Skip to main content

Full text of "Kasingkasing sa babaye [microform] : dulang may tulo ka yugto"

See other formats




v?;wwff?w^ c 



Sfc lliiu 



tti**"" 















arrw- 



ama nga 3 Aetos 

IKADUHANG PATIK 
S^ptiembre 30, 1939 







M ' "^ 


ffl J -..^i. 


J3P/^3 — ~Q<tf> 


— ■*#© 


— «8» 


— «*tt 


— ^*S£P 


~-r*JB 


— 4» 




1 ~.^Jv 


— *£J» 


— «0» 


—««{B 


...^» 


— «# 


-^n» 


— >*» 


—»».•3111 


— <«iM 


, — «*«f 


—«aai 


— <«9 


=at 


— <^ 


.-.^t9S£» 



F£LIX.B. GAGURA 

BOOKSELLER & PUBLISHER 

P. 0. B0X 501 CEBU. CEBU P- I. 



&t* — 



■-"-«*£ 



-rfSD 



m 



^iuauiuMuy^uiu&uiyuiUiiy^uuiuuuiuuu 




^ 



KASINGKASING SA 
BABAYE 

Dulang May Tulo ka Yngto 

SINULAT 

Nl 

Jose J. Sanchez 

■ "'.'' ■ ' ■■ ■' 

B.ili: 50 Seutayos ang u*a ka hrilatl 

IKADUHANG PATIK USA KA LIBO 

KA HULAD. 

PINATIK UG KAUGALINGON 

Nl 

FELIX B. GAOURA 

Bookseller & Publ.ieher 
P O. BOX 501 . CEBU GEBU, P. I. 



PAHIBALO 

Ang bugtong may katungod Ba paganbli-subli 
pagpatik kun paghulad kaugalingon ni FELIX B # 
GAOURA ug mga manununod. 

Ginadili ahg pagpatik kon walay pagtugot 
kun pananghid sa tag-iya, Felix B. Gaeura. 

PAHAMATNGON 

Biean kinsa nga makapalit ning basahona 
makahimo sa pagpagula kun pagsalida ning drama- 
ha sa wala uay kinahanglau nga mananghjd pa ea 
tag-iya, kuu tagsulat basta nga kalingawan lamang 
sa lungsod, sa laing pagkaeulti nga ang tagbikay 
kun ang magpagula dili maga kobra ug bayad sa 
pagtau-aw sa dili modawat ug kuarta kon bisan 
~*uh,sang butang nga suhol sa iyang kahago. Apan 
kon ang .magpagula ning dulaa manapi, niaga„pa- 
bayad sa pagtan-aw kinahanglan nga * magBayad 
siya ug abang nga eeneo pesos sa matag salida, 
Ang abang ipadala pinaagi sa Jero Postal (Monay 
Order) kanp Ginoo Jose J. Sanchez, Tres de Abril 
Orossing, Labangbn,' kun kang Ginoo Felix B. 
Gaeura, P. O. Box 501, Gebu Oebu, P. I. 

Ipahinungod ko kang Maria Consuelo Regis ni San- 

chez ug Oynara Regis Sanchez, asawa ug anak kong 

namahulay na sa dayon. 

MAGDUDULA 

Pakito. ..... f .......... .bana ni 

Nora './..,.. agalon ni 

Serapio ...... . .higala ni 

Doetor Klaro ............ sinati ni 

Dalingding babaye, ni Pakito 

Inday . . . anak ni Nora ug Pakito 

■■.■•••■■■■■•' _ 2 _ .'■■'•.. 



e 



KASINGKASING SA BABAYE 

UNANG BAHIN 

PREV, I O 

Lawak kinadak-an sa harianong balay ni Pakito. 
Maoy rnopasuabi sa atong mga mata ano mga butang 
'nga kaugalingon sa kahawiugaway. lnighikas sa tabil y 
makita si Aora nga magawit samtang magatuwang- 
tuwang sa bitang malihokon diin sa ibang sabakan 
mao ang unang bimga sa iyang gugma kang Pakito. 

Ipahibal-o nako niadtong buot 
mopagula kun taghikay sa pag- 
pagula ning dramaha nga sila 
■na lang 'nng mobuhat t>a awit 
nga mahiangay sh kaagi ning 
dnlaa. Ug sa gidaghanon nga 
gikinahanglan. Mahimo. usab. 
kon^walay mga awit. ^ 

Tagsulai 

Nora — Daw inumol sa katingalahan ang kinabuhi 
nga nanko karon; daw wa lang ako magpa- 
landong nga ang . kaaiiihdot, ang kaputli sa 
gn^Wii nga gihalad kanako sa akong bana 
kaniad^ong mabihagon pa ang mga adlaw sa 
akone; knanyap, nangahimong raga maidlot ftga 
k>tgingkiug 8ak.t8il.agiu knpungoo. Ambut 
kahag ngano nga bis^n siya nagmabalhinon na 
uyamut moilog man sa ^ihapon ang pagmahal 
ng pMuhigugma ko kaniya. Apan biean pag- 
"nnsHon, .kiiiing .«nak sa among gugina niao 
day biu-tong talikaUi »a a'iiong kaminyuon 
ngH - mwbugto lam&ng -fla higayon nga kami 
inopasilong na m landong sa among lubnganan. 

' 'L-3- ■ 



GULA I 

Serapio — Nyora, Porbinggayng latni-a! 
Nora-Unaa goy larm . Serapio? , 

Serapio — Basta lamv^Nyora. Lamiiiii gyrtrJ-¥aayo . ; 

lupig Krukidnol. 
Nora — Unsa lagil 
Serapio— Kay naitaae man gyud ko, Nyora. . hesus ! 

kon anaa pay daghau, maayo man lang 

ipunayg uta§. 
Nora— Pagtarong gani Serapio. Unsa goy lami? 
Serapio — Pastilang lami-a nakong pagkakuha sa re- 

trato,Nyora. Lumpigpay Rodolpo Valentino. 
Nora — Poloa ka lang biuuaug! 
Serapio binuang ba diay nga maayo tang pagkaku- 

haf 
Nora — Dinhi ka una Serapio, ha? . "... Kon panang- 

lit mahiabut si Pakito ug unya, mangutana 

kanako, iagna gipatawag makadiyut sa iyang 

uyoan diha ea luyong dalah. 

PREV. II 

Ser«pio_-Segoro, Nyora. (MOTIS NORA) Ngano 
kaha . ni ui Nyoj Pnkito nga ingog lain 
naman kaayo sa iyang asawa ? Aaa, tiugali 
may lain na usab uga ihawan ea kabaw. 
(MOAWITSI SERAPIO) 

GULA II 

Pakito— (motawag) Serapio . .... 

Serapio— (motawag) In op .. ...unsa Nyor ! 

Pakito— Hain si Nora? 

Serapio— Gipatawag kadiyot ea iyang Ingkoy 

Pakito— Papaulia. (SERAPlO MOHANAG MOTIS) 

Serapio f way nangita kanako uga babaye? 
Serapio— Wa gyud Nyor bisan anino na la.ng. , 

— 4— '■■ ' 



Pakito— Adtua ang akong giango. (Serapio motls) 
Gipakaingon kog sapian kining akong asawa,. 
himanhimari diay maoy pagairigrion nga, ha- 
mugawayng nagkalisudlisud. Apan way sa- 
payan . . himuon ko ang kutob sa akong mahi- 
mo aron ang tanan kong pagpangga kaniya 
masunog sa mga kalimot. 

GULA III 

Nora — (Magdala gihapon sa bata) Kaganina ka ra, 
Pakito? v 

Pakito-^Karon pa tiwon, Nyori. I)iin ka ha? 

Nora — Didto ako sa ka Noy Talino, 

Pakito— Ayaw na akog limdi. Hi^akpan ko gani 
ans; imong biuuang. ikaw lang. 

