. 

0»5t 


J-XXIX. 


Tranflnio 
Pauli  E?i- 
fcopi  Con- 
itantino- 
politani  . 


(  b  )  Sozo. 

1,7.    f,J0. 


le  quidem  talia  caufatus ,  ordinattonem 
non  admijit .  Hsc  Sozomenus  .  Erat  runc 
Ecclefiae  Conftantinopolitame  diaconus  a 
Gregorio  ordinatus  Evagrius  (  a  )  PontU 
cus  ,  qui  ibi  remanfit  poft  ejus  difceflio- 
nem,  eo  confilio,  ut  qui  difcipulus  ipfius, 
Gregorii  extitiflet  ,  eflet  adjumento  Ne- 
ctario  in  dogmatibus  difquirendis  :  fed 
quonam  pacto  ifte  coactus  fuerit  Gonftan- 
tinopoli  proficifci  ,dicemus  foo  tempore. 

Quod  vero  Epifcopi  confeflbres  exules 
Imperatoriis  fanclionibus  jam  ante  in  fuas 
ipforum  Ecclefias  fuerant  revocati ;  arquum 
vifumeftTheodofio  ,  infpirante  numine  ,  ut 
&  qui  ejufdem  perfecutionis  Arianae  tempo- 
refubiiflent  martyriiim.  e  remotioribus  lo- 
cis  eorum  reliquiae  cum  honore  ,  tamquam 
triumphantium  athlerarum,  in  fuas  ipfo- 
rum  revocarentur  Ecclefias  :  unde  de  Pau, 
li  fan<5"tiflimi  Ep  <copi  Conftantinopolitani, 
qui  apud  Cucufum  Armeniae  oppidum 
fub  Q^nftanMo  fuerat  ftrangulatus,  ut  e, 
jus  venerandum  corpus  Conftantinopolim 
transferretur ,  mandatum  dedit  hoc  ferme 
tempore,  ut  So/omenus  tradit  his  verbis 
(b):  Porro  Imperafor  ttbt  cognovijfet  ect 
qua  Paulo  quondam  Conft  mtmopolts  Epi- 
fcopo  acciderant ,  tranjtultt  ejus  corpus  , 
&  in  eccl  Jia  fepelivit  ;  qu.tm  Macedonius 
Eptfcopus  ejus  per'ecutor  extrttxer.it  ,  quce-- 
qtte  adbuc  de  ipjius  nomine  nomen  fer- 
vat  %  auguftijfima  exijiens  cedes  &  nobiltf- 
Jima  :  qttce  res  niultos  verttafis  ignarosy 
velut  &  mulierculas  &  e  plebe  complures, 
fufpicari  factt ,  Paulum  Apoftolum  illtc  ef- 
fs  conditum.  Ita  ipfe,  Spcrates  etiam  e- 
jufdem  tranllationis  meminit  (  c  )  .  Quod 
autem  ea  femel  fama  vulgo  concepta  , 
pofteris  eodem  errore  tradita ;  auclaque 
magis  magifque  fuerit ;  inde  puto  acci- 
difle,  quod  legimus  in  epiftola  Clemen- 
tis  Quarti  Romani  Pontificis  ad  Reginam 
Francorum  de  homine  Graeco ,  qui  atru- 
lit  ad  ipfam  caput  »  quod  diceret  eflo 
Pauli  Apoftoli:  illud  enim  (nifi  ftropha 
ab  eo  conficta  fuit)  potuit  jure  exiftima- 
ri  fuifle  caput  Pauli  Epifcopi  Conftanti- 
nopolitani  infignis  martyris,  errore  vul- 
gi  creditum  Apoftoli  Pauli . 

Dum  autem  adhuc  Synodus  ageretur, 
q.uae(  ut  vidimus  ex  Theodofii  nuper  reci- 
tato  edic*to  )  ufque  ad  fmem  menfis  Julii 
produfla  eft  ,  eodem  menfe  idem  Theo- 
dofius  Imperator  ediclo  vetuit  ab  hacreti- 
cjs  fabricari  ecclefia.s  intra  vel  extra  ur- 


PAGITJS  Ad  num.  LXXXI.  &  feq.q.  Petrus  Francifcus 
Chiffletius  e  Societate  Jefu  ,  qui  Vigilii  T.ip- 
fenlls  libros  adverfus  Arianos  fcriptos  Notis 
illuftravit  ,  contendit  ,  Altcrcationem  contra  Pal- 
ladium  ,  germana  Concilii  Aquilejenfis  Acla  com- 
plecli  ,  una  cum  epidola  ad  Gratiaintm,  altera- 
que  ad  Epifcopos  Gallorum  ,  ac  Scripto  adver. 
fus  Arianos  Divo  Ambrofio  attributo  ;  ideoque 
qua:.  hujus    Cpncilii  circumferuntur   Acla  ,  fup- 


fe)  Socr. 
ftf.  c.$. 


8.XXX. 


XIII. 

Jlil  <t  Con- 
«ilii  Aaui- 
kjeitjii » 


bes.  Quod  enim  expulfiab  ecclefiis  eflsjnt, 
vetitique  fynaxesagere  ;  iidem  qui  poten- 
tes  divitiis  eflent ,  utpote  penes  quos  fub 
duobus  Imperatoribus  Gonftantio  atque_* 
Valente  fumma  rerum  fuiflet,  aggrefli  funt 
fabricare  nova>;  ecclefias  ,  alias  in  urbibus  , 
alias  in  fuburbiis,  ad  quas  convenirent  ; 
id  quidem  cum  Theodofio  innotuilfet,  dato 
ejufmodi  refcripto  ad  Comitem  Orientis  , 
ipfe  occurrit  (  d  )  ; 

Hullum  Eunomtanorum  atque  Ariano- 
rum  vel  ex  dogmate  JEtii  in  civitatibus 
vel  agris  fabrtcandtrum  ecclejiarum  co-. 
piam  habere  pracipimus .  fhtod  Ji  temere 
ab  aliquo  id  prxlumptum  Jit  ;  domus  ca-. 
dem  nbt  hcec  conftrutla  fuerint ,  qttce  cow- 
Jlrui  prohtbentur ,  f^ndtts  etiam  vel  pri- 
vata  pojfejfto  protmus  Fifcinoftri  viribus* 
vmdtcetur  ,  atque  omnta  loca  fifcalia  fl.t- 
tim  fiant  ,  qttce  ftcrilegi  hujus  dogmatis 
v.l  fedem  receprinty  vel  miniflros  .  Dat. 
XW.  Kalen.  Auguft.  C,  P.  Ettcherio  & 
Byagrio  Cofs,  Porro  non  hos  tantum  hx- 
reticos  fed  &  alios,  n.jmpe  Manichaeos, 
Encratitas,  Apotaclicos  ,  &  Hydropara- 
ftas  idem  Theodofius  fuis  hoc  anno  Iegi» 
bus  exagitavit  (e),  eofdemque  infamia^. 
notatos  inteftabiles  reddidit  ,  &  ne  quid 
caperent  ex  tellamento  prohibuit .  Quo 
item  tempore  &  hsc  refcripfit  adverfus 
apoftatas(/); 

Hts  qut  ex  Chrifiianis  Vagani  fatti 
funt  enpiatur  facultas  ,  jufque  teftandi, 
Omne  defuntli  Ji  quod  eft  teflamentum^ 
fubmota  condttione  refcindatur  ,  Dat.  VI. 
Hon.  Mati.  C,  P.  Sy  tgrio  &  Eucherio  Cofs. 

Eodem  anno  Nonis  Seprembris  cele- 
bratum  eft  Concilium  Aquilejenfe  a  Gra- 
tiano,  exrortum  illud  a  duobus  Epifco- 
pis  Palladio  &  Secundiano  ,  ut  diftum  eft 
anno  fuperiori,  Hi  enim  cum  a  Catholi- 
cae  Ecclefi.e  Epifcopis,  ut  Ariani  ,  extra 
Ecclefiampulli  vitarentur;  ctllida  arto 
nomen  fibi  Catholicum  ufurpantes  ,  ta'es 
fe  re  vera  efle  apud  Imperatorem  Gran 
tianum  conquefti,  a  Concilio  univerfali 
fuam  ipforum  caufam  examinari  expetie- 
runt.  Cum  Gratianus  ,  licet  invitus  ,  de 
cogenda  Synodo  Aquileja?  hoc  anno  ,  lit, 
terasad  Itajiae  comprovinciales  Epifcopos 
dedit;  cum  reliquis  aurem  externarum_« 
provinciarum  Epifcopis  ea  eft  ufus  mo- 
deftia,ut  neminem  cogeret,  fed  cujufque 
arbitrio  relinqueret  adventum  :  venientes 
tamen  ut  publicis  deducerentur  expenfis» 

prae- 

pofititia  elTe.Sed  Herrnantlus  Iib.  5.  cap.  3.  Vi- 
tde  S.  Ambrofii,  quam  lingua  Gallica  compo- 
fuit ,  fufe  oftendit,  Chiffletium  hac  in  re  de- 
ceptum  fuifle  ;  cum  in  iifdem  Aclis  nihil  lega- 
tur  quod  Ambrofio  hujus  Concilii  Aquileienfis 
quafi  anima  dignum  non  fit .  Argumenra  ,  qui- 
bus  Chiffletius  motus ,  ibidem  confutata  v/deri 
poterunt. 


t  d)l,ZJt 
hs.ret,  C, 
Tbeod. 


*  juribusj 


( e )  /.7.  de 
hsrct.Cod. 
Theod. 

(f)I.i.d* 
apo/lat  C. 
Theod. 


IXXXL 

Conci- 
lium  A- 
quileien- 
fe. 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
'5- 


5IP 

Gratiaki     15. 

Valentin.  6.  Imppp. 
Theodosii    g. 


praecepit  :   Orientalibus  quoque   Praefecti 

Italiae  litteris  fignificatum  eft ,    ut  fi  vel- 

lent,  conveniendi  libcram  poteflatem  ha- 

bcrent .    Sed    fatis  illis  vifum    hoc  anno 

(  ut  vidimus)  convenifTe  Conftantinopoli ; 

cum  nonnifi  in  Oecumenicis  Conciliis  una 

fimul  Orientales  &  Occidentales  conve- 

nire,    Ecclefiafticae    confuetudinis    effet : 

haec  omnia  ex  Actis  ejufdem  Synodi,  quoe 

extant,  certa  ,  rcdduntur  . 

LXXXII.      Qui  autera  Aquilejae  convenerunt  Epi- 

Epifcopi  fcoP''  Pauci  quidem  extiterc  ,    fed  iidem 

infignio-    virtute  fublimcs ,  omnefque  numero  tri- 

rcsqui       ginta  duo :  quorum  cx  Africana  Catholi- 

huicSy-     ca  Ecclefia  milfi  fuere  Legati  duo,  Felix, 

nodo  in-     &  Numid^us ;  ex  Galliis  Narbonenfi  ,  Vien- 

terfue-      nenfi ,  &  Lugdunenfi  Legati  tres ,    Con- 

ftantius  ,  Proculus  ,  atque  Juftus  .   Horum 

ig;tur  omnium    qui    antiquorum   fcripto- 

rum   monumentis    celebrati    reperiuntur, 

poft  Ambrofiumomnibus  fama  notum  ,  e(l 

in   primis    numerandus    Valerianus   ipfius 

Aquilejx  civitatis  Epifcopus  ,  qui  Iabefa- 

ctatam  a  Fortunatiano  Ariano   Antiftite^ 

praedeceffore  eam  Ecclefiam  ab  omni  quam 

citiffime  Iabe  purgavit,    reddiditque  eara 

nova  propagine   cruditorum   &   morurru. 

praeftantia  illuftrium  clericorum  toto   Or- 

bi  confpicuam  ,   ut  fuo  loco  fuperius  di- 

ctum  eft.  Porro  ejufdem  Valeriani  nomen 

jugi  memoria  in  publicis  Ecclefiafticis  ta- 

(a)  Mar-  ^ulis  perfeverat  (  a  )  .  Huic  in  eadem  Epi- 
tyr.Rom.  fCOp0rum  ferie  proximo  loco  jungitur  Eu- 
wmbr'      febius  Bononienfis  Epifcopus,  &  ipfefan- 

(b)  Amhr.  clitateclarus ,  Sancli  Ambroiii  elogio  (b) 
de  vhgin.  commendatus  ,  interque  fanctos  poft  obi- 
Ub.i.         tum  receptus  facris  dypticis   retinetur  ad- 

fcriptus  .  Quartus  veroordine  pofitus  Li« 

menius  Verccllenfis  Epifcopus,  poft  San- 

clum  Eufebium  primus  ejus  civitatis  crea- 

tus  Antiftes  • 

lxxxiii.        Anemmius  autem  Sirmienfis  quinto   Io- 

co  recenfitus  habetur,   eodem    Ambrofio 

promotore,  adverfantibus  licet  Arianis& 

Imperatricejuftina,  faftus  Epifcopus  Sir- 

roienfis ,  ut  anno  fuperiori  dicrum  eft  .  Sed 

mea  fententia  ,  qui  fequitur  ordine  fextus, 

fivefpectes  doctrinam  viri ,  five  vitae  egre- 

giam  fanclitudinem ,  inter  primos  adnu- 

merandus  Sabinus  Epifcopus  Placentinus: 

quanta  enim  hujus  effet   in  litteris    facris 

peritia,  illud  unum  fatis  tibi  evidens  fit 

argumentum  ,  quod  magnus  nofter    Am- 

brofius  huic  fua  fcriptadignofcenda  atque 

emendanda   credebat  :    locupletes    hujus 

rei  teftes  funt  ejufdcm  Ambrofii  ad  eum- 

(/)  Ambr.  £em  ea  de  re   fcriptx  (c)  Iitterae:    fed 

»/-.40.        ^,  qUam  infignis  miraculorum  operatione 

(  d)  Creg.  nituerit,  S.  Gregorius  (d  )  qui  ea  defcri- 

dialog.t.}.  kjfj  amplam  fane  fidem  facit :  recenfetut 

'(T\lM*r    &  "*Pfe  in  Ecclefiafticis(  e)  tabulis  digno 

tyr.  Rom.  prseconio   fancYitatis .  Octavus    vero    ibi 

die  r  i.De.  ovdine  collocatus  Philaftrius  Epifcopus  Bri- 

cemb.        xianusfcr'iptoruramemoriaclarus,  &  cer- 


taminibus  adverfus  Arianos  infignis  habi- 
tus,  accedentibus  ad  doctrinam  dignis  vi- 
tae  meritis,  &  ipfe  inter   claros    fcripto- 
res  &  viros  fanctos  adnumeratus  habetur 
(/),  de  quo  plun  fuperius   dicta    funt  :  (/)  Mar. 
hunc  apud  S.    Ambrofium  fe  novifTe  Me-  tyr.  Rom. 
diolani  ,  Sanctus   Auguftinus   (g  )  gloria-  ■"  »8./«/. 
tur.  Recenfetur  poft  alios  nonnullos   He-  t*  >  Au*' 
liodorus  Epifcopus  Altinenfis  ,  quem  fci-  /d  Q^[jm    > 
mus  Sancti  Hieronymi  (  h  )  litteris    plu-  ■vultieum. 
rimum  commendatum :  quantum  praeterea  (b)Hier. 
Graecarum   litterarum    facultate    imbuns  <•/>•  1.  *.  3. 
effet,    fuperius  eft  demonftratum  :   accef- 
fit  vero  ad  ipfius  coronam  Nepotiani   nc- 
potis  egregia    morum   inftitutio  :   hic   in  (/)  Mar- 
bona  fenectute  diem  claudens  extremum,  tyrol.Rom. 
adhucanniverfariacommemorationein  Ec-  rf"  3./«/»'* 
clefia  (/'  )  vivit ;  ficut  &  collegae   Even-  (  *>'  M*r' 
tius  (*)    Ticinenfis  ,    &   Baffianus    (1)%;$™' 
Laudenfis  inter  fanctos  relati .    It^   Qji  f,jr,  ' 
fequitur  ordine    Exuperantius  Epifcopus  ( /)  Mtr- 
Dertonenfis,  ille  effe   putatur  difcipulus  tyr.Rom. 
S.  Eufebii  Epifcopi  Vercellcnfis ,  de  quo  die  *9» 
magnacum  laudefitmentio  in  fermone  fex-/-*'",',r# 
agefimo  nono,  fed  primo  de  S.  Eufebio 
apud  S.  Ambrofium  ^J  . 

Qui  vero  adfuerunt  Legati  ex   provin-    LXXX- 
cia  Narbonenfi  &   Viennenfi  Conftantius       Iv» 
&   Proculus,  ut  Synodi  litterae  d^clarant,  Viri  cfa- 
ille  Arauficae,  Proculus  vero  Maffilienfis  riiHmi  qui 
fuit  Epifcopus ,  infignes  plane  hujus  faecu-  interfue- 
li  viri ;  quotum  Proculus  a  S.  Hieronymo  rH"t  Con- 
mirifice  commendatur ;   nam   fcribens  ad  ^0,(1    '" 
Rufticum  Narbonenfem  (m):  Habes  iflic^  (W.  HJtm 
inquit,  fanttum     &   dotliftimum  Vonttfi-  ron.egijl, 
cem  Vroculum ,  qui  viva  &  preefenti  voce  4» 
noftras  fcbedulas  fuperet  ,    quotidianifque 
tratlatibus  iter  tuum  dirigat .  Mentio  ejuf- 
dem  eft  etiam  in  ConcilioTaurinenfi  •  Qui 
vero  Gallorum  Legatus  Juftus   nominatus 
legitur  ;  fuit  hic  Epifcopus    Lugdunenfis 
fan&itate  clarus  ,  cujus  jugis  memoria  in 
Martyrologioperfeverat(  »  ),  ejufque  res  (*)***'- 
geftae  confcriptae    ieguntur  (0).   His  &  ^Vi."*' 
aliisclariffimis  viristunc  enituit  illa  coro-  septembr. 
na   fanclorum    tanquam    floribus  femper  (0;  ^«i 
vividis  atque  odore  fragrantibus    in  Ec-  Sur'  *<"». 
clefia  Dei  ;  adeo  ut  vix  fit  reperiri   alia  *•*"'*• 
Synodus  ,  in  qua  tam  exiguo  Epifcopo-  ^'ri// 
rum  numero,  tot  comprehenfi  habeantur  ^.^/,j.* 
viri  fancti  &  eruditi,  famaque  celebres  , 
vigentes  in  Ecclefia  memoria  fempiterna, 
anniverfaria  commemoratione  votis   fide- 
lium  redivivi.  Ar quam  commode  accidit, 
ut  qui  a  nobis  ex   inftituto  fuiffent  ma- 
gno  laborecolligendi,  hic  una  collectos, 
uno  eodemque  confeffu  difpofitos,  perfaci- 
le  fuerit  recenfere ,  atque  de  fingulis  agere. 

Jam  vero  par   cffet ,  ut  ipfa  A<fta  Sy-  LXXXV. 
nodi  Aquilejenfis  hic  verbatim    defcribe-  Ac1*  s>*- 
rentur;  fingulseque  tot  fanftorum  Patrura  nod!  fura" 
fententiae  ,  ut  divina  quaedam  oracula  ex  ^[^, 
integro  redderentur  :  fed  quoniam  ea  fin- 
gula  pluries  cdita  adeo  innotuerunr ,  ut 

cui- 


520 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


cxxxvi. 


AriiBpi- 
flo  a  in 
Synodo 
recitata . 


Chrtsti 

381. 


Damasi  Pap. 


Gkatiani      15. 
Valentin.  6.  Imppp# 
Theodosii  3. 


tXXXTa. 

Palladii 
tergiver- 
Jationes 
vari* . 


cuicumque  ea  cupienti  pateant  ;  abftine- 
mus  )  fatifque  erit  omnia  fummatim  com- 
plexa  (  quod  ad  rerum  cognitionem  fpe- 
clat  )  hic  paucis  repraefentare  .  Fuit  ejus 
Synodi  unica  tantum  A6Y10,  quod  a  pru- 
dentibus  bellatoribus  dolofa  impietas  e 
latebrs  in  lucem  coaela  progredi  ,  citoci- 
tius  tamquam  horrendum  monftrum  jacu- 
lis  omnium  confecla  eft  ;  adeo  ut  (quod 
cadem  Acla  habent)una  die  a  prima  ho- 
xa  ufque  ad  feptimam  totum  prcelium  con- 
feclum  fit,  licet  vifae  fuerint  Patribus 
longae  mora:  ,  Iaborque  fupervacaneus, 
jam  publice  notos  haereticos  ad  defenfio- 
nem  admitti ,  atque  iterum  condemnari  ; 
quos  manifefta  impietatis  nota  femel  inu- 
ftos  ,  ab  Ecclefia  Catholica  extorres,  ubi- 
qne  profugos,  onines  vitarent ,  atque  ma- 
xime  exhorrerent. 

Ante  feftionem  Ambrofius  diu  (utipfe 
tradit  )  difieruit  cum  iifdem  Palladio  & 
Secundiano  haerericis  ,  fi  forte  eos  ad  me- 
liorem  frugem  perducere  poruiflet:  fed 
opera  fruftra  impenfa,  in  ipfa  feflione  praj- 
locutus,  in  Ac>a  redi^i  omnia  poftulavit; 
quo  eorum  blafphemiae  cunclis  patentes , 
nulla  valerent  poftea  tergiverfatione  ce- 
lari .  Sicque  in  Aela  primum  omnium  re- 
lata  eft  epiftola  Tmperatorum  ,  qua  Epi- 
fcopos  fpontaneos  ad  Synodum  convoca- 
runt .  Inde  caufa  agi  ccepta  eft  ,  re- 
citataque  epiftola  Arii,  in  qua  diclum_. 
erat ,  Solus  xternus  Pater  .  Et  rogatus 
Palladius,  quid  fentirct ;  fubterfugiens  : 
ille ,  negavit  fe  refpondere  pofle ,  abfen- 
tibus  Fpifcopis  fuis  ,  nempe  Orientalibus : 
quos  vocafos  Praefecti  litteris  venire  no- 
luifle ,  refpondit  Ambrofius.  Urget  tum 
ipfe  Ambrofius  cum  aliis  Epifcopis  ,  ut 
propofitae  rogat'oni  refpondeat  de  divini- 
tate  Filii  Dei ,  quam  Arius  fcripto  nega- 
rat  ;  eumdemque  moras  neclentem  eo  di- 
lemmatearclat,  cumdiceret:  Soles  te  A- 
rianum  ne^are :  Aut  damwt  hodie  Arium 
aut  defende  .  At  cum  nec  fic  refponderet, 
fed  de  minus  pleno  Concilio  congregato 
querelas  jungeret ;  An  brofius  a  Synodo 
petiit,  damnari  Palladium  ,  qui  Arium 
damnare  nollet ;  atqueadipfum  Palladium 
converfus  ,  illud  addidit :  Dubitas  damna- 
re  poftdivina  judicia  ,  cum  crepuerit  me- 
dius  f  Interpellatique  Legati  Afrorum , 
Gallorum ,  &  primae  fedis  lllyrici  Epifco- 
pus  Sirmienfis,  omnes  una  voce,  anathe- 
madixeruntomnibusfecundum  Arium  fen- 
tientibus. 

Rurfum  rogatus  Palladius  ,  fic  tandem 
Chriftum  Filium  Dei  confeflus  eft  verum, 
ut  fecundum  cavillos  Auxentii  ,  confitere- 
tur  verum  Filium  ,  non  verum  Deum.  Sed 
cum  adigi  non  valeret  hxreticus ,  ut  di- 
ceret  Filium  verum  Deum  ;  ab  omnibus 
ei  diclum  eft  anathema  ,  qui  non  confite- 
retur  Filium  Dei  verum  Deum  .  Pott  hxc 


cum  ex  fententia  Apoftoli  (<*),  Patrem 
folum  habere  immortalitatem  Palladius 
diceret ,  ac  ex  eo  divinitatem  Filii  Dei 
negaret;  dicentibus  Epifconis  fecundurru 
divinitatem  aeque  Patri  ac  Filio  &  Spiri- 
tui  fancto  eamdem  immortalitatem  com- 
petere;detrectante  hoc  profiteri  Palladio, 
a  Synodo  anathema  dictum  omnibus  id 
non   affirmantibus  . 

Ac  rurfus  Palladius  fpiris  fe,  ferpentis 
inftar  ,  involvens,  quod  non  explicaret 
quidfentiret  fincera  fidei  libertate;  iterum 
anathema  diftum  eft  ei  .  Sed  cum  idem 
Palladius  eo  blafphemiar  prorumperet , 
ut  palam  negaret  Filium  Dei  fapientem  ; 
iterum  anathema  eidem  infliclum  eft.  Quod- 
que  itidem  fic  diceret  Filium  bonum ,  ut 
afferere  noIIetDeum  bonum  ;  iterato  ana- 
thema  ipfi  irrogatum  eft  .  Sic  item  eadem 
perculfus  eft  fententia  ,  cum  nollet  afle- 
rereFilium  Dominum  omnipotentem  ;  fed 
provocaret  ad  Concilium  genevale.^  Poft 
haec  autem  ipfe  Palladius  percontari  cce- 
pit  Catholicos,  &  difputationem  ftrue- 
re  ex  verbis  illis  Domini  :  P.iter  major 
me  efl .  Sed  etfi  a  Sabino  repulfus  eft ,  ut 
indignus  qui  audiretur,  nifi  prius  Arium 
condemnaret  ;tamen  &  hoc  eidem  indul- 
ferunt . 

Urgente  vero  adhuc  Palladio  Catholi- 
cos  illa  fententia  :  Pater  major  me  efl  ;  & 
illis  perTpicue  omnes  folventibus  ambages; 
falfa  ufus  Palladius  textus  ejus  allegatio- 
ne  ,  diclitabat  efle  fcriptum  :  Qui  mijit 
me  ^major  me  efl  .  Sentiens  igitur  Ambro- 
fius  ab  illo  adulterari  divinam  Scripturam 
adjectione  illorum  verborum  :  Qui  tnijit 
me;  inclamavit  cumaliis  in  eum  anathema, 
dicens  :  Anithema  illi  qui  divinis  Scri- 
pturis  addit  aliquid  z>el  mtnuit .  Appel- 
lante  vero  illo  alios  auditores  ,  fententia 
Sabini  Epifcopi  definitum  eft  ,  deteriores 
efle  Palladiiblafphemias  ,  quam  Arii.Sur- 
gente  autem  illo,  ut  exiret,  &  pcrftante 
in  fententia,  majorem  fecunduui  divinita- 
tem  Patrem  efle  Filio  ;  iterum  in  eum  a 
Patribusinculcatumeft  anathema  .  Inftan- 
tibus  rurfusCatholicis  ,  ut  contra  Arium, 
Filium  sequalem  Patri  profiteretur  ;  cum_, 
nollet  refpondere  ,  eam  ipfe  filentii  falfam 
caufam  praetexuit  ,  quod  quae  dicerentur 
ab  eo  ,  minime  a  Notariis  exciperentur . 
Quare  ad  omnem  cavillationem  eludendam 
permifit  illi  Synodus  ut  ipfius  Notarii  ex- 
ceptores  introducerentur  .  Sed  cum  rur- 
fus  Palladius  provocaret  ad  plenum  Con- 
cilium  ;  detrectante  illo  damnare  epifto- 
lam  Ani ,  ac  diverfis  fubterfugiis  utente, 
Valerianus  Epifcopus  Aquilejae  detexic 
larvam,  nempe  Palladium  ordinatum  fuifle 
a  Photinianis  ,  atque  cum  illis  jam  antea 
damnatum  :  quare  diclo  in  eum  rurfum_. 
anathemate,  iile  iterurn  ad  alios  provo- 
cat  auditores . 

Cum- 


(a)z. 
Tim.6i 


LXXX- 
VIII. 


LXXX- 

IX.    . 

Palladius 
tirget  Ca- 
tholicos 
fruftra . 


Cum  Critice  Pagii. 


511 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
*5- 


Gratiani    15. 
Valentin.    6.  iMPrr. 
Theodosii  3. 


XC.  Cumque  co  tandem  dementise  veniffet 

palladfus    Palladius,  ut  fbeculares  etiam  Judiccs  pe- 
appellat     teret  ;  Sanctus  Ambrofius  gravem    illam-. 
judkes       fententiam  dixit :  Sacerdotes  de  laicit  ju- 
fsccularcs.  dicare  debent ,  non  laici  de  facerdotibus  : 
atquetandem  noviffimam  hanc  in  eum  da- 
mnationem  his  verbis  intulit:  Etji  Palla- 
diut    in  multit   impietatibut   deprchenfus 
Jit ;  erubefcimus  tamen   ut  videatur    qui 
facerdotium  Jtbi   vendicat  ,    a    laicit  ejfe 
Sententia   damnatus .  Ac  per  hoc  ,  quoniam  &  in  hoc 
inPalla-     jpfe  damnandui  ejl ,  qui  laicorum  expccJat 
diura  .       fententiam ,    cum   magts   de  laicit   facer- 
dotes  debeant  judicare;  juxta  eaqux  ho- 
die  audivimus  Palladium  profitentem  ,  & 
juxta   ea  qux  condemnare  noluit^  pronun- 
cio   illum  facerdotio  indignum  &    ejicien- 
dum ,  &  ut  in  loco  ejus  Catholicus    ordi- 
netur  .Ita  Ambrofius  :  in  quam  fententiam 
a  cxteris  omnibus  Patribus  itum  e(t. 
XCI.  Damnato  Palladio  ,  Secundianus  roga- 

Secundia-  tus  e^  fententiam  dicere,  quid  profitere- 
ni  Epifco-  tur  ^e  Filio  Dei  :    qui  eadem    quae  Pal- 
pi   Ariani  ladius   de  ipfo  Filio  Dei  fentire  profcflus 
caufa.       eft,  licet  circumventione  videri  vellet  ef- 
fe  Catholicus ;  fed  tamen  quadam   inver- 
fione  verborum ,  quemadmodumarte  jocu- 
latoria  impofiores   vifum  fallunt,    ita  af- 
fereret  Filium  effe  Deum  verum    unige- 
nituai ,  ut  di&ionem  illam  ^Verum  ,  ad  Fi- 
lium,  non  autem  ad    Deum  relationem_. 
habere  vellet ,  utcum  Deum  verum  diceret, 
Verum  adunigenitum  referret ;  quafi  di- 
ceret,  Filium  verum  effe  Patris    unigeni- 
tum.  At  licet  hic   terminentur  Acla  quse 
extant,  nec  ea  integra  omnia  habeantur; 
tamenex  epiftola  a  Synodo  fcripta  ,  aeque 
damnatum  efle  Secundianum  atque  Palla- 
dium,  apparct.  Quinetiam  Attalum  pref- 
byterum  ex  Catholico  Arianum   faftum  , 
Patres  eadem  fententia  perculere  :  Valen- 
teni  quoque  Pfeudoepifcopum  intrufum  in 
locum  Marci  Petavionenfis  Epifcopi  ,  quod 
a  populo  ejectus  ,  patriam  Gothis  prodi- 
tione  tradidilTer,habitu  Gothico  cum  tor- 
que  &  brachialibus  incedentem,  nec  non 
ordinationes  illegitimas  ubique  facientem , 
detulerunt  per  Fitteras  Imperatoribus;  a 
quibus  &  petierunt,  ne    Photinianis  co- 
gendi  conventum    apud    Sirmium ,    quod 
tentabant,    facultas    daretur.    Sed    Syno- 
dalem  hic  epiftolam  ad  Auguftos  per  Le- 
gatos  milfam  recitemus,    prout   de   aliis 
factum  eft . 
XCII.         Imperatoribus  clementiffimis  &  Chriflia- 
nis  ,  beatiffimifque  Principibus  Gratiano  , 
Valentiniano ,  &  Theodo/io  fantlum   Con- 
ciltum  quod  convenit  Aquilejdt  . 
Litterae      Bsneditlus   Deus   Pater  Domini   noftri 
Synodi  ad  Jeju  Cbrifti  ,  qui    vobis    Romanum    Impe- 
Imperato.  rtum  dedtt ;  &  beneditlus  Dominus  nofter 
Jefus  Cbriftus  unigenitus  Dei  Ftlius  ,  qui 
regnum  veftrum  fua  pietate  cuftodit  ;    a- 
pud  quem  gratias  agimus  vobis ,   clemen- 

Ann%  Ecd.  Tom*  V* 


rcs . 


tijjimi  Principes  ,  quod  &  fidci  vejlrx  ftu- 
dtum  probaviftis ,  qui  ad  removendas  al- 
tercationes  congregare  ftuduiftts  Sacerdo- 
tale  Conctlium ,  &  Epifcopis  dignatione  ve- 
flra  bonorificentiam  refervaftis ,  ut  ncm» 
dceffet  volens  ,  nemo  cogereturinvitus  .  Ita- 
que  juxta  manfuetudtnts  veftrx  ftaluta. 
convenimus  Jine  invidia  multitudinis  ,  dr 
cum  effettu  difccptationis  ;  nec  ullt  de 
hxreticis  Epifcopt  funt  reperti ,  ntfi  Palla- 
dius  &  Secundianus  ,  bomines  vetuftte  per- 
fidtx  ;  propter  quos  congregari  ConcUium 
poftulabant  de  extrema  parte  Orbis  Roma- 
ni  .  Ecce  nullus  feneclutis  annis  gravatusy 
cujus  vel  fola  ejfet  reverenda  caniciest  de 
ultimo  Jinu  maris  Oceani  venire  compul- 
fus  eft ,  &  Concilto  nihil  defuit  ;  nullus 
debile  corpus  trahens  jejuniorum  fttpendiis 
oneratum,  itineris  eft  coaftus  injurta ,  for- 
titudtnis  amijpe  damna  deftere  ;  nullus 
pojiremo  pauperiem  ,  in  facerdotibus  glo- 
riofam  ,  Jubjiiio  veniendi  deftitutus  inge- 
muit . 

Vnde  completum  in  te  eft ,  clementijjime    XCIII. 
Principum  Cratiane  ,  quod  Scriptura  divi- 
na  laudavit  (a)  :  Beatus  qui  intelligit  fu-  („%  prat. 
per   egenum  &   pauperem .  Quam  grave  40. 
autem ,   Ji  propter  duos  tn  fide  cariofos , 
toto  in  Orbe  ejfent    Ecclefise  facerdotibus 
deftitutee  ?  Qut  etiam  Jivenire  propter  pro- 
lixitatem  ittneris   nequiverunt ;    tamen  0- 
mnes  prope  ex  omntbus    Provinciis    Occi- 
dentalibus  ,  miffis  adfuere  Legatit,  &  al- 
tercationibus    evidentibus    id    fe    tenere^, 
quod  nos  ajferimus ,    &   in  tratlatu    Ki- 
cteni  congruere  Concilii  dejignarunt  ,   &c. 
Poftque  enarrata    Acta    Concilii    fuperius 
explicata,   ibidem  Patres ,     ut    damnati 
hxretici  minifterio  Prxfeclorum  ab  Eccle- 
fiis  arceantur,  auxilium  implorant  his  ver- 
bis:  Veftram  fidem^   veftram  gloriam  de- 
precamur,  ut  reverentiam  Imperii    veftri 
deferatis  autlori ,  cenfeattfque  impietatis 
ajfertores    &  adulteros   veritatis  ,    datis 
apicibus  clementix   veftrte  ad  judicia  com- 
petentia  ab   Ecclejite  arcendos  ejfe   limini- 
bus  ;  ut  in  damnatorum  locum   per  noftra 
parvitatis   Legatos  fanQi  fubrogenlur  fa- 
cerdotes  .  Attalum  quoque  preshyterum  de  jje  Atta- 
prxvaricatione  confejfum,   &  palam  facri-  )0,&Va- 
legiis   inhxrentem    par  fententia   compre-  lente  pro- 
hendat .  Kam  quid  de  magiftro    ejus   Va-  ditorepa- 
lente  dicemus  f   Qui  cum  eftet    proximus  ,  tr,x  • 
declinavit  ftcerdotaje  Concilium  ,  ne  ever- 
fe  patrixt  perditorumque  Civium  caufas 
prteftare  facerdotibus  cogeretur.  Qui  etiam. 
torquem^  ut  afferitur ,  &  brachialta,  itn- 
pietate  Gothica  profanatus  ,    more  indutut 
Gentilium  aufus  Jit  in  profpetlum  exerci- 
tus  prodire  Romani .   Quod  Jine  dubio  nen 
folum  in  facerdote  facrtlegium,  fed   etiam 
in  quocumque  Cbriftiano  abhorretur  more 
Romanoy   niji  forte  Jic  folent  idololatr* 
fttccrdotef  frodire  Gothorum*  Epifcopos 
V  v  v  Aria- 


512, 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

381. 


Damasi  Pap» 


Gratiani  15. 
Valentin.<5.  Imppp. 
Theodosii  g. 


Arianos  torquatos  interdum  incedere  con- 

fueviffe,  alibi  diximus,    &  inferius  quo- 

que  aliispatebit  exemplis.  Subdunt  iidem 

Patres : 

XCIV.        Moveat  pietatem  veflrttm  facerdotale  no- 

Alia  p  ti-  men  '  fu°d  ille  facrilegus  infamat ;  qui  e- 

tioEpif-     tiam  fuorum  vocibus  (  qui    tamen  fupereffe 

coporum.  poffunt  )  nefandi  fceleris  arguitur .  Certe 

domum    repetat    fuam  ;    non    contaminet 

fiorentiffimas   Italia    Civitates ,  qui  nunc 

illicitis  ordinationibus  confimiles  fui  fociat 

Jibi ,  &  feminarium  qucerit  fute  impietatis 

atque  perfidite  per  quofque  perditos  relm- 

quere,  qui  Epifcopus  effe  nec  cxptt .  Ham 

primo  Fetavione  fuperpofitus  fuerat  fanclo 

viro  Marco  admirabilis  memorite  facerdos  : 

&  pojiquam  deformiter  dejeilus  a  plebz^, 

efl  ,  qut  Petavione  ejfe  non  potuit ,  is  nunc 

Mediolanum  pofl  ever/ionem  patriee  ,  ne  di- 

camus  pmditionem  ,  inquietavit .  Super  om- 

*  nos         *iibus  igitur  pietas  veflra  *  confolari    di- 

gnetur  ,  ne  obtemperantes  veflrce  tranquil- 

litatis    flatutis  ,    fruflra    convenijfe  vi- 

deamur .  Kon  folum    enim  cavendum    efl  , 

ne  noflray  fed  ne  veflra   decreta  infamen- 

tur .  Petimus  igitur^  ut  Legatos  Concilii 

fanffos  viros  eeque  clementia  veflra  audi- 

re  dtgnetur ,  &  cum  ejfettu  eorum  qu<e  po- 

fctmus,  maturius  redtre  prtecipiat,  ut  mer- 

cedem  accipiatis  a    Domino  Deo  Chriflo , 

cwjus  Ecclefias  ab  omni  facrtlegorum  labe 

.  .      pur?aflts  .    Photintanos  quoque  ,    quos  & 

ni°nccoe-f"Pe'''or'  le"e  cenfo*fi"  »u^os  facere  de- 
ant .  ber<r  conventus  ,  &  eam  qute  de  Conctlto  fa- 

cerdotum  data  efl  congregando  ,  removifits: 
petimus ,  ut  (  quoniam  tn  Sirmien/i  oppi- 
do  adbnc  conventus  tentare  cognovimus  ) 
clementia  ve/ira  >  interditla  etiam  nunccoi- 
tione^  revrenriam  primum  Eccle/ite  Catho- 
licte ,  detnde  etiam  legibus  veflris  deferre 
jubeatis ;  ut  &  vos^  Deo  prteflante  trium- 
fhetis  ,  qui  paci  Ecclefiarum^  quietiqu^j, 
confulitis.  Hactenus  Epifcopi  ad  Impera- 
tores . 
XCV.  Dederunr  quoque  iidem  Iitteras  ad 
covnprovirtciales  Epifcopos,  qui  LegaJos 
ad  Concilium  miferant ;  quarum  ibideni 
—  extatexemplar,  earum  fcilicet,  quae  mif- 
fx  funt  ad  Epifcopos  Galliarum  Pro- 
vinciae  Narbonenfis  ac  Viennenfis,  ex  qui- 
bus  Proculus  &  Conftantius  Synodo  inter- 
fuere  Legati.Quod  vero  nulla  legatio  ab 
Hifpaniarum  Epifcopis  miffa  fuerit,  cum 
cx  Africa  etiam  advenerit  ;  illa  caufa_. 
creditur,  quod  univerfa  Hifpania  hoc  tem- 
pore  ob  Prifcillianum  haerefiarcham  ma- 
xima  jaclabatur  diffidii  tempeftate.  Quo- 
modo  autem  haec  fe  habuerint ,  proxime 
dicluri  fumus.  Lex  vero  illa  ,  qua  Pho- 
tinianis  conventus  interdicYi  erant,  uti- 
que  ea  e(t,  quam  fuperius  recitavimus  hoc 
anno  ditam  quarto  Idus  Januarii,  iifdem 
Confulibos  Eucherio  atque  Syagrio.  Quod 
item  ajunt  Arianum  hominem  MedioIanenT 


fem  Civitatem   perturbare;   tantam  fidu- 
ciam  haud  dubium  Juftinse   Auguftae  favo- 
refibi  impios  vendicalfe,  certum  eft  :  cujus 
quoque  ftudio  ejufdem  feclae  homines  fe- 
fe  in  aulam  etiam    Gratiani    infinuarunt  , 
eoque  infolentiae   progreffi  funt,    ut   duo 
ex  illis  illudere  conati  fint  fancViffimo  fa-  . 
cerdoti  Ambrofio  :  quonam  modo  id   ac-  ,„^>*//' 
ciderit,  Paulinus  narrat   his  verbis(«)  :  Ambrof. 
Fuerunt    etiam   duo    cubicularii     tunc     XCVT 
temporis  Gratiani  Imperatoris    de    hterefi 
Ananorum^  qui  traftandam  Epifiopo  qute-  Ananiau- 
flionem  proponerent .  Ad  quam  audiendam  : ■Am<2.uu* 
altero  die  ad  Bajilicam  Portianam  fe  ad-  fium# 
futuros  promi ferant ,  Erat  entm  quneflio  de 
Incarnatione  Domini .    Sed  alto  dte  mife- 
randi  homines  fuperbix   tumore    completiy 
nec    memores    pramifiorum  ,    contemnentes 
Deum  in  facerdote  ip/ius ,    nec  plebis  ex- 
peclantis  confiderantes  injuriam^  immemo- 
res  etiam  diclorum  Dominicorum(b):  Quo-  /j,  ^gtt 
niam  qui  fcandalixaverit  unum  ex  minimis  xg, 
iflis ,  oportet  ut  mola  aftnaria  collo   ejus 
alltgetur^  dr   demergatur  in   profundutn^ 
maris  ;  confcendentes  in  equn-s  ,  quafi  gra- 
tia  geflandi ,  Civitate  egrejji  funt ,    expe- 
clante  facerdote  &  plebe  tn  Ecde/ia   con- 
flituta .   Sed  hujus  contumacia  quts  fintt 
fuerit ,  horrefco  referens .  Subito  enim  pree* 
cipitati  miferas  animas  emiferunt,  atque 
corpora  illorum    fepulturce  funt    tradtta  . 
Sanilus    vero    Ambrofius    cum    ignorafiet 
quod  faflum  effet ,  nec  dtutius  pojfet  ple- 
bem  tenere ,  afcendens  pro   tribunaliy  de_t 
eadem  queeflione  qux  fuerat  propo/ita ,  fer- 
tnonem  adorfus  efly  dicens  :  Debitum ,  fra- 
tres  ,  curo  folvendum  ,  fed  b?flemos  meos 
non   invenio    creditores ,    &  reliqua    qu<t 
funt  fcripta  in  libro^qui  de  tncarnattone 
Domtni  tntitulatur  .   Hic   Paulinus  :   ex 
quibus  videas  juxta   illud    Proverbiorum 
(c)eifdem  accidifTe:    Parata  funt    deri.  ( c)  p"*« 
foribur  judicia  :  at  de  rebus  Ambrofii  hac-  9' 
tenus:  ad  Romanum  Pontificem  orationsm 
convertamus . 

Poft  haec    autem  cum  de    rebus   geftis    XCVII* 
in  Synodo    Conftantinopolitana   Damafus  Dam.ifus 
Romanus  Pontifex  nuncium  accepiffet,  &  agit  pro 
inter  alia  quod  in  Paulini    Epifcopi    An-  cogendo 
tiocheni    contumeliam    creaffent    Epifco-  ^om* 
pum  in  Iocum  Meletii  Flavianum ;    quod     unc  '?■ 
res  eo  progreffa  eife  videretur  ,  ut  diffi- 
mulari  non  poffet,  agit   cum    Imperato- 
ribus  de   cogendo    anno    fequenti   Romae 
Concilio  generali  ;  ad  quod  ut   Orienta- 
les  Epifcopi,   qui  hoc  anno  convenerunt 
Conltanfinopoli ,   venire  compellerentur, 
auxilium  implorat  Theodofii  Augufti  Con- 
ftantinopoli  commorantis :  id  quidem  te- 
ftantur  litterae  (d)   Orientalium    Epifco-  f  d)  Apui 
porum,  qui  fequenti  anno  Conftantinopo-  Theod'l-5. 
li  convenere.  Sed  &  Gratianum  quoque  c'9' 
interpellatum  a  Damafo,  ur  id  perficieo- 
dum    curaret,  Sozomenus  affirmat,  qui 

de 


Cum  Critice  Pagii 


CttRisn 

j8i. 


Damasi  Pap. 


5*3 

GRATrA.KI        I^. 

Valentin.  6.    Inprr. 
Theodosii    1* 


(  ft)ScZQ. 


Qui  Pau- 

Jinoquive 

Flnviano 

favent. 


(  b )  Apud 
Tbeod.  /.5. 
tap.f. 


(  t )  Hiero. 
ep.  16.  & 
17. 


xcvni. 


HarrefTs 
Gnoftico- 
rum    ill-i- 
pi~.»  in  H 
ipinias 
(>/;  Sev.r. 
bn.  hb.i. 

XCIX. 


cJe  his  ejufmodi  inftituit  orationem  (<*): 
Exeo,  inquit,  nempe  quod  Havianus 
in  locum  Meletii  Epifcopus  Antiochenus 
fubrogatus  eft ,  maxtma  rurfus  pertur- 
batto  Antiochenam  Fccle/iam  corrtputt , 
ttc  flurimi  je  a  Flaviant  communtont-, 
abftraxerunt ,  &  frtvanm  fub  Faultno 
conventum  egerunt .  Quin  &  ipfi  quoque 
facerdotes  ob  butc  rem  inter  fe  contende- 
bant ;  atque  Aznptti  qmdem,  &  Arabtci, 
&  Cyprti  z>e!ut  ob  Vaulinum  injuria  affe- 
ilum  Jiomachabantur  :  Syri  vero  ,  Valtfti- 
ni,  Vhtenicesy  tum  etiam  e-x  Armenis ,  ex 
Cappadoctbus  ,  ex  Galatts  ,  6*  ex  Vonticit 
flurimi  pro  Flaviano  fiabant .  Hon  mi- 
nime  autem  indtgnatus  fuit  Epifcopus  Ro- 
manus ,  &  cum  eo  cunili  facerdotes  Occi- 
ientales  :  ac  Vaultno  quidem  ceu  Antio- 
chtee  Epifcopo  confuetas  fcribebant  eptfio- 
hts  ,  quas  Synodales  appellant  ;  ad  Fla- 
vianum  vero  fitentium  agebant .  Quin- & 
Diodorum  Tarjt,  &  Acacium  Ber<x#  F.pif- 
coposy  qui  illum  ordinarant ,  reos  agebant 
&  pro  excommunicatis  bibebant  .  Itaque 
ut  de  hifce  rebus  cognofceretur  ,  fcripfe- 
runt  tum  ipfiy  tum  Gratianus  lmperator  , 
in  Occidentem  convocantes  Epifcopos  O- 
rientales  .  Haec  Sozomenus.  Caeterum  ha- 
ud  eo  res-  pervenit,  ut  feetatores  Flavia- 
ni  fententia  excomrminicationis  percelle- 
rentur,  licet  So7.omenus  dicat  ordinato- 
resfuiffe  excommunicatos .  Verum  tolera- 
tum  id  diu  ,  quod  non  unius  Civitatis, 
vel  Fcclefiae,  fed  totius  Orientis  haec  cau- 
fa  effet .  Ifthaec  omnia  per  Damafum  a- 
pud  Theodofium  afta  efle  poft  Aquilejen» 
fe  Concilium  ,  littera»(£)  Orientalium  fi- 
dem  faciunt  ;  quibus  pariter  declaratur 
paruifle  Damafo  Theodofium,  ut  datis  ad 
Epifcopos  Orientis  literis  ,  eos  Romam 
ad  Concilium  proficifci  debere  fig-nifica- 
ret  .  Meminit  &  S.  Hieronvmus  (  c  ) 
ejufmodi  Imperialium  litterarum  ,  qui- 
bus  Fpifcopi  Orientis  m  Qccidentem_, 
Roniam  convocabantur  :  ex  quibus  ip- 
fe  Paulinus  Epifcopus  Antiochenus ,  E- 
piphanius  in  Cvpro  Conftantia»  Epifco- 
pus ,  &  alii  accerfiti  Romam  fe  con- 
tulerunt ,  cim  &  ipfe  quoque  S.  Hie- 
ronymus  in  Urbem  reverfus  eft .  Sed  de 
his  anno  fequenti. 

Jam  vero  reliquum  eft  ,  ut  de  rebus 
Hifpanicis  hujus  temporis  hic  contexa- 
mus  hiftoriam  ;  cui  fane  Fcclefiae  exagi- 
tatae  turbis  Prifcilliani  hasrefiarchae ,  mi- 
nime  liberum  fuiffe  ut  Legatos  mirteret 
ad  Concilium  Aquilejenfe,  paulo  fupe- 
rius  diximus  •  Unde  autem  ejufmodi  hae- 
refis  ex  Gnofticis  irrepferir  in  Hifpanias 
atque  Prifcillianuminfecerit,  ut  ipfe  in_ 
ea  provincia  hujufcemodi  primus  auctor 
h;!  e>-e'ur ;  res  ex  altiori  principio  repe- 
tenda  ;  quam   Severus  (  d  )  ita  defcribit : 

Hequuntur  tewpora  eetatis  noflret  graviu 
Ann.  Eccl.  Tom.  V> 


&-  periculofa  ,  qutbus  non  ufitato  malo  pol- 
lutee  F.cclefitCt  &  perturbata  omnia.  Kam- 
que  tum  prtmum  infamis  illa  Gnojiicorum 
beerefis  intra  Hifpantas  defrehenfa,  fuper- 
ftitto  execrabilts ,  arcants  occulta  fecre- 
tis.  Origo  iftius  mali  oriens  ab  Aigy- 
ptiis  .  Sed  qutbus  ibi  inittis  coaluertt  , 
haud  facile  eft  dijferere .  Vrimus  eam  in- 
tra  Hifpantas  Marcus  tntultt  ex  Aigypto 
frofeftus,  Memphis  ortus  .  Hujus  audttores 
fuere  Agape  quecdam  non  ignobtlis  multer  , 
&  rhetor  Helptdtus .  Hxc  Severus  de  o- 
rigine  &  loco  unde  manavit .  Hic  tibi,  le- 
elor,  in  memoriam  revoco  quse  dicta  funt 
fuperius  ;  nimirum  S.  Epiphanium  ( e) 
Conftantiae  in  Cypro  Epifcopum ,  cum  in 
^gypto  juvenis  eflet,  impegifle  in  hujuf- 
modi  latentes  ibi  turpiffimos  Gnofticos  , 
parumque  abfuifle,  quin  ipfe  blanditiis 
illius  fectx  feminarum  fuerit  irretitus:  qui 
divina  fultus  gratia  liber  exiens  ,  eos  la- 
titantes  circiter  ocroginta  denunciavit  lo- 
corum  illorum  Epifcopis,  quorum  ftudio 
iidem  infames  haeretici  ex  ^gypto  e-xpul- 
fi  fuerunt :  quos  aflertione  Severi  in  Hif- 
panias  navigaffe  fcinuis,  licet  quo  pro- 
fecYi  fuerint  Epiphanius  nihil  dicat .  Cer- 
te  qirdem  conveniunt  tempora ,  nempo 
Epiphanii  juventus  cum  Marco  ex  ALgy- 
pto  veniente  ,  &alios  edocente  ,  a  quibus 
PrifciUianus  veneno  potatus  fuit. 

Porro  Marcum  in  Galiias-primo,  dein- 
de  navigafle  in  Hifpanias  cum  his  mer. 
cibus  ,  Sanctus  Hieronymus  tradit ,  dum 
lta  de  his  fcribit :  (/)  Injidiatur  in  apo- 
chrypho  ,  quafi  tn  ffelunca  fua  ,  injidiatur 
ut  rapiat  pauperem  .  Afcenjio  enim  Ifaite* 
Apocalypfis  EHee,  hoc  habent  teftimontum  ; 
&  per  hane  occafionem,  multaque  hujufmo- 
di  ,  Hifpaniarum  &■  Lufitaniee  deceftee 
funt  multerculte  oneratce  feccatis  ,  quee  dtt- 
cuntur  defideriis  variis  ,  femfer  difcentes  , 
&  numquam  ad  fcientiam  fervenientes  ,  ut 
Bafilidts,  Balfami,  atque  Tbefauri  ,  Bar- 
belonis  quoque  &  Leufibote  ,  ac  reltquo- 
rum  nominum  fortenta  fufctferent ;  de_, 
quibus  diltgentifftme  fcrtbit  vir  Afoftoli- 
cus  Irenecus  Epifcopus  Lugdunenfis  &  mar- 
tyr  ,  multarum  originem  exfltcans  h<ere- 
feon ,  &  maxime  Gnofticorum  ,  qui  fer  Mar- 
eum  JEgyptium  Galliarum  prtmum  circa^ 
Rhodanumy  deinde  Htfpaniarum  nobtles 
feminas  deceperunt  ,  mifcentes  fabulis 
voluptatem ,  tmperitia  fux  nomen  fcientttt 
fuee  vendicantes ,  &c.  Haec  Hieronymus  . 
Sed  profcquamur  narrationem  Sevcri  ,rem 
accurate  ita  defcribentis  : 

Ab  his  Vrifctllianus  eft  inftitutus  ,  fa- 
milia  nobilis  ,  preedives  opibus  ,  acer  inge- 
nio  ,  facundus  ,  multa  letltone  eruditus , 
iifierendi  ac  difputandi  fromfttffimus  ;  fe- 
lix  frofeftoy  fi  non  fravo  ftudto  corru- 
fijfet  optimum  ingenium  ;  prorfus  multa.. 
in  eo  animt  &  corporis  bona  cerneres ; 
V  v  v    2  w- 


Gnortiei 
ex  iEgy. 
pto  in  Hi- 
fpanias. 


(t)Epi- 
pban.  £_> 
ref.  16. 
prope  fin. 


(f)  Hier». 
in  Ifxi.  c, 
44. 


cr. 

Qualis 
Prifcillia- 
nus. 


5*4 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

381. 


Damasi 
M 


Pap. 


Gratiani     15; 

Valintin.    6.  Imppp, 
Theodosii  g. 


cii. 

Hifpaniae 
corruptae 
a  Prifcil- 
liano  . 

*  Higinus 


Concilium 

Carfarsu- 

guftanum. 


PAGIUS 

XIV. 
Synodus 
C&farau- 
gujlttna  . 


Vtgilare  multum  ,  famem  ac  Jitim  ferr^j 
poterat  ,  habendi  mtnime  cupidus ,  uten- 
di  parctjjimus ,  /erf  *//««  vantjjimus  ,  6* 
flus  juflo  tnflatior  profanarum  rerumfcien- 
tia .  22/»  6*  magtcas  artes  ab  adolefcen- 
tia  eum  exercuifie  ,  creditum  efi  .  1/  «&*' 
dotlrinam  exitiabilem  aggrejfus  efl ,  *hh/- 
/oj-  nobilium  ,  plurefque  fopulares  auftori- 
late  ferfuadendi  ,  eir  tfrfe  blandiendi  alli- 
cuit  in  focietatem.  Ad  hoc ,  mulieres  no- 
varum  rerum  cupida,  fiuxa  fide,  &  ad  0- 
mnia  curiofo  ingenio  catervatim  ad  eum 
confiuebant;  qutppe  humilitatis  fpeciem  ore 
&  habttu  preetendens ,  honorem  fui  &  re- 
verentiam  cunftis  injecerat . 

Jamque  paulatim  perfidiee  iflius  tabes 
pleraque  Hifpaniee  loca  pervaferat .  Qutn 
&  nonnulli  Epijcoporum  depravati  ;  inter 
quos  Inflantius  &  Salvianus  ,  non  folum 
confenfione ,  fed  fub  quadam  ettam  conju- 
ratione  fufceperant.  Quo  Adyginur  *  Epi- 
fcopus  Cordubenjis ,  ex  vicino  agens  ,  com- 
psrto,  ad  Idactum  emeritce  atatts  facerdo- 
tem  refert .  Is  vero  fine  modo  &  ultra^. 
quam  oportuit ,  Inflantium  &  focios  ejus 
lacejjens  ,  facem  quandam  nafcenti  incendto 
fubdtdity  ut  exafperaverit  malos  potius , 
quam  comprejjertt  .  Igitur  pofl  multa  inter 
eos  &  digna  memoratu  cerfamtna ,  apud  Cx- 
farauguflamSynodus  congregatur;  cui  tum  e- 
'tiamAquttani  Epifcopi  interfuere.  Verum 
hteretici  committere  fejudtcto  non  aufi .  In 
abfentes  tum  lata  fententia  ,  damnatique 
Inflantius  &  Salvianut  Eptfcopi  ,  Elpi- 
dius  &  Vrifcillianus  laici .  Additum  etiam, 
ut  fi  quts  damnatos  in  communionem  re- 
cepijfet ,  fciret  in  fe  eamdem  fententiam 
promendam.  Haec  Severus.  Extant  frag- 
menta  quaedam  ejufdem  Concilii  Caefarau- 
guftani  ,  non  autem  ipfum  integrum  ,  in 
nominibus  Epifcoporum  enormiter  depra- 
vata,  atque  errore  Collectoris  rejecla  ad 
tempora  Hormifdse  Papae  ;  cum  idem  Con- 
cilium  ex  certa  au&oritate  Severi  fub  Da- 


Ad  num.  CII.  &  fcqq.  Concilium  C&farau- 
guflanum  JEra.  418.  celebratum  ,  ut  titulus  hu- 
jusrwbet,  ad  quein  Baronius  anirnum  non  ad- 
vertit  ,  proindeque  anno  Chrifti  trecentefimo 
oclogefimo .  Profper  in  Chronico  fub  Aufonii 
&  Olybrii  Confulatu  anno  CCCLXXIX.  gefto 
ait  :  Eet  tempeftate  Prifcillixuus  Epifcopus  deGa. 
l&cia  cx  Mamch&orum  &  Gnoflicarum  dogmate  h&- 
rejim  nominit  fui  condidit  .  Eo  itaque  anno  ea 
hserefis  agnita  ,  &  infequenti  Synodus  ha:c  ad- 
verfus  eam  habita .  Idacius  iu  Chronico  anno 
Abrahami  1401.  qui  Kalendis  Odrobris  anni 
Chrifti  trecentefimi  oclogefimi  quarti  incipit , 
ait:  Prifcillianus  declinans  in  h&refim  Gnoflico- 
rum  per  Epifcopts  ,  quos  Jibi  in  eadem  pravi- 
tate  ctllegerat  ,  Abul&  Epifcopus  ordmatur  .  Qui 
etliquot  Epijcoporum  Conciliis  auditus  ,  Italiam 
fetit  &  R»mam  .  Vbi  ne  ad  tonfpeilum  quidtm 
fanflorum  Epifcoporttm  Damaji  &  Ambrojii  rece- 
ptus  ,  cum  his  ,  cum  quibus  iverat  ,  redtt  ad  Gal- 
iiat  ,   lnibi  Jimiliter    a  Sanflo    Martino  Epifcopo , 


mafo  collocandum  fuiflet:  reddamus  hic 
ipfum  decurtatum  (  ut  reperitur  )  &  e- 
mendemus  pro  virili  qui  irrepferunt  er- 
rores  ;  fic  enim  fe  habet  (a): 

Quarto  Konas  Otlobris  Ccefaraugufia , 
in  Secretario  rejidentibus  Epifcopts  Sira- 
dio  ,  Delpbino  ,  Raticio ,  Ampelto  ,  Augen- 
tin ,  Lucto  ,  Italio,  Splendinio,  Valerio  , 
Sympofio ,  Caterio ,  &  Italio  ,  ab  untverfis 
dttlum  eft :  Recitenturfententia,  &c.  Ha- 
bes  hic  Delphinum  nominatum ,  quem  fu- 
ifle  Burdegaienfem  Epifcopum  &  adverfa- 
rium  Prifcilliani  idem  Severus  (b)  affir- 
mat .  Legis  infuper ,  Italium  &  Italium  ; 
fcias  Iegendum  ex  eodem  Severo,  Idacium 
&  Ithacium ,  qui  fuerunt  acerrimi  oppu. 
gnatores  Prifcilliani .  At  ficut  defunt  in- 
tegra  Synodi  Acla ,  ita  etiam  excidifle  plu- 
rimorum  nomina  Epifcoporum,  qui  eidem 
Synodo  interfuerunt ,  poflumus  exiftima- 
re.  Ac  ne  <lubites  hunc  illum  ipfum  efle 
conventum,  quem  Severus  defcribit ;  ha- 
bes  in  primis  Severi  fenrentia  decretum 
eife  in  ea  Synodo,  ut  damnatos  haereticos 
nemo  in  communionem  reciperet ,  alioqui 
eadem  ipfum  fententia  pleftendum  efle  : 
quod  invenies  expreflum  in  quinto  cano- 
ne  his  verbis  (  c  )  : 

Item  ledum  efl  ;  Ut  hi  qui  per  difcipli- 
nam  aut  fententiam  Epifcopi  ab  Ecclefia^. 
fuerint  feparati ,  ab  alits  Eptfcopts  non 
Jint  reciptendi .  Quod  Ji  fcientes  Epifcopi 
fecertnt  ,  non  habeant  communtonem .  Ab 
univerfis  Eptfcopis  ditlum  efl  :  Qui  hoc 
commiferit , Epifcoporum  non babeat  comnu- 
nionem .  Haec  ibi .  Sed  &  ex  dogmatibus 
atque  corruptelis  Prifcilliani ,  quae  fancitis 
contrariis  legibus  idem  Concilium  conatum 
eft  convellere  ;  plane  intelliges,  hoc  illud 
ipfum  efle  Concihum  Caefarauguftanum  > 
cujus  Severus  meminit .  Ut  in  primis  , 
quod  conftet  cum  ex  Severo,  tum  etiam 
ex  S.  Hieronymo  (  ut  diclum  eft  )  a  Pri- 
fcilliano  atque  collegis  deceptas  efle  plu- 

XI- 

fa  ah  stliit  Epifcopir  H&reticus  judicatut  ,  ap- 
pellat  ad  C&farem  j  quia  in  Galliis  his  diebus 
poteflatem  Tyrannus  Maximus  ohtinebat  lmperii . 
Earonius  Chronicon  illud  non  viderat  ,  cujus 
ope  Annales  variis  in  locis  illuftrari  poterunt . 
Idacius  ex  Epifcopis  Hifpaniarum  unus ,  qui 
nafcenti  huic  haerefi  fefe  oppofuit ,  vocatur  a 
Severo  Iib.  i.  Hift.  quando  de  hoc  Concilio 
loquitur  ,  emerit&  atatis  Sacerdos  .  Sed  locus 
corruptus ,  vijeturque  fuifle  Emcrhx  Epifco- 
pus  ,  ideoque  legendum  ,  Emerit&  civitatis  ,  ut 
Viris  doclis  obfervatum  .  Quefnellus  in  Notis 
ad  S.  Leonem  fcribit  ,  Prifciliianum  nunquam 
agnitum  fuifle  Epifcopum  ,  &  locum  Hierony- 
mi  ad  Cteliphontem  ,  ubi  habet,  in  Labtlenfi 
oppido ,  corruptum  efle  .  Sed  perperam  ;  cum 
praster  Hieronymum,  Profper  &  Idacius  euro 
Epifcopum    in   fuis    Chronicis  vocent. 

Duodecim  tantum  Epifcoporum  nomina  ,  ea- 
que  corrupta  in  Aclis  legunrur :  primus  eft 
Siradius,  qui  videtur  efle  Sanflus  Phctbadiut  A- 

gcn- 


( «t )  Tor». 
Concil.  tie. 
ter.  edit. 

CIII. 

A«fta  Con- 
cilii  Cx- 
faraugu- 
ftani  con- 
tra  Prif- 
cillianum. 


( h  )  Sever, 
hijl.  lib.i. 
prope  fin. 


(  c  )  Conci. 
C&fa  rau- 
guft.c.$.t. 
1.  Concil, 

CIV. 


XV. 


Cum  Critice  Pagii. 


5*5 


ChRISTI 

381. 


Damasi   Pap. 


Gratiani      15. 
Valentin,  6.  Imppp. 
Theodosii  3. 


cv. 


Tim.  x. 


rimasnobiles  femina<i.  atque  feduftas  fub 
fpecie  pietatis  &  difciplime  :  en  quanu 
appofite  ad  haec  avertenda  Patres  primuni 
omnium  ftatuere  : 

11 1  mnlieret  omnet  Ecclefiee  Catbolicee 
fidelet  a  virorum  alienorum  ledione  &  cee- 
itbut  feparentur  ;  nec  ad  ipfat  legentet  a- 
hi  fiudio  vel  docendi  vel  difcendi  conve- 
(*)  i.Cor.  n,ant  .  quontam  &  boc  Apoflolut  (  a  )  ju- 
bet .  Ab  univerjit  Epifcopts  dtclum  eft ;  A- 
nathema  futuros ,  qui  hanc  Concihi  fen- 
tenttam  nnn  obfervaverint .  At  quod  iidem 
hseretici  jejunarent  die  Dominico,&  abo- 
minanda  perpetrantes  ,  clandeftinos  con- 
venrus  agerent ,  his  occurrentes  Patres 
haec  fecundo  canone  decreverunt  ,  quem 
ira  ibi  Iegit  Lucius  Epifcopus: 

Ne  quit  Jejunet  die  Domintco  caufa  tem- 
poris  ,  ant  perfuafionis  ,  aut  fuperjlitionis  ; 
nec  Quadragefimct  diebus  ab  ecclefits  fide- 
les  defint .  Hec  habitent  in  latibulit  cubi- 
tulorum  ac  montium  qui  in  fufpicionibus 
perfeverant ;  fed  exemplum  &  prxceptum 
cujiodiant  facerdotum  ;  &  ad  altenas  vtl- 
las  agendorum  conventuum  caufa  non  con- 
veniant ,  &c.  Sane  quidem  Prifcillianiftas 
confueviffe  jejunaredie  Dominico,  S.  Leo 
in  epiftola  ad  Turibium  (b)  exprefie  te- 
ftatur,  atque  alii  antiquiores  affirmant. 

Quod  infuper  iidem  ut  laterent,  conve- 
nientes  ad  ecclefiam  Catholicorum  ,  ut  vi- 
derentur  communicare ,  fic  accipiebant  Eu- 
chariftiam,  ut  eam  non  comederent ;  haec 
ob  eam  caufam  contra  eos  decrevit  Syno- 
dus  :  Euchartftiee  gratiam  fi  quis  probatur 
acceptam  nnn  confumpfijje  in  ecclefia,  ana- 
tben.a  fit  tn  perpetuum .  Rurfus  adverfus 
corumdem  occultas  collecliones  haec  iidem : 
Vtgefimo  &  primo  die  *  ,  id  efl  ,  a  deci- 
mojexto  Kalen,  Jan.  ufque  m  diem  Epipha- 
ntte  1  qut  ejt  ocJavo  Idus  Januarii  ,  conti- 
tiuts  dtebusnullt  Itceat  de  Ecclefia  fe  abfen- 
tare ,  nec  latere  in  domibut  ,  nec  fecedere 


(b)Leo 
«////.9}. 

CVI. 


*  Viginti 
&  uno 

diebus. 


PAGIUS    gennenfis  in  Aquitania   fecunda  Epifcopus ,  qui 

ob  antiquitatem  ,  fanclitatem  ,  ac  fcientiam  pri- 

M-trcm       mum    locuin    tenere   potnit  .  Secundus  eft,  Del- 

ttuclur  b*.   phmut  Burdigalar  Aquitama?   fecundar  Metropo- 

rtfeot  Pri-  leos  Epifcopus  .  Septimus  eft  Ithatiut ,    vocatus 

falliani-      Itaciut   ab  Ifidoro    Hifpalenfi,    Clarufauc  rogno- 

flarum  .       minatus  .    Hic  Epifcopus   Hifpaniar  erat,   &  ve- 

rofimiliter  olfonobenfit  ,    ut  exiftimat    Mariana  , 

quia  Sulpicius  Severus  vocat  eum  Ecifcopum  Sof- 

(abenftm  ,    quod  nomen    corruptum  .  Olfonoba  au- 

tem   urbs    Lufitaniar    fuit  .    Nomina  carterorum 

vcl    corrupta  ,   vel    eorum    Sedes   adhuc    igno- 

tar  .    Carterum   Severus   Sulpicius  de  hac    harrefi 

loquens  ,  ait:    Primut    eam  intra  Hifpaniat  Mar- 

eut    intulit  ,  JEgyfto  frcfcftut  ,     Memfhi    ortut  ; 

hujut   auditorci   futre  ,     Agafe   qtndam    non  igno. 

bihi    tnulier  ,   &  Rhetor    Helfidiut  .     Qui    Helpi. 

dius    non   videtur  diverfus  ab  Helpidio  in  Con- 

cilio  Cacfarauguftano    damnato .    Quare    Marcut 

ifte    alius  a  Marco   auclore    leclar   Mareofiorum , 

cuji  s  mentionem  facit  Irenauis   lib.  I.  cap,  89.  & 

dc  quo     ioquitur    Baronius  anno  CLXXV.  num. 


CVII. 


in  villam,  nec  montet  peterey  nec  nudis  pe. 
dtbut  tncedere  ,  fed  concurrere  ad  Eccle, 
fiam  ,  Quod  qui  non  obfervaverit  de  fufpe- 
ilit,  anathemtt  fit  in  perpcuum.  De  his 
idem  qui  fupra  S.  Leo  tradit,  eofdem  Pri- 
fcillianifras  jejunarc  confueviffe  tempore 
Natalis  Domini  ,  ea  nimirum  ex  caufa  , 
quod  non  credebant  eum  carnem  fufccpiflTe 
humanam . 

Rurfum  vero  quod  (  ut  ex  Severo  di- 
etum  eft  )  Prifcillianus  affeclaret  fanctita- 
tcm  in  habitu  ,  quem  &ejus  fectatores  imi- 
tarentur ;  idcirco  Patres  hxc  ftatuere  :  Si 
qutt  clericut  propter  luxum  ,  vanitatifque 
prxfumptum  de  oflicio  fuo  fponte  difceffertt , 
ac  velut  obfervatorem  legit ,  monachum  vi- 
deri  fe  maluerit  effe  quam  clericum  ;  ita 
de  Ecclefia  repellendum  ,  ut  nifi  rogan- 
do ,  &  obfecrando  plurimum  temporit  fa- 
ttsjecerit ,  non  recipiatur .  Sed  &  illud  e- 
tiam  contra  Prifcillianum  :  Ke  quit  doflo- 
rit  nomeh  fibi  imponat  ,  preeter  hat  perfo- 
nat  quibut  concejjiim  efl .  Jam  probe  ex 
his  vides  ,  hoc  illud  efleConcilium  Caefar- 
auguftanum,  cujus  Sevcrus  meminit,  qui 
&  mox  fubdit  (c):  Ithacio  Sojjiibenfi* 
Epifcopo  negotium  datum,  ut  decretum  E- 
ptfcoporum  in  tmnium  notitiam  deferret  , 
maximeque  Hyginum  extra  communionem 
faceret :  qui  cum  primut  omnium  infettari 
palam  heereticot  ccepijfet ,  poflea  turpiter 
depravatut ,  in  communionem  eot  recepiflet. 

Interim  Inflantiut  &  Salvianut  damnati 
judicto  facerdotumy  Prifcillianum  etian^. 
laicum ,  fed  principem  malorum  omnium  u- 
na  fecum  Ccefarauguftana  Synodo  notatum  , 
ad  confirmandat  viret  fuat  Epifcopum  in 
Abtlenfi  oppido  conflituunt  (  fic  reftituen- 
dum  Labilenfi:  nam  Abilae  Epifcopum  po- 
ftea  faclum  Prifcillianum  fuiffe,  S.  Hie- 
ronymus  contra  Pelagianos  afllrmat  )  ra- 
ti  nimirum ,  fi  hominem  acrem  &  callidum 
facerdotali  auttoritate  armaflent ,  tutioret 

fore 

XXIV.  &  feqq.  Secta  enim  Prifcillianiftarum  , 
ex  Manicharorum  &  Gnofticorum  dogmate  con- 
flata ,  ut  numero  prarcedenti  oftendi :  Manes 
autem  hacrefim  fuam  publicavit  anno  CCLXXVII. 
faeculo  ferme    poft  harrefim    Marcofiorum . 

Et   tamen  Baronius    utrumque    Marcum    con-      XVI. 
fundit  ,innixus  auftoritate   Divi  Hieronymi ,  qui  Diverfus 
in  Commentario  ad  Ifaiam  cap.  44.  fcribit  ,  Mar-  etl  a  Mar- 
cum    in  Gallias  primo,  deinde  navigafle  in  Hif-  co  dc  quo 
panias  .    Et  fer  hane  occafionem  ,     inquit   Hiero-  loquitur  S. 
nymus  ,    multaque    hujufmodi  ,     Hifpaniarum  <&  lrenxut  . 
hufitania   decefta.    funt  muliercuU  onerata.    fccc.x- 
tit  ,    &C  de    qttibut  diligentijfime  fcribit    l'ir  Afo- 
flolicus    Iren/tut    Efifcofut  Lugduncnfit  (jr  Martyr , 
multaru-.n  originem    exflicant  h&refeon  ,  &   maxi- 
me  Gnuflicorum  ,  qui  fer  Marcutn  JEgyftium  Cal- 
liarum   frimum    circ»    Rhodanum  ,    deinde    Hiffa- 
niarutn    nobiles  feminat    dtceferunt  .   Qua    de  re 
idem    Hieronymus  epift.  19.  ubi  magis  mentem 
fuam    aperit .    Verum   hallucinatur  Sanclus  Do- 
clor ,    ut  etiam    obfervavit    Hermantius  in  No- 
tis    ad    Vitam     Gallicam    Sancli    Ambrofii   iib. 

3.  cap. 


(  c  )  Seve. 
hijl.l.x. 
in  fin. 

*  Suflb- 
benfi . 


CVIII. 

Prifcillia- 
nusexpel- 
litur . 


$t6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Damasi 

15 


Pap, 


Gratiani      15» 
Valentin»  6.     Imppp, 
Theodosu  3. 


fore  fefe  .  9T»w  vero  Idacius ,  rff^we  r/A<*. 
tius  acrius  inftare,  arbitrantes  poffe  inter 
initia    malum  comprimi ;  fed  parum  fanis 
tonfiliis  fceculares  Judiees  adeunt  ,  ut  eo- 
rum  decretis  cttque  executionibus   haretici 
urbibus  pellerentur .   Jgitur  poft   multa   & 
fceda  ,  Idacio  fupplicante  ,  elicitur  a  Gra- 
tiano  tum  Imp,    refcriptum ,  quo  univerfi 
hceretici  excedere  non  Ecclefiis  tantum ,  aut 
urbibus ,  fed  extra  omnes  terras  propelli 
jubebantur ,  Quo  comperto   Gnoftici  diffifi 
rebus  fuist  ttott  auji  judicio  certare  ,  fpon- 
te  ceftere  qui  Epifcopi  videbanfur  ;  cateros 
metus  difperfit, 
ClXf         At  tum  Injiantius ,  Salvianut ,  &  Pri- 
Prifcillia-  flWanus  Romam  profecli^  ut  apud  Dama, 
nus  venit  fum  Vrbis  ea  fempeftate  Epifcopum  objefta 
RQmam.    purgarent,  Sed  iter  eis  prceter  interiorem 
Aquitaniam  fuit;   ubi    tum  ab  imperitis 
magntfice  fufcepti ,  fparfere  perfidite  femi- 
na  ,  maximeque  Eleufanam  plebem  fane  tum 
bonam  &  religioni  fludentem  pravis  pra- 
dicationibus  pervertere  .  A  Burdegala  per 
Delphinum  repulfi  ;  tamen  in  agro  Euchro- 
cice  aliquantifper  morati  ,  infecere  nonnul- 
los  fuis  erroribus  .  Vnde  iter  cxptum  in- 
greffiy  turpi  fane  pudibundoque   comitatu 
cum  uxoribus  atque  alienis  etiam  feminis  , 
in  queis  erat  Euchrocia  ,  acfilia  ejus  Vro- 
cula  ,  de  qua  fuit  fermo  hominum  Vrifcil- 
liani  ftupro  gravidam  ,  partum  fibi  gra- 
minibus  abegifte.  Hi  ubi  Romam  pervene- 
re  ,  Damafo  fe  purgare  cupientes  ,  ne  in^. 
confpeCfum  quidem  ejus  admijji  funt .    Re- 
greffi  Mediolanum  ,  <eque  adverfantem  fibi 
Ambrofium   repererunt . 

Tum  vertere  confilia^  ut  quia  duobus 
Epifcopis ,  quorum  ,  ea  tempeflate  fumma 
auftoritas  erat ,  non  illuferant  ;  largiendo 
&  ambiendo  ,  ab  Imperatore  cupita  extor- 
querent .  Ita  corrupto  Macedonio  tum  Ma- 
giftro  officiorum,  refcriptum  eliciunt ,  quo 
calcatis  quee  prius  decreta  erant ,  reflitui 
Ecclefiis  jubebantur.  Immane  profeclo  pia- 
culum  ,  quo  fuggeftione  Macedonii  Gra- 
tianus  Princeps  maxime  pius,  ejus  quod 
pie  fancteque  fanxerat,  praevaricator  eft 
factus:  ex  quo  quidem  facinore  fibi  ne- 
cem  comparavit .  Nam  ad  immane  fcelus 
vindicandum ,  &  haereticos  libera  volunta- 
tc  indulgentia  Gratiani  vagantes  compri- 
mendos,  atquc  digna  animadverfione  ple- 


cx. 

rrifcilli» 
rius  Aibri 
pit  refcri 
ptum  • 


FAGIUS 


3,  cap,  10.  Irermis  enim  de  alio  Marco  loqui- 
tur  ,  qui  ante  originem  haerefis  Manichseorum 
devixerat,  ut  mox  dixi  .  Secundo  ,  non  dicit 
Irenaeus  ,  Mctrcum  a  Rhodano  in  Aquitaniam, 
&  poftea  in  Hifpaniam  tranfiifTe ,  fed  tantum 
habet :  Tali»  dieentes  &  operantes  ,  &  in  iis 
quoque ,  qu*  funt  fecundum  nos  regioms  Kho- 
danenfes  ,  muttcts  feduxerunt  mulieres ,  Verum 
it.nque  non  eft.  Gallias  primum  harrefi  Prif- 
cillianiftarum  infedtas  fuifle ,  &  Marcum  ,  cu- 
jus  meminit  Irenasus ,  eundem  efTe  cura  Marco 
j.itrefaros   Prifciilianiftarum   autforc .   Perperam. 


CXli 

Macedo- 
nius  con- 
tumelio. 
fus. 

( a )  Vnuli. 
in  vita  $. 
Ambr. 


flendos,  fufcitavitadverfus  eum  Deus  Ma- 
ximum  tyrannum ,  qui  Imperaiori  neceui 
intulit ,  &  in  principes  haereticorum  gla- 
dio  animadvertit.  Sed  haec  licet  poftea  , 
ex  praefenti  tamen  caufa  contigifle ,  nemo 
non  videt. 

Sed  nec  inultus  abitt  improbus  Mace- 
donius  haereticorum  fautor  ,  erga  Catho- 
licos  parum  3equus,  de  quo  ifta  Paulinus 
(a):  Temporibus  Gratiani,  cum  ad  prxto, 
rium  Macedonii  tunc  Magiftri  officiorum 
pro  quodam  intercedendo  Ambrofius  perre- 
xijfet ,  atque  pnecepto  prxditli  vtrt  fores 
invenijfet  claufas^  nec  copiam  ingrediendi 
adeptus  ejfet ,  ait  :  Et  tu  quidem  venies 
ad  Ecclefiam ,  quam  nec ,  claufas  januas 
inveniens ,  ingredieris  .  Quod  fatlum  eft  , 
mortuo  Gratiano .  Confugtens  etentm  Mace- 
donius  adEcclefiam,  patentibus  januis  adi* 
tum  reperire  non  poterat .  Haec  Paulinus. 
Qiiod  enim  fcirent  aulici  nihil  a  Gratia- 
no  Imperatore  Ambrofio  denegari 1;  invi- 
diae  seftu  fuccenfi  ,  praecludere  adirum  i!- 
li  interdum  confuevere  ;  ut  aliquando  con- 
tigit  ,  cum  Ambrofius  pro  poena  mor- 
tis  damnato  intercedere  conaretur;  rem_, 
geftam  Sozomenus  ita  narrat  (  b  );  Paga»  (h)Sozo. 
nus  quidam  ordine  vir  illuftris  Gratianum  /.7.  c.14. 
qutdem  convtciis  profcideraty  &  patre  in* 
dignum  appellaverat ,  eiufque  rei  habtto 
judicio  capite  damnatus  erat .  Cumquejam 
ad  fupplictum  duceretur ,  venit  ad  Pala- 
tium  Ambrofius  pro  illo  fuppltcaturtts .  C<e~ 
teruni  cum  Gratianus  eorum  injitnclu  qui 
illi  damnato  infidiabantur  ,  difttneretur 
fpeclaculis  venationum(  quales  privatce  de~ 
leclationis  ,  non  publici  commodi  grattit^ 
Vrtncipes  exhibere  confueverunt  )  nec  a- 
trienfium  quifquamillirem  indicaret  ,  qua. 
fi  opportunum  non  ejjet,  recejfit .  Progref. 
fus  autem  ad  illam  portam  ,  per  quam  fe- 
ras  introducebant ,  clanculum  fe  habuit  ; 
ac  fimul  cum  venatoribus  tngreffus  ,  non~, 
antea  rei  caufam  agere  cmtfit  ,  nequz^, 
prius  Gratiani  &  aulicorum  ejus  obfecra- 
tionibus  cejfit  ,  quam  falutiferum  fuffra- 
gium  Gratiano  extorfiflet^  quo  morti  de- 
ftinatum  liberaret.  Hac^tenus  de  his  So- 
/omenus  .  Sed  redeamus  ad  inftitutam  de 
Prifcilliano  &  fociis  orationem  . 

Quid  demum  fceleftiflimi  hsretici ,  ex- 
torto  atque  fubrepto  ediclo  a   Gratiano  ? 

fubdit 

etiam  Baronius  exiftimat ,  Marcum  hunc  ve- 
niffe  ex  ^sypto  anno  CCCLXXII.  quo  cre- 
dit  ,  Epiphanium  ibi  fuiffe  ,  &  ocloginta  circi- 
ter  Gnofticos  latitantes  locorum  illomm  Epifro- 
pis  denuntiafle  ,  ut  ipfemet  Epiphanius  ait  har- 
refi  16.  Nam  ,  ut  Paoebrocius  obferv.it  die  XII< 
Maii ,  in  Vita  Sancli  Epiphanii  cap.  i».  illa 
Gnofticorum  dennntiatio  referenda  ad  annum 
circiter  CCCXXVI.  ut  ibidem  explicat  ,  quo 
tempore  Marcus  Prifcillianiftarum  auclor  non- 
dum  forfan  natus    erat . 


cxir. 


Cum  Critice  Pagii 


517 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 


Gratiani 


uratiani   15. 
Valentin.  6.    Imfpp. 
Theodosii  3. 


(a)Sevtr. 
hifl.  /.,. 

Prifcillia- 
nus  pr,t- 
valet  in 
Hifpania  • 

*  Viven- 
tio. 


Unde  cla- 
des  Impe- 
rii . 


CXIII. 


<  b )  Xfictot, 
de  V,r. 
illulh. 

Idacius 
urget 
fcriptis 
Prifcillia 
num  . 


(  c )  Aug. 
de  b&ref. 
e.-jc. 

Dogmata 
Prifcillia 
ni . 


(d)Leo 
ep.  93. 

gxiv. 


fubdit  ita  Severus  (a):  Hocfreti  Inftan- 

tius  &  Prifcillianus  ,  repetivere  Hifpanias  . 

Kam  Salvianus  in  Urbe  obierat  .  Ac  tum 

Jine  ullo  certamine  Ecclefias,   quibus  prne- 

fueranti  recepere.  Verum  Ithacto  ad  reji- 

ftendum  non  animus  ,  fed  facultas  defuit  • 

Quia  beeretici  corrupto   Volventto  *  Pro- 

confule ,  vires  fuas  confirmaverant .  Quin- 

etiam  Ithacius  ab  his  ,   quafi  perturbator 

Ecclefiarum  ,  reus  poftulatus ,  jujfufque  per 

atrocem  executionem  deduci  ,  trepidus  per- 

fugit    ad  Gallias  .  Ibi    Gregorium  Prxfc- 

ftum  adiit.   Qui  compertist  quce  gefta  e. 

rant ,  rapi  ad  fe  turbarum  autlores  jubet  , 

atque  de  omnibus  ad  Imperatorem  refert  , 

ut  hxreticis  viam   ambiendi  prcecluderet  . 

Sed  id  fruftra  fuit  :  quia  per  libidinem  & 

potentiam  paucorum ,    cuncla    ibi   venalia 

erant.  Igitur  hxretici  futs  artibus  ,  gran- 

di  pecunia  Macedonio  data  ,   obtinent  ,  ut 

Irnperiali  auiloritate ,    Prcefefto  erepta  co~, 

gnitio  ,    Hifpaniarum    Vtcario  traderetur  ; 

nam   jam    Proconfulem    habere    defierant  • 

Miffique  a  Magiflro  officiales  ,  qui  Itbacium 

tum   Treveris  agentem  ad    Hifpanias    re- 

traherent :  quos  tlle  callide  fruftratur,  ac 

poftea  per  Pritannium  Epifcopum  defenfus  , 

illufit .  Haclenus  Severus  de  his  quse  con- 

tigerunt  ufque  ad  Maximurn    tyrannum  ; 

nempe  ad  annum  fequentem  ,  qui  (  ut  di- 

flum  eft  )   pro  Catholicis  adverfus  hrere- 

ticos  fufcepit  patrocinium.  Vides,  lector  , 

quibusfuifulciatur  fundamentis  Imperium, 

nempe  verae  religionis  defenfione  ;  a  quafi 

deficiant  Imperatores,  omnia  quantumli- 

bet  firmacorrui  necelfe  fit  atque  profterni . 

Caeterum  Idacius  non  apud  Judices  tan, 

tum  five  Ecclefiafticos,  five  faeculares  Pri- 

fcillianum  cum  fociis  profecutus  eft ,  fed 

fcriptis  editis  eofdem  exagitavit,  de  qui- 

bus   Ifidorus  (  b  )  :  Idacius  Hifpanus  Epi- 

fcnpus  ,  cognomento  &  eloquio  Clarus  ifcri- 

pfit  quemdam  librum  fub  Apologetici  fpecie  , 

m  quo    deteftanda  Prifcillianorum  dogma- 

ta  ,  &  maleficiorum  ejus  artes ,  libidinum- 

.  que  ejus  probra  demonftrat ,  oftendens  Mar- 

cum  quemdam  Memphiticum  magicce  artis 

fcienttjfimum   dtfcipulum   fuijfe  Manis  ,  & 

Prifctlliani  magiftrum  .  Haec  ipfe,qui  fic 

dixit   Marcum    Manis  difcipulum,  quod 

etiam  Manichaeorum  haerefim  fitamplexus, 

non  autem   Manetis  temporibus  vixerit  : 

nam  quodad  Prifcilliani  dogmata  fpeclat, 

haec  S.  Auguftinus  (  c  )  :   Prifcillianifta  , 

quos  in  Htfpania  Prtfctllianus  inftitutt  , 

maxime  Gnofticorum  &  Manichotorum  dog- 

mata  permixta  feftantur  ;  quamvis   &  ex 

aliis  hterefibus  in  eas  fordes  tamquam  in 

fentinam  quamdam  borribtli  confufione  con- 

ftuxerint .  Et  S.  Leo  epiftola  ad  Turibiurn 

(d)  tradit,  ita  Manichaeos  &  Prifcilliani- 

ftas  inter  fe  mutuo  foedere  efte  connexos, 

ut  folis   fuerint  nominibus  difcreti . 

Subdit  vero  Auguftinus  haec  dc  PrifciL. 


lianiftarum  erroribus :  Propter  occultandas 
autem  contaminationcs  &  turpitudtnes  fuasy 
babent  infuis  dogmatibus  &  bxc  verba  : 

Jura  fperjura  ^fecretum  prodere  noli  , 

Hi  animas  dicunt  ejufdem  naturee  atque_, 
fubftantix ,  cujus  efl  Deus  ,  ad  agonem^. 
quemdam  fpontaneum  in  terris  exercendum  , 
per  feptem  ccelos ,  &  fer  quofdam  grada- 
tim  defcendere  principatus  ,  &  in  mali- 
gnum  principem  tncurrere  ,  a  quo  iflum  j«««- 
dnm  faclum  volunt ,  atque  ab  hoc  prtnci- 
pe  per  dtverfa  carnis  corpora  feminari .  A- 
ftruunt  etiam  fataltbus  flellis  homines  col- 
ltgatos ,  ipfumque  corpus  noftrum  fecundutn 
duodecim  figna  c<eli  efie  compofitum  :  ficut 
hiqui  Mathematici  vulgo  appellantur^  con- 
ftituentes  in  capite  arieteniy  taurum  in  cer- 
vice  ,  Geminos  tn  humeris ,  cancrum  in  pe- 
(lore^  &  catera  nominattm  figna  percur- 
rentes  ad  plantas  ufque  perveniunt  ,  quat 
pifcibus  tribuunt ,  quod  ultimum  /ignum 
ab  Aftrologis  nuncupatur.  Hxc  &  alia  fa- 
buloftt ,  vana  >  6*  facrilega ,  qu<e  perfequi 
longum  eft  y  barefis  ifta  confexit :  carnet 
tamquam  immundas  efcas  etiam  ipfa  devi- 
tat ;  conjuges,  quibus  hoc  malum  potuerit 
perfuadcre ,  disjungens ,  &  viros  a  nolen- 
tibus  feminif,  &  feminas  a  nolentibut 
viris  ;  opificium  quippe  omnis  carnis  non 
Deo  bono  &  vero ,  fed  malignis  angelit 
tribuunt ;  boc  verfuttores  etiam  Manich<eisy 
quod  nihtl  fcripturarum.  canonicarum  re- 
pudtant ,  fimul  cum  apncryphis  legentes  0- 
mnia  ,  &  in  aucloritatem  fumentes  ,  fed  in 
fuos  fenfus  allegorizando  vertentes  quic- 
quid  in  fanclit  libris  eft,  quod  eorum  ever- 
tat  errorem  ,  De  Chrtfto  Sabellianam  fe- 
clam  tenent  ,  eumdem  ipfum  ejje  dicentes 
non  folum  Ftliuni)  fed  etiam  Patrem  & 
Spiritum  fantlum  .  Haec  Auguftinus  ;  qui 
&  alibi  (e)  ait,  Prifcillfani  fuifle  afler- 
tionem  demendacio  ,  quod  peccatumnon 
elfet,  etiam  juncto  perjurio  :  quo  tanto 
errore  permotus ,  ut  eum  confutaret ,  fe 
tradit  fcripfifle  librum  contra  mendacium  . 
Porro  hifce  ipfe  Prifciljianus  offufis  te- 
nebris,  cunftas  quae  umquam  excogitari 
poflent,cum  fuis  quas  feduxilfct  feminis 
turpitudines  operabatur .  Jdem  de  his  ali- 
bi  (/)  dicit ,  folitos  habere  librum  ,  quem 
Libram  appellarent ,  eo  quod  duodecim 
quaeftionibus  velut  unciis  explicaretur  , 
quibus  horrendae  continebantur  blafphe- 
miae  .  Eofdemque  ait  uti  folitos  hvmno 
quodam  peculiari  ;  eumque  ipfum  eife  di- 
cebant ,  quem  Dominus  poft  ccenam  di- 
xiflet,  De  eorumdem  dogmatibus  plane 
ridendis  eft  epiftola  Orofii  (g)  ad  Augu- 
ftinum  ;  ibi  de  duodecim  Patriarcharum 
nominibus,  duodecim  prsecipuis  corporis 
membris  attributis  ,  &  aliis  deliramentis 
ex  Manichxorum  petitis  infomniis.  Ejuf- 

dem 


( e )  Aug. 

retraft.l.i, 

(Vil. 


(f)  Aug. 

contr.merl- 
dac. 


(g)Apui 
Augttfl.  m 
confult.  de 
error.  Pri~ 
fcili. 


52,8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

381. 


Damasi  Pap. 
15- 


dem  vero  Orofii  impulfu  fanctus  Augufti- 
mis  volumen  fcripfit  peculiare  adverfus 
Prifcillianiftas. 

S.  Hieronymus   (a)  adverfus  Pelagia- 
nos  agens  ,  Prifcillianiftarum  quoque   de- 
(a)Hter.   Tep\t  turpitudines  ,  eofdemque    ex   parte 

ado.Pela-  »/>-,rr.rrn  ^       /-  r   \ 

mri  cteji-  Manichxos  fuifie  teftatur  ,  eofque  folos 
cum  folis  claudi  folitos  mulieribus ,  & 
carmina  illa  inter  amplexus  canere  (b): 


CXV. 


p/.oni. 


(b)Virg. 
x.  Qeorg. 


%um  pater  omnipotens  foecundis  imbribus 

aiher 
Conjugis  in  gremium  late  defcendit ,  & 

omnes 
Magnus  aJit   magno  commixtus  corpore 

foetus  : 


&  poft  pauca,  haec  de  Agape,  femina 
illa,  qux  feduxit  Elpidium  :  Mulier ,  in- 
quit,  virttm ,  ccecum  cceca  duxit  in  fo- 
i>eam  ,  fttccejjoremque  fui  Trifcillianum  ba- 
butt  Zoroaftris  magi  fludiojijfmum ,  &  ex 
mago  Eptfcopum  ;  cui  juntta  Galla  non^. 
gente ,  fcd  nomine  ,  germanam  huc  illucque 
currentem ,  alterius  &  victntt  hcerefis  re- 
hquit  hteredtm  ,  nunc  quoque  myfterium-. 
intquttatis  operatur  ,  &c.  Porro  capitafin- 
(c)Leo  gula  dogmatum  PrifcillianiS.  Leo  (c)Pa- 
fP.cZ.93.  pa  in  epiftola  adTuribium  complexus  eft  ; 
de  quibus  alia  occafione  fuo  loco  dicen- 
dum :  haec   modo  de   his ,  quod    ad    in- 


Gratianj.    15, 
Valentin.    6.  Imppp. 
Theodosii    3. 


ftitutum  pertinet  orationis ,  fatis  funto  . 

Hoc  eodem  anno  menfe  Decembris  a 
Theodofio  Imperatore  adverfus  idolola- 
triam  ejufmodi  refcriptum(  d)  datum  re- 
peritur: 

Si  quis  fe  vetitis  facrificiis  diurnis  no- 
ffurntfque  velut  vefanus  &  facrtlegus  in- 
certorum  confultorum  immerfertt  ,  fanum- 
que  fibt  aut  templum  ad  hujufcemodi  fcele- 
ris  excufationem  ajfumendum  crediderit  , 
vel  putavertt  adeundum  ,  profcriptioni  fe 
noverit  fubjugandum  ;  cum  nos  jufta  infti- 
tutione  moneamus  caftis  Deum  precibus  ex- 
colendum  ,  non  diris  carmintbus  profanan- 
dum.  Dat.  XIII.  Kal.  Januarit  Conftan- 
tinopoli,  Eucberio  &  Syagrio  Cofs.  Va- 
lentis  enim  temporibus  ,  cujus  adverfus 
Catholicos,  tantummodo  odium  fervefce- 
bat,  in  Orientali  Imperio  in  primis  adeo 
invaluerat  Gentilium  licentia  contia  eos» 
ut  Alexandriae  (quod  di&um  eft  fuperius) 
iidem  cogere  prsfumpferint  Catholicos  ad 
deorum  cultum ,  tempore  perfecutionis 
Lucii  Epifcopi  Ariani .  Quam  illatam  fub 
Chriftianis  Imperatoribus  tunc  ignominiam 
ipfe  Theodofius  alta  mente  confervans  > 
non  hoc  tantum  adverfus  eos  promulgavit 
ediclum ,  fed  opportuniori  oblata  occa- 
fione  ,  mirifkum  illud  templum  Serapis 
Alexandriae  fitum  demolitus  eft ;  de  quo 
fuo  loco  dicendum  erit . 


cxvr. 

(d  )  /.7.  de 
Vagan.  C. 
Tbeod. 

Refcri- 
ptum  ad- 
verfus 
Gentiles. 


JESU  CHRISTI 

ANNUS    • 
382. 


DAMASI  PAP. 
ANNUS 
16. 


GRATIANI  16. 
VALENTIN.  7.  IMPPP. 
THEODOSII   4. 


I. 


TRecentefimus  oclogefimus  fccundus 
Domini  annus  Confulatu  Syagrii  fe- 
Conci-  cundo  cum  collega  Antonio  annotatur  : 
Jium  Ro-  Romae  Concilium  celebratum  eft  ex 

manum .    * 


Epifcopis  diverfarum  provinciarum  ,  nem- 
peOrientis,  aliarumque  Cathohci  orbis 
regionum  .  Inter  alios  autem  venerunt  ab 
Oriente  Paulinus  Epifcopus  Antiochenus , 

&  ex 


PAGIUS      ANNO  PERIODI   GR^CO  -  ROMAN.*     587$. 
S/EC.  IV.      q  1?<   Bi  -jj  Jt  P<  l?#    Aprij.   indicl.   10. 

Anno  Ur- 

Jesu   CHRISTl    38». 


bis  113J. 
Olymp. 
290.  an.i. 

A.C.  jSx. 


Damasi  Papje  17. 

gratiani  16.  valentiniani  junioris  8. 

theodosh  4. 


Confule 


[1]  \    D  num.  I.  Cofs.  Antonius  ,  iiSyagrius: 
J\^  ille  in  Oriente ,  hic  in  Occidente  crea- 


tus .  Syagrius  diverfus  cft  aSyagrio,  qui  anno 
prxcedenti  annum  aperuit,  ut  oftendi  in  Pro- 
Jegomenis  ad  Diflert.  Hypaticam  num.  XXVIII. 
ideoque  perperam  cum  nota  numerali  a  Baro- 
nio  editnr  .  Antonius  erat  pater  Placcillae  prio- 
ris  Theodofii  Imperatoris  uxoris.  Themiftius 
enim  in  Oratione,  quae  infcribitur  ,  Gratiarum 
aftio  ob  paccm  &  ob  Confulatum  Saturnini  anno 
fequenti  geftum  ,  quam  Harduinus  in  nova  Ope- 
rum  Themiftii  editione  publicavit,  Theodolium 
laudat  his  verbis  :  rUuyao  rv  ymv  ayyterilcti  7rp«- 
VTlv  7<£Mi<rac;  rh  7rxrp'o$i\y  v  \iya  xctl  riv  ttnSi<rrivt 
&C.  id  eft  :  Poflquam  enim  generis  propincjuitati 
primas  honoris  detultjli  ,  patruo  videlicet  dr  ajfi- 
ni  .  Ubi  patruus  eft  Eucherius ,  qui  anno  prse- 
cedenti  Conful  fuit  ;  aflinis  vero ,  feu ,  ut  vox 
Grarca  WiWti?  magis   proprie    fignificat  ,    alius 

non 


iNOT^    C1]  f*  °Jf-    Antonius  &  Syagrius  .   Relandus  habet :  Afranius  Syagrius ,  ex  opinione  Jacobi  Gotho- 

\^_j  fredi  in  Pr>fopographia  Codicis   Theodofiani  .  Alii  Faftos  hujus  anni  his   nominibus  difpo- 

nunt :  Flavius  Antonius  ,  <£■  Poflumius  Syagrius   II.  Ca:terum  vulgati  Fafti :    Antonio  ,    al.     Antonino 

&  Syagrio  ,  Profperi  Chronicon  :  Antonio  &  Sjagrio ,  Pafchalis  latcrculus  in  fine    Gennadii :  Antom» 

&  Sjagrio  , 


Cum  Critice  Pagii. 


ChRIST! 

382. 


Damasi  Pat. 
16. 


51P 

GltATIANI     i<5. 
Valentin.  7.    iMrrp. 
Theodosii  4. 


(  x  )  hii  r. 

*i>fl.ij. 


€c  ex  Cvpro  infula  Epipbanius  Epifcopus 
Conftantiae;  de  his  enim  ha?c  S.  Hierony- 
ii)us(<j)   ad  Eullochium:    Cumque  Qrten- 
tis  &   Otttdenits  tpifeopos   ob  quafdam^. 
Ecchfiarum  dtjjenfiones    Romam    Imperia- 
les   Itttera  fntraxtfient  ;   Vtdtt   admtra- 
btles    virot   Cbrtjiiqtte    Tonttfices    Pault- 
num   Antiothenx  urbts   Eptfcopum  &  Epi- 
fhantum  Salamtnet  Cypri ,   quce  nunc  Con- 
ftantta  dtcitur .  Quorum  Eptpbanium  ettam 
hofpitem  habuit   (  S.  Paula  fcilicet  mater 
Eultochii  )  Paultnum  in  altena  mantntem 
domo  ,  quaji proprium  humanitate  pojjedit .. 
Quorttm  aitenfa  virtutibus  ,  per  momenta 
fatriam    deferere    togitabat ;  non  domus  , 
non  familitt ,    non    pafjeffionum  ,    non   ali- 
tujus   rei    qux   ad  fctulum  pertinet  ,  me- 
mor,Jbla  (Ji  ditt  p^tefl)  &  tntomitata  ad 
cremum  Antoniorum  atque   Paulorum  per- 
gere  geftiebat  ;  tandemque  exacla  biemey 
aperto  mari  ,  redeuntibus  ad  Eetlejias  fuas 
Eptftopis ,  &   ipfa  vot  0  tum   eir  ac  defi- 
d^rto  navigavit  .  Hucufque  Hieronymus, 
quibus  non  tantum  Epifcoporum  adventus 
Romam    ad    Concilium    fignificatur  ,  fed 
tempus  ,  quo  Roms  manferunt,    pariter 
innotefcit,  nempe   commoratos  efle  Ro- 
mx  ufquead  fequentis  anni  veristempus. 
Idemque  S.  Hieronymus  (  b )  ad  Prin- 
cipiam  fcribens  tradit  fe  quoque  tum  Ro- 
mam  ex  Oriente  veniffe  cum   iifdem  fan- 
mi  redirus  clis    Epifcopis ;  nam  ait  de  S.  Marcella  : 
Bomam .    Denique  tum    &    me   Romam  cum  fanttis 
Ponttfittbus  Paultno  &   Epipbanio  Eccle- 
Jiajltta  traxtffet  neceffitas ,  &c.  Indicathis 
fane  verbis  Hieronymus  ,  fe  vocatum  a_* 
Uamafo.  Sed  quod   ait  veniffe    Romara 
cum   iifdem    nominatis  Epifcopis ;    haud 
puto    intclligendum    eum    Antiochia  una 
cum  Paulino  folviffe,  vel  cum  Epiphanio 
e  Cvpro  infula  :  nam  cum  ipfius  fententia 
(  ut  diftum  eft  fuperius  ).  conftet,  ipfum 
apud  Gregorium   Nazianzenum    perman- 
fiffeConftantinopoli  ufque  adtempus,  quo 
idem  Gregorius  Epifcopatum  ejus  Eccle- 
f\x  confecutus  eft ,  pianeapparet  eumnon 
ante  praeteritum  annum  recefiiire  Conftan- 
tinopoii ;  quem  quidem  haud  exiftimo  An- 
tiochiam  reverfum  effe,   ut  cum  Paulino 
Ann.   Eccl.  Tom.  V. 

PAGIUS  non  eft  ,  quam  Antonius  hoc  anno  in  Oriente 
Conful  Placcilla:  Auguftx  pater  .  Verun»  eft  , 
Zifimum  lib.  5.  pag.  781.  vocare  Eucheriuiru. 
toi  rS  QxctKitoS  >oov,  id  eft  ,  tmperatoris  patrurtm  , 
nempe    Arcadii  ,    de   quo    ibidem  loquitur  .   Sed 


II. 

(b)  Hier 
epi(l.6i. 

Hierony 


&  Epiphanio  fc  Romam  conferret;  fed 
Damali  monitum  litteris ,  venturum  Ro- 
mam  iter  per  Grxciam  fufcepiflc ;  eoque 
tempore  Athenas  adire  voluifle  :  ipfum_. 
namque  petiifle  Athenas,  verba  haec  in_ 
commentariis  in  Zachariam  (  c  )  fidem  fa-  U)  Mierjn 
ciunt:  In  arce  ,  inquit ,  Atbentenfium  ju-  Z*tk.t.u* 
xta  fimulacrum  Mtnervce »  vidi  fphxram 
txream  gravifjimi  ponderis  >  quam  ego  pro 
imbectllttate  corpufculi  movsre  vix  potui . 
Cum  quarerem  qutdnam  fibi  vellet ;  rej- 
ponfumejt  ab  urbts  ejus  tultoribus ,  atble- 
tarum  in  illa  mafja  fortttudtnem  compro-. 
bari  ,  net  prius  ad  agonem  quemquam  de- 
ftendere  ,  quam  ex  levatione  ponderis  ftia- 
tur  quis  tui  debeat  tomparart  .  Haec  ipfe, 
Sic  igitur  qui  Conftantinopoli  recedens 
per  Gneciam  in  Italiam  venit,  iifdem  E- 
pifcopis  eodem  tempore  vocatis  Romam 
venientibus  potuit- occurrifle  .  Veniflecre- 
ditur  vocatus  &  ipfe  a  Damafo  Papa, 
qui  eoin  refponlionibus  Synodalibus  ute- 
retur.  Contigifle  autem  videtur  ipfius  Hie- 
ronymi  &  aliorum  Epifcoporum  Romara 
adventus  autumnali  tempore:  nam  cum 
ad  Afellam  fcribens  dicat  fe  prope  trien^ 
nium  Romae  manfifle ,  minime  tamen  ab- 
folvifle ;  rurfumque  ejufdem  Hieronymi 
5n  Apologia  adverftis  RufTinum  aflertione 
certum  fit,  ipfum  menfe  Augufti  Roma 
profe<ftum  ;  certe  quidem  ipfum  hoc  an- 
no,  autumnali  (utdi<ftum  eft  )  tempore, 
vel  hieme  Romam  veniffe  oportuit  . 

Venit  ad  eamdem  Synodum  Romam_. 
Acholius  Epifcopus  Theffalonica? ,  Anem- 
mius  Epifcopus  Sirmii  raetropolis  Illyri- 
ci,  Valerianus  Epifcopus  Aquileja?  ,  S. 
Ambrofius  Mediolanenfis  Epifcopus ,  & 
alii  qui  nominati  habentur  in  epiftolae  Sy- 
nodalis  inferiptione  Conftantinopoli  hoc 
anno  tempore  Concilii  Romam  miffae;  li- 
cet  paucorura  tantummodo  ibi  nomina_. 
Epifcoporum  habeantur  expreffa  (</),re- 
liqua  filentio  praetermiffa  :  nam  (  ut  de 
aliis  raccamus)  nec  Paulini  Antiocheni , 
nec  Epiphanii ,  quos  conftat  interfuiffe 
Synodo,  in  ea  epiftola  nomina  recenfen- 
tur.  [1] 

Sed  quid  inter  haec  moliuntur  Orienta-       iv. 
X  x  x  les 

vox  $t',o;,  qua*  proprie  patruum  ,  aut  avuncu- 
lum  fignificat ,  eo  in  Ioco  propatruum  fignifica- 
re  extftirrto  ,  qualis  erat  Eucherius  refpetfhi 
Arcadii  » 


iir. 

Epifcopi 
alii  qui 
venerunt 
ad  Syno- 
dum  . 


( d )  Jpud 
Tbecd.  /.$. 
f.9. 


3CGJF_E 


[1]  S~\  l'tat  B.ironiu?  ,  ut  m  fronte  Epiftola:  Epifcoporum  Conftantinopolitani  Concilii ,  nomina_, 
\^J  Epifcoporum  qui  Romac  convenerant,  prasponerentur  •  At  id  dolofe  minime  faclum  notat 
CouHaiitius  in  Monito  ad  hsnc  epiftolim,  pag.  557.  n.  VI.  obfervat  enim  Baronii  fufpicionem  , 
qua  cenfct  Orientales  ,  afluto  cor./ilm  fubterfttgium  quavis  oecafione  captantes  ,  ex  cond&o  confilio  Cpolim 
vtnjjfc  ,  ut  Romanam  Synodum  declinarent ,  probabilibus  conjefluris  non  inniti..  Nifi  ergo  ,  inquit 
Cmftiintius,  fclfa  fit  Theodoreti  narratio,  lib.  V.  Cap.  VIII.  Orientales  nequaquara  Cpolim  venire 
caeperunt  ,  quum  Iitteras  Occidentalium  accepifient  ,  fed  quum  jam  Cpoli  propter  alia  nego- 
tia  erTent,  tum  demum  ibi  Occidentalium  Epifcopotum  Syuodicam  acceperunt,  qua  Romam  ve- 
nire.  hortabantur . 


530 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chr  rsn 


Damasi 

16 


Pat. 


Gratiani     16. 
Valentin.  7.  iMrrr. 
Theodosii  4. 


Orientalts  'M  Epifcopi  ,  qui  anno  fuperiori  interfuc- 

vit.int  Ko.  runt  Conltanrinopolitano  Concilio  ,    cuin 

manam       littcris  Theodofii  (  ut  diximus  )    Romam 

Synodurrc  ad  Synodum  vocarentur?  Aftuto    confilio 

fubtcrfugium  quavis  occafione  captantcs , 

vcniunt    ex  condiclo    Conllantinopolim  ; 

perfuadcnt  Thcodofio  ,  maximam  ja<5turam 

paffurasOrientalcs  Ecclelias  ob  eorumab- 

lentiam  ,    Irereticis    ctfi  ab    cis  expulfis, 

pro  foribus  tamen  excubantibus  ,  paratis 

in  eas  irrumpcrc,  cum  illas  paftoribus  va- 

cuas  vidiffent  ;  fatisfactumque  Damafo  fo- 

rc  acldidcrunt,  fi  Conftantinopoli  ipfi  ConT 

cilium  cclcbrantcs,  Romam  ad   Svnodum 

Creg^riu^  Lcgatos  Epifcopos  mittcrent ;  quod  &  per- 

Ni/.Mn/c-  fuafum  Thvodofio  fuit.   Cogunt   itaquo 

?USCon-"  Con(*ant'noP°'1  Concilium,  ad  quod  etiam 

flantino-     P'ures  abfcntes  vocant  Epifcopos,  &  in- 

poliniad     rer  a''os   nominc    Imperatoris   accerfen- 

Syno-        dum  curantGregorium  Nazianzenum ,  pu- 

dum  .        to  quidem  ut  tanti  viri  prxfentia  ipforum 

Synodus  majorcm    fibi    conciliaret  au&o- 

ritatcm.  At  quid  ipfe  refponderit ,  ante- 

quam  defcnbamus  ;  quo  ftatu    ipfius   res 

fit.-eeflent,  cum  Conftantinopoli    reverfus 

eft  Nazianzum,  operxpretium  eft   recen- 

fere  , 

Yr  Cum    in     patriam    perveniffet  ,     eam- 

"cs.Grc"    que      Ecclcfiam    adhuc     paftorc    deftitu- 

Eorn  cum   n  .        ,  .  «  ._. 

eft  revcr-  tam   aD    ODlru    parentis    comperiffet;     ne 

fus  in  p.i-  illud  fubire   onus  cogcjetur  ,   nihil   antW 

triam.       quius  habuit ,  quam   ut  ageret  cum   Me- 

tropolitano   Anriftite    Hcliadio  Gcfarienfi 

de  crcando  Epifcopo  Nazianzeno;  faluta- 

tus  enim  ab  eo  lirteris  tempore  fefli   Pa- 

( a)  Gr,g.  fchalis,    inrer    alia    ita    refcripfit    (  a): 

nizi^nz,,    Nunc  autem  purius  ex  bac  gravi  &  cali- 

ff'Jl-5*-     gtnofa  vit<e  /Egjpta  egreffus,    &  luto    ac 

laterttio  opere ,  cui  ajlrtnptmur,  Itberattts, 

ad  promtffionis  terram   transfem    concupt- 

fco  :  Hanc  nobis  precare  ,  fi  qutd  ttbi  cu- 

r<e  efl  quam  prxclarifftme  de  nobis  mere- 

ri  .  Tibi  vero  utinam  vtvo  &  incolumi  fe- 

pius  conttngat  fimttl  cum  Ecclcfia  feflum^. 

celebrare.   Quod  fi  mtbi  feneftutem  quo- 

que   benrficio     vejlro    egregie    claudere^, 

licuertt  ,  cnnflituta  nimtrum  a  vobis    hutc 

Ecclefi<e  Eptfcopo,  quem  Sptnitts  fanfttts 

defignavtt  ;  egregto  opere    perfunfti   fue- 

rttis,  palerntfque  (  ut  fic  loquar)  benedi- 

ftiontbus  digno  .   Hxc  ad  cum  ,   qui    fibi 

jus  ejus  Ecclefiae  vendicarat  . 

Annuit  Hclladius  Gregorio,    Ecclefix- 


VI. 


que  Nazianzena?  prxfecit  Eulalium,  quem 
miffis  illuc  Epifcopis  provincialibus  ex 
more  ab  eifdem  ordinandum  curavit  . 
|T>  Non  adhuc  autem  confolidata  fuiffc 
videntur  &  ufu  recepta  ,  qux  de  fa<fta_, 
divifionc  Provincix  Cappadociae  in  duas, 
funt  difta  fuperius,  pcr  quam  Nazianzum 
fub  Metropolim  Tvanenfem  redacta  vidc- 
batur  :  nam  fi  conftitiflet  ,  non  Cefa. 
rienfis  Archiepifcopi,  fcd  Tyancnfis  id  B)U- 
neiis  crat/^.  Scd  quid  accidit?   Ialfns 


rumor  increbuit  invito  Gregorio    id    fa-        Falfus 
clum  effe,  eumqueetiam  ab  Helladio  fede  rumor  de 
paterna  fpoliatum,  Quo  &  ad  Gregoriutn  Gregorio 
Nyffenuaa  perlato ,  cum    de    his    Grego- fcde  Pri" 
rio  Nazianzeno   lirteris    condoleret,    ita  vat0" 
ipfe    ad    illum    refcripfit    (b):  De    nobit  (b)Grer. 
autem  &  dominis  EptTcopis  ,    ne   quifquam  Hiz.i*nz. 
obrecro  ,  falfos  fermones  jaftet  ,   eos  nimi*  eP'Jl^x. 
runtf  invttts  nobis  ac  rcpugnanttbus-,  Epu 
fcopum  alium  nomtnafje .    Kon    enim    ufque 
adeo  illts   contemptut  fumus  ,    nec  ita    in- 
fefto   odto  in  nos  commoventur ;    fed  mul- 
tum  dtuque  obteflatvs  propter  effcetum  an- 
nts  &  emortuum  corpus ,  fimul  etiam  quod 
neyleftce  Ecclefidt  ?r avt t  at cm  perttmefceremy 
btnc  ab  tis  gratnm  poflulavt ,  nec  Eccle- 
fijfltcis  legibus  adverfantem  ,  &  nos  refo- 
cillantem,  ut    is   Exclefi*  paflor    dareturt 
qui  &  precibus  tuis  datus  ejl ,  pietate  ve- 
Jlra  dtgnus ;  quem  tibi  quoque    in    manus     E.u'alms 
trado  &  colloco  ;  venerabtlem  dtco    Eula-  M^l;COf!"S 

.  ...  1   .    rSdtlalTZc- 

//«>«,  cuius  ttttnam  mantbus    tmmort  tntbt  nus  crea- 

conttn'\at ,    Ouod  fi  quis  efl ,   qui  putat  ,  jur. 

Eptfcopovivrmte,  altum  injittut  non  debe- 

re  (  prohibitum  id  enim  eft  decreto  Ma- 

gni  Concilii   Nicxni  )/'/   fctat  ,  fe  ne  h.tc 

qttidem    tn    pirte   ttobis  caufa   fuperiorem 

ejje .  Inter  omnes  entm    confl.it,    me     non 

Nazianzit ,  fed  Safimorum  Anttflttem  crea- 

tum   futffe  ;  tametfi  patrts  reverentia  ,  <fr 

eorum  qui  fupplices  hoc  a   me  contenderuntj 

ad  breve  tempus    preefefturam  quafi h-ifpi- 

tes    acceptmus  ,  Hxc   Gregorius,   qui    & 

de    hoc  quoque  calumniam   paffus     efl  , 

cum  obtreclatores  in  eum  tacife    fufurra- 

rent ,  ipfum   nimirum  faflu     contempfifle 

parvam   Ecclefiam,    qui    maxiniam    adco 

affcr5talfet ,  Has  vero  &  alias  mente   vol- 

ven<;  xrumnas  ipfe.  fuas  ,   pro  foJatio    fic 

yerfibus   cecinit(f):  (c)Creg. 

Naz.carm, 

Vt   vero  ad  patrtos  idem  remeare  pe-  quo  queri- 

nates  ,UT  de  ca  - 

Me  volutt ,  morbis  natum ,  curifque  mo-  l*m"fu"* 

lefl.s: 
(  Cura  homini  porro  crux  &  letbale  ve- 

nenum   efi  ) 
Exigue  feffos  recreavi  corporis  artus  , 
Jnfignt  p.tjtore   d.tto  ,  ne  Prtefitle  caffas 
Aggrederetur  oves  qutfquamy  raptafqtie 

voraret  ; 

&  paulo  pofl  fubdit  ; 

Pars  hominum  noftris  omnino    incredula 

morbts 
Vfque  meitm  tacito    lacerabat    murmure 

nomen  ; 
Meque  ptum   nimio  populum   contemnere 

ftjln 
Cenfebat  ,finonverbis  jaftabat  aperttr. 
At  cernit   noflros,    qui  cermt    cunfta  , 

dolores . 
Hxc  &  alia  ipfc, 

Cum 


Cum  Criticc  Pagii 


Cmristi 
38z. 


Damasi  Pap. 
16. 


531 

Cratiani     16. 
Valhntin.     7.  Imtpp. 
TiiEonosn     4. 


VII. 


Cum  aurem  hoc  ftatu  res  Grcgorii  cf- 

S5S[,B,f«Mi   &    ad    Synodum  Conftantinopolim 

•veniread    'mperatoris  Thcodofii  nominc  litteris  Prx- 

Synodum.  fectorum    accerfcretur ,    ita  ipfc  breviter 

(aiGret  ^  Procopium  primo  fcripfit  (  1/): 

Km/nz..'      Egoyfivcra   fcribere  oportet ,    itt  a- 

'/</'•  5  J«      nimo  ajfcfttis  fum  ,   wr  omnia  Eptfcoporttm 

Concilia  fugiam;  quoniam  nullius  Conci- 

ln  fi'ir,n  Lettim  ,  fau/lumque  vtdi ,  «ec  ^wo^/ 

depuljionem  malorum  pnttus  ,  ^«a»«  accef- 

Jionem  &  incrementum  babuerit.    Verttnt- 

ces  enim  contentiones  &  dominandi  cuptdt- 

tates  (  ac  ne  mcy  quctfoy  molejtum  &   im- 

portunum  cxiftimes  hcec  fcrtbentem)  ne  ul- 

lis  quidem  verbis  explicari  queant  ;  cttiuf- 

que  aliquis  tn  culpam  vocabitur ,  dum  de 

aliena  judicium  fert  ,    quam    ut  aliormu 

pervcrfitatem  comprimal .  Quocirca  egomet 

me  collegi ,  animctque  fecurttatem  in  fola 

quiete  folitudinequemibi  pofitam  judicavu 

Kunc  vero  buic  quoque  meojudicto  patronus 

morbus  accedil  ,  qutppe  qui  me  ita  dtjlor- 

^,  qucat  ,ut  quotidte  fere  extremos  fpintus 

efflcm.  nec  ulla  rc  me  ipfo  uti  queam  .  Atque 

ob  banc cauftm  ignofcat  mthi  tua  animt  m4- 

gnitudo ;  detque  operam  ,    ne  picnti/Jimtts 

Imperator  me  inertice  condemnet ,  fed  infir- 

tnttati  veniam  dct ,  ob  qtttm  fe  quoque  no- 

bis  ,   inflar  alius   cujufpiam   beneficti   boc 

foflulantibus  ,  fecedendt   poteflatem  feciffe 

novit  .  Hxc  ad   Procopium   tunc  Ga-go- 

lius  ,    recufans  plane  ad   conventus  illo- 

rum  accedere  ,   quos  intcr    fe   difcordia 

fciebat  effe  confciflbs  ,faventibus  aliis  Ha- 

viano,  aliis   vero  Paulino  .   C  im   autem 

rurfus  iteratislitteris,  immo  edi&o  Impe- 

(b)Creg.  ratoris  importunius  vocaretur,  ita  ad  O- 

S"^!'   lympium  Prxfeclum  Cappadocix  (b  ): 

VIII*  H°c  mibi  morbo  ipfo  gravtus  ejl ,  quoi 
Gregorius  nc  ctgrotanti  quidem  fides  habetur ,  fedper- 
vocatus  egrinationem  ita  longam  inire  jubeor,  at- 
iterum  fe  quein  medios  tumultus  me  me  intrudere  ; 
cxcufat  •  quorum  feceffionem  ita  amavt,  ut  hoc  nomtne 
gratiam  quoquc  corporis  afflttlioni  propemo- 
dum  habeam.Quieta  enim  &  a  negottis  femota 
vitaratio  atluofce  vttat  fplendore  pr&Jtan- 
tiorefl.  Hocillu/lrtJJimo  quoque  Icario  non 
tta  pridem  fcripfi,  cum  idem  ab  eo  ediCtum 
accepijpm.  Magnificentiam  autem  tuam  ro- 
po  ,  ut  pro  nobis  quoque  id  fcribere  di- 
gnetur  :  quippe  quem  morbi  noflri  locuple- 
tem  teflem  habemus .  Argumento  efl  detrt- 
mentum  illud  y  quod  nunc  accepimus ,  cun 
per  corporis  infirmitatem  nec  ad  te  accur. 
rere  ,  nec  te  frui  nobis  licuerit ,  Vrincipe 
adeo  commodo ,  tamque  admtranda  virtute 
prctdito  ,  ut  prctludia  quoque  ipfa  magi- 
flratus  tui  exccllentiora  jint  ea  glorta  , 
quam  alii  toto  Impcrii  tempore  confequun- 
tur  .  Hactenus  Gregorius ,  qui  non  fic  con- 
tempfit  Synodos  ,  ut  communis  Ecclcfix 
utilitatis  caufa ,  cum  fe  occafio  daret  ,  ac- 
cedere  penitus  recufarit ;  fed  Synodi  il- 
lorura  vitavit  acceffum ,  quos  quales  eflent , 
Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


&  quam  pnter  jus  Havianum  inftituif- 
fcnt,  fupcriori  anno  plus  fatis  (  ut  vidimus  ) 
cxpcrtus  fucrat .  Nam  quantum  ipfe  aliis 
Patrum  conventibus  dctulerit,  &  pro  Ecclc- 
(iae  pace  folicirus  fuerit,  dicemus  inferius. 

C^ui  i^itur  declinantes  Romanam  Syno- 
dum  Oricntales  Epifcopi  convcnerunt 
Conftantinopoli  ,  Legatos  Romam  mife- 
runt  ad  congregatum  ibi  Concilium  ,  lit- 
terarque  dedcre,  quibus  qux  geffilfent  an- 
no  fuperiori  in  gcncrali  Synodo,  pariter 
fignificarunt.  Recitantur  exdem  litterx  a 
Thcodorcto  ,  qux  fic  fe  habent  (  c  )  : 

Dominis  honorattffimis  &  cum  primjs 
reverendis  fratribus  ac  collegis  Damafo  , 
Ambrofio,  Brtttoni,  Valeriano  ,  Acbolio*, 
Anemmio  * ,  Bafilto  &  cxteris  Santlis  Epif- 
copis  in  celebri  urbe  Roma  convocatis  fan- 
flum  Concilium  Orthodoxorum  Epifcopo- 
rum  in  ampta  urbe  Conflantinopoli  coa- 
Ctum  in  Domino  falutem . 

Multitudinem  calamttatum   nobis  a    de- 
mentis   fctl*  Arianct  principibus    inflifta- 
rum  ,  veflrei  reverentix    tamquam  earum- 
dem  ignarct  exponere  ,  narrareque  erit  for- 
taffe  fupervacaneum  .  Ham    neque  veflram 
ptetatem  rcs  noflras   tam   parvo    a/timare 
arbttramur  ut  de  his    docendi  fitis  ,    pro 
qutbus  deberetis  nobifcum  una  coniio'cfcerc  ' 
nequc  ejufmodi  funt  tempeftatcs  tllct  *   qtii- 
bus  undique  jatlamur  ,  uti  propter    earum 
parvitatem  vos  latere  queant  .  Quinetiam 
tempus  perfecutionis  adeo  nuper  prcetertit  , 
ut  non  illi  folum  qui  in  eo  afflttlati  eranty 
verum  etiam  eorum  amici  qut  propter  amo- 
rem  in  doloris  cum  tllts  venerant  focieta- 
tem ,  recentem  ejus  memoriam  tencant  .  Ham 
hcri  (  prope   dixerim  )  &  nudtustertius  , 
mnnullt  exilii  vinculis  liberati ,   &  infini- 
ta  fere  afflttlionum   genera   perpe/fi^    ad 
Ecclefias  fuat  redierunt  .    Aliorum    autcm 
exiltt  cruciatibus  extinftnrum  reliquice  dum- 
taxat  in  patriam  funt  reportatce .    Quidam 
pofl    redttum  ab  extlio  in  furorem  hcereti- 
corum  adhuc  fccvientem  incidentcs  ,  gravio- 
ra  tormenta  tn  fua  ipforum ,  quam  m  altc- 
na  regione  tolerarunt  ,  &  more  B.  Stepba- 
ni  lapidibus  obruti  occubuerunt .  Alii  va- 
riis  cruciatibus  dilacerati ,  ftigmata  Chri- 
fli  &  vibices  in  corpore  adhuc   circumfe- 
runt  .  Porro  pecunia  jatluram  ,  amijjioncs 
civitatum  quas  incolebant ,  profcripttonct , 
Jingulorum    infidias ,   contumelias  ,    carce- 
res  quis  poterit  enumerare?  Htm  affliClio- 
num  gencra  nobis  impattarum    vix  nume- 
ro   comprehendi  po/funt ,  propterea  fortaj- 
fey  quod  poence  peccatis  dcbttce  nobis  per- 
folvendce  erant .  FortaJJe  autcm  quod  be- 
nignus  Deus    per    ingentem  rerum  adver- 
farum  multitudtnemnos  exerccre  volcbat ; 
pro   quibus  Deo  certe  agendct  funt gratice  , 
quipcr  tot  cruciatus  fervos  fuos  crudtvit , 
6*  fecundum    multitudinem  miferationum 
fuarutn  rurfum  eduxit  nor  in  refrigerium  * 
X  x  x    2  Ko- 


IX. 


( e )  Jpui 
Theod.1.  j. 

C.C). 

Epiftila 

Concilif 

Conftantu 

nopolita- 

ni . 

♦Avemfo. 

*BafTu- 

no. 


Sfafus  Ee- 
clcfii  O-. 
ricatalis  . 


53^ 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 

382. 


Damasi  Pap. 
i<5. 


Gratiani      16. 
Valentin.  -7.    Imppp. 
Theodosii  4. 


T     •   •  Nobis  attidem  diutumo  otio  &  multo  tum 

Tueis  in-  •     7  ,,  -  „  —     .    _ 

/eftatio       tempore  ,  tum  Ittbote  aa  Lcctejurum  emen- 

hx retico-  dationem  opus  efl ,  uti  corptts  earum  tam- 

rum  .         quam  diutumo    morbo    vexdtum ,   curatio- 

nibus  pedetentim    adhibitis  ,    recreantes  , 

iamdem  ad  priftinam  pietatis  fahitatemre- 

ducamus .  Nam  erfi  videmur  perfecutionts 

afperitate  penitus   liberati ,    &   Ecclefias 

diu  ab  hxreticis    occttpatas  modo    recupe- 

rajfe  '•   tamen  lupi   nobis  permultum  facef- 

funt  moleftix  ;  atque  licet  ab  ovilibus  ab- 

acli  fint  ,  infilvis  tamen  greges  dxripere  y 

conventus  contrarios  nobis  audaffer  oppo- 

nere  ,  populi  feditiones  concitare  non  cefi- 

fant :  deniqtte  nihil  omniho  prxtermtttunt  , 

quod  Ecclefiis  quicquam   afferre  pojjit  tn- 

commodi .  Itaque  erat  (  ttt  diximus  )  per- 

neceftartum  ,  ut  in  his   rebus   rite  confti- 

tttendis  plus  temporis    collocaremus  . 

XT.  Jam  vero,  quonijm  vos  ,  quO  firktemam 

■Excufatio  veftram  erga  nos  charitatem  declararettsy 

Epifcopo-  Conctlio  Dei  voluntate  ac  ntttu  Romx  coa- 

xam  '        c7o  ,  nds  velut  membra  propria  per  Impe- 

ratoris  fantTtffimi   litteras   dccerfivijlis  ; 

ne  cum  nos  foli  jam  antea  res  axerbas  fiub- 

ire  coafli  eftemusy   nunc  Imperatoribus   de 

pietate  confentienttbttSy  Jine   hobis  vos  re- 

gmretis  ,  fied  potiusy  (  uti  loquitur  Apo- 

(a)  1   Cor  fl°lU!  a  )  ut  m!  vobifcum  corregnaremus ; 

'       '  eft  certe  nobis    in  optatis  yfi  pofiet  fieri  , 

Ecclefits  penitus    reliftts ,    veftro    defide- 

rio,  aut  necejfario  potius  Ecclefix  negotio 

infervire .  Quis  enim  hobis  dabii  pennas 

ficut   columbxy  &   volabimus ,  &   requie- 

ficemus  apud  vos  ?  Verum  quoniam  hoc  mo- 

do  Ecclefix  nuperrenovatx  nudarentur ,  & 

res  a  plerifque  fieri    omnino    hon   qtteat , 

propterea    quod    Conftjntinopoli    mandato 

litterxrum  fuperiori  anno    a  veftra   reve- 

rentia  poft  Concilium   Aquitejenfe  ad  fian- 

(iijjimum    Imperatorem    Theodofium    miffa- 

rum  y  <td  iter   dumtaxat   Confl antinopohm 

ufque  factendum  nos  prteparavtmus ,  atque 

de  hoc  una  Conctlto  celebrando  confenfum 

Epifcoporum   qui  in    provinciis  manfirant 

una  vobifcum  attulimus  ;  idctrco  neque  lon- 

giore  itinere  opus  ejfe  expeflabamus  ,  ne- 

que  de  ullo  altQ  omntnxt  ante  acteptramus  , 

quam  Conftantihopoli  in  unum   conventum 

effet  .   Huc  accedtt  ,   quod  temporis   prce- 

flituti    anguftia ,  neqtte    ad    longins    ittr 

parandunty    neqtte    ad    Epifcopos    in  fin- 

gults    provinciis ,    qui    funt   ejufdem    no- 

bifcum  communionts ,    de  hac  re  commone- 

faciendos ,  neque  ad  eorum    confehfus  ob- 

tinendos  fatis  fpatii   dedit . 

XTT.  Itaque  cum  &  hx  res  &  uli<e   prxterea 

Le?atio  a  complures  majori  parti  Epi fcoporum  impe- 

Synodo      dimento  fint  ,  quo  mintts  ad  vos  ventant  ; 

Conftanti-  idcirco  qttod  fecundo  in   loco   faciendum-. 

nopolita-  erat  ^  tum  ad  ftatum  rerttm   Ecclefiaftica- 

na  *  rum  rtte  ordtnandumt  tum  ad  oftendendum 

qttanti  veftram  erga  nos  cbaritatem  <efti- 

memus  ,  illud  certe  fecimus  :  quippe  oravi- 


mus  reverendijjimos,  honnrJttJfimofque  fra- 
ires  &  collegas  noftros  EpiJcopos  Cyriacum , 
Eufebium  ,  (sr  Vrifctanum  ,  uti  laborem  ad 
vos  profictfcendi  fufctpere  non gravarentur. 
Qui  qutdem  non  folum  vobis  exponent  , 
quam  noftra  volantas  pacis  ftudiofa  fit  , 
&  quo  paflo  nihil  aliud  quam  Ecclefioe  con- 
cordiam  fibi  proponat  ;  ventm  etiam  quam 
ardenti  Jludto  ad  fanam  fidem  tuendam  ac- 
cenfi  fimus  ,  perfpicue  fignificabunt .  Kam 
ferficuttonum  procellas,  cruciatus ,  minar 
Imperatorids  ,  crudeletn  magiftrutuum  vio- 
lentiam  ,  aliarttmque  rertttn  incommodarum 
tentationes  ,  quas  ab  hxreticis  fuftinuimus  , 
pro  fide  Evjngeltca  a  trecentis  decem  & 
oclo  fanflts  Patribus  Niccex  urbis  Bithy- 
hice  confirmata  pertulimtts .  Etenim  tfta  fi- 
des  tum  a  nobis  ,  tum  a  vobis ,  tum  ab 
omhibus  qUi  hon  verbttm  veree  fidei  per- 
vertunt,  approbari  debet  :  quippe  cum  & 
anttquijjima  Jtt ,  &  lavacro  baptifmatis , 
quo  tincli  fumusy  confentanea  ,  &  nos  do- 
ceat  credere  in  nomine  Patris  &  Filii  & 
Spiritus  fancli ,  hoc  eft  in  divinitatem , 
potentiam  ,  &  fubftantiam  ttnam  Patris  & 
Ftlii  &  Spiritus  fantli ,  xqualem  d  gnita- 
tem  ,  &  cocetemum  repnum  in  trtbus  per- 
feclis  VTrog-diTea-iVy  id  eft ,  in  tribtts  perfonis , 
adeo  ut  neque  quicquam  loci  detur  peftife- 
rce  Sabellit  hxrefi  ,  qua  confunduntur  per- 
fonxy  hoc  eft  ,  proprietates  earum  tollun- 
tur  ;  neqtte  blafphemia  Eunomianorttm  ,  A- 
rianorum  ,  aut  eorum  qui  Spiritum  fantlum 
oppugnant  ,  quicquam  habeat  ponderts , 
qttx  qttidem  eftentiam ,  naturam  ,  &  divi- 
nttatem  Trinitatis  difcindit,  &  ei  qux  nec 
creata  eft,  &  confubfi.mtialis  eft,  &  coxter- 
na  eft,  naturam  pofteritts  genitam,  aut  cre- 
atam,  attt  quxfit  alterius  ejfentix,  tribuit  .     xrir 

Nor  atttem  Doclrinam  Dominicx  incar-     rjecreta 
nationis  iutegram  &  perfeftam  tenemus  ;  &  inpriori 
neque    ceconomiam  carnis  Chrifti   vel   ani-  Synodo 
mx  vel  mentis  expertem  vel  imperfeclam  Conftan- 
eJft  tjferimus  ;  fed  agnofcimus  Verbttm  Dei  tinoPo11- 
ante  fixcula  omnino  perfetlum  effe  ,  &per-  tana  * 
fefium   hominem  in   novifjimis    diebus  pro 
noslra   fialute  fjclum  effe  .  Atque   ifta  de 
fide  a   nobis  Itbere    ingenueque  prxdicata 
fummatim  dijferuimus  :    de  quibus   plenio- 
rem  cognittonem   animis  poteritis  perctpe- 
re  y  fi  libellttm  ,    Concilto    Antiachix  con- 
vocatOy  de  fidei  decifione  editum  ,  &  eum 
etiam  qtti  fuperiori  anno  a  Concilio  gene- 
rali   compofitus   eft ,  legere   placuerit  :  in 
qttibtts  tttm  fidem  noftram  uberius  exptica- 
vimus  ,   tum   hxrefibus    nttper  excogitatir 
anathema  fcriptis  proditum  denunciavimus  . 

De   adminiftrationibus    autem  qux  funt     XIV. 
cuiufqne  Ecclefix  proprix,  cum  vetus  (  uti      DeFla- 
noftis  )  lex  ejl ,  tum  fiantlorum  Patrum  in  Vl'an'  e'c- 
Concilio  Kicxno  decifio:  Vt  videlicet  fin-  tt'°ne  • 
gularum  provinciarttm  Antiftites  una  cum 
finitimisy  modo   ipfis    ita  vtfum  fuerit  E- 
pificopis  ,  miniftros  ad  Ecclefiarttm  commo- 

dum 


Christi 

382. 


Cum  Critice  Pagii 

Damasi  Pap. 
i<5. 


533 

Gratiani  16. 
Valentin.  7.   Imptp. 
Theodosm  4. 


dum  in  fitit  ipforum  provinciis  oritnent. 

Ex  cujus  legis  &   iecifionis   prcefcripto  , 

fcttote  ,   tum  alias  quoque  Ecclefijs  apui 

nos  aiminijiratttt    ejfe  ,  tum  illujtrifjima- 

rum   Ecc/efi.trum  ftceriotes  ieleclos  .  Un~ 

ie  Ecclejice  Conjtantinopolitame  recens  (  ut 

ita  iicam  )  aiijtcattt,  quamque  ex  bcere- 

ticorum  bltfpbemia  ,  tamquam  ex  ore  leonis 

J>er  miCericoriiam  Dei  nuper  eripuimus  ,  re- 

verenitjjimum  SantttJJimumque    Kettartum 

inConctlio generali  ycommttni  omnium  con- 

fenftt ,    prcefen'e  Theoinfio   Imperatore  re- 

iigiojijjimo  ,  totius  ieniqtte  cleri >    totiuf- 

que  civitatis  fujfragtis ,  Epifcopum  conjli- 

tuimus.  Ecclefice  autem  vetujttffimce  &  ve- 

re  Apoftolicce  Antinchice  ttrbis  Syrice,  /«_ 

qua  primo  Veneranium  Cbrijttanorttm  no- 

vien  attittum  efi  ,   reverenitjjimum  &  Jan- 

iliffimttm   Plavianum  Epifcopi  illius  pro- 

vincice  &  iiaecefeos  Orientales  in  unum  con- 

venientes  ,   tota  illa  Ecclefia  (  uti  canon 

poftulat)  fujfraganfey  &  velttt  uno  ore  vi- 

rttm   ilhtm  honorijice  collauiante  ,  Epifco- 

pum  oriinarunt  :  quce   quiiem    oriinatto , 

uti    legitima^    communt  Conctlii   confenfu 

approbata  ejl . 

xv«  Porro  Ecclefice  Hierofolymitan*  ,  quce  ejl 

Decon-  a\tarum  omn\um  mater ,  reverenitjpmum  & 

nc  cyrilH  fifnftijjimum  Cyrillum  Eptfcopum   vobts  0- 

EDifcopi    Jteniimus  ,   tum    ab  Eptfcopis    provinctx 

Hierofo-     (uti  canon  vult)  jampridem  creatum  ejje, 

lymitani .  tum  plurima  proelia  aiverfus  Artanos  va- 

riis  in  locis  confecijfe  .   Ouibus  rebus  tam- 

quam  legitime  &  fecunium  Ecclefice  cano- 

ties  conjlitutis-,  obfecramus  vejiram  reve- 

rentiam  ,  uti  congratuletur  ;  fptritali  cba- 

ritatenos  mtttuo  devinciente,  &  ttmore  Do- 

viini  ,    qtti  omnem  human.im  ajfetltonem  re- 

primit ,  Ecclefijrumque  ceitficationem  amo- 

ri  illi  &   benevolentice ,  qua   Jinguli  fin- 

gulos    complecluntur  ,    longe    antepnnit  . 

Quoi  Ji  iotlrina  fiiei  ai  bunc  moium  com- 

muni  confenfuflabilitafit^&charitas  Cbri- 

Jliana  in  nobis  confirmata  ;  pojibac  ie/ine- 

(a)t.Cor.i.  mus  iicere    illui  quoi  ab   Apojiolts  (a) 

coniemnatum  ejl  ,   nimirum  :   Ego  quiiem 

fum  Pauli ,   ego  autem   Apollo  ,  ego  vero 

Cepbae  :  atque  omnes  cum  fimus  Chrtjli  ,  qui 

in  nobis  non  efl  iivifus ,  corpus  Ecclefice , 

Dei  largiente  gratia  ,  integrum  conferva- 

bimus  •>&  ai  trtbunal  Domini  fiienti  ani- 

mo  nnfmet  fijlemus  .  Ijti  contra   Arii  ,  JE- 

tii ,  &    Eunomii  infaniam  ,  quinetiam  con- 

tra    Sabellii  ,  Pbotini ,    Marcelli  ,   Pauli 

Samofateni ,  &  Maceionii  amenttam   fcri- 

pferunt .  Simili  ratione&  novce  Apolltna- 

ris  ioftrince  palam  anathema  iniixerttnt  : 

quanioqttiiem  ,  nos  ,    inquiunt ,  ioclrinam 

tncarnationis  Dominicce  tntegram  tenemus^ 

&  neque  carnis  ejus  eeconomiam  animcemen- 

tifve  expertem  aut  imperfettamajjerimus  . 

Haclenus  Synodalis  epiftola  fccundi  Con- 

ftantinopolitani  Concilii  ad  Synodura  quae 

Romx  hoc  anno  agebatur  . 


Quonam  animo  ,  quove  conlilio  ifta_. 
fcripCerint  Epircopi  iterum  congregati 
Conftantinopoli ,  refte  cognofces  ,  lector» 
fi  merr.oria  retinen«  qus  gefta  funt  anno 
fuperiori  abeifd^m  Epifcopis  in  Concilio 
generali  ibidem  con(iclentibus;  nempe  in. 
hoc  incubuifte,  ur  ju  Hs  quibufdam  prae- 
textibus  dcclinarent  R  )manam  Svnodum  , 
in  qua  reddituri  rationem  eflfjnt  de  Fla. 
viani  electione  pcrperam  facta  adverfus 
Paulinum  ,  cui  cum  ^Egvptiis  O^cidenta- 
les  favebanr ;  paritcrque  de  canonibus  ab 
eis  ftatutis  ,  num  recte  legitimeque  fanci- 
tieflent,  judicandi  fuiflent.  Sed  &  quod 
fuperius  attigimus  &  magnopere  dirplicet, 
vides  ex  iis  ingratum  de  Gregorio  Na- 
7.ianzeno  eorumdem  Epifcoporum  filen- 
tiura  ,  &  inanem  falfamque  obftentatio- 
nem  jactantioe  de  Conftantinopolitana  Ec- 
clefia  ab  hsreticis  liberata  :  itemqutrquod 
de  Flaviani  elerftione  dicitur  ab  Epifco- 
pis  Provincialibus  habita:  Svnodi  enim 
id  tunc  fuifle  operis,  ex  Gregorio  fa- 
tis  fuperius  demonftratum  eft.  Verum  & 
quod  intelligis  nullam  hic  haberi  mentio- 
nem  de  primatu  fedis  Conftantinopolitanse 
poft  Romanam ,  ficutde  aliis  rebus  in  Sy- 
nodo  inftitutis  ;  jam  manifefte  apparer,  vel 
id  minime  faclum,  vel  fi  verecontigit,  il- 
lud  fuifle  clandeftinis  fufFragiis  fancitum, 
latereque  voluilfe  tum  Damafum  Roma- 
num  Pontificem ,  tum  Timotheum,  quos 
fcirent  habituros  acerrimos    adverfarios  . 

Quid  autem  Romt  his  acceptis  litteris 
Synodalibus,  auditifque  Legatis,  factum 
fit ,  latet  ;■  deperiere  enim  Acta  Romani 
Concilii  :  nam  quae  Theodoretus  (  b  ) 
de  damnatione  Apollinaris  atque  Timo- 
thei  facla  dicit  poft  has  acceptas  Iitte- 
ras  in  diclo  Romano  Concilio ,  haud  ei 
fatis  aptari  poffe  videntur:  nam  in  litte- 
ris  Orientalium  nulla  reperitur  fa<5>a  men- 
tio  quod  ipfi  petierint  damnandum  Apol- 
linarem  ab  ipfo  Romano  Pontifice  .  Sed 
&  fequens  fidei  profeffio,  quod  fcripta_. 
effe  appareatin  legitima  codicum  eleftio- 
ne  ad  Paulinum  Epifcopum  Antiochenum 
abfentein  ,  nequaquam  ab  ifta  Synodo  po- 
tuit  eife  confcripta:  nam  de  Paulino(ut 
diclum  eft  ex  Sancto  Hieronymo  )  liquet 
Romae  hoc  tempore  eidem  interfuilfeSv- 
nodo  ,  nec  nifi  ea  abfoluta,  Antiochiam 
reverfum  effe .  Caeterum  quonam  confilio 
ab  eodem  Theodoreto  ,  loco  Paulini  An- 
tiocheni  ,pofitus  fuerit  Paulinus  Theffalo- 
nicenfis ,  cum  nec  nunc  ,  nec  ante  a  tem- 
pore  Nicaeni  Concilii  praefuerit  Ecclefiae 
Teffalonicenfi  aliquis  Paulinus  nomint_»> 
fuo  loco  fuperius  pluribus  demonftratuiu 
eft .  Scias  ergo,  eadem  a  Theodoreto  fub 
hoc  Romano  Concilio  pofita  ,  jure  meri- 
toque  collocata  effe  in  fuperiori  Roma- 
na  Synodo  adverfus  haerefim  Apollinaris 
congregata  ;  de   qua  pluribus  aclum  eft. 

Cae- 


XVI. 


Quale 
Concilium 
Ocienta- 
lium  Epi- 
fcopo- 
rum . 


XVII. 


(b)  Tbeod. 

l.l.      f,IO. 

11. 


534 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

382. 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani  16. 
Valentin.  7.  Imppp. 
Theodosu  4. 


xvnr. 

Paulino 
caufa  ad- 
judicata. 


(a)  Theod. 


(  b )  Anbr. 
ef'Jl.1*. 


XIX. 


[1]  Caeterum  Iicet  hujus  Synodi  Afta  non 
extent;  tamen  quae  in  ea  fuerint  defini- 
ta,ex  rerum  eventibus  indicantur.  Cum 
enim  Paulinus  reperiatur  (  ut  diclumelt) 
abfoluto  Concilio,  fequenti  anno  effe  re- 
verfus  Antiochiam,  atque  etiam  ipfo  de- 
funfto  ,  in  locum  ipfius  non  fine  aiTenfu. 
Romani  Pontificis  fuiffe  fubrogatus  Eva- 
grius  ;  plane  eidem  adjudicatam  fedem 
.Antiochenam  ex  Synodi  Roman^  decrero 
affirmandum  eft,  cum  &  Paulini  partes 
fucceffores  Damafi  Romani  Ponrifices  ,  ut 
aequiores ,  defend.ndas  fufcep.rint.  Sed 
de  his  inferius  fuis  quibufque  annis  agen- 
dum  erit.  Admonemus  te  interim,  le&or , 
cauts  legendum  effe  Theodoretum  (a)\n 
Paulinum  &  Evagrium  plos  aequo  invehen- 
tem ,  ac  nonnulla  a  veritate  abhorrentia 
fcriptis  profequentem  ;  prout  quae  fuperius 
dicti  funt  fub  priori  Romano  Concilio  a- 
perta  lucedeclarant.  Cujufnam  autem  po- 
tiora  jiira  effent,  Flaviani,  an  Evagrii  Pau- 
lini  poftea  fuccefforis,  Ambrofius  (  b  )  te- 
ftis  accedat ;  apud  quem  ex  rebus  geftis, 
&  caufa  in  pluribus  Synodis  examinzta  , 
nullum  vd  ignoratio,  vel  privata  affcctio 
locum  habere  potuit,  utpote  hominem 
fincerae  veritatis  amantem .  Sed  de  his  in- 
ferius .  Illud  tamen  xque  prudenter  fa- 
ctum  reperimus  >  quod  Flavianus ,  quam- 
vis  ejus  ordinatio  minirne  probata  effet, 
toleratus  tamen  fuerit  ,  nec  ab  Ecclefia 
Catholica  anathematis  fententia  fegrega- 
tus,  ea  nimirum  (  ut  demonitratum  .eft  ) 
cx  caufa,  ne  totus  ferme  Oriens  una  cum 
illo  ,  cui  communicaret ,  &  cujus  caufam 
foveret,a  Catholica  communicatione  pa- 
riter  fcindendus  effet  . 

Quod  rurfus  ad  hoc  ipfum  Romanum 
Concilium  fpectat;  in  Collecfione  Crefco- 
niana  nobili  antiquitate   veneranda,  tam 


in  Vaticano  codice  ,  quam  in  noftro ,  poft 
defcriptos  recenfitos  fuperius  anathema- 
tifmos,  &  divinarum  fcripturarum  cata- 
logum  ,  ejufmodi  de  fedium  Pattiarcha- 
Iium  praerogativa  editum  habetur  de- 
cretum  : 

[2]  Poft  has  omnes  Propheticas  &  Evan- 
geltcas  &  Apojloltcas,  quas  fuperius  de-  "JJ"  « 
prompjimus  ,  fcripturas  ,  quibus  Ecclefia  tiva  f(? 
Catbolica  per  gratiam  Dei  fundata  ejt ;  dium. 
etiam  intimandum  putavimus ,  quod  quam- 
vis  per  Orbem  Catbn/tcte  dijfufce  Ecclejite 
quafi  unus  tbahmus  Cbrifti  fit :  Sanla^, 
tamen  Romana  Ecclefia  nonnullis  Synodi- 
cis  conftttutis  cteterts  EccleJits  prtelata 
eft  :  fed  &  Evangelica  voce  Domini  Sal- 
vatoris  noftri  prtmatum  obtinuit  :  Tu  (c)  (c)Matt. 
es  Vetrus  ,  &  fuper  hanc  petram  adifica-  i*« 
bo  Ecclejiam  meam,  &  portte  inferi  non_. 
pnevalebunt  adverfus  eam ;  &  tibi  dabo 
claves  regni  aelorum ;  &  qutecumque  li- 
gaveris  fuper  terram ,  erunt  ligata  &  in 
ctelo  ;  &  qutecumque  folveris  fuper  terram> 
erunt  folutt  &  tn  Ctelo.  Addita  eft  etiam 
focietas  beatiffimi  Pault  Apofiolt  ,  Vajit 
eleclionis)  qui  non  diverfo  (  Jicut  hxreti- 
ci  garriunt )  fed  uno  tempore ,  uno  eidem- 
que  die  ,  gloriofa  mnrte  cum  Petro  in  urbe 
Roma  Jub  Cteftre  Rerone  agoniz  tns  ,  co- 
ronatus  eft ;  &  pariter  fupradiclam  Ro- 
manam  Ecclefiam  Chrtfto  Domtno  conje- 
crarunt  ,  alttfque  omnibus  in  univerfo 
mundo  fua  prafentia  atque  ven  rando  tri- 
umphoprtetulerunt.  Eft  ergo  pnma  Petri 
Apoflolt  fedes  Romana  Ecclefia  non  habens  ■ 
maculam ,  neque  rugam ,  neque  ahud  bu- 
jufmodi .  Secunda  autem  fedes  apud  Ale- 
xandriam  Beati  Petri  nomine  a  Marco  e- 
jus  difcipulo  atque  Evangelifta  confecra- 
ta  eft ;  ipfeque  tn  JEgyptum  dtretlus  eu. 
Petro   Apoftolo,  verbum  veritatis  pr<edi- 

ca- 


NOTJE    I 


tj  Q  Aronius  A.D.  867.  Fidei  catholica;  expofitionem  de  qtia  fupra  aclum  eft,  truncanm  elTe  cenfet,  &  a 
Xj  Theodoretodolo  malo  falfatam  .  Abopinione  Baronii  abit  Couftantius  in  Monito  prajvio  in  Epifto- 
lam  Damafi  ad  Paulinum  ,  n.  VI.  pag.  503.  nam  prarterquam  quod  anathematifmi  Damafi  ex  col- 
Ieclione  Crefconiana  a  Baronio  edita,  longe  abhorrent  ab  anithematifm  >rum  iliorum  ftylo :  iis 
verbis  ,  qua?  B.ironius  laudavit ,  adjeifta  funt  nonnulla  ,  qua:  in  Dimafun  convenire  minime  poffimt. 
Palam  eft ,  huic  fcripto  Damafi  nomen  falfo  inditum  effe;  quippe  in  eo  dleflini  Papse  ,  Cyrilli 
Alexandrini  ,  Leonis  ,  Neflorii  ,  Eutycbetir,  Conciliorum  Epbefmi  &  Chalcedonenjis  mentio  fit .  Quod 
vero  ex  Gennadio  Patriarcha  Conftantinopolitano  &  ex  D.imifo  citat  ,  id  educlum  effe  ex  To- 
letana  prima  Synodo  ,  in  qua  regul.i  Fidei  Leoiis  Papx  teuiJTribjs  edita  citatur  ,  ibidem  docet 
Couftantius  ,  n.  VII.  Errcrif  origo  ,  inquit  Couftantius  ,  n.  VIII.  cx  eo  ortx  ejl ,  quod  in  co. 
dice  Canonum ,  ad  exlcem  oferum  S.  Leonit  eiitum  ,  occurrit  h&c  fidei  regula  ,  qu&  infcribitur : 
Libellur  catholict  fidei  Augnflini  contra  omnes  h&refes  ,  ex  quo  libello  ,  &  anathematifmic  Da. 
maji  conflatus  efl  fermo  ,  alias  Auguflini  de  tempore  119.  nunc  in  yfppeni.  133.  5*  autem  huic 
fermoni ,  in  quo  nihil  efl  Jugujlini  ,  ipjius  Auguflini  nomen  pr&fixum  efl :  idem  fermo  propter 
anathematifmts ,  qui  Damaji  funt ,  potiori  jure  ipji  Damajo  infcribi  potuit.  Haec  autem  Damaft 
epiftola  ad   Paulinum,   ut  cenfet  Couitantius,   fcripta  eft   circa  exitum    anni     378. 


fi]  f^\  Ecretum  de  prarrogativa  Sedium,  non  a  Damafo  in  Synodo  Romana  A.  D.  38*.  edi- 
JL/  tumeffe,  oftendit  Couftantius  in  notitia  Scriptorum  feu  geftorum  Damafi,  §.XV.n.i6.  pag.600. 
propterea  quia  Baronius  deceptus  fit  fragmento  Gelafiani  decreti  ,  quod  in  nonnullis  codicibus  Da- 
tnafi  nomen  pro  GeUJii  prarfert.  Nam  in  eo  fragmento ,  Ephefina  &  Chalcedonenfis  Synodus  ,  Coe- 
leftini  &  Leonis  Papa; ,  &  Neftorii  atque  Eutychetis  nomina  memorantur.  Ex  quo  Iiquet ,  falfo 
huic  fragmento  Damafi  nomen  ptxfisum  . 


Cum  Critice  Pagii . 


535 


Christi 
_8* 


Damasi  Pap. 

16. 


Gratiani    i<5. 
Valentin.  7.   iMrpr. 
Theodosii  4. 


ctivit  ,  &  gloriofum   conjummavit    marty- 

rtum .  Tertta  autem  fedes  efi  apud  Antio- 

chiam  beattfffmi  Apojioli   Petrt ,   quce  ha- 

hetur   honorabilis  ,   eo  quod  illam    prtmi- 

tus  quam  Romam    venijfet^    habitaverit  , 

_r  tllic  primum  nomen    Chrijiianorum  no- 

vell<e  gentis  exordttum  eji .  Hucufque  ca- 

non ;   cujus  quidem    fanciendi   occalionem 

inde  credimtis   emanafle»   quod   licct   O- 

rientales    Epifcopi  Conftantinopoli   con- 

grcgari  ad    Concilium    Romanum     nihil 

fcripfcrint  de  praerogativa  collata  Eccle- 

fice  Confrantinopolitanx  fuper  Alexandri- 

nam ;  Damafus  tamen  hoc  ipfum   fubodo- 

latus,    una    cum  univerfo  Concilio  ifta_. 

de  legitima  &  antiqua   fedium  praeroga- 

t;va  palam   fcriptis  cdiderit,  quo  auclax 

illorum  reumderetur  praefumptio :  qua  e- 

ta)Cip     tlam  °ccafione  hsc  eadem   fcimus  a   Ge- 

Sairo         lafi°  Papa  (a)  iterum  fcriptis  prodita  in 

Ja»(l.  dai.  Romano  Concilio,  &   adverfus   Acacium 

ij.    fv     Conftantinopolitanum  Epifcopum   eadem. 

Rom.tonc  pertentantem  fepius  inculcata'. 

XX.  'n  Ac>is  autem  Damafi  Papae  in  Eccle- 

Decreta  fiis  recitari  folitis,  de  quibus  inferius  e- 
Komarii  rit  mentio,  habentur  aliqua  ab  eoderru 
Concilii,  Pontificc  decreta  in  Romano  Concilio  , 
hoc  ne,  an  priori  haud  certum  eft :  Ac 
primo,  ut  decimae  atque  primitiae  a.  Fi- 
delibus  darentur  ;  &  qui  detrectarent, 
anathemate  ferirentur:  Eadem  quoquo 
ple&endos  fententia ,  qui  foenori  vaca- 
rent.  Ejici  etiam  ab  Ecclefia  praecipiun- 
tur,  qui  in  ea  vanis  fermonibus  operam 
darent:  Nec  non  etiam  excommunican- 
dos  efle  omnes  maleficiis  ,  auguriis,  for- 
tilegiis,  omnibufque  aliis  fuperftitioni- 
bus  vacanres :  qua  fententia  prsfertim_. 
feminas  illas  plerftendas  efle ,  qu_;  illufae 
a  daemone  ,  fe  putant  noctu  fuper  ani- 
malia  ferri  ,  atque  una  cum  Herodiade_> 
circumvagari .  Prohibitum  etiam  ex  prae- 
fcripto  (  ut  ibi  ponitur  )  Nicaeni  canonis, 
ne  ante  horam  rertiam  diebus  feftis  Mif- 
fae  canerentur,  aliis  vero  dicbus  a  media 
hora  quarta  ufque  ad  nonam  facere  lice- 
ret .  D^cretumque  ibi  ponitur  ,quo  jube- 
tur  in  fine  cujufque  Pfalmi  apponi:  Glo- 
ria  Patri)  &  Ftlio  ,  &  Spiritui  fatt- 
(lo  ,  &c. 
XXI.  f^  At  hic  opportune  admonendus  eft 
leftor  ,  nequaquam  fluyiffe  ab  Orient«_. 
(  quod  multi  putarunt  )  ut  in  fine  cujuf- 
que  Pfalmi  caneretur  Gloria  Patri .  Li- 
cet  enira  iftiufivsodi  glorificatio  Trinitatis 
quae  &  a  majoribus  appcllata  eft  Hymnus 
glortficationis  fut  fuperius  diclum  eft  )  ab 
exordio  nafcentis  Ecclefiae ,  ipfis  Apofto- 
lorum  temporibus,  in  Ecclefiis  a  Chri- 
ftianis  cani  foleret;  nondum  tamen  ufu 
receptumerat  in  Oriente  ,  ut  caneretur  in 
fine  Pfalmi  ,  fed  in  fine  hymnorum  rccens 
confcriptorum ,  ut  in  Ecclefia  Mediolanenfi 
fecit  S.  Ambrofius  more  Orientalium,  ut 


S.  Auguftinus  affirmat(£);    vel  in   finofM^- 
Antiphonarum  ,  ficuti  Caflianus  docet.  Ut  £<"»/'/•  /. 
autem  in  fine  cujullibet  Pfalmi,  GloritL*  9' c%1' 
Ptttri    dicatur  ,    ut    moris    eft  ,    pecu- 
liaris    fuit    Occidentalis    Ecclefiae    ufus  ; 
audi  Calfianum  (c):   Illud  etiam  quod  in  (e)Caf. 
bac  provincia  Vidimusy    ut   uno   cantante  ,  Jfan.l.i.de 
in  claufula  Pfalmt  omnes  aftantes  concinant  ncilur-  °- 
cum   clamore:   Glona  Patri ,  &  Filio  ,  <&  r"''mod'c' 
Spiritui   fanclo  ,  nufqtiam   per    omnem    O-     ' 
rientem  audivimus  .  Sed  cum  omnt  filentio 
ab  eo  qui  cantat ,  fintto   Pfalmo,    oratio- 
nem  fuecedere  .   Hac    vero   glorificattone^, 
Tnnitatts ,   tantummodo  folere    Antiphom 
n.im  terminart.  Hxc   ipfe<^. 

Quod  autem  fpeclat  ad  canonem  dc  fe-     XXII. 
minis  eo  modo  a  damione  illufis:    eadem 
ferme  a  S.    Auguftino  defcripta  (d)    ha-  ( d)  Aug. 
b^ntur,   nec  non  in   appendice  Ancyrani  de fpirit.  , 
Concilii,  &  apud  Gratianum  fub    eodem  &  anim.c 
titulo(e)  collocata.  Conftat  quidem   au-  l8, 
drorirate  Severi(/)  ,  hoc  tempore   tum_.  /^if* 
in  Occjdente  tum  etiam  in  Oriente  male-  (fjSever. 
ficorum  hominum  artes  plurimum  invalu.-  vit.s.Mar- 
ifle.  Qui  quidern  Severus  ubi  narrat  quem-  tin.  f.15. 
dam  Sabbatium  monachum  a  daemone  il- 
lurum  ,  ifta  mox    fubdit  :    Animadverfum 
efi  tamen  eodem  fere  tempore  fuijfe  in  Hif- 
paniis   juvenem ,   qui  cumfibi  multis  Ji- 
gnis  aucloritatem  paravijjet ,  eo  ufqtie  e- 
latris  eji  ,  ut  fe  Eltam  profiteretur.^  Quod 
Qum  plerique  iemere  credidijjent  ,  addidit, 
ut  fe  Chrtflum  ejfe  diceret :  in  quo  etiam 
adeo  illufit ,    ut  eum    quidam   Eptfcopus , 
nomine  Rufus,  ut  Dominum  adoraret  :  pro- 
pter  quod  eum  pofiea  ab   Epifcopatu  deje- 
clum    vidimus  .    Plerique   etiam    nobis    e 
fratribus     retulerunt  ,     eodem     temporz_, 
VI  Oriente  quemdam  extittjfe ,  qui  fe  Jo- 
annem  ejfe  jaclaret  .Ex  quo  conjtcere  pof- 
fumus  tjiiufmodi  pfeudo  prophetis  exi/ien- 
tibus  Anttchrijli  adventum  tmminere  ,  qui 
jam  in  ijlis  myjierium  iniquitatis  operatur. 

Sed  quod  deterius  videri  poterat,  in  xxill. 
ipfos  facros  Dei  miniftros  praeftigiae  quo- 
que  magicarum  excantationum  irrepfe- 
runt.  Audi  quidnam  de  Gerontio  diacono 
S.  Ambrofii  habeat  Sozomenus  (g)'.  H/V,  (g)Sczo, 
inquit,  cum  fub  Ambrofio  Mediolanenfi  E-  //.8.  c.6. 
pifcopo  diaconus  ejfet ,  haud  fcio  qua  re_» 
motus  ,  utrum  ne  prxfligias  molitus  ,  an 
vero  dcemonis  injligationibus  ac  Jpedris 
agttatus,  noclu  indicabat  fe  Onofcelli- 
dem  (  hoc  ejl ,  dcemonum  genus  afintnis  cru- 
ribus  apparens  )  apprehenfum  ,  capite  ra- 
foy  in  ptjirinum  conjecifie .  Qua  de  cauja 
Ambrojius  eum  ut  tndtgna  mtntjtro  Dei 
locutum,  prcefcripto  tempore  manere  domit 
r>  pxnttentia  expiari  jufierat .  Ille  vero  , 
cum  &  medicus  prx(iantijfimus ,  _r  ad  di- 
cendum  perfuadendumque  promptijjimus  ,  & 
ad  amicos  conciliandos  accommodatijjimus 
effet  ,  Conjiantinopolim  profeftus  ejl  eo 
propofito ,  ut  Ambrofium  crtminaretur  ,  &c . 

tra- 


53* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CURISTI 
382, 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani    iQ» 
Valentin.  7.  Imppp; 
Theodosii  4. 


XXIV. 

Hierony- 
mus  quid 
apud  Da- 
nwAirn . 


(«)  Hier. 

*{i]Ull. 


(  b )  Hier. 


xxv. 

De  Cardi- 

nalatu 

Hierony- 

miopinio. 


f  e)  Go>~ 

nad.  de 
vir.  illufi, 
f.84. 

(d)  Apud 
Bier.  ep. 

97' 


tradit  demum  ipfum  a  Chryfoftomo  Ne- 
clarri  fucceflbre  exauctoratum  fuiffe  . 
At  pleni  funt  Ammiani  ultimi  Iibri  de_y 
quaeftionibus  tum  Antiochiae,  tum  Romae 
adverfus  maleficos  his  temporibus  agita- 
tis ,  Sed  reliqua  profequamur. 

His  igitur  de  Romano  Concilio  enar- 
ratis ,  jam  fupereft ,  ut  res  geftas  S.  Hie- 
ronymi  Romae  toto  triennio ,  quo  illic 
ipfum  morari  contigit,  perveftigemus.  Ac 
primum  quod  ad  publicas  pertinet  fun- 
ctiones  :  Damafus  Papa  ,  qui  eum  longo 
licet  abfentem  de  divinae  Scripturae  locis 
Confulere,  crebrifque  epiftolis  excitaro 
confuevit;  cum  haberet  prsefentem  ,  haud 
paffus  eft  degere  otiofum  :  fiquidem  in 
primis  ejus  opera  ufus  eft  in  confcriben- 
disepiftolis  ad  diverfas  confultationes  ex 
diverfis  Ecclefiarum  Conciliis  ad  ipfurru, 
Romam  perlatas ;  teftatur  id  quidem  ipfe 
Hieronymus  his  verbis  (  a  )  :  Ante  annos 
plurimos ,  cum  in  chartis  Ecclejiaflicis  ju- 
varem  Damafum  Komanx  urbis  Epifcopum, 
&  Orientis  ,  &  Occidentis  Synodicis  con- 
fultationibus  refponderem  &c.  Sed  periere 
haec  omnia  cum  ipfis  Conciliorum  A<ftis 
adeo  egregia  monumenta  Hieronymi  • 
Quantae  vero  tunc  ob  confuetudinem  cum 
Damafo  adeo  intimam  apud  omnes  fuerit 
geftimationis,  ipfe  alibi  ad  Afdlam  fcri- 
bens  ita  ait(  b  ):  Antequam  domum  5,  Tau- 
l<e  noffem ,  totius  in  me  Vrbis  fludia  con- 
fonabant  ,  omnium  pene  judicio  digntts 
fummo  facerdotio  decernebar.  Beatue  memo- 
ri<e  Damafus  meus  fermo  erat;  dicebar  fan- 
ftus,  dicebar  humtlis  &  difertus ,  &c . 

Ex  his  autem  quod  dicat  dignum  fum- 
mo  facerdotio  aeftimatum  ,  opinati  funt , 
puto,  nonnulli  eumdemHieronymum  cre- 
atum  fuiffe  a  Damafo  Papa  presbyte- 
rum  Cardinalem ,  non  intelligentes,  per 
fummum  facerdotium  ,  quemlibet  Epifco- 
patum  defignari,  ut  pluribus  in  noftrisad 
Romanum  Martyrologium  Notis  palam  fe- 
cimus.  Sed  &  quod  intime  Damafo  inhae- 
xeret ,  eam  dignitatem  exiftimant  confe- 
cutum  ;  quafi  neceffe  fuerir ,  omnem  qui 
ab  epiftolis  eflet  fummo  Pontifici ,  fuiffe 
Cardinalem  ,  cum  de  S.  Profpero  ,  aufto- 
re  Gennadio(c),  certum  fit  in  eodem 
minifterio  ufui  fuiffe  S.  Leoni  Pontifici , 
nec  tamen  Cardinalem  extitiffe.  Vel  ex 
eo  alii  deduxerunt  argumentum  ,  quodS. 
Auguftinusad  ipfum  Hieronymum  fcribens 
(  </),  haec  dicat :  Quamquam  fecundum  ho- 
norum  vocabula  ,  qua  jam  Ecclejia  ufus 
obtinuit  ,  Eptfcopatus  presbyterio  maior 
Jit ;  tamen  in  multts  rebus  Augttjlinus  Hie- 
ronymo  minor  efl .  Ita  ipfe  .  Sed  quae  haec 
multa?  accipe  :  quod  astate  grandior,  cui 
plurimum  deferendum  erat  ;  quodquo 
Chriftianus  apuero;  quod  infuper  lingua- 
xum  peritia  excellebat  ;  quod  nulla  ali- 
quando  haerefi  fuerit  infamatus  ,  vel  fpu- 


ria  fobole  au<?tus;  quibus  omnibus  Augu," 
ftinum  Hieronymo  fuiffe  minorem ,  Uqui. 
do  conftat .  Sed  &  quod  fuperius  a  no- 
bis  pluribus  diftum  fit  ,  Hieronymum  ita 
creatum  effe  presbvterum  Antiochiae  a_. 
Paulino,  ut  numquam  paffus  fuerit  ali- 
cui  adfcribi  titulo;  haud  adeo  libere  pof- 
fumus,  ipfo  contradicente ,  ejus  Cardina- 
Iatui  fuffragari  . 

Sed  contra   ipfam   ejufdem    Hieronvmi    XXVI. 
affertionem  auctor  illorum  fermonum  quos  Aflertores 
Auguftino  fuppofuit,  &  ad  fratres   de  e-  Cardina- 
remo  infcripfit  (  quifquis  ille  fuerit,   hac  larusHie. 
certe  ex  parte  nonnifi  impoftor  dicendus  ,  ronymi . 
cum  multorum  mendaciorum  fanctiflimum 
ac  doctiffimum  virum  conftituerit  afferto- 
rem  ,  ut  in   Notis  ad  Romanum  Marty- 
rologium    demonftravimus  )  hic  inquarru. 
adverfus  ejufdem   Hieronymi    affertionem 
haec  habet  (e):    Legtmus  enim  ,  fratres  (e)Serm. 
carifjtmi  ,    fanclum    Yatrem    Hieronymum  ad  frttres 
Cardtnalem  fuifie  in   Ecclejia  Sanc7tL.au-  d'^rno 
rentii  martyris ,  &c .   At  quam  perfpicuc  *** 
fe    detegit    recentiorem   au6torem  ,    cum 
ait:  Legimuf  ?  Sed  &  quod  endem  fern  o- 
ne  ait  S.   Hieronvmum  recefliffe  ab  Urbe 
una  cum  Paula  &  Euftochio,  rogatu  pa- 
tris  illarum  ;  certe  exiftimaffe  videtur  Pau- 
lam  ,  &  Euftochium  fuiffe  forores,  eodem- 
que  parente  genitas  .  Vides  quos  ea  affer- 
tio  aditipularores  habeat .  Sed  &    idem_, 
aufior(/)Cardinalatus  Hieronymi  ,quan-  (f)M;. 
tum  calluerit  res  ejufdem  Hieronymi ,   ex  crokgt.i. 
eo  intelliges,  dum  ait  ipfum   perveniffe 
ufque  ad  Sixtum  Pontificem  ;   quem  con- 
ftat  diem  obiiffe  fub  Bonifacio,  Confuli- 
bus  Theodofio  oclavum  atqueConftantio. 
Rurfus  vero    alius  ille  anonvmus   auclor 
(  tutius  enim  fine  au&oris  nomine  produn- 
tur  mendacia  )  qui  fcripfit  vitam  S.  Hie- 
ronymi ,  aeque  Cardinalatus  ejus    affertor 
e^  (i)>  ^d   quot  portentofis  mendaciis 'f ) -4M 
confarcinatus   fit  libellus    ille,    fuo   Ioco  H,er'  '"?' 
difturi    fumus .  Ecce    tibi   jam   habes ,  e 
quibus  fontibus  haufererecentiores  fcripto- 
res ,   atque  piclores  prototypum  mutuati 
funt.  Verum  in  his  non  immorandum  diu- 
tius  ;  fed    jam  quae    funt  germana  Hiero- 
nymi  profequamur. 

Damafus  divinarum  fcripturarum  ftu- 
diofiflimus  indagator  ,  plura  ab  ipfo  S. 
Heronymo  (ut  didtum  eft  )  prcefente  ex- 
egit ,  quam  quae  ab  eo  abfente  accipere  elucubr.1- 
confueverat:  haud  enim  voluit  Roma?  a- tiones . 
gere  otiofum  ;  fed  aliqua  femper  percon- 
tatus,  pulfans  hominem  qusftione  ,  latius 
differendi  anfam  praibebat .  Etenim  tunc 
ipfijm  Hieronymum  ea  credimus  elucu- 
braffe  ,  qua?  traclarionem  potius  quam  e- 
pifiolam  reprxfentant  ,  utpote  praefenti 
traditam,  non  autem  ad  abfentem  per  ta- 
bellarium  miffam ,  nimirum  de  Ofanna_. 
quaellionem,  appendicem  ad  traflationem 
de  Seraphim,  traclatum  de  filio  prodigo, 

trant- 


XXVII. 

Hierory- 

mi  Eiia 


ChrtstI 

382. 


Cum  Critice  Pagii. 

Damast  Pap» 
16. 


537 

GRATrAVI   16. 

Vaientin.  7.  Imppp. 
Thfodosh  4. 


tranflationem  duarum  Origents  homiliarum 

Jn  cantica   canticorum  ,     emendationem 

quatuor   evangeliorum  editionum  inter  fc 

difcrepantium,  nec  non  canones  Concor- 

dantii  Evangelicx  ;  fed  &  emendationem 

quoque  Pfalterii,  Romr  cum    eflet,   ela- 

boravit,  arque  feptuaginta  duorum  tranf- 

lationem  accommodavit ;    fed   curfim   fa- 

ctam  eamdem  iterum  majori  diligentia  e- 

xaminandam  fubjecit  incudi . 

XXVIII.       Infuper  Romae  cum   eiret  S.   Hierony- 

Helvidiurn  mus»  >nter  a"os  exantlatos   Iabores  ob- 

Hicrony-    latrantem    canem   Helvidium  ,  hominem 

nuis  con-    imperitum,  fed  blafphemiispollentemcom- 

futat.         pefcuit.  Fuit  htc  hoftis  virginitatis,  ut- 

pote  qui  diceret  ejufdem  efle  glorise  vir- 

(a)iiier.  gines  ac  maritatas  (  a  )  ;   eoque    fceleris 

tent,  HeU  arque  dementiae  prolapfus  eft ,  ut  fanctif- 

fimae  Deiparae  negare   fceleftus  virginita- 

tem  poft  partum    auderet :  quem  tam  fa- 

crilega  audentem  Hieronymus  non  confu- 

tavitfolum,  fed  &  derifit,  contemptui- 

que,ur  par  erat,  illum  expofuit,  qui  e< 

blafphemia  fibi  comparare  gloriam  ftuduit; 

de  eo  enim  hxc   inter  alia  ipfe  Hierony- 

rnus:    Quit   te ,  oroy   ante  hanc   blafphe- 

miam  noverat  ?  quis  dupondii  fupputabat? 

Confecutus  et  quod  volebat ,  nobilit  et  fa- 

iiut  in  fcelere.    Ego   ipfe  qui   contra  fe_» 

fcribo  ,  cum  in  eadem   tecum  Urbe  confi- 

Jlaniy  albut  (  ut  ajunt  )  aterve  fis  ,    ne- 

fcio   •    Scripfifle    autem     Hieronymuiru 

hunc  librum    Romae,    &   Damafo   often- 

difle  ,  ipfe  quidem   teftatur  in    Apologia 

ad  Pammachium  ,  in  qua  hxc   verba  Te- 

( l)  Biet,  guntur  (  b  )  :   £)»»«  adhuc  viveret  ftnftce 

•/(/»•.  jo.    mentorice  Damafus ,  librum  contrtt   Helvi- 

dtum  de  beatce  Mirice  virginitate  perpetua 

fcripfimut ,    in  quo   necffe  fuit    nobit  ad 

<utrginitatit  beatitudinem    prcedicandam  , 

multa  de  molefiiit  dicere  nuptiarum.  Hum 

itir   egregiut ,    &  eruditut  in  fcripturit , 

&  virgO)  Ecclefice  virginit  doftor  altquid 

in  illo  fermone  reprehendit  ?  In  libro  quo- 

que  ad  Eujiocbium   multo   duriora  de  nu- 

ptiit  diximut  ,  &  nemo  fuper  hac  re  lce- 

futefl.    Hec  Hieronymus .  Porro  tracta- 

tionem  illam  de  cuftod'a  virgin;tatis  ad 

Euftochium  Romae  itidem  fcripfit  poft  e- 

ditum  commentarium  adverfus  Helvidium; 

f  t  \  Hier.  °iuod  ipfemet  tradit  (  c  )  ,  fimulqueaddit 

tfid.11.  '  Si   Damafum  eodem  argumento   carmine 

&  profa  fcripfiiTe  libellos ,  ac  S.  Ambro- 

fium  alios:    quod  ipfum  in  Oriente  Bafi- 

lius,  necnon  Gregonus  Nazianzenus  pau- 

lo  ante,  Chryfoftomus  vero  poftea  prae- 

ftiterunt  ;  ut   plane   intelligas  ,   inftinctu 

divino  fancYiffimos  atque  docYifllmosPatres 

tam  in  Oriente,  quam  in  Occidente,  in 

eadem  verfatos  efle  materia,  cum  diabo- 

lus  fua  monftra  erat  in  medium  productu- 

ius  ,  impios  ,  qui  nobilem  Ecclefiaj  thefau- 

rum  voce  Domini  commendatum,  oreque 

Apoftolico  praedicarum  ,  majorum  omnium 

Ann.   Eccl.  Tqi».  V. 


denique  praeoniis  celebratu-n  terr*  info. 
derent  nulli  ufui  profururum  .  Cxterum 
tra*tationem  illam  ad  Euftochium  de  cufto- 
dia  virginitatis  ,  quod  poft  editum  inHel- 
vidium  commcntarium  fcriptam  fuifle  con- 
ftet ,  ultimo  ferme  annoejus  commoratio- 
nis  Rom.e,  n.-mpe  trecentedmo  oclo^efimo 
tertio,  vel  quarto  ,  elucubraram  eflc  pu- 
tamus,  ex  rationibus  inferius  fubjiciendis. 

At  non  Hdvidius  tantum    repertup  eft    XXIX". 
ejus  fuifle  falfitatis  aflertor ,  licet  primus  jov;njan; 
Romx  aufus   fit    tot  tantafque  inclamare  hscrefiar- 
blaiphemias  ;     fed    Epicuraeus  Jovinianus  chac  ori- 
pfeudomonachus  eidem  exrtit  in    impie-  go. 
tate   collega.    Praecurror    namque    hujus 
fuit  Helvidius;  fed  egregius  pot^nfque^» 
confutator  utriufqtie  Hieronymus,    cujus 
Romim  hac  tempeftate  contigit  opportu- 
nus  adventus .  Quam  enim  oportuit  prae- 
munire  caftas  aures ,  atque  fepire  fpinis^ 
hortum  fponfae  claudere  ,   fontemque  pu- 
ritatis  fignare  adverfus  irruentem  aprum 
de  filva  cun^a   dire   vaftantem ,   ac  fcede 
fpurcanrem  ?  Nam  de  eo  h«c  Auguftinus  : 
(d)  Joviniana  hcerefit  facrarum    virginum  ( d )  Aug. 
meritum  cequando  pudicitice  c  onjugali  tan-  Retraft.  I. 
tum  valuit  in    Urbe  Roma  ,   ut    nonnullat  »•*•**• 
etiam  Sanffiminiales  ,    de  quarum  pudici~ 
tia    pifpicio    nulla    prcecefierat ,     dejecijle 
in  nuptiat    diceretur,    boc   maxime   argu» 
mento ,  cum  eat   urgeret ,  dicent:   Tu    er* 
go  melior  et  quam  Sarat  melior  quam  Su- 
fanna ,  five  Annx?    &  cxterat  commemo. 
ranio  tefiimonio  fanftce  Scriptura  commen- 
datiffimat  feminat ,  quibut  fe   illa  melio- 
ret  vel  etiam  paret  cogitare  non  poffent  • 
Hoc  modo  ttiam  vtrorum  fancJorum  fan- 
6ium  eceltbatum  commemoratione    ptttrum-s 
eonjugatorum  &  prctdicatione  frangebat  . 
Huic  monflro  fantla  Ecclefia ,  qtae  ibi  efl  , 
fideliffime  ac   forttjjime  refiitit  .    Damafo 
nimirum  &  S.  Hieronymo  exadverfopu. 
gnantibus  . 

Sed  unde  prodierit  beftia  lutulenta ,  de-     XXX. 
que  ejus  ortu  ,  moribus,  habitu  &  cha- 
ractere  diligentius  cxqiiramus ;    ut  mon- 
ftrato  fonte,  qualis   inde    aqua    potuerit 
emanaffe ,  lector  prudens  intelligas .  Ab 
Auxentio  Ariano,  illo  feniore  qui  poft  S. 
Dionyfium    in   Mediolanenfem    Ecclefiam 
intrufuseft,  Helvidium  originem  duxifte  , 
Gennadiusfe)  auftor  eft  .  At  Jovinianus  (e)Gen* 
cum    collegiis    impietatis   fub   Catholico  "ad'd' 
nomine&habitu  monaftico  aliquandiu  de-  jyjj* 
lituit  in  monafterio  Mediolanenfi ,  illoni-  rf;-9f<sx#~ 
mirum  facrofancto  fpeclatx  dilciplina?  lau- 
datxque  obfervantise    habitaculo,    cujus  R?or>.-vtte. 
cumS.  Auguftmus  meminit  ,  ait  (/):   £-  dioj^ne,,, 
rat  montjierium  Medmlani   plenum  bonit  fe. 
fratribut  extra  urbit  mcenia  fub  Ambrofio    f 
ntitritore  .  Quod  inltar  maris  expuit   la-  <wJrf "/, 
tentia  ibi  cadavera  ,  nempe   Jovinianum  g,  f>6.' 
acfocios,  Deo  quidem  mortuos»  &  aquis 
iani  concupifcentiae  turgidos . 

Y  y  y  Id 


538 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
382, 


Damasi  Pap. 
16 


GRATIANI     16, 

Valentin.  7.  iMPPPi 
Theodosii  4. 


XXXI,         W   vero  faftum  effe  poft  Limenii  Ver- 

cellenfis  Epifcopi  obitum ,  quem  anno  fu- 

periori  interfuifie  vidimus  Aquilejenfi  Con- 

cilio ,  non  autem  poft  mortem    Eufebii  » 

Ambrofius  in  epiftola  ad  Vercellenfes  de- 

clarat :  nam  quod  ibi  ait  elecVionem  fuam 

Orientemexemplo  probafie,aIludens  ad  e- 

JecVionem  Ne<5tarii,qui  pariter  contracano- 

nes  catechumenus  adhuc  ele&us  fuit  Con- 

ftantinopolitanus  Epifcopus  ;  quando   fcri- 

pferit,  docet.  Ad  ipfam  igitur  Vercellen- 

fem  Ecclefiam  viduatam  paftore  morte  Li- 

menii  S.  Ambrofius   eam  fcribens  epifto- 

lam ,  egredientes    e    filvis   lupos    ut  ca- 

(*)Ambr.  veant ,  monet  hisverbis(  a  ):  Audio  enim 

epijl.&i.     homines ,    qui   dicunt ,    nullum    efie  abfti- 

Ambro-     nentice  merttum,  nullam  frugalitatis  ,  nul- 

fius  admo.  lam  virgtnitatis  gratiam  ,  pari  omnes  cefti- 

netV*r"    mari  pretio ,  delirare  eos  qui  jejuniis  ca- 

ce  enles    flj*ent   carnem  fuam  ut  menti  fubditam^ 

de  nova      •>  *.  _.        .    J  r      ■  rr 

hxrefi  .  Jttctant .  Quod numquam  JectJJet ,  numquam 
fcripjijfet  ad  inftruendum  altos  Vaulus  A- 
poflolus  ,  fi  deliramentum  putajfet ;  gloria. 

(h)i.Cor<  turitaque  dicens  (k):  Sed  caftigo  corpus 

5,  meum   &  fervituti  redigo  ,   ne    aliis  prce- 

dicans  ,  ipfe  reprobus  tnveniar  •  Ergo  qui 
tton  caftigant  corpus  fuum  ,  &  volunt  pr<g. 
dicare  aliis  ,  ipjt  reprobi  habentur  .  An 
quicquam  tam  reprobum  ,  quam  quod  ad 
luxuriam  ,  ad  corruptelam  ,  ad  lafciviam 
provocat ,  quam  incitamentum  Itbidtnis  , 
incontinentice  fomes  ,  incendtum  cupidita- 
tis?  Quce  iftns  Epicuraosnova  fchola  nii- 
Jit  ?  non  philofophorum  ,  ut  ip/i  ajunt , 
fed  imperitorum  »  qui  voluntatem  prxdi- 
cent  ,  delicias  fuadeant ,  caftimoniam  nul- 
lius  ejfe  dicant  utilitatis.  Fuerunt  nobif- 
cum ,  fed  non  fuerunt  ex  nobis  (  neque   e- 

/,*•>„.    nim  pudet  dicere  quod  dicit    Evan?elifta 

(C)  l.io.l.  '  »«««»•  /-    •  •    • 

Joannes  c  )  :  Sed  htc  pofitt ,  prtmo  jejttna- 

bant  ,   intra  monafterium    conttnebantur  , 

ttullius  erat  luxurice  locus  ,  interdicla  lu- 

dtbriofce  difputationis    licentia.    Hoc  de- 

licati  non  potuerunt  ferre  :  abierunt  :  de- 

inde  volentes  redire ,    non  funt    recepti ; 

plerjque   enim  audterant  ,    qttce    deberent 

cavere  :  monueram  ;  nthil  profeceram.  Ef- 

fervefcentes  itaque ,  dijjeminare  talia  coe- 

perunt ,  quibus  tncentores    efietit  vitiorum 

omnium .    Miferabiles    perdtderunt  utique 

quod  jejttnaverunt :  perdiderunt  quodali- 

quo   fe    continuerttnt    tempore .   H'<nc    ittt. 

que  diabolico  ftudio  invtdent  altorum  ope- 

ribus    bonisy  quorum  ipji  fruclu    cxcide- 

runt ,    &c. 

XXXII.        Sed  egrelTus  e   monafterio  ,  quodnam 

Metamor-  v't3e  genus   Jovinianus  impurus  exercue- 

phofis  Jo-  rit ,  egregie  defcribit  S.  Hieronymus(^  ), 

viniani .     fic  exordiens  :    Completum  eft  in  eis   ve- 

(d\Hier.   rt\Jimum  tllud  proverbium ;    Canis   rever- 

cont.Jovi-  fus  ad  vomitum  fuum,  &  fus  lota  tn  vo- 

nian.l.i.    lutabro  luti  :   nolut   omnem  locum  fecundce 

(c)  i.        (cjPetri   epiftolce  ponere ,  ne   longum  fa- 

Tetr.t,,       cerem^  fed   tantummodo   oftendi   Spiritus 


fanfti  vaticinio  bujus  temporis   &  dotlo- 

res  ,    &  hcerejim   pronunciatam .  Denique 

manifeftius  eos  denotat  ,  dicens  :  Venient  tn 

noviffimts   diebus    illufores  ,    feducentes  > 

juxta  propria  de/ideria    ambulantes  ,  &c. 

Defcripfit  fermo   Apoftolicus  Jovinianum 

loquentem  buccis    tumentibus  ,  &   inftata 

verba  trutinantem  ,  promittentem  in   ccclis 

libertatem  ,  cum  ipfe  corruptionis  fervus 

Jit  atque  luxuriott  canis  revertens  ad  vo- 

mitum  fuum .  Nam  cum  monachum    ejfe  fe 

jaftitet ,   &   poft   fordidam   tunicam  ,   &> 

nudos  pedes  ,  &  cibarium  panem ,  &  aqu<e 

potum  ,  ad  candidam  veftem  &  nitidam  cu- 

tem ,  ad  mulfum  &  elaboratas  carnes ,  ad 

jura  Apicii   &  Vaxami ,  ad  balneas  quo- 

que  ac  fritillas   &   popinas  fe    conferat  ; 

manifeftum  eft ,  quod  terram  fce/o,   vitia 

virtutibus  ,  ventrem  prxferat   Chrifto ,  & 

pttrpuram  coloris  ejus  putet  regna    c#lo~ 

rum.  Et  tamen  ifte    formofus    monachus, 

crajfus  ,  nitidus ,  dealbatus  ,  &  quafi  fpon~ 

fus  femper  incedens  ,  aut    uxorem    ducat  , 

ut  cequalem  virginitatem  nuptiis  probet ; 

aut  Jtnonduxertt,  fruftra  contra  nos  ver- 

bis   agat:   Et    inferius   (f);    Ante  nudo  <f)f^o». 

°  1  1  r-  1  1      ....       r  J  contmjo- 

eras  pede>  modo  non  folum    calceato ,  Jed  vinittjtlt 

&  ornato  :  tttnc  pexa  tunica  &  nigra  fub- 

ucula  vefliebaris  ,    ferdidatuf ,   &    palli- 

dus  ,   &  callofam  opers  geflitans  manum  ; 

nunc  lineis  &   Cericis  vefttbus  ,     &  Alre- 

batum  ac  Laodicece  indumentis   ornatus  in- 

cedis  :  rubent  buccce ,  nitet  cutis  ,   coma  in 

occipitium  frontemque  tornantur  ,  proten- 

fus    eft   aqualiculus  ,    infurgunt    humeriy 

turjjet  guttiir ,  &   de  obejis  faucibus  vix 

fuffocata  verba  promuntur .    Haec    ipfe  de 

monftruofa  metamorphofi  monachi  in  Sar- 

danapalum . 

At  hujufmodi  fic  compofitum  hominem  XXXIII. 

a    S.    Hieronvmo    concinne    defcriptum  ;  Convinci- 

quid  illum  ,  leftor,    putas    eruclare  potu-  tur  hxre- 

ifle?  verbum  bonum ,  ancrapulam?  fru-  fisexpro- 

clumSpiritus,  an  operacarnis  ?  jam  tu  ipfe  mil.'gato- 

tibi   refponde:    ego  certe  aliis   novi  cha-  reiF'us* 

racleribus  infignitum,    ftigmatibufque  no- 

tatum  praedicatorem  veritatis  ,  aflertorem- 

que  vnginitatis   Paulum    Apoftolum  ,  di- 

Centem  (g):  Vfque  ad  htnc   horamefuri-  (g)t.Ccr. 

ntus  &  Jitimus  ,  nudi  fumus ,  &c.  Ac   illud  4'  *•  Cor. 

ab  Ambrofio  adverfus    eofdem  nuper  in-  9' 

culcatum  ;  Caftigo  corpus  meum,  &  tn  fer- 

vttutem  redigo  .  Numquid  ergo  immutata 

divina  lex ,  alius  innovatus  eft    Spiritus, 

&  diverfus  a  priori  Deus  innotuit,  quem 

contraria  prioribus  nunciaturum    homini- 

bus  ,   contrarios  oportuerit  Apoftolos  de- 

legifle  ;  dedignatumque  Spiritum  fanclum 

per  alia  organa,  quam  per  diftenta    cra- 

pula  membra  palam  facere  hominibus  ve- 

ritatem  ?    Vides  igitur,  quam  procul  ab- 

fit,   ut  e  limofo  fonte  beftiarum  pedibus 

agitato,  vel  gutta  potuerit  fluxifle  aquae 

limpidae  veritatis:  quod  magis  intelliges, 

fi   an- 


Curn  CriticePagii. 


Christi 
382. 


Damasi  Pap. 
16. 


539 

Gratiani    16. 
Valentin.7.  Imppp» 
Theodosii  4. 


fi  antiquiores  mente  recoles  Iacunas  illas 
aquarum   putentium,  ex  quibus  rivosjo- 
vinianus  eduxit,  nimirum  fordidiflimas  il- 
las  recenfitas  fuperius  hxrcfes,  carnis  fpur- 
citias  omnibus  praeferentes . 
XXXIV.       Caeterum  illud  quod  mireris  ,  &  for- 
taffe  laudes,  invenis  in  homine ;    ipfum 
nimirum  quantumlibet  ab  inftitutis  &  le- 
gibus  monachorum   penitus    abhorreret, 
haud  tamen  eo  perveniffe  audaciae  &  ira- 
pudentix,  ut  &  nomen  quoque  abjece- 
rit  monachi ,  (ed  retinuerit  ,  eodemque 
(  ut  diximus  ex  Hieronymo  )  magnopere 
gloriari  foleret  ;  ut  ex  his  intelligantre- 
centiores  apoftatae ,  quam  deteriores  ,  e- 
xecrabiliorefque  Joviniano  exiftant,   qui 
cum  eamdem  faepe  damnatam    putentem 
hoerefim  denuo  excitaverint,  nomen  quo- 
que  monachorumut  portentum  exhorrue- 
xunt.  Sed  &eo  quoque  fe  Joviniano  tur- 
pioreseffe  cognofcant ,  dum  haud  ille  ita 
improbabat  ficutifti  virginitatem,  ut  rem 
deteftabilem  effe  diceret ,  verum  non  effe 
cam  tantae  excellentiae ,  ut  mereretur  prse- 
ferri  conjugio,  fed  sequandam .  Nec  ali- 
ter  fentire  poterat,  qui  ex  Stoicis  meri- 
torum  sequalitatem  acceperat ,  &  ab  Epi- 
curo  lafciviam ;  de  quo  ita  Hieronymus 
( a )  Wer.   (a)  eleganter  lufit :    Lubricus  ferpens  & 
(ontrxjo-    Proteus  nojler  in  variarum  fe  mutat  por- 
■uinian.l.  tenta  formarum.  Qui  enim  in  coitu  &  fa- 
x'  turitate  Epicurceus  eft  ,  fubito  in  retribu- 

tione  meritorum    Stoicus  efficitur :  Hiero- 
folymam  Citbio ,  Judceam  Cypro  ,  Cbrtjtutn 
Zenone  commutat. 
XXXV.       Porro  ejus  dogmata  ita  defcribit ,  cum 
K^refes  ait:  ^rePonam  breviter  adverfirii  fenten- 
Joviniani.  "*'»    ^*   ^e  tenebrojis  Itbris  ejus ,  quaji 
de  foveis  ferpentes  protraham  ,  neque  jinam 
venenofum  caput  fpiris  maculoji  corporis 
protegi.  Pateat  quod  noxium  ejl ,  ut  pof- 
Jit  conteri  cum  patuerit .  Dicit ,  virgines  , 
viduas  ,  &  maritatas ,  qu<e  femel  in  Chri- 
Jio  lotcefunt,  Ji  non  difcrepent  cceteris  0- 
peribus ,  ejufdem  ejfe  meriti  .  Kititur  ap- 
probare^  eos  qui  plena  fide  in  bapttfmate 
renati  funt ,  a  diabolo  non  pojfe  fubverti . 
lertium  proponit ,  inter  abjiinentiam  ctbo- 
rum ,  &  cum  gratiarum  atlione  perceptio- 
ttem  eorum ,  nullam  ejle  difiantiam .  Quar- 
tum  ,  quod    &    extremum,  ejfe  omntum^ 
qui  fuum  baptifma  fervaverint ,  unam  in 
regno  cuelorum  remunerationem .  Hcec  funt 
Jibtla  ferpentis  antiqui  ;  his  conjiliis  dra- 
(b)Gen.-f.  co  de  paradtfo  hominem  (b)  expulit ,  &c. 
13.  Hsc   Hieronymus ;  qui  &  fcripta    ipfius 

Jovitiiani  prorfus  delira,  incompta,  nul- 
la  fibi  compage  cohansntia,  &  prorfus 
inerudita  fuiffe  demonftrat .  Pranerea  eo 
blafphemias  adactum  effe  procacem  homi- 
nem  a  malo  daemone  impulfum  ,  ut  inftar 
Helvidii  diceret,  Deiparam  Mariam  de- 
fiiffe  Virginem  effe  cum  Chriftum  pepe- 
ritj  S.  Ambrofiustradit:  fed  6c  illudMa- 
Attnt  EccL  Tom»  V» 


nichaeorum  coacervaffe  ,  ut  negaret  Fi- 
lium  Dei  veram  carnem  fufcepiffe  ,  idem 
fanctus  afHrmat.  Eadem  de  Joviniani  haere- 
fi  Auguftinus  (f)»  dum  ait  eam  obor-  (c)  Aug. 
tam  effe  cum  juvenis  ipfe  effet;  cumque  debxrcf. 
addat  cito  extin&am  fuiffe ,  neque  fa-  c«8l« 
cerdotem  aliquem  decipere  voluifle^»  , 
plane  fignificat  his  ipfis  temporibus  Me- 
diolani  in  monafterio  exoriri  coepiffe,  at 
nonnifi  poft  obitum  Damafi  Romae  inno- 
tuiffe  ,  &  fub  Siricio  Papa  damnatam  ef- 
fe  ;  ut  vere  intelligas  quod  di&um  eft, 
Helvidium  Romae  praecurforem  fuiffe  Jo- 
viniani .  Porro  de  Joviniani  &  fociorum 
damnatione  fuo  loco  dicemus  fub  Siricio 
Romano  Pontifice. 

Sed  profequamur  jam  reliquas  Herony-  XXXVr; 
mi  lucubrationes  .  Hoc  ipfo  triennio  quo  Hierony- 
in  Urbe  permanfit ,  elaboratus  ab  eo  cre-  mus  Luci- 
ditur  liber  adverfus  Luciferianos  :  etenim  ferianos 
fchifmatici,  qui  adverfus  Damafum  ordina-  confutat. 
verant  Urficinum  ,  fspius  ab  Urbe  pulfi, 
&  in  exilium  relegati ,  cum  Luciferianis 
confpirarant ,  ut  ex  libello  Marcellini  <5c. 
Fauftini  Theodofio  Imperatori  oblato  li-    , 
quet ,  qui  Romae  agentes  pro   Lucifero 
ac  ejus   fectatoribus  certamen    inibant  • 
Qjiod  vero  ad  reliqua  Romae  fcripta  San- 
cti    Hieronymi  pertinet ;  pauca  numerarc 
continget ,  fi  conferas  cum  quotidianis  fa- 
miliaribus  colloquiis  illis  ,  cum  a  diverfis 
de   diverfis    interrogaretur  qua;ftionibus  . 
Verum  audiamus   ipfum  ad  Principiam.. 
virginem  hxc(d)  fcribentem  de  S.  Mar-  (d)  Hier.\ 
cella  ipfius  matre  :  Cum  me  ,  inquit ,  Ro-  tyft*  16. 
mam   cum    Sanftis     Paulino  ,  &   Epipha- 
nio  Ecclejiaftica  traxijfet  necejjitas  ;  quo- 
rum  alter  Antiochenam  Syrice ,  alter  Sala- 
miniam  Cypri  rexit   Ecclejiam  ;  &  vere- 
cunde    nobilium  feminarum  oculos  declina- 
rem  ;  ita  egit ,  Marcella  fcilicet,  fecundum 
Apojiolum  (  e  )  ,  importune  ,  opportune  ,  ut  (c)i.  Tim. 
pudorem    meum  fua  fuperaret   indujlria^. .  4- 
Et  quia  alicujus  tunc  nominis  ejfe  exijii-  Marcellae 
mabar  fuper  Jiudio  Scripturarum  ,  num-  fpeclata 
quam  convenit ,  quin  de  Scripturis  aliquid  fcientia  & 
tnterrogaret  ;  nec  ut  Jiatim  acquiefceret ,  virtus» 
fed  moveret  e  contrario  quoeftiones ,  non  ut 
contenderet ,  fed  ut  quarendo  difceret  ea. 
rum  folutiones^  quas  opponi  pojfe  intellige- 
bat .  Quid  in  illa  virtutum ,  quid  inge- 
nii  ,  qutd  fantlitatis ,  quid  puritatis  in- 
venerim  ,  vereor  dtcere ,  ne  fidem  creduli- 
tatis    excedam ,    &  tibi  majorem  dolorem 
incutiam ,  recordanti ,  quanto  bono  carue- 
ris.  Hoc  folum   dicam>  quod  quicquid  in 
nobis  longo  fuit  Jludio  congregatum ,   & 
meditatione  diurna  quafi  in  naturam  ver- 
Jum  ,  hoc   illa  libavit  ,  didicit ,  atque^, 
poffedit ;  ita  ut  poji  profetlionem  noftram  , 
Ji  in    aliquo  tejttmonio  Scripturarum  ejiet 
oborta  contentio ,  ad  illam  judicem  perge- 
retur .   Et  quia   valde  prudens    erat ,  &< 
noverat  illnd  quod  appellant  philofophi  % 
Kyy    2  TQ 


540 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


xxxvnr. 


(  k )  Idem 
epifl.i6. 


Christi 

382. 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani    \6. 
Valemtin.  7.  Imppp. 
Theodosii    4. 


(*)  I. 

Tiinot.  1. 


xxxvn. 


(  b )  Hief. 

epifl.147. 

(  c)  Uem 
cpifl.1^6. 

(d)  Idetn 
cpifl.  137. 

(  e  )  Idem 
epijl.i}8. 

(f)   Idcm 
epifl.  147. 

(  g )  Idem 
epifl.   148. 

(  h  )  ldem 
epijl. io. 


(  /  )  Idem 
epiit.  Jl. 


De  Albi- 
na> 

(/)  Hfcr. 

tn  pr&fat. 
in  epift. 
Paul.  ad 
Calat. 


XXXIX. 


T0  7rp;7rov,  id  eft  ,decere  qnod  facias;fic  ad 
intermgata  refpondebat  ,  ut  etiam  fua  , 
nnn  fua  diceret ,  fed  vel  mea  ,  vel  cujuf- 
libet  alterius  ;  «r  f»  eo  //'/0  ^ko//  docebat , 
/t?  difcipulam  fateretur  ;  fciebat ,  ea/ia  <//'- 
V?««  a&  Apofinlo  (a)  :  Docere  autem  mu- 
lieri-non  permitto  ;  ne  virtli  fexui  ,  &  in- 
terdum  fucerdotibus  ,  de  obfcuris  ,  &  ambi- 
puis  fcifcitantibus ,  facere  videretur  inju- 
*riam.  Uxc  Heronymus. 

Porro  ipfa  quidem  S.  Marcella  non  fem- 
per  cum  quid  addifcere  vellet  ,  eum  prx- 
fens  adibat,  fed  per  epiftolam  id  etiam 
facere  confuevit ,  ut  idem  S.  Hieronymus 
tradit  (  b  ) .  Docuit  (  c  )  eam  inrer  alia 
plurima  decem  voces,  quibus  apud  He- 
brxos  Dei  nomen  appellatur  .  Explicavit 
(d  )  eidem  diftiones  Hebraicas,  Alleluja  , 
Maranatha  ,  necnon  Diapfalma  (e  )  Gne- 
cam  vocem  ,  ac  traftatum  (  f )  de  blaf- 
phemia  in  Spiritum  fancVjm  ;  difleruit  (g  ) , 
&  de  aliis  variis  qusftionibus  .  Ingens 
plane  Chriftianae  virtutis  Marcella  exem- 
plum  ediderat :  quippe  quae  poft  feptem 
menfes,quibus  viro  conjuncVa  fuit,  vidua 
relicla  (  ut  teftatur  S.  Hieronymus  epifto- 
la  ad  Furiam  h )  repndiatis,  ut  diclum 
eft ,  nuptiis  Cerealis  clariifimi  viri ,  abfque 
ulla  vel  levi  fufpicione  viram  caftiflimam 
cultodierit  .  Erat  &  haec  confobrina  Pam- 
machii,ut  idem  Hieronymus  tradit  (/ )• 
Quantum  autem  ejufdem  S.  Marcellae  con- 
ftantia  Ecclefiae  Romanae  profecerit,  cum 
filentibus  cseteris  ,ipfafe  promuroobjecit, 
ne  hsrefis  Origenis  jam  in  Urbem  invefta 
una  cum  Periarchoa  Ruffinotrandato,  ra- 
dices    figeret,   fuo   loco  difturi  fumus. 

Sed  quae  docVrinam  Hieronymi  confecu- 
ta  eft  ,  quo  modo  vitae  quoque  monafti- 
cae  imitata  fit  inftitutum  ,  quod  &  propa- 
gavit  in  alias ;  idem  tradit  his  verbis 
(  k  )  :  Suburbanus  ager  vobis  pro  monafte- 
rio  fuit ,  &  rus  eleclum  pro  folitudim_J,> 
multoque  ita  vixiftis  tempore  ,  ut  ex  imi- 
tattone  veftri  &  converjione  muharum  , 
gauderemus  Romam  faclam  Hierofolj/mam  : 
crebra  virgmum  monafteria  ,  monachorum 
innumerabtlis  multitudo  :  ut  pro  frequsn- 
tia  fervientium  Deo  ,  quod  prius  ignomi- 
nice  fuerat  ,  ejjet  poftea  gloria .  Haecipfe» 
Porro  &  Marcellse  mater  Albina  difcendi 
cupidiffima  S.  Hieronymum  frequentavit ; 
de  qua  ipfe  (  /  )  :  Certe  cum  Romee  efiem , 
numquam  tam  feflina  me  vidit ,  ut  non  de 
Scripturis  altqutd  interrogaret  ;  neque  ve- 
ro  more  Fytbagorico,  quicquid  refponderamt 
reQum  putabat  :  nec  Jine  ratione  prajudi- 
cata  apud  eam  valebat  auftoritas  ;  fed  exa- 
minabat  omma  &  fagaci  mente  univerfa 
penfabat  ,  ut  me  fentirem  non  tam  difcipu- 
lam  habere  ,  quam  Judtcem  .  Haec  de  Al- 
bina  Hieronymus  . 

Harum  vero  adeo  illuftrium  feminarum 
exemplo  3   alix  quoque  Romarue  nobiles 


viduae  Chriftians  ,  quin  &  virgines  curn 
ipfis  adire  confueverunt  Hieronymi  habi- 
taculum  ,  ut  ab  eo  erudirentur  ;  nam  ad. 
Afellam  hsec  ipfe  (»/)•'  Vene  certe  trien-  (m)  idem 
nium  cum  eis  vixi  ;  multa  me  virginum  epift.99. 
crebro  turba  circumdedtt  :  divinos  libros , 
ut  potui ,  no nnullis  fepe  difterui  ;  leclio  af- 
Jiduitatem  ,  affiduitas  familtaritatem ,  fa- 
miliaritas  fiduciam  fecerat .  At  quam  id 
cafte  ,  quam  fincere  ,  idem  mox  fubdit: 
Dtcant  quid  umqttam  tn  me  altter  fenfe- 
rint  ,  quam  Chriftianum  decebat  ?  Pecu- 
niam  cujufquam  accepi?  munera  vel  parva. 
vel  magna  non  fprevi  ?  in  manu  mea  ces  a- 
licujus  infonuit  ?  obliquus  fermo ,  oculus  pe- 
tulans  fuit  ?  &c. 

Cjeterum  inter  alias  nobiles  matronas,      XL. 
feminas   Confulares,  S.  Paula  majori  pie- 
tatis  ftudio  erga  Hieronvmum  propenfior 
fuit ,  licet  eum  ferius  nacta  efiet;  nam  dc 
il!a  ita  ipfe  Hieronymus  («  )  :  Antequam  (n)Hier. 
domum  S.  Paulee  nnjfiem,  tottus  in  me  Vr-  ead.ep.99. 
bis  ftudia  confonabant .  Quae  tametfi  tar-  p^^  fa_ 
dius  ipfum  cognoverat ,  plus  tamen  caete-  m\\\\  Deo 
ris  ejus  eruditione  profecit .  Siquidem  non  addida  . 
jpfatantum,   fed  &   filii  atque  cognati  , 
cjus  ufu  perfeftiflimi  redditi  funt  Chriftia- 
ni,  &  domus  ejus  veluti  in  Ecclefiam  com- 
mutata.  Erat  (  0  )  genus  maternum  ejus  (0)ldem 
nobiliflimum  ex  Gracchorumac  Scipionum  ep.r6.  csr 
familiis  prognatum  :  matre  orta  Blefilla  fe-  »7« 
niori ,  patre  peregrino  fed  regio   Grsco- 
rum   ftemmate ,    Rogato   nomine  ;  virum 
nacla  Toxotium  feniorem  ,  ex  quo  quin- 
que  fufcepit  liberos,  nempe   primo  loco 
Blefillam,  deinde  Paulinam,  tertio  Juliam 
Euftochium,  quarto  Ruffinam,  quinro  & 
ultimo  Toxofium  .  Horum  vero  primoge- 
nita  Blefilla  nupta  ,  fed   mox    relicla  vi- 
dua  eft  :  Paulina  conjugio  junfta  Pamma- 
chio  :  Euftochium  autem  virgo  permanfit : 
Ruffina  Aletium  yirum  accepit:  Toxotius 
vero  duxit  uxorem  Ixtam ,  Albini  filiam, 
Ethnici  hominis  &  Gentiliciae  fuperftitio- 
nis  Pontificis;  ex  quibus  genita  eft  Paula 
junior«Sed  agamusde  fingulis,  ut  quan- 
tum  in  eis  Hieronymus  profecerit,  cogno- 
fcamus  . 

Mirandum  plane  accidit ,  ut  pia    con-     XLI. 
verfatione  Toxotii  atque  Laetae  ,    Albinus 
Pontifex  ,   Chriftianae  religionis  hoftis  im- 
placabilis  ,  admirante  prae  miraculo   Ur- 
be,  jam  evaferit  Chriftianu1:,    ut  idem  S, 
Hieronymus  narrar   his   verbis  (  p)  fcri-  (p)ldeio 
bens  ad  ejus  filiam  Laetam  de  Paula  filia:  eP-7- 
Quis  ,    inquit ,  hoc  crederet  ,  ut    Albtni      Albinus 
Pontificis    neptis  de  promtjfone   martyris  Pontifex 
nafceretur?  uf  protfente  &  gaudente  avo  ,  idololatra 
parvula  adhuc  lingua  halbutiens  ,  Chrifti  ^  Chn- 
Alleluja  refonaret  ?  ut  virgtnem   Chrifti  JJJ^11" 
in  fuo  gremio  nutriret  fenex?  Et  hene  fe- 
liciterque  expeffavimus .  Sanfla  &  fidelis 
domus  virum  fanfltjicqt  wfilelem  .Jam  can- 
didatus  tft  fidei ,  qiiem ' filiorum  &  nepo- 

tum 


Cum  Critice  Pagii. 


541 


Christi 

382. 


Damasi  Pat. 
16. 


Gratiaki    16. 
Valentin.  7,  Imtpt. 
Theodosii  4. 


(*)  Hier 
ep.  7. 


xnr. 


(  b  )  Hler. 
tpifl.  15. 

Blsfillae 
fpedhta 
virtus . 

fc)  liem 
epift.n6. 


f  d  )  Jdtm 

epift.z^. 


XLin. 


ttm  credens  turba  circumdat.  Ego  puto  , 
etiam  ipfum  Jovem  ,  fi  babuiffet  talem  c 0- 
gnattonem  ,  potuijfe  in  Cbrijlum  credere. 
Haec  ipfc.  Grande  fane  miraculum  ,  po- 
tuifle  fenem  renafci  denuo,  atquc  idolo- 
rum  Pontificem  in  cxtrema  Fidelium  claf- 
fe  profiteri,  &  inqipere  difcere  religio- 
nis  elementa»  qui  apud  fuos  facrorum  a- 
gebat  Antiftitem ,  &  decrepitum  fenem  a 
nepte  infantula  balbutiente  depromptum 
reddere  Alleluia ;  quam  ipfam  mater  Lae- 
ta  fanctiffima  femina  cupida  defpondere 
virginem  Chrifto,  ab  eodem  Sancto  Hie- 
ronymo  petiit  &  accepit  de  inftitutionc 
ejufdem  filiae  epiftolam  (  &  )  pareneticam  ; 
qua  tpfa  quantum  profecerir ,  illud  mo- 
do  fatis  fit  indicaffe,  eandem  aetate  auftam 
ad  aviam  Paulam  Hierofolymam  navigaf- 
fe  ,ibique  cum  S.  Euftochio  in  fanfla  Deo 
dicata  virginitate  confenuiflTe. 

