v?;wwff?w^ c
Sfc lliiu
tti**""
arrw-
ama nga 3 Aetos
IKADUHANG PATIK
S^ptiembre 30, 1939
M ' "^
ffl J -..^i.
J3P/^3 — ~Q<tf>
— ■*#©
— «8»
— «*tt
— ^*S£P
~-r*JB
— 4»
1 ~.^Jv
— *£J»
— «0»
—««{B
...^»
— «#
-^n»
— >*»
—»».•3111
— <«iM
, — «*«f
—«aai
— <«9
=at
— <^
.-.^t9S£»
F£LIX.B. GAGURA
BOOKSELLER & PUBLISHER
P. 0. B0X 501 CEBU. CEBU P- I.
&t* —
■-"-«*£
-rfSD
m
^iuauiuMuy^uiu&uiyuiUiiy^uuiuuuiuuu
^
KASINGKASING SA
BABAYE
Dulang May Tulo ka Yngto
SINULAT
Nl
Jose J. Sanchez
■ "'.'' ■ ' ■■ ■'
B.ili: 50 Seutayos ang u*a ka hrilatl
IKADUHANG PATIK USA KA LIBO
KA HULAD.
PINATIK UG KAUGALINGON
Nl
FELIX B. GAOURA
Bookseller & Publ.ieher
P O. BOX 501 . CEBU GEBU, P. I.
PAHIBALO
Ang bugtong may katungod Ba paganbli-subli
pagpatik kun paghulad kaugalingon ni FELIX B #
GAOURA ug mga manununod.
Ginadili ahg pagpatik kon walay pagtugot
kun pananghid sa tag-iya, Felix B. Gaeura.
PAHAMATNGON
Biean kinsa nga makapalit ning basahona
makahimo sa pagpagula kun pagsalida ning drama-
ha sa wala uay kinahanglau nga mananghjd pa ea
tag-iya, kuu tagsulat basta nga kalingawan lamang
sa lungsod, sa laing pagkaeulti nga ang tagbikay
kun ang magpagula dili maga kobra ug bayad sa
pagtau-aw sa dili modawat ug kuarta kon bisan
~*uh,sang butang nga suhol sa iyang kahago. Apan
kon ang .magpagula ning dulaa manapi, niaga„pa-
bayad sa pagtan-aw kinahanglan nga * magBayad
siya ug abang nga eeneo pesos sa matag salida,
Ang abang ipadala pinaagi sa Jero Postal (Monay
Order) kanp Ginoo Jose J. Sanchez, Tres de Abril
Orossing, Labangbn,' kun kang Ginoo Felix B.
Gaeura, P. O. Box 501, Gebu Oebu, P. I.
Ipahinungod ko kang Maria Consuelo Regis ni San-
chez ug Oynara Regis Sanchez, asawa ug anak kong
namahulay na sa dayon.
MAGDUDULA
Pakito. ..... f .......... .bana ni
Nora './..,.. agalon ni
Serapio ...... . .higala ni
Doetor Klaro ............ sinati ni
Dalingding babaye, ni Pakito
Inday . . . anak ni Nora ug Pakito
■■.■•••■■■■■•' _ 2 _ .'■■'•..
e
KASINGKASING SA BABAYE
UNANG BAHIN
PREV, I O
Lawak kinadak-an sa harianong balay ni Pakito.
Maoy rnopasuabi sa atong mga mata ano mga butang
'nga kaugalingon sa kahawiugaway. lnighikas sa tabil y
makita si Aora nga magawit samtang magatuwang-
tuwang sa bitang malihokon diin sa ibang sabakan
mao ang unang bimga sa iyang gugma kang Pakito.
Ipahibal-o nako niadtong buot
mopagula kun taghikay sa pag-
pagula ning dramaha nga sila
■na lang 'nng mobuhat t>a awit
nga mahiangay sh kaagi ning
dnlaa. Ug sa gidaghanon nga
gikinahanglan. Mahimo. usab.
kon^walay mga awit. ^
Tagsulai
Nora — Daw inumol sa katingalahan ang kinabuhi
nga nanko karon; daw wa lang ako magpa-
landong nga ang . kaaiiihdot, ang kaputli sa
gn^Wii nga gihalad kanako sa akong bana
kaniad^ong mabihagon pa ang mga adlaw sa
akone; knanyap, nangahimong raga maidlot ftga
k>tgingkiug 8ak.t8il.agiu knpungoo. Ambut
kahag ngano nga bis^n siya nagmabalhinon na
uyamut moilog man sa ^ihapon ang pagmahal
ng pMuhigugma ko kaniya. Apan biean pag-
"nnsHon, .kiiiing .«nak sa among gugina niao
day biu-tong talikaUi »a a'iiong kaminyuon
ngH - mwbugto lam&ng -fla higayon nga kami
inopasilong na m landong sa among lubnganan.
' 'L-3- ■
GULA I
Serapio — Nyora, Porbinggayng latni-a!
Nora-Unaa goy larm . Serapio? ,
Serapio — Basta lamv^Nyora. Lamiiiii gyrtrJ-¥aayo . ;
lupig Krukidnol.
Nora — Unsa lagil
Serapio— Kay naitaae man gyud ko, Nyora. . hesus !
kon anaa pay daghau, maayo man lang
ipunayg uta§.
Nora— Pagtarong gani Serapio. Unsa goy lami?
Serapio — Pastilang lami-a nakong pagkakuha sa re-
trato,Nyora. Lumpigpay Rodolpo Valentino.
Nora — Poloa ka lang biuuaug!
Serapio binuang ba diay nga maayo tang pagkaku-
haf
Nora — Dinhi ka una Serapio, ha? . "... Kon panang-
lit mahiabut si Pakito ug unya, mangutana
kanako, iagna gipatawag makadiyut sa iyang
uyoan diha ea luyong dalah.
PREV. II
Ser«pio_-Segoro, Nyora. (MOTIS NORA) Ngano
kaha . ni ui Nyoj Pnkito nga ingog lain
naman kaayo sa iyang asawa ? Aaa, tiugali
may lain na usab uga ihawan ea kabaw.
(MOAWITSI SERAPIO)
GULA II
Pakito— (motawag) Serapio . ....
Serapio— (motawag) In op .. ...unsa Nyor !
Pakito— Hain si Nora?
Serapio— Gipatawag kadiyot ea iyang Ingkoy
Pakito— Papaulia. (SERAPlO MOHANAG MOTIS)
Serapio f way nangita kanako uga babaye?
Serapio— Wa gyud Nyor bisan anino na la.ng. ,
— 4— '■■ '
Pakito— Adtua ang akong giango. (Serapio motls)
Gipakaingon kog sapian kining akong asawa,.
himanhimari diay maoy pagairigrion nga, ha-
mugawayng nagkalisudlisud. Apan way sa-
payan . . himuon ko ang kutob sa akong mahi-
mo aron ang tanan kong pagpangga kaniya
masunog sa mga kalimot.
GULA III
Nora — (Magdala gihapon sa bata) Kaganina ka ra,
Pakito? v
Pakito-^Karon pa tiwon, Nyori. I)iin ka ha?
Nora — Didto ako sa ka Noy Talino,
Pakito— Ayaw na akog limdi. Hi^akpan ko gani
ans; imong biuuang. ikaw lang.
