Skip to main content

Full text of "Bibliotheca rhetorum : praecepta et exempla complectens, quae ad oratoriam et poeticam facultatem pertinent"

See other formats 


Google 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  prcscrvod  for  gcncrations  on  library  shclvcs  bcforc  it  was  carcfully  scanncd  by  Googlc  as  part  of  a  projcct 

to  make  the  world's  books  discoverablc  onlinc. 

It  has  survived  long  enough  for  the  copyright  to  cxpirc  and  thc  book  to  cntcr  thc  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subjcct 

to  copyright  or  whose  legal  copyright  term  has  expircd.  Whcthcr  a  book  is  in  thc  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 

are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  cultuie  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discovcr. 

Marks,  notations  and  other  maiginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  flle  -  a  reminder  of  this  book's  long  journcy  from  thc 

publishcr  to  a  library  and  fmally  to  you. 

Usage  guidelines 

Googlc  is  proud  to  partncr  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  thc 
public  and  wc  arc  mcrcly  thcir  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  tliis  resource,  we  liave  taken  stcps  to 
prcvcnt  abusc  by  commcrcial  partics,  including  placing  lcchnical  rcstrictions  on  automatcd  qucrying. 
Wc  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  Wc  dcsigncd  Googlc  Book  Scarch  for  usc  by  individuals,  and  wc  rcqucst  that  you  usc  thcsc  filcs  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrainfivm  automated  querying  Do  nol  send  aulomatcd  qucrics  of  any  sort  to  Googlc's  systcm:  If  you  arc  conducting  rcscarch  on  machinc 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  laige  amount  of  tcxt  is  hclpful,  plcasc  contact  us.  Wc  cncouragc  thc 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attributionTht  GoogXt  "watermark"  you  see  on  each  flle  is essential  for  informingpcoplcabout  thisprojcct  and  hclping  thcm  lind 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatcvcr  your  usc,  rcmember  that  you  are  lesponsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
bccausc  wc  bclicvc  a  book  is  in  thc  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countrics.  Whcthcr  a  book  is  still  in  copyright  varies  from  country  to  country,  and  wc  can'l  offer  guidance  on  whether  any  speciflc  usc  of 
any  speciflc  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearancc  in  Googlc  Book  Scarch  mcans  it  can  bc  uscd  in  any  manncr 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liabili^  can  be  quite  severe. 

About  Google  Book  Search 

Googlc's  mission  is  to  organizc  thc  world's  information  and  to  makc  it  univcrsally  acccssiblc  and  uscful.   Googlc  Book  Scarch  hclps  rcadcrs 
discovcr  thc  world's  books  whilc  hclping  authors  and  publishcrs  rcach  ncw  audicnccs.  You  can  scarch  through  thc  full  icxi  of  ihis  book  on  thc  wcb 

at|http://books.qooqle.com/| 


•-v\ 


««y 


BIBLIOTHECA 


,    HHETORUM. 


c  ■' 


k  • 


BIBLIOTHECAM 

RHETORUM 

PRjECEPTA  ET  EXEMPLA 

complectentem , 

qu*  ad  oeatowam  et  poeticam 

FACULTATEM  PERTraENT ; 

(  Auctore  P.  G.  F.  Ls  Jat  ,  6  Societate  Jesu. )" 

/n  moAu  emeadavit,  et  ad  justioTejn  n»imam 
revocavitf 

J.  A.  Amah  ,  UuuB  S  Prfepositis  Bibliotkecse 
MnzariuesE; ,  etc.  etc^ 

PAaS    P-»STEaiOR. 

•A-RS   p'(BTlCA. 


P  A  H  I  S  I  I  S, 

Apnd  Avo.  DELALAIN,  DD.  Lallemant  et  Bakbou 
Snccessolem ,  Ti4  Mathniiuensium ,  n"  5. 

1809. 


>  I  .        t 


*  I 

4  • 


•      « 


•      ••       »       ^ 


•      •       ■ 
•       '•     • 


•  •      '       b    k<  t.      <. 


/■1 


•    •         •-   <»         wt       - 


■        V  1*  *  * 

■*        .  .*       "^ 

•      •      *       »  •!» 

•  •        *ft  •        •      • 

•  •.  •      •  •    • 

•  •       «    •  « 


%,*  •      ^  «.  «.  V 

«(.•    w         >-  w 

e«*.  «-«-  w  w 

w      t   *■  ,.  ^ 

*-    ■«-  *■  ^  >,  V. 


'» 


\ 


PR;^EFATIO. 


I 


p 


AK8  haec  Bibliothecae  nostrsB  Posterior  Poesim  ^ 
et  (juae  ad  eam  pertinent,  sedui6  pertractat; 
Praeceptis  illa  continetur  et  Exemphs,  quibus 
in  uno  quoque  Poematum  genere  erudin  stu- 
diosa)  Juventutis  solertia,  et  in  eandem  iristi- 
tuendam  Magistrprum  ipsorum  labor  possit  ad- 
luvari. 

Postulal  Prinium  instituti  a  nobis  ordinis  ra- 
tto^  ut ,  quemadmodilm  Priori  Bibliothecae  nos- 
trae  Volumini ,  quod  Orationes  praesertlm  com- 
Jjlectitur,  B.hetoricam  prdsfixiitius ,  quae  Orato^ 
riae  Artis  Praeceptiones  et  exempla  traderet^  ita 
Posteriu^  hoc  Yolumen^  quod  Carminibus  con- 
tinetur  totiim  ,  praecedat  Poetica ,  quae  Poeticas 
facuhatis  lieges  suis  pariter  Exemplis  instructas 
pr8B8cribat;.Quam  ver6  secuti  sumus  in  Rheto- 
ric2L  scribenda  rationem  ^  hanc  in  exaranda  Poe- 
tica  tenebiiac^u?  ;\i#  >  qjtag  Pb^sim  g^neratim  et 
univers^  s^crbaiift';  suntque  Poematis  omnibus 
communiaj  pi^tcrjiiittaiiius  ultro;  quia  haec 
ipsaapud  AnstoceltetovHbratium^  et  recentiores; 
bene  multos-.  f£iu^&.;ag>t4ia*nihil  desiderandum 
ulterius  reliliqiiliht.'  *Quod  autem  speciatim  ac 
definit^  de  uno  quoque  Poemate  disputatur  ,  id^ 
quoniam  officii  nostri  rationem  potissim^im  atti^ 
net ,  breviter  praestare  conabimur; 

Igitiir  hoc  proponimus  nobis  in  Poeticd,  ut 
daram  exploratamque  uniuscujusque  Poemati» 
notionem  atque  intelligentiamafferamusprimum  ) 
deind^  scrutemur  partes  singulas,  quibus  illa 
Poemata  componuntur;  Tiim  exactas  ab  Aristo^ 
.  tele  caeterisque  rerum  istarum  praestantissimis 
Scriptoribus  subjiciamus  regulas^  et  iisdem 
Tom.  11.  A 


\ 


J 

utendi  feliclter    Tiam  ac  modum   ostendamtis» 
Denicjue  veteres  toetas  tam  Graecos^  qUam  La-* 
finos ,  qui  in  vario  scribendi  genere  excelluerunt,  ' 
suo  quemque  ordine  designabimus.  £orumdem 

i')atriam ,  a&tatem ,  scripta  ^  et  nostrum  de  singu- 
is,  ex  eruditorum  Criticorum  mente,  judicium 
proferemus. 

Diversa  Poematum  genera,  quae  Poeseos  no- 
mi|ie  censentur ,  ad  haec  solent  revocari :  Heroi- 
cum  scilicet,  Tragicum,  Pastorale,  Didacticum, 
Elegiacum ,  Satiricum  ,  Lyriciim  ,  Epigraphi- 
Gum  :  de  quibus  ita  seorsim  dicemus,  ut  in  Ca- 
pita  totidem  distributa  tractentur. 

Praecipuum  in  hocposteriore  Bibliotliecaenos- 
trae  Volumine  locum  occupat  Heroicorum  Car- 
ininiun  Liber ,  quibus  conGmiissam  olim  institu-» 
tioni  nostrae  Juventutem  ad  Poesim  informaba- 
mus.  Non  sunt  illa  quidem  operae  longioris  Poe- 
mata;  at  neque  prolixiora  esse^adem  decuit^ 
quae  scribendi  modum  rationemque  traderent. 
Nam  monere  id  ^bfteij  Velim*^  iuilSyceristimulari 
magis  juniorum  f^^tahim  indiiVtriaih;  quam  si 
in  argumento  brevi  VeijsentuiC^  el joovam  singu- 
los  in  diesCarminis  nldl^ri%dtf*<&rabT}randam  ha- 
beant;  quibus  si  co/i»lv(^^.  ^aifdn^  earumdem' 
seriem  tractandam  offeras ,  nau3^am  procul  du-« 
bio  atque  fastidium  paris.  Equidem  scio^  unde 
crescit  Di^cipulorum  satietas ,  mdd  M agistrorum 
laborem  imxninuij  neque  tam  operosum  esse 
quiddam ,  dictare  Poema  longius ,  quod  habeas 
ad  manum ,  quam  recentis  quotidi^  opusculi  fieri 
artificem.  Verum  an  tanto  labor  ille  computan- 
dus  in  loco,  qui  natam  ad  Litteras  indolem  pro-* 
moveat,  aut  esse  quidquaih  potest  homini  oifi- 
<iorum  suorum  amanti,  qu^ua  rei  bene  gestie 
conscientia  jucundius? 


\ 

I 


V   . 


*   Ifc  ^   F   A   T   I.  C^  '  ,  a 

Quaeporri  proponimus  exercendae  juventuti 
C^armina  suum  tamsacris,  quamprofanis  Litteris 
argumentum  debent«  Neque  enim  vel  in  istis 
JExercitationibus  oblatumidentidem  ingenerandaff 
ieneris  anirais  Relig^oiiis  locum  par  est  praeterire.  . 
Est  in  Testaihento  veteri  panter  ac  novo  ^  est 
cum  in  GraacS.  tiimin  Romana  histori&^  estin  Fa- 
bula  nativa&  Poeseos  fous  inexhaustus,  qui  scien- 
ter  ac  sedulo  nmantibus  deesse  nunquam  pqssit. 
Adjecimus  non  pauca  meraef  fictioms  opusciila^ 
quae  cudendis  proprio  marte  Poenaatibus.sic  Poe- 
tam  erudiant,  ut  alietia  terere  vestigia.  ultra 
abstineat* 

Non  iu  solis^  versibtis  herojTcis  prabatur  Poe* 
tarum  solertia.  Reliqua  quamvis  inferioris  cujus- 
dam  ordinis  meriticenseantur ,  non  tamen  decet 
^ueraquam  Poeticaff  artis  studiosum  in  iis  aut  inr 
telligendis ,  aut  tractandis  hospitem  ac  peregri- 
iium  videri.  Cui  malo  ut  iremus  obviam ,  ,non 
habuinius  satij3i'de  quocumque  Carminum  genere* 
in  Poetic^ «  nostra  disserere ,  nisi  specimen  eo- 
rumdem  aliquod  htc  ederemus* 

Nec  praetermitti  4iiobis  Fabula  aut  Epigraiinmfil 
debuere*  Fabulam  non  coltimendat  majestas 
quaedam  ac  visenthea^qu8&  P<tetas  fadt*  Unam 
sibi  arooenitatem  nativumque  leporena  vindicat  ^ 
et  caiJteris  Poeseos  vittutibus  ultr6  caret.  Quare 
adornata  rit^  Fabula  non  est  tara  opus  sublimis 
ac  vividae  mentis ,  quam  benignioris  ingenii ,  cui 
praeest  Natura  dux ,  oujus  ^ensus  ac  vocem  it^ 
temperat  ac  regit,  ut  sentire  Natiiram  ipsam 
credas  ac  loqui*  Pauci  fuere  ab  Augudtl  tempo-' 
ribus  Latini  Fabularura  Scriptores ,  qui  leporeirt 
Fabulae  ingenuum  attigerint*  Cujus  ego  si  quani 
videri  possim  adumbrasse  imaginem^  nihil  me 
eoUocataef  in  tcribendis  Fabulis  operaB  poeniteat» 

A  a 


4  P  R  JB  P   A   T  I  O. 

Non  tam  ardui  res  laboris  est  Epi^amma^^ 
Nam  ciim  brevis  Hlius  Poematis  vis  ac  ^atia  in 
forttiito  ingenii  partu  sitposita,  vel  ex  conflictu 
Aut  ambiguitate  verborum  exsurgat,  nemo  est 
tam  adversis  Musis  natus^  qui  obviam  operis 
ejusmodi  laudem  ambire  confidenter  non  possit. 
Tamen  mdmenti  levis  ^aberi  non  debet  istbdee 
lexeircitalio ,  qU^  juvenilem  acuit  industriam^ 
ingenii  isniculos  excutit,  incendit  animos^  et 
meditandi  patientes  facit  y  ade6  fallit  laborem 
injecta  spes  gloriolae  ^  quam  exco^tatum  aut 
dictum  acut6  quidpiam  auctori  suo  pepererit» 
XJnus  in  ek  re  vitandus  diligenter  scopulus ,  ne 
sentiendi  et  acut^  dicendi  prurigo  mala  praescrip* 
tos  Epigrammati^  fines^^xcedat^  quos  vltrk  ne» 
ferendum  quidem  acumen  est.  Hoc  monendi 
tant6  cautius  statim  a  pueris  quicumque  huma* 
niores  Litteras  capessunt^  quod  apud  plerosque 
nemo  ingeniosus  audiat,  msi  qui  leves  istas  ar<| 
gutias  ia  omni  $cribendi  genere  consectetur» 


> 


P  O  E  T  I  C  A , 


•   ■     t  < 


VARIA 
POEMATUM   GENERA 

....  \   » • 

COMPLRCTENS, 

Et  l^revejft  JPdetarum  chm   Gjwcorum  thms;. 
Latinorum  ^  qui  in  uno  quoque  Cdrminum 
'  genere  ePcceUuerunt  j^ 

RQ  T  I  T  I  A  M. 


m<^^%i^^  ^^^^^m^^v^f^t 


CAPUT     PB.IMUM. 

De  Carmine  Epica  seu  de  Epopteid^ 

A  R  T.I  C  U  I.  u  s  ,  p  a  I  M  ir  s. 

» 

D'e  JEpopceic^  Nomine  ac  Definition^/^ 

JZiPOPAiA  vox  Graeca    est ,..  eaque   composita- 
ex  vocabulo  dupUci  ,  quorum  alterum  ealt  eTFog  ^. 
tverbum  ,    alterum  Troiica ,  Jkcio  ^wjingo.  >Per 
Epopoeiam  ,    Poesim    illaoi  iotelligimus  ,^  quae- 
Carmine  Hexameffiro  Heroum  re^  gestas  tractat: , 
etsi  iwof  sumptum  uniyers^,  verbUm  sive  locu* 
tionem  signifieat,  speciatim  tamen  poeticaB  locu-. 
tioni  tribuitar,  et  ob  exeellentiorem  (juemdam:, 
modum  fit  eo/um  proprium ,  qui  caeteros  inter: 
Poetas  praeclara  Heroupa  facta  Hexametro  Car-^. 
lioiae .  narranda  suscipiunt  \   qubs  ob  estm  reixsb 


6  1>   O   E    T  I   C  At  . 

Tulirus  Epicos  Vocat ,  Idbro  de  optimo  genere 
Oratoruni, 

Hac  sennel  nomims  Epopoeide  interpretatione 
\  recept&. ,  in  promptu  est  ad  ipsam  Epopoeiee  de-i^ 

finitionem  d^venire,  Est  enim  Epopoeia  Poesis , 
auae  Carmine  Hexametro  illustres  Personarum 
illustrium  actiones  narrat,  Quod  uttfura(jue  his 
versibus  complexus  e^t  Hor^tius^  ^iri  ^rte  su4 
Poeticd.  ..... 

f  Jles  gestse  Regumque  Ducumque  et  tristia  bella  ^ 

Quo  3cribi  possent  numero.,  moiutraVit  HomeruA»    ^ 

•  Hajc  definitio  Materiam  ej:  Formam  Epbpoei^ 

continet  et  explicat,  Materiam  quidem  j  est  eriim 
illustris  actio  Personae  illustris.   Foruiai^  verc) , 

2use  narratip  est  Hexametro  Carmine  exornata, 
)e  Materia  primum ,  de  Form^  deinde  disse^ 

A  R  T  I  C.  U  I.  U  8     II, 

J^e  Matend  Epopcei0^ 

Est  igitur  EpopoeiaB  materia ,  actio  quaedam 
in  qui  tr.actand4  jEpopoeia  versatur. '  At  cujus-r 
modi  actio  illa  sit ,  et  quas  habere  virtutes  de* 
beat ,  operae  pretium  est  diligenter  perscrutari. 
Aptio  una.  .  Ac  priiuiim  ^uidem  actio  ifla  Un^  sit  oportet, 
-  Nam  etsi  iji  Epico  Poemate  multipUpes  variaeq^ue. 
narrantur  actipnes ,  non  iliae  tamen  ^ic  pertinent 
ad  Poem^.  tanq^uam  materia  ipsius  propria  ^  ufc 
abesse  at  eo  non  possint  j  aut,  si  quam  habere 
vidcantur  cum  Poemate  ipso  necessitudinem  , 
propter  quam  praetermitti  non  debelant ,  hane, 
non  habent  ^  se  ipsis  y  sed  ab  actaone  quadam 
primaria  cui  referuntur  ^  quam  et  Una^i  Poema 
respicit ,  et  in  qua  pertractanda  unfiL  prgesertim 
occupatur,   VerW  baec  yideri  foft^  potenuit 


POETICA.    "  7 

obscuriora  y  nisi  exemplorura  oppositione  illus* 
trentur. 

Alterum.e  suis  Poematis  Iliadem  ,  alterum 
Odyssa^am  Homerus  cilun  inscripsit ,  non  fuit 
lioc  Poetae  propositum ,  ut  vel  omnia ,  quae  per 
longam  decennii  obsidionem  gesta  sunt  apud 
Ilium  ,  narraret  ,  vel  integram  Uiyssis  vitam 
poneret  ob  ocidos  j  sed  unam  simphcemque.  in 
utroque  actionem  spectavit.  In  Iliade  scilicet,  Tro- 
janae  urbis  excidium  j  in  Odjssaei  reditum  Ulys* 
sis  in  pditriam,  receptamque  ab  eo ,  Procis  m-r 
terfecl^s  y  familiam  ac  domum.  CdBtera  quas  totis^ 
vigiiiti  quatuor  operis  semini  Libri&  Homeriis. 
reSsrt^  .ns&c  non  attingit,  nisi  ut  actiones  se<^ 
cundarias  ,  qua&  primariae  utriusque  Poematis. 
actioni  serviunt,  et  sine  quibus  ,  neque  Tro- 
janae  urbis  excidium ,  neque  felix  Ulyssis  reditu^ 
in  patriam  narrari  commode  potuissent. 

Ixa  secutus  Homerum  Vlrgilius  ,  unam  in 
^neide  sua  referendam  sumpsit  actionem  j  ni- 
niirum  advfhtum  iEneas  in  Italiani ,  et  uovim» 
^ab  eo  fundatum  in  istis.  regionibus  Imperium.. 
Longas  ver6  Trojani  Principis  peregrinationes  ^ 
vario&  J)6ticulorum  casus  ^  confecta  ieliciter  cum 
Tuma  bella  Latinus  Poeta  non,  exequitur ,  niai 
qu6d  pertineant  ad  actionem  primariam  ^  et  ad 
pacificum  in  'Italia  regnum  JEnedd  vindicandum 

conducant. 

« 

Ut  autem  Epopoeiae  uiia  esse  actio  dehet , 
iti  unus  tantilim  Heros  eligendus  est  in  Epici 
Carminis  argttnentum.  Hmc  ver6  quotquot  ad- 
junguntur  milites  ae  socii  ,  nec  rerum  glorii 
pares ,  multo  mini!is  superiores  repraesententur  i 
xmo  illustriora  quaMue  facta  tribuantur  illi 
semper ,  non  ^teri.  Quare  culpandus  videbitur. 
Torquatus  Tassus ,  qui  ^  si  quid  est  in  Hiero- 


6  FOETICA. 

solymitan^  obsidionc  arduum ,  si  quid  maga^Hii 
et  iUustre  ,  id  Ileginaldo ,  id  Tancredo  ^  id  Ray^ 
mundo  vindicat  j  Godefrido  vero,  Heroi  suo,  tri-i. 
.  buit  fere  iiihil.  Quin  etiam  absente  Reginalda 
Godefridus  de  solvenda  obsidione  /deuberat  ,, 
eodem  redeunte  instaurantur  omnia ,  animuf 
militibus ,  victoria  Imperatori  redit,  urbs-  ipsa 
oppugnatur,  Quo  quid  tam  ^b  Homerico  quAm, 
k  virgibano  Poemate  magis  Alienum?  Peocavit 
etiam  Statius  in  su^  Achilleide ,  qui  non  actio-^ 
nem  unam  ^iquam  Achillis ,  sed  vitamHeirois  to-. 
tam  persecutus  est.  Itaque  actionem  unam  e% 
Heroem  unum  Ejpopoeia  requirit  j.quod  ipsuxo^ . 
praescripsisse  HoFatius  in  uirte  vi:sus:est :  ' 
"  .*  ■         / 

Denique  sit  quodvi«  simpl^x;  dHl^t^xat  et  Unum» 

Ajtiq  tqta.  Deind^  Actio  EpopoeiaB  tota  sit  oportet  atquo> 
integra  ;  it^  ut  de  Heroe  suo  ,  quod  Poeta  se 
dicturum  pollicetur  ,  id  expediat  totum.  Sic 
Homerus  eyersionem  Trojae  in  Iliade  ,  in  Odys-t 
saea  Ulyssis  reditum  et  rerum  ipsius  recupera- 
tionem  tam  solerter  describit  y  ut  propositum  in. 
utroque  Poemate  consilium  exsequattir.  3ic  Vir- 
gilius  i£neam  suum  per  varios  casus  deducit  in 
.  Xiatium ,  nec  eundem  dimittit ,  donec  confectis 
fcliciter  bellis,  terra  ifla  potiatur. 
•  •  Hoc  eti^m  sensu  Actio  Epopoeiae  tota  dicitur  - 

2uod  partes  habeat.  Partes  autem  iUae  ,  sunt 
Lctiones  «ectmdai;ia3  ,  quas  cum  primaria  si« 
uniri  necesse  est ,  uti  mox  dicemus ,  ut  ex  om-». 
nibus  unum  quid  ac  totum  resultet, 
AMio  T€tm-  Tertii.*  Id  vero  in  Actione  Epopoeise  longe» 
gravissimum  ,  ut  verisimilitudiM  difigenter  con- 
sulatur.  Qua  in  »e  Poeta  diflert  ab  Historico.^ 
Is  enim  res ,  uti  gestae  sunt ,  exponit ;  ille  quale» 
fieri  potuerint.  Quod  si  qj^id  alienum  a  verosiv 


M:ills« 


V   O  S   T  X  C  A?  9 

liiiH  fingatur  npimunquam  a,udaciu$  y^  id  in  Epi^ 
^odiis  )  seu  secundariis  Actionibus  ^  non  Jn  Ac- 
tion^  primarilL  lice^t.  Quare  non  excusandus 
Homerus  videretur,  ciim  equos  exhibetin  Hiade 
qui  de  futnris  rebus  cura  Achille  colloquuntur  j 
ci!ini  refert  in  Odyssae^  Ulys^is  comit^s  ex  ho- 
jninibus  m  porcos ,  et  ^  porcis  in  humanum  rur- 
isiis  liabitum  transiisse  :  neque  veni4  dignud 
Virgilius  foret  ,  ciim  finxit  ex  ai;bore  enatum 
iiiisse  ramum  aureum  y  e  cadavere  Polydori  ef-* 
floruisse  virgulta ,  mutatas^neae  naves  m  Nym* 
phas  marinas  y  nisi  ambo  ejusmodi  rerum  ppr^ 
tenta  ,  quae  fidem  omnem  superant ,  «pisodicis 
ac  secund^uiis  Aclionibus  conclusissent, 

Ouart6*  Masnitudo  Actionis  Epopoeias  aasti*  Actioiiit 
mari  5K,test  ,  vel  ex  numero  verluum  ,  ^uos  ^*^ 
£picum  Poema  complectitur ,  vel  ex.  diuturmtate 
temporis  ,  quo  actionem  ipsam  peragi  oporteat. 
Quod  spectat  ad  pnmum ,  octo  vel  novem  Tra-' 
goediasnumeraversuum  Carmen  Epicum  aequare 
potest.  Odysssea  contmet  versus  trecentos  supr^ 
auodecim  nullia  y  Ilias  quatuordecim  millia  et 
nonakinta  tres  versus  ^  .^Eneis  octingentos  quin- 
quagmta  supr&  novem  millia.  Quod  temporis  , 
magmtudinem  attinet,  censet  Aristoteles  peten. 
dam  illam  esse  ex  commodo  et  naturali  transitu 
fortunae  unius  in  9lteram«  Quae  licet  nullum 
Bpopoeiaa  certum  tempus  definiant ,  tamen  sicut 
unius  diei  spa^tium  Tragoediae ,  ita  Epico  Poe- 
mati  annus  circiter  unus  permittitar.  Iliadi  con^ 
cessit  Homerus  annuin ;  i£neidem  anno  minilis 
lino)  Virgilius  complevit :  Odyssasse  ver^  Actio^ 
ypx  duoram  mensium  spatium  requiritt    ' 


j  I 


lO  P   O  B   T   I   C  A# 

▲   RTZCULtTSIII*  . 

De  Episodiis  seu  de  secundariis  Actionihus^      ^ 

Episodium  9  si  mera  Graecae  vocis  ^  ivm&iQV^j 
^ectetur .  etymologia  9   dicitur  id  omne  ^   quod 
extra    causam    est    et  insertum.    At  quoniam 
latius   patet .  ejusmodi  de£nitio  y    Labenda  est 
eipressa  magb  Episodii  notio ,  pro  iit  ad  Epo- 
poeiam  pertiaet.  Episodium  igitur  proprie  Ac- 
tiones  ilLse  sunt  ^  qu^  pradter  argumentum  nar- 
rantur  quidem  ^   sed  argumenti  omandi  gratid 
afieyuntur  j    atque   ita  cum  ipso  connectuntur 
argumento  y  ut  Fabulae  partes  fiant  ^  sed  non 
necessarias  j  ^^i^  abesse^  ab  e^  possunt.    Rem 
planam  magis  i^  exemplis  faciamus. 
..  Adventus  iEneae  ab  urbe  Ilio  in  Italiam   et 
fundatum  in  istis  regionibus  ab  eo  Imperium  ^« 
en  Actio  i£neidos  primaria  eademque  necessa^ 
lia  9   et  una  qnam  Virgilius  enarrandam  ^us* 
cipit.  At  bistoria  Trojani  excidii ,  quae  profec^   ^ 
tionem  iEnea^  antecessit,  et  quam  roeta  fusiii& 
exponittoto  secundo  ac  tertio  Poematis  Libro, 
est  Actio  episodica ,    quas  praetermitti   quidem 
potuerat ,  sed  quae  plurimum  confert  ad  Fabula& 
totius  omatum  ;  et  pars  ejusdem  fit  felid.  nexu  y 
quem  solus  Virgilius  adhibet.  Fingit  enim  iEneam 
actum   tempestate  appulisse  in  Afiicam ,  ubi^a 
Didone  exceptus  humaniter  ,   et  rogatus  etiam 
atque  (etiam  i^erum  suarum  seriem ,  temperare 
sibi  non  potesit^  quin  benignissimae  hospitis  eu^ 
riositati  abundi^  satiisfaciat.  Ejusdem  iEneaB  A.^^^ 
census  adlnferos  visendi  Anchisae  patris  gratia , 
&  quo  posteritatis  suae  latum  edocetur  ,    aliud  / 
est  egregium  inprimis  Episodium ,    quandoqui* 
dem  enucleandae  toti  Bx)manae  Historia^  et  Au-  , 


IV 

I 

I 

i 


P    O    E   T   X    C   A,  II 

gusti  Cgesaris  ,  cui  placere  praesertim  Poeta 
ambiebat ,  celebrandis  laudibus  dat  locum.  'Ve-  * 
rum 'quantumvis  operi  toti  conciliet  decus  ac 
leporem  istud  Poeta?  figmentum  y  tamen  actionis  . 
episodicae  rationeiii  non  esrcedit  y  quia  abes«e 
potuit  a  Poemate,  ,nec  eidem  inseritur ,  nisi  ad 
ornatunl  et  gratiamt,  Neque  ver6  aut  alienum  prop* 
terea  censendum  est,  aut  additum.temere  atque 
ex  improviso^  cujus  semina  mult&  ante  Virgihus 
jecerat  j  ciim  digressus  ad  Helenum  'iEneas  ab  eo 
didicisset,nonfbrese  Italiaecompotem^  nisipatrem 
fipud  Inferos  consilii  iu  partem  sui  adhibuisset, 

In^his  porro  fingendis  Episodiis  sefcutus  Ho- 
meruin  Virgiliu»  est.  IUe  enim  in  OdyssaeA  cum 
Ulyssem  expugnato  Ilio  constituisset  primi!un  iu 
Ortygia  Insula  apud  Calypsonem  ,  ac  deind^ 
per  pericula  longe  maximadeduxissetinlnsulam 
Corcyram  ad  Alcinoum  Phseacum  Regem  ,  hic 
demum  inter  epulas  Regi  et  incoiis  labores  ac 
iJasus  suos  narrantem  inducit. 

Hoc  veriin  Episodiis  diligenter  cavendum  est, 
ne  vei  accersita  longius  vel  putidiua  .afFectata 
videantur«  Etsi  enim  Episodium  non  est  pars 
actionis  primarise  iieceasaria ,  non  alienum  tan^en 
a  Fabula ,  sed  cognatum  ac  connexum  esse  cum 
ea  debet,  Quare  Lucanus  peccare  visus  est ,  qui 
suam  in  Pharsaliam  disputationes  inseruit  de 
rebus  reconditis  ,  exquisitis  illis  quidem  y  sed  ab  - 
m^gumento  suo^rorsiis  alienis, 

A  R  T  I  C  U  L  U  S      IV. 

Deformd  Epopoeia^. 

Forma  Epopoeiae  nihil  et  aliud  ,  quam  ornatua 
Actionis  heroiLca&.  Ornatus  autem  ille  quafuor 
voluti  pajtibus  constat  j  Fabula  ^  Moribus^  Seu- 


t».  F   O   E   T   t   e  A. 

tentia  ^  et  Dictione..  Hoc  articulo  de  Fah\x\&  ctis*^ 
seremus. 
V^SmU*       Fabula  definitur  Actionis  lierorca&  seu  reruiu; 
narraQdarum  compositio.  Actio  ad  Heroem  per- 
tinet  y  Fabula  ad  Poetam-.,  Ulysses  Procis  iute- 
,  remptis  uxorem ,  filium  et  bona  recipit  j  en  Ac- 
tionem  Herois^,  Horaerus  ,  id  quod.  ah  Uiysse 
gestum  est ,  certo  ordine-comprehensum  ac  dis- 
tinctum  componit  variiscjue  Episodiis  exomat  ^ 
en  Fabulam^  cjuam  animairi  Poematis  Aristotele^ 
appellat.  Fabula  igitur  est  Actio  ipsa  culta  et 
omdta.Quod  ut  rite  Poeta  praestet;  ActiQnerrL^, 
inquit  Aristoteles  ,  ^n>^^  A^^^^r/^  animo  com" 
prehensam   et  s^oUatam    Episbdiis  :  addat. 
deindk  nomina^  ^    qua^  personarum   moribus 
atque  qfficiis  congruant  :  tum  Epi^odiis  ac 
ccBteris  ornamentisy  totoque  appamtupoeticci 
actionem  cohonestet. 

Constitut^  semel  Fabula  ,  seduli  spectare  ejus. 
partes  oportet ,  qua&  dUaft  omnin6  sunt ,  et  ab 
Aristotete  vocantur  ihi^  zoci  Xvfftg ,  hoc  est  Con- 
nexio  seu  nexus,  et  Solutio.  Connexio  extenditur 
abinitio  usque  ad  eum  Fabulse  locum,  in  quo 
commutatio  fit  a  felicitate  ad  infelicitatem  ,  vel* 
contra  ab  infelicitate  ad  felicitatem  :   solutio  a* 
principio  mutationis  usque  ad  finem.  Pars  litra- 
que  medicxquodam  conjimgitur ,  quod  ab  eodem. 
Aristotele  fjLerci^mig  ,  boc  est  transitus  dicitur. 

Locus  Episodiis  ac  digressibnibus  rar6  est  in 
solutione^  ne  Lectoris  animus  properantis  ad^ 
finem  languescat  :  veriim  adliibentur  semper  in 
Connexione  ubi  lemm  perturbatio^st.  Adeoque- 
Connexio  partim  complectitur  ea  quae  rei  propria 
sunt ,  hoc  est  primanam  Actionem ,  partim  quae. 
non  propria,  sed  foris  petita,  qualia  sunt  Epi- 
5odia  y  ad  amplifikjationem  et  omatnm  adjecta.. 


^ 


l^  o  E  f  I  c  aV  ,  i3 

Xi  Connexionem  seu  nexum  pertinent  Propo» 
sitio  operis ,  et  Invocatio.  Poeta  Epicus  in  Propo* 
sitione  unius  tantilun  Actionis  meminit  quam 
mi^cipit  tractandam.  Homerus  isic  Odyssaeam  in^ 
foliat : 

Dic  mihi  Musa  viruni  chpta^  post  tkicenia  Troj»> 
^ui  mores  homiuum  multorum!  yidit  et  urbes. 

,  kORAT.  in  u^rte, 

,  Virgilius  sic  jEneidem  aggreditur* 

Arma  Tirum<|tt^.caBO  y  etc» 

In  propositione  abstiniendum  ab  onlni  ingenil» 
doctnnceque  jactantia^  ab  omni  tumore  et  ex-* 
^uisitiore  omatu.  Hoc  mbnet  Horatius  in  Arte*, 

Nec  sic  iucipies ,  ut  Scriptor  Cyclicus  olim  z 
Portunam  Priami  cantabo  et  nobile  bellum. 

Propositioni  subjicitur  a  Latinis  Invocatio*' 
Grasci  ab  inyocatione  ordiuntur«  Homerus  ia 
Uiade  : 

IN     O.PT88#JL» 

Invocantur  inprimis  Jupiter ,  ApoUo ,  Musae*' 
iPoetae  verc) ,  <jui  non  bella  ^  sed  rerum  naturam, 
iut  agriculturam  tractant  ^  Bacch\im  ,  Cererem 
iiivocant. 

Altera  pars  Fabulae  Solutio  est,  quae  fit  vel 
per  Peripeteiam  ,  vel  pef  Agnitionem^  vel  per 
litramque  simul.  Atque  binc  oritur  gemina  Fa- 
bulae  constitutio.  Alia  simplex ,  quae  solam  Peri-- 
peteiam  adjunc^am  babet  3  alia  composita  ^  quas 
^um  Peripeteia  et  Agnitione  conjiincta  est. 

^'eripeteia  ex  Ari«totele  estearum  rerum,  ^fuai 


i4  ^  o  fi  T  I  d  A- 

a^untur ,  «lUtatio ,  seu  Ixansitus  in  colitrarluftl , 
siye  mutatio  baec .  secunda  sit  ^  sive  adversa^ 
Utriusque  exemplum  in  diversis  personis  Homerl 
Odyssaea  suppeditat.  Nam  Penelope  et  allii  ,  qui 
ab  Ulysse  stabant^  felices  fiunt;  f  roci  tet6  ,  qui 
rerumdominidilapidatfaixtUlyssisdomum,  m- 
iices.  . 

Peripeteia  tiibil^  Aristotele  teste  ,  juciindius  ^ 
maxim^  si  subita  et  magna  sit.  Magnam  voco, 
€x  qulL  rerum ,  fbrtunarumque  mutatio  conse- 
quitur  :  subitam ,  quse  inopmata  et  praeter  ex- 
pectationem  accidit^  Haec  vero  fieri  debet  in  per* 
sonis  ^  quarum  priores  sunt  in  Fabula  partes  f 
et  tum  censetur  omnium  optima^  quando  ex  vi 
rerum  &.ntecedentium  nascittlr. 

Porr6  sic  pertinet  ad  Epopoeiam  Peripeteia  f 
ut  abesse  ab  e^  sine  vitio  nofi  possit.  Reperitur' 
illa  in  Odyssaea ,  uti  jam  observavlmus  egregier 
consignata  tam  in  Ulyssis  familia  y  qiiAm  in. 
Procis  ejusdem  farniliae  pemiciem  macliinanti- 
bus.  Habet  etiam  locum  in  XJiade  y  ubi  Achilli» 
vel  absentia ,  vel  praesentia  Graecorum  pariteif 
ac  Trojanorum  conditionem ,  aut  deteriorem  aut 
meliorem  efficit.  Sectatus  est  iliam  inprimis  Vir-» 
gilius  in  sua  iEneide*  Npm  iEneas  ab  excidid 
Trojano  per  varios  terrS  marique  periciiloruni 
casus  Itahamtandem  assequitur  j  gravissimisqne 
beliis  feliciter  confectis ,  tranquilla  J)dce  potitur.- 
Ex  illa  fortunarum  commutatione  oritur 
XloitoQ ,  hoc  est  vehementes  illi  motus  animi  ^ 
quos  Aristoteles  in  Epopoeia  praesertim  requirit* 

Alia  solvendae  FaDulae  ratio  per  Agnitionem^ 
Est  autem  Agnitio  unius  pluriumve  personarum  ^ 
postlongi  temporisignorantiaihcognitio^  ex  qu^ 
amicitia:  rel  inimicitia  oritur  inter  eos ,  qui  fc- 
Kces  sunt^  aut  infelices.  Agnitio  porro  duplex 


#   O   »  T  1   C   A.  l5 

cst  t  alia  composita^  qualis  est  Euripldis  Iplii- 
genia  in  Tauris  :  ubi  Orestes  et  Iphigenia  se 
mutuo  agnoscunt.  Alia  simplex ,  qualis  in  Odys- 
saea  depr ehendituf ,  ubi  Ulysses  a  nutrice  agnos^- 
citur  y  quam  ipse  non  agnoscit ,  quia  prius  hanc 
tt6rat.  *  - 

Venhm  etsi  Peripeteia  sine  Agnitione  esse  po- 
test ,  Agnitio  est  aliqua  sine  Ireripeteid. ;"  non 
iamen  Agnitio  sola  Epopoeiae  convenit ,  nisi  ad* 
junctam  habeat  Peripeteiam ;  est  enim  haec,  quae 
maximam  ad  ciendos  motus  animi  vlm  habet. 
Quemadmodiim  autem  Peripeteialaudabiliorcen- 
setur  illa ,  quae  vi  causarum  antecedentium  pro* 
Tentt  5  ita  Agnitio  illa  melior  ,  qugfe.  immutationi 
reram  advenit,  et  ab  ips^  Fabulae  dispositione 

Sroducitur ,  quam  quae  k  Fabulae  constitutione 
isjuncta  est ,  et  pro  arbitrio  Poetae  adtexitur. 
Jam  multiplex  recensetur  ab  Aristotele  Ag- 
nitionis  modus  ,  quoram  hi  praecipui  sunt.  Pn- 
mus  est  ^  signis  tam  congenitis  ,  quam  ^dventi- 
tiis.  Congemta  sunt ,  quae  cum  homihe  nascun- 
tur  ;  ita  Seleuci  posten  Justino  teste  ,  I&ib.  i5. 
anchoram  in  femore  veluti  notam  generis  natu- 
J^lem  haBebdint.  Adventitia  sunt  y  quae  corpori 
advenerunt*  Talis  est  c"catrix  ,  ex  qua  in  Odys«^ 
saesL  Ulysses  a  nutrice  Euryclea  agnoscitur ,  diim 
)ussu  Penelopes  Ulysiis  pedes  Tavat. 

Alter  modus  est  signorum  eoram  qua^  k  PoetS. 
non  inveniuntur  in  rebus  ipsis  ,  sed  ab  eo  ex 
Verisimili  fingUntur.  Exeihplum  habes  in  Iphi- 
geni^  Euripidis  ,  ubi  Orestes  Iphigeniam  agnos- 
cit  ex  epistolfiL ,  Iphigenia  Orestem  ex  texta  veste. 

Tertms  modus  est  ,  cum  ex  iis  ,  quae  vel 
videntur  vel  audiuntur  ,  aliquid  revocatur  in 
memoriam.  Prioris  generis  exemplum  rfjkjicit 
iEneas  in  primo  Virgilii  Libro  ,  qui  fe  pictura 


i6  Jf  <>  B  t   I  <S   Aa 

tsorum  y  <JU0B  erant  ad  Trojam  gesta  J  recorok^ 
tur  omnium  quibus  ipse  interfuerat  y  et  sperarc^ 
melii!is  de  rebus  suis  incipit; 

Non  ben^  Epopoeia  solvitur  per  Macbinam  jt 
quae  ab  Aristotele  merito  improbatur.  £st  au- 
tem.  Macblna  actio  seu  modus  actionis  q^uidam 
extra  primariam  Actionecti  positus  ^  ciui  viribus 
hujtianis  major  ^  nodo  alioquin  difiicih  solyendoi 
^erviat.  Rationem  subjicit  Aristoteles ,  cur  vitio- 
sa  sit  ejusmodi  solutio  j  neque  enim  ,  inquit  > 
Actio  primaria  Deo ,  sed  Heroi  ipsi  tribui  debet- 
fotest  et  haec  alia  afierri  ratio  t  quia  videtur  iUud 
in  Poeti  reprekendendum  ,  si  nodum  eum  ne^ 
xuerit  ^  quem  solvere  ipse  non  valeat ,  aut  s£ 
tantam  rerum  perturbationem  induxerit ,  ut  ali-> 
ter  expedire  se  nequeat ,  nisi  vel  recurrat  acl 
£)eum  y  vel  aliquem  h  periculo  per  Machinam 
«ubducat.-  Quare  arguitiir  Euripides  in  MedaeS.  ^ 

2uod  illa,  occisis,  quos  a  Jasone  susceperat,  li«< 
eris  ,  volucri  se  curru  per  aera  sustoUat  et  prse- 
senti  discrimine  ek  se  ratione  expediat.  Nec  Ho^ 
meroipji  parcitur  ,  apud  quem  Junonis  hortatu 
Minerva  ae  coelo  descendit ,  ut  suadeat  Graecis  ^ 

Jiui  de.expugnando  Hio  desperabant ,  ne  re  in-» 
ectd ,  reoitum  moliantur.  Hoc  enim  melius  per 
aliquem  ^  Grsecis  proceribus  perfectum  esset,- 

In  Episodiis  tamen  Macbinae  tolerantur^  Ita 
Homerus  passim  et  Virgiiius  Deos  et  Deas  in-r 
ducunt  Graecis  et  Trojanis  auxiliantes.  Licitu^ 
est  etiani  Machinarum  usus  cum  res  vel  pras-f 
teritae  vel  ignotae  vel  fiiturae  nunciantur^ 


^ 


ARTICtTXUSy. 

•       •       '  •  •  1 

'  '  •        t 

De  n^iiquis  ad  EpopcBitB  Jbrmam  pertinen^ 

tibu$%  '     ' 

Est  hoc  Epopoaiae  iiiter  caetera  proTideiidiim  f        ^ 
ut  conTenieiitibus  et  idcMieis  xooribufr  HermjB  piuts 
informet.  Per  Mores,  intellisuntur  kabitus^yel    -*^^ 
iugemti  iiobiscum  y  vei  consuetudiiie  parti  ^  qm« 
bus  animus  tam  in  bonum  quam  in  malnm  in- 
clinatur. 

Igitur  id  studeat  diligenter  EpicUs  Poeta ,  ut 
in  e^ibendis  Moribus  accuratus  sit  ac;sedi!lius. 
De  JM^ribus  ita  prsescriVit.A^iAtot^l^*  PfU96  ^«it 
boni  sint  ^  non  ek  bonitate  quam  virtus  efficit» 
Hic  enim  designatur  genusaliquod  bonitatis  ^ 
quae  tam'  vitiosis  ,  qu^m  laudatis  morifjus  con^ 
^reniat;  IgitUr  per  Donos  Mores  ii^Ltellige  qUod 
Horatiu$  irh  Arte  {o^^K^ipit ,  Notafidi  sunt  tibi 
'  mor^s  f  ut  nimirum J4gr^  rect^  designenfiur.m 
«iye  quis  ^ii^tate  praedjttus  >  siTe'  nequi^^  pra^ 
TUs  in  scenam  inducatu|:.  Eilg^  pp»e4ta)t$^49$«Md^ 
xes  illlL  boni  tat^  quam,  «kigit  ^^i^^^tel^  ^  :sa  ^  .^ui        ^ 
loquijt^r.^  feUciter  ex|>rilnftt  SQns,ite.anii^ix>  sive 
in  Donum  sive  in  malum  |^p^nd^ant»>  $|$c$|iii^^ 
ut  congruant  iUi  Mpres  ^  b.oc  est  ^  ut  p^ff^flis  ^    •     : 
aetati  j  sexui  «^ccommodei^^^i  IF^i^ifiifttf  ^«nt 
simile^*  JPrdsceplumistudfpeM>i^Sr:9ptaf^'l^^<^^ 
quarum  adumbrandi  ^uilt  mores  f  qtiales,  if vti^j^ 
vel  in  Histori^  vel  in  Ffibu^  reierui^tur..  ^Mof^ 
enim  similes  j  inquijt  Arista^les  y  sufWMIi  , 
qui  respond^nt  famxB  ^  .quUni  kabent-  in^  ppi^ 
nione  hominum  illi  >  qui  describunpsr.  , 

Ubi  observabis  mag^aiun^se  discrimen^Kt^ir 
Mores  convenientes  et  Mo^es  similes.  Fuerit  vir 
Frinceps  notatus  ^  di)un  viveret  >  avaritis^;  sor-* 
Tom.  IL  B 


\ 


I 

dibus  :  si  talis  i^prseseBletur  ^  q^aalis  exstitit  y 
erunt  quidem  mores  similes ,  sed  non  convenien*- 
t^j!|>S[i«&ntr4  Ebe3?ali^t^.ii^tufi9us  ea^ 
conTenient  quidem'  mar<s«ve)usn^odi  ,  sed  erunt 
minime  simues,  Hanc  porr6  similitudinem  en^ 
fmdmdBm  es9e  itbfOnetMHoratius  in  Arie  y  ex 


!•>, 


♦  I j 


ron 


'  '  •      Scrtptor ,  honoratum  si,  iprte  ^reponis  Achillem  > 

"  •'i^ih{(?ger,  iiracimaus,  ihefxbrrfb^^ 
'  l.''   WAxsA  ti^et  sibi  nati^>  oitill  non  atroget  armis. 
Sit  Medaea  ferox  inyictaque ,  flebilislno; 
Perfid^a  Ixiony  lo.  vfiga^  tristis  Orestes. 

•  -^^Qiiaa^ti^^  ut-mdre^  sui  ^emper  sint  similes  et 
*Mnstent'sibi.  Huc  respesdt  Horlitittr^  eikm^prs»^ 
oeph')  "'  ^  \  '^   ^  .    '•-'■  ' 

>^i:: ::•"'•  Seryetor  ad  jmum ,  •  .      ; 

Qnalls  ab  incoepto  proce^eHt ,.  et  sibi  cpHstet» 

€cutaniia.  Seuteutias  etiam^  «pcurgat  identidem  in  suo 
P^^iiiafd  JBpicus  iPaeta.  Est  aufeni  Sententia. 
|)rc»Mi)3^iatum  ali'quord  univiBrse  et  geAeratim  ex- 
pr^sUM  •  4^  vitA  rit^  inliMTiitod&.  Differt  xeihk: 
^nteMiii  Acu^^-dioluiii  ^  quod  totum  pen^  *itt 
^  4§6»iflji(^u  •Verborum  posituih  sit.  Gayeat  ver6  di*- 
^^f^xiib^^^^^  ^  in  Senti&ntus  freqtttetipr^ 
^utd^dlcta  ^jus  aUgiSfe  declinet. 
Dietio.  ^  ^®»8tM!  Ufl  dicamusaUquid  de  DiclitMaLe ,  quod 
i6fc*  liltinitim  y  ^uo^^E^j^i»  Fotma  continetur.i 
jBpJo^tl^^  Gaitaen  Hexjanietr  i>ih  ekigit.'  STam  cum 
ih  'hiurianis /rebus  Bfthil  ftit  cravius  lfei*diuh  gfes-»- 
fis  j; -!UuHui]&[  etiftBli  in  mierti^is  ade6:  gfave  atqiie 

'  emplUmest'^  qu&sa  H^amettnim  ;  qubd  ab  He- 

Toum-gestis  y  m  qtiibtts  cfelfebraudis'  oc^cUpari  so- 
let  y  •Heroicum  vocatulr^  QuAm  sufiragetur  hm« 
opii4^  Horatitis  in  Ar^^  jam  monuimuis. 

Res  gestiae  Regumque  JJucumquie  et  foriia  betla , 
'-  :^«((^  scnbi  pofstsfe^hiji^iii^ro >  mnatnMrit  Homern». 


.#   O   B  t   t  4C  AV  i^ 

Ima  dp  Hexametrorita  Aro&unciat  Aristotelis  e 
Hexametriiittitatio  axm  alia  eat  qtt^  Ep^oeiea» 
-Nec  qualocniii^tte.oportet  t^se  Cavmen  Heixame^ 
trum  qiiod  !&pomoeiaa  inserviat  j  96d  reqairitur  ui 
constet  Sententiis  illustrilms  >  irerbis  grandibus 
et  oraatiii  ^  et  comipositiotte.d!ecoii&  nuxnerosaj^^ 
qtlibus  omnibus  niamificentior  oratio  i^eddaturv 

De  Fine  Epopqeia^  superaedeinus  pluribus 
disputare.  Hoc  unum  dkere  sui&ciat  y  eum  ess^ 
j^ropositum  Epopoeise  fineni  j  ut  ^  di!un  in  prae* 
tlaris^  Heroum  facinoribus  enarrandis  vorsatur  ^ 
Principum  yiroirum  aQimos  mentesque  erudiat 
atque  informet  ad  publicam  rem  y  cfxm  belli  y 
timi  pacis  tempore  sapienter  ac  sancte  adminis*^^ 
^iandam^ 

A  i  T  ii3  u  li  t7  s  ,  r  li  \  , 

De  GrcBfiis  £popcsii;B  Sdriptonbus. 

'       HOMBRUS. 

'■•■*'  "1      •     ' 

Quo  tetiipot-e  vixerit  Homem^^  aui  qu&  iiie 

brtus  ek  pai^a^  incertitni  eist.  iEquioa:  videtur 

toruni  ^enteiitia  y  qui  centiettmo  <^reiter  post  Tro^ 

janum  ^eUum  aniio  scripsisse  eum  ferunt;'  Qui- 

dam  iii  loniai  amtum  fuitfseioijde  conjiciuiit>  qti^d 

lonicam  j5ui».}n  Poemafis  .Dialectum    inpntnis 

sectatus  s]ii4  TidtaA  laetirp  antiquitatem  ^t  Scrip-^ 

tores  ottjiiiaaJa^ue  ordinis  tnaxLm^  conspicuos 

iiabuitlaudum.^uanim  praeooQe^^  qui  inir^ileijii 

m  eoingeniiwmy  parfectaiharerum  omuium  no^ 

titiam  >  dicendi .  ubertatem  ^  gravitatem  senten^ 

iiatum^  eknstaam  ma)estatem  .ei  el^gantiain  ex^ 

tttlerunt^  .  Ac  liccrt .  sqpjoi^lis.  kisGO  ppsteriaribus 

obtreGtflrtor«%>^ladiatf' suao  nonaullos  es^pertus-sit^ 

quimores^iliki^temporiis^  quo  scribebat  Home* 

rus^metieiltes^fius^  reprehend^ndumpra^stantis-^ 

B  2 


V 


r 

i 


l 


ao'  p  o  £  *r  X  c  A. 

simiun  V«.tem  centuere;  tamen  hoc  ipsi  ciim 
iajumm  nemo  invideat,  qninPoetmrumomnium 
facil^  Princeps  exstiterit :  a  quo  ^  si  quid  in  alii^ 
pulchrum  mtet^  siquid  eximiump^]\:ellit>  tp-* 
tum  id  tanquam  ab  inexliau^to  fonte  sic  nltituati 
m^ty  ut  eundem  nulkis  o^quasse^  nedum  supe^ 
ras^  videatur. 

Scripsit  Poemata  dtio ,  nt  prastennittam  quae- 
dam  aua  poematiuncula ,  que»  ipsi  tribimntur^^ 
Alfcerum  quod  Ilias  ^  Altcrum  quod  Odyssea 
iflscribitur,  Utriusque  arsumentum  breviter 
subjiamus. 

'  '  Arguntentum  Iliadis. 

Achilles,  vir  mter  cseteros  Graecias  Piincipes 
eximia  fortitudin^<r!8pectatissiilius  /  ihiquiiis  do*»^ 
lens  i^aptam  si]^i  J[ui$se  Briseidem  ab  Imperatoro 
Agamemnone^  qui  r^stituendam  esse  eandem 
non  sine  gravi  contemptu  negaverat^  bcUo  et 
ormis  abstmuit.  Eo  absehte,  res  Graecorum  retro^ 
!flue1re^  Trojanorum  convalescere  oosperunt.  Iji- 
terim- AcbiUes  nuliis  amicorum  precibus  inflecti  ^ 
uullis  ipsius  Agamemnonis  promissis  ac  praemiis 
emoUin  potuit.  Patroclus^  qui  erat  illi  amicissi- 
mus^  congressus  cum  Hectore  hostium  Duce  ab 
ieodem  interficitur*  Amici  nece  gravifcer  Achilles 
commottisr  redit  cum  Agamemnone^in  gratiam  j 
ct  Pajtrocli  ulciscendi  onpidus  resumprti^  armis^ 
Ji.o8tes  adoritur  j  quos  variis  in  pneliis  ci!im  ai* 
flixisset^  Hectorem '  hostium  Ducem^  quo  nite** 
batur  Trojanorum  saius  ^  occidit. 

Criticorum  bona  pars  arsuendum  in  eo  Ho. 

merum  putant*^  qu6d^  sublato  semel  Hectore^- 

compdeta  penitus ,  et  absoluta  poematis  ac|io 

videatur ;  ade<Sque  supervacanei  Mmt  extrenu 

^UiO  Ubri ;  XXJUL  sciU^(^t «  'wi^op^  fol^ime»  Pa* 


P   O    X    T   Z    C   A.  21 

trocU  er^cquisD  cum  magno  ludorum  npparatu 
describuiitur :  et  XXIV.  qui  Tro^norum luctus 
iiLmorte  Hectoris^  redemptum  ejiisdem  corpus 
et  pompam  funebrem  cbntinet.  Im6  ,  neque  ca^ 
rei^e  animadversione  existimant  carmen  illud^ 
qi^bd,  natum  citm  sit  celebrandae  Graecorum 
gloriae ,  solutis  Hectori  ipsorum  hosti  honoribus 
terminatur.  Qxxk  in  re  |eUx  magis  Virgilius  vi- 
deri  possit :  cujius  iGneis  nfece  Tumi ,  qui  solu^ 
^neas  consiUis  aSierebat  moranx ,  concluditur . 

Argumentum  Odyssec^, 

9 

Uly86es  Rex  Ithacae^  post  navatam-  excidio^ 
Trojflno  feUciter  c^ram,  djim  reditum  i|i  pa- 
triam  moUretur,  per  decem  ajonos  multis  actus 
tempestatibus  ac  periis^uUs,  classem  et  socios  mi- 
sere  perdidit.  Interim  non  tanti!km  iUi  res  domes- 
ticae  decoquebantut  k  Procis,  qui  Penelopes 
ejus  conjugis  nuptias  ambiebant;  sed  etiani'  Te- 
lcmacKus  ejus.  nUus  eommdeminsidiis  peteba* 
tur.  Is  ver6.  reparati  Classe  tandem  ItliacaB.red- 
ditus  j  Procos  per  insidias  adoritur  et  interficit  , 
remque  domestix^am  et  familiam  IncoVumem.re- 
cipit.  ,' 

Neque  censur^  nuUa  dignum  istiid'  alterum 
Homeri   Ckrmen    quibusdkm    visum  estj    qui 

fmores  Odysseae  Libros  q^iatuor^  in  quibus  Te- 
emachi  peregrinationes  narrantur ,  tanqiiam 
aUenum  ^  et  cum  actione  primarii  mmime  con- 
^unctnm  Episodium  caxpunt :  ade&'  utdupliceai 
etiamineo  IV>emate  actionem  agiioscant. 

Cseterum  hoc  proposkntn  Homero  fuit ,  ut^ 
dim  demonstrasset  m  lUade  maxima  quecqu^ 
Jmperia  Frincipum  vitiis  ac  dissensionibns  ne- 
perirc  :?sic  in.Odysse^  osCenderet,  quibti^  vi?- 


fi:ti  M  o  M  f  t  e  Ak 

ttitibm  privatse  f^milid&  conserventur.  Quod  aK 
teruiA  t^m  feliciter  e$t  consecutua  y ut  Odyssea , 
Horatio  teste  ^  perfectissimum  dooiie^ticajpum 
^tum  e wpl^r  h^beri  debeat.  , 

I  I 

Qui4  Tirtus.  et  ^ni^  aap^iiti«  pos^it ».   . 
XJtile  proposuit  aobi«  exemplar  UlyssaSt. 

Ad^iratur  etiani  in  Odyssei  totft  Claudianuft 
eipressain  ad  yivum  pudicitiae  conjugalis  imagi-r 
|iem ,  quae  a<J  fovendam  domesticae  paQis.  tr^n^ 
^uillitatena  t^^itum  pertinet.^ 

An  ue  aliud  toto  xuisatur  carmiQis  actu  • 

Mceoiiii  mens  alta  denis?  Quod  sta^a  Cliary1i|d]a 
Atmkntf  quod  SqyUa  canes  ,  quo4  pocula  Ci^rce;, 
Antiphatse  vitiata  fames;  surdoque  carina 
B.cmige  ,  Siseniini  cantus  transvecta.  tenaees. 
]p<umiBe  fraud&ias  .'d^)x}ps ,  cdiitempta  €aIypso  i^    ^ 
Penelopfl^.  decus.y  -at^e  uni  cui  tanta  paratu^r 
.  Scena  pudicitiae  :  terraB  pelagique  labores  y 
Et  totidem  saevi"  belJifir,  qiibt  ftitct^bus  ,  anni 
ConjucH  4Qcii^ie  4dem«  • 

Quod  spectat  ad  ipsam  Garminis  rationem  j^ 
etsi  suUimis  ac  vividuamaos  Homqrus  in  Qiado^ 
yideri  potest,  tamen^  quia  plus  varietatis  etL 
«opoemtatis  Odjrsfsea  praef  efert  ^  Jt^anc  oihllomi^ 
^{is  fa^cie^dsyn  esys^e  m^ulti  arbitrapLtur. 

,  H  E  S.I  O  B  U  S.^ 

Natum  Heriodum  ferunt  CumijS  iji  iEolidfe  j^ 
«jLUt  etiam  Ascrm  in  Boeotili  ^  ut  Plutarclio  pla- 
cet.  Is  Homeri  dicitur  fiiiase  coaetaneus  :  c^ui  ets^ 
^d  Epici  Poetae  gloxianir  non  ^surgii^.  tameh  itk 
mediocri  genere  cum  liaudfe  versatus  est,  Scrip-^ 
sit  Libros  Qmnin6  Tres.;  Primus  vocatur  'ep^yacy 
id  est  Opera ,  iu  qup  dp  froineriiiei  culpi ,  d% 


•    ft     «     * 


3r  a  s  T  X  c  A.  ^3 

Minervd.  om^um  operum  inventrice  ^  ae  statu 
hominisprimogenitOy  deSaeculo  Aureb^Argenleoj^ 
iEreo,  Ferreo  mmt,  Se<iuitur  yitionm  objur- 
catio  :  mox  -viTendi  leges  ^  amii^orum  et  patria* 
mmilias.  officiaL  persequiti^r,  Alter  Deorum  ge* 
nerationem  et  Fabularum  ImtcNriaan  coatinet.. 
Tertius  agitde  scuto  Herculis^  cujus  a^otoreni 
ipsum  fiiisse  nonnulli  ififif^mjiw.  Caxm^m^  ele* 
gantiam  et  puritatem  setfiaoD^s  ^gregi^  sectatas^ 
est  ^  et  eS.  re  non  vulgare  sibi  ncmen  lecU» 

ARTIGULUa      Y  I  I. 

Dff'  Latmis  Epop»ixB  Scriptoribus^ 
vzaiezz.zvs. 

Publius  Yirg^us  Maro  Latini  Carminis  citra 
.controversiam  PrincepSji  natus-  est  Andibus  in 
ajgro  Mantuano^  anno  ab  urbe  conditi  sexcente- 
fimio  octogesimo  quarto,^  Augusti  imperantis  vi- 
gesimo  c^uinto.  Tam  priorum  quim  posterioruiff 
cetatum  communibus  cumulatus  praeconiis  ceuft 
sores  passus  est  paucos  ^  qui  nec  m  eo  admirai;! 
dubitant  perspicuitatem  cum  carminis  dignitate  ^ 
puritatem  cum  aequabili  quodam  styli  tenore^ 
eloquentiam  cum  admirabili  rexum ,  afiectuum^ 
Episodiormn.  varietate  cpjijunctam..  Is  sicaruit 
ea  laude  ^  quam  unus  Hon\erus  sibi  vindicat ,  iit 
Carminis  £^ici  inventor  tiitum  nullius  vestigiia 
iter  incessent^  saltem  sic  exemplar  suu^i  imitari 
visus  est  y  ut  aequis  passibus  Sjequeretur. 

Scripsit  iEneidemj  (ut  de  Bucolicis  ac  Georgici* 
in  praesentili  taceam  >  )  cujus  argumentum  uoa 
fuit. 


t 


I 


fe4  P    O   E   3^  I   C  Av 

t 

Argumentum  JEneidQS. 

-  >£neas ,  incensa  a  Gra&cis  Troja ,  cum  trfstibuj 
tanti  populi  reliquiis,  suisque  Diis  Penatibus 
m.a-re  <^onscendit ,  noTum  superis  monentibus  in^ 
ItalilL^  ex  qu4  Majbres  sui  ortufti  ducerentj^ 
regnum  futiaaturus.  Po^t  varios  terrA  marique 
}aboreS' toperatos,  adoram  Italioam  appulstis  nu- 
manitei^  a  Latino ,  qui  ti!un  imperabat  Latio  ^ 
excipitut*,  etin  generum  adsciscitur,  Veriim  id 
ae^^  ferente  Turno  B,utulorum  Rege ,  qui  nup- 
tias  illas  jam  pridem  ambiebat,  gra^e  ihter  Kir 
vales  ^Uum  exarsit.  Pugnatum  est  sasp^et  atro* 
citer.  Tandcm  mterfecto  Tumo,  victof  iEn^asi 
Lavini&  et  Regno  potitur.  Quse  omnia  duodecim 

Libris  Virg^ius  complexus  e«;t'. 

» 

/  I,  i;  c  A  N  u  s- 

* 

Marcus  Annasus  Lucanus  Corduba&  natus  est 
ih  Hisjpania,  annoChristi  3^  aut  89;  mortuus  est 
deci^no  Neronis  antio,  Edidit  Poemaj^  quod 
jP^2Z7:y^/i^2/7r  inscripsit ,  variis  Criticorum  obser* 
vatidnibus  agitatum.^  Alii  enim  supra  modum. 
illud  extollunt^  alii  plus  aequo  deprimunt  vicis- 
fiim,  alii  mediam  inter  'Utrosque  viam  xngressi 
reprehendendum  in  quibusdam,  in  muUis  non. 

^iHaudandum  esse  arbitrantur. 

Duo  Poetam  eflSciunt^  si  Petronio  creditur^ 
liber  stc  vehemens  spiritus^  quo  fit^  ut  Carmen 
animi  furentis  opus  esse  videatur :  et  Deorum 
ministeria,  fabulosumque  Sententiarum  tormen^ 
tum.  Primum  quidem  iiUcano  non  defuit,  cujus 
in  carminibus^  tam  rapida  vis ,  tam  expet^  ser* 
vitutis  libertas  exuTtat ,  ut  fraeno  coerceri  magis  , 

.  qua{h  urgeri  stimulis  indigeat«.  AUerum  vet^  siQ 


*    O   B   T   I   C   A.  25 

ftb  eodem  ebfiiit  ^  ut  Historicum  potiiis  i(|iiam 
Poetam  agnoscas.  Adeo  poeticarnm  fictionum 
parcus  invenittir^  et  ia.  narrmdis  rebus^  quo 
lere  pacto  gestse  sunt^  timidus  ac  religiosus  est* 

Hoc  etiam^  in  Lucano  vitium  arguitur  ^  qu6d  , 
dumOratoris  magnificentiam  afieQtat^  elatus  ni- 
miiLun  actumidus  esrt;  dum  Pliilosophus  ^  Astrcv 
nconus^  Theologus^  vult  videri^  aisputatione« 
inserit  de  rebus  reconditis  y  exquisitis  illis  qui-« 
dem^  sed  ab  argumento  stio  alieiiis.  Denique 
dAm  «genii  femam  ambit,  argutio^s  Senten- 
tia^  ustirpat,  et  rerunoi  verborumque  acumina 
curiosiiis  consectatur. 

CS^teriimnemo,  quantumviffAristarcfaus^  nega- 
verit  ^  quin  liucani  Pharsalia  laudabilia  plurima , 
et  plura  tcfllenda  relinquendis  complectatur;  in 
qua  splendor  ingenii,  Sententiarum  gravitas, 
©tyli  majestas  ac  pompa  dominantur.  Quam  Lu- 
cano  gioriam  cmn  facile  permittkm,  non  tamen 
auctor  liierim ,  ut  junioribus  Candidatis  et  ad 
eximiam  Poeseos  fbrmam  adspirantibus  tanquam 
exemplar  imitabile  proponatur . 


«T  ATixrs. 


Papinius  Statius  nktus  Neapoli  vixit  sub  Do- 
mitiano ,  cui  propter  facilitatem  et  scribendi  co- 
piaminprimis  adceptusfuit.Isfautores  et  asseclas^ 
habuit  eetatis  memse  scriptores ,  quibus  Virgilio 
tantiaa  non  sequiparandus  visus  est.  At  long& 
aliter^  et  aeqmils  de  Statio  sensenint  Critici  re- 
centieres  ,  qui  eqndem  arguwnt  y  quod  tumidus 
nimii!un  et  inflatus  nubes  pleruraque  captet  et 
aera ,  und^  graviore  lapsu  mox  decidit  j  et  serpat 
faumi^  proceUse  tutus  ac  timidus  ;  cujus  iii  oarmi- 
nibus'  si  qua  sublimitas  atque  magnificentia  possit 


%6  T  O  M  X  %  e^  M^ 

» 

vid^L  basd  non  tim  in  rebu»:qii&m^iiat  TerBifC^ 
posiSsit.  . 

TriuBx  Poematum  Stalius  auctor  est.  The^ 
bdida  primum  inscripdt  auodecim  Libris  con- 
tentum.  AH^rum  Achilleis,  dicitur^.  opuscUio-^ 
rum  Librorum  y  quod  mprte  pr^^iretitus  perficere 
iion  potuit*  Tertium  diyprsa  Poexiaata,  complec*^ 
tifur  ^  et  SyhamnL  nomen  praefert- 

In  Thebaidp  non  magi»  Poetacen&etor  y.  qU^' 
X»ucanus  in  Fharsalii..  Kam  etfii  Poeticis  nctio^ 
j^ibus.  kbundat^  quia  ta^ien  in  narrandis  rebua. 
historicum  pptius  ,  quam  poeticum  senFat  osdi^ 
nem  ,  ad  Poematis  Epici  gioriam  non  adsurgit. 

Hac  praetere^  Thebaia  aiiimadversione  digna 
est  y  qu6d  Episodia  yitiosa  plerumque  ac  super^ 
fiua  smt  j  quod  in  Heroum^  moribus.  son  habear 
tur  r^tio  Terisimilitudini& ,  neque  tam  genioiai 
Heroes  y  quam  confecta  ad  arbiirium  Ppetse  cpadr^ 
dam  Heroum.  portenta  exlubeantur^ 

Quod  spectat  Achilleida^  ha^c  non  magls  Epi^- 
cum  poema  ^  quam  Thebais  dicenda  est  \  qfise 
non  actionem  Herois  unam^  sed  actiones  Heroi&. 
unius  omnes,  seu  veras  seu  fabulosas  persequi-^ 
tur  :  quod ,  qudm  ab  Epici  Poematis  leeibus  sit 
alienum^  Homerus  pariter  ac  Virrilius  iafocuere ,. 
qui  nou  Heroem  unum  s^ia  in  Poematis^  sed. 
actionem  Herois  unam  celebrandam  suscepere» 

Majori  sunt  in  pretio  Sylv^  Statii  ^    qu^Un 
autThebais  ejusdem  aut  Achilleis*  Ci!im  enkn 
nullas  pr8escripta&  sint  Poematis  ejusmodi  regulae  ^ 
plu»  libertatis  nactus ,  et  induUit  genio  fehcii^s^ 
et  ad  naturae  similitudinem  propius  acceasit* 


SILIUS. 


Silius  Italious^  quem  Hispanum  fuisse  ex  urbe 
Hispaniae  Italica  ^  quidam  affii\mant  j  B.omauu8 


yer  «af^re»  «n.«  fbit ,  ,ua«^s  genei^  initium 
«b  Hispani$  dno$tet.  Vmt  Veftpitoiftm^Jcroiiisqujb 
temporibus ,  sub  ouibus  ter  C^ftiaulatuidi  cessitv 
h pnmi^ioram alcatua ,  GoeitHiem  \n  age^ 
c^sis  sibi  imitaiidum  propoanut^  Annis  senes<r 
centibus  totum  se  poetico  otio  tra^iditi^  et  Yirgi^ 
Uiy  cujus  prasdium  in  agro  Neapolitiuio  suum 
fecef  at  ^  cujus  et  tumultini  adibat  ^quehter 
ipiagn^  cupi  religioiie  ^  imitatorem  s»  professut 
est.  Scripsitde  bello  Bunico  Ldbros  septemdecim 
majorecur&  quiUn  ingenio^,  inquitPliniuSy  L,  3. 
Epist*6.  quod  minim^  nactus  ers^t  ad  Poesim. 
In  bis,  Historicuw  se  magis  qu&m  Poetam  prses-^ 
titit  ^  qui  res  A  B^Qmania  conlra  Hanniualem 
gestas^  ut.ei;ant  apud  Livium  ac  Poljbium  exar 
ratae,  narraverit^  Nullis  aut  veterum  aut  recen-r 
tiomm  laudibus  commendatus  inYemtur ,  si  Mar* 
^lem  exoipias,  qui  anuco  gratificatus  egredaih 
piultis  in  locift  de  SiUo  tam  Oratore  y  qu&m  PoetlL 
mentionen^  fecit^  L.  4*  JSp^  x^*  6*  Jm^.  64.  8^ 
JEp^  66.  9..  ^p^  5t.  88^ 

TAI.SltII7a« 

Yaleriua  Placcus  Setiaa  natud>in  urbe  Cam>« 
paniae  sub  Vespasiano  ejusque  liiberis  vixit^ 
Hunc  Quintiliaiius  X.  lo.  e^  i.  amissum  dc4et 
ante  teilipus  y  cui  «iuum  de  Areonautic^  expedi^ 
tione  Poema  iimare  ac  perpolire  non  licuisset';^ 
Valerius  inter  mediocres  Poetas;  vulgjy  nuncupaw 
lur^  qui  ^ec  assurgere  didicerit,'ut  par  erat^ 
|iec  styli  modum  atque  aequabilitl^tem  servare, 
IftApoliodorum  ilhomum  secutus^  non  tam  felix 
auctoris  sui  imitator ,  qu^n  probabilia  proprii 
operis  artifex  ^  cum  suo  se  permisit  genio  y  visua 
e«t.  CaeteriJini  noti  continuit  $e  intra  'justos.  fl^c^ 


'SlS  >   6  B  T  Z  O  A; 

tio0is  inikift  limited ,  quod  Epiii  CsErmiais  rati«r 
po&tulaf^'  8e4  jEault^  plure»  amplexus>  in  ii* 
jniulb  seciilbs.,  <:quam  iu  priman4  actioiiie  trat> 
tand4  elaborayitt  ^ 

•  CLAUDIANUSv      ' 

CL.  'Claudianus  natus  est  Alexandrice  in 
jEgypto  9,  ut  Suidas  testatur  y  et  ipse  Claudia- 
nus  con£rmat  in  suo  ad  Gennadium  Froconsulem 
Bpigrammate  y  quem  sic  compellat, 

Graioruni  populfs  et  nostro  cognite  Nilo. 

Und^  falsi  reyincuntuc  illi  ^  qui  Florentinum: 
fiiisse  scripserunt.  Vixit  Theodosii  ejuscjue  filioK 
rum  Arcadii  et  Honorii  temporibus ,  a  quibus 
atatuam  meruit  in  foro  Rom^o  cum.hac  inscripr 

tione  ,  TRIBUNUS  NOTARIUS  :  INTBB.  e;£T£BAS  IN- 
GENTBS     ARTBS     PB.AGLORIOSISSIBiUS     FOBTARUJII&. 

Faul6  post  Arcadium  mortuus  est. 

Is  k  fortUQRtis  Augusti  temporibus  Foetariim 

citra   controversiam  oumiiua  .princeps   extitit* 

Hinc  non  lepid^  mini!is  quibn  ver^  a  Critico  non 

■  i^erudito ,  veterum  novissimus  ,  et  recentiorum! 

Foetarum  primus  appellatur. 

Egre^am  nactus  ad  Foesim  indolem  Ciaudia-^ 
nus  y  eandem  studio  atque  eruditione  locupleta>- 
vit;  Stylua  ejus  sonorua  p  elegans ,  flondus  ^ 
numerosus.  Hoc  peccasse  videtur  uno,  qu6d 
eo^em  semper  numeros  dum  usurpat,  satieta^»- 
tem  quandam  pariatatque  fastidiom.. 

Non  felix  omnin&  visus  est  tjun  in-  argumen^ 
torum  deleotu ,  quam  in  eorumdem  tractatione^. 
Kam  ci!tm  primoanimi  impetu  materiam  pulchre 
epparet,  et  animosus  feratur  ^  mox  tamen  nerwi 
hominem  deficiunt^  nec  principiis  postrema  satia 
respoixdent. 

% 


■— 

[ 


Quidam  existimailt  Glaudianum  fuisse  Ghris^ 
tianum  ^  laudaj^tqtie  ejus  ad  Christum  Cannen  ^ 
quod  sic  incipit :  • 

Christe  9  potens  renuR ,  redeantis  conditor  dni } 
Vox  suxnmi  sensusque  DM  |  queia  fudit  ab  altA 
Mente  pater,  etc» 

Etaliud 

Proles  vera  Dei ,  citnctisqM^  antiqtlior  annis  \ 
Kunc  genitus  j  qui  semper  eras  ^  ^c. 

Sed  refelluntttr  a  D.  Augustino.et  ab  Orosio^^ 
qui  alienum  et  quidem  pertmacitera  Ghristino*^ 
mine  Claudianumfuisse  scripserunt.  Und^  yersus 
illi  de  ^hristo  ^  qm  Claudiani  operibus  yulg^  in« 
seruntur  y  ab  iis  expungendi  suht  y  tanquam  spu* 
riij  aut  alteri  Claudiano  Mamerco'  tribuendiy 
qui  Viennensis  ex  Gallid  ,  et  optimus  ipse  Poeta 
exstitit  y  mirisque  k  Sidonio  ApoUinari  laudibuf 
eumulatus  e§t-  i     .  ,         ... 


CAPUT  -II. 

De  Tragasdid^      '. 

De  nomine  atque  Origine  Tragdsdia* 

JJfb  Nomiiie  atqne  Origine  IVa^oodisB^arii  va-^ 
ria  senserunt.  Ahi  Tragoediam  di6t»n  putant  k 
Tp4ro^9  quse  T(NC  Hircttm  ^  et  (j^iij  i  quse  cantum 
signi£cat ;  seu  quod  Tragoedia  priseis  temporibus 
fieret  in  honorem  Baccni^  cm  \iiiearum  hosti^ 
Hircus  immolabatur  f  seu  ^  TerisimiKter  magis , 
<^uod  Tragoedianim  scri^toribut  die  ingenii  gloridr 


M  I 


^d  }p/  6  B  t  t:  ci  A/ 

decertstotibils  .ifictonae  pr^ijwua  Hircns  ot>lki3^ 

feret*  F^tvent  huip  interjpretatxobi  Horatius  iil 
SpistoHi  ad  PisoHes  ^  cum  dixit»   . 

Carmiiie  qiii  Trfigica  vilem  ^eruvit  eb  Hircuin. 

Et  Titiillus ,  Liii  ^.  Eleg^u 

Agricola  ht  minio  sufrtt{|us  y  Bacche ,  recehti  ^ 

Primus  inexpertlL  duxit  ab  arte  choros. 
Huic  d4ttt?  jk  ple^o  memorabile  miiniis  oviU 

Dux  kiRCTjs.pecoris;  i^uxerat  Hirqus  oves. 

.j^Jii  Tragoedij3&  nomto.dedu€iuiat.a  yoce  rpd^^ 
quae*  .&ceni  soaat ;  quia  soep^ci  actores  ant^  Fer«^ 
^on^rum  ac^ai^fY^um  usuxQf  l^^dA^usperlinebani 
gra  y  ne  agnoscerentur  :  quae  si  Taleret  etjrniofo^. 
&^>  r/p4(py jp^'4f  diceretUr ,  aixBjd  rpv^ffiiia^  :  i 
Quam  ^i^tenliain  qui  aefendunt^  laudwt  H(H 
ratiumin.e&del^adHsoiles  Epistdlt»  '■  ^  . 

*  -     Igiiotain  l^gicaa  genus  inTenisse  Camoen» 
Dicitur ,  et  plaustris  yexisse  Poemata  Thespis  > 
Quffi  caiierent  agerientque  peruncti  fsecibus  ora. 


^  ^'^  s^    >    V 


AKi  vocem  illam  r/pyf  Uowun  vinum  interpre» 
tantur  dicuntqfiLeiTragoeKfiaiAL  iic  &isse  appella-» 
tam^  quia  uter  musto  plenus  cantoribus  Tra^^ 
goediarum  solenttkm^rceiB  pr^^^ebatur. 

Has  inter  sententias  inpnmis  placet^  quad 
primaest;  tLt^s!!tiva  mag^s  et^^frAgbedise  nomini 

Rudiora^/uti  rehlm  csetefarum.  ^  ita  et  Tra-» 
g$)e/li^,.^gl^|}rJpLtia.:  H^  .epim  primiim  aolo 
(ouftab^ Cl!b9ri) )  .queEm.sul^iti^ji^t  n^«  extem*» 
por^  cAUti<^ftQtoras  ageijenl*  ilUstiiipd^  Tbes^^ 
AtbmeQmitaftiM^HiptriQii'^  Ckorug 

interkn .  .tf^ii|^r.  roquiescegret r  Hinc  novam  iov* 
mam  adej^cTi^iigaeidia  eam  Vicissim  Tbespidi 
cOnciliavit.^U>ri^  i  ut  Tragqedio?  inventp^  dice* 


retUT»  Nam,  vit  omittam  multa  Scriptorum  Grtecci- 
nim  t^&timonia,  hoc  plane  confirmat  Horatiiis,  qui 
€x  veterum  sententia  de  Thespide  ila  loquitui\ 

Ignotum  Tragicaa  genus  iirrenisse  CamoeikiaB 
Dlcitur  et  plaustris  vexisse  Poemata  Tliespis* 

'         1  W       A  W 1*  S. 

^        —  -  ,        ^     • 

Post  Thespidem  natus  iEschjlus  egentem  adw 
liuc  et  incultam  Tragcadiam  multis  I^oupletayit 
<)mamentis«  Soli  Histrk^ui^  qui  partes  agebat  im 
Scena  ^  alterum  adjimxit«.  Csedes  removit  a  specH 
iatorum  oculis^  et  pei:  nuncios  referendas  curayit: 
Ptdpita  reperit  y  MsxAh.  adores  e  subfimi-  con^^ 
cerentttr  meiius  ^'^t  (acilrfis  audirentur :  Personas 
etiam  et  h^bitum  ^epoibuf  «fmve&ieiitem  insti^ 
luit.  Novi  iilius  incrementi  ^  qilod  per  ^chykmK 
cepit  Tragoedia  ^  nic^piipit  laudatus ; jam  k  nobin 
Horaliu^*  I6id*  ,     r 

JL 
t  •   .  .     . 

Post  hanc  Personae  ^laequift  repmor  hofie^tai 
jSschyJusy  et  ii«}cliciS']ji^«Tit  pulpita  tigtifsi  *  '\ 

£t  docuit  magnumqite  Ipqui  nitiqoe  Gotbum^*  \  .,         / 

«Suurn  Aenique'  k  Sophocle  atque  Euriptde 
decu&.^  suam  absolutionem  habuit.  Tragoedia«. 
Nam  auxeront  ilHactorutn  numermn  ,  -et  ^a^^ 
sii^uHs  partes  assign^uHmt';  el  ouQd  y  t^m^  *ad 
s^ntei^tiarum  gravitatdm  et  sublimitatem  <^c«^ 
tionis^  quam  ad^cieikdos  afFectu^atti^ebat  ^  sicr 
perfecerimt  attibo  ,*  ut  sui^mum  dignitatis  api- 
«em  jam  tum  accepissfe  Tragoediai^idtetfWoBsft.  i 

*  *  '.     ,    1.1 

^l^e  naMfd^etde^nitioneTra^ 

Tragoedia  definitttr.kb  Aristottek?(:^c?i?i!:/r<3P 
<?•  6, )  Intitatio  actionis  gravis  ac  seric^,  inte^ 
gras  j  mqgnitudinem  habentis  p  qucB  sermone. 


32  $    O   B    T   I   C   A* 

ad  vohiptatem  composito  j  non  per  riarratiO' 
ner^,  sed per  misericordiam  ac  metumpurgat 
animum^  ac  levat  ab  hujusmodi  perturbatio^ 
nibus.  . 

Diciturprim6  imitatio  dctiottis  ^  quia  Tragoe* 
dia  tota  in  agendo  posita  est  y  in  quo  difFert  ab 
Epopceii  >  qu£e  res  non  agendas  y  sed  narrandas 
tantSim  suscipit. 

Secund6,9  gmns  ac  seriwy  <ju<ul  discrepat 
ji  Comoedia  ^  <j^ud9  niliil  nisi  ludicruin  ac  jocosum 
imitatur.  '  .  '         .    • 

.    Terti6  ,  integrcB  ,  quae  nimirtfm  constet  s^k 
|>artibus  \  Principio  nimimlim ,  Medio ,  et  Fine. 

Quart^' additur ,  nutgfiiUidinem  habentis^ 
quia  esse  ^otest  integra  y  nec  tamen  habere  jus- 
tani  maghitudinem ;  quse  n^ctam  late  patere 
debet  quam  Epbpoeia  ^  nec  ^ic  y  ut  fabula  sim* 
plex^  restringi. 

Quint6 ,  quds  sermone  ad  vohiptatem  com" 
positioy  etc.  Quia  Tragoedia  non  solo  metro  , 
sed  cantu  nonnunquam  perficitur . 

Sext6^  non  pernarrationem  ^  sed^  etc.  Hic 
rursi!km  Trago^dia  ab.£pQpioeift  distinguituj^  f^nam 
res  illa  non  narxat  ^  sed  cpram  exbibet.  .  i- 
.  Dekiique  y  per  miserhoordiam  ac  nietum 
animum  purgat  ac  levatfib^ejusmodipertur'- 
batipnibusi  I>esignattun  big  babes  Trago^dide 
finem  >  quae  res  atroces  exbibendas  suscipit^  ut 
prayis  aja^ndrum  motibus  medeatur. 

Igituf  laudata  definitio  subjicit  Tragbediae  Ma- 
teri^  y  quae  Actio  gravis  alc^seria  j  Formam  , 
scilicet  Actionis  imitatioAem  :  Finem  demque  y 
q^iii  o|>tiiiiam  morum  institutionem  respicit.  Dd 
«inguli^  breyiter  dia$ieramus  • 


1 


. 


P   O   B   T   X   C   A,  33 

V 

AB.TlCUi:t7S      II  !• 

lie  Materid  Tragosdiw  siye  de  Actione  qiiani 
Tragwdia  sibi  intitandamproponit. 

Operae  pretium  est  inTestigare  diligentii!is  cujus 
naturae  Actionem  illam  esse  oporteat ,  quas  Tra- 

fQedi2e  Materiam  suffidt  y  et  quis  delectus  ha- 
endus  sit  personarum*,  ^^ua.  in  Scenam  ptof^ 
runtur. 

Trahitur  argumenium  Tragicum,  Aristotele 
tefite,  (^Lib.  Poet.  c.  6. )  ex  caiamitatibus  atroci^ 
bus  ,•  quae  Aegibus  atque  Heroibus  accid^re  j  et 
optimas  ille  Tragoedias  :censet  ^  in  quibus  per*- 
sonae  nec  prorsi!is  proba^  ^  nec  plane  improba^ 
inducuntur.  Nam  c{un  Tragoedia  misericordiam 
ac  m€tum  ciere  debeat ,  si  miprobus-  decidat  in 
calamitatem  y  nec  miserebimur  admodi&m  y  nec 
terrebimur.  Quis  enini  ^  inquit  Cicero,p^a:m- 
cidc^  aut  proditoris  suppticio  commovetur? 
Sed  neque  penitilis  probas  oportet  esse  personas, 
quae  inielioes  fiunt ;  quia  vui  boni  infeUcitas  in- 
dignatioinem  movet  magis  in  eos  y  qui  simt  cala-. 
n^itatis  artifices ,  qu^  suscitet  eorum,  comixiise- 
rationem ,  qui  adversa  patiuntur.  Quajnobrem 
inducendi  sunt  ii ,  qui  medii  sint  inter  plane 
probos  prorsusque  iriiprobos ,  neque  tam  scelere 
suo  ,  quam  erfore  buinano  in  calanDitaitem  inci^ 
derint. 

Qu6d  si ,  qui  patitur,  is  plus  compciiserationis 
in  se  moveat,  qu^m  indignationis  in  auctores  ihali  j 
aut  si  magmim  crimen  di!im  plectitur,  momen-» 
tum  habere  possit  ad  emendandam  in  nobis  ali* 
quam  ejuscemodi  pravitatem  j  nihil  vetat ,  quo- 
minjis  nomines  t^m  plan^  probi »  quam  plan^ 
Tom»  11%  , .     \       ^       C 


34  P   O  B  T  I  C  A. 

Improbi  pr6ducantur  in  scenam  ^  et  miserl  re- 
praesententur. 

Id  porr6  tanto  licitum  magis  censebitur^  si 
aut  vir  optimus  ^  dum  vexatur  ab  homine  ne- 
quissimo^  periculum  sic  evadat,  ut  in  eodem^ 
qui  machinatus  erat  illud  ^  involvatur ;  aut  si  pe- 
reat  ille  quidem  nihil  tale  meritus  y  is  ver6  ^  qui 
exitium  attulerit^  non.sit  tam  nequiter  mahis^  - 
ut  in  vexando  plms  imbecilhtatis  ^  qu^m  sc6leris 
pi^aeseferat.  Tuuc  enim  miseranda  magis  videri' 
possit  boni  viri  cahunitas  ^  quam  cruciantis  ssevi* 
tia  detestanda. 

Plurimam  autem  vim  habent  ad  excitandos 
a&ectus  ea,  quae  vel  inter  amicos  vel  inter  cog- 
natos  sanguine  atrociter  geruntur*  Nam  si  hos- 
tis  hostem  occiderit^  aut  si  quis  afi&ciatur  imu* 
ria  ab  eo  ^  qui  cilun  nuUo  vel  amicitiae  vel  afmii- 
jtatis  vinculo  conjvmctus  sit  ,  ista  parilini  com- 
movere  solent.  At  cdm  nascitur  afiectuum  con-  * 
trarietas  inter  eos^quos  cognationis  vel  amicitias 

{*ura  deviuciunt  ^  vel  ci!un  natura^  lex  officii 
egibus  ^  aut  violentis  cupiditatum  motibus  ce« 
dere  cogitur  ^  haec  perturbationes  animorum 
excitant ,  quas  cum  delectatione  quidam  auditor 
persentiscit.  Neque  enim  temperare  poterit , 
quin  sortem  illius  doleat  vehementer  ^  quem 
vexatum  ab  eo  viderit ,  k  quo  sperare  praesi- 
dium  debtiisset  j  im6  qui  injuriam  plerumque 
ac  poenam  non  inferat,  nisi  reluctans,  etaUend^ 
quam  incuset  ipse ,  necessitate  compulsus. 
.  Magnum  ergo  decus  et  pmamentum  actio 
Tragica  mutuatur  ab  amoris  vel  sangiiinis  vin- 
culo  y  quo  calamitosus  homo  et  illius  calamitatis 
artifex  constringuntur.  Verum  in  cruentis  ejus- 
modi&cinoribus^  quaepropinquos  inter  eveniunt, 
videhdum  est ,  num  ,  qui  molitur  altpri  pemi- 


I 

I 

I    ^ 

I 

I 


1»   O   B   T   1   C  A.  35 

■  « 

ciem ,  etLxuiem  norit ,  an  ignoret  j  num  perficiat 
caedem,.  an  ab  eadem  abstineat.  Hinc  enim 
quadruplex  oritur  Tragoediarum  argumentum  , 
quibus  yarios  perfectionis  gradus  Anstoteles 
attribuit» 

Primum  j  cum  notus  est  ille,  cui  caedem  alter' 
^editatur ,  et  rever^  cdedem  infert.  Iti  Medaea 
liberos ,  Glrtaemnestra  Agamemnonem ,  Orestes 
matrem  interficit.  Et  boc  infimum  reputat  Aris- 
•toteles  Traaoedia^  arffumentum. 

Alterum  pauio  magLS  assurgit ,  cum  qms  igiio- 
tiim  interficit  ^  et ,  agnito  errore  ,  interfectum 
a  se  aut  amicum  ^  aut  prbpincjuum  dolet.  Ita 
Oedipus  occisam  matrem ,  Alcm^on  mactatum 
£riphylum  agnoscit.  , 

Tertium  censetur  ab  Aristotele  perfectissimum 
Trageediee  genus,  si  quis  parattis  vel  amicum^ 
vel  firalrem ,  vel  sororem  ixiterficere  ,  ab  iisdem 
feliciter  agnitis  csedem  iibstineat.  Ita  Orestes  ab 
Iphigeni^  sorore,  Dianse  jam  jam.immolaridus,, 
agaoscitur ,  et  periculo  solutus  cum  eidem  fu- 
gam  capessit.  '         .' 

Quartum  reprobat  penitiis  Aristotelesj  et  eo- 
rum  est ,  qui  liomini  noto  moliuntur  exitium  ,* 
et  ab  eodem  perficiendo  temperant,  Quod  tamen 
^c  est  intelUgendum ,  ut  illa  mutatio  vc^luntatis* 
nullam  causaiu  aliam  agnoscat^  !Nam  si  q^uis 
alteri  meditatus  caedem  coerceatiir  ab  altero  su- 
perioris  cujusdam  ordinis  ac  potestatis  j  vel  si 
inopLnus  inciderit  casus ,  per  quern  aut  cogatur 
mutare  consilium  ,  aut  ipse  veniat  in  •  eonim 
manus ,  quos  perdere  cogitabat ;  nuUum  dubium 
est.^  quin  argumentum  ejusmfidi  non  probabile 
mod6  ,  sed  etiam  laude  dignum  videri  possit.' 

Unum  superest  de  Actiohe  Tragoedias  sf  AtuBn- 
dum ,  an  iUiu$  exitus  txistis  semper  ac  luctuosu$ 

C  ■a    '■   " 


• 


I 

36  p  o  !e  T  I  c  a; 

esse  debeat  y  nec  licitum  sit  Tragoedlam  ex 
atroci  calamitate  in  gaudium  inopinatum  pro-^ 
rumpere. 

(^ui  laetiorem  exitum  ^  Tragoedid  pro^criben* 
dum  existimet ,  is  plerasc[ue  yeterum  Poetarum 
atque  Euripidis  praesertim  Tragoedias  4^annet 
necesse  est.  Quare  visum  est  Aristoteli  siatisy 
si  luctuosa  sit  Tragoedise  facies  et  anxia^^  et  in 
ancipiti  illustrium  personarum  fortunlL  versetur  ^ 
ne^ue  requirit ,  ut  Theatrimi  caede  ac  sanguine 
semper  cruentetur.  Id  tamen  ita  permittit  Poe* 
tanim  arbitrio  ,  ut  i  praescriptis  Tragoediae  re- 
guBs  deflectere  se  fateatur  populi  in  gratiam  ^ 
qui  naturlL  sua  inconstans  ac  varius ,  aa  laetitiam 
ultr6  convertitur.  Hoc  enlm  existimat  Tragoe- 
diam  inter  et  G>moediam  discrimen  interesse  , 
Ut  hsec  laeto  semper ,  illa  tristi  exitu  terminentur. 

Verum  fecerit  morum  illius  temporis  atrocitas  , 
ut  cruenta  scena  delectarentur ,  nuUumque  aliud 
Tragoediae  k  Comoedii  discrimen;  agnoscerent  ^ 
nisi  (ju6d  illa  fiinestissimum  semper  exitum  ex-* 
hiber^tj  nos  quorum  mores  abhorrent  k  san* 
guine  ,  .nihil  alienum  a  Tragoedid  censebimus  ^ 
quod  mutatam  in  melius  calamitosam  sortem 
repraesentet;  et  contenti  proximis  illustrium  per* 
sonarum  periculis  nihil  ultrk  ad  constituenaum 

Tragicae  actionis  argumentum  requiremus. 

>     •     ■     . 

ARTICU.tUS      IV. 

JDe  formd  .TragoBdice  ,    seu  de  Actlonis 

imitatione. 

Hoc  sibi  Tragoedia  vindicat  tanquam  suum  , 
ut  imitetur  actiones  ,  et ,  quod  exactis  retrii 
saeculis  gestum  fiierit,  id  exsuscitet  denu6  et 
oculis,  qmsi  etiamnum  gereretur,  cofam  re^ 


p  o  B  T  X  c  a;  3j 

prsBs^ntet.  Nam  cum  in  eo  Epopoeia  cum  Tra- 
coedia  conveniat ,  ut  Heroum  actiones  injiitetur, 
noc  ambae  difieriint ,  quod  Epopoeia  naiTa^do , 
Tragoedia  agendo  finem  assequantur. 

Imitatio  autem  illa ,  quatenus  ad  Tragoediam 
pertinet,  nihil  est  aliud  quam  fictio  seu  rabula. 
Ubi  per  Fabulam  intelhge  non  mixtum  quid 
tam  ex  fictis  quam  ex  veris  rebus ,  sed  consti^ 
tutionem  ipsam  ac  connexionem  rerum  ,  quae 
tanq^uam  causae  ad  informandam  unam  actionera 
concurrunt.  Cum  enim  iiulla  sit  actio  Tragica 
quae  suispartibus  non  constet  ad  ipsam  Actionem 
pertinentibus  ,  haec  constitutio  partium  ,  quaa 
aliae  ex  aliis  pi^odeunt  et  aptis  inter  se  yinculis 
ac  nexibus  ita  connectuntur ,  ut  ,und  posita  se- 
quatur  altera  ,  donec  deveniatur  tandem  ad 
actionem  ultimam  ,  Fabula  ab  Aristotele  vo^ 
catur*  *  j 

Sic  Ajax  apud  Sophoclem  ,  antequam  sibl 
ipse  manus  inierat  y  quam  imitandam  actionem 
Poeta  suscipit ,  indignS  fert  sibi  negata  fuisse 
Achillis  arma  :  deinde  irarum  impotens  insanii. 
corripitur  j  mox  in  pecudes  fiirit ,  quas  pro  Uljsse 
mactare  se  credit  j  denique  rationi  redditus  pro- 
brum  -non  suAinet ,  et  suo  se  gladio  transver- 
berat .  In  hac  partium  sive  actionum  c(»npositione  ^ 
quae  ad  unam  Ajaci»necemomnestenninantur^ 
expressam  habes  imitationem  Tragicam ,  quam 
Fabulae  nomine  nuncupamus. 

At  quoniam  mores  et  animi  sensa  Actionis 
Ipsius  principia  sunt,,  k  quibus  dirigitur  illa, 
et  propri^  veluti  not&  signatur  (  nam  mores  Ac- 
tioneminformant,  eandemexplicant  animisensa^ 
et  quibus  orta  sit  de  causis  ,  aperiunt :. )  hinc 
in  Tragoe4i^  locum  habent  quasi  partes  totL- 
iexn  y  Fabula  y  Mores-  ^  Sententia  ,.  quibus  ac- 


38  .  ^     r  o  «  T  I  c  A. 

cedit  quarta  pairs ,  Dictio ,  per  quam  efferantur 
pal^Lm  aniini  sensus  ,  moresque  Actioni  con- 
gruentes  exprimuntur. 

Restant  aliaB  partes  cluae  ,  quae  non  tam  ad 
Poetam  pertinent,  quia  sine  illis  esse  Tragoedia 
potest ,  quim  ad  ipsum  Tragoediae  spectaculum  , 
Musica  sciiicet  et  Scenicus  Apparatus  j  quan- 
quam  et  Musica  veteres  Poetae  uterenttir  ad 
Actionis  imitationem. 

'  Sex  igitur  Tragoedia  partes  complectitur  : 
^Fabulam  ,  Mores  ,  Sententiam  ,  Dictionem  , 
Musicam,  Scenae  Apparatum.  Quas  inter^cAm 
primas  sine  controversia  Fabula  teneat ,  ut  ipse 
sentit  Aristoteles  ;  in  ea  paf  te  pertractandA  pau- 
lum  iinmorabimur ,  reliquis ,  quae  ad  Mores  y 
ad  Sententiam  atque  Dictionem  pertinent  ultr6 
praetermissis  j  quia  de  iisdem  jam  abunde  dic- 
tum  k  nobifl  est ,  cum  de  Epopoeil  ageremus. 

AK  TictJi:.us     V.    ■  / 

De  Fabuld. 

Fabula  est  compositio  quaedam  et  apta  rerum 
omnium  dispositio ,  quae  ad  unam  eandemque 
actionem  tendunt ,  quam  Tragoftlia  imitandam 
suscipit. 

Quae  porri  Fabulam  constituunt  ac  construunt 
alia  non  pendent  ab  arte ,  sive  ab  arbitrio  Poetae , 
utsint,  quia  sunthistoriarum  autfabularum  mo- 
numentisconsignata  j  alia  ab  ipso  Poetll ,  vel  prae- 
ter ,  vel  etiam  contra  historiae  aut  fabularum  ndem 
excogitantur.  Qu&  in  re  videndum  est  ante  om- 
niaquid  Tragoediarum  Scriptoribus  liceat. 

Cum  Tragoedia  tota  posita  es^t,  ut  diximus, 
in  imitatione  actionis  ,  quae  integra  sit  et  per- 
fecta  j  cujus  partes  omnes ,  ex  quibus  compo*- 


7   O   B  T   Z  C  A.  09 

nitur  y  tam  necessaiiis  nexibns  ac  vinculis  co<^ 
baBreant  9  ut  ^  aliqua  mutat&  ^  vel  sublata  y 
totius  operis  structura  corruat  j  tum  cert^  non 
est  Poetae-  proprium  res  dicbre  quo  evenerint 
modo ,  sed  cjua  ratione  contingere  aut  potuerint , 
aut  debuerint,  Nam  si  tam  severis  unius  veri- 
tatis  legibus  Poeta  teneretur ,  neque  suam  dare 
operi  Tragico  magnitudinem ,  quod  Principium  y 
Medium  ac  Finem  habere  debet  j  neque  rerum 
incidentium  causas ,  quae  plerumque  Principum 
in  negotiis  obscurae  Sunt,  posset  explicare.  QuiBe 
tamen  omnia  cimi  praestare  Poetam  oporteat  ^ 
necesse  est  totam  substructioniS  Dramaticae  fa- 
bricam  ita  perxmtti  ipsius  arbitrio  y  ut  res  narret 
non  uti  gestae  aunt^  sed  ut  geri  aut  poiuerunt, 
aut  debuerunt. 

Hic  ver6  quaeri  prim6  potest  ,  an  tantum 
Poetae  liceat,  ut  el  argumentum  Tragoediae  et 
personarum  nomina  comminisci  possit  ?  Vifletur 
Aristoteles'  dedisse  Poetis  ejusmodi  licentiam  y 
aui  Tragoedias  laudat  fictas  ex  toto  ,  quarum 
felicissimus  eixitus  exstitisset.  Id  ipsum  seilsit 
Horatius  y  etsi  propter  difficultatem  tractandi 
argumenti  ,  cujus  ni;llum  sit  vel  in  BKstori^ 
vel  in  Fabula  vestigium ,  auctoir  est  Tragoedia- 
rum  Scriptoribus  ,  ut  in  noto  potiilis ,  quam  in 
ignoto  argumento  versentur.  Est  haec  enim  ger- 
mana  istius  praecepti  interpretatio» 

DilHcil^  est  propri^  communia  dicere ;  tuque 
Kectius  Iliacum  carmen  deducis  in  actus , 
Quam  si  proferres  ignota  indietaque  pnmutf. 

Haec  igitur  Poetae  facultas  permittitur,  ut  tanr 
in  argumento ,  quim  in  personis  fietis  pertrac- 
tandis  artem  Dramaticam  exerceat.  Vferiim  cum 
verisimilitiidinis  semper  debeat  habere  ratjonem  f 


caveBit  mprimis  ea  fingere  *,  quae  verpsimiH  ad-' 
versentur  j  adeoque  iion  inducet  in  Scei^am  virum 
Principem  y  qui  nominem  sanguinis  communione 
sibi  conjunctum  sciens  ac  prudens  perimat,  aut 
perimere  meditetur.  Id  emm  facinoris  tam  alie- 
num  est  k  natura',  ut  nuUam  inveniat  fideni^, 
nisi  vel  historiae  ,  vel  skltem  fabulae  testimonio 
signatum  sit. 

Venkm  ut  yeniam  fimgendi  argumentam  Tra* 
fflcum  ex  toto  Aristoteles  non  abnuit,  ita  i?Lon 
impertitconsilium,  ut  elL  Poetae  abutantur.  Imiyy 
si  quid  ipsi  creditur,.  Actio  Tragoediaef  primaria 
veritati  vel  historicae  vel  fabulosa^  debet  conso* 
nare.  Neque  enim.hominum  animi  tam  ignotis 
ac  ficti^  rebus^ ,  quam  notis  ac  veris  afficiuntur ; . 
ac  si  Tragoediae  finis  ipse  attenditur ,  quae  tota 
ad  expurgandos  animos  inordinatis  affectibus  est 
comparata ,  mim!is  exempla  illa  conamovere^so- 
lent*  quae  veritatis  momento  destituuntur.  . 

Quaeritur  secund^  an  in  argumentis  quae  ab 
Historia  ^  vel  Fabida  mutuatus  Poeta  £uerit  y 
facukatem  habeat  quidpiam  immutandi?  Rem 
decidisse  videtur  Aristoteles  in  su^  PoetiG4,  ubi 
de  primaria  Tragoediae  actione  a^tUr ,  cum  dicrt 
•immutanda  non  esse  ea  ,  quae  fifdem  obtinent  in 
opinione  omnium  ;  neque  (jlytemnestram  ab  alio 
^uam  ab  Oreste  debere  interfici..  Tamen  non 
peccaret  contra  praeceptum  illud  ,  si  quis  ad 
removendam  ab  Heroe  Dramatis  rei  crudeliter 
gestae  invidiam  temperaret  facinoris  atrocitatem , 
et  in  ipso  narrandi  modd  non  nihil  a  veritate' 
deflecteret. 

In  Episodiis  veri,  quae  secundarum  Actionum 

locuin  habent ,  si  mod6  deprompta  sacris  e  Jjit- 

teris  argumenta  excipias,  quae  nihil  veritati  his- 

^torica?  contrarium  patiuntur ,  non  solum  datur 


7   O   £  T  Z   C  A.  J^t 

haac  facultas  ^  ut  multa  praeter  et  contra  rentm 
fiestarum  fidem  dicantur  j  sed  etiain  stare  Fa- 
Dulae  ratio  non  ppssit  ^  nisi  multa  fictionis  Poe* 
ticae  vestigia  deprehenderis.  « 

Jam  in  constituendi  Fabuli  ci!im  fingere  cui- 
queliceat  ad  arbitrium  atque  ea  amplecti^  quas 
instituto  magis  conyeniant  ^  excutiendum  supe^ 
rest  ^  quid  exigatur  k  Poet^  y  seu  €[uas  Fabula 
dotes  ac  virtutes  habere  debeat* 

Tria  sunt  quas  Fabulam.commendant,  Unitas 
Actionis  ,  Loci  ac  Temporis  j  Verisimilituflo  , 
atque  Admirabilitas  y  de  quibus  dicendum  in* 
cumbit. 

ARTIGULVS      VI. 

De  TripRci  Unitate  Acdonis  ,  Tempons  ac 

Loci.   , 

Quemadmodi!un  Epopoeia  unam  actionem  He-  uaitM  Actio' 
Tois  enarrandam  suscipit^  ita  Tragoedia  unam"**' 
pariter  illustns  personae  actionem  sibi  propoiiit 
unitandam. 

Igitur  actio  sit  una  necesse  est  j  quam  Fabula 
Dramatica  exhibet»  Neque  enim  aut  Heroem 
unum^  aut  actiones  unius  Herois  omnes  ^  sed 
unam  eandemque  unius  Herois  actionem  com- 
plectitur.  Quare  si  repraesentet  personas  heroicee 
periculum ,  cui  vel  cedere-  illa  cogitur  ,  vel  iXk 
resistit  y  ut  ab  eodem  sospes  et  incolumis  evadat, 
debet  immorari  in  repraesentando  illo  periculo  ^ 
neque  ullam  attingere  Herois  ejusdem  actionem  j 
quae  cum  illo  periculo  non  conjuncta  sit.  Nam^  si 
alii  inciderint  periculorum  casus  ,  quos ,  vel  ar- 
gumentum  quod  tractatur  suppeditet ,  vel  Poeta 
pro  concess&  sibilicentiiL  connnxerit,  illi  sic  cum 
primario  periculo  cohaereant  oportet  y  ut  eificiant 


0iiita8  tem* 
poirM. 


4^  p  o  ja  T  I  c  aJ 

q  md  unum  y  et  tanquam  totidem  causaa  ad  In* 
formandam  luiius  periouli  unitatem  alii  ^ex  alii^ 
fluere  videantur. 

Eadem  est  ratjo  diversarum  actionum  quas 
una  Actio  Dramatica  necessari^  continet.  £st 
enim  Actio  illa  tota ^  adeoque  pai^teshal^et  j  est 
integra  sive  perfecta ,  igitur  certse  magnitudmis  ,  . 
quge  Principio  ^  Meddo  et  Fine  constet ,  ut  loqui- 
tur  Aristoteles  :  partes  autem  ills^  totidem  sunt 
actiones  quae  vicissim  alias  involvunt.  Verum 
hanc  eese  crportet  bmnium  cum  actione  primarid 
necessitudinem ,  ut  ad  hujus  complementum  aliae 

{)ost  alias  concurrant  unanimes  ^  et  novam  singu- 
is  in  actibus  Actioni§  primarias ,  donec  absol* 
vatur,  expectationem  suscitent. 
,  Quod  spectat  ad  Unitatem  temporis ,  .hanc  ita 
praescribit  Aristoteles,  utTragoedia  intraunicum 
solaris  ciursiis  ambitum  consistat ,  aut  eundem 
certe  non  multum  excedat.  Hinc  orta  contro- 
versia  est ,  utrum  lex  illa  naturalis  diei  y  qui 
viginti  quatuor  horarum  spatio  continetur  y  Tra- 
goedid^  tempus  permittat  >  an  idem  intra  diei  ar- 
tificialis  ,  qui  duodecim  horarum  est ,  angustiaa 
coerceat.  Non  videtur  isthaec  Tragoediarum  Scrip- 
toribusimponenda  duriornecessitas^  ut ,  sibre- 
vioribus  limitibus  coercere  actionem  Tragicam 
nequeant ,  ekm  ad  viginti  quatuor  horas ,  aut 
etiam  aliquant6  plures  extendere  veyeantur. 

■Veriim  qu6  brevius  Actio  Tragica  spatium 
requirit ,  e6  perfectior  hac  parte  censenda  est, 
Nam  oum  Tragoedia  imitatio  fit  aut  imago  potius 
humanarum  actionum  ,  nemo  negavent ,  tanto 
excellentiorem  e^se  imaginem ,  quant6  propiis 
adexemplaris  similitudinem  accedat.  Quare  op- 
tandum  videretur,  ut  actio  Dramatica,'quaB,  ' 
dum  exhibetur,  duarum  horarum  spatium  ex- 


■ 

I 


)?  O   B   T  1  C   A."  *     4^ 

«edere  non  solet ,  eadem  intra  tempus  idem  fieri 
posset.  Saltem  hoc  proyideant  Tragoediarum 
Scriptores ,  ut  quod  plus  requiritur  temporis  , 
id  per  a<^tuum  intervalla  xonsumatur ,  et  ipsius 
actionis  duratio  singulorum  actuum  durationi , 
quantum  fieri  potest ,  respondeat. 

f)e  Unitate  Loci  c6m  nihu^fuerit  ab  Aristotele,  Unitai  Loei. 
vel  ab  Horatio  pronunciatuiki ,  hanc  sibi  muiti 
sumpsSre  licentiam,  ut  illam  {»x>  arbitrio  aut  latiilis 
ftut  strictius  circumscriberent.  Quidam  unius  loci 
rationem  servatam  putaot ,  si  intra  unius  urbis 
moenia  res  geratur ,  nec  breviores  actioni  Tra- 
gicse  terminos  posu^re.  Alii  austeri  nimis  ac  se- 
veri  unius  aulas  vel  cubiculi  angustiis  Unitatem 
loci  continendam  esse  censuerunt ,  non  satis  at- 
tenti ,  quam  multas  egregias  Tragoedias  proscri- 
berent^  si  tam  regida  lex  nullam  penitiis  excep- 
tionem  admitteret.  Nam  ciim  ea ,  quae  tractantur 
in  Tragoediis ,  inter  eos  semper  agitentur  ,  qui 
diversis  contrariisque  partibus  studeant  ;  qut 
demum  fieri  possit ,  ut  uno  eodemque  in  loco  de 
rebus  suis  coiloquantur ,  quas  h  re  su4  sit  eos 
celari  quorum  plerumque  exitium  machinantur. 
Alii  mediam  iniere'  viam ,  et  ad  Unitatem  loci 
retinendam  sufficere  arbitrantur^  si  un^  in  domo 
vel  in  uno  palatio  actio  Dramatica  peragatur. 
At  quando  necesse  est  actus  varios  variis  domiiis 
in  partibus  exhiberi  j  haec  duo  providenda  sunt ; 
alteram ,  ut  actus  totus  in  eodem  loco  reprae^ 
sentetur  j  alterum ,  ut  continua  succedentium 
sibi  scenarum  series  ac  nexus  faciant ,  ne  mutatio 
loci ,  quae  fit  variis  in  actibus  y  facil^  observetur. 


t 


44   *  p  o  E  T  I  c  a; 

▲  B.TlCUXtTS      y^u 

'  "*  De  Vensimilitudine:. 

Cim  ea  Poetis  ^tur  liceritia ,  ut  argumen* 
tirni  Tragoediae  fingere  possiut  ex  toto  et  sua  p6r- 
sonis  ipsis  imponere  nomina  y  tum  cert^  non  par 
facultas  relinquitur  f  ut  qui  nuUis  sequendae  ve- 
ritatis  legibus  teneantur ,  iidem  recedere  k  Vcrir 
similituifine  pro  axbitrio  possint. 

Sic  igiturtotius  FabulaB  structuram  aptent  ac 
construant^  sic  actiones  secundarias  cum  actione 
primari^^  personas  Episodicas  cum  necessariis 
componant  inter  se  j  denique  Mngula  pro  ratione 
temporis  ac  loci  ita  disponere  studeant^  ut  mhil 
fiit  in  Dramate  quod  Verisimilitudini  repugaare 
▼ideatur.  Qxik  in  re  qui peccaverit ,  tantimimis 
venia  dignuis  judicari  debet^  quant6  facilius  ma*- 
teriee  arbiter  sua&  singukt  ad  rectam  Verisimili- 
tudinis  regulam  ac  nom^am  exigere  potuerit. 

Qui  vero  sibi  sumpserit  argumentum  ex  His- 
torisL  vel  ex  Fabula ,  atque  ex  utriusque  visceri-' 
bus  varia  Actionis  Dramaticae  omamenta  mu- 
tuatus  fuerit,  nullam  Verisimilitudinis  babere 
rationem  cogitur  ,  quam  sectando  tamen,  me- 
liorem  forte  ac  gratior6m  Tragcediae  formam 
cottciliaret.  Etenim  etsi  multa  sunt  historiarum 
vel  fabularum  fide  testata ,  quse  vix  simiUtudi- 
nem  veri  praBseferant ,  tamen  quantumvis  aliena 
videri  a  vero  possint ,  ille  tuetur  se  satis ,.  cui 
veritas  sufFragatur. 

At  quoniam  Scriptori  TragoediaB  ea  lex  ab 
Aristotele  non  imponitur ,  ut  res  exponat  semper, 
uti  gestae  sunt ,  sed  qu^o  geri  pacto  aut  potuerunt  y 
aut  debuerant  ^  tunc  studendum  sibi  putet  Veri- 
similitudini^  tam  in  iis ,  quae  pro  jure  suo  &ddi-« 


P   O   E    T    I   C    A#  45 

cLerit  praeter  Iiistoriae  fidem^  Sf^^^  V^^  ^^  ^^^" 
tori^  cehsuerit  adulteranda.  rfeque  euim  qui 
narrat  quidpiam  aliter  atque  gestum  est  ^  is  di- 
cendus  continu6  k  yerosimili  recessisse^  quando^ 
quidem  quee  yeritati  histoi^caB  adyersantur  y  ye* 
nsimiliora  nonnunqudm  yidentur^  quam  quas 
eidem  yeritati  consonant :  neque  rerum  gestarum 
modus  tam  praesens  est  audientium  animis  9  ut, 
si  parumper  immutandus  judicetur  ,  yel  ad  mi- 
nuendam  facinorum  quorumdam  atrocitatem  ^ 
yel  ad  eadem  magis  illustranda  ^  id  satis  obyer* 
saii  possit  ^  ut  Isesa  yeritatis  ratio  yideatur. 

ARTICULUS       VIII. 

De  AdmirabiUtixte . 

Oritur  Tra^cae  Fabulae  Admirabilitas  ex  ino* 
piaatis  rejrum  Qa^ibus  ^  ex  Peripetiis  seufortunae 
comniutationibus  ^  ex  fabulis  Episodicis  ^  sine 
quibus  6tsi  stare  Fabtda  pote^t  ^  liaec  tamen  plu- 
nmum  conferunt .  ad  ipsius  gratiam ,  maxime  si 
non  aliena  ab  axgumento ,  sed  ex  ipsius  rei  yis-» 
ceribus  nata  cum  acUone  primaria  unaxn  consti* 
tuant  actionems.  Adde  et  Agnitiones  per  quas 
gaudium  in  moerorem^  aut  moeror  in  gaudium 
convertuntur* 

Harum  porr6  rerum  statim  i  principio  quae- 
dam  quasi  semina  jacienda  sunt,  quae ,  diim  pro- 
<^edente  Fabul^  cr escunt  s^nsim  sine  sensu  ^  sus- 
pensos  auditorum  animos  admirabili  noyitate 
teneant.  Tum  attexenda  apposit^  multa  ^  quo- 
rum  causae  postea  cognitie  msperatam  mutatio- 
nemefficiant.,  ;. 

Multum  etiam  conferunt  ad  pariendam  illam 
Admirationem  yehementiores  animi  motus ,  qui-» 
bus  actio  Tragica  plena  ^&se  debet  ad  suscitandog 


46  JPO  E  T  r  C  A. 

commiserationi^  et  terroris  afiectua.  Dud  autem 
inprimis  movere  auditores  solent,  alterum  ge- 
neris  splendor  y  alterum  probitas  eorum  ^  qui 
Texantur.  Im6  dari  in  scenam  potest  improbus  > 
qui  illatd  viro  innodenti  nece  j  poste4  miserum  in 
modum  pereat.  Poena  enim  yiri  innocentis  com- 
miserationem  movet ,  mors  Tyranni  terrorem 
excitat* 

A  R  T  I  C  17  L  U  S      IX. 

De  Fine  Tragcadici^* 

m 

Cum  sitille.propositusTragoediaefinis,  inquit 
Aristdteles,  ut  per  commiserationis  et  terroris 
affectus  y  quos  ciet  ^  animum  purget  non  ab  iis 
ipsismodoperturbationibus^  sedab  eodemetiam 
caeteros  ,  id  genus  ,  morbos  expellat ,  videndnm 
est  y  quomod&  fineiii  bunc  suum  Tragoedia  con-% 
sequatur. 

Haenc  porri  dAm  subjicit  oculis  gravissimasr 
calamitates ,  in  quas  illustres  viri  ,  «rrore  lapsi 
potii!is  qu^m  culp&  sua  y  incid^re ,  misericordiam 
et  metum  naturaliter  in  nobis  iexcitat,  eosdemque 
interim  reprlmit  motus  ac  coerc€t.-^DoGet  enim  nori 
modf)  ferre  praesentia,  quae  leviora  sunt  gravibus 
malis  quorum  miserescimus  ,  sed  animum  prse- 
]^rat  ad  similei  casus,  si  fort^  contigerint,  cons- 
tahter  toleraiidos. 

Neque  hoc  satis  :  diSim  exhibentur  mala,  quae 
vel  error ,  vel  imprudentia,  vel  prava  quaevis  cur 
piditas  pepererunt,  admonetur  animus  ad  praeca* 
vendas  au  t  corrigendas  Luj  usmodi  perturbationes, 
per  quas  tot  infeUces  casus  procreantur.  Hinc 
eruditur  ambitiosus  ad  modestiam^  impius  ad 
metum  divini  Numinis ,  iracundus  ad  moderatio- 
tiem  y  crudelis  ae  ferox  ad  humanitatem  compo-^ 


nitur ;  adeoqiie  ca&teras  animi  labes  Tragoodia 
proscribit. 

ARTICUI>US      X.   ' 

Z>e  Poetis  Tragicis  Grwcis. 

^SCH  YJLUS. 

iEschjlus  omnium  primus  occurrit  y  Atkenii 
natus  JViiitiadis  et  Themistoclis  temporibus  ^  in 
SiciliH  mortuus  lapsi  in  caput  ejus  ^  ut  ferunt  ^ 
testudine  j  j6*  Ofympiade.  Is  Tragoedise  parens  , 
seu  potius  emendator  habitus  est  y  qu6a  emen- 
dasset  Yeterem  Tragoediam  ,  et  eandem  locu- 
pletasset. 


•  •  •  • 


Persona»  pallaeque  repertor  honestae 
^schylus  ,  et  modicis  instravit  putpita  tignis  , 
£t  docttit  magnumqiie  loqui  mti<pe  Cothurno. 

De  eodem  ita  Qumtilianus  :  Tragcedias 
primus  in  lucent  JEschylus  protulit  ^  subli'^ 
mis  €t  gravis  et  graiidiloquus  scBpd  usque 
ad  vitium^  sed  ruais  inplerisque  et  incompor 
situs.  \ 

Huic  Quiiitiliani  judicio  addere  liceat,  fuisse 
illvim  in  concinnandjs  Episodiis  atque  Peripetiis 
parum  solertem  atque  industrium^  m  ipsis  Thea- 
tri  legibus  peregrinum  atque  bospitem.  iEschy- 
lum  tamen  Aristoph^es  Euripidi  ac  Sophocli 
prcBtulit,  capflfc  fort^  tam  concitatis  ipsius  styli 
furoribus  ^  utioeminas  ant^  tempus  provocaret 
adpartum. 

Septem  exstant  ejus  Tragoedia?.  Prometheus 
vinctus  j  Septem  ad  Thebas  ^  Persce  ^  -^g^" 
rnemnon^  CnoephorcBy  Eumenidesy  Supplicesl 


s  op'ho  cles. 


Natus  est  Athenis  Olympiade  71  ^  iEschylo 


48  P   O   £  t   X.CA.  j 

tempore  inferior,  superior  Euripide,  mortuuff 

?5  aetatis  ,  sexto  post  Euripidem  anno.  Hunc 
oetam  diyinum  Tullius  appellat.  L.  o..  de  JDz- 
vin,  Virgilius  Eclog.  8.  caeteris  Poetis  Tragicis 
eundem  videtur  anteferre.  Excelluit  Sopliocles 
mira  in  ciendis  animorum  motibus  solertia.  Stylus 
ejus  sublimis,  splendidus,  etiam  castigatus.,Pinxit 
liomines  ,  quales  esse  oporteret ,  inquit  Aristo- 
teles,  Euripides  quales  essent.  Erat  Sophocli 
insita  quaedam  dicendi  facultas ,  sic  ut  ab  ipsius 
ore  yerba  nata ,  non  diii  meditata  fluere  diceres. 
Religionem,,  obsequiuni ,  reverentiam  in  Deos  , 
virtutis  amorem ,  vitiorum  odium  suis  iu  Tra- 
goediis  passim  astruit  et  inculcat.  Denique  lucu* 
lentum  illud  est  .Quintiliani  testimonium ,  qui 
Sophoclem  cum  Euripide  conferens ,  ita  de  litro- 
que  pronunciat^  Lt.  lo.  c.  i.  Sedlong^  clarihs 
illustraverunt  koc  opus  (  Tragoedian^  )  Sqpho^ 
cles  atque  Euripides ,  quorum  in  dispare  di-^ 
cendi  vid  utersit  Foeta  melior,  interplufimos 
quc^ritur.  Idque  ego  san^  ^  quoniam  ad prce^ 
sentem  maieriam  nihil  attinet^  injudicaAim 
relinquo.  Illud  quidem  nemo.  non, /ateaiur 
necesse  est  ^  iis  qui  se  ,ad*  dgendum  compa^ 
rent ,  utiliorem  long^  Euripidemfore.  Nam^ 
que  is  et  in  sermone  (  quod  ipsum  reprehen^ 
dunt y.quihus  gravitas  et  Gothumus  et jsonus 
Sophoclisi  videtur  esse  sublim^r  )  magis  ac" 
cedit  Oratorio  generiy  et  sermtktiis  densus  et 
in  iisy  qucB  h  sapientibus  tradita  sunty  pen^ 
ipsis  par  j  et  in  dicendo  ac  respondendo  cui- 
libet  eorum^  qidfueruntinforo  diserti,  com^ 
parandus.         ' 

Sophoclis  exstant  Tragoediae  septem , ,  Ajaac 
Flagellifer  ^  Eleptra  y  Oedipus  Tyrannus  , 
jintigone  ,  Oedipus  Coloneus ,  Trachinia^ , 
Philoctetes. 


I 

i 


florentissimus  Xercis  exeritus  ai>  Atnenieiisibud 


aiHll^AQllillliMaiiOy  fc^ddilr  fadicium  Ari^tefis  ^ 
^HiSuflfxiil&m  rhcakfVALgich  atlasiicfanitis^imuai^ 
^etsi  tam  felix  in  conslituendA  disponend&que  Fa- 
bula  pierumquenOli^^Seftii:'.  C^ert^^nemo  kanc 

iWijWfidfftfcl^i^  trilniit, 

iltnlif ort^^.  iiipwi^^a^,  ^nljtili^ ,  et-  iu  ,wjpy:endis 
te^ei^Sr  i^^jJbuA^ue  aii^9^W9>.cx)lertissimutrexst3^ 

.  Pl^oi^  '«uiat)  ipgj^^r  3?Wg«Ai^  rgmilwis  sen- 
*mtiift/T  jJropt^i;;q^^§f;li;i^oft^t J^  pr^iti^  ^pud 

,,^rti^A*^  loqtfil^  <7^i^;j^i^uit, 

.  ^.^p-^iti^leranjtiiQiMju^ 

ca^ttiuti^^^.  Calace^y  ^a^^{>l|$Lefk:.npqul|si£P[as>  fce« 

.ffite»*>; ^Jrqv^es  es^ettta.Euxipideipftstgn^iMe^ 
«t  <jborrQiid&  TitJionigs^u>;^])a^^^  ^* 

gi^iAe^r^re  vol»MM,;  :,  >,  ,.,ft.i  ,  ,n  .1  J.  u   .;!, 

4ib^i¥^  «<^psw*e,f%jto^r:Stontj^l«^^^ 


Tom,IL  '  P' 


/ 


e  Pbetis  '*3fya^g&&'  \ 
Si^iemlnt  firagmentaqita^idatii.  vatermn  «TrOf 


•ba  .ArGiceriMie  elr.idw  d$6\ia  vim  iM>iy^Mt>ii?> 


»    /    ^       .  .      S  E   K  S  ^  A«  ,      : 

Qilde  Lttcii  Ahn^SMec^omine  tiuttejfitftfiiir 
TragoeiKflB-  decem ,  vfeinisvjMjritrtaB  sant  auctoii- 
h&i\  Mcftffta ,  Hipjpalyttts  fet  Troades  >  .quaB  •<«*• 
teris  censentur  illustriores  ,  Lucio  AnnaBO-  -Sc^^ 
nec^  Midrci  Senecad  BJieti^sv  qid  et  Pliiloso- 
phUs  !^it>  •  filio  yiil^A  tribuantuir.  Reliqufls^,  aa 
excejbtl  (|tidem  Oas^rily'^^  infinii^eiiiniiia 
jlrefta  'est  ^j  voli:^t  &  smptbmuti  ^juiideattf  ^ww%ip 
eju^deit^tte  nbminis  ratdPB^^iekicubratal^/  Ut  ^«ujt 
est ,  eg^uni  et^kn^AM&W  julii  Sc^ge)^  de 
Seneca'^:qui8quis  ]$|e  m^i^f^  judickim  Ola^  est , 
lit '  ^iistimet  etim  'nuUi^&rseborum-ma^^S^te 
fcai^nlinis  ^:x!titikse  inieridretti  j  <^ultu  Ter^  ifo  "11!*^ 

qui  tte  Senec& '  tam  «bibnorific^  ^entiiahtv  F^ 

l^us' idttiiblixior ;^^^^^^  ikstadi^ior  ih  Mc»^^ 
tiMdi^^|)^^  dccupant. '  Oa^rum 

Dt^i^^^^/ail^s  tanl  rt^Vy  tam  ighanis  "visua 


tehi^y  troe^Homtt*  \roeticam  <^rfceat^ 
Hispanus  ,  patri^  Cordubensis  ei^at  Seneca ,  na** 
tusque  est  lo.  post  Gbxistum  anno  y  mortuus  6S^^ 
Neronis  12% 


.  CeUbrata.e.t  «,lti,  :veter«m.«riptorum.te.. 
tbnoniis  Oyidii  JVIed^sa;^  ^uam  temporum  fato  de- 
perditam  fiiisseXitteraria  ile$publica  gFayiter  de- 
siderat,.Hanc  O^iciius  ipsedesi£iiatZi.  i2.  Trist^ 

^  •• 

£t  dedimus  Trag^cis  aceptram  regalv  Gothuniis }  ' 
QaflBque  ^gravis  diebet )  Terba  Cothunmt  liabet.  '/ \ 


i  *    •    f 


CAPXJT    III. 

•  f  .         .  •  •  •    .         • 

Z><-  Cbmctdid.    / 

^    A  u  Y  X  c  tr  X.  ^  9    F  K  X  it  tr  s. 

'  ••  ■  '  ' 

De  nfxturd  ac  definidone  ConuBdim. 


«.»''■ 


t  '  •  < 


iLiOMqEDiA  Paganum  cantum  significat^  ^  i79T 
dbus  Grsecis  x^i*»'^  ^%  ^^  sic  dicta  j  quia  in .  Yipiy 
komines  adQ][es.ce;it^s  AthenieQ,sil>us  jiondiii^oiii 
dntatem  C(Wtis.  sua  Pbemata  recitabaii^t.  .   i  ** 

Alii  dictamComoediam  putant  a  voce  XA^oo^lf/V^ 
la  est  L#omo  aigna  canere»  Comus  enim  pt^^tir; 
titatia  ac  commessationis  X)eus  babitus  est  y  cui 
interpretationi  fayere  yidetur  vindemiaruxKitemi^ 
pus,  quQ.inyenta  Comoedia  est;   ^        ^     .  .^.'. 

£st  autem  iila  ^  Imitatio  communis  cujusc^am 
actionis  ^  qiias'  dvilis  ac  privatas  yite  imaginem 
tanquam  in  speculb  irepraesentet  non  sine  salibus 
ac  )ocis  9  unde  sumat  ([uisc^ue  exelnplam  sibi  a4 
mores  cotrigieftdds.      ^ 

.:I>icftur  prii?!^.  Iinitatio  actionis  commums^ 
per  quod  Comcedia  k  Tr^oedi^  ^di^tifguitur  i, 
j^eque  enim  iniitatur  r^s  liliustres  ^  tembileS|| 
at  T];agoe^k  9;,,Aeque'  admirabj^  ac  prodi-^ 
gLosas  ^  nop^.jluctu^^  non  exitia  |  non  csedes  ^i 
sed  civiles-et  priyatas  actiones  ^,  ut  JuyenuBgL 


5^        .  V'o  ik  i  t  d^Xi 

cura8\,  avaritikin  Senuci,  frkudes  Seryorumj 
et,^milds ,  quse  alios  solHcitiidine  ,  eJ^t^B  Isetitid 
afficiant^  Neque  etiain  Princijies',  Keges,  He- 
roas  ',  sed  •  tenlribres  *  attjue  HtxmifeS  pefsonas  m 

scenam  induciv -    -         .   . 

Dicitiir '  secuiid^  itepr^dseAtafa  yiXaB  .ftivsLlati 

imaginem  non  sine  salibus.  ac  jocis ,  ^u^  in  re 

muKumetiamHifFert  a  Tragoedia.  Haeceiiiin  gra- , 

yissimas  animon^m  perturbajiones  ^  quales  sunt 

misericordia  ac  nietus  ^  inovet :  itia  Sectatur  unam 

oblectationem ,  <]iiaji^«  ridQ;Q(l§tJparit. 

•    \Denique  Comoediae  fmis  est  timnanos  morej 

nosse  ,   de^crij^frt  ^  et'.  ^^s|b^i>dp  corrigere  ^ 

ne  y  quod  in  illis  vitiosum  est  y  privatonim  lio- 

minum  iumiliis  itocere    pbssit>  IVagoedia    etsi 

hoc  proponit  sibi  pariter ,   ut  moifes  instituatA 

t^itidn  nec  e&dein  id  peTHficit  viA  ,*  pec  inedi» 

t^litum  condifionis.  h6m.ines  '  irespicit  ,  •  sed  atJ 

rps6s  elSam  Piirfcipes  ac  p.egefe  asstirgit; 

'    Ex  iM  delmMone-Cotaoedlfecolfiges,  mate^ 

fi^itl  ejusdeiii  ^  esse   actibnetai  *  'vittd  *  communts  , 

qtiaifL  ihlitajid^ift  ComoQdist  i^liSGi^fyit :    Forma^f 

Inimitatione  ips&.  y'noh  ^ijie  Ridiculb,  esse'  pdil* 

feinr ;  finem  dfetftqtte ,  privatta3  yitae  emep.datibnenT/ 

quam  proposita)*febttloeiUdidulumbperetur.*  ^*^^ 

y       •  -'A-'K'-T  I  C  U  I.  U.S*lvI»I.  •,   *    .         •••i'.R 

J)e  Materid.  Comcedict^  seu  x^fe..  aciione  quaik 
LottLceaia  i/nitanaam  naoet*  .  -^ 

'   MateriaCdriioedi'^  est  Actio  .u^na  earumaliqua, 
quae  in^su'Vftb3'  qt¥btidi*arid'^  iiltbr  fcivesat^iH 

mgere '^ofeht.  9Pr 

Niipl 
Convivia',  TaHacise;.  DnH  et^itisfncfdi^Mia,  qu» 
nihil  gravei*nyiit's6rimn  habent.  tju6cf  $i'~m 


P.O   B   T   1,C,  A.,  55 

•  »  •  .        »  • 

argumento  serio  Comoedia  nomiunquam  versa-^ 
tur  ,  hoc  ita  tradtare  debet  ^  iit  idodus  tractaadi 
totus  sit  Comicus  ^  hoc  est  joculi^pij^  ac  ridioulu^. 
Quemadmodum  autem  res-  fiumiles  ac  priyatat 
Comedia  sectatur ,  ita  nec  persqnas  msi  Iiumiles 
H  de  medio  ^umptas^  ftdhibet.  Quales  sunt  Servi; 
ad  faUen4wu  idonei  y  Juvenes  ad  ludo^  et  com*' 
messB.tioA^Sk  propensi  ^  Senes;  emuncti  argeDto^ 

?ui  risum  conoitent»  Reges  yer&^  ^rincipes  dc 
)eos  Yulga  non  admittit;  qui  isi  temten  isuiu-^ 
cantur  in  Theatrum^  eos  quasi  depositi  pe^r 
(Son^  ac  dignitate  interesse  <^rttH^ ;  atque  ea 
4^^usa  quibusdam  visa  est>  cur  Plaiitu^  Amphi^ 
tryonem  suiimTraffiiGomoediam  vocet ,  quia  Mer^ 
curius  in.hac  fabul^  pairtes.  agit  ^uas.  jpic  epiist 
iiercuriucloquitur  ip  Prolc^o^.,  .. :     . 

