i
(■/*
3
I
■
■
i
f'S T:
,
I. N. J.
BIBLIOTHECiE
UPSAL1ENSIS
HISTORIA,
AUCTORE
OLAVO O. CELSIO.
VICE-BIBL. Urs.
— ' ■ ■ " i "■ ■■■Un—
REGIA. ACADEMIAl UPS.
IMPENSIS.
m> m
UPSALI/E
MDCCXLV.
ACADEMI#. UPSALIENSIS.
MAGxVIFICO.
DOMINO. RECTORI.
UT. ET.
MAX1ME. REVERENDIS.
NOBILISSIMLS.
EXPERIENTISSIMIS.
CONSULTISSIMIS.
AMPLISSIMIS. DOMINIS.
AD. EANDEM. ACADEMIAM
PROFESSORIBUS.
ERUDITIONE. ET. FAMA.
LOl^GE. CELEBERRIMIS.
PROMOTORIBUS.
ET. PATRONIS.
.ETERNUM. SUSPICIENDIS.
HOC.
QUALECUNQUE. MUNUS.
IN. DEVOTI. ANIMl
TESSERAM.
PIA. MENTE.
OFFERT.
AUCTOR.
$. t
GUSTAVUS ADOLPHUS,
Rex & toga & fago MA-
GNUS ,mufas apueriseo
Iuit,atq; Duce JOHANNÉ SKYT-
TIO, literaciffimo viro, eos in ftu-
diis fccit progrefliis, ut gloria ex il*
lis nata, famam certe aequa verit,
quam arma ipfi pepererunt. Nam-
aue, prreter fcientias militi tra£tån-
aas, quas fibi familiariffimas reddi-
dic , ica in omne difciplinarum genus
juvenis exfpatiatus cfl> ut fuorum
& Rex & do£tor poftmodum exfi-
fteret. Hujus Auguftiffimi Regis
aufpiciis pofita funt fundamenta Bi-
bliothecae Upfalicnfis, anno fiipra
millefimum fexcentefimo vicefimo
A primo*
2 HISTORIA BIBLIOTHECM
primo. i) In cujus faäi perennem
memoriam , marmoream effigiem
GUSTAVl ADOLPHI,in Septéft-
trionali Bibliothccse atrio,pofuic Kex
nofter Clementiffimus FRIDERI-
GUS,cui haec incifa leguntur verba:
REGI.
INVICTISSIMO.
GUSTAVO.
ADOLPHO. MAG NO,
ANTE. C. ANNOS.
FUNDATORI.
DONO.
AUGUSTISSIMI. REGIS.
FRIDERICI. I,
ET. CURA.
academle. cancellarij.'
GUST. CRONHIELM.
POS.
MDCCXXXI.
Non-
i)Lit. donat. A. 1G21. d.7. Julii da-
f« funt.
VPSALIENSIS. 3
Nonnulli, fed falfo, CHRISTINA
hunc honorem defcrunt. 2) Me A*
cademiamUpfalienfem, usque aba-
vi tempore defolatam, a fe autem
lautiffimis ftipendiis optimisquc pri-
vilegiis exornatam, SKYTTIO,ve-
teri praceptore* Se AXELIO O-
XENSTIERNA, monentibus, et-
jam hoc thefåuro äuxit, proprium
librorum adparatumUpfaliam trans-
mittendo. Dedit Rex5 ait BAA-"
ZIUS , patrise Academise omnem a"
vitam Bibliothecam* a piis doclis-"
quc Regibus Suecix , fuis anteces-"
ioribus , proximo feeulo colleftam,"
ex haereditate fibi reli&am , jamque"
numero non exiguo au&am $ quåm"
totam inArchivumAcademiac träns-"
portari curavit.„ 3) Hujus Biblio-
A a thc-
2) GUNDL. comment in HEUM.
Hift. Lit. p. 569. BURCH. STRUVII in-
trod. in Hift. Lit. p. 123. LOMEJ. de
Bibi. in coll. Maderiana p. 225.
3) BAAZII invent. Hift. Eccl. Sv*
£. 684.
% HIS70RIA BlBLIOlHECtf
thccx quae conditio fucrit , prius-
quam Upfaliam transmigraret, igno-
ramus. Erat cnim hsec ab ea,quac
jam Stockholmias floret , longe di-
verfa. A GUSTAVO primo, do-
£Hffimo Rege, inchoatam fuiffc jure
fufpicamur: cum ante illius tempo-
ra, exigua plane, aut nulla, in patria
haberetur ftudiorum ratio. Ille au-
tern, inftituto cum LUTHERO,
MELANCHTHONEaliisq;, quos
Germania pepererat, viris eruditis,
literarum commercio, id omni ftu-
dio egit. ut libri utiles & nuper e-
ditiad fe transmitterentur. Quam
paternam fupelle&ilem , quin ERI-
CUS, Guftavi filius, plurimis auxe-
rit.nullum eftdubium. Erat enim
ille,aGEORGIO NORMANNO,
quem LUTHERUS in Sveciam mi-
fit, &DIONYSIO BEUREO,plu-
rimis fcientiis ita inftruftus, ut ma-
jorem certe a literis quam a fceptro
gloriam reportaverit. Ejus ad ME-
LANCHTHONEM - literns, cum
no-
UPSAUENSIS. 1
noftrum inftitutum aliqua rationc re-
fpiciant, integras, ex illuftris PALM-
SK6LDII colle&ionibus, adferre vo-
luimus.
ERICUS Dei gratia Svccorum"
Gothorum vandalorumq; Rexu
defignatus & h^reditarius &c.^
Favore noftro & fingulari cle-"
mentia pramiffis &c.accepimus tu-"
um chronicum , vir Sapicntiffime ,u
pro quo maximas tibi gratias agi-a
mus. Id enim eo nobis fuit gra-"
tius, quo ejusmodi fcriptum utilius,"
& magis neceflarium omnibus ho-"
minibus 8c pracipue Principibus"
& remm humanarum Refloribus"
eflc cenfemus. Et cum Hiftoriam"
confcribere, & potiffimum talem,"
qux luculentiflima temporum re-"
rum& caufarum ferie, alias omneis,"
& Fcclefiafticas & prophanas, fa"
cundiffimo laconifrno, complcftcre-"
tur, fummre fo fapientix, non du-"
bium eftquin omnibus bonisflt ora-"
tifTimum abs te, viro rerum divi-Ci
narum
fe HISTORIA BIBLIOTHEC/E
3,narum & hurnanarum peritiffimo,
53hunc tam honeftum & neceflarium
Jaborem fuifle fufcepturn. Sed tan-
„tum rerum pracipuarum a condito
9,orbe geftarum,ad umbiiicum us(jue
?,grapice quidem deduftam imagi-
„nem , haftenus nobis depinxifti,
»Quse etfi parteis tanto venuftiores
»reliquis contineat, quanto flys/xon*
»kov $ SvfJUKov, (verbis enim tuis Ii-
„bentcr utor , ) rå hiSvpyTixä pra*
„ftant,attamen quae defunt quafi cru-
55ra & pedes ad totius fijnulacri per-
5)fc0tionem ? ea tamen fperamus ,
»baud contemnes, verum omnibus
./uis numeris abfolutam rerum ge-
55ftarum memoriam,ab oblivione vin-
„dicabis. In qua veluti poftremo a-
„£hi,non veremur tibi commendare
5?noftrosGothos, quandoguidem eo-
,5rum originis honeftam jam feceris
3,mentioncm , & ipfi , ut melius no-
3?fti, resmagnas, tota fere Europa
Ä& Africa gefferunt , quas abs te fr*
^deliter annotandas fuo loco, noa
dim-
UPSALIENS1S. 7
diffidimus. Imprimis enim vcrita-"
tcm in hiftoria probamus, ut fine"
qua fabellre & deliria defcribi vi-a
dentur. Quare, etfi ftudium & di-"
ligentiam boni & do£H viri SLEI-"
DANI, in texenda noftri temporis"
hiftoria, foleamus commendare, ta-"
men quod tam falfo de rebus hic"
peftis a potentiffimo & feren. Rege"
charifT Domino & Patre noftro,&c<
de mutationis imperii caufis , fcri-"
pferit, fofiyr) illa nobis innata &"
erga SerenifH Patrem Regem, &"
erga char. patriam facit, ut non"
parum doleamus. Atqne id qui-"
dem gravius ferremus, G nobis"
bona fpes non affulgeret Deum"
veraciffimum omnium rerum ve-"
ritatem patcfacturum, fuo loco &"
tempore , contra omnia invidorum"
& adverfariorum mendacia & prce-"
judicia, noftrumque thronum, ut"
ccepit, ftabiliturum , ad fuam glo-"
riam & verse Ecclefiae defenfio-"
nem. Eademquc pietas nos inv"
pellit,
8 HISTORIA BIBLTOTHECJB.
„pellit, vir piiffime, ut, priusquam
„his finem faciamus, abs te unice
„contendamus , ut aliquem pium ,
55do£him &peritum medicum, pro
3>tuafide & prudentia, ad nos inte
„tere velis. Si dile&us nobis D.
„CASPARUS PEUCERUS, gener
„tuus, hane provinciam fbfeipere
»velit, illi pollicemur nomine Se-
^renift & Potent. Regis , charid
wnoftri Patris, pro annuo ftipendio
„quingentos daleros , prseter com-
5)modam habitationem , veftimenta
95ipfi & ejus famulis neceflaria, ac
rcomeatum domefticum ad alen-
5,dam ejus familiam. Is an velit
„ad nos venire libenter abs te cer-
5,tiores fieri vcllemus. Fatemur
5,quidem munus nobis abs te mis-
„fum, dignum efle, fi jufte expen-
„datur, quod certatim principes o-
,5mneis magnis beneficiis rependant.
„Atque utinam ad Dei gloriam
„nunc alter Alexander extaret, qui
„id> ut dignum certe nobis vide-
tur,
UPSALIENSIS. 9
tur, pluris facerct, quam anima-"
lium hirtoriam, verum ut fymbo-a
lum aliquod habcas noftri in teu
grati animi, munufculum ad tciC
mitccndi/m voluimus, quodutbo"
ni conf lilas petjmus. Agnofcimus"
cniin ingcnuc quantum tibi dcbc-"
at tctus orbis chriftiantis , cujus4'
in gratimdincm compcnfabit erga"
te cumulatiflimis bencficiis Jcfiisc<
Chriftus, in cujus gloriam tot con-"
tinuos tamque graveis labores (ub-u
ire tibi ert iucundiffirnum. Delis"
tuam feneftutem indulgentiflime"
& diutiffime, ad nominis fui glo-"
riam & EccleiKE xditicationem con-u
fcrvet ineolumem. Vale Pater in"
Chrifto charift & nos amans tuis"
piis prccibus noftra omnia Deo"
commenda. datum &c."
Addidit his haud exiguam li-
brorum copiam JOHANNES ter-
tius, quam per Gallum quendam
nominc LA PORTEUM A. 1586.
fibi
io HTS70RTA BIELI01HECJE
fibi ' ädguifiverat , obfervante , ex
vem (lis rep-ii Senatus indicibus ,
PALMSKöLDIO. Loquitur de
hac Bibliotheca MESSENIUS in
Prafetione ad tomum Scondise deci-
murn quintum. „Noftra, att, Me--
wmoria, gloriofiflimus Rex JOHAN-
„NES , maximi precii & frequentise
„BibIiothecarn emerat, quam inau-
|tdio niagnopere adau&am, ex cce-
„nobio Stockholmiae, in acropolim,
5>non absque encomio , nuper trans-
jjatani efle. Ef t certe fcec eadem,
quam nuper emtam, Regem hunc ,
Jefuitis aperuifie, idem Äuftor alio
loco 4) afferit, & ad quam- Biblio-
thecarius quondam fuit, fiimraus
fui temporis polyhiftor, JOHAN-
NES THOMiE BUREUS 5).
i H.
Fundatam hunc in modum Biblio
thecam Upfalienfem, auxit Rex aeter-
na
4) MESSEN.Sc. 111. T. VIII. p. 33.
5) THUN in vita Palmfk.
UPSALTENSTS. n
na dignus memoria, codicibns tum
typis tum calamo defcriptis, qui in
mönafteriis,hmc inde per Regnunt,
latitames, vel revi inclcmentiam,vel
papicolarum rapaces manus etfiige-
rarit Nam licet monaftico tempo^
re parum tam cruditionis quam li-
brorum in patria dcprchenderctur >
erigcbantur tamen jn ccenobiis &
Ecclefiis, prxclpue cathedralibus f
Bibliotheca?, rcplene Raimundl Söm-.
mulis, Bibins Scholafticis , Summis
Angelicis aliisque fpeculis hiftoriali-
bus & moral ibus, noftra attcntiono
vix dignis, nifi cadem fua commen*
daret antiquitas. Nec Succte prin-'<
c?pcs huic indormieruriE negotio ,u
ait MESSENIUS, dum citata pra-
fatione ds Bibliothecis loquitur ,
prout teftantur plurima in Kegnou
quond*m ccenobia, quse inflruöis-*
fimas pofTederunt Bibliothecas, fic-u
ut & Ecclefi^e cathedrales, in qui-cC
bus mnnificentia Regum, Ducum,"
& Prafulum ireqijentiflimae fuo<:
runt
12 HISTORIA BIBLIOTHEC/E
„runt comparatae. Quarum interi-
„tum , qui religionis novatoribus
^imputatur, magnopere lugent,no-
„ftro aevo, viri do&i öres, tam theolo-
„gi, quam chronographi. Prsfer-
„tim porro deplorant librarii Va-
„ftationem Alvaftrenfis , Varnhe-
„menfis5 Stockholmenfis & Visby-
,,enfis, qtiod binis codicum opti-
„morum vetuftiffimorumque milli-
„bus abundabat. 6) De Visbyenft
illa Bibliotheca toto Septentrione
quondam notiffima, qua? in cceno-
bio Divi Benediäi collefta fuerat,
ut fuo adhuc tempore fuperftite lo-
quitur COCHLiEUS 7). Item SE-
BASTIANUS MUNSTERUS 8)
& JACOBUS ZIEGLERUS in
Scondia 9). Ut mirum certe videri
poffit, nihil präster ejus famam ad
VASTOVIUM pervenifle, parum
tem-
0) MESS. 1. c.
7) in Vita Theodor. cd. Up{. p. 3.
8) MUNST. Cosm. L. IV. p.m.832.
9) P-m.495-
UPSALIENSIS. i*
temporis pofl: hos vivcntem, qui,in
prafatione ad vitem Aguiloniam,
hujus Bibliothecae , ut plures ante
annos deftruÉfce, mentionem injicit.
Pcriit nimirum tcmporibus illis, qui-
bus Boruffi, Lubcccnfes, Dani afli-
duis incurfionibus, Visbyenfem ci-
vicatem depopularentur. Vazfle-
ncnfes monachos haud exiguum li-
brorum numerum in ufus fuos un-
decunque per orbcm Europrcum
conquifivifle , indicat hujus Biblio-
thecae particula, quse adhuc apud
nos remanet. Certe THOKIRl S
ANDREiE, Vazftenenfis ccenobi-
ta, &diarii per Rcver. BENZELI-
UM editi, au&or, illam ex proprio
auxit; ut libros tempore concilio-
rum Conftantienfis & Bafileenfis, vel
exfcriptos vel emtos , taceamus *).
Eodem
*) Sequentem indicem librorum
Vazftenenfium ex veteri eodice B. Upf.
exfcripfi.
'Nota quod i/los libros emi ego JOHAN-
NES
»4 HISTORIA BIBLIÖIHÉCjÉ
Eodem etiam ftudio incenfos fuiffé
legitims Sigtunenfés monachos,quö.
rum Bibliothecam his deicribirRev.
Gothoburgenfiuffl Pneful, GEOR-
GIUS
NES IlILDEBRANbl ex parte mo~
hajkrii b. Mar. Virg. & S. Blig. in
Watztenlim Pari f is ^ primo unam bi-
bli am in duobus Vohtminibus pro quiti*
qnagintä fcUtatis.
Libros de j. dois in duobus Voll
Augufiinum de civitate Dei.
Gloffam ordinariam fuper Pfakerium öf
jitper Yfaiamtf Jeremiam duobus Volh
Quatuor Evangeliflas cum Glo fa ordinä-
rt a tji uno volumine. XII. Prcpbetai
in Uno Volumine.
Libros fapientifc in Uno Volum.
Samuelem Ray mundi.
XJnum Pfakeriunu
Itemfacio fcribere iinum librum Pari*
fiisnomine: Vita $efu Ghrifti.
tro Auguflino fuper Pfakerium.
Jtem quatuor Scutatos pro libris äepor*
tandis de Parifiis verjits Heryncfioti
Jtem pro vitis Pbilof. unum Nobilum.
Jtem Gloffam or dinar i am fuper V* lib<
Moji/i t? proprietates rerum*
UPSALIENSIS. 15
GIUS WALLINUS 10). Erat fåne"
haec, fi rccentiora conferas, cxigua"
& fimplex, at pretiofa tamen ob"
manufcriptos codices, utili(fimaqueu
i(Hus a;vi eruditis rcputabatur. Hic
ne periret thcfaurus, vincula fcr-u
rea, quibus finguli ferc libri fuis"
aliigari crant loculis, pradonum"
manus otiofas reddidcre. Nihilo"
tamen minus jufto tempore tranfie-"
runt in Bibliothecam Academia:"
Upfalienfis, ceu monachatus Sig-"
tunenfis reliquiae, & facii naufra-"
gii tabuke, hodierno etjam die as-"
lervantur." Ncque retieenda nobis
eft Francifcanorum in GrSmunke-
hol-
It em pro Alphabeto narrationum , fer-
mombus Bcrnharåi & libro - - ex-
emplar i.
hem pra uno Pfalterio Magno pro cboro.
It em unum librum continentem diverjay
& incipit traElatus cordiale.
Item pro Itbris deducendis a Rruggis
ad Hambrocb.
io) Sigt, St. & Cad. p. 321,
1 6 HISTORIA BIBLIOTHECJE
holmenfi monafterio, a multis rctro
annis, collcäa Bibliotheca, qtiam Jc-
fuitae, qui JOHANNIS tertii Regis
temporc \ Ecclefiam & Hclicona no-
ftrum infeftabant, fpoliarunt. Notio-
rcs funt, quam ut jam referantur,artes
Guibus papicoke,illo '£vo,Evangclic2e
doQxina^literisque infidiati fint, opti-
mum in CATHARINA Polonica
prxfidium adepti 1 i). Illa fautricc in-
formationis negotio in Rcgno prarfi-
ciebantur Jefutee JOHANNES
HERBESTUS & LAURENTIUS
NICOLAI FORSERUS, Klofler-
lajje noftris di&us , qui prsetcr Re-
giam, etjam hane Bibliothecam a
Rcgc adipifcebantur. His conge-
ftis formata eft, quam viri ordi-
nis hujus Jefuitarum in Suecia di-
xcrunt. Inveniuntur libri, inBiblio-
theca UpfaIienfi,hoc figno notati ad
margincm titularis folii: Infiriptus
tatalopo BibL Soc. Jefu in Suetia , u-
bi
nj STAN. RESCII Vita Card.
HOSII p. 222.
UPSALIENSIS. «;/
bi expunftis voqibus in Suetia, ita
tornen ut facile legi poffint, vocabu-
lum Braunsberg repoluerunt pofl-
quam, reli&o Regnq, Brunsbcr^am
(c clam, cum hac pneda, contiu
Ii (lent,
§. nr.
Quod Ci quse intcr hos, rario-
ra anriquitatis monumenta o-
lim exfeiterint, pontificum Romano-
ruui fraudi adfcribendum eft, quod
amplius non invefljantur, Hi quip-
pe veriti, ne feptentrionis incote, a
cocca barbar ie, qua tum föpieban-
tur, alicmando , literarum opc, ex-
pergefacti, abipforum facrisdifcede-
rent, omnibus literarum fubfktos il-
los privarunt, milfis Harpyis, qui
publicas & privatas Svecice ac Go-
thix Bibliothecas fpoliarent. Venit
A. 1463. MARINUS DE FREGE-
NO, a PAULO IL Pontifice mis-
fus in Sveciam , literas Papae cir-
cumferens, ut liber aditus ad Bi-
B blio-
1 8 HISTORIA BIBLIOTHECAl.
bliöthecas in regno omncs ipfi rc-
linqueretur. Hunc magna onuftura
prada ex Svecia abiiflfe , teftatur
Sclavonicum chronicon. Ncque id
femel fecifle, Pontifici fatis fuit, quin
altcrum port: tres & quinquaorima
annos, JOHANNEM de ZONUL-
LEN, hucablegaret, eodem nego-
tio \ ut quidquid librorum Mari-
num effugiflet, in hujus incideret
manus, Hic dum A. 15 15. LEO-
NIS decimi mandato inftruäus , to-
tam paene Europam peragraret, neu-
tiqtfam feptentrionis oblitus cft ;
quin ad illam potius feftinaret, cum
fufpicaretur Romana caria, veteres
Gochos Romae quondam dominos ,
plurima antiquitatis documenta ex
Italia in Aräon fecum transportas-
fe. Quod eo minus vero efl: fimile,
quo dnbium magis adhuc manet, an
populi, qui Svecia egrefli Italiam
devaflarunt in patriam unqoam red-
ierinc. Gothos prseterea ad monu-
ménta perdenda lacerandaque, quam
con-
UPSALIENSIS. 19,
confcrvanda, proniorcs friifTe , fcri-
bunt veterum nonnulli. Quibqs ra-
men ita refpondet OERNHIEL?
MIUS in defcriptione Svecix inanu
exarata. Si usquam legimus, in-u
quit, Gothicis, Longobardicisquc^
bsllis abfumtos fuiffe viros do£tos/c
& fubito igne exuftas ftibliothecas"
publicas privatasque , non fa£tum'c
efl id itudio abolendi eruditionem"
& literas: fed quod vel doflri cona-'c
tibus vi&oriarum vifi fint aliquan-"
do obfuifle, vel quod in communr'
bellorum ftrage fervaii Bibliothc-"
ex nullo modo potuerint.
§. IV.
Sed ad Bibliothecam noflram
redeo, quae örtum fuum monafticis
his reliquiis, & munificentke GU-
ST A VI MAGNI, progrefliim ve-
ro viäoriis ejus & pofterorum, de-
bet. Cum GUSTAVUS in Sve-
C2nx libertatis & oppreflbrum E-
vangelicorum praefidium arma vi-
fi a bra-
20 HISTORIA BIBLI01HECJE
braret, ex fpoliis hoftium bibliothe-
cam noftram egregie auxit. In Li-
vonia, Kiga A. 1623. occupata, &
pulfis urbe Jefuitis, qui fub JO-
HANNE Rege fedes ibi fixerant,
biblicthecam illorum Upfaliam trans-
portari jubet. 1 2) Hinc Boruffiam
Poloniamque petiit, ac viäis War-
mienfibus, libros etjam ipforiim, a
STANISLAO HOSIO, magnis im-
penfis colleftos, illi addidit. 13) Cui
tota Brunsbergenfium Jcfuitarum
fuppellex, aliquo poft tempore, ac-
ceffit. Fuit vero hsec inftru&iffima,
& antiquis editionibus maxime x-
ftimanda.