Non— Pakito, iiiiinsa ikaw? Ngano nga gipakatawo
/ mo sa kanunay diha sa |mong kasingkasing
ang katahapf Ngano nga buut mo ako hi- t
muong makasasala nga unta kinin^ dughan
riasayud man sa mga bulingong kaugmaon
likod sa mga/buhat nga mapuighirnarauton.
Pakito — Hilum..ayaw pagnga ang u&gdilaab kong
mga katahap. Kini' kay may siniUgdanan, du-
nay katapusan. Maoray ikaingon ko kanimo
nga hinaya ang imoug mga lakang aron ikaw
dili mahibnwasot.
Nora_Pakito. . Pakito ngano nga gikatahapan mo
ako? Pakito, aron ka masayud, ako.. ako iiga
imons; asawa ni diyutay wa 'uiaghuling sa
malinis nga tai^aman sa atong kaminyoon!
Tuhoi ako.. tuhoi ihtawon ako, Pakito!
Pakito — Gabii'na. a-ng mga pagbasol. (Trans) Nor*,
kon dunay mangita kanako, ingna nga ako
ana-a sa ka Don Valeriano $ ug kon mahimo
pahulata.
Nora— 0. . ,...'„."'
• • «^. — 5 —
Pakito — Ayaw baya kalimot. {Motis)
Nora— l)aku nag kalaiuan sa'gugma karon^ ni Pa-
kito kanaki» I
GULA IV
^ ...
sa
C yo "' g "•
ti.
SHrnpio _'Nuk . . . . du . . . . ak ..
Nora-4_Naunea ka Serapio ?
Se^pio^-NHk-du-ak-sa-yong-ti.
buang, nauusa. ka? Unsny Nnk-du-ak-sa
ie ti.K
Serapio— Nak~naka; d n-dun^o^; ak-ako; sa-«a ; yong
inyong; ti-stilti. Mao kanay pagaiugnon; na-
kadungog ako sa inyong sulti.
Nora — Nan, unsa may imong hunahuna ;jnHhitungod
sa kabalhin ni Pakito, Serapio?
Serapio — Matit^ pa; eisakabugslay.
Nora— Sa ato pa, unsa man kana? '. "
Serapio — Sinugdanan sa kahnngkagan sa panimalay.
Nora— Daw pagahilantawan ko bitaw, Serapio, ang
madulom sangputanan ning mga buhat ni Pa-
kito kanako.
Serapio— Apan- Nyora, ang taas pabilo sa pailob
maoy gikinahanglan sa nsa ka asawa. Kon
tnaupos man ugaling, pasenaiya ug sa laing
pagkasuiti; "h.igtia Untay kaon kamay patay."
Nora—Ibutang ko una Serapio kining bata.
(MOTIS)
Serapio — Kinihg akong panagna nga ni Nyor Pakito
m?\y babaye, matuy'g mosipyatl
u
^ GULA V
DAlingding— OX, ikaw bay anl'oguon ni Pakito?
8erapio— M ahi n o, anaa ra.na kanimow
Daliitgding — P^gtarnng. h*.
■Serap.o — Ngano? Kurkobawo ba »ko?.
(>
Da-Hrig^ng— Sumna. .
Serapio — Aw, eumaa.. baba mo nagba^sa.
1 )Mlir)gdinp— Unsttf
Serap'o — Wa raanl (Mangiso*) Unsa? Ayaw'g ti-
nonto haf . (Mahihay) Hi l'akito ang imong
tuyo?
I >n 1 i h jlz d i n g — O. .
Sertpio — Aw f ai o'o.. (Apartt) Da, nnkabawos na
gyud ko!
DaUngding — Oy, tui°pi,.ayaw baya akog buhati....
tingalig. . . {Motis)
Ser ipio— .Hitsurang inaginarynt. . tuay nawong niad-
to,maoraug kubal «a kabayo! Thoiii . . giluod
lang ako!
GULA vi .
Nora— Kinsa kadtong dinhi?
Serapio — Usa k» babaye uga anjg dagway lupig pay
anino sa bukag. . . .' bisan lihaan ang liniba-
ong sa buti, di gyud mspatag. ,.
Nora .- Apasa ug suginii nga din-a madugay si^Pa-
kito.
Ser-pio — Hilantan man lang ta nimog eineo gradps.
Na bneno, akong dalion kon mahimo pa ba
kaha. (Motis)
Nora_Ambut kaba koii uma ang gitagana kanako^
sa palad ning mga adlawa nga nagsingabut.
Pahiyum>in ko lamang.ang tauan bisan mapa-
it nga kasakit aug bation sa kasingkasing, . . .
ladukon ko sa way kokahadlok kay kaha maoy
ilimnon sa mga kalag nga djnagmalan
GULA VII
Dalingding- Oy, babnye, ania na ba si Pakitof
Nora Wa pa^ ngato'ba unta?
Dalingding—Nga.nong ■ mdgsus'i- ka? . r
. ~ i-
Nora — Ikahiubog mo ba diay ang akong pagpangu-
tana? ;
Dalingding — Ikaw ba ang iyang stiloguon?
Nora — K*on duna kay isugo. |
Dalingding — Nan f nganong magsusi ka kanako ug
ia akong kahirntang ngadto kaniya?
Nora— Di ba katungdanan sa usa ka suloguoo ang
pagpakisayud sa usa ka tawo nga mahida-
yon sa kaugalingon sa iyang agalon?
Daliugding — Ayaw nako nianang mga sult.ng pol-
pog. Nasayud ba ikaw nga kon ang parm
walay gapasan, kanang panaa di magpulos
sa masadyang gingharian sa kalanggaman.
Nora — Wa ako makatugkad. Mahimo ba nga sa da-
kung pagpaubus, imo akong pasabton sa mga
. pulong nga masayon?
Dalingding — Nahibalo 'ba ikaw nga ning kalibutan
sa hndyaka f di magpulos ang lalake kon way
babaye.?
Nora—Nasayud na ako ug daghang salamat sa imoi g
pagpasabufc - kanako.
Dalingding — Ug aron gayud s-a imong katin-awan,
ania; nga aa madugay ug sa . madali, ako..
ako nga j)ia ka-ron - inaoy umaabut nga ha-
ringbay sa pangugalingon ni Pakito.
Nora-Ginoo!..(MODUKO)
Dalingdmg — Nganol Duna kay kabilinggan sa lalake
nga gibati ning kinabuhi? Sultihi ako kay
maantigo pa akong mopahat diha kanimog
diyetayng kaluoy.
Nora — Wa akoy kabilinggan .... kon dili, nsa lamang
ako sa d>ighang babaye nga nakakat-on pag-
higugma ga iinong gihigugma . . . . nahigugiMH
ako kang Pakito sa usa ka gugmang tagsa
daug igkita sa ibabaw ning kalibutan; gugrna
nga tinago ug wala ko pa kaniya ipah*»yag.
Dalingding — Diay, Apan, maoray ■ «kong ikaingon
nga t tipigi eliha sa hilit nga.suok'sa iinong
. 8 ~
kasingkasing kay p i 1 « y pa'ad nga mnwani ang akong
pagb;ti alang kaniya.
GULA Vlil • •
Pakito Nora . . adto a sa ka Pon Vuleriano ang akong
■^ihaugyo. , ' . ,
Nora— rrPaaaylo-A ako Pakito nga nakatugaw.
Pakitol^- Ayaw taaaa ang mga pulong aron ko..V ...
(MANG180G) hala, lakaw l.ia. .