Quod  autem  pertinet  ad  Blefillam  ;  tan- 
tx  haec  virtutis  f\iit ,  ut  viginti  annorum 
vidua  a  viro  relifta,  quoqum  menfibus 
tantum  feptem  vixerat  »  magis  (  inquit 
Hieronymus  b)  ipfam  deploravcrit  amif- 
fam  virginitatem ,  quam  mariti  obitu  do- 
lucrit ,  At  quonam  modo  ad  mundi  con- 
temptum  hanc  idem  S.  Heronymus  infti- 
tuerit ,  ipfe  ad  Euftochium  fororem  fcri. 
bens  docet  his  verbis  (  C )  :  Memini  me 
ante  hoc  ferme  quinquennium  ,  cttm  adhuc 
Romte  ejfem,  &  Ecclefi.tften fantlx  Blefil- 
lce  legerem  ,  ut  eam  ad  contemptum  mun- 
di  hujus  provocarem,  &  omne  quod  in_ 
mundo  cerneret^  putaret  ejfe  prQ  nihtlo  , 
ropatum  ab  ea  ut  in  morem  commentarioli 
obfcura  quxque  differerem^  ut  abfque  me 
poffiet  intelltgere  quce  legebat .  Itaque  quo- 
ftiam  in  procinfiu  nojlri  operis  fubita^mor- 
te  fubtracla  eft ,  &c .  Porro  quantae  hujus 
adolefcentulre  viduae  virtutes  extiterint  , 
idem  Sanclus  Hieronvmus  in  confolatione 
de  obitu  ejus  ad  Paulam  matrem  confcri, 
pta(</  )  pluribus  docet.  Fuiflc  autem  ex- 
cultam  Graecis  ac  Latinis  litteris ,  idem 
aftlrmat ,  cum  ait :  Si  Grcece  loquentem 
audtffes ,  Latine  eam  nefctre  putares  *  Si 
in  Romanum  fonum  lingua  fe  verterat  ,  ni- 
hil  omnino  peregrini  fermo  redolebat  .  Sed 
&  de  eadem  fubdit :  In  paucis  non  dicam 
menfibus ,  fed  diebus  ita  Hebroece  linguot 
Vtcerat  difficultates  ,  ut  in  difcendis  ca- 
nendtfque  pfalmis  cum  matre  contenderet , 
Inter  quatuor  Sanclae  Paulae  filias,  nem- 
pe  Paulinam,  Euftochium,  Blefillam  ,  at- 
que  Ruffinam,  primam  omnium  Blefillam 
contigit  ex  hac  vita  migrafle»  ut  idem 
S.  Hieronvmus  ad  Pammachium  fcribens 
affirmgt ;  de  cujus  ad  Chriftum  converfio- 
ne  extat  ejufdem  ad  S.  Marcellam  epifto- 
la  ,  ubi  agit  de  aegrotatione  Blefillae  .  Quod 
autem  reperitur  Blefillae  epitaphium,  alte- 
xius  potius  efle  convincitur  ,qua?  non  vi- 
dua  cffet,  fed  reliquiflet  poft  fe  viruru 


(  * ;  Extat 
apud  Ald. 
de  Ortbo- 
graph. 

P*S-  34. 


XLIV. 


fupcrftitcm  :  puto  tamen  fuifle  monumen- 
tum  feminae  Chriftianac :  nam   nequaquam 
praemittitur  illapraefigi  folita,  DIIS  MA- 
NIBUS,  cx   more  Gentilium   dedicatio; 
fic  enim  fe  habet  (e ). 
HIC.  EST.  POSITA 
ALLIA.  BLESILLA.  RARI.  EX 
EMPLI.  FEMINA.  QJJvE.  VTXIT 
ANNIS.    XXVI.    M,     II.    D.  XII. 

FECIT.  DULCISSIM^E.CONIUGI: 

fed   rurfum  ad  Paulae   filias. 

De  Paulina  autem  ejufdem  Sanclae  Pau- 
lae  filia,  forore  Blefills,  extat  in  ejus  dor- 
mitione  Sanfti  Hieronymi  epiftola  ad  Pam- 
machium  confobrinum  Sanctae  Marcellae  , 
ut  idem  S.  Hieronymus  tradit  ( /),  qui  fuit  eii/ii"" 
ejus  Romae  condifcipulus  (g  ). 

.Quarto  loco  nata  Ruffina  nupta  cft  vi-  *&).  H'er' 
ro  clarilfimo  Aletio  ;  quae  immaturo  fune-        '50* 
re  (  inquit   Hieronymus  b)  pium   matris  (b)jdem 
animum  conftcrnavit.  Hujus  prxclaras  vir-  'P'"'1!' 
tutes  S.  Paulinus  Nolanus  Epifcopus  fcri-  De  Ruffi- 
pfit  in  confolatione  obitus  ejus   ad  Ale-na&A'e- 
tium  virum  ipfius  .  Porro  haec  minor  na-  fl°* 
tu  nondum  nupferat,  quando  ab  Urbe  re- 
ccffit  Paula  mater  Hierofolymam  profeftu- 
ra ;  fed  jam   nubilis  facla ,  ut  teftarur  S. 
Hieronymus   (f)»  femina  matris  educa-  (i)  idem 
tione  fanclae  aeque  viro  fan<5to  conjunifla  ;  '/».17.  «* 
de  qua  idem  Paulinus  (  k  )  :  EJi  enim  con-  '{'taphio 
jux  fidei  ,  Jbror  virginttatis ,  filia  perfe-    ""'*• 
Ctionis  ,  cui  Vaula   mater  ,  faror    EuJio-  (h)PaUli, 
(hium,  tu  maritus  .  cf'^'  31» 

De  Euftochio  vero,  minores  funtomnes     XLV. 
laudes  fanfto  propofito  quod  fufcepit  ,  &  De  Euflo^ 
vitae  inftituto  quod  arripuit ,  quas  majo-  chi0  ,   & 
ribus  in  dies  virtutum  incrementis  adauxit ,  Prxtext*. 
ac  tandem  feliciter  confummavit  ;  de  qua  ta, 
ad    Pammachium  haec  Hieronymus   (  /);  (l)Hier. 
Quid  Eujlochio  fortius  ,  quce   mbilttatis  tp'ft,it. 
portas  &  arrogantiam  generis  Confularif 
virginali  propofito  fregerit,  &  in   Urbe^, 
prima  primum  genus  fubjugaverit  pudici- 
tice  ?  Hanc  altiorem  gradum  caeteris  con- 
fcendentem  idem   S.    Hieronymus  fcripto 
ad  ipfam  de  cuftodia  (  >«  )   virginitatis  Ii,  (m)  Idcrn 
bello  adjuvit,  Quidnam  autem  terribilo  epift.n. 
acciderjt   Praetextat3e  amitae,  virginem  a 
fufcepto  propofito  abripere  conanti ,  ita 
narrat  San«5Ius  Hieronymus  («  )  :  Pr*tex-  (»)  Jdem 
tata  nobiliffima  quondam   femina  ,  jubente  eP-7- 
viro  Hymettio ,  qui  patruus  E-uftocbii  vir- 
ginis  jfuity  habitumejus  cultumque  muta- 
vit ,   &  negleclum  crinem  mundano  mort-. 
texuit  *  fibi  ,  vincere  cuptens  &  virginis  *  pexuit , 
propofitum  ,  &  matris  de/iderium.  Et  ecce 
tibt  eadem  nocle  cernit  in    fomnis  venijjc 
ad  fe   Angelum  terribili  voce  minitantem 
pcenaS)  &  hcec  verba  frangentem  :  Tu  ne 
aufa  es   viri  imperium  praferre  Chrifto  ? 
tu  caput  virginis  Dei  tuis  facrilegis  at- 
treclare  manibus?  qu«e  jam  nunc  arefcent* 
ut  fentias  excruciata  quid  feceris  ,  &  fi- 
nito  menfe  quinto  ad  inferna  duceris ;  fin 

au- 


541 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 

382. 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani  16.  - 
Valentin.  7.  Imtpp, 
Theodosii  4. 


XLVI. 


Legatio 
G>_-nti- 
liumSe- 
natorum 
f'i'0    cultn 
Deorum  . 


atttem  perfevtraveris  in  fcelere ;  &  marito 
Jimttl  orbaberis  &  fitiis .  Omnia  per  ordi- 
tiem  expleta  funt ,  &  feram  miferte  poeni- 
tentiam  velox  fignavit  interitus.  Sic  ul- 
cifcttur  Chrifius  violatores  templi  fui  ,Jic 
gemmas  ,  &  pretiofifpma  ornamenta  defen- 
dit  .  Et  hoc  retuli,  no.n  quod  infultare  ve- 
litn  calamitatibus  infelicium  ,  fed  ut  mo- 
neam  cum  quanto  metu  &  cautione  ferva- 
re  debeas  ,  quod  Deo  fpipondifii .  Hacle- 
rius  Hieronyraus  ad  Laetam  haec  probo 
fcientem  ,  quae  Paulam  filiam  natam  ex 
promiflione  (  ut  diclum  eft  )  martyris,  vir. 
ginem  perrnanfuram  Deo  dicaverat  adhuc 
tenellam.  At  de  Euftochio,  &  Paula  fre- 
pe  dicendum  inferius. 

f^  Quod  rurfum  ad  res  geftas  anni  hujus 
fpeclat ;  promulgatum  conftat  edictum  ab 
Imperatoribusadverfus  Gentilitium  Idolo- 
rum  cultum  ,  nempe  ut  redditus  qui  pendi 
Romaefolerent  pro  facris  faciundis  Virgini- 
bus  Veftalibus,  pendi  omnino  ceffarent  $£%. 
Hoc  quidem  hoc  anno  contigiffe  ex  eo 
polTumus  affirmare  ,  quod  poft  ejufmodi 
fancitum  ab  Imperatoribus  edictum  do 
auferendis  redditibus ,  qui  facris  Genti- 
lium  erant  adfcripti(aitSymmachusineo- 
dem  Relationis  libello  )  diram  famem  ef- 
fe  confecutam ,  quam  fuo  loco  oftendemus 
accidiffe  anno  fequenti ,  qui  praceflit  e- 
jufdem  Symmachi  Prsefecluram .  Caeterum 
hoc  ipfo  anno ,  biennio  nimirum  ante  di- 
^tam  Symmachi  Urbanam  Praffe&uram  ,  a 
Gentilibus  Senatoribus  legatio  miffa  eft 
ad  Lnperatorem :  cui  quidem  legationi  in- 
terceflit  primo  Romae  Damafus  ,  &  Se- 
natores  Chriftiani ,  quo  minus  fuperftitio- 
nis  Gentiliciae  feclatores  voti  compotes 
fierent .  Horum  teftis  eft  S.  Ambrofius , 
qui  ad  Valentinianum  Imperatorem  fcri- 
( a. )  Ambr.  bens  haec  ait  (  a  )  :  Pauci  Gentiles  commu- 
epifl.  30.  ni  utuntur  nomtne :  nam  &  ante  biennium 
ferme,  cum  hoc  petere  tentarent,  mifit  adme 
Sanclus  Damaftts  Komance  Ecclejice  Sacer- 
dos  ,  jttdicio  Dei  eleflus  ,  libellum  ,  quem 
Chrifliani  Senatores  dederunt,  &  quidem 
innumert ,  pojlulantes  *  nthtl  fe  tale  man- 
d.ijje,  nin  congruere  Centiltum  iflittfmodi 
petitionibur,  nonprcebere  confenfum  .  Quefli 
etiam  publice ,  privattmque  fe  non  conven- 
turos  ad  Curiam  ,  Ji  tale  aliquid  decerne- 
retur.  Dignum  non  eft  temporibus  ve- 
jiris ,  hoc  efl ,  Chrtflianis  temporibus ,  ut 
dtgnitas  Chrijiianis  Senatoribus  abrogeturt 
quo  Gentilibtts  Senatoribus profanx  defera. 
tur  voluntatis  ejf-dus  .  Httnc  libellum  ego 
fratri  clementia  vefirtt  dtrexi.  Vnde  confli- 
tit,  non  Senatum  aliquid  de  fuperfiitionis 
impen/is  mandaffe  Legatis .  Sed  fortajfe  di- 
catur:  Cttr  ditdum  non  interfuerint  Senatui , 
Cttm  ifla  peterentur?  Satis  loquuntur  qttid 
velint ,  qut  non  interfuerttnt ;  fatis  locuti 
funt  ,qui  apud  Imperatorem  locuti  funt ,  &c. 
Hoc  itern  anno ,  qui  numeratur  vigefi- 


*  cxpoftu 
lantes. 

Damafus 
mtitit 
Gentili- 
bus  Sena- 
toribus. 


XLVH. 


mus  a  conflagratione  templi    ApoIIinis  , 
Daphnitici  apud  Antiochiam,  S.  Joannes 
Chryfoftomus,  ut  ipfe  teftatur,  adverfus 
Genciles  difertiffimum   commentarium    e- 
Iaboravk:  nam  a\t(b):    Ecce  enim  jam  (b)  Chry. 
'uigejimus  ex  eo  annus  agitur ,  nec  tamen  JoU.  ai- 
adificit  ab  igne  relicli  pars    ulla    deleta  ^"rA  Cen- 
efl .  Haec  ibi  Chryfoftomus;  qui  &  eodem  ul' 
anno  quinque  illas  nobiliflimas  orationes  Jo.  Chry- 
adverfus  Judaeos  elucubravit :  fignificat  id  J°ft°mus, 
ipfeetiam,  cum  in  earum  fecunda  haec  i.  fcn°ltad- 
tem  habet(f ):  Sub  Imperatore  qui  fuit  Gentjies  , 
tetate  aofira  ante  annos  viginti,  Julianus 
fcilicet,  qui  Imperatores  omnes  fuperavit  lf}  Cbrj- 
tmptetate ,  &c.  Infuper  &  eodem  ltidem  contxHiMt 
anno  adverfus  Anomsos  haereticos  de  in- 
comprehenfibili  Dei  natura  quinque  homi- 
liis  erudite  ,  copiofeque  traSavit .    Id  e- 
nim  facile  inde  poteft  intelligi ,  quod  in— 
fecunda  earum  fic  ipfe   ait :    Huper    cum 
in  hoc  veniffemus  curriculum  difputandi  , 
&   luttandi    captus    eofdem   tetigiffemus , 
quemadmodum  meminiflts  ,   pttgna  nos  cum 
cuneo  Judceorttm  excepit.  En  vides  ,   tunc 
contra   haereticos  illos    exeruifle   ftylum  , 
c-um  paulo  ante  conferuiflet  manus  adver- 
fus  Judaeos.    Sed  &    inferius    cum    dicat 
ante  decern  annos  accidifle  faevitiam  illam 
Valentis  Imperatoris  Antioehia  exhibitarn 
adverfus  eos ,  qui  Imperium  affeclatfent , 
eandem  utique  chronologiam  confignat. 

Vides  magno  miraculo  ,  ipfo  fui  ortu 
ftatim  in  tria  flumina  erumpere  fontem  , 
&  in  militia  tvronem  adverfus  triplicia_.  ™^j\x 
armata  in  Ecclefiam  agmina  Gentilium,  Cum  do- 
Judaeorum  ,  &  Haeretieorum  irrumpere,  clrina . 
eadem  fumma  fdicitate,  atque  facilitate  conjunfls 
disjicere,  ardua  petere,  appetercque  a- 
cerbiores  Ecclefise  hoftes  .  Haud  enim  pri- 
dem  Diaconus  a  S.  Meletio  Joannes  fue- 
rat  ordinatus  ;  Antiochiaeque  degens,  ab- 
fente  Flaviano  fucceflbre  Meletii ,  docen» 
di  munere  ejus  vicem  agebat.  De  abfen- 
tia  enim  Flaviani  haec  ipfe  in  exordio 
traelationis  adverfus  Anomaeos  haereticos 
ait:  Quidhoc  Jit,  fratres  carijjimi  ?  pa- 
flor  abefl  ;  &  tamen  oves  fuum  cum  di» 
ligentia  fervantes  ordinem  video  .  Profe- 
Clo  boni  illius  pafloris  id  quoque  ojficium 
efl ,  ut  non  modo  illo  prxfente,  verum  e- 
tiam  abfente,  ovile  ftudium  omns  adbibcat  • 
Quonam  autem  profe&us  fuerit  Flavianus 
jam  anni  hujus  initio  dictum  eft,  nimirum 
ad  Conftantinopolitanum  Concilium,  ut  Ro- 
manam  declinaret  Synodum,  ad  quam  una 
cum  Epiphanio  veniffe  Paulinum  alterius 
partis  Antiochiae  Epifcopum,  &  cum  aliis 
S.  Hieronymum,  jam    demonftratum  eft. 

Sed  quid  infuper  hoc  eodem  anno  ad 
populum  traftaffe  Antiochiae  reperitur? 
Habuit  eodem  tempore  fermonem  illum 
cui  eft  titulus,  De  anathemate  :  ab  alio 
vero  perperam  addita  infcriptio  illa_.  : 
Quod  neque  viviy  neque  mortui  Anathe- 

tna- 


XLViir. 

Jo.  Cbry- 
ibftomi  fi- 


XLIX. 

jo.  Chry- 
foftonu" 
tradlatio 
de  Ana- 
themate . 


Cirnisn 

382. 


Cum  Critice  Pagii. 

JDamasi  Pat. 
I<5, 


543 

Gratiaxi    16. 
Valkntin.  7.  Imppp. 
Theodosm  4. 


ntate    ple&enit  Jint :    cam    quinem    homi- 

iiam    di<5tam  efle  ab  ipfo  mox    poft  quin- 

que   illas  adverfus    Anomaeos    orationes , 

plane   fatctur    ejus    exordio   ,    cum    his 

verbis    orationem     aufpicatur  :     Kuper 

ad  vos  ie  incmprebenjibili  cognitione  Dei 

dtjferens  ,  tam   Scripturarum   tejlimoniis , 

quam  rationibus ,  quas  natura,  fuppeiitat> 

capiofe  ieclarabam:  8c  paulo  poft :    Age 

tiunc  &  ie  Anatbemate>  quee  convenit   in 

meitum   fiieliter    afferamus  .    Sic    igitur 

videas  perfpicue  demonftratum  certa  qua- 

dam   concinnatione   temporum,   tanquam 

incatena  annulum  inclufum  annulo,  hoc 

anno  Chryfoftomum  primo  adverfus  Gen- 

tiles  fcripfiffe  ,  deinde  differuiffe  adverfus. 

Judaeos,  confutaflfe  poftea  Anomaeos,  at- 

que  ad  poftremum  de  Anathemate  fermo- 

nem  habuifle.   At  quorfum,  dices »  ejuf- 

modi  adeo  exacta  de  fcriptis  Chryfoftomi 

difquilitio?  Piurimi  quidem  intereft  ,noffe 

quo  tempore  eam  ipfe   de  Anathemato 

tiactationem   inftituit  ;    ut  &   ex    hujus 

temporis  rebus  geftis  nonnulla  quae  in  eo 

fermone    habentur  obfcura ,  quae   &    in_. 

petram   fcandali  infipientibus  pafita   effe 

videnrur,  in  quam  offendant,    perfpicua 

fiant,  &  manifefta  luce  intelligantur  . 

L.  At  quaenamifta?  Audi :  Heus   tu,  in- 

Verba   ^ll'tj  1ul     tant<e   autloritatis ,    qui   tan- 

Chryfo-      tam  ****  «furpas    potentiam  ?   ut    fcilicet 

ftomi  ab    dicere  audeas  anathema ,    quo  qui   fepa- 

Hacrcticis   ratur  a   Deo ,  mancipatur  diabolo.  Tunc 

malc.itte-  entm feiebit  filius  Dei,&flatuet  oves  a  ie- 

PIa-  x/r'x>    ^  hxios  a  finiflris  .  Cur    igitur 

dignitatem  tantam    ajfumis ,    qu<e    Apofto* 

Its  tantum  communicata ,  &    iis   qui   illo- 

rum  funt    iionei    fuccejfores  ,    vere    pleni 

gratia  &  virtute  ?  Jam    Apoftoli  diligen- 

ter  td  mtndati  fervarunt :   fic  enim  h<ere- 

ticos   ejiciebant   ex    ecclejiis  ,    quaji  cjfo- 

dienius  effet  dexter  oculus :   qtta  tempefti- 

va    membri   defeclione    mtgnum    fu<e    com- 

p.ifjtonis  &  ioloris  iniicium  pr<efeferebant 

&c.  oftendit   enim  Apoftolos   perraro  & 

peraegre   ea   ufos    effe  poteftate ;   atquo 

fubdit:  Vultis  iifcere  qualia  ie  hot ;,  nem- 

pe  qui  indebitum  fibi  jus  ufurpans ,  audet 

anathema   inferre,   qui   &    Apoftolorum^. 

temportbus    martyrium    meruit?   Monjlra- 

turus   htijns  verbi  gravitatem ,    tali  ute- 

batur  exemplo  ;   Sicut  privatus    homo   re- 

giamjibi  ipfi  purpuram   circumponens  ,  u. 

na  cum  omntbus  qui  eum  juvtnt ,    punitur 

ttt   tyrannus  ;  ita   &  qui    Dominicam  fen- 

tenttam  fert,    &  hominem  facit  anathema 

Ecclefia ,  abiucit  fe  ipfttm    in   extremam 

perntciem  ,  ufurpanio  dtgnitatem  filii  Dei  , 

Stc    ille  itcebat  :    Vutatifne  hanc    parvi 

momenti  rem  ejfe  ,  ante  juitcem  ,  jttdiciim 

que  tempust  altquem  huiufmoii    fententia 

coniemnare  ?    At    quse    his  graviora  fub- 

dit ,  attende  :  Objecramus  &  conteflamur 

vos)  ut  a  tanto    malo  iejijlatis. 


Kam  is  quem  tu  anathematizare  decrt»  U. 
•vifii  ,  vel  vivit ,  &  aihuc  in  mortali 
vita  hac  fuperejl  ,  vel  mortuus  ejl  .  Quod 
Ji  aihuc  fuperefl ;  impie  agis,  qui  eum> 
qui  a  malo  in  bonum  fe  vertere  potefl  , 
cruieliter  abCecas  :  Sin  mortuus  eji^mul- 
to  magis  cruielis  es .  Cur  ita  ?  Quia  Do- 
mino  fuo  Jlat  ,  vel  caiit,  non  jam  fub 
jure  humano  exijlens :  atque  tandem  hoec 
ad  finem  :  En  propter  vos  oroy  ne  vobis 
verba  h<ec  mente  exciiant .  Dogmata  e- 
ntm  impia ,  &  qu<c  ab  hxreticis  profet~la.y 
arguere ,  &  anatbematizare  oportet :  ho- 
minibus  autem  parcenium  ,  &  pro  falute 
ipforum  orandum  . 

Hoec  vero  cum  tanta  energia  inculcet 
Chryfoftomus ,  ejus  ftvlum  exofculantur  Chryfoftc- 
hxretici ,  quafi  unum  invenerint  qui  ea-  musaflfer- 
dem  quae  ipfi  fapiat,  tantum  docrorerru  tor  Ana- 
excommunicandi  jus  e  manibus  Epifcopo- tl,ematIS ' 
rum  injufte  haclenus  ufurpatum  extorquen- 
tem.  Sed  hos  omnes  una  ,  fi  velimus  ,  re- 
fponfione  perfacile  poffemus  eludere  ,  fi 
dixerimus  ,  ipfum  quod  hoc  anno  adhuc 
diaconus ,  novus  miles  (  quod  fert  aetas  ) 
inconfulte  differuit,  poftea  provectioris 
fjctum  aetatis  atque  maturioris  confilii  , 
cum  dictis  tum  factis  abundantius  emen- 
daffe ,  dum  de  infligendo  ab  Epifcopis  a- 
nathemate  fexcentis  (  ut  ita  dixerim  )  lo- 
cis  pro  concione  tractavit ,  &  fublimiores 
quoque  perfonas  (  ut  inferius.  apparebit ) 
anathemate  condemnavit.  Haec  inquam.. 
fi  di#erimus  ,  errafTe  Chryfoftomum  ,  quod 
humanum  eft;  quod  juvenum  cft ;  fed  fa- 
ctum  virum  ,  cum  verbis,  tum  operibus 
perperam  dicla  correxiffe  :  quid  effet  quod 
objectare  adhuc  valeant  obgannientes  hae- 
retici  ?  nifi  nolint  pcenituiffe,  quem  in- 
caute  femel  lapfum  effe  conftaffet  ;  quod 
S.  Augultinum  laudabiliter  facpe  feciffe  , 
omnes  praedicant..  Non  habes  igitur  quid  , 
hxretice,  dicas  ,  fi  Chryfoftomum  oppo- 
nimus  Chryfoftomo ,  fenem  adolefcenti , 
veteranum  tyroni,  peritiorem  perito,  ver- 
bo  femel  lapfo  contrarium  faepius  veibis 
&  operibus  aftruentem,  &  ad  rectam 
Ecclefiaftici  dogmatis  lineam  veritatenu 
vim.  paffam  accommodantem  . 

Sedabfit,  ut  vel   minimum    quicquam       Lir. 
eum    in    his    erraffe    dicamus  :   non    e-       Verbo 
nim   recto  pede  inceffiffe  ad  Evangelii  ve-  nimChry". 
ritatem  ,  ipfis  tantum  videri  potuit,   qui  fo^omi 
limis  oculis    intuentes,    ftrabones    noftri  germanus 
temporis,  quaequea  recto  diftorquent.  Ex  fenfus  . 
tempore  enim,  loco ,    rebus  ,    perfonis, 
quifnam  f\t    germanus   fenfus  verborum_ 
Chryfoftomi ,    quifque    cupidus    veritatis 
facile    aliequetur:    quorum   omnium   nifi 
ratio  habeatur,  vix  erit  ,  ut   objectionum 
multiplices  laqueos  quis  evitet .  Confide- 
ra  ,  inquam,  tempus  ;  hoc  nempc  anno  , 
quo  eft  celebratum  Romae  Concilium,  &  fe. 
des    Antiochena   eft  adjudicata  Paulino, 

Joan- 


$44 


Awnales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christ» 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani     16. 

Valentin»    7.  ImPPP» 
Theodosii  4. 


Joannem  Chryfoftomum  eum  habuifle  fer- 
monem  .  Attende  &  illud,  Antiochiae  con- 
cionem  diclam,  abfente  ejus  partis  Epi- 
fcopo  Flaviano  (  ut  diximus  ex  ejus  ver- 
fcis)  qui  Conftantinopolim  profecrus  erat 
adSynodum.  Intuere  pariter  ,  Chryfofto- 
mum  ea  perorafle  ad  populum  eommu- 
nionis  Flaviani  ,  exafperatum  in  adverfae 
partis  Fideles  Paulino  communicantes, 
<&  in  eumdem  odio  percitum  anathema_. 
inclamantem  ;  locutum  ad  ignobile  vul- 
gus ,  quod  nec  quid  vox  anathema  figni- 
ficaret ,  intelligeret :  in  hos  ipfo  pene  e- 
xordio  his  verbis  Chryfoftomus  fic  inve- 
hitur :  En  fpeclo  viros  ,  qui  nullum  ex 
facris  litteris  germanum  fenfum ,  immo  ni- 
hil  omnino  facrarum  litterarum  tenent ,  & 
(  ut  pleraque  tranfeamy  nam  erubefco  di- 
eerejfuribundos  ,  nugaces  ,  contentiofosy 
qui  neque  fciunt  quee  dicunt ;  neque  de 
quibus  affirmant ;  in  hoc  uno  tantum  au- 
daces ,  quod  dogmata  ftatuunt,  &  atia- 
thema  declarant  ea  qua  maxime  ignorant  • 
En  vides  ad  quos  fit  fermo  Chryfoftomi  , 
&  quibufcum  tota  illa  difceptatioinfuma- 
tur,  In  hos,  inquam,  eft  tota  illa  do 
ron  inferendo  anathemate  exaggeratio, 
Vel  cum  ait :  Heus ,  quis  tu  tantx  auclo- 
ritatis ,  qui  tantam  tibi  ufurpas  poten- 
liam  ?  &c.  Vel  cum  illam  citat  marty- 
ris  fententiam  ,  qui  Apoftolorum  tempo- 
libus  vixit,  At  quifnam  hic  qui  fcripto- 
rum  monumenta  reliquerit,  alius  quam_ 
Ignatius  ?  Eft  fane  locus  in  epiftola  ad 
Smyrnenfes  ,  ubi  haec  Ieguntur  verba  (a): 
Si  enim  jure  cenfetur  pa.na  dignus  qui  ad- 
l>erfus  regem  infurgit ,  ut  qui  violet  bo- 
tias  legum  cnnftitutiones  ;  quanto  putatis 
graviori  fubjacebit  fupplicio  ,  quijine  E- 
pifcopoquid  volet  agere^  concordiam  rum- 
fens ,  &  decentem  ordinem  confundens  ? 
&c.  Reddidit  ipfe  fententiam  ,  &  non_. 
verbaChryfoftomus,  atque  ad  propofitutn 
illud  fuum  inflexit . 

Sed  &  illo  quoque  dilemmate  convin- 
cenda  erar  plebs  ipfa  ,  &  omni  denique 

,    areumenti  genere  infrenanda,    quo  a  coe- 
tus    occa-      b  .    o  ,     .         '    ^.    . 

iione  To-  Pta  repnmeretur  audacia:  plurimi  nam- 
anneseam  que  intererat  Flaviani  communionis  homi- 
nes  in  officio  continere;  ne  qui  a  Roma- 
na  tolerabatur  Ecclefia  Flavianus  ipfecum 
fuis  ,  nec  anathemate  haclenus  perculfus 
erat ,  licet  improbaretur  ejus  elecfio,  pa- 
teretur  ipfe  cum  illis  ,  quod  inferretur  in 
Paulini  communionis  homines  anathema. 
Ivlagna  quidem  indulgentia  Romanae  Ec- 
clefiae  ea  fuit,  ut  cujus  non  probaret  e- 
lectionem  ,  eum  a  communione  minime 
fepararit.  Verfans  igitur  in  re  magni  mo- 
menti  Chrvfoftomus  ,  acerrime  in  eos  in- 
V^hitur,  qui  in  Paulini  fectatores  anathe- 
ma  conclamarent  ,  perinde  ac  fi  eflTent 
hxretici ,  atque  eadem  ratione  qua  Apol- 
linariftae  cenfendi :  quorum  temeritatem , 


t»)  Ignat 

fpi/1'io, 


1111. 
Qua    mo- 


habuit 
Oratio 
aem. 


procaclamque  retundens,  vanumque  prar. 
textum  redarguens  ,  ifta  fubdit :  Ad  hae 
quid  refpondent  illt  malttta  potentes  ?  B*- 
reticus ,  ajunt  ,  ille  fatlus  efl ,  &  inba- 
bitantem  habet  diabolum  :  cdverfus  Deum 
iniuftitiam  loquttur  ;  multos  in  profundum 
pcrditionts  abducit  eloquentta  fute  tfficaci 
fuadela  &  deceptione.  Sane  propter  hoctt 
Patribus  ejeclus  eft  ,  maxime  quia  ejut 
magifter  quoque  partem  Ecclejia  abftultt , 
Paulinum  vel  Apolhnarem  dejignando  .  Sa- 
ne  de  iftorum  fingulorum  dtkrtmine  fermo 
multis  bene  novitatem  refutavit ,  errorem 
in  perniciojijjtmoe  prafumptionis  penetra- 
libus  invaluijfe  redarguens .  Hax  ipfe» 
plane  fignificans,  longe  diverfam  eflePau- 
lini  caufam  atque  Apollinaris  ,  quorum 
differentias  alio  fermone  fe  difcriminafle 
teftatur,  qui  non  extat. 

Jam  puto,  probe  intelligis  ,  leflor,  LIV. 
ex  tempore  ,  loco ,  perfonis  ,  &  re- 
bus  ,  Chryfoftomum  tumultuantem  po- 
pulum  (  ut  ipfe  profitetur  )  redargue- 
re  voluifle,  qui  inanibus  vocibus  in  ad- 
verfarios ,  Paulini  afleclas  anathema  in- 
clamaret ;  cujus  rei  nec  jus,  nec  tempus  , 
nec  locus  eflet .  Intueris  pariter ,  quam 
neceflarium  fit,  ex  occafione  oblata  vim 
orationis  expendere  ;  cum  interdum  con- 
tineat,  his  minime  perfpeclis  ,  aliquem 
exiftimari  loqui  blafphemias ;  cum  tamen 
habita  caufa?  perfccta  cognitione,  nihil 
dici  inveniat  potuifle  fanctius,  atque  re- 
clius  .  Nam  ex  fententia  Salomonis  (  b  ),  (*)  Pw»' 
Sermo  opportttnus ,  ille  eft  optimus  :  cum  IJ0* 
alioqui  nec  ipfa  Chrvfoftomi  oratio  ita_. 
folute  fluat,  ut  quis  licet  ignorct  ex  re- 
bus  geftis  comparatam  occafionem  ,  necef- 
fe  fit  errore  labatur  :  habet  enim  ofla 
fua,  quibus  fubfiftat,  aliofque  labentes 
fuftentet,  cum  ait  jus  excommunicat:onis 
a  Chrifto  communicatum  Apoftolis ,  &  fuc- 
ceflbribus  ejus  Epifcopis  ;  illifque  tantura 
denegatum  ,  qui  ab  horum  numero  habe- 
rentur  extorres  ;  nam  haec  adjecit  verba: 
Curigitur  dtgnitatem  taniam  ajjumis  ■>  qu<e 
Apoftolis  tantum  communicata  ,  &  tis  qui 
illorum  funt  idonei  fuccejjores  vere  pleni 
grjtia  &  virtute  ?  &c.  Quibus  plane  in- 
telligis,  in  eos  invehi  doclorem  Ecclefix  , 
qui  extra  crdinem  Apoftolicae  fucceflio- 
nis  exiftunt  homines  ,  ifta  fibi  temere  ven- 
dicantes,  quae  tantummodo  Epifcoporum 
efle  nofcuntur:  quo  nihil  reffius,  nihilque 
dici  potuit  aureo  ore  dignius  :  At  de  his 
hacrenus  . 

Haec  omnia  (  utdiximus  )  Chryfoftomus       jjy. 
cum  diaconus  eflet ,  ad  populum  perora-  ^tas  ^ 
vit:  fecundumenim  Marcellini  atque  Pal-  ann;s 
ladii  calculum  ,  dicentium  ipfum  quinquen-  chryfo- 
nio  miniftrafle  diaconum  ,  duodecim  vero  ftomi  & 
annos  egifle  presbyterum  ufque  ad  tempus  Yh*   cjus 
quo  Epifcopus  creatus  eft  ;  plane  jnveni-  mititutio . 
tur ,  eum  anno  fuperiori    facro   diaccna- 

tus 


ChRISTI 

.382. 


Cum  Critice  Pagii 

Damasi  Pap. 
16. 


545 

Gratiani    i(5. 
VALENTIN.7.  Imppp. 
Theodosii  4. 


tus  ordine  initiatum,  &  ut  omnes  affir- 

mant,  a  Meletio  ,    antequam  fcilicet  ad 

Con^tantinopolitanum  Concilium  feconfer- 

ret .  Ex  quibus  &  Socratem  &  alios  con- 

futes ,  qui  fcyipta  Chryfoftomi  nuper  re- 

cenfita  ,  ab  eo   elucubrata   tradunt,  cum 

effet  Antiochenae  Ecclelia?  lector .  Sed  ut 

ejufdem  Joannis  aetatis  &  rerum  geflarum 

fcriptorumque  ratio  ineatur  ;  auclore  Pal- 

ladioiquali  ejus ,  &  aliis,  fic  fe  habuit. 

Ex  auditorio  ad  forum  ,    e  foro  in  ere- 

mum  ,  &  ex  eremo  in    le&orem  adfcitus 

fuit  Ecclefis  Antiochenx  ;  ubi  diaconatu  , 

ac  deinde   presbyteratu  auctus  permanfit 

ufquead  tempus,  quo  inde  abftraftus  Con- 

ftantinopolimadejus  Ecclefiae  regimen  vo- 

catus  eft .  At  tanta  haec   nimia  brevitate 

complexa,  quo  adeo  celebrs  viri  res  ge- 

ftae  aliqua  faltem  ex   parte  innotefcant  , 

paulo  prolixiori  profequamur  oratione. 

1VI*         E  rhetoricis  fcholis  egreffus,  quanta- 

Facundia  cum  felicitate  in   agendis  caufarum  con- 

Chryfofto-  troverfiis  in  foro  verfatus  fit ,   ex  litteris 

mi  in  foro  Libanii  tunc  temporis  ad  eum  fcriptis  fa- 

cognita,     tjs  a(feqUj  vales :  recitat  eas  Ifidorus  Pe- 

(x)ijjdcr.  lufiota  (  a)  in  epiftola  adOphelium,  quae 

Feluf.  /.»,  fic  fe  habet :  Quod  non  dicam  alii  (  par- 

WQ.41.     Vum  enjm  id  fortajfe  plerifque  videri  qusat) 

lierum  etiam  ipjs  Libanius ,  qui  eloquentia 

ttomine  apud  omnes  clarus  &  celebris  efl  , 

fraclari  viri  Joannis  linguam  ac  fenten- 

liarum    pulchritudinem    &    argumeutorum 

denfitatem  ad  fluporem  ufque  miratus  fit ; 

argumento  efl  eaepiftold^  in  qua  non  mo- 

do  eum  qui  tanta  dtcendt  facultate  prxdi- 

tus  fit ,  beatum  prxdicat ,  verum  etiam  eos 

quorum  laudes  oratione  celebrarat ,  &  qui- 

dem  qui  Imperatores  ejfent ,  quod  hujufmo- 

di  laudum  fuarum  prxconem  cottfecuti    ef- 

fent .  Hujus  autem  eptflola  hoc  exemplum 

Libantus  foannt  S. 

LVII.         Cum  pulchram  tuam  &  elegantem  orath- 

Libani»      nem  accepijfem  ;   viris  quibufdamy  qui  & 

eoiftohad  ipfi  orationum  opifices  &•  architefti  funt, 

Joannera  .  eam  legi  .   Quorum  nullus  erat  ,    qui   non 

faltaret ,  &  clamorem  ederet ,  eaque  omnia 

faceret,  qua  homines  admiratione  perculfi 

&  attoniti  facere  folent .  Ego    igitur  eo 

nomine  voluptate    ajfeftus  fum,   quod   ad 

Jorenfem  operam ,  in  qua  arte  fpecimen  e- 

dis  ,  demonflrativum  quoque  dicendi  ge- 

nus  adjungis .  Atque   &  te   beatum  duco  , 

qui  ad  bunc  modum  laudare  queas  ,  &  item 

eos  qui  talem  fuarum  laudum  prxconem  na* 

tli  funt)  hoc  efly  &  patrem  qui  Imperium 

dedit ,  &  filios  qui  acceperant  .  Atque  hxc. 

quidem  fcripfit  Libanius .  Haclenus  Ifido- 

rus.  Porro  in  laudem  Valentiniani  fenio- 

ris  ,  &  ejus  filiorum  Gratiani  atque  Va- 

lentiniani  junioris  illam  fuiffe  elucubra- 

tam  orationem,  apparet,   cum  videlicet 

Valentiniano  hac  vita  defuncto  ,  ejus  filii 

in  Imperium  fucceffere.   At  qua  setate 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


praeftitit  tanta  Chryfoftomus  ?  Secundum 
initam  fuperius  ejus  setatis  rationem  ,  a- 
gebat  ipfe  tempore  fenioris  Valentiniani 
obitus  annum  vigefimum  primum.  At  li- 
cet  oratio  ipfa  defideretur  di<5ta  in  laudem 
patris  &  filiorum  Imperatorum  ;  tamen 
qualis  illa  fuerit ,  ex  aliis  ejufdem  fcri- 
ptis  tunc  temporis  editis  (fi  ex  germani 
fuperftitis  vultu ,  prxdefuncTi  fratris  effi- 
giem  quis  exiflimet  contemplandam  )  in- 
telligi  facile  poterit :  proxime  enim  ,  nem- 
pe  fequenti  anno,  aureos  illos  de  Sacer- 
dotio  dialogos  elucubravit ,  cum  jam  ad 
Epifcopatum  adfcito  Bafilio  amico  carif- 
fimo,  ipfe  ne  teneretur  ,  fuga  fibi  confu- 
luit;  &  e  foro  (  ut  idem  ibi  teftatur)  in 
folitudinemexculturus  monafticam  vitam, 
fe  contulit. 

Agebat  tunc,  ut  ipfe  fidem  ficit,  an-    lvIII. 
nos  viginti  duos:  nam  in  eodem  libro  de 
Sacerdorio  idaccidifle  teftatur,  cum  tunc 
impleflet  annos  adolefcentioe  ,  ab  heri  (ut 
ajebant  a?muli  )  &  nudius  tertius  ;  nempe 
cum  exegiffet  annum   vigefimum  primum, 
qui  eft  terminus  adolefcentiae ,  &  vigefi- 
mum  fecundum  inchoalfet :  tali  enim  ter- 
mino    etiam  apud   Graecos  &  illius   tem- 
poris    fcriptores    diftingui    adolefcentiam 
a  juventute,  fanftus  Bafilius  docet  homi- 
lia  in  pfalmum  centefimum  decimumquar- 
tum.  His  etiam   bene  confentiunt  ,    quse 
itidem  Chryfoftomus  (b)  alibi  de  fe  af-  (h)Cbn^ 
firmat ,  nimirum  quo  tempore  Valens  Im-  ,„  ar/a- 
perator  diras  illas  in  magos  &  facrilegos  pofl.bom^ 
quaeftiones  exercuit  Antiochiae  ,  fuiffe  se-  48. 
tate  adolefcentulum  ,  nempe  fexdecimaut  (C)  Lco 
feptemdecim  annorum  .  Quibus   omnibus  imper.i» 
egregie  refpondet   quod  Gra?ci    (c)  te-  E»eom.  de 
ftantur  auclores,  eumdem  Chryfoftomum  5,/<?;C%- 
vixifle  annos  quinquaginta  duos  &  men-  ("J1;0"3"?' 
fes  oc>o,  obiiffequeanno  Domini  quadrin-^"/^rv-" 
gentefimo  feptimo  ,  Honorio   feptinium, ,  f0fl.&  z<>- 
&  Theodofio  fecundum  Confulibus.  namt. 

Qui  igitu-r  erat  annorum  o<5to  tempore     -^ix. 
(  ut  diftum  eft  )  quo  Julianus  degebat  An- 
tiochise,  &  templum  Apollinis  conflagra-  Rat,°  M~ 
vit ,  atque  decimum  fextum  vel  feptimum  "u^^a. 
agebat,cum  Valens  itidem  adverfus  ma-  tionum- 
gos  quxltiones  agitaret,  &  tempore  Va-  joannis 
lentiniani  maforis  obitus  &  filiorum  fucr  Chryfo- 
ceffionis  vigefimum  primum  annum,  vige- ftomi  * 
fimum  vero  fecundum  cum  fcripfit  de  Sa- 
cerdotio  ,  &  feceffit   in  eremum  ;  iderru 
hoc  anno  vigefimum  octavum  implens  an- 
num,  jam  diaconus  ea  quae  paulo   ante 
reeenfuimus  contraGentiles,  Judaeos  ,  t& 
haereticos  peroravk ,  atque  etiam  ad   fe- 
dandos  populares  tumultus  ,  fermonera  il- 
lum  de  Anathemate  habuit. 

De  tempore  autem  commorationis  ejus  LXi 
in  eremo  (  ne  quid  retro  intactura  relin- 
quamus  )  diverfae  reperiuntur  fententiae » 
cura  alii  dicant  fexennio  in  eo  vifa;  in- 
ftituto  perfcverafle  >alii  quadriennio  apud 
Z  z  z  Car- 


54<* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
33*. 


Damasi   Pap. 
i<5. 


Gkatiani     1(5. 
Valentin.   7.    Imppp. 
Theodosii     4. 


DeBafi,;0Cartheriumegiffe-  Errant  tamen  qui  poft 

.id  quem    presbyteratum  confecutum  ,  eum  iti   ere- 

joannes     mum  profetftum  efTe  tradunt,  cum  ipfius 

lcripfit  de  affertione  pateat,  e  foro  foras  effe  progref- 

Sacerdo-    (am  in  folitudinem.  Sed  &  graviore  illi 

tio«  detinentur   errore,  qui    Bafilium    illum , 

quocum  a    puero  affueverat,  quique  po- 

ftea  ad  Epifcopatum   afTumptus  eft ,  exi- 

t*)Sotrl  ftimant  («)  fuiffeipfum  Bafilium  Magnum 

6.  c.$.&'  Csfareae  Cappadociae  EpiTcopum  :  nam  a- 

aliieum     gebat  jam  feptimum  annum  i'n  Epifcopa- 

fieuti .      tu   Csfarienfi   Bafilius,  cum    ifte    junior 

creatus  eft,  ut  ex    temporum  exa&a   ra- 

tione  habira  perfpicue  licet  infpicere  .  Sed 

&  cum   atteftatione  Chryfoftomi   conftet 

Bafilium  jun'\orem  eo  tempore  cum  crea- 

tus  eft  Epifcopus,  non  exceffiffe  stateman- 

norum  viginti  duorum  (  aequales  enim  e- 

rant  )  quo  modo  fingi  poteft  ,  hunc  illum 

effe  Bafilium  aetatefenem,  qui  &  poft  fe- 

quentem  annum  ex  hac  vita  migraffe  di- 

cetur?  Cxterum,  &  cum  ipfe  Chryfofto- 

nius  de  juniore  Bifilio  dicat,  eadcm  illum 

qua  fe   patria  effe  natum ,    nempe  Antio- 

chiae  ,  facultatibus  pauperem  ;  quam  lon- 

ge  difcrepat  ab  illo  Magno ,    patria  Cae- 

farienfe ,  quem  praedivitem  fuiffe ,  Grego- 

rius  Nazianzenus  &  Nyffenus  affirmant  ? 

Vel  quid   conveniens  ,  ut    Bafilius  Cefa- 

rienfis  Antiochiae  electus  effet  ab  Epifco- 

pis  Syriae,  ficut  junior  ifte  ,  de  quo  Chry- 

foftomus  fcribit?  Vel  cum  conftet  Bafilium 

hunc   eremum.  cogitantem  effe  ele^tum, 

Bafilium  vero  Ma^num  liqueat ,  poftquam 

cum  Gregorio  Nazianzeno   eremum  inco- 

luiffet,  vocatum  effe  ad  Epifcopatum? 

LXI.  At  licet  longe  ahum   hunc  Balilium  ab 

Ljber  illo  Caefarienfi  fuiffe  pateat ;    extitilfe  ta- 

Chryfofto-  men   doftrina  &    moribus  valde   confpi- 

mi  de  Sa-  cuum  ,  nec  adeo  Chryfoftomo  imparem, 

cerdotio  .  poteft  intelligi  ;  cum  utrique  vix  egreffi 

limen  adolefcentiae    quaefiti  fuerint  ad  E- 

pifcopatum,  tentufque  ille  ,  cum  Chryfo- 

ftomus  fugam   arripiens  in  fui  excufatio- 

nem  commentarium   illum  tam  celebrem 

( b )  i/idor. de  Sacerdotio   elaboravit ;    de  quo    audi 

Peiuf.1.1.  quid  Ifidorus  Pelufiota  adEuftathium  fcri- 

cpiji.  156.  bat  (b)  : 

LXII,         Ego  quidem  librum  ,  quem  a  me  petiifti  , 

mifi:  frutlumque  ex   eo  per  te   expeclo , 

qui  ab  omnibus    exigi  confuevit .  Hullum 

enim  ,  nullum  inquam  ,  petlus  hujus  leclio 

penetravit ,    quod  non  dtvino    amore  fau- 

ciarit ;  ut  qui  auguftam  quidem  ac  vene- 

randam  rem  acceffuque  dtfficilem  facerdo- 

tium  ejfe  ofiendat ,  verum  fine  ulla  repre- 

hen/ionis  labe    confeftandam    efie  doceat  . 

Siquidem  fapiens  ille  &  eruditus    arcano* 

rum  Dei  interpres  Joannes  Byzantince  Ec- 

clefidz  ,  atque  adeo  Ecclefiarum  omnium  0- 

culusy  librum  eum  ita  fubtiliter  &  pruden- 

ter  atque  accurate    condidit  ,    ut   omnes  , 

tam  qui  ut  Deo  gratum  facerdotio  fungun- 

tur ,  quam  qui   negligenter  &  ignave  fa- 


cerdotalem  dignitcttem  aiminiftrant  ,  bie 
&  virtutes  fuas  &  ojfenjionzs  reperiant . 
Ha&enus   Ifidorus . 

Quifnam  vero  fuerit  ille  Rafilius  Chry- 
foftomi  perneceffarius ;  haud  quid  certum 
habemus,  quod  firmiter  aflumare  pofll- 
mus;  fcimus  tamen  ,  eodem  tempore ,  in 
eadem  Syriae  provincia  duos  vixifle  Bafj- 
lios,  qui  interfuerunt  Synodo  Conftanti- 
nopolitanx»  nempe  BaOTium  Raphanen- 
fem  in  Syria,  &alium  Epifcopum  Bibli  in 
Phcenicia  .  Opinantur  alii  fuilfe  Bafilium 
Seleuc;ce  Ifauriae  Epifcopum  ;  attamen  con- 
ftat,  Theodoreto  (c)  aucftore  ,  illum  yi- 
tam  egifle  monafticam  fub  fanfto  Marcia- 
no  abbate,  &  cum  eo  diu  verfatum ,  E- 
pifcopum  vero  poftea  claruiffe  tempore 
Concilii  Chalcedonends  ,  cui  &  fubfcri- 
prus  habetur,  poft  annos  feptuaginta  uno 
minus  :  cum  tamen  Seleuciae  Syriae  tem- 
pore  Chryfoftomi  effet  Epifcopus  Maxi- 
mus ,  qui  (  ut  auftor  eft  Socrates  d  )  col- 
lega  fuit  ipfius  Joannis  in  exercita.tione 
vitae  monaftic32  una  cum  Theodoro  illo 
poftea  Mopfueftiae  Epifcopo  plane  infe- 
licilfimo :  nam  a  monachatu  excidit  &  a 
fide ;  ad  quem  lapfum  fcribens  ex  eremo 
ipfe  Chryfoftomus  recenfet  infigniores  col- 
legas  Valerium  ,  Florentium  ,  &  Porphy- 
ritim  .  Hos  autem  omnes  fub  cura  egifle 
Diodori  &  Chartherii  Abbatum  ,  Socra- 
tes  tradit:  quorum  priorem  Tarfenfi  ait 
Praefectum  Ecciefiae  :  addit  Evagrium  ju- 
niorem  filium  fenioris  Evagrii  nobiliflimi 
civis  Antiocheni  in  eremum  jam  antea_, 
conceffiffe,  &  ejus  exemplo  nonnih.il  ef- 
fepermotum  Chryfoftomum .  Eremuspor- 
ro  illa  fuit  in  Syria  :  nam  Diodorum, 
fub  quo  etiam  C.hryfoftomus  excoluit  vi- 
tam  monafticam  ,  in  ea  regione  habitafle  , 
Theodoretus  affirmat  (  e  )  . 

Quodnam  autem  vivendigenus  arripue- 
rit  ;  vel  ex  eo  probe  poteris  intelligere  , 
dum  crimini  fibi  tribuit  delicias  vel  co- 
gitafle  ;  ait  (/)  enim  :  Quid  ais  ,  ohomo  , 
quid  loqueris  ?  Arclam  viam  &  anguftam 
juffus  es  ambulare  ;  ut  quid  de  requie  ? 
ut  quid  de  abundantia  percontaris  ?  Per 
anguftam  januam  tranfire  juffus  es ;  quid 
amplos  requiris  ingrejfus  ?  eft  aliqutd  ifta 
perverfitate  nequtus  ?  eft  aliquidnfta  per. 
verfitate  deterius  ?  Verum  ne  exiftimej  me 
hcec  dicentem  alios  incufare;  jam  nunc  tibi  de 
me,  de  me  ipfo  inquam  narrabo  .  Etentm  cum 
fediffet  in  animo  meo  quondam  ,  relitta  ur- 
be ,  tranfire  ad  habitacula  monacborum  ; 
ego  fcio  quam  foltcite  perfcrtttabar ,  unde 
nobis  in  tllis  locis  qu#  necejfaria  funt  cor- 
pori  prceberentur  ;  &  fi  poffibile  effet^  & 
recentis  &  diurni  pants  habere  quotidie 
copiam:  fed  &  illud  no>t  fegniter  require- 
bum  ;  ne  forte  eodem  oleo  olla  &  lucerna 
eflet  aptanda  ,  Jt  non  leguminis  gravis  & 
folitariur  cibus  fumi  juberetur  ;  fed  &  ne 

ope- 


LXIII. 


(  c  )  Theo. 
l.SS.Patr  . 
f.3- 


(d )  Socr. 
1.6.  c.}. 


(e)  Theod. 
l.SS.Patr. 
c.8. 


LXIV. 


(f)  Chnf. 

de   com- 
puntt. 
cord.   /.3. 

Joaniris 
Chryfofto- 
mi  in  ere- 
mo  vi.tae 
inftitutio. 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 

382. 


Damasi 
16. 


Pap. 


547 

Gratiani    16. 
Valevtin.     7.  iMprp, 
The^dosii      4. 


6pe ris  aliquis  gravis  ejfet  exattor ,  ne  for- 
te  fodcre  terram  cogerer  ,    aut   ligtta  de- 
ferre  ,  aut  aquam  humeris  portare,  vel  c«e- 
ter.t  bttjufmodt  exhibere   minifteria:  itao- 
mnt  (olicttudme  pro  requie  corporis   per- 
contabar ,  &c.  Doluit  inqiam,  &   maxi- 
medoluit  hrcc  aliquando  vel  animo  revol- 
viffe  poftea,  cum  Jibens  volenrque  durif- 
fimum  vitx  illius  inftitutum  feclatus   e(t. 
LXV.         Sed  quae  fuere  ejus  Iucubrationes  in  e- 
_      ,        remo  ?  Pofita   funt   namque  tunc  ,  fecun- 
tiones^  "  dum  propheticum  illud,  deferta  in  ftagna 
Chryfo-     aquarum  ,  cum  fluenta  doclrinae  ex  ejus  pe- 
itomi  in     clore  pro  opportunitate   manarunt.  Ete- 
fremo .     nim  ad   Theodorum  collegam   ignavurcu 
defertorem,   infignem    edidit  commenta- 
rium  ,   quo  eum  ad   eremum  ,  unde    ex- 
ceflTerat ,  revocaret :   tradit    vero    H-fy- 
f  a)  in  A-  chius  (  a)   Hierofolymitanus  ,    eum    fcri- 
disquinta.  ptis  Chryfoftomi   revocatum,  fed  iterum 
SV^d\       lapfum  ,  atque  deteriorem  redditum  ,  pef- 
fimum  haereticorum  omnium  evafiffe ;  ut 
eflfc   folent  omnes  qui  femel  exciderunt  e 
monachifmo  ,    qui   foleant    pra   defenfio- 
ne  haerefis  fufcipere  patrocinium.  Adeum 
fcripfiffe  Criryfbftomum  ,  teftatur  quoque 
Imperator  Juftlnianus :   Scripfity    inquit» 
epiflolam  ad  Theodorum  Mopfueflenum  ,  non 
tamen  laudtbut,  fed  querimoniis  &  incre- 
pationibus  plenam,    utpote    illo  a    bontt^ 
converfttione  lapfo  ,  &c.  Elaboravit    tunc 
pariter  duos  illos  de  Compunflione  cordts 
libros&  tres  de    Provtdentia  Det ',   ma- 
gna  admiratione  habitos ;  fed  &  adver- 
fus  vituperatoresvita  monafticce  nobilc  o- 
pus  elucubravit  tribus  libris   diftinclum  ; 
magnopere  admiratus ,  non  inter   Genti- 
les  tantum,  fed  inter  Chriftianos  aliquos 
adeo  infelices   reperiri  ,  qui  tam  fublimi 
detraherent  philofophia. ,  homines  plane» 
quorum  Deus  venter  effet,    &  gloria  in 
confufione ,  terrena  tantummodo  fapien- 
7  6  #.«.     tes  *  ^e  virginitate   quoque  tunc  elabo- 
Wetfh.  1.  raffe  traftatum  ,  complures  affirmant  (b); 
t3.<-.i.  &  fed  alias   inde  epiftolas   idem  Chryfoflo- 
*.';/.  Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGILT3 

II. 
D.Chryfo- 
llomus  fit 
Leclor  Ec- 
thfin  A>t- 
ttochcnA  . 


Ad  num.  LXVI.  Nicephorus  lib.  13.  cap.  2» 
Zenonem  ,  qui  S.in<ftum  Chryfoftomum  Leclorem 
ordinavit  ,  Gatit  ,  feu  Majumar  Epifcopum  facit  . 
Sed ,  cum  Zeno  Epifcopus  Mijumar  regnante 
Theodofio  creatus  fuerit »  ut  fcribit  Sozome- 
nus  lib.  5.  cap.  8-  alius  fit  opprtet  ab  illo 
Zenone  ,  qui  Chryfoftomum  Leclorem  ordinavit ; 
cum  Chryfoftomus  Leclor  factus  fit  Principatu 
Valentis  Augufti  anno  circiter  CCCLXX.  Ba- 
ronius  Zenonem-hunc  ,  a  quo  Chryfoftomus  Le- 
clor  Antiochix  eft  ordinatus  ,  tradit ,  Epifco- 
pum  fuifle  Tyri ,  eum  qui  interfuit  ConciJio 
Conftantinopolitano ;  &  tunc  abfente  Meletio 
Vicarium  ejus  fuifle  in  Ecclefia  Antiochena . 
Qua:  conjeclura  verofimilis .  Sed  ,  quod  Socra- 
tem  reprehendit ,  qui  Zenonem  illum  fuifie  di- 
xerit  Epifcopum  Hierofolymorum  ,  in  eo  per- 
fpicue  fallitur,  inquit  Valefius  in  Notis  ad  lib. 
6.  Socratis  cap.  3.  Neque  enim  Socrates  Ze- 
nonem  facit    Epifcopum  Hierofolymorum;    fed 


mus   dediffe  putatur,    quae  non   extant. 

Redditum  vero  ipfum  fuiffe  patriae  ob    IX  VI. 
graves  contractas  ex  duro  vivendi  genere 
aegritudines  ,  moxque  ibi  ordinatum   efle 
Iectorem  a  Zenone  Epifcopo ,  au-tor  eft 
Socrates :  quod  contigiffe  videtur,    abfen- 
te  Meletio  ,   Zenone  ibi  vicariam  praefe-  ch-yfo- 
fluram  agente,  non  quidem  (  ut  ait)  E-  ftomusor- 
pifcopo   Hierofolymitano  (  nullus  enim  e-  dmatuslc 
jus  nominis  his  temporibus    illi   Ecclefiae  clor . 
praefuit  )   verum  Zenone  Tyri  Epifcopo, 
qui  interfuir    Concilio  Conftantinopolita- 
no,  vel  (  quod  trad't  Nicephorus  c)  Ma.  (e)Kictphi 
jumae  Fpifcopo  .  At  de  Chryfoftomo  hac-  ^. ^3.  <-._. 
tenus • 

Jam  vero  reliquas  hujus  anni ,  quae  ex-  LXVII. 
tant,  res  geftas  recenfeamu<: .  Theodo- 
fius  Imp.  hoc  anno  conceffit  Gentilibus  , 
ut  fuas  adirent  bafilicas,  illas  fane  ,  in_ 
quas  negotiorum  caufa  confluere  confue- 
verant ,  ita  tamen  ut  omnino  a  facrificiis 
abltinerent.  Reperitur  enim  ea  de  re  re- 
fcriptum  ad   Palladium  (d)   quod    fic  fe  (* )  l-s-(l» 

habet.  '•   "     .  .  TZlC' 

Imppp.    Gratianus  ,    Valentinianus  ,   & 
Tbeodo/tus  /lAA.ValladioDuct  Ofdroencem 
JEdem  olim  frequentia  dedicatam ,  cos- 
tui  etiam^  populoquoque  communem^  in  qun 
Jtmulacra  feruntur  pofita,  artis  pretio  quam 
divinitate  metienda  ,  jugiter  patere  ptt- 
blici  confilii  aucloritate  decerntmus .  N<?-       t      , 
que  huic  rei  obreptivum  offcere  (inimus  0-  Bafilicis 
raculum  ;   ut  conventu  Urbis    &  frequenti  adeundis* 
cnetu  videatur  experientia  tua,  omni  vo~ 
torum  celebritate  fervata  ,  auclnritate  no- 
ftra  ita  patere  templum  permittat  oraculis  , 
ne    illic  probibitorum    ufut   facrificiorum 
hufus  occafionis  *  aditus  permijfus  effe  cre-  *  oCcifl(>, 
datur .  Dat.  prid.  Kal.  Decemb.  Conftan-  nc  j 
tinop.   Antonio  &  Syagrio  Coff. 

Hoc  etiam  anno  ,  iifdem  Confulibus  LXVIII. 
adverfus  Manichaeos  clandeftinos  conven-  .  .  * 
tus  agentes  ,  iidem  ediderunt  Imppp.fan-  le"lc  ^1 
-tionem,  qua  cum  pluribus  illos  pcenis  impPP. 
afRciant,  eofdem  jubent  inquiri ,  omnique  cohibit*!. 
Z  z  z    2  foli- 

tantum  ait ,  Zenoncm  Epifcopum  Hierofolymis 
redeuntem  ,  ordinafle  Chryfoftomum  Leclorem 
Antiochia:.  Joannem ,  inquit  Socrates ,  Zeno  E- 
pifcoptts  Hierofolymis  rtdiens  Leclorem  Antiochenn 
Ecchfia.  defignavit  .  Profe&us  fuerat  Zeno  Hiero- 
folymam  vel  orationis  caufa  ,  ut  mos  fuit  il- 
lorum  temoorum ,  vel  ob  aliquam  Ecclefiafti- 
cam  neceflitatem  .  Palladius  in  Vita  Chryfo- 
ftomi  ,  fcribit ,  eum  a  Meletio  Lectorem  efle 
ordinatum;  quod  ita  intelligendum  puut  Va- 
lefius ,  ut  a  Meletio  id  faclum  efle  dicatur , 
quod    a  Zenone    e;us  vices   agente  f.clum  eft . 

Ad  num.LXVII.  Lex  3.   Codicis  Theodofiani       III. 
De  Apoftntis  ,  non  a  Gratiano  ,  ut  exiftimat  Ba.  Lexad- 
ronius  ,  fed   a  Valentiniano  juniori  emifl"i ,  Me-  verfus  A- 
robaude  II.  &    Saturnino  Cofl".   anno  fcilicet  fe-  pottata-s  . 
quenti.  Infcripta    eft  enim  ad  Hypatium  PF.  P. 
Africa.  ,   ut  liquet  ex  Legg.  Codicis  Theodofiani  Earon.an. 
13.  &  if.  De  extraordinanis  ,  diredis   ad  Ffypa-  383.0^ 
tium  PF.  P.  &  Carthagine  propofitis .  Xxi. 


54» 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

382. 


Damasi  Pap. 
16. 


Gratiani     16. 
Valentin.  7.  Imppp. 
Theodosii  4. 


(a)l.9.de 
hsrtt .  C. 
Tbeod, 


lxix. 

(b)  /.9. de 
v*lid, 
mendic.  C. 
Tbeod. 

( e  ,  Hier. 

epijl.16. 

M.'ndi- 
cantes  va- 
lui  lege 
vctiii. 


folicitudine  perveftigari  ;  nam  poft  multa 
ha*c  habent  ( a  ) :  Sublimitas  itaque  tua 
det  inquijitores ,  apsriat  forum  ,  indices 
denunciatorefque  Jine  invidia  delationis  ac- 
ctpiat.  Hemo  prtefcriptione  communi  exor- 
dium  accufationis  hujus  infringat :  nemo 
tales  occulios  cogat  latentefque  conventus; 
agris  vetitum  Jit  ,  prohibttwn  moenibus  , 
fede  publici  privatique  damnatum :  ac 
fumma  explomtione  rimetur^  ut  quicumque 
in  unum  Fafchce  dtem  non  obfequenti  reli- 
gione  convenertnt ,  tales  indubitanter  ,  qua- 
les  hac  lege  damnavimus ,  habeantur  .  Dat. 
pnd.  Kalend.  April.  C.  l\  Amonio&Sja- 
grio  Cojf.  _ 

Quo  pariterannoadverfus  validosmen- 
dicantes  eft  promulgatum  ediftum  (£)« 
ErTufa  namque  largitas  Chriftianorurru  « 
pauperibusbonaerogantium,  alliciebat  ad 
mendicandum  validos  etiam  .  Nam  Hiero- 
nymus  (c)  de  Pammachio  :  Fores  quct 
pnus  falutantium  turmas  vomebant ,  nunc 
a  mifcris  objidentur  ,  &c.  Agit  ibi  plurU 
bus  de  multitudine  &  miferanda  conditio, 
ne  quaerentiumltipem»  atque,  addit:  Hoc 


cxercitu  comitatus  incedit ,  in  his  Chri- 
Jlum  confovet »  horum  Jordibus  dealbatur  ; 
munerarius  pauperum  ,  &  egentium  candi- 
datus  Jic  feflinat  ad  calum  .  Haec  ipfe  ; 
&alibi  dealiis  multa  id  genus:  hoc  ipfum 
S.  Paulinus  in  epiftola  ad  Aletium  (d). 
Cum  igitur  Hberalis  eflfe  foleret  Fidelium 
erga  pauperes  omni  tempore  munificen- 
tia ;  in  obitu  tamen  alicujus  ex  caris  e- 
rat  effufa,  ut  iidem  citati  auftores  plu- 
ribus  docent  excmplis :  idque  ex  antiquo 
Ecclefiae  more ,  ut  Origenes  (e)  tradit 
in  Job  .  Oeterum  locusmendicantium  prae 
foribus  eflfe  folebat  ecclefiarum  in  porti- 
cibus  atrii :  id  colligitur  in  primis  ex 
Gregorio  Nazianzeno  (/)  illis  verbis : 
Petitionum  ctamor  internis  templi  canti- 
bus  ex  adverfo  refpondet  yatque  e  regione 
myftica*um  vocum  mi ferabilis  lutlus  ex- 
citatur  ..  Et  Joannes  Chryfoltomus  (g)' 
Fropterea,  inquit ,  &  ante  ecclfias  & 
martyrum  monumenta  pro  foribus  pauperes 
fedent  ,  ut  nos  ex  hujufmodi  fpeclacuto 
multum  capiamus  utilitatis  •  At  de  his  hac- 
tenus . 


(d )  Pauli. 


(e)  Orig. 
injnb.l.}. 


(f)Greg. 
Kaz.  orat, 
de      ctmor. 
pauper. 

(g)Cbnf. 

ad  popul. 
Antioehen, 
homil.  18. 


Qui 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 


Cum  Critice  Pagii 

DAMASI  PAP. 

ANNUS 


549 

GRATIANr  16. 
VALF.NTIN.  8.  IMPPP. 
THEODOSII  5. 


I. 


OUi  fequitur  annus  Domini  trecente- 
fimus  o&ogefimus  tertius,  inchoatus 
eft  Merobaude  &  Saturnino  Confulibus  , 
quo  &  Gratiani  decimus  fextus  abfolvi- 
*ur.  IC^  Horum  Confulum  nota  ,  conli- 


PAGIUS       ANNO   PERIODI   GR./ECO- ROMAN.*   587^. 

SJEC.IV.      q  xs.  A.   2)  4.  P.  9.  April.  Indicl.   iu 

Anno  Ur- 

bis  11 36, 

Olymp. 

190.an.3a 

fecundum 

Baronium 

Olymp. 

190. 

A.C.  383. 


I-         [1] 

€onfulct  • 


JESU    CHRISTI    383. 
DAMASI    PAP.t   18. 
VALENTINIANI  JUNIORIs  9. 
THEODOSII   5.   ARCADII   I. 

AD   num.  I.  CoflT.   Merobaudes    II.   &   Sa- 
turninus  :  prior  Occidentalis ,  cujus  ope- 


gnatum  habetur  cpitaphium  a  S.  Damafo  (a)Extst 
Papa  confcriptum  verfibus  iftis  ,  hoc  an-  intituh  £. 

nO  (  <t  )  :  quitii, 

Quid  loquar,  aut  Jileam?  probibet  do-  nu"cdi^<> 
lor  ip/e  fateri  , 


S.  Martini 
_^.         in  Monti- 


r%  Valentinianus  juniot    ad    Imperium   eveclns , 
de     quo    Ammianus  lib.  30.   pofterior    Orienta-r/?    j 
lis ,    ad  quem  extat  non   una  Gregorii   Nazian-  S, 
zeni    epiftola  ,  qui  &  Comes   Orientis   fuit ,  ut  ^i'"^'"- 
liquet   ex  epiftola    D.    Eafilii  315.  Iteratus  Me-  Tr\tT 
robaudis    Confulatus  ,  &   Auguftea    dignitas    Ar-       ■ 
cadio    a  Theodofio    patre    conceffa  ,   Qiunquen-  ^"' ' 
nalium  Theodofii    Magni    hoc    anno    editorum 
indicia:    fed  certum    eorum   annum   nos  docuit 
Themiftius  in    Oratione   gratulatoria  ad  Theo- 
dofium    de   pace  &   Confulatu  Satumint   Ducis  , 
qua:  opera  Joannis  Harduini  prodiit  in  nova  The- 
miftii   editione  anno   1S84.  In  ea  Oratione  ,  quae 
modo    ordine  16.   eft ,   Themiftius  non  tantum 
docet ,  Theodofiim  Mignum  currenti  anno  Qui». 
qucnnalia  dedilTe  ;    fed    &  Iraperatores  annis  hu- 
jufmodi    folennibus  addidis    Confulatum    inire 

fo- 


NOTiE 


[1]  f**  Oft.  Merohaudet  II.  &   Saturninus .    Ara  effoffa   in   fundamentis   pronai    Bafilicar  vaticanar, 
V^  quam  vidit  &  exfcripfit  Donius  ,  quaeque  exftat  inter  ejus  infcriptiones  cl,   1.  n.    ij.  pag.  7. 

ARAM     DICAVIT    NONIS.     APRILIBUS 
FF.    II,     MEROBAUDE.    ET     SATURNINO 

C  O  N  S  S, 

Harc  autem   infcriptio  Iegitur  ctiam  apud  Fabrettum   pag.  6 J9.  ex  qno  difcimus  ,  figlas  FF.  LL, 
Havios  duos  denotare ;  atque  hinc  horum  confulum   prxnomina.    Idem  Fabrettus  pag.  666.  n.  511, 

NONIS     APRIL.    FL.     MEROBAUDE 

V.    C.    ITERUM.     ET.    FL.     SATURNINO 

V.     C.     C  O  N  S  S, 

Poft  Fabrettianum  lapidem  adde  epigramma  ,  Romac   in  pavimento  Ecclefiae  SS,  Silveftri    &  Mar- 
tini  tit.  Equitii  ,   in  cujus  epigrammatis  fine  harc  leguntur  ; 


D  E  P.    III.     K  A  L.    I  A  N.     F  L. 
ET    FL.    SATURNIN. 


MEROBAUDE 
C  O  N  S  S, 


Ex  quibus   fane  dubitari   non  poteft ,    quin  toto  hoc  anno  Satuminus  collega  fuerit  Merobaudis  . 

Infcriptiones  Bafilicae  S.  Pauli  n.  340.  depo  SITA  .  IN.  PACE  Conf.  MerobttuDU  ET  SA- 
TURN/wi.   Ibidem  n.  34*.    DEPO/fr    MER013AUDE   &  Saturnino .  Sponius   in    Mifcellan  .    pag.  8<J. 

lapidein    Apollini  Praflanti  dedicatum  protulit    fub  die    PRID AUGUST-    CATULINO    ET 

MEROBAUDE.  Cos.  quem  ex  fchedis  Barberinis  ,  veluti  Ardea:  ,  in  Latio  quondam  urbis  ex- 
ftantem  ,  fe  excerpilTe  fcribit .  Mendum  certe  in  fchedis  his  eft  ;  erratque  ipfe  Sponius ,  qui  pu- 
tat  Catulinum  initio  anni  377.  cum  Merobaude  confulatum  iniifte;  eo  vero  vita  funfto  ,  Gratianum 
in  demortui  locum  fuffeclum..  Legendum  itaque  SATURNINO  pro  CATULINO.  In  Codice  Theo- 
dofiano  Satumini  &  Merobaudit  coufulum  nomina  leguiftur,  in  legibus  latis  3  IV.  ld.  Jxnuarias 
ufque   ad  Kal.   Auguflas  . 

Vlavii  praenomen ,  ut  hoc  etiam  moneamus ,  non  modo  Auguflis  ,  Gothorum  Rc^ibus  ,  &  Longo- 
bardorum  ,  fed  Pruoribus  ,  Pr&fidibut  ,  Confulibus  ,  aliifque  Viris  clariflimis  ,  prajfertim  Conftantini 
arvo,  placuifTe  ,  pluribus  oftendit  Carolus  Cangius  in  «dilTert.  de  inferioris  acvi  numifmatibus  cap, 
XXXVI.  De  Satumino  &  Merobaude  vide  Gothofredum  in  Profopographia  Cod.  Theod.  Fafti  Ida- 
tii  ,  &  Profperi  chronicon  :  Merobaude  II,  &  Saturnino.  Pafchalis  latcrculus  in  fine  Gennadii  , 
Merobaude  iterum  &   Saturnino . 

Infcriptio  apud  Boldettum   lib.  1.  Cap.  XIX,  n,  9* 

D  E  P.  III.  K  A  L.  MAI.  MEROBAUDE 
ET,  SATURNINO.  CONSS, 

Socrates  lib.  V.  Cap.  X.  Arcadium  a  Theodofio  patre  Augufium  renunciatum  fcribit ,  XVI.  Kal. 
febr.  Mcrobaud:  iterum  ,  dr  S.iturnino  cojf.  De  confulatu  Saturnini  orationem  habuit  Themiftius  , 
ruam  primus  edidit  Jo.  Harduinus   inter  Themiftii  opera  pag.  499. 


559 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

383- 


Pama 
I 


sr  Pap» 

7' 


GRATrAMI     1(5. 

Valentin.    8.  Imppp, 
Theodosii    5. 


Hic  tumulus    lacrymas  retinet  ,  cogno. 

fce,  parentum 
J>roiecJce,fuerat  primo  qucejuncla  marito 
Tulchra  decore  ,  fuQ  folo  contenta  pu- 

dore, 
Heit  dtletta  fatis  mifera  genitricis  a- 

more , 
Jlccipe ,  quid  multis  ,  thalami  pofi  foz* 

dera  prima 
Erepta  ,  ex   oculis  Flori  genitoris  ab-, 

ivit 
JEtheriam  cupiens  cogli  confcendere  lu- 

cent  < 
\.  ^  Hccc  Damafus  prceflat  cunfiis  folatt<L+ 

fietus  , 

Vix.  an.  XVI.  M.  X.  dies  XXV.  Dep.  III, 
KAL.  Jm.  FL.  MEROPAVDE  ET  FL. 
SATVRHIH.  COSS.  Hsec  Damafus  •  qui 
licet  fummus  Pontifex ,  ramen  &  in  his 
quoque  fe  fervorum  D-ifervum  exhibuit , 
ut  parentes  de  filiae  qbitu  mcerentes,  ita 
(  ut  legifti  )  fcripto  epitaphio  confolare- 
tur.  His  occafion^  novorum  Confulum 
pofitis  ,  jam  quae  fub  iifdem  hoc  anno  ge- 
fta  funt  ,  videamus  g£%. 
Maximi  Hoc  anno  Maximus  Dux  exercitus  in 
Tyrannis.  Britannia  tyrannidem  arripiens  ,  acclama- 
tus  a  militibus  Imperator  ,  tranfmittens 
exercitum  in  Oallias ,  ab  infenfis  Gra- 
tianp  legionibus  exceptus  »  Imperium  fi,. 


PAGIUS  folitos ;   illum  vero  in   Saturninum  Theodofium 

hoc   anno   tranftulifle  . 

II.  Magnus  ,   inquit  Themiftius    de  Cqnfulatu  Sa- 

Infignis      turnini    loquens  ,    ex  iis ,    qus.  dixi  ,  merito  prs- 

Themiftii  fens    efl  habendus  honor :     fed  ex   iis  ,   qux   dein- 

locus  Hy-  ceps  audietis  ,  multq  pluris exijlimandus  efl  .  Nam , 

pat.  Dif-     cum  fuperioris  memoris.    Imperatores   omnes  hoc  fihi 

iert,  regu-  devitandum    inprimis  putare   confueviffent  ,   ut  ne 

l.is  mire      Quinquennali  ,     ayt   DecennaU   vertente    curricu- 

iirmans  ,    la  ,    eum    magiflratum  a     quo  annus  infcribitur , 

cuiquam   concedcrent :    hanc    tamen    ille   praroga. 

tivam    ifli  detulit  ,  CST    Confulatum   dedit  ,    neuti* 

quam   cum    aliis   numerandum  ;   fed    tanta  pluris 

aflimandum  ,  quanto  prxferitia    Quinquennalia   an- 

vii  prkribus  antecellunt .    Sic  quod  nemini   antea 

tributum    fuit  ,  in  Imperatorio     luflro   primas   in 

sXepublica    privatus  tenet  s  neque  hoc  fimplici    ra-. 

tione  :    fed  ita   ut  id  i»  primo   luflro  ,  &  propte  - 

rea    grato    &  accepto ,    fit   confecutus .    Quem  igi- 

tur-    pro  fe ,   quem    ipfemet  ,  qucm  in    primo,  an. 

ttali    Imperii    orbe  Confulem  fecit  :  nonne  ttleoca. 

tus  ,   &    in    pretio   habendus  ,    qui  tot  nominibus 

o&teros    vincit- ,    qui    eundem    honorem    aliquando- 

funt   adepti .   In    Diflertatione    Hypatica     anno 

millefimo    fexcentefimo  oclogefimo    fecundo  ,  in 

iucem    emifla,    variis  conjecluris  &   indudtioni- 

bus    innixus  docui  ,    Imperatores    annis  eorum 

Qyinquennalibus  &  Decennalibus  deftinatis ,  Con- 

fulatum  fumere  folitos  ,  aut   illum  in  Viros  il- 

luftriores  transferre.  Fuere  poftea  qui  Canonem 

illum  a   me  ftatutum  impugnarint ,  falfum  elTe 

contendentes .  Sed    laudata    Oratio    Themiftii , 

qux  tunc  mihi  prorfus   ignota  ,   quia  lucem  non 

viderat  ,   non    folum  hanc  meam  regulam  ,  quae 

fecunda  Confulatuum    Cxfareorum  eft  ,    verifli- 

mam  oftendit  ;  fed    etiam  omnia  Cenforum  ar- 

gumenta    in    alias   «orundem    Confulatuum  re- 


bicorroborat .  Haec  Viclor  (/?),&  Zo(i- 
mus(^).  Treveris  ipfum  collocaffe thro- 
num  Imperii,  Gilda  (c)  Sapiens  tradit , 
qui  &  hajc  de  eo  fummatim  habet  :  Ma- 
ximus  callida  primum  arte  potius  quam 
•virtute ,  finitimos  quofque  pagos  vel  pro- 
vincias  contra  Romanum  fiatum^  retiaper- 
jurii  mendaciique  fui  facinorofo  regno  ad- 
nefiens ,  &  unam  alarum  ad  Hifpaniamy 
alteram  ad  Italiam  extendens  ,  &  thro. 
num  tniquijjimi  Imperii  apud  Treveros  fia- 
tuens  ,  tanta  infania  in  dominos  debaccha- 
tus  efl  ,  ut  duos  Imperatores  legitimos , 
unum  Roma^  alterum  religiojifjima  vita^ 
pelleret  ,  &c.  Uxc  ipfe  .  Ut  autem  obfe- 
quentes  fibi  milites  redderet ,  ea  ufum  ar- 
te  ,  &  coloraffe  mendacia  ,  Pacatus  (  d  ) 
tradit,  ut  fe  Theodofio  Imperatori  affini- 
tate  conjunctum  aftereret  ;  quafi  eadem 
ipfe,  confcio  Theodofio  ,  aggreffiis  eflet . 
Aflirmant  alii ,  Maximum  Britannum  ge- 
nere  ,  ex  Helenae  Conftantini  matris  pro- 
pagine  originem  mentientem  ,  Britannise 
Regulorum  ope  fultum  audax  facinus  per- 
tentaire,  Britannum  quidem  ipfum  fuifle, 
Socrates  (  e  )  tradit ;  de  ftemmate  vero 
Conftantini  fibl  aliquid  arrogafle,  cogno- 
men  Flavium  indicium  eft  ;  dicebatur  e- 
nim  ipfe  Flavius  Clenens  Maximus ,  licet 
Zofimus  (/)  Maximum  Hifpanum  gene- 
re  fuifle  velit  • 

Gra- 

gulas  in  medium  adducla ,  prorfus  evertit;  cum 
contra  caeteras  nihil  objeclum  fuerit,  quod  con- 
tra  fecundam  etiam  non  militet  ,  quam  tamen 
certain ,  indubitatamque  efle  nullus  nunc  ne- 
gare  poteft  .  Valentiniani  junioris  Decennalia  in 
hunc  annum    incidunt  . 

Memorabile  eft  quod  teftatur  Themiftius , 
poft  divifum  inter  filios  Conftantini  M.  Impe- 
rium  ,  quod  anno  CCCXXXVII.  contigit  ,  Im- 
peratores  omnes  Orientis  (  de  his  enim  tan- 
tum  loquitur  quando  ait  :  fic  quod  nemini 
antea  tributum  fuit  &c.  )  in  primis  fuis 
Quinquennalibus ,  feu  in  primo  Imperii  fui  lu- 
ftro  femper  Confulatum  capefliffe  ,  &  Satumi- 
num  hoc  anno  Orientis  Confulem  ,  primum  ex 
privatis  fuifle  ,  qui  in  primo  Imperii  orbe ,  feu 
quinquennio  Conful  proeeflerit  ;  hoc  enim  hac- 
tenus  ignoratum  faerat,  &  unus  locus  illenos 
docuit .  Certe  Conflantius  ,  primus  poft  Con- 
ftantinum  M.  patrem  Orientis  Imperator  anno 
CCCXLII.  quo  Auguftei  Imperii  Quinquenna- 
lia  dedit,  Confulatum  tertium  iniii  ;  Julianus 
anno  CCCLX.  quo  Imperii  Csefarei  Quinquen- 
nalia  exhibuit  ,  tertium  Conful  fuit ,  &  Vahns  , 
qui  ei  fuccefllt ,  anno  CCCLXVIII.  quo  ea- 
dem  folemnia  reprefentavit ,  iterato  Confulatu 
exornatus   eft  . 

Maximum  Tyrannum  Hifpanum  fuifle  tefta- 
tur  Zofimus  lib.  4.  Nominatur  tamen  a  Gilda 
germcn  plantationis  Britannies.  ,  &  ab  Aufonio 
de  Claris  Urbibus ,  Rutupinus  latro  ,  quod  ,  ut 
docet  Viclor  in  Epitome  ,  apud  Britaoniam  Ty- 
rannidem  arripuifiet  ,  indeque  in  Galliam  tranf- 
mifijfet .  Nec  alia  mens  Socratis  Iib.5.  cap.11.  cum 
fcripfit  :  lAa.Qjj.og  ix  rai  7ripi  rd;  poirratlx;  jU.fp£v 
iTrxiia-rw  r»i  Voix.a'iuv  clpyn  >  *&  e"  5  ut  redle  ver- 
tit   Uflerius  lib,  de  Uritannicarum  Ecckfiarum 

pri- 


(a)  Vitlor 
in  Gratia. 
ntr. 

( h )  Zofim. 
/.4. 

(c)  Gilda 
de  excid. 
Britan. 


( d  )  Pacat. 
in  ianeg-j- 
ric.  Theo- 
dof. 


(e)  Socratj 
l.$.c.u. 


(f)  Zofiin. 
/.4. 


III. 

Locus  ille 
magis  cx- 
plicatur , 


IV. 

Maximi 
Tyranni 
patria  . 
Baron.  n. 


Cum  Critice  Pagii, 


551 


Christi 

383. 


Damasi   Pap. 


Gratiani     i<5. 
Valentin.  8.  iM.rp. 
Theodosii    5. 


II.  Gratianus  autem  cum  fe  non  Britannia? 

tantum  copiis  ,  Galliarumque  cxercitu  de. 
ftitutum  vlderet,  fed  &  infidos  eflTe  pu- 
tarct  (  quod  &  expertus  eft  )  reliquos , 
qui  apud  fe  erant  militcs ;  Hunnos  fibi 
concilians,  in  Gallias  eos  vocat  adverfus 
Maximum  :  quorum  alios  clafle.  voluit  in- 
feftare  Britanniam  ,  ut  horum  fatigatus 
nioleftiis  revocari  ab  incceptis  Maximus 
polfet :  alios  vero  Alanis  conjunftos  in 
Gallias  properare  jiifiit ,  utaliis  copiisjun- 
gerentur.  S-d  Gratiano  excrcitus  prodi- 
tione  extinclo  ,  Valentinianus  frater  ,  fub 
pacis  fpecnm  Maximo  ineunda,  alio  eos 
abire  mandavit :  id  quidem  S.  Ambrofius 
in  rclationc  ad  Valentinianum  ,  Maximo 
inculcatum  a  fe  fuifle  inter  alia  tradit  , 
(a)jfmbr,  cum  ait  («)  :  Vide  autem,  quid  interfit 
efifi.x^.  inter  tuas  minitationes ,  &  Valentiniani 
Augufii  pueri  manfuetudinem.  Tu  fijgita- 
bas  ,  quod  barbarorum  ftipatus  agmintbut 
Italice  te  infunderes  :  Valentinianut  Hun- 
nos  atque  Alanos  appropinquantet  Gallice , 
fer  Alemannice  terras  reftexit .  Excufat 
tamen  non  contra  Maximum  praecipue  ac- 
citos  efTe  Hunnos,  fed  contra  Juthungos 
Rhxtias  populantes . 
III.  Inter  hsc  autem  ,  cum  Maximus  tranf- 

iens  in  Gallias  cum  Britannis  Armori. 
cos  e  fedibus  ejeciffet ,  atque  uberem  fed 
habitatoribus  vacuam  regionem  iifderru 
Britannis  militibus  tribuifler,  ;  quo  novam 
coloniam  in  pofteros  propagaret ,  Conna. 
ni  Britanni  Reguli  ,  quem  Britannorum 
ducem  habebat  in  exercitu  ,  confilio  ;  e 
Britannia  novis  colonis  fingulas  virgines 
fingulis  militibu<;conji]giofoederandas,mif- 
fa  legatione  ad  Connubiae  in  Britannia__ 
Regem  ,  expetiit.  Nihil  vifum  eft  nega- 


PAGIUS  primordiis  pag.  198.  Maximut  ex  partibus  Bri- 
tannU  arma  tontra  Imperium  Romanum  tulit  s 
Iicet  Baronius,  aliique  Chriftophorlonum  fe- 
cuti ,  patria  illum  Britannum  fuifle  hinc  colle- 
gerint.  Ethelwerdus  in  Chronico  ,  &  Annales 
Angb-Saxonici  natum  in  Britannfa  afTerunt. 
At  Pacatus  ,  qui  tum  vixit ,  in  Panegyrico  Theo- 
dofio  Magno  di-to  ,  hominet  injulanos  totius  in. 
cendium  continentit  adolevijfe ,  (£•  Rcgali  habi- 
tu  exnlem  fuum  illos  exulet  Orhis  induiffc  affir- 
inans  ,  ipfumque  Maximum  Orbis  extorrcm ,  p.t- 
trixaue  fugitivum  appellans ,  inter  Britannos 
toto  Orbe  divijot  ,  &  ea  ratione  Orbit  extdes 
atque  extorres  ,  ab  ifto  Oratore  habitos  ,  re- 
licfa  propria  patria  ,  advenam  illum  vixifte  non 
obfcure  fignificat ,  inqu.it  Uflerius  laudatus  •  Af_. 
ximi  itaque  Tyranni  genus  ex  HeUna ,  Con- 
ftantini  Magni  matre ,  deducluin  prorfus  fa- 
bulofum ,  prifertim.  cum  Helena.  in  Britannia 
nata  non  fuerit . 
v  Ad  num.  III»  &    feq.  Per  harc  tempora  San- 

_  -.  '-  cla  Urfula  cum  fociis  mirtyrii  palma  corona- 
cU  Vrful'  ta  c**>  ^ed  eJus  Hiftoria  multa  fabulofa  conti- 
rCfoci*  *  net  '  nec  ,e5'fima  f"nt  Afta,  quar  a  Surio  ad 
diem  XXI.  Oclobris  ex  Auclore  Anonymo  re- 
feruntur  ;  ficut  nec  quar  citantur  a  Baronio  in 
Notis  ad  Mirtyrologium  Romanum ,  quarque  in 
Breviariis    plerifque  leguntur.    Hermannus  qui- 


ritrn 


ri  debere  novo  Imprratori  ;  quem  in  Bri. 
tannia  exortum  iidem  Britanni*  Reguli 
omni  ftudio  confovifTcnt  >  cum  prajfertim 
nonnifi  gentilibus  fuis  ,  iifdemque  dona- 
tis  nova  provincia  prxdivitibus  ,  fuas 
ipforum  filias  matrimonio  honeftifllmtv 
conjungendas  fore  ,  certum  haberent  . 
Duabus  igitur  le^ionibus  Britannicis ,  pro 
numero  militum ,  qui  tunc  in  eis  reperti 
fuere,  fotidem  delecte  funt  virgines,  o- 
mnes  numero  undecim  mille  ;  quarum  prin- 
cipem  locum  tenebat  Urfula  Rcgis  Cor-  DeS.Ur- 
nubis  ,  nomine  Dionoci  ,  filia  ,  defponfa  fuli&fo- 
Connano  duci  exercifus  Britannorum  .  ciismar- 
Cunftae  Londini  collecla;  ,  impofitaequt./  tynbus . 
funt  invits  navigiis  ;  dumque  nautae  fol- 
vunt  Armoricorum  reg'onem  verfus ,  a_, 
faeva  procella  impelluntur  ad  Germanicum 
littus;  ubi  dum  eflent  ,  Melga  Pictorum 
&  Gaunus  Hunnorum  pyrat;e  ,  qui  pro 
Gratiano  adverfus  Maximum  mare  illud 
incurfabant,  eas  nacti,  in  ipfas  irruentes 
ut  hoftium  feminas  ;  fievitia  pugnarunt 
atque  libidihe  .  Sed  cum  hortante  Urfu- 
Ja,  mortem  pati  potius  delegiffent,  quam 
virginei  pudoris  ferre  difpendium  ;  bar- 
barico  illi  in  eas  incenfi  furore  ,  quod 
properarent  alio  ,  nec  eflet  otium  eas  de- 
mulcere  blanditiis ;  in  ipfas  armis  ut  in 
boftes  infiliunt  ,  trucidantque  fingulas : 
quas  duplici  auclas  corona ,  martvrii  fci- 
licet  atque  virginitatis ,  ccelum  excepit. 
Hacc  quidem  ex  antiq^uis  monumentis  re- 
rum  Britanniae  excepiffe  ,  Gaufridus  Epi- 
fcopus  Afaphenfis  in  fuo  de  rebus  Bri- 
tannicis  commentario  tradit, 

At  licet  multa   de  aliis  auclor   habeat       IV. 
fabulofa ,  quae  veris  nonnihil  fidei  detra- 
hant,  ut  magno  delectu  fit  liber  ille  le- 

gen- 

dem  Crombak  Societatis  Jefu  Theologus  tomum 
integrum  de  Urfula  vindicata.  compofuit,  Sed 
quam  caufam  tuendam  fufcepit,  magis  incredi- 
bilem  reddidit  .  Licet  enim  certininiun)  fit  , 
Pontianum  &  Anthcrum  Pontifices  Romanos  im- 
mediate  fibi  fucce(Ti(Te  ,  Crombakius  tamen  Cy- 
ricium  ficlitium  Pontificem  Romanum  interfe- 
rit  ,  qui  undecim  mille  Virgines,  relicla  Sede , 
fuerit  comitatus,  martyrii ,  cujus  palmam  in  il. 
larum  focietite  fibi  conferendam  revelatione  di- 
vina    prarnoverat  ,  defiderio  , 

Ufuardi  Martyrologium  Carolf  Calvi  juflu  VI. 
confcriptum  Sancia:  Urfula:  &  XI.  millium  Vir-  Dc  earum, 
ginum  Martyrum  ad  diem  XXI.  Oclobris  non  numtro , 
memfnit ,  fed  die  XX.  Oftobris  adfcribit  Paf- 
fionem  SS.  Virginum  Marthi  _r  Sauli  ,  cura 
aliii  pluribus  ;  &  quidem  Colonii ,  ubi  Marty- 
rologium  Romanum  &  alia  recentiora  S.  Urfulx 
&  fociarum  Paffionem  die  XXI.  confignant  . 
Deniqtie  Schola  Sorbonica  ,  quar  Sanflam  Urfu- 
lam  &  focias,  ut  Patronas  veneratur  ,  in  fa- 
cro  ,  quod  in  illarum  feftivitate  perfolvit ,  Of- 
ficio  ,  de  earum  hiftoria  unicam  tantum  Le- 
dtionem  recitat,  Urfular  fociarum  nuroerum  fi- 
lens;  &  Breviariorum  Colonienfium  tam  vete- 
rtim  ,  quam  recentittm  CoIIeclores  mttlta  refe- 
carunt  ,  quae  fabulofa  efte  non  dubitabant .  Mar- 
tyrium  itaque  S.  Urfula:  &  fociarum    certum  : 

fed 


55* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

383- 


Damasi  Pap» 

17. 


GRATIANt      i5« 

Valentin.  8.  iMPrp. 
Theodosii  5. 


V. 


gendus  ;  cum  tamen  eo  loco  conftitu- 
ta  res  fit ,  ut  inter  apochryphorum  quif- 
quilias  arbitri  confidentes ,  quae  magis  ve- 
riffmilia  comprobentur  ,  ea  jure  deligenda 
putemus  ;obviisaccepimus  manibus  ,  qua; 
ab  eodem  auctore  narrantur  ,  quod  eadem 
pluribus  fulciantur  verifimilibus  conjectu- 
ris,  reliqua  vero  quae  edita  habentur  A- 
cta  plurimis  conftent  cuique  prudenti  re- 
ferta  efle  figmentis.  Difleruin-us  de  his 
in  noftris  Notis  ad  Romanum  Martyro- 
logium  ,  Lindanique  Epifcopi  Gandaven- 
fis  viri  eruditione  clariffimi  adftipulatio- 
nem  adjecimus  .  Quibus  accedant,  quae 
vir  nobilis  6V  cum  primis  difertus  Mar- 
cus  Velferus  in  Fragmentis  Itinerariaean- 
tiquae  tabulae  fumma  peritia  illuftratis  haud 
pridem  edidit ,  ubi  agit  de  Praetorio  A- 
grippinae  ad  maie  fito ;  cujus  fententiae 
antiquorum  monimentorum  fide  certa  te- 
ftatae  haud  inviti  fubfcribimus .  Tu  velim 
ipfum  confulas  .  Nos  jam  reliqua  percur- 
xamus , 

Hoc  anno  res  Genrillum  Romae  mirum 
in  modum  collapfae  funt:  demptis   enim 


PAGIUS  fcd  hamm  numerus  incerfus ,  pluraque  ad  eam 
Hiftoriam  pertinentfa  prorfus  fabulofa  .  Recle 
M^rtyrojogium  Romanum  ad  die  XXI.  Oclobris, 
llbi  prfus  legebat  ;  In  CoJonia  Agrippinenfi  Na- 
tale  fanclarum  undecim  miUium  Virginum  ,  qutt 
fro  virginitatis  confiantia ,  martyrie  vitam  con- 
fummaverunt  ;  nunc  habet :  Apud  Coloniam  A- 
grippinam  NataJir  Sanftarum  Urfula  t£*  foeiarum 
ejus  ,  qu&  pra  Cbrifliana  Religione ,  &  virgini- 
tatis  conflantia  ab  Hunnis  interfccln  ,  martyrio 
vitam  confummaverunt  ,  &  plurima  earum  sor- 
fora  Colonif  condita  fuerunt .  In  recognitione 
etiam  Breviarii  Romani  rantx  Virginum  mul- 
titudinis     mentio    prudenfer   omifTa . 

Maximum  Tyrannum  Britannfam  ingenti  ju- 
ventute  &  omni  armato  milite  fpoIialTe  ,  mi- 
I.itaribus  Britannorum  copiis  ,  quse  poftea  non 
redierunt,  fecum  in  Galliam  tranfveclfs  ,  hif- 
que  minoris  Britannia:  agros ,  pulfis  inde  Ar- 
moricis  ,  diltribuilTe  ,  atqtie  Conanum  Merioda- 
cum  iljis  prsefecille,  Britannici  nonnulli  Scri- 
ptores  ,  quos  Baronius  fecutuseft,  tradiderunt; 
fed  Britannorum  Colonfam  in  Armoricam  poft 
Saxonum  adventum  traduclam  efl>,  oftendit  Uf- 
ferius  in  lib.  de  Britannicarum  Ecclefiarum  pri- 
mordiis  pag,  410.  &  fequentibus  .  Teftatur  id 
vetus  Scriptor  Armoricanus  ,  qui  Fracanum  con- 
fobrinum  Cotonii  Regis  Britannici  cum  filio 
ftio  e  majore  Britannia  in  Armoricam  tranf- 
rpigralTe  oftendcns  ,  de  tempore  Britannicae  Co- 
loniae  eo  deducla:  ifta  prxmittit  ;  Britannorum 
foboles  ratibus  ad  iflam  devetla  efl  citra  mare  Bri- 
tannicum  terram  ,  tempore  quo  gens  barbara  (  du- 
dum  afpera  in  armis  ,  moribus  indifcreta  )  Sa- 
xonum  maternum   pojfedit  cefpitem  .   Tunc  fe  cha. 


VII. 
Armoric* 
eticla  Mi- 
vor  Brim 
tannix  « 


fumptibus   facrificiorum  ac   ftipendiis  fa- 
cerdotum,    illud    fuperadditum    eft  ,   ut 
Gratianus  nomen  refpuerit  Summi  Ponti- 
ficis  ,     quod    hactenus    niore    majorum, 
abfque  tamen   labe  ipforum    facrorum.»  , 
Chriftiani  Imperatores  ob  fummam  pote- 
ftatis  amplitudinem  retinuerant  :   fed  & 
Urbis  Prarfecto  de  rebus  ad  G?ntiliciam_, 
fuperftitionem  pertinentibus  (  quod    Pon- 
tificum  erat  )  aucroritatem  tribuit  judican- 
di ,  quod  ex  Svmmachi  (a)epiftolis  col-  j")  Symm. 
ligi  poteft  .  Verum  his  aeceflit ,  quod  cum   ,J*  '*'"' 
Praefecturam  Praetorii  five  Urbanam  Grac- 
chus  vir  clariffimus    candidatus  Chriftia- 
nae  religionis  gereret»  in  dejiciendis  ido- 
lis  egregiam  navavit  operam.  Contigifle 
quidem  hoc  anno  ejus  Pra:fecturam  Praeto- 
rii ,  complura  Imperatorum  refcripta  de- 
clarant  (b  );  licet  S.   Hieronymus  fcri-  (*^CJ 
bens  ad  Laetam  ejus  confanguineam,  Prae-  xb\od.'l. 
fecluram  Urbanam  geflilfe  dicat  :  fed  cum  10.Co'd.'dt 
de  ea  nulla  fit  mentio  penes  antiquos,  fa-  dignit.U 
cile  irrepfifle  error  potuit,    ut  loco  Ur-  "• 
ban3»,   Praetoria,  vel  e  converfo  Praetoria 
pro  Urbana  fit  pofita.  Porro  de  zelo  no- 

vi 

ra  fobolet  in  ijlum  eonclujit  Jinum  :  quo  loco  ma- 
gnis  laboribai  fcfia.  confedit  fine  bello  quieta  , 
inquit  pracfatus  Anonymus  in  Vifa  Sancli  win- 
gualoe  filii  Fracani  memorati .  Similirer  &  E- 
gfnhardus  in  Annalibus  anno  DCCLXXXVI. 
Cum  ab  Anglis  &  Saxonibus  Britannia.  infulet 
fuiffct  invafa  ,  magna  pars  incolarum  ejus  mare 
trajiciens  ,  in  ultimis  Gallid  finibus  Venetorum 
&  Carofolitanorum  regiones  occupavit  .  His  ad- 
de  Fragmentum  Hiftoriae  Francica:  a  Petro  Pi- 
thoeo  editum  :  Juxta  Normannos  habitationem 
habent  Britanni ,  qui  pulfi  a  Britannica  infula 
dudum  a  Saxonikur  ,  eandem  regionem  ,  quam  mo- 
do  incolunt  ,  fibi  vindicantes  ,  appellavere  a  fua 
gente  Britannixm  ,  quiL  prius  Cornu  Gallin  dice- 
batur .  Mitto  Gobelinum  in  Commenrario  Pii  II. 
lib.  3.  Krantzium  ,  &  alios  recentiores  ;  pro  qui- 
bus  ,  inquit  UlTeritis  citatus  ,  illud  maxime  fa- 
cit ,  quod  ante  tempora  Childerici  I.  Franco- 
rum  Regis  ,  qui  eo  prope  tempore  ,  quo  Sa- 
x.ones  in  Britanniam  venere  ,  regnare  ccepit , 
Britannorum  Galliam  incolentium  nulla  certa 
apud  Aticlores  menfio  occurrat  ;  neque  ulla 
caufa  afferri  poffit  ,  quare  vel  /Spsrava?  Diony- 
fii  Periegerce,  vel  Britones  five  Brittones  ,  Ju- 
venalis  ,  Martfalis ,  &  Aufonii  ,  de  minoris 
Iiujtis  magis  quam  de  majoris  Britanniae  inco- 
Iis  accipere  debeamus  .  Vide  qus  dixi  anno 
CCCCLX.    num.  IX.   &   feq. 

Ad  num.  V.  &  feq.  [1]  Gracchur  Prarfeclus  Urbfs      VIII. 
fub    Gratiano    anno    trecentefimo  feptuagefimo  Xempla 
fexto   in    dejiciendis   idolis  egrcgiam    navavit  o.  idolorum 
pcram  .  Fuit  enim    is    Prarfeclus   Urbi  Kalendis  everf*. 
Vecembris    illitis  anni  ,  eique   infcripta   Lex  uni- 
ca    Cod.   Theodofiani  ,   Ne   in  fua     taufa   quit 

ju- 


NOT-S 


fi]  j"  Eges  illae  ad  Gracchum  data?,  quas  ex  Codice  Theodofiano  Pagiuslatidat ,  ad  vfrum  il- 
l^lum  non  quidem  ut  Prasfeclum  Urbi  P.  U.  fed  ut  Prarfeclum  Pr-etorio  P.  P.  direclt-  funl; 
nec  nifi  ex  fua  conjeclura  Gothofredus  pro  P.  P.  emendandum  cenfet  P.  U.  Caeterum  Pra-fecturam 
Urbanam  ,  m  qua  Gracchus  tam  de  Chriftiana  relfgione  egregie  ,  quam  de  Pagana  pefllme  me- 
ruit ,  nonnifi  poft  annum  378.  geifit ,  ut  inviclis  "ars-urnentis  Cl.  Philipous  a  Turre  de  Mithr* 
eap.  ttlt.  probat . 


Cum  Critice  Pagii. 


Chkisti 

3%. 


Damasi    Pai'. 
»7- 


553 

Gratiani  x6. 
Valentin.  8.  Imitp. 
Theodosii  5. 


macb.  I. 1. 
*  1'lebico* 
hs« 


v!  Hierobaal  ,  haec  ipfe  Hieronymus  ha- 
bet  (  a  )  :  Ante  annos  paucot  proptnquus 
vefler  Graccbus  mbilitatem  patriciam  Jb- 
nans  mmine  ,  cum  Vrttfefturam  gereret 
Urbanam,  mnne  fpecum  Mithrte  ,  &  omnia 
portentofa  fimulacra  ,  quibus  Corax  ,  N»- 
f  &«r  ,  Miles ,  Leo  ,  Verfes  ,  Helios  ,  Bro- 
iMr  «r  /mff r  initiantur ,  fubvertit  ,  fregit , 
txuffit ,  &  his  quafi  obfidibus  ante  prtemtf 
Jis ,  impetravit  baptifmum  Chrifli  ?  Soli- 
tudinem  patitur  &  in  TJrbe  Gentilitas  :  dii 
quondam  nationum  cum  bubombus  &  nocluis 
in  folis  culmtnibus  remanferunt :  vexilia 
militum  Crucis  infignia  funt .  Haec  Hiero- 
nymus- .  Sed  &  Prudentius  egregium  fa- 
f  * )  pr«</.  ctum  Gracchi  ita  vcrfibus   cecinit  (  b  )  : 

txtv.  Sym- 

Jam  quid  Voplicolas  *  percurram  nomi. 

ne  Gracchop 
Jure  poteflatis  fultos ,  &  in  arce  Senatus 
Vrtecipuos  ,  fimulacra  deum  jujjijfe  re- 

velli , 
Cumque  fuis  pariter  UHoribus  omnipo- 

tenti 
Suppliciter    Chriflo   fe   confecraffe    re- 

genios  ? 

Quam  autem  infenfo  animo  id-  Genbiles 
Senatores  tulerint ,  exitus  declaravit  ;  fiV 
quidem  fecreto  ftudere  cceperunt   Maxi». 
mo  tyranno  adverfus  Gratianura  Impera- 
torem . 
VI.  Porro  Maximus  quantumKbet  eflet.Chri- 

ftianus,  uxoremque  maxime  piam  habc- 
ret  ;  tamen  caeca  dominandi  libidine  nul- 
lam  quamvis  homine  Chriftiano  indignam. 
praetermilit  occafionem,  qua  univetfum_. 
conciliare  fibi  poflet  Imperium .  Quod  i- 
gitur  fciret  Senatores  qui  erant  Romx 
Gentdes,  ob  fublatas  aras  &  facrificio. 
rum  impenfas  direpras  adverfus  Gratia- 
num  infenfo  animo  cffe ;  eos  fpe  felicio- 
rum  eventuum  dcliniros  atque  illectos, 
reddidit  fibi  devinctos,  maximeque  fui  cu- 
pidos ;  atque  adeo  ut  nomen  Maximi  ce- 
Ann*  Ecch  Tom*  V, 

FAGIUS  judictt.  Anno  proximo  ,  nempe  CCCLXXVII. 
eam  quoque  dignitatem  obtinuit:  ad  eum  e- 
nim  direfla  pridie  Kon.  Ja.nu.xr.  Lex  3.  Co- 
dicis  Theod.  De  Qutflionibur .  Gracchi  merai- 
nit  Hieronymus  epiftola  7.  ad  Lartam  ^&  Pru- 
dentius  lib.  I  adverfus  Symmachum  .  Quare 
dtcepius  eft  Baronius  ,  qui  quar  de  Graccho  ab 
utroque  dicuntur  ad  pra-fentem  annum  retra-. 
xit .  Njmpc  multa  eo  tempore  cirxa  Religio- 
nem  Pigamm  fub  hoc  Graccho  emendata  .  Nam 
&  fimulacra  portentofa  Romar  ab  eo  exci- 
£  ,  qua  de  re  Hieronymtis  &  Prudentius  lau. 
dati  ,  &  ara  ViclOriar  jiiffi]  Gratiani  dirura  . 
Ita  Gothofredus  in  Chronologia  Cod.  Theod. 
Caeterum  anno  CCCXII.  num.  XVII.  &  feqq, 
confutavimus  qua?  tradit  Zofimus  de  Impera- 
toribus  ChriAianis ,  eos  fc.  Pontificatus  Maxi- 
mi  nomen  ufque  ad  Gratianum  tuliiTc  .  Quare 
videnda  qux  ibi  diximus . 
!^«  Ad    num.  Vli.  &  feqq.  Cratianut  VIII.  Kal. 


( t )  Zofim. 
/.4. 

Gratianus 
rejicit  no- 
men  Pon- 
tificis  Ma- 
ximi . 


VII* 

Gratiani 

obitus . 
(d)  Hitr. 
ep.i. 


(t)  Soerah 
/.5.  c.ll. 


lebrare  &  extollere,  minime  vererenrur. 
Nam  inter  alia  a  Zofimo  (c)  proditum 
e(t  ,  quod  cum  intectando  idololatrianu. 
Gratianus  nomcn  pariter  abjeciflet  Ponti- 
ficis  Maximi ,  quod  non  fuperftitionis  a- 
more ,  fed  juris  ac  poteftatis  confervan- 
dae  gratia  (  nt  dicluvm  eft  )  titulo  tenus 
Chrilliani  Imperatores  hactenus  retinue. 
rant;  mox  illud  argutum  >n  Gratianum 
fcomma  jaclarunt,  ex  Symmachi  puto  fa- 
libus  dcpromptum  :  Si  Vrinceps  non  vult 
appellari  Vonttfex  Maximus,  admodum^. 
brevi  Maximus  Vontifcx  fiet  .  Ha?c  apud 
Zofimum.  Quse  autem  illis  contulerit  Ma- 
ximus  ,  Gratiano  extincto  ,  fuo  loco  di- 
ccmus  . 

At  nulla  interpofita  mora,  hoc  eodem 
anno ,  menfe  Augufto,  Gratianus  occidi- 
tur ;  de  cujus  nece  ha?c  fummatim  S.  Hie- 
ronymus(  d):  Gratianus  ab  exercitu  fuo 
proditusy  &  abobviis  urbibus  nonreceptusy 
ludibrio  hofli  fuit  ;  cruentxque  manus  ve- 
Jiigia  parietes  tui  ,  Lugdune  ,  teftantur  : 
Hsec  ipfe.  Porro  res  gefta  a  Socrate  (e  ) 
ita  defcribitur :  In  rbeda ,  qune  letlica  fpe~ 
ciem  prafeferebat ,  queeque  a  mults  gejia- 
batur  >  Andragathius  Maximi  dux  occul- 
tatus  pracepit  ut  Jatellittbus  Imperatoris 
denunciaretur  ,  TmperatorJs  Gratiani  con- 
jugem  in-ea  vettam  efie ;  Imperatoriqut_, 
fluvium  Rbodanuniy  qui  Lugdunum  urbem 
Gallict  praterfluity  trajicienti  obviampro- 
cedere  .  Imperator  itaque  conjugem  effe_, 
ratus  >  infidias  haudquaquam  evitavit-y 
fed<  in  hoflis  manus ,  tamquam  cacus  iru. 
fojfam ,  imprudens  tncidit  .  Ham  Andra* 
gathius  e  rheda  defiliens  Gratianum  in- 
terfecit .  Haec  ipfe  ,  cademque  Sozome- 
bus  (/)«  Caeterum  Zofimus  (g)  longe 
aliter  rem-  geftam  fic  breviter  narrat : 
Gonfpicatus  autem  Gratianus-  primo  qui- 
dem  Mauros  equites  univerfos-  dtfceffio- 
nem  fecijfe  ,  atque  Maximum  Auguflum 
acclamajje ,  deinde  cteteros  etiam  paula- 
tim.  ad-  Maximi  partes  tranfire ;  defpera* 
A  a  a  a  ti? 


Septembris    hoc    anno  occifi» ,  ut  fnquit  Mar-  QrMiMui 
cellinus   in  Chronico,    non    vero   anno   fequen-  ^      off;< 
ti,,ut  perperam    Profper  in  Chronico  ,   ubi  af-  ^-^J.  m 
ferit ,    id    faclum   Merobaudis    Magiflri    militum 
proditione .  Legendum    enim  ,     ut  obfervit   Ha- 
drianus     Valefius    lib.   s.   Rerum  Francicarum, 
Mallobaudit  Magiflri    militum  proditione .    Mero- 
baudes   quippe,   qui   bis    Confulatum   gefllt ,  fi- 
dem    ad    ultimuro  Gratiano  prxftitit  ,.eoq,ue  ab 
exercitu    fuo    deferto  ac   prodito  ,   Maximi  Ty- 
ranni     julTti    fibi     mortem    confcivit ,    ut   docet 
Pacatus    in   Panegyrico  cap.  18   Nec  refert ,  quod 
Ammianus    lib.  30.   cap.  3»    Mallobaudem    Regem 
appellet  s  eum     idem     Auclor   lib.   31.  cap.  xo. 
pn.dat ,    Gratianum     Mallobaudem     Francorum 
Regem  renuncijfle  Domefticorum  Comitem,  an-     ( 
no     nempe     Chrifti     trecentefimo    feptuagefimo 
feptimo ;   &     Comites     feu  reclores  Domeftico- 
rum  ,   equitum  &  peditum  Prsefeclorum  &   Ma- 
giftrorum  militiae  aucloritati    proxjmi  fucrint, 

ideo- 


(f)  Sozom. 
I.7.C.1S. 

<g )  Zofim. 
/.4. 


554 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrisii 
383. 


Damasi  Pap» 
»7» 


Valentin.  8.  T 
Theodosii  5. lM?N 


*  Lugdu* 
ni. 


(a)  Ruffi, 
1,1.  e,  14. 


(  b)  Ambr. 
erat.  in 
obit.  Vct- 
lcnt. 
VIII. 

^tas 
GratUni . 


(  e  )  Amm, 
lib.  17. 


IX. 
( d)  Ambr, 
crat.  in 
cbit.  Va. 
lent. 

Gratiani 
mores . 
(e  )  Ambr, 
w  Pjal. 
«1. 


tis  rebuf ,  fumptifque  fecum  trecentis  equi- 
tibus ,  pleno  curfu  cum  eis  verfus  Alpes 
ttufugiebctt ,  Eas  cum  nonnullo  munitas  prce- 
fidio  repertjfet ;  verfus  Rhxtias  ,  &  Hori- 
cunty  &  Pannoniam,  &  Myfiam  fuperio- 
rem  t  endebat ,  Hac  illius  fuga  non  negle- 
fta ,  Maximus  Mtgiftrum  equitum  Andra- 
gatbium  oriundum  e  Vonto  Euxino ,  qui  ef- 
fe  ferttmico  tn  ipfum  animo  videretur  ,  cum 
equis  laborum  tolerantiffimis  ad  eum  per- 
fequendum  mittit  ,  Is  impetu  continuo  Gra- 
tianum  perfequens ,  cum  Sigiduni  *  pontem 
tranfiturum  apprehendijfet  ,  occidit  ,  Haec 
Zofimus  ;  qui  tamen  m  eo  lapfus  errore 
eft  ,  dum  Sigidunum  pro  Lugduno  pofuit ; 
nam  omnes  alii  >  iique  his  temporibus 
fcribentes  ,  apud  Lugdunum  ipfum  occi- 
fum  effe  teftantur ,  ut  Ruffinus  (#)qui 
cum  Hieronymo  eadem  tradit ,  nempe  fuo- 
rum  magis  proditione  ,  quam  vi  hoftium 
Gratianum  Lugduni  occifum  efle  :  Qyem  ul- 
timis  aflfatibus  Ambrofium  nqminafle,ipfe 
in  oratione  habita  in  funere  (b)  Valentinia- 
ni  narrat  his  verbis  ;  Tu  me  inter  tuapericu- 
la  requirebas ,  tu  in  tuis  extremis  me  ap- 
pellabas ,  meum  de  te  plus  dolebas  dolorem , 

Gratiani  necem  hoc  anno  ,  iifdemqu<!_, 
Confulibus,  oftavo  Kal.  Septembris  con- 
tigifTe  ,  Marcellinus  habet  in  Chronico , 
De  annis  vero  quibus  imperavit  ;  Socra- 
tes  ,  Sozomenus ,  <5c  alii  tribuunt  ejus  Im- 
perioannos  quindecim;  caeterum  fi  nume- 
res  a  Confulatu  Lupicini  atque  Jovini , 
&  ejus  anni  nono  kalendas  Septembris  , 
quo  a  Valentiniano  patre  idem  Socrates 
tradit  Gratianum  auftum  Imperio  (  ipfe 
cfl  annus  Domini  trecentefimus  fexagefi- 
mus  feptimus)  utique  reperies  ipfum  im- 
perafle  annos  fexdecim  &  uno  die  am- 
plius.  At  minime  iis  afifentimur  ,  qui  tri- 
buunt  aetati  ejus  annos  vigintiquatuor  : 
nam  qui  adultus(ut  habet  Ammianus  c  ) 
apatre^  Auguftus  creatus  eft  ,  atque  annos 
fexdecim  imperavit,  planc  numerum  illum 
exceffifle  oportuit.  Trigintao&o  eum  vi- 
xifTe  apud  Viftorem  legimus :  fed  puto 
legendum  ,  annos  vigintioclo  ,  quantum 
cx  Ammiano   colligere  Iicet. 

Praedicantur  a  Sanfto  Ambrofio  (  d  ) 
Gratiani  laudatiffimi  mores ,  ut  illis  ver- 
bis :  Fuit  ipfe  fidelis  in  Domino ,  pius  at- 
que  manfuetus ,  puro  corde  :  fuit  etiam^, 
caftus  in  corpore ,  qui  prccter  conjugium 
nefcierit  feminx  alterius  confuetudtnem, 
Rurfus  idem  Ambrofius  alibi  (e)  de  exi- 
tu  Gratiani ,  &  fide  ipfius :  Recordamur 


rAGIUS  jdeoque  dignitate  eminuerint .  Natus  erat  Gra- 
tianut  die  decima  odtava  menfis  Aprilis  anni 
Chrifti  trecentefimi  quinquagefimi  nont  ,.  ut  te- 
ftatur  quoad  annum  Hieronymus  in  Chronico  , 
&  anno  CCCLXVII.  oftendimus  .  Vixit  ita- 
que  annis  quatuor  ae  viginti ,  ut  habet  Socra- 
tes  lib.  j.  cap.  11,  aut  annos  circiter  quatuor 
ac  viginti  ,    ut    habet    Sozomenus   lib  7.    cap. 


aliquem  proxime  ak  omntbus  appetitum  ,  ct 
fuis  defti  tutum  ax  proditum :    qui   dudum 
in  fuggeftu  locatus   Imperii  ,  fubito  egent 
omriium  %  ab   ipjis  ,  quorum  hareditariutn^. 
fuerat  fortitus    obfequium,  cocpit    urgeriy 
ingruentibus  inexttum,    infer entibus  mor- 
tem ,   nullo   auxiliatore  ,    nullo  jam  focio 
fui ,  nullo  comite ,    Quid  aliud  melius  di- 
xerit ,  quttm  quod  ex  ipfo  cui  fe  devovit , 
acceperat :  Nonnc  Deo   fubdita   erit  ani- 
ma    mea  ?    Hoc  eft :    Quid  perfequimini  ? 
Quid  furitis  t  Quid  infultatis  ?  Carnem^ 
poteftis  interficere  ,   animam  non  foteftis , 
Vitam  iftam  corporit  poteftis  eripere ,  me- 
rttum  non  poteftis    extinguere  ,  Scriptum^. 
(f)  eft  enim  :  Holite  timere  eos  qui  pof-  tf^  Ma(tt 
funt   occidere  carnem  ,  &c.  Tota  namque  ioi 
llla  traclatione  quod  reliquum  eft     ufque 
ad  finem  ,  idem  fanclus  commendans  Gra- 
tiani  pietatem  atque  conftantiam ,   Maxi- 
mi  crudelitatemexaggerat,Jud3equc  com- 
parat  proditori  ,  Pilatoque  duriorem  ap- 
pellat,  quod  cum  ille  Chrifti  corpus  fe- 
pulturae   mandandum   petcntibus  dederit, 
hoc  Maximus  denegaffet .    Deplorat  hos 
mores  ,  haectempora  idem  Sanclus  Ambro- 
fius  ,  cum  in  Apologia  David  ipfum  Re- 
gem  atque  Prophetam  commendat,  quod 
cum  ei  oblata  effet  occafio  nullo  negotio 
nulloque  fui  periculo  Saul  perfecutoris  a 
Deo  rejefti    Regis   occidendi,  Regnique 
potiundi  a  Deo  fibi  uncYione   prophetica 
deftinati,  abftinuit  tunc  a  ncce  ipfius,ex- 
peclans,ut  a  Deo  mors  eidem  inferretur. 
Ait(^)enim;  Quo  folo  exemplo  docuit  ,g)Amhrt 
omnes   homines  non  preeripiendum   regnum^in  Apolog. 
etiam  Ji  debeatur  ;  fed   expefiandum  ,   ut  David.c.6. 
fuo  tempore  deferatur  .  Vtinam  hunc  virum 
imitati  effent  pofteri :  non  tantas  bellorum 
pertulijfemus  acerbitates ,   Arguis  quod  u- 
ttum  occiderit :  non  confideras  quot  docue- 
rit  ;  quemadmodum  pax  orbi  Romano  per- 
petua  fervaretur ,  Quam  gravi  adhuc  lui- 
mus  vaftitate  !  quam  publico  quodam  to- 
tius  Orbis  funere  appetiti ,   necem    Regis 
exolvimus!  Heu  dura  fupplicia  !  Indeadhuc 
nobis  barbarus  hoftis  infultat ,  dum  para- 
ta  adverfum  fe ,  in  nos   arma  vertuntur  , 
Sic  vires  ceciderunt  publice ,  fic  Romana 
virtus  fuis  moribus  fracla  confenuit  ,  dum 
publico    rapitur  parricidto ,  qtiod  paternA 
folicitudinis  religione  fufcipitur ,  Hsc  ge- 
mens  Ambrofius  * 

Sed   funus  Gratianl  denegatum  a   faevo       X. 
tyranno  ,  celebremus  nos  laudibus ,  quae  ab 
ejus  fseculi  fcriptoribus  funt  fine  invidia 

cu- 

13,  Accurate  uterqne :  viscit  enim  Gratianus 
annos  viginti  quatuor  &  aliquot  menfes .  Baro- 
nius  tamen  Socratem  hallucinatum  contendit  , 
quod  Ammianus  lib.  ty.  cap.  6.  loquens  de  eve- 
clione  Gratiani  ad  Imperium  ,  qux  anno 
CCCLXVII.  contigit  ,  fcribat  ,  Gratianum  adul. 
to  jam  proximum  fuifle  ,  eumque  annos  fedecim 
imperaflc  conftet .  Addere  poterat  Baronius  Vf- 

clo- 


Cum  Critice  Pagii . 


555 


Chmst* 


Damasi  Pap. 

17» 


VAtEVTrv.  8. 
Theodosti  5. 


Impp. 


Cdmulatse  :  non  enim  a  S.  Ambrofio  tan. 
tum,  fcd  laudatur  pariter  a  Ruffino  Gra- 
f<t)R«#»,  tianus,  cum  ait  (a):  Cratianus  pietate 
.»»«•.13,  ^.  reifgt0„e  omnes  pene  qUi  antea  fuerunt 
Principer  fuperabat :  ufu  armorum  ftrenuus. 
velox  corpore ,  &  ingenio  bnnus  erat ;  fed 
juvenilt  exultatione  plus  fere  lettus  ,  quam 
fufficttbat ,  &  plus  verecundus  ,  quam  Rei- 
fublicee  intererat .  Mulra  magnaque  Aufo- 
nius  congeflit  de  virtutibus  Gratiani  in_ 
gratiarum  aftione  pro  fuo  Confulatu ,  ut 
inter  alia:  In  ctbis.  inquit,  cujus  facer- 
dotis  abjlinentior  aerimonia  ?  in  vino  cu- 
jus  fenis  menfa  frugalior?  Operto  concl.t- 
vis  tui  non  fanclior  ara  Veftalis  >  *o«_. 
Tontificis  cubile  caftius  ,  nec  pulvinar  Fla- 
tninis  tam  pudicum  .  In  officiis  amicorum 
tion  dico  paria  reddi  :  antevenis  ,  &  quo- 
ties  in  obfequenda  pracedimus ,  erubefcis 
fudore  tam  obnoxio .  quam  in  uobis  ef- 
fe  deberet  ab  Imperatore  prceventis.  Ec  infe- 
rlus  poft  nonnulla:  Mgrotantes  amicos  Tra- 
janus  vifere  folebat:  haClenus  in  eo  comi- 
tas  prxdicanda  efl .  Tu  &  vifere  folitus 
<Zr  mederi ,  prabes  miniftros  ,  inftruis  cibos  y 
fomenta  dtfpenfas  ,  fumptum  adjicis  mede- 
iarumy  confolaris  affeflos  .  revalefcenti- 
bus  gratularis.  In  quot  vias  de  una  ejus 
humanitate  progrtderis?  Legionibus  uni- 
verjis  ,  ut  in  communi  marte  eventt^  Ji quid 
adverji  acciderat  ,  vidi  te  circumire  ten- 
tcria:  Satin  falvot,  qucerere :  traflare^ 
vulnera  fauciorum ,  &  ut  falutifera  ap~ 
fonerentur  medela,  atque  ut  non  cejfare- 
tury  inftare.  Vidi  quofdam  faftidienies 
cibos,  te  commendante  ,  fumpjifie  .  Audi- 
vi  confirmantia  ad  falutem  verba  profari , 
occurrere  defideriis  fingulorum  :  hujus  far. 
cinas  mulis  aulicis  vehere ,  his  fpecialia. 
jumenta  prcebere  ,  illis  minifteria  perdito- 
rum  inftaurare  lixarum  :  aliorutn  egefta- 
tem  tolerare  fumptu  ,  horum  nuditatem  ve- 
lare  veftitu:  omnia  agere  indefejfe  &  be- 
ttigne^  pietate  maxima  ,  oftentatione  nul- 
la  :  omnia  prabere  agris  ,  nihtl  exprobra- 
re  fanatis  .  Haec  &  alia  Aufonius  Conful .. 
XI.  Cum    igitut  adeo  fpeclata    atque  com- 

Ann.  Eccl.  Tom.  V. 


PAGIUS 


X. 

Imperii  1 
jut  dura- 
tio  . 


XT. 


c%rem  in  Epitome  ,  quiait,  Valentinianum  fibi 
focium  in  Imperio  afcivifle  Gratianum  filium 
necdum  plenepubcrem .  Verum  hujufmodi  Joquen- 
di  fjrni  las  facile  in  errorem  inducunt,  ut  paf- 
fim  fimiles,  qua;  attatem  exprimunt ,  ih  hoc 
Opere    explicantes   oftendimus . 

Imperii  ejus  annos  Viclor  in  Epitome  refts 
■  diftinxit:  hnperavit  ,  inquit  ,  cum  patre  Valen- 
tiniano  annot  oflo  ,  diet  oficginta  quinque  ,  (  die 
fcilicet  emortuaJi  exclufo )  cu<n  patruo  tsr  fratre 
tret  :  (  poft  mortera  fc.  Valentiniani  patris )  cum 
eodcm  fratre  ac  Thcodoflo  quatuor  :  &  cum  bit 
omnibut  accedente  ArcMaio  ,  menfet  fex  i  ubi  u- 
trumque  extremum  menfem  incompletum  Vi- 
flor  prartermittit :  alioquin  fcribere  debuilTet  , 
menfet  feptein  &  aliquot  diet  ;  cum  ,  ut  mox 
vifuri  fumus ,  Arcaiiut  dic  XIX.  raenfis  Ja- 
nuarii  Auguftus  diflus  fit . 
A  num.XIIl.  ad  XXII.  Zofimus  lib.  4.  n»r- 


m-'ndata  vita  extiterit  Gratianus;  mira- 
mur  vehementer  Ammianum  (  b  ),  qui 
cum  ipfum  laudet  ,  in  vana  demum  ftu- 
dia  Commodi  deflexilTe  tradir  :  &  quae 
tandem?  quod  feras  in  vivariis  fagitris  con- 
ficere  foleret.  Qnid  hoc  demum,  fi  re 
haud  illiberali  confusvit  juvenis  inrerdum 
poft  curas  genio  mdulgere  ?  Quae  hxc  col- 
latio ,  ut  qui  nec  pilum  habeat  fimilem 
Commodo  ,  eumdem  Commodo  comparet? 
fic  quidem  Ethnicus  fcriptor  in  Chriftia- 
nos  Principes  parum  squus  . 

Poft  necem  vero  Gratiani  nequaquam 
extin<5tus  eft  Maximi  furor;  fed  cum  in_. 
alios  Gratiani  ftudiofos  agentes  in  Galliis, 
tum  prsecipue  in  Merobaudem  Confulem  , 
&  Balionem  Ducem  effe  converfum  ,  Pa- 
catus  tradit;  occifumqne  illum  ,  iftum  ve- 
ro  ob  metum  crudelium  cruciamentorum 
fibi  ipfi  mortem  intulifle,  idem  affinnat. 
Sed  S.  Ambrofius  Balionis  mortem  eidem 
exprobravit  Maximo,  cum  Legatum  apud 
eum  egit ;  nam  fn  relatione  ad  Valenti- 
nianum  hxc  habet  (  c  )  in  perfona  Maxi- 
mi  :  Quos  ,  inquit,  occidi  ?  Relpondi  ei  : 
Balionem  ..  At  quem  virum  ?  qualem  bel- 
latorem  ?■  Hxccine  fuit  jufta  caufa  exilii  , 
quod  Imperatori  fuo  fidem  (ervavit  ?  Hon 
ego  ,  inquit  ,  eum  juffi  oceidi  .  Refpondit  : 
hoc  audivimus  ,  quod  occidi  jufius  Jit  .  Sed 
inquit  yji  ipfe_/ibi  vim  non  intulifjet  ,  fuf- 
feram  eum  deduci  Cabillonum ,  &  ibt  vi- 
vum  exuri .  Ergo  propterea.  &■  illud  cre- 
ditum  eft  ,  quod  eum.  occideris ..  Qut s  nu- 
tem  fibi  parcendum  putaret ,  cum  occifus  Jit 
bellator  ftrenuus  y  miles  fidelis  ,  Cnmes  u- 
tilis  ?  Haec  S.  Ambrofius  .  Sed  Merobau- 
dem  injufte  Profper  in  Chronico  infamat 
de  proditione  Gratiani:  nam  Pacatus  vi- 
rum  de  fide  fincera  erga  ipfum  Impera- 
torem  plurimum  laudat. 

Poft  vero  exatiatam  Maximi  crudelita- 
tem,  de  ftabiliendo  fibi  Imperio  eum  co- 
gitare  ccepifle  ,  Zofimus  (  d  )  tradit ,  Le- 
gatofque  mififTe  ad  Theodofium  Impera- 
torem  Conftantinopolim  ,  ut  ejus  animum 
exploraret ,  vellet  ne  bello  decernere ,  vel 
A  a  a  a.    2  ad- 


(h)  Amnim 
lib.  ji. 


XII; 
Catdes 
amicorum 

Gratiani . 


(c)    Ambr, 

epijl.lj. 


XHIi 

Idj  Zojimi 
l.  4. 


rata    Gratiani  carde  ,    ait ,    Mayimum  Legatos 
ad  Theodofium   Imperatorem  mififle  ,  &   Theo-  Inter  Ma- 
dofium  confenfifle  ,  ut  Maximut   hnperator  ejfet  ,  ximum  & 
fed    clam    in  eum  bellum  mrilifum  efTe  .  Rufi-  Imperato- 
nus  vero  lib.  II.  cap.   rj.   aft:    Va'tr,tinianut  m  ret  pax 
Italix  dcgent ,  fratrit    nere  atque    bofltt  metu  per-  Jancita  , 
territut,    Jtmulatione    oblatam  paeem    a    Maximo, 
fimulant    ipfe    quoquc    libentcr    ampleflitur  .    Duse 
itaque  Legitiones  diftinguendac  ,   altera     Maximi 
Tyranni    ad    Theodofinm     M.   altera   a   Valenti- 
niano  Juniori   ad    Maximum  .    Utra    prior    fue- 
rit ,    incerium  .    A   Valentiniano  D.   Ambrofius 
Mediolanenfis  Epifcopus    ad    Maximum    miflus  : 
Legatio  vero   ad   Theodofium    »nno  fequenti  ob* 
ita  ,    ut  tradit    Sigonius  in   libro    de  Occiden- 
tali    Imperio .    Verum  eft  ,  Valefium  in    Notis 
ad    Socratem  lib.  f.   cap.  11.   contendere  ,    eam 
pertinere    ad  annum  GCCLXXXVII.  quo  Cy- 
iiegius   Prarfeclus  Prxtorio  fuit,  quod    Zofimus 

lau- 


55$ 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CtfRISTI 


Damasi 

17 


Pap. 


Valentin»    8, 
Theodosii  5. 


Impp, 


legitio  a  adfcifcere  ipfum  in  coliegam  Impcrii  .  II- 
Wax/mo     leautem  temporis  rationem  ducens,  bona 
ad   Theo^  fpe  aluit  tyrannum  ,  ne  eodem  furorequo 
dofium,    cseperat ,  pergeret  ,   atque   fuperans   Al- 
pes,  Valentinianum  imbellem  adolefcen- 
tulum  aequeconficeret,totumque  fibi  Oc- 
. „.  _      .  cidentale  Imperium  vendicaret.  Quod  ve- 
hb.i.cti.  ro  tradunt  (  «  )  ,  poft  Gratiani  necem  Va- 
Sozom.l.j,  Ientinianum,Juftinam  ,atque  Probum  Prse- 
«■^.♦3»      fectum  Praetario  metu  deferuifle  Italiam  ; 
haud  quidem  hoc  anno  contigit ,  fed  curn 
poftea  ex  improvifo  Maximus  fe  in  Ita- 
liam  intulit  :  quando  autem  id  acciderit , 
fuo  tempore  dicluri   fumus .  Caeterum  ut 
fevientis  tyranni  impetus  intra  Galliarum 
limites  contineretur ,  qui   inftar   fulguris 
eodem  ferme  momento  Britannias  ,   Gal- 
lias,  atque^  Hifpanias  reddidit  fibi  fubdi- 
tas  ;  latentis  fuit  virtutis  ,  nempe  divini 
numinis ,  Maximum  id  prope  nefcientem 
coercentis.  At  quomodo  hoc  ?  audi . 
XIV,         S.   Ambrofius  audito  obitu    Gratiani  , 
Ambro-     barbarofque  omnes  fub   Maximo  militan- 
fius  devo-  tes  a(j  totjus  ciadem  Jmperii  efle  paratos, 
que  pro'a"  ac  iam  iama,ue  '"  Italiam  graflaturos ,  ab 
falute  Ita-  omnibus  &  ubiquc    timeri  ;   apud    Deum 
jije.  fequefter  pacis  accefiit ,   inftarque  Moyfi 

(b\Pf.toi.  ^et**  m  (^)  confracVione  in  confpe&u  e- 
*'  *'  'jus,  ut  averteret  iram  ipfius  ,  fe  fuaque 
pro  omnium  falute  devovens.  Obtinuit 
tandem  quod  enixis  precibus  efflagitavit, 
fed  difpendio  carifllmje  rei  ,  nempe  obitu 
amantiflimi  fratris  Satyri .  Teftatur  qui- 
dem  3d  ipfe  in  eius  oratione  funebri , 
cum  ait :  Hibil  habeo  qund  querar  ,  fed 
habeo  in  quo  Deo  gratias  agam :  quia_, 
femper  optavi,  tit  fi  quce  perturbationes , 
%iel  in  Ecclejiam  ,  vel  in  me  manerent ,  in 
me  potius  ac  meam  reciderent  domum ,  Deo 
igitur  gratias  ;  quia  inhoc  omnium  metu  , 
(um  omniamotibus  Jint  fufpetta  barbaricir, 
communem  mxrorem privato  dolore  tranfe- 
gi  ,  &  in  me  converfum  efl  quicquid  time- 
bamus  omnes ;  atque  utinam  bic  confumma- 
tum  Jit ,  ut  dolor  meus  publici  doloris  re-, 
Satyri  demptio  Jit .  Kihil  quidem  habui ,  fratres 
Ambrofii  cartffimi ,  in  rebus  bumanis  tanto  fratre_» 
fratrisob-  prettojius  ^  nibij  amabtlius ,  nihil  carius  : 
fed  prajtant  privatis  publica,  &c,  Praefen, 
ti  enim  anno  obttus  Satyri  fratris  conti- 
git ;  ut  ex  eo  perfpicue  poteft  intelligi , 
cum  idem  Ambrofius  ait  ,  eum  litteris 
Symmachi  revocatum  ne  ex  Africa  in  Ita- 
Jiam  veniret,  flagrante  ipfa  Italia  bello 
civili,  nimirum  cum  Maximus  in  Italiam 


itus 


PAGIUS 


laudatus  fcribat ,  Theodofium  dedifle  in  man- 
datis  Cynegio  Prxfeclo  Prartorii ,  cum  enm  ab- 
Jegaret  in  j^igyptum  ,  ut  imaginem  lUxim>  rcn- 
fpiciendam  Alexandrinit  exbiberet  ,  puh/iceque  po- 
nerct  ,  ^r  confortem  bunc  jmperii  fallum  efie  , 
habita  ad  populum  oratione  declararet  .  Ve- 
lum  Cynegius  Prarfctus  Praetorio  fuit  anno 
CCCLXXXIV.  &  rminque  fequentibus  .  Cum- 
que   Poftumianus  Prsefeaus    Prstorio    Otientis 


(  ut  dicemus  )  dufturus  diceretur  exercl- 
tum:  ille  vero  contineri  non  potuit,  quo  nii- 
nus  pericliranti  fratri  Ambrofio  prajfto  eflet.  ■ 

Ob  cujus  profperum  commeatum  S.  Mar-      XV. 
cellinam  fororem  votum  nuncupaftr  S.  Lau, 
rentio,   idera  affirmat .   Et   quidem   pla- 
ne  miraculo  accidit,    ut  e  maris   tempe- 
ftate  ,     fafto    naufragio  ,    liber    evade- 
ret;  cum  &  facrum  illud  pro  falute  via- 
ti  cum  fecum  ferret ,  nempe  facratiirimam 
E  uchariftiam    fudario  obvolutam  atquo 
cuftoditam:  cujus  antiqui  in  Ecclefia  mo- 
ris  alibi  pluribus  meminimus.  Sed  de  nun- 
cupato  voto  fororis  haec  ipfe  Ambrofius  : 
luis  enim  votis  apud  Sanftum   martyrem 
Laurentium  impetratum  ejfe  nunc  cognofci- 
mus  commeatum :  atque  utinam  non  folum 
commeatum  ,  fed  etiam  prolixum  vit#  tem- 
pus  rogajies ,  &c.  At  quonam    pafto  cum 
periculum  evafiflet,  a  Catholic*  commu- 
nionis  Antiftite  baptteari   voluerit,  idem 
profequitur  oratione,  cum  praefentis  tem- 
poris  rerum  ftatum,  &  ex  his  qua?  gefta 
eflent,  quae  proxime    futura    timerentur , 
ita  defcribit(c):  Si  nunc  urgert  Italtam  <c)  Jmbr. 
tam  propinquo  hofle  cognorceres ;  quantum  orat.in 
ingemtfceres ,  quanfum  doleres  in  Alpium  J""er* 
<vallo  fummam  noflrx  falutis  conjijlere ,  //-  *r 
gnorumque  conccedibus  conflrut  murum  pu- 
doris  ?  Qua  affltcltone  mcereres  ,  in   tanto 
teneri  dtfcrtmine  tuos  ab   hojie  tmpuro  at- 
que  crudelt,,  qut  nec   pudtcttia    parceret  , 
nec  falutif  Quonam,   inquam  ,  hcec  modo 
ferres  ,  quce  nos  perfeti  ,  &  fortajfe  qund 
gravtus  ejl ,   Jpetlare  cogemur ,  rapt  vir- 
gines  ,  &  avulfos  a    complexu  parentum^. 
farvos  liberos  fupra  tela  jadart  ,   ince- 
flari  facrata  Deo  corpora-,   &  fentlem  vi- 
duce  maturioris   uterum  in  ufus    defuetos 
onerum  redire,  non  pignorum  f  &c, 

De  fepultura  autem  Satyri  fratris,  xvi. 
Dungalus  nobilis  fuorum  temporum  fcri- 
ptor,  in  commentario  edito  contra  Clau- 
ciium  Taurinenfem  Epifcopum  ad  Ludo- 
vicum  Pium  ,  &  Clotharium  ejus  filium 
Imperatores,  his  verbis  meminit:  Idcir- 
co ,  ut  arbitror ,  AmbroJius  fuum  fratrem 
quem  nimium  dtlexerat ,  juxta  fanflum^ 
martyrem  Vidorem  fepelivtt ,  de  quo  tres 
libros  edidit  egregios  ,  unum  de  ejus  plan- 
(lu,  alteros  duos  confolatorios  de  Refur- 
reftione  &  Paradifo ;  cujtts  epitaphtum-, 
hoc  dttlavit  tetrajlicho  . 

JJranio  Satyro  fupremum  frater  honorem_, 

Mar- 

ad  extremum  Iiujus  anni  adhuc  fuerit ,  appa- 
ret  ,  Maximum  anno  tantum  fequenti  Impera- 
torem  a  Theodofio  M.  agnitum  .  De  Cynegii 
&  Poftumiani  Praefeclura  legendus  Gothofredus 
in  Chronologia  Codicis  Theod.  ubi  variae  Le- 
gcs  exhibentur  ad  Cynegium  Pf.  P.  anno  fe- 
quenti  infcripta: .  Maximus  Vittorem  filium  pri- 
mum  Cjefarem  ,  ac  deinde  Auguftum  renuncia- 
vit,    ut    docet  vetus  Infcriptio    a  Sigonio  ciia. 

to 


Cum  Critice  Pagii. 


Chhtstt 


Damasi  Pap, 
»7« 


557 

Valentin.  8,  T 

t  Impi*. 

Theodosii   5. 


Martyrts  ad  locvim  detulit  Ambrofius  . 
JJac  meriti  mercet ,  ut  facri  fanguinit  hu- 
mor 
Tmtiimas  penetrant  adluat  exuviat , 

Miffa  funt  ifta  nobis  haud  pridcm  in_ 
Jucem  vendicata  a  clanflimo  viro  &  eru- 
ditiffimo  Nicolao  Fabro  I.  C.  Parifienfi  , 
cui  ex  confuetudine  lirterarum  intima  a- 
micitia  confungimur . 

IT^  His  opportune  fubficiendum  exifti- 
mavimus  epitaphium  S.  Marcellinae  foro- 
ris  ejufdem  S.  Ambrofii  ,  quae  juxta  fan- 
cros  frarres  maluit  fepeliri  ,  quam  fepul- 
cris  patriis  condi .  Accepimus  illud  ex 
Codice  bibliothecae  Bafilicae  S.  Petri  («)> 
fana.litt.  ubi,  poft  vitam  ejufdem  S.  Marcellinae , 
*&'     h3ec  haberur  infcriptio  . 

Incipit    Epitapbium     S,   Marcellina    Vir* 
gintt  : 


xvrr. 


<*)    Vit. 


147. 

Epita- 

phium  S. 
Marcel- 
hnx . 


Marcellina  ,  tuos  cum    vita   refolveret 

artus  , 
Sprevifli    patriis   corpus  fociare  fepuU 

cris  , 
Cum  pia  fraterni  fperas  confortia  fomniy 
Santtorumque   cupis   cara    requiefcerc., 

terra : 
N/7    longinqua    domus    caflo    decerpfit 

amori  , 
Affeclus  nec  morte  ferit  :  ttam    munere 

lethi 
~Rurfus  tacla  foror ,  fraterna  redderis 

aul<e . 
Quamvis  magna  pio  fufpiret  Roma  do- 

lore , 
Tertia  quod  facris   fatitur  jam  damna 

fepuhris  , 
Nec  tamen  anguft*  fedem  quis   dixerit 

aul<e , 
Corporis  batc  domus  efl :  nam  te,  pio-. 

virgo ,    fupernum 
Accipit  Imperium  ,  placidmque  ad  mune- 

ra   vitee 
Mtertite  Chriflus  pretium  tibi  deftinat 

aulae  . 
Trcemia  dans  caflis  intatt*  matrit  ho- 

nore . 
Te  Jult    medius    tranfcendit    fervidt-i 

curfus  , 
Et  te   virgo  tuus   tranjvexit  ad  athera 

fponfus  , 

Apparet  ex  his  S.  Marcellinam  Romae 
cum  virginibus  facris  degentcm ,  noluif- 
fe  paterno  fepulcro  condi,  fed  Mediola- 
rum  transfcrri  corpus  fuum ,  ponique  a- 
pud  fanclos  Satyrum  &  Ambrofium  ,  fra- 
tres  ,  ambos  a-quc  juxta  fanctos  martyres 
tumulatos  $£%  , 


Quanti  fecerit  ipfe  fancrus  AmbrofTus 
apud  fanctos  martvres  fepultora  locari 
Chrftianum  hominem ;  ex  eo  poteris  in- 
telligere  ,  quod  ipfe  etiam  voluif  fepeliri 
in  Ambrofiana  a  fe  erecta  bafilica ,  in_, 
quam  tranftulerat  corpora  fanclorum  mar- 
tvrum  Gervafii  atque  Protafii ,  Porro  id 
ex  majorum  inftituto  ufurpatum  ,  idem 
affirmat  Ambrofius  ipfe  ,  five  velimus, 
Maximus  Taurinenfis  (  cujufvis  alteiutrius 
/ir  fermo  ille)  cum  ifta  habet  (.*):  Ideo  (j{Af"d 
a  majoribus  provifum  eft •,  ut  fantlorum  yiml"'-Jer* 
offibus  noftra  corpora  fociemus  ;  ut  dum-, 
illos  tartarus  metuit ,  nos  pccnanon  tan- 
gat,  dum  illis  Chriflus  illumintt ,  nobis 
tenebrarum  caligo  diffttgiat .  Cum  funttir 
ergo  martyrtbus  quiefcent-t ,  evadimus  in- 
feri  tenebras  eorum  propriis  meritts  ,  at- 
'tameu  cnnfocii  fanttitate  .  Haec  &  alia_. 
ibi.  Qiiod  vero  a  majoribus  id  traditum 
dicat,  plane  alludere  videtur  ,  quod  iru. 
facris  ccemeteriis  ,  in  quibus  corporare- 
condebantur  fanctorum  martyrum,  Fide- 
Jes  quoque  caeteri ,  qui  fide  conftantes  m 
communicationeCathoIica  dicm  claufiflent 
extremum,  fepeliri   folerent . 

Quin    etiam  &  S.  Paulinus  (c)  Nola-    XVIII. 
nus  Epifcopus  imitatus  efle  videtur  S.  Am-  (C)Paui;„t 
brofium,  dum  ad   finem    panegyrici  Celfi  epjji.4i,' 
pueri  habet  hos   verfus  ; 

Quem  Complutenfi  mandavimut    urbe  pro- 

pinquis 

Conjunclum  tumuli  foedere  martyribus  ; 

Vt  de  vicino  fantforum  fanguiue     ducat , 

Quo  noftrat    illo  furgat    in   igne  ani- 

mas , 

Haec  Paulinus ,  qui  &  litteris  interpella- 
vit  S.  Auguftinum,  ut  eodem  argumento 
fcriberet  commentarium  :  Utrum  fcilicet 
profit  alicui  poft  mortem  ,  quod  corpus 
ejus  apud  fancti  alicujus  memoriam  fepe- 
liatur .  Prseftitit  id  ipfe,  cum  de  Curtt 
agenda  pro  mortuis  ad  eumdem  Paulinum 
traclatum  fcripfit:  quem  velim  confulas  : 
nobis  enim  inftitutum  profequendi  onus* 
incumbit . 

Inter  hsc  autem,   cum  tot   tantaquo     xix. 
mala  ob  tyrannidem  Maximi  in   Italia  ti-     L       . 
merentur,  perdifficilem    ac  plane    defpe-  AmjJrofi'i° 
ratam  legationem    Valentinianus    Impera-  aj   Max,v 
tor  Ambrofio  credidit   ad  Maximum  ,    fi  mUm  . 
forte  ille    veritus  fanclitudinem   viri  ubi- 
que  fpeftatam  ac    pracdicatam ,    furentes 
cohiberet  animi  impetus   dominandi  libi- 
dine  incitatos.  Immenfae   plane    agebatur 
molis  opus,  exundantem    torrentcm   ali- 
quo  pofle  obice  coerceri ,    incendiumque 
extingui,  quod  vehementioribus  flammis 

ex 


PAGIUS    to    defcriDfa:    DD.  NN.  Mag.  Ci.    Maxi- 
MO.     ET    F  L.      VlCTO'l    Pl!S      FELICl- 

BUSSEMPE»    AlICUSTIS     BONO     R.    P. 
NATls.Ubi   Miximusduo    prarnomina   habet 


lAtigni  fcilicet ,  &  Clementit .  In  Nummis  ta- 
men  dicitur  tantum  M.ignur  Mttximus  ;  fed  Sul. 
picius  in  lib.  i.  Hift.  eum  Mxximum  Clemcn- 
tem  vocat  . 

Ad. 


558 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRrSTX 


Damasi  Pap. 
«7- 


Valentw.  8. 
Theodosii  5. 


Tmpp; 


(a)  Ambr. 
crat. in 
funere  V&- 
ieat. 


(h)   Amhr. 
efifl-  33« 


(c)  Secnttt. 
lib.^.c.ult, 

(d)  Sozom, 
lib,j.  e.i$ 

XX. 

Gratiani 
adverfus 
impios 
ultimum 
editfum . 


PAGIUS 

XII. 
Jlrcaiiut 
d  patrc 
jiuguftus 
4iQut, 


•x  morte  Gratiani ,  univerfo  fibi    vendi- 
cato  Galliarum  exercitu  ,  in  Maximo  ma- 
ximum  acceperat  incrementum.  At    non 
cunflatus  eli  fanctus  facerdos  opus  aggre- 
di  deploratum,    fpem   fibi    concilians  ex 
divina  potentia,  cujus   arbitrio  cor   Re- 
gis  agitur.  Fuit  haec  prior  legatio ,  pofte- 
lior  vero  poft  fequentem  annum,  licet  Pau- 
linus  fcriptor  Vitae  ipfius  Ambrofii  ambas 
in  unum  confundatmaximo  praejudicio  ve- 
litatis:  femel  namque  iterumque  eodem_, 
munere  apud    Maxitnum   ipfum  efle  per- 
funelum  ,  ejufdem  Ambrofii    teftificatione 
liquet;  de  utraque  ehim  legatione  memi. 
nit  ipfe  in  oratione  in  funere   Valentinia- 
ni  habita,   his   verbis  (a):  Ego  tuus  i- 
terum  Legatus  repetivi  Gallias  :  6»   mihi 
dulce  illud   officium  fuit  pro    falute   tuO-. 
frimo ,    deinde   pro    pace  atque  pietate  , 
qua  fraternas  reliquias  pojiulabas ,  non- 
aum   pro  te  fecurus ,  &  jam  pro   fraternee 
fepultura    honore   folicitus .    Haec    ipfe . 
Quae  autem  extat  ejufdem    Ambrofii  re- 
latio  ad  eumdem    Valentinianum,    pofte- 
rioris  certum   eft  fuifle  Iegationis  ;  nam_ 
in  ea  ipfe  mentionem  facit  de  priori ,    u- 
bi  ait :  Hon  commififfes  fecundam  legatio- 
nem<>  nifi primam  probaffes .  Cujus  quidem 
Acra  Iicet  exciderint;  tamen   quid  in  ea 
geftum  fit,  fatis  expreflum  habetur.  Nam 
idem  S.    Ambrofius   in   epiftola    ad  foro- 
rem,  qua  queritur  de  contumeliis  ab   in- 
gratiftima  Juftina  Augufta  fibi  multis  mo- 
dis  frequenter  illatis,  &  inrer  alia   quod 
ab  ea  tvrannus  nominaretur,  haec    habet: 
( b ) :    Hon  hoc    Maximum    dicere  ,  quod 
tyrannus  ego  Jim  Valentintani  :  qui  fe  me<e 
legationis  objeftu  queeritur    ad    Italianu. 
tton  potutjfe  tranfire  .  Haec  de  priori  legatio- 
ne  :  poftcriorautemhaud  ita  felicem  finem 
confecuta  eft ,  ut  fuo    loco   patebit.    Sic 
igitur  uni    Ambrofio  acceptum   ferendum 
cft  ,  quo  minus    tyrannus    non   continuo 
eodem  quo   cxperat  progrcdi  impetu  at- 
que  furore,  univerfam  Italiam  imparatam 
igne  ferroque  vaftarit .  Sed  &  ex  his  in- 
telligis ,  turbas  illas  ab  eadem  Juftina  A- 
rianis  ftudente  in  Ambrofium  concitatas , 
poft  priorem  hanc  de   qua    egimus  lega- 
tionem  Ambrofii  contigifie ;  ut  fcias  erra- 
re  Socratem  (c)  atque  Sozomenum  (d) 
eas  ante  Gratiani  obitum   recenfentes. 

Hoc  eodem  anno  ,  urgente  licet  Ma- 
ximi  tyrannide ,  ante  obitum  Gratiani  , 
menfe  Maji  ,  iifdem  Confulibus ,  datum 
reperitur  refcriptum  Patavii  ad  Hippa- 
tium  PP.  adverfus  apoftatas  &  haereti- 
cos  :  ex  quibus  plane  intelligas  optimam 
mentem  ejufdem  Gratiani   Principis  ma- 


Ad  num.  XXII.  Arcttdiut  a  Theodofio  pafre 
Auguftus  rentintiatus  XIV.  Kal.  Febr.  feudie 
XIX.  Januarii,ut  habent  Atnftor  Chronici  A- 
Jexandrini  &  Mifcelh.  Quare  errant  Theo- 
dorus   Lefior  in  fine    libri    %.  ubi  hoc   facltim 


xime  pii,  licet  interdum  indigniffirnaJ1 
ipfum  refcripfiffe  dixerimus  fraude  Macc- 
donii  Magiftri  officiorum.  Sic  patenti 
exemplo  vides ,  minime  apud  Deum  Prin- 
cipes  excufari ,  cum  miniftrorum  fallaciis 
ad  noxia  ftatuenda  decepti  aliquando  in- 
ducuntur .  At  novifiimam  hanc  Gratiani 
fancrionem  tamquam  tcftem  ejus  erga_. 
Chriftianam  religionem  ftudii  defcriba-  0)  '•«■  de 
mus ,  quam  ipfe  in  procinetu  edidit  mili-  d.P°'lf°d' 

•         n  f  *  ,-,/      j-  s     \ .  Theoa, 

tart ;  eft   vero  hujufmodi  (e): 

Chrifiianorum  ad  aras  &  templa  migran-     XXI. 
tium9  negata  teflandi    licentia>    vindica- 
mus  admijfum .  Eorum  qttoque  jlagitia  pu- 
niantur,  qui  Chriflianee  religionis  &  no- 
minis  dignitate   neglecla^  Judaicis  femet 
polluere  contagiis.   Eos    vero    qui   Mani- 
choeorttm  nefanda  fecreta  ,  &  fcelerofos  a- 
liquando  fefiari  maluere  fecejfus ,  ea  ju- 
gtter  atque  perpetuo  poena  comitetur  ,  quam 
vel  divdis  arbitrii  genitor  Valentinianus 
adfcripjit ,   <vel  noflra  mhUominus  decre- 
ta  jufferunt .    Auclores   vero  _  perfuajionif 
hujus  ,  qui  lubricas  mentes    in    proprium 
dejlexerant  confortium  ,  eadem    qua    reos 
errorishuiurcemodt  poena  comitetur :  quin- 
etiam  graviora  plerumque  pro  mottbus  Ju- 
dicum  &  qualitate  commiffi  extra  ordinem 
promi  in  nefarios  fceleris   hujus   artifices 
fupplicia  cenfemus.  Sed    ne    vel    mortuos 
perpetua  vexet    criminationis  tnjuriay  vel 
hxreditarix  quaefliones    temporum  varieta- 
te   longorum  prorfus  emortuee  in  redivivos 
fetnper    exagitentur   cenjltclus  ;     hujufce- 
modi  quafiionibus  metam  temporis   adCcri» 
bimus  :  Vt  Ji  qui   defunclum   violatce  at- 
que  defertx  Chrtfiianee  religionis  accufat  , 
eumque  in  facrtlegia    templorum,    vel  in 
ritus  Judaicos,  vel  ad  Manichxorum  de- 
decus  tranfiijje  contendit ,  eaque  gratia  te- 
fiari  minime  potuiffe  confirmat  ;  intra  quin- 
quennium  jttge  ,  qttod  cum  officiojis    aclio- 
nibus  confiitutum  ejl*  proprias  exerat  aftjo- 
nes ;  futurique  judicii  hujufcemodi  forti- 
tus  exordium,  ut  eodem  in  luce  durante^  cu- 
jus  pravaricatio  criminanda  eftiflagitii htt- 
jus  <&   fceleris    particeps  futjfe  doceatur  , 
publica  fub  tefltficattone   teftatus   probet 
indicium  ;  neque  quam  fuperno  nomimi  ta- 
citus  prcefiitit    perfidiam ,    fceleribus    ac- 
quiefcens ,  prxvaricationem  deinceps  tam- 
quam  ignarus  accufet  .  Dat.  XII.  Kalend, 
Junii   Patavii ,  Merobaude  II.  &  Saturni- 
tto  Cojf.  At  derebusOccidentalibus  hujus 
anni  huftenus :  jam  ad  res   Orientis  hujus 
temporis  enarrandas  ftylum  convertamus  . 

Quod  in  primis  occurrit ,  hoc  ipfo  an- 
no  fub  iifdem  Confulibus  Merobaude  i- 
terum ,  &  Saturnino ,  decimoquarro  Ka- 

len- 

fcribit  die  decfma  feptima  Januarit  ,  Socrates 
;tc  Idacius  in  Fiftis ,  qui  id  faflum  tradunt  die 
decima  fexta  Januarii  .  Dies  XIX.  eleclus  , 
quia  Theodofius  Magnus  eodem  Imperium  ac- 
ceperat .   Sic  Arcadius    Theodofium     juniorem 

filium 


XXI  /. 


. 


Cum  Critice  Pagii. 


55P 


Christi 
383. 


Damasi  Pap. 
»7- 


Valbvtiv.   8. 
Theodosii  5. 


Imtt- 


Arcadius 
appella- 
H"  r  Augu- 
ftus. 

(<*)  Soirat. 
'•J«  c.io. 

(  b  )  Sozo. 
l-l'  t.ix. 

(  *  )    Mitr. 
cell.  m 
Cbron. 


Arfenius 
magiiter 
Impcrato 
ris . 


(  i )  Apui 
M?t*pb.1. 
M-tii.Sur  . 
19.  Julii  . 


lendas  Fcbruarii  Theodofius  Imperaror 
Arcadium  filium  majorem  natu  pronun- 
ciavit  Auguftum:  ita  Socrates  (a)  ,  S07.0- 
menus(£),  Marcellinus,  (c)  &  alii . 
Erat  tunc  Arcadius  annum  statis  agens 
t^fcxtum,  t£%  natus  nimirum  fub  Con- 
fulatu  Gratiani  quarto  &  Merobaudis  > 
triennioante  Theodolii  patris  Imperium  . 
At  pius  Princeps  parum  fibi  vifus  contu- 
liflc  lilio,  fi  Romanum  illi  tradens  Im- 
perium  ,  non  aeque  in  eum  transfunde- 
Jct  pictatem  ;  ad  Gratianum  Imp.  epifto- 
lam  jam  fcripferat»  qua  cum  rogavit,  ut 
cgregium  pietate  virum  ,  qui  filium  do- 
ccret ,  quajreret,  invcntumque  Conftan- 
tinopolim  mitteret .  Scripnt  ca  dc  rc 
Gratianus  ad  Damafum  Romanum  Pon- 
tificcm  ,  qui  mifit  ad  cum  Arfenium  Eccle- 
fia?  Romanae  diaconum  egregia  probita- 
tcfpecUtum  &Iitteris  infignitereruditmn . 
Cui,  cum  Conftantinopolim  pervcniflet , 
Theodofius  filios  fuos  tradidit,  moribus 
ac  litteris  imbucndos ,  atque  dixit  :  Vojt- 
buc  tu  mugit  pater  eorum  ,  quam  ego . 
Accidit  &  illud  memoria  dignum  :  cum 
cnim  ingreflus  fcholas,  vidiflet  Theodo- 
fius  Arfeniurn  ftantem ,  Arcadiuraque  au- 
ditorem  fedentem,  indignatus  eft,  quod 
magifterii  gradum  parum  decore  fervaflet, 
cum  ftans  ipfe  doceret  ,  Arcadius  vero 
fedens  addifceret.  Arfenius  autem  currc 
fe  excufaret ,  atque  diceret ,  haud  dece- 
re  fedentem  fe  docere  Imperatorcm ;  in- 
dignatione  ille  commotus  abftulit  ci  Im- 
peratoris  infigne  ,  federeque  in  throno  Ar- 
fenium  compulit,  filium  vero  dete&o  ca- 
pite  aiuiitorem  profiteri ;  illud  inculcans, 
tunc  prolem  fuam  vere  fore  dignam  Im- 
pcrio  ,  fi  cum  fcientia  asque  imbuta  fue- 
rit  pietate  .  Haecquidem  pluribus  in  ejuf- 
dem  Arfenii  vita  (d)  narrantur:  &  li- 
cct  ibi  de  duobus  Theodofii  filiis  mentio 
habeatur  ,  tamen  de  Honorio  conftat  hoc 
tcmpore  nondum  natum  efie,  quem  Pla- 
cilla  Augufta  peperit  anno  fequenti  , 
Ricomere  ,  &  Clearcho  Confulibus  ;   a. 


PAGIUS  filium  W.  Uus  Januarii ,  quo  Honorius  ejus  fra- 
ter  Imperator  didusfuerat,  Imperii  coufortem 
fecit ,  ut  infra  videbimus  .  Si  jam  ufus  inva- 
luilTet ,  ut  diebus  Dominicis ,  aut  folenniori. 
bus  Feftis  hujufmodi  nuncupationes  fierent ,  er- 
rores ,  qui  in  numeros  irrepfere  ,  facilius  de- 
tegerentur ;  fed  hoc  fubftdio  deficiente  ,  ad  con- 
jefluras  recurrendura .  Porro  eam  inauguratio. 
nem  currenti  anno  peraclam,  ex  Arcadii  Num- 
mis ,  &  Themiftii  Oratione  j<S.  quar  eft  de  pa- 
ce  &  Confuhtu  Saturnini  ,  hujus  anni  initio 
recitata  ,  certum  redditur.  Cangius  lib.  de  Fa. 
miliit  Byzantinis  Auguflis  ,  duos  Arcadii  Num- 
mo*  producit  ,  in  quorum  poftica  legitur:  Con- 
CoJDIA  AAAA.  quae  quatuor  ultimar  lite- 
ra:  quatuor  Auguftos  denotant ,  nimirumGra- 
tianum  ,  Valentinianum  juniorem  ,  Theodofium 
&  Arcadium.  Harc  enim  Numifmata  poft  prac- 
fentem  annum  ,  quo  Gratianus  menfe  Augufto 
occifus  eft ,  cudi  non   potuere  .  Parte  alia  ,  an- 


liquis  enim,quod  fciret  duos  fuifle  Thco- 
doiio  filios  adjecit  Honorium  . 

Contigit  autem  poftea  ,  ut  cum  Arfe- 
nius  Arcadio  verbera  inflixiflet ;  ille  ve- 
ro  meditaretur  inftar  Neronis ,  magiftro 
fuo  mortem  inferre  ;  ipfe  divino  monitu 
ab  aula  clam  recedens,  ad  -fligypti  ere- 
mum  fe  contulerit,  ubi  vixit  egregia-. 
fanftitate  toto  Orbe  confpicuus :  unde 
S.  Hieronymus  (e)  de  S.  Paula  in  JE- 
gvptum  peregrinante  ait,  vidifle  Maca- 
rios  ,  Arfenios  ,  atquc  Scrapiones  .  Por- 
ro  quam  pie  fancleque  Theodofius  Impe- 
rator  filios  inftituendos  curaverit ,  argu- 
mento  funt  quce  de  ipforum  confobrino 
Nebridio  tradit  S.  Hieronymus  (/)»  ut- 
pote  qui  illis  acceflerit  condilcipulus ; 
ait  enim  :  Mirum  dttlu  eji :  uutritut  in 
Valatio ,  &  condtfcipulus  Auguflorum  , 
quorum  menfa  miniflrat  Orbis,  &  terr<e 
ac  maria  ferviunt ,  inter  rerum  omniunt 
abundantiam  ,  in  primo  atatis  flore  tantte 
verecundiee  fuit  ,  ut  virginalem  pudorem 
vinceret ,  &  n:  levem  quidem  obfcxni  ru- 
moris  in  fe  fabulam  daret .  Deinde  pur- 
puratorum  propinquus ,  focius ,  confobrt- 
nus  ,  eifdem  cum  ambobus  fludtis  eruditut^ 
(  quat  res  etietm  externorum  mentes  fibi 
conciliat  )  non  efl  tnflatus  fuperbia ,  nec 
Cieteros  homtnet  adducla  fronte  contim- 
pfit ,  &c , 

Eodem  quoque  anno ,  menfe  Junii  (ut 
auctores  funt  Socrates  (g)  &  Sozome- 
nus  (b)  celebratur  Synodus  Conftanti- 
nopoli  a  Theodofio  convocata  ad  dirimen- 
das  in  Ecclefia  concitatas  ob  diverfas 
haerefes  ubique  difcordias.  Agebat  hoc 
anno  Praefeclum  Prstorio  fummum  magi- 
ftratum  Pofthumianus ,  ut  ejufdem  Theo- 
dofii  refcripta  (  /  )  indicartt  iifdem  Con- 
fulibus  ad  eum  data  :  ad  quem  Grego- 
riusNazianzenusfcribens,  ejusSynodi  me- 
minit:  nam  cum  in  primis  ipfiusegregiam 
eruditionem  commender ,  deque  amplifll- 
mo  magiftratu  ob  virtutum  merita  con- 
fecuto  congaudeat ,  de  eadem  coacla  Sy- 

nodo 


XXIII. 


(e)  Hier. 

tptft.  17. 


(f)   Hitri 
tp.y. 


xxrv. 

(g  )  Socr. 
/.5.  r.io. 

(b  )  Sozo. 
/.7.  r.n. 

Conciliun 
Conftanti» 
nopolita- 
num  . 

(i)l.io.de 

bon.  pro. 
fcrip.  &  f. 
lt.de  btr  . 
C.   Thcod. 


te  currentem  annum  Arcadius  eam  dignitatem 
non  obtinuit :  Themiftius  enim  loco  citato  Theo- 
dofium  laudans ,  quod  Saturninum  in  hunc  an- 
num  Confulem  defigiiaflet  ait  :  Cum  in  potefttt- 
te  ejfct  tua ,  Jt  nonium  tibi  ttmftflivum  illum 
honorem(  nempe  Confulatum)  judicaret  ,  unicum 
tuum  dejignare  filium  ;  bunc  ,  inquam  ,  cum  pro 
te  renuntiare  liceret  s  (  quod  &  antiquit  &  re- 
ccntioribur  Imperatoribut  folenne  fuit ,  ut  illud 
tanquam  futuri  Prindpatur  inittum  ,  libtris  fuit 
ante  purpuram  traderent)  cum  b&c  facere  tibi 
omnia  liceret ,  noluifti  tamen  .  Nondum  itaquc 
hujus  anni  initio  ,  quo  ea  Oratio  dida  ,  Arca- 
dius   Imperator  erat , 

Ad  num.  XXIV.  Imperatores    Chriftianos  an-     XIII. 
nis  ,  quibus  Quinquennalia  &  id  genus  fefta  edi-  Collatiod* 
dere  ,    Religioni    confulere  ,  &  ad   reducendos  fiae  a 
JixrtUcos  collatioties  indicere  folitos,  variis  exem-  Tbeoitojio 
plis    oftendi  .  Luculectum    hoc    anno   Thcudofii  Mag.mii- 
Matni  Quinquennalibus  nobilitato  ,  (ek  offert  .  tta  . 

Poit 


5<7o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CnnrsTi 


Damasi  Pap. 

17» 


Valentin.  8.  Impp. 
Theodosii  5. 


f  0)  Greg.  nodo  Ita  habet  (a)  :  Kihil  tam  Imperio  tuo 
Ndzspijt,  conventre  exiflima  (  quandoquidem  rurfus 
1U  Epifcoporum  Synodus  celebratur  haud  fcio 

qua  de    caufa ,    &    quomodo    coeuntium  ) 
quam  ut  te  prxfetto  ,    ac  tua  opera    Ec- 
tlefice  ad  pacem  adducantur ,  etiam  Ji  eos 
qui  difjidtis  &  fatlionibus  contendunt ,  a- 
fperius  objurgare  oporteat .  Qutd  fi  cut- 
fiam  jtimium  curiofus  ejfe    videar ,    quod 
cum  a  negotiis  recefferim  ,  non  tamen  curam 
fb"  folicttudinem  abiecerim  ;  boc   ne  mire- 
ris .  Kon    enim    quemadmodum   a  thronif 
&  fafluofo  fupercilioy  ita  etiam  a  pieta- 
1e  feceffimus  :  quir\  potius  eo  majorem  fi- 
dem  aucloritatemque  apud  te  habiturus  mthi 
videor ,  ut  qui  non  rem  meam  privatam-. 
fed  publicam  utilttatem  curem.    Haec  ad 
Prsfeclum  Praetorio  Gregorius  . 
XXV.         Eodem  quoque  argumento,  nempe  ut 
in   Synodo  Epifcoporum  habenda  ftudeat 
paci  Ecclefiae  conciliandae,   idem  Grego- 
rius  eodem  tempore  Jitteras  dedit  ad  Sa- 
turninum ;  illum  quidem  puto ,   qui   hoc 
anno  cum  Merobaudc  Confulatum  geflit, 
creatus  hic  a  Theodofio  in  Oriente,   51- 
le  vero  a  Gratiano  &   Valentiniano  inu 
Occidente.  Litterae  autem  Gregorii  ad  Sa- 
ih)Greg.  turninum  datffi  fic  fe  habent  (b): 
N«.  *////.      KoM  efl  apu(i  me  dubium  ^  alf0quin  feme_ 

rarium  ejfet  fcribere )   quin  amicitice    off- 

cium  a  me  requiras  .   Externis    enim    li- 

tentiam,  nobis  autem  loquendi   libertatem 

trtbuis ,  ut  confervis  bonus  iis  qui  eo  hp- 

ttore  digni  habitt  funt  ,  ut   ad   Deum  ap- 

fropinquent .  Quocirca  te   quoque  faluta- 

mus ,  &    dejiderio    tuo   morem  gerentes , 

N^fanze!  rerum  n<>flrarum  Jlatum  tibi    exponimus . 

nus  foIicU  O**"1*1*   aTud     ttos  Dei  beneficio    refte  fe 

tuspro       habent ,  bf>c  uno  excepto,   quod  de  Eccle- 

Ecclefiac    fiis  anxii   &  foliciti  fumus  tam  fcede  per- 

pace.         turbatis»   His  quicquid  operis  afferre  po- 

tueris ,  communem  concordiam  &  re ,  &  fer- 

mone  impigre  conflitue :  quandoquidem  E- 

pifcopi  rurfus  coeunt  ;  ac  metuendum  rur- 

fus  efl)  ne  nunc   quoque  pudore  fujfunda- 

mur ,  fi  heec  Systfrdifs  parum  prceclarum^. 

finem    habuerit  quemadmodum    &    prius . 

Kam  qux    nobis  contigerunt ,  ea  Deo  om- 

ttia  fcienti  &  cognofcenda  &  judicando-. 

relinquemus  ;  etiam  fi  jucttndo  animo  in- 

vtdict  eorum  qui  id  appetebant ,  ceffimus , 

tton  tamquam  fuavem  quamdam    rem  ,  ut 

flerifque  videtur,  fed  admodum  periculo- 

fam  relinquentes  ,  ac  velut  ex  afpera    & 

gravi   tempeflate  ad   tranquillum   quem- 


PAGIUS  Poft  Conftantinopolitanam  Synodum  Oecumeni- 
cam  a  biennio  celebratam  ,  qua  Eu^omiani , 
Ariani ,  Macrdoniani  feu  Pneumatomachi  inter 
carteras  haerefes  condemnati  fub  Theodofio  M. 
fuerant  ,  Ecdefiarque  Orthodoxis  Epifcopis  re- 
ftitui  jufla;:  vice  verfa  Harreticorum  ,  prxfer- 
tim  eornndem ,  ccetus  prohibiti  Lege  8.  Codi- 
cis  Theod.  De  hnretieis  ,  eedem  anno  daia , 
&  Leee  9.  ejuflem  Codicis  Dc  Htrctieii ,  anno 
pr*cedcnti  emifla  .  Niliilominus  in   multis  Impe- 


dam  &  tutum    portum  appellentes .  Haec 
ad  Saturninum  Gregorius.  Porrohos  magi. 
itratus  Iitteris  Gregorii  admonitos,  impigre 
curalTe  negotium  ,  refcripta  Imperatoris  ad 
eumdem  Pofthumianum  data  dcxlarant . 

Convocati  funt  in  hanc  Synodum  om-    XXVI. 
nium  vigentium  tunc  haerefum  defenfores ,  QuidNe- 
qui  inter  eos  principem  locum  tenere  vi-  darius 
debantur;  ut  fi  fieri    poffet    humanirato  cu"" |>x- 
Imperatoris ,  abjecla  haerefi  ad  Ecclefiam  rct'ci''  • 
Catholicam  revocarentur  ;  qui  vero  animo 
refraftario    recufarent,  legibus    puniren- 
tur .  Quid  autem  coacta  in   unum   Syno- 
do  aftum  fit,  perpauca   funt  quae   fignifi- 
cent .  Sed    quid   de    his  habeat  Sozome- 
nus  (c) ,  videamus  :  Imperator  Ketlarium  (e)  Sozom. 
accerfit ,  &  cum  eo  de  futura  Synodo  com-  ''7*  ^1** 
municat ,   &  quxfliones  eas ,   quce  beerefes 
peperijfent ,  ut  tn  difceptationem    propone- 
ret,  injungit  ,  quo  una  fieret  credenttum 
in  Cbriftum  Ecclefia ,  &  dotlrtna    confo. 
na^  qua  religio  conformari  debeat  .  Ketla- 
rius  igitur  privattm  fecum  meditatus ,  A- 
gelio  Kovatiance  Ecclefice  Epifcopo  ,  ut  in 
fide  fecum  fentientt  (  in  his    fcilicet  quse 
ad  Nicxnum    Symbolum   pertinent  )  vo- 
luntatem  Imperatoris  aperuit .  Ille  vero  , 
qui   ut  vitcc  fanclimoniam  operibus  reprce- 
fentabat  ,   ita  in   verborum  argutiis ,     & 
lenociniis    minime   exercitatus   erat ,  fibi 
confiderandum    proponebat ,  fi  quid  fatlo 
opus  efiet.  Sin  vero  difputandum  foret  , 
virum  producebat    ex  letloribus  futs  tunc 
unum ,    Syfinnium  nomine ,  fed   cui  poflett 
idem    Epifcopatus    efl  contmijfus ,  ratione 
&  oratione  prxflantem ,  qut  facrorum    li- 
brorum  explicationes    exatle  calleret  ,  & 
variam   eorum  cognitionem   haberet ,    quce 
tum  ab  Ethnicis ,  tum  ab  Ecclefiaflicis  au- 
tloribus  fcripta  erant . 

Qui  quidem  vir  etiam  hoc  articulo  re-  XXVII. 
(Itffime  confulere  vifus  ,  autfor  fuit  ut  fu- 
gerent  inflitutas  cum  feftartis  dtfputatio- 
net ,  utpote  rixarum  atque  pugnarum  fo- 
mites  ;  fed  ex  tpfis  queerertnt,  rectperent- 
ne  eos ,  qui  ante  Ecclefics  dtfiratlionem^. 
interpretes  ,  &  doftores  fuiffent  fcripturce 
facrce .  Etenim  fi  horum  teftimonia  reje- 
certnt,  inquit ,  a  fuis  ipforum  conforti- 
bus  explodentur  :  fin  autem  fvfficere  eos  ad 
controverfias  dectdcndas  arbttrabuntur , 
produci  oportet  tllorum  libros  .  Certo  enitn 
fciebat,  veteres^qui  coceternum  cuni  Pa- 
tre  Filium  cognoverant ,  aufos  non  futffe 
dicere,  tllum  ex  altquo  prtnctpio   duxtf- 

rii  Prjefectura:  Orient.ilis  partibus  tumultus  ex- 
inde  exorti  ,  &  Haeretici  Irnperialium  Con- 
ftitutionum  executioni  omni  opere  interceflere  . 
Qutre  Tlieodofio  vifum  ,  hoc  anno  novam  Sy- 
nodum  ponfl  <nt'nepoli  indicere  ,  quo  etiam  con- 
ventum  menfe  Junio  ,  ut  memorant  Socrates  lib. 
j.  cap,  10.  &  Sozomenus  Iib.  7-  cap.  iz.  eo 
nempe  fine  ,  ut  paci  Ecclefia?  tandem  confule- 
retur  ,  atque  in  unam  Fidem  mutuo  Epifcopo- 
r  um  congreflu  coiretur .  Et  vero  Arianorum ,  Eu- 

no- 


Cum  Critice  Pagii 


5<5i 


Chkisti 

383. 


Damasi  Pap» 

•7- 


Valentin.  8. 

Theodosii     5, 


Imtp. 


fe   originem  .   Cum    igitttr    &    Nettario 
id  fe  rette   babere    vtderetur ,  &    Impe- 
rator  edottut ,  confilium  collaudajfet ;    a- 
nimot  fettariorum    pertentabat ,  quidnam 
tpfide  veterum  interpretationibut  fentirent. 
Illit  ea  magnifice  lattdantibut ,  ipfe  palam 
verbit  expreffit    propofuit ,  nttm  illorunu* 
dittit    in  finiendit    quceflionibut   fiaturi 
fint ,  &  fatit    ne  locupletet  dottrince  te- 
flet  eot  ejfc  judicent .  Orta  &  circa  hanc 
auoque  rem  inter  fettarum    principet  dtf- 
fenfione  (   ncque  enim   confimiliter  finguli 
de  veterttm  librit  fentiebant  )  animadver- 
tit   Imperator,  quod  nudtt  privatarum   0- 
pinionum    altcrcationibut   w/.vr,  definitum 
aliquid  pronuuciare  detrettarent .  Quam- 
•brem   damnata  hac   illorum    pervicacia , 
jujjit  ut   unaqudeque   fetta   dottrinx   fuce 
libellum   ipfi  porrigeret  , 
XXVIII.      Cum  itaque  httic  negotio  conficienio  pr<e- 
flitutut  diet   adefiet ;  convenerunt  in   Va- 
Patrum      latium  pro   iit  qtti    confubftantialem   Tri- 
coercen'S  *'.tatcm    profitebantur    Hettariut  &  Age- 
tur  haere-  "**  ?  fro  -driana  hcerefi  Demophilut  ejut 
tici .  Antifiet ,  pro  Eunomianit  ipfe  Eunomiut , 

Eleufiut  autem  Cyzici  Epifcoput  pro  Ht 
qui  vocantur  Macedoniani .  Acceptit  ve- 
ro  fingulorum  libellit ,  folot  eot  approba- 
•uit ,  qui  confubfiantialem  Trinitatem  af- 
ferebant :  reliquot  vero  ut  abfurdot  dif- 
rupit  t  Ae  Kovatianit  quidem  hinc  pr<e- 
ter  fententiam  nihil  accidit  :  fiquidem 
tonformem  cum  Ecclefia  Catholica  opinio- 
ttem  de  Deo  babent .  Cecteri  vero  fuit  i- 
fforum  facerdotibut  indignabantur ,  quod 
coram  Imperatore  fibi  ipfit  infcite  fuijfent 
adverfati ;  mulftque  cceterit  damnatit  , 
ad  fententiam  approbatam  converfi  ftmt . 
Imperator  vero  lege  lata  fanxit ,  ut  fetta- 
rii  neque  conventur  agerenty  neque  do- 
clrinam  fidei  profiterentur  ,  neque  Epifco- 
pot  aut  aliot  ordinarent ;  atque  ut  alii 
ttrbibut  agrifque  expellerentur  ,  alii  no- 
tarentur  infamia  ,  &  Keipublicce  confimi- 
liter  ac  cateri  participet  non  ejfent  :  & 
graver  quidem  legibut  adfcribebat  fcenat , 
fed  eat  non  exequebatur:  neque  enim  ut 
faenat  irrogaret ,  fed  ut  metum  incuteret 
fubditit  fuit  fiudebat  ,  ut  fibi  in  divinit 
t  concordet  fierent :  fiquidem  &  illot  lau. 
dabaty  qui  fua  fponte  convertebantur .  Hac- 
tcnus  de  his  Soromenus.  Porro  fingulas 
Ann.    Eccl.  lom.  V. 

PAGIUS  nomtanorum ,  Macedonianorum  antefignani  eo 
ccnvenere  ,  tentatique  ibi  eorum  animi  duplici 
potiffimum  ratione .  Provocati  quippe  primum 
ad  Patrei  &  Scriptoret ,  qui  Ecclefue  diftracli». 
nem  prarcefferant  ;  deinde  Fom-tiU  Fidci  a  fin- 
gtilis  expetita:  verum  irrito  harc  omnia  cona- 
tu.  Quare  ad  juffiones  &  fancliones  animum 
rnrfus  appulit  Theodofius  M.  {.ege  it.  Codicis 
Theod.  De  H&reticit ,  hoc  annp  emifla  ;  fequen- 
ti  vero  anno  Lege  11.  ejufdem  Codicis  Be  H*. 
reticit ,  quae  diftriclior  &  feverior  .  At  quam  pa- 
rum ,  vel  quam  lente  ea  Lex  executioni  tradi- 
t-a  fuerit ,  &  quidem  in  ipfa  urbc  Conftantino- 


leges,  quas  hic  recenfet,  inferius  defcrl- 
bemus  .  Habet  hxc  eadem  Socrates  (<.)  ,  (<t)  Socrat. 
&  quidem  pluribus  ;  addiditque  ob  rem  l.i.e.io. 
praeclare  geftam,  confilio  Syfinnii  Nova- 
tiani ,  ipfum  Theodofium  eifdcm  Nova- 
tianis  favifle,  paffumque  effe  ecclefiam_. 
Conftantinopoli  habere ,  conventus  age- 
re,  fruique  privilegiis,  quae  Catholicis 
impertita  fuiffent. 

At  quoniam  fufpefla  fides  eft  haereti.  XXIX. 
corum  de  fuis  dogmatibus  &  eorum  fe- 
ftatoribus  aliquid  affirmantium  ;  aeque  no-  ^ov"'ani 
bis  dubium  redditur,  immo  (  ut  verius  tlcinjs°pi". 
dicam  )  mendacium  effe  convincitur  to-  rumfincc: 
tum  hoc  quod  de  Neclario  ait,  in  caufa  ra. 
tanti  momenti  Novatianum  Epifcopum_. 
confuluiffe,  atque  (  ut  illud  ufurpem  ) 
perinde  ac  fi  in  Ifrael  Deus  non  eflet  , 
deum  Accaron  adi iffe.  Quis  fibi  perfua- 
deat ,  in  eam  S  ,-nodum  ,  in  qua  fortio- 
res  haerefum  propugnatores  audiendi  ef- 
fent ,  non  vocatos  efle  a  Theodofio  Ca- 
tholicos  Epifcopos ,  qui  doftrina  caeteris 
eminerent?  ut  inter  alios  Gregorium  NyC 
fenum  ,  quem  conftat  nonfolum  hoc  tem- 
pore  fuiffe  fuperftitem  ,  fed  &  plures  ad- 
huc  vixifle  annos,  Amphilochium  Iconii 
Epifcopum  aeque  difertum ,  Diodorum_. 
Tarfenfcm ,  eumdemque  Neclarii  ftudio- 
fum  ,  &  illos  ipfos,  quos  idem  Diodo- 
rus  dederat  eidem  Neclario  in  divinis  lit- 
teris  confultores  atque  doclores  ;  ut  Eva- 
grium  reliclum  a  Gregorio  Nazianzeno 
praetermittamus,  atque  alios  complures, 
quibus  Synodus  creditur  abundafle;  qui 
omnes  Agelium  decrepitum  fenem ,  & 
juvenem  Syfinniuni  antecellerent  doclrina 
rerumque  peritia.  Quis  igitur  perfuadere 
fibi  poterit  ,his  omnibus  pofthabitis,  Ne- 
<5tarium  convenifle  Novatianos  ha?reticos, 
eorumque  praefcripto  dumtaxat  rem  tan- 
tam  adminiftrafle ,  &  in  tanto  negotio , 
tacentibus  reliquis,  foli  Neftario  cum 
haereticorum  antefignanis  fermonem  ha- 
bere  permiflum  efle  ?  At  quam  re  vera_» 
egregie  digneque  qui  Synodo  interfuerunt 
Epifcopi ,  fidei  caufam  pertraclarint ,  u- 
nius  ex  iis  exemplo  facile  poteris  intel- 
ligere  . 

Cum  enim  Theodofius  Imperator  ob  id    XXX« 
(  ut  di<Sum  eft  )  praefens  Concilium  con- 
gregaflet,  ut  haereticosomnesfub  una  fide 

B  b  b  b  con-  * 

politana  ,  oftendit  Lex  ejufdem  Codicis  13.  De 
H&reticit ,  haud  integris  quinque  menfibus  poft 
Legem  ix.  data  :  imo  &  Lex  14.  De  Htreti- 
cit  ,  anno  CCCLXXXVIII.  lata  ,  qua  urbibus 
expelli ,  contra  loca  abdita  adire  Harretici  qui- 
cunque  jubentur:  iidemque  Clericos  vel  Epif- 
copos  conftituere,  habere  ,  ccetus  agitare ,  pri- 
vatim  ,  pubficeque  prohibentur  •  Supplicandi  tan- 
dem  fibi  contra  id  Theodofius  Magnus  aditum 
Haereticjs  intercludit  .  Vide  plura  apud  Gotho- 
fredum  in  harum  Legum  Coramentariis  ,e  qui- 
bus   hsec    cxcerpt» . 


5<5i 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
3%* 


Damasi 


Pap. 


VAtENTIH.   8. 

Theodosu  5. 


Im«v 


Amphilo- 
chius  re- 
darguit 
facflis  ver 
bifque 
Theodo- 
iiufti . 


conne&eret  ;  eos  ad   fe  vocatos,   ut  be- 

reficentia  provocaret»  officiis  fibi  devin- 

cere  conatus   eft  :    cumque    indulgentius 

quam  par  erat ,  cum  iis  agere  videretur, 

Orthodoxorum    nonnihil  commovit  ani- 

mos  ;  veriti  enim  funt  ,  ne  Imperator  il- 

lorum  circumventus   aftutia  ,  praeceps  ab- 

duceretur  in  hserefin  .  Quamobrem  S.  Am- 

philochius    Iconii  Epifcopus   cum  fa&is, 

tum  verbis  redarguit  Imperatorem;  quo 

mbdo  autem  id  fe  habuerit ,  res  gefta  fic 

(  a)  Theod.  a  Theodoreto  defcribitur  (  a  )  :  Cum  alio 

j.S.c.16,    tempore  Amphilochius  forte  intraPalatium 

effet  ,  videretque  ajiantem   Imperatori  fi- 

Itum  fuum  Arsadium  ,  qui  nuper  Impera- 

tor  creatus  fuerat ;    ipfum  Imperatorem^. 

Theodofium  (ut  mos  efl  )fa!utavit  ille  qtti- 

dem^  fed  filium  fine  honore  dimifit .  Im~ 

perator  autem  ratus  Amphiiochiumoblitum 

officii,  jubet  ad  fiiium  accedere ,    eumque 

ofculari  .  At  Amphilochius  refpondit^fa- 

tis  effe  quod  ei  honorem  habuerat .  Itaque 

Tbeodnfius  rem  acerbe  &  graviter  ferens  , 

probrum  filio  objeftum ,  injurice   loco  fibi 

ipfi  tllatce  numeravit .  Tum  fapientiffimus 

Amphtlocbius  ,  deciarans  Imperatori  quod 

animo  inflituebat ,  contenta  voce  :  Vides, 

inquit  ,  0  Imperator^  quam  tegre  ignomi- 

txiam  filii  tut  patiare  ;  immo  vero  illis  , 

qui  in  eum  infultant ,    vehementer  fuccen- 

fes  .  Credas  igitur  mihi  velim ,  hujus  uni- 

verfitatis  reftorem  Deum^  eos  qui  contra 

filium  fuum  unigenitum  ioquuntur  blafpbe- 

mias  ,  itidem  deteflari ,  &  tamquam  ingra- 

tos  erga  Salvatorem  &  patronum  fuum  0- 

dio  profequi  .  Cujus  inflitutum    cum    hoc 

pafto   intellexiffet  Imperator ,  fafta  ejus 

dtftaque  fimul  admiratus  ,  legem  protinus 

confcripfit ,  qua  vetabat  conventus  ab  hce- 

reiicis  agi ,  &c .  Haec  Theodoretus  . 

XXXI.        Qui   tamen  in  eo  corrigcndus  eft,  & 

non  ab  alio ,  quam  a  fe  ipfo  ,  dum  fupe- 

Corrigitur  r;us  ajt  hxc  accidifle   poftquam  Theodo- 

io~     fius  a  caede  Maximi  tyranni  ab  Occidente 

Conftantinopolim  reverfus  eft  :  nam  cum 

tradat  haec  fafta  effe  ,  dum  nuper  Arca-. 

dius   Imperator  creatus  effet,   plane  iru 

hunc  ipfum  annum  ea  referenda  funt ,  quo 

conftat  (  ut  diclum  eft  )   Arcadiura   crea- 

tum  fuiffe  Imperatorem.   Caeterum  fi  ad 

leditum  Theodofii  a   caede  Maximi  refe- 

xas  ,  Arcadium  tunc  inveniep  habuifle  in 

Imperio  annos  ofto :    fiquidem  anno  Do- 

mini  trecentefimo  oclogefimo  octavo  ,  ipfo 

Theodofio  atque  Cynegio  Cofs.  ab  eo  oc- 

cifus  eft  Maximus;  &  poft  triennium  in 

Italia  confumptum ,  anno  Domini  trecen- 

tefimo  nonagefimoprimo,  Titiano&Sym- 

macho  Confulibus,  Conftantinopolim  re- 

verfus  eft ,  Sic  igitur   aperte  vides  Acta 

Amphilochii  ad  praefentem  annum   refe- 

renda  effe,  quo  Arcadius  creatus  eft  Im- 

perat^r,  &  Synodus  Conftantinopoli  pro 

{b)Seto.    Pacc  Ecclefio?  convenit.  Sozomenus  (b) 

i.-j.  c.6. '   cadcrn.  de  Amphilochio  narrat ,  additque 


reius  de 
temporc 


Placillae  Auguftae  enituifle  tunc  ftudiutn  ^ 
ne  vir  ejus  Theodofius  circumveniretur 
ab  Arianis  ,  dum  neeorum  colloquio  tra- 
heretur  in  h3erefin,  antevertit. 

Caufam  quoque  Antiochenam  de  a!ter- 
catione  inter  Paulinum  atque  Flavianum, 
de  qua  fuperiori  anno  in  Romano  Con- 
cilio  actum  eft ,  in  hac  eadem  Synodo 
pertractatam  Socrates  (c  )  videtur  annue- 
re,  dum  ait,  Catholicos  inter  fe  fuifle 
difcordes  &  opinione  divifos,  faventibus 
nimirum  Syris,  Phoenicibus ,  ac  Palaefti- 
nis  Flaviano,  ^Egyptiis  autem,  Cvpriis, 
Arabiaeque  Epifcopis  Paulino  ftudentibus; 
quibus  etiam  confenfifle  vidimus  fuperius 
Gregorium  Nazianzenum ,  qui  &  recira- 
tis  nuper  Iitteris  ad  Pofthumianum  Praefe- 
ftum  Praetorio  id  pertigiffe  vifus  eft  ,  dum 
monet  ut  diffidentes  &  facVionibus  ftuden- 
tes  Epifcopos,  etiamafperius,  fi  opusfit, 
arguat .  At  nihil  prorfus  hac  ex  parte  in 
Synodo  confeclum  effe  ,  certum  eft  ;  pro- 
culque  abfuit  ut  difcordes  potuerint  in 
concordiam  revocari :  nam  eam  diffenfio- 
nem  poft  roultosannosperfeveraffeconftat. 

Quod  igitur  omnes  confentiant  ,  poft 
hanc  Synodum  a  Theodofio  Imperatore 
adverfus  haereticos  edifta  promulgata  fuif- 
f e ,  hic  eadem  defcribamus,  quae  ad  no- 
minatum  fuperius  Pofthumianum  Praefe- 
flum  Pra?torio  data  habentur.  Verum  an- 
te  ipfam  Synodum,  quam  inchoatam  di- 
ximus  menfe  Junio  ,  idem  Imperator  ad 
eumdem  Pofthumianum  Prsefeclum  Praeto- 
rio  menfe  Majo  adverfus  apoftatas  refcri- 
ptum  (d)  dedit.  Rurfum  vero  adverfus 
haereticos,  qui  minimein  Synodo  refipue- 
rint,  ad  eumdem  Pofthumianum  menfeju- 
lio  haec  edixit  (e)  : 

Omnes  omnino  ,  quofcumque  diverfarum 
bttrefum  error  exagitat ,  id  efl ,  Eunomia- 
a/,  Ariani ,  Macedoniani  ,  Pneumachoma- 
chi  ,  Manichtei  ,  Encratitce ,  Apotaftttce  , 
Saccophori ,  Hydroparaflatte  ,  nullis  cir- 
culis  coeant ,  nullam  colligant  multitudi- 
nem,  nullum  ad  fe  populum  trahant ,  nec 
ad  imaginem  ecclefiarum  parietes  priva- 
tos  oflendant :  nibil  vel  publice ,  ve!  pri- 
vatim ,  quod  Cathoiicce  fanftitati  offcere 
poffity  exerceant.  Ac  fi  quis  extiterity  qui 
tam  evidenter  vetita  tranfcendat :  permif- 
fa  omnibus  facultate,  quos  refte  obfervan* 
tice  cultus  &  pulchritudo  deleftat ,  com- 
muni  omnium  bonorum  confpiratione  pella- 
tur  .  Dat*  VIII,  Kal.  Augufl.  Confianti- 
nop.  Merobaude  &  Saturnino  Coff. 

Rurfus  vero  menfe  Augufto  ad  eumdem 
Pofthumianum  Pracfeflum  Praetorio  adver- 
fus  omnes  haereticos  (/)  in  huncrnodum: 

Vitiorum  inflitutio  Deo  atque  bominibus 
exofa  ,  Eunomiana  fcilicet  ,  Ariana  ,  Ma- 
cedoniana,  Apollinariana  ,  cceterarumque 
feftarum  ,  quas  veree  religionis  venerabi- 
li  cultu  Catholicce  obfervantice fides  fince- 
ra  condemnat ,  nequc  pnblicjs  neque  pri* 

va- 

( 


XXXII. 

Antioche- 
num  difll- 
dium  per- 
feverat. 
(c)  Socr. 


xxxnr. 

Theodofu 
edida  ad- 
vcrfus 
hasreticos. 


(d)l.ude 
Apoftot.  C. 
Tbeod. 

(e)   I.it. 

de  bnret. 
C.  Theod. 

XXXIV. 


(f)I.lt. 

de  hnret. 
C.  Theod. 

xxxv. 


Cum  Critice  Pagii . 


563 


Christi 

383- 


Damasi  Pat. 
17« 


Valentin.  8. 

THEODOStl     5. 


Impp. 


XXXVI. 

Haeretico- 
rum  clan- 
dcftini 
conven- 
tus . 

(  a)  Efipb. 
hsreji   80. 

(o  )Tbeod. 
/.4.  f.io. 


XXXVII. 

MaiTalia- 
ni  detecli 
a  Flavia. 
no  Epifco^ 
po  AntiO' 
eheno  . 


vatit  adittonibus  intra  urbium  atque  a- 
grorum  ac  villarum  locay  aut  colltgenda- 
rum  congregationum,  aut  confiituendarum 
Ecclejiarum  copiam  preefumat :  n*c  celebri- 
tatem  perfidiee  fuce  ,  vel  folemnttatem  diret 
communionis  exerceat :  neque  ull.tr  crean- 
dorum  ftcerdotum  ufurpet  atque  b.tbeat  or- 
dmation~t .  Exdem  quoque  aomus  ,  feu  in 
urbibtts  ,  feu  tn  agrtt  ,  tn  quibut  paffiiru. 
turbee  profejjoritm  ac  mtmjlrorum  talium 
collipentur  ,  Fifci  noftri  dominio  jurique 
fubd tntur  :  tti  ut  hi  qui  vel  doflrinam 
vel  nnfieria  conventionum  talmm  exerce» 
re  confueverunt  ,  perpttfiti,  ab  omnibus 
urbibus  ac  loctt ,  propofitee  legis  vigore^ 
conflrifli ,  expellantur  a  ccetibut ,  &  ad 
fropriat  unde  oriundi  funt  terrat  redtre 
jubeantur^  ne  quit  eorum  aut  commeandi 
ad  queehbet  alta  loca ,  aut  evagandi  ad 
ttrbet  habeat  poteflatem.  Qttod  "fi  negli- 
gentiui  ea  quee  ferenttat  noftrj  conflituit  , 
implean'ttr ;  Officia  provincialtum  Judi- 
cum ,  cb-  Princtpalet  urbium  ,  in  quibut 
cottto  vetttcc  congregationit  reperta  mon- 
firabitur  ,  fententia  damnationique  fubdan- 
tttr .  Dat .  III.  Kon.  Sept.  C.  P.  Merobau- 
de  II.  ejr  Saturnino  CoJJ'. 

Qui  igitur  legibus  Theodofii  vetiti  funt 
conventus  agere  ,  clandeltine  illos  cogere 
conati  funr ,  &  inter  alios  quos  Sacco- 
phoros  edi&um  nominat  (  erant  hi  Maf- 
faliani  hcretici ,  de  quibus  fupra ,  qui  quod 
facco  induerentur  (a  ),  Saccophori  funt 
appellati  )  hos  Epifcopi  diverfis  in  locis 
venati  funt ;  de  quibus  Theodoretus  (  b  ), 
cum  de  his  agit:  Porro,  inquit  ,  errorit 
morbum  occultare  nituntur  ,  &  pofi  repre- 
benjionet  tmpudenter  negant  fe  eo  labora- 
re ;  &  illtt  qui  in  eadem  funt  opinione , 
qttam  ipfi  animo  complefluntur ,  ecclefia 
tnterdtcunt .  Ob  hanc  caufim  Letojut  Epi- 
fcoput  Melitinenfit  Ecclefiee ,  vir  Jingulari 
Jludio  erga  ptetatem  exardefcent ,  cum  vi- 
deret  multa  monafteria ,  immo  vero  fpelun- 
cat  latronum  hunc  contraxijfe  morbum  ,  ea 
tncendtt ,  &  lupot  a  grege  abegit .  Eodem 
modo  prxflanttffimus  tlle  Amphtlochiut  ur- 
btt  prtmarta  Lycaonix pafior  &  moderator 
totiut  nattonis  y  cttm  intellexijiet  eamper- 
niciem  illa  loca  invafijfe ,  denuo  repnlit  , 
&  greget ,  quos  ipfe  verbo  favit ,  illa  la- 
be  ertpuit  * 

Qutnetiam  Flavianut  Antiochi*  Epifco- 
put  ,  vtr  multorum  fermone  celebrafut , 
cum  accepijjet  hot  Edejfoe  atatem  agere , 
&  fuum  venenum  in  vtcinorum  animot  /'«. 
fundere  ;  mijfa  ad  eot  monachorum  turba  , 
deduxit  Antiochiam  ;  &  morbum ,  quenu, 
fernegabant ,  extorjit  ad  buncmodum.Pri- 
mumdtxtt  accufatoret  calumniari  ,  &  men- 
tiri  teftes  .  Detnde  Adelphium  admodum 
fenem^  unum  ex  principtbttt  harefii ,  be- 
nigne  vocat  ad  fe ,  profe  affidere  jubet  . 
Tum :  Quoniam ,  inquit ,  0  fenex ,  ad  lon- 
gfnquum  temporit  fpatittm  vitam  propa- 
Ann,  Ecch  Tom.  V. 


XXXVIII. 


gavimus  ;  idcirco  &  natura  humana  & 
fraudulentt  dcemonum  adverCariorum  cona- 
tut  nobtt  accuratiut  perCpetli  funt  &  com 
gniti :  multoque  etiam  ufu,qu«e  &  quanta 
Jtnt  grattne  dona^  edofli  fumut.  Iflt  cumjint 
juvenet,  &  nthtl  iftarum  rerum  exqui/ite 
nortntt  fermonet  Cpiritualet  audirc  vixy  aut 
ne  vix  qutdem  ferunt .  Itaque  tu  ,  qutefo  , 
dic  mtbt  ,  qua  rattone  affirmetit  ,  &  fpi- 
rttum  contrartumrecedere  a  vobit ,  &fan- 
fli  Sptrttut  gratiam  adventare  ? 

Htt  v.rbit  fenex  ille  deltnitut  ,  vene- 
nttm  occultatum  expromp/it  univerfum^  di- 
xttque  dtvint  baptifmi  lavacrum  hit  qui 
eo  tinclt  erant ,  nthtl  omnino  prodejfe  ,  fed 
folat  precet  ardentet  doemonem  in  animis 
habitantem  expellere  :  nam  Jingulot  qui  e- 
duntur  in  lucem ,  ex  primo  parente ,  ut 
naturamy  ita  dcemonum  fervitutem  traxif- 
fe :  quibut  ex  antmit  orattone  expulfit , 
Spirttum  fanfium  deinceps  accedere  ,  fuam- 
que  preefentiam  tum  fnfibus  ,  tum  vifui 
ofiendere;  &  non  corput  foJttm  perturba- 
tionum  motibut  liberare  ,  fed  ettam  animum 
incltnattone  ad  deteriora  prorfut  eripere  ; 
adeo  ut  de  caetero  neque  jejunio  opui  Jit 
ad  corput  coercendum  ,  neque  dofirina  ad 
refrenandam  ejut  Itbidinem  ,  &  ad  danda. 
pracepta ,  quibut  recla  vivendi  via  ince- 
dere  dtfcat:  &  qui  Jit  hujut  rei  compos 
fatlut ,  non  mndo  a  lafcivit  corporit  con- 
cttationibut  liberum  fore  ,  verum  etiam 
preevtdere  ftttura  ,  &  fanclam  Trinitatem 
ocultt  cernere .  Itaque  divinut  ille  Flavia- 
nut ,  foetido'  islo  fonte  ejfofio  ,  &  impiis 
ejus  rivulit  patefatltt ,  mtferum  fenem  Jic 
ajfatur :  O  malit  diebut  onufle  &  invete- 
rate  ,  tuum  ipjius  os  te  coarguit ,  haud  e- 
go  :  tua  labia  contra  te  tefiimonium  di- 
cunt . 

Itaque  erroris  morbo  retetlo ,  Syria  ex~ 
atlt  erant  illi  qttidem  ;  fed  in  P amphiliam  ejecli"  ( 
frofetli ,  eam  eadem  pernicie  referferunt .  Syria. 
Haec  Theodoretus ,  fed  perperam  fane  ad 
tempora  Valentiniani  atque  Valentis  re- 
fert,  cum  conftet  Flavianum  nonnifi  fub 
Theodofio  poft  Meletii  obirum  (  utdictum 
e(t  )  fediffe  Epifcopum  Antiochiae  . 

Conftat  etiam  adverfus  eofdem  Maffa-  XXXIX. 
lianos  congregatam  effc  histemporibus  Sv- 
nodum  Sydae,  de  qua  hsec  Photius  in  Bi-     Synodus 
bliotheca  :   Lefimus  ,  inq-uit  ,    Synodttm^.  Sydarcon- 
Sydeefatlam  adverfus  hxrejin  Mafaliano-  tra  mi[*- 
rum,  id  efi,  Euchaitarum,  vel  Adelphto-  ™s  ^ 
rum  .  Prcefuit  Synodo  Amphilochiut    Epi- 
fcoputlconii  cum  Eptfeopit  vigintiquinque. 
Ex  ea  Synodo  ibi  efi  Synodica  ad  Flavia- 
tjum  Antiochenum  Epifcopumy   qui  ea  de_, 
caufa  etiam  aliam  Synodum  babuit  .  7«  eo- 
Concilio   Sydee  habito  Adelphiui  lic.et  pta-. 
nitentiam  polliceretur  ,  non  efi   admifiut  , 
quamvii  heerejim  detefiari  videretur  ;  quo- 
niam  non  ex  corde  pcenitentia  &  renuncia-. 
tio  fafla  ejfet .  Addit  de  ejufdem  Flavia- 
ni  Epifcopi   Antiocheni  epiftolis  fcriptis 
B  b  b  b    2  ad 


MafTiIiani 


5^4 


Annales  EccJefiaftici  Baronii 


Christi 

383. 


Damasi  Pap. 


VaLENTIN.      8. 

Theodosii    5. 


Imtt. 


XL. 

Auguftini 
adventus 
in  urbcm. 


(a)  Aug. 
Confeff.  I. 
f.c,$6. 


(b)  Aug. 
Confcff.   I. 
S.  e.j-  8. 


ad  Ofroenos  &  Armenos  de  damnatis 
Maflalianis  haereticis  Adelphio  &  fociis. 
Ceterum  haud  hoc  tempore  his  remediis 
hnerefisextingui  potuit  ;  fedadverfus  eam- 
dem  laborandum  fuit  Attico  Epifcopo 
Conftantinopolitano&aliis  ;  quorum  con- 
rra  ejufrriodi  haereticos  fcripta  idem  Pho- 
tius  recenfet. 

Hoc  ipfoannoRomam  fe  contulit  Car- 
thagine  Auguftinus  ;  qui  fequenti  (  utdi- 
cemus )  Symmacho  Urbanam  Praefeftu- 
ram  adminiftrante ,  ab  eo  Mediolanumu 
miffus  eft.  Agebat  hoc  anno  ipfe  aetatem 
vigintinovem  annorum  (  ut  idemteftatur) 
(  ct  )  quo  Carthagine  novit  Fauftum  Ma- 
nichxum ,  cum  jam  novem  ferme  annos 
in  fecla  Manichaeorum  haberer,  depluri- 
bus  dubitans ;  quae  omnia  a  Faufto  fore 
folvenda  ,  Mamchaei  po  Iliciti  fuerant .  Ac 
cum  longe  aliter  accidiflet  ;  de  veritate 
in  ea  fecta  aflfequenda  defperare  penitus 
ctpit.  Quonam  modo  autem  tunc  venien- 
di  Romam  confilium  iniit,  ipfum  audi 
(  b  ) :  Vofleaquam  ,  inquit ,  ille  Fauflus  mi- 
hi  tmperitut  earum  artium  ,quibut  euiru. 
excellere  putaveramy  fatis  apparuit ,  de~ 
fperare  ccepi ,  pojfe  enm  mihi  illa,qu<£  me 
movebant ,  aperire  atque  diffolvere  .  Et  in- 
ferius:  Refrafio  itaque  fiudio,  quo  in* 
tenderam  in  Manichcet  litteras ,  magifque 
defperans  de  cceterit  eorum  dotloribut  > 
qutndo  in  multis  quce  me  movebant ,  ita  ille 
nominatut  apparuit ;  coepi  cumeo  profiu- 
dio  ejus  agere  vitam  >  quo  ipfe  flagrabat 
in  eas  litterat  ,  quat  tunc  jam  rhetor 
Carthaginit  adolefcentet  docebam ;  &  le- 
gere  cum  eo ,  five  quce.  ilte  audita  defide- 
raretyfive  qux  ipfe  tali  ingenio  apta  exi- 
flimarem .  Cceterum  omn>t  couatus  meus  > 
quo  proficere  in  illa  fecla  fiatueram>  il- 
lo  homine  cognito,  prorfus  intercidtt.  At 
de  fua  Romam  profectione  idem  haec  ha- 
bet  :  Egifli  ergo  mecum ,  ut  mihi  perfua- 
deretur  Romam  pergere,  &  potius  ibi  do- 
cere  quod  docebamCarthagine  .  Ad  docen- 
dum  enim  Romae  potius  quam  Carthagi- 
ne  ,  non  quaeftus  major  (  ut  fubdit  )  eum 
movit,  fed  quodadolefcentesqui  difcerent, 
quietius  illic  agerent ,  quam  Carthagine  , 
nbi  illorum  nimia  infolentia  omnia  per- 
turbaret  ;  nam  paulo  poft:  Sedquare  hinc 
abirem,  &  illuc  irem,  tu  fciebas  Deus  > 
nec  indicabat  mibi  ,  nec  matri ,  qu<e  me 
profefium  atrociter  planxit  ,  6*  ufque  ad 
mare  feeuta  efl .  Sed  fefelli  eam  ,  violen- 
ter  me  tenentem,  ut  aut  revocaret ,  aut  me- 
cum  pergeret  ;  &  finxi  me  amicum  nolle 
ieferere ;  donec  vento  fatloy  navigaret . 
Et  mentitut  fum  matri  >  &  illi  matri,  & 
evafi  .  Et  rurfum:  Recufanti  pne  me  re- 
dire  yvix  perfuafiy  ut  in  locoqui  proximus 
noflrce  navi  erat ,  Memoria  beati  Cypriani 
maneret  ea  notle  ;  fed  eanotle  clanculo  ego 
frofetlus  fum  ;  illa  autem  remanfit  orando 
Zrflendo  .  Et  tamen(  fubditipfe  )  pofi  ac- 


cufationem  fallaciarum  &  crudelitatis  wr«, 
converfa  rurfus  ad  precandum  te  pro  me  > 
abiit  ad  folita  >  &  ego  Romam.  In  Urbem 
cum  venilfet ,  apud  Manichacum  quemdam 
hofpitio  fe  acceptum  tradit(c),  ubi  & 
segrotavit  (  d)*  Ut  vero  convaluit,  cum 
Manichaeis  ut  plurimum  verfabatur,  ita 
tamen  ut  ejus  fecl;e  frigidus  effet  afler- 
tor  ;  immo  hofpitem  fuum  a  magna  fi- 
ducia  illius  hserelis  revocare  ftuderet :  fed 
&  Helpidii  cujufdam  adverfus  Manichaeos 
coram  differentis  fcripta  difputatione  non- 
nihil  fe  profecifTe  teflatur,  adeo  ut  con- 
temptuj  fibi  jam  illa  fecra  effe  csperit  . 
Romae  igitur  cum  verfaretur  ,  domi  do- 
cere  rhetoricam  ccepit,  docuitque  hoc  & 
fequenti  anno  ,  quo  a  Symmacho  Urbis 
Praefeclo  ,  Mediolanum  ,  ut  ibi  rhetori- 
cam  publice  profiteretur  ,  ab  Imperatore 
de  hoc  monito,  mifliis  eft.  De  profectio* 
ne  ergo  ipfius  Roma  Mediolanum  anno 
fequenti  agemus  . 

Hic  idem  annus  ille  eft  ,  quo  Urbs  & 
Italia  magna  fame  Faboravit:  de  qua  qui- 
dem  annonae  penuria  ,  tum  S.  Ambrofius 
tum  Symmachus  meminete  .  Ac  primum 
quod  ad  rationem  temporis  fpeclat ;  ut  di- 
camus  eam  hoc  anro  accidiffe  ,  certum 
iftud  eft  argumentum,  quod  anno  ante  re- 
lationera  Svmmachi  ad  Valentinianum  Im- 
peratorem  faftam  effe,  S.  Ambrofius  tradit : 
quam  quidem  relationem  &  ab  ipfo  Svmma- 
cho  anno  fequenti  ab  illa  penuria  effe  con- 
fcriptam  >  cum  Praefecruram  Urbanam  a- 
geret,  &  a  S.  Ambrofio  confutatam  an- 
no  item  fequenti  ,  fuo  Ioco  perfpicue  de- 
monftrabimus «  Ob  penuriam  quidem  il- 
lam  pauperes  ab  Urbe  pulfos  effe  ,  S. 
Ambrofius  doluit  ,  cum  in  libris  Officio- 
rum  hoec  ait  (  e  ) :  Quanto  hac  utilius  , 
quam  illud  quod  proxime  Romx  fatlum  efl  ; 
ejettos  ejfe  Urbe  amplifjima  ,  incolas  fcili- 
cet  ,  qui  jam  plurimam  illk  cetatem  tranf- 
egerant  ,  flentes  cum  filiis  abiifie  :  qui- 
bus  velut  civibut  amoliendum  extlium  de- 
plorarent  >  interruptas  complurium  necef- 
fitudines  ,  diremptas  affxnitates  ?  Et  certe 
arriferat  anni  fcecunditas  ;  inveclitio  Vrbt 
fola  egebat  frumento  :  potuiffet  juvari ,  (i 
peterent  ab  Italit  frumentum  ,  quorum  filii 
expellebantur  .  Nibi!  hoc  turpiut  ,  ex- 
cludere  quaji  alienum  ,  &  exigere  qua- 
Ji  fuum  .  Quid  illum  eficit  ,  qui  de^* 
fuo  pafcitur  ?  Quid  illum  ejicts  ,  qui 
te  pafcit  ?  Servum  retinet^  trudit  paren- 
tem  ?  Frumentum  fufcipis  ,  nec  affetluirL* 
impartis?  Viflum  extorques  ,nec  rependit 
gratiam  ?  Quam  deforme  hoc  ,  quam  inu- 
tile  ?  Quo  modo  enim  potefi  utile  effe  quod 
non  decet  ?  Quantis  corporaterum  fukfi- 
dtis  dudum  Roma  fraudata  efl  ?  potuit  & 
illos  non  amittere  ,  &  evadere  famem  ,  ex- 
peclatis  ventorum  opportunis  flatibus ,  & 
fperatarum  commeatu  navium  .  Haclenus 
Ambrofius: 

De 


( e  )  Aug. 
Confejf.   I. 
J.  0.10. 