Faclan)L.9  ut  commista  sit  Tragicomcfidia^" 

Nam  me  perp^t^6  facere  ^"Ot  eii  GomcBdia-y/ 

Qtto^. Reges^  veiiiant  et  ^y  ;ii<n|.psr.  iu4>it¥orv.  .    •.'■■-* 

Quid  igiturl  ^oniam  hic  $eryus  <|iu>que  partefi  liabet^ 

Facram ,  proind^  y  ut  oixi  ^  ^Tragicomoediam. 

Actibni&.po]?rJi >:  qfxam»  p^opridni  siiii  Comae» 
^a  vindicat  >^  etitus  jefiEtejTXsmodi  ^  ut  tristibiiB 
laeta  succedasit  ;  cum  in  Ti:^o6di&  contFa  ret- 
iaetissimse  luctnoso  fine  £»a^<ccaiokidantui:.  ^tque 
e6  respexisse  Doniatus  vi^^stm  (mi,J^roiogo  i^e^ 
Tpentiani  ^  Gom  ait ,  Homepmi  Iliadem  ihisfear 
Tragoediae  >  Odyssasam  ad  imaj^nem  Coz|ioediie 
feei^se.  Kam  -lUas  des]nit'ia.jaQQGartB>'Hedtasis*i 
quo  Trojaa  ^Ltum  Bitebatur  rOdyssaeai  tefhiinatuf 
in  felici  Uly ssis  reditu.  Neque  tameh. existiinanv 
dum  est  exitum  Comoedifia  niMl  unquaxa.trisdj!kb 
admittere.  Kam  ubi,duplex  est  Comoediae  exitus^ 
aliis  tristis  contingit.  Sic  Plutus  apud  Aristopha- 
nem^  cui  visus  re^tituitur ,  6ycophantis  quidentL 
liocet  ,^  pjrpdest  xtxb  ju$}i$.  aa  probis^: 


54  *   O  »  T  *  C  JU 

.   *  .  .  *....■.. •  '  '■ 

A  JI.T  J  c  u,  ]:.  IT  8. .  X,X  Tm  ^ 

iD^  Formd  Comcedio^  seii  de  Imidiipne  Apti(> 

'Hec  m  Coiiiioddia  Foyin0»ratiqiiem  Babet ,  q^idd 
ComoediBS  proprium  ac  sii^alare  est^  eamque 
igcQn  aib  Epopoei^  soli!im  ac  i?ragoedil^^  sed  ^  re«> 
£quis  PoematuiiL  geBieribus  distingjuif^Hoc  ipai 
cuka  EpopoeiA'  atvjue  Tragoedid.'  cc^tiihune  est  y 
^u&d  situnitatio  a^tiDnis.:  Qu^  Actionem  non 
fiarrando> ,  sed  exbibendo  atque  reparaesentandi^ 
imitetur  ^  ab^£popoei4  difiert  aq  disorep^t.  'Dima 
^a?6.  i;^^:in'priy^teB  vitae  consuetiinlme  ^j^sitas^^ 
^Mi-y  >q«u)d  ]a>>illis  esl;  ludpLcrum  aC'  ndictilum  ^ 
sectatur  ,  dissimilep!^  prorsi!Ls  k  Trago^fdA^  ratio-^ 
nem<  tenet*. ,        ,  .      .    . 

Igitur  W^tb  Gomoeai»  propm  ,  laWU  est 
seu  fictio'  actS(nus..ludiorse  j  quse  risum.  maTeat , 
et  ridendo  auditores  deterreat  ah  iis  vitiis  ,  qua& 
depinguntur» 

;  Hinc  Aristoteles^  ;€i!mi  defiaitQamoddiam^  et 
iLetignat  ea  y  Accsl  c[uae  imrtando  -versatur  ^  Co«^ 
anoeaiam  Yocat  imitatBonem..  pesttaMerum  heimi^ 
num  y  pessimoarum  >  i&<|uam  y  ut  ip^e  interpre- 
-latur  >  non  .(^bcnili£[ue  yitiorum  genere  j  sed 
vajtlone  Bidiculi  ^  qnod  unum  Comoedia  spectat 
<Ac  sequitur*  Nam  vitia  ipsa  Ridiculo  destituta  ^ 

2uia  mdignalionemr  moyent  potiiiis  q^u&m  risum^ 
lomoedia  non  txajctat;  >  Quare  j  quod  Hm^atius 
^t  JL*  1.  Sat^  4*  fuisse  solitum  ^lupoli  ^  Cra- 
ttino  ct.  Aristpphani  y  ut  »      ' 

Si  qtus^eratMigims  describi^  qu5d  mattts  aat  far  ^' 
'    ^   Qu6d  Moechu»' foret ,  aut  sicarius,  aut.alioqui 
•    Ff^BOfijb^  ^  omlt^  cum  libertat^  ootalMiiit »     .  . 

aan  intelligendute  eo^  seiisn  ^:  ^uaisr  veteres  Ce- 


_^  ^dtuduiem  ai),siQqiutiaiit|.^^use  vi^  acU 
hserescit  ^  insectandam  dacerent  ^  sed  >^ .  quod 
xideri  poas^t  in  f^ipgulji«!>  id  anip^seiU»  taaqu^ 
rem  suam  ^ .  atque  md^.  Cowcos  sales  ac.  jocos 
confic^reiit;  Quare  risitse  P^aiUti^s  vid^  possit:^ 
ciipi^  Amj^tryonein  suum  Tragcomcediam  to* 
$at  y  aubd'  Reges  ac  JDeos  ^  in  Tlf  eatrum  indu^ 
eereU.Bst  exum.  mera.Comoedia ,  ouia  rem  tra*- 
gicam.iRertM;  in  risum  et  j^egj^  ipsos  f^  Deos  lu^ 
oificsktur.:  Ade6 .  nihil  in .  unaqulque .  ;r^  /  ridi<rUr 
Iuai>  quodesse  Compd/^  axgum^u|n,.njD»i^.pos^ 
9iU  ^c  si^  quotidianam  ten^KMrum  noftrorum 
lezpi^entiam  appell^^e  lioeat  }:  sic  .positum.  ia 
Ibdiqiido  seQtiemus  Como&d^ae  fatum  ^  ut  eo  desi» 
tituta^  jus  ad  clameres  ac  pku;us Juibere  no^ 

ppSSe    ^eatur.,        .  ...    .  r   ..;:,::;:  :  l^ 

Hic  locus  est  dicendi-  de  £idiculo  9'  quo.  Qf^ 
moedia  Ipta  nitijtur  ;  sed  prseppnendum..aliquid 
ib  conslitutioiie  ipsJi(.C]!ojpq$dias.)<aett^deFabuUl^ 


7.\!.     ■     ^  ♦•.•«' 


De  FaBuld. 

. . . 

Fabulam  definivimus  ,  odunageremu^.de  Tfe^ 
gcedilL  9.  compositionem  aptamque  disposilianem 
multarum.^  rerum  ^  qu^  ad>  iinam '  ^eandem^ue 
actionem  tendtot.  Quod  etsi  Comoerdiae  panter 
debet  Accommodarr  ^  t^en  Fabylae  nomeu  \^ 
^tiiiis  luc  patet ;  quia  res  y  quas  Tragci^di^  yel  A 
Historid.  vel  k  Fabulis  mutuatur  •  kas  Gomcedia 
fihgendas;  habet  ex  /tpto  i  tamque  ipsms  est 
inYenire  afgumentum ,  quod  tractet ,  quim  in- 
yentum.  disponere  j  et  ad  regulas  exactum  in»- 
iormare*  .  - « ^ . . ... 

Quamobrem  Comoedia  in  argumento  ficto  yet^- 
satur  9  et  n<m  Episodicas  mod6  fabula^  % .  sed^ 


acticfeem  ibitoi^  pi4nifaiSbm: '  diimMffiiStm^  rfd 
ftrM^um.  Id  rei^S  tlimcfliori^^ie  sit  provitfciafey 
qui^  argumentum  V^rurii"  pmafre  ,  ifedidehdum 
relinquo  perJtioril)tt$;  'Si  tkmen  dicete  -lifee^t  , 
quod  sentio  ,  facilii^  esse  putem  irigeiiiasunt 
videri  iti-  isu^uinento  ,  ^quo*4  ipse  fiugais  ad  Tolun- 
tfittem  ,'  qu&m  si  ilter' majdn'  ei  part6  largum^n* 
twm  ^wescripserit  j  qubmodd  Dfcclahtokttfres-mifl* 
ti  diserti  lisi  sunt  ,  <^i  ifal^ri  esse W  ^afferesi 
Cujtis  reih6h  alia  cau«a  sit-,'  qu^  qti6din  defclkf 
ih^dd  ai*gumentum  Miiiieeent',  quate 'viell^t  , 
etldquentes  ittdtwierent V  quos  site  ^figerc^jft  ad*- 
^rsaario»-;  iitt  eaiisis^  ietb  aferiis  aydy6i*sarius  -pSaB- 
scrrbat  inateriem  et  argumenta.,  quibli? respon* 
i^e- xyporteati    ♦  **f  ••'^  -'•'■"    ••     -  ''l  •    *    ' 

', Ut  argumentum,,  sjc  et  personis  fitigit i 
(fia? ,;  qiftTOS*  iiii]^6i^t^e'tikin  nomina  j  qtiaE 
Dtis  •*^utts^a*guntiij  scenli^respondeairt.  fta  Sehex 
^Wffi^^ifey^^fe^i^i^^A^screaW  j  Adiil^eiis - qoi 
amat  ,  Pa/npkilus  :  Pegrasitus  ,  Gjiatho  ,  h. 
maxillis  j  Sfer^s  %.  BCTVili*cWsu  ,  Dromo. 

Potest  nihUomi;|ftifi(%,^n;Loa4i^  argumentum  Te* 
rum  tractare ,  et  veteres  Comici  res  gestas  suia 
-talAp^b^Jiii 'Th^li^  dabaAt.  Wttt  Jjfi^Msx^ 
hniffl^6rrioidiarum  Sqriptores  ,  quA  plus-  mO'^ 
'hipil^btociliftrent  st!ds  fabulis  ^  qua^  exJiibebant 
•4d  •  ib^k\  ■  >haett  J\lietti^  g^Stk  vel  salteni  in  ^Grae- 
ncife'fihget»afm;  "Ijfestis  i^  Plaiitus  i«  Vrologa 

*l?^Zb!fo^>hn;/ ■''•''■' ^^      ■•••  ^  .'/'^     '*  ■ 


At()iie  jhoc  Poet;aB^.^ng^nt  in  Cqmioecliis^  > . .  |  ^ ,  ; . 
Oxnnes  res  gestasi  ^aie  Athenis  autumant  V  '  ' 
'  ttiui  qu6'  Tobis'  Gmtuv^  Tideatur  magiss    -    ' 


■Lxi.     4 


•  r  "  >  < 


•         r      •         • 

. ,  '-t  .       V  .  .  M     '  •  •  /  .         r  «•  •  •  •       •  I     ^  j  ,  j  » 

•  •  ••  *  •  ■  .  ■  ^        «k  ' 


y  OrJ»  y-  t-;(i  A.  57 


-'^'  '      '     A  R  T  r  c  ir  L  u  s     V.  *  ' 


J-)e  Ridzikilo. 


mudsecund&ai  ment^  Aristotel^s^diculum 
dicituri^^aUcMituvpe  est*,  spd  ininim^  iiMurio^um, 
DupleRi^m  distoguit  tujpi^fc.gcim^raliud 
a^^p^tienti  doloremaiFert^  spectantimis^rii^orr 
di^a  }  $Jiud,quod pati^ti;  pudorem^  audientibu^ 
n&um.prbbet;  Prioris.generis  sunt ,  inquit  ^  yer- 
h^et  j  c^des  >  egestas  <|  cdpcitas  .^t^  ,siv(uU^^  I^oste« 
pQiis^  eftt^.  ridlcajftfjsw^iies ,  (jualis  i^t.Tti^^sit^B. 

Gonsonat  Aristateli.TuUius  ^  qui •de- Kidiculo 
ili^  prope  ^loquitvu?.^i  X.  .%n  de  Omt.IJ>cus  au^ 
l^m  j  0t  regio  quasi  Ridiculi  tumiti^dine  et 
deforniiUXte  quifj^am  fpndnefurf^  ^f^^,  ^lii^  lir 
dentur^v^l Sfola  ,  vel^mQjoimii  y^muB,nQtant  et 
desigaant  turpitudir^ni  ajiqu^m  non  turviter. 
Et  pauli)  po^t  :  Mat^riej^.  omnis  Bidiculoriim 
estin^i^tis  ifitiis  ^  quc^.sunt  in  yitd.kominur^ 
neque  eararum  > .  neque  catamitosqrum  ,  neque 
eoruim,j  qui  obfcicirms  fui  suppU^^ium  rapieruii 
•viderituf;  ^aque  bell^  agitafa  r^i^fi-ffir^.^Esf 
etiOim^deformitati^ .^t  coxporis  vitigrwi^  satis 
bella  rruLtqries  adJQcariaum.  .   , . 

^  PowiidC^moediftseclaturiHWbus,  quid 
ita  risum  moveat  prppter  turpi^udinem ,  ut  indig- 
natioii^^m  non  excitet^.  it^  pariat  delectationem^ 
Ut  injuti^  nenUnem  afficiat.  Ouare  abstii^et  illa 
penit^^  ,ab  exhibendis  grayiqribu^,  ^c^i^^ribijLS^y 

2i^a  sunt  9  odia  aspera  1  conjuratioBes  ^,  mal^ 
cia  y  intemeciones  ,  quae.  perturbandxs  aninus 
nata  sunt  j  sed  ^x.servorum  fraudibus,  senum. 
.evaritilL^  aliisque  ludicris  ejusmodi  rebus  ri- 
dendilocuni  captat.  Hincmaledicenti^e^.  probri&» 
Brot«rv»dicacLdparcit :  «rbanas Ter6 fcebas ^ 
lepidos  sales  et  liberales  jocos  adhibet« 


\ 


58  T'o  E  T  t*  c  a; 

IgTtur*  Bidlpulum.  ComcedUe  propritim  partim 
ex  rebus  ^  ouae  ridendae  proponuntur^  partim  ex 
j&ds  flc  ansdibus  y  «piibii»  res  ilke  pertraotantur  ^. 
exsurgit. 

'    IitrebusvirfTOge^ 

tudb  et  Admirabiiitas.  Vensimilituda  quidem«; 
nam  quse  fidem  omnem  ^upetanf ,  ut  sunt  aliena 
prorras.  a  moribus  y  ita  nec  afficiunt  animos^  nec 
ierudire  posaunt.  Admirabilitas  ver6  ;  quia  quod. 
Tulgare  est  y  nec  admiratienem  fecit  y  dec  al^ 
ioulkt  riitfumi  cordatis  saltem  ac  sapientibus  idris. 

P01T&  Admirabilitas  consistit  prim&  in  caailnAB 
ino{niiatia  /m  rerum*  (brtunseque  ecmTersionibus  ^ 
non  quse  craTisstmas  yiA  m  Tragoedia  ^  pertijirb^ 
^on^s  excit^eHt ,  sed  qua?  tamen  afFectus  deant  6b 
tes  leviores  1  puti  9  Tel  deloris  6b  amistam  pecu<> 
niam,  ob  retuaas  artes  ^  vel  Iselitias  ob  delusum 
aenem^  ob coixipotemvoti sententiam ^ et sinulia. 
Hoc  enim  in  Comoediis  adhibendum  tempera- 
mentumt^st^  litneque  extumescant ad^Tragicam 
celsitudinem^  neque  ad  Histrionicam  scuriiita- 
tem  ab|iciantur.  Secund6|^  AdmirabiKta6t>ritur  eoc 
personarum  indole^  ^use  ficta  sit  ad  jucundita'- 
tem ,  et  ilatiTam  mortltm  imaginem  exnibeat . 
^  Qu6d^  roectat  ad  sales  et  JQCos^.ex  quibus^ 
Ridiculum  nascitur  ..Tidendum ,  oui  serrarl  mo- 
dusdebeat.  Nam  joci  non  iiifra  Soccum;  'eer^a 
non  Mque  ad  Cotbumunr^  ihquit  Apuleitfs^ 

Proind^  duplex  est  distinguendum  joci  genusf: 
Alterilm  elegans ,  &cetum^  utbantim  atque  li- 
berale.  'Alterum  scurrile  y  petulans ^  flagitioscim 
«cMimicum. 

Elegans  jocus  dicitur  ^  qur  ih '  Terbortihi  ebfi- 
cinnitate  y  oictorum  excoditatione  ingenios&  ^^ge^^ 
ffiisconformationeconsistit.-  ••. 
^    Facetus  9  qui  sic  risus  ac  sales  aucupatur ,  ut 


i 


.o  «tJrbftiiiit,  qiii  cum  liilaritate  yifltiSis  et  Tcitib 
«oavitate  coniun£itur.    '     *      ' 

edtieatum  non  ded^at»/  /.^ 

Contra  ^diMili^  ille  jocus  est  f  qui  isin^  cati^ 
i^um  captat.  .-.:.•• 

Petidans^  qiii  genus  Terboruiipt  scurrile^  abjee- 
^timet minime ingenuum usurpatl  '  * "  'v 

-  Fla^tioau$  y  qm  *mordet  ttutt'  d*nlumeK&^> 
min^snboBesta  loquitur  ^  in  obscoctna  prormnpitw 
'  MinBcus'^  q^' '  ea  im][mdeiifeei:  itxiitatur  ,  qu» 
•tel  &  B)eli^one>  xeV^k  ratione ips&labbbrreant*^^ 
V  Priores  jo!dL  in  pretio  sutrt^  et  k  C6indedi&  * 
idtr6  admittuntur ;  posteric^es'  'usurpandi  ntm-* 
quam ,  sed  a,4  /p^(|br^ium  dawi^ wdv- 

Atque  oD  eam  rem  ab  Horatio  daxKuiatur 
IHatttus  ^  qtd;  luliverso  p6puk>'  'cum:  j^cere  mal* 
fet  ^  qu&m  pautis'  bonis  ^  libenores  plertunqt^ 
joeos  y  irigidds^  ^^t  obsccenosiafes  suis  in  f  abilQi 
adbibuit.  Sic  exdm  de  eo  loquitur  in  Arte  PoeU 


M    » 


At  noitri  proavi  l^utfaioa  <et  ntug^rps  |»  ^jl; 
liaadaTere  sales ,  niinitiiii  patienter  ntruiii^e'^ 
"Ne  dicam  stuli;^  mirad ;  at> mofSib  egp  et: ,x<H\ , . '^ 
Scimua  is&rlMmum  lepido  seponere  dicto. 


»      u     » 


CohtrA  Terentius  ^  qui  studebat  gratiosua  ^sse 
ajmd  Scipiones  ^  Furios  et  sinules  >  k  quibus 
etiam  in  scribendo  adjuYari  dicebatur^abmnuit 
jnadLS  k  m^dis  y  et  ab  obscoenis  temperayit. 

Hiirsi!is  partitur  jocos  Tullius  in  eos  qui^  JLe  , 
(i^li  in  yerbof  ^^  n  ut^roque  ponuntur.  Jocu^ 
est  in  Re  y  cAixi  »s^4psa  ^er  se  foculh  moyet  ^ *ut 
si  quis  aversis  vestigiis  obambulet;  in  Verbo» 
eumperit  jocusy  si  Terbuo»  toUitur}  talis  ci;jus- 


H 

■I 

J 

I  I 


N 


^  »  0  1  T  f  G  A; 

nerat.  Video  me  h  te  non  conveniri^  sedeir- 
jCu^veniri.,  Ipulle  sunul  et  izic.Verbq^  Hidicuium 
cst  illud  Neronianum  defurace  ''servo,  (lueim 
^lum  esse  diceret  y^-cui)  domlni^il  era4|  ;9qcluj$j|m« 
In  jocis  <jui,  solo  Verbo  4?Qn,ti^atvi:r.j:.w^ip 
^4iculum  ex  parodiis  ,,  cAfl:^  ^s:  ^^  ^eirio  ridi- 
culum  in  densmn  detor<}uetur.  Ita  quod  .dix^rjMS 
JEschylus,  Domina  (juinquq^nta:T^^widium 
pjieltarhim  jf  dixit  Axistoplianeis  4^  ii^guUla^^ 
maxim^  ^fU!^  ^uinqzui^nta  Cop^dnm  A^ir^ 
ginum. 


ciiriosiiis  aftectaV.t* 

Po8t1iiune*/non  B^iii  olit^i  *€^i%^ih  ^^inpei'  olet. 

.  •  Valet  pstriteir  ad  festfivitat^f  #pud  populum^,. 
xum,  prseter  expectatioQem  U()0¥n  de  eodem  did.- 
^ur.  Habetmulta  ejusmodiPIsiutus ;  ut  in  Capt^ 


Ho8  qttos  vxdetis  stare  cftptivos  ditos  ^       . 
Illi  qui  adstant/hi  stant  amho^  iion  seident. 

InCufcul.  Jct.  I.&.3. 


^  ' 


•I  ' 

r   •   '  • '  v  5 '  ■ 


Qttoi  hominx  Dii  sunt  propitii ,  ei  |ion  irat;od  pittov.  .^ 


'     i :       I     » 


£ei  Stich.  .^c/:  .X.  iSc»  :2.|.  <  ^^      .j'   bi;^'f: 

B  malift  iMnltis^toDialuni.quQidminiman^^  id inimmum  est 


^    Veriuii  joci^aii^  si^fice^a^^ 
leporem  awttuM  •  et  fiuut 


^  '         •       '   »    ■ 


^,V««\><  . «  ..V»  vA.ii.t     **.».»  •.  -  .1  •» 

A&TIGULU8      rU 


ISe.  Moribus  isi  de  Dictione» 

Nihil  adjiciendum  Tidetur  ad  ea  qttd&  dictfli 
tunt  de  MQ;^^l^p^9.,j:i!uade  TraggeuiiiL  Ageremus  ; 
nisi  servandaiii  esse  in.  Gomoedii /^em  tau- 
jionem  j  auam  in,  Tragoedii .  adhibendam  essd 
'"l^sbrfpslmus  :  hiifiinlim ,  iif  inores  personarum 
lgenio,"'aEfl&tiV  conditioiiij  affeclibus  acconiihb^ 
dentur  s  ade^que  id.  agant  et  loquantur  sinsnili  1 
<(td  uiduciuntu^  .iii  sCenamj  <juod'  aetati  sii^  ^ 
<%cii's  fet  vitae' '  fc!iii§ft^tudiiii*  maiciin^  conVeniat; 
H^lgitur  curabit  Comoediae' '  *Scri|)tbr  y  iit  Senes 
prud^ntes  ^  si^pci(^i^  |au^V>^eSr  sui  temporis^ 
queruli,  mimmorum  castigatores ,  avari  reprae- 
sententur }  JuY^ues  cupidi  ,>  ^raacipites  y^romgi , 
Toluptatum  amatores  j  Servi  ver^peUes ,  aub-^ 
lMt>  niiSi^i^fi^udibus >  foftjiliiis^em  ' 


cefittisB  exp^wy  ^humflir,  xnediocri'  (Jrnatu  cbii- 
^Ma ,  populiaris ,'  ^  medio  {SurapitaJ  i'*utj)6t^  tlu^ 
(BfdWim  lo^Wehai  iilbdiiii  iniit^tdt  ;i^^uor6m  gei<^ 
^d)ias  exhi^tf  Im6  pai^Cim  ^dm^  dists^aB 

tt^tione  8oiirti&  ^.  msi;du6d  ^fetrb''^cta   i^st; 
Hmc  acer&Mri  Ortiti  PttfJ  Jtit^^^eo  vikik 
menbnnMHfPm!U)7ii^  ^rmmobriiijotuiio^ 
Wmj  etsi  tiBsi^^'  versuyiiim 
fHi^/ehituri  etklariSsihiisperbdrUin  lumiriiBUs 


sicttli  sint^  nihil  est  uliud  (piotidiani  (Ussimile 
sermonis.      -    -     <   ■  »      ^"        . 

Assur^t  tamen  Comqedia  nonD^i]|<mam  j  eiim 
vehementiores 'afibotus  expnmehdisunt.  Hina 
Hor^tius  }n,  Arte.,,     \- 


<  «  t  k  <  I  --|  I  '  t  I   *  •  t  ' 


*•  •-'^^Bterdikm  t«in«ti  if  Voceirf  ComiiJBdiii  tohtt^ 
~:::  Iratiisq[iie;Gh]?eiti]i$i.iaimido;delitijgat  ohb 


•  >• 


-'.  s    » 


mk'  •Ro»#*^'Wj<#«™  -M%  4-«^  -ft*^^  »^ 

4.  ^  \  .  "* 


Tamen  merito  idem  Horatius  o^senrat « auda     ' 
^^r  spmtus  y  ac  vis,, ,  vxtfc  verbis^nec  reoui 

4,nest*  . , ,  _    ;  ,,  , .  ^  • .  r,  .  , .         "x . 

^ '  Veriim,  quamvis  absit  i  ComoBdiOtyli  8ul)Iir 
imtas  atque  ma^mtipeDtia  •  ninuommus  abestfe 
lepos  ^  ac  natiya  smipiicita^ .^911  d|eQe;^t,        ^   . 

•^■•'       '  *    A  KT^  1  c  tr'itr'8'''Yf'i,' ' 

^:  I)e  iMiiis^omcBdic^Mtatiius.^ 

Comoadia  Graeporpm  pro.  Tariis;8statibu$  diyi«7 
ditur  in  Veter«a9a^.u]^  Mediam  .^t  .JloVam.       ;  ' 
^  , JC^omoecJia  VetyjS/.ipplex^  ^^^  et.i^f 

i^ta  y  sed  'i|U^o;uaj  plenamie  &ugis*  et:  «entenliis 
|:^erta ,  quse  captando  risui  8pli!im  studeret.  H^ 
j^uctor^mlm|)mt  Epk^  %ii4w\-Jiiia  qu® 

d?ij;L.d^  ,secuti8k  ?st , .  .^t;  Veteripk  .Cpmoediib  nonoo^ 
suig^^ter,  int^ll^^tvr  ^,m9jc4?9t  ii^  ^trple^ 

l^ifnque  obscoana^  ques  njQUj^popuu  uiodo^  ae^ 

^eijmatum  e^^^  «  ef yJt^  ^<wit 

natuu  perstiiegejfe,t.  .ffftW.  c^ij^nf  p<?pidiuq  pen.(^ 
<^set  Relpublicae  admin^tra^tAo  ^  gft^?  ilia  Tiiilg^ 

Uitu "  '  '         ^ 


niH^t^.:.ijif4f^  nofi  <aexavit?  cui  pm^erciti 
JSSto.  zpopulareshpminesj^improbos^  id.Rent-- 
publicam>sedidasos,s^(Qi^fiem,  Clexmhonte/ii^ 
il^erholum  lcBsit  A  pdf¥^mur.  Mtsihtqusmodl 
^0s^  €t  Cetisore  n^liits  estj  qua/n  a  Poetd 
^notari.  Sed  Pericleni  ,  ciimjam  ^ucb  civitad 
maadmd  aucfQfitqfeptunmos  annos  donfi  ^^ 
bellipra^dssetjviofari  versibusj  et  ebs  agi 
inscend,  non  pius  dwuit^  quam  si  P/autus 
mster  ivtQluissety  aut  NfBvius  P.  et  Cn.  Sci-- 
pioni  j  aut  Cc&ciliusM».  Catoni  ma.ledicere. 
. .  Fu^re  iUius  Gomoedise  Pdncipes  ^  ifiupolis  ^ 
Ccatiaus  y  et  Amtopkanes ,  Horatio  teste  Xi.  i  • 

^^.  4* 

Verupi  translat&  deind^  ad  Arcliontas  potet- 
tate  ,  repressa  est.CdmcBdiae  Hcentia^  et  sublato 
Choro,^  ^ui  s^^iebat  n^4edicentius ,  sancitalex^ 
oe  quisquanii  in£uni  carmine  alterum  proscin^ 
deret.  D(e  Jiac  \Qge^l^i(^»,^m in.Arte^'/  ..-  . 

STaccessit  Vetiis  ni$  Comoedia  ^ -non  sine  multa*   ;  '     -     • 
'      '  liaude )  sed  in'  Yitiuiti  fibehat  excidit  y  et  ▼im   '  . 
-   lyjpBgli  'Jiege  regi.  Les  e8t.«ccepta ;  Ghorjis^     •       .' 
.  Turpiter  obticuit  •  sublfito  jure  nocendi. 

'  Mox  e¥  fiistuarif  po^nA  in  eos  decreta ,  qui 
alterius  yitas  ac  famas  in  scena  detraherentf^de 
'qtiSr4deiBf'Horatius.  '     r  •        / 

f m  etiai»  Lex  .     ,     ^ 

^  ^        o  quse  hoUet  cafmiif^  (jiieinqiiam   - 

*        toeschibi';  vert^re  modtitt  fomidine  ikstit.    ^ 

I        ;     "     i^SiJiiJ  ,'  '  •  '  •  / •       ^  '.•   .,  |j,;,.     ^^ 

I  > '  «filimi^l^.  pompediiae  successit  aEa,  qud»^e4ia 
i     4ictiL'i9M$  baac  Poetarumrquidem  scripta  cai(7IIa* 

batur  ;  cseteros  vero  npn  apert^  y .  sed  modeste 
i      .yerQ<9[U^4^^i^  ^^9?^^hf9od^}oef.U  Yitia  enim  ciVium 

^arp^b^tur ;  upiir^^  ^  nominibus  yerc)  parce^ 


"^ 


k 


fiebat^  ati^ue  alieno  xrbmineVNon  it&'takim:Vllt 

Jolehtid^r^s '  in*  se .  dictk  hon  ^  sentiretit ,  ^us^-^de 
Wtis  di<fertntun    liit^r  Scriptores  4]N*}-us  Co-^ 
Jnoedia^  maxiitium  Ath^iils^  homen  fiiit  ^PbiUKei 
et  St^pham  j  im^  et  Platonis  Comici^  qui  ejxis 
^  Prince|)8  KaWtus  est.;      •  —     -  >    '      v 

DVmqAe  tertittm  ver^uartutti  tlatttm  est  6^^» 
mqedias .  genus ,   quae  Not^  est  a^pdldta*  IlaBo 


aniaritudinis  spectatoiibtt»^  et»  eSdem  bper4  mul^ 
tiim  deWctatioms  afferebatrDifferf  NbVA  4  Ve- 
tere ,  qu6d  haBc  saepitis  iu  ajfgtiitientis  veris  >f er-* 
setur ,  ula  semper  in  fictis .  Haec  maledica  s^per^ 
illa  aculeos  habeat  nonnunquain ,  sed  sine  cujus- 
quam  contumeli^.  Ne^ue  6a&em  est  in.t^ltqae 
JpartiuifcatqUe  Actuuni  didtinctio.  Vettw-varia 
miscet  featminum  genera ;  Nova  lambicls-  tatit^m 
aut  Trochaicfeutittir.Hocetlam  NoTa  pinrimiVat 
discrepat  a  Vetere  ,  q.u6d  -iila  stylo  elegantiore 
perspic^am  magis  et  wAffs  aequabilem  jix^liqnem 
«dhibet ;  Ka&c  acerb^'  ma^fi  et  ^  srubliii^oirem. 
Floruit  praesertim  iii  feo  Comoediaj  geiteipe^^^Me- 
tiand^'y ;  et  inter  oaet^p^r  <Po^cos  i|e/o^1^re^ 
|>aUilam tulit*  .[    '  •  /  ^.;.. 

Novam  hanc  ac  recentem  iComoediai^,|^mam 
imitati  sunt ;  fuitque  eorum  Comoedia  dupleS. 
Alia  EallJiata,  quae  argdtii^litiiili  duceret  e  Gr^eco, 
adeoque  Graecorum  rthifc^O^aret  in  scri]t).Q^ido  , 
etinoutos  Pallio  Histriones  in  scenam  induceret : 
^!Alia  Togata ,  qua^  Romanutnarguhi^MltiiiraG- 
tare^y  et  'l^ogatos  exlfiberet  Afitord*  '^  R§ftiAli<ijp- 
que  *moresiinitar<itur.   y  '       ./  ^    i  .n   :..    -  ;, 

Alia  dlvisio  Romanae^Somoediae  fuk  In  Moia'- 
rias  ^  iStaita^ias  et  Milttas .  Motaiii^i  tui^M^e]^  ^ 
Stataxia&'  qiuetiores  i  Miyite4ii  litinuHcfui^^^^oav 


jp  a  B  n  c  A.  iS$ 

tkm^i  .ejus^em  Gi$t^kj?ift  j  MisLta  ^.  Audria  .Ter 

irdntu.*    -^  •  •  'I  .  .^i^    '  i^     '       '.'    ►'       • 

J  Teirt^a'^cie$4s^|.Fia^u]i^iariini  Lati^aruiiaL^  qua^ 
Ajfiyi^fe  Qfipoa^8»jA^  i^  i^w./rprwi^B* 

cgepta» : ,  Atellftn^idi^.  sviat , .  Argugiffltia .  dicr 
|i$qua.j6cularibj[i$  simiWd^&tiricisf  abvfctisGniecis^ 

t|u6d  ■e3thU)e|ieajftWjp^s$.::FaW,l^^^  a>ffl^ftni*i  ut 
^id^y|IB4:l^cr}rfl%^il^  ^fim^cpm 

e^ej  i  W,  Taragim;  affeptiW  9  >  hn^uVrSpeQtacul» 
1SW#, if^^stergef^. i,Pft,,Ufi  Fahulwi  i|a4.£*priua > 

triomhus  Fabular(iti^>jai^Cifi  r^iday^ip^  y^ts^ 
sese  more  andquo  ridicula  intexta  versibus 
jactitare  ctBpitS  ^nQM^  dfk^  \  Exodia  posteit 
appellata  \  consejtaque  Fabellis  potissimiini' 
Ai^lldMssmt  ^^'j^ai-gmm  tuMomm^abJQhcis 
fxasptufn^  tel^uit  cJmMtusl , :  awihiMiMiatiio^. 
nibusipoTJm  paslsaAesl.  ^  :  .  !.  /  ii^rj  lu  ^  ,;\; 
.  ,  J>er  nnb  Qommi^m  pati$  ^liiski^  t^mlstesi  ^  idiim 
eee^ieraj»  Comc^didQjpaiite^i^ag^taasmuBtrL^iit  '^ 
atcljicijseukim  uharjipyidba  ;J;)'l  o;^  ,*/ i 

1"     '  '  •  (  ■  '1 

,    o. /«  I  4^i«ci        '        ■    •        »        ^    .'I;.''  ^     !>}•.    *.    l      i>lJ  I 

AK  18  T  OP  H  A  N  ES. 

)ruiid^^i€^sij»dre'SocrtM  c^XKa  01)r^  et 

mQi:tito^>«^t  A^p4ii9  )tlm^;^^.C#^  4<^; 

Iti  gai^feAdi^ /kDiQiim  itam  lOlJ^tdfcii:  ;e$t> 

Tom.  11.  E 


^6  i^  6  ^  t  %  ^  Jk. 

alicujus   peraicien^.  non  detorqueat.    Sentetil^ 
'    %jil8  «sf^mpjer  iBtncijpitie^^'^^iai${i^  iision  y  demde 

igdh^^mmi'  'Ver«^«;  ^  S^kk '  Rem^ubjlicito^ ; 

qixm^tru6i^^s^h^i.  Ej«8»irigemil»i4ti-r§- 
freriti  r ^ltt?^  AlhbnieMer  y !  u*  ♦  quanquam  U6l^|i 
«ron  >«^$43nt  fl^  ejasi  ^titt^^^^ttitti^eti  c<^it)ti^  illi 
%3i'-^tea)f?saf^^  /  qu^  iti^^m  a^se^al^Wr  ^  d^ 
cfW^iiW;^  ili^^^n^a^iki/kii^l^^^i^M^k 
iirb«^^^i^l^i^^H!C&  ^^uxfte&tam^y&esfiui^^ 
^lJuYibiis^  Cdttk)e(fiis  I '  qttiSLS  ^dripsit  ]  ^tmd^cW^ 

miarutii  pi^6ipuo-  hafefiaAiu»^  i^i  ^  j^iretlb  • ' i>tm  ^ , 

^.  i^&4mmib i&it  vetvnjQ^SBoGomoEfdidB  Prinee|j«. 
l^ssttoTs&Ll&^bxandi^a^iMai^  ^ii^:.  Oljmp^ade ) 
«ive^,  ut  alii  yoiunt,  -ii^^^r.Mo^ua^^^ttxum» 
teldli^  y^^mf6f»  9  •  Beu'  ^  ^t>ie[U(i^sd«im'  piiadbt^Cl^S. 
jldt '  yyl»e^igjyMinlttiTri;:att^  /  Dicitoir 

scripsisse  Fabulas  ootogmlbd j  cpjsi^xaiie^  ^pdusea  T0st* 
tant  iragmenta  9  in  quibus^  uti  iu  moribus^ 
pan!im  castds^  ac^pu9i<fuS  'i^ftdtit. '  Quare  Qvi- 
dius  ipse  de  eo  itaioquitur..ii.  Tris^tr    . 

Fabula  jucundi  nuUa  est  sine  SLmore  Menaitdri. 

.8  ac  V:  A  n''i  o  T  2  I  /:  _ 
Quod  autemde  ejus  Comoediis  judicium  Quin- 


^o^tai^ttHtdmptis^  caaret6i£ttcife^6issit  y  ade^j 
ttiius  '44i!^idlbrmandiiimTingemfun  *^  di 

3  .\l  •\vi<:i'5L 


T"0   Jt  T  1   CJL.  07 

diiigefit^r*iectus  ad  cunctdy  qicck^ prp^cipirrkus  p 
effinge^ndii^' silfficiat $  *itd bmnem  vitc^  imagiy^ 
liem  i^acpj^^sit  ytmita  in  eb  inveniendi  copid 
^^loquendi^Rikultcts^  itdesiomnibus  rebus  , 
persenis  y  affectibus  accommxidatusf  Addit  dke 
eodem  ,•  Aeiniidem.esseinagis^idoneuni  ad  infor-, 
imjifios  oraD6res' ;  quibils  netesse  est  secundhnt 
conditioneitt '  c&ktrover^ioj^fH  'pliires   subire 
personas-i  'pntrutft  ,  Jillbriirfi  ^  nVdritorum  ^ 
fnilitum  j   ru^iconim  ^  divituin^j  pauperufn  y 
imscentium'i'depridcantium  ymitium ^aspei^'^: 
rum  y    in  quibus  €nnhibus  *  decdrum  ai  'Adc^ 
Poetd  mire  custoditur.     '»    *  'i"        '         "  • 


.,  ,:,;.;p,'P  j  ^.J^.,ii:..iiiff.'di:;r^  \ 


Jr4ilemoii,  qui  byracusanus  ahis,  aliis  rom-. 
t)eiopolitanus  dicilur .  vixit  reeuaiite  AntisOUQ».' 
^t  anno  aetatis  suee  09  nimio  nsu  lertur  periissei 
dum  Asirium  suum  iicus  iavme  comedentem  •cer»^ 
n^ret.  Inter.  j^criptbres  noyae^ 'ComoediaB  r.^j^nv-- 
setur*  ocnpsii  X>omgeaias  90  •  quarum  paupar 
supersunt  traffmenta.  rloc  .luit  de  ipso,  Ovim- 
tiliam  judicium;  FhiLemon  y  mdmt ,  qui  y "  ut 
pravis  sui  temporis^udiciis  Menandro  scBpd 
prwlatus  est  ^  '^ta  ^cbnsehsu^omnium  meruit 
crecU  secundus*  •         '^      ••  •  rr 

•*A  itT  1  c.u  X  ir.s    "ix;        ?.      -5   , 

;  •  '     *  '  .  •     •     -.  f  »-»        .  .r.,-  r       .     .    -    .     .  r         r        '  '  >      f '"'"      f  /'» 

»'       •(  "M      ti'»''<'*»  ij41     >,-«.*    *.Jk.i.  •>    .  .    .      I      .-.  V.7 


<  »t    « 


iPe  Poetis  Comicis  Latirn^* 


.  »  r-f  '  ■  <* 


'''  "  ■pjL  Au  Ti;  s»^  '  i  ^  ,      V        /; 

.»  r  .  r    • 


.  Marttt^    A^duy  Pladllus-SurwAfife   hatusf^^ 

^finibus-Umliriaei^^t-^^miliae^  mortuui  est  anno; 

ab  urb^J  cQudita.  6Jo:  ante^btiafttlftt^iB^.  Scrip^' 

sit  plures  Coitfo^dia'»:)'  <juariii»^^ttpet^unt  2.o> 


^8  F,  O   B  T  X  C  .A« 

Varia  fu^re  tfip»  veteruin  ,  quam  Irepentioniw 
de  Plauto  judicia-  Alii  Latinse  Comoedise  Prin:*, 
cipem  iUum  appellant  y  cui  tam  propter  seruii^ 
yarxetatem^  quas^ttiSLctaYit  ^  et  qu^sindam  viia 
atque  ub^tatem  ^  quam  propter  ^^^npetiitatens^ 
jocorumet  sermonis  ipsius  elegantiam;,9eminemk 
censent  esse  conferendum%  Alii  ci!im  ex  istd.  laud^ 
multum  decerptint^,  tum  certft  jae^- in  epn$felr*. 
tuenda  iabullL  ^  nec  in  imitandi^  moribus  felir. 
cem  satis  fuisse  Plautum  arbitrastiir,  EqiiidemL^ 
fectile  inprimis  ac.  viYidum  Plauto  i^gemum^ 
fijit.j  ^ocandi.  genus  elegans^ ,  urfefenum  ,ac  face-. 
tum.  At  di!im  lepidum  ambit  e^se  |^!$etjecmodum^ 
et  aurae  populan  servit  impensiilis ,  fiigidis  passim 
et  inficetis  salibus^^^  indulsit  j  propter  quos  non 
ab  lioratio  tantum  ^  led  ab  aui^s  etiam^non  yul- 
garis  notae  censoribus  meruit  reprehen^»  Hinciv 
ilec  in  ibso  $ermone  satis  castigatus  yl$us  e§t.^ 
qui  captanai  risus ,  jOTatia  antiquata  auaum  et 
obsbleta  verba  reyocat  postlimlnio ,  et  putidius 
^ectat.  Inter  ca&teras  quas  edidit  Fabulas,  pri- 
niarium  siiie  contro^versia  locum  obtinet ,  qu$e 
Jlniphitryo  mscnmtur. 

•■  •  ■  «     -        .        -  «^  ^  .    .  ^  ^  ■  .     , 

^    '  ^    T  E  k  E  N  T  I  U  S. 

Publius  Terentius  Afncanus  fiiilE  natus-  Car-^ 
tbiagine ,  Romjpe  servus  aliqu£^diu  f\Lit  ^  sed  mox 
pb  praeclarum  ingenii  specimen  libertate  donatus. 
Scnpsit  CcftSk<^ddlfl^  ^biimio  6ex^^  Ahdpiam^  He-- 
cyramy  HeautontimorumenonyFhx)rmionem, 
Eunuchum  et  Adetphos.  Plui-es  numero  ipsi 
qviidam  atljjExbaunt;,  4|uafi^^^  rp^i^^  9 

ipjio  auptore^  r^pef  stite  ,;  n#^r^%»^^  J^aji^tuus  estj 
in .  ArcadiA .  a^no.  l^ls^is  -  condi^  *  59j5i^   site  j  ifc> 

Achaia^  ut,  4iis  pk^ct,  aflft9.i^AC?  ;:      -  : 


F  O   E   T   I  C   A"  6^ 

Principem  Latinos  inter  ^qmicos  locum  Te-r 
rentius  sibi  vindicat  f  quem  etsi  ab  omni  peni- 
tibs  expertem:  macul4  tam  prisci  qu^  recentes 
Cntici  non  putant  ^  tamen  nemo  pen^  unus^ 
eorum:  est  ^  apud  quem  singulan.  in  pretio  noa 
fiierit. 

Tria  sunt  quddTerentiuininpnmiscemmendant.. 
Primum  ars  illa  singularis  ^  quae  in  constituendsl  y 
informandl ,  et  ad  finem  usque  jperducendsL  fe- 
Kciter  FabulS.  posita  est :  qu^  superiorem  caeteri» 
Gomoediarum  Scriptoribus  Terentium  agnoscit 

Horatius ,  cum  ait  in  Arte^    . 

.■••.•> 

Vincere  CaBcilius.giwvitW  y  Terevdii»  «rte-. 

Alterum  y  mirabiCs  qusedam  in  pingendis  ad 
vivum  imitaiidisque  aetatis  cujuscuiAque,  cpndi-^ 
tiionis  ac  personae  moribus  dexterita^  ac  solertia  j; 
quae  Terehtii  prbprla  laus  ciim  yeterum  ,  tunx 
recentiorum  CritLcorum  testimonio  comprobatur» 
Hiic  accedit  morata  diligenter  et '  obscoenitatis 
pene  omnis  eipers  ejusdem  oratio  y  propter  qnai» 
acceptus  iuit  sapientissimis  vifiis  Scipiom  ac 
Ldslio  j  k  quibtfs  in  elucubranxjis  Fabulis  adju^- 
tum  se  fuisse  Terentius  non  inficiatur. 

Deniqu6  Latini  s^rmonis  lepores  oirines  ac 
delicias  ita  complexu&  Te^entiiis  est ,  ut  neriio 
ad'  ejus  concinnitatem  et  elegantiam  accesserit^. 
Ita  sentit  Tullius  mUltis  m  locis ,.  qui  nativani 
Terentii  siiriplicitatem  et  amoenrtatem  ingenuam 
visus  est  slbi  imitandam  proposiiisse. 

Andriam ,  Heautontimorumenon ,  Eunuchum^ 
et  Adelplios  e  Graeco  Meriandri  5  Hecyram  et 
Phormioriem  ex  ApoUodoro  sic  expressit  Teren- 
tius  ,  ut  n6n  imitator  putidus ,  sed  sui  iriventor 
atque  artifex  pperis  videri  debeat..  '■   ■   ^ 


i<  i. 


70,  S   O   E  .T   1   C  4..-. 


OAPUT    IV. 
ij}e  Carmine  Pastorali  seii  Bficolico. 

■^ 

,  :     :  De  BucqHci^  Carminis  ori^ne. 

L^atinis  vocatur  Pastpjr^ie.  Bucpllcum  autem  A; 
Bubulcis  appellaticmem  traxit.  iNam  efsi  Pasto- 
res  omnis  gencris^-in'  BtrcdMcis  locuih'  habent , 
tamea  Pastorali  Cairmini  nomen  impcmi  debuit 
ali  eo  gradu  i  qur  apud  Pastores  exceilentissimw 
mvenitur.  rastores  vero  nonestissimi  ,et  maximx 
ftiter  caeteros  pretii  olim  censebajitur  ,  quos  Bu- 
bulcos  dicimus.  ./.... 

.Qriginem  BucoliciCarminis  alii  jad  ajias  causO;» 
fefeiiant..  Sunt  qui  i  .Lacedoem.oiuis  T*astoribus 
DTanse  primum  dictum  hoe  carmen  arbitrentur*' 
cumeiqem  Deae-  propter  bellum  ^  xjuod  toti  Grae- 
cia^  illo  tempore  Persae  inferebant  •  exhiberi  per 
virgmes  de  mpre  sacra  non  possent.  Alii  (Jrestem 
f erunt  auctorem,  Rujus  Carminis ,  quo4  per  se- 
metipse  perque.rastores  Dianae  decantant,  quo 
■tempore  de  Scythi^  fugiens^  et  per  Sieiliam  vaguft 
cum  amico  Pylade ,  rapto  Divae  simulaero  y  apud 
aras  ejusdem  Nu|ninis  per  Iphigeniana  k  pa^i- 
cidio  expiatus  est.  Alii  ApoUini  Nomio  aut  etiam 
IVIercuno ,  Pastoralibus  Deis,  tribuunt,  c^xxxt  Ad- 
metibQves  pasc^rentJ  Ahi  k  Libero  Nyjnpharum, 
Satyrorum  et  aliorum  id  genus  Niinainum  Prin- 
cipi ,  quibus  rusticum  inprimis  cannen  placet , 
mventum  dicunt.  Alu  institutum  a  Pane  deien- 


dimt  et  VirgiUum  adducuiit  t^st^^  qui  Eclogi 
secunda  ita  loquitur. 

*»  f'"  ••  '>.  .-•  r    -  * 

Fan  primus  calamos  cera  coxi)ungere  plures 
•Instituit.       .  . , 

'la^taatd:  Auctorun^  varietate ,  hocceit^'  vid^ltip 
extra  oontroversiam^posituBi, Pelopc^ifi^-J^l  fc- 
culis  tribuendam  esse  Bucolici  Carminis  iiiVen^ 

quo  soriptum 
AifTir  j  f  qlopotaesiis:  quid^m'  favet  Virgifiti^ ,'  quf 
Arcftdaiii  in  iis  kjegiom1oaiL^>|k>sit6s  ait  'ed  Caiteitii^ 
gaflere  fixisse  d^leot^to^  ;<  i^/bg^.  i^. 


.  ^l  "<     ■.'  '' 


•j       .'   '•'•:  ,  «.:.  j,  . 


Arcadcr  an[lJ?o. ,  ^,,,.  ^^         ,:».'.. 
£t  canta^  pare»  y  «  teiponder^  jwirad.  !*'*>' '    *^'     - 

. .  Idem*  videtur  Siculi$'  !$uffragarx\,.  quitipiinilm 
aomiiie  ^carmen  Bifcojiiciim  ^ppellsLt:  .JScioff^  4*  *  ^ 

/    Sicilides  tnusae  paut^ 'iikajofa"catoaniu9v  ' 

Et  Ectog.  o. 

Fnma  Syracusio  dignata  «st  ludere  Tersit    -1»     •    -  , 
'  '»tdstr«E,tnec  erubiii';S^Nai4iAlJStotc  Thali«-*  t.  a.  ^i^. 

Adde  quae  de  Oreste  in  SiciliA  profago  dicta 
8unt,  et  institutoVatiteHli^1t'oms'teilif^m-i'6b'^ 
tilentw».  li>do$,^  :^  PiwW^  4ftW.^f,  iPwPliico 
carminB  placandam : ^auae.ofnni^  revipcuflJ.BupQp 
lici  Carminis  gloriam  Siculis  esse  tribuendam. 

Ut  ut  est  ,*  Trbbabilissimum  tf^^^ihquit 
Dona1;u^.j[n  Virgilii.  viti'  ^  carmen  Buffolicunt 
origin^T^  duce^re  ajpriscis  temporibus  j,  quibus, 
P.astordlis  vita  exercita  erat\y  ep^dl^A  v[eUit 
aurei  s(^cuuspeQime;i  in^,^]usmoai-persoria-- 

rum  simiplffiiate  f^g^o&<^l\. 


*• « ►  • .  v'  •  A 


^N<r    *^  -•    . 


•;    '  AKT  1  ctizvs  \iu     '/ 

\  '       I  >  >  ■  •  1  . 

JD<?  Naturdet  Defiaitione  Carminis  BucpKct^ 

Poesis  omnis  imitatio  est  alicu ju»  actioriis  ^ 
quae  j  qui9:;yaria  ^t  ac  multiplex  y  rel  ip$a  per  ^e  ^ 
vel  iiml;atioxie  ,  varia  item  ^oeseos  geiiei^a^  CK)»"- 

^ituitw '".«!-  '  .:.  .^-    '    .'.         \   \:v.  z\\'': 

,  HioA  fftf^lQ  est  intelligex^  tTLpUcett  iiliatipgw 
I^aa^li^fiJ.ia-Garmijiis  speiQiemk  Prunam^  qu&.Pas^ 
fores,  inclucuntur  xKyla^tJiexites  inter  »e.>  ietiipsi 
i>e^:e]|}iibent  sine  Poet»  uiteriocuiione*lAlterani 
in  qua  ipse  Poetaloquitur^.^t  Paatorum  kctiones 
aliquas  y  aut  eorum  afiectu&  enarrat  ^  sine  inter- 
positione  persons^.  Tertiam,  (jjiae,  prior.emutrAm«'^ 
que  complectitur  y  ubi  et  Poeta  ipse  lo<][uitur  y  et 
introdiiGtae  ]>er8onsp   'mutuos  sermones  •  Iiabent» 

Prilnajclikitur  Actiyav  s^  Dramatica^  quaHft 

est  Ecloga  Virgilii  prima.  <q[uap.  sic  incipit :.     , 

...  ^ 

Tityre^  ta  patulas  recubans  subtegmine  fagi«. 

I 

Secunda  vocatur.Narra.tiva  y  cujua  exe^plu9% 
sufficit  Ecioga  eju&d^m  Vxrgilii  se^xta  y,  9^)ut  est 
initium^ 

Prima  Syracosio.  ^icnata  cist  iudere  Tersoi. 

t 

'    Tl^a  appeHatur  Miita  ^  taEsr  6st  Ecbga  Vir- 

gjlii  li^iia ,  (^uaef  ^c  atisipic^tur. 

.-'''•        .  '■  .  ■ » 

P-ABtOm  musaa  pamoiiis  «t  Al{^esiboe» 

Jarti  ver6  Past6rafe  Cantien  defiliiri  rect^  po~ 
test,  Iitoltatio  Pastoralis  aictionis.  tJnd^rtejiciun- 
tur  a  Caniiine  Pastorali  qtifieeuihque  IP^stbtali 
vitae  tnitris  congruunt  •.  et  a  Pastbrum  hioribus* 
ac  consuetudine  dis^^repant.  Qu6d  si  Pastdres 
exhibere  contigerit  i]i  &cend.>  qni  de  it.eguu* 


iSiiieribasy  de  civilibus  b^Uis,  et  aliis' e|usmodi 
argumentis  y  quae  sublimiora  sunt ,  iutev  se  .colio- 
qua&txir  f  i»c  it&  temperare  oportbbity  ut  .a 
tenuilRa.te  Fastorum  uon' recedant.  Sin  »irer6-  i» 
Eclogam  persona  iUusl^or  aut  heroioaf^ducitur , 
tacebitur  nomen  y  et  propi^ilL'  j^astoris  x^ujxt^iam 
appellatione  dissimukbiticr  y  cavebitcme.  Poeta 
dihgenter^;  ne  quid  ilte  smpra  Pastons  captum 
efferat.  B.es  enimrusticae  tampertine^tadnatu*  , 
ram  bujus  Carminis ,  quam  personae  ipssD  Pas- 
torales.  Im6  d^ngd  bomparationes  adbibentur^  iUas 
necesse  cst  a  rjireip^o  mutuari*  ^' ;, 

Hoc  porr6  causae  est  ,  cur  ex  decem  ^  quse 
numerantur  y  YirgUii .  Eclcms  ,  8^>fem:^  tant&m 
Bucolicse  agnpscantur  y  excipianturque  omnium 
de  numero  omnin^  tr^s ,  Polno  sciUcet,  Silenus  ^ 
et  GallJus  y  tum  quia  sylv^slribus  ac  mere  rus* 
ticis  argumentis  non  continentur ,  ti!im  quia  ipsaa 
Deortim  {>ersonas  loquentes  admittunt. 

Neque  veri  peccasse  proptereA  contra  Carmi-* 
nis  indolem  VnrgiUus  dioendus  est  aut  ignoran- 
ti4  y  autincuri& ;  sed^BucMico  Carmine  y  petit^ 
ciuodammod6  licentii  ^  videtur  zee^saisce  ^  ci!un 
aic  praefatur  in  PoUione.  Echg,  ^^ 

.Sicifides.  m>i$^  panl^  mst^or^  .c^namu^  f 
Hon  omnes  &].*bu8ta  jifvant  humilesre  myrlcaa. 

Quod  feoissse  credendus  est  y  si  Servium  au- 
dias  in^dogam  primam^^  vel  ut  vitaretvarietate 
£utidkimi^  vel  ^t  insertis  altioribus  rebus  piaiceret 
magis:;  secutus  in  e&  re.  Theocritum  dueem  ^ 
cupis  ex'ODUiibus  i^lyjliis  decem  tant«!im  SuooUca 
veps^ntur  ^  nbveiii  porima  seilio^t  y  et  undeci- 

Obs^rvandumpraBt^reiest  y  non  6ttinia  /  qu^ 
agpeatiit  sunt  et  ruris  propria ,  BuooUc^  C^irmi- 


T^       ,  r  -O^e::  Tr  ratCoAv: 

lii  cKmmTiire  y  ^osqme  cdnira'  $iixiil]:t1i<^aedi.5TC 
peccare.  ncm.  mhil:^  iq£ttia6U0queaite$  eleganl^liss 
uidlicu^tdalcNQjos  ^  yimtoi^fiy  piscatocea  9  ^Tii^ 
<|UO]iiani  eotum  vita  est. laboriosa  mimisiiet.acr: 
tuejsa  y  tjuam  ut '  aut:  camtineilis  j  aut ;  dul&ibul^ 
'  coHogiflaisiudulge^t!,  ,aut  teneros  me<Jit€iaiuir.i 
MhiCvet^t  tamen  quomisi^LB  his  cle  i»bus  ,!qw5 
ad>>isi»]rum  kominumr  cdtiditionem  pertinenli  y 
,    Pastoxea  ipsi  initer  se  disserant*: 

•r  .  •  •  . 

.  .    ^       t  r^nrfr     r  ^  -  •     '  -  -  *    ,      ".        '■         f       '" 


'    /1 , . 


■      «;      ^rt^rrn.<<^    B"    T   I   C   ir.i:.lT    S  III.  . 

D^  Virtutibiis  Pa^tdi^dlis  ^Cdrminis*  ^^ 


Sum;  sunt  huic  generif  Foeseos  , .  quemadmo- 
duiii.  \tt  caUis;  cenbae  qua^dami  .ajo  propriae  yirtates. 
Epopo^ifll  ^quidem  iuaj^^tatem  ,  Tragoadia .  yim 
atquei  ^ehemeixtiam.  y  /  jGQmasdla  BidlcidiUni;  mx 
j^ocosi ,, .  EcWga;  ^andorem  ingenuum  atque  ^  sim- 
plicitatem-desdder^t.  £a  y«0ro  ipecies  est  optima^ 

2ii4  id^tatis^  aiu:€^  mores  felicitei^  e^primuntur. 
is  aniicn  cert^  tempQiibUsMPaig^torefiiiiigenif)  «t 
viirtulte  pr^tabant.  jQw.^  u%  as^equipossis  ,  .ad- 
miiscenda  quidem  Fabuia  ,  jsine  qua  nulla  poesis' 
est :  sed  ckvendjam  inprimis:  \^.  nt  mirabiles  ,  yel 
repentinae  mutationes  fingantur  j  ab  iis  enim 
improvisis  casibus  implicatisq^fe  neeotiis^v^ 
toraus  pura  et  immunis  est. 

Jam:ver6  ne  sint  tam  exculti  mores  aniipolitiy 
/  qoam  in  urbe  vel  in  aulaxecxiuntur  :,lnult6  mi^ 
nus  pi^gantur  horridi;et  agrestes  j  quales^^stidit 
nostroffOm  temporum  prdeseferunt.  AWt-a^is^n!^, 
tentiis  •^avitps.  ac  maghifici^tia  :•  naniii|uis  xniiy 
ubi  dfibeat  omma  esse  siir^Kcitatb  pfems^imEa^ 
quaerat  fucum ,  el  luxum  ferat?  Comparationesai 
rure.  pelBntur  ,  quse-humiles^quacitumvis^ac^ie- 
nues^:  si  clar^  ac  mtide' exfpUceotor  ^jsi^gitlasem^ 


3>  O   S   T   I   0   A.  ^S 

Imic  Carmini  gratiain  ^c  ye^u^tateni  conferunt» 
Denique  stylus  sit  nitidus  et  multis  intercisus 
locis  y  nequ^  O0nte;ittus  orationis  fus.os  long^iis  et 
continuatos  habeat.  Semper  enim  meminisse  opor- 
tet  Pastoralem  Poetam  calamo  se  ,  non  tuba  ca- 
nere. 

A  R  T  I  C  U  L  If  S       IV. 

)  ■    .  t    1  •    •  • 

De  Didtidrie   Carrninis  Tastorali$. 

Superest ,  ut  4e  Carminis  PastoraUs  Diction^ 
pauca  adjiciamusr  Debet  esse.  illa  elegans   ac 
munda ,  qu®  ^itidain  Latipitfttis  puritatem  in- 
tegritatemque  reddleat.  Cert^  .Tijtyrus  in  umbrlL 
fagi  tam  pure  Jjaftjj^que  ^.  qu^mx  inasiH  Augus-, 
tus  ipse  loquitujrv;Ncya  ita.  Tkeocritus^  cujus 
Musa  rustica^et  PastomUs  Qmati^i^jOiQ  teste^ 
£.  ip.  c.  x.nonforum  modd  y  /vericm  etiam 
urbem  rejbrrtiidat\  ^^i^o  illius  diversitatis  est  ^ 
auod  apud'  Graecbs  suus  serma  sit  Rusticis  ab- 
ITrbano  diversus.  Dorica  enim  usus  est  Dialec]bo 
Tlieocritus  suis  in  Bucolicis  ,  ta^quam  huic  ge- 
nerl  Carminis  inter  caeteras  majdm^  idonea  y 
guam  Pastorum  iprimi  ,  qui  Dianse  laudes  ver- 
sibus  in  Sicilia  cel^braverant ,  adliibuisse  dice- 
bantur.Haec  aMtem.sermonis  varietas  apud  La- 
tinos  non  invenitttr ;.  unde  Probus  observat  Bu- 
colica  n^ajori  negatip  a  Latini$  scribi ,  qu^im  a 
Grsecis.;        .  i  .       ^:       .':,  .  .../. 

Ajidg,  q^od  plurii:|[>um.val^tin.hoc  Carmine, 

brevitatem  requiri.,  jSi  quid  enim  laxum  et  pon 

'  pressum  sit ,  ruit  continvio  et  concidit ,  -propter 

argumenti  tenuitatem  quae  orationis  vi  et  qui- 

busdam  (juasi  lacertis  est  susldpenda. 


1  »  ' 


^  »  o  t  TT  r  e'jit.t 

,         r 
/  A  R  T  r  C  U  L  U  S      Vi 

De  Poetis  BucoUcis  Groecis*. 

T  H  B.O  C  ».  I  T  U  S.-  • 

SyTacusis  natus  in  Sicili^  Theocritus 'viveBal! 
Olympiade  i23.  tempore  Ptolomaei  Philadelplii^, 
Is  j  etsi  Bucolici  Carminis  primus  auctor  non.^ 
fuit  ,  Princeps  tamen  in  eo  scribendi  genere  ab- 
crmnibus  liabitus  est.  Elucet  'enim  in  e)us  I<Iyl- 
liis  plena  suaifitafis  amoenitas',  expiersque  fuci: 
candor ,  quibus  tam  expressit  ad  vivum  naturamf 
rsuris  atcjue  'indorem  ,  ut  in  ejus  versibus  ,  tan— 
quam  iii  tabellS  ;  bominum  rure  degentium  vita 
moresque»  depicti  videantur.  Qnod  de  Theocrita* 
dictum  ^  Quiiitiliano  retulimus  ,  musam  illius^ 
pastcMralem  ac  riistic^m  non  forum  mod,6  ,  sed: 
urfeem  etiajtH'  t^formidare  y  nihil  videtur  signifi^ 
care  aliud  ,  nisi  qu6d  Theocriti  Idyllia.  prodes&e^ 
ilKs-  non  possent ,  qui  Oratoriamad  artem  infbr- 
marentur  ,  aut  qui-nativa  simplicitate  non  gau- 
derent,  VerTim-nsec  ipsa  scribendi  ratio  ,  qu& 
propria  ruris  magis  et  pastorum  rure  viventium 
visa  est ,  e6  majorem  ejus  carminibus  gratiam 
ac  venUstatem  conciliavit.  Qua  enim  laude  ac 
gloria  alium  sectatus  esset  styli  modum ,  a  quo^ 
candor  ac  simplicitas  ,  quae  dos  est  Bucolici  Car- 
minis  praecipua  ,  abfuissent»  Imo  fecit  nativa  illas 
ac  rustica  simplicitas ,  quam  eo  consili*  afiec— 
tavit  Theocritus  y  ut  tantam  apud  omnes  admi-^ 
rationem  eonsequeretur» 

M  O  S  C  Ja  U  S      E  T      B  1  O  N^ 

Moschus  Syracusanus  in  Sicili^  Aristarchi  dis-- 
cipulus  vixit  PtolomfleiPhilometoris  temporibusab» 


ie   O   S   T   X  €.  Ji«  >^ 

Oljihplade  i^P  ^'i^  ^^  lU^  "^^^  aequalls  £ion 
SmyrA^eua.  Uta:iui<jue  Idyliia.,  <}U8&restantpauh 
oa  j  unQ  cpllecta  ia  .Yolumiue  leguntur ,  proptev 
ia£Gbaitatem  qoam  jbabent  oum  ratioiie  ^argumeiati  ^ 
(pjbod  ambo  traetavei^  9  ti!un  ip6o  illiits  tractaiulz 
modo.  Non  defuit  Moscho  et  Bioni  Tenustas  au^ 
gratia  ,  et  politioris  simplicitatis  aeinulatores.  ip^ 
sum  Theocritum  hac  iricisAg  psacte  ^ensentun. 
IJter  autem  utri  praestet  y  si  (j^uis  quaesi^iit  y  plu» 
Tenustatis^aC'  g^&iB  in  Bione  c^aam  in  Mosoho 
4eprelieadW  ^ 

A  i.T  jo  ni^ir' $    T.i. 

yirgiliiim;Upum  inuh 

B^cqlici  C^rD^fi^  3crip^oi:e?a  >  quia.  nemijOQii» 

praetei^  eum.^!Vi^teribus  ijjivenixmi^.  ^  qui  iiivAO 

scribendi.genei:e  4iiomep  aliqaod  ;9«iaiei[it;  fVut 

hoc  vero  £clog^^::;i]^.iVil*giUi;&^im^oU^  cum.pd^ 

m^  vu]^a^j»;la9ei|i,  fii|i:<^,>  em>i  j^efmi^nlli 

auctori  suo- fipb^^,  :(|uam  niiU^ 

t^mporuiii.:  s^i^^igimiJ^uitjuiH^rc^pttftjQcta:»^^ 

^saipLp  ji|;;^;^.iV^iUas,uj)^te 

perfectionis  visum  est  peritissimis  ^  temPOHtt 

rerum  destimatoribus  y  ut  jam  tikn  Latini  Car<- 

minis  Princeps  habitus  sit.  Theocritum  seeutus 

suis  in  Bucolicis  ducem  ,   $i  caruit  inventionis 

laude  •  exemplar  suum  imitando  tam  feliciter 

est  assecutus  j  ut  eodem  non  mtenor  ,  m  mul- 

tis  etiam  superior  videri  mieruerit.  Certe  spirant 

ejus  Eclogae  molle  nescio  quid  ,  ac  facetum  quid- 

dam  ,  quod  Camoenae  ipsae  ruris  praesides  Vir- 

^lio  victentur  annuisse ;  cui  nihil  par  ac  simile 


Thocriti  musa  ii&irior  ac  ri^ticior  praesefi^fdtir 
Dictio  ejusdem  tam  elegans  ^t  Latinitatis  tain 
exqnisitee  ^  Ut.neque  urbis'^  -neque  kulaei^^si^sf 
jumcium  reforniiaet.  'Quod«si  ^^l^' simplici  ac 
ruris  proprio  rusticam  indolem<atque  vitamproj-» 
piAs  attigisse' Theocritus  visufsest'  quam  Vir- 
'"lus  ,  hoc  Oraecae  linguee  ingenio  de buit ,  quaB; 

Ltini  ditior  ^^  tam  ruri^.qu^'urbi  opes^  ac- 
commodat.     r   »  -  .  o  i.   -      .:.t:ui  vrn  :  :      '       -i  ^ 

Scripsit  Eclagas*:decem  Yii^^iu^','  quartlffi: 
septem  tantim  Bucolicce  sunt.  Tr^s-^reliqifi^y 
Poilio  scilicet ,  Silenus  et  Gallus  •  quia  in  iis  ar- 
gumentis  ve]^£tu? /^  quae  Pastoralem  simplici- 
tatem  superant  ^,  3nGolicde  dici  i^oil  de^^ent.  ' 

Ecloga  Pnrhia  ^continet  querelas  de  miseri^ 
publicd. ,  et  privafajii^de  agror  r^e^pto  gratulatio- 
nem  ,  diciturque  tityrus.  Securida  significa- 
tbnem  benewieflti^','  et  albxis  vodatur.  Tertia 
certamen*  Pkstorum  ,  et  PALi£M:oN '  inscribitui*. 
QK^tfr^GenfethUayi^JappeikttUrPbBMb,  (^mn^ 
i^E^itaphiuM^  ^t^iabM-nomen  bA^HNiS'.  Sextoi 
Mef amorpho^kn^^ j^'et *  di<;itur' *vab.us  et  silenus V 
S^Hm^  Amwesrvarios ,  et  cbklitDON' appellattiii^l^ 
Odava  jPharaiaeetitria  ,  et  cii^AJrtm'  ifaseribitiir.' 
JfunaFoets&  ejtpofitulationem'^  etYocatUrivCffiRrs^L^ 
JDbci/naG^d&M^^  cojii^eiitSSHir  >  ^t  dici^^ 
tur -pALfcutTi 


.">  •  f 


'-■■»-      •»  r» 


'  V 


-'IH«.  1"     I  l.l  ...     V      iiiit 


;(ln)1j;f:".i>^ 


»        • 


-niriij 


-  1.«  li  j  >o;fi  J.    ,  11'',   t  I»  J  ;>«j  81   ^«l'-»"»» 


«J»«'H 


.      )      {''•«;. vV)M5»_ 


m 


r. 


•    '  .. 


l' 


'1  .    .         *  i -.•  k    . 

r(,:'f  {Km*  nor:  m  ..^-^o  lu    ^  zjj!ii.y»:<>o  1i-j 


';  ^li 


•  I 


r  • 


""l  '  FT    'V'*' 


n  lixiifi  mc;  .  J.  'i:;iiri.'i  'luia.'; 


f  C^^^tr  iiox.  79 


De  Carinlne '  Didactico. 


I '  I  ■ 


T 


.  rr 


.  o>';i.T^i'C'iP^E*tr  si-    rk  i  m  u"8-. 


jDiei.De^nitiQne   et  :Mafurd   (^arn^ni^ 

Cj  ^  •  '  ' 

r  •  • 

ARI4J9N.  pidaeticuin  7  V^9^  :,i  yoce^rseca 
iiKocfricia^docedAif^i^Vj  estulud,  qiibS praBce^lis 
contmetur  ,  et  hommes  varias'ad  artes  mi6rman- 
dos.  suscibit,  Hoc  prdestitit  tfefiiiodus ' ,  qui *  in  eo 


de  CEconbmia  ,  de  Re  maritimi  •'  de  AmculturS. 
praecepnones  impertit.  Id  ip^um  Vlrgiuus  Ifesio- 
dum  imitatils  pQrfecit  in  suis.  (jeorsicorum  Libi^s 
quatuor ,  qm  praecepta  d*  Agncmtura  exercen- 
hcoriMti&r:  '^-  • '^- V  Cf  ^  ■    -.'  .\V  •i^-  •  ^  •■^ 

.  Carmen  Diaa,cticum  nullum  ar&^menti  gemis 
respmt.,  cum  res  nulla,  nt »  de  qua  traai  prse- 
ceptia  non  possmt.  ^  a^.  .  . 

Quod  spe^tat .  ad  Foriii^^15eu  tirtiiteiii'  ill^tt^' 

oemaiis  .  ndec  ^st ,  opinor  ,.si  anda  ex.sese.ajc 
leuiiTa  praecepta  rerumT)ul6lintuame  ax^  varietat^ 
inustrentur  ^  81  ai^^tio  sit  eiegans  iac  tbncilliiay.M 
naLti'^;ae.sj^endid^(|uei4^^  aKiiti^tot;'si 

lepicKs* i*aria^iuncufis'y  Iroeji^isficU^  * j^ii- 

ventis  belU  Fabulis  fastidi^sa  praeceptbhfrii  se- 
nes  4}aiferrumpatur  ;  ,qua  m  re*  Vii^gHjiuS  exfJel- 
Imt .  uft  jami  lam  ekponemlis,.     •  , , 

*  ..*].    ^  rnuiQ-;  ;  j  j-;.::  oupjii  k-i;  «  .\'    .rui::iiiiij:M 


1 


8q  V  jy^Bzt^xzc  M 

D^  Poefis  I)idacUcis  f^mcis: 

> 

.    •        d  E*  8  I O - 1)  tJ  S.       5,;  \ 

Heslo^s.  m  AsofH  Beptiae  vico  nati^s  ,  unde 
Ascfaeus  dictus  est  ,  Homero  antiquior  fuit ,  ut 
quidani  volilnt'^'^iifeLuIt6  junibr  ,  ut  aJiiA'  placJet  , 
aequalis  ,  ut  fert  cemmcrms  bpinio  j  vixit  paul6 
ajQtjSyprimam  Olympiadfim ^  ^  \. 

.IJt   ineogoniam  .tlesiodi  ^    hoc  estx  Ueorum 

Seneatoeiam  ,  de  qu^  ninil  ad  hunc  Idcum  per- 
tmet;,-.sileamus  5  exsj^t.opus  lUud^  jcujus  est 
ii^c  inscjriptio  t'pyoLkolt^i\yt.kpxi  ,    q uod  suscep^^^^^ 
He,s«ipHup  "4icitur .,  ut^Jfiomines  ad  laborem  "stimu- 
IKreL  tx)ntin6t  nic  Lioer ,  ut  iam  dixinius  •  mutta 

■-.»>#■■•»•?      >  •    i  *^     "■       •  •  ■  j  •  V I.  ■  en  .  •/  -^  '  i  * '      « •  ^  ' »  • 

moratae  vitae  pr^cepta*', -quae^cum  Rem*inariti.- 
mam  ^  tum  A£ricu|tttram  ^pectant.    ,   . 

^aroji^^urgit^  V^^}\  .v^uintiiianus  L.  10. 
C  X  /rfidgriaque  jpars  ejus  iti  nontiiiihusest  oc-- 
cupata.  Tameji  utilas  circa  vrcBcepta^^senten" 


}» • » 


tvositionis 
prothioius  :  uaturque  lUi  painia  in  itlo  me^ 
mp^'gen^i;^^^aicenqi.  _        •  -    *J,v 

A.tJraY^rp.uIus  aeq^u^  de  Hesiodp  i".  1 . 

^^  mQlissima  auLcedine  carminum  memorw^ 
oitis,^  iOtii  quietisaue  cupictissimus  ^  ut  tent'- 

Nemoqtiidem  Hesiodb,  nisi  perperain^  detra- 
xerit  styli  snnplicis.,  nativi,  dec^uatbilis  paplliter- 
que  fluentis  gloriam  :  hemo  non  faieJituf  utili- 
tatem  ex  ejusdem  praeceptionibus  percipi  posse 
plurimam.  Veriim  neque  natura  rerum ,  quag 


^   O   S   T   I   C   A.  81 

tractdTit  ^  neque  ipsa  tractaxuli  raitio  primariuiu 
ipsi  Poetas  inter  Heroicos  locum  vindicant.  .  . 

opPXAisins. 

Cilix  ftut  Oppianus  k  ciritate  Anazarbo  sive 
Coryco.  Vixit  Imperante  Antonino  Caracall4  , 
cui  obtulit  geminum  Poema  Didacticum  ^  alte- 
rum  de  Piscatione ,  de  Venatione  alterum ,  non 
sine  maxima  doctrinae  commendatione.  Hujus 
opera,  cum  apud  Imperatprem  recitajta  essent  ^ 
donattis  est  in  sing^io^  versus  aureo  statera ,  ut 
viginti  miUia  aiu^eorum  pro  omnibus  acceperit. 
Q118S  liberalis  Caracallde  mu^ificentia  fei^it ,  ut 
multos  post  annos  carmina  Oppiniani  aurea  ap- 
pellarentur. .  Mortuus  est  trigesimo  astatis  anno 
ex  peste.  Anazarbi  saeviente.  jBum  cives  bonorifi- 
centissim^  sepelierunt,  erecta  ad  ejus  monumen- 
tum  statu^  j  ^uam  eximio  Epigrammate  cpnsig- 
gnarunt*  ,  • 

ARTlClTI.ua.  II  I.  _ 

De,  Poeds  LatinisDidacticis.  , 

I.UGB.ETIUS. 

^  ■         * 

■ 

Titus  Lucretius  Carus  Philosophus  idem  et 
Poeta  natus.est  anno  conditas  urbis  ^Sp,  suS.  se 
u)se  confodit  manu  ,  ciim  sumpto  poculo  actus  in 
mrorem  fuisset.  Is ,  ut  Romanorum  animos  Phi- 
losophipis  praeceptionibus  imbueret ,  sex  omnino 
Libros  de  Mundi  constitutione  versibus  edidit  j 
haec  enim  fuit  Lucretii  mens  y  cum  se  ad  scriben* 
dos  versus,  de  Philosophicis  rebus  accingeret  , 
^uemadmodilim  ipse  testatur ,  ut  argmn^ntum 

Tom.  IL  ,  F 


8i  P   O   E   T   t   C   A. 

austeYum  ex  sese  et  abstirusttiu  amcemtate  car^-^ 
minis  condiret,  Li6.  %• 

Ac  veluti  pueri»  absinthia  tetra  medentes 
CiJlm  dare  conautai  ,'priiis  oras  pocula  circum 
Adspirant  mellis  dulci  flaToque  liquore. 

.• •••-••  A.  «,«••••• 

Sic  ego  nunc  y  quoniam  haec  ratio  pleriimque  Tidetur 

.  Tristior  esse  ,  quibu^  non  esr  tractata  y  retrbque  ' 

VoIgUs  abhorret  ab  hac  ^  volui  tibi  suaviloquenti 
Carmine  Pierio  ratiqnem  exponere  nostram  , \      ' 
£t>  quasi  mussBOy  d^lci  cpniingere  melle. 

'  Quale  ver6  judicium  ferendum  sit  de  Lucretii 
Poemate  declarat  docta  rett'&  antiquitas  ,  qu» 
eximiis  Lucretium  laudibus  decoravit»  Acnoscit 
in  eo  TuUius  Li6,  %.  Epist.  ad  Q.  Fr.  lumen 
ingenii  cum  arte  multa  conjunctum.  Eundepa 
Qitintilianus  elegantem  dicif,  Lib.  lo.  C.  i. 
ctsi  fiitetur  esse  difficilem  :  non  qu6d  versus  ejus 
multo  lutore  non  polleiant',  sed  qu6d  ea  tractarit^ 
qu8B  subtiliora  sunt-ex  sese  et  plerumque  recon- 
dita ;  quibus  tamenipse  lucis  plurimi!im  dilucid& 
scribendi  ratione  co^tulit.  IUum  Ovidiua  y  Statius 
versibus  suis  commendavere  y  ut  recentiores 
omittam  l>en6  multes  ^  qui  testimonio  veterum 
suo  ipsi  suflSragati  sunt,  £nimver6  nemo  Lucre* 
tium  evolvat  attentii!ts  j  qui  ingenii  ipsius  aciem  y 
elegantiam,  eru^itionem  ^  Latinit9.tem  sermonis 
non  miretur* 

Neque  tamen  vitiorum  expers  ftdsse  dicendus 
e^t.  Nam  de  moribus  ejus  nequid  attingam  ^  qui 
divinam  Providentiam  neeaverit,  et  h  rerum 
iiatur&  numen  omne  it^  visus  fuerit  sustulisse  , 
Ut  fortuito  atomorum  concursu  coaluisse  regique 
cuncta  ac  gubemari  docuerit  j  culpari  merit6 
debet ,  qu6d  diirior  suis  in  versibus  ,  qu6d  in 
scribendo  fusus  nimis  ac  laxus  ,  qu6d  antiquatis 


»  O  2  T  I  C  A.  83 

Tocibus  f  quas  reyocare'  postUminio  putidiiiis  tfr 
fectat  9  styli  sui  amoenitateia  puritatemque  non 
mediocriter  detriverite 


VIB.GILItT8. 


Quatuor  Libros  Didacticos  edidit  VirgiliuSy 
qui  ab  eo  Georgica  inscripta  «sunt.  Georgicorum 
nomen  k  ytapyb^  agricola  :  hpc  autem  k.  ycciot  sive 
yia  terra  ,  et  tpyov  opus ,  dicitur.  Qusecumque 
enim  his  Libris  contmentur  ^  jiaec  ad  agricul- 
turam  pertinent.  Primus  multiplicem  atandi 
colendique  agri  rationem  tradit.  Secundus  de 
serendis  producendisque  arboribus  tractat.  Ter- 
tius  agit  de  pastu  cultuque  pecorum.  Quartus  de 
Apibus  et  procreando  melle  disserit. 

Huic  se  operi  Virgilius  applicuit  aduM  jam 
aetate  ^  ci!mi  mgenii  maturitatem  adeptus ,  sedu- 
,  lam  ac  felicem  in  formando  perficiendoque  stylo 
operam  posuisset.  Ulud  exorsus  sub  Mecoenatis 
oculis  pariter  atque  auspiciis  ^  per  cujus  gratiam 
aditum  ad  ipsius  OctaTiani  Caesaris  beneYolen- 
tiam  pertentabat  ^  septimo  tandem  anno  com- 
plevit  y  qui  fuit  ab  Urbe  condit&  septingente- 
simus  vigesimus  quartus. 

Neque  ver6  ita  se  capi  passus  est  incredibili 
omnium  admiratione  ^  quam  vulgatus  Georgico- 
rum  Liber  auctori  suo  statim  pepererat,  quin 
eundem  decimo  posi  anno  ^  qm  Poetse  mortem 
praecessit ,  diligenter  recognosceret  j  et  a  la&tissi- 
mis  rerum  eventis  nactus  locum  adulandi  Au- 
gusto  Caesari  ^  muM  leporum  ac  gratiarum  segete 

Srobatissimum  jam  opus  cumularet.  Hino  novum 
ecus  Georgicis  accessit  ^  quse  novis  vicissim  ex* 
cepta  plausibus  palmafn  Latini  Carminis  Virgilio 
meruere.  Nihil  enim  deest  huic  operi  vel  con- 
dnnitatis  et  elegantiae  ad  Dictionem ,  vel  varie- 

F  a 


.1 


84  P   O   S   T  t   C  A. 

tttis  ad  pulchritudinem  ,  yel  omoenitatis  ad 
leTandum  praeceptionum  fastidium  ,  yel  Poeticse 
fictionis  ad  Fabulam  ,  yel  urbanitatis  auUcse  ad 
commendationem  Octayiani  Caesaris  y  cujus  ku- 
cupaii  beneyolentiam  ante  omnia  contendebat. 

recit  Virgilius  in  Georgicis,  ne  rei  cujusquam 
expers  etimperitus  haberetur ,  tam  bell^  tamque 
scienter  de  unaqu^q^ue  disciplina  disseruit.  Nunc 
Philosophus  j  aut  fecondita  naturas  arcana  scru- 
tatur  et  explicat ;  aut  solers  ac  sagax  supremum 
Numen  attmgit  y  et  Platonicorum  more  suas  ipsi 
dotes.astruit  atque  perfectiones ;  aut  mores  m* 
fohnat  decumentis  «alubribus  ,  modestiae  tenax 
semper  ac  pudoris ,  yel:  di!im  argumenti  sui  ne- 
cessitate  ad  ea  describendadescendit^  quse  natu- 
ram  y  utsalyis  yerecimdiaelegibusnarraripossent^ 
non  habebant.  Mod6  peritus  Astronomus  astro- 
rum  cursus  coelorumque  conyersiones  it^  metitur^. 
Ait  non  tam  Agricolas  y  qixkm  ipsos  agroruih.do* 
minos  et  curiosos  motuum  coalestium  scrutatorea 
erudiat.  Mox  experien,  Geographus  per  varia. 
orbis  plagas  k  Gadibus  usque  Auroram  et  Gan« 
gem  discurrit ,  et  locorum  situm  ac  nomina  f 

Jiroprietates  regionum,  soli  cujus<jue  ingenium  ex 
abulae  pariter  atque  historiae  monumentis  de« 
signat.  Jam  quasi  aetatem  totam  in  perdiscendis 
temporum  suorum  religionibus  contriyisset,  Deo- 
xum  cultum  ,  sacrorum  originem  ,  ceremonias  y 
ritus  y  Pontificum  jura  y  sacras  (^iyilesque  leges 
describit;  Denique  tam  referti  sunt  quocumq^ue 
eruditionis  genere  Georgicorum  Libn  y  nihil  ut 
ad  perfectam  yeteris  Romae  eognitionem  desi^ 
derandum  reliq^uerint. 

MANZLIUS* 

Vijdt  Caius  Manilius  extremis  Augusti  Cassaris 


p  o  K  *  X  e  JL.  85 

tetnporibus  ^  quamTis  e jus  dictio  suadere  quibus* 
dam  videatur  ^  floruislc  ipsum  sub  Tbeodosio 
f  eniore ,  eumque  esse  non  Manilium  y  sed  Tbeo^ 
dorum  Manlium  ,  quem  Claudianus  laudat  k 
scienti4  syderum  in  suo,  quem  ad  eum  scripsit^ 
Panegyrico.  Ut  ut  est  ^  exsliant  ipsius  Libri 
quinque  de  re  Astronomidi ,  quibus  rnter  reli* 
qua  inyeniuntnr  prima  Spherae  elementa  Latini^ 
yersibus  reddita.  Stylus  ejus  facilis  in  materi^ 
difficili  et  nondilun  tentatll  y  quamyis  multi!mi 
dissimilis  ab  e4  puritate  et  elegantilL  quam  Au* 
gusti  tempora  praeferebant.  Ceten!un  laudatur 
multi&  a  graritate  sententiarum ,  Sl  moratis  egre- 
g^^  praeceptionibus  ^  quas  cum  ad  omnium ,  tum 
ad  juventutis  prsecipue  captum  atque  indol«m 
temperavit* 


COI.UMEI.I.A. 


Gadibus  in  Hispanii  natus  est  Columella , 
anno  Imperemtis  Augusti  4^«  Romae  scripsit 
Libros  de  Re  rusticft ,  et  quod  Virailius  tractan- 
dum  aliis  reliquerat ,  muita  de  Hortorum  cul* 
tur&  praescripsit.  In  pretio  fiiit  inteif  Geetera.Poeta& 
illius  Latinitas  y  quae  hodi^que  tanquam  puris- 
simi  sermonis  exemplar  %s  regula  ab  omnibus^ 
sincerae  Latinitatis  amantibus  observatUF. 


«l^V^^^»'»^^^*^» 


88  1»  O  B   T  f   C  A. 

Callimaclii  numeris  non  est  dicendus  Achitles ; 
-    Gydippo  non  est  oris^  Homere  y,  tui. 

Quare  idem  Ovidius  ,  ciim  ElWgkfeCiW  numerot 
Fastis  suis  aptasset ,  queritur ,  qu6d  Elegia  argu- 
meuti  hujusgravitatimini!i8  conveniat.  Fast.  2» 

Quid  toIhi  demens  Elegis  imponere  tantum 
Ponderis  %  Heroici  res  erat  ista  pedis. 

ARTICULUSIII. 

De  Auctore  Ele^ce. 

Quis  Elegiaci  Carminis  Auctor  exstiterit ,  re» 
erat  ipsis  Horatii  temporibus  penitus  incerta.  Sic 
enim  in  Arte  loquitur. 

Quis  tamen  exignos  Elegos  emiserit  anctor , 
Gfammatici  certant)  et  adhnc  sub  j^ndice  lis  est. 

Tamen  Strabo  Elegiae  principem  apppllat  Cal- 
linum  j  qui  Terentiano  Mauro  Callinous  dicitur, 

Pentametrum ,  dubitant ,  quis  primus  finxerit  auctor  *, 
Quidam  non  dubitant  dicere  Callinoum. 

Eandem  Strabo  tribuit  Mimnermo  Colophbnia 
gloriam ,  qui  septem  Sapientibus  antiquior  fuisse 
narratur.  lUius  carmina  solis  amoribus  referta 
fuisse  testantur  Horatius  et  Propertius.  Horatius 
quidem  JL.  i.  Ep.  odNum^ 

Sln  ,  Mimnermus  uti  censet  y  sine  amore  )Ocisqu6 
Nil  est  jucundum^  Tivas  in  amore  jocisque. 

Propertius  vero. 

Plus  in  amore  ralet  Mimnermi  versns  Homero. 
Carmina  mansuetus  laevia  quaerit  amor. 

Post  iilos^  Elegiaci  Carminis  laudem  tulerunt 
Callimachus  CyrenaBUs ,  et  Philctas  Cous  :  quos 


•' 


P   O   ^   T   I   C   A.  89 

Elegiae  principes  Qaintilianus  appellat  L.  10. 
c.  1.  Tunc  et  Elegiam  vacabit  in  manus  su^ 
mere ,  cujus  princeps  habetur  Callimachus  : 
secundas  plurimorum  confessionePhiletas  OC'- 
cupaviu 

De  iisdem  loq^uitur  Propertius  i,  2.  Eleg.  34- 

•     Tu  satius  moltem  musis  imitere  PhiletAm  ^ 
£t  non  inflati  80mn\fL  Callimachi. 

^lL.^.Eleg.  1. 

CalHpiachi  mane^  et  Coi  sacra  Philet» 

In  Testrum ,  quasso  j  ne  sinite  ire  nemuft.  . 

Et  rursiis  ibid.  Eleg.  8. 

Inter  Callimachi  sat  erit  placuisse  ]ibeI!o8| 
£t  cecinisse  modis,  Coe  Poeta,  tuis. 

A  R  T  I  C  U  r  U  S      IV» 

De  ElegicB  Virtutibus. 

Prima  virtus  Elegiae  est ,  nihil  ut  sit  in  Elegis 
vel  nimis  (juaesitum  arte  ^  yelaccersitumlongius; 
nihil  quodexips^  re^  quae  se  offert^  natum  non 
putes  :  ut  absit  pigmentum^mne ,  fucusaue  pue»* 
rilis  :  ut  splendeat  nativa  qusediam  pulchritudo  y 
quam  neque  minium  neque  cerussa  corrumpant. 
]>en]que  ut  affectus  animi ,  qui  pinguiitur ,  it4 
se  prodant,  ut  nemo  sentire  aiiter  aut  Ipqui  se 
posse  sibi  videatur. 

Altera  carminis  Elepaci  dos  ac  virtus  est ,  ora- 
tionis  suavitas  et  amoenitas  liberalis  y  quae  nativos 
sensus  exomet  quidem  j  et  rebus  ipsi»  leporem 
conferat  et  gratiam ,  sed  petulantiam  excludat 
omnem^  aut  verecundas  minus  imagines  ,  quibus 
offendatur  ingenuus  piidor,  et  castis  inte^risquo 
moribus  labes  inferatur.  Etenim  exulent  procul 


90  P    O   B    T    I    C   A. 

prolervi  mollioresque  Elegi ,  qui  placere  Lecto- 
ribus  non  possunt  ^  nisi  yitient  eosdem  et  ad 
pravitatem  erudiant. 

Denique  Eiegiae  laus*ultima  ad  Dixiionem 
pertinet;  quam  stylus  molliter  fluens  et  [asqua- 
bilis  inprimis  commendat.  Ergo  vitentur  in  Elegis 
duriores  soni ,  crebrae  syllabarum  collisiones  et 
asperi  vocum  concuirsus ,  qui  teretes  et  delicataa 
aures  laedunt.  Hac  partfe  vitiosus  plerumque 
Catullus  occurrit* 

Jam  Pentametri  versAs  exigit  gratia ,  ut  dis- 
syliab^  voce  concludatur  ,  neque  trissyllabam 
aut  plurium  etiam  syllabarum  nisi  raro  admittat  y 
utvoces  adjectivas ,  adverbia  et  participia  in  fine 
non  patiatur.. 

AIITIGUZ.US      V. 

De  Ppetis  Elegiacis  GrcBcis. 

CAl.XiIMACHUS. 

Callimachus  Cyrenensi?  in  Alric^  vixit  Pto- 
lomaei  Pliiladelplu  et  Ptolomaei  Evergetae  tempo-' 
ribus  ,  princeps^Blegiaci  Carnsinis  a  Quintilian6 
appellatus.  Claruit ,  mter  Poetas  veteris  Gra&ciae , 
poutioris  elegantiae  gloria.  Restant  e  scriptis  Calli- 
maphi  Libri  duo  :  alter  Hymnbrum,  Epigram- 
matum  alter.  Castera  penisse  dolet  Henricus 
Stephanus. .  Ejus  carnlma  imitatus  Propertiu» 
est ,  et  CatuUus  h  Graecis  Latina  se  fecisse  tes- 
tatur.  De  Callimacho  reliqtdt  hoc  testimonium 
Ovidius. 

■ 

Battiades  toto  semper  celebrabitur  orbe  ; 
QuamYis  ingenio  iron  Talet  y  arte  valet. 

Quod  ita  interpretantur  quidam  Callimachi 
defensores,  non  qu6d  censeret  Ovidius  null4 


P   O    S   T   X    C    A.  91* 

praestitisse  ipsum  ingenii  laude  ,  sed  qu6d  accu« 
ratioii  cuidam  diUgentiae  magis  ^  <^km,  ingenii 
famse  studuisse  videretur. 

De  Callino  siye  Callinoo^  Mimnermo ,  Phileta 
cseterisque  Poetis  Eleg^acis  Graftcis  nihil  est  quod 
adjiciamus  y  fre^er  ea  quae  jam  de  iilis  dicta  sunt 
Articulo  3. 

AaTZGULUS      vi. 

De  Poetis  Elegiacis  Latinis. 

CATUI^XtfS. 

C.  Valerius  Catullus  Veronae  natus  est  anno 
conditae  Urbis  exeunte  668.  ante  Christum  90. 
Vivendi  finem  fecit  anno  aetatis  3o  j  ab  urbe  con« 
dit&  697«  Amicus  Ciceronis  fiiit  y  et  ci!un  ab  eo« 
dem^  tum  ab  eruditissimis^  Romanae  B.eipublica9 
viris  magno  habitus  in  pretio  ;  quos  ille  sibi 
festivitate  ingenii  et  Uberiore  scribendi  facultate 
demerebatur.  Eximius  cultor  purissimae  Latini- 
tatis  y  quam  illi  laudem  nemo  detrahit  j  durius- 
culus  suis  in  Elegis  visus  est.  Veriim ,  ut  tenebat 
multosjiis  temporibus  turpissima  prurigo  obsc.oeiia 
quaeque  garriendi  pariter  ac  scribendi,  nullis 
pepercit  impuritatibus^  propter  quas  tanquam 
exitiosus  pudoris  scopulus  declinandus  est. 

TIBUZ.LirS. 

Albius  TibuUus  eodem  quo  Ovidius  natus  est 
anno^  qui  fui^i-Urbis  concutaB  711,  ante  illum- 
mortuus.  Pahnam  Elegiaci  carminis  tulisse  fer-- 
tur  Quintiliani  judicio^  cui  tersus  atque  elegans 
maximS  Elegiae  auctor  visus  est.  Neque  hanc 
'  ipsi  laudem  multi  pariter  Critici  invident ,  tam 
politus  ubique  et  sut  semper  similis  agnoscitur ! 


02,  P  O   E   T   Z   C   A* 

Scripsit  quatuor  Elegiarum  Libros  y  quarum  ui- 
timus  Messalae  laudes  et  aliquot  Epigrammata 
continet.  Is  tribus  prioribus  multilim  absimilis^ 
^t  properatse  nimium  artis  accusatur* 

■'  O  V  I  D  I  U  S.    , 

Pub.  Ovidius  Naso  Sulmone  natus  anno  Urblff 
conditae  711  ^  ante  Christum  3g.  Mortuus  est  in 
e;xilio  suo  Tomis  minoris  Scjthiae  anno  urbis  770  , 
Christi  21  ,  Tiberii  3. 

Citracontroversiam  quidemomniumest,  Ovi- 
dium  ek  prsestitisse  ingenii  g^ori&  et  soribendi 
carminis  lacilitate  ,*  quae  Poetarum  nemini  visa 
est  contigisse»  At  conscius  ipse  sibi  iddolis  illius^ 
quam  erat  nactus  ad  poesun ,  di!im  genio  suo 
indulget  liberius  ,  fecit  ne  tam  accuratus  aa 
diligens  evaderet»  Arguitur  in  ejtts  operibu» 
juvenilis  luxuries  et  impotens  quaedam  dicendi 
multa'  perfas  ac  nefas  prurigo  >  quam  compes-* 
cere  prudentia  debuisset»  NihilominilLs  videtur 
Tibullo  atque  Propertio  praeferendus ,  qu6d  in 
iiDitaLnda  natura  solertior ,  in  exprimendis  cien- 
disque  teneris  quibuisque  aiFectibus  ,  quae  dos  est ' 
ElegisD  potissima  ,  utroque  felicior  exstiterit. 

Heroides  Ovidianae  habentur  apud  omnes  tan-^ 
-quam  amoenissimus  et  exquisitissimus  ingenii 
partus  9  in  quo  natura  tota  sii^e  fuco  se  prodit , 
et  humani  cordis ,  quod  varii  cupiditatum  motu» 
concitant ,  indoles  agnoscitur.  (Jui  si  maturioris 
judicii  gravitas  accessisset ,  nihil  ad  perfectis- 
silhi  operis  consummationem  desiderandum  vi- 
deretur. 

Regnat  in  ejusdem  Tristibus  et  Libris  de 
Ponto  par  amoenitas  et  ingenii  politii>ris  cultura  y 
quam  non  mod6  non  deterit  Poetae  exulantis. 


'      P   O   B   T   I   C   A.  93 

luctus  ac  dolor  y  sed  novo  etiam  lepore  condit 
ac^umulat.  Tamen  ignoscendum  lili  quidam 
non  putant  y  quod  tam  in  exemplis  y  quam  in 
comparationibus  nimis  sit  frequens  ,  neque  vel 
in  eo  opere  sibi  ab  innatd.  scribendi  luxurie  satis 
temperet. 

In  Fastis  maturum  dBtate  virum  Ovidius  s« 
offert ,  qui  caeteris  in  operibus  junior  videri  pos- 
«it.  Ado6  potens  ubique  sut  est ,  et  justis  argu- 
m^nti  sui  finibus  se  continet.  Illic  antiquitatis 
eruditas  monumenta  tantd.  concinnitatis  gratilL 
pertractat  ,  ut ,  di!un  Lectoris  curiositatem  in- 
eendit  ,  ejusdem  taedio  ac  fastidiis  occurrat. 
Dignus  vel  ob  id  unum  opusculum  ek  Carminis 
Elegiaci  glorid^  quam  sibi  ipse  vindicare  non 
metuit*  ^ 

'Tantum  «e  nobis  Elegi  debere  fatentur  j 
Quantuin  Virgilio  uabile  debet  opus. 

Ha^bemus  tanti!im  sex  primos  ejus  Fastorum 
Libros  :  sex  ultimi  temporum  injuria  pepere. 
Nihil  hic  attinet  dicere  de  Amorum  Libris , 
<[ui  utinam  aut  lucem  vidissent  nunquam ,  aut 
nemini  nisi  auctori  nocuissent  suo.  Videant  pu- 
rissimae  religionis  cultores ,  quam  injiciant  de  se 
probitatis  opinionem  ,  apud  quos  turpissimas 
^obscoenitates  in  pretio  sunt  ;  quas  nec  ipsa 
inverecunda&  superstitioni&  iicentia..toleraaaas. 
judicavit. 

PROP£a.TIU9» 

Sextus  Aurelius  Propertius  natus  in  Umbria 

^     «ub  Aususto  vixit,  et  quatuor  scripsit  Elegia- 

rum  Libros  y  qui  e&dem  laborant  obscoenitatis 

contagione  ^  quas  O vidium  infecit.  Caetenlim  floret 

•ruditionis  laude  ^  sublimitate  ingeoii  ;  «t  quan* 


94  P    O   fi   T.I   C  A. 

quam  subobscurus  identidemi  amodiiitfi^tis  gratilt 
non  caret.      -  t 


CAPUT    VII. 

De  Sdtird. 

A  R  T  I  C  U  L  U  S       P  R  X  M  U  8* 

De  Ncmine  ac  JDeJinitione  Satim. 

OATiRiE  nomen  alii  deducunt  k  Satiris  agres- 
tibus  Diis  petulantibus  ac  protervis  ,  propter 
similitudinem  q  uam  habere  oatiram  existimant 
cum  SatiricS.  Poesi  et  veteri  Graecorum  Comoe- 
dilL  y  in  qu&  Satiri  inducebantui;  in  scenam  y 
quimordaci  dicacitate  et  amaris  salibus  hominum 
vitia  insectabantur.  Alii  petunt  Satirse  nomen 
a  voce  Saturd  y  boc  est  plenlL  ^  refertlL ,  quae 
vox  adjectiva  est,  et  refertur  ad  substantivam 
vocem  JLance  j  quae  subticetur.  Erat  auteiiLLanx 
satura  genus  quoddam  paropsidis  variis  frug.bus 
ac  fructibus  refertae ,  qu«  sacris  Cereris  ac  jBac- 
chi  tanquam  totius  anni  primitids  inferebatur, 
et  a  copii  et  saturitate  rei  vocabatur  simpliciter 
Satura.  Hujus  generis  Lancium  memimt  Vir^ 
gilius  in  Georgicis  jL.  2. 

£rgo  rit^  suum  Baccho  dicemus  honorem 
Carminibus  patriis^  Lancesque  et  Liba  feremiis. 

Quare  Carmen  iUud  quod  variis  refertum  est 
rebus  ^  et  per  omnia  vitia  sine  ordine  uUo  aut 
Umite  vagatur  y  Saturae  sive  Satirse  nomen  tuUt, 
immutatS.  Litterd.  ^  quemadmodi!un  pro  optumus 
et  maxumusy  dictum  est  optimus  ^lmaximus. 


w 


P   O   S  T   X  G  A.  95 

Hinc  Juvenalis  Satiras  suas  k  yario  argumento  ^ 
quod  contineiit  y  £m:agini  comparat.  oat.  1  • 

Qiudquid  agunt  homines  y  votum,  ^ixiory  ira|  ToIaptaSj 
Gaadia }  discursus,  nostri  farrago  Libelli. 

Posterior  lisec  Satirse  etymologia  tant6  proba- 
bilior  videri  debet  y  qusjitb  cupidius  speciem 
iUam  Carminis  tanquam  sibi  propriam  Romani 
vindicant  ,  quaei  ninil  k  Grsecd  Poesi  mutuata 
sit.  Hinc  Quintilianus  de  SatirlL  loquens^  X.  i3. 
c.  1.  SaUm  ^  ^iaqmt  ^  tota  nostra  est.  Quod 
ipsummult6antestatueratHoratiusZ«.  i.iSar.  10» 
oatiram  testatus  intactum  Gnecis  carmen  ^%%^. 

A  a  T  I.  c  ir  X  Q  s     II. 

De  SatirxB  Qrigine  atque  Progressu. 

Primus  scripsisse  Satiram  dicitur  Lucilius^  auC'-» 
tore  Horatio  ita  loquente  de  Satira*  X.  2.  Sat*  1  • 

Quid  ciim  est  Lucilius  ausus 
Primus  in  liunc  opens  componere  carmina  morem. 

Cui  sufirasatur  Qujntilianus  h.  10.  c.  1. 
Satira  ,  inquit ,  tota  nostra  esty  in  qudprimus 
insignem  taudem  adeptus  est  Lucilius.  Hoc 
tamen  tam  Horatii ,,  qu^  Quintiliani  testimo- 
nium  non  ita  accipiendum  est ,  quasi  nullus  6 
B.omams  ante  ipsum  c3cripseHt  Satiram  ,  sed 
quod  perfectior  nuic  ic^en  forma  per  Luciiium 
accesaerit. 

Altifis  enim  Romanae  Satirae  repetenda  origo 
est  5  quam  deducit  Livius  Zi.  ^.  ab  Etrusas 
Ludionibus  ,  quos  inUiirbem  accitos  imitata  ju- 
v«ntus'B.omajia  Fescenjaino  more  altemis  sese 


96  P   p   B   T   I   C   A. 

provocavit  versibus.  Hiic  referendum  Ulud  Ho'^ 
ratii,  L.  2.  Ep.  1. 

|Fescennina  per  hunc  inventa  licentia  morem  ^ 
Versibus  altemis..  opprobria  rustica  fudif . 

Atque  liic  primus  veluti  gradus  xloinande  Sa- 
lirse  fuit :  cui  successit  alter  ^  inquit  idem  Li- 
vius  £/.7.  qui  ,  non  sicut  ante  ^  Fescennino 
n>ersu  simitem  y  incompositum  temerd  ac  ru-- 
dem  altemis  jaciebant  y  sed  impletas  modis 
Satiras  ^  descripto  jam  ad  tibicinem  cantu 
motuque  congruenti  ^  peragebant.  , 

Post  aliquot  annos  natus  Andronicus  &  Satiris 
ad  Fabularum  argumenta  spectantium  animos 
transtulit,  quas  Graecorum  Tragoedias  ac  Co- 
moedias  imitatus  per  Histriones  exbibuit.  Tunc 
interruptae  tantisper  Satirse  sunt ,  vel  specta- 
culi  novitate ,  velperfectiore  operis"form£L,  quae 
curiositatem  incenderet.  Sed  Romana  juventus 
non  ita  mult6  po$t  Exodia ,  hoc  est  veteres  jo- 
cos ,  quae  erat  primum  ab  Oscis  mutuata  ,  re- 
duxit.  j  qui  non  exduderent  quidem  Andronici 
vel  aliorum  Dramata ,  sed  eadem  subsequeren- 
tur ,  et  seria  nimis  Fabularum  argumenta  f es- 
tivitate  sui  temperarent.  .Verfim  hi  joci,  mutato 
Satirae  nomine,Exodiavocata  sunt,  quam  deinde 
appellationem  retinuere.  Donec  Ennius.  ,  qui 
senserat  placuisse  Jlomanis  priscum  Satirae  genus , 
revocavit  illam  po^liminio  ,  et  novum  Poema 
aggressus  est ,  quod  exl^a  Scenam '  castigaret 
vitia ,  Comoediae  v  eteris  more ,  et  censuram  cum 
jocis  conjungeret. 

.Hunc  secntus  postea  Palcuvius  ,  qui  in  lioc 
opus  Ahvci  acriite  mcumbit ,  supervenit  demum 
Lucilius  j  et  rudem  neque  politam  satis  Satiram 
ita  perfecit,  ut  ejusdem  inventor  primus  haberi 


iSertienti  Namque  Ennii  et  PacuTii  t^oemata , 
quse  yariis  e  carminibus  erant  conflata  non  imi- 
tatus  5  ips^  Hexametruih  unum  adliibuit^  mul-* 
toque  sale  et  aceto  infectam  vitiis  urbem  defiri- 
careconatusest.  Hujus  deinpepsvestigiisinsistens 
Horatius  ^  ad  summum  perfectionis  apicem  evexit 
Satiram  ,  et  exemplar  suum  longo  intervaUo 
superavit* 

Alterum  Satirse  genus  laudat  Quintilianus  ^ 
cujus  auctorem  facit  Terentium  Varronem  ^ 
qaem  eruditissimum  Homanorum  appellat.  Ille  ^ 
etsi  Lucilio  eptate  multo  inferior  ^  non  tameu 
suis  in  Satiris  eam  secutus  est  scribendi  formam  ^ 
quam  Lucilius  induxerat ;  sed  Ennii  et  Pacuvii 
more  non  tantum  adhibuit  varietatem  versuum  ^ 
sed  prosam  carminibus  y  et  Grseca  Latinis  mis-> 
cuit  ^  diligens  inprimis  Meriippi  Philosophi  Cy- 
nici  imitator»  Hinc  Satirae  Yarronis  Menippe^«, 

A  RT  t  c  tr  1  tr  s     1 1 1» 

De  Satircs  Naturd  atque  Indole^      i 

Nunc  eicutiendum  incumbit  nobis  quid  Satira 
sit,  et  in  ,qu4  materift  se  se  exerceat.  Satira  Car* 
men  est  salsum  et  mordax  carpendis  hominum 
vitiis  et  -emendandis  moribus  institutum'. 

Inde  colliges  Materiam  Satirse  esse  hominum 
^  vitia ,  Formam  ejusdem  leporem  ac  dicacitateih, 
Finem  VerA  -eraendationem  morum* 

Ergo  in  notandis  homintim  vitiis  atque  ei^o*- 
ribus  Satira  tota  occupata  jefst ,  veterem  in  ek 
re  Grsecorum  Comoediam  imitata ,  quse  magn4 
cum  libertate  *,  quod  erat  iti  unoquocme  vitio*- 
sum,  inseclabattir.  Hoc  teJstatur  Hoi^atmsli/  i, 

SaU  4*  /  '   ''  '■  ^     ■  * 

Eupolis  atque  Cratinus  ,  Aristoplianesque  Poetae  y 
Atque  alii ,  f^omm  Comoodia  prisca  Yirornm  est  *, 

Tom.  JL  G 


^8  :^  O  E  T  I  C  A» 

Si  qurs  erat  digiiiis  describi ,  quod  malus ,  aut  fuf  ^  - 
Quod  moechus  foret ,  aut  Sicarius  y  aut  alioqul 
Famosus ,  multii  cum  libertate  notabant. 
Hinc  omnis  pendet  Lucilius,  hosce  secutus 
Mutatis  tantum  pedibus. 

,  Hoc  veri  familiare  Satirae  est,  uti  et  veteri 
Comoediae ,  ut  in  mores  non  tantum  ^neratim  , 
sed  etiam  singulatim  invehatur  j  neque  tam 
praeterita ,  quam  sui  temporis  vitia  coarguat. 
Ac  sicut  AristopKanes  Cleonem  ,  Hyperbolum  ^ 
Alcibiadem  et  aliosejus  aetatis  viros  exagitat  j 
ita  Lucilius  Mutium  ,  Lupum  et  alios  sui  tem- 
poris  famosc^s  criminibus  Romanos  reprehendit. 
Quare  Persius,  Sdt.  i. 

Secuit  Luicilius  urbem  * 
Te  Lupe  y  te  Muti  ,  et  genuinum  fregit  in  illis. 

Neque  tamen  a  Satira  proborum  virorum  lau- 
<ie8  excluduntur  penitus.  NamLucilius  Scipio-- 
nem  laudavit ,  Horatio  teste.  L.  n.  Sat.  !• 

At^mjen  et  justum  poteras  ^t  dicere  fortem 
Scipiadem^  ut  sapiens  Lucilius* 

Neo  ipse  Horatius  multis  in  locis  a  laudibus. 
jpum  Mecoenat^s  ,  tum  Augusti  et  plurium  alio^ 
rum  abstinuit* 

Duplex  autem  increpandi  vitia  modus  est  , 
in  quo  Satir»  Forma  constituitur :  aliu^  acrior 
et  apertior ,  jocosus  alius  et  occultus.PrioremLu-» 
jpilius  et  Juvenalis  sectatisunt,  qui  dicacem  moF^ 
dacemcjue  stylum,  nuU^vel  aetatis,  vel  sexus^  vel 
Conditionis  habita  ratione ,  in  pravos  sui  tem- 
poris  mores  distrinxerunt.  In  posteriore  se  magif 
^imavit  Horatius,^'  cujus  in  Satiris  plus  lepori« 
Htque  artis ,  quam  vis  et  acrinjoniae  deprehen- 
4^$.  Forte  quia  seriserat.  L.  Sat.  lo. 

.'     .-  Ridiculum  acri- 

Foniufii  ac  mei^us  magnas  pleriunque  «ecat  res^ 


\* 


P  O   K  T  I   G  A.  >99 

inc  fllud  Persu  de  Horatio  judicium.  Sat.  i. 

Omne  rafer  .Titittin  ridenti  Flaccus  amico 
Tangit ,  et  admissus  circttm  praocordia  ludit  p 
Callidaa  excusso  popidum  suspendere  naso. 

Denic[ue  hunc  sibi  finem  Satira  proponit  y 
non  secis  ac.  Vetus  Comoedla  j  ut ,  increpando 
vitia  ,  mores  corrigat^  et  emendet.  Et  proptierei 
in  excutiehdis  vitiis  t6ta  versatur  j  nec  gravia  ac 
digna  Cothumo  argumenta  tentare  debet .  teste 
Persib,  Sat,  5.  sed  ea  relinc[uere  Tragoediar^m 
Scriptoribus» 

Ore  teres  medico  pallentes  radere  mores 

IDottus ,  et  ihgenuo  culpam  de^eie  ludo. 

Hinc  trahe  y  quas  dicas  y  mensasque  relinque  Myccnls  f 

Cnm  capite  et  pedibus^.  plebeiaqiie  prandia  ndris. 

ARTIGirLUS      IV. 

» - 

De  DictioneSatin^  proprid. 

Cartnen  Hexametrum  Lucilius  .  omnium  pri* 
!mus  solum  adliibuit  in  Satiris  ^  aliam  i  Grs^i^ 
Comicis^  quorumimitator.iuit,  secutus  rationem^ 
ci\m  illi  lambo  potius  convicia  jactarent  sua* 
Hlum  bbiter  carpit  Horatius^  quasi  tam  serviliter 
Graeoorum  vestigiis  izistiterit  ,  niliil  ut  praeter 
formam  carmtnis  mutaverit.  X.  i.  SaU  4* 

Hinc  omnis  p^ndet  LuciliuS  j  hosce  secutus  y 
Mutatis  tantum  pedibus. 

Dictio  Satirse  Poeticaesse  non  debet^  si  quid 

Iloratio  creditur  :  im6  pedestrem  ipse  ubique 

^rationem  a£Eectare  se  profitetur.  Lt.  2.  Sat.  6. 

Qttid  prius  illustrem  Satiris  y  mus&que  p6destri  % 

Quaxe  Satiras  suas  sermones  Yoc&t,  qui  nibU 
-  6  a  ' 


lOO  P'  O-  K  T   X  C   A. 

difieraht    ab  usii  loq^uendi   familiairi  e^  ^^lioti* 
diano.  L.  2-  Sat,  6,    . 

Albi  y  'Serxnonum  nostrorum  (^andide  judex^  ■  i   ■   ■ 

,  Ac  propterea  e^pungendmn  se  putat  Poetarum 
h  numero,  cujus  ia  Tersibus  nec  di^tio  ,  nec 
toetieus  numerus  ^epreheridatur.*  Jt^  1.  Sdt*  4? 

^    Pilttium  ego  me  illorum^,  d^derim  quibus  essePoetfts> 
!^xcerpam  numero ; .  neque  enim  concludere  veKSiim 
t)ixeris  esse  satis ;  nec[ue  y^  si  quis  scribat ,  uti  nos  y- 
'-Sermonipro^iora,  ptates  hunc  es^e  Pofttam.         *"      /     . 

Tamen  hanc  sibi  normam  servandam  esse  non 
censuit  Juvenalis  ,  cujus  stylus  sublimis  j^  dictia 
Po^tica  ^t  numerosa  Satiricam  dicacitatem  exor- 
nant.  Propter  c[usB.visus:est  non  paucis  prima- 
rium  inter  Satiricos  Poetas  locum  meruisse. 
Neque  ver6  Nostf^ates'  Galli,\qui  Satiras  con- 
scripsere  ^  Poeticam  concinnitatem.  atque  elegan- 
tiam  negligendam  putaverunt,  placituri  muit6 
nlinus  ,  ni&i  Poeni^ta  sua  istis  Po^seos  deliciis 
condiissent.  J^deb  non  videtur  ad  Satirae  indolem 
p^inere  ,  ut  vul^ri  pedestrique  sermone  sem- 
pe^incedftt. 
./,    .  A  R  T  I  c  tr  I.  u  s     V» 

De  Poetzs  Satiricis.  Latinis. 


•  -«  .       •  s* 


Graecos  non  attingimus^  quL  aut  nulli  fuerunt 
a  Veteri  Ciomoedia  distincti  ,  si  qua  vel  Horatio, 
vel  Quintiliano,  quos  jam  Jaudavimus,  fides  ha- 
beatur  ,  vel  eorum  scripta  ad  nos  usqUe  non 
pervenerunt.  ^ 

Thebgnis  famen  videtur  sibi  locuni  aliquen^ 
inter  Satiricos  vindicare,  cujus  exstant  egregia 
omnin6  praecepta ,  quibus  ciim  ad  virtutem  im- 
pellit ,  tiim  a  vitiis  deterret.  Huic  sequalJi  fuit 


P   O   E   T   I.C   A^  iOt 

y^ocfU3/eSy  qui  reliqqit  Poema  AdmoxutQriuin^ 
^uo  pr^la^»  viyendi  bea^  praeceptionea  coAti- 
nentur. 

XUCILIUS.. 

♦  ■* 

Caius^LuciliusAruftcia^hatus  annocdnditae  ur- 

Bis6o5,'anteChristum  i49«  Neapoli  mertuus  est 
anno  getatis  suae  ^6.  Is ,'  uti  |am  aixlraus  ,  Satirae 
prinlus  auctof  nuncupatUr.,  non  qu6d  nepio  ante 


illi^lauaem  •Hdrattus  ultr6  ctTrl!*iit ,  qtii;iftulti» 
eundeni  iri  retus  arguit :  puta  ^  qu6d  accui^^tus 
pariim  in  scribehdo  Mfl",^qu6d  iHtulehtus-fluat , 
qu6d  §uiS  iii  y^sibus  durus  inyeniatur,  uho  Terbo', 
qu6d^pigeT  scribendi  Ubt>rem  non  ferat*  Tairieil 
aliter  seirtit  de  Lucilio  Quintilianus.  L.  lO.  c.  i . 
qui,.et^i  nbn  suffragatur  eqrum  testimonio  ,  qui 
Bon  m<>d6  Satirarum  Scriptoribus ,  sed  omnibus 
etiam  Poetis;Lucilium'|ir8eferebant ,  tamen  noh 
dissimulat  mulctatum  iniqjiius  ab  Horatio  fuisse 
Lucilium ,  in  quo  miram  eruditionem ,  liberta- 
tetii ,  acrimoniam  cft  abundantiain  saHs  agnoscit. 
Sed  quid'  tam  mirum  est ,  'si  fighlus  figufo  invi-r 
deat.  Trigiilta  Libros  Saiirarum?  scripsisse  Lucl- 
liu§^  dicitur  ^  ^uorum  ali^uaMantum  supersunt 
fi-agmeiitet.  '•   '     ' 

'^'         »       HORATtffS.' 


]    )   »        -  I  '        V  i  •    *  ' 


<" 


Quia^s.  Hor:aitius  Flaaf  u#  .  p^tri4  V^$$inu$ 
natus  ^eiitiaaiio  Urbis  conditie  689.  Romse  mor* 
tuus  £(1^0:  746-  «tatis  *ia&  Sj*  Satiricorum  Pp^* 
tarum  fafiife  Princeps  habep4us .,  Uc^t.  ^^idam 
illi  Juvenalem  praBtuleriijt.  Plenae  sunt  tam  ipsius 
Satirae  ^  ,q\ikm  Epistolqp  docum^ntis  egi^giis , 
quibus  Tir|^um.omnium.^t  .morata&  vitae'funda- 


\ 


y 


V 


ioi  p  p  E  T  I  c  a: 

jnenta  continentar.  Regnat  ubique  amoenitas  et 
urbanitas  quaedam,  quibus  Satiras  acerbitatem 
tcmperat.  Sic  ut  monendo  piaceat  ^  et  ridendo 
castiget.  . 

Nemo  aulicus  tam  comis  et  in  aucupand^ 
Frincipum  gratia  tam  solers.  In  fabulis  facetus  , 
lestivu&^in  praeceptionibus  ^  in  rebus  maximd 
seriis  admirabill  lepore  semper  et  acutp  sale  con- 
ditus«  B.eprehenderunt  \a  eo  quidam  simplicita- 
tem  styli^  et  nimiam  in  ^cribendo.negliaentiam. 
At  idigsum  affectasse  visus  est  ^  di!mi  Satir^  suas 
SermoTtes  in8ci7|)sit ,  g.uasi  nibil  a  familiari  seir- 
pione  differren,t  ^  peque  propter  elucubrata  ejus- 
modi  Poemata  referendum  se  iuter  Poe.ta/s.cen- 
suit.  Porri  quam  sit  Pjoeta  sublimis  et  eiegan^^^ 
conjicere  licet  ex Lyricis ipsii|s  versibtts  ,.in  qui- 
bus  non  minpren^ ,  quam  in  Satira  gjoriam  pro- 
meruit.  Cseteriim  vel  in  pedestri  sermone^  quem 
sectatus  est^  tam  lliit  cultor  diligens  Xr?itijiaB  pu- 
ritatis ,  ut  ad  eam  nullus  accesserit*        : 


JUVENALIS. 


(  .  ! 


Decius  Junius  Juvenalis  vixit  Domitiani  tem-. 
poiibus  9  Aquini^  in.  Itali^  natus,  Sexdecim 
scripsit  Satyras ,  quas  quinque  libris  cpmplexus 
est.^  Habuit  admivatores  sUos  ac  fautores  ,  apud 
quos  eam  meruit  laudem  ,  ut  exlrem.aipi.  Satirae 
manum  imposuisse  y  et  multo  superior  Satiricis 
vatibu^s  y  ipsique  adei  Horatio  censeretur.  Equi- 
dem  feit-vehemens  inprimis  ac  mordtat  apfer- 
tusque  vitiorum  hostis  atque  objurgattMf ,  sen- 
tentiarum  gravitate  nobiUs  ^  ipsd.  diptione  sublmiic 
et  ornatus.  At^  quod  ille  acrimtini&  ^uil. -et  elato 
dicendi  genere  tentavit  ^  id  Hora^ius  ingenii  ele- 
^aritiS^ ,  urbanis  salibus ,  et  nativA  pu^aque  styli 
simplicitate  perfecit.  Huc  incUnantsanioris  C^- 


P    O*  E'  T  I   C*  A#'  103 

w 

^ticae  momeiit^)  quse  sic  Juyenalem  Horatiasub- 
jici^ ,  ut  reliquis  oatirarum  SQriptoribus  eiondem 
airteponendiHu-  arbitretur» 

Auliis  Persius  Flaccus  Volaterris  natus  ih 
ToscanisLy,  aut  in  Liguria»  ^  ut  alii  scripsere  ,  anno 
Ghristi  54  •  [vixit  annos  octd  et  vi^nti.  Scripsit 
Librum  unum>  Satiras  omAin^»^  sex  eentinentem. 
Non  conveniunt  Veterum  de  Persio' testimonia. 
cum  recentioribus.Laudatui:  aMartiali,,cujus  est 
lioc  de  Persio  testiinoniUm  et  elogium«.Z/..4.* 


Saepius  in  Libro latt(la,tut Persius^iuiory.  '       z   '  -'   [i  ^'^ 
Quam  levis  in  tot^  MiaLrsns  Amazonide..        ,  ■'^-  "^ 

Plurimi  eum  fecit  (^aintilianas^  qui  de'eo  sic 
jbqiiitur  L.  10.  ir.  1 .'  Multkm, •  et  verm glaric^ ^ 
miamvisuno  jLihro*^:JP&rsms  meruiu  Buqdem 
cJritici  rec^ntiores  i^;probkHt  propter  ^scuriw*- 
terri  et  affectatam  sublihktQris  doctritid^ 'o^)d6^ 
nem  T  qulL  fit  .ut  multis-i&  locis  vix  ii^tdd^atui*.- 
£t  in'  eo  culpaBdusquibusdam  visus  iK^*^^^^|iii9L^ 
Satiras  legem  ac  formam  pliaet^rgr^ssu»  sit  \  4|ui 
nemilieni  appellet  ^et  quoscensurlL  dignos  juai<^' 
cavit^  satis  nabuerk  siibiicti^  nomihibu»  |tes^^ 
nare.  Unde  nova  Lectoribus  difficultas  nascitur 
ad  rermiiinteUigentiam  astequendasmi  •  '  ' •  •    ^i^- 

Verum  kaed  ipsa  pbsK^uritas  excusatione  omni 
non  caret.  Nam  cum  Persius  sui^  in  Satiris  Stoi- 
eam  disciplinam  y  qu8&;  tudi  erat  in  pretio  y  inep- 
tamque  Ner0ni»in  scrib^ndis  versibu»  os^tentatio- 
nem-)  et  o^x^  secretibre  Principis  in  aul^  contra^ 
fas  et  aequum  fierent^  iiisfectanda  sibi  propo- 
sui^et  y^osi  videbaiur  ^  Poetae  prudentaa  >  vcL 


104  ?    O.  B   T    I   C   A. 

loqui  apertijis  ^  vel  suo  quemquam  nomifie  ap- 
pellare,  Quaa  tamen  omma  cilun  eps  non  laterent , 
qui  yivebant  his  temporibus ,  admiratores  Persia 
pepererunt ;  eademque  ,  quia  ignorantur  a  pos* 
teris  ,  fastidium  a^ua.contemptum  a£ferunt. 


c  A  P  TJ  T      t  I  I  I. 

De  Carniine  Lyrico. 

":'-'    A  R  T  I  C  XT-L  tj'$"'"  P  R  VlMt  il  S*  * 

De  ^arminis  lyyrici  Origine  etNomin^e^h 

JSl.'b  ipis  pent^  Wiundi  iiifettnibulis  repetenda 
IjyricaB  Poeseos  Origo  est ,  neque  frustra  nume» 
rum  et-barmoniam  n^^wiP  jbominum  fui.^se.inge* 
nit^^.Aristoteles  Mnp§^t<  JPijiipa  LyripiCannim& 
vestigia/apud/.He^ia^iL  depiieh^  in  illo 

sQjigHQi  Cgntici^ ,  ^qpjQdJVI^y^®^  «ubmerso  Pha-* 
r^Oflis.  .exercitu  ,  '^mpt-ami  .Numinis  in  lauclem 
VP^iJ^to  •  pppulo  celebacavit*  Hoc  porr^  Ca^mea 
$y^gii^i^i;ti;^  pedibus.poli  ad&tringitur  ^  eia  nihiloini^ 
p.^  ''^ublimitate  rerum  ^t  sermonis  majestate 
ri^fqrtum  .est ,  quam  nec  ipsi  LyricL  Caj^itiinis 
prijEiaipes  ,..iie  longo  q\^dem •  intervallo  ,  sjb^% 
a?^ci4i>  Neque.inirijjhest ,•  si,  quQs^Diyinusi 
Spiritus  aiS^is^^atr^  ii  grandius  quiddam  atque 
inagnificenlius  ;si5ip!^?:ent  ,  qtvam  quos  .  Poeticus 

a^dpr  inspiras^et. :  c  \.         • 

Ejusdem  generis  eunt  Dayidici  Psalini  et 
Cantica  Salomonis.9<i|i  quibus  visi.eademy  idem 
orationis  splemdpr  ^lUvC^t;,  quibus  tiyrica  Poe&i* 
maxime  commep^atur,   ,  ,  : 

Neque  tw^en  fijingul^is  isth^&c  Hebr.0Bi  pppuU 


P.O  A  T  1  CJU  io5 

praero^tivaprohibA,  quomin{is  Lyrici  Carminis 
auctores  Graeci  nutiGUpentur  ;  quy  cum  nullcma 
legantur  cum  Hebraeis  ,  quos  imitari  possent , 
habuissccommerfcium  ,  Lyricam  Poesmi  apud 
se  patam  fuisse  non  temere  gloriantur. 

Rudiora  quidem  fuere  ilhus  Pbeseos  initia  , 
quae  caeteris  roematum  g^neribus  ortun^  deind& 
et  incrementum  d^derunt.  Nairi  rusticos  inter 
et  agrestes  prodiit,  qiii  longis  defuncti  laboribus 
coirveniebant  identidaii  ,  et  festiybs  invicem 
agebant  dies ,  iri  quibus  Deorum  latrde^  decanta- 
bant,  ex  temporaneis  et  na,tis  hilares  intei^  epulis 
Canticis,  Mox  addita  suiit  instniinenta 'Musica , 
quorum  ad  sonos'  ipsi  cantus  accoriim.odareiitur  j 
xibia  scilicet  y»  Cithara  ac  Lyra  inpfinfiis',.  unde 
Pbesis  Lyrica  appellationem  traxitl     "/^    ' 

Versus  Heroiciis  siVe  Hexameter  jpriifiani  e  ju$- 
jnodiCanticisforriiairi  d^dit ,  qui' pmfimTlim  ha- 
kre  dignitatis  ad.  celfebrandas.  lyeorivnir  atqite 
Heroumlaudesvidebatiif;  Verinri'aruccederrtib.U4 
deinde-  temporibus .  ^  '  jiiim  tam  arigusitiis  finibliT? 
tyrica^Poesis  n'6if 'sfe  eoritinuisset ',' '  ct  4tt 'ar^u- 
meiitii^  miniis  gra^^tBtfs  ac  seriis'  eofepisset  V^rsari , 
vslrias '&:daiiyt'v^fetitim  speciesr^'4ic  taifteh  ixi 
Hetcricunfpenitii^lioridimitlreret.  ''/  '  '  *' '. 
'•  Pririitls  inter  Poeta^*'Lyr^cos  i*edeiis6tftt  Acl- 
niaii;  alii  deind^  Lyri.fc'i  Poejsi  celdtresflotiiefe 
Stesichorus  ,  Sapphp,.  Alcaeus,  SipabnideA,  Iby- 
cus  ,  Italus,  Anacr^oii ,  Kndartii,  BaccHyde^. 
Fuere  etiam  post  illos  celebre&.Cormna  •  quae 
propter  eruditioneri^;  et  sublimitatc^ipx.ingenii  Ly- 
rica  Musa  appellata  ^«V^ 'ist  Pinclanim  ip^um  in 
Ludis  Olympicis  ter  aut  quater  superavit  j 
Pra3iifla  item  ,  er'Teli«illa.  '  •     './^' 


I  - 

•%•   ■     • 

A  B.  T  I  C  U  t  U  $      II» 

'  De  Argfwiento  lyyrici  Canninis^ 

Lyrica  Poesis  apud  Graecos  prrmiSm  nata  cele- 
brandis  Deorum,  aut  Heroum  laudihus , ,  ah  ea 
diguitatis  gradu  deflexit ,  et  res  plurimas  inferip- 
ris  mult6  ordinis  complexa  est.  Longe  dissimili& 
ab  HebraBorum  Poesi ,  quae  propositi  saii  tenax  et 
consta.ns  sibi^  suis  se  hnutibu&.c0ntinuit,  neq^je 
cantus  suos  aut  instrumenta  Musica  ni^ire^bus. 
sacris  commodasse  legitur,  C^l^bre  est  siaper  ea 
re  Platonis,  testimonium  Tom.'  a» jp^,.  656.  <jui 
designans  HebraBo&  iEgyptiorum  nomine ,  ^quor 
niam  illi  dii  muitumque  iEgyptum  incoluerantj^ 
laudat  eosimpensius^  qu6d  nonpaterentur  pueros 
di&cere  aut  ewre  cantifs  aj^o^ ,  ^  q uam  qui  virtufent 
inspira^ei^t  :  qjii6d  .statuiisi?ent  legibus  suis ,,  ne^ 
YelCarmin^^.yel  Choreae  ,,  niai  m  sacrifigii^  a<P 
lilberentur ;  caYeyentqne.diligenter  ^  nihil  ut  ;in, 
lestis  suis  dignitati  religionis  sua^non  respondei^et;^ 

;  Iffitur  materies  iyrici  -Carminis  ,  quas^^^prl-^ 
mum  mter  Deorum  rLeroumque  lauaes  con&titeTv 
rat ,  ad  convivia ,  res  amatorias  ^  jpcos^,  ^W^^^^ 
lajs  f  i|;i^e.ctationem .  vitiprurfi  et  alia  ejus^o^^te- 
nuior.a:arg^pipnta  delap^a  est»  Hinc  ltoraii,^s, 
suam  unipuiqup  Poemati  ipateriam  tribue^&i; 
Lyric4tti..Ppesim  it^  describit..  i 

^  ,    »  .'  I  •      '  .  -  • 

Muisa'  dedit  fi(lit)us  Divos  puerosqiie  Deorum 
£t  pngitem  Victorem ,  et  equuiii  c^rtamine  primuml| 
V      £t  j-uTenuin  curas  y  et  libera  viiu  ceferre.  * 

Quin  etiam  in  tenuibu^  argumentis,  ita.  sfr 
amasse  Lyrica  Poesis  visa ,  ut  res  ^raves  ac  se- 


j  p  o  »  T.i  c  a;  107 

rias  tsaicmam  Lyrae  impares  idem  Horatius  ag- 
noscat.  rfeque  enim ,  inquit  L.  1.  Od,  6. 

Conamttr  tenues  grandia  :  diim  pudor 
ImbelUsque  Lyras  musa  potens  yetat  f 
Laudeis  egregii  Gaesaris  ,  et  tuas 
CulplL  deterere  ingeni. 

Idem  L.  3.  Od.  3.  • 

3Son  haec  jocosaB  conTemunt  Lyra» ;     ^ 
Qu6  Musa,  tendis?  de^ifie  perricax  . 
Referre  sermones  Deorum  ,  et 
Magna  mofis  tenuare  panris. 