Tandem ad Caefäris FERDfe'
NAN-
12) Sua etjam incunabula Rigenfi
Bibliothecse debet Bibi. Imper. Petrop.
Nam PETRUS I. capta A. 17 14. urbe
quidquid librorum, nofiri reliquerant
ölim, Petropolin rnifit.
13; LOUIS JACOB, des plus. Bd*
les Bibi. p. 234.
UPSALIENSIS. 21
NANDI fuperbos aufus domandos,
augu/lum animum convcrtens Rex,
eo anguftiarum hoftem redegit, ut
ecjam thematum libellum, quo Im-
perator adhuc puer, Latina ftili cx-
ercitia compofuerat, illi ademerit,
in Regia Stockholmienfi Bibliotheca
adhuc fcrvatum. Pares autem cum
viftricibus GUSTAVI armis pro-
greflus fccit Bibliotheca noflxa. Nam-
(]iie capta Herbipoli A. 163 1. Cum
ingentem auri argentiquc prxdam
militibus reliquiflet Rex, fibi fblos
refervavit libros, quos fine mora in
patriam mifit, Upfalicnfi Bibliothe-
ca infcrendos. 14J. Erexifle JU-
LIUM Wiirtzburgenfium Epifco-
pum & Franconix Ducem, in Ma-
rienburgenfi arce, prope urbem fi-
ta, tres infignes & ornatiffimas Bi-
bliotheca?, narrat ANTONIUS
SANDERUS; 15) quas deferibit
CHRISTOPHORUS MARIANUS
B 3 in
14) BAAZII In v. H. E. S. p. 684.
15) Louis Jacob. 1. c. 203%
*ä HISTORIA BIBLIOTHECM
in Panegynco Julio Duci di&o : Illa,
„ait, maeis commendatione digna
„funt facrorum opera ingeniorum,
„qiia2 undecunque congeffifti, Prin-
„ceps, in Bibliothecam tuam, non
„in fpeciem & cultum parietum tan-
,3tum, aut ut domus ornamentum
^necefförium , fed in ftudium fapien-
55tis & honeftiffimam animi remis-
,,fionem, inter tam ardua negotia.
,>Quidquid igitur optimorum Auäo-
,,rum veterum & recentiorum, in
5)omni fcientiarum , artium , Lingua-
>?rilm genere, confequi potuifti, id
?,univerfum diligentia fumtuq; gran-
„di comparafti, tanto numero, ut
^etjam te&otenus loculamenta vix
?,ea capiant: tanta concinnitate dis-
5>pofitos, ut ipfi tituli frontesque vo«
„luminum, literarum quoque rudes,
„mirifice deleäare poflmt : nec ces-
^fas quotidie de eadem uberius in-
?,ftitueridä & ornanda cogitare." 16)
Horum copia tam Stockholmias quam
;" J é apud
i6^Ed. Wirceb. 1604. vj-top. 46.
%
UPSALIENSIS. *3
aptid nos fupcrcft, qux deauratis
invrolucris panegyrici verba confir-
mat. Renovara autcm dl his anrtis
Wiirtzburgcnfis Bibliothcca, cui nu-
per prsefiiit doctitfimus JO ANNES
GEORGILTS ib ECKHARDT, qui
inde égregios commentarios de re-
bus Franconia: oricntalis edidit.
$. VI.
Ex Oppenheimenfium Jefuita-
rum, & Moguntini Epifcopi JO-
HANNIS SVICARDI Bibliothecis,
nonnullos etjam libros poffidemus.
Ab hae autem longc majora nobis
fperarc licuiflet incrementa, nifi ma-
gna ejus pars aquis pcriifiet , dum
in Sveciam transportaremr. Afle-
rit interea illufhis PUFENDORFI-
US in literis ad ULRICUM PRE-
GIZERUM. 17J Se Stockholmfe
vidifle Archivum Moguntinum, pe-
culiari repofitorio aflervatum ; cujus
B 4 jaftu-
17) PREGIZ. Svev. & Wirtemb.
Sacra.
*
S4 HISTORIA BIBLIOTHEC&
ja&uram quod fecerimus , jequo cer-
te animo ferre paflumus , quum, te-
ftimonio eiursdem , nihil admodum
eximii continuerit.
§■ VII.'
Sed morkur GUSTAVUS, &
filiam reltnquit fua; virtutis semulam.
Confiuebant CHRISTINA rogatu,
in Sveciam vin" magni FREINSHE-
MiriS, KIRSTENIUS, LOCCE-
NIUS, SGHÉFFERUS; SALMA-
SIUS, HUETIUS, BOCHARTUS,
VOSSII, KFINSH, GROTII, RA-
VIUS, SIMON iUS, BURDELO-
TIUS , NAUDJEUS, TRICHET-
TUS, alii. Atquecum his rariffi-
mi libri, immo integrse Biblioth. cs,
quas, poffefioribus mcrtuis, diftra-
£tee, magnamque partem in pwbli-
carn BibliothecarnUpfäJienfem trans-
Iztx fimt. Continuabatur etjam fub
CHRISTINA, fperato fuccefiu, bd-
luma parente in Germaniainceptum.
Tum vtro, poftquam KOENINGS-
MAR*
j*
VrSALIENSIS. 25
MARCKFUS Pragam expugnaftet,
infignis Bibliothcca, quxolim Jcfoi-
tarum fucrat , venit in Svcciam: <.v,
Olomutio per TORSTENSONI-
UM devaftato, pncter ingenteni re-
rum pretiofarum congcriem, libro-
rum pulcerrimorum adparatus in-
gens ad Reginam transmiflus eft, re-
ferente LOCCENIO, quem inter
Stockholmenfem & Upfalienfem Bi*
bliotheeas illa divifit.
§. VIII.
Venit hoc temporeinSveciam
CAROLUS OGERIUS, Gallici Le-
gat! comitis d'AVAUXa Secretis,
quem dum Upfaliam noftram invi-
feret, & cathedralem Ecclefiam, lo-
caqné celebria urbis perluftraret, Bi-
bliothecam nec vidiffe, nec in com-
mentariis fuis ejus memiwifle, baud
miror, nullo adhuc ordine digeftam.
Crevit interea in dies,Ionge vero
majora incremema accepiflet, nifi Ii-
teratiflimam Reginam ftudium ctiara
alib
•
26 HISTORIA BIBLIOTHECA
alibi per Regnurn erigendi Bibiio-
thecas tenuiffet. Ecenim Aboenfem
ex proprio adparatu infikuit , quam
poftmodum auxit munificentia Gc-
nerofiflimi D. STÄLHANSKE ,
ut catalogus hujus Bibliotheeae A.
1655. & 1683. infolio impreflus in-
dicac. Collegit etjam Regina Stock-
holmise, in proprios ufus, ampliifi-
marn Bibliothecam, qua? , exiguo
tempons intervallo , ad tantum vo-
luminum, tam impreflbrum quam
manufcriptorum , rnultitudinem crc-
vk , ut de illa vere dixeris ,
Quo primum nata eft tempore ma'
gna fuit.
Namque HUETIO,dum BOCH AR-
TO fbcius, in Svecia, per ferni-
annum, vcrfaretur, Bibliotheca haec
numer ojifftma & optima di£ta eft.
„In hac, ak, literarum vaftkate, ni-
3,hilominus Bibliotheca Regia crefce-
„bat, & numero librorum & digni-
,,tate , qui undecunque colle£h', in
„eam confluebant. Nam adeos, quos
inter
UPSALIENSIS. 27
inter Germanicas manubias depor-"
tavcrat In Svcciam GUSTAVUS*
ADOLPHUS Rex, aceeflerunt''
multi in fe&ione Bibliothecx MA-*
ZARINIANjE cmpti, tum & J/
GERHARDI VOSSII Bibliotheca*
grandi xvc de ISAACO VOSSIO'
redemta. His additae fuerunt Bi-U
bliotheca PETAVIANA, tota li-t;
bris antiquis Graecis & Latinis ma-"
nuexaratis: kem GAULMINIA-"
NA, tota libris Ebraicis, Arabi-"
cis aliisque cxoticis hujus genens"
conflata, quae paulo poft tamen ad"
GAULMINUM , immane huic"
pretium ftatuentem , rediit. Illuc"
quoque plurimos optimas notx co-"
dices intulerat ISAACUS VOS-"
SIUS a fe paflim per Europam,"
magna diligentia, conquifitos: In"
his volumen gracum fatis grande,"
antiqua manu defcriptum , quo"
commentariorum ORIGENIS in"
Matthxum continebantur tomi a-"
liquot, & ejusdem praeterca tracta-"
tus
28 HISTORIA BIBLIOTHECJE
9>tus de oratione. Quod cum intel-
55lexiffém venifTe a VOSSIO, quae-
„(iviflemnne deinde ex eo unde il-
„lud haufiilet, & quod eo port me-
5)umexSveciadifccfTum effetfaftum,
3,refpondit ille, raptum fuiffe primo
,,a militibus in direptione Worma-
?,cienfts Bibliotheca* & vili pretio co-
„emtum ad fe pervenifte : atquehinc
^prodiit Origenianorum editio quse
„fequentibus annis a me procurata
eft.„ 1 8) His addamus Bremcnfis
etjam Bibliothecse pnccipua orna-
menta, ic) & totam Bibliothecam
Principis'PETRI VOCK URSINI
domini de Rofenberg, primatisBo-
hemici, cujus catalogi adhuc Stock-
holmise remanent. Sed nihil dolen-
dum magis, quarn quod adparatus
hic tam infignis tantisque impenfis
eonquifitus, Romarn, cum Regina,
dela-
18J DAN. HUETII Ccmment. de
rebus ad feipfum p. 107.
iq) RÉIMARI Vita FABRICII p.
$26.
UFSALIENSIS. 29
delatus fit. Ubi tamen poftmodum
ira au&us cfL ut teftetur MABIL-
LONIUS, 20!vix ullam fuiflc in
tota Iralia Liblicthcc^m, ad quam
vel faciliorcm acceftum habuerint c-
ruditi; vcl ex qua magis profeceririti
Haec poft domino fata Vaticanamin-
travit, ubi fingulari loco pofita,ad-
lmc in perpetuam Regina memo-
riam perfpicitur, atque in opere
MONTEFALCONIANO, manu-
fcriptos Europas codices recenfente,
in ter primas occurrit.
§. ix.
Cseterum defiderabantur adhuc
in patria librarix officins, unde haud
parum retardabatur literarum & Bi-
bi iothecarum progreflus. De nuo
dcfe&uconquenrurSCHEFFERUS
in prafarione ad Svedan) Literatam :
Bibliopota, inqmt,fuperioribus tem-u
poribus?in Svecia fuere nulli, accC
ne
20) Muf. Ital. Recenfitum in Adt
Erud. J-ipf. A. 1687. p- 597«
30 HISTORIA BIBLIOTHECM.
„ne peregrini quidem huc folebant
>,ventitare; quod exiguum fperarent
„lucrum in gente , ut perfuafiim ha-
„buere, bellis tantum dedita, nec
,,curante libros.,, Et in literis ad
HEINSIUM. 21J „In mundi quo
„dam angulo hic degimus. Libros
„ad nos adterre folent paucos , &
„ex iis ipfisnobisutilespauciffimos."
Anno 1577. Stockholmte duos fuifc
fe bibliopolas, ex literis Regis JO-
HANNIS tertii difcimus 22J qui-
bus JOHANNI HENKICI & NI-
COLAO JOHANNIS mandat, ut
haereticos libros, quos JOHAN-
NES WITTENBERG bibliopola
in Regnum, Rege infcio, intulerat,
nullo foluto pretio ipfi adimerent :
Alterum vero, qui Archiepifcopi
LAURENTII NERICIENSIS Juf-
fu, utiliffimis libris fuam inftruxe-
ratofficinam, de Regis gratia face-
rent
2 \) BURM. SYLL. Ep. T. V. p. 3.
22) Dat. Up{. d. 1. Oft. 1577. in
Coll. PALMSK.
UPSALIENSIS. 31
rent ccrtiorem, Prater hos Magi-
ftrum PETRUM STABYENSEM
Anno 16 1 6. refercntePALMSKoL-
DJO," privilegio Upfolix librariam
erigendi, infhmit GUSTAVUS
ADOLPH US. Sed an u^ra pro-
pofitum res proc:fTerit, dnbico. Cer-
terevo pontihciis Calvinianisqueh#-
refibus inquinato, nulla fcripta, nifi
Sverhica, q uns illas lites refpicicbant,
asftimabantur. Ea oriebanmr tem-u
pora, aic laudams SCHEFFERUS,
quae non patiebantur aliter nego-"
tium hoc expediri. Quid enim fu "
turum erac, (i fub JOHANNE re-"
crudefcente Rcligione Pontificia,La-'c
tinis libris fe tucri, contraque irecC
theolooi decrcviflent? Ac ne lubtC
CAROLO quidem omnia erant tu-"
ta fatis, per infidias eorum, qui"
Calvini dogmata tuebantur; ne ita-u
que dubia & incertn erraret multi-"
tudo, fcriptis Svethicis erudienda"
erat. Et quoniam id genus alibi/
prafertim per Germaniam, com-u
pra-
3^ HISTORIA BIBLI01HECJE
,5pradienfum literis fuerat, videba-
„tur utile, id vertere in fermonem
„patrium> ut fimul confcnfus cum
„Ecc!efiis ipfis> unde lux accenfa,
v,hifce regionibus oftenderetur. Quo
„pertinet quod legantur tot ex Ger-
5,manico Latinoque fzQix verfiones,
„ut in cis paene folis occupati tum
JuilTz vidcantur « SCHEFFERI ver-
ba ideo adducere voluimus , quia fta*
tu m literarum hujus temporis optime
exprimant. Cum autem , CHRI-
STINA clavum tenente, melior u-
beriorque lux fcientiis affulfiflet,
huic morho medicinarn parare cona-
tus eft AXEL1US OXENSTIER-
NIUS, cujus rogatu Regina ad EL-
ZEVIRIOS, librariis typographicis-
que officinis celebres, literas dedit,
(juibus plurima oblata funt commo-
da,eis5quilibros perEuropasum or-
bem nuper emiflbs, quovis anno in
Svcciam transportare vellent. Quod
cum recufarent, ob loci remotiorem
iitum, ad Regiam Majeftatem fup-
plices
m
UPSALIENSIS. 33
plices iverunt Academici Upfalien-
fcs, ut JOHANNI MARTINO
STENIO Sveco, qui fuam in ar-
duo hoc negotio operam illis ob-
tulerat, librariam tabernam Upfalias
inftituendi daretur venia. Sed ne-
que hic nifi quasdam exigua , & il-
la quidcm tärde, praftarc potuit.
Qucmfccuti TANSONIUS,BLEA-
UII & WETSTENII vix in-
choato operi manus fubtraxerunt ;
donec HENRICUS CURIO, qui
JANSONII officins peraliquot an-
nos praefuerat, mutato patroni con-
filio, rem difficillimam , a plurimis,
damno pravifo, reii&am, A. 1659.
fibi perficiendam fumerct. Ille Er-
fordra natus, typos Latinos , Gras-
cos, Hebrceos, adeo familiares fibi
reddidit, ut librariis typographicis-
quc in Svecia prasfe&us officinis ,
eruditorum fui temooris tantum non
omnium familiaritacem promeruerit.
Erat Vir, aic SCHEFFERUS in
Epiftola ad HEINSIUM, ad pro-
C mo-
34 HISTORIA BIBLIOTHEC&
movendas literas natus faftusque. So-
lus nempe & unieus in regno, ex
quo aliquam operam dofti fibi pro-
mitterent. Sed idem C U R I O ,
poftquam fatis noti in aula AM"
B R O S 1 1, lingus Italicas magiftri ,"
viduam duxit uxorem, adeo a fe i-u
pfo degeneravit,ut inCURIONE ni-tc
liil reliquum, präster veftes obfoletas"
& vocabukim.2 3)Sed hoc tamen infti-
tutum aCURIONE incepturn ordina-
tumque, adeo feliciter poftea in pa-
tria promotum fuit, ut bibliopote
Stockholmienfes A. 1680. inftar Li-
pfienfium & Francofurtenfium, de-
fignationem librorum varii argumen-
ti & idiomatis , qui in Sveciam nu-
per transveäi, apud illos venales
exhibebantur , quovis anno, Cata-
hgi Holmen/is titulo ederc incipe-
rent , quem vir multas eruditionis &
induftrias, JOHANNES HEIZIG
RIDDERSTIERNA claboravi^
Quod tamen laudabile inflitutum ,
ut
23) BURM. Syll, Ep. T. V. p. 1 jfr
UPSÄLIENSIS. 35
lic plerumquc ficri fölet, perpctui*
tace caruic.
§. X.
Innotefcere exteris jam coepic
Upfalienfis Bibliotheca, qui honori-
ficentius certe de illa locuti funt,
quam quidem tum adhuc promcrue-
rat. Upfalienfis Urbs, ait LUDO-"
VICUS JACOBI, notiffima ert Ar-"
chiepifcopali fede, & Academia, in"
qualervatur Bibliotheca ampli(fimacc
cemanuferiptis non minus quamim-"
preffis optime inftruöa 24). Quibus
certe Rcgiam Stockholmienfem cum
hacnoftra confundit, dum de manu-
fcriptis codicibus loquitur, quorum
plane nihil tum habebamus.
i xi
Interca Sveciam delcrit GU-
STAVI filia, cum CAROLUS GU-
STAV US j qui ipfe ad hoc Lyce-
um ftudiorum rudimenta depofuc-
rat , a DEO & CHRISTINA ad im-
perium admocus, fumma tam in A*
C 2, cade*
24) L. cit.
36 HISTORIA BIBLIOTHECJE
cademiam univcrfam, quam Biblio-
thecam, extare voluit tavoris regii
documenta. Igitur cum lites, quas
ipfi moveratRcx Polonix, JOHAN-
NES CASIMIRUS , JOHANNIS
tcrtii Regis Sveciac, a SIGISMUN-
DO, ncpos , non nifi armis dirimi
poffent , in Polonia ubique vi£tor ,
infignes Bibliothecas > qu# paffim
occurrebant , Upfaliam ablegavit.
Utinam vero idem fatum fingulisPo-
lonise Lithuaniaeq; bibliothecis man-
fiflet, quae inimicis ignibus praebu-
erunt efcam. De Lefna urbe nar-
rat STEPHANUS MELISCH in
vifionibus fuis, cum lllam noftri ob*
fiderent, atque cives CZIRNAM,
Silefe oppidulum , fe contuliflent,
Eatriae incendia inde fpefctaturi, am-
urta etjam librorum folia, cum fa-
villis eo ablata fuifle, quae venti träns-
vexerant ingenti copia. Accepimus
nos duas Pofnanienfes, unam Jefui-
tarum , Patrum Benhardinorum al-
teram. Quas fubfecutae (unt Wil-
nen-
UPSAL1ENSIS. 37
nenfis, qusc licet Regium montern 25)
quafi ad locum tutiorem cransporra-
retur, vi&rices tamen manus effii-
gere non potuit: Et Cracovicnfis f
ad quam Bibliothccarius tum ntipcr
fuerat GEORGIUS BORASTUS
Svecus, vir doitiffimus. Erexcrat
hane SIGISMUNDUS fecundus, &
referente HEIDENSTEINIO, Mo-
fcoviticis fpoliis multum ampliave-
rat. Nobis tamen nihil inde re-
manfit , poftquam Olivenfis foedcris
nonoarticulo caviflét Rex Polonias,
ut integra ipfi reftitucretur. Qui ve-
ro has manubias in Patriam falvas
& integras transtulerat, JOHAN-
NES BYSSOUr, militi* SegiVecom-
miflarius , equeflrem dignitatem a
Rege fummo meruic.
§. XII.
Erexerunt etjam illuftres fnSve-
cia vin" , more Romanorum veterum
bibliothecas in Tufculanis fuis : ubi
ani-
25) ADR. IGNAT. NARAMOW-
SKI Facics Rer. Sarm. Lib. i.p. 280.
38 HISTORIA BIBLIOTHECJE
animos curis defatigatos relaxarent.
Inter has fuit Rofenhaniana, quam in
prsedio Bzrbo prope Nycopiam ftru-
xit SCHERINGUS hujus nominis
primus. Ad cujus introitum hasc
olim legebantur :
SISTE.
OUISQUIS. ANTE. PORTAM.ES.
"^ FORÉS. NON. PULSA.
NEC. STP.EPITUM. MOVE.
LOCUS. SACER. EST.
HIC. DIVINjE.
ET. HUMANiE. SCIENTIiE.
SACRARIUM.
HIC. SENATUS.
ET. CULTUS. MORTUORUM.
FACESSANT.HINCNEGOTIA.
STREPITUS. ET. LITER ARUM.
IGNARI.
SOLITUDINEM.
ET. OTIUM. POSSESSORIS.
INTERPELLARE. NOLL
WifingsburgenfisBibliotheca,aRegni
Drotzeto PETRO BRAHEO, eru-
ditione non minus quam genere il-
luftri
UPSALTENSIS. 39
luftri, colle&a, partim combufta c fl",
partim arcem Skogenfem adhuc or*
nat. Rolambianam formavit illuftrisfi-
mus CLAUDIUS ROL AMBIUS in
prsedio fuo Lenna , atquc in catalo-
gos, mole fatis fpiflos , propria ma-
nu, redegit. Quantum ex hac pro-
feccrit JOHANNES HADORPHI-
US, bibliothecarum patrirc, fuo x*
vo, fcrutator diligentiffimus, in prx-
fationibus ad chronicon rhythmi-
cum majus & hiftoriam S. OLAVI
Regis , ipfe fatetur. Eft vero illu-
ftri huic genti, ab antiquo xvo, vel-
ut fanguine transmiflus litcrarum a-
mor, qui apud hodiernos etjam an-
tiqui nominis famaeq; propagatores,
perdurat. Etiam Delagardiana cc-
jebris fuit. Quam congeffit MA-
GNUS GABRIEL DELAGAR-
DIUS , Regni & Academte U-
pfalienfis CancelJarius, literarumq;
Maccenas , in Wenegarnenfi aula
prope Sigtnnam fita. Ad hane Bi-
bliothccam aditum fibi, pulcro hoc
car-
4© HISTORIA BIBLIOTHECAB
carmine, olim paravit, Poeta apud
nös celebris, ANDREAS STO-
BjEUS :
Magna ducum Soboles , txlo delapja
propago y
Autipfis, HeroSy aanumerande diis%
Quisquis es^ ArBoi certum decus omne
trionis^
Et Gothici nomen, gloria, gemma, folu
Da vensam 3 me a Mufa Tuum quod nu-
men adoret ,
Quod tangat divos officiofa pedes.
lemfor a funt fateor minus opportuna ,
fe d audi ,
Expediet paucisquod tremebundapetit:
Sordefcit fenfim Jine libris vena poet de;
Ut Tuajacpateat Bibliotheea mibi.