Non— Pakito, iiiiinsa ikaw? Ngano nga gipakatawo 
/ mo sa kanunay diha sa |mong kasingkasing 

ang katahapf Ngano nga buut mo ako hi- t 
muong makasasala nga unta kinin^ dughan 
riasayud man sa mga bulingong kaugmaon 
likod sa mga/buhat nga mapuighirnarauton. 

Pakito — Hilum..ayaw pagnga ang u&gdilaab kong 
mga katahap. Kini' kay may siniUgdanan, du- 
nay katapusan. Maoray ikaingon ko kanimo 
nga hinaya ang imoug mga lakang aron ikaw 
dili mahibnwasot. 

Nora_Pakito. . Pakito ngano nga gikatahapan mo 
ako? Pakito, aron ka masayud, ako.. ako iiga 
imons; asawa ni diyutay wa 'uiaghuling sa 
malinis nga tai^aman sa atong kaminyoon! 
Tuhoi ako.. tuhoi ihtawon ako, Pakito! 

Pakito — Gabii'na. a-ng mga pagbasol. (Trans) Nor*, 
kon dunay mangita kanako, ingna nga ako 
ana-a sa ka Don Valeriano $ ug kon mahimo 
pahulata. 

Nora— 0. . ,...'„."' 

• • «^. — 5 — 



Pakito — Ayaw baya kalimot. {Motis) 
Nora— l)aku nag kalaiuan sa'gugma karon^ ni Pa- 
kito kanaki» I 



GULA IV 



^ ... 





sa 



C yo "' g "• 



ti. 



SHrnpio _'Nuk . . . . du . . . . ak .. 
Nora-4_Naunea ka Serapio ? 
Se^pio^-NHk-du-ak-sa-yong-ti. 

buang, nauusa. ka? Unsny Nnk-du-ak-sa 
ie ti.K 
Serapio— Nak~naka; d n-dun^o^; ak-ako; sa-«a ; yong 

inyong; ti-stilti. Mao kanay pagaiugnon; na- 

kadungog ako sa inyong sulti. 
Nora — Nan, unsa may imong hunahuna ;jnHhitungod 

sa kabalhin ni Pakito, Serapio? 
Serapio — Matit^ pa; eisakabugslay. 
Nora— Sa ato pa, unsa man kana? '. " 

Serapio — Sinugdanan sa kahnngkagan sa panimalay. 
Nora— Daw pagahilantawan ko bitaw, Serapio, ang 

madulom sangputanan ning mga buhat ni Pa- 

kito kanako. 
Serapio— Apan- Nyora, ang taas pabilo sa pailob 

maoy gikinahanglan sa nsa ka asawa. Kon 

tnaupos man ugaling, pasenaiya ug sa laing 

pagkasuiti; "h.igtia Untay kaon kamay patay." 
Nora—Ibutang ko una Serapio kining bata. 

(MOTIS) 

Serapio — Kinihg akong panagna nga ni Nyor Pakito 
m?\y babaye, matuy'g mosipyatl 



u 



^ GULA V 

DAlingding— OX, ikaw bay anl'oguon ni Pakito? 
8erapio— M ahi n o, anaa ra.na kanimow 

Daliitgding — P^gtarnng. h*. 

■Serap.o — Ngano? Kurkobawo ba »ko?. 



(> 



Da-Hrig^ng— Sumna. . 

Serapio — Aw, eumaa.. baba mo nagba^sa. 

1 )Mlir)gdinp— Unsttf 

Serap'o — Wa raanl (Mangiso*) Unsa? Ayaw'g ti- 

nonto haf . (Mahihay) Hi l'akito ang imong 

tuyo? 
I >n 1 i h jlz d i n g — O. . 
Sertpio — Aw f ai o'o.. (Apartt) Da, nnkabawos na 

gyud ko! 
DaUngding — Oy, tui°pi,.ayaw baya akog buhati.... 

tingalig. . . {Motis) 
Ser ipio— .Hitsurang inaginarynt. . tuay nawong niad- 

to,maoraug kubal «a kabayo! Thoiii . . giluod 

lang ako! 

GULA vi . 

Nora— Kinsa kadtong dinhi? 

Serapio — Usa k» babaye uga anjg dagway lupig pay 

anino sa bukag. . . .' bisan lihaan ang liniba- 

ong sa buti, di gyud mspatag. ,. 

Nora .- Apasa ug suginii nga din-a madugay si^Pa- 

kito. 
Ser-pio — Hilantan man lang ta nimog eineo gradps. 

Na bneno, akong dalion kon mahimo pa ba 

kaha. (Motis) 
Nora_Ambut kaba koii uma ang gitagana kanako^ 

sa palad ning mga adlawa nga nagsingabut. 

Pahiyum>in ko lamang.ang tauan bisan mapa- 

it nga kasakit aug bation sa kasingkasing, . . . 

ladukon ko sa way kokahadlok kay kaha maoy 

ilimnon sa mga kalag nga djnagmalan 

GULA VII 

Dalingding- Oy, babnye, ania na ba si Pakitof 
Nora Wa pa^ ngato'ba unta? 
Dalingding—Nga.nong ■ mdgsus'i- ka? . r 

. ~ i- 



Nora — Ikahiubog mo ba diay ang akong pagpangu- 

tana? ; 

Dalingding — Ikaw ba ang iyang stiloguon? 
Nora — K*on duna kay isugo. | 
Dalingding — Nan f nganong magsusi ka kanako ug 

ia akong kahirntang ngadto kaniya? 
Nora— Di ba katungdanan sa usa ka suloguoo ang 
pagpakisayud sa usa ka tawo nga mahida- 
yon sa kaugalingon sa iyang agalon? 
Daliugding — Ayaw nako nianang mga sult.ng pol- 
pog. Nasayud ba ikaw nga kon ang parm 
walay gapasan, kanang panaa di magpulos 
sa masadyang gingharian sa kalanggaman. 
Nora — Wa ako makatugkad. Mahimo ba nga sa da- 
kung pagpaubus, imo akong pasabton sa mga 
. pulong nga masayon? 
Dalingding — Nahibalo 'ba ikaw nga ning kalibutan 
sa hndyaka f di magpulos ang lalake kon way 
babaye.? 
Nora—Nasayud na ako ug daghang salamat sa imoi g 

pagpasabufc - kanako. 
Dalingding — Ug aron gayud s-a imong katin-awan, 
ania; nga aa madugay ug sa . madali, ako.. 
ako nga j)ia ka-ron - inaoy umaabut nga ha- 
ringbay sa pangugalingon ni Pakito. 
Nora-Ginoo!..(MODUKO) 

Dalingdmg — Nganol Duna kay kabilinggan sa lalake 
nga gibati ning kinabuhi? Sultihi ako kay 
maantigo pa akong mopahat diha kanimog 
diyetayng kaluoy. 
Nora — Wa akoy kabilinggan .... kon dili, nsa lamang 
ako sa d>ighang babaye nga nakakat-on pag- 
higugma ga iinong gihigugma . . . . nahigugiMH 
ako kang Pakito sa usa ka gugmang tagsa 
daug igkita sa ibabaw ning kalibutan; gugrna 
nga tinago ug wala ko pa kaniya ipah*»yag. 

Dalingding — Diay, Apan, maoray ■ «kong ikaingon 
nga t tipigi eliha sa hilit nga.suok'sa iinong 

. 8 ~ 



kasingkasing kay p i 1 « y pa'ad nga mnwani ang akong 
pagb;ti alang kaniya. 

GULA Vlil • • 

Pakito Nora . . adto a sa ka Pon Vuleriano ang akong 

■^ihaugyo. , ' . , 

Nora— rrPaaaylo-A ako Pakito nga nakatugaw. 
Pakitol^- Ayaw taaaa ang mga pulong aron ko..V ... 