!Rjirsit«  L.,  4«  Od.   i5.  : 

» 

Phoebus  voleatem  praeHa  me  loqui, 
Victas  et  urbes  increpuit  IJyrlL ;     ' 

Ne,  parva  Tyrrhenunj  per  aBqi^or    . 

*  'Vela  darem.'.... 


•  <      "■\ 


k       i 


flRTlCirLUS       III.    ^ 

De  Ft>rmd  sive  de  Mhtione  trac(andi  Ijyrici 

Larminis.  ... 


Fuit  h^c  nitura  Ljrifci  Carminis  ,  ut  nou 
tanttim'  rudioribiis  initus  ^  sed  multi)  •elzham  post 
tempore  nec  certos  pejfes^  neo/jaii»ieji[)i  aenos-. 
ceretialios  ,  nisi  quos  Hu^k^ips^:  pnia^crioeret 
ac  designaret*  Adeique.totaLynci  j^minisFor- 
ina  et  rerum  sublimitate  et  dictione  PoeticS.  ni- 
tefetur.  Hoc  ipsum  est  quod  Tullius  insinuat 
in  Oraiore  a'd  Brtifilrti.  Quanquam  ,  inquit , 
etiafn  a  modis  quibiisdam  ^  cantu  remoto  sor 
/utaesse  vijd^atur  oratio.  Majpiin^qtt^.  id  in 
bptimo  quoque  eorum  Poetdrum  j  qui  Aupacot 
a  GrcBcis  nominantur }  quos  cum  daiiiu  spo-^ 
lias/eris  y  nuddpeniremanetoratia. 

Hinc  et  in  Pindaro  ipso  multa  suiif ,  in  qui*« 


V 


Io5  F   O   B   T  r  C"  A 

bus  tara  obscurus  et  incertus  latet  numerad^y  nft 
vix  secerni  ppssit ,.  quia  Musices  su-bsidijD  su&t: 
destituta.  Quod  ipsum  Horatio  causae  fiiit  ut  di-- 
ceret  de  Pindaro», 

t      .  <  I  - 

■^  ^  r       r 

Kumerisque  fertur 
Lege  solutis.  - 

«     ■  •         » 

Veriim  suu«  deinde  nuriierus^  pedtimq^uie  ya-- 
rietas  Lyricae  Poesiaccess^re.  De  ul^  Carminum: 
varietate  dicendum  sfliqttid  incumbit... 

-Primum  genus  Alcmaniuin  ab  Alcmaiie  in— 
ventore  dicitur  ,  sive  Dactyliqum ;  quod  quaituoij: 
habet  pedes  ^  quorum  primi  tres  Dactyli  sunt^. 
Quartus  ,  Spondaeus..  Huic  vulg6  'praeponitur 
Hexameter  ,  ut  Li6^.  i.  Od.  6.. 

Laudabunt  alii  claram  KhodQJP.  o^ut  Mifylenem^, 

Aut  Ephe^sum  BHma^nsve.  Cbr^lnmi 
.McBnia*   .        , 


.>  » 


Sunt  \^t^^Dactylici.  Dii^etr^   Hypercatatecti  ^^ 
constantque  duobus  Dactylis-.et  una  syllab^  ,  ut 


»1 ' 


arb^/^ybusoue  cdymce. 

}  »  '  .'■*»:■ 

•  Deniqtte  'Dactyllci  suntomnium  longissimi  y, 

ab  Archilochoinventore  dicti  Archilochii,  con^- 

tantque  septaem  pedibus ,  quorum  quatuor  prim^ 

Dactyll  fiUttt,  tre^  postrettji  Troihaei  ut  X.  i.» 

Od.  4.  -  .       r  '     '  c 

<  •  ■      1  . . . « ..  ..'»»■»} 

Nunc  dec^ty  aut  vh^^dl ^i^^  dumi  caputf^    ,'  ^      ' 
^  impe  ^dire  ,  mj  rto,  . 


'■*•''     "  '•  »*  \ 


Succe^it  tamen  interdiiiai  Sipondaeus  in  locum» 
Dactyli. " 


^ »  »•«— 


Soivittiir^  acrliis  ijr,ems.grtt:^'V^  v.Sris  y  et 


'  v+  l    SJ  ii. 


p  (^  it  r  t  c  A-:  109 

Huic  versui  additur  vulgJ)  alter  lambicus  Tri- 
meter  y  sive  sex  pednm  dempta  un&  syllaba.  ' 

Trdhunt  9  que  sle  j  cas  nuLfcKince  y  cdriynas. 

Alterum  geniis  est  Alcaicorum  Dactylicorum^ 
qui  ab  Alcaeo  auctore  ita  dicti  sunt.  Quorum  alii 
constant  quatuor  pedibus  et  un4  syllabA.  Pes  pri- 
mus  aut  opondaeus  ,  aut  lambus  est.  Secundu» 
lambus  ,  sequitur  syllaba  longa  ,  quse  csesura 
dicitur.  Duo  postremi  Dactyli  sunt.   Duo  ejus- 

modi  versus  simul  componuntur^  ut  ij.  2.  Oa.  2. 

i 

jEquam  ,  memen^t^  ,  rebHs  tn  ^  arduis 
Serva^re  men^tem  ^  non  s^cus^  ac  bdnJs^ 

Tertio  loco  sequitur  lambus  Dimeter  cum  un^ 

«yllab^. 

^b^  in^  sblen^tJtemjpera  ^  tam^ 

« 

Quartus  ^dditur  ad  Strophae  complementum  ^ 
qui  constat  duobus  Dac^Us  et  duobus  Trochaeis 

t 

r 

Lai£i£i,a  m6ri,turi  Detl. 

Tertium  genus  est  Sapphicorum  ,  quos  inve- 
nisse  Sappho  dicitur •  Qmnque  pedibus  constant ; 
sciKcet  Trocha^b  ,  Spondaeo  ,  Dactylo  et  duobus 
Trochaeis.  Tres  ejusmodi  versus  coll6cantur  ^ 
quibus  deind^  subjung^tur  Adonicus  ex  Daclylo 
et  Spondaeo  confipositus ,  ut  X.  1.  Od.  2. 

,Jam  sdfiis  ter.ris  nivis  y  atque  y  dirce 
Grandi^ms  nCi ,sit  pdter^  et  YUfbent^ 
Dext^pra  sdycras  jdcU^idtus ,  drces 
Terruit ,  urbem. 


'1 


In  quarto  genere  ponuntur  Asclepiadaei ,  sic 
appellati  ab  Asclopiade^  qui  illos  invenisse  dici^ 


110  P   O   B   T   I   C  A* 

tur.  Aliter  dicuntur  Coryambici,  qma  secundam 
et  tertiam  sedem  in  illis  occupat  Cory^nbus  ,  ex 
Trochaeo  et  lambo  constans,  Primus  pes  Ascle- 
piada&i  yersAs  est  Spondaeiis  ,  duo  sequentes  Co- 
r  jambi ,  quartus  Pyrrichius  est ,  ex  duabus  bre- 
vibusy  ut  Zi.  1.  Od.  1. 

'Mecce^nas  atdvls ,  ed/£^  rS^gKbus* 

Alii  aliter  hunc  versum  metiuntur ,  ita  ut  pes 
primus  sit  Spondaeus  ,  secundus  Dactylus  ^  tum 
.caesura  longa  ,  denlque  duo  Dactyli  ^ 

Mecos^nas  dia,viSj  eMily  regibUs. 

Alii  sunt  Coryambici  Glyconici  i  Glycone  sic 
dicti  eonim  inventore  y  constantque  Spondaeo  ^ 
Coryambo  et  lambo. 

Sic  te  > .  JDiva  p3tens  ,  Cjprl 

Alii  ita  meUuntur. 

Sic  iS,  Diva  pSftens  Cjpri 

Hic  versus  ita  miscetur  cum  Asclepiadaeo ,  ut 
illum  paBced^t. 

Sic  te  JDiva  potens  Cypri  ^ 

Sic  fratres  Helence  tucida  Sydera* 

* 

Sunt  et  Coryambici  Alcaici ',  qui  quinquo 
constant  pedibus  j  Spondaeo  ,  tribus  Coryampis 
jBt  Pyrricnio,    ut  Z/.   i.  Od.  lo. 

Tiine^  quassYSfis,  scire  n^/asj  quem  ^miKi  quem  ^ 

tm. 

Quinti  generis  est  Pberecratius  ,  4  Pherecrate 
auctore  suo  sic  appellatus.  Constat  tribus  pedi- 
bus  y  scilicet  Spondsso  ,  Dactylo ,  et  SpondaDo^ 


j 


«  )?  O  H  T  I  C  A«  111 

Habet  tertitim  locum  in  Ode  constante  quatuor 
Tersibu$  ,  quorum  duo  primi  Asclejpiadaei  simt; 
et  quartus  Giyoonicus  j  nt  L.  i .  Od.  12. 

1     o  na^vls  T^firent  f  in  mdr^  te ,  nHiii 
a    Fluctus  !  6  quid  agis  ^  fortiter  occupa 

3  ,  Portum )  nonn^  vtydes  ut 

4  '        Nudum ,  remHgid  f  latUs.  . 

Sextum  genus  aliorum  Alcaicorum  ^  qui  ab 
eodem  Alc^o  nomen  habent;  constantque  illi 
quatuor  pedibus ,  Epitrito  y  duobus  Coryambis  ^ 
et  Bacchio.  Epitritus  constat  ex  quatuor  sylla- 
bis^  quarum  prupia  brevis  est,  ettres  alise  longae; 
aut  tres  primae  longae  sunt ,  et  ultima  breyis ; 
aut  prima  longa  est^  secunda  breyi^  et  duse 
ultimse  longse  ;  aut  duse  priores  longd^  ^  tertia 
brevis  et  postrema  longa.  Baccbius'  autem  oonstat 
tribus  syllabis  ^  .  quarum  prima  brevis  y  duae 
ultimae  longae  sunt.  Huic  versui  subjun^tur 
Aristopbanius  j  qui  constat  tribus  pedibus  ,  Dap- 
tylo  et  duobus  Trochaeis  ^  ut  Zi.  1.  Od^  8. 

Cur  t^met /idfVumj  Ttb^rim  y  tdng^r^  curbtivum 
SdnguYne  ,  vlpS^nnd,  , 

Cautius  vitat» 

Septimum  genus  est  lamborum  qui  diyersi-< 
modi  sunt.  Alii  enim  sunt  Trimetri  et  puiis 
lambis  constant>  ut 

Bedftus  ilfie  qtUypriicul ,  n^gOytYis*  i.  Epod.    ,  j 

£  Trimetris^  alii  pedes  diversos  admittunt^ 
ut  ibidem* 

Aut  In  j  reduc^td  vdl^l^  mujgien^ffim» 

AUi  sunt  Dimetri  y  .hoc  est^  constant  qua- 


I 


•  •    t 


iii         '        1»  o  E  *  I  djL. 

tuor  pedibus  et  seiiariis  vulg^subjiciuntitf ,  tHl 
ibident.  * 

Beatus  ille  qui  procnl  negotiis 

Ut  pm^fa  gens  ^  md(;td.yliUfn  f  , 

Denicjue  alii  lambi  sunt  Trimetri  Catalecti 
sive  Senarii,  oonstantq^e  sex  pedibus^  dejnpt^ 
unlL  syllaba.,  nt.L.  x.  Od..x5. 

Jit^a^  r^mjdetia^  d^mB^  Idcun^ar 

Cui  Throichaicus  Dinf^et^r  Caf^lectu^  praepom-     J 
tur^  qiunihil  difiert  ad  Xambo^  hisi  quSd  lambi 
loco  Trochaeum  admittat  9  ut    ' ,. 

Non  ^jbur  n^^que  dure^um. 

r  »      .  *        '   I  • 

Qtf lindi  Ode  constat  Tiei*sibtis  uniusmodi  ,  rd- 
catur  Moliocolos  j  <juaiid6^±;dti|)lici  genere  ver- 
suum^  dicitur  Dicolosj  cum  k  Triplici  compo- 
nitur ,  appelljatur  Tricblos  j  ciim  e  Quadruplici 
coalescit ,  Tetraeolos*  ^ 

Ci!un  ver6  in  Ode  vei:sus  ejusdem  generis 
recurrunt,  si  recurniht  ,  alternis  Ode  dicitur 
Distrophos  y  scilicet  duas  Jiabens  strophas  ;  si 
post  tertium  quemque  versum  repetantur  cat- 
mina  ejiAd^iA  genens  ^  Odi^  vocatur  Tristrophos  j 
si  post  quart^m  ^  Tetraslix^phos. 

'  Carmei^  Lyricum  unitateili  rei  ^  vel  temporisy 
vel  loci  non  agnoscit.  Im6  yarietate  delectatur  , 
atqueeti*aW  digression^,  e4  tamen  lege ,  ut  om- 
nia  breviter  ac  leyitqr  percmrat.    .  .    -    ^ 

Placet  quoque  in  Lyricis  sententiarum  era- 
vitas  ,  si  non  putidius  afFectata^ ,  sed  suo  in  loco 
apt^  coUodeiiJair.  '  *    r  - 

Quod  spectat  adDictionem^  suavisesse  debet, 
florida',  polita^  neque  expers  majestatis.  Nam 


*  \ 


70BTIOA.  Il3  ! 

liyricos  Poetas  legimus  lioc  studuisse  praeter  cae« 
tera  , .  ut  dictionem  Homericam  aimularentur^ 
Nam  StesichoruSy  ait  Quintilianus  Zy.  lo,  c.  i. 
maxima  bellay  et  clarissiTnos  canens  duces 
'  Epici  Carminis  onera  Lryrd  sustinidt* 

ARTlCtJLUS      IV. 

De^  Dithyrambo. 

4 

Dithyrambus  Carmen  est  in  honorem  Bacchi 
cani  solitum  :  Graecis  enim  Bacclius  dicitur 
Aidv(fU(ji,Cof  9  bis  natus  y  et  duobus  quasi  ostiis 
egressus ,  quod  alludit  ad  Bacchi  fabulam  y  quem 
Poetae  fingunt ,  cum  eum  enixa  esset  Semele  ^ 
Jovis  femori  iuisse  assutum  ^  unde  rursum  pro- 
deunti  Nympbae  acclamdrunt  Avd/  §d^coy  Su- 
turam  solve.  Hinc  formata  tox  >,i6\tpuyt^ogj  sive 
^dvpafJt£o(^ 

Hujus  Carminis  primum  auctorem  ferunt 
fuisse  Arionem ,  alii  Philoxenum  Cy therium  ^ 
qui  Carmine  Lyrico  iEacidarum  genealogiam 
scripsit* 

iJithyrambus  in  rusticorum  conviviis  atque 
inter  pocula  natus  est  j  hinc  Carminis  illius 
initium  ab  invocatione  Bacchi  plerumque  du- 
citur  ,  nec  nisi  ab  ebriis  cani  solet*  Nam  Dithy- 
rambus  haud  futurus  est ,    si   aquam    bibas  y  ^ 

inquit  Epicharmus*  Neque  pprro  mirum  est^ 
si  msolito  furore  plenusi  feratur ,  et  non  varias 
mod6  )  pro  furentis  arhitratu  ,  numerorum  ac 
versuum  species  ^admittat  ^  sed  grandiora  et  nova 
item  vocabula.  aflieotet»  ^  •* 

Atque  propter  eam  r^m  Horatius  Dithyram- 

bos  Pmdari  audaces  vocat }   tum  quia  sdblimi- 

tatem  sententiarum  ,    verborum  novitatem  ac 

majestatemconsectantur^tum  quia  npbiliquadam 

Tom.  11.  H 


Il4  P   O   S   T  X  C  A. 

numerorum  licenti&  solitas  metrprum  leges  ex« 
cedunt  L.  4*  Od.  2* 

Ferreti  immeniusque  ruit  profundo 

Pindarus  ore : 
IjaurelL  donandus  Apollinari  j 
Sive  per  audaces  nora  Dithyrambot 
Verba  deYolvit ,  numeiisque  fertur 

Jjege  aolutis. 

ARTICULUS      y. 

De  Poetis  lyyncis  GrcBcis. 

A  I.  G  M  A  K. 

Alcman ,  quem  primum  inter  Lyricos  Poetas 
liabitum  fiiisse  diximiis  ^  Lacedaemonius  fuit  ^ 
Tei  Sardianus  ^  aut  etiam  Lydus  ^  ut  quibusdam 
plafcct.  Is  vivebat  Oiympiade  27.  sexcentis  et 
septuaginta  ante  Christum  annis.  Pauca  restant 
illius  operum  fragmenta  yariis  in  auctoribus  dis^ 
'persa  ,  ex  quibus  non  licet  certum  ferre  de  ho- 
'minis  ingemo  ejusdemque  scriptis  judicium* 

8T£SIGHOaiTS.- 

t  • 

Stesichorus  patrilL  Siculus  y  de  civitate  Hi-« 
«mer^ ,  vixit  Olyi^piade  87  j  mortuus  est  56 , 
xegnante  Cyro  rersarum  llege.  Is  dotes  omnes 
£LC  gratias  Smionidis  ac  Pindari  habuisse  dicitur  ^ 

Suos-^  etiam  argumenti  sublimitate  superaret. 
^cripsit  emm  beUa  maximay  Quintiliano  teste  y 
€^  claiissimos  canens  duces  ,  Epici  Carminis 
onera  Ijyrd sustinuit  L.  lo.  c.  1.  Quamobrem 
inter  Heroicos  Poetas  k  quibusdam  recensetur  ^ 
et  ab  Alexandro  magno  dignus  unus  habitus  est^ 
quem  viri  Princip&s  inter  casteros  legerent  ^  cu- 
/|jiB  et  aemuiari  documenta  oooare&tur*   SuSra- 


P   O   B   T   I   C   A.  Il5 

gatur  Horatii  testimonium  ,    qui  Stesichorum 

^avem  Poetam  appellat.  L.  4«  Od.  9. 

« 

Stesichorique  graTes  Camcen».. 

'     Pauca  nunc  restant  ipsius  Carmina  ,    quae 
magno  olim  apud  omnes  m  pretio  habita  sunt. 

s  A  F  F  H  o* 

Sappho  Leshia  yixlt  Olympiade  44*  Nabu- 
chodonosoris  Re^s  et  Tarcjuinii  Prisci  tempo- 
ribus.  Haec  inter  novem  Lyricos  Poetas  locum 
occupat  j  et  ingenii  amoemtate  atque  suavitate 
Canninum  meruit  y  ut  novem  Musis  diecima 
adkleretux*  Ab  €^'us.  mmmie  Sapphicum  Carmen, 

Suod  invenisse  dicitur  ,   appellationem  traxit. 
ila  in  versibus  suis  sibi  imitandum  sumpserat 
Archilocum  ,  cujus  aeeirbita:tcm  temperavit,  Ho- 
♦  ratio  teste  j^.  ad  Mec. 

Tempeifat  Archiloclii  MusAiii  pede  mbscula  Sappho. 

i^         ■ 

Celebratur  Sappho  illustribus  totiua  aMiqul- 
tatis  praeconiis  ^  tant&  cretfiderim  impensius  , 
qu5d  nuUa  ad  hoc  usque  tempus  foemina  tant^L 
'  ingenii  doctrinseque  poutioris  glbri^  praeluxrssef  j 
feux  y  si  parem  mtegritatis  atque  pudicitiae  me- 
ruisset  famam.  Supersunt  ex  ejus  operibus 
Hjmnus  umus  >  Ode  pariter  una  y  et  &agmenta 
perpauca. 

A  L  CiE  IT  s. 

Alcaeus  LesHits  patrxdi ,  Sapphb  coaetaneus  , 
nomen  fecit  Alcaico  versui  ,  cujxrs  primus^  auctor 
exstitit.  Vixit  temporibus  Pittaci ,  unius  ex  sep-; 
tem  Graecise  Sapientibus  ,  quem  versihus  insec- 
tatus  est.  Is  y  inquit  Qumtilianus ,  in  parte 
operis  ^  aurea  plectro  meritb  donatur  ^  qud 

H  a 


1 


11$  r  O  B  T  t  C  A^ 

pymnnos  insectatur ;  multhm  etiam  moribus 
confert;  in  eloquendo  quoque  brevis  et  mag-* 
hipcus  et  diligens^  plerumque  Homero  simi'- 
lis ,  sed  in  lusus  et  in  amores  descendit , 
majonbus  tamen  aptior.  Eodem  pen^  recidit 
Horatii  de  Alcaeo  testimonium  ^^  qui  versus  Alcaei 

minaces  vocat.  jL.  4*  ^^*  9'  ^^  ^^*  ^^*  ^^  ^^i 
fiic  loquitur. 

Lesbio  primiim  modulate  civi^ 
Qui  ferox  bello  ,  tamen  inter  arma  , 
6iYe  jactatam  reli<>&rat  udo 

Littore  navim  y 
liiberum,  et  Musas,  Vencremque  et  ilU 
Semper  haerentem  Puerum  canebat. 

Fauca  «X  Alcaei  Carminibus  ad  nostra  a$qu$ 
tempora  pervenerunt. 

Ibycus  Italus  ex  Urbe  Rhegio  vixit  Olym» 
piade-54-  Cyri  Croesiqufe  et  §ervii  Tulli  tem- 
poribus.  Non  caruit  ille  sublimitate  aut  etiam 
suavitate  Carminis  ,  ut  pauca  testantur  ejus 
fragmenta ;  at  ^  si  Quam  meruit  ea  parte  lau- 
dem.  ^  eandem  foedissmids  obscoenitatis  vitio 
obscuravit. 

ANACaSON. 

Anacreon  patriam  habuit  Teiam  tJrbem  in 
lonia,  vixitque  Cyro,  Cambyse  et  Dario  regnan- 
tibus  ,  Olympiade  6i ,  anno  aetatis  85  mortuus. 
Lyricam  Poesim  primus  ad  res  amatorias  et 
convivia  lyaduxit :  quod  ipsum  edita  quae  habe- 
mus  ab  illo  Carmina  satis  ti^^stantur :  adeo  niliil 
illa  praeter  amores  et  Bacchum  sonant  ,  quo 
utroque  semper  fervidus  scripsisse  dicitur.  Ve- 
riun  minori  propterea  habitus  olim  iji  pretio;^ 


P  O  B  T  I  C  A.''  117 

quia  nihil  aliud  posse  crederetur.  Negari  tamen 
non  potest ,  quin  nativo  suavique  admodiira  fe- 
ratur  stylo }  cujus  dulcedine  ita  delectabatur 
Scaliger ,  ut  Anacreontica  dictio  quovis  IndicaS' 
arundinis  succo  dulcior  ipsi  videretur,  Enitet 
etiam  in  ipsius  versibus  inira  facilitas ,  qui  non 
tam  labore  parti ,  quam  sua  sponte  nati  de  ca- 
lamo  fluerint.  Hinc  de  Anacreonte  Horatius.  Ep. 
Od.  14. 

Qoi  perssep^  cavA  testudine  flevit  amorem  , , 
JNfon  elaboratum  ad*peclem. 

smoiciDB  s.., 

Siinonides  natus  in  InsuM  Cseo  -/Egaei  maris, 
vixit  Olynapiade  dS ,  Dario  Histaspe  et  Targui- 
nio  Superbo  regnantibus.  Pauca  supersunt  Foe^ 
seos  ipsius  fragmenta  ,  quae  Fulvius  Ursinus 
notisiflustravit.  Gemini  laude  claruitSimonides, 
altera ,  qu6d  in  delectu  verborum  attentus  ac 
diligens  ,  alter^  quod  fn  ciendis  commiserationis 
motibus  ipso  Pindaro  felicior  existeret.  Congniit 
Quintiliani  testimonimn.  Simonides  ^  inquit, 
tenuis  alioaui  j  sermojic  proprio  y  et  jucuji'- 
ditate  qudaapt  comjnendari  potest.  PrcBcipua 
tamen  ejus  in  commovenddmiseratione  virtiis} 
ut  quiddniin  hac  eumparte  omnibus  ejusdem 
opens  auctoribus  prcBferant. 

Pindarus  Thebis  in  Boeotia  natus  est  ,,01ym- 

?iade  6S ,  regnante  Dario  j  sed  Xercis  tempori- 
us  Olympiade  ^Sinprimis  SLotmt,  NovemLy" 
ricorum  longd  Pindams  Princeps  y  ait  Qum- 
tilianus  £.  10.  c.\.  Spiritds  magnijicentid ^ 
sententiis  f  ^guris  ^  beatissimd  rerum  verbcH^ 


t 


J^' 


%.^i  *!»   O   B   T   I   C  A. 

rumque  copid ,  et  velut^  quodam  eloqueniia: 
jlumiTie.  Propter  quxB  eum  credidit  Horatius 
jwmini  imitabilem,  Et   sane  non  dttbitat  ille 
profiteri,  Ode^d  Julum.  i.  4*  Od^  1- 

Hndainim  quiaquis  studet  aemulari  ^ 
Jule ,  ceratis  ope  Dedalaelk 
Kidtur  pennis  ^  vitreo  daturus 
Komina  Ponto. 

IUum  deinde  comparat  rapidissimo  flumini , 
quod  multis  auctum  imbribus  extra  ripas  ex- 

•  currit  ,  mdx  addit  plurima  operum  ejus  in 
laudem.| 

Et  vero  tant6  carteris  Lyricis  praestat  Pin- 
darus ,  quant6  superipr  natura  est ,  quam  unam 
secutus  J[uisse  Pindarus  ipse  gloriatur  y  cim 
reliqui  ex  arte  scriberent,  quam  k  m^agistris  didi- 

■  cerant.  Unde  aquilae  comparare  se  non  dubitat^ 
illos  autem  corvis.  Visus  est  tamen  quibusdam 
elatus  aliquando  praeter  modum,  et  plus  justo 
vehemens  ac  tumidus.  Veriim ,  inquit  Vossius  ^ 
idipsum  divinis  Poetis  Jacild  ignoscendum , 
quibus  pulchriiis  est  nonmtnquam  cadere  j 
quam  semper  jacere. 
,  Scripsit  multa  Pii^darus  in  unoquoque  Poe- 

.  jnatum  genere  j  at  Lyrica  supersunt  -sola  ^  qui- 

.  Tbus  victorum  laudes  in  solennibus  Graaciaa  ludis 
decantabat  j  sua  in  Deos  religione  ac  pietate 
omnium  Linguis  celebratus. 

BAGCHYLIBBS* 

BacchylidesCeus,  aequalis  Pindaro  etejusdem 
adversariusj  uti  et  Simonides.  Illius  Poemata 
in  Pythiis  ab  Hierone  praelata  fuere  Pindarids. 
Magnoper^  etiam  eo  delectatum  fuiss^  Juliaimm 
Imperatorem  refert  Ammianus  MarceUinus« 


P   O   £  T   I  C  A.  119 

ARTICULUS      VX. 

He  Poetis  lyyricis  Ladnis. 

Seri{is  Lyricae  Poesi  B.omazii  studuenint  y  qu&m 
Dramaticse  }  neque  uUus  ante  HoratLum  Poeta 
Lyricus  exstitisse  legitur.  Im6  neque  post  Ho- 
ratium  quisquam  Carmine  Lyrico  floruit.  Hinc 
Quintilianus  L.  10.  c.  1.  Lyricorum  Homtius 
solus  legi  dignus  ,  si  quem  adjicere  velis,  is 
erit  CoBsius  Bassius  quem  nupervidimus.  Hic 
sub  Nerone  yixit-^  ad  quem  Satiram  sextam 
scripsit  Persius.  Addit  de  Bassio  idem  Quinti- 
lianus  :  Sed  eum  longe  prtBcedunt  ingenia 
viventium.  Quod  significare  videtur  j  alios  exsti- 
tisse  Quintiliani  tempore  Lyricos  Poetas  majons 
nominis  y  cum  tamen  sub  V  espasiano  nulli  me- 
morentur  prseter  Selleium  ^,  Bassum  et  Passie- 
num.  Est  illud  quidem  de  Titio  Septimio  edi*-^ 
tum  ab  Horatio  prdeconium.  jL.  % .  Epist*^  3«. 

Quid  Tidut  RomMa  bfeTt  yenturus  in  01»  ;. 
Pindarici  fonda-  <|ui  non  expaUuit  hauatus  \ 

VerAm  probabile  cst  Septimii  Carmina  nun- 
quam  fuisse  in  lucem  edita^  quorum.  nullum 
exstat  uspiam  vestigium». 

De  Hbratii  patri^,  de  temporibus  quibus 
ille  vixit  ^  im6  de  ejusdem  ingenio  y  indole  y 
nioribus  jam  abunde  dictum  est^  cum  de  Satiricis 
PoetU  ageremus»  Nunc  ut  Poeta Lyricusspecta- 
tur  a  nobis  et  Romanae  Lyrae  facile  princeps  :  qui 
neminem  babuit  inter  Latinos  y  quem  imitaretur  ; 
neminem  qui  ips.um  imitando  sit  assecutus.  Hoc 
testatur  Quintilianus ,  quem  jam  laudavimus^ 


<  t 


120  P   O    E    T    I   C   A, 

qui  Horatium  fere  solum  esse  dignum  qui  le^ 
possit  5  profiteri  non  duBitat.  Nam  ^  inquit  ^^VJjj 
insurgit  aliquandb  ^  plenus  est  jucundita^ 
ac  gratioe  y  et  variis jiguris  et  verbisjelicis"^ 
sinid  audax. 

Is  enim  \^er&  sic  omnem  LyricaePoeseos  laudem 
ac  gloriam  cojnplexus  est  ,  ut  cum  in  Odarum 
suarum  Libris  nikil  ad  absoluti  operis  perfectio- 
nem  desiderandum  y  tiim  nihil  veT  severiori  Cri- 
ticoe  reprehendendum  reliquerit,  Diceres  virtiites 
omiies  Lyrici  Carminis ,  quasi  facto  agmine  >  ad 
ornandam  Horatii  Musam  confluxisse  :  tam  felix 
ac  varius  in  argumentis ,  tam  solers  in  iis  trac- 
tandis  ac  magnificus  ,  tam  gravis  in  sententiis, 
tam  mdratus  in  documentis  videri.solet  ;  ade6 
majestatem  Carminis  cum  lepore  ,  rerum  gravi- 
tatem  cumrisu  et  joco  ,  puritatem  sermonis  cum 
elegantia  conciliat,  Sic  ut  Graecorum  Poetarum 
nemini  cedere  dicendus.  sit.  EoscertCjj  gui  inter 
Grjfecds  maxime  floruerunt ,  Sappho  quidem  et 
Anacreontem  suavitate  ac  gratia  spectabiles  , 
Pindarum  ver6  sublimitate  comm^ndatum  noa 
modd  gequasse  scribendo ,  sed  etiam  superasse^ 
omnium  pene  Criticorutti  judicio  visus  est. 

Liceat  nic  addere  ad  Horatii  commendationem 
Julii  Scaligeri  jiidicium  ,  cui  duarum  inprimis 
Odarum  ,  quarum  altera  sic  incipit  :  QuenL  tu 
MeJpomene  semel^  L.  4*  Od.  3.  altera  Donec 
eram  gratus  tibi^  .L.  3.  Od.  9.  ita  suavitate 
capiebatur  y  utdiceret.  Quarum  similes  malim 
a  me  compositas  j  quamPythionicammmultas 
Pindarij  et  Nemeonicarum^  Quarumsimiles 
malim  composuisse ,  quam  esse  totius  TarrcL^ 
conensis  Rex .  L,  Poet.  c.  7, 


IP   O   E   T   I   C   A.  121 


C  A  t^  U  T     IX. 

De  Epigrammate. 

ARTIGUI.US       PKIMUS. 

De  Dejinitione  et  Naturd  Epigrammatis. 

Jljpigrama^a  latine  Inscriptlo  dicitur  :  liciy^ikQ^o} 
enim  est,  inscribo  ^  sjiperscribo,  Hinc  quidquid 
olim  vel  columnis  ,  vel  statuis  ,  vel  tempiis  ^ 
vel  sepulchris ,  vel  caeteris  quibusque  monumen- 
tis  aut  publicis^  aut  privatis  inscribebatur,  id 
Epigrammatis  nomen  ferebat^  Postea  ver6  quam 
haec  maxiinam  partem  desierunt  inscribi  stete- 
rantque  per  se ,  et  in  alios  usus ,  quam  in  omatus 
operum  cesserunt ,  et  collecta  simui  relata  sunt 
in  Libros,  mansit  q^uidem  vox  eadem',  at  mutata 
significatio  est  et  potestas  vocis  :  ut  infinitae  sint 
inscriptiones  ,  in  quas  Eplgrammatis  nomen  non 
cadat ,  innumerabilia.  Epigrammata ,  quae  juro 
nemo  inscriptiones  appellet.  Latiis  igitur  inter- 
dum  patet  Epigramma  ,  c^uam  ut  inscriptionis 
nomine  censeatur  j  contraque  est  iri  Epigram- 
mate  aliquando  vis  et  sententia ,  qua^m  in  ins- 
criptione  angustior. 

Quod  cum  ita  se  habeat ,  jam  definiendum 
quid  ^it  Epigramma.  Est  autem  Carmen  breve 
et  venustum ,  aut  acutum ,  indicans  et  exponens 
unum  aliquid  tantummodi,  vel  alterum  aliud 
inferendo  conchidens  etiam  acutii!is  ac  venustius. 
Unde  licet  intelligere  geminum  esse  Epigram- 
matis  genusj  aliud  simplex,  aliud  composituml 
Fartes  onmind  duashabet,  ExpositionemetCl^u»' 


12%  P  O   B   T   I   C  A. 

■ 

sulam ;  virtutes  tres^  Brevitatem^  Venustatem  et 
Acumen.  De  singulis  dicendum  aliquid  incumbit, 
fii  priiis  de  Epigrammatis  Matena  pauca  prse- 
mittantur» 

▲  nTictmrs    iir 
De  Materid  Epigrammatis. 

Tam  long^  lat^que  patet  Epigrammatis  Ma- 
teries  y  ut  nuUam  habeat  demiitam  rationem  ^ 
<nijus  terminis  ac  finibus  coerceatur»  Quid^uid 
enim  ^diss^ri  et  perpoliri  ^&pisrammate  potest  ^ 
id  constat  subjectam  esse  Epigrammati  Mate- 
riam ;  ci!imque  nihil  sit  quod  sub  hujus  artificis 
stylum  non  cadat  j  nihil  etiam  est  ^  quod  pro 
Materid.  Epigrammatis  non  habeatur.  Quare  coe* 
lestia  ^  humana,^  sublimia^  abjecta,  magna  et 
parva  huic  proposita  sunt ,  quae  tractet  ^  et  in 
quibus  versietur.  Virtutes  laudat^  vitia  repre- 
Eendit  ^  in  laetis  ac  tristibus.,  in  seriis  pariter  ac 
ludicris^argumentis  occupatur» 

At  cum  amplum  spatiosumque  nacti  sunt 
<«mpum  Epigraxnmatum  Scriptores,  in  quo  ,e 
exerceant  j  tum  sibi  mterdictum  putent ,  ne  quid 
jattingant  eju^modi  y  quod  velmaledicentiam  ^  vel 
lasciviam,  velimpietatemredoleat.  Kam  quodad 
pxaledicta  pertinet  ^  etsi  Catulli  temporibus  non 
tam  religioni  Poetse  ducerent  Epigrammata  con- 
scribere  cum  oiFensione  multorum  ^  et  magnis 
letiam  nominibus  ad  increpandum  abuti  j  tamen 
annis  subsequentibus  hanc  sibi  ipsi  dixerunt  le- 
gem  j  ne  quem  verbo  laederent  y  aut  liberii!is  ap- 

S^Uarent.  Durum  iUud  quidem  censeri  possit 
pigraminatum  Scriptori  necessitatem  iUam  im* 
ponere ,  ut  pro  onmibus  dicat  ad  laudem  atque 
gratian^  et  assentationem  y  nihU  adyi^8i!i^  V^^ba 


V  p  o  E  T  X  c  A.  aa3 

rel  ad  minimani  reprehensionem  ,.ne  jocandi 
quidem  aut  ridendi  causi.  Persequatur  san^.yi 
et  acumine  Epigrammatum  non  laudanda  soljun  y 
sed  etiam  quidquid  yituperabile  est :  natura^ 
rerum  sugiltet  ^  Eominum  lacta  ^  dicta^  errores  ^ 
£Uspiciones  y  eventus  fortuitos  notet  ^  moribus 
insultet  ac  yitiis  y  irrideat  y  aspemetur :  at  reve» 
reatur  personas  y  ac  versibus  suis  neminem  pro- 
dat ,  neminem  verbo  yel  nutu  desipet.  . 

Cert^  Martialis  hoc  profitetur  m  prae&tione 
universi  opeiis^  Laidere  se  salvd  infimarum 
quoque personarum  reverentid :  etL.  i.  JSpig. 
Negat  se  ullius  Epigrammatis  esse  auctorem ,  quo 
quis  nominatim  perstringeretur.  Epig.  5» 

■ 

Qiiisqius  stolaeve  purparttve  conteiiiptoir  j 
Quos  colere  debet  j  laesit  impio  rersu ; 
Ppntes  per  urbis  erret  exul ,  et  cUtos  y 
Interque  raucos  ultimus  rogatores 
Oret  caninas  panis  improbi  boccas. 

Ibidem^  Epig.  33. 

Hunc  senrare  modum  nostri  novere  Libelli ; 
Piarcere  personis,  dicere  de  yitiis.    - 

Neque  tamen  quisquam  dubitet ,  quin ,  k 
Martiale  quoties  pers^ctus  est  quispiam  Car- 
minibus ,  fuerit  illi  prsesentissimus  unus  aliguis 
et  certus  et  definitus  et  notus  homo ,  nonr  vagus  y 
aut  obscurus  ^  aut  animi  causa  fictus  ^  contra 
quem  sic  tanquam  contra  umbram  pugnaret. 
At  Epigramma  ciira  scriberet ,  affinxit  nomen 
arbitratu  suo  ,  sub  quo  nomine  lateret,  quem 
vellet  ignotum.  Hinc  tanta  multitudo  et  copia 
apud  eum  fict;orum  nominum  ^  quantam  nunc 
videmus ,  ne  verjun  nomen  appareret  ^  aut  uUus 
reipsa  nosceretur. 

Ajtque   utinam  tam  religiosus  in  dedinandis 


i5i4  y  o  E  T  I  c  a::  \ 

obscoenis ,  quam  in  maledicis  EpigrammalisMar- 
tialis    exstitisset.    Fecit   enim  insanabilis ,   qu4 
laborasse  visus  est,  turpia  quaelibet   et  obsoleta 
«cribendi  libido^  ut  ipsms  Epigrammatum  Libri 
inolFenso  decurri  pede  ab  iis  non  possmt  y  cjuos 
pia  tuendi  pudoris  cura  remordeat.  Sed  quid  iii 
uno  Martiaie  moror  ,    qui  CatuUum  et  Graecos 
Epigrammatum  conscriptores  pravitatis  ejusmodi 
auctores  liabuerit.  Nse  vitandi  omnes'tanquam 
infames  pudicitiae  scopuli,  mlantumvis  sese  apud; 
nos*excusent  inverecundi  Poetae  ,  et  protervise 
illius  siiae  causas  obtendant.  Scilicet  iUi  castiga- 
tores  morum^tabeantur  ,  dum  foedissimis  impu- 
ritatem  omnium   imaginibus   insanam  libidinis 
pruriginem  irritant  potius  ,  quam  compescunt  ? 
aut  quidquam  juvet,  quod  mbres'  suos  alienos 
mentiuntur  a  sordibus  ,  dum  inquinatis  coeno, 
versiculis  ineluctabiles  pudiciliae  insidias  moliun- 
tur?  Sed  quid  proficimus?  Furit  hodieque  lues 
tam  mala  ,    et   quod  in  ipsis'  impurissimorum 
Numinuna  cultoribu^   dignum  venia  non  cense— 
mus  ,   non  pudet  idipsum  Poetas    Cbristianos. 
semulari» 

Exulet-  multi  aequius  ab  Epigrammate  quid- 
quid  sincerse  pietati  et  pura?  religioni  adversatur. 
Pijiculum  est  omni  aestimatione  grandius  in  retus 
tam  verendis  quaerere  materiam  jocorum.  Neque 
liceat  in  iis  censuram  exercere ,  quae  religiosum 
anobiscultum  atque  observantiam  exigunt» 

A  R  T  I  c  u  L  V  8      r.i  I.. 

JDe  Epigrammate  SimpUci  dc  Composito.. 

\    '.'■•-'  .  .    '        .  .'  '       ,  . 

Epigr^ma  Simplex  et  uniusmodi  illud  dici- 

tur,  quo  breyiter  ab  initio  ad  extremumusque, 

res ,  aut  persona ,  aut  factiim  y  aut  dictmn  paxi 


I 


IP   O   B  T  I  G   A.  125 

eum  Tenustate  exponitur.  Exemplum  esui  hoc 
MartialisEpigramma^  Xi3.  1.  ^-pig*  7^. 

DimicUum  «donare  LinOy  quam  credere  totum 
Qui  mayult,  maTult  perdere  dimidium. 

Aliud  Compositum  et  velut  duplex ,  quo  hsec 
eadem  commode  (jtiocjue  et  concinne  tractata  , 
etiam  concludantur  acutius  et  inferantur.  Sit  in 
exemplum  illud  Epigramma  Catulli. 

Quinctia  formosa  est  multis ,  mihi  candida ,  longa  ^ 
Recta  est ;  haac  ego  sic  singula  confiteor 

Totum  illud,  formosa,  ^^^'^y  i^^™  nulla  yeliustaS) 
Nulla  in  tam  magno  est  corpore  mica  salis. 

Xesbia  formosa  esjt,^  quae  cum  pulcherrima  tota  est  f 

I        Tum  onHiilTus  una  omnes  sumpuit  reneres. 

Quod  autem  ita  deducitur  ex^proposito  ,  aut 
majus  est ,  aut  minus  ,  aut  par ,  aut  contrarium. 
Majus  colligitur  in  primo  Epigrammate  de  spec- 
taculis  ubi  post  memoratum  iEgyptiorumlaborem 
in  struendis  Pyramidibus  ,  Assyriorum  in  aedifi- 
canda  Babylone  ,  lonum  in  Dianse  EpbesindS 
templo  y  ita  concludit.  jL;  i.  Epig.  i. 

Omnis  Gaesareo  cedat  labor  Amphitheatro  , 
Unum  prp  cuncti^  fama  Iqquatur  opus. 

Minus  deducitur  in  Epigrammate  ad  Gallicum 
L*  9.  Epig,  48-  ubi  se  ait  ejus  hereditati  ali- 
quando  inniasse ,  qui  Martiali  juraverat  eum  ia  >. 
quartam  bonorum  partem  esse  vocandum.  Hac 
spe  illectus  cilim  aprum  misisset  Gallico  ,  is  eo 
accepto  vocavit  ad  coenam  plurimos ,  praeterito 
Martiale  :  Linc  coUigit  Poeta  nihil  sibi  ex  here- 
ditate  sperandum  esse.   , 

De  Quadrante  tuo  quid  spefem ,  GaUic^  "J^nulla 
De  nostro  nobis  uncia  venit  apro. 

Minus  enim  ve|isi|nile  est ,  Ma^tialem  H  Qua* 


126  P   O   E   T  I   C   A; 

drantem  hereditatis  esse  institueiidum  ^  quam 
eundbm  non  invitatum  fuisse ,  ut  ^pri  y  quem  ipse 
donaverat ,  partem  ali^uam  sumeret. 

Parver6  concludit  ex  pari,  ciim  noninferiorem 
sibi  promittit  ex  scriptis  gloriam^  quam  caeteri 
Poetae  h  suis  meruissent.  £.  x .  Epig.  53. 

Yerona  docd  syllabas  amat  Tatia  ^ 

Marone  felix  Mantua  est. 
Censetur  Apona  Livio  suo  tellusy 

Stellllqiie  nec  Flacco  niinus. 
Apollodoro  plaudit  imbifer  Nilns  : 

Kasone  Peligni  sonant. 
Duosque  Senecas  unicumque  Lucaniun 

Facunda  loquitur  Corduba. 
Gaudent  jocosse  Canh)  auo  Gades, 

Emerita  Deciano  meo. 
Te,  Licinianey  gloriabitur  nostr»; 

Kec  me  tacebit  Bibilis. 

Contranum  h  contrario  ducitur  in  illo  CatuIIi    , 
Epigrammate  5o. 

Gratiaa  tibi  mazimas  Catullus 
^  A^t  pessimus  omnium  Poeta; 
Tant6  pessimus  omniuni  Poeta  j 
Quant6  tu  eptimus  omnium  patronus. 

# 

£t  in  illo  Martialis   Epigrammate.    L.    12.    . 
Epig.  47. 

Di^ciliSy  facilis^  jucundus,  acerbus  et  idem  , 
Kec  tecum  possum  yiyere  y  nec  sine  te. 

A11TXGUI.USIV. 

jye  Pardbus  Epigrammatis . 

Duae  sunt  Epigrammatis  partes  y  altera  Expo- 
«itio ,  altera  Conclusio  oicitur,  Principio  res  po- 
nenda  ob  oculos  una  et  simplex^  eaque  non 
uberiore  filo  sermonis  expliGanda,  ut  narratitin- 
Cfflft:  c^eriter  expediri  ,    non  tistoria  institui 


r   O   B   T   X   C   A.  127 

longjor  videatur.  Tum  ver5  tendendum  ad  finem 
expositione  totaj  quod  ut  fiat^  spargenda  quse-- 
dam  semina  in  decursu  ^  ex  quibus  Conclusio 
sponte  nascatur.  Imbuendus  etinfbrmandus  certis 

Suibusdam  notionibus  legentis  animus  y  certig 
ictis  et  sententiis  praeparandus ;  ut  jam  ind^  a 
primis  yersibus  suspicione  attingat  interdilmi  et 
conjectur^y  quid  scriptor  intendat;  quorsi!un  ejus 
sit  evasura ,  quemque  exitum  sit  nabitura  r^ 
propositse  brevis  daclaratio.  Sit  in  exemplum 
istud  Martialis  Epigranama.  L.  9.  Mpig*  71- 

Ad  coenftm  fo.  me  diyersa  vocaret  in  astra 
Hinc  invitator  CaBsaris^  ind^  Joyis. 
Astra  licet  propi^s ,  palatia  longids  essent  f 
Responsa  ad  snperoa  h^c  refisrenda  darem. 

Quatuor  isti  priores  yersus  y  qui  Expositioms 
locam  habent  y  rem  ipsam  y  de  qua  agitur  ponunlt 
in  medio ,  et  praeparant  lectoris  animum  ad 
Gonclusionem  y  quam  subodorari  non  tam  segr& 
possit^  si  mod6  non  sit  obesae  naris.  £st  enim 
iQa: 

Qiuerite  j  qoi  malit  fieri  conTira  Tonands ; 
Me  meus  in  terris  Jupiter  ecce  tenet. 

Qnamyis  autem  acumen  reservetur  Conclu* 
tioni  y  nihil  morae  est  tamen  ^  quomim^s  iUud  an- 
teyertat  Poeta  y  et  acutula  quasdam  admisceat 
pasdbi  inculcetque  diversis  locis  \  ut*  finis  inter- 
dum  ibi  putetur  esse  Epigrammatis  ^  ubi  finis 
non  est^  ciim  restent  adhuc  meliora.  Exemplum 
dabit  istud  Epigramma  Martialis  in  Scflevofam  , 
cum  dexteram  manum  exureret  ^  qu6d  errasset 
illa ,  scribam  Porsenae  pro  ipso  PorsenlL  interfi-^ 
ciendo.  L*  1.  Epig.  22, 

Gnm  peteret  Regem  decepta  Satellite  deztra , 
'Jnjecit  sacris  se  peritura  fQcJs.- 


128  P   O   B   T   l'C   AV 

Sed  tam  saeva  pius  miracula  non  tulit  hostis  ; 
.    Et  raptum  flammis  jussit  abire  virum. 
.  Urere  quam  potuit  contempto  Mutius  igne  ^ 
Hanc  spectare  manum  Porsena  non  potuit.^ 

Certe  hoc  Epigramma  perfectum  suisque  ab- 
solutum  partibus  it^  vid^ri  possit  ,  nilul  ut  ad 
praestantiam  Epigrammatis  et  integritatem  sit " 
expetendum.  Tamen  accedit  (juiddam  aliud  per- 
fectum  et  absolutum  magis ,  nempe  ipsa  liaBC 
Epigrammatis  clausula. 

Major  deceptae  fama  est  et  gloria  dextrse  3 
Si  noti  errassety  fecerat  illa  minuS. 

Altera  pars  Epigrammatis  Conclusib  appella- 
tur  j  quae  non  est  finis  merus  ac  simplex  sermpnisy 
aut  quasi  Epistolas  clausula  ^  aut  yelut  in  Fabula 
Epimythion.  Sed  illa,  ut  censeri  possit  legitima^ 
debet  hsec  1;riapotissimu^i^  si  non  omnia^  saltem 
unum  aliquid  ex  tribuspraeseferre. 

Primum  sit^  ut  Conclusio  diversum  quiddam 
habeat  et  aliud  omnino  ab  Expositione  compare 
sua }  neve  recidat  in  idem ,  neve  cum  illa  confun- 
datur.  Alioqui  fi:xistrari  se  Lector  merit6  expos- 
tulet ,  qui  expectans  aliquid  in  fine ,  quod  sit 
novum  ,  nihif  videat  j  nisi  quod  in  Expositione 
jam  senserit.  Deind^utdiversumilludsitiUatum 
ex  alio^  non  vagum  aut  solutum^  aut.affictum 
temere.  Nam  ciim  Expositio  comparata  sit  et  re- 
feratur  ad  aliud^  ita  ducitur  ex  alio  Conclusio^ 
et  nexa  cum  priori  parte  ,  indeque  apta  procedit. 
Postremi  illatum  hoc  sit  ingeniosum  praeter  ca&- 
tera^  solers  et  acutum,  quod  tertium  si  defuerit, 
omni  lepore  ac  gratia  destitui  Epigranama  necesse 
est. 

Nunc  d^  triplici  Epigrammatis  virtute  nohis 
agendum  e«t  tribus  seorsim  articulis ,  scilicet  de 
Brevitatfe;  Vehustate  et  Acumine. 


\ 


?  o  E  T  I  c  A.  tay 

JDe  Brevitate  Epigrammatisl 

Quod  Brevitas  dos  sit  propria  Epigfammatis,,' 
vel  ex  eo  intelligitur ,  (ju6cf  a  caeteris  PqemAti» 
Brevitate  distinguatur.  Est  enim  Epigf aiiiinia  y 
utidiximus  ,  Carm^n  breye.  Hinc  in  eb  con-veV 
niunt  omnes  ,  ut  existiment  j.paucis  Uqc  opuscu^' 
lum  versibus  constare  oportere  ;  imo  vefsum  vel 
unum  Epigrammati  satis  essf).  Talia  /suiit  Jli 
Martialis  Epigrammata.  ..,./• 

PAtiper  Tideri  Cinna  TUlt|  et  est,  ^upHar.  :  ;. 

Omnia  Castor  emis^  sic  net  ut  pmnia  vendas. 

Jam  quaeritur  quat^nus  petgere  pbtr6>^  qui» 
asque  |)r:Offredi  liceat.  Alii  pluresduobus  veraiDus 
vetant  adfiib^ri  j  alii  quatuOT  statuautj  qiiQd 
excurrit  ^  noii  supervapaneum  solum  9  sed  Vitio-» 
sum  putant.  Ut  ut  est ,  Epi^f ammatis  scribendft 
Principes  Catulluset  Martialia  ,  non  tam.angus-A 
tis  fii^ibu^  se  continent.  Nam  in  Hendecasylklbi$ 
e^  aliqubt  generibus  numerorum  y  magna  ^^d 
utrumque  vefsuum  profusio,  In  Elegiacis  ver6.;^ 
ambo  sic  moderati  ac  temperantes  ^  ut  Epigr^m- 
mata  sua  ultra  quatuor  sexve  Disticha  vulgf)  ex- 
currere  nou  patiantur.  Caeterum  £pig;rammata 
illa  longiora  videri  non  debent,.  in  quibus  niJut 
est  superfluum ,  ut  aiebat  Martialis  scribens  ad 
CoscQnium  quemdam ,  qui  exprobrabat  ipsi  y 
qu6d  proUxiora  scriberet  Epigrammata  y  cilim  Hle 
sua  Disticho  concluderet,  £.11.  Epig.  55. 

Non  sunt  longa  quibus  nihil  est ,  quod  dcmeire  possis ; 
Sed  tu ,  Gosconi  ^   Disticha-  longa  facis. 

Tom.  II.  I 


1 


i3a  l^  O  £  T  I  C  A. 

ARTICULU8      YI* 

•  «. '  ' 

£>e  Venustate  Epigrammcitis. 

Venustas  Epigrammatis  est  continua  totius 
Poematis  ab  imtio  ad  finem  conformatio  y  et  apta 
partium  inter  se  convenientia  y  cum  certa  qulLdam 
suayitate  y  und6  jucundum  quiddam  et  amabile 
utrinque  efflorescat.  Nam  ad  venustatem  sua- 
vitas  accedat  oportetl  Nec  satis  estpulchra  esse 
Toemata  ,  dulcia  izz/z/o^  iiiquit  Horatius. 

Haec  ver6  suavitas'  tam  rebus  quam  dictione 
eflRcitur.  Kebus  quidem ,  si  blanda ,  tenera  ^  de- 
licata  materiam  Epigrammati  prsebeant ,  eaque 
non  incommod^  tractentur..  Item  quidquid  invi- 
sum^  aut  inaudituni ,  aut  novum,  aut  quovis 
modo  admirabile  proponitur,  rapit  animos  et 
grata  quMam  dulcedine  perfundit. 

itt  Dictione  hoc  praecaveridum  praesertim  ,  ut 
laevis  sit  et  perpolitus  tractus  orationis  5  ut  fluat 
aequabiliter  ac  sine  tiliis  salebris ;  ut  n<Hi  sit  asper^ 
tk&tL  hiulcus  ,  non  ingratus  durd  collisione  sylla- 
banim.  Nam  quant6  brevius  est  Epigramma 
Poematis  genus  ^  tant6  molliores  sectari  debet 
sermonis  delicias ,  quas  si  defiierint ,  vix  aliud 
habeat  und6  commendetur.  Quo  enim  pacto  Epi- 
gramma  destitutum  Acumirie ,  qualia  sunt  pen^. 
emnia  Catulii  et  pleraque  Martialis  Epigram- 
mata,  placere  possit^  nisi  suam  h.  venustate 
laudem  repetat. 

Porri  qui  volet  Venustatis  illius  exempla  con- 
templari  ,  adeat  haec  inpriinis  CatuUi  Epigraria- 
mata  qua»,  subindico  tantilLm  4*  Phaselus  ille 
quemvidetis  hospites ,  14.  Ni  te  plus  oculis 
meis  amxirem.  22.  Sitffenus  iste^  Vare  y  quem 
probd  nosti»  32.  Teninsularum,  Sirmio  ,  Insu^ 


T  C  ET  I  C  K^  iSi 

Jarumque.  4o-  Egnatius  qubd  candidos  habeat 
dentes*  ^S.  O  Fundd  noster,  seu  Sabinej  seu 
Tibur. 

Apud  Marlialem  consule  19.  Epig.  de  Spec- 
taculis.  L.  1.  58.  iv.  Epig.  1.  vii.  Epig.  5, 
et  6.  IX.  Epig,  11.  x^  Epig,  3^.  xi.  Epig.  5» 
^/  6.  XII.  Epig'  i5,    • 

ARTICUX0S      TII. 

■      JDe  Jcumine  Epigrammath. 

Quod  in  Oratoribus  contemnendum  ,  aut  i^^^,,  ,^  j, 
certe  nullo  admodilim  m  preiro  ponendum  esse  cu^ .  Or«t. 
f  xistiiiiavil;  TuUiuis  j  quod  Virgilius  et  Horatius 
suis  in,ver$ibu5  vix  unqu£un  admisere ;  quodv 
senescentibus  post  CSceronis  tempora  Litteris, 
et  ab  optimd  scribendi  formlL  deficientibus  ^ 
Declamatores  ac  Patroni  ,  et  ab  eorum  profecti 
disciplinft  tam  Poetae  qui^m  Histoiici  consectati 
sunt  argutum  et  acutum  dicendi  geniis  5  hoc 
denique  ScriptoresEpigrammatum  sic  arripuere , 
ut  Acumen ,  tanquam  rem  suam  et  proprium 
veluti  patrimonium  sibi  vindicaverint.  Enim 
ver6  fuit  boc  A<^uminis  fatum  j  postquam  per 
singula  Scriptorum  genera  erravisset  ,  ut  in 
Epigrammatis  sedem  delegerit  certam  sibi  ac 
stabilem  ^  ac  fixerit  in  perpetuum  j  bos  fines  y 
et  ditionem  ^  et  regnum ,  et  domicilium  obti- 
nuerit.  Aliis  in  openDus  par^em  faciebat  operum 
Acumen  ,  in  hoc  opere ,  opus  totum  occupavit. 
niic  Acumen  tanqusun  lumina  qusedam  et  oma- 
tAs  insignia  ^  adnibebatilr  j  hic  ut  solum  oma* 
mentum  et  fundamentum.  Postrem6  ea  res  sa- 
tietatem  habuit,  et  datum  est  vitio,  si  tran- 
siliret  modum.  Ln6  et  vilescere  Acumen  coepit 
cordatorum  hominum  judicio  j  neqne  tam  gom- 

^  I  a 


i 


I 


mendandi  deiiiceps  yisi  sunt  aut  Senecde.^  axit 
Plinii  ,  aut  Tacitus ,  aut  Qvidius  ipse  ,  qui  vim 
acuminum  et  copiam  aflectaverant  impensius. 
yix  quid(]^uam  ejusmodi  in  Epigrammate  ni- 
inium  esse  potest,  ubi  in  eo  cardo  rei,  et  totum 
ferS  consistit ,  ut  Epigramma  sit  acutum. 

Investiganda  igitur  Acuminis  lAtura,  Quod 
in  posteriore  Epigrammatis  parte  aut  in  Clau- 
sula  dominaii  solet ,  et  suum  illi  decus  confert 
ac  splendorem.  Duplexest  Acuminis  genus  ;  AI<> 
terum.  k  Aebus  petitur ,  alteirtun  A  verbis^^ 

'    •       A  K  T  I  c  ir  xtr  s    V  1 1 1. 

^  De  Acumine  quod  est  in  Rehus  positUff^  ' 

Haec  inter  Acununa  qu»  sunt  in  Rebus  po- 
sita,  locum  habent  prim&  quae  sententiose  acuta 
dicunt4ir  5  hoc  est,  quae  sententiam  aliquam  tam 
ingeniosa^n  quam  yeram,  offerunt.  Tale  est  Acu- 
inen  illius  Epigrapimatis.  X*  i.  ^P^g*  33, 

Amiftsum  non  flet  ^  cum  sola  est  y  Gellia  patrem  :   ^.  - 

.       Si^  qttis  adesty  jussse  prosiliunt  lacrymse. 
Non  luget  quisquis  laudari ,  Gellia  ,  quaerit. 
Xlle  doiet  ver^y  qui  sine  teste  dolet. 

_    Sicde  sequentibus.  L.  5.  JEpig,  4^. 

Bztra  fortunam  est ,  quidquid  donatnr  amicis ; 
.QiiUs  dederis  y  solas  semper  habebis  .opes. 

'  i.'  6.  Epig.  70. 

•  -  • 

At  nostri  ben^  computenter  anni  , 

ij^tquantum  tetricae  tulere  febres  , 

Autlanjguor  grayis ,  aut  mali  dolores 

A  vit^  meliore  separentur. 

Infantes  stimus ,  et  aenes  videmur ; 

/Etatem  Priamique  Nestorisque 

liOngam  qui  putat  esse ,  Martiane  ^ 

MultimA  decipiturque  falliturque. 

Non  est  ifiyer^  ^  sed  valere ,  vitm. 


T  OIE   T  X  C  A..  ^33 

JS.  9.  Epig,  34» 

Rebus  in  angustis  facile  est  contemnereyitain  ; 
Fprtiter  ille  facit^  qui  miser  esse  potest,. 

L.  11.  JSpig.  '5. 

Tanta  tibi  est  recti  reverentia  j  Caesar ,  et  eequi ; 

Quanta  Numad  fuerat  :  Sed  Numa  pauper  erat« 
Ardua  res  est  h£ec  y  opibus  non  tradere  mqres  : 

£t  y  cum  tot  Cjwsos  viceris  y  esse  Numctm. 

Secund6  cerisetur  illucl  Ingeniosum  Acumini» 
genus  in  Epigrammate  ,.  cum  ratib  rei  latentis 
etoccultse^  quae  propositasitinmedium,etprio- 
ribus  versibusexplicata^posterioribus  versibus  in 
Clausul^  ita  redditur,  ut  sit  cum  lepore  ac  sale  con- 
juncta.  HsBC  autem  ratio  veraesse  potest  aogertna- 
na  j  neque  obstat  <][uid(juam,  quominiis  a  Poeta  ve- 
rumaudireliceat;  dummod6id^  quod  vere  dicitur, 
abvium  ne  sit  pervulgatumque  omnibus  >,nec  fa- 
cilS  cuivis  veniat  in  mentein'.  Exemplo  sint  quas 
•ecjujnntur  Epigrammata..jL.  g.  JEpig,  iii 

*  Nomen  cum  yiolis  rosisque  natum  ,  .  ^  JEarlxi» 

Nomen  nobile  y  molle  y  delicatum 

Versu  dicere  non  rudi  volebam. 

Sed  tu  syllaba  contumax  repugaas. .  .   . 

Dicunt  Eiarinon  tamen  Poet^d  > 

Sed  Graeci ;  quibus  est  nihil  negatum  ;. 

£t  quos  A^^K^  A*pK)  decei  sonare. 

Nobis  non  licet  es$e  tam  disertis  ^  .  .     . 

Qui  musoji  colimus  severiopes, 

L.  1.  Epigi  19. 

Si  memini ,  fuerant  tibi  quattuor  j  ^Ha  y  dentes : 

Exspuit  una  duos  tussis  /  et  unaduos. 
Jam  secura  potes  totis  tussire  diebus ; 

Nil  vthic  j  qiiod  agaty  tertia'  tussis  habeL- 

L.  1.  Epig.  107. 

&epe  mihi  dicis  y  Luci  carissime  Jull  ^ 


.   r 

SkCfibe  aliquid  magnum ,  desidiosus  homo  ti^ " 
Otia  da  nobis  y  sed  qualia  fecerat  olim 

Meccenas  Flacco  Virgilioque  suo* 
•  ••*••.•••'••■••••••■•• 

In  steriles  campos  nolunt  fugai  ferre  JuTenci ; 

Pingue  solum  kbfsat  y  sed  juvat  iste  lahor» 

L.  3.  Epig.  43. 

Mentirisi  juvenem  tinctis  ,  Lentine  ,  capillis 

Tam  subit6  Corrns  y  qui  mod^  Cygnu»  eraff» 

Kon  omnes  fallis ;  scit  te  Proserpina  canum  ( 
Personam  capiti  detrahet  iUa  tuom 

L.  4v  Ep^S'  ^^* 

K08  bibimus  yitro  1  Tu  mynii&^y  Pontice :  qnare? 
JProdat  perspicuus  ne  duo  vina  calix, 

L^  5.  Epig.  81« 

Semper  eris  pauper ,  si  pauper  es ,  iEmiliane  ; 
Daittur  opes  nuUis  nunc  nisi  divitibus,' 

•   L*  8,  Epig.  2,60 

Munera  qui  tibi  dflt  Locupleti ,  Gaure  \  Senique  ; 
Si  sapis  et  sentis  y  hic  tibi  ait  y  mofere, 

X.  8.  JSpig.  j5»      0 

Dic  yerum  mihi ,  Marce  ,  dic  ,'  amflbo  % 
Kil  est  y  quod  magis  audiam  libenter^ 
Sic ,  et  c&m  recitas  tuos  libellos , 
3Et  causam  quoties  agis  Glientis  y 
Oras  y  Gallice ,  me  rogasque  semper^ 
Durum  est  me  tibi  y  qnod  petis  y   negare. 
Vero  yerius  ergo  y  quid  sit,  audi. 
Verum  y  GalUce  y  non  Ubenter  audis. 


L.  10.  Epig.  aS. 


Kulla  recordanti  lux  est  ingr^ta  gi^ayisque  : 
NuIIa  subit^  cujus  non  meminisse  yelit. 

Ampliat  aetatis  spatium  sibi  ylr  bi>nus ;  hoc  esff 
Vivere  Bis  y  vitd  posse  priorefrui.^ 


l 


B  o  E  T  X  c  a;  x35 

£.11«  Epig.  45. 

Orbus  es  et  locuple»  et  Brnto  GomuTe  iiatus  ?  • 

Esse  ^bi-  reras  crecUs  amicitUs  ? 
Sunt  Teree  y  sed  quas  juTenis  y  quas  pauper  habebas  ^ 

Qui  novus  est  y  mortem  diligU  iUe  twtim^       .    . 

Neque  veT&  necease  est ,  causam  ,  quaecum-- 
que  in  Conclusione  Epigrammatis  afiertur ,  ve- 
ram  ^sse  y  sed  satis  superque  ducere-  debemus  ^ 
siyerisimile  id  totum  et  probabile  et  speciosum 
esse  videatur  y  habeatque  aliquid  convementise. 
Im6  bella  plerumque  •  falsitas  ,  plausibile  ipen- 
dacium  y  si  solerter  et  ingeniosi^  sit  excogitatum  y. 
nihilomini!is  y  plusque  'ade&  delectat  ac  placet^ 
]tLam  quod  reveri  gestum  est ,  et  Ver^*  oicitur. 
nfinita  sunt  apud  Martialemejusmodi  Cpigram* 
mata  ;  pauca  8ubjicimu&  ^  multis. 

JDe  Specu  Epig.  16. 

Qu6d  pius  et  supplex  Elephas  te ,  Caesar  f  adotat  y 
Hic  modo  qui  tauxo  tam  metuendus  erat , 

lYoB  facit  hoc  jiissus  ^  nuUoque  docente  Magistro  i 
Crede  mthi  y  Humen  sentit  et  iUn  tuujtu 

jL.  2.  Epig.  3* 

Sexte  y,  nihil  debes  y  nil  debes  Sexte  ^  fisitemur  r 
J^ebet  enim,  si  quis  solvere  %,  Sexte  ,.  pot^st^- 

Ibid.  Epig.  20. 

Carmina  Paultus  emit  y  recitat  sua  Casmiiia  Paul^»;; 
Nam  quod  emasy  possis  dieere  j^ure  tuum. 

Ibid^  Epig.  Sfi^ 

AbscissSl  serrudi  quid  fingis  ,  Pontice ,  LingulL  T 
Nesois  tu  popuium  y  quod  tacet  iUe  y   loqui  T 

Ibid.  Epig.  38* 

Quid  mihi  reddat  agcr  ,.  qnaarfs ,.  Line  ,'  Kbmentanus  T 
Jffoc  mihi  reddit  ager ,    Te  ,  iwie ,  non  vide&i 


v 


3.36  V    O   X   T   I   G  A. 

Hostem  pum  fiigeret  ^  «e  Fannius  ipse  ^peremk  ; 
Hic  rogo  y  nonfitroT  est^  ne  mariare^  tnon  f 

i,  3.-  Epig^  aS. 


<  •  I » ♦ 


o 


lAOficiilam  Mano  graviter  miraris  olere  ?   - 
^    ^  ^    JTfi/acis  hocj  garfis^  Ne^tor^  in  aurmulam^ 

L.  6.  'Epig.  90. 

.  Xiaoguebf^ »  ^ed  :tu  comitatt^s  p]1>t^ius  ad  ma 
Venis.ti  centum  ,  filynunache  ^  Discipulls. 
Cenjuni  me  tetigere  manus  Aquilone  gelatae  j 
' '    '  JSFoii^liabui  iebrem  ,  Symmacfae  ^  nunc  hahB^l 

•" 'BxigMf  ut 'nostros  donem  tibi  |  Tucca  ,  Libellosji 
Non  faciam  ;  nam  vis  v&ndete  > ;  non  leget€%  • 

L.  8.  Epig.  34.      •    ' 

<^um  utis.  similes  paresque  Titft^  . 
Uxor  .pessima  ,  •  pessimns  maritiis  y 
J\£iror \non  bend  coTwenirevohis. 

J6id.  Epig.  53* 

Magna  licet  toties  tribua^  ^  n^^jora  daturus  ^ 
DonU  ,  ducum  victor  ,  victor  et  ipse  tuu  ' 

Diligeris  populo  non  propter  praemia  ,  Caesar  : 
Propter  te  populus  prcsmia^  Cmsary  amta.. 

X4.  ^4i  Epig,  99» 

Vindemiarum  non  ubique  proventus 
Cessavit ,  Ovidi  i  pluvia  profuit  grandis. 
Centum  Coranus  amphoras  aquce  fecit.. 

Sed  ex  his  omnibti»  Aihil  tam  movet  appro- 
bationemlegentium,  auteorum^  qui  scripsennt  ^ 
iugeniiaci^  oslpntat  j^  qnhm  cum  aUud  ex^pec- 
taiftu$,,    aUud  cUcitu^,   Adea    ut   audientibusi 


I 


fT 


P-  6   B  T   1   C^  JL.  187  , 

l^rimos  Epigrammatis  rersus  ,  et  ex  prioribus 
posteriora  pen^  divinantibus  supervemat  Clau- 
•ula  ex  improyiso  ,  quae  licet  fatlat  expecl^atio- 
nem , ,  probetur  tamen  ac  delectet.  Hoc  ipsum 
eyincent^  quae  profero  Epigrammata. 

L.  1.  Epig.  87. 

Vicinus.  meus  est ,  manuque  tiiDgi 

De  nostris  Novius  potest  fenestris. 

Quis  non  invideat  mihi ,  putetque 

Horis  omnibus  esse  me  beatum , 

Juncto  cui  liceat  frui  sodale  % 

Tam  long^  est  mihi,  quam  Terfentianus , 

Q«t  Bunc  Niliacam  regit  Syenem. 

Non  connvere  %  ncc  vidjere  saltem  , 

ISon  audire  licet ,  nec  urbe  loxk 

Quisqiiam  est  tam  prop^  ,  tam  proculque  nobi9  , 

JULigrandum  «st  mihi  longius  vel  illi« 

Vicmus  Novio,   vel  inquiiinus 

Sit  y~  si  quis  Novium  videre  non  vult* 

Jbid.  Epig.  88. 

Ne  gravis  hestemo  fragres ,  Fesceiuiift.y  Tino  , 

Pastillos  Cosmi  luxuriosa  voras. 
Ista  linunt  dentes  jentacula ;  sed  nihil  obstat , 

Extremo  ructus  cum  venit  a  barathro. 
Quid  qu6d  olet  gravius  mistum  diapasnrate  vintf  , 

Atque  duplex  animse  longius  exit  odor< 
Notas  ergo  nimis  fraudes  ,  deprehensaque  furta 

Jam  tollas^  et  sis  ebria  simpliciter. 

L.  5.  Epig.  4^* 

Kui]^quam  se  coenasM  domi  Philo  jiurat ;  et  hoc  ett ; 
Non  ccenaty  quoties  nemo  vo^avif  eum. 

L.  6.  Epig*  5i. 

Quid  cokivitraris^  sine  me  tam  is»pe ,  •Luperce  ? 

I^^jtm,  noceiyf  q«4  ratione  tibi» 
Jxam^^  )  Hcet  n^que  voces ,  mittasque  rqges^ue .. 

•Quid  faciesy  inqais  !  Quid  faciam  %  veniam,' 


l38  P  O   B  T  X  C  A# 

Niliil  ist&  (piausula  ma^s  improvisum  eM  ^  cm 
contraria  omnin6  e:(spectabatur.  , 

L.  7-  JEpig.  3. 

Curnon  mitto  meos  tibi^  Fontiliane  y  Libellos  t 
•  Ne  ntihi  iu  mittas  j  Pontiliane  f  tuo4, 

L.  9.  Epig.  2.0. 

Laudas  balnea  yerfiibas  trecentis 
Coenantis  bene  Pontici  y  Sabelle. 
]^  coenare ,  Sabelle ,  non  lavari. 

L.  10.  Epig.  43* 

Septima  jam  >  Phileros,  tibi  conditur  uxoriir  agro : 
Plus  nullij  Philerosy  qudm  tibi  reddit  ager,-     ^ 

Hacteniis  de  Acumine  y  quod  oritur  k  rebus 
ipsis  y  nunc  agendum  nobis  hoc  restat^  ut  de 
Acumine  j  quod  in  verbi  vi  ac  ratione  positum 
est  p  aliquid  adjiciamus. 

A  a  T  I  C  U  L  U  S      IX. 

De  Acumine  Epigrammatis  quod  est  irt 

Verbo  positum^ 

Acumen  omne  ,  quod  cst  in  Verbo  positum  y 
exambigu^  dictis  pen^  conficitur.  Haec  autem^ 
teste  T^ullio  ^  censentur  inprimis  acuta  :  Res 
enim  y  inquit  ille  ^  subtilioris  ingenii  esty  vim 
Verbi  in  aUudj  quhm  ccBtevi  aceipiant  ^  posse 
ducere.  Hinc  quae  sunt  ex  ambiguo  dicta  ^  sin^^ 
gularem  conferunt  Epigrammati  gratiam.  Atque 
ek  prdesertim  laude  Martialis  noruit  ^  cui  si 
concmnum  ademeris  in  ancipiti  yerbarum  signi* 
ficatu  lusum  y  maximam  AcutS-dictorum  par- 
tem  ademeris.  At  quoniam  Acumea  Epigram- 
matis  ejusdem  Conclusioni  reservari  debet  ^  ita 
quae  proferuntur  ambigue  ^  ClausulaDl  Epigram-' 


F   O   B   T  I  C  A«  l39 

fnaiis  efficiunt.  Id  porr6  ex  illu6tribus  Epigpun- 
matum  exemplis  licebit  animidyertere. 
De  SpecU  Epig.  3. 

Quaa  tam  seposita  est^   quae  gens  taxn  barban^  C^sary 
£x  qn&  spectator  non  sit  in  Urbe  tu&  \ 

Tum  commemoratis  yariarum  gentium  po- 
pulis  y  qui  tunc  Romd&  yersabantur^  ita  conclu- 
dit  £pigramma. 

Vox  dirersa  sonat :  populomm  est  yox  tamen  una , 
Ciim  Yerus  patriae  diceris  esse.pater. 

Hic  primo  loco  vocem  pro  Lingua  sive  pro 
idiomate  :  secundo  loco  pro  sermone ,  sive  pro 
sententii  sermonis  Martialis  usurpat.  AM^ 
in(juit  y  atque  ^li^  hospites  ac  peregrini  ^  qui 
visendi  studio  Romam  confluxerunt  undique  j 
utuntur  Lingull  \  qui  tamen  sonant  et  loquuntur 
^idem  ,  chm.  patrem  te  patrise^  o  Caesar^  onmes 
uno  ore  pronunciant. 

i.   1.  Epig.  oo. 

Semper  agis  cansas,   et  res  agisi  Attale^  semper; 

£st ,  non  est  ,  quod  agas  >  Attale  ^  semper  agis. 
Si  res^et  causaD  desunt,  agis  9  Attale ,    mulas;^ 

Attale  ,  ne  ,  quod  agas  j  desit  >  agas  animam. 

Facit  Acumen  illius  Epigrammatis  diversa 
si2;nificatio  y  quam  patitur  ,  verbiun  ago  ,  et 
illa-  inprimis  quam  nabet  in  Clausa^  agas  ani" 
mam  ^  hoc  est  moriare* 

£/.  2.  Epig.  12.  ^- 

Esse  quid  hoc  dicam  ,  quod  olent  tna  basia  myrrham  y 
Quodque  tibi  est  semper  non  alienus  odor  "i 

Hoc  mihi   suspectum  est ,  qu6d  olea  ben^  ,  Fosthume  ^ 
semper. 
Posthume ,  non  ben^  oiet  \  qui  ben^  semper  olet. 

Acumen  illius  Epigranmiatis  oritur  ex  ambi- 


\ 


tJ^a  ir  O  E  T  I  C  A, 

gu^  significatioiie  geminae  illius  vocis ,,  BenS'- 
olet  s  qtiae  et  in  proprio  sensu  sumitur,  et  acfc 
alienum  detorquetur  j  scilicet  pro  ben^  audire  y^ 
seu  bona  frui  Tama.. 

Cur  tristioreili  ceraimus  Saleianam  ? 
An  causa  leyis  est?  Extuli,  inquis,  uxorem». 
O  grande  facti  crimen !  o  gravem  casum  V. 
Ula  y  illa  dives  mortua  est  SecundiUa  ^ 
Centena  decies  quae  tibi  djedit  dotis  % 
Kollem  accidisset  hoc  tibi.  Salejane. 

Ultimus  versus  ambjguus  est  j  nam  ihcertuzni 
quid  significat.  An  noUem  extulisses  uxorem^, 
Salejane  ?  an  noUem  morte  uxoris  in  tantan^ 
hereditatem  crevisses? 

Z/.  3.  Effig.  i3i 

Oiun  non  vis  piscem  ^  d^  non  vis  -carpere  piillos  ^ 
Et  plus  quam  patri ,  Naevia ,  pai*cis  apro  y 

Accusas  9  rumpisque  coquum  ,  tanquam  omnia  cruda 
Attuleritv  nunquam  sic  ego  crudus  ero. 

Vox  cruda  in  penultimo  versu  diversae  sigm— 
ficationis  est  ab  ei ,  quam  Ii^bet  crudus  in  ul- 
timo  ,    atqye  hinc  Acimxen  Epigrammatis  ex— 
surgit.. 

L.  4«  Epig.  33V 

Plena  laboratis  b^beas  cum  sorinia  Libris 

Emitti^  quare,'Sosibiane,  nihil  ? 
Eden^'Kerede9 ,  inquit^,  mea  Carmina  :  qtiflnda? 

Tempus  erat  jam  te^  Sosibiaae  ,  legi. 

Hic  dubites  ,   utrum  velit  Martialis  j   edi-ne  • 

{'am  opQr):erQ 'Sftripta- Sosibiani  ,   non.  expeetato- 
lerede  ^  an  ip^um  janx  mori ,  herede , .  ut  facile 
fuit^  invento  ?    •    •   •    c 
Z/.  5.  Epig^  •  y5* ..       .  '  „ 

Quae  legis  caus^  nupsit  tibi ,  Laelia ,  Quincte*, 
UiiDrem'potes  hanc  droa£c  legitiitiam» 


y   O   E   T  I   C  A.  141 

Acvhnen  illius  Epigrammatis  yertitur  in  voce 
LegUimam  quae  geminum  Mc  sdnsum  habet. 

Alia  sunt  yerborum  Acumina  y  quae  ex  vocum 
pen^  similium  ;tiut  oppositarum  compositioxie 
nascimtur.  Sed  quia  sexcenta  sunt  ejusmodi, 
parcam  in  iis  referendls  operam  ludere  ^  paucis 
cantentus  id  demonstrare« 

L.  i.  JEpig.  29; 

Si  mea  -vis  ctici^  gratis  tibi  Camina  mittam , 
Si  dici  tua  vis  y  hsec  eme  f  ne  luea  sint. 

I6id*  Epig,   38. 

* 
Quem  recitas ,  meus  est ,  o  Fidentine  Libellus ; 
Sed  mal^  ciim  recitas  ,  incipit  esse  tuus. 

Ibid.  Epig.  110. 

Scribere  me  quereris  ,  Velox  ,  Epigrammata  longa. 
Ipse  aihil  acribis ,  Tu  brev^ora  iacts  * 

L:  2.  Epig^  2.5. 

Das^nunquam ,  semper  promittis  9  Galia  y '  roganti  ; 
Si  semper  fallis,  ^am  rogo  ,  Galla,  nega.  '  .        ' 


Ibid.  Epig.  S4.'--  • 

Argenti  Libras  Marius  tibi  quinque  reliquit. 
Cui  nihil  ipse  dabasj  iisi  tibi  verba  deAit. 

'        •  t  * 
^                                     .                *        -                                                                      \ 

L.  3.  JSpig.  6i. 

Esse  nihil  dicis  ,  quidqaid  petis  ,  impvobe  Ctnna  : 
Si  nil  y  Cimia ,  petis  ^  nil  tibi:|  Cimia  nego>        > 

L.  12.  £pig'  12.     ' 

Omnia  promittiS)  cum  tot^  nocte  bibisti  *, 

Man6  nihil  jpraestas  :  Posthumc  y  man^  bibe. 

L.  5*  Epig.  77*      '. 

Inseqtieris ,  fogio ;  Aigis ,  xnsequor ;  hasc  mihi  mens  %%t : 
Yello  tttjuki  noio ,  ..Duidy me ;  nollt  ^  rOlo*  w .  \ 


lia  P  O  B  T  I  C  A. 

■  » 

ARTlCUrUSX. 

De  Scriptoribus  Epigmmmatum. 

G  B.  JE  G  r.  « 

Ciiin  infiniti  sunt  Grdscorum  Epigrammatum 
Scriptores,  tiun  prolixioris  operae  fbret  de  sin- 

fulis  aut  etiam  de  pMBcipms  velle  quidpiani 
elibare.  Quare  satis  liabebo  indicare  fontes  , 
quos  curiosis  rerum  istarum,  adire  liceat.  Hoc 
e«t  varios  appellare  coUectores  Graecorum  Epi- 
grammatum ,  qui  variis  temporibus  hanc  sibi 
sumpsere  provinciam  y  ut  sparsa  multis  in  locis 
Graeca  Epigrammata  unum  m  corpus  coUigerent. 
Primus  mit  Meleager  ^  homo  natione  Syrus , 
qui  Seleuco  VI.  Synae  B.ege  ultimo  regnante 
vixisse  fertur.  Is  ex  diversis  totius  antiquitatis^ 
et  ex  quadraginta  Scriptoribus  Epigrammatum 
decerpsit  flores  y  «t  ind^  Coronam  texuit  5  atque 
ita  inscripsit ,  cum  ^\xxix  cuique  florem  Poetao 
attribueret  j  ut  ipse  pro  parte  su4  aliqilid  in 
Textum  illud  suave  ac  speciosum  conferret.  Di- 
gestum  est  opus  et  dispositum  pro  ordine  Litte- 
l-arum  ,  und6  singuli  Poetae  ihitium  nominis 
ducerent. 

Altera  est  4  Philippo  Thessalonicensi  Corona 
contexta^  instituto  et  exemplo  Meleagri  j  secutus 
est  enim  rectam  seriem  Litterarum^  et  ad  Poetas 
singulos  singulas  vel  plantas  ^  vel  flores  ,  vel 
arbusculas  adjunxit.  yixit ille  Julii  Caesaris  aut 
Octaviani  Augusti  temporibus^  ut  ex  ipsius  -Epi- 
grammatis  ^  quibus  Imperatori  Caasan  victonas 
gratulatur  j  licet  conjicere.  Profitetur  autem  se 
recentiores  sui  temporis  Epigrammatum  Scrip* 


i 


y  o  E  T  I  c  A.  *   143 

lores  coUegisse ,  uti  Meleager  veteribus  colligendis 
operam  dederat. 

Tertius  Epigrammatum  conquisitor  Agathiaa 
nomine  y  Asianus  et  Myrina&us  ^  qui  simpUciter 
in  unom  aggregarit  locum  nova  qua&dam  Epi» 
grammata  ,  quibus  aliquid  ipse  de  suo  contulit» 
Hunc  quingentis  circiter  post  annis  aetas  vidii 
Justiniani.  Quse  vel  coUegit  vel  scripsit^  infe- 
rioris  notae  debent  videri ,  ut  serii!is  nata  quo"*- 
dammqi^  ^   et  non  optimis  adulta  temporibus* 

Pqstremus  Epigrammatum  coUector  Planudes, 
qui  floruit  anno  supr^  millesimum  trecentesimo 
octogesimo  Romes  y  Urbano  VI.  Pontifice  Maxi- 
mo  ;  Vir  Graecis  ac  Latinis  Litteris  excultus. 
librum  ille  suum  distribuit  in  septem  volumina  ^ 
babenturque  quolibet  volumine  certa  capita  re^ 
ram^  certae  per  communes  locos  Inscriptionis. 
Haec  autem  inter  ca&teras  babetur  Planudi  gra- 
tia  y  qu6d  sedulam  resecandis  turpibus  quam 
plurinus  diUgentiam  adbibuerit. 

A  R  T  I  C  U  L  U  S      X  i. 

Ladiu  Epigrammatzffn  Conscriptores* 

Primus  occurrit  CatuUus  ,  ne  quid  de  Cice- 
rone  dicam  ,  qui  aliquot  Veterum  Epigrammata 
de  Graeca  in  Latinum  transtuUt.  Is  Epigram- 
matum  inter  Scriptores  principem  habere  locum 
meruit  ^  si  quibusdam  CatuUi  impensis  admira- 
toribu&  cre(utur.  Rapit  iUos  nimimlim  eximius 
quidam  Latinitatis  mtor  ,  dignusque  fortunatis 
temporibus  ^  quibus  Romana  Lingua  supremum 
absmutionis  apicem  visa  est  attig^sse.  Quam  ipsi 
gloriam  etsi  detrabendam  non  putem  ^  iX\  non 


$ 


l44  ^   ^   ET.  I   C   AV 

pariter  sentiam  ^  eum  sic  prsecellere  in  qsetetia  ^* 
ut  nemo  venire  laudis  in  contentionem  ipossit» 
Equidem  sectatus  non  est  Acumen  in  Epigram- 
matis  ^  nativo  ieppre  ac  simplici  venustate  ^con-» 
tcntus.  Verum  an  continuS  damnandi  sunt  illi  y 
qui  nec  Acumen  neglexerunt ,  quae  dos  est  Epi- 
grammatis  non  ultima  .?  Quanquam  e$t  in  Ca- 
tuUo  yenustas  ac  lepor  ?  At  si  spurcitias.omhes^ 
quas  aiiatim  impcH^tunus  obtrudit  y  ademeiris  ^ 
quam  multa  mimeres  Ejagrammata ,  quai  venus- 
tate  sola  ac  lepore  placeant?  Jam.stylus  ejtisdem 
qui  concinnus  in  Lyricis  ^  elegans.acnumerosus 
est  y  quam  durus  in  Distichis  y  quam  plenus  sa-* 
lebris  et  incomptus  invenitur.  IgtturitA  com- 
mendetur  Catulius  in  Epigrammatis  y  ut  neixu^ 
nem  habere  parem  aut  etiam  sijiperiorein  non 
videatur.  ...  .   ,        . 


ai  A  R  T  I  A.Ii^Z  s* 


Marcus  Valerius.  MartiaUs  natus  esK  Bibili  , 
quae  civitas  est  Hispaniae  in  Celtiberia.  Vixit 
sub  Domitiauo.  In.ItaU&  mansit  35  annis  ,  qui^ 

'  bus  exactis  rediit  in  Hispaniam  suam ,  ubi  de- 
cessit  ^  Im^eran:!^  Tri^^no ,  ^no  detatis  su^  j5* 
Scripsit  quatuordecim  Epigrammatum  Libros., 
praeter  illum  que^  de  SpectacuUs  inscripsit>  ^ui, 
pro  oon^gione  mala  spvu*cissimd&  ^tatis:  snm  ^ 
obseoenis  et  inficetis  tan;i  argiw^sitis  quam  ver- 
sibus  non  vacant.  Verim  si  singuUs  e  Libris  res- 
cLndantur  nonnuUa ,  quas  pudori  adver^antur  ^ 
uti  fecit  pro  pietate  su^  Joseplius  Juvenoius  6 
Societate  Jesu  in  suo  y  quem  edidit  et  eruditis-» 

,  simis  ni^tis  iUustravit  y  Martiale  ,  restabit  adhuc 
amplum  volumen ,  quod  inofFenso  pede  ^  nec  siae 
voluptate  decurras. 


\ 

\ 


p  o  n  r  1  Q  k^  145 

Est  enbimm  Epigrammatia  Martialis  magna 

rerum.yarietas  y  qu&  Leclorum  fastidiis  solerter 

occorrit :  accedit  d^fnitas  argumenti  ^  quam  pra> 

sertim  commendat  m  Libro  Spectaculorum  ^  ubi 

dexteredulator  multaadcaptandam  Imperatorum 

gratiam  commentus  es(>  !Non  abest  sententiarum 

copia  j  non  yenustas  ac  lepor  ^   quae  sola  Epi- 

srammalis  plurimis  laudem  conciliant.  Jocatur 

iBgenios^  5  aceto  plenus  ac  sale  ,  sed  eodem  in*- 

noxio  ^'  quia  leedit  nemifiem  ,   nec  quemquam 

noimnatim  appellat  aut  perstnngit.  Qui)d«L  qua 

Acuminum  est  gloria  ,    uti  reyera   est  y  dtim 

Epigrammatis  fines  non  excedit ,  liorum  pro  jure. 

«iio  princeps  haberi  meruit  Martialis  ^  et  omni- 

bus  Epigrammatum  Scriptoribuls  tanquam  abso- 

lutum  exemplar  proponendus.  At  ,   quod  yidi 

perpaucos  aoyertere  ,  et  quod  singulari  admira- 

tione  digtium  est,  tanta  eruditionis  supellectili 

referta  sunt  Martialis  Epigramin^ta  ,  ut  totam 

antiquitatem  iiomanam  ,  eadem  prob^  intelli- 

gentibus  j  in  brevibus  illis  Foematis  comprehen- 

»am  exhibeant. 

G)nqueruntur  quidam  occurrere  identidem 
Epigrammata  rerum  yacua  ,  frigida  nonnun- 
quam  et  salis  expertia.  Hoccine  ade6  mirum  est 
in  tant^  Epigrammatum  multitudine  irrepsisse 
nonnuUa  ,  quibus  naeyus  aliquis  adhaeresceret  ? 
Rem  ipsam  sensisse  yideturMartialis,  et  obtrec- 
tatorum  querelas  praeyertere  yoluisse ,  qui  seye- 
liiis  mult6  ,  quam  par  erat ,  de  suo  ipsius  Libro 
pronunciayent. 

Sunt  bona^  sunt  quaedam  niediocria ,  sunt  mala  plura^ 
Quae  legis  hic  ;  aliter  non  sit  y  Avite  y  Liber. 

■ 

Quod  spectat  stylum  Martialis ,  non  incultus 
neque  incomptus  yideri  debet  j  cujus  siLatinitas 
Tom.  II.  K 


146  l^  O   B  t  t  e  A» 

ad  CatuUiioiam  non  accedit ,  accusa  vicissitudi» 
nem  temporum  y  quae  ,  dum  scriberet  ^  a  pu^ 
ritate  sermonis  et  eleganti^  multiiun  jam  deie* 
cerant* 


A  u  »  o  tr  I  u  9> 


..  Nihil  Mc  moror  AuSonii  Epigrammata  y  in 
quibus  occurrunt  pauca  ^  quas  velis  toUere  y  mul« 
ta  passim  inv eniuntur  >  q uae  propter  turpissimam 
obscoenit^tem^  perenni  sileBtio  oUiteran  merean- 
tur. 


rZNIt     2»OE.TlCJE. 


r 


CAilMrNUM 

L  I  B  E  E    P  R  r  M  V.S. 

t 

HEjaoicA  $;acra. 

POETA  CALAMUM  SUPEtllS  DICAT. 

XJuDOA?  an  attonitam  ducunt  coelestia  mentem 
Visa  y  nec  insertis  jsurgit  fiducia  monstris  ?V 
Vix  erat  orta  dies>  teneBrisijue  Aurora  fu»itis.' 
Depulerat  moUes  oculis  et  pectore  somnos. 
Frotinus  ecce  mihi  delabitur  eetliere<ab  alto 
Peuna  >  mi^umque  implet.  Diy{im  venerabile  munus 
Accipio  :  nam  quod  mortafis  deztera  donum  ^ 
Par  feret  ?  aut  rennse  tan.tos  «quabit  honores  ? 

Scilicet  illa  niVes  superat  candentibus  alis  ; 
Quas  infer  molli  sehsim  de  CAudice  durus ' 
Exoritur  laeyisgue  tubus .,  quep:^  pairte  sub  imi 
Docta  manus  scalpro  in  bifidum  tenuavitacumen  j 
Quo  meliiks  nigri^m  admittat  reddatque  liquorem. 
Hic  verA  exclamans  ^  et  me  pia  ID^umina  •  dixi  ^ 
Respiciunty  nostroque  aspirantfa,talfi!b6n* 
At  non  immemores  erimus ;  persplyere  certiim'  est  ^ 
Quas  SuperiVepetunt  memon  de  pectore  grates.   .  .    ] 

Sit  mini  sol^stis^  sitque  hd&c  mihiterra  precaHti^ 
£t  pelagus  tejorae  circumituus.  Hanc  e^o  vates 
Ante  araSy  vestro  ,  XHvi^  de  munere  rennam 
Agnosco  prqpciaihque  dico :  ac  si  carmine  possum 
Disna  satis ,  vestros  Peoona  no»c  celebrahit  bonores. 
Hadc  ego.  Sic  nostras  foveant  bona  Nimiina  Mosas 
Atque  mter  m^^os  olim  dent  sidere  vates. 


K.  % 


i48  e  A  R.  Mi  «r  Ti"k--        ^ 

FRATRICnHUM  IN  CAINO  VINDICATUM. 

P*-'.      .»-      _.       .      .        ' 
E  B.  montes  fugiens  perque  inyia  saxa  Cainus 
Brrabat ;  fraternad>  illum  mens  con^ia  ccedis 
Hillc  adigit',  terretque:noTis  fera  pectora  monstrisv 
Ille  ade6  furias  ardentibus  undique  taedis , 
InstantesnMtuens  ^.  penetpat-y  quiL-densioi:  arbos  - 
Funditur ,  atque  ingens  foliorum  exuberat  umbra* 
Hic  di^im  mordaces  agitat  sub  pectore  curas  .  . 
Anxius  j  et  profugsa  ciescunt  mala  tderdia  ritas ; 
£n  tibi  Lamechus  saltujs  veoiator  opacos 
Ingreditur ;  subeunt  luco ,  mora  ntdl^  y  sagaces 
Discursantque  canes  y  et  ,odord  nare  latentem 
Bimantur  praedam  y  gaudentque  agitare  repertam» ' 
!Excepit  strepitum  perculsi  mentei  Cainus  j  -     , "' 
Bt  ratus  ultrices  Erebi  prddire  caVernis 
Eumenidas  ^  dumis  sese  nigrailtibus  abdit. 

Hiic  illuc  volvQns  oculos  ^t  singulalustrans 
Aspexit  miserum  Lamechus  9  aprJ^imque  latehteM 
Diim putat )  impulsam ri6rvo  stridente  sagittaxri'  \ 
Projicit.  lUa volans tenues diverbW^t au^a^ ,       '^      • 
Atqne  illapsa  fero  preecordia  perforat  ictu.       '     *  * 
Sacrilegam  vomit  ille  animam  cum  sanguine  ^  et  alto 
'Vulnere  inhsereritem  dextrd.  moriente  sagittam  ' 
Frustra  soUicitans  ^  rupto  d^  pectore  questus 
Ingeminat;  Nostro  qui  tela  inimica  cruord 
Tinxisti ,  meritum  viridex  pro  talibus  atisiis 
!Excruciet  Deus  j  et'  poenas  k  sanguine  sumat. 
At  tu  if  ssevus  Abel ,  qui  me  hdsc  m  fata  vbcasti  ^  ' 
Crudeles  iras  et  inexsaturabile  pectus  "^  '  . 

Sanguirie  fraterno  exsatia  :.nun^c  morte  Caini 
Fasceoculos.  Sedenim  morior !  jam  spiritus  artus 
Deserit  j  et  fractsB  fugiunt  de  corpore  vires. 
Fande  tuos  mihi  ^  terra  sinus  :  sub  tartara  coelb  ' 
Invisum  hoc  detrude  caput.  Mors  plura  volentem 
Dicere  j  conipuit ,  voxque  effera  faucibus  hsesit. 
Discite ,  mortales  j  culpam  vitare  j  Deumque 
Moribus  ingenuis  venerariet  supplice  cultu. 


i  •  • 


J 


Namqae  Deus  justi  si  quand6  Igntus  in  ira^ 
XJltricisque  manfis  pendentem  sustinet  ictum  j 
Non  tamen  absolvit ,  quos  Tult  punire  ,  nocentes. 

NOEMUS  IN  CYATHO  NAUFRAGUS. 

J3I  OK  egoNeptunum  aut  sorbentes  corpora  lymphas 
Sic  metuam  y  ut  Bacchi  latices  y  et  iniqua  cerebro 
Pocula  y  queis  dulci  mens  naufrdga  mergitur  haustu. 
Lenaei  quid  enim  fallacia  munera  possint  ^ 
Certa  dabis  nimiilim  expert^a  documenta  y  Noeme. 

Hicteneras  ulmis  primus  conjungere  vites 
Instituit :  primus  calcatis  praela  racemis 
Audiit  ingemere  y  et  labris  sitientibus  hausit  y 
Insolitum  repetens  iteri!tmque  iterikmque  liquorem. 
Ast  ubi  perpureiL  se  proluit  impiger  und&  y 
Continu6  dubiis  titubant  vestigia  plantis  ^ 
iBgraque  difficili  balbu  tit  tingu  a  palato  • 
Nant  oculi ;  caput  ancipiti  vertigme  nutat  ; 
Quseque  guberuaclum  cert&  sub  leg^  regebat  ^ 
Deficit ,  etforti  ceditmensictaLyaeo.    '  • 

Tum  corpus  nunc  hiic  titubans  nunc  fluctuat  ilhltc- 
Haud  secijLS  excusso  nayis  spoliatamagistr0|« 
Adversis  hinc  inde  volat  tudibria  yentis  ; 
£t  peritura  yagos  exercet  in  aequore  gyros. 

Siccin^  y  quein  Coetum  j  quem  nec  Thetis  omnibus  uncKs 
Ferdidit ,  hunc  blando  delusum  munere  vincis, 
Ferfiide  j  Bacche  ,  scyphique  angusto  mergisin  alveo^ 

CHIQSTUS  IN  JOSEPHO  ADUMBRATUS^ 

X  B  A.  T' 8ecret89*tacifcu»  pex  deyia  8ylv6&> 
Quo  patris  mandata  voi^ant  y.  sortisque  fiiturad 
Inscius  f  ad  fratres  sese  Josephus  ag^bat. 
Ciim  procul  hinc  tumulo  yenientem  aspexit  abalto^jp. 
Lanigeras  diSun  pascit  ores  turba  impia  fratrum. 
ExarsSre  ignes  animis: ;.  subk  ira  nefandum 
Unanimes  tentare  scelus  ^  conceptaque  dudiim 
Ezsaturare  odia  ,  et  sceleratas  sumere  pccnas. 
iNamque  ade6  infausti  monitus  et  conscia  veri 


i 

\ 


l5o  G  A   R   M   X   K   17   »1 

Somnia  ^  sollicitis  mjemori  suV  corde  recursant  ^ 

jEgraque  servitii  turbant  pOrtenta  futuri. 

His  super  y  ante  alio»  Simeon  immanior  omnes     ' 

Accelerat  y  stimulisque  haud  moUibus  agger9.t  iras.. 

Ergo  y  ait  j  et  fratres^  facilemque  impnne  parefntem 

Despiciat  puer  9  et  fastu  sublatus  inani 

Arroget  ipse  sibi  y  quos  non  ambimus  y  honores  ? 

£ia  agite^  ultrices  tingamus  sanguine  dextras. 

Haec  ubidicta  y  ruunt  facto.agmine  y  jamqiie  trenfeutem, 

Hinc  atque  hinc  circumvenkint  ^  raptantque  trahuntque. 

Ac  veluti  errantem  solis  in  vallibus  agnum 

Si  quando  vidSre  lupi  ,  mor^  nuUa ,  furentes  -^ 

InsiUunt  praedam in  facilem^  mactantque  vorantqiie^ 
£t.tepido  siccas  restingunt  sanguine  fauces. 

Sic  animis  juvenum  furor  additu^  jarma  ministrat. 

Hic  tenerum  tundit  repetito  verbere  pectus^ 

Insontes  ferit  ille  ^nas  j  tunicam  eripit  alter 

Ex  humeris ,  jactausque  patris  lacrymabile  donum 

Yentilat  j  optatimonumeutum  insigne  triumphi. 

Intere^  pars  innocuds  in  vincula  palmas 

Ire  jubet ^  pars miJUlevtimit convicia  linguis. 

I,  morere  mfelix,5  talestibi  somniaftuctus  *  . 

Vana  ferunt  ?  Sib  ante  pedes ,.  cultuque  voluti ' 

Supplioe  j  te  dominum  fraitres  ^t  numen  adorant« 

Ille  autem  tristi,  gemitus  de  pectorQ  ducens  ^  «^ 

AttoIIensque  polo  lacrymantia  li^miiia'frustr^  ^ 
Lumina  ^  nam  geminas  urgent  fera  vincula  pahnas^ 
Fata  Deus  vobis  ,  inquit  y  meliora  repeildat  J 
^Nec  respetat^  Fi3ati!es  ^  tantopro  crimirie  poenas  ! 

Fallor^  an  haec  fueiit  Christi  mbrientis  imago. 
Ille  etenim  eethered  demissus  ab  arce  y  parentis 
Impe^o  f  jussu^sque*  humiles  invi&cnre  tcrrvlis  ^ 
Ft  fratrum  afflictis  afferre  levamina  rebits  y 
Immeritam  accepit  t^nt<^  prd  munere  mortem.    ' 

ESTHER/GORAM  ASSUERO. 

jLii HEu  !  quis  gelidos  quatit dd^r anhelitu»  artus^?    ::    . '  . 
Genua  labant :  animus  me  dehcit }  airgjst  iti^rtes      ... 


I.XBB1L      VEIMtrS*  %5t 

^ox  oculos  j  lucem  nequicquam  incerta  requiro. 

Ah !  morior.  •  •  vos  6  celeres  f ulcite  cadentem 

Reginam  famul^^  •  •  Fi^ceps  ignosce  ^  Yerendum 

Si  limen  ^  Tultusque  sacrosinjussa  subiyi. 

At  funesta  dies  etineluctabile  tempus 

Imminet.  •  •  OSuperi^  cladem  hanc  aVertite  ^  quo  me  , 

Perdat ,  et  Isacidas  fatis  involvat  eisdem ! 

Nobis  nuUa  saluS  j  et  |  ni  tuacura  resistat  |  . 

Rex  magne ;  immeritam  juratus  perdere  gentem  y 

Funeream  ^  heu !  nescis  y  legem  sanciyit  Amanua  ! 

Quod  scelus  ab  nostrum  f  num  sumpsimus  arma  rebelles? 
Num  perferre  jugum  indociles  fataUa  ymcla 
Rupimus  ?  an  patriam  gravius  lugemus  ademptam  ? 
Sed  quid  ego  haec  ?  Qu6d  te  Kegem  dominumque  fatetur 
Farthus ,  et  ante  pedes  capitis  nunor  accidit  indus  : 
Qu&d  solitum  inlractus  felici  marte  fiirorem 
Dedidicitque  ScytheS/,  subditque  ferocia  coUa } 
Hoc  nostrco  virtutis  opus.  Majora  referre 
Si  liceat  y  super^ ,  Frinceps,  qu^d  vescerisaur^  y 
Haec  Mardo.cha^o  ^  meministi,  debita  laus  est« 
Scilicet  hic  cladem  caput  in  regale  paratam 
Depulit  y  inque  ipsos  cecidit  yindicta  nocentes. 
Anne  crucem  obsequii  pretium  ferat  ille  ^deli^  ? 
Haec  Mardoche&um  maneat  ^  te  Frincipe  ^  merccs  ?  . 

At  non  ulla  mora  est ;  crudelis  si  quid  Amaui 
Jussa  Talent  j  crux  erigitur  feralis  in  auras  ^ 
Und^  y  ne&s  |  fidus  mox  pendeat  iUe  minister • 
Qu&d  te  y  per  si  qua  est  piet^s  j  Rex  magne  ,  per  istos  y 
Quos  teneo  compiexa  pedes  y  p^  y  si  tibi  quidquam 
Nosti^um  dulce  fuit  y  spousQB  miseresce  precaniis  j 
£t  tristem  boHLUS  Isa  cidis  averte  vuiuam  • 
Sic  multos  Fersis  y  Te  Sospite  ^  gaudeot  annos ; 
Sic  longiim'  Arsacidas- t|!aQ:quiU&  in  pace  gubemes  t 

DAVin    PCENITENS. 

JLruic  trahit  assiduocenorajils  suspiiiacor^e 
Jessiades  y  scelemmque  memor  ^.TuitumqUe  fiiuTJsqui» 
Serfundit  lacrymis ,  si  fors  placare  Tonanjteui ,       ' 


^52.  CARMXNXrHr 

Et  capiti  valeat  posnas  arcere  nocenti. 
Ecce  repentino  sonitu  discedere  coelum  ^ 
Terrificasque  yidet  lucere  ex  esthere -ilanimas; 
Protimis  oranti  nequicquametmultaprecanti 

,  Aliger  in  medi^  dat  sese  luce  yidendum. 

'        Yepim  heu  !  qualis  erat !  placidt)  non  spirat  in  ore» 
Gratia  ^  non  flayi  ludunt  per  coUa  capilli  |. 
JSec  Uandds  portat  fel^cia  iiuncia  pacis. 
Ore  sed  accenso  furor  implacabilis  ardet  j     . 
ScintillaB  absistunt  oculis  ypestemque  famemque'^ 
Et  gladium  in  manibus  y  sacri  monumenta  furoris  j 
."Ventilat  ^  et  miseri  funestat  imagine  Regem. 

Ille  noYO  sensit  turbari  pectora  motu  j 
Et  tri$tes  cum  voce  oculosad  sydera  tendens  , 
En  ait  y  alme  Deus  j  si  vis  punire  nocentem  y 
!NiI  moror  j  in  poenas  adsum  quascumque  paratus  y 
Promerui  infelix  ^  justas  neque  deprecor  iras* 
At  tu  parce  y  precor,,  populo  nil  tale  merenti  ;• 
In  me  unum  saevisse  sat  est ;  ego  debita  solus 
"Victima  sponte>  cadam  ^  felit !  si  sanguine  possiin 
Eluere  y  et  sceleris  maculas  abolere  nefandL. 

ULTIQ    PRETIOSA. 

SamsoTi  sua  Victor  in  Funere. 

JLj  £  l  I  c  I  a  s'  inter  mensarum  ^  et  dulcia  pacis 
Gaudia^  securi  Isacidum  jucunda  Philisthsei 
Otia  carpebant :  et  iniquo  tempore  clades 
Acceptas  ,  multo  consolabantur  laccho. 
Scilicet  ante  alios  ,  durum  quem  senserat  hostem 
Impia  gens  ^  rigidi  Samson  sub  pondere  ferri-^ 
Ingratamque:trahens  gemino  sine  lumine  vitam  y 
Yictrices  iras  versi  vice  ,  et  hostis  amari 
Indecores  nullo  jG^stus  ultore  ferebat* 

Namque  sub  extremae  laetissima  tempora  ccsn»  > 
Proh  !  pudor  \  in visa  raptus  dc  carcere  Samson 
Mille  jocos  populo  in  magno  ^  ludibria  de  se 
Mille  dabat  ^  miserum  turb^  illi;idente  Uboreth. 


X.  I  B  E«El      F  B.  IC  M  U  9;  X$Z 

Aneanequicquam  tentando  solvere  cextet 
Yincula  y  et  adversas  unus  perrum^re  turmas  y 
Ut  quondam  ;  non  spirat  idem  sub  pectore  robur  ^ 
Yirtusque  in  mediis  conatibus  flegraresistit. 

At  non  dira  tamen  scelerateB  gentis  inultus 
Frobra  tulit  j  justas  sed  protiniis  arsit  in  iras  ; 
Atquae  baec  flammato  tacitus  sub  corde.Yolutat. 
Ergo  ratum  est  ?  nuUus^  Deus  d  sanctissime^  nostri 
^  Nominis  ultor  erit  ?  pro«Te  gens  impia  Numen 
Dagonis  colet ,  et  sacro  celebrabit  honore  ? 
Da ,  Deus  antiquumjrenovari  in  corpore  robur  y 
Quasque  insanus  amorrapuit^  mibi  sufBce  vire8« 
Kil  ego  vel  proprio  malesanam  perdere  gentem . 
Exitio  yerear ;  diim  sanctse  opprobrialegis  y 
Atque  tuum  ulciscar  sceler^o  in  sanguine  nomen* 

Talibus  orabat  vultum  conversus  OiYmpo  y 
Ciiai  solitum  membris  sensit  rediisse  vigorem  ^ 
Afflarique  novos  animis  ingentibus  auscts. 
Extemplo  j  qu^  derta  viam  fiducia  monstrat  y 
Adrepit  tacite  ^  geminis  ubi  nixa  columnis 
Tota  domus  ^  coelo  culmen  regale  ferebat ; 
Amplexusque  manu  valid3.  concussit  utramque* 
Fra9cipitant  ^  tecti  moles  immensa  repent^ 
Cum  sonitu  cadit ;  ingentem  dat  lapsa  ruinam  ^ 
Atque  uno  condit  Samsohem  bostesque  sepulcro. 

ABSALO    MOB.IENS. 

J  A  M  procul  horrifico  resonabant  comua  canCu  y 
Et  signuiii  ferale  dabat  cava  buccina  pugnds. 
Ipse  ferox  animi ,  nitidisque  superbus  inarmis 
Absalo  j  per  medias  rapido  volat  impete  turmas  ; 
Et  patrio  certus  mercari  funere  regnum 
Audaces  acuit  cceptis  immanibus  iras. 

Quanquapi  6 ,  te  fallit  regnandi  csBca  Ubido  ^ . 
Q116  periture  ruis  ?  qu6  te  malus  error  egentem 
Consilii  rapit  ?  «insanum  compesce  furorem 
Ocyi^s  ;  an  ne&cis  y  qiiaB  fata  rebellibus  instent. 
Aspicis  y  ut  justu&scelerum  Deus  ultqr  ab  alto  : 


•» 


i54  CAB.AKZNUK 

Intentat  jKBX^as  j  siipremaqae  £ita  minatur.. 
Pone  modum  scelen  trittemque  averte  ruinam; 

Ludimur  j  et  nullas  voces  tractabilis  audit. 
Interek  coeunt  acies^  strictisque  repente 
Ensibus  hqrrescunt  campi  y  pugna  aspera  sur^t  y, 
Et  miser»  exoritur  &cies  tristissima  ccedis^ 
Incertis  utrinque  diil  Tictoria  pennis 
Erravit  circumyo£tans  y  queis  partibus  adsit 
Nescia  ^  tel  polmao  cedat  victriciis  honorem. 
Poenituit  dubitasse ;  nefas  exosa  ^  rebell^s 
Horret  j  et  iiUjLOCuas  repetit  conversa  catei*vas« 

Agnoyit  Juyenis ;  patriisdare  terga maniplia 
G>gitur }  instantemque  fug&  preBteYrehit  hostem*. 
At  victorum  iras  y  dens»  per  devia  sylvffi  j 
Dum  cursu  vitat^^  yoUtantem  imf>lexus  adhsesit 
Caesariem  y  mis^rumque  pepeindit  ab  ilice  pondu&.. 

Ilegius  excelso  speculatus  ab  aggere  vidit 
Armiger  j  et  Regis  c<ftntraria  jussa  secutus , 
Condidit  adYerso  Juvenis  sub  pectore  ferrum*. 

CURIOSITAS    INCONSULTA. 

Saill  Samueli^  umbmm  consuliU 

\J  u  BM  dubia^  eventum  pugn^  sibi  fata  reservent  y 
Sollicitus  partes«animum  versabat  in  omnes  ^ 
MultaSauI  secum  reputans  ^  necrebus  in  arctis 
Quid  fugeret  ,  vel  quid  potii^  seqiieretur ,  habebat,, 
Namque  importunis  precibus  ^  pecudumque  cruoi'e 
Usque  fatigatum  Numen  responsa  negabat. 
Mox  etiam  diris  agitatus  pectora  monstris^ 
Anxia  diim  capiunt  fatales.lumina  somnos  y 
Hi!ic ,  illuc  vario  curarum  fluctuat  cestu* 

Ti!km  vero  victusque  metu  ^  victusque  dolore';        / 
Erg6-ne ,  ait  ^  dnriim  sempnr  mihi  ^  ^emper  iniquun» 
Numen  erit  ?  nec  fida.  dabit  r^spoasa  petenti  ? 
Sed  ^uid  ego  haec?  Cceld  ni  me  Deus  audit  ab  alto^ 
Audiet,  infemis  si.quis  DeusixDperat  antris. 
Continu6  seci-eta  Magsa.penetralia  solus^ 


Antra  procul  diris  circum  defensa  teztebne 
Ingreditur;  juvat  anti^os  excire  sepuldsro 
Extinctum  Samuelem  IKiotos  cemere  vultue* 
Mens  i^ara  hominum!  Nam  qa6  j  Rex  imyie  ^  tendis  ? 
Aut  qnis  dementem  iuror  inGonsultus  adegit , 
Fatorum  infandam  seriem  penetrare  tuomn^? 

Ecce  autemimmanisy  baratro  crepitante  ^  t«multu8  . 
Exoritur :  partes  tellus  se  findit  in  ambas  y 
'  £t  yasto  fauces  Ereln  recludit  hiatu ! 
Tristibus  ex  adytis  ,  csdci  et  penetralibus  Orci 
Excila  fatidici  surgit  Samu^is  imago ; 
Et  sese  ant^  oculos  Regis  mosstissima  sistit. 
Tempora  per  ^  grandesque  humeros  Teneranda  fluebat 
Canities ;  nive  candidior  yelabat  amictus 
Membra^  pedesque  fluens  yestis  pendebat  ad  imos- 

Talis  erat,  ciiLm  te  frustr^,  Rex  impie  y  quondam 
Argueret  y  justasque  Dei  portenderet  iras. 
Territus  aspectu  Rex  horruit  j  occupat  artus 
Ind^  tremor^  totoque  amexis  expalluit  ore. 
Frotiniis  ja  terram  prono  se  co^ore  supplex 
Praecipitat  ^  yatisque  pedes  yeneratus ,  in  istas 
Yix  tandem  erumpit  y  miserandi  yoce ^  querelas. 

O  Tu ,  prsesidium  quondam !  Tu  y  maxime  VateS  , 
Imperii  decits ,  et  rebus  aolamen  iniquis  . 
Amicto  fer  opem  j  yiyns  quam  feiTe  sokbas : 
Nutantem  confirma  animum  j  nostro&que  b^nigno 
Affatu  y  ne  te  pigeat  sedare  timores. 
Hinc  payidas  acies  terrent  inimica,  Philistbaei  y 
Agmina  y  et  insurgens  lat^  circumtonat  Achis. 
Inde  Deus ,  Deus  ultor  adest  y  louguinque  sxlendo^ 
Dirum  omen ,  tristesqu^  P^)^  deiaunciat  irais. 
Erg^ ,  si  qua  pios  tangit  miseratio  manes  j 
Si  quis  amor  nostrl  superest ,  obsicura  resolve 
Fata  j  precor.  Quis  me  dubiis  manet  exitus  armis  ? 

Dixerat ;  iwitQ  Sfamuel  sic  ineipit  ore. 
Quis  furor  est ,  manes  etiam  turbate  quietos  ? 
An  yiyum  yexasse  parum  est  ?  jam  parce  sepulto. 
Vel  si  tantus  amor  tristes  cognoscere  casus ; 
Accipe ,  qusB  responsa  tibi  Deus  ipse  remittit. 
Nulla  salus  misero  i-estat ,  gens  impia  vintet  j  - 


lS6  OAlLMXSrUM 

Et  retr6  Isacidum  coget  dare  terga  maniplos» 
Ipse  inter  turbas  fugtentiaque  agmi^  victus  y 
Orabisque  necem  j  'et  furiali  percitunestu  . 
Xntima  fatali  rqfnpes  preecordia  ferro. 
Nec  melior  miseruim  Jonatbam  fortuna  sec^uetur» 
Hostili  cadet  ilk  manu  ;  patrisque  superbi 
"Victima  y  cruileles  persolvet  funere  pcenas.^ 
Disce  Deum  monitus  sacras  neque  temnere  leges. 

Sic  ait  y  et  noctis  rursum  se  condidit  umbris. 

) 

PATIENTIA    REMUJSfERATA. 


Jo6  adversis  major. 


H 


Ei  mihi !  nam  quis  adest  stratus  liventia  pingui. 
Membra  fimo  ,  et  testis  putri  de  came  fluentem 
Abstergens  saniem  ?  Jo bi  hsBC  patientis  imago  est* 
Agnosco  magnsB  specimen  virtutis ,  et  orbi 
Attonito  exemplum  cunctis  memorabile  seclis: 
Hic  yir  hic  est !  per  tot  rerum  discrimina  quondam 
Jactatus ,  stygii  crudeles  hostis  ob  iras ! 

Sed  qu6  pnscus  honos^  qu6  dives  copia  ces3it? 
Qu6  veterum  fugit  tnrba  omciosa  clientum  ?. 
Qu6  fidi  comites^  di!im  tempora  laeta  fuernnt  ^ 
Assueti  stipare  latus  ?  Jam  nullus  egenti 
Pra&bet  opem ;  miserum  nemo  solatur  amicum. 
Froh !  dolor!  a£Elicto  conjux  superuna  marito^ 
i£rumnd9  cumulus  ^  verbis  quae  vezat  amaris 
Immeritum  ,  cGeloque  procax  illudere  certat. 

At  non  uheriilis  fortuna  iniraica  lacesset 
Insijgnem  .pietate  Yirum  :  Deus  arbiter  fiequi 
Annssas  reparabit  opes  cum  fcenore  ,  et  vSxxhy 
Qua8  meruit  victrix  patientia  ^  prssmia  reddetv 

MOSES    REGNI  CONTEMPTOK. 

X  N  T  EB.  deticias  magni  Pharaonis  m  aul3. 
Crescebat  satusHebraeo  de  sanguine  Moses  \ 
Surgebatque  puer  Pharii  spcs  maxima  liegm* 


.1.  I  B  fi  li      ¥  R  X  M  V  9»  l5j 

SciUcet  h  medii&  olim  quee  su^stulit  undis 
Incolumeny  duri  Thermutfais  nata  Tyranni  ^ 
Matemo  puerum  studio  complexa  fovebat. 
Smph  ulAas  inter  gestabat  amabile  pondus  y 
Et  roseis  gremio  reforens  dabat  oscula  labris. 

At  di!^m  colludit  tenero  B.eg|ina  puello  ^ 
Ecce  iEgyptiaco  panram  diademate  frontem 
Gngere  amat ,  collotorquem  circumdat  ebumeo  y 
Kegalique  oneift  trepidsim  gestamine  dextram* 
Obstupuit  Tisu  puer^  et  pia  lumina  coelo 
Attollens^  sceptrum  regale  et  frontis  honores 
Projicit^  et  pedibus  gaudet  calcare  superbis. 

Cresce^  pner,  cresce  his  animis  y  meIioril)U8  olim 
Auspiciis ^populum maria  illter yasta  fidelem 
Ductor  ages ;  discet^  Te  yindice  ^  ponereia$tus 
Gen&^inimioaDep^  ponti  tumulata  sub  undis.    , 

DAVID  ANTE  ARCAM  SALTANS, 

Ik,  V  yigiles  fallax  oculos  illudit  imago  ? 
An  mal^  sopitos  agitant  insomnia  sensus  ? 
Ecce  jpotens  bello  magnetque  in  gente  verendus 
Aex  Dayid  pulsat  Vocales  pollice  neryos  ^ 
Bxercetque  leves  vili  cum  plebe  choreas. 
Hei  mihi !  qualis  adest  1  quantiim  mutatus  ab  illo , 
Qui  nuper  nagrans  clypeo  et  fatalibus  armis 
Cogebat  Versos  in  pernd^f  castra  Fhilistas ! 
Jiiim  furit ,  et  mentem  praaceps  insania  versat? 

Ah !  yideo  ^  furor  est !  super3.  sed  missus  ab  arce' 
lUe  fiiror!  Tu^  piagneDeus ,  prbpiore  Tolentem 
Numine  circumagis^  stimuUsque  haud  mollibus  urges. 
Nec  y  tibi  dilkm  keto  populi  sua  gaudia  plausi^  ..-.,. 

Testantur,  ternsquecanuntccBloauetremendum^  . 
Dedeceat  festis  ILegem  indulgere  cnoreis. 

Tuque  ade6  tali  conjux  indigna  marito  y 
Farce  pium  immeritis  Ilegem  irritate  cachinnis. 
Scilicet  ultor  adest ;  ri&u  quem  stuUa  procaci 
Sprevisti  pariter  y  poenas  De.us  in^eret  seqiias ; 
iHe  dubita  ^  longWque  Ih^  conyiciaUngu^. 


•1 


l58  CARStlNtlM 

^uUus  erit  tibi  Jessiades  y  qui  parvulus  aul4    ' 
Ludat  y  et  optata  faciat  te  prole  parentem. 

DAVID  VIOLENTiE  SITlS  VICTOa: 

\J  Mi  H I  BethlflBO  gelidos'^  fbntcliquores 
Si  quis  anhelanti  ferat  ofEciosus,  et  oestu 
Irriget  exhiiustas  et  longo  pulvere  fauces !     _ 
Talia  soUicito  fundebat  pectore  verba  * 

Rex  David,  ^  vatesque  iAem  ^  metatus  apricis 
Castra  locis  ^  medium  ci!im  sol  ascenderet  axem  ^    . 
Et  lat^  steriles  torreret  Sirius  agros.  ^       . 

NuUa'  mora  est ;  tres  ecce  viri ,  fortissima  beHo  • 
Pectora  ^  succensi  laudisque  et^egis  amore 
Antevolant  ^  certamque  viam  per  tela  per  host^ 
MoHti  y  optatum  portant  in  casside  (bntem.  '    " 
Hlc  coelo  attoUens  ocplos  Jesseia  prples  ^     . 
Ergo  y  ait  ^  ergo  tuse  tanto  discrimine  gentis 
iRestinxisse  sitim  David,  Deus  aJUne^  feretur? 
^on  ita :  vel  siccas  urat  sitis  arida  fauces  • 
Fundetur  liquor  iste  Tibi,  mulcebit  et  iras. 
Dixity  et  oblatas  effudit  casside  lymphas. 

ExtoIIant  aUi  partos  exhoste  tiiumphos  : 
Major  ades^  ILex  magne^  sitim  ciin^  vmcis  ^.et  uIfLA& 
Kespuis  optatos  latices^  quam  vulnere  certo 
Immanem  cian  stravit  hiuni  tua  dextra  Xjigantem. 


PUDICITIA    VINDICATA. 

•  I  .  V 

I 

Seu  Susmmaliberata. 


i#- 


I. 


▲  T  ad  extfemutt  «t^flius  ooa^eia  ciuitK» 
Supplicium  9  vull^s|t{ue  igiolo  Susanna  pumioids 
Flebihter  dejecta  ^  ftH^ftitotj^s  u^^ue  fiaxis 
Innocuum  patietis  oaf^t-d^ecMFe  parabftt;*' 
Insequitur  totS.  peryturatii  eat  lirbe  Ikmitis 
Yis  ingens  popnli ,  'fdnitique  acoelA^  6izlisitr&  > 
Clamat  turpe^scelus  cttfdjfti  morte  pi4iftdum« 
At  non  iuterejtaBemo  fmseFatut  nc^^tdM» 


i 


Quas  patitur  Susanna  Tices  ^  tristissixna  nmltos 
Qua  se  cumc{iie  ferat  tangit  pietatis  imago. 
Pars  defixa  super  yenerand»  froutis  honoresy 
SuiFusumque  genis  longibn  mirata  pudocem  ^ 
Absolrit  tacitis  insontem  YOt^ihus }  et  jao» 
Avertat  proi>rio ,  si  fas ,  disciimine  poanam. 
Ipsa  autem  ingenti  pectus  concussa  dolore 
Sustulit  ad  coeTum  perfusa  flagrantibus  ora 
Fletibus  j  et  secum  tacit^  vsic  Yoce  precatur. 
0  Pater  ^  3  sceleris  yindex  ^  tutorque  piorum  • 
Qui  potes  human®  solus  pmietnire  iatenUeff      . 
Secessus  animae !  nosti  si  culpa  nocentem 
Ulla  gravat  j  si  quaftd^  totos  infida  jugales^ 
Impuroque  sacras  yiolaTi  crimine  tsBdas. 
Ecce  tamen  Deiis  ah !  morior ,  turpemque  ^  scelesU 
Quam  n^eruere,  luo  crudeli  funere  poenam  ! 
Anne  quod  illaaso  rejeci  k  corpore  y  loBdos 
Sollicitata  Senes  ^'et  blandimenta  re&gi 
Noxia  ?  Defensum  sanctse  virtutis  honorem 
SuppHcium  hoc  maneat  j  custos  Deus  alme  pudoris? 
Heec  effata  sinum  lacrymis  rorantibus  impkt. 

At  non  oranti  Deus  abfuit :  ecce  per  auras 
Vox  pueri  repetita  sonat  y  populique  ferocis   ' 
Sollicitam  trepidi  miscet  formidme  mentem* 
Qu6  Yos^  Isacidae^  maU  eredulus  error,  egente^ 
Consilii  rapit  ^  et  ccBptis  immanibus  effert  ? 
Assyria^  perit  urbis  honos  et  gloria  g^tis 
Susanna ,  et  poenas  i|uIIo  pro  crimine  solTit? 
Scihcet  illicitas  casto  sub  pectoreflammas 
Dicitur  admisisse  ?  animi  sic  nota  pudici 
Intemerata  fides  ?  sic  yos  inimica  potest^^  ^ 
£t  mala  sacrilegse  ludunt  convicia  tingusB? 
Sed  violate  pio  crudeles  sanguine  dextras  j 
£t  coeptum  cumulate  scelus ;  ruite  omni^  saxa 
Immeritum  in  caput ;  at  nunquJkm  y  quocumque  eadat  res^ 
Partem  opere  in  fcedo  Daniel  habuisse  £ereftnr» 
Obstupuere  omnes  ^  et  quos  feras  ardor  ag|elNit 
In  facmus  j  pueri  imb^is  vox  una  repressit. 
Mox  yarius  serpit  dtrersa  per  agmina  nHnor;  . 


1^0  CARMINUM 

Quidre  puer  referat  j  qaed  sit  fiducia  dictis  y 

Ardent  scitari  ,  rerumque  exquirere  catisas. 

liie^  Seniun  postqujbn  racinus  conyicit  iniquum  ^ 

Et  firaudis  coram  dedit  argumenta  nefande^ ; 

Ad  mortem  impatiens  populus  ^  mord.  nulli  y  reposcit 

Lenones  geminos ;  et  ^  quas  inferre  parabant  y 

Saxorum  oppressi  persolyunt  grandine  poenas. 

JUDITHiE   DE   HOLOPHERNE 

TTIIUMPHUS. 

.A.  S8Tfi.li  fera  castra  ducis  mediasque  ^halanges 
Attigerat  fidens  animis  Juditha^  Deique 
Auspiciis'^  rabidas  Holophemi  mulserat  iras. 
Tanta  pio  sese  fundehat  gratia  yiiltu  I 
Tantum  nativo  dederat  Ceus  ipse  lepqri  ^ 
Et  firontis  decus  et  formae  melioiis  honorem  j 

At  non  in  gravibus  muher  genero.$a:pericUs 
Est  obhta  isut  ^  patriamque  impun^  ruentem 
Sustinuit  y  denso  quam  mihte  barbarus  hostis 
»       Obsessam)  tristi  subvertere  clade  parabat. 

Namque  ducem  ut  yidit  somno  yinoque  sepultum  y 
Atque  altos  imp  duc^iitem  pectore  ronchos  : 
HsBC  secum:  sic  ergo  tibi  temerarius  hostis 
Insultet  y  nec  erit  j  qui  te ,  Deus  alme  y  tuumque 
Subducat  populum  fatis  instantibus  ultor? 
Non  ita :  quas  meruit  scelerato  in  sahguine  poenas 
Foeminei  luat  ille  manu  ,  cceloque  rerendum 
Et  terris  sciat  esse  Deiun !  nec  plura  locuta^ 
Frotini!ls  insohtas,  revocari  in  pect^ra  yites  ^ 
FoBmineumque  abigi  sensit  de  corde.  timorem. 

His  animis  thalamo  adproperat  seciira  perich  ^ 
Fulmineumque  manu  capit  imperternta  ferrum  ^ 
(Quod  lecto  fati  imprudens  rel^garat  eburneo 
Bellator,  non  hos  servatum  mun^s  inusus ;  ) 
Et  coelo  conversa'  oculos  ^  dextriimque  precantem 
Attollens  ^  nunc  d  summi  regnator  Olympi  ^ 
Ahne  Deus  ^  aostros  nunquam  firusti'ate  vocatus , 


tZBBK      7ILIMU84  l6l 

t)a  ^  ptecor  y  imb^Ui  Tindez  felicia  dextrad 

Kobora  y  et  insolito  praesens  succurre  labori. 

Tempus  ,  oit  >  nunc  tempus  adest ;  sic  fata  j  Tyrauni        ^ 

Gontinu'& ,  XseySi  crineQX  implicat  y  atque  jacentis  y 

Ehse  bis  impacto  ^  caput  k  cervice  revelht ; 

Yubiere  quo  largos  cerrix  dedit  undique  riYOS. 

IMPIETAS     MULCTATA, 
Sed  fatale  Balthasaris  Convivium^ 

Jl  A  T  A  li  E  s  epulas  et  foedae  gaudia  mensse 
Balthasar  obscoend.  scortorum  adstante  coron^ 
Carpebat^  Solymdeque  adytis  yepta  verendis 
Aurea  poUutis  violabat  poci!lla  labris. 
Demens  qui  justas  illusi  Numinis  iras  y 
Jifec  capiti  metuatnon  evitabile  fulmen ! 

Dum  IdSto  unani|nes  celebrant  conviyia  baccho  y 
£t  pulsata  yago  resonant  longa  atria  plausu  ; 
Ignotae  nova  mrma  maniis  laquearia  circAm 
Serpere^  et  obscuros  iii  pariete  ducere  tractus. 
Turbati  inclamant  Froceres ,  cunctique  relictis 
0>nsurgunt  niehsis ;  at  B.ex  y  cui  pectora  puugit 
G)nscia  mens  scelerum  y  stimulisque  sequ^cibus  urgct , 
Me  y  me  ^  inquit  pprtenta  petunt ;  hanc  criminis  ultor 
Armavit  Deus  ipse  manum  j  jam  nulla  ^upersunt         ' 
Sceptra  mihi  \  morior  ,  nec  contra  obsistere  fasi  est. 

Haud  longum  in  medio  tempus  ;  dum  nocte  silenti 
Balthasar  ingratum  patitur  per  «nembra  soporem  ^ 
Hostis  habet  muros  ^  in  portas  undiqu^  Medi 
Irrumpunt  Ferseeque  graves  ^  multisque  perejnptum 
Yulneribus  Kegem  confus4  in  strage  relinquunt. 
1  nunc }  atque  Deum  factis  illude  nefandis. 

ELEAZARUS  IN  MORTE  VICTOR. 

XNFBisr SAM  Isacidum  juratus  perdere  gentem 
Antiochus  ^  misero  circum  loea  cuucta  tu^iultu  ^ 
£t  pavidas  lat^  impUbat  terroribus  urbes. 
Tom.  IL  L 


■ 


i 


l6a  CARMINUH 

Illum  inter  medios  dorso  fnmulante  ^uperbum 
Fert  elephas^  cingunt  alacres  hinc  ind^  manipli» 

^idit  ab  adverso  venientem  Eleazarus  hostem  { 
Yidit  j  et  immenso  transfixus  corda  dolore 
Concepit  dignas  animis  ingentibus  iras» 
Ergo  j  ait  y  insanos  exerceat  usque  'furores  ^ 
Sacrilegoque  Deum  Rex  impius  ore  lacess^at? 
Ibo  j  ibo  vindex  Solymae :  nec  plura  locutus  j 
Fulmineum  minitante  manu  rotat  impiger  ensem  y 
Hostilesque  subit  cuneos :  qu^cmnque  ferat  se  y 
Fit  via  j  vi  ,  rumpitque  aditus  ,  cadit  hostis  utrinque  ^ 
Luctantemque  animam  sbbvo  in  mucrone  reUnquit. 

Mox  ubi  caede  madens  hostem  pervenit  ad  ipsum  ^ 
Procubuit  ^  mediusque  ferse  iiAer  crura  yolutus  y 
Quil  reclusit  hians  aditum  lorica  patentem  y 
Altliis  insinuat  setosa  per  iha  ferrum. 
Icta  cadit  nequicquam  ululans  ^  yictumque  cadenda 
Bellua  subvertit  vasto  cum  pondere  Regem. 
Ipse  etiam  victor  sub  mole  oppressus  e^dem 
Insignem  reperit  vel  in  ips^  morte  triumphum* 

MACHABiEOaUM   MATER  FILIO 

AD     MORTBTtt     HORTATRIX, 

Jl  R  o  ritu  patrio  j  pi;o  Religione  tuend^ , 
Jam  dulces  animosa  parens  sex  ordine  natos 
Viderat  innocuo  pendentes  sanguine  poenas. 
Purpureas  non  illa  genas  ,  mtn  pectora  tundit  y 
Aut  flavos  lacerat  ^  m^trilm  de  more  ^  capillos. 
Dulcibus  ^t  lacrymis  vultus  perfusa  serenos  ^ 
Sic  natum  minimum  alloquitur  ^  nam  septima  duris 
yictima  restarat  tortoribus.  Eia  age  ^  dixit , 
Eia  age  y  matris  amor ,  spes  ultima  ;  fratribus  ultr& 
I  frater  comes  j  et  paribus  non  degener  ausis 
Pone  animam  ^  et  furias  immanis  vince  tyranni. 
Quae  fratrum  fortes  animas  jam  regia  coeli 
Excepit ,  te  te  expectat ,  tibi  limina  pandit. 
Talia,  dicebat  y  cum  barbarus  ecce  satelle» 


riBER      PltIM'^8.''  x6i 

Corripiens  puerum ,  fersdibus  adtnovet  aris ) 

Porcinasqne  jubet  minitans  coutingere  cames. 