Nora — O, akong adtuon apan dad-on ko ang bata.
(MOTIS ARON pAGKUHA SA BATA)
Dtlingding — Kinaa kadto?
Pakito — Mao kadto siya ang akong giingon kani-
II) o.
GULA IX .
^ova—{MagTcugos sabata) Ana-a kaha ei l)on Va-
leriano?
Pakito -.Ana-a kun wa ( eusiba ang akong ipasusi.ug
dawata ang akong gihangyo.
Nora ~ Adtuon ko? (MotU)
Dalitig^ng : Iya kadtong anak?
Pakito O, iya kudtong anak?
Dalmgding" --Ang atna'han hain tnan karon?
P.tkito — 'Anihut- kahug kinsay amahan niadtonb bataa
kay pinaangkan ma.n lang kadto siyn. V
Dali'ugdihg— Pakito, sa mhkaiiBH, uebon ko ang pag-
ingon- nga, dili ba kaha ako maalau.t sama sa
nahitabo niadtong bnbayhanaf Ma^matinu-
oron ba kaha ikaw sa imong ^isaad ug gi-
panumpa?
Pakito— Dalingding, saligi ako sa akong mga
pulong. Tuhoi ako kay kon niahimo pa nga
ang bulan ikadayandayan diha sa gingharian
sa imong kaanyag ng kabuotan, adtoon ko
si Bathala ug pangayoan ko sa akong , gika-
Y— ^*
ibgan, kay mao day bugtong himaya ko ang
paglipay kauimo,
Dalingding. — Mopasalig ako kanimo. ,
l'akito — Apa», ikaw kaha, Dalingding; dili ba kaha
ikaw magmabalhinon ea gihatag mong gugma
kanako? Di ba kaha sakiton sa ispisong ka-
guolang dughan kong nagaluyong sa kasing-
kasiug m*himayaop . .sa kalag kong malipayon ?
Dalingding — Kanako? Saligi ako.
c> Pakitq — Kabulahan ta Dalingding kon sa duyan
aa kanainyuon pagatabyugon kita sa hoyohoyng
matinuoron 1
Dalingding— Kamalipayon ko kbn magbinwotan ang
imonp taulag sulod sa lakaw ea atong panag-
inunutagay. Ipasalig ko nga ang tanang p«ina.
hon sa atong pagpuyo himuon kong dalissyng
duga ea himaya.
Pakito -Gugma!. . . /gugma I . ; kaanindot ug k&t»m-ia
mo kini, daw uaa ka sarong dugoa pa hudya-
I ka ang gidalit mo ning kinabuhiag hapit na
^* malarag sa yutal
Dalingding — Na, Pakito, adto na ako kay karong
gabii manggikan na kami ea Papa. Magapa-
abut lamang ako sa imong pagpadan^at kang
Papa.
Pakito— Pag-ayo-ayo Paiibuta ako ninyo kay tu-
maoon ta ang tanan. (Motis Dalingdinp) Gu-
monhap dag-um ikaw kayon ning kinabuhi!
{Magwsopaso nga mapalandungon) Unaay ta-
kus kong bimuon/> A'a, masayon ra 1
GULA X
Doktor Klaro- (Magdalag mantahaii) Pakito. kn-
mueta ang kinabuhi?
Pakito — Ania, ingon aa gih»pon.
Doetor Klaro — Kamaldito nvo kini, 'Pakito'l.
^.
10-
■<3P
Pakito — Ngano?
Doktor Klaro — Kadtong imong giingong babaye nga
■ ■ nakabigan sa imong kaibog, sapian man diay,
unea ao?
Pakito — Karon ka pa diay kanako (Tra/is) Tabi,
kay diin ka man masayud?
Dokter Klaro — Ning mantalaan. (Itunol) 8a mga
"laray sa kalandrakas anaa mahitudling . an.g
iyang kahabug.
Pakito — (il/bda^) Wa -gyud mahadakinas ang mga
pangisip niug pinumduman. Apan....
Doktor Klaro— Apan, unsaf Nganong nabalaka ka
aa pag8ump*ray t*a iyang kaisipan?
Pakito — Duna akoy paagi nga kon mosugot fca, m,a~
tuman ang akong mga damgo. Di ba gaaaad
ka man kanako uga mopaulipon ka sa akong
mga pulong tapu/ hipniga sa lubnganan^agg
patayng lawas ni aiihing Tomas Montesvilla?
Ooktor Klaro — Tinuod....,
\pakito — Nan, motuman ka karon sa nkong ihangyo?
Buhaton mo gayud kini Doktor A Qlaro_kay
midangat na ang uj9a ka panahon nga^nr^balus
ikaw kanako.
Doktor Claro_ Suginli ako sa imong mga tuyo aron
man ea akong paghukom.
Pakito— Sa akong gugma ngadko kang Dalingding,
dnha da kabutang ang nakaulang— ang akong
asawa ug ingon man ang akoug anak. Gusto
ko unta nga kanang akong anak tagaan tanog
buong makamatay, ug sa usa ka higayon ang
akong asawa imong lugoson nga kamo akong
hiabtan. Niini may igo na akong katindugan
sa pagpakigbulag kaniya atbn laiig sa mga
bukton ni Dalingding adto ko tingba ang ka-
hidUw x s& kalibutanong parayeg. Nakaeabut ka?
Doktorl Cl])Sro---0, hisabtan ko ikaw, apan..
Pakito — Apan, unsay nakaulang sa imong paghimof
Doktor Klaro — Sugoa akog lain, Pakito, nga dili
unta niip-i!
Pakito — Sibugarr mo ang imong mga gipasalig ka-
gahapon? Niadtong mga adlaw nga lnaoy sak-
si ang gihayang lawae ni anhiiig Tomas?
Doetor Klaro— Pakito, bisag unsaon paghubRdhub* d,
daw dili kini angay nga himuon, buotanang
imong asawa, sulondon sa p&gpangga, usa ka
inahan nga matul-id - arig' agi sa kinabuhi.
Nganong limbungan ta ang larawang hara sa
kaputli? Labut pa, Pakito, wa akoy dugokan
sa paghimo kay dili lamaug akong gidugmok
ang kasingkaaing sa iyang mga damgog pag-
laum ning kinabuhi, kon dili, hangtud ako
mahimong mamumuno sa akong kaugalingon.
PakUo— ^Haf Dili mo kini himuon?
Doktor Klaro — Intawon. Pakito! Pasaylna ako ning
higayona 1
Pakito - Buot mo akong initon? Unsa, may kali-
pay ka pa kaha kon isinggit ko sa* katiling-r
ban sa mga balita nga imong gihiloan si... .
Doktor K\KTo — {Mosai)-ongsa baba ni Pakito) Hilum!
Pakito — Tak- umon ko ang akong ngabil kon sa pa-
nahou nga masulogoon ikaw sa akong mga
tinguha. Unsay imong hukom TiTt^g suhran
nga nahipundo sa kabaybnyonan aa imo.ng
krhikurat?
Doktor Klaro— {Mahinayon) Tumanon ko ang imong
mga tuyo, apnn. hibaw-i nga ikaw ang agnlon
' sa akong pigabuhaton.