Forma verat, praeter hane, alias duas,
quarum unam Stockholmiae , alteram
ta arceLeckoWeftrogothorum ferva-
bat. Fuit vcro ad Lecköenfem illam A.
1679. Bibliothecanus ANDREAS
INGEM. RHODINUS, quem ti-
tulum in diflértatione fua, Upfalias
habka, de folis maculis , ipfe appo-
luit
UPSALIENSIS. 41
fuic. Sed Wenegarnenfis reliquas
& numero& bonitate fuperabacQiHe
in tam amplurrr numerum librorum
excrevit, Polonicis Silcfiacisque fpo-
Iiis , & inftru&iffima Bibliotheca
STEPHANI JOH. STEPHANII,
quae Anno 1659. tota psene in illam
tranfiit, locupletata , ut viri fummi,
PETRUS LAGERLÖF, LAU-
RENTIUS NORRMAN, JO-
HANNES G ARTMAN, OLA-
VUS LINNERIUS, ibidem Biblio-
thecarii munus gerere haud recufa-
verint 26).
$. XIII.
CAROLUS undecimus conna-
eo amorc mufas coluit. Igitur cum
adparatus tam Ralambianus qnam
Delagardianus , ipfi per redu&ionis
jura adindicaretur , Upfaliam illos
transmifit. Infertas efl: [hic Biblio-
theca Academicae A. 1686. Unde
optimis prseftantiffimisque libris He-
braicis, Graecis, Latinis, Galliens,
Itali-
36) NORRMANNI Orationes p.172.
42 HISTORIA BlBLlOTHZCm
Italicis, Hifpanicis abunde ditata ert:
quod certe catalogi apud nos fuper-
ftites, &ab OLAVO LINNERIO,
dum illi prasetfet, grandi volumine
confe&i, fatis comrnonftrant. Me
vero fubfequebaturA. 1693. qui, li~
cet librorum numcro minor, pre-
tio tamen Delagardiano non cedit.
§. XIV.
Caeterum ad tantam amplitudi-
ncm Bibliotheca Upfalienfis jam per-
venerat , ut aedes antiquse illam ulte-
rius non caperent. Novum igitur
palatium fupra Guftavianum audito-
rium, fuis impenfis, exftrui juffit
CAROLUS undecimus. Quod fa-
öum, in marmorea effigie Gloriofis-
fimi Regis, a CASPARO SCHRO-
DER O Sveco, fculpta, & in occi-
dentali atrio pofita, percnnat. Ubi
haecleguntur.
REGI.
AUGUSTO. PIO. FELICL
CAROLO. XI.
LITERARUxM. STATORI.
BI.
UPSALTENSIS. 43
BIBLIOTHEC/B. HUJUS.
INSTAURATORL
PATRIK. PATRI.
CURANTE.
ACADEMLE. CANCELLARIO.
BENED. OXENSTIERNA.
POS.
MDCCI.
Ab A. 1 624.domum illam,in quam ho
dic Confiftorium Academicum con-
vocatur, occupabant libri; neque pri-
ns, licet de hoc negotio fepius con-
fultaretur, commodius habitaculnm
adepti funt, quam magnus fui tem-
poris polvhiftor, OLAVUS RUD-
BECKIUS fenior, Regis mandato,
Gufhvianas sedes ita informaflet, ut
duo illa (patiofiffima atria inde para-
rentur, qux Bibliothecam noflram
jam continent. Meruitque (anequem
tenet locum, fummi RUDBECKII i-
mago, quse fuper introitum fepten-
trionalis atrii confpicitur. Igitur in
no vas has pulcerrimasque aedes trans-
jnigrarunt libri A. 169 1. & 1693. u-
bi
44 HISTORIA BIBLIOT^ECJE
bi ftiidio indefcflb LAURENTII
NORRMANNI, tum Bibliothecarii,
explicati ordinatiq; flint. Verfus Ar-
&on philofbphica Bibliotheca com-
paret, fecundum facultates, natu-
rali in fcientiis ordine, difpofta Oo
cidentalis vero domus, Theologos,
Medicos & Juris commcntatorcs
comple&imr: quae duo conclavia
porticus, imaginibus illuflxiffimorum
Cancellariorum pulcerrime ornata,
jungit, in qua etjam manufcripti co-
dices aliaquc rariora naturs vel ar-
tis opera, fervantur.
§. XV.
Centum volumina rariffimorum
Rabbinorum A. 1692. variis ter-
rarum traäibus a fe comparatorum,
Bibliothecse Upfalienfi reliquit afli-
duus horum ftudiorum cultor, &
Svntagmatis bifrontis Au&or, LAU-
RENTIUS ODHELIUS.27jAtq; ut
mu-
27) Eratille ERICI ODHELII TheoL
Doft. & Prof Upf. filius; qui, cum in pa-
tria, ERICO BENZELIO fummo viro ,
Informatore ftudiorum rudimenta de-
UPSALIENSIS. 45
munificentias FEUQUIERIORUM,
ROBBINSONIORUM , CARTE-
RETIORUM, ROSENCRANT-
ZIORUM taceamus, ccrte rcticen-
dus non eft thcfaurus librorum,Sc!a-
vo-Rufficoruni,Bohcmicorum,Angli-
co-
guftaverat, peregrc proficifcebatur. Tum
vero ESDRA EZAKDO manuducente,
eos in orientali eruditione progrefius fe-
cit , ut non tantum Hebrxum codicem
ted Rabbinorum quoque fcripta & com-
mentarios, fummo cum fru&u evolve-
rct. Vifa German ia , Itaiia , Gallia , Hel-
gio, Anglia, Gieffam A. 1 687-properat, ut
Theo). Do&or renunciaretur: eo fine
Sytwgoqtim Bi f ronrem compofuit, quo
libello hodiernam Synagogam Judaeo-
rum , a vetcri patrum do&rina pluri-
mum defeciffe demonftravit. Sed dum
Hamburg moratur, he&ica, qua ju-
venis laboraverat, in ingens Hebraearum
literarum damnum, occumbit. Ne vero
expersplane omnis lucri, ab ipfiusvigi-
liis ftudiisque , effet patria, morti vici-
nus, adparatum fuum Rabbinicum, Bi-
bliothecae Upfalienfi , teitamentariis li-
tens, reiiquit.
46 HISTORIA BIBLIOTHECtf
corum j Italicorum , Hifpanicorum,
Hungaricorum , Polonicorum, Mol-
davo - Sclavonicorum , Illyricorum ,
quo illuftris SPARVENFELDIUS
illam donavk. Adierat SPARVEN-
FELDIUS terrasEuropas fere omnes,
& Africas nonnullas, Gothica mo-
numenta conquirendi propofito. Qu#
cum nusquam repcriffet, magnam,
corum loco, librorum cujusvis gene-
ris, fupelleäilem fecum in patriam at-
tulit, qui finehujus ftudio, in noftrum
orbem vix unqiiam veniflent. His
addidit. A. 1701. Armenicam Bi-
bliothecam haud vulgarem, indulg*
Parens meus D. OLAVUS CEL-
SIUS, Upfalienfis Archipraepofitus
& Profeflbr primarius, quam Ro*
mae, Maffilix, Amftetedami compa-
raverat. Cujus etjam Botanica Bi*
bliotheca ducentorum voluminunij
non minori colle&a ftudio, A. 1739.
in hane translata eft.
§. XVI
UPSAL1ENS1S. 47
§. XVI.
Neque parum Upfalicnfi Bi-
bliothccae acceffit librorum ,• ex ad-
parat i bus Prof eflbrum Upfalienfium,
aliorumque in Svecia doftorum Vi-
rorum , dum, mortuis poflefToribus,
illorum bibliochecae fub haftam vcne*
rnnc. Ita cxBergianaity in Sela vo:
cis, ex Foreliana 29) in Grammacicis &
Poéfi, cxBufkagriana gq^inRabbinicis,
txEnemanniana 3 1 ) in Arabicis, cxBloc-
kianay 3 2) in Medicis, ex Spegelianaj 3 )
in
28) NICOL AUS BERGIUS Revalien-
fis. A. 1700 Generalis Superintendens
per Livoniam , in Religione & Lingva
Rutenorum infigniter do&us, magnam
Bibliothecam librorum Sclavonicorum
collegerat.
29) HEMMINGUSFOREUUSProf.
Poef. Upf. 1687.
30) JOHANNES BUSKAGRIUS
L.L. O. O. Prof. Upf. a 1661.
3 1 ) MICHAEL ENEM ANNUS O. O.
L. L. Prof. Upf. a. 17 14.
32)MAGNUSGABRIELvonBLOCK
A. 1702 Med. Oftr: Prov. Vir doftrinac
& ingenii folidioris, quivariis per Eu-
48 HISTORIA BIBLIOTHEC/E
in Ecclefiafticis , magna incrementa
accepit. Omnium vero pulcerrima
meffis illa erat, quam fecic , dum
venum daretur Bibliotheca LAU-
RENTII NORRMANNI , referta
ter mille rariffimis in quacunq; ma-
teria libris , veterum & recentiorum,
maximam partem Rabbinicorum,
Gracorum, Hifpanicorum , quos ca*
talogus , cura RICHARDI von der
HARDT A. 1707. publici juris fa-
öus, recenfet. Inde vero praeci-
puum pretium libri habent, fummi
hujus Viri literatiffima mann triti ,
quod in marginibus paffim ipfiusob-
fervationes & emcndationes exhi-
bent. Inter haec autem cimelia ulti-
timo haud ponimus loco Graeci The-
fauri Stephaniani exemplum , fche-
dis Norrmannianis & augmentis re-
pletum \ ut laboris, quem in hoc o-
pere
ropam itineribus clarus , infignem Bibli*
othecam reliquit.
33) HAQUINUS SPEGEL Archie-
pifcopus Upial.
UPS A LIENS IS. 49
pcre cmendando augendoquc pofii-
crat, locupletitfimum ceftem. Ne-
ej uc minoris facimus lexicon Graxo-
barbarum Meurfianum, ejus obfer-
vationibus illuftratum, quod oppor-
tune nuper accepimus.
§. XVII.
Manufcriptis codicibus Biblio-
theca noftra non quidem abundat ,
tamen inter paucos, quos poffidet ,
unus vel alter deprehenditur, quem
fnittra alibi quxfiveris. Grxca &
Latina cimelia ex Bibliotheca JO-
HANNIS SCHEFFERI accepic,
qux vir fummus Argentorato fecum
Upfaliam afportaverat. Occnrrunt in-
ter illa nonnulla Mathematica, Mufi-
ca & Phvfica, Gracorum veterum,
quibus SEBASTIANUS MIEGI-
US, Argentoratenfis Senator & Nobi-
lis, pofTefTor vetus, varias annotatiun-
culashinc inde afperfit. Hisaccedunt
Enemanniani codices MSS. Arabici,
Turcici, Perfici, ab illo,dum in oriente
vcrfaretur, proprio aere colle&i, & A-
D rabi«
50 HISTORIA BIBLIOTHECM
rabici, Turcici, Coptici, iEthio-
pici, Rabbinici ,a Rev. Lundenfium
Prsefule HENRICO BENZELIO ,
Cairi partim, partim Confhntinopo-
li , mille oQringentonim thalerorum
predo, Bibliothecas noftra adquifi-
ti: quorum indiculus in aQiis Lke-
rariis Upfelienfibus exhibetur 34).
Cxterum quid illuftri SPARVEN-
FELDIO 35),etjam ex hac parte de-
beat
34) A. 1721. p. 242.
35.) Qyin etjam fundis ma-
gnus hic Maecenas Ribliothecam no-
ftram donavit, quibus januarum cu-
ftos alitur. Caeterum de illuftris ho-
jus Viri induftria & in Mufas amo-
re, teftantur illius labores varii y
quorum autographa Bibliotheca noftra,
in auétoris memoriam nunquam mo-
rituram , fervabit. Vt funt , inter a-
Jia, Svecana verfiooperisSAAVEDRTE,
quod Corona Gothica infcribitur, quam
eo usque perduxit illuftris au&or, ut
primas etjam plagulas typis mandarit ,
Carolo Regi dicatas; & Lexicon Lati-
no-Sclaveno-Ruffico-Germanicum , cu-
jus duofolia,fpeciminis gratia,in Belgio
pro
UPSALIENSIS. 51
beat Bibliotheca noftra, litenc Viri
Nob. ad Academicos Patres fcriptx,
abunde loquuntur.
PATRES CONSCRIPTI ACA-
DEMLE UPSALENSIS, Viri
omnium Facultatum Pracellen-
tiffimi.
Q Uos var ii s , iisque difficillimis per
^\ Europam ,partemque Ajricne, an-
tiquitatum fotijfimum Gotbicarum in-
dagandarwn ergojujjts fufceptisque fa-
riter (5 confeais itineribus aliquo (lu-
dio, impenfis, ac periculis , undique
conquifiveram Codices MSS. £5* impref
Jos Arabicos , Syriacos , jfgyptiacos ,
Tura co s , Perficos , Gnecos, Slavoni-
cos , Latinos, Moldowlachos , Sinenfes ,
RbteticoS) Epiroticos, (Jc. apud Eu*
rop^as gentes plerasque, feptcntriona*
les cumprimis maximam -partem nec vi-
ll 2 fos
Erodierunt. De hoc opere loquiturKE-
)ERUS in Epiftola inferta novis Lif.
M. Balth. A. 1700. p. 269. & NICO-
LAUS BERCtIUS in diff. de ftatu EccL
& Relig. Mofcow. c. III. p. 47.
52 HISTORIA BIBLtOTHECM
Jos ne c cognitos , magn<c antiquitatis
varigque adeo fapientig rardeque fci-
entix plenos, certe ad illitftranaam Pa-
trik gloriam ?naxime valituros, illo-
rum heic centuriampartemque nonfper-
nendam Academit ac Bibliothecx U»
pfalenji lubens merit oque dicoy offer -o >
veflras ver o, Patres Academiciy cure
fideique nunc fifto \ permitt o.
At enim uhi potius h&c Antiquita-
tis cimelia deponerem, quam ad i Hud bo-
n& mentis facrarium Academiam Up(a-
lenfem , nutricem quondam meam [uavis-
jimam , qu& & antiquitate (j> celebri-
tet e nominis, meliorum itidem art him
difciplinarumque cultu , vel cuivis per
terrarum orbem alii palmam facere
dubiam facile queat ? Quibus concrede-
rem retlius, quam viris omnigetuz e-
ruditionis lande przceUentibus , omnis
Diving, humana, abflruf<e etjamfcicn-
tt£ promis <zque ac condis fidelijfimis ?
Adfervate ergoy Confcripti Patresyhos
qualescunque itinerum meorum fruStus^
an fruäuum far tes vel reliquias, Aca-
de«
UPSALI ENSIS. 53
demiée ac Bibliotbecée quo flacitum loco:
fmt amoris in Patriam,fludii er ga Aca-
demiam, animi er ga V os mei totidem ob-
fules, reftes, interpretes. Vakte o feli-
äter rem ger i te.
Praxellcnnum Nominum Veftrorum
Holmix add.XV Maj i
an ni cfo Iocc v. obfevoantitftmu r
% G. SPARWENFELDT.
Quibus his refponderunt Academi-
ci Upfalienfes:
S:x R:a: M:tis MAGNiE FIDEI
VIRO, Et a ceremoniis Legaco
rum publicis Primario, IHuftri &
Generofidimo Domino,
JOH. G. SPARWENFELDIO, S.R
<l\Elunt nobis verba , vit Gener oJiiJi-
*-^ me\ quibus cxornemus aut fot iu t
dignis encomiis celebremus fplendidum
illud munus literarium , quo miferius
per fingularem tuam munificentiam in-
ftgniter auBa ($ ornata eft Bibliotbeca
Academica. hl falt em noflri in pr<cfens
intelligimus effe cflicii, boc nomine, Ti*
/;/, Vir GeneroJtJTnne , ex Senatus A-
cade-
54 HISTORIA BIBLIOTHEC^
tademici åecreto gratias agerefolennes^
easdemque immortales, £5" Mufis Up/a*
lenfibus pretioftjjimam hane accejjionem
impenfe gratulavi. ProfeBo ubi co&e*
Boris fummam fidem , diligentiam au
que induftriam prope incredibilem cogu
tamus in tot codicibus MSS, cS impref-
fis conquirendis parandisque ^utpote e-
menft tot defperata per Éuropam par-
temque Ajric<& i ti ner a, ad illuftrandam
åulcijftma patria £$ Gothic<z gentis in-
veteratam gloriam unice Jufcepta\ pa-
riierque libros intuemur ipfos , quoriim
plerique in bunc di cm Aräoo vrbinec
vifi nec cogniti , nedum kifi & excufi
funt , imeftimabilc donwn inre cenfemus,
adeoque nunc maxime omnes animadver^
timus , quam propemodum nihil h&c Bu
bliotheca , fi librorum copiam & varie-
tatem fpeBes , aliis quibusvis in orbe
literato cedat. Adfervabitur , Vir Ge-
nerofifftme , boc antiquitatis autw/jMov
in gratam & perpetuam Tui memo-
riamy conficieturque t$ typis divulga
bitar horum omnium voluminum index ,
quo
UP SALIENSIS. 55
qtto nonfolum indigenis , feåiS exteris
loominibus , cunSisque omnis -pofult <f-
vique po/ler is innöt ef cat , quid quantum-
que illuflri SPAKWENFELDIANO
nomim debeant noftr<e Lamene. Atque
fic leSifima h<ec Codicum fuppellex, uti
Tuorum itinerwn jruBus eft uberrimus:
ita [olidét cS nunquam intermoriturx
glori£ liberalitatisque Tuue teflis erit
ac fignus fempternum. De cerero fem-
per Te vener -abimur , quem virtus lua
C^ eruditio fumma nobis omnibus £T #-
mkum cJ* celebrem fecit. Vale
Gtnerofiffimi Tui Nominis .
UpfaHs, ipfis Calcndis
Quina.lisMDCCV, 0bferva„rtfwi
Reäor £$ Senatus Academicus.
Promifliim indicem adornarnnt Re-
verendifn ERICUS BENZE-
LIUS & indulg. Parens meus, ita
fociatolabore,uthic Arabica, Pcrfica,
Turcica, il le vero Graca recenferet
Qux Scockholmienfi Bibliothecae
Vir illuftris legavit, pari ftudio
per
56 HISTORIA BIBLIOTHÉCJE
per GUSTAVUM PERINGE-
RUM LILJEBLAD, Regium tum
Bibliothecarium , erudito Catalogo,
funt defcripta. Ut vero tantorum
meritorum asterna vigeret memoria,
tanti Mufagetaj funus parentali ora-
tione profequij fuarum pra aliispar-
tium efle rebatur, Bibliothecas no-
ftra Prafeftus, iam Gothoburgen-
fiumPneful, D. GEORGIUS WAL-
LINUS , e qua pauca , cum ad rem
prafentem pertineant, delibabimus.
„In hac Urbe , ait, in hac Boreali-
„um Athenarum arce, in hacPallacfäs
„aede , in his fuper capita veftra mu-
?,farum facrariis, maxima SPAR-
»VENFELDII munera, quando-
>5cunque libuerit, oculis confpicitis,
5,manibus contreftatis. Te cumpri-
„mis teftem adpcllo M. R. D. D. ae
5,P. OLA VE CELSI, qui plurimis
?,abhinc annis , lina cum Rev.BEN-
^ZELIO, ingentem eorum nume-
5,rum exafte recenfijifti , atque eru-
„dito orbi exhibuifti contemplan-
dum
VfSALlENSfs. 57
„dum. Multa equidcm fuere il!a,ac-
3,ccflemnttamendeinceps longe plu-
„raejusdem commatis pretiiquc.In-
»telligo magnificos illospartim typis
„partim manu exaratos codiccs, lin-
„guarum tantum non omnium , A-
^rabicos, Syriacos, Copticos, Grac-
„cos , Perficos , Turcicos , Arme-
„nicos, Sclavonicos, Moldowlachi-
„cos, Sinenfes, Japonicos, Rhazticos,
„Epiroticos, Latinos, Italicos, Galli-
,,cos,Hifpanicos, &c.monumcnta &
pCfméliäantiquitatis tam facrrcquam
rprofanx praftantiffima , Ar&oo or-
5>bi prius nec vifo neccognita, tot
„vcro jam annorum curis , vigiliis ,
„fiidoribus , algoribus ac (iimtibus
„propc infinitis, in orbe cum Chri-
„rtiano tum infideli, anxie conquifita.
§. XVIII.
Dum virorum illuftrium in Bi-
bliothecam noftram mcrita perfequi-
mui\ memorandus utiqne cfl: Genc-
rofiflimus D. PETRUS SCHOEN-
STRÖM, Vir, fi quis alius, Scla-
voni-
58 HISTORIA BIBLIOTHECJE
vonicariim antiquitatum callentifll-
mus ; qiii e Siberienfi captivitate,
q na diu detinebatur, redux, Sclavo-
nicis , Tataricisque monumentis ra-
riffimis , quo fertur in mufas amo-
re, Bibliothecam noftram locupleta-
re voluit. Duo inprimis funt codi-
ees , in a&is Upfalienfibus laudati,
quos illius liberalitati debemus. Pri-
or Sdavonicuscontinet Genealogias
illuftresRegni Mofcovitici, tam Cza-
ricas quam ducales & nobiles. Hu-
jus pleraque exempla, nefcio quo
confilio, conquifiverat Czarus FE-
DOR ALEXIOWITZ & ignibus
tradiderat. Pofterior Turcicus eft,
& exhibet Chani C principis Tata-
riei Abutgafi Bagaåur filii Arab Mucb-
met Chani, hiftoriam Genealogicam,
non modo fuas famiiise , fed etjam
Tatarorum vicinorum. Rariffi-
mum hoc monumentum Tataricae
gentis , dum in Mofcovia erat Ge-
nerofus pofleflor, Germanice trans-
ferendum curavit. Fuere vero ad
ma-
UPSALIENSIS. 59
manus, qui Gcrmanicam hane vei>
fionem, infcio pofléHore defcriptam,
Gallicam facerent, & in Belgio ede-
rent, cjus nomine plane pr.rterito,
ciijus induftria codex primuin illis
innotuiflet. Scimus, (juantum Abul-
gafiano labori tribuat STRAHLEN-
BERGIUS, qui inde feriem Regum
Svecfeper JOHANNEM MA-
GNUM fiÖam, explicari quodam-
modo pofTe exiftimat. Quod neg-
otiurn quam infeliciter procedat,
inftituta inter hos fcriptores colla-
tione,facile adparebit.
§. XIX.