Ille  indignantem  vultumque  pedeinque  retorsit  5   - 

Et  teneras  cum  voce  manus  ad  sydera  toUens  , 

Isaciduni  dominator  j  ait ,  qui  numii^e  toK^ues 

Omnia  ;  poUutis  prohibes  acc^tmbt^re  mensis  , 

2^ulladies  unquimimmemorem  legisque  metqne 

Arguerit ;  non  si  Antiocfaus  inihi  ftmera  mille  ,  -  - 

Mnle  cruces  ferus  intentet.  Tu  j  Lictor  ,  adesto  j .  - 

Me^  me  adsum.  Tibi  ,  quam  dederas^  Deus  optime  y  vitam 

Reddo  volens  j  pulchroque  juvat  silccUitibere  letho. 

Talibus  oranti  miles  caput  amputat  ense. 

Yolritur  y  et  teneros  sparbus  ctubr  irrigat  artu^. 

EXORTUS  AB  IMBtO  DEI  VINDICIS 

* 

MBTUS     SEtr  AKTlOCliUS  MOKIEks. 


A.PPIXXTS  lecto  vicin^  in  morte  jacebat 

Antiochns  y  soi^temque  animam  exspirarb  pafabat»! 
Scilicet  atra  lues  udo  sublapsa  ve^ireno 
Iverat ,  et  totos  sensim  diffusa  per  artus 
Ossaque  et  infesta  viti^at  labe  medullas. 
Jam  putrido  innumeri  de  corpore  surgere  Vermes  | 
Jani  sanies  fiuere  y  et  tetram  eb£tialare  mephytimV 
I  Sic  ades  y  et  quanqu^m  lenft^s  punire  nocentem 
}  Exspectas  j  acer  recti  Deus  ultor  et  ^qui  y 
Semper  ades  y  qdasque  inipietas  y  quas  foeda  libido 
Promeruit>  certo  repetis  post  tempore  poenas  ! 

Horrescunt  visu  'Progeres  y  scelerumque  fidelid 
Turba  comes  loi^e  fugit  ^  et  foBtoris  iniqui 
Impatiens  \  tahto  Kegem  in  discrimine  linqmt. 
Hic  j  quando  spes  nullasuper ;  neque  vindicis  iras 
I  Numinis  effugisse  licet  j  suspirat  j  et  altiAi 
Exclamans^  regnas  cdslo  j  Deus  j  inquit  j  et  usque 
Parere  indociUs  y  tandem  tua  Numina  poscit 
Antiochus ;  meritosque  tibi  persolvit  honores* 

L  a 


\6^  CARMZNUDft. 

Si  potes  linmanis  x  Peus  d  ^  mansuesq^re  yotls^ 
Da  spatium  Antiocho  y  donec  latus  orbis  utrunic^ucl 
Mutatumin  melius  sciat  et  tua  sacra  colentem. 

Te  sceleris  ^  te  ser6  piget  j  Ilex  impie  I  frustra  es  ^ 
'Vota  cadunt  j  rapidisque  yolant  ludibria  yentis^ 
I  j  morere  ^  i  sacro  pndem^  devota  furbri 
Yictima  y  et-ezemplo  seclis  testare  futuris ; 
Quod  Deus  imperium  Keges  exercet  iu  ipsos  ^ 
iNec  sua  deseruit  claudo  :ped.^  pciena  nocentt^s^ 

yOTA  SUSPIRANTIS  OR.BIS 

PRO     CHRISTO     VENTURO. 

v-r  Deus  !  6  vasti  mederator  et  arbiter  orbis  ! 
Tempus  aj^e^t  5  nam  cur  ultr^  promissa  moraru 
Solvere  ,  et  humani  geueris  sarcire  ruinas  ? 
Audis  ut  miseraS)  nuM  sanabilis  arte  . 
Fert  natura  preces,  et  questibus  astra  fatigat  ? 
Ah  !  tandem  miseresce  Deus  ;  da  rebus  in  arcti^ 
PrsBsidium  ;  longos  per  Te  finire  dolores  ^ 
2i)t  certam  afflictis  liceat  sperare.  salutem. 

Ergo  age  y  rumpe  moras  9  colo  descendat  ab  alta^ 
!Expectata  diii  soboles  tua !  Qualis  amicas 
Solviturin  guttas  ros  matutinUs  ^  etagros 
Irrorans^  siccas  prohibet  sterilescere  messesl 
Tuque  j  d  nequicquam  durum  perpessa  laborem  p 
Tellus  pande  sinum  ,  nimbis  et  foat;a  benignis 
Funde  salutiferum  gremio  de  divite  germeii. 

Audimui^j^tepidus  resolutis  nubibus  imber 
Decidit  y  et  terras  pretioso  munere  ditat. 
Jam  rigui  montes  sudant  fragrantia  mella^ 
Jam  plenis  manat  lactis  bona  copia  rivis. 
Credite,  MortaXes;  neque  spes  hsec  vana  ^  mJlonmi 
Fi^  adest  ^^  xnund^que  salus  le^tissima  surgit* 


•  I 

i 
I 


r 

f  z,  I  B  B.  &    ra-x  M  TJ' »i  tS5 

INCHIUSTUM  EECENS  NATUM  EGLOGA,, 

THYRSIS   E.T  MELIBOEUS. 

l^  u  6  pnopei^s  ^  Meliboee  ?  an  te  via  ducit  ad  urbem  ^. 

£rgo  ^egem  interea  medil  de  nocte  per  agros 

Desens  ?  At  ^  si  fors  lupus  iusidietur  o  vili  ^ 

Quis  tenerx>8  y  diim  pasl^r  abest  ^  tutabitur  agnos  ? 

Mbl.  Nectereparcemoras ;  gravior  me  cura  remordet ;. 

Si  quid  y  Thyrsi  j  sapis ,  ne  tu  comes  ire  recusa. 

Et  curis  niecum  paribus  ve^tigia  fige  • 

Thtb.5.  Sponte  sequar  ;  sed  da  sensus  ^  Meliboee  y  laleiites 

Kosse  ammi  y  tacitasque  viae  cognoscere  causas. 

MEii.  Dicamequidem  y  neqiie  te  suspensum  y  Tbyrsi  ^  tenoba* 

£n  venit  dudilLm  optatus  sub  Fuminis  auras 

Daphnis  ruris  honos  ^  pastorum  gloria  Daphnis*. 

OUi  divinum  genus  j  et  coelestis  origo  est  j 

G*ede  mihi ;  iiam  dum  placidST  suKnocte  teneret 

Membra  quies  ^  superi  praentincius  Ales  ab  arce 

Excitat  attonitum  ,  et  verbis  ita  fatur  amicis* 

Pastores  j  gens  ante  alios  dilecta  Tonanti , 

Accipitc  haec  animis :  vobis  felicia  porto 

Nancia ;  quem  votis  flagrantibus  ambiit  orbis  ; 

Ecce  humiles  demum  dignatur  visere  terras^ 

Eiaagite  y  et  Iseto  ruite  ad  cunabulagressu. 

Thtrs.  Fortunata  nimis  regia*  tua  sibpnan&riis  t 

Cui  puerum  Kcuit  frimo  vidisse  sub  ^rtu« 

Non  si  habitet  terras  alio  sub  sole  calentes 

Bztremos  orbis  dubitem  penetrare  recessus. 

Mel.  Pone  metus  j  &  Thyrsit  tiio  Deus  aequus  amori 

B.espondet ;  neque  enim  procul  hinc  ab  ovihbus  istis 

Bethlemicas  j  si  vera  ferunt  j  piier  incolit  arces. 

Thtks.  Er^oanimis  alacres  laeti  properemus  adTurbem» 

At  pia  ne  puero  y  ne  matri  munera  desint; 

Mel.  Est  mihi  luxurians  j^  nec  raptus  ab  ubere  martis, 

Agnus  j  erit  nostri  monimentum  et  pignus  amoris. 

T£tTA.s.  Tpse  d^bageminasniveo  candore  columbas^ 


l66  CARMINUM  ^ 

HsB  nostros  iitinam  piiero  testentur  amores ! 
Mel.  Adjiciam  lectos  autumni  temporefructns. 
Thyrs.  Adjiciam  tepidi  spumantia  pocula  lactis. 
Mkl.  Ah  !  si  moUiculum  violent  mala  frigora  corpua  j 
Defend^et  teneris  vellus  mala  frigora  membris. 
Thtb.s.  Ventorum  ah !  potius  parcant  seevire  furorea 
In  puerum  ,  aut  rigidas  Zephyrus  clementior  auras 
Mulceat ,  et  prsesens  alieno  tempore  regnet.  •  ' 

MfiL.  Quin  etiam  ante  diem  peregrinis  exulaboris 
Ver  redeaf,  risusc|ue  hilares  turbamque  jocorum  y 
Bt  placidis  secum  revehal  bonagaudia  terris 

IN   PUERUM   JESUM    PERVIO 

IN6TABUI.O     JAGJ^KTBM^ 

V^  u  'M.  mala  Tisyphone  sty giis  excita  cavernis 
Jussit  hyperboreos  effracto  carcere  fratres 
Grassari  ^  tantoque  polum  miscere  tumultu  ? 
Annosum ,  rim.iscj[ue  hinc  inde  patentibus  antrum 
"Ventorumque  iras  ,  tempestatumque  furores 
Excipit :  hybernis  horret  specus  atra  pruinis 
Pendentescjue  operit  nix  circumfiisa  ruinas. 

Ip  medio  Deus  ^  ecce  Deus !  dilecta  Tonantis 
Progenies  jacet !  at  quantum  mutatus  ab  illo  y 
Inter  ccclicolas  qui  considet  arduus  ;  unde 
Yim  BoreoD  rabiemque  Noti  furiasqne  coercet. 
Proh!  Suptri!  Deus,  ille  Deus  ludibria  ventia 
Sternitur ,  et  paled  corpus  male  fultus  agresti 
Testatur  nimios  ,  fletu  prodente  ,  dolores! 

O  amor  !  ft  saevi  moderator  et  arbiter  austi^i  ^ 
Eurorurqqjie  ptttfPS  apimas  mulcere  furentes  ^ 
Adsis  &  !  nimbosque  fu^ga  y  tristesque  procellas 
Sterne  bonus  ,  penitusque  imis  compesce  sub  antri&. 
Sic  tibi  ,  sic  quoti^s  placidum  per  ii^ane  volabis  j^ 
Nec  gravior  nimbus ,  teneras  nec  vulneret  alas 
Imber  atrox  ;  sed  te  Zephiri  levis  aura  volantem 
Sustentet,  mediasque  hilarem  det  nare  per  aura$* 

Yana  loquor ;  surdS.  nostras  capis  aure  querelas  , 


r 

r     ^  1  I  B  E  R      F  R  I  M  U  S^  '  167 

I   0  crudelis  amor !  nec  amantuxii  vulnera  curas* 
2fon  pueri  yoces ,  qui  nunc  sub  pumice  duro 
Algetinops  y  cemitusque  pios  tractabilis  audis ! 
Sea  quid  ego  mcusOy  magis  incusandu^^.amorem?' 
Ipse  oculis  totus  puerum  deiizus  in  fiBgrum  j  , 

iristes  lacrymulas  ^  et  languidulos  yagitus 
Excipio  fidens  animi  ^  nec  luxnina  flecto 
Iznpms  ^  aut  casu  moveor  conflictus  acerbo. 

iNam  qu^d  opes  flnxas y  qui^d  yanae  insignia  pompae  y 
Demens  ^  et  fragilis  sector  mala  gaudia  yitas  ; 
Iddplet.,  id  queritur^  tantorum  lisec  causa  malorum  est, 
Hlum  ego  crudelis  lacrymantem  et  multa  gementem 
Despiciam  y  nec  longa  magis  suspiria  tangant , 
Quam  si  truncus  iners  ^  aut  sim  durissima  rupes? 
Qu6  te  noster  amor  Deus  impulit  ?  aut  mihi  nom  qu& 
Cessit  cura  tul?  Yel  sacro  incensus  amore^  ' 
Diye  puer  y  tua  post  curram  yestigia ;  yel  me 
Iznmemoremtanto  ne  complectaris  amore. 

IN  SACRAS   SANGUINIS    CHRISTI 

PHIMITIAS*. 

JlLei  !  mihi!  quse  corpus  ferro  yiolare  tenelliim 

Ausa  manus  ?  Largo  manat  de  yulnere  saiiguis  y 

Et  pueri  cunas  lactentesque  inficit  artus. 

Ah !  prohibe  scelus  infandum  pia  mater  ^  et  ultr6. 

Te  nati  ^  si  qua  est  pietas  ^  miseratio  tangat. 

Ham  cur  ante  diem  pcenis  damnatus  iniquis 

Acceptam  properet  maturo  funere  yitam 

Qaudere  ?  Tempus  erit^  nimis  heu !  lacrymabile  tempus  | 

Ciun  riguis  totus  lacero  de  corpore  riyis 

Sanguis  eat  y  mundique  scelus  j  deyo.ta  Tonai^ti 

Victima^  ferali  susperisus  ab  arbore  solvat !  ^ 

Interei  ^  plenos  setas  dum  surgat  in  annos , 

Da  teneiTLS  sensim  yires  accrescere  merabris  ;^     • 

Formarique  yirum.  Sed  quid  yerba  irrita  jacto? 

Non  gemitus  yocesye  parens  tractabihs  audit. 

Ah  !  si  tantus  amor  sacrum  impendi^e  cruorem  ^ 


1 


168  CAn.MINUM 

Christe)  tibi  est;  mihi  ne  fundatur  inutilis  |  oro» 
Da  scelerum  abstergat  maculas ,  da  vulnera  sanet^ 
Obsita  y  et  optatam  ferat  in  prescordia  yitam ! 

AD    REGES    MAGOS. 

X-JT  dubitatis  adhuc?  nam  qu€s  moradeindi^  retardet^ 
Ancipl^es?  vel  quid  coelo  rimentur  ab  alto 
Expectentve  ocuU !  postquam  lux  alma  refulsit^ 
£t  tulit  pptatse  dudLtm  bona  nuntia  yitsd  ? 
IUe  etenim  ^  lapsis  hominum  spes  unica  rebus  y 
Quem  sacra  venturum  cecinere  oracula  vatum , 
Venit,  certafides^  et  summa  lapsus  olympo 
Afflictas  recreat  pr®senti  numine  terras. 

Ite  alacres  ,  properate  viri ,  qu3^  steUa  secundum 
Prsevia  monstrat  iter  :  natum  mod6  quoBrite  vobis; 
Infantem  y  vasti  quem  non  capit  ambitus  orbis  y 
Cujus  ab  imperio  pendet  natura  potenti  ^ 
Et  toto  quaecumque  nitent  miracula  mundd. 
Ne  vos  tristis  hy ems^  ne  taedia  longa  viarum 
Detineant  ^  faciatve  metus  gravis  ira  Tyranni. 

Audior  y  ire  parant ;  jam  missi  carcere  currus , 
Atque  alacres  n-enantur  equi  ;  stant  agmine  longa 
Tergemini  Reges  j  pretiosaque  munera  portant^ 
Nec  pudor  est  lUis  ^  quos  regia  purpura  vestit  y 
Suffultum  pale^  infantem  ^  calamoque  palustri 
Obsequiis  colere  ^  et  dpminum  Regemque  fateri. 
At  vos  pastoresj  nihilhinc,  piaturba  j  dolete  j 
Si  vultu  9  quo  vos  excepit  Christus  y  eodem 
Excipiat  Reges  ;  Christo  se  adjungere  fas  est 
Omnibus ;  et  faciles  nullo  discrimine  y  semper 
Invenient  aditus ,  *c|uibus  et  tractabile  mentis 
Obsequium  ,  et  nulli  vita  est  obnoxia  culpoe. 


•v^^/vw  ^/wvv%i 


XlBBK      PRIMUS.  l6^ 

I 

PUER  JESUS 

Jbi  ojficind  Josephi  vulneratus  dhmfahtilem 

artem  exercet. 

UvnL  rudis  exercet  durum  sup  patre  laborem  y 

Imbelli^ue  manu  serram  molitur  lesus  y 

Ecce  cutem  recto  de  tramite  devia  cuspis 

Yulnerat ,  et  sacro  respergit  sanguine  dextram. 

iSensit  Yirgo  parens ;  simul  adyolat  y  atque  dolorem 

Flebilibus  testata  modis ,  susensque  cruorem  y 

Qu^  potis  est  ^  fovet  arte  malum  y  mulcetque  medendo. 

OIu  subridens  Divus  Fuer,  et  sacra  figens 
Oscula  y  parce  metu  ,  dixit  ^  carissima  Mater. 
Nam  cur  soHicitam  te  guttula  sanguinis  angit? 
FoA^  modum  lacrymis  ^  teque  ad  majora  reserva. 
Tempus  erit,  manus  he^  claro  cum  fiica  trabali 
Sanguineps  fundet  largo  de  yulnere  rivos. 

AMORIS  IN  CHRXSTO  DE  MORTB 

TRIUMPHUS. 

vIrabat  tacit^  nemoris  secretus  in  umbrl. 
Ghristus  9  et  humanam  medkans  sub  corde  salutem  ^ 
Magnum  opus  j  immensi  contra  genus  omne  doloris  ^ 
Contra  miUe  neces  vario  trepidantia  motu 
Pectora , '  et  incertam  firmabat  robore  mentem. 

Interei  subito  tellus  emota  tumultu 
Rumpitur ;  et  stygias  gremio  Tomit  borrida  turmas. 
Pars  clayos  acuit  preedur^  in  cote  trabales  y 
Pars  Tacuas  fremitu  horrifico  flagra  dira  pcr  aura^     * 
Yentilat  infrendens  ,  pars  insultare  laborat 
Jnnocuo  capiti ,  et  circum  sacra  tempora  flectit 
Horrentem  dumis  et  acuto  vepre  boronam» 
Pars  infame  trahit  magno  molimine  lignum , 
Unde  animam  exspiret  y  totique  indebita  mundo 
Yictima  9  non  meritas  fuso  det  sangiline  posnas. 

Quin  etiam  stolidsD  jactant  convicia  linguo^. 


1 


170  .  C   A   R    M    I   N  TJ   M. 

I  y  morere  y  exclamant  y  aut ,  si  tibi  summa  potestas- j^ 
Si  Deus  es,  salvum  manibuste  surripe  nostris. 

Obstupuit  dira  perculsus  imagine  rerum ; 
Membra  tremunt  y  languent  acciso  in  corpore  vireSj^, 
Succidui^ue  pedes  sub  iniqusL  mole  fatisclint. 
j\.t  duiu  ingens  animus  virtusque  invicta ,  pavorem  ] 

^Contra  obluctatur  j  fusus  praecordia  circum  '  | 

Hinc  atc^ue  hinc  ,  niagno  depellitur  impete  sanguis  j:      '   ^         | 
Nec  venis  sese  jara  continet ;  objice  rupto 
Praecipitat ,  largisque  fluens  de  corpore  rivis  , 
Arentem  tingit  pretioso  murice  terram  ; 
Et  jani  poenarum  ferali  pondere  pressus  j., 
Exitium  capiti  prsdsens  arcere  parabat  j 
Cum.subit^  sese  supera  delapsus  ab  arce 
Exhibuit  coelestis  Amor ;  collapsaque  membra 
Attollens  ,  revocansque  novas  in  pectora  vires ; 
Ergo  ,  ait ,  ergo  ratum  est  ^  hominum  vis  perdere  gentem^ 
Quam  servare  potes  ?  nil  te  tot  tristia  fata  9 
Christe ,  movent  ?  En  haec  orbi  promissa  ndes  est  y 
Cum  Deus  in  terras  solio  delapsus  ab  alto , 
Indueres  hominum  j  fatis  communibus  ^  artus? 
Eia  y  age ,  quanta  manet  te  gloria !  quantus  ubique- 
Surget  honos  ,  ni  te  pigeat  succumbere  letho  y 
Tristesque  humaiji  generis  sarci/re  ruinas? 

Vix  ea  fatus  Amor ;  Christus  i^onsurgit )  et  ultro , 
Vincis,  Amor,  dixit ;  nuUa  est  mora;  pergere  certum  est>, 
Quo  me  cumque  vocas^.  ipsique  fitpbvius  hosti. 

NATURA  TOTA  CHMSTO  MOIOENTI 

P  A  R  E  N  T  A  N  S*. 

I^ui  pater  astrorum ,  qua,  sol  pulcherrime  ^  cceptutn 
Vertis  iter?vultus  aegro  cur  subtrahis  orbi^ 
Et  lucem  in  medio  properas  extinguere  cursu  ? 
Siste  gradum ;  nondum  vesper  procedit  olympo 
Astra  vocans  j  fessoque  jubet  juga  demere  curru. 
Interei  natura  dolet ;  stupet  inscia  rerura  ^  . 

Et  tenebras  mirata  np  vas  noctemque  diui^nam 


r 


3LIBSR      FKIMUS.  ITl 

Nititur  incassum  causas  peuetrare  latentes* 

Aiuie  laboraiiti  venit  eetas  ultiiua  terree  ? 

An  reruni  cotnpago  labat?  nuin  macbina  mundi 

In  cbaos  anticj^uum  rursus  revoluta  fatiscit? 

Forsan  et  effracto  metuendi  curcere  ditis 

Arma  movent  itenim  ,  conjuraticjue  (jiganles   • 

Coelicolas  superis  certant  delnulere  Regnls. 

Sed  quid  ego  baec  autem?  vcterum  quid  vana  Gigantu^tu 
Bella  moror?  crudele  magis  Judsea  propago 
Aiisa  nefas ,  vitds  dominum  auctoremque  salutis 
Affixit  trunco  j  atque  indlgui  morte  peremit. 
Qiiid  turpes  ignominias  ,  quid  iniqua  furentuni 
Verbera  carnilicum  ,  et  stulti  coiiyicia  vulgi 
G)mmemorem?  cunctosve  querar  ,  quos  pertulit  ictus  ^ 
Ille  parens  homlnum  ^  DivAmque  aeterna  potestas? 
Phcebe  retri  propera  ^  volucres  de  tramite  recto 
Flecte  gradus  y  errent  toto  vagp.  sydera  coelo  j 
Nulet  uterque  polus  ^  crebris  micet  ignibus  eethcr  j 
Fulmina  vindicibus  properent  lethalia  flammis  5 
£t  terra  infandum  scelus  indignata  dehiscat ! 
Quin  etiam  tumidos  attollant  aequora  fluctus  ^ 
Dejectura  urbes  ;  immani  saxa  fragore 
Dissiliant ,  sudent  undantes  marmoca  rivos  j 
Totaque  det  summo  inferias  naturaTonanti- 

Tu^^Chnsto  optatam  nactus  moriente  salutem^ 
Ni  silice  ,  et  duro  magis  intractabile  fen'0 
Fectus  habes  ^  sine  corda  pio  raoUita  dolore 
Accepto  referant  vitae  pro  munere  grates. 

CHHISTO  CCELOEUM  OKBES  SUPEaANTI 

SFINICIUM. 

• 

\J  Decus  !  &  sacri  species  miranda  triumphi"! 
Ecce  inter  plausus  hilares  sonitusque  tubarum  y 
Tefras  vi  propria  Cliristus  perituraque  regna 
Deserit ,  et  patriis  meritum  caput  inserit  astris. 
Qualis  erat  y  cum  fracto  aditu  trepidantis  Averni  ^ 
Et  letlii  doraitor  ,,  ^oliisque  indutus  opimis 


^7^  CARMINirSi 

Scaxideret  «therea^  Supeiis  plaudentibus  arces  t 

Non  ego  mane  novo  surgent^m  ex  eequore  Fhcebum  ^ 
Aut  ctirru  fulgpnte  poli  convexa  petentem  ^ 
Christe  y  tibi  conferre  veKm  ;  vos  dicite  ^  si  quid 
Mentiar  ^  Isacidae  j  vos  ^  &  pia  turba ,  beati 
Ante  alios  ;'vidistis  enim  et  memorare  potestis. 
Circum  aderant  animae  ^  stygio  quas  ille  latroni 
Abstulerat  victor  ^  vincUsque  impun^  solutis  y 
Pone  sequi  IdBtam  dederat  tongo  ordine  pompam  j 
Ibartt  y  et  festis  implebant  cantibus  auras. 

Has  autem  ahemo  repetebant  carmine  voces  : 
Pandite ,  felices  ^  cceli  atria  j  pandite,,  Divi. 
A^t  aliud  CG0lo  carmen  recinente  redibat ; 
!Nam  quis  adest ,  quibus  ille  venit  novus  hospes  ab  oris  ? 
Tum  chorus  unanimi  circumsonat  cethera  plausu  j 
Ille  hominum  vindex  ,  efc  mortis  victor  iniquae  , 
Lseta  triumphali  quem  portat  gloria  curru  y 
Virtutumque  obnixa  cohbrs  ad  sydera  tollit. 
Fandite  ,  felices  j  coeli  atria  y  pandite ,  Divi.  ' 

EUCHARISTIiE  IN  VEPRES  PROJECTit. 
^jpes  TempluTn  extruunt. 

\^v6  rapit  insanas  scelerata  audacia  mentes  f 
Pi^rcite  y  Sacrilegi  !  tenuis  cibus  esse  videtur  j 
Sed  cibus  ille  j  Deus  :  niveA  sub  imagine  panis 
Abditur  omhipotens  ^  oculis  ne  credite  ^  Numen. 
Quis  furor  est  j  talem  brutis  animantibus  escam  ,. 
Aqt  rapidis  Christum  ludibria  spargere  vftitis  ? 
Quid  loquor  ?  Occulttim  nil  vos  sentitis  amaatem. 
^rojicite  ;  agnoscent  latitantia  numiiia  venti  , 
Bruta  colent  domiuum  ;  satis  est  rationis  in  ipsis 
Sensibus  j  ut  nequeafmajestas  tanta  latere. 

Audior.  Ecce  volat  vicinae  ex  arboris,  antro  ^ 

Agmen  apum  y  trepidae  ooeunt  j  pennisque  coronant  5^ 
Nube  velut  dens^  coeli  venerabile  donum. 
Nec  satis  est ,  horrent  nud4  procumbere  terrA 
Indecorem^  nntu  qui  coeli  sydera  torquet. 


i 


r 


t  X  B  S  &      9  B.  X  M  tr  $j  173. 

Templa  sacramque  domum  y  dignas  juyat  hospic«  ttoto 
His  sedes  pdsuisse  iocis ;  amor  omnibus  idem. 
Protiniis  ad  reliquas  totd.  in  regione  sorores 
Mittitur  ;  accitse  yariis  de  saltibus  adsunt 
G)ncordes  animis  ;.  non  illas  cara  morantur 
Fignora  y  desertoye  tenent  sua  mella  cubili. 
Accelerant  j  densam  yideas  prodire  yolantiim 
Cum  fremitu  nubem  y  nigrumque  per  aera  ferri  ^ 
«Nativis  opibus  y  coelesti  et  uectare.  foetam. 
Attentus  Rex  ipse  operum  spectator  in  omnes 
Exercet  dulce  impenum  y  justisque  I^^borem 
Partibus  y  ^t  cettis  pia  munia  legibus  dequat. 

Fars  teneros  flores,  et  olentis  sugit  anethi 
Balsama  y  p^rs  casiam  dulcem  obsidet  :  illa  vicissim 
Flagrantesque  metit  yiolas  citrique  yirentis 
Suayem  animam  j  flos  ipse  rapi  non  luget  honores* 
Surgentis  pars  prima  locat  fiindamina  tecti  y 
Totaque  ceeipentis  exhaurit  yiscera;  molles 
SufHciunt  alice  y  formanda  in  moenia  y  ceras  y 
Laevibus  aut  densatit  liquentia  mella  columnis  y 
Arte  novd.  y  spartana  quibus  yel  marmora  cedapt. 

Ut  constructa  donlus  non  ipso  indigna  Tonante  ^ 
Znfertur  templo  X)eus  y  et  penetralibus  \psis 
Sistitur  ad  numerum  ;  circumque  aifusa  fideli 
Turba  ministerio  Dominum  comitatur  ovantem  y 
Festaque  ^ucisonis  imitatur  comua  bombis. 
Mox  junctee  in  cumulum  pedibus  per  mutua  nexis 
Observant  signum  tacitas  y  et  trepidantibus  alis  y 
Cervice  inflexd  Regemque  Deumque  fatentur. 

Uiic  ades  9  &  quicumque  malis  erroribus  actus  y 
Esse  negas  verum  ,  panis  sub  imagine  y  Numen  3 
Hunc  demum  obsequio  et  cultu  yenerare  fideli  y 
Cui  meritos  pia  gens  yolucrum  persolyit  honores. 


mn^f^f^tk^^0¥9^ 


1^4  CAKMIWUM 

CHRISTUS  IN  EUCriARIStlA  I^EONIS 

D  6  M  I  T  O  R. 

\JuicuM,QUE  exiguA  Cereris  Sub  IrtiagLiife  Numfi»!! 
Esse  negaS' ,  jam  cede  Deo  j  dAm  bruta  fideli 
Obsequio  secreta  colunt  miracula  rerum. 

Extrem^L  quondam  Sicute  telluris  iil  ori 
Horrendas  inter  strages  j  furiosa  ciebat 
Arma  leo  ^  fera  terribilis  ;  yast&que  superbus 
Mole  y  per  eversos ,  populis  raetuelitibus  ,  agros  j 
Terrificis  passim  implebat  riigitibus  aura^. 
]Non  quisquam  campis  sese  committerfe  apertis  ^ 
Non  effefre  pedem  quisquam  perietralibus  ausit. 
Ah  !  quoties  tremuere  feias  sup  dentibiis  artus 
Humani !  quoties  saevo  data  praBcla  latroni 
Hospitibusque  orbata  suis  magalia  luctu 
Horrendo  y  et  miiseris  fi'ustr&.  sonuere  querelis ! 
Nequicquaru  aggreditur  feralfeni  avertere  pestein 
Pastorum  collfecta  manus  ;  mottalia.  ridet 
Spicula  ,  divinis  tantiim  superabilis  armis  ; 
Usque  adei  crevitquc  rrialum  nescitque  tnedelam ! 

Audiit  A?itistes  tatitk  pietat6  vterehdus 
Marcius  ,  et  sortem  populi  mi^ftratuS  acerbam  y 
Namquid,  ait ,  poenasultrij  Deus  ahn^,  t-eposcis? 
Hac  satis  est  sasvisse  teiius  ;  tibi  ceilfere  discat         • 
Bellua ,  cui  toties  btiiriana  potentiat  cessit. 
Dixerat ;  et  sacris  solito  de  more  peractis  y 
Secretos  ,  vbi  j  Christe  ^  lates  ,  lota  ^aritta ,  recessiijr 
Recludit  fidens  ariifaii ;  nianibu^dlle  vet^endis  ' 
Corripit  auratam ,  qtift  Christiis  clauditut',  £lrca.m  ; 
Depositum  feUx ,  ternpfhque  ad  fimijik  tfendit. 

Continu6  rediere  animi^  pulWsqu6' parumper 
Corde  timor  ,  nova  spes  popuHs  affulget  y  et  6egras 
Permulcens  ,  tacita  recreat  dulcedine  mentes. 
Nec  frustra ;  stetit  Antistes ,  vdcemqiie  recludens  y 
Huc  ades  ^  fl  furiosa  ,  Deus  jubet ;  ocyiis  y  inquit  ^ 
Bellua.  NuUa  mdra  est ,  dociUs  parere  jubenti  « 
Ticinis  ultrd  de  saldbus  adyolat  ^  atque 


X.IBSR      PB.XMUS. 

^rmsentem  ante  Deum  ^  populi  mirante  -coronS. , 
Frona  cadit  linguaque  pedes  allambere  gaudet 
Preesulis  j  humano  toties  qUam  sanguine  tinxit. 
Ille  feram- arripiens ,  dextrS.  victrice  ,  tfementem 

'    Nilque  reluctantemmedias  deturbat  in  undas. 

Cor  nostrum  cultura  tua  est  ^  ft  Cfiriste  ;  sed  eheu ! 
Quim  multse  yastant  haec  culta  novalia  pestes  ! 
Hinc  laudis  malesuada  fames  y  hinc  degener  ardet     * 
Inyidia  ^  ind^  auri  furit  irrequieta  cupido  ^ 
Fatalesqti«  cient  nostro  sub  corde  tumultus. 
Quin  etiam  impur^  seerit  face  dira  libido  , 
Et  molles  vetito  depascitur  igne  medullas. 
Ast  ubi  blandus  ades  ^  preesenti  et  numine  pectus 

^    Tutaris  j  subit^  fugiunt  immania  monstra  , 
Natalesi|ue. petunt )  Te  praecipiente,.  tenebras. 
Erg6  ades  ;  impeiioque  ^  precqr  ,  Deus  alme  j  potenti 

Corda  subi  ^  et  domitis  solus  dominare  tyrannis. 

'  '  ■   .  "^ 

CHaiSTUS  IN  EUCHARISTIA  FUGA 


ijS 


3>  iE  M  O  N  U  M. 

iJk.be  sub  extrem^ ,  qu3.  latfe  purior  ^ther 
MoUibus  aspirans  foecundat  flattbus  agros  3 
Ampla,  superba^  ingens,  subUmibus  alta  columnis 
Regificoque  domus  luxu  fuit ;  aurea  fiilgent 
Atria  j  et  insolitis  laquearia  picta  figuris. 
Nec  jnxik  liquidi  fontes  et  amcena  vireta  j 
Aut  variis  aberant  distincti  floribus  horti. 
Hlc  Fomona  dabat  Isetos  gratissima  foetUB  j 
Et  vaga  somnifero  resonahat  lympha  susurro. 
Quin  etiam  angusto  dudiim  contenta  canali  , 
Mox  ubi  facta  via  est ,  rapido  petit  eethera  jactu  ^ 
Bellum  ipsi  motura  polo  ,  nubesque  tacessens 
iEthereas  ambit  coeli  restinguere  flammas. 
Sed  quid  tecta  juvant  pariis  suffulta  columnis  ^ 
Quid  passim  croceis  halantes  floribus  horti , 
DelicisB  ^domini  qubijdam  ?  Nunc  invia  sedes , 
£t  deserta  jacet  j  jam  jam  factura  ruinam. 


Ij6  CARBIZNUM 

Scilicet  hospitium  stygiis  emissa  cavernis 
Turba  ferox  y  lemurum  manus  importuna  tenebah 
iNamque ,  per  obscura^  tranquilla  sileatia  noctis  y 
Horrendiim  latrare  canes ,  dirusque  leonum 
Audiri  lat^  placidas  rugitus  in  auras. 
Saepe  etiam  norribiles  immani  corpore  larvfle ' 
Luce  pal^m  TisflS  nigras  se  inferre  per  umbras ; 
Nunc  pedibus  pulsare  solum  y  nunc  mittere  saxa  ^ 
Nunc  mortem  stricto  venientibus  ense  minari. 
Mox  etiam  cythard.  festam  indicente  choream 
Saltare  ad  numeros  j  et  saltibu3  addere  cantum« 
Invisam  frustr^  tectis  expellere  pestem 
InfeUx  tent&rat  herus  :  manet  improba  pestia^ 
Jurata  obsesso  nunquam  discedcre  tecto. 

Cum  sacer  Antistes  ^  precibus  ,  de  more  ^  soiutis  ^ 
Velatum  tenui  cereri$  sub  imagme  Numen  y 
Ingens  praesidium  y  multis  comitantibus  effert 
Ex  ady tis  ^  stygium  certus  frenare  tyrannum. 
Yentum  erat  ad  sedes  j  portce  vix  prima  subibat 
liimina  ^  ciim  rapido  reboat  domus  excita  motu  ^ 
£t  tremul»  surgunt  tremefacta  per  atria  voces. 
Hinc  procul ,  d  socii  j  Deus  imperat !  Ocyus  illi 
Frascipitem  celerare  fugam :  vapor  ater  in  auras 
iEstuat  y  et  nigro  glomeratur  turbine  vortex. 

Hospitium  j  cor ,  Cbriste  j  tuum  est :  hic  saeva  libido 
Incubat  j  et  stygii  regnant  j  mala  turba  j  tyranni. 
At  tua  ciim  recreat  miserum  praesentia  p^ctus  y 
DiracohorS}  nigris  vitiorum  exercitus  alis 
Avolat  j  et  trepidae  remeant  ad  tartara  pestes.  ' 

IHlc  ades ;  et  pulso^egnet  pax  alta  tumultu* 

* 

CHRISTI  IN  EUCHARISTIA  LATENTIS 
Iners  BeUua  adversiu  errorem  vmdex. 

♦ 

V^  u  1 8  Q  u  I  s  adorandum  panis  sub  imagine  Numen 
Esse  negas ,  ades  hiic  :  animaUa  muta  docebunt  j 
Quam  deceat  praestare  fidem  ,  quos  lapsus  ab  arce 
\£therea  reddi  Panis  sibi  poscat  honores. 


XIBEK       FKIIilUS.  177 

I>iim  serpit  lat^  stvgiis  emissa  cavernis , 

£t  magis  atqiie  magis  spargit  lethale  Teuenum 

Atra  liies^  terris  quam  Berengarius  olim 

Orbis  in  «xitium  fatali  protuut  ortu  : 

£t  quam  Calvinus  post  ssecula  multa  jacentem  p 

Exortique  mal^  renovant  destirpe  nepotes. 

Adfuit  et  Pata.yi  partu  generatus  eodem 

Pestiferi  ante  alios  doctor  metuendus  in  arte. 

lUe  nefas  immane  ausas^  dum  muneratemnit^^ 

Christe  tua  ,  et  teneri  memorabile  pignus  amoris  j 

Christiadum  ex  animis  penitus  rescmder^  gestit. 

Exarsk  meritas  Antonius  ultor  in  iras  y 

Francisci  Sobotes  j  quem  dudumregia  coeli 

Possidet  indigetem^  et  sacro  veneramur  honore. 

Nulla  mora  est ;  miti  ailoquio  mul<-ere  furentem 

Tentat,  et  obscurasanimo  depeJIere  nubes. 

Yerum  ubi  nec  f  eterum  sign^ta  oracula  Patrum  | 

Nec  sacri  vis  eloquii  fraenare  rebellem 

Evaluere ;  alias  subit^  conversus  ad  artes  ^ 

At  neque  sic  tamen  effugies  ^  ait  ^  impie ,  nec  te 

Frustr^  obluctantem  mecum  certasse  jnvabit. 

Haud  plura  effatus  ,  siipplex  accedit  ad  aram^ 

£t  trepid^  reserans  Christi  penetralia  dextr^  , 
Hic  ubi  divinum  pixis  capit  aurea  Numen) 
^rripit  exultans  sacra  pignora ;  perque  frequentem  ' 

Turbam  infert  j  stupet  attonitum  £;>rmidine  vulgus ; 
Spemque  metumque  inter  se  se  ad  majora  reservat» 

Fro  foribus  Templi  permissis  mulus  habenis 
Errabat  y  quo  se  mediam  jactare  per  urbem 
Doctor  inef s  ,  turbasque  graves  excire  solebat. 
Hic  animi  fidens  Antonius  y  "atque  verend^ 
Defigens  oculos  in  pixide  ;  vos  mihi  ^  dixit  y 
Yos  precor  j  d  populi  j  placidas  advertite  meiites  | 
Si  Christi  vos  tangit  honos ,  si  cura  salutis 
Exstimulat.  Tu^jue  ante  alios  j  de  tramite  recto 
Quem  mala  sacrilegse  flexit  contagio  sectae  ^ 
Brutorum  exemplo  pra&sentem  disce  vereri 
Exiguo  sub  farre  Deum  ;  mox  lumina  flecteus  y 
B.espiciensque  retr6  qui  se  se  mulus  agebat  j 
Tom.  II.  M 


Coi 


^    l 


iyS  C  A  K  Ift  I  K  tJ  M 

,  Yile  pecus ,  compesce  gradum  y  nostrumque  tuumt|11t 
Numen  ait^  venerans,  c\\xk  ^  qu^  potes  arte  y  fatere^ 
Obsequitnr  docilis  deflexo  poplite  mulus  y 
Et  j  prouA  cervice  ^  Deo  persolvit  honorem. 

Obstupuere  omnes ,  geiidus  pavor  occiipat  artus  y 
Festiferum  diris  onerant  impun^  magistrum 
Unanimes  ^  Christique  polo  miracula  tullunt. 

CHRISTI IN  EUCHARISTIA  DE  HUMANO 

GORZ>£   TRXtJMPHUS. 

X  B  A  T  Amor  spoliis  hominum  Divumque  triumph* . 
Nobilis  y  et  domito  insultans  juveniliter  orbi 
Jactabat  palmas  invictaque  tela  canebat. 
Jntere^  rapido  di!un  findit  nubila  tractu  ^ 
HactemJLS  intactum  cor  aspicit.  Ergo  resistal 
Mortali  de  gente  aliquis  ?  sioi  vuineris  efxpers 
Applaudat  y  solusque  meos  non  senserit  ictus? 
Dixit ;  et  indignans  ma^a  vi  conjicit  hastam 
Pectusip.  indomitum  :  tenues  volat  illa  per  aurasj 
Yeriim  obtusa  cadit ;  ferrumque  imbelle  y  sitxe  icjTii 
NuIIa  sul  linquit  vestigia.  Fervidus  arsit 
Htc  Amor  y  et  stimulis  irarum  agitatus  amaris  ^ 
At  lion  vincar  ,  ait ;  faciarri  y  ne  vincla  recuset 
Dulcia  y  seque  ferat  vinci :  nec  phira  locutus  } 
Aera  per  ruit ;  et  stridentis  more  sagittaB  , 
Jn  medium  semet  facto  impete  dirigit  hostem. 
Fit  via  vi  ,  rumpitque  aditus  et  corde  potitur. 

Sed  quid  ego  naec  autem?  valeantmendaciavatum. 
Tu  nos  indociles  sensisti ,  Christe ;  nec  ullis 
Illecebris  poteras  mortalia  corda  mereri. 
Nilerat,  in  terras  patrio  qu6dlapsus01ympo^ 
Mortalem  indueras  hominum  sub  imagme  formanii 
Humanos  ultr6  ^  perque  omnia  factus  ad  i&sus. 
At  neque  sic  noitri  fregisse  repa^ula  cordis 
Victor  ,  et  obstrusos  potis  es  penetrare  reces8ii9« 

At  quando  fis  ipse  cibus ,  totoque  receptua 
Pectore  ^  Terrigenas  divino  iK>rpoce  pascis  | 


1 


J 


Quis  tibi  non  cedat  ?  quis  non  redamaret  amantem, 
Ergo  y  ades  ^  d  supreme  Deus  !  tibi  pectus  apertum 
Pandimus  j  astemos  illic  tibi  fige  penates  ; 
Nec  patere  in  nobis  y  qnem  non  accenderi^  ^  ignem^ 

ESURIENTES  IMP^EVIT  BONIS. 

Otho  Imperator  morli  proximus  ^  saerd  Eucharistid 

mirabiliter  refectus. 

14        •  '  •  • 

M p  B Ki t  dec u s  et  GermanaB  gloria  gentis 
^ger  Otho  stratis  Ticiii&.in  morte  ^acebat*   • . 
Hic  adeo  Christi  miro  siiccensus  amore 
Divinas  libare  dapes  ardebat  y  et  inter 
Gslestes  epiilas  fugientem  efiundere  vitam.  .^ 
Sed  frustra ;  retat  mgrati  vis  efiera  morbi  5 
Quflsque  agitant  yario  stomacbum  fastidiaTnotU)     .      • 
G^nviram  sacrae  prohibent  accumbere  mensae.   . 

Ergo  j  quod  in  votis  unum  est  super  ^  ecquiJs  amicmn    : 
Numen  y  ait ,  qui^  blanda  mei  sdbitia  luctiiB  y 
Sistet ,  et  afflictumvisurecreabit  amorem  ? 
Dixerat  :  extempl6  Christi  Teiierabile  corpua  >  • 
Ponitur  ante  oculos*  Yidit ;  sed  corda  Tidjeiido  ' 
Expleri  nequeunt :  noTus  hinc  succenditur  ardor  j 
Et  magis  ^tque  magi^  flagrant  pia  pectora  flammft. 
Quin  etiam  obHtus  morbi,  oblitusque  dolorum 
Ardet  in  amplexus ,  et  jam  mort^lia  linquehs , 
Corpus  iners  doletignaTO.torpere  cubili  j 
Incusatque  mofas  segnes ,  haecque  insuper  addit. 

Ergo,  Christe.  tuos  sic  desens  ?  heu  I  quid  amicas 
Jejuno  prsebere  dapes  ^  quid  sanguine  loiigatn 
Optatoque  sitim  renuis  compescere  potu  T 
Non  aliter  cerTa  h  mediis^elapsa  molossis  j 
Cui  sine  more  furens  torret  sitis  arida  fauces  |  ^ 

Quserit  aqus^  ritos ;  ardentibus  annue  Totis  y 
ODeus!  et  nostras  patiens  admitte  querelas. 
Talibus  orabat  9  figensque  in  pixy de  Tultus  ^ 
Numen  ubi  nitei  latitat  sub  imagine  panis  y 
SoUicitis  Christomlacrymis  urgebat  amantem. 

M  a 


l8o  CARMINtrBi 

Audiit  egcegu  Chxistus  piayptaplientis; 
Scilicet  aurat^  qu«B  pixyd.e  clausa  tenetur  i 

Hostia  y  vi  propriS.  raedias  Yolitare  per.  auras  _     • 
Visa,  nec  incerto,  dictu  mirabile  ,lapsu      ^"  .  •        ,  ,. 
Tendere  ad  ihnrmum  ^  et  curas  lenire  jacentis. 
Quis tibi  tu^(Sen;6U8 y  Ipets&.quffi gaiid^a mrati y 
Inclyte  Rex  ?  seriem  tantarum  evolvite  rerum 
CcBlicold^  f  Tidistis  enim  et  memorare  potestis. 

Nec  satis;  alma  pio  sec»e  applicat  Hostiacordi| 
Dulce  onus  y  inque  unos  adituin  molita  recessus  y 
Corpore89  tentat  se  totam  infunderemoli. 
Yidit  A  mor  y  raptisque  x*uens  per  inane  sagitlis  y 
Certa  j  inquit  y  jam  certa  via  est :  nec  plura  y  sed  arcum 
Tendit ,  et  adducto  victricia  spicula  iiervo 
Contorqu ens  ,  latapectus  recludit  hiatu* 
Tramite  qiio  admissus  cordi  sacer  hospes  amido'^  •     • ' 
Visceribus  $uperincumbit  ^  laBtosqucper  artus  '  •  / 
Insinuans ,  toto  sensim  se  corpore  misce  t  •       -   .       ■:.  " 
Et  jamxitaaTcoit  y  fibrisque  hinc  inde-  renatis  y 
.Yulneris  inflicU nonest  super  uUa  cicatrix. 

Sic  veros,  &  Christe  !.<sacrotpei^ndis  amantes       -    • 
Nectare,  sic  puri^f^rvcntespectoris^flBStus 
Rore  salutifero  et  .lymphis  restingui&  amicis.  ' 

E  U  C  H  A  R I  S  T  I A  E  T  M.A  R I  A , 

Duo,mlutishunmn(p\pr0^idia. 

U  B.  B  s  erat  extreinis  SqyiKiaB  quA  jungitur  oris 
Sarmatha  y  Cniovium  dicunt  ;  mc  Virgims  olim    ^ 
Ara  fuit  9  qu6  ,se  cunctis  e  p^rtibuj^  orbis ,     ,        !.. 
Turba  virAra  matruraque  ffequenis  c^onferte  solel^at ;' 
Seu  desperatis  poscant  solatia  rebus  ^  ; 
Seu  laBti  accepto  referant  pro  raunere  grates.  / 

Scilicet  exiguSe  tectus  sub  imagine  frugis  y 
Quanquam  haud  ulla  Deum  raonstrant  vestigia  y  Christut 
Hlc  taraen  ipse  aderat  :  tuque*  &  sanctissima  Vii'go^ 
Quanquara.  te  supenira  jam  pridem  regia  tenis. 
luvidit  y  Templo^rsBsens*  tamen  ipsa  videris  y 


X.ZBER    pAiMtrs:  '     181 

I  ■  '  ,  ■ 

Inque  labo^ato  spiras  ceu  viva  metallo. 

At  gens  dira  j  Scythae  j  sacrisque  addicta  nefandis  ^ 
B.omulidumque  pios  jurata  evertere  ritus 
Arma  ferunt ;  et  jam  squaleutes  aeremanipli,    * 
Procedunt  lat^  campis  ,  luctusque  pavorque     •     * 
Antevolant  3  acti  subiti  formidme  cives^ 
Diffugiunt ,  vacuamque  urbem  custode  refiiiquunt. 
Jaikique  ade6  super  unus  eras  ^  Hyacinthe ,  pencli 
Immemor^  atqueerascettus  templumque  ttieri 
(  Tanta  animo  pietas  )  aut  ante  altaria  lerra 
Occidere  ^  et  vitam  pro  Relligione  pacisci.       

At  dum  multa  gemens  y  et  magno  corda  dblore  - 
Confixus ,  votis  absentem  saep^  Mariam  ^  *  . 

Saep^  vocat  Christi  prsescntia  numina  (  quando 
Spes  ha&c  una  super ,  tristemque  avertere  cladem 
Haud  opis  humanae  est )  diJim  se  ^  velut  hostia,  letho 
Devovet  immeritum  j  scelus  et  commune  piari'* 
Unius  exitio  poscit ;  vox  aethere  missa  ^ 
Quin  vive ,  et  fugiens  teque  et  nos  eripe  y  dixit  r 
Ne  dubita ,  coeptis  aderunt  quae  Numma  servas. 

Audit  y  et  humentes  tollens  ad  sydera  vultus  ,  ' 

O  mihi ,  si  Getico  er^ptum  te ,  Christe  j  furori  y 
Teque ,  ft  Diva  parens  ,;  liceat  servare  y  sacrisque 
Infandas  arcere  manus  !  sequar  omina  certe 
Qua&  datis  :  imperiumque  volens  ac  jussa  facesso.  ' 

Haec  fatusfidens  animis  dilim  pergit  ad  aram,  ■ 

Quaeque  habitat  Christus  penetraha  ,  sponte'  i-evukik 
Cardinibus  patuere  fores ,  atque  ipsa  moveri 
Visa  y  ubi  divinum  pignus  latet  ^  aurea  pixys  : 
Perque  auras  allapsa  ultri  se  tradit :  at  ille 
Accepit  dexti^  admirans  venerabil^  munus ^ 
Amplexuque  fovens  divinum  Numen  adorat. 
Mox  ahud  monstrum  e^xoritur  5  nam  Yirginis  almae 
Effi^es  solido  ex  auro  j  ceu  ponderis.  expers  >, 
Obvia  fert  se  se:  gremio  sacra  pignora  portat  ..    ' 

Festinans  ^  nec  tardat  onus  :.  sed  enim  avia  cursu 
Dum  petit  ,'ecce  ferox  strictis  mucronibus  hostis  j 
Eminis  ut  spolia  aspexit  divina  ferentem  , 
Insequitur  y  tot6que-ruens  premit  agmine ;  nec  jam 


iSs  CAB.MINUM 

Ulla  Yia  est  ^  atqiie  hinc  telis,  hinc  clauditur  amne* 

Namque  Baristheuium  tumida  se  flumen  agebat 
Gnrgite.  Quid  faciat  tanto  in  discrimine  rerum  ? 
An  moriens  genti  tradat  te  y  Christe  y  nefandae  ? . 
An  terr^  exclusus  medio  petat  amne  salutem  ? 
Constitit  j  et  sacra  figens  in  pyxide  vultus ; 
Christe  poteus  rerum  ^  atque  numana&^  dulce  salulis 
Fra&sidium  ^  non  me  prsasentis  terret  imago 
Mortis  y  ait :  nam  quod  lethum  mihi  dulcius  unqu^m 
Contigerit  ^  qu^m  te  coram  ^  et  tua  sacra  tuentem 
Efludisse  animam  ?  Fro  te  tua  Numina  posco» 
Tene  trahi  captivum^  hostisque  indigna  furentis 
Jura  palj.  ?  Hehraeis  quondam  via  facta  per  aequor  j^. 
Auspice  te ;  nunc  ista  tibi  miracula  debes  y 
Ista  tu83  debes  miracula ,  Christe ,  parenti. 
Vix  ea  divino  impulsus  prdBcordia  motu  j 
Carpit  iter  fluvio  j  siccusque  perambulat  undas» 
Sivejubente  Deo  concretus  duruit  humor 
Sub  pedibus  y  seu  suspensum  neque  mole  gravantem 
Corporei  vehit  unda ;  suo  se  numine  Christus 
Sustentat  y  tutam  sic  tandem  evadit  ad  oram 
Incolumis  ;  stupef  adverso  de  Uttorc}  miles 
Barbarus  y  et  prsddk  nequicquam  frendet  adempti» 

O  quisquis  misera^  per  tot  discrimina  vitse 
Coelestem  ad  patriam  et  Div&m  consortia  tendis  j 
Far  tibi  prsesidium  y  quod  spe  pradsumere  cert^ 
Jam  licet ;  hanc  divina  tibi  j  nisi  forte  recusas  ^ 
Hostia  spondet  opem  ;  spondet  mitissima  Yirgo  y 
Certa  fides  ;  tangunt  tua  te  si  commoda  y  toto 
Pectore  tu  Christum  et  Christi  complectere  matrerti. 

IN  PUROS  BEATiE  VIRGINtS  CONCEPTUS. 

tj  uA  mihi  sydere^  ^irg^  ^®  parte  refulsit, 
Oshabitumque DesB  similis ?  Tibi  Cynthia  cedat  | 
Cum  nitidos  vultiis  per  amica  silentia  noctis 
Extulit  y  et  junctis  implevit  cornibvis  orbem. 
Nec  tecum  certet  y  miseris  mortalibus  almam 
Cum  retehit  lucem  ^  tenebris  Aurora  fngatis* 


K  X  B  £  n.      P  R  Z  M'  U  9«.  tflS^ 

Proh  r  quantum  egregio  decus  euitet  ore  puellos ! 
Quantus  spirat  honos  pculis  et  gratfa  fronti  !. 

Eia  age  ^  pra&cipiti  descende  per  aera  lapsvi. 
Humanas  miserata  Tices^  patiensque  vocari. 
Piva,  laboranti  propera  succurrere  mundo. 
At  telum  manus  unde  quatit  cmdemque  minatur? 
Fallor  y  an  ingenti  rupt^o*  telluris  hiatu  ^ 
Alternans  yarios  sinuoso  corpore  tortus^. 
Tartareis  in^mane  fremens  Draco  prodit  ah  antxis  t. 
Quin  et  pestiferum  patulis  de  naribus  ignem 
£xspirat  ^  dirumque  vomit  tumido  ore  venenumir 

Nulla  mora.  est  j  Virgo  super  irruit  y  et  pede  fortt 
Sibila  coUa  premens  jaculo  petit  ardua.^  fiustril 
EUidentem  ictus  ,  seque  in  sua  membra  pUcantem. 
Corruit  accisum  dextri  suh>  Yindice  monstmm  ^ 
Sfatalesque  petit  coelo  plaudente  tenebras. 
Salve  y  tH  YirgO'^  novum  salre  j  d  decus  addita  terris  ^. 
Jam  tihi  promeritos  orhis  persolvat  honores  !. 
Solenniqne  tuos  jecolat  ]^iefeate  triumphos. 

VIRGQ    MATER. 

JliB.GJ^  te  nostri  miseret  Deus?  erg6  gomentisi 
Natursfii.  patiens  tandem  ezaudire  querelas  y 
Tartarei  criidele  paras  ah^ere  tyranui 
Imperium^  ettristes  OEbis  sarcire  ruinas?: 
Qum  et  sydere^  Gahriel:  delapsus  ab  arce^  ^ 

Optat9  portat  felicia  nimf  ia  pacis  y    . 
Nazareasque  petit  penius.  £»mulantihus  oras. 
Agrestem  ,  movsL  nuUa  ^  casam  parvosque  penates. 
Ingreditur ;  tanto  domus  hospite  olaca  refulsit. 
Kegia  progenies  Yirgo  Mc  lat^t.'  ]:  et  sacrn  vatumi 
Ancipiti  recolens  oracula  y,  niente  volutat  y 
Quem  canerent  olim  venturum  in  lumini»  auras.^. 
Qui  mortale^  genus  nigris  ^  faucihus  Orci- 
£rueret ,  clausumque  dii^  reseraret  Qlympttm. 

Quanqua:m  solUcito  mitte  faanc  de  pectore  curauL^. 
Yirgo  heata  nimis ;  tonti  te  providus  auctor 
Adjutricem  operis  Deus  eligit :  ipsa  Tonaotic 


i84  CARMiNiriar 

Sijfficies  sacmm  proprio  de  sanguine  corpns  j 
Atque  illibato  cum  virginitatis  Jbonore  y 
Divinae  junges  decus  immortale  parentis. 
Tu  tantum  monitis  coelestibus  annue  ,  et  ultri 
Jussa  facesse  Dei ;  viden^it  divimis  ab  alto 
Labitur  ^  et  sacro  te  sponsam  lumine  complens 
Spiritus  j  innocuo»  ^  quibus  uritur  ,  ingerit  ignes^ 

MARIA  PUERUM  JESUM  IN  TEMPLO 

S  I  S  T  I  T,- 

J3I  Aivr  quls  sacra  Puer  venit  in  penetralia  Xempli , 
Quem  teneris  studiosa  parens  complectitur  ulnis  ? 
Quaiitus  honos  matvi ,  fronti  proh !  quanta  pudico»^ 
Gratia  !  formoso  pueri  quam  dulce  renidet 
Ore  decus !  Nihil  ille  sapit  mortale  ;  venustas. 
Tanta  j  nec  humanos  decoravit  gloria  vultus. 

Ah !  video  !  Deus ,  ille  Deus  ^  sua  nobiUs  bo^es^- 
Templa  subit :  longo  tandem  post  tempore  terris 
Expectatus  adest  vasti  moderator  Olympi  y 
Et  y  duraB  devota  neci  jam  victima  ^  se  se 
Sponte  offert ,  nostreeque  parat  miserescere  gentis» 

Rumpe  moras,  Simeon  ^  tot  jam  labentibus  a;itius 
In  Isetos  servate  dies  ;  cape  milnera  fehx ; 
Sistitur  optatus  dudum  puer  j  excipe  in  ulnas 
Dulce  onus  amplexu  reiovens  j  mille  oscula  blandis^ 
Fige  labris  ,  fruere  aspectu  ,  venerare  tuendo  ,  . 
Et  morere  :  ingratos  namquid  producere  soles 
Ulteriiis  ^  duraeque  velis  incommoda  vitae. 
An  quidquam  tibi  dulce  super  y  caligine  pulsft  ^ 
Luminibus  lux  quand^  tuis  divina  refulsit ! 
At  priiis  sethereas  superet  qu^m  spiritus  arces  ^ 
QudB  tibi  de  puero  surgit  sententia  menti  ? 
Fare,  age.  Quanquim  avidas  qua&  vox  mihi  persoiUit  auresl 
Ah  !  preme  fataUs  praesaga  oracula  lethi , 
Explorasse  piget ,  damnosaque  vota  retracto. 

Nempe  ais ,  alme  senex  ,  olim  fatalia  crescet 
In  portenta  puer  !  multis  dabit  ille  salutem  ,     • 


LIBER      PRXMUS.  l^S 

Exitium  ct  miiltis  pariter  fer€ft !  Ah  !  mihi ,  ^uem  t« 
Per  vitam  impendis  ,   Puer  &  divine  y  laborem  , 
Ne'  mibi  suprem^  fuerit  labor  irritus  hor^  ! 

MARIA  HUMANI  GENERIS  MATER.     / 

V/,  Solyma  ante  alias  y  urbs  &  dilecta  Tonanti 
Ostia  pande  tua ,  et  meliores  indue  cultus  ! 
Quantus  honos  !  Deus  ecce  sui  penetralia  TempU 
Ingreditur  ^  sacrosque  parat  lustrare  recessus  ! 
£t  tu  j  si  qua  pios  pertentant  gaudia  manes  ^ 
Laetare  j   &  Salomon  }  quod  votis  ssdfh  petisti  ^ 
Regifico  luzu  iiiva,  mc&nia  sa;ncta  Sionis 
Extrueres  ^  donisque  onerares  grandibus  aras  ; 
Tempus  adest^  oculos  jam  dulci  pasce  triumpho. 

Nec  te  fesfiva^  spectat  pars  nulla  diei  ^ 
O  Simeon  ;  eetas  nil  te  longadva  mo^etur^ 
Accelera ;  puer  ecce  tuis  divinus  in  ulnis 
Gestandus  datur  ante  obitum !  fige  oscula  blandis 
Mille  labris  y  vocemque  volens  atque  ora  resolve, 
Quanquam  !  parce  pias  offendere  Yirginis  aures  ; 
Nam  puenim  quae  fata  manent !  quos  ille  parenti 
Morte  su4  luctus  pariet !  Dum  sedula  mater 
Fignus  dulce  tuum  sacris  altaribus  ofFers  y 
Debita  ,  si  nescis ,  toti  fit  victima  mundo  ; 
Et  perimit  natum  mater  y  natusque  parentem* 
At  non  ista  movent  generosam  oracula  matrem  y 
Hoc  hominum  mater  pretio  si  possit  haberi. 

VIRGO   MATER   PUERUM  JESUM 

REQUIRENS. 

V^uf)  sequar  infelix  ?  aut ,  qui  te  y  Nate  ,  requiram  ? 
INequicqu^m  impatiens  cunctos  ego  lustro  recessus  ^ 
Et  loca  sollicitts  interrogo  cuncta  querelis  j 
Respondet  nemo  j  solatur  nemo  dt>lentem. 
Sol  tamen  occiduis  jam  ter  surrexit  ab  undis  j 
Dum  gemitheu!  diim  te  mater  suspirat  ademptum* 
Dicite  ypSj  qnos  fidus  amor^  quos  &anguis  amico 

/ 


i86  CAAMzirufii 

Unanimes  nobis  sociayit  foedere ,  na||is  1 

Noster  ubi  est  ?  Yidistis  enim  y  dum  sacra  Sionis 
.Limina  npbiscum  studio  certante  subiret. 

Nam  cur  non  aderam  nato  comes  ?  aut  ego  cur  te^  .f 

Incustoditum  mater  sum  passa  reverti  ?  1 

Culpa  mea  est  ^  merui  quem  nunc  fero  cumque  dolorem«. 
Alme  Deus  ^  tu  qui  rebus  solamen  iu  arctis  ' 

XJnus  ferre  potes  ^  Natum  mihi  redde  precunti. 
Haec  ait  ]  et  nati  studio  succensa  j  Sionis 
Moenia  prsecipiti  rursAin  petit  anxia  cursu^ 

Ecce  autem  tacitae  per  amica  silentia  noctis  y 
Amissee  sobolis  iiim  mater  imagine  plena  j 
Vix  ffigram  recipit  per  languida  membra  quietem  ,, 
Augustas  Solymss  se  tolli  sensit  in  arces^ 
Hic  nbi  stans  patres  inter  legisque  magistro&^^ 
Non  audita  prius  piiranti  oracula  turb^ 
Diyino  canit  ore  puer.  Coelestia  rumpunt 
Vis/i  leyes  somnos ;  nuUa  est  mora.  Sedula  gressum 
Accelerat  j  templique  subit  penetralia  Virgo. 
lEt  lacrymans  ,  verbis  sic  natum'  objurgat  amicis  : 
Nam  quid  agis  ?  vel  quid  miseros ,  &  Nate  y  parentea 
SoIIicitare  placet  ?  nescis  9  dulcissime  y  nescis  j         '   . 
Hsec  tua  quos  peperit  nobis  absentia  luctus  ! 

Cui  natus  :  nam  cur  frustra  me  quaeritis  ?  aut  quoeb 
SoIIicitat  vos  cura  tnei  y  di!Lm  justa  reposcit- 
Patris  honos  j  diim  me  coelestia  jussa  morantur  ? 
H^c  tantum  effatus  siluit  :  temploque  relicto  y 
Sppnte  su&  docilis  sequitur  vestigia  matris. 

ANIMA  REVERTENS  AD  DEUM 
In  Filio  Pradigo  adumbrata. 

JlNoN  erg&  satis  exhaustum  est  hiic  usque  malorum  , 
Summe  Deus  ?  Quibus  heu  !  fatis  me  deinde  reservas  ? 
Ecquis  enim  in  terris  ^  ad  finem  soUs  ab  ortu  j 
Qu®  patior,  tolerare  queat?  Me  turpis  egestas  ^ 
Foeda  voluptatis  comes  obruit  :  ecce  medulhs 
Insinuansy  cunctosque  fames  incensa  pet  astus 


r 

4  * 

\ 

XIB£B.      PftZMUS.  187 

Bacchatur !  corpus  languor  tenet  j  optima  Tenis 
^Jam  fugit ,  >vix  demum  animeo  pars  ultimA  restat. 

Qnid  feci  infeliz?  qu6  desidis  otia  yitse, 
Qu6  rapuit  cascus  fiiror  ^  et  damnosa  libido  ? 
Deserui  te ,  care  pater  ^  tna  limina  demens  ^ 
£t  Uqui  antiquos  ,  sgboles  ingrata  ^  penates ! 
Hinc  mihi  pemicies ,  caput  hinc  et  origo  malorum  l  ^ 
Me  miserum  !  cpu»  causa  tuis  discedere  tectis 
Impulit ,  atque  alios  longe  mihi  qiiaerere  amores  ? 
An  mihi  durus  eras  ?  an  me  aspematus  amantem  es  ? 
'  Nil  queror  imprudens  2  tua  me  indulgenti^  soiitem 
'  Fecit  f  et  infandum  suasit  committere  crimen, 

Sed  quid  agam?  rursiim-ne  lares  tentare  relictos 
Aggrediar ,  coramque  meo  me  sistere  patri  ? 
Non  ea  vis  misero  y  non  est  fiducia  menti 
Tanta  super.  Nam  quo  profugum  oblitumque  pudoris 
Excipiet  yultu  ?  patnos  si  cernere  Vultus 
Det  tamen  ^  et^  non  me  vel  respexis&e  negabit. 
Fallor ;  adhuc  pater  est  ^  discet  miserescere  nati  ^ 
Et  nostri  forsan  gemitus  pia  corda  movebuiit. 
At  quibns  iratum  verhis  placare  parentem? 
Vincere  quR  justos  Hceat  ratione  furores? 

Ibo  y  ibo  ;  lacrymis  oculos  conspersus  et  ora^ 
Altaque  sincero  confixus  corda  doiore  ^ 
Frocumbam  patris  ant^  pedes^  genibusque  yolutaiis 
Suppliciter ,  tristi  veniam  sic  voce  precabbr* 
£n  adsum  infelix  sdboles ;  tua  maxuna  qiioiulam 
Gura,  pater.  (Nomen  quanqujun  usurpare  parentis 
Dulce  piget ,  neque  me  tanto  jam  dimor  hojjore) 
Scilicet  an !  dirae  sontem  mens  conscia  culpa» 
Arguit )  et  stimulis^niiimlim  crudeHbvis  urget. 
Peccavi  ^  sprevique  tuos  ingratus  amofes. 
Unum  orp^  te  si  qua  met  miseratio  tangit  j 
Excipe  ntet  fas  sit  castps  habitare  pen^tesp 
Non  ego  jam  indocilis  |  ^ed  voci  assuetus.herili  ^ 
Qu&  me  cuisaque  traheut^  vlxxh  mandnta  capessam. 


n^vw^^^^^^^^^w» 


l88  CARMII^UM 

FILIUS  VIDUiE  NAIM  AD  VITAM 

^A      GHKISTO     REVOCATUS. 

juL BSTtTLEKAT  juvenem  mors  immatura  j  ca^yev 
Ad  tumulum  socii  ^  massldssiipa  turba  ^  ferebant. 
Interea  matrem  haud  potis  est  vis  ulla  tenere  y 
Sed  ruit  in  medios  y  tnstique  afBxa  f^retro 
Hseret  inexpletum ,  et  nati  miserabile  corpus 
Irrorans  lacrymis  ^  late  loca  questibus  implet. 
Dhm  gemit  y  et  raptos  frustra  susptrat  amores^^ 
£cce  tibi  subeuntem  inter  longo  ordine  turbam  ^ 
Iipproyisus  adest.Christus  ^  quem  sedula  mater 
Ut  procul  aspexit,  jam  tum  dediscere  luctus 
Visa  y  nec  amictis  ultra  difEdere  rebus. 

Erg6  morse  impatiens  ,  qu6  spes  non  yana  salutis  ^ 
Et  ^  qu6  raptat  amor  y  praBceps  yolat,  atque  yerendos^ 
Christi  ampleza  pedes  ^  et  magnsd  conscia  famse  y 
O  yitdd  mortisque  potens  qui  diceris  j  inquit^ 
Arbiter  ^  orbatae  patiens  miseresce  parentis  ; 
£t  mihi  yel  natum  yitas  solatia  redde  ^ 
Vel  patere  in  tumulo  mater  condatur  eodem. 

,  Viz  ea :  feraleni  Christus  consistere  pompam 
Imperat^  et  se  se  fert  obyius  ipse  feretro. 
Tum  y  quk  yoce  fugat  yentos  y  atque  sequora  placat^ 
Viye,  ait^  d  miserande  puer;  Mora  nulia  ^  per  artuft- 
Vitalis  remeat  calor  ^  liospitiumque  reyisit 
Mens  reyocata  stium  ;  cuncti  stubuere  yidentes  ^    .       * 
£t  Christum  coelo  clamant  terrisqiie  potentem. 

PETRUS   PCENITENS. 

&iSTEgradu8,  ttiAtfe^miserum  fiducia*perdet^.  • 

Ezitii  causa  una  tui' ;  fuge  limen  iniquuin ;. 

Ah  !  fuge  sacrilegas  j  imprudens  Pe^tre  j  ebhortes  P  *'  *  -- 

Quis  fiiror  est  ?  ilf am  cur  per  apert^  *pericJuki  te  j-  te^  ■  • 

PreBcipitas?  yel  cur  ultri  tua  fata  lacessis? 

DCim  loquor  ^  ecce  procax  ut  vidit-fcemina  Petrum  ^ 

£t  te  y  inquit ,  pariter;  Christo  qua^  certa  par^tur  ^ 


XIBER      PRIMUS.  189 

Foena  manet  >  comitem  meo^ijii  te  ssep^  videre .  . 
Anti  alios ,  captoqiie  aderas  ^  Galildee ,  magistro. 
Fetnis  ad  heec  pavido  similis  y  similisque  trementi , 
Nam  quid  ais?  cui  me  comitem  y  rerum  inscia^  narras? 
Non  mihi  notus  homo  est  5  juranti  testis  adesto  ^ 
Et  ialsi  vindex  et  veri  conscius  aather. 

Sic  tibi  pulsa  fIdefr?.Domini  sic  j  Fetre  y  rece^t  ; 
Cura  tui?  sed  non  panter  de  pectore  Christi 
Petri  pulsus  amor.  Si^cros  en  aspice  Tultus  ^ 
Luminaque  admissum  tacit^.  incusantia  ciimen. 
;  Continu6  Christi  ex  ocuHs  ^  seu  tela  y  micantes 
Tibrantur  radii  y  perradunt  intima  Petri 
Pectora  ^  perjuroque  ferunt  pia  yulnera  cordi. 

^ic  Fetrus  stimulos  diyini  sensit  amoris  :        ' 
Ac  ruptis  veluti  objicibus  magno  impete  torrcns 
Ferturin  abruptuiA  ^  et  subjectos  inigjsct  agros  : 
Haudaliter ,  Petri  ex  oculis  duo  flumina  y  Christo 
Aespiciente  ^  cadunt  lacrymarum ,  et  f6nte  perenni 
Contractas  purgaxrtadmisso  crimine  sordes. 

IN  HERODEM  INF ANT'IC1DAM. 

B I  mihi !  quis  luctus  miserabilis  sethera  cMapilet  i 
Foemineo  lat^  resonant  locacuncta  tumultu  ^ 
Nec  datur  infando 'fimsye  modusve  doloii« . 
Sollicitffi  hiJic  illiic  incertis  passibus  errant 
Crinibus  effusis  et  tunseo  pectora  matres  j  ^ 

Ayulsosque  sinu  y  primo  8ub  limine  vit»  ^   • 
Flebiliter  rex>etunt  thalami  pia  pignora  natos  ! 
Innocuus  plenis  sanguis  £.uit  undique  riyis 
Interei,  et  passim  sitientes  irrigat  agros; 

Haud  aliter  tenero  lupus  insidiatus  oyiH^ 
Ut  faciles  patuere  aditus^  custode  remoto  y 
Irrumpit  ^  molesque  agnoram  seeyit  in  artus.  < 

Farte  alid  matres.long^s-  balatibus  auc^s  * 
Incendunt ,  raptosque  gemunt  ex  ubere  fcetus. 

Attufunest;^  Rex  iihpie)  causa  doloris  ^ 
Quid  furis  ?  et  Chiisto  funus  meditaris  acerbum  ? 
^amque  tuu9  proprio  q^amyis  in  sanguine  natus 


IpO  CARMtKtTtt 

Innatet  j  ecce  tamen,  quem  pef  tot  vulnera  demetis 
Inisequerisy  diro  se  subtrahet  ille  fnrori. 

Vos  quibus  an*^  diem  pro  Ghmto  fundere  vitam 
Contigit  9  et  Domini  cunas  tinxisse  cruore  5 
Ite  animis  lcfifti  5  nil  vos  cecidisse  pigebit. 
Namque  brevem  usuram  hicis  ,  m-rtisque  labores 
Sarciet  alt€i  quies  ^  immortalisque  triumphus» 

MAGDALENA, 

■  .  .        .  -    * 

«Btr    AMOR   rXTNEAl   8  U  P.E  R  8  T  £  S« 

Jl;  leb  at  inexpletum  y  raptosque  dolebaf  amores 
Magdala  ^  e%  obscurao  per  amica  silentia  noctis 
Di!im  placid^  somnus  recreat  dulcedine  mentes  ^ 
Ipsa  Domo  insomnis  nioeret ;  re^uie$;<cere  amantem  . 
Ison  patitur ,  nuUuxoq-ue  admittit  oura  levomen. 
At  dum  interruptos  yariis  sin^ultibus  iixiO: 
Corde  trahit  gemitus  3  di!un  nomen  amabile  Christi 
Ingeminans  querulos  tentat  mollire  dplores ; 
Ipln  medias  inter  tenebras  lux  alma  refulget  y 
Insolitoqae  pias  implet  spl^dore  ipenates. 

Ti!im  diviuus  AiHior  sese  per  aperta  videndum 
Obtujit^  et  dubiam  aUspeudit  imagime  mentem* 
Olli  vestis erat nive  puncr j  flemulaclarig 

XiUmina  syderibus  iulgent  j  sedet  inclyta  fronte  — 

Majestas  j  castos  orsiat  reverentia  vnltusv   • 
Talis  erat  ^  cum  te  vetitas  sub  pectore  flammas  ^ 
Magdala  y  pascenten^  tasdis  mdioribus  ussit. 
Talis  erat ,  nisi  forte  humeiis  de  more  pharetram  y 
Nec  manibus  tsadas^  arcum,  nec  tela  ferebat. 
Nam  quid  proficiainitin  amantem  tela,  vel  arcus? 
Tum  sic  aUoquitur^  curasque  his  demere  tentdt« 

Satlacrymis  luctuqne  idatum  est ;  quid  j  Magdala^  ploras? 
Quid  gemis  extinctmn^  tumiikK  qui  carcere  rupto  ^ 
"Vi  propjid.  supeFas  v^nit  ifedivivus  in  «uras  • 
Insignemqde  tuMt  yidtk  de  morte  triumphum  ? 
Hs&c  promiasii^des  y  ciaa  viveret :  et  sacrg  quondam  . 


Ift 


it^fin    vntuvtm  191 

Pahcleret  in  populos  patrii  miracula  coeli. 
Sic  ait  ^  et  superas  rerolat  festinus  in  arces. 

Hic  ver6  vanS.  se  credit  imagine  liidi  j 
Spemque  metumque  inter  dubiis  afiP^tib\i8  hsret 
Magdala  ^  nec  cordis  potis  est  sedare  tumultus. 
Qiiin  etiam  tumuli  latebras  loca  plena  timoris 
Explorare  juvat ;  juvat  et  spirantis  amomi^ 
^  £t  nardi  fragrantis  opes  deferre  y  verendos 
Und^  artus  ungat ,  viduum  et  soletur  amorem* 
I,  propera  ^  tumuli  vacuos  scrutare  recessus  y 
Vitae  iida  comes ,  testis  fidissima  mortis  , 
Ta  debes  mundd  redivivi  nuncia  Christi» 

N 

[  SAULUS  AD  MELIOREM  VITJE  FRUGEM 

GONYERSUS* 

JrosTQu  A.2i  Divus  Amor  terras  miseratus  ab  alto 
^thereos  ignes.  puroque  e  semine  flammas 
Intulit )  et  certis  domuit  fera  corda  sagittis  j 
Yictrices  coelo  taedas  referebat  et  arcum  y 
Telaque  condebat  stygio  metuenda  latroni. 

Ecce  autem  freni  impatiens  jactansque  feroci 
Ore  minas  y  Saulus  campo  exultabat  aperto  j 
Impiaque  aex^atas  acies  in  bella  trahebat. 
Yidit  Ambr ,  gemituque  pium  prodente  dolorem  | 
Ergo  j  ait  j  ille  meis  semper  contraria  signis 
jSignd.  ferat  y  certetque  ultr^  pugnare  rebeUis  ? 
Ezperiar  y  si  fort^  novos  elusent  ictus; 

Dixerat ;  et  validis  contendens  viribus  arcum  | 
Ultricem  misit  nervo  stridente  sagittam. 
lUa  volat^  Qordique  haeret  iatalis  arundo. 
Nulla  mora  est ;  revolutus  equo  ferit  impete  terram 
Saulus^  et  attollens  pavidnm  caput,  altaque  coelo 
Lumiiia  y  quaesivit  lucem  doluitque  negatam» 

Tiim  victo  insultans  victor  Peus  adjicit  hosti  : 
Agnosce  imperium  y  melioraque  castra  secutus 
Disce  triumphatas  mea  sob  juga  mitteri^^gentM. 


^ 


^9^  CARMIVUM 

IN   OMNES    SANCTOS. 

I 

J^  u F^B.  ego  Yito  eerumiias  et  teedia  longa 
Terrarum  exosu^  y  sensi  sub  pectore  flammam 
Intiis  ali ;  et ,  sacro  mihi  dum  YQrat  igne  medullas  | 
Insinuare  novum  patri»  coelestis  amQrem. 
Hei  mihi !  dicebam ;  quando  y  Deus  ahne  ,  petenti 
Xiux  adeiit  y  lux  ante  alias  formosior  omnes^ 
Ci!lm  yincUs  Uber  j  nec  iniqui  mole  gravatus 
Corporis  j  eethereas  se  spiidtus  inferat  arces  j     ^ 
Et  placidam  ducat  longa  inter  gaudia  yitam ! 
Felix  intere^  j  celeres  si  conunodet  alas 
AHgeruiu  de  gente  ahquis !  fehcior  ^  ultr6 
Si  geminee  proprio  surgant  de  corpore  pennse ! 
Tunc  ego  praecipiti  longum  per  inane  volatu 
Trajiciam  nubes  ^  donec  novus  ales  Olympo 
Deferar,  et  patrio  possim  requiescere  ccdIo. 
Non  aliter  y  qu^^  ciun  steriles  impasta  per  agros 
Ingratisque  columba  locis  pertaesa  vagari  y 
Continu6  rapidis  vacuum  secat  aera  pennis  ^ 
Natalem  donec  hceat  contingere  nidum . . 

Hic  mihi  diim  diibiam  pascit  spee  credula  mentem  ^ 
Insuet^que  hebetes  recreat  dulcedine  sensus  ; 
Nulla  mora  est ,  liquidas  videor  mihi  raptus  in  auras  y 
Et  procul  ex  alto  terras  spectare  jacentes. 
Seu  sors  destituit  mortales  spiritus  artus  y 
Fraecipiente  Deo  y  soliti  seu  ponderis  expers  j 
More  anima^y  corpus  mediis  sese  intitht  astris. 
Sit  fas  visa  loqui  ^  Superi  :  sit  numihe  vestro 
Coelestis  Solymas  miracula  pandere  teriis. 

Quid  loquor  ?  ah !  nescit  res  tantas  dicere  Ungua 
Mortahs.  Yos  &  potiilts  ,  faustissima  litrba  y 
CcehcoIsB  9  sacros  duibus  est  habitare  recessus 
Pro  meritA  virtute  datum  ^  memorare  potestis  5  ' 
Nostis  enim  |  yasti  moderator  et  arbiter  orbis 
Omnipotens  ^  sanctis'  quid  amantibus  ipse  pardrit* 
Namque  mihi  cunctis  knundi  de  partibus  ingens 
Objecit  sese  numerus ;  quam  multa  volucrum 


Millia  se  sylyis  pluyiali  tempore  condunt : 
Aut  pelago  in  magno  multfle  sternuntur  aremsB. 

Sta}>ant  ante  alios  sacri  q^ui  semina  yerl» 
Auribus  attonitis  totum  sparsere  per  orbem. 
Nec  procul  hinc  puro  qui  relligionis  amore 
Frojecere  animas ;  queis  dur«  occumbcre  morti 
Contigit  ^  et  proprium  Christo  fiidisse  cruorem. 
Ulinc  et  tener»  qui  primo  in  flore  juyent» 
Per  tacitos  saltus  et  caligantia  nigns 
Dicibus  deserta  y  uni  senrire  Tonanti 
Cura  fiiit  ^  mun<]ique  insanos  spemere  fastus* 
Farte  ali^  intactum  qui  senravere  pudorem. 
Omnes  formosi  ,  niveis  iu  restibus  omnet 
Diyinum  lasto  referebant  pectore  carmen. 

Ipse  etiam  sacree  vobxi  me  adjungere  turbs»  y 
Et  coeles^te  melos  cantu  miscere  protano, 
Ast  tentantem  aditus  me  limine  longiilis  arcet 
Aliger  y  et  dictis  pavitantem  objurgat  amicis. 
Nam  quid  agis  ?  aanctos  fas  nulli  intrare  recessus ; 
Ni  quos  assiduo  virtus  spectata  labore 
Extulit  y  et  meritos  superas  transcripsit  in  arces» 
Aspice  y  quas  cuncti  y  monimentum  insigne  triumphi  y 
Prffitendunt  paimas  ;  coelum  hac  mercede  paxatur ; 
Dixit  y  et  extempl6  mihi  redditus  ,  heu  !  bona  quanto 
Gandia  nequicquam  gemui  praerepta  dolore ! 

SANCTUS  IGNATIUS  GLACIALIBUS 

IN    AQtXIS    SXiESTUANS. 

JM  E  mihi  y  ne-Cyprius  jactet  sua^elaCupido 
Impurasque  faces^  faomiii]im  quibiis  urere  corda 
Novit  y  et  occulto  molles  Torat  igne  meduUas. 
Certa  magi§  fert  arma  manu ;  melioribus  uril; 
Divus  Amor  flammis  y  quas  non  restinguat  inundana 
Oceanus ,  cunctisire  premaiit  cum  fontibus  amnes. 

Tu  mihi  testis  eris  2  narra  quibus  ignibus  olim 
Arseris  y  Ignati  ^  mediis  immersus  in  undis* 
Ibat  j  qu6  miserum  in^prmeps  rapiebat  amantem 

Tom.  II.  N 


$94  CAaMIKUIiC 

<]aecii8  amor  y  \ictrhcque  animi  imperiosa libido^ 
Infelix  juyeuis*  -Momtis  coslestibus  actus 
$ensit  j  et  impuros  damnans  Ignatius  ignes  ^ 
Hybemis  se  se  collo  teni!iLS  abdidit  untiis. 
Et  Juvenem  ut  stagno  properantem  yidit  ab  alto  ^ 
*Qu6  ruis  y  ah!  dixit ;  qu6  te -rapit imptobus ardor 
Frsdcipitem?  I  demens  Baphiis  data  victimaflammis.y 
Quando  praya  sedet  menti  sententia^  et  nltr6 
Despicis-ultrices  ofFensi  Numinis  iras^ 
At  inihi^  sacrilegos  inalesa^ni  pectoris  aestns 
Nireprimis^  monitisque  saluraibus  adjicis  autes^ 
Htc  perstare  placet-:  felix  !  si  frigore  in  isto 
Restmxisse  queam  yetitos  j  quibus  ureris ,  ignes« 

Obstupuit  dicto  Juvenis')  gressumqne  reflectens 
Obscocnas  sensit  restinsui  in  pectore  flammas  y 
Succendique  novos  fatis  meHoribus  ignes. 

-S.  XAVERIUS  PROFECnONEM  AD INDOS 

fi  B  »1  T  A  N  8. 

i^  T K  ikT  V s  humi  seram  dederat  per  membra  quieteh^ 
Xayerius ;  magnis  etenim  mens  excita  curis 
Immensos  yigili  yersabat  corde  labores* 
Quippe  animns  jam  dudillm  Indos  penetrare  recessus 
Ardebat  y  mersasque  alt^  caHgine  gentes 
Liiicisinexpletee  radiis  recreare  benisnis; 
'Ciim  subito  visa  ante  oculos  adstare  jacentis 
Ignotinovaformayiri  ;  circumdataplumi« 
Tempora  ^  ct  Eoo  Fhoebi  nigrantis  ab  aestu 
Decolor  y  horribilem  facies  yisuque  tremenduiai 
Spectanti  dedit  ^  et  media  inter  soiijnia  turbat. 
Indus  erat  j  qualem  educit  Gangetica  tellus  y 
Qualem  Jaya  ferox  j  aut  nobilis  ora  Tmyancor* 

Frotini^s  insiHens  humeris  sedet  arduus  j  atque 
Xayerium  premit  incumbens  ^  et  mole  sul  stat. 
Nequicquam  importunum  onus  excussisse  laborat  j 
Ingemit !  effusis  sudor  fluit  undique  riyis* 
Mox  coelum  aspiciens  reyof  jmsqud  in  pristina  yires  j 


llBSR      PlLIltItTS& 

0  Deus  !  exclamAt  ^  non  me  labor  iste  gravabit  j 
Ipse  subibo  humeris.  Tum  dicerepluraparantem 
Xayerium  pariter  somnusque  Indusque  reliquit. 

SANCtUS   FRANCiSCUS   XAVERIUS 

'   ,      ..  .    •«  - 

Prqfection^ni  in  Mauricam  In^ulam  Mediians. 

j  l^tj  b ,  Francisce  ^  fugis  ?  yel  qufid  fiducia  menti  ^ 
I  Cru^eles  terras ,  crudeua  .yisere  regna^    ' 
I  Kec  dubiis  venalemanima^^objectare  periclis?  , 
I  Scilicet  extempl6  cultu^  oblita  ferinos  ^ 
I  Aspectuque  tuQ  docilis  mansuescere  discet . 
Maurica  gens?  ebeu  1  quid.  arenffi  semina  mandas?  - 
Quid  juyat  ingratum  prospii^dere  Utiis  aratro.? 
Tu  prius  immites  iras  placiire  leonutn  ^ 
Tifflibus  aut  possis  humanos  indere  sensus.  - 

Talem  Xaverio  populi  nectebat  amici 
Turba  mor am  ^  4eiisas  animi ,  quibus  iUe*  t webras 
Depulerat  ^  quos  et  sacris  lustrarerat  undis.  . 
Interek  audin  eemitus  Tocesque  precantum  ^ 
Et  miseris  late  mcendi  loca  cuncta  querelis. 
Pars  afFusa  viri  pedibus  lacrymansque  gemensque 
Nectit  amicamoras  ;  pars  hseret  pendula  collo  ^ 
.  Pars  studio  succensa  pari  ^  circum  ordine  longo 
Agglomerat ,  densatque  globos  j  pars  littora  coniplet  j 
£t  procul  A  ratibus ,  pelago  dare  yela  parentem    ' 
Xaverium  prohibet.  Nuliis  tamen  ille  movetut     . 
Fletibus  y  aut  voces  ullas  ti^actabilisaudit  ^ 
Sed  contra  humentes  vultus  in  imagine  Christi 
Defig^ns ;  an  me  facies  ^  ait ,  ulla  pericli        .  * 
Barbaricis  ^  Deus  alme ,  vetet  consistere  terris  ? 
Scilicet  una  tuo  se  sanguine  Maunca  tellus 
Servatam  ignoret ,  coehque  in  regua  vocatam  ? 
Ibo  9  ibo  \  quid  me  frustri  tentatis  ,  amici? 
Quid  retinere  placet  ?  non  est  mora  libera  nobis. 
'  Nil  &eta  ,  nil  mortem  vereor.  Si  cymba  negatur , 
Unda  viam  calcata  dabit ;  nec  pluri^  locutus 

N  a      ' 


195 


/ 


^ 


t^6  €  ▲  R  M  X  K  tr  u 

Ixisulit  innavmi.  Fit  clamor  ^  etanchoraporta 
Solyitur.  Uli  oculis  aheuntcm^ftnimiaque  sequuntur. 

BEATUS  FRANCISCUS  XAVERIUS 
Ipsas  interi^omnos  Vupidinis  Victor. 

JjLssid  UA  fessusque  grayi  submole  laborum 
XaTerius  leyibuB  pemuttere  4umiBa  somnis 
CcBperat,  et  nudi  projectum  corpus  aren& 
Parca  quies  ^  cun»  sinereot ,  miAere  parabat.- 

Ecce  autem  imprudensCvprius  puer  ante  lacentem 
Adstitit ,  et  fcedi  turbayit  ii^iigine  mentem. 
Scilicet  obscosnas  casto  sub  pectore  Ytsus 
Admovisseiaces ,  et  telis  fretus  et  arcu 
Xiethaiem  attento  ximari  lumine  plagam» 
H^  yer6  meliore  oalens  proecordia  flammfi.  y 
Xayeriusrapidas  extemmd  concipit  ii^is ; 
£t  medios  inter  somnos licet  ^  ire  procacem 
In  puerum  assurgens  y  tsMlasque  arcumque  sagittasqjue 
Enpere  ^  atque  humilem  deci^is  ^ernere  pennis. 

Ast  acres  utrinque  aninu  ^  fera  pugna^  nec  ipsi 
Yictori  facilipretio  vittoria  cessit. 
Namque  per  ardeates  oculos  ^  perque  om^  per  amres 
It  cruor ,  et  largo  conspergit  fluiaalne  vultus. 
Hinc  postquam  ingenti  cessit  discrimine  victor^ 
Tristiaque  ingratam  pepulerunt  monstraquietem; 
O  utinam ,  exdkmat^  quidquid  mihi  sanguinis  artos 
Irrigat  I  alme  pudor >  pix^  te  fudisso  Uceret  { 


<ttA<«M%^^^^%«^M« 


BEATUS  FRANCISCUS  XAVERIUS 

Tempestatem  sedat  injectd  in  ftuctus  Christi 
&  cruce  pendentis.  ima^ne ,  quam  Caacer 
postmpdum  sahfom  reiuiit. 

JU£if£  ferebatur  trftnquUIa  per  dMjuora  Poxi^ti 
Xayerius.,  portusque  altos  intrare  parabat. 
Cilun  subit&  densis  nox  incidit  atra  tenebris^ 
Terrificusque  sonat-ccelo  fragor!  unda  d^hisc^n) 
Terram  aperit  bacohante  Noto ;  xnod6  sydera  lambit^. 
Exitium  mo^  predcipitans  &tale  minatur» 

Cessas  interei^  cessas  in  vota  precesque^ 
0  Francisce !  nihil.te  tristia  fata  tuorum  ^ 
Nil  funesta  movet  letfai  prassentis  imago  ? 
Sed  quid  ego ?. Orantem' su):d&  Deu^aure  repeBit. 
Ut  Yana&  abiisse  preces ,  nullamque  salutis 
Spem  sensit  superesse  j  sinu  quam  ferre  solebat 
^Layerius  ^  Christi  trunco  pendentis  ab  alto 
Sacratam  trahit  effigiem :  tum  fletibus^ora 
Irrigat  j.  atque  extrema  cruci  simul  oscula  figens  ^ 
Tales  flammato  (undit  de  corde  querelas. 
0  Deus !  d  vasti  moderator  et  arbiter  orbis ! 
Cujus  ad  imperium  dociles  Felagusque  Notusque  y 
Vorih  yerebuntur  rapidi  tuaNumina  fluctus^ 
£t  tumidae  Dominum  parcent  yiolare  procella^. 

Nec  plura  effatus  medias  sacra  pignora  in  unclas. 
Projicit:  extempld^  visu  mirabile!  yenti 
Ecce  silent ,  fugiunt  nubes^  pax  pristina  ponta 
Redditur  j  et  cunctas  replet  dulcedine  mentes» 
Quln  et  prodigium  magnum  majora  sequuntur» 
Namque  super  placidos  Cancer  procedere  fluctua 
Cemitur ,  6re  ferens  Christi  ybnerabile  signum  f 
Froximaque  agglomerans  tardos  ad  littora  gressus  y 
Xaye^o  quas  gestat  opes  persolvere  gestit. 


"ipS  e  A  «.  M   X  K   If  M 

IN  BEATAM   GENOVEFAM. 

XliiA  j  Tides  ^  Yirgo  antc^  alias  dilecta  Tonanti  y. 
Lanigeros  quao  pascit  oves  ^  afflataque  amico 
Numme ,  mvinis  incendit  cantibiis  auras  ? 
Olim  erit  ^  ut  sacros  ^  Dominam  yenerata  per  urbem 
Sxcipiaty  magnum  Supms  decus  addita  ,'  cultus. 
Olli  r  rancigen®  fisstis  solennibus  aras 
Instituent  y  posito  yenient  Diademate  Heges 
lUustirem  ad  tumulum  j  yariisque  ex  partibus  orVis. 
Innumeri  studia  populi  certante  ferentun 

Ipsa  poli  Yirgo  residens  in  parte  seretii  j- 
Hic  ubi  CoelicolEis  int«r  placidiim  exiget  aeynm  ^ 
Admittet  facili  aure  preces ,  patiensque  yocari  y 
Aut  dabit  optatos  terris  sitientibus  imbres ; 
Aut  premetefifusos  campis  undaittibus  Austros. 
Sin  ieiit  funesta  lues ;  et  pestifer  annus 
Corrupto  coeli  tractu  lethale  yenenum 
Ti^axerit  in  yulgus  ;  morborum  examina  pellet  j^ 
flt  certam  cunctis  reyehet  miserata  salutem. 

•    IN    EANDEM. 

XjLuc  ades  t  laudis  quicumque.incensus  amore 
Yentosimi  quseris  yitee  mortalis  honorem  ^ 
Et  famam  adseros  ambis  transferre  nepotes. 
Aspicis^  haec,  qu8&  majrmoreis  sufifulta  columnU 
Assurgit  moles  multo.que  adaman.te  coruscat .? 
Pauperis  hlc  loculus  complectitur  ossa  puellfle ,, 
J^am  piidekn  ,.  et  sacrA  cineres condui^tur  in  urnfts   . 

Attamen  jKXtremis  vemunt-dc  partibus  orbis" 
Certatim  populi ;  posito  Diademate  Regea 
Exorant  veniam,  circumfusi^e  feretro^     .    v    ,    . 
Aut  desperatis  poscunt  solatia  rebus  y 
Aut  dignas  refei'unt  accepto  munere  grate^. 
At  non  florentes  duxit  secum  illa  catervas 
Bellatrix  y  domitasque  dedit  sub  legibus  urbes  \ 
Aut  claros  retulit  muh^  de  gente  triumphos. 
Jfon  illam  decus  ingenii ;  no»  gloria  lingu^ 


T 


Commenclant  ^  fragilisc^ue  innata  superLia  {armm^ 
Sed  yitae  studium  innocuas  transcripsit  in  arces 
«ftherea&^  virtusque  ardens  evexit  Olympo.* 

Tuque  &^  Diva  potens  j  votis  Genovefa  vocari 
Supplicibus  patiens.  Yideu?  ut  discordia  Reges 
Exagitet)  dimmque  acuant*in  viscera- ferrum  ?: 
Dic  mimicitias  veteres^  conceptaquedudum' 
Peponant  odia^  et  dextras-inioederiEi  jungantir 
Fac  procul  k  nostris  Mars  impius  exulet  oris  y 
Fulsaque  prsepetibns  revolans  Fax  aurea  pennis> 
Cpmpenset  vetere^  longd.  ubertate  ruinas. 

CEUCIS.   TRIUMPHUS, 

8Sir   GONSTAKTXNUS   BB   MAXENTIO   I^CTOH*^ 

JLb4lT  Ilomuleis  Maxentiu9  acer^in  armis , 
Innumeras  fufiesta  trahens  in  bella  phalanges^^ 
M  iiim  blanda  favet  vulliu  foxXnxKai  seripno  y . 
Romaque  viotorisfatorapit-aJdita  mercea 
Pre&cipitem ;  juvat  ire ;  et  jam  quo  tristia  cumque 
Signa  ferat  ^.motu^  antevolat^,  hiatnsque  pavorque^. 
Terrificatque  animos  metuendce  mortis  imago* 
Tuque  ade6  numero  in&rior.vesti^s^  retr^ 
Flectere  ,  eit  adverso  tujmas  subducere  Marti , 
Quanquam  anixpo  major^  )am,  Cpnstantit^e ,  par^bas^ 

Ecce  autem  delapsa  poU  de  parte  sei;eaa 
Aurea.Crux  trepidis  visa  est^  se,  sistore  castris^. 
Felicesque  vibrat.rAdips  9  Ipngeque  refulget^' . 
^idit  y  et  insolito  turbatus  p^ctora  visu.y 
Prodigium  exclam^t^  socios  et  signa  mpventes.) 
Spemqiie  metumque  int^r  ^  Caesar  consister^  jussitjr . 
Cum  8ubit&  ^ttoiutas  vox  reddita  fertur  ad  aures  j  . 
Macte  animis ;  signum  hoc  victoria  cei1;a  sequetm\ 

Tum  ver6  exultans  Ceesar ,  plennsque  recenti 
Epbore,  sic  socios  verbi$  compellat.amicis. 
Eiaagite;  hostiles  turm^s ,  victripiaque  arma 
Spernite  5  Konaanas  arces  uirbemqufe  negatam  y 
Atque  in^poratas  prq^iittjunt  Numina  kurp9)^ 


aoo  cablMinum 

Romuleis  tantijun  prieeat  Crux  anrea  signis* 
His  dictis  incensi  animi  :  con^ urritur :  arma  ^  . 
Anna  viii  ingemmant ,  hostemque  in  pr«Ua  poscunt  j 
Adversasque  petunt  acies  ^  mactantque  ruuntqu^. 

Intere^  Caesar  magni  yolat  agminis  instar  ^ 
Fatalique  metens  obstantes  ensecatervas^ 
Cedentem  insequitur  per  funjera  mille  tyrannum. 
Ac  veluti  virides  si  quandj>  irrumpit  in  agros 
Hybemus  celso  monfeis  de  cuimine  torrens  ^ 
Nequicquam  aggestos  lapides  atque  obvia  saxa    , 
Objiciat  pastor  y  sata  lasta  boumque  labores  ^ 
Praecipitesque  trahit ,  nuUo  discrimine  ^  sylyas. 
Talis  erat  y  talem  se  Coiastantinus  agebat 
Per  medios ;  frustrk  innumeras  binc  inde  plialanges 
Opponit  rapid^o  indignans  Maxentiu&hosti;. 
Mox  cedit  ^  victas  pariter  c^sere.cohortes  ^ 
Et  trepidd»  retulere  pedem  ;  furit  improbus  ird. 
Incusatque  Deos^  turmisque  instatitibus  impar 
Indecori  dat  terga  fugae.  Fons  iiide  fatiscens 
Sub  pedibus  tumiik  iugientem  involvit  in  nnd&« 

f 

JULIANI  APOSTATjE  MORS. 

vJoi^TEMPTOR  SuperCbn  ^  et  cullffts  desertor  aviti 
Julius^  antiquos  )am  dudum  exscindere  ritus 
Christiadum  y  lege^que  sacras  abolere  parabat. 

?u6  fert  cumque  gradus  ^  tristem  collapsa  ruinam 
empla  trahunt,  flammis  data  pradda  furentibus  ^  aree^ 
Solennes  ards  ^  veterum  xnonumenta  parentum 
EversaB  sine  honore  jacent  j  nec  tristia  preeter 
Kudera ,  et  horrendas  possis  agnoscere  moIes« 
.   Christe  ^  vides.immane  scelus^  nec  fuhnina  mittis?' 
X^ec  caput-invisum  meritas  detrudis  adumbras  ? 
At  vos  9  Arsacidse  ,  dextram  praestate  Tonanti; 
Causa  Dei^  vestra  est:  vestram  defendite  gentem. 
En  vos  insanis  Princeps  temerarius  ausis 
Oppugnat  j  vires  addet  Deus  ipse  secundas  ^ 
Illustremqiie  dabit  devicto  ex  boste  triumphtfm. 
Sed  quid  ego  hgec  ?  prohibete  manus ,  arcete  sagitt^s 


J 


lilBBH      PRXHCUS»  20t 

Arsacidae.  JustD  deTOta  hasc  victiina  cibIo. 
Nam  quis  de  superi  telis  armatus  et  arcu 
Aliger  arce  venit  ?  Telum  fatale  coruscat  y 
Te  y  Frinceps  scelerate  y  petens  !  tibi  debita  portat 
Funera !  Nulla  mora  est :  yolat  atri  turbinis  instar  , 
Jamoue  haeret  medio  lateri  fatalis  arundo. 
Nec  Iongi!un  vindex  latuit  manus :  ilicet  ictum'- 
Sensit  *  et  attoliito  se  vulneris  obtulit  auctor. 
Nainque  erumpenllem  lato  de  vuWe  riyUm 
Julius  excipiens  manibus  ^  projecit  in  auras 
Yociferans  j  oculosque  truces  ad  sydera  torquens  , 
Yincis  ;  ait ,  vincis  y  Galileee !  haud  plura  locutus  ^ 
Sacrilegam  effundit  multo  cum  sanguine  vitam. 

BEATA  CATHARINA  SENENSIS 

Sjpineam  Coronam  ILoseiB  anteponit. 

aJvhl  fiundit  Cathajrina  preces^  ccalumque  fatigat 
Supplicibus  Totis  ,  et  numine  plena  benigno^ 
Ambit  inexpletos  Cbristi  sentire  dolores  j 
Ecce  videt  supedl  gemioas  ex  arce  Coronas 
Attonitos  labi  ante  oculos.  Hanc  liUa  inultis 
Mixt^.  rosis  circiun  decoranr,  riget  altera  dumis 
Sutilibus  j  spinasque  hinp  ind^  minatur  acutas. 

Ite  proculy  dixit,  mentis  lethale  venenum  ^ 
Furpurei  ilores  ^  et  non  i^noxia  serta ; 
Ite  procul,  sacras  quid  enim  insidiosus  amanti 
Chnste  ^  dolos  struis  ?  An  capiti  diadema  refulsit 
Tale  tuo  quond^m  ^  ciim  nostri  incensus  amore 
Penderes  Deus ,  et  trunco  morereris  ab  alto  ? 
Nec  plura  :  horrentem  n^ianibus  rapit  illa  coronaiu  ^ 
Et  fronti  imponit,  quin  et  juvat  addere  pqndus  ^ 
Inque  caput  dextrk  stimulos  urgere  cruentos. 
Interei  cupidus  ccelo  spectator  ab  alto 
Haec  videt ,  et  tanto  Cnristus  respondet  amori. 
Nulla  mora  est ;  rigidi ,  visu  mirabile ,  vepres 
In  flores  teneros  et  candida  liUa  surgunt* 


S02  e  ▲  R  M  I  K  u  Ba; 

Quin  etiam  ex  illo^  yitaa  Catharina  fatura»» 
Dulces  illecebras  casto.  subc  pectore  sensit» 

IN   SANeTUM  DIONl^SIUM. 

J^  AM  quis  Parisi^  sonuit.  concur^us  ab  urbe? 
Qui  matruni^>.  <}u6  turba  ruit  numeros^t  virorum  ?' 
Qua  se  cumque  aperit^  pppuli  p^de  trita  frequen^^ 
Semita  j  quae  sacras  Dionysl  ducil;  ad  eedes.. 
Agnosco  :  redeunt  Pastoiis  festa  verendi ; 
Xmpia  qui  primus.  fregit  simulacra  Deorum  ^ 
iPrancigenasque  pios  ritus  invexit  in  oras. 

Proh  !  quantos  ver4  pro  Relligioiie  labores, 
Pertuht !  |ieu !  per  quot  discriinina  gentis  amicae      r 
Paita  salus  !  qu4iB  multus  iit  de  corpore  sanguis  ^ 
Dum  caro  metuens  pastor  se  impendit  ovili ! 
Caruificum  non  ille  manus  j  non.  jussa  tyrannit 
EfiFera ,  nec  strictos  expavit  degener  enses  ! 

Salve  y  ft  Franciadum  columen  ^  salve  inclyta  gentis^ 
Gloria^  ct  afflictis  spes  &  fidissima  rebus ! 
Ni  tibi  pulsus  amor  nosli^  ^  ni  prisca  recessit' 
Ctiray  laborantes  superis  de  sedibus  ultr6    ' 
Respice  j  longorumque  j  precor-,  miseresce  laborum^ 
Nam  quibus  mfeUx  jactatur  GaHia  fatis  !  (i)-  • 

En  SflBvit  medias  Mavors  impune  per  urbes. 
Exitium  crudele  ferens,  spes  nulla  saluti&' 
Est  super ;  insanos  belli  compesoe  tumultus  j 
Kamque  potes  ^  per  te  redeant  bonn  munera  Pacis. 

B.  FRANCISCUS  SACRIS  CHRISTL 

VULNERIBUS      SIGNATUS» 

vJajLBJLT  tacifS,  montis  secretus  in  umbr^ 
FranciscuS)  Ghristique  in  imagine  fixus  ^  amantl 
Quod  satis ,  intentos  oculos  atque  ora  tenebat*. 

Interek  totos  lacerum  crudeliter  ^rtus 

• 

(i)  Ferrebftt  BeUam  in  OaUl^  dian  h»c  scriberenttir* 


Z.XBSB.      PHZMTl^s;  $^o3 

Di!to  yicLet  ^  el  saoris  pia  dividit  oscula  plagis ) 

Sensit  4Tiexpleto  succendi  pectus  ab  igne  j 

Et  flammaB  impatieus  his  questibus  ora  resolvit. 

Meme  adsum  ^  qui  feci  ^  animam  cruce  perdere  ab  alt,il 
Debueram  j  sontem  tormentum  infame  decebat. 
At  tu  noster  amor  j  moreris  j  Deus  l  et  mihi  pendis 
Insons^  quas  merui  multo  pro  crimine  poenas. 
Saltem ,  au !  si  Uceat  socium  venisse  doloris. 

Vix  ea ;  cum  i^edium  late  discedere  coBlum  ^ 
Et  ruptis  fulgere  videt  de  nubibus  ignes. 
Fit  fragor ,  et  montis  spatium  sonat  omne  tumultii  ? 
Protinus  ecce  tibi  super^  delabitur  arce 
Aliger ,  et  mult4  dat  sese  luc.e  yidendura  y 
Christum  h^^bitu  j  Christum  ore  ferens ,  nsim  robore  ab  alta 
Pendet ,  ntrinque  manus  clavi  fixere  trabales  ^ 
£t  geminos  fixere  pedes  j  latus  ensis  adegit  y 
Letnalique  recens  manat  de  vulnere  sanguis. 

Obstupuit  subiti  perculsus  imagine  refum 
Franciscus  y  cupidisqne  inhians  dum  singula  lustrat 
Visa  oculis  y  et  corda  nequit  satiare  videndo  j 
Ilicet  Aligeri  de  corpore  j  quinque  micantes 
Erumpunt  radii  ;  totidem  lethalia  dic^s 
Spicula  j  Franciscumque  petunt ,  palmasqxie  pedesquc  j^ 
Et  latus  opt^to  dudum  jnucrone  recludunt. 

Quin  etiam  multis  sanguis  fluit  undique  rivis  ; 
Corpusque  et  laceras  tingit  nova  purpura  vestes. 
l^ec  dubiis  impressa  videt  saci^  vulnera  monstris 
Franciscus  ;  sed  corda  Deo  j  plenusque  recenti 
Ldetiti^  exclamat ;  nunqu^m  6  frustrate  vocatus , 
Christc  meps  ^  audis  etiam  miseratus  amantem , 
Et  tua  jam  cumulas  meliori  mynere  dona. 
Erg&  viaei  tibi  me  comitem  sociumque  laborum 
Adjungis  ?  Praeferre  licet  sacra  Stigmata  tecum  y 
Et  paribtis  tecum ,  si  fas  y  certare  triumphis  ? 
Sorte  meS.  felix ,  et  in  huiic  servatus  honorem! 

Quanqiiam  nec  satis  est ;  operi  finem  addere  j  Christc  ^ 
'^e  pigeat ;  fi*agilem  properes  abrumpere  vitam  ; 
If am  quid  ego  in  terris ,  ulti*i  m^ror  ?  an  mihi  quidquauA 
Dulce  super  j  postqu^m  mortali  in  came  refulsit 


204  CARMtNir    1£ 

Immortalis  honos?  Tecum^  ahl  mihi  yivero  restat;: 
Reddere  et  seteruas  pura  inter  gaujdia  grates. 

IN  ILLAS  STULTORUM  VOCES 

Mdamus  et  bibamus^  cras  enimi  moriemur.^ 

Isaia»  c^  22» 

Xte  procul  viles  animae,  (|uas  una  remordet 
Cura  cutisy  quibus  una  placet  vesana  voluptas^. 
Inter  delicias  et  laut»  fercula  mensao. 
Vitam  agere  indecorem  ^  et  totos  traducere  soles  j 
Diim  coeTestem  animam  et  divinaB  partlculam  aurae 
Despicitis  \  nam  quae  versat  dementia  mentem  ^ 
Ant  qu6  vos  malus  error  agit  rationis  egentes  ? 

An  ne  hominem  vox  illa  sonat  ^[.lingua  impia  q^uanda> . 
Solvitur  in  tales  ^  Baccho  suadente^  loquelas? 
Nunc  epuHs^  nunc  et  juvat  indulgere  Lyaeo^ 
Yita  qmbus  brevis  est ,  et  cras  vanescet  in  auras. 
Ergo  perite  animam^  frajzilis  compage  solut^ 
Corporis  ^  et  tumulo  condi  censetis  eodem  ? 
Pars  hominis  mehpr ,  puroque  h  semina  nata  y 
Yiva  Dei  efEgies  annis  efFceta  senescat  y. 
Parcarumque  dies  et  ineluctabile  lethi 
Agnoscat  subjecta  jugum  ?  Queis  futile  carmen 
Venditis  ^  aut  tales  rerum  placet  indere  sensu3  ?' 

His  ade6  pronas  advertanj;  vocibus  aures 
Degeneres  Ithaci  comites  ,  quos  improba  Circe 
Ex  hominum  facie  in  vultus  atque  ora  ferarum» 
Vertit  9  inexpletis  stulti  djlm.  pocula  gustant 
Haustibus  *  et  dulci  sorbent  sub  melle  ven^num.  . . 
At  Tos  turba  procax  procul  Jbinc  ,  procul  este  'proterrl  : 
Parcite  sincera&  ofFendere  cantibus  aures. 


IN    QUADRAGESIMAM. 


B 


ULCi  corda  mero  >  dapibusque  refectus  opimi^. 
Festivos  ego  rit^  dies  de  nomine  Bacchi 
Insanos  inter  celebr&ram  insanior  omnes. 


X  I  B  S  A      T  &  IIE  U  8.  2o5 

'€&m  subiti  medisd  per  Uanda  silentia  noctis 
Adstitit  j  et  placidos  perturbat  imagine  sonmos 
Ignoti  noya  forma  Tui  j  namque  arida  pellis 
Ossa  tegit ,  Tultum  macies  deformat  agrestem  y 
Fassique  inunundo  fcedantur  pulvere  crines. 

FoneAquaterdeni  comite  stant  ordine  longo  y 
Omnes  palliduli^  fuscis  in  yestibus  omnes. 
Obstupui  5  et  tacito  versans  sub  pectore  visa ; 
Hei  mei  !  dicebam  y  quis  gaudia  turbat  ?  at  iUe 
Imponens  capiti  cineres  j  sic  ora  resolyit  j 
£t  payidas  implet  duris  sermonibus  aures  : 
Hac  risisse  teniis  satis  est ;  jam  mitte  choreas  y 
Mitte  jocos  hilares  ,  mentemque  ad  sena  flecte. 

Quisi  etiam  hotrendum  ,  longd.  ^uod  veste  latebat  ^ 
Exerit  y  et  deztrd.  quatiens  mimtante  flagellum  y 
Attonitos  edgck  turbat  formidine  sensus.  . 
Exilio  h  stratis,  somnos  pavor  excutit  insens. 
ContinuA  vitaii  cffipi  aaLnare  priorem  f 
Kedditus  ipse  mihi ,  et  meliiJis  componere  mores. 


«. 

r;. 


FINIS   J.IS&Z   FRIMI, 


C  A  R  M I N  U  M 

LIBER    SECUNDUS. 


|»^<%»»<V%^» 


HEROICA    PROFANA. 

VULCANI   DE    COELO    LAPSUS. 

JT  ARTu  infelici  ^  conjax  fortnosa  Tonantis 
Yulcanum  Juno  ediderat  sub  luminis  aura#. 
Nec  mora ,  yisendi  studio  ruit  undique  latis 
Agminibus  Diviim  omne  genus  •  coeloque  recepti 
Innumer^  pueri  cunas  cinxere  coroni ; 
Nosse  avidi ,  patremne  magis ,  matremye  referret^ 

Ast  ubi  diauctis  puerilia  cemere  yelis 
Ora  ds^tum  est ,  hilaris  toto  simul  eethere  risus 
Exorittir  ^  lepidique  sales  hinc  ind^  resultarit. 
Kamque  olli  rugis  frons  horrida ;  lumina  binis 
Interiilis  defossa  cavis ;  cutis  aspera  tactu , 
£t  ferrugineo  passim  fucata  colore. 
Hinc  patuls3  nares  y  latoque  informis  hiatu 
Kictus  y  et  hirsutas  longe  protensus  ad  aures. 

Ingemuit  nati  fato  pater  ^  et  pede  monstrum 
Praecipitans  y  summS.  coeU  detrudit  ab  arce. 
Volvitur  j  et  longo  varios  agit  aethere  gyros. 
Nequicquam  manibus  fugientem  prensat  aduucis 
Aera  ,  vel  tenues  motat  per  inane  lacertos. 
Decidit  infelix  :  Superi  nsere  cadentem  j 
£t  Satyri  risere  leves  ;  ofFensaque  lapsu 
Tibia  y  in  incertos  flexit  vestigia  gressus* 

iENEAS  A  NEPTXJNO  SERVATUS, 

Jlv  g  if  a  b  a  n  t  animis  paribus  j  non  viribus  sequis 
Troius  i£neas  et  Larissseus  Achilles. 


Jamque  ade^  Felid»  iras  ,  conceptaque  dudiim 
Exsaturare  odia  j  et  tij;stes  sacrare  Patrocla 
Inferias  satus  An<phis&  genitore  parabat, 
Jam  nigris  ciTcumyolitaiis  mors  norrida  pennis 
Terruerat  miserum  j  praedaeque  cupidine  capta 
Falcem  exultanti  similis  per  inane  rotabat* 
Sensit ,  et  JEnecd  sbrtem  indignatus  acerbam 
NeptunuS)  tales  rupit  de  pectore  yoces^ 
Ergone ,  Rex  hominum  Diyiimque  eetei^a  potestas^ 
Auferet  ant^  diem  saevi  inclementia  lethi , 
Quem  series  fatorum  ^  et  ineluctabilis  ordo 
Magnanimae  genti  9  temet  jurante ,  parentem 
Promittunt?  quae  te,  Frater ,  sexitentia  vertit? 

Nec  plura  efFatus  inagno  ruit  impete  ^  et  atram 
Obtendens  circum  nebulam  caligine  dens^ 
Involvit  y  rabidoque  i£neam  ex  noste  recepit. 
Insequitur  frustr^  y  et  yacuas  diyerberat  auras 
Pelides  ,  raptumque  dolo  sibi  poscit  honoreta. 
Haud  aliter ,  qu^m  citm  mediis  ^  morsibus  umber 
Vividus  j  elapsum  nemora  inter  deyia  cervum 
Praecipiti  sequitur  cursu ,  praedaeque  fugacis 
Impatiens  crebris  latratibus  aera'  complct.  '  ^ 

AUai  FAMES,  PEBMCIES  MAXIMA. 


B 


Ulyssis  socii  Jwtum  ventis  utrejn 

aperiunt 


AS.DA.KiDtnii  yictor,  prs&dique elatus  opimi 
Per  mare  yelivolum  piatriam  repetebat  Ulysses  j 
Nimborumque  potens  tempestatisque  sonorse. 
Namque  olli  genere  et  consanguinitate  propinquo 
Ferre  sui  dederat  ^  monimentumet  pignus  amoris  y 
^olus  inclusos  corio  septemplice  ventos: 
Ne  praeceps  Boreas  ^  aut  turbidus  Auster  euntem 
Fluctibus  obrueret  ^  classemque  exponeret  undis*  , 
Illi  indignantes  duri  ^^va  frena  tyranni 
Intus  acerba  fremunt ,  aditusque  per  onmia  lustrant^ 
Ast  socii  j  tantum  urget  amor  sceleratus  habendi! 


y 


3Diyi,tias  latitare  rati  y  clam  sciodere  pellea  ,  . 

Per  medium  hircinas  properant  y  opib^sqiie  po^i. 

Contiuu6  celeri&s  magno  cum  murmure  Tenti^ 

Qu&  yia  facta ,  ruunt ,  atque  omnia  turbine  miscent.     ^ 

Jam  conjurati  tolluntur  ad  aothera  fluct4is; 

Et  mox  suspensam  tiquidi  super  ardua  montia 

Educunt  navim ;  mox  in&riora  secuti^ 

In  brevia  et  syrtes  ,  undsL  cedente  y  retorquenjfc*  ; 

Yela  rap^t  Boreas  ^  stridenti  Aquilone  procella 

Malum  averisa  ferit  ^  solvitque  hinc  inde  rudentes. 

Obstupuere  omnes  ,  fatalem  avertei^e  casum 
^olides  y  Yotisque  Deos  inflectere  tdntat. 
Nil  agit  9  iGolias  rursilim  jactatus  in  oras  j 
Cogitur  ind^  noTos  pelagi  tentare  labores. 

AMOR    IRAaUM   VICTOR. 

Achilles  redit  ad  pifgnam  ad  v'^n^Qqn4/imt 
..    JPatrvcU  mortem, 

RA&uM  impatiens  et  secum/multa  yolutans 
Atridas  geminos  proBris  qnerabat  AchiUes* 
Scilicet  i£acidem  ,  rapti  Briseide  ^  tangit 
Spretus  honos  :  nil  grand^m  anixnum  sublapsg  remordent 
Fata  suae  gentis  y  tumidse  yel  gloria  ^Trojae. 
Intere^^  yisu  miserabilis^  umbra  Fatrocli  ' 

Objicitur :  Froh !  qualis  erat !  quj^  nulla  prioris 
Signa  super  toto  remanent  in  corpore  cultiis  y 
QuxtL  rueret  patriam  medios.  ulturiis  in  hostesl 
Nudus  9  et  hectoreum  monstrans  iu  pectore  vulnus  ^ 
Stillantesque  comas^  et  fceda  cruoribus  ora', 
Talibus  orabat.  Misef  um-ne  agnoscis  amicum  ^ 
Felei  digna  patris  soboles  ?  Tibi  Fatroclus  olim 
Yixit  j  et  hostili  y  tp  sospite  y  marcet  arenA ! 

Yix  ea  j  in  amplems  socii  infelicis  AchiUes 
Irruit :  at  frustrit :  patrias  yanescit  in,  auras 
Umbra  levis ,  pariterquemanus  ocuIod|^e  fefellit. 
Hic  ^  luctuque  amens  et  corda  incensus  amore 
iEacides  y  m^n^  ergo  fugis  ^  cwssime ;  dixk  j 


j£temi!tmque  meis  telf  te  complexibiis  arcesl 
At  saltem  ulcisci  dabitur.  INec  plura  locutus  ^ 
Imniemor  irarum  fatalia  coriripit  arma» 

ANDROMACHE 

jtd  Hectorem  cum  AchUle  oongre^urum* 

Xb  AT  per  medios  fatalibus  Hector  iu  armis 

Dira  tuens  ^  dubiique  iterum  discrimina  martis 

Tentare^  et  magno  concurrere  certus  AchiUi. 

Ciim  lacrymis  suffusa  genas,,  sortisque  futur^» 

Praescia^  Priamidse  sese  tulit  obviaconjux,^ 

Et  puerum  inclamans  patri  Astianacta  teten^t^ 

Quis  furor  est  ?  quae  te  lucis  tam  prodiga  virtus 

Impulit  his  cingi)  conjux  dulcifismie  ,  telis? 

Nam  quibus  uxorem  fatis  >  juatumque  patremque  ^ 

Desertamque  domum  ^  di!un  sic.fugis  ipse^  relmqius  ? 

Te  sine  quid  poterit  longo  pater  obsitus  aevo  ? 

Quid  conti^a  mfestas  acies  inimicaqiie  tela 

Uxor,  et  armatos  puer  indefensus  in  hostes  ?  ' 

Ah !  potiillLS  9  si  quam  dubiis  sp^m  sponis  in  armis  y 

Hauc  tutare  dotuum ,  patrios  tutare  penates  j 

Fatalemque  tuis  defende  a  mosnibus  ignem. 

TaHa  yociferans  genibusque  affusa  ruentis 
Orabat  misera  Andromache.  Stat  turbidus^Ue 
tntere^ ,  nullasque  preces  tcactabiHs  audit. 
Ac  veluti  impastu^  speculi  ciim  yidit  ab  alt^ 
Yenantem  celerare  leo  ^  nunc  dente  minaci 
Latronem  expectat  ^  nunc  se  se  versat  in  antro 
Impatiens  ^  caudamque  et  acutos  exerit  ungues^  , 

Haud  aUter  jrevocare  decus  ^^stemque  parabat 
Hector  Achilk»o  labem  sarcixe  tmimpho. 

ACHILLES    BH    HECTOH 

Diis  Javenfibus ,  utrinque  servati. 

XLuc  ades  d ,  stygjlas  si  fors  innare  pajudes^ 
Tartareasque  yidere  domos  et  ijaania  regna 

Tom.  IL  O 


aiO  €   A   R   M   I   3K   U    W, 

Fert  animus  j  mecum  unfyllibiifi  «oiiiciirrere  tdis 
Aude  j  age :  fatales  jpanddt  .a9«Ba  de^ti^a  recosaus. 
Talibus  ad  pugnam  dictis  wg^lMt  Aojiilles 
Friamidem ,  vocesque  ferox  jactabat  amaras. 
Non  tulit  hadc  probri  im|]tat^en^  foitiseiiniigs  Hectoir  j 
i£stuat|  et  totis  contorquens  yiribus  hastam  ^ 
Hostis  acerbe  f  quid  iiii:repitas  3  quid  £Lta  minaris 
XJltima?  nil  verbis  opus  est  ^  ait ;  an  tibi  virtus 
YentosS.  in  linguft?  Tu  conjice ,  sit-ne  retusa 
Cuspis  j  an  imSeltis  qwe  dextera  pendet  in  ictum  ?  ' 

£ztempl6  tenues  volat  hasta  emissa  per  auras  y. 
Pelidse  medio  p6rtans  in  pectore  Tulnus. 
At  Pallas  coelo  aspicims  discrimen  ab  alto  y 
Et  nato  Thetidis  meditans  aTertere  cladem  ^  ' 

Lethifemm  adyeim  detorsit  flamine  tehun.   . 

Hic  Ter6  exarsit  y  tumidasque  accensus  in  iras 
PeUdes  j  gladio  rapidus  sui^ebat  in  hostem.  ' 

At  paribus  studiis  n9^>al4  subduxrt  opad 
Priamidem ,  cananqtie  caput  seryayit  Apollo. 

Magnanimi  heroes  j  tos  d  fortissima  bello 
Pectora  j  quos  dubn  per  aperta  pericula  martis 
Ardor  agit  j  teneris  Tirtuti  assuescere  ab  annis  j 
£t  meritos  Superis  perselvere  discite  cultus. 

MENELAUS  A  MLACHAONE  SANATUS. 

.A.FFIXUS  stratis  et  grandi  saucitts  ictu 
Atrides  •  animo  miilta  indi|pai]jte  fremebat. 
Scilicet  immitis  j  fracto  mucrone  j  sagitta 
Haerebat  lateri^  nec  erat  ^  qm  fnxe  salutem  j 
Aut  duros  medicanC^pofiset  molhre  d^res. 
Advolat  interei^  studio  stimulaitfey  Machaon  j 
Digna  patris  soboles  j  famulaaliiiii  ^pat  euntem 
Turba  nrequens  j  claros  quos  omnes  arte  medendi 
Fecerat  j  et  morbios  quoscumque  fiigare  peritos. 

Pars  gerit  in  phialis  lacrymas  stiUantis  amomi^ 
Pars  et  Idumeeo  de  ciH-tice  Dals^ma  portatj 
Pars  Yeterem  Panacaeam  ,  et  verum  ostentat  Elixij:. 
Himc  proci^l  aspexit  lecto  Menelaus  ab  alto  j 


k 


r 


X.IBEKSEGXJKBUS.  21 1 

Ac  Teluti  gravidiun  resolutiL  nvihe  papayer  ^ 

Mox ,  ubi  depul&o  sol  aureiis  imlMre  ref alsit  j 

Attolitque  caput  froutisque  expandit  bonores. 

Haud  aiiter  recreat  facies  optata  medentis 

Atndem,  meliusquejubet  confidere  rebus.  ^ 

Nec  mora  :  inhsDrentem  dextr^  leviore  sagittam 
jSxtrabit  y  et  plagam  exsugens  9  fnndepsque  salubres 
fierbarum  sucoos  j  oras  con&tringit  biantes  , 

Hinc  atque  binc ,  pannoque  ligat  multiplice  ynluus. 
Tumprisce&redennt  MejQielao  inpectora  vires. 
Sensit  9  et  ezclamans  bis  turbidus  ora  resolvit : 
At  non  se  nostro  jactabit  funere  kmgillm  j 
Fat^em  est  ausus  quisquis  yibrare  sagittam : 
Nec  quemquam  postbac  Grajqrum  ex  gente  lacesset. 

PLE  AlSfDROMACHES  LACRYMiE 

IN'^UK£iiE     H*SCTORXS. 

JlLujlatam  pingebat  acu  ^  gemmisque  s^ebat 
Intexens  cl^nydem  Andromacbe ;  quam  ferret  adultus 
Astianax  obm  ^  matemi  pignus  amoris. 
Barbarus  intei^e^  ,y  csecasque  accensus  in  iras 
jEacides  ^  yinctum  crudelibus  Hectora  loris 
Iliacos  circum  muros  raptabat  y  et  atro 
Pulyere  fcedabat  laceros  immaniter  ^us. 

Yerum  ubi  sollicitam  feralis  rumor  in  urbem 
lyit;)  et  Andromacbee  pavidas  adlabitur  aureS) 
Excussae  manibus  telm  y  revolutaque  pensa.       • 
Ipsa  cadit ;  gelidus  coit  in  prsecprdia  sanguis  y 
£t  via  vix  tandem  voci  laxata  dolpre  est« 
Ergo  9  inquit  ^  moreris  j  neque  me  tibi  fata  dederunt  y 
£sse  necis  comitem  j  aut  tristes  avertere  casus  ? 
Me  miseraml  Nam  quolucis  tam  prodiga  virtus  ^ 
Qu6te  laudis  amor  bellum  in  ferale  trabebat  ? 
Jam  quibus  uxorem  fklis  y  natumque  patremqne  ^   . 
Desertamque  domum^  di\m  sic  ruis  ipse^  reservas  ? 
Quid  faciet  tua  progenies  orbata  parente 
Astianaz?  quid  aget  tanto  sine  conjugeconjux? 

O  2 


1 


O  Prlame !  &  Troes !  tuque  ft  domus  inclytaDiyiittl 
Ilios  9  heu !  quantum  vel  in  uno  funere  perdis  ! 
Hsec  memorans  animis  tursilim  defecit ;  et  segram 
£rcipiunt  manibus  fanrulse  ^  thalamoque  reponunh 

PRIAMUS  GORPUS  HECTORIS 

AB     AGHILt.E     REDIMIT. 

X.  E&  circum  Ihacos  raptaverat  Hectora  muros  •, 
Feralesque  Fatrocli  umbras  satiirat  Achilles : 
Ci^m  Fiiamus ,  luctuque  amens  senioque  gravatus  ^ 
^t  vix  «egra  trahens  tardo  sub  pondere  membra  ^ 
'Victoris  cd.dit  ante  pedes  j  genibusque  volutus  > 
Rupit  inexpleto  tales  de  pectore  questus. 
Placatoshuc  flecte  oculos  ^  foi*tissime  ductor 
Grajugenum,  Feleique  patris  generosa  propaga. 
Quid  )uvat  immites  producere  longiiis  iras? 
Tu,  pr^or  ^  afflictainpatiens  miserare  senectam^ 
Mutatusque  dole  sasvos  vel  in  hoste  ddlores. 
IVIultiphci  de  prale-^  mihi  quam  mortis-  iniqiia       ^ 
Vis  rapuit  y  super  unus  erat  cai^issimus  Hector-^ 
Ante  alios ,  miseri  solamen  dulce  parentis  3 
£t  nostrae  quondam  ,  nisi  numina  laeva  f uissent  ^ 
Spes  haud  vana  domiis  ^  Trojs^  tutela  cadentis. 
Sed  quid  ego  haec  ?  dextr^  pecidit  sub  vindice  natus    . 
Hic  meus  y  et  patrios  infecit  sanguine  campos  ! 

Non  ego  te  uostri  causamque  caputque  doloris 
Incusabo  ameits ;  vos  ^^  contraria  semper 
£^ata  mihi ,  tristesque  iras  damnabo.  Deorum ! 
InfeUx  !  quid  enim  produxi  longiiks  asvum  ) 
Nec  licuitcecidisse  priiis ,  ne  dira meorum 
Funera  ^  ne  patiidd  bustum  ferale  viderem? 
At  tu  ,  parce ,  oro ;  lacrymisque  inflectere  nostris^ 
Hac  odisse  teniis  satis  est  tibi ;  ^enserit  oUm  ■ 
Immitem^  placidum  nunc  sentiat  Hector  AchiUem  ! 
Exanimum  per  te  Hceat  mihi  tollere  nati 
Cprpus ,  etextinctos  cineres  mandare  sepulchro. 
Qnodpetimus,  Uve  n:^un.us.  erit^  Tg.  dojgtft  vicissii»  > 


il^BER       S5CUNDUS.,  ^  2*l3 

Trojngenas,  miseratus ,  opes ,  quaereJclimus,  ultfji   * 
Accipe ,  ue,c  mise.ris,pigeat  inajisuescere  vQtis. 

Sic  redncem  iClnionias  geuitor  te  sospes  in  oras. 
Aspiciat ;  duIcQsque  diu  tecum  exigatannos. 
Sensit  inaccessum  moUiri  pectus  Achilles  y 
Hectoreumque  dedit  portaiidunx^ad  busta  c^daTe.r«^ 

A  N  D  R  O  M  A  C  H  B 

ISueirunh  Asdanacta  Patris  i/p  Tumuhy 

absc^nditv 

o  s  TR Q  tr A  M  VI  Superdm  y  et  saevae  Jiinouis  ob  iram 
Troja  dedit  tri&tes  flamm^  populante  i*uina^ ; 
$tabat  adhuc  Danaillm  furiis  ^  patrieeque  superstes 
Hectorei  moles  tumuli  ^  ccaloque  superbum 
Una  caput  flammas  int^  secura  ferebats- 
Scilicet  augustos  cultu  venerata  penateS/, 
Nec  grandem  turbare  ammans  ^  manesqne  sepulto^* 
Ausa  ^  ultr6  diros  rep^eissit.fl;0iiima  furores  :  >    ^ 

Tantus  honos  cineri.^  veneratio  tanta  sepulchro  est  l 

Illt  natum  mis^ra  Andrbmacbe  occultarepar^ta  ,. 
Quando  aliter  puerum  miseris.  subdiK^ere.  fatis. 
Non  datur  ^  et  SuperCim  ncc  iniqni.  finis.  iu  ira  est  3 
Talibus  Hectoream  cdmpellat^  vocibtta  mnbram. 
OHector  generose^!  HeGfcorspes  unaruentis  - 
Freesidiumque  domil^  ^  mafatmagna  pj^^teotia  quondam  y 
Aspice  no&y  et  quos  moiieiis^  carisdme  conjuk^  ; 
Sproyisti  comites  ^  post  ultima  fata  tuere«. 
Excipe  progeniem^  mediisqnc^iancibusorci.^^ 
Eripe',  namque  pot^s»  Puerum  ^  sic  fflCta  ^  trementem 
Blanda  manu  genitrix  tumuHin/secreta  trahebaJt. 