Pakito — Himoa karon dayon kay nahinayak na king
kapungot ug kaligotgot. Ayaw utiki-ang pa-
nahon aron di mattkwang sa kapakyas ang^
sakayan sa akong mga tinguha. {Molili SU"- -
may yanghaan) Tago sa liKod kay naupadu-
lorig na riganhi si Nora (Doktor K/aro mo-
pasalipod)
■ —12-
GULA XI
■ • . ■■■ ' ; ■■<? ■ -■ ■
Nora — Magleugos sa bata) Wa pa mahiabut si l)ou
Valeriano, Pakito.
Pakito — Nan. nganoog nagdugay ka tiian? Unsa f na-
kakaplag ka na gayud ug panahon sa pagpa-
kigkuyog sa imoug lake, unsa nof
Nora — Pakitol Kalain mo na aaron. Ang wala ko
himoa buot mong ipahimo kanako. Unsa, unsay
hinungdan ning tanan Pakito!
Pakito— Ayaw ukaya ang darohan sa akong kasuko
kanimo. Kon buut ka nga mopadayon pagpa-
silong sa tugkaran sa akong gugma. kon
buot ka nga magpnbilin sa gihapon nga akong
asawa nga sarang katingban ko sa tanang pa-
rayeg ug pagpangga, maoray ikaingon ko ka-
nimo nga, pinoha ang mga lakang sa imong
pagka asawa; matngoni ang mga adlaw sa
akong katahap aron di ka labdan sa pudlos %n
mga kasakit
Nora — Pakito, eukad nindtong adlaw nga sa alam-
puanan sa kaminyoon kit» gidugtong, sukad
niadtong adlawa hangtud karon nagpabilin
akong way mansa. . way buling ni diyutay sa
kauwaw king agtarig sa akong pagkababaye.
Kon sa bigayon nga ako mRgp&kitag pagluib
sa akong mga pauumpa, dagmali ako.. lumsi
king dughan sa mga pulong mapait^ ug kon
di pa igo patya ako.. patya gayud aron ma-
usa pagkahanaw . ang mga buhat nga sa niga
mata mo makapuling.
Pakito — Igo na {Traiis) Tinuod ba nga wa diha si
Don ValeriaBO?
Nora—Tinuod. '
Pakito— Akong adtuon, ug buea pagmatngon ea
imong mga lihok. (Motis)
. . —1.3—- ■ ■ -. ■ <>■■'
Nora— (Motutok sa bata) Inday pagka way paad nga
mthilugsong ning balibataii ! Ang tanang gutlo
sa atong kmabuhi hinabulan kanunay sa mga
katahap. Pagkaanugong ea atong mga adlaw..
maayo pa lang unta nga didto kita ihntag ni
Bathala sa lubnganan kayHmgalig atua ang
bituon sa atong kapalaran ! Pahulay Inday
basiu pag sa imong mga damgo hipiksan akog
kalipay. (MotU)
Doktor Glaro— (^ogula gikan sa lileod) Higayon na
sa among mga pagpanlimbong. (Mosunod pag-
motis) ^
GULA XII
««*
\ Nora unya Doetor Olaro
(Tapos mabati sa sulod ang lungkaob, mogula si
Nora nga magbitbit sa baraw)
Nora — Mananap! Salbahisl
* Dokto* Olaro — Hilum!
Nora — Nganong nakaako ka pagsaka sa malinis nga
hawanan sa among kaugalingon?
Doktor Olaro— Aron pagpaningil sa imong mga gi-
c 8^id kanako.
Nora— GHsaad^ Si kinsa ikaw nga akong gisaaran?
Doktor 3 CIaro — Ayaw na pagdaghag sugilon .,sa mi-
naayo kun sa dinautan, himuon ko ang akong
mga tuyo. ,
Nora — Himoa. Apan mao day ikaingon ko nga f usa
mo ka paglakang nirto ang kahunlakan ea
akong kinabuhi. Palabihon ko nga king' kalpg
ihatud sa akong lubnganan kay sa magpuyong
malipayon ning kalibutan nga pikas ang ka~
dungganan sa mga kauwaw,
— U_
.«■GULA XIII
Pakito — Mga mananapl Mga lampingasan I (Si(Doc-
tor Glaro modagan sa silot>g) Ikaw asawang
maluibon . . inaliputon sa' saad . . malimbungon
sa mgn panumpa!
Nor* — Pakito, patalinghugi i» tawon ako!
Pakito — Ha? Bupt nao bugnawon ang nagalingiting
kong kaligotgot? Buot uio puypuyon ang nag-
knkal kong kapungot. . kining mga initos sa
buhat mong di mapasaylog tawof Hala lakaw
lupad bisag asa kayg ihatud kona &ang Bathala
ang talikala sa atong kaminyoon. . Babayepg
kawatan sa akong kalinaw! .
Nora — Intawon ! Pakito! Paminawa ako.. sud-onga
king mga mat*, kay sa pagkatinuod king mga
luha maoy buhing saksi nga ako intawon wa
magluib kanimo,. Pakito, kadtong tawo nga
nangahas pagbuling sa atong kaugalingon maoy
tawo nga hangtud karon wa ko hiilhi , . inta-
won tuhoi ako Pakito!
Pakitb — Hala. kanaug ea madali aron di ko mapnsa
ang kasingkasing sa babayeng mabudhion/
Nora -.(Moluhod,} Pakito, aniay baraw (Itunoi) . . .
gamita kini ug patya ako.. siloti ako aron
matagbaw ang kalaa sa imong mga katahap/
Pakito — Silaban mo ang akong kapungot? (Dauaton
ang baraw; Unya Motis)
PREV. III, V
NORA MOAWIT
Nora— Ginoo/ Unea kini? Unsa kining nahidagsa sa
kapiliwan ning kinabuhi? Nahimo ba lang
kini »ron ako himuong inahan sa mga kasa-
kit! Mga langit patya na lang ako kay sa
mtgpuyong hinimaraut' ea kapalaran/
-,-15-
- GULA XIV
pMto—(Maffkugos sa bata) Aron mapala kitang
tanan.. patyoa.. patyon ko ikaw.. (Moha-
nag tampok)
PREV, IV
Nora- {Mosumpo sa luot buhatonni Pakito) Pakito,
Pakito intawon! Naunsa ikaw? Ngano nga
kining bunga sa atong gugma patyon mo sa
way katarungan? Kon anaa pa ang kasuko mo
akoy patya.. akoy patya kay k'aha kanako
ang tanang kasal-anan! Apan maoray ikasulti
ko nga hangtud sa laing kinabuhi ikaw da
aug binuhat nga nakalumpag sa akong kaputli!
AWIT
DUETO
Pakito— . Lakaw na..
Nora — Intawoii ang kaluoy mo, Pakito!
Pakito—Tugbang sa imong mga paghawid sa btaot
kong bubohaton, ug ilis sa imong buot pa-
ngayuon nga kaluoy; duha da ka butang ang
papilian ko kaninao. Patyon ko kining bata
kon dili ka manaug »a kaugalingon, o ea dili,
nga mag{i>aantaw ka sa akong mga kasilag
kanimo?
Nora— -Palabihon ko ang pagkanaug ning talay nga
kahatagan mo si inday sa iyang hinabuhi,
Apan, mao day akong ibilin diha sa gingha-
rian sa imong kaag ang mainiton ug mada-
gaangon kong pa^bati, . . ang kaputli npa maoy
gituhoan kong tipik sa langit sanglit ikaw da,
ug wa nay lain ang nakapahimulos ea pag^
— 16—
dimdim. Apan Pakitol Pahaloka intawon
ako kang inday katapusan ug handumanan
kong balok riiaoy ibilin ko kaniya!