(MANG180G) hala, lakaw l.ia. . 
Nora — O, akong adtuon apan dad-on ko ang bata. 

(MOTIS ARON pAGKUHA SA BATA) 
Dtlingding — Kinaa kadto? 

Pakito — Mao kadto siya ang akong giingon kani- 
II) o. 

GULA IX . 

^ova—{MagTcugos sabata) Ana-a kaha ei l)on Va- 
leriano? 

Pakito -.Ana-a kun wa ( eusiba ang akong ipasusi.ug 
dawata ang akong gihangyo. 

Nora ~ Adtuon ko? (MotU) 

Dalitig^ng : Iya kadtong anak? 

Pakito O, iya kudtong anak? 

Dalmgding" --Ang atna'han hain tnan karon? 

P.tkito — 'Anihut- kahug kinsay amahan niadtonb bataa 
kay pinaangkan ma.n lang kadto siyn. V 

Dali'ugdihg— Pakito, sa mhkaiiBH, uebon ko ang pag- 
ingon- nga, dili ba kaha ako maalau.t sama sa 
nahitabo niadtong bnbayhanaf Ma^matinu- 
oron ba kaha ikaw sa imong ^isaad ug gi- 
panumpa? 

Pakito— Dalingding, saligi ako sa akong mga 
pulong. Tuhoi ako kay kon niahimo pa nga 
ang bulan ikadayandayan diha sa gingharian 
sa imong kaanyag ng kabuotan, adtoon ko 
si Bathala ug pangayoan ko sa akong , gika- 



Y— ^* 



ibgan, kay mao day bugtong himaya ko ang 
paglipay kauimo, 

Dalingding. — Mopasalig ako kanimo. , 

l'akito — Apa», ikaw kaha, Dalingding; dili ba kaha 
ikaw magmabalhinon ea gihatag mong gugma 
kanako? Di ba kaha sakiton sa ispisong ka- 
guolang dughan kong nagaluyong sa kasing- 
kasiug m*himayaop . .sa kalag kong malipayon ? 

Dalingding — Kanako? Saligi ako. 

c> Pakitq — Kabulahan ta Dalingding kon sa duyan 
aa kanainyuon pagatabyugon kita sa hoyohoyng 
matinuoron 1 

Dalingding— Kamalipayon ko kbn magbinwotan ang 
imonp taulag sulod sa lakaw ea atong panag- 
inunutagay. Ipasalig ko nga ang tanang p«ina. 
hon sa atong pagpuyo himuon kong dalissyng 
duga ea himaya. 

Pakito -Gugma!. . . /gugma I . ; kaanindot ug k&t»m-ia 
mo kini, daw uaa ka sarong dugoa pa hudya- 

I ka ang gidalit mo ning kinabuhiag hapit na 

^* malarag sa yutal 

Dalingding — Na, Pakito, adto na ako kay karong 
gabii manggikan na kami ea Papa. Magapa- 
abut lamang ako sa imong pagpadan^at kang 
Papa. 

Pakito— Pag-ayo-ayo Paiibuta ako ninyo kay tu- 
maoon ta ang tanan. (Motis Dalingdinp) Gu- 
monhap dag-um ikaw kayon ning kinabuhi! 
{Magwsopaso nga mapalandungon) Unaay ta- 
kus kong bimuon/> A'a, masayon ra 1 



GULA X 

Doktor Klaro- (Magdalag mantahaii) Pakito. kn- 

mueta ang kinabuhi? 
Pakito — Ania, ingon aa gih»pon. 
Doetor Klaro — Kamaldito nvo kini, 'Pakito'l. 



^. 



10- 



■<3P 



Pakito — Ngano? 

Doktor Klaro — Kadtong imong giingong babaye nga 
■ ■ nakabigan sa imong kaibog, sapian man diay, 

unea ao? 

Pakito — Karon ka pa diay kanako (Tra/is) Tabi, 
kay diin ka man masayud? 

Dokter Klaro — Ning mantalaan. (Itunol) 8a mga 
"laray sa kalandrakas anaa mahitudling . an.g 
iyang kahabug. 

Pakito — (il/bda^) Wa -gyud mahadakinas ang mga 
pangisip niug pinumduman. Apan.... 

Doktor Klaro— Apan, unsaf Nganong nabalaka ka 
aa pag8ump*ray t*a iyang kaisipan? 

Pakito — Duna akoy paagi nga kon mosugot fca, m,a~ 
tuman ang akong mga damgo. Di ba gaaaad 
ka man kanako uga mopaulipon ka sa akong 
mga pulong tapu/ hipniga sa lubnganan^agg 
patayng lawas ni aiihing Tomas Montesvilla? 

Ooktor Klaro — Tinuod...., 

\pakito — Nan, motuman ka karon sa nkong ihangyo? 
Buhaton mo gayud kini Doktor A Qlaro_kay 
midangat na ang uj9a ka panahon nga^nr^balus 
ikaw kanako. 

Doktor Claro_ Suginli ako sa imong mga tuyo aron 
man ea akong paghukom. 

Pakito— Sa akong gugma ngadko kang Dalingding, 
dnha da kabutang ang nakaulang— ang akong 
asawa ug ingon man ang akoug anak. Gusto 
ko unta nga kanang akong anak tagaan tanog 
buong makamatay, ug sa usa ka higayon ang 
akong asawa imong lugoson nga kamo akong 
hiabtan. Niini may igo na akong katindugan 
sa pagpakigbulag kaniya atbn laiig sa mga 
bukton ni Dalingding adto ko tingba ang ka- 
hidUw x s& kalibutanong parayeg. Nakaeabut ka? 

Doktorl Cl])Sro---0, hisabtan ko ikaw, apan.. 



Pakito — Apan, unsay nakaulang sa imong paghimof 

Doktor Klaro — Sugoa akog lain, Pakito, nga dili 
unta niip-i! 

Pakito — Sibugarr mo ang imong mga gipasalig ka- 
gahapon? Niadtong mga adlaw nga lnaoy sak- 
si ang gihayang lawae ni anhiiig Tomas? 

Doetor Klaro— Pakito, bisag unsaon paghubRdhub* d, 
daw dili kini angay nga himuon, buotanang 
imong asawa, sulondon sa p&gpangga, usa ka 
inahan nga matul-id - arig' agi sa kinabuhi. 
Nganong limbungan ta ang larawang hara sa 
kaputli? Labut pa, Pakito, wa akoy dugokan 
sa paghimo kay dili lamaug akong gidugmok 
ang kasingkaaing sa iyang mga damgog pag- 
laum ning kinabuhi, kon dili, hangtud ako 
mahimong mamumuno sa akong kaugalingon. 

PakUo— ^Haf Dili mo kini himuon? 

Doktor Klaro — Intawon. Pakito! Pasaylna ako ning 
higayona 1 

Pakito - Buot mo akong initon? Unsa, may kali- 
pay ka pa kaha kon isinggit ko sa* katiling-r 
ban sa mga balita nga imong gihiloan si... . 

Doktor K\KTo — {Mosai)-ongsa baba ni Pakito) Hilum! 
Pakito — Tak- umon ko ang akong ngabil kon sa pa- 
nahou nga masulogoon ikaw sa akong mga 
tinguha. Unsay imong hukom TiTt^g suhran 
nga nahipundo sa kabaybnyonan aa imo.ng 
krhikurat? 

Doktor Klaro— {Mahinayon) Tumanon ko ang imong 
mga tuyo, apnn. hibaw-i nga ikaw ang agnlon 
' sa akong pigabuhaton. 