HsBsitad  asKpectum:;^  gresiSumquQ  snbind^  retQrqu^SL 
Astianax  ^  latebras  vultu  indignante  refugit* 
€ui  mater  :  quid  nate  retri  vestigia  flectis  ?     - 
Ah !  ne  te  pudeat  tristes  penetrare  recessus , 
O  nimium  generose  puer. !  depone  superbos  ^, 
Jfon  tibi  conveniunt ,  quQS  sors  dedit ,  indue  sensus^ 
H^c  jjoteris ,  si  fata  sin>int,  sperare  salutem  ;, 


ai4  CARMIKtTMr 

Ulterius  si  fata  negant  producere  yitam^ 
Comxnune  invenies  ^  forti  eiim  patre  ^  Sepiilcbnnir.' 

ANDROMACHE  AD  ULYSSEM 

FRO    SERTANDO    i^TIANACTEr  * 

vJT B.A7irGBNUM  Dux  magne ^  tuis  gratare  triumpbis i 

Quod  libi  nulla  prius  dederat  yictoria  ^  Neptis 

TotRegum  Andromache,  Friaminurus^  Hectoris  uxct 

Volvitur  ante  pedes  y  genibusque  a£Fusa  superbum 

Cogitur  infelix  humili  prece  tangere  pectus. 

Frospera  si  potui  fatorum  obhta  videri  ^ 

Nec  me  orare  pudet ,  tibi  pauca  negare  petenti 

Sit  pudor.  Amictae  patiens  miseresce  parentis  y 

Spemque  dom^s  everssd  unam  da  vivere  natum* 

JSTam  curvanus  habet  mentemtinMnr^eruta  nem 

MoDnia  et  ingenti  patriam  sub  strage  jaeentem 

Imbellis  muhosque  puer  circumdatus  hoste 

AttoUet  quondam -,  vel  diruet  igne  Mycenas? 

[Ni  spem-y  Troja  ^  foves  aham  j  spes  omnis  adempta  l 

Dum  fatis  equidem  vixit  mehonbns  Hector  ^ 

Ah  l  quoties  fati  casus  solata  sinistros  y 

Tempus  erit  y  dixi ,  neque  nos  inimica  sequetur 

Ad  tumulum  fortuna  ^  sui  ci!uxi  nominis  ultor 

Friamides  j  laudisque  novo  sucoensus  aniore 

Yictor  aget  nostras  Grajorum  in  castra  phalanges. 

Verum  eheu  !  moriens  secnm  tulit  bnmia  con|ax» 

Yitam  unam  ,  i£olide  ^  votorum  hdBC  summa  ^  precamnr. 

Sic  Isetis  Ithacam  auspiciis  patremqite  revisas 

Incohimem ;  sic  DuUchiis  adolescat  in  oris  j 

£t  magnum  reibrens  olim  virtute  parentem 

Teleraacbus  y  factis  portet  super  eethera  &mam« 

HECUBA  IN  CANEM  VERSA. 

-tosTQUAM  Troja  ruit  flammis  datA  prseda  Pelasgis  y 
Incens3.qne  furor  Danatim  bacchatus  in  urbe* 
aH  iutentatum  scelerisve  doHve  reUquit  ^ 


Z.  I  B  E  R      8  E  CXT  N  15  tr  S';  2l5 

SoIa  intev  patrias  fumantes  stragis  icervorf    ' " 

Hic  illAcrolvens  aciem  Priameia'  confai:  .  '  "  ^ 

Errabat ,  sortemque  suam  casttsqii\^i&ti(6itilffl'    "^ 

Increpitans^  tales  jactabat  voce  qiferefa^:?  *     / 

Gmcldes  Superi  !  nostris  contraria  votis  "^  '^'    *  ' 

Numina !  Quse  miseram  supr^mo  in  limine  yltss  • 

Fata  manent  ?  Vidi  dulcissittdfa!  ;^i^ora  ^  iiafds 

Spem  columenque  demfts'  oceirmSelc^  iristlbu^  uriiferii.        [ 

Vidi  infelicemPriamunr^  queiri-ilfira  fur^titf    /    . 

Dextra  Keoptolemi  sacras  r^iitfat*'ad'afras  j 

Testes  connubii  maculahtem  sf^guihe  Divo^r . 

Unde  mihi  Danaum  clementtot'  i^f^A  j^cperdt?^'  >      ; 

Ergo  ibit  servitum  Hecttba  ,  cti*6^1ia  ^iiMef^'^ 

G)ila  jngo  ?  vel  taiiget  h^eri  'cipfrvar:cuV)ile?\  ^^ 

Ah !  si  ^tiis  Deus  est  Trojani  sahgijfaii^  ^fi^*'.>  ^ 

Vindicet  invaUdse  probrnmlabertiqrfe  seftectaS,.    ' 

Iiigratosque  diejs  miserans  finire  laboret. 

Audiit  orantem  c<b1o  regnator  ab  alto 

Omnipotens;  et ,  quam  reprimat  vis  nulfalatrantem  ^ 

Fit  canis  ^  et  mores  mutata  in  corpore  serv^at. 

POLYPHEMUS  bcCJECATVS.  ' 

JTosT  vpiios^beiti  castis  Pelagique  labores  ^'     ^:  *  > 
Per*scopuIo»y  pepqne  h^rrisonis  vdda  foftta  pro<5ci!IK^ 
iEolides  diras.i:}yclopum  adv^efierat  oras.  *  :    ' 

Ut  stetit ,  atque?  ocufo  lati*  avifef  iftircumspeltiif  *•  ' 

Antrum  i^geklB  j  immane  videt  j  fu^^at  ire  ,  lotb^qtter 
Explorare  novos  :  ssdvi  dottatls' i^tra  Cyclopis 
Intus  erat.  Toto"pecus  Mc  extenditur  antto,'  '^  .  - 
Et  rauco  hesterhas^mmui^u^e.  rnminaf  hi^riVd^. 
PartQm  aliam  ^itinipis  consuetd.  A^t  pabula'  Cjclep^*  ' 
Duxerat ;  et  tcnieree  dilm  toiident  prata  capellfl^  ^ 
Stridenti  miserum  perdebal?  ^rundine  cannen.    '       - 
Interei.intept^- dilim  sfftgula  iuittine-lustrat  ^  * 

iEolides  y  comitumque  mantis  ^ectatur  euntefm^ 
Ecce  redux^PoIyphemuB  ade$t;  «otbsque  penates 
Ingressus  ,  dupUci  firmat  compagih^  limen. 
Horret  ad  aspectnm  ^  palletque  ihckisus  Ul^sses. 


IV 

I. 

A 

]S: 

B- 

Al 

Ti 

Ail 

Fri 

Yii 

■Vei 

Vit. 

Sic 

Inc- 

Eti 

Tek 


..«■»  '■■' 


Z.XB£A      SBCUNIJtTS.      .  '  %\J 

«  Ilicet  Rxrm\  ira|tes  clamoribus  acti 
Accelerant ;  linquant  opera  interrupta  ^  tninasquo 
Terribiles  Joyid  ^  et  Folyphemi  ad  limina  tendunt 
Pre^cipites ,  et ,  qua^  gemitfts  sifc  causa  ^  requirunt. 
Quid  tantiim  Folypheme  furis  ?  dulcesne  Capellas^  • 
An  teneros  hostis  rapuit  cum  matribus  agnos  y 
Intentatye  necem  ?  Nemo  mibi  funera ,  dixit  ^ 
JVa/so  necem  intentat.  Responsum  tale  timofem 
Abstulit ;  ergo  abeunt  alacres  ac  pensia  revisupt ; 
Ferque  jocos  j  imman^  putant  clamasse  Cyclppa,  ^ 

Interei  furiis  Cyclops  imniaiiibus  actusy   ' 
Nequicquam  i£oKdem  toto  vestigat  in  atitro.    '  ' 

Illeetenim  coeco  iltudens  mille  orbibns  orbes 
ImpUcat,  et  flexo  declinat  corpore  dextram.       '     ..:.   ^  . 
Quid  faciat?  qu^veelusum  «atiare  furorem 
Arteparet  Cyclops?  neqiie  sie  tamen,  improbe^  dixit«| 
Effugies ;  clausi  ^  aio  falius^  limin£(  tebti 
Obsidet  ^  atque  alias  j  tenuis  qu&  rima  patebat  ^ 
Post  alias  educit  oves  j  afe  sedulusomhes- 
Interei ,  fraudum  impatiens  infrique  suprique 
Contrectat ,  palpatque  manu^  si  foite  paratis  ; 

Insidiis  sese  ^olides  subducere  tentet.      •  ;   :  -  i.     ^ 

Sensit  at  ille  doIu|n )  et  solitas  oonversiis  ad  artes 
Arma  rapit  ^  totque  ense  ferit  macta1;que;t»ideiltes ,  *  ' 
Quotsuperant  comites^  tum  pelle  ind41tu€^  oviii&  *;       ' 
Cum  sociis  ^  s^vas  Polypheipi  elabitui^iras,  -    •^ '  ; 


Q 


ULYSSES  SmENUM   VIOTOR. 


^uiSQTJis  inexpleto  captus  virtutis  aTndre 
MoUes  illecebras  et  vitae  gaudia  tehmis  ; 
Disce  monendus.  adhuc  iriitamenta  hialofum 
££fugere  ,  et  l^tis  nimiiim  non  fidere  rebus.' 

IUa  vides  j  quce^  se  luctantibus  uiidique  ventis    • 
Navis  agit'  cekri  tiirbata  per  sBqjiiora  eursu; 
Scylleeosque  inter  strepitus  avittamque- Cbai^bdiril 
CertuBd  teudil  iter;  sapi^ntem  boec  portdt  Ulyssetri  .5 
FeUx  et  vit8B  monstrat  documenta  beatm,  '  ^ 

i   ncis  ut  cera  sociorum  proyidus  aure^ 


2i8  CARMTwtrwr 

Obstruat  ^  et  malo  patiens  post  terga  ligari  ^ 
Sirenum  yo€es  et  noxia  carmina  yitet  ? 
Ni  faciat  j  pectusque  ingenti  robore  firmet 
Contra  dulce  melos ;  fiiistri  Cyclopea  saxa 
Yictor  y  et  invissB  fittaUa  pocula  Circes 
Fugisset.  Quam  ittille  inter  discrimina  rerum 
Exierat  toties  y  mortem  daret  una  yoluptas. 

HEROES  LATERE  NESCIUNT^ 

\^vii  te  proHs  amor  j  £ati  mal^  conscia  Th/eids  ^ 
FrflBcipitat  ?  nequicquam.aiiimo^  incauta  tiriles. 
Occultare  paras  j  fi:ustraque  indutus  amictu 
Fcemineo  Trojse  domitor  celatur  AcliiUes. 
Heroes  teneris  etiam  produntur  ab.aax»i«.. 
Ac  velut  ignis  edax  y  cineri  si  forte  doloso 
Suppositus  ,  rapidam  rupto  capitobjiceflammam  t 
Haud  aliter  segnes  virtujs  exosa  latebras 
In  lucem  erumpit  j  nescitque  ignaya  latere. 
Senserat  hoc  Itnaci  prudentia.  Kamque  pueUas  , 
Regatles  inter  ma^nl^  Lycomedis  in  aul4  p 
Hikm  vacuos  agitat  soles  y  ^ussuque  parentis 
Foemine&  S6xu:itt  polU  mentitur  Achilles  ; 
Ecce  improyisus  Trojanis  venit  ab  oris  • 
^olides  y  fi^audem  ut  strueret }  yariasqne  recludit  y 
Quas  tnlerat  secum^  nutto  discrimine  merces. 
ContinuJ>  y  quodcumque  placet  y  rapuere  puellae. 
Hsec  amat  in  specnlb  yirltus  sine  nube  serenos   ■; 
Cernere,  miraturque  oculos  et  firontis  honores» 
Hanc  juyat  armillas  teneris  aptare  laceribLs'^ 
£t  digitis  gemmas  et  longa  monilia  coUo.  > 

lUa  graves  bacchas  et  opes  orientis  ^  utrinque 
Auribus  appendit  y  Tult  et  formosa  videri. 

Interei  relei  soboles  muliebria  spemit 
Omamenta  y  caput  galel  premit  y  et  rptat  ensem  ^ 
Con*eptamque  manu  vi  maga^  concutit  hastam. 
I  y  tua  te  qu6  fata  vocant  y  sate  sanguine  Divftm  ^ 
Te  Troja  expectat^  tibi  soli^^edere  certa* 


<  • 


rZBZR      SBCVNSTTS.  2Xp 

ORESTES    LlBERATUS. 


I 


BAT  per  medios  ^  manibus  post  terga  reyixictis  ^ 
Hobile  par ,  fido  Pyladi  sociatus  Orestes  : 
Ambo  sanguitieas  mactandi  ad  templa  Diance. 
Nec  qaos  junxit  amor  dudum  per  tristitia  vito 
Tempora ,  jam  patitur  yel  in  ips^  morte  revelli. 

Interei  TriviaB  sacris  operata  sacerdos 
Arma  rapit  ^  jam  fulmineum  constirEit'  in  ^sem 
.  Ardua  j  et  immeritis  fatales  destinat  ictus. 
QuA  raperis  ^  virgo  imprudens  ?  absiste ,  furentem 
Etcompesce  manum.  Kil  hic  natura  reclamat? 
Nec  te  praecipitem  vox  sanguinis  uJta  moratur  ?    • 

Fallimur  :  insolitis  ha&ret  perterrita  moilstns    ' 
Iphigenia ,  soloque  oculos  defixa  resisfit  *  '   ^  •  • 

Multaputans :  trepidosquatit  ^ger  ankc^litn»  aitus; 
'  Pallor  m  ore  sedet ;  coit  in  praecordiasahgHis^  • 
!  Et  toto  accisae  torpent  in  corpore  vires.      -  ^  '^ 

Quin  etiam  arma  cadunt  matiibus^^  f>ia  d^tra  reieusat 
!  Triste  ministerium  j  populus  stttpet  inscius,  atque  ♦ 
I  Diditur  incertum  confiisa  per  agmina  murmtlr^  ^ 
I   Interei  miseraB  crudelia  fata  puellaa         •     •  • 
I  Vidit  Amor ,  fidosque  ultr^  miseratus  £^^t6s  ^ 
Protinus  offusos  dens^  caligine^  sdlvit 
Iphigenia3  oculos  ,  tune'ilia  ^Egtio^eit  ^Ov^^m  ^ 
£t  totis  fratrem  dilectum  ailiplectitU]^  tihiis. 

"HERCULES  COLUM  T?BiACTANS. 

UM  fortes  humeros  muliebri  inductQs  asaiotft. 
Alcides  traetatque  ci^os^  dlgitique  madentes 
Sanguine  monstrorum,.  Lida^.ad  mandata  puelho^ 
Exercent  artem  insolitam.fusumqnie  retorquent ; 
Ecce  tibi  intereA  Ievibu$  peir  inania  peimis    « 
Heroem  circumvolitat  chorus  obmus  Ajmocum  y 
Atque  lahoranti  certatim  iUudere  gaudet. 

Ventilat  hic  duro  metuendam  robore  Clavam  , 
Insultans ;  rapit  ille  feras  victricia  Lernad 
Tela  manu  nimpitque  j  alter  monumenta  leonis 


VI 


Fert  hnmero^  gressuqu&  tumens  impune  supeifb^ 
Goelicolas  ipsumque  Joyem  in  certamiha  possit. 

Syderell  luduul.  Satumia  vidit  ab  arce  j 
Et  tacitos  vuku  sensus  testata  sereno ;  '    '    • 

Quid  juvat  ultrices  producere  longius  iras  ^ 
Dizit ,  et  ^  stygiis  accersere  monstra  cavernis  ;, 
Nos^  satis  ultus  Amor;  varils  exercita  bellis 
Huic  tandem  scopulb  virtus  allisa  fatiscit. 

P  V  T>  ICIT  I  M 

/  IN    IFSa    FUNERE'    TRItrMPHUS. 

Jljxpeb.td'^  Fh^reBrinsidias^ irasque  dolosque 

Hippolytus  y  patriis.  ultr6,  oedebat  ab  oris. 

Aspicis  bsBc  pater  ^  et  pateris  ?  quid  fo^mina  possit  ^ 

Ignarus?  ne  crede  dolis  :  offensa  repulsas 

Phasdram  acuit«  Tijnet  illa  j  sravis  quam  culpa  remotiet^ 

Ne  p^r  illicitos  retegat  tibi  nUus  ignes« 

iNil  agimus ;  duras  monitis  veracibus  aur^s 

.Obstruit  infelix ,  quin  et  vota  impia  Theseus 

Prsecipitat  y  mi$ero*  jam  jaminficianda  parenti ! 

Di!km  loquoF ,  Hippolytus  taciti  per  littora  ponti 
Flectit  equos  j  curruque  sedet  sublimis  in  aureo  y 
Obscoeni  impatiens  quamprimum  excpdere  terr^. 
Scilic0t  os  prpperanti  animos  mens  conscia  reqti 
Inspiraty  tristis.que  fiiga^  fastidia.  mulcet. 
Ecce  autem  horribiles  medio  de  gurgite  Phoca? 
Erumpunt !  tvirbahtnr  equi  y  non  audit  habena^ 
Ciirrus  j  et  excusso  rectore  per  avia  fertur. 
liabitui:  ^  et  medi^  Juvenis  resupinus  arendr 
Saxa  per  et  scopulos  trahiturj  defotme  cadavdr 
Lambit  humui|i ,  moriensque  «uo  se  in  san^uijfie  versat. 

Parce  tamen  y  miserand^  puer  y  tua  fata  doiere. 
Factum  insigne  manet  par-gloria  ;  tempus  in  omne 
Xlleesi  dabis  exemphim  immortede  pndoris. 


i 


s  ' 


T  0*M  I  R  I  S^ 

SBtr    ULTIO    IMMODERATA, 

\^uiD  video?  qakm  se  se  oculis  lugubm  imago 

Objicit !  humaiio  <^id  sanguine  turgidus  uter , 

Abscissique  caput  Ilegis  deforme  minatur? 

An  non  usque  datum  est  odio  satis  atque  furori  | 

Immitis  Regina?  Tuis  ezercitus  ingens 

Artibus  ecce  perlt ;  fato  sublatus  eodem 

lUe  perSt  Cyrus  j  famulas  cui  subjicit  undas 

Euphrates ,  cui  servit  Arabs  ,  quo  vindice  Medus 

Imperiis  gentem  Eoana^  parere  coegit :  • 

Et  meditaris  adhuc  letho  implacabihs  iras? 

At  nihil  accensam  Tomirim  movet )  una  recursat , 

Una  animum  tangit  mactati  inj uria  n§ii ; 

Teque  sui  incUsans  causamque  caputque  doloris , 

Crudeles  rursim  ad  p(Bn*a$  te ,  Cyre ,  reposcit. 

Erg^  amens  odio  y  stimuUsque  accensa  cruentis 
Sanguineo  capUt  abscissum  demergit  in  utre  : 
yociferansque  trahit  flammato  hflec  pectore  verba': 
Nunc  age ;   qui  sobolis ,  fudisti  ,  Cyre  ,  cruorem , 
Tu ,  qui  nostrum  etiam  demens  haurire  parabas  , 
Ecce  tibi  humani  jam  copia  sanguinis  ultr& 
Subjicitur ;  restingue  sitim  post  funera  saltem. 

NEMO  ANTE  OBITUM  FELIX. 

H. 
u  c  geminas  ,  hiic  flecte  acies  y  quicumque  superbis 

Sorte  sua ,  et  vento  das  turgida  vela  secundo. 

Disce  vices  vari||^ ;  dubias  ludibria  sortis 

Disce  y  nec  humanis  nimijim  confidere  rebus. 

Illa  vides  y  quss  se  medias  pyra  tollit  in  auras , 

Fatalesque  elata  vice^  ,  et  tnste  minatur 

Exitium?  J&m  flamma  micat ,  jam  concipit  ignem  ^ 

Ardentesque  rogus  vomit  hinc  atque  inde  favillas. 

Hasc  ade6  j  si  lorte  roges  ^  cui  fata  parentur  ^        * 

Craesum  busta  manent  j  Lydis  qui  nuper  in  oris 

Immensas  jactabnt  opes  ^  tumidiisque  potenti 


4 


22a  CARMIN0M 

Imperio )  et  fatis  amehs  felicibus  y  unu|a 
Inter  mortales  se  credidit*esse  beatum.  ; 

Ulum  nequicqullm  yox  haec  preesaga  Solonis 
Admonuit^  nemo  est  ante  ultima  fata  beatus. 
Usque  grayes  monitis  clausit  sapientibus  aures. 
I  y  conscende  rogum  flamm»  devota  furenti' 
Yictima ;  tu  seclis  monimentum  triste  futuris  j 
Ante  obitum  felix  meruit  qu&d  nemo  vocari. 

LYCURGO  NAIADUM  EPINICIUM , 

OB   EXCISAS   IN   TBRACIA   TITES.   . 

J^oxiA  per  Thraces  ^ostqu&m  Tinetft  Lycurgus 
Ferdidit  ^  et  dur^  yites  cecidere  Bipenni  j 
Fleverunt  Satyrique  leves  y  Faunique  sub  an^ris 
Ingemuere  suis.  flevit  pater  ipse  Lyaeus ; 
Testatusque  Deos  et  iniqui  jussa  ^ranni^ 
Quaesiit  externo  sub  sole  jacentia  regna. 

Parte  aUd  fluviis  alacres  impun^  reUctis 
Naiades  accelerant ,  et  qud  dispersa  jacebant  ^ 
Subjectis  gaudent  sarmenta  incendere  flammis. 
Ecce  autem  tenues  flammi  crepitante  fayill8& 
Diim  voHtant  y  passlmque  leves  per  inane  feruntur  | 
Implic\iere  manus  manibus  ^  festasque  per  orbem 
Exercent  circi!im  fun^^tia  busta  choreas  : 
Teque  j  Lycurge  canunt  ^  l^eto  tibi  carmina  plausu 
Ingeminant  j  carumque  ferunt  ad  sydera  nomen. 
Yivat  io  ,  yivat  per  tempora  longa  Lycnrgus  ! 
Hic  vir  hic  est  y  qui  pestiferi  mala  semina  succi 
Obruit  y  et  nostris  hostem  procul  expulit  oris. 
Non  jam  compi^a  ,per  mysto  madefacta  Juif|ntus 
Noctes  atque  dies  y  magnoque  ululante  tumultu  y 
^"         Insanos  acuet  Baccho  stimulante  furores» 

Vivat  io ,  vivat  per  tempora  longa  Lycurgus  !  ^ 

PETRA    EXPUGNATA. 

UaBS  fuit  aeriae  prspnipto  in  vertice  montis  ^ 
Quam  neque  muhiplici  cingebant  moenia  fossd  ^ 


r 


Artificumye  manus  solit&yallaverat  arte. 
Ast  uno  defensa  situ  y  scopuloque  miiianti  ^ 
Ridere  hostiles  poterat  aecura  catervas. 
Huic  natura  loci  fecit  cognomen  j  et  ipsi 
IndigensB  proprio  dixere  i  nomine  Fetram« 

IUAc  FelkBi  proles  inyicta  Fhilippi  y 
Magnus  Alexander^  spoliis  Orientis  onustiv^ 
Aspera  yictrices  agit  in  certamina  turmas. 
Ut  fortes  yentum  ad  muros  y  ut  se  agmina  longo 
Circuitu  explicudre,  alti  per  scrup^a  montis 
Rimarique  viam  ^  Fetramque  inyadere  certus  | 
Tercentum  Juyenes  selectos  ordine  ab  om&i 
Talibus  alloquitur  ^  dictisque  audacibus  urget : 
O  sociij  tentanda  via  est  :  majora  patrastis, 
Auspice  me.  Quid  enim  yeteres  memorare  triumphbs, 
Quaesitasye  juyat  per  mille  pericula  pahnas  ? 
Yos  et  hyperboreis  circumobruta  saxa  pruinis  ^ 
Hjbernasque  niyes  ^  atque  alta  Ceraunia  lasti 
i  Accesti^ ;  yos  et  rapidi  septem  ostia  Nili  y 
I  Euphratemque  et  preecipites  audentiilis  amnes 
I  Tranastis  y  Cilicumqne  imas  penetrastis  in  oras. 
I  Ergone  terraruin  dominos  urbs  una  moretur  y 
I  O  comites  ?  Ergo  innumeris  defuncta  procellis 
Hoc  tandem  scopulo  yirtus  illisa  fatiscat  ? 
Ite  alacres  ;  certamque  fmiino  preesumite  laurum. 

Haec  ubi  dicta  ^  ruunt  alacres  ;  simul ,  impete  facto , 
Lecta  cohors  urgere  moras  ,  in  utrumque  parata  y 
i  Aut  urbem  capere  y  aut  yitam  pro  laude  pacisci. 
iHi  pedibus  manibusque  uncis  scopuh  aspera  prensant  : 
f  Durum  illi  scrutantur  iter  y  cuneisque  labantem 
Sustentant  gressum  ,  et  summi  nituntur  opum  Vi. 
Fars  socios  obnixa  humeris  ^dorsoque  repando 
Adjuyat ;  in  tergum  pars  insilit ;  altii^  alter 
Dum  properat  y  fallente  gradu  j  titubatque  ruitque  ^  * 

Et  lapsu  sociorum  oculos  funestat  iniquo. 
Hic  dextri  captare  parans  fastigia  rupis  ^ 
Conatu  in  medio  saxis  affixus  acutis 
Hseret  hians ,  et  opem  nequicquim  implorat  amici. 
Farte  alii  sortem  comitis  miseratus  acerbam  ^ 


a!i4  CARMIIClTAi 

Fortunamque  parem  luetuens ,  tanto  acrii\s  urget 
CiBptum  opus,  et  scopuli  tentat  superarfe  cacumeii. 
Idem  omnes  simul  ardor  agit :  jamqve  unus  et  altcr 
Alta  tenenty  montisque  jugo  y  mora  nulla  ^  potiti 
Auxilio  yeniunt  subeuntibus  ;  undique  festus 
Ingeminat  clamor :  factum  stupet  iusciu^b  hostis  y 
Et  yictus  dat  collt  )ugo ,  portasque  recludens  " 
Yictorem  valTis  bipatentibus  introducit. 

EX  Hl^TORIA  ROMANA. 

ROMULI  ET  REMI  FATA. 

£i  X  c  I  p  fi  tranquillis  dulcissima  pignora  lymphi^ 
Tybri  pater ,  fluctusque  ultr^  compesce  tumentes. 
Ipse  tioi  geminum  Th^ami  felicis  honorem 
Commendat  Mavors  j  placidum  da  blandus  utrique 
Hospitium^  precor^  et  praesens  ayerte  periclum. 
At  tibi  pro  scelere  hoc  ^  nimii!im  crudelis  Amuli  ^ 
Persolvant  meritas  ultricia  Numina  pcenas. 

Tahbus  or^bat  Tyberini  ad  fluminis  undam 
Sylvia ,  et  ayi^Isos  ripd.  dilim  lumine  natos 
Prosequitur^  lacrymia  humectat  grandibus  ora. 
Audiit  orantem  fluvio  Tyberinus  ab  alto  j 
£t  matris  sobolisque  yicem  miseratu^  iniquam  ^ 
Ezcepit  manibus  pueros  y  pondusque  verendum 
Gaudet  in*  adversi  salvum  deponere  ripi. 

Nec  mora  y  vicino  nemiorum  lupa  prodit  ab  antro  y 
Et  posit^  feritate  ^  volens  potanda  puellis  '  \ 

Ubera  dat.  Spes  dosce  tuas  terra  hospta;  disce 
Quanta  oUm  fratres  maneat  fortuna  gemellos  , 
Pastos  lacte  fero  y  et  Martis  de  sanguine  cretos*  • 

aOlilULUS  FATORUM  COMPOS. 

JLItTM  juyenis  socios  inter  colludit  agrestes 
|lomuIus  j  et  vario  ssepe  in  ceitamine  yictor^ 
Applaudente  choro^  merite&fert  laudis  honores  r 
Ecce  axiixni  iidens  j  seu  vis  rapit  insita  mentem  ^ 


X.  t  B  £  It      S  i  C  to  il  1)  tt  s/  ^^  325  4 

Seu  proprio  Mayors  afSavit  ntimtne  natiint  j"  .  * 
Talibus  aggreditui*  socios  :  Quid  beUa  movemus 
Ludicra  ,  quod  Superi  fata  ad  itiajora  reservant  ?  ' 
Cemitis  impositas  prseruptis'  coUibus  arces  ; 
£n  nostfa  t^t  urbs  lUa^  animos  si  nobilis  urget   . 
Laudi^' «mor ,  «omenque  juYat  virtute  parare.     * 
Tantum  auddte  alacres  ^  et  sp^  praesumite  niaghas  : 
Sufficient  Su^eii  vires  ,  et  cobpta  juvabunt. 

Nec  plura :  exarsere  sliiimi  ^  simul  impete  facto 
Conjurata  cobor^  ^  Albam-  uil  tale  timentem 
Aggreditur ,  strictisque  •hostem-mucronibus  urget. 
Fit  via  vi ;  rumpuntqu^  aditus  ,  atque  urbe  potiti  , 
Regem  ad  suppkciumooitimuni' voce  raposcunt. 

liitere^  accurrit  monitis  coelestibus  acta 
Sylvia ,  victoremque  ulni&^amplexa  superbum  y 
Macte  ist^  virtut^  ^  inquit  ^  sic  sanguine  Martis 
Te  genitum  eisse  probas  ^  et  gratidia  fata  recludis. 


•  .1 


HORATIUS   LIBERATUS. 

■  •   #   *  *       • 

J^  EQuic<iUAM  ostentaris  triplici  circiimdata  lauro 
Tempora  ,  'ROmuleae  defensor  libratius  urbis 
Ibat  per  medios ,  et  bu^tuin  trist^  petebati 
Hic  vero  luctuque  amens  et  percitus  iri 
LongdBvus  pater  instanltem' pertumpere  tUrbam^ 
£t  coecos  populi  tentat  mulcere  furores. 

Nam  quo  Vindietdd^  dlxit ,  malesatia  cupido 
Yos  rapit)  ft  xjunquSm  liieiilores  ,*S  semper  iniqui 
Romulidds?  Sunt  ista  mihi,  sunt  praemia  nato 
Quae  datis?  hos  meruit  parti  pro  laude  triumphos  % 
Quid  te  ,  Nate , '  juvat  lucem  vitamque  pei-dsum 
Armatas  fudisse  aciesy  etnobile  morti' 
Objecisse  caput,  ne  subdita  Roma  pudendo 
Colla  jugo  gemeret ,  sceptrisque  assueta  gerendis 
Penderet  ingratum  vinclis  otierata  tributum  ? 
Quin  poti^  9  pulchtum  c^m  mors  dabat  incljr td  uomen  ^ 
Tertia  labenti  cecidisti  victima  -Romae  ? 
Proh  !  fratrum  sors  laeta  magis ,  patrieeque  ruentis 
Involvi  tumulo  et  dextr^  cecidisse  Sabinft , 

Tom.IL  '  P 


\ 


^oK  ■  €  A  11  M  .1  V  n  Hf 

Impia  quam  dirae  submittere  colla  securi. 

Huccine  felicis  cecidit  sors  ultima  jmgaed  ? 

Huc  tardum  adduxi  genitor  miserabilis  e&mm  ^  ' 

TJt  coram  miseri  crudelia  funera  nati 

Aspicerem  ?  me,  me  ah!  nec  sit  pudor^  addite  nato 

Komulidae  !  Mamquid  deinceps  nxoror?  an  milii  quidquiiiit 

Dulce  super ,  postquam  his  ttculis  laprymahile  yidi 

Tergeminae  funus  soboUs  ?  quid,  d^inde  $vi.p^rstes 

Inf elix  genitor  producam  longi^s.  aphps  ? 

Yftx:  ea:  jam  populum  lacrymeompyereparetttis^ 

Conversique  animis  studia  in  melipra  Liitini^y 

Victorem  unanimes  a^rati  cpmpede  ^olyuut  ^ 

£t  nato  meritosque  patrl  gratantur  honores». 

T  U  L  I4  I  A 

JPer  calcaturri  Fatris  cadaver  Solium. 

conscendit^ 

-Li  A  M  qui  praecipiles  adigis  yesana  quadrigas^ 
TuUia  ?  siste  gradum ;  medid.  quem  cemis  arend. 
[Exaniniem,  patris  heu!  nescis  ,  infoime  cadav^ . 
Sistitur ,  objectoque  viam  tibi  qorpore  cl^u^it? 

Nil  agimus :  nullis  didicit  mansuescere  verbift 
Indocihs  mulier  \  regnandi  capca  cupido 
Obstruxit  duras  monitis  sapientibus  aures. 
Progreditijr  furibunda  j  juvafcalcare  patemuni 
Corpus  )  et  his  gradibus  soUum  conscendere  gatidef» 
I ,  nata  iiifelix  ,  soboles  indigna  parente  j 
Perge  reluctantes  crebris  urgere  fl^gellis 
Quadrupedes ;  si  quis  frigentes  fort^  per  artus 
Spiritus  errat  adhuc,  hunc  fervidus  obruat  axis^ 

Quanquam  auriga  piger  diro  parere  recusat 
Imperio :  excussse  manihus  labuntur  habenae. 
Quin  etiam  hon^endi  perculsus  imagine,  in  altum 
AttoUt  se  se  quadrupes ,  ultr^que  propelli 
Impatiens  ,  oculos  retri>  gressusque  retorquet. 
Tii  sensus  oblita  pios  mitescere  disce  ; 
Pisce,  dbcente  fei;A ,  naturaxn  audire  monentem* 


r 


C  U  R  T  I  U  S 


PmO    PATRIA    SE    DErOVEK^. 

XNTERSamnituin  Romanorumque  Fhalanges 
Enrabat  dubiis  anceps  Yictoria  pennis  ^ 
Queis  daret  adternum  palmee  felicis  honorem^ 
Cum  Tox  lapsa  polo  tenuesque  andita  per  auras 
itomuUdum.gratis  implet  mmoribus  aures. 
RomcB  pdrta  saiusf  sed  enim  redimefida  cruore 
Innocuo  :  tadat  urhis  honos  et*gloria  geiitis, 
Hlc  veri  patriaa  laudis  correptus  amore 
Curtius  ^  ardentes  sub  pectore  concipit  sestus  \  * 

Nec^ubitat  se  tdtd.  unum  pro  gente  reposci. 
Ergo  animi  fidens  toUensque  ad  sydera  Vulttts  y 
Dii  patrii  ]  vos  d  y  quomm  sub  nmnixie  Roma  est  ^ 
Accipite  faanc  animam  j  dixit^  nec  plura  locutus ; 
At  spumantis  equi  stcingens  calcaribus  armos  y 
Praecipitat,  baratroque  yolens  se  condit  aperto. 
Fitstrepitus  ;  plausura  ingeminant ,  campoque  pptiti 
Komulidse  ^  hostiles  cogtint  dare  terga  itiaiiiplos. 

REGULUS  CARTHAGINEM  REPETENS* 

V  ic  T  OA  i)ropositi  j  et  sortis  contemptor  iniqu» 
Sidonias  uitr6  repetebat  Rdgulus  arces. 
Frnstrk  obluctantem  conjux  afflicta  moratur ; 
Et  soboles  y  pia  turba ,  pedefs  amplexa  parentisy 
Tentat^inaccessum  lacrymis  inflecter»  pectus. 
Ac  veluti  rupes  ^  icirciliLm  Iatrantib#s  undis  y 
QudB  stat  mole  sui^  ventorum  impun^  tumultu9 
Despicit ;  haiud  aliter  non  flectitur  ille  suomiti 
Fletibus^  aut  yoce^ullas  tractabiliS  atidit. 

Quin  etiam  impavido  parTos  y  sua  pignora  j  nato9 
Respiciens  vultu  :  Lacrymis  ^  slbsistite  j  dixit  j 
Ac  nisi  degeiiieres  pigeat  virtutis  avitse  ^ 
Flectite  yictrices  circiira.  mea  tempora  lauros. 
iNil  moror  j  inflictum  Romanas  dedecus  urbi 
Absterg^ra  ^  certuraque  dabit  mors  ipsa  triuniphtim«: 


aa8  c  A  p.  M  I  N  tr  M  • 

YoSy  dilecta  patri  soboles,  huic  discite^  Titam 
Zndecorem ,  si  fata  ferant  j  postponere  morti. 
Tuque ^  &y  parce  qum  j conjux  !  indigna  marito^ 
Ni  tinem  in)ustd  racias  generosa  dolori. 

ANNIBAL    MORIENS. 

JX oii£ui:.iDUM  innumeris  circumdatus  undique 4nxrmi$ 
Annibal  ^  ut  sensit  nullam  superesse  saluti 
Yirtutique  yiam  y  et  turpi  sibi  morte  cadendum  : 
Torva  tuens  y  grandesque  agitans  sub  pectore  seusus  ^ 
Talibus  incusat  contraria  iata  querelis. 
An  non  Ausonii  fusum  satis  atque  refusum 
Sanguinis  est ,  pulchro  ut  letho  Latia  agmina  rumpens  j 
Corruerem  aggestis.  snper  hostibus  ?  6  ubi  virtus  y 
Homuhdce^y  yeterum.proles  indigna  parentum? 

Scilicet  egregium  decus  ^  et  rem  nomine  dignam  ^ 
Oppugnare  senem,y  quem  perfidusabjicitJiostis^ 
Et  vestro  imbellis  permittit  turba  furori ! 
At  nonFabricius  vestree  laus  inclyta  gentis 
Talis  in  hoste  fuit  Pyrrho  ^  sed  et  i.pse  paratas 
Insidias ,  hostisque  hosti  scelus  omne  retexit. 
I ,  morere  j  et  stygias  ultr6  descende  snb  umbras  y 
Annibal^  hoc  partis  inscribet  fama  trophaeis  s 
Non  fuit  Annibali  virtus  Romana  superstes.  ^ 

Et  tu  j  care  pater  ^  natum  excipe.  Quam  tibi  quondam 
Solennes  SuperClm  vovi  jiiratus  ad  aras  j 
Nusquam  rf^ptaftdes.  Vos  consciaNuminatestor  j 
Vos  et  inaccessis  j  qu^s  fregi  y  rupilps  Alpes 
Primus  j  et  Ausonio  sud^tes  sanguine  Cannas  ! 
Me  Trebia  j  et  versis  Trasimenus  decolor  undis 
Victorera  sensit :  trepidanti  proxima  Romse 
Arma  t«h  :  patrios  ad  manes  nobiHs  umbra 
XJsque  met  memor  ,  et  Romani  nominis  hostis 
Descendo  j  yitamque  volens  cum  luce  rehnquo. 

Sic  fatus^  gemmS.  clausum  inleriore  venenuiJi 
Hausity  et  eluso  mortis  decus  abstuUt  hosti. 


r 


CiESAJR  VISO  POMPEn  EXTINCTI  CAPITE 

ILLACRYJVr  A  N  5. 

jui  B  sit  flere  pudor ,  .Gsesar }  sibi  talia  yictus 
Hostis  ab  hoste  petit-m^gnde  solatia  cladis. 
Jfam  qued  matenes  luctiis  magis  ampla ,  vel  ipso 
Csesare  digna  magis  ?  Totum  qui  vicerat  orbem^ 
Pompeius ;  cui  certa  diii'  comes  haesit  eunti 
PerpetuosqUe  dedit  victoria  ferre  triumpbos^.  * 

En  jacet  infeKx  crudeli  morte  peremptus  : 
Kec  prseter  deforme  caput  y  concretaque  tabo  - 
Ora  j  Ducis  tanti  restat  pars  uUa  superstes ! 

Cemis  ih  extincto  vi&  ut  mavortia  vultu. 
Spirat  adhuc  ,;  &audesque  malas  incusat  amici* 
Plus  tibi  ad  i£mathios ,  Caesar ,  victoria  campos  y  . 
Quim  poteras  sperare  y  dedit ;  last^  utere  sorte  ^  . 
Duin^Hcet^  et  fatis  nimium  ne  crede  secundis. 
Hla  potens  rerum  ^  magnosque  assueta  triumphos  • 
Vertere funeribus  ^  tibi  nec  quondam  inyida  parcety 
Nec  castris  addicta  tuis  Fortuna  favebit. 
Triste  ministerium  veteri  placatus  amieo 
Ne  renuas^  memoresque  Dei  tibi  tolia  reddantc. 

M  a  R  S    G  jE  S  A>R  I  s. 

\Jv  o*te  j  Brute  yranit  vis  ef3frenata  furentem  ? 

\    Ergo  ratum  est?  caaet  ille  manu  confossus  iniquA  ^.. , 
linmeritum  qui  te  patrio  complexus^amore  est  ? 

I     Incautum  specieslJe  decipit !  et  tibi  palpat  ? 
Libertatis  amor  ^  scelerisque  obtendit  honorem* 

l         At  tu  ^  qu6  properas?  quid  tristi  occurrere  fato^ 
Etmortem,  Caesar,  juvatirritare  morantem? 

}    Siste  gradum  ^  tua  te  conjux  exQret>  amicis 
Ne  pudeat  monitis  ulj:r6  parere  tuorura  4 
Cemis  ut  obscurS.  nitidum  ferrugine  Titan- 
Abscondat  caput?  ut  lethi  prsenuncia  bubo    , 
Occinat  horrendos  ferali  carmine  casus  ? 
Quin  etiam  uutare  gravi  ooncussalumult^t  \ 


^3a  CARMIKTTM 

Curia  et  ingintem  visa  e&t  portendere  luctum. 

Nil  agimus  ^  nec  rerba  movent  ^  nec  monstra  morantuif« 

Securus  fati  ingreditur  funesta  Senatilis 

Limina  ^  multiplici  mactandus  Tulnere  Cdesar» 

At  te  y  qui  tantum  potuisti  admittere  crimen  ^ 
Infelix  y  par  poena  manet ;  qua»  sangtiine  tincta 
Innocup }  so^tem  fundct  manus  ipssi.  crao^em^ 

MORS    CASSII, 

ViGTtrs^et  Antont  metuens ,  quas  fugerat  >  i-^^^ 
Cassius }  excelsi  conscendejrat  ardua  collis  | . 
Incertiis  belli  socios  quae  fata  sequantur^ 
'Queis  in  Juliadem  Brutus  pugnkyerit  ^rmia^ 
Cum  procul  obsctiro  glomerar^  pulvere  nubem  ^ 
!Et  mediis  teQebras  vidit  consurgere  campis. 
Romande  apparent  Aquiles  ,  lateque  per  agro^    ^ 
Fraecipitant ;  ruit  effusis  equitatus  habenis ; 
3cuta  virum  galeaeque  adverso  sole  refulgent. 

Non  tulit  banc  apeciex^  fati  praBsagns  iniqui 
Cassius  y  et  tristi  perculsus  imagine  ^  Bt^utum 
Exanimez^  cecidisse  putat ;  d^torme  cadav^r 
Objicitur  y  cunctas  visus  trabere  ips^  cobortefi 
Caesar  j  €it  insultans  victis  extrema  minari. 
Namquid  agam  y  dixit?  ctii  tn6  fortuxia  reserVat 
Immeritum  fato  ?  spoliis  exutus  et  armis  , 

Qu.6  ferar  ?  hostis  adest  j  Brutoque  absente  lacessit. 
Brutus  ubi  est  ^  duxipse  o«>eris  sociusque  Iaborum| 
Dii  y  quorum  atispiciis  iatalia  sumpsimus  arma  ^ 
Bellaque  in  i^fandps  cives  pugnavimus  ^  an  vos 
Sic  decuit ,  justas  adverso  numine  partes 
Linquere^  ^t  invisos  contra  fbvisse  Tyrannos  ? 
Intere^  qu8B  spes  misero  mibi  denique  restat  ? 
Victoremne  adeam  suppiex  y  bostisque  superbi 
Experiar  fastus ,  diim  flagrat  dextra  cruore 
Caesarisji  et  numerat  nostros  Antonius  ictus  ^ 
Hujus  ego  arbitrio  xnorior ,  vel  munere  vivam? 
Infandos  alii  currus  pompamqnesequantur) 
£t  turpei^  ciumuknt  iiom^  indignante  trinmiibuii^^ 


r 


li  Z  B  E  B.      8  S'C  VTS^J>V  S.  SrJlf 

JTon  Jben^  confosso  nobis  asserta  Tyranno  * 
Idybertas  patriae  ^  ni  possit.  vivere  liber 
€a(ssius  ^aut  saltem  liber  descendat  ad  orcum. 

Credo  equidem ,  jam  se  generoso  iunere  Brutus. 
Juliadi  eripuit ,  funestaque  castra  fefellit. 
At  non  deceneres  erimusj  Te  ,  Brute^  sequemur  j 
S^e^ue  $ua  el^sum  pariter  frustrabimur  nostem. . 
Dixit ;  et  aptato  pectus  mucrone  sub  imum  j 
Fortiusincumbens  mortis  decus  abstulit  hosti.. 

I  N    F  U  L  V  I  A  M  ^. 

Citm  exHncti  Ciceronis  tJnguanu.  acu  * 

jgetforasseU.. 


x\  ▲  M  quid'  agis  ?  qu j»  te  vis  efFrenata  furentem  ^,. 
Tulvia  y  prsscipitat?  ^im  est  satls  ergo  neiandis 
Immeritum  Ciceronem  odiis  y  Aixm  vita  manebat  y 
Per  summum  vexasse  nefas  ?  fiirit  ira  saperstes  ^ 
3Tec  sinit  in  tumulo  placidos  requiesceire  manes ! 
Proh !  pudor !  lUa  togce  decus  et  patrona  reorum 
linguaj  unum  miseiis  columen ,  cui  Roma  salutem 
Acceptam  defert  et  libertatis  honores  , 
PungLtur  !  et  sceleris  peeUas  innoxia  solvit ! 

Annevereris  adhuc  ^.ne  foedfis  crimina  vitae^. 
Ut  quondam ,  laQsi  vindex  generosa  pudoris  , 
Increpitety  ti^rpisque  domiks  scelus  omne  retexat? 
!Nil  agis  y  he8C  ioqmtur  ^  vdi  diim  silet  ^  impia  quaiiquam 
Abstuleris  vecem  ^  nunquam  tamen  ill^  tacebit^ 
Nam  tanti  divina  viri  diim  scripta  vigebunt^        ) 
Scripta^  velin  seros  olim  victura  nepotes  ^ 
Teque  ^  tuumque  scelus  cuncta  execrabitur  estas. 

At  te  justa  manent  ^  TiiUi  ^  solatia  mortis ;     - 
Quse  tibi  mortalis  spatium  brev^  sustulit  eevi  ^ 
Kon  tamen  eripiet  lamae  immortalis  honorem* 


\: 


233  cakminvm; 

MORS    CLEOPATRiE. 

Jl  os T  Q  u  A M  NiHacas  adLtum  sibi  fregit  ad  oraa 
Augustus  Caesar  y  clesolati$c|iie  manipHs  , 
Rorauleas  Aquilas  fugit  Latrator  Anubis  j 
Ut  versis  Cleopatrd.retri)  fluere  omma  fatis^ 
Viiiclaq^ue  victoris  sensit  subeunda  Tyranni  j 
Hsec  secum.  Num  Ceesareos  ingloria  fastus 
Experiar ,  Latiosve  sequar  captiva  triumphos? 
Illa  manus  dudilim  regnis  assueta  regendis 
Induet  indecores  ^  sceptro  spoliata  j  catenas  ^ 
Non  ita  :  speratos  fi^llaw.  vel  funei*e  plau^us^ 
Ne  dubites  j  tumiilo  tua  Te  61eopatra  sequetur  ^ 
Antoni  y  et  grandem  moriens  comitabitur  umbrara^, 

Dixit ;  et  extempl6  furiaHbus  effera  cceptis  ^ 
jConscendit  peritura  torum.  Mors  commodavotis. 
Adfuit :  ecce  gra^vem  qu$erenti  abrumpere  vitarp». . 
Fandit  iter  calathus  y  quem  lat^  gemmea  floruitt 
Copia  y  quem  plenis  prsegnantes  fo^tibvis  uvse  ^ 
JBt  niveo  ficus  distendit  turgida  succo. 

Scilicet  adrepens  calathumque  volutus  ad  imum 
Anguis ,  iniquam  animam  blando  aspirabat  odon^ 
Respexit  mulier  ,  subitQque  exterrita  visu 
,  Palluit ;  at  priscas  r^vocans  in  pectora  vires ; 
Ter  calatho  dextram  admovit^  ter  luipis  amore  . 
Victa  refert.  Vive  infeUx^  si  vivere  tanti  est, 
VivQ ,  triumphanti  debes  ludibiiia  Romae?  . 

Heec  memorans  revoluta  torQ  ^st  >  sipiiHsque  c^donU 
Imposuit  nudun^  calatha  propi<wre  la,c^rtu,m.    . 
Sensit  onus ,  totoque  innite^s  lubl^icus  angpis 
Corpore .  lethiferos  tenui  dat  yulnere  morsus. 
Ingemuit ,  Teque ,  Antoni  ^  ^er  voc^  vocanti 
Extremus  condi^  £[uitantia  lui^in^  ^o^mu^. 

AMBITIO    IMPOTENS. 

AJ  u  M  jacet  ante  aras  curisqu«  agitata  superbis 
Agrippina  Deftm  supplex  oracula  poscit  ^ 
£xpectatque  injuans  ^  ^aue^il  quse  faU  Nero;nem  j 


•    I     A. 


/ 


tXBSR      «BC0NDU8*  2l35 

Scilicet  extiiicti  post  tristia  fata  mariti , 
Nato  iter  ad  solium  conjuz,  infida  parabat; 
Ecce  leves  subiti  vox  interrupta  per  auras 
Labitur  y  ettristi  conduplicat  omine  curas : 
Matris  ccede  manum  tinget  ^  si  regna  capessat* 

Horruit  infelix  mulier ;  geliausque  'cucurrit 
Ima  per  ossa  tremor :  ter  victa  cupidine  vit®  . 
Sacrilegis  voluit  mutata  absistere  coeptis  \ 
£t  mento  nil  tale  scelus  prohibere  marito : 
At  mox  fcemineo  majores  pectore  sensus 
G)ncipiens ^  damnatquemetus ^  et  talia  fatur. 

Ergo  tuus ,  tuus  ille  Nero  crudele  Tyranni 
Sentiet  imperium  ^  Legesque  facesset  iniquas  ? 
Tuque  ^  &  Caesareo  sata  sanguine  ,  turpia  subdes 
G>lia  jugo  ;  matresque  inter  despecta  latinas         ( 
Aggrippina  trahes  turpem  sine  nomine  vitam ! 
Usque  adeone  mori  miserum  est  ?  nil  tristia  deinde 
Fata  mor  5  pereat  mater  data  victima  nato , 
Sceptra  Nero  teneat ;  satis  est  vixisse  parenti.    - 

GERMANICUS    MORIENS. 

JjL  f  f  I X  V  s  lecto  Germanicus  ultima  vitae 
Limina ,  tangebatfe^-  nec  spes  erat  ulla  salutis. 
Scilicet  in.mi&dias  pestis  lurit  acta  meduUas  ^ 
tntimaque  insinuans  cordis  penetralia  virus 
Lethiferum  intulerat  corrupto  sanguine  tabum. 
Conscius  hic.facti  ,  morientia  lumina  volvensy 
Uxorem  et  tristes  ^  dulcissima  pignora ,  natos 
Yidit  et  ingemuit  ^  mcBStoque  hoec  addidit  ore.  ^ 
Agrippiua ,  tui  si  te  infortunia  tangunt 
Conjugis  ^  iiidigno  manes  satiare  cruore 
Parce  meos  ;  vivat  miserandi  funeris  auctor  9 
Non  enuidem  invideo  ;  nil  te  moror  y  impie  Piso  ? 
Vive  diu  9  testem  sceleris  Jnibi  cernere  solem 
Fcsna  sit ,  et  ra^bidis  incendi  pectora  curis. 

At  Te  9  si  qua  mel  post  ultima  fata  remordet 
Cura  super ,-  teneram  ^  conjux  fidissima  ^  prolem 
Inlbrm^e  juvet  j,  virtutum  semiuainiater 


^34  €AB.,MINTJ]tf 

Insere  j  majorum  serieni  y  praBcUra  ptren£uii9L. 
Exempla,  et  patreip  non  inferiora  secutum 
Retractent  memores  ^  et  ^  te  narraute  y  revolvant.. 
Spero  equidem  lougi  redivivum  in  prole  parentenu 
Komulidas  ^  dignosque  agnoscet  Iloma  nepotes. 

AGRIPPINiE  IN  UBBEM  REDITUS 
Cum   Liberis  e^t   Germanici    Cineribus^. 

XosTQUAst  Romuleas  vulgavit  fama  per  urbes. 

Brundusium  adventare  ratem  y  qu«d  tristia  dona  y 

Quae  cineres  miserande  iuos  y  Germanice  ^  ferret.. 

Extempl6  cunctis  populus  se  fundere  poitis  y 

Et  complere  avidus  vicini  littoris  oram.. 

Qmnibus  idem  animus;  memoii  siib  menterecnrMte 

Magna  viri  virtus  exauthlatique  labores. 

Et  parti  toties  felici  fwrte  triumphi- 

Ast  ubi  visa  procul  non  Iseto  remige  classi» 

More  triumphantum  placido  succedere  portu  y 

Sed  lentis  ferri  taciturna  per  «quora  remis. 

!Nulla  mora  est ;  ingens  animos  circumstetit  horror^. 

Ingeminantque  graves  fanesta  silentia  luctus. 

Ibat  hoQoratas  portans  Asrippina  marit» 
B.elliquiaS)  geminosque  tranens  ^  pia  pignora  ^natos  j; 
Quds  simiil  aspexit  tristes  hinc  inae  catervas  ^ 
Ecce  repentinus  se  tollit  ad  sethera  clamor  ^ 
Atque  atrox  crescit  gemitus ,  quo  pulsa  resultant  . 
Saxa  y  gravique  sonat  littus  circum  omne  tumuitu^. 
Fars  mcestos  fatali  oculos  defigit  in  urn&  ; 
Praesidiumque  ingens  ,  rebus  solamen  in  arctis  ^ . 
Et  raptos  queritur  Bomanie  gentis  amorea« 
Pars  Agrippinse  castum  miratur  honoren!i  ^      r 
Et  fortes  lacrymas  fletu  comitatur  amaro. 
.  Pars  teneree  soboUs  ca6u8  miserata  ^  precatur 
Fortunam  patris  absimilem  ^  sed  ibrtia  facta  y 
Et  famam  non  degenerem  virtutis  avitser.  . 

Plaude  vel  in  jusitQ ,  muUer  generosa  >  dolore ; 
Flaude  tibi  3  neque  eflftim  cecioitGecmaiucvLS  om|us^ 


r 


■ 
X.IBER      SSCtrKBI^S.  StiS 

Vivet  adhuc  ^  «tparte  sulmeliore  superstes 
Ejctendet  longos  memorabile  nomen  in  annos. 

JBRITANNICUS 

INTEa   £P17LAS   VBICBNO   SUBI.ATUS. 

A.Dnpit  incautum ,  furibiindQque  objicit  hosti  ? 
Ah !  iuge  crudeles  epulas  y  fuge  tectaNeronis 
Impia  j  nondum  ammis  odia  exsaj:urata  quierunt  } 
Sed  ficto  antiqui  remanent  sub  corde  furores  y 
£t  tibi  tristeparant  media  interpocula  fatum. 

Jam  non  iUe  Nero  est  YeraQ  pietatis  amiciis  y 
Vt  quondam ,  quem  vel  piguit  damnare  nocentes. 
At  nunc.  •  •  sed  quid  ego  ha3c  demens  verba  irrita  jacto  ? 
Mens  immota  manet ;  nil  deind^  Britanilicus  audit* 
Quin  etiam  sacrum  properans  componere  foedus  ^ 
^temumque  hosti  )urare  paratus  amorem 
Fatalem  poscit  cyathum  j  ignaiiisque  pericli 
Innocuaa  m«morem  fidei  testatur  Olympum. 
At  pateram  vix  ille  tenet  j  mors  conscia  praedao 
Terque  quaterque  caput  fuscis  circumvolat  aUs ; 
Inde  subit  caUcem  y  iundoque  immergitur  imp. 
Dium  subitilla,^  videt  S|ibit6  ebuUire  falemum 
Atque  ixiter  latices  tetrum  exspirare  vaposem* 

Horruit  aspectu  vicinaque  f ata  refugit. 
Yen^m  eheu  1  quid  non  suadet.  fiducia !  vano 
Peceptum  se  error^  putat  j  damnansque  timorem 
Infehx  juvenis  cupido  pateram  admovet  ori  j 
Festiferamque  haurit  media  inter  vina  Mephytim* 
Frotinus,  atra  lues  udo  sublapsa  veneno 
Insinuat  se  se  j  atque  atro  vorat  igne  medullas. 
Yolvitur  in  thalamum  preceps^jpdedi^uanatantes 
Mort^  QcuIqs  noxati*a  et  soai];ius  ferreus  urget^ 


1 


^l 


936  ^  C   A   B.   »t  r  N   tr  3tt 

NERO  sui  ipsius  ultob: 

AC       CARNirSX. 

Xluc' furiaB  scelerum  ultrices  properate ,  dbmosque 
liiuquite  Tartareas  ;  non  est  mora  longa  y  nocentumt 
Interea  liceat  paulum  requiescere  nianes. 
Ecce  nocens  magis  et  vestrS.  Nero  dignioririt  ' 
Objicitur :  ssevi  pectus  crudele  Tyranni 
Agminibus  densis  petite  ocyiis.  llle  recenti 
Ceede  madens  ,  et  adlluc  materno  sanguine  tinctus,- 
Poscit  inexpertos  sceleris  j  nova  victima  ^  poenas. 

Audior  :  erumpunt  ardentibus  undique  taedis 
Armatae  Eumenides ,  stabulantque  in  corde  Neronis; 
Nec  Princeps  jam  se  capit  impius  ,  atque  teheri 
Impatiensy  scelus  omne  movetj  ferapectora  pungif 
Indefessa  cohors  ^  stimulisque  sequacibus'urget. 
Jam  Burrhus  fato  cccidit  damnatus  iniquo 
Cum  Serieci  ^  virtus  quos  fecerat  una  nocentes.- 
Nec  tibi ,  crudeli  conjux  indigna  marito  , 
Parcitur  ^  infeUx  Octavia  !  cara  Neroni  • 

Ante  alias  paribus  cedesobnoxia  poenis; 
Sed  quid  ego  haec?  leviora  sequor  :  majoraparantur- 
Flagitia  !  en  flammis  datapraeda  fnrentibus  ardet  ,. 
Et  veteris  sibi  Roma  timet  fata  ultima  Trojae. 

Ipse  autem  celsA  Princeps  lymphatus  ab  arce 
Despicit  in  medid  flagrantes  urbe  favillas  y . 
Et  laeto  sequitur  demens  incendia  cantU  T 
At  neque  vel  proprio  capiti ,  Nero  barbare-,  parces. 
Dimloquor  j  ipse  suos  ensem  convertit  in  artus 
Fortiter ,  absolvitque  Deos  :  cahdumque  cruorem 
Eructans  ,  luit  inxerias  insontibus  umbris. 

P  iE  T  U  S    B  T    A  R  r  A. 

• _        .  •  ■ 

Jl  A  B.  c  I T  E  vos  jactare  ^  Viri  5  ne  tanta  cupido   . 
Laudis  agat  3  sedf^  ipsa  colos  contingere  virtus  y 
FoBmineosque  animos  ad  grandia  flngere  gaudet« 
Flpruerat  bello  Peetus  y  spoliisque  superbus 


Sgerat  insignes^diverso  ex  hoste  triumphos. 
Quin  et  D^Imatiam  civili  accendere  motu 
Ausus  j  -et  iu  populos  mala  spargere  semina  helli , 
Ipsum  etiam  m  Dominum  conciverat  arma  rchellis. 

At  fortuna  ducem  media  inter  coepta  reliquit- : 
Audaces  patuere  doli^  vinctusque  pudendis 
Compedihus  trahitur  ^  vulgo  plaudente  ^  per  urhem. 
Nullamora  est ;  iurit  in  F@etum  implacabilis  ir4 
Claudius  y  et  sonti  lethum  parat :  horruit  ille^ 
Yenit  uhi  ad  trepidas  feralis  nuncius  aures. 
Non  tamen  aut  mortis  facies  y  aut  Principis  ira 
Impavidum  movere  virum  ;  sed  £da  recursat 
Una  viro  conjux  y  et  amor  ipovet  uilus  amantem. 
Qu6  propipr  Fseto  mortis  venit  hora  ferendoe  j 
Hoc  mage  crescit  amor  ]  nec  vitse  imponere  iinem 
Yelle  potest  y  finem  quia.ponere  nescit  amori. 

Degeneres  Faeti  sensus  y  animumque  lahantem 
Agnovit  conjux  ^  et  se  causam  esse  timoris 
Eruhuit;  fatoque  virum  pvopiore  trementem 
Aspiciens^  ahsiste  queri  ;  simul  ihimus  ^  inquit ; 
Nec  mors  atra  duos  unquam  divellet  amantes.  ^ 

Ille  graves  oculos  dilecta  in  conjuge  figens 
Extulit^y  atquesegroducit  suspiriacorde, 

Ipsa  auteminjustas  et  jam  prodireparantes  ^ 
Ahsorhens  lacrymas  ^  reprimensque  in  corde  dolorem 
Extrahit  implicit4  ferrum  quod  veste  latehat, 
Neqnicqua.m  exclamat  Faetus  ^  cobihetque  furentem 
In  sua  fata  manum  ^  gremio  jam  cuspis  adacta 
Altius  ^  innocuum  hiherat  tepefacta  cruorem. 
!F^ulIa  mora  est-^  lato  de  vulnere  fortiter  ensem 
.  ^ria  sanguineuniNretrahens  j  Faetoque  ministrans      • 
Hsec  naemorat.  Non  istadolent  j  quae  vulnera  feci  j 
<Sed  quae  tu  facies  tihi  vulnera  j  Fsete  j  dolehunt. 

D&m  loquitur  cadit  eXanimis  j  tristesque  suh  umhras 
Sternit  iter  fugiens  timido  genei:osa  marito.  *  . 

Hic  luctuque  amens  ct  corda  incensus  amore 
FdDtus  j  idem  condit  tepido  suh  pectore  ferrum  : 
£t  tenerse  exangues  sponsds  collapsus  in  artus 
An^Iexuque  premit  moriens  ^  tnoriturque  premendp . 


DOMITIANUS  MUSCAS  CAWENS. 

Jl  l  a  u  d  I  t  e  Romani  j  et  solmnem  liacite  pomjyam  j  ■ 
Cras  9  ubi  puniceos  Aurora  retexerit  ortus  ^ 
Qu adrijugisinyectus  equis^  ostroque  superbus 
Caesar  aget  currum  Tarpei  ad  culnnna  montis^ 
Scilicet  mfestam  non  uno  Tuluere  muscam 
Stravit ,  et  ingenti  ditavit  TarJara  praedl..  ' 

Infelix  nimium  ^  nimiumque  incauta  volucris  f 
Intima  magnanimi  quas  Coesaris  ausa  subire 
Atria  j  regales  potuisti  abrumpere  soxnnes ; 
!Ef  frontem  circum  augustam  ^  sacratempora  circufm  f 
Terque  quaterque  volans  vesanos  edere  bombois. 
Non  tulit  y  at  tumidas  subit6  succensus  in  iras 
Flavius  y  arma  ffemit  ^  muscamque  in  pre&lia  poscit^ 
Preecipiti  frustr^  illa  leves  tremefacta  per  auras 
Tentat  abire  fugi  ;  vanos  frustr^  orbibus  orbes 
Implicat  eludens ;  qu3.  se  cumque  improba  pennis 
Parte  tulit  ^  stricto  usque  sequens  super^advolats^uroy 
£t  tandem  miseram  dexter  capit  ^  atque  paventem 
Orantemque  levi  nequicquam  multa  susurro  j 
Aurat^  transfigit  acu  :  cadit  illa ,  cadendo 
Dat  gemitum  y  et  slr^gias  fugit  indignata  sub  umbras*' 

INSIDIOSiE  HELIOGABALI  DELICLE. 

J^  o  K  solis  inimica  nocet  Rosa  sentibus  j  ipsum  f 
Quis  credat  ?  qupd  purpureus  flos  mollius  offert^ 
Pertentatque  avidos  blandd.  dulcedine  sensus  ^ 
Lethiferum  inspiratsecreti  fraude  venenum. 

Yos  9go  y  vos  lecti  testor  ,  pars  magna  Senatiis  f 
Quos  ohm  IdaHis  media  inter  gaudia  coenae 
Floiibusoppressit  visinsidiosa.Tyranni.  .    , 

Scilicet  imprudens  dapibus  diim  turba  paratis 
Ijadtiiis  indulget,  dulcique  undantia  Baccho 
Pocula  certatim^xhaurit  ]  laquearibus  aureis 
Ecce  tibi  roseus  paulatim  depluit  imber^ 
Convivasque  hilares  vemo  perfiindit  odore^ 

Hinc  nova  le^titi^  venit  ^eges  ^  hiaG  novtis  aM&f 


i.  I  s  E  B.    9  s  c  tr  H  t>  xr  8.  a3^ 

^estiyum  celebrare  diem  y  cunctique  Ticissim 

Insolitas  mirati  artes  plausere  Tyranno. 

Interek  orescit  nimbus  ^  mensasque  torosqne 

G)mplet  odora  lues  y  etini<iud  molefatigat*  • 

Tum  patuit  demikm  ^is  exitiosa  Tyranni ; 

Sed  y4are  dolos  non  jam  datur ;  obruit  omne% 

Florea  tempestas  ,  tumuloque  involvit  ^dem. 

THEODOftlCUS    MORIENS. 

E—      .  .    . 

XPEB.TUS  trrstes  furiosi  Pnncipis  iras 

Symmachus  j  innocuam  sub  iniquo  vulnere  yitani 

Finierat.  Miserum  intere^  y  quem  criminis  urget 

G)nscia  mens  dudum ,  furiis  data  praeda  vicissim  j 

Ipse  parem  in  poenam  se  Theodoricus  agebat. 

Scilicet  occursat  lacrymabilis  usque  perempti 

Umbra  viri ,  et  mentem  comes  importuna  fatigans 

Cmdeli  nuUam  requiem  dat  habere  Tyranno. 

At  dum  sollicitos  animi  l^nire  tumultu^ 
Nititur ,  et  lauto  celebrat  cdnvivia  luxu , 
Porrectum  in  patini  caput  admirabile  piscis 
Sistitur  :  obstupuit  visu  perculsus  acerbo 
Infelix  Frinceps ,  nanique  k  cervice  revulsum 
Symmacheum  caput  y  et  diris  stillantia  guttis 
Ora  videt ,  trlstesque  audit  prodire  querelas. 
Hic  vero  luctuque  amens  victusque  timore 
Non  pudetah!  vestro  sic  regi  illuditis  ^  inquit? 
Ferales  removete  epula$ :  cessatis  ?  Amici  y 
Ferte  citi  ferrum  et  flammas ,  date  tela ;  rebelles 
Ulciscai'.  •  •  •  Tuque  ante  alios  crudelior  oi^nes  ^ 
Symmache  y  quid  veteres  producere  longiiis  iras  , 
Dure  y  placet  f  si  nondi!im  odia  exsatiata  quierunt  y 
En  tibi  nuda  patent ;  perrumpere  pectora  ferro 
Ne  dubita  ^  nostroque  sitim  saturare  cruore. 

Sed  quid  ego'  haec ,  aut  quae  versat  sententia-  mentem  ? 
Agnosco  mentas  violati  numinis  iras  j 
Ultoremque  Deum  experior  y  quem  prospera  fata 
Diim  flderent  ^  toties  sum  dedignatus  amicum.  v 
Terrarum  coelique  sator  ^  Kegum  arbiter  unus  y 


24o  CAKMINUIiC   Z.IBER  STSCVmWS^ 

En  devota  cado  tibi  yictima;  plecte  nocentem^ 
XJt  merui ;  neque  enim  capiti  quae  poena  nefando 
Impendet  y  fugerejest  animus^  nec  deprecor  j  iilam 
Ante  scelus  venisse  velim.  Deus  alme  ^  precari 
Si  quid  adhuc  liceat  y  si  quid  sperare  nc^entem  3 
XJlteriiis  ne  tende  odiis  ^  ueve  ira  superstes 
Duret  soUicitse  post  tii^tia  tempora  yitae. 
Flura  parat  Theodoricus  di!lm  dicere ,  nigris 
Intere^  mors  semianimem  circumvolat  alis^ 
Torpent  membra  gelu  ^  mediis  yox  faucibus  liasret  j 
iEgraque  in  aeternam  clauduntur  lumina  noctem. 


]^INIS     I.IBRI     SEGUNDI. 


r 


»  / 


C  ARMINXJM 

LIBER    TERTIUS, 
MISCELLANEA. 


AUGUSTIS  MAGl^I  CONDiEI 

M  A  N  1  B  U  S 

S  O  C  lE  T  A  S     J  E  S  tJ 

P&O   LEGATO   SIBI   CORBS  GRATIAS   AGtt. 

t^oNDJEi  cineres^  luque  5  detus  adHita  Divis 
Inclyta  mens  y  oro  y  cceli  de  parte  supremA 
Aspice  noS)  et  quas  magno  pro  munei^e  grates 
Exiguas  memon  de  pectore  solvimus  ^  audi* 

Hactenils  heu  !  nimio  vox  interclusa  dolore 
Arcanos  animi  nequicquam  eftundere  sensus 
Tent^at ;  sed  gratus  amor  suspiria  tandem 
Impatiensque  morsB  lacrymas  compescere  jussit  y 
Et  vel  per  medios  gestit  se  prodere  luctus. 

Unde  tamen  y  Cond^e  y  tui  preeconia  cordis 
Expediam  j  aut  tanto  qu»  sit  par  gratia  dono  ? 
Fortunata  nimis !  uon,  si  quas  Lydius  amnis 
Fundit  opes  y  aut  quas  pretioso  volvit  ili  alveo 
Gangis  arena,  daresr^  tantum  ^  Cok1>£b^  dedisses* 
Ecquid  enim  lali  c^rtet  cum  munere  y  vel  qua 
Regales  pensare  queant  Cor  nobile  gazaa? 
Tu  testis  j  Germane  y  mihi ,  tu  testis  y  Ibere : 
Magnanimi  sub  corde  viA  qu^m  yivida  virttis] 
Arderet :  sensistis  enim  et  meminisse  potestis 
Experti,  vestras  olim  cum  verteret.arcesy 
Aut  fusas  ageret  trepidil  formidine  turmas. 
Tom.  II.  Q 


k 


^4^  CARMINUftf 

Yos  etiam^  Galli  Froceres^  fbrtissixna  testor  ^ 
Pectora  :   qucis  duros  martis  tolerare  labore^ 
CoNDJEo  duce  cohtigerit ;  quos  adderet  ignes, 
Dicite ,  cjuos  stimulos  ad  grandia  facta  moveret 
CoND^i  Cor  impavidum  ^  ci!im  fulminis  instar  y 
Frimus  in  hostiles  rueret  nudo  ense  catervas. 

Sed  quid  ego  haec  autem  ?  Fa6  sit ,  ques  novimus  ipsi; 
'  Frodere  ,  quandoquidem  illius  j  Aiun  vita  maneret 
Arcanos  penetrare  sinus  ^  atque  intima  cordis^ 
SdBpe  subire  datum  est  y  ita  nos  CoNDiEus  amabat ! 

IUic  prisca  Fides ,  Candorqu«i)  et  conscia  recti 
Sancta  Themis ,  Teiique  tenax  Constantia  j  sedem 
Delegere  ;  suos  illic  habueve  penates 
Majestas  et  honos  ;  rebus  par  usque  secuiidis  y 
!Et  dubiis  nusqu^m  yirtus  mfracta  pericHs. 
CioBtera  quid  fando  memorem  y  qu^m  sedulus  ardor 
Formandae  sobolis  y  qakm  cusa  antiqua  suorum  y 
Quantus  Regis  amor  I  Nec  te ,  Lodoice  ,  latebat, 
Nec  lacrymis  caruere  geneo ,  tibi  Littera  quando 
Ultima  CoTg-DMi  morienlis  yerba.  re&rret. 

Hoc  munus  ,  €jOtsii>mb  ^  tuum^  eat  ^  Cor  pignus  amoiis 
Dtilce  tui ;  quanquam  nil  pignoris  hujus  egebat 
Jam  teneris  anim^us  piimiim  sp^ctatus  ab  anms^ 
Sat  fuerat  ^  nostros^^  CoirDAB  ^^.  quod  inter  alnmnos  ^ 
/Btas  diim  sineret  ^  non  dedignatus  haberi  y 
Cingere  Fhoeba»^  yolui^ses  tempora  lauro  : 
Sat  fuerat  ^  nostris  per  te  qu^  credita  musis 
Frogenies  j  spes  unsL  Aomm  ^  dedorisqne  patemi 
iGmula :  et  iilaammo ,  mlit  ffitetmkmque  redibit 
Lux  oHm  meUore  mifai  signanda  lapiiUa 
Tu  quand6  teiterum  Clani  in  penetralia  m?olitis  - 
Formandum  adyeheres  studiis.,  Coa^jee  j  Nepotem.- 

Ha3c  mihi  sufficilaat^  iuinas,  at  CoNbJBus  amasset^ 
Ni  post  fata  suos  etiam  extidiidtsset  anioreS'. 
Ah  !  memini^  qttan(|uam:i^efugitmeminisse^  timetc|u« 
Vix  bene  sopitCB  animiis  ranoyare  dolores  : 
Ah !  memini !  exttemus  cikm  yix.sii^r  halituis  ore >  - 
Ingentemque  efilare  animaiiK  y  Gottdmir^  parareS) 
Cum  luctu  pejie  exammifi^duraaque  precatus 


X.ZfilSR       TEKTIUS.  ^43 

Pro  te  quisque  subire  vices  y  Tota^  irrita  vota 
Funderet  j  alloquio  sic  nos  solatus  axnico  es.. 
Dilecti  ante  alios  ^  extremum  pignus  amoris 
Cor  servate  m.eum :  qui  vos  y  aum  vixit  ^  amavit  | 
£t  velit  extinctus  y  si  ^  y  Co2ri>i£us  a^are. 

IN    FOLLEM    FABULA. 

\JVR  tantos  gemitus  vento$o  ^  pectore  FoUis 
Ducat  inexpletibn  j  et  flammd  propiore  qu,erelas 
Usque  iteret  ^  res  est  memoi^ari  carmine  di^ia. 
Idauos  saltus  Cyprique  umbrpsa  vireta 
Liquerat ;  et  geminis  per  ccslum  invecta  columbU 
Alma  Yenus  |  Lemnum  y  Yulcania  tecta  y  pejtebat* 
Interei  Brptheo  y  conjux  quem  Mulciber  olU 
Miserat ,  et  florum  curam  commisit  et  borti. 

Hortus  erat  passim  areolis  distinctus  amc^nis  ^ 
Hortus  j  amor  divse  YevLeri^ ,  cui  n;iyrtea  sepes 
Atque  intertextas  dalit  propugnacula  lauri 
Intils  multiplici  se  se  cijfciuu  prdinp.  j^orum 
Fundit  odora  ^ges  j  variosque  ostentat  amictus» 
Lilia  mixta  rosis  y  immortoles  amaranthi  y 
Narcissi  y  viol^que ,  e^  pallentes^  spemonae  ; 
Et  quos  feeit  amor  ^re^  ^  quibus  lAsque  rem.ansit 
Tempore  ab  hoc  primum  mutato  ip  corpore  nomen«   . 
Huc  aditus  soli  Ze.phyro  fuit  j  horridus  bprto 
Ejectus  mceret  ^oseas  j  frustra/j^e  minaci 
Circum  claustra  frem^ns  j  flatu  perrumpere  tentat. 
Dudum  animps  ir^^que  gvaTes  prseseii^tiaPiva» 
Yicerat  j  insanos  contemnece  sueta.  tumultus. 
At  postqaam  Cyprips  Yenerem  Uquiss.e  Pex^tejs 
Persensit  Boreas  ;  striden^ibus  a^Lvol^t  alisi ; 
Custodemqne  horti  BrothQum^  ^ollissima  nactus 
Tempora  ,  promissis  et  amico  munere  palpat. 
Contmu6  patuere  aditus  y  fo^b^sque  revulsis 
Irruit  insultans  ^  hortoque  potitus  aperto , 
Infandum  exercet  fl^tu  popuj^ante  iurorei;^ 
Jam  molles  periere  r^sep  y  peri^*e  hy^<^i^thi  : 
Sternuniur  violee;  cedv^t  trem^f^cta  proceJli^ 


■ 

a44  CARMiisrtrM 

Lilia  j  narcissiqiie  Tolant  ludibria  yientis. 
Ut  vidit ,  trepida  Zephyrus  formidine  fugit 
Ad  Venerem  ,  et  tristi  vix  talia  voce  profatur. 
Dilim  licet  y  ah !  propriis  fer  openx,  mitissima ,  rebus. 
Hortos  vi<;tor  habet  Boreas  ^  Brotheique  nefandis 
Artibus ,  immissi  regnant  per  gramina  Cauri. 
Accelera ,  misen.  pereunt ,  tua  gaudia ,  flores. 
Haud  animo  tantum  potuitperferre  dolorem 
"Victa  Cypris  ^  ceciditque  super  revoluta  maritum.  ] 
Aptabat  magnos  opera  ad  fabrilia  foUes 
Yulcanus  ^  queis  igni  animos  viresque  ministret. 
Excussi  manibus  folles  ;  amor  iraque  mentem 
Fr^cipitant ;  et  torva  tuens ,  sic  credita  servas  , 
Improbe  ,  ait ,  sic  prodis  opes ;  nec  plura  locutus. 
Horret  ad  aspectum  Brotheus ,  oculosque  minasque 
D£lm  -^itare  parat ,  fbllis  se  condit  in  alvo. 
Nec  latuere  doU  natum  Jovis :  Haud  mihi  vilis 
Tanti  sanguis ,  ait ,  sed  in  isto  carcere  solves , 
Tartareos  adjuro  lacus  ,  pro  crimine  ^oena}s. 

iEstuat  infeHx  spaiio  conclusiis  iniquo  j 
Rimatusque  viam  Brotheus ,  qnk  ducat  anhelis , 
Inque  vicem  acceptas  reddat  pulmonibus  auras  J 
FoUis  in  extrem^  ^  quod  se  of fert  parte  foramen 
Implevit  pando  j  sociis  nova  fabula ,  nas^ 
Frotinus  Ignipotens  arrepto  tempore  j  Brothei 
Nasum  infehcem  mordaci  forcipe  prensat  j 
Multa  reluctanti ,  et  ^  parvi  de  more  canaUs  j 
Gircinat^.exteiiclens^  vincloque  coercet  aheneo. 
Nec  satls  est  ^  Steropem  nudisque  Pyracmona  membris 
Imperat  infestis  nares  immergere  flammis. 
Hlc  sceleris  liiemor ,  obscuro  de  carcere  longos        ♦ 
Dat  gemitus  ,  imoque  trahit  suspiria  corde:  '^ 

Vulcanus  gemitus  Brothei  et  suspiria  ridet. 

AUILUM  LITTERARUM  PERNICIES, 

X  AWTANE  te  nostrt  ceperunt  taedia  ?  nam  cxit 
E  manibus  toties  fugitivum  elaberis  aurum  j 
More  tuo  ^  rapidisque  volas  velocius  Euris  ? 


rXBER     T£aXIU8.  it45 

HflBC  xitiper  y  8terile&  ii^Gtisans  saepi  camcoiias  ^ 
Dicebam  yates  y  loculis  diim  nullus  iix  imis 
Nummus  erat  j  cunctosqiie  sinus  scrutatus  inanes  y, 
Nil  video  j  praeter  quas  nent  aranea  telas. 
Quidl  facerem  ?  cytnaram  arripui ,  si  fort^  canoris 
Ingratum  liceat  fidibus  lenire  dolorem. 

Intere^  captao  yolucres  dulcedine  cantils  ^ 
Certatim  se  se  agglomerant  y  sylyisque  reUctis 
Arrectd.  melos  aure  bibunt  j  plauduntaue  canentL. 
Ipsee  etiam  fagi^  ipssB^etiam  sentii^e  yidentur 
Auritffi  modulos  durosub  cortice  pinus  y 
Ad  numerosqne  moyent  frondes.  Quin  flumina  cursus 
G)ntinuere  suos  ^  et  molU  yisa  susurro.^ 
Nunc  rauco  yarios  imitari  murmure  cantus* 
Ulc  ego  di!un  blandis  ama  £allere  tempora  nif  gis  ^ 
Aureus  en  incude  recens  mihi  nummus  ab  alta 
Deyolat.  Inyisi  sed  quis  Deus  exstitit  auctor 
Munerisy  incertum  est:  teimes  nisi  fort^  per  auras. 
Disjecit  Isdted  impatiex^s  Discordia  sortis.       ^  .  ; 

Pron  I  fulgor  y  proh  quautus  erat !  non  pulcrior  unquam 
Ltmamicaty  plems  cum.  junxit  comibus  oi^em. 
Non  lucis  patet'  ipse  y  diem  mortafibus  degris 
Ciiin  reyehit  ^  thaJamisque  recens  emersus  eoia 
Optato  recreat  languentes  lumine  terras. 

Tunc  quoqu«  me  j  ut  reliquos ,  auri  delusit  inanis. 
Fulgor ;  et  exclamans  ,  adsunt.bona  Numina  y  dixi  y 
YatibuS|  et  supens  sunt.dulcia  carmina  curce. 
NuIIa  mora  est ;  donum  accipio  yenerabile  laetus  ^ 
Nec  yidisse  semel  satis  est ,  }uyat  usque  tueri  y 
Nec  corda  expleri  possunt  j.  oculiye  tuendo. 
Nummi  tantus  honof  et  g^atia  tanta  metalli  L 
Materiam  yincebat  opus  ;  nam  dextra  periti 
Artificis  yiyo  yultps  caelarat  in  auro  y 
Augttstos  yultus  ^  qualis  Mayortis  imago  est  ^ 
Ci!im  trepidas  funesta  moyens  it  bella  per  urbes  r 
Impellitque'  acres  y  populorum  in  funera ,.  currus^ 
Aut  qualis  diy{Lm  ipse  pater  y  cum  bella  perosus. 
Arrisit  y  cunctisque  facit  bonus  otia  terris». 

At ,  diim.tracto  manu  funestum  munus  ayari  ^ 


246  C   A   R   M   I   N   0   M 

Inque  sinu  rtfovens  j  olli  figo  oscula  mtiHe  y 
Omnis  ripa  silet  y  nemoruni  siluere  if^ecessns ; 
Et  nostris  rohxcte&j  qu8B  respondiere  solebarit ,' 
Cantibus^  in  sylvas  se  se  intra  tecta  recondimt. 
Kamque  ^tHi  jam  nuHiis  amor  cantare  sub  nmbri  ^ 
Aut  doctas  pulsare  fides :  despecta  jacejbat 
Barbitos  ,  et  celsi  pendebat  inutilis  ulmo. 
Mordaces  etia6i'dii^um  pra&cordia.  curae 
Acceleraift ,  Srigitesque  m^tus  ;  pai  blanda  recedit^ 
^t  fug^re  procul  placidsa  bona  g^udia  mentis. 

Obstupui  y  et  tacitus  causas  dlim  queeroTiatent^s^ 
HauA  lor^urti  latuere  doli ^  dulcesque  metalli 
Insidiae.  Tunc  plectra'mianu'cytharamque  re^mens  ^ 
I  procul  j  i  y  iiXi ,  donum  exitiale  camoenis. 
Pars  tecuni  toiHi  nulla  super :  non  surit  mihi*t*anti 
I>ivitidG( :  nostros  solabitur  una  dolores 
Barbitos  ,  et  gazis  me  Regum  aequabit  dpimis^ 
Continiio  tiBvblant  hilares  Iseto  agmine  ilisus., 
£t  solit^  recreant  fiegram  dulce(£rie  meritem. 

'  I N   H  Y  :e  ja  -'E  si  •  ,  . 

'        '  ...  r  ....  - 

qXJJE   CALLIA:   TOTA   SiEVIlT   AKN6    I709. 

«I  AM^dudimi  Francis  Zefphyrus  tegndbat  in  orisj 
VesaKfosque  hyemis  cleinentior  aUrafiftrores 
Mulcebat  y  cuncto$  ^  BoreA  indigriante  j  per  antio^* 
Interea  NymphSbque  hilares  y  Dryadesque  pudtos  y 
Naiadumqtie  cohors  fluviis  vohtare  relictis 
Bura  per  *  inque  vicem  manibus  per^utua  nexoQ 
Exercere  leves  y  cythai^i  modulante ,  choreas. 

Ecce  autem  Hesperidum  fliim  longitlis  errat  in  h(mis& 
Impudens  Zephyrus;  diim  nunc  per  ariUBna  vii-etaj 
Nunc  super  ireolas  volitat,  moUique  susurro 
Obstrepit ,  et  flores  inter  nugatur  amicos, 
Nacti  aditum  facilem  madidls  Notus  horri'3us  alis, 
Et  Boreas  immane  furens  y  Creberque  procellis 
Africus  j  in  latos  se  se  fadto  impete  campos 
Praecipitant ,  trist^sque  ci^rit  por  inane  tumtiltus. 


>      I 


^, 


tlBBR      T£ATIU8«  %l^ 

Continui  niptjsnix  deplait  U|i4iqi4e'ni|n^^  ^.  > 

Terra  riget ,  cursus  glacie  fr^ziantur  aquarum* 
Tum  Ter^  insauas  di^m  yis  inimica  procellas, 
'Excitaty  ad  proprios  recipil;  se  turba  penab^s    . 
Naiadum^  fluTiociue:pi:QC,ul  se  condit  in  alto.  . 
Nec  x^iniis.  hinq  Dry^cU^  ,:]S[ympIifieque  et  ceetera  ruris 
Numina  ^ecr^tas  quasrupt  fMgitlva  latebras*, 

Quin '  et  ApoUiiieum  fiigus^penetrabile.  lEnontepi 
OccuDat|  €ft  solitQS.audet.turbaire.lAbprefi..   ...  « 

Aonidum  concretagelu  nam  Fogasis  un^^  , 
Duruit ,  et  prohibet  saoros  haurire  Uquores  ,       .      . 
Girminibus^  suus  und^  leipc^s  et  gtatia  ccescit. 
Ipse  etiam  in  ^tabulo  ,coi|iiQlusus  Pegajus  alto 
Excipere  Aonios  dorso  n^at  alite  yates.  ; 

Jntere^  Fri^nc^s  Zephyi:us  r^me.abat  in.oras^^ 
Jamque  propinquabat  ^  cum  t^ristes  eminxW  ^gl^P^ 
Aspiciens  ^  blimdd.  quo3  dudiim  a£Elayerat  v^xki\  • 
Erg6  mihi  Boreas  concess/os  ,  inquit ,  honoires 
Inyidety  et  npslreregnat.dominator.inorbe,?  :  ;    .  ^. 
Tucjue  ade6,hiaac,pateris,  DiyAin.pater?tg|.iti)H  $#Aram  . 

Quis  celebretlucem^.geUdi  diiilv,li|rbine>y^atU  - ' 
Terram  agitant ,  dirosque  moyent  impun^  tumultus  ? 
Jam  terquinque  dieslatebrisdaninata-juyffp.t^is^  ,- 
Ire  yidet  y  meritumque  til^i  non  reddit  nonorem. 
Da^  precor ,  inyisos  nostfi^s^si  cifra  tuorum 
XTIlasuper ,  procul  in  Scythicos  depellere  hnes. 

Audiit  ojnwtem  Oninipp|;piis,,  Borea^qpe/Notuinque 
Caeteraque  ii^jnMtris  inooiAn^oda  flami^  teri^s 
Trans  pontum  ^ubet  in  p^riosmigrare.penate^. 

Gontinu6^d^us.canis  demontibu$>huiXK)r 
Liquitur ,  et^solito  decuixuntilumina^  cur&u. 
Mox  desolatos  Zephyritleyis  aura.per  ^gc^s- 
Ereptos  risus  ^  ecQp|;jBtf|iiie.ga|i,dia  red^ 

H  O  S  T  E  S     AiM  I  CiL 

M^Tus  Amar.^poliis.hominum  Divdjnqae^j>ej:bir&^ 
Et  pharetram  certumque^  jrotans  pueriliter  arcufn^ 
Jactabat  Cypriis  nilUQXi  $uperabile  teUs^ 


Ciim  8ubit5  immiti  M6rs  se  tnlit  obvia  (alee  i  " 
Yictrix  ipsa  etiam  et  multis  omata  tropbseis.    ' 
G^ntiiiuo ,  ceu  jam  victoria  certa  maneret , 
Mortem  ridet  Amor  y  pariter  Mors  ridet  Amorem  y  -  ' 
Ceu  jam  letbifens  moriturum  cr^deret  armis. 

Tum  puer ;  ergo  meos  sistat  Mors  una  trilimpbo$  ^ 
Nec ,  cui  CobUcoIsb  cedunt  y  anus  improba  cedat? 
Sic  fatus.  Ti^mido  contra  Mors  intonat  ore  : 
Qujk  ruis  imprudens?  qu»  tanta  insania  menti  ?*  :  \ 
Quidye  paras  ?  cur  fata  ferox  praeyertere  gestis?       -  * 
Talia  fundebant  diris  convicia  Unguist 
Sed  piguit  certare  mink  :  jamque  aima  furentes 
Cornpiunt  j  mi^sisqu^ineant  noya  preelia  telis.*  ' 
Sed  fru^rA  ;  Mors  IdaUo  non  vincitur  arCu  | 
Jnstantis  neque  Mortis.  Amor  fera  spicular  sentitA 
Ergo  post  cassos  ictus  vanosque  labores  j 
CilUn  neuter  posset  contundere  viribtts  bostem }   • 
Unanimes  ambo  junzerunt  foedere  dextras. 
Nec  satls  est  ;  pignus  nunqulkm  violabile  paicis  j 
Mors  et  Amor  dant  tela  ^ibi.  Dein  yulnus  Amoria  • 
Saepe  fuit  letbale  ^^  et  MQXtisfunabile  yulnus* 

DIR^    IN    VULCANUM; 
Qubd  opdmi  Poe^tcB  Carmina  igne  periissenU 

V  A^  !  coeU  Vulqane  pudor  !  yah !  dedecus ingen.a 
Coelicolum^  et  summo  proIesindignaTonante; 
Ergo-ne  sacrilegis  potuisti  absumere  flammis 
Carmina  9  qu£e  doctus  sua  dicere  possit  ApoIIo ; 
Carmina  dulciloquis  non  inficianda  Camcenis? 
Non  ai  gumento  reyerentia  debita  sacro  ; 
Eloquii  nec  mitis  amor  tenu^rQ  jureiitem? 
Si  tibi  I  si  justas  conversus  lector  in  iras  y 
Ayerso  scriptos  permittat  ApoUine  yersus ; 
Attamen  hos  decuit  trepidis  allambere  Jlammift 
Inscriptumque  Dei  nomen  servare  yerendum. 
Sed  quis  preecipitem  furor  inconsultus  adegit    ' 
Diyimim  i^fldi^  cannezi  yiolare  fayiUis  ? 


i^ 


X.XB3C11      TBRTIUS.  2^9 

Scilicet  Aonides  y  predsentia  Numina  Yatuin  y         ' 
Despectee  tibi  sunt ,  nec  dulcia  carmina  curas  ? 
At  tiU.pro  -scelere  immani^  pro  tristibiis  ausis  y 
Hoc  vates  y  Supeiis  gens  exaudita  y  precamur. 
Te  quand6  sethereis  ezpulsum  sedibus  olim  j 
Defoimem  indijgnans  diyo  de  sanguine  prolem  ^ 
Jupiter  in  terra»  cobIo  dejecit  ab  alto  ; 
l^  Tunc  luxata  tibi  est  grayiori  tibia  lapsu ; 

>Jam  brevior  pes  dezter  eat  y  fiatque  smister 
Lon^or^  et  dubio  titubans  ad  singula^gressu 
Duni!^  ofFendas  :  sazo  iiim  fractus  acuto 
Turpe  caput  y  justas  dederis  pro  crimine  pcenas. 
Sedquid  ego  heec  autem  ?  Meritis  leviora  precamnr* 
Te  potii!ks  raptum  accensft  fomace  recondant    ^ 
Frustr^  obluptantem  Brontes  Steropesque  procaci 
Cum  risu  :  positumque  altia  incudibus  ambo 
^terno  tundant  iuzatum  yerbere  corpus. 

METAMOEPHOSIS    PUERI 

IN    EBUR    yOZ.ATILB. 

•^xuBB.AT.  pharetran^  ex  humeris  arcumqtie  sonantem 

Idaliuspner^  et  spoliis  indutus  opimis 

Ibat  matemi  spatiosa  per  atria  tecti. 

Circummille  )oci  j  circum  chorus  onmis  amorum  ^ 

Fallebant  yariis  felicia  tempora  ludis. 

Hos  Ujlpr  puer  ignotus  subrepsit,  amori 

Onmi^ennigero  simiUs ;  nam  plurima  labris 

(^ratia  j  multus  honos  tenero  fiilgebat  in  ore. 

His  snper  Idalise  raptas  sine  ihore  columbos   . 

Apt^atinolles  hunieris  implumibus  alas.  * 

At  iiim  turba  levis  medias  impune  per  auras 
Hinc  atque  hinc  yolitat  certatim  :  Hic  ventris  obesi 
Mole  gravis  j  tardamque  trahens  inglorius-  alvum  j 
^roditur ,  et  fraudem  puer&m  gens  prava  retexit. 
Dissimulat  tailien ,  et  raptum  per  inane  puellum 
^^ojicit  ad  metam  altemans ,  zpanibusque  vicissim 
Accipit  et  reddit^  risuque  illudit  amaro. 


I 


StSo  CARMINUM 

At  diim  per  medios  niinc  hikc  j  nimc;nus8ilk  ill^c  v 

It  puer  j  et  laet»  prsDbet  hidibvia  turba&  y 

Frande  mal^  implumem  lugens  Cy thersea  Golumbam ' 

AgnoTit  pennas  bumeris.puerilibu6<apta^  y 

Kt  procm  indignana^  pueros  |u>fat  int8r<amore8 

liuaere  y  ait  ?  tibi  moxi  dabitur  ^inalesaB».^  quod  optas} 

Hinc  aded pila tu  fies  etludus  Ambrum* 

IKxit  et  in  yentrem  sitbit6  conoreTit  ebmmettm 
Infebx  pneri  moks  :.  tmn  flexile  eoflum  4 

Desuper  obrigmt.  Lasneittis  oiti  patebant  j  1 

Ora  sed  IdalisB  plumis  impleta  columbsB. 
Crudleles  plabuere  jooi^  matBiqne  Cttpule 
Annnit  y  et  ludis  risit.gens  .pmTa  repertis. 
Dein  habilem  y  qu6  se  puiir  ambitibsu&agebat  y 
Certatim  incurrant^Bxtris^solertibas^arcum  y 
Committunt  extrema  duo  vinclisque  coercent. 
Nec  satis  est ;  pulcbro  }UT>at.insudar&]abori ; 
IngeAium  labor  ipse  £acit  j  nam  flexilis  arcus 
Qui  restabat  adhuc  nerfus  superj  hatcd  mora  dttclum 
In  yarias  longo  hinc  atque  hinc  molimine  partes 
fatexunt    haWe  m«.u  per.i«admfig«raixt, 
Jamque  adeo  dextram  mstructi  puenubus  armis 
Fennatumparsmittit^ebur,  p^rs  alteramissum 
Excipit ,  et  varios  pulsando  reciprocat  ietus. 
Elx  illo  Diyos  pueros  imitatai  juyentus 
[^emiatos  gaudetiglobulos'  vecsare  pep  anras. 

METAMOBPHOSIS  EBRIORIM  JUYENU^ 

« 

I  JT        I.'  A   G    B   K   A   S.     ' 

X  E  M  p  if  s  erat  y  quo. pl^bs  medias  larvata  per^mrbea 
Insani  celebrarereolet.TrieterioaBacehi^ 
fitpriscos  revocatrtanto  post  temporemores. 
Tum  ver&  Juvemun  viridesefiusaper  hortos 
Lseta  cohors  ,  epulas  inter  y  lususqite  y  -  jocosque  y 
Et  choreas  hilares  y  multo  tSo  itnpieratilaocboj 
Ambrosios  repetens  iterumque  iterumque  ILquores* 
At  postquam  agnovit  nil  jfam  snperesso  falerni  j 


N 


•; 


riBSR      TBB.TIUS.  aSl 

Tum  vacuos  caKccs  exhaustaque  pocula  mosret  j 
£t  sortem  mdignans ,  cbnfiiso  mnrmure  Bacchum 
Increpitat,  longisque  cietclamoribusmira-s. 
Huc  ades  y  &  LesnaBe  pater ;  lepidissitlie  DiVfim 
Hiic  aSes  !  erhaustis^  vidiBn^  ut  jam  mitia  desnnt 
Dona  cadis  ?  rursiliin  madeant  siccata  Lyaeo 
Pocula  y  et  in  vacuis  renoventur  Tina  lagenis. 

Audut ,  et  turbee  ifisit  vesana  procacis 
Vota  Deus  :  QvteQ  vos  ,  inquit ,  quae  tatti  laspera  fauccrs 
Incessitrabies,  qutenulloextifignitur  haustu? 
Haec  vobis  explenda  sitis ':  neque  munera  nostra 
Deficient ,  fors  et  vinum  petiisse  pigebit. 
Dixit :  et  in  totidem  Jiivenes  jubet  ire  lagenas. 

Nulla  mora  est ;  lento  circum  undiqne  etundique  corpu$ 
Yimine  contegitur,  morx  altnks  ardua  cq||a 
Exsurgunt,  teretesque  ferunfmiitata  figuras. 
Ex  illo  j  proprius  alio  siib  corpore  mores 
Servat  adhuc  malesaiia  cohors,  titubanrsquei^gena 
Stare  loco  nescit ,  nisi  multo  impleturlaccho. 
Cumque exhausta jacet ,  credas  et plangeresortem. 

M  O  R  T  I  'S 

DE   PRINCrPItfUS   VI^IS  TRIlTMPHtJS. 

J  AM  totumimperio  etdurissub  legibus  ofb^Ai 

Subdiderat ,  partoque  ibat  Mors  Ifieta  triumpho. 

Ecce  autem  excdsas ,  -Regum  pdlatia  y  sedes 

Rimtuiti  y  "densus  tlextrS.  ifiev^que  «atelles 

Occurrit,  strictisqiie  aditus  ntucroiiibus  horrent? 

Quid  faciat  ?  quS.  vi  ^  quibus^artibus  invia  tetotet 

Limina  j  et  occlusam  victrix  irrumpatin  aulam? 

Morborum  indignans  turbam*vocat :  ocyii^  omncs 

Erumpunt  Stygiis  ^  mpti  telhire  ^  cavctnis  , 

Et  Mortem  circumveniunt.  Stetit  arida  Febris  * 

Occultas  afflans  accenso  pfefctore  flammas. 

Dein  longo  veniunt  examine  y  Tussis  aiihelatis , 

Et  laterum  dofor ,  iet  praepii^gui  mole  yodag^ra , 

Fumosique  ignes  cerebri  ;  perque  intima  serpens 


I 


SSH  •       CARMINUM 

Yiscera  y  Lethalique  agitans  dolor  ilia  motu. 

Mors  stetit  in  mediis  ^  tumidoque  haoc  pectore  fatur. 
Tandem  fausta  dies  et  ineluctabile  tempus 
IUuxit  j  fidi  comites  y  qno  nemp  resistat 
Deinde  mihi  :  certum  est  aulam  pen^trare  potentfbn  ^ 
Et  male  securos  conimuni  inyolyere  fato. 
Quod  yis  forte  neget ,  dabit  ars  nova»  Lauta  parantur 
Principibus  cras  insolito  conYiyia  iuxu. 
Jamque  ade&  tot^  urbe  dapes  j  et  Massica  prima» 
Yina  not8B  studio  famuli  certante  requirupit. 
Ocyus  his  taciti  succedite  :  mox  ubi  mensas 
Furtim  instillato  yitiiiit  quisque  yeneno  y 
Intima  commixtus  Froqerum  per  yiscera  gliscat. , 
Protinilis  ingenti  miscebitur  aufa  tumultu. 
Interea  tehs  dextram  succincta*  cruentis 
Ipsa  adero  :  trepioas  me  me  insinuabo  |>er  aedes  ^ 
Atque  improyis^  yictrix  dominabor  in  auli.. 

Assensere  onmes  ^  et  laeti  jussa  facessunt.         \ 
Febris  atroz  petit  ima  cadi  j  pariterque  Podagra 
i£gre  spumanti  patulum  caput  abdit  laccho. 
Namque  ut  pinguis  ^  iners  ^  crass^  se  mole  ferebat  ^ 
Paryum  eluctanti  luxayerat  ossa  fbramen. 
Hinc  ade&  Procerum  spatiosaper  atria  gressu 
Difficili  y  aut  geminis  it  sustentata  bacillis« 
At  Pepone  humores  crudi  latuere  sub  imo^ 
Pigra  cohor^  :  ruit  in  leporem  ^  lumbosque  caputqu^ 
Inficiens  j  auris  moeror  torpentibus  afHat.  ' 
Involat  in  glaciem ,  gelidoque  in  corppre  Tussis, 
UItr6  habitat  y  stotoachique  dolbr  petit  intima  Fung^» 

Ecce  autem  mensis  diuxi  regia  turba  remptis 
Exsurgit ,  ludosqne  parat  ^  grassatur  in  omnes 
Morborum  furiata  cohors  :  oui  horrida  Febris 
Torrentes  artus  depascitur  :  eegra  Podagra 
Huic  ligat  articulos  :  illum  indagesta  fenn89 
Frusta  premunt;  pectusque  acidis  humoribus  impl^'-''' 
Intere^  Mors  ipsa  yeiiit  :  tum  ^  falce  reduct^  ^ 
Adyersos  irata  petit  y  mactatque  ruitque  j 
Atque  repentino  turbat  noya^audia  luctu. 


r 


XIBER      TSRTICS»  253 

UNDE    MEDICORUM 

XN    ORBfM    PROLUYIES. 

X/BJBCTVS  coelo  quondaiilfeiYulcanus  ab  alto 

Di!un  cadLt  in  praec^ps  y  rapido  per  inania  lap$u 

Lnxatusque  artus  ^  nec  non  pede  debilis  uno 

Figebat  dubio  yestigia  lubiica  gressu. 

Protiniis  insigni  Medicorum  ex  ordine  turba 

Gonyenere  :  aderat  pullat4  in  yeste  Melampus  ^ 

Fbylliridesque  sagax^  et  cum  Cbirbne  Macnaon| 

Nec  non  Fhoebed  celebris  FodaHrius  arte 

Auxilio  subeunt*  Hic  odoriferam  Panacaeam  ^  ^  ' 

Ille  salutiferam  redolenti  ^  pyxide  Nardum 

Depromit,  mites  alter  jactantior  herbas. 

Pars  altum  obducit  vulnus  \  pars  multa  salubres 

Diffundit  phialis  succos ,  pars  dulcia  miscet 

Fomenta ,  mgratum  si  fors  mulcere  dolorem  ^ 

.  Ossaque  nativ^  ^i  possint  reddere  sedi* 

Sed  frustri' :  exuperat  dolor  ^  segrescitque  medendo; 
Erg6  mors3  impatiens  phialas  et  pharmaca  long^ 

,  Projicit  9  iratoque  ^Deus  sic  intonat  ore. 
Ite  procul  resides  anima^  ;^satis  usque  Tonantem 
£t  Superos  lusistis  ^  ait ;  fraus  nota  y  dolique  y 
Yestraque  deluso  manifesta  inscitia  coelo. 
Nam  cur  ambrosio  jamdudum  Jupiter  haustu 
Perfunditque  avidas  repetito  nectare  iauces, 
Sanandis  si  nulla  super  medicamina  morbis  ? 
Quin  agite  \  et  si  cui  presens  in  pc^ctore  virtus  ^ 
Hic  ,  artis  medicfid  specimen  ,  luxata  raponat 
Sedibus  ossa  suis.  Necplura  effatus  ;  et  ir» 
Impatiens  rapit  arma  manu  ^  stolidamque  cobdrtem  • 
Insequitur  ^  properatque  suo  mactare  dolori. 
Tunc  illi  celerare  fugam  ,  totumque  per  orbem 
Effusi  procul  ^  in  terras  subiere  nocentes. 
O  utinam ,  Vulcane  |  tuo  data  praeda  furori , 
Gens  mimica  gravi  periisset  tota  sub  ictu  >       .     .      . 
Nec  peteret  tristes  populorum  in  funera  terras  \ 


a5f  CAaUtNtTU 

IN  PERVERSUM  PAaENTUM 

LIBBROS    AMOIIEU    ERCi..' 

\J  Tetemm  mores !  &  soncta  esempla  Parentum  ! 
Ssciila  quAm  distant  secUs  au^ra  solutis  \ 
Namquid  ego  Mc  patii^  indignos  Tirtute  nepotes 
Degenerasse  quwar?  Nunguam  heu !  tam  Iteta  redibunt 
Tempora;  ci!ini  prudens  genitor,  cum  sedula  metw 
Yix  oen^  depulsos  nutricis  ab  ubere  natos , 
Uutrices  colete  Aoiiidas  ,  curasque  jukerent 
Ferre  graves  studiorum ,  animumque  appellere  cliartis. 
Nunc  perdit  pueros  nimia  indulgenCia  natruni ! 
Ac  velu^  tenerosj  iiim  stringit  Smiia  icetus, 
.  Enecat  imprudens ,  et  prolem  perdit  aman^o.  . 
Haud  aliter  stulti  prffifocout  blanda  parentes 
Pignora  !  Namque  puer  dum  TitE»  assuescit  inerti  ^ 
Deiicias  inter  moUes  ,  mata  semina  sensim 
Alto  corde  bibit  f  vitiis  alimenta  Aituris. 

Ast  ubi  triste  Tenit  nimiumquc  inamabila  tempits  , 
^dibns  h  patriis  doctas  formandus  ad  artes    '■ 
Ciim  rapitur  ,  Musisque  puer  mandf^tur  Alumnus  ; 
Quis  tristes  memoret  gemitils  ,'Iongosque  dolores  ! 
Suspirat  genitor ,  mater  ciet  cemula  fletus  ; 
Luctisonis  totas  nutrix  ululatibus  »ie* 
Accendit.  Fuero  credas  extrema  pamri 
Funera.  Luminibus  siccis  comitatur  eunC^il 
Sola  cohors  famulantfim,  et  pondua  inutile  gaudet 
Lon^fis  esse  domo  ,  seque  segr^  mvIe.levaFi. 

At  non  ,  care  puer  ,  non  commendatus  abibis. 
En  adsunt  Tecti  bigis  materque  paterque 
Palladis  ante  fores.  Jam  stridet  Umen  abcnum  , 
Et  rapidi  cunctis  de  pariibus  orbita  currfla 
pM-sonat  emotas  ,  fremitu  stridente,  feneatras. 
KuUa  mora  est ;  adsunt ,  shidiis  qui  rit^  reg^dis 
~      ~      lir  ,  justo  qui  teraperat  ordine  mores  , 
:ura  domils  cecidit  :  quos  elma  salutat 
lero  inater.  Terbisque  ita  fatur  amicis. 
ler,  puer  ecce  meus  ,  spes  unic^magnss 


ttB^ER      T  E  R  f  I  U  S.  oSS 

Solamenque  domiis  (  nato  simul  dscula  libat )  / 

Si  qui$  amor  y  laxis  y  oro  y  spatietur  habenis. 

Ne  mihi  dUectum  verbo  nec  Ter^ere  natum 

Tundite  ^  nam  tener  estj  vox  diArior  asperet  aurem^ 

Frigidus  ante  pedes  Testros  ruat.  Haud  xttihi^tanti 

Farnassi  fuerint  latioes ,  FhoBbeaque  laurus« 

Hoc  unum  satis  est ,  veslm  si  muuei^e  possil; 

Yiyerey  et  incolumis  studiomm  absolvere  cursus* 

Quod  si  forte  j  precor  y  £)ii  y  talean  adVertite  casum  y 

Feccantem  meritas  par  est  expendere  po&nde  y 

Yos  pueri  y  vos  et  matris  miseratio^  tangat^ 

Non  erii^us  facti  immemores  ;  matrique  patrique 

Gertare  ofiRciis  j  dignaeque  rependere  gvates' 

Si  liceat  y  vos  et  curam  impeneldsse  juvabit. 

Quod  superest  y  ne  penea  rudem  graviora  iaA^nU 

HsBc  mater  ;  pater  k^do  a«die  uxorius  ?  ambo 
Sic  teneros  vitiant  stu^is  conxmui}ib«is  aniios* 
Quid  mirum  y  si  bina  puer  post  lustra  revisat 
Segnis  utmnte  lares;  Phe&busque  remittat  akiQUHim} 
Depastum  veluti  pinguissima  gramina  ruris  | 
Fap  Deus  Arcadiae  caulis  emittet  Aselluia. 

fLABORIS    NECESSITAS. 

Ulim  ,  djim  primi  nascentis  odgine  i^uiidi 
Aurea  florerent  Satunao  secula  Rege  j 
Cunctaque  foBCundoper  se  daret  ubere  tellus. 
Dulcia  tunc  placideB  peragebant  otia  gentos^ 
Nec  labor  uUus  erat ;  liquidi  sed  fontis.  ad  imdann  j 
Lenis  ubi  spirat  clementior  aura  Favoni , 
Aera  mulcebaut  teneri  mddulamine  eantfls  ^ 
Longaque  festivis  fallebant  tempora  ludis. 

At  mox  ipsi  etiam  moverunt  tieedia  cantus  | 
Nec  ludi  placuere  satls ;  quin  otia  moUem 
Desidiam  j  et  multee  lethalia  semina  culp^ 
Fartu  infelici  totum  fudere  per  orbem.  ' 
Ti!im  Fater  ommpotens  co^lo  miseratus  ab  alto 
Ingemuit  j  certamque  nov^  l^afat  arte  salutem. 
Erg6  juv^at  variis  abrumpere  languida  curis 


^» 


I 
•  »  •  •  « 


:lS6  carminum  ' 

Otia  9  et  ingratuiii  ludo  miscere  laboreni; 

Contmu&  mortale  genus  telluris  araraB 

Sensit  opes  y  intraque  sinus  ac  viscera  condi  f  <^ 

Qua$  nisi  depresso  nequeat  recludere  aratro. 

Mox  alii  densas  cingunt  indagine  sylyas , 

Yel  cursu  sectantur  aprum  ^  yel  flumina  lembo 

Nota  petunt  ^  hamisque  trahunt  in  retia  pisces^ 

At  quibus  ingenii  ditissima  vena  benigni  ^ 
Aut  meliore  luto  «finxit  praecordia  Titan  ; 
His  amat  ingenuas  animum  exercere  per  artes  f 
Et  teneram  studiis  formare  ad  grandia  mentem« 
Frotini!ls  Aonii  panduntur  limina  montis ) 
Hic  ubi>  CastaUdum  docti  stipante  caterT^^ 
Jura  dat ,  et  summo  residens  in  vertice  FhcBbus 
Accenditque  animos  cceptisque  audacibus  implet* 
Hiic  ade6  se  se  juyenum  la&tistima  turba 
Insinuant  ^  operisque  noy4  dulcedine  capti  j 
Fars  canere  Ileroas  ^  pars  Regum  ingentia  facta 
Dicere  amat  j  yictasqu'e  acies  y  pugnataque  bella     • 
Fortiter ,  et  partos  non  uno  ex  hoste  triumphos* 
Fars  aptare  modos  fidibtis ;  coelique  marisque 
Terrarumque  Deos ,  et  amoani  Numina  ruris 
Arte  n6y&  resonare  docet ;  nec  te  j  optime  Bacche  j 
LdQtitiaa  dator  j  aut  calices  siluere  disertos. 
Dulcia  si  Pindo  bonus  annuit  otia  Fhcdbus ; 
Acrii\s  ad  soUtos  studio  certante  labores 
Se  referunt  y  rediere  animi  ^  rursumque  recepto   ' 
Robore  ^  concurrunt  ^  cnajoraque  yiribus  audent. 

Otia  sic  placuere  magis  distmcta  labore. 

FOLIORUM  LUSOmORUM  ORIGO. 

VJ  u  M  noyus  exactos  «e  redderet  annus  in  orbes  j 
Ab  Jove  fata  hominum  breviori  impressa  papyro  y 
Inque  quadrum  certo  partitis  ordine  chartis 
Ilegia  Mercurius  Junoni  dona  ferebat. 
Forma  Ucet  cunctis  eadem ,  tamen  haud  color  uniis 
Est  foUis  j  paribusve  notis  descripta  renident. 
Ast  alius  Y  ulgo  docet  eyentura  character  3 


r 

1 


i\i 


»       »  •       \  V 


Heginas  alius  Keginanitnque  maritos  ^  ' 

Et  Proceres ,  quotquot  "palatia  celsa  frequentattt  ^    ' 
Quae  spfetanda  tnaiient  j  aut  qu»  tnetiienda  per  annuftlV 

EcCe  autem'^  diim.  jussa  Jovis  Cyllenia  prblies 
Exsequitur  ^  crebrosque  motet  per  ikiane  lacertos  | 
Labitur  axilii  fascis  querii  fortfe  premebat.         -    " 
Dlum  continu6  fatorum  inimicabad^ntem 
Ezcepit  Fortuna  ^  imis  quee  tertere  summa 
Gaudet^  et  adversos  casusmisc^re  secuhdiSk 
Tftm  Dea  cum  Momo  et  tlirbi  leviore  Deorum  ^ 
Fallebat  variis  labentik  tempOFa  ludis/ 

Ut  primi!im  adyertit  fascem  inclusasque  tabellas^ 
Miscet  agens  y  comitesque  inter  discrimine  certo 
Partitnr ;  verso  mox  ordine  ,.  tradit  easdem  ^ 
tnque  vices  totl  pariter  confuncj^re  turbae.     ' 

Mercurius  tedit  iliterei^  ^  qtiem  rector  Olytnpi 
Incrbpitans  graviter  ^  probris  onerdrat  amaris.       ' 
Nam  quae  tanta  animis  ^  dixit ,  fiducia ,  Divftm 
O  joculare  genils^  stimlnutn  sprevisse  T6nailteni> 
Et  terereindigno  sacrata  voluminaludo?  '  '     ••!■•»   «1 

Nec  plura:  iiidigiians  tenufes  ^  facto  impete  ^  charta^*       *  ^*'* 
Tractantnm  rapit  e  manibus ,' gaudensqud  yeceptis'^* 
Praepetibus  sese  super  sethera  proripit  ali$. 
Se4  frustri  ,  iiam  capta  novi  aulceaine  ludi'  '  •'-/'  '^^^ 

Turba  Deiim  brevibufij  foliie  atnat  iddere  formas  j(  '  *    •  -  •  ^^**^ 
QudB  placiiere  prii^,  varioque  omare  colore. 

Hinc  ^  si  Vera,  fides  ^  vetiti  primordia  ludi*  *  ' 


'   •* 


(,'/i 
...1 


.••(-.      . )  r;    o  f  r  *   > 

P  O  T  10    C  O  C  H  O  L  A  T  I  i"  ^ 

XlTTERARUJtt    STtJniOSlS   8 AL^&BfiftKlMA»^  -  -^ 


J^  Aai  quis  ab  extirenliis  jucundum  munus  ^he^  '  ) 

Mittat  hba  mihi ,  laeto  quae  Mexica  partu   »  ■    -       :        i 

Progemiit  tellus  ^  et  odoiro  cortdit  amomo^         - .    •  ■ .     '   ^w    ■  I  ** 
Scihcet  ille  iiovos  potus  dat  vatibus  ignes  j 
I  Inspirat  dignos  ipso  tel  Apolliiie  VersuS.'        /  ' '/      '"^    '^ 
i'       Ah !  memini ,  ambrosium  si  quand6  hilurire  liquoroxu 
Contigerit ,  sensi  sub  pectore  crescere  vires 

Tom.  11.  R 


^8  GARliilKtTM 

Insolitas  ^  asstaque  cal^cere  pordabeiiigiio* 
Hasc  me  liba^jji^^»t:  tam  dliilci  nectare  dives^ 
Bacch^y  ttto^  ^tices  ^  tua  jam  tibi  j  Bacche^  relinquo 
Focula  j  scu  calido  qilse  fert.Bur^ndia  tractu , 
Seu  qu8d  loqtta  magis  aremio  Campiaiiia  fiindit* 
Non  capiti  nocet  lile  iiquor^  i^iuqeruinye  lacemis 
Ingeminat  ^  crudo^ye  cieft,  sul>  corde.  tum^ultu^^ 
O  Grajorum  utinam  yitali&6UGGttS.in>ori& 
Creyisset  quondam  !  Tu  qui  vinosus  j  Homsxey. 
.Laudibus  argueris  yxni ;  meliore  tuUsses  ^ 
Desertor  Bacchi  y  Cocho.latum  ad^sydera  yersmp 


j  p 


S  O  M  N  I  U  M. 

VJONTBNTUS  parcis  dapibus  ^  jejunia  quales 
Iliti  quaterdf  nis  prsebent  indtcta  diebus , 
Carpebam  noctuma  leves  per  tempora  somnos. 
Non  moUi  in  pkon^  9  Tynoque.yolutus  in  ostro  ^ 
Fessa  sed  angustp  compostus  membra  cubili  ^ 
In  tumuli  morem  ^  paleH  quod  sac^c.us  agresti 
Plenus  ad  :qs,  rigidoque  insternit  culcitra  pannp# 
Continu6^GalIorum  inter  yictricia  raptus 
Agmina ,  et  hostites  irideor  mihl  cingere  muros 
Beilator ,  tristes  ul>i  lati^  impuba  xnmantur 
Moemia  Yerru^,(i)  )am  jam  jGiCtura  ruinas. 

At  neque  terrjiicum  torm^^ta  imitai^ti^.  fulmen  ^ 
Nec  praosens  animuQ(i  mortis  terrebat  imagp. 
Qu6  me  laudis  amor ,  qu6  dulcis  prsemia  palmss 
Ciimque  vocant ,  rapior  ^  fati  securus  ^  in  hostes*    . 
At  diim  blanda  tenent  sopitos  somnia  sensus  ^ 
£cce  mihi  a^t^  diem  summp  dp  yertjice  turm 
Signum  inyisa  dedit  nimii!lm  campana  ]uyentd9  p 
£t  faciles  p^|fe|tlit  tsifto^  de  pectore  somnos* 
Excutior  su^&>  etia«li^s  de  milite  dux^tor 
Myrmidonum  ^  sortam  dolui  ayersatus  iniquam* 

(1)  Ytmca  in  Italia  tttnc.Qbddeliatiu  ^  Oallis* 


I-XBEB.      TtRT^rfs.  '      '  z5a 

LUSUS  IN  HIRUNDINEM.     .    . 

JO  Ro N DB  super  viridi^  plaqicto  dina  languidal^psu 
Insinuat  per  memhr^  quieis  ,  alti$que  recepta ., .. 
Lumiiiibus ,  vimles  abigtt  de  p^ctore  curas,  . 
Ecce  super  medio  videor.  mil^  sidere  Pindo,* 
Hic  ubi  Castalidum  ^  doct^  plaud^nte  batery3.y 
Solerti  Cytbai*am  ipse  manu  jgulskbat  Apollo, 

Mirabar  j  cupidaque  innians  cdeleste  bibebam 
Aure  melos ;  dulces  quand6,nil  tale  timenti 
Importunanimis  sotnnbs^^abrumpit  Hiruiido. 
Namque  caput  circumyolitans  bis  terq^ie  jacent^m 
Excitat^  et  miseirum  !Pindo  deturbat  ab  alto. 

Ezars^re-ign^^.animi^  9  s^bit  ira  nefanduia 
Ulcisci  scelusy  et  de|Ltri.fug;itareparanteni4  ^    :  ,.     , 

Arripio.  Nam  qiH>d}  diad  9  prQ  tali^us  ai^jsis^  i 

Supplicium  ifiatesana  feres y  qi^do  tam lx>na„ti|rba8     ....... 

Gaudia  ?  Num  ^minas  rescindam  corpore^  paiin^s.?  ^  ;  ; 

An  meritam  graviora^.fiBrui^  qilas  TereuS  olijiia    ./ 

Exegii  pcBoas  y  lizigud,  mullctabo  loauaci  ? :  ; '  ^         v^ 

Ingemuit  yolucris^,neqiieiidhucobkta  prioi^es  y        ' ..   -^ 

Flebilibusmibi.visa  modis  iterare  qiiereias* 

Ipse  etiam  ingemui^  et  sortam  xdiis^ratua  iniquaupL,y  '  , . 

Incolumem  liquidas  patior  volitare  per  auras^.    ^  :.  .     . 


«i« 


I     .      i 


KlSfA  N  U  »    V  E  R  S  A  L  I.  A  M  . .    .  r 

IN   B.SGIAA1  JLPMISS^PS.  y 

JuixTREHis  nuper  de  finlbus  orbis  Ibcri         \  \ 

Venerat  Hispaiius ,  Francis  visuriis  in  oris 

Versalias  arces ,  Regisqiie  paIatia'Magni, 

Scilicet  audierat^terum  hic  miraculapandi;  '    '.'' 

Queis  neque  Pyramidum  regales  Meniphis  Kohores 

i¥lquiparet ,  Solisve  Khodus  miranda  Colossum  y 

Aut  conferre  velit  telhis  Babylbnica^  mnrbs. 

Erg6  avidis  diim  cuncta  oculis  circumspicit ,  tt  se 
i  In  partes  quaScumJque  lerat  j  longa  atna  luxu  ^. 

Miratur  fulgere  novo  ;  dttm  suspuiit  hortos  ,  .         ^ 

i  fi.  a 


"260 


1C   A   R   M   X  K  tr   3SC 


fluminaque  in  Tarias  passim  venientia  formas^ 
Ecce  inriprovisus  ^  magnd.  stipante  coron&^ 
ObjiciturLodoix.ultr6  spectandus  eunti. 
isTon  illuni  croceis  illusum  vestibus  aiirum), 
Kon  lucens  adamfas',  et  Eoi  munera  ponti 
Ornabant  y  sed  frontis  honos  ,  vexierandaque  vultfts 
Gratia  j  et  augustos  Majestas  fusa'  per  artus. 
Hlc  ver6  exclailiifihs  voces  novus  liospes  m  istas  y 
Hunc  vidisse  -xnihi  satls  edt ;  jamcaetera  sordent. ' 

j  u  V  E  N  i  s   E  B  a  I  o  s  r 


I  N     C  A  D  U  M      M  £  T  A  M  O  K  iP  H  O  S  I  S; 

•^ TBKTE-BAT  pa.tulam  resupinus  vitis ad nmbranii 
Castalius  juvenis  ,  multoque  inflatus  laccho 
Profiabat  resonante  graves  de  pectore  rhonchd^l' 
Non  tulit  haec  PhiBbus  ;  sortem  miseratus  AluniniY 
JPit  propior , -pre^lisatoue  manus  et  vellicat  aurem  ; 
^  Atque  hsec  iratO'simi£[s  soper  adjicit  ore. 
Stertis  ^  iners  ?  neque  te  Bacchi  malesana  sequent^H, ' 
Castra  pudet  ?  tato  intere^  gens  asmula  Pindo 
Congi^ditur  ^  palmaaque  ambit  victricis  honorem» 

Ille  sub  h^  oc^les  somno  vinoque  gravatos 
Diducens  utr^que  manu  vix  talia  reddit. 
Kam  quid  ais  ?  vel  quid  faciam ,  Pater  optime  vatum  ? 
Terra  imbres ,  knbrem  segetes ,  bibit  aetltera  pontus  ^  \ 
Sol  pontum  ,  solemque  soror  bibii-semulaPhoebe. 
Cur  mihi  non  liceat  hquidum  potare  faiernum? 

Hic  Deus  indignans  justasque  accen^us  in  iras  ^ 
"Vite  ferit  Juvenem  ^  quo  verbere  jprotiniis  iiigehs 
Fit  cadus  y  et  primae  vestigia  nulla  figurde  j 
Nulla  super  remanet  species  ^  os  praetei:  apertum^ 
Dtilcia  quo  l^ti  fundantiij^  munera  Bacchi. 

LEPIDA  PICTORIS  FESTIVITAS, 

Jl  A  B.  &  H  A  8 1 1  sobole^  9  par  magno  Pictor  Apelli  ^ 
Diver^osun&popiflos  simuhcre  tabellS.«     ^ 


SHgaiim  opus  Artificis  j  calamo  leTiore ,  paraVatV 
Hle  ubi  rescivit  variis  de  partibus.oi!:bis  y 
Qui  populis  mores  ^  quo  qi^isqiie  indutus  araictu  y 
Quos  coleret  ritus  y  opus  incnoat  y  et  sua  cunctis 
Sedulus  afiSneit  patrio  yelamina  cultu. 

Contracta  m  rugas  coUo  dat  lintea  circum 
Hispano'^  et  pressis  stringit  femora.  utraque  Bfaclii$«. 
Hunc  Juxt^  obiongo  spectandiis  Bjelga  galero  ^ 
ijSdySL  nastam  ^  dextr^  gestvit  spmnantia  yino  - 
Pocula,  et  irrigiio  se  proluit  impigi^r  baustu*. 
In  toediis  alit  (jairus  ^e  parte  ferebat  y 
Quem  yastos  distincta  sinus  yariisque  decora.^ 
Tasniolis  ^  Jiongo  femoralia  texta  labore 
Circumdant ,  grandesque  premunt  ih  cruribus  alde^  . 

Nec  suus  hic  Daco.deerat  locus ;  ille  bipisnnam 
Molitur  dextrS.,,  latoque  accingitur  ense. 
Hunc  pr&pi  lanigero  succiuctus  acinace  Turca ; 
Cui  Spartana  chlamys  t|lo8  descendit  a.d  im^s , 
Carbaseiquetori  cinguntcaput ;  Haud  procM  adslatr 
Sarmata  y  moUicuIis  praecihctus  corpora  yillis. 

MiUe  pfaaretfati  ^jjuos  ullimus  educat  orbis^ 
Quiique  sagittiferos  faabitant  Garamantas  et  Indos  ^ 
Hic  aderant  populi  y  nigro.pars  fiisca  colore  j 
Pars  simul  intextis  corpusque  et  tempora  plumis.^ 
Multos  pra&tere^',  tenui  quos  dicere  yersu 
Non  licet ,  in  tabuli  depinxerat.  Ast  ubi  Ibngo 
Artificis  tandem  manus  est  defiincta  labore  ; 
En  yeter^es  faiabitus  Gallum  mutasse  j  noyumque 
Ihduxisse  ferunt- yestis  genus.  IUeresumit 
Arma  manu  j^  moremque  nt)yujn  ritusque  recenles 
Exprimit  y  atque  alio  dat  Gallum  incedere  cultu. 

Nec  longum  in  medio  tempus-;  cum  fama  i^egortat 
Mutatos  rursi^  studia  ih  contraria  Gallos 
In  cultus  iyisse  noyos  j  quodque  ante  placebat  y 
DispUcnisse  breyi.  Tum  pictor  concitus  iri  , 
Siccine  Gallus  y  ait^  yolucri  inconstantior  Euro  y . 
Usque  su3.  nostrum  leyitate  illiiserit  autem  ? 
NuIIa  mdra  est :  nudum  effingit.j  ^edforfice  dextramfc' 
Amiat^  etante  pedes  panhos  ninc  pmgit  et  inde. 


pAt.  carmxnum 

Tum  super  haec^  Tabulam  jocuUri  hoc  qarmme  sigxiat.  ] 

Galle  j  tibi  vestes  y  quas*lubet  ^  ipSe  para. 


I  N     P  S  I  T  T  A  C  U  M. 

V  ENiT  dulce  mihi  peregrinis  munus  ab  oris,^ 
Angustosque  habitat  Y^Iucris  j  mea  cura^  penates* 
IUius  in  toto  Tirides  mirabere  plumas 
Corpore  j  ni  variis  distincta  coloribus  Iris 
Cingat,  et  aerio  collura  discriminet  arcu. 
Sunt  Volucri  placidi  mores  ,  pati-enscjue  magisti'i 
Ingenium.^  quamcumque  voles  formabis  ad  artem. 
Adde  qu6d  humanos  ixnitando  effingere  solers 
Lingua  sonos  j  paribus  tecum  colludere  verbis 
Gestiat,  et  notas  altemis  reddere  voces. 
Haec  mihi  dum  nuper  solito  iestivior  ultri 
Garrit  y  et  insuetum  depromit  gutture  carmen  ; 
Dum  rauco  sonat  ore  tubam  y  dum  tympana  pulsat  j 
Blanditiis  et  mille  meos  sibi  captat  fthiores  ; 
Tunc  ego,  ne  dubita^  Volucris  dulcissima,  dixi  : 
Vere  novo  ,  primum  cum  laeta  virescere  tellus 
Coeperit  ^  et  mollis  spiraverit  aura  Favonl ; 
Servitium  eripiara  longum  ,  tibi  vincula  solvam :  * 
Ferque  aJltos  nemorum  saltus  et  laeta  per  arva 
Aeriasque  impune  plagas  voHtare  licebit. 

Fauca  mihi  contri  trepido  dedit  ore  Volucris. 
Nam  quid  ais  ?  quae  te  nostri  fastidia  tanta 
Ceperunt  ?  hospesne  forem  iraportuna  ?  vel  iri  te 
Feccavi  quidquam  impmdens  j  quod  plectere  certes  ? 
Ecquid  enim  per  aperta  jubes  impune  vagari 
Camporum^  nemorumque  altos  lustrare  recessus? 
Quid  juvet  exiles  aaitare  per  aera  muscas  ^ 
Repentes  et  humi  duro  configere  rostro 
A^ermiculos  ^  siceisve  famem  depellere  granis  ? 

Tu  mihi  tu  niveum  raollique  siligine  panem  ^ 
Conditasque  nuces  ,  aut  y  si  quid  dulcius  istis , 
Forrigis  ipse  manu  ;  tu  munera  blanda  Lyoei 
Das  bibere ,  et  tecum  lautis  accumbere  mensis. 
Caetera  quid  memorem  ?  Fotui  formosa  viderl 


I.IBS1L      TBRTllTf* 

Hospitibns  ,  numero  veniuiit  quicumque  firequenti 
]M^iie  salutantes  y  et  te  ffiratantur  amicum. 
Quin  etiam  tremuHs  hmc  inde  assnrgere  pennis 
In  caput  atque  humeros  £i8  est  mihi  :  pectus  in  ipsum 
Inyolo  9  cijim  placuit :  «u»  figimus  oscuhi  y  blandua 
Excipis,  et  studiisparibuspersolvisamorem. 
Dic  ubi  libeitas  potior ?  quiDus  ipsa  beatam 
Sortem  ^quare  queant  prffisentia  Numina  donis? 

PRINCIPIIS    OBSTA. 


^63 


J> 


Cupido  ab  imbre  madidus* 


xj-nL  nuper  soviret  hyems ,  gravibosqne  pruini» 
Horreret  ccelum ,  et  tellns  ingrata  rigeret } 
Tendebam  ad  panros  serft  sub  nocte  penates. 
Ecceautem  Yeneris^  nemorum  per  deria  proles 
Adstitit ,  et  falslL  decepit  ixoagine  metitem. , 
Nam  puero  geminas  imber  madefecerak  alas  y 
Incomptis  nix  fusa  ccmus  j  torpentla  duito 
Membra  gelu ,  et  largis  manabant  hmnna  guttU^ 

Hlc  mihi  sollicitam  flexit  miseratio  mentem  j 
Quique  nitebat  honos  oculis  et  gi*atia  vultu  ^ 
Inspirant  teneros  tacito  subpectoresensus* 
Care  puer  ^  dixi ,  nostris  succedere  tectis 
Ne  pigeat ,  rigidumque  £x;o  dissohnere  frigus»  ' 

Ille  nihil  contri^  sed  Yuku  arrisitftmico 
Blandus,  et  accept^  seqrnitur  restigia  dextrS,. 
Verum  ego  frigentesque  ipanu«  y  algentiaque  ora 
Jihm.  foveo ,  et  geHdas  abstergo  e  coorpore  ijmphas 
Imprudens ,  arcum  yidi  snb  Teste  latentem , 
£t  calamos  tsedasque  ^  et  saeva  Cupidim-s  arma. 
Nec  latuere  doli  ;  castis  procul  aedibus  hospes 
Ejicitur ;  rapidas  pulsus  male  surgit  in  iras  ^ 
jBt  validam  indignans  tentat  vibrare  sagittam. 

Sed  frustr^  ;  soHtee  torpentem  frigore  dextram 
Destituunt  vires  ;  teluraque  imbeUe  ^  sine  ictu 
Concidit  ^  et  summi  vix  tandem  in  veste  pependiff.. 