WazftenénfisBibliotheca monu-
menta quasdam Svecica, bullas uepote
papales , epiflolas , ftatuta Ecclefiafti-
ca &c. noftne fiibminiftravic. Qui
certe adparatus adhuc pulcrior fuif-
fet, nifi Archiepifcopus ABRAHA-
MUS ANDREjE Angermannus, re-
liquique reformatores Evangelici,
peffimo zelo, illum magnam par-
i tern
6o HISTORIABIBLIOTRECJE
tern deftruxiflent. De qua rnonu-
mentcrum clade ita loquitur MES-
SENIUS. Porro ait, alii Biblio-
5,thecam monafterii , fåne inftruftis-
„fimam , fimul diripuerunt ; Cujus
5,etjam non modica portio in caftrum
^avetia, machinarum onerationi de-
5)piitatur , & reliqui codices numero
^päuciores vilioresqiic adhueibidem
„refer vantur. Cum his par i ter pau-
„ca literarum veterum documenta ,
„feu verius fragmenta, quandoqui-
5)dem non minus hoftiliter cum ipfis
^quam antea cum libris proceflerint,
„in maximum patrfe & patriam fcri-
^bentium hiftoriam , detrimentum
„perierunt. 36) Partis Archivi huiiis,
quae remanfit Upfalise, eruditumCa-
talogum adornavit B.BENZELIUS,
qui fi imprimeretur, plurimum inde
ftatui medii sevi literario, luminis ac-
cederet.
$. XX.
Sö^Scond. Uiufir. T.VIIL p. 31.
UPSALIENSIS. 61
, §. XX.
Huc etjam pertincnt hiftorica
colleftanea Nob.ELI^E PALM-
SKIöLDII, quse ab hrcredibus, trj-
bus thalcrorum millibus, Upfalien-
fis Bibliothcca fibi comparaviL Me-
ruit certe ftupenda & inexhaufti la-
boris diligcnria bcatus colleftor , ut
ipfius memoria, peculiari lande, po-
fteritati tradatur 37). Etenim cum
in
37) Qy^re etjam vitam ipfius ,
cum brevis fit, ex auftoris Autographo
„adferemus. ELIAS PALMSKÖL-
,,DIUS nobilis, in hane lucem, edi-
,,tus Holmise Anno 1667 d. 18 m. Julii ,
„Patre ERICO L AURENTII RUNELL
„PALMSKIÖLD, ad Archivum Regni
3,per annosXXXV Secrerario Kegio, na*
3,to in Sudermannia A:o 1608 d. 17. m. O-
„cT:obris5 denato HolmkE A:o 1686 d.6.
„m. Junii. Cui in munere fucceflit Dn.
„SUENO LEIJONMARK,nuncdicafte-
„rii Regii Aboenfis Vice-Prxfes. Exaftis
„fub domeftica inftitutione primis pue-
„ritise annis, uberioris eruditionis com-
„parand« gratiå A:o 1Ö79 menfe Maji
Aca-
62 HISTORIA BWLIOTHECJE
in publicum emififlet Illuftr. Comes
ERI-
„Academiam Upfalienfem adivit ; ubi
,3poftquam-per feptennium literas infigni
3,cum frudtu & fucceffu traétaffet , Re-
3?giis literis datisAnno 1685 &• ni. Fe-
5,bruarii ordinario in ArchivoRegniCan-
^celliftae, ut vocant, muneri admovetur,
5»cum licentiå continuandi ulterius , per
„unum alterumveannum,exercitia Aca-
5,demica, Acceptam, ifthoc fpeciaii be-
35neficio , inter ipfa literarum ftudia at-
„que ab incunte ftatim adolefcentia, de
„Republica bene merendi occafionem ,
„diligentia & induftriafumma perfecutus
5,eft, alternis vicibusArchivum & Aca-
„demiam, cum ingenti fuo emolumento,
3,frequentans. Hac A:o 1689 demum
„reli&a, omne tempus, quod ab occupa-
„tionibus (bis in Archivo vacuum ha-
„buit, praxi forenfi addifcendse infupre-
„mo dicafterio Regio, aliisq; judiciis in-
„ferioribus, fub aufeultationis beneficio,
„irnpendit,donec A:o 1 693 novo honor e
„ornatus per plenipotentiam Regiam ad
„ArchivumRegni velCancellarise confti-
^tueretur A&uarius. Quo rnunerenullus
alius
UPSALIENSJS. 63
ERICUS DAHLBERGIUS fplen-
di-
„alius poft ipfius patrem, qui A:o 165 1
„ab illo ad Secretariatum in locum Vi-
„ce-Pr»fidis Du. ISRAELIS LAGER-
„FELDT adfcendit , perfun&us fuerat.
,,Tn iito Acluarii munere, omni firJe &
5,dexteritate cum annos tres & alinuot
,,menfes exegifiet, A:o 1697 litens Re-
„giis datis in Kongsohr die Mait i ad
5>Aduarii primum vices in ipfa Cancel-
„iariaRegiaobeundas defi^natur, & mox
„fubfecuta plenipotentia Regia data die
„ Aprilis, eidem muneri prceficitur, a-
„lio conftituto Archivi Aftuario.
A:o 1 70 1 menfe Oftobris, vacante
„perD:ni SUENONIS LEIJONMARK,
„ad officium Vice-Prasfidis in dicafterio
„Supremo Finlandias, translationem, Ar-
„chivi Secretariatu, ab Illuitrifflmo Co-
„mite, nunc inter coplites beatiflimo ,
„D:o BENEDICTO OXENSTIERNA,
„Senatore primo & Regfce Cancellariae
„Pr8efideXEI JONM ARKIO in fucceffo-
„rem unicedenominatus,fed literis com-
„mendatitiis vel ferius exhibitii, vel a-
,,liisintervenientibus remoris, eadem fi-
„bi deftinata promotione hac vice exci-
dit,
64 HISTORIA EIBLIOTHECM
didum opus, quo Succise arces, chal-
co^raphicis tabulis nicidiffime deli-
neantur;atque OLAVUS HERME-
LINUS, CLAUDIUS ÖRNHIEL^
MIUS, PETRUS LAGERLÖF-
VIUS , Regio mandato, illud hi-
ftoricis defcriptionibus illuftrandum,
unus poft alterurn , fihi fumfiflent ;
perfpexic PALMSKIöLDIUS rem \
tum ob vaftitatemfuam, tura etjam
ob monumentorum defeftum, lente
admodum procefiiiram. Stimulavit
igitur illum de påträs antiquitatibus
bene merendi cupiditas , quam avi-
to fanguine ab antiquis Regii Ar-
chiviprafeftis, LAURENTIO O-
LA VI, ERASMO LUDOVICI, &
ERI-
5,dit,quce tamen vix prceterlapfo unius
?,anni fpatio ipfi poflmodum feliciori fy-
>?dere obtigit, dum per plenipotentiam
„Regiam expeditam in caftris An.
,,1702 in locum nuper demortui D:ni
»LUBOVICI SCHANTZ Archivi fub-
5,ftituebatur Secretarius." Moriebatur
FALMSKÖLDIUS laboribus exhauftus.
VPSALIENSIS. 65
ERICO parentc , poffidebat, ut o-
peri ifti , licet ampliffimo , manus
admovcrct, Auxic congenitum ar-
dorcm fuafio D. JOHANNIS
STlERNHöKII, cujus opera in fo-
renfi doftnna, PALMSKIöLDiUS
ufus fuerat. Hoc propofito 3 magnis
fumtibus fibi Bibliothecam collegit
auäorum, qui de patriis rebus com-
rnentati funt» Quorum etjam Cata-
logum, Librarii Suecici titulo, ty-
pis evulgandum, adornavit Et cum
fimul vaftam plane multitudinem
documentorurn , quibus Archivum
Regni inflruitur , diligenti oculo> i-
pfi valde neCeflarium effet perquire-
re , ita per integrum fexennium Ii-
bris chartisque le abdidit, ut ne mi-
nimum quidem temporis otio & a-
micis relinqueret. Tum vero nata
funt notiffima illa Palmfkiåldiana
colle&anea, quibus omnia, quae vel
in impreffis, vel aliis monumentis >
Suecanam hiftoriam quacunque ra-
tione illuftrantia legerat, comprehen-
E dun-
66 HISTORIA BIBLIO THEC2E
duntur. Ita vero indies crevit hic
thefaurus , tit vitam ingenidmque
unius viri illi cöngerendo fuffecifle
vix crederes. Eft autem eo pretio-
fior , quod plurima monumenta, ex
quibus illum collegerat, funeftis i-
gnibus arcis Regise Stockholmienfis
pofhnodlim perierint. Cum vero
plurima fe tandem collegifle intel-
ligeret, quae ad Sueciae nov-an-
tiquae illuftrationem pertinerent ,
varios in tomos illa digeffit, de
quibus ipfemet ita loquitur : „Prae-
3>ter varia excerpta & collefta-
„nea Hiftorico-politica , Genealogica
„aliaque mifcellanea , qnae absque
5,intermiflione ex aftis Archivi & di-
„verfis fcriptoribus congerit, fin-
„gula fuis peculiaribus deftinata
„ufibus : horas fuccifivas & otia fer-
„me omnia confumit in elaborandis
„& perficiendis fuiS, ante aliquod
,,tempus, incoeptis öpufculis, qiiö-
„rum praecipua flint quae fequuntur.
i Iti-
UPSALIENSTS. 67
„i Itinerarium hiftorico-politi-
„cum, in quo pleraque per regnum
„univerfum, illique fuhjectas pro*
„vincias , occurrentia loca , lobfcr-
„vata, inprimts illa, quorum men-
„tio fit in hiftoriis patriis , curiofe
„inveftigantur & breviccr defcribun-
„tur, indicatis fimul ibi obviis an-
„tiquitatibus, monumentis & infcri-
„ptionibus.
II. Memorabilia gcntis Suio-Go-
»thicx diäa & faEta fub fuis certis
»titulis, methodo peculiaridifpofita.
III. Calendarium hiftoricum, quo
„res recenfentur memorabiles, quae
„feculis noviffimis XVI. & XVII in.
„Suecia, fingulis diebus auc contige-
„runt auc gefta fuerunc.
IV. Index recefliium Sz aftorum
»publicorum ab antiquiffiniis tcm-
,,poribus, prcefertim vcro regis Ma-
„gni Ladalääs, ad hax noftra, or-
„dine adcurato , continuatur.
V. Obfervationcs Genealogicas
„ex Aftis Archivi variisque ante*
E % ceflo-
6g HISTORIA BIBLIO THECM
„ce(Torum fuorum, ERASMI LU-
„DOVICI, PETRI MAGNI UT-
„TER, JON^BUREI & parentis
„ERICI PALMSKI6LDII colleftio-
„nibus & manufcriptis , fummo ftu-
„dio & labore erutse.
VI. Bibliocheca Suio-Gothica>
„qua cum fuis plenis ticuJis recen-
5,fentur pleraque fcripta, qux aSve-
5>cis vel Suecica civitate donatis con-
5,dita, inträ vel extra patriam, pu-
5?blicam afpexerunt lucem , aut ad-
„huc exfhnt inedita, quatuor diftin-
5?£ta partibus, quarum prima exhi-
„bet Theologica, feeunda juridica,
„tertia medica & Phyfica, quarta
»Philofophica, hiftorica, Philologi-
„ca aliaque mifcellanea, adfperfis, fuis
, Jocis, .neceflariis obfervationibus &
„indicatis fub finem fingulor um au-
„£iorurn diebus natalibus & emor-
,,tualibus, vitasque conditione.
Interea dum hsec memorata, iil-
.^teriorem expe£bnt limam, prselo
,,habentiir parata, quam primum i-
do-
V P SAL IENSIS. 69
„doncus fe obtulerit typographus ,
„vel,| alius | fumtuum neceftariorum
, ,fiibm i n i f trätor , magnorum q uo-
^rundarn ex gente SuioGothica lie-
„rourn & virorum illuflrium mo-
3>numenta literaria , in quatuor to-
„mos diftributa, quorum i. conti-
5,ncntur Orationes variis occafioni-
„bus habitx , 2. Diflertationes ab il-
55lis confcriptac. 3. Epiftoke. 4. Poéi-
5)mata aliaque varii generis & argu-
„menti opufeula fermone Latino
5)confignata , cum indiculo , in quo
„Singu!orum vkx breviffime per-
jjferrountun &c. Qui uberiorem
vaftiflimi opcris Palmfköldiani co-
gnitioncm defiderant , ipfius colle-
äoris , ad Illuftr. Comitem DAL-
BERGIUM perlegant literas.V. His
vero
•) PALMSKIÖLDS egen beråttelfe till
hans Excellence , Kongl. Rådet och
Gen. Gouverneuren, Gref Eric Dal-
berg , angående fine hiftorifke extra -
&er och colleélanea. dat. Stockholm
den 28Februarii 1702.
tos Eders
70 HISTORIA B1BLI0THECJE
vero facile patere arbitror, quam
vårtas
Erlers böggrefl. Excellence tecktes
„ei onådigt uptaga, det jag fom aldrig
55ånnu har haft den lyckan , att en gäng
3>wara hos Eders höggrefl Excellence
„till namnet bekant , faft mindre kan
„förmoqa mig åga någon del uti Eders
„höggrefl. Excellences höga gunft, flkal
,5nu få driftigt underftå mig , att under
„Eders höggrefl. Excellences få mångfal-
dige och högtangelägne förrättningar*
„med denne min fkrifwelfe framkomma.
„Den högtbeprislige mildhet fom med
„en oförliknelig tapperhet hos Eders
„hoggrefl. Excellence till allas worde-
,JFuiia förundran fig få herligen har
„fammanparat , år allena fom braktmig
3,till denna driftighet, och lemnat hos
„mig den wifTe och fåkre forhoppning,
„att Eders höggrefl. Excellence warder
„med nåder anfeendes hwad jag af ett
„wålment upfåt medelft detta kommer
„* all ödmiukhet att anbringa. Det åre
„Nädige Herre, mer än 10 åhr förlup-
„ne fedan jag af en hiertelig åftundan,
55att på något fatt kunna hos Eders
„högrefl Excellence infinuera min rin-
ga
Ut SALTENSIS. 71
fint molis, quidve contineat. In gra-
tiam
„ga perfon, och till att 6pna mig wå-
„gen dertill , kom uppå de tankar , att
„uthaf wåre gamle Crönikor , och hi-
„frorifke handlingar Tamt hwarjehanda
„particuliere efterrättelfer farnmanfän-
„ka och uti ett corpore tillhopa fatta
„alt hwad jag kunnat finna i någon måt-
„totiånligit till den under Eders hög-
rgrcfl. Excellences höga aufpiciisi wår-
„ket warande fplendide och makelöfe
„Sueciam antiquam & novam. Samnia
„mitt forehafwande kom wål genom
j,Eders höggrefl. Excellences ftraxt der
„på fölgde utrefa till de Tyfka provin-
„cierne att någorledes ftudfa, icke de-
„fto mindre har Jag lika fullt uti min
„fattade deflein fortfarit, och det med
„få mycket ftorre flit och ifwer, fom
„ jag äfwen wid famma tid blef avance-
rad till Aduarie tienften uti Kongl.
„Maj:ts Archivo, och få medelft feck
,, närmare anledning och tillfälle af de
„på then tiden derfammaftådes befinte-
,»lige, men nu genom den olyckelige
„Slåtsbranden till en god del förekom-
„ne hiltorifke Åder, complettera och
för-
72 HISTORIA BIBLTOTHEC/E
tiam tamen illorum, qui Palmfkiöl-
dianis
5,föroka mitt tilförenne fammanbrack-
„te förråd. Men fom mig åter åhr 1697
3,wid min flyttning ifrån forberörde
„Aåuarii beftallning i Archivo,, till
„det genom Herr Secreteraren Schme-
„demans avancement öpnewarande A-
„äuariatet uti K. M.ts Cantzeli, mette
„m j.g ett nytt hinder , fom fyntes fåt^
3)tia mig i twifwelsmål om ytterligare
.framgång, efter fom jag fåledcs kom
,att engageras med andra fyslor och
,ingen {a god lågenhet mera hade der-
,,på att arbeta, doch fom jag till detta
^wårck befann hos mig en fynnerlig
„inclination och defsutan med flor koA>
5,nad , flit och forgfållighet mig allare-
dan till den andan forlkaffat meren-
„dels alla få in-fom utrikes af trycket
?,utgångne rare Auclorer, famt alle-
^handa hiitorifka fkrifter och curieufe
3,handlingar , fom i någor måtto beröra
5,Swerig.e eller defs underliggande P*o-
„vincier och landikaper, få att Jag och
„deröfwer fatt mig i anfenlig floild och
„och flor olågenhet, har jag oacktat
^alle mig hårwid mötande hinder och
be-
UPSALIENS1S. 73
dianis His laboribus uti voluermt,
ob-
„befwår åndä framhärdigt hiruti cbfl-
jjtinuerat » och åntcligen dermed (a wi-
„da kommit att ja^ förutan mycket
?,fom intet ånnu är renfkrifwit eller i
i,ordning bracht , har att tipwifa tren-
„ne ilarka volumina in 4:10 med min
5,egen hand och en allra compreflfyft
„ftyl fammanfkrefne , fom innehålla
5,colItcT:anea mifcellanea om Sweriges
„Rike i gemen, famt alla deff Jandfka-
5)per och -underliggande Finfke, Skånfke
33Liflåndfke och Tyfke provincier ifyn-
„nerhet . hwarutinnan jempte en med
J5all flit fammanfattad beråttelfe om alle
„uti hvvart landfkap befintelige Stader,
„SIått, Kyrckior , Palais och herrefå-
3,ten, famt gamla Klofter och elijcftre-
3,mar(]iiable orter, inflyta merendels
„al!a de PafTagier fom hos in-och ut-
3)låndfke authorer ftå till att finna orn
5,nagon ort i Swerige , fåfom och alle
„monumenter , (Runeitenar undantag-
55ne ) infcriptioner och curieufiteter ,
35fom wid hwar och en ort kunna wa-
„ra i akt att taga. Jag har och tagit
3,mig den mödan 3 att af hiftorierne e-
ruera y
74 HISTORIA BIBLIOTHECJE
obfervamus, nonnulla ejus non finc
crifi
„ruera, hwad mårckwårdigt uppåhwar
„ort , år håndt eller förrättat , jåmwål
„når och af hwem hwar Stad, Slått,
r,Kyrkia , klo/ter och Palais blifwit- up-
„bygt, förbåttradt, afbråndt och för-
„ffördt eller någre andre befynnerliga
„hendelfer warit underkaftad , göran-
„des det forn angår Upland, allena ett
3,flort volumen for fig fiejf. Nu en-
„doch Jag i mitt (inne och famwete år
5,6fwertygad om den möda flit och koft-
„nad fom jag uppä detta wårks fam-
„mandragande öfwer 10 åhr anwåndt,
„iå har jag likwål aldrig kunnat tånkia,
„att thet fkulle winna af en och annan
„den applaufum fom jag med hugnad
„nu förfporjer icke allenaft af Herr vi-
„ce pracfidenten Lejonmark min gun-
„ftige gynnare och befordrare, fom då
„han for tre weckor fedan oförmode-
,,1-igen kom förft att fe det, fann det
„både mycket nyttigt , fåfom och nä-
stan oumgångeligit för den fom får
„befallnjng Defcriptionem Sueciae att
^utarbeta, utan har och hans höggrefl.
„Exceilence Gref Bengt Oxenftierna
fom
UP SAL I ENS IS. 75
crifi adhiberi pofle, cum intcrdum
conjefturis jtöfto majorem fid:m
babuerit. Caeterum aeftimanda func
prafertim, documerta, diplomata
& literae, qnx ad hiftoriam tam ci-
vilem quam Ecclcfialticam proximo-
rum féculorum pertinent, quaeque
magna copia exautograpbis, (iia ma-
nu exfcripfic PALMSKIöLDIUS.
§. XXI.
His addidit varios codices Ma-
GNUS GABRIEL DELAGAR-
DIUS, per JOHANNEM HA-
DOR-
„fom i går låt komma det för finc ögon
„och med flit få# thct igenom, bety-
35gat derwid ett få nådigt nöje ochwål-
„behag, att hans hoggrefl Excellence
3,af eget bewåg tillfade mig, att wela
„det famma hos Eders hoggrefl. Excel-
„Ience i båfta måtton recommendera.
Skulle jag än widare bli (a lyckelig och
„jemwål erhålla Eders hoggrefl. Excel-
4,lences ynneft och höggun/Hge appro-
„bation fom ifrån början hårwid warit
„mitt fornåmfte ognemårke, har jag
„wunnit det jag fökt och hindt till det
„mätj jag endait fyftat efter.
76 HISTORIA BIBLIOTRECM
DORPHIUMin catalogumredaEtos,
qui Stockholmise in folio A. 1675.
prodik. Exfcripfit ex illo, titulos
codicum Gothica lingua eonfignato-
rum atque colloquiis menftruis A.
1 69 1 p. 73o.inferuit TENZELIUS,
Indicem hunc, cumjam rarefcat,ex
Epiftola Delagardiana, membrana ni-
tide fcripta , adferarn ; fpe certa
rem me fa&urum xquis harum II-
terarum aeftimatoribus pergratam,
addiris tum HADORPHII tummeis
jobfervaLionibus*, quae, minufculis
literis, fingulis codicum titulis ad-
fcriptx funt.
Sacrje Regi#: Majestatfs
Regnique Sveciae Senator & Can-
cellarius, Judex Provincialis We-
ftrogothise Daliaeque ut & Acade-
mte Upfalienfis Cancellarius.
Nos MAGNUS GABRIEL
DE LA GARDIE,
Comes in Låcköo & Arensborg,
Liber baro in Ekholmen, Do-
minus in Hapfal, Helmet, Magnus-
hoff,
UP S A LIEN SIS. 77
hoffjHoycntorp &Wennegarn&c-
Magnifico Reftori, Virisqy plu-
rimum K c verendis Clariflimisque
omnium Facultatum in Academia
Patria Upfalienfi Profefforibus ,
S. P. D.
OMnino multa ftint, Viri pl. Re*
vcrendi Clarilfimique in omni
licerarum gcnere, eaque per le exi-
mia i fuo tamcn pretio hand reflima-
ta, vel quod ignavia quadam se vi
minus trita ac celebrata vulgo igno-
rentur $ vel quod difficiles explica-
tus haberc vila, ingenii aciem ne*
mo exerceat iisdem explicatiusred-
dendis. Scilicet ka fcre compara-
tum c(t, ut quve facile percipi nc-
qucunt, ncc fua fpontc influunt>
ca liberttcr ad pedes abjiciamus. Sa-
ne viri do£fci\ iique rerum antiqua*
rum curiofi fpeculatores , ultro fa-
tentur infinita pene veterum fcri-
ptorum libris ita abdita jacere, utea
canum indagatorum more, qui fe-
ras lagacitate vcftigant odorantur-
qu«
78 HISTORIA BIBLIÖTHECJE
que ex his , in quibus delitefciint,
cubilibus excitare, & odore , vel
aliquo leviter prefioveftigioperfequi
fit necefle. Inde nimirum, quodin
permagna tocius antiquitatis & vel
earum rerum, quae olim in medio
pofitas, in orc fermoneque omnium
erant , ignoratione verfamur. At-
que ut alia tranfeamus, nemo for-
taflis re&e dubitavit , pauca non e£
fe, eaq lie hand contemnenda inpri-
fca gentium fere omnium hiftoria ,
qu# nos pratereunt. Imo vero
pars perampla earum , quas hodie
Antiquitates Patrine appellamus, in-
terim hominum una interiit, & ob-
livione pofteritatis obruta jacet pe-
nitus. Ipfa denique verba , quse in
ore prifcas antiquitatis crebro e-
rant, quafi exau&orata a fequenti ae-
tate repudiataque non nifi a paucis-
fimis hodie intelligi queunt* Sed
vixeft, acne vix quidem, ut exi-
ftimemus plane nihil rei literaria* in-
terefie, hsec cui cuimodi fuerint,
fusquc
UPSAltENSIS.