Pakito — Himoa karon dayon kay nahinayak na king 
kapungot ug kaligotgot. Ayaw utiki-ang pa- 
nahon aron di mattkwang sa kapakyas ang^ 
sakayan sa akong mga tinguha. {Molili SU"- - 
may yanghaan) Tago sa liKod kay naupadu- 
lorig na riganhi si Nora (Doktor K/aro mo- 
pasalipod) 

■ —12- 



GULA XI 

■ • . ■■■ ' ; ■■<? ■ -■ ■ 

Nora — Magleugos sa bata) Wa pa mahiabut si l)ou 

Valeriano, Pakito. 

Pakito — Nan. nganoog nagdugay ka tiian? Unsa f na- 
kakaplag ka na gayud ug panahon sa pagpa- 
kigkuyog sa imoug lake, unsa nof 

Nora — Pakitol Kalain mo na aaron. Ang wala ko 
himoa buot mong ipahimo kanako. Unsa, unsay 
hinungdan ning tanan Pakito! 

Pakito— Ayaw ukaya ang darohan sa akong kasuko 
kanimo. Kon buut ka nga mopadayon pagpa- 

silong sa tugkaran sa akong gugma. kon 

buot ka nga magpnbilin sa gihapon nga akong 
asawa nga sarang katingban ko sa tanang pa- 
rayeg ug pagpangga, maoray ikaingon ko ka- 
nimo nga, pinoha ang mga lakang sa imong 
pagka asawa; matngoni ang mga adlaw sa 
akong katahap aron di ka labdan sa pudlos %n 
mga kasakit 

Nora — Pakito, eukad nindtong adlaw nga sa alam- 
puanan sa kaminyoon kit» gidugtong, sukad 
niadtong adlawa hangtud karon nagpabilin 
akong way mansa. . way buling ni diyutay sa 
kauwaw king agtarig sa akong pagkababaye. 
Kon sa bigayon nga ako mRgp&kitag pagluib 
sa akong mga pauumpa, dagmali ako.. lumsi 
king dughan sa mga pulong mapait^ ug kon 
di pa igo patya ako.. patya gayud aron ma- 
usa pagkahanaw . ang mga buhat nga sa niga 
mata mo makapuling. 

Pakito — Igo na {Traiis) Tinuod ba nga wa diha si 
Don ValeriaBO? 

Nora—Tinuod. ' 

Pakito— Akong adtuon, ug buea pagmatngon ea 
imong mga lihok. (Motis) 

. . —1.3—- ■ ■ -. ■ <>■■' 



Nora— (Motutok sa bata) Inday pagka way paad nga 
mthilugsong ning balibataii ! Ang tanang gutlo 
sa atong kmabuhi hinabulan kanunay sa mga 
katahap. Pagkaanugong ea atong mga adlaw.. 

maayo pa lang unta nga didto kita ihntag ni 

Bathala sa lubnganan kayHmgalig atua ang 
bituon sa atong kapalaran ! Pahulay Inday 
basiu pag sa imong mga damgo hipiksan akog 
kalipay. (MotU) 

Doktor Glaro— (^ogula gikan sa lileod) Higayon na 
sa among mga pagpanlimbong. (Mosunod pag- 
motis) ^ 

GULA XII 



««* 



\ Nora unya Doetor Olaro 

(Tapos mabati sa sulod ang lungkaob, mogula si 
Nora nga magbitbit sa baraw) 

Nora — Mananap! Salbahisl 
* Dokto* Olaro — Hilum! 
Nora — Nganong nakaako ka pagsaka sa malinis nga 

hawanan sa among kaugalingon? 
Doktor Olaro— Aron pagpaningil sa imong mga gi- 

c 8^id kanako. 
Nora— GHsaad^ Si kinsa ikaw nga akong gisaaran? 
Doktor 3 CIaro — Ayaw na pagdaghag sugilon .,sa mi- 

naayo kun sa dinautan, himuon ko ang akong 

mga tuyo. , 

Nora — Himoa. Apan mao day ikaingon ko nga f usa 
mo ka paglakang nirto ang kahunlakan ea 
akong kinabuhi. Palabihon ko nga king' kalpg 
ihatud sa akong lubnganan kay sa magpuyong 
malipayon ning kalibutan nga pikas ang ka~ 
dungganan sa mga kauwaw, 

— U_ 



.«■GULA XIII 

Pakito — Mga mananapl Mga lampingasan I (Si(Doc- 
tor Glaro modagan sa silot>g) Ikaw asawang 
maluibon . . inaliputon sa' saad . . malimbungon 
sa mgn panumpa! 

Nor* — Pakito, patalinghugi i» tawon ako! 

Pakito — Ha? Bupt nao bugnawon ang nagalingiting 
kong kaligotgot? Buot uio puypuyon ang nag- 
knkal kong kapungot. . kining mga initos sa 
buhat mong di mapasaylog tawof Hala lakaw 
lupad bisag asa kayg ihatud kona &ang Bathala 
ang talikala sa atong kaminyoon. . Babayepg 
kawatan sa akong kalinaw! . 

Nora — Intawon ! Pakito! Paminawa ako.. sud-onga 
king mga mat*, kay sa pagkatinuod king mga 
luha maoy buhing saksi nga ako intawon wa 
magluib kanimo,. Pakito, kadtong tawo nga 
nangahas pagbuling sa atong kaugalingon maoy 
tawo nga hangtud karon wa ko hiilhi , . inta- 
won tuhoi ako Pakito! 

Pakitb — Hala. kanaug ea madali aron di ko mapnsa 
ang kasingkasing sa babayeng mabudhion/ 

Nora -.(Moluhod,} Pakito, aniay baraw (Itunoi) . . . 
gamita kini ug patya ako.. siloti ako aron 
matagbaw ang kalaa sa imong mga katahap/ 

Pakito — Silaban mo ang akong kapungot? (Dauaton 
ang baraw; Unya Motis) 

PREV. III, V 
NORA MOAWIT 

Nora— Ginoo/ Unea kini? Unsa kining nahidagsa sa 
kapiliwan ning kinabuhi? Nahimo ba lang 
kini »ron ako himuong inahan sa mga kasa- 
kit! Mga langit patya na lang ako kay sa 
mtgpuyong hinimaraut' ea kapalaran/ 

-,-15- 



- GULA XIV 

pMto—(Maffkugos sa bata) Aron mapala kitang 
tanan.. patyoa.. patyon ko ikaw.. (Moha- 
nag tampok) 

PREV, IV 

Nora- {Mosumpo sa luot buhatonni Pakito) Pakito, 
Pakito intawon! Naunsa ikaw? Ngano nga 
kining bunga sa atong gugma patyon mo sa 
way katarungan? Kon anaa pa ang kasuko mo 
akoy patya.. akoy patya kay k'aha kanako 
ang tanang kasal-anan! Apan maoray ikasulti 
ko nga hangtud sa laing kinabuhi ikaw da 
aug binuhat nga nakalumpag sa akong kaputli! 

AWIT 

DUETO 

Pakito— . Lakaw na.. 

Nora — Intawoii ang kaluoy mo, Pakito! 

Pakito—Tugbang sa imong mga paghawid sa btaot 
kong bubohaton, ug ilis sa imong buot pa- 
ngayuon nga kaluoy; duha da ka butang ang 
papilian ko kaninao. Patyon ko kining bata 
kon dili ka manaug »a kaugalingon, o ea dili, 
nga mag{i>aantaw ka sa akong mga kasilag 
kanimo? 

Nora— -Palabihon ko ang pagkanaug ning talay nga 
kahatagan mo si inday sa iyang hinabuhi, 
Apan, mao day akong ibilin diha sa gingha- 
rian sa imong kaag ang mainiton ug mada- 
gaangon kong pa^bati, . . ang kaputli npa maoy 
gituhoan kong tipik sa langit sanglit ikaw da, 
ug wa nay lain ang nakapahimulos ea pag^ 

— 16— 



dimdim. Apan Pakitol Pahaloka intawon 

ako kang inday katapusan ug handumanan 

kong balok riiaoy ibilin ko kaniya! 