364  CAaBOtXNUM 

DE    BREVITATE    VITM. 

JjissE  quid  koc  dicam  y  mibAtam  brevo  diicimus  eeTum^ 

Mortales  ?  yix  keu !  vitalesluminis  auras 

Hausimus^  inqueipsomiserieTanescimus  ortu  !i' 

Jnterek  cervi  y  payidum  genus  y  integra  viyunt 

Secula ;  corTorum.  piceis  gens  komda  pennis  . 

Frotrahit  annosam  uostro  d,e  funere  yitanu 

Altis  quin/etiam  nixaB  radicit>us  iras 

Yentojoim  rident  et  co^U{fulmina  quercus. 

Nos  honuiies  rerum  dominos  y  orbisque-poteute»; 

Mors  ayidd  metit  atranviAU  y  tumuloque  sepultos 

Co^t  in  aBterncunr  componere  kimina  noctem  y 

Und^  redire  vetant  q^uemquam ,  nkakiNumina  y.  Farcsd^ 

Yidi  ego  succisasrepetitisictibusornos  -    -   ' 

Fronde  yirere  noT& ,  putrique  exsurgere  trunco». 
Yidi  et  depositis  durae  post  irigora  brumas 
Exuyiis  angues  primam  renayare  jxiyentam* 
Ipse  ade6  tristi  yictof  de  funere  phc&nix 
S.urgit  y  et  aetemos  reyocat  peparabilis  annos. 

Isqs  ubi  pnmssyo  succisi  in  flore  juyentas 
Occ^dimus  y  S(tygiisque  semel  mersamur  in  umbris^ 
Hinc  remeare  nefas  ^  superasque  reyisere  sedes« 
Saltem  ab  ^  communi  fatorum  lege  sohiti 
Debuerant  Yates  producere  longius  aeyum. 
At  miseri  Yates  &to  yolyuntur  eodem ; 
Nec  prokibet  dulces  a  funere  Fkcebus  akimnos* 
Tkreicia  fretus  cytkarA  fidibusque  canoris 
Orpkeus  indomitos  potuit  mulcere  }eones  : 
Fertur  et  arguti.  testudine  grandia  Tkebes 
Momia ,  compositis  Ampkion  condere  saxis« 
Haud  tamen  Ampkion  cytkarl,  non  Tkracius  Orpkeu^ 
DiiEciles  cantu  potuerunt  flectere  Farcas  y 
Aut  j  quos  orabant ,  tandem  impetrare  regressujs»u 


'WWVV«(^ICWVH 


J 


X.IBSa      T3ERT  X'V  B.        ■       '  96S 

CUPIDOCEREUS 

IN  ARTIFICIS   OFFICIKA  VJSKALIS. 

Vj  B  B.  E  u  s  Artificis  prostabat  in  »de  Cupido  j 

Cui  deerat  yox  una ;  rubro  circumlita  fuco 

Ora  nitent  y  flam  volitant  per  colla  capilli , 

£t  j  qui  luminibus  fiilset ,  probat  igms  Amorem.' 

Hlum  respiciens  Amor  myidisset  Amori  j 

Mentitoque  Yenus  libasset  basia  nato : 

Tam  solers  erat  illa  manus  y  quaei  frontis  honores  ^ 

Quae  molles  oculos  et  irivida  finxerat  ora.  « 

At  nemo  y  res  mira ,  fuit  y  qui  pignore  quovis 

Aut  emeret  y  puerumve  domi  pateretur  memptuni. 

Scilicet  ex  bumeris ,  quamyis  innoxia  tela  ^ 

Tela  tamen  ^  dextr&que  faces  y  arcumque  sinistrft 

Cum  gereret  j  potuit  vel  cereus  ille  timeri. 

Hujus  ad  aspectum  reliquis  audacior^  ira 
Fecerat  audacem  ]  Artifici  j  nummum  accipe  j  dixi^ 
An  meus  est?  risit  y  nihil  et  cunctatus  ementi 
Dat  puerum  j  numnjus  pretium  fuit  unus  Amoris. 
Tunc  ego  saeya  memor  tenero  quee  vulnera  cordi 
Fecerat  y  i  medias ,  dixi  ^  Puer  imprpbe  y  flammas 
Experiare ;  decet  te  nunc  ardere  vicissim , 
Per  quem  ipse  imprudens  malesanis  ignibus  arsi« 
^ec  mora  projicitur  rapidQS  arsurus  in  ignes  ; 
Liquitur;  ille  tamen  superas  liquefactus  in  aura^ 
Fugit  adhuc  f^mo  sixQiJis  y  simuisqiie  vapori.  , 

SOLEILTIS  INOENII  SPECIMEN. 

JLIuic  celsae  i^sopus  pandit  miracula  mentis  ^ 
Et  rerum  ambages  populo  plaudente  resolvit  ^ 
'Eicce  aliquis  parat  ingehium  subtile  dolosis 
Explorare  modis  ;  et  j  quem  celebrabat  ubique 
Fama  virum*  levibus  deceptumilludere  nugis. 
£rg6  duas  fert  ille  rosas  ^  quarum  altera  fehx 
Terrss  partus  erat,  formam  altera  traxit  ab  arte, 
f  W  utnque  tamen  decus  est^  par  gratia  fulget;^ 


Sic  ut  nata  sinu  telluris  ab  ubere  possit 
Utraque  y  vel  dextrae  labor  ingeniosus  halwri. 

Taubusinsidiis,  et  spefidentior  ultrc^ 
iEsopum  aggreditur  y  dictisque  ita  subdolus  infit» 
O  tu  ,  cui  menteia  finxit  natura  sagacem  y 
Dic  y  iEsope  y  precor  y  neque  te  labor  iste  gravabit  ^ 
Utra  j  putas  j  educta  ^olo  rosa  yenit  in  auras  f 
Olli  subridens  y  verbisque  i£sopus  amicis  y 
Mox  j  inquit  ^  responsa  feres  j  geminumque  reponi 
Prsecipit  in  mensd  florem  5  tunc  forte  flagrabat 
>Gstus  j  et  in  medio  sol  egerat  axe.quadrigas. 

Nec  lyora,  nectareum  volucris  vaga  sentit  odorem  t 
Et  circumvolitans  nunc  hlc',  nuhc  insidet  illlc. 
At  postqukm  medio  nativi  floris  adhaesit  | 
£t  moUea  tenui  succos  Apis  ebibit  ore  j 
Sic  ait  y  elusitque  dolos  y£sopus  inanes. 
Hanc  mihi  servo  rosam  ^  volucri^  quam  parva  momordife^» 
Vade  hospes  ,  nobisque  ahajs  illudere  parce* 

UNDE  LARVAB.UM  ORIGO. 

Jr  o  s  T  Q  u  A  M  Terrigenas  disjecit  fulmine  firatres 
Jupiter  j  et  victor  toti  dedit  otia  coelo  ; 
Tnstia  praeteriti  solari  taedia  belli , 
Absentesque  diu  cupiens  accer&ere  risus  ^ 
Edere  defessis  voluit  spectacula  Divis. 
Ergi  vocat  Momum  ,  vultuque  ita  fatiir  amico» 
Eia  y  age  ;  te  qiiand6  non  est  solertior  alter 
Mille  modis  variare  jocos ,  jam  concute  pectns  y 
Extrue  solennes  ^  Deus  d  lepidissime ,  hidos. 
Scilicet  haec  meriti  poscunt  sibi  prasmiaDivi  y 
Quos  sumus  in  duris  experti  rebus  amicos. 

Dixerat :  ille  Joviparet  ^  turbamque  Jocorum 
Promptus  adit ;  siniul^  S  socii  j  cQncurrite  ^  dixit  j 
Nunc  animis  opus  est ;  hominuim.satojratque  Deorum 
!Nostram  poscit  opem »  et  Iot}&LO  defessa  labore     • 
restivis  recreare  faa:aJL  bona  JNunnna  sceni^. 
G>nsulite  in  medium  j,  vel  si  sententia  nobis 
Est  potior  j  nostris  aures  adYer.tit&  dictis*^ 


XIBER      TKRTIUS.  ViJ^iJ 

Erg6  agite  ,  6  socii  ^  notos  deponite  vultus  ^ 
Induite  arte  novos  ^  variasque  aptate  iigiiras  ^ 
QuaB  valeant  Divos  ,  et  Diviim  fallere  liegein. 

Assensere  omnes  ^  levibusque  per  aera  pennis  ^ 
Diversas  referunt  mutato  ^  corpore  formas. 
Hic  gerit  informi  distinctam  tubore  fx'OAtem  : 
OUi  prascipiti  descendit  vertice  nasus  j 
Huic  clivo  in  medip  curv^tUs  fornicis  instar 
Assurgit,  longumque  exporrigitalter  acumen* 
Quid  jam  labra  ,  genas  ,  diversaque  rictibus  ora 
G)mmemorem  ?  Feit  ille  gula»  bipedalis  hiatum 
Exili  mento  fultum  male ;  crassior  alter 
Labra  horrenda  movet  naso  subjecta  recurvo. 
Hic  gibbo  ingenti  ^  tumidoque  abdomine  tardus 
Incodit ,  turb&que  Deftm  ndetur  ab  omni. 

Quin  etiam'  varias  simili  placet  arte  ferarum 
Mentiri  facies  ;  Satyr um  hicvillosus  agrestem 
Ore  refert ,  dirae  vultus  habet  ille  Chimeree  ; 
Alter  noctivagee  voluciis  ^  qute  caetera  parvi 
Muris  habet^  nigraa  si  corpore  detrabis  alas.  0 

Harpyas  alii  simulant^  hi  Gorgonis  angues  ^ 
Immanesque  Inpos  alii ,  rabidosque  leones.* 
Denique  non  ,  si  sint  centum  ora  sonantia  I|^gui8  ^ 
Innumeras  possim  memorando  expoiiere  iormas. 

Hdsc  ubi  9  Sileni^  Momus  conscendit  Asellum  y 
Alter  Bellerophon  ^  et  utrinque  sonantia  pulsans 
Tympana  ,  spectandum  Divis  agit  omnibus  agmen. 
Riserunt  Superi ,  risit  pater  ipse  Deorum. 
Hinc  talem  tenuere  homines  ^  gens  aemula  ^  morem. 

C  U  P  I  D  O     A  R  A  T  O  a. 

t^uis  credat?  Snperia  ^ua  sunt  fastidia^^iOelum 
Ijinquere  amant  ,  ipsis  et  gaudia  quaerere  teiris  1 
Fugerat  aethereas ,  curis  stimulajitibus  9  arces 
Idaiius  Fuer^  at  laetis  novus  Iiospes  in  agris 
Dum  ludit ,  taiiris  instrttctum  oifendit  a^eakrum. 

Nulla  mora  est ;  pharetram  ex  humeris  ta&damque  r^poMil'> 
Fatalesque  arcus ,  et ,  qufl.  vahibat  ocellos  ^ 


•,\ 


a65  ^  C  A  R  M  I  K  U"  M 

Fasciolam  ,  duroque  manus  adjungit  aratrai* 
Ars  tamen  illa  placet ;  juyat  exerc^re  laborem 
Insolitum^  seu  qu6d'nova  res  j  seu  j  qu6(l  mala  terri&? 
Quad  fecit  j  plenis  solari  messibus  optet. 

Ergi  dum  glebas  insueto  Tomere  versat 
Impiger^  atque  altis  coitimittit  semiha  sulcis; 
Ad  coelum  tollens  oculos  9  &c^  Jiipiter  ^  inquit^,, 
£xpectata^seges  votis  respondeat  ^  aiitte  • 
iEursi^  ego  Taurum  fieri^  et  juga  ferre  jubebo.. 

PACIS    AUGURIUM 

A. 
&MOB.UM  casus  miseros  et  acerba  dolebam 

Tempora  ,  solUcito<Eacem  sub  corde  reqiiiren&^: 

Cum  subit6  medias  inter  Pax  aurea  nurbe» 

Adstititj  hanc  pleno  comitatur  Copiacorfiu^ 

£t  blandi  subeunt^.examen  amabiie,  Bisus. 

Ka^  quis  in  afflictas  ^  dixi  y  Pax  aurea  ^  terras 

Te  revocet  ?  Quis  te  superis  accersat  ab  oris  ? 

Aspicis  ut  lac^rum  Discordia  tetra  per  orbem  1   . 
Sdeviat;  ut^  pr(Mais  imbuta  cruoribus  arma  ^  . 
Arma,  quibus  meliiks  Mahumetica  regna  perirent  ^\ 
Mutua  cognatee  vertant  in  funera  g^ntes  ? 
!Eia,  age  ^  rumpemoras^  mundo  succurre  gementi... 

IUa  nihil  contr^ ,  radio  sed  dividit  auras ;  '   * 
Et  dedit  augustum.Lodoici.cernere*  nomen.. 

Felix  augurium- feliciaque  omnina  laetu^ 

Accepi^  et  tristes  pepuh  de  pectore  curas». 

£rgo  reluctantes  per  te ,  Itex  Maxime  Ilegum> 

Dediscant  belluij^bdpuli  j  Pacemque  requiraat  j 

Hic  tespectat  hXias  ^  operumhac  y  Lodoice  y  tuorum  est; 

PLUBES  VOLUPTAS  QUAM  NEPI^UNUS 

AU.T      MA.YOKS      ENECAT. 

JLJvin  mihi  defessos  altus  sopor  alligat  artus  ^^ 
£t  yari^  Morpheus  illudit  imagine  mentem  ^ 


^sns  adessemihi  tiimidis  Neptunus  ab  undis. 
Ut  yidi^  utstupui  !  Nam  dextra  armata  Tridenti 
Quassatas  rapiao  naves  Aquilone  premel^t  ^ 
£t  miseras  homsiium  tumulahat  in  aequore  turmas/ 

Farte  alii  Mavors  seeyis  metuendus  inarmis 
Sanguineos  agitabat  equos  ^  qu^cumque  ferantur  ^ 
Horrendam  aspicias  nullo  discrimine  csedem  ^ 
Atque  exudantes  spumanti  sanguine  campos. 
Heui  miseris  ,  dixi ,  fatalia  Numina  terris ! 
Credo  equidem ,  amborum  nisi  demens  ira  resistat  | 
^estoreos  feUx  hominumgens  exigat  annos. 

Ast  animum  funesta  magis  turbavit  in»ago« 
Scilicet  hinc  cyathum  Bacchus  gerit  f  et  Yenus  ind^  ^ 
Letheum  inspirans  dulci  sub  melle  venenum  ^ 
Tristia  per  cunctas  miscebant  funera  terras. 
Hic  ego  Neptunum  Mart^nque  absolvo  fiirentem  ; 
Baccho  dira'<;anens ,  Yeneri  mala  multa  precatus. 

AMOR     MEDIO 

XK     FOKTE     MARMOREUS*    • 

OpitsviiA.  vicini  tingehat  fontis  ad  undam 
Insidiosus  Ambr ,  quibus  ille  improvida  figit, 
Corda  hominum  y  et  miseris  portat  mala  vulnera  terris^ 
Au^us  quin  etiam  puri^  inuuergere  corpus   • 
Fontibus,  et  sacras  Nympharum  invisere  sedes  j 
Suadet/enim  eestivi  ralnes  vesana  leonis  ^ 
£t  late  finden^  arentia  Sirius  arva. 

Ecce  autem  imprudens  moUeshinc  ind^  lacertoa 
Di!lm  rotat ,  et  mediis  ludit  juvenihter  undis  j 
IUum  Naiades  ^  castissima  tuf ba  ^  jiatantem 
Aspiciunt ;  arsere  animi  }  subit  ira  nefandos 
Ulciscique  ausus ,  meritas  et  sumere  poDnas. 
Protimlis  insultant  Fuero  ^  et  nil  tale  timentem 
Corripiunt  manibus  j  vinchsque  tenacibus  arcent. 

Una  fuit  reUquas  inter  formosior  omnes ; 
Nec  formsB  pudor  ipse  aberat ;  qusB  himina  vertens 
Ad  codlum  tales  fudit  de  pectore  voces : 


OJJ^  CARMZNUM 

Pone ,  precor  ^  nostd  pone  instrumenta  dolorid  | 

Kec  turba  inuniti  felicia  tempora  casu«  1 

Olim  erity  ut  ^  matura  virum  cilim  fecejrit  detas^ .  .  \ 

Accepto  yobis  pro  munere  digna  rependat  •    ,    m 

Frsemia,  et ,  erectia  non  uno  ex  hoste  trophaai^f  .     .. 
Multiphcem  magno  mittat  cum  fcpnore  praedam»  •      .. 

C  U  P  I  D  O    N  A  U  F  R  A  G  U  S. 

Xbat  Amor  spoliis  hominum  Divi\mau^e  superbus  | 

£t  tenui  vectus  per  caerula  lenta  phaselo 

Idaliffi  centum  referebat  corda  parenti  ,  .    ,  ,  ; 

Corda  yenenato  quas  yicerat  improbus  arcui  .     .   > 

Cont^u&  cflocis  involvitur  undiq-ue  nimbis| 

£t  late  hbrrisono  ccelum  tonat  omm  tumultu; 

Farte  ah^pmitis  Boreas  ,  Eurusque  iNotusqutf^     - ^ 
Frontibus  4persis  inter.  se  prffiUa  nuscfent  y 
Et  te^uem  torquent  pv  gyros  mille  phaselum*,. 
Franguntur  remi ,  stridens  Aquilonfe  proceRa 
Malumadversa.feritj  rapidislujibria.yentis   ,       .    ^ 
JVela  Yolant  ^  mediisque  ruer  prope  mergitur  undis* 

O  quoties  cymb&  excussus  9  diim  parviL  rotaret.    .-    ' 
Brachia,  eticatos  tentaret  vincere  fluctusy  .,.,... 

Te  y  l^eptune  pater ,  nequicquam  in  vota  vocavit». . 
Diique.Deaeque  omnes  iuum  risere  liatantem^ 
£t  lacrymas  gemitusque  imis  risere  sub  undis. 

Nam  quid  agat  tanto  pner  in  disciimine  lethi  3     • : 
Ingenium  probatr  adversis  in  casibus  9  ecce) 
Ferre  ratem  sese  meminit*  Mora^nuUaipharetrami  ; 
Exuit)  et' rapidis  committit  fluofcibus :  arcum    .,.  . 
ToUit  in  antennas  ^  sunt  huic  retinncula  ^  funis  | 
Motaque  reinorimi  gesserunt  spicula  «partes. 
^Cypria  fax  navem  obscuris  direxit  in  undis  ;       • 
Et ,  qua9  formosam  velabat  fascia  frob.tem , 
Carbasus  est.  SummH  ^sedet  ipse  in  puppe  Cupido, 
Yela  legens  laxansque.manu^  cymbamque  gubemain»* 
Sic  tandem  incolumis  portus  intravit  amicos. 
Dii!  mehi!LS  Fuer^||itis  periisset  in  undis. 


LABOK  IMPROBUS  OMNIA  VINCIT, 


^ 


KBDiTB ,  Mortales  y  labor  ^mprobus  omnia  vincit  | 
Et  lenire  solet  duros  patientia  casus. 
SylTestrem  assiduo  qui  terram  aggressus  aratro  est 
vincere  ,  et  incultis  committere  semina  sulcis  ^ 
Ingratum  tentjSLvit  opus  ^  sudavit  «t  alsit« 
Ast  optata  seges  plenis  ubi  cr^vit  aristis  ^ 
Solatur  curas  et  taedia  ionga  laborum. 

Quem  juvat  abrupti  loca  per  declivia  monti« 
Exercere  solum  ^  et  longis  disponere  vites 
Ordinibus^  brumas  patiens  et  solis  iniqui 
Multa  tulit  ^  rigido'  diim  dextra  armata  ligone 
Horrida  purgaret  saxis  et  sentibus  arva. 
At  post(|u^m  in  miiltos  se  se  induit  nva  racemos  y 
£t  largis  hinc  inde  fluit  vindemia  iivis  ^ 
Zjongorum  oblitus ,  quos  seuserat  ant^ ,  laboruin  y 
Cantat  io  Bacche  ,  etdulci  se  proluit  hau<stu. 

Haud  secus^  insomnes  quisquis  traducere  noctes 
Et  doctas  gaudes  9  annosa  volumina,  Cliartas 
AssiduR  versare  manu ;  perge  omine  keto 
Difficiles  superare  aditus  et  longa  viarum 
Taedia,  nec  virtns  aegro  sub  corde  Fatiscat. 
Namqu«  ubi  perfecto  dabilur  cotitingere  metani  V 
Curriculo  ,  meritumque  caput  tibi  laurea  cinget  y 
Juverit  hsBC  meminisse  ,  graves  nec  deinde  pigebit 
Exanthlasse  animis  pulchrd  pro  laude  labores. 


1 1  < 


UNDE  NATA  VULTUUM  DISSIMHITUDO. 

jnbiTHB&BAS  ausus  co&Io  subducere  flammas'      '". 
lapeto  satus  j  bumanam  cui  fingere  g^ntem*    -     •  ^  • 
Mens  erat  ^  jEolias  supplex  accessit  ad  oras  . .    ,  . 

Vulcani  y  poscitq ue  Typum  ^  quo  fingere  vultiis  ''      ' 
Gonsimiles  hominum  simili  sub  imagine  posset.  *"  \ 

Nec  mora  :  seu  blandis  potuit  mUnsuescere  verbis 
Vulcanus  j  seu  cdnisiHum  tiovitate  placeret, 
Audiit  orantem  facilis ;  donatque  Prometheuni' 
Archetypo,  ifiird.  quodfecerat  arte  Pyracmon. 

Tom.  IL  S 


« 


2^4  CARHINUM  i 

Ille  Dei  donis ,  tantoqqe  su|>erbus  honord 
Urget  opus  j  pulchro  juvat  insudare  labori 
Insuetum  per  itet.  Multp  jam  font^  subacta 
Mollior  y  atque  onmis  patiens  argilla  figuras 
Cii'cum  aderat ;  non  illa  manus  mvita  moratur 
Artificis  y  cunctas  sequitur  cupidissima  formas* 
At  nunc  artis  opuS  y  toto  ut  porrecta  metallo 
Induere  Archetypum  j  tenues  iptraTe  meatus  y 
Depressosve  subire  cavos  argilla  laboret. 

Ecce  autem  jam  multa  hominum  tibi  corpora  surgunt 
Frontem  j  oculos  j  ynltusque  similhma !  Fervidus  instat  • 
lapetides  in  opus  ,  successuque  acrior  ipso 
Totum  aliis  implere  parat  mortaUbus  orbem.         ^ 

Non  tuht  intere^  malesani  furta  Fromethei 
Jupiter  j  atque  animo  dignas  Joye  concipit  iras. 
Mercurium  vocat  ad  se  se  y  dein  talia  fatur : 
Perge ,  age  j  rumpe  moras  ;  c£eci  instrumenta  laboris 
Subduc  Archetypum  ^  meritas  pro  taUbus  ausis 
XUe  mihi  pcenas  olim  dabit.  Ocyor  Euro 
Mercurius  ruit  in  terras  et  jussa  Tonantis 
Exsequitur.  Doluit,  Tictusque  dolore  Frometheus 
Sadjttiis  ingratum  yoluit  finire.  laborem. 

Attamen  incoepto  pnduit  desistere  yictum ;      ^ 
Erg6  noyum  mohtur  opus  y  primasque  figur^ 
Attentis  relegens  ocuUs  ^  quas  finxerat  anta  . 
Nititur  humanas  imitando  effingere  formas» 
Ac  licet  haud  studio  labor  evanescat  inani  • 
NoQ  usqu^bn  primas  uU^  tamen  arte  Prometheus 
,Tunc  potis  est  hominum  facies  attingere  \  quotquo^> 
Mortales  creyere  noyi  y   non  jam  omnibus  unus 
Vultus  ut  ant^yfuit^  iton  est  frons  una^  nec  oris 
Idem  habitus  y  primsye  manent  yestigia  form9« 

C  U  P  I  D  O     t)  E  L  U  S  U  S, 

I^UM  fidans  ^iiimis  per  florea  rura  sopori 
Induljgeret  Anior  y  pharetram  nil  tale  timentl 
XiQ|i.gii!is  obsery$uis  furtim  subduxit  Amyntas*. 
Mox  ubi  pulsa  quie^  9^*^^^;i  ^^^^^P^^^v^  sensit 


1 


J 


£  X  B  B  R      T'1E  m  T  I  tr  «.  VjS 

Tsla  pner  ^  largo  lacrjrmarum  flumin»  vultus 
Irrigat ,  atque  duimo  sortenv  indignaiur  acerbam. 

Tntere^  pastor  directo  constitit  arcu  i 
£t  miserum  Pneri  confixit  arundine  pectus. 
Protinus  ille  gemens  rapido  per  inane  volatii 
Advolat  ad  Yenerem  ^  sublataque  spicula  lusens  j 
Et  largum  ostentans  formoso  in  pectore  Tulnus  j 
Ecquis  y  cara  parens  ,  aUas  mihi  deind^  sagittad 
Donet  9  ait  ?  r  uerum  gQnitrix*  complexa  ferocem  ^ 
Abstersisque  manu  lacrymis  j  ft  !Nate  ^  dolori 
Pone  modum  ,  dizit^nreferet  tibi  prsedo  pharetrath  ^  ^ 
Fatalesque  Tolet  nunqujkm  tetigisse  sagittas. 

SPES  MALOEUM  OMNIUM  CONSOLATIO. 

\^u&  Tos  9  qu&'  sceLeris  rapuijt  furor?  Erg&ne  DiToa 
Criminibus  ffens  usque  noTis  l^umana  lacessiet  ? 
At  noh  taroa  reos  ultri  Tindicta  sequetur  ; 
Infemos  adjuro  lacus }  nisi  crimina  cessent  j 
Nec  poened  modus  uUus  eril  finisTe  malorum. 
Talia  flammato  tacitus  sub  corde  Tolutal 
Jupiter  9  et  terras  certus  {^tmire  pocentes .     . 
Fandoram  Tocat  ^  et  stimuUs'haud  moUibus  ^get. 
Hliic  ades  ,  &  Yirgo  ante  alias  dilecta  Tonanti  y 
Qu6  mandata  Tocant  ^  terrisq^ue  ultricia  defer 
Munera.  Pixys  erat,  qu4  non  prflBsentior  ulla 
Pestis  ,  et  ira  Deiim  Stygiis  erupit  ab  antxis..  • 

Sciiicet  b^c  curseque  graTes  y  luctusque  ,  dolorque  ^ 

Et  metus  ,  et  tristes  feralx  examine  vmAa,^ 

Fatalisque  latet  duras  ingjeipentia  mortis* 

Protinils  fiBthered.  Yirgo  de^oeioidit  ab  aroe 

Humanam  exiguft  port^s  \n  Pyxide  sortem. 

It  PaTor  anteToIans ,  laCrynia»  «omitonlur  euntmi  f 

Et  9  qu^cumque  ferai  celeres  pe»:  inaaoia  ^essus  ^ 

Tristia  diTini  linquit  mbnumenta  Airoris. 

Mtitari  coeli  facies  ^  p^ille^P^l^e  Titan. 

Yisus  ^  et  influxu  terras-  prifai^e  salubri* 

Ast  ubi  fiinereas  ,  Si^peHim 'quse  conftinet  irais  y 

Arca  patet  ^  monstri«qi^-  vitfm  laxata  xechisii  j 

Sa 


2j6.  c  A  R  M  j:  N  u  wr 

JustitiiB  vindex  j)9.tuit  Deusl  Impete  facto  ^ 
Quk  data  pprta.,  cohpFS  ruit  importuna  malorum* 
Illinc  Morbus  edax  ,  bizic  ialce  <armata  minaci 
Fallida  Mors  ;  inde  horrificis  Mars  impius  aiTmis 
Inc^umbunt  laceir-o.y  iutiis  communibus  ^  orbi. 
!Nec  longum.initiedi<3i.teinpus  :  xmmc[ue  aeretota 
Tempestas  yexitorMm  ^  et  tristibus  horiida  nimbis 
SoByit  hyem^  ^  terrsB  immoritur  frustrata  Coloni 
Spes  avidas  .iiiiiseiranda  seges ;.  dulcemque  LysBum 
Abnuit  arenti  siti^i^  in  pahnite  ^itis» 
Hinc  tristes  gemitus  pQpulorum  ,  incendia^^  caerdes  ^ 
Certatim  erumpunt ;  .hinc  bello<  peior  ^t  hoste  y 
Prodiit  Ambitio  :  sequitur  soror,  illa  malorum 
Tam  fcecunda^ar^iis  ,  tam  diro  ioata  fireneno 
Iiividia,  et  sflBvi  nutrix  Discoi^dia  belE. 
Quin  etAvarities;,  etopuni  Vestoa  Ubido 
iNacta^  adituih.  £icilem^  camposqiie  impun^  pateiftes  ^ 
Ai  ina  cient ,  ne^ufsciue  sacFois  et  amics^  perosse 
'Vincula  y  discordes  agitant  iii  funera  frati*es. 

Quad  rerum  ^fJHcies  eHascitUrl  -O  ubi  mundi 
Priscus  honos?  Nil  te '  misei^t ,  Pstter  alme^  tuortim? 
Nil  operis  te  movit  amor?'Si  imlla  Tetnansit- 
Cura  hominum',  saltem  liceat  ^ct^estibus  armis 
Oppetere ,  et  dextrfi.  viotbs  cecidisse  Tonantis  ! 
Foeminese  pro^iil  este  manus  ^y  Slygiisque  sub  umbris 
Foemina  lethifero-tumuletur  pifox%na'dono{ 
Quaiiqu^m  nec.  miseris  solatia  nulla  supersunt : 
Necdum  a.bsumpta  salus  omnisi  Spes  hdssit  in  im& 
Pixyde  y  lethifere^  latuit  comes  optima  turbas*         • 
Eia  agite  ,  afflictis  meh  jis  confidite  rebus  ^ 
Mortales  ^  longi  fiducia  blanda  laboris  ,  ' 

jErumiiis  positura  modum  Spes  denique  restat.     '^   - 

Huc  ades  y&l  meritos  uni  solv^mus  honores  ; 
Uiia  eris  ii\  Toti&  5  quid  enim  fugitiva  cplamus 
Kumina?  Jam  pridem  veteres  deiecit  amicos; 
Perlidaque  hostiles  sequitur  Vicfdlria  turtnas. 
Jam  procul  hinc  cessere  hilare&ilisufiqueJocique*^. 
Ft  nostras  hquitdivina  Pecunia^t(Brra«[*      ^     •    r*  - 
Tu  potes  irati^m  nobis  placdre^^Tdnanlem  j      ■   ^  ' 


1 1 


^y  •      /  4  I        *.-  •  « 


r  r. 


r 


I.  I  B  K.  »      T  E  a  T  I  tJ  ff,  ...,,. 

Fulminaque  iii.nostiias  arcere  minantia  p6g4ias;« 
,Te  prfiDsente  ^v  lues  cultis  fugtt  arida  campis 
Pulsa  procilil:^  per  te  comu  .'redit  aLmabeato 
Copia,  tu  itVj^XPOsataue^iigminalurida  y  feb^eii^  • 
Natales  Erebi  cogis  de^enerere  ad  nmbrafc. :  •  '* 

Fer  te  bella  cadunt.  Tu  iPacis  aniabile  munuH ' 
Keddis  j  et  afflicto  reyehis  ^httua.gaudia  mAindo. '    ' 
Kumpe  moram^  et  nostri&  patsehs  inflectere  votisL 
Audimur!  soUto  fii]«itKd^;nube'SeTena>«:..iv;.>  ^  <<  . 

Dulcior ,  et  yuj^u  Sp^es  mif  ea  f ulsit  amicay;j  ;:: :  .  1  - 
Augurium  felix  !  yeteres  dediscite  c^sus , 
G  Populi  y.et  rebus  Tosmet  seryate  secundis». 

JOCUS    IN.   SOLEM. 

xtlisT^A^B  in^medi^  diim  sol  altissimus  orbe 

Torreret  steriles  solito  flagrantior  agros  y 

Languebat  seges  ^  atque  homines  sitis  aegra  premebaty 

Ecce  autem  puigues  radiis  solaribus  acto» 

Surgere  in  inunensum  flhyio^^'propiore  yapores 

Yidere  agricolee  :  laeto  tum  pectore  turba 

Sic  fatur ;  Solemne  etiam  sitis  improba  torquet  ? 

Fumantes  quid  enim  longe  sibi  quserere  lymphas 

Ardet  inexjuetum  sitiens  »  Si  pergat  et  amne»^ 

Siccabit ,  iundumque  arescet  rontus  ad  imum«^ 

Talia  jactabant :  fluyio  yapor  actus  in  imbrem 

Splyitur ,  et  laeto  fo&cundat  prata  liquore. 

Tum  yeri  exoritur  clamor  risusque  jocantum  j 

Multaque  certathu  conyicia  dicere  SoU. 

!Ni!lm  mimus  yates  y  tantJim  insatiatus  aauarum 

Hausity  ut  acceptas  cogatur  reddere  lymphasr 

TUMULI    VANITAS, 

X  T  E  prociiil^  tumuli  ductfid  super  sethera  moles  }. 
Quas  yario  late  decorant  candentia  luxu 
MarmOra  y  et  inciso  fulgentes  aere  columnae. 
Kamque  ^uid  haec  cineres  nimis  ambitiosa  sepultos 
Ornamenta  juyant  ?  Vitam  si  sculpta  priorem 


^77 


"    T 


^yS  CARMINUM    XtBER    TERTIUa. 

JEtsl  darent ,. fulvA  vel  laspide  membra  jacerent 
MoUius  y  haud  unqu^m  me  dires  Caria  vincat  y 
Splendida  nec  superent  Mausbli  busta  Tyraniii. 

Sed  quid  yana  moror?  sunt  etsuafata  depulchcpis  t 
Qua.iin  iratocoutortum  fiilmen  Oiympo, 
Kon  decertantes  adyersis  fiatibus  Kun  ^ 
Sed  steriles  yertere  solo  mala  robora  ftcus. 
Ergi  vel  infomii  c6na«itur  inema,eippo 
Membra ^  yel  exiguaa tumulatasub aggere terrad  j       ' '  ' 
Quid  refert^  super^&animusdillm  tta(nsyoWai*ces?  .'  ' 


i  » 


»-  » 


s^iKis  xiBiii  TEATiiia^^ 


» •  .  k    • .  j 


V  Jr  T  s'. 


r 


\        I  <  ' 


«1    < 


j  • 


J  '        ' ,  fi  t  . 


>       •   '.  l 


\ 

1  «< 


'-'] 


'  ^^;y  k 


,      »•:■    ^ 


r   r 


i   » 


rf   •  • 


»     -r 


1*1»' 

,    I 


•  <     « 


C  A  R  M I N  TJ  M 

LIBEtl    QUARTUS. 


«^^^<»»|>^^^V%^»W%<^i^^VV» 


ELEGIACA  ET  LYRICA. 

ANIMA      PCENITENS- 

£  I.   S   G   X   ▲• 

yj  Deus  I  hiinianis  patiens  mansuescere  rebus  y 

Ejicipe  sollicitas  aure  fbvente  preces. 
Ne  scelerum  facies  vultus  avertat  amicos  ! 

Tu  ^  quodcumque  meum  est ,  vincis  amore  sceliis* 
Ablue  contractas  vitiato  in  pectore  sordes  :    . 

Nil  superesty  tibi  quod  displicuisse  queat« 
Pcemtuit  peccasse  ,  Deus !  tibi  sisto  nocentem  ^ 

Nec  ucet  admissum  dissimulasse  nefas. 
Namque  reum  sceleris  noctuque  diuque^tiga^ 

Umbra  sequens  I  miseros  et  facit  lisque  metus. 
Inconsiiltus  ego  !  Te  cor^m  admittere  crimen  ^ 

Atque  oculos  potui  conscelerare  tuos. 
Quanquam  ignbsce  ^  Dens !  primo  scelus  hseret  ab  ortti  ^ 

Et  cordis  grassans  intima  pestis  habet. 
Has  ego  contraxi  sQrdes  genitrici^  ab  alvo  } 

Secretoque  mali  pectore  semen  inest. 
Ergj>  ne  totum  pigeat  y  Deus  alme  ^  lavare  ; 

Nec  lavisse  semel  sit  satis ;  usque  lava. 
Tiim  maculas  cedent ,  lotoque  ^  c<n*pore  Sordes ; 

Tunc  mihiy  quicertet  cum  nive^  candor  eHt. 


:&0  C   A    B.    M   X   N    U    M 

ANIMA  INFERIS  IGNIBUS  DAMNATA 
Ad  Amicum  oUm  siaim  adkuc  viventem^ 

B^  X    S    G    X    A. 

Kj  Tu  funesto  quondam  mihi  junctus  amore  \ 

O  Tu  prima  mihi  causa,  caputque  mali !' 
Aecipe  ,  quA  careo  ^  semperque  carebo  ,  salutem  j. 

Kamque  ubi  sum  ,  non  est  y  non  erit  uUa  salus» 
Qua&tibi  Charta  venit ,  Stygios  transmissa  per  ignes  ^ 

Usta  foret  ^  lacrymis  ni  foret  uda  meis*   ^     - 
Vae  nxihi  ^  quem  non  tot  fecere  pericula  cautum  \ 

VaB  tibi  !  vee  \  damno  ni  sapis  ipse  meo  ! 
It  mihi  sulcatos  praedatrix  flamma  per  artus  ;        ,  , 

Nec  poBn8p  requies  ulla  ^  modu^Ve  datur. 
Quin  vires  Deus  ipse  novas  amat  addere  flammis  j 

£t  flatu  ardentes  suscitat  ipse  rogos» 
O  dolor !  &  poanae  genus  intolerabile !  laBsi 

Numinis  ultncem  sustiniiisse  xhanum ! 
Haec  mala  tanta  mihi  peperit  damnosa  voluptas  y 

lUecebris  heu  !  me  perdidit  illa  suis. 
Imprudens!  qu6  toe  male  providus  abstulit  error? 

Quahto  deKcias  penso  labore  breves  l 
Saltem  si  qua  forent  tanti  solatia  hictfts  ; 

Si  quis  forte  mali  finis  adesse  queat  f 
Verum  seterna  manent  miserumtormenta;  necuHquam 

Suppliciis  aderunt  tempora  certa  meis. 
Ne  te  infeUcis  miseratio  tangat  amici ; 

!Nil  tua  jam  pietas  ^  niimihi  prosit  amor^ 
At  cave  ^  ne  quand6  testis  sociusque  dolorum 

Hiltc  vemas ;  nostrum  cfesceret  unde  malum. 
Ergo  appone  lucro  pretiosi  ^emporis  horam  : 

Hsec  fugit  9  et  nunqu^m  post  fugitiva  redit* 


riBER      Q0ARTUS.  ' 

POETiE  ir^^^TUS,  AMISSA  CRUMENA; 

E   X   S   O    I   X. 

Xte  oculi  in  lacrymas  ^  largosc^ue  effundite  rivos; 

Causa  nequit  lacrymis  eeqmor  esse  meis. 
Disperii !  incauto  malefidus  prseelo  (Irumenam  ^ 

£tme%cum  niimmisgaudiacunctatulit. 
Qu&  sequar  ,  aut  qu9.  te  latitantem  paite  requirara  j 

Improbe?  te  quis  habet ,  blanda  Crurnenaj  locus? 
Carminibus  plus  heu !  misero  dilecta  Poetas ! 

Carior  et  cunctis  una  Grumena  libris  ! 
Ah  !  sine  te  valeat ,  quid  enim  mihi  prosit  j  ApoUo  ! 

Majus  Appollineo  Numine  ,  Numen  eras* 
Ducebam  facili  tecum  bona  carmina  plectro  5 

Carxnina  jam  sine  te  reddere  plectra  negant. 
Ah  !  male  sit !  nam  quid  voveam  tibi  /  pessime  furum  ? 

Qu8B  te  poena  man^t  crimine  digna  satis  ? 
Adsit  Tisiphone ,  diroque  armata  flagello  ^  ,        ' 

Nuda  per  insultans  ilia  triste  sonet ! 
Adsit  Tartareis  Alecto  excita  tenebris ; 

Vindice.  furaces  uslulet  igne  manus ! 
Sed  quid  ego  haec  ?  fruitur  rapt^  male  preedo  Ctxitnenk  ^ 

£!t  surdfi.  ridet  perfidus  aure  minas. 
Te  saltem  afflicti  tangat  miseratio  v^tis  j  ' 

Phoebe  pater ;  misero  ,  quam  potes  y  afFer  opem. 
Intactis  per  te  revolet ,  precor  ,  integra  nmnriiis  y 

Et  notos  repetat  salva  Crumena  lares  ! 
i  tamen  ad  justas  intendis  ,  Phoebe  y  querelas ; 

Ni  bonus  ablatas  illic6  reddis  opes ;         ' 
Nulla  mora  est  j  tibi  soliis  habe  tua  carmina ;  nummi 

Dum  pereunt  ^  vatem  qtiid  juvet  esse  tuum  ? 


2&t 


lit: 


28a  CARHIKTfM 

PAUJilN^    DESIDERIUM 

Cum  Maritus  ipsius  Seneca  morie  damnatus 

esset. 

X   I.   B    G   I   A. 

^^iTio  moror  iitfelix  ?  periitpars  optima  nostr^ 

Jam  mihi  quod  miserae  yita  leyamexi  hahet  ? 
QuaBlibet  ah  !  simili  mihi  mors  minills  aspera  yita  est ! 

Si  yixisse  tamen  j  te  sine  ,  yita  fuit. 
Quid  prius  incusem  ?  i>upero6ne  y  an  dira  Neronis 

Imperia  ?  an  nostras  fata  perosa  yices  ? 
Ingeniis  nuin  tanta  fiiit  concordia  nostris , 

Acrior  ayulitis  ut  dolor  ind^  foret  ?    . 
Si  reus  et  conjux  y  nec  aum  quoque  criminis  exper^. . 

Nobis  id^m  animus  ^  meus  eademque  fuit. 
Si  tamen  admissi  yideor  tibi  criminis  insons  ^ 

Barbare;  cur  ple€torduFiu6ipsareo?. 
Mors  rapit  Anneeuni )  £ni$  tamen  ipsa  malorum  est^ 

Sed  me  dura  magis  funere  yita  manet. 
Siccine  diyidimur  ?  ixescis  ,  ah !  perfido  j  nescis  ^ 

In  nostro  qud|xttts  p^tore  r^net  amor  \ 
Memiseram !  an  tantum  merui  perferre  dolorem  ^ 

Ut  pereat  conjux  y  nec  comes  ire  qneam  ? 
Crudelis  pietas  I  Tecum  si  yiyere ,  coniux  j 

Haud  poti»  est  y  curnoti  y  te  monente  y  mori  ? 
Si  tibi  sacrilegi  mortem  parat  ira  Tyranni  y 

Mortem  nofteramor  ^  quod  neaat  iria  y  dabit. 
Ibimus ;  adyerso  patuerunt  peciora  &rro  ^ 

Hlc  ubi  ca^t%prii!ks  yulnera  feeit  amor. 
Si  tibi  funde^idiiS  }firgo  de  yulnere  sanguis  y 

Est  mihi ,  qui  fosso  pectore ,  sanguis  eat. 
Haud  ego  lethales  payeam  muliebriter  ictus  ; 

Fortior  hiio  yires  sanguis  amoris  habet. 
Una  y  Tyranne ,  cadatposcis  tibi*yictima  ferro  j 

Altera  ^  spes  \A\xk ,  yictima  sponte  cadet. 
Sic  ben^  inexpletum  satiet  mors  nostra  furorem  ; 

Sic  ben^  seryetur  jus  sociale  tori ! 


I.ZBSB.      Q  T[J  JL  K  T  If '«•'     ^      '  283* 

Sic  henh  qui  quondatn  ^qicro.nos  £»dere  Junxit ) 
Jam  simfli  meliiis  funere  jungat  amorl'    - 

FILIUS    AD    PATREM 

CS^m  e:pukLre\jtmx&  inoonmhiQ  Fatre,  - 

revertisset.  '    ;  \  *  . 

•      I  I  •  -  f  r     «f /'  .      .<      4   .  .  '»      '     ;  I»      » 


S   L   fl   ^''tA. 


< 


JEC  patereirato  racceJ«t>£pi6tola^nulhi'}  i  ^'   • 
Dicere  quae  timuit  ^  scribere  jussit  amor. 
O  utinam  aspiciailqii^  iitUcribentisiiu&aga}  ^  J 

Quantus  et  ingenuo  spiret  in  ore  dolor ! 
Sic  igitur  Natum  nequicquam  multa  precaiitem 

Abjicis  y  et  nuUum  sic  habet  ira  modum  ? 
Qu6  fugiam?  raiseniiniiaiiiquq,  Pater  pptinie  j  mittl^ 

Unde  milii  ,  qui  me  sic  amet ,  alter  erft. 
Erran  :  causas  habuittameri  errorhoiiestas  :'  , 

Invidiam  noxae  detrahit  ille  meas.  ' 
Extemas  quid  enim  iri  terrais  invisadue  rjegna   ' 

Ire  jubes?  Sine  te  ,  qi^ae  milii  Tita  fbrett  '   .    ; .. 

Farueram  tamen  .  et  sorterii  inc[ienatus  iniduam  1 '       .  s 

Ibam  quo  patns  lex  mimica  jubet.  /    '  >v 

Obstitit  unus  amor^^  'gressum  quiri  cpmprinije  ^  dixit  \  ,' 

Iratum  flectes,  qu4  potes  arte  j  Patrern.*  .  ,  -: 

Crede  mihi  ;  posito  mitescent  corda  furore ;     ,,.../ 

.  In  te  crudelis  nec  queat  ipse  diu.     ,  11/ 

Ubsequor  >  imperioque  Uei  vestigia  tofjqiien^ ,  ^ 

Deferor  ad  notos  •  ladtus  ut  ante  ,  laresi 
liilieu  !  qualis  eras  !  quantum  mutatus  r  ut  omnis   ,       ,  ^ 

Tunc  aberat  vuitu  ,  <J^^ui  «olet  esse,  lepos ! 
Ut  vidi ,  ut  stupui  !  subitus  tremor  occupat  artus  y 

Et  toto  gelidus  corpore  sudoriit. 
Quin  etiam  conata  loqui  ter  inQtiH»4MnKtt 

Lingua,  terincoepto  destitit  illa  sono. 
Fulmineo  simul  ore  tonas ;  metuenda  minaris  ; 

Ingjentique  paras  clade-  piare  scelus. 
Quod  scelusah !  scelus  est,  qu6d  non  sapienter  amavi ; 


v»« 


TJnus  anH^r  no^tn  c^iisa.  caput<iu&  'maH*^ 
Da  culpao  veiiiaip>; ,  decepit  idoneus  auctor  ^ .  1  j  • 

Si  culpa  est ,  tanto  sub  duce  culpa  leTis.: 
Irae  pone  moduni. ;  mea  fe  suspiris^  ta^gax^t  \.  )  ' ' 

Te  largo  moveat  yultus  ab  imbre  madens. 
Non  sat  poenacum^^xhaustum  «ij^t?  q^id^  jdura  xepQS^^J^^ 

Ultus  es  o£Eensas  ,  ut  decet  ^  ipsavtuii^. 
Ezilium  crudele  fero  jquae  durior  unqukm^ 

Exilio  Teniat  poena  dolend^  n^hi  Ty  y, 
Ab  !  potiiL»  quodcumque  jube  ;  nil  deprecor  ^  ulti^ 

Perpetiar;  yultiis^ed.mihirreddfi>tnos»' 


1    'V. 


I  N     &  X  M.P  A  T  H:  I  A.  M^ 

]&  ▲   M    B   U  S.> 


*.  I ' 


A,M  o  Melissum  ;  sentit.  hoc  animus  \  tomen 

Mihi  causa  ,  cur  amem  •  latet* 
Non  amo  Menalcam  ;  si  rogas  y  cur  non  amem?* 

Unum  hoc^scio  9  qu5d  non.amo* 
Uterque  nusquam  visus  ^  ignotus  mihi^ 

Uterque  vixit  hactenijis. 
iVidi  MeKssuin  i' pectus  exarsitr  mim'j;       *     ^     ' 

DeHberandum  nec  fuit;  .    . 

.Yidi  Menalcam  y  peqHis  linmotum  stetit  ^ 

Et  amoris  haud  sensitfacesi       ^  ' 
Far  estutnque  gratia',  ^t  forsan  quoque 

Virtute  sunt  ambo  pares. 
Kihil  habet  alter  y  alterum  lit  %iiicat'S  iamen 

Cur  vincit  alter  atterum  ? 


1   i> 


•  » 


M« 


tt .      *.  I 


Causam  rogare  parce  j.  cor  nbvit  sms  ^'  ? 
Quod  ungua  non  possit  loquL'^ '      ' . , 


lo 


t    i.A    J   .  »  »  » 


m  t 


t         • 


t  > 


•1 


.'">:■ 


-  •*.« 


•J  !•        •    •        f   1    '1 


■H  r^  r    •  ••>  ^^  t*  ■ 


m 


c 


D'iO    •   I 


%        9  "%*l 

4  » 


•  "-  o  "» 


U, 


'  .    ♦• 


I 


.•j 


r 


1. 1  B  Z  A      Q  U  A  R  T  TT  *.         '  ^"85 

SANCTiE     GEN6  V  3  F  ^  * 

7  A  R  I  S I  O  Ktf  M     F  A  T  k  O  N  jE 

» « -  •  •  •  >  ' 

Vo£um  ipso  ejus  Fesdvitads.  die  persolutum* 

O   D   S, 

oN  ▲  M  <|u«  micanti  prodit  ab  aetliiei^e  ^ 
Subvecta  nimbis  Diva  curulibus ; 
Cui  casta  c^lestem  coruscat 

Dextra  facem  rutilaute  flammft  ? 

Frok !  quandi  fulsit  pompa  decentior? 
Hiiic  ind^  certant  Aligerum  chori  ^ 
Stipare  solennem  triumphum  ^  et 
XTnanimi  decorare  coetu« 

Pedum  Fuellae  pars  rapit  aemula  j 
Coluque  ludit  pars  pueriliter ; 

rars  gaudet  adducto  retorto$ 
FoUice  deproperare  fusos. 

Agnosco  Nostras  insignia  Yirginis ; 
Quam  rit^  votis  alm^  Lutetia 

Ambit  Fatronam  ;  Te  sinistris 
Freesidiuxn  ^  Genotbfa.  ^  rebus 

Agnosco*  Festi  scilLcet  annui 
B.ecurrit  o^bis ;  lux  oritur  sacra } 
Et  jam  repercussas  per  auras 
^ra  sonis  crepiaere  l^tis. 

Jam  fervet  omnis  seniita )  qui  frequens 
Se  $|irba  sanctis  eedibus  inserit : 
Ubi  verendiC^  ,  dulce  pgnus  y 
Relliquias  Loculus  recondit. 

Quin  ipse  vulgb  mixtus  amabili  ^ 
O  Diva  y  festis  accino  plausibus 

Imuune :  quem  dudiiin  remordet 
(Jonscm  tatm ;  neque  djim  s^Iuti 


\ 


1|86  CARMINtTH 

Aeum  SHQramenti  uscpe  redarguii:.  . 
Ast  obligatam  non  tamen  impius  y 
^  B.ursi!lm  tremendas  testor  aras  ) 
Deseruisse  fidem  yidebor. 

En  adsum  y  amicam  qui  toties  manum  ^ 
Opemque  certam  rebus  in  $nxiis 
Ezpeitus  j  aggestis  Sepulchrum 
Debueram  cumulasse  donis. 

Quanquam  nec  adsuiit  divitis  luditie  ^    ' 
Nec  quas  beatus  volvit  opfrs  Tagus ; 
liux  und^  major^  yelFei*etvo 
Ditior  adveniat  supellex. 

Saltem  fidelis  Tu  j  precor ,  ob^^qiii 
Dignare  munus  ;  quosque  yovet  Cliens 
Juratus  ultr6  ^  ne  repelle 

Fromeritos  y  mea  Diva  ^  cultus. 

An lingua nomenprdetereat tuum   « 
Ingrata  ?  Franci  Tu  decus  Imj:feri 

Dicere  ;  Tu  spe&  blandA  ^  et  Urbi$ 
Certa  salus  y  Gbvovbfa  ^  nostrot» 

Depulsa  per  telongii!is.fainclu9S  . 
luvisa  cultis  firugibus  exulat : 
Fer  te  benigno  larga  cornn 
G>pia  luxuriat  per  kgros.  ' 

Tu  dira ,  morbos,  agmina ,  TuFebres/ 
Malam  cohortem ,  pelHs  ;  et  iffipigpL. 
Vis  dura  lethi ,  Te  jubente  , 
Continuit  superat^  gressum. 

Nunc  erg6  donis  adde  prioribus  y 
Yotis  quod  ohmes  otnnibiie  ambSiistt : 
Quod  f  usi  ad  aras  Te  precantur 
SoUiciti  f  tua  cura  ^  Galli. 


^). 


r 


riBSR      QT7AB.TU8*  uSj 

Nam  cur  tot  annis  arma  ferox  quatit 
In  orbe  Mavors  ?  Non  satis  est  adhuQ 
Xiaboris  impensum  et  cruoris  ? 
Da  yeteris  cadat  ira  belli : 

DalitigantesmutuaPrincipes  .  . 

Nexu  perenni  foedera  sanciant : 

Dudi!lm  exulantem  redde  Facem  j 
Pacis  opes  y  GBxroTKFA  y  redde. 

FAMA   AD    PICTURAM 

Ul  pingat  ad  vivum  philljppi  V,  Hispa"^ 
niarum  Regis.  im^Lginem ,  per  universas 
Hispanios  urbes  y  antequhm  adveniai  ipse  > 
depoTtandam. 

•  o  J>  B. 

JA.EB.UM  Farentis  nobilis  eemula  | 
Sincera  yivis  ora  coloribus  y 
Et  art^  spirantes  sagaci  y 

Diya  potens  2  animare  Tultus. 

Seu  Iffita  sertis  prata  yirmtibus  y 
Seu  blandientes  pingere  Gratias  ^ 
Doctamye  Musarum  cateryam 
Artifici  properas  tabelli. 

Quod  penicillo  cumque  pares  opiu^' 
Coeptos  labores  desine  persequi ;  * 

Se  major  ofFert^  pulchriorque 
/^  Materies  tibiy  JDiyai  sur^t. 

Ergo  magistras  expedias  manus  \  ■* 

Nunu  artis  ^  usus  nunc  opia  est  tu^  \ 
Dignum  Nepotem  LuDoyici 
ringere  deproperes  Fhilippum. 

Regale  yiyd.  spiret  imagine , 
Dignumque  multis  imp^riis  caput : 
Yox  una  desit  ^  sed  loquatur  ^ 
Si  qua  fidea  oculis  ^  Tabella. 


^88  CARMINtfllk 

Augusta  Yultu  gratia  fulgeat ; 
Micent  ocelli  ceu  geiiiin8&  faces ; 
Lumenque  formosum  jiiventfli; 
Purpureis  nat^t  in  labellis* 

Flexu  decoro  colla  per  ardua 
Errare  flavam  csesariem  dabis  : 
f  elixque  circumdet  capillQS 
Augufium  populis  y  Olivav     ^ 

Tum  finge  corpus  j  quod  Pha£ton  tulit  ^ 
Proles.  paterni  muneris  semula ; 
Exaestuantes  cAm  per  auras 
Egit  equos ,  celeresque  currus. 

Vel  qualis  audax  iEsonides  fuit ; 
Ciuai  vectus  Argo  vela  dedit  rate  j 
G>Ichosque  Fhryxaeee  bidentis 
Quassiit  ambitiosus  aurum. 

Ast  d  peritse  dexteritas  manAs  j  . 
Artisque  virtus  non  imitabilis ! 

Agnosco  spirantem  PHZXiiPPUu ! 
Quantus  Ayus  Genitorque  in  un^ 

Spirat  TabeM  !  Nil  egojam  moror ; 
IDfimbo  curuli  per  liquidum  ferar, 

Blandasqu^  gentis  spes  Iberae  ^  et 
Laeta  nimis  celebrabp  fata. 

Ibo  ,per  omnes  Hesperise  plagas  ^ 
Mentisque  dotes  ecregias  canam ; 
Et  j  dicta  si  iors  quis  refellat , 
Ista  fideiti  faciet  Tabella. 


I.XBBB.      QUABTVS. 

GALLIA    AD    PACEM 

.  •      I    •  » »  «  • 

Ciim  gravissimis   BelloruTji   mcftibus 

cohcut&retur. 


^89 


O   B   S. 


( t 


l^uBis  te  re^uiraiii  loiigitSis  ^^Hfe!  9 
Pax  alnia ,  terris  ?  qiiJ^ye  feraia^Bbes 
Audita  ziondiiin  per  tot  annos  ^ 
£t  miserad  patiens  repulsa^  ?    ^ 

' '  '         * 

Qu6  cuiiosos  cumaue  oc^los .  agam  y 
Qrbisque  yastas  sollic^teip  plagas; 
Frustri  beatae  jacto  Facis 
Dulce  nimis  p^pKluizi^ue 

Yox  una  ripis  redditiir  omhibus  ^  . 
Voz  una  sylvas  saxaque  personat ; 
Absiste  \  quid  Facem  fatigas? 
^thereas  reyolayit  arces 


Fax  alma  terris  pulsa  nocentibns* 
Impun^  toto J>elia  ciet  'ferox 

In  'orbe  Mayolrs  ^  ^  tremendos    ' 
Flectit  equos^  agitatque  curru8< 

lUum  citato  pon^  subitgra^u 
Bellona  toi^  imguibus  •  ef&ra » 
Cfledis<|i|L^£eitalam  et  crueris 
Insinuat  populis  amorem. 

Ergo-ne^  dixi,  nulla  manet  supef 
Facis  fruendad  cppia?  l?un^  coHs 
.    Sedesbeatas,  Diya^  nunquam 
In  miseras  reditura  terras  ? 

Foecundii  culpse  secula  si  grayes 
Foenas  <reposcunt  ^  num  satis  hactenilks 
Delicta  mortales  piare 

Debuimus  •  mala  quosixiiqua 

Tpm.  U.  T. 


1 
i 


\  *  » j 


•  ».  V"j 


I    ' 


1 J  i 


( • 


4        «■-      •        r 


Dudiini  fatiga^t?  yidimus  $iridos 
Ijateper  agroshorrificam liieni 

Fmstrare  laetas  spe9  colonCLd|^ 
£t  ^teriles  generare  c ulmos. 

Froli !  dira  quantilim  seeyiit  h^ng  fames  t 
Quos  illa  luctus^^tibus  intulit ! 

Quotmislte^B^i  ^uot  sepnlcbri 
FerpetuiflBiulAVit.ttix^bris  l     i 

Non  plura  Mai^i^  $ustulit  alea^  ^ ^     .  .. .  : .1 
Ferus  vel  ensis  corpora  messuit.    . 

Nec  diin:ifi!kr6litis  icausa  beilll    '  '"J'      -  »  •  ^ 

Cesset  adbuc :  niii  Tu  behignav  '' 

Nostros  latotfes  lunaineresfpici^J  •'    "  '  "*     *- 
Ni  celsa  Divftm  deseris  atria*  .  .  ^ 

Promptum  lafbotariti  parata  i  \  , ,  j 

AuxiliuilL'  dare ,  'Diva  j^  i^iinda.  , 


'    •  '  j. 


»        •     JlllL.         /       '.^' 


Quod  si  nocentes  ulteritisplacet^ 
Urgere  poDnis ;  si  pia.  tespuAl^ii  ;,- ; 
Quse  vota  raoesti  supplic^9(y]^ 
Deferimus  j  yitii&  iiqiqi^aty 

•  •  '  ■ 

An  non  .querelis  Te  Fietas'  siiis  ^ 
Longique  flectat  Relligio  preee ;         :    ^*f-ii>  lif- • 
Dudikm  morantem?  oeme  q^ftlitii^^  ^ ;'  > 
Dibn  procul  es  ^  patialur  mtMi )  •  -^  * .-  •"  ^  > 


T 


*  • 


''ii 


4  I    .   .  • 


Insomnis  Error  scilicet  excubans 
Aris  nefandas  insidia^^^striiit ; 

InterquQ  belloram'  fragores'      *" 
Mille  viafe  reperit  nocendi; 

Audimur !  alto  fulsit  ab  dslheie 
ifax  alma  nsus  mter  amabil^$|| 

CcBlum  relinquit ,'  G4^1icaj^qU4^ 
Visa  gradum  propera,re  jn  pra«. 


!-t»<.»'i   ' 


^f     '<     .'»..'     .'■»    •- 


.;  r.  ^ 

1 '   >    ■'  ?   ;  r 


•    '■ 


'xi 


i 


r 


Huc  ergo  cursus^  hiic  ^  D^a ,  dirige  ; 
Nainquid  morirum  cst  ?  Ke  pigeat  ^raT«8    .  > 

Ilnice  luctu3  ^  et  pripr^m 
LfiBtitiam  rBrocare.teni^* 

Ta  plaude  tandem  :  tu  melioribus 
Assuesce  fatis ,  Relli^o ;  <|uies 

Te  y  post  tot  insanos  tpmuUua  ^ 
Certa  mctnet :  furialis  Error  ' 

Mal^  occupatas  destituet  plagas ;     , 
Ifodtsque  centum  vinctus  s^heneis  •         ' 

l4taUa  nmbrarum  reviser    ., 
Regna  ,  nihil  nociturus  aris.   * 


1    I  f 


RELLIGION^IS    QhJk^S:lJCVm 
♦  o  r>  B. 

•    JN  AM  me  quis  altQ  sJfliXi^r  ab  ^\ffl(^:  , 
Inusitato  murmurp,  pepTP^Ui^?  ,    . .  .^ 

Yel  cur  amant^^.pi^c^s.urget  I 

ExstimuUtqji^  i^iuQs  1^4  ^?i?W«  : :  .. 

An  non  ^ruyito  jnm  tatis  est  da^o^ 
Marti?  'quid  ultnt  prafucril  noYoa      .  , 
Tentare  beUorum  tuttuillus , 
Et  rigldaa  iteirarei  pujpa^  t 

Quanquam  yocant^m  qiiid  md^or ,'  aut  sacram 
Iners  repugnem  miUtiam  ;flfequi  j 

Magnosque  tentatiti  kiTOres  '         ' 

Addere  me  tocitim  -  catervai  ? 

£n  ipsa  cutictis  munia  dtiyi4ens 
Turmas  i;n  hostem  ReUifiio  ^ovet  j 
Nec  £dsa  vates «  futili^ve 
Augurium  cecihittriumphi! 


^  1 


Kam  quanta  cnrcu  fulget  in  aureo !  •  I 

Quam  Tims  ardor  lummibus  micat ! 

Proh !  quale  gestat^  quibxi  tremendum 
Dextra  parat  jacul^e  fulmen  I        . .  i 

Quotquot  dolosis^pestifer  artibus 
Seduzit  Error  tramite  devios  j 
Ccecosque  per  flezus  viarum 
Usque  rapit  malh  pertinaces  j 

Timete  t  frustr^  Tartareas  jtiva^ 
Artes  malignis  nectere  fraudibus) 
Corpusye  letho  destinatum 
Ictibus  eripuisse  certis^ 

Nequicquam  Avemis  faucibus  exerens 
Infestus  Anguis  terrLft;nm  caput  | 
Eructat  immanes  fairillas  ^ 

Tabificimique  Tomit  yenenum. 

Contra  trisulcam  Kelligio^  £icem 
Dextri  coruscans  desuper  adstitit ; 
Imasque  depastum  medullas 
Lethilerum  celBrayit  ignem. 

Kunc  fort^  si  quis  restat  adhuc  super  ^ 
Monstri  in  cruento  corporei  spifitus;, 
Yos  t  y  Sacrorum  quos  remordet 
^  Cura  j  citi  properate  feirrum* . 

Devota  yesirm  victima  dtsxter^s 
Frustr^  reluctans  funereum  yolet 
Vitasse  vuhius ,  vel  decoro 
Surripuisse  caput  triumpho* 

Quin  et  nefand»  j  quas  ciet  Hsdresis  y 
Fato  cohortes  dispereant  pari  j 
Fulsis  et  Errorum  catervis  • 
Relligio  dominetur  «na. 


i  • 


r 


ri  B  B  K      Q  V  A  &  T  V-  S.  Hffi 

m  EPoanDEM  ivrAGisTEBn  msiGNiA.. 

6  X>  b;'. 

\j  ter  lieatUiK^ujus^exBumeris  flui^ 

Gultus  nitentis  Yelleris ! 
Epomis  abna^  specimen  eximium  saori  *> 

Fudoris  j  et  felix  nota ! 
Nam  prima  qisce  te  coipore  in  casto  'tHlit* 

Intaminata  belluaf' 
Haec  inquinaii  metuit ,  et  malit  mori  ' 

Quam  ferre  krbis  dedecus.  ^ 

'  Bretiose  cWdoi* !  yiTide  ftite  alios  color^-, 

Animad  innocentis  prima  Jans  !> 
Qualis  mihi  dicere^l^tu  catuis.  nives 

Nitore  vincis  aemulo. 
Tibi  cuncta  cedfint  lilia,  .et -lecum  abnuant 

Gertare  >  tam  pulchr^  nites  !  - 
"Son  alba  quoiies  aetbere  in  pur#micaty     , 

Tibi  comp^abo  Cynthiam. 
Aut  ipsa.^  sparso  lacte  quad  fulg^t  polo*^.. 

.  ^(|uare  te  possil^  v  iav 
Epomis  akna ^  quottnS^oupidosf paris !^ 

Quos  una  stimulas  »mulo8 ! 
Quisquis  deeorum  Tellus  induerit  semel  y 

Dignum  labore  pr»mium; 
Hld  beatus  ^  Principum  aDquabit.Ticeni.^. 

Nec  inridebit  purpur«e(«s 

EMINENTISSIMO    CARDINALI; 

\d  Christumissimo  Rege  nrqjier  Uhrajecti 
paci  componendcB  cunt.  amgld  pptestate 
Legato^ 

o  D  s^ 


JLmpi.exa,  Regum  jura  ^^  dissidium^  Tetud  ^ 
Cau^asque  bell&rum  graTe9 


•\  '  », 


«tp4  €AaMINUB£ 

THim  lance  pensas  aj^bitri  y  et  j>acU  bona» 
'  S^quester  abscindis  m6ras  i 

PrflBSul  Yerende ,  num  tibi  tantilim  otii  est  ^ 

Res  inter  immensas^  super ; 
Ut  y  si  quid  oUm  lusimus ,  nostris  ames 

Momenta  nims  adderb?  (i) 
Quin  et  prol^ari^  Fa)na  si  yerum  refert^ 

Josepbns  hic  yisus  Tiltt  y. 
Quem  liTor  atrox  ^  ira  quem  fratrum  impi^ 

Damnayit  insontem  specii. 
*  Non  spissa  pUusu  si  tb^atr^  pei«oiiesit| 

Frontemve  laurus  impUcet.: 
Hac  tkm  beatUa  sorte  sini^  qu^m  ^i  tuo 

Flacere  mejrui  calculo. 
Nam  deUcati  laude  quis  tecum  ingent^ 

Bland&ve  certet  gratii? 
Non  ille  yeteres  qui  Sono  testudinia 

Struxisse  Thebas  creditur  j 
Nec  qui  cruentas  kniit  cantu  feras  y 

Dixitque  leges  Znferis :  ' 
Kon  ipse  summo  qui  seden»  Pindi  jugo 

Yatum  catervam  temper^i^ 
Sic  erudita  Barlntoh  pulsant  manDij 

Yel  tam  canoros  dant  modos ; 
Qu&m  Tu ,  (2^  sohantem  focti  si  taisigis  Lyi^am  ^ 

£t  ora  solvis  in  melos : 
Seu  Conditori  Tiiidices  orbem  rao^ 

Dextrainque  splertem»  canas  | 
Fer  qnam  repcns  enata  Iilx  ^ulsit  polo  ^ 

rfoctemque  ^eci*evit  4ie  :     r 
Terramve  memores  moUs  oblitam.  sujsd  ^ 

Jubentis  ad  yot^  Dei  y      ^ 
Medio  natantem  in  aere>  immotam  situ  y 

Sed  dxe  gethiiib  peiidulam  ; 
Seu  temperatd^.sortis  hthhdiia!»  viceSy 

Certisque  yinctas  legibus ; 

(1)  Editiun  Josephi  k  fratribus  renditi  fabnUim  legebat  Ul- 
trajecti  et  probabat. 

(a)  ScHpsit  Poefea^  quo^  nondum  edidit  Fmihe^itissimus 
Cardinalisi  quo  errores  Lucretii  dt  oreitione  mnndi  eonfutat,^ 


X.ZBBR       QUARTUSc  2*^5 

Quas  ortu  ab  ipsa^^ocilis  et  dictu  €^diens  ^ 

iNatura  coastanter  subit. 
Sensit  canentem  ^tygis  ab  infemas  lacu 

Mundi  inlicetus  arlifex ,  (i) 
Humana  cceco  qui  docet  casu  regi  y 

Orbiq^%  numen  inyidet  t 
Qui  iingit  animas  corportiiit  fato  pares  y       ' 

JSvi  perennis  indigas. 
Sensit  y  nec  audet  aleam  ceirtaminis 

TecumingrediLucretius»  ,      r      , 

N^n  clara  titulis  qiiqd  tibi  fnlget  domus  y 

Et  nomen  antiquum  sonas  j 
Sed  genere  quod  mens  est  tibi  subliiiiior  y      ^ 

£t  nomen  ingenio  subest* 
Hinc  Laurus  aret  qued  dbmani  xkM  premity 

Et  pristinum  amittit  decus  : 
Hincplectra  manibus  decidtmt',  jtissos  Chely& 

uiim  pulsa  non  reddit  sonos.  '  \ 

Ipse^  ipse^  quem  puddre  permiibtus  paror 

Erroris  incusat  reum , 
Per  coBca  Ditis  antra^  Qkmmsd  pabulum  j 

Victoris  aspectum'  fiigit.  *    '         -jm  ' 

Qnid  ergo  cessas  j  flos  sacri  et  spleudor  chori  ^ 

Priscisque  niajor  vatibus? 
Quid  nocte  condi  tandii!^  obscurd.  jubes  , 

Versus  timendps  impiis  ? 
Vix  laetiore  coeperint  aura  frni  ,* 

Viriimque  in  ora  venerint  y 
Ciim  Indere  animo^  ^ueta^  vaneseent  So|>ht 

Lisanientis  somnia. 
£t  si  quis  alto^providum  Numen  pbla 

Adesse  deceptiis  neget ;  '  . 

Hic  sana  discet  y  opere  aed(>ctiis  tub  ^ 

Sentire ,  et  ab^olvet  Deum. 
Exurge.  dignus  ultor ,  et  fataHa 

Contorque  in  hostem  spicula  ^ 
Feralis  E^ror  queis  ipeluctabili 

(i)  £rrQres  Lacretii* 


%(^$  C   A   R   M   X   NU   X 

Frostratns  ictu  concidat. 
Sic  Gallicani^  mox  redonatus  pla^s  j^ 

Pac»oper#mufodere, 
Dulcis  reportes  laeta  pacis  otia^ 

Comuque  pleno  cbpiant. 
Sic  Rama  meritis  aequa  redeunti  annu^^ 

Quam  desi^avit  piurpuram. 
^i)  Fallor  ?  secundat  Yota ,  spes  ratas  jiib^t  ^ 

Jiim^  purpuratus  adyolas  \ 
Orbemque  dikm  spe  pacis  haud  van^  beas  •. 

Pmnam  ipse  mercedem  re£ers. 

BEATO  JOANNI  FRANCISGO 

4 

">  •  ■ 

O   D   B..  ^ 

X^umme  quereli$,l)ive)  cessantem  increpas^. 

Foscisque  j.uratam  fidem^? 
Quin  et  severus  ultor  intentas  graves  y 

Ni  deinde  resipiscam  >  minas. 
Aiy  parce  j  frustri  crimen  admissum  veUnii 

!N  egare  votbrum  reusw 
Blandes  satuti  y  Te  precante  j^  redditum 

£t  sanitati  pristina&  j^ 
An  premere  lom[;o  fas  erat  silQntio 

Amicam^tulantis  majium? 
At  non  iniquo  dulce  munu^  pectore 

Nec  tanta  pietas  excidit. 
Hffirent  meduUis  o^ituxi  fixa  intimis^ 

Et  y  conscium  attestor  Deum  ^ 
Xtabris  supremus  donec  erret  spiritus  y 

Haerere  nunqu^ni  desinent. 
£rumpat  ergo  de  sinu  ;  et  sese  pal&m    ^ 

Yel  sera  prodat  gratia, 

fi)  Diiin  liaec  scriberentur  Teint  Koiitius  qni  reUtum  h 
Siimmo  PontiBce  inter  Caxdinales  fuisse  illastiissjmum  Abb»^ 
tsm  reportayit,^ 


Nec  sera  Yeniet ;  nec  beiug&us  crecUtor        ^    ^ 

Damnabit  exi)e$  moras. 
Quanquani  ^  ecce  gemina  jam  projie  sestft$»pr8dterlt  y 

Hyemsqiy^isdt  altera ; 
Ex  quo  obliga|^Hum  tibi  y  et  noxnen  datum 

FrocrastiiiPmssolyere. 
Heu !  dJLm  jacerem  flebili  afExus  toro  | 

Morboque  tentatus  grayi : 
mm  yirus  atrum  ^  bilis  «stus  fervidfl 

Fer  ima  serpens  yiscera  y 
iEgros  et  artus  usque  et  usque  lancinans 

Bellum  cieret  horridum  1 
Composne  mentis  dicar  ?  an  me  fecerat 

Stimulus  doloris  impotem? 
Rotare  falcem  visa  Mors  ^  ^escinderd 

Farata  deyotum  caput ! 
Expavit  animus  j  membra  trapidarunt  metu  y 

Et  ire  sanguis  desiit. 
Oculis  in  ipsi  luce  cali^antibus  « 

Et,qUfera«turfnesdis; 
Appensa  propiills ,  Diye ,  qu8B  tuos  refert 

Imago^yultus  ^  sistitur.  ^  \ 

Hlc  inter  aegros  medius  optatam  dabas 

In  rebus  extremis  opem. 
Animis  parumper  pulsus  attonitis  payor  ,^  , 

Et  lapsa  spes  renascitur.  *  .    . 

"^l  mihi  medelam  ^  exclamo ,  Tu  pariter  feres  « 

Tu  recreabis  perditum ! 
O  Diye  ,  si  fors  supplici  yictus  prece 

Annueris  esse  so$pitem  ;  ^ 

Obliyioni  dextra  detur  ,  haereat 

lingua  impedita  faucibus \  .'•     -    \ 

Si  bene  merentis  immemor  sileam  manum  ^ 

Laudesque  praeteream  tuas !  , 

Audis  precantem ;  protinus  cedit  dolor^  ) 

J!)olore  major  et  metus. 
Exsurgo  y  qualis  naufrago  ereptus  mari^  ^ 

Fer  te  superstes  et  yalens. 
Aguosco  CceG  munuSji  ulterius  piget 


Diflferre  ficti  gratiam. 
Acteste^  per  vos  si  quic^ioiliiu  lusifnu^j  ' 

81  ludere  etiaiiBiinm  Kcet^  *    \     ' 
Mees  CamcenfiB ;  nullas^  Vi^ro  ^^^jj/t^ 

Seges  klHire  dignion  >Wl 

Quem  canitis  ^  Ille  nupef  ad^Qnptil^  Polo  y 

Novimiqti^  Diti^  est  di5cus# 
Gemino  Terendus  noitlitte  iii  t^tfi^  iiiii  (1)  \ 

Et  erandliis  quidbuid  sonat ' 
Utrumque  nom«n;  Wl^tis  virtiitiba^ , 

Factis  et  aelquatit.^is. 
Agite  ergp;  sacer  est^  Vestta  quijaxti  pectora 

Et  ora  cbmplebit  firror. 
Aptate  'cantus  tam  mo  digtitis  Yiro  ^ 

Studiisque  parious  diclte; 
Quos  Ille  casus  ^  quas  et  «sruhltias  tulit  y 

Tibi ,  Christe  ,  diitii  «e  devov^ : 
Dillm  Sacra  xevehit  ^  dupi  stius  templis*  Konos. 

Et  cultus  aris  redditur  x  ' 

Fer  quot  labores  ,  pet  quot  et  pericula  ^ 

MortaKs  eevi  prbdrgus  ^ 
Coelestum  inanes  ^  frugis  experfes  bon» 

Saliitis  edociilt  viam. 
Memorate  gentes  inferis  de  ^edibus  * 

nap|as  et  asaettas  t*olo. 
Hunc  tremit  Avemus  hostis,  tl  StygiaV&^miua 

Verentur  aspectum  pati. 
Sentit  minantem  dira  morborutti  \\x^i.y 

Mors  ipsa  falcem  cOntinet.  . 

Ite  y  d  Camcenae  praepetes';  versu  levi 

Quod  audiistis  $pargite. 
HsBC  totus  orbis  noverit  miracula ; 

Nec  esse  me  itisrdtufti  Sciat.  ' 

(1)  Joannes  Franciacii9.if9cii}ifttiir.  < 


X.  I  B  £  R      Q  ir  A  n.  f  tr  S.  ft^A 

LUDOVICO  mGiJO  EPlCEDltJM. 

d   D   E.    • 

.  .  .  .    k  1      •         i  ■ 

lAS-NE  semper  ^  Mors  iuexoralnlis^ 

Mortalium  illudas  preces  ? 
Imos  et  aBquo  proteris  Summos  pede  n 

Ipsis  tremehda  Regibus  ? 
Saltem  ah !  yereri  deduit  augustum  ca][^tlty 

Et  LuDOryico  pardere ! 
Parum-ne  diris  est  datum  ftiroribus  ? 

Foenasye  tibi  luimusWes  ;  -  ■ 

Diiniplanctu  acerbb  regialin  misceH  domum^ 

£t  funus  addens  funedf ) 
Suos  amores  j  unicam  sobolem  iPatri  ^ 

fiegnisque  Del|(hinum  inyides  ? 
"Dian  falce  eddem  Conjugum  par  lio^ile  y 

Neptem  et  Nepotem  demetis  j 
Natumque  in  uno^  pernotum  coildis  ix6fst^y 

Et  ratris  et  Matris  rogo  ?  • 

Priora  nondtei  coaluere  ynlnera  , 

Oculisque  fletus  aruit ;  :  . 

Ades  ,  et  cruentd  rursi!is  insultans  manu 

Saevis  Nepotem  fn  dlterum  ! 
Kestabat  unus  Proavus^  Avus  idem  etPater  ^ 

Sortis  levamen  asperse ; 
Diim  blanda  avitae  gentis  et  spes  ultinAa 

Parvus  adolescit  Abnepos. 
Tanti  est  dedisse  perbreve^  itiducias  j 

Ut  surgat  aetas  plehlor ,  *  .  ' 

Francique  discat  Patriis  virtritlbuS    ' 

Moderari  habenas  linperl  ? 
liugete  j  GaUi  ;  ncjn  qhibiis  mag^  fl^bK^ 

LoDoictJs  ingens  oc^idit?  .  •       .  : 

Versate  priscos  s^duM  Atihsiki  iHanii  y 

Fumosa  tot  voluiliiilar :'  ' 
Queis  exarata Gallici  Itiit^nbminis  y 

Et  facta  Regnantitm  mclyta. .  ' 

Quisquam-ne  major  LuDbVf^o  sistitiir  ? 


I      / 


i 


3oa  e  A  K  M«  1  w  TT  iir 

Far*Td  aatsecundiis  exstitit?^ 
Non  ille  vacunm  gessit'aclponipamdecus.1, 

Magni  yel  umbram  nominis. 
Adeste  testes  ^  quotquot  armis  terruit^ 

Regnis*  et  adjeei^  |>lagas^i 
Sensit  Mosella  Masnum ,  et  Ister  sancniine^ 

Totie8  8y>am^deGoW.  ,  ~  1 

Sensit  subacfll  Rhenus  adtnissum  intuens  ^ 

Et  imperantem  fluctibus.. 
An  ille  yisus  pace  ^  qu£m  bello  minor  ? 

Timendus  y..an  amandus  magis  ;•; 

Seu  liberalis  munerator  Artiumi 

» 

Aulam  Gameenis  panderet,; 
Seu  juriB  eequi  cultor  ^c  vindex^  bonis^ 

Scelus  vetaret  legibus  ?v 
Fugdrejregnis  longiilis  pestes  mala^^  ' 

£t  dira"ntiorumagmina« 
Linguam  insolentem  pcessit  ^  et.silentio^ 

Ag;DOTit  Impietas  Deum.. 
Asaerta  Themidi  jura>^  pulsa  fraus  Foro  ^. 

Yicitque  nuqa  Yentas.  -    « 

Et  quse  caleno  perimit  insanabili^.^ 

Nocere  Furia  desiit*. 
Neque  pos^uellis  fas^  fuit  noeentibus* 

Rixas  diidiiiere  civicas  j 
Quibus  et  perire  decuit  hostes  ^  Patri» 

In  funus  enses  Tertere; 
liUgete  j  Gentes' ;  nec  pias  pudeat .  dare 

Jam  Luno^ce  lacrymas*       ,  . 
Fulgore  quamyisilley  dJkm.Tixit ,  suo^ 

Yos  praBgraTaritsranuIos;! 
Meritum-ne  amorem  moi:tao  negabitis  ^ 

Quem  fcrre'  viirus  debnit  ? 
Fallor  :  nec  hostes  passus^t  ^.clementul. 

Quos  facere  anncos  noverat. 
Non  ilte  reruin  domiuus  ^  Euf opte  arbiter  ^  . 

Utriusque  fortun«»  petens  I 
Despexit  hosteni ;  lege  yel  iniqu^  obtulit. 

Redimenda  pacis  otia* 


/ .  I 


XXBSR      QtS  XKTVt:  3oi 

¥!elix !  quieti  publicss  di!km  deyoTet 

.    Fartam  triuBiphis  gloriam  ! 
Vos  9  AfricsB  deserta  j  vos  ^  Indi  ^  eft  Sinm 

Orbem  ooleutes  laltimum  ^ 
Lugete !  yestris  y  nocte  ilepulsd,  ^  plagit 

Amica  si  fulsit  di-es  : 
Si  yictu  s  Error  abdidit  Stygium  caput  ^ 

Si  lapsa  CaAo  Yeritas  : 
Accipite ,  yobis  undi  parta  sit  salusy 

Lacrymasque  memores  pendite.  '  \ 

"  7u  j  sancta  Fietas  ^  tu  ,  yerenda  Numinia 

Relligio  y  qu6d  Polo  sata  j  *\ 

i£tema  soooles  y  generis  unicum  inclyti 

Asnoscis  auctorem  Deum  J 
An  erubescas  flere ,  di!lm  mortem  oppetit 

Tua  cura  ^  Lodoisc^^  maxima? 
Xfam  te  ille  regnis  colere  potiorem  teis  j 

Yindexque  SacForum  impiger 
Faratus  ultr6  ^  quidquid  ingrueret  ^  tuum 

Subire  discrimen  suo.  I 

Yerenda  laeto  templa  qu6d  cultu  ttitent ;    ' 

Suus  qu6d  ans  est  honos ; 
Qu6ddira  scelerum  pestis ,  Erroram  cohors.i 

Fietatishostesexulant;^  i 

Hoc  LuDoyici  i!uunusest «  yixit  taus*;  *    - 

£t  qui  Abnepofem  paryulum 
Fietatis  esse  yoluit  hseredem  sufiD  j 

Tuus  nec  esse  desinit»  •     ^ 

At  quanta  nobis  y  qujlAi  ferax  luctfts  segc^tf 

In  oinne  t^mpuS incidit !  '  :.  T 

P  amor ,  medullis  ossium  altis  insitus  >    " 

FraBscribelilgendi  itiodum !  '^ 

Dolorisjesse  sitamen  possit  modus^    .         . 

Ubi  modum  exc^dit  dolor !     - 
Qualis  trisulco  si  quis  ictus  fufanine 

Metu  repenli  stemitur :  ,  .  \ 

Yisnulla  membris ,  nullus  est  yultu  color  ^ 

Heeretque  lingua  faucibus. 
Kos  fata  yersant  tjuia,  ex  qu0te>«b8(iiHt^ 


3oa  GARMINUM 

LoDoicfi  y  lejthi  dura  ^is ! 
Fastoreni  ^  amicun^  ^  quodque  defleiiduiii  est  magis  j 

In  te  se^iiiriiiius  patrem! 
Kaxu  dulce  nobis  quandi  prsesidium  abfuU?. 

Q>iistaiiSTe  non  patuit  iides  ?   . 
Quim  certa  pietas !  leyibu^  ut  nunqullm  stetit 

Fatemus  indiciis  amor ! 
Kostras  Camcenas  bonus  et  exiguos  Lares 

Tuo  beasti  nomine* 
Animi  recessusintimi^  et  cordi^  pios 

Nobis  recludebas  sinus.. 
Ac  ne  qua  amori  finis  ,  ut  yitf(^  i&>ret  ^ 

Tu  Cor  dedisti  prodigus^ 
Pignus  Yerendum  !  menti$  august^^domus^ 

AmmiquemagniRegia! 
^lc  inyicem  fixere  sedem  propziaiA 

Fodcunda  yirt|ituinj:Qj;W4 ; 
Hic  semper  «qu^  Iwc^  T^^Tum  pondpx^ana 

AustQra  re^avit  Th^mis ; 
HtccomesHonorisgrataMajestasi  Fidea  ' 

Et  ca|i|k^  S^pvoHim  mefu^  ^. . .    .  :  ■  ^ 
Sortisque  patiens  arduc^  ^  haiftd  9»w\k  9^c  bqn» 

^n«ta]9ti<i  «legit  locum  ^ 
Regale  mimus ,  Frincipis  p|U:s  opjijqa^^^ 

Toti(|ue  3.9gl  peni  p^r  !   <-    ... 
At  quid  Ticissim.dabimus-?  #ut  d^«  quid  dec^t 

Tanto  superbos  munere  ?  .       . 

Tu  fons  bonQrum  prime ,  .q\ui  s^^^^potf^ 

iEquare  fQj6n|ai$  prmmfi  9    ,  . .     . 
Dens  6 ,  repende ,  qusis  mei^ojr.  pi^tfif  y^fUt 

Referre^  «eyp  pocfsit^  Tii?^^!; 
Tamen  an  feremu^  debitam  mmm^W^ 

Subcorde^M^^tiam.?:       ....'. 
Sunt  vota  nobis ,  sunt  precea  :  .Si  quid  v<^ii,t  | 

Qui  Jura  QaUts  dat  Puer.;,  : :        i 

LoDoics  j  tua  p^  se  fer Qt  yestigj^> 

Dignda  tQt  Heroum  Nepos* 
.  Sed  quid:  Tovere  non  licet ,  dika  t«  ysi^em  f 

FHiz^n  ^  ti»toFum  exhib««  ? 


i 


Kam  tu  Fuelli  Reg^s  entdiesi^^aumns : . 

Regnique  habQ^as GalUci   .  .  ,.     i     .  .i      ' 

Diim  discat  habile^'^  Te  Magcstro^it  ^^tofii,)   . 

Ezempla  sufficiaes  tun*  .  , 
Hinc  crescet  ingens  pectore  in  tenero  yigor  ^ 

Magneeaue  lauois  mxaaalSajB*  "     >  •*, 
Hinc  et  salutis pttbEcfl& »  poptilnnmivmiary 

Et  curacre6fiefe|MNinadaL^   ". 
Rectique  cidti^tatoiiiejBBmentia^boiMiv-j 

Vim  promo Yebunt  insitam . } 
Hex6Puelie|  sorte  felicehi  tu&i 

FeUciorem  G&liikm  I 
Tibi  juventn  cbmsigilr  TutDT  sdgkx^  '  ^    . 

oibi  illa  gratatnr  Patrem. 

PHILIPPO  AURBU^I^WENTOl<i  -DUU,         C 
Tuton  Regis,  et  RegTuM<f^i^t)^    •    , 

XirsioiTE  r rancis  pr$esi<uum  ac  aepus  ^      , 
Blandum  et  leyatneii  tebus  iii  dsjperis  \ 
Audi  precantes  ^  *et  benig^am 

Quampotis  es^  fef  yB^i^W?«WP^    »  i  •  • 


Sacrum  fideles  DeposituMiiti' iiiai^u^r  ' '! 
Auctoribus  Diis,  Gallkeredidit  5    : ;    '^     ;  "• 
Spes  und^  Rtfgtd  i^erta  peAdet ,  '  '^"     *" 
Statque  salus  popuU  quiesque. 

Tutor  FueUi  Regis ,  et  Zmpert 
Rector ,  supremis  canxs  et  infimis  ^ 

Nil  jam  reUctum  estf  qno^femftitUr 
Latiiks  ambitiosa  yota. 

Ast  h»c  avito  debita  sanguim ; 
H»c  npta  virtus  prsBmia  yindiciit  j 
INuUusque  delatos  honores 
Inyideat  meritamque  laudem. 


.  y 


3b4  CARMZKUH 

Ergo  receptas  Principi^  et  Patris 
Imple  secundis  omiiubiis  yices:' 
Et  concitatam  vince  famam, 
Spesijue  bonas  meliore  fato* 

Errore  lusus  Gallus  amabili 
Fletus  amaroa  y  ^uos  Lodoix  ciet  ^ 
G>mpescat  ultr6  y  Patruumqtte 
Yivereailhuc  putet  in  N^potew     • 

Kens  tenellas  erudias  manus ; 
Orbisque  habenas  flectere  Gallici .    ^ . 
IHscant :  et  artem ,  Te  mafidstr^  t 

Tu  prima  solers  cUritis  ingenl  ^ .  ^ . 
B.ectique  cultfts  semma  promore :    "     ' 
^EjtempIa  <]u6d  si  fors  requirat  j 
Tu  Prtrdvti fa  Patruumque  siste*- 

Qu&  vota  tendant  ultcriilks  ?  Fera 
Pac  bella  Franc^s  ^i^bus  exulent.       ,- 
Nec  £mpt$i  p^i;  tot  Pax  labores    ^   • 
Pulsa  iteri!un  procul  in  re^mo^s 


1 .» ■    i 


PertSBsa  nos^^defifciatplagas.  ^ 

Da  fceneratam  yiser^  cppiwx  9 , .  .  ;,    « 
Terraqu^  cLefbssas  avar^  ' 

In  manibus  rutilare  fiasas». 


•      >|J      /^.«>*J-       '  ••  ♦•\l       C*J«."  ►■ 


;  > 


f;3l  . 


1   • 


. -•      •    .* 


/:   . 


'  i , 


LIBBIL      QUA&TU8.  3o5 

SERENISSIMO  PRINCIPI  LUDOVICO 

CABNUTENSIUM       DUCJ^ 


Ducis  Aurelianensis  Filio ,  pro  recuperatd 
feliciter  valetadine ,  diinL  sedulam  voca* 
tus  d  Clario  monte  Medicus  curam  im^ 
pertit. 

.     o  D  B. 

Jk.  N  nulla  gravibus  adsit  dBrumni&  quies  ^ 

tNullu^ve  lamentis  modus ! 
Vixtergere  oculo&licuit ,  exsurgit  nova 

Repecrt^  lugendi  seges ! 
Heu  !  d&m  Camcdnis  vertice  in  toto  facit 

Dulces  Apollo  ferias  j 
Diim  IsBtapassimper  dies  soUdos  vacat 

Bonis  Juventus  otiis ! 
Pindo  sinister  ecce  runtor  diditnr  ^ 

Et  blanda  turbat  gaudia. 
Frolem  Fhilippi,  grande  Borboiiidum  decus  ^ 

Et  spem  parentis  unicam 
Invasit  atra  tale  nil  meritam  lujes  y  •   * 

Artusque  per  teheros  furit  1 
Vos.  Dii  salutis  prsesides !  vps  Gallicis 

Amica  rebus  Numina  ^    • 
Arcete  dirum  facinus>  et  nostras  opes  ^ 

Yestrasque  sospites  date. 
Augusta  nam  qu&d  gratia  et  decens  pudor. 

In  ore  fulget  Fnncipis  ; 
Qu6d  spirat  oculis  ardpr  ^%  vis.martia  ^ 

Yirtutis  index  insitae: 
OUi  benigna  quod  salit  vena  iiigent , 

Doctarum  et  artium.capax.; 
Segnes  qu6d  ann6s  anteitPrudentia  ^ 

Tardas  et  incusat  moran ; 
Et  qu^d  patemae  laudis  iet  avitfie  £emulu$     « 

iGquare  Majores  amat  j 

Tom.  IL  V 


f  T 


3q6  CAHMiNcrni 

Yestra  illa ,  Superi ,  doida  sunt ;  imum-est^siiper  ly 

Diutuma  sint  heec  j  addite* 
Audimur!  Ipso  veiiiet  i  Findo  salus. 

Confide  y  Frinceps  inclyte. 
Usquam  ne  tellus  ulla^  quae  plantas  aUt 

Succosque  vitales  magis  ? 
Hic  mite  Amomum  apiratj  hic  feliciiks 

Odora  sudant  Balsama. 
Quin  ipse  medicas  Fhoebus  iaocingit  manus^ 

Dulcemque  famulatum  Lavidet. 
Nam  Te  ille  colere  Frincipem  ante  alios  Deus.^^ 

Tibijmancipdtus  et  ratri* 
NihU  mdrarum  est ;  «gm  pestis  aufqgit  •, 

rhGebique  ireyeretur  manum  •     • 
Facesse  luctusj  <:edat  immitis  dolor-^ 

Tristesque  cessent  naenieo. 
Sat  usque  curis  gravibus^  et  pradpost^ro 

Famasstts  indulsit-metu. 
Adeste  j  adeste  fida  Musarum  cohors ;; 

Clariiquetnontis  incoks ; 
Froles  Fhihppi  providis  Fhoebi  artibus 

Servata  vivit  j  et  yalet. 
Resumite  ereo  plectra ,  prUmctus  flel>fle8 

Mutate  IsBtis  cantibus. 
lo  ^  Triumphe ,  Fiiidus  omnis  consonet  ^ 
/  £t  cuncta  responsf nt  k>ca : 

Proles  Fhilippi  providis  Fhoebi  aitibus 

Servata  vivit»  et  valet. 

yOTUM  PRO  INCOLUMITATE  PUERI 

( 

*  • 

JjLt  6  Deoriim  quisquis  imperio  regis  ^    ... 

Et  res  tueris  GaUiG|i$ ; 
Seu  qui  sonantes  regna  per  currus  dgis  >. 

Gfadiye  y  beUorum  Fater ; . 


I 


1 

Z.  Z  B  E  B.    ;Q.IX  A  R  T  U  S.  ^OJ^ 

Seu  Pacis  arbor  cui  suum  refert  decus  j 

Magni  Tonantis  fili« ; 
Seu  qui  perenni  luce  collustros  polum  ^ 

Y  itamque  das  mortalihus  ; 
Audi  sub  alto  corde  conceptas  preces  f 

Ac  j  si  quid  indulges  ,  ;fave ! 
Nil  hic  iniquum  ppscimus  ,  nil  quod  pios 

Dedisse  poeniteat  Deos* 
Nos  unus  angit  Rege  pro  Fuero  labor ; 

Hic  dulce  YOtorum  est  caput. 
Yivat !  Si^utis  nactus  in  te  sedulum 

Fidumque  custodem  susd  ^ 
Duris  solutos  sospes  annos  exigat 

Fericulorum  casibus. 
Beni  est.  Rogareplura  quid  Divosjuvet?^ 

'Vel  und^  plus  veniat  boni  ? 
Hex  t  Fuelle  y  nil  ope  aliend.  indigus  p 

Tibi  ipse  sufficies  satis. 
Ah !  vive  tantuun  !  qui  tibi  in  yenAS  iit 

Sanguis  tot  Heroum  ferax ! 
Munusque  Coeli  grande  ^  quo  melius  nihil 

Ded^re  Superi  j  nec  dabunt. 
Hic  laeta  spondet  fata  sangiiis  j  publiced 

Felicitatis  artifex.  .  . 

SperaterGaUi !  surget  hinc  la&to  a^nine    .         / 

FoDcunda  virtutum  cohors , 
Magns&que  mentis  hospites  y  cum  eDtas  feret«  • 

'        Regale  adornabunt  decus. 
Hinc  sancta  Fietas  j  hinc  Fides  j  rerum  et  sagax 

Frudentia  adsistet  comes.        " 
Hiuc  bellicosao  laudis  ardor  semulus  j 

Virtusque  vinci  nescia  j 
Stiniulis  virile  pectus  acrioribns  ,    . 

Ad  facta  pellent  fortia.  :  ... 

Jam  sanguis  ille  corpore  ^  paiyro  micat  p.  . 

Segnes  et  incusat  moras.  ^ 

Jam  vis  ocellis  martia  y  et  vultn  coli 

Jam  digna  majestas  sedet. 
Timete,  gentes;  Regis  et  primoslic^t        :  - 

V  a 


3p8  C   A   B.   H   I   N   U    Jtt. 

Anno^  yereti  dkcite. 
Quos  fecit  orbi  FroaVus  attonito  metus^ 

Faciet  eosdem  et  Abnepos. 
Ergo  tenelli  fata  quisquis  Principiis 

Moderaris  e  Coelo  j  Dens ;  ' 

Docilem  VniLiFvus  diim  juyetitutem  erudit^ 

Artemque  regaaKdi  docet^ 
Ades  j  et  fideli  creditum  pigntts  manu  ^ 
.Orbituere  Gallico.  • 

f 

RELIGIO  AD  CIlRKTIANlSSIMUM 

REGEM    LUBOYICUM    XT^ 

Regni  habenas   capessentem. 

Jlb.oi^b8  Tonantis-^  alma  Ceelicolum  parens  ^ 

Orbi  yerenda  GalUco  ^ 
Adsum  Folo  delapsa  :  diim  festxs  sdnal 

Regalis  aula  plausibusj 
Di!lm  quifl^quis  ambit  junioris  Principis 

MoUem  aucupari  cratiam  j 
Ades ;  measque ,  si  quid  indulges  'j  prec^r 
V  liODOicjB ,  voces  excipe. . 

Regnas  j  grayesque  magni  habenas  Im^ri 

Jam  flectis  naud  rudimanu. 
Animum  virilem  scilicet  curam  et  gecis 

Puer ,  nec  annis  indiges. 
Servare  lingua  didicit  arcani  fidem  y 

Ars  magna  regnandi  bene. 
Quin  et  decor^  fironte  Majestas  sedet 

Tam  digna  affiarL^rqu^m  coli. 
His  fruere  :  faustum  l^tor  onien  ^e  dare 

Felicitatis  publicae^  '      . 

At  Aiim  s^b  ^nis  ^egibiu  populos  reges.^      .  >  .. 

Utriusque  sortis  aroiter  ; 
Diim  blanda  Facis  coinmoda  et  amicam  bonus, 

Tranquillitatem  divides  ^        .  .  .    : 

Et  nos  tuere.propii]lis ;  en  Tibi  se  et  suas    ,  - 


XXBSR      QUARTUS^  3c^ 

Heu !  quot  labores  ^  quas^  qt  jQorumna^  tuli  ^. 

CiJiaifureret^EKtQcimpitt»;  , 

Ciiin  .fas  et  aBquum  y  .«iiiihimet  iiii^ultans  ,  pede 

Injurioso  ^erteret!..  ....,..*...  I 

Q^^najaquam  quid  ultui  rerear.?  Atit  egp.guK.vfifem 

ProdiGe^  qufta  fipeAinjicisr?  .  ^) 

Yidi  9  quod  omnes  d^ind^campescat.flXietnsY^ 
Quod  Yota  transcendatmea» 

Vi4i  superbo*  ^.  Maene,  Rfix  ,.  vidi ;  tuos  . 

.  ,  Sicam  triumpnos  ,:  an  meos  ?  :  r .  .      • ..    1 

Gemmis  micabas  Tu  qnidem  atquo.aum  gcavis  ^ 

Et  solis  instar  lucidus*  ?•:.:•     .      ; 

T^ldbat  humeros  Tf abea  ,  longodeflufiW  . . 

Humumqne  lambws  s,yi«nate* .  .     :  :  4 
Impostatener88.cegium^&(}ntid«Ctt8.«/.  ./     :. 

Cprona  cingebat  corpas  : 

Aurata  dextramjsQep^ad^orabantxilanumTw        ^     ^ 

Fulgebat  in  laev3.  Themis. 
CircumYolutansiind&  saoros  ad  pedes  >'•*    > 

Numerosa  famulantum  cohors 
Certabat  animis  paribus ,  obsequio  paii 

Ad  astra  Regem  tollere. 
Haec  inter  unum  ppnipa  dum-  Te  respicit ; 

Tuumqne  noi;nen -personat ; 
AfFusus  aris  ipse  stipplxcitermeis>    .  '  -  ' 

Et.dienitatis  immembr ,       .       --^  i       . 

Humili  colebas  prsepotens  Numen  pteoe  > 

*     TantiminoremTe  gerens , 
Quanto  praeire  caet^ris  "mortalibus    . 

Et  imperare  dignior*.  ■    '    ^ 

Flausere  ab  alto  Oeelites  ,  festum  et  novis  ^ 

Diem  eXtulSre  plausibus 
Nunc  ire  demum  vertice  elato  licet ,  '  ' 

Et  esse  securam  metfts.  *     '  '     * 

Quid  noceat  Errcir  ?  Fremuit ,  et ,  vel  regiamr, 

Indocilis  aspectnm  pati  ,  ^  -       '  . 

Ad  Stygia  fugit  ostia,  et  natalibus 

Se  se  tenebris  abdidit. 


BlO  C  A  R  M  X  »  tr  M 

Absolvie  :  tetri  magnapdrs  mottstri  yaceiy  J 

LeTe  est  y  quoMl  mstat  ^  itnperas* 
Ignem  doloso  cinere  snppdsitnm  tiaae  y  "     ' 

Restingue  fomitem  ocyi^.  -    .  <    ; 

Flammas  favilla  tenui^  imi^ensas  fbyet  ^ 

•  Et  magita  parit  iiicfrndia. 
Sic  Proayus  olim  y  duk^  p^sidiom  et  decus  ^  J 

Apim8D<|uep^smeKormea»,    .       :  .  | 

Fatalis  HydrdB  semen  ex.tinxit'malum^ 

Sibi  tatn  tlmenduit» ,  ^uim  mihi. 
Hunc  sequere  :  magnum  habes  et  aitctprem  kt  ducexD^ 

QtiO  res  tot  annos  Galiici»  ' 

Stetere  :  Pronepos^  crande  miiretnr  decus V 

Et  «mukS  gJ^at.  . 
Abscedo ;  repeto  Ce&ktum  sethereas  domefr  :: 

Tu^  sis^memor  liosfeE^^et  fale.. 

PAUPBRIBUS    INPRtMIS 

Aditum  ad  C&risti  Cunas  patere^         *. 


JLFuro  in  stramitte  di!im.teneHusIi^anS| 
Jacet  multa  gemens  y  et  undequaque 
Certatlm  rui);  ad  sacros  Penatc^  j 
Pastorum  manus  innocens^^suisciue^ 
Qu^  £is  est  ^  opibu&  levamen  aSgrt.. 
Di!lmque  partibua  ultimisr  Eoi  y/ 
Novi  syderis  ad  )ubar  Tocati 
'Keges  approperant^  pioque  cultu  ^ 
£t  cazis  Araoum  atque  olente  Thure  y 
Tellus  quod  gremio  Sabse^a  iiindit  j 
Agnoscuntque  Deum  y  et  fatentur  ult>r&  ^ 
Quffi  te  segnities  moratur^  aut  quid 
Cessas,  oifyii&  adToIare  Christo? 
IIluc  me  rapit  impetus  yolentem  :. 
Nileg«magisamLm5sedeheu! 
Cuncta  Fauperies  tiilit  ,  piidetque 
Ad  Christi  yacuum  accidisse  Cunas« 
*  Ne  sit  Paupeiies  tibi  pudori. 


Zi  I  F  B  R-     Q  V  A vA  T  tr  8.  .  %il 

Tnlem  te  d^cet  laccidisse-  Ghristo. , 

Tales  Christus  amat ;  seyeriorem  . 

Xbse  Pauperien^  colit  feyetqu^, 

£n  prsBsepia  -cernis  obsoleta  • 

£t  stratum.  pal§d  torum  cigenti  y 

"Et  pannos.y  quibus  induuntur  artus^^ 

Oamant  ooinia  PaupereS^beatos. 

£r&o  pone  nsietus  niordSQue  i*unipe« 

Advolacit^^  neve  si^pudori 

Ad.  Christir  vacuufm  aQcidisse  Cunas. 

4D  ,CH A'RITE5  ET  JOCO S,,  etc. . 

4 

Pro  Regid  Infmite.  ^ 

V  05  &  delic^aB  suayiorW',  ^ 
Fprmosd9  Charites,  Joci,  CamcBna»'| .. 
Kisus^.blanditiaety  eleg.antifl^ue« 
£t  Tos  ^  omae  g^nus  faceUaruKi.y 
.  £t  vos  omne  ^  precor ,  genus  leporum  ^ 
lisetis  agminibufr  Tenite ,  adeste  ^. 
Leeto.carmine  Pupuluin  fovete. 

Namque  AqscuIus  ille  .Pppukvum  9 
Non  borum  modJi^  sed^iot^  aut  fuerunl;  ^  ^ 
Aut  deinceps  aliis  erunt.in  annis^ 
In  vestrast,  datiur  ^educandUs  ulnas. 
Cantus  dulcisoni  placent  Puello  ^ 
Ludos  molliculos  amat-Puellus  j 
£rgo  dulcisonoss  parate  cantus  y 
~  'M.oIIes  ocyi!Ls,  apparate  ludos. 

Yos  hinc  este  procuL  mali  dolores  ^... 
Tos  hinc  soUiciti  misrate  luctus  | 
Puppi  incommoda  deiicatioris. 
Ah  !  nei  turgidulis  an^riores^ 
Ah!   ne  lacrymulGS  fluant  ocellis. 
Tota  mellea  ^  quid  venusta  tota  9  . 
(^.Ut  mellita  magls  nec  ipsa  mella^ 
Nec  veiiustior  ipsa  sil  venustas  ), 
Tota  meUea^  quid  venusta'  tota  ^ 


3l2  CARMINUM 

Ora  commeruisse  ^  vel  patrasse 
Possint  j  lacrymulis  ut  immadeiscant  ^ 
Et  fletu  crucientur  acriore? 

Quas  diras  tibi  j  Tussis  inquieta  y  , 
Quas  diras  ^  mala  Febris ,  imprecaboi:  \  - 
Si  tu/:andidulos  tenellulosque  9 
Artus  lacteolos  et  immerentes 
Audebis  rabido  anpetisse  morsu  I         . 

Quas  optabo  tioi  beatitates  ^  ... 

Fayoni  optime^  blande,  moUicf^lIe^. . 
Uumores  nocuos  ^  maligna  morbi 
Irritamina  y  si  leyis  flabelli 
•  ITumores  nocuos  fugabis  aur4. 

At  tu  somue  j  vem  y  beake  somne  j 
Affer  quidquid  habes  bonae  quietis ;      * 
Mollem  si  quis  habet  dolor  Jruelh!im  ^ 
Somne  ^  inter  placidos  Deos'  colende  y 
Da  soporiferi  manu  levamen  | 
Et  fove  tenerum  quiete  corpus. 

AD   AMICVM    POETAM 

Suavissimi  hospiiis  Desideriuni  versihus 

€xplicantem\  "• 

JL\  u  r  I  s  delicias  amcenioris  y 

Et  mores  Domini  elegantiores  ^ 

Dilecte  ante  alios  miui  sodalis  ^ 

Dum  paras  lepido  beare  veirsn  y 

Dilim  loncas  agis  anxius  querejia^  \, 

OcyAs  tibi  rure  tam  beato, 

Tam  blando  hos>pite  q^uod  fuit.carondiifn.y, 

Et  meam  quoque  suscitas  CamcQHam  ; 

Pertinaxque  mei  indices  doloris 

Postulas  lacrymabiles  Fhaleucos.  * 

Quid  luctus  acuis  ?  rogare  cessa  j 

Tibi  ludere  si  vacat ,  dplori 

Hoc  unum  licuit  meo. ;.  doIere« 


L 


LIBER      QVART^^  3l3* 

AD  AMICUM  IP&O  NUPTIARUM  DIE, 

J-i  R  G  o  la^tus  Hymexi  tibi  jn&ales 

£lt  taedas  parat  ^  et  parat  coroilas  ? 

^ec  est  9  ut  solet  esse  |  fama  mendax  ? 

O  lastam  nimis  i  d  diem  beatam  ! 

Huc  Yos  undique ,  quotq^uot  estis  omnes  y 

Slandi  y  molliculi  y  venite ,  adeste  ,  > 

Citi  ferte  pedem  y  mei.Fhaleuci. 

Erastum  ad  veterem  meum  sodalenL| 
Qu6  nullus  mage  candidus , /bonusve     . 
Amicus  fuit  y  aut  fuit  sodaUs  y      . 
Ite  y  ferte  ,  precor  y  bonam  salutem. 
'NeC  Yos  dedeceat  diem  beatam  ^ 
Et  dignam  myeo  diem  lapillo 
Ad  coelum  lepido  Yocare  versu. 
Quanquam  nec  satis  est  j  mei  Fhaleuci  j 
Qualem  j  dicite  y  tam  bono  Marito 
Qualem  ^  dicite  ^  conjugem  precabor  ? 

Olli  yirgineo  natans  m  ore 
Mixtus  ing^nuo  pudore  candor^ 
Index  fallere  nescius  ^  latentis. 
I)otes  explicet  indolis  beatas»., 
Sint  mores  niyei  j  prioribusqiie 
Yirtus  fiilgeat  inYiden^dasecIis. 
Sponsum  plus  oculis  amet  ^  nec  usqu^m 
Fosse  vivere  se  pixtet  beatam , 
Ni  plus  sponsam  oculis  amet  Maritus. 

Sed  quid  vos  moror  ^  &  mei  Fhaleuqi  ? 
Ite  ,.  ite  ocyus  ad  meum  sodalem|]|  *    ' 

Et  quee  vota  suus  facit  sodalis  y 
%    Qu6  nullus  mage  candidus  bonufive 
Amicus  fuit  ^  aut  fuit  sodalis  , 
Verbo  dicere  jam  potestis  uno  : 
3ponsa  sit  similis  tibi  j  precari 
Vlvij^si  desino  y  jam  sat  es  beatus* 


^/^^^^V%» 


/ 


' Jl4'  C  A  R  H   I  K  cr   M: 

SPECULtJM  AMIGITLE  SYMBOLUM';. 

X  BiL&is  dic  quibus  esr^  quibusTeinoris^ 
^        Amicis  magis  obsequens  Amicus  ? . 
Si  tuis  dolor  intimus  medullis 
Vultuni'  contrahit  ^  asperatque»  fi^ont^  ^, 
EfFusosve  cietper  ora  fletus  y 
.   Dolpres  Speculum  tuos  dolebit  ^ 
Kec  siccis  poterit  Yidere  ocellis 
Fletu  turgidulos  tnos^  ocellos. 
Yultus  Is&tior  induis  serenbs?' 
Et  laxas  tenero  labella  risu  ? 
ITultus  et  speculum  induit.  serenos^^.. 
£t  lazat  tenero  labella  risu. 
Is^  accedis^  abis^.mod6  hucmodd  iUftc?? 
It  j  accedit  y  abit  mod&  huc  mod6  illuc. 
Si  fug^s  j.  fugiet^ y,  manes  ?  manebit. 
Terris  dic  quibus  est  y  quibusye  in  oris  ^. 
Amicis  magis^obsequens  Amiciis  ? 
Placet  simplicitas  ?  amicus^oUi  \ 
Miflctus  ingenuo  pudore  candor. 
Nitent  aureoU  tibi  capiili  ^ 
£t  Tultu  igneoli  micantocefli  ?* 
Ifitebit  Speculumaureis  capillTs  ^ 
Micabit  Specjilum  igneis  ocellis» 
Non  sunt  aureoU  tibi  capilli  y 
Nec  Tultu  igneoli  mic^t  ocelli  ? 
Non  dabit  Specuhinraureos  capilios^: 
^   Non  dabit  Sjpeculum  igneos  ocellos.» 
Adstas  barbifero  nigellus  ore , 
Et  pexis  mal^  sordidus  capilhs  ? 
Te  reddet  Speculum  hispidum  ^nigellum  y  ' 
Et  pexis  mali  sordidiim  capillis. 
Sincerus  magis ,  aut  hiagis  iBdelis  ^ 
Dic  y  qu®so^  quibus  est  amicus  oris? 

FIKIS    XIBRZ    Q0ARTI. 


J 


CARMINUM 

L  IBER    QUIN  TUS. 


^^^0^^^^^^^^%t^/%/^f^0%/%l^J^/%^*^^%l%i^^V*f%^t^^^0^^^' 


F  AB  UL  JE. 

*  I  .  * 

L  E  O     E  T     E  QU  U  S. 

VJ  o  K  F  E  c  T  iT  8  atnu^  'et  longi  pres»us  fame 
Equum  in.patenti  ^dit  pascentem  Leo. 
Hic  senium  incusanflf;'o  si.Tires  piistin» 
Adessent ,  inquit  y  ista  jejuiium  ben^ 
Placaret  stomachum  prseda !  sed  agamus  dolo^ 
Ubi  nullus  esse  pos^it  virtuti  locus. 
Hsec  fatus  ^  lento  propitlis  accedit  gradu  y 
Equumque  blandis  sic  compellat  yocibu9. 
A  capite  ad  calcemtu  quidem  sanus  mihi 
f  rorsi!lm  yideris ;  ^  Deos  omnes  precor  , 
Amice ,  praestent  sospitem  et  sanum  dii!k. 
At  si  quis  s&grum  fortp  tentaret  dolor  y 
Novi  salubres  succos  ^  ut  quisquam  j  optime* 
I^^ec  morbus  uUus  ^  tam  desperatus  fiet  y 
Qui  non  medentis  .protinills  admittat  manum»' 
Na3  fortunato  te  miai  advectum  alite , 
Subjecit  sonipes !  qui  fraudem  sensit  malam. 
Nam  nuper  haosit  spina  fatalis  pedi  , 
Quas  miserum.  mittet  orco^  ni  feras  opem ; 
Pedemque  Medico  porrigit.  Quem  callidus 
DAm  curiosis  oculis  inspectat  Leo  ^ 
Simul  et  rimatur  parte  qui  prffidam  occupet  ^ 
Impact^  calce  fortiter  in  feri  caput , 
Eyertit  hostem  sonip^s^  et  capiens  fugam  y 
Medico  relinquit  ai:tem  e^ercendi  locum. 

Dulce  implicare  est  in  ^iiis  hostem  plagU. 


3i6  e>jL^  M  I;  K  ir.  isc;  * 

LUPUS    PAS/rORIS    HABITU 

»  I  S^  S  I  llr^  L  A  TTT  8;      - 

X  M  p  A.  8  T  iTS  oTium  frufitr JL  lustrabat  greges  y> 
!Et  spem  captandas  praedee  perdebat:  Lupus. 
Pastores  ade6^  et.YigUes  excubie^  c^i^m. 
Secura  lat^  praestabant  ovilia  ! 
Quid  faciat  ?  acuit  ingenium  necessitas^ 
!Et  y  quod  yi  »equeati$»8se(}|UL  §  ^tentat'  dolo. 
Placet  FastDris  nabitiim  et  JarT^im  suni^re :. 
iNec  institutds  defuitlraiidi  moSus."" 
Sagum  aptat  humeris ,  ornat  p^eolo  caputy.   . 
Peramque  lateri  ^  ^el  collo  appefidit  ii&tulam^ 
Baculoque  nit^s  9  qui  vi^^e^  ^upplet  pedi  y 
Sic  personatus  tacitum  pergftrad.  giregem* 
Coeptis  favebaxit  cuncta  j  namque  ^ltiis  sopor  • 
Custodes  OTium ,  et  ipsos  urgebat  fafies... 
Quid  multa  ?  Solus  defuit  vocis  souus  ^  < 

Quem  diim  aemulari  nititur  ,  horrendiiiLm  rudlt*. 
£xcutitur  somnq£aslor  y  accurruntcanes.  , 
Frustri  obluctari  y  capere  yel  ^^gam  IhipiLis. . 
Suisimplexuspbsderisoccmnbit  neci^   .   ,   , 

Nequit  diii  latere  qui  nectitdol^s  }! '      * 
Seprodit  ipsa^  vel  sero ,  fallaci^V    >  ; 


1  >  ■  • ..  •  I 


L  I  G  N  A  T  O  R    E 1"  :M  O  B.S: 


r  f  •      t  •  r 


JL  B.ACTUS  labore  Rusticus  atque  aniiis  gravis 

Sub  nocte  serS.  se  se  referebat  doraumi  : 

Ezsportans  hnmeris  magnam  lignoruin  struem.    ' 

At  mox  succumbens  oneri  fascfculurti,\atjiclt ; . 

Superque  sidens,  et  graves  molestias  ' 

Animo  revolvens  ,  ebeu  me  !  infelix  ait  ^ 

Quid  longiorem  vitam  in^rumriis  traho  ^ 

iEger ,  rebusque  destitutus  omnibus  ?* 

O  Mors  y  &  bona  MoVs ,  huc  ades  V  et  Ibrigotnodum. 

Tandem  laborLpone.  Q^^s  dfim,':d>eeret^ 


X't  B  £  R      QTTINTU».         .       . 

^acata  s§  Mors  obtulit  y  qualis  solet 

Videri  y  4aciein  lurida  et  aextram  horridll 

Armata  falce ;  quae  compellans  Rusticum ; 

£n  9  ,inquit  ^  adsum  ;  quid  vis  ?  nil  ego  te  morer  y 

£loquere«  Amicam  y  Mors  boiia  |  re&pokditsenel:|] 

&i  commodare  YeHes  tantisper  inanum  ^ 

Et  hujus  aUquam  ferfe  paitem  sarcinae  ^ 

Non  te  labor  hic  ^ravabit  j  nec  longa  est  via. 

Multi  mbrttm  optaht ;  pauci ,  cum  adv^nit  y  fenint» 

V  U  L  P  E  iS     ?T     F  E  L  I  S. 

JXLalioka  Felis  et  subdola  Yulpecnla 
Certabatit-,  utra  melior  Tepsandis  dolis  ; 
Et  fertilioris  laudem  ferret  i^geni, 
Mihi  foecundo  sunt  mille  aites  in  sinu  y 
Vulpes  aiebat^  mille  sunt  fallacioa. 
Tibi  mille  retulit  Felis  y  esse  artes  ais? 
Ego  unam  novi  y  mille  quad  vincat  tuas. 
Super  his  ^  inter  8p  diim^  cohtendunt  acriik^ 
Crebro  latratu  pulsus  aer  personat ; 
Canumque  numerus  ingens  accelerat  gradum» 
Tum  FeHs  :  agediim  ;  pectus  foecundum  excute  ^' 
Amica  Yulpes ,  teque  ninc  j  si  potes  y  expedi* 
Ego  salutis  unicum  hunc  novi  modum  :   . 
Levique  saltu  celsam  sca^dit  arborem. 
Tum  cursitare  Yhlpes  hinc  et  hinc ;  vias 
Jielegere  easdem  saepius  ^  perque  salebras 
Cuniculosaue  ludere  instantes  canes. 
Lassatur  illa  denique  ;  et  vi  cedere 
Coacta  nullum  reperit  efFugio  locum. . 
Su^  quam  Felis  despectans  ab  arbore  ^ 

Hoc  disce  moriens  y  inquit  :  artes  plurim» 
Sfiep^  obsunt  j  una  sufiicit^  si  sit  bona. 


317 


y 


3lft  CARlStXKUIt 


I 


LEO  PODAGRA  LABOHANS.. 

VJOKP£CTVs  am^is  et  gravi  Leo  eestuans 

Eodagrae  dolore  y  jussit  acciri  feras ; 

Fbrs  si  qua  longo  ferret  medicinam  malo  ^ 

Aut  mitigare  posset  aegritudinem. 

Studio  obsequendi  turl^a  convenit  frequens. 

Astuta  Yulpes  j  subolens  nescio  Quid  mali  ^ 

Domi  remansit  ;  cui  dudilim  infensus  Lupus  . 

Occasionem  captat  malediceni||iiEy 

Yulpisque  vocat  in  inyidiam  aosentisfidem. 

Continu6  ut  adsit  Yulpes  edicit  Leo. 

QufiB  ciim  adstitisset  ^  et  malum  ingenium  Lupi . 

Sensisset  z  equidem^  d  Rez  ,.ne  me  incuses  ^  ait  : 

Namqiie  md^  in  bras  peregrinata  dissitas  | 

Concepta  pro  te  votareddebam  Deis* 

Quin  sciscitanti  qu«e  morbo  finret  tno ' 

Salubrior  medela  j  responsum  hoc  fuit. 

Nativus  in  Leone  defecit  calor  y 

Quem  suscifare  si  volet  j  pellem  Lupo 

Yivo  revellat  j  et  adhuc  fiimantem  mduat. 

Nil  contra  humo^es  frigidos  prs&sentius. 

Applausit  ccetus  omnis  j  in  Lupum  involant ; 

Et  reclamanti  frustr^  diripiunt  cutem. 

Detracta  pellis  endromis  algenti  fuit ; 

Nudata  impasto  membra  struxerunt  dapes. 

Sic  improbis  pleruinque  sua  improbitas  ^nocet. 

LIGNATOR  ET  MERCURIUS. 

AJ  V  u  ligna  ceedit  pauper  Lignator-,  suas 
Opes  j  securim  y  spemque  vitee  perdidit. 
Namque  hac  paraWt  natis  et  victum  sibi. 
Quid  agat  infelix  istp  rerum  in  cardine ; 
Aut  und&  quserat  gravibus  aerumnis  modum  ? 
.Frustr^  querelas  integrat ,  frustr^  gemit. 
Erg6  j  quod  unum  miseris  est  solatium  j 
Multi  £itigat  Superos  et  Jovem  prece. 


N 


I 

i 


XIBBB.      QUINTUS.  3l9 

'O  Keit  Deorum  y  si  nec  insanas  opes  ^ 
JN^ec  inanes  unquim  ^  sorte  cqntentus  mei  j 
Ambivi  titulos  ,  da  malo  ereptam  dolo 
Reddat  securim  prasdo  y  quisquis  abstulit : 
Yitamque^  per  te  qud  fruor  ^  rursi!lm  dabis. 
Audiit  orantem  Jupiter ,  et  mittens  Folo . 
Mercurium ,  facere  compotem  yoti  jubet* 
Tum  Maii  genitus  bland^  compe&ans  Tirum^    ■ 
Omittefletus:^  inquit ;  ncm  est  perdita  | 
Ut  reris  ^  et  adhuc  te  tua  securis  manet. 
Agnoscis  illam  ?  simul  et  auream  porrigit. 
At  ille  :  non  est  hfiec  mea  ^  6  Divum  optime. 
*Cui  Superftm  Interpres  porrigeas  ai*genteam  y 
Et  ista  y  dixit?  E[anc  negat  pariter  suam. 
Monstrata  demJLm  est  hgnea.  Hmc  porri  mea  e^  ^ 
Irfignator  ^  inquit  j  quam  lu  si  dederis  bonus  ^ 
'Nu  restat  uhri ,  quod  te  y  yel  Superos  rogenji. 
Tuam  ergo  recipe ,  retuUt  Athlantis  Nepps. 
Sed  auream  insuper  atque  argenteam  feres  ^ 
Sinceritatis  disnam  mercedem  tuse. 
V  ulgata  res  est  ^  et  securmi  mox  suam 
Ldgnator  quisque  perdit  ^  et  iniquis  Joyem 
Votis  fatigat.  B.ursikm  in  terras  mittitur 
Mercurius  j  qui  securim  cunctis  auream 
Hiim  monstrat  ^  iUam  nemo  non  repetit  suam* 
HHc  disnusnhor  in  caput  mendacium 
Impacta  ^  medios  findit  j  et  absolyit  Jovem. 

Farvo  beatus  quisquis  est ,  Terum  colit ; 
Mendacium  una  parturit  cupiditas. 


D 


QUfiRCUS  Et  ARUNDO. 

BPBESsus  siepi  pMstat  exoelsG^locus. 


Quercus  superbum  coslb  condens  verticenfly 
Terrseque  flxa  peniti!ks ,  Eurorum  minas  | 
Boreseque  rabiem,  et  furias  ridebat  Noti. 
Arundo  contrii  ZephiroruQi  li;dibrium 


320  CAAMIKt^M     . 

Xieves  ad  aura^  humile  ponebat  cajjut^ 
Yidit  procera  Quercus  j  et  amards  sales^ 
Jactans  ]  Arundo  y  me  tiii  miseret  y  SiiU 
Quamflatudusque  tenuis  huc  illuc  rotaty 
I4ullam  quietis  yel  breyem  indulg^ns  moram. 
Ego  procellas  inter  Austrorum  jcrares  ^ 
Itasque  fulminantis  ultrices  Pofi , 
Immota  state  didici  j  nec  periculi 
Securam  ^  turbat  ulla  tempestas  metu  j 
Tu  saltem  nobis  propior  si  consisteres  j 
Hamorum  in  unibr&  tuta  sentites  opem» 
Ast  innatantem  limosis  paludibus 
Praestare  qnis  te  salvam  et  incoluihen  qUeat? 
Ad  haec  Axunde  subrigens  paulum  caput , 
Hed  grates  inquit  refero  permultas  tibi  y 
Quam  tanta  nosttl  cepit  commiseratio. 
Tamen  depone  quam  pro  me  curam  geris  : 
Neque  me  procelUs  sic  natam  iratis  putes. 
£quidem  tempestas  quoties  vesana  ingruit  ^ 
Cedo  y  et  ng^odestum  patiens  submitto  caput. 
At  cedere  ultr6  mahm  quani  frangi  :  Deos 
Frepor  y  tuas  ut  vires  fi>rtunent  tibi. 
Super  his  y  ab  Arcto  Boreas  immanis  fremit  j 
£oi  pariter  Eunis  exsurgit  plag^ ; 
Baccnatur  Auster  y  et  tremendas  invicem 
liUctati  toto  suscitant  rixas  Folo. 
Tum  cedere  Arundo  solita  eludit  impetum : 
Inflecti  Quercus  nescia ,  et  frontem  arduam  ^ 
Contra  proceIIam*obnixa  miser^  frangitnr. 
Quae  cmn  jaceret  y  hsac  Arundo  subjicit : 

!Nil  prodest  robur«  si  desit  prudentia. 

LUPUS    ET    PASTORES/ 

Jj  Bx.oGiTAi^is  olim  poenituit  Lupum ; 
Et  cpgita^se  dicitur  firugem  bonam. 
An  iUa  yita  est  j  inquit  y  quam  nos  yivimus ; 
Exosi  y  abominandi  y  detestabiles  ? 


HiliC  mihi  perennes  Pastor  insidias  stniit  5 
Ferox  Molossus  ind^  venientehi  allatrat. 
Nec  ipse  ,  vix  k  lacte  depulsns  puer, 
Diris  vovere  parcifftnnnerifura  LupuniA 
Tamen  quid  egi  ?  vel  quod  plector  ob  scelus  ? 
AgneUus  magno  scilicet  ereptus  gregi. 
Jejuno  velovis  i^acra  qnsB  pastnm  dedit ; 
Aut  missus  Ojfcoforte  ^cabio'siis  canis  ^ 
Tot  in  me  turbas ,  tot  tumnltus  ^jj^itant. 
Et  ista  me  me  t^m  gravem  ih  invidiani  vocent? 
Si  tanto  redimi  debuit  factum  malo  j 
Praestat  deinceps  abstinere  camibus  ; 
Mihi  moSis  herba  facikih  sufEciet  cibum  ^ 
Vesan4  vel  si  fuerit  pereundum  fame  , 
Esto ,  moriamur  :  ade^ne  est  misefnni  mori  y 
Vita  ut  sit  misera  potior  letho  nobili  ? 
Dilim  versat  istd  corde  subtacito  Lupus  ) 
"Vidit  Pastores  eminus ;  queis  ccJmmod^ 
^ostus  patabat  agnus  egregias  dapes. 
Ad  se  reversus  oh  !  oh  ^  indignans  ait  y 
Custodes  oviuvi  Hec  suo  parcunt  fireei  i 
iieiigio  memet  mtenm  et  inanis  metus 
Servare  longa  suadeant  Jfjunia  ? 
Non  patiar  y  coelum  testor  atque  omnes  DeoSir 
Grex  ille  totus  mihi  debetur  victima  ; 
Ovis  nec  uUa  dentes  effugiet  meos. 

Ferocltatis  argunnt  Multi  Lupum  5 
Ferociore»  esse  quos  Lupo  haud  piget. 

VULPES  CAUDAM  MUTILA. 

V  TJLPES  opertis  intcrcepta  cassibiis       * 
Periculosam  sic  evaserat  aleam , 
Ut  tristem  faceret  caudge  jacturam  snos. 
Quam  c^m  puderet  decurtatam  incedere  y 
SuaBque  gentis  metueret  ludibrium  y 
Celare  ,  quS.  fas  y  probrutn  prudens  nititur', 
iJum  quis  modus  medendi  succurrat  mklo^ 

STom.IL  X 


1 


/ 


322  <3   A   R^   M  I   K   r   M 

Yersanti  secum  multa  nil  visum  est  priuis , 
Qu^m  proprium  in  omnes  dedecus  refundere. 
Quare  suorum  nacta  concilium  frequens  ^ 
Quid  inane  ^  dixit ,  cauda?  nos  pondigp  juvat 
Post  tergum  trahere  ?  nempe  ut  verramus  solum  y 
Et  demus  hosti  facilem  la^dendi  locum« 
Hoc  ipsa  sensi  damno  tantum  non  meo^ 
Molesta  mortem  cauda  cui  poene  intulit. 
Si  sapimus  ergo  ^  caiidam  sibi  (^uisque  amputel;. 
Hsec  illa.  X)ausam  cum  perorasset  suanl  ^  . 
'  Nae  bell^  sentis  ,  una  ^  quae  rem  no verat ,  ,     . 

Hespondit ;  at  -tu  verte  terga  ,  ni  grave  est , 
Et  qu^m  9  quod  suades  ,  deceat  ^  exemplo  docev 
Quae  dum  se  prodit  decurtatam  tu.rpiter.^ 
}iidendum  de  se  contulit  spectaculum. 
!Nec  morem  induzit  vulpinam  in  ^entem  &ovum«. 

Communia  esse  cupimus  y  quae  patimur  mala. 

ANIMALIA  PESTE  LABORANTIA. 

Jj  URBHS  per  agros  perque  sylvarum  abAita 
Gontagiosa  r estis  urgebat  Fera^ 
Non  avida  quemquam  prsedaD  suadebat  fames 
Prodire  nemorum  latebris.  Crudeli  tue 
Peresa  passlm  corpora  jacebant  solo , 
Tristique  cuncta  plaiictu  resonahant  loca. 
Timuit  extremam  populis  peraiciem  suis^ 
Malique  arcendi  cupidus  regnator  Leo  j 
Coetum  ferarum  consiK  in^partem  vocat. 
"Venei-e  ^  morbi  quos  sivit  vis  effera 
Languentes  artus  trahere.  Qneis  fausta  omnia 
tieo  apprecatu^;  n6stJ»ae  quo  res  sunt  loco^ 
Videtis  j  inquit  :  patimur  iratos  Deos. 
Debetur  illis  pro  peccato  victima  y 
Ergp  litetui^animi  ,  quae  magis  nocens 
Vestro  fuisse  calculp  censebitur. 
!NiI  ipse  dubitem  primus  ante  alios  palam 
Fgteri  y  qusB  mens  conscia  fecisse  arguit. 


'      t  I  B  JS  R      Q  U  I  14  T  U  S.  S^S 

Memini  mactatas  non  semel  immeritas  oves^ 
Nec  ipsis  esse  parcitum  pastoribus.  ^ 

Pro  qiio  ^i  vicleor  vobis  pi*omeritus  necem  ^ 
Offensi  nostro  sanguine  placentur  Dei. 
At  nemo  vestrilkm  ,  si  quod  admisit ,  scelus 
Ultto  accusare  dubitet.  Nam  quis  te  malus  ^ 
Rex  magne^  vexat  scrupulus?  vylpesait; 
Nae  fortunatas  sorte  oves  illas  su&  , 
Quotquot  palato  sapere  meriierunt  tuo. 
Nec  tibi  Fastorum  gravior  relifiio  incidat: 
oua  illi  menti  rata  ^  qui  nostrum  genus 
Odere  ^  totque  nobisprocudunt  mala*  • 
Applausit  omnis  Aulicorum  natio  ; 
Suoque  Regem  calculo  culpa  eximunt. 
Tygris  absolutus  pariter  ,  Ursu^  et  Lupus  ^       * 
Acres  Molossi ,  %iobiIiumqu€  quidquid  est 
Ferarum  ,  quibus  ignovit  assentatio. 
Venit  et* Asellu's  ,  cujus  in  yultu  pudor  j 
Index  doloris  ,  vox  etflebiliter  sonans  f 
Heu  memini^  dixit ,  olim  dum^essem  junior^ 
Urgente  rabid^  jam  diu  impastum  fame  , 
yAut  ^  quod  lubenter  suspicor  infelix  ,  malo 
Me  ,  me  instigante  Daemone  ,  paulum  grainini^ 
Prato  ex  virenti  carpere  ;  hoc  furtum  quidem  ^^ 
Xjeve  9  ut  videtis  ^  sed  taraen  furtum  fuit*  ^Bi 

Continu^  facinus  omnes  execrabile 
Gonclamant ,  et  rruenta  plectendum  nece  t 
Sic  asperatos  posse  placan  Deos.  '      * 

Nec  plura  ^  in  unum  facto  insurgimt  impete  j  ~ 

£t  immerentem  pro  ctinctis  Asinum  enecant* 

Plectuntur  fures ,  parcitur  Latj^oiiibuS. 