(d)    Aug. 
eod. I.  c. 
9«  10.   11. 


XLI. 

Penuria 
Urbsla- 
borat . 


(e)  Amr. 

Offic.l.%. 
c.T. 

Ejefti   po- 
puli  ab 
urbe  ob 
famem  . 


Cum  Critice  Pagii. 


5<55 


Christi 
383. 


Damasi  Pap. 


Valentin.    8. 
Theodosii   5. 


Imit. 


XLH. 

(  a )  Sym- 
mjcb.  l.i 
epifl.i, 

Adfcrf 
bit  Sym- 
lmchus 
famem  fa 
criltgio  . 

*quot  . 


(b)Dio 
biji.  Rom. 

i.ss. 


f  t )  Sym- 
tnach.  ad 
Valentin. 
Imper. 
apud  S. 
Ambrof. 


De  his  &  ipfe  Symmachus  in  epiftola  ad 
Flavianum  tunc  temporis ,  ut  apparct  , 
confcripta;  ubi  ha?c  (  a  )  inter  alia  :  De- 
/fc?«w,  inquit,  timemus  anuonx  ,  pu'Jis 
omnibus  ,  quos  exerto  &  pleno  ubere  Koma 
_  fufceperat .  Fac  ut  bts  remedtis  convale- 
fcanms ;  quanto  nobis  odto  provtncttrum 
confht  illa  fecurttas  ?  Dti  patrti ,  facite 
gr.tt tam  neglettorum  facrorum,  mtferim  fa- 
mem  pelltte  :  quam  primum  revocentur  no- 
Jlri ,  qttos  *  tnvita  dtmifi' .  H  ec  Svmma- 
chus:  &  quidem  ilhid  facinus  jure  im- 
probat,  quo  liberi  homines  ab  Urbe  ea 
decaufa  cjecli  fuerant ;  nam  Augufti  tem- 
pore  (  quod  Dio  reftatur  b)  ingenti  af- 
flicrara  Roma  annonx  penuria,  non  Ube- 
ri  homines,  fed  gladiat<>res,  venaliaque 
mancipia  tantum  ultra  oftoginta  millia 
paffus  ab  Urbe  rejecla  fuerunt  .  Porro 
Symmachus  homo  verfatilis  ,  ab  occafio- 
ne  deducens  argumentum  ,  eamdem  fa- 
mem  ad  fuum  propofitum  infleclens  in  re- 
latione,  quam  anno  fequenti  ad  Valen- 
tinianum  confcripfit,  eamdem  famem  ex- 
aggerans ,  accidiffe  eam  perfuadere  co- 
natur,  quod  adempti  fuerant  facerdotum 
redditus,  atque  agri  Velralium  virginum  : 
ita  enim  ait  (c):  Honoraverat  lexptren- 
tum  Veflales  virgines  ac  miniflros  deo- 
rum  vitlu  modico ,'  jujlifque  privtlegiis : 
Jtetit  muneris  hujus  integritas  ufque  ad 
degeneres  trapezitas  ,  qui  ad  mercedem  vi- 
lium  bajulorum  facrx  caflitatis  alimentct^. 
verterunt .  Secuta  efl  hoc  fafium  fames  pu- 
blica  ,  &  fpem  provinciarum  omntum  mef- 
Jis  tegra  decepit .  Non  funt  hxc  vttia  ter- 
rarum,  nihil  imputamus  ajtris,  nec  rubigo 
Jegetibus  obfuit ,  nec  avenafruges  necavit ; 
facrilegio  annus  exaruit .  Keceffe  enim^. 
fuit  perire  omnibus  ,  quod  religtonibus  ne- 
gabatur ,  &c.  Subdit  enim  ,  ad  cibum  glan- 
dium  &  radices  herbarum  populum  ob  fa- 
mem  fuiffe  converfum  :  ex  quibus  perfua- 
dere  conatur  Imperatori,  reddi  proventus 
ablatos  deorumfacrificisatque  Veftalibus, 
ut  terra  rependeret  quam  fubtraxerat  a- 
bundantiam  • 


At  quam  fcite  prudenterque  inania  ifta     XLIII. 
ab  occafione    famis  deducta  a  Symmacho 
argumenta   refellat  S.    Ambrofius ,  ipfum  Confuta- 
audi,  dum  hoec  ait  (  d)  poft  nonnulla  dc  tuf  Sym- 
diis  :   Oux  autem  xquitas  ,  ut    paucis  fa-  "l*^"* 
cerdottbus   dolentes  vtttum  nepatum  ,   tpfi  brofio 
omnibus  denegarent ,  cttm  inclementior  ejfet 
vinditta ,  quam  culpa  ?  Hon  efl  tgitur  tdo-  f   KAm'.n 

'  \.    J  J '     r  f     froj.  eptjl 

nea  qux  tantam  xprttudtnem  munit  fal-  *  * 
lentit  caufa  confirtnxerit  ,  ut  virentibur 
fegetibus  ,  fubita  fpes  anni  adultt  morere- 
tur  .  Et  certe  ante  plurimos  annos  templo- 
rum  jura  toto  Orbe  fublata  funt .  Modo- 
ne  demum  diis  Gentium  venit  in  mentem 
fuas  injurias  ttltum  iri  ?  Propterea  nec 
ajfueto  curfu  Hilus  inumuit  ,  ut  urbico- 
ntm  ftcerdotum  difpendta  vindicaret ,  qui 
non  vindicavit  fuorum  ?  Eflo  tamen  Ji  fu- 
periore  anno  deorum  fttorum  injurias  vin- 
dicatas  putant  ;  cur  prxfenti  anno  contem- 
ptui  fuere?  Jam  entm  nec  herbarum  vuljir 
radicibus  rujticana  p!ebs  pifcitur  ,  nec  bac- 
cx  Jilveflris  explorat  folatia  ,  nec  cibum 
de  fentibus  rapit  ;  fed  operum  txta  feli- 
cium  ,  dum  meffes  fuas  &  ipfa  miratur , 
explevit  voti  fatietate  jejuniumy  ufura- 
rios  nobir  reddtdit  terra.  proventus  .  Qyir 
erg  0  tam  novus  humanis  ujibus ,  ut  vicer 
Jlupeat  annorum  ?  &  tamen  etiam  fuperiore 
anno  plerafque  novimus  provincias  redun- 
dajie  frugibus  .  De  Galliis  quid  loquar  fo- 
lito  ditioribus?  Frumentum  Pannonix,  quod 
non  feverant  ,  vendtderunt  ,  &  foecunda^. 
Khxtia  fertilitatis  fux  novit  invidiam : 
nam  qux  folebat  tutior  effe  jejunio,  fx- 
cunditate  hojlemin  feexcitavit.  Liguriam  , 
Venetiafque  autumni  frumenta  paverunt  . 
Ergo  nec  ille  facrilegio  annus  exarutt ,  & 
ijie  fidei  jtuftibus  annus  effloruit .  Hegent 
etiam  quod  largo  fcetu  vinex  redundave- 
rint ;  itaque  &  meffem  faeneratam  recepi- 
mus ,  &  liberalioris  vindemix  beneficia^. 
po{Jidemus.rla.6ien\is  S.  Ambrofius.  Sed  dc 
aliis  querelis  Symmachi  anno  fequenti  • 


Trc 


\66 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 

3»4- 


DAMASI  PAP. 

ANNUS 
18. 


VAI.ENTIN.  9. 
THEODOSIl  6. 


IMPP. 


I. 

Symma- 
chus  Prje- 
feftus  ur- 
bis  pro 
icjolis 
quid  . 

{a)l.^.de 
fetttent.  ex 
feric.recit. 
&  /.44.  de 
appellat, 
C,  Theod, 

(b)  Aug. 
Confcfi.  I. 
5,  <•«/>.!  3. 


(c)  Symm. 
l.io.  epijl. 
»3. 14.-$. 


TRecentefimus  oclogefimus  quartus 
Chrifti  annus,  Confulibus  Ricime- 
re  ,  &  Clearcho  notatur,  quo  Symma- 
chus  (  de  quo  nuper  fa&a  eft  mentio ) 
Praefecluram  Urbanam  gefllt ,  quod  Impe- 
ratoris  refcripta  ad  ipfum  hoc  anno  data 
teftantur  («)»  licet  Paulinus  ad  alia  tem- 
pora  eam  referat .  Meminit  S.  Augufti- 
nus  (b)  de  ejufmodi  Symmachi  Praefe&u- 
ra,  dum  ait,  fe  ab  eodem  Symmacho 
Praefeclo  Roma  miflum  effe  Mediolanum. 
Sed  de  Auguftino  inferius.  Paulinus  au- 
tem  confundit  Praefecluram  cum  Confula- 
tu ,  de  quo  fuo  loco  dicendum  .  Jt^  Hoc 
itaque  anno  ,  quo  praefefturam  Urbanam 
Svmmachus  geflit ,  Praetextatus  magni  no- 
minis  Senator  ,  fed  Gentilis,  Conful  eft 
defignatus  in  annum  fequentcm :  fed  in- 
feliciter  accidit  ut  antequam  Confufatum 
adierit,  hoc  ipfo  anno  moreretur  .  Dt» 
tempore  obitus  fatis  liquet  ex  tribus  Sym- 
machi  epiltolis  tunc  datis  de  ejus  ob- 
itu  ad  Imperatores  ,  quorum  poftrema-. 
de  erigenda  in  .ejus  nonorem  ftatua__ , 
fic  fe  habet  (c). 


PAGIUS     Anno  Periodi  Gr^co  -Romanje  5877. 

SiEC.IV.      0  1  GF.  2)  J."P.  14.   Mart.  Indicl.  11. 

Anno  Ur» 

bis  1137.  JESU    ChRISTI    384, 

Olymp. 

1.90.  an.4.  SlRICII  PAPJE  i, 

A.C.  384. 


terae, 


DD.  Theodofio  &  Arcadio  femper 
Augg.   Symmachus    V.,  C. 
Prcefecfus  Urb. 
Licet  Vetlius  Prcetextatus   naturdt  lege  Symmaehi 
folutus  fit ,   vivit    tamen  in    memoria  ,  &  de  erigen- 
amore  cunclorum;  atque  hoc  uno  punit  in-  daPrxte- 
vidtam^  quod  tantum  ei  mors  ad  gloriam  xtat0  ^ta- 
contulity   ut    huic    quoque  fortunx    livor  -^*  jj. 
debeat  invidere  ,  domini  Imperatores  .  Kam 
prceter  illum  populi  Romani  inujitatum  do~ 
lorem,  etiam  Senatus    impatiens  difpendii 
fui  ,  folaxium    petit    de  honore   virtutis , 
vejlrumque  numen  precatur  ,  ut  virum  no- 
flra  atate  mirabilem ,  flatuarum  diuturni- 
tas  tradat  ocults  pnfierorum.    No«    quod 
ille  prcemia  terrena  defideret ,  qui  gaudia 
corporis    etiam  cum    hominem    ageret ,  ut 
caduca  catcavit  ,  fei  quia  ornamentis  bo- 
norum  incitatur  imitatio ,  &  virtus  <emu- 
la  alitur  exemplo    honoris   alieni  .    tiinc 
fatlum  efl ,  ut  ruflicis  adhuc  feculis  opti- 
mi  quique  Civium  manu  &    arte    formati 
in  longam  memoriam  mitterentur,    Atque^, 
utimm  huic  decori  nihil  facilttas   adulan- 
tium  poflea  derogaffet ;  quamvis  .  paria  non 

fint 

VALENTlNlANr  JrjNIORIS   IO, 

Theodosii  6.  Arcadh  1. 


[  1  ]   A     D  num.  I. 
/*\,  res ,   prior 


Cofl*.    Clettrchut   &   tlicbome*         1* 
ior  Orientalis ,    pofterior  Occi-  ConfuUt. 
dentalis  ,  ut    liquet   ex   iis ,  quae  de   utroque  ha- 
bet  Gothofredus/n  ProfopographiaCodicis  Theo- 
dofiani . 


NQT-E    [1]  /^  Ofi.  Clearchut  &  Richomeres .   Nonnulli  his  Confulibus  Flavii  praenomen  ,  feu  nomen    malis , 


COfi.  Clearcbur  &  Ktchomeret .   Nonnuin  nis  coniuiibus  Flxvtt   praenomer 
tribuunt ,  quod  a  lapidibus  editis  abeft.  Fabrettus  pag.  170.  n.  131. 

A  N 

pleetwod  pag.44i. 


...    ET    CLEARCHO.    CONSUH 
?  U  S.    H  O., 


DEPOSITA.     PRID.     ID.     MAR.     FL.     RICIME 

.R  E  .    C  O  N  S  S. 
At  notat  Relandus ,  hanc  infcriptionem  referri  potius  ad  A.  D.  459.  Infcriptio  in  ardibus  Capitolinis. 

CASTISSIME.     FILIAE.     DOMITI 

A  N  E  .  .  .  .  * 

DEPOSITA.     DIE.    XV.    KAL.    OCTOBRES 
...-.     RICOMERE.     ET.    CLIAR 
CO     CONSULIBUS. 

Lapis  item  apud  Boldettum  pag.   8i.  n.  17.  erutus  ex   coemeterio   Cyriaca; . 

DD.     NN.     CLEARCHO.     ET.     RICOMEDE.    VV.  CC. 

CONSULIBUS.     BENEMERENTI.OLIBIONI 
Q^U  I.     VIXIT     ANNUS.     XV.     MENSIS.     VI.    DlES 
XX.     DECESSIT.    XII.    KALENDAS.    OCTOERES 

I  N.    P  A  C  E. 

Pafchalis  Iaterculus  in  fine  Gennadii  Vaticani  :  Riromede  &  Clearco .  Profperi  Chronicon  in  eo» 
dem  codice  :  Ricomede  &  Clearcho .  In  vulgatis  Faftis  corruptum  eft  Ricomedit  nomen  ;  in  his  e- 
nim  Iegitur  :  Ricomere  ,  Recimere  ,  &  Richemere  .  In  codice  Theodofiano  lib.  V,  tit.  XXX.  de  Pa- 
latinis  lex  VI.  data  eji  Mediolani  VII.  Kal,  Novemb,  pofl  confulatum  Merobaudit  fecundo  &  Satur- 
nini.  Vide  de  his  Confulibus  Gothofredum    in  Profopographia  codicis   Theodofiani. 


Cum  Criticc  Pagii ; 


557 


CHRlSTt 
384. 


Damasi  Pap. 
18. 


Valentim.    g.  ,  „„ 
Theodosii  6.  lMm 


fint ,  quee  difpari  arte  quceruntur .  Di- 
gnum  eji  igitury  ut  qui  in  peclortbus  plu- 
rimorum  MOatt.%  fit  in  ore  plurimorum  . 
Ille  femper  magijiratibus  fuis  celfior ,  in 
alios  temperatus ,  in  Je  feverus ,  fine  con- 
temptu  facilis  ,  fine  terrore  reverendus . 
Cui  fi  quod  commodum  fuccejjtonis  evemt , 
id  ad  tejiatoris  proxtmos  mox  revertitur^ 
quinullis  profperis  fraclur  ejly  nullius  rifit 
adverfa  ,  indecorce  nefctus  largitatis .  Ille 
quemfemper  invitum  fecutus  ejl  honor ,  cu- 
jus  aquitati  contermtnus  quifque  limites  fu- 
os  credtdit .  Plura  de  eo  vellem  ,  plura  de  eo 
deberem ,  fed  clementiee  vejlrce  tefiimonio 
cuntta  Jervanda  funt  .  Illujlrior  enim  laus 
ejl  de  ctclejii  profecla  judicio .  Ergo  ut 
probitatis  patroni  bona  temporum  vejiro- 
rumfuturis  quoque  vifendaproponite.  Cer- 
te  ille  ejl  Vrcetextatut ,  quem  jure  Con- 
ftilem  feceratis  ,  ut  Fajlt  memores  celebre 
ttomen  extenderent .  Aliis  utiles  fatalia^. 
damna  reparate .  Abierit  cum  homineprce- 
niium  ,  fed  judicium  poji  bominem  perjeve- 
ret '.  Vrobate,  cafibus  adverjus  gloriam^. 
nihil  Itcere  .  Ham  quod  meruit  a  Civibus 
fingulare  eji :  illud  multis  commune  quod 
perdidit .  Hucufque  Symmachi  ad  Impe- 
ratores  cpiftola  de  licentia  erigendse  fta- 
tuae  Praetextato ,  more  majorum  .  Non  eft 
rejefra  petitio,  quandoquidem  obtinuit 
quod  petiit  Symmachus  ab  Auguftis,  ut 
memoria  Praetextati  ftatua  infigniretur  : 
nam  quae  ha<5tenus  in  ejus  bafi  infcriptio 
integra  confervatur  id  admonet,  quae  pau- 
lo  inferius  recitabitur  .  Erat  adhuc  Ro- 
mae  tunc,  cum  ifta  contigerunt»  Sanftus 
Pieronymus  facra  volumina  Paulae  &  Eu- 
ftochio  aliifque  fanctiflimis  feminis  Se- 
natoriis  explicans  :  id  enim  importune^» 
uimis  illtE  ab  eo  praefente  extorquere  fo- 


Iebant,  quod  ab  eoetiam  abfente  per  lit- 
teras  id  facere  confueverunt .  Por ro  Ro- 
mae  cum  eflet  idem  S.  Hieronymus  ,  hoc 
tempore,  eidem  S.  Paube  explicuit'  Pfal- 
mum  ccntefimum  decimum  octavum,  & 
centefimum  vigefimum  fextum ,  necnon  hc- 
braicum  Alphabctum ,  quae  extant . 

Inter  alias  etiam  ftudiofas  Hicronymi 
Romae  agcntis  fuerc  Fclicitas,  Afella, 
&  Lea  clariffimae  genere  aeque,  &  fan- 
(ftiflimae  feminae,  quarum  idem  meminit 
in  epiftola  ad  Afellam  (a);  quae  quam 
infigni  cnituerit  fan6titate  ,  ipfe  Hierony- 
mus  in  epiftola  ad  Marcellam  (b)  de- 
clarat  . 

Accidit  autem  ( quod  tacendum  non 
eft  ) ,  ut  cum  S.  Hieronymus  Romae  a- 
gens  ac  docens,  explicare  aggrederetur 
Pfalmum  feptuagefimum  fecundum ,  prx- 
fente  inter  alias  S.  Marcella ,  de  S.  Leae 
viduae,  virginum  prafectae  Monaflerio , 
ex  hac  vitae  migratione  nuncium  afferre- 
tur :  quo  tempore  etiam  mori  contige- 
rat  Praetextatum  jam  Confulem  defigna- 
tum  ,  hominem  Deorum  cultorem,  &  Chri- 
ftianse  Religionis  contemptorem  ;  de  quo 
illud  ab  eodem  Damafo  dietum  fuperius 
alia  occafione  retulimus ,  cum  ait  de  eo 
ad  Pammachiumfcribens:M//£i,tf&/7/.r  Prce- 
textatus  ,  qui  defignatus  Conful  efi  mor- 
tuus  ,  homo  facrilegus ,  &  Idolorum  cul~ 
tor  folebat  ludens  B.  Papce  Damafo  dice- 
re  (  c )  :  Facite  me  Komance  Vrbis  Epifco- 
pum  ,  &  ero  protinus  Chrijlianus .  Dt/ 
quo,  &  faepius  Ammianum  meminifle  di- 
ximus,  cum  de  ipfius  legationibus  agit, 
ac  praefecturis  . 

Hujus  vero  qui  hoc  anno  Conful  defi- 
gnatus  diem  obiit ,  Pra?textati  extat  ejuf- 
modivetus  infcriptio  (d)  : 


Ilj 

Nobiles 
piarqne 
Romana: 
Feminae  , 
(  a )  Hier. 
epifl.99. 
(b)Hier. 
epift.\%. 

III. 

De  obitu 
Lex  ,  & 
Prsetexta,- 
tu 


(c  )  Hier. 

epiftrfi. 


(d)  Apui 
Alii  Or- 
thogrxpb. 
pag.6^6. 


VETTIO.  AGORIO.  PRjET  EXT  ATO.  V.  C.  ET 
CORRECTORI.  TUSCIiE.  ET  UMBRI^E.  CON 
SULARl.  LUSITANI^.  PROCONSULI.  ACHA 
IiE.PRy£FECT.  URBI.  PR^FECTO.  PRjETORI. 
ILLYRICI.  ITALItE.  ET.  AF  R  I  C^.CONS.  DESI 
GNATO.  LEGATO.  AMPLISSIMI.  ORDINIS. 
SEPTIES.  ET.  AD.  IMPERANDUM.  REBUS. 
ARDUIS.  SEMPER.  OPPOSITO.  PARENTI. 
PUBLIC^E.  PRIVATI.  MORE.  VERENDO.  UT. 
ETIAM.  STATUiE.  I  P  SIUS.  DOM  US.  HO  NO  R  ARE. 
INSIGNIA.   CONSTITUI.   LOCARIQ_UE.    CURAVIT. 


( c )  Sym.  Porro  ad  hunc  ipfum  Praetcxtatum  datae 

tmu.1.1.  habentur  plures  epiftolae  Symmachi  (e)\ 

*p'l%.&  Macrobius  (/)  hunc  eumdem  Vettiunx. 

fa*  Praetextatum  ,  facrorum   omnium  Praefu- 

sJuTJai    iem  nominat>  <luem  &  in  fuis  Saturna- 
l.t.  f.17.'   ^iDUS  interloquentem  inducit. 

IV.  '  Appofiteautem  accidit,ut&  tunccum 
S.  Hieronymus  ad  eum  Pfalmi  verfurnu 
peryeniflet :  Si  dicebam^  narrabo  fic  ^ecce 
nattonemfiliorum  tuorum  pr&varicatus  fum; 
quodLatini  Codices  habent ;  Hationcm  fi- 


liorum  tuorum  reprobavi  ;  de  S.  Leae  tranfita 
quoque  certior  redderetur  ;  cum  pergens 
ille  quod  tra&are  fuerat  inchoatus ;  poft- 
ea  utriufque  obitum   Leae ,  &  Praetextati, 
tanquam  antithefim  memorialdignam  voluit 
fcriptis  teftatum  pofteris  tradere  ,  fcripta 
ea  de  re  ad  Marcellam  epiftola  (f),  cu-  (z)Mer. 
jus  cft  exordium  :   Cum   hora  ferme  tertia  fP'fl'%  4« 
hodiernce  diei  feptuagefimum  fecundum  PJal-      obitus 
mum  ,  idejl ,  tertii  libri  principium  lege-  ^  j_CJC  . 
rc  (ajijfemm.  Et  inferius ;  #<?/>?««  nobit 

000- 


568 


Annales  Ecclefiafiici  Baronii 


Christi 

384. 


Damasi  Pap. 
18. 


Valentin.    9.  , 
Theodosii  o. 


V. 


nunciatum  eji  ,  fanclifftmam  Leam  exiffe 
de  corpore  ;  ibique  ita  te  palluiffe  con- 
fpexi ,  ut  vere  aut  pauca  ,  aut  nttlla  fit 
anima  qux  fraclo  vafe  tejlaceo ,  non  tri- 
flis  erumpat.  Et  tu  quidem ,  non  quodfu- 
turi  tncerta  efies  ,  dolebas  ;  fed  quod 
trifle  funeri  obfequium  non  dedijfes  .  De- 
nique  in  mediis  fabulis  ,  rurfum  didici- 
mus ,  reliquias  ejus  jam  OJiiam  fuiffe  de- 
latas  . 

(*)Rom.   w  ??*'"»  ^T^ineat  ijla  replicatio  ? 

a.  Refpondebo  ttbt  verbts  Apojiolt  (a):  Mul- 

tum  per  omnem  modum .  Primo  quod  uni- 
verforum  gaudiis  profequenda  fit ,  quoe 
calcato  diaboloy  coronam  jam  fecuritatis 
accepit .  Secundo  ut  ejus  vita  breviter 
explicetur .  Tertio  ,  ut  defignatum  Con- 
fulem  de  fuis  fneculis  detrabentes  ,  ejfe 
doceamus  in  tartaro.  Et  quidem  conver- 
fationem  Le<e  noflra ,  quis  pofftt  digno 
allevare  prxconio  ?  tta  eam  totam  ad  Do- 
minum  fuiffe  converfamyut  Monafieriiprin- 
ceps  ,  mater  virginum  fieret  ,  pofi  molli- 
ciem  vejiium  facco  membra  trivifie  ,  in- 
fomnes  orationibus  duxiffe  notles  ,  &  comi- 
tes  fuas  plus  exemplo  docuiffe ,  quam  ver- 
bis  .  Humilitatis  fuit  tantx  ,  tamque  fub- 
jefitt ,  «f  quondam  domina  plurimorum  , 
anctlla  omnium  putaretur ,  n//f  ^«o^/  eo 
Chrifli  magis  cjfet  ancilla ,  </«>»  domina 
hominum  non  putatur .  Inculta  veflis  ,  ©/- 
///  «'£«/•  ,  negledum  caput  ;  ita  tamen 
ut  cum  omnia   faceret  ,  oftentationem  fu- 


geret  fingulorum  ,  »c  reciperet  in  prxfen- 
ti  fceculo  mercedem  fuxm.  Kunc  igitur 
pro  brevi  labore  ceterna  beatitudine  frui- 
tur ,  excipitur  Angelorum  cboris,  Abra- 
hne  (b)  finibus  confovetur^  &  cum  pau- 
pere  quondam  Lazaro  divitem  purpura- 
tum  ,  6*  mo»  palmatum  Confulem ,  /£  </  5- 
tratuniy  fltllam  dtgiti  minoris  cernit  in- 
quirere .  Porro  natalis  dies  San&s  Le£> 
quo  ex  hac  vita  migravit  in  caelum  per- 
petuo  monumento  adfcriptus  aflervatur 
in  publicis  Ecclefiae  tabulis  XI.  Kalend. 
Aprilis  ,  annis  fingulis  praeconio  publico 
celebratus  .  Subdit  vero    Hieronymus  : 

O  quanta  rerum  mutatio  ?  llle-  quem  an- 
te  paucos  dies  dignitatum  omnium  culmi- 
na  prxcedebant :  qui ,  quafi  de  fubjeclis 
hofltbus  triumpharet ,  Capitolinas  afcen- 
dtt  arces :  quem  plaufu  quodam  &  trtpu- 
dio  populus  Romanus  excepit  :  ad  cujut 
interitum  Urbs  univerfa  commota  eji  ;  nunc 
defolatus  &  nudus ,  »0«  in  lacleo  cxli  pa- 
lathi  ut  uxor  mentitur  infelix,  fed  in 
fordentibus  tenebris  continetur .  Hac  ve- 
ro ,  quam  unius  cubiculi  fecreta  vallabant, 
quee  pauper  videbatur&  tenuis,  cujusvi- 
ta  putabatur  amentia ,  Cbrtjium  fequitur 
&  dtcit  (  c  ) :  Quoecumque  audhtmus,  ita 
&  vidtmus  in  Civitate  Dei  nofiri ,  &  re- 
liqua.  Erat  aeque  impia  atquc  vir  ejus 
uxor  Praetextati  ,  nomine  Paulina,  cujus 
hic  meminit  Hieronymus  ;  quod  fequens 
tibi  infcriptio  declarabit  (  d  )  : 


(h)  Luc.6. 


VI. 

Obitus 
Prxtexta- 
ti. 


*LAER- 

NAM. 


IABIM.    ACONIiE.    PAULIN^.    C.  F.    FILIvE.    ACO 
NIS.  CATULLINI.  V.  C  EX.  PR^EF.  ET.  CONSULIS 
ORDIN.  UXORI.  VETTII.   PR^TEXTATI.  V.  C.  PRvEF. 
ET.    CONSULIS-   DESIGNATI.    SACRAT^.    APUD.  ELEU 
SINAM.    DEO.  BACCHO.   CERERI.ET.    COR^E.     SACRA 
IJE.    APUD.    LATERNAM.*    DEO.   LIBERO.   ET.   CERERI 
ET.  COR^E.  sacrat^.   apud.    IGYNAM.    DEABUS 
TAUROBOLIT^.    ISIAC^E.    HIEROPHANTR[£.     DEjE 
HECAT^.   GRuECO.  SACRAT^.   DE^E.   CERERIS 


(e)Pfal. 

47- 

De  Pauli- 
ua  uxore 
Prxtexta- 
ti. 

(d)lnfcrip. 
Antiquar. 
apud  Sme- 
tium  pag. 

I5J.  «K.J. 


Hsec  inquam  Paulina  magna  facerdos ,  i- 
rani  quadam  jaftantia  ,  in  invidiam  Chri- 
ftianorum  ,  efFutiebat  virum  fuum  Prse- 
textatum  inter  deos  efle  receptum  ;  quod 
deridet  Sanftus  Hieronymus  atque  fubfan- 
nat .    Meminit  ejufdem  Pauliree  conjugis 


Praetextati   Symmachus    ad    ipfum     fcri- 
bens(e).    Sed    &    attexamus    his  alia_  (f)  Symm. 
de  eadem  Paulina  vetera   in  Urbe   haud  'w'1-  4*» 
pridem  reperta  monumenta  }    atque  illud 
in  primis; 


FABIA.   ACONIA.    PAULTNA.   FILIA 
C.    CATULLINI.    V-    C.    EXPR^FECTI.    CONSULIS 
ORDINARII.  UXOR.  VETTII.  AGORII.  PR^ETEXTATI 
PRvEFECTI.    ET.    CONSULIS.    DESIGNATI 

SACRATA,    DE£.   CERERI 


Et  alia   in  bafi  ftatua  repertae  nuper  in   hortis  Federici  Caefii 
COFLI^   CONCORDIl    VIRGINI 
VESTALI    MAXIMAE    FABIA    PAU 
LINA    C.    F.   STATUAM    FACIEN 
DAM    COLLOCAN DAMQUE 
CURAVIT    CUM   PROPTER 
EGREGIAM    EJUS   PUDICI 
TI  AM    1NSIGNEMQ.UE 
CIRCA    CULTUM    DIVINUM 


(/)•' 


(f,  Exfcri, 
Jijtt  Philip, 
Vigniut 
Ltvttnien, 


SAN- 


CumCritice  Pagii. 


Chriiti 

384. 


Damasi  Pap. 
18. 


569 

Valentin.  9.  T 
Theodosii  6.  m?Tm 


SANCTITATEM    TUM 
QJJOD   H^C    PRIOR    EJUS    VTRO 
VETTIO    AGORIO    PR£TEXTA 
TO    V.    C.   OMNIA    SINGULARI 
DIGNOQUE    ETIAM    AB    HUJUS 
MODI    VIRGINIBUS  ET    SA 
CERDOTIBUS   COLI   STATU 
AM  COLLOCARAT. 


(<•)  Symm 
l.i.  ep.n 

vn. 


*in  de- 
cretis  • 


Prawexta. 
tiobitus 
caufa . 


Haec  ipfa  infcriptio  »  ubi  primum  eam  Ie- 
gi ,  in  memoriam  revocavit  qux  Symma- 
chus  habet  in  epiftola  ad  Flavianum  ,dum 
quidaclum  fuiffet  inter  collegas  Pontifices 
cum  de  collocanda  atque  dicanda  ejufmo- 
di  ftatua  rogarenturfententiae  fin^ulorum, 
quidve  ipfe  fenferit  ea  de  re ,  his  verbis 
ad  eum  fcribit(a): 

Pratextato  noftro  monumentumflatua  di- 
care  deftinant  virgines  facri  Veflalis  anti- 
ftites.  Confulti  Pontificesy  priufquam  reve- 
rentiam  fublimis  facerdotii ,  aut  longet  oe- 
tatis  ufum,  <vel  conditionem  temporis  pr<x- 
fintis  expenderent  ,  abfijue  paucis  qui  me 
fecuti  funt ,  ut  ejus  offcium  flatuerent  , 
adnuerunt .  Ego  qui  adverterem  neque  ho- 
neflati  virginum  talia  in  viros  obfequia^. 
eonvenire  %  neque  more  fieri  quod  N.uma 
auclor,  Metellus  confervator  retigionumy 
omnefque  Pontifices  Maximi  numquam  ante 
meruerunt :  h<ec  quidem  filui ,  ne  facrorum 
tttnulis  enunciata  noxam  crearent  .  Inufi- 
tatum  cenfentibus  ,  exemptum  modo  vttan- 
dum  ejfe  refcripfiy  ne  res  juflo  orta  prin- 
tipio ,  brevi  ad  indignos  per  ambitum  pen- 
veniret .  He  longum  loquar^  ipfa  verbct^ 
ad  te  tnifi  bonit  probata  ,  fed  numero  for- 
tajfe  vincenda ;  licet  decretis  *  Pontifi- 
cum  non  fit  eajdem  forma  qute  Curice  efl  : 
fed  hoc  quoque  par-vi  faciet  infcientiaL.  • 
Quod  fi  tu  adeffes ,  multum  duorum  fani- 
tas  promoveret .  Haftenus  de  his  Svmma- 
chus  ad  fuum  aeque  Ethnicum  Flavianum, 
de  quo  plura  fuo  loco .  Sed  ex  fuperiori 
infcriptione  vides ,  in  ipfo  collegio  Pon- 
tificum,  invito  &  contradicente  Symma- 
cho,  conceflum  fuiffb  Maximae  Veftali  fta- 
tuam  erigere  Praetextato.  At  haec  occa- 
lione  Paulinae  de  viro  fuo  hoc  arnio  de- 
funfto  inaniter  praedicantis  in  ccelum  in. 
ter  deos  effe  receptum,  dicla  funto.  Cre- 
diraus  (  quod  c\  conjeclura  facile  perfua- 
det )  eumdem  Pra:textacum  maerore  confe- 
fturrj  ea  de  caufa  ex  hac  vita  efle  fubla- 
tum,  quod  Imperatores  facris  deorum  pe- 
nitus  explofis,  impeofas  quoque  ad  illa^ 
peragenda  ex  publico  conferri  folitas  ab- 
ftuliffent,  quin  &  redditus  Veftalibus  vir- 
ginibus  antiquo  jure  debitos  pendi  ve- 
tuiffent :  de  quibus  omnibus  pluribus  egit 
Symmachus  t%%.  Cum  igitur  Symmachus 
Urbana  fungeretur  Praefeclura ,  libellum_, 
mifit  ad  Valentinianum  Imperatorem  pro 
leftituendo  damnato  legibus  Gratiani  deo- 
lum  cultu  :  extat  ipfe  titulo  Relationis 
Symmachi  Urbis  PraefecYi  .  Opportuna_ 
Ann*  Eccl.  Tom.  V. 


quidem  homo  dexterrimus  ufus  eft  occa- 
fione  obitus  Gratiani,  &  Maximi  tyran- 
nidem  exercentis  ;  cum  Valentinianus  pu- 
er  timore  exagitatus  ,  omnes  timens  , 
exemplo  fratris  monitus,  qui  milites  ex- 
pertus  fuerat  defertores  ac  proditores , 
nihil  non  conceffurus  effet  magiftratibus. 
Verum  ut  vires  petitionibus  Symmachus 
adderet,  Senatus  nomine  fe  agere  profef- 
fus  eft ,  &  non  apud  unum  Valentinia- 
num,  quinetiam  apud  Theodofium  atque 
Arcadium  filium  eumdemque  Imperato- 
rem  ;  feque  duplici  munere,  nempe  Prae- 
fee>i  atque  Legati ,  caufam  tra&are,  ipfe 
docet  his  verbis  :  Ut  Prxfeclus  vefler  Ge- 
fla  publica  profequor ,  &  ut  Legatus  ci- 
vium  mandata  commendo .  Sed  quid  petiit? 
illud  in  primis  &  generatim  cum  ait:  Re- 
petimus  religionum  flatum  ,  qui  KeipubUc* 
diu  profuit :  fpeciatim  vero,  ut  conce- 
dat  reparari  aram  Viftor'i3e;  erat  hxcin  Ca- 
pitolio ,  de  qua  Dio  (  b  ) :  Fulmina  namque  (b  y  Dfo 
fermulta  deciderant ,  quibufdamque  cetla  kifl.  kem* 
Jovis  Capitoliui ,  quce  erat  in  templo  Vi-  '"4J* 
cloritg)  tafta  fuerat .  Haec  ibi :  verum 
creditur  textus  inverfus,  ut  velit  dicere 
ta&am  effe  cellam  Vicloria: ,  quae  erat  in 
templo  Jovis  Capitolini :  nara  non  cella,  fed 
templum,  illudque  maximum  fuit  Jovis 
Capitolini  .  Alia  etiam  erat  in  Curia  ara 
Vicloris  ,  de  qua  Herodianus :  Curiam^. 
ingrejjt ,  fic  ut  ultra  quoque  aram  Vitto- 
rite  penetrarent  .  Cura  alioqui  &  alia-. 
in  Urbe  fuerint  monumenta  Vicloriae  de- 
dicata  ;  nam  a  Sex.  Rufo  in  Regionc, 
Alta  femita  difta  ,  ponitur  aedicula  Viclo- 
riae  ;  fed  &  in  Regione  ,  Ad  teraplurru 
Pacis,  fuifle  dicitur  ara  feu  area  Viclo- 
lia?  ,  &  ab  aliis  alibi  ponuntur  alis . 

Verum  ad  Symmachum  redeamus.  Pe-  VIIT. 
tit  quoque  reddi  Veftalibus  ftipendiumab 
aliis  confuetum  Imperatoribus  cxhiberi, 
quod  vendicaverat  fibi  Fifcus;  redditque 
agros  iifdem  virginibus  &  templorum  mi- 
niftris  teftamento  reliclos ;  utque  in  poftc- 
lum  liberum  effer,  cuiquequid  velletiifdem 
deorum  facerdotibus  teftamento  relinquere  . 

Hxc  perfentifcens  S.  Ambrofius ,  fefti-       jX 
nans  occurrit  ,  interccffitque   ne  quid  ex- 
torqueretur  ab  adhuc  puero  Imperatore ;  ^Am!,r0- 
cui  littcrasdedit,  quibus  tum  primo  illud  Ir^s^m- 
ingeffit ,  nullum  alram  efle  Deura  ,  quam  machum" 
quem  coleret  Chriftiana  religio  ,  deofque  agit. 
Gentiura  vere  effe  daemonia  ;  abhorrere- 
que  debere  Chriftianum  Imperatorera  non 
folum  ab  illorum  cultu,  fed  &  ab   omni 
C  c  c  c  con- 


570 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

384- 


Damasi  Pap. 

18. 


VaLENTIV.      g. 

Theodosii    6'  lMpr* 


eonfenfu  ,    quo    cliis   facra  peragi  permit- 
tantur  ;.&.   quam    longe  abeffe    oporte- 
re,  ut  ejus  praecepto  arae  dirutae    reftau- 
larentur,  fumtufque  ad  peragenda  facri- 
ficia  redderentur:  revocatque   eidem  irL. 
memoriam  ,   quanta     Gentiles    adverfus 
Chriftianos  eorumque  Ecclefias  fub  Ethni- 
cis  Imperatoribus  perpetraffent  :    ac  ne  re- 
fcindat  ,  admonet,  quod   a  Gratiano  pie 
noverit  efle  ftatutum  :    At  cum  per  totum 
(tt)Ambr.  (a)}  inquit  ,  fere  Orbem  a  pluribus  re- 
epili.io.     fro    prfncipyUf    inhtbita ,   interdic7aqut_, 
Jint ,  Romct   autem  a  fratre  clementice  tuct 
auguftct  memoricc  Grattano  fidei  verct   ra- 
tione  fublatajint ,   &  datis  antiquata   re- 
fcriptir  ;  ne  ,  quctfo  ,  vel  fideliter  flatuta 
convellas ,  vel  fratema pracepta  refcindas. 
De  negotiis  civilibus  fi  quid  ftatuitur  , 
nemo  putat  ejfe  temerandum  ;  &  prceceptum 
de  religione  calcatur  ?  Sed  &  ne  clarif- 
fimi  viri  Syrrimachi  moveretur  au&orirate, 
illud  inculcat:  Deferendum   merito  claro- 
rum  virorum  &  ego  fuadeo  ,  fid   Deum_. 
certe  ejfe  omntbus   prceferendum.  St   de  re 
mtlitari  eft  confulendum  ,  debet  exercitati 
in  proeliis  viri  expetlari  fententia  .  Quan- 
do  de  rdigione  tracfatus  efi,   Deum  cogi- 
ta.  Kullius  injuria  efi  ,    cui  Deus  omni- 
potens  an'efertur  ,  &c.  Illudque  vehemen- 
tet  cavendum  ingerit,   ne  putet    ab  uni- 
verfo  Senaru  rogari  quod  per  Symmachum 
peteretur,  fed  male  ab  eoufurpatum  effe 
Senarus  nomen,  quod  a   Gentilibus  tan- 
tummodo  Senatoribus   conftaret  effe  de- 
cretum :  cui  fi  q')is  Imperator  Chriftianus 
annuiffe  diceretur  ,    talem  hac  ex   parte 
reprehenfione   exiftimari  debere  dignum. 
Caeterum  a  paucis  Senatoribus  Gentilibus 
eamdocet  fa&am  effefuggeftionem  :  ipfam 
vero  Curiam    majori  numero  Chriftiano- 
rum  effe  refertam  ;  quibus  refragantibus, 
talia  illos  indigna  Chriftiani  Imperatoris 
auribus  ingeffiffe  . 

Admonuit  infuper  ut  petitionem  illam 
deferat  ad  Theodofium  Imperatorem ,  ut 
rem  graviffimam,  neque  abfque  illius  ar- 
CAautKrl8a  bitrio  decernendam  :  utque  in  caufa  re- 
ligioms  Epifcopos  confulat.  retnt  &  re- 
lationis  exemplum  ,  quo  refpondeat ,  ut 
ita  confultus  Theodofius  utriufque  partis 
jura  perpenderet .  Quod  fi  petitamabE- 
pifcopis  religionis  defenfionem  Valemi. 
nianus  ipfe  impertire  negligeret;  quid 
Ambrofius  eidem  comminatus  fit ,  audi  : 
(b)  Ambr.  C«?r/<?  ,  inquit  (&),  Ji  aliud  fiatuttur  , 
ettd.ep.}o.  Epifcopi  hoc  cequo  animo  pati  &  dijfimu- 
lare  non  pojfumus.  Licebit  tibi  ad  Ecclefiam 
convenire  ,  fed  illic  non  invenies  facerdo- 
tem  ,  aut  invenies  rejiftentem  .  Qutd  re- 
fpondebis  facerdoti  dicenti  tibi  ?  Munera 
tua  non  qucerit  Ecclefiay  quia  templa  Gen- 
ttltum  muneribus  adornajti .  Ara  Chrifli 
donatua  refpuit  ,  quoniam  aram  fimulacrts 
fecifli,  &c.  Sed  &  ne  Valentinianus  de- 
fenfionem  erroris  fuam  pueritiam    excu- 


X. 

ite  3 
.AiTtbro 
fius 


faret,  Ambrofius  ifta  fubintulit :  Quid  rt> 
fpondebis  his  verbis  ?  Puerum  ejje  te  /<- 
pfum  ?  Omnis  cetas  perfecla  Chriflo  efl : 
omnis  Deo  plena  pueritia  fidet  comproba- 
tur  :  parvuli  etiam  Chrifium  intreptdo  ad- 
verfus  perfecutores  ore  confejfi  funt .  At 
haec  omnia  Ambrofius  non  tam  ad  Valen- 
tinianum  ,  quam  ad  Juftinam  ejus  matrem, 
cujus  arbitrio  ipfe  moderabatur  Imperium , 
voluit  efle  direifta  ,  atque  plenius  innote- 
fcere . 

Mifit  petitum  Valentinianus  ad  Ambro- 
fium  Symmachi  petitionis  libellum  ;  qucm 
ipfc  contrariis  fcriptis  ita  redarguit  & 
confutavit,  ut  abfque  perendina  dilatione 
Ambrofio  caufa  adjudicata  fuerit :  dequa 
vicloria  illud  extat  elegans  Ennodii  di- 
ftichon  : 

Dicendi  palmam  Vicloria  tollit  amico  ; 
'franjit  ad  Ambrojium  :   plus  favet  ira 
dece . 


Sed   &  Aurelius  Prudenrius  vir  Confula- 
ris   adverfus  eandem    Symrnachi    relatio- 
nemegregium  poemaconfcripfit  ,eumdem- 
que  fectum  in  duos  libros  ,  quorum  prio- 
ri  deorum   Gentilium    vanam  mendacem- 
que  fuperftitionem  redarguit  &  fcite  con- 
futat  .    Crucifque  potentiam    ac  gloriam 
praedicat,   cujus  virrute   Roma  a  pravo- 
rum   daemonum  dominio  vendicara  furre- 
xerar  :    pofteriori   vero  quae   a    Symma- 
cho   fuggefta     eflent  ,     diferte    refcllit , 
penitufque  diffblvit.  Caeterum  poema  il» 
lud  fub   Honorio  Imp.   a   Prudentio  efle 
elaboratum  conftat,  ut  fuo    Ioco  dicluri 
fumus.  Sed  miroquodam  Dei  confilio  his 
temporibus  accidit ,    ut  idem  ipfe  ,  qui  pro 
Veftalibus  virginibus  tanta    cum  laude_> 
apud  lmperatorem  Symmachus  egit ,  ea- 
rum   Primigeniae,  five    dixerimus   Vcfta- 
lium    primae    lapfu    vehementer   oportue- 
rit  pudore  fuffundi :   de  cujus  inferendo 
antiquo  ritu  fupplicio  ,  idem    ipfe  quafi 
facrorum   acernmus   vindex    magnopere^» 
laboravit:  extant  de  his  duae  ejufdem  e- 
piftolae  i  quarum  prior  fic  fe  habet  (c): 
More   injiitutoque  majorum  ,    incccflum 
Trimigenice  *  dudum  apud  Albam  Veftalts 
Anttftitts  ,  collegii  noftri   dtfquijitio    de- 
preheniit  ;  quod  &  ip/ius  quce  contamina- 
vit  pudtcitiam  facram  ,  &  Maximi  cum^ 
quo  nefandum  facinus  admijit ,  confejfiont- 
bus    claruijfey  Gefta    teftantur.    Reftat , 
ut  in  eos  ,  qui  cttrimonias  publicas  abomi- 
nando  fcelere  polluerunt ,    legum  feveritas 
exeratur  *.   Quce   tibi   atlio  de   proxtmi 
temporis  exemplo   fervata  eft .  Et  tdeo  di- 
gnaberisy  Retpublicce  utilitatem  ,  legefque 
conjiderans  ,  facinus  cunclis  ufque  ad  hunc 
dtem  Jctcults  feverijfime  vindicatum  ,  com- 
petenter  ulcifci .    Vale  .    Ita   Symmachus 
unus  ex  Pontificibus  ad  Urbis  Prxfe<5him  , 
quem  in  facinus  cupit  ultorem  infurgere, 

ut 


XI. 


Maximse 
Veftalis 
lapfus  . 


(c)   Sfmm. 
l-9.ep.11S. 

XII. 

*  Primo- 
geniac.    . 

Symma- 
chi  epifto- 
lade  Iapfu 
Veftalis  . 


*  exer- 

ceatnr  . 


Cum  Critice  Pagii. 


571 


Chhisti 

384. 


Da.masi  Paf. 
18. 


VAtENTTN.p.   . 

Theodosii  6.      pr# 


ut  declarant  pofteriores  ejurdem  Symraa- 

chi  fcript*  litterae ;  quibus   pariter  intel- 

ligas  ,  jura  Pontificis  Maximi  agendi  mo- 

re  patrio  &  jure  anriquo  adverfus  hujuf- 

cemodi  facinorofos   reos ,  ab  Inperarore 

f.t)  symm.  collata  fuifle  in  Prsfeetum  Urbis.  Epifto- 

t.v.ep.ii?,  ja  aurem  feqtiens  fic  fe  habet  (**)• 

XIII.         Secundum  proximce  eetatis  exempla  ,  cla- 

riffimo   &    exceUentiffimo  viro  fratri  no- 

*  Urbi       flro  Prctfeclo   Vrbi  *  Primigeniee  virginis  , 

inceft.ifa;    qum  facra  Albana  curabat ,  a  collegto  no- 

Primoge-  jfr0  vwjjfla  ddata  efl :  fed  quia  Ittteris 

ejus  caufet  probabtles  afferuntur  ,  quod  ne- 

que  muros  urbis  etteruee  tanti  crimmis  re- 

tim  fas  fit  intrare  ,  neque  ipfe  ad  longtn- 

qua  poffit  occurrere ,  cum  facinus  ubt  ad- 

miffum  efl  debeat  expiari  ;  neceffe   eff^, 

perfpeximus  poteflatem  finitimam.  conveni- 

re  ,  &  cui  provinciarum  fura   mandattL, 

funt ,  ttt  in  Primigeniam  quee  publici  cri- 

minis  maculavit  arcana  ,   corruptoremque 

tjus  Maximum,  qui  quidem  flagitium  non 

negavit  ,    feveritas  fuper     *    his    adhi- 


nue. 


*  femper 


tur 


*  exercca-  bita  criminibus  exaratur  *  »  Dignaberis 
igitur  ,confideratis  confeffionibus  ,  qucene- 
fandi  criminis  trageediam  prodiderunt ,  in- 
juriam  caflifftm  feculi  reorum  fttppliciis 
inndicare  .  Ha6tenus  Symmachus  .  Qua« 
le  autem  efle  foleret  fuppiicium  corru~ 
ptis  Veftalibus  irrogandura  ,  diximus  in 
notis  ad  Romanum  Martyrologium  .  Haec 
q-uidem  contigiffe  poft  relationem  Symma- 
chi  ,  atque  S.  Ambrofii  refponfionem ,  ex 
eo  facile  poffumus  intelligere ;  quod  cum 
alia  plura  in  feptcm  illas  Virgines  (  ne- 

3ue  enim  hunc  numerum  excedebant)  i- 
em  exprobret ;  certe  tantura  in  eafdem 
facinus  exaggerare  minime  praetermififlet, 
id  exigente  pondere  magna?  caufae,  cujus 
proChriftianor.um  parte  forte  patrocinium 
fufcepiflet .  Sed  reliqua  hujus  anniadSym- 
machum  pertinentia  profequamur  . 

Hoc  item  anno,  cum  idem  Svmraachus 
(  ut  dietumeft  )  Urbis  Praefe&um  ageret, 
adverfus  ipfum  a  quibufdam  ad  Iflipera- 
tores  libellus  accufationisailatus  eft  ,.quo 
querebantur ,  Chriftianos  ab  ecclefiis  avul- 
fos,  conjectos  fuiffe  ab  eo.  in  carcerem  ; 
infuper  Epifcopos  e  vicinis  civitatibus  ab 
eodem  petitos  ,  in  vincula  effe  conjectos. 
Res  quidem  primo  auditu  facrilega,  quae 
aures  Valentiniam  plurimum  oftendit ,  e- 
jufque  animum  in  eumdem  magnopere  con- 
citavit ;  refcribenfque  jufltt  vinftos  libe- 
rosrelaxari ,  ipfumque  Svmmachumdurius 
increpuit .  Relatio  haec  contra  Symmachum 
forte  ab  fehifmatico  aliquo  provenit,  qui 
Urficinofaveret ;  eum  enim  contra  legem 
cxilii  una  cum  fuis  Romam  hoc  tempore 
fecontulfle,  paulo  poft  diccmus  .Qui  i- 
gitur  fchifmaticis  obftitiffet,  in  Chriftia^ 
nos  faeviiffe,  falfodelaruseft.  At  quidpro 

(b)  S\mm.  fui  defenfione  Symmachus  (  b  )  ipfc  rcfcrl- 

/.io.f^.34.  pferit ,  videamus  : 

DDD*  AAA.   Valentiniano ,  Theodofio  , 
Aitn.  EccU  Tonu  V* 


XIV. 

Novaque 
reh  ad- 
verfus 
Symma- 
ehum  • 


&  Arcadio  Symmachus  Prxfetlut  Vrbit, 
Scio  quidem ,  naturce  bumanet  vitio  ,  pro- 
hitatem  fubiacere  Itvori  ;  fed  miror  eo  pro- 
grtffas  infidias  *mulorumy  ut  crudo  men- 
dacio  inrontis  fama  peteretur  ,  DDD. 
IMPPP.  Quid  enim  non  audeant,  quidve 
intetttatum  relinquanty  qui  in  arce  terrarunt 
Cbrifliance  legis  tnjuriis  vindicatafanafin- 
xerunt?  Flevit ,  crede  ,fcen*  iftiusfabrica» 
tor  ,cumde  ecclefix  penetralibus  raptos  ad 
tormenta  fimularet ,  cum  de  longinquis  ac  de 
finitimis  urbibut  duci  Antiflites  in  vincula 
defcriberet  .  Heque  enim  ferenum  clementite. 
veftrne  animum  fine  his  argutiis  compultjfet 
facro  ediclo  populum  convettire ,  ut  ajpe~ 
rioribus ,  quam  pietati  veflret  mos  eft  9 
litteris  prcefeclunt,  quem  fine  ambitu  le- 
giflis  ,  argueret.  ReJd.tt  nunc  ,  quifquis 
ille  efl  ,  caufis  fallacice  fuce ;  qut  fitb  oc- 
cafione  juflce  inquifitionis ,  qua  me  cultum 
fpoliatorum  moenium  invefltgarejuffifli?,tra+ 
gicas  qttccfliones  dt  mintflris  Catbolic* 
jaftat  agitatas.  Refpondeant  litteris  Epi- 
fcopi  Damafit  quibus  affcftatores  ejufdem 
religionis  negavit  ullam  contumeltam  per- 
tuliffe.  No»  magnopere  offcii  mei  proeten- 
do  refponfa  ;  a  quo  ideo  qucefita  eft  rerum 
fides  ,  ne  faclum  aliquod  recordationem  quae- 
fitoris  ejfugeret. 

Credatur  ejus  legis  Ahtiflitl ,  quce  lce- 
fa.  fimulatur  .  Credatur  Prcefetlo,  qui  pt- 
rennitatis  veflrce  admnnitus  ediclo ,  mira- 
tur  in  procinttu  creditum ,  quod  Roma  ne- 
fcit  admiffum .  Omitto>  injuriam  Prcefeclu- 
rce  &  confcientice  mece  ;  quando  eo  procef- 
fit  infimulatio  9  ut  vos  quoqae  ipfos  autfo- 
res  bonoris  mei  quadam  reprehenfione  per* 
flringat :  nam  qui  fummi  loci  Judices  de- 
colorant  ^facri  teflimonii  facilitatem  viden- 
tur  inceffere  .  Jamdudum  me  Divus  geni- 
tor  numinis  tui  preecipuo  bonore  dignatus 
efl ,  ille  meritorum  arbiter  fingularis ,  cu- 
jus  Imperium  cum  mortbus  recepifli.  Pater- 
num  fequere •■;.  tuunt  tuere judicium *Yx  poft 
aliqua  :  Vnum  illud ,  inquit,  adjiciens  ,  ut 
me  perennitas  veflra  neceflttate  inquifitio- 
nis  ejus  abfolvaty  cujus  auftoritatem  re- 
ferri  ad '  fcrinia  Palatina  jufltfiis  .  Ham  fi 
tantum  de  me  improbis  licuit  extante  prce- 
cepto  ;  quid  retraflatis  litteris  non  licebit? 
Sane  laudabili  viro  Epifcopo  denegante  ul- 
lum  e  fuis  aut  earcere,  autvinculis  atti- 
nerly  &  Ofpcto  eadem  fuggerente  ,  ignoro 
quos  potifftmum  preeceperitts  abfolvi .  Te- 
nent  quidem  leges  variorutn  criminum  reos  ; 
fedyut  comperiy  a  myflerio  Cbriftianee  le- 
gis  alienos-.  Quid  igitur  ceternitas  veftra 
decernat ,  devotus   opperior  ,  &c* 

Intelligis  ex  his  ad  hunc  ufque  annurn 
etiam,  quo  Symmachus  Urbanam  Praefe- 
fturam  gerebat ,  Damafum  Romanum  Pon- 
tificem  fuifle  fuperftitem  ;  ut  &  hinc  co- 
gnofcas  Marcellinum  Comitem  in  Chroni- 
co  errore  lapfum,  dum  ante  biennmrrL» 
fub  Confulatu  Antonii  &  Syagrii ,  menfe 
Cccc    2  Oclo- 


XV. 

Symma- 
chi  littera; 
ad  Valen- 
tinianum . 


XVI* 


XVII. 

D.imafi, 
obitus 
tempus . 


57* 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


CHRTSTr 


Daj* 


ASI  PAP. 

18, 


Valentin.  g.    m 
Theoposii<5.   IMPp* 


XVIII, 


(a)  Kier. 
tpifl.99' 

(b)  Hier. 
Jpolog, 
fdv.  Ruff. 

Anni 

Pontifica- 
tusDama^ 
(i. 


XIX, 


(t)  Vol.  i. 
vit.  fanft. 

l>ag>  3S« 
Miracula 

poft  obi- 
tum  Da- 
mafi  Pa- 
pac. 


©Aobris,  Damafum  defun&um  ponit.  Ob- 
Jit  vero  ille  hoc  anno ,  tcrfio  Idus  De- 
cembris;  quo  die  natalis  ejus  inter  fan- 
£o8  adfcriptus  antiqua  memoria  perfeve- 
rat :  quem  jam  prope  o&ogenarium  de- 
cefliffe  >  auftor  eft  S.  Hieronymus  ,  quj 
(  ut  vidimus  )  Romae  apud  eum  hoc  tem- 
pore  agebat ,  nec  nifi  poft  ejus  ad  Deum 
migrationem  ab  Urbe  receflit .  Confultius 
ifaque  Profper  in  Chronico  fub  hujus  an- 
ni  Confulibus  collocat  in  Iaterculo  ob- 
itum  Damafl ,  1'cet  mendofe  pro  fuffe&o 
Siricio  Urfidnus  legatur:  abfque  enim  a- 
liqua  controverfia  ele&um  fuifle  Siricium» 
paulo  inferius  dieluri  fumus, 

Sed  ut  quae  funt  temporis  firmius  ftabi- 
liantur  ,  ex  alia  quoque  ratione  deducimus 
hoc  anno  Damafum  deceflifle.  Cum  enim 
conftetex  his  quaefuperius  difta  funt,  S. 
Hieronymum  una  cum  Paulino  &  Epipha- 
nio  venifle  Romaro  ,  Antonio  &  Syagrio 
Coff,  anno  Domini  trecentefimo  o&ogefi- 
mofecundo  ;  idemque  dicat(tf)  pene  trien- 
nium  Romae  manfifle  cum  Damafo,  neq 
inde  recefiiffe,  nifi  ipfo  defun&o ;  cumque 
liqueat  menfe  Augufti  (b  )  anni  fequentis 
ex  Urbe  egreffum  efle  ;  utique  affirmare 
opus  eft ,  hoc  anno  menfe  Decembris  Da- 
mafum  ex  hac  vita  migraffe.  Obiit  igi- 
tur  hoc  anno  difta  die  n.  Decembris» 
cum  fediffet  ufque  ad  annum  decimum 
oftavum  inchoatum  per  menfes  tres  mi-, 
nus  diebus  quatuor :  nam  quem  vidimus 
federe  coepiffe  anno  Domini  trecentefimo 
fexagefimofeptimo  ,  die  decimaquinta  Se- 
ptembris ,  perfeveraffeque  ufque  ad  praj- 
fentem  annum  ,  diemque  undecimam  mtn- 
fis  Decembris,  di&am  temporis  periodum, 
impleffe  eum  oportuit . 

Extant  Afla  Damafi  in  Ecclefia  olim_. 
recitari  folita  apud  nos  in  duobus  codi- 
cibus  pervetuftis  ,  nempe  quinto  atque  de-> 
cimo  tomo  VV.  SS,  exhibet  eadem  codex 
Vaticanus,  &  alius  S.  Mariae  Majoris  , 
quem  vidimus  (  c  )  ;  in  quibus  ad  finem 
haec  leguntur:  Vt  plura  prctteream,  ea  nul- 
lo  modo  reticebo  ,  qua  Petrut  fedis  Apo- 
Jioltca  diaconus  in  fermone  quem  in  hono- 
rem  beati  Damaji  edtdit,  tn  ejufdem  27- 


PAGIUS  a  num,  XVIII.  ad  XXI.  Dxmafum  Romanum. 
II-  Pontificem  prarfenti  anno  demortuum  teftatur 
Qbitus  Da-  Profper  in  Chronico  ,  &  evincit  Epitaphium 
tnaJjtP.  Siricii  ejus  fuccefTbris ,  de  quo  Epitaphio  an- 
no  fequenti  .  Hoc  tamen  in  dubium  revocat 
Papebrocius  in  Conatu  Chronico-Hiftorico  ad 
Catalogum  Pontificum  ,  quod  Marcellinus  in 
Chronico  Siricii  initium  fub  pra^cedentis  anni 
Confulibus  confignet .  Sed  Marcellinus  in  hujus 
feculi  rebus  referendis  ita  frequenter  in  Chro- 
«oJogiam  peccat  ,  ut  mirum  non  fit ,  in  Siri- 
*H  exordio  ftatuendo  errafte  .  Hieronymus  in 
Martyrologio  ad  IV.  Idus  Decembris ,  feu  ad 
diem  X.  Decembris  ,  ait  ;  Romt  Depcfiti»  Saa- 
Qi  Damaji  Ipifcopi  „-  quod  in  aucliori  Chronico 
veterum  Pontificum  die  XI,  Decembris  accidifte 


tulo  contigijfe  commemorat ;  att  itaque  fra* 
tribus  prafati  Tituli  ;  Jam  crebro  ,  fra. 
tres ,  vidijtis  bic  damonia  effugata  ,  febrU 
citantium  corpora  fanata,  &   quod  majut 
eji  ,  clynicos   &  contratjos    extenfos ,    ut 
nuper  vifum  efi   in  homine  incejfu  vejii- 
giorum  privato  ;  qui   bujus  ante  fores  ec« 
clefix  pojttus ,    cum  non  dtffideret  fe  fana- 
tum  iri  ,    eatenus  per  fe  ccepit  fujientacu- 
lis  ligneis  repere-,  quatenus  buc  potuit  per-, 
tingere ;  cui  Jic  iemum  (  ut  ipfe  profejfut 
efi  )  lux  ex  improvifo  accedens  ,  velut  lam- 
pas  effuljit ,  &  illico  pedum  vejiigia  re- 
paravit .  Quod  vero  fequitur,   non  folum 
fcripta  ejufdem  Tttuli  ,   verum   etiam  pi- 
flura  declarant .  Fuerunt  duo  bomines  non 
femper  fan#  mentis ,  quos  medici  lunaticos 
vocant ,  ipfam  bafilicam  frequentantes  ,  & 
ut  falutem  reciperent ,    beatum  Damafum 
continuis  precibus  exorantes .  Quadam  ita- 
que  die  venientes  ante  fepulcrum  ejus  ,  fe 
profiraverunt ,    lacrymantes   plus  folito  , 
Dei  mifericordiam  per  fanffi  Damaji  fub- 
Jidium   implorantes  :  cumque  ardenter  hoc 
facerent ,  exauditi  funt  ;  &  recuperatafa- 
lutey  Dei magnalia  prxdicabant;  atqueper- 
cepti  beneficti  non  immemores ,  coma  capim 
tis  detonfa  ,    omttibus  dtebus  vitee  fu<e  if~ 
forum  in  eodem  loco  Domino  fervierunt  • 
Hcec  autem  miracula  alii  beato    Laurentio 
martyri  ,  alii  beato  Damafo  deputant  con- 
feffori:  nos  autem  in  miracults  non  divi- 
dtmus  ,  quos  una  patria  genuity  una  Eccle* 
Jia  (  nempe  Romana  )  promovit ,  una  ba- 
Jilica  colit  in  terris%  unus  Dominus  hono- 
rat  in  ccelis  t  Haec  auftor .  Supererant  ad- 
huc  aliqui  addi&i  Urficino ;  qui  Damafo^ 
licet  defunfto,  tantam  gloriam     inviden- 
tes ,  dicerent ,  non  meritis  Damafi ,  fed 
interceflione  S,  taurentii  eapatrari  mira- 
cula,  At  ejus  interccffione   miracula  fa- 
fta  effc  ,  qui  reperitur  ab  aegrotantibus  in- 
vocatus,quis  dubitat  ?  faepeque  Deum  per 
confefforem  impertiri   complura»   quae  a 
martyre  accipi  minime  valuerunt  ,  idque 
ob  illuftrandam  memoriam  confefloris  fie- 
ri,  plurimaexempla  declarant.  Tu  de  his 
interim  confule  qux  S.   Auguftinus   habet 
in  epiftola  centefima  decima  feptima ,  ubi 

agit 

dicitur  :  Sepuhut  ejl  in  Bajilica.  fua  III.  Uut  De- 
lembris  ,  eum  matre  fua  &  germanx  .  Eundem 
diem  exhibet  Catalogus  a  Papebrocio  publica- 
tus,  cujus  titulus  Nomina  Apoflolicorum .  Qya 
ex  diverfitate  juxta  regulam  a  nobis  ftatutam 
apparet,  Damxfum  die  decima  Decembris  ad 
Deum  migraffe  ,  &  poftridie  fepulturx  manda- 
tum  efle .  Quare  cum  in  Catalogo  citato  de 
riominibut  ApofloUcorum  ,  &  in  Anaftafio  lega. 
tur,  Damafum  fedifte  annot  eClodecim  ,  menfet 
duot ,  iiet  decem ,  liquet  ,  eum  Pontificatum 
iniitfe  die  prima  menfis  Odobris  anni  trecen- 
tefimi  fexagefimi  fexti :  in  eam  enim  diem  Do- 
minica  incidebat  .  Anaflafius  habct  dies  XXXI. 
fed  mendofe  . 

Ad 


Cum  Critice  Pagii. 


CjiRlsTl 
384- 


Dah  asi 


Pap. 


573 

Valewtin.  9.  T 
Theoposii  6.  lMpr* 


XX. 

Miraculum 
a  Damafo 
vivente 

ediium  « 


agit  de  S.  Felice  Nolano  confeflorc  ulto- 
re  perjurii ,  Caeterum  qui  poft  mortcm_ 
miraculis  corufcavit,  vivens  quoque  iif- 
dem  3  Deo  infignitus  eft  ,  quorum  unum 
&  perinfigne  quidem  ex  eodem  fonte  hic 
defcribemus . 

Dum  adhuc  itaque  fuperftes  in  vita_* 
Damafus  eflet,  illud  ab  eo  in  iifdem  Aclis 
miraculum  editum  Iegitur;  nimirum,  cae- 
cum  annis  tredecim  ,  oculorum  luce  pe« 
nitus  orbatum  occurriffe  Damafo  redeun- 
ti  e  bafilica  Vaticana  ,  ubi  fuper  altare 
Petri  Apoftoli  MilTam  celebrar.at;  magna- 
que  fide  clamaiTe,  ut  ejus  ad  Deum  pre- 
cibus  illuminaretur :  Cum  Damafus  ali- 
quantifper  cunftabundus,  fide  tamen  pe- 
tentis  viclus,  fignavit  oculos  ejus  figno 
Crucis  ,  illa  adjiciens  verba  :  Fides  tua  te 
falvum  faciat.  Et  confeftim  aperti  funt 
oculi  ejus,  &vidit,  &  Deo  gratias  egit, 
ejufque  fancTiffimo  facerdoti  Damafo.  Haec 
inquam  ex  dicTis  A<ftis  ejus  antiquitus  fcri- 
Putamus  quidem  ejufmodi  func  di- 


xxr. 

Damafi 
fcripta  . 


vina  virtute  editum  efle  miraculum  ,  quo 
populus  Urficini  divifus  fchifmate,  eo  fal- 
tem  figno ,  qui  le^um  facrarum  fancita 
non  noflet,  perfpicuo  in'elligeret,  qui 
verus  legitimufque  Pontifex  elfet ;  illum- 
que  vcrum  efle  non  dubitaret  Antiftitem , 
Cui  Deus  eo  figno  fuerat  fuffragatus. 

At  non  inter  fanctosdumtaxat  Damafus 
miraculis  clarus  adnume^ratur ,  fed  &  in- 
ter  fcriptores  Ecclefiafticos  a  S.  Hieronv- 
mo  recenfetur ,  mulraque  metro  edidifle 
traditur  :  fed  &  de  Virginiratepluresfcri- 
pfifle  libros  tum  carmine,  tum  foluta  o- 
ratione  ,  fuperius  ejufdem  Hieronymi  te- 
ftimonio  diclum  eft  .  J^  Porro  aureas  il- 
las  de  Virginitate  Iucubrationes  ad  fan-  Epita- 
cTam  fororem  virginem  ,  Irenem  nomine,  phiumS. 
a  Damafo  fcriptas  fuifle  putamus ;  quam  Irenes^fo- 
&  defunclam  ejufmodi  profecutus  eft  e-  " 
pitaphio,  quod  diu  latens  ,  Dei  benefi- 
cio  his  diebus    in  lucem  emerfit  :  fic  fo 


habet  (<*)* 


&tt< 

A 


ptis 

HOC  1  UMULO  SACRATA  DEO  NUNC  MEMBRA  QUIESCUNT 
HIC  SOROR    ES.T    DAMASI    NOMEN  SI    QUjERIS   IRENAE 
voveRat  HJEC  SESE   CHRISTO  cum  vita   maneret 
VIRGINIS  UT  MERITUM  SANCTUS  PUDOR  IPSE  PROBARET 
BIS   DENAS   HIEMES    NEC    DUM   COMPLEVERAT    iETAS 
EGREGIOS    MORES   VIT^  P  R  E  C  ESS  ER  A  T  JET  AS 
PROPOSITUM    MENTIS    PI  ET  AS~  V  E  N  E  R  A  N  D  A   PUELL.E 
MAGNIFICOS    FRUCTUS    D.EDERAT    MELIORIBUS,  ANNIS 
TE    GERMANA    SOROR    NOSTRI   NUNC    TESTIS   AMQRIS 
"CUM  FUGERET  MUNDUM    DEDERAT   MIHI  PIGNUS  HON.ESTUM 
QUEM  SIBI  CUM  RAPERET    MELIOR   TUNC   REGIA    COELI 
NON   TIMUI    MORTEM    COELOS    Q.UODLIBERA  ADIRET 
SED    DOLUI   FATEOR   CONSORTIA   P  ER  D,ER  E  VITAE 
NUNC    VENIENTE    DEO   NOSTRI   REMINISCERE    VIRGO 
UTTUAPER  DOMINUMPR£STET  MIHI  FACULA  LUMEN^f. 


rons  Da- 
mafi  Pa- 
px  • 

(a)  Antiq. 
infcrip.  in 
Append. 
,pag.  1171, 
n.  xo. 


Vifuntur  adhuc  Romse  ipfius  nonnul- 
la  epigrammata  martyrum  fepulcris  in- 
cifa  ,  fed  exeis  perpauca  integra .  J^  Ex 
quibus  ( ut  aliquid  cieguftes  )  hic  "tibi 
reddimus  unum,  quod  intcgrum,  habe.tur 
jn  titulo  Equitii  . 

Murtyris  hic  tumulus ,  magno  fub  ver-. 
tice  montis 

Qorgonium  retinet  ,  Jervat  qui.  altaria 
Chrtjli . 


iii. 

Opera  Da 
ma.fi  PF. 


PAGIUS        Ad  num.  XXI.  Opera    S.   Damafi  .1   Martia 

Milefio  Zamanio   eollecla  ;  fed  epiftola  8.  quae 

dicitur    fcripta     Stepkano     Arehiepifcopo     Concilii 

Mauritanit    &   univerfit  Epifcopis  .  Afticans.    Pro.. 

vincis. ,  fuppofiiitia  eft  ,  ut  oftendir  fubfcriptio;  ' 

Data  Tlavio  &Stilicune  W.  CC.  Cofi.  Flavius  enim 

Stilico  unus  &  idem    eft  ,  quiannoCCCC.  Au- 

reliano  Collega  ,   &  iterum   anno  CCCCV.  An- 

themio  Collega    Confulatum    geffit  .     Prseterea 

praenotatur     epiftola  :   Damafut.  fervnt  fervorum 

Dei  ,  atqnc   per  grntiam  ejus  Epifcopui  fanClt.  Ec 

clefit  urbis  s\omt:  cum.   tamen    ante   Gregorium 

I.    P(  ntifices    Rom^ni   non   fefe  fervos  fervorum, 

Dei  in     Epiflolis  appellarent .  Liber  etiam.  Pon- 

tificalis  ,    leu   Pont'ficale  tomis   Conciliorum  in- 

fenum    Damafo   perperam  attribuitur  ,  ut  irj. 


Hic  quicumque  venit ,  fanilorum  limirtd 

qucerat , 
Inveniet  vicina  in  fede  habitare  beatos  , 
Ad  ccelum  pariter  petas  quos  vextt  e- 

untes .. 

Damajt  Epifcopi  g£$i 

f^  Sed  quod  Deus  dedit  his  dicbus  in 
lucem  afferri ,  quae  diutius  in  tenebris  la- 
tucre  ejufdem  Sanfti  Damafi.  complures 

in- 

ter  Eruditos  convenit ■ ..  Nec  denique  Hierony- 

mi    ad    Damafum  ,.  &  Damafi  ad  Hieronymum 

epiftola,    inter  Opera    Damafi.  numeranda  ,  ut 

pftendit  '  Schelftratius     in  z.  parte   Antiquit.il- 

juftr.    Quoad,   Catalogum  veterum  Pontificum  , 

qui   111    Liberio    Papa    definit ,    quique    Damafi 

Chronici   nomine    a   nobis  appellatus   eft ,   Da- 

mafi    partum    non   efle  ,   recle  vidit   Baronius . 

Hujus  tamen  Catalogi  ,  utpofe.    pervetufti  ,  au- 

floiitas    magni    ab  omnibus   facienda ;  cum    ad 

Chronologiam     Pontificiam    ufque  ad    Liberium 

ordinandam  Opus  certius   non   fuperfit .  Dama- 

fo   fucceflit     SiriciuSj  &  quidem.  currenti  anno 

die  XXII.  Decembris,    in  quam  Dominica  in- 

cidebat  .  Qua    de  re  anno   fequenti  . 


574  Annales  Ecclefiaftici  Baronii 

Chrisii  Damast  Pap.  Valentin.  9*    - 

384.  18.  Theoposii  6. 


infcriptiones ,    eafdem   hic  ,  vel  alibi  in       ut  tanti  Patris ,  vel  apex  non  cffugiat ; 

Annalibus,  fuis  locis  affigere  voluimus,       incipiamus  ab  Eutichio  (  a )  : 

Eutychii 
EUTYCHIUS  MARTYR  CRUDELIA  JUSSA  TYRANNI  Marr. 

CARNIFICUMQUE   VIAS    PARITER  TUNC  MILLE  NOCENDI 
VINCERE    QUODPOTUIT    MONSTRAVIT  GLORIA    CHRISTI^'^ 
CARCERIS  INLUVIEM  SEQ.UITUR  NOVA  POENA  PER  ARTUS  ap\tn\p 
TESTARUM    FRAGMENTA    PARA  NT  NE   SOMNUS  ADIRET  *i71.w.I3. 
BISSENI    TRANSIERE    DIES    ALIMENTA    NEGANTUR 
MITTITUR  IN   BARATRUM  SANCTUS  LAVAT  OMNIA  SANGUIS 
VULNERA   OU^TULERATTURBANT  INSOMNIA  MENTEM 
OSTENDIT  LATEBRA    INSONTIS   QJU JE   MEMBRA   TENERET 
QU^ERITUR   INVENTUS  COLITUR  FOVET  OMNIA  PR.ESTAT 
EXPRESSIT  DAMASUS   MERITUM   VENERARE  SEPULCHRUM: 

Haftenus  Damafi  Epitaphium  de   Sanflo  clefia  S.  Sebaftiani  ad  Catacumbas .    Ac-     Tarficii 

Eutychio  Martyre  ,  quod  non  in  antiquis  cipe  &  ejufdem   Damafi    Epigramma    de  Mart< 

chartis  tantum  contigit  aflervari ,  fed  &  Tarficio  Martyre  facram  Euchanftiam  ge-  {b)  jntiq. 

in   ipfa  etiam  marmorea  tabula,  in  qua  ftante  (£):  infeript.m 

primum  fuit  incifum,  quae  extat  in  Ec-  appen.pag. 

*  1174   n.i. 

PAR  MERITUM  Q.UICUMQIJE  LEGIS  COGN  OSCE  DUOR  UM 
QUIS  DAMASUS  RECTOR  TITULOS  POST  PR^MIA  REDDIT 
JUDAICUS  POPULUS  STEPH  ANUM  MELIORA  MONE*NTEM 
PERCULERAT  SAXIS  TULERAT  QJJI  EX  HOSTE  TROPHjEUM 
MARTYRIUM  PRIMUS  RAPUIT  LEVITA  FIDELIS 
TARSICIUM  SANCTUM  CHRISTI  SACRAMENTA  GERENTEM 
CUM  MALE  SANA  MANUS  *  PERICRET  PULGARE  PROFANIS  *f'*£TE- 
IPSE    ANIMAM   POTIUS   VOLUIT   DIMITTERE  CjESUS,  }.ET| 

PRODERE  Q.UAM  CANIBUS  RABIDIS  COELESTIA  MEMBRAi^u. 

ha&enus  hic  de  DamafiPapae  verfibus^jf.       Juliani,  de  Epifcopatu  Urficini ,  &  aliis) 

Quae  vero  fertur  nomine   Damafi  brevi-       haec  funt  :  nempe  ,   duas  bafilicas    ipfum 

ter  textaferies  Vitarum  Romanorum  Ponti-       exaedificafle,  alteram  ad  Theatrum  Pom- 

ficum,  alteriuspotiusquam  ipfiusefleopus,        peji.  |t^  Extant  adhuc  de  eadem   Bafi- 

alibi  diximus,  ac  faepius  inculcavimus .         lica  ejufdem  Damafi  infignia  monimenta, 

XXII.         Quse  autem  de  eodem  Damafo  in  ipfo       nempe  antiquae  infcriptiones  ibidem  ab  eo 

libro  de  Romanis  Pontificibus  fcripta  ha-        tunc  pofitae  ,  quae  diu  oblivione  fepultae, 

Fes  geftae  bentur  (  explofis  his  quae   mendacii    ar-       veluti    poftliminio   revocatae,   fuum  reci- 

aDamafo.  guuntur,  ut  quae  dicuntur  de  temporibus       piant  locum;  fic  enim  fe  habent  (c  ):      DeS.Lauj 

rentio  in 
HINC  PATER     EXCEPTOR    LECTOR    LEVITA   SACERDOS      Damafo 
CREVERAT   HINC  MERITIS   QUONIAM   MELIORIBUS  ACTIS  <*'&>• 
HINC  MIHI  PROVECTO  CHRISTUS  CUI  SUMMA   POTESTAS  (e)Ant,q. 
SEDIS    APOSTOLICiE  VOLUIT    CONCEDERE    HONOREM    infcript.,» 
*AR  *  ARCHIBIS  FATEOR    VOLUINOVA   CONDERE  TECTA  w*-r«z. 

CHIVIS.      ADDERE    PR^TEREA    DEXTRA    LEVAQ.UE    COLUMNAS      "^.«.m. 
QUJE  DAMASI  TENEANT  P  R  OP  R  IU  M  PER  SECULA  NOMEN.  £.** 

Ibidem  . 
NON  MIRUM  EST  FALLAX  NIMIUM   Q^UOD    FLAMMA    MINATUR 

MARTYRIS   AC  CORPUS  NIL  NOCITURA    CREMAT. 
NAMQUE  DOCET  FIDEI  MAGNAM    SINE  VINDICE  POENA 

AD   COELUM    MEDIIS    IGNIBUS    ESSE  VIAM 
HUNC   ETENIM  FRUITUR   MARTYR   L  A  U  RENTIUS  I  GN  EM 
ET    MERITIS    SUMMIS   NE   MORIATUR    AGIT. 

De  eadem  Ecclefia . 
QUISQUIS  PLENA  DFO    MYSTERIA    MENTE  REQJJIRIS 

HUC  ACCEDE    DOMUS    R  E  L  IG  IOSA  PATET 
*UEC  SUNT   TECTA    PIO    SEMPER    DEVOTA    TIMORI 

AUDITUMQ.UE    DEUS    COMMODAT    HIC    PRECIBUS 
ERGO   LETHIFEROS  PROPERA   COMPESCERE  SENSUS 

JAM  PROPERA   SACRAS    L^ETUS    ADIRE   FORES 
UT  TRANSACTA  Q.UEAS  DEPONERE   CRIMINA   V  I  T  j£ 
ET  QUICQUID   SCELERUM     NOXIUS    ERRORHABET 
ATTICA    FELICISMAGNI    CLARISSIMA    CONJUNX 

SUM- 


/>*£•!«  7  7« 

num.i. 


Chmsti 

384- 


Cum  Critice  Pagii . 

Damasi  Pap. 
18. 


575 


Valentin.  q.    t 
Theodosii  6.  lMpr* 


SUMPTIBUS    HOC    PROPRIIS    ^DIFICAVIT   OPUS. 

Aliud  . 
VERBERACARNIFICES  FLAMMAS  TORMENTA  CATENAS 

VINCERE   LAURENTI    SOLA    FIDES   POTUIT. 
HJEC  DAMASUS  CUMULAT  SUPPLEX    ALTARIA   DONIS 

MARTYRIS  EGREGIUM    SUSPICIENS  MERITUM. 


haec  ibi  de  Bafilica  SancVi  Laurentii .  Porro 
conltateumdemDamafum  conftruxifie  g% 
via  Ardeatina  alteram  ;  exornalfeque  lo. 
cum  ad  Catacumbas  ,  ubi  aliquando  ja- 
cuerant  corpora  Apoftolorum ;  ftruxifle- 
que  ibi  platoniam,  &  Epitaphium  con- 
fcripfiire. 
XXIII.  Quod  vero  ad  platoniam  pertinet ;  Ado 
legit  Placoma  ;  noftra  manufcripta  Placo- 
ton  habent  ,  &  quidem  recVius  ;  perquod 
puto  inteMigi  Ecdefise  pavimentum  tabel- 
lismarmoreis  variis  figuris  decore  ftratum. 
Traditenim  Zonaras  in  Conftantino  Ma- 
gno  ,  ab  eo  Conftantinopoli  extruftum_. 
fuifle  forum  ,  quod  Placoton  nominavit  ; 
ex  eo,  inquit ,  quod  ex  tabellis  lapideis 
inftratum  eflet.  Porro  hujufcemodi  orna- 
tu,  &  fumma  quidem  impenfa  fterni  con- 
fueviffe  olim  Ecclefiarum  pavimenta;  quae 
adhuc  extant  integra  ,  vel  aliqua  ex  par- 


tc  diffipata  dcmonftrant.  Quod  fi  Plato- 
niam  legcndum  contemnis ,  ut  aliis  plc- 
rifquc  in  locis  idem  nomen  invenitur  ex- 
preflum  ;  quid  per  plaroniam  intelligen- 
dum  fit,  ut  veritatem  valeas  certius  alfc- 
qui,  vide  quod  habes  apud  Caffiodorum 
(«),  per  platonias  pofle  intelligi  mar-  (a)Ca//iod. 
moreas  tabulas  ad  ornatum  compavatas  ;  Variar.1.}, 
ac  proinde  platoniam  ftruere ,  nihil  aliud  ct'Jl-  9« 
efle,  quam  parietes  marmoreis  tabulisin- 
cruftare  .  Sic  &  intelligendum  ,  quod  in 
eodem  libro  legitur  de  Liberio  :  Hic  dc 
platoniis  marmoreis  ornavit  fepulcrum  S. 
Agnetis .  In  compluribus  antiquis  Romae 
Ecclefiis  adhuc  vifere  licet  ejufmodi  pla- 
tonias  fuperefle.  f^  Quod  pertinet  ad 
Epitaphium  ibidem  adCatacumbas  infcri- 
ptum  ,  idem  in  chartis  ha&enus  confer- 
vatum ,  hic  tibi  integrum  reddimus  his 
verfibus  (b)  . 


HIC  HABITASSE     PRIUS   SANCTOS  COGNOSCERE   DEBES 
NOMINA  QUISQUE  PETRI  PARITER    PAULIQJJE    REQTJIRIS 
DISCIPULOS  ORIENS     MISIT  Q_UOD  SPONTE  FATEMUR 
SANGUINIS  OB  MERITUM  CHRISTUM    PER  ASTRA~SECUTI 
iETHERlOS   PETIERE    SINUS    REGNAQJJE    PIORUM 
ROMA    SUOS    POTIUS    MERUIT    DEFENDERE    CIVES 
HKC  DAMASUS  VESTRAS  REFER  A.T  NO  VA  SIDER  A  LAUDES^f. 


(b)  Antiq, 
lnfcript.in 
appen.  p. 
117*.  n. 

De  Joco 
ubi  jacue» 
recorpora 
Apoftolo- 
rum  . 


XXIV. 


In  eifdem  A<5tis  Damafi  habetur  ,  ab  eo 
abfolutam  Ecclefiam  Sanftarum  Virginum  , 
&  Martyrum  Ruffinae  ,  &  Secundae  in  Svl- 
va  candida .  Rurfus  de  eodem  in  diclo 
libro  de  Romanis  Pontificibus  legitur  , 
quxfifie  infuper  corpora  San&orum  Mar- 
tyrum  ,  atque  invenifle  ;  necnon  Conci- 
lia  Martyrum  (  nempe  ut  alibi  declaravi- 
mus  in  Notis  ,   ubi  plura  funt  fepulcra 


Martyrum  ,  ccemeteria  fcilicet  )  verfibus 
pariter  illuftrafle .  Narrantur  ibidem  dona 
ab  eodem  collara  Bafilicae  S.  Laurentii, 
quam  erexlt  in  Titulum  .  (^  Extant  in 
citato  codice  alia  epitaphia  indita  aliis 
Sanftorum  Martyrum  memoriis,  quas  C\- 
vc  ornavit ,  vel  reftituit ,  eodem  volumi- 
ne  (  c  )  comprehenfa ;  &  inter  alia  de_» 
Mauro  puero  fic ; 


MARTYRIS  HIC  MAURI    TUMULUS   PIA  MEMBRA   RETENTAT 
QUEM    DAMASUS    RECTORLONGO    POST    TEMPORE    PLEBIS 
ORNAVIT    SUPPLEX    CULTU    MELIORE    DECORANS 
INSONTEM    PUERUM    CUI    POENA    NULLA    DEJECTI. 

Sed  &    extant   ejufdem  Damafi  verfus,        rum  Ecclefias  furore  barbarico  diffipatas, 
quibus  alias  exornavit  Sanftorum.  Marty-       quas  ipfe  reftituit,  videlicet  (d): 

DUM  PERITURA  GET^   POSUISSENT  CASTRA    SUB   URBE 

MOVERUNT    SANCTIS   BELLA    NEFANDA    PRIUS 
ISTAOUE   SACRILEGO     VERTERUNT    CORDE    SEPULCRA 

MARTYRIBUS    QUONDAM    RITESACRATA    PIIS 
QUOS  MONSTRANTE  DEO  DAMASUS  SIBI  PAPAPROBATOS 

AFFIXO    MONUIT   CARMINE  JURE    COLI. 
SED  PERIIT   TITULUS  CONFRACTO    MARMORE    SANCTUS 

NEC   TAMEN    HIS   ITERUM  POSSELATERE    FUIT 
DIRUTA    VIGILIUS   NAM    MOX    H£CPAPA   *   GEMESCENS 

HOSTIBUS  EXPULSIS  OMNENOVAVITOPUS. 

/ 

Et 


(c)  Antiq. 
lnfcrtpt.in 
appen.pag. 
1171.  n.\. 

S.  Mauri 
ptieri 
martyris . 


(d)  Autiq. 
Infcrip.in 
ippen.pag. 
11  71.0.4. 
&  fupra 
11 70.». 13. 

Dememo- 
riis  mar- 
lyrum   in 
luburbiis. 

*  GEMI- 
SCENS . 


$76  Annales  Ecclellaftici  Baronii 

Chiiisti  Damasi  Pap.  Valentin.   9.  . 

384.  18.  Theodosii  6.    1Mrr» 


Et  de  alia  Ecclefia  fita  in  agro  Romano  a  Gothis  demolita  tempore   obfeflx  Urbis: 

HIC  FUROR  HOSTILIS  TEMPLUM  VIOLAVIT    INIQJJUS 

CUM  PREMERET  VALLO  MiENIA  SEPTA  GETES 
NULLIUSHOCPOTUITTEMERARIADEXTERAGENTIS 

HJEC    MODO   PERMISSA    EST    QUOD    PERITURA    FUIT 
NIL  GRAVAT  HOC  TUMULO  SANCTORUM    PESSIMUS    HOSTIS 

MATERIAM    POTIUS    REPPERIT    ALMA    FIDES 
IN    MELIUS    SIQIJIDEM    REPARATO    FULGIT    HONORE 

CUM    SCELERE    HOSTILI   CREVIT   AMOR    TUMULIS 
SUSCIPE    NUNC   GRATUS   DEVOT.&    MUNERA    MENTIS 

DIOGENES    MARTYR    CUI    DEDIT    ISTA    VOLENS 
QVISQUIS  AD  HOC  TEMPLUM    PETITURUS    DONA    RECURRIS 

SPES    SIBI   SIT   LARGAEST    MUNERE   VERA    FIDES. 

Infuper  &  de   Sanftis  Martyribus  Felice ,  &  Adauflo ,  ejufdem  Damafi  ibidem   (<*):  (")  Antiq. 

r  Infcrip.  in 

S°S*       O   SEMEL   ATOUE    ITERUM   VERO    DE    NOMINE   FELIX         *'*:"??i 


ciomariy- 
ribus. 


R    PROPERAVIT    ADAUCTUS 
ASO    RECTORE   JUBENTE 
fCTORUM    LIMINA    ADORANS. 


Sed  &  in  tumulo  San&i  Saturnini  Martyris  via  Salaria  collocato  hos  verfus  incidendos 
\h)A»t;q.  curavit    (*): 

7/peSi'Jg.      HORUM  MARTYRUM  CULTORUM   DAMASUS   EPISCOPUS   SERVUS    DEI  S.Saturni- 
117*.*.».      SOL  4   NUNC  CHRISTT  FUER  AT  *  CRARTA  CINIS  AN  .  .  .  .       ".'  m"tym 

TEMPORE  Q.UO  GLADIUS    SECUIT    PIA    VISCERA    MATRISris# 
»/.Vl-        SANGUINE    MUTAVIT    PATRIAM   *    NAMQ^UE   GENUSQUE 
TAM-         ROMANUM   CIVEM   SANCTORUM    FECIT    ORIGO 
Q-UE'        MIRA    FIDES  RERUM  DOCUIT  POST   EXITUS  INGENS 

CUM  LACERAT  PIA  MEMBRA  FREMIT  GRATIANUS  UT  HOSTES 
POSTE4QUAM   FELLIS   VOMUIT  CONCEPTA    VENEMA 
COGERENON    POTUIT    CHRISTUM    TE    SANCTE    NEGARE 
IPSE    TUIS    PRECIBUS   MERUIT   CONFESSUS   ABIRE 
SUPPLICIS   H^C    DAMASI    VOX   EST    VENERARE  SEPULCRUM 
SOLVERE   VOTA    LICET  CASTASQ^UE   EFFUNDERE    PRECES 
SANCTI    SATURNINI   TUMULUS    Q^UIA    MARTYRIS    HIC   EST. 
DeSS.  Et  de  Proto  ,    &    Hyacintho  martvribus  idem   Damafus  (c):  (C)  Antiq. 

?roto&        EXTREMO  TUMULUS   LATUIT  SUB  AGGERE    MONTIS  infcript.i» 

Hyaeia,         HUNC  DAMASUS  MONSTRAT   SERVAT  QUOD    MEMBRA   PIORUMW«-M' 
tto.  TE    PROTUM    RETINET   MELIOR   SIBI  REGIA    COELI  "71.^9. 

SANGUINE  PURPUREOSEQUERIS  HYACINTHE  PROBATUS  ^^XI73. 
GERMANI    FRATRES    ANIMIS    INGENTIBUS    AMBO  ' 

HIC    VICTOR   MERUIT  PALMAM   PRIOR   ILLE  CORONAM 

Item  Aliud. 
ASPICE  DESCENSUM  CERNES  MIRABILE  FACTUM 
SANCTORUM  MONUMENTA  VIDES  PATEFACTA  SEPULCRIS 
MARTYRIS  HIC  PROTI  TUMULUS  JACET  ATQ.UE  HYACINTHI 
QUEM  CUM  JAMDUDUM  TEGERET  MONS  TERRA  CALIGO 
HOCTHEODORUS  OPUS  CONSTRUXIT  PRESBYTER  INSTANS 
UT  DOMINI  PLEBEM  OPERA  MAJORA  TENERENT. 

Sed  profequamur  reliqua  ab  eodem  reli-  Cingebant   lacus   montem  ,    tener&que_x 

giofa  excitata  aedificia  $£%  .    Quid  autem  meatu 

operis  in  Bafilica  Vaticana   idem  Dama-  Corpora  multorum,    cineres ,  atqueoffa. 

fus  egerir  ,  fic  fequens  epigramma  decla-  rigabant . 

lat  ,  quod  affixum  olim  in  pariete  ejuf-  Kon  tulit  hoc  Damafus ,  communi  lege 

dem   bafilicae  ,    in  codice   pervetufto  ex-  fepultos 

fcriptum  cxtat  inter  vetera  ejufdem  Ec-  Vofi  requiem  triftes  iterum  perfolvere^» 

clefiac  monumenta;                     .  poeuas*. 

Tr$- 


Chrtsti 

384. 


Cum  Critice  Pagii. 

Damasi  Paf. 
18. 


577 


Valentin.  9„ 
Theodosii  6. 


rr. 


Fons  ba- 
ptifinatis 
in  Vati» 
cano. 


Trottnus  aggrejfus  magnutn  fuptrare  la- 

borem  , 
Aggeris  tmmenfidejecit  eulmina  montis . 
Inttmafollicite  perfcrutans  vifcera  terra, 


Hiccavit  totum  quicquid  madefecerat  bu* 

mor . 
Invenit  fontem  ,  preebet  qui  dona  falutis  , 
H<ec  curavit  Mercurius  levitafidelis  Jf^ 


His  addatur  item  de  fonte  Damafi  vetus  Infcriptio  his  verfibus(zx): 

NON  H^CHUMANIS  OPIBUS  NON  ARTE  MAGISTRA 

SEDPRvESTANTE  PETRO   CUI  TRADITA  TANUA  COELI  EST 

ANTISTES   CHRISTI   COMPOSUIT    DAMASUS 

UNA  PETRI  SEDES    UNUM   VERUMQUE   LAVACRUM 

VINCULA  NULLA  TENEAT  *:   ACATHIUS  VOTUMSOLVIT: 

Huic  fubditur  ,  quod  demonftrategregium       Ecclefia  S.  Anaftafiae  pofitum  ,  aliud  Epi- 
ornamentum ,  ab  eodem  Damafo  Papa  in       taphiura  his  verfibus  (  b  ) : 

ANTISTES   DAMASUS    PICTURjE    ORNARAT   HONORE 
TECTAQJJIBUS  NUNC  DANT   PULCHRA  METALLA  DECUS 

DlVITE  TESTATUR    PR  ETIOSIO  R  A  U  L  A    NITORE 
QJJOS    RERUM  EFFECTUS  POSSIT   HABERE   FIDES 

TAPJE  HILARI  MERITIS  OLIM    DEVOTA    SEVERI 
NECNON  CASSIiE  MENS  DEDIT  ISTA  DEO: 


Ad  Fob» 

tcin  . 

(a)  Jfntiq. 
lnfcript.in 
apptn.pag. 
1163.0. 10» 


*TE- 
N  ENT. 

De  EccJe- 

fu  S.  Ana. 
ftafix . 

(b)  Antiq. 
lnfcnpt.in 
appen.pag, 
1164.  n.6. 


Sed  revertamur  ad  fbntis  ornatum  pofi- 
tum  in  Bafilica  Vaticana  t£$*  Porro  de 
eodem  fontc  baptifmali  Prudentius  in  Pe- 
riftephano  ,  cum  agit  de  Paffione  Petri 
&  Pauli,  deque  bafiiica  Vaticana,  haec 
habct : 

Dextra  Tetrum  regio   teclis  tenet  aureis 
receptum, 
Canens  oliva  »  murmurant  fluento . 
Kamque  fupercilio  faxi  liquor  ortur  ex~ 
citavtt 
Fontem  perennem  cbrifmatis  feracem, 
Kunc  pretiofa  ruit  per  marmora  ,  lubri- 
catque  cltvum , 
Donec  virentt  fiuftu  &  Colymbo 
Interior  tumuli  par  efly   ubi  lapfibus  fo- 
noris 
Stagnum  nivali  volvitur  profundo  . 
Omnt  color  vttreas  ptclura  fuperne  pingit 
und.is , 
Mufet  relucenty    &  virefcit   aurum> 
Cjaneufque  latex    umbram     trahit    immi- 
nentts    ofiri  . 
Credas  moveri  fluclibus    lacunar  • 
Taftor  oves    adit ,    ipfe    illic  gelidi    ri- 
gore    fnntis 
Vtdet  fitire-i  quas  fluenta    Chrifli. 

HaecPrudentius  ,  alludens  ad  ampliffimum 

fontem    baptifinatis  qui    nuper  a  Dama- 

fo    conftruclus  erat . 

XXV.        Porro   alrerius     fontis    in    atrio  pofiti 

'..  ftru&ura  fic  defcribitur  a  S.  Paulino,qui 

Fopsatrn  ^        etiam  tempore  claruit ,  atque  vidit. 

Vaticanae.  1°   epiitola    emm  ad   AIetit'.m(  c  )  de  fu- 

nere  ab  eo  impenfo  Ruffina?  conjugi,f1- 

(e)Pauhn   j1$  fanftae  Paulae,  cum    agit  de  eademba- 

«pt/».Ji»      fil-JCa    Ap0(to!orum,  hac  habet:  Treeten- 

to    nttens  atrto  fufa    vefitbulo    efl :    ubi 

eantharum   mtniftra  mantbus  &  oribus  «0- 

ftrti  fluenta   rutlantem  fafligiatus  foltdo 

Ann.  Eccl»  Tom.  V. 


are  tholus  ornat  &  inumbrat  ,  non  fine 
myflica  fpecie  quatuor  columnis  falientes 
aquas  ambiens  ,  &c.  Declaratque  pluribus 
ftruclurae  myfterium .  Quae  omnia  Damafi 
operi  tribuuntur,  cum  ante  ipfum  aquse 
difperfae  nullius  ufus,  fed  detrimenti  eflent 
mortuorum  fepulcris ,  ipfi  nimirum  cce- 
meterio  Vaticano.  Caeterum  quod  ad  fon- 
tem  baptifmalem  fpcctat ,  quem  ipfe  ex- 
truxerat;  illud  in  Actis  ejus  miraculum 
enarratur,  acceptum  ex  fermone  habito 
in  ejufdem  Damafi  depofitione  :  extat  a- 
pud  nos  tomo  quinto  Vitarum  Sanetorum 
manufcripto  ;ubi  auclor:  Kuper ,  inquit, 
res  hcec  gefla  efl  ,  quam  faclam  vidimus  , 
&c*  Ait  enim  (  ut  rem  paucis  comprehen- 
damus  )  Sabbato  Pafchalis  feftivitatis  , 
cum  compreffio  magna  eflet ,  baptifmi 
tempore  pucrulum  e  manibus  geftantisho- 
minis  lapfum,  ad  imaque  fontis  delatum, 
abomnibus  deploratum  efle  ut  mortuum  : 
cum  autem  Damafus  oculos  ad  caelum  cle- 
vaflet  ,  ac  pro  ipfo  oraflet ,  poft  horae 
fpatium  puerulum  juflu  Damafi  ex  pro- 
fundo  aquarum  vixeduclum,  inventum 
efle  praeter  fpcm  &  expeftationem  omni- 
um  vivum  fanumque  utantea  erat :  tunc- 
que  ab  univerfo  populo  immenfam  Dei 
potentiam  &  Damafi  fan<5ritatem  magno 
praeconio    conclamatam  fuiflc. 

Sed  rurfum  ad  ea  qua?  io  di<?o  libro 
de  Romanis  Pontificibus  de  Damafo  fcri- 
pta  habentur ,  revertamur.  Quae  autcm_. 
ibi  fequuntur,  appendicem  putamus  ad- 
jeclam;  qua  de  Damafo  dicitur,  ejus  prae- 
cepto  inftitutum  ,  ut  die  nocluque  pfalmi 
in  ecclcfii";  canerentur:  quod  plane  falfum 
eft.  Sed  fortafle  aliqua  potius  forma  ab 
eo  praefcripta  fuit:  etenim  falfo  aiferitur 
cantus  pfalmorum  a  Damafo  inftitutus  : 
fiquidem  ab  ipfo  exordio  nafcentis.  Eccle- 
fiae  viguiffe  in  Ecclefia  Catholica  cum 
D  d  d  d  can- 


XXVI. 


578 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

384. 


Damasi  Pap» 
18. 


Valentin.  9.  - 
Theodosii  6.    Mrp* 


XXVII. 


cantu  diurnam  noclurnamque  pfalmodiam 
certum  eft .  Equidem  illud  puto  ;  quod 
ad  pfalmodiam  pertinet,  emendatum  a  S. 
Hieronymo  Pfakerium  Septuaginta  Inter- 

firetum  ,  a  Damafo  canendum  Occidenta- 
ibus  traditum :  de  ipfo  enim  idem  Hie- 
jronymus  in  Apologia  adverfus  Ruffinura 
haec  habet:  Tfalterium  quoque  certe  emen- 
datijfimum  juxta  feptuaginta  interpretcf 
noflro  labore  dudum  Roma  fufcepit . 

|t^  Acceptis  hifce  S.  Hieronymi  lucu. 
brationibus  3h  Pfalferium  Davidis  Da- 
mafus,  laudem  tanti  Regis  atqueProphe- 
tse  his  cecinit  verfibus  ,  quos*  reperimus 
in  bibliotheca  Bafilicae  S.  Petri,  codice 
primo  S.  Hieronymi,  qui  continet  expo- 
litionem  ejus  in  Pfalmos  .  Habet  eof- 
dem  codex  Vaticans  bibliothecae,  licet 
utrobique  admodum  depravati  legantur. 
Verfus  Damafi  in  laudem  Davtdis, 

Nunc  Damaji  monitis  aures  prabete  be- 

nignas  , 
Sordibus  depofitis  purgant  penetralia-. 

cordis , 

Curia  *  cum  renovant   Chrijlo   fervire 

parati. 
Trophetam  Chrifli  fanclum   cognofcere^ 

debes  . 
Vaflorem  puerum  multis  e  fratribus  a- 

num 
Angelus  ex  ovibus  rapuit ,  regemque  di- 

cavit , 
Organa    qui  fciret    manibus  componere 

folas , 
Tfallere  per  citharam  populo    cxleflia 

regna . 
Ingentem  ,  clypeoque  gravi ,  fruflraque 

minantem 
Impium^  maledicum ,  phaleras  ac-  tela  ge- 

rentem  , 
Surdorum  demens  coleret  qui  templa  Deo- 

rum , 
Maclavit  faxo   tereti^  truncumque  reli- 

quit . 
Judicioque  Dei  ingentimox  cxde  perafla 
Monflravit  populis ,  tulerat  quce  ex  hofle 

trophcea . 
Nam  Damafus  fcit  fantle  tuos  ,  Deus , 

ipfe  triumphos  • 


His  fubjiciuntur  fancVi  Hieronymi  verfus 
quos  recinens  ad  S.  Damafum  mifit ;  ha- 
bent  eos  iidem  Codices  ejufmodi  infcri- 
ptione. 

Verfus  Domini  Hieronymi  presbyteri. 
Tfallere  qui    docuit  dulci  modulamint_j 

fantlos , 
Noverat  ifle ,   decem    legis  qui  verba 

dedijjet . 
Quot  digitts   citharam  cordis  totidem* 

que  dtcavit  , 
Nomina  vel  fignum  numerum  Crux  ipftt 
notaret  . 


Credere  quid  dubitasf  virtus    regit  «. 

mnia  Chrifli . 
Qui  varias  junxit  uno  fub  carmtne  lin- 

guas  , 
Vt  pecudes  ,    i/olucrefque    deum  cogno- 

fcere  pnjfint. 
Hic  fonus  efl  fidei ,  mentes   qui  mulcet 

amaras  . 
Sic  creatura  prior  tanto  de  munere gau- 

det  , 
Offerat  ut  Dominstfalvet  quos  gratia^, 

vocis » 
Quifque  Jitit ,    veniat  cupiens  baurire 

fluenta  : 
Inveniet  latices ,    fervant    qui    dulcia_ 

mella . 

Oret  pro    nobis   beatitudo    tua    Beatifs» 
Tap.  &$ 

HiC  etiam    quod  ad   Damafum  fpefrat  XXVIIL 
non  omittendum  ,  fanclum  Gregorium  tra-  pe  Aile. 
dere  ,  ex   Hierofolymorum   Ecclefia    per  iuja  . 
fanflum  Hieronymum  Damafum  accepiffe  , 
ut  Romana  Ecclefia  concineret  Alleluja  ; 
funt  enim  hsec  verba  Gregorii    (a):   Ut  (*)  Crfi' 
Alleluja  hic  diceretur ,  de  Hierofolymorum  £'  eMtm 
Ecclefia    ex   beati    Hieronymi  traditionet    3* 
tempore  beatx  memoricc  Damafi  Tapa  tra- 
ditur  trattum.    Ita  ipfe.     Quod  quidera 
non   fic  accipiendumeft ,  ut  tempore  Da-  « 

mafi  cani  cceptum  fit  Romae  Alleluja  ,  (ed 
ut  caneretur  extra  Pafchale   tempus  ,   ut 
idem  Gregorius  fupra  declarat :    nam  hu- 
jus  vocis  ufum  Roms  perantiquum  fuif- 
fe ,  certum  e(r;  fiquidem  fanftus  Augufti- 
nus  (b)  non    recentiori  ufu  fed  antiqua_.  (b)Aug. 
traditioneab  Ecclefia  Catholica  toto  Or-  /«  Pjalm. 
be  diffufa,  Alleluja  cantari  folitum    tra-  io<J. 
dit .  Caeterum  peculiarem  quemdam     ejus 
vocis  ufum  ab   Ecclefia    Hierofolymitana 
Romanam  Ecclefiam  mutuatam  effe  ,  pof- 
fumus   ex    verbis     Gregorii    intelligere : 
eius  enim  vocis  ufus   diverfas   fuiffe  con- 
fuetudines  ,    idem    far.clus  Auguftinus  ad 
Januarium  fcribens  affirmat  (c)  :  iderr.que  ( c )  Aug. 
alibi    (d)    tradit,   certis    tantum  diebus  epi/l.  n9. 
moris  fuiffe  folemniter    decantari  :    die-  f.17. 
bus  autem  Quadragefims  ab  eo   cantico  <d)J"Z' 
ceffari    folitum   alibi    docet,    (e).   Sed  ' 
habetur   apocrypha    illa    Hieronymi    no- 
mine    ad    Damafum   epiftola ,  qua    dici- 
tur,  utAlleluja  pfalmis  omnibus  affigatur. 
Quod  autem  de  his  ad  Romanae  Ecclc- 
fix  confuetudinem    pertinet ;  hallucinatur 
planeSozomenus  (/),dum  ait  ,  in  ea  non- 
nifi  femel  in  anno  cani  folitum  Alleluja :  1.7.  a9. 
nam  Vigilantium  hxrefiarcham  ejus  infti- 
tutionis  auftorem  fuiffe,  conatumque  eam 
Hierofolymis  introducere ,  teftatur  Hiero- 
nymus  in  eo  quem  adverfus  eumdem  Vi- 
gilantium  fcripfit  commentarium  .  Ccete- 
rum   Romae  hifce   temporibus   Damali   & 
fuccefforum  adeo  frequenti   ufu   eam  vo- 
cem  fuiffe  receptam  liquet,    ut  etiam  in 
Ecclefia  caneretur  in  funere  defunftorum  : 

tra. 


106. 

( e  )  Uem 
tn  Pfal. 

IIO. 

XXIX. 

(f)Sozo. 


CHRfSTr 

384. 


Cum  CriticePagii. 

Damasi  Pat. 
18. 


579 

Vaef.ntiv.  o.  t 
Theodosii    6.  lMPP* 


(*)H!er.   tradit   id  fane  idem  S.  Hieronymus(  a  ), 

cpiJ!.}o.      in  epitaphio  Fabiolae,  ubi  ait  de  funere: 

Sorubant  pfulmi ,  &  aur.tta  tefia  tenpln- 

rum  reboans  in  fublime  quatiebat  Allcluja  ; 

dum  fcilicet  agcrentur  Fabiolae  exequiae. 

Extra  ecclcfiam    vero   adeo   frequens  & 

peculiaris   omnibus   ifta    vox,  ut   ipfi  e- 

tiam  infantes  in  ejus   fonum  linguam  pri- 

rnum  folvere  docerentur ;  quod  monftrat 

S.  Hicronymus,   cum    de    filia  Paula  ad 

(l>)Hier.  Laeram  matrem    fcribens ,  (b)  tradit  in- 

eP'Jl-7-&  fantulam  ore  balbutiente    confuevifie  oc- 

*?•  cinere  Alleluja  .   Sic  &  Hierofolymis    a- 

deo  in  omnium  piorum  ove  Alleluja  fuif- 

fe,  ut  agricohe    etiam    loco    faecularium 

cantionum    laboris   moleftias    eo   cantico 

allevarent ,  idem  affirmat  (c):  ejus  quo- 

que  vocis  fymbolo  folitos  convocari  mo- 

nachos  ad  fynaxim,  alibi  tradit  (d). 

Atque  demum  ,  ut  rurfus  ad  Damafum 


(c)  Wer. 
epijl.iy. 
(  d  )  Hitr. 

XXX. 


rcvertamur ,  haec  ibidem  leguntur  ad  cal- 
cem  :  Hic  fecit  ordinationes  in  Vrbe  Ro- 
vi.t  quinque  per  menfem  Decembrem,  prcc- 
sbyteros  creavit  triginta  &  unum ,  diaco- 
nos  tmdectm,  Epifcopos  per  diverft  locit^ 
numero  fexaginta  duos  :  Qui  etiam  fepul- 
tus  efl  vta  Ardeatina  in  Bajilica  fua  ,  ter-, 
tio  Idus  Decembris ,  jttxta  matrem  & 
germanam .  Porro  inde  tranflatum  fuiffe 
in  ecclefiam  S.  laurentii  ad  Theatrum 
Pompeji ,  quae  diela  funt  fuperius  docent . 
Ceflafle  autem  Pontificatum  dies  triginra 
&  unum  ,  ibidem  aeque   legitur  ,    quam- 


obrem  fubrogationem  Siricii  fuccefibris  non 
ante  fequentem  annum  contigifle  appa- 
ret :  agemus  ergo  de  ea  fuo  loco. 

J^,  Ad  poflremum  autcm  hic  fubjici- 
mus  tibi  ejufdem  Damafi  epitaphium  > 
quod  ipfe  vivens  fibi  confcripfit,  pium 
valde:  acceptum  eft  ipfum  ex  pervetufto 
codice  bibliothecre  Treverics  ecclefiae  S. 
Petri .  Exfcriplit  illud  Chriflophorus  Brou- 
Mrerus  ,  Societatis  J  E  S  U  profeflbr  ,  Ro- 
mam  vero  ad  nos  mifit  Nicolaus  Sera- 
rius  ejufdem  Societatis  profelfor  ,  hac  in- 
fcriptione    prxnotatum. 

Epitaphium  Papce  Damafi  ,  quod 
fibi  edidit  ipfe . 

Qui  gradiens  ,  pelagi  fluttus  comprejjtt 

amaros  , 
Vivere  qtti  prxflat ,    morientia   feminct 

terrx , 
Solvere  qui  potuit  Lazaro  fua  vincula , 

mortis 
Pofl   tenebras  ,  fratrem  pofl   tertia   lu- 

mtna  folis 
Ad  fuperos   iterum    Marix    donare  fo- 

rori , 
Pofl  cineres  Damafum  faciet   quia  fur- 

gere ,  credo* 

Rurfum  vero  de  loco  fuoe  fepulturas  apud 
Sandtos  Martyres  collocandae  ,  nifi  ipfum 
reverentia  abiterruiffet ,  extat  ejufderru 
Damali  ejufmodi  Infcriptio  (e  ). 


XXXI, 


*  Queis . 


XXXII. 

if)  Aug. 
ConfeJ?.  1. 
j.cap.  13. 


HIC   CONGESTA    JACET    QTJjERIS   SI    TURBA    PIORUM 
CORPORA    SANCTORUM    RETINENT    VENERANDA    SEPULCHRA 
SUBLIMES    ANIMAS    RAPUIT    SIBI    REGIA    COELI 
HIC  COMITES  XYSTI   PORTANT  QJJI  EX  HOSTE  TROP^EA 
HIC  NUMERUS  PROCERUM  SERVAT  QJJI   ALTARIA   CHRISTI 
HIC   POSITUS    LONGA    VIXIT    QU  I  I  N    PACE   SACERDOS 
HIC    CONFESSORES    SANCTI    QJJ  OS    GR^ECIA    MISIT 
HIC  JUVENES    PUERIQUE   SENES     CASTIQ^UE     NEPOTES 
♦  QUIS  MAGE   VIRGINEM    PLACUIT    RETINERE    PUDOREM 
HIC   FATEOR    DAMASUS    VOLUI   MEA   CONDERE   MEMBRA 
SED   CINERES   TIMUI    SANCTOS     VEXARE    PIORUM  ^J 


Damafus 

de  fuaSe- 

pukura . 

(e)Antiq. 
infcnp.  m 
A<tptnd. 
pxg.  117*. 
n.  lt. 


(g)Ang. 

i.$.  C.  II. 

(  b)  Aug. 
contrct  lit. 
Petil.c.iy. 


Hoc  eodem  anno  S.  Auguftinus  ,  ut  ipfe 
teftatur  (/),  a  Symmacho  PrsefecTo  Ur- 
bi,  cujus  funclionem  hoc  anno  contigifle 
monftravimus ,  Mediolanum  aperiendi  cau- 
fa  fibi  ludum  litterarum,  &  docendi  rhe- 
toricam  ,  mittitur  .  Accepit  libenter  eam 
occafionem  ,  quod  docens  in  Urbe  difci- 
pulos  parum  fideles  nactus  effet :  quippe 
admodum  illiberaliter,  cum  tempus  adve- 
niret  perfolvendae  mercedis,  fimul  con- 
fpirantes  nonnulli  ex  ipfis,  erTeeVi  defer- 
tores  ,  ad  alium  dodtorem  fe  conferebant 
(g  ).  Porro  ejus  Mediolanum  adventus 
non  folum  Prnefefrura  Symmachi  configna- 
tur  ,  fed  etiam  Confularibus  faftis  .  Si 
quidem  contra  Petilianum  agens  (h)  af- 
firmat,  Mediolanum  venifle  ante  Confu- 
latum  Bautonis,  qui  anno  fequenti  con- 
tigit.  Sed  &  ex  annis  aetatis  ejufdem  Au- 
Ann,  EccU  Tom.  V* 


guftini  id  etiam  exploratum  redditur  :  nam 
cum  alibi  dicat  (/')    fe  tunc  fuifle  anno-  colfcfrf). 
rum  triginta  adhuc,&  errore  Manichaeo-  s.c.xil 
rum  detentum  :  ex  prsfcripta  quidem  fu- 
perius  annorum    Auguftini  chronographia 
plane  deprehenditur ,    annum   a?tatis   ejus 
trigefimum  inchoari  coepifle  hoc  anno  Do- 
mini  trecentefimo  ocluagefimo  quarto.  Sed 
videamus    quid  ipfe  de  fua    Mediolanurn 
profeilione  confcribat :  . 

Poflquam,  inquit  (  k  ) ,    mifum  efl  /Z_  **XI11- 
Mediolano  Romam  ad  prxfetlum  Urbis  ,ut  (*)  Aug< 
illi  civitati  rbetorica   magifler  provide-Co"M'h 
retur  ,  imperttta  etiam  eveclione   publica  :  5*f>13* 
egoipfe  ambtvt  per  eofdem  ipfos  Manichceis 
vanitatibus   ebrios,    quibus  ttt  carerem  i- 
baniy   fed  utrtqtte  nefciebamtts ,  ut  diclio- 
ne  propofita ,  me  probatttm  Prxfefttts  tunc 
$jmmacbus  mitteret .  Et  veni  Mediolanum 
D  d  d  d    2  a<l 


58o 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
384. 


Damasi 
18 


Pap. 


Valentin.    q.  t 
Theodosii    6. 1M?P* 


Ambro- 
liuserga 
Augufti- 
flum  beiiH 

gnus. 


XXXIV. 

(  * )  Attg. 
Confejf.  I. 
jt.c.14. 

Augufti- 

rius  tranfit 
ad  Acade- 
micos. 

(b)Aug. 
Confeff.  I. 
6.  c.19. 


(t)  Ibid. 
t.  13.  14. 
&  15« 


XXXV. 

S.  Monica 
venit  Me- 
diolahum. 

(  * )  *«g- 
Ccnftfi.  I. 


ad  Ambrofium  Epifcopum  ,  in  optimis  notum 
Orbi  terrx  ,  pium  cultorem  tuum  ,  cujus  tunc 
eloquiaflrenue  miniflrabant  adipem  frumen- 
ti  tui  ,  &  Itetitiam  olei ,  &  fobriam  vini  e- 
brietatem  populo  tuo  .  Adeum  autem  ducebar 
abs  te  nefcienS)  ut  per  eum  ad  tefciens  duce- 
ter .  Sufcepit  me  fraterne  ille  homo  Dei , 
&  peregrinationem  meam  fatis  epifcopali- 
ter  dilexit :  &  eum  amare  coepi  primo  qui. 
dem  non  tamquam  dotlorem  veri  ,  quod  in 
Ecclejia  tua  prorfus  defperabam ,  fed  tam- 
quam  hominem  benignum  in  me  .  Et  fludio- 
fe  audiebam  difputantem  in  populo ,  non 
intentione  qua  debui ,  fed  quafi  explorans 
ejus  facundiam^  utrum  conveniret  famoe 
fux ,  an  major  ,  minorve  proflueret ,  quam 
pradicabatur :  &  verbis  ejus  fufpendebar 
intentusy  rerum  autem  incuriofus  &  con- 
temptor  aflabam  ,  &  dcleftabar  fuavitate 
fermonis ,  quamquam  eruditioris  ,  minus 
tamen  htlarefcentis  atque  mulcentis  ,  quam 
Faufli  erat,  quod  attinet  ad  dicendi  mo- 
dum  .  Caterum  rerum  ipfarum  nulla  cnmpa- 
ratio  :  nam  ilte  per  Manichceas  fallacias 
aberrabat ,  ifie  autem  faluberrime  docebat 
falutem  .  Ha&enus  Auguftinus  de  fuo  Me- 
diolanum  adventu  ,  &  cum  Ambrofio  con- 
fuetudine  ;  cujus  concionibus  paulatim  eft 
emollitus  . 

Profecit  vero  adeo  Auguftinus  (  a  ),  ut 
quos  ante  errore  duci  deprehendiffet,  jam 
Manichaeos  penitus  derelinquere  animo  de^ 
creverit ,  non  tamen  ut  ob  id  fieret  Chri- 
ftianus ,  fed  ad  Academicos  fe  conferret: 
eo  namqueftatu  fan&a  Monica  mater  ejus  , 
affe&ata  veftigia  filii  ,  Mediolanum  ve- 
hiensj  ipfum  invenit ,  plurimumque  ga- 
vifa  eft ,  jam  praevidens  fore  etiam  ali- 
quando  Chriftianum.  Adhaeferant(  b)  Au- 
guftino  gentiles  ejus,  Alipius  Hipponen- 
fis  &  Nebridius  patria  vicina  Carthagini 
oriundus :  horum  prior  Romae  ab  Augu- 
ftinoinveritus,  una  cum  ipfo  Mediolanum 
profeclus  eft ;  pofterior  ea  de  caufa ,  reli- 
fta  Africa ,  Mediolanum  fe  contulit  ,  ut 
cum  eodem  AugUftino  conviveret.  Dedu- 
cebat  interea  Alipius  (  c  )  eum  ab  Uxore 
ducenda*  Roinanianus  quoque  municeps 
Hipponenfis(  ad  quem  Paulini  extant  litte- 
rae  )  ar&ae  confuetudinis  ufu  eidem  Au- 
guftino  proxime  accedebat .  Cum  inter 
haec  ejus  concubina  in  Africam  unde  ve- 
nerat  rediit  ,  reli&o  illi  filio  ,  quem  ex 
eo  fufceperat ,  Adeodato  :  quibus  folutus 
ille  vinculis  ,  e  tenebris  paulatim  in  lu- 
cem  ca?pit  emergere. 

Interea  autem  Monica  fancViflima  fa>mi- 
ha  pro  filii  falute  folicita  ,  frequens  in_. 
facris  conventibus  atque  aflidua  in  eccle- 
fia  erat  (  d)  .  Tunc  accidit,  ut  cum  c- 
pulas  ferret  ad  Memorias  martyrum.. 
(  quae  erogari  folebant  in  cibos  pauperum  , 
qui  in  ecclcfiam  in  martyrum  natalitiis 
ad  Agapen  convbcabantur  :  id  enim  norl 
tahtum  ih  Africa  fieri  folitum  erat ,  fed 


Romae  quoque  in  memoriam  defun6torutn  , 
ut  apparet  ex  epiftola  Paulini  ad  Ale- 
tium  fcripta  )  argueretur  ab  Ambrofio , 
qui  correxit  id  Mediolani :  cujus  exem- 
plum  ,  docente  poftea  Auguftino ,  Africa- 
na  Ecclefia  fecuta(  e  )  eft ,  &  Oriens  didi- 
cit  a  Laodiceno  Concilio.  Caeterum  quam 
citiflime  fanctitas  Monicae  Ambrofio  inno- 
tuit;  de  qua  fermonem  habens  cum  Au- 
guftino  congratulabatur  eidem  ,  quod  fan- 
ctiflimam  feminam  matrem  haberet  :  A 
qua  rogatus  de  jejunio  fabbati  (/),  fic 
Ambrofius  ipfe  refporidit,  ut  aliarum  Ec« 
clefiarum  confuetudini  non  detrahens  , 
fuam  fervaret,  fabbatoque  jejunaret ,  dum 
Mediolani  eflet:  Romae  autem  dum  mora- 
retur ,  Romanae  fervaret  Ecclefiae  confue- 
tudinem  ,quam  fumma  coluit  obfervantia  : 
nam  de  his  aliquando  agens,  haec  addit  ver- 
Da  (  S  )  •"  ^n  omnibus  cupio  fequi  Romanam 
Ecclejiam  .  Cseterum  ejufmodi  rituum  di- 
verfitates  non  improbari  in  eis  qui  una 
fide  Catholica  conjunguntur ,  S.  Augufti- 
nus  pluribus  docet  in  epiftola  ad  Janua- 
riurii. 

Cum  igitur  (  ut  ad  ipfum  Auguftinum 
redeamus  )  a  Manichaeis  ipfe  laudabiliter 
defeciflet,  Platonicis  fe  dogrnatibus  totus 
addixit,  coluitque  fummopere  Academi- 
cos  .  Vigebant  tunc  temporis  &  magnae 
Eeftimationis  erant  apud  plurimos  Genti- 
les  philofophi,  prsefertim  vero  Academi- 
ci  ;  qui  quafi  foli  effent  ,  qui  univerfum 
mundum  veritatis  luce  perfunderent ;  quic- 
quid  apud  alios  reperiri  poffet  corifenta- 
neum  veritati  ,  id  a  fua  ipforum  philofo- 
phia  acceptum  effe,  inani  jaflanria  g!o- 
riari  folerent:  &  eo  ufque  progreffa  eft 
eorum  temeritas ,  ut  palam  effutirent  a 
Platone  Chriftianos  accepiffe  de  fide  fen- 
tentias  ,  quas  Evangelifta  Joannes  fuae  nar- 
rationis  exordio  prae  foribus  expofuiffet 
pro  miraculo  omnibus  contemplandas » 
Occurrit  quamprimum  pefti  huic  graffanti 
S.  Ambrofius ,  qui  adverfus  Academicos 
eruditiflime  difputaris  ,  eos  fortiflime  er- 
roris  redarguit  ;  cujus  libros  contra  Pla- 
tonem  confcriptos  idem  S.  Auguftinus  ma- 
gnopere  celebrat  (  h  )  :  erat  eorum  Iibro- 
rum  titulus,  De  Sacramentis  ,  five  ,  De 
Thilofophia  :  quos  idem  S.  Auguftinus  in 
Africam  reverfus  mitti  ad  fe  a  S.  Paulino 
petiit  (/').  Hic  ftatus  erat  hoc  annoat- 
que  fequenti  ex  parte  rerum  Auguftini, 
cum  inter  Academicos  fedulo  profitere- 
tur ;  apud  quos  nihil  inveniens  affirmari 
certi ,  aeque  defperans  de  veritate  apud 
eos  invenienda,laffus  jam,  multorurri  ari- 
norum  curriculis  indagandae  veritatis  cau- 
fa  exul  effe&us  ;  quam  defpexerat  fidem 
Chriftianam  ,  in  eam  conjicere  eoepit  ocu- 
los,  ipfam  attentius  contemplatus,  num 
quae  in  ea  effent,  folida  firmitate  fubfifte- 
rent .  Sed  quam  egregie  has  ipfe  fui  ani- 
tni  afflicliones  deproraat,  audi  (k  ) : 

£r 


(e  )Aug. 
cpift.64. 


(f)Jug. 

epiftmS. 


(g  )  Ambr. 
de  Sacram. 
/.J.CI. 


xxxv  r. 

Augufti- 
nus  refipi. 
fcit  tan- 
dem. 


(b)  Au£. 
de  dcttr. 
Chriflian. 
l.i   r.151 
&  contra 
Julian  Pe. 
lag.  e.7. 
atque  Re- 
trailat.  I. 
1.  c.4. 

( '  )  4"g. 
cpifl.%4. 


(k)Aug. 
Confejf.  I. 
6.  e.itt 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

384. 


Damasi 

18. 


Pap. 


581 

Valentin.  o.  r 
Theodosii  6.  lMPP# 


XXXVH. 

Augulti- 
nus  diu 
crrans  rc- 
dit  ad  por- 
tum. 


(.*)  Aug.de 
utilit.  cre- 
dendi  t.8. 


XXXVIII. 

Theodofii 

ediclum 

contra 

hxreticos. 


(b)  /.13.  de 
hxret.  C. 
Theed. 


*  fcire» 


Et  ego  maxime  mirabar  fatagens  &  re~ 
colens  quam  longum  tempus  effet  ab  unde- 
vigefimo  anno  xtatis  mex  ,  quo  fervere  coe- 
peram  fludio  fapientiee ,  difponens  ea  in- 
iienta  relinquere  omnes  vanarum  cupidi- 
tatum  fpes  inanes  &  infanias  mendaces  . 
Et  ecce  jam  tricenariam  atatem  gerebam 
in  eodem  luto  hotfitans:  Et  paulo  poft  :  O 
magni  viri  Academici  ,  nihtl  ad  agendam 
vitam  certi  comprehendi  potefl.  Immoqux- 
ramus  diligentius  ,  &  non  defperemus .  Ec- 
ce  jam  nonfunt  abfurda  in  libris  Ecclefia- 
flicis  ,  qux  abfurda  videbantur ,  &  pojfunt 
atiter  atque  honefle  intelligi .  Figam  pe- 
des  meos  in  eo  graduy  in  quo  puer  a  paren- 
tibus  pojitus  eramy  donec  inveniatur  per. 
fpicua  veritas  ,  &c.  Accidit  plane  Augu- 
ftino  ,  ac  fi  quis  e  portu  folvens ,  undi- 
que  ventorum  turbinibus  exagitatus  ,  ja- 
cletur  undique  flucYibus  ;  qui  diu  ober- 
rans ,  omni  fpe  profperae  navigarionis  a- 
mifla ,  nihil  fibi  confultius  accidere  pof- 
fe  intelligit,  quam  fi  ad  portum  ,  unde 
folverat,  revertatur :  ita  nempe  qui  a  deci- 
mo  nono(ut  ait)anno,  veritatis  indagandae 
cupidus  ,  nobilis  ingenii  vela  panderat, 
Manichaeorum  flatus  impetu  raptus,  caeca 
offufus  diu  caligine,&  in  incerto  errans , 
advertit  tandem  fe  longe  Iongius  a  por- 
tu  ,  quem  quaefierat,  veritatis  abeffe  ;  a 
quo  &  remotius  aberraffe  ,  cum  itnpru- 
dens  Academiam  quaefivit:  fed  cito  fen- 
fit,  quod  non  veritatis  portus,  fed  ro 
vera  ftatio  tantum  eflet  male  fida  carinis . 
Quamobrem  magno  defiderio  illum  cupe- 
re  ac  quaerere  portum  bene  crpit ,  unde 
male  folviffet;  ac  licet  fero  ,  novit  tandem 
vere  illam  veritatis  tutiflimam  manfionem, 
in  qua  prjmo  aetatis  adultae  tempore  ver- 
fatus  erat ;  dum  (  ut  ipfe  teftatur  (  a  )  ali- 
bi  )  a  parentibus  traditus  eft  Ecclefiae ,  fa- 
clufque  cathecumenus .  Quonam  modo  au- 
tem  perfefte  pofteafuerit  affecutus  certam 
veritatem  ,  dicemus  anno  fequenti . 

Quod  vero  ad  res  pertinet  Orientis  ; 
Theodofius  Imperator  haereticos  faepe  dam- 
natos,  faepeque  pulfos ,  iterum  reverten- 
tes,  feque  Fidelium  ccetibus  in  civitati- 
bus  infinuantes,  recenti  lege  profcribit, 
ita  refcribens  hoc  anno  ad  Cynegium  Prae- 
feflum  Praetorio  (b  )  : 

Eunomiani ,  Macedoniani,  Ariani ,  nec 
non  Apollinariani  inter  facree  religionis  of- 
ficia  pro  fuis  errorfbus  famofa  funt  nomi- 
na .  Omnes  itaque ,  qui  harum  profejjio- 
num  vel  pontificium  fibi  vel  minifterium^. 
vendicarunt  ,  qui  fe  fugati  nominis  adfe- 
runt  facerdotes  ,  quique  in  criminofa  reli- 
gione  miniflrorum  fibi  nomen  imponunt  ;  qui 
docere  fe  dicunty  quod  aut  nefcire  *,  aut 
difcere  fit  dedecorofum  ;  omnibus  hujus  LTr- 
bis  latebris  indagtne  curiofiore  perfpedis  , 
fine  ullagratice  interventione  pellantur  :  in 
aliis  tocis  vivant ,  ac  penitus  a  bonorum 
congrejfibuT  feparentur .  Dat.  XII.  Kal.  Fe- 


*  Ricime- 
re. 


bruarii  ,  Conflantinop.  Rtchomere  *  & 
Clearcho  Cofs,  Hujus  quidem  irerum  fan- 
ciend:c  Iegis  auclor  Theodofio  fuit  Grego- 
rius  Nazianzenus,  qui  Iicetabfens,  ruri- 
que  paterno  Arianzi  folitariam  vitam  a- 
geret,  tamen  haud  potuit  oblivifci  plan- 
tatae  a  fe  vineae,  Ecclefix  fcilicet  Con- 
ftantinopolitanae  ;  quam  cum  accepiffet, 
dormitante  Neclario  ejus  Epifcopo,ab  hae- 
reticis  proculcari,  ad  ipfum  Neclarium  (/)  G/eg. 
non  fine  ftomacho  ejufmodi  litteras  de-  ^azianz. 
dit  (c):  udHetnr. 

Dei  cura  &  providentia  ,  qux  anteHem-  XXXIX. 
pora  noflra  Ecclefias  tueri  folebat  ,  vitam  9^^'^ 
hanc  deferuiffe  in   univerfum  videtur  .  At  Z^exc\m* 
mthi  calamitatibus  ita  demerfa  &  obrupta  m  ^ecla- 
efl  anima  .ut  privatas  vitoe  mea  moleftias  riUmad- 
nec  in  malorum  quidem  numero  habeam(tot  verfus 
alioqui  tamque  graves  atqtte  acerbas  ,    ut  harreticos. 
fi  cui  alii  accidiflent ,  intolerabiles  vide- 
rentur  )  verum  ad  folas  Ecclefix  affliclio- 
nes    refpiciam  :  quibus  fanandis  ,  nifi  hoc 
tcmpore  cura  aliqua  adhibeatur ,  in    omni- 
modam  defperationem  Cen/im  res  provolven^ 
tur  .  Qui  Arii  ,  five  Eudoxii  hxrefim  pro- 
fitentur ,  haud  fcio  a  quo  in  hanc  amentiam 
audaciamque  perpulfi  atque  incitati  ,  velut 
libertate  quadam  arrepta,   morbum  fuum^. 
infolenter  oflentant ,  Ecclefias  coliigentes  > 
quafi  ex  permiffu  bnc  factentes  r  Ha?c  Gre- 
gorius,  plane  illud  fignificans  ,  quod  Theo- 
dofius  in  recitato  ediclo  poftea  intexuit ; 
nimirum  eo  procaciae  hxreticos  pervenif- 
fe  ,  ut  in  fua  ipforum  oftentanda  doclri- 
na  jaflarent,  dedecorofum  effe  nefcirequae 
ipfi  docerent .  Et  quod  addit,  eos  ita  pro- 
caciter  haerefin  propalare  ,  quod  illis  hoc 
facere  permiffum  effet  ;  ad  id  fane  refpe- 
xit  idem  Imperatoris  ediclum ,   verbis  il- 
Iis  :    Sine  ulla  gratix   interventione  pel- 
lantur .  Sed  fubdit   Gregorius  ad    Necta- 
riium    de  aliis  in  edifto   nominatis  haere- 
ticis  : 

Macedoniani  autem  fatliofe  contenden-  XL. 
tes ,  eo  temeritatis  &  vefanix  proruperunty 
ut  Epifcoporum  nomenfibi  ipfis  adfcifcanty 
atque  in  his  locis  appareant ,  caputque  ex- 
erant ,  Eleufium  fu<e  eletlionts  auclorem^. 
garrientes .  Hos  plane  Theodofius  eodem 
edicto  fugillat,  dum  ait,  eofdem  fibi  pon- 
tificium  ac  minifterium  earum  profeffio- 
num  vendicaffe.  Sed  de  aliis  haec  addit 
Gregorius  :  At  vero  inteflinum  noflrum^ 
malum  Eunomius  parum  jam  habet  quoquo 
numero  efle  ;  verum  nifi '  omnes  in  perniciem 
fuam  exitiumque  pertraxerit ,  detrimenti 
loco  ducit .  Atque  hxc  tamen  ferenda^. 
Quod  autem  ex  omnibus  Ecclefiaflicis  ca- 
lamitatibus  acerbiffimum  ,  Apollinarifta- 
rum  licentia  efl  :  quos  haud  fcio  quonam 
modo  pietas  tua  conventuum  xque  ac  nos 
habendorum  aufloritatem  fibi  arrogaffe  at- 
qtte  ufurpafie  ,  paffa  fuerit .  Quamquam— 
autem  omnino  Dei  beneficio  myfteriit  di- 
vinis  inflrultut  &  eruditus ,  non  modo  recle 

do- 


% 


58z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chmstj 


Damasi   Paf. 
18. 


Valentin. 


VALENTIN.      9.  T 

Theodosii    6.   MPr' 


doflrince  patrocinium  nnflit  verum  ea  etiam 
omnia  quae  adverfus  fanam  &  Ortbodoxatn 
fidem  ab  beeretifir  excogitata  funt ;  bono- 
ri.ficentiam  tamen  tuam  a  tenuitate  nofira 
4  certiorem  fieri  ,  haudquaquam   intempefli- 

<vum  fuertt ,  mtbi  in  manibus  effe  Ubellum 
Apollinaris,  in  quo  ea  quce  aflruuntur , 
hcereticam  omnem  perverfitatem  excedunt  . 
Affirmant  enim,  &c.  Capita  haerefis  Apol- 
Hnaris  retexir ,  quse  nos  fuperius  recen- 
fuimus;  atquedemum  haecaddit:  Proinde 
Ji  bis  qui  talia  fentiunty  ccctus  habere  h- 
cet  ;  illud  velim  cogitet  &  expendat  tua 
tn  Cbriflo  illufirtr  prudentta,  quod  cum  nobis 
fum  eorum  dogmatibus  non  convtniat  ,  coetus 
babtndi  illis  poteflatem  fa&am  efie ,  nibtl 
aliud  ejfe  ,  quam  eorum  doftrinam  nofira 
•veriorem  exifliware  .  Kam  Ji  illir  ,  ut  pits 
&  Orthodoxir  ,  ea  qux  femiunt ,  docere  , 
libereque  promulgare  permittitur ;  quir  noit 
•uidet  doclrinam  Ecclefice  condemnari ,  per- 
inde  ac  veritate  ab  illorum  partibur  Jian- 
te  ?  Keque  enim  rerum  natura  fert ,  duar 
de  eadem  re  dofirinar  contrarias  ejfe^ 
Veras  , 
XLI.  Quomodo  igitur  excelfur  ac  proeflanr  a- 

nimur  tuur  ad  tanti  mali  depuljionem  & 
correfitonem  confueta  libertate  non  uti  fu- 
fltnutt  ?  Verum  etiam  Ji  nondum  hoc  fa- 
c~ium  efl  ;  nunc  faltem  inimitabtlis  tua  om- 
ntbus  numeris  abfoluta  virtus  excitetur ; 
■pienttffimumque  Imperatorem  doceat ,  nthtl 
ex  reliquo  tpfiur  erga  eccleflas  fludto  re- 
diturum  effe  uttlitatts,  Ji  tale  malum  ad 
Jidei  fane  everjionem  per  eorum  libertatem 
licentiamque  prcevaleat .  Hactenus  ad  Ne- 
clarium  Theologus.  Putamusquidem  ipfum 
cum  iifdem  a  Gregorio  fcriptis  litteris 
Theodofium  convenifie  :  quibus  ille  per- 
motus  ,  ea  quae  diximus,  ad  Cynegium_ 
P  ■  fectum  Pnetorio  feftine  refcripferit : 
etenim  ex  Gregorii  litteris  illud  videtur 
fummatim  refcriptum  efie  colle&um,  nifi 
quod  loco  Eunomii  habet  Eudoxium_, , 
quod  hic  notior  eifet  Conftantinopoli ,  u- 
bi  Epifcopus  diu  fediflet,  Eunomio  jun- 
clus  foedere  impietatis. 
XLII.  Caeterum   ipfe  Gregorius    virtute  prae- 

ftans,  qui  etfi  ftatu  humilis,  tamen  tam- 
quam  e  celfiori  loco  vibrare  jacula  in  de- 
linquentes,  cum  occafio  opportuna  dare- 
tur  ,  minime  praetermifit ;  non  haereticos 
folum  Ecclefise  Catholicae  perduelles ,  fed 


tAGIUS 

IV. 

Honorius 
poflea  Imp, 
nafcitur  . 


Ad  num.  XLIII.  Auflor  Chronici  Alexan- 
drini  fub  hujus  anni  Confulibus  ait:  Eodem 
anno  natus  <?/?  Honorius  germanus  frater  Arca- 
dii  Aug.  menfe  Gorpixo  feu  Septembri  ,  V,  Idus 
Septembres  .  Idem  habent  Socrates  lib.  5.  cap. 
11.  &  Idacius  in  Faftis  .  Mater  ejus  fuit  Pla- 
cllla  ,  prima  Theodofii  Magni  uxor ,  ex  qua 
tres  liberos  fufcepit  ,  (  Gratianum  fc.  ,  Arca- 
dium  ,  &  Honorium  )  ut  teftatur  Nyflenus  in 
Oratione  Funebri  de  hujus  Reginje  Iaudibus. 
Gothofredus    hoc   anno  in    Chronologia    Cod, 


&   Ecclefiae   quoque  filios    pravitate  mo-  Gregorius 

rum  a  difciplina   Eeclefiaftica    aberrantes  redarguit 

coercuit.  Cum  enim(ut  vel  unum  de  his  Pracfe- 

hic  reddamus  exemplum)  acccpiflet  Eleu-  ^"m  non 

iium  Pra?fec~tum ,  fibi  familiaritate  conjun-  te}JJ# 

clum ,  ab   Ecclefia    jejunium   inftitutum_. 

pranermittere,  ut  gravis  offenfa?  reum, 

ad    ipfum  fcribens(d),  ita    redarguir  :  (*)  Greg. 

Excepi  te   etiam  tacenr  ,  ///  Jilentti   quo-  Nazianz. 

que  fermonem  efle  intelligar  per    calamum  *i"^*74« 

fe  proferentem .  Loquar  autem  qua  &  a- 

micitice  noflrce  ,  &  bujufmodi  tempori   con- 

veniunt.  Legibur  injttriam  facir^  Jitdexy 

qtti  non  jejuner .  Et  quomodo  leger  buma- 

nas  fervabir  ,  qui    dtvinar  contemnir   ac 

pro  nihilo  dttcir?  Pttrga   tribunal   tuum ; 

ne  duorum  alterum  tibi   accidat ,    ut    aut 

malur  fiar ,  aut  exiflimerir ,  Foeda  fpecla- 

cula  proponere ,  fe  ipfum    traducere    efi  . 

In  fumma  ,  0  Judexy  futurum  fctto   ttt  ju- 

dicerir,  &  minus  peccabis,  His  nthtl  me- 

lius  habebam  ,  quod  tibi  prceberem .   Hac- 

tenus  Gregorius :  ex  quo  intelligas,  quatn 

frave  piaculum  duceretur,  jejunia  lege_> 
cclefiafticaiiiftituta  violare.  Cuinam,  ro- 
go  te ,  tutius  tu  credas,  leclor,  faneliffimo 
ac  doctiflimo  Patri  talia  afnrmanti,  &  ea 
de  caufa  Prasfeclos  corripienti  ,  an  apo- 
ftatis  Chriftianorum  fecibus  jejunia  Eccle- 
fiaftica  diflblventibus  ,  &  cujufque  arbi- 
trio  eadem  relinquentibus  ?  efto  tu  judex: 
certe  mi|ii  non  alius,  quam  Gregorii  Deus 
erit,atque  Gregorius  ipfe  magifter.Re- 
liqua  vero  de  Gregorio  in  ejus  ex  hac 
vita  difceflu    inferius  dicenda  erunt . 

Sed  quid  praeterea  hoc  anno  Theodofius  ?     XLIII. 
cohibuit  Judaeos    mancipia  Chriftiana  ha- 
bentes,  eademque  ad   ipforum  fuperftitio- 
nem   adducentes  (b),  Hoc  etiam   anno,  (b)l.%,de 
menfe  Septembris,  fub  iifdem  Confulibus,  contrah. 
eumdem  Theodofium  aurftum  efle  fiiio  ex  empt.  c. 
Placilla  eonjuge ,  cui  nomen ,  Honorius  ,  Theod. 
inditum  fuit ,  auelor  eft  Marcellinus  in_. 
Chronico,  necnon  Socrates  (c),  qui  idem  (C)Soer. 
affirmat .  Quo  pariter  anno ,  paulo  ante  l.^.c.ii. 
natum  Honorium  ,    defunctum    ait    Age- 
lium  Epifcopum  Novatianum  ,  &  quidein 
setate  decrepitum  ,  cum  memoria  fit  eunn 
jam  fuifle  Epifcopum  tempore  NicaeniMa- 
gni  Concilii . 

Sed  ipfum  errare  certum  eft,  cum  non-    XLIV. 
nifi  annos  quadraginta  illius  fedi  tribuat  : 
nam  quem  conftat  ex  his  quae  tomo  tertio 

fupe- 

Theod.  dicit,  Claudianum  in  quarto  Honorii 
Confulatu  V.  z  53.  &  V.  371.  referre  hoc  Na- 
tale  Honorii  in  annuin  fequentem  .  Sed  qui 
Claudiani  verfus  accurate  expenderit  ,  hunc 
tantum  obfcure  Iocurum  fuiffe  comperiet.  Ho- 
norius  non  multo  poft  nativitatem  Nobilijfimus  , 
atque  una  Conful  defignatus  fuit  ,  ut  teftatur 
Theophanes .  Unde  Idacius  in  Faftis  fub  hu- 
jus  anni  Confulibus  habet:  Ipfo  anno  natus  ejl 
Honoritts  nob.  iit  purpurit  die  V.  Id.    Sept. 


(» )  Soer. 
I. 5.  f.10. 


Christi 

3  «4. 


Cum  Crltice  Pagii. 

Damasi   1'ap. 
18. 


583 

Valentin.  q,  . 
Theodosii  6.  lMPP* 


fuperius  di<5ta  funt,  jam  tempore  Nicxni 
Concilii  praefuifle  fuis  Novatianis  Epifco- 
pum,  anno  nimirum  Domini  trecentefimo 
vigelimoquinto,  oportuit  eum  vel  mini- 
mum  annos  fedifle  fcxaginta .  SurTectum 
fuifle  ex  ejufdem  A^elii  fententia  Mar- 
cianum  ,  idem  Socrates  (  a  )  docet ;  te- 
nuifleque  fedem  ufque  ad  annum  Domini 
trecenteflmum  nonagefimumquintum  ,  quo 
Ruffini  mors  contigit ,  ipfe  demonftrat . 
Magiftrum  hunc  fuiffe  ftliaj  Valentis  Im- 
peratoris,  idem  tradit.  Longe  veroabhoc 
diverfus  extitit  Marcianus  presbyter,  & 


ceconomus  Ecclefis  Conftantinopolitanae» 

licet  &  ipfe  aliquando  N>vatiunis  inhae- 

ilflfet  ,  qui  claruit  temporibus  Leonis  Im- 

peratoris;de  quo  fuo  locodicemus.    Porro 

vixit  his  ferme  temporibus  Marcianus  a- 

lius  fanftiflimus  monachus   in   Syria   apud 

Cyrum  Civitatem  ;  de  quo  plura  Theodo- 

retus  (b)  in  libro  fanctorum  Patrum  Deum  (b)  Tbeo, 

amantium  ;   cujus    natalis  dies   memoria  t.}» 

perpetua  confecratus  ,  quarto  nonas    No- 

vembris ,  in  tabulis  Ecclefiafticis  perfeve-  (c)M*r. 

rat  (  c  \  *yr-  Rom' 

raC   V  c  )  •  m  die . 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 

385. 


SIRTCII  PAP. 

ANNUS 


VMFNTIN.  io. 
THEODOSII  7. 


IMPP. 


1. 

Augufti- 
rius  orat 
coram  Va- 
kutinia- 
no. 

(d)  Aug. 
mdverf.  lit, 
Petil.  /.3. 


(e)Jug. 
Conf-ff.   l. 
t.c.6. 


CHrifli  anno  trecentefimo  octogefimo- 
quinto  Arcadius  Auguft.  &  Bauto 
creati  funt  Confules ,  ille  Conftantinopo- 
li,  Mediolani  autem  Bauto  :  &  in  cujus 
ingrelTu  Auguftinus  panegyricam  habuit 
orationem  ,  ut  ipfe  teftatur  fcribens  con- 
tra  Petilianum,  his  verbis(^):  Cum  ego 
Mediolanum  ante  Bautonem  Confulem  <ve- 
nerim ,  eique  Confuli  Kalendis  Januariis 
laudem  in  tanto  conventu  confpecluque  ht- 
ntinum  pro  mea  tunc  rhetorica  profejjione 
recitarem  ,  &c.  Cujus  orationis  occafio- 
ne  idem  alibi  ftatum  praefentis  temporis 
fuae  animae  aerumnofae  deplorat,  haec  di- 
cens  (e):  Inhiabam  honoribw  ,  lucris  , 
conjugio;  &  tu  irridebas  (  Deum  enim 
alloquitur  )  Patiebar  in  meis  cupiditatibus 
amartfftmas  d-fficultates  ,  te  propitio  ,  tan- 


PAGIUS  ANNO   PERIODI  GRJECO  -  ROMAN,£    5878. 

SMC.  IV.  q   r.  e,  ^)  6.  P.  13.  April.  Indicl.    13. 

Anno  Ur- 

bis  11 38.  IESD   CHUISTI  38 J. 

Olymp. 

a9i.an.i.  SlRICIl  PAPJE    1. 

A.C.  38 J.  VALENTINIANI   JUNIORIS    Xt. 


to  magis ,  quanto  minus  Jinebas  mihi  dulce- 
fcerequod  non  eras  tu .  Vide  cor  meum  Do- 
mine ,  qui  voluijli  ut  hoc  recordarer  & 
conjiterer  tibi.  Kunc  tibi  inheereat* animtt 
mea  ,  quam  de  vifco  tam  tenact  mortis  e- 
ruijli.  QuOm  mifera  erat ,  &  fenfum  vul- 
neris  tu  pungebas  ,  ut  relitlis  omnibur 
converteretur  ad  te  ,  qui  es  fuper  omnia  , 
&  Jine  quo  nulla  effent  omnia  ;  convertere- 
tur  y&Janaretur  .Quam  ergo  mifer  eramy 
&  quomodo  egiflt ,  ut  fentirem  miferiam-, 
meam  die  illo  ,  quo  cum  pararem  recitare 
Imperatori  laudes  (  eo  enim  argumento 
dici  panegyrici  in  aufpicatione  Confulatus 
confueverunt )  quibus  plura  mentirer ,  & 
mentienti  faveretur  ab  fcientibus ,  eafque 
curas  anhelaret  cor  meum  ,  &  cogitationum 
tabijicarum  febribus  «ejiuaret ;  tranjiens  per 

quem- 

Theodosii  7.  Arcadii  3. 


[  1  ]  \    D  num.  I.  CoflT.  Flaviur  Artndiut  Augt 

jfV  Orient.   &     Bauto     Occident.    de   quo  j. 

anno  CCCXCIV.    quo  Eudoxiam  filiam  Arcadio  Confules 
Aug.    uxorem    dedit .  Arcadii   Confulatus    jux- 
ta  primam   regulam;  eum  enim   Trajani ,   alio- 
rumque    multorum  exemplo  in   prscfentem   an- 
num   diftulit . 


tiOTJB    [1]  f~*OJf.    Flaviur  Areadius  Mtg.  &  Bauto .    In  Donianis    Infcriptionibus    cl.   XX.  n.    103 
\_^  J48.  lapis  fepulcralis  ex  coemeterio  S.  Valentini  prope  Interamnam  in    Umbr/a . 

POST  CONSULATUM  ARCADII  ET  BaTUO 

N  I  S     ( pro     B  A  U  T  O  N  I  S  )     V.     C.     C  O  N  S  S.     VI.     N  O  N. 

MART.    DEPOSITA    EST     NERVINA     &c. 


pag. 
Sic 


Hie  autem  ad  A.  D.  386.  pertinent ,  ex  notz  pojl  tonfulatum .  Lapis  vetus  /epulcralis  in  quo 
dipoftio ,  nempe  dies  fepulturse  Neflorii  Siciliae  confularis  memoratur,  editus  a  Dominico  Georgio 
in  Iibris    de  antiquis  Italiae  Metropolibus  cap.  X.    pag.    107. 

RECESSIT.    III.    ID.     DEC    DEPOSITUS.IDIBUS 
DEC.    D.     N.    ARCADIO.      ET*    BAUTONE.     CONSS. 

Vulgati  Fafti  :  Arcadio  Auguflo  ,  &  Bautone .  Tdem  h  abent  plures  leges  utriufque  codicis.  Pro- 
fperi  Chronicon  editum  &  MS.  ac  item  Pafchalis  laterculus  in  fine  Gennadii :  Arcaiiotsr  Bauttne. 
Quidam  Ilxvii  pratnomcn  Bautoni  tribuunt. 


584 


Annalcs  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Siricii  Pap, 
I. 


Valentin.    10. 
Theodosii  7. 


Impp. 


II. 


(*)Aug. 
l.i.  Re- 
traif,  r.j. 

Augufti- 
nus  aditS. 
Simplicia- 
num  . 

(  * )  Aug. 
Confeff.  I. 

7.  C.%1. 

(  c  )  Aug. 
Confeff.   I. 

(d)  Aug. 
Confejf.  I. 

*J.   C.3,. 

III. 

(')  Aug. 
Confeff.  I, 

8.  c.6. 


tf)  Aug. 

(od.  /,  c.j 


quenidam  vicum  Mediolanenfem  ,  animad- 
Verti  pauperem  mendicum  ,  jam  credo  fa- 
turum  >  jocantem  atque  lcetantem  ;  &  in- 
gemut  ,  &  locutus  fum  cum  amicis ,  qui  me- 
cum  erantt  multos  dolores  infaniarum  no- 
ftrarum :  quia  omnibus  tatibus  conatibus 
noftris ,  qualibus  tunc  laborabam ,  fub  Jli- 
mulis  cupiditatum  ,  trabens  infelicitatis 
mece  farcinam  ,  &  trahendo  eyaggerans  , 
nihil  vellemus  aliud ,  nifi  ad  fecuram  lcc- 
titiam  pervenire ,  ^«0  »0/  mendicus  ille 
jam  prazcejfiffet ,  numquam  fortajfe  illuc 
venturos  .  £>«o</  r»/t»  jrflrw  ///?  pauculis  , 
<&•  emendicatis  nummulis  adeptus  erat ,  W 
j&0f  eg<?  mi»  cerumnofts  anfraSlibus  ,  6«  «V- 
cuitibus  ambiebam ,  rt//  Utitiam  fcilicet 
temporalis  felicitatis  .  No«  e«/w  verum 
gaudium  habebat ;  fed  &  ego  illis  ambi- 
tionibus  multo  falftus  queerebam .  Et  cer- 
te  ille  lcetabatur  *,  ego  anxius  eram  :  Je- 
curus  ille ,  egotreptdus .  Haec  de  fe  ipfe. 
Certe  quidem  etfi  rhetoricis  litteris  adeo 
cxcultus  erat,  ut  alios  ipfe  doceret;  di- 
cendo  tamen  publice  ,  in  tanto  praefertim 
auditorio  haud  affueverat ;  uhde  timendi 
roagna  ipfi  manabat  occafio :  excidit  ora- 
tio  illa >  &  quidem  puto  eam  ipfum  pru- 
dentiorem  effedtum  fcidiffe  ,  quam  fciret 
mendaciis  ex  adulatione  contextam  . 

Porro  hoc  anno  ipfe  Auguftinus  pror- 
fus  libera  Manichaeorum  deliriis  8c  infom- 
niis,totus  erat  in  perfcrutandis  Academi- 
cis  quaeftionibus,  fed  ducens  vitam  (  ut 
ait  )  peccatis  obnoxiam  ,  de  finibus  bo- 
norum  &  malorum  differebat  cum  colle- 
gis  Alipio  atque  Nebridio.  Jam  vero  & 
Mathematicorum  quoque  vanitatem  abje- 
cerat ,  &  ab  ea  inani  fcientia  alios  avo- 
care  conabatur ,  inhaerefcens  Platoni ,  quem 
Vi&orinus  haud  pridem  in  Latinum  con- 
verterat  ;  cui  plus  aequo  fe  tribuiffe ,  po- 
ftea  fafius  eft  (  a  )  ;  periiffetque  ipfe(ut 
ait  )  in  illis,  nifi  Dominus  praello  fuif- 
fetj  a  quo  &  didicit  veritatem  ,  quam 
per  Apoftolum  Paulum  (  b)  in  cor  ejus 
Spiritus  fanftus  inftillavit ;  atque  ut  per- 
ficeretur,  fuafit  ad  Simplicianum  (c)  vi- 
rum  eruditum,  Dei  facerdotem  fan&um  ac- 
cedere,  tantae  aeftimationis  &  rcverentiae 
hominem,  ut  pater  putaretur  Ambrofii  (  i- 
pfum  enim  Ambrofiumadire,  &  prolixius 
cum  eo  agere,ob  ingruentia  illius  nego- 
tia ,  impoflibile  videbatur  )  a  quo  cum 
multa  alia,  tum  Viclorini,  quam  fupe- 
rius  recenfuimus,  converfionem  didicit ; 
quam  mox  animo  exarfit  ad  imitandum  (d) . 

His  accefiit  oportuna  occafio  a  Deo  pa- 
rata  :  nam  contigit  (  e)  cum  Potitiano 
Afro  in  curia  milirante  habere  fermonem, 
difcereque  vitam  Antonii  Magni ,  ex  qua 
adeo  duo  viri  nobiles  Agentes  in  rebus 
profecerant,  ut  relicVis  fponfis  >  vitam  de- 
legerint  folitariam.  Erat  tunc  agens  Au- 
guftinus  Eetatis  annos  triginta  &  unum  ,  ut 
ipfe  teftatur  (/) ,  quando  perfecle  ad  Chri- 


ftum  converfus  eft ,  cum  illud  affatus  irj- 

gemifcens  in  horto  (g):  Surgunt  indotli 

&  coelum  rapiunty  &  nos  in  doclrinis  «o, 

ftris  Jine  corde  ecce  ubi  volutamur  in  car-. 

ne  &  Janguine :    Cum   &  illud   audiit: 

Tolle  lege,  Tolle  lege :  ledtioneque  Pauli 

Apoftoli,  radiis  illuftratus  Spiritus  ,  quid 

fibi  effet  agendum  plene  didicit  (  h  )  ,  cura 

de  fufcipiendo  facro  baptifmate  certum  fir- 

mumque  confilium  iniit,deque  vita  cafta  & 

a  negotiis  faeculi  remota  feclanda  firmiter 

propofitum  ftabilivit.  Sed&  derelinquen- 

da  fchola,  in  qua  publice  rhetoricam  profi- 

tebatur,animo  decrevit,  operequefirmavit 

(/')  ;  arreptaque  poft  fequentem  annum  ob- 

lata  occafione  vindemialium  feriarum,  fe- 

ceffit  in  villam  Verecundi  grammatici,  Caf- 

ficiacum  di&am ,  unacum  matre  de  filii  vi- 

<5toria  exultante  ,  atque  Alipio  amico  ca* 

rifftmo  »  Ibi  cum  moraretur ,  fcripfit   tres 

libros  contra  Academicos  (  k  )  ,    de  Vita^. 

beata  commentarium  (/)>  Iibrum  de  Or- 

dtne  (  m  )  &  Soliloquia  (  n  )  ,  ut  ipfe  te- 

ftatur.  Dicavit  autem  libros  contra  Aca- 

demicos  Romaniano  pradiviti  civi  Taga- 

ftenfi ,   cujus    divitiis   a  pueritia   adjutus 

fuerat,  cupiens  amicum  de  fe  adeo  bene- 

meritum  ad  veri  cognitionem   adducere . 

Scripfit,  inquam ,  haecipfe,  antequamre- 

verteretur ,  ut  teftatur  (  0  ) . 

Caeterum  nequaquam  eodern  anno  Me- 
diolanum  rediit ,  fed  ut  ipfe  tradit  (/>), 
nonnifi  tunc  cum  ad  baptifma  fufcipien- 
dum  nomen  daturus  erar .  Reverfus(^) 
vero  Mediolanum  ,  Soliloquiis  ultimam 
manum  appofuit,  commentariumque  elu- 
cubravit  de  Immortalitate  animcey  &  a- 
lium  de  Dtfctplinis  :  haec  quidem  omnia 
ante  baptifmum ,  a  nobis  autem  hic  re- 
cenfita  ,  occafione  converfionis  ejus  , 
quam  hoc  anno  ipfius  teftificatione  dixi- 
mus  contigiffe.  Oeterum  a  tempore  con- 
verfionis  ufque  ad  baptifmum  biennium 
intercurrit :  quod  quidem  expreffe  pro- 
batur  ejufdcm  Auguftini  affertione  illa_. 
(r)t  dum  agit  de  tempore  converfionis 
fuae:  Multi  mei  anni  mecum  effluxerant , 
forte  duodecim  anniy  ex  quo  ab  undevigeftmo 
anno  aetatis  mece,  lecJo  Ciceronis  Hortenjio  , 
excitatns  eramftudto  ftpienttte,  &c.  Rurfus 
in  Solilorjuiis,  quae  fcripfit  adhuc  cathecu- 
menus  ,  idem  recolens  tempus,  quaruorde- 
cim  numerat  annos  ab  eo  tempore,  cum  te- 
neri  caepit  amore  fapientiae  ;  ait  enim  (  s  ) : 
Cum  triginta  quatuor\annos  agam  :  quatuor- 
decim  fere  anni  funt  ex  quo  ifta  cupere 
deftitiy  &c*  Subdit  his  de  eadem  leclione 
Ciceronis  Hortenfii  .  Sic  igitur  cum  ab 
eo  tempore  numeret  annos  duodecim  uf- 
que  ad  tempus  quo  converfus  eft  ;  ac 
rurfus  cum  ea  fcripfit  nondum  baptizatus, 
annos  numeret  quatuordecim ;  plane  ne- 
ceffe  eft  affirmare  ,  annos  duos  &  menfes 
aliquot  a  converfione  ufque  ad  baptifim 
tempus  intercurriffe,  cum  effet    cathecu- 

me- 


ib.  cap.i  1. 

Converfio 
S,  Augu- 
ftini . 


(h)Jug. 

ib. ctf.S. 


(i)Aug. 

Confeff.    I. 
9.  (-.1,2.3. 

4« 

(k)  Aug. 
cont.    Aca- 
dcm.  l.i.c. 
1. 

(I)  Aug. 
Retracl.  I. 
1.  cap.t. 

(  m  )  ldem 
Retrail.  I. 

T.cap.y 

(n)  Idetn 
l.i.  c.4. 

(  0)  Idetn 
hi.  f«S« 

IV. 
(p)  ldenx 
Confejf.  I. 
9*  c  .t>. 
(«7)  liem 
Retratl.  1. 
i.r.S.tf. 

De  tem- 
pore  con- 
verfionis 
S.  Augu- 
ftini  . 


(r)  Aug. 
Confeff.  1. 
S.c.f. 


(t)Aug. 

Soliloq.  1. 
I.  **.I0. 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 
38). 


SlRICU 
If 


Pap. 


Valektiv,  10. 
Theodosh  7. 


585 


Impp. 


menus,   fi    dicere     velimus   eodem    quo 

converfus  cft  anno  (ut  par  cft   credere) 

dedilil*  fuum  nomen  Ecclelix,  ut  fieri  fo- 

let,  cum  qui*  inter  cathecumenos  adfcri- 

bitur.  At  de  S.  Auguftini  converfione  hac- 

tenus,  de   baptifmo  autem  fuo    loco  di- 

v        cendum  erit. 

Siricius      ^ujus  quoquc  anni   exordio,    nempo 

PP.  cligi.  pridie  Idus  Januarii  ;  cum    vacaflet  fedes 

tur .         poft  obitum  Damafi  triginta  &  uno  dic- 


bus,  Siricius  Romanus  ex  patre  Tibur- 
tioinejus  locum  fubrogatus  eit .  t^buit 
Siricius  prtJsbyter  tituli  Paltoris,habuitque 
co  nmini:rros  presbyterum  Sifinium  &  f  i- 
gridem  diuconum ,  ut  legitur  in  antiquis 
monimentiscjus  Ecclefiae  ,  qux  in  ejus  re- 
ftauratione  periilfc  dolemus;  qu  >rum  lo- 
co  hic  ex  aliis  documcntis  Silinii  atque 
Tigridis  reddimus  Epi  apliia  ;  arquein  pri- 
rnis  de  Siiinio  his  verfibus  (a). 


Sirieil 
Pap.  com- 
miniftri. 


(b)  IbiJ. 

t*g  i»74« 

fi.t. 

*  SEDLT- 

LUS  AC 

TOTUS. 


*/.vi«- 

TJE. 

(  t )  lbii. 
««.8. 


•  PRESBYTER  HTCVOLVITSTSSINUS  PONEREMEMBRA 
OMNIBUS  ACCEPTUSPOPULIS  DIG  NUSQUE  SACERDOS 
Q^U  I    SCIRETSANCTvESERVAREFOEDERA  MATRIS 
BLANDUS  AMQRE  DEISEMPER  QU I   VIVERE  NOSSET 
CONTENTUSQjJE  SUO  NESCIRET  DIVITIS  AULAM. 
Et  de  Tigride  Diacono  fic  (  b): 
SANCTUS  AB  OFFICIO  VITA  GRAVIS  INDOLE  PRISCUS 
SiECULUS*ATTONITUSLEGISPR,£CEPTASECUTUS 
NOBILIBUSGRATUSQUORUM    MAGTS  AUCTOR  AMICI 
CARMINE  LUCTIFICO  DECORAT  DE  MORE  SUPREMA 
DIACONUS  HICTICRIDA  TUM  ULO  CUSTODE  FOVETUR 
STRINGE  DOLOR  LACRYMAS  QUARTS  PLEBo  SANCTA  REDEMPTU  M 
LEVITAM  SUBITO  RAPUIT  SIBI  REGIA  CJZLl 
DULCIA  NECTAREOPROMEBAT   MELLA  CANORE 
PROPHETAM  CELEBRANSPLACIDO  MODULAMINE  SENEM 
ViJEC  FUIT  INSONTIS  VITA  *  LAUDATA  JU  V  ENTUS 
INVIDIA  INFELIX  TANDEM  COMPRESSA  QUIESCIT 
NUNC  PARADISUS  HABET  SUMPSIT   QJU  I  EX  HOSTE  TROP^EA. 
Ibidem  &   de  Tigridc  presbv^ero  fic  (  c): 
PR£FIXOMORIF.NS  NATUR^  MUNERE  FUNCTUS 

HIC  MEA  TICRINUS  PRESBYTER  OSSA  LOCO 
SEDIBUS  EN  PROPRIIS  MENS  PURA  ET  MEMBR4.  QUIESCUNT 

ISTAJACENTTUMULOGAUDET  AT    ILLAPOLO 
PONO  METUM  DEFINE  MEO  SPES  UNA  SALUTIS 

NAM  MIHI  FIT  CHRISTUS  QUO  DUCE  MORS  MORITUR 
QUIPPE  EGO  CjELESTISCAPTUS  DULCEDINE  REGNI 

DIVERSIS    RF.PAROTECTA  SACRATA  LOCIS 
CULMINA  QUiE  HIC  LAPSIS  TRABIBUS   TOTUMQUE   NOVANDO 

PROMERUl  SUPERAS  L^TIOR  IRE  DOMUS. 


(a)  /fntiq. 
Infcript.ia 
oppen.pag. 
1173.  n.9 


Hsec  de  comminifrris  Siricii  Papae,  tunc 
quidem  magnae  exiftimationis  ejus  Titu- 
li  presbyteri.  Sed  profequamir  Siricii 
eleclioneiii ,  qui  quidem  cont  g  t  g^t  non 
fine  tumultu  Urficini  fchifmatici,  ut  indi- 
cant  littcras  Valcntin.ani  Imperatoris  ad 
Pinianum  prxfectum :  erat  hic  maritus 
Melaniae  junioris  neptis  Me!anix  fenio- 
ris  :  ipfa;  vero  littera?  fic  fe  habent,  ac- 
ceptae  ex  codice  vaticano  ,  in  quo  defcri- 
pra>  habentur  epiitoke  complures  Roma- 
norum  Pontificum  . 

Ann.  Eccb  Tom.  V. 


PAGTUS 


Ad  nura.  V.  &  feq.  Sanclus  Siricius ,  non 
hoc  anno  ,  ut  Baronius  in  Annalibus  ,  &  Pa« 
pebrocius  in  Conatu  Chronico- Hiftorico  adCa- 
talogum  Pontificura  Romanorura  exiftiraarunt , 
fed  prarcedeati  fubrogatus  eft  in  locum  D.tma- 
fi.  Et  ratio  ert,  quia  in  Epitaphio  Siricii  de 
Ram.~ere*.  co  ^gitur  . 
tus  .  Ter  qutnos  populum  in  annos  ,  qui  rexit  omore  , 

Kunc  requiem  fentit   csleflta  regna  potitus  . 

Cum  autera  Siricms  lub  finem  anni  trcccn. 


II. 

Siricius 
anno  pr& 
ccdenti 
Vonttfex 


Abe  *  Piniane    cariJJTme   nobit  .  *Ave« 

Populum  JJrbis  Aternce  gmdere  concor-        VI. 
dia-,  &    opttmum  eltgere  ficerdorem  ,    Po-  Ep/ft.  Va. 
puli  Romani    ejfe    credimus    injlituti »  &  Iintiniani 
noflrts  gratuhtmur  advemre    temportbus  .  ImP« 
Proinde  quontam  reltgtofum   Siricium  An- 
ttftttem  fancltttitis  ,  fic  prceefle  facerdotio 
voluerunt ,  ut    Vrfinum   *  tmprobum  accLt-  *  Urfici- 
matiouibus    violarent  ,   noflro  cum  giudto  num> 
memoratus   Eptfcopus   tpfe  permuneat  ,  Pi- 
niane  carijjtme    ac  jucundifftne  :  fifutdem 
tnagnum  tnnocenti<e,    &  proottatts    exem- 
E  c  e  c  plum 

tefimi  nonagefimi  oftavr  e  vhis  exceiTerit ,  li- 
quet ,  eum  anno  prxcedenti  Pontificatum  in\- 
ilTe,  &  quindecim  illos  annos  utrimque  incora- 
pletos  fuiffe  .  Nec  mirura  ,  Poetam  ,  qui  Epi- 
taphium  illud  compofuit  ,  die^  aliquot  pro  an- 
no  numeraiTe  ;  cura  etiam  Hiftorici  hunc  lo- 
quendi  modum  aliquando  ufurpent  ,  ut  patet 
de  Suetonio  in  Nerone ,  qui  huic  ideo  annos 
triginta  duos  attribuit ,  qjia  a  XVIII.  Kiiend. 
Januarias  anni  Chrifti  XXXVII.  quo  die  n.itus 
elt    Nero,  ad  KaUndas    Januarii    anni    Cdrifti 

XXXVIII. 


5B6 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


y 


CnRrsTi 

385. 


Siricii  Pap. 


Valentin.  10. 
Theodosii  7. 


Im?P. 


flum  efl ,  in  una  acclamatione  &  ipfum  e- 
ligi  &  cceteros  improbari .  Dat.  VII.  Ka- 
iend.  Martii .  Ha<5renus  epiftola  Impera- 
toris.  Sic  igitur  electus  Siricius  >  quan- 
tum  temporis  federit ,  dicemus  in  ejus 
obiru . 

Ipfo  vero  fuae  fedis  exordio  ,  nimirum 
hoc  anno  ,  fub  iifdem  Confulibus  ,  ter- 
tio  Idus  Februarii  Siricius  Papa  fcripfit 
decretalem  epiftolam  ad  Himerium  E- 
pifcopum  Tarraconenfem  ,  qui  de  nonnul- 
lis  rebus  dubiis  Damafum  litteris  confu- 
luerat:  fed  cum  illo  vita  funeto,  eas 
fucceffor  ipfius  Siricius  accepiffet ,  ad  fin- 
gula  rogata  accurate  fciteque  refpondit ; 
quae  quidem  non  in  provincia  tantum_, 
Tarraconenfi  voluit  obfervari  ,fed  (  ut  iif- 
dem  litteris  fignificatur  )  in  Carthaginen- 
fi  >  Baetica  ,  Lufitana  atque  Gallecia  cu- 
ftodiri  mandavit.  Porro  ejus  exordio  e- 
piftolae  quam  manifefte  declaratur  ,  hoc 
codem  anno  haud  pridem  ipfius  Siricii 
elecVionem  contigifle. 
VI1,  Cum  autsm  non  ut  Damafus  fecerat , 
Siricius  Papa  in  confcribendis  ejufmodi 
litteris  ,  Hieronymi  opera  uteretur ,  ne- 
que  eum ,  ut  ille  ,  quod  par  erat ,  am- 
plecVretur,  atque  foveret  ;  mox  Ponti- 
ficis  Romani  deftitutus  praefidio  idem  Hie- 
ronymus  acerbiftimos  pati  ccepit  perfecu- 
tores  :  illos  fcilicet  clericos,  quorum 
mores  improbos  fcriptis  editis  fugillaffet. 
Quamobiem  ut  fe  a  concitato  turbine  li- 
beraret  ,  tranquillum  cogitans  portum, 
nempetutam  Hierofolymae  manfionem  ;  il- 
luc  navigarurus ,  hoc  anno  ab  Urbe  re- 
cedens  ,  navim  confcenfurus  ,'ad  Roma- 
num  Portum  fe  contulit.  Id  quidem  hoc 
anno  factum  effe ,  ex  eo  perfpicuum  red- 
ditur :  Cum  enim  ipfe  teftetur  («),  fe 
pene  triennium  Romse  manfiffe  ,  pariter- 
que  poft  obitum  Damafi  recefliffe  ;  conftet- 
que  ex  his  quae  fuperius  dicta  funt,  ve- 
niffe  Romam  fub  Confulatu  Antonii  & 
Syagrii,  anno  Domini  trecentefimo  ofto- 
gefimo  fecundo  ;  ipfum  hoc  anno  ab  Ur- 
be  oportuit  receffiffe  .  Prsefenti  igitur  an- 
rio  ,  Augufti  menfe  ad  Romanum  Portum 
fe  conferens,  navem  confcendit ,  prout 
ipfe  fatis  aperte  demonftrat  in  Apologia 
adverfus  Ruffinum  (b).  Sed  de  naviga- 
tione  agemus  inferius. 


Hierony- 
mus  rece- 
dit  ab  ur- 
be. 


(  tt )  Hier. 
epift.  99. 


(b)Hier. 

l.i.adverf. 

JLuffin. 


PAGIUS  XXXVIII.  annum  unumnumerat,  adeo  ut  dies 
XVI.  pro  anno  integro  pofuerit ,  ut  de  Nero- 
ne  Ioquentes  explicavimus.  Sic  Theodorus  Le- 
flor  lib.  1.  fcribit :  Arcadius  filiur  ejufdem  M-i~ 
gni  Tbeodofii ,  imperare  cccpit  mcnfe  Januario  , 
die  decimo  feptimo  ,  poft  annos  quinque ,  quam 
fater  jpfius  Imperator  fuerat  nuncupatus  ;  ubi 
quintus  Imperii  Theodofiani  annus  diebus  de- 
cem  &  feptem  coarclatur  ,  annique  Theodofii 
Juliani  numerantur  ,  non  vero  Imperii  ejus 
anni  .  Similia  paffim  exempla  occurrent. 
j,j  Caeterum  ,  tam    in  libro  Pontificali ,  qu.im  in 

auftiori   Chtonico  veterum   Pontificum  ,  ceffatio 


VIII. 

Clerici 
Romani 
vexantS. 
Hierony- 

fflum  . 


( c  )  Hier. 
in  pr&f. 
verfien. 
Didymi  de 
Spir.fancl. 


( d )  Hier. 
epift.  S. 


Nunc  autcm  caufas  ipfas  retexamus  , 
quibus  qui  folutioris  difciplinae  erant  Ro- 
mae  clerici ,  invidia  &  odio  adverfus  eum- 
dem  Hieronvmum  concitati  funt :  Invidia 
in  primis  quidem  exagitati  ,  dum  ejus  in- 
fignis  eruditio  &  vitae  fanctitas,  ipforum 
infcitiam  ,  &  vitae  turpitudinem  manife- 
fte  redarguere  videretur;  de  ejufmodi  enim 
caufa  Hieronymus  ad  Paulinianum  (  c  )  : 
Pharifenrum  conclamavit  fenatus  ,  ut  nul- 
lus  Scriba  vel  ficlus  ,  fed  omnis  quafi  in- 
diclo  fibi  proelio  docjrinarum  ,  adverfum 
me  imperitix  faclio  conjuravit  .  Odio  au- 
tem  eum  perfecuti,  quod  fcribens  ad  Eu- 
ftochium  traftatum  feu  epiftolam  de  cufto- 
dia  virginitatis ,  cavendos  monuit  cleri- 
cos  lauros,  delicatos  ,  &  leves  ,_  quorum 
effet  periculofa  confuetudo:  qui  igitur  in 
ea  traelatione  propriis  certifque  coloribus 
penicillo  Hieronymi  fe  effe  intellexerunt 
expreffos  ;  in  eum  magnopere  exacerbati 
funt:  tradit  id  ipfe  fcribens  ad  Demetrja- 
dem  (d)  ,  ubiait:  Ante  annos  circiter 
triginta  de  virginitate  fervanda  edidt  It- 
bruniy  in  quo  necefle  fuit  mibi  ire  contra 
vitiay  &  pmpter  in/Iru^fionem  virginis  , 
quam  mnnebam^  ditboli  infidias  pateface- 
re  :  qui  fermn  offendit  plurimos ,  dum  ttnttf- 
quifque  in  fe  intelligens  qttod  dicebatur  , 
non  quafi  monitorem  libenter  audtvtt  ;  fed 
quaftcrimin  ttnrem  fui  operis  averfatus  efl  . 
Verumtamen  quid  profuit  armaffe  exerci- 
tum  reclamantiunit  &  vttlnus  confcienttdt 
dolore  monflraffe  ?  Liber  manet ,  homines 
prceterierunt  .  Difplicuit  &  Ruffino  liber- 
tas  illa  Hieron/mi  in  redarguendis  cle- 
ricis  ,  nam  ait  :  Qjto  modn  de  Vrbe  Roma> 
Deo  favente,  captte  Chriflianorum  ,  ea^. 
dicaty  qttce  dicebantur  tttnc  cum  Gentiles  in 
ea  populi  &  perfecutores  Principes  mora- 
bantur  ,  &c. 

At  hic  ,  Iaftor  ,  attende,  hsec  a  S.  Hie- 
ronymo  fcripta  de  infcitia  Romanae  Eccle- 
fiae  miniftrorum  ,  non  ficquidem  accipien- 
da  effe,  prout  hvperbolicus  fonat  fermo  , 
omnes  Romane  Ecclefia?  clericos  fuiffio 
doclrina  expertes ,  cum  dicit,  quod  nul- 
lus  ibi  Scriba  vel  fiftus  ,  nempe  doftor, 
fed  Pharifaei  omnes  ,  nempe  fcelefti  ,  cau- 
tela  vero  &  hvpocrifi  fcelera  contegen- 
tes .  Concedendum  aliqnid  Hieronymo  ju- 
ftifllma   caufa  indignanti  ,  qui  oculos    in 

eos 


Epifcopatus  ,  poft    Damafi  ,  Siricii  ,    Innorent ii  Ceffatiofe. 
&   Zofimi    regimen  ,  qui  immeJiate    fibi   fuccef-  dis  Womx- 
fere  ,    mile  annotstur  .    Nnm   in    auctiori  Chro-  nttpoft 
nico   poft    Damafi  obitum   dicitur   ceffafTe    Epif-  mortem 
copatumdies    XXXVI.  poft   Siricii   mortem  dics  Pontifi- 
XX.    &    poft    An.iftafii  ,    Innocentii  ,   &  Zofimi  cum . 
Pontificatum  dies   XXI.  qiumvis    vix  contingere 
potuerit,  ut  seqaali  dierum  intervallo  Sedcs  per 
ea   tempora    vacaverit  .    Proeterquam     quod    In- 
terpontificia    tam    diuturni   efTe     non   potuere  , 
fi    Pontifices     illi    tot  annis ,  menfibtis  ,  ac  die- 
bus  ,  quos    ei    Catalogi    attrfbuunt  ,   federint  . 
Cum  itaque  in  Iibro  Pontificali   ea  meiius  qu.im 

in 


IX. 

Romani 
Clerici 
haud  im- 
periti  • 


Cum  Critice  Pagii . 


587 


Chrtsti 
385- 


Siricii  Pap. 


Valentin.  io.t 

THEODOSII7.  1Mm 


eos  tantum  converfos  habens  ,  a  quibus 
contumeliis  &  calumniis  impeteretur ,  o- 
mnes  illos  pravos  dixerit  &  imperitos. 
Certe  quidem  qui  tempora  haec  exacle 
confiderat,  intelliget  plane  hoc  tempore 
coaluifle  in  Ecclefia  Romana  clericos  do- 
flrina  atque  fcientia  claros .  Nonne  Sim- 
plicianus  ille  magnus,  qui  in  Epifcopatu 
Ambrofio  fubrogatus  eft,  Romanae  Eccle- 
fiae  presbyter  fuir  ?  de  cujus  fingulari  pe-' 
ritia  hic  repetendum  eft  S.  Ambrofii  prae- 
,     clarum  illud  elogium  (a):   Sed  quid  eft 

tpiH  ^'  (iu01^  'Pff  d"b*te*t  &  a  nobis  requtras  , 
cum  fidei  &  acquirendce  cognitinnis  divi- 
ttce  gratja  totum  Orbem  peragraveris  ,  & 
&  quotidiance  ledioni  notturnts  atque  dtur- 
nis  vicibus  omne  vitte  hujus  temfus  de- 
futaveris  ,  acri  preefertim  ingenio  etiam 
1H  intelligibilia  compleclont  ?  utpote  qui 
etiam  phtlofophice  libros  ,  quam  a  vero  fittt 
ievii ,  demonftrare  foleasy  &  plercfque 
tam  in.tnes  ejfe ,  ut  prius  fcribentium  tn-. 
fuis  fcriptis  fermo  quam  vita  eorum  defe- 
ceritt  Haec  Ambrofius ,  qui  ejus  opera_. 
atque  do&rina  (  ut  diclum  eft  )  in  fuo  E- 

f>ifcopatus  tyrocinio  indigens ,  ab  Bccle- 
ia  Romana  miffum  Mediolanum  ipfum., 
Simplicianumaccepit.  Rurfum  quanta  ex- 
cultus  doclrina  <&  fapientia  imbutus  fuk 
Arfenius  Eccleftae  Romanae  diaconus, 
quem  haud  pridem  miflum  diximus  Con- 
ftantinopolim  magiftrum  Arcadii  Impera- 
toris  ?  Dices  fortafle  ,  hos  dignifllmos  Ec- 
clefiae  Romanx  clericos  non  fuifle  tunc 
Romae  ,  cum  illa  Hieronymus  fcripfit  : 
ita  fane:  fed  non  propterea  negaveris  e- 
jufdem  Ecclefia;  fuifle  alumnos  atque  mi- 
niftros.  At  fi  de  iis  qui  Romae  tunc  ef- 
fent,agas;  nonne  ex  clero  Romano  e- 
rant  Anaftafius  &  Innocentius  ,  quorum 
prior  fucccflit  Siricio ,  pofterior  Anafta- 
fio  ,  amboque  ab  eodem  S.  Hieronymo 
commendati  ?  Omittimus  dicere  de  Pam- 
machio  fanetitate  atque  docitrina  celebri, 
quod  inter  monachos  potius  quam  inter 
clericos  eum  fcimus  adnumerarum  ,  ficut 
&  complures    alios  idem  vitae  genus  fe- 

(!>)  Aug*  clantes,  quos    rerum  divinarum   fcientia 

Jemonb.  atque  prudentia  S.  Auguftinus  Romae  ver-. 

ivfi./.i^-,  fatus  commendat  (  b)  . 

33«  Ann.  EccL  Totn.  V* 

PAGIUS  in  illo  Chronfco  non  memorentur ,  ex  conje- 
clura  eorum  Pontificum  exordium  collocandum'. 
Damafus  die  X.  Decembris  amu  praecedentis  ob- 
iit ,  &  dies  undecim  Sedes  vacaiTe  videtur  y 
ad  dicm  nempe  XXII.  ejufdem  menfis,  quae 
in  Dominicam  incidebat  .  Nifi  enim  Siricius 
anno  antecedenti  Pontificaturn  adeptus  eflet* 
in  ejus  Epitaphio  fupra  laudato  non  dicere» 
tur,  eum  ter  quinque  annoi  Ecclefiam  rexifTe. 
Papebrocius  laudatus,  qui  Siricii  initium  cum 
die  V.  Januarii  currentis  anni  copulat,  arbitra- 
tur ,  fubfcriptionem  epiftolse  Siricii  ad  Hymerium 
T '  arraconenfem  Epifcopum  datJC  111.  ldut  Februa- 
rii  Arcadio  f>  Bautone  VV.  CC.  Coff.  quam  Ba- 
ronius  recitat,  ex  duplici  capite  fufpeclam  ef- 


IV. 

t>ecretalis 
Siricii  FP. 
frufirct 
impugna. 
tit , 


At  licet  hi  monachi  fuerint,  horumta-       X. 
men  laus   redundat  in  clcricos  ,  ut  ldem 
ipfe  teftatur  S.  Hieronymus  ,  cum  ait  de 
clericis  (c);    Quafi  &  ipfi  aliud  Jtnt<c)H!tr- 
quam  monachi ,  &  non  quicquid    in  mona-  e?'n'10' 
chos  dtcitur,    redundet  in    clericosy    qui  Monic^i 
patres  funt  monachorum  .  Detrimentum  pe-  affines 
corist  pajloris  ignominia   eft ;  ficut  e   re-  Ciericis. 
gione ,  tllius   monachi  vita  laudanda  eft , 
qua  venerationi  habet  facerdotes  Chrifti  , 
&  noit  detrahtt  gradui ,  per  quem  fattu: 
eft  Chriftianus .  Hjecipfe;  cum  alias  fem- 
per  nequaquam  gradui  detrahat ,  fed  per- 
fonis  ;  Urbi,  non  Ecclefia;  :  illam  namque 
Babylonem  Crpe  nominat,  hanc  fidei  pe- 
tram  ;  ad  quam  ipfe  fe  conferens  ,  ei  com- 
munione  inhaerefcere  gaudet ;    faepe  con- 
teftans ,  alienum  a  coetu    Fidelium  efle, 
qui  ab  ea  dividitur:  Ut  hac  ex  parte^» 
habeas  egregium  in  Hieronymo  quod  imi- 
teris  exemplum  ;  quippe  qui  offenfus  pra- 
vis  clericorum  Romanorum  moribus  ,  li- 
cet  nominet  ipforum  collegium  modo  Se- 
natum  Pharifaeorum ,  modo  fcholam    eo- 
rumdem ;  tamen  nihil    antiquius  habuit, 
quam  Romanae  Ecclefiae  doclrinam  fequi, 
ipfique  infolubili  nodo  conjungi ;  quod  & 
aliis  perfualit :  nam  ad  Demetriadcm  fcri- 
beos ,  dum  Pelagianse  hxrefis  venena  au- 
reofanctiratis  poculo  propinarentur  ,  eani 
llc  admonuit :  Illud^  inquit,  te  pio  cari- 
tatis  ajfsclu  prxmonendum  puto,  ut  fancli 
Innocentii ,  qui  Apoftolicx   catbedroCy   & 
fupraditli  viri ,  nempe   Anaftafii ,  fuccef- 
for  ,  &  filius  eft  ,  teneas  fidem  ;  nec   per- 
egrinam ,  quamvis  tibi  prudens    callida- 
que  videaris ,   doclrinam    recipias .    Haec 
ipfe:  quem  (  fi  fapis  )  &  tu  imitare  ;   ni- 
rnirum  ,utfi  velis  etiam  eamdem,  quae  fub 
Hieronymo  erat ,  Romae  propagatam  efle 
in  pofteros  fcholam  ,   vel  fenatum  Phari- 
faeorum  ;  fed  &  fi   deteriora  in  his  quae 
ad  mores  pertinent,  tibi  fingas;  cum  eo- 
dem  tamen  Hieronymo  eidem  doctrinaeca- 
thedrae  te  conjungas,  quae   nullo    poteft 
pravorura  morum    labefactari   contagio: 
cogitefque ,  quod  etfi  fuper  cathedrarru 
Moyfi  ,  immo  Chrifti    federint  Scribae  & 
Pharifaei ,  illud  tamen  agas,  quod  Domi- 
nus  docuit  (d)  illa  fententia  ,  nempe :  f*JAfi»«» 
E  e  e  e    z  Ea- 

ft.  Primo  ,  quia   alrse  hu;'us  Pontificis  eprftolar 
carent  Confule,  nec  in  prarcedeptium    Pontifi- 
cum  germanis    epiftolis  ,    neque  in  iis  ,  quas  E- 
pifcopi  alit    ad  Romanos  Pontifices  ,  imo  &  ad 
hunc    Siricium   dedere  ,    notatur  hadlenus  data, 
diei    vel  Confulatus;  ut  omnino  videatur  nec- 
dum    ufus  ifte  in  fignandis    epillolis   obtinuiflfe . 
Secundo,   fufpeclus  merito  eft  communisutrique 
Confuli  titulus :  nemo  enirs.   ea    artate  fic   fcri- 
pferit  ,  fed   bene  :     Arcadio.   Aug.  &  Bautone  V. 
Clar.  Coff.  Ita  Papebrocius .  Sed  cum  epiftohm 
legitimam  elTe  appareat ,  ob  ea  ,  aliaque   hujuf- 
modi    motiva  in  dubium  non  revocanda  .   Nara 
licet  verum     fit ,  Epifcopos  ad  Romanum  Pon- 
tiScerri  fcribentes    iiteras    Confulum  nominibos 

figni. 


*i. 


588 


Annales  Ecckfiaftici  Baronii 


Christi 

3V 


Sirich 


Pap» 


Vaientin.     10. 
theodosii  7. 


Impp. 


XI. 

QuX  «n 


(*)   Wer. 


Tacitequcevobis  dicunt ,  »0«  qu<e  faciunt ; 
bibafque  aquatn  de  fonte  puro,  quamvis 
vas  teftaceum  interdum  e(Te  contingat , 
vel  qui  haurit  fit  aegrotans.  Sed  ad  iru 
ftitutam  de  Hieronymo  orationem  rever- 
tamur. 

Quaenam  vero  in  Hieronymum  »  cunv» 
adhuc  in  Urbe  eflfet,  jaclarentur  convi- 
cia  ,  licet  non  privatim  ,  fed  fub  commu- 

Hierony-      .    '  r  »  .  .     . 

rniimobji- ni  nomine  monachorum  ;  illud  m  pnmis 

cerentur.  accipe  quod   contigit  in  funere    Blefillae 

viduae ,  fanclae  Paulaffiliae,  qus  durum  vi- 

vendi  genusarripuerat:  cumenim  eamni- 

mium  S.  Paula    defleret ,  quinam    fufurri 

detrahentium  eflent,  ita  demonftrat  (  a)  : 

Quoufque    (  dicebant   )  genus   deteflabile 

monachorum  non   urbe  pellttur  ?  non   lapi- 

dibut  obruitur  ?  non  pr<gcipita\tur   in  fiu- 

ilus?  matrontm  miferabilem  feduxerunt , 

(b)Hltr.  &c.  Et  illud  (b):   Nos  quia   ferica  ve- 

epift.i}-    fle  non  utimur,    monachi  judicamur  ;  quia 

ebrit  non  fumus ,  nec  cachinno  ora  dtffol- 

vimus  ,   continentes  vocamur  ,    &  triftes  ; 

Jt    tunica    non   canduerit ,  flatim    illud  e 

trivio:  Impoftor   &  Grcecus    efl .   Haec  & 

alia  id  genus  plura,  cum  fub  nomine.mo- 

nachorum  ipfe  Hieronymus  carperetur  . 

^""         Caeterum  quis     quo  animo  ferat  impo- 

Vana  ftorum  abfurda  mendacia ,   quibus  tradi- 

commenta  dcrunt  Hieronymum  muliebri  indutum  ve- 

deS.  Hie-  fte  ab  Urbe  expulfum?  Sub  Auguftini  fal- 

ronymo     fo  nomine  frigidusille  fiftor  ifta  commen- 

confida.    ^us  eft  ,  qui  cum  in  aliis  fermonibus  editis 

multa  delira,  vana ,  Sc  fabulofa  fub  tan- 

tl  Patris   nomine    imprudenter    efFutiat; 

(c)Apud   in   eo  ipfo  (c)  ubi  ifta  fomniat,  qualia 

Aug.  a.d     quamve  portentofa  mendacia  blateret ,  fu- 

fratr.de  e-  per.-ius  diftum  eft .  Sed    nihilo  prudentior 

n.Jerm.  jncertus   au<ftQr  \\\e ,  qUi  compingens  S. 

Hieronymi  vitam,  una  cum  aliis  menda- 

ciis  iftud  ipfum  praeteriifle  noluit,  eadem 

prorfns    de    S.    Hieronymo   fcribens .   O 

quantiemiflet  ifta  Ruffinus  ,  fi  quis  talia 

fuo    tempore  excogitaflet ,   dum   leviora 

quaeque  mcndacia ,  quae   in   Hieronymum 

quoquo  modo  efle  jaclata  audiflct ,  igno- 

miniae  a  fe  contextae  coronae  connexit !  Ad- 

eo  ut  ad  impofturam  hanc    refellendam  , 

illud  fufificiens  efle  dicatur  argumentum, 

quod  Ruflinus  iftud  non  invexit  in  eum  , 

quod  in  fronte  fuerat  collocandum ;  unde 


»4 


PAGIUS  fignare  folitos  non  fuifTe ,  Pnntifices  tamen  Ro- 
mani  a  Siricio  fuas  Conftjlum  nominibus  mu- 
nire  incepere;  quamvis  in  eo  ufu  conftantes 
non  fuerint ,  eorumque  nomina  non  raro  prar- 
termiferint  .  Prarterea  nonnifi  Librarii  errore 
fcriptum,  eft  ,  Viris  clariffimii ,  cum  in  exempla- 
ri  efTet  ,  Vir.  clar .  id  eft,  Viro  clariffimo  .  Qui 
error  alias  faepe  ab  Exfcriptoribus  commilTus . 
Epiftola  Siricii ,  anno  fequenti  data  ,  Confules 
etiam  fubfcriptos  habet  ,  eaque  fubfcriptio  im- 
merito  a  Papebrocio  in  dubium  etiam  vocata  , 
ut  tunc  videbimus  .  Ob  eam  fubfcriptionem  ait 
Papebrocius  ,  priorem  epiftolam  ,  alioquin  pro- 
bam  j  laudem  integrx    undequaque    /inceritatis 


certum  commentum  fuilfe  probetur  :  cuto 
pr3?fcrtim  res  tanta ,  in  tantum  virum» 
Jocoque  rali  admifla  ,  nec  angulum  Or- 
bis  praeteriiffe  potuerit  ,  ubi  non  fciretur. 
Caeterum  quae  re  vera  in  ipfum  poft  Da* 
mafi  obitum  a  calumniantibus  fuerunt  ob- 
je<?ra»  ac  ftimulante  odio  atque  invidia_. 
perpetrata,  idem  ipfe  ea  epiftola  ,  quam 
navim  in  Portu  Romano  confcenfurus  con- 
fcripfit,  exacte  recenfet :  ad  Afellamenim 
nobilem  Romanim  virginem,  Chrifto  dj- 
cafam,  vita  fancVifllmam,  cujus  poft  obi- 
tum  res  praeclare  geftas  confcripfit,  hanc 
epiftoUm  dedit ,  hic  neceflario  recitan- 
dam  (d)i 

Si  tibi  putem  gratiat  a  me  referri  pof- 
fe  ,  nonfapiam  «  Potens  efl  Deus  fuper  per- 
fona  meafancjte  animx  tudt  reftituere  quod 
meretur  ,  Ego  enim  indignus  nec  «eftima- 
re  umquam  potui  ,  nec  optare*  ut  mihi 
tantum  in  Chriflo  largireris  affetlum  *Et 
licet  me  fcelevatum  quidam  putent*  &  0- 
mntbus  flagitiis  obrutum  ,  &  pro  peccatir 
meis  etiam  hotc  parva  ,/7nt  ;  tamen  tu  bene 
facis ,  quod  ex  tua  mente  etiam  malos  bo- 
nosputas.  Vericulofum  quippe  eft ,  de  fer- 
vo  alterius  judicare  ;  &  non  facilis  ve- 
nia  ,  prava  dixiffe  de  reclis  .  Veniet ,  ve- 
niet  illa  dies ,  itt  qua  &  mecum  dolebis , 
ardere  non  pancos .  Ego  probrofus  ,  ego 
verjipellis  &  lubricus,  ego  mendax  &  fa- 
tan<e  arte  decipiens.  Quid  enim  eft  tu- 
ttus  ,  hac  vel  credidijfe  vel  finxiffe  de  in- 
fontibus  ,  an  etiam  de  noxiis  credere  no- 
luiffe?  Ofculabantur  mihi  minus  quidam* 
&  ore  vipereo  detrahebant ;  &  dolebant 
labiis  ,  corde  gaudebant .  Videbat  D,omi- 
nus  &  fubfannabat  illos  ;  &  miferum,  me. 
fervum  fuum  futuro  cum  eis  judtcio  refer- 
vabat ,.  Alius  inceffum  meum  calumniaba- 
tur  &  rifum  ,  &  ille  vultui  detrahebat , 
hic  in  fimplicitate  aliud  fufpicabatur .  Pe- 
ne  certe  triennium  cum  eis  vixi :  multa 
me  virginum  crebro  turba  circumdedit  .* 
divinos  libros ,  ut  potui ,  nonnullis  f<e- 
pe  differui .  Leftio  afjtduitatem ,  afftdui- 
tas  famtliaritatemy  familiaritas fiduciam 
fecerat  .  Dicant ,  quid  umquam  in  me  ali- 
ter  fenferint ,  quam  Chriflianum  decebat  ? 
Pecuniam  cujttfquam  accepi  ?  mttnera  vel 
parva  vel  magna  non  fprevi?    in    munu 

mea, 

amittere ,  &  fecundam,  eadem  laude  novo  titulo 
juftius  privari  .  Quare  non  mirtim  ,  fi  in  illis 
fubfcriptionibus ,  variifque  Ioquendi  formulis 
tuendis ,  majorem  operam  quam  par  efle  vide- 
retur  ,  impendamus  ;  cum  ex  hujurmodi  minu- 
tiis  res  magni  momenti  fa:pe  pendeant  .  Ha;c 
prima  D^cretalium  Romanorum  Pontificum , 
quam  Eruditi  paffim  tanquam  veram  agnofci|nt , 
primaque  ,  quae  in  antiquis.  Ecclefiae  Latinar  Col- 
ieclionibtis,  legitur .  Neque  ea  in  dubium  revo- 
canda  ,  cum  fola  in  Dionyfii  Exigui  Coileclio- 
ne  reperiatur  ,  ex  eaque  defumta  fint  quarcum- 
que   Crefconius   ex  Siricii  decrety  citat . 


(d)Hier. 
tpift'59' 

xnr. 

Hierony- 
mi  epifto- 
la  ad  Afel- 
lam . 


Cum  Critice  Pagii. 


58p 


Christi 

385. 


Siricii  Pap. 


Valemtiv.     10 
Theodosii  7. 


iMPr. 


mea  *s  alicujus  infonuit  ?  obliquus  fermo , 
oculus  petulans  fuit  ? 

XIV.  Htbil  mibi  aliud  objicitur  ,  nifi  fe- 
xus  meus :  &  boc  numquam  objicitur ,  ni- 
Ji   cum   Hierofolymam   Paula  ,    &   Mela- 

,    nia  prqficifcuntur  ,   EJio  crediierunt  men. 

tienti :    cur  non  credunt    neganti  ?    idem 

ejt  bomo  ipfe  qui  fuerat  ;  fatetur    infon- 

tem  ,  qui   dudum  noxium    loquebatur  ,  Et 

certe  veritatem  magis  exprtmunt    tormen- 

ta  ,  quam  rifus  ;  niji  quod  factlius    cre- 

ditur  quod  aut  flcjum   Itbenter  audttur^ 

aut  non  fiflum ,    ut  fingatur  ,    impellttur  . 

His  S.  Hieroriymus  plane    demonftrat  a- 

liqurm  adverfus  fe  oblocutum ,    crimenque 

aliquod  in  eum    effinxifie,   eumdemque  in 

judicio  fub  tormenris  coactum  dicere  ve. 

ritatem,   penitus  negafle,   quod  dixerat, 

ficque  dimilTum  »  ut  nec  opus  fuerit  Hie- 

ronymo  caufam   dicere.   Sed  fubdit :  An- 

tequam   domum  S.  Paulce  nojiem ,  totius  in 

tne  Vrbtsjludia  confonabant ;  omnium   pene 

judicio  dignus  fummo  Jacerdotio  decerne- 

bar  ;  beatce  memorice  Damajus    meus   fcr- 

mo  erat ;    dtcebar    fancjus ,    dicebar    hu. 

milts  &  difertus .  Numquid    domum    ali- 

fujus    lafcivioris    ingrejfus   fum  ?    Hum- 

quid   me   vejles    fericce  ,  nitentes   gemmce , 

picla  facies  ,  auri  rapuit  ambitio  ?    Hulla 

fuit  alta  Romts   matronarum  ,  quce    meam 

fojfet  edomare    mentem*  niji  lugens   atque 

jejunans  yfquallens  fordibus ,  fletibus  ,  pe- 

ne  ccecata ,  quam   continuis  nocltbus  mife- 

ricordiam  Domini    deprecantem    SqI  fcepe 

deprebendtt  ?  cujus  canticum  pfalmi  ,  fer- 

mo   Evangelium ,   delicix   continentia ,    vi- 

ta  jejunium  ?  Kulla  me  potuit  alia  delecta- 

re ,  nifi  illa ,  quam  manducantem  numqttam 

vidi?  Sed  poflquam  eam  pro  fuee    merito 

cafiitatis  venerariy  colere  ,  fufpicere  cce- 

pi ;   omnes   me  illico  deferuere  virtutes  . 

O  invidia  primum  mordax  tui !  0  fatanae 

calltditas ,  femper  fantfa  perfequens  ! 

XV.  Hullce  alice  Romance  IJrbi  fabulam  prce- 
buerunt ,  niji  Paula  &  Melania ;  quce 
contemptis  facultatibus ,  pignoribufque  de- 
fertis  ,  Crucem  Domini  ,  quaji  quoddam 
pietatis  levavere  vexillum,  Si  batneas  pe- 
terent ,  unguenta  eligerent  ,  dtvitias  & 
viduitatem  haberent  materiam  luxuria  & 
Itbertatis  ;  domince  vocarentur  &  fancTce  ; 
nunc  in  facco  & '  cinere  formofe  volunt 
videri  ,  &  in  gehennam  ignis  cum  jeju- 
ntis  &  pccdore  defcendere;  videlicet  non  licet 
eisy  applaudente  populo ,  perire  cum  turbts  . 
Quod  ad  Melaniam  fpeftat :  cum  eam 
viduam  nominet,  haud  dubium  ipfum  in- 
telligere  de  Melania  feniori  ;  junioris  e- 
nim  vivebat  adhuc  vir  Pinianus;  Nec 
fic  quidem  ejus  hic  meminit,  quafi  tunc 
Romae  effet,  quam,  jam  plures  ante  an- 
nos  vidimus  in  iEgyptum  primo ,  inde  ve- 
ro  Hierofolymam  eite  profeclam ,  ibique 
in  praefenti  vitam  agere :  Sed  idcirco 
cjus  meminit  S.  Hieronymus ,  quod  tum 


ejus  migrationis  Hierofolymam  occafione» 
tum  Paulae  idem  iter  capefientis,  quo  & 
tendebat  ipfe  Hieronymus ,  detractores 
eam  calumniandi  anfam  arripuilfent  >  At 
fubdit : 

Si  Gentiles  banc  vitam  carperent ,  Ji  ^Vj 
Judcei;  baberent  folatium  non  phcendt  eisy 
quibus  difpltcet  Cbrijlus  .  Hunc  vero ,  prob 
nefasy  homines  Cbrifiiani,prcetermijfa  domo- 
rum  fuarum  cura,  &  proprii  (a)  oculi  trabe 
negletta,  in  alteno  oculo  fejlucam  qucerunt :  ( * )  lut.6i 
lacerant  fanttum  propojitum  ,  &  remedium 
pcencefua  arbitranturtJi  nemofit  fanclus ,  Ji 
omnibus  detrabatur  ,  fi  turbx  Jit  pereun- 
tiuntj  Ji  multitudo  peccantium.  Ttbi  pla- 
cet  lavare  quotidie :  altus  bas  mundtties 
fordes  putat .  Tu  attagenem  ruttas  &  de 
comefo  accipenfere  gloriaris  :  ego  fabaven- 
trem  impleo  ,  Te  deledant  cachtnnantium 
greges  :  me  Paulay  Melaniaque  plingen- 
tes  .  Tu  aliena  dejideras  :  illce  contemnunt 
fua  .  Te  delibuta  melle  vina  deleSlant  :  tl- 
lce  potant  aquam  frigidam  fuivtorem.  Tu 
te  perdere  exijlimas ,  quicquid  in  pra- 
fenti  non  habuerisy  comederts  ,  devorave- 
ris :  illce  futura  dtfiderant ,  &  credunt 
vera  efle  quce  fcripta  funt  .  EJlo  inepte  (sr 
inaniter  ,  quibus  refurretfio  corporum  per- 
Juajit ,  quid  ad  te  ?  Nobis  e  contrario 
tua  vita  dtfplicet  .  Bono  tuo  craffus  fis  : 
me  macies  deleftat ,  &  pallor .  Tu  tales 
miferos  arbitraris  :  nos  te  miferabiltorem 
putamus  .  Par  pari  refertur  ,  &  invtcem 
nobis  videmur  infantre . 

H<ec ,  mi  domina  Afella ,  cumjam  navim     XVII. 
confcenderem  ,  raptim  Jlens  dolenfque  con- 
fcripfi ;  &  gratias    ago  Deo    meo  ,  quod 
dtgnus  Jim  ,    quem    mundus     oderit ,   Ora 
autenty  ut  de  Babylone  Hterofolymam   re- 
grediar  ;  ne  mibi  dominetur  Habucbodono. 
for  (  b)  ijedjefus  Jilius  Jofedecb  :    veniat  (b)Ai>i'-> 
Efdras  ,  qui  tnterpretatur  ad''u!ory  &re- 
ducat  me  in  patriam  meam,  Stultus    ego , 
qui  volebam  cantare  (c)  Canttcum  Domi-  ,c,  W/£r> 
ni   in  terra  altena;  &  deferto   monte  Si-  4l, 
na  ,  AZgypti   auxtlium  flagttabam  ;    »3« 
recordabar  Evange-lii  (d)  ;  quia  qui  de  Hie-  ^  iuc.iQ. 
rufalem  egreditur,Jtatim  incidit  in  !atronest 
fpoliatur  yVulneraturyocciditur  ,  Sed  itcet 
Sacerdos  defpiciat  atque  levites ;   Samari- 
tanus  ille  mifericors  efl ,  cui  cum  dtcere- 
tur   (e)  :  Samaritanus  es  ,  &  daemonium  (e)j0»n. S. 
habes  :  d&momum  renuens ,   Samaritem  Je 
tton   negavit :   quia    quem    nos    cuflodemy 
Hebrcei  Samaritem  vocant .  Maleficum  qui- 
dam  me  garriunt  ;    titulnm    fidei    fervus 
agnofco  .  Magum    vocant   &  Judcei  Domi- 
num  (f)  meum  ,  Seduclor  &  Apojlolus  di-  .  . 
(lus(g)eft,  Tentatio   me  nnn    appreben-  £>         ' 
d.it  niji  bumana  .    Quotam  partem  angu-  (g)t.cor. 
fliarum  perpeffus  fum  ,  qui  Cruci  milito  ?  6. 
Infamiam  falji   criminis  imputarunt  :    fed 
fcto  ,  per  (b  )bonam  &  malam  famam  per- 
veniri  ad    regna    cxlorum.     Saluta    Pau-  (b\ucor. 
Uni)  &    Euflocbimiy  velit  nolit  mmdus  10. 

in 


1 


590 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
?8). 


SlRICII    PAP» 
I. 


Valentiv.  10« 
Theodosii  7. 


Impp. 


xviii. 

Profeftio 
Hier  >ny- 
m  Hiero 
folymam 


(a)  hier. 


in  Chrifio  meas  .  Saluta  matrem  Albinam 
Sororemque  Marcellam,  Marcellittam  quo- 
que  &  fanflam  Felicitatem ;  &  dic  eit: 
Ante  tribunal  Chrifti  Jimul  Jlabimus  ;  ibi 
apparebit  ,  qua  mente  quis  vixerit .  Me- 
tnento  mei  ,  exemplum  pudicitice  &  virgi- 
tiitatis  injigne  ,  flitflufque  maris  tuis  pre- 
cibus  mitiga .  Hactenus  Hieronymus  ad 
Afellam . 

Quod  vero  vides  nullam  ab  eo  falu- 
tationem  impertiri  Mdaniae ;  fatis  indica- 
tur  quod  dictum  eft  ,  ipfum  intelligere^ 
ea  epiftola  de  Melania  feniore  jam  diu 
ante  Hierofolymam  profecta  ,  ibique  com- 
morante  .  Quod  infuper  eadem  epiftola.. 
meminit  de  Paula  Hierofolymam  profici- 
fcente  ;  intelligfs  ex  his  pariter  ejufdem 
Sancri  Hieronymi  modetiam  ,  dum  noluit 
navigare  cum  ea ;  fed  praeveniens  ipfam, 
licet  in  farcinis  occupatam,  Romae  reli- 
quit.  Porro  qui  fuerint  ipfius  Hieronvmi 
in  navigatione  comites ,  &  quando  folve- 
rit  e  portu ,  idem  ipfe  in  Apologia  ad- 
verfus  Ruffinum  his  verbis  defcribit(tf  ): 
Kypo".Zdv.  ^ts  "°fle  Profeftionis  mece  de  Urbe  ordi- 
Ruffin.  tiem  ■  Narrabo  breviter  .  M?nfe  Augufta  , 
flantibus  etejiis  ,  cum  ftnflo  Vincentio 
presbytero,  &  adolefcente  fratre  (  Paulinia- 
rius  hic  erat,  quem  ultimo  loco  narum, 
Roms  dum  effer,  ad  fe  ut  veniret  ,  ac- 
cerfivit  )  &  alits  monachis  ;  qui  nunc  Hie- 
rofolymis  commorantur ,  nuvim  in  Romano 
fortu  fecurus  afcendi  ,  maxima  me  fanfio- 
rum  frequentia  profequente  .  Veni  Rhegium; 
in  Scyllceo  httore  paululum  fteti  ,  ubi  ve- 
teres  dtdici  fabulas  ,  &  prcecipitem  ftlla- 
(is  JJhffis  curfum ,  &  Sirenarum  cantica , 
&  tnfatiabifem  Carybdis  voraginem.  Cum- 
que  mihi  accolce  illius  loci  multa  narra- 
rent ,  darentque  confilium,  ut  non  ad  Protei 
columnas  ,fed  ad  Jonce  portum  navigarem: 
illtim  entm  fugientium  &  turbatorum ,  hunc 
fecuri  hominis  ejfe  curCum  ;  maltti  per  Ma- 
lceas  &  Cycladas  Cyprum  pergere  :  Ubi 
fufceptus  avenerabili  Epifcopo  Epiphanio  , 
cuius  ttt  teftimonio  gloriaris  ,  veni  Antio- 
chiam  ,  tibi  fruitus  fum  communione  Fonti- 
Jicis  confejforifque  Panlini  ;  &  dedttclus 
,.  ab  eoy  media  hieme  &  frigore  gravijftmo  , 

intravi  Hierofolymam .  Vidi  multa  miracu- 
la  :    &  qux  prius   ad    me   fama  pertule- 
rat ,  nculorum  judicio  comprobavi .  Hacte- 
nus  Hieronymus  de    fuo  adventu    Hiero- 
folymam :   iter  vero  ejus    in  iEgyptum_. 
profequemur  anno    fequenti  >    quo    con- 
tigit . 
XIX,         Sed  quae   illa   miracula,  antea  tantum 
audita  ,  nondum  vifa,  qua»  tunc  primum 
ipfum  oculis  perfpexiffe  contigit  ?  fortaf. 
fe  illa  ,  quae  ad  fepulcra  fanctorum  fieri 
(b)   Hier.  folita   fcribit  in  epitaphio  (b  )  Paulae  his 
epift.i-.    '  vcrbis,  dum  agit  de  ipfa  Paula  loca  fan- 
Prodigio-    6ta  Palseftinae  vifente  :  Cernebat  vartis  dce* 
fa  de  Ener-  mones  rugire   cruciatibus ,  &  ante  fepulcra 
gumenis .  fan&orum  ululare  homines  more  luprum  * 


vocibus   latrare  canum,  fremere   leonum% 
Jibilare  ferpentum,  mugire  taurorum  :  a- 
liot   rotare  caput  ,    &~  poft   tergum     ter- 
ram     vertice     tangere  ,    fufpenjifque    pe- 
de    feminis*    vefies  defluere    in   factem. 
Hxc  ibi  ?    His  fimilia   narrat  S.  Hilanus 
librodeSvnodis,  necnonS.  Paulinus(c),  (c)?mlt. 
atque  Severus  (d)  ;  qui  de  feminis  arre-  Nattl.s. 
ptitiis  illudaddunt,  quod    licet    pedibus  *<"<•  + 
fufpenfa?  effent,   deorfum  capite ,  nihilo-  (d)Sever, 
minus  veftes  inhoeverent  divino   miraculo  ^/^./,3, 
pedibus ,  quo  femineo  eiTet  pudori  conful- 
tum  . 