79
fusquc deque huberi. Et vcro quis-
que non ineptus rerum xftimator
facilc nobis adfinnarit, vcl in hifce
ftudiofe indagandis perquirendisque
tempus rctlc ccnfiimi. Quod ra-
men eo non fpeftat, ut velimus in-
folcntia uuarque verba , multisque
jam jam fcculis obliterata rcvocari ;
fcilicct vivendum mor i bits -patriot ut
quidam veterum non inicite ait,
prgjentibus ver bis loquendum. Alios
vero hax ufus habcnt , eosque
peramplos , quod neminem latere
poterit riifi quidem planc in literis
isdcm fit hofpes , & ab hifce tam
honeftis jucundisque ftudiis aliemfc.
Atque ut alia, hoc loco iiltntio
pra5tereamus, vel eo hsecconferunt,
Ut ingenia veterum quodammodo
nofcere liceat, fimulque h^c ratione
multarum rerum egregiam confe-
quamur fcientiam. Denique per (e
pulchrum , noviffé linguam qua ufi
majores noflri ; idque vel ob ejils-
dem magnificentiam ac Majeftatem,
nati-
go fflSWklÄ B1BLTÖTHECM
nativique cieeoQs fpe&abilem exla-
perantiam: Imo vero turpe nefcire
ultimam ejus lingu-ae, qua hodie u-
timur., ftirpem, natales ac cunabu-
la, qu# ex illis fontibus repetenda
funt. Sane Regum olim maximus»
nunc piiffimse gloriofiffimaeque ro-
■cordationis CÄROLUS GUSTA-
VUvS, ut erat rerum praeclariffima-
rum , adeoque omnisnonefti ftudii
re£his aeftimator, fummusque Pa-
tronus, in hoc vero quam flrenuiP-
fime elaboravit, quemadmodum Pa-
triam fibi Chariffimam & fortker
tueretur, & modis qilibuseunque
örnaret; Ita etiam de excitando pro-
vehendoque ftudio Antiquitatis Pa-
trik , optime cogitavit. Verum com-
motis per Enropam tot tantisque
bellorum tempeftatibus, quibus &
ipfe Sereniflimus Rex & Dominus
nofter abripiebatur, totum fere tern-
pus , quo clavum imperii patrii
(memoria nominis fiii gloriaque fem-
picerna) tenuit, extra patriam con*
fume-
UPSALIENS1S. 8i
fumere neceflum habuic , eoque pic
cogitata exfequi nequivit. Nunc ve-
ro Dci conceflh atque munerc com-
pofitis bcllorum tempeftatibus tan-
ti Herois Filius , isdcmque Rex &
Dominus nofter clementiffimus CA-
ROLUS XI. Magni Patris infillens
veftii^iis ac xqae erga Patriam flu-
diaque honefhitis animatus; quod
olim Sercniffimus Potcntiffimusque
Rex pie cogitavic , fed gravibus oc-
cupatus bellis, tandemque morte
praventus, expedire haud fuftinuit;
id vero ipfe expediundum clemen-
tiffime fufccpic, expedivitque. Ni-
mirum Sacra Regia Majeflas hac de
caufa nuper infticuk Collegium An-
TiquiTATUM Patrix, quod ignora-
re non poceftis, idque fumtibus re-
giis quam liberalifiime fuftentat ac
tuetur. Quo ipfo haud dubie ko-
mnes qni quidem , fcientiam anti-
quitacis Patrte xftimare didicimus ,
id confecuturi fumus, quod ccelo
imputemus, quoque reäe lsetemur:
F hoc
$z HISTORIA SIBLIOTHECM
hoc eft, fenefcentem jam & propc
intermortuam rerum antiquarum
memoriam renovari , & a perpe-
tua oblivione filentioque vindicari
comperiemus. Atqui mediocres noa
funt tenebras in fiJva , ubi hasc ca-
ptanda & indiganda Tunt, neque eo
quo pervenire contendiraus , kmU
tx adeo tritae, ut non in ipfis tra-
mitibus multa objiciantur, quae e-
untem retineant morenturque. Ideo-
que omni laude digniffimi , qui la-
culenta quseque prifcas antiquitatis
monumenta e fato eripiunt, inque
lucem hominum afpeÖmnque pu-
blico commodo producunt. Quo
nomine etjam hifce noftris tempo-
ribus, noftraque in Patria aliquot e~
gregiorum virorum induftria navi-
tasque, fummis laudibus celebrari
digna videri debet, qui hoc in gene-
re ftudiorum exercitati elimatique ,
nullis fra£H laboribus, egregia quae-
que Antiquitatis Sveo-Gothicx mo-
numenta , e denfis tenebris feliciter
UPSALIENSIS. 83
eruunt, ncc ampHus veluti muta
jacere ac delitefcere patiuntim Cu-
jus rtudii , qua: (jiiidcm uti nobis
videtur, liberaliffima impenfa ert ,
praeclariflinraque pofitse induftrix,
alia aliis majora & luculentiora fpc-
cimina, indics non quidcrn fine ob-
le&atione quadam recipimus, Nul-
la vero tam ingrata erit farna, nulla
tam furda pofteritas, quae hane tam
égregiam publico navatam operam
commendare nefciat. Cumque S.
R. Mäjcftatf placuif?c intellexerimus,
quö haec ante nominata fludia An-
tiquitatis Patrfe felicius colantur ac
frequententur, partem aliquam cu-
rarum de Collegio Antiquitatis
nobis clementiflime commendare ,
in idomnesingenii induftriaeque ner-
vös quam libentiffime contendemus,
quemadmodum & hsec antiquitaris
fludia feliciter vigeant & effiorefcant,
& Collegium tueamur, ac quibus
modis cunque adiuvemus. Qua co-
tatione quicquid fere veteruin Ma-
F 2 nu-
84 HISTORIA BIBLIOTHEC/E
nufcriptorum in noftra Bibliotheca
reperiri potuk, id omne Academise
Patriae Upfalienfi jure proprietatis
poffidendum relinquere tranfcribe-
reque voluimus. Quod etjam fa&um,
hifce adfirmamus , quamque tefta-
tiffimum facimus. Quorum Manu-
fcriptorum codicum ope, X\ quid
lucis adhiberi poterit vel ad hifto-
riam patriam, vel ad prifcam hu-
jus gentis terraeque linguam, vel ad
antiqua monumenta , quse noftra ae-
tas aut quoquo modo adhuc fervac,
aut vetuftate fenioque aevi confnm-
pta ac obliterata fere intercidere;
fcilicet eo ipfo nos id confecutos ef
fe quod hac donatione propofitum
nobis erat, haud dnbie adfirmabi-
mus vehementerque ketäbimur. Sed
& id ultro fbondemus acpollicemur,
fi quae facultas adhuc futura fit , a-
liis infuper Manufcriptis huic pro-
pofito accommodatis , hasc ftudia
adjuvare gratam animi benevolen-
tiam nobis haud defuturam. Titu-
los
UPSALIENSIS. 85
los manufcriptorum codicum, quos
in Bibliothccam Academix Pacri.i:
Upfalienfis infcrri voluimus, vifurn
his fubjiccre , atqucutab aliis qui-
buscunque diftingui, faciliusque a-
gnofci queant, nomcn noflxum, &
juxta numerum cujusque Codicis,
in exteriori ejusdem membrana, qua
tegitur, extare voluimus. Hic ve-
ro cxcipimus codicem Argenteum ,
.quo comprehenfo funt quatuor Ser-
vatoris & Domini noftri JESU CHRI-
STI Evangelia, eaque olim abUL-
PHILA confcripta perantiqua lingua
Gothica. Cujus facrofanäi Codicis
in hac lingua hoc unum exemplum,
uti quidem creditur, in vcro Ori-
ginal! Orbis Chriftianus adhuc fer-
vat. Cumque nullo numero hic i-
pfe Codcx fignatus (it aut diflinctus,
igitur alia ratione a reliquis Codi-
cibus cundem diftingui fecimus ;
Scilicet propter reverentiam divino
vcrbo debitam, adeoque Majeftatem
lingux olim gcnti noftra terrarque
do-
86 HISTORIA BIBLIO THECJE
domefticam, laminis argenteis obdir-
£tum, in certa arcufahuic rei apta ac
accomrn odata , afiervari voluimus.
Sed hic eft? cur ncbis adeoque Pa-
trik omnino gratulemur, videlicet
hunc noftrum Ulphilam quafi redi-
vivum in Patria iterum comparere ,
qui varia forte ja£tetus facillime aut
penkus interire potuiflet, aut certe
ad minimum nobis.
Igititf horum Manufcriptorum Co-
dicum habetis primum hunc per
quam defideratum
Ulphite Codicem argenteum,
in quarto & in membrana.
II. Exemplum ejusdem Codicis ar-
gentef , in Quarto.
* Exemplar &> Copia Codieis ha-
jus Argentei , ii s dem Ii t er is Gothicis
exfcriptum eft , ligatura c? foliis de-
auratit. Iii\inccndio Uffalietift apud
Rudheckium Senior em A. 1702 per iit.
III. Hiftoriae Regum, alias Konun-
ga Sagurne, Iingua Islandica, foL
in membrana.
Nen
UP SALIENSIS. 87
* Non antiqua modo lingua, fed literis
itjam antiquis ante annos plurimos fcri-
ft<z, appell ant ur que Konunga Sagur-
ne a materia (ubjetta ; Continent enim
Hifloriam Regum omnium Norvagiz ab
Haraldo Pulchricomo , ad mört em Suer*
ronis Regis. Editx nuper fumptibus
£5* typis Jlluftrifftmi Regns drotzeti
Domini PETRI BRAHES, Comitis in
Wifingsborg, öc. vertente illas in
modernam patria no{lr<z linguam Dn.
3<>na Rugman Islando. Hic codex idem
jatum cum altcro fubiit.
IV. Fragmcntum Hiftorix Olai
Tryggonii, Norveghe Regis,
fol. in membrana.
* Defideratur enim maxima pars
hujus Hiftorix, nec pneter pagellam it*
nam alteramve ex ea habetur , quas
An. jööj. Upfalia edidit CL Olaus Ve*
relius.
V. Drama ifUTUtovfol. in membrana.
* Res continet amatorias , olim ad
joeum toncitandum\ Islandica lingua
(crittum.
VI.
88 HISTORIA BIBLIOTHECJE
VI. Hiftoria de quodam Eli, in lin-
guam Normannicam olim a Roberto Ab*
, bate converfa > foL in membrana*
_ * Juliani Ducis , S. Ägidii filiL
$uffu Haquini Regis translata\ ubi
de Comite Wilhelmo tf Rofemunda
multa inculcantur. Stephan. Scriptum
efl jabulofum antiqua lingua IslandicM
tompofitum*
VII. Variae Britannorum fabube
foL in membrana*
* Quas in carmina converfas olim^
atque in conviviis ad citharam decanta*
ri folitas fuiffe perhibent. Sunt au t em
Relationes de Guiamaro Equite Britan-
ni<e Meridionalis , JEjkeliod Brit anm s
vet er i bus diB<es de nobilium duorum
tonjugibus , gemellos enixiss & id ge*
nus alia. Stephan.
VIII. Regis Magni Hagenfons Lex
Froftonienfis , vel Froftetings Lag,
ut & * Hiftoria S. Olai minoris ,
Quarto in membrana.
* Vocatur Fro/tatings Las a parte
Norvaifiée feptentrionali , ubi lex ifla in
ufu fuit. habiter e namque Norvagi di*
ver fas diverjis locis leges ut olim inSue-
cia
\
UPSALIENS1S. 89
da- Sic Gulatings Lag ad aliam perti-
nebat Norvegi* partem. * Hiftoria illa
& Olaifilii Haraldi Gronikes , minor
Jive brevior eft alt era illa , lingua pari-
ter CfStylo Islandorum (cripta.
IX. Corpus Juris Islandici vel Is-
lands Lagbook Lingua Islandi-
ca, Quarto in me nkr ana.
* Exemplar pr et i o fum tf undiqua-
que intcgrum ac ab{olutwn. Yrtfjxwn
babet confirmatoriam Regis Magni ', flit
Haquini Suerreföns. Ad calctm pluri-
ma habet Statuta & Rejcripta Erici
Ma<*niy Haquini Magni hf Margaret*
&c. ut tf indicem capitum & rerum cq-
piofum.
X. Grettla, Jive Hiftoria Grctteri
Afmundi, hngua Islandicay per-
antiqua, Quarto in membrana.
* Codex <etate (ffcriptura antifuif-
fimus.
XI. Edda & Scalda, lingua Islanfo-
ca, Quarto in membrana.
Edda Islandorum , fons tf funda*
mentum fabularum eft , ande veteres er
jus gentis Poet* obfcuras rerum appcl-
lationes, & copiofos poetiae elegantit
;. modos
90 HISTORIA BIBLIOTHECM
modos defumferunt , confcripta per Snor*
ronem SturUfonium , Islandiét Nomo*
phylacem. Efique ars ex antiquijftmis
ingenio forum hominum fnbellis , varieq;
adirfoentis rerum appelhtionibus conflru-
3<e, docens horcagicam Poefin vulgo
obfcuram ifapientihus t amen auditu ju-
cundam & artificiofam. Codex vetuftis-
funus & Antiquariis no/lris^ Scheffero,
Rudbeckio, Verelio, fkpius laudatus.
XII. Pars aliqua de Knittlinga Sagu,
lingua Islandica cum verfione Latina.
It em , quidain
Difcurfus feu Lang Fadga taal, om
nackura Danmarkur og Noregz.
Konga. Eodemque volumine non-
nulla de Edda Islandorum*
* Daniam qnoad Epifcopatus fuos
& numer um Ecclejiarum breviter dejcri-
t bit: babetque juxta fe Genealogiam Re-
gum & Principum Chriflianorum in Da*
^ ma. Pagellis duabus.
* Breviter compleclens quid conti*
neat Edda^ ejusque materia qua Jit tff
quod inflitutum.
XIII. De Chronico Norvagico1^////-
que anciquitatibus, litern Arngrimi,
VP S ALIENSIS. 91
3one Islandi ad D. Olavum Vornnum.
Quarto.
* Snorronis puta Sturlefonii nuper
edito , ut & ds voce Skioldunga & Skiol-
dunga Wifur> b. c. Carminibus fen
Rbytbmis , agent ibus de Regibus Norva-
gicis , quos fufius bic explanat.
XIV. Knittlinga Sagu, five Tra£h-
tus continens Hiftorias Regum quo-
rundam Danias & Norvegix ; ex Is-
landiea in Latinam linguam converfusy
ab E. M. hl. An. 1640 in Quarto.
* Incipit baecHijloria a Rege Sveno-
ne VÅx\{or\Jilio Baronis Wlff. usque ad
obitum Regis Waldemari y qm filius c-
rat Canuti Ducis.
XV. Hiftoria de quodam Haquinio
in Quarto.
* Hareki villici oputentifftmi , ' in
Wikene ut vocant , Norvegioe auflralis
parte , habit antis , filio.
XVI. Relatio Hiftorica de rebus Is-
tandicis Quarto.
* Brynolphi Suenonii in qua quiå
vert, quid fal/i, in defcriptionibus bn~
jus InfuU prxftantiffimi Geographi, Ge-
rardus Mer ca tor, tf Jodocus •iHondius
prodi*
93 HISTORIA BIBLIOTHECJE
prodiderint , flri&im expenditur. Scri-
pta in Scalholt Auflralis Islandicä par-
te An. 1647. if. Jul.
Contenta libri funt. L Nomen &
Etymon Islandia. IL l dandia an ve-
terwn Thule (it. III. Dejitu Islandia.
IV. De aeris conditionibus. V. De qra-
minis proventu. VI. De animalibus.
VII. Sylv<e in Islandia nullte. VIII. De
Imperio Norvagico in Islandos. XL De
Epifcoporumpoteflate. X- Islandia qtian-
do hahitari ccepta. XL Quod nullius
Regis in Islandiam fuerit expeditio.
XII Quod in quadrantes diftinguatnr.
XIII. De / ont 1 bus prodigiofis. XIV. De
pijcium copia. X V. De montibus igni-
vomis. XVI. Hecla möns ejusque defcri-
ptio. XVII. De larvis & lemuribus.
XVIII. De animis defun&orum. XIX*
Deglacie. XX De Sulphure. XXL De
habitaculis in cavernis montium. XXII.
De Caenobiis. XXIII. De viäu & mo-
ribus Islandorum.
XVII. Speculum Regale, lingua Is-
landica- Offavo.
XVIII. Idem Speculum Regale in
linguam D ankarn converfum a Stepha-
no Johannis Stepbanio. Quarto.
XIX.
UP SALIENSIS. 93
XIX. Riddara Chriftian Frijs Dräpa.
* Chriftianus Fri is erat unus ex
Magna ti bus Dannc , Regi pr o xi mus , tf
Canccllarius , natione Scanus > de cujus
virtute carmina funt lslandica lingua
coficinnata, m& in hoc codice paraphra-
Jlica interpretatione alicujus Islandi , ad
verbum latine exponuntur.
XX. Liber guidam Rhythmicus, el-
ler Danfk Rimbok, lydandes om
Dan/ka Konungars Lefwerne och
Bedrifter, alt ifrån Dan til Konung
Friedrich then andra. Quarto.
* Alius platte efl ab illo Haffnicnfi
exemplar i t quod anno 149$ impreflum.
XXI. Annales Grocnlandiae lingua
antiqua in ottavo.
* Continent brev i ter ea, qu<e a pri-
ma occupatione Grocnlandix per Norva-
gos An.ytfåad atihUm usque 1473- ge-
Ila junt ; nec non memorabilia qweque
de ftatu populi jflius Eccleftaflico, Polf
tico & Oeconomico. vixit Autfor bi c cirr
ca annum 1623. ut propria manu nota-
vit Stephanius.
XXII. Otfridi liber Evangeliorum ^
five Evangelien Buch in alt Franc-
ki-
94 HISTORIA ÉIBLTOTHECJE
kifchen Reimen , imprejjus Bqfilea
An. Chrifti ijjr in öäavo.
XXIII. JEgiditis Romanus in libros
Elenchorum lat. Quarto in mtmbrana*
* Ad Antiquitates Patrik hk qui-
dem AuEtör non pertinet , fe d tum anti-
quo elegantiqueflylo An. iiy^ in membra-
net, confignatus '(it \ tonfervari publice
intet Antiquitates merttur.
XXIV. Defcriptio Norvegfe, Islan-
Crfe, &Grcenlandiae, lingua DanicafoL
* Titulus Danica lingua prxfixus
eft talis: Norgis, Islandz, oc Groen-
lands befkrifvvelfe, Landzens deiligheed,
oc folkens brug ., oc huorledis mand
fkal finde Grönlandet. Reperiuntur duo
adhuc opufeula, eidem volumini adnexa,
X. Om Bergens fundats och herligheed
oc om fordumb Köpftåder udi Norge,
(om er nyligen fammanfkrifwen pa
Danike An. 1581. Den andre Bog i
denne Träffat år om Tydfkernes fram-
gång och Borgernis nedertrockelfe. 2.
En liten Underwifning om Findmar-
ken oc des handel.
XXV. Chronologte Danicx fyfte-
ma varias rerum Danicarum chro-
* no-
UPSALI ENSIS. 95
nologias, ex diverfis codkibus mani/*
Jcripns aliisqite monumentis antiquifft-
mis colJe&as^ £5 in unurri vohtmcn re-
daltas, reprxfcntans : opera tf /India
Stephani Johanms Stepbanii. fal.
* Syftcma iive corpus variarum
Chronologiarum merito dici potcft qiuz
fub mimens XXV, XXV 1, XXVII,
XXVIII, XXIX, c<mipréhendtMtur]
ut ex Jequentilus patebit. babentque
tam Suecica & Norvagica, quam Da-
nica , etjan:Ji Danicarwa rerum pr<c fe
fcrcint titulum.
Num. 2 5 Chronologica continet o-
pufcula bina ex amiquis memhranLs Bi-
bliothec£ Ha£ni en/is , manu Stepbanii
exar at a, imtrti t amen auEforis. Pri-
mum ab An. Ckrifli £21 ad jjoo fecun-
dum ab An. &z6. ad ujy.
XXVI. Chronologia rerum Danica-
rum ab anno Cbrifti ClDXXVlII ad
annum ClDCCCLXIII. incerti aufto*
ris in fol.
* /. Ex Codice Manufcripto Reg. Bi-
bliothectf Haffnienfis , tui titulus : An-
tiquitates rerum Danicarum a Canuto
tertio ad\ Marqaretam , /;. e. ab Anno
1028 ad ijöf.jtgn. A. g. Hoc
96 HISTORIA BIBLIO TRECJE
Hoc chronicon edidit Lipji<e A.i6gf.
in Oäavo Doft. ARNAS MAGNjEUS
hoc titulo: Chronologia Danorum &
praecipuae Sialandiae &c. ex eadem mem-
or ana, ex qua hoc exemplum exfcri-
ptum efl. Subftitit vero MAGNÄUS
ad A. 1307. cum t amen nofter codex, qui
in aliis etjam plurimis ab imprefjb äif*
fert 5 ad A. iisque 1363. proqrediatnr.
2. Chronologia rerum Danicarum
fecunda, auStore Cornelio Hamsfortio
Cimhro, ab An. Chrifti 6S7 ad An.
144$. ex codice Manufcripto Biblioth.
Reg.Haffn.fign.E.32.
3. Chronologia rerum Danicarum
incerti au&oris , ab An. ugg. ad 131$.
ex codiceBib/ioth. Reg. Haffn. fign.E 32.
4. Alia incerti audloris, ex and*
qnij). codice Manufcripto Biblioth Haffii.
tui titulus : Veriloquium vetus , injign.
E. 42. ab. an. $36. ad tempora Birgeri
Regis Suecia 1317.