L  U  P  O  S     I  N  T  ER       • 

.E    T       O   V    £-8       1   N    t    t   A       1?   A    X. 

V/  VES  inter  Luposque  certis  legibus 
Cassatum  ab  ^imis  ^  pax  et  inita  dicitur. 

X  a 


3^4'  carMintim 

Utramque  gentem  nempe  belli  td&dium 
Cepit  j^urpiscjue  visa  potior  est  quies. 
!Nam  gregibus  ovliim  si  Lupi  inferrent  necem  ^ 
Acres  Molossi  multos  mactabant  Lupos. 
At  ne  libido  belli  mala  resurgeret ; 
Utrinque  placuit  obsideS  pacis  dare  : 
Oves  Molossos ,  Catulos  miserunt  Liipi. 
Exin  irse  quierunt  y  et  paci$  boncB         ' 
Uterque  populus  placida?  sensit  gaudia. 
Verura  ubi  Luporum  catuli  creverunt  semel, 
Terribilesque  esse  timido  coBperunt*  gregi  j 
LiipL  Molossos  obsides  furtim  enecant. 
Tum  suscitari  denu6  bellum  acriills  y 
Ovlum  eruentS.  huc  usque  funestuih  nece. 

Pax  nuUa  iieri  certa  cum  improbis  potest* 

« 

ASINUSET    GATELLUS.     ' 

JLIuM  bfendientis  inter  arhplexus  heri 
Ludit  Catellus  ;  Asino  livor  aemulus 
Duros  sub  segro  corde  stimulos  suscitat  ^ 
FortunS.  quod  noti  ipse  gauderet  pari. 
'NenMMkiquiebat ,  solus  secum  murmurans  ^ 
Beatni^Ie  Doinihi  dormit  in  sinu  ^ 
Herili  mensas  dulcis  conviva  assidet ,     , 
Millijansuper ,  ciim  placuit^  captat  oscula. 
Ego  dum  olentis  stabuH  vilis  incola  ^  * 
Miserisque  pastus  nec  satur  unqu^m  carduis  ^ 
Obscurani  latebris  abditus  vitam  traho. 
Aut  duriorem  dorso  ferre  sarcinam 
Coactus  j  crebris  ad  pistrinum  fustibus 
^  Agor ,  infelipem  sci^cet  nt  versem  molam. 
At  unde  meruit  ille  blanditias  heri  ? 
An  qu6d  vicissim  Domino  blanditias  refert  ? 
Qu(^d  amica  reddit  oscula  ?  qu6d  dulce  allatrat  ? 
QuchI  impei:antis  tendit  ad  vocem  manum  ? 
His  gratiosus  si  Catellus  artibus 
Fotuit  videri  ^  eandem  teutemus  viam  ^ 


1. 1  B  &R     Q  0  I  N  T  u  s.  Saif 

Fors  nobis  ea  res  haud  miniis  belle  cadct. 

Dum  quserit  igitur  aptum  consi)iis  locum  ^ 

Occurrit  Dominus  j  quam  solebat  ^  Isetior  ; 

Occasionem  commodam  Asellus  occupat*;  ^ 

Et  blandiendi  cupidus^  surgens  in  pedes 

Utr&que  calca  DQmini  pectus  jimpetit  , 

Mentumque  etipsas  duriter  fricat  genas. 

Ac  ne  quis  desit  bli^dis  illeceJDris  lAodus  y 

Int^inpestivo  rudere  non  dubitat  sono. 

Pecudis  protervee  Dominus  impudentiam 

Miratus  ^  dextri  fustem  extempl^  corripit  ^ 

Simul  et  dolatum  lumbos  liberalitjer ,        ' 

Olentes  agit  ad  latebras  Arcadicum  pecus. 

» 
Paucorum  est  garrire  et  blaiidiri  cQmiter.  ^ 

EQUUS,  VULPES,  AC  LUPUS. 

JTascjsbat  phaleris  liber  excussis  Equus. 
Vidit  dolosa  v  ulpes  y  et  Lupum  admonens  ^ 
Ades  huc  ^  et  istam  ,  dixit ,  ceriie  belluam. 
Pol !  illa  ventrem  placet  iratum  bene  ^ 
Taol  tereti  tota  corpore  et  pingui  nitet ! 
Nostra  est  ^  solerti  si  rapd6  ingenio  vales. 
Cui  retulit  alter ;  qui  simus  y  noris  breyi. 
Dum  curis  ambo  paribus  accelerant  gradum  y 
Seiisit  malignas  aites  #  quas  struer^t ,  Equiis  : 
Coepitque  retr&  ceclere  j  ad  quem  sic  Lupus .: 
Subsiste  paplum  y  Amice  ^  riam  cur  nos  fugis  ? 
Dic  unde  in  istas  hospes  accesti  plagas  ? 
Et  ede  nomen.  Patria  et  nomen  latent  ,• 
Subjecit  Sonipes  5  si  taraen  nossp  id  placet  , 
Utrumque  calci  mater  inscripsit  probe  5 
Perlegite  simul  j  et  porrigit  dextrum  pedem. 
Hlc  s'e  se  incusans  Vulpes  callida ;  Dii  male , 
Exclamat !  nuUas  qu6d?ego  noviLitteras. 
Tunc  eruditi  famam  captans  ingeni  j 
Accedit,  istud  ^  quidquid  est ,  Lupus  tit  legat.  , 
Quem  Sonipeft  ^  calce^  fortiter  impacta  in  caput  j 


3^5  CARMINUM  • 

Conspersum  sanie  pIurimsL  afHgit  solo.  * 

Cui  V  ulpes ;  nae  quid  fecisses  consultiiis  ^ 
fii  sapere  tu  ^  qukm  legere  j  didicisses  priils* 

StuItiti^L  grayiilis  hoc  ferunt  stuki  malum 
Plerumque  ^  qu6d  videri  sapientes  ycdunt. 

FELIS  SENIOR  et  JUNIOR  MUS. 

Xmpastum  in  Felem  Mu&culus  quondam,  inci^it  9^, 
Qui  nulluqi  ciim  yideret  effugio  locum^ 
Hostem  tjmendum  sic  est  aggressus  prece  ^ 
Heu  ma!  quid  egi  9  dixit,  d  Felum  optime  ^ 
Vel  unde  merui  j  quan^  mihi  paras  j  necem  ? 
Tantillus  an  nocerc  quid  posstim  tibi? 
Aut  perdere  istam^   quam  vigil  seryas  domum  y^ 
Cui  modica  yitaQi  grana.  sust;entent  hex^^  y 
Quem  nux  rotundum  reddere  ac  teretem  queat  ? 
Saltem  si  dignum  kaberes  in  me  ferculum. 
At  ceme ;  tenuis  ossa  vix  opmt  cutis.^ 
[  Jejuna  cui  tOLOi  Felis :  hcec  oliis  canes. 
Iratam  yerba ,  jMLuscuIe ,  haud  sa|:iant  famem^ 

Quisquis  nocece  stat.uit^  n.on  audit  preGes.^ 

A  M  I  c  r  D  u  o.. 

V  ixissE  narrant  par  Amicorum  inclytum  ,. 
Quales  iiec  eetas  tulerat  in  terris  prior , 
Quales  nec  aetas ,  credo ,  posterior  feret.     • 
Communia  utrique  fecerat  araor  omnia  5 
Divitias,  luctus^  gaudia,  et  spes  et  metiis ; 
Ac  Ifietum  si  quid  j  triste  si  quid  alteri 
Sors  contulisset  ^  idem  fiebat ,  invicem 
Communicando  ^  gratius  y  vel  mitius.. 
Di!lm  nocte  quidAm  terras  per  cunctas  soppr 
Kegnaret ,  stratis  alter  amborum  exillt  y 
Suslque  tacitus  se  se  proripicus  domo  ^ 
Amici  ad  cedcs  celeri  divertit  gradu. 
Ictuque  crebro  fortiter  puIscUis  fores  y   ' 


Mersam  sopore  suscitat  totam  domum;    . 

Liocules  et  ensem  protiniis  alt6r  coriipit  j 

Foribusque  ,  qui  nt  strepitus  ,  acceusd  face-     . 

Accedens  ^  quid  rei  sit-^  quaerit  anxius» 

Videns  Amicum  ^  nam  cur  hac  horX  j  precor  ^ . 

Tamque  intempestS.  nocte ,  dixit?  an  tibi' 

Iniqua  cecidit  alea?  En  loculbs  cape  :^ 

Tui  sunt.  Vim-ne  vel  probrum  quisquanx  intulit  ? 

Hic  ensis  crimen  ezpiabit  j  aut  mifai 

Scelestus  ille ,  quisquis  est  y  vitam  auferet. 

Ten'  vacH^  solum  vivere  taedet  in  domo  ? 

Uic  gratus  hospes  habita  y  qukm  voles-  j  diu  ^^ 

Et  me  meisque  sodes  utere  pro  tuis. 

Cui  retuUt  alter  ^  nil  velim  rerum  omnium... 

At  tristior  tu  visus  in  somnis  mihi  : 

Ingrata  species  movit^sollicitos  metus  ; 

Id  viso  y  numiquid  ars  mea  efficiat  tibi. 

XJter  videri  debuit  Amicus  magis? 
Amicus  y  res  d  blanda  ^ .  gazisque  omnibus 
Potior !  Amicu&quisquis  est^  sentit  satis^ 
Levatque  Amici  non>  lacessitus  malum. 

DIVES   ET  SUTOR  PAUPER. 

Jl  iLOPTER  superbas  aedes  hominis  Divitis 

Pauper  locar^t  Sutor  angusto^  lares. 

I11&  beatus  sorte  quam  dederant  Dci , 

Noctem  trahebat  somho,  quSm  loiiga  est  j  gravi^ 

Liaboi'iosam  cantu  fallebat  diem. 

Insomnis  contra  Dives  noctesintegras  ; 

Molli  nequicquim  membra  versabat  toro  : 

Aut  mane..summo  si  fors  obrepens  sopor^ 

Clausisspt  oculos  ^  Pauperi^  cantu  excitas 

!NuIlum  quieti  norat  tranquillaB  locum. 

Is  evocatum  qufldani  Sutorem  die, 

Sic  allocutus  fertm*  :  dic  precor ,  fi  bone ; 

QusB  te  beaium  causa  tamque  hilarem  facit?.^ 

An  anipla  tibi  res  et  tuis  nitet  domi  ?. 


3stS  GARMIirUM' 

Ars  illa ,  quam  tu  traclas  j  an  quoostum  parit  ? 
Cui  retulit  alter  ;  parce  5.  nil  rerum  omnium , 
Qiias  suspicaris ;  tam  male  nunqu^m  yi:(imu8} 
Jles  hoAie  pejor^  olim  qu^m  fuit;  lucrum 
Cessavit  omne  j  vix  et  assi-duus  labor  | 
Quo  victitare  liceat  y  fructum  sufEcit. 
Quid  facias  ?  nihili  vivimus  laeti  minus  ; 
£t  quoniam  nobis  esse  meUus  non  potest  ^ 
Quodcumque  cecidit «  illo  contenti  sumus.  ' 
Dives  miratus  hominis  mores  candidos  j 
Atqui  beatis  unus  h  mprtalibu^ 
MoVnes  j  inquit ;  en  cape  hos  c^ntum  aureos  ^  , 
Et  faustis  avibus  repete  quos  habitas  lares* 
Reversvis  ille  ,  s^rtem  et  gratatus  bonam  j 
Defodere  pairtas  sedul6  iipprudens  opes  j 
iit  tanquam  sacris  parcere.  At  curse  simul 
Crevere  ;  crevit  mentis  anxietas  j  pavor  j 
Defossum  ne  quis  forte  thesaurum  auferatt 
Ire  et  redire  centies  noctu  et  diu  y 
Jlepostos  quo  latere  norat  aureos. 
'Mox  exulare  gandia  y  atque  altum  domi 
Hegnare  solidos  per  dies  silentium. 
Agnovit  ille  causam  turbatum  ac  caput ; 
Malum  nec  ultra  passus  ingravescete  , 
Divitis  in  sedes  revolat  j  et  centum  aureos 
Restituens  ,  reddo  y  dixit^  quas  dederasj  opes  j 
Tu  nostra  pariter  redde  npbis  gajudia. 

Jngentes  curas  pariunt  ing^ntes  opes. 

CANIS    JET    ASINUS. 

vJarpebawt  pariter  Asinus  et  Canis viam  , 
Agente  utrumque  proximaA  in  urbem  Rustico, 
Hic  dum  labore  fessus  et  vino  gravis 
Obdormit  ^  Asinus  herbam  nactus  roscidam 
Belle  prandebat  y  ad  quem  conversus  Canis  y 
Ijatrante  multum  stomacho  9  ni  grave  est  y  ait  j 
■^-"e  y  dorsum  deprime^  inflexo  genu.. 


X.  I  B  £  R     Q*ir  I  N  T  ty  S,  3^0 

Meum  e  canistris  ijfse  ut  sumam  prandium* 
Cui  retulit  alter  ^  rebus  attentus  suis  y 
Et  otiari  metuelis ,  ue  te.uiacera  ; 
Paulum  opperire  ,  raox  somnum  excutien$  herus 
Te  portione  non  defraudabit  tu3.. 
Hsec  inter  denso  properat  e  saltu  Lupus ; 
Quem  conspicatus  Asinus  ^  occidimus  ,  ait^ 
,  Amice  9  utrique  preesens^ii  avertas  malum* 
Cui  vicissim  placide  respondens  Canis  y 
Confide  sodes  j  mox  somnum  abrumpens  herus  ^ 
Prociil  liinc  invisum  nobis  arcebit  Ijupum» 
Si  quid  vereris  interim  ,  mecum  fuge  5 
Autsi  te  cursu  melior  valea^  assequi  ^ 
Jinpinge  calces  forliter  in  feri  caput. 
Receris  paratis  ut  es  instructus  calcibus  j 
Diffinde^  medium  y  teque  sic  salvum  dabis. 
Plenum  salutis  consiliuin  :  hic  porr6  labor 
Perficere  factis  dicta ;  nam  Lupus  int^rim 
Deliberantem  frustr^  mactat  belluam* 

iHujus  Fabellee  ,  quisquis  es  j  fructum  hunc  cape} 
Officiis  quisque  mutuis  ,  ut  se  adjuvet. 

MEMBRORUM 

IN     STOMACHUM     CONJtrRATIO. 

'  V^  u  o  D  machinantur  Regibus  PopuU  m^Uim  , 
Ipsos  idem  pleri^mque  in  auctores  cadit. 

Exarsit  olira  ^  Vatibus  si  qua  est  fides  y 
Membrorum  gravis  in  Stomachum  cohjuratio, 
Curille  cesaet,  et  frwatur  otio  , 
Aiunt  j  assiduus  dum  nos  exercet  laboi«? 
Nimirum  vigilent  oculi,  dlscurrant  pedes  j 
Avidam  tatrantis  Stomachi  ut  exsatient  famem  ? 
Sit  illa  cura  manibus  y  ut  parent  oibos ; 
Dentes  molant  eosdem  ^  Ungua  moUiat-^ 
Ne  crudiores  veniant  deUcatulo  5 
Quiescat  unus  corpore  in  toto  interim 


33o  CARiriNviur 

liafapris  expers  atque  sollicitudinis  ? ' 

Bell^  :  otiemur  pariter  ,  et  curae  exulent  y 

Mox  ille  discet  esse  laborandumvibi^ 

Jejunio  msi  longo  delectabitun 

Quid  multa?  stultum  cunctis  consilinm  placetjT 

£t  feriari  dulce  est.  At  dum  ciba  .  ' 

"Vacuus  inopsque  StomacKiis  «ensihr  deficit  : 

Eln  languor  idem  corpus  in  totum  meat^, 

!Et  membra  tentatoratiia  ;  graVatur  caput  ^ 

Hebescunt  oculi  ^  lancuidse  torpent  manus  ^ 

Pedesque  molem  corporis  ferre  abnuunt. 

Ti!im  conjurati  damnant  errorenr  suum  , 

Et  solitas  operum  singuli  repetunt  vices  ; 

Tam  visus  ille  desidis^expers  otii , 

Suus  undi  cunctis  adyenit  membris  yigor  f 

STegotiosa  quixaVpunt'Hegum  #tia 

Hinc  illi  capiant  grande  documentum  sibi».. 

VILLICUS,  CANIS,  et  VULPES-. 

JlLbfbb.tam  Altilibus  ditis  ehortem  ViUici 

Jejuna  Vulpes  fmstra  perlustraverat; 

Nec  j  qud  subiret ,  se  se  monstrabat  via. 

Tum  questa  graviter  et  sortem  incusans  suam  ; 

Men'  u^que  liidat,  inquit ,  homihum  pes^imus? 

Niminim  pullos  hic  alat  multos  sibi  ;. 

Mihi  nuUa  pra&da  veniat?  adjuro  Stygis 

Superis  verendum  Numen  ,  ulciscar  probrum. 

Nondillm  exhaustae  artes  penitills  ,  aut  nullus  super 

Restat  malignus  corde  sub  tacito  doliis.    . 

HaBC  di!lm  suenti  nocte  secum  diceret ,  • 

Mentemque  du]^iam  varias  in  partes  trahunt 

Consilia  ,  vidit  forte  posticum  patens. 

Continu^^  qu^  fit  aditus  j  illac  insilit  y 

£t  somnolentum  hinc  inde  repperie^is  gregem 

Miseras  ubique  dentibus  strages  ciet. 

Non  tam  cruentus  saevlt  in  miseras  oves  , 

Olim  ciim  fareret  Ajax  ,  et  Ulyssem  nuci 


i 


XIFEK'     QUINTU^.  -SSi 

Proceresque  Graios  posciej-et.  Agnovit  mahim 

Exsuscitatus  dulci  sornno  Yillicus  ; 

Servosque  et  ipsum  graviterincrepat  Canem  j 

Saevum  Latronem  qui  non  alla^traverat. 

Ad  quem  Latrator  retulit  y  ignosces  ^  Here ; 

Ego  dormiebam.  Dormiebas  furcifer  j  ,  .     • 

Reponit  ille  ?  Tene  his  pasco  legibus  ^ 

XJt  comedas  per  diem  y  et  per  noc1;eixi  dormias  ? 

Ades  hiic  j  et  quas  rnererls  poenas^accipe. 

Gur  vapulem  ii^ons  ^  placidus  adjecit  Canis  ?:  ^ 

Tu  cujus  haec  sunt ,  si  tam  custodis  xnaXh, 

Foribus  apertis  ut  securus  dormias  ;  •       . 

An  me,  pnvari  somno  mancipium  interim  y 

^uaqu^  tueri  y  quam  tu  diligentiiis? 

PARASll^US    PIVITIS 

ADt  Mi^ENSAM    SEBBNS.  # 

JxL  E  N  s  JE  assidebat  Divitis  non  sordidi 

Ex  illis  unus  ^  quosParasitos  nuncupant^ 

Dabatque  lepidos  de  se  Convivis.  jocos* 

Is  placidos  nactus  mores  et  bonam  indolem  f 

Angusta  quam  perfecerat  necessitas ,        ^ 

Turbae  procacis  ultro  spemebat  sales  ^ 

Et  delicatis  sq  se  pascebat  cibis.  *  ^ 

Quidam  insolentem  miratus  patientiam  ; 

Non  sentis^  inquit,  quibus  hjL  te  stimulis  petant? 

Subridens  aljter  hanc  narravit  Fabulam. 

Pascens  AseUus  dum  voraret  carduos , 

Kisu  procaci  stupidum  illudebant  ferum  ^ 

Quae  pastum  eodem  BelUiee  convenerant. 

Quas  mter  Simia  in^ultans  maligni^s  ;  ^ 

O-te  palati  felicem  inprimis  ^  ait  y 

Amice  5  qui  tot  non  sentis  aculeos.  '  • 

Ri^  vicissim  BeUuae  fastidium  - 

Asinus ,  et  aures  quatiens ,  ac  jactans  caput ; 

jNfuIlamora  est,  punganl; ,  inqi^it ,  iiim  saturent  famem: 


33^  C-ARMINUM 

CoiiTiciaiites  tiiin  ParasitUvS  intuens  ^    ' 

'Hac  lege  vestros,  dixit,  ego  ludos  feram. 

Dicacitatis  ilie  culmen  attigit  ^ 
Quisquis  jocuin  retundit  meliori  joco. 

MOftS  MEDICI  HABITU  DISSIMULATA. 

J^  u  L  li  u  M  est  salubre  contra  Mortem  Pharmacum, 

Dujn  terras  habitat  sociis  cum  fidelibus  j 
Suas  eit  artes  impendit  feliciter 
Satus  Pbcebeo  sanguine  i£sculapius ; 
Mors  numerum  minui  vidit  Umbrannn  in  dies  y 
'     Et  esse  vacuas  Ditis  inferni  domos. 
Ergone ,  dixit  ^  vile  ^  mortales  ^  genus 
Mihi  meisque  regnis  illudant  palam? 
Devota  nempe  ^  jam  depontam  senes  ^ 
dbdum  Orco  capita  nostrns  effugianf^manus? 
Tamen  quis  CTse  possit  vindictfle  raodus  ? 
Nam  dira  febrium  atque  morborum  cohors  y 
Comitatus  ]N^ortis.ldetifer ,  salubribus 
Exacta  succis  ferfe  jam  nequeunt  opem. 
Ergo  versare  frajides  ^  et ,  quod  pnblicse 
Prodest  saluti  ,  vertere  exitio  parat. 
Quid  multa?  statuit  ipsa  Medicum  fingere  ^ 
Habitvsque  et  ora  ferre  quse  Medici  solent. 
Mora  niula  ^  /alcem  ponit  infestam  manu. 
Nudumque  fictis  ornat  calvitium  comis. 
Pein  pulchra  maciem  Hvidam  larv^  tegens 
Dissimulat  puUi  veste  compagem  osseam  ^ 
pt  curtum  denique  in  mulum  levis  insilit. 
Hoc  personata  pactoper  vicos  subit^ 
Per  et  plateas ,  iebricitantium  et  dombs  ;  * 
Et^apertis  ultro  diim  portis  admittitur  ,  ^. 

Contagiosos  afflat  cunctis  spiritus , 
Et  praddi  potitur.  Placuit  hoc  fraudis  genus  j  ?• 

Hinc  mors  eandem  retinens  hodieque  indolem  , 
Aut  Medicum  sinmlaf  ^  aut  post  equitantem  sed^t. 


p 


I.IBER      QUARTITS.  333 

R  I  V  U  L  U  S. 

AVFB&CULOB.UM  iion  est  liberalitas« 


BiTulus  ah  alto  montis  lapsus  yertice 
Celeres  agebat  terris  e  patriis  aquas. 
Urgebat  illum  scilicet  $tudium  haucl  leve  ^ 
XJt  vectigales  ferret  Oceano  patri  y 
Quas  se  aebere  norat  acceptas  bpes# 
Diim  tentat  ergo  varios  per  flexus  iter  ; 
Et  circum  abrupta  saxis  decurrit  loca ; 
Melli  susurro  lentas  increpitaus  moras  y 
^Quas  festinanti  mille  nectunt  objices. 
Ecce  h  propinquo  Naias  assurgens  stetit  y 
!Et  sic  amice  compellavit  Rivulum* 
Nam  te  quis  urget  patrio  extorrem  solo  ? 
Vel  qu6  defer»  anhelus  praecipites  aquas  ? 
Sic  illa  ;  pauca  Rivulus  contra  refert, 
Quodcumque  aquarum  tenuis  volvit  alveiis  j 
O  Diva  j  totum  dedit  hoc  £)ceanus  pater. 
Nos  ergo  ferimur  illuc  y  quo  pietas  y  arndr  ^ 
Quo  gratus  animus  haud  reluctantes  rapit. 
Obsequii  si  fors  nostri  vectigal  leve 
Oceanus  ultr6  genitor  delatum  probet. 
Tienh  est  :  hunc.animum  laudo^  subjecit  Dea^ 
Qui  nescit  in  re  tenui  parsimoniam. 
Af  crede  noA)JLS ;  sit  magnorum  fluminum 
Ingentem  aquarum  multo  fastu  copiam 
Oceano  ferre^  tantulus  tu  ouid  juves  ? 

Modulo  se  quemque  oportet  metiri  suo# 

PSITTACUS    LAUDAfOIi. 

XJibs  redibat  avibus  ex  longo  sacer 
Cultu  per  sylvas  annuo  suetus  coli. 
Hoc  nempe  Fasti  volucrum  memorabant  die^ 
Grandi  servatum  clade  pennatum  gfinni* 


334  CARltlNirBl 

£rgo  solenni  dum  £unt  ritu  Sacra  ^ 

Et  inter  omnes  sl^dio  Ceiiratur  pari  ^ 

De  more  grates  Divis  Immortalibus 

Oratione  quis  r^pendat  publici  ? 

Mendare  visum  est  Fsittaco  hanc  provincianiv 

Ille  obsecutus  ultri  frondosam  iiisilit 

Protinus  in  ulmum  \  multaque  in  honorem  De^nx 

Fr^fatus  genti)B  labitur  in  laudem  snsb  ; 

Et  qua^  in  unum  queihque-,  non  parcd.  mailUy 

Natura  dotes  fuderat  ^  solers  canit. 

Luscinia  palniam  vbcis  ante  ^alias  ave^ 

Tulisse  fertur.  Cdndidi  latidem  itigent 

Hahuit  Golumhtis  ;  Turluris  blaiidam  indolem  y 

Studium  inquietum  Fasseris^  Frognes  fidem^^ 

Meritis  Orator  prsedicavit  cantibus. 

Nec  pigiis  avibus  certft  pernicies  Merops  \ 

Nec  qui  morantem  Gallus  A  uroram  solei 

Cantu  increpare ,  laudp  caruetiiht  su^. 

Quin  et  senectse,  qu^  prseibat  caeteris  ^ 

Insigne  Corvus  rettulit  pr^conium.  * 

Tibique ,  Bubo  j  virtutis  loco^datum  est  y 

Qu6  vitffi  cum  sis  et  rerum  commercio 

Cuilibet  ineptus  y  te  ptudenter  subtrahas  j^  ^ 

Solusque  caecis  vivere  in  latebris  ames. 

Sic  demum  ad  omnes  pars  laudis  venit  sua&  y 

TJt  esse  quivis  sorte  contentus  queat. 

Tamen  maHgnus  Corvum  livor  exedit  j 

Sibique  moerens  vocis  ereptum  decus  ^  * 

Diras  precatur  immerenti  Fsittaco* 

Di!im  multa  secum  crocitat  ^^ccurrit  ferox  ^ 

Cristam  superbo  fastu  Gallus  arrigens  ; 

£jrgo  canendi  j  Fsittaco  si  creditur  ^ 

Jus  solam  y  dizit  j  omne  Lusciniam  est  penes  y 

Longumque  nobis  dicitur  silentium. 

Tales  ab  antro  Bj^ibo  voces  audiit ; 

Secum  et  revolvens  tacitus  y  num  paiiter  3ibi 

Sit  aliquid  y  unde  Fsittaco  succbnseat ; 

Non  digna  solitudo  laus  visa  est  satis ; 

Et  vindicanduni  credit  inustum  dedecus.  -- 


I 

1 


• 


I 
V 


3V^  ne  qua  sarris  desit  consiliis  mora  ^ 
^acito  volatu  repit  vicinam  in  specum^ 
Ubi  iidns  hospBs  habitat  VespertiHo. 
Is  improbato  facinore  iras  concipit-: 
£t  jam  pericli  factus  ex  illo  com^s 
Ad  vindicandum  semet  accingitprc^rum. 
Ergo  animis  paribns  illa  conjurat  cohors^ 
£t  immerenti  Fsittaco  insidias  struit. 
At  non  aperto  marte  hostem  lacessere ,       - 
Sed  per  latebras  qua^rere  nocendi  locum. 
Nil  tamen  inanis  profuit  prndentia. 
Nam  reliquis  avibus  tota  fraus  iunotuit : 
QuflB  tam  impudentem  ^Letestatae  audaciam  ^ 
Malam  hanc  catervam  statuunt  conjurantium 
Arcere  deinceps  ayium  honestis  coetibus. 
Gallus  jubbtur  solus  annos  exigat  ^ 
Corvusqu^  pariter ;  Bubo  cum  fido  hospite  y 
Non  invidendo  gaudeat  consortioi 

AUenis  non  est  invidendum  laudibns^ 

UNDE    APES    KEFUGI.UNT 

•  •  •  I 

A    LOCIS    RESONANTIBUS. 

F  A  B  U  L  A. 

JD  usus  per  herbam  fort^  dum  rosas  legit  ^ 

Et  mixta  violis  liUa  ^ 
Mitesque  succos  exprimit  blandus  puer 

Melissus  in  dapes  Deiim. 
Iniqua  moUem  spina  lancinat  manum  ^  ^ 

£t  acre  vulnus  incntit. 
Dolore  vict^s  flebile  ingemuit  puer : 

Lectosque  flores  abjicit\; 
Opemque  matris  invocans  ^  totum  suis 

Implet  quereUs  eethera. 
At  ecce  questus  matris  ot  nomen  refert 

rlchb  propinqili  Uttoris. 
Stupet  MeUssus  y  seque  derisupi  ratu$ 


336  CA«.ikii*tfM 

Rursils  querelas  integrat  J 
Scurramque  diris  devovet  :  diras  qftoque 

Hemittit  Echo  pertinax. 
Crudescit  ardor ;  et  furoris  impotens 

Ad  ultionem  conrolat. 
£t  littus  y  hostem  i^uo  latere  credidit  ^ 

Fetit  citatis  passibns« 
At  quo|Melissus  littori  accedit  magis  j 

Et  clamitans  valentius 
Hostem  probris  lacessit ;  hoc  valentius 

Echo  remittit  et  probra. 
Fremit  puer ,  minatur  ;  hsec  pariter  fremit  ^ 

Easdem  et  intentat  minas. 
Quid  multa ;  littori  puer  )am  advenerat  ^ 

Et  vidit  esse  neminetn . 
Putat  latere ;  corpus  inclinat ;  sed*heu  ! 

Melissus  in  flumen  cadit. 
Flevit  cadendo ;  flevit  Echo  similiter», 

Puerique  lusit  in  vices. 
Motus  Mehssi  sorte  Jupiter  j  jubet 

Apem  puellus  induat. 
Et  quod  MelisSffis  ahte  j  iiunc  Apis  facit  j 

Et  j  cura  quae  fuit ,  manet. 
Per  pr^^^  flores  carpit  in  dapes  Jiettm  ^ 

rugrtque  resonantes  loco». ' 


L  Z  B  E  B.      Q  tr  I  K  T  U  $.  '  SS/ 

i 

SELEGTJE     QUiEDAM 

t  FABULTS  C.  LE  BEAU.  ■ 

a 


LIGNATOR  BT  MEfiGURIUS. 

P-  •.•'.■  ,  .  -    ■   .      ..:  .        • 

EB.DiDB&ATy  Yita9  spem  stil>si<liumqu« y  securim.  ' 
Ligxiator  ^  quam  perqne  yias  porque  avia  quasren&^- 
Ibat  luctisono  turbans  nemora  ^lta  boatu. 
Quid  faciat2  Jam  toppetiners  ^  jam  pendet  iiLermiiv 
Dextera  ;  jamjiullaest  ^  heu !  quee  fuit  uiia  ^  ^ecuid.S, 
!Ergo  per  invisos  saltus  jejunus  et  expes    '..    .  .,^-   . 
Heptabat  9  rugas  fletu  humectante  seniles*  .* 
<£  O  mea,  clamabat!  redde  hanc  \,  )&  summe  .Deorum , 
y>  BLedde  ,  vel  ipse  tuo.caput  hoe  ^nc  dejica  telo.  y>^ 
Audiit  Omnipotens.  Coelo  CyUenius  ales  " 

Deyolat..4c  Ula  idbi  non  occidit  ^  d  bone ;  Tuhus 
»  Terge  tuos.  Foteris-nememor  gaudere^repertS.? 
3>  Fallimur  aut  medi^  splendeilitem  yidimus  herbft..» 
Et  simul  hpc  ^  simul  una  ^  Deo  signante  ,  refulsdt.   . 
Aurea.  oc  Fortaude  nou  sunt  hasc  munera  nostrse  x»  y 
Alter  ait.  Dein  argento  nitet  altera.  Tristis 
Abneglt.  £  noto  monstratur  tertia  Ugno. 
Exilit  hic  ;  <c  Nostra  est ,  animm  pars  maxima  ^  clamat  ^ 
y>  NostFa  yeni.  -«—  AeHquas  etiam  y  Deus  inquit ,  habeto  ^ 
:»  Frsemia  sihcerad  mentis, »  Capit  ille  renideus. 
jPama  simul  totis  volat  undiqu^  garrula  silvis. 
Omnis  Lignator  certatim  peraere  ferrum 
Sponte  fluens  ;  coelumque  avidis  incendere  votis  }  .. . 
Non  habet  attonitas  qu6  vertat  Jupiter  aures.    ..  ..>     . 
Mercurium  sihi  quisqlke^vocat.  Mora  nuUa  ,  vocasiti;. 
Missus  adest ,  monstratque  auro  radiante  securim* 
ProtinAs  y  <c  haec  nostra  est  »  clamat,  ridehte.  me^allo  y 
Cidlida  gens.  At  non  iucallidus  alter  ^  aventes     ^^ 

Tom.  IL  Y 


*  J. 


338  C  A  R   SI   ^  tf  IJ   l&  . 

Frustratus  dextras  j  mentitam  ut  quisque  bipennem 
Captat  hiahs  ,  caput  impacto  gravis  increpak  auro. 

GLANS^sT  CUtURBITA. 

vJ  UR  prono  jaceat  demissa  Cacurbit^  vefitte  | 
Inque  humili  tantum  pondus  radice  recumbat  ^ 

Multo  vers^ha^  xn^jitis  jpflliminft^cmn 

Rusticus  y  impexos  digitis  de  more  capillos    ' 

SolUcitans  :  cc  cert^  rerum  nvagna  iUa  cr^gXttx^   V    '  ' 

3>  Quanpi  y  ben^  si  memini ,  naturam  nomine  dicunt  y 

y>  Somnkit:^  el  jam  consilio  debratHniU. ' 

»  Reper^  nam  quid  humi  iiAolem  haw  jnhtt  ^  atq ;  ita  yasto 

3>  Orbe  laborantem ,  digitali  insistare  caule  j 

»  Di!lm  Ghins ,  tontulum  onus  ^  quercu  «ublimis  ab  altA. 

»  Eminet  ^  audacique  assurgit  ad  SBtbeta  niau  ? 

d>  Imo  debuerat  robustd.  ex  ilice  y  tantt 

3>  Crescere  majestas&uctfis}  et^  caule  diodesto 

9>  Contenta  j  in.  fiunun^  Gi^ns  pararuia  serpere  terr^. 

)>  Sedes  cuique  sua  est»  Ego  ai  natum.fuisseni  y 

))  Quasque  su4  yideas  pendere«x  iarbore  poma.  »  • 

iCstuat  y  hsac  •  eeeiun.  volvexis  itarJkmque  xevolTen&  y 
Qu6que  ma^svevsat^  miivils  explncttk ;  ipse  sagacetti 
Se  stupet  y  et  tanto  eibi  plaudU^  acumjne  mentis. . 
Cum  tamen  illabens  tentaret  lumina  eomnus  , 
(  Froxima  quercus^erat)  queroum.prejectus  ad  imam 
Deponit  caput )  et  lanauentes  porHgit  artus. 
Diimque  jacet  lecto  vin^i- 9  diim:^  .nare  supin^ ,  ..  . :     .^ 
Securos  proflat  snblimi  p^c^erhanphos) 
Dec^dit  y  et  ^ummo  decuss^.icattuiBiu^  4]u*erG4s,  .  •  • 

Insonuit  naso  Glans  ^  atque  iUisa  resbltat.  • 

Kingitur.excussussomno^  kesa^uaruind..'  >>        '  «. 
Explorat  trepidus  nares  ^  Dextr&que  pererrat. 
Ecce  manuip.  iCdmetam  sequitur  de  viUnere  fusus 
Sanguis  :  in  hirstttJL  Glans  hsBserat  improba  barb^. 
Ti!im  pahtdt  nasi^m  admulcens  t  cc  ^oh  y  Jupiiber !  «Inquit  ^ 
3>  Quantum  Tuhius  erat  9  si  «forti  in  totius  ons    . 
M  E^itium  y  gravior  vei^isset  ab  ilice  moles  ,>•>•> 
»  Lsesissetque  meos  prQGlaiideGucttKbita vutlus.j» 


j 


ASnWS  iPEI^E,  LEOife  mDUTu$r 

B AT  magnahinii  v€|Stit>is  pell^:^epnis  y .,      ^    •■ 
Ingeutes  glomerans  gressus  ^  inuU-dqud  juba^u^ 
Maje.state  Ferox  ,,  capita  alta  jfereWt  asellits.. 
Hc^rrenaae  quocumq^up  tuiit  meiidacia  iormae^  ' 

It  sal)itus  lat^  terror  j  fug^j^^  cqIcUu«       .     !    .      , 
Matresque  et  pavidi  linc^uunt  magaii^  n^fi.      ./.... 
Arduus  insequitur  j,  falspsque  per  arva  triumpl^ds       ,  ^^ 

Victor  agit;  saBvo/  npvk/b^JIua,  gaudet  amictu. 
Ecce  autem ,  cpmpressa  4^^;  ?i  tan^iem  emicai  auris 
Indijgnata  moras  ,  et  in.altump;f:osilit  y  index 
Pernda^  et  Arcadicum  pVoclens  ihanifesta  Leotiein.^  [ 

Aspiciunt ,  rident*;  concitiritiir  t  exuitille    . 


I  ^   •     i 


k  I    A         ^ 


tergum  notjo  ] 

C  A  N  i  S    E  T  X  U  P  U  S. 

VrssA  cuti  mal^  tecita  trali^ns,  et  laA'^ui<Ius  iSfvo 
Jejun^  ^  Lupus  erraVat.  Venit  obviug  olli  ' 
Ferpastus  Cartis  j  et  tei*6ti  Tberife  ^iligiiii  6m^i6.  . 
Ardetfaptor  Iiians;  lnfopiitiaihirrump6re]fi*aBcfeiii  *  ' 
Suadef  lonjgfli  faines  ;  V6tt!iii^^x3u<landavidfatuf  ^ 
Lucta ;  tf  ii'6festiue  rtiin^sf  tietxitii  gfevi t  iiriprbbk  nibl^: ' 
Ergo  salutato  ciirvS.  ceWite  molossb  ^  .     -  ^   .    ,  .  .. 

Aorepii  pi*orius ,  vultusque  elEngit  ^mido^;  ■       *     -    . 
Melque  merunl  Maesi)  cn^^  loqriens  :  d  Dulci&sirii^  reriim  , 
»  Saive,  ait  irfidens^ ;  6  bl^rida  cutieula' ,  igwlve  •      ' 
))  Te  fovet  ipsa  salus.  Quce  mensa,  beatule^.tantAmr 
^>  Corporis  y  egregiuth  qi^aerrtaiii  aedit  escrf  Ahbi^eiri  ?"  '^" 
o>  At  nos  9  mart^a  gens  ^  inopi  tabescimi;is  »y|0,j^    ,    ,  \   . 
»  QuoB  nos  fecuiido  b^at  ub.ei;e  • .  te,  qridqu^  \inilx:il&  '. .  .  v 

D>   Villa  beare  potest  ^p^uut  wfator^^m^  .o     ..^,,.  ,  , 

35  Desere  jajni:  silvas ,  jejyna  at^uearida  te§qri4       • ,  / 
»  Desere  j  p9j?,9trages  scelferatPm.queB5'jBre  victum  • 
y>  Quld  juvat  ^  et,  vite  ^ep^p^r  pcei^are  periiclc)  ?  ^  ^^ 
9>  Imbre  mades  •  torpes  neu  I  f rigore  y  solibus  ard^s  y  ^ 

Y  a 


^'"   •:■;    •  vl 
i 

.  I 


/ 


34a  CARMIKUlft  '^ 

»  Nudus^  inopsy  alvo  quoties  imjpransus  inani  l 

y>  Carpe  Tiam ;  amplexu  te  Tilla  fovebit  amico '  * 

9>  Ah  ;  melior  silyis  j  et  mensi  divite  inunget.  - 

3)  At  mihi  pro  tantd.  quid  erit  mercede  laboris?» 

Sic  Lupus.  lUe  Lupo  :  cc  vitee  hoc  contingit  inerti : 

3>  Quis  labor  est  fures  latr^tu  arid^refideli^ ' 

9>  Fustigeros  terrere  minis ,  morsuque  procaci 

y>  Mendicos petere ,  et pannos  vexare fluentes?     \ 

»  Excipere  ignotos  inimico  murmure  ;  notos 

)>  Blanditiisy  vemas  saltu  oblectarejbcoso^ 

9>  Nati  sordidtilos  vultus  allambere  herilis  ^ 

)>  £t  tremuli  donuno  palpanti  alludere  caudi  ? 

9>  Fro  quo  larga  tibi  rerum  prsedivite  comu 

)>  Copia  manabit  :  fumanti  )ur6  tepentes 

»  Ille  dabit  crustaS|  hic  pnlmentaria  ^  et  alter 

3>  Lactea  mollicuU  j  proh  f  Jupiter !  ossa  columbi  , 

»  Ossa  bovis  j  thesaumm  adipum  fbntemque  nteduUae. 

3>  Mitto  blanditias.  Quanto  tibi  secula  luxu  j 

»  Jain  mihicrede^  fluent!  Comes  optime  j  B.egulus  ibis* » 

His  dictis  avidum  pertentant  gaudia  vientrem. 

Emicat  j  illecto  spes  humida  gutture  sudat. 

Dilunque  gradu  oeleri  peragunt  iter,^  ecce  molo^si 

Colla  videt  populata  comis  j  ambesaque  circiim. 

<c  Quidmorbiesty-nihil  est-dic  sodes  >  6bone.  Nug^- 

3>  Dic  tamen.  Hunc  etenim  duxerunt  vincula  sulcum- 

d>  Scilicet^  alter  hians !  hemvincula !  non  tibi  j  an^ice  y 

9>  Copia  j  dixit  j  adest  quoqu&  libet  usque  vagaii  ?  -  . 

y>  Non  plan^  j  inquit  j  adest ;  sed  nil  moror.  Ast  ego  (  crusta^f 

»  Jam  tibi,8plu8  faiLbe  ^  )am  piilmentaria  )  nolim   .   . 

9>  Libertatem  inopem  regno  quocumque  paci$Qi.3> 

ARUNDO  ET  QUJERCUS. 

"    _  *  • 

vJ  A  VN  A  palili^^  erat ;  Cann^b  ViciAa  palustri 
Celsum  attollebalQuercus  capYit  :  illa  superbo 
Alta  supercilio  j  gracilenti  caule  trementem    . 
Despiciens  Cannani  j  c<  miseret  me  j.  parvulay  dixit'^ 
»  Sortis  j  Arundo  y  tnab  ^  quid  enim  ?  Si  j  tantului»  aleis  y 
»  Regulus  insid^at^  gravis  est  tibi  tantula  moI§s. 


Z.  I  B  E  R      Q  tf  I  K  T  TJ  S;  '  S^l 

3>  Innocnam  quoties  crispata  per  eequora  Tetli^pi    : 
»  Sollicitant  animee  tenues  ^  idefessa  sut^actum 

a>  Demittis  caputy.ettremul^ce.ryipereQum}:^ia.  r,  ..     ,. 
33  Qui  mihi  blknditur  ZepHypis  y  te  conoutit  Auster. 

»  Saltem  si  patull  nostrss  ^tipiiis  in  umbrd.j^ 

»  Me  lat^  Dominom  propii!is  complexa  teneres  « 

»  bub  tanlihespitio  nempns  secm*^  lateres;  ...,,. 

»  At  nnnc  infestas  ^  Aquxlonia  regna,  palu^^g 

y>  Deplorata  colis  ^  ventorum  obnoxia  sasvo  .  . 

»  Impeno  y  effrenisque  jaces  data  prasda  prdcellis.  » 

Stridula  Caniiarefert :  cc  nemorum  d  Regina^  jpiarum 

y>  Desine  curarum  j  tibi  tantos  ipsa  timores         .  .^ 

»  Indue  :  nam  flecti  facilis,*8ea  nescia  fraXigi , .... 

3>  Possumegopugnaces.cedfeiidoeludereYentos* 

»  Attu  obluctantesvastpexcipis  obvianisu.; 

3>  Hacteni!^s  insanos  advers^.  fronte  furores 

»  Frefi;it  Majestas  victrix  ^  sed  maxima  restant 

}>  Freelia  :  nunc  quoque  iian  simulat3.  pace.  quiescunt  ^ 

»  Agglomerant  vires ,  mjjf^que  in  bella  resurgent.^ 

»  Cum  rapidis  pax  null^potis.  >>  Yix.dis^erat ;  eece. 

Volyiturad  sylvas  ,  belliprsenuncius*  ingens 

Mugitus  ;  Boreasque  simul  ^  simiJil  effera  campis  . 

Incubuit  Boreae  soboles  ^.yastoque  tumultu 

Saovit,  et  attonitos  rabido  quatit  impete  montes. 

Ti!un  mergit  caput  j  et  docili  cervice  residens. 

Obsequio  fallit  venientes  Cannnla  ventos^ 

At  conjuratos  obnixo  stipite  fratres  , 

Indignata  manet  Quercus ,  totqtfe  aemula  contra 

Ventorum  furias  immane  remufmurat.  Olli 

Ingemitant  vires;  jam  culminasumma  vacillant 

Depopulata  comis  j  jam  saucia  brachia  crebro 

Vulnere  franjguntur ;  raptas  rotat  undiqui  ventua 

£xuyias  :  totis  strages  dispergitur  Agris. 

Ipsa  tremit  y  nutatque  minans  ;  et  victa  supremiim 

Congemuit.  Campis  lat^  protenditur  arbor , 

Quae  quantiiim  audaci  surgebat  ad  flethera  n^su 

Ardua }  Tartareas  tanti!iim  penetrabatad  umbras*. 


2|43  ^CA   R    M,  I   M    p  ,10. 

SGYtlCUS    ORATOR. 


t  «■   f  •  > 


X  Air  D  B  ic  defessas  lonsoiuctaiiiuie  Gentea 
Straverat  Ilci^cfiile^s  belIati-ix'Ilomf  lacertis  ^       '     V   ^' 
£t  spoUa  enpieifs/Oirbi  iikciimbebatanhelo.  .      \  ^" 
Non  ayidas  ait^ire  maiii;s  ji^ga  mdiitibus  altis 
Abdita  y  non  eestiis  .poterat  j  'neque  inhospitu^  ajcis 
Frigore  brumali :  trajfts  aequbira  ^  transque  paludes, 
Ibat  inexpleti^n  praedaudi  dira  cupido. 
Ergo  qu^  ddmitas  siib  j,ui:a  aliena  trahebat  ■ 

Ister  aquas  \  Scytic&  venit  de  gente  gementvlim 
Barbarus  Q||ator.  populoruiii  Mai^is  ad  arces. 
Hirta  refert  ur&um  facies ;  barba  Ijiispida  totum 
£fFerat  osj  acies  oculorum  obtecta  minaci 
Torva  supercilio  J  mal^  turgida  labra  y  repandis 
Naribus  j  e  coUo  pellis  de  tegmine'  capras      • 
Defluit  •  et  lento  pfaecingunt  virniiKj  junci. 

ConveAere  Patres ;  totoque  inhiahie  SenatuL'  *  '' ' 

Ingreditur,  talesque  exproj^it  BeJHL  voces.  '  '  '  \ 

cc  Romulidee,'  6  nostro  pendens  «r  ore  Senatus  ^ 
^>  Numina  sancta  Deftni  precor  aspirare  loquenti  y 
3>  Hoc  primum^inostrae  dl  flect^fvocis  habeuas  ^, 
3>  Ne  pravis  infrena  ruat  vaga  Ungua.Ioquelis. 
3>  Nam  praBtef  scelei^um  errorem  ipsanosque  tumultus  y 
3>  Quid  venit  in  ccecas  y  Divfim  sin^iiumine  y  mentes  ^ 
5>  Quid  veiiit  humanis,  nisi  ^la^es  ultima  ,  rebus? 
*  Testes  nos  miseri ,  linerito  £uos  vestra  flagello 
3>  Quassat  avarities :  i^ostris  ,  d  Roma  y  triumplios 
3>  Debes  flagitiis  ;  Divtim  tu  fulmin^  victrix  ;  * 
D>  Tu  quoque  \iTii  fati  dtque  vices  horresce  superba^. 
3>  Forte  erit ,  altetnis  rerum  refluentibus  undis  y 
»  Forte  erit  ut  Superi  dirii/n  haec  in  moenia  vertant 
D>  Exitium  j  et  nostro  gloraeratas  axe  procellas; 
»  Duraque^ela  DeAm.j  manibus  jam  cr^dita  nostri^  j. 
3>  In  vos  versa  cadant ,  et  Tibris  ^erviat  Istro. 
»  Istro  cur  etenim  Tiberis  dat  jura?  Quis  autor? 
>>  Cur  Deus  Italiee  captivum  tradidit  Orbem  ? 
»>  Quid  juvat  innoiruse  turbare  ^ilentia  vit89  ? 


r% 


»  Hoc 
»  Vos 


ft.    >  >  *   f^^ 


r. 


L  X  B  £  B.     ^QTTliTTtS.  ^     '  .343 

»  Ecce  colebamus  felices  ubere  glebds'5  ,         .  ., 

»  Artesque  et  Terraiii  siTnurexercere  rgr^nteni       /  \ 

3)  Docta  iuanus  f  qufe  veslr A  Sfc^ tas  solertia  |u^it  ?     ' 
)>  Sunt  animi  n*6bis  •  hec  al^est  iii Jusf rid ';[ 'ihores  %  '. 
unurn,  dfesiint  vestri. '(JiA^^tufbL&^^caSfct)'  '**^  * 
agit  iA  populos  ^  idfemsi  no^tra  tenefef  ^'  "  . ..    V 
»  Corda  furor,  Scytico  gentes  quoque  VinCiBfe  .ATarte 
»  ras  erat,  et  victis  non  mcubiiisse>  mvaret.  ^  . 

»  At  nos  Fraetoruin^marius  linportund  ^^rahdi^    ' 
»  fiXercet  sme  nne  rhodis  j  (jiiiri  ipsisi  Debf unft 
»  Horret  Majestas  5  eteAiih  nos  cetliere.  Divr 
»  Credite  ^  respectahtyoculis  hos  lisqiie  sequutottfr. 
»  Heu !  qilot  fWar  vident ! .  s^ernuntur  Kumina  :  tempUs 
.  »  NuUus  honoS  j'  ^afe  pWpulatur  c^ca  cupiio.  ^' 

»  Nec  tibi  y  B-Qmai,  ?ati$, :.  nequicquim  prodiga  telkis 
»  Fundere  certat  qpes  f^Syficqia^m  insudat^  avaras 
»  Si  pos3it^\Complei:e  maiins,|,:inciirvu8  arator.:   ..  , 
»  Nilsatlsest.  v  aleant  ]f  raetore^s :.  arva  Tyrannis  , 
»  Sollicitare  piget.  Miseras  jam  linqui^i^s,  wbeij  j.    , 
»  Avia  silvarum  petimus ;  mutare  pudicpj^ .,.-,;,    v 
»  Fert  animus  lustris  thalamos  j  spfelaea  ferar/ini,  ^  ^  ■ 
»  Sola  placent ;  inter  melioires  volvimur  ursos.    ^  .    , 
»  Nec  juvat  serumnis.devotam  gignere  prolemj,  .  ^ 
»  Et  trucibus  Dominis  perxturas  addete  gentes  j    • 
»  At  natos^  nondum  miseros^  immunibiis  annls^. 
»  Prirao  flore  (pios  Praetorum  dedocet  esse 
»  Impia  gens  )^.primo  succidi  flore  pi*ecamur.  ,       .     ,    ' 
»  Praetores  valeant :  sceleris  genus  omne  aocetunt  ^ 
»  Omne  nefas:  aurf  sceleratus  dura  Scjt^hrum      '. 
»  Corda  subibit  araor ,  rabiesqiie  msana  rapiflae,. . 
»  His  me Romainalis  venientem  excepit ,  hianti 
»  Fauce  rapax.  £ene  nummat^  si  munera  zond     • 
»  Abfuerint ,  diyesq^e  >  manus  qui  perpluat ,  imber  ^ 
»  Purpura  si  abfuerit  y  nequicquamjura  vocantur ; 
»  Surda  silent;,.nummi  niteant^  en  jura  loquuntur. 
»  A*  quim  seraitarnen  !  tardo  mohmine  reptat 
»  Ipse  favor.^.stimulis  ui  ssepe  impeUitur  aureis» 
)>  Quid  moror  ^  insuetas  vis  veri  scilicet  auresr 


34»  ,C   A   R    M    H   U  .p >l 

S G Y  Tt  I C  U  8   OR  AT'  J^  "*'  * 

A  ir  D  B  M  d^sisrfs  Ibxigtf  lij^       /   >^/a  fandi. 
Straverat  it^i^ifule^  bettift'"^  ;. '  yzii  Aonore , 

Et  spolia  eripiexfs  ,*ptW  *    •     /  ^^Cana  poenam  ^ 
Non  avidas  aitiickin^    . . '-  • '  ^^////^  creantur 

Abdita  j  non  aestiisp^'      '! -^.^il^  ^^^^  Catoni 

Frigore  brunudi :' V     .^    ^jj;!^«cripta  refcrri  ^ 

Ibat  inexpleti^n jp'    .*  ^^  r^t  iacundia  seclis.     . 

Ergo  qui  ddjtficr  »  *    ;^yi(^o  adrepcnte ,  lacertos 

Ister  aqiiasy Si^    ' '  >|^gue  emarcuit  abto. 

Barbarus  q^^  /;k ''^ .  ^  . 

Hirtarcfcrt    A^^rS^T    CATELLUS. 

EfFeratoP     "'./>♦  ^     '  ,  ;  ,.  .     .     . 

Torva  81      /  ^  J(i^.  ^^^^  f  ^^  totu^^  gefmmma^  nectiur  ^ 

Naribu    ^^  ^y^i;  dominidecusyuna  voluptas.' 

Deflu-    ^'•'^liunc  Charites  ,  lepidi?  hunc  njiiUe  Cupid< 

Con^     /J^'  iV>cis:  Crremio  consuetus  nenll , 

Inf     ^tf^/iita ,  trepidoque  alludere  saltu  '     >     ' 

^/^^(circumvolitans,  mod6  ferreloquaci       ' 
yy      ^^^^^  caildi ,  mod6  lamHere  pendulus  ora. 
/^^riam  dominb  gratus  conviva  ,  decenti 
^^j^teT  accufnbens  carpebat  edulia  morsu. 
^^  juoties  dominum  recrear^tiectulus ,  ulnis    . 
^xnpositdm  teneris  recreabat  lectulus  idem*. 

Vita)  delicias ,  felicis  gaudia  vit8B 
Vidit  et  invidit  y  stftbuli  incola,  tristis  Asellus. 
%Tgh  rubo6  paleamqjie  ingrato  dente  fatigans  j 
TaTia  dejecta  secum  cervice  volutat : 
<c  Me  miserum  !  Cur  me  genitrix  sub  luminis  auras 
>>  Edidit  ?  An  me  me  quisquam  infelicior  uno  est? 
:»  Yictus  vilis  ^  inpps  ;  at  copia  multa  laborum  ^ 
»  Copia  plagarum ,  qu^m  divite  prodiga  comu !   . 
o>  Semper  fustis  adest  oculis  \  aut  ille  ininatur 
y>  Prbevius ,  aut  tergo  lumbisque  pedisequus  haBrens 
<»  Insohat ;  extremisque  damus  ludibria  sei-vis. 
)>  At  nostrom  qu^m  pulchra  beat  fortuna  sodatem  \ 


\'        ■       .  ■ 

X.  I  B  E  R      Q  U  I  N  T  TT  8.  345 

yhet  aureolo  ben^  pasta  cuticula  luxu ! 
^urgremioj  dextr^  mulcetur  j  Adonis 
K ;  oscula  aat  j  domino  ridente  j  sedenti 
l^cclinis  recubanti  pusio  dormit ; 
onyehitur  curru.  Quid  corpore  in  isto 

-^      .ium  est  ?  Quibus  iUecebris  j  pipere  et  nuce  cassd, 
.t  plumS-  levior ,  tantos  yenatur  amores? 

ocilicet  adrepit  ?  CoUo  suspensus  heriE 
»  Haeret?  Adulatur?  Sonituque^obgannit  amico? 
»  Tandem  age  ^  quis  labor  est  ?  Cur  npn  accingimur  ?  Eia  y 
9)  Est  operd9  pretium ;  Dpmino  palpare  necesse  est  ^ 
?y  Ut  simile  obsequium  similis  fortuna  sequatur.  3>  y 

Dixit ;  et  ad  Catulum  sese  novus  histrio  fingif 
Cereus,  et  dociles  tentando  interrogat  artus  ; 
Dejicit  auriculas ;  pedibus  vestigia  discit  • 

Figere  postremis  y  arrecto  pectore ;  caudam  . 
In  lituum  rotat,  et  yarios  ieyis  explicat  orbas* 
'Dein  modulis  pleno  novaM^armina  gutture  pangens  ^ 
Yocem  hinnitu  explprat  hians  bene  matutiiio. 
Jamque  satis  placet  ipse  sibi ;  jam  factus  adunguem    • 
Aulicus  incedit ;  sub  cratem  pectoris  bmne^,  ^  . . 

Co^cepit  yeneres ;  et  mollia  tempora  captat. 
Ut  dominum  aspexit  ^  totas  moyet  obvius  afte$  y 
Teque  vocans ,  Deus  Arcadiae  y  cervice  recur^^ 
Adrepit ,  placido  alternaps  yestigia  gressu%   - 
Utque  stetit  contr^  y\  diducit  amabius  ulnas  ' 
Hinc  atque  hinc  y  jet  mple  gravi  y  similisque.  ruina» 
Totus  in  amplezum  dat  se  improrisus  y  ethfidret 
Incumbens  :  collo  circUmjicit  hispida^  cirura ;    . 
Tiitn  reiugas  aures  bene  trit^  calce  remulcet:, 
Triti  calce  genas ;  patuloque  yolumin^  lingua^ 
AUambit  totum  os  y  impingitque  oscula  ro^tro* 
Quin  etiam  liquidee  Tolyens  modulamina  vocis  y    , 
Bxplicat  Arcadicam  festivo  gutture  musam. 
Scilicet  obstupuit  dominus  y  dirumque  refugit 
Obsequium^  raiicumque  melos :  cc  Te  ^  pulcher  Aselle  y 
»  Te  non  parva  manet  jucundi  gratia  facti.  y> 
£t  famulos  vocat :  Apparent  mora  nuUa  y  vQcanti 


54^  CARHfiwxritt" 

Fustigerum  examen  ^  castis  glomerata  minatur' 
Insuraens  nubes  ^  ^et  crebro  detonat  ictu. 
Has  sibi  blanditias  bumili  miser  aure  r^^portat. 

•  •  • 

MJJSCiE  BT  LEONIS  CEHTAMEN. 

cc  Jb  01 D  A  luti  sobokis^ ,  hinc  aufiige*. »  TaKbus  olim- 
Reppulit  opprobriis  Muscam  Leo*  Musca  Leonem 
Bella  parat  conti-^.  cc  Me  ne  ^  &  forti^sime  ^  &8^crtii 
y>  Fdrmidaire  tuoe  et  xifdmen  inutikf  eiredis? 
9>  Scilicet  indomito  Regem  te  robore  vineif 
3>  Taurusy  et  indomitt  ceduntmihi-roboraTauri.  » 
Dixit ,  et  in  pugtiam  leYis  emicat ;  addidit  au^sus' 
Ira  noYos  j  raucoqTie  tubaa  imitata  canore 
Sollicitat  graye  Martis  opus ;  simild  ezpedit  anna^ 
Bellatrix  ;  yarios  simikl  explicat  orbibu^  orbe» 
Praepetibus  pennis ;  cJorpttsque.hostile  peferrans  ^     \ 
Opportuma-sm  in^dit&tav  yulherar-Mli.^   - 
Tandem  ubi  fc^tunisim  est  oculis  sortita  ^  Leonis    * 
Eyqlat  iil-  cottutn ,  i*epetitisque  ietibus'  urget. 
IUe  furit ,  caput  altque  jubas  ceryice  cbmiahtes 
Excutiens ;  spumks^i^mani  eructat  hiatu  ^ 
Flammatosque^  ocutorum  orbes  huc  yersat  et  i&uo 
Dentibus  infreindd]X9 y  nragitUque 'd^hera^  ddmplet 
Horribili ;  f ug^re  ferB& ,  fag^Pe •  colotii , 
£t  payidam  soDolem '  pressdre>  ad*  ]3ectora'  matres; 
Tantos  Muscd.  iHetu^IaVbincutit»  Immihet  hosfes^  * 
Paryulus  j  ingefttesqUe  ^rtiis  sine  iliOFe  faligati 
Spicula  nunc  cbllb  y'1knno  fronti  infigit  inhseren»^  - 
Mox  nasum  petit^  et-  <casiris  immis^s  apertis 
Saeyit  et  infesti  populftturcuspide.nares;: 
Dilacerat  yenas^  uritque  .dbmesticse  pedtis; 
Tum  yer6  rabiesfpropriori  accensa^dolorfe 
Creyit  in  immensnm.  Securo  ex  aggere  ridfet» 
Exiguus  miles  Regemin  sua  membra  furent^'^ 
Et  mom^us  yacuos^  et  aratos  unguibus  artUSi 
Bacchatur  Ferus  impatiens  ,.  trepidatque,  roitque*^ 
Ingeminans  costis  insana&  yerbera  caud^;  ' 


X.  I  B  E  R       Q  V  I  *r  ;T  y  S^      -     .,     -  $^7 

Ipse  sii3.  dqxiec  yi  xic.tT*s  pai}dere  yaato 
Ad  terram  proQt^Dpi.bi^  y  j^liUa  pul^at  a;nhelajn$. 
Evolat  iUa  lerox ;  ^t  oVai^iti  x^np^ure  j  pulclui 
Nuncia  successfts  y  Y^ctri^i.bu;^  ^«i^cat  ^iis,^ 
Dum  temere' exultans  rapcMxn  p^na  susurrat^  . 
Haesit  in  insidiis  j  Q::i^cepit  x^uxique  triumphos  ^  A 
Textilibusque.  dolis  oppi:eS|;5it  AraBj^c^  IVIVAmAi* 

ANIMALIA  PESTE  LABPMNm. 

T  A  Gir  A  per ,  et-  campos  ,  et  opacas  fronde  latebras  ^        ■ 
Funera  dira  ferens  segris  animalibus  y  ibat  ^ 
Ira  Deum  y  qlades  terr^rum  j  Acherontis  aTari 
Qiid&stus  9  EchidneaB  y4po;7'exitiabiEs-'^uraB^; 
Horresco  meraorans  l  meiiiendo  nomiiie .  Pestis. 
AUtuum  siluSrc  lares  5  afilataqueletho  , 
Tristi  ululant  geinitu  nemora ;  et  squalentibus.arvi^ 
Confertim  expirant  anima^  pecudesque  ferseque  , 
Immemores  nerbarum'  Heu !  Jam  cura  omn]<pu&  ui^a  est» 
Tabidalanguentes  interLupadeficit  Agnos}  v        - 

Fallere  dedidicit  Vulpes ;  Leo  quesrere  CerT^m^ ,. 
Cervafugain;  teiieros  ,  nuric  effera ,  Turtur  amores 
Non  meminit:  mo^Fens  alio  dopascitur  igUfe. 
NuIIia  venussilvis^  ®rg^  nonulla  vpruptias. 

Tillim  Leo  ;j  coUecto  yariS.  de  gente  9enatu  ,,  .  • 

cc  Conscripti ,  pia  turba ,  Patres ,  jam  cernitis  ,  inquit  ^, 
\>^  Omnia  qu4m  foed^  [acewjt  perculsa  ruina. 
.»  Scilicet  Altitonan^  npstras  lioc  veri)ere  culjias. 
»  Increpat:  h  Ccelo  clades  deipittitur^ItQ., 
33  Eia  9  agite  ,  4nter  V0S  q-uem  pluri|ii.a  cura  reniordet ,. 
»  UltrA  devoveat  caput  j  et  cqeresti^  t$Ia  ■ 
y>  Ipse  volens  subeat ,  multis  h  millibus  unum 
*  Si  fortfe  accipiant.Superiipoenamque  reinittant.. 
»  Saepe  hsec  iratis  plaquere  pi^ci^liit  Diyi?. . 
3>  Nunc  p  censpr  sibi  quisqup  ,  su^  pen,^^ralia  meutis- 
»  Rimetujr,  p^nitiisque  iri.se  descend^t,.£mic((izi 
5)  Fraudibus  objiciat  m|bem  np.  su^lji^ol^s  error. 
.  3)  En  ego  ,  connteor ,.  demeri  hS.c  iuiprobus  alyo 
yy  Agnorum,  Agnariiin^  h^ud^p^Hlili^i  qppt  milliai  Qiatr.esque  j 


V 


34S  CARMXNTTM 

y>  Insontes ,  suadente  gul&.  Quin  et  (  milii  namque 
»  Sit  tacuisse  nefas ,  quanqu^m  fecissejpudori  est)  ^ 
y^  Appendix  pecoris  y  descendit  in  ilia  Pastor. 
9>  £rgo  j  si  mereor ,  stat  Isesi  Numinis  iras  ' 
^  Hoc  capite  excipere  y  atque  obnoxia  subdere  coUa.  ' 
»  Sed  sinuli  nunc  quemque  fide  commissa  fateri  , 
3>  Et  quicumque  alios  male£ictis  vicerit  ^  sBquum  est 
a>  IUius  totam  defung^  funere  gentem.  » 

Tixm  blandi!im  arridens  Yulpecula  :  c^  Te  tua  j  dixit  y 
»  O  b«ne  Rex  ^  pietas  ^  tua  te  clementia  fallit. 
»  Arguit  ista  quidem  tenerum  y  nimis  anxia ,  pectus 
9>  Reuigio  j  quid  enim  ?  Si  ibrte  comederis  Agnos'^ 
y>  Foecem  j  quisquilias  j  isnobile  y  inutile  vuTgus  ^ 
yy  Ingens  peccatum  est?  Titulus  fuit  ille  sepultis 
y>  Quorum  carne  sihas  pinguescere  regia  membra. 
»  Nec  tibi  conclusus  regali  abdomiiie  Pastor 
yi  Crimen  babet :  fuerat  pejori  carcere  dignus  y  ^  , 

»  Ci!im  foret  ex  bominum  grege  bellua  y  qu€B  fera  nobis 
y>  Bella  movet^  Resnoque  tumens  incedit  inani.  » 

Dixerat  heec  Yulpes.  Blando  certamine  turba 
Plaudit  adulatrix.  Nec  torvae  Ticridis  j  Ursive  ^ 
Aut  populi  primorum  y  audet  tedissima  quisquam 
Scrutari  peccata :  leve  est  quodcumque  fatentur ; 
Quidquid  rixosum  est  (  ipsi  de  plebe  Molossi ) 
XTnammi  fremitu  sanctum  ac  venerabile  habetur. 
Tandeih  Asinus  veni«ns :  cc  Peccavimus  ;  et  mihimentem  y 
y>  Prisca  revolventi  j  fraus  non  nihil  una  remordet : 
»  Me  quond^m  in  prato  Monachorumfbrt^  vagantem 
>>  (Suasit  enim  esuries  j  fiirtique  licentia  j  odorque 
»  Optimus  j  et  vafii  pelljicia  Dsemonis  )  herbee  y 
yy  Quantiitoi  hfiec  lingua  patet  y  tanti!lm  arripuisse  fecordor* 
y>  Nec  mea  mancipio  fuit  haec  tamen  herba  j  nec  usu.  » 

Haud  mora  conclamant ;  justas  luat  improbus  irias. 
Tiim  Lupus  ad  populum  legem  tulit  j  ipse  forensi 
Jure  maoens  :  ccMagnis  haeccdeditor  hostiaDivis^ 
»  Morsibus  impetitor ,  discerpitor  unguibus  ^  e:tcors  y 
y>  Dira  lues  •  scabiosum  animal  j  mastigia  y  sordcs .  »^ 
Ouncti  condemnant  y  nutu  ^  pede  ^  voce  y  tabeM« 
Hicet  incurrunt.  Alieno  gramine  pasci  I 


Z.ZBBRQUINTUS.  ^^9 

Plagitiiquantum  est !  Nec  simplice  inorte  piandum 
Tam  deforme  nefas !  Age  j  scinditur  impete  facto ; 
Exuit  auriculas ;  tenui  pro  gramine  ^  latro. 
Honibilis  ^  lanianda  piao  dat  viscera  genti. 

PHCEBUS   ET    BOREAS. 

Ibat  y  ubi  dubio  natat  aere  pendulus  imber  , 
Et  radios  inter  pallentes  discolor  Iris 
Ambiguum  picti  discriminat  eethera  zoni. 
Ergo  y  dolos  coeli  contra  subitosque  tumultus  j 
Tempora  sanctonico  defenderat  lUe  cucuUo  j 
Et  dupkcipanno  totos  incluserat  artus. 
£t  sununo  Boreas  hunc  contemplatus  Olympo^ 
Aggreditor  Fhoebum  dictis  et  jurgia  quasrens : 
<€  Experiamur  uter  mage  poUeat  y  inquit  y  et  armis 
3>  Exuat  hunc  yictor;  quovis  ego  pi^ore  certo.  » 
Hisit  ad  hfiBC  j  pulchrosque  movens  m  vertice  crines  y 
(c  £n  9  ait ,  accipio  ;  tu  ^  quantJLm  yitibus  audes  , 
3>  Incipe. "»  Sic  rhcabus  j  radiosque  in  nube  supitins 
Abdidit  y  et  cainpum  Boreae  pugnamque  reUquit. 
lUe  graTem  vastis  glomerat  pulmonibus  iram  , 
Turgentique  truces  eructat  ab  ore  procellas  y 
Remigiun^alarum  quatiens  ^  seevitque ,  sonatque 
Sibilus  y  et  trepido  yerrit  loca  cuncta  tumultu. 
Antra  petunt  pavidae  Dryades ;  beUumque  cucuUo 
lUatum  peniti!Ls  silvae  ingemuSre  profundfls* 
Intere^  obluctans  rigidi  cervice  viator  y 
Obnixusque  humens  y  stridentes  dividit  auras  y 
£t  premit  adducens  pugnaci  pallia  dextr&  y 
Urgentemque  arcet  vanis  assultibus  hostem. 
Indigiians  Boreas  iteriunque  iten^mque  crepante^ 
SoUicitare  sinus  y  si  qud  se  immittere  possit. 
IncassilUn  furit  y  et  rabidis  conatibus  aeger 
Deficit  y  efFoetoque  resedit  pectori»  anhelans. 


/ 


BSot  CA&MXKTTIff 

Tunc  9  oriens  inter  candentia  nnbila',  sacrum 
Ezerit  os  FhoBbus  j  nitid&que  in  iuce  refulslt 
Aureus  ,  et  ketos  radiorum  suscitat  igncs  j 
Atque  yiatoifem  placido  bonus  irrig&t  SBsttt. 
Diiutur  in  venas  ^  et  yi  sublapsus  amici 
Insinuat  calor  y  et  tepefacta  per  o^sa  cucurrit. 
Hle  gravem  ex  humeris  tandemrdeponit  amictuin 
Fonderis  impatiens ;  et  blanda  potentia  Solis 
Quem  non  j  &  Boraa  ^  potuisti  Tim^re  ^  yicit* 


»KX8  l^XB&I  QtriKTX* 


\ 


t » 


4 

I         1 


<  I   .       . 


y*. 


t  , 


:'  V, 


CARMINUM 

L  I  B  E  R    S  E  X  T  U  S. 

E  P  X  G  R  A  M  M  A  T  A. 

A  D    A  M  I  C  U  M, 

Cinn  in  die  ipsius  Festo  Fhres  acu  pictqs  illi  mitteret* 

JkJ  u  M  sertis  lati  redolent  fragrantibus  horti  ^ 

Atque  suas  tellus  prodiga  fundit  opes ;      ' 
Cur  pictos  dederim  serum  ^ubte^gmiske  FWes  i^ 

Mirari  subeat  £>rsan  y  Ariste  ^  tibi. 
Anne  meum  Flores  referjmtbene  ^  Qredfs.|^^m,orem9 

Quos  videt  uha  dies  Yivere ,  et  nj^fsi.  jjcipri  ?, 
Non  ego  crediderim.  Quos  biiuma^ec  aestu^  aduret; 

Queis  aderit  vivus  j  (}ui  mic^t  y  ^&(|ua  cplor. 
£ste  mei  specimen ,  Flores  ,  et  pignus  amoris  ^ 

Cui  nec  finis  erit  j  ipiec  modus  esse  qmai. 


<  k 


I  >. 


In  Statuam  Beat^Wirginis Studiommin  FakMrd 

coliocatam» 

Praesidium  Stnttiortthi  iiilg^ns  |  pignusque  saluti^ 
En  isto  erigitur  Div«  Maria  Tholo^ 

Haec  duo  quisquis  ama^  j  ad  Numin»  fid^  Maria» 
Confuge  I  dbctus  eris^  confuge^  salvus  eris. 

In  istas  voces  :  Xtifieremini  ^  mi^^reyhijJki  saltem  vos 
amici  mei^  quia  manus  tiomini^teiigiiwie. 

Carcere  ab  obscnro  semperqu^  Aaj^«JS4ibtis  a|i|ris  ^ 
Si  quod  apud  Superos  vox  mea  rumpit  iter ; 

Si  quis  et  in  vivis  nostd^^mor  ^  afrrii^us  eaquis 
Exaudi  gemitus  ^  quisquis  es  ille  ^  meos. 


>.  .a 


V 


35a    '  CAKMZNl^lUL 

£xaudi  gemitus  ^  miseroque  impende  sodali  y 
Quam  te  de  mediis  ignibus  orat ,  opem, 

Me  cruciat  flammis  ultor  Deus  !  6  dolor  ingens  ! 
O  poena  !  ultorem  sustinuisse  Deum  l 

In  Effigiem  certamDominici  Buhursi  ^  Societate  Jssu  | 
in  Biblioihecd  CoUegii  Pnrisiensis  appositam* 

Ciaa  morbi  sensim  exederet  mpra  longa  Buhv&sui1| 
Hi  Tultus  oUi  y  ciim  moreretur ,  erant. 

Yis  oculis  si  nuUa  supe^,  si  gratiafronte  y 
Si  non  ore  nitet  ^  qiii  £uit  ante ,  lepos^^ 

Compositos  hinc  ind^  V  iri  peryolve  libellDS  ^ 

Gratia  in  his  meliiis  y  visque  leposque  nitent. 

Jn  Bacchi  Statuam  medio  in  Fonte  positam. 

^/Lssurgit  medi&  sublimis  Bacchus  in  undd.  j 

^  At  Deus  •  ut  credo.,  saxeus  ille  fiiit. 
Namque  illic  Bacchi  efEgies  si  vera  fuisset  y 
Ijigratas  fugeret  non  rediturus  aquas. 

Jbt  Verrem  insignern  furem  dt  helluonem» 

Privatis  laribus  fertur  bona  multa  rapaci  | 

Et  sacris  Yerres  eripuisse  manu. 

At  fiires  veritus  raperent  ne  rapta  yicisislm  p 

Maluit  hadc  yentri  credere  cuncta  suo. 

Jn  eundem  ci^m   Ciceronem,^  iri  ipsum  orMtea^ 
arguissety  quod  latrdret* 

Und^  latras ,  TuIIi  ?  Yerres  dicebat ,  amaris 

Ci!un  Verrem  impeteret  TuUius  usque  probris'. 
Cur  9  latro  ^  retulit  ?  vigilantem  affare  molossum  \ 
Et  pete  j  ciim  furem  persplcit ,  unde  latret  ? 

In  Filiam  quce  Patrem  in  carc$re  detentum  proprio 

Iqfite  quotidid  dlebat. '  ' 

ftrcite )  custodes  y  si  quid  fero  fiUa  pairi  ; 
Deprehendilioc  yestr^  sedulitate  nequit. 


l 

LtBBa    SEXTirs.  353 

Parcite  ^  custodes  ,  nostro  si  munere  Tivit  \ 
Non  nutrit  patrem  filia  j  mater  alit. 

In  Avarum  morti  proximum  et  recusantem  accipere 
pharmacum  ,  qudd pretio  vel  levi  redimendum  illud 
proponeretur* 

A£Sxus  lecto  vicind,  in  morte  jacebat  ^ 

Qno  non  in  toto  ditior  orbe  sene?:* 
Fidus  adestanedicus^.medico  praesentior  omni 

Porrigitur  longo  certa  medela  malo. 
At  numnus  redimenda  tribus  :  secedite  ,  dixit : 

Deterior  letho  tanta  medela  foret. 
Diis  inimice  senex  !  Proserpina  non  eget  auro  ; 

Nescit  et  ^  oblato  munere  Pluto  capi» 

In  Hominem  deformem  qui  speculo  delectabatur. 

Quid  tibi  cum  speculof  Speculum  fuge ,  Naevole ;  numquid 

Tristia  Narcissi  nil  ti bi  fata  times  ? 
Namque  sul  quondam  ut  periit  Narcissus  amore ;  # 

Ni  caveas  ,  odio  sic  moriere  Tut. 

Inpo^orem  egregium  aquis  sepultum* 

Quam  ben^  conveniant  ci!im  primis  ultima  vit» 

Tempora  ^  Bebriaci^tristia  fata  docent. 
Exosus  liquidas  semper  ^  di!lm  viv^et  y  undas  ^ 

Nulla  bibit  praeter  pocula  plena  mero. 
Par  in  moite  fnit ;  naift  flumine  prehen^us  in  alto  ^ 

Ne  potaret  aquas  ^  maluit  ille  mori. 

Inscriptio  Horologio  solati  apponenda. 

Felix  9  si  tibi  sunt ,  quales  stylus  indicat ,  hor»  \ 
Tempora  sunt  vitae  nubila  nulta  tud&. 

A  L  I  A. 

Quam  tibi  prflesefitem  cuspis  denunciat  horam  5 
Ultiraa  quid  vitee  si  ibret  illa  tuse  ? 

Tom.lL  Z 


354  CARMtNtTM 

*    A  L  I  A. 

Dum  fugit  umbra  y  ttiae  metitur  tempor^  vitfie  j 
Quod  fugiendo  notat  y  tot  rapit  ula  dies. 

A  L  I  A. 

Non  omnes  aui  man^  mic^t  ^  sub  respera  lucent. 
In  ffercukat  Iractaniem  Cotum^ 

MonstrorUm  ^  Alcide  y  domitor  y  cur  otia  queeris  ; 

Monstra  quasi  terris  omnia  pulsa  forent  ?      ' 
Non  sunt ,  crede  mihi  j  licet  Hydra  Anguesque  Gigantesqne 

Innumeri  telis  succubuere  tnis. 
Tetrius  est  monstriim ;  qui  te  nunc  rictor  inermem 

MoUi  fila  manu  Carpere  cogit  ^  Amor. 

In  Phtos  BeatcB  yifgtnis  Deiparce  Honqeptus^ 

^  * 

Frimaevd  immunis  peocati  labe  y  parentis 

Fingftur  in  Casto  Yirgo  Marxa  sinu. 
^Ne  tu  mireris  factum  ;  caruisse  teil^bris 

Debuerat ,  solem  quee  paritura  fuit.    . 

A  L  I  U  D. 

Proh !  qu^m  bell^  oculum  refert  Maria  ! 
Proh !  -qu^m  bell^  oculu#refcrt  MAS.rAia 
Si  quas  fors  oculo  tulisse  sordes  y 
Auram  contigerit  maU  auspicatam  ^ 
Sentias  oculum  illic6  dolere  y 
Sentias  oculum  madere  fletu.  •    • 

(Jt  sordes  oculus  fugit  timetque  j 
Sic  quasvis  refngit  Maria  sordes» 

In  Lothi  Conjugem  in  statuam  salis  conversam. 

Quambene  compositam  miraris  stare  columnam  \ 

Quod  njirere  magis  ,  vixer^t  illa  priiis. 
At  spirare  licet  cess9.rit  fcemina  fallax  , 

Non  mordere  tamen  desiit  illa ;  cayer 


rtBB>B.    8  B  X  T  tr  S.  ''  SSB 

A  L  I  U  D. 

»  I 

CiJun  Deus  inyisam  vellet  disperdere  gentem 

Cedere  poUatd  jiissit  ab  urbe  Lothum. 
Jussa  sequi  y  retx6  sed  cemere  sponsa  vetatur 

Moema  in  ardentes  mox  abitura  vogos. 
Non  tulit  impatiens  tam  dursd  inc<9mmoda  legis ; 

Respicity  inque  salem.yersa  repente  fuit. 
Si  sol  mox  fterent  yitio  hoc  quadcnmque  laborant  ^ 

Nil  sale  jam  toto  vilius  orbe  fpriet. 

In    ThaJem  ^Milesium  ^  qui  dum  coslum  attentiits 

contemplatur  ^  in  puteum  cecUKt*  « 

Astrologtts  quondam  tacito  lab^titia  cti^lo 

Dum  lixis  oculis  sydera  ctincta  notat : 
Decidit  in  puteum ;  factum  bene !  noscis  Olympum 

Imprudens  ,  patriuul  no$cere  disce  solum. 

In  Parasitum  inter  Convivarum  /dc^s  ac  sales  modefitum 

ag  patientfifii»    , 

Quid  tam  cre1»ra  in  me  convicia  ^  Pontice  y  jactas  ? 

Inv^nio,  noceam  quA.X8tionetibi. 
Non  in  te  irascar  ,  non  terbts  Terba  refellam ; 

Sed  Veniam  ad  mensas ,  Fontice  ^  saepi  tuas. 

In  Eundem. 

CoeneSy  Fontice^  ettmfodbUbenteiry 
^        E^fiunem  dapibustibihaudparatis  , 

Amespasdere  ,  siproteriraTe:^.  te   , 
Probris  tur]pa  petat  jocisque  mille, 
Depotias  animos  tnices ,  monemus  ^ 
Liber  non  potes  y  et  gulosus  esse* 

In  Christi  Circumcisionem, 

Dive  Fuer  ^  qua^tos  dabis  olim  sanguinis  imhj[-9d  l 
Yitse  aurora  tu09  si  mod6  prima  rubet. 


356  CARMZNITM 

Jn  sacrum  Jesu  Nomen  in  Circumcisione  Chrisio 

impositum. 

Ouisque  suum  ^  factis  Nomen  sortitur ;  Ibscs 
Diceris ;  et  popuh  vita  saiusque  tui  es* 

In  Munerq,  d  Regibus  Hflagi^  Christo  ohlata*       * 

Aurum ,  Christe,  ferunt ,  Thus,  Myrrhaxa  munera  Rege<: 
Ni  simul  offerrent  cor  tibi  ^  plura  darem.    # 

A  L  I  U  D. 

Adsumus  ^  excitos  patriis  quos  sydus  ah  oris 
Impulit  huc  Cunas  qua^rer^.,  Christe ,  tuais* 

Aurea  d»ua  fero  ;  debetur  Regibus  aurum  : 

Te  KegQm  teUus  si  naget ,  astra  prpbant*     ^  .  « 

Ipse  etiam  ambrosios  Panchaei  thuris  odores 

Ecce'fero  ;  obseqttii  slnt  mbnimentameir.,    . 

£n  erit  ut  statuam  tibii  quondam  altaria^  snmmmu 
Scilicet  ara  Deum  '^  saeraque  thura  decent» 

I  I  I.    a  B  X. 

Et  tu  muneribus  pariter  celebrabere  nostris; 
Myrrhea  dona  fero  ^  Myrrhea  dona  cape«  • 
'  Myrrha  quidem  non  digna  Deo^  sed  Myrrha*puelIo  } 
Myrrhatibi  y  quondani  qui  moriere.^  datur. 

In   Tlmium  Secium  ,    qui y.dilm  ferveret  Beltum  in       « 
Italid ,  exundans  Germanorum  castra  Gallici  e^et* 
citus  in  prassentid  submersit. 

•  «         »       »  - 

Omine  plaude  tiVi  >  felix  Germania  ,  tanto. 

Tu  ver6  ,  infeUx  GaUia  ^  .feta  dole.      ^  . , , .    .  . 
Teutonicis  visa  est  rebus  F.ortutia  favere  :       ,,'... 

Yina  nocent  popuhs  5  provida  mittit  aquas» 


Z.^1  B  B  R      8  B  X  T  tr  Si  -    •>  367 

In  Artemisiam  MausoU  Conjugh  .cineres  liaurientemi  ''       , 

PANEGYRICUM. 

Mors  animam  rapuit ,  rapuenmt  cbr|>6ra  flammas  j 

Nil  prsBter  cmeres  conjugis  estq^ue  super.     ,.,...;.      -, 

Haec  quoque  sola  mihi  ne  pignora  toUat  amori&f      ,  .  ;  , 

Inviaa  sors  y  im6  conditacorde  geram.^    '.  *  > 


1 1 


S  A  T  I  R  I  C  U  M. 

'Mausoli  cine|ps  alto  dijim  pectore  rondit  •:"":;-.  .: 

Artemis  ^  occultos  disce  ^  dolosqiie  cave. 

Nempe  qu6d  Aonii  quondam  cecinere  PoetQS^ 

Credidit  huc  Maties  saepe  redireplos.  . 

Erg6  ne  redeat  post  tristia  fata  maritus  y 
Ipsa  sui  cineres  ebil^t  ore  viri? 

In  erectam  Ludotico  Magno  Equestrerii  Stafuam  in  '- 
Plated^  qu€B  Vindocinensis  olim  dicta  ^'  nun^  H  - 
partisfelici  marte  rebus  nuncupatur  vulgd  i*a  placb.'  * 

DES  CONQU:&T£S.  •       ' 

Ecce  tuis  servit  nomen  y  Lodoice  ,  tropha&is  y 
Vindocinense  domi^  Vindocinense  fbris. 

Yindocinerisis  habet  Statuam  Area ;  Dux  quoque  victor 
Signa  tua  iu  Latio  Yindocinensis  agit. 

Jn  eandem  Statuam*  et  in  eam  quce  posita  cemitur  in 
Plated  d  Victoriis  nuncupatd  i.a  flacb  dbs  vic- 
toib.es.  '  * 

Hinc  Eques  ^,  Inde  pedes  Lodoigus  $pirat  in  aere  j 
Idem  cur  Heros  hinc  stat  et  ind^  sedet  ? 

Stat  pedes  ^  ut  meliiis  possit  Yictoria  Kegem 

Usquesequi,  et  lauro  cingere  justa  comas.^ 

Insidet  acer  equo  ?  rapidq  sic  imp^te  vincit ; 
"Yincentemque  valet  fama  iiec  ipsa  sequi.. 

In  Midam  asininis  auribus  instructum^ 

Utra  spnat  melius  ?  FhoQbi  te&tudo  Lycan 
Panos  an  agrestis  fistula?  Fare  ^  Mida.^ 


% 


358  C  A  R   M   I  N   U   M 

Infandam  niihi  parce,  precor  ^  renpvare  «iolaren^  y 
Judicium  at  tacitus  respice  in  aure  meum. 

.         ALI  U  D.  J       .     . 

O  qui  cuncta  vales ,  quae  vis ,  Mida  tangere  ,  in  aurum 
Vortere  !  quin  tangis  protiniis  auriculas  ? 

Si  tangas ,  stolidae  de  teludibria  plebi 

!Nulla  dabunt  aures ;  haf  ^^i  quisqii^  VQ}et« . 

In  JDomitianum  musca^.ce^piej^em  et  captasecu  0Wpd  ' 

< 

Hic  Princeps  ^  tibi  quem  notare  vellem  p 
Nescit  Carminis  in  iocum  venire. 
Hunc  si  noscere  vis ,  tam^  dof:ebo  ^ 
£t  certis  hominem  notabo  signis. 

lUum  flaviagens  dedit  Tyrannum.y   ' 

Sa&vum,  terr^cum)  femm^  cruentum. 
'Veriim  quid  querpr  ^  aut  v.ocO  criientum  ? 
Solis  bella  ferebat  ille  muscis* 

A  L  I  U  D. 

Ar|na  movet  Csesar  y  muscamque  in  praella  poscit.. 

Est  haec  ^  est  armis  victima  digna  tuis. 
Scilicet  imperium  bellis  vocat  ^  otia  ne  quis 

Objiciat  ^  Caesar  ludicra  bella  gerit. 

In  Diogenem  cum  medid  de  luce  hominem  accensdfaee 

qumreret. 

Und^  facem  pradfers  dum  $ol  altissimus  ?  ^ut  quiS 
Diogenes ,  certas  quserere  ?  Quaero  homineiu« 

Nempe  tui  similem  ?  Scrutari  desine  j  solus 
Tu  vacuum  ^  reliqui  Dolia  plen^  coluiit, 

A  L,I  U  D. 

I 

Urbemaijun  peragras  nullus  sapit^  inquis  in  urbes 
Erras  y  J)iogenes ;  unus  in  uibe  sapit. 


LIBER      SEXT^S»  55^ 

Sed  ciim  cliscedis  prudens  y  strepitumqiie  perosus: 
Turbam  homiuum  vitas  y  nuUus  in  urbe  sapit. 

In  Fulviam^  Antonii  uxorem  CieeronisDerempti  linguam 

acu  pu^sentem* 

Cuspide  transadigis  Ciceronis  ^  Fulvia  ,  Knguani  ^ 
!Ne  solitis  meritam  te  petat  usque  probris  ? 

Farce  metu  ;  non  illa  feret  makdicta  ^  $ed  omi^es 
'Fe  meritis  Iseden^  pro  Cicerone  probris. 

A  L  I  U  D. 

Ceesum  vidit  ubi  TuUi  ca^ut ,  ulta  maritum 

Ultrici  Mnguam  Fulvia  pungit  acu. 
Rarum  est  exemplar  j  nam  pcrfiak  ^  saepe  maritum 
.  Qui  petat ,  iiuic  ultr6  foemina  prsebet  acum. 

In  varios    Teriw  motus  quibus   conemsa  Homa  est 

anno  j,7o3# 

Succusso  di!Un  Roma  solo  trerpit  orpips  ^  et  ingens 

,    Insoliti  mot&s  pectora  terror  hiibet ; 
Haec  inter  Clemens  stat  viiltu  imraotas  eoJem  5 
CuJttjBHTW  fii^^mdm.quis  neget  esse  PetraiaJl?^ 

A  L  I  U  D,  •      ^ 

Itala  multiplici  teHus  discedit  hiatu  j 

Ipsa  etiaih  motu  concita  Koma  tremit.  , 

Quanquam-)  d  Bjomal  licit  justum  y  depone  ti^orem :: 

C^rta  tibi  •  Clbmens  perstat  in  urbe  y  salus. 
Kam  si  Romanos  vellet  punif  e  nocentes  y 

Cedere  CLEME27TEk  jffsserit  Urbe  Deus. 

In  inconsultos  aur^ei  lapidis  indagatores^ 

O  pretiosajn  artem!  t  nostri  miracula  secli !  ^  > 

Frotini^s  est  Irns^  qui  mod6  Croesua  erat. 


36o  CARlkflNtTM 

A  L  I  U  D. 

Heu  !  quid  agis  ,^delire  «enex?  ne  perde  labarem; 

Infelix  studiis  immoriere  tuiAj^ 
AuriAcum  quseris  lapidem  noctesque  diesque  l 

Hil  praeter  lapidem  ^  l]^ui  tegat  ossa  ^  feres« 

Jn  Laudatores  acti  Temporis.  ' 

liaudas  quee  juvenis  ridisti  tempora :  damnas 
Nostro  quae  senior  more  vigere  ,vides. 

Si  maneant  priscae  juvenili  in  corpore  vires  3 
Quee  toties  carpis  ^  tempora  g^ata  forent» 

A  L  I  U  D. 

Quod  mal^  preeteritis  aeta€  nova  congruat  annis  y 
Culpas  y  nec  mores  temporis  hujus  amasi. 

Fac  veteres  mores  ^  fac  tempora  prisca  reducat 
Jupiter  y  et  terris  aurea  secla  ferat. 

Uno  congruerent :  non  posset;  Naevole  ,  mores 

Fraeteritum  ^  aut  prsesens  tempus  amare  tuos. 

In  Tabulam  im  qud  Virtus  et  Fortuna  amicas  invicem 

manus  jungebant. 

Hostem  quam  pingunt  alii  ,  Yirtutis  amicam 
Fortunam  naec  meliiJis  picta  Tabella  docet. 

FoTt4inarn  incusas^  tibi  qu^d  minus  cequa  neg^t' 
Munera  y  Yirtutem  si  colis^.illa  dabit. 

A  L  I  U  J>. 

Kam  cur  Fortunam  socias  tibi ,  candida  Yirtus  ? 

Crede  mihi  mores  dedecet  illa  tuos. 
Yertitur  inconstuns  Fortunse  vultus  ^  et  illa  , 

Quea  tibi  nanc  dextram  ^  mox  tibi  terga  dabit. 


■» 


r  Z  B  E  R      SMB  XT  V  9.         '  '  36l 

In  invidum  obtrectatorem  Picti  Fcederis, 

m 

Fortuna  et  Virtus  concinno  in  Dramate  (i)  concors 

Yisa  est  j  et  cunctis  Fabula  grata  fuit. 
Quin  etiam  in  Tabul4  depingltur  utraque  concors ; 

Grata  etiam  multis  rara  Tabella  fuit. 
Si  cui  fors  faveant  studiis  gommunibus  ambae  y 

Nam  cur  sincerum  ^oedus  id  esse  neges  ?  . 

RESPONSIO- 

Fortuna  et  Virtus  concinno  in  Dramate  concors 
Visa  quidem,  et  cunctis  Fabula  grata  fuit. 

Quin  eti^m  in  Tabuld.  depingitur  utraque  concors  j 
Grata  etiam  ^  lateor  j  rara  Tabella  fuit. 

Csetera  y  si  quseras  ^  reprobem  cur  foedera  j  dicam  : 
Kempe  bmc  pictura  est  ^  Fabula  et  illa  fuit* 

'Aliud  omnia  concilians,  ^ 

Forttina  ct  Virtus  Tal^l4  cemuntur  e^dem 

Mutua  per  placidas  consociare  manus. 
Inconstans  Fortuna  tamen ,  mox  perfida  foedus 

Kumpet  ^ '  et  ^  nexu  retrahet  illa  manum. 
Concordetn  potis  es  ^  Lodqice  y  utramque  tenere  : 

Vive  diu !  longum  ^  te  vade  p  foedus  erit. 

» 

In  GalUcB  Desiderium  Philippo  in  Hispaniam  abeunte* 


Dum  parat  Hesperiam  y  sua  regna  ^  intrare  Fhilippus  y 
jCur  velut  amisso  Gallia  ma^sta  dolet?    * 

Tres  etenim  claro  Lodoici  e  sanguine  natos, 
Almo  servat  adhuc  Gallia  laeta  sinu^ 

Tanti  est  Borbonii  pars  sanguinis,  ut  male  tai^to 
Gallica  gens  regnum  pignore  credat  emi% 

(i)  Qn6d  Tabulas ,  idein  fuerat  exhibiti  eodexn  tempore'] 
Dramatis  argumentuxi. 


i. 


362  CARMXKVMt- 

Jn   communes    GalUas  et  Hispanice   Plamm  ^  ct^m 
Philippus  in  Hispaniam  pergeret. 

Plaude  tuo ,  felix  Hispania  j  Flaiide  FhiUppo  : 
Tu  y  tibi^  dum  rapitur,  Gallia ,  fata  dole. 
Fallor  j  utramque  decent  CQmmunia  gaudia  gentem  ^ 

Tu  gaude  9  accepto  Frincipe ;  Tuque  dato. 

%        ■        . 

Jn  Pias  Pnnciftum  Fratrum  lacrymas  citm  ah  imicem 

divellerentuxm 

Nec  lacrymas  damnasse  veUm./  quas  fundere  fratres, 

Fratrum  in  discessu  mutuus  urget  ampr. 
Quanquam ,  6  Borbonidaa  justos  compescite  fletus  y 

Nec  dolor  ingenuas  detcrat  imbre  cena^. 
Borbonidum  est  totus  ^  quam  late  extenditur  ^  orbis  i 

Seque  vclit  vestris  legibus  ille  regi.   . 
iVos  haec  fata  manent  j  mundo  date  jura  volenti: 

Yestra  tripartitus  sub  juga  mundus  eat. 
Ei^o  k  fratemo  divelli  assujescite  collo  y 

Et  dulci  amplexu  posse  carere  diik. 

A  L  I  U  D. 

Parcite ,  Borbonidda ,  lacrymis :  consulta  resistunt 
Fata  ;  tot  Heroas  terra  nec  una  eapit. 

Ludovicus  Burgundionum  Dux  ad  Philippum  Fratrem 

Rejgem  JSispaitiarum»  .     /     ..    «■ 

Frater  abis ,  regnare  paras ;  perge  omine  laeto ; 

Fataque,  quam  {iandunt  prospera,  carpe  viam* 
Qu6res  cumque^cadant^  jxtX  me  c^ssi^se  miuori 

Poeniteat  y  Fratrem  si  mod6  semper  anm&, 

Responsio  Philippi  Hispaniorum  Regis, 

O  Frater  j  si  regna  ftram  ,.possitque  videri  ^ 
Qui  te  pone  sequi  debuit  ^  ire  prior  j 

"Ne  doleas :  olim  patrio  regnabis  in  orbe  : 

Et  te  tard^  quidem  ^  sed  mejiora  manent» 


\ 

Z.XBBII    s^  ±  T  u  s.  363 

Jdem  Ludovicus  '  ^urgundionum  Dux  ad  PTiitippum 

Friitrem  Regem  Hispaniarum, 

Erg6  vale ,  Fratcr  :  veniunt  libi  Sceptra  minori: 

Majorem  obsequii  laiis  manet  una  sui. 
Non  equidem  invideo  \  felicibus  utere  i^egnis: 

lyiaxL  parere  diu  me  boiaa  ftta  s^iant. 

Responsio  Philippi  Hispaniarum  Regis. 

Majorem  regnare  decet ,  parere  mihorem^ 

Hoc  natura  4ocet  ^  jus  ratioque  probant. 
At  dulce  est  par^re  famen  9  parere  deoor-um  est  ^ 

Frater  ^  j^vus  i^^xxm  dum  tenet  atquie  Fater« 

LuDOViGO  Magno  y  qudd  rerum  Hispanicarum  Rictor 
ab  ^sis  Hispanis  sit  evpetituSn . 

Qu^m  ben^.  conveniunt  Lodoix  et  Flioebus  !  uterquo 

Fki ribus  «haud  impar  lucet  utrique  Folo. 
In  Tarias.  Fhoebus  dimindit  lun^ifia  terras  \ 

Et  nitet  Eoi^ ,  et  nitet  Hesperiis. 
Lumine  dum.lustrat  Lodoix  sua  regna  benigno  ^ 

Hesperiam  r^^is  lustrat  et  ipse  suis. 


In  prcepasterum  3Iatrum  in  Filios  amorem* 

Simia  dum  teneros  stiingit  complexibus  arctis^ 
Impi:udexis  natos  strangu^  ipsa.suoa: 

Parce  ah!.blanditii.squ£ecnmque<es  mater :  amori 
Parce,  odiusii  prosit  foraanet  ira  magis« 

Tn  Simiam ,  /i^tos  amplexu  suffoa^ntiem^ 

Prolis  in  amplexi!^  diim  se  probat^sse  parentem 
Simia  ^  quia  credat  ^  desinit  esse  parens^ 

A  L  I  U  D.  . 

Dulces  diiim  natos  collo  nimi^  aixtius  urget^ 
^  Prolem  infelici  Simia  morte  tieiaat. 


362  CARMXKVM. 


> 
'^ 


Jn    commmes    GalUtB  et  Hispanim   Phusm  ^  f  ^ 
Philippus  in  Hispaniam  pergeret^      ^    '^ 

.  .  .if    / 
Flaudetuo,  felix  HUpania  ,  Plaiide  Phili'X|    ^ 

Tu,  tibi,  dim  rapitur,  Gallia^  fyt  ^P^   f 

Fallor ;  utramque  decent  cQmmunia  /5  \  f, 

Tu  gaude  >  accepto  Friucipe  >  7/  ^   ^^ 

/jw  Pias  Fnncipum  Fratrum  lacryw^^  f  ^ 

divellerentta  fj/l  . 

Hec  lacrymas  damnasse  veli'  / 

Fratrum  in  discessu  r''  ' 
Quanquam ,  &  Borbonid/  .  ^  ^®.g^^* 

Nec  dolor  ingenu/  ^^^*  ^^*^«**  > 

Borbonidum  est  totu;  '  *^  rogns. 

Seque  vclit  ref  •  .riptumferebat  i  fimtm 

yos  haec  fata  map,^  ^amDeus. 

Vestra  tnpr  .      . 

Exgo  i  fraternr      ^ae  Deus  Vatumqne  vocatur  : 

£t  dulci      jmeii  idem  quim  bene  jnncta  decent ! 

pariter  rapto  scit  viverej  Furum 

^ens  est ,  Vatum  dicitur  ind^  Deu^.   ' 

Parcite  A  L  I  U  D.  ^ 

.      .jtfercurium  stantem  de  marmore  Vates  ; 
Jjtv  /f^r  vidit ,  visum  poscit  uterque  sibi. 
^cite  j  Sculptor  ait ,  contendere  j  dignus  utroque 
Est  Deus  ,  inscriptum  liomen  utrumqueferet» 
^aam  bene  jure  pari  gaudent.  Fur  atque  Poeta  ^ 

Quos  par  ingenium  fecerat  ante  pares. 
tJtraque  gens  rapto  vivit ;  sed  dispare  fato  : 
HaBc  mortem  furtis  invenit ,  illa  decus. 

Jn  interceptas  d  Gallis  Ficus  quas  *JBatavi  re/ertas  auro 
in  JDelpkinatum  mittebant  ad  fovendam  Fanaticorum 
Hebellionem.* 

Impia  quo  fbveat  sociorum  bella  Batavus  , 
Submittit  Ficus  callidus  eere  graves. 


» \ 


\ 


^^. 


^ 


L  I  B  E  B.      8  E  X  T  0  S. 

'islt  vigiles  ars  subdola,  Gallos  : 
'um  cupidas  incidit  arca  raanus. 
'  yus  sic  miscuit  utile  -  dulci ; 
vmctum  providus  omue  tulit. 

^  L  I  U  D. 


365 


^ 


*as  Hollandia  dives  ^ 
^ea  poma  tuis* 
s  aurea  mala ; 
«bus  intus  inesi. 

1.  I  U  D. 


ii  scelerato  marte  rebelles 
^s  Ficus  y  munera  Iseta ,  ferunt. 
-is  Gallus  versutior  exsecat  unam  ; 
-xurum  pro  nucleo^  res  nova^  Ficus  habet. 
elices  y  inquit ,  Batavi  ,  quei»  t^rra  profundit 
^  Foma  y  quibus  succo  dulcior  est  nucleus. 

A  L  I  U  D. 

Viim  sperant  Batavi  Ficu  deludere  Gallos  j 
Cailida  gens  capitur  fraudibus  ipsa  suis. 

Quando  volent  Batavi  Ficu  nos  ludere^  iFicus 
Sit  matura  magis  y  sit  pretiosa  miniis. 

JS»  JHuscam  m  lacte  Naufragam» 

Diim  niveos  demens  avido  bibit  oreliquores 

Heu !  lacte  in  medio  naufraga  Musca  perit. 

Hihc  mala  quanta  ferat  nimium  mellita  voluptas  ^ 
Discite  j  blanditiis  enecat  illa  spis. 

In  Jjarvcks, 

Qui  Bacclium  simulat  y  tie  sit  pater  ipse  Lyseus  j 
Qud&  Yenerem  ^  vereor  ne  sit  et  ip^a  Yenu;5. 


•  .,.'••   > 


366  C   A   R   M  Z  V.U    M 

I 

*       Ad  GelUum  deforment  utentem  lafvd, 

Nou  opus  est ,  Gelli  ^  eittemam  tibi  sumere  larram ; 
NatiTam  pro^iio  semper  in  ore  geris. 

In  Venerem  Cupidinis .otuhs  Fascid  4)elantem. . 

Lumina  velavit  nati  Yenus  ipsa  x  cayeto ; 

Quanquam  incerti  ictus  ^  yuluei^  certa  tamen. 

Jn  JHortem  IHedici  hahitu  dissimulatam^ 

Mortem  aiunt  nigra  Medici  sub  yeste  latere. 
i£grota$  ?  Medicum  tu  fuge ;  salrus  evis* 

A  L  I  U  D. 

Ut  genus  incautum  melius  Mors  perfida  falliit  ^ 
Mors  babitu  Medici  dissimulata  latet. 

Quisquis  es  ^  invisfie  oapiunt  quem  taedia  vitae^ 
Certa  tibi  medicd.  fertur  ab  arte  salus. 

In  aquam  mutatam  d  Christo  in  vinum^^  diim  adesset 

Nuptiis  in  Cand  Galiliece, 

Mirum !  si  Christus  vino  mutaverit  undam  ! 
An  poterat  Tinum  noii  dare?  Vifcis  erat^ 

AdFueUam  Catellce  mortem  acerbiits  Ittgetittm. 

Pone  modum  lacrymisY^  cobIo  Jupiter  alto 
Excepit  querulas  ore  favente  preces. 

Quee  yixisse  mod6  tibi  visa  Canicula  ^  Yiyit 
Astra  inter  ^  Dominse  parcet  et  illa  suae*  . 

In  Sanum  bijrontem. 

Veridicum  Veteres  Janum  dizere  bifrontem : 
]Non  ego :  Si  bifrons,  Jaue,  bilinguis  eris. 

Panperculi  dd  Virum  Divitem  Xenia, 

Sunt  tibi  diyiticB,  sunt  ^  qu»  des  munera  :  at  ipse 
Kil  uisi  Yota  habeo^  nil  nisi  rota  feram. 


jL  I  B  B  k    s  B  X  T  ir  s.  36j 

Divitias  tibi  mitto  meas  ^  YOta  omnia  mitto : . 
Diyitias  pariter  tu  mihi  mitte  tuas. 

Jn  Puerum,   q^i  j   Novercm  tumulum  dhm  fioribu^ 
spargerety  ejusdem  rueti&s  mole  oppressus  est^ 

Dum  Fuer  exornat  sertis  monumenta  Norercad  ^ 

Ecce  ruit  moles  ^  opprimiturque  Fuer. 
Quisneget  iilgenium  posthac  crudele Noverc® ? 

Yiya  nocet ;  moritur  y  mortua  sseyit  adhuc* 

In  PygmcBos  Herculi  dormienti  illudentes* 

Frostratum  somno  Alcidem  Pygmaea  propago 
B.idet9  et  ingeminat  turba  proterya  jocos» 

Cur  non  evigilas  ^  tua  si  tibi  gloria  cordi , 
Ulturus  yalidlL  probra  jocosque  manu  ? 

Sed  fallor ,  cordi  est ;  di^im  yih  gloria  turbee 
Non  datur  ^  HerculelL  posse  perire  manu. 

In  Tabuiam  ^  in  qudpingiturj}ementia  cacum  Amorem 

ducens* 

Fontice ,  quid  rides?  an  qu6d  Dementia  Amorif 
Dirigit  incertos  ofHciosa  pedes?  "" 

Ridendi  causa  est.  Yerum  qu6  calUda  ceect^ 

Illa  yelit  puerum  ducere  y  fort^  latet*  ,        ^ 

Limina  picta  yides  extremd.  in  parte  TabellflB  j 
Stultitise  domus  est ;  hiic  regit  illa  Deiun* 

ALIUD. 

Qu^m  bene  sortitin:  Fratrem  Deinentia  Amorem ; 
Captus  hic  est  oculis  ^  captaque  mente  soi;or. 

A  L  I  U  D. 

Usque  est  fida  comes  caeci  Dem^ntia  Amoris  ^ 

Cflsca  hinc  stultitia  est  ^  hinc  quoque  stultus  Amor^ 


368  CAAuiNUja  i.xBBa  sextvs; 

A  L  I  U  D. 


I  •  » 


Coetus  Amor  certos  ut  possit  figere  gressus  ^ 

Ultr6  Stultitli  suB  duce  carpit  iter. 
Forte  ducem  quasris  cur  tam  selegit  iniquam  j 

lu  promptu  causam  est  dicere :  coccus  erat. 

A  L  I  U  D. 

Discite ,  mortales  y  Amens  quid  distet  Amanti  }  . 
Perleye  discrimen  littera  parya  facit. 

yiro  disertissimo  in  Patronisui  FestivitatCm 

«.  • 

Exoptata  diii  revoluto  sydere  yenit 

Tandem  festa  dies ;  quod  tibi  munus  erit  ? 
Yer  *quoties  serum  increpitans  Zephyrosque  morantes  ^ 

Dicebam  ^  segnes  preecipitate  moras.  .'  . 

Eia  agite ,  et  dulci  terram  mulcete  flabello  y 

Ut  flores  largo  det  mihi  terra  sinu. 
Det  yiolam )  auratas  fi*ondes  Tulippa  recludat. 

Dotibus  has  fiierant  apta  corona  tuis. 
Illa  modesti  animi  speciem  feret  y  illa  benignas 

DiYiti8.ingenii  significabit  opes. 
Yana  loquor ;  Boreas  namque  improbus  omni^  circtim 

Yastayit ;  flores  pigra  recusat  humus. 
Quanquam  ego  quid  steriles  tibi  queero  serta  per  hortos  } 

Quid  Florae  imprudens  dona  caduca  mpror  ? 
Ipse  fremat  coelo  Boreas ,  fremat  horridus  auster } 

Tu  loquere ;  en  flores  fundis  ab  ore  novos. 


^ 


FZNIS   LIBRI   SEXTI. 


A  * 


CAftMINITM 

LIBBil    SEPTIMUS, 
TARIA  fe  TARIia 


E    GOMMIRIO. 


iir  riiirii  fci    iMi-. 


A  D    V  I  G  T  O  E  1  A  M» 

.   •  #  (  ■ 

.  ,  •■         ■•  i  / 

Cilm  TuB^NNiu^  Jwderatos  exerci^ihukii 
cladibus  aitriios  ex.  idlsatid  iexpidisset\ 

JkJtyfA.  tLOtk  mitis  $obolefli  Gra<liTi  J 
Quam  juvant  hostis  payor  ^  et  tumuUus  i 
£t  fuga  y  et  lat^  calido  Hatantes 
&anguine  campi* 

.    Nukic  decet  lauro  reKgare  crines) 
Nunc  et  aurato  Tolitare  currU  > 
Qu6  Tocat  TuAEi^Ni  honor)  et  decori 
Fompatriumphi. 

.  Illi  fortutied  coinitem  ^^cundad 
Te  suis  dudiim  residere  castris 
Jussit ;  et  Terti  celeres  Tolenti 

Abscidit  alas^  *  .' 

Tentonum  victor  triplici  duello  j 
Te  noTis  auctdm  celebrat  trophesi^^  \'  *  * 

£t  sacras  Rheni  sub  utr^que  ripll 
Dedicat  arasi 


«H  'll 


Toat.  JL  Aa 


3^0  .      '      C  A   R-M   I   »   ly    51-. 

^      IN    VICTORIAM 

STEINKERKENSEM. 

P-.   -     --  .  ••      • 

ecCavit  temeraftus,  ^ 

O  &  i^  N  G I  ealamus :  Musaque  po&nitens 

Vitati  mali  prcelii ,   • 

Et  raptee  Lodqico  ^  indecori  fugi  j     • 

Palmee  te  redimit  probro  : 

Pugnasti ,  arma  •prior  MStrsc  lacescere  " 

Ausus  non  timidi  manu. 
At  9  qu£S  perpetua  est  sors  tua^  Tictus  es« 

Nil  tecti  tencbris  doli  .        _  ^ 
Nil  juvSre  ^  tibi  qu©  nimiilm  placent  ^ 

Fauces  et  !cavd  vallitim  y  / 

Et  saltus  equiti  non  penetrabiles^ 

Pxfanci  acer  peditis  vigor  y 
Virtusque  exaiiperans  rebitfriu  ardtds  j 

Et  securapericuli^ 
Sufifecit  sibi  sola :  et  ispatium  brev» 

Extei\dit  gladio.  Gidunt  ,  •  • 

G)pjurat3e  acies  5  atque  superbiae   >  .  • 

Dant  poenas  Momorancio,  - 

Victori  Batavflm  plus  vice  siiiiplici* 

Sed  qu6  Martius  abripit 
Heroum  juvenes  progeniem  furoT? 

Cemo  BoB.BONiuM',  graves 
Cui  subdunt  stimulos  B.ex  socer  ,  et  Pareut 

Magno  par  animis^Ayo  y    .  _      , 
Inter  mille  neces  qufierere  gloriam. . 

Forti  CoNTius  it.giadu     .  ;.  ,     .    ♦,: 

Ignes  per  medios  ,  perque  sonantia  /     ,    .,■,.•  t 

Plumbi'  grandine  nubila : 
Hostilesque  ^obos  proruit ;  ungwihu»  .  • ,  .  ■ 

Ut  prsepes  Jpyis  arflaig^f  ;>      '  »►      •   «•  -  •  •  " 
Et  rostro  ,  voliicres  ex^^^ajt  ya^^ » 

Qu4m  pene  ah  !  lacrymabili  . 
Caiinutem  exitio  glans  dedit impia y 

Anglos  dum  prerait  acriu$^ 


- 


Nutloque  ense  tent  terga  fugaciuni» 

Dii  CAY6  capiti  ti^aiium 
iPtedtenA&re  bpni  ^  strictdque  yulner^ 

Circum  CoUa  levi  cutis  • 
yirtutis  ineife^rem  vix  retinet  notam^ 

Inclementior  itagruit , 
^UB.Einfi)  tibi  sors.  Occidis •  Occiciis  y 

.    J&ternum  Fatrui  decus 
JEquature  ,  animam  fata  superstitem 

Myo  81  sinerent  frtii  y  ., 
Nec  flore  in  tenero  spes  meterent  datasi 

£t  solamen  habet  necis  . 
IngeHs.  Belligerse  tota  Britimnide 

Teciim  Nobilitas  perit  j    ' 
Ei  funuscelebrat  clade  sui  tuum.  * 

Fumant  sanguine  Belgico^  et 
Cimbrorum  refluunt  arVa  crupribus^ 

Scotorumque  cadavera 
Valies  inole  sua  motitibus  admoyent» 

Tahti  NassavIo  stetit  / 

8e  prees^are  virum  !  Sufpuerat  fugS.  i 
•  Regi  denique  reddidit 

Auctam  non  modico  foeraore  lauream^ 

AD  SANTOLIUM  YIOTOIONUM, 

I 

M.terna  esse  prwmia  pdetafum  qui  latinS 

scribunt* 

J^  0  ¥r  ^  si  catoina  Galiicis 
Apt^  juncta  modis  ^  ingenl  et  artium 

Idem  cultor  et  ai'biter 
Colbertus  meritis  muneribtis  foVfet ; 

Romanee  ,  ut  quereris ,  lyroa 
Omnis  coaitinu6  laus  perit  et  decus  ^ 

Saktoli.  Neque  praeraia 
illum  deficient  j  Virgilio  diice  , 

Versus  persiniiles  tuis 
Quandoque  AusoniS.  qili  recinet  tubi. 

Aa  % 


i  < » • 


372 


^X   A   B.   M   X   N  17   ft 

Nescis  ut  patrio  nqyam 
Sennoiii  faciem  qusequ^  fprat  cli^9  i 
!Nam  quas  nu|ic  i^ii^eri  apxiu^ 
Scriptor  quasrere  amat  ^^lipias  |  hrevi^  . 
Usus  si  volet  insokiis^  • 

Spretas  rejiciet  zM>n  sine  n^ui|ei« 

Ronsardus  m%l^  b^rbafo 
Molles  auri-culas  mum^ure  Yulne^iit  ^ 

Dictus  Franciacae  pAt^r 
Ltnguce.  Quis  mod6  non  ^^ius  e^stimeli 

A.ssis  j  vendit^.  ^illibus    . 
Terdenis  opici  carmins^  Fortei?  , 

Et  jam^  Perronide  ,  jn^es: 
Jam  j  Malherba  ^  tuos  Seqv^ ^a  parciilLS 

Miratur  numerQs.  Fugit 
Laudatus  popiilis  Yeturium  lepos ; 

Festino  et  nimium  pede 
Chartas  Balzacii  deserui^  Y^us» 
Sic  mori  placitvini  iinprobo 
Fastidire  ^  semel  quod  plapi^it  ^  diik. 

At  certus  Latiis  l^ojpps^ 
Etvaui haud metuens  taedia  ss&culi  | 

Ferstat  gratia  Yat^bus. 
Yivet  perpetui  Musa  Sidronii 

Furo  flumiue  purior  s 
Et  qui  nunc  citharft  provocat  eesculis 

Auditas  Calabris  fides  j 
Acri  nunc  Htuo  Meeoniden  re^rt:  ' 

Felix  ponere  Wallius 
Incano  dupUcem  yertice  k^uream. 

Rident  sole  sub  ^ureo 
flores  nigrum  hyemem  j  quos  facili  oia^aa 

Inserit  |meus  ^  et  mero 
Rapinus  nitidos  nectare  perpluit. 

Et  te  fama ,  Ruaee  y  anus 
Tradet  postgenitis  j  non  huiii^i  pede 

Fersultantem  Isalae  va^a,  : 

Di!im  cantu  Batavos  exagitas  ^uces  y 

Et  quos  Hex  gladio  ferit  ^ 


i 


JEtemq  oalami  figisaeunxine. 

QbscuroindecoremFostel>itdS  ^tu  ^r         -   . 

Cui  sime  ingen|ap^t<£W 
Xurennt  annu6xinMlic«t^  prflrillay.er 

Rubros  sangttine  B^gico  ;      ;   . 

Musae  Borbonidas  ;iion  aliis^vdwlti  y  V 

Obscoeni  fugiens  lucri  j 
Omari.potiijis  earmina:^^6^ii^ .. 

m  OBITUiMt  GASR;  GOSSARTH  S:  #:. 
Cossartiusrodmm^ti  ainiff^^^,  ne  higeanU 

xS  B  mihi  ^  .ne  gemitu  in<Hg9o-  tnrb^ie  quieteKa  t^ 

Tumulumque  moestis  irrigare  fletibu$ 
Pesinite  ,  dvates^  Nec  enim^si  vestra  doloreniv.  , 

Cokibere  pietas  renuit^t  constans  an^or  j 
l^ostra  etiam  tristes  patitur.  fortuna  querelas.^ . 

Flanctusque.recipit  obligatos  funeru 
^YiTimus ;  et,  spolium^e  oorpore  mors  habet  uno  ^^ 

Quod  amastifi  in  me  j  4|pod.  fui  Co6Sab.txuS  ^ 
Non  rapuit.  .Manet  ingeniuin  post  fata  superstes  ^ : 

Animusque  veri  oupidus^t  recti  tenas^ 
Qultm  juTat  immoto  gauden,tiem  insistere  recto  \ 

Nescire  Testraa  sortis.i3i^raia$  Tices  : 
Eit  dubiam  ^  celeremque  kuma^sio-pectore  labL^ 

]^4>n  ppsse.  morum  peirdere  innoGenfeiaijQi.. :  ^ 

Quim  dulee  est  sine  niibe  ipsum  depxenderQ  TerufD  ^- 

Mundiquev€atisas  Ibnte  micafi  in  suo;  . 
^ternamque  sitim  eeternO^restiuguere  pplu- 
^     Sese  fruendum.  largientis  numinis  ! 
Hic  legere  ^  inq.i;ie  uno  ra,s  omijiia  discere  T^rbo,* 

Ei  quod  librorum  tot  mihi  Tohimina, 
Tot  fando  nunquam  pqtuere  eTolyere  Enguaa: 

Sine  Toce  reserat  eloquens  silentium 
Discendi  labor  omnis  abest  j  infusaque  menti  . 

ObliTionem  ncm  timet  scientia* 
Ci!unque  olim'  innumeris  confiideut  ora  loquelia^ 


Mortalium  audax  scandere  in  ccbliim  furor  {  ' 
Sermo  unus  placuit  superis  j  et  foedere  pulchrOt 

G)njungit  idem  pectora  ^t  Unguas  arnor. 
Hlc  et  Concilia ,  et  coBtus  spectare  piorum  .  :i    -   • 

Meo  adsidentem  Labbeo  demum  licet  \ 
Et  conjuratos  Christum  defenderepatres : 

Seu  Toce  dimicandum  et  ardekti  stilo ; 
Sive  fides  sparso  fuit  obsignanda  cruore. 

Uos  multiformis  error  >  et  foedam  aspici 
HsBresis  obvelans  faciem  9  gremiumque  parenti» 

Discerpere.atrox  sdhisma  ^.  pellaci  et  manu 
Jucundum  novitas  dociUs  miscere  venenum  , 

Horrent  ^  metuque  sub  Styga  occultant  canut« 
Me  quoque  pars  tanti  spectat  nonnuUa  triumpoi  t  . 

Calamoque  et  bi*e  vindicasse  coelites  9 
lugens  nunc  pretium  ,  mercesque  refertur  olympo» 

Vati  rependit  Vechius  grates  isuo  j 
Atque  immortales  dat  circum  tempora  lauros } 

Sacro  coronatn  delibutani  sahguine.        .    ^  ' 
Auratisque  ade6  tecum  ^  Francisce',  quadrigis  y 

Memor  dicati  c^irminis  y  solemsuper 
Stellarumque  domos  la&tajitem  toUis  :  Ayefrni 

Seu  cum  revisis  Japonem  erupiumjugo^ 
Et  tandem  edoctos  Christo  succumbere  Sinas ; 

Seu  templa  crebrd  supplicum  excitus  prece 
Ingrederis  ,  totoquae  plurima  condidit  orbe 

Tuoque  pietas  consecravit  liomini^ 
Sunt  etiam  nobis  ^  ut  quondam  ^  nunc  quoque  cordi 

Veisusque ,  tibieeque ,  et  argutis  fides       ' 
In  numerum  pulsae  digitis.  Rapit  entheus  9^ot 

Animos  volentes  :  et  disertae  carminia  ^ 
Inspiia;ate  Deo,  fundunt  ex  tempore  linguae  : 

Queis  aula  cdlli  plaudit^,  et  superum  chorus 
Mirando  favet  omnis.  £t  e^t  audire  voluptas, 

!Non  fabulosi  vanaFindi  soninia  y 
Graiorumque  efficta  modis  mendacia  miris : 

Non  additum  aris  atque  adoratum  nefasr : 
Sed  cantus  sacros  ,  quibus  est  Deus  argumentum 
'  Ingens  ^  perenne ,  nescium  fastidii } 


'  ♦ 


t 


riBSR     SBPT  ITd  V  s.  -^  3/5 

Usque  placens;  quod  nec  cantu  exhauiire  facultas ) 

Cultu  nec  ullo  majus  efHoerft  ingeni^    - 
O  utj^ain  sprefo. famas  populaiis  ampm^  ;. .  . :  '*- 

AulsBque  nitmum  lubiicisfavoidbus^'^ 
Materies  vestri  posthac  sit  caxminis  y  untts 

Dignumlaboriredditurus  praemium         • 
Tetrarum  ceolique  pater  I:  cui  dextra  creatrix-  ■    } 

Cum  promat  ultr6  quas  det  immensafr<bpes  yj 
Ipse  suis  gesttit  sese  aupmiddere.donis.  -    • 

Hic  sorte  la&tuSy  Jhis  bpnis  circnmfluetiSy 
Non  merui  injusto  eausam  tribuisse  dolori.    '  .' 

Amici  amico  sicne  felici  invident  ? 
Gratari  potiiis  y  decorique  applaudere  nostrd 

Fides  monebat.  Cur  inanes.Iacrymasi 
Perditis?  ah !  ne  flete  patemain:regna  recej^m  3:       'J 

Sed  flete  vestrum  tamdii!i  cxilium  tralu«        ' 

NOBILISSIMO    ADaLESCENTI 

JOANNI  BAPTISTiE  D'ESTAMPES^ 

N 

EMENSO    PHILOSOl>HIiE  CURRICtJLO,. 

.      .      •■#■•■- 

AB     I.AUaEAM      ARTITTM*    ASPIRAN-Tr^ 

•       "  ■  ■      .  ,  .    .       -1  .  • 

JEl  sub  auspicih  IPhiliPpi    Regis  Eratris  - 
Unici  Theses  in  Harcujio  propugnanti^ 

X  ^  qu6  secundo  numine  et  pFaesagiis  ^ 

Baptista  ^  <xK>n  Fallentibus  ^ 
Cupido  honesta  laudis.^  et  flore  in  su6« 
'  Matura  viEftu^te  Tocat. 

Aperitur  ingens  campus^  atque  gloriae- 

lUustris  offerturseg^S'}  *  « 

Bellandum  :  at  ista  non.  maniis ,  sed  inge^ 

Vim  bella  robuxque  exigunt. 
Fulchri  nec  anoeps  aiea  est  certaminis  ^  . 

Cui  certa  ratio  prsssid<^t. 
Javenique  properat lauream  "Victoria 

Yi^o  triumphos  deatinans.. 


»« 


.^  a  1 1 1 


r. 


3^6  CAaiazNirix. 

Yestrm  illa  gentis  scilicet  doaierticftm 

U$u  perenzu.  se  prebat        > 
lienis  Minerv»  gaudetut  qui^ue  artibuS|^ 

Martisve  studiis  boiTidi  y 
Huic  debita  yeuit  palma.  Stampse^domiW. 

Fatale  sic  astrum  tulit^ 
^rloret  ^i)  Jacobi  nomen  j  et  plau^su  triuii^ 

Celebrajta  Hegum  ^oria. 
Summi  aula&^  honores  ^  militaris^ue  impeti 

Insi^e  clarum  scipio  >      *     • 
Raptum  sepuXchro  ^  GaJIia?  iiiimortaI^u& 

Fasti&  merentem  conaecrantv 
An  fiibulpsi  -torva  prolea'  Pelei  • 

Tuo.  se  (a)  AchiUi  comparteit  ^ 
Quem  Roma  sa^ri  jurqt  patnmonii 

Yictrice  tutatum  mauu.  91 
Inter  suos  sedere  yidit  Principea 

liatia  nitentem  mnrice«' 
Di^  Christiani  Melita  propugnacuhin^ 

Erit  orbis  y  et  grayi  mmax 
Offundet  umb];:4  Xhragi®  l^un^  jvniw^  i      ' 

M^ni  (3)  Yalenc^i  m0mor  ^ 

Tremet  xropontis  :.  barbarse  et  toto  rates 

^  i^ugam  capessent  ciec^uore.^  « 

Tacebo  ([!4)  Patrem^  cujtisinvictam  haud  semel 

.  Sensere  dextrami,  Tentones* 
Captiya  seu  cjlm  Mef cii  frauda  agmiod. 

Forti  recepit  preelio.  ?. 
Seu  cilim  Turenni  lacrymabifi  neqe  ^ 

!Nostrisq^u&  tumidos,Iuctibu&^^ 
Ferro  coercens,  vindice  Tipissixtt^]^ 

Florare  ^iis^t  foneva. 
Egre^a  justaliudoyicuspr^MBia 

Fraud^e  £»cta  iLesca,us  ^ 

(1)  Jacques  d^Estampe»,  mai-^chal  de  Fraace» 
(a)  Achille  d^Estampes  de  V/|leiic6 ,  cardlnal. 

(3)  Monsieur  d*£stampe8  de  Valenc6 ,    graad^prieur   de 
France. 

(4)  Xdonsieur  le  marquiiB  d^Estampeft..  * 


/ 


X.XBEH   iEPTIM0i«  3^7 

Quo  jura  victis  Regibus  solet  clare  ^ 

Hqc  ore  laudavit  Patrem* 
Clarique  testem  sanguinis  torquem  j  et  decua 

Yirtutis  e^cpert^e  addidit  y 
8ed  Marti  amicos  non  creat  solum  duce$ 

Fecunda  laurorum  domus« 
£lt  illa  placidis  saep^  Pacis  aitibua 

Heroas  insigiies  tulit« 
Quos  aemulere  y  ferre  par  Ecclesias  ^ 

Almse(jue  Themidis  infulas; 
Offeit  coronam  stemma  iivitum  triplicexn  ^ 

Tudigniorem  selige,* 
Neque  obtinere  non  eril  levis  labor  y 

Auspice  Philifpo  militas : 
Fhilippo  y  amorea  queit^  suos  palmsD  HienkOt' 

CassellianaB^GalUa  y 
Suumque  fulmen  bis  trinmphans  j  hostibus 

Solo  et  8^0  Tersia ,  Tocat» 

NAMURCUM    EXPUGNATUM, 

l)  I G  serrsfe  populis  fidem  ? 
Sic  urbem  sociam  p<^licito  iiHi 

Prsesens  auxilio  leyas  ?       ' 
Kec  y  Guillelme  j  fugee  dedecus  ^  $emufi 

Nec  s^To^  Bayaxi  jocos , 
Pesertique  times  fuliera  Be^i? 

Atqui  te  txmtimerde  ducem*  '     " 

Grcumstant  acies  j.totaque  classicis  ^^        ' 

Mota  Europa  tuis  renit 
Fromisso  obsidium.solverie  proelio  5  . 

Frustri  :  quand^  ratumtibi  * 

Damnatam  toties  defugere  aleam. 

Felix  consilii  taiften , 
His  palmam  Lopoxco  eripis  artibus  j  ,  , 

Arcisque  indomltse  jugo  '" 

Contentum  esse  jubes ,  Casselii  memor. 

Credent  postera  saecula, 
Quso  qui  facta  videt  y  credeire  vix  pot^sl;  l 


•  » 


Namuilcum  ,  gemim  ambitu 
Vallatum  fluvii  j  celsaque  subrigena 

Aspris  mcBuia  rupibus  y 
Castelloque  minax,  et  difplicis  mord. 

Arci^  non  siiperabili ; . 
Cui  tam  multa  yiriirn  millia  y  tot  d.uce5, 

Certi  vincere  Tel  mori , 
StabantprsesLdio ;  cui  gravis  imbribus 

E/t  denso jiigra  turbine  . . 
Depngnabat  hyems  ^.tempore  non  suo  ; 

]\}!  AOrjTi  flilmine  concidit  j 
"Ett  fractum  dominosupposuit>;Gaput*  ^ 

Tu  nune  >•  oiibus  et  tiihis 
Centum^  haec  per  populos^  Fama^  renuntiaj 

Qiifiis  si  nonJ:iabe«rntL£dem^<  ■         «-^    - 
Ezplorasse  oculis  Nassavium.  refer* ' 

M  A  C  L  6  V  I  O  P  6  LI  S 

AB   I0NI3US   ANGIiOHUM 

6IKG0LAB.I     DSI  v^EN£FI:CKQ     SJ^JLyATA. 

ECBPTA  fraus  est  :  et  scelus  molimine 
Tanto  ps^ratum ,  tam  gravi  f  .  .  .     ' 

Quo  plus  noceret'^  conditum  silentio  ^         , 

Frustratns  Hostis  perdidit.    v  .% 

Audite  Gentes,  pe.rfiduspoqero.Gener    .-/ 

Quasnouhone^fo  foedere.y .  . 

tJt  sceptra  servet  rapta  y  sociabit.  sibi  • 

Ccelum  tueturGallianiy'  *  >-'•;.;•' 

Deique  causi  bella  dbm  Frahci  gerunt  ^,.   , 

Deus  ipse  Ffancis  militat.      ;  : 
Nervinda  testis  j  quaeque  t^geiniiii  agmini^ 

Marsalia  bil^it  &^euinem5 
Captique  Batav&m  classe  toto  nobiUs 

Nunc  orbe  Calpe  fabula  j 
Bt  addita  Rosa  Liliis  )  et  Cafoli  ^ 

A^x  fc^  Regis  nomme  .       ,y  , 


L  I  B  S  B.      SBPTrMIU».  ^79 

Nequicquam  et  armis ;  Mosaque  y  Rhenusque  et  Nicer 

Fractis  gementes  cornibus ; 
Ipsumque  y  qak  secumque  diffundit  j  mare 
•         Jam  Lupovico  serViens. 
Et  tu  )  Fatrono  clara  MACiiOvio  tnsula^ 

Favoris  in  nos  coelitfim  y 
Yel  sola  y  specimen  essa  et  exemplum  potea 

JEvis  stupendum  posteris* 
Qn^m  pene  medio  facta  luxisti  doquore 

Tua  tiiste  biistum  moenia ! 
CiSLm  capta  beUo  spolia  j  et  amissas  rates 

Ulturus  Angius  adstitit , 
Fartosque  vivo  sulphure  et  nitro  globos  ^* 

Yimque  eemuiantes  fulminum  j 
Cavo  eere  jaculans  ,  ignibus  coslum  horridis 

Implevit  et  terras  metu. 
Quanqu^m  furoris  hoc  leve  hostiUs  fuit 

Tentamen  et  praeludium. 
Constructa  fabri  machina  in&mi  mami  y 

Latoqufi  Vesuvium  alveo  ,  :, 
^tnamque  portans  j  urbis  excidio  venit 

Tamesis  ab  ora  turbidi* 
It  dira  pelago  puppis  y  impellentibua .    . 