Paula  autem  cum   Euftochio  filia  haud       XX. 
diu  profectionem  diftulit ;  fed  quamprimum 
in  portu  Romano  navim  confcendens  ,  ea-      T™1* 
dem  prorfus  via  qua  Hieronymus ,  navi-  ^"efla 
gavit  in   Orientem .   Ut  autem  haec  certp  £ft  Hjer0- 


folymam. 


(f)  Hier. 
epijl.i-]. 


cocrnofcas  :  quod  ad  tempus^  pertinet ,  il- 

lud  in  primis   accipe.  Cum  idem   S.  Hie- 

ronvmus  affirmet,  defunctam  effe    Paulam 

Confulibus  Honorio   fextum  &  Ariftene- 

to  ;  rurfumque  dicat,  eamdem  Hierofoly- 

mis  commoratam  effe  annos  viginti  :  uti- 

que  affirmare    neceffe  eft  ,  hoc  anno  eam 

Hierofolymam  profe6tam  effe  .  Vis  &  fci- 

re  ,  quanto  ante    Hieronvmus  praevenerit 

Paulae  adventum  Hierofolvmam  ?  illud  ac- 

cipe ;   ipfum  de  fe  teftari  f  e  )  ,  media  hie-  ( e )  Wer. 

me  &  graviffimo  frisrore  Hierofolymam  in-  Jp»J-  »dv. 

troilfe;  cum  de  Paola  tradat  f/),_media  ] 

hieme  profectam  effe    Antiochia  Hierofo- 

lymam  verfus  .  Quod  vero  de  fe  ait  ( ne 

hoc  praeterm'ttamus  )aPaulino  Antiochiae 

fuiffe  fufceptum  ,  &  ab  eo  deduftum  ;  ne 

putes  ipfum  una  cum    Hieronymo  Hiero- 

folymam  perrexilfe ,  fed  quod  moris  effet 

a  temporibus  Apoftolorum  ,  quos  Chriltia- 

ni    fufcepiffent    hofpitio,    eofdem  ad  ali- 

qnod  viae  fpatium  ,  cum  difcederent,  co- 

mitari  ,  fecundum  illud  Joannis  epiltolae: 

(g  )  Fideliter  facis  qttod  operaris  in  fra-  (g)Joan. 

tres ,  &  hoc  in  peregrinos  ,  deducens  di-  3. 

gne   Deo . 

Quod  autem   ad  Paulae  ex  Urbe  profe-      XXI. 
ctionem  fpe<5tat  ;  dignum  plane  Chriftiana     . 
fide  fpectaculum  Romatunc  vidit  ,  femi-  p^,m 
nam  Confularem  ,    patriae    parentumque^.  c™fani-ix 
fplendorem  ,   divitias  ,    caraque  pignora_r  exem- 
amplius  non  reverfuram  relinquere,  atque  plUm . 
una  cum   virgine  filia  Chrifto  dicata,  ad 
Chrifti  cunabula  per  tot  maris  fpatia   & 
vitae  difcrimina  navigare .  At  quanta  ani- 
mofitate  ?  Audi  Hieronymum  (  h  )  :  Defcen-  ( j, )  nier. 
dit ,  inquit  ,  ad  Portttm,  fratre^  cognatis,  epijl.17. 
affnibus ,    &  quod  his  majus  eft  ,  liberit 
profequentibus ,  &   clementifftmam  matrem 
pietate  vincere    cupientibut .  Jam  carbafa 
tendebantur ,   &    remorum   dutlu  navis  in 
altum  protrahebatttr  :  parvtts  Toxotius  fup- 
plices  mantts  tendebat  in  littore  :  Ruffina 
jam    nubilis  ,  ut  fuas  expeclaret  nuptias  , 
tacens  fletibus  obfecrabat :  &  tamen  illcL. 
Jiccos  tendebat  ad  ctslum  oculos  ,  pietatem 
in  Jflios  pietate  in  Deum  fuperans .  Ne. 

fcie- 


Cum  Critice  Pagii 


Christi 
3«S. 


Sirioi  Pap. 
I. 


5^1 

Val&nttn.  io. . 
Theodosii  7.  lMPr* 


feiebat  fe  mutrem  ,  ut  Chrifli  probaret  an- 
cillam :  torquebantur  vifcera  ,  &  quafi  a 
fuis  membrts  dtjtrabcretur  ,  cum  dolore 
fugnab.it  :  in  eo  cunclis  admtrabtlior , 
^wo//  magnam  vinceret  charitatem  .  Inter 
hojlium  manus  &  captivitatis  duram  ne- 
(ejjita'em  nthtl  crudeltus  efl  ,  quam  paren- 
tesa  Itberis  feparart  :  Hoc  contra  jura  na- 
turxplena fides  patiebatur  yimmo  gaudens 
animus  appetebat ;  &  amorem  filtorum  majo- 
re  in  Deum  amore  contemnens,  tn  fola  Euflo- 
chio  ,  qu<n  &  propofiti  &  navigationis  ejus 
comes  erat ,  acquiefcebat  .Sulcabat  mterim 
navts  m.tre  ;  &  cuntlis,  qui  cum  ea  vehe- 
bantur,  littora  refpicienttbus  ,  ipfa  averfor 
tenebat  oculos ;  ne  vtderet  ^  quosfine  tor- 
niento  videre  non  poterat.  Fateor  nulla  fic 
amavit  filtos  ;  quibus ,  antequam  profici- 
fceretur,  cuntla  largita  efl  ,  exhceredans  fe 
in  terra,  ut  hxreditatem  inveniret  tn  coe- 
lo.  Hxc  cL-  illa ,  cum  Colvit  e  portu  ,  Hie- 
ronvmus.  Quaenam  ,  rogo,  umquam  Gen- 
tilium  Romanarum  nobilium  feminarum 
tale  pro  religione  fpecimen  edidit  ?  cum 
alioqui  in  Fcclefia  Dei  ,  non  unius  folum 
Paulaj,  fed  innumerabilium  propemodum 
dixerim  mulierum  fortiiTimarum  exempla 
Jegantur  .  Paul.e  autem  peregrinationem 
Herofolymam  ufque  ,  idem  Hieronymus 
fcriptis  profecutus  eft  .  Conveniemus  nos 
cam  variis  occa(ionib'is  fxpius  futuris  tem- 
poribus.  Sed  quae  funt  reliqua  anni  hu- 
jus,  profequamur. 

Hoc  item   anno  adverfus  Prifcillianum 

cogitur  Concilium  Buvdegalenfe ,  a  quo  i- 

Concilium  dem  hoerefiarcha  appellavir  ad  Maximum 

Burdega-    tyrannum  ;  a  quo  cum  fuis  occiditur  :  Sub 

Unfe  .         eodem  namque  Arcadii  atque  Bautonis  Con- 

fu!atu(  inquit  Profper  in  Chronico  )  Vri- 

fcilltanus  in  Synndo  Burdegalenfi ,  fe  dam- 

nandum  intelligens  ,  ad  Imperatorem  Ma- 

ximum   provocavit  :  auditufque    Treveris 

ab  Evodio  Vrxfeflo  Vrxtorio ,  ab  eodein^. 

Maximo  gladio  addiftns  efl  cum  Euchrocia 

Dtlphidit    rhetoris  conjuge  ,  &  Laironia- 

no  ,  alitfque  erroris  confortibus  .  Quo  tem- 

pore  Burdegalx  qttxdam  Vrifcilliani'difci- 

pula  ,  mmine  Urbica ,  ob  impietatis  per- 

tinaciam    per  fedttionem   vulgi  lapidibus 

extinfta  efl .  Haec  Profper  fummatim  rem 

(x)Sever.  geftam  complexus  .  Porro   Severus   (  a  ) 

/.1.  poft  recenfita  qux  a<5ta  funt  in  caufa  Pri- 

fcilliani  fub  Gratiano,  quoe  fuo  loco  fu- 

perius  retulimus  ,  de  his  quae   acciderunt 

fub  Maximo  tyranno  ita  profequitur,  uf- 

que    ad  dictorum   necem  ,   narrationem_. : 

Jam  rumor inceflerat yClementem  Maximum 

intra   Britannias  fumpfiffe   Imperium  ,   ac 

brevi  in  Gallias  erupturum  .  Ita  tum  Itha- 

cius ,  Epifcopus  oppugnator  Prifcilliani, 

flatuit  ,  licet  rebus  dubiis  ,  novi  Impera- 

toris  adventum  expeftare ;  interim  fibi  ni- 

hil  agitandum .  Igitur  ubi  Maximus  oppi- 

dttm  Treverorum  viftor  ingrefius  efl  ;  in- 

gerit  preces  plcnas  in  Prifctllianum  ac  Jq. 


XXII. 


cios  ejus  invidix  atque  criminunt .  Qtiibnr 
permotus  Imperator  ,  datis  ad  Prxfeftum 
Galltarum ,  atque  ad  Vicarium  Hifpania- 
rum  litteris,  omnes  omnino  quos  labes  il- 
la  involverat  ,  dcduci  ad  Sjnodum  Burde- 
galenfem  jttbet . 

Ita  deduftt  Inflantius  &  Trifcillianus  : 
quorum  Inflantius  prior  jujfus  caufam  dice- 
re ;  poflquam  fe  parttm  expurgabat ,  indi- 
gnus  ejfe  Epifcopatu  pronunciatus  efl .  Vri- 
fcilltanus  vero^  ne  ab  Epifcopis  audtretur  , 
ad  Vrtncipcm  provocavit .  Vermijjumque  id 
noftrorum  incon(l.tn'ia  :  quiaaut  fententiam 
irrefragantem  ferre  debuerant  ;  aut  fi  hi 
ipfi  fufpetli  habeantur  ,aliis  Epifcopis  au- 
dtentiam  refervare  ,  non  caufam  Imperato- 
ri  de  tam  manifeftis  criminibus  permitte- 
re .  Ita  omnes  ,quns  caufa  involverat ,  ad 
Regem  dedufli  :  fecuti  etiam  accufatores 
Id.tcius  &  Ithactus  Epifcopi  ;  quorum  flu- 
dtum  in  expugnandts  heereticis  non  repre- 
henderem  yfi  non  fludio  vincendi  plus  quam 
oportuit  certaficnt .  Ac  mea  quidem  fenten- 
tia  efl ,  miht  tam  reos  quam  accufatores 
dtfphcere .  Certe  Ithacium  nihtl  penfi,  ni- 
htl  fantlt  habuijje  definio  :  fuit  entm  ati- 
dax  ,  loquax  ,  impudens  ,  fumptuofus  ,  ven- 
tri  Qrgu!<e  plurimum  impertiens  .  Hic  flul- 
titix  eo  ufque  procefferat :  ut  omnes  etiam 
fiinftos  viros,  quibus  aut  fludium  inerat  le- 
(itonis  ,  aut  propo/jtum  erat  certare  jeju- 
niis,  tamquam  Vrifcilliani  focios  aut  di- 
fctpulos  in  crtmen  accerferet .  Aufus  etiam 
nttfer  efl  ea  tempeflate  ,  Martino  Epifcopo^ 
vtro  plane  Apoftolis  conferendo ,  palarn^. 
objeffare  hxrefis  infamiam.  Kamque  tum 
Martinus  apud  Treveros  conflitutus ,  non 
definebat  increpare  Itbacium,  ut  ab  accu- 
fatione  de/ifleret  :  Maximum  orare ,  ut 
fanguine  infeltcium  abflineret  :  fatis  fu- 
perque  fufficere  ,  ut  Epifcopali  fentcntia-. 
hxretici  judicati ,  Ecclefiis  pellerentur: 
novum  effe  &  inauditum  nefas,  ut  caufas 
Ecclefix  }udex  fxculi  judicaret . 

Denique  quoad  ufque  Mtrtinus  Treve- 
ris  fuit ,  dilata  cognitio  eft  ,  &  mox  dif- 
ceffurus  egregia  auftoritate  a  Maximo  eli- 
cuit  fponfionem  ;  nihil  cruentum  in  reos 
conflituendum.  Sed  poslea  Imperator  per 
Magnum  &  Rufum  Epifcopos  depravatus , 
&  a  mitioribus  confiltis  deflexus ,  cau- 
fam  Vrxfetlo  EvodtO  permifit  ,  vtro  acri 
&  fevero  :  Qui  Vrifcillianum  gemino  ju- 
dicio  auditum  ,  convtClumque  maleficti  , 
nec  dijfitentem  obfcoenis  fe  ftuduiffe  do- 
clrinis  ,  notturnos  etiam  turpium  femi- 
narum  egijfe  conventus  ,  nudumque  orare 
folitum  :  nocentem  pronunciavit ,  redegit- 
que  in  cuftodiamy  donec  ad  Vrincipem  re- 
ferret  .  Geftis  ad  Valatium  dclatjs  ,  cen- 
fuit  Imperator  Vri fcdlianum  fociofque  ejus 
capitis  damnari  oportere  .  Cxterum  Itha- 
cius  videns ,  quam  tnvidiofum  fibi  apud 
Epifcopos  foret)  fi  accufato  ettam  po- 
Jiremis    rerum  captaUum  judiciis    afli- 

tiffet 


XXIII. 

Prifcillia- 
nus  cum 
fuis  ad 
Maxi- 
mum. 


XXIV. 

Prifcillia- 
nus  cum 
fuisfubie- 
<9iis  gla- 
dio  . 


5?Z 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

385- 


Siricii  Pap. 
I» 


VALENTrN.    10. 

Theodosii  7. 


iMrr. 


tiftet  (  etenim  iterari  judicium  necefte  e- 

rat)  fubtrabit  fe  cognitiont  fruftra^    ca- 

lido  jam  fcelere    ferfeclo.   At    tum    per 

Maximum  accufator   apponitur   Patrictus 

quidam  Fifci  patronus  .  Ita  eo  infiftentey 

Prifctllianus   capitis  damnatus   eft ,    una- 

quc  cum  eo  Felictffimus  ,  &  Armenus  ,  qui 

ttuper  a  Catholicis ,  clerici  Prtfcillianum 

fecuti,    defciverant .  Latronianus  quoque 

&  Euchrocta  gladio  perempti  .  Inftanttus  , 

quem  fuperius  ab  Eptfcopts  damn.it  um  di- 

*SiJvU      xtiuus,    in  Sylinam*    tnfulam  ,  qua  ultra 

nam .  Britanniam  fita  eft  ,   deportatus  . 

XXV»  Itum   ddinde  in     reltquos  ,   fequentibus 

judtciis  ,  damnatique  Afarinus  ,  &  Aare- 

lius   dtaconus  gladio :    Tiberianus,  adem- 

ftis  boms  ,  in  Sylinam  infulam  datus  :  Ter- 

tullus  ,    Potamius ,    &  Joannes    tamquam 

vtltares  perfou<e  ,   &  dtgnt  mifertcordia , 

quia   ante   quoefttonem   fe  ac  foctos  prodt- 

dtjjent  ,    temporario    exilto  tntra  Galltas 

relegati  *  Hoc  fere  modo  homtnes  luce   in- 

dtgntjjimi ,  ptffimo    exemplo    necatt  ,    aut 

extltts    mulclati  :  quod   tnitio  jure   judi- 

ciorum    &    egregio  publtco     exemplo   de- 

Jenfum ,  poflea  Ithactus  in  jurgtts  folttus , 

ad    poftremum  convtclus ,  tn  eos  retorque- 

bat ,    quorum  id  mandato  <sr  confiltts  ejfe- 

cerat:   fol"s  tamen  omnium  EptCcopatu  de- 

trufus    Nardactus ,    Itcet  mtnus    nocens  , 

fponte  fe    Eptfi.op.itu  a^dtcaverat ;   fapien- 

ter  id  &    vercunde ,  mfi  poftea  amijfum 

Prifcilliai  locum     repetere    tentafjet ,  Caiterum  Prtf- 

«usco|i-     cilltano   occifo,  non   folum  non  reprejfaeft 

turafui$.  bterefis   qux   tHo  auclore  proruperat  ,  fed 

confirmata-i    htius   propagata    eft  :   nam- 

que  feilatores  ejus  ,  qui  eum  frtus  ttt  fan- 

clum  honoraverant ,  poftea    ut    martyrem 

colere  caeperunt  •  Peremptorum  corpora  ad 

Htfpanias  relata*  magntfqne  abftqutisce- 

lebrata    eorum   funera.   Quin    &   jurare 

fer  Prifctllianum,  fumma  reltgio  putaba- 

tur :  ac  inter  noftros  perpetuum  dtfcordia- 

rum  bellum  exar ferat ,  quod  jam  per  qutn- 

decim  annas  fxdts  dijjenfionibus  agitatunty 

ttullo    modo  fopirt    poterat  .  Et  ttmc  cunt 

tnaxime  dtfcordiis  Epifcoporum  turbari  aut 

mifceri   omnia  cernerentur  ,  cunclaqueper 

eos  adio  aut  gratia  ,  metu  ,  inconjiantia  , 

invtdia  >    faftione ,    Itbidine  ,   avaritta  , 

tfrrogantia  ,  fomnoy  defidta  ejjent  depra-r 

fata ;   pofiremo  plures   adverfum    paucos 

bene  confulentes  ,   infanis    confiltts  &  per- 

tinacibus    ftudtis   certabant  •    Inter    hcec 

flebs    Dei  ,   &  optimus  qutfque  probro  at- 

que  ludtbria  habebatur  ,  Hactenus  Seve-, 

rus. ;  qui  fub   Stiliconis  CJonfulatu    earn 

fe  fcripfiffe  hiftoriam  fuperius  demonftrat, 

XXVI.        Exprobrata  fuit  in  Maximum  a  Pacato 

l*)L*tin.  (  a  )    in  Panegyrico   Theodofio    di&o  ho- 

racat.  P«-  rum  csdes»  dum  ait:  Sed  ntmirum  gra- 

negyr.         yex  fuberant  ,  invtdiofeque  cauftSy  ut  un- 

co  ad  pcenam  Clarivatis   matrona  rapere- 

*      h        tur  * ;   objtcibeatur  enim  atque  etiamex- 

tur  ^       "  frobrabntur   multeri  vidux  mmia   reltgity 


&  diligentius  culta  divinttas.  Quid  hoc  QuxPa- 
majus  poterat  intendcre  accufator  facer.  catus  in 
dos  ?  Futt  emm ,  fuit  &  hoc  delatorum  Maximum 
genus ,  qui  nomintbus  Antiftttes  ,  re  vera  £„ctic°? 
autem  fatellttes ,  atque  adeo  carnifices  ,  rum  # 
non  contenti  dvitis  evolvifje  patrtmonits  , 
calumniabantur  tn  fangutnem ,  &  vttas 
premebant  reorum  iam  pauperum  .  Qutne- 
tiam  cum  in  judtcits  capttahbus  aftittf- 
fcnt  ,  cum  gemitus  &  tormenta  miferorum 
auribus  ac  lumtntbus  haufijjent  ,  cum  li- 
clorum  arma ,  cum  damnatorum  frena  tra- 
clajjent  ,  pollutat  poenalt  manus  conta- 
clu  ad  ftcra  refcrebant ;  &  Cceremoniat  , 
quas  tncceftaverant  mentibus  ,  ettam  cor- 
fortbus  tnqutnubant  .  Hos  ille  Phalaris 
in  amicis  habebat ;  hi  in  oculis  ejus  at- 
que  ettam  in  ofculis  erant ;  nec  injuria  , 
a  quibus  tot  fimul  votiva  ventebant  ,  a- 
varo  divitum  bona  ,  cruento  tnnocenttum 
poena ,  impio  religtonis  tnjuria.  Hxc  Pa- 
catus ,  nullum  Gentilis  homo  ddectum 
habens  inter  Citholicos  &  hTretic^s  ;  pu- 
tans ,  fuperftitiofos  Gnofticos  Prfcillia- 
niftas,  Chriltianae  religionis  exactiiuinos 
fuiffe    cultores. 

Quod    vero  ad  Larronianum   p=vtinet,    XXVIIi 
quem    eadem  ex  caufa  una  cum  Euctiro- 
cia   gladio  necarum    cum    S^verus  ,    tum  L^tronia- 
Piofper  nfHrmant;  apud  S.   Hicronymum  nusPoeta* 
Mat  onianus    legitur  ,  de   quo    (b  )  ait:  (fc;H»>r. 
Matr  mtanus  provtncix  Htfpumce  vir  val-  ^Stnp. 
de  erudttus  ,  &    in  metrtco  opere  veteri-  f5W'"*. 
bus    comparandus ,  cxfus  eft  &    ipfe  Tre-  ^'J9"'*' 
veris  cum  Prifctlliano  ,  Feltctjfimo  Julta- 
no  ,    Euchrocta  ejufdtm  faclionts  auflori- 
bus  :   extant   ejus    ingenit  opera    dtverfis 
metris   edtta .   Meminit  idem  S.  Hierony- 
mus   de  Prifcilliano,  cum  ait  (  c  ) :   Quid  (e)H'^. 
loquar  de  Prtfctlltana,  qui  &  fxculi  gla-  adv-PcL:S- 
dio   &  totius  Orbis    auaorttate    damna- 
tus  eft?    Et  alibi  (  d)  de  eodem   tradit,  (d)  K'>r« 
edidiife  mulra   opufcula,    habuifleque  de-  de  ■s""'i>'* 
fenfores,  qui  eum  excjfarent  non  (en  if- 
fe    cum  Gnofticis  ,    /icut  adverfarii    fue- 
rant  criminati .   Sed  fruftra  ab  impietate 
vindicare  curarunt  honiinem ,  quem  ope- 
ra  probrofa  condemnarunt ;  cujus  fordes 
putidarum    libidinum  nec  Baetis  Tagufque 
abluere    valuilfent. 

De   Tiberiano   quoque    B^tico,  quem   XXVIII. 
Severus  eadem  ex  caufa   relegatum  a  Ma- 
ximo  dicitin  infulam  Sylinam,  idem  Hie-  DeTibe- 
ronymus  agit  his  verbis(  e  )  :  Scnpfit  pro  "?.n?p.rl" 
fufptctone  ,    qua  cum  Prirctlliano  accufa.  ^J        " 
batur   hterefeos  ,    apolngeticum  ,    tumenti 
compofitoque   fermone .    Poftea,    poft     fuo-  (/iH".r,' 
rum   cxdes   ttsdio  vicJus  extlii,  mutavtt  ^(c} 
propofitum  ;  &  juxta  fandam  fcripturam  , 
canis    reverfus   ad  vomitum  ;  fiha<n  ,   de- 
votam  Cbrtfto   virginem  ,  matrimonio  co- 
pulavit .  Haec  ipfe  ,  idemque  in  Chronico 
meminit  cujufdam  Tibenani  vivi    diferti, 
qui   anno   trigefimo   Imperii    Conftantini 
Praeturie    titulo    Gallias    adminiftrabat  ; 

quern 


Cum  Critice  Pagil. 


5  93 


QiRrsn 
3*5- 


Siiucrr  Pap. 
1. 


VALENTrv.    10. 

Theodosii     7. 


Impp. 


qucm   ob  temporis  difcrepantiam  ab  hoc 
putamus  effe  divcrfum  . 

XXIX.  Quod  autcm  impuriifimorum  hominum 
condemnatio,  qui  ob    turpiffima  fcelera 

Cur  im-  ctiam  Genrilium  Imperatorum  legibus  ju- 
fi,DnJlv?.?L  ftiffmiegladio  feriendi  erant,  notam  inuf- 
hxrctico-  ,crit  mdclebilem  Epifcopo  accufaton  ;  il- 
rum  .  Ia  in  primis  caufa  praeceffit ,  quam  e«c 
Severo  reddidimus ,  nimirum  accufato- 
rcm  fuiffe  hujufmodi,  qui  odio  potius 
quam  divinae  legis  zelo  commoveretur, 
quod  ipfe  voluptuofus  quofque  jejunan- 
tes  etiam  Catholicos(  ut  accidit  de  San- 
clo  Martino  )cum  Prifcilliano  fentire  cul- 
paret  :  quodque  itidem  poena  fanguinis 
procul  abhorreret  a  manfuetudine  mune- 
ris  paftoralis:  nondum  enim  de  Epifco- 
po  aliquo  auditum  in  Ecelefia  Dei  erat , 
cie  fontibus  pcenam  fanguinis  exegiffe . 
Quomodo  autem  fequenti  annoea  decau- 
fa  in  Galliis,  nempe  Treveris ,  convey 
neiit  Concilium  Epifcoporum,  qui  Itha- 
cium  communionc  privarunt,  fuo  loco 
dicluri  fumus  ;  ubi  &  Maximi  faclum  ac- 
curatius  perpendetur.  Jam  vero  ad  res 
Ecclefiafticas  Orientalis  Ecclefias  digredia- 
tur  oratio . 

XXX.  hoc  eo(jern   anno      jffdem  Confulibus 

l\e"7u  (  Ut  aU(Sor  eft  Socrates  a)  Timotheus 
Epifcopus  Alexandrinus ,  cum  fcdiffet  an- 
Timothei  nos  quinque ,  deceffit;  in  cujus  locum_. 
obitus,  Theophilus  fuffec~lus'eft .  Hujus  Timothei, 
Theophili  cum  Ammonem  fan&iffimum  monachum 
eleclio.  ob  auriculae  fponraneam  amputationem  ef- 
/t»  i>  ;;  j  feclum   irregularem ,  nihilominus  Epifco- 

(b)  Pallad.  ,-      *>.         r      '      .  c  .     ,\ K        *■ 

inhaufiac.  uu     °™inarit »  fententia  haec  fuit  (b)  :  A 

f#I1.         Judceis  lex  ifia  fervatur.  Ego>fi   dede- 

ritis    mihi  aliquem  etiam   nartbus    trun- 

cum  ,  fed  moribus   probum  ,  non  eum  du- 

bttabo   Epifcopum  facere.  Extat  ejufdem 

(c)Apad   aPud  Graecos  epiftola  canonica  (c).  Men- 

Theod.       tio  quoque  ejufdem  Timothei  habetur  in 

Baifam.i»  refcripto  Theodofii  Imperatoris  ad  Opta- 

fin>  tum    Prcfeetum  Auguftalem  Mgvpti  de_? 

(d)i.3.de  Ecclefiaftico  jure   illibat?   fervando,  his 

Sftfr  *■*«>'  '     ,  '.     , 

XXxr         \jravtter  admodum  mota  eft  noflra   cle- 

vientia  ,  quxdam  ab  bis   qui  Epifcoporttm 

fibi    nomtna    vendicant ,    perpetrata,    dr 

contra   leges  non  minus    dtvinas)    quatn^. 

bumanas  improba  temeritate  cammijfa  ;  ve- 

xatos  etiam  uonnullos   Qrthodoxorum   cle* 

ricos ,  quorum  atas  huic  injurice  a  facer- 

*  fatiga-     dotio  repugnabat ,  flagitatos  *  itineribus  , 

tos.  queejlionariis  deditos  ,  atque    hcec  omuia^. 

Ann.  EccU  Tom.  V% 


per  eos  commijfa ,  qui  ad  tegumenta  fron- 
tis ,  ftcerdottt  nomtnis  titulos  prcefere-  T["eo<"ofI- 
bant .  Denique  leclts  in  confiflorio  pre-  vuj(  • 
cibus ,  qutbus  Epifcopalts  pietas  aliquid  Ecclefia- 
poftulans  refragatur ,  denegatque  ;  iacir-  fticum . 
co  continua  tsge  fancimus  ,  nonen  Eptfco- 
porum ,  vel  eorum  qui  Ecclefice  necejjitati- 
bus  ferviunt ,  ne  ad  judtcia  five  ordtna- 
riorum  five  oxtraordtnartorum  Judtcum— 
pertrahatur .  Habent  illi  Judices  fuos  , 
nec  quicquam  his  publicis  commune  cum  le- 
gibus ;  quantum  ad  caufas  tamen  Ecclefia- 
flicas  pertinet ,  quas  decet  Epifcopali  au- 
(lorttate  dectdi .  Quibufcumque  igttur  mo- 
ta  fuerit  qucefltO)  qux  ad  Chrtftiananu, 
pertineat  /anffitatem ,  eos  decebit  fub  eo 
Judice  littgare  ,  qui  Prceful  eft  in  fuis 
partibus  omnium  facerdotum,  ideft  per 
ALgypti  dtoecefin  ,  Optate  cartffime  ac  ju- 
cundijjtme .  Qutre  laudabilis  aufloritas  tua. 
arbttrio  temperato  ,  quicquid  negotiorum-, 
altunde  inctdet ,  termtnabit ,  habitttro  Pon- 
tificium  facrce  difceptationis  Timotheo  Epi- 
fcopo ,  quem  fibi  omnes  etiam  fuo  judicio 
prxtulere :  eft  enim  vir  cum  omnium  facer- 
dotum  fufceptatiane  venerandus  ,  tum  etiam 
uoftro  judicin approb.it us  .  Hucufque  Theo- 
dofii  refcriptum  ;  quod  utcumque  mendis 
fit  depravarum,  perrpicue  tamen  illud  in« 
finuat ,  judicia  Ecclefiaftica  per  Epifco- 
pos    efle  traclanda  . 

Hic,  leclor  ,  accurate  hominum  pri-  xvxir- 
mum ,  ac  fubinde  Dei  contemplare  judi- 
cium.  Duo  enim  hic  habes  eodem  pro-  Dignacol. 
pe  narrationis  contextu  in  eadem  ferme  Iatio. 
caufa  fmperatorumexenipla,  nempe  Theo- 
dofii  Aug.  atque  Maximi ,  tyranni  potius 
digni  nomine:  quibus  ab  iifdem  perfonis, 
nempe  pravis  Epifcopis,  adverfus  alios 
collegas  importuna  eft  facta  fuggeftio . 
Maximus  fibi  arrogat  caufam  E  nfcopo- 
rum,  defert  appellationi  hxrefiarchae,  ju- 
dicat  caufam ,  adulteros  legibus  faeculi 
gladio  vindici  fubjicit ;  quod  jufte  irro- 
gatum  fupplicium  rei  multorum  fcelerum 
meruiffent .  Sic  plane  judicat  Maximus: 
Theodofius  vero  longe  diverfe ;  quippe 
qui  infenfifllmo  primum  accepit  animo  , 
Epifcopos  defcrre  ad  Prsfeclos  vel  ipfura 
Imperatorem  exceffus  Qollegarum  ,  vel 
crimina  inferioris  ordinis  facerdotum_ , 
fubterfugientes  Epifcopale  judicium  .  Hos 
rejicit  Imperator,  nec  audiri  patitur  a_. 
Prsefeclis,  quos  &  dato  refcripto  com- 
monuit  ab  Ecclefiafticis  judiciis  penitus 
F  f  f  f  abfti- 


PAGIUS        Ad    num.  XXX.    Timotheut    "Epifcopus    Ate- 

xandrinus    obiit    die   vicefimo  fexto  menfis  Epi- 

V.         phxi  ,   inquit  Theophanes  ,   cui  fuffragatur     Au- 

Thcophilu:  clor  Chronici  Patriarcharum    Cophtitarum  ,    quf 

fit  Epifcop.  ait,  cum  diem  concurrifle  cum  Dominica  .  Qua- 

Jhxandr.   re  cum  dies  ille  XXVI.  Epiphaci  cnncarrat  cum 

die  vicefimo  menfis  Julii ,  qui  currenti  anno  Do- 

niinicalis  fuit  ,  liquet  ,  Timotbci  obitum    rede  a 

Baronio   confignatum  .  Scripfit ,  teftc  Sozomeno 


Kb.  6.  cap.  19.  Vitam  Sandi  Apolloi  ,  &  alio- 
rum  Mmachorum  ,  qui  in  iEgypto,  imperan- 
te  Theodofio ,  flirucrtint  ,  qno  Opere  modo 
non  exrante  Palladium  ufum  ,  non  dubirandum  ; 
cum  Rufi.ius  lib.  3.  cap.  ij.  alios  ante  fe  San- 
<3i  Macarii  Alexandrini  miracula  fcripfifle  te- 
ftetur .  Facundus  lib.  4.  cap.  1.  epiftolain  ejus 
ad  Diodorum  refert ,  ubi  fe  Divi  Athanafii 
difcipulum  Timotheus  profitetur  .  Timotheo  fuc- 
ceflit  Theophilus .  Ad 


594 


XXXIII. 

Obitus 
Placillae 

Augufta;  . 
(a)Marcel. 
in  Cbroi». 


Christi 

385. 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 

Siricii  Pap.  Valentiw.  10. 

1,  Theodosh  7. 


Imfp. 


abftinere ,  qua?  ad  Epifcopos  Ecclefiafti- 
carum  rerurn  ac  perfonarum  legitimos 
Judices  deferri  mandavit .  Ita  fe  habuere 
in  eadem  ferme  caufa  diflimilia  ac  pror- 
fus  inter  fe  diverfa  duorum  Imperatorum 
judicia.  Quodnam  autem  horum*juftius 
fuerit,  non  folum  Synodali  fuit  poftea_. 
fententia  definitum  ,  fed  divini  judicii 
squa  lance  libratum,  &  alterius  jaclura 
vitae:  atque  Imperii  declaratum:  curru 
alioqui  Maximus  exerens,  ut  alter  Phi- 
nees,  gladium  in  turpiflimorum  hominum 
necem,  fanctificaffe  manus  fuas  Domino, 
ob  idque  ut  Phinees  perennitatem  Im- 
perii  commeruiffe  videri  potuiflet:  quem 
tamen  non  caedes  fontium  culpabilem_. 
reddidit,  fed  arrogatum  fibi  facerdotale 
judicium,  quantumlibet  Epifcoporum  il- 
lorum  confenfione  delatum :  Ut  intelli- 
gant  omnes,  quam  gravius  delinquant  , 
qui  illud,  contradicentibus  facerdotibus , 
fibi  vendicant  &  extorquent.  Sed  jarru 
reliqua  profequamur. 

Eodem  anno  creditur  defuncla  Placilla 
Augufta  ,  quam  fuperiori  peperifle  con- 
ftat  Honorium ;  cum  &  fequenti  anno 
reperiatur  Theodofius  Gallam  conjugem 
accepifte  (a)  .  Laudavit  cam  funebri  ota.- 
tione  Gregorius  Nyffenus  ,  qua:  &  vir- 
tutes  illius  pluribus  profecutus  eft ,  lo- 
cum  defcribens  ubi  defuncta,  in  Villa-. 
nimirum  Scotoumin  dicta ,  quae  a  tene- 
bris  nomen  habens,  extinguendae  lucen- 
tis  egregie  in  Ecclefia  facis  videbatur 
efle  prcenuneia.  Meminit  ejufdem  Placil- 
lae,  perperam  alibi  fcript»,  Fiacillae,  S.  Am- 
brofius  in  funere  Theodofii ,  eamque  Deo 


PlacilJae 
virtutcs . 


conjunctam  in  coelis  affirmat .  Sed  qualis 
quantave  effet  Chriftiana  femina  eadem 
Augufta,  Theodoretus  ita  defcribit  (  b  ),  (b)Tbecd. 
cum  Theodofii  egregias  virtutes  eideiru  />5.<-.i8. 
fanctae  conjugi  Placillae  acceptas  fert  : 
Conjux  ejus ,  nempe  Placilla  ,  mmquam 
deflitit  divinas  leges  eidem  Theodofio  in 
memoriam  redigere  ;  feque  primum  eifdem 
accurate  ipfa  erudierat,  Siquidem  ea  nott 
Imperatorio  principatu  fe  infolenter  ex- 
tulit ;  fed  divinum,  quo  flagrabat ,  de- 
fiderium  augere  fluduit .  Quippe  beneficii 
magnitudo  amorem  erga  dominum  multo 
reddidit  ardentiorem .  Itaque  ad  eos  fub' 
levandos ,  qui  mutilata  corpora  ,  membra- 
que  omnia  labefacfata  haberent  ,  nibil 
non  diligentia  &  curce  adhibuit  ;  atque 
ad  eam  rem  non  fervorum^  feu  fttpato- 
rum  opera  ttfa  efl^  fed  tlla  ipfa  boc  fun- 
gi  miniflerio ,  adire  eorum  hofpitia  ,  & 
Jingulis  necejfaria  fuppeditare  voluit  :  fi- 
mili  qttoque  rattone ,  ecclefiarum  hofpititt 
vifere  ,  cegrotis  in  leclo  decumbentibus 
curatiomm  adhibere ,  trattare  ollas  ,  juf- 
culum  guflarg  ,  patinam  illis  deferre_,  , 
frangere  panem,  offas  porrigere,  eluere 
poculay  omnia  dentque  alia  munera  obi- 
re,  quee  fervi  &  ancillaz  exeqtti  folent  . 
Atque  illis  qui  eam  ab  hoc  genere  mi- 
niflerii  avocare  fludebant ,  refpondit  :  Au- 
rum  diflribuere ,  decere  Imperatorem  ;  fe 
autem  pro  ipfo  Imperio  ,  ei  qui  id  fpfum 
dederat ,  illam  operam  offerre  debere^, « 
Quinetiam  percrebro  folebat  marito  dice- 
re :  Semper  te  ,  mi  vir ,  oportet  cogita- 
re  ,  qui  olim  fuerisy  &  qui  jam  fis :  ifta 
ftffiduo  animo  compleftensy  non   te  ingra- 

tum 


PAGIUS 
VI. 

Obitus 

PlacilU 

uvorit 

Thtodofii 
Magni  . 


Ad  num.  XXXIII.  &  feqq.  TlaclUa  feu  Fla- 
cilia  /tntonii  nuper  Confulis  filia  ,  quam  Theo- 
dofius  ante  Imperium  uxorem  duxerat ,  hoc 
anno  obiit ,  ut  Auclor  Chrqnici  Alexandrini 
infinuat .  Baronius  flacillam  appellatam  fuifle 
contendit  ;  Lambedus  vero  tomo  2.  Bibliothe- 
cae  Caefarese  pag.  586.  Placillam  :  ex  Antiquis 
enim  alii  eam  Placillam  ,  alii  Flacilkm  yocant . 
Ea  defuncla  ,  Theodofius  Gallam  Valentiniani 
fenioris  ex  Juftina  filiam  ,  uxorem  duxit  anno 
CCCLXXXVII.  ut  refle  Baronio  obfervatum. 
Fuit  Placilla  mater  Arcadii  ,  Honorii  ,  &  Gra- 
tiani  ,  qui  pracmature  obiit,  quique  tamen  ma- 
tri  fuperftes  fuit,  ac  prarterea  Pulcheriar  ante 
matrem  demortuae  .  Patent  haec  partim  ex  Gre- 
gorio  NyfTeno  Oratione  in  funere  Plapilla:  fub 
finem,  partim  ex  Ambrofio  in  Orat.  de  obi- 
tu  Theodofii  Magni.  Ait  NyfTenus  :  Vicam  e- 
tiam  aliquod  tnaritalis  amoris  indicium  ($?  ar- 
gumentum .  Oportcbat  omnino  ,  foluto  corporii 
cenjugio  ,  etiam  pretiofa  bona ,  quibus  abunda- 
bat  ,  venire  in  dijlributionem  .  Cum  tnim  tres 
efftnt  liberi  (  bxc  enim  bonorum  cafita  fuot  )  qui 
Virilis  fexus  ejfcnt  ,  apud  patrem  reliquit  ,  qui 
regno  ejus  prsfidio  efent  .  Jd  fuam  "jero  par- 
tem  folam  filiam  pertinere  exi/limavit  .  Vides 
quantO  candore  atque  squitate  animi  pariter  *C 
tndulgentia  fit  ufa  ,  qU/t  in  rebus  pretiojts  ma- 
jortm  partem  viro  conrefferit  .  Tertii  filii  ,  cu- 
jus    Cangius  in  lamiliis  Byzantinis   Augujiis  non 


meminit ,  &  filfar  notnina  prodft  Ambrofius  ci- 
tatUS :     Kunc  fe   Augujli    memoris    Tbeodo/ius  re- 

gnare    cognofcit nunc  Jibi  Rex   efl  ,    quand» 

recipit  etiam  filium  Gratianum  &  Pulcheriam  , 
dulcijjima  fibi  pignora  ,  qus.  hic  amiferat  ,  quan- 
do  ei  Flacilla  adb&ret .  Gratianus  itaque  ante 
patrem  deceflit ;  fallifurque  Baronius  ,  qui  fcri- 
bit,  Gratianum  ante  matrem  vita  funclum  etfe  . 

Eft  hic  primus  annus  perfecutionis  a  Juftina 
Augufta  adverfus  Ambrojium  Mediolanenfem  E- 
pifcopum  excitatac ,  quam  anno  fequenti  expli- 
cabimus  . 

Diyifo  IMyrico  in  Orientale  &  Occidentale  , 
quod  anno  CCCLXXIX.  faclum  fuifle ,  certum 
fit  ex  iis  quar  anno  CCCLXXX.  num.  IV.  & 
feqq.  &  anno  CCCXC.  num.  III.  &  feqq.  in 
medium  adduxi' ,  Pannonia ,  utrumque  Nori- 
cum  ,  Dalmatia  ,  Moefia  ,  Dardania  &  Creta  in 
Imperio  Occidentali  remanfere ;  feryataque  eft 
haclenus  Sirmio ,  qua:  Sedes  fuerat  Prarfecli 
Prartorio  Illyrici  ,  fua  dignitas,  conftituto  illic 
Vicario  Prarfecli  Prajtorio  Italix  ,  qui  Provin- 
cias  illas  regeret .  Sedes  vero  Prarfefli  Pra?- 
torio  Illyrici  tranflata  eft  Theflalonicam  ,  eique 
contributa?  Macedonia  ,  Theffalia  ,  Achaia  ,  E- 
pirus  utraque ,  Pracvalis  &  utraque  Dacia  .  In 
Ecclefiafticis  ficut  ante  eara  divifionem  totum 
Illyricum  Epifcopo  Romanofeu  Patriarchx  Oc- 
cidentis  fuberat  ;  jta  &  poft  illam  eidem  fub- 
ditum  remanfit;  quia  ,  ut    fcribit    Innocentius 

Papa 


VII. 
D.  Ambro- 
Jius  vexa- 
tur. 

VIII. 
Occajione 
divijionis 
lllyrici 
Thejfaloni- 
cenjis  Vi- 
cariatus 
inflitutus . 


Cum  Critice  Pagii. 


5^5 


Christi 

385. 


Siricii  Pat. 
1. 


Valentin.  10. 
Theodosii  7. 


Impp. 


XXXIV. 

De  Pul- 
cheririn- 
fantis  obi- 
tu. 


(  a )  Creg. 

Nyjf.  orat. 
in  funere 
Flaallx. 


•fum  oftendes  erga  patromm ;  fed  Impe- 
rium,  quod  fufcepijti ,  jufte  &  legitime 
gubernabis ;  aique  eo  rite  adminiftrando 
eum  qui  ipfum  donaverit ,  augufte  fan- 
tleque  coles .  Ejufmodi  fermonibus  fem- 
per  cum  viro  habitis  ,  femina  virtu- 
tum  animo  ejus  mandata  praclarijjime_, 
commodijjimeque  rigavit.  Ifta  Theodo- 
retus . 

Genuit  haec  Theodofio,  praetcr  Arca- 
dium  &  Honorium,  Pulcheriam ;  fed  vi- 
vcnte  adhuc  matre  Placilla,  tenella  in- 
fans  cito  deceffit ;  in  cujus  funere  idem 
Gregorius  Nyffenus  ,  qui  Conftantinopoli 
erat  ,  habuit  panegyrim ,  de  qua  &  in 
funere  Placillae  matris  :  Quomodo  igitur, 
inquit ,  fecit  diftributionem  ?  Cum  tres 
efjent  liberi  (  hxc  enim  bonorum  capita 
funt  )  qui  virilis  fexus  ejfent  apud  pa- 
trem  reliqui  ,qui  regno  ejus  prafidio  ejjent; 
ad  fuam  vero  partem  folam  filiam  perti- 
ttere  exiftimavit .  Quanto  vero  odio  ea- 
dem  Placilla  Augufta  execrata  fuerit  im- 
pios  Arianos,  idem  Gregorius  ad  cumu- 
lum  ejus  Iaudum  adjicit  hujufmodi  corol- 
larium  (  a  )  :  Simulacrorum  odtum  com- 
mune  eft  omnibus  qui  fidei  participes  funt : 
fed  ejus  pracipuum ,  quod  Arianam  infi- 
delitatem  fimiliter  atque  fimulacrorum-* 
cultum  abominabatur  .  Kam  eos  qui  in 
creatura  divinum  numen  ejfe  exiftimarenty 
Ann.  EccU  Tom.  P, 


PAGIUS    Papa    Epift.   XXX.  ad  Alexandrum    Epifcopum 
Antiochenum ,    Ecclefise  dignitati  non  congruit 
ad     mohilitatem  necejjitatum  mundanarwn  Dsi  Ec- 
clejiam   commtttari  ,    honorefque   aut  divijienes  per- 
peti  ,     quas  pro  fuis  caujis  faciendas   duxcrit  Im- 
perator.  Hasc  tamcn  divifio  Illyrici  Epifcopis  Con- 
Itantinopolitanis    cupiditatem    injecit ,  Orienta- 
Ic  fuar   Sedi    fubjiciendi  ;   quod  non    femel  eos 
tentaffe  Tomo  fequenti  vifuri  fumus ,  Pontifices 
Romani  ,   ut  eorum  confiliis  obviam  irent  ,  im- 
pedirentque  quominus   Epifcopi    Illyrici  Orien- 
talis   a  fua  jnrifdiclioue   recederent ,  Epifcopum 
Theffalonicenfem  Vicarium  Sedis  Apoftolica:  in 
illis   partibus  conftituendum    judicarunt  .    Erat 
quippe    Theffalonica   in  civilibus  urbs    celeber- 
rima  /xnYrp  tratTne  MaxtJbvln?   ideft  ,   Mater  totius 
Macedoni* ,    ut  legitur  in     Antipatri    Epigram- 
mate  lib.  I.  m9o\,  &  Sedes  Praffefti   Pra-torioll- 
lyrici    Orientalis  .    In    Ecclefiaflicis    vero   una 
erat    ex  Apoftolicis  Ecclefiis  a  Paulo   Apoftolo 
fundata  ,     ut   ipfemet    Epiftola  I.    ad    Theffal» 
cap.  1.  docet  ,  &  legitur   in  Aclis  Apoftolorum 
cap.  17.  Indeque  Tertullianus   in  lib.   de   Prarf- 
cript.    cap.  zo.  &  16.  enumerans  Ecclefias  Apo- 
ftolicas  ,  a  quibus  csetcras  dixerat  traducem  fidei 
&  femina    doflrinae    mutuatas    effe ,    inter  illas 
locat  Theflalonicenfem ;  cum  paulo  ante  dixif- 
fet  ,  apud  ipfas  fuis    locis  adhuc    prsfidere  ca- 
thedras   Apoftolorum  , 
IX.  Non   convenit   inter  Eruditos  ,    quis    primus 

EainJIitu-  Romanorum  Pontificum  Epifcopos  Thcffaloni- 
tio  a  Siri-  cenfes  hoc  honore  affecerit :  aliqui  cam  libc- 
cioPP.fa-  ralitatem  referunt  ad  Damafum ,  cujus  tempore 
cia  ,  Acholius  &  Anyjius    Theffalonicenfem  Sedem  te- 

nuere  ;  alii  Vero ,  uti  E-aluzius  in  Supplemen- 
to  lib.  j.  Marca;  de  Concordia  Sacerdotii  & 
Imperii  cap.  13.  Siricium    hujus  Vicariatus  au- 


nihilo  minora  colere  atque  venerari  pu- 
tabat ,  quutn  qui  ex  materia  fimulacra^ 
effictunt .  At  rcfie  ac  pie  ita  judicabat . 
Nam  qui  creaturam  adorut ,  ettam  fi  tn 
nomine  Chrifti  id  faciat ,  fimulacrorunu. 
cultor  ejt  ,  Chrijli  nomen  fimulacro  impo- 
nens .  Idcirco  cum  didicifiet ,  quod  non 
fit  Deus  recens  &  novus ,  unam  Deita- 
tem  adorabat ,  qu<e  in  Patre  &  Filio  & 
Bpiritu  fantto  glorificatur .  In  hac  fide 
crevit ,  in  h.tc  vigtttt  ,  apud  hanc  fpiri- 
tum  depofutt  ,  ab  huc  oblata  efl  finui 
patris  fidei  Abrabami  juxta  fontem  Pa- 
radifi ,  &c.  Certe  quidem  per  Arianos 
occulto  tramite  diabolum  conatum  efle 
reftituere  idololatriam ,  alibi  idem  auclor 
pluribus  docet,  nofque  fuperius  diximus 
ex  fententia  Athanalii  . 

(^Ad  poftremum  autemcorrigendushic 
error ,  in  quem  nos  fecuti  Grscos  au- 
clores,  incurrifle  fatemur  in  nomine  Pla- 
cills ,  de  cujus  obitu  agimus  ;  ita  qui- 
dem  Graeci  omnes  app  llant  Placillam  , 
Gregorius  Nyffenns  in  infcriptione  fune- 
bris  orarionis,  eodem  modo  Socrates(^), 
Sozomenus  (c),  Theodoretus  (<^),Sui- 
das ,  Zonaras  &  alii  ;  ita  etiam  inemen- 
dato  errore  reddiderunt  Latini  interpre- 
tes ;  &  alii  eodem  reperiuntur  errore_» 
decepti ,  ut  Panvinus  (e):  Quos  fecuti 
seque  nos  Placillam  nominavimus ,  qua: 
F  f  f  f    Z  re 

clorem  faciunt .  Quae  ultima  fententia  a  Viro 
docliffimo  ibidem  pluribus  probata ,  prarferen- 
da.  Siricius  enim  lcribens  ad  Anyfium  Theffa- 
lonicenfem  Epifcopum ,  ut  videre  eft  in  Col- 
leclione  Holfteniana,  ntillam  Damafi  mentionem 
facit ,  haud  dubie  fadurus ,  fi  eadem  auclori- 
tas  ab  illo  tributa  Anyfio  fuiffet  .  Praeterea  Leo 
I.  repeter.s  primordia  Vicariatus  Epifcoporum 
Theffalonicenfium  in  Epiftola  ad  Anaftafium  , 
in  eadem  Colleclione  edita  ,  a  Siricio  incipit  , 
omiffo  Damafo.  Verum  quidem  eft,  Innocen- 
tium  I,  Nicolaum  I.  &  joannem  III,  Pontifi- 
ces  Romanos  luijns  Vicariatns  initium  Dams- 
fo  attribuere  .  Sed  id  proceffit  ex  eo  quod  Di- 
mafus  mandata  interdum  aliqua  ,  ubi  occafio 
tulit  ,  dedit  Acholio  &  Anyfio  ;  quo  exemplo 
invitatus  Siricius,  vices  fuas  commifit  per  Illy- 
ricum  ,  &  pmeritje  delegationis  occafione  ex- 
pirantem  auclnritatem  rerta  tum  primum  ratio- 
ne  ,  Ecclefix  Tljeffalonicenfi  coinmilit .  Licet  ita- 
que  Leo  Vicariatum  Theff.ilonicenfem  a  Siri- 
cii  delegatione  repetat;  indicat  tamen  aliquam 
fuiffe  antea  iftiufmodi  delegationem  in  Illyn- 
co  ,  fed  quse  cerfa  tum  primum  ratione  firmata 
fit ,  In  ea  enim  Epiftola  qua:  extat  apud  Hol- 
fteniura  pag.  145.  dicir  Leo ,  fe  committere  A- 
naftafio  Epifcopa  Thcffalonicenfi  vic<.s  fuas  per 
Jllyricum ,  additque  fe  id  facere  exemplo  Si- 
ricii ,  fimulque  arcanum  aperit  conciliationisa 
V.  Cl.  Ealuzio  allatar:  Bcats  recordationis  Siri- 
cii  cxcmplum  fceuti  ,  inquit  ,  qui  Sanitd  memo- 
rit  Anyjio  prtdcceffori  tuo  hene  de  Apoflolica  Sede 
tunc  merito  ,  &  rehus  pojl  fequentihus  approba- 
to  ,  certa  tum  primum  ratione  commijit  ,  ut  pcr 
illam  provinciam  p'Ji  is  ,  quat  ad  difcipltnam  te- 
'neri  z/oluit  ,  Ecclejiis  fulvtniret  .  iftam  obfer- 
'vationem  confirmant  fcquentia   verba    Leonis ; 

qui, 


XXXV. 


(h)  Socrat. 

l.$.c.u. 

(c)  S0Z0. 

/.7.  c.6. 

(d)Theod. 

l.S.C.q. 

(e)  Panvi. 

de  Roman. 

prini.  /.j. 

5PS 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chiusti 
385. 


Sirjcii  Paf. 
I. 


Valentin.  io.t 
Theodosii  7.  1M?f* 


fe   vera,    klaccilla.  dicenda  cft.    Prodit 
jd  in  prirais  vetus  numifma»   cujus  hic 


tibi  formam  cudendam  curaYimus,  ^z 

Rc  fe  habet  • 


XXXVI.       Neque    dubitari  poteft,  Cjuin  fit  ipfa 
imago  conjugis   Theodofii  ,  cum   praeter 
Jianc  Flaccillam  nulla  legatur  Chriftiana 
cjus  nominis  Augufta .  Docet  hoc  ipfum 
praeterea  Claudianus  in  carmine  de  lau- 
de  Serenae,  ut  ibi:  Flaccillam^  Mariam- 
que  &c.  &  inferius :  Commotum  Flaecilla 
<virum  .    Fuifie    illi    quoque    cognomen_. 
^Elia,  ut  in  numifmate  habes  expreflum , 
adem  docet  auclor,    ubi  ait$  His  fonti- 
ius  JElia  fluxit.  Ducebat  &  ipfa  genus 
ab  Hifpania,  ubi  jElia  familia  clariflima 
erat;  ex  qua  pariter  ^Elius    Hadrianus  , 
quem   aeque  ex    Hifpania    traxifle  origi- 
jiem,   Spartianus  affirmat.  Rurfum  vero 
5n  emendatioribus  voluminibus  S.  Ambro- 
fii  in  funeris  Theodofii   oratione ,   Flac- 
cillam  &    non  Placillam   invenies   appel- 
latam;  quem  &   fecutus  eft  Paulus  dia- 
conus  in  Appendice  ad  Eutropium.  Con- 
fert  ad  haec,  quod  hujusneptem,  Arcadii 
iiliam ,  Profper  &  Marcellinus  in  Chro- 
nicis,   fub  Confulatu  Caefarii  &  Attici , 
Flaccillam  recle  nominant.  Idem  &  con- 
ftat   de    pronepte,   Theodofii  minoris  fi- 
lia,    quae   Flaccilla   item  dicitur  a  Mar- 
cellino ,   fub   Confulatu   Antiochi  atque 
Bafli.  At  quod  in  corrigendis  erratis  hic 
fimus  ,    emendamus    infuper,    quod   tres 
tantum  diximus  fuifle  ex  Flaccilla  Theo. 
dofio  filios,  duos   fuperftites,   unam   de- 
funflara  Pulcheriam:  addimus&  quartam 
prolem    ad    fuperos  a>que    tranfmiflam, 
nempe  Gratianum  infantem,  eumdemque 
cito  ex  hac  vita  fubdu&um  .  De  his  nam- 
«jue  omnibus  ifta   habet  S.   Ambrofius  3n 
orationehabita  in  funere  Theodofii :  Ku»e 
te  Augu/ta  memoria   Tbeodojius   regnare 
cognojcit  ,  quando  in   regno   Domini  Jefu 
Cbrtfii  ejl ,  &  conjiderat  templunt  ejus  . 
fiunc  ttbi  B-ex  efi ,  quando  recipt  ettam 


PAGIUS  ^11'»  cum  memoriam  iniret  corum  Epifcoporun» 
Theflalonicenfium ,  quibus  Romani  Pontifices 
commiferant  vices  fuas  ,  omnino  incipit  ab  Any- 
fio  ,  cium  ait,  pra?decefiores  fuos  ,  commififle 
vices  fuas  prsdeceffori  dectfTorique  Anaftafii, 
ideft  Anyfro  &  JJufo,  quibus  Juccefleral  A.na, 


ftlium  Cratianum  &  Pulcheriam  jam  duU 
ciffima  Jibi  pgnoray  quce  bic  amiferat  . 
Hxc  Ambrofius .  At  de  Flaccilla  hacle- 
nus,  ejufque  ex  Theodofio  prole  fufce- 
pta.  Ex  quibus  non  folum  quae  funt  di- 
cla  corrigas ,  fed  &  auftores  emendes  , 
five  Latinos  five  Graecos  ,  qui  Placillam 
4oco  Flaccillre  nominant,  &  tres  tantum 
tribuunt  filios  Theodofio   Imperatori  >£$>, 

Hoc  eodem  anno  Theodofius   Impera-    xxxvir. 
tor  ad  Cynegium   P.  P.  ita    refcripfit  (a)  (a)l.9.de 
adverfus  idololatras  iterum  revivifcentes :  Pagan.  c. 
N<?  quis  mortalium  ita  faciendi  facrificii  Theod- 
Jumat  audaciam  ,  ut   infpetlione  jecoris  ,  Iex  TJ]e- 
extorumque  prcefagio ,    varne  fpem  promif-  odofi|-  ad_ 
Jionis  accipiat ;  vel  (  quod  ejt  deterius  )   verfus 
futura  fub  execrabili  confultatione  cogno-  idolola- 
fcat .  Acerbioris  etenim  mminebit  fuppli-  "« • 
cii   cruciatus  eis  ,  qui    contra  vetitum^. 
prcefentium  vel  futurorum   explorare  ten- 
taverint  veritatem.   Dat,   VIII.  Kal.  Ju- 
uii  Conjtantinop.  Arcadio  A.  I.  &  Bautone 
V.  C.Coff.  Sanxit   haec    &    alia    Theodo^ 
fius  adverfus  Gentilium  fuperftitionis  cul- 
tum  ,  quorum  meminit  Auguftinus  (  b  )  ,  f  5  j  A 
necnon  Ambrofius  (f),  qui  ejus  in  abo-  epift.tf. 
lendis  idolis  ftudium  commendat.  (n  Ambr. 

Suftulit  hoc  pariter  anno,  ad  eumdem  »rat.infu- 
P.  P.  refcribens  (d)  ,  fidicinas  ac  pfal-  "dcor'Theo- 
trias    mulieres   civitatum   peftes:    hifco  ,°J't  .„   . 
enim   illecebns  mores  civium  corrumpe-  jcx„ju  Cm 
bant:  de  his  namque  ait  S.  Hieronymus  Theod. 
fcribens   ad  Furiam  (  e  )  :    Fidicinas   &  ( e)  Werm 
pCaltriaSy  &  ifiiufmodi  ehorum  diaboli^  qua-  et'ft*  IO«, 
Ji mortifera  Jirenarum carmina,proturba  ex 
nedibus  tuis  , 

Quo  item  anno  Valentinianus  Impera-   xxxvm. 
tor   de   relaxandis    vinclis   Pafchali  tem- 
pore  ejufmodi   generale  ediclum  propo-  (f)  is.de 

fuit  (/)  :  indulg. 

Hemo  deinceps  tardiores   fortaffis  affa-  cr\m-  ,cW« 

f  '  tus         Tbeod. 

fiafitts .  Quare  cum  hornm  tantum  mentionem 
faciat  Leo  ,  manifeftum  eft  ,  ab  Anyfio  ince- 
pifle  eum  Vicariatum  ,  de  quo  farpe  Tomo  fe- 
quenti  mentio  occurret:  cum  enim-BaroniusCol- 
leclionem  Holftenianam  non  viderit ,  ex  ea  An* 
nales    jpfra  fupplendi  erunt . 


Cum  Critice  PagiL 


CnRrsTi 

385. 


Sikicti  Pap» 


*>97 

Valemtin.  IO.r, 
Theodosii  7.  lMPf* 


Dc  rco- 
rum  in- 


tus  nofiraperennitatis  expeffet .  Exequan- 
tur  Judicer  quod  indulgere    confuevimus . 

pUi8jfnr  a   ^'  Pr'mum  *'M  T*Jch.tlis  extiterit ,  nul- 
Pafchali      jum  teneat  carcer   inclufum  ,   omnium  vin- 
porc.    cuia  fbiva„tur  .  Sed  abbis  fecernimus  eos  9 
quibus  contaminari  potius  gaudia    leeti- 
tiamqne  communem  ,  fi  dimittantury  adver- 
timus .  Quis  enim  facrtlego  diebus  fanclis 
indulgeat?   Quis  adultero  vel  incoefii  reo 
lempore  cafiitatis  ignofcat  ?  Quis  non  ra- 
ptorem  in  Jumma  quiete  &  gaudio  communi 
perfequatur  inflantius  ?  Kullam   accipiat 
requiem  vinculorum ,  qui  quiefcere  ftpul- 
tos  quadam  fceleris  immanitate  non  Jivit . 
Tatiatur  tormenta   veneficus  ,   maleficus  , 
itdulteratorque  monetce .  Homicida  quod  fe- 
(it  yfemper  expeclet .  Reus  etiam  majefia- 
tirj  de  domino  ,  adverfus   quem  taliamo- 
titus  efi  ,  veniam  fperare  non  debet  .  Dat. 
V.  Kal.    Mart.   Mediolan.  Arcadio  I.  & 
Bautone  Cofs.  De  ejufmodi  fane  confue- 
tudine&lege  Imperatoris  meminit  S.  Am- 
(x\Jmbr.  brofius(tf),  cum  exprobrat  in  ipfum  Im- 
<'ptj!.}l..     peratorem  ,  quod  Juftinae  Auguftae  matris 
fuafione  »   Pafchatis    tempore   pios  viros 


carceri  manciparit,  quo  vincYi  dimittifo- 

lerent .  Sed  de  his  inferius . 

Id  ipfum  quidem,    nempe  ut  Pafchali  XXXIX. 

tempore  vincli  relaxarentur,  praeftare  quo- 

quc   folebant  Chriitiani  ,  qui  in   Oriente  Theodo- 

regnabant  Imperatores;  quod  &  a  Theo-  fiurpro- 

dofio  a:quepietatisofticium  exhibitum  cit :  miilgatin* 

meminit  namque  S.  Toannes  Chryfoftomus  v1  =cn" 

•    r       1.       .    \   r      J    r        j-   •  tiam  reo- 

eiufmodi  re  igiofse  confuetudinis ,  cum  a-  _lim 

git  de  oratione  Flaviani  hpilcopi  Antio- 

cheni,  quam  Conftantinopoli  coram  Theo- 

dofio  habuit  ,  legatione  fungens  pro  po- 

pulo  Antiocheno  fub  gladio  ira  Principis 

periclitante  ;  nam  hxc  tunc  ad   Theodo- 

fium  Flavianus :  Recordare  priorum ,  quan- 

do  folemnitate   h.ic  ,   nempe  Pafchali,  fu- 

perveniente ,  per  totum    Orbem   terrarum 

epifiolam  mififii^  jubentem  carcere  deten* 

tos  dimitti ,  &  illis  ignofci  cAmina :   & 

illis  humanitatem    tuam   demonfirare    non 

fufficientibus  ,  per  litteras  dicebas  :  Vti- 

nam  mthi  Itceret ,  &  defundos  revocare  , 

&  refufcitarey  &  ad  priorem   vitam  re~ 

ducere  '.  Erant  enim  hsc  verba  in  fancYio- 

ne  contexta  ;  quae  non  reperitur  • 


JESU  CHRISTI 

ANNUS 
38<5. 


SIRICII  PAP. 

ANNUS 
2. 


VALENTIN.  ii.TMPP_ 
THEODOSII    8.im      • 


1. 


TRecentefimusoclogefimus  fextus  Chri- 
fti  annus  aperitur  Confulatu  Hono- 
rii  &  Evodii  ;  erat  hic  apud  Maximura 
fungens  (  ut  vidimus  anno  fuperiori  in 
xebus  Prifcilliani  )  Galliarum  Praefeclura. 
Quod  igitur  Faftis  adfcriptum  videas  Evo- 
dium  Maximi  hominem,  plane  inteliigis 
inter  ipfum  ac  Theodofium  &  Valentinia- 
num  Imperatores  pacis  fcedera  efle  tranf- 
a6ta;  cujusquidem  violator  &  ruptor  Ma- 
ximus  primus  fuit,  ut  fuo  loco  dicetur. 
Quod  vero  ad  Honorium  Confulem  crea- 


tum  fpectat ;  erat  plane  puer  infans ,  dc 

quo  Claudianus : 

'  Inter  cunabula  Conful 

Proveheris  Jignans  pojito    modo    nomincj 

Fafios , 
Donaturque  tibi  qui  te  produxerat  annus  * 
Natum  quidem  efle  Honorium  anno  fupe- 
riori ,  menfe  feptembris  ,  au&or  eft  Mar- 
cellinus  in  Chronico :  qua  ratione  dicen- 
dum  ,  ipfum,  cum  ei  Confulatus  traditus 
eft,  infantem  fuifle  quatuor  menfium  . 

Anni  vero  hujus  exordio,  nimirumipfo 

men- 


ih 


PAGIUS       ANNO  PERIODl  GRiECO-ROMANiE    J879. 

QJEC.  IV.      0  $•  D*  D  7»  P.  5»  April.   Indicl.  14. 

JESU   CHRISTI    3%6t 
SlRICII   PAPiE    y. 
VALENTINIANI   JUNIORIS  12} 
Theodosii  8.  ARCADII   4. 


Anno  Ur- 
bis  11 39. 
Olyrnp. 
291-  an.a. 

A.C.  385. 


CanfMler. 


MOTiE 


t x  ]  \    D   num'  '•  ^0^'  Honoriu*    "Robilijlmur 
pucr  -  &  Evodius  ;  iLc  in  Oricnte  ,  hic 


'A 


in  Occidente:  ConfuhtusHonorii  juxta  primain 
regulam;  anno  enim  CCCLXXXV.  Puer  nobU 
UJJimur  didus  . 

Ad    num.  II.  Papebrocius  in  Conatu  Chroni-        if; 
co-Hiftorico   ad  Catalogum  veterum  Pontificum  ,  pecretalit 
dubitat    de  integritate   epiflola.  a  Siricio    Papa  sificiinon 
in  Concilio  Romano    hoc    anno  celebrato   fcri-  (,ene  impn* 
ptae  «rf  Epifeopor  Africs.  ,   data:  Roms.  in  Concilio  g„atx  , 
Epifcoporum  oilogintx  ,  fub  die  VllL    Ijur  Jxntta. 
rii,    po/l  Confulatum    Arcadii   Augufli  &  Bautonit 
„  Virorum  tlariflimorum  Confulum  .  Infolens  ,    in* 
B,  quit  Papebrocius ,   formula  ,  eoque   diflicilius 
„  recipienda ,  quod   annus  per  priorem  Confu- 
„  latum    fignetur,  quo  tamen    anno   magiftra- 
,,  tum    illum     iniviile    fciebantur    Honorius  N.' 
„  P.  &   Fl.  Evodius :  quanto  enim   major    fuit 
„  hujus  Confulatus  Iactitia  per  Imperium ,   tan- 

to 


[1]  (~**Off.  Honoriur  nobihjjimur  puer ,  <£-  Evodiur  .  Utrifque  Flavii  prarnomen  tribuunt  nonnulli 
V^.  Faftorum  concinnatores.  De Honorio  nullum  eft  dubium.  Vulgares  Fafti ,  puta  Idatii,  Pro* 
fperi  Aquitani  ,&  Marcellini  Comitis:  Honorio  nobilijflmo  (z].puero  )  &  Evodio  .  Profperi  Chroni- 
con  MS.  Honorio  N.  P.  fcilicet ,  nobilijjimo  pUero ,  &  Evodio ,  Pafchali*  Iatercul«s  M?.  in  fine  Gen- 
nadii;  Honorio  <_r  linMio,  pro  Svodio  • 


5p8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
38d. 


Sirich  Pap. 

2. 


Valentin.  II. 
Theodosii    8. 


Impp. 


Conci- 
liumRo- 
manum» 
(  M)  Siric. 
epijlul.    ad 
Eptfc.    d- 
frtc. 


III. 


(b)  Concil. 
Cartbag. 

2.    C.l. 

(c ) lnnoc. 
ad  Exuper. 
c.i, 


*  Telenfi . 


1d)  /.4.  *' 
fideCalhul, 
C.  Thcod, 


IV. 


Lex  pro 

Anauis 
«jau  . 


menfe  Januarii  ,  celebratum  eft  a  Siricio 
Papa  Romae  in  bafilica  fancti  Petri  Con- 
cilium  oftoginta  Epifcoporum  ;  cujus  ex- 
tat  epiftola  Synodalis  (  a  )  data  ocravo 
Idus  Januarii  poft  Confulatum  Arcadii  at- 
que  Bautonis  ;  quod  fcilicet  novorum  Con- 
fulum  nomina  Romse  nondum  pubiicis  au- 
fpiciis  promulgata  effent  .  Porro  in  hoc 
Concilio  novem  Papa  capitulis  collapfam 
in  Africa  Ecclefiafticam  difciplinam  refti- 
tuere  conatus  eft. 

De  Novatianis  ac  Montenfibus  primo 
cautum,  ut  venientes  ad  Ecclefiam ,  per 
manus  impofitionem  conciliarentur :  hoc 
cnim  nomine  Romae  noto ,  Montenfes  , 
Donatiftas  fchifmaticos  nominat .  Monuit 
praeterea,  ne  facerdotes  atquediaconi  con- 
jugati  ,  cum  ordinati  eflent ,  cum  uxori- 
bus  perma\ierent.  Caeterum  caelibatum  fa- 
crorum  miniftrorum  nequaquam  ex  lege 
Siricii  Papae  recens  introductum  efle,  fed 
ab  Apoftolorum  temporibus  in  Africa  ac- 
ceptum  atque  retentum  fibi  vendicat  Con- 
cilium  Carthaginenfe  (b).  Hujus  decre- 
ti  Siricii ,  ut  incontinentes  a  minifterio 
Ecclefiaftico  arcerentur,  meminit  Innocen- 
tius  (  c  )  Papa  in  epiftola  ad  Exuperium 
Epifcopum  Tolofanum  .  Sunt  &  alia  ibi 
ftatuta  ,  quae  eadem  epiftola  recenfentur. 
Sed  &  recitata  fuit  haec  Siricii  epiftola 
in  Concilio  Teleptenfi  *  in  Africa,  fub 
Honorio  Imp.  celebrato  ;  de  quo  fuo  Io- 
co  dicendum. 

Eodem  quoque  menfe  Januarii,  Valen- 
tinianus  Imperator  indignum  prorfus  pio 
Principe,  impulfu  haud  dubium  Juftince 
Auguftae  matris ,  pro  Arianis  ejufmodi 
promulgavit  edictum  (  d  )  • 

Damus  coptam  colligendt  his ,  qui  fecun- 
dum  ea  fntiunt ,  quce  temporibus  divceme. 
morice  Conftantti ,  facerdotibus  convocatis 
ex  omni  Orbe  Romano  ,  expofitaque  fide 
ab  his  ipfis  qui  dijfentire  nofcuntur ,  A- 
riminenfi  Conctlio  ,  Conftantinopoli  etiam 
confirmata  ,  in  ceternum  manfura  decreta 
funt  .  Conveniendi  etiam*  quibus  jujjimusy 
fatefcat  arbitrium  :  fcituris  his ,  qui  fibt 


tantum  exiftimant  colligendi  copiam  con- 
tributam  ,  quod  fi  turbulentum  quipptattt 
contra  noftra  tranquillitatis  prcecepttimfa- 
ciendum  ejfe  tentaverinty  ut  feditionis  au- 
clores  ,  pacijque  turbatce  Ecclefice  ,  etiant 
majeftatis  ,  capite  ac  fwguine  fint  fuppli- 
citt  luituri:  mttnente  nibilominus  eos  Jup- 
plicio ,  qui  contra  banc  difpofitionem  no- 
ftram  obreptive  aut  clanculo  fupplicare 
tentaverint .  Dat.  X.  Kal.  Februarit  ,  Me- 
diolanit  Honorio,  N.  B.  P.  &  Evodio 
Cojf.  Sed  Juftinae  hunc  fuifle  conatum, 
audies  ex  his  quse  de  eadem  lege  habet 
Ruffinus  (  e  ). 

Interim  dicranda  adverfushdem  Patrum 
Imperialia  decreta  mandantur  Benevolo 
tunc  Memorise  fcriniis  praefidenti  ;  fed  il- 
le,  cui  ab  incunabulis  facra  fides  &  ve- 
nerabilis  fuit ,  abnegat  fe  impia  verba  pof- 
fe  proferre  &  contra  Deum  loqui .  Tum 
vero  ne  incceptum  Reginae  fruftrari  vide- 
retur ,  celfior  ei  honor  promittitur,  fi  im- 
pleret  injuncta.  Ille  qui  nobilior  in  fide 
efle,  quam  in  honoribus  cuperet:  Quid 
mibi  ,  ait ,  pro  impietatis  mercede  altiorem 
promittis  gradum  ?  Hunc  ipfum ,  quem  ha- 
beo  ,  tollite  :  tantum  mihi  confcientia  fidei 
duret  illcefa  •  Hcec  dicens  ,  ante  pedes  im- 
pia  pracipientium  cinpulum  jecit .  Ita  de 
Benevolo  Ruffinus.  Erat  hic  patria  Bri- 
xianus,  a  S.  Philaftrio  Catholica  difcipli- 
na  optime  informatus :  ad  quem  ejus  fuc- 
ceflbr  S.  Gaudentius ,  cum  mittit  ad  eum 
editos  a  fe  fermones,  ifta  prsfatur  ,  e- 
gregium  ejufdem  viri  faftum  commemo- 
rans  (/)  : 

Communis  voti  fuerat ,  ut  ea  qux  de  di- 
<vinis  eloquiis  per  Pafchales  dies  proxime 
frceteritos  explanavi ,  coram  valutjfes  au- 
dire.  Cum  entm  femper  ,  tum  prcectpue  his 
diebus  feftis  prtefentia  tua  nobts  merito 
grata  eft  in  Ecclefice  Brixiana  conventu» 
Kam  ficut  bonoratorum  noftrce  urbis  ,  ita. ' 
etiam  Dominicc?  plebis  ,  Domino  annuente 
digniffimum  caput  es  ;  quia  non  minore  di- 
ligentiafervare  ftudes  Deiprcecepta ,  quam 
dtfcere ,  robuftam  Catholicee  fidei  profef. 

fio- 


(e)   Tlujfin. 
l.i.  c,i6. 

V. 

Benevclus 
Confeflbr. 


(/)  Caud. 
in  prsfat. 
ferm.  Bibl, 
fanCi. 

VI. 


PAGIUS  „  to  minus  debuerunt  na?c  nomina  fileri .  Ne- 
„  que  dubites ,  utrum  Romae  fciri  tam  ciro  po- 
,,  tuerit  ,  qninam  Conftantinopoli  declarati  fue- 
„  rint  Confules  ,  cum  foliti  fuerint  pluribus 
„  menfibus  antea  nominari  &  publicari ,  qui  e- 
,,  rant  cum  novo  anno  magiftratum  inituri  ; 
„  ex  eoque  die  gloriofo  defignati  Confulis  ti- 
s,  tulo  honeftari.  Ita  Papebrocius .  Sed  levis 
harc  conjeclura.  Jamdiu  enim  ea  formula  in 
nfum  vocata  erat ;  &  quia  in  Occidente  initio 
anni  faepe  kiri  non  poterat ,  qui  Conful  in 
Onente  defignatus  fuiflet  ,  &  vice  verfa  ,  in  cu- 
jufque-  arbitrio  reliclum  uti  hac  formula  ,  Pofl 
Confulatum,  vel  folius  Occidentalis  Confulis  no- 
mme  Acla  publica  fignare  in  Occidente ,  & 
folius  ConfuhsOrientalisin  Oriente  ,  ut  in  Dif- 
fert.  Hypatica  oftendi.  Prarterea  ,  quando  qui 
anno   prsecedenti    Confulatum  gefferant ,    illu- 


flriores  erant ,  pratfata  formula  faepe  ufurpata. 
Quare  cum  Arcadius  Auguftus  effet  ,  non  mi- 
rum  fi  in  Concilio  Romano  ea  formula  adhi- 
bita  fuerit  .  Denique  valde  inccrtum  ,  an  Ro- 
mae  Honorii  defignatio  hujus  anni  initio  inno- 
tuerit :  tardius.enim  Confules  creati  videntur  , 
quod  in  traclatione  pacis  Theodofium  ,  ac  Va- 
lentinianum  inter  ,  &  Maximum  Tyrannum  con- 
ventum  fuerit,  ut  Evodius  ,  qui  Prarfecluram 
Galliarum  fnb  Maximo  gerebat ,  Conful  in 
Occidente  procederet  .  Ex  ea  itaque  fubfcrif 
ptione  potius  inferendum  ,  pacla  fcederis  arnio 
praecedenti  in  finem  vergente  tranfacta  effe , 
eamque  ob  rem  Confules ,  qui  in  hunc  annum 
defignati  fuerant,  tardius  nuntiatos .  Ex  hoc  du- 
bio  aliud  Papebrocio  natum  ,  quod  nempe  epi- 
ftola    interpolata  fuerit ;  fed   illo  fublato  ,  iiiad 

negotium  faceffere .  non  poteft  . 

Ad 


\ 


Cum  CriticePagii. 


5PP 


Crristi 
$6. 


SlRI 


cn  Pap. 
2» 


VAtENT1N.II. 

Theodosii  8, 


Imtp. 


Jionem  prceclarce  vitce  meritit  «equiparare 
contendens ,  ut  habeat  fincera  fides  opera 
fuct  puritatis  nitore  condigna  ,  Qu/t  tn  re 
maxtmus  docentis  fruftus  efl ,  &  immor- 
taltr  utilitas  audientts ,  dicente  Apnflolo 
(.*)  Rom.i.  (a  )•*  ^0".  tuditores  tantum,  fed  faftores 
Itgit  jufiificabuntur  apud  Deum.  Hec  mi- 
rumy  Ji  bodie  taliter  in  timore  Domini 
converferis  ,  qui  necdum  percepta  baptijbii 
gratia  ,  tta  pro  fidei  cceleflts  veritate  pu- 
gnafli ,  ut  imbutum  te  admirabilibus  doftri- 
ttts  Apoflolici  per  omnta  viri  Patris  no- 
jlrt  Fbtlaflriiy  tantce  conflantice  teflimo- 
nium  approbarit .  Koftri  namque  temporis 
Regina  Jezabel ,  Artanee  perfidice  patrona 
Jimul  &  focia^  cum  bcatijjhnum  perfeque- 
retur  Ambrofium  Ecclefice  Medtolanen/is 
Anttfliiem  ,  te  quoqtte  ea  tempeflate  magi- 
firum  Memorice  oblttum  falutaris  fidei  ar- 
bitrata  ,  contra  Catbolicas  diftare  Eccle* 
Jias  compellebat  .  Quod  nefaceresy  ultro 
<ir  promotionis  politicce  dtgnitatem  (jr  am- 
bittonem  flxculi  gloriamque  mundanam  pro 
Dei  gloria  contempfifli ,  magis  ehgens  pri- 
vatus  vivere  ,  quam  mortuus  mtlitare. 
Haec.  Gaudentius  ad  ipfum  $enevolum  e- 
gregium  confeflbrem, 

Porro  ipfe  S,  Gaudenfius,  qui  ifta  prse- 
fatur  ad  traftatus  quos  de  Pafchate  fcri- 
pfit ,  haud  pridem  defunclo  S.  Philaftrio  , 
quem  vidimus  inrerfuiffe  cum  Ambrofip 
Aquilejenfi  Concilio,  in  Iocum  ejus  fubro- 
gatuseft,  licet  immaturaaetate,  fed  prae- 
ftans  doftrina  atque  virtutibus  :  verum 
quali  quantave  adhibita  vi ,  ipfe  decla- 
rat  in  fermonis  exordio ;  quem  de  fua_. 
ordinatione  func  habuit ,  cum  ait  (b  )  : 
Imperitice  mea  confcius  ,  &  cetatis  ipfivs 
immaturce  ad  facerdotii  dignitatem  pudore 
deterritus ymeritofilendi  licentiam  a  fum- 
mis  facerdotibus  poflulabam.  Metuo  enim 
primum^  ne  vis  verborum  cceleflium  exi- 
guitatis  mece  fermone  tenuetur ;  deinde  eru- 
befco ,  quod  tantce  expeftationi  optatum 
doftrince  fruftum  prceflare  non  valeo .  17«- 
de  imparem  veflro  per  omnia  me  defiderto 
fentiens ,  onus  iflud  totis  viribus  cona- 
tus  fum  decltnare .  $ed  beatus  pater  Am- 
brqfius  cceterique  venerandi  Anttflites^  fa- 
cramento  ,  quo  temere  vos  ipfos  obltgaflis , 
adflrifti ,  talet  ad  me  epiflolas ,  cum  ve^ 


VII. 

Gaudentii 
Epifconi; 
Brixiani 
cleclio . 


(b)  Caud. 

ferm.infu* 
ordmat. 


flra  legatione  miferunt ,  ut  fine  damno  a- 
nimce  mece  ttltra  iam  rafflere  non  valerem  : 
cui  ab  Orientalibus  quoque  Epifcopis  ,  ni- 
fi  meum  ad  vos  reditum  pollicerer ,  faluta- 
ris  communio  negaretur .  Tali  igitur  con. 
clufus  articulo ,  &  auftoritate  fanftorum 
prcefentium  fubjugatus ,  fufcepi  hoc  fummi 
facerdotii  munus ,  nec  merito  dignus  ,  nec 
atate  aptabilis ,  nec  doftrina  maturus .  /«- 
tuemini  ergo  quid  patiar  ,  &c.  Sed  quid 
hic  ipfe  ait  ab  Orientalibus  fefe  excom- 
municandum ,  nifi  reditum  polliceretur? 
Accipe  quxabeodemin  aIiofermone(  c  )  (e)Caud. 
traduntur;  nempe  ,  in  Orientem  peregri-  fer">-  >" 
nationem  fufcepilTe  pietatis  ergo  ,  &  in-  ded'c*Uont 
ter  alia  loca  adveniffe  Csfaream  Cappa-  '"*•''  "*' 
doci«,  ibique  S  facris  virginibus  in  mo- 
nafterio  a^entibus  facras  accepifTe  reli- 
quias  fanftnrum  quadraginta  martyrum  » 
qni  fu*-»  JLicinio  Sebafte  in  Armenia  paffi 
fnerant  ;  quas  fe  mutuatas  dicebant  a  S. 
3afil>o  Magno  ipfarum  avunculo  ,  ejus 
tunc  Civitatis  Epifcopo.  Cum  autem  (  ut 
diclutn  efl  )  inter  h^c  contigerit  S.  Phi- 
laftrium  ex  hac  vita  decedere  ;  omnes  fa- 
cerdotes  ejqs  Provinciae,  atque  potiflimum 
S.  Ambrofius  ,  in  ipfum  Gaudentjum,  ab- 
fentem  licet ,  in  elefrione  pari  confenfio- 
ne  confpirant,  flrmant  decretum,  atque 
flabiliunt  jurejurando  .  Cum  verohaec  au- 
diflet  Gaudentius  jam  ele6rus  Epifcopus, 
detreclaretque  in  Occidentem  reditum ; 
mifla  cft  ab  Epifcopis  ad  ipfum  legatio 
&  ad  Orientis  Antiitites  ,  qua  rogarunt  > 
utrenitentem  redire  Gaudentium  excom» 
municatipne  compellerent :  quod  (  ut  vi- 
dimus  )  ab  eifdem  naviter  impletum  fuit, 
coactufque  redire  ,  &  regimen  accipere 
Ecclefiae  Brixianae.  At  de  his  haftsnus  , 
ad  qux  occafione  Bcneyolj  non  inviti  di- 
grefli  fumuSf 

Porrp  quod  ejufdem  Gaudentii  (  ut  di-     vnr, 
ximus  )  aflertione  illud  exploratum   ha- 
beatur,  tempore  ejufmodi  impiae  fanftio-  Perfecu. 
nis,  quam  Benevolus  diclare  renuit,  Ju-  '10Juftln* 
inam  Auguftam,  quam  jure  nommat  Je-   {,rofjum< 
/abelem ,  aggreffam  efle  Sanftum  Ambro- 
fium  perfequi:   hic  de  eadem  perfecutione 
fufiqs  agere ,  temporis   ratio  poftulat  & 
argumentum.  De  qua  quidem  illudinpri- 
mis  confiderandum ,  eamdem  Juftinarru. 

fem- 


PAGIUS        Ad  num.  VIII,  &  feqq.  Divi   Ambrofii   perfe- 

cutio  a  Juftin*    Augufta  ,  Valentiniani    junioris 

III.        matre,  excitata    biennio  duravit ,  eaquc    anno 

D.  Ambro.  praccedenti  ccepta  ,    currentique    contipuata  ,  ut 

fius  cijujli.  oftendit    Lex  4.  Codicis   Theodofiani     De     Fide 

na.  Aug.      Ccttbolica  ,  qux   pracfenti  anno  X.  Kal.  Feb.  Me- 

vexatus  .    diolani    data  eft,  qua  Valentinianus  Imp.   Aria- 

nis   Gonventus   agendi     poteftatem  fecit  .  Anno 

itaque    trecentefimq  oflogefimo   quinto  ,  Jujlina 

Augujla  ,  quse  Arianam    feclam  ampleclebarur , 

egit  cum  Divo    Ambrofio ,  ut  Bafilicam    Aria- 

nis    concederet,    ubi  fuos  &   ipfi  Conventus  ce- 

lebrarent.     Ambrojius    nullis  promiflTs,  aut  mi- 

nis    ad   id  inflecf i    potuit .  tJnde  ia    Orationc 


denon  tradendit  Bajilicis ,  quam  anno  fecundo 
perfecutionis  fua:  recitavit ,  ait :  Quafi  vero  fu- 
periori  anno  ,  quando  ad  Palatium  fum  petitus  , 
eum  ,  prdfentibut  Vrimatibus ,  ante  Conjijlorium 
frxftxretur  f  cum  \mperator  Bajilicam  vdlct  eri- 
pere  ,  ego  tunc  ault  eontcmplatione  Kegalis  in- 
fraflus  fim  ,  confiantiam  non  tenuerim  Sacerda- 
tis ,  aut  imminuto  jure  difcefferim  .  Hinc  Jufti- 
na  impotens  ira  ,  auclrix  Valentiniano  fuit , 
ut  Legem  illam  huius  anni  initio  publicaret . 
Quare  Profper  in  Cliron;co  Imperiali  initium  per- 
fecutionis  Sandli  Ambrofii  recle  anno  prarceden- 
ti ,  quemadmodum  &  Sigebertus  in  Chronico  , 
confignarunt . 


6oo 


Annales  Ecclefiaftici  Earonii 


Christi 
38<5. 


SlRICII 
2- 


Pap. 


Valentin.  II.  _ 
Theodosii  8.    lMPP* 


IX. 

Tempus 
perfecu- 
tionis  Ju- 
itinaecon- 
lra  Am- 
brolium  . 


(a)  Sozom. 
l.-j.c.ti. 

(b)  Kiceph. 
l.U.c  19. 
(c  )  Ruflin. 
I.2..  C.i$. 


(d)  Ambr* 
in  jiuxent. 


femper  antea,  etiam  temporibus  Gratia- 
ni,  S.  Ambrofio  negotium  facefiiffe ,  ut 
fuperius  diftum  eft  in  eieclione  Anemmii 
Epifcopi  Sirmienlis.  Caeterum  levia  illa 
quidem  exiftimata  funt  &  nullius  ferme 
niomenti ,  ut  quae  nec  perfecutionis  no- 
mine  cenferentur,  refpeclu  habkoad  eam 
quae  his  temporibus  ingruit,  cum  perti- 
nacior  de  tradenda  Bafilica  Arianis  ab  ea 
eft  fafta  petitio ,  &  violenta  exa&io  con- 
fecuta.  Quod  enim  memorato  nuper  im- 
pio  Imperatoris  edifro  profeiforibus  facri- 
legii  Ariminenfis  data  effet  conveniendi 
faculras ;  folicitiov  Juftina  fuit,  ut  Aria- 
nis  locum ,  Ln  quem  iidem  fuoe  commu- 
nionis  feftarii  convenirent ,  fubreptum  a 
Catholicis  traderet  :  cujus-  rei  caufa  tot 
tantaeque  Mediolani  concitatas  funt  tur- 
bae  ;  quas  antequam  enarrare  aggredia- 
niur ,  de  tempore  exaclior  eft  habenda  dif- 
cuffio:  fcimus  enim  has  ad  tempora  Gra- 
tiani  a  Paulino  referri ,  quas  nos  fub  hu- 
jus  anni  Cofs.  &  non  ante  cceptas  eff<o 
contendimus . 

Miratus  fum  vehementer  ,  Paulinum_. 
clericum  ejufdem  Ecclefiae  Mediolanenfis 
militantem  fub  Cafto  diacono  ,  recenfere 
ejufmodi  perfecutionem  ante  obitum  Gra- 
tiani :  At  confidero  non  ipfum  praeteriif- 
fe,  quo  potiffimum  tempore  &  anno  ea 
acciderint:  fed  quod  nulla  in  fcribendo 
habita  chronographiae  ratione,  prout  fibi 
occafio  videretur  oblata ,  res  geftas  pro 
arbitrio  collocaret;  narratis  his  quae  a 
Juftina  adverfus  Ambrofium  Sirmii  ac~ta_» 
effent,  ad  alia  ejufdem  argumenti  recen- 
fenda  inftitutam  de  his  femel  profequitur 
orationem  .  Unde  fortafie  Graecis  data 
cft  errandi  occafio :  fiquidem  Sozome- 
nus  ea  ante  Gratiani  necem  contigiffe  re- 
fert  (a),  ficut  &  Nicephorus  (b)  at- 
que  alii  hos  fecuti ;  Rufhnus  (  c  )  vero 
contigifle  tradit  poft  obitum  Gratiani: 
quod  manifeftius  demonftrat  Gaudentiiau- 
cloritascitataquper,  junfta  ediflo  pro  A- 
rianis  Juftina:  opera  promulgato.  Sed  ad 
evidentiorem  rerum  demonftrationem  H- 
lud  in  primis  intelligendum  eft ,  ejufmodi 
perfecutionem  biennio  perduralfe:  quod 
evidenter  conftat  Ambrofii  audtoritate ; 
cum  agens  in  Auxentium  Arianum,  cuju? 
nutu  Juftina  adomne  nefas  impelleretur  , 
praeter  illa  quae  tum  accidiffe  narrat,  ea 
qyse  fuperiori  paffus  fitanno,  in  memo- 
riam  revocat ,  dicens  (  d  ) :  Superiori  an- 
«0,  quando  ad  Yalatium  tttum  fum  peti- 
tus  ,  &c.  Quamobrem  fatendum  eft  ,  per- 
fecutionem  hoc  anno  cceptam  ^  in  annum 
fequentem  fuifle  propagatam.  His  igitur 
in  hunc  modum  de  tempore  elucidatis ; 
reliquumeft,  ut  quaenam  hoc  anno,quae 
vero  fequenti  a  Valentiniano  atque  Jufti- 
11  a  in  Ambrofium  gefta  funt,  aequa  difcri- 
minatione  diftincla,  certa  certis  quxque 
reddamus  annis . 


Ipfe  igitur  Ambrofius  in  nuper  citato 
loco  de  rebus  hoc  anno  geftis  haec  habet 
( e  )  :  Qhafi  vero  fnperiori  anno  ,  quando 
ad  Palatium  fum  petittts ,  cum  prxfenti- 
bus  primatibus  anie  Confiftorium  tracla- 
retur  ,  eum  bnperator  bafilicam  vellet  e- 
ripere  ,  ego  tunc  aulce  contemplatione  re- 
galis  infratlus  fiiuy  conflantiam  non  te- 
nuerim  facerdotii  ,  aut  imminuto  jure  dif- 
cejferim  ?  Nonne  memitterunt ,  qttod  ubi  me 
cognovit  populus  Palatium  petiijje ,  ita  ir- 
ruit ,  ut  vim  ejus  ferre  non  pojjent  ;  quan- 
do  Comiti  militari  cum  expedttis  ad  fu- 
gandam  multitudinem  egrejfo  obtulerunt 
omnes  fe  neci  pro  fide  Chrifii  ?  No«  tunc 
rogatus  fum ,  ttt  populum  multo  fermone_, 
mulcerem  ,  fponderem  fidem,  quod  bafili- 
cam  Ecclefice  nullus  invaderet  ?  Et  cum 
pro  beneficio  meum  fit  rfpcium  poftulatum  ; 
tamen  quod  populus  ad  Palatium  ventjfet  , 
niibi  invidia  commota  eft .  In  banc  igttur 
invidiam  me  redire  defiderant .  Kevocavi 
populum  ,  &  tamen  invidiam  non  evafi. 
Hadtenus  ipfeibi  derebus  hoc  annogeftis. 

Quidnam  eft  autem  ,  quod  Juftina  Au- 
gufta  Ambrofio  femper  infenfa,  ipfum  hoc 
potiffimum  anno  vehementius  exagitare^» 
ag^reffa  eft  ?  dicam  paucis .  Morata  eft 
ipfaquidemin  hoc  tempus,  in  primis  quod 
vivente  Gratianoerga  Ambrofium  propen- 
fiore,  id  tentare  non  licuit;  fed  nec  eo 
defunfto :  nam  cum  metus  Maximi  tyran- 
ni  eam  urgeret ,  ftuduit  tunc  de  Ambro- 
fio  benemcreri ,  cujus  indigebat  opera_, 
(  ut  vidimus  )  ad  Maximum  coercendum 
&  continendum  in  Galliis.  Iclo  autem_, 
cum  eo  fcedere  ,  quod  res  in  tuto  vide- 
rentur  collocatae;  nec  Deum  timens,  nec 
virum  fanftifllmum  verita,  immemor  acce- 
pti  beneficii ,  quo  filio  conciliatum  effet 
Imperium,  impulfa  furore  ,  Arianorum- 
que  ftimulis  exagitata  ,  fcelus  aggreditur 
omnium  maximum  .  Sed  &  nova  illam  ea 
caufa  commovit ,  quod  fuse  feclae  homi- 
nes  male  mulclatos ,  indeque  pulfos  fci- 
ret,  nec  nifi  ab  ipfa  fperare  auxilium  , 
ad  quam  confugiffent.  Etenim  cum  Theo- 
dofius  Imperator  (  ut  demonftravimus  )  in 
Oriente  Arianos  &  alios  haereticos  com- 
pluribus  datis  edieris  e  Civitatibus  aliif- 
que  locis  abire  juffiffet;  accidit,  ut  non- 
nulli  ex  iis  ,  quod  fcirent  Juftinam  Augu- 
ftam  Arianam  effe  ,  Arianifque  favere  ,  fo- 
vereque  illos  officiis  omnibus ,  ad  eam 
in  Occidentem  fe  Mediolanum  conferrent: 
cum  vero  iidem  immenfo  numero  excre- 
viffent,  crevit  pariter  Epifcopi  ipforum 
audacia  ,  cum  praffertim  magnae  patrcnse  , 
nempe  ipfius  Juftinae  niteretur  auxilio.  E- 
rat  hic  Auxentius  genere  Scytha ,  fubro- 
gatus  in  locum  fenioris  Auxentii ,  quod 
ca:teros  doclrina  antecellere  videretur : 
fed  quod  fciret  Auxentii  nomen  odiofum 
effe  ob  Auxentium  feniorem  Civibus  Me- 
diolanenfibus  3  loco  Auxentii  dici  voluit 

Mer- 


X. 

f*)  Ambr; 
'*  Auxcnt. 


Ambro- 
fium  voca- 
tumad 
Imp.  fe- 
quitur  po- 
pulus . 


xr. 

Juftina 

cur  hoc 

temporc 

vexat 

Ambro- 

fium» 


CumCritice  Pagii. 


Chrtsti 

38<5. 


Siricii  Pap. 


(a)  Ambr. 
in  Auxcnt, 


XII. 

Duo  Au- 
xentii  ,  fe- 
nior  &  Ju- 
nior. 


(  b )  Socr. 
/.4.  f.»J. 
(  c)  Sozo. 
1.6.  c.  4. 
(  d  j  Theod. 
/.4.  t.U 
(e)  Vaulin. 
in  vta  S. 
Jmbrvjti . 

if)  H«". 

«ii  C.hron. 

(*)*«/• 

T.i.  '.11. 


xni. 

(  b  )  Ambr, 
tfijl.l}. 


(i)Alh. 

ep..id  j.li! 


Mercurinus  ;  dc  quo  cleganter  Ambro- 
fius  (  a  )  :  Vnttm  portentum  efi  ,  &  duo  no- 
mtna  .  Etenim  ne  copnofceretur  quis  ejfct, 
mutavit  fibi  vocabulum  ;  ut  quta  hic  fue~ 
rat  Auxentius  Epifcopus  Arianus  ,  ad  de~ 
tiptendam  plebem  quam  ille  tenuerat,  fe 
vocarct  Mercurinum  .  Mutavit  ergo  voca- 
bulum.  fed  perfidiam  non  mutavtt  :  exuit 
lufam ,  &  induit  lupum  .  Kibil  prodefi 
quod  mutaverit  nomen  ;  quid  fit  agnofci- 
tur  .  Alius  in  Scytbia  parttbus  dicebatur, 
alius   hic   vocatur  ,  &c. 

Sed  antequam  de  rebus  ab  eo  geftis  a- 
gamus,  confutanda  eft  illa  fententia,  qua 
duo  Auxentii  conflantur  in  unum  ,  fenior- 
que  cum  juniore  mifcetur  atque  confundi- 
tur .  Jam  pluribus  alias  difTeruimus  ad- 
verfusaliquos,  qui  hunc  juniorem  Auxen- 
tiuni  unum  eumdemque  efie  putaruntcum 
feniori  ejufdcm  nominis  Epifcopo  Medio- 
lanenfi;  adverfus  quos  fatis  fit  modo  ali- 
quas  adducere  differentias  ,  quibus  alter 
ab  altero  diftinguatur .  Seniorem  in  pri- 
mis  Auxentium  diem  obiifie  ante  creatio- 
nem  Ambrofii ,  non  Socrates  (  b  )  tantum , 
Sozomenus  (c),  atque  Theodoretus  (  d  ) 
Graeci  hifiorici  abfque  controverfia  ulla 
confirmant,  fed  &  qui  noverunt  ipfum  & 
eodem  vixerunt  tempore  atque  fcripfe- 
runt,  Paulinus  (f)»  Hieronymus  ( /), 
necnon  Ruffinus(^  )  exprelle  teftantur  :  a 
quibus  rem  adeo  perfpicue  probantibus  de- 
fcifcere,  nec  vel  unum  antiquorum  inveni- 
re  contrarium  affirmantem  ,  quid  aliud  eft 
quam  apertiffimae  veritati  contentiofe  ni- 
mis  obniti  ?  Rurfum  vero  fi  idem  cum  fe- 
riiori  Auxentius  junior  erat  ;  qua?  fuit  il- 
la  caufa  mutandi  nominis  ,  ut  Mercurinus 
riominari  mallet,cum  etfi  non  ex  nomine, 
jpfo  tamen  vultu  omnibus  notiffimus  ef- 
fet ,  urpote  quiquatuor  fcrme  luftris  (  ut 
vidimus)  Mediolani  fediffet  ?  Certe  adeo 
notum  facie  hominem  non  fuperinducla 
mutatio  rantum  nominis  ,  fed  nec  (quod 
eft  in  fabulis  )  Orci  galea  vel  annulus 
Gygis  occultare  potuiflent. 

Sed  &  tertium  illud  necefTarium  acce- 

dat   argumentum  petitum  ex  verbis  Am- 

brofii,   dum  ait(A):  Alius  in   Scytbice 

partibus  dicebatur  ,  alius  bic  vocatur ,  no- 

mtn.t  pro  regionibus  habet  .   Ita  ipfe  :  ex 

quibus  apparet,   hunc  ipfum  non   Medio- 

lani  Auxentium  di-flum  effe,  fed   in  Scy- 

thia  ,  quem  ejufdem    conftat    aufloritate 

Mediolani  MercuTrnum  nominari  ;  cum  a- 

lioqui  de  feniore  Iiqueat  non  alio  nomi- 

ne  quam  Anxentii  nuncupatum  .  His  quo- 

que  addimns,  Auxentium  feniorem  patria 

fuifie  Cappadocem,  id  Athanafio  (  i  )  8c 

1  aliis  teftantibus ;  hunc  vero  teftificatione 

Ambrofii  conftat  fuifle  Scvtham  .  Cum  tot 

jgitur  alter  ab  altero  difcriminentur  pro- 

prietatibus  &  differentiis  ;  duos  extitiffe 

Auxcntios,  nemo  jure  poterit   dubitare^ 

jinn*  Eccl.  Tom.  V. 


Valentin.  11. 
Theodosii  8. 


601 


Impp. 


illum  priorem  nimirum  produxifle  a?ta- 
tem  ufque  ad  ultimum  tempus  Valenti- 
niani  fenioris ,  latentem  ac  decipientera 
Imperatorem  Catholico  nominc  ;  iftum  ve- 
ro  non  ante  auditum  &  cognitum  ,  quam 
poft  obitum  Gratiani ,  cum  a  Juftina  con- 
tra  Ambrofium  elatus  eft  . 

Plures  quidem  caufie  ejufdem  Juftinat 
animum  in  Ambfofium  concitarunt ,  nimi- 
rum  electio  Catholici  Epifcopi  ipfa  refra- 
gante  ante  facta  in  Ecclefia  Sirmienfi ;  Pal- 
ladii  &  Secundiani  veterum  hxreticorum 
Epifcoporum  in  Concilio  Aquilejenfi  pu- 
blica  condemnatio  ;  ea  cuncta  uno  in  pri- 
mis  operante  Ambrofio:  quodque  etiam 
cum  adhuc  vivente  Gratiano  (  ut  vidi- 
mus  )  agere  caepiflTet  de  bafilica  Arianis 
tradenda  ,  id  numquam  obtinere  potuiflet. 
Coquebat  tunc  hsc  ipfa  quidem  in  fto- 
macho  ;  fed  adhuc  Gratiano  fuperftite  er- 
ga  Ambrofium  propenfiore  ,  evomere  op- 
portunum  minime  fuit :  verum  nec  ftatim 
illo  necato,  data  eft  ipfi  facultas  in  Am- 
brofium  infaniendi  ,  timore  Maximi  3n- 
gruente,cumopus  haberet  ad  placandum 
clc  continendum  intra  limites  Alpium  Ma- 
ximum  ejufdem  Ambrofii  opera,  quam  e- 
gregie  plane  navavit,  utiliterque  impen- 
dit .  His  igitur  jam  ceflantibus ,  hoc  an- 
no  adverfus  Aflibrofium  Juftina  concitat 
Mercurinum,  diftum  apud  Scythas  Auxen- 
tium  :  cujus  quidem  mutationis  nominis 
non  illa  dumtaxat  ,  quam  diximus ,  cau- 
fa  praecefiit  ,  quod  perofum  effet  Medio- 
lani  Catholicis  ipfum  nomen  Auxentii  ; 
fed  etiam  quia  in  patria  enormia  fcelera 
perpetraflet ;  ne  ex  nomine  crimen  infame 
notum  omnibus  redderetur  ,  illo  reliclo  , 
novoque  adfcito,  Mediolani  dici  proAu- 
xentio  voluit  Mercurinus ;  nam  de  eodem 
ha?c  ipfe  Ambrofius  (  k  )  :  Minora  fecit 
in  Scythta  ,  &  ita  erubuit ,  ut  mutaret  vo- 
cabulum  :  fceleratiora  hic  aufus  eji  ;  & 
volet ,  quocumque  perrexerit ,  nomine  fuo 
prodi?  Minime  gentium  ;  fed  potius  pro 
regionibus ,  diverfa  forer  nomina  muta- 
turus  .  Verum  haud  profuit  ifta  mutatio 
nominis  ;  fiquidem  Auxentius  ufitatius  di- 
ctus  eft :  ita  enim  appellant  eum  Sanctus 
Ambrofius  in  publicis  monumentis ,  atque 
Hieronymus  (/)  ,  &  alii  omnes . 

At  quid  hoc  tempore  fpurius  ifte  ?  au- 
det  tamquamalter  AllophiIus&  incircum- 
cifus  Goliath,  armis  fiecularis  potentise 
fretus  ,  nempe  favore  pollens  Juftinae  Au- 
guftae  Arianorum  patronae ,  prodire  in 
campum,  &  exprobrareagminibus  Dei  vi- 
ventis  ,  Ambrofium  fcilicet  ad  publicam 
difputationem  provocare ,  cum  &  delegit 
arbitros  pugnae  ,  quos  non  prodidit ,  fed 
Gentilos,  five  Judaeos ,  vel  fortaffe  ejuf. 
dem  feclx  homines  Arianos  ,  arbitro  etiam 
ipfo  Valentiniano  Imperatorc  ,  licet  ca- 
techumeno .  Exhorruit  Dei  facerdos  fidei 
G  g  g  g  cau. 


XIV. 


(k)  Ambr: 
in  Auxent. 


(I)  Mier. 

epiftM. 

XV. 


Auxen- 

tius  pro- 
vocat  ad 
difputa- 
tionern 
Ambro- 
fium . 


604 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chrtsti 
3&K 


SlRICII 

2. 


Pap. 


Valentin.  tr,  T         . 


XXV. 

Synodus 
Treverer 
iis  incaui 
Ithacii . 


(  a )  Scver 
Lial.  /.3. 


fuf  renuttciare  videretur  .  Quo  vtfo ,  con- 
verfusy  fidem,  quam  expugnabat,  ccepit 
iple  defendere.  Qua:  autem  fubdit  de^ 
duobus  cubiculariis ,  temporibus  Gratiani 
contigiffe  diximus  •  At  de  rebus  anni 
hujus  hactenus  :  reliqua  enim  perfecutio- 
nis  Juftime  in  Ambrofium ,  fequenti  an- 
rio  accidifle  nofcuntur  ,  nofque  de  eis 
fuo  loco  • 

Hoc  eodem    anno   habita  eft   Synodus 

Treverenfis  ab  Epifcopis  partis  Ithacia- 

nae,   qui   ipfum  Ithacium    damnatum  a^. 

Treveren-  Theognofto  Epifcopo ,  quod  apud  Maxi- 

fisincaufa  mum  necem  procuraflet  hs:reticorurn(qua 

etiam  ex  caufa  complures  Epifcopi,  qui 

&  fanioris  viderentur    effe  confilii  ejuf- 

dem  Ithacii  communionem  vitabant  )  ut 

innocentem    abfolvunt,  patrocinante.  \\\\ 

Maximo  Imperatore.  Res  gefta  defcribi- 

tur  a  Severo  in  Dialogis  in    haec  verba 

(  a  ) :    Veniam  ad  illud ,  quod  pr«pter  no- 

tam  temporum  Martinus  femper  occultavit, 

fed  nos  celare  non  potuit  :  in  quo   eft   il- 

lud  miraculiy  quod  facie  ad  faciem  cum 

eo  ejl  Angelus  collocutus  .  Maximus    Im- 

perator  ,    alias  fane    bonus ,    depravatut 

confiliis  facerdotum  ,  pofl  VrifciUiani  ne- 

cem  Ithacium  Epifcopum   Vrifcilliani  ac- 

cufatorem ,   caterofque  illius  focios  ,  quos 

nominari  non  eft   necejfe ,  vi  regia  tueba- 

tur  ,   ne  quis  ei  crimini   daret  ,  opera  il- 

lius    cujufcumque     mndi    hominem  fuijft^, 

damnatum.   Interea  Martinus  multis  gra- 

vibufque  laborantium   cavfis    ad    Comita- 

tumire  compuirus,  pmcellam  ipfam  totius 

tempeflatis  incurrit .  Congregati_  apud  Tre- 

•veros  Epifcopi    tenebantur ;    qui    quotidie 

communicantes  Ithacio  ,  communetn  fibi  cau- 

fam  fecerant. 

His  ubt  nunciatum  efl  inoptnanttbus  ad- 
ejfe  Martinum,  totis  animis  labefatlati , 
mufftare  &  trepidare  cceperunt .  Et  jam 
circumven-  prij;e  Imperator  ex  eorum  fententia  de- 
tus  a  Ma.  (reverat  f  ^ribtmos  fumma  poteftate  arma- 
Sore  *<>'  *d  Hifpanias  mittere  ,  qui  barettcos 
communi-  tnquirerent ,  deprehenjis  vttam  &  bona. 
cat  cum  adimerent  .  Nec  dubium  erat ,  qutn  fan- 
Ithacia-  (lorum  etiam  maximam  turbam  tempeftas 
ifta  depopulatura  eftet  ,  parvo  difcrimi- 
ne  inter  hominum  genera :  etenim  tum 
folis  oculis  judicabatur ,  cum  quis  pal- 
lore  potius  aut  vefle ,  quam  fide  htereti- 
cus  exiflimaretur .  Hxc  nequaquam  pla- 
citura  Martino,  Epifcopi  fenttebant :  fed 
male  confctts  illa  vel  moleftijjima  erat 
ctira,  ne  fe  ab  eorum  .communtone  adve- 
niens  abfltneret ,  non  defuturis  qui  tastti 
virt  conflantiam  ,  permiffa  autloritate  , 
fequerentur .  Ineunt  cum  Imperatore  con- 
Jiltum^  ut  mijjis  obvtam  magiflerii  officia- 
libus,  urbem  illam  propius  vetaretur  ac- 
tedere-t  niji  fe  cum  pace  Epifcoporum  ibi 
confiflentium  adfore  fateretur.  Quos  ille 
calltde  fruflratusy  jrofitetur  fe  cum  pace 
Ch  rtfli  efle  venturum .  Voflremo  ingreffus 


XXVI. 


Msrtinus 


1)15. 


nofiurno  tempore,  adiit  ecclejiam  tantum 
orattonis  graiia ;  poflridie  Valatium  pe- 
tiit.  Vrater  multas  quas  evolvere  longum 
efty  has  principales  petitiones  h^bebae 
pro  Karfete  Comite*  &  Leucadio  Vrx- 
Jtde;  quorum  ambo  Gratiani  partiumfue- 
rant  pertinacioribus  fludiis  ,  qu*  non  efi 
hujut  temports  explicare,  iram  vtftorir 
emeriti .  III a  prxcipua  cttra  ,  «f  Trfbunt 
cum  jure  gladiorum  ad  Hifpanias  mttte- 
rentur  :  pta  entm  erat  folicitudo  Martt- 
no,  ut  non  folum  Chriflianos ,  qutfub 
illa  erant  occafione  vexandt  ,  fed  tpfor 
etiam  hareticos    liberaret . 

Verum  primo  die  atqtte  altero  fufpen-  XXVH 
dit  hominem  callidus  Imperator ,  five  ut 
rei  pondus  imponeret ;  five  quta  ntmtsji- 
hi  implicabilis  erat,  feu  quta  (  ut  ple- 
rique  tum  arbitrabantur  )  avarttta  repu. 
gnabat ;  fiquidem  in  bona  eorum  tnhtave- 
rat.  Fertur  enim  ille  vir  multtt  bontf- 
que  atlibus  praditus  adverfut  avartttam 
larum  confuluiffe ,  nifi  fortafie  regntne- 
ceffitate  :  quippe  exhauflo  fupertortbus 1  rtn- 
cipibus  Reipublica  arario  ,  pene  femper 
in  expeditione  atque  proctntlu  bellorum 
civilium  conflitutus ,  facile  excufabttur 
quibuslibet  occafionibtts  fubfidta  Imperto 
paraviffe  .  Interea  Epifcopi,  quorum  com- 
munionem  Martinus  non  inibat  ,  trepidi  ad 
Regem  concurrunt,  pradamnatos  fe  conque- 
rentes:  atfum  effe  de  fuo  omnium  flatuy 
Jt  Theop-nofli  *  pertinaciam ,  qui  eos  fo- 
lus  palam  lata  fententia  condemnaverat, 
Martini  armaret  autloritas  :  non  oportuif- 
fe  hominem  recipi  moenibus ;  illum  jam 
non  defenforem  haereticorum  e(Ie ,  fed  vin- 
dicem  :  nihil  attum  morte  Vrifcilliani , 
Ji  Martinus  exerceat  illius  ultionem  .  Vo- 
Jlremo  proflrati,  cumfletu  &  lamentatio- 
ne  poteftatem  regiam  implorant ,  ut  uta- 
tur  adverfus  unum  hominem  vi  fua .  Hec 
multum  aberat,  quin  cogeretur  Imperator  , 
Martinum  cum  hareticorum  forte  mifcere. 

Sed  ille ,  Ucet  Epifcopis  nimio  favort^ 
effet  obnoxius;  non  erat  nefctut ,  Martt- 
num  fide ,  fantlitate  ,  &  virtute  cuntltt 
prceftare  mortalibus:  alia  longe  vta  fan- 
clum  vincere  parat.  Ac  primo  fecreto  ac- 
cerfitum>  blande  appellat  ;  btrettcos  jure 
damnatos  more  judiciorum  publtcorum  po- 
tius,  quam  infettationibus  facerdotum  ;  non 
efie  caufamy  qua  Ithacti  cxterorumqui_, 
partis  ejus  communionem  putaret  ejje  da- 
mnandam .  Tbeognoftum  odio  potius  ,  quam 
caufa  fecijfe  difpdium ;  eumdemque  tamen 
folum  ejfe,  qui  fe  a  communione  interim 
fepararit ;  a  reliquis  nihil  novatum  :  quin- 
etiam  ante  pattcos  dies  habita  Synodur 
Ithacium  pronunciaverat  culpa  non  teneri. 
Ouibus  cum  Martinus  parum  moveretur  , 
Rex  ira  accenditur  ,  ac  fe  de  confpeclu  e- 
jut  abriputt  ;  &  mox  percufioret  htt ,  pro 
quibut  Martinus  rogaverat ,  dtriguntur. 
Quod  ubi  Martino  compertum  jam  notltr 


Defenfio 
Ithacii  E- 
pifcopi . 

*  Theo- 

gnifti. 


xxvni. 


Cum  Critice  Pagii. 


Chktsti 
38$. 


Sikicii  Pap. 

2. 


VAtENTIV.    TT.   T 

Theodosii  8.   lMPr' 


XXIX. 


pifcopi . 


S.Marti- 


Angelo . 


temfnre  eft ,  Palatium  irrumpit ;  fpondet , 
yJ"  parceretur ,  fc  communic  aturum  ,  ////r». 
moi/o  «f  6*  Tribuni  jam  in  excidium  Ec- 
ctefiarum  adHifptni tt  miffi  retraberentur  . 
Nff  wor<*  interceffit:  Maximut  indulgct 
omnia . 

Voflridie  Felicit  Epifcopi  ordinatio  pa~ 
rabatur  sfanfiffimi  fane  viri ,  &  plane  di- 
Ordmatio  ^.w/-  ^  ^M/-  me\l0re  tempore  facerdot  fieret . 
Huiut  diei  communionem  Martinut   iniit , 
f.ttiut   aftimant  ad  horam  cederet  quarn^. 
hit  non  conCulere.  quorum  cervicibut  ght- 
diut  imminebat .  Veruntamen  fumma  vi  E- 
fifcopir  nitentibut ,  «f  communionem  tllam 
fubfcriptione  firmaret ,  extorqueri  non  po- 
tuit .  Pofiero   die  fe  inde  proripient ,  c»w 
revertent  tn  via  mceflut  ingemifceret  fe  vel 
ttd  horam  noxice  communioni  fuifie  permi- 
xtum  ;  baud  longe  a  vico .  cui  nomeneft* 
Andethanna ,  qua  vaflat  folitudtnet  filva- 
rum  fecreta  patiuntur  ,  progrejjit  paululum 
comitibut ,    ille  fubfedit  ,    caufam  dolorit 
ac  fafli  accufaute  ac   defendente  invicem 
cogitatione  pervolvent .  Ajlitit  ei  repente 
nus  corri-  Angelut :  Merito,  inquit  ,  Martine ,  com- 
pitur  ab      pungerit ,  /c"//  aliter  exire  neqtiifli  .  Repa- 
ra  virtutem*  refume  conflantiam ;  nejam 
tton  periculttm  glorice  ,  fed  falutit  incurre- 
rit .  Itaque  ab  illo  tempore  fatit  cavit  cum 
illa  Itbaciance  partit  communione  mifceri  . 
Cceterum  cum  quofdam  ex  energumenit  tar- 
diut  qttam  folebat  &  gratia  minore  cura- 
ret  ;  fubinde  nobit  cum  lacrymit  fatebatur  , 
fe  propter  communionit  illtut  malum*  cui 
fe  vel  puntto   temporit*  necejjitate ,  nort^. 
fptritu  mifcutjfet)  detrimentum  fentire  vir- 
tuttt  .  Sexdectm  poftea  vixit  annot ;  nul- 
lam  Synndum  adttt .  ab  omnibut  Epifcopo- 
rum  conventtbut  fe  removit .  Ha&enus  de 
his  Severus.  Majore  certe  conftantia  Ma- 
ximo  ad   id  ipfum  allicienti ,  nempe  ,  ut 
communicaret  Epifcopis  partis   Ithacianae 
.S.  Ambrofius  reftitit  anno  fequenti ,  cum 
apud  eum  legatione  fungeretur   pro  Va- 
lentiniano  Imperatore.  Sed  de  hisfuo  loco 
dicendum  .  Haec  eadem  de  Maximo  atque 
S.  Martino  Venantius  Fortunatus   carmi- 
ne  cecinit. 

At  non  prxtermittendafunt  reliqiia  afla 
S.  Martini  hoc  eodem  anno  Treveris,cum 
(  ut  ditfum  eft  )  fe  ad  Maximum  contulif- 
(a)Sever.  iet ,  ab  eodem  Severo  (  a  )  alibi  defcri- 
pta  ;  qui  cum  ea  contigitfe  tradat  Evodio 
Confule;  certior  redderis  haec  omnia  hoc 
ipfo  anno  fa&a  efie ;  ait  lgitur:  Cutn  ad 
Imperatorem  Maxtn,um,  ferocit  ingenii  vt- 
rum  ,  &  bellorum  ctvtltum  vitloria  ela- 
tum  pluret  e  diverfit  partibut  Epifcopi 
convenijjent ,   &  focda  ctrca  princtpem  0- 


PAGIUS  Ad  num.  XXIX.  Bollandus  menfe  Januario  re- 
IV.  fert  Vitam  Sancli  Veluit  Epifcopi  Treviren- 
Flcret  S.  fis,  fed  poft  Normannorum  depra?dationes,pro- 
IctixE-  indeque  poft  annum  oclingentefimum  oclogefi- 
ptfcop.Tre%  mum  fecundum  fcriptam  .  Anno  CCCCI.  quo 
virenjis  . 


XXX. 


,,)V:t.  S. 
M-irtlli.  C. 
15. 


mnium  adulatio  nntaretur%  feque  degeneri 
inconflantia ,  regice  clien*elce  facerdntalit 
dtgnttat  fubdidijfet  ;  in  Coln  Martino  Apn- 
flnlica  autloritat  permanebat .  Ham  etfi  pro 
aliquibut  fupplicandum  Regi  fuit ,  impera- 
vit  potittt ,  quam  ropavit  ;  &  a  convivio 
ejut  frequenter  rogatut  abflimit ,  dicent 
fe  menfce  eiut  participem  ejfe  non  poffe  , 
qtti  duot  Imperatnret .  unum  regno  ,  alte- 
rum  vita  expulijjet .  Poflremo  cum  Maxi- 
mtits  fe  non  fpn„te  fumpfijfe  Imperium^. 
ajprmaret  ,  fed  impnfitam  fibi  a  militibus 
divino  nutu  re*ni  necejfitatem  armit  de- 
fendijfe ,  &  nnn  alienam  ab  eo  Dei  volun- 
tatem  videri  ,  pener  quem  tam  incredtbt- 
li  eventu  vittoria  fuiflets  nullumque  ex 
adverfariit  nifi  *  in  acie  occubuifie  :  tan- 
dem  vittut  vel  ratione  ,  vel  prectbut  ad 
convivium  venit  ,  mirum  in  modum  gauden- 
te  Rege  ,  quod  id  impetrafiet . 

Convivio  autem  aderant ,  veluU  ad  diem 
feflum  evocati*  fummi  atque  illuftret  vi- 
rt ,  Prcefetlut  idemque  Con<"ul  Evodtut  , 
vir  y  quo  nthil  umquam  juftiut  fuit ,  Co- 
mitet  duo  fumma  poteftate  prxdtti  ,  fraier 
Regif  &  patruut:  mediut  inter  hot  Mar- 
tini pretbyter  accubuerat  :  ipCe  autem*  Cel- 
lula  juxta  Regem  pnfita  confederat .  Ad 
tnedium  fere  convivium  (ut  morit  eft)pa- 
teram  Re?i  minifter  obtulit  ,  ille  fanclo 
admodum  Epifcopo  pntiut  dari  iubet,  ex- 
petlant ,  atque  ambient ,  ut  ab  illiut  dex- 
tera  poculum  fumeret.  Sed  Martinut,  ubi 
ebibit ,  pateram  pretbytero  fuo  tradidit  , 
nullum  fcilicet  exiftimant  di^ninrem  quipofi 
fe  biberet  ;  nec  integrum  fibi  fore  ,  fi  aut 
^Regem  ipfum  ,  aut  eot  qui  a  Rege  erant 
proximi ,  pretbytero  pratulijfet .  Quod  fa- 
tlum  Imperator  ,  omnefque  qui  tunc  ade- 
rant*ita  admirati  funt,  ut  hoc  ipfum  eit , 
in  quo  contempti  fuerant ,  placeret  ;  cele- 
berrimumque  per  omne  Palatium  fuit ,  fe. 
cijfe  Martinum  in  Regit  prandio  ,  quod  in 
infimorum  Judicum  convivitt  Epifcoporum 
nemo  fecifiet  .  Eidemque  Maximo  longe  an- 
te  pradixit ,  futurumy  ttt  fi  ad  Italiatn 
pergeret,  quo  ire  cupiebat  ,  bellum  Valen- 
tiniano  Imperatori  inferent  ;  fctret  fe  prt- 
mo  quidem  impetu  futurum  ejfe  vitlorem  , 
fedparvo  poft  tempore  ejfe  periturum;  quod 
quidem  ita   vidimut ,  &c. 

Hsc  fane  apud  Maximum  .  Sed  quam 
dipnius  acceperit  AuguftaMartinum,  con- 
vivium  illiparans,  accipe:  Cum  tntertm 
diebut  ac  nofttbut  de  ore  Marttnt  Regtnx 
(  ut  idem  Severus  in  Dialogis  ait  b) 
pendebat*  Evangelico  illo  non  tnjenor  ex- 
emplo.  pedet  fantli  fietu  rigabat ,  crtne 
tergebat  .  Martinut  ,  quem  nulla  umquam 

femi- 

Conciiium  Taurinenfe  poft  D.  Martini  Turonen- 
fis  Epifcopi  mortem  celebratum  ,  adhuc  extra 
communionem  Epifcoporum  Catholicorum  erat  ; 
&  poft  illtid  in  eam  receptus,  ut  oftendit  Browe- 
rus  in  Hiftoria  Trevirenfi  lib.  4.  cap.  101* 


Quid  S. 
Martinus 
in  convi- 
vio  Ma- 
ximi  Im- 
peratoris ; 


nec  m 


XXXI. 

S.Marti- 
nus  prae- 
fert  pref- 
byterum 
Maximo. 


XXXII. 

Convivi- 
um  Atigu- 
ftseexhibi- 
tum  S. 
Martino. 
(  b  )  Sevcr. 
diahg.1,%. 
tap.y. 


6o6 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
386. 


SiRicti  Pap. 

2. 


VAtlKTIM.  II.   _ 

Theodosh  8.   lM"' 


femina  contigijfet ,  iftius  ajjiduitatem  ,  /'»/- 
imo  potius  fervitutem  non  poterat  evadere  . 
No»  ///a  o/e/  regniy  non  Imperii  dignita- 
tem  ,  »0»  diadema ,  «0«  purpuram  cogita- 
bat :  divelli  a  Martini  pedibus  folo  Jtrata 
ttnn  poterat  ;  poftremo  avirojuo  popofcit  ; 
deinde  Martwum  uterque  compeltunt  , 
*f  f  /  ,  remotis  omnibus  miniftris ,  pr<ebe- 
ret  fola  convivium  .  Hec  potuit  vir  bea- 
tus  obftinatius  reluttari .  Componitur  ca- 
fius  Keginx  manibus  apparatus ,  fellulam 
ipfa  confternit,  menjam  admovet->  aquam-, 
nianibus  fubminiftrat  ;  ctbum  ,  quem  tpfa 
coxerat  ,  apponit  .  Ipfa ,  /7/o  fedente ,  e- 
minus  fecundum  famttlantium  difcipltnam  , 
/0/0  j£*rt  confiftit  immobilis  ,  ^er  ow«/«  »//- 
ttiflrantis  modefliam  &  humilitatem  exhi- 
bens  fervientis  .  Mifcuit  ipfa  bibituro,  & 
ipfa  porrexit .  Finita  coenula ,  fragmenta 
jranis  ajfumpti ,  micafque  collegit  ,  /tff»' 
fideliter  illas  reliquias  Imperialibus  epu- 
lis  anteponens .  Et  poft  aliqua  :  Videant 
enim ,  9«/«  Martino  Jemel  tantum  in  vita 
fuc^t  Jam  feptuagenario ,  we«  vidutt  libera^ 
tton  virgo  lafciviens ,  fed  fub  ^viro  vivens , 
#p/b  i//Vo  pariter  fupplicante ,  Kegina  fer- 
vivit  ,  <£•  miniflravit  :  h<ec  edenti  aftitit , 
»0»  ch>w  epulante  difcubuit  ;  nec  aufa  efl 
participari  convivio ,  /erf  deferebat  obfe- 
quium.  Difce  igitur  difciplinam  ,  C&-C. 
XXXIII.  His  de  rebus  geftis  a  S.  Martino  Treve- 
ris  enarratis»  jam  redeamus  ad  caufam_. 
Divifio  Ithacianam  .  Vidimus  ex  his  Epifcopos 
Catholico-  Catholicos  inter  fe  communicatione  divi- 
rum  Epi-  |-QS  ^  aiios  Ithacii  fuifle  partis  ,  qui  eum 
fcopomm .  ^gf^n^erent ,  impugnarentque  qui  fe  ab 
ejus  communione  fejunxiflTent ,  vel  eum  a- 
nathemate  perculiflent ;  quod  Theogno- 
ftum  feciffe  vidimus:  Alterius  vero  &  ad- 
verfae  partis  illi  erant  Epifcopi,  qui  ad- 
verfarentur  communionem  Ithacii ,  &  fo- 
ciorum  ,  quod  fanguinarii  viderentur  ,  pro- 
culque  abhorrere  a  manfuetudine  Chriftia- 
na  ,  qua  exemplo  Chrifti  imbuti  efle  de- 
berent  Epifcopi .  Hic  adverte  ,  non  re- 
prehenfum  aliquando  adverfus  hsereticos 
auxiliumPrincipumimpIorare  ;quodS.  Au- 
guftinus  &  alii  faepe  fecifle  probantur; 
id  enim  rite  legitimeque  fieri  idem  adver- 
fus  Donatiftas  difputans  ,  faepe  demon- 
ftrat  ;  fed  illud  in  crimen  addu&um ,  hos 
amportunius  ac  faevius  agentes  in  eofdem 
paenam  capitis  procuraffe  .  Ob  idque  cau- 
te  fan&os  Patres  egifle  vidimus  ,  cum  Im- 
peratores ,  vel  eorum  Praefides  provincia- 
lum  interpellantes ,  ut  Ecclefiae  adverfus 
hsreticos  fuppetias  ferrent,  fic  eos  ut  illi 
cohiberentur  rogarunt,  ut  tamen  ab  infe- 
rendo  3n  illos  capitali  fupplicio  ipfos  ma- 
gnopere  dehortati  fuerint :  quod  fecific 
faepe  eumdem  S.  Auguftmum  &  alios  ,  fuo 
Ioco  dicemus.  Unde  &  in  Ecclefia  Ca- 
tholica  ufu  receptum  eft  ,  ut  cum  quis 
expetit  a  faecularibus  ma^iftratibus  opem 
adverfus  hsereticos,  ne  Ithacianae  paitis 


confors  ,  &  fe&ator  efle  videatur,  conte- 
ftationem  illam  confulte  praemittat,  nimi- 
rum  fic  fe  correptionem expeterc  incorrigi- 
bilium  delinquentium,ut  tamen  citrapce- 
nam  fanguinis  puniatur . 

Quod  vero  S.  Martinus  ab  Ithacianse 
partis  Epifcopis  non  folum  communione 
divifus  eflecupierit,  quorum  confortium, 
dum  licuit,  prorfus  exhorruit ;  fed  &  ma- 
gno  ftudio  Maximum  cohibuerit,  ne  Tri- 
bunos  militares  in  Hifpanias  ad  inquiren- 
dum  de  Prifcillianiftis  haereticis  mitteret : 
caufa  quae  a  Severo  ponitur  ,  vifa  eft  efle 
juftiflima  :  nimirum  ,  quod  abfque^  dili- 
gentiori  examine  &  deleftu,  optimi  qui- 
que  Chriftiani ,  quorum  pallerent  ora  je- 
juniis,&  exdifciplinagravior  eflet  incef- 
fus,  &habituscorporis  honefte  fancleque 
compofitus  :  mox  qui  eflcnt  hujufmodi , 
ut  haereticr  haberentur ,  quafi  illi  eadem 
ex  hvpocrifi  afteftafTent :  cum  alioqui  ipft 
Prifcillaniftae,  quibus  mentiri  ac  pejerare 
ex  eorum  inftituto  fas  erat,  ut  latere  o- 
mnimodepoflent,aut  ne  proderentur,  fae- 
cularibus  fe  potius  moribus  conformare, 
&  longe  longius  ab  iis  qui  eflent  ,  appa- 
rere  viderique  ftuderent .  Adeo  ut  perfe- 
cutio  illa,  cum  alioqui  juftiflima  videre- 
tur,  in  difpendium  tantum  bonorum  fo- 
ret  magno  damno  protinus  convertenda  • 

Cuinam  parcerent  exploratores  ,  fi  (  ut 
vidimus  ex  Severo  )  ipfe  quoque  Marti- 
nus  ob  magnam  abftinentiam  vultu  pallens, 
in  crimen  ejus  haerefis  adductus  fuit?cum 
praefertim  hoftes  bonorum  ,  five  Gentiles, 
five  alii  folutis  moribus  vitam  agentes, 
oblatrare  confueverint  in  eos  ,  quorum 
vitae  honeftate  ut  telis  percuterentur.  Ac- 
cidebat  proculdubio  in  Hifpaniis,  quod 
de  Urbe  Hieronymus  tradit  (  a  ) :  Quam  , 
inquit,  viderint  pallentem  atque  triflemt 
tniferam  &  manicheeam^i/ocant  .  Sed  quan- 
to  majori  licentia  favore  Imperatoris  haec 
fe  pravi  homines  ja<3are  fcirent ,  eo  pro- 
caciusatque  contumeliofius  in  bonosquof- 
que  in  Hifpaniis  effutirent.  Ha?c  igitur 
prudentia  praevidens  &  confilio  praecavens 
S.  Martinus  ,  a  mittendis  Tribunis  inquifi- 
toribusMaximumrevocavit ;  idque  ex  fen- 
tentia  Domini  admonentis  parcendum  ef- 
fe  zizaniis  ,  fi  timeatur  ne  cum  eis  eadem 
convulfione    evellatur  &  triticum  . 

Caeterum  quod  ad  Maximum  fpe&at ; 
plus  aequo  aliqui  in  eum  hanc  ob  caufam 
inve6M  efle  videntur ,  quod  in  haereticos 
perditiflimos  gladium  potefiatisexeruerit . 
Id  quidem  probe  utiliterque  faftum  S.  Leo 
Papa  commendat  ad  Turibium  Epifcopum 
Afturicenfem  fcribens  his  verbis  (  b  )  :  Me- 
rito  Fatres  noftri,  fub  quorum  tempori- 
bus  hcerefis  nefanda  prorupit,  per  totum 
mttndum  inftamer  egere,  ut  impius  furor 
ab  univtrfa  Ecclejia  pelleretur :  qt/ando 
etiam  Frincipes  mundi  ita  hanc  facrilegam 
amentiam  deteftati  funt ,  ut  auclorem  ejus , 

ac 


XXXIV; 

CurMar- 
tinus  di- 
moverit 
Maximum 
ab  inqui- 
fitione 
hacrcticc- 
rum. 


XXXV- 


(a)  Bitr. 
epiji.xt» 


XXXVI- 

Imperato- 
res  in  \\x- 
reticos 
gladio  c- 
gere. 

( b )  Le * 


Cutm  Critice  Pagii. 


6oj 


Chrtsti 
386. 


Sihicii  Pap. 

2* 


Valinttv.ii. 
Theodosii  8. 


Tmpp 


de  flerofque  difcipulos  legum  pubttcarum 
enfe  profternerent  .  Videbant  enim  omnem 
curam    honeftatis   auferri ,    omnem    conju- 
gtorum    copuhtm    folvi  ,    Jimulque    dtvi- 
ttum  jut  bumanumque  fubverti  ,  Ji  bujuf- 
modi  hominibus   ufquam    vtvere   cum  tali 
frnfe/Jione  licuijfet.  Et  profuit  diu  ifta  di- 
ftriclio   Ecclefiaflicce  lemtati  ,  qu«  etji  fa- 
ctrdotali  contentajudtcio  cruentas  refugit 
ultiones  ,    feveris    tamen    Chrifttanorunu* 
Vrtncipum  conftitutionibus  adjuvatur  ,  dum 
ad  fpiritale  nonnumquam   recurrunt  reme- 
dium,qut  timent  corporale  fuppltcium  .Ex 
quo  autem  multas  provincias  hofltlis  occu- 
pavit  irruptio ,  &  executionem  legum  tem- 
inter-      peftates    interdixere  *    bellorum :   ex  quo 
c  uicre.     tnter  facerdotes  Dei  difficiles  commeatus  , 
<sr    rari  caeperunt  ejfe  conventus  ;  invenit 
ob  publicam   perturbationem   fecreta  perfi- 
dia  libertatem  .  Haec  Sanclus  Leo,  quod  fuo 
tempore  eadem  Prifcillianiftarum  haerefis 
in  Hifpania  iterum  revixifie  comperta  eifet . 
xxxvn.       £x  his  igitur  cum  Maximi  ifta  legalis 
ultio,  ut  Ecclefiae   proficua ,  veniat  com- 
mendata  ;  nullus  tamen  fanclorum  Patrum 
laudavit  aliquando  id  polTe  vel   debere  fi- 
eri  fuggeftione  facrorum  Antiftitum:  nam 
inter  alios  fanctus  Ambrofius  ad  Studium 
fcribens,  &  de   iifdem  ipfis   damnatis  a 
Maximo  connexam  explicans  quaeftionem, 
t*)Ambr.  haec  habet   (  a)  :   Sed  vehementior    facla 
*pi{t.7S.     efl  ,  quaeftio  illa  fcilicet  de  pleftendis  gla- 
dio  fontibus,  pofteaquamEpifcopireos  cri- 
tntnum  gr.ivtffimorum  in  publicis  judicitt 
accufare ,  alii  &  urgere  ufque  ad  gladium  , 
fupremamque  mortem ,  alii  accufationes  hu- 
*jufmodt ,  &  cruentos  facerdotum  triumphos 
frobare  cceperunt  ,  &c.  Ipfe  quidem  far>- 
tfus  Ambrofius  (  ut  di&um  eft  )  abftinuit 
a  communione  Epifcoporum   facYionis  I- 
thacianae,  adverfus  qSoai  &  litteras  dedit; 
quod  &    feciffe  conftat    Romanum  Pon- 
tificem  Siricium:  nam  ejus  etiam  adver- 
fus  eofdem  litteras  prodiiffe  ,   expreffum 
habetur  in  Conctlio  Taurinenfi  ,   in  quo 
%h)  ContU.  diclae  amborum  iitterae  recirar»  fuerunt, 
Taurmtn.  prour  ejufdem  Synbdi  canonquintus  habet 
'^•5*        his  verbis  (b)  : 

xxxviu.       IUud  decrevtt  praterea  fantla  Synodus  , 

ut  (  quoniam  Legatos  Epifcopi  Galliarum, 

De  Felice  ^ut  Eelict  non  communicant  ,  dtflinarunt  ) 

Ipifcopo    jj  qU1s  ay  ejus  communtone  fe   voluerit  fe- 

Treveren-  ^uej^rare  ^   tn   noftr£  fantlk  pactt  confor- 

tium  fufcipiatur  ,  juxta  litteras  venerabtlis 

memortte  Ambrojit  Epifcopj,  vel  Romanee  Ec- 

ch/ite  facerdotis  dudurn  latas  ,  quee  in  Con- 

ctlto   Legatis    prafentibus    resttatte   funt . 

Hac^enus  canon.  Quod  ad  Felicem  hune 

fpectar ;  nullum  alium  efie  puiamus  ,  quam 

illum  eleclum  Treveris  ,    cujus    electioni 

fanclus  Martinus  interfuit,  ut  fuperus  ex 

»if/Wr"  Severo(c)  recitatumeft-  &  quidem  Tre- 

"**5*    verenfem    Epifcopum    fuifie  ,   Marianus 

(d)Mar,.   Scotus^  ^)  afTirmat :   quod  &  legum  Ec- 

379.'*W      clefiafticarum  ratio  perfuadet:    fiquidem 


elecliones  Epifcoporum  non  alibi  quam  in 
ea  Ecclefia  ,   ubi   deceftiflet    Epifcopus  , 
fieri    folitae  erant ;   in    ea  enim    civitate 
convenicntes  comprovinciales    Epifcopi , 
una  fimul  de    electione   futuri     Antiftitis 
pertraclabant.  S.'d  ficut   qui  cum  illo  la- 
pfus  eft  fanclus  Martinus,  pcenitentia  ta- 
nien  ad  priftinam  atque   puriorem   etiam 
revocatus  eft  fancVitatem  ;    ita  &  Felix 
ifte,  qui  a  Severo  (  ut  vidimus  )  fanclif- 
finius  nominatur,  quamvis  a  facVione  Itha- 
ciana  fuerit   ordinatus ,  per  poenitentiam 
facinus  purgans,  dignus  factus   eft  ut  in- 
ter   fanflos   adnumeraretur.    Quod    vero 
ad  ipfum  Ithacium  pertinet,  malorum  ho- 
rum  omnium  architeclum  ,  hxc  habet  Ifi- 
dorus  (e):  Ithacius  Hifpanus  Eptfcepufy  (e)IJiJor. 
cognomento  &  eloquio  clarus  ^fcripjit  quem-  dt  vk.  U- 
dam  librum   fub  apologetici  fpecie  ,  in  quo  hijlr.c.x* 
deteflanda   Prifcillianorum   dogmata  ,    & 
maleficiorum  ejus  aries  ,  Itbidinumque  ejut 
probra  demonflrat  .  Et    paulo   poit  :    H/c 
autem  cum  Vrfacio  Epifcopo  ob  necem  ejuf- 
dem  Prifcilliani ,   cujus  accufatores   exti- 
terant ,  Ecclejix  communione  privatus ,  e- 
xilio  condemnatur  ,   ibique  die  ultima  fun- 
gitur^   Theodojio  majore    &   Valentiniano 
regnantibus.  Haec  ipfe :  quae  quidem  ac- 
cidiffe    putamus ,  poftquam  extinclus  eft 
Maximus  ;  cujus  prxfidio    fovebatur  • 

Hoc  eodem  anno  Valentinianus   Impe-  XXXIX. 
rator  de  conftruenda  bafilica  PauH  Apo-     D 
ftoli  via  Oftienfi  ad  Salluftium  Urbi  prae-  nT{ienfa' 
feclum  litteras    dedit ,    quas    ex   codice  bafilica  S. 
Vaticano    depromptas    hic    defcribemus  .  Pauli  lit- 
Sed  &  quod  hoc  ipfo  anno  datae  fuerint,  terx  Im- 
illud  evidens  eft  argumentum  ,  quod  cum  P^titons. 
ad  Salluftium  Pr3efe6tum  Urbi  fcript3»  no- 
fcantur  ;  ipfum  hoc  eodem  anno  eumdem 
magiftratum  gelTiffe,    refcripra  (/)  ejuf-  (f)l.i.de 
dem  Imperatoris  ad  eum    cerro    demon-  decuriit 
ftrant .   Quod    autem   ad    conftruftionem  Vrh%  ,Re*J*" 
bafilicae  fpec>at;  hujus  ineundi  confilii  ra-  ^' ' l  J'^ 
tio  illa  fuit ,  quod  cum   illa    Conftantino  jjlri'yt  cf* 
Magno  eodem  in  loco  aedificara,  coarfta-  jheod.  *' 
ta  limitibus  viae  O^tienfis  &  ripse    flumi- 
nis,  vifa  efferanguftior;  Valentinianuseam 
curavit  reftitui  ampliorem  ,  ambitu   mu- 
rorum  compleclens  viam    Oftienfem  ,   ut 
hodie  integra  vifitur.  Porro  litterae  fic  fe 
habent : 

Valentinianus ,  Theodojius ,  &  Arcadiut       XL. 
AAA.  Salluflio  Vrbis  Pr*fec7o. 

Defiderantibus  nobts  contemplattone   ve-  J5[|JJtJ 
nerattonis,  antiquitus  jam  facratam  baji-  nian;  aJ 
licam    Pauli  Apofloli  pro  fanttimonia  re-  sallu- 
Ugionis    ornare  ,  pro  quantitate  conventus  ftiuin. 
amplificarey  &   fro  fludto  devotionis  at- 
tollere  ;  gratum  fuit  tu<e  fubltmitatis    of- 
ficium  ,  quod  ad  infpicienda  univerfa,  ut 
res  exigebat ,  detulifli ,  &    omnem  Jitum 
locorumque  faciem  Jermonis  congrui  dtli- 
gentta  noflrx  ferenitatis   auribus  itttima- 
Jli .  Inflrutliores  entm  nos  jubere  decuit , 
qutt  jubenda  funt .  Quare  parttcipato  exa. 

mtns 


6oS 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 


Siricii  Pap. 

2. 


VAtlKTIW.    II.  ,  ; 

Theodosii    e. 


XLI. 


XLII. 

9.  Hiero- 

nymus 

peregri- 

n.itus  in 

■ffigy- 

ptum  . 


mne  cum  venerabili  facerdotey  intimatif- 
que  omnibus  ,  &  magnificentijjimo  ordini 
&  Chrifliano  populo ,  qu<e  jubemus  ;  fubli- 
tnitas  tua  rem  diligentiori  trafiatu  &  ple- 
ua  rerum  infpeclione  difcutiat ;  ac  fi  pla- 
cuerit  tam  pnpulo ,  quam  Senatuiy  iterve- 
tus  ,  quod  ba/ilicce  praterit  dorfum  ,  quod- 
que  ripte  Tiberis  amnis  adjacet ,  innovari , 
ita  ut  prcefens  via  fpatio  futuri  operis  appli- 
cetur ;  eatenus  per  architetfos  futura  ba- 
filiae  dirige  formam ,  quatenus  fe  plani- 
cies  extrucJioni  amica  protulerit  ,  ne  ulla 
ineequalitas  fplendorem  fabricce  amplificen- 
tioris  *  fublimet  .  Sic  quidem  in  omnium 
mcenium  facie  decor  fummus  efl ,  quem— 
fervari  oportere ,  prima  flatim  fronte  ma- 
gnarum  cedific ationum  demonflrat  intentio. 
Jam  illud  ipfa  res  exigit ,  ut  &  fyno- 
pfis  operis  conflruendi  fideli  tendatur  ex- 
amine ,  fumptuumque  omnium ,  juxta  pre- 
tia  rerum ,  quce  in  facratijfima  Vrbe ,  prceta- 
xatio  plenius  ordinetur ,  atque  ad  noflram 
clementiam  debita  maturitate  referatur  : 
ut  communi  omnium  confilio  noflrce  quoque 
ferenitatis  nutus  accedat  ,  quo  facilius  id 
quod  devota  mens  ftatuit ,  probatce  religio- 
mis  meritis  explicetur  :  &  alia  manu :  Di- 
vinitas  te  fervet  ad  multos  annos ,  parens 
«ariffime  &  amanttffime.  Haclenus  Valen- 
tiniani  litterae  ad  Salluftium  :  ex  cujus 
Praefeclura  Urbana  manifeftecognofcitur , 
crrare  eos  qui  eamdem  epiftolam  referunt 
ad  Honorium  Imperatorem  :  nam  Praefe- 
clura  Salluftii  ad   nullum   aliud  tempus  , 


j[J)  Hier. 
tpift.6$. 


Honorio  ,  verum  fub  Valentiniano  opus 
cceptum  eflfe  :  quod  abfolutum  fuit  tempo- 
ribus  ejufdem  Honorii  Imperatoris ;  t^  dc 
quo  Prudentius  in  Periftephanon  hymno 
duodecimo  de  Petro  &  Paulo  Apoftolis» 
habet  hos  verfus  : 

Parte  alia  Titulum  Vauli  via  fervat  O- 
flienfis  , 

Qua  flringit  amnis  cefpitem  finiflrum, 
Regia  pompa  loci  efl .   Princeps  bonut  hat 
facravit    arces  , 

Claufitque  magnis  ambitum  talentis  . 
Brafteolas  trabibus  fublevit ,  ut  omnis  au- 
rulenta 

Lux  ejfet  intus  ,  ceu  jubar  fub  ortu, 
Subdidit  &  Parias  fulvts  laquearibus  co- 
lumnas  , 

Diflinguit  illic  quas  quaternus    ordo» 
Tunc  camurus  hyalo  infigni  varie  cucurrtt 
arcus  : 

Sic  prata  vernis  floribus  renident  • 
hsec  de  bafilicaS.Pauli  Prudentius,  atque 
ornatu  ipfius ;  qui  duobus  ultimis  verfibus 
ornatum  defcribit  majoris  arcus  ,  quifut 
etiam  in  aliisantiquis  ecclefiis  ufquehodie 
Roms  cernitur  )haberet  mufivo  opere  di- 
verfi  coloris  ex  vitro  intextam  floribu* 
pancarpiam .  Ornavit  vero  Placidia  Au- 
gufta,  fuadenteS.  Leone  Papa;quod  ap- 
paret  ex  hujufmodi  antiqua  Infcriprione» 
qua  etiam  declaratur  ,  non  Valentinia- 
num ,  fed  Theodofium  majorem  arclorem 
fuifle  condendae  Bafilicx  ;  quod  tributum 
eft  Valentiniano  ,  eo  quod  in  recitatis  lit- 
teris  primo   Ioco   infcribitur  VALEKTI- 


HIAHUS  ;  fic  enim  fe  habet  (a  ) : 


nifi  ad  hunc  annum  referri  poteft  .  Sed  & 

jpfe  antiquus  epiftolae  titulus  id  ipfum  fatis 

perfpicue  fideliterque  demonftiat,  nonfub 
THEODOSIUS  CAFPIT    PFRFECIT  HONORIUS  AULAM 
DOCTORIS    MUNDI    SACRATAM    CORPOREPAULI 
PLACIDI^PIAMENS  OPERIS    DFCUS    OMNE   PATERNI 
GAUDET  PONTIFICISSTUDIOSPLENDERE    LEONIS  /C* 


(  a )  Antiiji 

lnfcripvin 
appen.pag. 
1170.  n.6. 


His  fic  enarratis  de  rebus  in  Occidenta- 
li  Ecclefia  geftis  ,  ad  Orientis  Ecclefiafti- 
ca  fa6ta  orationem  convertamus,  invifa- 
mufque  Sanclum  Hieronynium,  quem  an- 
no  fuperiori  fumma  hieme  Hierofolymam 
pervenifle  diximus. 

Cum  igitur  Hierofolvmam  S.  Hierony- 
mus  advenifletmediahieme,  haud  dubium 
ibi  moratus ;  profectus  vero  poftea  eft  in 
./Egyptum  difcendi  cupiditate  pelleclus: 
nam  licet  Orbis  pene  totius  magifter  ex- 
titiffet,  cum  eum  jampridem  etiam  Da- 
niafus  Papa  confulere  confueviftet,  cujus 
nomine  ad  confultationes  Epifcoporurru 
lefcribens,  omnes  ferme  Ecclefias  docuif- 
fet;  ibi  tamen  Didymum  Alexandrinum 
conveniens,  ipfi  fe  tradidit  ut  difcipulum 
facris  litteris  imbuendum  :  teftatur  id  ipfe 
ad  Pammachium  fcribens  his  verbis  (b): 
Jam  cants  fpargebatur  caput  ,  &  magi- 
flrum  potius  ,  quam  difctpulum  decebat : 
ferrexi  tamen  AUxandriam  ;  audivi  Dt- 
dymumy  &  tn  multis  et  gratias  ago  ;  quod 


nefcivi  ,  didici  ;  quod  fciebam,  illo  do- 
cente  non  perdidi.  Atque  alibi  ad  eum- 
dem  (c )  :  Cum  ejfem  Ahxandri*  ,  vidi 
Didymumy  &  eum  frequenter  adivi  ,  vi- 
rum  fui  temporis  erudttifjimum  ;  rogavi- 
que  eum  ,  ut  quod  Ortgeues  non  fecerat , 
tpfe  complerety  &  fcriberet  in  Ofee  com- 
mentarios  ;  qui  tres  libros  me  petente  di- 
Ciavit ,  quinque  quoque  alios  in  Zacha- 
riam  .  Ha<5Ljnus  ad  Pammachium  :  &  ad 
Sanclam  Paulam  (  d  )  :  Denique  nuper  ob 
h  tnc  ,  vel  maxine  caufum  Alexandriam 
perrexi  ,  ut  viderem  Didymum  ,  &  ab  eo 
in  Scripturis  omntbus  qttce  habebam  du- 
bia  fctfcitarer.  Hoec  ad  Paulam  :  quibus 
cum  nullam  mentionem  habeat  quod  eam 
comitatus  fuerit  peregrinantem  in  Mgy- 
ptum  ;  nec  ahbi  (e),  ctim  de  ejufdem_. 
Paulae  profeclione  in  eamdem  provinciam 
agit ,  fe  i!li  comitem  inhaelifle  dicat ;  pla- 
ne  conjeclura  ducimur ,  Hieronvmum  ne- 
quaquam  cum  ea  peregrinationem  illam 
fufcepille.  Cxterum  ad  modicum  tempo- 

jis 


(  c )  Hicr. 
proam.  in 
O/eam . 


(d)  Hier. 
in  proam, 
/.4.  com- 
men.  in  ep. 
ad  Epbef. 


(e)Hier. 
epift.iT> 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 


Siricii  Pap. 

2. 


Valentin.      ir 
Theodosii     8. 


609 

Impp. 


«XLIII. 
Hierony- 
mus  audit 
Didymum 
Alcxan- 
dria: , 
(«;  Hier. 
froam.  in 
tpifl.  ad 
Galat. 
(b)Hier. 
pr&fat,  in 
Didym.  I. 
de  Sfiritu 
fantto  . 
(O  Cant. 
4« 
(d)    Hier. 

'P'fl.  sa. 

(  *  )  Hier. 

Apolog. 

adver, 

Rii.fin* 


XLIV. 


tf)  Hier. 
cad.  Apol, 
adverf, 
±\uffm. 


tg)  Hier. 
epi(l,6$. 


XLV. 

Lucubra- 
tiones  S. 
Hieron. 


ris  fpatium ,  nempc  triginta  tantum  die- 
bus  commoratum  efle  Hieronymum  Ale- 
xandriae,  Fvuftinus  exprobrat  in  inve&iva  : 
fed  an  vere,  ipfe  fcit. 

Coluit  ibi  quidem  S.  Hieronymus  Di- 
dymum  vehementer  ;  quem  Vtdentemy  li- 
cet  caecus  eflet ,  ob  eximiam  ingenji  per- 
fpicacitatem  appellare  confuevit  (  a  ) ,  o- 
culofque  (  b)  eum  habuilfe  columbae  ,  qui 
laudantur  in  Canticis  Canticorum  (c)  in 
fponfa;  gloriatufque  eft  ,  eum  fe  habuif- 
fe  magiftrum  ;  nam  ad  Domnionem  (  d  )  : 
Gregorium  Hazianzenum  ,  inquit,  &  Di- 
dymum  itt  fcripturis  fanflts  catecbiftas 
habui,  At  fic  quidem  laudavit ,  ut  poftea 
eumdem  Origeniftam  compertum  ea  ex 
parte  damnaverit ;  unde  adverfus  Ruffi- 
num  (e):  In  Didymo  vero  ,  ait ,  &  me- 
moriam  preedtcamus ,  &  fuper  Trinitate 
fidei  puritatem  ;  fed  in  cceteris  quce  Ori- 
geni  male  credidit ,  nos  ab  eo  retrahimus . 
Quod  vero  non  ficut  Ruffinum  Didymus, 
ita  &  Hieronvmum  iifdem  Origenis  er- 
roribus  imbuerit :  id  inde  accidifle  puto, 
vel  quod  fentiens  ingenium  hominis  ab  eis 
procul  abhorrentem  ,  non  aufus  fuerit  , 
viro  adeo  perfpicaci  propinare  venenum  ; 
vel  fitentavit,  expertus  eum  renitentem, 
mox  abftinuerit ,  ne  apud  magni  nomi- 
nis  virum  concepta  femel  caderet  sftima- 
tione. 

Caeterum  qui  aliquantifper  Didymum 
auditurus  Alexandriae  confedit ,  antequam 
rediret  in  Palaeftinam,  ^Egypti  monafteria 
peragravit;  de  quibus  ipfe  (/)  :  Conten- 
di  ALgyptum ,  lufiravi  monafleria  Httrice  , 
&  inter  fanftorum  cboros  afpides  latere 
perfpexi.  Per  afpides  enim  fe  fignificafle 
Origeniftas,  ipfemet  alias  faepe  declarat ; 
fed  nos  de  his  fuo  loco  pluribus.  At  quid 
poftea  egerit;  mox  fubdit:  Protinus  con- 
cito  gradu  Bethlehem  meam  reverfus  fum  , 
ubi  adoravi  prcefepe  &  incunabula  Salva- 
toris .  Vidt  quoque  famojijjimum  lacum ; 
nec  me  inerti  tradidi  otio ,  fed  multa  di- 
dict ,  qute  ante  nefciebam  .  At  quaenam 
iftaf  alibi  (g)  declarat  his  verbis  poft 
recenfitum  reditum  ex  jEgypto  in  Palae- 
ftinam  :  Vutabant  me  homines  pofi  auditum 
Didymum  finem  fectjfe  difcendt:  veni  rur- 
fum  T-iierofolymam  &  Bethlehem;  quo  la- 
bore,  quo  pretio  Barrabanum  notlurnum 
habui  prxceptorem  ?  timebat  enim  Judceos  , 
&  mihi  alterum  exhtbebat  Htcodemum  • 
Haec  ipfe. 

Tunc  infuper  aggrefliis  eft  ipfe  inter- 
pretari  S.  Pauli  Apoftoli  Epiftolas,  inci- 
piens  ab  ea  qu3eeft  ad  Philenionem  ;  mox- 
que  explicavit  ad  Galatas  fcriptam  ;  inde 
illam  ad  Ephefios:  ipfe  enim  id  teftatur 
in  praefatione  in  diclam  epiftolam  ad  E- 
phefios  ad  Paulam  ,  &  Euftochium,  nec- 
non  in  praefatione  in  epiftolam  ad  Gala- 
tas.  Sed  hic  obiter  admonendum,  hoc 
codem  tempore  quo  Alexandria  in  Palse- 
Ann,  Eccl,  Tom,  V* 


ftinam  reverfus  S.  Hieronymus  aggreflus 
eft  fcribere  fuper  Pauli  epiftolam  ad  Ga- 
latas ,  ex  hac  vita  migrafle  clarifllmam 
illam  ac  pariter  religiofiflimam  feminam 
Albinam  :  fuit  ifta  magnae  illius  fanclae 
Marcelloe  mater  ,  tanta  digna  filia,  ipfa 
tanta  matre  dignifllma;  de  cujus  adD-*um 
tranfitu  haec  fanftus  Hieronymus  (h): 
Pauci  admodum  dtes  funt ,  ex  quo  epijlo- 
lam  Pauli  ad  Phtlemonem  interpretatus, 
ad  Galatas  tranfcenderam ,  mttltis  retror- 
fum  in  medio  prcetermtffts  ;  &  ecce  fubito 
litterce  mihi  de  Vrbe  allatce  funt ,  nuncian- 
tesy  &  Albinam  venerabtlem  anum  pr<e- 
fentice  Domini  reddttam  ,  &  fanftam  Mar- 
cellam  matris  contubernio  deflitutam  .  Ve- 
neratus  eft  hanc  femper  ut  matrem  fan- 
clus  Hieronymus  confeflam  fenio  &  reli- 
gione  fumma  proveclam  ;  nam^ad  Afel- 
lam(/):  Saluta^  inquit,  matrem  Albi- 
nam:  Et  ad  Marcellam  filiam  (k):  Albi- 
nam  communem  matrem  valere  cupio  :  de 
corpore  loquor  ,  ut  fpiritu  valeat ,  nonigno- 
rans  ;  eamque  per  te  falutari  obfecro  ,  & 
dupltci  pietatis  officio  focillari ,  quod  in 
una  atque  eadem  Chrifliana  Jimul  dtliga- 
tur  &mater  :  Hxc  de  Albina  Hieronymus . 
Sed  antcquam  quae  funt  Hieronymi  re- 
liqua  profequamur  ,  de  fan#3e  Paulae  in 
jEgvptum  peregrinatione  pauca  haec(cum 
in  eodem  argumento  verfemur  )  addamus , 
ipfo  auclore  Hieronymo ,  qui  ait  (  /  )  : 
Poji  vifam  Alexandriam  venit  in  oppi- 
dum  Domini  Httriam,  in  quo  purijjimo 
virtutum  nitro  fordes  lavantur  quottdie 
plurtmorum  .  Quod  cum  vtdtjfet ,  occur- 
rente  fibi  fanclo  &  venerabtli  Epifcopo 
Ifidoro  confejfore,  &  turbts  innumerabi- 
Itbus  monachorum ,  ex  quibus  multos  fa- 
cerdotalts  &  levtticus  fublimabat  gra- 
dus :  lcetabatur  quidem  ad  gloriam  Do- 
mini ,  fed  fe  indignam  tanto  honore  fa- 
tebatur ,  Quid  ego  narrem  Macarios  ,  Ar- 
fenios  ,  Serapiones  ,  &  reltqua  columna- 
rum  Chrifli  nomtna  ?  Cujus  non  intravit 
cellulam  ?  quorum  pedibus  non  advoluta 
eji  ?  Per  fingulos  fanclos  Chriftum  fe  vi- 
dere  credebat  ;  &  quicquid  in  tllos  con- 
tulerat  ,  in  Dominum  fe  contulijfe  l<eta- 
batur .  Mtrus  ardor  ,  &  vix  in  femina. 
credtbilis  fortitudo :  obltta  fexus  &fra- 
gilttatis  corporeee  ,  inter  tot  millia  mo- 
nachorum  cum  puellis  fuis  habitare  cupie- 
bat  .  Et  forfitan  cunftis  eam  fufcipienti- 
bus  impetrajfet ,  ni  majtts  fanflorum  lo- 
corum  retraxtjfet  defidertum  .  Atque  pro- 
pter  ferventtffimos  cefius  de  Pelufio  Ma- 
jumam  navigatione  perveniens ,  tanta  ve- 
locttate  reverfa  eft  ,  ut  avem  ptttares  . 
Hec  multo  poft  in  fanfta  Bethhbem  man- 
fura  perpetuo,  angufto  per  triennium  man- 
fit  hofpitiolo ,  donec  extrueret  cellulas  ac 
mon.ifteria  ,  &  dtverforum  peregrinorum 
juxta  vtam  conderet  manfiones  ,  /«  qutt 
Maria  &  J°feph  hofpitium  non  invenerant . 
H  h  h  h  Buc- 


(b)Hier. 
in  pr&f.  ep. 
adGalat. 
lib.i. 

S.  Albinar 

tranutus . 


( / )  Idcm 

epifl.  100. 

(  k )  Idem 
epifl.74. 


XLvr. 

S.  P.ml* 
peregri- 
natio  in 

ptum. 
(/;  Hier. 
epifl.ij. 


6io 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Chhisti 
JftS. 


SlRICII   PaP. 


Valentist.     It 
Theodosii  8. 


'Impp. 


Hucufque  iter   eius  defcriptum  fit ,    quod 

cum  multis  virginibur &  filia  comite  per- 

agravit  :  Haec  de  Paula  . 

XLVII.       Ipfe  autem    fanftus  Hieronymus  ,    etfi 

Hierony-   torus   effet  in  Hebraicis  lirteris ,  quas  jam 

mus  fedu-  longe   ante ,  nempe  in  eremo  Syriae  (  uc 

]us  m  offi-  di&um  eft  )  praeguftaverat ,   immo  pota- 

tahtats  "  verat»    penitus  exhauriendis ;   tamen   in 

fufcipiendis   peregrinis  Hierofolymam  ve- 

nientibus ,   eifque  fovendis    intentiflimus 

erat :  quorum  gratia,  quod  adhuc  fuper- 

erat    patrimonium  in  Dalmatia,  mifibil- 

luc    fratre  Pauliniano,   diftraxit :    quan- 

do  autem   id  contigerit,  fuo  loco  diftu- 

ri    fumus  .    Idem   itaque  de   multitudine 

peregrinantium  Hierofolymam  ,  fuoque  ftu- 

dio   in  excipiendis    hofpitibus   ad   Eufto- 

(a)HUr.   chium  ,  dum  excufat  retardationem  com- 

frottm.l.j.  mentariofum  in  Ezechielem  ,  hsec  ait  (  a  )  : 

in  Ezeeh.  Fateor   me  explanationes    in    Ezecbielem 

multo    ante    tempore  promifijfe^   &  occu- 

patione    de  toto  huc  Orbe  venientium  im- 

plere  non  pnfle ,  dum  ttulla  hora ,   ttullum- 

que   momentum  eft  ,    in  quo   non   fratrum 

occurramut  turbis  ,    &   monaflerii  folitum 

dinem    hofpjtii   frequentia     commutemus : 

in  tantum ,  ut  aut  claudendum  fit   nobir 

oflium  ,  aut  Scripturarum  ,  per  quas  ape- 

riendte    funt  fores  ,  fludia   relinquenda  , 

(b)Hier.    &c>   Sej    &  ad    pau|inurn  (b)-.Detoto 

*P'J  ^5r      fcuc   Orbe  concurritur,  plena   efl  civitas 
univerfi  generis  hominuni.  &  tanta  utriuf- 
que  fexus  conflipatio  ,    ut    quod   alibi  ex 
parte  fugiebas,  hic   totum    fuflinere   co- 
(c)Hter.   -gar\f  .  Et  ad  Marcellam  (  c  )  ,  quodnam 
ePJ  •  17»    genus   hominum  ,  &  ex  quibuslocis  illuc 
properaret ,    ita  defcribit:    Qui  in    toto 
Orbe  fttnt   primi ,  huc  pariter   congrega- 
ti  ;    ad  quce  nos  loca  non   ut  prim<et  fed 
ut    extremce   venimus    (  Paulae     enim  & 
Euftochii  nomine  fcripta  eft  epiftola)»? 
primos  in  eis  omnium  gentium  cerneremur . 
Certe  flos   quidam  ,  &  pretiofiffimur  lapir 
inter   Ecclefiaflica   omamentd ,     monacho- 
rum    &  virginum  chorus  efl  .  Quicumque 
in  Gdlia  fuerit    primus ,   huc   properat . 
Divtfus  ab   orbe   noflro    Britannus ,  fi  in 
religione   procefferit ,   occiduo  Sole  dimif- 
fo  ,  quarit  locum  fama  fibi  tantum  &  fcri- 
pturarum    relatione   cognitum .  Quid    re- 
feramus   Armenios  ?    qutd    Verfas  ?   quid 
Indict ,   quid  JEthiopum  populos  ,  ipfamque 
juxta  JEgyptumfertilem  monachorum  ,  Pon- 
tum  &  Cappadociam^    Syriam    ccelem    & 
(d )  Matt.  Mefspotamiam  ,  cuntlaque    Orientis   exa- 
a4.  mina  ?  qu<e  juxta  Salvatoris  (d)  eloqui- 

um  dicentis  :  Vbicumque  fuerit  corpusy 
congregabuntur  illuc  aquilte ;  concurrunt 
ad  hcec  loca  ,  &  diverfarum  nobis  virtu- 
tum  fpecinien  oflendunt :  vox  quidem  dif- 
fona  , ,  fld  una  religio^  &c. 
XLVIir.  Sed  hic  adverte  ,  leftor,  extare  libel- 
lum ,  feu  epiftolam  potius  dixerimus, 
Gregorii  NylTeni  hoc  tempore  in  vita 
agentis  >  ac  plura  fcribentis  ,    qua  totus 


in   eo  eft,  ut   improbet  ejufmodi  ad  Id-  G        . 
ca   fanfta   peregrinationem  .  Unde  hagiO-  NyffCtuisS 
machi  noftri  faeculi  ,  fanclorum   locorum  quorum 
venerationem     improbantes ,   obviis    eam  peregri- 
manibus  excipientes  ,  nomine  viri  &  au-  f"ionem 
floritate  doftrinse  abufi  ,  eadem   haec  ipfa  imPuSnct. 
damnarunt.  Scimus  aliquos  pro  pii    cul- 
tus  defenfione  eam  epiftolam    ut  germa- 
nam   Gregorii  cognofcere   minime  volu- 
ifle.  At  nos  Iegirimum  eum  Gregorii  par- 
tum  efle ,    haud   ierimus    inficias:  fed  a- 
liunde    abfque    tergiverfatione    ulla     de- 
fenfionem  paramus.   Illud  igitur  primum 
fcias,  Gregorium  eas  fcribere  litteras  ad 
monachum  quemdam ,  immo  &  monacho- 
rum  Abbatem  ;    nam   hsec  habet  in  flne  : 
ConCule  ergo,     dilecle ,   fratribus  ,    ut   e 
corpore  peregrinentur    ad  Dominum ,    non 
ut  e  Cappadocia  in  FaJaflinam ,  &c.  Con- 
fidera  infiiper  ipfum  in  eo  argumento  ver- 
farum,   ut  diffuadeat  viris  ,  qui   felectum 
vivendi  genus,    nempe  monafticam  vitam 
aggrefll   fuerant  ,    atque    feminis,   pere- 
grinandi    propofirum,   afferens   inter  alia 
non  efle  pra?ceptum    Domini  ,   nec   homi- 
nes  ad   hoc  teneri  ;  id  quidem  ipfe,  quod 
ob  rei  frequent;flimum  ufum  putarent  ali- 
qui  fe  minus  Chriftiano   nomine   dignos 
efle,  fi  agere  praetermitterent ,  quod  fci. 
rent    ab   aliis  impenfe  pncftari .   Inculcat 
pluribus,    quanro    difpendio    pudoris   & 
verecundiae    feminae  potifllmum    ejufmodi 
longinquam  peregrinationem    fufcipiant  ; 
multaque   alia  ,   qua?  a  monachis     effent 
ex    inftituto  vitanda,  proponit  ,  in  qua», 
velint ,    nolint  ,  in  itinere  ex  neceflitate 
incurrendum  eflet. 

Haec  quidem    fcite    pieque  a  Gregorio     XLTX. 
de  tnonachis  &    feminis  effe  dicla,    pru-  Monacho- 
dens  nemo  negarit ;  in  cujus  fententiam  fen-  ru.m  >  & 
tias  fimulire  fan<5tifiimos  Parres:  nam  ejus  v'rg'P.urn 
germanusS.  Bafilius  (e)  ,cumexaliis,  tum  nat7<fre" 
exhis  fugillatinfelicem  monachum  Iapfum,  prehenfa. 
in  cellula  confiftere    nefcientem ,    ubique  (e)Bafil. 
vagum  ,    ac    propterea    mifere    Iapfum :  *d  mon*. 
Fotus  ,    inquit,  fublimis  ,   &  ad  iranfi-  chumlap- 
tum  converfus  ,    velut    peregrinus ,  eremo  fum* 
agros  &  urbes  permutans ,  ad  Hierofoly- 
fnam    decurrebas .  Haec  ipfe  .    Quid   am- 
plius  ?  nonne  &  ipfe  fanftus  Hieronymus 
eadem  ex  caufa  quod  periculofa  eflet  per- 
egrinatio   monachis  ,    fanftum    Paulinum 
haud  pridem   idem  vitae  inftitutum    am- 
pientem»    niultis   qfus  ad   perfuadendum 
argumentis  ,    ea  quam    ad    ipfum   dedit 
epiftolam  y  ab  eadem    peregrinatione  de- 
hortatur  &    revocat  ,   quam    alioqui  in 
faeculo  agentibus    perfpnis ,    efiam    femi- 
nis  ,  perfuadere  pluribus  folitus  fuit?Ad 
ipfum  enim  haec  (/)  inrer  plura  :   Re  ve-  (f)Hier. 
ra  ut  fimplictter  motur  mentis  mea  fatear ,  cpjl.ii. 
confiderans  &  propofitum  tuum  ,  &  ardo- 
rem   quo   fteculo  renunciafli ;    differentiae 
in  locis  arbttror,  fi  urbibur    &  frequen» 
tia  urbium  derclicla,   in  agello  babiter , 

&  Cbri' 


Cum  Critice  Pagii 


Chkisti 


SiRicn  Pap. 
2. 


6\\ 

Valentin.ii.  t 
Theodosii  8.  lMPP* 


(x)  Aft  j, 


l- 


f  h)  l.i.  de 
his  qui  Tt- 

lig.  con- 
tcnd.  C. 
Thcod. 

Theodo- 
fius  \<*t 
cohibet 
Ananos. 


(  c  )  Socr. 
/.3.  M". 
(d  )  S02.O 

(  e  )  l.  «lt 
de    Sepulc 

Z/ioIat.  C. 

Tbeod. 
LI. 

Reliquiae 
insrty- 
rum  non 
diftrahen- 
dx. 


&  Cbrijium  quceras  in  folttuiine ,  &  ores 
folus  in  monte  cum  Jefu  ,  fanftorumque 
tantum  locorum  vicinttatibus  perfruarts  ; 
id  efl  ,  ut  &  urbe  careas ,  &  propofitum 
vionachi  non  amittas .  Quod  loqttor ,  non 
de  Epifcopis  ,  non  de  presbyterts ,  non 
de  clericis  loquor,  quorum  aliud  officium 
eji ,  fed  de  monacbo ,  &  monacbo  quon- 
d.tm  apud  fteculum  nobili ;  qui  tdcirco  pre- 
tium  pojfejfionum  fuarum  ad  pedes  Apojlo- 
lorttm  (  <t  )  pofuity  docens  pecuniam  ejfe 
calcandam  ,  ut  bumiliter  &  fecreto  vi- 
ttttans  ,  femper  contemnat  quod  femel  con- 
tempfit.  Hiec  &alia  ad  eum  dilfuadendum 
Heronymus.  Ccrerum  longe  alio  ac  pla- 
ne  conrrario  fpiritu  Vigilantius  primus 
hoc  faeculo  aggielfus  eft  una  cum  aliis 
quasevomuit  impietates ,  ;mprobare  peni- 
tus  peregrinationem  ad  loca  fanfta  :  fed 
de  eo  fuo  loco  agendu n  pluribus. 

Hoc  eodem  anno  Theodoiius  Impera- 
tor  haercticos  coercuit  exiftimantes  facul- 
tatem  fibi  coeundi  conceffam  ad  turban- 
dam  pacem  Eccleliae,  in  htc  verba  ad  Eufi- 
gnium  Pracfvcf  um  Praetono  refcribens  (b)  : 
Hts  qut  ftbi  tantummodo  exi/limun'  col- 
Ugendi  cnpiam  contrtbutam  ,  fi  turbuln- 
tum  quippiam  contra  no/irce  tranqutllita- 
tis  prcsceptum  ficiendum  ejfe  tentaverint , 
ut  fedttionis  auftores  ,  pactCque  turbatx 
Eccle/ice  maje/iattsy  captte  ac  fanguine  fint 
fuppltcia  luituri  Dat.  X-  Kalend  Februa- 
rtt  Conflantinopoli ,  Honirto  nob.  pttero  & 
Evodio  Cojf.  Quodenim  a  Valentiniano  in 
Occidente  ,  titulo  junrfro  etiam  Theodo- 
fii  (  ur  moris  erat  )  promulgata  hoc  an- 
no  lex  eifet ,  qua  colligendi  conventus 
facultas  impartiebatur  profeiforibus  Con- 
cilii  Aiiminenfis  :  inde  puto  accidit ,  ut 
Ariani  in  Oriente,  ejufdem  legis  prae- 
texru,  cogendi  fynaxes  datam  (ibi  ven- 
dicantes  aufroritatcm,  omnia  perturba- 
tionibus  commifcerent ;  quos  Theodofius 
ejufmodi  refcripti  auAoritate  compefcuit. 
Qyo  pariter  anno  Demophilum  Epifco- 
pum  Arianum  effe  defunctum  ,  fuffeftum- 
quein  locum  ejus  Marinum  ,  &  paulo  poft 
Dorotheum  Antiochia  accerfitum,  tradunt 
Socrates  (  c  )  ,  atque  So/omenus  (  d)  . 
Sequenti  vero  menfe  idem  Theodofius 
Imperator  de  non  diltrahendis  reliquiis 
martvrum  hxc  refcripfit  (  e  ) : 

Humatum  corpus  nemo  ad  alterum  lo- 
cttm  transferat  :  nemo  martyrem  dtflrabaty 
nemo  mercetur  .  Habeant  vero  in  potefla- 
te  ,  Ji  quoltbet  in  l  >co  fanftorum  efi  ali- 
qttis  condttus ,  pro  ejus  vener.ttinney  quod 
Martyrium  vocandum  fit ,  addant  quod 
•voluerint  ftbricarum .  Dat .  IV.  Kalend. 
Martii  ConflantinOpoli  ,  Honorio  nob.pue- 
ro  ,  &  Evodto  Cojf.  Quod  enim  pfeudo- 
monachi  circumeuntes  turpis  lucri  gratia 
confuevilfent  venditare  reliquias  marty- 
xum  ,  ut  Sanftus  Auguftinus  affirmat , 
hujus  fanciendae  legis  occafio  data  eft . 
Ann.  Eccl.  Tom.  V» 


Si  quidem  callidiflimus  hoftis  ftuduit  in- 
famare  clariftimum  monachorum  nomen; 
de  quo  ipfe  Auguftinus:  Multos,  inquit 
(  /  )  '  bypncritas  Cub  babitu  monacbo- 
rum  ufquequaque  difperfit  ,  circumeuntes 
provtnctas  ,  nufquam  mijjns  ,  nufquam 
fixos ,  nwquam  Jiantes  ,  nuCqttam  feden- 
tes  ;  altt  membra  martyrum  ,  fi  tamen 
martyrttw  yvenditant ,  &c.  Difce  tu  vero 
ex  his  hujus  tcmporis  totius  Catholicx  Ec- 
clelix  erga  fanciorum  martvrum  rei;quias 
ftudiofum  cultum,  &  propenliorem  amo- 
rem  ;  quo  abufi  improbi  nebulones  ,  ex 
eis  nundinationes  quas  aud;s ,  in't ituebant ; 
adeo  ut  opus  fuerit ,  tam  vend^nres  ,  quam 
emenres  ,    legibus  Principum   cohiberi . 

Hoc  item  anno  Joannes  Chrvfoftomus» 
pr^cedentibus  propheriis,  pre-bvter  or- 
dinatur:  colligimus  id  ex  Marcellino  Co- 
m'te  (£)■<  Leone  Auguito  (h)  ,  &  ante 
hos  ex  Palladio  in  dialogo,  dum  ajunt, 
ipfum  -duodecim  annos  exegiffe  in  presby- 
teratu ,  amequam  crearerur  Epircopus 
Confulibus  Honorio  quartum  ,  &  Euty- 
chiano ,  anno  Domini  trecenrefimo  nona- 
gefimoo&avo :  magis  enim  eidem  Mar- 
c.-llino  alfentimur ,  quam  dicentibus  qua- 
driennium  eum  tranfegilfe  in  presbytera- 
tus  funr5tione  .  A  quonam  aut-jm  duorum 
Catholicorum  Antiftitum  Flaviano  vel  E- 
vagrio  fuerit  ordinatus,  diverfa?  reperiun- 
tur  fententiae:  Socrates  (/)  qiiid^m  afHr- 
mat  ab  Evagrio  Paulini  fuccelfore  Joan- 
nem  Chryfoftomum  facro  pesbvreratus 
ordine  initiatum  fuiffe,  cum  ante  trien- 
nium  neutrius  communioni  infTefifTet ;  ut 
alterum  refpueret ,  folitarius  vivens .  Por- 
ro  reliqui  Graecorum  hiftorici  ,  licet  re- 
centiores,  eumdem  Joannem  adhae:ilfe  Fla- 
viano  tefiantur,  ab  eodemquc  in  facros 
adfcitum  ordines  diaconatus  atque  presby- 
teratus  . 

Certe  quidem  ipfum  communicationis 
Flaviani  fuiffe,  in  ecclefiaque  ejuldcm 
miniftraffe  ,  concionefque  ibi  ad  populum 
habuiff: ,  ncmo  inficias  ire  porerit ;  nam 
id  ipfiim  homilioe  tunc  inea  dirftde  teftan- 
tur.  Quinetiam  aliquando  videtur  fugil- 
lare  ordinationem  Paulini,  illa  nimirum 
homilia  ,  quam  de  Anathemate  habuit,  de 
qua  fuo  loco  fufius  diximus.  At  non  ob 
hanc  caufam  ,  quod  illi  communione  con- 
junflus  fuerit ,  qui  invito  fedebat  Roma- 
no  Pontifice,  ipfi  Paulino  atque  eius  fuc- 
celTori  Eva^rio  communicante  ,  ipfum 
quis  putet  fchifmaticorum  facerdotem  a 
fchifmatico  ordinatum  .  Nam  fuperius  di- 
ctum  eft ,  licet  cjufmodi  altercationes  at- 
quediflidia  inter  Romanum  Pontificem  at- 
que  Meletium  necnon  ejus  fuccetforem  Fla- 
vianum  extiterint ;  numquam  tamen  co 
effe  ifta  progrella  ,  ut  fuerit  interceptio- 
ne  communicationis  fchifma  conflatum  , 
anathemative  Flavianus  fubjerftus.  Nam 
fpe  concordiae  tolerata  res  eft  ,  atque  ep 
H  h  h  h    z  mo- 


(f)  Aug. 
dc  opere 
tnonacb.  c. 
18. 


LII. 
S.  Jo» 
Chryfo- 
ftomus  fa« 
clu^Pre- 
fhiter. 
g)  Marcel. 
in  Chron. 
(h      Lco 
or.i'.  dr 
•vit.x  S,  /9. 
Chrrf. 


(')Socr. 
1.6.  c.z. 


LIII. 


6lZ 

Christi 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


SlRICII 

2. 


Pat. 


Valentin.  II. 
Theodosii   8. 


[mtp. 


LIV. 

Ordinatio 
Chryfo- 
ftomi  fi- 
gnispro- 
bata  . 
(a)  Leo 
Aug.orat . 
dc  vita  fo. 
Cbryfofl, 


modo  quo    caeperat,  ad  plures  annos  pro- 

dutfa . 

Annuifle  quidem  divrnum  numen  ,  fi- 
gnifque  fuffragatum  Spiritum  fanclum  e. 
jufdem  Chryfoitomi  ftcerdotio ;  qui  res 
ab  eo  geftas  funt  fideliter  profecuti ,  te- 
ftantur1,  ut  inter  alios  Leo  Auguftus  ,  cum 
ait  (a)  :  Flavianus  cum  vigtlaret  ,  ut  can- 
ftteverat ,  quadam  nocle  vtdet  dtvtnum  ac-> 
cefftjfe  Angelunty  qui  ei  jubebat  ordtnare 
Joannem  dicens  futurum  Joannem  novum 
vas  elecltonis:  Ecce^  dtcens  ,  ego  ei  de 
hoc  mandatum  dabo  ,  &  obediet .  Ad  quem 
quidem  cttm  accefftt  A/igelus ,  ei  manda- 
vit  :  prius  narravit  futura  ,  &  qucecumque 
par  efi  facere  euin  qui  dtvinus  Jit  futurus 
minifler  :  &  poft  alia  :  Cttm  adejjet  hora 
ordtnationis ,  &  incruentum  perageretur 
facrtficium ,  &  inferius  ajjifieret  multttu- 
do  innumerabtlis ,  &  Angeh  defuper  in-. 
tuerentur  ,  manum  imponente  Eptjcopo  & 
preces  dtcente  confuetas ,  dicttur  faclum 
ejje  illud  maxtme  novum  fpetlaculum  :  al- 
ba  columba.  repente  devolans ,  quomodo  tl- 
Uc  fupra  Jefum  meum  &  Deum  ,  in  hono- 
rem  ejus  cut  manus  hic  imponebatur ,  fle- 
tit ,  fupra  ejus  caput .  Hoc  admirattone 
quidem  ajfcctt  &  fiupefecit  eos  qui  tunc. 
aderant  Jimul ,  attrahtt  aut.em  eof  quoque 
qui  audtunt  ;  admiratur  untverfa  non  fo- 
lum  qu<e  circum  circa  Jita  efi  regio  ,  fed 
etiam  univerfa  qu<e  extra  fines  procul  re- 
mota  efi  Syrta  .  Hsc  ipfe;  idemque  fub- 
dit  miracula  tunc  Antjochiae  ab  eodem 
Joanneedita,  poltquam  presb  yter  fa&us 
eft  ,  ufque  ad  tempus  quo  accerfitur  Con- 
ftantinopolim  praeficiendus  illi  Eccleliae  in, 
locum  defun&i  Neclarii  Epifcopus.^ 

Cum  pnmum  vero  presbyter  dedgna- 
tus  eft  ,  primam  omnium  ad  populum  ha- 
buifle  dicitur  homiliam,  cujus  eft  exor- 
dium :  Hum  vera  funt  qua  nobis  acctde- 
runt>  &c.  At  ninil  lbi  de  presbyteratu  , 
fed  de  fufcepta  tantum.  docendi  populi 
functione:  quam  quidem  non  ante  hunc 
annum  aufpicatum  fuifle,ex  eo  explora- 
tum  redditur ;  dum  ipfe  in  una  iliarum 
orationum,  quas  habuit  ad  populum  An- 
tiochenum  de  imminente  clade  ob  ftatuas 
ignominia  affeclas  (  quod  certum  eft  con- 
tigifle    poft   fequentem  annum  )  exprefle, 


PAGIUS        Ad    num.  LVII.  Sanifus   Cyrillus    Epifcopus 
Hierofolyminaus    hoc    anno    ad  Deum    migra- 

V.  vit ,  ut  rccle  Baronius .  Audor  enim  Tabula- 
Obitus  S.  rum  Theophani  infertarum  annos  ei  triginta 
CyrilliHie-  quinque  tribuit.  Ex  quo  &  liquet ,  Epifcopatus 
rofolymt.  ejus  inittum  recle  a  nobis  conlignatum  .  Cyril- 
taai*  10    fucceflit  Joa.nnes  ,  quem    Henfchenius  &  Pa- 

pebrocius  in  Hiftoria.  Chronologica  Patriarcha- 
r.um  Hierofolymitanorum  primum  Hierofolymo- 
rum  Patriarcham  faciunt .  Verum  ,  Pairiarcln- 
tus  ille  facculo  tantum  fequenti  polt  Concilium 
Ephefinum  exortus  eft . 

VI.  Theodo/ius  Imperator  Thraciam  ab  hoftibus 
Grotbingis  viclis  &  expugnatis  vindicavit  ,  ut 
tefUtur  Claudianus  in    quarto   .Confulatu    Ho- 


LV. 

Jo.  Chry-. 

foftomus 

conciona- 

riaggref- 

fus. 


tb,Chnf.ad 
pop.  Antio- 
chen.  hom. 
16. 


LVI. 

Flavianus 

&  Chryfo- 

ftomus 

docent 

Antio- 

chiae. 


teftatur  fe  jam  in  docendi  muncre  bien- 
nium  agere;  funr  haec  ejus  verba  (b) : 
Ecce  fecundum  hunc  annum  habeo  vejlrx 
dijferens  charitati ,  &c  Qiiamobrem  in 
eam  fententiam  ire  compellimur  ,  ut  qua; 
reperiuntur  fcriptae  orationes  ab  ipfo,  cum 
diaconus  eff?t  ,  nemue  fuperius  recenfits 
adverfus  Gcntiles  ,  Judsos,  atque  hsre- 
ticos,  &  de  Anathemate,  eas  fpcciali 
indulgentia  &  juflione  Flaviani  pro  con- 
cione  dixerit  ;  ceffaffe  vero  poftea  ufque 
ad   presbvteratum . 

Quanta  autem  diccndi  copia&  elegan- 
tia  jam  presbvter  fufceptum  munus  ex- 
pleverit;  qua?  poftea  ad  populum  Antio- 
chenum  infcriptse  exrant  orationes  cer- 
tam  fidem  faciunt ,  cum  tamen  longe  plu- 
res  illis  ibi  ad  populum  dixiffe  oportue- 
rit  eo  duodccim  annorum  temporis  fpa- 
tio,  quo  in  ea  funcYione  verfatus  pre- 
sbyter  Antiochis  manfit.  Cxterum  quam- 
vis  Chryfoftomus  concionandi  munere  fun- 
geretur  ;  Flavianus  tamen  Epifcopus,quod 
effet  fuarum  partium  potiffimum  munus, 
docere  populum  ,  minime  praetermifit, 
immo  vero  accurate  perfolvit:  quod  fa- 
tis  intelligi  poteft  ex  ejufdem  Joannis 
Chryfoftomi  affertione,  dum  ad  calcem 
prim-e  homiliae  in  verba  illa  Ifaiae:  Vtdt 
Dnminum  ,ifta  habet :  Htec  fervames  ,  re- 
deamus  domum:  quin  potius  heec  fcrvjntes 
excipiamus  perfecltnrem  dofinrts  exborta- 
tionem.  Kam  nojtra  quidem,  qualtacum- 
que  fttnt  ,  habent  juventutts  ofientationem  : 
hujus  autem ,  qualtacumque  fuerint  ,  mtt- 
jore  prudentta  /unt  ornata.  Ac  noflrx  qui- 
dem  fimtlta  funt  torrenti,  qui  cum  flrcpttu 
fertur ;  illius  autem  oratio  Jimilis  efi  fon- 
ti  magna  tranquillttate  fluvos  ejfundentii 
qui  olei  m  i^ts ,  quin  iquarum  curCum  i- 
mitentur  .  Hj?c  ipie. ,  modeftequidira  con« 
fultum  in  omnibus  volens  Epifcopi  exifti- 
mationi  &  dignitati,  ne  qui  minus  elo- 
quens  effet,  ck  ea  ex  parre  longe  infe- 
rior  Chryfoftomo  appareret ,  a  populo 
fperneretur:  e<  quo  quidem  magnam  libi 
laudem  conciliavit  ,  numeros  illos  a  Do-  (e)joan, 
mino  fic  definitos  exolvens  (c)  :  Qui  glo-  7. 
rtam  propnam  ,  qu<e  ab  homintbus  ejl  ,  LVII. 
»0«  quxrtt,   htc  verax  efl.  «/*** 

Rurfumfertur  (d)   de  illo,quod  cum  ,/^/" 

(ubli-        Chryfofl. 

norit    a    »    <5n.  ad    63?»     qui     ;'d    haud    ob- 
fcure  huic  Honorii  Confulatui  adfcribit  ,  uti  Mar-   Thcodofii 
cellinus    in    Chronico,   Idacius    in  Chronio  ,  &    deGro- 
Idacius  in   Faftis,    qui   diem   ettam ,    quo  Con-   thingit 
ftantinopolim  Theodofins  rediit ,  ann otavit  :  His  vtilona. 
Conff.   mquit  ,   vitti  atque  expngnui ,   ^r    in    Ro- 
mania  captivi  ajdntti    gens    Grorhingorum    a     no- 
Jlris  .    Theoiofio     &    Arcaiio    deinde    cit-n   viclorix 
&   triwnpho    inijelf.  funt  Confl.intinopolim    die  IV, 
ldus  Qcl.ob.   Mircellinus   in  Chronico  «ntiimait: 
Vitiorque     cum    Arc.iiio  fi/io   fuo  urbem     iogreffus 
efl  .  Neqge    enim    v^re     hoc    anno    Theodolius 
triumphavit  ,     ficuti    nec   anno  CCCLXXX.   li- 
cet  Mircellinus  in    Chronico   eo     nno    fcribat: 
His   Coff.  Tbeodcfius    Magnut ,  poftquam  Scytbicis 

gen- 


Cum  Critice  Pagii . 


CnRISTI 

38d. 


SiRrcn    Pap. 
z. 


VALEWTIW.ir. 

Theodosh  8. 


613 

Impp. 


Nimen 
Chryfofio 
mi.unde  . 


IVIN. 


i*)Chrjf. 

pop.  Antio 
chen. 

Qiiot   Ec- 
clefia  An- 
tiochena 
piuperes 
aleret . 


fublime  aliquando  dicendi  genus  arripmf- 
fet  ,  atque  ob  eam  caufam  a  fimpliciori- 
bus  minus  intelligeretur,  redargutum  fuif. 
fe  a  pia  muliercula,  quod  ejus  orationes 
infrugiferae  eflent :  ipfum  vero  mutaffe  e- 
veltigio  juvenilis  animi ,  cujus  eft  alra 
petere,  inltitutum,  di&ionemque  facilio- 
rem  imisauribus  accommodaflfe.  Qua  ex 
parte  illud  eft  confecutus,  ut  ab  omni- 
bus  fuciliime  audiretur,  atque  publicis 
frequentibufque  acclamationibus,  OS  AU- 
KELJM,  diceretur  .  Quod  perinde  ac  in- 
ditum  divinitus  nomen,  veluti  egregius 
titulus,in  tjus  fcriptis  haclenus  perfeve- 
rat. 

Quam  autem  ,  tanto  agricola  ,  vomere 
verbi  Dei  Anriochena  Ecclefia  reddira 
fit  frugifera  ad  alimenra  paupenbus  prae- 
ftanda  ;  ex  eo  poteris  inrelligere  ,  dum 
in  una  (a)  earum,  quas  ad  popuJum  An- 
tiochenum  habuit  homilia,  h«c  air:  H#- 
bens  proventum  T.cchfia  qunt  per  fingulos 
dies  viduis  fuffitiat  >  quotVirpintbus  ,  cogi- 
ta:  namad  trikm  mtlltum  afcendtt  numerum 
earttm  catalopus ;  &  pr<eter  has  ,  quot 
carcerem  inhabitantibus ,  quot  in  xeno- 
dochio  laborantbus,  fanis  &  peregrtnis  , 
corpora  babenttbus  mutilatat   altari  ajjl- 


PAGIUS    gcntihut    triumphavit  .    Ecclefias   Orthodoxis  re. 

ftituit  .    Semel    enim  Theodnfius  ,  idque  de  Ma- 

ximo    Tyranno  ,     trimnphavit ;   &     Pacatus     tn 

Panegyrico  ,  q'tem    tunc   Theodofio  dixit ,  hunc 

alias  tnumphaiTe    non  memorat ;  Iicet  de  Scy- 

thicis  vicloriis     numero  i».    mentionem     faciat  , 

Scythicos    triumphos  non  praetermiffurus  ,  (i  ve- 

re  dudi  fuiffent.  Hujjfmodi  itaque   loquendi  for- 

mulis  aliud   non  denotant  Scriptores  ,  quam  Im- 

peratorum    folennem   in    urbem    introitum    poft 

infignem  aliquam    vicloriam    reportaram .    Veri 

cnim  triumphi   aut  cum  D'cennalibus,  &  id  ge- 

nus    feftis  fuere  conjuncli ;    vel  fi  aliis  annis  a- 

fli      Imperatores  Confulatum  capeflure  ,  ut  fae- 

pius    jamdixi.     Geft»     p  Tro    contra   Grothin- 

gos    narrat  Zofimus    lib.  4.   pag.  76%. 

VII.  Imperante  Confiantino  Magno  licuit  adhuc  G?n- 

CuraTcm-  tilibus  fua    folcnnia  vcl    in    rorum ,  vel  in  par- 

plorum         tem    publice   agitare .     Reparata   dcin    poft    Ju- 

Centilium  lianum  Apoftatam   Chnftiana  Religione   fub  Va- 

chrifiianis  lentiniano    feniore  ,  fua  quoque  Paganis  fenren- 

interdiila.  tia  ,    fui  ritus  ,  templaque  &  templorum   folen- 

nia  relict?.  fuere  .    Thcodojla  demum  imperante  , 

&     facrificia   aliqu.mdiu  agitare   licuit  ,  ad    an- 

num    fcilicet  Chnfti  CCCXCI.   quo   Valentinia- 

nus  junior    Theodofii  M.    confilio    Roma;  &   in 

Italia  facrificia   hoftiarum  feu  victimarum  ,  tem- 

plorumque  ingrefTum    &    fimulacrorum    ciiltum 

prohibuit  Lege  11.  Cod.  Theod.  De  Paganit,ea 

annoMediolani  emiffa  ,  &  in  Annalibus  a  Baro- 

nio    memorata.    ^tare  ,   ut  hoc    obiter    obfer- 

vem  ,  non  debuit  mirari  Cardinalis  docliflimus , 

quod'anno    CCCXC     Vdujianut  quidam    Roma: 

aram   quandam  ad   facrificia  dedicarit  ,  nec  exi- 

ftimare  ,   id  a   Volufimo  in  propriis  aedibus  fa- 

clum    ad  privarorum  facrorum  ufum  ;    eum  id 

ante    annum   CCCXCI.  Legibus   non   inhibere- 

tur.     Deinceps  ,    facrificiis   quamhbet     mterdi- 

clis,  quaedam    adhuc   folennitares,  veluri  convi- 

via '    fefta  ,  ludique   Genrilibus  permifli .  Cur- 

renti  autem  anno    XVI.  Kal.  Jul.  Conflantinopo- 


dentihus ,  &  viCtus  &  veftittts  cauCn  fup. 
pliciter  quotidie  accedenribur  ;  &  mbil 
ei  de  fubftantiis  dimtnutum  efl .  Itaque 
Ji  decem  duintaxat  virt  (%c  er^trtre  vo- 
luijfent ,  nullus  ejfet  pauper  &c.  E 1  qui. 
dem  admirafione  dignum,  paupcrem  ad- 
huc  Ecclefiam,  quae  ufque  ad  Theodofii 
tempora  perfecutionem  diram  pa(Ta  fue- 
rat,  cum  nec  in  civitate  Fidel^s  confi- 
ftere  poterant  »  fed  in  campis  colle^as 
agebanr  ,  unde  &  Campita?  funt  dicYi  , 
adeo  in  eleemofvnis  pauperum  abundaf- 
fe  ;  cum  prxfertim  non  omnes  Ant:oche- 
ni  Chri'>iani  cum  Meletio  convenirent» 
adha?rentibus  aliis  ,  Orthodoxis  Paulino  , 
haereticorum  vero  aliis  Vitali  Apollinari- 
ftarum  Antiftiti  ,  aliis  vero  Eu?ojo  F.pif- 
copo  Ariano ,  &  qui  in  eorum  locum  fuc- 
ceflerunt • 

Sed  preter  hos  latuiffe  inter  Chriftia- 
nos  Antiochenos  etiam  Marcionitas  hre- 
reticos,  ad  quos  evtirpandos  idem  Chrv- 
foftomus  haud  medtocres  lahore<;  infumpfit, 
fatis  perfpicue  conftat:  Sed  q'iinam  hi  ,h)  ff'f 
fuerint,  digm  plane  qui  Annrlibusjnte-  ["'Jx  A>f- 


LIX. 


xantur  ;  ex  Aclis     (b   )    ejus   hic   iifdem 


taph. 


vnr. 

Quid  fue- 
rtt  Archie- 
rofyna  . 


verbis  ,  quibus  fcripta  habentur  ,  accura-  r.f0  i,np. 
te  reddamus;    fic    enim  fe  habent  :    Qui  inencomio 

tl-       &  ahi , 


li  Theodofius  M.  dedit  Legem  tt.Cod>cis  Theod. 
De     Decurionihut  ,        in  qua    ait  :     ln     confequend* 
Jtrchierofyn*    illc  Jit  potio*  ,    tfui   patrii.  p/wi  vrt- 
jlitcrit  ,     nec    tamn    a   Templorum   cultu   o^ferva- 
tione  Chrrlianitatit    abfcelTerit  .   Q;iam     L^gem  , 
cum    Baron'us  in   Annalibus    omiferit ,   ex  Go- 
thofredo    in    eju";  Commentario    hic   exolicabo  . 
'    Qttid   efTet   Archicrofinx  ,   &  ipfo    nomine  pa- 
tet ,  &   diferte    h<rc  Lex  docet:  qua?   enim  ini- 
tio   ejus    Archierofinx  dicitur  ,  ea^iem  m  ix  defi- 
nitur  &  defcribitur  ,     munut   e^Ct ,  ad  cuiut    cu- 
ram    Temvlt   &   Tcmphrum    folenn<a    pertinent ; 
ubi  Templorum     appellatione  ,  ut   alibi    pafTiTi  , 
Templa    Gentilium     proptie    intelligunnir.    Ad 
eum    iraque     qui    huic    muneri    praeficiVbarur , 
perrinebar  Templis    pryeffe ,    &  cuique     qtiod 
conveniret  tribuere  ,    exrernumque  ornatum  ,  qut 
fub    fenfus  caderet ,    adcurare;    Sacerdotes    de- 
mum    in  officio  conrinere,   honeftatique    eorum 
confulere  .  Solennia  vero  Templorum    erant ,  quar, 
votorum,  id  eft  ,  laetitiae  publicx  &  religiofa?  cdle- 
brirares  dicuntur  in   Leg.  8.  Codicis  Theod.  De 
Paganit .   V^pra   publica    Leg.   17.    De     Paganit. 
Fefti    Convenrus    civium ,    communifqie    Ixtitia 
hominum,   dicla  Lege  17.   Ludi    feu     prifcarum 
voluptatum     foiemnitates  ,   Lege  j.  de  Pagams  , 
quibus  fcilicet    fuoerftitionis     Templorum  ,    feu 
Gentilitix  aliquid    adhxrebat  .    Fefta    irem   con- 
vivia    indidem   profecla  ,  eodemve  perrinentia  , 
ut    colligitur   ex   Lege    19.    De  Pxganit  .  Kalen- 
darum    item   Januariarum    per  harc  adhuc   tem- 
pora    folennitas,    quae  &  feftis  conviviis   perage- 
bantur.    Vota  item  proprie  ita    difla  ,  quae  ter- 
tio    die  Kal.  Tan.    pro    falure  Princinis  in  Tem- 
plis    fufcipiebanrur ,    feftifque   pariter   conviviis 
tranfigebantur:    qux    agitan    adhuc    fttb    T.heo- 
dofio    Magno  per  Afiam  f  tiffe  ,    prodit  ejus  «evi 
Scriptor    Eunapius,    fub  finem  Vita- Maximi  pag. 
113.   quae    &  ipfa  in  Synodo   Trullenfi  Canonc 
6i.@otoL  dicuntur. 
Ad   hxc  itaque  &  fimiJia  Templorum  follen- 

nia 


IX. 


614 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChriST"! 

386. 


SlRICII 
2. 


Pap. 


Valentin.  II. 

TuEODOSII    8. 


Impp. 


illo  tempore  erat  Prcefes  civitatif  ,  labo- 
rabat  morbo  dogmatum  Marcionts  ,  &  fa- 
<vebat  illius  fetlatoribus  ;  &  ideo  parti 
Orthodox*  erat  caufa  malorum  innume- 
rabilium.  Hujus  uxorem,  is  qui  arcane 
&  benigne  h<ec  variat  Deus ,  dimijit  la- 
borare  morbo  torminis  interiorum .  Illa 
autem  a  malo  fuperata  ,  omnem  quidem 
refellit  medicince  artem :  omnes  vero  qui 
eadem  fentiebant ,  vocantes  ad  orationem  , 
non  eam  meltus  affiecerunt ,  immo  vero  de- 
terius ,  mali  tempus  ei  producentes  vana 
fpe  curationis .  Vtx  tandem  autem  Joan- 
ttis  gratiee  recordati ,  cum  hoc  apud  fe 
Jiatuijfent  ,  quod  Ji  per  ipfum  fieret  a 
morbo  Itberatio  ,  (imul  etiam  dejiflerent  a 
tnorbo  dogmatis  ,  qui  e(l  longe  gravtor  : 
cum  Jic  Jibi  perfu  tfiftent  ,  in  leclo  decum- 
bentem  afferunt  mulierem  ,  &  eam  flatuunt 
pro  fortbus  templi  ,  defiderantes  inVenire 
Flavianum  &  beatum  vultum  Joannis  .  San* 
tti  ergo  ad  eos  progredtuntur  ;  neque  entm 
par  effe ,  tteque  honefium  cenfebant ,  ut  eis 
templum  pateret ,  quorum  antma  non  pa- 
tebat  dogmatibus  pietatis  .  Primus  autem 
eis  dtxit  verus  tlle  homo  Dei ,  beata , 
inquam ,  illa  dr  fuavis  lingua  :  Quid  vos 
tnovit ,  ut  ftatueritis  venire  ad  templutn 
Chriftianorum  ,  qui  Chriftum  qttidem  aver- 
famini ,  Marcionem  vero  plurimi  facitis  , 
&  habetis  in  magno  honore  ?  Quod  qui- 
dem  plane  fatis  oftendit  ,  quod  illius  cul- 
tores  convocaveritis  ad  morbi  aut  alicu- 
jtts  moleftia  liberationem;  &  quod  cum 
illi  precati  eftent ,  non  ajfecuti  fitis  cu- 
rattonem  :  quod  quidem  vobis  accidtt  pne- 
ter  expetlationem.  Difcedite  ergo  ab  hoc 
facro  teniplo  ;  quoniam  nec  vos  poteritis  o- 
mnino  Chriftumtentare^  nehoc  ftulte  pute- 
tis .  IlH  autem  dicebant ,  fe  parentum  er- 


PAGIUS    nia,  eorumque     curam ,    Chrfftfanos    hoc    xvo 

Gentiles    adigendos  putabant .  Quare  &  Synodi 

Templa        &    Principes ,  quantum  in  fe  fuit ,  huic  rei  ob- 

Gcntilium    viam  ivere :    &    hac  quidem   Lege  Theodojiut  M. 

eorumque     vetitis   Chriftianis    ab  horum    folennium    cura , 

folenma       Arcbicrofyna  dicla,    quae   Curialibus    feu   Senato- 

eurare         ribus  civitatum  ,  &  potioribus  quidem  inter  eos , 

Cbrijlia-      quique  patria:    plura    prarftiiiflent ,    pro    magno 

ms,tllici-  delata  :    in  tantum    ut  Chriftiani    jjuoque   Cu- 

tum.  riales  eam    amplecterentur;  imo ,  quod  ex  hac 

!ege  difcimus  ,    magna   prenfatione    ambirent ; 

ideo   fcilicet   qnod    hoc    mtinus ,     ut    ipfi   puta- 

bant ,  fuperftitione  vacuumeiTet,  etfi  circa  Tem- 

pla  ,  Templorumque  folennia  occupatum  .  Quan- 

diu    itaque    Templa ,    Templorumque    folennia 

fteterunt,    Arcbierofym  quoque  munus  ftetit ,  feu 

Templorum  ,  folenniumqne  iftorum  cura  :  quod 

Theodofius  Magnus    hoc    anno   Lege   n.  citata 

De  Decurionibus  ,  interdicit ;  quod  nempe  etiamfi 

Chriftiani    Archierofyna     munus   obeuntes  ,    non 

ipfi  quidem  Templorum  cultu  ,  fuperftitioneque 

mentem    fuam   &  confcientiam  obligarent ,  etfi 

etiam  folennia  illa  haud  adco  fuperftitiofe  tum 

implerentur  ,    attamen   vel  ipfa  Templa  ,  Tem- 

plorumque  folennia  curare  ^Chriftianos ,  non  in- 

decorum     modo,_verum     "etiam    illicitum     vi- 

fum . 

<>•  Kuc    pertinet  Tertulliani    locus  de    Idolola- 


rore  ejfe  captos ,  &  ufque  in  hodiernum 
dtem  fuiffe  fuperatos  a  mala  confuetudi- 
ne  :  Sed  per  Chriflum  (  ajebant  )  vos  ro- 
gamus  ;  miferemini  poenitentium  :  fic  enim 
■cum  eo  quod  corpus  retle  afficietts ,  age- 
tis  etiam  ut  anima  fit  fana .  Sciatis  enim 
forey  ut  nos  nequaquam  amplius  abftinea- 
tnus  a  communtone  veftra ,  qu<e  eft  ex  ve- 
ra  pietate. 

His  flexus  magnus  Joannes  ,  juffit  aquam  LX< 
afferri ;  ctti  cum  divinum  Jignaculum  in- 
jectffet  Pomifex  (  fic  enim  illic  ei  per- 
fttafit  )  mulieri  infudit  in  Chrtfti  nomine» 
Quod  quidem  cum  faclum  ejfet  ;  quce  itt 
lefio  decumbebat  ,  ftatim  furrexit  fana  , 
&  cum  manto  &  civibus  una  voce  untni- 
tnes  Chriftum  magnificabant .  Deinde  etiam 
ad  fanttorum  genua  procid?ntes ,  petierunt 
veniam  prioris  ignorantice,  &  domum  re» 
dierunt :  &■  cttm  multas  qutdem  pecunias 
egents  dtftribuiftent ,  triginta  vero  librar 
aurt '■,  partim  qutdem  ad  fumptum  peregri- 
norum,  parttm  vero  cegrotantium ,  partim 
vero  egentium  xenodochio  tradtdiffent  ,& 
ab  illo  tempore  a  Marcionitarum  commu- 
nione  omnino  abftinutjfent  ,  infaniim  & 
amentiam  res  illorum  vocantes  ,  Cbrifti 
facrofanflx  affidebant  Ecclefice  . 

Cum  autem  illi  omni  adhihito  ftudiot  LXI. 
&  omni  (  ut  dicitur  )  rudente  moto  ,  ni- 
hil  omnino  perfectffent ,  &  defperaffent 
fieri  poffe,  ut  ipfi  ad  eos  redirent :  Prce- 
ftigiatorem  &  Magttm  Joannem  appelhibant^ 
&  plurimis  alits  contumeliis  ,  civitatem 
obeuntes ,  eum  afficiebant .  Ille  vero  tan* 
tum  abfuit  ,  ut  vel  minimum  curtret  con- 
tumelias ,  tit  eis  potius  fimiltter  atque 
Dominus  gloriaretur  :  alioqui  autem  di- 
vinitus  immiffam  calamitatem  ad  eos  mox 
efte  venturam }  ille  prcedixit .  Pattcis  enim 

poft 

tria    cap.    17.  Neque   facrificet  ,  ne/jue  facrificiis  p     » 

autcoritatem    fuam    ac-ommodet  ,    non     hoflia-   lo.   ^-       , 

cet  ,     non    CURASTEMPLORUM     deleget  ,   f" .      *" 

non   •veBig.ilia   eorum    P  ROCUKET,    non     fpe- 

ftacula    edat  de  fuo  ,     aut    de  puhlico  ,   aut  eden- 

dis  pr&fit .    Sunt  enim    harc  omnia  ,  ut  &    iftud 

de    quo    hac  Lege ,    etfi    non   facrificia ,  certe 

AD   SacrifICH   faltem   genera  ,  quo  verbo 

utitur     Terrullianus    ibidcm   cap.   \6.   eo  itaque 

folo   quod   Templorum   folennia  ,   invefraquc    ea 

a  Gentilibus  fuperftitiofo   fine   aliqno  elTent ,  at- 

que  ita     publice    celebrarentur   in   honorem   fa- 

crilegi     ritus  ,    eorum    curam     Chriftianis    non 

competere  cenfuit  Theodofius  M.  fuperftitfofo  , 

inquam  ,   flne  aliquo  inveda  :  exempli  gratia  vo- 

torum    celebritates  Judique  in  honorem   Deorura 

ferme     inftituti  erant  ,     ut    pluribus     exequitur 

Tertullianus   Jib.  de  Speclaculis  :  quin  ,    ut  idern 

ait  ,    paratura  omnis  fpedhculorum   ex  idolola- 

tria     conftabat  .    Sic  Ladrantius    lib.   6..    Divin. 

Inftit.    cap.  20.    Ludorum  celebrationcs  Deorum  fe- 

Jla  funt  :  jitjuidem   ob  nativitates  eorum  ,  ziclTem-        / 

plorum    novorum   iedicationes  funt  conflttutA  .  No- 

tumque ,    natales     feu    encsenia  &    dedicationes 

Templorum  feftos    fuitTe,  &  convivia  in    hono- 

rem    Deorum  inftituta  .    Qua  de   caufa    convf- 

via  ha?c  ,    ficuti  &   ludi  ,  in    Chriftianis  impra- 

bata.  Qua    de  re  plura  Gothofredus  laudatus. 


Cum  Critice  Pagii . 


Christi 

g&5. 


SiRicrr 


Pat. 


Valentin.  II. 
Theodosii    8. 


Impf. 


Marcioni- 
ix  male 
pcreunt . 


(t)Chryf. 
hom.%o.  ad 
pop.  An- 
tiucb. 

(b)  Cbryf. 
in  i,ad 
Corinth. 
born.\o. 

LXII. 