Pakito — Pasayloa ug lakaw na.
Nora—lntawon Pakito, . . . ../ Si Inday intawon/ "'.
Pakito ~ O, nakasabut na ako. Lakaw ug kanaug na
aron di mausab ang lintuBgaiaay sa akong
hunahnna.
Nora — Adto na ako Pakito. .. . adto na ako nga kaha
sa wa nay pagbalik diha kanimo/ Apau may
adlaw da nga mahinumdum ikaw kaiiakol.,..
May adlaw da nga hibatian mo nga ang kasing-
kasing sa babaye maoy matnod larawan ia
pagbating tim-os aga tinagikan sa mga pailob
Ug pagantosl
Pakito_(/-£te0 ang bata) Hala, dad-a kanang imong
nawilihan .....ug lupad kamo bisan asa.
Nora — O, manlakaw kami nga ugmag damag hisay-
ran mo ra ang mahimayaong ganti sa among
paningkamot kon sa langit ihatag man npaling
...... magpabilin akong malipayon ea mga
kagul-anan nga gitigttm sa kapalaran ilalum
ning dughan I ( Mohilale nga mohinay paQ-moti&)
-TABIL-
-17-
KASINGKASING SA BABAYE
IKADUHANG BAHIN
Hapon sa harianong tanaman nl Dalingding. Inlg-
tukas sa tabll maklta si Dalingding nga
mangutlo sa mgm bulak
Dalingging — Malipnyon unta ako nga nagkatipon na
pagpnyo ang duha namo ka kasingkaeing ni
, pakito.. apan. sa dili ko lang tuyottn, moilog
sa ganghaan ning dughan ang gugma ni Dok-
tor Claro. Unsay sarang' pagahimuon ning
panumduman sa duha ka gumonbap nga n«-
hitakli nganhi sa akong balatian? A'a ang
panahon day magigo.
GULA I
Doktor Olaro— (Magpanlin gi . . Dingas ang panlihole)
Dalingding !
Dalingding— Olarito !
Poktor Ularo— May higayon ba ako?
Dalingding — Pahibaw-on ko Jang unya ikaw. Ki-
ning.. pauli na tingalig hiabtau ka ni Pakito
kay mopauli na ra ba kadto niarong mga tak-
na-a. Lakaw na.
Doktor Glaro — Motuman kaha ikaw sa ihi-ong? mga
saad?
Dalingding—Tuhoi
Doktor Claro — Ingog mahadlok ako nga mangatipMk
tagsntagsa ang gitukod tang bungdo sa himaya
Dalingding — 8aligi ako. Kon moinp'on na gani ako
nga akong himuon y bisan ba dalan sa akong
mga tinguha mag-nli ang lipak, gubaton koj
aron sa katunhayan^ sa atong mga paglaum
nga giumol sa dakung kasadya.
~18~
Doktor Glaro — Daw ang mga luyloyag kadahonan sa
akong kahadlok nangapunggak niug panwm-
duman, sa imong pulong karon nangalangkay
ng.ia yuta sa himaya nanagpanghigda.
Dalingding— Kining. .
Doktor Claro — Unsa?
Dalingding — Tingalig dapiton ka ni Pakito sa usa
ka inato lang tea-party. ^_
Doktor/eiaro — Pahinungod sa unsaf
Dalingding — Sa adlaw niyang natnwhan. Ug. .
Doktor Olaro Ipadayon .
Dalingding — Kou ania na ikaw, isipa npa wa kita
magkaila.
Doktor GliYo_O.K #
PREV, V
Dilingding— Lakaw na..
Doktor Glaro — Mahimo. . ug..
AWIT
Doktor (Jlaro — Katam-is ea gugma kon magdayon!
Dalingding Lakaw na, ug ihatag ang tanan mong
pagsalig kanako.
Doktor Olaro — Way kalibutah nga sarang kahikli-
ngan sa tanan kong pagtoo alang kaniuio, ba-
baye s& akong mga damgp/ Ari na ako.
(Moiis)
Dalingding— Intawon sab si Pakito, no/ A's way
arang ka^ako.. bisag hakgumon ko ang ta-
nang kasihgkaging sa lalake way maknpngong
kay dili ako kinasal ngadto kaniya.
GULA II
Pakito - J9alingding/
■■-19 —
Dalingding— Na-atraiawo man/
Pakito— Nihapit mari ugod ako ka Doktor Glaro.
Dalingding—Nan, gikakita mo eiya?
Pakito— Wa nako igkita sa ilarig balay, kon dili
nagkasugat lang kami diha ea likoanan.
Dalingding_Nan......
Pakito— Akoug gidapit ng kirorig taudtaud ania ia
kadto eiya. (Trans) Kining, pangandam na
hiriuon didto.
Dalingding—O. K. na ang tanan. (Motis)
Pakito— Kiui ti Dalingding . . . .ang iyahg kaanyag
maoy nakapausab kanako. .hangtud ang akong
asawag anak gibutangbutangan ko aron lang
sa landong sa iyang katahuman mopasilong
ang akong pagbati. (Trans) ' Ug % hain na kaha
idagsa «a kapalaran aog mga alaut? Pagka-
lampingasan »a akoug kasiugkasing niadtong
higayona . .. Way sapayan kon ugma damlag
pagaailotan ako sa kahitaa-an. . . . magaantus 1
(Molingkod nga masulob-on)
GULA III
Dalingding— rPakito, naunsa ikaw?
Pakito — Wa mau..
Dalingding— Ayaw ako bakaki, Pakito. Sa imong
" dagway ariaa nagpamilit pa ang tunob ea ka-
sub-anan nga imong gibati ... sa ka-
/gulanan nga iiaoug gililong kanako. Suginli
tisab ako Pakito, kon padayonon ta ba ang
atong pagahimuon.
P^kito -Aw, unsa raan, padayonon ta ang pagsaulog
sa kalipay., ug..
Dalingding— Unsa?
pakito — Pagkamakalilisang!
Dalingding— Unsay makalilisang?
—20-
.- j ■
Pakito — Ang mga dahon sa kaagi sa uea ko ka hi-
gala nga giuka-b sa akong paghandum.
Dalingding— Pakito, sugin'ti- ako,
Pakito— D,alingding, usa ka bulak sa tanaman ning
, kinabuhi nahiuiong pinai g^ang bulak sa kalag
sa usa ka alibangbang. . kay, ohl ang maong
bulak tapiya sa kahumot ug adunahan sa ka-
anyag/ Sa" dugayng katuigan sila buhong sa
kalipay.. kalipay giisip nilang ,Bathala, ug
hudyaka giilang langit. Unya.. (Mlbakho)
Dalingding— Nganong mibabho ikaw? Ipadayon ang
imoug sugiianon.
Pakito — Unya ang alibangbang . . Kadtong alibang-
bang mitalikod sa payag sa kahumotan ni
bnlak Gitalikdan ang iyang nalipayan ta-
pus niya binlig dug.o ea iyang kasingkasing.
Intawon si bulak! Nagbakho sa tago. . nagmasu-
loh-on kansang dughan gigilis sa makaiitong
pagtalikod, kanpang kasingkasing . gUamaran
sa luib st «aad, sa kabugnaw sa^paniirnpa/
!.' . 8i bulak intawon naghilak »a iohang dugo
gumikan 8H limbeng ni ..alibangb.ang.. ' Ug. .