Sic ex eodem codice Num j% (T, 7* #,
$. additée funt , Quinta nempe ab An.
£41. ad 1006. Sexta ab An. 124& adii6$
Septima ab An. 1131. ad /j>2j\ O&ava ab
An. 124^. ad 1182. Nona annorum Chra*
nologiam de[cribitabn^j ad 1347.
10. Etc
VPSALIENSIS. 97
10. Ex vetuftiff. Manufcripto Codi-
ce in membranet , qui Ju er a t o lim Mo-
naflerii D. Petri Neftvedienjis. mcipit
ab An. //jo dejinit 122g.
11. Ex faftini Manufcripto * qui
Bibliothecx quondam juerat S. Maria
de Sora y cui1 ad calecm adjunäa erat
b&c Cbronotogia , annum primum babens
1202 altimum zvro 1347.
12. Incerti auétoris (fedj ut vi de tur
Sueci cujusdam) ex vetu/to codice Reg.
Eibliotb. Haffn. Manufcriptus cui titu-
/w/.Varia Documenta Antiquitatum Da-
nicarum fign. Merc. Extat h<ec eadem
Cbronotogia in Codice Manufcripto cjus-
dem Eibliotb. fign. A. 9. ubi ad c ak em
defcriptamfuiffe legitur ex Ii bro Geor~
gii Gylthe : orditur ab An. S26. finit.
An. 141?.
(Chronicon boc int er Monument a ec-
clefi<e Veteris Svio-Gothic<z edidit B. E-
RICUS BENZEUUS a. p. 8i.adp.&.\
ij. Ex Manufcripto in membrand
codice , in Biblioth. Stepbanii fervato :
annos babet, qui int er ioS$ tf 1323 e-
lapfi funt.
14. Alia, audtore Nicolao Johan-
nis ftlio, Arcbiepifcopo Lmdeuji, ex Ma*
G nu-
98 HISTORIA BIBLIOTHECJE
nufcripto in membvana Codice , Nobiliff.
olim Dn. Arvidi Huitfeldii.ab An. 1104.
ad 1467 exfcripta.
15. Ex vetufliff. codice membranaceo
Manufcripto Biblioth. Hafn. fign. A. $.
ab An. 777. ad 1307*
Sic Num. 16, 77, 18 , /p, 20. varia
Chronologica incerti au&oris, in vetu-
flo Cod. Manufcripto Biblioth. Haffru
Jign. A. $. inventa funt. Primuni horum
eft ab An. 1241 ad An. 1410. Secundum
ab An. izjo ad 128$. Tertium ab An.
1295. ad An. rf 20. Quartum fen ig. ab
An. 11 jo. ad annum 1300 Qiiintum ab
An. 1274. a& An. 14^7.
21. Anonymi Chronologia rerum
Danicarum ab An. Chrifti 1046. ad An*
iffy. Ex Cod. Manufcripto Stcphanii.
22, 23, 24, 25 , Ex anti.qui/fmo
in membrams fcripto Diario fratrum
Minorum in Wisby Gothlandioz. Primum
horum continet res ab An. Chr. 1444.
ad An. 1470. Secundum ab an. 6$6 ad
1410. Tertium, fcii. Num 24. ab An.
8 fy- ad 1287. Quartum, feu 2f, comple-
Bit ur tempora ab an. 121 4. ad ejusdem
Jf culi An. I2f2.
XXVIi Chronologia Islandico La*
tina in folio.
Vari»
UPSALIENS1S. 99
* Varia continet tam externa Ro
mancrum Imperatorum & Pontificum,
quarn domeftica Danise, Norvegix
& Islandiae, ab An. Cbrifti 740. ad
An. I2pj. itnoque corpore compreben-
ditur cum fuperiori proximo, Eflque or-
di ne vigefunum jcxtum , quod ex cod.
membranet) antiquijj. defiripjit & com-
munkavit M. Brynolpbus Suenonius Is-
ianåus Epifcopns Scalboltenfu.
XXVIII. Colle£hnea Chronologica
ex Calenåario M Martini Petrei ,
quondam Abbatis Sören fis, excerpta foK
* Sveco - Danico- Norvagica c ont i-
tiens , fuis menfibus, quibus ge fl a funt
lingula :, expofua.
XXIX. Chronolögia Danica, cum
facra & profana aiiarum gentium ,
collata, a primis Regni Danici incuna-
bulis a M. Nicolao Petreo Prspofi-
to Meonienfi incboata, fer D. Cun-
radum Aflacum S. S. Theologia Pro-
fejlorem in Academia Ha fn i en/i dedu-
äa9 cJ* ab Olao Wormio in amium
ifyg continuatafol. pA
* Res etjam plurimas Suecorum
continet, qiix iis cum Danis intercejjere.
G 2 Hac
loo HISTORIA BIBLIO TUECJE
[Hm Chronica, qu<z num. XXV.
XXVL XXVII. XXVIII. XXIX.
abfolvunt, res feptentrionis, multis re-
tro temporibus , exponentia , ex var ii s
Dani<£ Bibliothecis , fummo ftudio col-
legit doff. Saxonis commentator, STE-
PHANUS 3OH. STEPHANIUS.at-
que Syftematis Chronologise Danicae//-
tnlo injignivit. Pervexerunt vero in
noflras manus A. 1660, quo Stefhania-
na Bibliotheca Sora Stockholmiam af-
portahatur. Meminit fyftematis hujus
doäijf. GRAMMIUS in erudita Pr£-
fatione adCRAGII Hiftoriam Cbrifl i er-
ni Secundi, bis annis evulgatam^p.jj..
tanquam Stockbolmiae adhuc latenris:
atque vebementer dolet, neminem in to-
ta Dania inventum fuijfe , qui tanturn
thefaurum redimere voluerit. Loqui-
tur porro de illo edcndo Rev. BENZE-
LIVS in doåfis prolegomenis ad monu-
ment a Ecclejtaflica j quibus ejus tan-
tummodo particulam , nt monuimus , in-
feruiu Conf.Proleg.p.XXLSIBBERN
Bibi. Hift. D.N. p, jy. M0LLER1 Hy-
pomn. ad Scbeff. S. L p. 41 r. atque adeo
re-
UPSåLJENSJS. joi
reliqu£ partes , fi modo Chronicon Si*-
landicum per MAGN/EUM, Upfi£ e-
ditum, exceperis, doäi cujusdam vin
curam adhac defiderant.~]
XXX. Antiquitates Monafterii So-
renfis, fol. eodemaue volumine deScho-
la Regia Sorenu £5* de Grcenlandia.
* Antequam eas exponit, duabus
pagellis alia habet; priori quidem Pon-
tifices Rom. emanerat ab An. Cbr. 115 9
qui [ederunt a prima Monafierit Sören-
(is jundatione ad An. iåof. Nomina r-
tem Epifcoporum Sorenfium, qui inve-
tnflis membranis fub certo die reperiun-
tur: Altera ver o Catalogum habet Ab-
batum Sorenfium, ex vetuftis Utter arum
ac Diplomatum membranis. Antiquita-
tes autem Monafterii Sorenfis confiftunt
in ejus fundatione , Diplomatum Privi-
leqiorwnque enumeratione , & ejuswodi
anis. Quod de Grcenlandia habet
jragmentum , ex alio eft codice , cujus
primx paginx defunt, remanentibus fo-
lumj quae adGr<Enlandiampertinent,Da-
nice confignatum.
XXXI. Theoderici Monachi Hifto-
ria de antiquitate Regum Norva-
gicorum.
Ab
i©2 HISTORIA BIBLIOTHECJE
* Ab Haraldo Pulchricomo ad Ha~
raläum Hibernienfem , capitibus 34.
XXXII. Defcripcio itineris Hierofb-
lymitani , religionis caufta olim
fufcepti. foL
XXXIII. Fundatio Academi'ce Haff-
nienfis ejusdemque Statuta & Privi-
legia. Eodemque volumine Fundatio
Frifiorum; Fundatio Collegii Wal-
chendorphiani : Fundatio Schoke
Herlovianx c?V. infoL
XXXIV. Hiftoria S. Canuti Ducis
(S Martyris foL
Ducis Slesvicentis fiHi Erici Egoä.
Latine compofita.
XXXV. Brevis enarratio eorum,
quse tam in Pacificatione quam ter-
reftri hello inter Suecos & Danos
gefta funt & transaöa An.Chr.1565.
XXXVI. Chronologia facra & pro-
fana , incerti anBoris ; JoL
* A Judicum tcmp. adCtffhresRom.
omnia ex facris ennmerat. Deinde C&fa-
res & Pcntiff. Romanos : poft aliqua de
rebus Danicis $ & ultimo Genealogiam
Re-
UPSALIENSIS. 103
Regum & Principum Septentrionaliura
ah ipfo Odino dedudarn proponit.
XXXVII. Danorum gefta poftChro-
nica Saxonis, a Petro Olai Minori-
ta Rofchildenfi. jol.
Continuatio rerum Danicarum ejl
c tempp. Saxonis (-An. nj/f) ad Fride-
ricum IL fuperiori fecule viventem. La-
ti ne fcripta.
XXXVIII. Johannes Georgius Sa-
dolinus de Danorum Regibus ,
libris VILfol
* Opus hiftoricum latine confcri-
ptum , in fine, mutilum : abjunt nempe
omnia qinc pofl tempora Cbrijlopbori Re-
gis bi c idem fcripferat.
XXXIX. Varia antiquitamm Dani-
carum documcnta, przfertim de O-
thonienfis Ecclefe Privilegiis ac im-
munitacibus , cum variis bullis
pontificiis , foL
■ litutum liber a Stcpbanio talem
pricfixum habet: Hsec funt Refcripta
Privilegiorum Sanélae Othonienfis Ec-
clefiae, quee de fua dignitate & liber-
tate ante incendium habuit. Prima bul-
la ejl Pafcbalis Epifcopi , fcripta Am-
gnie
iQ4 HISTORIA BIBUOTHECJE
gni£ An. Chr.MCXVH. regnante inDa-
nia Nicolao^ Ån. Pontificarus jui XIX.
Epifcopo Othonienfi Hubaldo.
XL. Antiquitates rerum Danicarum,
tolHgente M. $ohanne Petrejo^ Horfi
nenfi, quondam Canonico Arhufienfi.
* Variarum rerum funt collectanea
ad hiftoriam Dankam pertinentia, ab
An. 1133 ad An. 1612.
XL1. Hofue Laufnar wijfur Eigelz
Schalla Grimfonar. lingua antiqua foi.
h. e. AiTga, five cantilena, qua
taput redemit Egälus Grimi Cakifilius:
tum Commentariis Bioernonis $on<e Jilii
de Skardfa.
XLII. Fundatio Scholse Trivialis
Friderico-burgenfis foi.
A Friderico IL Rege DaniäAn.
if8& 31. Maji.
XLIII. Poemata facra, Petri de Ri-
ga Lat. Quarto in membranet.
Super plurimos Sacri Codicis li-
bros contexta. Claruit hic auBor paulo
po/l. An. 1100, de quo vid. Barth. adver*
far i or. Ii b. 31 cap. ij.
(Plurimahujus Poett tarmina,qua
boc codice cmtinentur, adhuc ineditafunt. )
XLIV.
UPSALIENS1S. i©5
XLIV. Anonymi compendinm Hi-
ftoriae Danicac Quarto.
* Latine , antiquo jtylo fcriptum ,
incipiendo a L Repe Dan , Jubfiftit in
Waldemar o Cbriflopbori filt o 1340,
quo Tcmpore confcriptum vide t ur. Sunt
adhuc plura in boc codice opera , pz/-
ta Legum Scanias antiqua verfio La-
tina, manu antiqua: Statutum Walde-
mari Regis Danite £f Jus Ecclefiafticum
Latine tränslatwn. K. Knut Waldemar*
fons och Archiebifkop Abfalons Wi-
derlags Rått. Leges dat<c a Rege Chri-
ftophoro, ex conjilie meliorum Kegni
in Nyborg de Crimine laefe Majeftatis,
& alia nonradla.
XLV. Epifcoporum Ecclefiae Lun-
denfis feries, una cum rerum maxime
memorabilium notatione , initio fa&9
a jprima Chrifttanismi in Daniam in'
trodiictione. Quarto.
* Latine. addita eftfub finem nar-
ratiuncula de reformata per Daniam re-
ligione & Superintendentibus Scaniae y
qui Epifcopis fucceflerunt. CoUeBore Ma-
gno Mat t bite , Ibeol. Left. kf Canoru
Lund.
EU*
icff HISTORIA BIBLIOTHECJE
\_Edidit hocfcriptwn cwn brevibus pro-
legomenis Ha/h. A. 1710. Oäavo p.
246. Thomas Bartholinus nepos. Fuitve-
ro AuBor, frimnm Pajlor Borrebovien-
Jis, dein Th. LeBor c? Canon Lunden/is.
Conf. Sibbern. Bibi Dan. Norv.p.300.']
XL VI. Corpus Legum Sdandiae ,
Selandz Lowbop-. rnad Birckerat-
ten etc. Quarto.
* Manufcriptum perantiquum, mem-
branis exaratwn, in multis pleniorcm
hakens legem Selandi/e^ quam exemplet
iwprejja.
XLVII. Regis ChrifHani II. Lex no-
va (Nya Lagh och RecefT); quam
fubditi recipere noluerunt.
* Dan k a Ihigua.
XLVIII. Compendium J-J.iftorictim
a Waldemaro Quarto ad Frideri-
cum Secundum. in Quarto.
* Latine , auBore Jaeobo Wlfeldt.
<ib Av. 1334. ad itfg.
XL1X. Hiftoria caufarum belli in-
ter Erieum XIV. Suecise; & Fridc-
ricum II. Danise Reges, Petro Mar-
cilio Caftromillano au£tore?/« Quarto.
" Ma-
UPSALIENSIS. 107
(Manufcriptum Latinuiti) Ipfius Au-
Itoris maku exoratum Lutetta Parifi
An. ix6(. men fe Novemhri.
Fuit PE1RUS MARSIUUSi
gente Bittiricenfis , Rnci XIV. Regis
Sveda Lat i nus Secretarius y qai fräter
becjeriptwn per brev* j quod Pari/Ht,
pofiquam Sneciani reiiquerat , cen textat,
contra Danos alttid et juni firiptum , ;'//•
ris con ful tonan more, ut in h hello ad Re-
pent fupplici Jatetur , compofuit. De
hac toera hifloria ita in prafatione ad
MICHAELEM HoSPITALIUMCan-
cellariuni Galliar t un Regis, aucior lo-
quitur : Cuin intermiflis jurisprudentiac
ftudiis, totum fere feptennium variis
regionibus perluftrandis impendifTem,
earumque moribus &: lingnis mediocri-
tcr cognitis, nuper antem ex illis ad
feptentrionem fitis Regionibus, in pa-
triam rediiffem, ei quidem pro inge-
nii facultatula quatcnus prodefle poflem
fi fpecimen a me aliquod , primo quo-
que tempore pracberetur, opere preciurn
fa&urum me exiftimavi. Mihi itaque
prius quam paternos in Biturgia lares in-
viferem , per hofce ahquot dies, ex tri-
meflri mei reditus itinere refpiranti,
vifum
108 HISTORIA PIBLIOTHECJE
vifum eft , fingulari quodam argumen-
to , hane qualemcunque hiftoriam 5
quantum eorum , quae vidi & legi me-
moria confequi potui , confcribere &c.
Hiftoriam Regum Sueciae idem , man-
dato Erici , quinque voluminibus dedu*
tere , conftituit. Cui operi ut eo ma-
jor em adquireret jidem, extra Sueciam,
dum confummarety vivere voluit. vide
de hoc negotio Marfilii ad regem epi-
flolas apud Nob. PALMSK.)
L. Varia Chronologica öV. Quar-
to in membrana.
* Primo Sacra Bibliorum ab Adam
ad Chriftum ; deinde de nativitate Do-
mini, paffionibus Apoftoiorum & of-
Jiciis Miffarum aliqua fubne£luntur\ poft
reges Danorum enumerantur ad Cnri-
ftophorum Erici fiUum, in quofubfiflit.
Denique Chronologiam habent rerum
Danicarum ab An. f2o* ad An. /jej*
quo tempore h£c etjam fcripta videntur.
II. Defcripcio redituum Epifcopi
Rofchildenfis, [Bifpens Jordebook
af Rolkild] jcilicet hk liber comfle-
ffitur brevem quandem dejignationem
emnium redituum ac decimarum in Se-
lan-
UPSALIENSIS. 109
landia, Meonia £$* R"gi& infula , ad
catbedram Epifcopalem Rofchildenjem
pertinentium , Jimiäque leges ($ jlatu*
ta civitatis Haffnienjit , ohm edita
per Epijcopum Rofchildenjem.
Quarto in membrana.
(F.x boc codice nonnulla, quz injulam
Landt-Rugen refyiciunt exjcripfit & A-
tfif Literariis Suecidt inferuit Reveren-
difimus tffcpelaudatiis WALLINUS.)
L1I. Regum Danorum feries, quo-
rum tempora annorum reperiri potue-
runt.
* Miviufcriptwn Latinum, au&o-
re Cornclio Hamsfortio Cimbro, ut ex
dedicarione appdret An. ij$f.
LM. Fundatio Sorse Anno jtjo. Eo-
demque volumine Traditiones vanae
de rebus antiquis, lingua Danica, i-
tern, Annales Monafterii Sorenfis,
ut c^ nomina Prafidum, Reftorum,
Paftorum , c?V. SchoU regne io-
renfis. in Quarto.
0 Quatuor prima folia ad eam per*
tinent; juccedunt Chronologica nonnul-
la de rebus Sueo4}anicis , ab Anfgarii
Cemp.
no HISTORIA BIBLIOTHEC^
tempp An. go$. ad An. ijtfg contiuua-
ta. Annales ver o Mona jl er ii Sor en/is
tonfignavit Stepb. Stepbanius An. 632.
LlV. Hiftoria Efici V. Danorum ac
Sclavornm Regis.
* Non Erici tantum V. binoria ,
fed etjam Canuti VI. Regis Da?wram\
utraque a Willicbio Weflhovio Cimbre
formata An. 1621. Ordine prior ejl Ca-
nuti hiftoria, feculo 118 2 viventis: po/le-
rior Érici{ qui ad imperium An. 1242.
devenit.
LV. GlofTarium prifae linguae Da-
nicas , confeäum a Magno Olai Islan-
do An. 1636. ($ manu Stepbanii de-
fcriftum in Quarto.
LVI. Traftatus Afaonomicus, b. e.
Eeen Bucke van Aftronomen en
van Naturen , ende van 7 Planeten
op Hollandfche Rimen.
LVII.Relatio hiftorica de RegeChri-
ftierno. Danice9 in Quarto ; eodemque
voluminf , Conftitutio Friderici IL
Regis de Sponfalibus aliisque ad rem
matrimonialemfpectantibus, in Quarto:
item Exemplum Epitaphii Regina?
E-
UPSALIENSIS. \Vlnt
Elifabcthx e Kegno dejeftit, tandem*
quc mor nia tf Gtmdavi Flandrorum fe*
fult x ; Privileoia Univerfitatis Haff
nienfis, a Fridcrico II. Régc Dano-
rum, confirnvata, //>/§"//# Danica.
* a. ijgz dat. b. ubi rft confians
folio uno tum åimidio.
LYIII, Aftus coronationis Annas
Scotte Reginae, Regisque Frideri-
ci II. filte , atm alns eojfctfamibus
Donice ,
LIX. Legcs militäres & nauticse
Friderici II. certis cafitibus , fcu ar-
ticulis comprebenj&i ut f$ a Ii a mijiel-
lanea. Ad caicem libri^ de Na viga-
tione Martini Forbifleri Angli, me-
ridicm verfus & SeptLnaioncm:
omnia quidem lingiia Dantca in Quarto*
LX. Leges jutue, /;. e. Den rettc
Jadfkc Lowbog, Anno if?$\ de-
[cri-pta in OHavo.
f' s * Codex bi c onte cinnos zoofcripus
prafixum babet titulum manu recentio*
ri confignatum. In calce fequentia repe*
riuntur (latuta , K. Erik Kriitofferfons
Lagh /2j*4 i Nyborg.
Cor-
na HISTORIA BIBLIOTHECjE
Correctiones certorum articulorum
Legis Waldemari, quas Tord Degen
Legifer ~futia compofuit ex confenfu me-
liorum Regnig in Parlament o Danorum
in Nyborg &c. Artic. $3. Latine.
K. Chriftierns Handfåft. fom ligger
i Wisby befeglat. 1467.
Conftitutio prima Regis Dacise, fi-
lii Chriftophori in Nyborg. Danice Hu-
ru man fkal dele Jordegods för Rigfens
Cantzeler. &c.
LXI. Leges Danice , latine in mem-
brana Offavo.
* Jutiae Leges funt antiqua manu.
LXII. Leges Danicse , lingaa Da-
nica in Oäave.
Leges Selandia veteres,fcript<z 149$
LXIII. Quatuor Domini noftri JE-
SU CHRISTI Evangelia in jolio ,
& in membrana, Latine.
Ante aliquot feculafcripta , utt en
vetufia manu apparet.
LXIV. Libri decem Alexandreidos,
in Quarto in membrana.
Exemplar valde antiquum, expli-
tatione interlineari ad marginem po-
fita.
LXV.
UPSALIENSIS. 113
LXV. Codcx quidam vccuftitiimo
characterc Sinefttf.
Hos igitur Maniikriptos Co-
dices recipite, Viri jdurimum Revc~
remis ClariJJJmique , animi noftri in
Academiam Patriam, adeoquc (lu-
dia honcfhtis pignus, eosquc ufibus
fmblicis fervate ; in hoc vero evig ;i-
uturi, qtiod fponte veftra fafcturos
haud dubitamus , quemadmodum
Academire Patriae & Vobis qui h. t.