Ludus 
Marcioofa 

tarum  • 


(c  )  i.Cor, 
»5- 


LXIII. 


poft  diebus  ,  cum  magnus  ttrrcemotus  fuif- 
fet  Antiocbite  :  tpja  domus  quce  Marcioni- 
tarum  fufceperap  congregatipnem  ,  cor- 
ruensy  &  domus  quoque  plurimee  cum  iit 
qui  eadem  fentiebant  labefaclatce  ,  perdi- 
derunt  quandam  incredibilem  eorum  mul- 
titudinem •  Et  quod  efl  maxime  admirabi- 
le  y  &  quod  aperte  oftendebat  eam  divi« 
ttitus  immijfam  fuiffe  calamitatem ;  cum 
tanta  periijfef  multitudo  eorum  qui  male 
fentiebant ,  nullus  Orthodoxee  fidei  fimul 
cum  eis  periit .  Hoc  cum  ita  faclum  effet  » 
&  pios  corroboravit ,  &  correxit  multos 
ex  iis  qui  prave  fentiebant .  Haftenus  irj 
tebus  geftis  Chryfoftomi  cum  Marcioni- 
tis ,  quos  faepe  pro  concione  publicis  in* 
veclivis  exagitavit,  Sed  &  contuliffe  ali- 
quando  cum  uno  illorum ,  ipfe  teftatur 
{  a  )  homilia  ad  eumdem  populum  An- 
tiochenum  ,  qua  etiam  &  parteru  ejuf- 
dem  difputationis  recenfet;  derifipni  quo- 
que  expofuit  rituseorum,  cum  folerent 
baptizari   pro  mortuis  ;  atque   ait  ( b  )  : 

Vultis  primum    dtcam ,     quomodo    hanc 

didionem  adulterant  qut    marbo  laborant 

Marctonis  ?   Atque  fcto    quidem   fore  ut 

rifum  multum  moveam .  Verum  enim  vero 

eiiam  propterea  maxime   dicam,  ut   eum 

morbum  magis  fugiatis ,    Ham  poflquam 

cathecumenus   quifpiam   apud  eos  excejfe- 

rity  fub  letto  mortui  abfconjo  altquo  qu% 

vivit    ,    accedunt    ad    mortuum    &    allo* 

quttntur,  &  rogant  veltt  ne  accipere  ba- 

pttfmum.  Deinde   illo  nibil    refpondente  ; 

qui   eft    abfconCus  inferne ,   pro   tlh  dicit 

fe  velle  baptizari  ;    &  fic  eum  baptizant 

pro  eo  qui  excejjit ,  perinde  ac  fi  in  fcce^ 

m  luderent :    tantum   valuit  diabolus   in 

ignavorum  animis  .    Detnde  cum  accufan- 

tur,  adducunt  hoc  verbum,  dicentes  Apo- 

ftolum  (  f  )    dixiffe  :     Qui    baptizantur 

pro  mortuis ,  &c  Horum   quoque   caufa 

fortaffe    in  Concilio  Carthaginenfi  tertio 

haud    diu  poft  celebrato,   canone  fexto 

monuerunt    Patres  Africanam    Ecclefiam 

haec  cavenda ,  cum  ifta  canone  fexto  pro- 

mulgavere:  Cavendum  eft  etiam^  ne  mor* 

tuos   baptizari   pojfe  fratrum   infirmitas 

credat,  At    pravi    Marcionitarum  fruti- 

ces  ,  qui  tot  faeculis  altiores  radices  fi- 

xiffent,  haud  per  Joannem  Chryfoftomum 

valuerunt    penitus     extirpari  ;    adverfus 

quos  maxiinopere  fuit  laborandum  Theo- 

doreto  EpifcopoGypri ,  ut  fuo  loco  ora- 

tio  opportuna  docebit.  Caeterum  non  poft» 

quam    creatus    eft    presbyter    Antiochiae 

dumtaxat  hos  infeclatus  eft  Joannes  Chrv- 

foftomus,    fed  &   cum   faclus  Epifcopus 

ageret  Conftantinopoli ;  at  de  his  dicen» 

dum  fuo  tempore» 

Sed  &  qus  adverfus  Gentiles  deorum 
cultores  idem  adhuc  presbyter  certamina 
inierit ,  memoriae  commendata  a  majori- 
bus,  hic  in  medium  afferamus  ex  Aflis 
ejus  antiquitus  fcriptis,   a  recentioribus 


autem  exfcripta  hifce  verbis  (d)  :  Lice- 
bat  videre  in  univerfa  regione  civttatis , 
domos  quidem  oratorias  Deo  excitari, 
templa  autem  fimulacrorum,  fi  quat  re* 
manferant ,  diruta  funditus  in  terram-. 
proftcrni  ;  viros  vero  ,  qui  pbilofophice  cu- 
ram  gerebant  &  virtutis^  magnaque  or- 
nati  erant  intelligentia  &  acumtne  inge* 
nii ,  a  magni  hujus  viri  providentta  emit- 
ti  ad  multorum  falutem  ,  Certum  autem  ejus 
quod  dtcimtts  tefttmoniumfunt  ea  quce  fac~la 
funt  in  monte  Amano ,  ubi  eos  ,  qui  ibi 
babitabant  impii  &  feri ,  &  nihil  differe- 
bant  a  beftiarum  immanitate ,  ad  tantam 
tlle  deduxit  manfuetudinem  &  pietatem  , 
ut  a  patribus  quidem  dattm  neglexerint 
religionem  (  rem  valde  dtfficilem9  &  qucs 
fi  ulla  res  a!ia  multos  vtncit  abfque  ra- 
tione  )  prompto  autem  &  alacri  animo 
transfugerint  ad  lucem  veritatis  :  &  nec 
hatlenus  fteterint ,  fed  etiam  multi  ex  his 
pietate  ufi  wunificentius  ,  viri  y  inquam* 
&  mulieres  ,  ////  quiiem  monachorum  ,  b# 
virginum  jugum  fubierint , 

Qucc  autem  in  Cafio  monte  in  templo 
quod  illic  erat  Gentiltum  (&quidem  ce- 
leberrimum  ore  Scnptorum  pene  omnium 
celebratum  templum  Jovis  Cafii  )  ab  illo 
<viro  fctfia  funt :  quis  eft  ad-eo  invidus  , 
aut  neglipens  ,  aut  defes  ,  ut  ea  fuftineat 
prcetermtttere?  Quo  in  loco  cum  tantur 
error  prius  ejfet  diff"ufusy  &  multitudo 
quidem  afttdue  veniret  innumerabilis ,  fie- 
ret  atttem  immenCum  animalium  facrificium 
propter  cul'um  ,  proh  dolor ,  dcemonum  ; 
ferierunt  illa  omnia  &  extintla  funt  ze- 
lo  illtus  magn*y  &  <ju<*  a  Deo  moveba* 
tur  animce , 

Keque  h«c  funt  digna  quae  mandentur 
Jilentioy  quce  fafta  funt  in  fa/ligio  civi- 
tatis  in  templo  Veneris ,  &  quod  non  fo- 
lum  ftuduerit ,  ut  id  dirueretur  ,  fed  etiam 
ut  in  eo  loco  viri  fanclt  habttarent ,  ter- 
ribiles  iis  qui  eo  fubibant  dxmonibus  ; 
adeo  ut  tlli  quidem  procul  expulfi '  fuerint , 
tamquam  armis  quibufdam  terrtbiltbus  in- 
tentatis  eorum  virorum  precibus  ;  bomines 
autem  qui  circum  circa  habitabant ,  non 
Jolum  a  lcefione  illorum  liberareniur,  fed 
etiam  maximam  acciperem  utilitatem  , 
cum  pojfent  verfari  cum  monachis ,  qut 
perfetli  erant  in  Dei  timore .  Illtus  men- 
tis  &ftudiietiam  eft  opus,  profant  tem. 
pli  deftruttio ,  quod  futt  tn  arce  Belt  , 
&  ad  folum  ufque  fatfa  ejus  demolttto  ; 
fuit  tanta  viftoria  fervata  Chryfoftomo  -7 
additque:  Voteft  etim  quce  circa  Seleu- 
ciam  babitatur  regio ,  gloriari  prceclaris 
fatlis  illius  viri  :  nam  &  fimulacrorum 
templa  illic  diruta  &  divinas  tedes  ex- 
trutjas  &  viros  virtutis  fludiofos  Hlic  ad 
babttandum  collocatos  invenies  ,  Ha&enus 
de  rebus  ab  eo  geftis  adverfus  haereticos 
&  Gentiles  Antiochiae,  cum  presbyter 
effet ;  quae  quidem  cum  certo  anno  con- 

figna- 


(d)  Extant 
t.i.Joan. 
Cbryf.  ex 
Mctaphr, 

Joannes 
Chryfofto- 
mus  labo- 
rat  in  con- 
verfione 
Genti- 
lium . 


LXIV. 


LXV. 


616  Annales  Eccleflaftici  Baronii 

ChRISTI  SlRICII    PAP.  ;Va_ENTIN.  It.    - 

386.  2.  Theodosii     8.  lMPP* 

fignari  minime  valeant,   hic  fub  eo  quo  dem   receptus  ,   hafque  vices    paffus  fit  a 

idem  eft  initiatus  presbyterio,  collocaffe  Conftantii    temporibus  ;  quantum   tempo- 

voluimus;  ut  plane  intelligas  hominem  ,  ris   federit  ,  haud  exploratum  haberi  po- 

fi   quis  alius  ,    conjunxiffe    opera    ftylo  ,  teft:   cujus  monumenta  ingenii  extant  Ca- 

cum  primis  fuis  luculentis  ac  fcitis  ora-  techefes ,    quas    in   adolefcentia    elabora- 

tionibus  infe_tatus  fit  Gentiles  atque  a  fi-  vit.  Huic    fubrogatus  eft  Joannes,  quem 

de  Catholica  extorres   haereticos,  factif-  tempore  perfecutionis  fub  Valente  Catho- 

que  eofdem  etiam  magno  ftudio  exagita-  licos   averfatum    effe  ,    &    cum    Arianis 

lit.  Memor  enim,  Julianum  Apoftatam ,  ac  Macedonianis  communicaffe,   non  ob- 

Antiochiae  eum   effet,   affiduis   facrificiis  fcure    teftatur  adverfus   eum   fcribens    S. 

in  Chrifti  contumeliam  frequentaffe   deo-  Hieronvmus  ,  cum  ait  (c):   Non  eventi-  (c)ffler. 

rum  templa ,  invififfeque  longa  peregrina-  labo,  Ji  amaveris  eos   qui  talia  prtedica-  efiJ2.6i. 

tione  Jovem  Cafium  ;ut  primum  fub  Chri-  verunt ;     cum  quibus  fueris   quando  ijla 

ftiano    Imperatore  omnium    maxime  pio  dicentes   extlia  fuftinebant  ;   quts  Jit  tl- 

Theodofio  licuit ,  magnis   fumptis  fpiriti-  le ,   qui  Tbeone  presbytero  Sptrttum  ftn- 

(*)!.%.  ie    bus,  in  eadem  vindex  («),acerrimus  exur-  tlum    Deum  inEccle/Ta  prxdtcante  ,    clau- 

Curat,        rexit .  Sed  jam  quae  anni  hujus  funt  re-  ferit  aures  ,  forafque  cum  fuis  concitus  fu- 

Kal.           Iiqua  abfolvamus .  gir*t ,    ne  tantum    audiret  piaculum ,  &c* 

LXVI.         Hoceodem  Domini  anno,  qui  &  octa-  Sed   &  fub   nomine  Praetextati  ipfum  fu- 

vus  Theodofii  Imperii  numeratur,  S.  Cy-  gdlat,  faetumque  efle  Catholicum  fpe  di- 

{h)Wer.     rillus  Epifcopus  Hierofolymitanus  (  utau-  gnitatis,  redemptumque  ab  haerefi  polli- 

de  Script.    ctor   eft    S.   Hieronymus  b  )  ex    hac  vi-  citationeEpifcopatus  atfirmat.  At  de  ipfo 

Enr/./»       tamigravit;   de  quo  quidem,  quod  (ut  plura  inferius . 

,)r>Uo.     ^gjjj  a;t^  fjepg  pulfus ,   ac  faepe  in    fe- 

JESU  CHRISTI  SIRICII  PAP.  VALENTIN.  r2.  T 

ANNUS  ANNUS  THEODOSII  9.    lMPP* 

_87-  _• 

-  'Tp  Recentefimus   octogefimus    feptimus  fecutionem    concitare  cceperat,    majori- 

X     Chrifti  annusaufpicic  novorum  Con-  bus   profequitur    incrementis  :    vehemen- 

Juftina       fulum    Valentiniani   Augufti    tertium    at-  tiori  enim    odio  in  fanctiffimum  virum  fla- 

Augufta     que    Eutropii    aperitur:  quo  Juftina  Au-  grans,  acrioribus  iracundiae  ftimulis  agi- 

Ambrofi-   gufta ,  una  eum  Valentiniano  filio ,  quam  tata,  rabie    feminili,    mente    perverfa, 

um.vexat.  _nno  fUperiori  adverfus  S.  Ambrofium  per-  correpta  furore,  inftar  furiaefurit ,  &  ve- 

luti 

■ ■  VALENTINIANl  JlWIORIS   13;  ferunium 

PAGIUS      ANNO  PERIODI  GR-ECO  -  ROMAN.E  j88o.  THEODOSIi    9.   ARCADII  J.  Olymp. 

ArfnoUr-      0  4-  C.J)2.  P.  15.  April.  Indict.  rj.  fr]  \    Num.  I.  ad   XXXVII.  CofT.  Vahntinia-  A-c«  3^7. 

bis  1 14.0.  a\.  nus    •*"£'   IU-   &   Eutropius  :   prior   in   _     ,* 

Olymp. '  J£SU    Chr,STi   387»  Occidente ;    pofterior  irt  Oriente ,  ut    ex    Pro-  ^oniuiltm 

._?  .„,  fopographia    Codicis   Theodofiani    verbo   Eutro- 

_qi-  an-ji  _  _  .r  °    r. 

*  '  Siricii  Papm  4.  pus  ,   liquet . 

"      Va- 

NOT.E    I1!  (~*  °fi'  Vrtentinianus  jfug.lll.  &  Eutropius .  Huic  a  quibufdam   Flavii  prsnomen  datur.  Gru- 
V^  terus  pag.  MCII.  2, 

DEDICATA.     KAL.     F  E  B. 

D.     N.    FL.     VALENTINIANO.     AUG.    III. 

ET.     EUTROPIO.    CONSS. 

Item  :     D.     N.     VALENTINIANO.    AUG. 

TER.     ET.    EUTROPIO.     \.    C.     CONS. 

lapis    alius  in  atdibus  Capitolinis  . 

VALENTINIANO.    III. 

ET.     EUTROPIO.    Q^U 2 

...ONORIO.    III.     AUG.    COS. 
Ibidem  aliud  fragmentum. 

1  .  i  i  • 

XIII 

Valentfnia  NO    III.    El    EUTROPIO    CONSS; 

Profperi  Chronicon  MS.  Valminiam    lll.  &  Eutropio.  Pafchalis  Jaterculus  MS.    in  fine  Gennad/f. 
Valentiniano  fgr  Eutrtpio . 


Cum  Critice  Pagii. 


6iy 


Christi 
387. 


Siricii  Pap. 
3- 


Valentiv.   12.  T 
Theodosii   9.    lMpF' 


II. 


Iuti   Baccha    ceftro  pcrcita  debacchatur. 
Hoc  quidem   anno  >    primum  dolo,  inde 
vi ,  atque   omni    denique  arte  ,  itemque 
conatu  Ambrolium  adorta  eft :   excrucia- 
batur  enim  intrinfecus  ,  cum  fc  fruftra  Au- 
guftam  effe,  dicique  confideraret,cum  u- 
nius  facerdotis  conftantia  vinccretur  ;  dum 
rec   una  fibi    pateret  ecclefia  ,    in  quam 
libcrum  eflet  convenire  cum  (uis  :  exa:- 
ftuabatque  immenfo  animi  dolore,  atque 
invidia  tabefcebat ,  quod  videret  fe  a  po- 
pulo  Mediolanenfi  contemni ,  &  omni  of- 
ficio  omnes  ftudere  in  omnibus  facerdoti . 
Quod  igitur  periculofa  alea  videretur, 
obnitente  populo ,  Ambrofium    manu  mi- 
litari  captum  extra   provinciam  deporta- 
re  ,  quo  id  abfque  tumultu  perficiat  ,  do- 
lofa   confilia  menteagitat,  fed  omnia  fru- 
ftra»  Teftatur  id  quidem  Paulinus  ,  cum 
(«)  Paulin.  ait  (a):   Juflinee  mutteris  innumeras   in- 
,n  vitaS.  fiAtas  juflinmt ;  qUce  muneribus  atque  ho- 
~im  '"''      noribus   adverfus  ftnclum  virum  oblatis  , 
poputum    excitabat;    fed  infirmorum  men. 
tes     talibus  promijjts  decipiebantur  .   Vro- 
mittebat  enim  Tribunatus  &  diverfas  alias 
dignitates    iis   qui    illum  de  ecclefia    ra- 
ptum   ad  exilium  perduxijfent .  Quod  cum 
viulti    conarentur  >  fed  Deo  prcefule  per- 
ficere  non    valerent  ;   unus  tnfeltcior    c<x- 
,       ..   teris ,    nomine    Euthymius ,    tanto  furore 
excitatuseft)  ut  juxta    ecclefiam  fibi  do- 
mum  pararet ,  atque  in  eadem  carrum  con- 
flitueret  ,    quo  facitius    raptum  fuperpo- 
fitum  carpento  ad  exitium  perduceret  .Sed 
iniquitas    ejus   in  verticem    ipfius  defcen- 
dit.  Tofl  annum  etenim  >  eodem  die ,  quo 
ilium    rapere  fe  arbitrabatury  eodemcar- 
pento  impofitus,    de  eadem   domo  ipfe  ad 
extlium   deflinatus    efl  ;   reputans  fibt  ju- 
Ann.  EccU  Tom,  V* 


audax 

prarfura 

ptio. 


PAGIUS 

il. 
Quinde- 
rennalia 
Valentt- 
tiiani  jun. 

&  Q^i"- 
quennalia 

Arcadii  . 


III. 
D.  /Imbro. 
fms  a  Ju- 
ftiria  Aug. 
vexatus  . 


Valentiniani  Confulatus  juxta  fecuncTam  regu- 
lam ;  ejus  enim  Qundecennalia  in  hunc  annum 
incidunt  .  Pra;terea  Idacius  in  Faftis  fcribit  :  His 
Conlf.  Quinquennalia  Arndius  Aug.  propria  cum 
Theodofio  Aug.  patre  fito  editknibus  ,  ludifque 
celebravit  XVII.  Kal.  Feb.  id  eft  ,  die  XVI.Ja- 
nuarii  ,  qcio  &  eum  Imperatorem  faclum  jam 
fcripferat.  Qyare  Tdacius  in  errore  perftat ; 
Quinquennalia  enim  die  natali  Imperii  de  mo- 
re  acla .  Eadem  verba  recitat  Marceflinus  in 
Chronico  ,  die  tantum  omilfo  .  DirEcuItatem  fa- 
citint  illa  verba  ab  utroque  prolata  ,  propria 
cum  Theodofio  Aug.  patre  fuo  .  Inde  enim  fequi 
videtur  ,  Theodofium  hoc  anno  Decennalia  e- 
tiam  exhibuitle  .  Verum  ea  anno  CCCLXXXIX. 
edita  infra    oftendemus. 

Quac  hic  narrantur  de  perfecutione  S.  Am- 
brefir  a  Jujlina  Aug.  fufcitata  ,  ad  annum  prae- 
cedcntem ,  qui  fecundus  fuit  perfecutionis  hu- 
jas  Smdi ,  revocanda  •  Habita  erim  eo  anno 
a  Santfo  Ambrofio  infignis  Oratio  de  ncn  tra- 
dendis  Bafilicis  liireticis  .  Nam  ,  cum  Pefta  Paf- 
chalia  inftarent  ,  jufTir  Imperator  fibt  concedi 
Bafilicam  Portianam  ,  in  qua  cura  matre ,  ae 
caetens  Arianis  facros  dies  celebraret.  Ambro- 
iitis  in  ea  Oratione  conqueritur  inclinatum  jam 
•vel  lmperatoris  judicium ,  qued  lata  Lege  patc- 
fectt :  &  paulo  inferius  :  Hanc  erge  Lcgem  quif* 
quam    fequatur  ,  qux  firmatur  Artminenfe    Qonci. 


(  b  )  Ambt» 
in  Attxen. 
pojt.  ep.}i. 


III* 

Auxentius 
armatur 
in  Am- 
brofium  . 


flo  judicio  Dei  id  in  fe  ejfe  converfum  , 
ut  in  eodem  carpento  dtrigeretur  ad  exi. 
Itum,  quod  ipfe  paraverat  facerdoti  :  cui 
non  minimum  folatii  facerdos  prtebuit  9 
dando  fumptus ,  vet  atia  qua  erant  necep- 
farta.  Sed  bac  conftjfii  hominis  ,  necmu- 
lieris  furorenit  nec  vefanorum  Arianorum 
amentiam  repreffit .  Haec  Paulinus.  Me- 
minit  quoquc  horum  Ambrofius  in  con- 
cione,  quam  ad  populum  habuit  in  Au- 
xentium,  ubi  inter  alia(£):  Nemo  vos 
turbet,  quod  aut  carrum  preeparaverant , 
aut  dura  ,  ut  videbatur  fibt  >  Auxentti 
ipfius ,  qut '  fe  dicit  Eptfcopum^  ore  ja- 
tlata.  Hsc  ipfe  .  Sed  quid  poftea? 

Quod  fraus  deteclaevanuiiret ;  jamaper- 
tomartc  congredi ,  manuque  militari  agc- 
rc  decrevit  Augufta  :  Auxentio  enim  o- 
mnia  qux  velit  militaria  parat  auxilia ; 
quibus  ille  procax  accinftus ,  omnia  fu- 
rore  commifcet :  qui  etiam  elicuit  ab 
Imperatore  cditJtum  ,  quod  ipfc  confcri- 
pfit ,  quo  juberentur  Catholici  facerdo- 
tes  ejici  ab  Ecclefiis;  &  qui  renuiflent> 
occidi.  Unde  increbuit  rumor  ,  miflbs 
effe  fpiculatores,  qui  Ambrofium  renuen- 
tem  bafilicam  tradere ,  capite  trunca- 
rent .  His  commotus  populus ,  intra  ba- 
filicam  obferatis  januis ,  pluribus  diebus 
ac  noclibus  vigilantifllmo  ftudio  cufto- 
diebat  Ambrofium  >  obfidentibus  interea 
militibus  ecclefiam ,  ut  abriperent  facer- 
dotem  .  Hoec  autem  omnia  ipfe  S.  Ambro- 
fius  refert  his  verbis  (  c  )  :  Plerique  nar- 
rabanty  percujfores prcemijfos  ^poenam  mor- 
tis  ejfe  decretam,  Kec  tlla  timeoy  &  ifla 
non  defero .  Quo  enim  abibo  ,  ubi  non 
omnia  ptena  gemitus  ' fint  atque  lacryma- 
rum  ,  quando  per  Ecclefias  jubentur  ej- 
I  i  i  i  ici 


lium  ,  in  quo  creaturx  diilus  ejl  Chrijlus  .  Quam- 
obrem  ea  Oratio  habita  paulo  poft  eam  pro 
Arianis  Legem  a  Valentiniano  anno  praecedenti 
latam  .  Nam  fi  eam  recitaflet  die  XVIII.  A- 
prilis ,  Dominica  Palmarum  currentis  anni  ,  ut 
vult  Baronius,  poft  decimum  nempe  quintum 
menfem  ab  ea  Lege  emifla ,  non  dixiflet  Am- 
brofius  ,  jam  inclinatum  Imperatoris  judicium  i 
cum  ante  annum  &  menfem  tertium  id  conti- 
giflet.  Etfane  cur  Jufiina  irarum  ,  ac  minarum 
plena  ,  ac  fuis  Arianis  impotenter  favens  ,ejus 
Legis  executionem  in  alterum  annum,  &  qui- 
dem  Mediolani  prarfens,  diftuliflet  ?  Itaque  cum 
anno  CCCLXXXVI.  fefta  Pafchalia  inftarent, 
Comites  e  Confiftorio  Principis  Ambrojium  con- 
venere  ,  ut  eundem  ad  Bafilicam  tradendam  in- 
clinarent  . 

Rem  fufius  narrat  Ambrofius  in   epiflola  14.        IV. 
ad  Marcellinam  fororem  ,  fcribens :  Scquenti  die  Ea  perfe. 
(  erat    enim  Dominica  )  pcfi  Leclknes  atque  Tra-  cutioma- 
Ralum     dimijfis  Catechumenis ,    Symbolum    aliqui-  gis    expli- 
bus    Competentrbus    in    Baptitlerii    tradebant    Ba-   ta .. 
filica .    Erat  ea    Dominica  Palmarum  ,  qua  die 
Symbolum    ab  Epifcopis    Competentibus    trade- 
batur  ,  qui  poftea  in  pervigilio   Pafchatis  bapti- 
zabantur  .  Addit  Ambrolius  :  Ego  in  Bafilica  vc-  Baron.  n. 
teri    totum    exegi     diem  ,   inde  domum  cubitum  me   XVIII. 
recepi  ,    ut  fi  quis  abducere  vellet  ,  inveniret  pa- 
ratum  .   Nam  fama    erat,  Arr.brolium  Iinpenito- 

ris 


(c)  Ambr. 
in  Auxtnt. 


c5i8 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

387- 


Siaicii  Pat. 
3- 


Valentin.    12. 
Theodosii  9. 


Impp. 


111$ 


iciy  Catholici  ftcerdotes  ,  rejiflentes    gla- 

dio    feriri  ,  curiales   profiribi  omnes  ,  nifi 

mandatum  impleverint  ?    &  hac    Epifippi 

^fiianu  fc'ript,t&  ore  diclata:  qui  fe  ut  pro- 

baret  dotliffimum ,  vetus  tton  omifit   exem- 

t*\z    ,   plum .    Legimus   enim  in    Tropheta  (a)y 

£"'    *'  '  quod  viderit  falcem  volantem.  Hanc  imi- 

tatus   Auxentius,  gladium   volantem  per 

omnes  urbes  direxit .  Et  fatanas  (b)  trans- 

C    )  *"Cor'j?igurat  fe  in  Angelum  lucis ,  &  in  malum 

imitatur    ejus  potentiam .  Tu   Domineje- 

fu  ttno   momento    mundum  redemifli:   Au- 

xentius    vero    uno   momento     tot    populos 

(  quod  in  ipfo  eft  )  trucidabit ;  altos  gla- 

dio  ,  alios  facrilegio  ,  meam  bafilicampetit 

cruento  ore^  fanguinolentis  manibus  ,   &c. 

Quid  autem  egerit ,  ubi  ejufmodi  Impera- 

"torisedicto  de  tradenda  bafilica  idem  Am- 

brofius  conveniretur,  idem  ipfe  recenfet. 

IV.  Opportune  quidem  tunc  accidit,  ut  ea 

die  qua  ab  ipfo   Ambrofio   bafilica  pete- 

retur,  in    Ecclefia  legeretur    hiftoria   de 

'  Achab  (c)  atque  Nabuthe  :  cujus  exemplo 

11.      ^"-Ambrofius   fuam  defendit  ecclefiam  ;   pa- 

ratufque  fuit  potius  mille  fubire  mortes , 

Arribro-      quam  bafilicx  traditor   effici;  fubdit  enim 

fius  qua    '  haec   ipfe :    Meminiftii   etiam  quod  letlum 

conftantia  efl  hodie ,  Kabuthe  fanclum  virum  poflef- 

reftiterit    firem    vinece    fux    interpellatum   petitione 

regia,    ut   vineam  fuam    daret  ,  ubi  Rex 

fuccifis  tiitibus  olus  vile  fereret  ;    eumque 

refpondiffe  :  Abfit  u't  ego  patrum  meorum 

tradam  hcereditatem  :  '  &  paulo  poft :  Na- 

buthe  vites    fuas    vel   proprio    cruore  de- 

fendit  :  Si  ille  vineam  non  tradidit  fuam  ; 

ttos  trademus  ecclejiam  Chrifti  ?  Quid  igi- 

'tur  ame  refponfum  efl  contumaciter?  Di- 

xi  enim    conver.fus.:  Abfit  a   me ,  ut   tra- 

dam  Chrifli  hcereditatem  .  Si  ille  patrum 

hcereditatem   non    tradidit ;    ego     tradam 

Chrifli  hcereditatem?  Sed  &  hoc  addidi:  Ab- 

Jit  ut  tradam  hcereditatem  patrum  ,  hoc  efl , 

hcereditatem  Dionyfii,  qui  ex  exilio  in  cau- 

fafidei  defunclus  ejl  yhcereditatem  Euflor- 

gii  confejjoris  ,  hcereditatem  Myroclis  ,  at- 

que  omnium  retro  fidetium  Epifcoporum . 

Kefpondi  ego    quod  Jacerdotis  efl :  quod 


PAGIUS    ris  juflu  in  exilium  deportandum  ;  quod   veritus 

populus  ,  eidem    excubias    faciebat .  Id    teftatur 

Ambrofius    ftatim    initio  Orationis  laudatje  :  Vi- 

deo   vos  prater  folitum    tffe    turbatos  ,     atque    af- 

fervantes    mei .     Miror  quid    hoc    Jit ,    nibil   forte 

ejuia  per   Tribunos   me    vidijiis  ,  aut   audiflis   Im- 

fcriali   maudato  effe  convcntum  ,    ut   quo   vellem  , 

ahirem    hinc ,   &c.   Et   inferius  :   Certe    /t  Domi- 

mis   huic    nos     certamini  deputavit  ,  fruflra    per- 

•vigiles  tot    noclibus   &   diebus    cujlodias     exhibe. 

tis  ,  lmplebitur    Chrifli    voluntas  .  Anno   prarce- 

denti     Dominica    Palmarum  incidit  in  diem   vi- 

cefimum   nonum   Martii  . 

V;  In  eademepiftoJa  narrationem  profequens   Am- 

Occupatur  brofius  ,   ait  :    Ante  luccm  ,  ubi  pedem  limine  ex- 

EcelejTx  in    tuli  ,   circumfufo   milite    ccupatur    Ecclefa  .  Er.it 

yuaeratS.    feria   ftcunda  Majoris  Hebdomada?  &  dies  XXX. 

Ambrojiut.    Martii  .  Addit  Ambrofius  :   Exaflu/   efl  totus  ilh 

dies    in   marore  noflro  j  fcffs.  tamen    ab  illuden- 


Jmperatoris  efl  ,  faciat  Imperator  ;  pyrjue 
efl,  ut  animam  mihi  t  quam  fidem  aufe- 
rat .  Hsc  Ambrofius  de  his  quae  ab  Au_ 
x.entio.  nitente  Imperatoris  Valentiniani 
edi&o  paffus    eft . 

Sed  majora  ingruunt  poft  haec  prcelia,  v. 
ubi  miffi  funt  cum  Imperatoris  prscepto 
Tribuni, 'a.  quibus  ipfe  Ambrdfius  jube-  Ambrofi- 
retur  recedere  a  bafilica,  tradereque  ec-  H51.71!1- 
clefix  facra  vafa  .  Cum  populus  pafloris  betur  ^ 
fui  amantlffimi  folicitiori  cufiodia  vallat  re  . 
Epifcopum,  timens  ab  eo  deferi:  tunc  S. 
Ambrofius,  cum  ita  populum  videret  af- 
feclum  ,  eum  pro  concione  allocutus ,  quo 
ipfe  animo  effet  in  defendenda  Dei  Ec- 
clefia  ,  pluribus  declaravit  .  Qua  etiam 
oratione  qua?  gefta  effent  cum  Tribunis, 
cum  referat ,  hic  ea  quae  funt  hiftoriae 
defcribamus  ;  fic  enim  exorfus  eft  :  Vi- 
deo  vos  prczter  folitum  fubito  ejfe  twba- 
tos ,  atque  aflervantes  mei.  Miror  quid 
hocfit  .  Nifi  forte  quia  per  Tribunos  me 
•vidiftis  aut  audiflts  Imperiali  mandato 
ejfe  conventum ;  ut  quo  vellem,  abiretn 
hinc  ;  &  fi  qui  vellent  fequendi  potefla- 
tem  haberent  .  Metuiftis  ergo  ne  Eccle- 
fiam  defereremf  &  dum  faluti  mece  timeo9 
vos  relinquerem  ?  Sed  quid  &  ipfe  man- 
daverim  ,  potuiflis  advertere  ;  deferendce 
Ecclefice  mihi  voluntatem  fubeffe  non  pof- 
Je ;  quia  plus  Dominum  mundt ,  quam  fie- 
culi  hujus  Imperatorem  timerem  .  Sane  fi 
me  vis  aliqua  abduceret  ab  Ecclefia ,  cdr- 
nem  rneam  exturbari  pojfe,  non  mentem: 
.paratum  me  efle ,  ut  Ji  ille  faceret  qttod 
folet  ejfe  regice  potefiatis  ,  ego  fubirem  quod 
facerdotis  ejfe  confueverit .  Qitid  ergo  tur- 
bamini?  Volens  numquam  vos  deferam; 
coaclus  repugnare  non  novi  .  Dolere  pote- 
ro  ,  potero  fieret  potero  gemere  ;  adver- 
Jus  arma>  milites,  Gothos  quoque  lacry- 
mce  mece  arma  funt :  talia  entm  munimen- 
ta  funt  facerdotis .  Aliter  nec  debeo  ,  nec 
poffum  re/iftere  .  Fugere  autem  &  relinque- 
re  Ecclefiam  ,  non  foleo  ,  ne  quis  gravio- 
ris  poen<e  metu  faclum  interpretetur  .  Sci- 
tis  &  vos  ipfiy  quod  Imperatortbus  foleam 

de- 

tibus  pueris  cortina.  Regix.  Ego  domum  redire  non 
pottti  ,  quia  circumfuji  erant  militcs  ,  qui  Bajili- 
cam  cuhodrebant  .  Itaque  coaclus  eft  in  Bafili- 
ca  pernoclare  .  Poftea  ait  :  Sequenti  dic  (  nem- 
pe  feria  tertia  die  XXXI.  Martii ,  non  autem 
feria  fecunda  ,  ut  putavit  Baronius  )  leflus  ejl 
de  more  liber  Jona,8zc.  Tunc  vero  populum  hym- 
nos  ab  Ambrofio  compofitos  in  Ecclefia  ceci- 
nifle ,  idem  teftatur  in  citata  Oratione  :  Hym- 
fiorum  quoque  meorum  c arminibus  dcceptum  popu- 
lum  ferunt.  Interea  milites  palam  Imperatori 
denuntiarunt,  ituros  fe  orandi  gratia  ad  illam 
Bafilicam  ,  in  qua  foret  Ambrofius,  nec  ulla  ra- 
tione  fe  pati  pofTe  ab  ejufdem  communione  fe- 
parnri.  Tunc  Imperator  militarem  tumultumac 
iratae  plebis  furorem  veritus  ,  confilium  extor- 
quendar  Bafilicas  depofuit  .  Haec  omnia  Card. 
Norifius  in  fuo  Opufculo  de  Itinerario  Divi  Au- 
guflini  poft   Eaptifmum  . 


Cum  CriticePagii 


6\g 


Christi 

387- 


SiRicrr  Pap. 
3- 


valent1n.i2. 
Theodosu  9. 


Impp. 


vr. 

Ambrofi- 
us  intre- 
pideagit . 


(")  1. 

P«r.j. 

VII. 

Quid  Am. 
brofius 
cum  darc 
vafi  jubc- 
retur , 


(  h )  Etbef. 
6. 


vnr. 

Ambrofii 
imgnaad 
Deiirn  fi- 

tJ.ucia. 


dtferrre ,  non  cedere  ;  fuppliciis  me  Itben- 
ter  offerre  >  nec  metuere  quee  parantur . 

Vttnam  ejfem  fecurus  quod  Ecclefia  b<c- 
reticit  minime  traderetur ;  ad  Palatium 
Imperatorif  irem  libenter  ,  Ji  hoc  congrue- 
ret  ficerdotis  officio ,  ut  in  Palatto  m%- 
gis  certarem ,  quam  in  Ecclefi.t .  Sed  in 
Conjifiorio  non  reus  fblet  Cbrijlus  effe , 
fedjudex.  Caufam  fidei  in  Ecclefia  agen- 
dam ,  quis  alnu.tt  ?  Si  quis  confidtt ,  buc 
veniat  :  inclinatum  vel  Imptratoris  ju- 
dtcium,  quod  lata  lege  pitefecit,  quo 
impugnat  fidem  ,  vel  fperata  ambientium 
quorumdam  fludia  non  requirat  .  Kon  com- 
niitto  ut  quifquam  vendat  injuriam  Cbri- 
ili  •  Circumfufi  milites  ,  armorum  crepi- 
tus  ,  quibus  valhta  efl  Ecclefia ,  fidem  non 
terrent  meamtfed  mentem  exagitant ,  ne 
dum  me  tenetis  ,  perniciofum  attquid  ve- 
Jlret  oboriatur  faluti .  Ego  enim  jam  di- 
dtci  non  timere,  fed  vobis  timere  plus  cae- 
pi  .  Sinite  ,  queeCo  ,  veflrum  facerdotem 
congredi :  habemus  adverftrium  qui  lacef- 
Jit .  Adverfarius  enim  nofl.jr  diabolusy 
Jicut  Leo  rugiens ,  circuit  qucerenr  quem 
devoret ,  ut  Apoftolus  dtxit  (  a  ).  Et  pau- 
lo  poft  de  requifitis  a  Tribunis  facris  Ec- 
clefiae  vafis  hsc  addit : 

Cum  effet  propofitum  ut  Ecctefice  vaflt 
jam  traderemus  ;  hoc  refponfi  reddtdt  :  Me> 
fide  meis  aliquid  pofceretur,  aut  fundus  , 
aut  domus  ,  aut  aurum  ,  aut  argentum , 
id  quod  mei  juris  effet ,  libenter  offerrc  ; 
templo  Dei  nthil  poffe  decerpere ,  nec  tra- 
dere  tllud  quodcuftodiendum,  non  traden- 
dum  acceperim .  Deinde  confutere  me  ettam 
Imperatoris  faluti ;  quia  nec  mtbi  expedit 
tradere  ,  nic  illi  accipere  .  Accipiat  enim 
vocem  Itberi  facerdotis;  fi  vult  fibi  efle 
confultum,recedat  a  Cbrifti  injuria.  Hec 
flena  bumilitatis  funt ,  &ut  arbttror ,  ple- 
tta  affeftus  ejus ,  quem  Imperatori  debet 
facerdos .  Sed  quia  lufta  nobis  efl  non  fo- 
lum  adverfus  carnem  &  fanguinem  ,  fed 
etiam  (quod  gravius  efl  )  advcrfas  fpi- 
ritualia  nequitiee,  quee  funt  in  caeleflibus 
(b):  tentator  ille  diabolus  per  mintflros 
fuos  certamen  auget,  vulneribus  corporis 
mei  experiendum  arbitratur  .  Scio  ,  fra- 
tres  ,  vulnera  h<ec  qu<e  pro  Chriflo  exci- 
fimur  ,  non  efle  vulnera  quibus  vtta  amit- 
titur,  fed  propagatur .  Stnite  ^quctfo,  ef- 
fe  certamen :  fpeclatores  vos  ejfe  decet . 
Confiderate ,  quia  fi  quem  babet  Civitas , 
vel  atbletam-t  vel  alterius  nobilis  artis 
feritum ,  optat  offerre  certamtni  •  cur  in 
majoribus  rebus  trepidatis  ,  quod  vel  in 
tninoribus  velle  cottfueflis  ?  Kon  metuit  ar. 
tna,  non  barbaros,  qui  mortem  non  timety 
qui  nulla  carnis  voluptate  rettnetur . 

Certe  fi  Dominus  huic  nos  certamini  de- 
putavit  ;  fruftra  pervigiles  tot  mtlibus 
&  dtebus  cuflodias  exbtbetis  ;  implebitur 
Cbrifti  voluntas  :  Omnipotens  enim  nofler 
efi  Dominus  Jefus  :  h<ec  efl  fides  noftra  • 
Ann,  EccL  Tom.  V* 


IX. 


Et  ideo  quod  fieri  mandat ,  implcbttur  ; 
nec  conventt  nos  divince  obviare  fenten- 
ti<e  .  Audiflit  quod  bodie  lettum  fit  ;  Pul- 
lum(c)  fibi  ajin<e  Salvutor  per  Apoflolos  (c)Lut. 
juflit  adduci ,  &c.  Vides  ex  hac  nota  Ie-  13, 
ftionis  S.  Ambrofium  ejufmodi  ad  popu- 
lum  concioncm  habuifle  in  Dominica  Pal- 
marum  ,  qua  illud  ipfum  Evangelium  con- 
fuevit  in  Ecclefia  recitari  .  Quod  igitur 
in  omnibus  hifce  periculis  vult  fanclus 
facerdos  populum  inniti  abfque  trepida- 
tione  divina?  prudentiae  ,  cujus  arbitrio 
cuncla  difponantur  in  rerris  ;  ur  eos  me- 
tu  concepto  omnino  liberos  redderet,  hoec 
fubdit  :  Ergo  fi  vult  Dominus  ,-certum  efl 
qund  nnllus  obfiflat.  Quod  fi  adhuc  no- 
flra  dtfftrt  certamini ,  qutd  veremini  ?  Ser- 
vum  Chrtfli  non  cuflodia  corporalts  ,  fed 
Domini  prnvtdentia  fepire  confuevtt.  Sed 
ut  rerum  quoqtie  prieterirarum  experi- 
mento  magis  D-o  confiderent  ,  quam  hu- 
manae  vigilantiae,  curae ,  &  folicirudini  ; 
hsc  ipfe  de  his  qua?  accidiffent ,  ita  fub- 
infert : 

Turbati  eflis  ,  quia  apertas  reperijlis  ge- 
minas  fores ,  quas  captus    oculis    quidam, 
dum  biCpitium  proprtum  repettty  patefecif-   Providen- 
fe  memoratur  .  In   quo    cognofcite  ,    quod  tii  Dei 
nihil   fuffragetur  bumana    cufiodia  .    Ecce  cr8a  ^uos  - 
unus  ,  qui    videndt    munus   amifit ,  folvit 
veflra   univerfa    muntmina,    &   cuflodias 
lufit :  Dominus  autem  fu<e  mifericordix  cu- 
ftodiam   non    amifit .    Konne  ante  biduum 
(  ut  memintftis)  etiam  illud  repertum  eft  , 
quod  a  parte  l<eva  bafilicce  tngrefius   qui- 
dam  pervius  futt ,    quem  putabatis  clau- 
fum  effe  atque  munitum?  Sepferunt  nempe 
armati  bafilicam  :  explorabin*    hos   atque 
tllos  adttus :  c<ecitateperfufi  funt,  ut  qtod 
apertum  erat ,  videre  non  poffent .    Itaque 
fer  plurimas  necles  qund  apertum  fuerit, 
non    ignoratis  .    Definite  ergo    folicttari  ; 
quia  hoc  erit ,  quod  Cbriftus  jubet  ,  ,&  hoc 
effe  expedit .    Haec  ut  confirmet  Ambro- 
fius  &  populo  perfuadeat,  petira  ex  di  - 
vina  Scriptura    exempla   adducit  in  me- 
dium  ,  nempe  de  Elifseo,  cum  obfidere- 
tur  a  Rege  Syriae  SamariafV  ),  &  utipfe  rd\*.Kezi 
caperetur,  mifil  funr    milites  :   ac  de  Pe-  <?. 
troexemplum,  quem  Hcrodes  ( <? )  occi-  (e)Att. 
dendum  mifit  in  carcerem  ;  deque  eodem,  1*. 
cum   Romae   fub  Nerone    detineretur    irt 
vinculis,  &    rogaretur   a  Fidelibus  liber 
abire  :  cui  foras  progredienti  Dominus  oc- 
currens  ,  verbis  illis    admonuit  ,    quibus 
ipfe  volens   libenfque  remeavit  in  carce- 
rem.  S?d  &   de  Domino  ipfo  fubnedtens 
cxemplum  ,  hsc  ait: 

Konne  (  ut  de  ipfo  Domino  fumamus  ex- 
cmplum  )  quando  voluity  paffus  eft  ;  & 
cum  quxreretur  ,  inventus  efi?  Quando  au- 
tem  hora  non  venerat  paflionis  ,  per  me- 
dtum  quctrentium  tranfibat ,  &  videntes 
eum  tenere  non  pOJerant»  Quo  utique  evi. 
denter  oftendft ;  quia  quando  Dominus  mana, 
I  i  i  i    Z  vult 


X. 

Ambro- 
fius  tutus 
divna 
culiodia 
potius 
quam  hu- 


6io 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

387. 


SlRICII 

3« 


PAr. 


Valevtin.  12. 
Theodosii  9. 


Impp. 


Vult,   untifquifque  invenitur   &  capttur  ; 

quando  autem  differt ,  etiam  Ji  quarentiunt 

tnanibus  occurrat  &  oculis ,  non  tenetur, 

Ego  ipfe  non   quotidie  vel  vifitandi  gra- 

tia  prodibam  ,  vel  pergebam  ad  Martyres  ? 

non  regiam  Palatii  prxtexebam  eundo  ,  & 

redeundo?  &  tamen  nemo-me    tenuit,  cum 

exturbandi  me  haberent ,  nut   prodiderunt 

poftea  ,  voluntatem ,  dicentes  :  Exi  de  C/« 

vitate,  &  vade  quo   vis .   Expec7abam  , 

fateor  ,  magnum  altquid ,  aut  gladium  pra 

Chrijli  nomtney  aut  incendium  ..  At  tlli  de- 

licias  mihi  pro  pafjTonibus  obtulerunt  ;  fed 

athleta  Chrtfti  non  delicias , •  fed  pafjiones 

fuas  exigit .  Haec  ipfede.his  qux  in  hanc 

diem    ab  adverfariis  gefta   effent  :  afque 

poft  multa  in  Auxentium    locutus,   refri- 

cat  quae  Ariani   jaclare  folerent ,    ut   in 

ipfum  niagis  commoverent  Imperatorem : 

Ajunt ,    iriquit :    Ergo  non   debet   Impera- 

tor    unam    bafilicam    accipere  ,    ad  quam 

procedat  ?  &   plus_    vult  Ambrofius    pnjfe , 

quam  Imperator,  ut  Imperatori    prodeun- 

ti  facultatem  nepet  ?    Ouod  .  cum   dicunt  ,. 

apprehendere    fermones    noftros  geftiunt  , 

.  Jicut  Judoei  qui     Chrijlum    verfuto  fermo- 

(*)  M*tt.  he  tentabant,   dicentes  (  a  )  :■   Magifter  , 

**«  licet  tributum  dare  Cxfari ,  annon?  &c* 

Subjungit  diftin<5ta   efle   ofEcia  hominum, 

&  cum  omnia  Domini  fint ,  pendendata- 

meneflePrincipibus  quae  illis  dfcbita  funt : 

quae  autem  Deus  fibi  ipfi  tantum  cuftodi- 

ta  voluitatque  fervata,  nequaquam  Prin- 

cipibus  tribuenda ..  In  quam  fententiam  ifta. 

fubdit   inferius  : 

XI.  Quid  igitur  non   humiliter  refponfum  a 

nobis  efl?  Si  tributum   petit  ;    non  nega- 

Quales_       mus  :  agri  Eccleji*  folvunt   tributum.  Si 

fintPrriK   agros  defiderat   Imperator  ;  potejiatemha- 

cipes  qui     ^et  vJndicandorum  ;  nemo  noftrum  interve- 

tHtfuta^a    ntt  •  Y°tefi  pauperibus  collatio.  populi  re- 

clericis.     dundare .  Kon  faciant  de  agris  invidiam  : 

tollant  eos  ,  Ji  libitum  eft  .  Imperatori  non 

dono)  fed  non  nego .  Hic  cum  ipfe  dicat 

de  penfitatione  tributi'ex  agris  Ecclefiae, 

fecundum  Chriftianam  manfuetudinem  di- 

cere  certum.eft,  juxta  fententiam   Domi- 

(b\  Luc.6.  t\\  (b):   Ab  eo  qui  aufert   veslimentum  , 

etiam  tunicam  noli  prohibere  :■  omntpotenti 

te  iribue  ;  &  qui    aufert   qua  tua   funt , 

ne  repetar.  In  hanc  quoque  fententiam  I- 

fidorus  Pelufiota  ad  Epagathum  presbyte- 

(c)ijid.l.  rum  detreftantemtrihutumfolvcre  itafcri- 

Xmepifi.\s[  pfit  (c)i 

XII  Defcriptus  eft  Dominus ,  cum   utero  ge^ 

flaretur ,  &  cenfum  Cxfart  pependtt  :  hinc 
videlicet  velut  lata  lege  nobis  indicens , 
ut  ei  qui  imperium  tenet ,  obediamus  ,  mo- 
do  nihil  ad  pietatem  impedimenti  afferat . 
Qux  igitur  ipfe  Deus  nofter  fubdita  per 
difpenjationem  &  confilium  paupertate  do- 
cutty  candido  animo  imitemur  ,  nec  pau- 
perum  obtentu  tributum  pendere  detretle- 
mus .  Haec  Ifidorus,  &  quidem  (  ut  di- 
flum  eft  )  fecundum  Chriftianam  manfue- 


tudinem  ;  cum  alioqui  ex  Domini  fenten- 
tia(rf),fi  non  a  filiis  Reges  tributum  (d)Matt. 
exigunt,  quos  fubditos  habent ,  multo  mi-  17. 
nus  ab  eis  quos  fibi  fuperiores  efle  co- 
gnofcunt  abfque  nota  criminis  invafae  ty- 
rannidis,  fub  quorum  cura  Principes  o. 
mnes  intelligant  fe  fub  paftoribus  eflfe  o- 
ves,  longeque  impar  e(Te  a  paftoribus  o- 
ves  lac  &  lanam  exigere,  cum  potius 
ifta  illx  teneantur  paftoribus  exhibere  . 
Quidni  id  Chriftiani  praeftent  Principes, 
quod  ^gvpti  facerdotibus  (e)  Pharao  (e)Cenef. 
ubertim  impendit?  qui  non  folum  eis  la-  47. 
tifundia  tradidit  ,  qune  illis  voluit  perpe- 
tuo  confervata  ,  fed  ex  horreis  publicis 
ftatuta  iifdem  cibaria  miniftravit.  Adeo 
ut  habeant  Chrifliani  Principes  unde  eru^ 
befcant  ex  Pharaone,  fi  non  id  tantum 
quod  ille  idolorum  facerdotibus  impende- 
bat,  ipfi  Chriftianae  Iegis  facerdotibus  non 
tmpertiant,  fed  ab  aliis  oblata  vendicent 
fibi  vel  redigant  fub  tributum . 

Certe  quidem  f\  praeterita  repetas  tem-  XIII. 
pora  in  his  quae  ad  tributorum  exaflio- 
nem  pertinent ;  id  primum  a  Gcntilibus 
Imperatoribus  Ecclefia  paffa  eft  ,  deinde 
ab  Imperatore  Apoflata  »  poftea  ab  Aria- 
no  Principe  in  Oriente .  Etenim  conftat, 
primum  omnium  Apoftatam  Julianum  poft 
Chriftianos  Imperatores  de  bonis  Eccle- 
fiarum  earumque  miniftris  exegiffe  tribu- 
tum  ,  ejufque  affe<5tatum  efle  veftigia  Va- 
lentem  Arianum  Imperatorem  ,  qui  tribu- 
tum  a  clericis  atque  monachis  (  ut  vidi- 
mus  )  exigebat .  De  Valenriniano  (k  Gra- 
tiano  nihil  hujufmodi  in  Occidente  factum 
legimus.  Sub  Valentiniano  autem  puero 
Juftina  Ariana  moderabatur  Imperium  ; 
cujus  arbitrio  id  conrigifle  videtur  ,  ut 
Catholicorum  Ecclefiis  tributum  indicere. 
tur  ex  agris;  quod  perfolvere  Ambrolius 
non  recufat,  dummodo  fidei  Catholicae, 
Cathqlicaeque  communionis  bafilicis  par- 
ceretur.  Vides  nonmfi  apofiatas  atque 
haereticos  Imperatores  exegiffe  de  agris 
Ecclefia  cenfum  ,  hac  ex  parte  Pharaone 
^gvpti  Rege  deteriores  .  Cum  alioqui 
Catholici  Principes  in  ditandis  Ecclefiis 
amplis  redditibus  munificentiflimi  femper 
extiterint :  qui  fi  aliquando  neceiTitate  in- 
gruentium  bellorum  preffi  indiguerint  ac- 
cipere  ab  Ecclefiis ,  id  perquam  fubmiffb 
animo  a  totius  Chriftianae  refigionis  Anti- 
ftite  Romano  Pontifice  expetere  confue- 
verunt ,  &  ab  illo  paternae  charitatis  af- 
feclu  pro  facultate  praeffari  ;  cujus  rei  in- 
numera  funt  exempla.. 

Sed  ad  Ambrofium  redeamus  hxc  itidem      XIV. 
de  Arianis  fubdentem  :  Sed  invidiam  fa- 
ciunt  yquia  attrum  erogatur  .  N.ec  ego  hane        Magna 
invidiam  perhorrefco  .  Habeo  eerartos  :  <z-  Ambrofii 
rarii  mei  pauperes  Chrilii  funt :  hunc  no-  nduc,a  'n 
vt  congregare  thefaurum.  uttnam  hoc  mt-     -s        ' 
bi  femper  crimen  adfcribant ,    qnia  aurum  penuiI. 
pauperibus    erogatur  .   Quod  Ji  objictnnt 

attod 


Christi 

387- 


Cum  Critice  Pagii. 

Siricii  Pap. 
3- 


6ll 


Valentim.  12. 
Theodosii  9. 


Impp. 


(  a )  Prov. 

19. 

XV. 

(  b  )  Amhr. 
in  Auxent. 

Obieclio 
Ariano- 
rumdc 
facris 
hymnis . 


( t )  yfug. 

Confejf.   I. 
q.c,6.j. 


XVI. 


qttod  defenjionem  ab  iis  requir.tm  :  non 
nego ,  fed  eiiam  ambio  :  babeo  defenfionem-, 
fed  in  oratiombtts  pauperum  .  Cctct  illt  & 
cliiudiy  debiles  &  fenes  robuflis  bellato- 
ribus  fortiores  funt .  Denique  munera  pau- 
perum  Deum  obligant  ;  quia  fcrtptum  efl  , 
(  a)  :  Qui  largttur  paupcri  ,  Deo  foene- 
rat  :  ftcfidia  bellatorum  dtvinam  flepe 
gratiam  nnn  merentur  .  Haec  ipfr. 

Scd  quid  rurfum  in  eum  Ariani  Iivore 
tabefcent^s  objicerent,  ipfum  audi  (b)  : 
Hymtnrum,  inquit,  qunque  meorum  carmini- 
bus  deceptum  pnpulum  ferunt  .  Plane  nec 
hoc  abnuo .  Crande  carmen  iflud  efl ,  & 
quomhil  potentius.  Qutd  entm  poten'ius, 
quam  confeffio  Tnnitatis  ,  qu<e  qunttdie 
totius  popult  ore  ceJebratur  ?  Certattm  0- 
mnes  flwient  fiiem  fateri  ;  P.ttrem,  &  Fi- 
Uum ,  &  Spiritum  Gtnflum  norunt  verfi- 
bus  prxdicare ,  fafti  funt  igttur  omnes 
magifiri ,  qui  vix  poterant  effe  difcipu- 
H .  Haecidcirco  S.  Ambrofius  ,  quod  in  o- 
mnibus  tunc  a  fe  editis  hvmnis ,  &  in  Ec- 
clefia  canendis  po.pulo  traditis,  ad  finem 
cujufque  ipforum  (  ut  apparet  )  conglo- 
rificatio  efiet  fanftiflimae  Trinitatis  .  Haud 
enim  pridem  ejufmodi  hvmnodiam  caepif- 
fe  in  Ecclefia  Mediolanenfi,  SanSus  Au- 
guftinus,  qui  eam  audiebat  ,  &  ipfiuscon- 
cenru  magnopere  demulcebatur  animo  ,  te- 
ftarur  his  verbis  (c)  :  Quantum  flevi  in 
hymnis  &  canticis  tuit  fuave  fonantisEc- 
clefict  tu<e  vocibus  commotus  acriter .  Voces 
illce  influebant  auribus  meis ,  &  eliquaba- 
tur  veritas  tua  tn  cor  meum ,  &  ex  ett 
itjluab.it  affettus  pietatis-,  &  currebant  la- 
crymcty  &  bene  mthi  erat  cum  ets .  Hon 
longe  coeperat  Medtolawnjis  Ecclejia  gentts 
hoc  confolationis  ,  &  exhortationis  celebra- 
re  ,  magno  Jludto  fratrum  conctnentium 
voctbus  &  cordibus .  Himirum  annus  eraty 
aut  nnn  multo  ampltus,  cum  JuJiinaValenti- 
ntani  pucri  mater  homtnem  tuum  Ambrofium 
perfequeretur  ,  bctrejis  fu<e  caufa,  quafue- 
rat  fedu6la  ab  Artanis  . 

Excubabat   pia  plebs  in    ecclejia ,  mori 

parata  cum  Eptfcopo  fuo ,  fervo  tuo  .   Ibi 

mater  mea  ,   ancilla  tua  ,  foltcitudtnis  & 

vigiliarum  primas  partes  tenens ,  oratio- 

ntbus  vivebat  .  Hos  adhuc  frigtdi  a  ca~ 

lore  fpiritus  tui  ,  excitabamur  tamen  ctvi- 

tate    attonita  atque  turbata.  Tunc  hymni 

&  pfalmt  ttt   canerentur  fecundum    morem 

Orientalium  partium,  ne  populus  maeroris 

tcedto  contabefceret,  inflitutum   efl ,  &  ex 

illo  in  hodiernum  retentum  ,  multis  jam  ac 

pene  omnibus  gregibus  tuis  ,   &  per  ccete- 

ra  Orbis  imitantibus  •    Ha?c  ds  hvmnodia 

tunc  temporis  Auguftinus.  InOriente  qui- 

dem  praeter  Davidicos  pfalmos,  canendi 

hymnos  ea  occafione  introductum  fuifie  u- 

fum  diximus ,  quod  cum  qui  minus  fanae 

fidei  effent,  ejufmodi  hvmnos  fuis  canen- 

dos  tradidiffent(  ut  primo  factum  dicitur 

a  Bardefane  Syro,  inde  a  PauloSamofatenoj 


deniqueab  Anollinari  Liodiceno  )  fanflif- 
fimi  Patres  CarholicT?  fidei  defvnfores  il- 
lis  advcrfos  fcripfere  facros  hymnos  .  quod 
praertirifle  diximus  Ephr^em  Syrum ,  & 
alios  ,  atque  ulrimo  loco  Gre^orium  Na- 
zianzenum .  D-  ejufmodi  quoqie  h-mno- 
diaatque  vigiliis  hoec  Paulinus  (d)  :  Hoc  in 
tempore  primo  anttphonce  ,  hymm  ,  ac  Vtgi- 
liee  tn  Ecde/it  Medtolanenfi  celebrari  coe- 
perunt.  Ex  quibus  pUne  videas  ,  qnam  pro- 
cul  abhorreat  a  veritate  quod  effictor  ille 
fermonum  nomine  S.  Augufimi  infipienter 
erTuriit(V),aS.  Ambrofio  vigilias  effe  fubla- 
fas,  q  ias  conflat  auclore  eodem  in  Medi  j- 
lanenfi  Ecclefia  hvmnisanc>as  .  Verum  de 
his  in  N  nis  pluribus  egimus  • 

Sed  idemrurfusS.  Ambrofiuseidem  con- 
cioni  apponens  coronidem  ,  quomodo  fe 
habeat  Imperaroris  potefta<;  cum  Ecclefia- 
fticojure,  hxc  ad  pofiremum  addit:  Sol- 
vimus  qucc  funt  Ceefaris  Ccef~arty  &  qux 
funt  Det  Deo  .  Tributum  Cctfaris  efl ;  non 
negatur.  Ecclefia  Dei  efl  ;  Cctfari  tttique 
non  debet  addtci  ;  quta  pts  Ceefaris  ejfe  non 
potefl  Dei  templum .  Q_uod  cum  hottorificen- 
tia  Tmperatorir  nemn  dttlum  pntefl  negare  : 
quid  enim  honnrificentius  ,  qttam  ut  Impe- 
rator  Ecclefict  filius  effe  dicatur  ?  Quod 
cum  dicitur ,  fine  peccato  dtcttur ,  cum 
gratia  dicitur  .  Imperator  en-m  bonus  in- 
tra  Ecclefiim ,  non  fupra  Ecclejiam  efl  .  Bo» 
nus  enim  Imperator  qttctrit  auxiUum  Eccle- 
Jict  ,  non  refutat .  Hctc  ut  humiltter  dtci- 
mus  ,  ita  conflanter  exponimus  .  Sed  incen- 
dia  altqui  ,  gladtum^  deportattonem  minan- 
tur  .  Didtcimus  Chrifli  fervult  nnn  time- 
re  .  Hon  timentibut  numc/uam  efl  gravis 
terror ,  &c.  Ita  ipfe:  ex  qirbus  perfpi- 
cue  intelligis,  quam  velit  illibate  inte- 
grequefervatum  ,  cuftoditumque  jus  Ec- 
clefiaticum  facerdotibus ;  &  quam  Ionge 
longius  abfit,  ut  Imperatores  Ecclefiis , 
earumque  miniftris  facerdotibus  domi- 
nentur . 

Quaeautem  contigerint  poflillam  ad  po- 
pulum  habitam  concionem  ,  idem  ipfe  S. 
Ambrofius  prout  gefla  funt  ,  ad  fororem 
Marcellinam  exacte  defcribit  (/),  cum 
ait :  Sequenti  die  (  erat  autem  Domintca  ) 
pofl  letlionem  atque  tr.tfl  ttum  ,  &c .  Per 
diem  illam  Dominicam,  Palmarurri  folem- 
nitatem  intelligit,  qua  de  afina  &  pullo 
folutis  atque  ad  ChrHtum  dedu&is  Evan- 
gelium  (  ut  diftum  eft )  confuevit  in  Ecr 
clefiarecitari  .  Quod  vero  ait,  pofi  tra- 
tlatum  habitum;  per  traftatum  urque  in- 
telligit  habiram  more  majorum  ad  popu- 
lumconcionem.Sed  &quod  fubdit,  eadem 
ipfa  die  tradidiffe  fymbolum  competen- 
tibus  baptizandis ;  eamdem  diem'  Domini- 
cam ,  Palmarum  dictam  ,  fignificat  ,  qu.a 
antiquitus  dari  fvmbolum  competcntibus 
confuevit,  ut  Ifidorus  (g  )  &  alii  te'ran- 
tur  .  Qujeautem  tunc  ea  die  conti^erint , 
uc   fciamus  ,   ipfam   Ambrofii  cpiftolam 

hic 


(d)  Paulin, 
in  vit.  S. 
Ambr. 


(e)  Au%. 
adfratr  de 
erem.ferrn, 
15- 

XVII. 

De  pote- 
Itate  Imp. 
&  jure  ec- 
cleliae . 


XVIII. 


(/;  Amhr. 

cpifl.l}. 

Ratio 
temporis , 
&  conti- 
nuatio  a- 
ciorum  . 


dc  Divin, 
offic.  c.x-j. 


6n 


Annales  Ecclefiaftrci  Baronii 


Chbtsti 

387- 


Siricii  Pap. 


Valentin.  lJ. 
Theodosii  9. 


ImpW 


(a  )  Jmbr. 
tpifl.  3  }. 
XIX. 

Epiftola 
Ambrofii 
ad  Mar- 
cellinam . 


£X. 


XXI. 

Caftulus 
Arianus 
captus  re- 

laxatur. 


XXII. 

Nihil  juris 
vendicare 
Imp.inec- 
clefiam . 


hic  recitemus ;  fic  enim  fe  habet  (  a  ) : 
Quoniam  omnibus  fere  epiftolis  folicite 
quceris  de  Ecclefia  ,*  accipe  quid  agatttr» 
Pofiridie  quam  accepi  litteras  tuas  ,  qui- 
bus  fignificaveras  quod  te  exagitarentfo- 
mnia  iua  ,  moles  inquietudinum  gravium 
ccepit  moveri  .  Nec  jam  Portiana,  hoc 
cfl  extramurana  bafilica  petebatur  ,  fed 
bafilica  nova,  hoc  eft  intramurana ,  quie 
major  efl »  Convenertint  me  primo  Princi- 
pes  ,  virtutum  viri ,  Comites  Confifloria- 
ni,  ut  &  bafilicam  traderem ,  &  procurarem 
ne  quid  populus  turbarum  moveret*  Refpon- 
di  quod  erat  mei  ordinis  :  Templum  Dei 
tradi  a  facetdote  non  poffe .  Acclamatum 
efl  fequenti  die  in  Ecclefia  .  Etiam  Prafe- 
€lus  eo  venit  ;  ccepit  fuadere ,  ut  bafilica 
Tortiana  cederemus  .  Fopulus  reclamavit  . 
Ita  tunc  difceffum  efl ,  ut  intimaturum  fe 
Imperatori  diceret  .  Hsc  omnia  hucufque 
recitata ,  duobus  diebus  ante  Dominicam 
gefta  efle,  fuperius  di&um  eft  .  Quid 
vero  poftea  acciderit ,  ita  fubdit : 

Sequenti  die  (  erat  autem  Dominica~) 
pofl  leflionem  atque  tracJatum,  dimijjis  ca- 
thecumenis  ,  fymbolum  aliquibus  competen- 
tibusin  baptifleriis  tradebam  bafilicce.  II- 
lic  nunciatum  efl  mibi ,  comperto  quod  ad 
Portianam  bafilicam  de  Palatio  Decanos 
mifijfent)  &  vela  fufpenderent,  populipar- 
tem  eo  pergere .  Ego  tamen  manfi  in  mune- 
re :  Mijfam  facere  ccepi. 

Dum  ojfero ,  raptum  cognovi  a  populo 
Caflulum  quemdam ,  quem  presbyterum  di- 
cerent  Artani  :  hunc  autem  in  platea  of. 
fenderant  tranfeuntes .  Amariffime  flere  & 
orare  in  ipfa  oblatione  Deum  ccepi ,  ut  fub- 
veniret ,  ne  cujus  fanguis  in  caufa  Eccle- 
fice  fieret  ;  certe  ut  meus  fanguis  pro  fa- 
lute  non  folum  populi ,  fed  etiam  pro  ipfis 
impiis  effunderetur .  Quid  multa  ?  MiJJis 
fresbyteris  &  diaconibus  ,  eripui  injurioe 
virum  .  Condemnationes  illico  gravijjimoe 
decernuntur ,  primo  in  corpus  omne  merca- 
torum  .  Itaque  fanclis  diebus  hebdomadis 
ultimce ,  quibus  folebant  debitorum  relaxa- 
ri  vincula  ,  flridunt  catence  ,  imponuntur 
collo  innocentium ,  exiguntur  ducenta  pon- 
do  auri  intra  totum  triduum.  Refpondent 
aliqui  -,  fe  tantum  &  duplum ,  fi  peteren- 
?«r,  daturos ,  dummodo  fervarent  fidem. 
Erant  pleni  carceres  negotiatoribus  :  Pa- 
latina  omnia  officia ,  hoc  efl  Memoriales , 
Agentes  in  rebus  ,  apparitores  diverforum 
Comitum ,  temperare  a  proceflu  jubentur  , 
fpecie  qua  feditioni  interejfe  prohibeban- 
tur  :  Honoratis  multa  minabantur  gravif- 
fima  ;  nifi  bafilicam  traderent . 

Fervebat  perfecutio  ,  ac  Ji  aperuijfent 
portam  ,  prorupturi  in  omne  facinus  vi- 
debantur .  Convenior  ipfe  a  Comitibus  & 
Tribunis  ,  ut  bafilica  fieret  matura  tradi- 
tio  ,  dicentibus ,  Imperatorem  jure  fuo  uti  , 
eo  quod  in  poteflate  ejus  ejfent  omnia . 
Refpondii  Ji  A  me  peteret  quod  meum  ef- 


fet  ,  id  efl  fundum  meum^  argentumj 
tneum ,  jus  hujufmodi  meum ,  me  non  re- 
fragaturum ;  quamquam  omnia  quce  mea, 
funt  ejfent  pauperum  :  verum  ea  quce  di- 
vina  ,  Imperatorice  poteftati  non  efie  fub- 
jecla  .  Haec  tunc  ipfe :  ex  quibus  illud 
confidera  ,  quam  longe  abfit  ut  jura  Ec- 
clefiarum  ,  vel  eis  defervientium  miniftro- 
rum  fibi  vendicare  valeat  Imperator,  fi 
nec  in  ipfam  aedificatam  ecclefiam  jus  a- 
liquod  fibi  legitimevaleat  ufurpare  .  Quod 
fi  ab  his  Imperator  arcetur,  quanta  te- 
meritate  dicam  &  impietate  inferiores 
Principes  ea  fibi  audeant  vendicare  ?  Sed 
quid  ad  haec  tunc  addidit?idem  fubdit: 
Si  patrimonium  petitur  ;  invadite  :  fi  cor- 
pus  ;  occurram  .  Vultis  in  vincula  rapere? 
vultis  in  mortem  ?  voluptati  efl  mibi : 
non  ego  me  vallabo  circumfufione  populo- 
rum  ;  nec  altaria  tenebo  ,  vitam  obfecrans  , 
fed  pro  altaribus  gratius    immolabor  • 

Horrebam  quippe  animo^  cum  armatos 
ad  ba/ilicam  Ecclefice  occupandam  mifios 
cognofcerem  ;  ne  dum  bafilicam  vendicant, 
aliqua  firages  fieret ,  quce  in  perniciem 
totius  vergeret  Civitatis  .  Orabam  ne 
tantce  urbis  ,  vel  totius  Italice  buflo  fuper- 
viverem.  Deteflabar  invidiam  fundendi 
cruoris :  offerebam  jugulum  meum .  Ade- 
rant  Gothi  Tribuni ;  adoriebar  eos ,  di- 
cens :  Propterea  vos  pofiejfio  Romana  fu- 
fcepit ,  ut  perturbationis  publica  vos  pr<z- 
beatis  miniflros?  Quo  tranjibitis^  Ji  hxc 
deleta  fuerint  ?  Exigebatur  a  me ,  ut  com- 
pefcerem  populum  .  Referebam  ,  in  meo  ju- 
re  efie ,  ut  non  excitarem  :  in  Dei  manu , 
ut  mitigaret .  Pofiremo  ,  Ji  me  incentorem 
putarent ;  jam  in  me  vindicari  oportere  , 
vel  abduci  me  in  quas  vellent  terrarum 
folitudines  .  His  difiis ,  illi  abierunt  : 
ego  in  bajilica  veteri  totum  exegi  diem  ; 
inde  domum  cubitum  me  recepi ,  ut  fi  quit 
abducere  vellet,   inveniret  paratum  . 

Ante  lucem ,  ubi  pedem  limine  extuli  , 
circumfufo  milite ,  occupatur  ba/ilica:  id- 
que  a  militibus  Imperatori  mandatum  di- 
citur ,  ut  Ji  prodire  vellet ,  haberet  co- 
piam  ;  fe  tamen  prceflo  futuros  ,  fi  vide- 
rent  eum  cum  Catholicis  convenire :  alioquin 
fe  ad  eum  coetum ,  quem  Ambrojius  coge- 
ret-i  tranfituros .  Prodire  de  Arianis  nul- 
lus  audebat ,  quia  nec  quifquam  de  civi- 
bus  erat  ,  pattci  de  familia  regia,  non- 
nulli  etiam  Gotbi,  quibus  ut  olim  platt- 
ftrum  fedes  erat ,  ita  nunc  plauftrum  ec- 
clefia  eft.  Qupcumque  femina  ifla  ,  nem- 
pe  Juftina ,  procefferit  >  fecum  fuos  omnes 
coetus  vehit .  Circumfufam  bafilicam  efie 
gemitu  populi  intellexi  :  fed  dum  legun- 
tttr  leftiones  ,  intimatur  mthi  plenam  po- 
puli  effe  bafilicam  etiam  novam  ,  majorem 
videri  plebem ,  quam  omnes  cum  effent 
liberi ;  letlorem  efflagitari .  Qmd  plura  ? 
Milites  ipfi  qui  videbantur  occupaffe  ba- 
Jilicam ,  cognito  >  quod  pracepiffem  ut  ab- 

fii- 


xxiir. 

Ambro- 
fius  redar- 
guit  Go- 
thos  • 


XXIV. 

Milites 
mifli  ab 
Imp.  a- 
gunt  pro 
Ambrofio. 


Cum  Critice  Pagii. 


Chkisti 


Sikicii  Pap. 
3- 


5Z3 

Valevttk.  12.  . 
Theodosu  9.     lMPF- 


XXV. 

De  jure 
Irojv  x 


-flinercntur   a  communionis  ■  cokfortio  ,    ad 

conViHtum    hunc      noflrum    ventre     cixpe- 

rurit  :  quibus  vijis,  turbabantur  muherum 

animt :  proripit  fe  una  .    Ipji  tamen  mtli- 

tes  ,  fe  ad  orutionem  venijje  ,  «0«  <?</  £*«- 

inoii,  loquebantur.   Clamavit  a/tqu.i  po- 

fulus  quam    moderate ,   quam   conjianter  , 

<7«<<w/  fideliter ,  pofcebat  ut  ad  tllam  per- 

geremus  bafilicam .  In  illa  quoque  bajiltcci 

fertur  quod  populus  prafenttam  ftagttabat 

tneam.  Tunc  eno  bunc  adorfus  fermonem  fum: 

Audtjits  ,  fihi  ,  Itbrumjob  hodte  legt  &c. 

At  ineodem  quem  tunc  ad  populumfer- 

monem  habuit,  hxc  interalia:  Mandatur 

dentque  :  Trade  bafilicam  .  Refpondeo  ;  nec 

Irnn.  ^:       nnht  fas  eji   tradere ;   nec   ttbi  acctpere  , 

("LC1*'   Imperator  ,  expedtt .  Domum  privatt  nul- 

.  lo  potes  jure  temerare :    domum   Dei    exi- 

/iimas  auferendam?  Allegatur,  Imperato. 

ri  licere  omnia  ,  ipjius  ejfe  umverja .  Re- 

Jpondeo :  Holt  te  gravare,  Imperator,  ut 

putes  te  tn   ea  qux  divina  funt ,   tmperia- 

le  altquod  Jus  habere  .  Holt  te  extoilere  ; 

fed  Ji  vts  diutius  imperare  ,  ejio   Deo  fub- 

ditus  .  Scrtptum  eft  :  Qu<e  Dei,  Deo  :  qu<e 

Cxfaris ,  C<efari.   Ad    Imperatorem  pala- 

■  tia  pertinerit  ;    ad  facerdotem    Ecclejite  : 

publicorum  tibi  nuenium  jus  commifjum  eft, 

non  facronim .  Haec   cum  adeo  conftanter 

arque  frequenter  affirmet  &  inculcet  Am- 

brofius ;    compdlo    te  ,    Chriftiane    Prin- 

ceps  ;  quem  tutius  audies  ,    Ambrofium  , 

an  recentiorem  haerefiarcham  omnia  Prin- 

cipibus  tribuentem  ?   Cui    Ambrofius   do- 

rftrina    fecundus  ,  fi  fcientiam  quaeris?   fi 

vitce  mores ;  quem  habes ,  cui  eidem  ,  vel 

minima  ex  parte  conferre  «queas  ?  fi  pie- 

tatem,  ccrtam  ,  tutamque  Catholicam  fi- 

dem  ;  ex  miraculis  ab  eo  vivente  atque  de- 

funcloeditis  probado#rinam.In  tam  aper- 

ta  luce  adeo  caecutis  ,    ut  adhuc   lucem 

tenebras ,  &  fenebras  lucem  dicas  ?   Sed 

quod  reliquum  eft  hitforiae  profequamur ; 

fubdit  enim  hxc  ipfe: 

Dumbxc  traclo  ,  fuggefium  eft  mihi  y 
cortmas  regtas  effe  colleclas  ,  refeclam 
autem  baJiLcam  prctfenttam  mei  pojcere  *. 
Stattmque  eo  converti  fermonejn  meum^ 
dicens :  Quam  alta  &  profunda  oracula 
funt  Spirttus  fanfti  !  Matuttnts  borts  le- 
ftum  efi  ,  ut  memimflts  ,  fratres ,  quod 
t  a  )  p/W/.  fummo  tnnni  dolore  refpcndemus  (  a  )  : 
Dnts  veneruut  Centes  tn  hteredttatem 
tuatn  .  Et  revera  venerunt  Gentcs ,  &  plus 
etum  quam  Gentes  venerurtt .  Ve.nerunt  entm 
Go;hi,  &  diverfaruvi  nattonum  vtrt  :  ve- 
tterunt  cum  armts  &  ctrcumfuji  occupa- 
verunt  bajiltcam  :  hoc  nos  tgnari  tuce  al- 
ttiudmts  doUbamus  ,  fed  nojira  tmpru- 
dntta  aliud  optnabatur .  Vcnerunt  Gcn- 
tes  ,  fed  vere  in  hxredttatem  tuam  ve- 
nerunt  •  Qjti  ettim  Gcntes  venerunty  fa- 
clt  funt  Cbrtjttant :  Qui  ad  tnvadendam 
hareditatcm  venerunt  ,  jatli  funt  coheere- 
des  Dei :  Dcfenfores   babeo ,    quos   boftes 


XXVI. 

Ambrrvfii 
iir.itiarum 
adio  . 


7*. 


putabam ;  focios  teneo  ,  quos  adverfariot 
exiftimabam  .  Completum  efl  tllud  quod 
de  Domsno  Jefu  Ditvtd  Propheta  (  b  )  ce- 
cinit :  Quia  faftus  ejl  in  pace  locus  ejus  , 
&  confregit  cornua  arcuum,  fcutum  ,  & 
gladuim  ,  &  bellum.  Cujus  entm  h^c  mu- 
ntiS)  cuhis  opus  ,  ntfi  tuum  ,  Domtne  Je- 
fu  ?  Videbas  ad  templum  tuum  armatos  ve~ 
ttire ;  htnc  gemere  populum  ,  &  frequen- 
tem  adejfe  ,  ne  bajilica  Dei  traderctur  . 
Inde  vim  miltttbus  ,  Imperaiort  ;  n.ortem 
ante  oculos  mtht :  ne  qutd  viter  hxc  fu- 
,rori  liceret  ,  inrerutfli  te  ,  Domine ,  me- 
dium,  &  fecifit  utraque  unum  ;  compefcui- 
fli  armatos  ,  dtcens  profeCto  :  St  ad  arma 
concurritur ,  Ji  tn  templo  meo  lis  commo- 
vettir  ,  qu<e  utilttas  tn  flmguine  meo  ?  Gra- 
tias  itaque  tibi  Chrtfie  :  non  Legaius  , 
tteque  nuncius  ,  fed  tu  Domine  falvum  fect- 
fli  populum  tuum  ;  conctdtftt  faccum  meum  , 
&  prcecinxtfli  me  lcetttta. 

H<ec  ego  dicebam  ,  ratus  Imperatorts 
animum  fludio  militum,  obfecratione  Co- 
niitum  ,  precatu  populi  pofje  mttejcere  . 
Interea  nunciatur  mihi ,  mijjum  Hotartum, 
qui  mandata  deferret .  Cancefji  paululum  ; 
mandatumque  intimat :  Qjud  tibi  vifum 
efl ,  inquit ,  ut  contra  placttum  faceres  ? 
Refpondi:  Quid  placitum  /il  ,  tgnoro ; 
quidve  temere  faclum  dtcatur  ,  incertum 
habeo  .  Ait :  Cur  presbyteros  ad  bajiltcam 
defitttafli  ?  Si  tyrannus  es  ,  fcire  volo  ,  ut 
fciam  quemadmodum  me  adverfus  te  pr<e- 
parem.  Retuli ,  dicens  ,  me  uthtl  tn  prce- 
judtcium  feciffe  Ecclejix:  eo  tempore  quo 
audteram  occupatam  ejfe  a  milittbus  bajih- 
cam,  gemitum  tantummodo  ttberiorem  habutf- 
fe  ;  multtfque  adhortantibus  ut  eo  pergerem 
dixifle  :  Tradere  bajilicam  non  pojjum  ,  fed 
pugnare  non  debeo:  Pofiea  vero  quam  cogno- 
verim  cortinas  regias  inde  efje  fublatasy  cutn 
populus  eo  ire  depofceret>  dtrextjje  pre- 
sbyteros ;  me  tamen  noLuifle  tre ,  fed  dt- 
xtfle:  Credo  in  Chrijlo  ^quod  ipfe  nobtfcum 
faciet  Imperator.  Si  bac  tyrannts  vtdetur  , 
habeo  arma  ,  fed  in  Chrtfii  nomtne ;  babeo 
offerendi  mei  corpnrts  potejlatem  .  Quid  mo~ 
raretur  ferire ,  Ji  tyrannum  putaret  ? 

Veteri  jure  a  facerdotibus  donata  Im- 
peria  ,  non  ufurpata  .  Et  vulgo  dici ,  quod 
Imperatores  facerdottum  piagts  optavertnt, 
quam  Imperium  facerdotes  .  Chrtflus  (  c  ) 
fugit ,  ue  Rex ' fieret  .  Habemus  tyrannt- 
dem  nofiram  .  Tyrannis  facerdotts  ,  tnfir- 
mitas  efl  :  Cum  tnfirmor  ,  inquit  (  d  ), 
tum  poteus  fum .  Caveret  tamen ,  ne  ipfe 
Jibi  tyrannum  faceret ,  cui  Deus  adverfa- 
rium  non  excttavtt .  Hon  hoc  Maxtmum 
dtcere  ,  quod  tyrannus  ego  Jim  Valenttma- 
nt  ,  qut  fe  me<e  tegationis  objetlu  queri- 
tur  ad  Itaham  non  potutffe  tranjire .  Ad- 
didi  quia  numquam  facerdotes  tyrannt  fue- 
runt*,  fed  tyrannos  fepe  futtt  pafft.  Exa- 
ftus  efl  totus  tlle  dtes  in  mcerore  njlro; 
fcijpe  mmen  ab  illudenttbus  puerts  cortmce 

regia . 


(l>)Pf*l. 
7J- 


XX  VII. 

Nova  que. 
rela  exa- 
gitatur 
Ambro» 
fius. 


XXVIII. 


(  c )  Jcan. 
6. 

( d)  l.Cor. 

Emnens 
iupra  Im- 
perium 
dignitas 
Sacerdo- 
talis  . 


614 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

387. 


Siricii  Pap. 
3- 


VAtBMTrwi  ij; 
Theodosii  9. 


Impp. 


XXIX. 

Res  Am- 

brofio  fe- 
eundiores 
afpirant. 


XXX. 

Calligoni 
impuden- 
tia  digno 
punita 

fupplicio 


<*)  Aug. 
lont.  Juli. 
tn .  Velag, 
1.6.  f.14. 


regice.  Erant  illae  veluti  affixus  titulus , 
quo  fignificaretur  bafilica  vendicata  ab 
Imperatore:  quod  enim  putaretur  illuc 
venturus  Imperator ,  ex  more  cortinis 
tenfis  locus  paratus  eidem  fuit.  Sed  per- 
git:  Ego  domum  redire  non  potui  ;  quia 
circumfufi  erant  milites,  qui  bafilicam 
cujlodiebant .  Cum  fratribus  pfalmos  in 
Ecclefice  bafilica  minore  diximus. 

Sequenti  die  (  fuit  haec  feria  fecunda 
majoris  hebdomadae  )  leflus  ejl  de  more 
liber  Jon<e  ;  quo  completo  ,  hunc  fermonem 
adorfus  fum  :  Liber  leclus  eji ,  fratres , 
quo  prophetatur ,  quod  peccatores  in  pce- 
nitentiam  revertantur .  Acceptum  eji  ita  , 
ut  fperaretur  in  prcefenti  futurum :  &  poft 
pauca:  Kec  mora^  nunciatur  ,  Imperato- 
rem  juffijfe ,  ut  recederent  milites  de  ba- 
filica ;  negotiatoribus  quoque  quod  exa- 
Clum  de  condemnatione  fuerat^  reddere- 
tur .  Quce  tunc  plebis  totius  lcetitia  fuit  ? 
qui  totius  populi  plaufus  ?  qu<e  gratia  ? 
Erat  autem  dies  quo  fefe  Dominus  pro  no- 
bis  tradidit ,  quo  in  Ecclejia  pcenitentia 
relaxatur .  Certatim  boc  nunciare  milites , 
irruentes  in  altaria  ofculis  Jignificare  pa- 
cis  injigne .  Tunc  agnovi  quod  Deus  <ver- 
mem  ante  lucanum  percufferat ,  ut  tota 
civitas  fervaretur.  Hcec  gefla  funt ,  at- 
que  utinam  jamfintta  ;  fed  graviores  mo- 
tus  futuros  plena  cooimotionis  Imperialia 
verba  indicant.  Ego  tyrannus  appellor , 
&  plus  etiam  quam  tyrannus .  Kam  cttm 
Imperatorem  Comites  obfecrarent ,  uti  pro- 
diret  ad  ecclejiam  ,  idque  petitu  militum 
facere  fe  dicerent ;  refpondit :  Si  vobis 
jujferit  Ambrojius ,  vintlum  me  tradetis  • 
Quid  pofl  hanc  vocem  fuperfit ,  confide- 
ra.  Quam  vncem  omnes  coborruerunt ,  fed 
habet  a  quibus  exafperetur, 

Denique  etiam  fpeciali  expreffione  ,  Cal- 
ligonus  prcepofitus  cubiculi  mandare  tnibi 
aufus  efl  :  Me  vivo^  tu  contemnis  Valen- 
tinianum  ?  caput  tibi  tollo  .  Kefpondi : 
Deus  permittat  tibi ,  ut  impleas  quod  mi- 
naris :  ego  enim  patiar  quod  Epifcopi  ; 
tu  facies  quod  fpadones  .  At  utinam  Do- 
tninus  avertat  eos  ab  Ecclefia,  &  in  me 
cmnia  fua  tela  convertant ,  meo  fanguine 
Jitim  fuam  expleant .  Haclenus  ad  Mar- 
cellinam  fororem  Ambrofius  .  At  quid 
poft  hxc  de  Calligono  praefeclo  cubiculi 
adeo  impudenti ,  ultimum  fupplicium  Am- 
brofio  comminanti  ?  Inultameunuchi  pro» 
caciam  fivit  abire  Dominus?  minime  gen- 
tium.  Sed  quid  in  eum  ?  Res  digna  me- 
moria,  cum  ab  ipfo  Ambrofio,  tum  a 
Paulino  praetermifla ,  haud  voluit  Deus 
ut  relinqueretur  penitus  obvoluta  filen- 
tio:  fiquidem  S.  Auguftinus  alia  occafio- 
ne  agens  contra  Julianum  Pelagianum  de 
eunuchorum  concupifcentia  ,  inter  alia 
attingit  haec  obiter  his  verbis  (a):  EJt 
tamen  concupifcentia  fpadonum  ,  pudiceque 
comprimitur>  ne  concumbendi  quamvis  trri- 


tus  ipfe  contttus  in  eam  turpitudinem  <ve- 
niat ,  propter  quam  Calligonum  Valenti- 
niani  junioris  eunucbum  gladio  novimus 
ultore  punitum^  meretricis  confejjtone  con- 
viclum.  Ita  Auguftinus.  Vides  ex  his  , 
quam  Deus  feverus  fit  videx  fervorum 
fuorum,  cum  ficut  Euthymio  ante ,  ita 
&  Calligono  poftea  aequa  lance  penfatum 
reddidit,  quod  in  fanftum  fueratit  fup- 
plicium  comminati  . 

At  de  rebus  triduo  illo  geftis  idem  S. 
Ambrofius  epiftolam  fcripfit  ad  omnes  Ita- 
liae  Epifcopos,  quae  penitus  excidit,  tan- 
tumque  fupereft  breve  fragmentum  ,  quod 
S.  Joannes  Damafcenus  ex  ea  recitat; 
fic  enim  ait  ( b )  :  At  Mediolani  Vonti. 
fex  Ambrofius  in  epifiola  quam  ad  uni- 
verfam  Italiam  fcripfit ,  hxc  habet  :  Mi. 
hi  autem  ,  tertia  nocle  ,  cum  ex  inediz 
corpus  laboraret ,  non  dormienti ,  fed  in 
mentis  flupore  conftituto  ,  fefe  oflenderunt 
cum  quadam  perfona  beato  Paulo  Apoflo- 
lo  Jimili  ;  ut  ejus  effgies  piclura  in  ta- 
bulis  exprejja  fjcile  declarabat  .Haectan- 
tum  ibi  ex  Ambrofio.  Utinam  ipfa  in- 
tegra  extaret  epiftola. 

Sed  quoe  poft  hxc  funt  fubfecuta,  ad- 
mirationeplane  digna.  Uni  Ambrofio  pro 
Ecclefiaftica  libertate  pugnanti ,  populus 
ac  milites,  fubditi  atque  Principes ,  terra 
ccelumque,  mortales  &  fuperi  ,  viventes 
atque  vita  funfti,  &  quid  infuper?  ipfi 
denique  fpiritus  adverfarii ,  licet  inviti  , 
ei  tamen  praefto  fuere .  Dicamus  de  fin- 
gulis  .  Mirandum  fane  fuit,  univerfurn 
populum  Mediolanenfem  Epifcopo  potius 
quam  Imperatori,  tanto  periculo  fuorum 
capitum  atque  bonorum  ,  ftudere  arden- 
tiffimis  conatibus  delegifle ;  ipfos  mer- 
catores  lucri  cupidos  ,  ut  adverfus  Im- 
peratorem  faverent  Ambrofio  ,  omnia  con- 
tempfifle ;  &  nobiles  ,  quos  Honoratos 
vocat,  praetuliife  Crucis  ignominiamRe- 
giae  Pharaonis  :  fed  majoris  admirationis 
illud  acceffit,  milites  qui  ad  expugnan- 
dam  bafilicam  accefllffent ,  momento  tem- 
poris  effe  converfos  in  defenfores;  & 
qui  venerant  fundere  in  bafilica  fangui- 
nem,  mutatos  una  fudilfe  cum  Catholicis 
ad  Deum  prece<; .  Sed  quod  ne  fic  quidem 
emolliretur  Juftinae  animus,  quem  impie- 
tas  in  filicem  obdurarat,  &  filium  Impe- 
ratorem  in  Ambrofium  acrius  concitare 
urgereque  femineofurore  pergeret ;  Deus 
pro  Ambrofii  defenfione  Maximum  Impe- 
ratorem  commovit :  qui  primo(ut  par 
erat  )  his  datis  litteris  voluit  Valenti- 
nianum  admonuifle(  c  ):. 

Kifi  clementice  nojiroe  circa  ferenitatem 
tuam  fides  fimplex  efiet ,  &  gratia  plena 
concordice  ,  confido  etiam  quod  commoda 
rationibus  meis  ejje  pojfent  \h<ec  ,  qux  nunc 
agi  dicuntur  in  parttbus  tranquillitatis 
tuce  Gatholicce  legis  turbatio  atque  con- 
vulfio  .  Quid  enim  tam  optandum  poJJit  ef- 

fl 


xxxr. 


(b)  Damxf. 
de  Imfigin. 
orat.t, 


XXXII. 

Omnia  fa- 
vent  Am- 
brofio  ju- 
fte  pu- 
gnanti  . 


(  c  )  Tom. 
I.  cp.Row. 
Pontif. 

xxxnr. 

Epiftoh 
Maximi 
Imp.  ac 
Valent, 
Aug. 


Cum  Critice  Pagii . 


61$ 


Christi 

387- 


SlRICII 

3- 


Pap. 


Valentin.  12. 
Theodosii  g. 


Impp. 


XXXIV. 

Inniten- 
dum  vcte 
ri  &  ufu 
receptae 
religioni 


*columen 


XXXV. 


PAGTUS 
VI. 

Inventio 
HeliqniX- 
rum  SS. 
Gerzmjii 
&  Prota/ii. 


fe  ff,  fi  qttif  efiet  inimicus  %  quam  ad. 
verjut  Ecclejias  Dei  ,  hoc  eft  adverfut 
Deutn  ipfum  ,  &  altqua  moltri  ,  &  ubt  er- 
ror  excufabUis  non  ejt ,  ibi  velle  pecca- 
re  ?  Sed  quoniam  ferenitati  mflrx^  &  tn 
Deum  rchgio  majnr  ^  quam  vtolart  ettam 
ab  inimictffimo  quoque  non  optabtle  nobis 
arbitramur  ;  &  ctrca  ferenijpmam  juven* 
tutem  tuam  tam  artta  no/irt  cura  ,  tam 
fedula  ejl ,  ut  rette  fatta  magis  nos  fua  , 
quam  errata  deletttnt  :  idctrco  perenni- 
tatem  ftttm  credidimus  commonendam ,  ut 
tntmfpetta  ratione  nomims  fummi  ,  &  via- 
jejiatts  tpjius  conjiderata  potentia ,  quid 
agere  debeas  folida  mente  perpendas  .  Au- 
dtvi  entm  (  nam  ftma  non  patttur  occul- 
tariy  prteferttm  quod  agatur  in  populos) 
ttovit  clementite  tiicc  edtttit  ,  Ealejits 
Calholrcts  vtm  illatam  fuijje  ,  objidert  tn 
bnjilicts  facerdotes  ,  multtam  ejje  propoji- 
tam  ,  poenam  capttts  adjettam*  &  legem 
fantttjjimam  fub  wmine  nefcio  cujus  le- 
gis  everti  .  Hoc  quam  grave  Jit  ,  poteris 
tntueri  ,  Ji  Dei  magnttudtnem  volturts 
cngitare  .  -  Erubefco  ,  Ji  quam  credtdertt 
ferenitas  ttia  ajiruere  vell<  rattonem  > 
&  Dei  agere  caufam  . 

Qutd  enim  Ji  boc  folum  efiet  ?  Si  enim 
jam  per  tot  fxcula  coalita  &  confimuta 
mutares  ,  parvam  ne  excitare  difcordtam 
vtderens  ?  Ipjis  humants  legtbus  tn  hac 
mortalitate  habet  noftra  reverenttam  con- 
fuetudo  ;  &  in  re  jam  vetujla  atque  uji- 
taia  altqutd  novum  fectjie ,  reprebenjio 
ejl .  Italta  omnts  atque  Afrtca  boc  Jacra- 
mento  credunt  ;  hac  fide  glortantur  Gil- 
li.iy  Aquttanta^  omnts  Hifpania,  Roma 
ipfa  veneraitlts  ;  cujus  etiam  in  bac  par- 
te  pnncipatus  ejl  ,  quod  Deum  Jicut  Je- 
qui  volutt,  agnovit.  Confitebor  ipfe  >  quod 
nnn  Jine  marore  dtttum  eji  ';  folum  d'jjen- 
tiebat  Illyricum  :  uttnam  quod  errajjet , 
non  extaret  exemplum  .  Ltinam  illud  tn- 
colume  *  Ariana  legts  Murfenfe  opptdum 
permaneret  ,  &  non  ad  judtctum  quoddam 
erroris  miferi  conctdijjet ;  quia  tpfos  eru- 
dijjet  auttores ,  ne  prcccipua  tratt  numt- 
nis  ulttone  procumberent .  Periculofe  ,  mi- 
ht   crede,  dtvina      lentanlur  • 

Venerabilts  memorite  dtvus  Valentinta- 
nus  pater  clementite  tux  bac  fide  Jideli- 
ter  tmperavtt  ;  nibtl  tlle  attingere  voluit  , 
quod  bene  conjlitutum  vtdebat  .  Ht  certe 
Jub  eodem  ,  Eptfcopi  jam  fuerunt  .  Quee 
tanta  mutatio^  ut  qut  antea  facerdotes  , 
nunc  facrilegi  judicentur?  tifdem  certe 
Ann.  Eccl.    Tom,  V, 

Ad  nnm.  XXXVIT.  Anno  trecenteiimo  o#o. 
gefimo  fexto  ,  fub  id  ferme  temporis  ,  quo  prse- 
cedenti  numero  mtrata  contigere  ,  inventa  funt 
ab  Ambrofio  corpora  SS.  Mirtyrum  Vrotafii^ 
Cervajii .  Santfus  Auguftinus  lib.  9.  Confeff.  cap. 
7.  ait  ,  opportune  deteclas  eas  Sanctorum  Re- 
jiquias  ,  ad  cocrcinA&m  rahicm  fanineam ,  fed 
kc£iam  ,  nam  ob  patrata  •  miracula  ,  illtut  ini- 
iuica  animus  etji  ad   credcndi  Janitatem    nen  ap. 


prceceptis  ,  itfdem  facramen.is  dicati^ea- 
dem  fide  credunt ,  qua  ante  crediderunt  • 
An  putat  vtnerabilts  mthi  ferenitas  tua  , 
conceptam  femel  tn  antmts  hominum  reli- 
gtonenty  quam  Deus  ipfe  conjtitutt  ,  pojfe 
convelli?  Quantce  ex  hoc  dtfcordioe  exci- 
tabuntur  ?  quantte  contentiones  oborientur  ? 
quam  crebrx  ac  pefltftr*  fedttiones  ?  quan- 
ta  &  qute  perventtntia  ad  Dtum  vota 
juflorum  ?  cum  inter  Chriflianos  (  quod 
dtttu  nefas  Jit  )  quccdam  perjecutionis  ima- 
go   nafcatur  ? 

Vtderisin  quam  partem  hanc  fedulita»  XXXVI. 
tem  noflram  tnterpreteris  :  nullo  certe  ma- 
jori  genere  curam  meam  circa  clementiam 
tuam  probare  tibi  pofemy  quam  Ji  te  hor- 
ter ,  ut  definas  »  Vuto  enim  recognofcas  , 
quod  nemo  boc  fuaderet  inimtcus  .  Hcec  ama- 
btltter  a  nobis  ditta  ejje  ,opto  ut  intelligasy 
fpero  quod  credas  »  Unde  tequum  admodum 
ejt ,  ne  fintto  numtni  dicata  convellas  ; 
Italiam  omnem  ,  &  vtnerabihm  Romam  , 
Cceterafque  provincias  fuis  Ecilejiis  ,  Juis 
Jacerdottbus  reddas  ,  neque  te  medium  in- 
terferjf  ;  cum  fas  Jit  ,  jujlius  eos  qui  a 
Catholtca  Ecclejia  Arianorum  interpreta- 
ttnne  *  difcejjerint ,  errorem  Jitum  vera  *  ;nter. 
religtone  mutare,  quam  rette  fenttentibus  ventione 
Juam  immitere  pravitatem.  Ha&enus  Ma- 
ximus  ad  Valentinianum  :  quibus  plane  perfecu- 
apparet  ,  non  Mediolanenfem  dumtaxat  tio  Valen» 
Ecclefiam  ipfum  Valentnianum  vexafle>  tiniani • 
fed  omnes  exiftentes  in  provinciis  fibi 
fubditis  ,  illo  edito,  quod  fcripfifle  Au- 
xentium  diximus  ,  edicto,  quo  jubeban- 
tur  ab  Ecclefiis  ejici  Catholici  facerdo- 
tes ,  refiftentes  feriri  gladio ,  Curiales 
profcribi)  nifi  Imperatoris  mandatum  im- 
plerent.  Porro  de  Maximi  Imperatoris 
ftudiis  pro  defenfione  fidei ,  &  Ambrofii 
liberatione,  Theodorefus  haec  habet(  a  )  :  (a)Tbeod. 
Ubi  ,  inquit  ,  Maximus  tyrannus  defaci-  /.$.  r.14. 
nore  cnntra  prceclartjjimum  verttatit  pree- 
conzm  Ambrofium  per  Valentinianum  ad- 
mijfo  certtor  fattuf  ejfet ,  fcrtbit  ad  Va- 
lentinianum  litterat ,  hortaturque  uti  tum 
a  bello  contra  pietatem  factendo  d;fi{iat> 
tum  ne  patemam  pietatem  prodere  molia- 
tur.  Vojlremo  mtnatur  bellum*  Ji  non  ob- 
temperaret  ,  fe  contra  eum  fufcepturumy 
&c.  Addit  ipfum  Maximum  hac  ex  cau- 
fa  confeltim  in  Italiam  contendiife.  Ve- 
rum,  nifi  Theodoretus  in  alias  diverfas 
a  recitatis  Maximi  litteris  inciderit ,  de 
bello    indiclo  nulla  in  his  mentio    fit. 

At  cum  nec    fic  compefceretur  Juflina     xxxvil» 
Kkkk  in 

plicitut  ,  a  perfequendi  tamen  furore  compreffut  efi  . 
Hoc  ipfum  teftatur  Paulinus  in  lib.  de  Vita  San- 
cli  Ambrofii  ,  quem  Auguftinus  nuncupavit, 
ubi  narratis  miraculis  in  depofifione  corporum 
Sandtorum  Martyrum  faclis  ,  ait :  Denique  ex 
boc  tempore  Jedari  capit  perfecutto  ,  qtts.  Juflintt 
furore  acceniebatur  ,  ut  Sacerdos  de  Ecc/e/ia  felle- 
retur .  Ambrofius  in  Epiftola  ad  Marcellinam 
fororem  5  narrata  Sanclorum   Martyrum  inven- 

tio> 


6i6 


Ahnales  Ecclefiaftici  Baronii 


ChRISTI 
38> 


SllUCII 


Pap. 


Valentin.    12. 
Theodosii  9. 


Imtp. 


( <* )  Aug. 
Conf,  l.y. 
cap.-j. 


in  exagitando  S.  Ambrofium  petulantia  ; 
e  caelo  ex  fanclis ,  e  terra  ex  refoffis 
fan<5torum  martyrum  facris  reliquiis  im- 
pertitur  a  Deo  digniffimo  facerdoti  prae- 
fidium  :  quonam  autem  modo  id  accide- 
rit,  a  S.  Auguftino,  qui  interfuit ,  pri- 
mum  haec  accipe  (  a  )  :  Tunc  memorato  An- 
ttfliti  tuo  per  vifum  apertiifli ,  quo  loca 
laterent  martyrum  corpora  Frotajii  &  Cer- 
vajii ;  qu<e  per  tot  atmos  incorrupta  in 
thefauro  fecreti  tui  recondideras ,  unde 
opportune  promeres  ad  coercendam  rabtem 
femineam ,  fed  regiam .  Cum  enim  pro- 
palata  &  effojfa ,  digno  cum  honore  trans- 
ferrentur  ad  Ambrofianam  bafilicam  ;  non 
folum  quos  immundi  vexabant  fpiritus , 
confeffis  eifdem  dcemonibus  fanabantur  ;  ve- 
rum  etiam  quidam  plures  annos  ccecus  , 
ctvts,  civitatique  notiffimus ,  cum  populi 
tumultuantis  Itetitice  caufamqucefijfet  ,  at- 
que  audijfet ,  exilivit  ,  eoque  fe  ut  du- 
ceret ,  fuum  ducem  rogavit  .  Quo  perdu- 
(lus  ,  impetravit  admitti,  ut  fudario  tan- 
geret  feretrum  pretiofce  in  confpeclu  tuo 
mortis  fantlorum  tuorum  .  Ouod  ttbi  fe- 
city  atque  admovit  oculis  ;  confeflim  aper- 
ti  funt  .  Inde  fama  difcurrens  ,  inde  lau- 
destuteferuentes,  lucentes  ;  inde  illius  ini- 
micce  auimus  etfi  ad  credendi  ftnitatem 
non  applicttus  ,  a  per  fequendi  tamen  furo- 
re  comprejfus  efl  .  Gratias  tibi  ,  Deus 
meus .  Haec  in  Confeffionibus  Auguftinus , 
eademque  in  commentariis  de  Civitate 
Dei  (b);  fed  &  alibi  fic  habet  (  c  ): 
Tantce ,  inquit,  glorice  martyrum  etiam  ego 
teflis  fui ,  ubi  Mediolani  eram  ,  facla  mi- 
racula  novi ,  &c.  recenfet  enim  miracu- 
lum  de  caeco  tunc  luci  reddito  tactu  fa- 
crorum  pignorum.  Erant  enim  diftorum 
martyrum  corpora  (  inquit  Paulinus  d  ) 
in  bajilica  pojita ,  in  qua  funt  hodie  cor- 
pora  Kaboris  &  Felicis  martyrum.  Sed 
fancli  martyres  Kabor  &  Felix  celeber- 
rime  frequentabantur ;  Protajii  vero  & 
Gervajii  martyruni  ut  nomina  ,  ita  etiam 
fepultura  incognita  erant  ,  in  tantum  ut 
fupra  ipfbrum  fepulcra  ambularent  omnes 
qui  veltent  ad  cancellos  pervenire  ,  qui- 
bus  fanclorum  Kaboris  &  Felicis  marty- 
rum  corpora  ab  injuria  fepulcri  defen- 
debantur>  &c.  Subdit  de  curatione  a  fa- 
tana  arreptorum,  &  de  illuminatione 
qaeci . 


PAGIUS  tione  ait :  Acctxmttvit  populut ,  ut  in  Dvminicum 
differretur  diem  Martymm  Depofitio  :  fed  txndem 
obtentum  ,  ttt  fequenti  fieret  die  .  Reperta  fuerant 
corpora,  dum  Bafilica  Ambrofiana  a  Sanfto  Am- 
brofio  dedicabatur  .  Ex  quibus  intelligimus  ,  non- 
dum  hoc  tempore  Ecclefiarum  dedicationes  & 
Reliquiarum  Tranflationes  de  more  die  Domi- 
nica  faclas.  In  Martyrologio  RomanoSanfli  Ger- 
vafius  &  Protafius  die  XIX.  Junii  coluntur , 
qui  dies  videtur  efle  Tranflationis  biduo  poft 
inventas  Reliquias  faclse ,  ut  teftatur  ibidem  Am- 
brofius,    qui  poftquam   de   dedicationc    Bafili- 


(h)  Aug. 

ie  Civit. 
Dei  l.iz. 
f.8. 

(<•)  Aug. 
ferm.de  di- 
•nerfoc). 
(d)  Pttulin 
in  vit.  S. 
JmbrK 


Sed   haec  eadem  pluribus   ipfe  Amhra-   xxxvm. 
fius  in  epiftola    ad  Marcellinam  fororem 
(e),   ubi  &   de  occafione  horum   perqui-  (e )  Ambr. 
rendorum  corporum    martyrum  oblata  ex  ep'Jl.%$. 
dedicatione    ecclefiae  haec    habet  exordio 
ipfius  epiftolae    his  verbis  : 

Domince  forori  vitte  atque  oculis  prte-  s.  Ambro- 
ferendce  frater  .  Qu^ia  nthil  fanclitatem  fii  epift. 
tuam  foleo  eorum  prceterire  ,  qute  hic  te  ad  foro- 
gerantur  abfente  ;fcias  etiam  fanffos  mar-  rem* 
tyres  a  nobts  ejfe  repertos  *  Kam  cum  ba- 
Jilicam  dedicaffem  ,  multi  tamquam  uno  ore 
interpellare  coeperant  ,  dicentes  :  Sic  in 
Komana  bajilica  dedices  .  Refpondi  :  Fa- 
eiatn  ,  fi martyrum  reliquias  invenero .  Sta- 
timque  fubiit  velut  cujufdam  ardor  prcefa- 
gii  •  Quid  multa  ?  Dominus  gratiam  de- 
dit .  Formidantibus  etiam  clericis^  jujji 
eruderari  terram  eo  loci  qui  efl  ante  can- 
cellos  fanclorum  Felicis  atque  Kaboris » 
Inveni  Jigna  convenientia :  adhibitis  etiam 
quibus  per  nos  mamts  imponenda  foret  ; 
fic  fanili  martyres  eminere  cceperunt  ,  ttt 
adhuc  nobisjilentibus  arriperetur  ttrna  , 
&  flerneretur  prona  ad  locum  fancli  fe- 
pulcri.  Invenimus  mine  magnitudtnis  vi- 
ros  duos  ,  ut  prifca  tetas  ferebat ,  ojfa  0.- 
mnia  integra  ,  fanguinis  plurimum .  Ingens 
concurfus  populi  pe»  totum  tllud  biduum. 
Quid  multa  ?  Condidimus  integra  ac  or- 
dine ,  tranflulimus  vefpere  jam  incumben- 
te  ad  bajiltcam  Fauflte  ;  ibi  vigiltx  tota 
noEle  ,manus  impo/itio .  Sequenti  die  tranf- 
tulimus  ea  tn  bafilicam  ,  quam  appellant 
Ambrojianam  .  Dum  transferimus ,  ccecus 
fanatus  eft .  Talis  mihi  ad  populum  fuit 
fermo  :  Cum  tam  ejfufam  ,  &c. 

Voluifiemusfermonem  integrum  defcri-  XXXIX. 
pfifle  ex  ea  Ambrofii  epiftola ,  ad  reno- 
vandam  memoriam  facrorum  antiquorum 
Catholicoe  Ecclefiae  rituum,  de  quibusfas- 
pe  pluraque  fuperius  ,  nimirum  de  ufu 
dedicandarum  ecclefiarum  non  fine  reli- 
quiis  fanclorum  martyrum  ,  ipfoque  cultu 
fanclorum ;  nifi  nimia  prolixitas  faftidium 
attuliffet.  Porro  de  immenfitate  miracu- 
lorum  haec  notatu  digna  eadem  oratione 
ipfe  Ambrofius  (/):  Cognoviftis  ,  immo  (f)Ambr. 
vidiftis  ipfi  multos  a  dcemoniis  purgatos  ,  epifi.  8j. 
plurimos  etiam  ubi  veflem  fanclorum  ma- 
nibus  contigerunt ,  his  qttibus  laborabant 
debilttatibus  abfolutos  :  reparata  vetufti 
temporis  miracula>  quo  fe  per  adventum 

Do- 

car,  &  inventione  Martyrum  locutus  eft ,  aiti 
Ingens  concurfus  populi  per  totum  illud  biduum  . 
Tum  :  Sequenti  die  tranjlulimus  ect  in  Bajilicam  , 
quam  appcllant  Ambrofianam  .  Anno  autem  prac- 
cedenti  dies  decimus  nonus  Junii  &  feria  fex- 
ta  concnrrunt  .  Quare  fi  dies  natalis  horum 
Martyrum  alius  non  eft  a  die  Tranflationis  Re- 
liquiarum  ,  cum  ante  hanc  inventionem  eorum 
memoria  Mediolani  obfcura  effet  ,  Iiquet ,  eam 
Bafilicae  Ambrofianje  dedicationem  die  Dominica 
fadtam  non  fuifle  ,  licet  Tranflationis  Reliquia- 
rum  dies  ex  laudatis  verbis  fatis  non  innotefcat . 


Cum  Critice  Pagii. 


CflJUSTI 


Siricii    Pat. 

3« 


617 

VAtEVTIN.   Ii.  . 

Theodosii  p.  lMPF* 


Domini  Jefu  gratia  terris  major  infude- 
rat  ,  umbra  quadam  fanttorum  corporum 
plerofque  fanatos  cernttis  .  Quanta  oraria 
jaftitantur?  quanta  indumenta  fuper  reli- 
quias  facrat  iffimas ,  ut  taftu  ipfb  medi- 
cabilia  rcpofcantur  ?  Gaudent  omnes  cx- 
trema  linea  contingere ;  &  qui  contigerit , 
falvus  erit.  Haec  ipfe  fummatim  :  quibus 
intelligas  hujus  temporis  Fidelium  pro- 
penfiorem  cultum  erga  facras  reliquias  fan- 
ctorum  martyrum,  quarumcultum  opera- 
tione  miraculorum  Deus  faepius  compro- 
bavit.  Et  in  flnc  orationis:  Acclamavit 
populus  ,  ut  in  Dominicum  differretur  diem 
martyrum  depofitio  ;  fed  tandem  obtentum , 
ut  fequenti  fieret  die  .  Sequenti  die  talis 
tnibi  ad  populum  fermo  fuit :  Hefterno 
die  traftavi  verficulum :  Dies  dici  eru- 
clat  verbumy  &c.  Ubi  agit  de  Ariano- 
rum  perfidia  conantium  obfcurarc  infide- 
litatis  caligine  claritudinem  martyrunu, 
tot  miraculrs  corufcantium  $  ait  enim  de 
(a)Ambr.  Hlis  («):  Ariani  dicunt;  Hon  funt  ifti 
ferm.91.  tuartyres  ,  nec  torquere  diabolum  pojjunt , 
ttec  aliquem  liberare  ;  cum  tormenta  dx- 
tnonum  ipforum  voce  probentury  &  bene- 
ficia  martyrum  remediis  ccecorum^  &  ab- 
folutorum  indiciis  declarentur ,  Hegant 
Ctecum  illuminatum;  fed  ille  non  negat  fc 
fanatum •  Ille  dicit :  Video  ,  qui  non  vt- 
debam .  Ule  dicit  :  Cctcus  ejfe  defivi  ;  & 
probat  fafto  .  Ifli  beneficium  negant ,  qui 
faftum  negare  non  poffunt .  Hotus  bomo 
cft,  pubficis  cum  valeret  mancipatus  ob- 
fequiis  ,  Severus  nomine ,  lanius  minifte- 
rto;  depofuerat  cjficium,  poftquam  inci- 
dr.it  impedimentum .  Vocat  ad  teftimo- 
tttum  bomtnes,  quorum  ante  fuftentabatur 
ebfequiis  ;  eos  judtces  fuot  vifionis  accer- 
fii ,  quos  b.tbebat  teftes  &  arbitros  cceci- 
tatis  .  Clamat ,  quia  ut  conttgtt  fimbriam 
de  vesle  martvrum ,  qua  facr*  reliquict  ve- 
ftiuntur  ,  redditumfibi  lumen  fit ,  &c,  In- 
ferius  autem  quo  modo  ipfi  fpiritus  ne- 
quam  redarguerent ,  coacVi  licet ,  Aria- 
norum  impietatem  ,  haec  habet : 

Audivimus  bodie  dicentes  eos  ,  quibus 
manus  imponebatur  ;  neminem  poffe  effe 
lalvum ,  qui  Patrem,  &  Filium,  &  Spi- 
ritutn  fanftum  negaret,  qui  Trinitatis  0- 
mntpotentem  vtrfutem  non  crederet  :  con- 
fitetur  hoc  diabolus  ,  fed  Ariani  nol/int  fa- 
tert :  Dicit  enim  diabolus  ,yfc  torqueatur  , 

fuemadmodum  tpfe  a    martyribus  torque- 
atur  ,  qui  Sptritus  fanfti  Deitatem   ne- 
garit .  Hon  accipio  a  Dtabolo  tefttmonium , 
fed   confeffionem :  invitus  di.<it  diabolus  , 
fed  exaftus  &  tortus  :  quod  nequitia  fup- 
primit ,  extorquet   injuria  ,  Cedit  dtabo- 
lus  plagis  ,  &  adhuc   cedere  nefciunt  A- 
riant  ?  Quanta  perpeffi  funt  ?  &  quemad- 
niodum   Pbarao,  malis   fuis    indurantur . 
Dtcebat  diabolus  ,  ut  fcriptum  legtmus  3 
Scto  te  quis  fis  :  Tu  es  Ftlius  Det  vivi . 
Dicebant  Judcei  :  Hefcimus  quis  fit .  Di- 
Ann,  Ecch  Tom.  V. 


XL. 

Teftifica- 
tio  extor- 
ta  n  dae- 
monibus . 


cebant  hodie  &  fuperiori  die  vel  noftc  d<e. 
mones  r  Scimus  quia  martyres  efiis ,  &  A- 
riani  dicunt :  Hefcimus  ,  nolumus  intclli- 
gcre ,  nolumus  credere .  H  pc&  alia  de  vc- 
ritate  miraculorum  fanctorum  martyrum  . 

Poftea  veroaccidit,  quod  addithisPau- 
linus,  ingens  prodigium,  quo  didicerunt 
Ariani  in  martyres  non  oblatrare ;  ait  c- 
nim  :  Deus  tamen  qui  gratiam  Ecclefice  fute 
augere  confuevit  ,  non  pafjus  eft  diu  in- 
fultari  a  perfiiis  ,  fantfis  fuis .  TJnus  ita- 
que  ex  ipfa  multitudine  fubito  arreptus  fpi- 
ritu  immundo  clamare  ccepit ,  tta  torquc- 
r't  eos ,  ut  ipfe  torquebatur ,  qui  negarent 
martyresy  vel  qui  non  crederent  in  Trini- 
tatis  unitatem ,  quam  docet  Ambrofius  .  At 
illi  bac  voce  confufi ,  qui  convertt  debue- 
rant ,  &  digham  tali  confufione  agere  pce» 
nitentiam ,  in  pifcinam  demerfum  hominem 
necaverunt ,  perfidia  homicidium  jungen- 
tes.  Magna  hsc:  at  illud  quidem  cste- 
ris  exccllentius  refte  intuenti  miraculum 
videri  potuit ,  quod  furor  ille  incitatse 
flammae  rabiei  femineae  a  fan&is  marty- 
ribus,  mox  ut  apparuere,  extinctus  fuit  j 
adeo  ut  qui  negabant  ore ,  opere  verita- 
tem  timore  martyrum  confirmarent ;  de 
quibus  haec  Paulinus  (b):  Denique  exhoc 
tempore ,  quo  fcilicet  invertae  funt  reli- 
quiae  martyrum  ,  fedari  coepit  perfecutio; 
quce  Jufiina  furore  accendebatur ,  ut  facer- 
dos  de  Ecclefia  pelleretur  .  Tamen  adhuc 
intra  Palatium  multitudo  Artanorum  cum 
Juftina  conftituta  dcridebat  tantam  Dei 
gratiamy  quam  Ecclefice  fuce  Catholicoe  Do- 
minus  Jeftts  meritis  martyrum  fuorum  con- 
ferre  dignatus  eft :  vcnerabtlemque  virum 
Ambrofium  narrabat  pecunia  comparaffe  ho- 
mines ,  qui  fe  vexari  ab  immundis  fpiri- 
tibus  mentirentur  ,  atque  ut  ab  tllo  ,fic& 
a  martyribus  fe  torqueri  dicerent  .  Subdit 
inferius  ,  ipfos  daemones  clamare  folitos, 
non  a  martyribus  tantum  ,  fed  etiam  ab 
Ambrofio  fe  torqueri :  quod  etiam  S.  Au- 
guftinus  teftatur  in  commentario  de  Cura- 
agenda  pro  mortuis  (c  ).  At  quo  modo 
hoc  ?  in  puero  Probi  Praefecti ,  quem  dia- 
bolus  arripuerat,  aperte  demonftratum  eft, 
ut  idem  Paulinus  inferius  tradit . 

Abfoluta  igitur  Ambrofius  concione , 
facra  pignora ,  ut  decebat ,  fuo  loco  re- 
condidit;  ita  tamen ,  ut  ex  eis  partem 
aliquam  fibi  fervaret,  erogandam  in  di- 
verfas  Ecclefias,  quae  ardentiflimo  ftudio 
corumdem  fanctorum  martyrum  reliquias 
ex  diverfis  locis  expeterent,  ut  in  eorum 
honorembafilicasvelerigerent,  vel  injam 
sedificatis  reponerent.  Allatae  funt  ipfae 
quidem  Romam ,  ubi  nomine  corumdem 
fanftorum  a  Veitina  nobili  ac  praediviti 
femina  ereclus  eft  Titulus ,  qui  poftea  ab 
Innocentio  Papa  fuit  dedicatus:  id  enim 
habct  liber  de  Romanis  Pontificibus  in 
Innocentio.  Accepit  eafdem  quoque  reli- 
quias  roartyrum  S.  Paulinus,  quas  collo. 
K  k  k  k    2  ca- 


xw 


Sedatur 
Juftinar 
perfecu» 
tio . 


{!>)  Vaulin. 
in-vit,  S. 
Amb. 


(c)  Aug. 
de  cura 
agend.  pr» 
mcrt. 

XLII. 

Reliquiar 
Marty- 
rum  miffx 
ad  Eccic- 

lias . 


6i8 


Annales  Eccleilaftici  Baronii 


Christi 
387. 


Siricii  Pap. 
3« 


VAtEKTIV.    12. 

Theodosii  9. 


Impf; 


ie  Civit. 
Dei  /,xx. 
*.2, 


XLIII. 


eavit  in  nuper  a  fe  erecta  Fundana   bafi- 
(4)  TauUn  l*ca  »  teftatur  'd  'P^  ac*  Severum  ( <* )  fcri- 
|j>//?.  ix,  'bens.  Infuper  Sanctus  GaudentiusBrixia- 
nus   Epifcopus  acceptas   ab  eodem   Am- 
brofio  ipfas  reliquias  condidit  in  Bafilica 
dicta  ,  Concilium  fanctorum  :  tradit  id  ipfe 
in  fermone  quem  habuit  in  ejufdem  dedi- 
catione  .  In   Gallias  quoque  eafdem  per- 
latas  fuiffe  reliquias,  atque  in   honorem 
corumdem  martyrum  erectas  effe  Memo- 
(h)Creg.  rias ,  affirmat  Gregorius  Turonenfis  (£)• 
Turoa.  de   Fuerunt  quoque  eorumdem  martyrum  re- 
GkrMirt.  jiqujje  perlatae  in  Africam,    ibique  in  Vi- 
S.Vrafv.  floriana  villa  triginta  millibus  ab  Hippo- 
/.10.  f.31.  ne  collocaf» ,  ubi   ipforum    nomine   ere- 
item  Aim.  etam  fuiffe  Ecclefiam   Sanctus  Auguftinus 
l.r.r.io.     (c)enarrat  ,  Sed  &  Eugipius  in  ActisS. 
Severini  affirmat,  ad  Noricos  etiam  per- 
venifle   eorumdem    martyrum    veneranda 
pignora  •  Vide  ex  his  flagrans  Catholico- 
rum  Fidelium  ftudium   erga  reliquias  fan- 
ctorum  martyrum  :  cujus  indnuandi  anti- 
qui  ufus  caufa  h*c  recenfuifle  voluimus . 
Sed  jam  ad  res  Mediolanenfes ,  ad  ipfum 
inquam  S.  Ambrofium  revocetur  oratio. 
At  quid  Juftina  poft  haec  ?  Qus  palam 
Ambrofium  perfequi  rubore  fuffufa  defie- 
rat,  eumdem    clam   aggredi  pertentavit: 
riam  ficarium  in  eum ,  proh  fcelus  !   im- 
(d)Paulin.  mjfit ;  id  enim  Paulinus  (  d)   teftatur  his 
*"  V'rS'  verDls:  -Alius  etictm  gladium  ferens  ad  cu- 
4mbrof.      yjcuium  ufque  pervenit ,  ut  interficeret  fa- 
cerdotem  ;  fed  cum  elevafiet  manum  difiri- 
{lo  gladio  ,  dextera  obrigentey  remanjit , 
Tunc  fe  mifium   a  Juflina    pnfiquam   con- 
fejfus  ejl ;  brachium  ,  quod  inique  cum  ex- 
tenderetur ,  riguerat  ,  fanatum  efl  confef- 
Jione,  Hnec  Paulinus .  Sed  miraris  miffum 
cfle  ad  necem  Sancti  ficarium  ?  Scito  ad 
hoc  ipfum  obeundum  inductos  &  dasmo- 
nes  :    quod  non  prius  cognitum  eft,  quam 
poft  ipfius  Juftinae   mortem  ;  Angelo   ex- 
torquente  a  fonte  perperrati  delicti  con- 
fefllonem  ;  res  gefta  ita  defcribitur  ab  eo- 
dem  Paulino  :  Mortua  vero  Juflina ,  qui- 
dam  Arufpex  ,  Innocentius  nomine  ,  »0«  0- 
fere  ,  in  caufa  malefictorum   cum  a  Judi- 
te  torqueretur ;  aliud  quam   interrogare- 
1ur  fateri  ccepit :  Clamabat  enim  ,  ab  An- 
gelo  majora   tormenta  Jibi  adbiberi  ,   eo 
qui  cuflodiret  Ambrofium  :  quoniam  tem- 
foribus  Juflince   ad  excitanda  odia  popu- 
iorum  in  Fptfcopum  ,  cacumen  tecli  Eccle- 
Jice  coufcendens ,  medit  noftis  facnficave- 


PAGIUS 
VII. 

Setunda 
jlmbrqfii 
*d  Maxi- 
rr.un:  Le- 
t*t>0  , 


A  num.  XLV.  ad  LXI.  Legatio  Divi  Ambro- 
iii  ad  Maximum  Tyrannum  ,  quas  hocannocon- 
tigit ,  aherum  nobis  argumentum  fuppedirat  ad 
oftendendum  ,  nec  fecundum  perfecutionis  S.  Am- 
brofii  annum  ,  nec  Sanclorum  Martyrum  Cerva- 
fii  &  Protafii  inventionem  prarfenti  anno  conti. 
giffe  .  Valentinianus  ac  Juftina  pra?fenti  anno 
Ambrofium  Legatum  ad  Maximum  Treviros  mi- 
ferunt,  qui  re  infrtfa  dimifius ,  ad  Valeminia- 
num  fcripfit  epift,  %6.  EJlo  tutivt  adverfus  bo- 
»i  xem  farit  involucro  hellum  tegcnttm .  Quare 


(e)Tfal. 

IOZ. 


rit  :  Sed  quanto  infiantius  &  folicitiut 
opera  maligna  exerceba1  ,  ta»to  magis  a- 
mor  populi  circafidem  Catbolictm  &  Do- 
mini  facerdotem  convalefcebat  ,  M'<fiffe  e- 
tiam  fe  &  dctmones  ,  qui  illum  interneca- 
rent ,  fatebatttr  ;  fed  dctmoms  renunciaf- 
fe ,  fe  non  folum  ad  ipfum  approptnquare 
minime  poffe^  verum  etiam  nec  ad  fores 
domus  ,  in  qua  manebat  Epifcopus  :  quia 
ignis  infuperabilis  omne  illud  adificium 
communiret ,  ut  etiam  longe  pofiti  ureren* 
tur  ;  atque  ita  ceffafie  artesyfuas  ,  quibus 
adverfus  Domini  facerdotem  fe  aliquid  pof- 
fe  arbitrabatur  ,  H^c  Paulinus  • 

At  quis  tandem  finis  adeo  immanis  in    XLTV. 
Dei  facerdotem   Ambrofium    pertinacifll- 
hik  feminae  perfecutionis  ?  Accidit   plane 
fecundum  illud  propheticum  (*)•'  ^"'m'- 
cos  ejus  induam  confufione  ;  fuper    ipfum 
autem  efflorebit  fanclificatio  mea  •    Ipfa  e- 
nim  etfi  non  cedens ,  victa  tamen  atque 
confufa  ,  omnibus  facta  ludibrio  remanfit 
Augufta    delufa:    cum  e  contra   magnus 
Antiftes ,  de  proftrata  cum    impiis  impie- 
tate  victoriis  gloriofior,  ore  omnium  prac- 
dicaretur  ;   adeo  ut  dsmones  etiam    ipfi 
ejus    praeconia  celebrare  ,    quamtumlibet 
inviti  compellerentur .   Sed  parva  adhuc  *™  ™'aa 
Deo  vifa  hsc  funt  facerdotem  fuum  am-  turaj^" 
plioribus  honoribus  profequenti ,  quos  il-  ftina  0bire 
li  exhiberi  voluit  ab  iifdem  Principibus  legatio- 
qui  eum  fuerant  perfecuti ,  ab  ipfa  inquam  nem. 
Juftina  Augufta  atque    Valentiniano   Im- 
peratore ,  idque  hoc  ipfo  anno ,  ut  ex  hoc 
violentior  divina  demonftraretur  exactio, 
quo  celerior  fuit  ab  inimicis  extorta  :  fa- 
ctumque   ferme   momento   temporis  ,   ut 
qui  mille   nocendi  artibus   incelfabili  in- 
defeflbque  ftudio  Dei  Antiftirem  appetiif- 
fent ,    iidem  mox   ipfum   adirent  fuppli- 
ces  ,  ipfumque  fua?  ipforum  falutis    arbi- 
trum  &  fervatorem   Imperii  profitentes, 
in  fummo  difcrimine  conftituti  ,    fibi  at- 
que  Imperio  fuppetias  ab  eo  quamprimum 
ferri   rogarent .  At  qusnam  erant    tunc 
ipforum  praefentiflimae  ,  quibus  adeo  pre- 
mebantur,  anguftiae?  Dicam  paucis. 

Maximus  in  Galliis  Imperator ,  quod 
diu  mente  conceperat ,  Alpes  cum  exer- 
citu  fuperare,  fummaque  reruro  potiri 
Occidentalis  Imperii  ,  hoc  ipfum  proxime 
expleturus  nunciatur  .  Una  in  Ambrofio 
fpes  ;  ut ,  quod  alias  ante  experti  fue- 
rant,  legatione  fua  Maximum   talia  co- 

nan- 

Imperator  Domninuto  ,  alterum  pro  confirman- 
da  pace  Legatum  ad  Maximum  deftinavit , 
quem  Maximut  ingenti  honore  exceptum  ,  ac 
Regiis  muneribus  decoratum  dimittens ,  illum 
cum  exercitu  fubfecutus  ,  Cortiis  ac  Juliis  Al- 
pibus  occupatis ,  tit  tradit  Pacatus  in  Pane- 
gyrico  ad  Theodofium  cap.  30.  in  Italiam  de- 
fcenrlens  ,  Aquiletam  rontencit  .  Valentinianus 
improvifo  Tyranni  adventu  territus  ,  confcenfa 
nave  ,  cum  Juftina  matre  ThefTalonicam  fugit , 
Theodofii  ,  qui  in  Oriente  imperabat ,  opem  im. 

plo- 


XLV. 


Cum  Critice  Pagii ; 


Summa 
legationis 
Ambrofii . 

(■-)  Ambr. 
cr.u.   de 

d:Cu  Vct- 

lent, 


XLVI. 


(  b  )  Ambr, 
<■/"!/?.  17. 


PAGIUS 


CHRTST! 
387. 


SiRicn  Pap. 
1' 


Valemttw.  12. 
Theodosii  9. 


619 

Impp. 


nantem  coerceat .  Sicque  magno  difpen- 
fationis  divinx  judicio ,  qui  paulo  ante 
ab  iifdem  Auguftis  Ambrofius  tyrannus  ap- 
pellabatur ,  modo  ut  tyrannum  coerceat , 
in  Gallias  Legatus  proficifci  rogatur.  Su- 
fcepit  ipfe  munus  haud  invitus  ,  qui  fci- 
retcum  Chriftianorum  omnium  ,  tum  prae- 
fertim  Antiftitis  cfle  muneris  ,  exeinplo 
&  do&rina  Chrifti  ,  beneficiorum  cumulo 
acceptas  injurias  compenfare  .  At  non  ut 
prior,  ita  pofterior  haec  Ambrofii  legatio 
feliciter  ceflit :  nimirum  quod  jufta  fuif- 
fet  jam  divina  fententia  dcfinitum ,  eos 
qui  de  pellendis  (  ut  diclum  eft  )  ab  Ec- 
ciefiis  Catholicis  facerdotibus  promulgaf- 
fent  edictum ,  a  fuo  ipforum  fore  expel- 
lendos  Imperio,  &  paterna  hsereditate 
pxivandos  ,  ut  fic  pofteri  intelligerent 
Principes  ,  quanto  periculo  laceflant  Ec- 
clefias  &  facerdotes .  Quae  autem  fufce- 
pta  ejufmodi  legatio  continuerit ,  fumma 
ejus  ab  eodem  Ambrofio  (a)  alibi  fic 
exprimitur:  Ego  tuus  iterum  Legatus  re- 
pettvi  G.illias  ,  &  ntibi  dulce  illud  offi- 
cium  fuit  ,  pro  falute  tua  primo  ,  detnde- 
fro  pace  atque  pietate  ,  qua  fraternas  re- 
liquias  poflulabas ,  nondum  pro  te  fecu- 
rus ,  &  jam  pro  fraternce  fepulturx  bono- 
re  folicitus .  Haec  ipfe  . 

Porro  in  hujus  muneris  funftione  ita  fe 
geflit  Ambrofius,  ut  praetextus  omnes ,  qui- 
bus  Maximus  nitebatur  velare  tyrannidem, 
juftumque  adornare  bellum ,  ipfe  certis  ra- 
tionibus  conftantia  facerdotali  diflblveret, 
probaretque  Valentinianum  injuriam  paf- 
fum  efle,  nec  quid  leve  in  ipfum  Maximum 
contulifle.  Sed  &  prudenter  fpecie  petendi 
cadaveris  Gratiani,  ejufmodi  legationem 
ad  explorandum  Maximi  animum,  velan- 
dam  putavit ;  cum  tamen  re  vera  ut  iftud 
ipfum  ageret,  mitteretur.  Quid  autem 
ab  eo  hac  in  legatione  aelum  fit ,  fcripta 
ab  ipfo  epiftola  ad  Valentinianum  Augu- 
ftum  declarat,  qua  fingularum  rerum  ge- 
ftarum  relatio  continetur,  quae  fic  feha- 
bet  ( b  )  : 

Ann*   EccU  Torn»  V. 
» 

ploraturus .  Non  ante  raenfem  Septembrem  Va- 
lentinianus  Occidentem  reliquit ;  cum  VI.  Idus 
Scptemb.  Mediolani  emiferit  Legem  Codicis  Theo- 
dofiani  4.  De  Principibus  agcntium  in  rcbus . 
Paulinus  in  Vita  S.  Ambrofii  poft  narrata  mi- 
racula  in  SS.  Gervafii  &  Protafii  Relrquiarum 
inventione  facla,ac  remiflum  Juftina;  furorem  , 
ait  :  Sanclur  vero  Ambrofius  Epifcoput  majarir  hu- 
militatit  vir  faSur  donntam  fibi  <t  Domino  gro- 
tijm  refcrvabat  ,  crefcebatque  quotidic  Fide  &  a- 
inore  coram  Dco  &  hominibus  .  Ibi  vero  paulo 
poft  fcribit  ,  Ambrofium  alteram  ad  Maximum 
Legationem  fufcepiffe  .  Igitur,  cum  die  XIX. 
Junii  facrae  Reliquiae  tranflata:  fint ,  ac  poftea 
ob  miraculorum  famam  totius  populi  ore  cele- 
bratam  ,  Juftina  iram  remiferit ,  id  circa  exi- 
tum  Junii  videtur  contigifle .  Cum  Paulinus  , 
antequam  narret  delatam  Ambrofio  Legationem , 
dicat ,  illum  crevifle  quotjdie  Fide  dr  amore 
coram  Dco  6*  hominibtts ,  vix  ante  initum  Au- 


XLVTI. 

Relatfo 
Ambrofii 
de  fua  le- 
gatione  . 


XLVIII; 

Ambro- 
fius  que- 
ritur  ha- 
beri  con- 
temptui  . 


:  ferfo  ■ 


Ambrofiuf    Valentintano    Imperatori  . 

Etfi  fuperioris  legattonis  meee  fides  ita 
approbata  Jit  ttbi,  «t  ratto  ejus  a  me  non 
queereretur  (  fatis  enim  claruit  ,  eo  ipCo 
quod  aliquot  dier  retentus  fum  intra  Gal- 
lias  ,  me  violentiam  a  Maximo  non  rece- 
pifle,  neque  iis  adflipulatum ,  qux  ad  vo- 
luntatem  ejus  magis  ,  quam  ad  pacem  pro- 
penderent  ;  denique  non  commtjiffes  fecun- 
dam  legationem  ,  ntfi  primam  probtffes  ) 
quia  tamen  regredienti  mihi  decernendt  fe- 
cttm  impofuit  necefjitatem  ;  ideo  hac  eptflo- 
la  expofitionem  legationis  me<z  infinuandam 
putavi ,  ne  cujufquam  fermo  veris  priut 
vantt  intexeret ,  quam  reditus  meus  inte- 
gra  &  Jincera  veritatis  expreffa  Jignacu- 
lo  manifeflaret  . 

Cum  pervenijfem  Treviros  ,  poflridie 
procefji  ad  Palatium .  Egreffus  efl  ad  me 
vir  Gallicanus  prxpojitus  cubiculi  ,  eunu- 
chus  regius  .  Eopofci  adeundt  copiam . 
Quxjivit ,  num  refcrtptum  haberem  clemen- 
ttx  tuee .  Refpondi  ,  habere  .  Retultt ,  non 
poffe  me  niji  in  Confiflorio  videri .  Dixi  , 
non  effe  bunc  morem  facerdotalem  ;  certg 
effe  aliqua  ,  de  quibus  fecreto  *  diberem 
cum  fuo  Vrincipe  confabulari .  Quid  plura  ? 
Confuluit  eum  ;  fed  eachm  referend.t  credi- 
dit ,  ut  liqueret  etiam  priora  ex  tllius  ar- 
bitrio  deprompta  .  Dixi  tamen  ,  alienutn 
id  quidem  a  noflro  munere  ,  fed  me  rece- 
pto  officio  non  defuturum :  gratam  mibi  ef- 
fe  humtlitatem  in  tuo  prcefertim,  &  quod 
verum  efl ,  fraternx  pietatis  negotio  .  Vt 
fedit  in  Confiflorio ,  ingrefius  fum  ,  affur- 
rexit  ,  ut  ofculum  daret .  Ego  tnter  Con- 
Jiflorianos  fleti  .  Hortari  cceperunt  alii  ut 
afcenderem  :  vocare  ille  •  Refpondi  ego  ; 
Quid  ofcularis  eum ,  quem  nnn  agnoveris  ? 
Ji  enim  me  agnoviffes  ,  non  hoc  loco  vtde- 
res  .  Commotus  es  ^tnquit^  Eptfcope  .  Kon 
inquam  injuria  ,  fei  verecundia  ,  quod  alie- 
no  confiflo  loco .  Et  prtma  ,  inquit ,  lega. 
tione  ingreffus  es  Conjiflorium  .  Kec  illud  , 
inquam  ,  mei  errorts  fuit :  vocantis ,  «0« 
ingredientis  vitium  efl  .  Cur ,  inquit ,  in- 
K  k  k  k     3  gref- 

guftum  Legatione  funclus  vfdetur.  Neque  enim 
juftina  hominem  hefterna  dfe ,  ut  ira  dicam  , 
fibi  infenfiflimum  tam  cito  eo  honore  exornaf- 
fet  ,  prarfertim  cum  Maximus  Arianos  perfe- 
queretur. 

Hinc  patet,  memoratam    Ambrofi  perfecutio-      vill. 
nem    anno  praecedenti  contigiffe  :    neq  >e    enim  Ex  et  if- 
intra    trimeftre   fpatium  ,     Ambrofii    &    irerum  gat:one 
Domnini  Legationes,    ac   Maximi  in  Italiam  irv  f„fecuti»l 
ruptionem    contingere  potuiffe    aflirmabit  ,   qui  ,„•,  Mllut 
Iocorum  diftantiam    confideraverit  ;  cum    Maxi-  i„n9t€rcit, 
mus  Treveris  ,    Valentinianus    UeiMaki  vel  A- 
quHeitt  fubfifteret.   Zofimus    fcribit  ,    Domninum 
Aquileia   Legatum   deftinatum .   Maximus    certe 
l.ibente  autumno   Alpes    fuperavit  ,   ctim    circa 
hiemem    aclurigeant,  exercitibus    plane  imper- 
yiae.  Confirmantur  hasc  omnia  ex  Profpero  Ty- 
rone  ,    in    cujus   Chronico     per    annos    Imperii 
Romanorum    Imperatorum  ab  obitu  Valentis  uf- 
que    ad  Valentiniani  III.  necem   digefto,   anno 
^  CCC- 


630 


Annales  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 

387- 


Siricii  Pap» 
3- 


Valentin.    12. 
Theodosii    9. 


Impp. 


XLIX. 

Qyerela 
M.iximi  in 
Ambro- 
fiuin  , 


(a)lfai. 
x. 

(h)Pfal, 
87. 

Ambrofii 
fortisde- 
fenfio  . 


greflus  es  ?  Quia ,  inquam ,  tunc  ut  infe- 
riori  pacem  petebam^  nunc  ut  cequali  :  Cu- 
ius  ,  inquit ,  beneficio  cequali  ?'  Refpondi : 
Omnipotentis  Dei ,  qui  Vakntiniano  re- 
gnum  ,  quod  dederat  refervavit . 

Ad  pofiremum  erupit  ,  dicens  :  Quoniam 
me  lufifli,  ut  ille  Bauto>  qui  fibi  regnum 
fub  fpecie  pueri  vendicare  voluit^  quietiam 
barbaros  mthi  immifit  ,  quafi  ego  non  hct- 
beam  quos  poffim  adducere ,  cum  mihi  tot 
mtllia  barbarorum  militent  ,  &  annonas  a 
tne  accipiant .  Quod  fi  ego  tunc  ,  quando 
'ventfli  ,  non  effem  retentus  ;  qttis  mtht  ob- 
flitijfet ,  &  virtuti  mece  ?  Ad  heec  ego  le- 
ttiter  :  Kon  opus  efl,  inquam,  ut  commo- 
vearis ,  cum  caufa  nulla  fit  commotionis : 
fed  patienter  audias  qux  referantur  iflis . 
Fropterea  &  ego  veni^  quia  pr/ma  legatio- 
tte  dum  mihi  credis,  per  me  deceptum  te 
ej]e  ajferebas  .  Gloriofum  mihi  efl  hoc  pro 
falute  pupilli  Imperatoris .  Quos  enim  E- 
ptfcopi  magis  quam  puptllos  debemus  tue- 
rt?  Scriptum  e»im  efl  (  a  )  :  Judicate  pu- 
ptllo  ,  &  juflificate  viduam,  &  eruite  in- 
juriam  accipientem :  &  alibi  (  b  )  :  Judicis 
viduarum  &  patris  orphanorum .  Tamen 
non  exprobrabo  beneficium  meum  Valentt- 
niano  .  Ut  verum  eloquar :  Vbi  ego  tuis  le- 
gationibus  obfliti ,  quo  minus  influeres  in 
Italtam  ?  quibus  ruptbus  ?  qua  acie  ?  qui- 
bus  numeris  ?  An  vero  corpore  meo  claufi 
tibi  Alpes  ?  Utinam  hoc  meum  ejfet :  obje- 
(Itonem  non  timerem  ,  non  vererer  crimina-, 
ttones  tuas,  Ouibus  promiffis  lufi  t e  ,  ut 
paci  acquiefceres  ?  Konne  intra  CaUias  ju- 
xta  urbem  Moguntiacum  Comes  VtCior  oc- 
currit  mthi  ,  quem  direxifli  ,  ut  pacem  ro- 
garet  ?  In  quo  ergo  te  fefellit  Valentinia- 
nus  ,  qui  prius  pacem  a  te  rogatus  efi , 
quam  poflularet  ?  In  quo  fefellit  Bauto , 
qut  devottonem  Imptratori  exhtbutt  fuo? 
an  quia  Vrincipem  fuum  non  prodidit?  In 
quo  ego  te  circumfcripfi  ?  Qt<i  ubi  prir 
mum  veni ,  cum  diceres  quod  Valentinia- 
ttus  ad  te  quafi  filius  ad  patrem  ventre 
deberet ;  refponderim  ,  non  ejfe  aquum  ,  ut 
afpero  htemts  tempore  puer  cum  matre  vi- 
dua  penetraret  Alpes  ;  fine  matre  autem 
tanto  ittneri  dubiis  rebus  committeretur  f 
De  pace  nobis  legationem  commijfam ,  non 
de  adventu  ejus  pr  omijjionem  ;  fpondere 
nos  id  non  potuiffe ,  certum  efl  ,  quod  man- 
datum  non  erat  ;  me  certe  nthil  fpopondtf- 
fe  ;  adeo  ut  diceres:  Expedemus  quid  Vi- 
clor  refponfi  ferat .  Illum  autem  ,  liquet , 
me  retento  ,  perveniffe  Medtolanum^  nega- 
tunique  ei  quod  poflulabat  :  de  pace  tan- 
tum  conlpirare  fludia,  non  de  adventu  Im- 
■peratorts  ,  quem  moveri  non  oporteret .  Pree- 


PAGIUS  CCCLXXXVI.  legftur  ;Juflina  mittcr  Vahminia. 
ni  Ariams  favem  in  /tmbrofium  &  omnem  Me- 
diol  tnenfern  Eccltfiam  diverfa  injuriarum  genera 
tor.gcrit  .  Reliquix  Cervafii  &  Protafii  Martyrum 
ab^   Ambrofio  prmum    Mediolani    refert* .   Hymni 


fens  eram ,  ubt   Vttlor  rediit .  Qtto  modo 
ergo  revocavi  Valentinianum  ? 

Legati  iterum  miffi  ad  Gallias  ,  qui  ejut        t», 
adventum  negarent ,  apud  Valentiam  Gal-    . 
lorum   me    repererunt   :  milites  utriufque  ^i)S  m°"2|S 
partis  qui  cujlodirent  juga  montium  offen-  urget  j^a_ 
di  revertens .  Quos  ego  tuos   revocavt   e-  ximum. 
xercitus  ?  quas  de  Italia  reflexi  aqutlas  ? 
quos   immifit  barbaros  Bauto  Comes  ?  Et 
quid  mirum  ,  Ji  hoc  Bauto  feciffet  Tranf- 
rhenanus  genere  ,   cum  tu  miniteris  Impe- 
rio  Komano  barbarorum  auxilia ,  &  turmas 
translimitanas  ,  quibus  commeatus  provtn- 
cialium   tributa   folvebant  ?    Vtde    autem 
quid  interfit  inter  tuas  minitationes  &  Va- 
lentiniani   Augufti  pueri  manfuetudinem . 
Tu  flagitabas  quod    barbarorum  flipatut 
agminibus  Italtoe  te  infunderes :   Valenti» 
nianus  Hunnos  atque  Alanos  appropinquan- 
tes  Gallice  per  Alemannice  terras  reflexit  . 
Quid  habet  invidtce ,  fi Bauto  barbaros  cum 
barbaris  fecit  decernere  ?  quoniam  dttm  tu 
militem  Komanum  occupas ,  dum  is  adver- 
fumfe  utrinque    prcetendit  1  /n  medto  Ro- 
mani   Imperii  finu  Juthungi  populabantur 
Khcetias  ,  &  ideo  aiverfus  Juthungum  Hun- 
nus  accitus  efl .  Idem  tamen  quia  de  finiti- 
mo  proterebat  Alemanniam ,  &  jam  vicinia. 
mali  urgebat  Gallias ,  coatlus  efl  triumphor 
fuos  deferere,  ne  tu  timeres .  Confer  utriuf- 
quefattum.  Tu  fectfli  incurfari  Rhcetias : 
Valentinianus  fuotibi  auropacem  redemit  ■ 

Afpice  tllum  quoque  qui  tibi  ad  dexte-        LI. 

ram  affiflit,  quem  Valentinianus ,  cum  pof- 

fet  fuum  doloremulcifci ,  honoratum  ad  te  AP°]°g|a 
■     j-    '•  c  '  -1  1     J  /•  •  •       pro  Va- 

redtre  Jectt  ;  tenebat  eum  tn  futs  terrts  ,  jent,nja. 

atque  in  ipfo  nuncio  necis  fraternce  frena-  no  m 

vit  impetus ;  nec  tibi  vicem ,  etfi  non  pa- 

rtlis  dignitatis ,     ejufdem   tamen  neceffi- 

tudinis  retulit .  Confer  crgoy    fe  judice  , 

utriufque  faclum  .  Ille  tibi  fratrem  tuum 

viventem  remifit  ;    tu    illi    vel   mortuitm 

redde  .  Quid  illi  reliquias  germani  abne- 

gas  ,  qut  ttbi  adverfum  fe  auxilia  non  ne- 

gavit  ?  Sed  vereris ,  ne  exuviarum  redi- 

ftt   renovetur  militibus   dolor  :   boc  enim 

allegas.  Quem  viventem  deferuerunt ,  eum 

defendent    peremptum  ?    Quid    eum  mor- 

tttum  times  ,  quem  occidifli ,  cumpojfes  re- 

fervare  ?  Hofiem,  inquis,  meumperemi.  Kon 

tlle  tuus  hofiis  ,  fed  tu  illius  .  Ille  jam 

non  fentit  defenfionem  :  tuam  caufam  con- 

Jidera.  Si  quis  adverfum  te   hodie  Impe. 

rium   in  his  partibus   ufurpandum  putet ; 

qucero  ,  utrum  te  hoflem  Hlius  dicas ,    an 

illum  tibi?  ni  fallor  ,  ufurpator  bellum  in- 

fert ,  Imperator  jus  fttum  tuetur .  Ergo  quem 

non  debueras  occidere ,    ejus  reliquias  ne- 

gas  ?  Habeat  Valentinianus  Imperator  vel 

fra- 

Jmbrofii  eompofiti  ,  qui  nunquam  ante  in  Eccle. 
fiis  Latinis  modulis  canebantur  .  Hxc  docle  Card. 
Norilius  in  Opufculo  laudato  ,  &  Hermantius  in 
Vita    Galiica    Sancli    Ambrofii. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 
38> 


SiRicir  Pap. 


3- 


Valentin.  12. 
Theodosii    9. 


631 

Imti». 


LII. 

Invecliva 
in  Maxi- 
raum . 


LIII. 

Ambro- 

fiusabfti- 

net  acom- 

munica- 

tionc  Epi. 

fcopo- 

rum. 


LIV. 

(X)  Vatilin. 
in   Vit.  S. 

Jmbr. 


Mnximus 
quomodo 
excommu- 
nicatus  ab 
Ambrofio. 


LV. 

De  Hygi- 
noEpifcO' 
po . 


fratrts  exuvtas ,  pacis  tu*  obfides .  Et 
quo  modo  allegabas  ,  quod  eum  non  manda- 
veras  occidi  ,  quem  prohibes  fepeliri  ?  Po- 
terit  igitur  crediy  quod  ti  non  inviderit 
vitam  ,  cui  etiam  fepulturam   invides  ? 

Sed  ad  me  revertar  .  Audio  te  queri , 
quod  fe  ad  Theodofium  Imperatorem  potius 
contulerint ,  qui  funt  cum  Valentiniano  Im- 
peratore  .  Quid  igitur  futurum  fperabas  , 
cum  tu  refugtentes  eos  ad  pcenam  pofceret, 
captos  necares  ;  Theodofius  autem  muneri- 
bus  ditaret ,  donaret  bonoribus  ?  Quos,  in- 
quit  ,  occidi?  Refpondi  ei ,  Bailonem :  at 
quem  virum  ?  qualem  bellatorem  ?  Hceccine 
fuit  iujla  caufa  exitiiy  quod  Imperatori 
fuo  fidem  fervavit  ?  Non  egoy  inquit,  eum 
jujji  occidi  .  Refpondi  :  Hoc  audivimus , 
quod  occidi  jujfus  Jit  .  Sed  ,  inquit ,  fi  i- 
pfe  fibi  vim  non  intulijfet  ,  jujferam  eum 
deduci  Cabillonum,  &  ibi  vivum  exuri . 
Refpondi :  Ergo  propterea  &  illud  credi- 
tum  efl ,  quod  eum  occtderis  .  Quis  autem 
fibi  parcendum  putaret ,  cum  occifusfit  bel- 
latorflrenuus ,  miles  fidelis  ,  Comes  utilis  ? 

Ita  tum  difce/jTi  ut  fa  traftaturum  di- 
ceret .  Pofiea  cum  videret  me  abflinere  ab 
Epifcopis ,  qui  communicabant  ei  ,  vel  qui 
altquos  devios  licet  a  fide  ad  necem  pete- 
bant ;  commotus  eis  jujjit  me  fine  mora  re- 
gredi  .  Ego  vero  libenter ,  etfi  me  pleri- 
que  infidias  evafurum  non  crederent ,  in- 
grejfus  Jiitn  iter  ,  hoc  folo  dolore  percitus  , 
quod  Hyginum  eptfcopum  fenem  in  exilium 
duci  comperi  ;  cui  nihtl  jam  nifi  extremus 
fuperejjet  fpiritus :  cum  de  eo  convenirem 
comttes  ejus  ,  tte  fine  vefte^fine  plumatio 
paterentur  extrudi  fenem ;  extrufus  ipfe 
fum .  Hcec  efl  expofitio  legationis  mece .  Va- 
le  Imperator  ,  &  eflo  tutior  adverfus  ho- 
minempacis  involucro  bellum  tegentem  .  Ha- 
clenus  ad  Valentinianum  Ambrofius  . 

Ad  ipfum  etiam  Maximum  idem  allu- 
dit  ,  dum  in  oratione  habita  in  funere. 
Valentiniani  haec  ait  («):  Eeltcius  Epi- 
fcopos  perfequantur  Imperatores  ,  quam  di- 
ligant .  Quanto  mihi  beatius  Maximus  mi- 
nabatur  ?  in  tllius  odto  Lius  erat  ,  in  ho- 
rum  amore  fupplicii  feralis  bcereditas  . 
Meminit  hujus  ad  Valentinianum  Ambro,- 
fii  relationis  Paulinus,  atque  ait :  Ipfum 
vero  Maxtmum  a  communionis  confortio  fe- 
gregavtt ,  admonens ,  ut  effufi  fanguinis 
Domini  ftti  ,  &  (  quod  efi  gravius  )  tn- 
nocentis  ,  ageret  pcenitentiam  tfifibi  apud 
Deum  vellet  ejfe  confultum,  Haec  ipfe: 
quae  quidem  fic  intelligenda  funt,  quod 
ibi  Treveris  cum  effet ,  nec  cum  ipfo  voT 
luit  communicare,  nec  cum  Epifcopis  il- 
li  communicantibus  ,  quod  eflent  partis 
Ithacians,cujus  fuperius  mentio  faclaeft, 
Quifnam  autem  Hyginus  ille  fuerit, 
quem  in  exilium  adeo  inhumane  crudeli- 
terque  deportari  a  fatellitibus  traditAm- 
brofius;    haud   facile  colligi   omnino  po- 

teft :  fcimus  taracn  ejus  norainis  Epifco. 


Lvr. 

Legatio 
Domnini 


pum  hoc  tempore  vixiffe  in  Hifpania  ho- 
ftemacerbiffimum  Luciferianorum  fchifma- 
ticorum  ,  in  quem  Marcellinus  ac  Faufti- 
nus  eo  libello ,  quem  Theodofio  obtule- 
runt,  vehementer  oblatrant ,  more  fuo 
Catholicos  omnes  magni  nominis  viros 
calumniis  fugillantes  ,  FortafTe  hic  idem 
ipfe  ,  qui  apud  Severum  Adiginus  fcri- 
ptus  reperitur,  Epifcopus  Cordubenfis  , 
primus  qui  adverfus  PrifciMianum  haere- 
fiarcham ,  dete^endo  nefanda  ejus  fcele- 
ra,  concitare  Epifcopos  caepit  . 

Quod  autem  ad  Valentinianum  Impe- 
ratorem  fpeclat  :  imprudens  nimis  Am- 
brofii  admonitionem  illam  neglexit;  qua 
cavendum  fibi  Maximum  efle,  quod  fub  "°™^ 
pacis  involucro  bellum  tegeret ,  ultjmis 
verbis  epiftolae  inculcarat.  Sed  minime 
confiderans ,  Dei  facerdotem  eo  modo  , 
divino  fpiritu  eam  traclaflTe  caufam,  quo 
dolo  agentis  Maximi  defegeret  animum, 
ut  cautum  ipfum  redderet ;  ne  pulchro 
pacis  &fecuritatis  nomine  ab  eo  dscipi 
poffet;  incaute  nimis  alium  mox  ad  eum- 
dem  Maximum  Legatum  niittit  ,  Domni- 
num  nomine  ,  qui  ab  eo  deceptus  eft  , 
nefcienfque  Maximum  poft  fe  in  Italiarn 
duxit.  Haec  autem  quo  modo  fe  habue- 
rint,  Zofimus  ita  defcribit  (  b)  :  Itaque  (h)ZcJim; 
Vulentinianus  Domninum  hjnc  ob  caufamy  I.4. 
ob  pacem  fcilicet  firmiorem  ftatuendam , 
ablegat ,  hominem  natione  quidem  Syrumt 
fed  notce  melioris  familiarem-,  quippe  re- 
gni  poteflatifque  particeps ,  fide  pariter 
&  ufu  rerum  prceflare  aeterts  videbatur  : 
&  qutcqutd  alioqui  Princeps  alto  nemine 
confcio  facere  volebat  ,  huic  in  primis 
credendum  fiatuerat .  Igitur  profeclus  ad 
Maximum  Domninus ,  capitibus  legationis 
omntbus  expofitis ,  Otnni  cum  obfervantia 
comitateque  receptus  efl  :  nam  &  digna- 
batur  eum  honore  Maximus  extmio ,  & 
fanta  munerum  mole  fttiabat ,  ut  Impera- 
torem  Valentinianum  wllum  huic  parem 
habiturum  amicum  Domn<nus  exifiimaret  . 
Acpoterat  ufque  adeo  Domntnum  decipere 
Maximus  ,  ut  etiam  partem  exercitus  fui 
cum  eo  mitteret ,  quce  Imperatori  Valenti- 
titano  auxilio  contra  barbaros  Pannoniit 
imminentes  ejjet .  Posjeaquam  h<ec  confecu- 
tus  Domninus  abttjfet ,  feque  jaftaret  co- 
pta  &  magnitudine  munerum,  qu<e  accepe- 
rat ,  &  concejfontm  fibi  fociorum  fatelli- 
fio;  viam  ducentem  ab  Alptbus  imprudent 
Maximo  faciliorem  rejdebat ,  Qupd  Ma- 
ximus  futurum  profpiciens  ,  eoque  nomine 
cuntla  molttus ,  univerfis  cum  copiis  fub- 
fequebatur ,  tacite  prxmiffts  in  itinertbus 
cujiodtbus ,  qui  omnem  curam  adhibebanty 
ne  curfuquis  prcetergrejjus  yMaximi  tranf- 
itum  in  Italtam  Domnini  comttibus  re- 
nunciaret  ,  Qute  fane  cufiodta  erat  per- 
factlis  :  nec  entm  latere  poterant  ,  qu$ 
parte  Alpium  arflijjlma  proficifcebantur  . 
Cum  igitur  intelligeret,  Domninum  cuni 

fuit 


6$1 


Annales  Ecclefhftici  Baronii 


Christi 

387. 


SlRICII 

3- 


Paf. 


VALEVTrN..   12. 

Theodosii  9. 


Imtp; 


JLVII. 

In  nego- 
tiorum 
functioni- 
bus  viri 
Dei  csete- 
ris  prx- 
flant. 


IVIIT. 

Valenti- 
niani  fuga 
cum  Juiti- 
pa. 


fuis  AJpes  ,  qua  fuut  anguftijfmx^  cum 
niOKtibus  inviis  penetrajfe  ;  atque  iis  pr<e- 
lerea  locii,  qux  poft  Alpei  erant  paltt- 
slwt,  militumque  copias  impedire  pote- 
rant ,  hoftile  fe  nullum  agmen  adverftm 
inventurum  fperaret ;  omni  cum  celeritate 
Italiam  ,  nemine  prapediente  ,  ingreftus  , 
Aquilejam  copiai  ducit .  Haec  de  adventu 
clandeftino  Maximi  in  Italiam  Zofimus. 

Puto  fentis,  leclor,  ambarum  legatio- 

num  exemplis,    quam  praeftent  prudentia 

&  cpnfilio,  inftinclu    divinf  fpiritus   Dei 

fervi  in  obeundis  magnis  negotiis,   illis  , 

qui  prudentia  tantum    innitentes  faeculi  , 

in  graviffimas    prolabuntur    difficultates  . 

Ecce  tibi  S.  Ambrofius  fpiritu  confilii  & 

fortitudinis,   quo  detegat  ftrophas  Maxi- 

mi,  magnis  animis   in    eum  Legatus  in- 

vehitur :    Domninus  vero   vanis    deceptus 

illecebris,   cladem   fecum   in  Italiam   in- 

tulit.    Quis     autem   prima   facie   faflum 

utriufque  infpiciens  ,  non  Ambrofium  inur- 

banum,   illiberalemque  eo  modo  tam  af- 

pere  dureque  agentem  cum  Maximo  ju- 

dicaffet;    Domninum  vero    dexterrimum 

virum,&  in  obeundis  negotiis  folertiffi- 

mum,  quippequi  artefuaadeofibi  devinxif- 

fet,  addixiffetqueMaximum  Valentiniano  , 

cum  tottantifqueab  eo  muneribus  donatus 

&  frequenratus   officiis   effet ,  acque  au- 

xiliares   ab   i!lo  copias    ad    oppugnandos 

ingruentes  barbaros  accepiffet?    Sed   exi- 

tus    declaravit,    cujufnam    funclio  divini 

dono  confilii   adminiftrata  fuerit. 

At  quid  Valentinianus ,  cum  Maximus 
fuperatis  ex  improvifo  Alpibus,  vifus  eft 
in  Italia?  pergit  narrare  Zofimus  in  h»c 
verba  :  Valentiniano  tam  repentino  cafu 
prxter  fpem  omnem  opprejfo  ,  metus  incef- 
febat  ipfius  familiares  ,  ne  Maximus  eum 
aiivum  tn  poteftatem  redaclum  occideret  . 
Qtiapropter  navem  ingreffus ,  Theffaloni- 
cam  profeclus  eft  cum  Jocia  navigationis 
Jujiina  matre^  qux  Magnentium  prius  ma- 
ritum  habuerat  (  uti  diximus  )  &  illo 
fublato ,  propter  eximiam  formx  venufta- 
tem  Valentiniano  Principi  juntla  matrimo- 
tiiofuer.it:  bxc  Gallam  quoque  filiam  fe- 
cum  adducebat .  Cum  tot  emenfi  maria^. 
Theffalonicam  appulijfent  ,  ufi  legatione 
ftd  Theodofium  Imperatorem^  petebant ,  ut 
in  hoc  tempore  petulantiam  adverfus  om~ 
ttem  Valentimani  familiam  exercitam  vin- 
dicaret  .  Theodofius  ad  ipfam  rei  famam 
cbftupefaclus ,  luxus  quidem  illius  nimii 
ttonnihtl  oblivifcebatur ,  &  paulum  de  in~ 
fano  voluptatum  ftudio  remittebat :  ve. 
rum  habito  confilio  ,  vifum  fuit,  ut  ipfe 
cum  nonnullis  a  Senatu  Theftalonicam  fe 
conferret .  Quod  ubi  faftum  fuijfety  de 
int  gro  conful/abatur  ,  qttid  agendum  ef- 
fet  ;  commumque  decreto  placutt ,  ut  Ma- 
sttmi  facinora  punirentur  :  non  enim  illi 
hommi  vttam  anpliui  concedendam ,  qui 
&    Gratianum  occidtjjet  >  ejufque  regmm 


Lix. 


Ae  Ciz/it. 
16. 


occupajfet ,  &  hunc  fucceffum  adeptui ,  vta 
quafi  quadam  progreffus  fuiftet ,  acfratrem 
tlliui  reliclo  ubi  principatu  exuiftet .  Haee 
Zofimus,  qui  addit  de  fcedere  nuptiarum 
hoc  eodem  anno   tunc   inito,  cum  Gal- 
lam  ex  Juftina  ,  &    Valentiniano  feniori  Theodofi; 
genitam  Theodofius  accepit  in  corijugem;  ^p,^ 
"iicet  anno  fuperiori  id  faelum   Marcelli-  cumGal- 
nus  tradat  in  Chronico.   Quod   vero  ad  la. 
Zofimum  fpe&at:  hic  praemonuiffe  lefto- 
rem  oportuit,    ipfum    more    fuo,   quod 
juraffet    prcelium  ftylo  agere,  cum  effet 
Gentilis,  adverfus  omnes  Chriftianos  Im- 
peratores  ,  Theodofium   fsepe    fugillare » 
hominemque  deliciis   deditum    affirmare  , 
atque   focordiae   accufare  :    quae    quidem 
quam  procul  a  veritate  abhorreant ;  acla 
ipfa  declarant ;  ut  non  fit  opus  pro  eo  te- 
xere  apologiam  :   quam    tamen    tefte  S, 
Hieronymo,    fcimus   elaboratam   fuiffe  a 
fancliffimo  atque  doftiffimo  viro  Paulino . 
Commendatum  fuit  Theodofii  ftudjum 
atque  pietas  in  fufcipiendo  Valentiniano 
'profugo  Imperatore  cum  fuis ;  de  quo  S. 
Auguftinus  haec  ait  (a) :  Voft  mprtem  Gra-  (")  Jug 
tiani,  pulfum  ab  efui  interfeftore  Maxi- 
mo  Valentinianum  ejui  parvulum  fratrem  , 
in  fui  partei  Imperii ,  tamquam  Chrijlia- 
nuiy  excepit  pupillum  ;  paterno  cuftodivit 
ajfeffu ,  quem    deftitutum    omnibtti    optbus 
nullo  negotio  pojfet  auferre ,  fi  latiui  rf- 
gnandi   cupiditate    magii,    quam  benefa- 
ciendi   charttate  flagraret .    LJnde  potiur 
cum   fervata   ejus    Imperatoria    digmtate 
fufceptum  ipfa   humanitate  &  gratia  con-  rjitfoj;, 
Jolatus  eftt  &c.  Quantis  vero  laboribus,  vina  in 
periculis,   &    impenfis    eum   in  regnum  perfecuto. 
reftituere  Theodofius  conatus  fuerit ,  in-  res  Am- 
ferius  fubdit:  fed  de  his  fuo  loco  .  Cae-  brofu, 
terum  hanc  ipfam  contigiffe  vindictam  ob 
contemptum  atque   perfecutione  exagita* 
tum  digniffimum  facerdotem  Ambrofium  , 
omnibus  ejus  faeculi   rem  confiderantibus 
perfpicuum  fatis  fuit,  cum  recens  effet  e- 
jufdem  anni  rei  geftaj  memoria  :  quod  & 
Ruffinus  (  b  )  atque  alii  poft  eum  aeque  (b)  Ruffin. 
confirmant  .  Faclum   etiam  divino  confi-  l.i.  c.16, 
iio  ,  Pacatus  (  c  )  ait ,  ut  &  Maximus  in-  (*i  ^acat. 
nocentis  Gratiani  fanguinis  reus ,  fceleri  tn2^g^f 
fcelus  adderet,  quo  Theodofio  in  eum  pu-  r,c' 
gnandi  vincendique  neceffitas    imponere- 
tur  ,  daretque   tandem  ille    de  cruenta 
violentaque   tyrannide  pcenas  .  Sed    quae 
Maximi  funt  reliqua  profequamur . 

Auflor  eft  Socrates(^),  Maximum  mifif-      tx-# 
fe  Legatos  ad  Theodofium  Imperatorem  ;  (d)So'cr. 
a  quo  ngc  excepti ,  neque  exclufi  fuere,  /.5.  c.u. 
cum  tamen  ad  vindicandum  fcelus  fub  fi- 
lentio  expeditionem  in  fequentem  annum 
pararet ;  de  cujus  apparatu  dicemus  infe- 
rius  .    Porro  ipfe    ingreffus    Maximi   in 
Italiam  ,    ficut    repentinus,    ita   terribi- 
lis    vifus    eft  :    inftar    enim    exundantis 
torrentis  montium  anguftiis  coarftati ,  irt 
planiciem  fe  totum  effundentis  ,  cunela* 

cjue 


Cum  Critice  Pagii . 


CnRISTI 
38> 


SlRIClI 

3- 


Pap. 


VAtEWTIN.12. 

Theodosii  9. 


<*33 

Im  rr. 


Clades  il- 
Tua  a  M». 
ximo  in 
I13  liam . 


(  a )  Picat. 
lii  Pajitgy- 
ric.  Theod, 

(  h  )  .tmbr. 
*j>ifi.    8. 


LXI, 


(e)  Ambr, 
»fifl>S7' 


Ambrofii 
jctas  . 


que  fibi  obvia  fecum  trahentis ;  eam  Ita- 
lif  partem  ,  quae  ipfi  poft  Alpium  defcen- 
fum  occurrit ,  immenfa  affecit  clade  ;  no- 
bilefque  tunc  Civitates  Placentiam  ,  Rhe- 
gium  ,  Clatemam,  Mutinam,  Bononiarn  , 
&  aliasdire  exagiravit,  praedatis  divitiis, 
adductis  Civibus  in  captivitatem  ,  ut  Pa- 
catus  (  a  )  affirmat ;  quae  &  pertingit  San- 
clus  Ambrofius  in  epiftola  ad  Fauftinum  , 
cum  de  fororis  obitu  illum  confolatur  ; 
ubi  haec  (b  )  inter  alia:  Verum  ,  inquit , 
boc  nobis  commune  noit  folum  cum  hommi- 
bus  ,  fed  etiam  cum  Civitatibus ,  terrif- 
que  ipfis  ejl  .  Hempe  de  Bononienfi  veniens 
urbe9  a  tergo  Claternam  ,  ipfam  Bononiam , 
Mutinam,  Rhegium  derelinquebas:  indexte- 
raerat  Brixillum  :  afronte  occurrebat  Vla- 
centia,  veterem nobilitatem  ipfo  adhuc  nomi- 
ue  fonans  ;  ad  leevam  Apennini  inculta  mi- 
feratus ,  &  florentijfimorum  quondam  po- 
pulorum  cafiella  confiderabas ,  atque  ttjfe- 
£lu  relegebas  dolenti  .  Tot  igitur  femiru- 
tarum  urbium  cadavera  ,  terrarumque  fub 
eodetn  confpeclu  expojita  funera  non  te 
admonenty  unius  ,  fanclee  licet  &  admira- 
bilit feminee  decejfionem  confolabiliorem  ha- 
bendam  ;  pnefertim  cum  illa  in  perpetuum 
profirata  ac  diruta  fint  ,  heec  autem  ad 
tempus  quidem  erepta  nobis ,  meliorem  il- 
lic  vitam  exigat  ?  Haec  Ambrofius  ;  quod 
adeo  immani  clade  Civitates  illae  affeclae 
effent,  ut  plane  earum  reftitutio  defpera. 
ta  penitus  videri  pofiet . 

Hujus  quoque  perditifiimi  temporis  i- 
dem  S.  Ambrofius  meminit  in  epiftola  ad 
Severum  Epifcopum  in  Campania  ;ubi  in- 
ter  caetera  (c  ):  Nos  autem  objecli  barba- 
ricis  motibus  ,  &  bellorum  procellis  ,  in 
medio  verfamur  omnium  molefiiarum  freto  , 
&  pro  bis  laboribus  &  pericults  gravio- 
rct  colltgimus  futuret  vitee  pericula  ,  &C. 
At  Iicet  de  Maximo  nihil  exprefferit;  ta- 
men  quod  ipfo  exiftente  Mediolanenfi  E- 
pifcopo ,  numquam  nifi  fub  Maximo  con- 
tigit  Galliam  Cifalpinam  ejufmodi  affici 
cladibus  ,  fane  quidem  ea  omnia  de  bel- 
lo  per  Maximum  hoc  anno  illato  funt  ne- 
ceffario  intelligenda.  Sed  &  illud  obfer- 
va ,  hoc  ipfo  anno  Ambrofium,  quod  ipfc 
teftatur,  vitam  produxifie  ad  annum  aeta- 
tis  quinquagefimumtertium  :  ex  quibus 
quot  ipfe  vixerit  annos  ,  facile  colligi 
pofiit ;  quod  in  Vita  ejufdem  a  nobis  col- 
le&a  pluribus  difieruimus  ;  quam  tamen 
(  quod  pofteriores  co^itationes  juxta  \U 
lud  Pyndaricum  perfecVores  effe  foleant) 
in  hispraefertim  quae  ad  chronologiam  fpe- 


PAGIU5 
IX. 

JEtnsS. 
Ambrtjii . 


Ad  num.  LXI.  'Ex  epiftola  57.  Amlrofii  ad 
Severum,  in  qua  dicit ,  fe  ad  annum  artatis 
quinquagefimum  tertium  vitam  produxifle  ,  Ba- 
ronius  deducit,  Sanftum  Ambrofium  anno  tre- 
centefimo  tricefimo  tertio  natum .  At ,  ut  jam 
Viris  doflis  obfervatum  ,  ea  ad  Severum  epifto- 
h ,  non  M*ximi ,  fcd  Evgenh  Tyrannidem  exer. 


6tant ,  fecundum  praefentem  Annaliura  e- 
ditionem  reftitue  . 

Sed  mira  quadam  difpenfatione  factum 
cft,  ut  licet  in  S.  Ambrofium  Maximus 
perinfenfus  effc  videretur,  cum  ipfiuseom- 
munioncm ,  &  ipfi  communicantium  Epi- 
fcoporum  (  ut  vidimus  )  paulo  ante  fue- 
rit  execratus,vcrbifque  durioribus  eum- 
dem  compellarit ,  adeoque  ab  co  aliena» 
tus  difcefferit  ,  ut  percuffores  poft  eum 
fore  mittendos  facile  crederetur;  nihilo- 
minus  nec  ipfi  ,  nec  ejus  Ecclefiae  Medio- 
lanenfi  quicquam  negotii  faetitatum  appa- 
reat .  Arqui  licet  ab  incurfione  &  graffa- 
tione  hoftium  liber  effet  ;  aliis  tamen  ea 
mala  patientibus  focium  fe  Chriftian3e  cha- 
ritatis  unione  conjunxit:  quippe  qui  totus 
fuit  in  fublevandis  egenis  atque  rcdimen- 
dis  captivis  ,  quorum  caufa  facra  etiam 
vafa  confregit ;  ex  quo  Ariani  in  eum  ob- 
latrandi  occafionem  arripuere:  ca  enim  e- 
rant  vafa,  qus  hoc  eodcm  anno  (  ut  vi- 
dimus  )  requifita  nomine  Imperatoris  da- 
re  negavit.  De  his  autem  agens  idem  S. 
Ambrofius  haec  habet  (d)  :  Hoc  maximum 
incentivum  mifericordiee  ,  ut  compatiamur 
alienis  ealamiiatibus  ,  neceffitates  aliorum 
quantum  poffumus  juvemus  ,  &  plus  inter- 
dum  quam  pojfumus :  melius  efi  enim  pro 
mifericordia  caufas  preefiare  ,  vel  invidtam 
perpeti  ,  quam  prxtendere  inclementiam : 
ut  nos  aliquando  in  invidiam  incidimus , 
qui  confregerimus  vafa  myfiica ,  ut  capti. 
vos  redimeremus  :  quod  Ananis  difplice- 
re  poterat  ,  nec  tam  faclum  difpltcere , 
quam  ut  ejfet  quod  in  nobis  reprehende- 
rent .  Quis  autem  efi  tam  durus  ,  immitist 
ferreus  cui  dtfpliceat  quod  homo  redima- 
tur  a  morte  ;  femina  ab  impuritatibut 
barbarorum ,  qu<z  graviores  morte  funt ; 
adolefeentulee ,  vel  pueruli ,  vel  infantes 
ab  idolorum  contagiisy  quibus  mortis  me- 
tu  inquinabantur?  Quam  caufam  nos  etfi 
non  fine  ratione  aliqua  gejjimus  ;  tamen 
ita  in  populo  profecuti  fumus  ,  ut  confite- 
remur^  multoque  fuijfe  commodius  ajirue- 
remus ,  ut  animas  Domino  ,  quam  aurum 
fervaremus  •  Qui  enim  fine  auro  mifit  A- 
pofiolos ,  &  Ecclefias  Jine  auro  congrega- 
<vit  .  Aurum  Ecclefia  babet  ,  non  ut  fer- 
•vet ,  fed  ut  eroget  ,  &  fubveniat  in  ne- 
cejjitatibus  .  Haec  ipfe  •  Laudaffe  id  in 
Ambrofio  S.  Auguftinum ,  eumdemque  i- 
mitatum  efie,  Pofiidius  (e)  trad't.  Egre- 
gium  faclum  !  erogando  aurum ,  illaefam 
tutamque  Civitatem  fervavit  ;  fic  ipfe  dux 
loco  militum  pauperes  arrpans  contra  ty- 
xannum .  Cum 

cente  ,  fcripta  videtur .  Licet  enim  in  ea  neu- 
ter  Tyrannus  nominetur  ,  feries  tamen  vitar  S. 
Ambrofiiexiltimandifundamentum  prarbet ,  eutn 
circa  annum  CCCXL.  natum,  ideoque  anno 
CCCXCIII.  quo  Eugentut  Tyrannur  periit,  quin- 
quagefimum    tsrtium  xtatis  annum  attigiflc. 


LXII. 


Ambro* 
fius  totus 
in  redem- 
ptione  ca- 
ptivorum. 


(d  )Amlr. 
Ojfic.  l.i. 


Frangit 
Ambro- 
fius  facra 
vafa  pro 
redem- 
ptione  ca- 
ptivorum 


( * )  ToffiJ. 
vit.S.Aug. 

C.li\. 


<?34 


Annaks  Ecclefiaftici  Baronii 


Christi 
38> 


SlRICII 
3« 


Pap. 


Valentin.  it, 
Theodosii  9. 


Impp. 


IXIH. 

Ambrofii 
ad  fuos 
exhorta,- 
tio, 


f  a)  Amhr. 


('& )  Socr. 
/,5.  f.11. 


LXIV. 

MaximuS 

mitior 

reddituS 

omnes  fibi 

eonciliare) 

fludet.. 


{e)Jmlr, 


IXV. 

f  d)  Extat 
1. 1 .  epifl. 
Hom.Pout. 


Cum  vero  cxemplo  vicinarum  Civita- 

tum    Cives  Mediolanenfes  fibi  quoqueti- 

merent ;    nifi  cohibuiflet   Ambrofius  ,   o- 

mnes    ferme  folum  vertentes  ,  folitariam 

Civitatem    reliquiflent :   ipfe  vero  quod 

fciret ,  divina  exiftimo  revelationc  *  cito 

torrentem  illum  exficcandum ,  crebris  eos 

fermonibus  continuit  intra  moenia :  unum 

illud  vehementer  inculeans,  ut  quoniam 

propter   peccata  ejufmodi  flagella  cceli- 

tus  immitterentur  ,  mox  fore  fecuros  af- 

firmaret,  fi  peccata  poenitentia  digna  de- 

lerent;  nam  inter  alia  (a  )  :  Civitati  e- 

tiam   nonnifi  propter  Civium   peccata  in-> 

fertur  excidium ,  Dejine  ergo  peccare ,  & 

Civitas  non  peribit .  Quid  fugts  patriam , 

Ji  vis  falvus  effe  ?  tua  potius  peccata  fub- 

terfuge  .  Si   tu  peccare  dejieris ,  vidus 

eft  inimicus .  Haec  &  alia    pluribus  ,  ali- 

ifque    fermonibus    continens  fubditos  fibi 

in  officio  pcenitentiae .  Errare  quidem  cer- 

tum  cft   Socratem  ( b  )  ,  qui  haec  refert 

ad  tempora  necis  Gratiani :  nam  tunc  Ma- 

ximus  ftetit  in  Gallia,  nec  Valentinianus 

tum    fugam    arripuit . 

Caeterum  Maximus  eo  terrore  ita  exa- 
gitata  illa  Italiae  parte,  cum  timorem 
vehementem  aliis  Provinciis  incufliflet» 
adeo  ut  nullum  fibl  jam  adverfari  vide- 
ret,  Imperatoris  aggrefius  eft  perfonam 
agere,  non  tyranni :  &  quo  fibi,  cum 
Senatum  ,  tum  etiam  populum  concilia- 
ret,  cunftis  morem  gerere  etiam  plus 
aequo  ftudebat,  indulgere  Gentilibus,  red- 
dere  illis  dempta  per  Gratianum  facri- 
ficia  ,  reftituereque  fublatam  in  Capito- 
lio  aram  Viftoriae  :  quinetiam  pro  Judaeis 
refcripfit,  &  alia  id  genus  multa  :  fed 
&  ne  hac  ex  parte  Catholicum  populum 
concitaret ,  alia  via  illis  infervire  videri 
volebat ,  nempe  in  patrocinio  Catholicse 
fidei.  Sed  videamus  in  primis  in  quibus 
magno  fcandalo  Judaeis  favit .  S.  Am- 
brofius  rem  geftam  fic  narrat  (  c  ) ;  Kon- 
tte  propterea  Maximus  deflitutus  efi ,  quia 
ante  ipfos  expeditionis  dies  ,  cum  audiffet 
Komee  Synagogam  incenfam  ,  ediclum  Ro- 
mam  miferat ,  quafi  vindex  dtfciplinx  pu- 
blkte  ?  TJnde  populus  Chriflianus  ait :  Ki- 
bil  boni  buic  imminet  :  Rex  ifte  Judccus 
faffus  efi ;  defenforem  iftum  difcipltnce 
audivimus ,  &c.  Hucufque  Ambrofius  ;  qui 
quidem  impietati  adfcribit  ejufdem  Ma- 
ximi    cladem  . 

Sed  ad  conciliandos  (  ut  diclum  eft) 
Chriftianorum  animos  ,  quam  acerrimum 
fe  fidei  Cathoiicae  exhibuit  defenforem  ; 
indicat  enim  id  ejufdem  epiftola  ad  Siri- 
cium  Papam  data,  quae  fic  fe  habet  (  d).  { 1] 


Viclor  Maximus  perpetuus  triumphatov 
Auguftus  Domino  vere  fanflo  Apoftolico 
viro  Siricio  Epifcopo  falutem  . 

Accepimus  litteras  fanClitatis  tuce ,  quat 
nobis  fuere  gratiffimce ,  quceque  plane  & 
ttomini  facerdotis >&  dignitatiUrbis  fplen- 
didtffimce  convenirent .  Fidei  vero  Catho- 
licte  ,  de  qua  clementiam  noftram  confit- 
lere  voluifti ,  quo  majus  circa  me  &fpe- 
ciak  judtcium  divinitatis  experior ,  hoc 
me  confiteor  curam  habere  majorem  ;  qui 
videlicet  ad  Imperium  ab  ipfo  ftatimfa- 
lutari  fonte  confcenderim  ;  &  cui  in  0- 
mnibus  femper  conatibus  atque  fuccefftbus 
Deus  fautor  affuerit ;  cujufque  hodie  ,  & 
ut  fpero  ,  perpetuo  proteclor  &  cuftos  effe 
dignetur,  Pater  carijfime.  Ccetorum  de 
Agricioyquem  indebite  adpresbyterii  gra- 
dum  confcendifie  commemoras ,  quid  reli- 
gioni  nojirce  Catbolicce  poffum  pneflare 
reverentius  ,  quam  ut  de  hoc  ipfo  ,  cujuf- 
cemodi  ejfe  videatur  ,  Catholici  judicent 
facerdotes?  quorum  conventum  ex  oppor- 
tunitate  omnium  vel  qui  intra  Calltasy 
Vel  qui  intra  quinque  Vrovincias  commo- 
rantur  ,in  qua  elegerint  urbe  conftituam  ; 
ttt  iifdem  refidentibus  &  cognofcentibus  > 
quid  habeat  confuetudo ,  quid  legis  Jit , 
judicetur :  bxc  enim  quce  libris  funt  af- 
ferenda,  &  majorum  noftrorum  reltgiojtfi 
jimis  conftitutis  ,  ipji  pojfunt  melius  aftrue- 
re  qui  norunt  . 

Cceterum  id  nobis  animi ,  &  voluntatis 
effe  profitemur ,  ut  fides  Catholica  ,  pro- 
cul  omni  dijfen/ione  fummota ,  concordan- 
tibus  univerfis  facerdotibus  ,  &  unanimi- 
ter  Deo  fervientibus  ,  illcefa  &  inviola- 
bilis  perfeveret .  Kam  nofter  adventus  ita 
inquinata  aliqua ,  &  fceleratorum  labe  pol- 
luta  deprebendit ,  &  reperit  ,  ut  niji  no- 
flra  provijio  atque  medtcina^  qu<e  ex  Dei 
Jummi  timore  veniebat^  his  opem  celeriter 
attuhffet ,  ingens  profecjo  divulfio  atque 
perditio  fuiffet  exorta  ,  &  vix  fananda, 
poflea  vitia  concreviffent .  Cceterum  qutd 
adbuc  proxime  proditum  fit  Manichctos 
fceleris  admittere ,  non  argumentis  ,  neque 
fufpicionibus  dubiis  vel  incertis,  fed  ip- 
forum  confeffione  inter  judicia  prolatis  , 
malo  quod  ex  geftis  ipfis  tua  fanclitas  , 
quctm  ex  noftro  ore  cognofcat :  quia  hu- 
jufcemodi  non  modo  faclu  turpia  ,  verum 
etiam  faeda  diclu ,  proloqui  Jine  rubore  non 
poftumus  :  manu  Imperatoris  :  Divinitas  te 
fervet  per  multos  annos  .  Hax  Ma.ximus . 

Quod  autem  ait  de  Manichaeis,  puto 
intelhgendum  de  Prifcillianiftis  ;  quorum 
hxrefes  Manichaeis  cognatas  idem  Maxi- 
mus  (  ut  vidimus)etiam  gladiofuevat  in- 

fecu- 


Quid  Ma- 
ximus  ad 
Siriciurn 
Papam  , 


LXVI. 

Max  imi 
ftudium 
pro  fide 
Catholica. 


IXVII. 


NQTiE    [ij  tt»  Piftolam  Maximi  Imp.  ad    Siricium  ,    Couftantins    in    notfs  ad    hanc  epiftolam    exiftimat , 
J_y  datam  effe  A.  D.  385.   nam    in   ea   de  Vrifcillianiflit ,  fub    Manicha:orum    nomine  ,  inquifi- 
tis  &  punitis  mentio  fit ;  qnod   etiam    fatetur  Baronius.    Prifcilliamts  autem   ejufque  Socii    A.  P. 
3S5,  damnati  funt. 


Cum  Critice  Pagii. 


Christi 

387. 


Siricii  Paf. 
3- 


fecutus.  Quod  aatem  ad  Gentiles  perti- 
net,  vix  credi  poteft  quo  plaufu  M.ixi- 
mus  ab  illis  exceptus  fuerit:  quippe  qui 
in  Gritianum  olim  infenfi  ,  &  in  Valen- 
tinianum  pu^rum,  quod  illc  facra  ipfo- 
rum  veruiffet,  hicaurem  petita  licet  non 
reddidiflet  ;  lxtis  afpiciunt  octilis,  quem 
idololatriae  vindicem  facrorumque  reftitu- 
torem  diu  defideratum  eflent  confecuti 
naftique  Pontificem  .  Maximi  vero  tunc 
laudes  Symmachus  Confularis  ,  libro  eo 
argumento  confcripto,  atque  coram  ipfo 
(ti)Socr.  (  ut  ajt  Socrates  a)  recitaro ,  infigniter 
'■'  f-'4*  profecutus  eft  .  At  de  Miximo  ha&enus  . 
LXYill.      Ad  poltrenmm ,  illud  non  excidat  j  hoc 


VAtENTIN.I2. 

Theodosii  Q. 


*35 

Impp. 


anno,  cum  tot  turbis  Orbis  8c  Urbs  re- 
rum  novarum  motibus  concuteretur  ,  Ur- 
banam  Prxfe&uram  geflifle  Pinianum ,  pro- 
ut  Imperatorurn  refcripta  (  b)  ad  ipfum 
dara  decljrant ,  qui  adhuc  Gentilis  M~la- 
niam  juniorem  ,  fenioris  neprem  duxit 
uvorem,  ut  auftor  eft  Pallad  us  (  c  )  ;  ab 
ipra  autem  conjuge  perfe&um  elTc  reddi- 
tum  Chriftianum ,  idem  aflfirmat  ;  de  quo 
fuis  locis  plura  inferius  dicluri  fumus  . 
Corrigendum  autem  tum  ex  Codicc  Theo- 
doliano ,  tum  ex  ejufdem  S.  Auguftini  e- 
piftolis,  quod  interdum  Pimanas  ab  a- 
liis,  interdum  vero  idem  Alpianus»  Vcl 
aiio  inodo  diclus  reperiatur . 


(b)l.^.de 
Princ.  A- 
gen.in  reb, 
C,  Theod. 
&•  /•  1 3  ,de 
tncndtc.  & 
prof-eod.C, 

(  c  )  Palltu 

in  Laujiic, 


Mutata 


<*37 

Mutata  vel  adjecta  a  BARONIO  hoc  Tomo  his 
fignis  |&  /c»  notantur:  rejecla  hic  vides. 

AN»o  Chr.  360.  §.  Chriftianae,  ubi  nunc  legitur ,  At   Damafus,  »/<?«?  <*<*    ca  ver- 
ba  ,   prout  &.c.  legcbatur ,  dedicata  vero  opere   Conftantinae. 

-#/«0  Cbr.  361.  §.  Reliqua  ,  «&/  nunc  legitur ,  anno  Donnni  trecentefimo  trigefi- 
mo  feptimo  ,  legebatur ,  anno   Domini  trecentefimo  vigefimofeptimo . 

Eodem  anno .  §.  Euftathius ,  «£;'  n««c  legitur  ,  quod  ex  Manichxis  ,  «/"^«e  flrf 
«  wi«,qui   cunfta,   legcbatur ,  quod  ex    Eunomio  videtur  accepiffe. 

Eodem  anno  §.  Si  quis,  «fci  «««c  legiturt  ex  officina  Manichaeorum,  a/^«e  /*i 
ea  verba  >  ut  plane  intel- ,  lcgebatur,  ex  officina  impii  Eunomii ,  ut  diclum  eft  , 
hoc  ipfos    mutuatos  effe ,   vel  a  Manichaeis  accepiffe  dici   poteft . 

Anno  Cbr.  362.  §.  Hanc  quidem,  ubi  nunc  legitury  Libanium  Re&orem  Antio- 
«ihenum  ,  ufque  ad  ea  verba ,  Cum  tamen,  legebatur,  Libanium  Reftorem  Antio- 
cnunum  fcriptorum  Julianj,  ut    dictum  eft,  cogniforem  &  arbitrum. 

Anno  C£r.  362.  §.  Quod  vero  ad  tempus ,  pro  bit  verbis ,  jam  ante  Valentis» 
ufque  ad  ea>  fed  jam  Luciferum,  legebatur :  eum  nonnifi  Valentis  Imperii  exor. 
dio  Antiochiam  rcmeaffe.  Ex  his  quoque  intelligis ,  Theodoretum  etiam  falli ,  dum 
apud  Meletium  fe  recepiffe  filium  illum  Sacerdotis  Apollinis ,  cum  cuperet  fieri 
chriftianus,  affirmat .  Caufa  autem  tantae  morae,  ut  nonnifi  poft  fequentem  an- 
num  Meletius.  repeticrit  Antiochiam,  illa  effe  potuit,  quod  audiffet  in  ea  Eccle- 
lia  creatum  effe  Paulinum  Epifcopum ,  quem  fciret  plurimi  a  civibus  fieri  :  fed 
cum  percepiffet  eos,  qui  fuarum  partium  erant ,  nequaquam  cum  Paulino  commu- 
ricare,  fed  fe  ipfum  expe&are,  ac  pluribus  literis  folicitare  :  ceflit  tandem ,  re- 
diitque  Antiochiam  :  fed  cum  careret  Ecclefia,  ubi  cogeret  fuos  (quod  diftum  eft) 
foris  in  fuburbia  illos  ad  fynaxim  colligere  opus  fuit  brevi  illo  fpatio  temporis 
quo  ipfum    facere  fibi   licuit.    At    de.  ritu  ipfius   fuo  loco  agendum  pluribus. 

Anno  Cbr.  373.  §.  Quod  autem  ad  hujus  anni,  ubi  nunc  legityr,  ut  vix  fue- 
rit  aliquando  audita,    legebatur^   nec  fucrit . 

Anno  C&r.  277.  §•  Hoc  pariter  anno ,  pro  bis  verbis,  haj^nus  infcriptio  Symma. 
chi  >  ufque  ad  §.  At  vifis  his  ,  legebatur  :  Adeo  hop1"  dexterrimus  novit  fe  in 
amicuv>m  infinuare  Imperatorum,  ut  quamvis  adver0'1'12  rehgionis  cultor  atque  de- 
fenfor  efki-,  e0s  tamen  ab  iifdem  affequeretur  h^iores  ,  quos  nullus  Chriftianorum 
hoc  tempon.  accepiffe  legatur:  ex  quo  illud  quoque  lndignurn  acceflit,  ut  fretus 
gratia  Principim ,  atque  potentia,  fimulquc  admiranda  in  dicendo  facundia ,  auda- 
&ex  fufceperit  Ge»*ir,cia:  f»p<-rftitionis  patxocinium,  utpote  foter  Sacerdotes  Deo- 
xum  primarium  locun»  obtinens,  ci^t«e  torum  major  Pontifex,  ac  fummus  facile 
futurus,nifi  titulus  ille  foleret  tribui  dumtaxac  Imperatori, 

Sed  inconceffa  tentanti  reftitit  ei  Damafus ,  expcrtufque  itern  eft  S.  Ambrofium 
fortiflimum  adverfarium,  ac  demum  fuae  ipfius  petulantiae  Theodofium  vindicem  • 
Hsc  autem  omnia  quo  modo  fafta  fint,   ordine   temporum   dicenda   erunt . 

Anno  Chr.  381.  §.  Qui  autem  Aquileise,  ubi  nunc  legitur ,  primus  ejus  civitatis 
ta)Smlr.  creatus  Antiftes,  legebaturt  primus  ejus  civitatis  poft  longa  diflidia  >  Ambrofiq 
sd  Vercel-  admonente  (*),  creatus  Antiftes . 

lenf.  e$,       /fnno  Cbr»  383.  §.  Quod  in  primis  occuirit ,  «bi  nunc  legitut^  agens  fextum> 
Sz.  UgebatM)  agens  oftavum. 


A,m.  Ecel.  Tcm.F.  liii  INDEX 


6& 

I   N   D   E   X 

I N  TOMUM  QUINTUM 

ANNALIUM  ECCLESIASTICORUM 

B   A   R   O   N   I   I 

Nota  numeralis  communis  Annum  Chrifti .:  Romarta  vero 
Numerum  Marginalem  fignificat* 

A 


Brahamus  monachus  in  Syria 
celebris,    37o,  LXXXIII. 

Abftinentia  monachorum  Pon- 
ticorum  ,   3<J7,  CVII. 

Abftinentia  nimia  periculofa  , 
363.    CIII. 


g|jj  Acacius  Lufcus  pra?sbiter  Aria- 
— J     nus  abolere  penitus  Concilium 


Nicarnum  conatus  cum  Eudoxio,  360.  XXXIII. 

Apud    Conftantium  omnium  malorum  amftor, 

3<Jo.  LII, 
Acacius  Epifcopus  Carfarea:  h<»i-eticus  fidem  pro 

tempore  mutat ,   363.  CXXXiy: 
Acacius    Caefarienfis  recantat  palinou,         ^/(/< 
Acacius   Epifcopus  Caefareae  Palaeftmx   n.,;tur 

366.  XXX,  Ejus    fucceffbr  ,   ibid. 
Acacii   lucubrationes,  ibid. 
Acacius  alter  claruit  Ca?fareae  Palaeftina?  ,  ihid. 
Acacius    Beroenfis  folicitus  pro  fide  Catholica  , 

370.  LXXVI. 
Acacius  perfuadet  Juliano  Sabar  ut  venfat  An- 

tiochiam  ,  ibid.  Ipfe  comes  S.   Juliani  Sabae, 

cum    venit    Antiochiam ,   ibid. 
Acacius  ordinatus  Epifcopus  Beroenfis  ab  Eufe- 

bio,    378,    XLVW, 
Acacius  magni  nominis  monachus  in  Syria  ,  37J, 

XVI.  Quid   petit  ab   Epiphanio,  »&;W, 
Acaciani    exagitati  a    Semiarianis ,  j<Jt,    CC- 

XXXVIII. 
Acacianorum    &    Semiarianorum     concordi* , 

377-   V. 
Academicorum  jaclantiae,   3 84*  XXXVI. 
Academici  a  Platone  Chriftianos  accepifle  dog- 

mata   jaclabant ,  ibid. 
Acepfimas    monachus    in  Syria  celebris ,    370, 

LXXXIII. 
Acholius  Epifcopus  Theflalonicenfis  fuperat  Go> 

thos  victores,    37S,  XXX, 
Acholius    Epifcopus     Theflalonicenfis     baptizat 

Theodofium  Imperatorem ,   380.  I. 
Acholius    Epifcopus  Theflalonicenfis  venit   Ro- 

mam  ad  Synodum ,   381.   III. 
Acla  Synodi  Aquilejenfis  ,  381.  LXXXV. 
Afta  aliarum  Synodorum  .    Vide  ,    Synodut . 
Adefinus ,  feu  Adiginus  ,  Epifcopus   Corduben- 

fis  idem  videtur  cum  Hygino   a  Maximo  in 

exilium   mifib ,  387.  LV. 
Adelphii     haeretici  ,    iidem    MafTaliani  ,    383. 

XXXIX. 
Adelphius  Maflalianus  detetfus  a  Flaviano,  383, 

XXXVH. 


Adelphftis  harreticus  damnatur,  313.  XXXTX. 
Adolefcens  filius  Sacerdotis  converfus  ad  fidem 

Chrifti,    }6i.   CXXIV.  . 

Adolefcens    innocens  cedit   tormentis ,   &   men. 

titur  ,    3«7-   XXIII. 
AdolefcentisChriftiani  conftantia  ,  36..  LXXVI. 
Adolefcentia  qutbus  a  Bafilio  diftinguatur  annis, 

•38z.  LVII. 
Adona?us  Julianus  diclus ,  361.  LXXXIV.  . 
Adulationes  Libanii  de   Juliano  ,   3153.    LXXII, 
Adulteria    feveriflime    vindicat    Valentinianus , 

367.   XXIT. 
JEdituus  percnflusa  Valentfnfano,  3<5i.XXXVII. 
iEgypti  Ecclefiaj  a  Julfano  vexatae  ,  $&*  CLVIII, 
iEgypti  Epifcopi  ducti  ?n  exilium,  «/-•LXXXIII. 
•Sgypti  Epifcopi    favent    Maxi^0  >  37P«XXV. 

Eorum  nomina  ,  ibid-  % 

iEgypti    Epifcor.:,    CjuodI.rtudui»ent   Maximo, 

non   f""'  vocati  ci""  a'"s  ad  Synodum  Con- 

ltantinopolitanam  ,  381.   XIX. 
iEgypti  Epifcopi  veniunt  Conftantfnopolfm  ,  38r. 

LIN.  Studiofi  Gregorii  ,  ibid.  Qua    occafione 

ei  fnnt   adverfati ,  381.  LIV. 
JEgyptiorum     Epifcoportim    &  Gra?corum    dff- 

cordfa:  in  Synodo  Conftantinopolitana  ,  381, 

LIII. 
iEeyptii     monachi   in    Syria    celebres ,    370, 

LXXXIII. 
iEgyptii  monachi  perfecutione   dire    vexati  ab 

Arianis  ,  37»,  LXXXV. 
iEgyptiorum  Deorum  abomfnationes  deteflat   a 

Georgio  ,  3*1,    CLXIII. 
iEgyptiorum   fana  &  idola    a  Graccho   Prsefe- 

clo   Romae  dejecla ,  383.  V. 
iEgypti  Gentiles  Orgia  celebrantes,  361..CLX. 
iEgyptii  Gentiles  ob  facra   Mithra:  in  Chriftia- 

nos   fasviunt  ,   36..    CLXIII. 
iEgyptii  Gentiles  ab  Apollonio  convcrfi  ad  fi« 

dem ,  3<5i.  CLX, 
^gyptii  Ethnici   quid  in  Georgium  Arianorum 

Epifcopum,  3<5i.  CLXII. 
iEmilianus    martyr    in    Thracfa    fub    Juliano, 

3<Ji,  LXXX.  Fregit  idola  ,  ibid, 
iEtius  cum   Eudoxio  vitam  agit ,  eademque  do« 

cet,   360.  XXXIV. 
iEtiani  dic~H   Eudoxianf ,  ibid. 
iEtius  haerefiarcha    reftituitur,   &    honoratur  a 

Juliano  ,  3<Ji.  XV. 
iEtius   monachus  in  Syria  ,  375,  XIV. 
Africanse    Ecclefise    ftaius    fub    Juliano ,     %6x, 

CCLXI. 

Afri. 


I    N    D    E    X 


6$9 


Afrieana  Fcclefia   a  Donatiftfs  Firmiquc  tyran- 

nide    vexatur  ,  373.  XXXIV. 
Africana  Ecclefia  dejecla    erigitur    per    decreta 

Romani  Concilii ,   386.  III. 
Africana;  virgines  facrac  mitrellis     caput    orna- 

bant ,  161.  CCLXXII. 
Agapes  in  natalitiis  Martyrum  fublata:  ab  Am- 

brofio,    377.    XIV. 
Agapes  ab  Ambrofio  prohibitx  in  ecclefia     fic- 

ri  ,   384.  XXXV. 
Agapetus    monachus  in   Syria    celebris  ,     370. 

LXXXIII. 
Agapetus  cum  Herennio  legatus   ad    Concilium 

Alexandrinum,    361.  CLXXX. 
Agelius  Novatianus  mulclatur  exilio  ,  $66.  XXI. 
Agelius   Epifcopus   Novatianus     moritur  ,    »84. 

XLIII. 
Aginatius  Vicarius  Romac  ,   369.  III. 
Agilon  judex    in    caufa  aulicorum  Conftantii  , 

361.  IX. 
Alaphion   apud    Gazam    ab    Hilarione    curatus 

fit   Chriftianus,    $6i.  CXLIV. 
Albina  mater  S.  Mircella; ,   375.  VII. 
Albina  S.  Marcellae  mater  difcendi  cupidifTJma , 

381.  XXXVIII. 
Albina  matris  S.  Mircella;  tranfitus  ,    386.  XLV. 
Albinus    Pontifex  idololatriae  ad  Chriftum  con- 

verfus,  381.  XL. 
Alemanni  a  Gratiano  in  Gallia  fuperantur,  378. 

XXI. 
Alemanni  vitfi  a  Gratiano  ,  379.  VT. 
Aletius  maritus   Ruffina: ,  &  gener  S.    Pauke, 

381.    XL.   XLIV. 
Alexander  farvus  judex   Pra:fedtus   Antiochenis  , 

363.  XXIX. 
Alexandrix  fuccenfet  Julianus,  quod    Chrfftia- 

na  effet ,   36*.  CCXLIV. 
Alexandriar   laudes ,  36».  CCXLV. 
Alexandrina  Ecclefia  dire  vexata  a  Georgfo  poft 

Synodum  Antiochenam  ,  360.  LVIII. 
Alexandrina  Ecclefia  perfecutionem    patitur  fub 

Juliano  ,  36*.  CCXLVII. 
Alexandrina  Ecclefia  quid   a  Valente  perpefla  , 

371.   LXXI. 
Alexandrina  Ecclefia  qua»  paffa  fub  Lucio  ,  361. 

LXIX. 
Alexandrinae    Ecclefia:    Timotheus     pra:ficitur  , 

380.  XVI. 
Alexandrina:  Eccleffa?  poft  obftum  Athanalii  ca- 

lamitates ,  $61.  LXX. 
Alexandrinae  Ecdefia:  Ariani  Lucium  praeficiunt, 

361.  LXIX. 
Alexandrina:  bafilica;  conflagratio  ,   $6%.   CCX- 

LVII.  3«3.  VI. 
Alexandnnum   Concilium   fub    Athanafio ,    361, 
CLXXVI.  Ejufdem  auclor  Liberius  Papa  cre- 
ditur,  361.  CCVI. 
Alexandrini  Concilii  canon  de  recipiendis   lapfis 
Epifcopis,   3<Ji.  CLXXXIII.   Tranfaclio  inter 
duos  Epifcopos   unfus  Ecclefia; ,  ibid. 
Alexandrini  Concilii    Synodalis    epiftoh ,    x6i. 

CXCIII. 
AlexandrinaSynodusconfirmata  a  Romano  Pont. 

361.  CCVIII. 
Alexandrina  Synodus  fub  Joviano  Imperatore, 

363.  CXXXII. 
Alexandrina  fedes   prima  poft  Romanam ,  38». 

XIX. 
Alexandrini  difcerpunt  &  combumnt  Georgium 

Epifcopum   Arianum  ,   361.  CLXIV. 
Alexandrini   arguuntur    a    J  tliano    ob    reliclos 

deos  patrios,  371.  CLXVI. 
Alexandrini  invidiam    patiuntur  a    Juliano   ob 

Athanafium ,    $6i.  CCXLIV. 
Alexandrini  in  periculum  adducli  ob  maris  ex- 
crefcentiam,   365.  XXXVIII.    Feftum    diem 
ftatuunt  pro  liberatione,   365.  XXXIX. 
Alexandrini  Catholici   quam  gravia    paffi ,    ex 
litteris  Bsfilii     noteft   intelligi,  37»,  C. 
Ann,  Eecl.  Tom,  V, 


Alexandrini  Catholici  quam  male    habiti ,    371. 

LXXIX    Heliopolim    in    Pakeftinam  amanda- 

ti  ,  ibid.  Vetiti  lugere  cladem  ,   371.   LXXXI. 

Alexandrini  pueri  Catholici    quanta  paffi  ,  ibid, 

&fa. 
Alexandrini  Epifcopidignitas  &  jurifdiclio ,  381. 

LIII. 
Alexandrini  Epifcopi     folemne   erat     quotannis 
univerfis  Fidelibus  Pafchatis  tempus  fignifica- 
re  ,  380.    XVII. 
Alexanarini   Epifcopi    etiam    Ariani    fcribebant 

Pafchales  epiftolas ,  ibid. 
AlexandrinorumCatholicorum  egregia  confeffio, 

37».    LXXVIII. 
Alexandrinus  populus  quam  ftudiofus  Athanafii, 

361.  CLXXIII. 
Alipius   Auguftini    familiaris,  384.  XXXIV. 
Alleluja    vocis  ufus  Rom.384.  XXVIII.  In   fu- 
nere    defundorum  cani   folita ,   384.    XXIX. 
Ejus  ufus  Hierofolymis ,  384.    XXVIII. 
Allelu/a  quomodo  ab  Eccleiia    Hierofolymorum 
Romana  accepifle  dicatur  tempore  Damafi,  ibid. 
Alleluja  in  ore  balbutientium    infantium  ,    381. 

XLI. 
Almachius  Prasfeclus  expurgat  templum  Matris, 
deorum ,  i6x.  LXXVII.    Quid  in  eum  Chri- 
fti   Martyres ,  ibid. 
Altare    in  domibus    privatis  ad     Miflae    facrifi- 

cium  ,    377.  XVII. 
Altaria  a   Donatiftis  rafa  ,  vel    perfracla,  &  a- 

mota,  361.   CCLXIX. 
Altare   fedes  corporis   Chrifti  ,  361.  CLXX. 
Ambitio  quam  mifere    homines  agitet ,  385.  J» 
Ambrofius  accipit  a  Probi      provincias  admini- 

ftrandas  ,  369.    XXXVII. 
Ambrofius    cur  a  Probo  juffus    agere    ut  Epi- 

fcopus  ,    ibid. 
Ambrofii  primordia  ,    }<J9.  XXXIX. 
Ambrofii  integritas ,    ibid. 
Ambrofii    natalis   tempus ,  ibid. 
Ambrofii  parentes    &  educatio  ,  369»  XXXVII. 
Ambrofius   Infubriae  ,  Liguriae  &  JEmilia:  Prx- 

feftus  eligitur  ,  ibid. 
Ambrofio    Epifcopatum    Probus    Praefeclus    im- 

prudens  praenunciat,  ibid. 
Ambrofii  artas  cum  Prsefeclus  Mediolani  elecrus 

eft  ,   369.  XXXIX. 
Ambrofii  epiftola  ad  Vercellenfes  quando    fcri- 

pta  ,  371.  CXVI. 
Ambrofii    ftudium   in   declinando    Epifcopatu  , 
374-  VI.  ,;'.<-. 

Ambrofius  adhuc  cathecumenus   eligitur  ,    Epi- 

fcopus ,   374.  VII. 
Ambrofii    eleclio  ,  374.  III.  Quo     modo    divi- 

nitus    facla  ,    374.  VI. 
Ambrofius  fugit   Epifcopatum  ,  ibid.  Ejus    late- 

bra:  ,    374.  VII. 
Ambrofius  tandem  acquiefcit,    374.  VIII. 
Ambrofius  ordinatus  bonis  fefe    fpoliavit ,  374. 

IX.  ; 

Ambrofius   ordinatus  Ifbere  arguit    magiftratus 

apud  Imperatorem ,  374.  X. 
Ambrofii  eleclionis  tempus ,  374«  IX. 
Ambrofiusquid  cum  Valentiniano  Imper.  374.  X. 
Ambrofius    litteras    a    S.    Bafilio   accepit,  37S* 

XV III.   Ejufdem    Ambrofii    cum    Bafilio   ne- 

ceffitudo  ,  375.  XX. 
Ambrofii  eledio   ab   omnibus    Epifcopis  proba- 

ta  ,  375»    XXI. 
Ambrofiu.v  quxrit  a  Damafo  Simplicianum  ,  37J. 

XXII.  .    . 

Ambrofio    Simplfcianus    a    Damafo    mittitur , 

ibid, 
Ambrofii  vita»  inftitutio ,  375.  XXIII.  Bonorum 

curam  fratri   delegavit ,  ibid.  Affiduus  in   fa- 

crificiis  ,  in  concionando  ,  in  lites  compefcea- 

do,   375.  XXIV. 
Ambrofii  cubiculi  oftium  nullo    oppanfum  velo, 

paten.   omnibus,  ibid. 

I  i  t  i   x  Am> 


e"4° 


I    N    D    E    X 


Ambrofii   jejuhia  ,  ilid. 

Ambrofins  quoridie   celebrare  confuevft,  ibii. 

Arrbrofii    Jabores  in  obeundis    muneribus  Epi- 

fcopatus ,  ibid. 
Ambrofii   in  farcularfbus   negotifsfedulftas,  ibid. 
Ambrofius  &  pauperes  &  nobiles  viros  ad   con- 

vlvium  excipere    folebat ,   ibid- 
Ambrofius  ad   convivium  accedere  non  confue- 

vit,   ibid, 
Ambrofius  militiam  cuiquam  fuadere  abftinuif  ,  ib, 
Ambrefius  indulget    pcenitentibus,  377.  XXV. 
Ambrofii   infignis  humilitas    &    modeftia  ,  ibid, 
Ambrofius  in  pace  Ecclefia;    fcriberc    commen- 

tarios  aggreiTus  ,   377.  IX. 
Ambrofius  fcribit   in    S.   Lucam ,   ibid,    % 
Ambrofius      fcribit    de     Virginitate  ,     377.  X. 
Quam    cito    ex    difcipulo    faclus    fit  doclor , 
ibtd.  Ad   eum  e   remotis   provinciis    virgines 
veniebant    ficrandar  ,    ibid. 
Ambrofius  vix  Chriftianus    de    rebus    Ecclefiae 

fcribit  ,   377.  X. 
Ambrofius  componit   clerum ,   377.  XIII.  Scri- 

bit  libros  de   oflicfis ,  ibid, 
Ambrofius   rlericos   ex  corporis  habitu  quales  ef- 

fent   conjicere  folftus,    ibid, 
Ambrofius  cnrrigft   pravos   uftis ,  fuperftitionem 
Kalendarum     Januarii  ,  Agapes    in     natalitiis 
Marryr>:m    fieri  folifas  ,   377.   XIV. 
Arrbrofius  quos  ad   Ecdefiaflicos  ordines    eJige- 

ret  ,   377.  XIII. 
Ambrofii   Romas  adventus  &  miracuJum ,   377. 

XV7I. 
Arobrofii    in  evellenda  harrefi    &    Gentilicia  fu- 

perftitione  diligentia  ,   377.  XIV. 
Ambrofius  Roma?  paralyticam  fanat  ,  377. XVII. 
Ambrofius  de   fide  fcribit  ad    Gratianum ,   378. 

XVI. 
Ambrofius  vicloriam   certam  Gratiano  prarnun- 

ciat  ,   378.    XVII. 
Ambrofius  ufus   lucubrationibus  Bafilii  ,  379.  X. 
Ambroili  preces  vicloriae  Gratiani  caufa  ,  379. 

VII. 
Ambrofius    quid    in  petulantem   Arianam  femi- 

nam  ,  380.   XVIII. 
Ambrofius  Sirmii  creat  Anemmium    Epifcopum 

contradicente  Juftina,  ibid. 
Ambrofius    pati  ccepit    perfecutionem    Juflinae , 

380.  XVIII. 

Ambrofio  Sirmii  ab  Ariana  femina   injuria  fa- 

cla    divinitus   vindicatur  ,  ihid. 
Ambrofio  b.ifilicam  aufert  Gratianus,  quam  A- 

riani  petebant,  ibid. 
Ambrofii   Iibri   de    Spiritu    fanclo,379.   VIII. 

381.  XII. 

Ambrofius  de  Incarnatione  Domini  cur    tra<3a- 

verit,    381.  XCVI. 
Ambrofius  Macedonio   ipfum     ad    Imperatorem 

non  admittenti  minatur  id  quod  evenit,  381» 

CXI. 
Ambrofii   apud  Gratianum    aucloritas,    ibid. 
Ambrofius  agit  contra  Prifcillianum  ,    381.  CIX. 
Ambrofius  veniens    ad  Gratianum    exduditur, 

38:.  CXI. 
Ambrofius  liberat  damnatum  ad  mortem  ingre- 

diens  per  theatrum  ad  Imperatorem  ,    ibid. 
Ambrofius  venit  Romam  ad  Synodum ,  381.  II. 
An  brofius  Gerontium  diaconum  illufionibus  dae- 

monum  credentem  corrigit ,    381.   XXIIJ. 
Ambrofius  admonet  Vercellenfem  Ecclefiam  de 

nova  harrefi  ,    381.  XXXI. 
Ambrofii  adverfus  Joviniani  harrefim  epiftola,/t/</. 
Ambrofius  cohibuit  furorem  Maximi,  &  libera- 

vit  Italiam,  383.  XIV. 
Ambrnfius  in  fe  fuofque  Deum  ulcifci   rogavit 

qii'  d   mertbantur  populi  ,  ibid, 
Ambrofius  privatur  Satyro  fratre  ,  ibid. 
Ambrofius  fratris  mortem  dolet,  383.  XV.Ept- 

taphium    fcribit ,  383.  XVI. 
Arrbrofius  cupidus  fepdiri  apud  Martyres,  383. 

XVII. 


Ambrofius  ad  Maxfmum  bis  legatnr,  383.  XIX. 
Effecif  ne  conrinuo  in-Italiam  irrueret,  ibid.' 
Ambrofium  contumeliis    sfficit    Juftina  ,    38» 

XIX. 
Ambrofii  Iegafio  ad   Maximum  ,  ibid. 
Ambrofium  quando   fcripfit  libros    de    Fide  ad 

Gratianum  ,    378.  XVI. 
Ambrofius  argumenta  Symmachi  pro  reftituen- 

do    cultu     deorum  refellit  ,    383.  XLIII. 
Ambrofius    refponder ,   &  confutar  Symmathum 

pro  idolorum  culru  agentem  ,  ibii,  Vicit  Sym- 

machum  ,  384.  IX. 
Ambrofius  acriter     agit  cum  Valentinfano  ,  ne 

Symmacho  petita  concederet ,   ibii.    Vincit  , 

384.  X. 
Ambrofius    Symmachi   Jibello    refpondet ,   384, 

XI. 
Ambrofius  erga   Auguftinum  propenfior  ,     384, 

XXXIII. 
Ambrofius  corrigit  morem    epulas  faciendi  ad 

Memojjas   Martyrum  ,    384.   XXXV. 
Ambrofius  de  jejunio  Sabbati  ,  quid  refponde- 

rit  ,  ihid. 
Anibrofius  dicendi  genus  qnale  ,  384.  XXXIII. 
Ambrofius    contra    Academicos    fcripfit  ,    384. 