Dalingding v dinbi ra kutob ang kinutay sai
akong sugilanon kanimo. l>injbi ra maupos
ang pabilo sa maong hitabo, kay dugay, u&ng
mga katuigan nga ang maong bulak wa kenii-
alinggati b'isai'i na lang ea daplin sa dalan-sa
kasakit. Intawoh si bulak! Hain na kaba
iptdpad sa paad knyog niaktong salimbong
sa iyang gugma.. niadtong anak sa gugmang
larag ug pagbating dnnot ni alibangbang I
Dalingding— alaut nga bulak . . binuhat nga mahu-
yang/
Pakito — Mao kana ang agi ea tawo ning ibabaw sa
kalibutan, Dalingding. Kawang lamang ang
- 'tan.an, ang kalipay . . ang 4 kasakit . . an'g ang
-21 —
pagpalabilabi/
Dalingding— (#$C£na Muda) Nan, ang imong gida-
pit wa pa man dinhi, hikaiimtan ta lang?
Pakito — Adtuon ko. . .... (Mohanag motis)
I^BLlingding — Agi-a usab &l Don Maeario, kadtong
\ piingon mo kanako, kon anaa dapita.
Paki*o_0'o....( Motis)
Dalingdiug -Nakasabut ako sa sugilanon ni Pakito,
kanako. Que sibayal Way arang sa gugma nga
ako. Ako da ang hara s* akong pagbati ug
amia ra kanako kon asa ko isaliyab ang mga
pinong lakang sa akong kaputli.
GULA IV
Doktor Glaro — Daliugding. .
Daliugding— Doktor elaro. Wa diay kamo magka-
kitag, 8i PakL^?
Doktor Claro — Kaganina) nagkakita kami ug iya
akoog gidapit.
J9alingding — Karon pp^yud to manaug aron ea pag-
kuha kanijoa^r .
Z?oktor t!laroTyNagkabaiwaB diay kantyt. (Magpanli-
n&$lj^\itogdi®g pahagka ako..
Z?alingding — Ayaw hinanalia ang imong mga tuyo.
Ayaw akog buhati karon; ayaw kahadlok nga
dili riao kana maani.. ayaw t kay irno na ako.
GULA V
Pakito Oh /?oktor, kaganina ka ra?
Z?oktor Claro — Karon pa gyud.
Pakito_2)ok mao kini ai /Mlingding. . ug Z?aling~
ding, mao kiti i si Doktor (Jlaro ang giingon
ko kanimo. \
Doktor eiaro iMolartiano) Paghang salamat.
Dalingding— {Molamano usab) Ayaw hinganli.
_22-
Pakito— Dalingding, abi-abiha ei Doktor CJaro ka^r
kuhaon ko pa ang pangandam.
Doktor Claro— Padayon lang, pakito, (Pakito motis)
-K-ining..
D&\\n%d\n% ~ (Mosenyas) Koydawo.. (Molin$fy/&
n ga magbasab^bsa)
GULA VI
*• /
Pakito — (Magdalag tulo Jca baso % kapitera ug smd
witeh) , " 4 .
Doktor Glaro— Katahum ninyog baye, Dalingding?
Dalingding— Salamat sa mga pagtamay,
PREV.VI
Pakito— (Motagay) Doktor ayaw kauwaw ning imong
pakiguban kanamo ea hudyaka, haf
Doktor Olaro — Nganong mauwaw man. Maayog ka-
ron pa ta tring bitabo-a.
Dalingding — "How" aa kalipayan ni Pakito (Mag-
dungan sa pag-inum ang tutulo) Awitan ta ka-
ron kining adlawa ni Pakito/ Awitan. . . .hub-
gon ea hudyaka I
AWIT
(TRIO)
Pakito— Makakaplag bag katagbawan sa imong ba-
latian, Dok, kiiring diyutay'ng pangandam sa
akong adlaw?
Doktor Claro — Katagbawan? Jeeus! Nagawaa ang hi-
maya. . ..nanubra ang kalipay.
DalingeTiB^^Pakito ang imong giingon kanako nga
si Don Maeario, wa man lagi dinhi?
Pakito— Tupd no!
Doktor elaro— Kanang anaa ea likoanan?
—23—
Dalingging-O, (Kang Pakito) Dali~a hinuon didto ^
kay magpaabut kami. '
Pakito - (Kang Doktor Glaro) Mapasaylo ba Doktor?
Doktor Glaro— Padayon. (Motis Pakito) Dalingding. ,
Dalingding-i-Unsa?
Doktor Glaro — Duna akoy paagi . . mouyon ka?
Dalingding — Ipadayag.
Doktor Claro— Karon kay ania na kita sa kinatali-
wad-an sa atong kalipay uban kang Pakito,
higayon na uga matuman ang atong mga tuyo.
Dalingding — Sa unsang paagi ?
Doktor Claro— (Mokuot sa iyan'g bulsa usa ka gara-
pang gamay nga may sulod) Kini kon isagol
sa- tubig kun ilimnon, makabuia sa makai-
num. Mi^oyon ka ngd himuan ta ei \Pakito
aron sa inigkabuta na, manlakaw kita^padu-
ong sa atong himaya.. sa kntam-is sa atong
gugma? "V . ■ '
Dalingding—Sumaa . anaa ra kana kanimo kay gi-
higugma ko ikaw.
Doktor C\*vo—(Butangan ang laso ni Pakito) Sa
inig-abut ni Pakito f dungagig diyutay ang
iyang ilimnon^ ha ba? _
Daliogding—O.K.
GULA VII .■'.-.
Pakito — Napakyas ang tingaha.
Dalingding — Ngano?
pakito—Migikan kagahapon ei Don Mneario paduong
sa ; Manila.
Doktor Glaro— Padayonon ta ang inuml
Pakito -N^anoug dili. (Moduol sa talad)
Dalingding — (Moct0t?sa talad ug dungagag diyuiay
ang baso /^yakito) Mabuhi si Pakito.. Mga
-24-
langit, hatagi siya sa adlaw niyang mahima-
yaon Hinaut uata nga ugma sa inigsidlak
s* ndlaw hikaplagan niya ang tumang kalipay!
prev; VII
. Doktor Olaro—Katapusang tagay sa atong kalipay
(Mag-inum ang tutu'o mosund-ong si Doktor
Ktaro kang Pakito . . . . Pakito malain ug
unya makakalit pagsingil)
Pakito— Gmoo I Unsa kini? Din-a ako makakital
Oh, buta na intawon akol Mga lainpingasan,
hain na -kamo/ Mga salbahis!
Doktor Olaro— {Mosenyas kang Dalingding, unya
motis ang duha).
Pakito — Ikaw Dalingding. . . . Ikaw ang tag-iya sa
usa ka kasingkasing sa babaye ngamahugaw.. !
Duha ka bulok ang kasingkasing sa babaye,
Naangkon, bo kanhi ang kasingkasing »i No-
ra . . . kasingkasing i|ga putli ug aulondon,
apan akong gibiyaan, gitalikdan, ng gipalabi
ko ang kasingkasing nga dautan sa usa ka
babayeng lampingasan ug salbahis! Nganong
gibuhatan ako? A'a gaba na kini sa akong
karaananap! (Sa Kadaghanaii) Tutoki ninyo
ako nga gisilotan tungod sa yawanon koug
nansabuhat. . . . tun-i ninyo pagayo ang akong
nahimo kny kadto mao lamang ang salingsing
sa akong pagka kalibutanon. Ug. . . . . . karon,
ania na ang silot sa langit.