Aeademiae fumma cum laudc prse-
eftis, adeoque Pofteritati ferventur
intcgri incorrupcique ; hoc c(t , ni-
hil eorum vel incuria cuftodtim Bi-
bliothecx publicse , vel alio quoquo
modo intercidat. Quibus noftram
hoc de negotio pleniffimam volun-
tatcm, jam verbis non ambiguis
féd perfpicuis (igniticandum cenfui*
mus, jusque plenifllmum hxc vo-
lumina quiete poffidendi, fibique ha-
ber.di Academiae Patriae Upfalienfi
cedimus ac tranfcribimus : Ita qui-
dem> ut a nobismet ipfis noftrisve
H kgi-
i 14 HISTORIA BIBLIOTHECJE.
legitimis heredibus ilvc h. t vivcn-
tibus , five futuris temporibus,
quod Deus clementiffimc velit, vi-
fturis, ea omnino abalienemus, ne-
iuinique integrum cflc queat, ea
quacunque ratione, jureve quocun-
que repetere, fibiq; vindicare. Quas
quidem nil attinct pluribus cumu-
lare verbis : neque enim dubitamus
aliquem noftrorum eo improbitatis
proterviaeve procefTururri , ut huic
noftrae voluntati intercedere difficul-
tatemve adferre fuftineat. Et cum
ipfi hxc volumina diverfis tempon-
bus variisque ex terris, (nec id qui-
dem absque omnicura moleftiaque);
nobis acquifiverimns ; igitur,quo
Academia Patria Upftlienfis de ju-
re rei nunc fuae certior (it ac (ecu*
rior , rogamus, qua par ert: reveren-
tia ac fubmiffione, Sacram Regiam
Majeftatem, hoc jus Academise o-
mnino ceflum, adver(us quoscun.
que turbatores \ au&oritate Regia
tueri , integreque eidem clementis:
fime
UPSALIENSIS. 115
fimc confervare digncfiir! lTtquc
hofce antcnominjtos Codiccs ea vo-
luntate, quam fupra exprcffiimis ,
eoque jure, qilod dominii vcl pr
prietatis vocanc, Aöademiae Tamas
Upfalienfi dono datos cflt inquc t>i-
bliothecam ejiisdcm inandato noftro
relatos , (cilicet majorem in fidcm
horum omnium , hifcc fubfcripfi-
mus, noftramque Teflcrafn genti-
litiam juxta appcndi fccimus. Hol-
miae die decima octava Januarii.
AnnoasraChriftiana* Millefun.ö Sex-
centefimo Sexagefimo Nono.
MAGNUS GABRIEL
DE LA GARDIE.
$. XXII.
Fuit Upfalia, circa initia hujus
(éculi, par nobile fratrum , qui fe
totos Scptcntrionis antiquitatibus c-
nucleandis devoverant. S A L A-
NOS intelligo PETRUM & .JÖ-
* H 2 HAN-
u6 HISTORIA BIBL10THEC/E
HANNEM, qtiibus nonnulla Is-
landorum monumenta luci expofi-
ca debemus. Eft horum prior, guem
amici nomine indigitat RUDBEC-
KIUS patcr, cnjus dextericate in
Latina translationc Atlanrices fe
ufum fuifle proficetur. Salani cum
omnem curam ad Islandica monu*
menta illuftranda componerent , o-
ptimum etjam ejusmodi codicumad-
paraeum fibi compararunt, Cel.HIC-
KESIO in thefauro rerum fepten-
trionalium plurimum Iaudatum ,
quem, poflefforibus prarmarura mor-
te peremtis, Upfalienfis Bibliothe-
ca A. 1717. modico pretro, redemit,
$. XXIIL
Ulphilanum codicem, qui in-
ter Delagardianos agmen ducit, cum
crifi defcribere, noftri nec efl infti-
tun nec judicii. Ipfius tanmm da-
bimus hiftoriam, quam a viris do-
£Hs, qui de illo egerunt, prseter-
miflam intelleximus. Eft codex in
quarto , membrana rubra, aureis ve-
ro
UPSAUENS1S. "7
ro argentcisque litcris majufculis cx-
aratus. Sine interpunctionibus con-
tinuatur verborum feries. Initia ta-
men narrationum divcriarum majo-
ribus litcris expreflä funt. Inträ tex-
tum quacuor arniata frontifpicia, fin-
gulis pagmis, con(|)iciuntur: Seftio-
nes vcro plerumque Eufcbianks ca-
nonibus refpondent. Mcmbranx la-
cerae funt & cxefe multis in locis,
ncque paginarum fervant ordinem,
quod antiqui compa&oris incuriofi-
tati eft adfcribendum. Continet
fragmenta quatuor Evangeliorum y
Gothica, ut putant, lingua, tali
quidem, quali uG funt majores no-
ftri in Mcefia , quarto poft Chriftum
feeulo, vi ventes. Sint licet , qui in
illo Graca,Sarmatica, Scythica, Bur-
gundica, Danica, Fennica , Germani-
ca veftigia fe deprehendiflc exifti-
ment. Atquc inde adeo in partes
de patria auftoris i tum eft, ut fin-
guli fere Europae populi eum fibi
vindicent. Antiquiffimum codicem
ii8 HISTORIA BIBLIQTHECtf
effe,& in ufiim AlariciTolofani ,nral*
to fumtu dcfcriptum Doft. WACH-
TERUS, in aurea pnefatione ad
Gcrmanos Glofiario pramiifla , ex
GREGÖRIO Turonenfi autumat.
PAPEBROCHIUS jdem biblioram
exertiplnm efle fiifpicatur , qnod
VALENS imperator, FRITIGER-
NO Regi, f cederato fuo , fuaque o-
pera ad Chriftum converio, dono
mifit. Deliruit plurimo tempore Co-
lonia?, paucis cognims , in biblio-
theca Abbatte Werdinenfis. Ubi
primum , qnantum mihi conftat, il-
fum obfervavit Anno 1597 AN-
TONIUS MORILLÖN 38), qui ex
eo particulas nonnnllas commenta-
riolo de Lireris Gothicis , per BO-
NAVENTURAM VULCA-
NIUM, hoc anno edito, inferuk.
Eodem in ccenobio illum paulo poft
obfervavit ARNOLDUS MERCA-
TOR,
;8) VULCANIO ut auftori hic li-
^ellus perperam adfignari fölet. Conf.
COLOMES. Bibi Seleft. p. m. 474.
UPSALIENSIS. 119
TOR , unum vcl alterum tcxtum
exfcribens, quem pulcerrimo infcrit
ptionum opcrc JANUS GRUTK-
KUS exhibet. Qui ramen librum
ipfemet non vidit, fed fchedulis lau*
dati MERCATORLS, filii bencficio
communicatis , fe ufiim fuifle proT
fitetur. Geterum manente fiib FRI;
DERICO quinto bello Bohemico ,
Pragam translatus efl:, inter alia ciT
melia , Ulphilanus codex, cumquc
ibi ilium offendcret KÖNIGSMAR-
CHIUS , expugnatione hujus urbis
celcbris, CHRISTINA mifit, cum
ingenti impreflbrum copia. Sed Re-
gina literatorum non minor quaro
literarum amans , IS A ACUM VOS-
SIUM, Bibliothccarium fuum illo
donavit: qui in Hollandiam fecum
träns ve£him , apud fe detinuit, us-
que dum ilium nancifccrctur FR AN-
CISCUS JUNIUS, cujus opera
defcriptus & illuflratus, prima vice
lucem afpexit. Hinc, cum diflra-
heretur Bibliotheca Voffiana, 2000
aureo-
wo HISTORIA BIBLIÖTHECM
aureorum pretio, redemtum, MA-
GNUS GABRIEL DELAGAR.
DIUS Svecias reftituit. Atque cum
vili antea operculo tegeretur, Ar-
genteo inclufit. Unde Argenteum
dici,falfo fibi perfuaferunt multi 39^),
cum Argentei codicis nomine jam
Anno 1597. notus fuerit , neque tam
ab ligatura, quam literis argenteis
titulum fortitus fit. Quornodo et-
jam vetus Evangeliorum codex La-
tinus deauratis cxfcriptus literis, E-
RASMO aTicubi aureus dicitur. E-
didit ex hoc codice Ulphiianam E-
vangeliorum verfionem FRANCI-
SCUS JUNIUSDordraci Anno
1665. in qnarto, THOMjE MA-
RESCHALLI obfervationibus &
Gloffario dilucidatam. Quam edt-
tionem poft fexennium excepit
Sticrnhielmiana Stockholmte, quae
Junianam in omnibus fequitur , eo
nomr-
*p) M.deLaMOTRAYE Voya-
ges T. II. p, 316. Conf. TENZELII
CoIL Menftr. A. 1691. p. 631.
UPSALIENS1S. i*t
nominc tamen illa inferior, 'ouod
texcum non fufs, hoc cft Ulpnila-
nis, icd Latinis typis cxprimat;
3uem defe&um erudita praefatione,
e linguarum gencii, (^qux tamen
clcro rcgni non arrific, cum Pre-
adamitarum conditoribus aflentiri
ipfis vifa fic) & Jexico pulcerri-
mo fupplevit STIERNHIEL^
MIUS 40). Has editiones, qua* "jam
rarcfcunt, contnlit cum codicc o 1*2*
mpiTvs BENZELIUS. Atquc
perfpiciens, viros, caeteroquin litera-
tiffimos , multa aliter legiflc, plu-
rima omififle, quin etjam nonnulla
fuppofiiifle , quas in manufcripto
non deprehenduntur , ut ipfemct
nos docuit in prafatione ad Lcxicon
An-
40) Tres numcrant Ulphilanae ver*
fionis editiones. 1. Dordraci A.1665. 2.
Amfleloedami 1684- 3- Stockholmise A.
1672. Aft obfervandum eft, Bibliopolas
Batavos, fraude illis ufitatisfima,titulum
libri tantum renovafie mutato impres-
fionis loco & anno.
i22 HISTORIA BIBLIOTHEC^
Anglico-Svethieum SERENII, de
nova Ulphilani texcus editione co
gitavk. Eo igitur fine lacunas re-
farcivit, fiäa refecuit, voces male
leftas reftituit, Latinam verfionem,
quse textum zotTcc t:6$ol feqaitur ,
fuasque obfervationes adjecit Vir
immortali laude dignus. Quos labo
res ante plarimos annos promiflbs
confummatosque , avide orbis eru-
ditus jam diu expeöat. Sed curn
nifi Öxonix, ubi, in theatro Shel-
doniano, typi Ulphilani a Jimio fu-
(i, fervantur, adornari nova haec
cditio non poflit , res tärde nimis
procedit. De quo etjam fepius i-
pfe conqueftus : quin in epiftolis
ad D. FABRICIUM A. 1721. in
Angliam quantocius fe iturum fcri-
bit , ut propofitum eo felicias per-
fequatur. Sed publicis poftmodum
Regni & Ecclefisc negotiis diftri-
öus fenioque confeftus, huic 0-
peri vacare non potuit. Tandem
morte praventus haeredibus perfi-
cien*
UPSALTENSJS. U3
ciendum relicjuit. Nuper autem au-
divi a Viro quodam erudito, ab An-
gliareduce, opus fuperiori anno in-
ceprum & ad tertium capuc Evan-
gclii S. Marci perductum cl le.
Translationem hane xgfoiv
novi foederis plurimum illuftrare,
dudum obfervatum e(t Cum intcr-
pres rtudiofiffimus fuerit Graxi tex-
tur nequeab Hieronymiana verfio-
ne (ed fante Graco illam deri vaverit.
Antiquitatcm vcro cjus tum a doxo-
logia dominicx orationis , qux in
illa comparet, nec in ulla t.aisla-
tionum vetuftarum legitur, tum a
confenfu ejus cum vwfiwibns lati-
nis S. Hieronymo anriquioribus ,
USSERIUS, MARESCHALLUS,
SAUBERTUS, alii, demonflrant.
§. XXIV.
Dignus ctjam eft, qui paucis
defcribatur , Rålambianus codex
Gracus, quem ab illuflxi poflcflo-
re CLAUPIO RaLAMBIO hpc
plc-
I24 HISTORIA niBLIOTHECJE
plerumque nomine infignire erudt-
ti folent. Ert: vero chartaceus at-
que duorum volurninum in 0£ta
vo^utdicunt, majori. Medio de-
cimi quarti feculi fcriptus videtur ,
plurimorum opera, curn ftihis va-
rius & fibi non ubique firnilis fit.
Plurima certe continet. quss vel ex
ipfo edita funt, vel obftetricantes
doftorum manus adhuc defiderant.
UlumRÅLAMBIUS adcptus eft,
dum Byzantii, Sveciae Regni nego-
tia curaret ; quod in dedicatione
pramifla Ariflidis xfesfisvTMoi Kgot
A^ia, indicavitD. NORRMAN-
NUS, cujus fåne merita in hunc
codicem eximia funt; .utpote qux
plurima ex illo kici expofuerit pu-
b\icx , ejus copiam na£tus ,. ut ipfe
perhibet, Anno 1686. per LAU-
RENTIUM SCHULTIUM, qui
tum Rålambiorum juvenum ftudia
moderabatur. Primum editac funt
du# orationes ARISTIDIS , anti-
mii Rhetoris, <juas pro anecdotis
habuit
VPSALIENSIS, 125
habu it vir fummus, donec ab ELIA
OBRECHTO intellexiffcc CAME-
KARIUM anno 1535. Hagenox o-
lim eas evulgafle : fed & altera vi-
ce Bafilcx, intcr rcliqua cjusdcm
auftoris opera , Lacine redditas ftu-
dio G.CANTERI, Anno i566pro-
diifie eeqtic ignoravit. Quam halki-
cinationem quantum Camerarianam
ediriencm attinet, prafatiuncula o-
pcri portmod um adjunöa, ipfcmec
indicavit. Hoc (i animadvertiflet
Dodl. JEBBIUS, Ariftidcorum edi-
tor perinduftrius, notula pnefationi
flisc fubjun&a certe fuperfediUct ,
qua NÖRRMANNUM eo nomi-
ne caftigavit. Per difputationes nam-
que publice defenfås, hos labores
emifit B. NORRMANNUS Anno
1687 & 1688- confummatoquc ope-
re, cum ad jufti libelli molem crcviC
fent, tituhim adjecit tam orationum
quam Iibrorum de Loquendi gener e ,
pari cura a fe evulgatorum , qua
verfo foliolo prvsfatiuncula baec legi
potcft,
m HISTORIA BIBLIOTHECJE
potefl , eo tantum fcripta confilio ,
ut indicct äufltor, quo crrorc oratio-
num iftarum primum editorem, ro-
tundis adeo verbis, fuperiori anno
fe venditaffet. Sed eft etjam duplex
hujus praefatiuncuke editio. Prior
locupletior, qua typographos mo-
net ne, fe infcio^ Ariftideos ejusla-
bores recudant , atque fimul rogat,
ut veteris interpretationis Alexan-
dri & Menandri Rhetorum fibi co-
piam faciant, una cum Meurfii iri
Menandrum curis, quas adhuc fa
7tagxfii<ru Tivl alicubi delitefcere ex-
iilimat. Altera dimidiam pärtem
ab hac amptitata eft. Utut ut, tam
verfionem Lätinam , quam obferva-
tiones Doft. NORRMANNI plu-
rimum otii fubmintflrafle Eruditifll-
mo SAMUELI JEBB Anglo, in c-
legånti Ariftideorum editione adör*
rtända, egregie monftravit Amplis-
fimus ANDREAS NORRELIUS
Upfalienfis Öibliothecarius, qui pro
fila , qua in Graecis pollet infigni
dö-
VPSALIENS1S. i*y
do&rina, de manibus fummi poljr-
hiftoris, bis obfervationibus, ipfius
vitae , qnam confignavit, infcrtis,
bcne mcreri voluic. Cxtcrum pis-
ter orationes has, etjam Ariftidis
ts%vm Vrjjof wSiy libros duos, ex vete-
ri AldinaeditioneAnni i5o8-NORR-
MANNUS nofter cmifit, dra in-
terpretatione & obfervationibus il-
luftratos. Servat adhuc , in memo-
riam immortalis viri, illud ipfura
libri hujus rariflimi exemplum bi-
bliotheca noftra, manu ejus ornatum,
ex quo illam editionem paravit. Ubi
obiter obiervamus, Celeberrimiim
NORRELIUM in vita NORR-
MANNI, a colle&oribus AÖorum
Lipfienfium 4O, qui idem narrant,
deceptum, affirmare Aldinam hane
editionem , unicam ante Norrman-
nianam fuifle, cum Argentorati,
fubjunöus HERM O GEN IS
arti
4OAft.En1d.Lipf. A 1689. P- 585-
Conf Celeb. NORRELII vitam NORR-
MANNI, faepius citatani p XIX.
128 HTS70RIA EIBLI01HECM
arri Rhetorica: Grace, anno 1556*
curaRICHELIORUM, uterque
hic liber prodicrit 42).
$. XXV.
42) RecenfebirnusAriftidis editiones,
quas noftra poffidet Bibliotheca, ut vel
unico iilo exemplo adpareat , quam di-
Ves optimarum editionum illa lit.
I508. Romse apud Aldum patrem, in*
ter XII. Rhetores alios, liber de ge-
nere dicendi Gröece fol. editio pri-
ma & rara.
1517. Orationes Ariftidis, pnetef duns
a Norrmanno poftmodum editas,
Grcece ap Phil. Juntam. fol.
1556. Libb. II. de genere dicendi, una
cum Hermogénis arte Rhet. & De-
metr. Phal. L. de Eloq. Gracce a fol.
72. ad fol. 243. Argentorati per Ri-
chelios fratres in g: Vo. Editio ignota
Docl. Fabricio in Bibi. Grceca.
1566. Orationes Ariftidis Latine per
G. Canterum Voll. III. Bafilea; per
Petrum Perna. Oétavo. Comparet
T. III. p. 562. oratio ad Achillem &
de ineptiis Sophift.
1577. Infer Epift.Orat. & Poem. ex va-
riis Atiétoribus, prodierunt tres o*
ratia-
UPSALIENSIS. 129
§. XXV.
Ex codem hoc codic? THEO-
DULl MONACHI C THOM/E
MAGISTRI LaulationemGREGO-
SII Theologi, Nazianzeni , c//w f/w-
cfe/w orationtbus quatuor ($ Epjftolit
e3o% primus Grxce & Latine edi-
diclaudatus NORRMANNUS
TJbi tamen , unde il!a dcrivave-
rit, non indicavit. Occurrit autem
laudatio GREGORH, codicis noftri
rationes ARISTIDIS a. p. 19 <; ad p.
157. Grasce Parifiis per HENR.
STEPH» O&avo, quas non obf.
Doft. FABR.
1604» Orationes Grcece & Latine , in-
terpr. G. CANTERO Vol. III.
Geneva?. Oftavo.
1 688» Lib. de genere dicendi & Epi-
ftolac 1. Ad Achillcm. 2. de ine-
ptiis Sophift. curn interp. & obf.
LAUR.NORRMANNI Upf 8:vo.
1732. Opera Ariftidis cum notis &
Obf. eruditorum , cura SAMUE-
LIS JEBR Oxoni» e theatr, Sheld,
Vol. II. Quarto.
x3o HISTORIA BIBLIÖTHECJB
p. 317. quam fequuntuf quatuor o*
ratiönes, p. 38 1. & 387. aÉqiiÖ de-*
mum oäo epiftolae pagg. 389- 39*-
392. 394 395. QuinTHOM^E et-
jam Eelogas, fiiis caftigätionibus
ornatas,emendatius,exM. VASCO
SANI editionen e vulgäre deereverat,
ad eujus marginerii varia öbferva-
verat* qux Rev. BENZELIUS fuaf
manu defcripta, Do£t. WOLFIO
Hamburgenfi transmifit, ut fuis in
eundem auäorem curis adderet ; u-
bi,poftWOLFII, fummi polyhiftcy
tis fäta, jam delitefcunt.
$. XXVI.
Ccntum& quinquaginta quatuor
epiftolas LIBANII Sophifte, aLE-
<J APENO ? Grämmätico olim apud
Gräcos celebri, colIe£tes, & huc
usquc ineditas, ifte code* continet.
Quas fingulas fvafliB. NORRMAN-
NI, Anno 1 69 1 latinas fecit AN-
DREAS PALMROOT, qui Rev.
BENZELIO ia Bibliothecarii mu-
neré
VPSALIENSIS. 131
nere fucceflit. Quem laborem pe-
iiifte valde dolemus, cum magni
NORRMANNI quondam com-
fnen&lis & difcipulus au&or fuerir,
ätque ea äpud illum imbiberit Gra-
cx eruditionis fundamenta, ut ali-
quid confummati ab ejus manu Or-
bis eruditUs merito fibi polliceri pocu-
erit. Viginti harum cpiftolarum,
magni parentis haud degener filius,
Dominus M. CAROLUS CASPA-
RUS BENZELIUS , cum latina
interpretatione & obfervationibus ,
Londini Scanorum , Acadcmico fpe-
cimine, primus luci expofuit Anno
1735. atque ad Celcb. WOLFIUM,
cujus nitidiflima Libanianorum edi-
tio , tum Amrtcl-cEdamenfia prala
exercebat, transmific: unde in ad-
clendis crebram noftri codicis men-
tionem Vir Summus injecit, cujus
etiam notitia per Rev. D. GEORGI-
IIM WALLINUM ad ipfum per-
venerat, ut prsefaminc editor indi-
Cavit. Verum priusquam LIBA-
I z NIUM
t
1
i32 HISTORIA BIBLIOTHECJE
NIUM mittamus, obfervatu forte
injucundum non erit, q nod vita hu-
jus Sophifte ab EUNAPIO fcripta,
quae fepius ex JOH. SAMBUCI
bibliotheca prodiit, ex hoc Rålam-
biano codice, ubi p. 75. verfa oc-
currit , plurimis in locis emendari &
fuppleri poffit. In quo certe non
minimum levaminis habuiflet Do£t.
FABRICIUS, (i, quam meditaba-
tur, novam EUNAPII hSoau, ipfi,
per intervenientem mortem, pra-
ftare licuiflet.
k XXVII.
Epiftolas duas JOH ANNIS a
LAUNHA C Lemovicenfis, & la*
cunam infignem Epiftolae XVIII.
quam defideravnt JOHANNES
ALBERTUS FABRICIUS, cum
inter Pfeudepigrapha Veteris tefta-
menti,Tomo primo p.441. opus hu-
jus Auftoris , Morale Somnium Pba-
raonis infcriptum, ederet, ex noftra
bibliotheca reftituit atque fupplevit
Anno
UPSALIENSI S. 133
Anno 1721. Revr. BENZELIUS ,
ut ipfcmet ad calcem fomnii hnjus
in Fabriciano opere,manuaddita no-
tula , indicavit. Fatetur idem lauda-
tus FABRICIUS, qui fupplementa
Ikec fibi communicata, tomo quaf-
to Bibliothecae Latinx a p. 260. ad p.
273. inferuit.
$. XXVIII.
Intcr alia medii xvi Scripta ad-
eft n. LXXXVIII. codexmcmbrana-
ceus, chronicon vetus rerumHEN-
RICI tcrtii Imperatoris continens.
Au&or nomen fuum initio profite-
tur, atque BENZONEM Alben-
fem Epifcopum fe appellat. PJuri-
ma vero funt quae fuadeant, ipfms
Au&oris antiquiffimi hoc efle <&$'-
ypxtyov. Nam ftilus ccrte efl e;us
Seculi & Itala manus. Scheduke
prceterea, quae paffim operi infenas
funt, idem loqui videntur. Apud il-
los vero, qui manuferiptorum codi-
cum eacalogos condiderunt, dcBen-
I 3 zonia-
i34 HISTORIA BIBLIOTHECM
zoniano hoc labore altuiji dtiikrfc-
tium. Neque UGELLUS, in Ita*.
lia facra, inter Albae Epifcopos BENT-
ZONIS cujusdarn merainit. Retb
cet etiam BARQNIUS, cunj Henri-
cianae haerefeos propugnatores in
fcenam producit. Quantum autcm
ex hoc opere intelligi po$eftxfuit ex
illis epifcopis , quos, propria auäo-
ritate & invito clero, HENRICUS;
creavit: quod cum fepius fecifie,
atque eo in publicum fiibditonim
incurrifFe odium , docent annales.