XXXVI. 
Ambrofius    vexatur    a    Juftina    Augufta  ,   386. 

VIII. 
Ambrofium     adeuntem    Imperatorem    fequitur 

populus,   386.  X. 
Ambrofii  conftantia  in     refiftendo    Imperatorf, 

386.    IX. 
Ambrofii   libellus  ad    Valenrinianum  ,    cum    re. 

cufat  conferre  cum    Auxentio,    386.  XVI. 
Ambrofio   cnncionanri  Angelus  miniftrat  verba, 

386.  XXIV, 

Ambrofius  abftinuit  fe  a  communione  Ithacii 
ob  caufam  fanguinis,  386.  XXXVII.  Et  a- 
Iii   Epifcopi  ,   386,   XXXIII. 

Ambrofius  diriffima  patitur  a  Juftina  ,  387.  I. 
Paratur  ei  exilium,    387.    II. 

Ambrofium  in  exilium  perducere  deftinans 
Euthymius  ,  ipfe  perducitur  ,    ibii. 

Ambrofius   negat   dare   bafilicas  ,  387.    III. 

Ambrofius  a  populo  in  bafilica  cuftoditur  ,  387. 
V.  Concionem  habet  de  fua  perfecutione  dic 
Palmarum ,   387.  XVII.  Redarguit    Tribunos 

387.  XXII.  &  fa. 

Ambrofii    conftantia   in    defendendo    bafilicam  , 

387.    IV,    Et    vafa    facra ,     3S7.    VII.   387. 

XVII. 
Ambrofius  per  Tribunos  a  bafilica    recedere  ju- 

betur  ,  387.  V. 
Ambrofius  jubetur  dare  vafa  Ecclefia? ,  387.  VII. 

Refiftit  magna  erga  Deum  fiducia  ,  387.  VIII. 
Ambrofio   infenfutn    reddere    Imperatorem   co- 

nantur  Ariani  ,   387.  X. 
Ambrofius    quantum    confideret     eleemofynis, 

387.  XIV. 
Ambrofius  Hymnos  fcribit  tempore  perfecutio- 

nis,  387.  XV. 
Ambrofii   epiftola    ad   Marcellinarn  ,  387.  XIX. 
Ambrofio  favent  milites  contra  eum    ab  Impe- 

ratore  mifll,  387.  XXIII.  Maximus  ejus  cau- 

fam   fufcipit  ,   387,  XXXII.  &  feq. 
Ambrofius    periculo  bafilica?   amittendae    libera- 

tur  ,   &  gratias  Deo  agit  ,  387.  XXVI.  Rur- 

fus  agitatur     per     notarium ,    387.   XXVII. 
Omnes  fluclus  fedantur  magno     Dei  miraculo  , 

387.  XXIX. 
Ambrofius  fuperat  omnes    Imperatoris    &    ad- 

verfariorum  conafus,    387.  XXXII.    Ejus  o- 

pcra  indigent  Imperatores  ,  387.  XLIV.  & 

feq. 

Ambrofius  novaquerela  exagitatur,  387.  XXVII. 
Ambrofio  cornminatus  Caligonus  poenas   dedit , 

387.  XXX. 
Ambrofio  dormienti  Paulus   Apoftolus     per  vi- 

fum  apparuit ,  387.  XXXI» 

Am- 


I    N    D     E     X 


641 


Ambrofio   pro  juftitia  pugnanti  omnia   favent, 

387.  XXXII. 
Ambrnfio   Martyres  Gervafius  &  Protafius  re- 

vel.iti  ,  387.  XXXVII. 
Ambrolii  epiftola  ad  Marcellinam   de  inventio- 

ne   Mariyrum  ,  387.   XXXVIII, 
Ambrofii   gloria  ex  certamine  ,  ibid. 
Ambrofio  cedunt  vires  darmonum  ,    ^87.    XLI, 
Ambrofio  Sicarius    immiffus  ,    387.   XLIII. 
Ambrofium  percutere   volenti  juflu  Juttina:    bra- 

chium  obriget ,    ibid, 
Ambrofio    nocere    nec   demones    poffunt  ,    nec 

arufpex  ,   ibid. 
Ambrofius    rogatur  a   Juftina  obire    legationcm 

ad    Maximum ,    387.   XLIV. 
Ambrofius  ad  Maximum  legatur,  387.  XLV.Quid 
profecerit  ,  ibid.   Abftinet    a   communicatione 
Epifcoporum  ,  387.  LIII.  Ejus  prudemia  com- 
mendatur  ,    ibid. 
Ambiofii  legationes   duac   ad   Maximum ,   »87, 

XLV.  ' 

Ambrofii  relatio  de   pofteriori  fua    Iegatione  , 

387.  XLVII. 
Ambrofius  expoftulat  cum  Maximo  ,   quod   con- 

temptui  haberetur,  387.  XLVIII. 
Ambrofius  urget  Maximum  ,  387.  LII. 
Ambrofius     abftinet  a     communione    Epifcopo- 

rum   partis   Ithacianar  ,  387.  LIII. 
Ambrofius    quo    modo    excommunicavit    Maxi- 

miim,  387.    LIV. 
Ambrofii  Jegatfo    Ionge    prudentior  quam    Do- 

mnini  ,  387.  LVII. 
Ambrofii     in;tiriarum     caufa     vinditla    divinitus 

illata  ,    387.  LIX. 
Ambrofii   artas   exacle  deducla,    387.   LXI. 
Ambrofius  frangit  vafa  facra  pro   redemptione 

captivorum  ,  387.  LXII. 
Ambrofii    perfecutores  ulcifcitur  Deus  per  Ma- 

ximum  ,   387.  LIX. 

Ambrofii  vita  ab  Auclore  fcripta ,  374.  VIII.  Ex 

Annalium  chronologia  reftituenda  ,  387.  LXI. 

Ambtofiiftudium  in  redimendiscaptivis,387.LXII. 

Ambrofius  Mediolanenfes  continet,    ne  ftigiant 

metu    Miximi  ,   387.  LXIII. 
Amicitfar  quantum   tribuat   Nazianzenus  ,    371. 

XCVI. 
Ammianus  Marcellinus  erroris  arguitur  de   ul- 

tima    voluntate   Conftantii  ,  361.  XVIII. 
Ammiani  locus   reftitutns ,    3153.   LXXV. 
Ammiani  error  de  eleclione  Juviani  refellitur  , 

363.  CXVII. 
Ammianus  impudenter    extorum     infpeclionem 

falfo    tribuit   Joviano  ,  363.  CXVIII. 
Ammianus  hiftoricus  in  Gratianum  parum  arquus , 

383.  XI. 
Ammianus    monachus    in  Syria    celebris ,    370. 

LXXXIII. 
Ammon  monachus   ne   fieret  Epifcopus,    prarci- 

dit  fibi  auriculam  ,   385.   XXX. 
Ampelius    Prarfeflus  Urbis  Romar,    371.  I- 
Amphilochii    de   Bifilio    commentarius    fpurius, 
363.  LV.  In  eo   refelluntur   qua:  de   Libanio 
habet,   363.  LXXII.  &  feq.  Ejufdem    cenfu- 
ra,   378.  X. 
Amphilochii    nomine   vita    Eafilii  fpuria    &  fal- 
fa,  369.  XLIII.  Errores  in  Epifcopatu  &  in 
morte  ejus ,   ibid, 
Amphilochii   Iconii    Epffc.    fides    Iaudata  Iege_» 

Theodofii,  381.  LXXIV. 
Amphilochius  Theodofium  faclo  admonuit,  3S3. 

XXX. 
Amphilochius    agit  contra    MafTanianos ,     383. 

XXXVI. 
Ampulla  chrifmatis  projecla  ,  fed    non  fracla  , 

3<St.  CCLXVII. 
Anabaptifmus  ab   Hilario  diacono  quo  tempore 

reftitutus,   361.  CCXXIV. 
Anaftafia  dicla  ecclefia   Novatianorum  Conflan- 
linopoii,  3<Ji,  XVI.  378-  .LVIII. 


Anaftafianar  balnear  Conftantinopolisa  quo  deno- 

minata:,   3<S<5.   XXI. 
Amrtafia    ecdcfia    Gregorii    Nazianzeni      «78, 

lvfi.  ™ 

Anaftafia  dicata  Dei  genitrfci   Maria:,   ibid. 
Anaftafia  filia   Valentis ,    3<5<5.  XXI 
Anathema    an  &  quando  &   a    quibus  inferen- 
dum  ,    381.  XLIX.  De    anathemate   non    in- 
ferendo  elucidantur  loca  Chryfoftomi ,    ibid, 
&  fcq. 
Anathematifmi   Romani    Concilii    adverfus  har- 

refes   hujus  feculi  ,    373.  XI. 
Anatliematifmi  Gregorii  Nazianzeni  contra   A- 

pollinarem ,    373.  XVI. 
Ancyrana     Ecclefia    quibus    harrefibus    vexata  , 

373.  XXXIV. 
Ancyrani    Martyres  fub  Juliano ,  361.  LXXII. 
Andragaihius  occifor  Gratiani,    383.   VII. 
Andronicus   philofophus  mngia:  caufa  a  Valen- 

tc  occidi   jufTus,    370.  XCIX. 
Anemmius   Epifcopus  Sirmienfis   interfuit    Con- 

cilio   Aquilejenfi  ,    381.  LXXXIII. 
Anemmius  Epifcopus   Sirmienfis    venit    Romam 

ad  Synodum ,    381.    III, 
Angelos  tutelares  datos ,  etiam  afTertione  Genti- 

lium  conftat ,   36'.  XVII. 
Angelus  prarnuncius  ordinationis  Joannis  Chry- 

foftomi  ,    386.  LIV. 
Angelus  vifus  eft  miniftrafTe  verba   Ambrofio  , 

38«.  XXIV. 
Angelus    liberat  monachos  in  carcere    pofitos , 

361.  CLIX 
Angelus  corripit  S.  Martinum  ,  386.    XXIX. 
AniciiProbi  prarfeclura  Prartorii  ,  369.  XXXVII. 

Delegat    provincias    Ambrofio  ,  ibid. 
Animas  ejufdcm  efTe  fubftantiar   cum  Deo,  Pri- 

fcillianiftarum   harrefis  ,   381.  CXIV. 
Animalia    Ezechielis   quid   myftice ,   3<Si.  pag,34. 
Animas  defunclorum  juvari  prccibus  viventium  , 

37S.  XIII. 
Animas  defunclorum  levari  meritis  Martyrum, 
383.  XVII.  viic  ,  Suffragia  ,  lnterceffio , 
Defundorum  animar  . 
Annales  figno  Dei  Genitricis  decori  ,  31Sr.pag.34. 
Annalium  quartus  tomus  inftar  diei  unius  ,  ibid, 
Annonam   impedientes  perftringuntur  a  Nazian- 

zeno  ,    367.   XXXIII. 
Anomiani   harretici  fex  Arianorum  ,    3<So.   LI. 
Anthimi  &  Bafilii  altercationes  , ,  37 r-    LXXXII. 
Anthimus  Epifcopus   Tianenfis  in  Bafilium  con- 

tumeliofus  ,  371.  LXXXII.  &  feq, 
Anthimus  avariffimiis   clericorum  ,  370.  CXIX. 
Anthimus    ob    furorem    ditfus    Martius ,    371. 

XC. 
Antliimus  vindicare  fibi  fatagit  Gregorium  ,  371. 
XCVII.  Ira  fuccenfus  in   Gregorium  propen- 
fiorem  erga  Bafilium,  37/-  XCVIII. 
Anihinuis    Gregorium   ordinatum   Epifcopum  a 

Bafilio  alienare  conatur  ,  371.  XCVII, 
Anthimus  Gregorio  infenfus ,    371-  XCVIII. 
Anthimus   Ecclefiam  Safimorum    occupat    repu- 

gnante  Gregorio  ,    371-  XCIX. 
Anthropomorphitarum  harrefis,  370.  CXIV. 
Antichriftus  ab  Arianis  inveelus ,  369.  XI. 
Antichrifti  inftare  tempus    creditum    a  Bafilio  , 

371.  CI. 
Antiochena  Synodus  in  caufa  Meletii  ,  3*0.  L. 

360.  LIV. 

Anthiochiar  tres  Epifcopi  eodem  tempore ,  3<Sr. 

CLXXXI.  Et  ob  eam  rem  difcordia:  Chriftia- 

norum  ,    361.  CCXIII. 
Antiochiar   &  Charris ,  Juliano  mortuo,   huma- 

na  cadavera    reperiuntur ,    quorum    exta  iu- 

fpicere  folebat ,   3153.  LXXI. 
Antiochiam   Julianus  quando  proficifcitur ,  3*1. 

LXXXI.    Quar    fcelera    ibidem    commiferir  , 

361.  CLXXXV. 

Antiocheni  benigne  exceperunt  Julianum  ,  361. 

LXXXI. 

Antio- 


6d,l 


I    N    D    E    X 


Antiocheni    derident  Julianum ,    ibid.  Carpunt 

barbam   illius ,   361.  LXXXII. 
Antiocheni  Julianum  ob   nefarium   in  Chriftum  & 
Conftantium  odium  vellfcant  ,  $6i.  LXXXVI. 
Antiochenorum   in    Julianum  contumelia;  ,  361. 

LXXXVII. 
Antiocheni  exagitati  ftylo  Juliani,  361.  LXXXIV. 

&  )eq. 
Antiocheni  freq'ientabant  fpeclacufum  Majumac  , 

361.  LXXXIX. 
Anthiocheni  ;Martyres    fub    Juliano,    361.  XC. 

CXXVI.   &feq.  CXXXIII.   &  feq. 
Antiocheni   genii    numifma ,    361.  CXX. 
Antiochenus    adolefcens    filius    facerdotis    con- 

verfus   ad  Fidem  Chrifti ,  jtft.  CXXIV. 
Antiocheni    nova     arte     coguntur    vefci    cibis 

profanis  ,   361.    CXXVI. 
Antiocheni  qua:  beneficia  a  Juliano  acceperunt, 

3Si.   CXXXVI. 

Anriochenis  Julianus   infenfus    eos  vexat,  161. 

CXXXIV.    Iifdem    reconciliatus  honores  tri- 

buit,    361.  CXXXVI. 

Antiochenis  Julianus   beneficia  exprobrat ,  ibii. 

Antiochenis    farvus   Judcx   a    Juliano   reli&us  , 

3S3.  XXIX. 
Antiocheni    civis    Chrifliani  de    morte    Juliani 

Vaticinium  ,    3*53.  XXXII. 
Antiocheni    Gentiles  quid    in   Jovianum   Impe- 

ratorem  ,  3153.   CXXIII. 
Antiocheni    gravia     paffi     ab     Arianis  ,    370» 

LXVIII. 
Antiocheni    exclufi   ab   Ecclefia  ab    Arianis ,  in 

agris  agunt   conventus  ,   370.   LXIX. 
Antiochenum     Concilium     fub     Joviano   ,     3*3» 
CXL.  Ejus  epiftola  ad  Jovianum  ,   363-  CXLI. 
Epifcoporum   fubfcriptio  ,   363.  CXLTI. 
Antiochenos   dira   paffos    a    Valenre   S.   EaGIius 

cnnfolatus  eft   litteris ,    370.   LXXXV. 

Antiochenam    Ecclefiam    divifam    fchifmate    Ba- 

filius  per    Athanafium    optat    in     concordiam 

reftituere,   370.  LXXXVIII. 

Antiochia:  uno  tempore  Epifcopi  quatuor,37i.XIT. 

Antiocheni  licet  inter  fe  divifi  ,  uniti   tamen  ad- 

verfus    Euzoium  ,   371.    LIV. 
Antiochenum    Concilium  poft  obitum  Valentis, 

178.   XXXV. 
Antiocheni  Concilii  Iegatio  ad  Ecclefias   Orien- 

tis,   378.  XLV. 
Antiocheno  Concilio  recla  fides  flabilitur,   378. 

XLIV. 
Antiochenum  fchifma,  $61.  CLXXXI.  CCXIII. 
Ejufdem    caufe,    381.   XL.    Quamdiu    dura- 
verit ,    381.   LI. 
Antiocheni    cives    partis   Flaviani    inclamabant 

anatheraa  in  Paulinum,   381.  LII.  &  feq. 
Antiochena    in     Ecdefia    qui   Marcionita:    late- 

rent,   386.  LIX. 
Antiocheni   Campitse  diifti,  ihii. 
Antiochenar  Eccleliar  in  quatuor  fafliones  divi- 

fio,   371.   XLVII. 
Antiochena:    Ecclefia:  ftatus  tempore  Chryfoflo- 

mi  ,   386.    LVIII. 

Antiochena  Ecclefia  quot  pauperes  alere  folita,»'&, 

Antiochena?    Ecclefia:    difcordia:    fub    Valente , 

370.    LXXXVIII.    Sine     fchifmate    perfeve- 

rant  ,    381.  XXVII. 

Antiochena:  tcdcfia:  diffidia   fubrogato  Meletio 

Flaviano,    381.    XCVII. 
Antiochena   Sedes   tertia  ,   38».    XIX. 
Aniiocheni  Epifcopi  eleclio  traclatur  in  Synodo 
Conftantinopolitana     mortuo    MeJetio,     381. 
XLII.   Conficitur  ,    381.  LI. 
Antiochena:  diffenfionis   caufa    traflatur  in   Sy- 

nodo  Conftantinopolitana  ,  383.  XXXII. 
Antiquitas  retinenda,   &    novitas  explodenda , 

363.  XCIX. 
Antonii    Carafar    Cardinalfs  obitus  Ecclefiar  lu- 
cluofus,  360.  XVI.  Ejus   fcientia  &  mores, 
ibid,  Ejus  Jucubrationes ,  ibid. 


Antonius  Carafa  Cardfnalis  de   Ecclefiafticis  lit- 
teris  optime  meritus,   360.    XVII. 
Antonius   martyr  Ancyra: ,   361.   LXXIII. 
Antonii   vitar    exemplum    duos    Agentes  in   re- 

bus  ad    vitam  folitariam    inducit ,    385.   III. 
Antonii  Magni  vita    quam    proficua    fuerit  Au- 

guftino,  ibid. 
Anthufa    mater    Joannis     Chryfoftomi  ,     361. 

CXXXIII.    Quam    magna:  continentiac ,  ibtd. 
Annulum   ferreum   geftabat    S.   Macrina,    378. 

XLVI. 
Anifius  Acholio  fuflicitur,   378.  XLIII. 
Aphraatis  monachi  res  gefta:  fub  Valente,370» 

LXXI.     Equum     Imperatoris     fanat ,     370. 

LXXIV. 
Aphraates  monachus  pugnat    pro  fide  adverfus 

Valentem  ,  370.   LXXI. 
Aphraatis     miracula    edita     Antiochia:  ,     370« 

LXXII.   &  feq. 
Apollinaris  quanta:    fuerit  exiftimationis   in  Ec 

clffia,  373.    XIV. 
Apollinaris  errores ,  371.  X, 
Apollinaris    Laodicenus   poeticis  excultus  facul- 

tatibus ,  361.  CCXC, 
Apollinaris  antequam  damnaretur  haud  rejeelus 

a  S.   Bafilio,  371.  XLVIII. 
Apnllinaris    receptus    in    communionem  a  San- 

cliffimis  viris  antequam  damnaretur  a    Darna- 

fo  ,   371.  L.  Audivit   eum  Antiochiac    S.  Hie- 

ronymus ,  ibii.  Recepit  eum   etiam    S.    Gre- 

gorius    Nazianzenus ,    ibii.   Se  excufat  Bafi- 

lius,  371.  XLIX.    371-    X. 
Apr  Ilinaris     Hieronymum    habuit    auditorem , 

371.    L.  371.   XLIII. 
ApoIIinaris    concinnator    novorum   Pfalmorum  , 

37?.  XIX. 
Apollinaris  hiftoriam  facram  ufque  ad  Saul  car- 

mine  fcripfit ,  }6t,  CCXC.  Item  multa  alia, 

361.  CCXCI. 
Apollinaris   haerefi  damnata  ab  Alexandrina  Sy« 

nodo  cur  ipfe  non  damnatus  ,  361.  CCV. 
Apollinaris  ut   damnetur   Bafilius   rogat  Dama- 

fum  ,    371.  X. 
Apollinaris  in  Romana  Synodo  fub  Damafo  da. 

mnatur ,  373.  I.  381.  XVI.  e&*  feq.  Item  Ti- 

motheus  quidam,  373.   VII. 
Apollinaris  errores  de  mente  Chrifti ,  373.  III. 
Apollinaris  in  Antiocheno  Concilio   damnatus  , 

378.   XLIV. 
ApoIIinarem   harrefim  diffimulantem  palam  con- 

vincit  Flavianus,    378.  XXXVII. 
ApoIIinari    hxrefiarcha    damnatur     in    Romano 

Concilio  ,   373.  I.    VII. 
Apollinaris    magni    nominis    in   Oriente ,    373. 

XIV.  Laudatus  primo  ab  omnibus ,  ab  omni- 

bus  pariter  eft  impugnatus ,  ibid.  Anathema. 

tifmi    Gregorii   Nazianzeni  contra    Apollina- 

rem ,    373.   XVI. 
Apollinaris  harrefes  numerantur  ex    anathema- 

tifmis  Gregorii  Nazianzeni  ,  ibii.  Et  ex  aliis 

locis  ,    373.  XIX. 
Apollinaris    antequam    damnaretur    vitari    non 

folebat ,  3-71.  L.  371.  X. 
Apollinaris  ab   Ephrem   delufus ,    373-   XXVII. 
Apollinans  liber  glutino  colligatis  chartis   nul- 

lius  ufus ,   ibii. 
ApoIJinaris  obitus  tempus ,  ibii. 
Apollinaris  fcripta  ,   373.  XXVIII.  _ 
Apollinaris  aliis  harrefibus  viam  aperuit,j73.XVI. 
Apollinarifta:   fe    a    Romana    Ecclefia    receptos 

falfo  jaclabant,   373.  XX. 
Apollinarifta:    Chriftum    hominem    Dominicum 

vocabant  ,    373.   XXIV. 
Apollinariftarum    primus    impugnator    Athana- 

fius,   373-  XVII. 
Apollinariftarum    progreffus    prohibitus  ,    384. 

XXXVIII. 
Apollinis    Daphnitici    facerdos    ob    incendiumj. 

templi  torquetur,    3$».  CXII.    Idem  incen< 

dium 


I     N    D     E     X 


643 


•riium    Chriitianis    adfcribit    Julianus  ,      3<S». 

CXJII. 
Jlpollinis  ftatuar  defcriptio  ,    $6%.  CXX. 
Appllinis  fncerdotis    filius   adolcfcens  ad   Chri- 

ftum   convertitur  ,   $6i.   CXXIV. 
Apollinem    Dapliniticum    colit    Julianus ,    3^1. 

LXXXVJI. 
Apollinis  idolum    cur  redditum    mutum  ,    561. 

XCVI. 
Apollinis    templum  Romae    conflagravit ,    363; 

I1J« 
Apollinis  templum  in   Daphne  divinitus  incen- 

fum0  361.  XCIV.    Cur  non    totum    combu. 

fhim  ,   361.  CXV-  Julianus  illud  Iuget ,  361. 

CXVII. 
Apollinis  Daphnitici    fimulacrum    quale  ,    361. 

CXX. 
Apollo  Daphniticus  Antiochenorum  culpa    mu- 

tus  faclus,  361,  LXXXVII.   Ejufdem    templi 

inccndium  ,  361.  XCII.   Et  caufa,  tbid. 
Apollo  Daphniticus  ob  vicinas  Reliquias    S.  Ba- 

bylae  Martyris  obmutuit  ,   Aid. 
Apollonius   monachus    Orgia  celebrantes  reddit 

immobiles  ,   361.   CLX* 
Apollonius  &  focii  ab  Angelo  vinculis  libera- 

ti ,    361.   CLIX. 
Apollonius  monachus    quid    fub   Juliano ,  Aid, 
Apologeticus  Gregorii  Nazianzeni  defugafua, 

$66.  VIII. 
Apoftolorum   bafilicae  dedicatio  Conftantinopoli, 

370.  CXXXII. 

Apoftolorum   memoria    celebris  ,    $69.  LI.  Ejus 
praeconia  ex  Gregorio  Nazianzeno,  369,  LII. 

&  Jeq. 
Apoftafia  Ecebolii  rhetons  ,  361.  XIII. 
Apoftafia  Juliani ,  361.  III.  Qiiando  fadta ,  ibid, 

Et  folemni  ritu  confunimata ,  ibid. 
Apoftatse    pcena   mulclati    a    Theodofio,    381. 

LXXIII. 
Apoftatas    inteftabiles    facit    Theodofius ,    381. 

LXXX. 

Apoftatarum  fupplicia  a  Deo  illata  ,  $61.  CVIH. 
Apoftrophe  in  Julianum  ,  363.  LXXVII.  & feq. 
Apparatus   ■Juliani    ad  bellum    Perficum  ,    563« 

XX1I«  .       ,      , 

Appellare  Epifcopum  ad  judicium  Aeculare  quan- 

tum   fix   nefas  ,    381.  XC. 
Appellans  ad  Imperatorem  Epifcopus  ab  eo  rejt- 

citur,  &  pcena  afficitur,   369.   XL. 
Appellatioad  Imperatorem  fafta  a  Pnfcilliano, 

385.  XXII. 
Apronianus  Praefeclus    Urbis    perfecutor ,    561. 

CCLV 
Apronianus    Romam   miffus    Praefeflus ,    hoftis 

Chriftianorum,    $6$.  III. 
Aproniani   prsefedurae ,   &    ejus    gefta  ,    $6$. 

Aquse    Taurinae    locus   exilii    Flaviani  ,    $6i, 

CCLIII. 
Aqua  falfa  exorcizabant  panetes  Eccleliarum  Do- 

natiftae,  $61.  CCLXXVI. 
Aquae  omnes  a  Juliano  facris  contammatae  mi- 

raculoexficcantur,   3<Si,XCVI.  361.  CXXVI. 
Aquilejf  nfis  Ecclefiae  ftatus  tempore  Hieronymi  , 

371.  XLII.  Quid   in  ea  effecerit  Valerianus , 
381.  LXXXII. 

Aquilejenfis    Synodi    caufa ,    380.    XIX.    381. 

LXXXI.  .     . 

Aquilejenfe  Concilium   quando  ab  Arianis    pe- 

titum  a  Gratiano  ,   380.  XIX 
Aquilejenfis  Ecclefia  floret    fandlis ,  371.  XLII. 
Aquilejenfis   clerus   nobilis  fanclitate ,    ibid. 
Aquilejenfis  Concilii  convocatio ,  381.   LXXXI. 

fcpifcoporumejufdemcatalogus,  381.  LXXXII- 
Ejufdem  Acla,   381.  LXXXV.  Epiftola  ad  Im- 

peratores ,  381.  XCII. 
Aquitania   a    Prifcilliano  polluitur,    381.   CIX. 
Ara    Vicloriac  a  Valentiniano    Romanis  conccf- 

fa,   371.  CXXX. 


Aram  Viflorix  rertitui  petiit  Symmachus,384.VII. 
Ara  Vicloriae  quando   fublata  a  Capitolio,  361. 

CCXLIX. 
Aram    Vitforiae    reftituendam   petit  Senatus  no- 

mine  Symmachus ,  384.  VII. 
Ara  Viclorix  ubi  Romae  ,  ibid. 
Arbctio  judex  in  caufa    aulicorum  Conftantii, 

3<Sr.   IX. 
Arcadio    prxccptorem  Chrirtianum    Thcodofius 

quaerit  ,    383.    XXII.   Arfenium    diaconum  a 

Damafo  milTum  obtinet,   ibid. 
Arcadius  appellatus  Auguftus ,  i.bid. 
Arcadii  aeias  ,  ibid, 
Arcadium  coram    magiftro   fedentem   ftare  fine 

infignibus  cogit   Theodofins,   383.  XXII. 
Arcadii  &  Bautonis  Confulatus ,  38$.  I. 
Archiva   Romana  jacluram    paffa ,    381.  XXXI. 
Areopolis  terraemotu  proftrara  ,  36}.  XLI. 
Arethufii  Syriae  quid  in  Chriftianos,  $6x.  CXLIX. 

Quid  in  Marcum  ,   361.  CLI. 
Ariani  Macedonianis  conjuncli  ,  360.  XXX. 
Arianis  Donatifta:   conjundi  ,   360.  XXXI. 
Arianorum  haerefis  quot  haerefes  progenuit ,  $60, 

XLIII. 
Ariana    haerefis   potentia   Imperatoris  praevalet, 

7,66.   XI. 
Ariana   haerefis  diverfis  capitibus  fibilans ,  378. 

XXXIII. 
Arianorum   diverfae  fecta»  ,  ibid. 
Arianorum  conciiiabulum  adverfus  Semiariflnos, 

$66.   XXVI. 
Arianorum   in  Gregorium  Na&ianzenum  contu- 

melix  ,  378.   LIX. 
Arianorttm   mos  fuit  partes  fuas  faecularibus  vi» 

ribus  defendere,    360.  IX. 
Arianorum   &  Catholicorum  differentia    in  Ec- 

clefia   propaganda  ,   ibid, 
Arianorum  fallacise  &   errores,    3159.  XII. 
Ariani  Concilium  generale   petunt  ,   380.  XIX. 
Ariani    extra    urbem    conventus    agunt ,    381. 

IX. 
Ariana  haerefis  paucos  Occidentis  Epifcopos  Ia- 

o'efecit ,  371.  CXXI, 
Ariani  enecant  baptifmate  filium  Valentis    Im- 

peratoris,  370,  XLVIII.    LI. 
Ariani  vexant  Antiochenos,  370,  LXVTU. 
Ariani    favore    Juftinae    tumultuari    coeperunt  , 

380,  XVIII.  Agunt  apud   Gratianum  de   co- 
gendo  Concilio  ,   380.  XIX. 

Ariani,  detrahunt    Hymnis    facris  ab    Ambrofio 

fcriptis,   387.  XV. 
Arianae  haerefis  rivuli,   3  78.    XXXIII, 
Ariani  Iege  Gratiani  perftricli ,    378.   XXXIV* 
Ariani    Macedonianos    exagitant    fub    Valente , 

$66.   XXII. 
Arianos  perftringit  Nazianzenus  ,  36"«».  XIII. 
Ariani    non    folum    Catholicos,    fed    haereticos 

etiam  fecum  non  fenticntes    fub  Valente  in- 

feclantur,   $66,  XX, 
Ariani    commovent    Gentiles    in    Athanafium , 

3<5i.  CCXXXIX. 
Ariani    Athanafio  infenfum    reddere    Joviantim 

conantur,    $6$.  CXLIII.    Eorum  criminatio- 

nibus  quid  refponderit  Jovianus  ,  363.  CXLIV* 
Ariani  infoJentius   agunt  Conftantinopoli ,    380. 

VI. 
Arianorum  blafphemix,  37'.  XXVII. 
Ariani    Theodofium    baptizare    affeclant,   379. 

XIV. 
Ariani   Edeffae  a  Juliano   exagitati ,   $61.    XIV. 
Ariani   Concilium  agunt  in  Galatia  ,  370.  XIII. 
Ariani  vexant  Nicopolitanam  Ecclefiam,  370.  XX. 
Ariani   procaces  non  valent  ediclo   Imperatoris 

cohiberi  ,    379.  XIV.  Qiianta  in    Gregorium 

Nazianzenum  ,  ibid.  &  feq. 
Ariani  &  alii  haeretici  lege  Theodofii   cohibiti, 

381.  VIII. 

Ariani  ftuduere  obfcurare    miracula    fanclorum 
M.irtyrum,  387.  XXXIX.  .    . 

Anani 


(544 


I    N    D    E    X 


Ariani   negant ,   &  darmones  eonfitentur ,  387. 

XXXIX.   &  fcq.  . 

Ariani    Epifcopi    cum    torque    incedere   foliti  , 

381.  XCIU.  .     .     r 

Ariani   familiares  Juftmae  provocant  Ambrofium 

ad  difpurationem  ,  illudunt  ei  ,  fed  ipfi  male 

periere,    381.   XCV.  &  feq.  _■ 

Arianorura  obftinatio  in  Sanclorum  negandis  mi- 

raculis   perftringitur ,  387.  JCL.  Eorum  dete- 

gitur  malitia ,  ibid.  &  387.  XLIII. 
Ariani  miracula  comprobantem    homtnem  a  da> 

mone  obfeffum    mergunt    in   pifcinam,    387, 

XLI. 
Arianis  duobus  Ambrofium  ludentibus  quid  ac- 

ciderit,  38r.  XCVI. 
Arianorum  effrenata    audaci3,  &  furor  contra 

Catholicos ,  380.  VI. 
Ariani  ecclefiis  pelluntur  a  Theodofio ,  380.  X. 

Urbe   egrediuntur  ,   ibid. 
Arianorum  dolor  ob    templum  Gregorio  datum 

a   Theodofio,   380.    XIII. 
Arianorum  fub  Juliano  in  Athanafium    perfecu- 

tio,    3<Si.  CCXXXIX.    Idem    cdiclo    Juliani 

folum   mutat ,    561.  CCXL. 
Arianorum  ritus  glorificandi  Patrem  &Filium, 

571.    LXXI. 
Arianorum  erroris  confutatio,  370.  XXXI.  & 

Arianorum     crudelitas    in    Cathohcos  ,     370, 

XXX III. 
Arianorum    perfecutio  adverfus  iEgypti   mona- 

chos,    37x.   LXXXV. 
Ariani  favore  Imperatorum    haerefim    propaga- 

runt,    359.  IX. 
Arianorum  perfecutio  qualis ,  369.  X. 
Ariani  Antichriftum  invexerunt,  ibid. 
Arianos  idololatris  fimillimos  fuiffe,   385,  XXX- 

VIII. 
Arianis  conveniendi  facultatem    facit     Valentr- 

nianus,  38(5.  IV. 
Ariani  poft  obitum  Athanafii   graffantur  in  Ec- 

clefiam    Alexandrinam  ,    371.  LXVII.  e£*  feq. 
Arianae  haerefis  in    Ecclefia     Mediohnenfi    pro- 

greffus   ante    Ambrofii    ordinationem  ,    375. 

XXV. 
Arianus  quidam   ad    fidem    redtam    convertitur 

miraculo  vifo  ,    38*.  XXIV. 
Arianorum  Synodus  in    Galatia  ,   370.  XVI. 
Ariani  quid    cnmmiferint  in  Ecdefia    Conftan- 

tinopolitana  poft  Eudoxii  obitum  ,  370.  XXVI. 

Sub  Valente,   370.  XXX.  e*r  jeq._ 
Ariani  ab    Oriente    pulfi,    in    Occidentem   ad 

Juftinam  veniunt,    386.   XI. 
Ariani   dant   pcenas   impietatis ,  3<Sr.    X. 
Ariana   femina  quid  in  Ambrofium   aufa ,   380. 

XVIII.   A  Deo    punita  ,  ibid. 
Ariani   Epifcopi     recantant    palinodiam  fub  Jo- 

viano   in  Concilio  Antiocheno  ,  363.  CXLII. 
Arianus  homo  captus  relaxatur  ,    387.  XXI.' 
Ariani   lege  Valentiniani ,  immo  Juftinae ,  per- 

mifli  libere  agere  ,   386,  IV. 
Ariani  a  Juliano  reftituti  ,   361.    XV. 
Ariani  hominis  converfio ,   386.  XXIV. 
Ariani  lapidant  Gregorinm  Nazianzenum  ,    tra- 

hunt  ad   tribunal  ,   378.    LIX. 
Arianorum  perfecutio  acerbiiTima   in    Oriente, 

371.  XXIII. 
Arianorum   blafphemrar,  37^.  XXVII. 
Ariani  perfequuntur   Novatianos  &   Macedonia- 

nos  ,  366.  XX. 
Aruni    Antiochiae  fumma  rerum  potiebantur  fub 

Juliano  ,  361.  CVII. 
Ariani   cupiunt  videri    Catholici ,  363.  CXLII. 
Ariani    Epifcopi    profitentes   fidem    Catholicam 

permifli  agere  in  fuis   Ecclefiis  ,  363.  CXLTII. 
Ariani    quid   Conftantinopoli    in  Catholicos    fub 

Demophilo  ,   370.  XXV. 
Arianorum   fcelera   in    facras  virgines   &  alios  , 

370.  XXX,  Eorumdem  faevitia  /370,  XXXIII, 


Ario  &  Eunomio    Anathema  dicitur  m  Syno- 

do   D.imafi,    373.    _XI. 
Arius  major   familiaris  Augufti  ,  361.   CCXLV. 
Arius  Juliano    carus  ,    ibid. 
Arianzum  rus  Gregorii  Nazianzeni,  3^1«  LXVIII. 
Ariminenfis   Concilii   res  geftae  ,  365.    XIII. 
Ariminenfis  prava   confeflio  lege  Juftinae  concef- 

fa  ,  38<5.  VIII. 
Arintheus  dux  Catholicus  prarfto  eft  Catholicis, 

370.  XXII. 

Arintheus  dux  eXercitus  Valentis  ,  370.  LXVII. 
Arintheus  Conful   Chriftianus  Catholicus,    371. 

I.    Laudatus  a  S,  Bifilio,  ibid. 
Ariftaeneta  ciariflima    femina  &   pia    quid   apud 

Hilarionem,    351.   XI. 
Armenia;  Ecclefias  Bafilius  vifitat ,  371.  XXXIV. 
Armenius  Prifcillranifta  occifus  a  Maximo  ,  385, 

XXIV. 
Armorici  fedibus  pelluntur  a  Maximo  ,  383.  III» 

Eorum   regio  Britannis  data ,  ibid. 
Arfaces  Rex  Armeniae  captus  a  Sapore  ,  &  ma« 

le  habitus  ,  370.   LXVII. 
Arfaces  Rex   Armeniae  Chriftianus  a  Juliano  de« 

fpicitur  ,   363.   XXVI. 
Arfacius     Pontifex    idolorum   in   Galatia ,    36*, 

CCCVI.   Ad    eum   Juliani    epiftola    ibid. 
Arfeniusdiaconus  Romanar  Eccl<  fise  miffus  a  Da- 

mafo    ad  Theodofium ,  magifter  datur   Arca- 

dio ,  383.    XXII.    Stans  docebat    Arcadium , 

ibid.  Eam  ob  caufam  a  Theodofio  reprehenfus, 

ibid. 
Arfenlus   recedens  ab   Arcadio  petiit  eremum  , 

383.  XXIII. 
Arfenii    vita  emendatur  ,   ibid* 
Arfenii    laudes,    385.   IX. 
Artabius    Praefeflus  ,    3<Sr.    XVIII. 
Artemifiae   uxoris  Theodori  viri  clariflimi  caJai 

mitas  ,     370,  XCVIII. 
Artemius  Martyr    Antiochiae,  31S1.    XC. 
Artemius  miles   fub   Conftantino  &  dux    Augu* 

ftalis  fub  Conftantio  ,    ibid. 
Artotyritarum  haerefis  ,    373,    XXXIV. 
Arufpices  adulantur  Juliano ,    353.    XXXIIT. 
Arufpices  admonent  Julianum,  363.  XLI.  XLVIII, 
Arufpicina  a  Valentiniano  conceffa  fine  magia  , 

371.  CXXIX. 

Arufpices   frequentat  Julianus  ,  tfi.  XVII. 
Afcalonitx  Gentiles  fkviunt  in  Chriftianos ,  3<S"i, 

CXLIV, 
Afcalone  incenfae   Ecclefiae  a    Judaeis  fub    Julia- 

no ,  3<?3.    VI. 
Afclepiades  philofophus  creditus    caufa  incendii 

Daphnitici  templi ,   3<5i.   XCV. 
Afcodrogitarum  hxrefis,   373,  XXXIV. 
Afcodroborum  harrefis ,  ibid. 
Afella  virgo  fancliflima  ,    384.   II, 
Afterius  magnus  Orthodoxus  ,    370.   LXXVI. 
Afterius  cum   Eufebio    Legatus  ex  Synodo  Ale» 

xandrina,  361.   CXCIII. 
Afterii    fophiftse   Epifcopi  Ariani  interitus ,  370. 

LXXXI.   Ejus    fcripta  ibtd. 
Athanaricus  bellum    gerit    adverfus    Phritiger» 

nem ,  370.    CVIII. 
Athanaricus  Gentilis  idololatra  ftatuam   adoran» 

dam  fuper  currum  collocat,    370.  CXII. 
Athanaricus   Rex  Gothorum    perfequitur    Chrt- 

ftianos,    370.   CV.  CXI. 
Athanaricus   viclus  virtute  Crucis  ,  370.  CXVI. 
Athanaricus   Rex    Gothorum     pacem    componit 

cum  Valente  ,   370.    LXVII, 
Athanaricus  Rex  Gothorum  quando  obiit ,  38r. 

X.  Funus  ejus,    ibid. 
Athanafius  adverfus  impugnatores  divinitatis  Spj- 

ritus  Sancli  primus  infurrexit,    360.  XXIII. 

Modeftia  ejufdem  Serapioni   fcripta  fua  corri- 

genda  tribuentis,   360.    XXIX.  Curat  deliria 

quorumdam  Monachorum  ,  361.  XLI.  E    late- 

bris  fcribit  contra    Arianos ,     3^1.   LVIH* 
Athanafii  reditus  Alexandriam,   3<5i.  CLXXI, 

Atha- 


I    N    D    E    X 


«4? 


-Athanafius  rediens  tmgna  pompi  fufcipitur  ,  ibid. 
Athanafius  Epifcopus  Alexandrinus  a  Juliano  li- 

beratus ,  361.  XIII. 
Athanafius  cuin   rcdiit    Alexandriam ,  Concilium 

convocat ,    361.   CLXXVI. 
Athanafius  diflenfiones  Catholfcorum  de  fubftan- 

tia   &  hypoftafi  conciliat  ,  361.  CLXXXLX. 
Athanafii  probatio  fidei  ad  Liberium  Papam,   315». 

CCVIII, 
Athanafium  Ariani  Alexandria  difcedere    cogunt 

fub  Juliano,  3*1,    CCXXXIX.   &  fcq. 
Athanafius  Alexandrix  contra  Arianos  Concilium 

convocat ,    361.  CLXXVI.  Ejufdem    Synodalis 

epiftola  ,   161.  CXCIII. 
Athanafii    ad    Liberium    epirtola ,  3<5"i.  CCVIII. 
Athanafii    epiftola  ad   Ruffinianum  ,    361,  CCIXf 
Athanafius  rurfus  perfecutionem  patitur  ab  Aria- 

nis ,  361.  CCXXXIX. 
Athanafius  recedit  Alexandria ,  %6x.  CCXL. 
Afhanafius  fuga  lapfus  eludit  quarrentes  fe ,  361, 

CCXLIII. 
Athanafius  vaticinatus   de    proximo  obitu    Julia- 

ni  ,  ibii. 
Athnnafius  quid  paffus  a  Juliano  ,  3*1.  CCXLVI, 
Athanafiuspcrfecutione  gloriofior,  3<Si.CCXLVIII. 
Athanifitis  clam  Alexandriam  redit ,  361.  CCXLIII. 

Pro  rectar  fidei  defenfione  laborat  ,  363.  CXXXI. 
Athanafius  a  Javiano  reftituittir ,   363.  CXXX» 
Ath.inafius  percarus   Joviano ,  ibid. 
Athanafius  fcribit  ad  Jovianum  libellum  fidei,  363. 

CXXXII. 
Athanafii  epiftola  five  Iibellus  fidei-  ad  Jovianum 

3(53.  CXXXIII.    Emendatur    in  exordio  ,  363. 

CXXXVI. 
Athanafius    creato  Joviano    Synodum   Alexandna: 

convocat ,  363,  CXXXII,  Et  fidei  canfeifionem 

ad  Imperatorem   mittit,  ibid. 
Athanafius  ab  Euzoio    &  Lucio    ArianiS   Epifco- 

pis  exagitatus,   353.   CXLV. 
Athanafius    vocatus    ab   Imperatore  venit    Antio- 

chiam  ,    363.  CXLVI, 
Athanafiurr.  Ariani  Imperatori  criminantur,  ibid, 
Atlunafius  defenditur  a  populo  contra  Valentem  , 

370.  III. 
Athanafius  fuga    evafit    perfecutionem   Valentis , 

370.   IV. 
Athanafius    agit  apud     Damafum  de    damnatione 

Auxentii  ,  369.    XXXV. 
Athanafium  ad  fuam   Ecclefiam   redire  jubet  Va- 

lens ,    370.  V. 
Athanafius  mire  ab  Arianis  metuebatur .  ibid, 
Athanafius    defenditur   a    populo  ,  ne    expellatur 

Alexandria ,   370.  III, 
Athanafius  latebras  captat,   370.   IV. 
Athanafius  ad  fuam  Ecdefiam  redire  jubetur,37o. 

V.  Cur  non  ficut    alii   exulavit ,  370.  VI. 
Athanafius  excommunicat  Prarfectum   Libyae ,   370. 

XCI. 
Athanafii  &  Bafilii  Iabores  pro  Ecdefia  ,  371.  VII,. 
Athanafius  mittit  Petrum   Alexandrinum    ad   con- 

ciliandam  Alexandrinam  Ecclefiam,    371.  VIII. 

&  fcq. 

Athanafius  Bafilii    opera   utitur    in    rebus     magnj 

momenti,   371.    XXXIII. 
Athanafii  officia  erga  Bafilium  ,    371.  XXXIT. 
Athanafius   fcribit  ad   Bafilium  de  lapfis  recipien. 

dis ,   ibid, 
Athanafius  cur  adverfus  Bafilium  commotus,  371.  LI. 
Athanafius  grate  fufcipit  Melaniam ,  donat  ei  pel- 

lem  ovinam  ,  371.  XXXIV. 
Athanafius  impugnavit   Apollinariftas,   373.  XVII. 
Athanafii    fcripta ,  371,  LXVI.    Magna    aviditate 

quarrenda  ,  ibid. 
Athanafii   librum  Apollinariftae  corruperunt ,  373J 

XXII. 
Athanafius  agit  caufam  pro  Paulino  apud  Dama- 

fum  ,  371.  L. 
«Athanafius  frumenti  deportationem  impedilTe  ac- 

cufatur,   379.  XXVI. 

Ann.  Eccl.  Teitj,  V, 


Athanafii  obitus  ,  371.  LXIII.  Ejus  laudes  &  fcri- 

pta  ,    371.   LXIV.  &  fcq. 
Athanafio  Petrus  in  Ecclefia  fuccedit,  371.  LXVII. 
Athanafius  Epifcopus  Ancyra:  interfuit    Concilio 

Antiocheno  fub  Joviano ,  363.   CXLII. 
Athanafius  Ancyranus  qualis,  371.  LII,  Ejus  lau- 

des   a    Bafilio  praedicatx  ,   ibii, 
Athanafius  Epifc.  AncyraHnterfuitConcilio  Tya- 

nenfi,  365.  XXVIII. 
Athanafii   Ancyrani   laudes,   37r.    LII. 
Attalus  presbyter  hacreticus,   381.  XCIIT. 
Attalus  Arianus  damnatur  in  Concilio  Aquilejenfi, 

381.  XCI. 
Attice    loqui    vetiti  Chriftiani  a   Juliano ,    3<?i. 

CCXCIV. 
Avaritia  cjericorum  cohibita  Iege  Valentiniani  , 

370.  CXVII. 
Audaeus  harrefiarcha ,  370.  CXIV.  Ejus  errores  , 

ibid. 
Audiani    hatretici  in  Gothia  ,    ibid. 
Avennius  Epifc.  Sirmienfis  creatur  ab  Ambrofio» 

380.  XVIII. 
Auguriis  vacare  vetitum  ,  381.    XX, 
Auguftinus  itnpugnat  Ticonium  ,    368.  XXIV. 
Auguftinus  Roma:  qttidde  Romanisfcholis  &  Car- 

thaginenfibus ,  370.  CXXX. 
Auguftinus  cur  Romae  ftudiis  operam  dederit,  ibii. 
Auguftini  natalis  dies,  377.  VII.  Patris  obitus,  ibii. 
Auguftini  educatio  ,  &  a  pietate  difceflio  in  Ma- 
nicharos  ,  ibid.  De  ejus  ftitura  converfione  prar- 
cedens  vifio  ,  377.  VIII, 
Auguftinus  Manicharorum  auditor  ,  377.  VII,  Eo- 

rum   dolis  Carthagine    feductus  ,   ibid. 
Atiguftini  converfio  in   fomnis  matri  fignificatur  , 

377-    VIII. 
Auguftini  converfionis  Signa  divinittis  data  ,  ibid. 
Auguftini   converfio  matris   lachryrnis    adfcripta 

quodammodo,    377.   VII. 
Auguftinus  Romse  Iicet  apud  Manichaeos,  haud  Ma- 

nicharus  ,   383.   XL. 
Auguftinus  in  quibus  minor  Hieronymo,  38z.XXV; 
Auguftinus    defperat  de  Manichxis,  383.  XL, 
Auguftinus  Carthagine  docens  qua:  paflus  ,  ibii. 
Auguftini    Romam  adventus,  ibid. 
Auguftinus  Manichaeorum  imperitiam  agnofcit,»'<W. 
Auguftini   Romam   venicndi   confilium  ,   ibii. 
Auguftinus  Carthag.difcedit  matremfallens,  ibid, 
Auguftinus  Roma:  apud    Manichscum    divertitur  , 

ibid.  Cuni  Manichacis  verfatur,  ibii. 
Auguftini  falfo  adfcripti  fermones  ad  fratres  in  e- 

remo  quales  ,    381.   XXVI. 
Auguftinus  in  Helpidii  fcriptis  nonnihil  proficit, 

3S3.  XL. 
Auguftinus  Romas    rhetoricam  docet ,  ibii. 
AuguftinusMedioIanum  proficifcitur,  384.  XXXII. 

Ejus  profeclionis  cauf»  ,   ibid. 
Auguftinns  ab  Atnbrofio  fufcipitur,   384.  XXXIII. 
Auguftinus  Ambiofium  audit   libenter  ,    iiii. 
Auguftinus  Manicharis  renunciat,  ut    Aeademicis 

adhxreat,   384.   XXXIV. 
Auguftinus  ex   concubina  filium   habuit,  ilii. 
Auguftini   artas,  384.    XXXVI.   3§J-  IV- 
Auguftini  refipifcentia  ab  erroribus,  384.  XXXVT, 
Auguftinus  orat  coram    Valentiniano  ,  385.    I. 
Auguftinus  fcholam  deferit  ,  385,  III.  Libros  con- 
tra  Academic^sdeOrdine  ,  de  Vita   beata  ,  & 
Soliloqtiia  fcribit,  item  de  Immortalitate  anima:  , 
&    de  Difciplinis  ,    ibid. 
Auguftinus  panegyricuradixit  ineunte  Confulatura 

Bautone  ,  385.    I, 
Auguftini   ftatus  cum  Mediolani    erat  ,  ibii. 
Auguftinus  cttpiditatum   fluclibus   jactatus  ,  ibii. 
Auguftinus  difputat  de  finibus   bonorum  &   malo- 

rum  ,   385.    II. 
Auguftinum  Platoni  nimiurn  tribuilTe  pcenituit,?W. 
Auguftinus  Simplicianum  adit ,  ibii.  Vitam  Anto- 

nii  a  Potitiano  difcit ,   385.  $11. 
Auguftinus  ad  fidei  veritatem  animum    applicat , 
384.  XXXVI. 

X  k  k  k  Au- 


64,6 


I    N    D    E    X 


Auguftini  converfio  ,  jSj.  III.  Tcmpus  converfio- 

nis  ,    385.  IV. 
Auguftinus  quando  Mediolanum  reverfuspoft  con- 

verfionem  ,  ibid. 
Auguftinusfeceditin  villam  ,  385.  III-   Quae  i- 

bi  fcripfit ,  ibid. 
Avitus  monachus  in  Syria  celebris,  370,LXXXIII. 
Aulici  Conftantiiquae  pafli  a  Juliano,  361.  VIII. 
Aulici  Juliani  Chriftiani  perfecutionem  pafli  ,  361. 

XXIV. 
Aurelius  Epifcopuscommunicans  fchifmaticis    Ro- 

mae  punitus ,  371.  CXXIII. 
Aurelii  Epifcopi  Carthaginenfis  litteras  commenti- 


ciae 


$74. 


XI. 


Aurelius  quando  faflus  eft  Epifcopus  Carthaginen- 

fis  ,    ihid, 
Auriga   Chriftianus    adit  S,    Hilarionem ,    $6i9 

CXLIII. 
Aufonii  Galli  Confulatus  ,  379.  I, 
Aufonius  Gallus  anni  fui  Confulatus  bona ,  pracdi- 

xit ,  379.  II. 
Auxentius  Mediolani  exagitatur  ab  Hilario ,   369, 

VI.  Ejus  artes  fallaces  ,   ibid. 
Auxentius    fedet  Mediolani  favente  Valentiniano 

Imp.   $69.  XII. 
Auxentius,  licet  Arianus  ,  negat  Arium  ,    ut    vi- 
/    deatur  Catholicus ,  369.  XIV. 
Auxentii  libellus  fidei  dolofus  ,  369.  XV. 
Auxentii  fall.iciarab  Hilariodeteflae  ,  369.  XVII, 
Auxentiusdecipit  populum  Mediolanenfem  &  Im- 

peratorem  ,   369.  XVIII. 
Auxentius  quid   in  S.  Hilarium ,  369.  XIII.  $*  feq, 
Auxentiuslaftusde  vidtoria  infultat  in   Catholicos 

Epifcopos  ,  369.   XXVI. 
Auxentius  exagitat  Eufebium  Vercellenfem  ,   ibid, 
Auxentius  exagitat  Philaftrium  Epifcopum  Brixia. 

num ,  ibid. 
Auxentius  ab  Evagrio  exagitatus ,   3^9.  XXVI. 
Auxentius  a    Concilio   Romano  damnatur ,   369, 

XXVIII.  _  * 

Auxentius  indiverfis  Conciliis  faepe  damnatus,  3^9, 

XXXIII. 
Auxentius  cur  fero  damnatus,  369.    XXXVI. 
Auxentius  numquam  expelli  valuit  ab  Ecclefia  Me- 

diolanenfi  ,  fed  fedit    ufque  ad  mortem  ,  ibid, 
Auxentii    obitus ,  373.  I. 
Auxentii    duo  ,  fenior   &    junior  ,    3815.  XII. 
Auxentius  junior  cur  nomen  mutarit ,   386.  XIII. 
Auxentius  ad  publicam  difputationem  provocat  Am- 

brofium,  380.    XV. 
Auxentiusdelegit  judices  laicos ,  ibid,  Eofdemque 

Gentiles,    38«.   XXIII. 
Auxentius  armatur    in    Ambrofium  ,  387.  III. 
Auxentius  omnia  movet  in  Ambrofium  ,  ibid. 


B 


BAbylae  reliquias  Julianus  afportari  jubet,  361, 
CI.  Earumdem  celebris  tranflatio,  361.  CII. 
Bibylae  reliquiac  mutum  reddunt    idolum    loquax, 

3<5i.   XCII.   XCVI, 
Babyloniusequus  Juliant    interiit ,  363.    XXXIII. 
Balio  comes  occifus  a  Maximo  ,  383.  XII. 
Balneae    Anaftafianae  ,    $66.   XXI. 
Baptifmalis  fons  in  Vaticano,  384.  XXIV. 
Baptifmi   antiquos  ritus  fuftulit  Eunomius,    350. 

XL. 
Baptifmi  virtus ,   381.  LXXVIII. 
Bapiifmi    virtutem    Maflaliani    negabant,    383, 

XXXVIII. 
Baptifmi  dilatio  ufque  ad  proveclam  «etatem  re- 

prehcnfa  ,    377.   XIV. 
Baptifmo  Ari.inorum  necatus  filius  Valentis  Impe- 
•  ratoris ,  370.  XLVII. 
Baptifmus  Valentisimper,  per  Eudoxium    Aria- 

num  ,   3,66.  IV. 
Xaptizare  mortuos  ,haerefis  Marcionitarum,  j8£. 

LXI. 


Eaptizari  pro  morfuis  quid  ,  386.  LXIi; 

Barbam  Juliani  carpunt  Antiocheni,3<Si.  LXXXII. 

Barbam   laudat    Julianus  ,  ibid. 

Barba   Juliani,    }6i.  LXXXIII. 

Barbari  undiqueconcurruntin  clademlmperii  Ro. 

mani ,   364.   IX, 
Barbari  Crucis  virtute  deprefli ,  3(54.  X. 
Barbari  ad  fidem  perducli  ,  371.  CV. 
Barbari  Moguntiam  invadunt ,  368.  V. 
Barbari  inOriente  graffati  fubValente  ,  376.  VII. 
Barbari  infurgbnt  &  prsevalent ,  cum  fides  Catho- 

Jica   violatur  ,  378.  XVIII.  378.  XXIII.  379. 

XII. 
Barbari  fponte  fe  fubjiciunt  Theodofio  ,  381.  X. 
Barbarorurq  egreflus,  &  confliclatio  adverfus  alios 

barbaros  ,   379.  VII. 
Barfae  Epifcopi  Edcfleni  exilium  &  Sanclitas ,  371. 

CiX.   Suffeclus    Lupus,  371.  CX. 
Bafilica  ApoftoIorumConftantinopolis  quandocotl- 

fecrata  ,  370.  CXXXII. 
Bafilicae  diverfae  a  templis  ,  illae   permiflae   Gen- 

tilibus  ,   harc  vetita  ,   381.   LXVII. 
BafilicaS,  Pauli  a  Valentiniano  conftruifur  ,  38«?. 

XXXIX.  De  hac  Prudentii    aliquot    verfus, 

3«(J.  XLI. 
Bafilica  Sicinini ,    367.    VII, 
Bafiliusoppugn.it  Eunomium  ,  360.  XXXVI.  Au- 

ctor  M^nachorum  coenobitarum    in     Ponto  & 

-Cappadocia,  361.  LI.  Regulae  monachorum  ab 

ipfo,non  ab  Euftathio   elaboratae,  351.  LII. 
Bafilius  Ancyra:  Martyr  ,  361.  LXXII. 
Bafilii   Ancyrani  duo ,   361.  LXXIII. 
Bafilius    Caefarienfis    a  Juliano   accerfitus,    361. 

VI.  In  fidei  defenfione  acriter  ei  refiftit ,  361. 

VII. 
Bafilii  ad   Julianum  epiftolar   fragmenfum  ,  ihid, 
Bafilii  fidei  aflertio  per  epiftolam  ad  Julianum, 

ibid, 

Bafilii    Monachi  fe  ab  eremo    alienant  ,  s<?t. 

LIV, 
Bafilii  vitae    inftitutio,  ibid, 
Bafilii  peregrinatio,  $6z.    LV. 
Bafilius    initiatur  presbyteratu  ,  361.   LVI. 
Bafilius  quas,  rafTus  ab   Eufebio  Epifcopo   Caefa- 

rea:  ,   3<Ji.  LVIL 
Bafilius  &  Gregorius  profictfcuntur  in  eremum  , 

l6i.  LIX.   Seceflionis  cauft  ,    3,61    LXIII. 
Bafilii    vitac  monafticae   inftitutio  ,    361.  LXI. 
Bafilii  fuga  in    Pontum,  thid. 
Bafilii   de   vita   fua   epiftola  ,  ihid.  Quid   ibi  de 

vitae    monafticae  ineundae    ratione ,   ibid, 
Bafilius  in  eremo  accepit  litteras  a  Libanio  ,  3<5z. 

LXIII, 
Bafilius    Gregorium    vocat    ab  eremo  Pontica , 

3<J».  LXX. 
Bafilii   cum  Gregorio  joci   falfi ,  361.  LXIX. 
Bafilii  &   Gregorii  locus   eremi,  363.  LXXXII, 

LXXXVII, 
Bafilii  &  Gregorii  profetftionis  in  eremum  tem- 

pus,    3<5t.  LXXII. 
Bafilio  Magno  adfcribitur  intcritus  Juliani ,  353. 

LV-  Ejufdem  vifio  de   Juliani    interitu  ,  ibid, 
Bafilii  cum  Libanio  congreffus   omnino  falfo  afle- 

ritur,    363.  LXXIV. 
Bafilius  cum  Gregorio  deftinatus  ad  necem  a  Ju- 

liano,  363.  LXXX. 
Bafilius    feorfum  a    Gregorio  degit  in  erefno  , 

363.  LXXXV. 
Bafilii  &   Gregorii    in   eremo  vitae  ratio ,  jeTj. 

LXXXIV.   &fcq.  Mutuus    amor ,  ihid. 
Balilio  aegrotanti  Gregorius   explicat    Pfajmos , 

363,  LXXXIX. 
Bafilii  ad  Deum  exclamatio  de  ejus  in  nos  be- 

neficiis ,  363.  XC. 
Bafilii   &  Gregorii  in    eremo    diftincla  officia  , 

363.  XCI, 
Bafilius  qunnti  fecerit  Gregorium,  363.  XCII. 
Bafilius  a  Libanio    laudatus ,  &   in  magno  ho- 

nore  habitus ,  3(53.  XCIII. 

Ba. 


I    N    D     E    X 


547 


Bafilii    ad  Libanium  epiflola  ,  363.  XCV. 
Bafilius   difcipulus  olim    Libanii  ,    ihii. 
B.ifilius  Libanium   obfervat  ,    ibii. 
Bafilii  eloqueniia  excellens  ,    31*3.  XCVIII.  C. 
Bafilius  qiia;  paffus  fita  Neocaefarienfibus,  363.  CI. 
B.ifilii  Apologia  adverfus  calumnias  Neocacfarien- 

fium  ,  &   Sabellianorum  ,  363.  CII. 
Bafilius  calumniam   patitur     ob  colleclos  mona- 

chos  ,  3<?3.    CIII. 
Bafilius  accufatur  ambmis  Epifcopatus ,  363.  CV. 
Bafilius   collegit   monachos  ,  363.  CVI. 
Bafilii  regula;   vitac  monaftica:  caeterarum  fontcs, 

3<Sj.  CXIII. 
Bafilius  illuftrator  vitae  monaftica:  ,  ibii. 
B.ifilius  Lampfacum  ad  Synodum  vocatus ,  36$.  II. 
Bafilius  fcribit  litteras  ad  Synodum  Tyanenfem 

de   ineunda  concordia   cum  Eufebio  Epifcopo 

Cafarea:  ,  365.  XXX. 
Bafilius  &  Gregorius  vocantur  ex  eremo  ob  per- 

fecutionem    Valentis,    566.  VI. 
Bafilius  opera  Gregorii    ab    eremo   abftrahitur , 

3««.   XII. 
Bafilius  certamen  iniit   adverfus  hacreticos,  $66, 

XV.  &feq. 
Bafilius  Gregorium  fibi   focium   adfcivit  in    op- 

pugnandis    haereticis  ,    3<><5.    XVI. 
Bafilius  quomodo  fe  habuit   cum  Eufebio  ,   $66. 

XVII. 
Eafilius  qualis  in  funclfonibus  Ecclefiafticis  ,  $66. 

XVIII.     Explicat    divinam    Scripturam ,  $66. 

XIX. 
Bafilius  Eunomium    feriptis  exagitat ,  $66,  XXIV. 
Bafilii    epiftola    de    formicae  natura   quando  fcri- 

pta  ,    ibii. 
Bafilius  tempore  famis  quid  egerit,  367.  XXXIII. 
Bafilius  patrimonium   erogavit  in  pauperes  ,  367. 

XXXIV. 
Bafilius  fuccedit  Eufebio  epifcopo  Caefareae ,  569, 

XLI. 
Bafilii    ingreflus    in   fedem    tempus ,   369.   XLII. 
Bafilius   quamdiu    in   Epifcopatu    federit  ,    369. 

XLIII.    Non  fine  miraculo  Epifcopus    ordina- 

tus  ,  3<59.  XLIV. 
Bafilii    oflicia  erga    Eufebium  ,   $69.  XLV. 
Bafilius   fugam  arripit  ,  ne  eligeretur,  ibii. 
Bafilii   ad  Gregorium  epiftola  poft  fugam  data  , 

3<S_9.  XLVI. 
Bafilii   ad    Gregorium  epiftola  de  eleftione  per- 

fonae  fuae   in  Epifcopum ,    ihii. 
Bafilius  ne   eligeretur  ,    aegritudinem    fimulat , 

369-  XLVII. 
Bafilii   Iaudes    ex    epiftolis   Gregorii    fenioris  , 

369.  L. 
Balilius  non  fine  contradiclione  creatur   Epifco- 

pus  360.  LX. 
Bafilii   aJverfarii  miniftri    Valentfs  Imper.  369» 

LVIII.  Patitur  perfecutores ,  ab  exordio  ,  ibid, 
Bafilius  quomodo  vicerit  adverfarios  ,  369.  LIX. 
Bafilius  creat  presbyterum  Petrum   fratrem  fuum 

primo    anno  fedis  fusc ,  369.  LX. 
Bafilii  matris   obitus ,    }6g.    LXI. 
Bafilii   fratres  decem  ,  369.  LXII.  &  f'l- 
Bafilii    littera;  ad    Eufebium  Sainofatenum   exu- 

lantem  ,    370.   XV. 
Bafilii  epiftolae  de  Phortano  haeretico  ,  370.  XX. 
Bafilius  Nicopolitanus  ab  Arianis    vexatos    hor- 

tatur   conftanter  agere  ,   370.  XXI. 
Bafilius    pracdicit    Nicopolitanis    tranquillitatem 

futuram  ,  370.  XXII. 
Bafilius  dira  laborans  argritudine  non   relinquit 

Ecclefia:  curam  ,   370.  XXIV.  Mortuus  credi- 

tur,  ibii. 
Bafilit     certamen    adverfus     Valentem    ,    370. 

XXXVIII.    &  feq. 
Bafilii  cum  Modefto   pracfeflo  confliclatio  ,  370. 

XLI. 
Bafilii  mira  conftantia  ,  370.  XLII.  Vincit  Mo- 

deftum,    370.   XLIV. 
Bafiliusquid  in  Ecclefia  cum  Valente,  370.  XLV. 
Ann,  Ecel.  Tom.  V, 


Bifilio  decernftur  exilfum  ,  370.  XLVII. 
Bafilius   Modeftum  Prsefeclum  lanat  ,  370.  XLIX.' 
Bafilius  quid  in    Demoftlienem   principem  coquo- 

rum  Valentis  ,    370.  LII. 
Bafilii    miracula  ,  ibii. 
Bafilius  invito  Valente  remanet  in  fua  Ecclefia  , 

370.    LIII. 
Bafilium    Ephrarm   convenit  divinitus   monitus , 

370.  LV. 
Bafilii  cum  S.  Ephraem   Syro   congreflus  ,   370. 

LVI. 
Bafilii  cubiculum  fcrutantur  apparitores  Eufebii , 

370.  LIX. 

Bafilius  coram    Eufebio  Pracfeifto    fiftitur,  ibid. 
Bafilii  certamen  cum  Eufebio   Prarfeclo  caufa  vi- 

duar   fervatac  ,    370.   LVII. 
Bafilius    ignominia  affeclus    ab    Eufebio ,    370. 

LIX. 
Bafilius  expoliari   jubetur  a  Prarfeclo ,  370.  LX. 

A   populo    liberatur,  ibid. 
Bafilius  iervat  Eufebium  Praefeclum  a  nece  ,  370. 

LXI. 
Bafilius   confolatus  eft  litteris  Antiochenos  dira 

paflbs   a    Valente  Imperatore,   370.  LXXXV. 
Bafilius  agit  apud  Athannfium  ,  qund  Prxfeclum 

excommunicaffet,   370.  LXXXVIII. 
Bafilii  &   Athanafii  labores  pro  Ecclefia  ,    371. 

VII. 
Bafilii  legatio   ad  Occidentales  ,    371.  IX. 
Bafilius   tuetur    caufam   Meletii    advcrfus  Pauli- 

nnm  ,  371.  XII. 
Bafilius  pro  curanda  legatione    ad    Occidentales 

Iitteras  Meletii  &  Eufebii  requirit ,    371-  XIV. 
Bafilius  monendum  cenfet  Romanum   Pbntificem  , 

ne  fine  litteris  Catholicorum   ex  Oriente  Ro- 

mam  venientibus    communicaret,    371.   XX. 

&  feq. 
Bafilius   de    quibus  admonet  Romanum   Pontifi- 

cem  ,  ibid. 
Bafilii    legatio  &  litterae   ad  Occidentales ,  371. 

XXII. 
Bafilius  vifitat  Armenia?  Ecclefias,  371.  XXXIV. 
Bafilius    recipit  Euftathium  cum  profeffione  fidei 

Catholicae,  371.  XXXVI.  XLI. 
Bafilii  excufatio  ob    exceptum  Euftathium ,  37L 

XXXVIII. 
Bafilii  conimunfonem   refpuit   Theodotus  Epifco- 

pus    Nicopolis    in  Armenia  ,    371.    XXXIX. 

XLIII. 
Bafilii    epiftola  ad  Theodotum   de    rebus    geftis 

cum  Euftathio,  371.  XLIII. 
Bafilius  undique  exagitatus  calumniis ,    371.  XLV. 

Male  audire  ccepit  etiam  apud  fuos,  ibid. 
Bafilii  farna;    detrimento   fuit    Euftathius ,    ibid. 

371.  IX. 

Bafilius  ne  ira  percftus  fcriberet ,  trfennio  nihil 

fcripfit ,    371.  XLV. 
Bafilii  admiranda  patientia  ,  37^.  XLVI. 
Bafilius    accufatur    hacrefis    Apollinaris  ,     37r. 

XLVIII.  Quomodo  fe   excufet ,  quod  commu- 

nicaverit  cum    Apollinari ,   37r.   XLIX. 
Bafilius  male    audit  apud    Athanafium    Ancyra- 

num  ,  371.  LI. 
Bafilio  a    Neocaefarienfibus  iuis    hireticus  habi- 

tus  ,   371.  LIII. 
Bafilii  facilitas  in  deponenda    offenfione  ,  ibid. 
Bafilius  femper  &  .ab  omnibus  habitus  Catholi- 

cus  ante  calumnias  illatas ,   371.  LIV. 
Bafilii  defenfio  adverfus  calumniatores  fuos ,  37^. 

LIII. 
Bafilius  dum  confutat  Sabellium  ,   trium  deorum 

accufatur  affertor,  371.  LV. 
Bafilius  accufatur  harrefis  de  Spiritu  fancto  ,  371. 

LVI.  Scribit  libellum  de  Fide  ,  371.   LVII. 
Bafilius  opprefliis  calumniis  de  omnibus  dubitare 

cogitur,  371.  LVIII. 
Bafilius  deplorat   fuas  acrumnas  ,  ibii. 
Bafilii  doctrinae   juges    exploratores  ,  571.  LIX. 
Bafilius  rurfus  haerefis  accufatur,  371.  LX.  AcL- 
K  k  k  k  2  mo- 


«48 


I    N    D    E    X 


monet  eum  Gre^orius  Nazianzenus ,  571.  LXI. 
Bafilius  in  convivio    accufatur  haerefis  ,   fed  de- 

fenditur   a  Gregorio  ,  ibid, 
Bafilii    defenfio    ab   Antfore   perfpicue    declara- 

ta,    i7i.  LXIV.  &  feq. 
Bafilii   in  concionando    difcretio  :   aliqua  tacuit 

ad    tempus  ,  371«  LXVII. 
Bafilff  cumGregorio  inita  conventio  ,  J71»  LXIX. 

A   Gregorio  laudatur,  ibid. 
Balil;us  in  fcriptis  adverfus  Eunomium  a  multis 
impugnatus,  a  pluribus  defenfus ,   371.  LXX. 
Bafilius  qua  in  re  accufatus  fuerit  haerefis ,  371. 

LXXI. 
Bafilius  in  hymno  glorificationis  cum  ,  pro  ,  &  , 

ufus ,    371.  LXXI. 
Bafilium    in  hymno    glorificationis   fecuti    funt 

plures,    371.  LXXV. 
Bifilfusaegrotans  ufquead  obittim,  37T.LXXVII. 
Bafilius   malis  prefTus  Athanafium  litteris  inter- 

pellat,  371.  LXXIX. 
Bafilius  preffus  calumniis   Gregorium  Nazianze- 

num  accerfit ,   371.  LXXX. 
Bafilii  altercatio  cum  Anthimo  Epifcopo  Tyanen- 

fi ,    37i.  LXXXII. 
Bafilii  &  Gregorii  in    prasdicatione  partita  mu- 

nera  ,  371.   LXXXI. 
Bafilius  novos    Epifcopos  creat   in  Cappadocia  ,, 

371.  LXXXI. 
Bafilius  curat     praeficere   Sedi   Safimorum  Gre- 

gorium  ,  ibid. 
Bafilium  acriter  accufat  Gregorius  ob  Safimorum 
Praefecluram  fibi    delatam  ,   371.  LXXXVIII. 
Bafilius   laudatur  a  Gregorio  ,   371.    XCIII. 
Bafilio  expoftulat  litteris  Gregorius  ,  371.  XCIII. 
Bafilius   praefidio  ducum  Chriflianorum  fe  fuof- 

que  defendit  ,    371.    II. .&•  feq. 
Bafilius   aliam  legationem    ad   Occidentales    mit- 

tit,    37*.  IV.  Item  quartam  ,  371.  XVI. 
Bafilius  qtiantum  Damafo  deferret  ,  371.  VI.  Et 

Ecdefiae  Occidentali  ,   371.  XVII. 

Bafiliusdefert  Euftathium  Occidentalibus,  371.  VI. 

Bafilius  ex  calumniis  adverfariorum  male  audire 

ccepit   apud  Damafum  &  alios  Occidentales  , 

371-  IX. 

Bafilius  fe   excufat  de   communicatione  cum  A- 

pollinari  ,  371.    X. 
Bafilius    rogat  Damafum   ut   damnet    ApoIIina- 

rem  ,  ibid. 
Bafilius  fuggerit  Damafo  de  Paulino  Antfoche- 
no  ,  &  de  Marcelli  Ancyrani  caufa,    371.  XI. 
&fc<?> 
Bafilius   magno  dolore  afivclus ,  cum  fentit  Da- 

mafum   a   fe  alienattim  ,  371.  XVI. 
Bafilii  epiftola  ad   Damafum  &  alios  Occidenta- 

les  ,   371.  XVII. 

Bafilius  falfo  accufatur  apud   Romanum  Pontifi- 

cem  ,  371.  XV.  Et   fufpeclus  Occidentalibus , 

37z.  XXIV. 

Bafilius  purgat  fe  Romano  Pontifki  ,  371.  XX. 

Bafilii  conteftatio  de   unitate  &  charitate  tenen- 

da,  371-.  XXII. 
Bafilitis   petit  a  Damafo  mitti  legatos  in  Orien- 
tem  ,  371.  XXIV.  Quat  communionis  jadura 
inrerceffit  ,  ibid.  v 

Bifilius  fugillat  Occidentales ,    371.  XXV. 
Bafilii  objeiftio  de  faftu  Romanx  Ecclefiae  dilui- 

tur ,  371.  XXXII. 
Bifilium  fnftus    arguit  Grcgorius   Nazianzenus, 

371.  XXXII. 
Bafilii    morbus,  371.  XXXIX. 
Bafilius  confolatus  Alexandrinos  in  perfecutione 

Lucii  ,  371.  C. 
Bafilius  quid    humani    paffus  confiderans  perfe- 

cutionem   Alexandrina:  Ecdefiie  ,   371.  CI. 
Bafiliialiaelitterae  ad  Occidentales  ,  373.  XXXI* 
Bafilii   jufta    expoftulatio    cum    Occidentalibus , 

373.  XXXII. 
Bafilius   cpift.    confolatur  monachos    4  Valentc 
exagitatos ,  375.  XIV. 


Bafilius  fcribit  ad  Ambroflum  ,  37<-    XVIII.  E- 

jufdem  cum  Ambrofio   neceffitudo,    37  5«  XX. 

Bafilius  corpus  S.  Dionyfii  ad  Ambrofium  mifit , 

ibid. 
Bafilius  quid    ad   Evaifenam  Ecclefiam  ,  377«  V. 
Bafilii  Magni  obitus  ,  378.  I. 
Bafilii  morientis  res  geftae ,   ibid. 
Bafilit  funus,  378.  III.  In  cxlo  orat  pro  his  qui 

agunt  in  terris ,    378    IV. 
Bafilii  obitus   quanto  dolori  fuerit  Gregorio  Na- 
zian.  378.  I.    Qttid  de    obitu     Bafilii   Grego- 
rfus  Nazianzenns ,    378.  V.  Quid  S.    Ephrarm 
Syrus,  378.  VII. 
Bafilio  concionanti   fuggerentem    fermonem   co» 

lumbam   vidit  Ephrarm  ,  ibid. 
Bafilium  Gregorius  uterque  &    Ephnem    lauda- 

runt  ,    ibid. 
Bjfilii  vita   omnibus  canon  fuit,  378.  VIII. 
Bafilii   abftinentia  &  paupertas  ,  378.  X. 
Bafilii  effigies  &  ftatura  ,  378.   XI. 
Bafiiium  omnes  imitar-i  cupidi ,  378.  VIII»  Hinc 

BifiM  multi ,  ibid. 
Bafilii   fcripta  ,  378.  IX.  . 

Bafilius ,  ad  quem  Jo^annes  CVyfoftomtfS   fcri- 

pfit  librum  de  Sacerdotio ,    381.   LX. 
Bafilius    Mignus  longe  diverfus    ab  eo    ad  qnem 
Johannes  Chryfoftomus  fcripfit  librum  de  Sa- 
cerdotio  ,  381.   LXI. 
Bafilii   regular  monachorum  cum  Gregono  elu- 

ctibratse ,  378.  IX. 
Bafilfi  vfta    fcripta   ab   Helladio  ,  378-  .x-    ^x 

AmDhilochii   nomine   fertur  fpuna .,  ibtd. 
Bellum  GothicuTi  fub  Valente  triennale  ,  3<S<£.  III. 
Bellum   Gorhicum   fopitum ,   370.     LXVIT. 
Bellum   inter  Perfas  &  Romanos ,  363.  L. 
Belli  Perfici    apparatus  ,   363.   XXII. 
Bella  adverfus  impios  quo  modo  Chriftus  gerat, 

371.  XC. 
Bellorum  &  cladium  caufa   haerefis  &    impietas, 

378.   XVIII. 
Benedicla  martyr  Romae  fubTtiliano,  361.  CCLIII. 
Benevolus  egregins    Confeflbr  fub    Valentiniauo 

&   Juftina  ,    *66.  VII. 
Beroeenfis    adolefcentis  confeffio  egregia     coram 

Juliano  ,    363.  XXXT. 
Beroeenfis  civis  libertas  in  filio  apoftata  vitupe- 

rando   coram    Juliano,    ibid. 
Beritbi  ecclefia  fub  Juliano    incenfa  ,  $6%.  VI. 
Bethelia  pagus  apud  Gazam  ,    $6x.  CXLIV. 
Bibiana  martyr  Romaefub  Juliano,  361.  CCLIII. 
Bibliothecam  Conftantinopolitanam  curat  Valem  , 

371.  CXVI. 
Bibliotheca  Georgii  Epifcopi  Ariani  ,  371.CLXX. 
Blanditiis    Julianus  agif,  361.  VII.  XIII.  &  feq. 

Vide ,  Perfecutio  . 
Blefillse  virtus  ,  381.  XLII. 
Blefillar   epitaphitim  quod  extat ,  cujufnam   fit  , 

381.  XLPI. 
Blefilla  fenior  mater  S.  Paula: ,    381.  XL. 
Blefilla   junior   filia  S.  Paula?  ,  ibid. 
Blefiltae  fpeclata  virtus ,   381.  XLII. 
Blefilia   alia  item  Chriftiana  ,  381.    XLIII. 
Boas   infula  locus  exilii  ,    3<Sr.  IX. 
Bona  relinqui   clericis    vetirum    legibus  Impera- 

toris,    370.  CXVII.  &  feqq. 
Bonofus   Hieronymi  collaclaneus  ,  371.  XL. 
Bonofus  Aquileienfis  monachus ,  371.  XLII. 
Borboritarum  harrefis  ,  373«  XXXIV. 
Bofphorius  Epifcopus  Colonix  promotor  Grego. 
rii  Nazianzeni ,  371.  XCIX.  Ei  fuccenfet  Gre. 
gorius  ,  ibid. 
Boftreni   a  Juliano  excitantur   in    Titum,    361. 

CLIV.   Juliani    ad   eos  littera: ,  $6i.  CLV. 
Boftrenorum    Epifcopi    perfecutio  ,    3<5x.  CLIV. 
Bretannio  Epifcopus  Scytharum  reftitit  Valenti, 

371.  CXIV. 
Bretannionis   Epifcopi  Scytha?  •  fideshudata  lege 

Theodofii,  381.  LXXIV.  LXXVII. 
Bretannioni  fucceffit  Gerontius ,  371.  CXV.  . 


I    N    D    E    X 


549 


Briisnna:    virgines    ad    M.iximum    miffie  ,   383. 

III.  &  /<■?• 
Burdegalenfe   Concilium    contra    Frifcillianum , 

385.  XXH. 
Bufiris  Martyr  Ancyrar ,  3^1.  LXXV. 
Bwfiris   martyris  admiranda  conftantia  ,  ibid.  ' 
Bufiris    hxreiici    ac  poftea    Catholici  confeffio » 

ibid. 


CJEleftium  fignorum  in   membra  corporis  hu- 
mani  vis   ex  Prifcillianiftis  ,  381.  CXIV. 
CarliaConcordia  Veftalis  donata  ftatua  ,   384.  VI. 
Caelia  Concordia  Maxima  Veftalis  erexit  ftatuam 

Prartextato  ,  384.  VII. 
Carlibatus  in  Ecdefia  cuftoditus ,    386.   III. 
Carlibatus  miniftrorum  facrorum  ab  Apoftolorum 

temporibus    introduflus ,  ibid. 
Carrimonias   Chriftianorum  Julianus  tranftulit  in 
Gentilifmum  ,   362.    CCCII.  CCCIV.   &  feq. 
Carrimonia:  &  ritus  Chriftianorum  haud  humano 

inventae  confilio ,   361.  CCCIII. 
Carrimoniar  Ecclefiar  ftuporem  Valenti  Imper.  in- 

tulerunt  ,  370.  XLVI. 

Caefarauguftana  Synodus    contra  Gnofticos,  381. 

CII.  Ejufdem  Aiftorum  in  locum    fuum  refti- 

tutio  ,  &  emendatio  ,  381.  CIII. 

Caefarauguftanum   Concilium  quando  celebratum, 

381.  CVII.  Epifcopi  in  eodamnati,  581.  CVIII. 

Carfarea  Cappadociar,  antea  Maz.ica  di(Sa  ,  quan- 

do  Caefarea  vocari  coepit,    j<jt,  XLVI. 
Cxfarea  Cappadociar    metropolis  ,   371.  XCVII. 
Caefarienfes  quar  paffi  fub   Juliano,  361.  XLVI. 
Carfarienfes  ob  Chriftianam  fidem  a  Juliano  ve- 

xati ,   362.  XLVI. 
Caefarienfium  conftantia    &    animus  in    everten- 

dis  deorum   templis,   }6i.  XLVII. 
Carfarienfiirn   in  eli^endo  Archieoifcopowcnnten- 

tiones  ,  &    Eufebii   eltCti.. ,  362.   L. 
Cxfarius  frater  Gregorii  Nazian7.eni  retinetur  a 
Juliano,  &  honoribus  ornatur  ,  361.  VIII.  Ar- 
guitur  a  fratre  ,  361.  IX. 
Carfario  irafcitur   Julianus ,   361.  X. 
Caefarius  recedit  a  Juliano  ,  ibid.  Idem  fidei  Con- 
fefTor  ,  36».  XII.  Ejus  vicloria  nobilis ,  361.  X. 
Carfarius  a  Valente    Imperatore    bene   habitus, 

364.   VIII. 
Carfarius  creatus  Comes  rerum  privatarum  ,  ibid. 
Caefarius  Praefetfus  Urbis   creatus   quis ,  ibid. 
Caefarius  creatus  Quarftor  ,  ibid. 
Caefarii  duo   apud  Valentem  Imperatorem  ,  ibid. 
Carfarius  Quaeftor  terraemotu  opprefTus  ,  kd    Dei 
ope  liberatus  ,  368.  VII.  Ad  eum   tnnc  Gre- 
gorii  Nazianzeni  epiftola  ,  3<S8.  VIII. 
Carfarii  obitus ,  368.  IX. 
Carfarii  funus ,    368.  X. 
Carfirius   inter   Sanclos  relatus ,   368.  XI. 
Caefarii  fcripta  ,  ibid. 

Calami  tres  Valentis  perfracli  non  reddunt  atra- 

mentum  in  exarando  exilium  Bafilii ,  370.  L. 

Calendarum    Januarii  fuperftitionem    Ambrofius 

abrogat  ,    377.  XIV. 
Calices  a    Donatiftis  perfrafll  ,   3,61.    CCLXI. 
Calimerus  cum  M-iximo   roiffus  a  Paulino  Lega- 
tus  ad  Synodum  Alexandrinam  ,  361.  CLXXX. 
Calixenes  Magnx  matris  facerdos  a  Juliano  crea- 
tur  Pefinunte  ,    3<Ji.  LXXVII.  Ejus   laudes  , 
ibid. 
Calligonus  eunuchus  Valentfniani  mortem  Am- 

brofio  minatur ,  nec  impune  ,  387.  XXX. 
Calliftus  fcriptor  rerum  Juliani  ,    363.  LIII. 
Campitar  dicli  Fideles ,  qui  perfecutionis  tempo- 
re  in  campis  agebant  fynaxes  ,    386.  LVIII. 
Canes    lacerant    facrilegos     Donatiftas  ,    362. 

CCLXVII. 
Canon  de  praerogativa  Ecdefiar  Conftantinopo- 
.    litanae  cujus  fit  fidei  ,  381.  XXXV*  Statutus 


poft   difceflionem    Timothei    Epifcopi   Alexan- 
drini,  381.  LXXII. 
Canon  Concilii  Alexandrinide  lapfis  Epifcopis  re- 

ftituendis,    3«2.  CLXXXIV. 
Canon  SynodiConftantinopolitanar  de  praerogati- 
va  ejus  Ecdefiar  crroris  arguitur,  381.  XXXV. 
Canon  de  recipiendis  lapfis  enodatur,  361.  CCXI. 
Cantus  Pfalmorum  in  Ecclefia  femper  ufitatu»,  non 
tamen  ubique  ,  384.  XXVI.  387.XV.  Mediolani 
quando  cceperit  ,  tbid.  &  fcq. 
Cantus  in  funere  Caefarii ,    368.   X. 
Capillatarvirginesfacrar  in  Africa,3<5i.CCLXXIII. 
Capillorum  prolixitas  damnata  in  Monachis,  361. 

XXXIX. 
Cappadociar  recens  facla  divifio  ,  &  ejus  metropo- 

Iitanar  civitates ,  371.   LXXXVI. 
Cappadoces    affliclati    a    Juliano ,   361.     XLVI. 

XLVIII. 
Carafar  Cardinalisobitus  Ecdefiar  Iu<ftuofus ,    360. 

XVI. 
Carcerati   u t  relaxehtur  tempore  Pafchatis  Impc- 

ratores   conftituerunt ,    367.  I. 
Cardinalatus     S.   Hieronymi   affertionem  al)   ipfo 

Hieronymo    confutari ,    378.  LXV. 

Cardinalatus  S.  Hieronymi  objecliones,  382.  XXV. 

Ejus  primiaiTertoresqui  fuerint ,   381.  XXVI. 

Cardinales  fine  titulo    non    erant,   369.   LXVI. 

Carnis  efum  execrantur  Chriftiani  in  Quadragefi- 

ma ,  361.   XLIII. 
Carniumefusillicitus  Prifcillianiftis  ,  38r.    CXIV. 
Carina    martyr  Ancyrar ,    362.  LXXIII. 
Carofa   filia   Valentis  Imperatoris  ,  356.  XXL 
Carthaginenfes    fcholae     difciplina    fblutae,    379. 

CXXX. 
Cartherius  Abbas  magifter  Joannis  Chryfoftomi  , 

382.   LX. 
Cafius  mons    in   Arabia  ,  31J2.  LXXXVIir. 
Cafii   montistemplum  a    S.   Joanne   Chryfoftomo 

deftruflum  ,    386.   LXIV. 
Caffianus  Legatos  ad  Julianum  cum  fociis  pro  Do- 

natiftis  ,   3<52.  CCLXI. 
Caffiani  erratum  in  hiftoria  ,    372.    LXXXIV. 
CaftimonialesdiclarVirgines  facrar,3<52.CCLXVHT. 

CCLXXII.  Quar  paffar  a  Donatiftis ,    /bid. 
Caftratio  voluntaria  a  Monachis  quibufdam  ufu  re- 

cepta  ,  improbata  ,  161.    XLIII. 
Caftulus  diaconus  oratione  Ambrofii  Iiberatur,  387. 

XXI. 
Catervius  Comes  pietate    infignis ,  379.  Xllli 
Catholica  Ecclefia  penes  quos  eiTe  dicenda  fit ,  368. 

XX. 
Catholica  religfo  confeflfone  darmonum  comproba- 

ta,  387.  XL. 
Catholicam  Ecclefiam  apud  fe  tantum  eiTe  Dona- 

tiftar    profitebantur ,  368.  XVIII. 
Catholicam  Ecclefiam  non  efle  tantum    Donatifta- 
rum   contendit  Ticonius  Donatifta  ,    368.  XX. 
Catholici  altercantes  de    voce    hypoftafis  ,    362» 

CLXXXVI.  &  feq. 
Catholicos  diftingui  ab  harretfcis  communfone  Ro» 

mani   Pontificis,    378.  XXXIV. 
Catholici  fuccenfent  Gregorio  ,  quod  cum  Arfanis 
mitius  agat  ,  380.  VI.  Qyar  in  eum  jaclare  fo- 
liti  ,  280.  VIII. 
Catholici  muniti  Dei  prarfidfo  ,    378.  LIX. 
Otholiciinter  fe  divifi   in   Oriente  ,    371.   XIX. 
Catholicorum  congreffus    vitant  haeretici  ,     368. 

XVII. 
Cntholicorum  &  harretfcorumdifcrimfna,378.  LIX. 
Catholicorum  prarfidia    adverfus    harreticos,  372. 

XC. 
Cecrops  Julianus  dfclus ,    361.  LXXXIII. 
Celfus   prarfedtus  occurrit    Juliano ,    362.  LIII. 
Centuriatores  &  eomm  fimiles  fugillantur  ,  3*53. 

CXI. 
Centuriatorum  calumnia  de  HilarioEpifcopo  ,  3<>*. 

CXLIII. 
Centuriones  &  milites    pro  foribus  excubant  clc- 
ricorum ,    367.  XIII. 

Ce- 


650 


I     N     D     E     X 


l  .,<.,/•    >ir  Confularil  IVUflCUlUflfflpcriforfl,  J7J1 

vii.  <j ■  ■■.,  nt  M.H<rii..iri  a<<ipcrcio  conjugem, 

,!■<</.<  .<„, (iil.ilu\  rj.,-.     rrnJiirJo  ,     'M.    /JT    ••'.     III- 

f<  ripno  ,     <'"</. 

Charrii  qufd  ':'"   luJfanui ,   </<,.  XXXVII. 

<  li.rinr.     1','ir.    A  lcXandl  \.r  ,      '/,  i.    (..LX.X.W. 

Chalc/dii  eremui ,   171«   XI. IV. 

<  l,,,r,ri.i   .1  Uonatiflt»  projcclum,  \i%,  CCLXVHi 

M'i  i<  1 1 1 ' j  1  ri      fubfd  Mi',  ,,  ^    ,/„,'. 

Chrifti  ftatuam  irneam  dersolitaij  fuam  julianus 

ponil  ,   ■-/. '.  CLVIII. 
Clirfftl  nomen  expreiTumprriitirraiiiX.  julianu* 

Intefffgfi  ,   </>..  LXXXVI. 

♦  .Iirifliiin   Ii',ii,iii<-.ii  Iji.iiiiiikiiiii    vo'.abant     Ajjolli- 

llilifl.r    .      ;/;.     XX  JV. 
ClirifrV,   >jnf,  rrr,'l<j<!i<'lii\   liomo     I  lorriiiiK  n\  ,     >7',. 

XXII.  r.m< -\    ufi  funi      r -li.-iin  lir.   VOtfbujf    375- 

XXIV. 
(  liriJliim    vi.'l',i'rn     invilir,  fO-'iliii   Jilliatlll',  cotifi- 

terl  ,    /.  •,.   i.vii. 
Chriftitni  religio   firmftef  folfdeti   deflionftrfltuf 

<•*.    vii.i    luifanl     A|f,fl.il;r  ,  -./...  I.XJJ. 

*  imfi  1.111.1  relfgio  ijii.ini  i.in  ptteret temporc  Am- 

brofil  ,  ■/'■■/.  XXXIV* 

f  .liiifli.-in.i  i<  li;-<i',  <jii',  iiut-M-.f  oririililur  ,  rrij;.'i\  fir- 
iii.iinr   ,     ./.  ,.    (  IX  I. 

f  hrlttlana  relfgfotilf riiiiiiui  iffiiMin  rovfanui,  •/■ .. 

<,XX  VI.  I   I  |,riVl!r:-l.l    I  ><  kfir.   J  (..,llfl.l||llll<j    'l.i 

||   .    ,'„,/. 
(, I1r1jl1111.ini  rr,',;.|,„irrn  rjiii',,,-.    r.rcviffc      [iitl.lVCril 

Juli.iiiu'.  1    ./.  1.    <  < .(  VI. 
'  .I111II1.111.,  Ii.|.  1  |.i>, ),.,;•  11,.,  trrnjjorr    jjrrfncnlioiii: , 

,,.   iV. 
(  liiilli.in.f   fiinili;r    iliiicnli'.  filiutn    :i>l    m.ir  iy  r  iiim 

dfgnum  e*  mplum  ,  jyi,  CVIII, 

r  iiriiii.ui.,  f- 111 111  <  <..iiii.inri.r  /v  Ji  i<  1  dfgtium  exim 

1, iin  11  ,  ■,  /■-   i :-.  x  vi  j. 
1  I11  ijiijrn   i..nl.',li'  1  |,.iti  in.ii' r.  'Irli^.iint  Julianum, 

.jii.iiii  Conftantium  ,  ■/■>.  vn. 

<  linfliinr.    |.r>,l-  nj.tr    l,>„,.i   rrlliluil  Jnlriiiir.,    ■/,,. 

xvu. 

<.lirilli.in'i\    ffilllllllirli.l    jfli.i,    :ml  r.,i'i   :i'l     f.lrnfi 

.  indutu  ■->  '•''  |iiii.iiin\ ,  ,',,</. 

<  lll  ifl  1.1111,111111  <llffi|lll',llf  \  r,r  r  .ifi',n<lii  jir,  I,'  11 1  i!r. 

n.iii' ndl   fulif.no  ,  ■/.!.  x ix. 

<  in  1  n  11 111  i,.iiii., i,i iiin  Dominc  fugfilatl  ,  ibli,  v •<<'<' 

(  ,.llll.r  I     , 

<  lll  llli.llll        Jllffi      Irrr     Jlili.llil     llir.j      (,.lll|.,i,       '/■>. 

cci.xxvni. 
Chrlftlinorum    pri  fenfti  mfraculo   facn  Julfanl 
j,i rturbantui  ,   ■/•>■  X '■■■•  ■ 

<  lnifll.nn     li<  r..     I   llllfllljM      fivn.tti  ,     ,/"</. 

<  iii  iiii.iinr.  fignatui  terrorl  rii  datmonfi  ibli» 

<llllflulll    irillllr-.      llnr.       r,||.  lr>-      rrillf.llll,      '/.,. 

XXXIll,  1,1.11  lncautfl  obtulerunt  1  repreheofi 

publJCC    l.i.'l,Hii    rlr  I   ll.uilnr   ,    ,',,/. 

Chrlftlanf  ji.ini  propfnari  lo  woffllnc  Chrlftl  . 

<  lililll.lliullllil     l,i,,\      111     li|.|i.lii,|i,     (.lllir      J,,,nil.l, 

,/„,/. 

<  iniiii nii  fub    Imperatorfbui    Infldelfbui    mfll 

i.ini'-.    111   rjiiiinr.  ii,,n  ubtempertrent ,   ;'". 

VI. 

Chriftianorum    ConAnnilnopoll  dcgentium  con 

11.111H.1 111  ji.iiui' ii,i,,  .1  .  ibii  11. i' dii  .'  j * « 1 '  ■ 

n>, ,  ./...  x  1 111.  Antioi hfaj  tamcn  non  ibftl 
nnil  ,    ■/,,.    CXXVI, 

<  ln  illl.Ull     /rlr,     irlli^lrinr.     Irlr.l.i     filll   J  II  li.l  110  COII  - 

frlngunl ,    -/.».  LXXVI.   ix :-;:-:.  XC, 

«   lliillriil, ,111111     rtnr  vllllOlllin    ilr    JnllJiirj    rjii,  i 

I-   ,   ./,.    i  x:-;vi. 

<  lll  llll. III,, I  11,1,    ,||,,,  ,M|,|       .|,!,,|r(,  r  nlllllll      (llll     Jllll.l- 

noAncvn  conftantla  5t,confeflIo  celebrii  ,iW«f, 

(Juiiii nii  ii   niiin  dcferunl  magf Aratibui ,  •/•'• 

I     -XVII.    <   ||V. 

Chrfftlinfi  i>iii  n|,iiii,i  ui,  riniiiiin  D.ijiiniiiii  i  ii  in 

pll  ,    •/■>.   (  XIII. 

<  ,lii  illrilil    fpretfl    rilir'lr    I 't  ,  i ,.  ,  j  ,i  1 1  n      n|    U\.\\  lyt  C. 

vili.iir.lo5  luuiiiii  j  yn,  CXXyiHi 


r.liriflianorum  flu>liuit)  in  Immandii  marlyribus, 

' 
Chriftianorum   ii'"-t^-.  fn  Chrifto   pr-c<Jif.indo , 

&  deoriim  cullu  irri>(>-rr>Jo  ,     ■>/,!..  CXXXL 

Chriftianoi  a  Gentflibui  occidi  libenter  pcrmir- 

tit     Jnli.iriir.  ,    '/,}.   CXI.. 

Chrfftianl  ab  Artgelo  a  vinculif   Jiberati ,  3<x. 

(  J  IX. 

Chrlftianorum  catdei  Alejviodrfa;  ob    facra  Mi- 
tlir.r  etfofli ,  /w.  CLXIII. 

Chrifliani'.   '|iiil,n\   rjf.lr,    bona     abripcrct   Julia- 

im\ ,  '/,->.  ( (.1 . 
Chriftiani  Rom*  damnantur  morte  fub  Juliano 

magiflE  oijif-iitii ,  ■'/■>.  <  'iv. 

(.Iirilli.in'j\     rxuit     jnr/ilr;.|i\    Jiilianus  ,       i/.x, 

C<  LXXX; 

(  /irifii.iin  :i    Juli-tno  trfbutil    Onerati  pro  bcllo 

l'.-rfir>,  ,     '/>.(.<  LXXXI, 

Chrfftianorum  legei  juftitDnue  i  Juliano  dclufa: 

y,i.   <  Cl  XXXIII. 
(  Ir.llriii/.  J n li.-i rtuav  COgit    ^d   fcrvanda  confllia 

i  trfngeffci ,  cjul    ;i""  ,   ''"/. 
(  liriflrnii    nt    ffcrilcgl    I  Juli.iiio  vcxati  legibuf , 

,/.,.    '  '  I  XXXIV. 
Chrfftianl    I    [uliSnO    vniii     u.ilit.irc,    ibld. 

(.Iinlli.iiii     :i    ,!<,<r'i!',    |,r>,liili'-iitiir  ,      ,';il.     !.'.n 

tutem  j  dlfcendo ,   >/•<.  <  <  LXXXIX, 
(.liriflrini    humarnorcr.  litn  i  ■     ■  ■''  ■  'r  vclanfur 

.-.   fuflaoo  ,   ■/■>.  <  '  X(  -  '■/  I  7- 
Chriftianl   doctore*  cjtii   Miol.v,  di-fcrurrunf  fui» 

lnliaito  ,  ■/■>.  <  <  XCVII.  i  ofdem  du 

iriiiniiii   V.il'  niiiii  iinr.    &■      V.ilrir       ■/■  \ .     XX. 
r.lir  illi.nii     l.iil,.iii    .1        Jillrni',      IIOIII  <•■'. 

CCXCVI. 

(.Iniflniil     01     fuilei    ad      Ctr  Jr-n  lini,     fiivill.ili     ;r 

|iili:iiiu    ,    '',,>/. 
(.Iii  illriii',111111    ln>,\     prirfrilif,-.  f  Olliil  illili   ,    38«, 

XX. 

Chrfftfjfiorum  rftoi    In    Oentilifmum    trimfer* 

r-   flii.luii   fulianui  ,   /.--  C(  CI,  &  fi«.  :,r.l 
fiuiii.i  ,  •/...  CCCV.    Item    A   difilplfnain  , 
./.,.  <<  <:v\. 
Chriftfanorum  rn  hiud  Imfurl  i  non  ChrfftU» 

nf|      V.ilrnl    ,     l4 1,      I    •    (    III. 

(.I1I1II1.1111     111     <  I' .  iiinfynr.    <  Hnfi    lr(|r    Juli.uio, 
<,.    (  ( .(.VI. 

(  iii iiirini  hofpitilei ,  ''">/. 

(Inilli  1111    ff/liii    flrflnirrc    loia  dii-.  Manibu*  tfi- 
Cltfl  |    ',  '■  | .    X  X . 

(  lirlftfflnorum   r >. . , ^ , , i  r-  n>-  mtrr  .im  jjjjntur  pi>, 
blbei    fulitnui ,  ''">/. 

Chrlftitnl     Jii.i  iniin  iJiil  Jiiluiii   nilriitniri  ,     grJit 
X  X  X  1 1 . 

(  ln  illriin      rxnli.irutit     obilii     JhIi.iui     audito  , 
■/",■    LX. 

(lllllH.IIII     <|r>,\    (.rnlillli,   ,|rrir|r-|||     ,      ■/,  I  .       LXVIl 

(,in  iiii.iii'.iiini  ergi  Oeum  fiducii  6  fpei  cci 

./.  i,   LXXVIII. 
(.iiniiriiii  fuii    fovlino  [mperitpre    refplratit, 

</, ...    '  ::  .vi. 
(  in iiiriin  quomodo  deputatl   euftodic     templo 
rmii  ,   ./.-,.  x i.iii.  Prohlbftum  legi    ti 
torii  ,  <'"/. 

Chrfftllni    magnin    aniuii\    nifiliniic'.    in     l  mjil.i 
'I.-..IIIIII  ,   ,',"/. 

( .1,1 1 ii i. iii., -.  f,  r ,11,- ,-,  ,-ij,  ,11,,  iMiin,  .7i.(  :;■:>;  vi  n. 
Chriftftnorum  riinf.i  Urgiiti  in  erogando  elci 

iiinfyii.r.  ,     .,  v  i .     IX  1  X- 

Chrfftfanl  cupidl  fepilffl    ipud  Mirtyrei ,  381, 

XVII. 

(.iiiiiiuiii  r,t,iiiin  ,111  ctfumnltm  ptfll   hflereftfl 
Prffcllllanl  ,   \iS,  XXXIV. 

1  liiilli.nii     iijjtiiiii     nii      Itllrrrliilll     irrinir  li  r  i    vo- 
'.ili  ,     |7»,    (XIII. 

(  ln,,iii,|,,ir.    I  jjiI.  >,j,ir.  fl.1mn.1t1n    ilitin     .i|i|irll.tf 

Imperatorem  ab  eo  rejicitur,  Scpcent  muU 

iiiiin  ,   •/,<!.  x Li 

Chryfiifliunir.  .    \',<lr  ,     Joannr-,     (  lu  y fnflotniH  . 

Chry ftntim  philofophui  vocatui  a  luliano ,  j^i< 

VJ.  ' 


I    N    D    E    X 


«551 


Cibaria  omnia   iiicjuinafa   Ubo  idololatrix  An- 
rincbhe,  561.  cxxvi. 

Cilices   pi.iilo   (unt   Nectaiio,     iSt.     LXXVllI. 
Cincdi  cum  Juliano  ,  3«».  XVIII. 
Civitates    Italiar  1    M.ixmiodevaltatar ,  $87.  LX. 
Clades  ill.u.c  a  Gothfs,   I  [8.  XXXU. 
Clarivatis   imtroiit   Prifttflliniftl  unco  tiacla  ad 

nccem  ,  ,S«.  XXVI, 
Clltrdh»  &  secundilmJs  Ariani  agunr    dc    co- 

^cndo  concili»  Ac]uilcicnli  ,    <S  ».  XIX. 
Claiidiaiius  carus   Juliano  ,    ;•••.    XVI. 
tl.tudianiis  fcliifmaticus  partti  Urficinl  ,  ;Si.lV. 
Clcarchus  e\imit  3  nccc  Maxi iiiuin  philolopluiin, 

}<?4.  XVIII. 

Clcmcnti.r  virtus  in  imperatorc   commendtti , 

J«4.  XIV. 
Clcincntis  VIU.  menfa     opipara  ,  fcd   paupcri- 

bns  p.irata ,    |f<;.    XII. 
Clcmntiantis   Trihunns  minilkr  nccis  Gordiani 

Mutyris,    3*1.   CCLIV. 
Clctiu    I  .riun   u.ul.irc  vit.irc    cos;untur ,    3*0. 

XI.    It    lacculotcs  de  laiciMiidicant,  11011  .011- 

tta  ,    ;St.  XC. 
Cleriel    lutus  monachorum  ,    }Sf.  X. 
Clericoi   initniiiiit.itc    trui  .int-  ccituni     tcinpns 

prohtbeht    Valcntinianus    8c     Valcns ,    565, 

XLVII, 
Clertci    cxtra  dioeccfmi  ordinati  ,  370.    XIV. 
Crerrci  ithrflurtes  ■  tributis  ,  ?s-.  XI. 
tlcrui   uon  exigUht   tribntum  ■  Catltolicis Prirt* 

cipibus  ,  ili.i, " 
Clcricis   cortcefliini  privilegium  qui  probati   cf. 

fcnt,    jtfj.  XI  11. 
Clciici    Komr    nouiiulli    iiilii.infcs     bonis    farcu- 

l.uuim  ,   |  •••.   CXVII.  (XX. 

Ctericit  iliqul  Inhiinrei  morri  ilioruiftj  ut  ft. 

pi.uit  bon.i    rclu'1.1  .    170.  ('XX. 
Ckiicis  lolis   dcnCiMt.c   lucciilioivs  ■  '''"'• 

Cterlcoi  &  rfiofticnoi  miliure  to^it   Juliauus , 

Clciici   ddicioli   taxanfnr  ,    3*7.   tftt* 
Clericis  aliquid  cx  teftamento  .u.ipere  vetitum 

lci«c   V.ilc-ntmi.iiii  ,     j7o.  CX\'II. 
Clcrui    miiluiuin  doinos  Ircqucntatc    prolubcn- 

tur  ,  ibiti. 

Clericl    mcupintei    muntfi   fcminarum,  370, 

CXIX. 
Clerlci  aliquoi   in  Urbe  petfequtjrttur  s.  Hle. 

IOIIVUIUUI   ,      ,Ss.     VIII. 

clcrici  tiir  iliqtjando  prohtbttl  fiefl  raonachii 

,s,.  CVH. 
Clericorum  tdnfuri  abAmnllario  (ubobfcuti  u. 

ci.i  ,   -,<••,.  (i  \iv. 
Clericorum  Romauorum  doclrini  rerhpbn  Mic- 

ronytnl .  ,S\.  i\. 
clericorum  imniunitasi  Grttiino  conccfla ,  377, 

xv. 
ClericofUm  privilegitlm  l  Theodolto  indultum , 

381.    XVI. 
Clcricoruni   &     i'fclcliailiionmi     oniiuuni    .iv.m 

ti.i  cohibfU  lege  Imperatorum  ,  CXVII, 

Clcricoiiuu     .iv.iiiii.nu     coiupciciiit     (li.iti.iiius , 

37-;.  XIII. 
Clcruoium   .lcl.cluui  qiulcm    liabucrit     Auibro- 

lius  ,    377,   XIII. 

Crerici  ex  corporii  hablto.  ib1   Arhbfofio  cognl- 

fi  ,    </"i'. 

cicncorum  fores  ftlptfc  a  mllitlbai  6(  Centu 
rionibui ,  \6j.  x  1 1 1. 

Clcricorum  olli.  ium  luilfc  hioftUO!  Iuimarc  ,  3^7, 
XXIX. 

Cocorum  prtnceps  infultmi  Bafilio  qilld  fefponfl. 

ab  ipfo  Bafllio  iccepiti  no.  Llt. 
cociicesi.uri  fublati  1  Donatlftly,  itfa.CCl  XXVI, 
Coemeterti  fjrbls  viiitatc  fbllr.ua  5.    Hlerony. 

mus  ,  <7t.  XL. 
Collatio  ihi.itii  cum  Auxentio  prajfentibin Ept- 
fcopii  dei  iu   coi  1111  Qi!  tftore  .    ;•••'■  Xin. 

Collyri.li.ini    [  -    XXX. 


Compctenfibus  qnando    tradcretur    fyrabolum. 

;S    .     \\. 

nes  Orfentts   curatur  a   Jnliann  Saba  ,    »7o. 
IXW. 
Conciliuui  Antioclieiuini  aliud   in  C.uila  Melctii, 

■  L. 
Concilii    Alcxandrini  Synodllil  cpiftola ,     ^tu 

CXCIIl. 
ConciliutH   Alexandrinum  lub    Athanafio  ,    3«». 

(l  XXVI. 
Concilium    Alexandrinum  Alb    Joviano   Impcr. 

|.  CXXXII. 
Concilium     Alcx.indrintim    contta     Kunomiurru. 

divinititem    Spirirui    (uicii    ifleril  ,    301. 

(1  XXXV. 

Coiiciliuui    Antio.  Iicnuiu     fub  Joviano    Impcia 

tore  ,  |«3.  CXI . 
Concilium    Antiochenum  fub   Gratiano,    (7S. 

xxw 
Concilinni  Aquileienfe  ab  Arianis  quando    pc- 

tituni  ib  Imperatore  . 
Concilium  Aquilejenfe ,  180,  xix    1      eopi  c- 

)us  Concilii   viii    t.tnclillinii  ,    180,    XVIII,    A- 

ci.i  ejufdem,  jlr.  i  xxxv.  Bpfltola  ad  Im- 
peratorei .   t8i.  XCII. 
Concilium  in  Armenla ,   cul    interfutt  s.  nfi, 

lius  .    im.    XWVl. 

Conciltum   Burdegilenft  contti  rrffcilliinum  1 

,gj.  xxii, 
Concilium  in  Caria  celebntum ,   3615.  X' 
Concillum  Ari.moiuni  ii\   (i.ilnii  ,    ;■  .    X\'l. 
tonniiuui  Ciefarauguftinum  eouin    Gnofticoi  . 

11. 
Concillum  Conftintlnopolltanum  Oet  umentcum, 

,Si.  xv  11.  Colleclum  opera  Dama(\,  is..  \  i\. 
Concilfo  Conftantinopolltann   qninam    interftie 

rint,  <'•'•'•    < i;  1  .i-  iu  eo  gefta  ,    |8t.  XXIII. 

I  1  ifdcm    fidel   lymbolum  ,  <Si.    XXIX. 

Concilium  Conftintinopolitinum  c\  Damafiepf. 

ftoli  elictt  doclrinam   de  Si u  fanclq,   |8i. 

XXVI.  Ab  eodem  confirmatum   Oecumenlcl 

noincn   luiiiit  ,    ,Si.   XXWill.   I  ius   uic.iu- 

fa,  181.  xi  VIII, 
Concilio  Conftintinopolitano  quatnim  hcrifei 

damnitat  ,  <s,,  xxx. 
Coiuiii   ConftantinopoliUni    cinonei    04   Sede 

Conftantinqpoliuna ,  iSii  xxw.   iSt.XIX. 
Concilll  donttantinopoliUni  canonei  a!>  Bcclefia 

Kc.ni.in.i  recepti  .  ;St.  xxxi.  it  quire  non 

omiiei ,    (Si.  \  1  \  1 1. 
Concilium  Conftantinopolitanum  cui  nb  Impera. 

tore  confirrnitione  pctat  ■  181.  XXXVIII. 

Con<  iln  l 'onll.inliiiopolil.ini   luli.  npii.iiuii  uil- 
(ur.i,  ,S,.     XXXIX. 

Concilium  Conftantinopolftanum  1  ut    effti   Oe 

tiiniiiii.uni  Damafusdeerevit.  )8t.  \w\  (II. 
Concilii    Conftantinopolitinl    locm    Cortcbrdii 

nuuvnatu!  ,  ,Si.  1  \ 
Concilii  ( '  inftantinopoliUni   decrctum    le  pro- 

bandis  Caiholicii  ,  |8t.  I  xxv. 
Concilii  Conftantinopoliuni    id    Bynodurt  Ro. 

111.111.1n1  littera  .  \$i<  'X. 
Coiiciliuni    C«jnft.intinopolitanum    •»    rheodorio 

convocatum  ,  \Hy  XXI\  -'•' "•■'  "■  ettfiftum, 

181.   XXV, 
Concilium  <  onftantinopolitinum  terflum  ,  ,*si. 

x  \  1  v . 
Concilium  in   lllyrico  .  jdj.    XVIt.  Synodtci 

exeo  ,  jtj.  X\  'ii. 
Concilium  Lampucenum    qumdo    cilebritun , 

■■■•<•  '•  .     .     r  , 

Cnncifil    '  unpl.ui  m    lcj>atio   .ul     divctfol    I  p>- 

(copol    ,    \(U  VI. 
c,,ii.  ilii    1  impficeni  1  .  ''■'■'. 

Concilium  Parifienfi  .  |<».  l  •  K  >- 1 
Concilium  Rominum  i< lAuxeutlum,   j<<o. 

XXVIII. 
Conciliuin  Romantim  contri  Urfacium    W   VI- 

lcntcm  ,     '.' ■•<.    XXXIII. 

Con« 


Sji 


I    N    D    E    X 


Concilium   Romanum  fub   SfricioPapa   pro  re- 

bus  Africana:  Ecclefias  ,   386.  II. 
Concilium   Romx  a  Damafo   indiclum  in  caufa 

Flaviani  &  Paulini  ,  381.  XCVII. 
Concilium  Romae  fub    Damafo    habitum  ,   381. 
I.  Eorum  qui  interfuerunt   nomina  ,    382.  III. 
Cur  Orientales  non  interfuerint ,  382.   X.  (&» 
feqq.  Acla  ejufdem,   381.  XVII. 
Concilium  Romanum  contra  Apollinarem  ,  373^ 
I.  Anathematifmi    in  eo,  373.  XI.    &  feqq, 
Concilium  Romanum  fub  Siricio,   385,  II. 
Concilium    in  Sicilia   congregatum    de     Legatis 
Orientalium   Epifcoporum  ad    Liberium,  355. 
XVI. 
Concilium  Syix  habitum    contra    Maffalianos  , 

383.  XXXIX. 
Concilium  Tarfenfc  ab  Arianis  impeditum  ,  $66. 
.  XXV. 

Concilium  Treverenfe  fub  Maximo,  386.  XXV. 
Concflium  Tyanenfe  in  Cappadocia,  365. XXVIII. 
Concilium  Tyanenfe  obedit  Jitteris  Liberii  Pa- 
pae  in  reftituendis  depofitis  Epifcopis,  36J.XV. 
Concilium.  Valentinum  ,  374.  XII. 
Conciiia  ab  harreticis  celebrata  tempore    Bafilii , 

365.  II. 
Concilium  petentibus  congregari  ab  Imperatorc 

quid  refponfum  a  Valentiniano  ,  364.  XII. 

Concilium  congregare  fine  Romani  Pontificisau. 

ctoritate  numquam   iicuit  ,  ibid.  &    381.  XIX. 

Concionatorem   aliquid    interdum  tacere  expedit 

quod  non  fit  neceffarium   ad    adftruendam  fi- 

dem  Catholicam ,  371.   LXVII. 

Concordia    diclus    locus    Synodi    Conftantinop. 

381.   LV. 
Concordia  Occidentalium  rn    fide    fub    Liberio 

3<Sj.  XIV. 
Confeffio    Legatorum    ad   Liberium    Papam    ab 

haerericis  data  ,    ^ff.  X. 
Confeffio  Publiae  fanclimonialis  ,  361.    CXXXI. 
Confeffionis  auricularis  teftimonium  Paulini,  376. 

XXV. 

Confeffores  Alexandrini  fub  Lucio  &    Valente  , 

371.  LXIX.  &  feq.  Heliopolim   in  Palasftina 

amandati  ,    371.  LXXIX.    &  feq. 

Confeffores  Edeffeni  o<$oginta  exules,  371.  CXI. 

Confltgratio    templi    Daphnitici ,    361.  XCIV. 

&  feq. 
Confirmitfo    Synodi  petrtur  a   Theodofio  ,  qua 

occafione,    381.  XXXVII.  &  feq. 
Confirmationis    Sacramentum  a    Liberio    Papa 

collatum ,  367.  V. 
Conftantia  civitas   in    Pahrftina :    ejus     Ecclefia 

fubjecla  Gazenfi  Epifcopo  ,361.  CXXXVII. 
Conftantiae  exempla  in  non  prodendis  Chrifiia- 

iiis,    371.  CXIV. 
Conftantix  &   fidei   dignum  exemplum    in  fe- 

mina ,   370.  LXXVII. 
Conftantiae  exemplum ,  3S5.  XXI. 
Conftantii  obitu  gaudet  Julianus ,    3<Jr.  VII; 
Conftantii    magiftratus   Chriftianis  infenfi  ,  3<5r. 

VIII. 
Conftantias  deterior   habitus  Juliano,  ibid, 
Conftantius  Manichaeus  converfus  ad  fidem  Chri- 

ftianam ,    371.    CXIII. 
Conftantius  per  Iitteram  K  expreffus  a  Juliano 

361.  LXXXVI. 
Conftantii  magiftratus    mafe  habiti   a    Juliano, 

3<Si.  VIII. 
Conftantii   effufa:  expenfa;    palatii ,    361.    XII. 
Conftantii   tonfor  praedives ,   ibid. 
Conftantina  foror  Conftantii  Romr  fepulta  ,  360. 
LVI.    Epitaphium    ei    a  Damafo   Papa  fcri- 
ptum  ,  ibid. 
Conftantinopolis   rerum  omnium  copia   circum- 

fluens,   370.  XXVIII. 
Conftantinopolis  in  difcrimen  addufta  liberatut 

a  Sarracenis ,   378.  XXIX. 
Conftantinopolis  patria  Juliani ,    3«?  1.  I. 
£on(Untinopolis  terrsmotu  concuffa,  3*3.  H* 


Conftantinopolim  quando  venerit  Gregorius  Na. 
zianxenus,  378.  LI.  Qjandiu  ibifuerit,  ibid, 
Coaflus  eo  proficifcitur  ,  378. LII.  A  Synodo 
miffus  Antiochena,  378.  LIII. 

Conftantinopolitanam  bibliothicam  Valens  au, 
get  &  inftaurat  ,  371«  CXVI» 

Conftantinopolitana  Ecclefia  ab  Arianis  vexata, 
370.  XXIX.    &  feq. 

Cqnftantinopolitanae  Ecclefia*  p^ft  Eadoxii  obi-. 
tum  procellae ,  370.  XXVI.  Ejufdem  ftatus  , 
378.   L. 

Conftantinopolitanae  Ecclefiae  ftatus  ante  adven- 
tum  Gregorii  ,  378.  LVIII.  Ejufdem  in  di- 
fceffu  ,  38r.    LIX. 

Conftmtinopolitanae  Sedis  prasrogatfva  an  de- 
creta  in  Concilio  Oecumenico  Conftantinopo- 
Jitano ,  38r.  XXXV-  Actum  in  Synodo  de 
ordinando  fucceffore  Meletii  ,  381.  XLII.  & 
fcq.  Epifcoporum    altercationes  ,    381.    LIII. 

Conftantinopolitana;  Sedis  primatus ,  &  de  ea 
re  canones  Concilii  Conftantinopolitani  ,  381. 
XXXV.  LXXII. 

Conftantinopolitanum  Concilium  Oecumenicum 
qua  occafione  celebrari  cceptum  ,  381.  XVII, 
Colleclum  opera  Damafi  ,  381.  XIX.  EpilcoDi 
digniores  qui  interfuerunt ,  381.  XXII.  Acla 
ejus,  381.  XXIII.  Primum  caufa  Maximi  ven- 
tilata  ,  381.  XXIV,  Editum  in  eo  volumen 
fidei  Occidentalium,  nempe  Damafi  ,  ibid, 
Canonum  fingulorum  fanciendorum  caufa  , 
38r.  XXVII.  Agunt  Patres  de  Spiritu  fan- 
cli  divinitite  ,  381.  XXVIII.  Symbolum  fi- 
dei  ibi  fcriptum,  381.  XXIX.  Secuta  appro- 
batio  Nicaenae  fid^i  &  damnatio  hxreticorum, 
38r.  XXK.  De  fervandis  dioecefis  limitibus 
adum  ,  381.  XXXIII.  Canones,  381.  XXXIV. 

Conftantinopolitanum  Concilium  poftenus  ,  382, 
IV.  EpiftolaSynodalis  ad  Damafum  ,  381.    IX. 

Conftantinopolitanae  Syiodi  epiftolae  ad  Theo- 
dofium  ,  ^t.  XXXVII.  Petierunt  confirma. 
jianes  Synodi  ,  &  cir  ,  ibid.  &  feq. 

Conftantinrpolitanae  Synodi  fubfcriptionum  cen- 
fura,   381.  XXXIX. 

Conftantinopolitanae  Synodi  Epifcopi  tumultuan» 
tes  quales,    381.  XLVII, 

Conftantinopolitana  SynoJus  ut  effet  &  dicere- 
tur  O-cumenica,  id  ex  Dimafo,  381.  XLVIII, 

Conftantinopolitanae  Synodi  Epifcopi  quales , 
381.  LXVII.Eorumdem  jiclantia,  381.  LXXII. 

Conftantinopolitanam  Synodum  Mitropoles  non 
conftituiffe,    381.    LXXV.   &  {cq. 

Conftantinopolitan*  Synodi  ad  Romanam  litte- 
rse  ,  381.  IX.  Ejufdem  legatio  ,   381.  XII. 

Conftantinopolitana  Synodus  tertia,   383.  XXIV, 

Conftantinopolitani  Catholici  legatos  mittunt  ad 
Valentem  ,  370.  XXVII.  Legati  vero  omnes 
igne  &    aquis    abfumpti  ,  37°.   XXVIII. 

Conftantinopolitani  execrantur  efum  carnium 
in  Quidragefifna  ,  3<Si.   XLII. 

Conftantinopolitani  privilegiis  donati  a  Juliano, 
3<Ji.  XLIV. 

Qonftantius  Conftantfni  Magni  Filius  fcriptisHi- 
larii  acerrime  exagitatur,  350.  III.  &  feqq. 
Optimum  ei  ab  eodem  Hilario  remedium  pro- 
pinatur  ,  3<5o.  VII.  Ab  eodem  Antichriftus 
arguitur,  360.  XI.  Scelera  ejus  fumimtim 
recenfita ,  ibid,  Ejufdem  fraudes ,  360.  IX. 
Impietatis  antefignanus  ,  360.  LII.  Eodem 
tempore  Imperium  ei  adimitur ,  quo  ipfe  di- 
vinitatem  Filio  Dei  ademit  ,  360.  LV.  Supe- 
ratus  a  Perfis  pane  precario  vivere  cogitur  , 
360.  LVII.  Impietate  fua  parat  Imperium 
Juliano,  3<5i.  VII,  Ejus  res  geftae  Antiochiae 
ante  o.bitum  ab  Ammiano  recenfitae  ,  }5i.  X. 
&  feq,  Defunda  Eufebia  con;'uge  Fauftinam 
ducit ,  361.  XIV.  Ultimum  ejus  pro  Chri- 
ftianis  refcriptum,  361.XV.  Ultima  ejns  in  Per- 
(as  expeditio,  3«!,^^'  fnaefta  ei    vifa  an- 


I    N    D    E    X 


«53 


ie  obftum  oblata  ,  3<u.  XVII,  Ejus  obitus , 
3<5i.  XVIII.  de  quibus  moriens  poenituerit  , 
3<Sr.  XIX.  Ab«  Euxoio  Ari.ino  Epifcopo  ba- 
ptizatur,  361.  XX.  Quomodo  a  Gregorio 
Nazianzeno  laudetur,  3*1.  XXI.  Funus  ejus 
<quale ,  3<i.  XXV.  Quia  de  chriftiana  reli- 
gione    benemeritus,    jure    Iaudandus  ,    361. 

XXIX.  A  Patribus  interdum  excufatur  ,  361. 

XXX.  Pocnitcns     in    rnorte     creditus ,   361. 

XXXI.  Ejus  fpeclata  caftitas,  361.  XXXII. 
Et  mores  laudati  ,  ibid.  Ejus  artas  , .  ibid. 

Confulesfugitivi  Taurus&  Florentius ,  361.  VII. 
Cor  Regis  in  manu  Dei ,  ufurpatum   a    Themi- 

ftio,    364.  XIV. 
Corona   facerdotalis   pretiofa  ,  373.  XXXVI. 
Corpore  vitiatos  fed   probos    ordinandos    cenfet 

Timotheus,  38  j.   XXX. 
Confecratio  bafilicx    Apoftolorum   Conftantino- 

poli,  370.  CXXXII. 
Confecratio  Pontificum,  idolorum  ,  3<Sr.  IV. 
Confubft.intialis  vox  an  ex  neceflitate    fidei  ex- 

primenda,  361.   LXVI. 
Confuetudines  variae  in  Ecclefia  non  improban- 

tur,   384.  XXXV. 
Confulatus   Honorii  infantis  in  cunis ,  38$.  T. 
Confules  cur  creati    non  fuerint  anno    Chrifti , 

37$.   I.  Et  an   vere  non    creati,    ibid. 
Coniroverfia   inter    Qrientales  &    Occidentales 

ob  nomen  hypoftafis,  371.  XXVII. 
Controverfia   inter  Paulinum  &   Meletium  quo 

modo  conciliata  ,    371.  LII. 
Converfio  filii  facerdotis  ad  fidem  ,  3*1.  CXXIV. 
Converfio  Auguftini  ,    38$.  III. 
Convivium  a  Maximo  Imperatore  exhibitum  Mar- 

tino,    386.    XXXI. 
Convivium  Auguftae  uxoris  Maximi    exhibitum 

Martino,   38«?.  XXXII. 
Convivium  quotidianum  exhiberi  folftum  a  Cle- 

mente  VIII.  pauperibus,  3^7.  XII. 
Convivia  in  Ecclefiis  peragi    vetuit  Ambrofius, 

377-  XIV. 
Convivia    fancflorum  a  calumniis  defenfa  ,  367. 

XI. 
Crux  coronata   in  extis  animalium  Juliano  facrf- 

ficanti  apparuit  ,   361.    XX.   Item  in    caelo , 

&   in  veftibus  ,  cum  templum  Hierufalem  con- 

ftruere   parant  ,  363.    XV. 
Crucem  ferream  geitabat  in  peclore  S.  Macrina, 

378.    XLVI. 
Crucis  fignum  in  annulo  ferreo  ,  ibid. 
Crucis  &  Reliqurarum  cultum  irridet  Julianus, 

361.  CCLXXIX. 
Crucis  figno  militant  Gothi ,  &    vincunt,  370. 

CXVI. 
Crucis  fignum    a  Labaro    delet   Julianus,   361. 

XXVII. 
Crueis  virtute  barbari  cohibiti  ,  364.  X. 
Crucis  fignum  in  capite  Urbis    Conftantinopoli- 

tanae    a    Conftantino  pofitum    obruitur  a  Ju- 

liano,   361.  XLIV. 
Crucis   cultum  objedlare  folitus  Chriftianis   Ju- 

lianus,  361.  CCLXXIX. 
Crucis  fignum   arque  ac  Julianus  recentiores  ha> 

retici    exhorrefcunt ,  ibid. 
Crucis  fignum   &  reliquias  in    monili    geftandi 

confuetudo,  378.  XLVI. 
Crucis  fignum  apparet  in   caelo ,    &    in   vefti- 

bus ,   363.  XV. 
Cteliphon  munitio  Perfarum  ,  quid  ibi  Julianus, 

363.    XLV. 
Ctefiphontis  in  Perfia  defcriptio  ,  ibid- 
Cubicularii  Conftantii    quae   pafli   fub  Juliano , 

3«Ji.  VIII.  XV. 
Cubicularius  Imperatoris  Valentis  dat  pcerias  con- 

tumelixin  Aphratem  diclae  ,  370.  LXXIII. 
Cyclus    Pafchalis  Theophili    quando  ccepit,  & 

quando  defivit,  380.  XVII. 
Cyri  Theodori  jambi    pro    Gregorio    adverfus 

Bafilium  ,  371.  XC. 

Ann.  Eccl,    Tom.  Vm 


Cyriacus  Adanorum   Epifcopus   magifter    Necla- 

rii,  3«r.  LXXVIII. 
Cyriacus  Epifcopus   Martyr  fub   Juliano ,    3*53, 

XIX. 
Cyrinus   Notarius  male  mulclatus,  3<Jr.  IX. 
Cyrillus  diaconus   qux  paflus  ab  Hcliopolitanis, 

361.  CXLIX. 
Cyrillus   Hierofolymitanus   Epifcopus  confirma- 

tus  in   fede,   381.    XV. 
Cyrilli  Epifcopi    Hierofolymorum  obitus ,    38^. 

LXVI. 
Cyrtiana   harrefis  ab   Ariana    propagata  ,    360. 

XLIII. 
Cyzicena     Ecclefia    a    Juliano     vexata  ,     *fix. 

LXXVIII. 
Cyzici    Epifcopus    Eunomius  ordtnatur  ,     3<5<J; 

XXII. 

D 

DAdaftana    locus  inter    Galatiam  &  Bithy- 
niam  ,  3*54.  I. 
Darmon  Juliani  fpeculator  a   monacho  orationi» 

bus  praepeditur  ,  3153.  XXXIX. 
Da?monibus  ufus  Julianus  pro  nunciis,  ilid. 
Darmon    loco    Genii    cxagitat    Julianum ,    3^3. 

XLVIII. 
Darmones  veritatem  fidei  confitentur  ,  387.  XL. 

Torquentur  &  fugantur  ab  Ambrofio  &    Mar- 

tyrum  reliquiis,    387.   XLI.  &  fcq. 
Daemones  ad  Ambrofium  perdendum  mifli ,  eum 

adire  non    pofliint,   387.  XLIII. 
Daemones   in   obfeflis   confitentur   gloriam  Mar- 

tyrum  ,    38«.   XL. 
'  Daemones    confitentur     fe    nihil  pofle   adverfus 

Ambrofium  ,   387.  XLIII.   &  feq. 
Djemones  exhorrent  reliquias    fanclorum  Marty» 

rum  ,    361.  CXLVIII. 
Darmones   pavcnt  Chriftianum  fisnaculum  ,  $6% 

XXI. 
Dafrofa    Martyr    Romas     fub    Juliano  ,      361. 

CCLIII. 
Damafci  ecclefia:  incenfie  a  Judaeis  fub  Julimo, 

3«3.  VI. 
Damafuslegatuscum  fociisaLiberio  ,  36J.  XXIII. 
Damafi  eleclio  ,  367.   VI.    Ante    Urficinnm  fa- 

cla  ,  367.  XV.  Quae  in  eum    molitus   Urfici- 

nus   fchifmaticus  ,  3<S*7-  XVI. 
Damafo   favent  Patres  omnes  ,   367.  XIV. 
Damafum  falfo  quidam  criminantur ,  367.  XVI. 
Damafi  criminatores    confutantur ,   367.   XVII. 
Damafus  accufatur  adulterii ,  3^7.  XVIII, 
Damafus  virgo,  ibid. 

Damafus  votumfolvit  SS.Martyribus ,  3(37.  XIX. 
Damafus   pro  innocenti  femina  fcribit  ad  Impe- 

ratorem   Valentinianum  ,    367.  XXXI. 
Damafo  reftituitur  bafilica  refcripto  Imperatoris, 
*>  368.  II. 
Damafus  Papa  contra  Auxentium  Romae  Conci- 

lium  congregat,    369.   XXVIII. 
Damafi     &  aliorum  Epifcoporum  epiftola  contra 

Auxentium,    369.  XXIX. 
Damafus  Papa  cur  non  ftatim  damnavit   Auxen- 

tium,    369-  XXXVI. 
Damafi  tempore   plures  Synodi   Romae  funt  ce- 

lebratae  ,   369.  XXXIII. 
Damafus   Papa   mittit  legationem    ad    Valentem 

adverfus  Arianos,    370.  XXXVI. 
Damafi  epiftolar  ad  Orientalem  Ecclefiam  ,    371. 

XXX. 
Damafiis    accepta   legatione    Orientalium  ,  con- 

folatur  eos  litteris ,  ibid. 
Damafus    quae   ad  Athanafium    refcripfit,    371. 

XXXI. 
Damafi  ftudium  erga  Bafilium  cur  frigefcere  cce- 

pit,  37r.  XLVII. 
Damafo   datum   refcriptum  a    Valentiniano  Im- 

peratore  adverfus  clericorum  avaritiam  ,  370. 

cxvn. 

.    L  1 1 1  Da- 


654 


I    N    D    E    X 


Damafi   confenfu  Jex  advcrfus  clericos  data  crc- 

dirur,   370.  CXXIII. 
Damafus  &  Occidentales  Epifcopi  in  fufpicionem 

inducli  de   fide   Bafilii  ,    37*.  IX. 
Damafus  fufpendit  judicium  ftium  de  Bafilio  rc- 

latione  pluripiorum,   37*«  .XV. 
Damafi   cum  Bafilio   contentio  abfque  charitatis 

&  communionis  detrimento  ,  371.  XXIV. 
Damafus  &  alii   Occidentales  a  Bafilio  fugillati 

turpi  nota:  fed  an    jure  ?  371.   XXV. 
Damafus  judicat  communicandum   cum   Paulino 

Antiocheno  ,371.    L. 
Damafus  quid  de  tribus  hypoftafibits  fcripferit , 

37*.  UU. 
Damafi  Papx   diaconus  qnid  paflus   Alexandria: 

ab  Arianis  ,  37».  LXXXII, 
Damafus   Paulino  &  non   Meletio   communican- 

dum  fcribft    Hieronymo  ,  371.  L.  Idem  ipfe 

prafftat  poft  eleclionem  Flaviani ,  381.  XCVII, 
Damafi  de  Meletio  fententia  ,  371.  LIII. 
Damafus  agit  Romae  Concilium  contra  Apollina- 

rem  ,   373.  I, 
Damafus   Papa  fcribit  ad  Paulinurn  de  recipien» 

do   Vitali ,  373.  V. 
Darrnfi  anathematifmi  ,   373.  XI. 
Damafus    Apollinarem    &  Timotheum  damnat , 

373.    VII. 
Dimafi  epiftola  de  damnatione  Timothei ,    373. 

VIII. 
Damafi  Synodi  canones  adverfus  harrefes  fui  tem- 

poris,  373.  XI. 
D.imafus  exco  nmunicat  violatores  Nicarnae  fidei  , 

licet  defunclos  ,  373.  XIII. 
Damafus  damnat  haerefim    MiHenariorum,    373» 

XIV. 
Dam.ifi  Synodus ,   cujus  meminit    Juftinianus  in 

epiftola  ad   Joannem  ,   373«   XIII. 
Damafi  Iitterar  commentitia:  ad  Aurelium,374.XI. 
Damafus  Papa   mittit  ad  S.  Ambrofium   Simplii 

cianum  ,    375.  XXII. 
Dnmafus  Papa  reftituit    Petrum  Alexandrinum  , 

377.  II. 
Damafi   laudes  ,   378.  XXXIV. 
Damafi  communione  probari   Catholicos,  ibid. 
Damafi    epiftola    ad   Paulinum    Antiochenum    a 

Theodoreto   in  nimine   depravata  ,   378.  XLI. 

In   Concilio  Conftantinopojitano  violata  ,  381, 

XXVI, 
Damifus  farpe  confuluit    Hieronymum  litteris , 

358.  LXIII. 
Damafi  ad  Hieronymum  litterae,  ibid. 
Damafi  fides  ediclo  Theodofii  commendata,  380.  II. 
Damafus  Papa  favit  Gregorio  Nazianzeno,  380.  V. 
Damafus  agit  apud  Theodofium  pro  Ecclefia  O- 

rientali  ab    hxrefibus  fublevanda ,  380.  XV. 
Damafus  turpiffimis  calumniis  a  Schifmaticis   exa- 

gitatus ,   381,  IV. 
Damafi  judicium  quale ,  381.   V. 
Damafi  ftudio  convocari    juffi    Epifcopi  ad  Sy- 

nodum  Conftantinopolitanam  ,   381.  XIX. 
Damafi  aucloritate  damnatur  Macedonius ,  ibid% 
Damafi   volumen  fidei    editum   in   Concilio  Con- 

ftantinopolitano,  381,  XXVI.  Rcceptum  a  Sy- 

nodo ,  ibid. 
Damafus  ftatuit    ut  Concilium    Conftantinopoli- 

tanum  diceretur  Oecumenfcum  ,  381.  XLVIII. 

Damafus  Synodum  Conftantinopolitanam  confir- 

mat ,  &  Oecumenicam  vocat ,  381.  XXXVIII. 

XLVIII.  Ejus  rei   caufa  ,  381.  LXVIH. 
Damafus  ob  Flaviani   ejeclionem  agit  cum  Im- 

peratoribus  de  cogenda  Roma:  Synodo  gene- 

rali  ,   381.  XCVII.  Eum  jttftis   de  caufis    to- 

lerat,  381.   XVIII. 
Dimafus  fubodoratus  ftatuta  ab   Epifcopis  Con- 

ftantinopoli  congregatis ,    de  prarrogativa    Se- 

dium    decretum  edidit ,    381.  XIX. 
Damafus   apud  feretinuit  S. Hieronymum,  381. 

XXIII. 
Damafus  Hieronymo    ntitur    in  epiftolis  Syno- 

dalibus  fcribendis,  ibid, 


Damafus  Papa    reftitit   Gentilibus  Senatoribus , 

381.  XLVI.  Parentes  de  filiae    obitu  mceren- 

tes   fcripto  epitaphio  folatur  ,   383.   I. 
Damafi  obitus  ,    384.  XVII.  Pontificatus  &  vitat 

anni,    384.  XVIII.   In  ejus    Titulo  facla  mi- 

racula  ,  384.  XIX.  Vivens  csecum  fanat ,  384. 

XX-  Puerum  in  fontem   baptifmalem   lapfura 

incolumem    reddit ,   384.  XXV. 
Damafi  miracula  B.  Laurentio    tribuunt  Urficini 

afleclqe,    384.  XIX. 
Damafi  fcripta  ,   384.  XXI.  Ejufdem  epigramma 

de  fonte  baptifmatis  in  Vaticano  ,   384.  XXIV. 

Ejufdem  verfus  in  Iaudem  Regis  Davidis,  384. 

XXVII, 
Damafi  Ecclefia  &  ornatus ,   384.  XXII.  Plato- 

nia  ab  eo  ftruita  ad  Catacumbas  quid  ,  ibid.  Irt 

bafilica  Vaticana  quid  ftruxerit ,  384.  XXIV. 
Damafi  aclis  adjecla  ,   384.  XXVI. 
Damafus  quomodo  acceperit  a  Hierofolymorum 

Ecclefia,  AUeluja,   384.  XXVIII. 
Damafi  ordinationes ,  384.  XXIX. 
Dsmafus  bafilicas  duas  ardificat,  unam  ad  Thea- 

trum  Pompeii,  384.  XXII.  Via  Ardeatina  aj- 

teram  ,  %bid, 
Damafus  in    bafilica  fua   fepultus  via  Ardeatina , 

in  S.  Laurentii    bafilicam    transfertur ,     384, 

XXIX, 
Damafo  mortuo  dies  triginta  &  unum  ceflat  Pon- 

tificatus ,   384.   XXX. 
Damafum   modum  pfallendi  praefcripfifle  falfaaf- 

fertio  ,    384.  XXVI. 
Damafi  epitaphium  quod   fibi  ipfe  edidit ,   384. 

XXXI. 
Daphniticum  oraculum    redditur    mutum ,    $61. 

XCVI. 
Daphniticum    templum    quando    exuftum  ,  361. 

XCII.  Cur  ex   parte   tantum    exuftum  ,    361« 

CXV.    Julianus   illud  luget  ,  361.   CXVII. 
Daphnitici    ApoIIinis  fimulacrum  ,  361.  CXX. 
Decima:   &   primitia:   perfolvenda:  ,    381.    XX. 
Decimas  dandas  facerdotibus  ,  Rom,  Concil,  de- 

cretum ,  ibid. 
Decreta    impfa    Juliani  pmextu   juftitia: ,.  361, 

CCLXXXIII- 
Decretum   de  Japfis  Epifcopis   reftituendis  eluci- 

datum  ,  361.  CCXI.  Vide  ,  Lapfi    Epifcopi  . 
Dedicatio    Apoftolorum  Bafilica:   Conftantinopo- 

Ii,  370.  CXXXII. 
Defunclorum    corpora   fub   terra ,   non    defuper 

condenda  ,    371.   LXVI. 
Defunclorum  animas  levari   meritis  Martyrum  , 

383.  XVII, 
Defunclorum  animas    precibus    adjuvari    viren- 

tium  ,  368.  XI. 
Delida  fibi  eflingentibus  ad  dedinanda  facerdotia 

fiJem  habendam   cautum   eft  ,   374.  XII. 
Delphinus  Epifcopus  Burdegalenfis,  381.   CIII« 

Rejicit  Prifcillianum  ,  381.  CVIII. 
Demetria  filia  Flaviani  ,  361.  CCLIII. 
Detnophilus   fubrogatus  in  Iocum  Eudoxii  in  Se- 

de  Conftantinopolitana  ,  370.  XXV. 
Demophilus    jubetur  a  Theodofio  ecdefiam  red- 

dere  Catholicis,  380.  X. 
Demophili  Epifcopi   Ariani  obitus ,   385.   L. 
Demofthenes    princeps  Coquorum  VaJentis  quid 

a    Bafilio   audivit ,    370.   LII. 
Deus  in   nos  etiam    invitos    confert    beneficia, 

363.  XC 
Deus  tempore    perfecutionis  dilatat  Ecclefiam, 

371.  CIII. 
Dei   providentia  declarata    in  Juliani  interitu , 

363.    LXXVIII. 
Deum   quatenus    nos    intelligere    exiftimandum, 

371.   LXXVII. 
Deorum    cultus  a  juliano  reftituitur,    *,6xt   II; 
Deorum  Mater  contumelia  affefta,  361.  LXXVI 
Deorum    potentia    derifa   ob    Juliani   mortem  • 

363.  LXVI. 
Deorum   nomen  Angelis-  &    Sanclis    tributum , 

373.   XII.  Deo- 

) 


I    N    D    E    X 


«55 


Deorum  .«gyptiorum  fana  &  fimulacra  a  Grae- 

cho   Prarfeflo   dejefli ,    383.  V. 
Deuterius  Epifcopus  Donatifta  ,    3118,  XXII. 
Dii  gentium  derifi  a  Chriftiani»  poft  obitum  Ju- 

liani  ,    3*3.  LXVI. 
Dii  gentinm  quales   fint,   in  Juliano  demonftra- 

fum  eft  ,    ?<5j.  XLVII. 
Diaconos  conjugatos  cum  uxoribus  permanere  in 

Africa   vetat  Siricius  ,  38«.  III. 
Dicicria     Antiochenfium     in    Julianum ,      31*1. 

LXXXI.  In  eumdem  aulicorum  in  Galliis,  ibid. 
Dicliones  ,  &  ,  per  ,  cum  ,    in  ,  variae  in   Hym- 

no  glorificationis,  37r.LX.  371.LXXI.  &feq. 
Die    Dominico    Prifcillianiftac   jejunabant,    381. 

XCVII. 
Didymus  cognovit  interitum  Juliani ,  3*3.  LXI. 
Didymi    Alexandrini   lucubrationes ,  38«?.  XLII. 
Didymus  Alexandrinus  laudatus  a  Ruflino,37i. 

XCIV. 
Didymus  bis  eaecus  redditus,  371.  XCV.   Sedu- 

cit  fequentes  fe  Melaniam  &    Ruffinum ,  ibid, 
Didymus  Hieronymum   docet,    386.    XLII. 
Didymus  Alexandrinus  magnx  aeftimationis  apud 
Wieronymum,  386.  XLIII. 
Dignitatum  cuptditas  Faulinum  ad  haerefim   tra- 

xit  ,378.    XV. 
Diocletianus  quo  anno  Chrifl?  imperare  cceperit, 

374.  XIII. 
Dioclis   obifus  crudelitate   Valentiniani    Impera» 

toris ,  jtf7.  XXI.  Creditus  Martyr  ;  ficut  Dio- 

dorus  &  ipfe  juffus  innocenter    occidi   a   Va» 

lentiniano  ,    ibid. 
Diodori  epifcopi  exulante  Meletio  res   geftae  An» 

tiochiar,   370.  LXIX. 
Diodorus  cum  Flaviano   curat  Ecclefiam    Antio» 

chenam  poft  Meletii  exilium ,  ibid. 
De  eodem  Diodoro ,   370.  LXXV.  (S*  feq. 
Diodorus  ordinatus  Epifcopus  Tarfi  a  Meletio  , 

378.   LV. 
Diodorus  a  S.   Rafitio  acceptus ,    371.   L. 
Diodori  Tarfenfis    ftudet   Neclario,    381.  LXX. 
Diodoris    Tarfenfis   fides   laudata   a  Theodofio, 

381.   LXXI. 
Dicecefum  limites  fervandos  ex    prarfcripto   Nj- 

caeni    Conctlii  ftatutum  in  Concilio  Conftanti- 

nopolitano,    381.  XXXIII. 
Dicecefis     Ecdefiae     Conftantmopolitanar,     381. 

XXXVI. 
Dionis  locus  reftituitur ,   384.  VII. 
Dionyfii    MedioJanenfis    Epifcopi    e  .Cappadocia 

Mediolanum  tranflatio,   375.   XX. 
Dionyfii  Epifcopi  Mediolanenfis  corpus  a  S.  Ba- 

filio   miffum  ad  S.  Ambrofium  ,  ihid. 
Diofcorus  Vicarius   Galliarum  perfecutor,  3*». 

CCLX. 
Difputatio  pubKca  cum    haereticis  decreta  coram 

Theodofio,  383.    XXIX.  &  feq. 
Difputare    de    fide    non  effe    monachorum ,  fed 

Epifcoporum,   378.  LXI. 
Difputatio  rerum  fidei   non   facienda   coram  ju- 

dicibus  laicis,    38(5.  XVII. 
Divina  providentia   in    fuis    defendendis  ,    387. 

IX. 
Dogmata  vera  a   falfis  facile  dignofci  ex    meri- 

tis  perfonarum  ,    j«o.  XXVI. 
Doraetins    monachus    Perfa    redarguit  Julianttm 

Nifibi  agentem ,  363.  XXXVIII. 
Dometii   monachi   Perfar   martyrium,  ibid. 
Dominica  uxor  Valentis,  378  XXIX. 
Dominica  Palmarum ,   387.  XVIII. 
Dominico  die  jejunare  ,  PrifcilManiftarum   mos, 

381.   CV. 
Domintcum  Aureum  Antiochenum    fub  Ariano- 

rum  poteftate,  3<5i.  CVI. 
Domnini   kgatioad  Maximum  qualis,  387.  LVI. 

&  Jeqq. 
Domninus  deceptus  .1   Maximo ,  387.  LVII. 
Donatus  Epifcopus  quac  paffus  a  Donatiftis ,  161, 

CCLXVHI. 

Jn».  Eccl.  Tor»,   V^ 


Donatus    filius  Nini   occiflis    a  Donatiftis,  jtft. 

CCLXVI. 
Donatus  grammaticus  pracceptor   S.  Hieronymi, 

371.    XL. 
Donatus  epifcopus  Aretinus  Martyr  ftib  Juliano 

361.  CCL. 
Donati  Carthaginenfis    Epifc.   Donatiftarum  obi- 

tus ,  37^.  CXXI. 
Donatiftarum  legatio  ad  Julianum ,    3*1.  CCLXI. 
Donatiftarum  mira  adulatio  ,  361.  CCLXIII.  Ab 

Auguftino  reprehenfa  ,    ihid. 
Donatiftac  Arianis  conjuncli,    360.   XXXI. 
Donatiftae  exules  reftituti  a  Juliano,  361.  CCLXIV. 
Donatiftarum  furor  adverfus  Catholicos  fub   Ju- 

Hano  ,  361.  CCLXVI. 
Donatiftae    invadunt     Ecclefias  ,  &  occidunt   mi- 

niftros  ,   ihii. 
Donatiftae     projiciunt     facrum    Chrifma ,     }<5t. 

CCLXVII. 
Donatiftar    quid    in    facram  Euchariftiam ,  ibid. 

Miraculum  ex  eo  fecutum  ,  cum    iidem   lace» 

rantur  a  canibus ,  ibid. 
Donatiftae     imc-ia     fcelera     commfttunt ,      3<5i. 

CCLXVIII.  CCLXXII.  CCLXXIV. 
Donatiftac  quid    in   facns  virgines  ,  ibii. 
Donatiftac  pariet^s  &  pavimenta  ecclefiarum  quo- 

modo exorcizabant,  3<5t.CCLXIX.  CCLXXVII. 
Donatiftac  frangunt  &  radunt  altaria  Catholico- 

rum,    3<5i.  CCLXIX. 
Donatiftae   frangunt   calices  ,   361.  CCLXXI. 
Don.itiftae   auferebant    mitrellas  a    facris     virgi- 

nibus ,  3<5i.  CCLXXII.  CCLXXIII. 
Donatiftac  virgines  facras  reddunt  profanas,  $6u 

CCLXXIV. 
Donatiftae    quid  in    mortuos  &    fepultos   Ortho- 

doxos,  3<5i.    CCLXXVII. 
Donatiftar   declinant    conferre     eum    Catholicis , 

368.   XVII. 
Donatiftae    apud    fe    Catholicam    Ecclefiam    effe 

contendebant ,  3<58.  XVIII. 
Donatiftae    recentiores    adverfantur     majoribus, 

3<58.  XXII. 
Donatiftas   rebaptizantes    eohibet    Imp.  Valenti- 

nianus ,  373.  XXXV. 
Donatiftae    rebaptizare  proh-bentur  ,&  ecclefias 

ablatas  Catholicis   reddere   jubenfur ,  377.  VI. 
Donatiftas  lege   compefcit   Gratianus ,   ibid. 
Doroftoli  paffus  iEmilianus,  36».  LXXX. 
Dorotheus   Martyr    Edeffae    fub   Juliano,    3<5*. 

XXXVII. 
Dorotheus  cum  Probo  legatus  a  Bafilio  ad  Oc« 

cidentales  ,   371.  IX.  XXIX. 
Duliana    haerefis   ex    Ariana  propagata,    360. 

XLIH. 


E 


ECdefia  Catholica    penes  quos  effe  dicenda 
fit  ,  3*8.  XIX. 
Ecclefia    Catholica    abfque  armis    vincit,    372. 

LXXXIX 
Ecdefia  Deidilatatur,  cum  ab  haereticis  angu- 

ftiatur,  371.  CIII. 
Ecclefia  numquam  carere  potuit  miniftris  aliqui- 

bus  lueri  cttpidis ,  370.  CXVIII. 
Ecclefia  Romana  ,  Viie,  Romana  Ecclefia. 
Ecclefia    Orientalis  innumeris   ciadibus  agitata  , 

373.  XXXIII. 
Ecclefia  Orientalis  innumeris  hzrefibus  vexata, 

373.  XXXIV. 
Ecclefia  Scythica  a  Valente  invafa ,  371.  CXIV. 
Ecclefiae   Catholicae  ftatus  tempore   obitus  Con- 

flantii  qualis,  3<5i.  XXXIII. 
Ecclefiae  Martyrum   juffae  a    Juliano   demoliri , 

vel    fuccendi ,   361.  CXIV. 
Ecclefiae  vexatae  legibus  Juliani,  3<Si.CCLXXXTV. 
Ecclefiar  a  Judaeis   fub    Juliano  tncenfa:  diverfis, 

in  locfs ,  3«i.  VI. 

L  1  1  1    *  Eccle- 


6%6 


I    N    D    E    X 


Ecclefiar  antiquos  m»res  Julianus  imitari  cona- 

tus,  3(5i.  CCCH,  &  feq, 
Ecclefiae  CathoJica:  verera  inftituta ,  3*9.  VIII. 
Ecclefia?  Orientalis  fub  Valente  ftatus  miTeran- 
dus  defcribitur  ,  37'.  VII.  XVI,  Navali  pu. 
gnse  comparatus ,  37»-  LXXVH, 
Ecclefia;  OrientaJfs  ftatus  fub  Gratiano  ,  381.  IX. 
EccJefia;  Orientalis  lega 1 10  ad  Pontificem  R,oma- 

num ,  371«  VIII.  XXII. 
EccJefia;coIIata:indigniffimis  adminiftrandae,  370, 

XVII,  371,  xvri, 
Ecclefiac  laboranti  fubvenire  praeftat  ,   quam  vi- 

tam  in    foJitudine  colere ,   370«  LXXVI, 
Ecclefiae  canonem   frumentarium    non  folvebant 

Imperatori  ,  379,   XXVI, 
Ecchfia;  unitas  non   Jocorum    interftitio,  fed   a- 

nimop  m  dfverfitate,    disjungitur,    371,  XX. 
Ecdefia?  vEgyptfi   frumentum  ab  Imperatore  ac- 

cipiebant ,    370,  XXVI' 
Ecclefia   Hierapolitana  exuta  donatione    M,  Au- 

relii ,    3fft,  CCLXXXI, 
Ecclefia;    Qrthodoxortim    quomodo  a   Ponatiftis 

exorrizata; ,  3^1.    CCLXX. 
Ecdefia?  h  integrum  reftitura:  per  Jovianum  Im« 

peratorem,  363.  CXXVL  ©*  /<•</. 
Ecclefia?  praedfa    a   tributis    immunia  ,    387.  XI. 
Ecrlefiac  quando    pendebant    tributum ,    tbid,  8c 

387.   XII. 
Ecdefiae  &  faecularium  Prindpum  poteftas ,    387. 

XVII.  In  rebus  Ecclefix,    387.   XXII. 
Ecrlefiam   Dei    divinitus  regi  ,  363.  LXII. 
Ecclefias  inanium  fermonum  loca  non  effe,  381. 

XX. 
Ecclefiis    ab    Orthodoxis  ablatis ,    Catholici     in 

campo  foi  is  coeunt ,    37'«    CVIU. 
Ecclefia?  rirus  gloriim    dicendi  Patri   per  Filium 

cnm    Spfritu    fanclo  ,    37«.  LXXII, 
Errlefimim    confuetudines   quatenus  fervanda?  , 

584.  XXXV. 
Ecdefiarnm  Patriarchalium  ordo  &  praerogativa, 

381.    XIX.  .    . 

Ecclefianim    parietes    aqua   falfa  expiati ,   362. 

CCLXXVI, 
Ecclefiarum  variae   confuetudine?  non  improban- 

tur  ,  384.  XXXV, 
Ecclefiaftica  hiftoria   qualis  effe  debeat ,  quatuor 

animalium    vifione    defignatur,     361,  pag.  34, 
Ecdefnftira   judicia  a  quibus  tratfanda  ,  376.  VI, 
JEcclefiaftica  judicia  diverfa,   381.  VI. 
Eccfeflaftica  judicia  EpHcoporumeffe  ,  38J«  XXX, 

Ubi  traclanda  ,  387.  VI, 
Ecclefiaftici  capere  ex  bonis  alterius  a  Valenti- 

niano  vetiti  ,  370.  CXVII,  &  feq, 
Ecclefiaftici  adire    vetantur    farculares    judices, 

3«9,  XL,  Qui  eorum  caufas  judicare  non  pok 

funt,  385.  XXIII. 
Ecclefiafticorum    avaritia ,  &    ftudium  captandi 

voluptates   exagitatur ,  370.  CXVII. 
Ecclefiafticum  judicium  feu  forum  illibatum  vult 

cuftoditum  Theodofius  ,  385.    XXXI. 
Ecdicius    Praefeclus    /Egypti    fub  Juliano,    361, 

CCXLII. 
EceboJius  Arianus ,  361.  XIII. 
Ecebolii   rhetoris   inronftantia ,   ihid. 
Ecebolii   rhetoris  apoftafiae  &  poenitentia  ,  ihid% 
Edeffa;  Marfyres  fub  Juliano,    363.   XXXVIII. 
Edeffa;    Lnpus    Arianus    Epifcopus    prarficitur, 

371.  CX. 
Edrflenae  Ecdefia;  perfecutio  fub  Valente»  371. 

CVIII. 
Edeffena;  feminae  dignum  conftantiae  exemplum , 

thid. 
Edcfleni  quar  pafl!  a  Juliano  ,  $6t.  XIV. 
Edeffeni 1  Fideles  in  fide  conftantes  ,    37i,CVlN. 
Edeffeni    dexici    profcripti,    371.   CIX. 
Edeffeni  ocloginta  exules  fub  Valente  ,  371.    CXI. 
Edi(3um    Valentis  de  expellendis   Epifcopis  Ca- 

tholicis  ,  370.   I. 
Editfum  ,  Vidc3  lex  ,  Refcriptum  . 


Eletfio  Neclani  qualiter  fe  habuit ,  381.  LXIX= 

Quando  facla,  381.    LXX« 
Elecli  in  Epifcopos  fimulabant  fe  aliquod  admi- 

fiffe  deliclum  ,  ne   ordinarentur,  374.  XII. 
Eleclio  Epifcoporum  qualiter  fieri  folita ,  &  qui 
abufus ,  cum  invaluit  ut  laici  eligerentur  ,  375, 
XXI. 
Eleflio  Bafilii  ,  3*9.  XLI.  &  feq. 
Eleemofyna:  Chriftianorum  effufae   laudatae  a  Ju- 

liano,  361.  CCCVI. 
Eleemofynar    Chriftianorum   Romae   abundantes, 

381,  LXIX, 
Eleemofynas  in  obitq  carorum  effufius  dandi  con- 

fuetudo ,  ibid, 
Eleemofynis  quantum  confideret  Ambrofius,  387. 

XIV. 
Eleemofynis     Chriftfani   etiam  infidelibus  fubve-> 

niebant ,   3<5i«   CCCVI. 
Eleufana   plebs  in  Gallia  decepta  a  PrifciUiani- 

ftis  ,  381.   CIX,   . 
Eleufiniis  Julianus   Apoftata  initiatus ,  3<5r.  V. 
Eleufius   Cyzjci    Epifcopus   harrefis  Macedonianac 

propagator    infignis ,    360.  XX. 
Eleufius  Cyzici  Epifc,  in.  vincula  truditur  a   Ju« 

liano ,   361.  LXXVIII. 
Eleufii    harretici  obftinatio  ,  381.  XXXII. 
Eleufius  Epifcopus   Cyzicenus   quid  fub    Juliano , 

3«x.    LXXVIII. 
Eleufius  Macedonianus  Epifcopus ,  3<Si.  CCXXX, 

VIII,  ... 

Eleufius    propugnator    dogmatis    Macedoniani  , 

355.    V- 
EleufiuS   Epifconus   jubetur    asdificare   ecclefianj 

Novatianorum  ,    3<5i.    XVI. 
Eleufins  e  fede  pellitur  ,  &  in  locum  ejus  fuffi- 

citur  Eunomius ,  3*«.   XXII. 
Eliphfus  Tullenfis    Epilcopus  Martyr  fub    Julia- 

no,   3/5i.  CCLVI, 
Elifei  Prophetce    reliquiae  ubi ,   361.  CXLVIII. 
Eloquentia:  ftudia  quatenus  Ecrkfiafticis  &  Chri- 

ftianis  permiffa,  369.  LXVI.  &  feq. 
Elpidins   apoftata  ,   361.    CVII.  CX. 
Elpidii   Juliani    aviinculi    &  in    facriJegiis    focij 

interitus  ,  361,  CX. 
Elpidius   Martyr  fub  Juliano ,  3<5i.  XXV. 
Elpidius  Jegatus  a  Liberio  Papa    in  Orientem  ad 

Arianos  ,  3«$.  XVII. 
Emefeni  Gentiles  infaniunt  in  Chriftianos,    362. 

CXLIX. 
Emmelia    B.ifilii    mater   vifitat    filium  in  eremo 

agentem  ,   363.  LXXXVII.  &  feq. 

Emmeliae    matris   S,    Bafilii    obitus,    3*59,  LXI. 

Qiiid    in  obitu ,   3<Sq.    LXII.  Et   aetas  ,    ihid. 

Mater    decem  filiorum ,  ihid, 

Energumenorum  monftruofafpeclacula  ,  385. XIX, 

Ennodii   diftycon  <ie    vicloria    Ambrofii    contra 

Symmachum  ,  384.   XI, 
Ephrarm  vifio  de  S   Bafilio  ,  370.  LIV.  An  Gra:- 
ce  loquendi  >  i  gratia  impertita  fuerit  a  S.  Bi- 
filio  ,    370.  LVI. 
Ephraem    Syri   cum    S.  Bafilio  congreffus,   ihid. 
Ephraem    Apollinarem    delufit  ,  373.  XXVII. 
Ephraem  Syrus  Jaudat  Bafilium  poft  obitum  ora- 

tione    panegyrica ,   378.    VII. 
Ephra:m  falfo  dicitur  prarsbyter  a    Bafilio  ordi- 

natus  ,   378.   XV. 
Ephraem  infnniam   fimulat ,  ne  Epifcopus  ordi- 

netur  ,  ibtd. 
Ephrsem  Edeffeni   diacont   tempus   obitus,   378. 

XII,  Teftamentum   Ephracm  ,    378.  XIII. 
Ephrarm  funeris  honorem  haberi  fibi  vetat ,  378. 

XIV, 
Ephraem  rogat,  cum  defunclus  eft,   pro  fe  pre- 

ces  offerri ,   ihid, 
Ephrscm  fcripta  quanta:  aucloritatis  fuerint,    ibid. 
Publire  legi  folita    in  EccJefia  ,  /tW«  Qttomo- 
do,   &   a  quibus    collecla  &  edita,  tU. 
Ephra:m  quid  de  Paulino  difcipulo  moriturus  ad- 

monuit,  378,  XV. 

EphrarrR 


I    N    D    E    X 


U57 


Ephrem  difcipulus  Epifcopatus  ambitione  harre- 

ticus  fit ,   ibid. 
Ephratm  rnemoria  in  Ecclefia  ,  Hid, 
Epiphania  Domini  in  Ecclefia  folemnis,  j<Jt.  I, 

Illam   fe   celebrare    fimulat    Julianus,  ibid. 
Epiphanii  primordia  ,  %•/%*  CVIII. 
Epiphanius    cum    harreticis    Antiochia:  congredi- 

tur,   363.  CXLVI, 
EpJphanius    ob  egregiam   venerationem ,  &  Pau- 
linus  ob  fanclitatem  a  Valente  non  tanguntur 
ut  alii ,    370.  VI. 
Epiphanius  a  Gnofticis,  pellicitur,  J71.  CIX.  373. 

XIV. 
Epiphanii   Acflorum  fcriptor  mendax ,  371.  CX. 
Epiphanius  fcripfit    res    Hihrionis,   cujus    erat 

perneceflarius  ,   371.  CVII. 
Epiphanii  vita  &  res  geftar  ,  j7z.CVIIT.  381. 1, 
Epiphanii  res  gefta:  haud  in   omnibus  conftantes  , 

371-  CX. 
Epiphanius  tentatus  in  exiiio  a  Gnofticis,  37LCIX. 
Epiphanii  de  Sanclorura  veneratione  fententia  , 

37?.  XXX. 
Epiphanius  recipit  Legatos  e  PamDhilia,  374.XIII. 
Epiphmius  quando  &  cur  fcripferit,   Ancoratum  , 

ibid^ 
Epiphtnfus  quando  &  qua  de   caufa  fcripfit    Ii- 

brum  de  Hatrefibus  ,  375.   XVI. 
Epiphanii  laudes  ex  laudatis   viris  ,    37?.  XVII, 
Epiphanius  venit  Romam  ad  Concilium  ,  381. 1. 

Hof  itatur  apud.    Paul.im  .  ibid, 
Erifcopalia  judicia ,  381.   VI. 
Epifcopatus  contemptus  exemplum,  374.  V.  386, 

VI» 
Epifcopatus  Valentis   tempore  collati   vilibusper- 

fonis  ,    370.    XVII.  371.  XVII, 
Epifcopatus  qnibus  in  prmisconferendi,  36J.XIX, 
Epifcopatus   ambitione   Paulinus    haereticus    fit, 

378.  XV. 
Epi/copatum  ut  fugerent ,  quid  multi  agere  fole- 

rent  ,  374.   XII. 
Epifconus  qualis  efle  debeat,   371»  CIV.  374.  II., 

381.    LX. 
Epifcopus  pratdixit  converfionem  Auguftini ,  377» 

IX. 
Epifcopi  dignttas,  371,  XCVI. 
Epifcopi  elfcli  ,  ne  ordinarentur  ,  fimulabant  ali- 

quod  admififle  deliclum,     374.  XII. 
Epifcopi  Catholici  bene   habiti   a    Juiiano ,    3<Sr, 

XIII. 
Epifcopi  iEgypti  Ca;hoIici  a<fti  in.  exilium  Dio-. 

cacfaream  ,  371..  LXXXII\ 
Epifcopi  conveniunt  C  nftantinoooli,  ut  Gre?o-. 
rium  in  fede  Ep;(copalt  collocent  ,  3.8 r.  XVIII. 
Epifcopi   ^Egyptii   noa   vocati  ad   Synodum ,  eo, 

quod    favifTent  Maximo  ,    381     XIX. 
Epifcopi  infigniores  ,   qui  iruerfueruat  Conftanti- 

nopolitano  Concilio  ,   381.    XXII. 
Epifcopi  qui  ex  ^Egypto  venerunt    pro  Maximo, 

agunt  contra  G.regorium,    379.   XX VK     ' 
Epifcopi   frumentarii  ,    370.  XXVI, 
Epifcoporum  Judicium  quale,    381.    VI. 
Epifcopi  Principibus    morigeri    &   addicti  quales> 

fint  ,  381-.  XLVII, 
Epifcopi  quatuor  uno  tempore  Antiochix ,  371^ 

XII, 
Epifcopi  qui    a  Valente  jufli  funt    folum   verte., 

re  ,  370.  XVII. 
Jpifcopi  multi  neophyti  &  laici  poft    Ambrofii, 

eleclionem  funt  creati ,   375.  XXI. 
Epifcopi  nec  Iaici  nec  neophyti  eligi  debent ,  ikid. 
Epifcopi   lapfi  pcenitentes   reftituti  ,  qui  Arimini 

cecidifle  videri   poterant ,   $6r.  CXXIII. 
Epifcopi  lapfi  ad  Ecclefiam  reverfi  in   eodem  fta- 
tu  faepius  relicti,  3«*.  CLXXXIII.    Declara- 
tur  hoc,  ibii.  $6\..  CCVIII.  CCX. 
Epifcopi  Orthodoxi  omni  fide  majores  nominati 

in   ediclo  Theodofii ,  381.  LXXIV. 
Epifcopi  qui    injterfuerunt    Concilio   Antiocheno 
&  profeffi  funr  fidem  Catholicam ,  363.  CXLII. 


Epifcopi  juniores  ,  qui  intcrfuerunt  Concili'>  Con- 

ft.intinopolitano,  cualts  tflcnt ,  381.  XLVII. 

LXVII.    Eorum  jaclantia   in  litteris  ad  Dama- 

fum  datis,   381.   LXXIT, 

Epifcopi  qui  vcnerunt  Romam  ad  Synodum  ,  j8a. 

III, 
Epifcopi  &  humiles  &  eretfo  animo  pro  tempo- 

ris   ratione   efle   debent  ,   370.  XLIII. 
Epifcopi  exules  a  Juliano   reftituti ,  361.  XIII. 
Epifcopi  exules  a  Joviano  Imperatore   reftituti, 

\6  3.  CXXX, 
Epifcopi  exules  revocati  a  Valente  invito,  377.  II, 
Epifcopi  exules  liberati  a  Gratiano,  378.  XXXIII. 
Epifcopi  Thcflalonicenfes  hujus  farculi.  378.  XLII. 
Epifcopiduoin  una  civitate  efle  prohibiti ,  366.  X. 
Epifcopi   in   exilium  acli  impulfu  Arianorum  A- 

lexandriat,   371.  LXXXIII, 
Epifcopi  a-Firmo    Legaii  de  pace   mittuntur  ad 

Theodofium,   373.  XXXV. 
Epifcopi   Orientales   Catholici    expulfi    a  Valen- 

te  ,   370.  I. 
Epifcopi    Orientales    cum    Occidentalibus  digla- 
diantur  in  Concilio  C^nftantinopolitano  ,  381. 
LUI, 
Epifcopi  Orienfiles  vocati  Romam  ad  Synodum  , 

381.  XCVII. 
Epifcopi  Prifcillianiftx    damnati  in  Concilio  Ca;- 

farauguflano,   381.  CII,  &  feq , 
Epifcopi   Hifpaniarum  qui  damnarunt  Prifcillia- 

num   &   focios,    381,  CIII. 
Epifcopi   quam    cavere   debent    judicium  fangui- 

nis  ,  38<S,    XXXIII. 
Epifcopi  ex  quibus    aflumend? ,   e   magiftratibus 
primum  ,    deinde  ex    Ecclefiafticis    ordinibus  , 
3<5y.  XIX, 
Epifcopi  Concilii  Tyanenfis ,  355.  XXVIII. 
Epifcopi  depofiti   re<  ipiunt  fuas  fedcs  vigore  lit, 

terarum  Liberii   Papar,  ?<5y.  XV. 
Epifcopi  fubfcripti   Alcxandrino  Concilia  ,   jtJt. 

CCIII. 
Epifcpi  lapfi  an  ad  fuam  Ecclefiam  reftituendi 
eflent  pcenitentes  ,  difputatur  in  Synodo  Ale- 
xandrina,  3<5x.  CLXXXIII.    CCXI. 
Epifcpi  duo  unius  Ecclefiae  quando  &  quomodo 

pafli,    3<5z.  CLXXXHI. 
Epifcopi  cur  ex  laicis  farpe  eligerentur  ,  375.  XXI. 
Epifcopi  Catholici   inter  fe  divifi  occafione  Iiha- 

cii  ,   386.  XXXIII. 
Epifcopi  eleclione  abftinet  Valentinianus,  374.  III< 
Epifcoporum    efle  ,  &  non  Imperatorum  curare 

Ecclefiaftica ,  j<$4«  XII. 
Epifcoporum  legatio  ad  Valentinianumpro  Con- 

cilio  convocaoda,  iiid. 
Epifcoporum  fubfcriptio  Concilii  Conftantinopo- 

litani   inverfa  ,  381.   XXXIX. 
Epifcoporum  eleclio  quanta  cura  peragenda  ,  359. 

XLVIII. 
Epifcoporum  electio  ex  decreto   lllyriciana;  Sy- 

nodi,.  365..  XIX. 
Epifcoporum    elediones    ubi     agerentur  ,    j8<S. 

XXXVIIU 
Epifcoporum   poftulatio  quomodo  a   populo  fie- 

ret,  369.  XLIX. 
Epifcoporum  vita.  qualfs  effe  debeat,38r.  LX. 
Epifcoporum  Conftantinopolit.  Synodi  defcriptio, 
381..LXVII.  Eorum  jaclantia  ,    381.   LXXII. 
Epifcoporum  efle  ,  &  non    monachorum  ,  difpu- 

tare  de  fide  ,  378.  LXI, 

Epifcopos  ne  fibi  eligant  harretici ,  384.  XXXVIII. 

Epifcopos   inter  fe  difordes  velato  prartextu  Ju- 

lianus  in    concordiam.    revocare   fingit  ,    3<Sr. 

XVIII, 

Epifcopos  Ariminenfis  Concilii  Taurus  detinet  & 

affligit,  3<5t.  VIII. 
Epifcopos  ultra  dioecefes  fuas  jura  Epifcopalia 
exercere  vetitum  Concilio.  Conftantinopolitano  , 
j8r.  XXXIV.. 
Epifcopos  de  rebus  Ecclefiafticfs  judfcare,  j8j. 
XXX.  Eofdem  a  folis  Epifcopis  judicari ,  386, 
XVII.  Epi- 


653 


I    N    D    E    X 


Epifcopos    Prineipibus  adularl   indignum  ,  ?8tf. 

XXX.  ImperatoribuS  prarftare ,  381?.  XXXI. 

Ipiftola    Ambrofii    ad   Vercellenfem    Ecclefiam 

quando  fcripta  ,  371.  CXVI. 
IpJftoIa  Ambrofii  de  iua  Iegatione  ad  Valenti- 

nianum ,  387.  XLVII. 

Ipiftola  Ambrofii   ad  Marcellinam,  387.  XIX. 

Ipiftola  Ambrofii  ad   Marcellinam  de  inventione 

SS.    Martyrum    Gervafii     &    Protafii ,    387, 

XXXVIII. 

Ipiftola  Arianorum  ad  Germinium  Semiarianum, 

$66.  XXVI. 
Epiftola  Athanafii  ad  Ruffinianum  ,  361.   CCIX. 
Epiftola  Athanafii   ad  Jovianum  Imperatorem  de 

fide  ,  3*3.    CXXXIII. 
Epiftola  Eafilii   confolatoria   ad  monachos  perfe- 

cutione  vexatos,  375.  XIV. 
Ipiftola  Bafilii  confolantis  Alexandrinos  tempo- 

re  perfecutionis   Lucii,  371.  C. 
Epiftola  Bafilii  ad   Ambrofium  ,  375.  XVIII. 
Epiftola  Bafilii    ad   Athanafium  ,  371.  LXXIX. 
Epiftola  Eafilii  confojatoria  ad  Antiochenos,37<j. 

LXXXV. 
Epiftola   Bafilii  ad  Occidentales,   371.  V. 
Ipiftola  alia  Bafilii  ad  Damafum  &  Occidenta- 

les ,   371,   XVII. 
Epiftola  Bifilii  ad  Evaifenam  Ecclefiam  ,  377.  IV. 
Epiftola  Bafilii  ad  Gregorium  poft  fagam ,  363. 

XLVI. 
Epiftotee  Bafilii  ad   Tulianum  fragmentum ,  361, 

VII. 
Epiftola  Bafilii  ad  Libanium,   3^3.  XCHI. 
Epiftola  Bafilii  ad  SynodumTyanenfem,  365.XXX. 
Epiftola  Bafilii  ad  Theodotum  de  rebus  geftis  cum 

Euftathio  ,    371.    XLIII. 
Epiftola  Conftantinopolitana*  Synodi  ad  Theodo- 

fium,  381.  XXXVII. 
Ipiftola    Damafi  de    recipiendo    Vitale  ,  373.  V. 
Epiftolac  Damafi    &  Aurelii  commenticiae ,  374. 

XI. 
Epiftola  Epifcoporum  Italiae  ad  UJyricos ,   3«*. 

XXVI. 
Epiftola  Germinii  Semiariani  adverfus  Arianos, 

3<5<5.  XXVII. 
Epiftola   Gregorii  Nazianzeni  a^entfs  in  eremo 

ad  Amphilochium  ,  363.  LXXXVI. 
Epiftola  Gregorii  agentis  in  eremo  ad  Bafilium, 

ibid.   &  36-3.  LXXXIX. 
Ipiftola  Gregorii   ad   Bafilium  creatnm   Epifco- 
pum  ,  369.  LVII.   Alia  de  non  timendo  ad- 
verfarios ,  3*9.  LVIII. 
Ipiftola?  duar  Greporii  ad  Bafilium  expoftulantis 

de   Sede  Safimorum  oblata  ,  371.  XCII. 
Epiftola  Gregorii   Nazianzeni  ad  Bafilium  ,  361. 

LXVII. 
Ipiftola   Gregorii  Nazianzeni  ad   Bafilitim   tem- 

pore   eleflionis   ejus ,    371.   LXXXVIII. 
Epiftola  Gregorii   Nazianzeni   ad  Bofphorium  de 

fuo   reditu  ,  $66.  VII. 
Ipiftola  Gregorii  Nazianzeni  ad  Bofphorium  E- 
pifcopum  poft  eleclionem  fuam,  371.  XCIX. 
Epiftola    Gregorii   Nagianzeni    ad    Ca:farium  a 

terraemottt  liberatum  ,  368.  IX. 
Epiftola  Gregorii  Nazianzeni  ad  Caefarium  ,  cum 

eflet  apud    Julianum  ,    361.  IX. 
Epiftola  Gregorii   N.>zianzeni  ad  Eufebium  Cx- 

farienfem  ,  }6t,  LX. 
Ipiftola   Gregorii    Nazianzeni  ad  Eufebium  Sa- 

mofatenum ,  3^9.  LIII. 
Ipiftola  Gregorii   Nazianzeni  ad   Eufebium  Sa- 

mofatenum  exulantem ,  370.  IX. 
Ipiftola  Gregorii  fenioris  ad  Casfarienfes  de  e- 
Jigendo  Bafilio  ,  369.  XLIX.  Ibi  laudes  Bafi- 
lii ,  369.  L. 
Ipiftola  Gregorii  fenioris   ad   Epifcopos  coaclos 

ad  eleclionem  ,  369.   LI. 
Ipiflola    Gregorii    Nazianzeni   ad    Gregorium 
Nyflenum  reprehendens  eum  ,  quod  EJoquen- 
tia:  nimis  vacaret,  36$.  LXyi. 


Epiftola   Gregori?  Nazianzeni  ad  Eudoxium  d& 

Bafilii  obitu  ,    378.   VI. 
Epiftola  Gregorii  Naztanzeni  ad  Gregorium  Nyfc 

fenum   de  obitu   Bafilii  ,   378.  V. 
Epiftola  Gregorii    N  zianzeni  ad  Neclarium  ob- 

iurgatoria  ,   384.   XXXIX- 
Epiftola  Gregorii  Nazianzeni  de  Synodo  ad  Poff* 

humianum  ,    383.  XXIV. 
Epiflola   Gregorii  ad   Saturninum  de  Synodo , 

383.  XXV. 
Epiflobe  Gregorii  recufantis  venire  ad  Synodura, 

381.   VII.    &  feq. 
Epiftola  Hieronymi  ad  Afellam  ,  38 j.  XIII. 
Epiftola  Hieronymi  ad  Damafum  ,  371.  XLVIM. 
Epiftola  S.   HiJarir  de    rebus    geftis  Mediolani 

cnm  Auxentio  Ariano  Epifcopo  ,    369.  VIII. 
Epiftola  Juliani    ad    Bafilium  ,   361.  VI. 
Epiftola  Juliani  ad  Arfacium  de    mutatione  re- 

rum  Chriftianorum  ,  361.  CCCVI. 
Epiftola  Juliani  ad    iEtium ,  3^1.   XVI. 
Epiftola  Juliani  ad  Alexandrinos  de  nece  Geor- 

gii,   3<$i.  CLXVI. 
Epiftola  Juliani  de  quarrendis  Iibris  Georgii  A- 

riani  ,  361-  CLXX. 
Epiftola  alia  Juliani  ad   Alexandrinos   de  Atha- 

nafio,  361.  CCXLIV. 
Epiftola  Juliani  contra  Athan.ifium,  361  CCXLT. 
Epiftola  alfa  contra  Athanafium  ,  361.  CCXLII. 
Epiftola   Juliani  ad    Artabium,    qua  Chriftianos 

nomine  Galilaeorum  ftigillat,  361.  XIX. 
Epiftola  Juliani  ad  Etebolium ,  ;t>i.  XIII. 
Epiftola  Juliani  ad  Boftrenfes  ,  361.  CLV. 
Epiftola  Juliani  ad  Hermogenem,  361.  VII. 
Epiftola  Juliani  ad  Libanium  ,  3^1.  XVI. 
Epiftola  Juliani  ad  Judaros  ,  3153.  VIII. 
Epiftola    Juliani    ad    Zenonem    medicum ,    361; 

XIV.    '  .  .  .  ' 

Epiftola  Juliani  ad  Libanium  fn  procinclu   mili- 

tari  fcripta  ,  363.  XXX. 
Epiftola  Libaniiad  Joannem  Chryfoftomum ,  38*. 

LVII. 
Epiftola   Libanii  ad   Bafilium ,  351.  LXIV. 
Epiftola  alia   Libanif  ad   Bafilium  ,  363.  XCVIfc 
Epiftola    Liberii    ad     Epifcopos    Italix   ,     361. 

CLXXVIII.  Ejufdemalia  ad  Epifcopos  Orien- 

tales ,  3<5j.  XI.  Ejufdem   alia  de    reftituendis 

Epifcopis  ad   eofdem  ,   }6 j.  XV. 
Epiftola  Maximi  ad  Valentinianum   pro    S.  Am- 

brofio,  387.  XXXIII. 
Epiftola   Maximf  ad   Syriciuni ,  387.   LXV. 
Epiftola  Meletif  ad  Occidentales  ,   371.  XV. 
Epiftola  Petri  Alexandrfni  de  perfecutione  Aria- 

norum  ,  371.   LXXXHI.  &  feqq. 
Epiftola  Siricii  ad  Himerium  Epifcopum   Tarra- 

conenfem  ,  385.  VI. 
Epiftola  Synodi  Antiochenas  ad  Jovianum,  363. 

CXLI. 
Epiftola    Synodalis  Damafi  ex  Romano  Concilio 

contra  Auxentium ,    369.  XXIX. 
Epiftola  Synodalis  Epifcoporum  Galliaead  Orien- 

tales  ,  3*2.    CCXXX. 
Epiftola    Synodalis  Illyricorum     Epifcoporum , 

3<5j.   XVIII. 
Epiftola  Synodalis  ex  Concilio  Conftant.  ad  Da- 

mafum  ,  381.  CIX.  &  feq. 
Epiftola  Synodalis   Concilii    Alexandrini ,    3<5z. 

CXCIII. 
Epiftola  Synodi    Conftantinop.  ad  Theodofium  , 

381.  XXXVII. 
Epiftola  Synodalis  ex  Concilio  Antiocheno  ad  Jo- 

viantim  ,  3(53.   CXLI. 
Epiftola  Synodalis  ex  Concilio  Aquilejenfi  ,  381. 

XCII. 
Epiftola  Valentiniani  ad  Prartextatum  de  expel- 

lendo    Urficino ,  308.  II.   Alia   ad  eumdem  , 

368.   III. 
Epiftola  Valentiniani  deeleclioneSiricii ,  385.  VI. 
Epiftola   Valentiniani  de  conftruenda  bafilica  S. 

Paiili,    38<5.  XXXIX. 

Epi» 


I    N    D    E    X 


<5jp 


Epiftola  Valenti*  Imperaloris  de  fidc  Otholica 

tenenda,  365.  XXI.  &  feqq. 
EpiftoJa  Valentis  &  Valentiniani  ad  Arianos  de 

recla  (ide ,  ibid.  An  Valcntiniani  ctiam  vcre 

fit,  3<Sj.  XXV. 
JEpitaphium  a  Damafo  Papa  confcriptum  ,  383. 1. 
Epitaphium  Picentix  a  Liberio  Papa  confignatar, 

3<S7.  y. 
E pitaphium  S.  Marcellina:  fororis  S.  Ambrofii , 

383.  XVII. 

Epulas  facicndi  ad  Memorias    Martyrum   mos, 

384.  XXXV. 

Equus    Valentis  Imperatorfs   curatus  ab  Aphra- 

atc  roonacho,   1(70.   LXXIV. 
Equi  Juliani  intentus,  363.  XXXIII. 
Equulei  tortura  qualis,  367.    XXV. 
Eremus   Bafilif  &  Gregorii    Nazianzeni  qualis, 

361.  LXX.  3<J3.  XCII. 
Error   Sozomoni    in  reditu   Bafilii  ab    eremo, 

3<5<S.  XIX. 
Error  Sozomeni  &    aliorum  in  tempore  Valcn- 

tis  perfecutionis ,  j,66.  V. 
Error  Sulpitii  &  Gregorii  Turonenfis  in  tempo- 

re  obitus   Hilarii ,  369.  XXII. 
Errores    &    mendacia   dc  Damafo  refelluntur , 

367.    XV. 
Error  cujufdam ,   Ifidis  imaginem   B.  Virginis 

effc  arbitrantis,  3153.  XXV. 
Eruditis    viris     magiftratus    contulit    Julianus , 

3<Si.   I. 
Etherius    tabellarius  Damafi  ad   Hieronymum  , 

379.  LXIII. 
Etrufcos  Arufpices  fecum    duxit   Julianus  ,  3*3. 

XLVIII.  Vide,  Arufpices. 
Evagrius  comes  quid  fub  Juliano  ,  361.  IX. 
Evagrius  Antiochenus  cum  Eufebio  venit  in  Ita- 

liam ,  $6u  CCXXVI. 
Evagrius  agit  contra  Auxentium,  369.  XXVII. 
Evagrius   Epifcopus  deleclus   a   Catholicis  Con- 

flantinopoli  ,   370.  XXV. 
Evagrius  Pampiani  Antiochenus  rediit  ab  Occi- 

dente ,    quo    profeclus   cura    Eufebio    Vcrccl- 

lenfi  fuerat,    37*.  IX. 
Evagrius   cum    Hieronymo    peregrinatur  in  O- 

rientem,37i.  XXXVIII.  Dives  valde  &  pius 

Hieronymum  alit  in  eremo,     371.   XLIII. 
Evagrius  Antiothenus  Epifcopus  ,  371,  XXXVIII. 

XLllI. 
Evagrius  Ponticus  difcipulus    Gregorii    Nazian- 

zeni  ,  379.  XXIII- 
Evagrius    Ponticus    diaconus    Conftantinopolita- 

nu;,    381.    LXXVIII. 
Evagrius  Ponticus  cum   Neclario  remanfit  Con- 

ftantinopoji  ,  ihid. 
Evangelium   Joannis  repertum    in  fpecu    templi 

Hierofolymorum  tradit  Nicephorus,  3(53.  XIX. 
Evangelica  confilia  quo  confilio  Julianus  fervan- 

da  Chriftianis   proponat ,   3<5x.  CCLXXXII. 
Evangelicar  hiftoriae  quaternarius    numerus  quai 

tuor   animalibus  confignatur,   361.    pag.   34. 
Euchaita:     haeretici    jidem      Maflaliani  ,     3S3, 

XXXVIII. 
Euchariftia  fuper  altare  ,  3<5i.    CCLXX. 
Euchariftiam  in  itinere  deferendi  ufus,  383.   XV. 
Euchariftia  manibus  accipi  folita,   361.  III. 
Euchariftiam  accipiebant ,  fed  non  confumebant 

Prifcillianiftae,    381.  CVI. 
Euchariftia  canibus  datur  a  Donatiftis    non   fine 

divina  ultione ,    361.    CCLXVII. 
Eucharius    Martyr  in  Gallia   fub    Juliano  ,  3<Sx. 

CCLVI. 
Euchrocia   &    Procula    a    Prifcilliano    fcduclx, 

381.  CIX. 
Euchrocia   occifa  a   Maximo   cum  Prifcilliano , 

385.  XXIV. 

Eudoxii  arrogantia,  360.  XXXII.  iEtii  in  hx- 
refi  collega  ,  360.  XXXI V.  Item  Eunomii  ibid. 

Eudoxius  baptizat  Valentem  Imperatorem  ,  566. 
IV. 


Eudoxus      a   'Lampfaccno    Concilio     damnatus  , 

3<Sj.  IV.  V. 
Eudoxius  Epifcopus  Conftantinopolitanus  fub  Ju- 

liano,     361.  XLII. 
Eudoxius  qualis    fuerit  ,   i%i.  XXX. 
Eudoxii  Ariani  Conftantinopolitani    Epifcopi  ob- 

itus,    37°.   XXV. 
Eudoxiam     exagitati      a     Semiarianis  ,     $61, 

CCXXXVII. 
Eudoxiani  damnati    Lampfaci,   36J.  IV.    V. 
Eudoxiani    in    Concilio    Conftantiuopolitano  da- 

mnantur,    381.  XXX. 
Eugenius   &   Macarius  audafler    Juliano  Antio- 

chiae    refiftunt,  361.  XC.  Eorumdem   marty* 

rium  ,    3<Jx.  XCI. 
Eugenius  deportatus  in  Oafim  ,  ibid. 
Eugenius  Martyr  Antiochia? ,  ibid. 
Eugenius    eunuchus    favet    Procopio     tyranno  , 

3er4.  XIII. 
Eulalius  creatus  Epifcopus  Nazianzenus,  381.  VI. 
Eulogius  presbyter    Edeflenus   egregius    Confef- 

for  exulat ,  371.CXI.  Ejus  exilium  cum  Pro- 

togene ,  ibid. 
Eulogius   cum    Protogene  exul  convertit    infide- 

Ies  ad  fidem  ,  371.   CXII. 
Eulogius     Epifcopus     Edeflae     ordinatus ,    378. 

XLVIII. 
Eunomius  Macedoniana:  haerefis  propagator  fce- 

Jeftiflimus,  3*0.  XXTI,  Ejus  &   Eudoxii    hae- 

refis  eadem,    3<5o.  XXXIV.   Cunfilio  Eudoxii 

harrefim  propalat ,  ibid.  Hxrefiarcha  fuit   pro- 

caciflimus,  &  ejus  res  geftae  ,  360.    XXXV. 

A    Sanclo  Bafilio  redarguitur ,    360,   XXXVI. 

Ejus   incredibilis    arrogantia  ,    360.   XXXVIT. 

Item  aliae   blafphemiae ,    360.  XXXVIII.    Re- 

centiorum   harreticorum   cum    ipfo  antiqua  co- 

gnatio  ,  3<So.  XXXIX.  Hagiomachus  fuit ,  ibid. 

&  Anabaptifta ,  ibid.    &  feq.  Novos  ritus  in- 

troduxit ,   ibid,    Non    tantum    doclrina ,  fed 

moribus  etiam  fuit    impuriflimus,    360.  XLI. 

Diu     fupervixit,    ibid.    Ejus    difcipuli  ,   360. 

XLII.  Ejufdem    fcripta  qualia  ,    ibid. 
Eunomius  Epifcopus  Samofatenus  Arianus ,  370. 

XI, 
Eunomius  ordinatur  Epifcopus  Cyzicenus ,  3<S<5. 

XXII. 
Eunomii  faftus  &    horrenda:   blafphemia:  ,    3<StS. 

'XXIV. 
Eunomii  tumorem  mentis  deprimit  S.  Bafilius  , 

ibid. 

Eunomii  res   geftae  ,  366.    XXII.  Ejus  blafphe- 

mia:   &   mores ,    3<5<S.    XXIV. 
Eunomius   alius  Epifcopus   Samofata: ,   ibid. 
Eunomiani     harretici      dicli     Hagiomachi,   360. 

XXXIX.  Diifti   Troglodita:  ,  360.  XLI. 
Eunomianos    etiam  Ariant    deteitabantur ,   378. 

XXXIII. 
Eunomiani  ediclo  Gratiani  damnati ,   ibid. 
Evodius  Conful  quid  cum  Martino  ,    386.  XXXI. 
Evoltius  diaconus  relegatus  in  Oafim  ,   37°«  XIT, 
Evortius  Epifcopus    Aurelianenfis ,   374-  XII. 
Euphemitar    harretici  ,     361.    XXXV. 
Euphrates  fluvius  in  Tigrim  fofla  deduclus  ,  3^3. 

XLV. 
Eufignius   Martyr  Antiochia:  fub  Juliano ,    3<Si. 

CXXVI.    CXXXIV. 
Eupfychius    Martyr    incenfor   templi    Fortuna:  , 

361.  LIII. 
Eupfychii    martyrii   caufa? ,  ibid. 
Eufebius  Samofatenus  Epifcopus   Meletium  ad  Se- 

dem    Antiochenam    promovit  ,  360.  XLVIII. 

Mira  ejus  conftantia,   360.  XLIX. 
Eufebius    Epifcopus   Bononienfis    cultor  virgini- 

tatis,   377-  XI. 
Eufebius   Bononienfis  Epifcopus  interfuit  Conci- 

lio   Aquilejenfi  ,    381.  LXXXII. 
Eufebii  Epifcopi  Carfareae  Cappadocix  eleclio  i- 

pfo  invito,  3<Si.  L.  &  feq. 
Eufebius  infcnfus  Bafilio  ,  31S1,  LVIL 

Eu- 


66o 


I    N    D    E    X 


Eufcbius  Epifcopus  Carfares  Cappadocise  redar- 

guitur,  a   Gregorio    Nazianzeno ,    361.  LX. 
Eufebius  Epifcopus   Csefareae   Cappadocia:  inter- 

fuit  Synodo    Tyanenfi ,   3<S5-   XXVIII. 
Eufcbiqs   reconciliatur  Bafilio,    565.   XXXI. 
Eufebius  Epifcopus    Cefareae  Cappadocise   fovet 

Bafilium,    166.   XVII. 
Eufebius  Epifcopus  Cxfareae  moritur  ,  3^9.  XLI. 

Succedit  ei  Bafilius  ,  ihid.   &  feq. 
Eufebius  Eunuchus  Arianus  prxfedtus  cubili  Im- 

peratoris  Conftantii  necatur ,   361.  X. 
Eufebii  Prxfctfi    in    Bafilium  perfecutio ,     370. 

lvii. 

Eufebius  Prxfeclus    fnterficiendus  a  populo  libe- 

ratur  a   Bafilio  ,   370.   LXI. 
Eufebius  Martyr  Hadrianopoli  fub  Juliano,  36*. 

LXXX. 
Eufebius    Martyr  Gazenfis,    3<5i.    CXXXVIII* 
Eufebii  Samofateni    laudes  per    Gregorium   Na- 

zianzenum ,    3*9.  LIII. 
Eufebius  S.imofatenus  pulfus  in  exilium  in  Thra, 

ciam,    37o.   VIII. 
Eufebius  exulans  a   Gregorio  Nazianzeno    litte- 

ris    falutatur,    370.  IX. 
Eufcbius  dam    fubducit    fe    a   fuis    exulaturus , 

ne  impediretur  ,  370.    VIII. 
Eufebius    Samofatenus  in   habitu  militari  luftrat 

Ecclefias  Orientis ,    370.  XIV.  Ad   ipfum  Ba^ 

fiin    litrerae  ,  370.  XV. 
Eufebii  Samofateni    requiruntur  Iitterx  ad   Oc- 

cidentales,   371.   XIV. 
Eufebius  Samofatenus  novos  ordinat   Epifcopos  , 

Acacium   Bercex ,  Theodotum  Hierapolis,  Eu- 

febium      Chalcidis  ,     Ifidorum      Cypri  ,     378. 

XLVIII. 
Eufebii  Samofateni  martyrium  ,  378.  XLIX.  Oc- 

cifus  a  femina  Ariana  ,  ibid. 
Eufebii  Samofateni   legatio  pro    reftituendis   Ec- 

clefiis,    378.  XLVII. 
Eufebius  Vercellenfis  venit  Alexandriam  ad  Can- 

cilium  ,  3<5i.  CLXVI. 
Eufebii   Vercellenfis    fubfcriptio  cum  fidei  pro- 

feflione,  362.  CCIII. 
Eufebius  Vercellenfis   legatus    ad  erigendas  Ec- 

clefias  collapfas ,   361.   CCVI. 
Eufebii   VerceMenfis    reditus   in    Italiam,     361. 

CCXXVI.    Ejus  laudes,  ibid. 
Eufebius  &  Afterius  legati  ex    Concilio   Alexan- 

drino  ad  Antiochenos ,  361.  CXCIII.  &  feq* 
Eufebii  res  geftx  poft  reditum ,  361.  CCXXXVI. 
Eufebius  Vercellenfis   vifitat  Ecclefias   Orientis , 

3<Ji.    CCXII. 
Eufebiuscommotus  in  Luciferum ,  361.    CCXIII. 

Caufa  recens  ,   ibid.  &  feq. 
Eufebii    Epifcopi    Vercellenfis  res  geftae ,     361. 

CCXXXVI. 
Eufebii  Vercellenfis   obitus ,  371.  CXVI. 

Idem  Confeflbra  majoribus  diclus  ,  371.CXVII. 

An  dicendus  fit  vere  Martyr,  371.  CXIX. 
Eufebii  Vercellenfis  vitx  cenfura  ,  371.  CXVIII. 
Eufebii  fcripta  ,  371.  CXIX.  Ejus  miracula  poft 

obituin,    371.   CXX. 
Euftachius,  Elpidius ,  Marcellus,   &  focii  Mar- 

tyres  fub  Juliano,   361.  XXV. 
Euftathii   Monachi  hxrefes ,  361.  XLIII.  &  feq. 
Euftathius  Epifcopus   Sebaftenus   nequaquam  au- 

<£tor    Monachorum    Armenix  &    Ponti ,  351. 

XLV.  Non   tantum   non  auclor  monachorum, 

fed  nec  ipfe  Monachus,   361.   XLVIII. 
Euftathius   pro  Eutaclo  in    Commentario  Bafilii 

de    Regulis   mendofe  fcriptus,    361.  LIII. 
Euftathius       Macedonianus      Epifcopus  ,      361. 

CCXXXVIII. 
Euftathius  a  Bafilio  recipitur  cum   profeflione  fi- 

dei  Catholica,   371.    XXXVI. 
Euihthius  rurfus  Catholicam  fidem  deferit,  371. 

XLII.  5 

Eultathius  Sebaftenus  legatus  cum    aliis    Romatn 

ad  Liberium    Papam  ,  $c$,    ynj. 


Euftathius  recipit    fuam  Ecclefiam  litteris  Libc 

rii  Papx  ,  365.    XV. 
Euftathius  Sebaftenus    exhibet   Synodo  Tyanenfi 

Iitteras   Liberii    Papx,     365.  XXXII.   Sedem 

recepit ,   tbid. 
Euftathii  Sebafteni  res  geftx  ante  &   poftea  cum 

reverfus  eft  in  fuam  Ecclefianj ,  36J.  XXXIII. 
Euft.ithius  cur    recurrit  ad    Romanum    Pontlfi- 

cem  ,  36J.  XXXV. 
Euftathius    Epifcopus  Antiochenus   quo  tempore 

vixit ,  370.   XXIX. 
Euftathius  rurfus  in    hxrefim   lapfus  ftruit  calu- 

mnias   Bafilio ,   371.   XLII. 
Euftathii  fimulatio   detecla,    37T.    XLIV. 
Euftathius  Sebaftenus   olim  Romx  receptus  qua. 

Iis  effet ,   371.  V. 
Euftathii  Sebafteni     caufa    ab  exordio  repetita , 

371.    VII. 
Euftathius  fxpe   lapfus ,  &  fxpe   receptus ,  3155. 

XXXI II.    371.  VII. 
Euftochium   filia    S.  Paulx  ,  381.  XL.  Laudatif- 

fima  virgo  ,  381,  XLIV. 
Eutaclus    Monachus  Armcnus    hxrefiarcha ,  361« 

LIII. 
Eutadus  &  Euftathius    confufa  nomina  ,  ibid. 
Euthymius  procuratexilium  Ambrofii  ,   fed  ipfe 

exulavit,  387.  II. 
Euthymii  in  Ambrofium    audacia   divinitus  pu- 


nita 


ibid. 


Euzoii  duo,  ambo  A-iani  ,  3<5<5.    XXX. 
Euzoius    Epifcopus    Arianus      Antiochiae ,    361. 

CCXIII. 
Euzoius  Arianus  Epifcopus  Antiochenus  agit  con- 

tra  Athanaiium,    363.  CXLVI. 
Euzoii     Ariani     Epifcopi     Antiocheni     obftus , 

377.  X. 
Euzoius   Epifcopus     Cxfarex    Palxftinx  ,     3<5<5. 

XXX. 
Excommunicationis  pcena  ,  370.  XCII. 
Excommunicatio  jaculata  ab  Athanafio  in  Prx- 

feclum  Libyx,    370.  XCI. 
Excommunicatis   communicare    non  licet ,    38<>» 

XXIX. 
Ecommunicato  qux  denegenfur  ,  370,  XCII. 
Exequias  Chriftianorum  vetat  Julianus  die  agi , 

363.    XX. 
Exercitus  Juliani  quafi  momento   redditus  Chri- 

ftianus  ,     eligit     Chriftianum     Imperatorem , 

363.    CXVI. 
Exercitus  Romanus    premitur   anguftiis  in    Per- 

fide,    363.  XLVI.  &frq. 
Exercitum  ad   vincendum  armat    religio ,    378, 

XVI.  XIX. 
Exilium   Meletii ,  370.    LXVII. 
Exilium  irrogatum  a  Valente  omnibus    Epifco» 

pis  Catholicis ,   370.  I. 
Exorcizare  parietes  &  pavimenta  Catholicorum 

opus  Donatiftarum ,    361.  CCLXXVI, 
Exucontii   hxretici,  360.  LI. 
Exules   fub  Conftantio   reftituti  a  Juliano  ,  3<5rj 

XIII. 
Exules  fub  Conftantio  recipiunt  fua  a   Julianoj 

3<5i.  XVII. 
Exploratores  Bafiiii  doclrinx,  371.  LIX. 


J"1  Abia  Paulina  uxor   Prxtextati,  384.  VU 
Fabri  filius  parat  loculum   Juliano  ,  363.  XXXII. 
Faces  ardentes    in  funerc  Chriftianorum ,    368, 

X.  381.  XLI. 
Fxgadius  Epifcopus  in  Gallia ,  374.   XII. 
Fames    ingens  in    Oriente    fub    Valente ,    3157. 

XXXIII. 
Faftus  infimulatus  Bafilius  an  jure,  371.  XXXII. 
Faftus   infimulata  Romana  Ecclefia  an  jure,  tbid. 
Fauftina  fecunda,  uxor  Conftantii ,  ei  Filiam  poft, 

humana 


I    N    D    E    X 


66 1 


numam  Conftantiam  diclam  peperit  ,  3<Jr.XIV. 
Fatiftinus  fchifmaticus  fivet  Urficino,  367.  XIV. 
Federicus    Metius    tr.infl.uor    epiftolx     Juliaui , 

3<Si.    CLVI. 
Felix  Diabenfis  Donatifta  ,  j<S"i.  CCLXVI. 
Fejix     Idicrenfis      Donatirta      peffiinus   ,      }6i. 

CCLXVII. 
Felix  Prxfeclus  iErarfi  dira  paflus    ob  facrile- 

gium  ,     jtfs.  CV.  CIX. 
Fclicis    Epifcopi    Trcvercnfis    ordinatio,     386. 

XXIX.   XXXVIII. 
Fclicifllmus  Prifcillianifta  occifns  cum  Prifcillia- 

no  a  Maximo  ,  38$.  XXIV. 
Felicitas  nobilis  Romana  difcipula  S.    Hierony- 

mi,  384.  II. 
Feminx  Vercellenfis  fepties   icls  hiftoria,    31571 

XXII.    &  feq. 

Feminarum    pcregrinatio    rcprehenditur ,    38$. 
XLIX. 

Feminx  deceptx  a  Prifcillianiftis ,   381.  CI.  Vc- 

tjtx  a  Patribus    convenirc  in  facris  cum   vi- 

ris,  38^.  CV. 
Feminx     Chriftianx    magna     conftantia ,    370, 

LXXVII. 
Feminx   flrigx  magx,  381.   XX, 
Fefti    Proconfulis    idololatrx    miferandas    inte- 

ritus,   381.  XX. 
Fefti   dies  Juliani  Imperatoris  initio  ubique  Gen- 

tium    ritu   celebrabantur  ,   361.  I . 
Feftum   ab  Alexandrinis  ftatutum  ob  eyafqm  pe- 

riculum  cx  maris  cxcrcfcentia  ,  36$.  XXXIX. 
Fidei  arma  contra   hoftes  Chriftianis   fumenda , 

378.  XVI. 
Fidei    decretum    femel    fancftum  Ppntifex   Ro- 

manus  numquam  mutat ,  373.  XXI. 
Fides  Catholica  cadem    fempcr    nec    mutanda, 

360.  IV.  &  feq. 
Fides  hxreticorum  temporanea,  ibidt 
Fides  Cathclica  omnia  fecum  bona    affert,  380 

XII. 
Fidei  Catholicx  commendatio,  370.  LXXXVII, 
Fides     fanflorum    Patrum     cuftodienda  ,    353, 

CXXXVI. 
Fidei  Chriftianx  propagatio  temporc  perfecutio- 

nis  Arianx,  371.  CII,  &  feq. 
Fidei  profeflio  Catholica  _ex  Concilio  Illyricia- 

no,    3<Sj.    XX.  &  feqq'. 
Fjdei  profeflio  Paulini  Antiocheni  Epifcopi ,  363. 

CXLIX. 
Fidei  profeflio  Auxentii  ,  3159.  XV. 
Fidei  profeffio  Catholica  oblata  a   Macedonianis 

Liberio  Papx  ,   365-  VI. 
Fidei  confeffio  Bafilii  ad  Juliauum  data  ,     361, 

VII. 
Fidei  regula  firmata  in    Concilio    Antiocheno, 

378.  XLIV. 
Fidei  veriiatem  doemones  confitentur  ,   387.  XL. 
Fidei  caufas  ab  Epifcopis  traclandas,  3815. XVI. 

&  frM- 
Fides  Catholica  armat    milites  ad    vincendum  , 

378,  XVII.  XXVIII.  379.  XII. 
Fides  Catholica  cum   impugnatur  ,    barbari  in-i 

furgunt ,  &  fuperant ,  37*5.  VIII.  378.  XVIII. 

XX.  XXVIII. 
Fides  Chriftiana  cum    magis    concutitur ,    tunc 

folidius  flrmatur  ,   361.  CLXI, 
Fides   Catholica  qot\tra    Arianos    teftata    mira- 

culis  Antiochix,  370.  LXXII.  LXXVII. 
Fides  Nicxnx  Synodi  ab  Athanafio    cclebratur, 

&  narratur  ,  3^3.  CXXXV. 
Fides  Occidentalium  concors  fub  Liberio,  36$, 

XIV, 
Fidicinx  &  pfaltrix  Iege  Theodofii  prohibitx , 

385.  XXXVII. 
Filii  Valentiniani  ,  &  filix,  37 J.    VI. 
Firmi  presbyteri  raartyrium  fub    Valentiniano  , 

371.  CXIV. 
Firmus  noluit  hominem   prodere  apud  fe  Iati- 

tantem  ,  iW, 

Ann.  lcci,  Tom.  V. 


Firmus  tyrannus  m  Africa  ,   373.  XXXV.    Op- 

puenat  eum  Theid  >fius  fenior,  ibid.  Ejufdcm 

obitus,   373,  XXXVI. 
Flacilla  nominanda  eft  quam     Grxci    Placillamj 

dixerunt,   38 j.  XXXV.  Alia  ei   cognomen, 

38J.   XXXVI. 
Flavix  Jovinx  cpifaphium ,  367.  I. 
Ffoviani  adverfus  Paulinum  &   Apollinarem  0- 

ratio,  378.    XXXVII. 
Flaviani  Epifcopi    Antiocheni  caufa   iterum  ven- 

tilata  Conftantinopoli  ,  383.   XXXII. 
Flaviani    prudentia    in    detegendis  MafTalianis  , 

383.  XXXVII. 
Flavianus  exprxf.  relegatus  ad  Aquas  Taurinas, 

3tfx.GCI.in. 
Flavianus  Epifcopus  exulante  Meletio  qutd  prx- 

ftiterit,    370.   LXIX. 
Flavianus  per  calumniam   Paulinum    accufavit  , 

378.  XXXIX. 
Flayianus  &  Di°dorus  curant  Ecclefiam  Antio- 

chenam  poft  Exilium  Meletii ,    370.    LXIX. 

LXXV. 
Flavianus  quid  cum  Paulino ,  378.  XXXVII. 
Flavianus  ordinatus  fuccefTor  Meletii  in  Synodo 

Conftantinopolitana  ,  381.  XLII.  LI.  LV. 
Flavianus  Epifcopus  Antiochenus  cligitur  ,  38^,' 

LI.  Eam  rcm  indignatur  Damafus,  381.  XCVII. 

Non   tamen  anathematizat ,  fed  tolerat  ,  381. 

XVI.  38«.  LIV. 
Flavianus  profeftus  Conftantinopolim   ad  Syno- 

dum,   381.  XLVIII. 
Flavianus  fimtil  cum    Chryfoftomo  docet  Antio- 

chix,    s*6.   LVI.  . 

Flavianus  ab   Angelo  admonitus  de  Ordmatione 

Chryfoftomi  ,  j8<j.  J.IV, 
Flavianus  cum    concionatur    Antiochix,  ei  de- 

fert  Joannes  Chryfoftomus  ,   386.   LVI. 
Florentius  Conful  fugitivus  ,  3<5r.  VII. 
Florentius  Comes  quid  fub  Juliano  ,  3<?r.  VIII. 
Florentius  Aquilejenfis  monachuslaudatur ,  371, 

XLII. 
Florentius  Puteolanus  fchifmaticus ,  381.  III. 
Faedus  cum  Perfis  initum  a  Joviano,  363.CXIX. 

Fcederis  conditiones ,  3(53.  CXX. 
Foedus  Theodofii    cum   Maximo,  385.   I. 
Foenerari    vetitum    in   Romana    Synodo  ,   381, 

XX. 
Fons  baptifmalis  in  Vaticano   a  Damafo  cxtru- 

clus ,  384.  XXIV. 
Fons  atrii  bafilicx  Vaticanx ,    384.  XXV. 
Fontes    exficcati   ob  Juliani    impietatem ,    361. 

CXVI. 
Formula   illa,    &    quod  excurrit,  quid  impor- 

tet,  368.  XV, 
Fortunx  ara   in  Palatio  a  Juliano  eredta  ,  361. 

XXXVII. 
Forum  Ecclefiafticum  illibatum  vult  Theodofius  , 

385.  XXXI. 
Forum  fxculare  clerici  vitent ,  $69.  XL. 
Fofla    ab    Euphrate    in  Tigrim    dedudta ,    363, 

XLV. 
Fratres  appellati  aliquando  fchifmitici  &  hxre- 

tici  a  Catholicis ,  368.  XHf. 
Frumentum  Hierapolitis  a   Jufiano  ademptum  , 

3<5i.  CCLXXXI. 
Fuga  Gregorii  in  folitudinem,   37r.  C.   Revoca. 

tur  a  patre ,    371«    CI. 
Fuga    Bafilii  ,    ne    crearetur    Epifcopus  ,   3159. 

XLV- 
Fuga  Hilarionis  a  perfecutione ,    361.  CXLI. 
Fulgura   in  pluviam  fecit  Deus ,    cum  difpcrti- 

tas  linguas  fuper  Apoftolos  pluit,  3<5t.  pag.  34. 
Funarius  appellatus  pater  Valentiniani ,  364.  V. 
Funera  Chriftianorumagi  die  prohibet  Julianus , 

3  »5  3 .  XX. 
Funeris  honorem  moriens  haberi  fibi  vetuit  E- 

phrxm ,  378.  XIV. 
Funus    Conftantii  Imperatoris ,  3<Si.  XXV. 
Funus  infame  Juliani  Apofhtx  ,   363.  LXIX. 
M  m  m  m  Fu- 


66% 


I    N    D    E    X 


Funus  Cxfarii  ritu  Chriftiano  ,    368.  X. 
Funus  Meletii   fumptuofum,    381.    XLI.  Lumi- 

naria  in  eo ,  ibid, 
Funus  ingens  in  exercitu  Romano  ,  363.  XLIX. 
Furor  Juliani  quam   vehemens ,  3<Ji.  XL. 


G 


C1  Alatae  Martyres,  3*1.   LXXII.  &  feqq. 
IGalates  filius  Vilentis,  370.  LI. 
Galihrus    Chriftus  a    Juliano    diclus  ignominiae 

caufa  ,    353.  LVII. 
Galilari   ditfi   a    Juliano  Chriftiani,    quos  fugil- 

lat  ad   contemptum  ,    361.  XIX. 
G.i lilsei  1  militia  rejecli  lege  Juliani  ,  3<Ji.  CC- 

LXXXIV. 
Galili  ,rum  amentia  ,  in  ore    Juliani  frequens , 

l6i.  XV.   XIX. 
Galilaropim  nomine  carpuntur  Chriftiani ,  361. 