AWlT
Nora t buotan kong asawa . .*. . .pangitaon ko
ikaw suro^on ko ang kapatagan ug kabung-
turan sa kalisdanan ug kap&itan aron sa pag-
pangita kanimo. Oh, Nora, hain kana.. hain
na ikaw nga makahatag kanako sa pasaylo..
s*a pasaylo nga hambinon ko paingon s i akong
lubnganan! (Masulob on)
_ T A B I L —
KASINGKASING SA BABAYE
IKATULONG BAHIN
Lawak $a harianong balay ni Nora. .diin sa maong
laioak makita ang mga butang nga adu-
nahanon* Inigtukas satabil ma- (
kita si Serapio nga mag- \
pasopaso.
Serapio — Hain na kahang kalibutana isawilik kad-
tong lalakeng panuway aa tanang yawaf A's 9
tingalig nagmalipayon uban niadtong, babaye
kansang nawong mao gyud kubal sa kabayo.
GULAI
Iuday — Serapio. .
Serapio — Ip.. Tugkan man lang ta nimog kabuhi.
un§a bay imong ieugo?
Inday — Waa man.
Serapio — Humaua kag kaonf
Inday— Humana.
8erap|o — Tingalig gihurot na usab nimog laoooy ked-
tong giaadong ginamos, ha? Naa ra bay imong
inahan, lupig pa si Uiriaeo aa kinan-anayg /
tiaabal.
Inday— Uiyutay ra gani nay kkong gikaon.
Serapio — Diyuttoy bitap nang daghanal
Inday— . Serapio!
Serapio— Unsa^
Inday — Kndtong imong augilanon, unea bumanon U?
Serapio — Oke .diin kadto kita hunong l)ay?
Inday— 8a husay. .
Serapio — A's.. ^a p*g-ingon sa huez ng«, fc imo ba
kining baraw"? c Gitubag ko sab dayou nga
-26-
"Oke" unya mipadayon eiya/ {nganong
gipatay mo si Damaeo?" Gitubag ko usab
dayon nga' ' wa ako magpatay kaniya" ( Kinsa
rriau diayf 4 ' mipadayon ei Nyor Hwez f , .. . -
a ang baraw mioy nagdunggab ug nagpatay
kaniya." Niini diay naluwas ako.
Inday_-iNan kadtong en^ilanon mo sa uea ka anak
nga wa nay amanan, unaa man kadto/>
Serapio — Hunongon ta una ang seryal kay naglaway
na kining baba, lupig pay tagmaya ni Akin
Sagoksok.
GULAII '
Nov&—(Mag-ilis) Serapio!
Serapio— Unea Nyora?
Nora~Ang mga hayop naatiman na?
Seyapio — Ang baboy na lay wa pa makahabhab.
Nora — Nan
Serapio — Akong lawgan. (Moiis)
Nora-Mouban ka kanako, Indayf
Inday A«a man, Ma?
Nora— Sa dakbayan kay duna akoy ipadalang salapi
sa Manedger didto sa Manila.
Inday Di lang ko, Ma. Anhi lang ako uban kang
Serapio.
PREV. VIII
] VvNora--Kon mahunaan ai Serapio aa iyaug pagpan-
lawog, pahikaya dayon ha?
Inday O, (Motis Nora) Dugay na kaayo nga ei
Mama wa gyud motug-au aa akong amahan.
Kon pangutan-on ko sa nga'n, ang luha ray
iyang itubag kanako. Mag-awit ako aron ma-
lipay.. {Moawii sa)
""■■■ -27- ' . .
s
AWIT
i,
GULA III
* .
Pakito— (Sa silong pa) Maayo/
Inday— Maayo, dayon.
Pakito_(##/0 uban sa batang diyiitay kay buta na
rnan siya) Ania ang imong inahan?
Inday-^-Wa pa dinhi, atua sa dakbayan. Ngano ba
Pakito — Mwfr!li lang ako aron Ba pagpamaligya ning
mga hulagway. Kay wa man eiya dinhi, adto
ua lang ako. Mohanag motis)
Inday— Iyo. .
Pakito— Unaa?
Inday — Tan-awon ta no ang imong baligya. Kon
dutaa gani akoy higostoban, suginlan ko si
Ylama aron ka mobalik.
Pakito— (Mobukag, sa iyang putos)
I\i<i&y—(Mokuhag usa) Kini' maoy nindot kaayo-
pila man kini?
Pakito— (Hikapon anq rebete), Tag doson kini inday
Inday — Kini nko. Balik unyang taudtaud kay pa~
palit ako kang Mama niini.
Pakito— 0, (Poston pagbalik) Na din-a lang ako
magdogay ■ . .
Inday — Kining Iyo, tagadiin man ikaw?
Pakito—Taga luyong dagat ako, inday.
Inday—Kinsa may imong ngaan?
Pakito — Tawgon ako sa akong mga suki!g Paking
buta arig kabilin sa kahamiigaway. (Trans)
Wa nay lain ?
Inday Wa na.
Pakito— Na adto na ako.
Inday — Ayaw kalimot sa pagbalik karong ..taudtaudf '-.
Pakito .- Dili, ania ako. (Motis)
-.2 8- .....
■">.■■■ :' ■" ■■■■■■/." ' . "-■' .;■■:.■ ./
Inday — Papalit gyud ko ni Mama uiadtong mga
retrato.
GULA IV
Serapo— 0, wa ka dUj^ mjouh*u -ni Mama mof
Inday — Sumaa
Serapio — Wa gynd Uay ania' ka m«n,
1 ndny — Serapio
s^rrtpio — Unsaf
Ind-ty Dinhi may tawo na.
Serip o — Hh-| Dinhiy tawo? Mnayo g»ni, wa ka
dagita ! Hesus .... Hesus .... kon gitukob ka pa,
patay gayud ko!
. rndny — Naa bay tawong mana^it?
Ser.ipio — Wa| Pauahon na pani nga ang sentral
sa kamay molihoK, /m*mikop gyud ug mga
bata aron ihungit saigalangin agig lihi.
inday — Mamaligya man kaato «iyag rotrato,
Serapio— Hesus! Makabebe <9iay?
ludny — Di-man. Taga luyo R\onong dagat siya.
GULA V
Dalingding — (Sa silong pa) Maayo ,
Serapio— Tago , . . . . . tago tingalig mao na karon ang
mananagit. (Pasudton si lnday)
-Daliagdihg— (&z silong pa) Maayol
Serapio Maayo, dayon ......
\U\\\\gd\ng—{Moddyon) M*ayo ...... (Magkugoa ug
bata)
Serapio — Unsa naf
Dalingding — Mao ba kini aiig balay m Nora, aaa-
Wrtiig tinalikdan ni Pnkito?
Serapio O ngano ba untal
i >alingding— Ania bn si Nora ?
Serapio -Wa pa mahiabut, atua sa dakbayan.
Dalingd n^ Si Pakito, ang iyang bana, ani-a?
-"29- ' . " '■
Serapio~Wa man.
Dalingding — Gidungog man gnd nga nagkabalik n»
aila.
Serapio — Ngano ba, duna kay tuyo ni Pakito 6 kang
Nora ba?