Pakito — Pasayloa ug lakaw na. 

Nora—lntawon Pakito, . . . ../ Si Inday intawon/ "'. 

Pakito ~ O, nakasabut na ako. Lakaw ug kanaug na 
aron di mausab ang lintuBgaiaay sa akong 
hunahnna. 

Nora — Adto na ako Pakito. .. . adto na ako nga kaha 
sa wa nay pagbalik diha kanimo/ Apau may 
adlaw da nga mahinumdum ikaw kaiiakol.,.. 
May adlaw da nga hibatian mo nga ang kasing- 
kasing sa babaye maoy matnod larawan ia 
pagbating tim-os aga tinagikan sa mga pailob 
Ug pagantosl 

Pakito_(/-£te0 ang bata) Hala, dad-a kanang imong 
nawilihan .....ug lupad kamo bisan asa. 

Nora — O, manlakaw kami nga ugmag damag hisay- 
ran mo ra ang mahimayaong ganti sa among 
paningkamot kon sa langit ihatag man npaling 
...... magpabilin akong malipayon ea mga 

kagul-anan nga gitigttm sa kapalaran ilalum 
ning dughan I ( Mohilale nga mohinay paQ-moti&) 



-TABIL- 



-17- 



KASINGKASING SA BABAYE 

IKADUHANG BAHIN 

Hapon sa harianong tanaman nl Dalingding. Inlg- 

tukas sa tabll maklta si Dalingding nga 

mangutlo sa mgm bulak 

Dalingging — Malipnyon unta ako nga nagkatipon na 
pagpnyo ang duha namo ka kasingkaeing ni 
, pakito.. apan. sa dili ko lang tuyottn, moilog 
sa ganghaan ning dughan ang gugma ni Dok- 
tor Claro. Unsay sarang' pagahimuon ning 
panumduman sa duha ka gumonbap nga n«- 
hitakli nganhi sa akong balatian? A'a ang 
panahon day magigo. 

GULA I 

Doktor Olaro— (Magpanlin gi . . Dingas ang panlihole) 

Dalingding ! 
Dalingding— Olarito ! 
Poktor Ularo— May higayon ba ako? 
Dalingding — Pahibaw-on ko Jang unya ikaw. Ki- 

ning.. pauli na tingalig hiabtau ka ni Pakito 

kay mopauli na ra ba kadto niarong mga tak- 

na-a. Lakaw na. 
Doktor Glaro — Motuman kaha ikaw sa ihi-ong? mga 

saad? 
Dalingding—Tuhoi 
Doktor Claro — Ingog mahadlok ako nga mangatipMk 

tagsntagsa ang gitukod tang bungdo sa himaya 
Dalingding — 8aligi ako. Kon moinp'on na gani ako 

nga akong himuon y bisan ba dalan sa akong 

mga tinguha mag-nli ang lipak, gubaton koj 

aron sa katunhayan^ sa atong mga paglaum 

nga giumol sa dakung kasadya. 

~18~ 



Doktor Glaro — Daw ang mga luyloyag kadahonan sa 
akong kahadlok nangapunggak niug panwm- 
duman, sa imong pulong karon nangalangkay 
ng.ia yuta sa himaya nanagpanghigda. 

Dalingding— Kining. . 

Doktor Claro — Unsa? 

Dalingding — Tingalig dapiton ka ni Pakito sa usa 
ka inato lang tea-party. ^_ 

Doktor/eiaro — Pahinungod sa unsaf 

Dalingding — Sa adlaw niyang natnwhan. Ug. . 

Doktor Olaro Ipadayon . 

Dalingding — Kou ania na ikaw, isipa npa wa kita 
magkaila. 

Doktor GliYo_O.K # 

PREV, V 

Dilingding— Lakaw na.. 
Doktor Glaro — Mahimo. . ug.. 

AWIT 

Doktor (Jlaro — Katam-is ea gugma kon magdayon! 

Dalingding Lakaw na, ug ihatag ang tanan mong 
pagsalig kanako. 

Doktor Olaro — Way kalibutah nga sarang kahikli- 
ngan sa tanan kong pagtoo alang kaniuio, ba- 
baye s& akong mga damgp/ Ari na ako. 

(Moiis) 
Dalingding— Intawon sab si Pakito, no/ A's way 
arang ka^ako.. bisag hakgumon ko ang ta- 
nang kasihgkaging sa lalake way maknpngong 
kay dili ako kinasal ngadto kaniya. 

GULA II 

Pakito - J9alingding/ 

■■-19 — 



Dalingding— Na-atraiawo man/ 

Pakito— Nihapit mari ugod ako ka Doktor Glaro. 

Dalingding—Nan, gikakita mo eiya? 

Pakito— Wa nako igkita sa ilarig balay, kon dili 
nagkasugat lang kami diha ea likoanan. 

Dalingding_Nan...... 

Pakito— Akoug gidapit ng kirorig taudtaud ania ia 
kadto eiya. (Trans) Kining, pangandam na 
hiriuon didto. 

Dalingding—O. K. na ang tanan. (Motis) 

Pakito— Kiui ti Dalingding . . . .ang iyahg kaanyag 
maoy nakapausab kanako. .hangtud ang akong 
asawag anak gibutangbutangan ko aron lang 
sa landong sa iyang katahuman mopasilong 
ang akong pagbati. (Trans) ' Ug % hain na kaha 
idagsa «a kapalaran aog mga alaut? Pagka- 
lampingasan »a akoug kasiugkasing niadtong 
higayona . .. Way sapayan kon ugma damlag 
pagaailotan ako sa kahitaa-an. . . . magaantus 1 
(Molingkod nga masulob-on) 



GULA III 

Dalingding— rPakito, naunsa ikaw? 
Pakito — Wa mau.. 

Dalingding— Ayaw ako bakaki, Pakito. Sa imong 
" dagway ariaa nagpamilit pa ang tunob ea ka- 

sub-anan nga imong gibati ... sa ka- 

/gulanan nga iiaoug gililong kanako. Suginli 

tisab ako Pakito, kon padayonon ta ba ang 

atong pagahimuon. 
P^kito -Aw, unsa raan, padayonon ta ang pagsaulog 

sa kalipay., ug.. 
Dalingding— Unsa? 
pakito — Pagkamakalilisang! 
Dalingding— Unsay makalilisang? 

—20- 




.- j ■ 



Pakito — Ang mga dahon sa kaagi sa uea ko ka hi- 
gala nga giuka-b sa akong paghandum. 

Dalingding— Pakito, sugin'ti- ako, 

Pakito— D,alingding, usa ka bulak sa tanaman ning 
, kinabuhi nahiuiong pinai g^ang bulak sa kalag 
sa usa ka alibangbang. . kay, ohl ang maong 
bulak tapiya sa kahumot ug adunahan sa ka- 
anyag/ Sa" dugayng katuigan sila buhong sa 
kalipay.. kalipay giisip nilang ,Bathala, ug 
hudyaka giilang langit. Unya.. (Mlbakho) 

Dalingding— Nganong mibabho ikaw? Ipadayon ang 
imoug sugiianon. 