LXXXIX. 
Galla  nupta  Theodofio  ,  387.  LVIII. 
Gillicanus  Confularis    quid  paiTus  fub   Juliano, 

561.  CCL. 
Gallicani  Cqnfularis  egregium   Chriftianitatis  e^ 

xempljm  .  ibid, 
Gallorum  Miryria   fub  Juliano  ,    361.  CCLVI. 
GJngrenfis  Syiodi    tjmpus  ,    3<>r.    XLIV. 
Gaudentii  Epifcopi  Brixiani  electio  ,  386.  VII. 

Ejus    res    geftaj  &   peregrinatio ,    ibid. 
Gaufricji    de   rebus  Britannicis  libri    cenfura..  , 

38?.  III. 
Gaza  Syria?  civitas  ,  361.  CXXXVII.  Chriftianis 

infenfiflimi    fuit  ,  361.  CXXXVHI. 
Gazae    incenfa;    ecclefiae  a  Judaeis    fub    Juliano , 

Gazenfes    G^ntiles    pefequuntur     Chriftianos  , 

3S1.  CXXXVIII.  CXLI. 
GazenTes  a   Juliano  exagitati  ,  3*1.  CXXXVHI. 

Ejus  Mirtyres  ,  ib'd.&feq. 
Gazenfi\  Ecclefia  &  Mijumatenfis   unitar ,     161. 

CXXXVII. 
Gvzenfium  MartyrnmReliqufae,  $61.  CXXXVIII. 
Gflafius    nullam    prasrogarivam    co?novit    Sedis 

Conftantinopolitanre  ,    38:.  XXXV. 
Gennadii    error  de    temporibus    Ticonii ,    368. 

XXIII, 
Gentiles  contra  Chriftianos  ex  licentia   Juliani 

ubique  armantur,  3*1.  CXXXIX. 
Gentiles  Alexandrini  agunt  contra  Athanafium  , 

}6i.   CCXXXIX. 
Genriles    aufi  facrificare    &   aras   erigere    fub 

Grtiano  ,  375.  II. 
Gentiles    idolorum  cultores  legibus  Theodofii  co- 

hibiti  ,    381.  CXVI. 
Gentiles   a  Joanne  Chryfoftomo  ad  fidem  con- 

verfi  ,  38«.    LXIII. 
Gentiles  exultant  de  Maximi  imperio  ,&illi  fa- 

vent ,   38?.  V.  38.7.  XXXIII. 
Gentiles    Romanos  Senatores   MaX'mus    *Pe  de- 

mulcet  ,383.  VI, 
Gentiles    Orgia   celebnntes   Apollonii  oratione 

immobiles  fiunt  ,  361.  CLX.  Eadem     liberati 

ad    Chriftum  convertuntur  ,   361.  CLXI. 
Gentiles   exultant     ob    vicloriam   de    Valente , 

378.  XXXVI. 
Gentiles  fruftra  ob  Valentem  ha:reticum  viclum, 

exultant ,  378.  XXXVII. 
Gentiles  Senatores  legationem  mittunt  pro  cul- 

tu    deorum  ,  381     XLVI. 
Gemiles  quid  in  Ecclefiam  Alexandrinam  ,  371. 

LXIX. 
Geniiles  Senatores  Romani    Maximo    favent  ad- 

verfus  Gratianum  ,  38;.  V.    Scommatibus  Mi- 

ximo    Imperium    augurantur  ,    383.  VI.    Ve- 

nienfem   excipiunt  fumma    cum  Iceritia  ,  387. 

LXVII. 
Gentiiibus    imperare    recufat    Joviamis  ,    3^3, 

CXVI. 


Gentiles  argre    ferunt  Jovianum    Imperatorem 

creatum  ,    363.  CXIV.  Sapori   Perfae   malunt 

quam   Joviano  Chriftiano  parere  ,  "363.CXV. 
Gentiles      derid-nt     Jovianum      Imperatorem  , 

363.  CXXIII. 
Gentilis   hominis  querela  in  Chriftum    de  pbitu 

Juliani  ,  3«?;.   LXVII. 
Gentilium  templa  &  facra  a  Juliano  reftituta  , 

3*r.    XIX, 
GentiTum   in  noftros  fub  Juliano  fevftfa  ,  361. 

CXLV.  Cames  Martyrum  edunt,^i.CXLVIII. 
Genrilium    res    collapfar  R  mx   fub    Gratiano , 

383.  V,  Reftituuntur  a    Maximo  ,  387.  LXIV. 
Gentilium    Roma?  res   collapfae  ,   383.  V. 
Gentilium    fnperftirio  fub    Valentiniano   revivi- 

fcit ,  375.  III.  Etiam  viget  fub  Valente  ,  377.  I. 
Gentilium   turpitudo   facrorum   prxtextu,    36». 

XIX. 
Gentilium     Syrorum    gralTatio    in  Chriftianos, 

3*t.  CXLV. 
Genrilium  turpitudo  in  proftittiendis   fuis  virgi- 
'-.  nibus ,  361.  CL. 
Georgius  p^ft  C^ncillum  Antfochcnum  ecclefiam 

Alexandrinam   dire  vexat ,  _  360.  LVIII.  Pue- 

ros  quamtumvfs  inviros  Clericos  ordinat  ,  ibtd. 
Georgius  Arianorum    Eoifcopus    qux  paffits   ab 

Alexandrinis,  3S1.  CLXII. 
Georgius   detexit     abominationes     iEgyptiorum 

deorum  ,    $61,  CLXIII. 
Georgius   Arianus  minime   adnumerandus    inter 

Mirryres  ,  361.  CLXV« 
Georgii    Epifcopi    Arbni    fcelera   patrafa  ,   ibid. 
Georgii  necem  a?are  ferre  (7muJ.it  Julianus  ,  361. 

CLXVI.    Arguir  leniter  de  ea    Alexandnnos  , 

ibid. 
Georgii   libros  omni   ftudio  perquirit  Julianus  , 

;<Sz.   CLXX. 
Ge^r^ii    Ep  fciol    Ariani   bfbIio'heca  ,  ibid. 
G'rm;nif  Seniariani  adverfus  Arianos  epiftohj, 

36S.XXVTI. 
G*rontii    diaconf  migi3? ,   3*4.  II- 
Gervafii  &    Prorafif    coroora   S.    Ambrofio  re- 

vehfa  ,    387.  XXXVII. 
Gervifif  &   P-ifafii  tranflatio ,   &    miracula    in 

ea  edita  ,  ibid.  Tnventio  ,  ihid.  Eorum  reliquiae 
.   ad    varias    Ecclefias    nrtruntur,    387.    XLII. 

Romse  bafilica  iifdem   ftatuitnr  ,  ibid. 
Getarum    nomine    Gothi     intelligunttir  ,     370. 

CXVI, 
Gildo  tyrannus  ?n  Africa  ,  373-   XXXVI. 
Gildo    Firmii    frater   Donafiftis    favet  ,  ibid, 
Gildonianus  cognominatus  Optatus  Donatiftarum 

Epifcopus,   ibid. 
Gladiatorefne  fint  qui   funt   ex   familia  Impera- 

toris ,  367,  I. 
Gloria  Patri  ,  &e.  in    fine   cujufque  Pfalmi  di- 

cendum  ,  cautum  Concilio  Romano  ,  381.  XXI. 

Orientalis   Ecclefia   in  fine  Hymnorum    adde- 

re  confuevit  ,  tbid.  Et  ejus    exemplum   S.  Am. 

brofitis  in  Ecclefia  Mediolanenfi  iecutus ,  ibti. 

&   387.  XV. 
Gloria  Patri  &  Filfo  cum   Spiritu  fmclo ,  vel  irt 

Spirifu    fanclo ,  vel   &  Spiritui    fanclo  ,   371. 

LXXII. 
Glorificationls  Hymnus  quomodo   a  diverfis  pro- 

nunciari  folitus ,  ibid.  &  feq. 
Gnoftici  haeretici  ex  iEgypto  in  Hifpanias,  381. 

XCVIII, 
Gnoftici   tentant   Epiphanium  ,  371.  CIX. 
Gnoftlcorum    nonnulla  inftituta  ,   381.  CIV.  & 

fcq.  Et  dogmata,    381.CXIII. 
Gog  &  Magog  pro  Gothis  ab   Ambrofio    rece- 

pti  ,   378.  XVII.  XIX, 
Gordiani  Vicarii  Urbis  Romse  fub  Juliano  mar- 

tyrium  ,  &  aliorum,  3*2.  CCLIV. 
Gordiani     Martyris    fepulcrum    juxta     Epima- 

chum  ,  ibid. 

Gothia  Audiana  hrrefi  inficitur  ,   370.CXIV. 

Gothi  Get«  vocati  ,  370,  CXVI. 

w  Gothi 


I    N    D    E    X 


661 


Gothi  marfyres  ,  371.  CXIV. 

Gothi  quando  Ariani  facli  ,  370.  CIX.  Etquan. 

do  Chriftiani  ,    370.  CX. 
Gothi  figno     Crucis  praclato  vincunt  Athanui- 

cum ,  370.CXVI, 
Gothi  magno   Romani  Imperii  damno    perrniffi 

funt  Iftrum  tranfire  ,   37«.  VII. 
Gothi    fub   Valcnte    Orientem   depopulantur  , 

377.  IV. 

Gothi  Valentem   vincunt ,    378.  XXV. 

Gothi  fcedcrati   in  divcrfis  locis  occidi  juffi  ,  378. 

XXX. 
Gothi  fuperati    a  S.  Epifcopo  Acholio,  &  fu- 

gati  ,  ibid. 
Cothi    devaftant    Thracia»   &   Grxcias  ,  378. 

XXXII. 
Gothi  vi<fti  a  Theodofio,  379.  IV. 
G  ithi  in  amicitiam  recepti  a  Gratiano  ,379.  VI. 
Gothi  fobdunt  fe   Romano  Imperio ,  381.  X. 
Gothi  ab   Athanarico  martyrio  eoronati ,  an  Ca- 

tholici    fuerint,  370.  CXI. &  f'qq> 
Gothorum    Ecclefia  perfecutionem  pafla  ab  A. 

thanarico  ,  3  70.  CV.  &  ftqq, 
Gothorum    beilum  civile  ,  370.CVIII. 
Gothorum    bella  ab    Ezechiele     pracdifla,  378. 

XVII.  An  hoc  probetur,  378.  XIX. 
Gothorum    Epifcopi   Theophilus    &     Ulphilas , 

370.    CX.  Et  Nfcetas ,  370.  CXVI. 
Gothorum  qui    tantum  facli  fint  Ariani  ,  370» 

CXIII. 
Gothorum  Ecclefia  florens ,  370.  CXVI. 
G  ithorum  Ecclefla  a    Niceta  excolitur  ,   ibii. 
Gothos   litteras  \/!philas  docuit  ,  eafque  primuS 

apud  eos   invenit ,  370.  CX.&feqq. 
Gothica  expeditio  Valentis  ,  364.  CXV.  Belli  e. 

xitus ,  3<5<5.  III. 
Gothicum    bellum  triennale  ,   ibid. 
Gothicum   bellum  cum  Valentc  pace    fedatum  , 

370.  LXVII.  . 

Gracchus  Prarfeclus  P.  five   V.  demolitur  idola, 

383.  V. 
Grarciar  fllsta?  elades  a  Gothis  &  aliis  barbans  , 

378.  XXXII. 

Graecorum  fchifmaticorum  &  Donatiftarum  ea- 

dem    confnetudo,   361.  CCLXXVI. 
Grandinis  plaga  ,  qua    Oriens  affticlatus  eft  fub 

Vilente  ,    3«7.  XXXII. 
Grata   filia   Vilentlniani ,  37*.  VI. 
Gratianus  pater  Valentiniani  fenioris  cognoreen- 

to  Funarius ,  3<*4.  V. 
Gratianus   creatus   Auguftus  ,  3^7.  XX. 
Gratianus  poft  obittim  patris     cum  Valentinia- 

no  puero  imperat  ,    37 j.    VI. 
Gratianus     Valentiniano     honorem    Confulatus 

concedit  ,    37*5.   I. 
Gratianus  adverfus  hatre-ticos  edil  Iegem  ,   ibid, 

&  378.  XXXIII. 
Gratianus  prohibet  haereticos  convenhis  agere  , 

37^-   I. 
Gratianus  quid   de  ecclefiaftico    judicio    refcrt- 

pfir,  37<J.    VI. 
Gratianus  mitrif   copias  ad  Valentem  adverfus 

barbaros,    377.    IV. 
Gratiani  Ick  adverfus  Donatiftas ,    qua     prohi- 

bentur  rebiptizare,&  reftituere  jubentur  ec- 

elefias ,   377.   VI. 
Gratiani    lex   contra  Manicharos,  ibid. 
Gratiani    lex    adverfus  Arianos  ,  378.  XXXIV. 
Gratiani  refcriptum  de  immunitate  clericorum, 

377.  XV. 

Gratianus  in  expeditione  betlica  adverfus  Go- 
thos  pofitus  ,  petit  ab  Ambrofio  Iibros  de  fide, 
377-  XV. 

Gratiani   pietas  ,  J78.  XVI. 

Gratianus  bellum  aufpicaturus  quaerit fidem  pro 
defenfione  &  armis  ,    ibid. 

Gratiano  certa  vicloria   praedifla  ab  Ambrofio , 

378.  XVII. 

Gratiani  &  Valentiniani  infignra  exercitus,  378. 

XVIII.  Ann.  Ecd.  Tom,  V, 


Gratiani   exercitus  qufbus  conftaref ,  ibid, 
Gratianus  ingentem  victoriam  de   barbaris  con- 

fecutus ,   378.  XXI. 
Gratianus  Alemannos    in   GaJIia  debellat,  ibii. 
Gratianus  favet    Catholicis,    ediclum    pro    illis 

dat  poft  obitum  Valentis  ,  378.  XXXII.    Re- 

vocat  exules ,    ibid, 
Gratianus  jubet  reddi  ecclefias  Catholicis  ,  378, 

XXXIV. 
Gratiani   religio,    379.   I. 
Gratianus  delegit  Theodofium    Imper.  379.  III. 
Gratianus  vincit  Alemannos  ,  379.  VI. 
Gratiani  vicloria   Ambrofii  precibus  adfcribenda, 

379.   VII.  Piorum  vota  pro  Gratiano,  379. 

VIII. 
Gratiani  litterae  ad    Ambrofium ,    379.   IX. 
Gratiani  Iex  adverfus   har reticos ,    379.    XI. 
Gratiani    lex    de   collatione    clcricorum,     379. 

XIII. 
GratianusPrincepsChriftlaniiTimusdiclus,  379.  X. 
Gratianus    petit  ab    Ambrofio  de  Spiritu  ianclo 

traflationem ,    ibid, 
Gratianus  annuit  petentibus  agi  Concilium   A« 

quilejae  ,  380.  XIX. 
Gratiani   refcriptum  adverfus  Urficinum   fchif- 

maticum  ad  Aquilinum  ,   381.  II. 
Gratianus  pro  Gnofticis  refcribit  ,  ^Sr.  CX. 
Gratianus  ncfciens  favet  Prifcilliano,  ibid.  Luit 

poenas  conceffi    refcripti  ,  ibid.  &  383.  XX. 
Gratiani ,  Valent.  Theod.  leges  de  bafilicis  con- 

tra  Manichaeos  &  mendicantes  validos  ,  381. 

LXVII. 
Gratianus contra  Maxtmum  parat  copias ,  38^.  II. 
Gratianus     nomen    refpuit    Summi     Pontificis  . 

383.  V. 
Gratianus  Prarfeclo  Urb.  de  Gentilium   fuper- 

ftitione    jurifdiclionem  tribuit ,  ibid. 
Gratianus  injufte  Commodo  comparatus  ab  Am- 

miano  ,    383.  XI. 
Gratianus.  proditus  a  fuis  occiditur  ,    371?.     V. 

383.  VII.  iEtas  &  regni  tempus  ,    383,  VIII. 
Gratiani  probatiffimi    mores,   383.    IX. 
Gratiani   amicos     perfequitur    Maximus ,    383. 

XII. 
Gratianiw  excufatur  ob  decreta  pro  impifs ,  383. 

XX. 
Gratiani   ultimum  adverfus  haereticos   &  apofta- 

tas  ediclum  ,  ibid. 
Gratianus    Theodofii    ex    Flacilla  filius ,    38J. 

XXXVI. 
Gregorius  Nazianzenus   Conftantium    Imperato- 

rem  laudat ,  361.  XXT.  In  Iaudibus  Conftan- 

tii    excedens  ab    Auclore     excufatur ,    361. 

XXVI. 
Gregorius    Hifpanfarum    Epifcopus    idem    curn 

Eliberino  ,  371.  CXXI. 
Gregorius     Epifcopus    Eliberinus     conjungitur 

Lucifero  Calaritano  ,  ibid.  Quid  pro  eo  Theo- 

dofius ,    J71.  CXXII.  A  Theodofio    liber  di- 

miffus,   371.  CXXIV. 
Gregorius  Eriberinus  libellum  de  fidc   ad    Gal« 

lam   Placidiam  dedit  ,  ibid. 
Gregorius  Eliberinus  gloriatur  dc  fidc   fervata, 

ibid. 
Gregorius  Eliberinus  recantat  palinodiara  ,  371« 

CXXIV. 
Gregorius  Eliberinus  eur   Orthodoxorum  prar- 

coniis  celebratus  ,  ibid. 
Gregorii  Eliberini  res  geftae    cum    Ofio  refel- 

luntur  ,  371.,  CXXV. 
Gregorius   Nazianzenus  una  cum  Bafilio  tenU- 

tus  a   Juliano  ,  jtfi.  VII. 
Gregorius  Nazianzenus  quid  ad  Czfarium    fra- 

trem  agentem  apud    Julianum ,    3*1.    VIII. 

&f'9> 
Gregorii  Nazianzeni  vitar  inftitutio  cum  Bafilio, 

3<Ji.  LIV. 
Gregorius  ^Nazianzenus  proficifcitur  cum  Bafilio 

in  eremum  ,  jtfz.  LIX.  LXV.  553.  LXXXII. 
M  m  m  ra  1  Grc- 


y 


664, 


I    N    P    E     X 


Oregorius  Naziarizerrus-  agit  apud  Eufcbiani  pro 

Bafijio  ,  3<Si,  LX, 
Gregorii  Nazianzeni  epiftola  ad  Eufebium ,  ibid, 

In  ea;  Eufebii  cum  Bafilio  inirnicitiarrt  arguit, 

Gregorius  Naziarrzenus  ordinatus  invitus  prars- 

byter  ,  361,  LXV» 
Cregorii  ordinationis  in  pracsbyterum   tempus  , 

ibid, 
Gregorii    de  Bafilio  roirun*    defiderium ,    36». 

LXVI.  Ab  eo  ad  eremum   vocatur ,    ibid, 
Cregorii  Nazianzeni  epiftola  *d   Bafilium ,   36». 

LXVII. 
Gregorii  prima  feceffio,  31?».  LXVIII. 
Gregorii  pietas  erga  parentes  ,    361.  LXVI, 
Gregorii   cum    Bafilio  joci   per   litteras ,    s<Sj. 

LXIX, 
Gregorij   &   BafiJii  tempus  profeclionis  in  ere^ 

mum  ,  3<J*.  LXXII, 
Gregorii    Nazianzeni  invecliva  in   Julianum  pro- 

hibentem  Chriftianos  fcientias  difcere  ,  361, 

CCXCV. 
Gregorji   Nazianzeni    invecliva»    duaj    in  Julia-r 

num  ,   363,    LXXVII,    Ejc    earum     fecunda 

multa  in  eum  referuntur,  ibid, 
Gregorii  Nazianzeni   elegans  apoftrophe  in   Ju> 

lianum  ,  ibid.  &  Jeqq, 

Gregorius  &  Bafilius  a  Juliano  deftinati  ad  ne- 

cem ,  3<J3.  LXXX, 
Gregorius    Nazianzenus  quid    in    eremo    curr* 

Bafiiio,  3<f3,  LXXXII, 
Cregorius  virtutum    cultor,     3*3.   LXXXIII. 

Ejus   in    folitudine    vitae    inftitutum ,      363* 

LXXXIV, 
Gregorius    feorfum    habitat    a     Bafilio ,      363. 
.  LXXXV, 
Gregorii   in   erenjo   epiftola;   a^d  Bafilium  ,  3*3* 

LXXXVL  &  feq- 
Gregorius  &   Bafilius   in  eremo    aufterum  vitae 

genus  feftati ,  363.   LXXXVI,  Defcribitur  lo- 

cus  eremi ,  ?<s3.  LXXXVII. 
Gregorii  cum  Bafilio  in  eremo  vitx  ratio  ,  363. 

LXXXV. 
Gregorii  exercitia  corporalia  ,   3<>3.  LXXXVII. 

LXXXIX. 
Gregorius  petente   Bafilio,    explicabat  III i   Pfal- 

mos ,  3<53.  XC. 
Gregorii  epiftola  ad  Eafilfum  de  rebus   in  ere- 

mo  geftis ,  3<S3.  LXXXVI. 
Gregorii  Nazianzeni   &  Bafilii   diftincla-officia  , 

363,  xci. 
Cregorius   quanti    eiTet    apud    Bafilium ,  .'  363. 

XCII, 
Gregorii  modeftia  in  corrfgendo  quod   non  pro- 

baret ,  363.    CVIII,  &  feq. 
Gregorius   Epifcopus  Nazianzenus  fenior   inter- 

fuit  Concilio.  Tyanenfi  ,  365.  XXVIII. 
Gregorius  Nazianzenusad  fubveniendum  Orien-. 
.  tali    Ecclefiae  ab  eremo  revocatur/,    366,  VI. 
Gregorius  Nazianzenus    &  Bafilius   vocantur  ex 

eremo  ob  perfecutionem  Valentis  ,  ilid. 
Gregorii  epiftola   ad  Bofphorium    de  fuo  redi- 

tu,   366,  VII. 
Gregorius  Nazranzenus   reverfus  habuit  Apolo-. 

giam  de    fuga  fuA,    $66,   VIII.. 
GregOrius  noh  eft   fattus '  Epifcopus    Nazianze- 

nus  ,  fed  adjutor,  patris,    366.    X. 
Gregorius  munus    concionandi    arripuit ,    x66. 

XI. 
GregoriusNazianzenuscurat  abftrahere  Bafilium 

ex  eremo  ,  3<S<>.  XII. 
Gregorii   "Naziihzeni  de  plaga  grandinis  oratio, 

V*7.  XXXII. 
Gregorius  Nazianzenus    fcribit    ad    fratrem   a 

terrjemotu  liberatum  ,    368.  VIII. 
Gregorii    pro.   Caefario    defunclo   oratio  ,    3<5S._ 

AI* 

Gregorius  Nazianzenus  agit  omnibus  viribus  ut 
Bafilius  eligeretur  Epifcopys ,    369,  XLVni, 


Gregorii  Nizianzem"  «piitoli    ad     BafiUurn    de 

ejec^ione   ejus ,    369.    XLVH. 
Gregorii  de  futura  Bafilii  eleflione    vaticinium, 

3<?9.   XLVIII. 
Gregorius    Nazianzenus  epiftolam  dat  ad  Eufe- 

bium  Samofatenum    pro  elecligne  Bafilii,  369. 

LIH. 
Gregorius  audita  eleclione    Bafilii    cunclatus  a4 

eum  accedere  ,   3S9.  LVI, 
Gregorii    epjftola    ad    Bafilium    eleclum  ,    3^9, 

LVH, 
Gregorius  hortatur  Bafilium  non  timere  adver- 

farios ,  31*9.  LVHI, 
Gregorius  Nazianzentis    ad  Bifilium  fe  confert, 

tiius    moderatione    ac  verecundia  ,   369.  LIX, 
Gregorius  Nazianzenus   reprehendit    Gregorium 

Nyffenum    quod     nimiuin    ftuderet    eloquen- 

tia:  ,  369.   LXVI, 
Gregorius   litteris  occurrit  Eufebfo    Samofatenc» 

exulanti  ,  37°>  IX. 
Gregorius  Nazianzenus  confolatur  Iitteris    Gre- 
,    gorium  Nylfenum   exulantem,    370,  XVIII. 
Cregorius  Nazianzeous  non    defpicjt    Apollina-» 

rem  antequam  damoaretur  ,  371.  L. 
Gregorius  &  Bafilius  harrefis  infimulantur  ,  371, 

LXI. 
Gregoriqs  Na^'anzenus  admonet  Bafilium  de  hij 

quibus  accqfaretur    ab    aliis  ,  ibid. 
Gregorius  &    Bafilius  in    convivio  acerbe    pro- 

fcinduntur,  37».  LXII.    Cum    alter,    harrefis, 

alter    tolenntfse  railae  accufatur  ,    ibid. 
Gregorius  Nazianzenus  egregiam    habuit  oratio- 
1    nem   pro    Bafilio    hafrefis.    infimulato  ,    371. 

LXIV, 
Gregorius   Bafilium  defendit ,    ihid* 
Gregorii  &  Bifilii    in    concionando    diftincta  ra- 

tiq,   &  didio,   37i.   LXVII,  LXXXI, 
Gregorius  Nazianzenqs   vocatur  a    Bafiliq  ,    371. 

Lxxx. 

Cregorius  Nazianzenus  fubjeclus  Anthimo  ,    371» 

LXXXV, 
Gregorius  Sedi  Sifinorum  prseficitur  a  Bafilio, 

371.   LXXXVI, 
Gregorius  recufat  prarfecluram  ,  371,  LXXXIX» 

Succenfet  ea  de  caufa  Bafilio ,  ibid. 
Gregorii  querelae  in  Bafilium  ob  Sedem  Safirno- 

rum  ,    37r.  LXXXVIII, 
Gregorius   Nazianzenus  expoftuJat    litferfs   Bafi- 

lio    dq    §ede.    Safimorum   ,     571.   LXXXIX, 

&  f'1- 
Gregoriu.s   cogitur  tandem  accipere  Sedem    Sa- 

fimo.rum  ,  371.    XC.   Ejus  ordinatio  facla  co- 

ram  Bafilio  &  patre  Gregorii ,  ibid. 
Gregoriu?  Nazianzenus  orat  coram  Bafilio  ,  pa- 

tre  fuo,  Qz  Gre°orio  Nyffeno ,  371.   XCV.  Se 

ex.cufat ,  371.  XCIII. 
Gregorius  tentatus  ab   Anthimo  inhajret  magfs 

Bafilio  ,   ibid, 
Gregorio    occupatis  ab  AnthimoSafimis-  non  da- 

tur   locus  accedendi   ad    fuam    Sedern  ,    37  r. 

XCIX, 
Gregorius  fuccenfet  Bofphorio   Epifc,  ob  fui   e- 

leclionem,  ibid, 
Gregorius  iterum  fugit  in   folitudinem  ,  ibid. 
Gregorius   a  patre  revacatur    ad     cttrain   Eccle- 

fiae   Nazianzenar,    371.  CI. 
Gregorii   Nazianzeni  natalis  contigit  ante    Epi- 

fcopamm    patris ,    immo    ante    baptifmum , 

371.  CI.I, 
Gregorii    Nazfanzeni    a?tas  ,    37r.  CIII, 
Gregorius  fufcepit   regimen    Ecclefise    Nazianze- 

nae  vivente    adhuc   patre  ,    ibid,    Ciya     condi- 

tione,  ihid,    An    ftierit    ordinatus    Epifcopus 

Nazianzenus  ,    371.  CVI.  ) 

Gregoritis  Nazianzenus  Bafilium    faftus   arguit , 

371.   XXXII, 
Gregorius    N^zfanzenus  poft     obftinn     parentis 

recedit  ,  371.    LXII.  Abiit    Seleuciam   ad  5« 

Thecl*  Memoriam  ,  ibidt 

Grc» 


I    N    D    E    X 


66% 


Creeorii  Nnianzenf  anathematifmi  contra  Apol- 

linarem  ,    373.   XVI. 
Cregorius  Nazianzenus  Themiftium,   carum    ha« 

biyit,  ,  j?^.  IX. 
Greeorius  Nazianzenus  quid  in  epiftola  ad   Gre- 

gorium  Nyfcnum  de    Bafilff    obitu  ,  378.  V. 
Crcgorii   Nazianzeni  ftatos  poft    Bafilii  obittim, 

378.  VI. 
Gregorii  Nazianzeni  de  obifq   Bafilii  ad   Eudo- 

xium   epiftol.i  ,  ibid. 
Gregorii  de  fuo  vitae  ftatu  querelar  ,  ibiJ. 
Gregorius  Nazianzenus  Conftantinopolim  a  Sy- 

nodo    mittitur,   J78.  L.   Tempus  ejus  adven, 

tus    illuc  ,  378.  LI.    Tempus    commorationis 
-    Conftantinopoli ,   378.  LIL 
Gregorius  nonnifi  eo*ftus  profeclus     Conftanti- 

nopoKm  ,   378.  LIU. 
Gregorii  Nazianzeni    primum     hofpitium    Con- 

ftantinopoli,    378.  LVI.  Converfum,   in    Ec- 

cledam  Anaftafiam  ,  378.  LVIT. 
{Sregofins  Nazianzenus  clam    docet    Conftanti-. 

nopoli   apud   Nicobolum  ,  ibid. 
Gregorii  domus,  ubi  Conftantinopoli    docebat, 

in  bafiticam  erecfc ,  ibid. 
Gregorius  cur  Theologus  vocafus ,    378.  LVIII, 
Gregoritisprimo  ingreiTus  Conftantinopolim  quae 

paflus,    378.    LIX.  Appetitus  lapidibus ,  ibid^ 

Raptus   ad  tribunal  ,  ibid, 
Gregorii  in   haercticorum    perfecutionibus    &  in 

adverfis  confolatio ,   iW« 
Gregorii  patientia  i'n  prardicatione  verbi,  379^ 

XIV.  Ejus  in  docendo  modeftia  ,  ibid. 
Gregorius    Nazianzenus  cohfemprui    habitus  at- 

que  d.erifus. ,  379.    XVI.  Ejus  yirtus.    innote-, 

ftit  in  Oriente ,  ibid. 
Gregorium    auditurus     Conftantinopolim,    venit 

Hieronymus ,    379.  XVII. 
Cregorius   Nazianzenus    Hieronymi    magifter , 

ibid. 
Gregorii  modeftia  in  docendo  Hieronymum  ,  379. 

XX. 
Gregorii  &  Hieronymi  comparatio, ,  370.  XVIIT.; 
Gregorius    Nazianzenus    ignoravit   Latinam   lin- 

guam,   379.  XXII. 
Gregorius  laudes  fcripfit  Maximi  Cynfci,   379. 

XXIV.  Quar  ilhr  fint ,  370.  XXX. 
Gregorius   poftulatus;  a   popttlo    Epifcopus.  Con- 

ftanrinopolis,   379.  XXV. 
Gregorfus  laudat  pro  conciotie  Epifcopos  iEgy. 

pti  ,    ibid.    Eofdem   vituperat  ,   379.  XXXII. 
Greeorius  recantat    palinodiam.  de    laudata  Ma- 

ximo,   379.  XXIX.  Multa  in  etiro  ,    ibid, 
Gregorius  a  fuburbano  redit   Conftantinopolim, 

37«.   XXXI. 
Gregorius     Nazianzentis   noa    patitur   fieri  Epi- 

fcopus  Conftantinopolitanui  ,    379.  XXXII. 
•Greeorius  conqueritur  de  Pmo  Alexandrino,  iW». 
Gregorio     Nazianzeno    favit    Damafus     Papa , 

380.  V. 
Gregorius.  quid  contra    Maximi  ftripta,   adver- 

fus  fe  relponderit  ,    380.  IV. 
Gregorfus  cum    Arianis    mitius   agit ,    380.  VT. 

Ob  id  reprehenfus  a    populo  ,  ibid.   Quid.  in 

cum   illi ,    380.    VIII. 
Gregorius  cogitat  de  difceffione  ,.   380.  IX.  Co- 

hibetuc  ne   recedat  ,  ibid. 
Gregorius    Nazianzenus    a  Theodofio.  introduci- 

tur  in   templum  ,    380.   XIII. 
Gregorius  dum    ad   templum  ducitur  ,  quid  mi- 

rum  acciderit ,  ibid. 
Gregorius  renuit  collocari   fn  ihrono,   ibid, 
Gregorius  a  Sicario  appetitus  quid   erga  eum  ,. 
•     380.  XIV. 
'Gregorius    miraculo  ab  Arianorum  infidiis.  ela- 

bitur  ,  ibid. 
Gregorius  ab  Epifcopis  ad    hoc  vocatis  a    Theo-. 

d  fio    collocatur    in    Throno ,    ibid.  &    381. 
■      XVIII. 
Gregorii   eleflionis   confirmanda:  graci*  Syno- 


dus    eonvqcatur  >    ibid-,    Confirmatur  ~    *8r.. 

XXV. 
Gregorius  Nazfanzenus  fubfcripfit  Concilio  Con., 

ftantinopolitano,  quo    loca  ,  381,  XXXIX. 
Gregorii  N.tzi.inzeni    fententia  de    ne»n  elK;<jndo 

fuccelfore   Meletii  ob    pacem  Ecoletlae  ,  fed  non> 

accepta  ,  inde  mala   innumera,    381,    XLIII, 

&  f«l* 
Gregorius  pafTlis  invfdiani,  quod  vffus  efTet  fa- 

yere    Occidentalib»s  ,     381.    XL?V\  Ejufden» 

in   eo  conftantia  ,  38^,  t. 
Gregorio  adverfantur    Epifcopi   juniores ,    381, 

XLV.  &  H. 
Gregorius    argcrrime  fert,  eleclionem  plaviaui  , 

381.   LT. 
Gregorii    ele^tionem  impuenant  ^gyptii ,  \%\, 

LIII.   Non  tamen  odio  Gregorii  ,    ibid, 
Gregorius   Nazianzenus    concionatur   in  Synodc» 

de  pace  cuftodienda ,  38 r.   LIV. 
Qregorius  ob    pacem.   Sedi    renunciat  ,  381,  LV-« 

Cur  hoc  permifTum  a  Synodo,  ibid.  Orationem 
.    habuit  de  fedis  abdicatione,   ?8r.  LIX. 
Gregorius  quanro   tempore  federit ,    381.  LXT. 
Gregorius    adit  TheodofTum  Imper.itorem  ,  ibid, 
Gregorius  qualem  reliquerit  Ecdeinm  Conftan- 

tinopoJitanam  ,  381.  LXIII. 
Gregorius  convivio  excipi    folifus   a  Theodofio, 

381.  LVUL    Quomodo  ibi   efTet  ,   ibid,    . 
Gregarius   puhJice   petit    mifijonem   a   Synodo  , 

381.  LX.   Apolo^ia.  cum  reprehenfione  ,  381. 

LXI.  Ultima  falutaffo  ,  381,    LXIII. 
Gregorius  ultimara  habet   orationem  ad  centum 

quinquaginla  Epifcapos ,    381.    LIX. 
Gregorius   vitae    fuae   rationem  dcfendit ,  ilid,    , 
Gregorit  mpdeflia  ,  ibid,  &  fcq., 
Gregorium  Naziaozenum    difcedentem.    nonnulli 

Epifcopf   ac    lacrymae     populi    confequuntur , 
•    381.  LXVI. 
Gregorius  puando    fcripferit  carmen  de  yta  fua, 

381.  LXVIL 
Gregorius  Conftantinopol.im,    ad.   Synodum   revo- 

qatyr ,  381.  IV. 
Gregorius  Nazianzenus,    recufat   venire    ad    Sy- 

nodum  ,    381.    VII. 
Gregorii     res.  gefta;   cum.  reverfus   eft    in,  pa^ 

triam,    381,  V. 
Gregorium.  Sede    privatnm    fuifle   rumor  falfus 

fparfus ,     381.   VI. 
Gregorius  curavit   praeficf   Ecclefia:  Nazianzena* 

Eula.liu.rn. ,  .ibidK 
Gregorius  aegcatat  ,    381.   VII. 
Gregorii    littera? ,  -quibus  fe    excufat  venire  ad; 

Synodum  ,  381.    VIII. 
Gregorius  cur  recufet  venire  ad  Synodum  , .381.. 

VII. 
Gregorius    Nazianzenus  quid   ad    Poflhumianum 

de  Synodo,  383.  XXIV.  De  eadem.  Synodo 

ad  Saturnin«m ,  ibid., 
firegorius   Nazianzenus    auclor    Theodofio    fan- 

cjenda:  legis  ad verfus  ha;retic.as,  3  84.XXXVIII^ 
Gregorius  Nazianzenus  fcribit  ad  Neclanum  ad- 

verfus   Ha?reticos  ,  384,   XXXIX.     _ 
Gregorius    Ekufium   PrajfeJlum.  non  je;unantem 

redarguit,    384.  XLII.      _  _ 

Gregorius  pater  Gregorit  Naztanzent  reftttit  Jtt- 

liano,   3<Si.  XLVIII. 
Gregorius  fenior  quid    ?n.  eleclione   Eufebu  E- 

pifcopi    Caefareae    Cappadocia; ,  36^  LI.  Re. 

ftitit  Praefeclo ,    j«a.  LII. 
Gregorius  fenior  per  epiftolam    ad   Carfarienfes 

datam.    fufFragium    dat,    369^  L.   Ibi  Bafilii 

laudei ,  ibii, 
Gregorii  fenioris    epiftola  ad  Epifcopos    de  Ba- 

filii  eleclione  ,    369.  LI.. 
Gregorius  fenior  Jicet.  infirmus  petit  Caffaream 

ob    eleflionem     Bafilii ,    369.    LU.     Operjtur 

ut  eligatur  Bafilius  ,  ibid.  &  369.  LV. 
Gregorii   fenioris  obitus,  369.   LXII..  ^tas,  & 

tempus  pr«efe<ftur«  }    ibid,. 

-  Gre- 


666 


I    N    D    E    X 


Cregorii   Nyffeni  Epifcopatus  -,  5^9.  LXIV. 
Gregorius  Nyffenus  antea    conjugatus,   ihid. 
Gregorius  Nyffenus   eloquentfae   ftudiofus  nimis, 
ob  id  reprehenditur  a  Gregorio  Nazianzeno, 

359.  LXV. 

•Gregorius  Nyflenus  ab  Ariams  damnatus,  370: 

XVN. 
Gregorius  Nyffenus  exulare   tubetur,   ibid.   Lu- 

ftrat  Ecdefias  ,    370.  XVIII. 
Gregorius    Nyflenus  convenit    Gregoriunj    poft 

ordinationem,   371.    XCV. 
Gregorii  NyfTeni  Iegatio  in  Arabiam  ex    Con» 

cilio  Nicaeno  ,  378. XLV. 
Gregorius  Nyflenus  Macrinam  fororem  invifit, 

&  ejus  funeri  interfuit ,  ihid.  Annulum  ab    ea 

accepit   cum   ligno  Crucis,   378.  XLVI.  Scri- 

pfit  e/us  vitam  ,   ibid. 
Gregorius  Nyflenus  librum    de    Anima  &    re- 

furreclione  fcribit ,   ihid. 
Gregorii  Nyfleni  in    legatione  res  geftae ,  378. 

XLVII. 
Gregorius  Nyflenus  innotefcit  Hieronymo,  379. 

XX. 
Gregorius    Nyffenus   ad  Synodum    Conftantino- 

politanam    venit ,  381.  XXI. 
Gregorii  Nyffeni   fides  laudata  lege  Theodofii  , 

38r.    LXXV. 
Gregorius  Nyflenus  habuit    orationem   in   fune- 

re    Placilla:    Auguftae  ,    38j.   XXXIII.    Idem 

fcabuit  panegyrim  in  funere  Pulcheriae  infan- 

tulae,  385.  XXXIV. 
Gregorii   Nyfleni    de    peregrinatione    fententia 

explicatur,  i%6,  XLVIII. 
Gregorius  Papa    inexploratos   habuit  Eudoxianos 

haereticos,  381.  XXXI. 
Gregorii  presbyteri  in   vita   Nazianzeni   error  , 

361.   LIX. 
Gregorii    Turonenfis  error    de   tempore  cbitus 

Hilarii,   369.  XXII. 
Gulielmus    Lindanus   elucidator    &    confirmator 

rerum  fancte    Urfulae  ,    383.  IV. 

H 

HAdriani  Imper.  numifma  cum  Ifide  ,  3(53. 
XXV. 
Hadrianopolitani  Martyres ,  $6t.  LXXX. 

H&refunt  certa  namia* 

Haerefis  Acaciana  ex  Ariana  propagata ,  3*0. 
XLIII.  J£tn  ex  Ariana  quoque  propagata  , 
ibid.  Anomiana    fex  mera    haerefis    Arianae , 

360.  LI.  Cyrtiana  ex  Ariana  propagata,  360. 
XLIII.  Duliana  ex  Ariana  exorta  ,  ibid.  Eu- 
chaitarum  unde  originem  fuam  duxerit,  361. 
XXXI.  Eudoxiana,qualis  fuerit ,  360.  XXXII. 
&{eq.  Eadem  Eunomiana  &  iEtiana  difta , 
360.  XXXI V.  Haerefeos  Arianae  germen  ,  360. 
XLIII.  Eunomiana  qualis  ,  3S0.  XXXIV.  Eu^ 
phemitarum  origo  ,  &  quid  docuerit ,  36  r. 
XXXV.  Unde  eadem  appelfata  fit  Martyria- 
ria  ,  ibid.  Exucontianorum  ex  ultima  perfi- 
dia  Arianomm  enata ,  360»  II.  Macedonit , 
live  Macedoniana  quid  docuerit,  360.  XVIII. 
Ejus  propagatores ,  360.  XX.  Cum  Ariana 
conjunela  ,  360.  XXX.  Ejufdem  impugnato- 
les ,  360.  XXIII.  &  fcqq.  Martyriana  qua- 
lis,  361.  XXXV.  Maffalianorum  quando  exor- 
ta,  «W.Quid  docuerit ,  3*1.  XXXVI.  Pho- 
tiniana  ex  Ariana  propagata,  360.  XLIII. 
Item  Pfatyriana  ,  ibid.  Sataniana  eadem  quat 
MalTalianorum  ,  &  unde  fic  appellata  ,  3<Jr. 
XXXV.  Trogloditarum ,  eademque  Eunomia- 
ca  qualis,  360.   XLI. 


Htxefes  in  Commutti 

t 

Harrefes  ab   Ariana  progenitae ,    3<fo.  XLH. 
Haerefes  ut  cognofcaritur  rcgula  Aufloris ,    3<Jq; 

XXVIII. 
Haerefis   occupat    complures     monachos,    360, 

XXVIII. 
Haerefum   defenfores     &  oppugnatores ,     qualis 

illa  fit  doflrina    declararunt,    31S0.    XXIV. 

&  feq. 
Haerefes   Apollinaris    &   Semiarianorum ,     361. 

CLXXXV.    In    Synodo  Alexandrina  damna. 

tae  ,  ibid. 
Haerefes  Apollinaris  colligt   poflimt  ex    Grego- 

rii    Nazianzeni    anathematifmis ,    373.  XVI. 
Haerefis   Antropomorphitarum  ,  370.  CXIV. 
Harrefis   Artotyritarum  ,    373.  XXXIV. 
Haerefis    Afcodrogitarum  ,  ibid. 
Haerefis    Borboritarum,    ibid. 
Haerefis  Collyridiana    unde  dicla    &    dedufla, 

373.    XXX. 
Haerefes  Joviniani,    381.    XXXV. 
Haerefis  Paffalorincitarum ,   373.    XXXIV. 
Haerefis    Polemiana  ex  Apollinare  deducla ,  373. 

XXIX. 
Haerefis  Prifcillian?  capita    damnata  ,  381.  CIII. 
Haerefis  Prifcilliani  invalefcit  in    Hifpania  ,  38r, 

XCV.  &  Jeqi' 
Harrefis  convincitur    ex  eonfideratione  promul- 

gatoris  ipfius  ,  381.    XXXIII. 
Haerefes  innumerae    vexant    Ecclefiam    Orienta- 

lem  ,   373-   XXXIV. 
Haerefis    omnia    fecum   mala   affert,    $61.    CVI. 

371.   XVI.   379.  XII.   38r.  XII.  38«.    LXI. 
Haerefes   damnatae   in    Concilio  Conftantinopolt- 

tano,     381.    XXIX. 
Haercfes   damnata:  in  Synodo  Conftanfinopolita- 

na  a  Theodofio   convocata ,  383.    XXVIII. 
Haerefes  de  Trinitate  &  Chrifto  variae  a  Syno- 

do    Damafi  damnatae ,  373.  XII. 
Haerefes  quae  provenere    ex   fcriptis  Apollina- 

ris  ,   373.  XXIX. 
Hxrefiarchas  damnat  folus  Romanus    Pontifex* 

371.  X. 

Htretici 

Euchaitse,    3<Jr.     XXXIV.     Martyriani,     s^r. 

XXXV.  Maffaliani ,  3U1.  XXXIV.  Sataniani , 

361.  XXXV.  Trogloditae ,  iidem  Eunomiani, 

360.    XLI. 
Haeretici  aLupicino  Praetore  necati ,  3<Jr.XXXV. 
Haeretici  Audiani  in  Gothia  ,  370.    CXIV. 
Haeretici    Adelphii ,  383.    XXXIX. 
Haeretici  Euchaitae  .  ibid. 
Haeretici    Eudoxiani    damnati ,    36$.    V.     381, 

XXX. 
Haeretici  Novatores  quam  deteriores  Joviniano , 

381.   XXXIV. 
Haeretici  Sarcophori,    383.  XXXVI. 
Haeretici  Sacramentarii ,   iidem    Donatiftae ,  quae 

in  Ecclefias ,  &    Sacramenta ,   &    facras  vir- 

gines,   3<Ji.  CCLXVI.    & feq. 
Haeretici  Sacramentarii   aeque  ac  Julianus    hor- 

refcunt    Crucis    fignura ,    3<5i.   CCLXXVIII. 

&  feq. 
Haeretici   convenientes   fimul  ne   pacem  pertur- 

bent  ,capitali  pcena  fancit  Theodofius ,  386.   L. 
Haeretici  multi   a    fanclis  viris    culti   &   laudati 

antequam  damnarentur ,   37N  L; 
Harretici  lege  Theodofii  ejecli  ,   381.  VIII. 
Haeretici  varii   a  Theodollo  lege   vetiti   conven- 

tus  habere,  383.  XXXV.  Item  ecclefias  aedi- 

ficare  ,  38r.  LXXX. 

Haeretici  exagitati  JegibusTheodofii.  Vide,  Lex, 

Refcriptum. 

Haeretici  clandeftinos  habent   conventus,   383, 

XXXVI. 

Hae- 


I    N    D    E    X 


657 


Hxretici  nortri    temporis    monachis   &    virgini- 

tati   infenfi  perftringuntur  ,  381.  XXXII. 
Hxretici     fludent    fe    Joviano    infinuare,     363. 

CXXXVII.   Quid    in    illos   Imperator ,  363. 

CXXXVIII. 
Hxretici     pro  tempore   fidem    mutant,     363. 

CXXXIX. 
Hxretici   recantant  palinodiam    in  Concilio  An- 

tiocheno  fub  Joviano  ,  363.  CXLIII. 
Hxretici    confutantur   Patrum    fentcntiis ,    383. 

XXVIII. 
Hxretici   damnati   &  depofiti   recognofcunt  au- 

cloritatem  Romani    Epifcopi  ,    petentes  ab  eo 

reftitui  ,  365.   VII. 
Hxretici  obrtinati  gladio  fxculari  feriendi ,  $S6t 

XXXVI. 
Hxretici   indulgentia  Valentiniani   in  Occidentc 

vigettt,  375.  I. 
Hxretiqjs  rcmedium  falutare  ab    Hilario  datum  , 

3<5o.  VII. 
Harreticis  non  communicandum  monet  Hilarius , 

3*9:    XX. 
Hxreticis  favcre  quale  piaculum  exemplo   Gra- 

tiaoi  Imper.   381.  CIX.  &  fe<j. 
Hxreticorum    noftri   ternporis  cum  Eunomio  af- 

finit.is  ,  3<So.   XXXIX. 
Hxreticorum  Epifcoporum  aftutia  in  ecdefiis  re- 

cuperandis  ,   36 j.    VII. 
Hxreticorum  conditio  ,    371.  XC. 
Hxreticorum   jugis  infeftatio   etiam    fub    Theo- 

dofio,    381.    X. 

vv'?0rum  cur  'mP«"obatum  fupplicium  ,  38  j. 
XXIX. 

Hxreticornm  conventus  tempore  Bafilii  ,  365. 11. 

Hxreticorum    inftabilitas    derifa  a     Themiftio , 

3<53-   CXLIV. 
Hxreticorummoresdepravatiflimi ,  38 1-  XXVIII. 
Hxreticorum  mos,  cum    nova   afferant ,   vetera 

fe  defendere  profiteri  ,   371.  LVIII. 
Harreticos  libere    fentirc   quidquid  vellent  ,  Jo- 

vianus  permittit ,   3S3.    CXLIII. 
Hxreticos  puniri  poftulant  a    Gregorio   Nazian- 

zeno   Catholici ,    380.   VII. 
Hxreticos  e  civitate    exigendos   ftatuit   Theodo- 

fius,   384.    XXXVIII. 
Hxreticos    quantopere  execrati    fint    Catholici , 

370.  X. 
Harreticos  permittere   fua   dogmata  vulgare   eft 

Ecdefix  doclrinam   damnare ,    384.    XL. 
Hxreticos  Principum  auxilio   punire  femper  con- 

fuevit   Ecclefia  ,  385.  XXXVI. 
Harreticos    inquirendos    cur    Martinus    renuit  , 

386.    XXXIV. 
Hagiomachi  unde    fluxerint ,   361.    LVII. 
Helena    filia    Conftantini   Romx   fepulta  ,   $60, 

LVI. 
Heliodori  peregrinatio  in  Oriente,  371.  XLII. 
Heliodorus  recedit  ab  eremo,   371.   XLV. 
Heliodorus  epifcopus    Altinenfis  Hieronymi  fa- 

miliaris,   38r.  LXXXIII. 
Heliodorus  Epifcopus  Altinenfis     interfuit  Con- 

cijio  Aquikjenfi,   381.  XXXIV. 
Heliopolitani   in    Palxftina  quid    in  Chriftianos, 

362.    CXLIX.   Quid  Arethufii  ,  361.  CL. 
Heliopolitanorum  turpitudo  ,  ibid. 
Helladii  Cxfarienfis  Epifcopi  fides  laudata   Iege 

Theodofii,    38'.    LIX. 
Helladius  Bafilio  fubftituitur  in  Ecdefia  ,  378.   X« 
Helpidii    prxfedura,  361.  XI. 
Helpidius  Prxfectus  quanta    pafTus    a    Juliano, 

7,61.  XXV. 
Helpidius  apoftata,  361.  CVII.  Quas  dedit  pce- 

nas ,  362.  CX. 
Helpidius  fcriptor  adverfus   Manichxos ,  cx  quo 

profecit  Auguftinus,  383.  XL. 
Helpidius     Epifcopus    Prifcillianifta    damnatus , 

381.    CII. 
Helvidii    origo,   381.  XXX. 
Helvidii    hrrelis,    3X1.    XXVIII.    Confutata   a 

S.  Hieronynio  ,  ibtd. 


Helvidii  harrefis  de  B.  Virgine ,  373.  XXIX; 
Heraclides  Epifcopus  Oxirinchi  ,  361.  CCXIX. 
Herba  mirx  virtutis  in  bafi  Chrifti  ftatux     361. 

CL'X. 
Hereditates  &    legata    capere    clericis    interdi- 

clum   k-gibus  Imperatorum,    370.    CXVII. 
Herennius    cum  Agapeto    legatus   ad   Synodum 

Alexandrinam ,   161.  CLXXX. 
Hermes   Martyr  fub  Juliano  Hadrianopoli,  3<Si. 

LXXXI. 
Hermion    virgo  magni    nominis,  j<S».  CCXIX. 
Hermogenes  JEgypti  Prxfeclus  ,  3<5i.  VII.    Quid 

ad    eum  Juli.mus ,    ibid. 
Hermogcnes  Epifcopus  Carfarex  Cappadocix,  37». 

VII, 
Hero  Thebanus  apoftata  qux  paflus ,    361.  CX. 
HerodiaJe  comite   noclu  vagari    mulieres  fe   pu- 

tanrcs  excommunicandas  cautum ,    381.    XX. 
Hierax   harreticus  quando  vixit  ,  371«   CX. 
Hieroglyphica  imaginisSerapidis  &   Ifidis,  361. 

XXX. 
Hieronymifs  ,  ejus  locus  de   Acacio   &    Apolli- 

nari  interpretitus ,  360.  LII.  &  feq- 
Hieronymus    in   Urbe  eruditur  rhetoricis  difci- 

plinis  ,  367.  XVII. 
Hieronymus  ftudiofus  fcriptorum  Hilarii  ,  569. 

XXIV. 
Hicronymus     audivit    Antiochix    ApoIIinarem.. 

profitentem ,  37^.  L. 
Hieronymus   ex    Syrix  eremo    fcripfit    ad  Da- 

mafum  ,   371.  XXXIII. 
Hieronymus  ex  Syrix  eremo   fcripfit    ad    R~fli- 

num  Alexandriam  ,  37Z.  XXXV. 
Hieronymi-   adventus     in     Syriam  ,     &    inftitu- 

tio    vitx    monafticx    quando    contigit ,   371. 

XXXV II, 
Hieronymus  cum    Evagrio    peregrinatur    in  Sy- 

riam  ,  37L  XXXVIII.  Eorumdem  in    Cappa- 

dociam  adventus,   371.  XXXIX.   Virtus  pere- 

grinationis  ,  ibid, 
Hieronymi  vitx  priinordia  ,  371.  XL.  Ejus    prx- 

ceptor  Donatus  ,  ibid,  \ 

Hieronymus  haud    ita   pauper   natus ,  371.  XL. 

Qiiando  baptizatus  ,  ibid.  Vifitabat  Romx  coe- 

meteria  diebus  Dominicis  ,  ibid.    Peregrinatus 

in  Gallias  ,  quid  ibi  ,  ibid,  Ejus  reditus  Aqui- 

Iejim,  371.  XLII.  Studium  in  defcribendis  li- 

bris ,  372.  XLI, 
Hieronymus  Dorflti  auditor  ,  371.  XL, 
Hieronymo  cum  Ruflino   conjunctio ,    i7i.XLTI. 
Hieronymus  fororem  ad   meliorem   ftatum   refti- 

tuit  ,    371.  XLIII. 
Hieronymus  ad   monafticam   vitam  animum  ap- 

pellit  ,   ibid, 
Hieronymi   promotor  in  eremum  Theodofius  a- 

nachoreta  ,  371.  XLIII. 
Hieronymi  eremus   ubi   fita  ,  371.    XLIV.  Socii 

ejus  m  eremo,  ibid,  Quis  illi  neceflaria   fup- 

peditaret ,    ibid. 
Hieronymus  qux  pafTits  in   cremo,    371.  XLV. 
Hieronymi   in    eremo  vita  ,  ibid. 
Hieronymus   in  eremo    difcit  litteras  Hebraicas, 

371.  XLVI. 
Hieronymus  a   fchifmaticis  Antiochenis    in    di- 

verfa   diftrahitur,  371-   XLVII. 
Hieronymus  confulit  Damafum  ,  371.  XLVIII. 
Hieronymi  ad  Damafum  epiftolx  quo    teinpore 

fcriptx  ,  37J.  XLIX. 
Hieronymus  rricenarius   fcribit  in  Abdiam  ,  371. 

LV. 
Hieronymi  xtas  exacle    cognita,  371.  LIX. 
Hieronymi   lucubrationes  in  eremo  ,   371.  LXI. 

Epiftolx  ad   diverfos   datx  ,  ibid. 
Hieronymus  calumniam    pafTus  in     Syria  difce- 

dere  cogitur  ,  378.  LX. 
Hieronymus  a  Meletii  fautoribus  Sabellianus  ap- 

pellatur    quod    nomen     hypoftafis  refugeret , 
ibid, 
Hieronymus  recedens  e  Syria  abiit    Hierofoly- 

mam  , 


658 


I    N    D    E    X 


mam  ,  378.  LXII.  Linguam  Hebraicam  ibi  ad- 

difcit,    378.   LXIII. 
Hieronymus    ord'natur  presbyter  a  Paulino  E- 

-pjfcopo  Antiocieno  ,  378.  EXV.  _ 

Hieronymui  ordinandus  nulli  voluit   adfcnbi  ti- 

tulo  ,    ibii.   &  f"}'  . 

Hieronymi  Cardinalatus  afTertio    ab    ipfo  Hie- 

ronymo  confutua  ,  ibii. 
Hieronymus  pergit  Conftantinopolim  ad  Grego- 

riura  Nizianzenum ,  379-  XVII.  Ab    ipfo   c- 

Ieganter  elufis ,  379.    XVIII. 
Hieronymus  duce  Gregorio  celfa  petit,  379.  XIX. 

Scribit  Conftantinopoli  de  Ifaise  vifione,  ibii. 
Hieronymus  novit    Gregorium  NyfFenum    Con- 

ftantinopoli  ,    379-  XX. 
Hieronyraus  quandiu  fuerit  Conftantinopoli ,  37  9. 

XIX. 
Hieronymus  in  quibus  fuperavit  Gregorium  Na- 

zianzenum  ,  379.   XXII. 
Hieronymus  favet  Gregorio  Nazianzeno  ,380.  V. 
Hieronymus  a  calumnia  Ruffini   defenditur,  j8r. 

XIV. 
Hieronymi  reditus   Romam  Conftantinopoli  per 

Grarciam  ,  381.   II. 
H;eronymus    venit   Romam  adConcilium,   ibii. 
Hieronymi    Romar  res  geftar ,  381.  XXIV.  Lu- 

cubrationes  ,  381.  XXVII.    XXXVII. 
Hieronymus  Athenas   proficiicitur ,  381.  II. 
Hieronymus  annis  tribus     moratus  Roma?   apud 

Damafum  ,  cuT  erat  ab  epiftolis  ,  381.  XXIV. 

Quantae  arftimationis  eflet  ,  ibii.  De  ejus  Car- 

dinalatu  objeclio  ,    382.    XXV. 
Hieronymus  in  quibus   Auguftino    major ,   ibii. 
Hieronymi    Cardinalatus    affertores    primi    qui  , 

381.   XXVI.  _ 
Hieronymus  fcrfpfit  Roms  contra    Helvidium  , 

381.    XXVIII. 
H  eronymus  quando    fcripfit   de  virginitate   ad 

Euftochium  ,  ibii. 
Hieronymus  infurgit  Romac  contra  Jovinianum, 

381.  XXIX. 
Hier^nymus  confutat  Luciferianos ,   381.  XXX- 

VI. 
Hieronymi  Iucubrationes  Romse  elucubratz  ,  ibii. 

.*"  fl'  ... 

Hieronymi  nomen  in    ftudio  Scr:pturarum  ,  itii. 

HieronyiTius  quomodo  cum    virginibus    verfare- 

tur  ,    381.   XL. 
Hier^nymum   Roma?  quar  pia;    ftmin<e    colerent, 

381.   XXXVI.  XXXIX.   384.  II. 
Hieronymum   Pfalterium    Occidentalibus  canen- 

dum  emendafle,  384.  XXVI. 
Hieronymus  quomodo  in  Romanam    Ecckfiam, 

a   Hierofolymitana  induxerit     Alleluja ,   384. 

XXVIII. 
Hieronymi  epifto'a    ad    Damafum   de     Alleluja 

Pfalmis  addendo  ,  384.  XXIX. 
Hieronymus   perfecutionem     paffus  a     Romanis 

clericis  ,  385.    VIII. 
Hieronymus   recedit    ab  Urbe  ,  385.  VII. 
Hieronymus    in    Romana:  Ecdefiae  clericos    fub- 

infenfus,   385.  X.  Ipfe  tamen  obfequens  Ro* 

manae   Ecclefiar ,  ibii.  &  feq. 
Hieronymi  de    Ecclefia  Romana  fententia  ,  ikid, 
Hieronymus    quas  paflus  Roraae  calumnias ,  385. 

X.  ^r  frq.  Ibi  de  vefte  rauliebri  commentum  , 

3SS.    XII. 
Hieronymus   fuam   defenfionem  fcribit  in  epifto- 

la    ad  Afeliam  ,    385.  XIII.  Ejus  libera  con- 

tefhtio  ,   ibii. 
Hieronymi    profectio  Hierofolymara,   385.  VII, 

XVIII. 
Hieronymi  dffcendi   ftudium  ,   386.    XLII. 
Hieronymus  jam  fenefcens    fit  cifcipulus  Dydf. 

mi  Alexandrini  ,  58iS".  XLTII. 
Hieronymus     peragravit    monafteria    JE^ypti  , 

385.  XLIV.   Ejus  tunc    temporis    lueubratio- 

nes  ,    38«.    XLV. 
Hieronymus  fcribit  in  Epiftolas  Pauli,   ibid. 


Hferonymus  quam  fedulus  in  officio  hofpitalita- 

tis,  385.  XLVII. 
Hieronymi   locus  elucidatus  de   Lucifero ,   371, 

CXXI. 
Hieronymi    Chronici     locus    reftitutus  ,      363. 

CXLIV. 
Hieropolitana  Ecclefia  exuta   donatione  M.  Au« 

relii,   361.  CCLXXXI. 
Hierofolymitanum    temDlum  a  Juliano  reftituen- 

dum  curatur,  363.  V.  Prarfagia  tunc  oftenfa, 

3^3.  IX. 
Hierofolymitana  pereerinatio    quam    frequens ,' 

38*.  XLVI.  Cur  aliquando  reperitur    impro- 

bata  ,  ?85.  XLVIII. 
Hilarion  abbas    filios  Ariftarnetx    curat ,    *,6u 

XI.   &feq. 
Hilarion   monachus  fugit    perfecutionem  Gazen- 

fium  fub   Juliano  ,    361.  CXLI.    CXLIV' 
Hilarion  auriss  Chriftiano  prxftat  benefkium, 

361.  CXLIII. 
Hihrinis    miraculum     de   equis    Circenfibus  , 

ibii. 
Hilarion    Alaphionem    ad   Chriftum   convertit, 

3S1.  CXLIV. 
Hilarion  converfionis  Sarracenorum  fundamenta 

jecit ,   371.   CIII. 
Hilarion  liberat  Epidaurum  e   maris  excrefcen- 

tia  ,    365.  XL. 
Hilarion    notus    ex  magnis   miraculis  ,    laudem, 

timens ,   fueam  arripuit ,   ibid. 
Hilarionis   obitus  ,  371.  CVII-  Res  ab  eo  geftx 

fcriptae  ab  Epiphanio  primum  ,  ibii.    _  _ 

Hilarius  Epifcopus  Piclavienfi'  ,  ejus  1'beIIi  oblatt 

Conftantio,    360.  III.  VIII.  Ojid  in  Concilio 

Conftsntinopolitano  coram  Cnnftantio,  3*0.  IV. 

Mira  ejus  in  dicendo    libertas,  360.  X.   Ex  in- 

fperato  ab  exilio  relaxatur,  360.  XIV.  In  Oc- 

cidentem     redit ,    ibii.    Romam   redeunti  S. 

Martinus  feftinavit   occurrere  ,  360.  XV. 
Hilarius  auriga  ab  Aproniano  tentus,  363.  IV. 
Hilarius  diacoaus    Romanus    Anabaptifta,   361. 

CCXXIV. 
Hilarius  Martyr  Romse  fub  Juliano ,  361. CCL. 
Hilarius  diaconus    loco  Hilarii  Epif.     Piclavien* 

fis   pofitus ,  3iJt.    CCXXXVII. 
Hilarius    Epifcopus  qualis  ,   361.  CCXXXVI. 
Hilarii   Epifcopi  rediius,  3^1.  CCXXVI. 
HiJarius   Epifcopus   Piclavienfis  quid  poft    redl. 

tum  ab  exilio,   361.    CCXXVIII. 
Hilarii     res     geftx  a   Ruffino     conficftar  ,    3<Ji, 

CCXXXIV. 
Hilarii   fcriptorum  Iaudes,3ffi.    CCXXXVI. 
Hilarii    cum    Leone   Acla    commenticia ,     3*1. 

ccxxxv. 

Hilarius   Epifcopus    Piclavienfis    fcripfit    contra 

Salluftium     Prxfedum    perfecutorem  ,    $6i, 

CCLX. 
Hiiarius    contra     Auxentfam    agit    Mediolani  , 

3<59.  VI.  Cum  eodem  congrcdftur  ,  369.  XIII. 
Hilarii  epiftola  de  rebus  geftis  cum  Auxentia, 

3-59.  VIII. 
Hilariusdetegit  dolos  &  fallacias  Auxeniii  ,  3159; 

XVII. 
Hilarius  cogitur    proficifci     Mediolano  ,     3*9» 

XXVI. 
Hilarii  ut'lis  adraonitio  de  cavendo    Auxentio, 

3*9.  XXI. 
Hilarii  obitus  temous  ,  369.  XXII.  Lucubrationes 

ejus,  3*9.  XXIII. 
Hilarii  ftylu9,359.  XXIV.  Scripta  fincera ,  nar. 

vi  ejus  ,  3*9.  XXIV. 
Hilarii   defenfio  a  calumn-a  Centuriatorum  ,  3*1, 

CCXXXVII.   3«9.XXIV. 
Himerius  Epifcopus  Tarraconenfis,  385.  VI. 
H  fpania  oppreffa  ab   hsrefi    Prifcillianiftarum,' 

381.  XCV. 
Hifpania  Gnofticorum  harrefi  jidatur  ,  duce  Pri- 

fcilliano,    381.XCVIII. 
Hifpaniarum    Epifcopus    GregcriuS    Eliberinus, 


r  ** 


I    N    D    E    X 


669 


Hifpaniarum   Epifcopi  qui  damnarunt  Prifcillia- 

num   &  focios  ,  381.  CIII. 
Hiftoria  Ecdefiaftica  qualis  efTe  debeat ,  quatuor 

animalium  vifione  defignatur ,  361.  ^"£.34. 
Hiftoricorum  Geniilium  fides  qualis  ,  363.  L. 
Homo  Dominicus  Chriftus    quo    modo    diclus  T 

373.  XXII.  XXIV.  Ufurpatum  ab  Apollinari- 

flis  ,  373.  XXIV.  Et  a  Catholicis  etiam  ,  373. 

XXV.  Haud  tamen  refle  diclum  ,  jbid. 
Homines    immolati   a  Juliano  reperti  poft    mor- 

tem   ejus ,  363.  LXXI. 
Honorius    filius   Theodofii  quando  natus  ,   383. 

XXII.  384.  XLIII. 
Honorii  Confulatus  in  cunis,   386. 1. 
Honorius    Imperator  exponit    publice   legendum 

libellum  Donatiftarum  Juliano   oblatum  ,  }6i. 

CCLXV. 
Hormifda   Dux  ,    3<Si.  LXXXI. 
Hofpitalitas    peregrinorum   Hierofolymis ,  385. 

XLVII. 
Hofpitalitas    quanti    fuerit    Hieronymo  ,    385. 

XLVII. 
Humana  ;fiducia  &  fpes  vana ,  386.  XXXIV. 
Humanas  hoftins   immolare   folitum  Julianum  eo 

mortiio  detegitur  ,    3153.  LXXI. 
Hunni  Iftrum    tranfire  a  Valente  permifTi  ,  376, 

VII. 
Hunnorum  egreffio ,   ibid. 
Hyginus  Epifcopus  in  HifpaniaPrifcillianiftadam- 

natus ,    381.    CVII.  <_r  feq, 
Hyginus   Epifcopus  in   Hifpania   hoftis    Lucife- 

rianorum,   371.CXXII. 
Hyginus   Epifcopus     in   exilium  miflus  a   Maxi- 

mo  ,   387.  LII. 
Hylas  focius  Hieronymi  in  eremo  ,  374.  XLIV. 
Hymni  ab    Ambrofio   ftribuntur,   &  a   populo 

canuntur  tempore  perfecutionis  ,  387.  XV. 
Hymnos  canendi  in  Ecdefia   &   in   eorum    fine 

glorificandi   Trinitatem   ritus  ,    381.  XXI.  Ia 

Ecdefia  Mediolanenfi,   387. XV. 
Hymnorum  facrorum    fcriptores  ,  387.  XVI. 
Hypatianus  Heraclea:  Legatus  ad  Valentinianum 

Imper.  3^4.  XI. 
Hyperbole  in    hiftoria  cavenda  ,   371.  CIT. 
Hypoftafis   quo    modo  a  Graccis    accepta    &    a 

Latinis,   $<Sr.  CLXXXVII. 
Hypoftafis  &  fubftantiar  quaeftio    in  Synodo  A- 

lexandrina    trachta  ,  ibid. 
Hypoftalis  vocis  occafione  maximum  pacne  con- 

flatum   eft  fchifma  ,  362.  CLXXXVIII. 
Hypoftafis  nominis  caufa   altercatio  inter  Orien- 

tales  &  Occidentales ,  37».  XXVII.  XXX. 
Hyportafis  nomen  tandem  e  Latinis  receptum, 

371.  XXXI. 


I 


JAcobi  Epifcopi  Nifibita»  corpus  a  Nifibi  Ju- 
liani  juflu  exportatur,  3*3.  XXXVIII. 
januarii    Kalendarum  fuperftitionem  Ambrofius 

abrogat ,    377.  XIV. 
Januarius    Flamen  Piftenfis  ,  561.  CCLXVI. 
Idacius  Clarus  ditfus  quid  adverfus  Prifcillianum, 

381.  CXIII. 
Idacius  &  Ithacius  Epifcopi  in  Hifpania  adver- 

farii  Prifcillianiftarum ,  381.CIII. 
Idacius    Hifpanus  Prifcillianiftas  oppugnat  ,381. 

CXIII. 
Idolafrafla  ab  JEmiliano  Martyre,  3^1.  LXXX. 
Idola  frafla  a  Graccho  Pra:fec1o  ,  383.  V. 
Idola    a   Gentilibus    noclis    circumducebantur , 

364.  XIX. 
Idolura  Daphnitici  Apollinis  cur  redditum  rau- 

tum,    361.  LXXXVII. 
Idololatras   infeclatur  Valens  Imperator  ,    3*14. 

XIX. 
Idololatras   novo   ediclo   Theodofius   exagitat . 

385.   XXXVII. 

Ann.  Ecrf.  Ttr,:,  V, 


Idololatria   a    Juliano    reftitui    ccepta  ,   3S1.   T; 
Idololatriam   efTe  fivit    Valentin>anus    Imper.  8c 

facerdotibus    deorum   privilegia   dedit ,     371. 

CXXIX.  CXXXI. 
Idololatna    Roma:    f_b  Gratiano   mire  collapfa  , 

383.  V. 
Idolorura  templa  a  Juliano  reftituta  ,  361.  XIX. 
Idolorum  cultus  quanta    turpitudine    exercere- 

tur,   361.  XVIII. 
IJolorum   templa  claufa  a  Joviano  Imperatore  , 

363.  CL. 
Idolorum  cultusetiam  tempore  Gratiani  ,  376.  IL> 
Idolorum    cultores    a   Theodofio   cohibiti  ,    381. 

CXVI. 
Jejunare  die  Dominico    Prifcillianifta-    confueve- 

runt,    381.  CV. 
Jejunandi  Sibbatoconfuetudo,  384.  XXXV. 
Jejunium    Ecclefia:  pracceptum    non   tralgredien- 

dum,  384.    XLU. 
Ignecombufti  &  in   mare   merfi   Legati    Catho- 

lici  ,    370.    XXVIII. 
Ignis  erupit  e    fundamentis     templi    Hierofoly- 

morum  ,   363.  IX. 
Illyricana  Synodus  fub  Valentiniano,  36$.  XVIII. 
Illyricana  Synodus    in  Sedem    fuam    Euftathium 

reftituit,    3<J$.    XXXII. 
Illyricorum     Epifcoporum    Synodalis    epiftola  , 

3<5j.  XVIII.  Eorumque  fidei  profefTio   Catho- 

lica,  i*%.  XX.    XXIV.   Decreta  ,    tbid. 
Imago  Juliani    inftar    Serapidis  ,     351.    XXVII. 
Imaginem   Melctii  Antiocheni   domi   habuerunt , 

370.   LXV. 
Imagines    deorum  in  Labaris   figurat   Julianus , 

361.    XXVII. 

Imagines  facras  fe  colere  profltetur   S,  Bafilius, 

3<fi.  VII. 
Immunirates   clerfcorum   certo   tempore    permit- 

tunt  Valentinianus   &  Valens  ,   355.  XLII. 
Imperii    Romani    ftatus    mortuo    Juliano ,    364, 

IX. 
Imperii  Rom.  clades  ex  fide  viohta ,  378. XVIII. 

XXIII.  38r.   XII. 
Imperium    Romanum    peflumdatum    a   Juliano , 

36-3.  LXVIII. 
Imperium  Romanum  divifum    inter    Valentinia- 

num  &  Valentem  ,  354.   XI. 
Imperfum  Romanum  proftratum  Theodofius  ere- 

xit  ,    375.   IV.  V.   XII. 
Imperator  debet   elucere  clementia  ,   3*4.  XIV. 
Imperatori  quid   debeatur  ,   &    quid    Ecdefia:  , 

387.  XVII. 
Imperatoris  lex  lecla  in    Ecclefia  publice,   370. 

CXVII. 
Imperatoris   Chriftiani    munus     erga    Ecdefias  , 

387.  XVII. 
Imperatoris    jus     in     Ecdefias    nullum ,     387. 

XXII. 
Imperatores  non  fe  immjfcent  caufis   Ecdefiafti- 

cis ,    369.  XL. 
Imperajores   Epifcopis    relinquunt    curam  agen- 

darum  rerum  Ecclefiafticarum ,  3«4-  XII. 
Imperatoribus  praeftant  facerdotes ,  387.  XXVIII, 
Imperatorum   effigies   quatenus    Chriftiani  cole- 

rent ,  361.  XXXII. 
Impietas   licet    armata ,    femper    corruit,    37»« 

XC. 
Incarrrationis  Verbi  myfterium  ,  361.   CC. 
Incarnationis  Verbi  reda   fides  Synodi  Alexan- 

drinae,  ihid. 
Incendium  Daphnitici  templi ,   361.  XCIV.  CXT. 
Indulgentia  Ambrofii   in   iecipiendis   pcenitenti- 

bus,  37S.  XXV. 
Indulgentia  impartita  vinctis  tempore  Pafchatis  , 

385.   XXXVIII. 
Injurias   fevere   punit  Valentinianus ,    3S4.  IV.- 
Innocentius    magus  quid   in    Ambrofium,    387. 

XLIII. 
Innocentius  contubernalis  Hieronymi    in  eremo 

moritur  ,   371.  XLV. 

N  n  n  n  In- 


570 


I    N    D     E    X 


Infcriptio  fontis  baptifmalis  in  Vaticano  pofi- 

ta  ,    384.  XXIV. 
Infcriptio  de   Cereale  ,  375.   VII. 
Infcriptio  de  Confulatu  Gratiani    &    Merobau- 

dis  ,  377.  I. 
Infcriptio  ftatuae  Symmacho  dicata:,  377.  XVI. 
Infcriptio    de    Praetextato    Confule    defignato , 

384.  II. 
Infcriptiones  adulationis  plena:  de  Juliano ,  363, 

LXVIFI. 
Infcriptiones    de  aris  &  facrificiis  ,  376.  III. 

377-    I. 
Infcriptiones    de    Paulina  conjuge  Pratextati  , 

384-  VI. 
Inftantius   Epifcopus  Prifcillianifta  damnatus  in 

Concilio    Ca:farauguftano  ,  38L   CVIII. 
Inftantius  Prifcillianifta  relegatus  in  Sylinam  in-, 

fulam  ,  385.   XXIV. 
Interceffio  Sanclorum  apud  Deum,  378.  IV,  381. 

XLI. 
Invecliva:  orationes  Gregorii  Nazianzeni  in  Ju- 

Iianum,  363.  LXXVII, 
Joannis  presbyteri  martyrium  ,  361.    CCLIir. 
Joannis  Baptifti,  reliquiac  difperfa:,  36».  CLXVI, 

Easdem  cremata:  ,  ihid. 
Joannis     BiJtilta:    offium    reliquiae     Hierofoly- 

n»m   delatar  ,   ibid. 
Joannis   Baptifta:   fepuicrum   &    Elifei  celebre, 

ac  miracnlis  clarum  ,  361.  CXLVII. 
Joannes  ordinatus  Epifcopus  Apameae  a  Meletio, 

378.    LV. 
Joannes  Chryfoftomus  filius  Publia:,  3(5z.CXXXI, 

CXXXIII. 
Joannis   Chryfoftomi  mater,    ibid, 
Joannis  Chryfoftomi  atas  tempore  obitus  matris, 

361.  CXXXIII. 
Joannis  Chryfoftomi  mater   vidua  junior  quants 

virtutis,   ibti, 
Joannes  Chryfoftomus   difcipuIusLibanii  ,   ibid. 
Joannis   Chryfoftomi  homilia:  in  natali  Meletii, 

370.  LXV. 
Joannes     Chryfoftomus   occafione    inventi   libri 

magica:    artis    jn    periculum    addutfus,  370« 

CII. 
Joannes  Chryfoftomus    adverfus    Gentiles    fcri- 

pfit,  381.   XLVII.    Idem    adverfus  Judaeos  & 

ha:reticos  ,  ibid.  Mira  facundia  ,  361.  XLVIII. 
Joannes   Chryfoftomus   qua  occafione  de  anathe- 

mate   habuit  orationem,  381.    LIII. 
Joannis    Chryfoftomi  locus    elucidatus  de  ana- 

themate  ,  381.    L.  &  feqq, 
Joannis  Chryfoftomi  stas  ,  381,  LV. 
Johannis  Chryfoftomi   vitae  ratio  ,  ibii, 
Joannem   Chryfoftomum  quanti  fecerit  Libanius, 

&  alii   viri  docli  ,   381.   LVII. 
Johannes  Chryfoftomus  orationem  habuit  in  lau- 

dem    Valentiniani   &  filiorum  ,  ibid, 
Joannes    Chryfoftomus    qnando     de     Sacerdotio 

fcriplit  traclatum  ,  ibid,  Qualis  ille  liber,  381. 

LXI. 
Joannes  Chryfoftomus  quandiu  moratus  in   ere- 

mo  ,  381.  LIX. 
Joannes  Chryfoftomus   ad    quem  Bafilium    fcri- 

pfit  librum   de    Sacerdotio  ,    382.  LX. 
Joannis  Chryfoftomi   res  geftae    in  eremo  ,  381. 
LXIV.  Scripta  ejufdem   in  eremo  ,  381.  LXV. 

Reditus  Antiochiam  morbi  caufa  ,    ibid, 
Joannes   Chrvfoftomus    kftor    ordinatur ,     381. 

LXVI. 
Joannes  Chryfoftomus  Ordines  facros    fufcipit , 

ibid, 
Johmnes  Chryfdftomus  creatus  presbyter  ,  386. 
LII.   Signis  ante  prarnunciata   ejus  ordinatio  , 
385.  LIV. 
Joannes  Chryfoftomus  Flaviano  an  Evagrio  ad- 

hacferit  ,  385.    LII.  &  feq. 
Joannes  Chryfoftomusquando  concionari   aggref- 
fus,  38«.  LV.  Omnium  ingenio  ftylo    iervit, 
38«.  LVIH. 


Joannes  Chryfoftomus    in  conclonando    defert 

Flaviano  ,  386.    LV. 
Joannes  Chryfoftomus  redarguitur  a  femina  dc 

fublimi  genere   dicendi  ,  386.  LVII. 
Joanni  Chryfoftomo  unde  cosnomen,  ut  Os  au- 

reum  dfceretur  ,  386.  LVII. 
Joannis   Chryfoftomi   ftudium  &  labores  in  hi- 

reticfs    ab  Antiochena   Ecclefia  pellendi  ,  386. 

LVIII. 
Joannes  Chryfoftomus  curat  Afarcionitam ,  385, 

LX. 
Johannes  Chryfoftomus  injurias    Marcionitarum 

modefte  patitur ,    385.  LXI.    Eorum     ruinam 

prardicit,  ibid.  Ineptias  perftringit ,  386.  LXII. 
Joannes    Chryfoftomus    laborat    in    converfione 

Gentilium  ,    386.  LXIII. 
Joannes    Chryfoftomus  Ofium  montero  purgavit 

a  darmonibus,  38^.  LXIV. 
Joannes    Epifcopus    Herofolymfs    federe  ccepit 

poft  Cyrillum  ,  38«?.  LXVI.  Qualis  hic  olim, 

ibid. 
Joannes  &    Paulus  Martyres  fub   Juliano  ,  361. 

CCLI.  ..... 

Joannes  &  Paulus  Mmyres  putati  Juham  inter- 

feclores  ,   363.  LXIII. 

Joannem  Arcam  adverfus  ,  qui  Luciferum  Ca- 
Jaritanum  Epffcopum  fchifmaticum  Sanclorum 
numero   adfcribit  ,    371.  CXXI.    &Jeq, 

Jovianus  Imperator  ab  exercitu    eligitur  ,   353. 

CXIV-  *■ 

Jovianus   fub    Juliano     confeffor     fidei   ,     3&3- 

CXV, 

Joviani  senus  ,ibid.  _.'".'''"., 

jovJani    eleftio    quafi    ex    Dei    miraculo ,   363. 

CXVI. 
Joviani  eleftio  non   ritu   Gentilicio  facla  ,    3^3. 

CXVIII. 
Joviani   in   refpuendo  Imperium  dignus  prxtex- 

tus,  363,    CXVI. 
Jovianum    Gentiles    milites   calumniis  la:dunt  , 

363.  CXVII.   ' 
Jovianus  falfo  exta    infpexifte  ab   Ammiano  in« 

fimulatur  ,  3«3.  CXVIII. 
Jovianus   cum  Perfis  fcefus  inire  cogitur  ,  363. 

CXIX.  Ejufdem    foederis    conditiones ,     363. 

CXXI. 
Jovianus   ab   Ethnicis  derifus  ,  363.    CXXIII. 
Jovianus   Chriftianos   in  priftinum  ftatum    refti- 

tnit  ,  363.  CXXVI. 
Joviinus    reftituit    ecclefiis    ablata    quantum  fas 

fuit  ,   ibid.  &   feq, 
Joviani  lex   pro  tuendis  facris  virginibus  ,   363. 

CXXVII.  &  feq. 
Joviani  lex  de  raptu  virginum    C.  Juftinian.   & 

Theod.  emendatur  ,  363.  CXXIX. 
Jovianus     profitetur    fidcm    Catholicam  ,     363, 

cxxx. 

Jovianus   fcribit  ad   Athanafium  ,  ut  ab  eo  do- 

ceatnr  fidem  Catholicam ,  ibii. 
Jovianus    accipit  ab    Athanafio    fidei    libellum, 

363.  CXXXII. 
Jovianus  quid  cum  haereticis  ,  3*3.  CXXXVIII. 
Jovianus  laborat ,  ut  reducat  ad    fidem    Catho- 

licam  harreticos  ,  ibid. 
Joviani   ad  Macedonianorum  Iibellum    refponfio, 

ibid.  Ejufdem  ad  aliorum  haereticorum  ,  373, 

CXLIII. 
Jovianus  ha?reticos  fentire   quod  vellent  ratio- 

ne    permittit ,  ibid. 
Jovianus  idolorum  templa  claudi  jubet ,  363.  CL, 
Joviani  res  pie  gefta:  in  Imperio ,    ibid. 
Jovianus  Maximum    &   Prifcum    Juliani  magos 

haud  punivit  ,    fed     recepit ,     3S3.  CLI.  Ea. 

de  caufa   in   fe  Dei  iram    provocavit ,    ibid. 

&  3  64.  III. 
Jovianus  incendit  templum  Trajani  ,  363.  CLI. 
Joviauus  quando  Antiochia  recelfit ,  ibii. 
Joviani   Imperatoris  improvifus  obitus  ,    364.  1« 

Caufa:    eius    divcrfa:  ,   ibiiem   &  feqq. 

Jo- 


I    N    D    E     X 


6yi 


Joviani   arUs  &   tempus  Imperii  ,     ihid.  ' 
fovianus  mak  a  quibufdam  Jovinianus  vocatus , 

ihid. 
Jovfanus  inter  deos  relatus  a  Gentilibus,   ihid. 
Jovianus    Imperator    in  quibus  deliquit,  364. 

III. 
Joviano  datum  crimini ,   quod  exornavit    fepul- 

crum    Juliani  Apoftatae ,  ibid. 
Joviani    corpus    tranflatum     Conftantinopolim , 

ihid.  Sepultum  in  bafilica  Apoftolorum  ,  ibid. 
Jovianus  an  reftitueritLabarum  ,  363,  CXXIV. 
Jovianus     harrefiarcha     quando    prodiit  ,    381. 

XXIX.     Ejus    deliramcnta,     ibid.    Metamor- 

phofis  ,    38*.  XXXII.    Qualis    homo,    381. 

XXXII. 
Jovinianuslicet  apoftata  ,  retinere  voluit  nomen 

&  habitum    monachi ,   381.  XXXIV. 
Joviani  harrefis  ,    381.   XXXV. 
Jovina   filia  Jovini   Confulis,  367, 1, 
Jovinar   vetus   infcriptio,  ibid. 
tovinus    Conful,     ibid. 
Jovis    Cafii  templum  a  Joanne  Chryfoftomo  pcr- 

gatum,  386.   LXIV. 
Iris  amnis  in  Ponto  ,  361.  LXX. 
Ifacius  monachus  quid  in  Valentem  ,  378.  XXIV. 

Novit  interitum    Valentis  ,    378.  XXVI. 
Ifidis  imagines,   3«».  XXVII.  353.  XXV.  Fal- 

fo  a  quodam   B.   Virgo  exiftimata ,  ibid. 
Ifides  duar  ,  3<Si.  XXIX. 
Ifidi   Nutrici   vota  nuncupata  ,  3*3.  XXV. 
Ifidorus   Epifcopus  Cypri   ordinatus   ab   Eufebio 

Samofateno  ,    378.  XLVIII. 
Ifidorus   Mercator  multa   commentus  ,    374.   XI. 
Ifidori  tratfhtio  de    rebus   Ofii   mendacii  redar- 

guitur,  37».  CXXV. 
Ifmael   Perfa  Legatus   Martyr  ,  16%.  XLIV. 
Iftrum  Hunni  fub  Vaknte  pertranfeunt  ,     375. 

VII. 
Ithaciana  faclto   improbata  ,  38«.  XXXIII. 
Ithacius  fanclosviroscalumniatur,  385.  XXIII. 

Damnatus  ablolvitur    in  Synodo  Treverenfi  , 

38d.  XXV. 
Ithacius  perfecutionem  paflus  a  Prifcilliano  pro- 

fugit  in   Gallias,  38t.CXH. 
Ithacii  Epifcopi  defenfio  ,   386.  XXVII. 
Ithacius  Epifcopus  aceufator    Prifcillianiftarum, 

38«;.  XXII.  Jr /<?<?.  Ejus  fcripta&  obitus  ,  i%6. 

XXXVIII. 
Italia  mitterefolet  confeflores  fidei  milites  ,  378. 

XIX. 
Italiae  clades   a   Maximo    illata  ,  387.  LX. 
Italiae  pars  a    Maximo    devaftata  ,  ibid. 
Judaei    bene  habiti  a  Jul/ano,  363.  VI.  XIX, 
Judari  incendunt   eeckfias    Chriftianorum  diver- 

fis   in  loeis ,    363.  VI. 
Judaei  quo  conatu  curant  reflitutionem  templi, 

363.  XI. 
Judaei   ad  Chriflum  converfi  territi  miraculis  in 

extruclione  templi  vifis ,  363.  XVII.  XIX. 
Judaeis  favet  Maximus ,   387.  LXIV.  &  feq. 
Judaeos  Chriftianos  fervos    haberc  vetat    Theo- 

dofius ,  384.  XLIII. 
Judatorum  confeflio  &  rofipifcentfa  ,  363.  XVII. 

XIX. 
Judices  dati  adverfus  aulicos  Conftantii,    3<S"r. 

VIII.  &  feq. 
Judtcia  ecclefiaftica    qualiter    moderari    voluit 

Gratianus,  37«.    VI. 
Judicia  Epifcoporum  diverfa  ,  38^,  VI. 
Judicia  Ecckfiaftka  qualia  effe  debeant ,  ibid. 

&  feq. 
Judicium    Ecclefiafticum  illibatum  fervandum  , 

3S5.   XXXI. 
Judicium  farculare  appellans  damnatur  Palladius, 

381.  XC. 
Judicium    Ecclefiafticum  feorfum    a  judicio  fx- 

cularium  ,  369.  XL. 
Judicium     fanguinis    caveant    Epifcopi,    380'. 

XXXIII. 

Ann.  Eccl,  Tom,  V. 


Julia    Euftochia    filia     fanclac  Paulae  ,  3S1.  XL.~ 
Viie  ,    Euftochium . 

Julianus  Apoftata  acclamatur  Imperator ,  31*0. 
LV.  Uxor  ejus  Romat  fepulta,  ibid.  Quouf- 
que  fe  Chriftianum  fimulayerit,  361.  I.  Fe- 
fta  cum  Chriftianis  celebrat ,  ibid.  Jam  im- 
perare  incipienti  quae  vifiones  apparuerint  , 
361.  II.  6*  feqq.  Palam  Deos  colere  incipit , 
3<Si.  V.  A  Conftantio  infidias  patitur,  361. 
VI.  Qtiac  ei  in  Illyrico  apparuerint  prodigia, 
361.  VIII,  Apud  Conftantium  fe  excufat  , 
361.  IX.  Ejufdem  ad  Julianum  avunculura 
fuum  epiftola  ,   361.  X. 

Julianus  Apoftata  imperare  incipit ,  361.  I. 
Quo  aetatis  anno ,  ihid. 

Julianus   quando    venit  Conftantinopolim  ,  ihid. 

Juliani  patria   &  artas ,  ibid. 

Julianus  reftituere  incipit  idololatriam ,  361.  II. 
XIX.  3<St.  CCCIV. 

Juliani  imperii  initio  templa  aperiuntur ,  fa- 
crificia  immolantur  ,  &  fefti  dies  ubique  ri- 
tu  Gentium   celebrantur ,  361.  II. 

Julianus  Chriftianifmum  abdicat ,  3<Sr.  III.  De- 
cennio  ante  clam  defciverat,   361.    III. 

Juliamis  viginti  annos  Chriftianus  permanfit, 
ibid.   3<Ji.  CCXLVI. 

Julianus  initiatur  fummo  pontificatu  ,  361.   IV. 

Julianus    quando    fadus  Apnftata  ,  ihid, 

julianus   turpis  facrificus  ,  351.  IV. 

Julianus  initiatus  Ekufiniis ,  361.  V. 

Julianus  magos  ad  fe  vocat  &  alit ,  3*1.  VI. 
3<St.  XVII. 

Julianus   minores    Pontifices  creat ,   3<Si«   VI. 

Julianus   gaudet    Conftantii    obitu  ,    361.   VII. 

Juliani  in  Conftantium  &    ejus  amicos  odium  , 

ihid. 
Julianus  Jtidicio  fubjicit   magiftratus  Conftantif, 

3<Si.  VIII. 
Julianus    quae    fcripfit  ad    Hermogenem  ,  3<Sr. 

VII. 
Julianus  refpedu  Conftantii   charus  etiam  Chri- 

ftianis,  3<Ji.  VII. 
Julianus  punit   aulicos   Conftantii ,  3*1.  VIII. 
Jultani   munificentia  erga  provincias,   361.  XI. 
Juliani  parfimonia   laudata  ,   ibid. 
Jultanus   apud  omnes  gratiofus,  3<Si.XII. 
Julianus    removet  inutiles  expenfas  Palatii  ,  ibid. 
Juliani   providentia  in  fublevanda    annonae    ca- 

ritate,  361.  XII. 
Julianus    bene    meretur     de     Epifcopis ,     3<Sr, 

XIII. 
Julianus  reftituit  exules  Epifcopos  ,    361.  XVII. 
Julianus  reftituit  Zenonem  medicum  ,  361.  XIV. 
Juliani  ad  Zenonem  epiftola,  thid. 
Julianus  reftituit    JEtium    haerefiarcham  ,    361, 

XV.   Ejus  epiftola  ad   eum  data  ,   ibid. 
Julianus    odio    Conftantii    Catholicos   reftituit, 

ibid. 
Julianus  reftituit  bona  exulibus  fub  Conftantio, 

3*r.  XVI.  &  feq. 
Julianus   Chriftianos,  quod  quifque  velkt,  fen- 

tire  permifit ,   361.  XVIII. 
Julianus  FidelibuS  facrificare  vokntibus  expur- 
gationem  praefcribit ,  161.    XVII.    Nolentes 
cogi   vetat ,  ibid. 
Julianus  ftudet  paci  Epifcoporum  ,  3<Si.  XVIII. 

Sed  velato  praetextu  ,  ibid.  &  feq. 
Julianus   ad    contemptum   Chriftianos    Galilaeos 
vocat,  3<5i.  XIX.  Et  ab  omnibus  vocari  fan- 
cit,   3<St.    CCLXXVIII. 
Juli3ni  refcriptum  ,  quo  Galilaeos  fugillat  ,  3<Si. 

XIX. 
Julianus  detrahit  Chriftianorum    diflenfionibus , 

ihid. 
Juliani  propenfior  cura  in  reftituendis   templis 

idolorum  ,    »<W. 
Julianus  mutat  Magiftratus,  3<Sr.XX« 
Juliani    ftudia    in   Chriftiana     religione    ever- 
tenda  ,   ibid.  &    3<s*.    LXXIX. 

Nnnni  Ju. 


<57i 


I    N    D    E    X 


Juliaiji   perfeeutio    omnfunr    acerbffllma ,  3<*r. 

XX,    Ab    aliis    diverfa     <Sc      qualis  ,  j«Ji . 

XXII, 

Juliani  confilium  de  ftabilfendo  Imperio,  j<Si» 

XX. 

Julianus  quo  modo  Maximum  excepit,  j<fi.  II, 
Julianus  erudiris  ftvet ,  3«».  III, 
Julianus  Libanium  earurii  habet ,  361.  IV.  XV» 
Julianus  Themiftium  pliilofophum  prajfecit  Urbj 

Conftantinopolitanae ,  3$*.  IV. 
Julfanus  quales  delegit  magiftratus,  $Su  V, 
Juliani  ludus  ,    &   ad   decipiendum    blanditia; , 

ibid, 
Julianus  defertoribus&  apoil.uis  honores  tribuit, 

ibid, 
Juliani  relaxationes  &  otfa  ,  31J1,  VI, 
Juhanus  vocat  fanclum  Bafilium, ,  $6i,  VI,  A<5U 

cum  eo  ,  %ti\.  VII, 
Julianus  blmditur  Gregorfo  Na?ianzeno ,    ibid^ 

Ornat  prapfeclura   Caffarium ,  3«»«,    VIII, 
Julianus  aggreflus    perfequi    ChriftianQS,    361, 

X.  &  feqq, 
Juliani  in  perfequendis    Fidelibus    artes ,    361« 

XXIV.I.XXIX.  CIX, 
Julianus  tentat   Caefartum,,  3*1.  X,    XII. 
Julianus  feducif    Ecebqlium.  rhetorem  Chriftia- 

num  ,   3«»,    XIII, 
Julianus  qnid  in  Arianos  Edeflenos ,   j<ft,  XIV, 
Juliani  epiftola  ad   Ecebolium ,  ibii* 
Julranus  coluft  Qribafium  medfcum ,   3<St..  XV* 
Jtilianus-  Chriftianam  religipnem    irridet,   ibii. 

&  ctiltum  imaginum  ,   Crucfs   &    reliquiarum 

FiHelibus   objicit ,    361,    CCLXXIX, 
Juliani    epiftola   ad   Libinium  ,    jtfi.    XVI, 
Julianus   cohiit  Nymphidianum  &  Claudianum» 

ibid. 
Julimiis    tnagos    &    arufpiqes   frequentat»   3<Si. 

XVII, 
Juliani  regii  quibus   homfnibus   referta  ,  ibid. 
Juliani    ftipatores   meretrices     &  cinardi ,    $6n 

XVIII, 
Juliani    turpitudo     praetextn    religionis  ,    3<?i. 

XIX. 
Julianus  facrificans  portentis  terretur,  3<Sx.XX, 
Juliano.  vifa    Crux   in    exfis ,    ibid% 
Juliani  perfecutionis  infolita?  caufa,  3<fi.  XXII, 

Juliinus    qualem    perfecutionem,    parat,    3<fi, 

XXIII, 
Julianus     invidebat    Chriftianis  martyrii     glo- 

riam  ,  ibid^ 
JuHanus  in  perfequendo  verfipellis,  3<»,  XXIV, 
Julianus    incipit.    perfecutiooem    a.    domefticis, 

ibid, 
Julianus  faerificans  praf/entia     Cliriftiani.  homi- 

nis.  impedifur  ,    $61.  XXI. 
Julianus    perfeq.iitur     milites   Chriftianos  ,    361.. 

XXVI, 
Julianus   mutat  L^barum^    3/S1,  XXVIL, 
fulianus  abolet   Crucis   fignum  x  ibid.. 
Juliani  numifma   cum,  S.erapide  ,  361.    XXVIII» 
Juliani   imago    inftar   Sf-rapidis  ,    3<Si.  CLXIX, 
Juliarus  im,aginibus.   affe<tat  vocari   deus. ,  361. 

xxvnu 

Juliani  imago  cum  Atrubi ,   j<t».  CLXIX, 
Juliani  numifmata ,     **i.  XXVIII,  T4u.r0,   fi- 

gnata  ,  3<5.»...  LXXXIV. 
Juliani  numifma  cum  Ifide,   $61.  XXX, 
Juliani  ftatura.  &    figura,3<Si,  XXXVIII. 
Julianus   imagine    &    forma    deorum  cur    fingi 

voluerit^  ibid, 
Julianus    Thurificatione  decipere.   tentat  milites 

Chriftianos  ,  3<Sx»  XXXHU 
Juliinus  milites    Practorianos  Chriftianos    able- 

g^at ,  36»^  xxxvr» 
Julianus  fuis  imaginibus    ftudet   dccipere  Chri- 

ftian.os,   3*4.    XXVIII, 
Julianus  Valentinianum  &  Valentem,  redegit  iil 

Qrdinem,  $6u  XXXVU*. 


Julfanus  in  Palatio   locat  aram   fortunx ,  j<f.. 

XXXVIII, 
Julianum  facrificantem  Mans  Epifcopus  publice 

increpat  ,  $61,  XXXIX,  Eumdem  acriter  Eu- 

fignius   fenex  arguit ,  36».  CXXXIV. 
Julianus  quid   in    Mirin    Epifcopum   Chalcedo- 

nenfem  ,    j<J*.  XXXIX. 
Juliani  atTeclata  patientia,   ibid. 
Juliani  prafceps  furor  &    infana    rabies ,   }<fi. 

XL, 
Julianus  qualfs  in  judicando,  i6\,  XLL» 
Juliani   crudelitas ,   ibid, 
Juliani    perfecutio    diverfis  obambraw  pr^tex* 

tibus  ,    3<>i.  XLII, 
Julianus  qua  arte   decipere  tentat    Conftantino- 

pqlitanos  Chriftianos  ,  ibid, 
Julianuscibaria  inqqinat  idolothytfs,  3<J*.   XLIII, 

Et  aquas   omnes ,  s<St,  CXXVI* 
Jnlianus  quanto  tempore  moratus  Confta  ntino- 

poli  ,  ?<>i,  XLIII, 
Julianus  bene  meretur  de    eonrivibus  ftus  Con- 

ftantinopolitanis  ,  31J1,    XLIV, 
Julfanus    venit     Nicomediam     cjuicl     tbi     Cgit» 

ibid,  .  .. 

Juliani    adventus    Catfaream  Cappadoci* :  quw> 

ibi  ,   a«x.   XLV, 
Juli.ini  io  Cappadociz  Ecclefias  immanitates ,  ?«*• 

XLVIII.  Et  Sacnlegia  ,  «fx.  CCLXXXH. 
Jqlianus  Byzantmm,  non  Conftanrinopolim  vo- 

cat,   3*1,  XLIV,  ,.       .... 

Julianus  quando    receflit    Conftantlnopoli  ,   ""*• 
Julianns  Chalcedone   recenit   Legatos    Perfarum 

Regis  ,    ibid.   Qiiid   in  eos  .   ihijl, 
Juliantis    quid   Chalcedone,    ihid, 
Julianus  fivit  Gentiles    graflari   in    Chriftfanos , 

3<St,  XLVIJ, 
Julianus  quid    in     Nazianzenos,    3<fx,   XLVIII, 
Jilianus  proficifcitur    in  Syriam  ,   3<Si.  LIII, 
Julianus   ouid   in   Gaktia  adverfus  Chriftianos  , 

3«t.  LXXII.  &  fetiq. 
Julianus  qufd    in    Bifilium    Ancyranum  Epifco- 

pum  j   3<Ji,  LXXII, 
Julfanus  quando  venit  fn  Galatiam,3<fi.  LXXV, 
Jut;anus    venff    Peflinuntem ,   ibid, 
Julianus  Peflinunte  facra  &  aedes  Matris  deorum 

reftituit,    361,    LXXVII. 
Julianns  vindicat  fgnominiam  illatam  Matri  deo- 
'    rum,     31S1.   LXXVI, 

Jnlianus   quid   in  Cyzfcenos,  3<ft.   LXXVIII. 
Julianus     quid.   in    Thraces     Chriftianos  ,     361. 

LXXX, 
Julianus  venfr  Antfochfam  ,  361.  LXXXI. 
Juliani  res  geftse  Antiochix ,    ibid.  Ejufdem    di- 

ra  fceiera  ibidem   patrata,     361.  CXXXV. 
Julianus   quo    modo    exceptus   ab    Antiochenis, 

3<fx.    LXXXI, 
Juliani   Mifopogon    de  fiia  barba    in   Antioche- 

OOS  ,  3<Si,  LXXXH.  Ob,  eam    jure  reprehen- 

ditur  ,    3<Si.   LXXXV, 
Jutianus  di<fteriis  exagitatur,  3<Si.  LXXXIII, 
Julianus  quot  &  quibus    nominibtis    appellatus , 

3<Si.  LXXXIV,  Derifus.  impofitis  noroinibus , 

ibid, 
Julianus   Viclfmarius    dfcftus ,    3<Si.  LXXXIII, 
Julianus  Idolianus    diftus ,   3<Si.  LXXXIV. 
Julianus  Tauricremus  ,    ibid, 
Julianus  vecors  in  altercandocum  Antiochenis, 

3<Si.  LXXXIV, 
Juliani  bapba  qualis,    3<Si,  LXXXIII, 
Juliani  de    fua  barba;  dicla  ,  3<St,    LXXXV. 
Juliani  querela?  in  Antiochenos  ,  361.  LXXXVT. 
Julianus,    quibus   elementis    nomen    Chrifti  e*- 

primebat  &  Conftantii  ,  ibid, 
Juliani  invecliva   in    Antiocheuos ,  quod    Chri- 

ftum  &  non    deos    colerent »  ibid\    Item  ob 

cultum  fanftorum  Martyrum,  361.  LXXXVII. 
Julianus  cultor    ApoJlinis.  Daphnitici    &   Jovis 

Cafii  ,   ibid.   <&  fef, 

Julianum  apud  Jovem  Cafium   conveniunt  rhe- 
*  r       '  tores 


I    N    D    E    X 


673 


torei   ^gyptii ,  &  dc  inveniendo  Api  fpen\ 

illi  injiciunt ,  3*1.  LXXXVIII. 
Julianus  quid    in  Artemium  &  alios    Martyres 

Anttochenoi,  3<Si.  XC. 
Juliano  Antiochiz   Eugcnius  &    Macarius    for- 

titer  refiftunt  ,  ibiit. 
Julianus  innumeras   hoftias   immolat  Antiocliiar , 

3<Ji.  XCIII. 
Juhanus   quam  multa     &  magna    facrificia    pa- 

rabat,    $6i.  XCIV. 
Julianus   venas  Caftalii    fontis  recludere  cogi- 

tat ,    ibid. 
Julianus     reliquias    Babyla:    Martyris    afportari 

jubct  monitus  ab  oraculo,   $61.   CI. 
Julianus    Antiochiae    ob    gloriofam   reliquiarum 

Babylae  tranflationem  fupplicia  in  fideles   con- 

ftituit,    j<5i.    CIII. 
Julianus  cur  Babylar  reliqiias  cum  honore  tranf- 

portari  permiferit  ,   361,  CIV.  CXI, 
Julianus  tirauit  Babylam    Martyrem  ,  361.  CIV. 

CXIV. 
Julianus    patruus    Juliani    Apoftatae  dira   paftus 

cb    Impietateui :  &  quid  in  morte  ,  361.  CV, 

cvnr. 

Juliani  rcfcriptum  ad  Felicem  Comitem  ,  »tfi. 
CIX, 

Julianux  ob  incendium  templi  Apollinis  adver- 
fus  Chriftianos  quaeftionem  exercet  ,  $6u 
CXIII. 

Julianus    infani*  in.    templa.    Martyrum ,    361., 

Julianus    farpe  fignis  admonitus ,   3<Si,  CXVT. 
Juliani   lnflus  de  incenfo  Apollinis  templo  ,  3<Si. 

CXVII,  ;:••:. 

Julianus  falfis  prsetex.tibusnecat  Chriftianos,  3S1. 

CXXIX, 
Julianus   canticis    Ecclefiafticis.  deridetur  ,  $6t. 

CXXXI, 
Julianus  a  Publia  Sanelimoniali  derifus,quid  in 

eam  ,   *<St.   CXXXII, 
Julianus  delufus  etiam  a  mfmis ,  361,  CXXXIII.. 

Et   ab   Eufignio  ,,  fene  ,    ibid. 
Julianus  quid  Tarfi  egerit  ,  3<Si.    CXXXIV. 
Julianus   exagitat  Antiochenos  ,    361.  CXXXV. 
Julianus     qua:      contulit     Antiochenis  ,      361. 

CXXXVI. 
Juiianus   Conftantiam  Syriz  civitatem  Gaza;  ad- 

judicat  ,  3<5i.   CXXXVir. 
Juliarms,   Antiochiae  exccpit    Legatos    Perfarum. 

Regis  ,  ibid.. 
Julianus  fivit   judices    agere  contra  Chriftianos  , 

atque   Gentiles   in    eos  furere ,    361.  CXL. 
Julianus  Fideles.  a  G.entilibus.   occidi,   ridet ,.  & 

permittit,  ibidK 
Juliani   ingratitudo  erga     Marcum    Arethufium 

fuum    fervatorem ,   3<5t.  CLIII. 
Juliani    epiftola  ad   Boftrenfes.  contra    Titum , 

36 1.   CLV. 
Juliani     artes    in  perfequendis  Chriftianis  ,  361. 

CLVIT. 
Julianus  quid  in    CKrifti   ftatuam,  acneam ,    3<Ji. 

CLVIII, 
Juliani   ftatua ,   ubi  Chrifti   erat ,  collocata  ,  de 

celo  tacla,    &  confracla ,  3S1.  CLVIII.  &  fiq. 
Julianus  exagitat  iEgypti  Ecclefiam,  \6x.  CLIX. 

CLXI. 
Julianus  mortem  G.eorgii  ulcifci  velle    fimulat . 

3_<Ji.    CLXVI. 
Juliani    epiftola  ad,  Alexandrinos  de  nece  Ge- 

orgii,    ibii. 
Julianus  laudat  Serapidem ,  3,61..  CLXVI,  Ejus 

cultor   propenfior ,  3«t.  CLXIX. 
Juliani  epiftola  de  libris  GeorgiL  perquirendis , 

3<Si.  CLXX' 
Julianus     refcribit   contra     Athanafium ,    361. 

CCXLI. 
Juliani  epiftola  ad  Alexandrinos   contra    Atha- 

nafium ,    in    qua  cum,   occidi    mandat  ,  ibid. 
Julianus  nebulsc  comparatus ,  361.  CCXLIII. 


Julianus  fcribit   iterum   ad  AlexanJrinos  in  ca- 

ufa  Athanafii,    361.   CCXLIV. 
Julianus  objurgat    Alexandrinos  ,   ihid. 
Juliani     odium   in    Athanafium  ,     Hid.    &   3<Ji. 

CCXLVI, 
Julianus  Arii   amicus  ,  361.   CCXLV. 
Juliani  ad    Chriftianorum.    querelas     refponfio  , 

361,  CCXLVII. 
Juli.ini  perfecutio  in   Rotmnam  Ecclefiam ,  a<Ji, 

CCXLIX. 
Juliani    artes   in  fpoliandis    Fidelibus  patrimo- 

niis  ,  3<Ji.  CCL. 
Julianus   numquam  Romx  fuit,    3<Ji.  CCLV, 
Juliinus  favet  Donatiftis  ,  3<Si.  CC.LX.IV .  &  feq. 
Julianus  laxat    h»benas    Donatiftis    contra    Ca- 

tholicos ,  ibid. 
Juliani     refcriptum    pro  Donatiftis    proponi  ju- 

bet    Honorius    ad  ignominiam  eorum  ,    3<5i, 

CCLXV. 
Juliani  confilium  ,mifcere  turbas  in  Ecclefia  ,ibii. 
Julianus  cur   reftituit   exules    Epifcopos ,  ibid, 
Julianus  reftituit  exujes  Donatiftas  ,  /<W, 
Jnlfani   refcripuim  ,    quo    decernitur    Chriftianos 

d;cendos  elTe    Gililacos  ,  361,    CCLXXVHI. 
Jtiliani    lex  de  ademotione    privilegiorum  Chri- 

ftianis  ,  $6i.  CCLXXIX.    De   maritis    libere 

ab   ux.oribus  dimittendis  ,   361,  CCCVHL 
Julianns      indicit      tributa     Chriftianis  ,     361. 

CCLXXXl- 

Julianus   prartextu    juftitiar    multa    impia  decer- 

nit  ,  3<Si.   CCLXXXIII. 
Julianus  lege-    evangelica    male   percepta  pugnat 

contra.  Chriftianos  ,   ibid. 
Julianns    excludit    a    militia     Chtiftianos,    361, 

CCLXXXIV» 
Julianus  prohiHet    Chriftianos    docere     publice, 

5<Ji,   CCLXXXV. 
Julianus.    invidet    Chriftianis    fcientiam ,      ibid.. 

Julianus.  non  pr^hibuft  Chnftianos  difcere  ,    fed 

docere  ,  ibid.  &  361.  CCXC.  Hujus  legis  fan- 

ciendae  ratio ,  3<Si.  CCXCII, 
Jiilianus   Attice  loqui  proh.ibuit ,  j<Si.  CCX.CIV. 
Julianus  imperitiz    infinuilar  noftros ,    ibtd. 
Julianus    qtiae  objeclare  fbkbat    in.  Chriftianos , 

eos  deridens  ,    361-  CCXCV. 
Julianus    armulatus    res    Chriftianorum   in   Gen- 

tilismum  eas.  transferre  ftuduit,36i.    CCCII. 

cccv, 

Julianus  acdificare  parat    monafteria    ik    domos 

hofpitales,   3<St,  CCCH, 
Juliano,    haud  concefTum.  imitari    Chriftianorum 

res,  3<5i.   CCCV, 
Juliani  epiftola   ad   Arfacium  de  imitatione  re- 

rum   Chriftianorum  ,    361.  CCCVI, 
Juliani    obitus  praefagia  ,    3<$3.   II. 
Julianus    in  odium.  Chriftianorum  favet   Judar. 

is ,    3*53.   IV. 
Julianus    Hierofolymitanum    templum  reftituen- 

dum   curat ,    363..    V.    Divinitus  repellitur , 

3153.  IX, 
Judaeorum  fevftia  in  Chriftianos  fub    Juliano, 

3«3-.  VL  ... 

Julianus    Judaros  irr  noftros.  immittft ,  ibid., 
Juliani  litterx  ad   Judaeos  ,    3<J3.    VITL 
Juliani   votum  de    immolanda  Chriftianos   Hie- 

rofolymis  ,   363.  XIX. 
Juliani    lex  de     fepulcrii    &    funeribus  ,    3*3. 

XX. 
Juliani     apparatui   ad    bellum.  Perficum,     j<J). 

XXII. 
Julianus  ante    bellum  omnia  mittit  confulere  0- 

racula. ,  ibii.  ludunt    eum   mendaciis ,  ibii. 
Julianus  credi    voluit   Alexander   Magnus,   $6x. 

XXIII. 
Julianus  decipitur  a  Maximo,  philofopho,  3^3. 

XXII.  Ab  eodem  &  Prifco  ,  363.  XXXIIL 
Julianus     credebat     tranfanimationem    Pythago- 

nam  ,  3 «3.  XXIII* 

Ju- 


<?74 


I    N    D    E    X 


Julianus  a  Salluftio   revocari    tcntatur    a   bello 

Perfico  ,    ihid. 
Juliani  in  aufpicando  bello    vota  ,  3^3.  XXIV. 
Juliani  numifma  de    nuncupatis  votis    Ifidi  nu- 

triei  ,  363.  XXV, 
Julianus  ad   beJIum    recufat  auxilia   fociorum , 

ibid. 
Julianus  Arfteem  Regem  Armeniae  eontemnit, 

quod  Chriftianus  eflet ,  3*3.   XXVIII. 
Juliani    in    aufpicando    bello    temeritas,    363. 

XXVI. 
Julianus    recedit  Antiochia  profeclurus   ad  beJ- 

lum  Perficum  ,  3153.  XXIX. 
Juliani  iter  in  Perfas ,  3(53.   XXX.  Res  geftaj, 

>b,d. 
Julianus    fuperatus    ab  adolefcente    Beroeenfi  , 

3«3.   XXXI. 
Juliani    interitus   prsnunciatus    Z    Chriftianis  , 

3«3.  XXXII. 
Julianus  in  procinclu  fcribit  ad  Libanium  de  fuo 

itinere  ,   3*3.  XXX. 
Juliani  equus  BabyJonius  interiit ,    363.  XXXIII. 
Julianus  deceptus  ab  arufpicibus  ,   ihid. 
Julianus  in  procinctu  fcribit  libros  contra  Chri. 

ftianos,    3153.  XXXIV. 
Jul-ani   fcripta,  363.  XXXVL 
Julianus  Edeffam  venit :  quid   ibi,  3*3.  XXXVII. 
Julianus    Charris    aborainanda    facra    peragit  , 

ibid. 
Julianus   Nifibi   cum  eflet ,  efferri    juflit   corpus 

S.  Jacobi    Epifcopi,    3*3.   XXXVIII. 
Juliaitus  Nifibi    r-darguitur  a  fanclo   monacho, 

3*3-  XXXVIII. 
Juliani  nuncii  dremarfes  ,  jfiy.   XXXIX. 
Julianus    credens     fuis    philofophis    male   perit , 

3«3-    XLI. 
Juliani     res    geflat    in    ingreffu   Perfidis ,    363. 

XLII. 
Julianus   rurfus   decipitur    falfo    oraculo ,    363. 

XLIII. 
Julianus  immolans  Marti  terretur  prodigiis,  3*3. 

XLIV. 
Julianus  cultor  Martis,  ihid.  ln  eum  excanduit, 

ibid, 
Julianus   pervenit  Ctefiphontem  :  quid  ibi  ,  363. 

XLV. 
Julianus     feducitur    a    Perfa    transfuga  ,    363. 

XLVI. 
Julianus  inducitu»  ut  fuccendat  naves  ,  fW. 
Julianus    exercitum  in   difcrimen  adducit,   ihid. 
Julianus  exagitatur  rurfus  triftibus  eventis,  363. 

XLVIII. 
Julianus  ab  arufpicibus  feduclus  labitur  in  inte- 

ritura ,  ibid. 
Julianus  a  diis  delufus  &  dereliclus,  3^3.  XLIX. 

Eos  execratur,  ibid. 
Julianus  cum  Perfis   ultimo  certamine  pugnat , 

3«3-  LI. 
Julianus  in   prcelio  vulneratus,   $6t.  LH. 
Juliani    morientis    oratio ,  ibid. 
Juliani  percuflbr  haud    fatis  exploratus   a  Gen- 

tilibus  quis  creditus,  363,  LIII.  &  feqq . 
Juliani    interitus ,   3(53.    LIII. 
Julianus  divinitus   percuflus,    353,  LV. 
Julianus  a  S.  Mercurio   Martyre    creditur  per- 

cuffus,  ibid, 
Julianus   moriens  quid    in   Chriftura  ,    363.  LV. 
Julianus  moriens  affeflat  divinos  honorcs ,  363. 

LVIII. 
Julianum  tranfjatum  in  catlum  finxit  Gentilitas , 

373«  LIX. 
Juliani  interitusa  nonnullis  abfentibus  cognitus, 

3«3-  LX. 
JuLiani  dies  obitus ,    3^3.   LXIII.  Necatus    pu- 
tatur  virtute  SS.  Joannis  &  Pauli  Martyrum  , 
ibid. 
Juliani  Apoftatae    vita   &    obifus  firma    affertio 

eft  Chriftianae  religionis,   3<J3.  LXVI. 
Juliani  actas  &  tempus  Imperii,  363.  LXIY. 


Juliani  obitus  gaudium  attulit  orbi,  3S3.  LXV. 
Julianus  conclamatus    deftruftor    Romani  Impe- 

rii,  353.   LXVIII. 
Juliano  debet  non  Joviano  adfcribi  Impcrii  cla. 

des  ,   3«3.   CXVIH.  CXXIII. 
Juliani   adulatoriar    infcriptiones,    363.  LXVIH. 
Juliani   funus  quale  ,  363.  LXIX. 
Juliani   fepulcrura  Tarfi  ,  ihid,  Prodigia   in  eo* 

ibid, 
Juliani  facrificia  aborainanda  deteda  poft  mor» 

tem  ipfius,    363.   LXXI. 
Julianus  poft  obitum  laudatus  a   Libanio ,    363. 

LXXH. 
Julianus  a  Libanio  Dxmon  laudis  gratia  norni» 

natus ,  ihid. 
Julianus    Apoftata    philofophus    Cynicus  ,    3*3* 

LXXIII. 
Juliani  mores  quales  ,  363.  LXXV.   &  feq .       ■ 
Julianus  profcinditur  duabus  inveclivis   Gregoru 

Nuianzeni  ,    363.  LXXVII.  (  _ 

Julianus    exagitatus    apoftrophis    &    invectivis , 

ibid.  , 

Julianus  Bafilium  &  Gregorium  deftinaverat  nc 

ci  poft   reditum  e  Perfide  ,  363.    LXXX. 
Juliani     amicos    perfequuntur    Valentinianus   ot 

Valens,  364-  XVIII. 
Julianus  Saba  monachus    novit  abfens  intcntum 

Juliani ,    363.  LX.  , 

Julianus  Saba  Antiochiam    a    Catholtcis    accerli- 

tur  fub  Valente,   370.  LXXV.  % 

Julianus  Saba    monachus  praefto   eft   Antiochems 

a   Valente  exagitatis  ,  ihid. 
Juliani     Saba:     adventus      Antiochfam    ,      37»« 

LXXVIII.   JE^rotans   curat  fe  &  alios  ,     *bid. 

Sanat  Comitem   Orientis  ,    370.  LXXX. 
Julianus    a    febri    liberatur   Antiochiae  ,     370. 

LXXVIIT. 
Juliani    Sibae  celebris    memoria ,  370.  LXXXII. 
Juliini  Sabae  ingentia  miracula  ,  370.  LXXVII. 
Julianus  Saba  puerum    hofpitis    a   puteo  incolu- 

mem  educit ,   ihid. 
Jnliani  pallio  tactoclaudus  fanatur,  370.  LXXIX. 
Julius     Magifter    militia;    Valentis    juflit   occidi 

Gotho*  in    civitatibus   in  pace   agentes ,  378. 

XXIX. 
Jupiter  Cafluis  in  Arabia  ,  $61.  LXXXVIII. 
Jura   Ponrificis  Max.    idolorum    cultus    tranflata 

in   Prarfeclum  Urbis  ,  384.  XII. 
Jura     diftincla    Regum    &    Ecclefiarum  ,     387. 

XXII. 
Jufta  filia    VaWtiniani  ,    375.  VI. 
Juftina    relicla  Decentii  uxor  Valentiniani,  370. 

CXXIV. 
Juftina    Augufta  ccepit    perturbare   Mediolanen- 

feoi  Ecclefinm,    380.  XXVIII. 
Juftina   Augufta   Arianis  favet ,    ibidem  &    38^ 

XCV.    Ambrofio   injurias   infert,    383.  XIX. 
Juftina    Iegem    pro   Arianis  a   Valentiniano  ex- 

torquet  ,  3  85.  IV. 
Juftina  Augufta   Iibertatem   concedit  Arianis  Ii- 

bere  agendi ,  ibid, 
Juftina  perfequitur  S.  Ambrofium  ,   386.  X.  &  f?q. 

Quo  tempore  ,  386.   XI.    Quam   opportunita- 

tem   nacla ,  ibid. 
Juftina  profugos    Arianos   fufcepit,   386.  XI. 
Juftina  Ambrofium  in  exilium  amandare    fruftra 

conatur ,    387.  I. 
Juftina  Augufta  rurfum  vexit  Ambrofium ,  ibid, 

Vi  armata  oppugnat  ,    387.   II. 
Juftina  ediclum  elicit  ab  Imperatore  contra  Ca. 

tholicos,  386.  IV. 
Juftinae  perfecutio  Ionge  lateque    graflata,   387. 

LXXXVI. 
Juftinae  perfecutio  quomodo    fedata  ,  387.  XLI. 
Jullina  miraculis  coacla  a   perfecutione  Ambro- 

fii  defiftit  ,  387.  XXXVII.  XLI. 
Juftina  immittit  ficarium    in   Ambrofium  ,    387. 

XLIII. 
Juftina  tollere  tentat  Arabroliunj  ettam  per  da;* 

mo- 


I     N    D    E    X 


mones     &:     malcficia  ,     licet   fruftra  ,    ibiJ. 
Juftina  confufa  vicla   manfit ,    ibid.  Ad  Ambro- 

fii  opem  fupplcx  coofugit  metu  Maximi ,  387, 

XLIV. 
Juftina  fugam  arripit ,  387.   LVIII. 
Juftinianei     Codicis     Jocus     reftituitur    ,     363. 

CXXXVI. 
Juftus  Epifcopus  ,  Lugdunenfis    interfuit   Conci. 

lio  Aquilejenfi,    3S1.  LXXXII.   LXXXIV. 
Juventinus  Martyr  cum  Maximo  Antiochix  fub 

Juliano,    ?5i.  CXXVII.   Iidem    variis   dolis 

tentantur  a  Juliano,  361.  CXXVIII. 
Juvenum  fententia  in   contentione    de  eligendo 

Meletii  fuccclTore  obtinet ,  381.  XLV, 


675 


K 


K 


Alendarum  Januarii   fuperftitionem    abrogat 
Ambrofius,  &jeiiinium  ca  die  inducit,  377, 
XIV. 


LAbari  effigies  in  nummis  Valentis  &  Valenti- 
niani ,  364.  X. 
Labarura  a  Juliano  mutatur ,   3<5i.   XXVII.   In 

quam  formam  converfum,  ibid. 
Labarum   reftitutum  ab  Imperatoribus  Valenti- 

niano  &  Valente  ,  3^4.  X. 
Labarum   a  Joviano   non   invenitqr  reftitutum  , 

3*3-  CXXIV. 
Labarum  ,  non  aquila?    ducunt    exercitum   Fide- 

lium   Principum  ,  378.  XVIII, 
Larta  nurus  S.  Paulae,filia  Albini  Pontificis  ido- 

lorum,  uxor  Toxotii ,  381.  XL,  Mater  Pau- 

la:  junioris,  ibid,  381.  XLIV. 
Laici   quidam   pfeudomonachi  facrificare  prarfu- 

mentes,  3<Ji.  XLIII. 
Laici   non    immifceant    ie    rebus    Ecclefiafticis , 

369.  XL. 
Laici   efle  non  debent  arbitri  difputationis  curn 

hsereticis,    38«.   XVI. 
Laici  nec  ipfi  quidem  Imperatores  judicent  cau- 

fas  Ecclefiafticas ,  369.  XL. 
Xaici    (xpt    ordinati    Epifcopi,    375.   XXI.    Et 

multi  poft  Ambrofii  eleclionem    electi    funt , 

ibid, 

Laici  etiam  conjugati  ad  Epifcopatus  poftulati  , 

375.  XXI. 
Laicis  facerdotia  deferre  vetitum  ,   ibid, 
Laicos  de  facerdotibus  judicare  non  debere  ne- 

que  de  rebus  fidei ,  385.  XVI. 
Lampadius   Pra;fectus  Urbis  poft    Symmachum  , 

3.(55.    I. 
Lampadius  erogat   in    pauperes  expenfas  Iudo- 

rum  ,   ibid. 
Lampfacenum    Concilium    quando    celebratum , 

364.  XII.    36J.   I.  Ex    diclo     Concilio     lc- 
gatio  ,    3^$.  VI. 

Lampfacenum  Concilium  ab    haereticis  Macedo. 
nianis  celebratum  ,  3<Sj.  II.  Res  in  eo  gefta: , 

365.  IV. 

Lapis  fuper  lapidem  non  reliJtus  in  templo  Hie- 
rofolymitano  tempore    Juliani ,    353.     XVII. 

&  fcqq- 

Lapfi  Epifcopi  an  eflent    in    fedem    reftituendi  , 

agit.ttum  in   Concilio  Alexandrino  ,  361.  CL- 

XXXIII.  CXCIV.  CXCVI.  Idem  defendit  Hie- 

ronymus ,    361.  CCXXVII. 
Lapfi  recipiendi   cum  abjuratione    harrefis ,    ex 

fententia    Athanafii  ,   371.   XXXIII. 
Lapfos  efle   reftituendos  ,    385.   XXXVI. 
Lapfi  Epifcopi  cum    poenitentia    faepe    recepti , 

3<5j.    XXXIII.    Et    quando     depofiti ,    365. 

XXXIV. 
Latitantem   prodere   noluerunt  Chriftiani  etiam 

cum  fuae  vitae  detrimento  ,  371.    CXIV. 
Latmnianus  poeta,  iJemque   Prifcillianifta  ,  38  j, 

XXVII. 


S.  Laurenfii   bafilica:  quid  contulcrit  Damafus , 

384.    XXIV. 
Lea   vidua  fanctiffima  ,  384.  II.  De  Lea  &   Pra:« 

textato  antithefis  ,   384.    IV. 
Leat   vidtiac   obitus ,  384.    III.  Et  elogium  ,  384. 

V.  Ejufdem  Oftiam   trmflatio  ,    384.  IV. 
Legatio    mifla  a   Concilio    Alexandrino,      361. 

CXCIII. 
Legatio  Antiocheni  Concilii   ad  Ecclefias  Orien- 

tis,    378.  XLV. 
Legatfo  a  Svnodo  Conftantinopolitana  ad  Dama. 

fum,    tfi.  XII, 
Legatio  Catholicorum  Conftantinopoli  ad  Valen- 

tem  miffa  ,  370.    XXVII. 
Legatio  Epifcoporum  ad  Valentinianum  pro  Con- 

cilio  convocando ,   364.  XII. 
Legatio   ex  Concilio  Lampfaceno,  3<5j.  VI. 
Legatio  S.    Ambrofii   ad  Maximum ,   383.    XIX. 
Legat'0  Liberii  ad   Illyricos  ,  3<Sj.   XVII. 
Legatio  Liberii   Papae    ad  Valentem    Imperato- 

rem  ,  36*.  XXIII. 
Legatio  Maximi    ad    Theodofium     poft    necem 

Gratiani,    383.  XIII.  Item    Valentiniani    ad 

Maximum ,   383.  XIX. 
Legatio  Petri  ad  concilianda  Antiochenam    Ec- 

clefiam  ,  371.  VIII. 
Legatio  ad  Occidentales  a  Bafilio  miffa  ,  371-  JX. 
Legatio  alia    a  Bafilio    mifla    ad    Occidentales, 

371,  IV.    371.   XVI. 
Legatio  Suedrorum  Ecclefia:  ex  Pamphilia   ad  E- 

piphanium  ,    374.    XIII. 
Legatio  Domnini  ad  Mnximumqualis ,  387.  LV. 
Legatio  Gregorii  Nyfleni  in  Arabiam,.*78.  XLV. 
Legatio  S.  Zenobii   Eoifcopi  Fiorentini   ad    Va- 

lentem  ,  370«   XXXVI. 
Xegatio  Regis  Gothorum   pro  pace     ad    Valen- 

tem  ,   quam  fpernit,   378.    XXV. 
Le*?atio  Reginae  Sarracenorum   pro    accipiendo 

Epifcopo,    371,    CIII. 
Legatio  mifTa  a  Gentilibus  Roma  ad  Valentinia- 

num  ob  diras  de  migis  quarftiones  ,  370.  CII. 
Legatio  Gentilium  Senatorum  pro  cultu  deorum 

ad   Imperatores ,   381.  XLVI. 
Legationes  Regum   ad  Jtilianum   pollicentes  au- 

xilium    ob    bellum   Perficum  ,    363.    XXV. 
Legatio  ad  Romanum  Pontificem    pro     Ecclefia 

Orientali,   371.    VIII, 
Legationes  ex  Concilio  Antiocheno   r.d   diverfas 

provincias  ,    378.   XLV. 
Legationes  diverfae  ad  Liberium   pro    redudio- 

ne   hsereticorum  ,    365.  XVII. 
Legationes  Ambrofii    ad    Maximum    duar,    387. 

XLIV.    &  fcq. 
Legationes  injuncla:  diverfis  Orthodoxis  Epifco- 

copis    ad  explorandam   fidem  Catholicam    di- 

verfarum   provinciarum  ex  Synodo    Conftan- 

tinopolitana  ,   38  r.   LXXIV. 
Legationes   ex  Galliis  &    ex  Africa    ad  Conci- 

iium  Aquilejenfe,    38L    LXXXI.    LXXXIV. 
Legati  Apoftolicx  Sedis  ab  Imperatore  commen- 

dati ,  3<5j.    XXIII. 
Legati    miffi  a   Concilio  Lampftceno   ad  Orien- 

tales,  3<>j.   VT.     Eorum    nomina ,    3<5j.  VIII. 
Legati  iterum  mifli  ad   Synodum   Alexandrinam 

a   Paulino,    3^1-  CLXXX. 
Legati  miffi  ad    Occidentales   a   Bafilio     Probus 

&  Dorotheus  ,    371.   IX. 
Legati  miffi  Conftantinopolim  ad  Valentem  aqua 

&    igne  abfumpti  ,    370.    XXVIII. 
LeCTati  a  Lucifero  miffi  ad  Synodum  Alexandri- 

nam  ,  161.  CXXX. 
Lesati  Macedoniani  profeffione  Nicamar  fidei   fuf- 

furantur  communicationem  Liberii,  3<5j.  VIII. 
Legati  a    Donatiftis    mirfi     ad    Julianum ,    361. 

CCLXI. 
Legati  Regis   Perfarum  male  habiti   a  Juliano  , 

effeclique  Martyres  ,   3<5i.    XLIV. 
Legati  Regis    Saporis    ad    Julianum    Antiochiar 

agentem,  3^1.  CXXXVII. 

Le- 


676 


I    N    D    E    X 


iegatus  Eufebius   Vercellenfis  ad   erigendas  col- 

lapfas  Ecclefias,  361.  CCVI.    CCXXII. 
Leo   Papa  nullam  praerogativam  cognovit    Sedis 

Conftantinopolitanar  ,   381.    XXXV. 
Leonis  Pontificis  cum  S.  Hilario   Acta  commen- 

ticia ,    361.  CCXXXV. 
Leopardus  Martyr    Romae    fub    Juliano ,     161. 

CCLV. 
Letoius  Epifcopus  Melitinenfis  exagitat    Mafla- 

lianos  ,   383.  LXXXVT. 
Letoii  Melitinenfis  Epifcopi    adverfus    haereticos 

res  gefte,  ibid. 
Lex    Juliani    adverfus    Chriftianos   profefTores, 

361.  CCLXXXVII.  Hujus   legis  fanciendae  ra- 

tio,    361.    CCXCI.   &  feqq. 

Lex   Juliani ,  qua  Chriftiani  jubentur  dici  Gali- 

laei  ,  3<Ji.  C  LXXVIII. 
Lex  lata   a   Juliano  ,  ne    Chriftiani    militarent  , 

3«a.  CCLXXXIV. 
Lege  J.iliani  arcentur  Chriftiani  a  docendo.,  361? 

CCLXXXV. 
Lex  Juliani  de  arcendis  a  fcholfs  Chriftianispror 

fefloribus    revocata  ,    364.   XX. 
Lege  Juliana  fublata  privilegia  Chriftianis,   $6%, 

CCLXXX. 
Lex  Juliani  de  fepulcris  &  funeribus ,  363.  XX. 
Lex    Juliani    data  ad  Eelicem    Comitem ,     361, 

CIX. 
Leges  in   facrilegos  latae ,   adverfus    Chriftianos 

a  Juliano  converfae  ,    361.  CCLXXXIV. 
Leges  Juliani   adverfus  Ecclefias  propofitae ,  362. 

CCLXXXII. 
Lex    Gratiani  de  judicio  Ecclefiaftico  ,    37«.  VI. 
Lex    Gratiani     advrfus  Donatiftas  ,    377.   VI. 
L^x  Gratiani   adverfus    Manichaeos  ,    tbid, 
Lex  Gratiani    de   immunitate   clericorum  ,    377- 

XV. 
Lex  Gratiani  adverfus  haereticos ,  376.    I.   379. 

XI. 
Lex  Gratiani    adverfus    avaritiam    dericorum, 

379.  XIII. 
Lex  Gratiani    pro  Chriftianis   Catholicis  exuli- 

bus,  378.    XXXIII. 
Lex  Graiiani   adverfus   apoftatas  &  Manichaeos  , 

383.    XX. 
Lex  Jovi>ni   fevera     de    cuftodia  facrarum  vir- 

ginum  ,    363.   CXXVIII. 
Lex  a  Theodofio  poft   baptifmum  fancita   de  fi- 

de    Catholica  &  adverfus  haereticos,  380.  II. 
Lex   Theodofii    adverfus    haereticos ,    ne  fabri» 

cent  ecclefias  ,    381.  LXXX. 
Leges  Theod>fii    adverfus    haereticos    poft   ter? 

tiam    Synodum    Conftantinopolitanam ,    383. 

XXXIII. 
Lex  Theodofii  adverfus    haereticos,    381,  VIII. 
Lex  alia  Theodofii    adverfus  haereticos ,     384« 

XXXVIII.  Alia  ,    386.   L. 
Lex  ejufJem   in   Manichaeos  ,  381,  LXVIII. 
Lex    Theodofii  adverfus  Judaeos  ,  384.  XLIIL, 
Lex  alia  adverfus  idololatras ,  385.  XXXVII. 
Lex  Theodofii  adverfus  idolorum  cultores ,    381. 

CXVI. 
Lex   Theodofii  advcrfus   Paganos ,  381.  LXXX, 
Lex    Theodofii  adverfus    validos    mendicantes, 

381.  LXVIII. 
Lex  Theodofii  adverfus    fidicinas   &    pfaltrias , 

385.  XXXVII. 
Lex     Theodofii     de    bafilicis     adeundis  ,    382, 

LXVII. 
Lex  Theodofii    adverfus  violantes  divinam    le-. 

gem  ,  380.   III. 
Lex    Theodofii   de  fori    Ecclefiaftici  immunitate 

fervanda  ,    385.  XXXI. 
Lex  Theodofii  de  cultu  Quadragefimae ,  380.  III, 
Lex  Theodofii     dc    relaxandis  vinclis    tempore 

Pafchali,   38j.   XXXVIII.   367.1. 
Lex   Valentiniani   Imperatoris  lecla    publice   in 

Ecclefia,   370.  CXVII. 
Lex  Yalentiniani  revccans  kgem  Juliani  de  ar- 


cendis  a  fcholis  Chriftianis  profeflbribus ,  370. 

CXXIX. 
Lex    Valentiniani    de  Arianis  ,    ut  libere    coe- 

ant   &  fervent    profeffionem    Ariminenfem, 

386.   IV. 
Lex  Valentiniani  contra  Manfchaeos ,    371.  CXI. 
Lex  Valentiniani    adverfus    Donatiftas    rebapti- 

zantes ,    373.   XXXV. 
Lex  Valentiniani   de    gladiatoribus,   367.   I. 
Lex  adverfus  magos    &    idololatras    revocata  a 

Valente  precibus     Praetextati ,   364.   XIX. 
Lex  de  duabus  uxoribus  calumniofe   Valentinia- 

no  adfcribifur  ,  370.  CXXIV. 
Lex  Valentiniani    de  Romanis  fcholis   &  fcho- 

laribus,  370.  CXXIX. 
Lex  de  virginibus ,  viduis   &   pupillis  a  Valen- 

tiniano  lata  ,    370.  CXXXI. 
Lex    de    Scenicis    a    Valentiniano    lata ,     371. 

CXXVIII. 
Lex  de  arufpicina  concefla    a    Valentiniano  Ia* 

ta  ,   371.  CXXIX. 
Lex  Valentiniani  ,  ne    clerici   aliquid  capiant  ex 

ultima  voluntate,   370.  CXVII.  Iata  confen- 

fu    Damafi  ,  370.     CXXIII. 
Lex  Valentiniani  &   Valentis  de  privflegiis  cort- 

ceffis    virginibus,    viduis ,   &  pupillis  ,   365* 

XLIV. 
Lex    Valentiniani    &    Valentis    pro    fynagogis 

Judaeorum,    36*.  XLV. 
Leges   Valentiniani    &    Valentis   de     pnvilegnS 

clericorum,  365-  XLII.  . 

Lex   Valentis    oro  Arianis   de    expellendts   tpi- 

fcopfs  Catholfcis    ,  371.    XCT. 
ILex  Valentfs    de    monachis     ad    militiam    revo- 

candis  ,    375«  X. 
Lege  faecularium  coercmdi    qui   divinam    legem 

contemnunt  ,    370,   CXXI. 
Libanius  percarus   Juliano  ,    362.  IV. 
L'banfi    laudes  de  epiftila  Juliani ,   361.  XV. 
Libanius     cngnitor    fcriptorum    Juliani  ,      362. 

LXXXII. 
Libanii   orationes    pro  Antiochenfs ,   ibid. 
Libanii  lu&ns  de    incenfo    templo    Daphnitico , 

3,61.  CXVII.  Quae  in  eum  Chryfoflomus ,  361, 

CXIX. 
Lfbanii  deliramenta  in  luclu  exufti  templi ,  362, 

CXXII. 
Lihanius  admiratus  caftffatem    feminarum  Chri- 

ftianarum  ,   3S1.    CXXXIII. 
Libanius  a  Ludimagiftro  arguta  refponfione  per- 

ftridus,   3^3-    XXXII. 
Libanfu";    laudator    Juliani    poft  obitum  ,     363. 

LXXII. 
Libanii  oratio  de  Juliano   derifa ,  363.  LXXIII. 
Libanii     turpes    adulationes    de    Juliano,    363, 

LXXII.  &  feq. 
Libaniusfalfocreditus  Chriftianus,  363.  LXXIV. 

Fabnla  de   ejus  cum    Bafilio  congreflus ,  ibid* 
Libanii   ingenium   &  mores ,   ibid. 
Libanius   inferviebat   tempori ,   ibid, 
Libanii    orationes ,  363.   LXXV. 
Libanii    de  Bafilii    eloquentia    judicium ,    363. 

XCIII.    &    feq. 
Libanius  mirifice  laudat  Bafilium,  362.  LXIU, 

&  £<}•   3*3-    XCII. 
Libanii   epiftola    ad   Bafilium ,   $6i.     LXIV. 
Libanii   alia  epiftola  ad  Bafilium  ,  363.  XCV. 
Libanius  cur  a  Bafilio  amatus,  ibid. 
Libaniuscommendatus,   quod  etiam  doceret  pau- 

peres  ,  ibid, 
Libanii    epiftola    ad    Joatinem    Chryfoftomum , 

382.  LVII. 
Libaria  Martyr  in  GaIIi'3    cum  fociis  fub   Julia- 

no,    3<J2.   CCLVI. 
Libelli  ab  Hilario  dati  Conftantio  ,   36®.  III. 
Libelli  Hilarii  falfa  infcriptio  arguitur ,  360.  IX, 
Libellus  Ambrofii    in   Auxentium ,  386.  XVI. 
Libellus  fidei  Atixentii  ,  369.    XV. 
Libellus  de  fide  a  S,  Bafiliofcriptus,  37'«  LVII. 

L> 


I    N    D    E    X 


577 


HbtViM  a  Denaiifilj  abfafn»  Juliano  ,  161.  CCLX. 

&  /><r.  Expofitus    legcndus    publicc  *b    Hono- 

rio   Imueratore  ,  35*2«  CCLXV. 
Libellus   fidei    Citholicx   oblatus   Liberio    Papa 

ab   harreticis,    ^6\,  IX. 
Libellum  fupplicem  dedit  Teronfius  duX  ad   Va- 

Ientcm    pro.   fiJe  Catholica  ,   fed  ab  illo  fcif- 

fus  eft  ,   571.  III. 
Liber  Apollinaris  ^Uitino  conflrictns,  373.  XXVI. 
Libri  Georgir  Epifcopi    Ariani   a  Juliano  quat- 

fiti,  3«».  CLXX. 
Libri  a  Juliano  fcripti   in  procinclu  contra  Chri» 

ftiauos,   3*53.    XXXV. 
Libri    magica:    artis    a,    Valente    perquiri  julfi, 

.370.    C. 
Libri   magici  occafione  Joannes  Chryfoftomus  in 

difcrimen  adduclus  ,  37°.  CI. 
Libri  facri  fublatia  Donatiftis,  1,61.    CCLXXVI. 
Libri  Sybillini   fub  Juliano  confulti  ,    363.     III. 
Liberii   Papa?  ad   Epifcopos  Italiac  epiftola,   361, 

CLXXVIII. 
Liberius  Papa  auflor  Synodi  Alexandrinx  ,   $61, 

CCVI. 
iibcrii  Papa?  fidei  profefllonfs  fragmentum  ,  362. 

CCVII.     Quid     ad     eum     Athanafius,     362. 

CCVIII. 
Liberius     Papa     confirmat    Synodum     Alexan- 

drinam  ,  ibid, 
Liberius  decipitur  a  Macedonianis  fub  Catholico 

nominc  ,  3*5.   IX. 
Liberius  Papa  recipit  legatos    Lampfacenos  ,  365;. 

VIII. 
Liberius  recepit    in   communionem     Maccdonia- 

nos   fub  confeflione  Catholica  ,    36$.  X. 
Xiberius  fcribit  pro   Macedonianis  litteras   com- 

municatorias,    365.  XI. 
Liberii    litterar  de  rcftitntione  damnatorum    E- 

pifcoporum  in  fua  Sedcs  ,    365.    XV. 
Liberii  Papae  litteris  ab    omnibus  ahfquc    more 

obeditum  ,    ibid, 
Liberius  Papa   magna  molitur,    nimirum   in    u- 

nam   fidcm   omncs  Chriftianos  adducere ,  365. 

XVII. 
Ltberius  mittit  legatos  ad  diverfas  provincias ,  ibid, 
Liberii    litterx    Synodo  Tyanenfi   exhibitae,  & 

recepfa: ,  &  impletae  ,   365.  XXXII, 
Liberius    excufatur ,    quod    receperit  Euftathium 

&   alios  Macedonianos,  3^5.  XXXVII. 
liberius   excufatur ,    quod    facile     Orientalibus 

legatis  fiJem    habuerit  ,  ibid. 
Libcrius   Papa   velum  dedit    S.   Marcellinar  vir- 

gini  forori    fancti  Ambrofii  ,    in    cttjus  dedi- 

carione    habuir   fcrmonem  ,  367,  IV. 
Liberii  Papac    obitus  tempus,    367.    II. 
Liberii  Papae  fedis  temptts    &  res  geftar  ,  ibid. 
Liberii  bafilica  ,     367.  III. 
liberii  Papae  memoria    nobilis  ,  367.    IV.  Lau- 

dattis  a  S.  Ambrofio  ,    ibtd. 
Liberius  Papa  inter  Sanclos    adnumeratus,  367. 

IV. 
libidines  fuas   &  probra  Julianus    Apoftata  re- 

ligione   velat  ,   36"!.  XIX. 
Libyae  Ecclefiavcxata  a   Praefecto  Valentis,  370. 

XCI. 
Libyae  Pra:fe<2us  ab  Athanafio  excommunicatu*» 

ibid. 
Libyat  five  Liviae   Macellum,    367.  III, 
LimeniiiS  Eoifcopus  Vercellenfis    interfuit   Con» 

cilio  Aquilejenfi,   3S1.  LXXXII. 
Litterae  Juliani  Apoftatae  ad  Jnlianum   Avuncn- 

lum ,  361.  X. 
Litteras  fcribere  ,  Dei  donum  ,  37.5.  XVIII. 
Loqui  Attice  prohibiti  Chriftiani,  361.  CCXCIV. 
Lucifer  Eptfcopus  Calaritanus  mittit  Legatos  ad 

Synodum   Alexandrinam ,    362.  CLXXX. 
Luciferi  Edifcopus  C.ilaritanus    Autiochiz  creat 

Paulinum   Epifcopum,   362.  CLXXXI. 
Lucifericongreifus  cum  Eufebio.  Antioehiar,  362. 
CCXIII. 

J»r>.  lccl,  Tam,  V. 


Lucifer  fe  dividit  ab  Ecclefia,  351.  CCXIV.  Cau- 

fi  hujus  difliJii  ,   ibid. 
Luciferi    cum    Eufebio    jltcrcatioais   caufa  qiue 

verc    prarceffit,    361.  CCXV. 
Luciferi  reditus   in    Italiam  ,    361.   CCXIX.    E- 

jufdcm  exitus ,  361.  CCXX.   Et  elogium   lu- 

ciuofucn  ,    ibid. 
Lucifer   non   dicendus   harreticus ,  fed  fchifmati- 

cus  ,   3«t.  CCXXI.  &  [ecf. 
Luciferi  Calaritani   obitus  ,     37 r.  CXXI.    Quo- 

modo  dictus  immunis  ab  harrefi   Ariana,  ibid. 
Luciferiani  fthifmatis  caufa  unde  manavit ,    361. 

CCXIII.   &  feq.  Ejufdem  ratio,/W.  &  362. 

CCXXII.  &    fcq. 
Luciferiani    fchifmatict    procul   ab   haerefi  ,  36». 

ccxxi. 

Luciferianis  anabaptifmus  minime  impingendus , 

361.    CCXXII, 
LucifVriani  agentes  in  angulo  Hifpaniarum  ,  371. 

CXXVI.    lidem    rejecti    ab    omnibus,     yiu 

CXXVII.  Satyrus  frater  fancti  Ambrofii    eos 

vitat ,  ibid, 
Luciferianr  quando  extincti,  361.    CXXVIII, 
Luciferiani    confutati    a    S.    Hieronymo  ,    381. 

XXXVI. 
Luciofus  Epifcopus    in  Hifpania    hoftis    Lucifc- 

rianorum  ,   371.  CXXII. 
Lucius   fuffeclus   Alexandriae   in    locum  Georgii 

Epifcopi    Ariani  ,  361.  CLXXV. 
Lucius  Epifcopus  Alexandrinus   Arianusagit  con- 

tra,  Athanafium ,    363.   CXLV.  Lucius  rejici- 

tur,  363.  CXLVI. 
Lucius   Arianus  expulfus  convenit    Valentem  Im- 

peratorem  ,     378.  XXII. 
Lucius   invadit    Ecclefiam   Alexandrinam  »   361. 

LXIX.    Ejus  immania    fcelera  ,  ibid.  tsr  feq. 
Lucii  impietatem  publice  deteftatur  Moyfes    Sar- 

racenorunj  Epifcopus ,  371.  CIV. 
Lucius    Alexandrinus    Epifcopus    Arianus    agit 

Conftantinopoli  apud    Demophilum ,    380.  X. 
Lucius    penitus  a  Sede    Alexandrina    expulfus, 

380.  XVII.  Ejus  fcripta,  ibid. 
Lucius   fcripfit    Pafchales   epiftolas ,  ibid, 
Lucius  Samofatcnus   Arianus    Epifcopus ,     370. 

XII, 
Luclus   Juliani  de  incenfo    Daphnitico    templo , 

361.    CXVII. 
Luftus  de  Luciferi  Epifcopi  cafu  &  ruina,    361. 

CCXXV. 
Ludi   Circenfes  Gazac,   361.  CXLHI. 
Luminaria  in   funere,   368.    X. 
Lupicinus  Prattor  plures   Euphemitas   Martyria- 

nos   haereticos  necari   mandat ,    367.   XXXV. 
Lupicinus   pugnat  advcrfus  Procopium    tyran- 

num ,   366.    II. 
Lupicinus  dux  exerctfus  reprehenfus,  376.  VIII. 
Lupicini  Romani   ducis  avaritia  &  perfidia  quid 

Romanus   exercitus   paflus  ,   ibiil, 
Lupus  Epifcopus  Edeflce  Arianus,    371.   CX. 
Luftratio  Donatiftarum  ,  cum    tangerent  res  Or- 

thodoxorum,     pcr      ignem ,     362.   CCLXX. 

CCLXXV. 
Luxum  &   ornatum  facerdotibus   non  convenire, 

Gregorii    Nazianzeni  fententia  ,   381,  LXI. 
Luxus  clericorum  taxatur,  367.  XIII. 


M 


MAcarUis  Antiochenus  cum   focifs  deporta- 
tus  in  Oafim  ,  362.  XCI.  Eorum    mar- 
tyrium  fub  Juliano  ,    ibid. 
Macarii   monachi     in    AEgypto    miracula  ,   372» 

LXXXVIII. 
Macarius     presbyter    communicans    fchifmaticis 

Romae  punitus,  371.  CXXIII. 
Macedonius   abdicatus   novam   harrefim   excogi- 

tat  ,    360.    XVIII. 
Macedonius    hxrcfiarcha  damnatur  in    ConciJio 
O  0  0  a  Con- 


<T78 


I    N    D    E    X 


Conlantinopolitano  ,  581.  XIX.  Juffu  Damafi  , 

ibid. 

Mucedonius   M.igifter  officio  rum   Gratiani    favet 

h*reticis,  381.    CX.  Non  impune  ,  381.  CXI. 

MacedoniusMartyr  in  Phrygia  ,  3,61.  LXXVII. 

Macedoniana  harrefis  ,  &  ejus  propagatores  ,  360. 

XXII.  Cum  Arians   conjunda  ,     360.    XXX. 

Macedoniana    harrefis   probata    Lampiaci    invale. 

fcit  ,    355.    V, 
Macedoniana    harrefis   collapfa  ,     377.   V. 
Macedoniani  Epifcopi    prseftigix,   3*0.  XXI. 
Macedoniani  creabant    Epifcopos ,  fed   cohibiti , 

384.   XXXVIII. 
Macedoniani   Epifcopi  ,    361.  CCXXXVIII. 
Macedoniani  Legati ,  profitendo  fidem  Nicarnam, 
furripiunt     communicationem    Liberii ,     365. 
VIII. 
Macedoniani  perfecutionem   patiuntur    ab  Aria- 

.nis    fub  Valente  ,   3*54.  II. 
Macedonianis  anathema  didum  a  Damafo  ,   373, 

XI. 
Macedonianorum  vafrum  confilium  de   mittenda 

Legatione   ad   Liberium  Papam  ,  36$.   VII. 
Macedonianorum  copiar  in  Hellefponto  ,  365.  V. 
Macelium  Libyar,  five    Livisr  ,  locus    jn    Urbe 

fic  diclus ,  367.  III. 
Macrina  S.  Eafilii  avia  Neocefarear  agebat  ,  363. 

CI. 
Macrina    foror    Bafilii ,    369.  LXII.    Tecla    ab 

Angelo   dicla  ,    369.  LXIII. 
Macrinar  Gregorii  NyfTeni  fororis  virtus  &  do- 

clrina  ,  378.    XLV. 
Macrinae    obitus  ,   quam    Oregorius  Nyflenus  ma- 
giftram    appellat ,   ihid.  Geftabat    crucem   fer- 
ream  &  annulum    ferreum    cum    cruce  ,    378. 
XLVI.  Ejus    vitam  fcripfit     Gregoiius  frater  , 
ibid. 
Maclarii  dicli  Manichari ,   &cur,j7r.  CXIII. 
Magos  colit  Julianus  ,   361.   VI.  361.   XVI. 
Magos  fecum  ad   bellum   ducit    Julianus ,   3153. 
XXIII-     Ab    iis    deceptus  ,    363.    XXXIII. 
XU.&fcq. 
Magi  arufpices    Juliani    ludibrio    affccli ,     363. 

LXX. 
M'gorum     Juliani      deteclae     impofturar ,     363, 

LXXI. 
Magi  a  VaJente   exagitati ,  dato  refcripto  ineos, 

354.   XVI.  XIX. 
Magi  &  incantatores  a  Valente  diu   exagitati  , 

370.  XCIII. 
Migi  etiam  in  Occidente  juffi  inquiri  ,  370.  CII. 

nu  VI-  ';'! ' 

M:<giar  libri  a  Valente  perquiri   juffi ,   370.  C. 
Magicas   prarftigias  damnat  Concilium  Romanum, 

38l  XX. 
Magiftratus  Juliani  quales ,  361.  V. 
Magiftratus   Conftantii   male   habiti   a    Juliano, 

3<fr.  VIII.  XII.  Mutati  ,   361.    XX. 
Magiftratus  ad   Epifcopatum    ante    omnes    affii- 

mendi  ,      365.   XIX. 
Magiftratus  philofophis  &  eruditis  collati  a  Ju- 

liano  ,    361. 1. 
Magifter  ludi  litterarii  delufit  refponfione  Liba- 

nium  ,   351.   XXXII. 
Magiftris  quantus  honor  habendus,  exemplo  Theo- 

dofii  oftenditur,    333.  XXII. 
Magiftri  ludi    litterarii    efle    yetiti  funt  Chri- 

ftiani  ,  }6i.  CCLXXXV. 
Magnus     comes   Arianus  obfequitur  Lucio  ,  371, 

LXXV.LXXVII.Ejus  crudelitas,  371.  LXX- 

VII. 
Majuma   navale  Gazar  dicla  Conftantia  ,  quid  de 

ea    Julianus   561.   CXXXVIl. 
Majumac  fpeflaculum  frequentatum  ab  Antioche- 

nis  ,   361.  LXXXIX. 
Malchus    monachus     in    Syria    celebris  ,    370. 

LXXXIII. 
Maleficia  fanclis  viris  nocere    non    pofTe,    387, 

XLIII. 


Maleficos  excommunicandos  prarcipitur  'a   Romi- 

na  Synodo  ,  381.  XX. 
Maleficos  feveriflime  punit  Valentinianus ,    371, 

VI. 
Maleficorum   artes    plurimum    invaluerunt    fub 

Gratiano ,    381.  XXII. 
Mamertini  &  Neviclar   Confulatus ,    361.  I. 
Mamertinos ,  Juliano  carus ,  361.  IX.  361.  I. 
Mamertinus  ,  qualis ,  ihid. 
Manichari  Romar  quid   egerint ,    371»  CXI.  A- 

gunt   Romar  conventum  ,  371.  CXII.  Detecli, 

37*.  CXIII. 
Manichari  praeceptis  fuis  obtemperare  nequeunt, 

ibid. 
Manichari  cohibiti  Iege  Valentiniani  ,  371.  CXI» 
Manicharos  lege   damnandi  fub   yalentiniano   oc- 

cafio  ,  ibid. 
Manicharos    lege   damnat  Gratianus,    377.  VI. 

378.  XXXIII. 
Manicharos  Jege   cohibent    Impp.  381.  LXVIII. 
Manicharos    appellat     Prifcillianiftas    Maximus, 

387.   LXVII. 
Manicharorum    vituperafio  ,  377.  VII. 
Manichaeorum  Auditor  qui    Romar    cos  congre* 

gavit ,  quis   fuerit,   371.  GXI. 
Manichaeorum  fimulata    fanc~Htas,  371.  CXIIL 
Manicharorum  nomine  cur  infamati  optimi  Chri» 

ftiani,  ibid.  &  386.  XXXV. 
Manichdforum    harrefis    cognata     Prifcillianiftis , 

381.  CXIII. 
Manicharus  nobilis    fit   Catholicus    Chriftianus  % 

371.  CXIII. 
Manuel    Perfa    Marfyr  ,    $61.  XLIV. 
Marathonius    Epifcopus  Nicomediar  harrefis  Ma. 

cedonianae  propagator  ,   360.  XIX. 
Marcella    quaefita    jn  conjugem    a  Cereali  ,  375* 

V  *  »• 

Marcel'ae  argute  diclurn  Cereali  nubere  recufan- 

t'S  ,    tbid. 

Marcellar    amplitudo  ,  tbid. 

Marcella  vidua  dotftiflima  femper  difcendi  cupi» 

da  ,    381.  XXXVI. 
Marcellae   ingenium  ,  virtus ,  prarftantia  ,  ibid. 
Marcella  Romar  monafteria  inftituit  ,38».  XXX- 

VIII. 
Marcellina  virgo  foror  S.  Ambrofii,  369.  XXXIX. 

Ejus  vitar  inftitutio  ,  377.   XII. 
Marcellina  nuncupat   vota  S.   Laurentio  pro  feli- 

ci   reditu   fratris  ,  383.   XV. 
Marcellinac  epitaphium  ,   383.  XVII. 
Marcellinus  fchifmaticus  res    Luciferi    fcripfit, 

3<Si.CCXIX. 
Marcellinus  fchifmaticus    favet    Urficino,    36*7; 

XIV.    Eorumdem    Jibelli    iides ,    ilid.    369. 

XXXII. 
Marcellini  Comitis  errorin  tempore  obitus  Da. 

mafi  ,  384.  XVII. 
Marcellmus  Conful  avus  an  pater  Melaniae  ,  37»; 

XCIII, 
Marcelli  Ancyrani    harrefis,   371.  X.  371.  XII. 
Marcelli    Ancyrani     caufa     delata  a    BafiJio  ad 

Damafum  ,  tbid, 
Marcellus  Ancyranus  ut    damnetur    petunt    O. 

rientales  a  Romano  Pontifice,  371.  X. 
Marcelli   Ancyrani  obitus,  371.  XIV. 
Marcellus  tyrannidem  poft  Procopium   fumpfit, 

3<5<J.  II.  Occiditur  ,  tbid. 
Marcellus  Martyr  fub  Juliano ,  361.  XXV. 
Marcianus   Novatianus  Epifcopus   Agelio  Nova. 

tiano  fufficitur ,    384.   XLIV. 
Marciani  plures  ,  ibid. 
Marcianus   rron.ichus    in    Syria    celebris ,  370. 

LXXXIII.  384.XLIV. 
Matcianus     magifter   filiarum     Valentis ,     366. 

XXI. 
Marcionitar  harretici    Jnfer    Antiochenos    Catho» 

licos  latebant,  385.  LIX. 
Marcionitx    vexant    Antiochenarn    EccIefiarrL. , 
fbid, 

Mar- 


I    N    D    E    X 


Marcionifat  malc  perwnt,  38<s.  LXI. 
Marciomta  curatus  a  Joanne   Chryfoftomo,  38^ 

TrfWf 

Marcionitarurti  ludus,  38«*.   LXIT. 

Marcus  i€gyptius    haerefes   Gnnfticorum   invexit 

m  Hifpanias ,  38j.  XCIX.  CXIII. 
Marcus  Arethufius  Epifcopus    qua:     paffus  cum 

fmsGentilibus  ,  3<Si.  CLI. 
Marcus  Arethufius  fervator  Juliani  ab   interne- 

cione  ,  3<Si.  CLIII. 
Marcus  Arethufius  Semiarianus  aliquando  ,  ibid. 
Mirci  Epifcopi  Arethufii  martyrium  ,  ?<Si.  CLI. 

Eum  Catholicum  decefTifle  ,    31S1.  CLIII. 
Marcus  Verferus  illuftrator  rerum  antiquarum  , 

&  rerum  fanda:  Urfulae  diligens  explorator  , 

383.   III.  &  fa. 
Maria  Virgo   Auclorfs  fignum  ,    $61,  pag.34. 
Maria  Dei  genitrix  pro    Deo  culta   ab    hasreti- 

cisCollyridianis,  373.   XXX. 
Maria    poft   partum  Jofepho  conjuncla,    Helvi- 

dii  harrefis ,  ibid, 
Marianus    monachus    in    Syria    celebris,     170. 

LXXXIII.  5 

Marina  Gordiani  uxor  damnata  ad  aquas    SaU 

vias,  3<Si.    CCLIV. 
Marini  Martyris    reliquix ,    38r.  LVI. 
Marihi   in  Demophili  locum  fubrogatio  ,   38^.  L, 
Maris    prodigiofa  effufio  ob    terraemotum     ma- 

gnam    ftragem  facit  fub    Valentiniano,    3<Sj. 

XXXVIII.    Quid    mali     portenderit  ,     365. 

XljX« 
Maris    Epifcopus    Chalcedonis  quid    in  Julianum, 

161.  XXXIX. 
Maris  Epifcopus  Arianus  faclus ,   361.  XXXIX. 
Maris    Chalcedonis    Epifcopus    profitetur  fidcm 

Catholicam    m    Concilio     Antiocheno ,     363. 

CXLII. 
Marius  Viclorinus  deferit  fcholas  ,  &    ad    Chri- 

ftum  convertitur  ,  361.   CCXCVII.  Quoterri- 

pore     libros  de    Trinitate    fcripferit ,     361. 

CCCI. 
Marna    Deus    Gazenfium ,  3<St.  CXLII.    Idem 

viclus  a  Chrifto ,  361.  CXLIII. 
Marti   immolat  Jttlianus,  fed  in   eum    incenfus 

ira  fuif^eceptus  ,  3<S3.   XLIV. 
Martinus  Epifcopus  Turonenfis    Hilario  ab  exi- 

Jio    in    Gallias    redeunti    occurrere   feftinat , 

360.   XV. 
Martinus  quandocreatus  eft  Epifcopus ,  375.  III. 
Martinus   pro  votis  ad  jejunia  &  cilicia  confu- 

git  ,    37*i.  «• 
Martinus    Epifcopus    cum   adit    Valentinianum, 

quid  mirum  accidit ,   ibid. 
Martini  annorum    ratio  ,  375.  III. 
Martino   Epifcopo  quid  per   calumniam  IthaciuS 

objecerit ,  38f.   XXIII. 
Martinus  confentit  Maximo,   &  Epifcopis  com- 

municat,    386.  XXVI. 
Martinus  cum  Angelo  vifus  colloqui,  38<S.  XXIX. 

Adventans  Treverim    Synodum   terret ,    38<J. 

XXV.  &fcq. 
Martinus    Ithacio    juiTus    communicare ,     metu 

mortis  multorum  communicat ,   ibid. 
Martinus  dolet  fe  Ithacio    communicafle,    38<J. 

XXIX. 
Martinus  corripitur  ab  Angelo ,  ibid. 
Martinus  Maximo  praedicit  eventum    belli    Italt» 

ci,    38<S.    XXXI. 
Martinus  ad  convvium  Imperatoris  ire  coaflus, 

ibid. 
Martinus  propinat  fuo  presbytero  ,   ibid. 
Martinus  quomodo  exceptus  ab   Augufta ,   386. 

XXXII. 
Martinus  in  haereticos  inquirere  vetat  Maximum  , 

38<S.  XXVII. 
Martinus   cur  dimovet  Maximum   ab  inquifitio- 

ne  haereticorum  ,  38<f.  XXXIV. 
Martinus  in   crimen  adduclus  haerefis   Prifcillia- 

nx,    385.   XXIV.  38«.    XXXY» 
Jnn,Eccl,  Iom,V, 


679 


Martyres  Alexandrfni  fub  Luclo    Ariano,  371. 

LXXIX. 
Martyres   Ancyrani  ,  361.  LXXII. 
Martyres    Antiocheni    fub    Juliano ,    3<Jr.   XC 

CXXVII. 
Martyres  Galatar  ,  %6i.   LXXII, 
Martyres  Galliarum ,  361.  CCLVI. 
Martyres  in  Gothia   fub  Athanarico,   370.  CVI. 

Iideni   omnes  Catholici   ibid.   CXIV.    CXV. 
Martyres    Gazenfes ,  361.  CXXXVII. 
Martyres  Hadrianopolitani,  $61.  LXXX. 
Manyres   innocentes  qui  fint  apud    Amuiianur» 

hiftoricum ,  367.  XXI. 
Martyres  fub  Juliano  diriffima   paffi,  36».  XLI. 

&  feq. 
Martyres  legati   Regis    Perfarum    fub    JuJiano, 

361.  XLIV. 
Martyres  Romae   fub  Juliano  ,  361.  CCL. 
Martyres  ocloginta  in  raare  merfi  fub  Valcnte, 

370.  XXVIII. 
Martyres  Phryges,  361.  LXXVII. 
Martyres  Thraces  fub  Juliano ,  3<Si.   LXXX. 
Martyres  qui  dicendi ,  36i.  CLXV. 
Martyres   poft   mortem  quales,  3<Sz.  CXXX. 
Martyres    juvare    defunclorum    animas ,    383. 

XVII. 
Martyriani  haeretici,  3<Si.  XXXV. 
Martyrum  cultus  femper  in  Ecclefia    probatus, 

3<5o.  XXXIX. 
Martyrum  conftantia  ,  3<Si.   XXIIT.    CLII. 
Martyrum   templa  a  Juliano  jufla   fuccendi  vel 

demoliri  ,    361.    CXIV. 
Martyrum  fepulcra   a  Gentilibus     efTofTa ,     3<Ji. 

CXLV.    &    feq. 
Marryrum  gloriam   ftlfis    criminibus   fruftra    ob« 

fcurare  conatur  Julianus ,  3<Sr.  CXXIX. 
Martyrum  corporum  virtus  ,  361.  CXXX. 
Martyrum  reliquia:  ne  diftraharitur  vetat  Theo- 

dofius ,    38<J.   Ll. 
Martyrum    reliquia:    divinitus     inventae  ,    3<5"i. 

CXXXVIII. 
Martyrum  reliquiarum  cultus,    361.  CXXX. 
Martyrum  natalitia   freq.ientari  folita  conviviis, 

377-  XIV. 
Martyrii    gloriam    invidebat   Julianus   Chriftia- 

nis  ,  3<Si.  XXIII. 
Martyrium  Bafilii  Ancyrani  ,  361.  LXXII. 
Martyrium  trium  Chriftianorum  Phrygum ,  $61, 

LXXVII. 
Martyrium    Legatorum    LXXX.   Orthodoxorum 

ad  Valentem  ,   370.  XXVIII. 
Martyrium  Theodori   Antiocheni ,   3<Sz.  CIII. 
Martyrius  renuit  ordinari  diaconus  a    Neclario, 

38r.   LXXVIII. 
MafTaliani    haeretici    ex    Monachis    orti  ,    361. 

XXXIV.  Diverfis    nominibus    appellati,  ibid. 

Nugar  eorum  &  deliramenta,  ibid.&  fcqq.  Fue- 

re  Sacramentarii ,    3<Jr.  XXXV.  Omnia  tri- 

buebant  orationi ,  ibid.  Eorum  in  pauperescru- 

delitas  notata,  3<Si.  XXXVN.  Mirum  eorum- 

dem  ludibrium   a  Sanrto    Auguftino  reiatum  , 

ibid.    Eorumdem    habitus    improbatus,    3<Si. 

XXXIX. 
Maffaliani  harretici  in   Syria  detecli  &  cohibiti, 

383.  XXXVI. 
Maffaliani  a    Flaviano    detecli ,   583.  XXXVII. 
Maflaliani  Saccophori   vocati,   383.  XXXVI. 
Maflalianorum   haerefes  ,  383.  XXXVIII. 
Maflaliani    ejiciuntur  e    Syria  ,    &  damnantur 

in  Synodo  Sydar ,  ibid. 
Mater  deorum   contumelia  affecla  ,  3<Si.  LXXVL 
Matris  ducentis    filium    ad    martyrium  dignum 

exemplum,   37T.  CVIII. 
Mataza  dicla    eremus  ubi  Bafilius   atque    Grego- 

rius  agebant ,  363.  XC. 
Mataza  locus  eremi  Bafilii,   3<?i.  LXX.  Defcri- 

bitur  qualis  eflet ,     351.  LXXI. 
Mathematicos  &   magos    capite    punit    Valens , 

370.  XCIII. 

O  0  0  0    %  Mauvia 


<58o 


I    N    D    E    X 


Mauvia    Regina    Sarracenorum     fidem    Chrifli 

propagat  ,    371.  CIII. 
Mauvia    Regina    Sarracenorum  liberat  Conftan- 

tinopolim,    378.    XXIX. 
Maximini  judicis  fae  vitia  tonflavit  invidiam  Pa- 

mafo  ,  367.  .XVII. 
Maximinus  Vicarius   Romar ,   371.  II. 
Maximus  philofophus  Smyrna:  natus ,  Ephefius 

diclus ,   3<5i.  III. 
Maximus   philofophus  Magus  vocatus  a  Juliano, 

%6i.  VI. 
M'iximus  philofophus  quomodo   a  Juliano  exce- 

ptus  ,  ;<Ji.  II.  Quanti  cum  fecerit  Julianus  , 

ibid.   &    3(54.   XVI. 
Maximum    philofophum  fecum   duxit   ad  bellum 

Julianus ,  363.  XXIII.  Ab  eo  deceptus,  3<s> 

XXXIII. 
Maximus    philofophus    pollicetur   vicloriam   Ju- 

liano  ,  363.   XXII. 
Maximus  philofophus  derifus  a  Chriftianis ,   363. 

LXX. 
Maximus   philofophus  acceptus   Joviano ,     363. 

CL.  3<J4.  III. 
Maximus    philofophus  dira  cogitur   pati  fuppli- 

cia ,     364.    XVI.   Quomodo    liberatus ,  364. 

XVIII. 
Maximus      philofophus  a    Valente    occidi   juffus 

ob  magiam  ,  363.    CXLIV. 
Maximi  philcfophi    duo    Tyrius  &  Smyrneus , 

qui  &  Ephefius  diclus  ,   ibid. 
Maximus  philofophus  magus  qualis  poft  obitum 

apparuit  ,    381.   XX. 
Maximus   EpheJius     non  idem    ac  Tyrius  ,   370. 

XCIX. 
Maximi  Cynici  duo,    3<Sz.  III. 
Maximus  Cynicus    venit  Conftantinopolfm  ,  379. 

XXIV. 
Maximi  laudes  a  Gregorio  Nazianteno  fcripta:, 

ibii.    &    379.    XXX. 
Maximu?  Cynicus  turbas  excitat  in  Gregorium, 

379.  XXIV.   Adit    Gratianum   Imp.  pc  offert 

ei   librum,   ibid. 
Maximi    ftudia    pro    Sede    adipHcenda  ,    379- 

XXVI. 
Maximus   intruditur    in  Sedem  Conftantinopoli- 

tanam  ,     379.    XXVIII.    Ordinatus  in  domo 

fcenici,  ibid.  Pellitur  a  civibus  extra  urbera, 

ibid. 

Maximum  fe  decepfuro  laudaffe  pronuntiat  Gre- 

gnrius ,   379.  XXIX. 
Maximus    primo  Jaudatus ,  vituperatus  poftea  a 

Gregorio  ,  379.  XXX. 
Maximus   pulfus    Conflantinopoli  ,   Theodofium— 

convenit :  rejeclus  redit  Alexandriam, 380.  IV. 
Maximum   in  harrefim  Apollinaris  labitur,   380 

IV. 
Maximus  fcribit  in  Gregorium  Nazianzenum,  ibid. 
Maximus  dnin    fedit   Conftantinopoli    ordinatio- 

nes   habuit ,    380.  V, 
Maximi  caufa    pertraclata  in  Concilio  Conftanti- 

nopolitano  ,   381.   XXIV. 
Maximum   Epifcopum  non   fuiffe    declaratum  a 

Synodo ,  ilid. 
Maximus    cum   Calimero    legatus  a  Paulino  ad 

Synodum    Alexandrinam  ,  361.  CLXXX. 
Maximus  Epifcopus  Neapolitanus  fuffeclus  in  Io- 

cum  Zofimi  ,    361.  CCXIX. 
Maximus    Martyr   Antiochiac,    361.  CXXVII. 
Maximus    tyrannus  infurgit  in   Occidente,  383, 

I.    Ex  ftemmate  Conftantini  afferebatur ,  ibid. 
Maximus   pollet  Britannorum  auxiliis ,  ibid. 
Maximus   coloniam   in   Gallia  inftituit ,  383.  III, 
Maximus  Gratianum  occidi  curat ,  383.   VII. 
Maximus    occidit  amicos  Gratiani,    383.  XII. 
Maximus   cupiditate  regnandi   favet  Gentilibus, 

383.   VI. 
Maximus   mittit   legatos  ad    Theodofium   Impe- 

rarorem  ,   383.    XIII.  387.  LX. 
Maximi  impetus   comprimiiur  Ambrofii  votis> 


383.  XIV.  Ejufdem   legatione  retardatur  ab 

Ttalia:  invafione  ,  383.  XIX. 
Maximus   animadvertit    in    Prifcillianum ,    385. 

XXIV.  Carpitur  ob  eam  rem  a  Pacato,38s. 

XXVI. 
Maximus  arrogat  fibi    caufas  Epifcoporum  ,  Ii. 

cet    hxreticorum ,   38$.  XXXII.  Ejus   cutn^ 

Theodofio  hac  ex  parte  differens  collatio,  ibid, 
Maximi  cum  Theodofio  fcedus  iclum ,  3815.  I. 
Maximi  tixoris  erga  lanclum  Martinum  fludium, 

386.  XXXI. 

Maximus  Synodo  Treverenfi  &    Ithacio   favet, 

3815.  XXVI.   Martinum  Ithacio  communicarc 

compellit,  38<5.    XXVIII. 
Maximi   fnclum  exerentis  gladium    in  harreticos 

commendatur ,  3815.  XXXVI. 
Maximi  &  Valentiniani  caufae  ,   387.  XLVI. 
Maximi  ad  Valentinianum    epiftola  pro  Ambro- 

fio  &  Catholicis    oppugnatis,  387.  XXXIII. 
Maximus  Imperator  pro  S.  Ambrofio  ad  Valen- 

tinianum  fcribit,  ibid. 
Maximus  Alpes  tranfcendere  cogitat ,   387.  XLV. 

Ad  eum   legatus    Ambrofius   libere  loquitur  , 

387.  XLVIH.  &  fa- 

Maximus  non  nifi  publice  vult  audire  Ambro- 
fium  ,  rbid.  V.TV. 

Maximi  querela  in  Ambrofium ,  387.  XLIX. 
Urgetur  ab  Ambrofio,  387.  L. 

Maximus  quomodo  excommunicatus  a  S.  Am- 
brofio,   387.  LIV. 

Maximus     decipit    Domninum    legafum ,    387. 

J.VII. 

Maximus  fefe  infert    c'am  in  Italiam  ,  ibid. 
Maximus  devaftat    Iraliar    partem  ,   3^7.  LX. 
Maximus    Mediolanenfem   Ecclefiam  incolumem 
.    relinquit  ,  387.  LXII. 
Maximus  redditus  mitior  omnes  fibi  conciliare 

ftndet,    387.    LXIV. 
Maximus  populos  fuam  quemque  religionem  co* 

lere   permittit  ,  ibii. 
Maximus  fcribit  ad    Siricium   Papam  de  Catho- 

lica  religione  ,    387.  LXV. 
Maximi  ftudium  pro  fide  Catholica  ,    $87.  LXVI. 
Maximus    libentiflime    excipitur    a    Gentilibus , 

387.  LXVIII. 
Maximum   publice  laudavit  Symmachus ,  ibii. 
Mediolanenfis  Ecclefia  a  Juftina  ccepta  turbari, 

380.  XVIII. 

Mfdiolanenfis  Ecclefiar  ftatus  ante  Ambrofii  or- 

dinationem  ,  37J.   XXV.  377«  IX. 
Mediolanenfis  Ecdefia:  tranquillitas  fub   Ambro- 

fio,  377-  Vf» 
Mediolanenfisdicecefis  Sirmienfis  Ecclefia  ,  38°» 

XVIII. 
Mediolanenfis  Ecclefia  a  Juftina    Augufta  per- 

turbatur ,    ibii. 
Mediolanenfe  monafterium  fub    cura    Ambrofii , 

381.  XXX. 

Mediolanenfis    populus  ftudiofiflimus    Ambrofii  , 

38<J.  X. 
Mediolanenfis    populus  tuetur  Ambrofium  a  Ju- 

ftina,  387.  III. 
Mediolanenies   parant   fugatn   a  Maximo,    3S7. 

lxjii. 

Mediolanenfes  ab  Ambrofio  continentur  ,  ne  fu- 

giant    metu  Maximi,   ibii. 
Melaniae  peregrinatio   in   Orientem    cum    Ruffi- 

no,  371.    XXXIII. 
Melania  ab  Athanafio  donata  pelle  ovina  ,  371. 

XXXIV. 
Melania  Hegypti  eremum  luftrat ,    ibii.  Erogat 

in  monachos  pecunias ,    ibii. 
Melania  quanta  prarftitit  monachis  tempore  per- 

/ecutionis   Lucii    Ariani  Epifcopi ,    }?u  XCI. 
Melania  claritudine  generis  notiflima   ab    omii'- 

bus  Prarfeclis  in  honore  habita ,  371.  LXXXVII. 

Ejus    genus,   371.  XCIII. 
Melania  occultat  &  pafcit  tnonachos,  371.  XCII, 

Melani*  conflantia ,  ibid, 

Me- 


I    N    D    E    X 


68r 


Melanfa  fllia    an    neptis    Marcellini    Confulis  , 

371.   XCIII. 
Melania   a   Didymo  depravata  ,    ibid. 
Melania  cx  /E^ypto  proficifcitur  in  Pala:ftinam  , 

371.  XCVI.  Qmd  ibi  pafla  a  Prarfide    Palx- 

flina;,   371.    XCVII. 
Melania  prxfeflum  Palxftinx  fux  conditionis  cer- 

tiorem  fatit ,  ibid. 
Melania  quid  egerit  Jerofolymis  ,   37t.XCVIH. 

Tempus  ejus  commorationis ,  ibid. 
Melania    in    crimeu   objedta    Hieronymo ,    385. 
.    XIV. 
Melafippus  Martyr  Ancyrx  cum  Antonio  &  Ca- 

rina   fub  Juliano  ,  361.  LXXIII. 
Aleletius  Sebaftia  Antiochiam  transfertur  ,    360. 

XLIV.  Fidem   Catholicam  profitetur ,  &  exi- 

lium  patitur  ,   350.  XLVI.  &  fcq. 
Meletius  Epifcopus  Antiochix  degit  tempore  Ju- 

liani ,    361.  CXXV.  Mittit  adolefcentem  con- 

verfum   ad  Cyrillum,  361.   CXXVI. 
Meletii  lapfi  ,   ut    reciperet   Sedem    fuam ,    cur 
.    non  habita  ratie ,   361.    CCXVI. 
Meletii    reditus    Antiochiam    quando    contigit , 

3<Ji.  CCXVIII. 
Mcletius   feorfum  colligit    fuos  ,    3<5z.  CCXVII. 
Meletii  imagines   ubique  honoris    caufa  pofitx, 

370.  LXV. 

MeletiL  nomen  liberis  a  parentibus   imponi  fo- 

Jitum  ,  370.   LXV. 
Meletii  efligies  &    manfuetudo ,    370.  LXVI. 
Meletii  exulantis  egregia  virtus  ,    370.    LXVII. 

Defendit  Prxfidem  ab  i<aibus  lapidum  ,  ibid. 
Meletius  quid  pafliis  a  Valente  Imp.  360.  LXIV. 
Meletii  exilium  ,  370.  LXV.  Quo   honore  a  po- 

pulo  cultus ,  ibid. 
Meletii  caufam    tuetur  Bafilius  adverfus  Pauli- 

num  ,   37  r.   XII. 
Meletii    requiruntur    litterx     ad    Occidentales, 

371.  XV. 

Meletii  caufam  minus  exploratam  fuifle   Dama- 

fo   putavit  Bafilius ,  371.  L. 
Meletio  communicandum    potius  quam    Paulino 

cenfet  Eafilius,    ibid. 
Meletii  &   Paulini  caufa   quomodo  concordata  , 

371.   LII. 
Meletius  cum    Paulino  tranfegit ,   378.  XXXVI. 
Meletii  cum  Paulino  modeftiftima    oratio,   378. 

XXXVIII. 
Meletius   novos  ordinat    Epifcopos  ,    Diodorum 

Tarfenfem  ,    Joannem    Apamex,    Stephauum 

Germanicix ,    378.  LV. 
Meletius  vifitans  monachos  Syrix   novit  Simeo- 

nem  Stylitam  ,  ibid. 
Meletius  venit  Conftantinopolim  ,  ut   Gregorium 

collocet  in  throno,  381.XVIU. 
Meletii  obitus  Conftantinopoli ,  38^.  XL.  Funus 

fumptuofum  ,381.  XLI.  Tranflatio  Antiochiam, 

381.   XL!I. 
Meietium  Chryfoftomus  etiam  laudavit,    ibid. 
Meletii   memoria   cur   iij.  Id,  Febr.    adfcripta 

in  tabulis  Ecclefiafticis  ,  ibid, 
Meletio   mortuo  an  alium  fulficerent,  deliberant 

Patres  Conftantinop.   Synodi  ,  ibid. 
Meletii  fucceflbr  in  Synodo  decretus  Flavianus , 

ibid. 
Meletiani    Tarfenfibus  juncli  ,    381.  XXII. 
Mendacium  peccatum  non    efle  ,   Prifcillianifta. 

rum    hxrefis ,  381.  CXIV. 
Mendicantes  validi  comprefli  lege   Jmperatoris, 

38z.   LXIX. 
Mendicantes  cur  Romx  tempore    Hieronymi  a. 

bundarent  ,  ibid. 
Mendicantes  pro  foribus   ecdefiarum    efle  fole- 

bant ,  ibid. 
MenedcmusL^gatus  Martyr  una  cumfociis,  370. 

XXVII. 
Mercurius  Martyr  pereuflbr  Juliani ,  363.  LV. 
Meretricus  &  cinxdi   ftipatores    Tuliani ,    )6i. 


Meretricis   famofiffimx  converfio  ,   370.  CIV. 
Merobaudis  &  Gratiani   Confulatus ,   377.   I. 
Merobaudis  &  Saturnini    Confulatus  ,  383.   I. 
Merobaudis  occifio  ,  ibid. 

Merobaudes  falfodicitur   Gratiano  infidus,/'W. 
Miles  Chriflianus  quibus  armis    debellet  hoftes  , 

378.  XVI. 
Milites  Chriftiani  qux  pafli  fub  Joliano ,    361. 

XXVI. 
Milites  Chriftiani    a   Juliano  thurificatione,  pro- 

bati,  361.   XXXIII. 
Milites   multi     incaute    thura     offerunt  ,     361. 

XXXIV.  Agnitoerrore  publice  pcenitent  ,iW. 
Militum  Chriftiinorum  gloriofa  confeffio  ,  ibid. 
Milites  defertores    fidei   Chriftiaux  refipifcunt , 

3<53.  CXV. 
Milites  in  Ambrofiuin  mifli  agunt  pro  Ambro- 

fio  ,    387.  XXIV. 
Milites  Itali  pii  ,   378.  XXVIII.  Fortes    fide  , 

378.   XIX. 
Milites  prohibiti    hofpitari  in  fynagogis  Judxo- 

rum  ,  3<Jj.  XLV. 
Militare  prohibiti   Chriftiani    a    Juliano ,    3S1. 

CCLXXXIV. 
Millenariorum  hxrefis  a   Damafo  Papa   damna- 

ta  ,   373.  XIV. 
Mimas   mons  Afix    nobilitatus    nece    Valentis, 

378.  XXVII. 
Mimus  Porphyrio  per  jocum  Chriftianus  &Mar- 

tyr  fub  Juliano  ,  361.   CXXKII. 
Minervius    Iegatus  cum  Prxtextato  ad  Valenti- 

niinum  I.tiperatorem  cauftquieftio»uin  m   ma- 

gos  exhibitarum,    37°'  CI'« 
Miraculum  Crucis  coronatx  in  extis  Juliano  vi- 

fe  ,  3<Si.    XX. 
Miraculum   ex  prxfentia  Chriftiani  in  facris  Ju- 

liani   faclum  ,  361.  XXI. 
Miraculum  de  Juliani  ftatua  cxlitus   igne  com- 

minuta ,   361.  CLVIII. 
Miraculum  de  Gentilibus  Orgia  celebrantibus, 

3<5i.  CLX. 
Miraculum  S.  Ambrofii  Romx  ,   377.  XIV. 
Miraculum  de  Cxfario  e  ruina   Nicxx  fervato, 

3<58.    VII. 
Miraculum  Hilarionis  de  equis  Circenfibus,  361. 

CXLIII. 
Miraculum  de  abmutefcentia  oraculi  Daphnis  ob 

reliquias  S.  Babylx ,   351.  XCVIII. 
Miraculum  de  morbo   Juliani  fenioris  ob     reli- 

gionis  Chriftianx    contemptum  ,   361.  CV.  A- 

lia    ob   eamdem  caufam  fada  ,  361.   CVIII. 
Miraculum  a  S.   Hilanone    fn<ftum  in  maris  fiu- 

clibus  comDefrerldis  ,  365.  XL. 
Miraculum  infigne  de  innocenti  muliere  Vercel- 

lenfi  adulterii   damnata ,   3157,  XXIII. 
Miracula  Martyrum  contra  Arianos    defendun- 

tur  &  probantur,  387.  XL.  &  feqq. 
Miracula    in    iEgypto    a  monachis  facla ,    371. 

LXXXIX. 
Miracula  poft  obitum  Damafi ,    384.  XIX.  Dum 

viveret,    384.   XX.  Pueri    in  fontem  baptit- 

malem  delapfi ,  384.  XXV. 
Miracula  Damafi  Urficino  fchifmatico  adhxren- 

tes    tribuunt  S.  Laurentio  ,  384.   XIX. 
Miracula  Hierofolymis  de  energumenis,  38$. XIX. 
Miracula  de  faerofanda   Euchariftia  ,  &  de  am- 

pulla  vitrea  Chrifmatis  projecla ,  &  non  fra- 

cla,   3<5i,CCLXVII. 
Miracula   divinitus  edita  in  conftrudfione    tem- 

pli  Hierofolymitani ,  363.  XI.  &  feq. 
Miracula    Aphraatis  monachi  Antiochix,  370. 

LXXII.  &feq. 
Miracula  Juliani  Sabx ,   370.  LXXVII. 
Miracula  Eufebii  Epifcopi  Vercelienlis  poft  ob- 

itura  ,  371.  CXX. 
Miracula   ingenria  ex  reliquiis  SS.    Martyrum, 

$6i.  CXLVII. 
Miracula  ad  fepulcra  Joinnis  Bipiuix  &    E!i- 

fciedi  foIita33^CXLYlH. 

M:- 


6H 


I    N    D    E    X 


Miracula  in  inventione  &  tranflatione   SS.  Ger- 

vafii&  Protafii,   387.  XXXVII. 
Miracula  fiepe  Deus  per  Confeffores  efficit ,  384. 

XIX. 

Miracufa  de  fuppliciis  diyinitus  erogatis  apofta- 

tu;  5<r*.  gviii. 

Miraculis  prpbata  fides  CathoIIca  tempore  Lucii 

Ariani  ,  J71»  LXXXVIII. 
Mifopogon  Juliani  in  Antiochenps,  361.  LXXXII. 
MifTas  certis   horis   celebrandas  cautum    Conci- 

lio  Romano  ,  381.  XX. 
|Wiffx    agi  folitas   in    privatis    domibus ,    377. 

XVII. 
Mithrar  facra  abominanda  refoffa,  362.CLXHI. 
Mitrella  pro  velo,  3<Si.  CCLXXII.  CCLXXV. 
Mitrella:    imponi   folita:  facris  virginibus  in  A- 

fricana  Ecflefia  ,   ibid. 
Mitrellarum  diyerfa  genera,  361.CCLXXV. 
.Modeftus    Confularis  &  Prarfedus  ,  370.  XL. 
Modeftus    acriter   minatur    Bafilio  ,   370.  XLII. 

Viclus  a  Bafilio,  370.  XLIV. 
Modeftus  aegrotans  vocat  Bafilium  ,  &  rogat  eum 

quem  perfequebatur,  370.  XLIX. 
Modeftus    Pra;feclus   quid    Edeffa?  ,    371.  CVIII. 
Modeftus  Conful  Arianus  cum  Arintheo  Catho- 

lico,  372.  I. 
Moguntina  clades  illata  a  barbaris    fub    Valen* 

tiniano  ,  3<58.  V. 
Alonachi  in  monte  Sina   fub   Abbate  Silvano  0- 

perantur  manibus ,   361.  XL. 
Monachi  feipfos   caftrantes,  361.    XLIII. 
Monachi    in   Ponto  ante    Bafilium,    361.  LXXI. 
Monachi   favent  Bafilio  adverfus  Eufebium,  351. 

LVIII, 
Monachi  collega:   Bafilii   calumniis    folicitantur, 

363.    CVI. 
Monachi  iEgyptii     exagitati   a    Valente,    371. 

XCI. 
Monachi  iEgyptii  perfecutione   Lucii  Ariani  di- 

re  vexati  ,   371.  LXXXV.  A  Melania    exce- 

pti  ,  371.  LXXXVII. 
Monachi  relegati    in     infulam    iEgypti    terrent 

darmones,   &  idololatras  eonvertunt  ad  fidem, 

371.   LXXXIX. 
Monachi  conjecli  in   carcerem  ab  Angelo  libe- 

rati ,   361.  CLIX. 
Monachi  Palarftini    qua;  pafli  fub  Valente,  371, 

XCVI. 
Monachi  in  Syria  celebres  fub  Valente     Impe- 

ratore  ,  370.  LXXXIII. 
Monachi  a     Valente  militare    coafli ,    37J.  X. 

De   ea  re  datum  refcriptum  ,   37$.  XI. 
Monachi  tributis  vexati  a  Valente  ,    375.    XII, 

Eos   litteris  Bafilius  confolatur,    375.  XIII. 
Monachi  in  Syria    gravia  pafli  ,  375.  X.  &  feq. 
Monachi    Epiphanium  confulunt  de   hxrefibus  , 

375.XVI. 
Monachi    cur    vetiti    fieri    ex    clericis  ,    381. 

CVII. 
Monachi  affines    clericis,  385.  X. 
Monachis     quam    infenfi    effent    Romani ,    385, 

XI. 
Monachorum   dlverfa:   harrefes,   361.  XXXIV. 
Monachorum  habitus  ab  Ecclefia  quis  reprehen- 

fus  ,  361.   XXXIX, 
Monachorum  tonfura  laudata,  ihid. 
itonachorum  quorumdam  iEgypti  deliria  ,  3<5i. 

XLI. 
Monachorum  regulae  elaboratae  a  S.  Bafilio,  non 

ab  Euftathio  ,    361.  LH. 
Monachorum  Alexandriar ,  iEgypti  &  Palasftina; 

vita;  ratio  ,  3<5i.   LXI. 
Monachorum    Ponticorum    vita  fublimis ,    353. 

CVU.&feq. 

Monachorum  fingularis  abftinentia  ,  $6$.  CVIII. 

Deeadem  Gregorii  Nazianzeni  judicium,  363. 

CX.  Rurfus  de  eorum  inftitutis  ,    363.  CV, 
Monachorum  laudes ,  37  j^  XII. 
Monadiorum  fanflitas  miraculis  probata,  471. 

LXXXVIIJ.  ' 


Monachorum  perfecutio  dira  fiib  Valente,  375» 

X.  &  feq.  . 

Monachorum  peregnnatio   an   probanda  ,    386. 

XLVIII. 
Monachorum  cupiditas  coercenda  ,  370-  CXIX. 
Monachorum  non   effe  difputare  de    fide  ,  378, 

L^XI. 
Monachorum   Abbatum  mos  ad  pedes  Epifcopo* 

rum  fe  proftemendi ,  375.  XVII. 
Monachos  in    exilium  mittit    Lucius    Arianus , 

371.  LXXXIX. 
Monachos  Nazaraeos    vocat  Gregonus    Nazian- 

zenus ,    3<5i.  LVIII.  Eorum  vitam  JauJat  Li- 

banius,   362.    LXIV. 
Monachos  per   litteras  Bafilius  confolatur  ,  37J» 

XIV. 
Monachos  militare  cogit  Valens,  375.    X. 
Monachi   munera   publica   fubire  coguntur  Iege 

Vaientis,  375-  X, 
Monachus  M.iffalianus  perbelle  ab    A°bate  s"* 

vano  delufus ,    361.  XL. 
Monachifmus    in  toto  Oriente    propagatus,  %Sii 

LXI. 
Monachifmus  fub  Bafilio  floret  in  Ponto,   %6$i 

CVII. 
Monachifmus    ab    hxreticis    impugnatus ,   353« 

CII. 
Monafterium  Mediolani  fancTiffimum  ,  381.  XXX. 
Monafteria  monachorum  &  virginum    multa  in» 

ftituta  Romae   fub  Gratiano  ,  381.  XXXVIII. 
Monaftica  vita  reddita  fufpefla  in  Hifpania  pro- 

pter    Prifcillianiftas  ,    381.   CVII. 
Monaftfcam  vitam  a  calumniis  vindicat  Bafilius, 

363.  GIII. 
Monica  mater  S.  Auguftini    quid  de    futura  fi- 

lii  converfione  vidit  ,  377.    VIII.    Quid    illi 

Epifcopus  de  eadem  re    praedixit,   377.  IX. 
Monica    mater    Auguftini    venit    M-diolanum  , 

384.   XXXV. 
Monicae  fanclitas  innotefcit  Ambrofio,    ibid.  Ab 

ipfo   reprehenfa  de  agape  in  Ecdefia  facienda, 

ibidm 
Monica   mater  S.  Auguftini  vigilabat  in  ecclefia 

tempore  perfecutionis  Ambrofii  ,  387.  XVI. 
Montenfes  redeuntes    ad    Ecclefiam    per    manuS 

impofitionem  conciliandi  ,  381?.  III. 
Mortui  apud    fanelos   Marryres    fepeliri  foliti , 

383.  XVII. 
Mortuos  precibus&  facrificiis ,  non  funerispom» 

pa  juvari ,  378.  XIII. 
Mortuos    humandi    officium    elericorum ,    357. 

XXIX.  Item  ritus  offerendi,  368.  X.  Et  fe. 

peliendi  ,  378.   XLVII.    381.  XLI. 
Mortuos  baptizare,  Marcionitarum  haerefis ,  381*, 

LXII. 
Mortuos  poft  quinquennium  de  haerefi  accufari 

veiuit   Gratianus,   383.  XXI. 
Moyfes   Epifcopus  Sarracenorum  ordinandus  re« 

fpuit  Lucium  Arianum  ,   371.  CIV. 
Moyfes     rnonachus    in    Syria    celebris  ,    370. 

LXXXIII. 
Mulier  innocens  fepties  icla  ,  367.  XXV.  Inful- 

tat  carnificibus ,  367.    XXVII. 
Mulieres  ne  conveniant  ad   facra  cum  virisqua* 

re  ftatutum,  381.  CV. 
Mulieres  facrificare  alienum  ab  Ecclefia;  more , 

373.  XXX. 
Mulieris  Chriftiana?  egregiuro  exemplum  fub  Va- 

iente,    371.CVIII. 
Munerum  expenfas  in  pauperes  contulit  Lampa» 

dius  Pra?fe<5tus   Urbis ,  3<5<J.  I. 
Munus  gladiatorium  quanti  fecerit  populus  Rora. 

lbid. 
Mufonius  ,  Proa?refius   &    Viclorinus   Chriftiani 

ob  editftum    Juliani    deferunt  fcholas ,    3<5i. 

CCXCVII. 
Mufonius    Epifcopus     Neocarfarienfis     fucceffor 

Leontii,   3V53.  XCIX.  Mirifice  laudatus,  ibid. 
Mutum  redditum  idoluro  Joquax,  3^.    XCVI, 

XCVIII,  Na- 


I    N    D    E    X 


683 


N 


XTAbnris  &  Felicis  Martyrum  eorpora  ,  387« 

I\    XXXVII. 

Narniar  Libanii  ob  tcrrtplf     Apollinis   Daphnitici 

confligrationem  ,   $6%.  XVIII. 
Navalis  pugnae  fimilittidine    defcriptus  ftatus  mi- 

ferrimus  Orienialis  Ecdefije  ,    371.  LXXVII. 
Navis  una  cum  Catholicis  legatis  incenfa  ab  A- 

rianis,  370.  XXVUI. 
Naves  a  Juliano    fuccenfx  ,  3^3.  XLVI. 
Naziaimim    in    fecunda    Cappadocia    fubjeclum 

Anthimo,  571.   LXXXVI. 
Nazianienr    Ecdefia;    prarfeclus    Eulalius ,  381. 

VI. 
Nazianzeni    quse  pafll  a    Juliano,  3*1.  XLVIII. 
Neapolitani  Epifcopi  Zofnnus  &Maximus,  361. 

CCXIX. 
Nebridius  Ai'guftini  familiaris,    384.  XXXIV. 
Nebridius  affinis  &  condifcipulus  Auguftorum  , 

383-  XXIII. 
Neflarii  oratio  in  exordio    jejunii    Qiiadragefi- 

malis   corrupta,  361.    XLII. 
Neclarius  Neophytus  eligitur  fpifcopus Conftan- 

tinopolitancs ,   37J,  XXI. 
Neclarii  Epifcopi  Conftantinopolitini  eleetio  qua. 

fiter  fe    habuit,    381.LXIX. 
Neclarius  imperitus  rctinet  viros  doflos  Cilices, 

381..  Lxxvnr. 

«Neclario    quid  injungat   Imperator  ab   Synodum 

Conftantinopolitanam ,    383.  XXVI. 
Nedarius  ufus  opera  Sifinnii    Novatiani    in  di- 

fputando    cum    Jiarreticis ,    ibid.    An   verum, 

383.  XXIX. 
Neocxfarea  in  Ponto  fedes   parentHtn  Gregorii , 

361.  LXVIII. 
Nrocarfarienfes  Eoifcopi  ,  363.  XCIX. 
Neocarfarienfis    Ecclefiar   ftatus    felix     quando , 

363.  CI. 
Ncocsfarienfes    a    Sabellianis   corrupti ,     353. 

CII, 
Neocarfarien  fes  cum  harrefi  mala  omnia  fumunr, 

3<?3.    CVI. 
Neocarfarienfesquid  in  S.Bafilium,  3*3.  XCVIII. 

37r.LIII. 
Neophyti     Epifcopi    eligi     non    debent,    37  j, 

XXI. 
Neoptiyti  multi  poft  Ambrofii  cleclionem  crea- 

ti    funt    Epifcopi  ,  ibid. 
Neftabus  Mirtyr  Gazenfis ,    3<Ti.  CXXXVIII. 
Nertoris  martyrium,   361.  CXXXIX. 
Nevicla   prarfeftus  quarftionibns  aulicorum  Con» 

ftantii  ,  361.  IX. 
Nicara  urbs  terraemotu  concufla  ,  36S.  VI. 
Nicarna   fides  prardicamr ,  363.  CXXXV. 
Nicanium  Symbolum   in  Conftantinopolitana  Sy- 

nodo    receptum ,    381.     XXVIII.   Eidem  dc 

Spiritu  fanclo  aliquid  additum  ,  ibid. 
Niceta   Gothorum  Epifcopus,  370.  CXVI. 
Niceta  Martyr  quis  :  an    idem  cum    Epifcopo  , 

ibid. 
Nicephori  error  in  tempore  Epifcopatus  Bafilii  , 

369.  XLIII. 
"Nicolaus  Faber  Parifienfis .  383.  XVI. 
Nicomedia  terrarmotu  concufla ,  363.  CCCXIX. 
Nicopolitana  Ecdefia  exagitata  ab  Arianis,37o. 

XX. 
Nicopolftani  ejecli  ab  ecdefia ,  ibid.  Literis  Ba- 

filii   roborantur,   ibii.  Prxdicit  illis    requiem 

S.  Bafilius  fuis  litteris,    370.  XXI. 
Nicopolitanis  data  facultas  Catholicum  deJfgendi 

Epifcopum  ,  370.  XXII.  B.ifilii  ad  eos  Jiftera: 

de  dato  Epifcopo  diligendo  ,  ibid. 
Nifibi  exportatum  corpus  S.  Jacobi  jufiu  Juliani, 

363.  XXXVIII. 
Jjifibis  fine  corporc  Jacobi  redditur    hoftibus , 

tbid. 


Nifibis  civitas  data   Perfis ,  363.  CXXI. 
Noclurna  facra  pfohibita  ,   354.  XIX.   Reftitu- 

ta,  ibid, 
Nomina  impofita  Juliano  derifionis  caufa,  367.- 

LXXXIII. 
Nomina  fchifmaticorum  Urficino  adharrentium , 

37«.    III. 
Novatiani    confentiunt  cum  Catholicis  de  Fidei 

divinitate  ,    361.  XVI. 
Novatiani  perfecutionem  patiuntur   abArianis, 

3«<5.   XX, 
Novatiania  Theodofio  bene   habiti  ,  38;.  XXIX. 
Kovatiani  hiftorici  de  fuis    plura  mentiti  ,  ibid, 
Novatiani  redeuqtes  ad  Ecdefiam  quornodo  con- 

ciliandi  ,   386.    III. 
Novatianorum  ecdefia  diruta  ab  Eleufio  manda- 

tur  ardificari    Juliani    juflu  ,    3^1.    XVI.    Ea- 

dem  Anaftafia  dicla ,  ibid, 
Novatores  harretici  Eunomio  doclrina  conjuncli, 

3«o.  XXXIX. 
Novatores  dogmatum   &  inftituforum    perftrin- 

guntur  ,    363.  XCIX. 
Novatores  haeretici  quam   deteriores  Joviniano, 

381.   XXXIII. 
Novatores  quar  in  Damafum  ,  ex  S.  Bafilio,   372, 

XXV.   &  fe<J. 
Novitas  expiodenda    &    antiquitas    retincnda , 

3S3.  C. 
Numifma  Genii  Antiocheni  ,   }6i.  CXX. 
Numifma    Juliani    cum    Iflde     Nutrice ,     363. 

XXV. 
Numifma  Juliani  cum  imagine   Serapidis  &  Ifi- 

dis,  j«si.  xxvir.    cjlxix. 
Nurrrifrna  Juliani  cum  Anubi  ,  ibid. 
Numifma  Juliani  cum  tauro,    }6i.   LXXXIV. 
Numifmata    Gratiani   &  Valentiniani    junioris- 

378.   XVIII. 
Numifma   Hadrjani  cum  Ifide,  363.  XXV. 
Numifmata  Valentiniani  &  Vilentis  cum  Laba- 

ro,  364.  X. 
Numffmata    Valentiniani    junioris    &    Gratiani 

cum  Labaro  ,  378.   XVIII. 
Nuptiar.  Spirituales,   $6i.  C   LXXIII. 
Nymphidianus  carus  Juliano  ,  }6i,  XVII. 


o 


V^/Afena  deportatio,  361.    XCII. 
Occidentalis    Ecdefia     prarftat    Orientali ,    381. 

XLVI. 
Occidentis    &    Orientis    Epifcopi     digladiantur 

inter  fe  in  Concilio   Conftantinopolitano,  381. 

LIII. 
Occidentalcs    omnes    Bafilii    fententia    vifi  funt 

condemnati ,    371.    XXV. 
Occidentales  cum  Orientalibus  verbis  non  fenfu 

difcreparunt ,  371.  XXVIII. 
Occidentalis  Ecck-fia:  commendatio  ob  fldei  fin- 

ceritatem,  371.  XLVIII.  373-  XXXIII. 
Orientalium  concors  fides  Catholica  ,    36$.  XIV. 
Occfdentalium    volumen    exhibitum  in    Synodo 

Conftantinopolitana  quid  ,   381.  XXVI. 
Occidentis  Epifcopospaucos  harrefis  Ariana  infe- 

cit,    371-   CXXI. 
Oflavium  ex   Proconfule    fugieiitem  ad    presby- 

terum  Sirmienfem  prodere  ille    noluit ,  371«. 

CXV. 
Oclavianus  Proconful   Africar,  353.  I. 
OcToginra  Legatorum  tnartyrium  fub    Valente  , 

370.  XXVIII. 
Odium  Juliani   in  Conftantium  ,  3<Jr.  VII. 
Olybrii  Prarfetfura  Urbana  ,    3^5.  I. 
Olympius    monachus     peregrinatus    Hierofoly- 

mam  ,    378.  XLVII. 
Optatus  Milevitanus  agit  contra  Parmenianum, 

368.  XIII. 
Optatus  quo  tempore  fcripfit ,  3<S8.  XIV. 

Optati 


584 


I    N    D    E    X 


Optati  locus  emendatus  &  elucidatus  ,    368.  XV. 
Optatus  infer  Sandos  &  difertos  fcriptores   re- 

ceptus,   3<S8.   XXIV. 
Op*tati  alii    pfures ,  (cd  Donatiftar  ,   ibid. 
Opfimus   Epifeopus    Antiochenus   laudatus   Iege 

Theodofii,  381.  LXXIV. 
Opusmanuum  in  Monachiscommendatum,3<S"j.XL. 
Oracula  dida  Juliano  Imperatori ,  361.  II.  IV. 
Oraculnm  Daphnes!  mutum  redditum  per  reliV 
quias  fandi  Babylac ,  561.  XCVIII.  C.  CII. 
Oraculum  Delphicum  &    alia  muta    fada,   361. 

CXXIV. 
Oraculum    falfum  &  adulatorium    de  Juliano  , 

363.  XLIII. 
Oraculum  cooimenticium    de    Juliano  tranflato  , 

ad   /uperos ,    363.  LVIII. 
Oracula  omnia  confulit   ante    bellum    Perficum 

Juliantis,  3*53.  XXII, 
Oracula  deprum  de  exitu  belli  Perfici   Julianus 
falfa  expertus ,  ibid.    363,  XLIII.  Alia  ambi- 
gua  ,  363.   XXXIII. 
Oracula  Chriftianorum  de  Juliano ,  ihid. 
Orationes  invedivat  Gregorii    Nazianzeni   in  Ju- 
lianum,  363.   LXXVII.  Columnae  eminentes, 
363.  LXXXI. 
Orationes    Libanii    in   laudem  JuKani   derifx , 

3*3.    LXXII.  LXXIV. 
Orationibus   omnia    tribuebant  Maflaliani  ,  3<Sr. 

XXXVI. 
Ordines    facri    qualem    virum    deceant  ,     381. 

LX  XVIII, 
Ordinationes  praecoqui  &    rcpentinx  damnan- 

tur  ,  361.  lvi. 
Orgia  celebrantes  orationibus  Apollonii  redditi 

immobiles ,   361.  CLX. 
Oribafius  carus  Juliano,   351.  XV.  _ 
Oribafius  medicus  a  Valente   profcriptus ,    364- 

XVIII, 
Oriens  terrsemotibus  concutitur,  3<5j.  XXXVIII. 

Iterum  ,   358.  VI. 
Orientalis  Ecdefiae   poft  Concilium  Conftantmo- 

politanum  immenfa    perfecutio,    360.   I. 
Orientalis  Ecclefia  a    Valente  exagitata  ,   376*1. 
Ejus  ftatus  fub  ipfo    miferandus    defcribitur , 
371.  VII.  XVI.  XXXIII. 
Orientalis  Ecclefia?  legationes  ad  Pontificem  Ro- 

manum,    371.  VIII.  XIV.  XXII. 
Orientalis    Ecclefiar    ftatus    tempore    S.    Bafilii , 
37r.   LXXVII.  373.  XXXIII.   Navali  pugnsc 
comparatus,   371.  LXXVII. 
Orientalis    &   Occidentalis    Ecclefiae    divifio    ob 
Meletium  &  Paulinum,    361.    CCXIII.   381. 
XJ.II, 
Orientalis  Ecdefiar  ftatus  fub  Theodofio  ,  381.  IX. 
Orientalem    Ecdefiam  prarferendam   Occidentali 
qui   dicerent ,    irrifi  a  Gregorio  Nazianzeno, 
381.  XLVI. 
Orientalem   Ecclefiam  innumerac  harrefes  vexant , 
373.  XXXJV.  In  Orientali    Ecclefia    vix   ali- 
quis  reperiri  erat    purus  Catholicus  ,  377-  V. 
Orientales  Ecclefia:  collapfae  per   Eufebium  Ver- 
celienfem    Epifcopum    Legatum    reftituuntur , 
361.    CCVI. 
Orientales  Epifcopi  quales  eflent  artate  Gregorii 

Nazianzeni  ,   381.  XLVIII. 
Orientajes  vitant  Romanam  Synodum,   381.  IV. 
Celebrant  ipfi  aliam  Conftantinopoli ,   381.  V. 
Orientalium  cum  Occidentalibus  controverfia  ob 

nomen   hypoftafis  ,.  371.  XXVII. 
Orofii    &   ajiorum    error    in  tempore    perfecu- 

tiunis  Valentis  ,   }66.  V.  370.  I. 
Ofii  res  geftac  cum  Gregorio  Eliberino  ut  men- 

daces  refellunttir ,  371.   CXXV. 
Ofla  Joannis  Baptifta:   a  Gentilibus    diflipata    &c 

combufta  ,   361.  CXLVI. 
Ofla  Elifei  Prophetae  combufta  a  Gentilibus  ,ibidt 
Ofla  PatrophiJi  Ariani    difperfa  ,    361.  CLIV. 
Otrejus  Melitinus    Epifcopus    interfuit  Concilio 
Tyanenfi,  3*J.  XXYHI. 


Otrejus  Melitinus  laudatus  Iege  Theodofii,  381. 

LXXV. 
Ou?'i*    &  £Tr*'<rTttci(    quid ,    definitum     Concilia 

Alexandrino  ,  $61.  CLXXXVl.  De  iifdem  Ba- 

filii  &  Viftorini  fententiar ,  sSz.CLXXXViI. 

Catholicorum  controverfise ,  361.  CLXXXVITI. 

Senttntiar    Grsecorum    &    Latinorum  ,    $6u 

CXC.  CXCVI.  371.  XXVII. 


PAcatus  Maximo  fupplicia  de  hxreticis  fum» 
pta  objicit,  38$.  XXVI. 
Paliftini  monachi  quae  pafll  fub   Valente ,  372. 

XCVI. 
Palatini    Conftantii    male    muldatf  a    Juliaoo , 

3<$r.  VIII. 
Palladius  &  Secundianus  harretici  ,  381.  LXXXT. 
Palladii   Ariani  Epifcopi    in    Synodo    Aquilejenfi 

tergiverfatipnes ,  381.  LXXXVII.  &  ftq.  Ei- 

dem  anathema  didum  ,  ibid. 
Palladius    appellat    generale    Concilium ,    381: 

LXXXIX. 
Palladius  appellat  judicium  fxculare,  381.  XC. 

Damnatus  ,  ibid. 
Palladius  Prarfedus  Gentilis  graflatur  in  Eccle- 

fiam  Alexandrinam ,  371*  LXXIII. 
Palladius  Magifter  Officiorum  quid  fub  Juliano, 

3«i.   VIII. 
Pallae    &    vela     fublata   a    Donatiftis  ,     }6i. 

CCLXXVI. 

Pammachius  grner  fanctae  Paular  maritus  Pauli- 

nar,  381.   XL.  XLIII. 
Panarium   Epiphanius  quando   &   cnr    fcripfit  * 

375.  XVII. 
Pantalemonis  Martyris  reliquiae ,  381.  LV.  , 
Pantheon    apud    G^zsm,  361.  CXLIV, 
Papa  ,  ziide   infra    Romanus   Pontiftx. 
Parietes   Ecclefiarum  aqua    falfa   expiati  a    Do> 

natiftis  ,   371.   CCLXXVI. 
Parifienfe  Concilium ,  36».   CCXXIX. 
Parmeniani    faftus  &  arrogantia ,   368.  XIII. 
Parnunianus  fubrogatus  Donato  in  Sede  Cartha- 

ginenfi  ,   368.    XII.  Scripfit    pro    defenfione 

fchifmatis,  ibid.  Ab  OptatoMiJeviiano  confuta- 

tus  ,  368.  XHI.Itemab  Auguftino,  358.  XXIV. 
Parmenianum    confutat    Ticonius ,  iicet  Donati- 

fta  ,   368.  XX. 
Pafchalis  cyclus  Theophili  Alexandrini   quandc» 

incipit ,    380.  XVII. 
Pafchales  epiftolas    fcribebat     Lucius   ex  more 

Alexandrinorum  Epifcoporum,  ibid. 
Pafchatis    tempore  vindos  relaxandos  ftatujt  Va- 

lentinianus  ,  380.  XVIII.  Idem  fervarunt  O- 

rientales    Imperatores  ,  ibid. 
Pafchatis   tcmpus   fignificandi   Fidelibus  mos  A- 

lexandrini    Epifcopi  ,   380.   XVII. 
Paflajorincitarum  haerefis,   373-  XXXIV. 
Paternus      Epifcopus      Petrogoricenfis  ,     j6t, 

CCXXVIII. 
Patrem  ,  Filium  ,  &    Spiritum  fandum   femper 

efle  negantibus  anathema  dicitur  ,  373.  XII. 
Patri  nt   obediat ,  ab  eremo  reccdit  Gregorius 

Nazianzenus,   $66.   IX. 
Patris  audoritatem  quanti  fecerit  Nazianzenus  , 

371.   XCVI. 
Patientia  Juliani    afteclata ,  361.    XXXIX. 
Patriarchales  fedes  nequaquam  inftirutse  in  Con. 

cilio  Conftantinopolitano  ,  381.   LXXV- 
Patriarchalium  Sedium  prarrogativa    ex   Conci- 

lio    Romano   fub   Damafo  ,  381.    XIX. 
Patricius    Lydus  philofophus  a  Valente  ob   ma- 

giam    occidi  juflus ,   370.  XCIX. 
Patrophili   Epifcopi   Scythopolitani    ofla  difper- 

fa,   3<Si..  CLIV. 
Pavimenta  Ecdcfiarum,    $6r.   CCLXXVII. 
PAtih  S.    Hieronymi     ftodiofiflima ,    381.    XL. 
Genus  ejus  $i  loboles,  ibid. 