Dalingding : — Dnna unta akoy tuyo.
Serapio — B*lika lang karong taudtaud kay euginlan
ko 8i Nora nga dinhi ikaw. Kining, kinsa ba
kadtoy imong nga'anf
Daliugding — Desideria Billa.
Serapio -Balik lang unya, haf
Dalingding— Tan-awon ta lang ug^ari na ako* (Motis)
Serapio — Porbingas liyagasl Kon wa ako masayop,
nriao gyud kadto ang babaye nga nakaingon sa
kahimtang ni Pakito ug Nora. Kadtong bata
tingalig baktin na kadto sa ka kondat, unya
kaalautan. \Motawag) Inday. . . .Inday. . . .
GULA VI
Inday — Unsa Serapio?
Serapio — Dinhi ka una baf Kay lantawlantawon ko
pa ai Mama mof
Inday — Ayaw lang Serapio kay wa koy uban dinh|.
Serapio Baut kog isog ka.
GULA VII
Nora—Serapio^ nakahikay ka naf
Serapio — Okay Nyora. ^
Nora — Na, tana Inday sa kosena. (A/ohanag motis
uban leang Inday).
Serapio — Dinhi Nyoray nangita kanimo.
Nora — Kinsay ngaan?
Serapio — Desideria Billa kono siya
Nora - Wa ako makaila niana. Unsa man konoy
iyang tnyo?
Serapio— Wa siya mobungat 8a iyang tujo, ug ti-
ngali mobalik kadto kay giaaarain ko man sa
— 30 —
iyang pagbalik.
PREV.IX
Nora — Pahibaw-a ako kon ani-ana,...
Serapio -Okaylang gihapon. (Motis Nora uq Inday)
Kon mahiabut na gani kadtong babayeng
ibingan ug pak-an, matay'g di ba mahinabo
ang mga gumon sa mga katahapl (Moawit)
GULA VIII
Nora^Serapio, dinhi tuoy tawo nga namaligyag
retrato? ^ -
Serapio — Matud ni Inday, dinhi konol
Nora — Wa ka diay masayud kun kinsa kadtong
tawhana?
Serapio — Wa gyud tawon Nyora, kay ^tianlawog maa
ako sa baboy didto sa silong.
Nora— Oaw gikulbaan ako Serapio sa pagsugilon
ni Iuday mahitungbd iiiadtong tawhana nga •
maayo gayud kono kaayo kaniya, Lima na
katuig an^ miagi sukad niadtong paghibulag
^ta kang Pakito nga karon pa ako batiag ka-
kiilba riga daw mipaliki sa akong dughan ug
mitay-og sa akong kaugatan ug kannoran/
Serapio — Ada, hadlok na man nimp tiianang balita
mahitungod niadtong tawhana Mikurog ka
ugod tungod kay di d^a man gyud pabiya sa
ehaa ug kapi nga maoy makapatimbleres
kanato.
^ 3 Nora— Hipusa ang talad, ug paari-a si luday.
Serapio—Good . . . . ..(Motis)
Nora— Kakulba! Ngaiaoiig midayon kang makaliton
ning higayon aa akong kalipay . . . , ?
nganong miduaw ikaw kanako nga unta patay
na man ang akong mga kasakit?
81-
GULA IX
*\
Inday— Unea, Ma?
Nora — Tinuod Inday nga dinhiy -taw< ■?'
lnday — O, lagi MtT/ ** "* "
Nora — Nan nganoug wa mo man tawga si . Sernpio?
Iuday_Na limot na langakn Ma tungod kay i.alingaw
kaayo ko sa . mannin-dot nga retrato nga iy*ng
ibnligya. ■ S
Nora — Nan mohalik 'kadto %\x*?
Inday — 0, ania karon kndto, kay giingnn ko inan
nga mopalit ako kon ani-a na ikaw.
GULAX
Pakito — (S0 silonp pa) Maayo
Inday— Mao na tingali karon eiya, Ma. (Modagan sa
yanahaan) Mwayo dayon.
Pakito — (Sa bata) Mopalit kana Inday.
Inday—O, (Itrtdlo si mama niya) kay ani-a na
. man si Ma.ma,
Nora — Pakito!
Inday— Mama, 'kins» kini siya^
Nora — Arnahan mo kaira, iiidayl
Inday—Papal {Mohanag duoL apan dili makapada-
yon)
Pakito — Ayaw . .ayaw pagduol uea ka hungang ma-
tam-is 8a paghating dunot, gugmang malnk-
Bot, kg.kg. salbahis. ng balntiung- lampingy-
san. Ayaw.. ayaw ipasapi^ad ang ro^hawot
nga panit sa imong kaliniB ug ka l»imta n *•*
tawong labing manaiiap sa kamana napa i /
(Kang \ftofa) Nora daghatiari nang mpa tniu
nangapnkan ea kalipadeey; ij ug kawvir»i,
diin sa ilang paglupig gipahali>n ko > \\v d \\
mais^p nga mga hniuok" nga luh* sa pat:!»*-
sol nga akong uahimo D»t'hMian na! oht
kadtong tpga adlawa, Noral Mao kadtong mga
adlawa diin sa ilang pagtalikod kanako gi~
hunos ko ang kalauman ug kahimayaan ning
kinabuhing labing talamayon . . . '. liiug biuuhat
nga mananap aa gaad ug lampingas&n sa mga
. misilakong ipainimpa sa asa ka asawang bu-
otan nga mao ikaw/ Oh I Nora pasayloa ako !
Nora — pakito, tungod ea gugma kp kanimo. .......
tungocJ kaiig Inday nga atong aiiak . . . . giampo
ko sa kalapgiian ang kausaban ea imoog ki-
nabnhi!
Pakito Nora, gipasaylo mo na ako?
PREV.X 1
fora — Hagki si Inday . .. ..sapopoha ang bungang
naginakit sa noga katuigang nangagi timaan
sa imong guginag pagbati kaniya, ug ingon
man sa akong pagpasaylo ea kangil-arang na-
himo, handuman sa usa ka kasingkasing sa
■ babaye! : ; ...'.
Pakito— (Sapopohon si Inday ug Baglean) > Mab » ka-
ron Inday ang adlawng mahimayaon sa akong
kinabuhi! ■/"'"
Inday-— Di mo na kami talikdan, Paf
Pakito^Talikdan!
- AWIT
...■'*..■ .-.■'• . ■
' (TRIO)
Pakito—Nora, katam-is sa iunong kasingkasiog. ,. . .
kasolondon sa imong balatian! Daw nagtuo
-ako nga kining akohg kahimtang mao day
pagsilot sa palad sa way pagbakwi,- apan
■ diay-. ...» . gihatag kanako sa langit ang panag-
balik nga mahimayaon bisan nangawop na ang
masilak lamparahan ning kinabuhi . . . . bisan
■ — 381- : ' \"".'- :< - ■'■■■
gipagngan nifjlt-ong. mga lampingaean anp
kahayag sa $kong handnrawan , . Nora,
Nora, . . . ■. gaks^ ako. . , . . tudlpi sa matanus nga
dalan el^kina^uhing malinis ug sulondon^ kay
kanimo anha ko na bikaplagi ang way kama-
tayong himay$ I
(Maggakus ang tolo\ Pakito, 1-nday ug Nora)
- T A B I L — ■
KATAPUSAN
.84-.
o
..]/s:
^.