Pakito — Unya ang alibangbang . . Kadtong alibang- 
bang mitalikod sa payag sa kahumotan ni 
bnlak Gitalikdan ang iyang nalipayan ta- 
pus niya binlig dug.o ea iyang kasingkasing. 
Intawon si bulak! Nagbakho sa tago. . nagmasu- 
loh-on kansang dughan gigilis sa makaiitong 
pagtalikod, kanpang kasingkasing . gUamaran 
sa luib st «aad, sa kabugnaw sa^paniirnpa/ 
!.' . 8i bulak intawon naghilak »a iohang dugo 
gumikan 8H limbeng ni ..alibangb.ang.. ' Ug. . 
Dalingding v dinbi ra kutob ang kinutay sai 
akong sugilanon kanimo. l>injbi ra maupos 
ang pabilo sa maong hitabo, kay dugay, u&ng 
mga katuigan nga ang maong bulak wa kenii- 
alinggati b'isai'i na lang ea daplin sa dalan-sa 
kasakit. Intawoh si bulak! Hain na kaba 
iptdpad sa paad knyog niaktong salimbong 
sa iyang gugma.. niadtong anak sa gugmang 
larag ug pagbating dnnot ni alibangbang I 

Dalingding— alaut nga bulak . . binuhat nga mahu- 
yang/ 

Pakito — Mao kana ang agi ea tawo ning ibabaw sa 

kalibutan, Dalingding. Kawang lamang ang 

- 'tan.an, ang kalipay . . ang 4 kasakit . . an'g ang 

-21 — 



pagpalabilabi/ 
Dalingding— (#$C£na Muda) Nan, ang imong gida- 

pit wa pa man dinhi, hikaiimtan ta lang? 
Pakito — Adtuon ko. . .... (Mohanag motis) 

I^BLlingding — Agi-a usab &l Don Maeario, kadtong 

\ piingon mo kanako, kon anaa dapita. 
Paki*o_0'o....( Motis) 

Dalingdiug -Nakasabut ako sa sugilanon ni Pakito, 
kanako. Que sibayal Way arang sa gugma nga 
ako. Ako da ang hara s* akong pagbati ug 
amia ra kanako kon asa ko isaliyab ang mga 
pinong lakang sa akong kaputli. 

GULA IV 

Doktor Glaro — Daliugding. . 

Daliugding— Doktor elaro. Wa diay kamo magka- 

kitag, 8i PakL^? 
Doktor Claro — Kaganina) nagkakita kami ug iya 

akoog gidapit. 
J9alingding — Karon pp^yud to manaug aron ea pag- 

kuha kanijoa^r . 

Z?oktor t!laroTyNagkabaiwaB diay kantyt. (Magpanli- 

n&$lj^\itogdi®g pahagka ako.. 
Z?alingding — Ayaw hinanalia ang imong mga tuyo. 

Ayaw akog buhati karon; ayaw kahadlok nga 

dili riao kana maani.. ayaw t kay irno na ako. 

GULA V 

Pakito Oh /?oktor, kaganina ka ra? 

Z?oktor Claro — Karon pa gyud. 

Pakito_2)ok mao kini ai /Mlingding. . ug Z?aling~ 

ding, mao kiti i si Doktor (Jlaro ang giingon 

ko kanimo. \ 
Doktor eiaro iMolartiano) Paghang salamat. 
Dalingding— {Molamano usab) Ayaw hinganli. 

_22- 



Pakito— Dalingding, abi-abiha ei Doktor CJaro ka^r 

kuhaon ko pa ang pangandam. 
Doktor Claro— Padayon lang, pakito, (Pakito motis) 

-K-ining.. 

D&\\n%d\n% ~ (Mosenyas) Koydawo.. (Molin$fy/& 

n ga magbasab^bsa) 

GULA VI 

*• / 

Pakito — (Magdalag tulo Jca baso % kapitera ug smd 

witeh) , " 4 . 

Doktor Glaro— Katahum ninyog baye, Dalingding? 
Dalingding— Salamat sa mga pagtamay, 

PREV.VI 

Pakito— (Motagay) Doktor ayaw kauwaw ning imong 
pakiguban kanamo ea hudyaka, haf 

Doktor Olaro — Nganong mauwaw man. Maayog ka- 
ron pa ta tring bitabo-a. 

Dalingding — "How" aa kalipayan ni Pakito (Mag- 
dungan sa pag-inum ang tutulo) Awitan ta ka- 
ron kining adlawa ni Pakito/ Awitan. . . .hub- 
gon ea hudyaka I 

AWIT 

(TRIO) 

Pakito— Makakaplag bag katagbawan sa imong ba- 

latian, Dok, kiiring diyutay'ng pangandam sa 

akong adlaw? 
Doktor Claro — Katagbawan? Jeeus! Nagawaa ang hi- 

maya. . ..nanubra ang kalipay. 
DalingeTiB^^Pakito ang imong giingon kanako nga 

si Don Maeario, wa man lagi dinhi? 
Pakito— Tupd no! 
Doktor elaro— Kanang anaa ea likoanan? 

—23— 



Dalingging-O, (Kang Pakito) Dali~a hinuon didto ^ 
kay magpaabut kami. ' 

Pakito - (Kang Doktor Glaro) Mapasaylo ba Doktor? 

Doktor Glaro— Padayon. (Motis Pakito) Dalingding. , 

Dalingding-i-Unsa? 

Doktor Glaro — Duna akoy paagi . . mouyon ka? 

Dalingding — Ipadayag. 

Doktor Claro— Karon kay ania na kita sa kinatali- 
wad-an sa atong kalipay uban kang Pakito, 
higayon na uga matuman ang atong mga tuyo. 

Dalingding — Sa unsang paagi ? 

Doktor Claro— (Mokuot sa iyan'g bulsa usa ka gara- 
pang gamay nga may sulod) Kini kon isagol 
sa- tubig kun ilimnon, makabuia sa makai- 
num. Mi^oyon ka ngd himuan ta ei \Pakito 
aron sa inigkabuta na, manlakaw kita^padu- 
ong sa atong himaya.. sa kntam-is sa atong 
gugma? "V . ■ ' 

Dalingding—Sumaa . anaa ra kana kanimo kay gi- 
higugma ko ikaw. 

Doktor C\*vo—(Butangan ang laso ni Pakito) Sa 
inig-abut ni Pakito f dungagig diyutay ang 
iyang ilimnon^ ha ba? _ 

Daliogding—O.K. 

GULA VII .■'.-. 



Pakito — Napakyas ang tingaha. 
Dalingding — Ngano? 

pakito—Migikan kagahapon ei Don Mneario paduong 
sa ; Manila. 

Doktor Glaro— Padayonon ta ang inuml 

Pakito -N^anoug dili. (Moduol sa talad) 

Dalingding — (Moct0t?sa talad ug dungagag diyuiay 
ang baso /^yakito) Mabuhi si Pakito.. Mga 

-24- 



langit, hatagi siya sa adlaw niyang mahima- 

yaon Hinaut uata nga ugma sa inigsidlak 

s* ndlaw hikaplagan niya ang tumang kalipay! 

prev; VII 

. Doktor Olaro—Katapusang tagay sa atong kalipay 
(Mag-inum ang tutu'o mosund-ong si Doktor 

Ktaro kang Pakito . . . . Pakito malain ug 

unya makakalit pagsingil) 

Pakito— Gmoo I Unsa kini? Din-a ako makakital 
Oh, buta na intawon akol Mga lainpingasan, 
hain na -kamo/ Mga salbahis! 

Doktor Olaro— {Mosenyas kang Dalingding, unya 
motis ang duha). 

Pakito — Ikaw Dalingding. . . . Ikaw ang tag-iya sa 

usa ka kasingkasing sa babaye ngamahugaw.. ! 
Duha ka bulok ang kasingkasing sa babaye, 
Naangkon, bo kanhi ang kasingkasing »i No- 
ra . . . kasingkasing i|ga putli ug aulondon, 
apan akong gibiyaan, gitalikdan, ng gipalabi 
ko ang kasingkasing nga dautan sa usa ka 
babayeng lampingasan ug salbahis! Nganong 
gibuhatan ako? A'a gaba na kini sa akong 
karaananap! (Sa Kadaghanaii) Tutoki ninyo 
ako nga gisilotan tungod sa yawanon koug 
nansabuhat. . . . tun-i ninyo pagayo ang akong 

nahimo kny kadto mao lamang ang salingsing 
sa akong pagka kalibutanon. Ug. . . . . . karon, 

ania na ang silot sa langit. 