I    N    D    E    X 


685 


Paula  junior    filfa  Larfar  atque  Toxotif,    neptis 

Albini  Pontificis ,   3S1.  XLI.  Nata   ex  repro- 

miflione  Martyris  ,  ibid.  &  381.  XLV. 
Paula  in  crimen  objerfta  Hieronymo  ,  385.  XIV. 
Paula  profecla  Hierofolymam,   385.  XX. 
Paula  egregiumconftantia?  exemplum  ,  385.  XXI. 
Paula    in  /Egyptum     cum    S.  Hieronymo    non 

ivit ,   38«.    XLII. 
Paulae  peregrinatio   in   ^gyptum  ,   386.  XLVI. 
Paulina  filia  S.   Paulx ,   38».  XL.  Nupta  Pam- 

machio  ,  ibid. 
Paulinianus    frater  S.    Hieronymi ,  37X.  XL. 
Paulinus  Epifcopus    Antiochix    creatus  a    Luci- 

fero  Legato  Sedis  Apoftolicx  ,  361.  CLXXX. 
Paulinus    Epifcopus    Antiochenus    mittit    Lega- 

tos  ad  Synodum  Alexandrinam  ,  ibid. 
Paulini    eleclio    probata  ex  Concilio  Alexandri- 

no  ,  3<Si.   CXCVI. 
Paulini  Epifcopi    Antiocheni    confeffio    &    fub- 

fcriptio  ,    3<Si.  CCIV. 
Paulini    elecftio    facla  a    Lucifero  rata    habita , 

3«i.    CCXV. 
Paulinus  Epifcopus   Antiochenus  altercatur  cum 

Vitale  ,    3(53.  CXLVII, 
Paulinus  accufatus  a  Vitale  Sabellianx   hxrefis  , 

363.    CXLVIII. 
PauHni  Epifcopi  Antiocheni  fidei  profeffio  ,  363. 

cxlix. 

Paulinus  Eoifcopus   Antiochix  cur  in  ea  Eccle- 

fia  agere  permifTus  a    Valenfe  ,   &  non    cum 

aliis  pulfus  exilio  ,  370.    VII. 
Paulini  cum  Meletio  caufa    qui     modo    concor- 

data  ,    3150.   Li.  j7r.  lxxix. 
Paulini    Antiocheni  caufa  a  Bafilio  Damafo  pro- 

ponitur  ,    371.  XI. 
Panlinum  Meletio  prxfert  D.imafus  ,  371.  XLIX. 

<**  fc+  .  *■      ■      ■ 

Paulino  non  comm  intcantes   refrituti   ems  com. 

tmmioni   1  Melania  ,    371.  XCIX. 
Paulino    Epifcopo   Antioch.    delegata  caufa  Vi- 

talis ,  373.  VI. 
Paulinus  tranfegit  cum  Meletio  ,  378.  XXXVI. 
Paulinus  exagitatus  a   Flnviano,   378.  XXXVII. 

Defenditur  a  calnmnia  Flavi.mi  ,  378.  XXXIX. 
Paulinus    ThefTilonicx    pro   Paulino     Antiochix 

pofitus   a  Theodoreto ,   378.  XLI. 
Paulinus    Epifcopus    Antiochenus    ordinat  Hie- 

ronymum    presbyterum ,    378.  LXV. 
Paulinus  Epifcorms     Antiochenus   venit    Romam 

ad  Concilium,  hofpitaturapud  Paulam  ,   381. 1. 
Paulino     Antiocheno  caufa    a  Synodo   Romana 

adjudicata  ,  381.   XVIII. 
Paulinus  difcipulus    Ephrem   fadtus    hxreticus, 

378.  XV. 
Paulini    Confulatus    quando    potuit      irrcidifTe  , 

3  7  5.    !• 
Pauli  Apoftoli  efltgies  ex    piflura  cognita   Am- 

brofio,    387.   XXXI. 
Pauli   Apoftoli  Bafilica    conftrucla  a  Valentfnia- 

no,    386.  XXXVIII.  Ea  de  re  litterx  ejnfdem 

Imperatoris  ad  Salluftium    Urbis   Prxfeclum , 

38<S.    XXXIX. 
Pauli  Epifcopi   Conftantinopolitani  corpus  redu- 

citur  Conftantinopolim  ,   381.  LXXIX.  Eccle- 

fia    Macedonianorum  illi  data  ,  ibid.   Ejus  ca- 

put    creditum   Pauli  Apoftoli  ,    381.  LXXIX. 
Paulus  cum  Jganne  Martyr  Romx  fub  Juliano, 

361.    CCLI. 
paulus  Emefx  interfuit  Concilio  Tyanenfi ,  36'. 

XXVIII. 
Paulus     monachus     in      Syria     celebris,    370. 

LXXXIII. 
Paulus  monachus  in  Syria  ,  375.  XVI.  Petit  ab 

Epiphanio  ad  fe  mitti  Iibrum  de  hxrefibus,»lw. 
Pauperes  mendicantes  R^rnx   abundant  prx  ce- 

teris  locis ,  381.  LXVIII.  Manebant  in  por- 

ticibus  Ecclefiarum,  381.    LXIX. 
pauperibus  nihil  dandum   Maflaliani  dicebant, 

3<5i.  XXXVII. 

Ann.  Eccl.  Tom.  V» 


Pauperibus  eroganfur  expenfx  Iudorum  ,  366.  I. 
Pauperum  eleemofynis  dctrahit  Julianus  ,    3<Si. 

CCLXXX. 
Pauperum    numerus,    quos   alebat  Ecclefia  Art- 

tiochena  ,  38«    LVIII. 
Pauperum  oratio  migni   ponderis  arftimatur  ab 

Ambrofio ,  387.  XIV. 
Pax  inter  Romanos    ac   Perfas,    ejufque  condi- 

tiones  ,    $6$.  CXIX.  CXXI. 
Pelagii    Laodicenfis  fides  laudata  a    Theodofio  , 

381.    LXXIV. 
Pelagius  Laodicex    Epifcopus    interfuit  Concilio 

Antiocheno  fub  Joviano  ,    363.   CXLII. 
Pelagius  Laodicenns    interfuit  Concilio  Tyanen- 

fi  ,  3<Sj.  XXVIII. 
Pelagius  Epifcopus  Laodicenfis  in   cxilium  pul- 

fus ,    370.  XIII. 
Peregrinorum  multitudo,  quiad  facra  loca  Palxfti- 

nz  vifitanda  confluebant  ,  38<S.  XLVI.  &feq. 
Peregrinatio  Romam    ad    limina  Apoftolorum  , 

3<Si.     LXXIV. 
Peregrinatio  ad  fanflam   Theclam  ,    3<Si.  LV. 
Peregrinatio  Hierofolymam  quam  frequens ,  381?. 

XLVI.  &    fe<f.    Quando    &    cur   improbata 

aliquando,  38*.  XLVIII. 
Peregrinatio  non   in  omnihus   laudata  ,  ibid. 
Peregrinatio    ad   loca  fancla    a  Vigilantio    im- 

probata  ,   38«.  XCIX. 
Peregrinationem    quo    modo   improbet    Grego. 

rius  NylTenus,    38«.  XLVIII. 
Perjurium  Maffalianis  peculiare  ,    361.  XXXIX. 
Perfa  transfuga   decipit  Julfanttm  ,  363.  XLVT. 
Perfae  Romanorum    propugnacula   &    munitiones 

fnb    Conftantio    expugnant ,    360.  LVII. 

Perfx  cum  Romanis  ultimo  certaminepugnant, 

163.  LI. 
Perfx   quafi    minculo     ineunt  foedus   cum    Ro- 

manis ,  3<J?.    CXIX. 
Perfx  cum    Theodofio    ultro,    fcederc   jungun- 

tur ,   381.   X. 
Perfx  leg.itos   &   munera  mittunt    ad    Theodo- 

fium,  381.   XII. 
Perfis  ceffit  Nifibis    civitas  ,    363.   CXXI.  Item 

Singara ,   ibid, 
Perfarum    legati  ad  Julfanum  ,  3<5i.  CXXXVII. 
Perfarum    Regis  Legati  Martyres  fub  Juliano , 

3<Si.    XLIV. 
Perfarum   modeftia  laudatur  ,    363.  CXIX. 
Perfici  tumultus   fub    Valente,    364.  XV. 
Perficum  bellum  fufcepturus  Julianus  qux  prx- 

mittit ,   3<S3.    XXII. 
Perfecutio  Arianorum  qualis,    3*9.  X. 
Perfecutio   dira  Arianorum    iu    Orthodoxos  fub 

Valente,  370.   XXX. 
Perfecutio    Arianorum  acerbiffima  in   Oriente, 

371.    XXIII. 
Perfecutio   ingens  in    Ecclefia    Alexandrfna  fub 

Lucio  ,    361.  LXIX. 
Perfecutio  Ecdefix  Golhicx  per  Athanarfcum  il- 

lata ,  379.   CVI. 
Perfecutio  Juliani  omnium  acerbfiTima  judicatur  , 

3<Si.  XIX.   Scribitur,  361.   XXIV. 
Perfecutio  Juliani  in  Chriftianos    quahs,    3<Si. 

XI.    XXII. 
Perfecutio    Juliani  diverfa  ,    361.    XXIII. 
Perfecutio    Juliani  a   domefticis     incipit ,    $61. 

XXV.  &  feq. 
Perfecuiio  Juliani  in  milites  Chriftianos,     ibid. 
Perfecutio  Juliani    diverfis  velata   prxtextibus  , 

3<5i.   XLII. 
Perfecutio   Juliani   in  iEgypto ,  361.  CLIX . 
Perfecutio  in    Athanafium    fub    Juliano  ,     $6f 

CCXXXIX. 
Perfecutio    in  Ecclefiam  Alexandrinam    fub    Ju- 

liano,    3<5i.  CCXLVII. 
Perfecutio  in   Romanam    Ecclefiam  fubjuliano, 

3<Si.    CCXLIX. 
Perfecutio  Ecdefix  Mediolanenfis  per  Jtiftinam  , 

380.  xvin. 

Fppp  Per- 


i58<5 


I    N    D    E    X 


f  erfecutio  Juftina;  in   Ambrofium  vehernentior , 

'  38*.    VIII, 
PerfecqtiQ  Juftinar  omnes   pertingit    Italia:  Ec- 

clefias,  387,  XXXVI. 
Perfecutio  Juftime  fedata  ,   387.  XXI. 
Perfecutio  Valentis  Imperatori$    Ariani",     $66. 

V,  Dira  nimis  ,  366.  XIII, 
Perfecutio  perj  Valentem  quando  excitata  ,  370, 

I.  Contra    Epifcopos  ,   370.    II. 
Perfecutio  acerba  Valentis  in  Antiochenos,  370. 

LXVIII. 
Perfecutio  Valeqtis  in    Ecclefiarq    Edeffenam , 

371.  CVIII, 
Perfecutio  V»Ientis  in  Scythrc.im,  Ecdefiam  ,  371» 

cxiv. 

Perfecutio  Vilentis  in  monachos  iEgypti ,  37 U 

xn, 

Perfona:  nomen  in  divinis  quid  fignificet ,  3<5i, 

CXCVIII, 
Peftilentia  qua:  fuh  V»Iente  fuit  ,    37*.    VII. 
Petrus  Alexandrinus  legatus  ab  Athanafio  in  O- 

rientem  ,371.  VIII, 
Petrus  in  locum  Athanafii  fubrogatus,  3<5i,  LXVIT, 

Fugatus  Romam  petit,   371,   LXVIII. 
Peiri  A'ex^ndrini   epiftola  circularis  de  clade  ab 

Arianis  illata  ,  371,  LXXIIL 
Petrus  Alfxandrinus  cruentas  veftes  Romam  de- 

tulit   infi-iciendas  ,   371.    LXXII, 
Petros  Alexindrinus  apud    Damafurn  diu    man^ 

fif>    377,    II, 
Petrus  AJexandrinus  a  Damafo  irt   fedem  refti- 

tutus  vivente  adhuc  V-ilente  Imperatore,  ibid. 
Petrus  Alexandrinus   favet  Maximo  ,  379,  XXV. 

386.  LVI, 
Petrus  Alexandrinus  moritur ;  in    cujus     locum 

fuffcftus   eft   Timorheus,  380,   XVI,  Quae    in 

Petrum   objeda  fuerint  ,  tbid. 
Pefrus    A'exandrinus  a    calumnia     defenditur, 

380.    XVI.    &feq. 
Petrus  Galata  monachus  in  Syria  celebris  ,  370. 

LXXXIII, 
Petrus  Germanus  S,  Bafilii  ab  eo  creatus    pres- 

byter  ,    1,69.  LX. 
Philaftrius  Brixianus    verbera   expertus  ob    de- 

fenfionem  fidei  contra  Auxentium,  3S9.  XXVI. 
Philaftrius  Epifcopus   Brixianus   interfuit  Conci-. 

lio   Aquilejenfi,    38r.    LXXXIII, 
Philippus  Epifcopus  Martyr   fub    Juliano  ,  361, 

LXXX« 
Philippus  Uvinghius    Lovanienfis ,     3<5t.    CXX. 
Philo  Epifcopus  Libyae  numquam    recipere  vo-. 

luit   Epifcopos  lapfos  ,  371.  CXXI, 
Philoromus  Martyr  in  Galatia  fub  JulianQ  ,  3<5t« 

LXXIV. 
Philoromi  peregrinatio,  Romam  ad    S,  Petrum  , 

ibid, 
Philofophi   a   Juliana  bene  habiti  ,  3<5i,  III. 
Philofophi  Anttochia:    fub  JovianQ    palliu.m  de~ 

ponunt ,  363..  CL. 
Philofophi  malis,  artibus  quaerunt  fcire    fuceef- 

forem  Valentis  ,  370,  XCIV.  A  Valente  oc-. 

cifi  ,  370,  XCIX» 
Philoftorgius  Arianus  difcipulus,  fuit    E.unomii  , 

3<5o,  XLI, 
Phortanus  dolofe   ambir  Epifcopatum,  370.  XX, 
Phortanus  pfeudoepifcopus    Arianus  datus    Nico- 

politanis  invitis ,  ib:dt  Quid    ipfe,    in  Gatholi» 

cos  ,  ibid% 
Photino  anathem*  diflum.  a  Damafo  ,   373,  XI» 
Photini  obitus  &  fcripta ,    376.  XXVI.. 
Photiniani  ne  celebrent  conventus  Sirmii    Syno- 
dus  Aqoilejenfis  petit  a  Gratiano ,  381.  XCIV. 
Photinanos   convenire  Iege    vetuit    Gratianus, 

tbid, 

Phritigernes  Rex  Gothorum  bellum   agit  adver- 

fus  Athanaricum  ,  370,  CVIII, 
Phritigernes  Gothorum  Rex  cum    fuis    populis 

ad  Arianos  deficit,  370.  CIX. 
Phryges  Martyres,  jtf*.  LXXVII» 


Pigmenii  martyrium  Rom?  fub    Juliano,  j«x, 

CCLIT, 
Pjlati    innocentia    perperam  praedicatur ,     365;. 

XXIII, 
Pimmus  ,  vel  Alpianus ,     male     pro    Piniano  , 

387,     LXVIII. 
Pinianiconjugis  Melania:  junioris  prarfeclura  Ur- 

bana ,    ibid, 
Pythagorseam  tranfanimationem  credebat    Julia- 

nus ,    363,    XXIII. 
Phcilla  Augufta  valde   pia  curavit  ne  fuus  vir 

Theodofius    deciperetur    ab    haereticis ,    383. 

XXXI.  Pietas  ejus   erga    argrotos  &    paupe- 

res,  385.  XXXIII.  Odium   adverfus  Arianos , 

385.   XXXIV. 
Placillae  Augufta:  obitus ,    38 j,    XXXIII.    Ejus 

virtutes  egregia: ,  ibid.  &  ftq.  Error    in  ejus; 

nomine  corredus :  &  Flacillam   nominari  4C- 

bcre  oftenfum  ,385.   XXXV. 
Plncoma  quid ,   384,   XXIII. 
Placoton  quid ,  ibid. 
Platonia    quid  ,  ibid, 
Pcen=e   Gentilibus ,  qui   in  Cyrillum    immaniter 

fa:vierant ,    dtvinitus    inflicla:,    3<Sx.  CXLIX. 
Pcenitentes    libenter    recipit     Ambrofius  ,     375., 

XXV, 
Polemius   hserefiircha ,    373.  XXIX, 
Polemiana    hacrelis   ex     Apollinui,  tbid. 
Polyg^mia   etiam    a   Gcntilibus    explofa ,    370. 

CXXIV, 
Polygainia    execrabilis    fuit    Chriftianis  ,     37°' 

CXXVI. 
PoIy.?.i:n  am  falfo  permifi/Te  Valentinianum,  370. 

CXXIV, 
Pontius   legatus  cum  fociis  a  Donatiftis    ad  Ju- 

li.inum  ,    561.  CCLXI. 
Pontica  folitudo  ,  ubi   cum    Gregorio    Bafilius, 

3<>j,   LXX. 
Ponticorum  monachorum   vitse  inftitutum  ,  3<53- 

CVII, 
Pontificis   Maximi  Gsntilicii    ritus  cura   tranfla- 

ta  ad   Pra^clum  Urbis,   384.    XII. 
Pontificis    Maximi   fus    ulcifcendi    probra    Vefta- 

lium   ad   Pra?fe<ftum  Urbis  tranflatum  ,  ibid. 
Pontificis   Miximf  n^men   Imperatores  ufque  ad 

Gratianum    re'iuent  ,  383,  V,  VI.  Invitis  Ro- 

manis  deponunt ,   383.  VI, 
Ponpficam  maximo  Julianus  quomodo  initiatus, 

3<i,  IV, 
Pontificum    idolorum  initiatio  ,  ibid. 
Pontifex   Romanus,  Vide    Romanus  Pontifex.  _ 
Pontificis  Romani   fumma  poteftas  ab    hsereticis 

&OrientalibusEpifcopis  agnita ,  36J.  XXXVI. 
Pontificis  Romani    Juxus  calumniofe   ah  Ammia- 

na  fugillatus ,  367,  VIII,  X, 
Porphyrius  Mimus  delufit  Julianum  ,  &    faclus 

eft  Martyr,  361.   CXXXIII, 
Portenta  infacris  vifa  JulianQ,  3<Si,  XIX. 
Pofth.umianus  Pra:fec1us  Pra:t,  quid  ad   eum  Gre- 

Rorius  N.izianzenus,  383.   XXIV. 
Potitianus   Afer   proficuns  Auguftino,   385.    III. 
Pra:ceptoribus  quantus   honor  babendus  exemplo 

Theodofii  oftenditur  ,    383.   XXII. 
Pracfeflura:  Praftorii  omnes  quatuor  erant ,  169, 

XXXVII» 
Praefagia  obitus  Juliani  ,  jff*»  CCCVIII»    je>3« 

II    XXXII.  XLI, 
Praefagia  Valentis  obitus ,  378.  XXV.    &  /'?. 
Pratftigiatrices  fe  noiftu   ferri  putantes  cum   He- 

rodiade  excommunicandas  cautum,  381.  XX. 
Pnftigiator  ,   qui   fe  Eliam  &  Chriftum   aflere- 

ba«  ,   381.  XXIII.  Alter,  qui  fe  Joannem  di- 

cebat  ,    ibid. 
Praefligiis  operam    dare   quam  indignum    cleri- 

co ,  ibid- 
Pranextatus  agit  apud  Imperatorem  de  revocan- 

do  refcripto  dato  contra  idololatras  ,364.  XIX. 
Praetextati  Urbana  prarfeclura  ,    368.  I.    Lauda- 

tur  ab  Ammiano ,  ibid.  Ejufdem  diclerium  in 

ma- 


I    N    D    E    X 


6$7 


tnajertafem     Romani    Pontificis   ,     3(57.     X. 
Prxtextatus   Legatus   miffus    ad     Valentinianum 

Imperatorem  ob  quxftiones  de   Magis  adhibi- 

tas ,   370.   CII. 
Prxti-xtatus  Conful  defignatus    obiit ,    384.  III. 

Quid   Damafo  dicere  iblitus ,  367.  X.  De  Prar- 

textato  infcriptio,   384.   III     De   Prxtextato 

&  S.  Lea  antithcfis,   384.  IV.  De    Frxtextati 

conjuge  Paulina,   384.  VI. 
Prxtexratx   Romanx  feminx  temeraria  prxfum- 

ptio    &   infelix    exitus  ,    381.  XLV. 
Prartextati   obitus  caufa  ,  384.    VII. 
Prxtextato  ftatua  a  Veftalibus  erecla ,  384.  VI, 
Prartorimi  militesChriftiani  a  Juliano  vcxati,  361. 

XXXVI. 
Prxtorianos  milites  omnes  efle    voluit    Gcntiles 

Julianus ,  ibid. 
Precatio  pro    defunclis  ,  368.  XI. 
Prrratoresdicli  hxretici  MafFaliani  ,3<>r.  XXXIV. 

Iilem  omnia  precibus  tribuebint,  361.  XXXVI. 
Primigenia    Veftalis  lapfa  ,  384.  XII. 
Primatus  cupidrate  in    hxrefim    labitur     Pauli- 

nus,    378.    XV. 
Primitix  cum  decimis   perfolvendx  ,  381.    XX. 
Primofii":    Epifcopus   in   Africa  ,  atft.  CCLXVI. 
Primus  filius   Januarii  occifus  a  Donatiftis,  tbid. 
Principes  Chriftiani  haud  exigere  debent    tribu- 

tura  ab  ecclefiis  &  clericis  ,  387.  XI.  &  feq. 
Principes   Chriftiani  admonentur,   376.   VIII. 
Principes    hxretici    vel    apoftatx     foliti    exigere 

tributum  ab   Ecdefiis    &    perfonis  Ecclefiafti- 

cis  ,  387.  XIII. 
Principes  non   excufari   fi  eorum  miniftri  delin- 

quunt ,  383.  XXI. 
Prinripem  palam  religionem  catholicsm  profite- 

ri  quantum   referat  ,   363.  CXXXIX. 
Principum  &  Ecclefix  poteilas,  387.XVII.XXV. 

In  rebus  EccKfix,   387.  XXII.  Eorumdcm  & 

facerdotum  dignitas,  387.  XXVIII. 
Principum    opem  implorare  adverfus    hxreticos 

ufitatum  in  Ecclefia  ,    385.  XXXIII. 
Prifcillianus  Martyr  Romx  fub   Juliano ,    $61. 

CCLIII. 
Prifcillianus  hxrefhrcha  invalefcit  in  Hifpania  , 

381.  XCVIII.    dr  feq. 
Prifcillianus  qualis,  381.  CI.  Damnatus  ,  381.  CII, 
Prifcillianiftx  fumebant  ,   fed    non  confumebant 

Euchariftiam  ,  381.   CVI. 
Prifcillianus    faclus    Epifcopus    Abilenfis ,    381. 

CVIII.  Ejufdem  Romam  adventus ,  381.  CIX. 
Prifcillianus   damnatus  appellat   Romanum    Pon- 

tificem  ,381.  CIX.  Rejicitur  a  Damafo ,  381. 

CIX.  Et   ab  Arnbrofio  ,   ibid. 
Prifcillianus  nonnullos    in  Gallia  feducit ,  381. 

CVIII. 
Prifcillianus  feducit   Euchrociam    &     Proculam 

ejus    fiiiam,   381.  CIX, 
Priicillianus    Macedonium    corrumpens    obtinet 

refcriptum  a  Gratiano ,  381.  CX. 
Prifcillianus  redi;ns   munitus  refcripto  Gratiani 

prxvalet  in   Hifpania  ,    381.  CXII. 
Prifcillianus   in  Synodo    Burdegalenfi    damnatus 

provocat  ad  Imperatorem ,  385.  XXIII.  Pro- 

flcifcitur  ad  Maximum  ,   ibid. 
Prifcillianus  cum  fuis    occifus  a  Maximo  ,    385. 

XXIV. 
Prifcillianus  ut  martyr  colitura  fuis ,  385.  XXV. 
Prifcillianx  hxrefis  capita  damnata  ,  381.   CIII. 

&  feq. 
Prifcillianx  hxrefis  nomine   mota   quxftio  opti- 

mis  etiam  Chriftianis ,    386.    XXXIV. 
Prifcillianiftx  damnati   in  Concilio    Cxfaraugu- 

ftano,  381.  CIII.  CVII. 
Prifcillianiftx  damnati  a  Maximo  ,  385.    XXIV. 
Prifcillianiftas  nominat  Manichxos  Maximuslm- 

perator,  387.  LXVII. 
Prifcillianiftarum  cum  Manichxis  affinitas  ,  381, 

CXIII. 
Prifcillianiftarum  hxrcfes  qux  ,  381.  CXIV. 
Aun.  Eccl.  Totn.   V, 


Prifrns  Martyr  Romx  fub  Juliano  ,  361.  CCLILT. 
Prifcus  Philofophus  vocaius  a  Juliano  ,  3151.  VI. 
Prifcum   Magum  f-a:m   ducit    Julianus    ad    bel- 

lum,   363.  XXIII. 
Prifcus  philofophia  &  magia  celebris ,  363.  CL» 
Prifcus  philofophus  acceprus  Joviano  ,  364.  m. 
PritanniusEpifcopus  defenfor  Ithicii  ,  381.  CXII. 
Privil-gia   adempta  Chriftianis  a    Juliano ,   362. 

CCLXXX. 
Privilegia  facerdotibus   idolornm  a  Valentiniano 

conceffa,   37L  CXXXI. 
Privil^gi.i  conceffa  dericis  ,  3*$.    XLII. 
Priv  legium    dericorum  a  Theodofio   indultum, 

381.    XVI. 
Privilegiuin  Valentiniani   &  Vulentis    concffTutn 

viduis,    pupillis  ,   ac  virginibus  ,    3<5j.  XLIV. 
Privilcgium  Ecdefia:  Conftantinopolnanx  ex  Con- 

cilio  Conftantinopolitano  ,   381.  XXXV. 
Probus  cum  Dorotheo  Legatus  ad  Otcidentales, 

371.  IX.  XXIX- 
Probus     Ambrofio     delcgat    provincias ,      369. 

XXXVII. 
Probus  cur  jubet  Ambrofium  agere  ut    Epifco- 

pum  ,  ibid.   369.  XXXVII. 
Probi    prxfeclura    Pra:torii  ,   ibid.  Qualis  ,   ibid. 
Procopius  tyrannns     cmergit,  364.  XIII.  Qyis 

ifte ,  &    unde   miniftratx    vires  ad    invaden- 

dum   Imperium  ,    ibid. 
Proropius  tyrannus    male  periit ,  $66.   II. 
Proculus  MafBlienfis    interfuit   Concilio  Aquile- 

jenfi,    381.'  LXXXIV. 
Proderealiquem  quam  caverint  Chriftiani ,  371. 

CV. 
Prodigia  in  Ulypco  tempore  Juliani  Imperatoris 

vifa,    3*1.  VIII. 
Prodigia   in  contemptores  chriftianx    religionis, 

361.    CV. 
Prodigia  ob     Juliani   impietatem ,    jtfi.    CXVI. 
Prodigia    miranda  apparuere,  dum  Julianus    cu. 

rat    reftituere    templum    Hierofolymitanum , 

3<>3.  IX. 
Prodigia   prxcedentia    tnteritum    Juliani,    $6i. 

CCCIX.    3CT3.  XXXIII.  Item   ante    mortem 

Joviani,  364,   I. 
Prodigia  immenfa  ex  maris  excrefcentia  &  ter- 

rxmotu,  365.  XXXVIII. 
Proxrefius     profeflbr     deferit      fcholas ,     361. 

CCXCVII. 
Profeflores     Chriftiani    reftituti    in    cathedras, 

364.   XX. 
Profefllo  fidei  Catholicx    oblata  Liberio  Papx  a 

Macedonianis  ,    365.  IX. 
Profeflio   fidei   Catholicx   ex  Concilio  Illyrica- 

no  ,  365.  XX.    XXIV. 
Profeflbres    Chriftiani    a    Juliano   rejecli  ,   3,61, 

CCLXXXVII. 
Propinatio  in  Chrifti   nomine  fieri  folita  ,  3S1. 

XXXIV. 
Profperi  Chronicon  fui    exordio    corruptum    0- 

ftenditur,   381.  LXVI. 
Profper    in   Chronico    reftituitur ,     384.  XVII. 
Profperi  error  in   Chronico ,    383.    XII. 
Protafii   &  Gervafii  inventio  &  tranflatio,  387. 

XXXVII.   Eorum  reliquix  ad  diverfas    cccle- 

fias  mittuntur  ,   387.  XLII.  Romx  bafilica  iis 

xdificatur,    ibid. 
Protogenes    exul  cum   Eulogio ,    37r.    CXI.  Fi- 

dem  ambo    prxdicant,   &  convertunt    Genti- 

les  ad  fidem,  371.  CXIII. 
Protogenes  ordinatus    Epifcopus    Charris  ,  ibii. 
Providentia  Dei  in    fuis  defcndendis  ,    387.  IX. 
Provideotia    Dei  dedarata  in  Juliani   interitu  , 

363.    LXXVIII. 
Provincix  relevatx    munificentia  Juliani  ,    $61, 

XI. 
Prudentia    piorum    virortim   longe    prxftantior 

quam  aliorum,    387.  LVII. 
Prudentius  contra  Symmachum  quando  fcripfit , 

384.   XI. 

P  p  p  p    z  Pru- 


688 


I    N    D    E    X 


Prudentius  librum  contra    Symmachum  fcripfit 

ad    Honorfum   Imperatorem  ,    ibid. 
Prudentii  locus    adverfus    Symmachum  expofi- 

tus,   376.  IV,  384.  XI. 
Prunarum   vaporc  interiit  Jovianus   Imp.  3^4.  I. 
Pfalmis    in    fine     fubjicere    Gloria    Patri ,    &c. 

quando    inftfrutum ,    381,    XXI.    In    Ecclefia 

Mediolanenfi   quando    receptum ,    387.    XVI. 
Pfalmorum    cantum  femper  in    Ecclefh     fuifTe  , 

384.  XXVI.  Quando  inceperit  in  Ecclefia  Me- 

diolanenfi,  387.    XVIII. 
Pfallendi  ufum  Ecclefix  defendit   Eafilius ,  363. 

IV. 
Pfalmodix  ufus  in  Ecclefia  vetus ,  ibii. 
Pfalterium  Septuaginta  Interpretum  a  S.    Hie- 

ronymo  emendatum  ,  384.  XXVIT. 
Pfafritna  hxrefis  ex  Ariana    propagata ,    360. 

XLIII, 
Publix    Antiachenx    confeffio     gloriofa ,    361. 

CXXXI.      Eadem     mater     Joannis  ,      362. 

CXXXIII. 
Publius    monachus     in      Syria    celebris,    370, 

lxxxiu. 

Publius    monachus  retinet  dxmonem      nuncium 

Juliani  ,    363.   XXXIX.  Hoc  faclo  quid  con- 

tigerif   de   divite,   3153.    XL. 
Puerf  Alexandrini    Catholici  quanta   paffi,37i, 

LXXXII, 
Pueri   Samofateni  quam   deteftati  fint  Arianurn 

Epifcopum  ,   370.    XII. 
Pulcheria    Theodofii    fi!ia  ,    38*.    XXXIV. 
Pulcheria    infantula     laudata  a   Gregorio  Nyf- 

feno ,     ibid. 


Q 


OTJidorum   legatio  ad  Valentinianum  de    pa-. 
ce  ,    375.  »V. 
Q^  tJragefimx  ven»randus   cultus  ,  380.  IIT. 
Qjadngcfimale    tYjunium   efu  carnium     folvere 

nolunt    F'deles    fub   Juliano ,    361.  XLII. 
Qjadraglnta   Martyrum    reliquix   a    S.    Gauden- 

tio    in    Italiam  delatx  ,    386.  VII. 
Quxftio   de   fubftantia   &  fubfiftentia    agitara  in 

Concilfo  Alexandrfno,    361.    CLXXXVI. 
Quxftiones   de    magis  &    incantatoribus  habitae 

Anriochix, 
Quxftiones  de  magis   ilidem  in  Occidente  agi- 

titx ,    370.   CII. 
Quxftiones   dirx  ob    incendium    Daphniticum  . 

381.  LXXIV.   &feq. 


R 


R 


L  Aucianus  Comes    perfecutor  ,  361,  CCL, 
Regina  Sarracenorum  legationem  Alexandrinam 

mittit  pro  Epifcopo    accfpiendo  ,    371.    CIH, 
Regulx  Monachorum  a  S.    Bafilio  ,  non    ab  Eu- 

ftathio   fcriptx  ,  361.    LII. 
Relatio  fanfli  Ambrofii  de  fua  legatione  ad  Va- 

Ientinianum  ,   387.  XLVII. 
Religio  Chriftiana    quo    magis  concutitur  ,  eo 

magis  firmatur  ,    362.  CLXT, 
ReligioCatholica  quam  late  pateret  tempore  Am- 

brofii,   387.  XXXIV. 
Religio  cum    impugnatur,    barbari    infurgunt , 

376.  vnr,  378.  xviii.  xx.  xxiv. 

Religione   ad     velandas    libidines  fuas  abutitur 

Julianus ,   3153.    XIX. 
Religioni    anriqux  innitendum,    387.   XXXIV, 
Religionis    Chriftianx    veritatis    &     conftantix 

manifeitumfignum  vita  Juliani  Apoftatx ,  363. 

XLI. 
Religionis  Catholicx  veritatem   confitentur  dc» 

mones  ,  387.  XL. 
Religionis  .Cacholicx  effecla,   381,    XI» 


Religlonfs  &  fidej  res  laicfs  non  traclandas  cen« 

fet   Valentinianus,  3<*4.  XII. 
Religionis    contemptus    quid  pariat,   381.  XII. 

CXH.    5S6.  LXL 
Religionis  verx  cultus  quanta    fecum    bona  af- 

ferat  ,   381.    XI. 
Reliquix  Babylx   Martvris    muttim     reddunt  i- 

dolum   loquax  ,   36«.  XCII.  XCVI.  XCIX. 
Reliquix    Martyrum    Gzenfium    divinitus    in« 

ventx,  3*2,  CXXXVIII. 
Reliquix     Martyrum     a    Gentilibus    diffipatae , 

3-5i.  CXLV. 
Reliquix  Sanclorum    magno   in  honore  habitx , 

362,  CXLVII.   Ex  eis  fngenfa  progredi    fo- 

lita  miracula  ,  3*2,  CXLVIII, 
Reliquix  SS.  Gervafii  &   Protafii  miffx ,   ad  df- 

verfas  ecdefias,    387.  XLII- 
Reliqufx  SS,  Martyrum  Panta!emon  is    &  Mari- 

ni   Conftantinopoli  in  Ioco   Concordia  diclo, 

3«i.    LV. 
Reliqufx  S.  Joannn>s  Bapfiftx  a    Genrflibus    di- 

fperfx  ,    362.    CXLV.  Exdem   colleclx,  361, 

CXLV. 
Reliquix  Sandtorum  quo  modo  fervandx  ex  fen- 

tentia  Athanafii  ,   372.    LXVI. 
Reliquix    ne    diftrahantur    vetuit    Theodofius, 

38«.  LI.  " 
Reliq  'farum   Marfyrum    cultus  ,    $6u    CXXX, 

CXXXVIIT.    372.   LXVI. 
Reliquias    Samftorum    detefbntur    Eunomius,  & 

Eunomiani  ,     360.   XXXIX. 
Reliquias  M"tyrum  exhorrent  dxmones ,  361* 

CXLVIII,  ■'■ 

Reliquias    geftandi    in     monilfbus    confuetudo , 

?78.   XLVI. 

Reliquiarum  Santftorum  virtus  ,  3*2.  XCVT.  Ex- 

dcm    magno    in    honore    habentur  ,    ibid.    & 

373-  XXX.   38«J.  LT. 
Reliquiarum    facrarum  cultus   ,    ^87,  XXXIX, 

XLII, 
Reliquiarum    nundinationem    exercebant    pfeu-i 

domonachi  ,  381?.  LI. 
Reliquiarum    Babylx    tranfhtio    folemnis,   ->6i. 

CII.   Cur  eam  celebrari    magno  cum    honnre 

Julianus  pemif-rit  ,   3^1.  CIV.  CXL   CXTII. 
Refcriptum  Juliani   ad  Felicem  d^  occultantibus 

bona  profcriotorum  ,    362.    CIX. 
Refcriotum     Juliani   contra    Athanafium ,    $6%, 

CCXLI, 
Refcriptum  Julian?   proDonatiftis,  362.   CCLXV. 
Rffcriptum   Juliani  ,  quo  jubentur  Chriftiani  di- 

Ci  Galilxi    ,     362,  CCLXXVIII, 
Refcripto    Juliani   adempta    Chrtftianis   privile- 

gia  ,  361.  CCLXXX. 
Refcriptum    Juliani,     ne    Chriftiani     docerent, 

362.  CCLXXXV, 

Refcriptum  Juliani  adverfus  Chriftianos  profef- 

fores,    361.  CCLXXXVIII. 
Refcriptum  Joviani  adverfus  raptores  virginum, 

363.  CXXVIII. 

Refcriptum  Valentis  adverfus    monachos  ,    375, 

XT. 
Refcriptum  Gratiani  adverfus  Donatiftas  &  Ma- 

nichxos  ,377.    VI. 
Refcriptum    Gratiani    de    judicio    EcclefiafticQ  , 

116.  VI. 
Refcriptum    Gratiani     pro     Catholicis  ,     378. 

XXXIV. 
Refcriptum  Gratiani  adverfus  Urficinum  ,  38 r.  II. 
Refcriptum    Gratiani    adverfus  avaros  clericos , 

379.  XIII, 
Refcriptum   Gratiani  ad    Catervium    Comitem  , 

ibid. 

Refcr^tum  Theodofii  de  fide  Catholica,  380.  II. 
RefcriDtum  Theodofii    adverfus  hxreticos,  381* 

VIII.    Aliud  ,    381.    LXXX.    Aliud   ,    384. 

XXXVIII.  Aliud,    386.  L. 
Refcrlptum    de    privilegiis    clericorum  ,     381, 

XVI. 

Re- 


I    N    D    E    X 


«8p 


Refcripfum  Theodofii   «dvcrfus  apoftatas  ,381. 

LXXX. 
Refcriptum  TheoJofii    adverfus    cultores   idolo- 

run»,  381.  CXVI. 
Refcriptum  Theodofii  de  bafilicis,  381.LXVIII. 
jRefcriptum  adverfus  Manicbaeos  ,  381.  LXVIII. 
Refcriptum    de    validis    mendicantibus  ,     381. 

LXIX. 
Refcripta  Theodofii  adverfus  haereticos  poft  Sy- 

nodum  tertiam  ,   383.   XXXII. 
Refcriptum  adverfus  Judaros  ,    384.  XLIII. 
Re/iriptum  Theodofii  de  foro  Ecclefiaftico  illiba- 

to  fervando  ,   38  j.  XXXI. 
Refcriptum    Theodofii   advcrfus  Gentiles ,    38$. 

XXXVII. 
Refcriptum  adyerfus  fidicims,   38$.  LXXXVII. 
Refcripta  de  relaxindis  vinclis  tcmporc   Pafcha- 

tis,  38?.    XXXVIH. 
Refcriptum   Valentiniani   &  Valentis    Imperato- 

rum  ad    Caefarium  de    confifcatione    praedio- 

rum  quae    temolis  elTent   addicla,    364.    VIII. 
Refcriptuin  Valeiuiniani  contra  Manicharos,  371. 

CXI. 
Refcriotum  adverfus  magos  &  idololatras ,  364. 

XIX.  Revocatur   opera  Prartextati ,  ibid. 
Refcriptum  Valentiniani    &   Valentis  de  profef- 

foribus  Chriftianis   reftituendis  contra    juliam" 

edi«ftum  ,    3154.  XX. 
Refcripta  de  priyilegiis  clerfcorum,    3^5.  XLII. 
R'.-fcripriHnde  privilegiis  viduarum  ,  virginum, 

8c  pupiHorum,    36 j.  XLIV. 
Refcriptorum  Valentis ,    ut    monachi  ab  eremo 

ad  militiam   revocentur ,  j7j.    x. 
Refcriptum   Valentis    de  Conftantinopolitana  bi- 

bliotheca,  371.   CXVI. 
Refcriptum    pro    Synagogis    Judaeorum ,     36$. 

XLV. 
Refcriptum  de  die  Pafchatis,   363.  1* 
Refcriptum  Valentiniani    de   pellendo  Urficfno  , 

368.  II.   Aliud  ad    eumdem   dc    indulgentia  , 

?68.  IV. 
Refcriptmn  Valentiniani    adverfus    fchifmaticos 

ad  Olybrium  ,  369.  III. 
Refcriptum    ad    Aginatiuin    Vicar.ium    adverfus 

fchifmaticos ,  369.    IV. 
Refcripttim   Valentiniani    adverfus   Chronopium 

Eoifcoptim  ad  eum  appellantem  ,   369.  XL. 
Refcriptum    V.ilentis    de    expellendis    Epifcopis 

Cuholicis  ,    370.   II. 
Refcriptum  Valentiniani    de  quxftionibus  ,  370. 

CII.  &feq. 
Refcriptum  Valentiniani  ad   Damafum,   ne  cle- 

rici    aliquid    caperent  ex     teftamcnto   ,    370. 

CXVU. 
Refcriptum  Valentiniani   de   Romanis  fcholis  $c 

profcflbribus ,    370.  CXXIX. 
Refcriptum  Valentiniani  de  virginibus  &  yiduis, 

370.  CXXXI. 

Rcfcriptum  ad  Ampelium  de   revocando  Urfici- 

no  exule,  371.  I. 
Refcripttnn   aliud  ad  Maximinum  de  revocando 

Urficino ,  371.  {II. 
Refcriptum  de  Scenicis   volentibus    fieri    Chri- 

ftiani  ,  371.  CXXXVUI. 
Refcriptum  de    arufpicina   conceffa   a    Valenti- 

niano  ,  J71.  CXXIX. 
Refcriptum  de  privilegiis  facerdotum  idolorum  , 

371.  CXXXI. 

Refcriptum  Valentiniani  adverfus  Donatiftas  re- 

baptizantes  ,  573.  XXXV. 
Rex  a  Deo  regitur  ,    3^4.  XIV. 
Regis  cor  in  manu  Dei  undc  a  Themiftio  ufur- 

patum  ,    ibid. 
Regis  boni  erga  Ecclefiam  officium  ,  387.  XVII. 
Res^is  Perfarum  Legati  Mutyres,   361.  XLIV. 
Reg^im  &   Ecclefiae  cura   diftincla ,  387.   XVII, 
Regum  jus  in  Ecdefias    nullum ,    387.  XXII, 
Ricimeris  &  Clearchi  Confulatus ,  384.  I* 
Ricomerei  dux  Gratiani ,  377.  IV. 


Rittium  Ecclefiae   auclor  Deus ,  30*1.  CCCIII. 
Rodinius   Epifcopus  Tolnfanus    ConfefTor,    $6u 

CCXXVIII.    Obiit    exul ,   $61.  CCXXIX. 
Rodanius  Epifcopus  in  Gallia,   374.  XII. 
Rodanus  Pracfeclus  eunuchorum  juifus  occidi  ob 

illatam   injuriam  viduae,   36"4»  IV. 
Rogatus  pater  fanihe  Patilar,  381.  XL. 
Rogari.inus  cum  fociis  Icgatus  a  Donatiftis,  3**. 

CCXLT, 
Roma  fame   hborat ,   383.  XLI,   Ejefli    incolar 

foras ,  nc   omnes  fame  perirent ,    ibid. 
Romam  qualem  quis  vult ,    tajem  invenit ,   370, 

CXXX, 
Romae  agentes  nonnullf  cItici    &    monachi  lu- 

cro  ftudentes .   370.  CXIX. 
Romae  qnx  paffi   dicleria  bonf  Chriftiani  occa- 

fione    Manichaeorum ,  371.  CXIH. 
Romae  Minichaei  conveniunt  in  domo  Conftantu 

eorum  Aulitoris,  371.  CXII. 
Rnmana  archiva  jacturam  pafTa ,    381.  XXXI. 
Romana  Ecclefia  perfecutionem  patitur  a    Julia- 

no  ,  361.    CCXLIX. 
Romana  Ecclefia  faftus  reprehcnfa  an  jure,  37*» 

XXXII, 
Romanae   Ecclefiar  fupremum  tribunal,  381.  VTI. 
Romanae    Ecclefix    pracrogativa .  ni.  XLVIIJ. 
Romanae  Ecclefia?  laudes  ,37».  XLVIII.  Pontifi- 

cis  Romani  primatns  ,  ibid,  &    381.  XIX. 
Romanae  Erclefiae  principatus ,  ibid.  &   385.  IX» 

387.    XXXIV, 
Rommae  Ecclefix  aucloritas  in  rebus  fidei  ,  373« 

XXI.  378.   LX, 
Romanac  Eccjefiae  clerici   aliquot    perfecuti    funt 

S.   Hieronvmum  .    ?8<.  VIII.      .  . 
Rominae  Ecclefiae  fantfitas  &  peritia   Jaudata  ab 

Auguftino ,   385.  IX. 
Rom«n;r  Ecclefiac  quantum    tribuat  Ambrofius  , 

384.  XXXV. 
Romanam  Ecclefiam  quanti   fccerit  Hieronymus, 

38J.  X, 
Romanae   Ecclefir  confuetudo  canendi  Alleluja  , 

$84.  XXVIII. 
Romanae  Ecclefiae  fub  Juliano   perfecutio  ,  3*1. 

CCXLIX, 
Romana    Synodus  .  Vide  ,  Concilium  ,  Synodus  . 
Romana  plebs  incitata  falfa  fpe  martyrii ,  357. 

XIX. 
Rommae    illecebrac  ad    maja  atque   bona,  370. 

CXXX. 
Romanae   fcholae  a    Valentiniano   ad    modeftiam 

reftitutae,  370.  CXXIX. 
Romani     Martyr^s  fub    Juliano,    $61.    CCLIII. 
Romani  clerici  haud   inperitf  ,38?.  IX. 
Romanorum  clericonjm  mires    tempore  Hiero- 

nymi  8?  doclrina,  38$.  VIII-  IX. 
Romanus  exercitus  in    maximum  difcrimen   ad- 

dudtis  a  Juliano,  36?.  LXVIII. 
Romanus  exercitus    eligit    Jovianum    Imperato- 

rem ,  353.  CXIV. 
Romani    exercitus   ftrages  fub    Valente  ,     371*. 

VIII,  .      .       . 

Romani  exercitus  clides  cum  Valentis    intentu 

jn  Thracia  ,  378.  XXV. 
Romano  exercitui  infperata    pax  oblata   a    rcr 

fis,   363.  CXXII.  ,''..••_. 

Romanus-  ex  rcitus  divifus  inter  Valentmianum 

&  Vil-ntem,  3*4.    XI.  TV,rTTT 

Romanilmperii  peftis  fuit  Julianus ,  363.  LXVin. 

Romani  imoerii  calamitas  Gentilibus  in^I"ndi 
tn  Catholicos  occafionem    dedit,  378.  XX v  11. 

Romani  Imoerii  clides  fub  Vnlente  haerefi  ad- 
fcribendae,  378.  XXVIII.  XXXI. 

Roiiani  imperii  ftatus  fub  Valentimano  &  Va- 
lente,  3*4.  IX.  \  barbaris  undique  inva- 
fum  ,  ibid.  Dvino  miraculo  fervatum  ,  36"4.  X. 

Romani  Imoerii  provincix  a  barbaris  vexata: , 
378.  XXXII.  . 

Romantr.n   Concilium  contra  Auxenimm ,   169» 

xxvin.  Ro" 


5po 


I    N    D    E    X 


Romanum  Concilium  fub  Damafo  in  caufa  Fla- 

viani ,  381.  XCVII.    381.  I.  Quid  in   eo  a- 

clum  ,    381.  XX.  Vide  Synodus  ,  Concilium  . 
Romanum  Concilium    fub  Syricio    Papa  de  re- 

bus  Africanae  Ecclefiar ,    3815.  II. 
Romanus    Pontifex   confirmat    Synodos  ,     351. 

CCVIII. 
Romanus  Pontifex   arbiter  rerum  quse  fpedant 

ad  fidem  ,  373.   XXI. 
Romanus  Pontifex  folus   damnat    harrefiarchas , 

372..  X. 
Romanus  Pontifex  BatTIii    &   Orientalium    lega- 

tionibus  interpellatus,  371.  IX.  Quae  ab   ipfo 

petita   fuerint ,   371.   X. 
Romsnus    Pontifex    excommunicationem   &   pri- 

vationem  EpifcoDis  cnmminatur ,  369.  XXXII. 

XXXV. 
Romani   Pmtificis  pracrogativa  ,  371.    XLVIII. 
Romani  Pontifi.is  pri  uatus,  381.  VII.  381.  XIX. 
Romani    Pontifiris  auftoritas ,  384.   XV. 
Romani  Pontificis  auftorras  in  convocandis  Con- 

ciliis,  3<So.  XXVIII.    381.    XIX. 
Romani   Pontificis  aucl  >ritas    in  hsereticis   dam- 

nandis  in  Oriente ,  36$.  XXXVI.  371.  VI.  X. 
Romanr  Pontificis  fu  nma  auftoritas   ex    Grego- 

rio  Nazhnzeno  ,   373.  XXI. 
Romani    Pontifici<»  fumma  aucloritas  fn    reftitu- 

ttone  Petri  Ahxandrini  ,  377.  II. 
Rommi    Pontificis  fumma  auctoritas  dedaratur 

etiam  haereticorum  faclis ,  365.  XXXVI. 
Romani  P^ntificis  audtoriMtem  profitentur   etiam 

harretM,   3^5.  VJJ.   XXXVI. 
Romani  Pontifiris  auCloritatem    requiri  ad   con- 

gregandam    Synodum  ,    38r.    XIX. 

Romani  Pontifi  is  majeftas  fub   Valente,  367.  IX. 
Roimni   Pontifi.  is    judicium   quasrunt    Epifcopi , 

381.  VI.    &  feq. 
Roimni  Pontifiris   cnmmunione    probari  Catho,- 

licos,   378.    XXXIV. 
Romani  Pqntificis   ad  Ecdefiam  Orientalem  lit- 

tera»  ,  371-  XXX.' 
Romani  Pomificis  luxuS  ab  Ammiano  fugilhtus, 

367.  VIII.  Item  a  Gtntilibus    ac    haereticis , 

367.  X. 
Rotmno    Pon'ifiri    calumnia    ab    Ethnicis    ilhta 

refellitur  ,    ibid. 
Romano   Pontifi  i    quantum   tribuerit    Bafilius  , 

371.  VI.  371-  L.  LI. 
Romano  Pontifici    non  communicantes    hzereti- 

ci  cenfentur     lege    Gratiani  ,   378.    XXXI V4 
Romanum   Pontificem    cathedram   Petri    tenere 

fatetur   Hieronymus ,  371.    XLVIII. 
Romanum  Pontificem    confulendum ,    &  certio- 

rem  frciendum    de   Ecdefiar  Orientalis  necef- 

fitatibus  Bafiliuscenfet,3  7r.  IX-  XIII.  XXII. 
Romanum  Pontificem  reveriti  etiam  adverfarii  , 

378.  LX. 
Romanorum   Pontificum  auftoritas    fuprema    in 

reftituendis  damnatis  a  Synodo  Epifcopis ,  365, 

VII. 
Romanus  Pontificatus  defideratus  a  Prartextato, 

384    III. 
Romani    Senatores    Legatos    mittunt    de   cultu 

deornm  ad   Valentinianum   Imperatorem  ,  382. 
XLVI.  Maximo  favent  contraGratianum  ,  383. 

V.  Scommate  Imperrum  Maximo  augurantur, 

383.  VI. 
Romani  Senatores  Chriliiani  longe  plures  quam 

Gentiks   fub  Theodofio,    384.    IX. 
Romanianus    Auguftini    amicus  ,   384.   XXXIV. 
Romanus  Chriftianus  miles  Confeflbr  fub  Julia- 

no,  361.  XXXV. 
Romanus    monachus    in    Syria   celebris,    370. 

LXXXIII. 
Ruffina  filia  S.  Paular  nupta    Aletio  ,  382.  XL. 

SS.  Ruffinse    &  Secundae   ecdefiam    Damafus 

abfolvit ,    384.  XXIII. 
Ritffinus  momchus  Aquile/enfis,   371.    XLII. 
Ruffini    peregrinatio  in    Orientem  cum    Mela. 
nia,  371,  XXXJY? 


Ruffinus  vifitat  monachos  confeflbres ,  ibid. 
Ruffini    jictan^a    de    fua  confeflione  &  carcc- 

re,   371.   LXXXVI. 
Ruffini   jasftantiam    exagitat  Hieronymus  ,  ibid, 
Ruffinus  a  Dirlymo  deoravatus  ,  ni.  XCV. 
Ruffint    confeflio  qualis,   371.  LXXXVI.    Ejuf. 

dem  commendatio ,    372.    XCVIIL 
Ruffini   calumnia    fn  Hieronymum    de  tranflatis 

libris  de  Spiritu  fanclo,    381.  XIII. 
Ruffinus  redarguitur  de  conficla    hiftoria  de  fan* 

<3o  Hilario,    3<Ji.    CCXXXIV. 
Ruffinus  erroris    arguitur    de  Bafilii  &  Grego- 

rii  eremi    tempore  ,  %66.    XIX. 
Ruffini  error  in  folitudinis  Bafilii  caufa  enar- 

randa  ,  3151.    LXVII. 
Ruffini    error    in  tempore    profedionis  Grego- 

rii   Nazianzeni   Conftantinopolim  ,     378.  LII. 
Ruffinus    arguitur  a  Hieronymo,   quod  Grego- 

rium    Nazianzenum  interpretatus  efTet  ,  379. 

XXI.  &  feq. 
Ruffini    ftbula  de    corruptis    fcriptis    Athanafii 

ab  Apollinariftis  exploditur,    373.  XXI. 
Ruffinus   confuratur  in    hiftoria    librorum    Am- 

brofii   de    Spiritu  fanclo  ,    381.    XIII. 
Ruffinus  comesOrientis  a  Juliano  eleclus,  3tf3.II, 


^  Abse  Gothi  martyrium  ,  371.  CXIV. 
Sabbati    jejenium    quo   ritu     fervandum,    384. 

XXXV. 
Sabel    Perfa   Legitus    Martyr  ,   361.  XLIV.     _ 
Sabinus   EoifcoDas  Placentinus   interfuit     Conci- 

lio  Aqu;ljenfi,    381.    LXXXIII. 
Sibell^ni    infeftant    Neocsefarie  nfes ,     3CT3.   CIIv 
Sabelliani    dolis    adducunt    in    errorem    Neoca> 

farienfes     &  in   Bafilium  concitant  ,  ibid. 
Sabellii  error    in    Synodo    Damafi    damnatur, 

373.    X. 
Saccophjrt  haeretici  ,  383.  XXXVI. 
Sacerdos    templi     Diphnitici     torquetur     caufa 

incendii  ,   3<fi.    CXII. 
Sacerdotis    idolornm   converfio  ad    fidem  Chrf- 

fti,   3$i.    CXXIV. 
Sacerdotes  fe  capitalibus   judiciis  fmmifcentes  vi- 

tupermtur  ,     38?.   XXVI.  Devitantur  ,    381?. 

XXXIII.     Impr  >bantur  ,  ibid. 
Sacerdotesa    Sacerdotibus    judicari   debent ,  381?. 

XVI.  XVIII.   Et  foli  res  fidei    tradare,  386. 

XX.  XXII. 
Sacerdotes  teftimonto  Ambrofii    praeftant  Impe« 

ratoribus,   387.  XXVIII. 
Sacerdotes  conjugatos  cum  uxoribtts    permanere 

in  Africa  vetat  Siricius ,    38«?.  III. 
Sacerdotem    Imperatori    prseferendum  oftenditur 

exemplo  Martini ,   385.  XXXI. 
Sacerdotibus  idolorum  privilegium  a  Valentinia- 

no  conceflbm  ,   371.  CXXXI. 
Sacerdotii    dignitatem    potentioribus ,    non    di- 

gnioribus  dandi    morem    exagitat    Nazianze- 

nus,  361.  LVT. 
Sacra  Gentilium  obfccena  ,  361.  XIX. 
Sacra  Juliani  portentis  exturbata  ,  3*2.  XX. 
Sacrificia  Julianiquam  celeberrima  ,   352.    XCIV, 
Sacrificia  Juliani  abominanda  detecla    poft  mor- 

tem  ,  353.  LXXI. 
Sacrificia  a    Joviano    vetita  ,  363.  CL. 
Sacrilegium  dire  punitum  ,   3<52.   CVIII. 
Sacrilegia  Donatiftarum  ,  3<j2.  CCLXX. 
Sacrilegi  Chriftiani  crediti  a  Juliano  ,   &  puni- 

ti,   3<fi.  CCLXXXIV. 
Sxculare  judicium    appellans  Palladius  damnatur, 

381.  XC. 
Saevitia    Gentilium  in  noftros  fub  Juliano,  3^»« 

CXLV. 
Salluftius  Prxfeclus    Prsetorio  fub  Juliano  qutd 

in  aulicos  Conftantii  ,  3<Ji.    VIII.   &  /«?• 
Saliuftius   Galliarum  Prarfeclus ,  361.  CCLVl. 

SaU 


I    N    D    E    X 


6g\ 


Sa-lluftius    fcriptis   S.    Hilarii    exagitatus ,  3<Si, 

CCLX, 
Salluftius  percarus  Juliano    Confulatu    auclus  & 

Pracfcclura,  363.  I. 
Sailuftius    revocare    conatur    Julianum,  a   bello 

Perfico  ,    j«53.  XXIII. 
Salltiftius  Praefeftus  creat  Imperatorem  Valen- 

tinianum  ,  3*4.  IV, 
Salluftius  Prxfeclus  agitat  qurftiones    de    con- 

flagratione     templi    Daphnitici  ,     1,61.   CIII. 
Salluftii  Prarfeclura  Urbana,  381.  XXXVI. 
Salvianus     Epifcopus    Prifcillianifta    damnatus  , 

381.  CII.  Obiit  Romr,  381.  CXII. 
6amofateni  ftudiofi  Eufebii    ipforum    Epifcop? , 

370.  VIII.    Non,  recipiunt    Arianum,  37°. 
XI. 

Samofatenorum  odium  in  Eunomium  &    Lucium 

Arianos  Epifcopos  ,   ihid. 
San<ftimonialesdi(fta:caftimomales,  3*1.  LXVIII. 

Quar  paflse  a  Donatiftis,   361.  CCLXXI.  Ge^ 

ftabant  mifrellas.  ,  ibid. 
Sancli    pro    nobis  onnr    in   coe'is ,   381,  XLI, 

Vide  fupr*    IntercefTIo  ,  Preces. 
Sanclorum   cultum   deteftatur    Eunomius ,    3*0, 

XXXVIII.. 
Sandtorum    venerafionfs  &  reFquiirum,    virtus, 

3<Sx.  XCVir.  37<.  XXX.    387.    XXXII. 
Samftorum  reliquias  venJitare  quidam    folebant, 

386.  LI,  * 

Sanflorum   locorum  veneratio.,  38*.  XLV. 
SancWum   virorum  mores  ,  371.    XXVI., 
Sanclorum  qui    in  carl»s   funt    preces  Droagenti- 

bus  in  hac  vira  ,  378,  iv.  381.  XLI. 
SancV>rim.  virorum  convivia  defenduntur  a.  ca,. 

lumniis ,   367.   XI. 
Saneuinis    judicium    caveant     Epifcopi ,     j86V 

XXXIII, 
Sanguine    vicllmarum    Julianus    Chriftianifmurn, 

ablui  putat,  3*1,  III.. 
Sapor    Rex  Perfarum  Legatos  mittit  ad     Julia«. 

num,    3<Si^  XLIV. 
Sapor   Rex  Perfarum  male  habet  Arfacem  Re-. 

gem  Armeniar ,  369.  LXVU. 
Sapor    dux  exercitus  Grariani  venit  Antiochiam 

cum  ediclo  Gratiani  ,    378.    XXXIV.. 
Sardicenfe   C mcilium    nihil    ad    fidjm  addidit  y 

3*4.   CXCVII, 
Sardicenfis  ficla    fides  Catholico.  nomine  refpuU 

tur,   3*1.  CXCIII, 
Saimatx  Pannonias,  invadnnf,   37J,  I. 
Sarraceni   liberant  Conftantinopolim     fub,    Gra-. 

tiano,  378.  XXIX. 
Sarracenorum    Reginae  converfio  ,    371.    CII. 
Sarracea.i    fidem    Chriftianam    fufcipiunt,     371. 

CIII, 
Sarracenorum   Regina    Eeg-uos.  mittft    Alexan-. 

driam   pro  accipiendo  Epifconum  ,  ihid. 
Sarraceni  quomodo.converfi  ad  fidem  ,  »'W, 
Sarracenorum  primus    E.pifeopus  Moyfes,  clete-. 

ftatur   Arlanos  ,    377.,  CIV, 
Safima   qualia  fuerint ,    371.  XC.  Collata    Grc 

gorio,   371,  XCV,  Vendicata    ab  Anthimo  , 

37t,  XCIX,  CVII, 
Sataniani  haeretici   qtii  &  unde   appellatt\  361.. 

XXXV, 
Saturninus  aulicus.  Conftantii,   male    mulclatus  , 

3<5i,  IX. 
Satyrus  frater  S,  Ambrofii   vitat   Luciferianos , 

371.  CXXVII. 

Satyrus    frater   Ambrofif  curamdomus    Ambro- 

fii  fufcipit,   375.  XXIII. 
Satyri  ,    poftquam  ex  Africa  rediit  ,  obitus  ,383, 

XIV.  Epitaphium  fepulturae  ab,  Ambrofio  fcri- 

ptum ,    383.  XVI» 
Scenjci  rejiciuntur  ab  Ecclefia  ,  37r.CXX.VUI. 
Scenicos  nonnifi    in,  fine   vitac  Chriftianos    fieri 

vetuit   Valentinianus  Imp.  371.  CXXIX. 
Scenicos  ab  Ecclefia  recipi  debere  refcripfit  Imp, 

ibid. 


Scenicos  efle  Chriftianos  vet?'um  ,  ih/d. 
Schifma   Antiochennm  ,    3*1.     CCXIII.   Quam- 

d;u    duravit  ,  362.  CCXIV. 
Schifma     Luciferianum     unde    obortum  ,     *6i. 

CCXV, 
Schifma  Meletfi  &  Paulini  fublatum   Antiochiar  , 

378,   XXXVI, 
Schjfma  inter  Damafum  ,   &    Urficinum »    367. 

VII.  XVI. 
Schjfma  Urficini  Gratiantis.  &   Valentinianus  Ie- 

ge  coercent ,    381.  II. 
Schifma,tici  Rpmsc    iterum  repreffi ,    3*8,    III, 

3*°<  r« 
Schifmatici  Urficini  agunt  cxtra  Urbem  mcry- 

ptfs  ,  369.   II,  -.''.„.      • 

Schifmarici  «exaglratt    novis    refcnptis    Valenti- 

niani  Imperatoris ,    3^9.  III. 
Schifmuici   per  Olybrium  praefeclum  &  Agina- 

tium  Vicarium  cohibiti ,   ihid. 
Schifmatici    revocat'    *b    exilte,     37««    IL    & 

fal^  Eorum     nomina.    ediclo.    comprehenfa , 

ibid. 

ScMf^aficf  ad  tempus  quievere  ,  371«    V,    Ite- 

rnmtumiilfuantes ,  iterum  pulfi  ,  »*»»« 
SrhiYmatici   Romr  pnniti,   371.CXXIII, 
Schifmafcf   Dimafo  confhnt  inv'diam  ,     ibid. 
Schffmarici  Urfinni   fedatores  iterum  infurgunt, 

381. 1.  Conorimunttir  rnrfusa  Gratiano  ,  381, 

II.  Poena  >n  eos    irrogata ,  381.  III, 
Scho'a>   Cuthagmenfes  extra  omnem,    modeftia! 

d;fcioIinam  ,    370.  CXXX. 
Sch>Ia-    Romar    ai    mjdeftiam    reftitutae  ,    370» 

CXXIX.  .     .  . 

Srh^Iares    Romx    Iege    Valentiniam    ad  mode. 

ftiim    reftiruti  ,    ihii; 
Scienti^s  ~rte  G^ntilium  tantum  dicebat  Julianus, 

3«i,  cctx^cxv, 
Scommata  in  Julianum ,  361.  LXXXIII. 
Scripta  in  laudem.  Julianj   divino    judicio,  perie- 

runt,   3«3,  LXXX', 
Scriptores  Ecclefialtici    quam     modefti    efle    fo. 

leant ,  &■  humiles  ,  360.  XXIX. 
Scythica  Ecclefit  perfecutionem  paffa    *    Valen- 

te,.  371.  CXIV, 
Scytha»  Xheodofio  cedunt  ,   381,  X. 
Scvthiar    mefropolis   T  mis,    371.    CXIV. 
Scyrhopoliiani  gentiles.  infaniunt  in  Chriftianos» 

3<Si,CLIV. 
Sebafteni  faeviunt   in  Ch  iftianos    fub    Juliano  , 

3^1,  CXLV. 
Sebaftianus  Valentis   Imp,   dux   ftrenuus,    378I. 

XXV, 
Secundianus   Epifbopus  Arf^inus  extra   ecclefiam 

pulfus,    381,  LXXXU  Ejnfdem.  cavillationes 

&:  condemnatio  ,,  381.  XCL 
Secmdianus  &  Palladius  Ariani  Epifcopi    agunt 

apud    Gratianum  de  cogendo,  Concilio.  Aqui- 

lejae,    380.  XIX. 
Seomdus    pater  Joannis  Chryfoftoml,   3**«  C-. 

XXXIII, 
Sedium  Patriarchalium  pracrogativa  ev  Concilio, 

Romano  ,  381.  XIX, 
Semiariani   agunt  contra   Eudoxianos&  Acacia-. 

nos  ,  3*2.  CCXXXVNI. 
Semfariani  pugnaturi,  adverfus    Ananos   Conci- 

Iium  agunt  t^mpfaci  &  aliis  in  locis  ,  3<Jj.  U< 
Semiarianortim    haerefis    damnatur  ,     3<J*«.   CL- 

XXXV.  381.    XXX.   XXXII, 
Senatores  Gentiles    propenfiares    in  Maximum ,, 

383.   V,  &  feq. 

Senatores    Gentiles  Romac  magiae  intenti ,   370., 

CII.  371,  VI.  Dira  de    his  quaeftia  ,  ibid. 
Senatorum   nomine  facla    petitio  de   facris  deo- 

rum  ,  licet  Gentiles  tantum  id- petierint,  384. 

IX. 
Sepeliri  apud    Martyres,  Chriftiani     optabant, 

383.  XVII. 
Sepulcra  Chriftianorum.  apud  faniftos  Martyres , 

Se- 


5pl 


I    N    D    E    X 


Sepulcrum  Elifari  Prephetae  ubi ,    $61.  CXLVIIT. 
Sepulcra  Joannis    Baptifta:   &    Elifei    miraculis 

clara  ,   ibid. 
Sepulcra  illibata  fervari    voluit    Julianus,  3S3. 

XX. 

Sepulcra  Gentflfum   &   loca  diis    manibus  dica- 

ta  Chriftiani  foliti    demoliri  ,  tbid. 
Sepulcra  a  Donatiftis  violata  ,  361.  CCLXXVII. 
Sepulcra  Martyrum  a  Gentilibus  revulfa  ,  3S1. 

CXLV. 
Sepultura  Catholicorum  a  Donatiflis  prohibita , 

3<Si.  CCLXXVII. 
Sepulturam  impii  curare  eft  grave   facinus,  364. 

III. 
Serapis  laudatus  a  Juliano,  361.   CLXVI. 
Serapidis  effigies  ,  3«*.  CLXIX.  Ei  maxime  ad- 

diclns  fuit  Jnlianus ,  ibid. 
Serapion  Epifcopus  Thumveos  de  Maced^nianis 
ad  Athanafium  fcribit  ,  360.  XXIII.  Infignis 
ejus  eruditio  ,  ejufdemque  liicubrationes ,  360. 
XXVIII.  &fiq.  Cur  appellatus  fuerit  Scho- 
lafticus,  ibid. 
Sermonum  Auguftfno  adfcriptorum    ad    fratres 

in  eremo  cenfura  ,    381.  XXV.  385.  XI. 
Severa  uxor  Valentiniani ,  370.  CXXJV. 
Severus  martyr  Hadrianopoli  fub  Juliano ,  361. 

LXXX. 
Severus    monachus  in     Syria  celebris,   370.  L- 

XXXIII. 
Severi  Sulpirfi    error  de  tempore  obitus   S.  Hi- 

lirif  ,   35o.  XXI. 
Sibyllini  libri  Roma:  de  Juliano   confulti,  3*3. 

III. 
Sicarius  immiflus  in  Gregorium    Nazianzenum, 

380.  XIV. 
Sicarius  a  Juftina   fmmfflus    in  Ambrofium ,  387. 

XLIV.  .        . 

Sicini  ,   five   Sicinini   bafilica     m    Urbe  ,    367. 

VII. 
Siccitas  fub  Juliaro ,   36*1.  CXVI. 
Signa  nrrlitaria    mn  amplius     Aquila: ,   fed  La- 

bara,   378.   XVIII. 
Signa   quibus  Deus    Julianum   admonuit ,    361. 

CXVI. 
Signa    manffefta  veritatis    Chriftianse    religionis 

ex   vita  Juliani  Apoftatar ,  363.  LVIII. 
Signis   cjeleftibus  membra  hominis  fubefle,   Pri- 

fcillianiftarum  error  ,  381.   CXIV. 
Silentium    Daphnitici     oraculi  ,     361«    XCVI. 

XCVIII. 
Silvanus  legatus   cum    Sociis   ad    Liberium  Pa- 

pam  ,  36*5.   IX. 
Silvanus  Audianus  haereticus ,  370.  CXV. 
Silvanus  Tarfenfis  Semiarianus,    a  quo  Tarfen- 

(es  dicli  Semjirimi,    371.  LIV. 
Silvanus  monachus  in  Syria ,  375-  XIV. 
Simeon  monachus  in  Syria    cdebris,    370.   L- 

XXXIII. 
Simeon  Stylita  monachus  cognitus  Meletio  ,  378. 

LV. 
Simeonis    Stylitar    habitatio   fuper   columnam , 

ibid.  Vitae  genus  ,  ibid. 
Simplicianus  proficuus    Auguftino,    385.  II. 
Simplicianus    fiomanus  presbyter  Ambrofio  fub- 

rogatus  ,  385.  IX. 
Simplkiani    virtus    &  doclrina  ,  ibid.    &  375. 

XXII. 
Slmplkimus  Ambrofio  a    Damafo    mittitur   in 

novo  munere  adjutor  ,  ibid. 
Simplicianus  przfto  eft    Ambrofio  ,  37$.  XXIII. 

Qiialis  &  quanrus  fuerit ,  ibid. 
Simulacrum  Apollinis  Daphnirici ,    jiSi.    CXX. 
Simuhcrum  aeneum  Juliani  a  fulmine  dejedum  , 

3«i-  CLVIII. 
Simulacrum  Chrifti  a  Juliano    demolitum  ,  ibid. 
Singara  civius  caput  Arabum    data  Perfis,  363. 

CXXI. 
Singari  vaganfur   per  Orbem  pulfi  laribus,  ibid. 
5iugarorura  origo  nequaquam  ex  ,#gypto ,  ibii» 


Siricii    Papa?  eleclio,   385.   V.  De  ejus  electione 

epiftola  Valentiniani  Imp.,  38?. _  V. 
Siricius  refpondet  quacftionibus    Himerii ,    38 s. 

VII.  . 

Sirkius  Papa  abftinuit  a  communione   Ithacn  ob 

caufam   fanguinis ,    385.    XXXVII. 
Siricius  Papa  accepit  litteras  a   Maximo   Imp.^ 

387.  LXV.  .    . 

Socratis   error  de    annis   imperii    Juliam,  3*3« 

LXIV. 
Socratis  error  de  Concilio  Lampfaceno,  36 s.  II. 
Socrates  &  Sozomenus  emendantur  de  tempore 

baptimi  Valentis,   366.  V. 
Socrates  erroris  arguitur  de  Euftathio  Antioche- 

no  Epifcopo ,  370.  XXIX.  _     . 

Socrates    corfutatur   de   Gothis    Arianis ,    370. 

CVII.    &feq.  .  .     . 

Socratis  commentum  de   lege    Valentiniani  con- 

cedentepofleduci  duasuxoresconfutatur,  370« 

cxxv. 

Socratis  error  in  tempore  obitus  Athanafii  ,37*« 
LXIIT. 

Socrates  &  Sozomenus  refelluntur  in  narratio- 
ne  Aflorum  Synodi  Conftantinopolitanae,  38,« 
XXIII.  .  .. 

Socratis  error  de  tempore    creationis  Nectani , 

ihid.  .       . 

Socratis   error  de  divifione  dioecefeos,    &   "i»>- 

tutfone    Sedium    Patrfarchalium    &    Metropo- 

litanarum  ,  38T.  LXV. 

Socratis   &    Sozomeni  error   in  narratione  con- 

tumeliarum  Ambrofio  a  Juftina  illatarum  ,  383- 

XX 

Sncratis  crror  circa     res    Ambrofii  ,   387.  LXIV. 

Sopbronius  avariffimus  clericorum  ,    ^70.  CXIX. 

Sophronius  Macedonianus  ,   361.  CCCXXXVITI. 

Sophronfus     Praefeclus    urbis     Conftantinopolis, 

9,6%.  XI. 
Snrtilegiis  vacare  vetitum  ,  381.  XX. 
SozomTii   hiftorici    majores ,  3<5i.  CXLIV. 
Sozomenf    error   in    hiftoria   reditus    Athanafii, 

30-1.    CLXXV. 
Sozomeni    error  fn   tempore  Concilif    Lampface- 
ni  ,  &  Procopii  tyrannidis,  364.  XII.   3<5S«  H» 
Sozomeni  error  de  Concilio   Lampfaceno,  36 s. 

II.   3*S.    V. 
Sozommi  error  circa  tempus  terraemofus  maxi- 
mi  fub  Valentiniano  fafli  ,  3<5*.  XXXIX.  XLI. 
Sozomeni  error  in  reditu  Bafilii  ab  eremo  ,  3<5<S. 

XIX.  . 

Sozomenus  corrigitur   de    bainefs  Anaftafianis , 

3<S<5.    XXI. 
Sozomenus  erroris  arguitur  de   Euftathio  Epif- 

copo   Antiocheno,   370.  XXIX. 
Sozomeni  error  in   tempore  profeflionis    Valen- 

tis   Czfaream  ,  370.  XXXVI. 
Sozomeni  errores  in  rebus  geftis  ab    Athanari- 

co ,  370.    CVII. 
Sozomenus  confutatur  de  Gothis   Arianis,37o. 

CVII. 
Sozomeni   Iapfus  de  creationis    Neflani  tempo- 

re  ,  381.  XXIII. 
Sozomeni     error  de    ufu    vocis   Alleluja ,    384. 

XXIX.  ;  • 

Spelunca  apud  Antiochiam  ,   in  qua  fanctus  Pau- 

lus  habitafle  dicitur,   370.  LXXVIII. 
Spirituales  dicli  harretici  Maflaliani,  3<5i. XXXIV. 
Spiritus  Saneli  divinitasa  Semiarianis   impugna- 

ta,  360.    XVIII.  &  feq. 
Spiritus   Sarcli  divinitas   afferta  in  Concilio   A* 

lexandrino  ,  $6x.    CLXXXV. 
Spiritus    fancli    divinitas    cognita  &  praedicata 
in  Conc.  Conftantinopolitano  ,  381.  XXVIII. 
Spiritus   faiicli  una    eademqne  cum    Patre  &  fi- 

lio  fubftantia  declaratur  ,  ibid. 
Sputa    &   alia  excrementa  egerere  peccatum  ef- 

fe  quidnm  harretici    aflerebant,   361.  XLI. 
Statuas  quibus  dicare  fas  eflet  apudilomanos , 

#*  Vh  Ste- 


I    N    D    E    X 


<5P3 


StephanusEpifcopusGermanicia:  ordinatus  a  Me- 

lctio  ,    378.  LV. 
Stephanus    hatreticus  a  Juliano   reftitutus ,  j«i. 

CCLXV. 
Stridnn  patria  farcli  Hieronymi  fubverfa  a  Go- 

this  ,    378.  XXXII. 
Striga:  rnaga:  fcminc ,  381.  XX. 
Studiis  liberalibus  legem    pofuit    Valentinianus, 

370.   CXXIX. 
Studiis  quietius  qu.im   alibi   Romx  opera   daba- 

tur,    370.  CXXX. 
Subfcriptio    Epifcoporum   Concilii  Conftantino- 

politani    inverfa,    381.   XXXIX. 
Subfiftentia  quomodo  aceepta  ,  a  Gratcfs  &  a  La- 

tinis  diverfo  modo.   361.  CLXXXVI. 
Subftantia    in  quo    differat  a    fubfiftentia  ,    361, 

CLXXXVII. 
Subftantiae    &  fubfiftentia:   vocum  caufa  diffen- 

fiones   inter  Orientales  &  Occidentales ,  37». 

XXIX. 
Suedrorum    Ecclefiae    legatio   ad    Epiphanium , 

^74.  XIII. 
Suffragia  prodeffe  defunclis,    378.    XIII. 
Sulpitii  Severi    error  in    tempore   obitus  Hila- 

rii  ,  369.  XXII. 
Superftitionem  Kalendarum  Januarii  Ambrofius 

abrogat,  377.  XIV. 
Sufanna     Martyr    in    Gallia    cum    fociis ,   361, 

CCLVI. 
Syagrii   &  Antonii  Conftilatus  ,    382.  I. 
SydaeSynodtis  adverfus  Maffalianos,  381.XXXIX. 
Synibolum    Conftantinopolitanum    editum  ,   381. 

XXIX.  Scriptum  a    Gregorio    Nyffeno ,  381. 

XXVIII. 
Symbolum    Conftantinopolitanum    quando    inter 

facrorum    folcmnia    a    Latinis  cani  coeptum , 

381.  XXIX. 
Symbolum  competentibus  quando   daretur  ,  387. 

XX. 
Symmachi    prarfrtftura   &  fludium    erga  idolola- 

triam  ,    365.  XLIIl. 
Symmuhi   Confularis  domus   incenfa  in    Urbe , 

ibid. 
Symmichus   inflectit  Valentinianum  ad   prarftan- 

da  quae  vult  pro  deorum  cultu  ,  371.  CXXX. 

&  /-*• 
Symmncho    ftatua  dicata ,    377.    XVI. 
Symmachi  aucloritas   npud  Imperatores  ,  ibii. 
Symmachus  homo  dexterrimus    patronus    fuper- 

ftitionis   Gentilioa?  ,   384.   VII. 
Symmathi  epiftola  de  ftatua  a  Veftali  erigenda 

Practextato,    ibid. 
Symmachi   relatio  ad    Valentinianurn    pro  deo- 

rum  facris,    383.   XLI.   Reftitit  &    confutavit 

etim   Ambrofius,  383.  XLIII.  Quando   conti- 

git ,   383.  XLII. 
Symmachi    ftudium  pro   reftituendo  deorum  cul- 

tu  ,   'Cfd. 

Symmachus  apud   Imperatores  agit  pro  dcorum 

cultu ,  384.  VII. 
Symmachus  defenfionem  fufcipit  pro    diis   Gen- 

tilium  occalione  famis    ingruentis ,  383.XLII. 

Qoando  contigit,   383.  XLI. 
Symmachi   poftulata  ,  384.  VII.  Contra  ea  acri- 

ter  agit   Arabrofius  ,  384.  VIII. 
SymmachHS  viclus   ab    Ambrofio  ,  384.  XI. 
Symmachus  accufatus  apud    Imperatores  de  Chri- 

ftianis    in  carcerem  detrufis ,  384.  XIII.  Pur- 

gat  (efe ,    384.   XV. 
Symmichi    epiftola  de  Primigenia:  Veftalis  fa. 

cinore,  384.  XIII. 
Symmachi  epiftola  pro  fui  excnfatione  ,  384.  XV. 
SynagDgae  Judaeorum  ne  hofpitia  fierent  militum 

inhibitum  ,  3*5.  XLV. 
Synodus     Alexandrina    fub     Athanafio,     361. 

CLXXVI.  Ejufdem  auflor    creditur  Liberius 

Papa  ,  3<Ji.  CVII. 
Synodus   Alexandrina  a   Homano  Pont.  confir- 

mata,  361.   CCVIII. 

Ann*   JLcd.  Tom,    V, 


Synodtis    Alexandrina  fub    Joviano    Imp.     a-Sj.' 

CXXXII. 
Synodus  Antiochena  fnb  Joviano,   3(53.  CXL. 
Synodus  Antochena  poft  obitum    Valentis ,  378. 

XXXV. 
Synodus  Aquilejenfis ,   381.  LXXXI.  &  ft<j. 
Synodi    Aquilejenfis    epiftola    ad    Imperatores , 

381.  XCII.  Eornm  qui  ei  interfuerunt    nomi- 

na   ,    381.  LXXXII.    Ejufdem    Acla  ,    381. 

LXXXIII. 
SynoJus  Ariminenfis,  3<5j.  XIII.  3^9.  XXXI. 
Synodus   Arianorum    in  Galatia  ,    370.  XVI. 
Synodo  Armenia:  interfuit  Bafilius  ,371.  XXXV. 
Synodtis  Burdegalenfis  contra   Prifcillanum  ,38$. 

XXII. 
Synodus  Cacfarauguflana  quando  celebrata,    38r. 

CII. 
Synodi  Cacfarauguftana;  Acla  fuo  tempore  rcfti- 

tuuntur  &  emendantur ,   381.CIII. 
Synodus  Conftantinopolitana  Oecumenica  ,     381. 

XVII.   Diverfa  eft  ab  alia  eodem  anno  con- 

vocata  ,   381.  XVIII. 
Synodus  Conftantinopolitana    collecla  opera   vel 

affenfu  Damafi  ,    381.  XIX.  Epifcopi  qui  in- 

terfuerunt,    38L  XXII. 
Synodus  ConftJntinopolitana  ex  Damafi  cpiftola 

doclrinam  elicit  de  Spiritu  fando  ,381.  XXVI. 

Ab  eodem   confirmata    Oecumenica    vocatur  , 

381.  XXXVIII. Et  quamobrem,   381.XLVIII. 
Synodi    Conflantinopolitana:    Symbolum  ,    381. 

XXIX. 
Synodi  Conftantinop.  canonesquos  recepent  Ec- 

clefia  Romana,  381.  XXXI.  Et    cur    non  o- 

mnes,   381.  XLVIII. 
Synodi   Conltantinop-   canones    de   primatu     ejuS 

Ecclefiae ,   381.  XXXV.    Ejufdem    litterae  ad 

Theodofium,   381.  XXXVII. 
Synodi  Conftantinop.fubfcriptionum  cenfura,  381, 

XXXIX. 
Synodi    Conftantinopolitana:    locus  cur  vocatu* 

Concordia ,    381.  LV. 
Synodus   Conftantinopolitana  pofterior ,  381.  IV. 
Synodi  Conftantinopolitanae  ad  Romanam  epifto- 

la  ,  382.  IX.  Ejufdem   legatio  ,   381.   XII. 
Synodus   Conftantinopolitana   a   Theodofio  con- 

vocata  ,    383.  XXIV.  Ejus  Acla  ,   383.  XXVI. 
Synodi  ab     harreticis    habitar  tempore    Bafilii  , 

3<Jf.  II. 
Synodus  Illyricana   fub  Valentiniano  Imperato- 

re  ,  36J.  XVII.  Ejus    decreta  ,  36*.  XIX.  Et 

fidei  profeflio,   355.  XX. 
Synodus    Lampficena    quando    celebrata ,  36*4. 

XII.   36J.  I-  IV. 
Synodi  Lampfacenae  res  gefta:,  36*5.  IV. 
Synodus     Romana    contra    Auxentium   ,     36*9. 

XXVIII. 
Synodus    Romana  contra   Urfacium  &    Valen- 

tem,   369.XXXIII. 
•Synodus  Romana   contra  ApoIIinarem,  37 J.  f. 
Synodus  Romana  fub  Damifo  in  caufa  FUvia- 

ni  ,  381.  XCVII.  38L  I.  Epifcopornm  qui  in- 
'    terfuerunt  nomina  ,   38*.  »'• Ct,r  OrientalM 

non  interfuerint ,  381.  IV.  XI.  XVI.  Quid  111 

ea  actum  ,  381.  XVII. 
Synodus    Romana   fubSinciO,   386".  II. 
Synodus  in  Sicilia    congregata,   3«$.  VI. 
Synodus  Syda:  contra  Maflalianos,  3<S$.  XXXIX. 
Synodus  Tyanenfis  in  Cappadocia,3<>j.  XXVIII. 
Synodus  Tyanenfis  obedit  littcris  Liberit  Papa^ 

Synodus  Treverenfis  fub  Maximo  de  caufa  Ithl- 

cii,   38$.  XXIX.  386-.  XXV. 
Synodus  Valentina  in  Gallia  ,  374.  XII. 
Synodum  abfque  affcnfu  Romani  Pontificis  non 

licere  congregari  ,   381.  XX. XXXVIII. 
Synodi  confirmatio   petitur  ab  Imperatore  qua, 

occafione,   381.  XXXVII.  &  fa. 
Synodalis   epiftola  Synodi  Alexandrina:,    3«». 

CXCIH. 

Qg  q  q  Sf  - 


tfP4 


I    N    D     E    X 


Synodalis  epiftola    ex  Concilio    Antiocherio  ad 

Jovianum  Jmperatorem  ,  363,  CXLI, 
Synodalis  epiftola   ad  Imperatores   data  ex  Con- 

ciiio  Aquilejenfi  ,   381,  XCII. 
SynodaJis    epiftola     Epifcoporum    Illyricorum  , 

3<Sj.  XVIII, 
Synodalis  epiftoJ*    ex  Concilio  Romano  contra 

Auxentium  ,   369.  XXIX, 
SynodaJis  epiftola   ad  Damafum,   381.  IX, 
Syri  Gentiles  quid  in  Chriftianos  ,  3<Jt.  GXLV» 
Syriac    celebriorCs  monachi   fub    Valente,   370. 

LXXXIN, 
Syrmii  quid  geflerit   Ambrofius  contra  Ariano- 

rum  conatus,    380.  XVIII.  38*.  LXXXIII, 
Syrmii   Epifcopus     ordinatur    Anemmius,    381, 

LXXXUI, 
Syrmienfis  presbyfer    mortem  maluit  fuftinere, 

quam     prodeie     apud    fe    latitantem    ,     37», 

CXIV, 
Syfinnius  Novatianus  quid  fuadet  Neftario,  383, 

XXVII, 


T 


X  Aifaji  barbari  ,   37«,  VII. 
Tarfus  civitas  infamata  fepultura  Juliani ,     363. 

LXIX. 
Tarfenfe   Concilium  ab  Arianis  impeditqm  ,  %66, 

XXV. 
Tarfcnfes  fic  dicli  Semiariani  ,    371.  LIV. 
Taurus  comes    cur  a    Julianp   ConfuJ   fugitivus 

fit  appellatus ,  361,  VII, 
Taurus  C"nful  quid   fub   Julimo  ,   3<Sr»  VIII. 
Taurusquid  in  numifmate  Juljani  ,  3<J*.  LXXXIV, 

Tauricremus     diflus    Tulunus  ,    ibid. 

Templum  Apollinis  Daphnitici ,  361.  LXXXVII. 

Quando  incenfiim  ,  3«».  XCII,  XCIV.  CXI. 
Templum    Daphniticum   cur    ex    parte     tantum 

exuftum ,    361.    CXIV, 
Templum  Daphnes  incenfum  luget  Julianus,  $6%. 

CXVII,  Item  Libanius ,  ibid."  &  3<5r.  CXXII. 
Templum  deorum  Matris }  361«  LXXVII,  • 
Templum  Hierofoly.nitanum    Julianus  curat  re- 

ftituendum,  3<>3,  V.  X«  Prodigia  tunc  often- 

fa,    3(53.   XI.    &  feq. 

Templi    Hierofolymitani    fundamenta    revulfa  , 

3-53.  XVIII.  .-: 

Templum  Jovis  Cafii  in  Arabia,  3<Si.  LXXXVlil, 

Templimi   Trajani  Antiochias   a  Joviano  crema> 

tur ,,  383,  CLI, 
Templa  idolorum  a  Juliana  reftitura,  31S1.  XIX, 
Templa    deorum  a  Joanne  Chryfoftomo   expur- 

gata  ,  38<5.  LXHI. 
Templa  idolorum  ajovianolmp.  claufa,  3<S3.CL« 
Templis    deorum  appofita  cuftodia    Chriftiano- 
rum  ,    ne  ftemerentur  ,  365,  XLIII.  Prohibii 
tum  ab  Imperatore  ,  ibid,  3 

Terentius  Dux  exercittis.ValeJitis  ,  370.  LXVil. 
Terentius     Dux    Catholicus    favet    CathoUcis, 

370.   XXII.  ■. 

Terentii   Ducis  pietas ,  371.   III, 
Terentius.  Dux  laudatus  a  S.  Bafilio    371. 1.  A 
Valente  fpretus  ,  ejufque  libellus  fciflus ,  371, 
III. 
Terentianus  Pratfeflus  Tribunus  Pr*tori*.norum 
perfecutor  fub.  Juliano  ,   }<Si,    CCLI..  Credit 
in   Chriftum  ,   iKd, 
Terentianus  Praefectus  Acla  SS.  Joannis  &  Pau- 

li    Martyrum  fcripfit,   ib;d, 
Terracmotus  ingens  excutit  fundamenta    templi 

Hierofolymitani ,  3*3.  XVI. 
Terraemotus  immenfi  fub  Valentiniano  &  Valen- 
te   cum  maris  excrefcentia  ,   365.   XXXVIII. 
Quid  mali  portenderint ,  36  j.  XLI. 
Terraemotus  ingentes  in   Oriente  ,    368.   VI. 
Terraemotus  Nicomedia;  faclus ,  363.  CCCIX. 
TerraemoUis ,    quo    Nicaca  collapfa  eft   fub  Va- 
lente  ,   368,  VI.  Et  alter,  qui   Gerroae  par- 
tes  mulus  conturbavit ,  ibid. 


Terrafmotus  Nicara» ,  Orientalis  Ecclefiae   tumul- 

tus   indicia  ,    3<58.   VI. 
T.  H.    D.  Jittera:  nominis  fucceflbris  Valentis, 

370,  XCIV, 
Theatrum  Hierofolymis  ad  necem  Fidelium  pa. 

rat   Jujianus,  363,  XIX» 
Thecla  difla   S,   Macrina ,   369,  LXIII. 
Thecla  fanclae  memoria  Seleucije  ceJcbrit,   3<5a, 

LV.  3<5if  LXII. 
Themiftius    phiJofophus  Ariftotejicus  a   Conftan- 

tio   Pr«efe<itura  donatus  ,   3<Ji.   XVI. 
Themiftius    philofophus   Pratfeclus    Urbis  crea- 

tus  a    Juliano,  361.  IV. 
Themiftfus  deridet    harreticos  fidem  pro  tempo- 

re  mutantes  ,  3153.  CXLIH, 
Themiftii  phliofophi  ad  Jovianum  oratio,  36*4 . 1, 
Themiftius  philofophus  admonet  Valentem    fer- 

vare  clementiam  ,  364,  XIV» 
Themiftius  ex    divina  Scriptura    illud   ufurpat  , 

Cor   rcgis  in  manu  Dei  ,  ibii, 
Themiftii  alia  ad  Valentem  admonitio  ,  3<5<J.  11* 
Themiftius   philofophus   infanientem   in     Ortho- 

doxos   Valentem  oratione    cohibere  conatus , 

370.  LXXXIV,   375.    VIII. 
Themiftius  philofophus  procul  a  magicis  praefti- 

giis  ,   370,  XCIX. 
Themiftius  amicus  Gregorii  Nazianzeni ,  37  J.  IX. 
Themiftius  tum  Platonicus ,  tum   Peripateticus , 

ibid.  Carus  fuit   Theodofio  Iinp.   ibid. 
Themiftius  non   folum    philofophia  celebris,  fed 

potentia  apud    Imperatores  clartts  ,   ibid. 
Themiftius   Jaudator   clementije  Theodofii,  381. 

XI«  - 

Theotecnus    apoftata     quat    cogitur    jufte  pati  , 

3<5i.    CX» 
Theodolus  Martyr  in  Phrygia  ,   3<Si,  LXXVII. 
Theodoretus  male  coepit,  fed    bene  confumma. 

vit,  378,.    XL.  Qnid   in    odium  Paulini  ege- 

rit  ,  ibtd.   Quid    in  epiftola    Damali   ad  Pau- 

linum ,  ibid, 
Theodoretus   in     narratione  mortis    Fejicis  Co- 

mitis   facrarum    largitionum  corrigitur,   3<5». 

CIX. 
Theodoretus  fallitur  in  tempore  reditus  Mele- 

tit  ,    361.    CCXVIII, 
Theodoretus    erroris  arguitur    de  mora   Valen- 

tis  Conftantinopoli,  378,    XXII, 
Theadoretus    erroris   arguitur    in   his  quac  pro 

Meletiocontra  Paulinum  fcribit ,  378,  XXX VI. 
Theodoreti  in  hiftoria   Mcletii    &    Paulini    fuf- 

pefla  fides  ,    378.  XL.    LV.  381.  XVIH. 
Theodoretus     flaviani    in  fchifmate    feclator, 

378.  XL, 
Theodoretus     in  epiftola  Damafi  mutat  nomen 

Paulitii,  ibid.Sz    381.  XVII, 
Theodorfti    in     creatione     Theodofii     error, 
■     379-   IV, 
Theojorett  confilium  de  litteris  Damafi  ad  Pau- 

linum,  381,  XVII, 
Theadoretus  refellitur   in    narrationc   Adorum 

Synodi  Romanar,   ibii, 
Theodoretus    corrigitur    in  narratione  Aclorum 

Amphilochii,    383.  .XXX,  Itcm    in  MatTalia- 

norum  c   Syria  eje.flione,   383.  XXXVIII. 
Theodorett   error    in    his  quac  funt    temporis  , 

3<5^  CCXVIII.  383-  XXXI.    XXXVIII. 
Theodorus  &  Theodofiolus  in  crimen    addufli  , 

370.   XCVII. 
Theodorus  Legatus  Martyr  u«a  cum  fociis  ,  370« 

XXVH. 
Theodorus  iatelles  Imperatoris   in    fufpicionem 

adducltis   luit  capite  pcenam,    370.    XCIV. 
Theodorus  Mopfueftetius  lapfus  in  hserefim ,  381. 

LXV.     Revocatur    Chryfoftomi   opera ,   ibid, 

Rel.apfus  deterior  faiftus ,  ibid. 
Theodori  Martjf  ris  per  vifum  admonitio  ut  Chri- 
ftiani  frumentum  coclum  ederent ,  3<5i.  XLIH. 
Theod,ori  Martyris  die  annivcrfarra  Conftantino- 
poli  frumentum  coclun\  pauperibus  crogatur , 
iiid,  Theo- 


I    N    D    E    X 


6g% 


Theodori  Sfculi  cafus  ,    370.  XCVIII. 
Theodori  fupplicium   fub  Valente  ,  570.  XCIV. 
Theodori  omnes  conquiruntur  a   Valente ,  370. 

XCV.   Item  Theodofii    &  fimili  nomine   ne- 

cantur,     370.    XCVII. 
Theodorus  Martyr  Antiochenus  ,    361.  LXXVI. 
Theodori    alterius  Antiocheni    Martyris   nobile 

certamen..   3<5i.  CIII.  Cum  torqucretur  po*« 

nas  non  fenfit  ,  361.  CII. 
Theodoriti  certamen  ,    361.    CVI. 
Theodofius  monachus  in  Syria   Hieronymi  pro« 

motor  in  ercmum ,    371.  XLIV. 
Thcodofius   Senior  in  Africa  ingratc  occiditur, 

373.  XXXVI. 
Thcodofius  Senior  antequam  necaretur  baptiza- 

ri   voluit  ,  ibid. 
Theodofius  parens  cur  occifus ,  &  filius  Theo. 

dofius   in   difcrimen  adduclus ,    ibid. 
Theodofii     filii   fpcclata   virtus  in    rebus    belli- 

cis  ,  ibid, 
Theodofius  junior   ad    Orientem  fublevandum  a 

Gratiano  deligitur  ,    373.  XXXVI. 
Theodofius  Imp.  favet  Gregorio  Eliberino,   371. 

CXXI.  Ejufdem  ad   eum  &  collegas  epiftola  , 

371.CXXII. 
Theodofio    fugato  barbari  Pannonias  invadunt, 

37?.  I. 
Theodofius   Imperator  eligitur ,   379.  III. 
Theodofii  patria  ,  &    parentes ,  nominis    figni- 

ficatio  ,   ibid. 
Theodofiu*  Imperatoriam  purpuram  non   quaefi- 

vit,    ibid. 
Theodofius  debellit  Gothos  ,  379.  IV. 
Theodofio  oftenfa  vifio,  379.  V. 
Theodofius  erexit  Romanum  Imperium    proftra- 

tum  ,  379.  VI. 
Theodofius  Imp.  baptizatus  ab  Acholio ,  380. 1. 
Theodofii  erga  religionem  Catholicam  merita,  ifcirf. 
Theodofius  legem   adverfus    haereticos  poft    ba- 

ptifmum   fanxit ,   380.  II. 
Theodofii  lex  de  feriis  Quadragefims,  380.  III. 
Th-edofius  Maximum  refellit ,  380.  IV. 
Theodofius   venit     Conftantinopolim  ,  ^380.   IX. 

Harreticos  ab  ecclefiis  pellit ,   380.  X. 
Theodofius  quid  prsecepit   Demophilo    Epifcopo 

Ariano ,    ibid. 
Theodofius  in  puniendis  Arianis   vifus  eft  paulo 

frigidior  ,   ibid. 
Theodofii  lenitas  in   crimen    adducla ,  380.  XI. 
Theodofii   res  geftae  Conftantinopoli   cum    Gre- 

gorio  ,    380.   XII. 
Theodofius  Conftantinopolim   ingrefTus ,    quibus 

verbis  Gregorium  falutavit ,    ibid, 
Theodofius  occupat  templum  ,  &  introducit  Gre- 

gorium  ,  380.  XIII. 
Theodofius  vocat  Epifcopos  qui    collocent    Gre- 
gorium  in     throno ,     idque     fuafione  Damafi 
Papa:,  380.  XV. 
Theodofii     adverfus    haereticos  lex ,  381.  VIII, 
LXXIII.     LXXX.   Et     adverfus    apoftatas , 
386.    L. 
Theodofii  clementia    in    fepeliendo   Athanarico 

Rege  Gothorum  ,  38^.  X. 
Theodofii  clementia  ab  Ethnicis  etiam  prardica- 

ta ,   ibid. 
Theodofii  felicitas,   381.  XV.  Quot  barbari  fe 

ei  fubjecerint ,    ibid. 
Theodofius  privilegium  impertit  Clericis,38i.XVI. 
Theodofii  litteris  vocati    Epifcopi    ad  Synodura 

Conftantinopolitanam  ,   381.  XX. 
Theodofius  erga  Gregor.  Nazianzenum  propen- 

fior  ,  381.  LVII. 
Theodofius  elegit  Neclarium    Epifcopum  ,    381. 

LXX.  &  feq. 
Theodofii  ediclum  de  fide  Catholica  ,  quo  di- 
gnofci  pofTent  hseretici  a  Catholicis ,  381. 
LXXIII.  Id  ipfum  decretum  ex  Synodi  ar- 
bitrio  a  Thcodofio  fcriptum  &  promuJgatllin. 
S8i.  LXXV, 

Ann,  Eccl,  Tom.  V, 


Theodofius  revocandas  curat  reliqui.is  Hauh  Epi- 

fcopi  Conftantinopolitani,  38 r.    LXXVIII. 
Theodofius  vetuit  Paganos  teftari ,  381.  LXXXI. 
Theodofius    exagitat    harreticos ,     381.    LXXX. 

386.  L. 
Theodofii  ediclum  adverfus    idolorum  cultores , 

381.  CXVI. 
Theodofii   lex   de  bafilicis    Gentilibus    reftituen« 

dis  ,    381.  IXVII. 
Theodofius   Gentilibus   ademit  tcmpla ,  non   ba. 

filicas  ,   ibid. 
Theodofii   adverfus   Manichasos    ediclum ,     38». 

LXVIII. 
Theodofii  lex  adverfus  validos  mendicantes,  381« 

LXIX. 
Theodofii  cura   propenfior  in   inftituendis  filiis, 

383.  XXII. 
Theodofius  noluit   Arfenium  ftantem  docere   Ar« 

cadium    filium  ,  383.    XXII. 
Theodofius   probat    fidem  Confubftantialis  ,   383J 

XXVIII.    An  vere  faverit    N  vatianis ,  ibid. 
Theodofius  ab  Amphilochio    faclis     admonitus, 

383-  XXX. 
Theodofius  fancivit  alias  leges    poft    terthm  Sy« 

nodum  Conftantinopolitanam,    383.  XXXIV. 

&  fcq. 
Theodofiit     Iex    alia    contra     hxreticos  ,     384' 

XXXVIII. 
Theodofii    refcriptum     adverfus     Judseos ,    384. 

XLIII. 
Theodofius  ex  Placilla  fufcepit  Honorium  filium  , 

ibid. 
Theodofii  lex  de  foro   Ecclefiaftico   illibato    fer- 

vando,  385.   XXXI. 

Theodofii    Ieges    adverfus      idololatras    K     fidlCl- 

nas  ,    385.    XXXVII. 
Theodofii    lex  de     relaxandis    vinclis    temporc 

Pafchatis,    38*.  XXXVIII. 
Theodofii  cum  Maximo  foeHus  ,  386.  I. 
Theodofii  Iex  de  non  diftrahendis  reliquiis  Mar- 

tyrum  ,   381?.  LI, 
Theodofius  ThelTalonicam  venit    ad    Valentinia. 

num  ,    387.  LVIII. 
Theodofius  confilium  capitde  puniendo  Maximo, 

ibid. 
Theodofius  Gallam  uxorem  accepit ,  ibid. 
Theodofii  pietas  in  fufcipiendo  Valentini.mo,  ibit, 
Theodofius  defenditur    a  calumnia  Zofimi ,  ^87. 

LVIII. 
Theodotus  Epifcopus  Nicopolis  in   Armenia  fub- 

infenfus  Bafilio  ob  receptum   Euftathium  ,  371. 

XXXVII.Recufatcommunicarecum  Bafilio,37i. 
XXXIX. 
Theodotus  Epifcopus  Nicopolitanus   reftitit   per- 

fecutoribus  Valentis ,  371.  XXXIX. 
Theodotus    Epifcopus    Hierapo!>s    ordinatus     ab 

Eufebio   Samofateno  ,   378.  XLVIII. 
Theonse   Ecclefia  Alexandria;    inv.ifa   a   Gentili- 

bus  opera  Lucii  Ariani ,   371.    LXXIIT. 
Theophilus    Alexandrinus    ab    anno    obitus   Pe- 

tri    coepit    dcducere    Pafchales  Cyclos ,    380. 

XVII. 
Theophilus     creatur    Epifcopus    Alexandrinus , 

385.  XXX. 
Theophilus  Caftabalorum    Epifcopus  Ieg-irus    cum 

fociis  ad    Liberium  Papam ,   355.     VIII.    X. 

XII. 
Theophilus  Gothorum    Epifcopus,    370.  CX. 
Theofebia    uxor  Gregorii    Nyireni,3«9.   LXIV. 
Theofebiam  laudat  Gregorius  Nazianzenus  ,   ibid. 
ThefTalonicenfes   Epifcopi   qui  hoc   temporc    vi. 

xere ,  378.  XLII. 
ThefTalonicenfi  Ecclefiae  quis     proeefTet  tempore 

Conftantinopolitani  Concilii  ,  378.   XLIII. 
Thoma:    Bozii    de   Signis   Ecclefiae  nobilis  com« 

mentarius,  353.  LXII. 
Thraces    Martyres ,  361.     LXXX. 
Thurificatione  ftudet    decipere  milites  Chriftia- 

nosjulianus,   36»,  XXXIII. 

Q$  qq  x  Ti. 


6p6 


I     N     D     E     X 


Tiberianus  Prifcillianifta  damnatus ,  38*.  XXIV. 

XXVIII. 
Tiberina    regio  Ponti  ,   $61,  LXVIII. 
Tiberinae    laudatio  &  vituperatio  ,  3<5i.  LXIX. 
Ticonius  Donatifta  confutat  Parmenianum  ,  368. 

XX. 
Ticonii    fententia    de    Ecclefia    Catholica  ,  368, 

XXI. 
Ticonii  fcrfpta  ,    368.  XXII. 
Ticonii  regular  fcrfpta? ,  368.  XXIII. 
Ticonius  q-.iando    vixerit,   ibid. 
Timotheus  cum    Apollinari    damnatus   Roma: , 

.373-   VII. 
Timoiheus    ordinatus    Enifcopus     Alexandrinus 

poft  Petrum  ,   380.  XVI. 
Timotheus  Epifcopus   Alexandrinus    venit  Con- 

ftaniinopolim  ,  581.   LIII. 
Timothei     Epifcopi    Alexandrini    obitus  ,    385, 

XXX. 
Timorheus  qufd   de   Ammone    monacho    prarci- 

dente  fibi  auricuUm  ,  ibid, 
Titus   Epifcopus  Boftrenfis  qtm  calumnias  a   Ju- 

Jiano   Imp.  paffus,  361,  CLIV.  Interfuit  Con- 

cilio   Antiotheno,     363.  CXLH. 
Tomis    Scyrhise  c^put ,   371.  CXIV. 
Tomis  in   Scyihia   a  Valente    perfecutionem  paf- 

fa  ,  ibid, 
Tonfor  Conftantii  prardives,    361.  XI, 
Tonfores  &  coqui    &  fimiles  artifices    a    Julia» 

no   exadi  ,  361.  XII. 
Tonfura  Monachorum  landata  ,  3*1.   XXXJX. 
Tormenta  diriflima   per   Julianum    illata  ,   t6i, 

XLI.  5 

Torquem   aureum   geftabant    Epifcopi     Ariani, 
381.   xcin.  r 

Toxotius  fenior  maritus  fincla?  Paulx,  381.  XL, 
Toxotius  junior   filius    fanftae    Paula?  ,    ibid. 
Tradition'bus    inhserendum  ,    37t.   LVII. 
Trajani  templum    Antiochiar  incenfum  a   Jovia- 

no  ,  3<?3.  CLI. 
Tnjanus  dux  fub   Valente   ftudiofus     monacho- 

rum,    370.  LXXXIII. 
Trajanus  dux  pius  quid  in  Valentem  de  barba- 

ris,    378.   XXIII. 
Traianis  in  pugna  cum  Valente  occumbit  ,  378. 

XXV. 
Tnnfaclio   inter    Epifcopos    Catholicos    &   Eoif- 

ro-^os  lapfos  ,  fed  pcenitentes ,  361.  CLXXXII. 
Tranfiiftio  inrer    Meletium  Sc  Paulinum  ,     371, 

LI.    378.  XXXVI, 
Transferentes  fe  ad    alias   ecclefias   excommuni- 

cat    Damafus,    373.   XI. 
Tranflatio    reliquiarum  Babylar  Martyris  folemni 

pompa  ,   ;<5i,  Cl.   CIV, 
Tranflatio  corporis  Pauli  Epifcopi    Conftantino- 

polim  ,   381.    LXXIX. 
Tranflitio  corporis    Meletii    Antiochiam ,    381. 

XLII. 
Treverenfis   Synodus    in  caufa   Ithacii  fub    Ma- 

ximo  ,   385.   XXIX.   ?8(5.   XXV. 
Treverenfis   Concilii  Epifcopi   infenfi  Ithacio    ei 

communicant ,  385.  XXV. 
TreverenfisConcilii  Epifcopi  adventu  fanfli  Mar- 

tini  ani.no  confternantur,   386.  XXVI. 
Tribuluionis  utilitas  ,  370.  LXXXVI. 
Tnbunal  Romanse  Ecclefiae  fupremum  ,  381.  VII. 
Tribunal  Eccleiiafticum    illibatum    vult  Theodo- 

fius,    385.  XXXI. 
Tributa    a    Juliano    Chriftianis     indifta  ,     361. 

CCLXXXI. 
Trinutis  vexati  monachi  a   Valente,  375.  XII. 
Tnbutum   haud  pendendum    ab  ecclefiis  &  cle- 

Hcis  ,  387.  XI. 
Trimtatis  fymbola  ab  Eunomio  fublata  ,  360.  XL. 
Trogloditae   harretici  ,  iidem    Eunomiani  ,     360. 

XLl 
Turbo   Eoifcopus   Eleutheropolitanus    Arianus  , 

V-x.  CCXIX. 
Tyancnfis  Synodus  paret  litteris  Liberii  Papac  , 


3<Jj.  XV.  XXXVTTI.  Synodicae  inde  ad  onn 

nes  Ecclefias ,  ibid. 
Tyranni   in    Africa   Firmus  &  Gildo     fratres, 

373.  XXXVI. 
Tyrannidis  affeclata:  rei ,  370.  XCV. 


V 


VAIentfseonf-fTio  coram  Jnlfano  ,  7,61.  XX- 
XVII.   Ejus    exilium  ,  361.   XXXVIII. 
Vdens  creatus     Imperator  a    fratre  ,   364.  VII» 
Valens  ab    exordio    Catholfcus    fuit  ,  ibid. 
Valens  Catholicis  favet  tribuens  eis  magiftratus, 

3*4-  VIII. 
Valens  ad   fe    vocavit  Csefarium  fratrem  Grego- 

rii   Nazianzeni  ,  ibid. 
Valentis  numifmata  cum  labari  effigie  ,    364.  X. 
Valens  in  Oriente  ,   Valentinianus  in  Occidente 
'    imperant  ,    364.  XI, 
Valens  comitatus  fratrem  rediit    Conftantinopo- 

I/m  ,  ibid. 
Valens  a  Themfftio  admonetur  fervare   clemen- 

tiam,  3<54-  XIV. 
Valens  fruftra  a  Themiftio   admonitus  ,    $66.  II, 
Valentis  adventus   Antiochiam  quando  contigit , 

3*4.    XV. 
Valens  exagitat  amicos  Juliani ,   3^4.   XVI. 
Valens  exagitat  magos  &  idololatras  ,  364.  XIX. 
Valens  indulget  Praetextato  ut  dii  colaniur  ,  ibid. 
Valentis    &  Valentiniani  eoiftola    ad    Epifcopos 

Afnnos  ob   fanciendam  fidem  Catholicam  ,  365. 

XXI.    Perperam  in  ea   de  Pilati   innocentia , 

365.  XXIII. 
Valens   &    Valentinianus    vetanf  Chnftian&S  tem- 

pl.i  G-nrilium  cultodire  ,    $6%.    XLIII. 
Valens   Arianus   illeclus  a  conjuge  ,  366.  III. 
Valens    Imperator  baptizatus  ab   Eudoxio    Epif- 

CODO,    3<5fJ.    IV.    &  feq, 

Valens  perfequitur  Catholicos  ,   $66.  V. 
Valentis   perfecutionis   tempus,   ilid, 
Val^ntis  quam  dira  perfecutio  ,  366.  XIII. 
Valentis  Imperatoris  miniftri   ab  exordio  Sedis 

Eafilii  ei    adverfantur,  3<5q.  LVIIT, 
Valentis  cum  Gothfs  pax  ,  370,  LXVII. 
Valens    perfecutionem  excitat    in    Orthodoxos  , 

370.  I.  Promulgu    edicl.im    de  expellendis  E- 

pifcopis    Catholicis  ,  ibiJ. 
Valens  damnans    Epifcopos   CathoHcos  cur  par- 

cit  Athanafio  ,  Eoinhanio  atque  Paulino  ,  370.' 

III.  &  feq.  370.  VII. 
Vaferis  quosvoiuit  Epifcopos  exulire,  370. XVII. 
Valens  Conftantinopolkanar  Ecclefix  Legatos  Ca- 

tholicos  occidi   jubet,    370.  XXVII. 
Valentis  tempore  perfecutio  acerbior  quam  fub' 

Juliano,   370.  XXXIV. 
Valens    venit    Caefaream    Cappadocia:    ,     370. 

XXXVII.   Aggreditur   expugnare     Bafilium , 

370.  XXXVIII.  &  /<??. 
Valens  a   Bafilio   viclus ,  370.  XLIV. 
Valens  adit  ecclefiam  Bafilii  ,  ibid. 
Valens    in  ecclefia  Bafilii  prseftupore  animi  deli- 

quium  pafTus  ,   370.  XLVI, 
Valentis  Prjefeclus    Modeftus  aegrotans   fupplex 

orat   Bafilium  ,  370.  XLIX. 
Valens  decernit  Balilio  exilium  ,    370.  L. 
Valens  non   valer   fcribere  exilium  Bafilii ,  ibid. 

Calami  confracfi ,  ibid, 
Valentis  uxor   dira  patitur   per  vifum  ,    370.  LI. 
Valentis  filius  argrotans  a  S.  Bafilio  in  meliorem 

ftatum   deducitur,   ibid.Ab  Arianis   baptiza- 

tus    moritur  ,  ibid. 
Valensex  Cappadocia  proficifcitur  Antiochiam, 

370.  LXIII. 
Valens   Catholicos    perfequitur  ,   370.  LXVIII. 
Valens  quid   in  Meletium  ,  37°.LXIV. 
Valens    Imp.  quid  in    Aphraatem   monachum, 

370.    LXXI. 
Valentis  cubicularius  contumeliofus  in  Aphraa» 

tem    dat  poenas  ,  370.    LXXIII, 

Va- 


I    N    D    E    X 


697 


\ 


Valentis  equus  curatus  ab  Aphraate    monacho, 

370.  LXXIV. 

Valens     Themiftii      oratione    cohibitus  ,     370. 

LXXXIV. 
Valens  Antiochiar  habet  diram  de   magis    &  in- 

cantatoribus  quarftionem  ,  370.  XCIII.  &  feqq. 
Valens    ob   magorum   prognofticum    Theodoros 

&  fimili  nomine  homines  occidit  ,   370.  XCV. 
Valentis  Edeflam   adventus ,  371.  CVIII. 
Valens  quid  in  EdefTenos  ,  ibid. 
Valentis   pereginauio    Ecdefiae  calamitofa ,    371. 

CXIV. 
Valens   perfequitur  Ecclefiam  Scythicam  ,    ibid. 
■    Veritus    Scythas  perfecutionem   revocat  ,  371. 

CXV.    Viclus    a   Bretannione  Epifcopo  ,   ibid. 
Valens  fcidit    libellum    Terentii  ducis  pro  Fide- 

libus  oblatum  ,   371.  III. 
Valentis  perfecutio  in  Ecdefiam  Alexandrinam  , 

371.  LXXI. 

Valentis  ediclum   pro  Arianis  adverfus  Catholi- 

cos  i^gypti  ,   371.  XCI. 
Valentis  refcriptum  de  bibliotbeca  Conftantino- 

politana  ,  371.  CXVI. 
Valens   occidendum  curat  Theodofium  feniorem  , 

qtiarrit  ad  necem   Theodofium  juniorem ,  373, 

XXXVI. 
Valens    Antiochiac   agens    adverfus   Orthodoxos 

acrius  commovetur  ,  375.  VII.  A  Themiftio  ad- 

monetur ,    375.  VIII. 
Valens  oratione  Themiftii   mitigat    furorem  in 

Catholicos ,  ibid,  &  feqq. 
Valentis  in  monachos  infolita  perfecutio  ,  37*.  X, 
Valens  monachos   militare   cogit ,    ibid.  Datum 

ab   eo  refcriptum  ,  37?.  XI.  Qjas  pcenas  de- 

derit   ejus  culpar,    376.  VIII. 
Vilens  a    monachis  tributum  exigit ,  375.  XII. 
Valentis    imperium  quibus  calamitatibus  afflicla- 

tum  ,    376.  VII. 
Valentis   impietas  barbaros  vocavit  in  ultionem, 

ibid. 
Valens  caufa  belli  Gothici    Antiochia  digreflus  , 

377.11- 
Valens   Antiorhfa    Conftantinopolim     proficifci- 

tur,    378.    XXII. 
Valens  coaclus  jubet  relaxari  exules  Epifcopos  , 

377.  III.   Sed  non   propriis   Ecdefiis  reftitui  , 

378.  XXIV. 

Valens  a   Conftantinopolitanis  infeclatus   convi- 

ciis,   378.  XXII.  Ob  id  ad  bellum    proficifci- 

tur .  ibid, 
Valens    quid  in  Trajanum    ducem  exercitus    ve- 

ra  exprobrantem  ,  378.  XXIII. 
Valens   arguitur  ab  Ifacio  monacho  ,  378.  XXIV, 
Valenti   ad   bellum  proficifcenti   interitum  &  e- 

xercitus  jacturam  prardicit  Ifacius,  378.  XXIV. 
Valens   qnrd  in    Ifacium    monachum  commina- 

tUS  ,    ibid. 
Valens  invidens  Gratiani  gloriar    expeclare  eum 

noluit  contra  Gothos  pugnaturus ,  378.  XXV. 
Valens  recufat  pacem  a    Gothis  oblatam ,    ibid, 
Valentis  pugna  cum  Gothis ,  ibid. 
Valentis  interiius    dignus  fcelere ,   378.  XXVI, 

Infcriptio  fuper  fepulcrum  &  oraculum  ,  ibid. 

Prarfagia  Valentis    obitus  ,  ibid. 
Valens  &  Urfacius    damnati   Romar  a  Damafo , 

3<5p.  XXXIII. 
Valens  pfeudoepifcopus    damnatus     in    Concilio 

Aquilejenfi  ,    381.  XCI. 
Valentinianus     fub    joviano    ab  exilfo     libera- 

tus  poftliminio    redit  ,  363.   CXXVI. 
Valentinianus    Nica-x   Bithyniar  Imperator  ele- 

ctus,  3<$4.  IV.  a  Salluftio  Prarfefto  creatus,  ibid. 
Valentinianus  quid  'n  Rodanum  afficientem  inju- 

ria  viduam  ,  ibid. 
Valentiniani    Imperatoris    genus    &     virtutes  f 

364.    V. 
V.ilentinianus  ex  confefibre  Imperator  ,  3^4«  VI. 
Valentinianus   fedat  militares   tumtiltus,  ibid. 
Valentinianus  allegit  collegam  Imperii  Valentem 


fratrem  ,  3*4.  VII.  Defenditur    hscc  ejus  a« 

clio,   ibid. 
Valentiniani  &  Valentis  refcriptum    ad    Carfa- 

rium ,  364.  VIII. 
Valentinianus  &  Valens  certant  pro  Cxfario  ha- 

bendo  ,  ibid. 
Valentiniani  &  Valcntis  numifmata  cum  Laba» 

ris  ,  3^4.  X. 
Valentinianus  &  Valens  Imperium  inter  fcpar- 

titintur,   364,  XI. 
Valentinisnus  proficifcitur  in  Occidentem  ,  ibid. 
Valentinianus  rebus  fidei  fe  immifcere  non  vult , 

364.  XII. 
Valentinianus   Jiberum  relinquit  Epifcopis  de  re- 

bus    Ecclefiafticis  agere,    ibid. 
Valentiniani   fcite   refponfum  de  non  immifcen- 

do  fe  rebus  Ecdefpfticis ,  ibid. 
Valenfinianus  &  Valens  quos  Julianus  caros  ha- 

buit  perfequunttir  ,  37J.  XIX. 
Valentinianus    &  Valens  Chriftianos  profefforcs 

reftituunt ,   %*>*.  XX* 
Valentinianus  &  Valens  idololatrfs  infenfi  ,  364. 

XIX.  Contra  facra  noclurna  legem  ferunt.,iW* 
Valentiniani  f>t  Valentis  leges ,  365.  XLIT. 
Valentinianus  exordio  Imperii   fivit  quofque  pro 

arbitrio  quas    vellent  feclas  fequi  ,  364.  XX. 

376.  IV.  Ob  id  a  Deo   punitus ,   376.  V. 
Valentinianus  refcribit  pro  clericis  ,  3<5j.   XLII. 
Valentinianus  &  Valens  Chriftianos  vetant    tem- 

pla  Gentiliumcuftodire  ,  36J.  XLIII. 
Valentinianus  Imperator  concedit  privilegia  vir- 

gfnibus  ,  viduis ,  &  pupillis  ,3*55.    XLIV. 
Valentinfanus  prohibet  milites    profanare  Syna- 

gogas   Judarorum,   36 j.  XLV. 
Valentiniani    fanelio    de    fan<fHfic3ndo    die    Do- 

minicar    refurreftionis ,    367.  I. 
Valeniinianus    licet    Catholicus  ,   taroen    infama- 

tur  tolerantia  nimia  harreticoruin  ,  366.  XXXI. 
Valentiniani   pietas    fufpecla  ,   ibid.  &  375.  IV. 
Valentiniani    farvitia  ,     367.  XXI. 
Valentinianus  feveriflime  punit  adulteros,  367. 

XXII. 
Valentiniani  refcriptum   ad  Prartextatum  de  red- 

denda   bafilica  Damafo ,   368.   II. 
Valentinianus  Imperator  pellendum  jubet  ab  ur« 

be  Urficintim  cum  fociis    fcribens  ad    Prartex- 

tatum ,  368.  III. 
Valentiniani    aliud   refcriptum    ad    Prartextafum 

de   indulgentia  fchifmaticis  concelTa  ,  368.  IV. 
Valentiniani    refcriptum   ad  Olybrium   adverfus 

fchifmaticos,  3<Sc  III. 
Valentiniani     refcriptum    ad    Aginatium   Vica- 

rium  adverfus  fchifmaticos ,   ibid. 
Valentinianus  deceptus  ab  Auxentio ,  3*59.  XVII. 
Valentiniani    refcriptum    adverfus    Chronopium 

Epifcopum     appellantem    ad    Imperatorem, 

369.    XL. 
Valentiniani  refcriptum  de   quarftionibus  ,  370. 

CII. 
Valentinianus  refcrfpfit    ad  Damafum ,    ne   de- 

rici    aliquid    caperent    ex    teftamenfo  ,    370. 

CXVII.  Caufa  fanciendar  Iegis  ,  37°.  CXVIII. 
Valentiniano  calumniofe  afcribitur   lex   de  dua- 

bus   uxoribus  ducend/s,    370.  CXXIV. 
Valentinianus    defenditur    a    calumnia    Socratis 

de   duabus  uxoribus  ,   370.  CXXV. 
Valentiniani  lex  de   fcholis  &  difcipulis  Roma: 

profitentibus,  370.  CXXIX. 
Valentiniani    lex  de  virginibus,  viduis    &    pu- 

pillis,   370.  CXXXI. 
Valentinianus  Imp.  revocat  Urficinum  ab  exilio, 

37'«  !• 
Valentinianus    de  maleficis  Senatoribus  quarftio- 

nem  haberi  voluit  ,  371.  VI. 
Valentinianus   quid  de    fcenicis  refcripfit,  371. 

CXXVIII. 
Valentinianus    Imperator  arufpicinam  concefflt, 

37t.    CXXIX. 
Valentinianus  Gentilium  fuperflitioni  favet ,  »W. 

Va- 


5p3 


I    N    D     E    X 


Valentinianus  fivft  idola  coli  ,   ibid. 
Valentinianus  aram   Vuftoris  conccffit   Gentili- 

bus,  371,    CXXX. 
Valentinianus  privilegium  dat  facerdotibus    ido- 

Jorum,   371.  CXXXI. 
Valentinianus  quid  lege   lata    contra  Manichae- 

os  ,  371.    CXIt 
Valentinianus  Imperator  occidi  mandat   presby- 

terum  nolentem  prodere  qui   apud  eum  con- 

fugerat ,    371«  CXV. 
Valentiniantis   Djnatiftas  rebaptizantes  cohibet, 

373-  XXXV. 
Valentiniani  lex   de   baptifmate   non  iterando  , 

ibid. 
Valentiniani  oratiode  Epifcopo  eligendo,  374»  II» 
Valentinianus   hetatur    Ambrofium  eleftum  Epi- 

fcopum,  374.  VI. 
Valentinianus    cogitur    occurrere  Martino    fella 

divinitus   confligrante  ,    375.   If. 
Valentiniani  Imp.  obitus ,  375.  IV.  Corpus  tranf- 

Jatum    Conftantinopolim  ,    375.    VI.  Filii    e- 

jus  &    filije,  ibid. 
Valentinianus  junior   Auguftus  nuncupatur  ,  ihid. 
Valentiniani  junioris  forores,  ibid.  Eius  natalis, 

3«7»   XXXI. 
Valentinianus  puer  a  Gratiano  alleclus  in  colle- 

gam   Imperii ,  375.   VI. 
Valentiniani    indulgentia    haeretici    &    Gentiles 

in   Occidente   vires  fumunt  ,    376.  I. 
Valentinianus    Ambrofium  ad    Maximum  Iegat, 

383.  XIX. 
Valentiniani   Imp.  epiftola  de  eledione  Siricii , 

38J.   VI. 
Valentiniani  lex  de  relaxandis    vinclis  tempore 

Pafchatis,    j8s.   XXXVIII. 

Valentiniani  lex  pro  Arianis  data  ,  386.  IV. 
Valentinianus  Ambrofium   ad    difputandum  cum 

Auxentio  cogit ,    385.  XV. 
Valentinianus  bafilicam  S.   Paulo  Apoftolo  con- 

ftruit,    385.    XXXIX.   Hujus  confilii    ratio  , 

ibid, 
Valentiniani  epiftola  de  conftruenda   Bafilica  Pa- 

uli    Apoftoli  ,  ibid. 
Valentiniani  confulatus   iij.  &  Eutropii ,   387.    I. 
Valentinianus  edicltim    fert  deCatholicis  ab  Ec- 

clefiis  ejciendis,    387.  III.  Perfequitur  Eccle- 

fiam  ,    3S7.    XXXVI. 
Valentiniani  conatus  pro  bafilica  Ambrofio    au. 

ferenda  ,  387.  I.   Rei  eventus ,    387.  XXIV. 

&  f>q-_ 
Valentinianus  reprehenditur  a  Maxfmo  ob  iniu- 

rias    Ambrofio    &     Catholicis    illatas ,    387. 

XXXIII. 
Valentmianus  fupplex  orat  Ambrofium  ,  ut  opem 

ferat    contra  Maximum ,   387.    XLIV.    Legat 

ad  eum  ,  387.  XLV.  Quid  egcrit  defcribitur, 

ibid. 
Valentinianus  cur   Maximum    hoftem    habuerit, 

387.  LIX. 
Valentinianus  Domninum    legat    ad   Maximum  , 

387.    LVI.    Incautus  a    Maximo    opprimitur , 

ibid.  Ejus  audito  adventu   Theflalonicam  cum 

matre  fugit  ,  387.   LVIII. 
Valentinianus  Legatos  mittit  ad  Theodofium  de 

rebus  Maximi  ,     ibid. 
Valentinianus    &   Juftina  fugam    arripiunt  ,  m 

Maximum    vitent ,    ibid. 
Valentinum  Concilium    in   Gallia  ,    374.  XII. 
Valerianus  Aquilejenfis  Epifcopus  in  Oriente  pol. 

lens ,  371.  XLI.  Floret  fub  ipfo  Ecclefia  Aqui- 

lejenfis ,   ibid, 
Valerianus   Epifc.    Aquilejenfis  prarclarus  meri- 

tis,   381.  LXXXIII. 
Valerianus    Epifcopus   Aquilejus  venit    Romam 

ad  Synodum  ,   381.   III, 
Varronianus  pater  Joviani   Imp.,   363.  CXV. 
Varronianus  puer   filius  Joviani  Conful  creatus , 

364.  I. 
Vafa    facra   profanata  a    Juliano   avunculo    Ju> 

Jiani  Ajpofhta ,  jSj,  CV, 


Vafa  facra    in  admiratione  habita  a  Gentilibusj 

361.    CVII. 
Vafa   facra    fracla  pro  redemptione  captivorum, 

387.  LXII. 
Vaticana?  bafilic«e  aquas  noxias  exficcat     Darna- 

fus,    384.    XXIV. 
Varicana?  bafilicac  f  ns  baptifmalis,  tbid.  Et  qui 

in   atrio    erat  ,   ibid, 
Vaticani  pauperes  ,  qui   pro  foribus   adftant   ba« 

filica? ,  ^66.   I. 
Vaticinia    de   interitu  Juliani,  363.   XXXII.  LX» 
Vf-dius    Pra-fexntus  ,    384.     III. 
Velum   facrarum    virginum ,   $6%.  CCLXXII. 
Vela  &    palhe  fublatafa   Donatiftis ,    361.  CC- 

LXXVI. 
Veneris  fimulacrum    in   ecclefiis    Chriftianorum 

fe  collocaturum  Julianusminatur,  3^3.  XXIV. 
Veneris  templum  dirutum  a  Chryfoftomo  ,  386« 

LXV. 
Veneficos    Romae   morte     mulclat    Apronianus, 

3*3.   IV. 
Venuftus   Vicarius   in  Hifpania,    31J3.    II. 
Verbi  incarnationis  myfterium  ,   361.    CC. 
Verbi   incarnationis   recla  fides  Synodi  Alexan* 

drinse ,  ibid. 
Verbum    loco  anfmae   in  corpore    fuiffe  ,  hsre- 

fis  a  Damifo  damnita  ,    373.   XI. 
Verbum  a  Patre  produclione   &  contraclfone  fe- 

cernentibus    anathema   irrogatur  ,  ibid. 
Verbum  effentia  carere  ,    aut   moriturum     affe- 

rentibus  ,    anathema    diclum  ,  ibid. 
Verbum     quo  modo    humanum  corpus  fufcepe- 

rit,  373-  v»  .  j 

Verborum    formula  ,    Et     quod    excurnt,    quid 

fignifi'  et  ,     -3,6%.    XV. 
Vercellenfi';  Ecdefia   viduata   paftore    admonetur 

a    s.    Ambrofio    de    Joviniani    harrefi ,     381. 

XXXI. 
Verrellenfi  Ecclefiae  poft  Eufebium  Limenius  pras- 

eft  ,    381.  LXXXII. 
Vercellenfis    ftrmina    ''nnocens  adulterii    damnata 

fepties  icla  ,  167.  XXII.  Infultat  in    carnifi- 

ces,   367.  XXVII. 
Veritas  abfque  armis   vincit ,    impietas   Iicet  ar- 

mata  corruit  ,  371.    XC. 
Veftalis   Maxima   Prastextato     erexit     fiatuam, 

384.  VI. 
Veftalis  Maxfma  lapfa ,  unde  erubefcerent  Gen- 

tiles,   384.    XI.  Ejus  fupplicfum,  384.    XIII. 
Veftalium  numerus ,    384.  XIII. 
Veftalium  ftfpendia  reddi  petit  Symmachus ,  384, 

VIII. 
Veftiana  vidua   in    monafterio    fawfte    Macrina: 

magn  i  nominis ,  370.   LX'I. 
Veftiana  vidua  caftitatem   Bafilii  ope  &    vfduita- 

tem  tuetnr  ,  370    LVII.    LXII. 
Vetus  fnftitutio  &  doftrina   quantopere     fit  re- 

tinenda  ,   353.    C.    Et    quantar     aucloritatis , 

371.  LXXIV.  387.   XXXIV. 
Viclor  hiftoricus  a     Juliano   Secundac    Pannonix 

Conful  prarficitur,  361.  XXXII.  In  annis  Con- 

ftantii  erroris  convincitur  ,  ibid, 
Viflor  Dux  Juliani  ,  361.  LXXXI. 
Vicloriar  ara   qtiando  &    a  quo  primum  fublata, 

e  Capifolfo  ,  3S1.  CCXLlX. 
Vicloria;    ara  a  Vakntiniano  concefla   Romanis, 

371.  CXXX. 
Vfiftoria;  aram    reftituendam    petit  Symmachus 

Senatus  nomine ,  384.  VII, 
Vicloria?  arse  plures  Romar  ,  &  ubi ,  384.  VII. 
Vicloria  Deum   fequitur  ,  378.    XXIV. 
Vicloria    fequitur  veram  religionem ,   378.XVII. 

XX.   XXIII.  379.  XII. 
Viclorinus   deferit  fcholas  ,   3<5i.   CCXCVII, 
Viclorini    ad   Chriftum  converfio  ,  361.  CCXG» 

VIIT.  Fidem  alta  voce  vult    profiteri ,   361. 

CCXCIX. 
Vidorini  lucubrationes ,  361.  CCC. 
Vitforinus  fero    converfus  ad    facras  litferas  t 

ibid. 


I    N     D    E     X 


699 


ibid.  Doiufus  ftatua  ,  5*1.  CCXCVIII.  CCCI. 
Viclricii  certamen  ,  3*1,  CCLVII. 
Vidua   a  S.   fiafilio  defenfa  adverfus  Eufebium 

Prarfeclum ,   370.  LVII.  MiiTaad   monarterium. 

S,  Macrinae  fororis  ,    J70,  LXII. 
Vidua;    minori  celehritate    nubcbant    quam  vir- 

gines,  j<5».    CCLXXIII. 
Viduis  pupillis ,  &  facris  virginibus  conceffa  ex- 

emptio  a  cenfu   folvendo,  j<5j,    XLIV,   J70. 

CXXXI, 
Vigilantius  peregrinationes  ad  loca  fimfta  pri- 

mus   improbavit ,   385.  XLIX. 
VigMantius  quid  de  ufu    Vocis    Alleluja  ,    384, 

XXIX. 
Vinrentius  presbyter  Luciferianus,  371.  CXXII. 
Vinccntius  collega    Hieronymi   ordinatus    Con- 

ftantinopoli  ,    370.  XXII. 
Vincentius  Hieronymi    cotnes    presbytcr   ordi- 

natnr  ,    ibid, 
Vindicla  ob  perfecutionem  Ambrofii,    387.  LIX, 
Virgo  veftalis  lapfa  ,  384.  XI. 
Virginem    a    propofito     virginitaris     dimqvere 

tentanti  qtt'd    ac  id.rit  ,  381.    XLV. 
Virgines   a    Gentilibus    fuis    proftitutx,    3<5i. 

CL. 
Vireines    facrx    lege    Joviani    defenfx  ,    j<Jj. 

cxxvnr. 
Virgines  facrx   fub    Juliana   expofitar    raptui  , 

ibid. 
Virgines   facrx    ntiptxDeo,   j<Si.  CCr  XXII. 
Virginesfacrar  crinitae  in  Africa,  jtfz.  CCLXXIII. 
Virgines    facrar    quomodo  a    Dcnatiftis  redditx 

profanar,    3«».  CCLXXIV. 
Virgines  facrx  ab   Arianis  male    habirae ,     370. 

XXXI, 
Virgines  facrar    quae   paffae     a    Donatiftis ,  36*. 

CCLXVIII.    CCLXXII. 
Virgines    facrx  geftabant  mitreNas  ,  361,  CCL- 

xxil 

Virgines  ad  S.    Ambrofium     ex  remotis    Orbis 

partibus  facrandx  veniebant  ,     377.  X. 
Virgine?  in   domo  paterna  agere    folitse  ,  377. 

XII. 
Virginibtis  conceffum   privilegium  ab  Imperato- 

re  ,    3<*S.    XLIV. 
Virginum   facraruin  genus  duplex  ,   3->7-  XII. 
Virgintim   facrarum  velum ,     J<t.    CCLXXV. 
Virginum    facrarum    in  ecclefiis  proprius    erat 

Iocus ,   377    XII. 
Virginum   Chriftianarum    in     irridenda    gentili- 

tate   coram   Juliano  libertas ,    361.    CXXXI. 
Virginum  Heliopolitanarum  &  Arethufiarummar- 

tyria ,   j<Si.  CL. 
Virginum  undecim  millium    Britannarum   mar- 

tyrittm ,  j8j.   III. 
Virginitatem   quantopere    Ambrofius    fuaferit, 

377.  X. 
Virginitatis  fublimis  ftatus,377.  XII. 
Virginitatis  ofores  perftringuntur  ,  38*.  XXXIV, 
Virginitatis  laudes  quorum    fcriptis    fuerint  ce- 

lebratx,   j8i.  XXVIII. 
Vifiones  Jttliano  apparuere,   jCi.   II.  AlixCon- 

ftantto   ante  obitum  ,    jtfr.  XVII. 
Vifiones  fanclorum   virorum  de  Juliani  interitu, 

j<53.  LX. 
Vifionibtts  delufi  Maffaliani ,    j<Si.  XXXVII. 
Vita  Juliani   Apoftatx  manifeftum  fignum  Chri- 

ftianar   religionis,  363.  LXI.   &  feq. 
Vita    Ponticorum    monachorum    vaJde  auftera , 

3(53.  CVII. 
Vitar  durillimar  exempIumSimeoiisSrylitx  ,  378. 

LV. 
Vitalis  Epifcopus  Antiochenus  ex  parte  Apollt- 

naris  ,  363.  CXLVII. 
Vitalis  controverfia  cttm   Paulino,    ibid. 
Vitalis  vocatus   Romam   ad   caufam     dicendam  , 

obtulit  libellum  Damafo  ,   373,   II,   R.es  ab  ea 

gefts  Romx  ,  ibid,  &  feq. 


Vifalis   accepttts  in    rommunionem    ab    Orienta- 

libus    litteris  Damafi  ,  373.  II. 
Vitalis  caufam  Damif  is  Paulino  delegat  ,  373.  V. 
Vitilis  orculiat  harrrfim  ,  373.  VI, 
Vitalis  edita  conf  flio  dolnfa     d<tcgit«r  ,    it/t. 
Vitaliani   hafretici  ,    378.  XIII. 
Viventitis  Prarfeclus  poft  Lamfadium  ,  5*7,  I. 
Vitia  corporis  viris    probis    impedimento  effe  ad 

Ordines   non  cenfuif  Timotheus  ,  385.    XXX, 
Voces  ufitatas   in  Ecclefia    imerdum    non   ufur- 

pare  permiffum,   371.  LXVII» 
Volumen  OtcidenuHiim  in   Cdrtcilio    Conftanti- 

hopolifano  editum   quid,  381.  XXVI. 
Votum   Juliani  de   immolandis    Chriftianis    diis 

Gentium  ,  3«?.    XXIV. 
Vota  Jnliani  in  aufpicando  bello  Per4«<i ,    «"*«</. 
Vota   Ifidi  nuncupata  ,   363.    XXV. 
Vota   fidelium  pro  Gratiani  v;cloria  ,  370.  VIII. 
Vota  Ambrofii   pro  ftlute  Iialiar,  383.  XIV. 
Von   S.  Laurentio     nuncupata    pro    Satyro,   a 

Marrcllina  ,  ibii. 
UraniiisSatyrus   frater  S".  Ambrofii  ,  383.  XVI. 
Uranius    Audianus  hxreticui ,  370.  CXV. 
Urbanus  Martyr   una  cum   fociis  ,   370.  XXVII. 
Urbanus  Formenfis  fceleftiffimus    Donatiftarum  , 

3«i.  CCLXVFI. 
Urbica  Prifcilliani  difcipula  ,  385.  XXII. 
Urbica   propter    pertinaciam    lapidibus   obruta , 

ibid, 
Urbictts  Potentinus    Eunomii    difcipulus ,  3<5o. 

XLI. 
Urbs  Roma  qtialis ,   370.  CXXX. 
Urbis  fames  fevilTirna    fttb  Theodofio ,  38J.  XLT. 

Oh  cam  pauperts  &  incolar    ex   Urbe  ejetfi  , 

ihii. 
Urfacius  &  Valens  damnati   Romx  a  Damafo, 

3<So,  XXXIII. 
Urficini   fth'fma  ,  367.  VIT. 
Urlirinus   f  hifmaticus  ab   Urbe  pulftts ,    j<58.  II. 
Urficinus  fchifmattcus  turbat    Romanam    Eccie- 

fiam,    J67.    VII.  Inftat    acrius  ,    367«  XIV. 

&  /<■</• 
Urficinus  cum  fuis  fxpe  ab  Urbe  pulfus ,    367. 

XIX. 

Urficini     affeclar    quid     rooliti    Romx    fuerint , 

360,  I. 
Urficino  ftudentes  iterum   compreffi  ,  ibid. 
Urfirini    damnatio   in    Synodo    Romana ,     369. 

XXXIII. 
Urficnuslchifmaticus  revocaturab  exilio,  37«.L 
Urficini  fchifmatici   alTedx  quamdiu  quiete    vi- 

xerint,  371.   V. 
U'ficini    fchifma   revirefcit  ,  381.1. 
Urficini  fchifma  legc  coercent  Gratianus  &  Va- 

lentinianus  ,  ibid. 
Urficinus   relegatur  in  Gallias  ,    38L   III. 
Urficinus  falfo  afferitur  creatus  Epikopus  Nea- 

polis,  381.  VII. 
Urficinus  tumultuatur  in    eleclione    Siricii    poft 

Damafum,  385.  V.  &  feq. 
Urficintts  imprubatur  ab  Ecclefia,  &  eligtur  Su 

ricius  ,  ibid. 
Urfula  Britanna  cum  fociis  virginibus    ab.  Han- 

nis  occifa,  383.  III. 
Vulphilas  Goihorum  Epifcopus  ,   370.  CVIT.  In- 

ventor  litterarum  Gothicarum ,   370.  CXI. 
Uxores  duas  duci  poffe   calumniofe   a    Valenti- 

niano  lege  fancitum  dicitur ,    370.    CXXIV. 
Uxoribus  maritos  dimittendi  licentiam    Julianus 

lege   indulfit,  361.   CCCVI. 
Uxoris   blanditiis    Valcns  in  harrcfim    labitur, 

3<5<S.  III. 


X 


X 


Littera  Chriftum  fignilicabat  apud  Juliinuro, 
jfSi.  LXXXVI. 

Za- 


700 


I    N    D     E    X 


ZAchar?»  fn  templo  cxdes,  $6%.  XXIII. 
Zaccharus  monachus  hxreticus,  ejufque    de. 
liria ,  3<Ji.  XLIII. 
Zelis  habita  Synodus  ab  haereticis  ,    $6$.  II. 
Zenobius  Epifcopus  Florentinus  a    S.    Damafo 
Papa  mirfus  ad  Valentem    Conftantinopolim , 
370.  XXXVI. 
Zenon  medicus  Alexandrinus  exul    reftitutus  a 
Juliano,    361.   XIV.  Quis  fuerit  ignoratur, 
ibid. 
Zenon  monachus    io  Syria   cckbris-,  370.    L« 
XXXIII. 


Zenon  Tyri  Eoifcopus  interfuit  Concillo   Tya- 

nenfi  ,   565.  XXVIII. 
Zenon  Epifcopus  Tyri   vel  Majumx  ,    ordinator 

Joannis  Chryfoftomi,    381.  LXVI. 
Zenon  martyr  Gazenfis  ,  361.  CXXXVIII. 
Zenon  martyr  Nicomedia: ,  361.  XLV. 
Zeugmatenfis  folitudo  in  Syria  ,  370.  LXXXIII. 
Zeugmatius   monachus    in  Syria    celebris ,   ibid. 
Zofimus  Epifcopus  Neapolitanus  pulfus  ab  Aria- 

nis ,  3<Si.  CCXIX. 
Zofimi    error   de   ioco    necis    Gratiani ,     383. 

VII. 
Zofimi  ftudium  in  fugillandis  Chriftianis    Impe- 

ratoribus,  387.  LVIIL 


2MDEX 


70i 


I     N     D     E     X 

C    R   I   T   I    C  JE 

HISTORICO-CHRONOLOCICE 

P*    ANTONII    PAGII 

QUiE    HOC    TOMO     CONTINETUR. 

A 


ACccptus  FpifeopusForojiiIenfis  eleelus, 
ut  d  gnitatem  efTugiaf ,  falfo  fe  cri- 
minum  reum  in  Concilio  Valentino 
pronunciat  ,  374.  IV. 
iEgyptiaca  Synodus  ab  Athanafio  Da- 
mafi  PP.  temporibus  celebrata  ad  quem  an- 
num  revocanda  ,  $60.  XII.  In  ea  non  tan. 
tum  ad  Damafum  fcriota  eft  epiftola  adver- 
i"us  Auxentium  ,  fed  &  ad  Epifcopos  Africa- 
nos,  ut  eos  rejicerent  qui  Ariminenfe  Con- 
cilium  tuebantur  contra  Nicarnum  ,  ihid.  Qui 
Cnt  1 1 11  Epifcopi   Africani ,  examlnatur,  ibid, 

Alexandrina  Synodus  Joviano  imperante ,  ab 
Athanafio  celebratur,  30^.  VII.  In  ea  non 
vero  Antiochfar ,  fcripta  fidei  formula  ad  Jo- 
vianum   ab  Athamfio    tranfmifTa ,  ibid. 

S.  Ambrofius  poftea  Mediolanenfis  Epffcopus 
nafcitur ,  365.  XIII.  &  387.  IX.  Non  Are- 
l.ire,  fed  Treviris,  3^9  XIV.  Et  hoc  circa 
•CCCXL.  Chrirti  annum,  387.  VIII.  Vivente 
adhuc  Vaientfniano  ordinatur  Epifcoous  ,  574. 
III.  Commentaria  in  Lucam  poft  annum 
CCCLXXVI.  fcripfit,  376-.  VI.  Sirmium  pe- 
tit  ,  non  ut  orthodoxum  Epifeopum  in  ea 
civitate  conftitui  curet ,  fed  aut  ab  Epifcopo 
vocatus ,  aut  laboranti  Ecclefise  pacem  latu- 
rus,  380.  XI.  A  Juftina  Augufta  Arianis 
favenre  per  biennium  vexatur  ,  38;.  VII.  & 
•380".  III.  Quo  anno  harc  perfecutio  inchoata 
fuerit ,  &  quo  continuata  ,  demonftratur  ,  ibid, 
&  337.  IV.  V.  &  VIII.  Ambrofius  ad  Ma- 
ximum  tyrannum  a  Theodofio  Aug.  pro  pa- 
«e  ilabilienda  legatur  ,  &  quo  tempore  u- 
tramque  legationem  obierit,  indicatur,  383. 
XI.    &    387.  VII. 

8.- Amphilochiuslconii  Epifcopus  Auclor  eft  Vi- 
tar.  S.  Bafilii  Caefarear  Epifcopi  ,  3*1.  V.  &  feq. 

Antiochenum  Concilium ,  in  quo  Meletius  e  Se- 
baftena  fede  ad  Antiochenfem  tranflatus  ,  an- 
noCCLX.  celebratur,  360.  V.  Cum  eo  ,  quod 
anno  fequenti  ibidem  habitum  eft  ,  perperam 
confunditur  ,  ibid. 

Antiochenum  Concilium  fecundum  in  caufa  Me- 
letii  quo  anno  coaclum ,  360.  VI.  In  hoc  A- 
riani  eandem  fidei  formulam  ,  quam  prius 
Conftantinopoli  ediderant ,  recitant  ,  ibid. 

Antiochenum  alterum  Concilium  poft  nrmfem 
Septembrem  anni  CCCLXITI.  celebratur,  3^3. 
VIII.  Nicaenam  fidem  confirmat ,  ibid.  Ejuf- 
dem  definitiones  male  a  quibufdam  intelledtae 
Paulino  Antiocheno  Epifcopo  adverfus  illud 
fcribendi  occafionem  prsebent ,   ibid. 

Antiochenum    alterum    Concilium   anno    CCC- 
LXXX.  nono  poft  S.  Bafilii  obitum  menfecon- 
gregatur  ,  378.  VIII.   AJ  hxSapores  Dux  a 
Ann,  Ecel.  Tem.  V, 


Gntfano  Aug.  mittitur  ,  ibid.  IX.  &  fe<j.  Lc- 
gationes  ab  hoc  Concilio  facla:  explicanrur, 
ibid.  XII.  Concilfum  Antiochenum  Apollma- 
rcn  damnat,  ibid.  XIII.  Fidei  formula  111 
eo  edfta  ,  non  folum  ad  Conftantinopolitanam 
Svnodum  ,  fed  &  ad  Rfmanam  omnefque  Oc- 
cidentales  Epifcopos  tranfmilTa  ,  ibtd.XVl. 

Apollfnfs  Daphnari  templum  ,  quo  anno  flammis 
confumptum  ,  3«».  VIII. 

Aquilejenfis  Concilii  Acla  non  funt  fuppofititia  , 

Arcadius  die' XTX.  Januarii  anni  CCCLXXXIII. 

Aug  ftus  diflus,    383.  XII.  Confulatum,  fed 

dilarum  fufcipit  ob  Augufteam  d'gniratem    ad- 

eptam  ,  385.  I.  Quinquennalia    Imperii  exhi- 

bet  ,  387.   II. 
Archierofyna    quid  fit  expltcatur ,  381?.  VIII. 
Ariani    Conftantinopoleos  Ecclefiis   a  Theodotio 

magno  excluduntur  ,  380.  IX. 
Ariani  Catholicos  ad     fe  venientes   Liberii  Pa- 

pae  tempore   rebaptiiabant ,  367.  IIJ. 
Ariminenfis  Oecumenica    Synodus      in  ea    non 

tantum    de   fide  &    Epifcoporum   caufis  ,  fed 

&  de   immunitate    Ecclefiarum  &  Clericorum 

tratftatum  eft  ,  360.  XV.  Ejuscirca  didlam  im- 

munitatem   ftatuta  ad    Conftantium    perLtta , 

refpuuntur ,    ibid, 
Ariftamete  iElpidii  Orientis   prarfecli  uxor  ,  di- 

vos  Antonium  ,     &   Hilarionem    fummopere 

coiit,   361.  XXXIV. 
Armorica  minor    Britannia     appellata  ,  &  quo 

tempore  ,  383.  VII. 
Artemii  maryrittm  anno  fuo  &  menfi  redditur , 

3<Ji.  XI.    &  feq. 
Afterii  duo    Ariani    &    Sophiftae    inter    fe  non 

confundendi,   370.    XXIX.   D.fcrimims  mtcr 

utrumque   notar    refernntur  ,  ibid. 
Afterius  .Amafese   Epifcopus   quo    tempore    flo* 

ruerit  ,    indicatur,  370   XXX. 
Afterius  Petrasr  in   Arabia   Epifcopus,  tbid.       _ 
Athanaricus  Gothorum  Rex   pace   cum  Valentt- 

niano    Aug.    fnita  ,   regnare    inctpit   ,    360. 

XVIII.  qua  die  Conftantmopoli  fufceptus  fue. 
rit  ,  &  qua  mortuus  examinatur,  381.   II. 

Athanafius  quot  annis  delituerit  indicatur  ,  36"», 
XIV.  &  XVIII. 

Athanafius  Alexandriam  redit  &  quo  anno , 
quove  menfe,3«;i.  XI.  &  XIV.  ab  Alexan- 
drinis   fumma  laetitia  excipitur  ,  ibid.    XV.  & 

XIX.  Haec  Athanafii  exceptio  cum  paucis  com» 
paranda,  ibid.  XX.  Recle  eam  Baronius  in 
Annalibus  confignavit ,  ibid.  XV.  De  eadem 
exceptione  intelligenda  funt  ea  quae  Grego- 
rius  Nazianzenus  in  Encomio  Athanafii  nar- 
rat,  ibid.  XV.  &  XVII.  Athanafitis  a  Julia- 

R  r  r  r  no 


7oi 


I    N    D    E     X 


no  de  novo  in  exilium  deportatus,  a  Jovia- 
rto  fedf  reftituitur,  ibitkXXl'  Ad  eumdem 
Jovianum  Orthodoxae  fidei  definitionem  ,  de 
ea- rogatus  ,  mittit,  365.  VII.  jEgyptiacam 
Synodum  celebrat  ,  369.  XII-  Sub  Valente 
perfecutionem  in  Orthodoxos  excitante  ite- 
rum  delitefcere  cog'tur,  370.  III.  &  V. 
Paulo  poft  ejufdem  Imperatojis  juflu  Eccle- 
iiam  fuam  recipit  ,VtW.  IIT.  Mortalitatem  ex- 
plet ,  J71,  IX.  Mortis  ejus  annus  indica- 
tur  ,  certoque  teftimonio  ftabilitur,  ibid.lX. 
&  feq,  Ecclefiam  Alexancfrfnam  quadraglnta 
&  fex  annos  adminiftrafle   certum  ,  ihid.  XI. 

S.  Auguftinus  poftea  Hipponenfis  Epifcopus  na- 
fcitur  ,377.  IIU  Rhetoricam  docet,  ibid.  IV. 

Aufonius  faftis  in  Occidente  nomen  dat,  379, 
I.  Eoctem  anno  in  finem  vergente  Gratiano 
Trevirisconftituto  paneg-yricum  dicit ,  ibii,  II, 


B 


BAbyla;  Martyris  tranflatio  quo  anno  fafla 
fit  ,  aperitur,  361.  IX.  &  feq, 
Baiilius  nor.d.im  Ca>farear  Epifcopus  Juliano  Cat- 
lareim  advenranti  ocairrit  ,  361.  V.  Cur  hoc 
loco  Epifeopus  nb  Amphi)ochio  diclus  ,  ibid. 
V-  &  frq.  S.  Bifilii  Epift.ila  LXVIII.  ad  Cu- 
riam  Tyanenfem  ,  fcripta  perperam  crrditur 
ad  Synodum  Tyanenfem  ,  3«$.  VII.  Hujus 
Fontificis  in  urbem  Caefaream  e  Ponto  redi- 
tus  &  cum  Eufebio  Carfarear  Epifcopo  recon- 
ciliatio  anno  fuo  rrdduntur ,  3<56.  V.  &  37«. 
XIX.  Epifcopatus  ejus  annus  primus  afligna- 
tur,  j«9,  XVI.  &  370.  IX.  &  feq.  Bis  a 
Valente  Augufto  impetitum  fuiffe  oftenditur, 
370.  XVI.  &  fei-  Primo  dum  adhuc  Precby- 
ter  effet ,  ibid,  XVIII.  &  feq.  Bafilius  fit  E- 
pifcopus  Carfarienfis  ,  fed  qno  anno  ordina- 
tus,  incertum,  ibid.XXU.  &  feq,  Iterum  ab  eo- 
dem  Valente  Aug.  vexatur  ,  ibid,  XXIV- 
Hujus  fecundae  vexationis  annus  ftabilitur , 
ibid.  XXV.  Bafilii  certamen  cum  Eufebio  Pon- 
ti  &  Cappadociae  Pratfefto  quo  anno  confi- 
gnandum,  ihid.  XXVII. Ejufdem  Prarfulis  Epi- 
ftola:  quardam  in  Annalibus  extra  fuos  an- 
nos  recitatar  ,  371.  II.  Bafilius  S.  Ephremum 
licet  Syrum  ordinavit ,  378.  III.  &  feq.Bz- 
filii  annus  &  dies  mortis  afllgnantur ,  ib:d, 
JI.  &  VIII. 


C^farauguftanum  Concilium  adverfus  PrifciJ- 
Iianum   hacreticum    quo    anna    congrega- 

tum,   381.  XIV. 
Carfarea    Cappadociae ,    olim    Mazaca ,    a    quo 

Imperatore  Carfareac  nomine  donata  ,  363.  IV. 
Csefarienfis  Synodi  epocha  adducitur  ,  360.  XII. 
Carfarius    Gregorii    Nazianzeni   frater   prsfeclu- 

ra  cuftodix   thelauri   a  Juliano  Aug.  non  do- 

natur  ,  361.   II,   Inter  medicos   tamen    &    a- 

micos   primas    tenet ,  ibid, 
Carfarienfis  Synodus  ad  anni  CCCLVII.  Initium 

revocanda  ,    365,    VIII. 
Cartaginenfium     quatuor  priorum    Epifcoporuut 

Djmtiftarum  feries  ,    358.   III. 
Chronicon   quod  fub  Damafi  nomine  circumfer- 

tur  ejufdem  fcetus  non  eft  ,    384.  III. 
Clericorum  negotiantium   poft    Ariminenfe  Con- 

cilium  ,  juflu  Conftantii  Aug.  fit  matricula  , 

360.  XVI.    In   ea  tamen  Clerici  &  Copiatx 

n;n    comprehenfi ,   qui    exiguis    mercimoniis 

vidum  fibi  quxritarent ,  ihid. 
Conftmtinopolitana   Ecclefia   Apoftolorum   dedi- 

catur  ,    370.   XIV, 
Conltantinopolitana     Synodus    anno    CCCLIX. 

Quintis  Conftantii    Augufti    Quinquennalibus 

facro   celrbratur  ,   &    infcc^uenti  continuatur  } 

3$o.  XIII.  &  /<?{. 


Conftantinopolitana  Synodus  Oecumenica  ,  qua 
anni  parte  celebrata  fuerit  offenditur  ,  ^Sr. 
IV.  Non  a  Damafo  Papa ,  fed  a  Theodo- 
fib  Magno,  inconfolto  etiam  Damafo  ,  con- 
vocata ,  ihid,  V.  8{  VlLi.  Vi  convocationi» 
oecumenica  dici  non  poteft  ,  fed  ex  folo  il- 
Iius  Pontfficis  &  Ecddia;  Occkfemalis  confen- 
fu  ,  ibid",:  VI.  &  feq. 

Conftantirtapolitanus  Patriarcharus  in  oecumeni- 
ca  Synodo  Conftantinopolitana  inftitutus ,  381. 
VIII.  Proyfncia;  jlli  adjudicata:  recenrentur , 
ibid.    IX. 

Conftantius  Conftantini  M.  filius  Conful  deci- 
mum  procecrit ,  360,  f.  An 'duobus  Cinci- 
liis  Antjbchenis.  in  caufi  Mel^tit  habitiiJcuem 
interfuerit ,  inquiritur  ,  ibid.  VII.  &  feq.  E- 
didtum  adverfus  Ecclefiarum  &  clerJrorum-. 
immttoJtatem  emittit-,  ibut,  XV,  Plures  ad 
ipfum  Legati  poft  Ariminenfem  Synodum_ 
confluunt,  fed  ex  Gallis  Epifcopis  nullus ,  & 
qua  de  caufa  ,  jbid.  XVI.  &  feq.  Expedt- 
tionem  in  Perfas  de  novo  fufcipit ,  ibid, 
XVIIL  Hujus  Imperatoris  cum  Maxima  Fau- 
ftina  nuptia: ,  non  jlliut  fecundse  ,  fed  ter- 
tiar  appejjands  yeniunt  ,7,^1.  III-  ConiUn- 
tius  hominem  exuit ,  $id.  IV.&  361.  XVfJI. 
M^rtiv  ejus  annus  8r  diet  aflignantur ,  ;«i. 
IV.  Vitar,  imperiique  duratio  exprimitur , 
ihid.  .  Exequiarum  ejus  ,  quas  Julianus  co- 
honeftavit,   dies    annotatur  ,  ibid.  VI. 

Confulatuum  Carfare^rum  Regula;  contra  cen- 
fores    illarum    vindicantur  ,  383.   II.  &  fcq. 

CQ  N  SULE  S. 

Conftantius  Aug.  X.  &JuIianus  Cxfar  III.  3<5o. 
Tatirus   &    Florentius  361. 

Mamertinus  &   Nevitta  3<Si. 

Julianus  Aug.  IV.    &   Salluftius  363. 

Jovianus  Aug.,&  Varronianus  Nobilifllmus 

puer  3(34- 

Valentinianus  Aug.  &  Valens  Aug.  365. 

Gratianus  Nobilifli  nus  puer  &  Dagalaiphus  1,66. 
Lupicinus  &     Jovinus  367. 

Valentinianus  Aug.  II.  &  Valens  Aug.  II.  368. 
Valentinianus  nobilifllmus.  puer  &  Vidor  369. 
Valentinianus  A.ig.  III.  &  Valens  Aug.  III.  370. 
Gratianus    Aug.    II.   &   Sextus    Petronius 

Probus.  371. 

Modeftus  &   Arintheus  371, 

Valentinianus    Aug.    IV,    &   Valens  Aug. 

IV.  ;  373. 

Grati3nus  Aug.    III.  &   Equitius  374. 

Anno    CCCLXXV.    nulli     Confules     creati 

funt . 
Valens   Aug.   V.  &    Valentinianus     Junior 

Aug,  37<5« 

Gratianus  Aug.  IV.  &  Merobaodes  377. 

Valens  Aug.   VI.  &    Valentinianus  Junior 

Aug.  II. .  378. 

Aufonius  &  Q^  Clodius    Hermogenianus  Q-. 

lybrius  J79« 

Gratianus  Aug.  V.  &  Theodofius  Aug,  380. 
Flavius   Eucherius  &  Flavius  Syagrius  381* 

Antonius   &   Syagrius  381. 

Msrobandcs  II.   &   Saturninus,  383. 

Clearchus   &   Richomeres  384. 

Flavius   Arcadius  Aug.  &  Bauto  385. 

Honorius  Nobilifllmus  puer  &  Evodius  3Stf. 
Valentinianus  Aug.  III.  &  Eutropius  387. 

Cyrillus  Jerofolymorum   Epifcopus  hominem  e- 
xuit ,   386.  V. 


D 


D 


Amafus  Liberio  in  Pontificatu   Romano  fuc- 

cedit,  7,66.  VI.    &    357.    IV.   Diffidium 

Urficinum  inter  &  Damafum   pro  urbis  Ro- 

raa: 


I    N    D    E    X 


mar  Epffcopatn  quo  anno  aceiderit,  indica- 
tur  ,  367.  II.  Ubi  fedem  iniit  Dimifus,  fta- 
tim  Concilium  adverfus  Ananos  convo~ir  , 
3<*9.  V.  &feqq.  Gregoni  Nizianzeni  tr.ifl  no- 
nem  ad  fedem  Conftmrinopolitanam  impro- 
bat  ,  370.  IX.  &  feqq.  Mortem  cum  vita  com- 
mutat  ,  384.  II.  Mortis  annus  Si  dies  ,  fedii 
duntio  ,  cjufdemque  initium  afTignantur, 
ibid.  Opera  huic  Pontifici  perperam  atiri- 
buta  recenfentor  ,  ibid.  II  r. 
Demophilus  in  locum  Eudoxw  ConfhntinoDoIi. 
tam  Epifcopi  ab  Arianis  fufficitur  ,  370.  VIII. 


EMmelia  S.  Bafilii  mater  quo  anno  mortua, 
370.   XI.   %r  feq.   Ejufdem  annus   obiim- 

lis  ex  Bifilii  morbo   innotefcif  ,  ibid.   XV. 
Iphrem    extra    ordinem     a  Bafilio   ordimtur, 

378.   III.  &  ftq.  Mortis  ejus  tempus    ftatui- 

tur ,  ibid. 
Epiphanix  &    Natalis  Chrifti   feftum  eodem  die 

acnim  ,  3«r.  II. 
Epiph.inius  quo  anno  fanxrium ,  feu  librum  »d- 

verfus   htrefes ,  fcripferit  ,    375.  X. 
Epifcopi  Galli  poft    Concilium    Ariminenfe  Le- 

gatos  ad    Conftanfium  ,   ut  carteri  ,    n  m  mit- 

tunt  ,  &  quare  ,  360.  XVII.  &  \6\.  XXVIII. 
Eudoxius  ab   Antiochena   Ecdefia  ad    Conftanti- 

nonolitanam  transfertur ,  3*0.    XI.   &   XIII. 

Moritur,  mortifqne   tempus   &  fedis   duratio 

indicantur  ,  370.   VIII. 
lufebius   Carfarear  in    Cappado~i.i  Epifcopits    & 

Sancti   Bafilii   immediatus  deceflbr,     ipfe    eft  , 

qurm    die    XXI.    Junii     colit     Ecclefi*  ,    ^70. 

XXI.  Ejufdem  fanclitas  declaratur  ,  370.  XXII. 

Mortis  genus  &  annus  aperitur,  ibid.  XXI. 

&  feq. 


FAmes  quar  Cappadociam  &  PhrygFatn  vexa- 
vit,  &  de  qua  Gregorius  Ntzianzenus  ,  u- 
nica  tantum  fuit  ,  3*7.  IV.  &  370.  IX.  Q^an- 
donam  farvierit  ,   indicatur  ,    ibid. 

Fmftina   Conftantii   Aug.  uxor   tertia ,  3<S"i.  IlT. 

Felix  Epifcopus    Trevirenfis   floret,  385.    IV. 

Flavianus  per  f.icliofos  ?n  locjm  Meletii  An- 
tiocheni  Epifcop1  demortui  fubftiruirur,  ejufque 
occ  tfione  fchifma  in  Antiochena  Ecclefia  obori- 
tur,  381.XU. 


703 


G 


GAlIa  Valentiniani  Seniori?  ex  Jufttna    filia 
Theodofii   uxor  ,  385.  VI. 
Gallitrum  variar  divifiones  ad  ChronoIo°far  ?n- 

telligenriam   neceiTariar  adducunrur  ,  374.  VII. 

<£•  feq.  &   XVI.  Quar  eontra  quartam  earum 

fub  Honorio  ftiftam    dicit    Qiiefnellus    expo- 

nuntur    &    refutantur  ,   ibid.    XV.  Y<r  feq. 
Gallicanum  Concilium   incerto  loco  habitum  co- 

girur,  37«.   III.  &  feq.    Quo    fine    celebra- 

tum   fit  ,  e  xaminatur  ,  ibid, 
Gallicarum  Prpvinciarum  &  civitatum  in  iis  con- 

tennrun  Notitia  exiiibetur  ,    374.  XI.  &  feqq» 
Gangrenfis    Syn^-di    in   caufa   Euftathii     habitac 

tempus   exprimitur  ,  360.  XI. 
Georg'us  ab  Ahxandrinis ,  audito  Artemii  mar- 

tyrio  interemptus,  361.  XI.  &ftq.8i   XVIII. 

&  /eq. 
Gervafii    &  Protafii    Reliquiarum    inventio-  quo 

tempore  fafla ,   387.  VI.  Eorum  Reliquia»  quo 

die    tranfluar  ,    ibid, 
Gnofticorum  harrefis  quandonnmagnita,38t.  XVT. 
Gothi  ab  Hunnis  pulfi  in  Rormnia   a  Valente  Aug. 

fufcipii  ntur&quoanno  ,  376.  V.   &  381.    II. 
Coilnci  belli  a   Valenre  Aug.  fufcepti  epocha  fta- 

bilitur ,  366.  III.  Quanto  tempore    illud  du- 
Jnn.    E.v.'.  Tam-.  V» 


raverit  ,  infinuatur  ,  ibid,  &  360.  XIII.  Pa* 
ce  cum  Atlnnarico  faclt  ,  finem  ei  Vale  s  im- 
ponit  ,  3*0.  XVIII.  Gothis  denuo  -xcurfio- 
nes  in  Thracia^n  facientibus  redintegratur, 
37  >.,    VI.   &  f,q. 

Grati.inus  Valentmiani  filius  ,  NobilifTimus  puef 
a  parre  declararnr  ,  ideoque  Faftis  d^t  nomen  , 
31S6*.  I.  Auguftus  creatur  ,  31S7  V.  Annum 
iterum  aperir  &  Qyinquen  ialia  celebr.it  ,  371. 
I.  Tertium  Conful  in  Occidente  procedit  , 
374.  I.  Decrnml  a  exhiber  ,  ibid.  Poft  pntris 
mortem  ,  erfi  V.ilentinianum  Juniorem  colle- 
gaui  habeat ,  filus  ram^n  Occidentale  ,  quo- 
advixit  Valens,  adminiftrat  Imperium  ,  375. 
XV.  Provi  c  *  ,  qux  in  imperii  cum  eodem 
V.ileiitiniino  divifions  ,  ei  obtigerunt  ,  enume- 
ranrur  ,  ibid.  Conful  quartum  Drocedir  ob  Quin- 
quennalia  ,  377.  I.  Anno  CCCLXXVI.  Gra- 
tianum  Romar  fuilTe  ,    ibiqne  n  iumolium  egif- 

.  fe  ,  Mfum,  ibid  V.  Imo  cum  hauc  uibjm 
nunquam  ingrelT.im  demonllratur  ibii.  Ale- 
mannos  vincit  &  quo  anm  ,  378.  V.  An  tri- 
umpharit  ,  379.  III.  &  feq.  Euiclo  Mediola- 
ni  emiflb  omnes  hxrefes  ,  hireticorumque  toe- 
tus  prohibet,  379.  VI.  Immuniiatem  Cleriiis 
navigintibus  concedit  ,  eaque  explicatnr  ,ilid. 
VII.  Quintum  alTumtt  Confulatum  aJ  quem 
fefe  prius  defignaverar  ,  380.  I.  Legem  ler- 
tiam  Codicis  Theod.  De  Apoffatit  Mrrobaude 
&  Saturnino  ColT.  latam  falfo  ei  adfcribnnt 
aliqui  ,  38*.  III.  Mallobaudis  Mig'rtri  mili- 
tum  ,  non  Merobaudis  pnditioiie  occiditur  , 
383.  IX.  &  feq.  Dies  ejus  naralis  ,  virae  fi£ 
imperii   durario    alli^nantur  ,  ibid, 

S.  Grettorius  Niziinzenus  C«n(tantinopolitanae 
Ecclefiae  curam  fufcipit  ;  at  ad  ilhm  non  mif- 
fus  a  Synodo  Anti  ichen.i  anno  CCCLXXX. 
coacTa  ,  378.  XXII.  &  feq.  Neqtte  jam  de- 
funclo  Balilio  huic  m  meri  incumbereccepit ,  ihid. 
Ad  Conflantinopolit.inim  fedem  e  primi  quam 
jam  obtinuerat  transfertur  ,  eamque  ti-u.fla- 
tionem  Dimafus  PP.  improbat  ,  370.  IX.  Vo- 
catus  Conftantinoooli  n  pergit  ,  ibid.  Xl.Pau- 
cis  tanen  hebdomadibus  Conftantinopoli  fe- 
det ,  ftitimque  eam  relinqtnt ,  381.  X.  &  feq, 
Qji  eum  dtiodeci  n  annis  fidilTe  aflTerunt  ,  ex- 
plodunttir  ,  ibid,  Unde  illis  natus  error  hu- 
j  ifmodi  ,  ibid. 

Gregorius  Nyfl"je  in  Cappadocia  Epifcopus  quo 
anno  ,  &  a  quo  ordinatus,  3159.  XVII. 


H 


HElpidius  Saluftii  fccundi    ?n  Orlentis   Pr«- 
<"eclura  decelTor  ,  361.    XXXIV. 

S.  Hieronymus ,  illius  monachatus  initium  in- 
veftigatur,    371.  IV    &  feq. 

Hilarionis  Abbatis  annus  tam  natalis ,  quam  e- 
mortutlis   indicant  ir  ,  371.   XXIII. 

Hilarius  Piclavorum  Euifcop  is ,  quo  anno  in 
Galliam  redierit  ,  ftibilitur,  3<5o.  II.  Liber 
ejus  contra  Conftantium  ante  hujus  mortem 
in  lucem  envITiS,  ikid.  III.  Alii  Hilarii  libri 
recenfentur ,  ibid.IV.  Hilarii  bineficio  Galliae 
Arianifmo  liberata?  ,  ibid.  XVM.  Hilarius 
Concilium  Parifi^nfe,  &  alia  ,  ad  evertendos 
Anminenfis  SynoJi  dolos  ,  relebrari  pr.  cu- 
rat,  361  XXVII.  xsr  feqq.  Contra  Auxeniium 
Mediolani  Epifcopum  apud  Valentinianum  Aug. 
agit  &  quo  anno ,  369.  II.  Morta  it.->tem  e- 
xuit ,  mortilque  aniius  aiTignatur,  ibid.  IV. 
Dies  ,  quo  colitur,  ad  ejus  tranflationem  re- 
ferendus,  ibid. 

Hil^rius  Romanar  Ecclefiar  Diaconus,  Luciferia- 
norum  fchifmati  adhaeret ,  361.  XXV.^  Refi- 
pilcit  ,  ibid.  Libri  ab  illo  ed'ti  tecenfentur, 
&  eorum  aiiqui  ab  harefi  Pelagiana  falfo  ipfis 
attributa  vindicantur  ,  ibid.  XXV.&ftq.  Tera- 
pus  quo  fcripfit,  annotatur,  ilid. 

P.  r  r  r  1  Ho- 


704 


I    N    D     E    X 


Honorius  Aug.  Arcadii  frater  nafcitur  ,  384.  IV. 
Nobiliffimus  puer  renunciatur  ,  fimulque  Coa- 
ful  defignatur  ,  ibid.  Faftis  in  Oriente  dat  no- 
men  ,  &  quare,    386.  I. 


I 


ILlyricianum  Concilium  Trinitatis  Confubftan- 
tialitatem  adftruit ,  365.  IX.  Quo  anno  ha- 
bitum  fuerit  valde  obfcurum  ,  anno  tamen 
CCLXXII.  aut  CCCLXXIII.  &  Damafo  PP. 
colleiftum  fuifle  probabilius  ,  ibid.  X.  &  369. 
VII.  Imperatoria:  litterar  ad  Epifcopos  Afia- 
ticos  fcriptx  ,  Synodicis  hujus  Concilii  adjun- 
Ox  ,  Valentiniano  ,  non  Valenti  Aug.  tribuen- 
da? ,  365.  XI.  &  feqq.  Decretum  ejufdem  Sy- 
nodi  de  eleclione  Epifcoporum  &aliorum  Ec- 
clefia;   miniftrorum   adducitur  ,    ibid.    XVI. 

Illyricum  totum  Valentiniano  fubditum  fuit , 
365.  XI.  Iilius  adminiftratio  varie  a  variis 
compofita  ,  ibid,  Ejufdem  divifio  in  Orientale 
&  Occidentale,  nonnifi  Theodofio  M.  in  im- 
perii  confortium  vocato  ,  accidit,  ibid.  &380. 
IV.  &  feqq.  Ea  divifio  a  Gratiano  Aug.  fa- 
cta,    380.  V. 

Imperatores  Confulatum  ex  prarfcripto  fumunt , 
379.  III.  Id  ex  oratione  Gratiano  Aug.  ab 
Aufonio  dicla  comprobatur  ,  ibid.  Idem  fir- 
mius  ftabilitur  ex  Themiftii  oratione  ad  Theo- 
dofium  de  paet  &  Confulatu  Saturnini ,  383. 
I.  &  feqq. 

Imperatores  qui  ab  anno  CCCIV-  ad  CCCCIV. 
Romar   fuerunt  indicantur  ,   376.  VI. 

Imperium  Romanum  iterum  Valentinianum  inter 
&  Valentem  Augg.  dividitur  ,  364.  IV.  Quae 
Valentiniano  ,  &  qua:  Valenti  provinciae  ob- 
tigerint  indicatur  ,  ibid. 

Jmperium  Rorcanum  inter  Valentinianum  Ju- 
niorem  &   Gratianum  dividitur  ,  375.  XV. 

Joannes  &  Paulus  ,  fub  Juliano  martyrium  fa- 
ciunt  ,  361.  XXXI.  Illorum  Acla  a  Surio  re- 
citata  pluribus  fpuria  demonftrantur ,  361. 
XXXI. 

Joanriis  Chryfoftomus  Ecdefiae  Antiochena:  Le- 
clor  ordinatur,  381.  II.  Quibus  Confulibus 
harc  ordinatio  facla  fit  ,  &  a  quo,  aperftur,  ibid. 

Jovianus  Aug.  Juliano  in  imperio  fuccedit  ,  3153. 
VI.  S.  Athanafium  in  fedem  fuam  reftituit  , 
361.  XXII.  FiHei  definitionem  ab  Athanafio 
exquirit  ,  353.  VII.  Faftis  dat  nomen  ob  ini- 
tam  anno  fuperiori  Auguft.am  dignitatem, 
364.  I.  Mortalitatem  exuit ,  diefque  mortis 
afllgnatur,  ibid    II. 

Juliarus  Aug.tertium  Conful  procedit  ut  im- 
perii  Caefarei  Quinquennalia  exhibeat  ,360. 
I.  Auguftus  dicitur,  ibid.lX.  Qua  occafione  , 
ibid.  X.  Renuntiationis  hujus  annus  &  dies  ex- 
primuntur  ,  ibid.  IX.  Conftantinopolim  ingre- 
dintr  ,  ut  Conftantii  exequiis  interfit  ,  361. 
VI.  Ejus  habitus  in  funere  Conftantii  defcri- 
bittlr  ,  ibid.  Quanto  tempore  in  ea  urbe  per- 
nianferit,  indicatur  ,  ibid.  &  351.  IV.  Summum 
Pontificatum  accipit,  361.  VII.  &  IX.  Baronii 
error  circa  hunc  Juliani  Pontificatum  dete- 
gitur  ,  ibid.  VII.  <£■  feqq.  Julianus  Valentinia- 
num  poftea  Imp.  relegat  quod  Chrifti  fidem 
ejttrare  nollet  ,  361.  III.  Antiochiam  pergit  , 
ibid.  IV.  Qtio  annoMifopogonem  compofuerit, 
oftenditur,;'W.VII.Nunimis  fuis  t.iurum  infcul- 
pi  jubet,  exquodicleriis  ab  Antiochenfibus  im- 
petitur  ,  ioid.  VIII.  Chriftianos  &  docere  & 
difcere  vetat ,  ibid.  XXXIX.  <£•  feq.  Quar- 
tum  init  Confulatum,  363.  I.  Imperii  Caefa- 
rei  Decennalia  anno  uno  anticipata  celebrat 
&  perfecutionem  in  Chriftianos  auget ,  «'&»</. 
Templum  Jerofolymitanum  inftaurari  jubet 
&  quare,  ibid.  II.  Funera  de  die  fieri  Iege 
prohibet  ,  1»««.  III.  Moritur,  mortifque  genus 
probabilius   indicatur ,    ibid.  IV.  iEtas  iliius 


cum  occifus  fuit ,  a-nnotatur  ,  ibid.  V.fa»  feq. 
Ejus  cadaver  in  Ciliciam  deportatum  ,  prope 
Maximini  Imperatoriscadaver  fepelitur  ,  ibid. 
VI.  Imperii  ejufdem  duratio  ,  a  diverfis  ejus 
initiis  repetenda  ;  poft  Conftantii  tamen  mor- 
tem  annum  unum  &  menfes  circitcr  oclo  re« 
gnafle ,  certum,/tW.  IV. 


L 


LAmpfacenum  Concilium  fub  Valentiniano  & 
Valente  Aug.  quo  annocelebratum  ,  364.  V.- 
36  J.  II.  &  feqq. 
Liberius    e   vivis  excedit,  366.  VII.  &  367.  II. 

Sedis  ejus   duratio  ,    367.  IV. 
Lucius  Arianorum   Epifcopus   Georgio  Alexan- 
drina:   fedis  invafori  fubrogatur  ,   361.  XIII. 
Sed  nonnifi   poft-S.  Athanafii  obitum  ,  ibid, 

M 

MAcedonfanorum  Legati  Liberium  Papam  an- 
no   tantum  Chrifti  CCCLXV.  conveniunt , 
365.  V. 

Mallobaudes  ab  Ammiano  Francorum  Rex  ap- 
pellatus  ,  domefticorum  Gratiani  Augufti  co- 
mes  ,    eumdem  Auguftum  prodit  ,   383.  IX. 

Manichaei  magix  artibus  plurimum  addicli ,  371. 
XXIV. 

Marchus  harrefeos  Prifcillianifrarum  auclor  ,  di- 
verfus  a  Marco  Marcofiorum  antefignano  , 
$Si.  XV.  &  feq. 
S.  Martinus  fit  Epifcopus  Turonenfis ,  37J- VT. 
Annus  &  dies  ordinationis  ejus  indicantur, 
ibid.  Annus  ordinationis  ex  anno  Tranflatio- 
nis  ejus  Reliqu  iarum  innotefcit  ,  ibid.  VIII. 
Ejus  ordinatio  alio  die  ,  quani  quo  celebra- 
tur  ,   peracla  ,    ibid.  VI. 

Mauvia  Sarracenorum  Regina  Chriftianam  fidem 
ampleditur  ,  377.  XXII.  Ejus  converfio  per- 
peram  poft  Valentiniani  fenioris  mortem  di- 
Iata  ,  ibid. 

Maximus  tyrannus  patria  Hifpanus  erat ,  383. 
IV.  Quare  dicatur  Britannus  ,  /&/'i.Cum  Im- 
peratoribus  pacem   facit ,  ibid.  XI. 

Maximus  Cynicus  ,  Conftantinopoleos  Epifcopus 
a  Petro  Alexandrino  ordinattir,  379.  VII. 
Baronii  error  circa  Epifcoporum  numerum 
ad  eam  ordinationem  peragendam  ex  iEgy- 
pto  miflbrum  corrigitur ,  ibid.  Maximi  inva- 
fio  explicatur  ,  ibid.  X.  &  feqq. 

Mediolanenfis  Synodi  tertiac  decreta  &  pax  E- 
pifcoporum  Arimini  ,  &  Seleucia:  conftituta 
ad  diverfos  annos  pertinent  ,    369.  III. 

Melania  Marceliini  Exconfulis  neptis  ,  non  fi- 
lia  fuit ,  371.  XV.  In  Orientem  proficifcitur, 
&  quo  anno  ,  ibid.  XIII.  XIV.  &  XVIII. 
Filium  parvulum  Romar  relinquit ,  non  Prarto- 
rem  ,  fed  fub  tutela  Prxtoris  ,  ibid.XVl.^r 
■fcq.  Ante  S.  Athanafii  mortem  in  iEgyptum 
appulit ,  ibii.  XIX.  Monachos  in  perfecutionc 
fequitur  ,  ibid.  XXI. 

Meletius  Sebaftenus  Epifcopus  ad  Antiochenam 
fedem  transfertur  ,  $60.  V.  A  Conftantio  exu« 
hre  jubetur ,  ibid.  VI  Communi  Catholico. 
rum  &  Arianorum  confenfu  Antiochenae  Ec- 
clefiae  prarficitur  ,  3*1.  XXII.  Ab  Arianis  ta- 
men  propter  Catholicam  de  Trini tate,  quam 
profitebatur  fijem  ,  fede  poftea  pellitur  ,  ibid. 
A  Valente  Aug.  iterum  exilio  mulclatur,  370. 
XXVIII.  Mortalitatem  explet  ,  381.  XII. 

Mufonitis  a  Juliano  Augufto  docere  non  eftprohi- 
bitus,  361.  XLI. 


N 


NArbonenfis  Provincia  antiqua   a  Gallfis  di- 
ftinch  demonftratur,  374.  VII. 
Natalis  Chrifti,  ejufdemque  Epiphania:  fertum  uno 
eodemque  die  aclum,  3<Si.II.  No- 


I     N    D     E     X 


705 


Nobilifllmi  pueri  tituio  infigniti ,  non  minus 
quam  Carfares ,  initio  dignitatis  ,  Confulatu 
exornamur ,  3*4.  I.&  j56. 1. 


PAlIadius ,    non  Publius  Tatiani   in  PnMu- 
ra  ^Egypti    fucceflor  ,  Catholicos   infequi- 
tur  ,  371.  XII. 

Panfienfe  C  mcilium  procurante  Hilario  Picla- 
vortim  Epifcopo  ,  360.  XVII.  Qjo  anno  ce- 
lebratum  ,  351.  XXVII.  Ante  Co  ftantii  Aug. 
mortcm  certo  coaclum  demjnltratur  ,  ibid. 
XXVIII.  <r  fcqi. 

Paulinus  alter  crc.it. ir  Antiochenus  Epifcopus  , 
361.  XXI.  Sed  nonnifi  in  Concilio  Aiexan- 
drino,    vel    poft   illud  ,    ibid.  XXIII. 

Paulus  Saimfatenus  ,  quo  anno  Antiochenus 
Epifcopus  fuerit  creatus  ,  indicatur  ,  361.  VI. 

Pclagius  Laodicenus  Epifcopus  in  exilium  mit- 
titur  ,    370.   VII. 

Perfecutio  in  Chriftianos  a  Juliano  Aug.  indi- 
citur,   361.    XXXIX.  Augetur  ,  363.   I. 

Pcrfecutio  in  Orthodoxos  a  Valente  Aug.  ex- 
citatur  &  quo  anno  ,  3*5<J.  IV.  &  370.  III. 
dr  feqq.  Gralfatur  in  Mcfopotamia  praefertim 
&Paldtilina  ,  371.  VIII.  iTgyjtum  tamen  non 
afrligit,  nifi  poft  mortem  S.  Atlianafii,  ibtd.Xll. 

Perficum  aliud  bellum  fub  cudcm  Coultantio 
initum  ,  3<5o.  XVIII. 

Perficum  altemm  hellum  fub  Valente  &  Valcn- 
tiniano  ,  369.  XIX. 

Petrus  S.  Aihanafio  in  Epifcopatum  Alexan- 
drinum  fuccedit  ,  371.  XII.  Tres  Epifcopos 
ex  JE°ypto  mittit  aJ  ordimndum  Maximum 
Cynicum  Epifcopum  Conllaniinopolitanum , 
379.  VIII.  (zr  feqq. 

Placilla  Theodofii  Magni  uxor  prima  Arca-Jii  & 
Honotii  Auguftorum  mater  ,  384.  IV.Mor- 
tis  ejus  anntis  indicatur  ,  385.  VI.  Flacilla 
etiam  a  multis  vocata  ,   ibid. 

Pluvia  SaxeaConltantinopolim  infeft.it  ,  357.  VI. 
De  ca  tamen  Gregorii  Nizianzeni  oratio  de 
flagn  grnndivis   non    intelligenda  v  ihid, 

Procopins  tyrannidem  arripit  ,  31S4.  VI.  &  }<S<. 
XVII.  Annus  hujus  defeclionis  ft.ibilimr  , 
ibid.  In  Phrygia  Silutari  viiftiis  occdmtr, 
366.  II.  Qjauto  temporetyra.midem  exercue- 
rit  ,  annotatur  ,  ibii.  &  364.  VI. 

Proharrefius  S  phifta  Athenienfis  Chriftianus, 
etfi  a  Juliano  Aug.  docere  non  orohibea- 
tur,  fcholam  fponre  d  ferir ,  3<5i.  XL.  "£•  feq. 
Provinciae  quinque  vulgo  dicl*  a  Gall;s  HilJindtae, 
<j;iar  fuerintexaminatur ,  374.  VI.  &  XIX.  Qjo 
tempore  ad  Septenarium  numerum  redacla: , 
indicatur,  tbid.  V.  Inter  eas  N-ivempopulana 
non  numeranda  ,  ibid.  XXI.  &  feq.  Nec  e- 
tiam  provincia  AJpmm  Graj/trum  ,  i'»H.  XX. 
&  XXV.  GotJWrcdi  opinio  circa  illis  addu. 
citur,  &  evertitur  ,    ibid.   XXIII.  &feq. 


R 


XvEbaptfzatio  ab  Arianis  ufurpata  ,  $67.  III. 

Roman' Synodus  prior  fub  Dtm.ifo  anno  CCC- 
LXVI.  adveifus  Valentem  &  Urfacium  jam 
pridem  dainnatos  celebratur,  3*59.  V.  Hujus 
Epiftola  Synodica  perperam  ab  aliquibus  ad 
Synodum  Illyricianam  relata  ,  ibid.  Ejusepo- 
cha  ,  ibid.  VI.  Romana  Synodus  fub  Dama. 
fo  fecunda  ab  eodem  Pontifice  contra  Auxen- 
tium  Mediolanenfem  Epifcopum  cogitur,  369. 
VII.  &  IX.  Hanc  ante  S.  Athanafii  mortem 
ha:Mtam  fuiiTe  ,  certum  ,  tbid.  VII.  In  ea  de 
Spiritus  Sar.cli  confubftantialitate  adum, ibid. 
X.  Synodica  ejus  EpiftoJa  non  ad  folos  Illy- 
ricianos ,  fed  &  ad  Orientalcs  CathoJicos  di- 
recla,  tbid.  VUl. 


Romam  Synodus  fub  Damafo  tertia  ,  in  qua 
Appollinaris  &  Timothjrus  liaeretici  conde- 
rjrinaii  ,  quo  anno  relcbrita  fit  ,  inuic.Uur  , 
373.  II.  &  feqq.  Auclorum  errores  mulu  cir- 
ca    MUm   deteguntur,  ibid, 

Romana  Synodus  fub  Damafo  quarta  quo  anno 
h*bita  ,  378.  XIV.  XVII.  &  XI».  QuiJ  in 
ea  geftum   fit  ,  aneritur  ,.  tbii   XVI.  &  fqq. 

R  .mania  ;  hujus  vocis  fignificationes  plures  ad- 
ducuntur,  ^Sr.    III. 

Rufinus  &  Melanfa  in  Orienrem  fe  confemnt 
&  qio  anno  ,  371.   XIII.  &  ftqq. 

Rufus  Feftus  breviarium  fuum  componit  &  Va- 
lenti  Aiigufti  dicat,  369.  XX.  Cuio  anoo  illud 
in  lucein   cmiferit ,    indicatur  ,  ibid. 


SMnftii  rJuo   perperam  haclemt'!  inter  fe  con- 
fufi  difcriminantur  ,    ^<5i.  XXXII. 

Saluftius  Secundus  idem  qui  Saiurninus  Secnn- 
dus  ,  3<5i.  XXXII.  &  feq.  Pr*fec1us  Prartq- 
rio  Orieniis  a  Juliano  Augulto  conftituitur , 
XXXIV.  &  feq.  Iterum  ad  eandem  disni- 
tatcm  poft  Nebridii  mortem  a  Valente  lmpc- 
ra'ore  afTumitur  ,    ibid.  XXXV'. 

Salufti  is  cum  Juliano ,  ut  ifti  ooitularetur ,  in 
Gallias  a  Conftantio  aman.;atus  ,  3<5i.  XXX- 
VII.  Nebridio  in  Galliarum  prarfeclura  iuc- 
cedit,  ibid,  Juliano    Collega    anium    apent  , 

i6i-    U  ... 

Saluftius  Urbis  Prarfcrtus  fub  Valentintano  Ju. 
niore  Bafilica?  S  Pauli  Anoftoli  conilrucn.x 
curam  gerit,  3<5i.  XXXVIII.  Chrifti-nusf.it 
&diverfusabaliisdu<.buse)if.em  nommis,  >hid. 

Sapores  poft  m  iltas  de  Rommis  rcportatas  vi- 
clorias  &  feptuaginta  annorum  reg.ium  mo- 
ritur  ,  380.  XII.  Qnorumdam  ejus  fucceflo- 
rum  feries  texitur  , ,ibid.  # 

Sedis  Romanas  ceffatio  poft  Damafi ,  Siricn  , 
Innocenfii  &  Z' fimi  Pontificum  regimen , 
peroeram  in  A^ifti.ri  Chronico  &  Libro 
PonritKali   a  inotata  ,    ^8?     JII. 

Sicula  Synodns  Liberii  Papa:  temporibus  cele- 
brarur  ,   ^6<.  VI. 

Siricius  poft  Damafum  Ecdefiam  Rpmanam  ob- 
tinef,  ^4.  III.  &  385-  H.  Dies  &  annus 
ordination'S  illins  indicaniur  ,  ibid.  Decreta- 
lis  hujits  Pontificis  ad  Hymerium  Tarraco- 
nenfem  Epifcopum  direcla ,  immerito  impu- 
gnatur,  385.  IV.  Epiftola  item  ab  eodem 
in  Concilio  Romano  ad  Africar  Epifcopos  fcri- 
pti ,  perperam  rejicitur ,  386.  II.  Siricius 
Teffdonicenfem  vicariatum  inftituit  ,  3S5.   IX. 

S.  Sop:iiat  Templi  annus  dedicationis  alfignatur, 
360.  XIII.  &  feq.  Ingentes  largitiones  a  Con- 
ftantio  Aug.  huic  Ecclefi*  faclar  defcnbuntur  , 
ibid.  Qua  occafione  hdx  fint ,  aperitur ,  i"M«. 
Synodi  Dicecefeos ,  quid  ,  37«-  '!•  Ql10  tem- 
pore  celebrari  coeDtac  ,  ibid.  Majores  ,  &  P,e- 
nariar  dicte  ,  ibid.  Earum  ufus  &  aucloritas, 
ihii,  II,  &  feq. 


T 


TArfenfe  Concilium,    q'iod     inftantibus   Ma- 
cedonianorum     Legatis    anno     CCCLVII. 

habendum  erat  a  Valente  Augufto  dinmitur  , 

355.  VIII. 
Tatianus  ^Egypti  Prarfeclus  fub  Valente  onho- 

doxos  dire    vexat  ,   370.   IV.  &  feq. 
Tauropolia  facra  ,   eorumque  carremoniaf  defcri- 

buntur  ,    361.     VII.    &    feq.    Baronii    error 

circa    illa   annotatur  ,   ihi,  V'1I-    &  ffi. 
Templa  idolomm    evertuntitr  ,  383.  VIII.    Tem- 

plorum  ad   Gentiles    pertinentium  ,   eonnnque 

folennium  cura  ChriiUmis  a    Theodofio    Ma- 

gno  prohibita  ,  38<5.   VII.  Cjr  fiq. 

Te- 


> 


7o<5 


I    N    D    E    X 


Terentius  Ecclefiam  pro    Catholicis  a    VaJente 
Aug.  petit ,    fed  non    impetrat  ,    373.    VII. 
Qyo  tempore    id  evenerit,    indicatnr ,    ibii. 
Themiftii    oratio  ad  Valentem  extat ,    37J.  IX. 
Ejufdem  Qratio  gratulatoria    ad  Theodofium 
Imp.  Cxfareorum  Confulatuum   regulas  con- 
firmat ,  383.  II.  &  feq. 
Theodofius  Comes ,    Theodofii  Augufti  pater  , 
non  a    Valente,  fed  a   Gratiano  Aulicorum 
&  Theodofii   inimicorum  fraudibus  impulfo , 
inique  jugulatur ,   373.  V. 
Theodofius  die  XIX.  Januarii    Imperator     di- 
citur  ,  eique  in  imperii  cum   Gratiano  &  Va- 
Jentiniano    Juniore  divifione  cedit   Oriens  & 
Thracia  ,    379.  V.  Annum  aperit  ob    initum 
imperium  ,  380.  I.  Gothos,  Hunnos  &  Ala- 
nos   profligat ,  ejufque  viftoriae  annus  ftabili- 
tur ,  ihid,  II.  De  illis    triumphat  ,  ibid.    X. 
Conftantinopolim  pergit  &  qua  die ,  ibid.  IX. 
Orthodoxis  civitatis  illius  Ecclefias  ab  Aria- 
nis  per   quadraginta  annos    occupatas    refti- 
tuit  ,  ibid.  Legem  de  Hareticis  nonnifi    poft 
celebratam     oecumenicam    Conftantinopolita- 
nam  Synodum  ,  emittit,  381.XII.  Eodem    fe- 
re  tempore  contra  Apoftatas ,  &  e  Chriftia- 
nis  ad  Gentilium  ritus  tranfeuntes  infurgit, 
ibid,  Imperii  Quinquennalia  exhibet  ,  383.  I. 
Eodem  anno    pro  conciliandis    Catholicis  & 
Haereticis ,  CoIIationem  fidei  Conftantinopoli, 
fed    in  vanum  cogit  ,  ibid.  XIII.  Hinc  fe- 
verioribus   ediftis  ad   Haereticos  profligandos 
animum    intendit ,  eos    urbibus  arcet ,    Epi- 
fcopos  &   Clericos   conftituendi  &  habendi , 
coetus    item   habendi  facultate  privat,    ibid. 
Grothingos  vincit ;  nullum   tamen  propter  e. 
am    vicloriim  ducit  triumphum ,    386.    VI. 
Theophilus   Timotheo  fuccedit  in  Epifcopatum 

Alexandrinum  ,    38$,  V. 
Theflalonica  in  Illyrico  fita ,    totiufque   regio- 

nis  Metropolis,    380.    III. 
ThefTalonicenfis   vicariatus  a  Siricio  Papa   infti- 

tuitur ,  385.  VIII.  &  feq. 
Timotheus  Alexandrinus  Epifcopus  Sancli  A- 
pollos  ,  &  aliorum  Monachorum  ,  qui  in 
iEgypto  floruere  ,  vitam  fcribit ,  38$.  V. 
Hujus  Przfulis  obitus  in  Annalibus  recle 
confignatus,  ibid. 
Tyanenfis  Synodi  epocha  ad  quem  annum  re- 
vocinda,  365.  VI.  Ad  hanc  Synodum  per- 
peram  direfta  creditur  Epiftola  Sancli  Bafilii , 
LXVIII.  ad  Curiam Tyanenfem  fcripta,  ibid. 


VAlens  poftea  Auguflus  cingulum  militare 
potius  deponit  ,  quam  Chriftianam  fi. 
dem  ejuret ,  361.  III.  A  Juliano  Imp.  rele- 
gatur  ,  ibid.  a  Valentiniano  Imp.  in  confor- 
tium  imperii  afiumitur,  &  qua  die ,  364. 
III.  In  Oriente  annum  aperit  ,  365.  I.  Quo 
nnno  in  Maximum  &  Prifcum  Philofophos  (x- 
vierit  ,  indicatur  ,  364.  VII.  Adverfus  Ma- 
thematicos  &  Clericos  Curiales  leges  ftatuit, 
365.  XIX.  &  feq.  Ad  quem  annum  hae  funt 
referendae,  oftenditur  ,  ihid.  Adverfus  Gothos 
bellum  fufcipit  &  quo  anno,  366.  III.  Cer- 
tamen  initurus  baptizatur  ,  ibid.  IV.  Eodem 
tempore  perfecutionem  in  Orthodoxos  mo- 
vet,  ibid.  &  370.  III.  &.  feq.  Faftis  iterum 
dat  nomen  ,  &  Imperii  Quinquennalia  Mar- 
cianopoli  exhibet ,  368.  I.  Cum  Athanarico 
Gothorum  Rege  pacem  fancit  ,  369.  XVIlI. 
Conful  tertium  procedit  ,  370.  I.  De  infi- 
diis  vitae  fuae  ftruclis  ultionem  habet  ,  &  quan- 
do  ,  ibid.  XXXI.  Orientalem  profeclionem 
inftituir,  ibid.  XIII.  Quo  per  eam  tende- 
rit  ,  &  quo  redierit  ,  indicatur  ,  ibid.  XX- 
&  XXVI.  Antiochiam  tamen  anno  folum 
CCCLXXII.  pervenifie  demonftratur  ,  371» 
II L  &  371.  VI.   &  ftq. 


Valens  quartum   init  Confulatum  &    Decenna- 
lia  exhibet  ,   373.    I.    Legem  adverfus  Curia- 
les    Monachifmum    profertos    emittit ,   &  quo 
tempore ,    375.     XI.   Adverftis    etiam   Mona- 
chos    aliam   ftatuit  ,    qua    militare    jubentur, 
ibid.   XII.  Tempus  quo    haec  data  fit  ,   indi- 
catur,   ibid.  XIII.  Diverfam   efle  a  lege  con- 
tra     Curiales  oftenditur  ,  ibid.  Quid    per  vo- 
cem  ,  militare  in    ea    contentam,     fit   intelli- 
gendum  aperitur  ,  ibid,  XII.  Harc   lex    magis 
elucidatur  ,  ibid.  XIV.    Qiiintnm   in    Oriente 
Confulatum  fufcipit ,  376.  I.   Valentem   anno 
CCCLXXVII.    Conftantinopoli  conftitifle  ,  ex 
duabus    Cod.    Theod.    Legibus,  quae    ibidem 
datar    dicuntur,    perperam    colligit   Gothofre- 
dus,377«II.  Valens   feKtum   in   Oriente  Con- 
ful  Qyindecennalia   celebrat  ,  378.    I.  In  Go- 
thos    movet ,    ibid.     VI.  Cum    iis    infeliciter 
pugnat ,   &  interit  ,  ibid,   VII, 
Valentina   Synadus  celebratur,   374.   IV.  In  ea 
ftatuitur  ,   ut  quifque    de    fe   vera  ,    vel  falfa 
dixerit,    fides    ei   habeatnr,  ibid.  Hujus   Ca- 
nonis  edendi  anfam   non   praebet    Accepttu   E- 
pifcopus  Forojulienfis  ,   fed   aliorum  Sacerdo- 
tum    humilitas  ,     ibid. 
Valentinianus  Chriftianam  fidem  ejurare  nolens, 
a  Juliano  Aug.  exul  amandatur  ,  361.  III.  Ni- 
ca?a:  a   militibus  Imperator   acclamatur  ,  3^4. 
III.  In  Occidente  Faftis  dat  nomen  ,   36$.  I. 
Virgines ,  viduas ,    &   pupillos    a   capitatione 
reddit  immunes  ,  ibid.  XVIII.    Annum  denuo 
aperit,    368.  I.   Clericis    per    Africam     Pro- 
confularem  degentibus     privilegia  confirmat, 
ibid.  II.  Muldas  Ecclefiafticis  infliclas  in   pau- 
peres  erogari  praecipit,  $6<>.  XV.  Confulatum 
tertium    fufcipit  &   Quinquennalia    dilata    ce- 
lebrat ,    370.  I.  Manichacis  magiae    ufum   legc 
prohibet  ,  371.  XXIV.    Quartum  Conful  pro- 
cedit  ut   Valentis  fit  collega  ,   373.  I.    Impe- 
rii    Decennalia  celebrat ,    374.    II.     Moritur, 
375.  II.  Vitae    &  Imperii  ejus  tempus    anno- 
tatur ,  ibid.    Numifma    Placidii    Valentiniani 
Valentiniano   fenori    male   adfcribi  ,    demon- 
ftratur  ,   fimulque  hujus  erroris  caufa   detegi- 
tur  ,    37J.  III.  &  feq. 
Valentinianus  Junior  ,  Senioris  Valentiniani  ex 
Juftina  fecunda  uxore  filius  ,  adhuc  quadrimus 
patri   in  imperio   fuccedit,    375.   V.    Provin- 
ciae,quae   ei  poft  patris  obitum  ceflere ,   indi- 
cantur  ,  ibid.  XV.  Annum   in  Occidente    ape- 
rit ,   ob  init.im  prius   Augufteam  dignitatem  , 
376".  I.  Faftis  iterum  in   Occidente  dat  nomen  , 
378.  I.  Quinquennalia  celebrat,  370.    I.    Le- 
gem   tertiam  Cod.  Theods  Ae  Apoilcttis  emit- 
tit,  381.  III.  In  Occidente  tertium  Confula- 
tum   fufcipit  pro  celebrandis  Imperii  Quinde. 
cennalibus  ,  387.    II. 
Valentinianns  Junior ,  qui  &  Galates  duftus  ,  Va- 
lentis  Aug.  ex  Dominica  uxore  filius   nafcitur  , 
■t,66.  VI.  Perperam  cum    Valentiniano  Junio- 
ri,  fenioris  filio  confunditur ,  ibid.  In    Orien- 
te    Faftis   dat   nomen    ob  adeptum    Uobilijjimi 
Pueri  titulum  ,  369.    I.  In  illius   locum    male 
Julius  Felix    Valentinianus  ,  vir    privatus  fuf- 
fTcitur,  ibid.TLjus  mortis  annus  incertus ,  37*.  V. 
Varronianus  Joviani   Augufti    filius    Nobilifilmus 
Puer  dicitur  ,   eamque    ob  caufam    faftis  no- 
men  dat,    364. 1. 
Veftalium  virginum  ftatus  fub  Valentiniani  &  Va- 
lentis  Imperio  qualis  fuerit,  defcribitur,  358.V. 
Victor    fub  Valente  Aug.  Militum  Magifter  Con- 
ful  in   Oriente  ,  alius  eft  ab  Aurelio  Vidore 
celebri   Hiftorico ,   369.  I. 
Vidor  Maximi    tyranni  filius  a  patre  Caefar,  & 

dein    Auguftus    renuntiatur ,   3S3.  XI. 
UrAiIae  &"focfarum     Martyrium  ,  quo    circiter 
tempore,&  tibi  contigerit  ,  ftatuitur,   383.  V. 
&  ftq.   Multa  in  earum  Aclis  roendofa  anno- 
tantur,  ibid, 

1N- 


707 

I     N     D     E     X 

ANIMADVERSIONUM 

In  quo  Confules  annorum,   caetera  vero   paginarum 

numero  indicantur. 

Afterifcus   ad  Confules   indicat  novas  in  Pagium  emcndationes. 


S.   \  Thanafius  quoanno  obierit ,   370. 
J\  Auclores  agentcs  de  Juliano  ,  &  ejus  ob- 
itu,  169. 


B 


BAronius    an    erret  ,    necne .    V.   Couftan- 
tius. 
Bollandiani  Socii  quid  de   Meletio,  xoo. 


CONSULES. 


Fl. 


Fl.  Julius    Conflantiut     Aug.    X.    & 

Claudius  Julianus  Cajfar   III.  3^°» 

*  Fl.   Taurus,   &  Fl.    Fhrentiut  ,  361. 
....  M.imcrtinus ,  &  .  .  .  .  Kevltta,      361, 

*  Fl.  Claudius   Julianut    Aug.  IV.  &    Fl. 

Salluflius,  m   3^3« 

*  Jovianut  Aug.  &  Fl,  Varronianus    nobilifli- 

mus  puer  ,  364. 

Fl.    Valentinianut     Aug.    &     Fl.     Valent 


puer 


& 


365. 


& 


}66. 


Aug. 
Cratianus    nobilifllmus 
Dagalaifut  , 

*  Fl.  Lupicinus  ,  &  FI.  Jovinus  , 

Item  :  Poft    confulatum   Gratiani 

Dagalaiphi  , 
FI.   Vahntinianur  Aug.  II.  &  Fl.     Valens 

Aug.  II.  368. 

FI.  Valentinianus  nobiUfHmus  puer,  &  Sex. 

Aurel.  Viclor  ,  369. 

FI.  Valentinianus  Aug.  III.  &  Fl.   Valent 

Aug.  III.  370, 

*  Gratianus  Aug.  II.  &    Sex.  Anicius    Pe- 

tronius   Vrobut,  371, 

*  .  .  .  .  Domitius  Modeslut,  &  ,  .  .  Arin- 

tbeui ,  371, 

FI.  Vahntini.tnut   Aug.  IV.  &  Fl.   Valens 

Aug.  IV.  373« 

*  Cratianus  Aug.  III.  &   C.   Equitiut  ,         374- 

Poft  Confulatum  Gratiani  ,  &  Equitii  ,      37?. 
Fl.   Valens   Aug.  V.  &  Fl.  Vahntinianus  ju- 
nior  Aug. 

*  Gratianus    Aug.  IV.    &   Fl.     Merohaudes, 
Fl.   Valens  Aug.    VI.  &  Fl.  Valentinianus 

junior  Aug.  II. 

*  Decimus   Magnus  Aufonius  ,  &  Q.  C!o- 

dius  Hermogenianus  Olybrius  ,  379. 

Cratixnut  Aug.   V.  &  Thcodoflus  Aug.       380. 

*  Fl.   Eucherius  ,  &  Fl.  Syagriut, 

Seu   Pofthumius  Syagriut  ,  &  Fl.  An- 
nius   Eucheriut , 

*  , . .  Antomut ,  &  Syagrius , 

Seu  Fl.  Antonius  ,  &    Poftumius  Sja. 
griut    II. 


376. 
377- 

378. 


381. 


381. 


Fl.  Merobaudct  II.  &  Fl.  Saturninut,  383. 
.  ..  Ricemeret   feu  Ricotnedet  ,  &   .  .  .  Cle- 

arehut  ,  384. 

Fl.   Arcadius   Aug.    &...    Rauto  ,  385. 

Fl.  Honoriut  nobiliflimus  puer,   &.».E- 

vodius,  386« 

Fl.  Vahntinianut  Aug.   III.    &....    Eu- 

tropiut,  387. 


Couftantius  ,  quo  anno  putet  habitam  fuifle  Sy- 
nodum  Romanam  ,  in  qua  exarata  eft  epirto- 
la  Damafi  ad  Epifcooos  Illyrici,  164.  Qjo 
anno  fcriptam  etfe  Synodicam  Dam^fi  con- 
tra  Apollinarem  ,  &  Thimotheum,  309.  In 
quo  Baronii  conje<fhiram  non  ampleclitur  , 
4or.  $19.  Minime  dolofe  faflum  putar ,  fi  in 
fronte  Epiftolae  Epifcoporum  Cpoli  Concilii 
defiderantur  nomina  Epifcoporum  qui  Romar 
convenerant,  519.  Ab  opinione  Baronii  ab- 
it  ,  circa  expofitionem  fidei  catholicar  ,  qinm 
Baronius  truncatam  efle  cenfet  ,  &  a  Theo- 
doreto  dolo  malo  falfitam  ,  534.  Quid  circa 
Decretum  de  prserogativa  Sedium,  534.  Quo 
anno  putet  datam  Epiftolam  Maximi  Imp.  ad 
Siriciurn  ,  634, 


D 


DAm.ifi   nomen    filfo    prarfixum     fragmentb 
Gelafiani  Decreti ,  534. 
Decretum  de   prarrogativa   Sedium  an  a  Dama- 
fo  editum  ,    534. 


E 


EPiftola   Damafi  ad    Epifcopos    Illyrici   quo 
anno  exarata  fecundum  Couftantium  ,   »64. 
Ad  S.  Hieronymum,  V,  Hieronymus. 
Epiftola   Maximi    Imp,  ad     Siricium    quo   anno 
data   fccundum  Couftantium  ,   634. 


G 


C1  Othofredus  ,quid  emendet  in  Legibus  Theo- 
1  dofianis  ad  Gracchum  datis ,  5jx.  An  re- 
cle,  ibid, 
Gracchus  in  fua  Prarfeclura  Urbana  de  Chriftia- 
na  religione  bene,  de  Pagana  male  mere- 
tur  ,  5  5»«  Q'°  circiter  anno  eam  confignet 
Philippus  a  Turre,  ibid. 


Hie. 


70  8 


I    N    D    E    X 


H 


S.  rTleronymus  qua    Ipco   &  anno    Damafi 
Xx    Epiftolam    acceperit,    469.    Quomodq 
legenda  fecundcim  veteres  codices  ,  ibid, 

M 

MAlela  (  Joannes  )    quid    de  obitu    Julia» 
ni ,   169.  Quos  Auclores   in  ejus   hifto- 
na    fecutus    fit,    ihid. 

Meletii  defenfio  ,  100.  i 


N 


NOrifius  quid  de  Monte  Cafio ,  73.  Ima« 
ginem  nummi,  quam  Baronius  ad  Dx. 
phnem  refert ,  dicit  effe  figuram  Orontis  flu- 
viia  84» 


PAgius ,  an  omnia  recle  referat  ex  Joanne 
Malela  de  morte  Juliani ,  169.    Pagii  ar- 
gumenta  de  anno  obitus  S.  Athanafii    dilutx 
a  P.   Sollerio ,    370. 
Philippus  a    Turre  quo  circiter  anno  configner 

Praefecluram  Urbaiiam  Graccht,   $j». 
Prifcillianus ejufque focii quo  anno  damnati,  £34, 


P.  Q  Ollerius  diluit  argumenta  Pagi?  de  anno 
l3    obitus    S,  Athanafii,     370,   Quo    anno 
ipfe  figat ,  ibid.  Queis  argumentis  ,  ibid, 
Spondanus  defendit   Meletium  ,  100. 
Synodica   Damafi   contra    Apollinarem ,  &    Ti- 
motheum  quo  circiter  anno  fcripta  fecundum 
Couftantium  ,    399, 


F    J    N    J    S. 


*\ 


• 


\ 


\ 


"x  *       .1 


■ 


t 


•  t 


f 


m 


»: 


V 


% 


m: 


- -        -  -    ' 


—