Hinc certe BENZO libro feptimo,
ubi de laborum fhorum praemio lo-
quitur, dicit fe Epifcopum efle ft-
ne epifcopatu , atque petit, m in
collata dignitate iihim, propter prce-
ftitam fidem, Imperator confirmet*
Nam ftrenuus fem per ftetit ab BEN-
RICI partibus, inde clero Fontifici-
que exofns. Satyrico & obfcuro
ftilo utftur BENZO, ex verfibus&
rhythmrs praecipuam laudem quas*
wtns. Muha tamen affert., quae mire
)S "' illins
VPSALIENSIS. 135
illius aevi hiftoriam illuftxant, qu.r-
cue non nid ex hocfontchauriri pos-
funt. Exföripfit codicemCIar.HEU-
BELIUS Kilonienfis Profefior, dum
Anno 172 1. Uplaliae viverec. A(t
cum editionem ab illo promiflam,
fruftra multo tempore expe&affet
Rev. BENZEUUS t Doft. MENC-
KENIO mific, qui Anno 1728^-
ptoribus rcrum Germanicarum , ra-
riffimum hoc cimelium, extcmpor
raneis animadverfionibus JAC. AU-
GUSTI FRANCKENSTEINII il-
Juftratum, adjunxit. Tribus vero
annis ab hac editione, Heubelianum
jllum codiceni nactus JQH. PETRl
de LUQWIG, ciijusreliquiaemaniir
•fcriptorurn tum fub pralis fudabanr,
Bcn^onem , tomo operis nono i de-
formem plane & mutiliun exhibuit;
atque fe primutn in lucem protra-
xifle fruftra gloriatus ett. Qui idem
eo etiam nominc furnmo jure, ab
OLIVARIO, in praefationead l:bel-
lum dg vit^ & fsriptis PAULI E-
136 HISTORIA BIBLIÖTHECJS
LÅJE, Hafnias his annis cditum, per-
ftringitur, quod autfcorem Italum
inepte plane fcriptoribus Danisad-
numerarit.
§. XXIX,
Plurima feptenrrionis monu~
mcnta, ex variis Bibliothec^ Upfa-
lienfis codicibus,edidit B. BENZE-
LIUS. Prodierunt A. 1708. Upfa-
lise , Monumenta Hiftorica Veteris JB(;
tlefix Suio-Gothk<zy quas ex Vazfte-
nenfibus reliquiis, qua fuit in his
rebus fagacitace, Vir (nmmus eruit.
Pramifit Academicis differtationibus
prolegomena, quibus ita monumen-
torum editorum rationes expofuit,
ut plurima parker, hiflöriam tam ci-
vilem quam ecclefiafhcam & litera-
riam abunde illuftxantia, contineant.
Neque minoris momenti eft Vazfte-
nenfe Diarium, ab ipfis initiis mona-
fterii ad ejus deftru&ionem , quod
idem vir, excodiceantiquo metnbra-
naceo , quo Parens meus Carifl! bi-
bliothecam publicam auxit, luci, An-
no
UPSALIENSIS. i3fr
n© 1 72 1, cxpofuit. Promifit fuo
jam tempore, diarii hujus editionem
JOHANNES MESSENIUS in
fpecula, cnjus tanien ja&uram pa-
nim ccrtc dolcmus , poftquam hane
nobis dederit vir de literis & noftra
bibliotheca immortaliter meritus.
Occurrunt in hoc Chronico multa,
occafionc itinerum a Vazftencnfibus
ccenobitis, variis tcrrarum traftibus
fa&orum, quse res exterorum non
minus quam noflxas attingunt. At-
qrie eft ideo intcr praxipua iftius as-
vi monumenta reponendum , qiiod
prater plurima gefta regtim Sueciac,
annos etjam confecrationis 8z obitvfc
epifcoporum veterum indicet : ut u-
fum infignem pneteream, quem in
genealogiis patrise explicändis pne-
ftat, Meflenianas örncvingianasquc
tabulas fepius emendando. His
porro adjungimus Catalogum Arcbi-
Epifcoporum & Rf gum Suecix , i tern
chronicon ineerti Scriptoris Sueci, qufl?
fcripta edidit Parens meus Cariffi-
mus;
138 HISTORIA BIBL10THEC&
jnus; atque Ecclefiaftica illa infulse
Land t-R ligen, Sueticse ditionis, ex
codice antiquo membranaceo exferi-
pta, quae Rev. GEORGIUS WAL-
LINUS in AäisLiterariisUpfalien*
fibus Anni 1724. p. 573. & 582. &
vulgavic.
§. XXX.
Codices,exquibus MAURICII
artem militarem & ARRIANI Ta*
ftica primus, cum Latina inter?
pretatione , edidit J O A N N E S
SCHEFFERUS Upfalix apud CU-
PIONEM, inter alia plurima ex
bibliotheca fummi hujus viri acqepi-
jnus, Eftque Mauricius chartaceus
in folio , quem ex duobus Barberi*
pis codicibus, Medicaeo kem &Far?
aiefiano, fumma cura exferipft LU-
CAS HOLSTENIUS, atque, juflu
Chriftinx, ad SCHEFFERUM mi-
fit, ut Latinupi redderef. AR RIANO
Laud. SCHEFFERUM donavit BI-
CtOTIUS,poftquam intellexiffet eum
in yprtetidoMAyRXCIQ?ejusdem ar-
gument
UPSALIENSISL *39
gumenti libro, occupari. Caeterum
rcccntiorem horum au&orum edi-
fioncm, qu«c ex Upfalienfi cxprefla
jfit j cum adhuc non viderim , dicc-
re certe nequep, an aliquid novi
praeter iconifmos nonnullos cditor
BL ANC AR DUS addiderit,
§. XXXI. b
Prodierunt fingula jam recen-
fita ex Upfalienfi bit>liothe« : unde
patet illam haud vi^lgarem ufum or-
bi erudito peperifle. Graga pluri"
iria adhuc reepndit, qusc luminis au-
ras expe&ant, fed quorurq enume-
ratione jam fuperfedemus. Prius
vero quam finiamus brevem han^
commentatiunculam , memoranda
nobis eft rariflirnaMeccxUrbis geo-
graphiga mappa, quae hic reperitur
Attnlit hane ab oviente B. MI-
CHAEL ENEMANNUS,
Linguarum Orientalium ad Upfo-
lienfem Academiam Profeflör ce-
lehris , a quo D, RELÄN-
DUS,
■i 4b HISTORIA BIBLIOTHECJE
DUS, urbis hujus & templi, per
totum orbem notiffimi, delineatio-
nem, in occidence prius vix vifam,
accepit.
Nous devons , ait Comes de
BOULAINVILLIEKS43J in vita"
Muhamedis , a la recherche & aux"
foins d' un Ecclefiaftique Suedois,"
qui a voyagé longtems en Egypte,"
la defcription particuliere de ce"
Templé fameux, dont aucun Chre-"
tien n5 avoit jamais aproché, la"
quelle a eté depuis quelques an-"
nées rendue publique par le cele-"
bre Reland & traduite depuis en"
Franqois, avec un plan reprefen-"
tatif. "Et ad finem relationis: Tel-*
le ert; la defcription, que Relän d"
nous
43) P. 59. citante auélore Operis
Ceremonies o coutumes Religieufes , de
tous les Peufles du monde. Amft. 1737.
fol Tomo V. p. 70. Sane M. Guedeville
Mappam quamAtlanti Hiftorico infer-
uit T. V. p. 46. ex eadem hac noftra
defumfit.
UPSALIENSIS. I4«r
nous a donnée d'un lieu,du quel'^
jamais aucun Chretien n' a cu la'c
hardiefle de P aprocher: defcription,"
gue les Arabcs ni les Tures netC
(ont pas capables de faire eux-me-"
mes, vu T extreme ncgligence, qu'ilstc
Erofeffcnt pour tous les arts agrea-"
les , entré autres pour la peintu-"
re & le deflein: mais qu'un Sue-cc
dois habile a recueillie des entré-"
tiens qu' il a eus fur ce fujet aveccc
differens Pelerins, pendant un long"
fejour qu'il afaitenlavilleduCaire."
Neque reticendum eft pre«
tiofiffimurn technophylacium , quod
Aiigufhe Vindelicorum GUSTA-
VUS ADOLPHUS A. 1632 acce-
pit. In Sveciam poftquam illud per-
veniflet, multo tempore in arcibus
Regiis, Stockholmienfi, Swartfioenfi,
tlpfalienfi fuit, doncc Anno 1692.
Bibliothecx noftnc, regia munifi-
centia, datum, ad illum in fepten-
trionali atrio locum , quem hodic
ornat , Anno 1694 transportaretur.
To-
tfc HIStÖRIA BIBLIOTÉÉCÄ
Totum ex ebeno & cupreflo, funt-
rna arte, cohftru&um & geirjmis
lapidibusque pretiofis ka ornatum
cft , ut nitöre fpettentium oculos in
(e phne rapiät. Inter praecipua ve-
iro quae recondit artis & naturs ope*
ta, eft lapis ex Chaleedonio & Acha*
te mixtus, unitisque ii\hx ä qiio-
éunque laterc magnkudinis- cujus
iina parte Ifraelitarum innoxius
per rubrum måre tranfitus, atque
FHARAONIS fata , altera vero ex-
tremnm judicium,pulcre pifta flint:
ubi intér ccelkes Feipfum etiam, ad
pedes Romani Pontificis jacenteril,
JOHANNEM KÖNIG, tabute
auöorem eonfpicias.
$. XXXII.
Recenfitis praecipuis Bibliothé»
ox Upfalienfis fatis , pröximum eftj
vt brevem etjäm iridiccm exhibea-
mus Virörum do&iffimorufri , qui
ad illam Bibliothecarii fuerunt*
Quantum ex a£h*s prasterlapfi tem-
poris colligi poÉeft* geffeirunt hoö
tJPSALIENSiS. *43
inunus Anno 1627. M. NIGOLA-
US MYLIANDER & M. EM-
STADIUS , qui cujates fuerint, in-
vettigare non potuimus. Certum
eft, t N STADIUM Bibliothecam
A. 1627. d. 17. menfis O&obris de-
fcruifle , atque Profeflorcs ab eo
tempöre, ad anniim lisque 1638. c-
jus infpe&ionem inter fe partitos
fuifle. Tum autem Illufiriffimo
Cancellario vifum fuit, curam no-
vi & ärdui operis uni commendafe,
qui abäliis Vacuus fhidiis in idtotus
incumbefet tit libri, in ordinem di-
gefti, indicibus & catalögisriteman-
darentur. Hoc igitur anno Bibtio-
theearius conftitiiebatur \ dato jufa-r
mento & obfide, M. LAUREN-
TIUS TOLFSTADIUS, Acade-
mix antea Notarius; qui fequenti
anno, munus illud curii adjunäu-
ra in Theölogica facultate commuta-
vit. Hunc ordine exceperunt;
CHRISTIERNUS ALZINIUS,
A-
J44 HISTORIA BIBLIOTHECM
. A. 1639. d. 4. dec. poftmodum
Enccopenfis Schote Re£fcor.
HAQUINUS ANDREA Upfa-
lienfis A. 1641. d. 15 Jnlii.
JOHANNES LOCCENIUS Hol-
fatus, natus A. 1598. d. i3.Mar-
tii. Juris doäor creatus Lugdu-
ni Batavorum A. 1625. Eodem
anno Upfaliam vocatus extraor-
dinariam hiftoriarum profeffio-
ncm adiit , biennio port ordina-
ria auftus. Mortuo SI MO-
NIO Skyttianus, & A. 1634. Ju-
ris profeflbr Regins creatus, A.
1648- d. 1 3 Julii Bibliothecae prse-
fickur, cujus catalogos primus
. confecit typisque paravit. Huic
officio Hiftoriographi Regii mu-
nus A. 1652. adjunxit. Juris pa-
trii profeffionem honorariam A.
1666 accepit. Prsefes Regii Anti-
quitatum collegii A. 1672. conftir
tutusdicmobiitA.i677.d.27julii.
JO ANNES SCHEFFERUS Ar-
gentorati natus A. 1621. d. 2.
Febr.
UPSALIENSIS. 145
Febr. FREINSHEMIOadBiblio-
thecam Regina* Chriftinx vocato,
A. 1647. Sky ttianusOrdinarius&
honorarius Profeflbr Regins, item
A. 1666. Regii Antiquitaeum col-
legiiAfleflbr, atquc A. 1677. d.13.
Nov. Bibliothecarius Upf confH-
cuitur. Moreuus 1679^ 26.Martii.
OLAVUS VERELIUSOftrogo-
thus. Natus A. 161 8- StuduicLin-
copte, Dorpati, Upfaliac. Pere-
gre profeftus eft A. 1638. Adiit
Galliam, Germaniam, Belgium,
Romarn. Patriae redditus A.1651.
Eloquencise Profeflbr Dorpatenfis,
mox Quaeftor Academise Upf
confHtucus eft. Antiquitates pa-
trias A. 1663. publice docere cae-
pic. Regni Antiquarius A. 1666.
atque Afleffbr Reg. Coll. Antiqui-
tatum conftituitur. Tandem la-
boribus & canitie venerabilis, A.
1679. d.29. Apr. Bibliothccae Up-
falienfis curam fufeipic. Dcceffit
A. 1682. d. 3. Jan.
K HEN-
146 HISTORIA BIBllOTHECJÉ
HENRICUS SCHYTS StockhoK
mienfis. Natus A. 1647. Studuie
Upfalias, ubi etjam honores ma-
gifterii A. 167a adeptus eft. Se-
quenci anno iter ad cxteros ingre-
ditur, atque, vifa Dania, Germa*
nia, Hungaria, Bohemia^ Tubin-
gam (e conf ert, ubi Profefforis ex-
traordinarii in Theologia provin-
cia ipfi a duceWurtemburgico, ob-
lataeft.Ulevero A. 1678 in patriam
properavit, eandemq; fpartam, ad
Upf Acad.a SereniffimoRege clc-
- mentiffime demandatam , adiit. A,
1623. d. 7. Jan. Bibliothecarius U-
pfalienfis faftus eft; cui prafuit
in A. 1687. quo Rev. ER ICO BEN-
ZELIO Seniori,StregnenfiEpifco-
potum conftituto, in munere fuc-
ceflit. Tandem Theol. Doftor &
_ Archipraepofitus Upfalienfis mor-
tuus eft A. 1693. d. 2. Se Dt
CLAUDIUS ARRHÉNIUS
OERNHIELM, Oftro- Gothus.
Natus A. 1627. d.22uDec. Studuic
Lin-
UPSALIENSTS. 147
Lincopiae & Upfalix. Adiit Ger-
maniam , Galliam, Hifpaniam , I*
taliam, Angliam, Belgium, Da-
niam. Rediens A. 1668- Logi-
ces & Metaphyficcs , panlo port
Hiftoriarum Profeflor Upfalienfis,
conftituitur. Bibliothecx curam
A. 1687. d. 30. Apr. accepic. Poft
biennium Cenfor Librorum &
Hiftoriographus Regius fa&us
eft. Nobilitatis infignia adeptus
eft , quae ad paucos tantum ne-
potes transmifit, mortuus An.
1695.
N1COLAUS WOLF STIERM-
BERG Weftmannus. Natus A.
1 64 1. Studuit Upfalix. Peregre
profe&us eft A. 1662. Profeflor
rhilofbphiae Theoreticae ad Acad.
Carolinam, qux Londini Scano-
rumeft, A. 1670. atque A. 1679.
d. 13. Sept. Ethices & Polit. Prof.
Upfalienfis, tandemquc A. 1689.
d. 4. Marcii, Bibliothecarius con-
iti-
148 HrSTORIA BIBLI0TI1ECM
fHtuitur. NobiKtatis infignibus
ornatus obiit A. 1694. d.ö.Nov.
ELIAS OBREChT Argentoraten-
fis. Poftquam fedccim annos Prof.
Upf Rcgius & Skyttianus fuif
fet, Bibliothecarum Sueciae publi-
carum Infpedlor, & Upfalienfis
Bibliothcc^ Prafcftus A. 1694. d
23 Nov.conftituitur, tandemque,
honorifico adCancellariamRegiam
muneri admotus, moritur A-i 6$%+
d. 16. Jan.
LAURENTIUS NORRMAN:
N U S Recarlojcdrcnfis Suder-
mannus. Nätas A. 1651 d. 24
Apr. Studiiit Upfeliac.A. J67&
prima vice extcras tcrras invifik
In patriam redux A. i68o.BibIio
thecz Dela^ardian^ praefuit, ti-
tulo Profefloris Extraordinarii ,
usque dum Aflcflbr Collegii An-
tiquitatum A. 1682. atquc patilo
poft Löndini Scanorum Profet
for L. L. O, O. conftitucretur. A.
1*685. UpfeliammigravitjUbi Gra-
cas
UPSALIENSIS. 149
cas literas docuit. A:o 1694. lo
cum in thcologica facultate oc-
cupavit. Eodem anno fccunda vi-
ce, ad cxtcras gentes propcravit*
mox rcdiens. Tcrtiavice A.i6c,6.
ickm interin^rcdicur^fcqncritean-
roUpIalicnfibus rcdditus.A.1698.
d. 13. Febr. Bibliothccarius Un-
fal ien (is , atque A. 1702 Archs
prapofitus Upf! tandcmque E-
pifcopus Gothoburgenfis confti-
tutuseft. McrcuusA. 1703 d. 21.
Ma:i.
ERICUS BENZELIUS Erici filius,
Upfalienfis. Natus A. 1675. Stu-
duit Upfalia\ Salutata Germania,
Gallia, Anglia, in patriam re*
vertitur. A. 1702 d. 30. Aug. Bi-
bliothecse Upfalienfi praficiuifc
Quod munus viginti auo annis,
magno Bibliotheoc incremen-
to, gefTit, A. 1724. Theologix
Profeflbr, poftea Gothoburgen-
(Is, mox Lincopenfis Epifcopus,
tandem Upfalienfis Archiepifco-
pus
%$ö HISTORIA BIBLIOTHECM
pus conftitutns eft. Septuagena-
rius deceffit A. 1743.
ANDREAS PALMROOT Wcft-
mannus. A. 1701. Academise Per-
navicnfis Profeftor Moralium , U-
pfalienfis vero Bibliothecarius,
A. 1724. d. 31. Aug. E vita mi-
gravit A. 1725.
GEORGIUS WALLIN natus Ge-
valiae, parente Paflore tunc tern-
poris urbis, poftmodum Epifco-
po Hernofandenfium , D. GE-
OR GIO WALLIN. Studuit U-
pfaliae. Depofito A. 1706. Acade-
mico fpecimine de luvenca Rufa,
graeeipuas Europas terras invifit.
egio diplomatc Lcftor Theolo-
giae,ad Gymnafium Hcrnofanden-
fe conftitutus in patriam rever-
titur. Poft aliquot annorum in-
tercapedinem , poftquam prima-
rium inter Theologos Hernofan-
denfes locum occupaflet, exteros
revifit. S. S. Theologfe Do&or in
AcademiaWittenbergenfi A. 1723
re-
UPSALIENSIS. 15*
rcnunciatus eft.ReduxConcionato
ris Aulici honorificum munus ag-
greditur. Acadcmix Upfalienfis
BibliothecariusA. i72Ö.d.5.Mart.
conftitutus eft, fimulque Quin-
tum, inter theologos Upfalienfes
locumimplevit. A. 1735. Supcrin-
tendens Gothlandiae , nuper E-
pifcopus Gothoburgenfis crca-
tus eft.
ANDREAS NORRELIUS Sala-
montanus. Depofitisad Academi-
am Upfalienfem elegantiorum li-
terarum rudimentis, laurea PhilofI
A. 1 7 10. decoratus eft." Docendi
veniam ad eandem Academiam
A. 171 3. accepit. Ab A. 1714.
ad A. 1720. apud exteros vixit.
In patriam redux Adjun&us Phi-
Iol atque A. 1723. Secretarius ,
A. 1729. Vice Bibliothecarius &
A. 1735- d. 26. Aug. Bibliocheca*
rius Upfalienfis conftitutus eft.
VICE-BIBLIOTHECARII fuerc
CAROLUS PETRI
OLA-
J5* HISTORIA BIBLIOTHECM
OLAVUS NEZELIUS rcgio dipl
A. 1676 a. 14 Juni-i.
HARALDUS VALLERIUS.'
JOHAN. ENBERG Regiodipl. A>
1690. d. 17. 0£t.
JOHANNES BRAUNER Uegio
dipl A. 1704 d. 12. Anr.
JOHANNES MALMSTRÖM
Repo dipl Ä. 1706, d. 2 Nov,
MATTHIAS %e*($ illuftr. Canc.
, diplom. A. 1722 d. ro. Mart»L
ANDREAS NORRELIUS Illuftr:
Cancell. dinl. A. 1729 & 2. Aupi
JOHANNES IHRE illuftr. Canc
■ dipl. A. 1735 d. r. Sept.
OL. ABR. BURMAN Illuftr. Can*
dipl A. 1737. d. 1 8- Ma;i.
OL. CELSIUS Filius, Illuftr. Can-
cell dipl. A. 1744. d, 3, Apr.
5. XXXIII
Hic orms, haec fata funt Upfå-
Itenfis Bibliothecx, fivc librorum
mimcrum fivc ornaturn fpe&es, nul*
Ii Europseamm fecundse. Accipit
indies nova incrernenfeä: in patriä,%
UPSALTENSIS. 153
bros qui emittuntur, mandato regio
Spills repctito , typographi illi re-
linquunt; qui vero alibi terrarum
luccm afpicinnt, proprio arre fibi
comparat. Ed cnim eertus pecunia-
rum proventus, ipfo ftatim Biblio-
thecre initio, cjus ufibus defignatus.
Nitide compinguntur libri, ornan-
turque fymbolo OSYMANDViE,
primi Bibliothccarum fundatorisI,A-
TPEION +YXHS, qiue vcrba ad
introitum Alcxandrinae Bibliothccx
olim fcripferat. Cacterim florcat
facra hxc domus, augiiftum hic
eruditionis facrarium, atque Rc-
gum Sueogothicorum delicium ,
in Athenxi Upfölienfis, immo Se-
ptentrionis perenne ornamentum,
a quovis infaufto cafu immunc!
EMENDANDA.
P. 10. I 24. T. VIIL leg. VII
p. 100. /. 16. Chrift. fecundi leg. ter-
tit. J>. 114. 1. i$. adquifiverimnS) leg.
adquifiverimus.f. 142. L ij.feiffumkg.
ipfwiu
,