AWlT 

Nora t buotan kong asawa . .*. . .pangitaon ko 

ikaw suro^on ko ang kapatagan ug kabung- 

turan sa kalisdanan ug kap&itan aron sa pag- 
pangita kanimo. Oh, Nora, hain kana.. hain 
na ikaw nga makahatag kanako sa pasaylo.. 
s*a pasaylo nga hambinon ko paingon s i akong 
lubnganan! (Masulob on) 

_ T A B I L — 



KASINGKASING SA BABAYE 

IKATULONG BAHIN 

Lawak $a harianong balay ni Nora. .diin sa maong 
laioak makita ang mga butang nga adu- 

nahanon* Inigtukas satabil ma- ( 

kita si Serapio nga mag- \ 

pasopaso. 

Serapio — Hain na kahang kalibutana isawilik kad- 
tong lalakeng panuway aa tanang yawaf A's 9 
tingalig nagmalipayon uban niadtong, babaye 
kansang nawong mao gyud kubal sa kabayo. 

GULAI 

Iuday — Serapio. . 

Serapio — Ip.. Tugkan man lang ta nimog kabuhi. 

un§a bay imong ieugo? 
Inday — Waa man. 
Serapio — Humaua kag kaonf 
Inday— Humana. 
8erap|o — Tingalig gihurot na usab nimog laoooy ked- 

tong giaadong ginamos, ha? Naa ra bay imong 

inahan, lupig pa si Uiriaeo aa kinan-anayg / 

tiaabal. 
Inday— Uiyutay ra gani nay kkong gikaon. 
Serapio — Diyuttoy bitap nang daghanal 
Inday— . Serapio! 
Serapio— Unsa^ 

Inday — Kndtong imong augilanon, unea bumanon U? 
Serapio — Oke .diin kadto kita hunong l)ay? 
Inday— 8a husay. . 
Serapio — A's.. ^a p*g-ingon sa huez ng«, fc imo ba 

kining baraw"? c Gitubag ko sab dayou nga 

-26- 



"Oke" unya mipadayon eiya/ {nganong 

gipatay mo si Damaeo?" Gitubag ko usab 
dayon nga' ' wa ako magpatay kaniya" ( Kinsa 
rriau diayf 4 ' mipadayon ei Nyor Hwez f , .. . - 
a ang baraw mioy nagdunggab ug nagpatay 
kaniya." Niini diay naluwas ako. 

Inday_-iNan kadtong en^ilanon mo sa uea ka anak 
nga wa nay amanan, unaa man kadto/> 

Serapio — Hunongon ta una ang seryal kay naglaway 
na kining baba, lupig pay tagmaya ni Akin 
Sagoksok. 

GULAII ' 



Nov&—(Mag-ilis) Serapio! 

Serapio— Unea Nyora? 

Nora~Ang mga hayop naatiman na? 

Seyapio — Ang baboy na lay wa pa makahabhab. 

Nora — Nan 

Serapio — Akong lawgan. (Moiis) 

Nora-Mouban ka kanako, Indayf 

Inday A«a man, Ma? 

Nora— Sa dakbayan kay duna akoy ipadalang salapi 

sa Manedger didto sa Manila. 
Inday Di lang ko, Ma. Anhi lang ako uban kang 

Serapio. 



PREV. VIII 



] VvNora--Kon mahunaan ai Serapio aa iyaug pagpan- 
lawog, pahikaya dayon ha? 
Inday O, (Motis Nora) Dugay na kaayo nga ei 
Mama wa gyud motug-au aa akong amahan. 
Kon pangutan-on ko sa nga'n, ang luha ray 
iyang itubag kanako. Mag-awit ako aron ma- 
lipay.. {Moawii sa) 

""■■■ -27- ' . . 



s 



AWIT 

i, 

GULA III 

* . 

Pakito— (Sa silong pa) Maayo/ 

Inday— Maayo, dayon. 

Pakito_(##/0 uban sa batang diyiitay kay buta na 

rnan siya) Ania ang imong inahan? 
Inday-^-Wa pa dinhi, atua sa dakbayan. Ngano ba 

Pakito — Mwfr!li lang ako aron Ba pagpamaligya ning 

mga hulagway. Kay wa man eiya dinhi, adto 

ua lang ako. Mohanag motis) 
Inday— Iyo. . 
Pakito— Unaa? 
Inday — Tan-awon ta no ang imong baligya. Kon 

dutaa gani akoy higostoban, suginlan ko si 

Ylama aron ka mobalik. 
Pakito— (Mobukag, sa iyang putos) 
I\i<i&y—(Mokuhag usa) Kini' maoy nindot kaayo- 

pila man kini? 
Pakito— (Hikapon anq rebete), Tag doson kini inday 
Inday — Kini nko. Balik unyang taudtaud kay pa~ 

palit ako kang Mama niini. 
Pakito— 0, (Poston pagbalik) Na din-a lang ako 

magdogay ■ . . 
Inday — Kining Iyo, tagadiin man ikaw? 
Pakito—Taga luyong dagat ako, inday. 
Inday—Kinsa may imong ngaan? 
Pakito — Tawgon ako sa akong mga suki!g Paking 

buta arig kabilin sa kahamiigaway. (Trans) 

Wa nay lain ? 
Inday Wa na. 
Pakito— Na adto na ako. 

Inday — Ayaw kalimot sa pagbalik karong ..taudtaudf '-. 
Pakito .- Dili, ania ako. (Motis) 

-.2 8- ..... 

■">.■■■ :' ■" ■■■■■■/." ' . "-■' .;■■:.■ ./ 



Inday — Papalit gyud ko ni Mama uiadtong mga 
retrato. 

GULA IV 

Serapo— 0, wa ka dUj^ mjouh*u -ni Mama mof 

Inday — Sumaa 

Serapio — Wa gynd Uay ania' ka m«n, 

1 ndny — Serapio 

s^rrtpio — Unsaf 

Ind-ty Dinhi may tawo na. 

Serip o — Hh-| Dinhiy tawo? Mnayo g»ni, wa ka 

dagita ! Hesus .... Hesus .... kon gitukob ka pa, 

patay gayud ko! 
. rndny — Naa bay tawong mana^it? 
Ser.ipio — Wa| Pauahon na pani nga ang sentral 

sa kamay molihoK, /m*mikop gyud ug mga 

bata aron ihungit saigalangin agig lihi. 
inday — Mamaligya man kaato «iyag rotrato, 
Serapio— Hesus! Makabebe <9iay? 
ludny — Di-man. Taga luyo R\onong dagat siya. 



GULA V 

Dalingding — (Sa silong pa) Maayo , 

Serapio— Tago , . . . . . tago tingalig mao na karon ang 

mananagit. (Pasudton si lnday) 
-Daliagdihg— (&z silong pa) Maayol 
Serapio Maayo, dayon ...... 

\U\\\\gd\ng—{Moddyon) M*ayo ...... (Magkugoa ug 

bata) 
Serapio — Unsa naf 
Dalingding — Mao ba kini aiig balay m Nora, aaa- 

Wrtiig tinalikdan ni Pnkito? 
Serapio O ngano ba untal 
i >alingding— Ania bn si Nora ? 
Serapio -Wa pa mahiabut, atua sa dakbayan. 
Dalingd n^ Si Pakito, ang iyang bana, ani-a? 

-"29- ' . " '■ 



Serapio~Wa man. 

Dalingding — Gidungog man gnd nga nagkabalik n» 
aila. 

Serapio — Ngano ba, duna kay tuyo ni Pakito 6 kang 
Nora ba? 

Dalingding : — Dnna unta akoy tuyo. 

Serapio — B*lika lang karong taudtaud kay euginlan 
ko 8i Nora nga dinhi ikaw. Kining, kinsa ba 
kadtoy imong nga'anf 

Daliugding — Desideria Billa. 

Serapio -Balik lang unya, haf 

Dalingding— Tan-awon ta lang ug^ari na ako* (Motis) 

Serapio — Porbingas liyagasl Kon wa ako masayop, 
nriao gyud kadto ang babaye nga nakaingon sa 
kahimtang ni Pakito ug Nora. Kadtong bata 
tingalig baktin na kadto sa ka kondat, unya 
kaalautan. \Motawag) Inday. . . .Inday. . . . 

GULA VI 

Inday — Unsa Serapio? 

Serapio — Dinhi ka una baf Kay lantawlantawon ko 

pa ai Mama mof 
Inday — Ayaw lang Serapio kay wa koy uban dinh|. 
Serapio Baut kog isog ka. 

GULA VII 

Nora—Serapio^ nakahikay ka naf 

Serapio — Okay Nyora. ^ 

Nora — Na, tana Inday sa kosena. (A/ohanag motis 

uban leang Inday). 
Serapio — Dinhi Nyoray nangita kanimo. 
Nora — Kinsay ngaan? 
Serapio — Desideria Billa kono siya 
Nora - Wa ako makaila niana. Unsa man konoy 

iyang tnyo? 
Serapio— Wa siya mobungat 8a iyang tujo, ug ti- 

ngali mobalik kadto kay giaaarain ko man sa 

— 30 — 




iyang pagbalik. 

PREV.IX 

Nora — Pahibaw-a ako kon ani-ana,... 

Serapio -Okaylang gihapon. (Motis Nora uq Inday) 
Kon mahiabut na gani kadtong babayeng 
ibingan ug pak-an, matay'g di ba mahinabo 
ang mga gumon sa mga katahapl (Moawit) 

GULA VIII 

Nora^Serapio, dinhi tuoy tawo nga namaligyag 
retrato? ^ - 

Serapio — Matud ni Inday, dinhi konol 

Nora — Wa ka diay masayud kun kinsa kadtong 
tawhana? 

Serapio — Wa gyud tawon Nyora, kay ^tianlawog maa 
ako sa baboy didto sa silong. 

Nora— Oaw gikulbaan ako Serapio sa pagsugilon 
ni Iuday mahitungbd iiiadtong tawhana nga • 
maayo gayud kono kaayo kaniya, Lima na 
katuig an^ miagi sukad niadtong paghibulag 
^ta kang Pakito nga karon pa ako batiag ka- 
kiilba riga daw mipaliki sa akong dughan ug 
mitay-og sa akong kaugatan ug kannoran/ 

Serapio — Ada, hadlok na man nimp tiianang balita 
mahitungod niadtong tawhana Mikurog ka 
ugod tungod kay di d^a man gyud pabiya sa 
ehaa ug kapi nga maoy makapatimbleres 
kanato. 
^ 3 Nora— Hipusa ang talad, ug paari-a si luday. 

Serapio—Good . . . . ..(Motis) 

Nora— Kakulba! Ngaiaoiig midayon kang makaliton 

ning higayon aa akong kalipay . . . , ? 

nganong miduaw ikaw kanako nga unta patay 
na man ang akong mga kasakit? 



81- 



GULA IX 



*\ 



Inday— Unea, Ma? 

Nora — Tinuod Inday nga dinhiy -taw< ■?' 

lnday — O, lagi MtT/ ** "* " 

Nora — Nan nganoug wa mo man tawga si . Sernpio? 

Iuday_Na limot na langakn Ma tungod kay i.alingaw 

kaayo ko sa . mannin-dot nga retrato nga iy*ng 

ibnligya. ■ S 

Nora — Nan mohalik 'kadto %\x*? 
Inday — 0, ania karon kndto, kay giingnn ko inan 

nga mopalit ako kon ani-a na ikaw. 

GULAX 

Pakito — (S0 silonp pa) Maayo 

Inday— Mao na tingali karon eiya, Ma. (Modagan sa 

yanahaan) Mwayo dayon. 
Pakito — (Sa bata) Mopalit kana Inday. 
Inday—O, (Itrtdlo si mama niya) kay ani-a na 

. man si Ma.ma, 
Nora — Pakito! 

Inday— Mama, 'kins» kini siya^ 
Nora — Arnahan mo kaira, iiidayl 
Inday—Papal {Mohanag duoL apan dili makapada- 
yon) 

Pakito — Ayaw . .ayaw pagduol uea ka hungang ma- 
tam-is 8a paghating dunot, gugmang malnk- 
Bot, kg.kg. salbahis. ng balntiung- lampingy- 
san. Ayaw.. ayaw ipasapi^ad ang ro^hawot 
nga panit sa imong kaliniB ug ka l»imta n *•* 
tawong labing manaiiap sa kamana napa i / 
(Kang \ftofa) Nora daghatiari nang mpa tniu 
nangapnkan ea kalipadeey; ij ug kawvir»i, 
diin sa ilang paglupig gipahali>n ko > \\v d \\ 
mais^p nga mga hniuok" nga luh* sa pat:!»*- 
sol nga akong uahimo D»t'hMian na! oht 




kadtong tpga adlawa, Noral Mao kadtong mga 
adlawa diin sa ilang pagtalikod kanako gi~ 
hunos ko ang kalauman ug kahimayaan ning 
kinabuhing labing talamayon . . . '. liiug biuuhat 
nga mananap aa gaad ug lampingas&n sa mga 
. misilakong ipainimpa sa asa ka asawang bu- 
otan nga mao ikaw/ Oh I Nora pasayloa ako ! 

Nora — pakito, tungod ea gugma kp kanimo. ....... 

tungocJ kaiig Inday nga atong aiiak . . . . giampo 

ko sa kalapgiian ang kausaban ea imoog ki- 
nabnhi! 

Pakito Nora, gipasaylo mo na ako? 

PREV.X 1 

fora — Hagki si Inday . .. ..sapopoha ang bungang 
naginakit sa noga katuigang nangagi timaan 
sa imong guginag pagbati kaniya, ug ingon 
man sa akong pagpasaylo ea kangil-arang na- 
himo, handuman sa usa ka kasingkasing sa 
■ babaye! : ; ...'. 

Pakito— (Sapopohon si Inday ug Baglean) > Mab » ka- 
ron Inday ang adlawng mahimayaon sa akong 
kinabuhi! ■/"'" 

Inday-— Di mo na kami talikdan, Paf 

Pakito^Talikdan! 

- AWIT 

...■'*..■ .-.■'• . ■ 

' (TRIO) 

Pakito—Nora, katam-is sa iunong kasingkasiog. ,. . . 
kasolondon sa imong balatian! Daw nagtuo 
-ako nga kining akohg kahimtang mao day 
pagsilot sa palad sa way pagbakwi,- apan 
■ diay-. ...» . gihatag kanako sa langit ang panag- 
balik nga mahimayaon bisan nangawop na ang 
masilak lamparahan ning kinabuhi . . . . bisan 

■ — 381- : ' \"".'- :< - ■'■■■ 



gipagngan nifjlt-ong. mga lampingaean anp 

kahayag sa $kong handnrawan , . Nora, 

Nora, . . . ■. gaks^ ako. . , . . tudlpi sa matanus nga 
dalan el^kina^uhing malinis ug sulondon^ kay 
kanimo anha ko na bikaplagi ang way kama- 
tayong himay$ I 

(Maggakus ang tolo\ Pakito, 1-nday ug Nora) 
- T A B I L — ■ 

KATAPUSAN 




.84-. 



o 



..]/s: 



^.