Flatu  atra  Furiis  lintea  ' 
Fayent  tenebra^  nocti^  ,  et  silentium^    . 

Soporque  vel  securitas 
Malefida  civis  >  miirtisque  incuria ,  ' 

Heu  pace  properantis  frui 
Urgente  bello.  Jamque  portum  fluctibus 

Moles  secundis  attigit        ' 
Tartarea  :  jam  ferale  muris  applieat . 
'  Verso  gubernaclo  latus.  •  - 

Uteroque  pestei^  conditam  y  ^  p^us  matum  y 

Sese  minatur.  N^c  mora-t      .  > 

Kapto  igne  nitri  semina  horrendiiim  tonant  j 

Piceoque  vortex  kimine 
Horrificat  nmbras.  Ardet  sether  y  sestuat 

Mare ,  terra  mugiens  tremit.   ' 
Rupta  asserum  compdge  dissultat  ratis  y 


Rotatque  tabulas  et  trabes. 
Fimesque  pon^  malus  incensos  trahensy, 

NoYus  cometes  fnlgarat-. 
Ah !  fugite  y  Gves  y.quk  licet^  tos  cladiumt 

Fecunda  iempestas  petit. 
Erebi  ministros  cerno  sulphureiscados  y 

Ollasque  ramentis*  graves 
Flammare  facibus^  inqne  delubra  impifti 

Domosqne^moUri  manu.  ' 

Sed  ne  metus  :.defensor  inamice  Dens. 

Custodiam  iirbisexc.ubat'9 
Ipsumque  yertit  bonus  in  auctoresdbltimi 

EjusteratumWri.        . 
lo  triumphe !  laberatori  Deo 

Servata  dicat  ciyitas. 
Matrique  dicat  ^  dona  Totiva  o£Feren!S'  y 

lo  triumphi  !'Tirgini. 
Innocua  Fraacis.  fuhnma  Anglos  opprimunt:^ , 

Foen&  itrc0ri)dd>ita.  . 

Moestusque  tantisk  ductor  ihcasisikiii.minas. 

Emisse  inane»  sumtibu&^. 
Spoliis  rehctis  fugit  j  inxpatriamferaxss . 

Fidem  uUionis  proximaBi^ 

H  E  L  lO  T  R  O  R  IV  M;  / 

Xi.iiUSTaBs  anims&i  quas  pulchre»  glorii^ sortis>. 
Induit  in  florem  y  et  pictis  decus  addidlt  hortisr 

Sideracamparum^y  twra&^e  parentis  amQre^f 
Cedite  :  formosumque  omne&  iagxioseite  pf^is 
Verticibus  regem  ^  pacTdque  assurgi^  soli*. 
Omnia  soUs  habet  ^  nomenque  ^.  orbemqu^  x  coloremque  ^ 
Ardentesque  au^o  radios  ,  ignemqua  sereintim^ 
Crinis  et  innocu^  fulgentem  luce  cof o^aQi»  > 

Indidit  et  motum  soht^  natura ;  suumque  , 
Esse  dedit  terris  y  visu  mirabile  ^  Ssi^lepi  ^^ 
Conktanti  qui  lege  dtes  metitur  et  nii^bras  j.  -  ^ 
Attonitoque  noTum  dednoit  tempus-^yi^poik , 
Quixi.  et  sensus  ilutstflori  )  oocultisqiae  movetur^ 


ntllecebris. :  pulchrosque  foret  sul>  cortice  duroy 

"Quos  radiis  soj  ipse  suis  exsuscitat'^  ignes. 
Ergo  ubi  purpureo  reducesorieHte  qua^rigas  ^ 

Auratumque  videt  dilecti  sideris  orbend  ; 
Ilicetiiaud  dubiis  prodit  siia  gau^ia  Signis« 
Quemque  modi  exangui  morituruiii  stir^ e  putares  ^ 
Nunc  caput  attolHt  nitidum  y  caliciaque  r^clusas 
Fandit  opes  j  fulvumque  com^  diadema  superb» 
£xplicat^  et  cupide  tendit  formosus  baben. 
Mox  animas  efSat  moUes  ^  pretiosaqne  amailti 
Nubila  :  particulasque  lerea  de  corpore  Hbat  ^ 
Ire.omixis.cupiens,  ni  Totis  j^eba  r^pMgnet^ 
Innectatque  moras.  Sed  j  quod  bcet  ^  aspicit  ilium  t 
Palliduloque^uos  yultu  testatur  amores :  v 

jBst  pro  voce  color.  Nec  amati  gratia  soHs 
Nulla  refertuT.  Et  is  parili  quoque  carpituv  «9Stvi 
£t  flammis  calet  ipse  suis  :  gaudetque  tueri 
Quos  pinxit  radios  ,  seque  admiratur  ip  illis, 
Ast  ubi  nuUa  datur  spectandi  gloria  floris  y 
£t  ca3co  obtutus  dirimit  no^  intida  velo  t 
IUe  morae  impatiens  j  (  quid  i&on  amor  improbuft  audet?) 

.  Permeat  obstantes  nebulas  y  radiamque  fidelem 
Mittit  ad  absentem  ^  notis  impressa  nguris 
Qui  sua  rerba  ferat  y  multam  exoptetque  salntem  y 
Admoneatque  sui  ^  responsaque  certjL  reportet. 
Ipseautem  quanquam prasmisso  intevprete  gaudety 
Jhi  caro  tamen  aspecftu  y  tat&que  potin 
Liuce  datur ,  lenta  paulatim  tabe  fatiscit. 
Demittit  caput  y  et  post  aurea  lumina  solis 
Dedignantem  oculumjquicquam  spectare  y  tenebrig 
Devovet  aetemis  :  nimioque  oppressus  amore  ^ 
]^ficit  ipse  suo  sibi  dives  caule  sepulchram* 

UNPE  TANTA  POETICI  SPIRITUS 

CAKMINUMQUS      VARIETAS. 

J^  Escis  9  care  puer  j  quantas  Aganippidos  undot 
Esse  potestates  Findi  regnator  Apollo  y 


3821  CAHBtiNtrtt 

Quam  Tarios  usus  voluit.  Fons  unus  in  Blr&oii 
Scindit  se  plures  :  sed  non  yis  omnibus  una. 
iNam  sacer  erumpens  variis  siphonibus  humor 
Ora  modis  vatum  fingit  potantia  miiis^ 
Hic  elegos  )  illd.  molles  ae  parte  phaleucos 
Continu^  ire  datum«  Tragico  voivuntur  iambi 
Cum  sonitu ;  hefoi  grandes  placido  agmine  currttnt  t 
Labitur  ad  ntmieros  modulatis  fluctibus  odci 
Ipsa  loci  facies  oculos  invitat  dantem  j 
Aspectuque  suo  jiiulcet.  Consurgit  in  aura^ 
Tectorum  in  medio  geminato  vertice  rupes 
Structa  manu  :  concbft  positisque  ex  ai$e  lapiUis 
Naturam  simulavit  opus«  Longo  ordine  circum 
Diversas  efflgies  stant ;  et  jaculantur  aquee  vim 
llitu  quesque  suo  largam.  Bicoloribus  alis 
Fama  volans^  lauroque  caput  redimita  vireititi  j 
JEre  ciet  pugnas  ^  regesque  hortatur  ad  armd« 
(i)  It  lituo  longi  proruptum  fiumen.  At  illo 
MdBonii  sese  properant  immergere  olores  y 
'  Cumque  undis  numeros  et  Martia  carmina  ducunt^ 

Farte  alid  auratis  graditur  reginacothurnis' , 
Scissa  comam  ,  laniata  genas.  Tum  cuspide  sa3v& 
Ilia  transadigit.  Liquor  altp  vubiere  manat 
Furpureus ;  verusque*  potest  cruor  ille  videri.- 

(2)  Hinc  tragici  potant  ^  mentesque  ad  grandia  fingunt 
Crimina  i[ortundB  cantanda  ^  virilkmque  labores  ^ ' 

£t  magnos  rerum  fato  sub  vindice  casus. 

At  Yenus  in  brevibus  soccis  et  simplice  anfictu  ^ 

Sparsaque  inornatbs  crines  per  eburnea  coUa  ^ 

(3)  Negleotb  et  cultu  formosior  ^  improba  gaudet 
Jurgia  et  insanas  juvenum  componere  Utes  ^ 
Furtaque  ,  servilesque  dolos  ,  vanum^ue  thrasonem« 
Subductosque  seni  loculos  ,  diim  stertit ,  avaro. 
Dicta  dead  ac  gestus  taciti  mirantur  amores. 

lUa  levi  feriens  terram  pede  ^  prolicit  amnem  t 
Und^  bibunt ,  queis  aut  divini  fama  Menandri  ^ 

(1)  Heroica  poetis« 

(2)  Tragoedia. 

(3)  ComcBdia,  .  ♦  *     . 


i 


L  I  B  E  n     8  E^  p  T  X'  m:  Jf  s.  383 

Aut  Libyced.  Sirenis  hohos  ^  praecordia  tangit* 

(i)  Non  prociil  hiuc  Satyrum  tergo  rudeutis  il$elK 
Haerentem.aspicies.  Dependet  buxea  coUo 
Fistula  j  nonparibus  crescens  de  more  cij:utis. 
LaBva  quatit  virgam ,  pigrumque  urgere  laborat 
Quadrupedem.  xtidet  circumlasciyar  jurentus^ 
Atque  jocis  misero  j  salibusque  insultat  «mans. 
Ipse  autem  naso  rirum  y  exertoqtie  molari 
Eructat  duplicem.  Naso  qui  labitur  humor  ^ 
Innocuos  generat  risus  dulcesque  c^chinnos'^ 
Et  quse  qui  patitur  convicia  y  credit  amari. 
At  quas  dente  putri  saliens  micat  unda  ^  colorem 
Felhs  hfibet  f  potu  et  bilem  succendit  acerbo. 
Froritatque  animos  y  lethumque  in  vulnere  hnquit. 

(2)  Amphion  £dibu6  mulcens  delphina  canoris 
Inde  man  vehitur.  Glomerant  se  vitrea  circum 
Numina  Tritones^  pendentque  canentis  ab  ore 
Attpniti.  Fatulis  geminos  de  naribus  efflat   •      •       , 
Intere^  piscis  fontes  ^  pulsatque  vicisslm 
Humenti  citharam  plectro.  Bibit  impigr^l  vatum 
Gens  latices  ^  et  fatidico  se  proluit  haustu  :      - 
Tiim  ver6  heroum  superis  ezaequat  honores. 

(1)  Satyra. 

(a)  Lyricum  cannen» 

SOLORIENS. 

Ooii  effert  rutilum  coelo  caput ;  atque  sereiio 
Aspiciens  terra$  vultu'^  mortaUbus  segris 
Optataereddillucis  cummunerevitam»'  ^ 

Illum  omnis  merito  venientem  gaudet  honore 
Praeverti  natura.  Fera&  y  pictceque  volucres 
JVIotibus  j'  et  laeti  y  quk  fas  ^st  y  vQce  salutant* 
,  Ipsde  etiam  fagi ,  ipsse  etiam  sentire  videntur 
Sideris  exortum  dura  sub  cortice  pinus  : 
Ad  numerosque  hiovent  frondes  y  et  murmure  rauco 
Gaudia  testantur.  Nec  dispar  floribus  ardor 
Iiicessit.  Gratos-properant  diffundere  odbres 
Certatim  y  puris  adolentque  vkporibus  auras  ,  * 


384  tc  A  k  M  x  )?  tr  lA 

Inque  sui  dominum  yeaerantur  iuuiguie  nuiileli» 
Salve  orbis  deq\ks  >  ^t  ccdli  pulofaerjfima  lampa«  y 
Astro^m  dux  at(|UQ  patei*  ^  quocfue  omniacemttxife 
Muudi  oculus^Tu  Hf^tura eertissima yita 
Atque  animus%  Tibi  r^galem  diadem^  Qoromtt    ' 
Auratis  firontei^  radiis^  Te  flammeus  axis 
^temo  portat  Oq^li  ger  templa  tn.um|»ko. 
At  quocumque  pedem  felixet  lumina^torqnns^ 
Continu6  alma  die^  oritur )  fiigitiimbra  ^  tonebraft 
Sub  Styga  praecipitant  f  nigta  mergittir  oceano  noz^ 
]Nec  Ter6  namma  sqI  defiicie^te  laborat  ^ 
Aut  tristi  dolet  ^bduQtos  calig^ie  currus»  > 
Hsec  Fhcebe  j  hs^c  qus^umque  aliena  luce  cotuB<UUii| 
Damna  pati  metuant  steU».  l^on  deficit  ignis 
Diyinus  :  cJUnque  in  medio  se  limite  condit  |  ^ 

InTidid.  lunee ,  atque  objectu  corporis  atri  ^ 
Creditur  amisisse  dietti  y  tunc  ard^t  olympo 
PuriilU  y  et  hmed  tenebras  noctemque  remitut* 

DELIQUIUM    LUNiE. 

yj  L  E  N I D  E  s  Damon  Alni  frondentis  in  umbrS, 

Iridis  infestos  Nymphes  cantabat  amores 

"Vicinum  retineiis  cantfts  dulcedine  flumen  t 

Quem  Chromis  admirans  simul  audiit  ^  et  simul  iiil& 

Desuetam  sensit  sub  pectore  gli&cere  flammam  ] 

Oestrique  impatiens  ^  fas  sit  mihi  munere  Testro  ^ 

Pierides  ^  inquit  •  ccelestia  Tiscre  texnpla : 

Defectus  LunsB  juvat  erroresque  tuen  ^ 

Tantorum  et  propiiis  causam  axplorfire  labarum  1 

Forsitan  iioc  fuerit  saavi  quoque  crixxien  Amoris^     # 

Nam  neque  tortilibus  spiris  4  quod  aniUa  fingunt 

Somnia  ^  correptam  sorbet  yraco  }.jnec  mag^  higia 

Murmure  ferali  de&ceudere  TW&SiAla  c^git. 

Parcite  soUicitee  caTa  tympana  tundpre  gentes. 

Hei  mihi  I  tuns^,  f<^rum  non  mulcf^nt  tympaua  Amo^aia< 

Ille  onerat  graTibu^  (^iMris  uxortdti^  corda : 

Astrorum  ule  etiam  QUf^us  ^t  lumina  turbat ! 

Incipiam,  Fronas  nostris  data  Tocibus  aures 


J 


\ 

I.  I  B  E  R     S  R  P  T  I  M  tr  s.  385 

Vos  arcana  quibus  yatum  mysterla  curas. 

Luna  recens  emersa  chao«t  natalibus  umbris 
XJt  primum  solem  aspexit  y  sparsamque  decord. 
liuce  comam  j  et  rutila&aiito  gemmisqUe  quadrigas  ^ 
Protinus  examt  ^  placita  nec  restitit  ignr. 
Est  soror  :  an  quisquam  fraterno  ardere  sororem 
Igne  yetet  j  lux  materiam  cui  casta  ministrat  p  » 

Et  pi^tas  vires?  Ergo  rude  pectus  amori 
Sponte  su4  blandis  prdsbet  Dea  figeire  telis  ^    ^ 
Miratur  Fhoebum  j  ne^ ,  se  declin^t^  a,b  iUo  ^    ^ .     <  . 
Sed  qtio  plus  inhians  cemit,  plus  ceiTiere  gaod^y 
JTamque  placet  solus  :  soli  placitvir^  vipissim 
Componit  fadiem ,  cri^^^ue  et  catidida  coUa 
Praecingit  radiis :  soli  yult  pulchra  yideri. 
Nec  uuUa  intere^  e&t  dilecti  gratia  fratris  j 
Ipse  etiam  similem  nutrit  sub  pectore  flammam  y 
Hanc  et  blanditiis  et  cre^o  munere  prodit  ^, . 
Imperii  sociam  facit  j  et  pariitur  honores  ^ 
Steilatas  dat  inir§  domos ,  ^at  duc.ere  Olympo         . 
Sydera  j  ciimque  diem  nostro  au^eus  invohit  orl^  y  ; 
IDa  alium  hi^trat  curru  >  pelUtque.  tenebra^»  ;!.... 
Sorte  sud.  fehx  y  si  y  tristi  cuncta  Veneno 
Qui  yitiat  ^  sineret  fehcem  yivere  Liyor. 
Sucenti  de  more  choros.  sub  nocte  seren^ 
Lampyrie ,  comitum  fidijssiina  j  fertur  in  aurem 
Increpitans  dj^isse :  tuos  prfi&da^ur  ampres  9 
£t ,  te  po^thabit^ ,  Fhoebum  te^et  ^emula  tellus  t^ 
Hactenus ,  et  tacuit  telp  inter  yerba  reUctol 
Palluit  audito  Telluris  nomine  Luna  y 
!Et  qujanqaum  genus  et  formee  .fid^uoia  suadent 
Spernere  riyglem^  metuit  tamen  pmnia  amaiitis 
Credulitas  quidvis  damna  in  sua  fingere  solers*. 

TENEBRiE    DISCUSSiE. 

V'     '     .       .'  .  *      '  '  .         •     ,  • 

IX  Jdyis  artifici  dextrS.  concreverat  orbis 

Ciim  deforme  chaos  ^  feraUque  horrida  partii 

Nox  umbram  ut  genuit ;  Stygiis  similil  illa  cayemis   » 

Emissa  est ,  vidit,  qu^m  pulcnris  sidera  coeli 

f^om.  IL  Bb 


i1 


386  CAILMINVM 

Ignibus  arderent^  ut  purum  argeiitea  lumen 
Spargeret  ^  atque  novo  radiaret  m  asthere  luna. 
Vidit ,  et  invidiad  stimulis  accensa  dolorem 
Colligit,  atque  sibi  nullius  conscia  formae 
Ciim  foret  ^  eetheream  tendit  corrumpere  lucem. 
Ergo  atras  nubes  ^.densosque  immittere  fumos 
Coepit  y  ut  astrorum  Isetam  caUgine  frontem 
Inticeret.-  Jamque  obscuro  morien.tia  cgbIo 
Sidera  rara  micant,  pallorque  impurus  hone^os 
Suffudit  Yultus  j  ade6  vis  atra  veneni 
Incumbit«9'mcer^que  latens  sCib  nubibns  aetherv 
Kon  sortita  Jovis  co^omen  steUa  y  neque  arcios 
ConspiculL  rutilans  namm& ,  non  lucifer  ipse  est 
Intactus,  stellisquelic^t  magis  6mnibus  unus 
Splendeat^  et  nitidolucem  pulcherrimus  axe 
Nunciet  y  eoce  tamen  tenebrarum  yiribus  impair 
Occuluit  frontem  langiietiti  jpattidus  astro. 
Ter  conti^  obniti  conataest  luiHi'^  maUgnis 
Si  forsan  tenebris  sese  subducere  y  et  nmbtfli 
Defugereuisidias  adyerso  lumine  possit; 
Ter  vanus  periit  conatus  j  et  ipsa  yicissim 
Deliquium  passa  est  j  neBulisque  obsessa  perennem 
Ind^  notam ,  et  primae  tetinet  vestigia  labis. 
Jam  victrix  ovat  umbra  >  canitque  superba  triujnphum  ^ 
Majoresque  smimos  ^  coeptis  felicibus  audax  , 
Concipit  y  atque  ipsum  tenebris  inyolyere  soleoi 
Apparat  y  Iiii^c  facilem  sperans  temeraria  palmam  , 
Continno  fumos  humentibus  elicit  antris  ^     ;        - 
£t  magnum  gelidis  conyalUbus  excitat  agmen 
Nimborum^  totumque  chaos ,  noctisque  nigrantem 
Progeniem ,  et  fuscas  jubet  inyigilare  cohortes  ^      * 
Qudd  subito  properent  orientem  inyadere*soIem 
Turbine ,  et  opposi^td  radios  extinguere  nube. 
Ast  ille  cequoreis  frontem  yix  extivLit  undis  y 
Hostiles  subitus  ciim  turmas  occupat  horror. 
Defugiunt  aUae,  et  sese  sub  tartara  condunt^' 
Prsdque  pudor^  latent  y  ac  cddtera  y  si  qna  supeirsunt  y 
Dispergit  yictor  lucentibus  agihina  telis. 
Umbra  autem)  turbas  quas  moyer^  auctor^  ab  ipso 


V 


i 

J 


X.XBER       SEPTl-]ttUS,  ^87 

DepreKjensa  est  fiigiens ,  manibusque  ad  terga  revinciis 
Ducitur  ad  currus  ^  iuvisacjife  lumina  solis 
Jussa  Siecjui  j  infelix  paulatlm  absumitur  igni. 

•     HOROLOGIUM  AD  VIR.  C, 

iCOlDIUM     M:£XA<^IUM,  •      - 

jyJL 0RTA1.I811B etiiuto ' felix  au dacia  dextf» 
^ternas  simularedomos^  etlegibus  sequis  ^ 

Sideraconstatitem<:(Blo  modulantta  cursum  ^ 

Aggreditur^  divi^mque  opeticertarelaborat? 
Ecce  brevis  moles  totum  comprendit  olynapum : 
j£mula  natur^e  fnoles  j  qtiA  praedita  tellus    : 
Nil  jam  solis  eget :  neque  ItinsB'  cousulit  ignes  ^  ■  -* 

Ipsa  suum  sibi  tempus  habetis;  Namque  alile  curru 
Quot  terram  circum  volitans  sol  «onficit  orbeS',  . 
Tot  gyro  breviore  imitatrix  mackina  duijit  5       . 
Metiturque  viae  ^patium,  et  discrimina  signat       e 
Ortusque,  occasttsque  :  aut  mundi  vertice  Siimmo' 
Cum  stetit  j  etradiis  fugientes  contrahit  unibras.' 
Nec  cessafe  ficet^  suaquein  vestigia  ductos    ■ 
Flectere  jam  retr^  gressus  j-  quin  improba  voce 
Segnitiem  incuset  crebri  ^  tardosque  jugales  : 
Ceu  ccdIo  dicat  leges  y  atque*imperet  astris:' 
Sed  quis  multiplices  speret  describere  motus , 
Aut  tam  magna  sequi  ttiiracula  ppsse  canendo  ?  '*. 

Ecce  rudis  phimbi  y  contorta  ^  cannabe,  massa 

Cardine  subjecto  pendet :  vis  insita  deorsiim 

Quam  trahit  j  et  sensim  nativo  pro&gravis  urget  l 

Impete.  TSam  contra  leviori  corpore  pondus 

Funis  ad  eitremum  nodo  religatur :  atillud 

i£thereas  tantiiim  se  fert  sublime  sub  auras  y 

Massa  suo  quantilim  descendit  plumbea  luitu. 

Hinc  series  motfts  ,  et  inenarrabiUs  ordo 

Ducitur :  hmc  totos  apt^  diffnsa  per  artus 

Vis  agitat  iiR)Iem  j  et  certb*  qum  floedere  torqtict.  . 

Trochlea  tiam  spiris*circum  lab^entibus  acta  j 

Xardior  ipsa  lic^t  y  vicinum  concitat  orbem :  ^ 

Bb  01 


388  CAILMINITAC 

Atque  hic  alterius  coBseito  dente  vicissim 
Urget  agens  gressus  j  secumq^uedaipellit  eunlo.' 
Ergo  ambo  rapidus  curvo  ferat  agmm^  yertez  j 
Altemo  ni  libra  moras  yersatilis  unco 
Injiciat  ^  pressisqne  fugam  moderetur  habenis. 
Ipsa  autem  justo  tempus  discrimine  pensat 
Interelk ;  secumque  putat  j  quos  lubrica  fines    , 
Accipiant  momenta  j  quadranti  quis  modus  arcto  | 
Quantum  labentes  spatium  determinet  horas* 
Cumque  pererratojam  liipite  signa  ruendi 
Certa  dedit^  frseneque  rotas  cohibente  minores  , 
Admonuit  pulso :  versis  fragor  axibus  ingens 
Exoritur»   v  elut  sd&tivam  ciim  Juppit^r  olim 
Increpuit  nubem  :  vel  ciim  victricibus  undis 
Oppositas  rupere  sonanti  flumina  moles« 
Ethigiunt-orbes^  indignatique  teneri 
FrsBCipitant^  qnk  quemqu«  suus  vocat  .rmpetus^  et  qui^ 
Yis  plumbi  gravipr  |ul|et'  in^linare  sequentes. 
Nec  mora  y  tuirit^  respondet  ahcnus  ab  arce 
Bxcubitor^  ferroque  sonum  pulsante  per  auras 
Ingeminat  toties^  tabula  quot  in  indice  tangit . 
.Yirca  notas  ;  numerumqu^  horarum  cantibus  flBquat.' 

Hactenus  inibrmes  orsus  y  et  nobilis  artis 
FinguerudimeBtum.  Nam  posthAc  doctior-astas 
Expohit  9  cultuque  novos  adjecit  honores. 
Kunc  picturato  labentia  ^idera  ^iundo 
Artificem  justis  deducere  motibus  annum 
Suspicies  ^  Fhc&bique  imitantem  lumina  flammam 
Obhquum  per  iter  bissex  percurrere  signa ;      , 
Errantemque  globum  lunse^  parvoaque  planetas^ 
Aitemis  dociles  modulari  lustra  cboreis. 

Nunc  fictas  sicies  mirabere ,.  ssevaque  in  armis  ' 
Agmina  pnebece  insontis  spectacula  DelU. 
Stat  campo  tacitus  miles^  viresque  videtur  . 
Colligere  ipse  suas ;  donec  vi  concitus  axis 
Signa  d<^dit.  Fremuer^  tubffi^  et  cava  tympanabulsu 
Horrifico  :  constringuntenses^  et  tela  cpruscaR  ; 
Misti  equites  peditesque  ;  idem  omnibus  incidit  ardor  ;. 
Alternosque  serunt  ictus  ^  et  rautua  densaut  , 


t  FB  B  R      a^B  P  T  I  M  0X  389 

Tulnera  :  !mox  facti  concordes  pice  quiescuilt. 

SflBp^  etiam  lueu !  tristis  suspensus  imagine  pompae 
Snt^gros  memini  spectando  ducere  soles. 
Satumus  j  similis  leges  et  jura  ferenti^ 
f!ronte  oculisque  minax  solio  consederat  alto* 
Sub  pedibus  ngidaet.&talia  pensa  sorores        /     '  '    .      ' 

Carpebant.  Mors  ipsa  aderat  ^  xui  feke  graTatur 
Dextera  terribili  y  Ubrataque.pendet  in  ietum  :  .  V 

£que  viris  ^  fallax  quos  lictat  yita  futuri 
Immemores  j^nuiM^.hos  OGulisy  nunc  destinat  illos*. 
Supremae  intere^  miseris  deus  arbiter  horse- 
Metiri  momenta  ^  et  inevitabile  punctum 
j£re  videbatur  pulsato  indicere*  At  iHtt 
Protini!l3  in  medios ,  qif^'  icopia  facta  y  ruebat^     , 
Monstratumque  caput  tela  excutiebat.acuto. 

Yosne  hostes.soxnni.dicam  ^  queis  oura.quietem 
Rumpere  tinnitu  j  et  lucis  revpcare  labores  ? 
An  vos  y  qu£e  dominis  caelat^r  Jn  pyxide  clausae 
Gemmantes  hciras,;  pretios^que  tempora.  in  auro 
"Volvitis  af5fixae;.lateri ^^noctuqiie.diuque . 
Dxcubias  vigiles?  Nec  tuincelebratusabibis 
Ciarminibus  nostris  |  memori  dignissime  fama 
Annule  :  quem  di^tis  Caesar  regalibus  aptum  ^  ^ 

Scilicet  ingeni0que  parem  gestare  solebat 
(•1)  Carolus.  Ille  brevi  pfilA  ,  jnirabile  visu  ^ 
Currentesque  retas  ^  implejcosque  orbibus  orbes  y 
Ponderaque  j  et  justo  susppnsam  examine  libram  ^  ^ 
Itidice  cumque  suo.vocalia  ceperat  aera.. 
r^nunc^  et  tenuea.mirari.perge  quadrigas 
Graecia ,  quamq^e  suis  navem  musca  obtegat  alia :. 
Archytae  jacta  ludos^iictamque  volucrem 
€oerula  mendaci  tranantem  nubila  pennS. : 
Quaeque  Syracosii  solers  industria  fabri  , . 
Naturaeque  juanus.  victrix  miraoula  finj^it^. 
PIus  quiddam  est  coeluin  potuisse  includere  g^mi. . 

If unc  eep  te  ^  &  prp^^es  ^  degendseque  arbitra  vitoe 
Machina  (2)  ;  sub  rigi^do  sLte  spirare  metallo* 

(1)  Carolus  V»  Ilnpei*at«i^v  • 

(a)  Sic  macbinam  viventem  appellant. 


t 


390  CARMINUM 

Kon  frustr^  perhibent ,  sed  habet  Tis  d^dala  mentem  ^ 
Unum  oro  ^  et  dulci  vates  pro  carmine  posco  ; 
Farce  meo  feralem  horam  properare  Menalca^. 
Sed  potius  relegens  tua  per  vestigia  cursum  ^ 
Fata  redordiri  ^  primceque  reducere  florem  , 
Quantiim  fata  deusque  sinent ,  molire  juventde ;. 
Ceu  quondam  m,agni  populi  spectante  catery.4  ^ 
f  er  denos  sublapsa  gradus  retr6  umbra  cucurrit  j 
Ezechieeque  suos  eeyum  revocavit  in  ortus.        j 

PSITTACUS.    AD   VIR.    CLaR. 

annAm  biarbum  incarvill^um. 

X  u  quoque  ciarminibas  ({uondam  celebrabere  nostris^, 
Eoae  viridis  regnator  Psittace  sylvas  : 
Qiio  doctas  gaudent  volucres  didicisse  magistra 
Arguto  humanas  imitari  gutture  voces. 
Unde  tuae  tamen  ordiri  praeconia  laudi» 
Incipiam  ?  uam  dicta  aliis  jam  vatibus  ^  auro 
Gircum  colla  nitens  -^  minioque  interlita  torquis  : 
Flumaque  nativo  superans  nilgore  lapillos ; 
Et  mille  ad  solem  quae  sparsa  coloribus  Irin 
Cauda  refert  \  coccoque  rubentis  gloria  rostri; 
Blanditiaeque  ^  jocique ,  et  heriUbus  oscula  labris 
Sueta  dari  ^  et  saeVae  in  fures  convitia  lixiguae. 
Haec,  et  plura^  quibus  jttsto  te^  Psittace^  toUis 
Inter  aves  fastu  ^  prisci  cecinefe  poetae  : 
Nos  versam  efEgiem  mutataque  membra.  canemus* 

Parnassi  sacras  furtim  penetraverat  arces 
De  levium  populo  lepidissimus  unus  Amorunu 
Nam  sorte  Idalii  nascuntur  ^spare  fratres. 
Hos  Cytherea  parens'  divino  semine  leti 
Procreat  immunes :  ^ast  illi  humana  sequuntur 
Fata  nothi,  patrioque  trahtint  ^  ^angiiine  labem  • 
Haud  tamen  hic  gressu  pueris  ccelestibus  ibat 
Inferior  :  par  qris  erat ,  frontisqiie  venustas ; 
Idem  ocuUs  ardor.  IAqtl  flavis  gratia  cirris  ^ 
INou  brevibus  deerat  formosa  superbia  pennis. 


i 


LXBERSBPTXMU5.  Spt 

Nec  mixiilLs  ille  etiam  jaciilis  metueudus  et  arcu  j 
!Nec  rudis  afdenti  juvenes  incessere  tasda  y 
Si  libuisset  j  erat.  Sed  enim  violentia  menti 
Nulla  fuit :  ludi^  nugarumque  una  Yoluptas. 
Gaudebat  petulante  sales  aspergere  lin^ua  y 
Et  grata.  innocuis  incendere  praalia  dictis. 

littgo  ubi  se  lucis  froudentibus  intulit  audaz  ^   • 
Nunc  vitreos  propter  fontes  lascivus  oberrat ; 
Nunc  super  areolas  j  et  odoriferos  pulviljios*.  y  . 

Kadit  iter  liquidum  suspensis  lubncus  alis : 
Nunc  manibus  totos  horti  jiopul^tur  honores 
]praeteriens  ^  sertisque  comas  innectere  gestit* 
Saepe  etiam  medio  libratus  in  aere  ^  lauri 
Yel  ramo  insisteus  j  flores  jaculatur ;  et  ipsas  y 
Aut  vioIsB  y  aut  croceo  caltnsd  petit  imbre  sororest 
Inque  caput  nimbos  y  inque  ora  effundit  olentes ,        ' 
Insultans  ;  factisque  jocps  scurrilibus  addit^ 

Non  tulit  ultenus  puerum  fegina  procacem  .    . 
"^  CaUiope ;  meritisque  pares  imponere  pcDuas 
Cogitat.  Ecqua  autem  speret  ration^  fugacem 
Prendere  ?  fidentemne  etiam  pemicibus  alis 
Captabit  ?  notos  igitur  se.vertitad%stus:  r 

£t  Yolucrem  aucupio  y  qud.  debuit  arte  fefellit*       . ..      ^. 
Forte  fuit  curv^  auratus  testu^ine  carcer  ,  .  .  .  * 

Quem  distincta  ostro  virgarum  argentea  circum^ 
Claudebat  series :  fulgent  capita  £gta  pyropis 
Nexilibus  ;  virides  prsB^exuut  infima  gemm8&» 
(i)  Hoc  quo^dam  abdid^rant  victas  cei-tamine  Ficas^ 
Servabantque  sui  monimeutum  insigne  triumphi 
Aonides.  Ergp  hunc  mediis  comiponit  in  hortis  ; 
Ambigu^sque  fores  y  et  fallax  cardine  hmen 
Occulto  insidians  filo  suspendit*  At.intus 
CaUiope  flores  et  poma  reponit  ^  Amori 
Incauto  iUecebras.  Quee^summi  ut  ab  arbore  vidit}. 
Advolat  iu  prsedam  ,  caveseque  irrumpit  apertse :      -      ■ 
Demens  y  quijuctusque  suos  y  quodque  ipse  parabai 
Exitium  sibi ,  u^sciret !  Nam  peusile  limeu 
Xjabitur  extempl^  9  et  nuM  reserabilis  art^  .   . 

(i)  OTid.  lib.  6.  Metamorph.. 


3^2  CARMZNUAf 

Girdo  viam ob^traxit.  Gemuit  Cythereiaprotes^j^ 
Proqiie  suis  sero  nimiibii  sese  increpat  ausis. 
"Nec  mini!ks  intere^ ,  si  qu&  vi  claustra  revellat , 
Kititur.  Explorat  clathros  j  et  virgea  mullft. 
Septa  manu  quassans  qii^rsuque  ^t  dentibus  urget 
iNequicquam.  Simul  hine  magni^  elamoribus  adsiiitt^ 
Pierid^s  y  gaud^ntque  yicissim  iUudere ;  et  iras 
£xstimulant  dicUs  et  amare»  yerbere  ImgueB. 
Ule  truci  contr^  obtutu  respondet ;  et  acres 
Plus  oculis  quiLm  Toce  minas ,  ni  yincla  re^olvant 
ProtinikS)  intentat.  Sed  scilic^t  irrita  diTa» 
'Vei^ba  parilun  curant :  ipsaque-  in  clade  ferocem  ^ 
Proque  prece  et  lacrvmis  aictis  et  tela  parantem  ^ 
ATerssB  merito  captiTum  in  careere  hnquunt. 
At  puer  infelix  y  quand^  jam  exiro  £iculta& 
KuUa  super  ^  questusqu«  dii^  jactarat  inanes  ^ 
!Nil  responsurse  nomen  fenitricis  opemaue 
Implo,^» ,  statait  cni£lem  Amii^  yitan. 
TJtque  humeris  habilmi  pbaretram  demore  gerebat  ^ 
Telum  immite  manu<(  tanta  impatientia  probrj;*est  )[• 
Heu !  telum  non  hos  fabricatum  promit  in  usus  y 
FerrumqueobTertens  niltAe  mereatia  contra 
Pectora  :  Tu  cert^  Tinclis  et  carcere  foedo 
£ripies  y  inquit  ^  meque  in  mea  jurarepones  i- 
!Nec  longiim  illudi  capto  patieiis  Amori^ 
Has  inter  Toces  letbah  saucius  ictu 
Ijabitur  j  inquo  suo  moriens  se  sanguine^Tersat. 

Quem  simul  ac  Tidit  (  namque  hauserat  illa  furentis: 
Clamorem  extremum  )  ^  casu  iMacrymaTit  acerbo 
Calliope  :  pectusque  manu  pjercussa  detorum , 
XJngue  genas  secat ;  et  flaTos  moestissima  ciiiies 
Inferias  puero  fiuperinjicit^  atque  ita  fatur  : 
!Non  ego  te  ^  testis  dea  mat^r  et  ipse  loquenti 
Frater  Amory  tantum  sperabam  haurire  dolorem  ^  ' 
Ut  Telles  telo  crudele  arcessere  fimus.  -   •  • 
Da  Teniam ,  ft  si  quis  sensus  post  fata  remansit  j     .    • 
Frrorisque  animum  memorem  ne  perfer  ad  nmbrias  ^ 
Dum  qiieritur ,  corpus  visum  est  exangue  movpri  :  -     • 
bive  fiiit  lacrymis  ca  vis ,  siv^  oscuU  crebra ^ 


*  X.IBBR      SBPTIBitXS*  SpS 

Instaurare  animain  menibris  potuere  foyendd. 
Nec  mora  ^  pro  puero  Tolucri  novus  emicat  alia 
Psittacus  i  inq  ue  deae  gremium  mirantis  et  ora 
Insiliens  blana^  solatur  voce ;  manumque , 
£t  tenero  in  pignus  pacis  petit  oscula  rostro. 
Hle  quidem  noQet  caved.  breViore  teneri ; 
Kon  tamen  hanc  odit ;  nam  priscum  morte  furorem 
Deposuit :  sed  par  stu^ium  ^  par  lu&us  ;  et  idem 
Garrulitatis  amor  mutato  corpore  restat. 

VELEDiE    BRtJCTERORUM^       - 

SIBYI.L^   IK  ACANTHIDBM   MBTAMORFHOSIS. 

Parodia  ad  Catulli  Phasellum. 

J\.CANTBis  illa  laureso  comffi  inside ns 
Ait  fuissc^  Yirgo  plena  numinis : 
!Neque  uUius  latentis  exitum  rei 
Kequisse  pr8e?idere  ^  siye  Juppiler 
Sinistrafata^  siye  dextra  conderet* 
Et  hoc  negat  Yisurg^s  atque  Luppiao 
Negare  litus.  Insulasve  mobiles  y  ^ 

SinuLmye  FleiTium^  algidosye  Frisios  y 
Sicambriam  i  memorque  Quinctili  nemus : 
Ubi  ista,  post  Acantnis  ^  antea  fuit 
Sibylla.  Namque  tunis  h  cacumine 
Futura  saep^  corde  praescio  edidit. 
Yetuste  Aliso,  fonsque  Fadder»  sacer  ^ 
Tibi  hsec  fuisse  y  et  esse  cognitissima  ^ 
Acanthis  inquit  :  ultima  ex  origine  . 
Tua  stetisse  dicit  in  crepidine^ 
Tuis  leVasse  limpidis  aquis  sitim.  j 
Ibique ,  per  tot  orbis  horridas  -rices  ^ 
Supei*fuisse  :  sive  saxo  Bructera 
Tenei^et  arya  ^  sive  Franeus  iibpiger  . 
Suo  illa  marte  yiiidicans  reppsceret. 
Neque  ulla  :VQta  funeralibus  Deis    . 

Sibi  esse  facta ;  quilijca  maneret  in  specu 


r 


3g4  €AHMIW,U3V| 

Recondita  ^  hos  ad  usque  proximos  dies» 
Sed  hasc  prii!Ls  fuere  :  lacta  nunc  avis 
Yiget  canendo  ^  seque  dedicat  tibi  y 
Gemelle  Apolioy  et  gemelle  ApolUnis. 

MUSICI   METAMORPHOSIS       - 

XNZ.tTSCXNIA]l£*» 

Xl  ▲  X.  H  o  K I JE  claro  Fhoebi  de  semine  proles 

Unica  Luscinius  <juoirdltm  fiiit ;  oinnia  paitii 

Fersimilis  j  roseos  vultus  j  et  ebumea  colla  y 

£r  flaros  crines  :  Toc^m  de  matre  ferebat 

Sen  pharetram  j  atque  humeris  habilem  suspenderat  arcum  ] 

Fhodbum  arcu  y  et  eumpti  jurasses  stane  pharetri. 

Sen  nervo  impulerat  volucres  stridente  sagitta^  j 

Continu 6 '  juss»  feiiebant  si gna.  sagittae* 

!Non  tamen  heec  tantum  ,  quanquamluec  quoque  jure  placebant^ 

Quantum  vox  puero  plaeuit  sua.  Prima  voluptas  ^ 

Frimus  amor  vocis  :  nec  erat  felicioralter 

Et  canere  y  et  blando  moderari  pollice  ehordas. 

Harmoni^  scires  illum^didLciss^  iKiagi8tr&  : 

Qnin  ade&  y  ut  perhibent  j  matem&  Tapsus-ab  alvo  ^ 

Impulit  in  niunerum  teneris  yagitibus  auras 

Ciimque  olim  moesto  suspiria  corde  trahebat ; 

In  numemm  gemitus  )  sus^iriaque  dBgra  cadebant* 

O  quoties  cunas  circiimstetit  agmen  Amorum 

Infantis  placidam  gaudensi:urbare  quietem  ^ 

Et  dulces  iras  et  jurgia  grata  mereri  l       • 

O  quoties  nymphee  violas  et  cana  tulere 

Lilia  j  textilibusque  oner^mnt  poma  canistris  : 

Blandum  avidae  risum ,  lenesque  movere^c^chinnoa! 

Hinc  nbi  florentes  afidleecere  ceepitin  annos  ^ 
Et  voci  vireSy  et  nat^as  addiditartem  :         > 
Tum  Phoebo  invidiam  fecit  j  potuitque  videri 
Judicibus  Musis  PhOBbum  superare  canendo. 
Vos  y  &  aerii  montes  y  «vos  'con^cia  tefttot    * 
Fkiraina ,  et  nmbroso  nutantes  verticesylvtej' 
Carminibus  nam  saepe  sui^  parere  ceeg^t  . 


I 


JLIBER      SEPTIMUS.  ^  3^5 

Lusciuius  ,  jussitque  ali6  migrare  volentes  : 
An  lyra  Throjcii  iuitimperiosior  Qrphei? 
Illo  IHaiades  j  illo  psallente  Napaeds 
Continuere  vagos  lipis  sine  murmure  fluctus. 
Et  multse  optarent  juveniplacuisse  :  s^edEcho 
Hunc  sibi  prae  cunctis  merit6  deposcit  honorem  ^ 
Echo  Hamadiyadum  pulcherrima.  VideratiUum  ; 
Et  papitervultu,  pariter  dulcedine  vocis 
Arserat  :  ingenuum  nec  dissimulahat  amotem. 
Ergo  pedem  quocumqrue  tulit  y  cantantis  ab  ore 
Pendet  amans  virgo.  Sive  is  vagus  errat  amcenas 
Per  valles  j  gelido  seu  frigora  captat  in  antro  ^ 
iEstivosque  fugit  soled  ;  seu  margine  fontis 
Gramineo  recuoans  nervos  impellit  et  undas  : 
Echo  haeret  lateri.;  sequiturque  audita  fideli 
.  Plectra  §ono  j  paribusque  modis  eequare  laborat. 
Audiit  has  Faunus  vicini  h  culmine  montis 
Delicias  y  magnoque  furens  excanduit  asstu. 
Nam  sibi  prae  nymphis  Ecbo  sylvestribus  unam 
Sperabat  thalamo  I*  aui^us  sociare  jugali  :    .    . 
Et  saepe  huic  calamis  surdas  ludebat  ad  aures  ^ 
Saepe  mcomposito  referebat  carmine  curas. 
Addiderat  precibusque  n^inas  y  et  fletibus  iram  : 
Virgineum  si  fors  posset  mollire  precando  *y 
Vel  superare  metu  pectus.  Sed  nescia  fl^cti 
Nympha  procum  ridet :  gemitusque  precesque  ^  superbo 
Fastidit  vultu  y  furias.nec  curat  inanes. 
Mollem  quippeanimum  forpiosior  ignis  adurit , 
Nec  jam  alias  victo  potis  est  admittere  flammas 
Pectore.  Lu^cii^ius  placetunus,^  et  unus  amatur. 
Ah !  quid  agis  virjgo  ?  deus  est  quem  despicis  ^  a$per 
Est  deus ,  et  fraenos  docilis  laxare  furori. 
Sed  surdus  nil  audit  amor.:,  .securaque  pcenae 
Mortali  pragferre  deum  npn.  sustinet  £cbo. 
Ipse  autem  impatiens  irae ,  irnpatiensque  repulsae  :  , 
Ergo  nescio  quis  Fauno  praeponitur  ,  inquit , 
Speratosque  intercipiet  fiidicen  ];iymensBOS "? 
Sentiet  j  ille  tamen  quem  tu  sibi,  perfida  ^  preefers  j 
Sentiet  ^  et.  dur&  fastidia , mprte  piabit , . 


3^6  C  A   R   Sr  I  K   U   JT 

Contemtusque  tuos*  Nostri  solatia  cert&* 
Ista  doloris  erant  •  quod  non  potieris  amat{>v .    * 
Sunt  dryades  sylyis  aliflo  j  sunt  naiades  Vindis  ^ 
Nec  formd.  indecores..  UnamcurmilUbus  amens*^ 
Antefero  ?  non.  est  Echo  me  jfidice  tanti. 

Talia  flammato  secum  dub  pectore  ydlvens 
IngredituF  lucum  capripes^  m)i  fontis  ad  oraiik 
<jramine  sub  riiddi  par  lene  sedebat  amantum  y 
Demulcens  curas.cantu  y  mollesque  vicisslm 
Ad  sua  suspirare  docens  suspiria  chordas. 
Quos  simuf  ac  longe  ferus  aspicit ,  ayia  pulsans 
Horrendo  fremitu  )'uga  ,  conyaltesque  supinas  : 
£t  yideo  y.  exclamat ,  Testrum  ,  mea  probra^  furorem  ^ 
!Et  punire  licet.  Subitus  nil  tale  timentes 

Sppressit  payoirj  et  vocem  cum  lumine  ademit; 
t  Yer&  rediere  animi ,  et  vox  reddita  nymphie  es^  ; ; 
Tela  dei  et  fiirias  contra  miserabile  pectus 
Objiciens  j  totoque  tegens  sub  corpore  amantem  : 
Si.c[ua^  inqnit)  restat  pietas  ,  si  gratia  nostri 
TJlia  super  ,  £etro  juvenem  violare  nefando 
Immeritum  ne  tende  y  yel  hanc  prius  exue  yntk  ^^ 
Et  mea  Luscinii  pet'  viscera  transigepectus* 
Una  duos  Tirtus  concordi  fdsdere  junxit  r 
Eripiet  mors  una'  duos ,  jiipgetque  sepulbKnr». 

Interei  juyenis  furtivo  sauciusictU' 
liabitur  j  mfelix^  sequitur  quem  virgo  cadentem; 
Qualis  pampineis  circumdata  frondibus  ulmus^ 
Cui  multam  agricolae  duri  impegere  bipennim  > 
Fessa  ruit,  traxitque  maritam  pondere  vitem. 
Haud  aliter  miseros  casns  tulit  unus  amantes : 
Sic  ambo  in  medi&  sibi  morte  suprema  dederuilt' 
Oscula^  sic  animasambo  simul  ^xhaI3.runt. 

At  caraeexitium  prolis  miseratus  Apoll^ 
Essededit  yolucrem^  macuUsque  rubentibus  a&s 
Aspersit  memores  effiisi  ca&de  craoris. 
lUe  tamen  priscum  /nutato  corpore  nomenr 
Senrat  adhuc  j  moresque  suos*  Par  gloria  cantfts , 
Par  amor  est^.  Illum  sua  nunc  quoque  diligit  Echo  j  - 
Non  jgm  nympha  Echo ,  et  Fauni  myidiosaTolup^  y 


J 


>L  1  B  B  R       S  E  P  T  I  |«t  tJ  ».     .  *         397 

tSei  sinemole.sonvis  y  sine  pcmAere  vocis  imago»' 
Xiusciiiium  sequitur  sylvis  ^  et  reddere  gaudet 
Kunc  etiam  teneros  parili  modulamine  questus» 

V-J  •  • 


I 

F  A  B  U  L  iE. 


TOaaENS    ET   FLUVIUS. 

iQuci^sitce  hon^^tts .  artibus  y  rapUBque -opes  ^ 
jFabella  paucis  edocei  ^uid  differant» 

JVlLulto  imbre  tumi^us.montis  h  fastigio  | 
Per  confragosa  saxa ,  rujfesqufe  asp^ras ,     . 
Torrens  ruebat  :•  et  rapaci  cortice 
Secum  trahebat  arboles  ,  greges ,  domos  , 
Non  absque  magno  rusticoe  gentis  metn;    ■ 
Is  Fluvium  conspicatus  inter  populos  ,.    . 
Glaucasque  salices  vitreo  errautem  pede  ^ 
Sic  ore  fertur  increpasse  torbido. 
Dum  tenui  lentus  alveo  ac  inglorius  y 
JEgv^  hamil|p  mediis  tollis  i  juncis  C£iput.  ^ 
Quanto  per  agros  agniine  decurram  ,  vides. 
Mihi  cuncta  eunti  ceduut  :  et  fr^nos' p^ti 
Indoctus  y  undis  «mtilor  pontui^k  meis^  ^  r ..  ^ 

Cui  leni  sic  respondit  Amnis  murmure  : 
Me  ver6  lyiiaphas  volvere  perennes  juvat  ^  ' 
Ingenuo  tonte  natum.  Nulli  noxius  y 
Gunctis  beneficus  j  arbores  ejC  gramind  ' 
VitaU  humore  nutrio.  Pastoribus  , 
Fessoque  pecori  j,potum  et  umbram  prdebeo. 
Hincripa  utrimque  flore  perpetuo  micat ; 
Nec  canere  honor^  accolo^  cessant  meos  : 
Ci!im  te  y  ceu  cladem  detestentui'  publicarh. 
Fragore  tantp  qiiid  enim  speras  conse(|ui? 
Nimbds  serenus  sol  ubi  deterserit  ,  ^  , .    ^^    V  . 
De  te  supererit  nil  nisi  spuraa  et  lutum. . 


3^8  CARMX/NUBl 

Utinam  ficta  quos  notat  narratio  ^ 
Hinc  displicere  serio  discant  sibi ! 
Caecseque  crimen  sortis  y  ac  coeli  furor  ^ 
Kt  poma  dici  generis  humani  horreant ! 
Qui  yastitate  ruris ,  et  casu  urbium , 
Mistoque  lacrymis  sanguine  domos  extmunt  y, 
Nequaquam  hceredi  possidendas  tertio.^ 

PAflLIO    ET    APIS. 

A.  Lis  superbus  auro  et  ostro  lucidis 
Fapilio  j  necnon  mellis  artifex  Apis , 
Sub  luce  Solis  prim^  in  hortnm  venerant* 
Miratus  ille  copiam  florum  et  decus  ^ 
Quos  pulchriores  ipsa  reddiderat-siris 
Aurora  lacrymis  :  Qusb  voluptatis  ^seges 
Ultri  offeratur  cemis  j  inquit ,  6  soror. 
Froperemus.ergo ,  diSim  sinit  dies  y  frui. 

Simul  nitentes  areolas  cir<:iumvoIans 
Temer^  v^gatur  ^  qu^  sua  libido  trahit* 
Florenf  puiares  naxe  per  liquidum  dethera : 
Usqueadej)  par  est  eomulis^cbloribus. 
Et  nunc  frigf ^t^itL  violae  idafptat  haHtnm : 
Nunc  semi&p^rt^  libat  oscuIuiu'rosdD  j 
Motisqu^  Udliduis  ventulum  pennis  facit. 
Tenella  calttids  folia  jam  depascitur ; 
Jam  inebriatur  calice  narcissi  aureo.: 
Mod6  in  tepente  dormit  an^ones  sinu. 
Lascivus  j  importunus  ,  inquies.^  procax  ^^ 
Sectatur  omn,es  ,.  mox  relinquit}  et  brevis  ^  , 

Unius  amor  est  alterius,  fastidiuiti. 

Apem  perhSrtum  cura  exercet"  interini',  ' 
Studiumque  melius  :  quippe  noii'  odoicibus ,  *  ^*^' 
Lievique  lucQ  capta  ,  flores  obsidet : . 
Vanoque  circum  murmure  errans  mstrepit. 
$ed  dulce  miscens  utili  y  ceram  undiqiie  |  ^ 
Mellisquedon^roscidi  coelestia'' 
Colligere  certat.  Sicubi  e  sudantibus   ' 


;    »    '. 


^ 


Z.  X  B  E  &      S  £  P  T  I  M  0  S«  3^9 

£xpressus  astris  hiinior ,  aut  flavas  croci  |        ^   •   * 
Aut  nigrantes  lavit  hyacintbi  comas ; 
Arsenteumve  lihi  alabastmm  impluit  ^ 
Celeribus  iU^  yecta  penni«  adrolat  ^ 
Latura  castris  dulces  exuvias  suis.  .  • 

Sed  nec  ea  thymbram  ^  serpylhimque  negUgit. 
Nec  sugere  humilis  flosculos  sp*emit  thymi. 
Quin  stirpe  ab  omni  colligit  prudens  opes  j 
Nullpque  spoUa  non  refert  de  gramine. 

£t  parcere  opeii  jam  monebat  Hesperu6* 
Qu&m ludo anhelus ,.  atque  discursu.  vago  ^  .  .  •  .!  I 
Papilio  devoianti  factus  obviAm ;  ' ! 

O  te ,  inquit  j  inclementis  et  duri:ingenll  ,1 

Qud9  perdidisse  tam  bonam  potes  diem.  /  > 

Haud  me  laboris  ^'  retulit  illa ,  pc&nitet. 
Ceram  votivad  pradbituram  Diis  faces  ^ 
Gratumque  domino  condidi  nectar  meo.-  *  *. 

Nec  defui  y  Iprivata  qu£e  hecessitas  I 
Pr^SieQsque.yitao.pQScit.  uJius  ,  exequi»  . 
At  tu  molestum  y  frater  j  habuisti  otium^        ...  .^ 
Ingratiisque  nilagendo  fessQS  es;  /  .  *   •-    ' 

,        .     •  '    ".  / 

. Ab  diUgenti  studio  curiojsita^      .  .  ^> 

Quid  vana  di^te^.^  ;quilibet  huw  intelligit* .  .   ; 

ACUS  NAUTICA  x*  GUBERNAGULUM.      ^ 

O.  .  .  •      .      l     .  .  .  N  •       *  .    .  .    j  J    1. 

i<ru8*A.'NaVis  eiuyiisPemvicb      '        ^  — 

Atlantici  sedatbat  tmdd^  sequori^.  .  ^     t 

Bidebat  aether  i  et  leVi  Favdniii^  '  .  f- 

Crispans  flabello  «naria ,  cu^t^fts^ptibsl^eri '  ' 

Spem  certam  avaxis  fecerat^Y e<5t<orib6b  i  - '  ;  *  -  ;• 

Kt  j  am  licebat  Afiicseiitttis  prbcM  iy  = '  f    '  •  ^ 

Metasque  dupHces*certiere ,  trop^a  HetcuUs. ' 
Ciim  hvor  j  'et.cupido'  dominandi  impotens  j 
Discrimen  adduncere  res  in  nltvmtimr^  ' 
^   Aciis  marin»  gk>ria  Gubema^ulum 
Jampxidem  urebat  j  mente;  noji^eequi  i^rens  ^ 


T 

•  \ 


^OO  CAtLVLXVVU 

Qnas  dederat  olim  ^  nunc  redactum  in  ordinem 
Accipere  leges  y  atque  servire  alteri. 

Hinc  in  qnerelas  efFundens  se  amariils 
Stridebat :  Aliosregere  y  non  regi ,  meum  est : 
Id  juris  ipsum  nomen  cert^  vindicat. 
M inine  honores  futilis  Acus  debitos 
PrsBripiet  ?  At  non  illa,  luctans  fluctibus  | 
Ad  C89ca  pinum  vetuitillidi  vada» 
Non  opportunis  circumegit  flexibus 
Dubium  tenentem  saza  per  et  aras  iter. 
Sed  molle  delicata  duxit  otium 
Eburneft  in  arce  |  fbmice  sub  crysydlix&o  ^ 
Exors  laboris  pariter.et  periculik.      * 
Ergo  procelfis  ^^  et  furon  turbinum 
Di!lm  noctu  decertamus  ac  interdi^  ^ 
Redimendo  nostris  naufragium  dispendiis } 
Desidifl»  regnum  merces  et luxfls  ent  ? 

Dedecora  sed  privata  quid  queri  attinet  ? 
Cx>mmnne  probrom  est.  Yela  laxantm*  tnici 
Laceranda  Bore^»  :  grandinem  et  pluvias  fei^ant  s 
Gemantque  tortis  pendula  i  rudentibus : 
.Renna  jussit.  Tuque  Bracteola  a^is  y 
Cuvnosse  motus  aeris  varios  datum: 
Queeque  ingruentem  loiig^  hiemem  praBnunci^^ ; 
Serva  j  et  perennes  pervigil  excitbias  age: 
N e  quo  tumultu  Dominso  turbetur  quies ; 
Neu  cari  amdre  distrahatur  sideri^,!    . 
Hedc  patimur  ^  et  siletis  ?  Imm6  pristin» 
Si  quis  etiamniun  gloriaa  est  sensufr  super  ^ 
Excutite  tandem  turpe  servitii  )uguxt^.: 
Yetusque^  me  ductore ,  jps  de&ndijte. 

Efiutienti  taJi^  j  ikiedi&  in  die , 
Nox  pelagu^  ii^tipi^jovisa  y  ccslumqu^  ^ripit. 
Furit  unda  j  ruptis  fulsura  mijcant  ignibus  f^ 
Ruensque  abP9ini  carcune  tempestas  sonat. 

THuaa.  ver6  patuit  j  caeca  quantiiun  temeritas 
Rationi  distet,  Ille  stridulus  Yigil  ^ 
Qui  se  arboris  ja^l;abat  in  fastigio  y 
Apicem  superbum  purpura  aurpque  iUit|i9i|- 


ik     I 


t  t  ^  £  H      S  E  1»  T  I  M  ir  8*  4^1 

Clhnctosqiie  despectaWt  uno  stans  pede?  ' 

Primum  ad  pvocellse  murmur',  expers  conslH  ^ 

Amensque  y  subitd  redditur  v«rtigine.  - 

Confusa  rapidis  Vela  (l^n^t  ],udum  Notis , 

Navimque  fessam.  pondei^einclijiant  siio. 

Ipse  ade^  opac^  Clavus  ii^caligine  ^ 

Incertus  in  quas  cursun^  partesdirigat^     : 

Mod6  huc  ,  modo  illuc  ,  lege  nuUd  flectitiir» 

Agitque  gyros,  #t  viam  remetiens  , 

Puppi  reductS.,  quAs^petit  terr^s.fugit. 

fiiterea  Cuspis  ,  L[jrsaD.amica  lucidsD  ^        ' 

Rebellium  labores  nisusque  irritos  ^    • 

Instansque  ab  alto  yiderat;  perioulum. 

Fremit,  et  reyinctum  lilio  quassans.  caput^ 
Huc  nosj  $uperbi,  yestet,  ^it,,  tulit  furor*      .     : 
Vis  Hulla  assultus  turbinimiv^  j^am  sustinetw 
Hinc  8Bquor;aperit  gurgiiesj  iixde  sequore 
Magis  timendum  litus  syrtes.occulit.  . 
TJtrimque  funus  y  utrimxidie  despexatio.  '  • 
Tamen  salubres  si  placet  nuiiic  deniqu-e  :    / 
Audire  monitus  ;  rebu,s  afllictis  opem      .    ^ 
Praestare  nostra  fo^fs  pote^i.t  indu'striav 
^    Detracta  s\immis  lintea  antemiis  cadant» 

Tii,  Claye  9  eumdem  fac  teiieas  tectus  statuxnjf 

Ke  quassa.  fluctu  latera  splva^tujr.  tatis^ 

Jubeo  fideli  Pinnulam  versatilem 

Referre  studio,  qui^.Aquilo^es  cogitent ;     ' 

Quas  inqui^tus  Ai;r$ter  xntentet  minas. 

rarent :  4|t^bi1:ro  quippe  metiu  cesserat» 
Portumque  cepit  pbsequens  modestia^ 
Quem  turbulenta  clauserat.cupiditas. 

4-- 

A  D  U  t  A  T  1  O  J>  U  N  IT  A. 

X  u  M Eiff  s  Philippis  9  atqtie.  fbrtunS.  ebrius 
Antonius  lustrabat  urbes  GroBciae : 
Si  quo  lateret  victa  lib^rtas  loco 
SoIlicitus.'Ubi  nil  non  ihetu  fractiam  videt^ 
Frsenique  patiens ^  exuit  vultu  minas  y 

Toni.  tL  Cc 


4o2  C  A  Tl  Jtt  1   N   U    !« 

Et  ^  furore  cdBdis  ad  lasciviatn 
Suosque  mores  sponte  ilaturee  redit.    * 

Non  jam  vetustfie  gentis  auctor  Herculets 
Jactatus ,  illum.grandia  ad  facta  excitat : 
Sed  dQmuIari  Liberum  juvat  Patrem. 
Hunc  unice  oniratur :  halntu  corporis^^ 
!Nitore  9  cirris ,  luxu  9  temulenti^ 
Referre  gestit.  Liberum  se  dicere-, 
Inscribi  statuis  Libenim  gaudet  sdts. 
Ergo  omnis  ilU  civitas^  qiioquo  pedem 
/     Tulisset^  ibat  obyi^m  y  tnure  et  mero 
Oratum  adesset  dexteret  felix  Deus. 
Fars  ante  currus  thyrsum  quatiebant  maXLVLy 
.  ^auco  canentes  lo !  Bacche  !  giitture; 
Fars  pampini^  hederilque  succinc^ti  caput-, 
Motus  petulcos  y  more  satyrorum  ^  dabant. 
Quin  ade^  matres  y  temei^  sparsis  crinibus  j 
Tectasque  Lynce  pector^  ,  insanis  novum 
Kon  puduit  miplordre  Numen  orgiis. 
Atque  ista  multis  profuit  adulatio  y     ' 
Yictoris  et  rapaces  avertit  manus. 
Athenienses  veri  diim  ex^cedunt  modum^ 
Captantque  domini  gratiam  servilius^ 
Cladem  attulere  rebus  ultimam  suis.        ^ 

Ingi^esso  in  urbetn  populus  occurrit  frequens^ 
Interque  plausus  etchoros  Bacchantium  y 
lUum  ad  patronae  ducuht  arcem  Falladis.  ' 
Tunc  A^opagi  Fraeses  iipplexam  offerens 
Hederis*oIivam  ,  Fignus  ^  mquit,  hoc4lbi 
Fidei  et  amoris  donat  armipotens  Dea. 
Et  quflB  refugit  virgo  Marfis  nuptias  , ' 
Bacche  his  maritam  se  dicat  sponsaIibus« 

Agnovit  artes  Grceculc^um  Antonius  y 
Seque  irrideri  sensit.  Utque  ira  et  pudor 
Urbanitatis  non  rudi  ingenium  auxerant : 
Quis  y  ait ,  superba  Falladis  non  ambiat 
Conjugia?Do  ^  vicissim  et  accepto  fidem. 
Nuric  mille  vos  talenta  dotis  noihine 
Numerate.  Quanqnim  filiaeidparum  esfJToviS; 


^ 


I 

j 


I.tBER       SBPTIMU8,  ^O^ 

Plus  non  requiret  nostra  tamen  benignitas* 
Funita  sic  est  turpis  assentatio. 

PALMA  ET  GUCURBITA* 

V  £  H  T  o  s  A  Falmam ,  pergulce  e  fastigio 
His  increpabat  vocibus  Cucurbita : 
Qu^m  lenta  crescis  I  si  qua  Zephyris  est  fides  ^ 
Maturiis  uvas  decies  autumnus  tulit  y 
Ex  quo  9  feraci  quamvis  agro  consita  j 
Vix  humil^  supra  toUis  arbutos  caput^- 
Nec  heri  labores  justo  pensas  foenpre,  . 
£go  vere  medio  nata  ^  jam  late  locum 
Inumbro  foliis ,  atque  sola  sum  nemuS*      • 
Mirare  foetus  !  quis  decor  !  quce  granditas  !  ^ 

Ut  sparsus  ostro  fulget  argeifti  mtor  l  .        ;. 

1  nunc  ^  et  iUis  dactylos  prdefer  tuos. 
Tum  Palma:  Cur  inflaris,  inquit  ^  insolens  ^    ; 
Meque  ore  tumido  non  merentem  despicds  ? 
Qu&d  lenta  cresco  scilicet  j  neque  auctibus 
Adulta  subitis  surgo  ?  quod  vertis  probra  ^  . 
Laudem  meretur»  Figo  radices  dii 
Decertaturas  cum  furore  turbiiium^. 
Et  saecla  post  complura  inhassuras  splo* 
Te  levior  aura  stirpitus  vulsam  rapit  > .  , 
£t  furca  si  non  fulciat^  repas  humi^ 
FoUorum  inanem  siulta  siivam  jfict^tasy 
Qugemoxolenti  computrejscetin  fimo^ 
Immundi  frucfus  Aikm  tuos  edent  sn^. . 
At  me  sepundas  dactylismensa^  juvat     ^ 
Condire  Regum ,  nec  deest  ramis  hpz^pr  j ,   ,  ! 
IIUs  triumphos^Caesares  ornant  suos. 

FabeUa  ineptis  dicta.  sit  Scriptoribus  ^  . 
Qui  magno  chart$e  et  temporis  dispendio  ^;; 
Gravare  Ubris  obstinati  saeculum  ^    .  '     . 
Lentos  labores  arguunt  inerti8& ,  *      * 

SterUique  genio  diUgentiam  imputant.       .  .   >, 
Sed  cit<V  senescit ,  quae  citi  venit  gloria  j 
Scriptisque  superest^  multa  qui  scribity  suis; 

Cc  a 


V' 


v. 


4q4  C  ▲  B.  M  Z  >f  u  ji 

TAURUS    SAGINATUS. 

xii  X  F  E  R  8  iiratri  Taurus  ^  amnis  ad  cdpiit 
Jacebat  ^  herbas  otdose  Tuminairs 
Fruensque  grato  subter  umbram  frigore. 
Is  conspicatus  non  proculfratres  subs  j 
Durus  per  agrum  quos  exercebat  laborj 
O  luce  nat6^'-tristi  ^  et  irato  Jove ! 
"VTestrflpne  par  est  ^inquit ,  infeKcitas  ? 
Servilia  grave  colla  deterit  jugum: 
NuUaque  patitux  esse  liberos  di^. 
Fodit  hinc  Arator  (^uspide  imthiti  latiis'^ 
Intentat  ind^'  voce  terrifici  minas.  '' 

Et  qui!im  quietem  nox  refert  mortalibifs-y 
Paleis  ccBnatos  arutis  y  faeno  et  putri  y 
Cubile  acutd.  carice  instrktumrexcipit';   ' 
Fessasque  reparat  crastinis  vires  malia. 

Mihaohinis opernm  conceditur immunitas. 
Cura^c^e  liber  prata  picta  flpribiisy 
Bivis  et'tidos  mobilibus  skltus  colo: 
Ubi  delicatis^^-^t  suavte  olentibus 
Securus  herbis  pascor  nd^fastidium. 
Et  nanc  jocantes  appeto  cornu  Notos : 
Sparsoque  p'i6dibus  pulvere  exnltlm  Teror. 
NuHc  oravitreo  in  fonte  *speculari  juvat-^ 
Sitimque  gelidis  pellere  ac  sBStus  izquis. 
Vid^te  nivci  corporis  qui  sit  nitor  J     '     • 
Ut  obesa  laife  tergk  luxutient  toris^^ 
Teniisque  crurum  pendeant  p^leariifc  :    ' 
Esse  ista  me  beatum  ,  vos  miseros  probta%« 

Huic  jtctitanti  talia  ihsolenti^-:  ' 
Qu^m  veror  j  ifiquit  uhus  t^nta  ne  tibi 
Cladem  minetur  proximam  ielicitas<^  ,.     •     !  j 

Nostrisqci^  cogat  invidei:^  laboribus.  ' .  .    ')  j 

Di!lm  fabulantui>^  tibise  auditur  canor  ^ 
Et  ecce  rasum  cinota  verbenis  caput 
Longo  procedeiiL^  turba  venit  Ordine. 
Rector  prasibat  j  Itici  idem  •custps.  sacri  ^ 
Flamenque  Cei^eris  y  vaoe  qui:  iiota  ywians^  ^ 


I  >  < 


r-I  B  E  R      S  E  F  T  I  M  TT  Sj  "  J^O^ 

Blaladoque  Taurum  leniens»  poppysmate  J  .  • 

T§r  latdce  puro  rite  perfusumvlavit  f   »      ^ 

Ter  thure  circiim  lustrat  afqtie  odoribils. 

Tum  flore  fix)iil^iti  y^caarulisque  candidam 

Vittis  coronat.  Necnon  inducto  ungulias'^  , 

Et  leTia  au ro  dat .. f ulgere '  cornu a.  ' 

Cereris  honpres  interim  ^Mry^tfie  caniint  y 
Yocesque  gecni]b.i^t  Tallis  et  cum;Km  nemuj^. 

At  ^udio  ^mpar  ^  atqilte.lastitia^ebriud 
Taurus  triumphatf  et^tacile  pkmdit  silnt 
Lentoque  gressti  moliens' vestigia^ 
Monstrare  popula^ese  gestitsupplici^  .    ^ 
Piasque  ciECUznquaque  tendentem  manus-^ 
Tprvo  superbtis  intuetur  lamine,- 

Ut  ventum  adtu?am.y  q^aeDedo^miedioi  stetit^: 
Erecta  pagd ,  reS'  sfuas  JdemnmkcetK^ 
Lapsas  reierri  sensit.^IngenteS'Ppp09  - 
Adsunt ,  acutis  horridi  in- securibu&y: 
Juxtaqu&cuhri-^  fiirra.^  sal  ^  capedines  j 
Ferale  mor fci s  speciiiiea^et  ppeesagium . 
Ergotremei^ti.^  T^Mm&remque^fratribus     .-  , 

Male  exprobratum-ser6  laudanti^  unico: 
Sj^curis  ictu  .sadva  colhim  diffidit; 
!Niger  it  apeito  sanguis  h  jugulo  :  et  gravL^ 
Expulsa  in  auras  vita  mugitn  fugit.      .  ' 

rf arratione  ludicir&' desi^ibitw    '*         >   > 
Oenus  illjid  hbn^inumt^.quQS^quis.api^dixerit  ^ 
Fprtunao  aborttts*)  atque  iungofi- sfficuli'^ 
Qui  patrii  ligonis  j  et  avitaei  casee    , 
ObHtij.  in'urbe  protini^  Keges  agunt  ^  . 
Splendore  ^  luxu  ^  delioiis  ^  «uperbii. 
Miratur  hos ,  paresque  'Diis  vulgus  facitw 
At  vero  sapiens  despicit  ceu  victimas  j 
Fortuna  qua.S  .saginat^  ut  sibi  immolet. 

A'Q  U  I  L  A    bt'  T  R  O  C  H  I  L  U  S. 

^AQACiTATBB^  meutis  et  solertiam  ^  . 
Plus.  vastitate  viribusque  corporis 


i|o6  OARMZJfUKE 

Frodesse  ,  lepido  Fabula  exemplo  docet. 
Cilkin  gens  yolantum  de  creando  Fiincipe? 
^    Deliberaret  comitiis  frequentibus  ^ 

Aquilamque  solio  publicus  ferret  favor : 
Sibi  petint  Trochilus  id  honoris  dari. 
Exsibilata  est  ambitio  praepostera^ 
Yilique  indignans  Aquila  certare  aemulo  v 
rrustumne  volucns^  mquit^  qupd  Ciconi» 

^  Gruesque  cedunt  y  adimet  impecium  mihi? 

£t  unde  venit  hflec  ei  fiducia  ? 

;  '^  Non  penno»  ,  non  vis  uUa  rc^tri  et  unguium  ::: 

J^        ^     Queentque  j  quisquis  audiat  cantus  ,  ubi  est. 

*^0  Cui  TrochuuSf  Parce  contumeliis^  ait,. 

B.ostT:umque  et  ungues-  ne  nimis  jacta  tuos. 

<k  '  Feritatis  arma  sunt  haoc  ^  et  tyrannidis  ; 

Quae  quid  sumu&  passuri  ,  si  regnes^  docentw 
Sed  age,.  volanda  plurimi^  quoniam.  vales>,. 
Dirimatur  ista  tanta  lis  cer^mine. 
Quique  altiilks  feretur ,  is  demum  imperet. 

Cunctis  probata  y,  discipJet  Aimigerce  Jovis^ 
Conditio.  Grandis  ,  inquit,  et  victum  maneti 
i         Te  gloria  :.  mihi  vincere  vertetur  psobro. 

Sed  quandjy  cives  sic  volunt  y  sic  et  jubent ::  . 
Eatur.  Alas  simi!il  immensas  explicans  ^ 
Parthi  sagitt^  leviiks  ex  oculis  fugit  y 
Xntraque  ceeH  sese  condit  nubija». 

Jsmique  increpare  tarditatia  miiulum  y 
^  Fcenam  et  minari  C(Bperat  vecordi«k 
CiliLm  derepente  visus  est  stmra  caput 
Vplitare  Trqchilus^^  atque  festo:  carmine"^ 
Omnem  triumphans  lat^  complere  alira. 
Ardens  cupido  gloriae  quid  non  potast !' 
Aquilffi  imprudenti&  ille  dorso  sederat : 
Ejusque  abutens  in  suam  rein  viribus  ^. 
I^atura  quod  negabat  y  ingenio  tulit. 
£t  meruit  ^  ultr6  cunctis  applaudentibiis  ^. 
Verso  vocari  Rex  volucrum  nomine. 


r- 


r  I  B  E  K      S  K^  T  X  M  ir  S^  J^QJ^ 

«LEOPATRA.  OFFICn  ANTONIUM 


Wt   O/N    B   N   S. 


JL  u  R  p  I  solutus  diffluebat  otio  ^ 
Fer  tot  labores  gloride  |>art£e  immemor  ^ 
Suisque  f^tis  inyidens  AvTOKiys. 
Ac  bella  cl^^  Jeg^tis  mattdat-  Farthida  : 
Fac^prumqiie  fidd  Yentidl  caedit  marm  : 
Ipse  muliebri  sub  conopeo  accubans  ^.      ■ 
Indnlget  epulis  :  atque  mimis  ebrius 
Interdiu  noctuque  gestit  plaudere. 
Nunc  tela^  .meliiSis  barbaMrum  sanguine 
Tingenda.y  vcrtit  in  feras  :  nunc  textili    ""  **':• 
Xiino  implicare*  squam«os  eertat  greged  ^ 
Aut  insidios4  trahere>d^ceptos  dape.  ^ 

Hos  ille  Bruti  victoc  atque  Gassiiy 
Hos  ille  Caesaris  ultor^.et  Augusti  fi&mulus  y 
Captat  triumphos.  Omnibus  prae  laureis 
Detracta  fronti  CLEosATkiE  myrtus  placet.    ' 

At  illecebris  maximum  qAamquam  Ducem 
Superba.  mulier  gaudeat  victum  sui^  : 
.Dolet  t^men  qu6d  orbis ,  quem  solus  patesl^ 
Habere  ,  partem  sponte  cedat  alteri : 
Ferensque  socium.^  se  parem  imperio  neget» 
Nec  deest  Amantis  ^  qui^m  dat  -  sese  occasio  ^. 
Ad  arma  resides-excitare  spiritus. .  \ 

Yicina  quondim  fluminis  sub  ostia 
Uterque  solito  -more  piscatum  iverant. 
Et  erat  inanis  grande.  ludi  pra&mium» 
Superatus  illo  non  semel  certamine  y 
Sortisque  metuens  nunc  quoque  adverses  vices  f^^   • 
Gascis  Triumvir  pradeipit  sub  fluctibus 
Urinatorem  cl^m  ^natare  callidum  :  *     / 

Suaeque  pisces  figere  emtos  lineee. 
Quo  munere  plausum  victor  et  palmam  tnlit  y 
Nec  fraus  diu^  gr^tusque  Reginam  dolus 
Latnere.  Quis  enim  verba  feminao  daret 
Et  Amantiy  et  assuetas  Fhariis  artibus,? 


40S  CARMINUia 

Fingit  tamen  nescire  r  et*ii^  perend^bEHimi 
Novd.  exultantem  sponsione'  pVovocat^ 
Aulae  utriusqiie  magns^  fifr  conj&uc^io^ : 
Kipasque  complent  hinc  et  hinc  i£gyptii^       ' 
Italiqiie  proceres,:  velut  eo  certamine 
Fortuiia  verli^retur  et  fatnnv^nper)*.  ^  ■  •  ' 

Jpsi  phaselum  puppe  prori(}ue  aureis  ^ 
V  elo  superbam  serico  y  adnixi  regunt  y 
Undasque  remis  vefberaiit-  argenteis. 
Provecti  m^dio.  in  amne  ^  figunt-  anchoram.^ 
CLBOFA.TB.A  prord.,  piippe  sedet  Antoni-cjs  y 
Umbella  gemmis  texta  qU68  tegit  supcr.    . 
Hami  instrUuntur  pabulis  fallacibus ,  - 
£t  in  profiindum  demittuntur  gurgitenu 
Metum  ii^tei:  etspem*  comites  suspensi  silent^    - 
Favorque  votis  scindkui;  contcarii^., 
Intere^  visa  tec  quaterque  concuti 

i  Nutaiit^'  .taWna  lixut  B^omani  Pucis. 

At  ille  nil  cunttatus  y  impigre  trahit 
Inusitatp  degravata  pondefe.  ■ 
Simul  ad^lantum  clamor  ingens  toUttur  y^ 
Plausuoue  cellea.  et  C£(vaQ  ripae  (remunt. 
Sed  qms  stupor- deind«  corripuit  virum  ^, 

!  Cum  maceratain  fumo  et  intrito.  sale 

Pendere  filis  vidit  halecem  suis! 
Auget  ru):>orem  risu  Ci.eopa.xiia  ilnprobo  :^ 
Fraudemque  fraude  vindicasse  glorians  i 
Quin  tu  y  ioquit  y  imperator^  hamos  ^  lineas  ^. 
Calamosque  njobis  linque.  Yi  capere  oppida  ^ 
Domare  geutfs,  imperare.  Regibus  j 
Toto  orbe  ferre'jura,   sit  tutls  labor. 
Piscari  siic  fa^^sic  decorum..  Ai^tokio  est>. 

CUNICULUS    BT    LEO, 

dKNSissB-ntonstraS)  dtim  me^nor  es 'injtiril)&». 
Spernendo  nlielius  inii^icos  ulcisceris. 
Propter  paludem  cursu  anhelo  ti*ansiens 
QuAm  fugere  ranajs  cernei*et  CuniculuSj^ 


Altoque  payidiim  te^ere  <^I)  Uzaa  caput  :t 

"bSirBii  seipsu|n'CG§pU  y"et  majoribus 

Jam  cedere  negajxs.  belluis  ^  tuiim  improba 

lieonis  infestare  somnos  institit :  ' ' 

Caudam  et  proterTis  yellidare  morsibus;^ 

Innoxiis  quem  captans  unguibus  Leo^ 

Hic  increpaisse  voce  trepidum  dicitur. 

Fere^  oblatam  impun^  €K>ntumeliim2« 

Pcenas  quidem  me,^:^s  leta  pend^re  :^ 

At  me  inquinaxi  salaguine  indi^ofl^udet*         * 

VULPECULA   ET   LEiENA. 

JjiNixA  Catulos  complures  Yulpecula 
Sorti  Leeened  insultabat  procaciter 
Catulum  -quod  illa  parturisset  unicum, 
Ast  hsBC  maligne,  subfidens  reposuit ;' 
Jactare  prolis  mvmerum  9  stulta^  desine^ 
Quam  deyorabife  teque  ipsam  Leiinculu&. 

Preestare  Qiuin^rQ  Yirtutem  hiac  ecUscito. 
MUS,  FELES,  BT  MUSCIPULA. 

3lLvscifuz.4  ahenis  hQrfida  in  mucronibus  ^ 
Felesque  pestis.  majpr  ^  omne  Aturium 
Exterminare  rioxnen  obstinayeranl. 
Adeoque  yaluit  S8»ya  conjuratio  j 
Yix  jjt  superstes  unus  innumefis  foret^ 
Factus  alienis  cautior  periculis. 
Tamen  parentis  usque  et  usque  tristia 
Olli  recuJTsant  rata,  quem  cruaeubu& 
[Eyisceratum  nuper  uncis  yiderat. 
Animoque  m.emorinon  abest  unquam  impiis 
Heu  !  cara  sobples  palpitans  .sub  uuguibus. 
Kec  ultioni^  sj.  quase  yia  offeret  ^ 
!Est  defuturivs»  Auget  ingenium  dolor  y 
llebusque  x^i^f  ris  c^cuitui:  sojertia* 


/" 


'4>^  G  A   R   M   I^N   17   HC» 

Vacuo  sedebat.machina  in  cubiculi^^, 
Certum  dolos^  sub  dape  exitiuln  tegens. 
Ceecoque  contA  delitescens  angulo  j 
Solitas  ;figil  tendebat»insidias  lera. 
Quos  Mus  ab  allD  oonspicatus  fomice , 
Fer  fida  raptim  labiturvcompendia  , 
Humumque  subter  limite  acto  prosilit. 
Ac  ille  primi^]m«  stat^sub  antri  limine  j 
Mox  proeredi  audet  paululilm  j  et  velut  dol^ 
Ignarus  Huc4ttucquefert  yestigia. 
Quin  fraudulentas  improbus  fruges  adit^. 
Gratum  s^gaci  narenidorem,hauriens  } , 
Avidoque  simulat  ore  velle  carpere. 
Muscipula  ridet :  ac  misellum  jam  putat  y . 
Spe  ducta  inaniy  dentibus  molere  asperis». 

At  Ter6  Feles  (  namqi>e  noto  s^nserat» 
Odore  Murem  adesse  )  suspenso  gradu  j , 
Totoque  reptans  corpore  ^  iii  opimam  priorr 
IrruereproBdam.gestit.  Ex  longo  fames 
Collec£a  y  natiyusque  stimulabat  furor. 
Tandem  loco  yicina  sumit  iitlpetum ; 
Yentoque  y  et  alis  fulminis  pernidior 
Erumpit.  Atri  Mus  caput  piergit  specu  j : 
Sibi  non  paratis  ipsa  laqueis  incidit. 
Laxata  puku  machina  effringitpedes^. 
Simulngente  circulo  coUa  impeait< 
Rupti  hanc  puies  exigere  poBnas  fcBdibris... 
Id  misera  Feles  sentiens  y  rabie  |^ri  ^ 
(  Spes  quand^  nulla  demque-  est  vitee  super  )  * 
Suae  vicissim  perdere  auctoreni  necis 
Molitur.  Ergo  qu&tn  potest  vi  maximi 
Kisuque  ,  corpus  ter  qiiaterque  subrigit-^ 
Agitatque  quatiehs.  iferei  ingentem  sonum  - 
Axes  dedere.  Muscipula  dissdlvitur  ^ 
Adque  morientis  bestios  (^adit  latus. 

Quas  Mus^acentes  IsetiordiLm  cerneret , 
Sors  y  inquit  ^  uta  debita  est  latronibus ; 
In  innocetftum  spolia  di^m  cupid^  involant  y 


1 1  • 


IIBEB.      SEPTZ  M»IT  S^  4l* 

Sibi  infideles  mutua  pereunt  ope*. 

Yos  ji^  queis  nefandae^gentis  incubuil  timor  y. 

Demum  beatos  esse  fas  e^t :  vivite. 

CONJURATIO  STELLARUM 

J?  ui.  GOR E  SoUs  himen  ofFundi  suum 
STEiiLiE  indignantes  j  suspici  mortaubus. 
Coliq^ue  solum  ;  se  relinqui  inglorias  ; 
Cuncta  insuetis  miscuere  motibus. 

Excanduisse  dicitur  prse  caeteris 
Imperium  Olympi  sorte  adeptus  Juppiteb:  j 
Et  qui  plagds  dat  nomen  Occiducer  Hespe&us  : 
Infensi  SoLi  ^  di!Un  negant  alter  parem  ^ 
Alter  priorem  ferre.  Quid  non  et  Deos 
Invidia  cogit  ?  Ergp  Mercueii  domum 
Per  amica  noctis  sd  ferunt  silentia  j 
£t  quae  tenent  Majobes  Sjell^  Circulos  y 
Et  quee  minores.  Fecit  ercantes  furor 
Communis  omne&  ^  nulla  jam^fixa  et  polo.. 

Ubi  co][ere  :  tum  sic  Major  Fisciuik  j  • 

Quem  ambusta  Ca.uda  ssepius  y  et  Rubbns  adhue 
Heddebat  eloquentem  y^  cum  gemitu  incipit : 

Quo  summa  rerum  sit  loco  cognoscitis^ 
Odiosa  SoLis  in  die&potentia 
Per  damna  nostra  crescit.  Astris  omnibus 
Coelo  migrandum  est ,  ipse  ni  depeHitur. 

Mihi  testis  e^to ,  Juppiteb  ,  cui  prpxima 
Datum  tenete  regna  Satubvo  Fatbi  : 
Quoties  occursu  mjuiiosi  sideris 
It  retr^  ,  metuens  triste  deliquium  pati  ?  ; 
Et  jam  ministra  fulminis  quondam  sui 
SoLEM  intuetur  Aquila  :  nec  Dominoalteri 
Servire  malLf .  Tuque  y  cujus  Occidens 
Adorat  ignes ,  Usspsab  ,  illius  sequi  y 
Dignus  pradire ,  cogeris  yestigia. 

Illum  retusis  Luka  fugit  cornibus  : 


'^l-a^  C  A    B.  :M    ^i  H;  U    M-; 

Cian  transilire  aggre&sa  fixuix^  hxidf^m^  • 
AusTRiif  A  gravibus  siguabigis  stniigef  et;. 

Yim  sensit  Aries  aur^  bis  Y^fo^^jBjsi . 
Spoliatus.  Ore  sensit-ardenti  minax  ^ 
Oculisque  mbrans  fiilgum  incas^upi  lyEO» 

Aliena  sed  cur  defleo  infortunia? 
Heu !  luctuosum  Fi&cbs  ^emplum^sumus  ^^ 
Violenta  quam  sit  Solis  iiidignatio. 
Mediis  in  undi^*  infelices  arsimus : . 
AQnAB.li  nec  profuibyiciniav 
Dicere  parantem  plura  nop  siyif  d6)dr. 

Exclamant.omnes  Solb  dejecto'^  ociilks 
Fatale  mundo  comprimendum  incendium^ . 
Superesse  yires  si  conjuncto  manserint^  : 
'Valescere  suis  oemulum-discordiis* . 

Augebat  animos  atque  confidentiam  ? 
Tot  Tisa  noz  aequare  lummibus  diem. 
Stult^.  Qnadvigis  Vix  ^ini  Sol  igneis 
Yehens  j  Olympum  lucido  telo  impulit  :  - 
Et  ecce  subitus  ora  pallor  ocoupat '^^. 
.  Seseque  STBLi.iE  mutuoereptas-suis^ 
Queruntur  oculis,  itnpajres  tant6s  faci.- .. 
Sic  diisipata  est  vaiia  conjuratiov . 

Fabella  monstrat ,  em^re  ludibrijiim  sibi^ 
Potentiorem  qui  paranl;  j!^c6ssere  : 
J^umerumque  nil  juvare  ^  si  virtus  abest<  ^ 

S  O  L     E  T    R  A  N  M.. 

XLanjk  paludis  incol^  ,  ambiguum  genus 
Limoque  cretum  ^  res  in  immensum  suas    * 
Favore  Solis  dulc^rant ;  et  jam  boyes  ^ 
Yicina  circum^quse  tondebant  gramina  ^ 
Ipsasque  ripi^' pepuferant  n;ietu  feras. 
Quin  se  proftiiido^oredere  ause&  gurgiti  y . 
Fkcto  siluros  at(|ue  thynnos  a&mine  ^ 
£t  proyocarant  seepe  e);  saepe  Yicerant^ 


X  1  B  £  R      S  E'P  T  I^M  tJ^S»  4^3 

^inc  fastns  illas  cepit  et /superbia^     i 

Majusque  cnmen^  gratiariim  oblivio. 

Patroni  SolLs  invider^.  gloriee 

Ingrata  gens  occoepit  ^  ac  liventibus 

Oculis  tueri  Mundo  adoratuin  jiibar,  •       ' 

iiec  se  protervis  abstihent  cohvitiisi*""  *" 

Nam  siv€  ad  Iiidi  littora  obvertit  r6tas  j 

Equos  Ibbb-o  sive  lavit  tiumme  p'--'  '\ 

Sive  arduam  Leonis  ascendit  d6'rnfinl'^  • 

'LuN A-yefadiis  oornua  offudit  sCiis 5 

Rande  coaxant  j  et  clamdre  incoiidito ' ' 

Queruntur  omnia  |>ierd^re  :  ul!  ric^S^  feimul 

Minantui*  iras ,  ni  STET  iniVnotus  Pplo.     * 

Pergenti  terras  flammeo  non*  ^egni^ftfif 

Lustrare  curru  ,  perfidae  tentant  viam 

Obstruere«  Fundo  ab  imo ,  coenosos^  lacnd  y 

Ulvasque  putres  et  solo  resides  aquas  ^    "  . 

Pedibus  petulcis  commovent  f  Goeli  vapor  -  "     " 

Consurgit  ater  j  et  diem  caltgihe    ^-^ 
Turbat  serenum.  Risir».strorutn  parens^-  ' 

£t  istavestrum  telarecident  inc^imf  ^ -•  .       ^ 
f  rocaces ,  inquit ,  bestiae.  Ergo  colligit 
Quos  dissipar^t  radios  ;  inqn«  fulrnina' 
Nigros  vapores  ^  inque  densam  gtandinem 
Momento  vertit  ^  «t  miseras  tristi  o|ypn^it 
Ran^s  procelld.  Frustra  juncis  corpora.  ■" 
Certaht  opacis  tegere  j  frustrA  «ub  luto 
Defossae  ,-  sperant  publicae  stragi  eripi.      •   ; 
Sdl  rapidoa  haurit  cuncta  y  et  ipsas  agnibus 
Absumit  undas.  Ran£&  semiustae  crepant  ^ 
Milvisqueist  Corvis  dulce  piraebent  ♦pabulum, 
Quarum  una  fertur  xJaeteris  consultior 
Dixisse  moriens ;  Jure  po&nam  exsolvimus  '^ 
QuaB  pro  benefactis  solsL  reddidimus  malai'  < 
At  vos  y  Nepotes ,.  discite  vereri  Deos. 


,  .(< 


>%^^^%/^^^^/^^%l 


4^6  c  A  a  .M  j  K  tr  li 


Q.    HORATII    FLAGCl 

LXB»   tXI»    ODB  PEIMA.» 

Cy -D I  profanuni  vulgus ,  <?/^  arceo  t 
Favete  linguis  *•  carmina  non  priilS 
Audita^  Musarum.  sacerdos ,    . 
Virffnibus  puerisque  cahto^ 


.1 


1    »•••;• 


Regum  timendorum  in  propnos  greges  i 
Reges  in  ipsos  imperium  est  Jovis  , 

Clari  Giganteo  triumpho  ^ 


i         Cuncta  supercilio  rjlo9B7itb* 

Est  ut  viro  vir  latihs  ordinet^ 
Arbusta  sulcis* 

Hic  generosior 
Descendat  in  campum  petitor  t 
Moribus  hic ,  meliorque  fanuB 
Contendat :  ilii  turba  clientium 
Sit  major. 

/Equa  lege  necessitas 
Sordtur  insignes  et  imos.  . 

Omne  capax  movet  uma  nomen. 
Districms  ensis  cui  super  impia 


xI'IB£&      SBPTIMtrsJ  4l'^ 


PARAPHRASIS 


DETRJLNQUILLITATE      VITjE, 

X  T  E  rudes  animaB  y  cultuque  assueta^  profano 
Turba ,  prociil  Musis  invisum  aLsistite  vulgus. 
"Vos  quibus  ct  vates,  et  vatum  carmina  cordi  ^ 
Yos  pueri  dociles  y  vos  ingenuaeque  puellas  ^ 
Ore  lavete :  novo  vates  nova  carmine  caiito  y 
Non  pueris  usqu^Lm  ,  non  usqu^Un  audita  puellis. 

Sit  regum  in  populos  ^  terrasque  timenda  potestas 
.iGquoraque  ;  extremum  perrumpant  classibus  qrbein  ^ 
Et  lerro  domitas  populentur  et  ignibus  urbes : 
Est  tamen  in  reges ,  est  formidabile  codlo 
Imperium  Jovis.  Ille  altos  j  fera  monstra  j  Gigantes , 
Centimanum  genus;  illeGygen,  seevumqueTyphoea^' 
Enceladumque ,  Mimamque  solo  ruit :  ^tque  revulsis   ' 
Montibus  aggestos  disjecit  fulmine  montes. 
IUe  supercihi  solo  movet  onmia  nutu  y 
Et  varias  hominum  certo^regit  ordine  sortes. 

Hmc  vir  seep^  viro  sulcis  arbusta  reponit 
Latiiis  :  hinc  magnse  vincunt  huic  horrea  messes  : 
Huic  labor ,  et  vacui  spes  irrita  deperit  anni. 
Clarior  hic  factis  et  beili  nobiHs  arte 
Annua  solemnis  poscit  suffragia  campi : 
Fam^hic  9  et  studiis  meiior  contendit ,  et  sequis 
Moribu9:  huncpatrum  favor  ,  aut  qu^esita  juventdQ> 
Gratia  j  venaU  strepitu  votisque  clientum 
Evehit  adfasces  certatim  et  praeficit^urbi. 
Omnibus  unafamen  lex  imminet,  sequus  in  omnes  ' 
Jupiter  insignes  fati's  astrinxit  et  imos :  ^ 

Una  omnes  capit  urna ,  una  •omnia  uomiiia  versat. 

Impositum  quisquis  trepidis  eervicibus  QZise^k 
Suspicit,  et  tenui  suspensn  penc^ula  filo  j     ^      * 
Tom.  II.  Dd       ^      ' 


» . 


y 


4l8  *<3  A  B.   M   I   N'^   M 

Cervice  pendety  non  Siculm  dapes 
Diucem  elabombunt  saporem: 
Non  anum,  citharcBque  cantus 
iSomnum  reducent. 

Somnus  ngrestium 

Lenis  virorum  y  non  humiles  domos 

Fastidit  y  urnbrosamque  ripam  , 
Non  Zephyris  agitata  Tempe. 

Desiderantem  quod  satis  estj  neqjie 
Tumultuosum  solUcitat  marey 

Nec  scBvus  Arcturi  cadentis 
.  Impetus  y  aut  orientis  -Hc^di^ 
Non  vetberatcB  grandine  vinecB  ^ 
Fundusque  mendax^  arbore  nunc^aquas 
Cuqfonte  ,  nunc  torrentia  agros . 
Sidera ,  nunc  hyemes  iniquas. 

CoTUracta  pisces  wquora  sentiunt : 
Factis  in  /zbum  mollbus  :  hucfrequens 

C^menta  demittit  redemptor 
'  CumJamuUs  ,  dominusqzie  terrcB 

Fastidiosus* 

Sed  timor  et  mincs 

Scandunt  eodem  y  qub  dominus  :  neque 
Decedit  ceratd  tnremi,  et 
.    Post  equitem  sedet  atra  cura^ 

,  Qubd  si  dolentem  nec  Phrygius  iapis:;, 
Nee  pmpurarum^  sidere  clarior 

Deienit  ums^  nec  Faierna 
.  Vitis  ^  Achmmeniumque  costum 

Cur  imidendis  postibus  ^  et  nom* 
Sublime  Htu  moliar  mnum  ? 


LXBBa      iSBPTXMUS»  /  ^l^ 

Non  illi  Sicuke  sapiant  regalia  mensds 
Fercula  j  nec  veteri  spumantia  pocula  Baccho : 
Sed  neque  aves  levibus  numeris  ^  nequ^  garrula  docto 
FoUice  pulsa  fides  ^  aut  fila  sonantia  plectro 
Concilient  somnos*  Facili  plebs  rustica  somno 
Molliilisindulget-s  nec  somnus  agrestia  speruit  ' 

Culmina^  nec  viii  contexta  cubiCa  junco  ^ 
Nec  ripas  humiles  fluyiomm  ^  aut  frigida  Tempe : 
Semper  ubi  flabris  levis  aura^loquacibus  umbras 
Ventilat  ^Uudens  foliis :  ubi  limpidus  undad 
Feneus  y  et  fusi  scatebroso  e  pumice  rivi 
Fessa  soporifero  demulcent  membra  susurro. 

Quod  satis  est  optare  y  modumque  imponere  votis 
Qui  didicit }  non  hunc  trucibi^s  freta  versa  procellis  y 
Horrentesque  movent  scopuli  :  non  pectns  inanes 
'SoUicitant  curae :  quid  vis  inunica  cadentis 
Arcturi  moneat ,  surgentis  et  impetus  Haedi  : 
Quid  laedat  segetes  y  quid  acutae  grandinis  imber 
Vitibus  officiat :  quae  mendax  sidera  fundus 
Culpet ,  an  effusos  alieno  tempore  nimbos  . 
An  r^pidos  soles,  an  iniqu^e  frigora  brumse. 

Alter  inexhaustis  opibus  di!im  fretus  y  in  altum 
Forrimt  insentes  insanis  sumptibus  hortos 
Fertaesus  terrarum.  Olii  numerosa  laborat 
Nocte  dieque  manus  y  fervet  labor  y  aequora  jactis 
MoHbus  y  impactisque  geinunt  fradnata  catenis  y  , 

Ft  mutum  trepidat  contractis  fluctibus  agmen. 
Sive  mari  sibi  ^  sive  solo  tamen  extruat  aedes  ^ 
Huc  metus  y  huc  fati  non  evitabilis  horror  j 
Hiic  scelerum  scandent  furias  :  non  aerea  puppis 
Eripiat  fusientem  j  ant  turbinis  ocior  ali 
Pegasus  abducat:  casus  comes  unaper  oi^mes 
Fo$t  equitem  sedet  y  et  simili  volat  impete  cura.' 

Qu&d  si  non  Fhrygii  lapides  y  et  olarior  astris 
Furpura  componuntanimum  y  neque  dona  Falem89 
Vitis  y  Achaeraenii  nec  olentia  fi.^gmina  costi : 
Quid  mihi  conspicuos  Fario  de  marmore  postes  ^ 
Invidiosa  novo  quid  moliar  atria  ritu 

Dd  a 


^20  C   A    R.   M   X  17   V    M 

Cur  vcclle  permutem  Sabind 

Divitias  operosiores\? 

» 

AD    AMICOS 

Z.ZBB.X     IX  !•      OBB     «BCUl^DA. 

^AjfoirsTjiM: y  amici , pauperiem pcUi 
Kobustus  acri  militid  puer 
Condiscat  ^ 


Et  Pafthos  feroces 
Vexet  eques  metuendus  hastd : 
Vitamque  suo  dio^  et  trepidis  agat 


In  fehus. 

Illum  ex  mxBnibus  hosiicis^ 
JMatrona  bellantis  tyranni 

Trospiciens  ,  et  adulta  virgo 
Suspiret  ^  eheu  !  ne  rudis  agndnum  \ 
Sponsus  lace^sat  regius  asperum 
Tactu  Leonem^  quem  cruenta 
Per  medias  rapit  ira  ccBdes. 
Dulce  et  decorum  est  pro  patrid  nwri% 
Mors  etfugacem  persequitur  virum^ 
Nec  parcit.imbellis  jmentcB 
Poplitibus  y  timidoque  tergo. 

Virtus  recludens  immeritis  mori 
Co^Ium^y  negatd  teritat  iter  yid : 
CoBtusque  vulgares  ^  et  udam  • 


V 


LXBER       8EFTIM0  9*  J^^t 

Demens  ?  quiSXaribus  parvis ,  et  valle  Sahin^  ^ 
DifiSciles  gazas  ^  operosaqxie  gaudia jnutem  ?■ 

D  E     N  OB  I  L  I  T  A  T  I  S 

I:  N  8  T.  I..T  U  T  I  O  N  B. 

J^  K  G  u  s  T  A  M'  gravibus  discatTobustus  in  armis 
Pauperiem  puer,.et  belli  tentare.procellas , 
Nobile  Maiiis  opus  :  non  blaridp  viviSa  luxu 
Frangerc  membra|  levi  neque  tempora'fiJiere'  ludo: 
Non  lepidos  miscere  sales  y  non  tinnula  molli 
Pectere  fila  manu  j  nec  odoro  pulvere  crinem. 
Spargere  ,  nec  pictis  redimicula  texere  vittis.  . 

Prima  mihi  rigidis  assuescat.pelHbus  aetas  j  , 

&&sariemque  premat  gale3. ,'  clypeoqut  recKvis  x' 

D^properet  somnos  :  jam  tihm-ihihi  rebus  in  arctis  ^* 
£t  Jove  sub  geUdo  constantem  ducere  vitanr 
Incipiat ,  trepidisque  animum  durare  perieHs. 
Jam  ti)lm  et  &omuIe&  juvenis  metuendus  in  hast^ 
Vexet  eques  Parthos;..j^m  rumpere  tela  ruentum 
Norit  j  et  infestae  fuglentum  occurrere  fraudi. 

Himc  procill  6  vauo  conji^x  longaeva  tyranni 
Bellantis^  patriaeque  nurus  j  et  barbara  virgo 
Agmina  fundentem  aspiciens  y  et  csede  fluentem  y 
Certaque  fatali  miscentem  funera  dextr^  ^ 
Suspiret  metuens  y  Bheu  !  ne  forte  I^onem    -  ■  ^  - 
Sponsus  iueequah  beUi  rudis  ense  lacessat^ 
£t  certo  imprudens  jaceat*  qiioqi^e  praBda  furoii  l 

At  si  speratos  crudeH  morte  triumphos 
Eruit  ^  et  primo  sors  invidet;atra  labori : 
Non  obscura  tameny.n^|D  erit  sine  nomine  virtiis. 
Dulce  mori  patride :  mors  et  fugitiva  fetigat 
Terga  sequax  j  nec  popHtibus  miserata  juventeB', 
Nec  timidis  novit  vitam  concedere  votis. 
XJna  potens  fatorum  j  ct  avari  funeris  expers 
Heroum  grandes  animas^^temaque  virtus 
Nomina  subducit  tenebris ;  vulgusque  profanumi 


423  CARMIKUH 

Spemit  humum  fugiente  pennd. 
Virtus  repuIscB  nescia  sordidcB  in" 

contaminxids  Julget  honoiibus^ 


Nec  sumit^  aut  ponit  secures 
Arbitrio  popularis  aurcB^ 

Est  et  fideU  tuta  silentio 
Merces  :  vetabo  qui  Cereris  sacrum 
Vulgarit  arcancB,  sub  iisdem 
Sit  trabibus  y  Jrngilemque  mecum. 
Sohat  phaselum. 


ScBpe  Diespiter 
Neglectus  ,  incesto  addidit  integrum , 
Rard  antecedentem  scelestum 
Deseruit  pede  poma  claudo.^^ 

4D    VIRGIHUM 

ATHEKAS-  KiLyiaANTEM   LIB.    I.    ODE   XII. 

i^  ic  te  Diva  potens  Oypri  , 
Sic  fratres  HelencB ,  tucida  sulera  , 

Ventorumque  regatpatery 
Obstrictis  aliis  ^  prcBter  Japyga  , 

Nmis  ^  qucB  tibi  creditum 
Debes^  Virgilinm  ^  Jinibus  Atticis 

Readas  incolumem  precor  , 


LIB^R      8  B  P  T  I  Mvtr  S*'-  ^3 

BtfoBcla  humani  spemens-coutagia  ^ccetus  f^, 
Inyia  propetibus  coeli  penetralia  pennis 
Irrumpit  ^  celsdque  Deum  iiominatur  in  arce/ 

Sed  neque  humi  virtus  ingldna ,  futile  quamTis^ 
Ifnperii  decus  y  et  Tanos  non  poscathonores^  y 

Ipsa  sibi  decus.,  ipsa  suo  splendescit^honore 
Libera :  ne^  tristem  patitur  negl^cta  repulsam  ^ . 
Integra  nec  turpi  temeratur  labe  venustas. 

Non  ita  quisquisopum ,  fkixaBu  U0  Jibidi  ne  laudisk 
.  Feryidus  incassum  populari  serviet  aurfie^. 
Vilibus  addictus  studiis  y  et  naobila  vuigi 
Pxomptus  ad  arbitrium  sumptos  deponere  iasces^..       '. 

Inprimis  ri^d£e  si-  quis  TirtHtis  amore 
Flagrare.incipiat^  volucii»  moderamina  linguaet 
Austerus  teneat  custo^  9  legemque  tacendi  - 
Accipiat :  sequitur  secreta  silentia  merces*^ 
Nec  mihi  qui  tacitas  Cereris  Tulgaverit  artes 
!Esse  vehm  socinm  :  non  uni  assuescere  menssB  y 
Vivere  neo  tecto  possim  securus  eodem^  . 
Aut  fragili  fluctus^uni  tranare  phaselo. 
Impia  saepe  quidem «  saep^  e^pia  fulihinat  ultor 
Jupiter  in  capita  y  et  scelerutu  consortia  plectit. 
Si  tamen  effugias  ^  lento  ne  credefurori  : 
Glauda  j  sed  assiduo  sequitur  pede  poena  ;  n^c  iisqu^ixi:< 
Impius  eliisos  Iongi!un  ledtabitur  ictus. 

D  E    H  O  M.1.N  U  M 

«' 

A  IT  D  A<3  I  A,  • 

.  ^  1  c  tibi  qu8?  Cyprium  praesenti  numine  littus  y  . 
£t  genus  ^neadum  j  et  fidos  Dea  servat  amantes  : 
Sic  fratres  HelensB^^.^emino  cum  Castore  FoIInx  y 
Qui  pavidos  recreant  altemo  sidere  nautas  : 
Ventonimque  tibi  faveat  pater  j  atque  furentes 
Garcere  contineat  vinclisque  coerceat  Euros  ,  . 
£)t  toto  placidum  det  Japjga  ludere  coelo  t 


^ 
^ 


•    • 


4^4  CARMll^UM 

Et  serves  amnuB  dimidium  mecB. 


Illi  robur  et  ces  triplex 
Circa  pectus  erat ,  quifragilem  truci 

Commisit  petago  ratem 
'IPrimus  y  nec  timuit  prtBcipitem  ^fricurft. 

Decertantem  Aquuonibus  y 
'Nec  tristes  Hyadas^  nec  rabiem  Noti  : 

Quo  non  arbiter  HadmcB 
^Major ,  tollerej  seu  ponere  vult  freta^ 


Quem  m4>rtis  timuit  gradum  y 
Qui  siccis  oculis  monstra  natantia , 
"  Qwi  vidit  mare  turgidum ,  ei 
'Iifames  scopulos  Acroceraunia  ? 

Nequicquam  Deus  abscidit 
JPrudens  Uceano  dissociabili 

Terras  :  si  tamen  impia: 
Non  tangenda  rates  trajisiliunt  vadee. 

Audax  omnia  perpeti 
Gens  humanJ^ ruit  per  vetitum  nefas. 

Audax  Japeti  genus 
Ignemfraude  muld  gentibus  intulit. 

Post  ignem  cBtherid  domo 
Subductum^  macies  et  nova  febrium 

Terris  incubuit  cohors  : 
Seynoiique  priiis )  tarda  necessitas 

Leti  corripuit  gradum. 


/= 


I.  I  B  £  R      S  £  rjT  I  k  U'  S;  4^5 

(!)  ratis  j  aerio  seu  quond&m  in  Yolture  pinus 

Immani  steteris  trunco :  seu  frondibus  Alpes 

Vestieris  ,  dignura  certe  genns,  altaque  sylvao 

Frogenies  j  magni  servata  Maronis  in  usus 

Arbor :  onus  serva  y  quantum  nec  divite  mittit 

India  dente  ferax ,  neque  nobilis  ubere  glebfie  ^ 

Meoiphis  j  et  balanti  felix  Fanchaia  messe. 

Nempi  tibi  Ausoniae  decns  et  spes  altera  gentis  y    » 

'  Altera  nempe  animee  tibi  pars  est  credita  nostree  : 
Dux^  precor  mcolumen  j  et  speratis  redditus  oris 
Falladi^  tandem  per  te  potiatur  arenft. 

Quanquam  &  !  quid  dubios  ^elagi  .tentare  furofes 

,    Mens  fuit  ?  Ah !  mal^  sit  ^  sfiBvum  qnf  primus  in  aequor 
Aiisus  inexpertas  devolvere  montibus  akios  y 
£t  Yolucriimprudens  animam  committere  flatuv 
Non  illi  humanus  circa  preecordia  sanguis 
Fluxit  5  at  innati  rigor  eeris ,  et  effera  vinxit 
Col^da  chalybs,  triphci  stupuerunt  robore  membra  : 
Quem  non  ^olidB  movit  discordia  turbee  , 
Non  Hyades  pluvise  y  non  praecipitantibus  Euris 
Africus  j  aut  geUdis  certans  Aquilonibus  Auster : 
Arbiter  Hadnaci  quo  non  preestantior  alter 
^quoris  ,  infestis  seu  bella  movere  procelli^  , 
Fervida  seu  molli  placeat  vada  «ternere  pace. 

Quibn  leti  specicm  timuit ;  qui  grandia  siccis 
Monstra  oculis  j  altoque  inserta  Ceraunia  coelo 
In&mes  vidit  scopulos :  nec  rauca  sonantem 
Oceanum  ,  et  tumidas  surgentem  expavit  in  iras. 
Ergone  tellurem  discordibus  abscidit  undis  y 
Bt  varias  Kquido  discrevit  Umite  gentes 
Nequicqukm  Deus ;  ut^sacrosi  ratis  impia  fiuctus 
Tangere,  et  indocili  praetensa  repagula  terraB 
Rumpere  nil  dubitet.  Tantus  rapit  ardor  habendi  y 
Tanta  etiam  vetiti  rabies  nos  criminis  urget : 
!Nec  metus  y  aut  duri  possunt  revocare  labores ! 

iQuid  j  qui  fraude  mal^  vivacis  semina  flammsB 
Subduxit  coelo  ,  et  vacuo  prior  intuUt  orbi  y 
Audax  Japeti  soboles ,  qu^m  multa  per  ignem 
Danma  solo  invexit  ?  Dolor  hinc  ^  et  turpis  egestas  j 


4^^  e  A  R  nr  I  V  u  jr 

Expertus  vacuum  Dcsdabis  aera 
Pennis  non^  homini  datis  r 

Permpii  Acheronta  Herculeus  labor.. 

Nil  mortalibus  arduum  est.^  • 
Caelum  ipsum  petimus  stultitid  y  neque  - 

Per  nostrum  patimus  scelus- 
Imcunda  Jovemponere  Jiilmina.^ 


% 


AD    MiECENATEftK. 

XIB,    111«.   0]>S   XXIX. 

X  YRRBJBNji  regum  progenies^  tibV 
Non  antd  verso  tene  merum  cado^ 

Cum  florej^  McBcenas,  rosarumy  et 
Pressa  tuis  balanus  capilUs 
Jamdiidiim  apud,  me  est^  Eripe  te  morte  , 
Nec  semper  udum  Tibury  et  JEsuUb 
DecUve  contempleris  arvumy  et 
Telegoni  juga  parncida^* 
Fastidiosam  deser^  cdpiam  ^  et  t 

Molem  propinquafn  nubibus  arduis  : 
Omitie  mimri  beat(B 
jF  umum  y  et  opes  ^  strepitumque  RomcB, 

Plemmque  graUB  divitibus  vices  , 
Mundatqi^e  parvo  sub  lare  paupemm 


X.  1  B  S  A      S  S  ?  T  X  M  U  8.  4^7 

Et  febris ,  et  nigris  morbornm  ezercitus  alis 
Incubuere :  prius  semotde  tarda  necis  lez 
Corripuit  celeres  pbpulorum  in  fiinera  gressus  j 
TJnius  ob  noxam  et  furtum  fatale  Fromethei. 

Nec  minills  insoIitA  tractus ,  hominiquenefi;atas 
lidedalus  ire  Tias  aggressus  y  mania  pennis 
Visit  y  et  asther^is  lusit  novus  ales  in  auris. 
Ipse  etiamHercuIeoSy  licetinvius,  hQrruitausus 
Dis  pater :  inyicto  cum  robore  fractus ,  inermes  ^ 
Sensit  hians  rictus  et  inertes  Cerberus  hydros  y 
Invisamque  oculis  lucem  indignantibus  hausit* 

Scilicet  humanas  agit  haec  vesania  mentes  ^ 
Nil  usqu^m  ut  scelejis  j  nil  stulta  incoepta  relinquant 
Fraudis  inaccessum :  nil  spem ,  nil  robora  vincat. 
Coelum  ade&  factis  petimus  j  neque  parcere  Divis 
Terra  potest ,  neque  lassa  manu  deponere  tela 
Jupiter  :  ultrices  diim  sponte  lacessimur  iras  j  t 

Majorique  minus  cumulamus  crimine  crimen. 

DE    ABJICIENDA 

yVTVlBLl    TBMPORIS    80tiI.IGZTUDINE* 

JX  £  G I A  Tyrrhense  proles  et  gloria  gentis  ^ 

Maecenas  ^  v^eteri  mihi  dudi!^m  imbuta  LyaBo 

Hacteni^s  intactos  servat  tibi  testa  liquores  : 

Serta  tuis  dudijin}  ^  et  balanus  provisa  capiUis  j 

Et  rosei  rores  ,  et  odori  copia  nardi.  ^ 

Rumpe  m6ras  j  neque  te  gelidis  convallibus  udum 

Tibur ,  et  irrigu®  nativis  fontibus  umbrae  } 

Non  campi  acclives  j  non  iEsuIa  semper ,  et  altus . 

Telegoni  labor  ac  ceedis  monunienta  paterna» 

Tuscula  detineanti  FJeni  fastidia  luxiis 

Desere  ,  et  aethereis  cc^gnatas  nubibus  arces. 

Quid  levibus  fumis  j  et  inani  pasceris  aurS.  ? 

Quid  patrias  miraris  opes  ^  dominaeque  tumultus 

XJrbis  j  et  undantis  clamosa  negotia  vulgi  ? 

Saepe  importuno  gaudet  decedere  fastu  ^ 
Saepe  vices  amat  j  et  privatae  gaudia  sortis 


'4a&  e   A   R   M   Z  N  r   BT 

CcBTUB  y  sine  aulcBis  ,  et  ostra^ 
SolUcitam  expUcuere  frontemi 


'Jam  clarus  occuhum  Andromedes  pater 
Ostendit  ignem  :  jam  Procyon  furit, 
Et  stella  vesani  Leonis  ,- 
Sole  dies  referente  siccos. 
Jam  pastor  umbras  cum  grege  languido^ 
Rivumque  fessus  quc^rit,  et  hornai 
Dumeta  Sylvani  :  caretque 
Ripa  vagis  tacituma  ventis». 


Tu  civitatem  quis  deceat  status 
Curas  j  et  urbi  solUcitus  times,- 
Quid  Seres  ,  et  regnatd  Cyro  ^ 
Bactra  parent^  Tanaisque  discorsL 


Prudens  fuiuri  temporis  exitum* 
CaUginosd  nocte  premit  Deus  : 

Ridetque  ^  si  mortaUsultra 
Fas  trepidat.  Quodadest^  memento 
Componere  cBquus  :  ccstera  fuminis 
Ritu  feruntur y  nunc  medio  dlveo 

Cum  pace    delabentis  Etnis- 

cum  in  mare  :  nunc  lapides  adesos  ^. 
Stirnesque  raptas  ^,  et  pecus  ^^  et  donws 
Volventis  una*  non  sine  montium 

Clamore  vicincbque  sylvcB  ^ 


Splendidior  fortuna  :  juvat  snh  pauperetecto 
Sinceris  dapibus  ^  mundeaque  accumbere  mensas  : 
NuUa  ubi  languentem  dubiis  medicata  venenis 
J>olIicitant  stomachum  conviTia  t  nuUa  superbis 
Farietibus  teztas  pandunt  auldsa  figm^s : 
I^on  aureis  lychm  laquearibus  ^  addita  lycknis 
Balsama^  nec  tenebras  pretioso  lumine  yincunt^ 
Nec  bibitur  gemmis  ^  Tyriove  cubatur  in  ostro  : 
At  bona  simplicitas  j  at  inemptae  fetcula  frugis  ^ 
Aurea  paz  y  et  pura  fides  ^  et  tuta  voluptas  y 
Anxia  soUicitee  detergunt  nubila  fronti. 

Aspicis  9  ut  sitcum  referat  Sol  proximus  annum^^ 
XJt  Procyon  fuiit  y  ut  vesani  steUa  Leonis  j 
Clarus  et  Andromedsd  rapido  pater  emicat  igni. 
Jam  dumeta  pecus  y  pecori  jam  pastor  opaca 
Sylvarum  j  et  Hquidos  quserit  per  devia.rivos  : 
Et  sedet  y  et  blandos  calamo  soiatur  amores     • 
Arbore  defensus  patuli ,  fremit  omne  teneUo 
Balatu  nemus  :  at  saevo  caret  unda  tumultu 
Ventorum  y  posuere  Noti  ^  vix  flumina  crispat 
Summa  levis  Zephyrus  ^  vix  presso  sibilat  ore. 

Multarum  interek  fessus  molimine  rerum 
Tu  Homam  ingentem  Capitoliaque  alta  tueris  : 
£t.jam  animo  seris metuenda  nepotibus  arma 
Praecipis,  et  longos  curas  extendis  in  annos  : 
Quid  Scytha  ,  quid  Cyro  quondam  regnata  minentur 
Bactra ;  quid ,  et  nostrum  Tanais  qui  dividit  orbem  ^ 
Et  procul  Eoo  moveant  e  littore  SereSi^ 
Quicquid  erit  y  seriem  hanc  prudens  ;  peniti^sque  futuri     - 
Temporis  eventus  alt&  caligine  mersit 
Jupiter ,  atque  hominum  mal^  provida  pectora  ridet  ^ 
Fas  pra&ter  si  quis  trepidat  mprtalis ,  et  ultr6 
Praecurrit  dubios  cert^  fbrmidine  casus. 
Tu  j  quod  adest  ^  aequ^  componere  mentelabores  ^ 
Hoc  tanti!im  :  incerto  labuntur  caetera  fluxu 
Tibridis  in  morem  y  medio-qui  conditus  alveo 
Nunc  fluit ,  et  Tuscum  leni  petit  agmine  marmor  j  , 
Nunc  lapides ,  vulsasque  imis  radicibus  ornos  y 
Pastoresque  y  gregesque  rotaus  furit  :  nspera  cgelo 


^ 


436  CARAIIN0AC 

Cum  fera  diluvies  quietos 
Irritat  amnes^ 


llle  potens  sui , 
LcBtusgue  deget^  cui  licet  in  diem 
JDixisse  ,  vixi  :  cras  vel  atrd  , 
Nube  polum  pater  occupato^ 
Vel  sole  puro  :  non  tamen  initum, 
Quodcumque  retrb  esty  efficiet :  neque 
Diffingety  infectumque  reddet 
,    Quodjugiens  semel  hora  vexit* 
Fortuna  scbvo  uBta  negotioy  et 
Ludum  insolentem  bidere  perdnax^ 
Transnmtat  incertos  honores  ^ 
Nunc  mihij  nunc  aliis  benigna. 


Laildo  manentem  :  si  ^eleres  quaiit 
Pennas ,  resigno  qucB  dedit^  et  med 
Virtute  me  involvo  ^  probamque 
Pauperiem  sine  doie  qucBro. 

Non  est  meum  y  si  mugiat  Africis 
Malus  procellis  y  ad  miseras  preces 
Decurrere ,  et  votis  pacisci  j 
Ne  Cypndb ,  TyricBque  meives 
Addant  avaro  divitias  mari. 


Tunc  nte  biremispm^sidio  scaphcB  y 
Tutum  per  JEgeos  tumultus 
Aurajeret^  geminusque  Pollux^ 


V.  1  3  :fi  H     ^  E  P  T  I  M  u  «*  43i 

^icubi  venit  hyems  ^  aut  nubibus  acta  solutis 
£IuYies  tumidos  stagnanti  gurgite  fluctus 
£xtulit  imtans.4  rauco  concussa  fragore 
littora  ^  vicinique  sonant  circum  undique  montes* 

lUe  pbtensque  sut  ^  ne<5  fati  obnoxius  irsB 
'Tristitiae  expertes  pidvatis  legibus  annos 
iExigit  y  in  lucem  satis  est  cui  dicere  ^  vixi. 
Crastinavel  piceis  obducat  nubibus  auras ; 
Vel  puros  referat  soles  ,  et  aperta  serena  y 
Vt  libeat  sibi  cumque  Deftm  pater  omnia  volvat  : 
Non  itieri!lm  tamen  j  aut  retr6  jam  lapsal  reducet  j 
Aut  infecta  ^iabit ,  quse  non  revocabilis  orbi 
lavexit  semel  bora  y  neque  audit  tempus  habenas. 

Zntere^  saavo  gaudens  fortuna  tumultu  ^ 
Certaque  pr£&cipiti  semper  mortalia  ludo 
Vertere,  certa  novos  semper  sibi  fingere  vultus  y 
Nutu  adimit  fluxos  j  nutuque  reponit  honores. 
Nunc  amat  et  vinclis  fasces  ^  et  aratra  curuli  , 
Etpatribus  plebem^  et  cladi  mutare  triuitiphos ;        ' 
JNunc  mihi ,  nunc  aliis  flatu  aspirai*e  secundo. 
Prospera  si  faveat  ^  laudo ;  si  versa  favere 
Desinat ,  ^t  volucri  sese  improba  subtraliat  ald. : 
Cedo  Deae  ^  fiructusque  volens  et  dona  resigno. 
Tian  vacuus  rerum  y  cutSl  tum  liber  ab  omni  ^ 
'  Me  propriS.  involvo  virtute  y  nec  aeris  egentem 
Ignotus  sine  dote  colo^  sine  criminevitam. 

Hic  mibiparta  quies.^  hoc  i|ie  natura  creavit 
Ingenio  :  nec  enim  j  irato  simarmore  puppis 
Fluctuet ,  et  preceps  velis  immugiat  Auster  y 
Audiar  in  miseras  timidus  decurrere  voces  , 
Aut  votis  onerare  Deos  y  precibusque  pacisci 
Ne  Cyprias  merces  ^  Tynasve  procella  citato 
Turbme  mergat  opes  y  et  fluctibus  addatavaris. 
Has  y  vel  inexpleto  rapidus  voret  aequore  vortex  y 
Vel  patulae  condant  horrenda  in  visceraphocse  \ 
.  Dilim  me  cymba  levis  pelagique  polique  ruinas 
Inter ,  et  effuso  fluitantes  gurgite  gazas 
Incolumem  eripiat ,  Zephyrisque  impulsa  secundls 
Optatos  gemino  teueat  auce  Castore  portus. 


432  CARMZKUM 

AD     CENSORINUM. 

ODB   Ytll.    XIB,    lY. 

JL/oNjREMpateraSj  grataque  commodus 

Censorine  ,  m^is  mra  sodalious  : 

JDonarem  tripodas  ,  prcomia  Jbrtium 

Grajorum  :  neque  tu  pessima  munerunt 

Ferres  ,  divite  me  sciticet  artium 

Quas  aut  Tarrhasius  protulit  aut  Scopas  : 

Hic  saxo ,  liquidis  iUe  coloribus 

Sollers  nunc  hominem  ponere  ,  nunc  Deumi 

Sed  non  h(BC  miki  vis :  nec  tibi  taliUm 
Res  esty  aut  animus  deliciarum  egens  y 

Gaudes  carminibus  ,  carmina  possumus 
Donarej  et  pretium  dicere  muneri. 

Non  incisa  notis  marmora  publicis  ^ 
Per  qucB  spiritus  et  vita  redit  bonis 
Post  mortem  ducibus  :  non  celeres  fiigCB  ^ 
RejecUBque  retrophm  Annibalis  mince. 
Non  incendia  Carthaginis  impicB , 
Ejus  y  qui  domitd  nomen  ab  Africd      • 
Lucmtus  rediit  y  clarihs  indicant 
Laudes^  quam  Calabrcs  Piendes  : 


neque 
Si  chartcB  sileant^  quod  bjsn^feceris  , 


X.IBB11      S1^9tlVtXT$. 


D  E      P  O  E  S  I  S 


43S 


IXVDIhVS, 

t^  I  Tel  Parrhasii  florerem  nobilis  ^rte  • 

Yel  mihi  doctaS<ipp»nMi^us>eir>olertia-oq9li^ 

SuppeKeret  ^  formas  q|iifa(us*ir^'lic^et  in  omues  ^. 

Nunc  liquidiis  homiu.um  siomlat^  i^oloribus  ora 

Ponere,  nunc  rujiiib.us  tH3rQ$..^^gpre  saxi3 : 

liim  coelata  auro  et  fulgentibus  aspera  sigiiia 

Focula  y  tum  fidis  idilecta  sodalibus  sera 

Commodus  y  et  Grajce  solemnia  praemia  palmao  , 

Donarem 4;rij^oda3> :  nec  ^uifipqumn:  mtinenK  hxinsr^'   \  • 

Censorine,foretY»f«ctU'tibi»ptessinIia£Bsrr«$,./  ;.. .  . 

At  mihi  tantarura'neqnevisy^!ieq.we'.copi^'.jr!§rtfi|Xf/. 

Net  tibi  delicii^efma  est y  qiiibU^  uii4iqu^.l9^|tiS:,v. 

Affluis  9  et  placi(^ ,  s^ forsf^r^t ^^if^s^carebis.^^ .^ ., , 

Dives  opum  variarum  ,.anim,i.dil^^^^^ 

Carmina  •  (  namque  pl|iceitt  tibi  cai^mina)  carmina  tantum 

Donare  j  et  tenuis  pretium  tibi  dicere  doni 

Fossumus  :  et  tefiui  pretium  non  futile  dono  est. 

Ille  triumphali  celsa  in  Capitolia  pompd. 
Qui  spolia  infrsanis  Libyse^  victosquepenates 
Intulit  y  et  domitis  peperit  sibi  nomeh  ab  Afris  : 
Marmoribus  quanquam  et  memori  redivivus  in  sbt^ 
Spirat  j  et  immensos  servant  monumenta  labores  j 
Publica  adhuc  veteris  quanquam  stat  gratia  facti  ^ 
Et  pulsum  Annibalem  ^  Latiique  repensa  cruoris 
Damna^  fugas  c^eres ,  et  iniquee  funera  gentis 
CernimuSy  et  miserse  sculptos  Carthaginis  ignes: 
Plus  debet  Calabri  tamen  ifle  laboribus  Ennl , 
Cujus  ad  extremos  durabit  Musa  nepotes  j 
Xiongaque  Scipiadae  feret  altum  in  ssecula  nomen* 

Quae  tibi  nempe  piae  merces  et  gloria  vitee  ? 
Splendidus  obscuro  ^  fortis  quid  distet  inerti  y 
Si  chartae  sileant  j  cineresnequefamasupeirstea 

Tom.  IL  Ee 


1134  .c  A  a  M  ^  N  ir  I» 

Mercedem  tuleris^ 


(^uidforet  Ilict 
Mavortisque  puer ,  si  tacitumitas 
Obstaret  meritis  invida  JRjomtUi  ? 
Ereptum  'Stygiis  Jtiictibus  /Eacum 
Virtus  i  etjavor  ^  et  lingua  pdtentium^ 
Vatum^  dxntibus  consecrdt  insuUs. 


Dignjtm  laude  virum  musa  vetat  tnori^ 
CdBlo  musa-  beat.  Sic  Jovis  interest' 
Opticitis  epulis  impiger  Hercules* 
Clarum'  Tyndaridc^  aidus  ab  infimis 
Quassas  eripiunt  cBquonbus  rates. 
Omatus  viridi  tempora  pampino 
Ldber  vota  bonos  aucit  ad  exitits. 


Gonfusos  taciti  secernat  nocle  sepulcliri  ? 
Quid  ?  si  praeteritis  inimica  silentia  factis' 
Invideantr,  quid  Romanae  primordia  gentis 
Mavortis  soboles  ^  quid  jam  £orel  Ilia  mater  ?  -^ 
Ipse  mod6  infernae  qufiBsitor  et  arhiter  aulas  ^ 
'Quemlate  populi  exangues^  et  fiirva  silentum 
Atria  ^  suspensisque  pavet  Styx  atra  ^uentis  y 
^acus ;  indecori,  jam  nomen  inutile ,  vulgo 
Additus  erraret  lucis  i&nolus  Ayemis :     .  . 
mi  favot  et  magnis  vis  indita  yatibus  ^  Orco 
Subductum  Elysii  dulces  vexisset  in  oras  y 

'   Volvendasque  hi^inum  sortes^  umamque  dl^di^^aet*^ 
Musa  n^ori  vetat  et  turpLsuccumbere  fato^ 
Musa  polo  beat.  Hinc  patrisd  sese  i|ituKt  arci     '. 

.  Impiger  AlcideS)  stratisque  supdnusinastris^  . 
Candidapnrpureo  sibi  HectareiMroluitora.     -       ^ 

.    Hinc  quassasfulcirerate9<^  imisque^epultas         « 
j£quoribus  revocare  :  hinc  et  fufgere  sereins  - 

Ignibus,  et  tutos  pelagoportendere  cursufr  ^;        • 
Tyndarida&  potuere.  Feras  hinc  flectere  ti^tes>^  .  ^ 
Fampineoque  comas  omatus  palmite  Xiber* 
Supplicibus  fertur  prfiesens  a^istere  votis. 


m 


1      4        • 


<     »     >  •  J  >  >« 


^        I 


.  l    >    I     •  I  •      ' 


»     • 


£«  a 


436  C   A   R    B4   J   NU   M 


^^^V^I^^^^^I^Wi^r^^VWV^^^^^^i»^^!^^^^^^^^^' 


^    it  A  P  I  N  O. 

■         ■       ■   ■      ■  t        ■     I      ■  ■ 

ORIGINE  DES  JARDINS 

•  «  I 

£T   I>£SCRIPTIOK   D  UN    PARTBARS. 

t^ li  I M  tempus  eraf  ^. Qi^m  res  Hortensiis  ab  aite 
MunditiepiiiuUfitmi^.nuUa  ornaHjezUapeteb^ 
Sespe  rosam  passim^permixtamagFestibus  herbiii 
Yioisses :  nec  erajit  per  hu^um  seg^wnta  yiarttm 
Digesta  in  sese ,  ptibaiKQ  disitiiipta  yii^nti. 

rrima  autem  cultmn.pro  se^jUMivit ,  et  artem- 
Flora^  corymbifea-cejiebpat  dum  numinafiacbbi^ 
Festa  dies  aderat  ^  yicini  numiiia  ruris' 
ConvenSre  ^  ibat  pando  Silenus  asello<^ 
Cum  Satyris  ,  4^bat  ipse  Deus  sua  yinavocatis: 
Adfuit  et  Cybele  Fbrygias  celehrata  per  urbes ; 
Ipsaque  cum  reliquis.  Flora  iniitata  deabus. 
Yenit  y  inomatis ,  ut  erat  neglecta  ^  capillis  ^ 
Siye  fuit  fastus ,  seu  fors  fiducia  formae : 
Non  illi  pubes  ridendi  prompta  pepercit  j 
Keglectam  risere.  Deam  Berecyntnia  mater 
Semotam  ^  turbd.  ^  casum  miserata  ptiellae^ 
Exomaty  cert^que  comam  sub  lege  reponit, 
Floribus  et  buxo  mixtis  (nam  buxifer  omnis 
Undique  campus  erat)  yelayit  tempora  nymphse» 
Keddidit  is  speciem  cuhus  ^  ccepitque  videri 
-Formosa ,  et  meruit :  noy  u^  hinc  decor  additus  ori. 

Ex  illo  9  ut  Floram  decuit  cultura  ,  per  artem 
Floribus  ille  decor  posthSlc  qusBsitus  y  et  Hortis: 
Quem  tamen  Ausonii  cukores  ,  quemque  Felasgl 
Nesciyere  ^  suos  nuUi  qui  lege^per  Hortos 
Flantabant  flores  ^  nec  eas  componere  norant 
AreoHs  ^  tons&que  yias  discemere  buxo. 
CuUa  super  rehquas  Francis  topiaria  geutes  | 


L  I  B  B  R      rBPTlMU»^,  43/ 

Itigeniiim  seu  mite  soli  j  coBlique  b^igni 
Temperies  tantam  per  sese  adjuyerit  artem  y 
Sive^iUam  egregiee  solersindustria  gentis 
JBxtuderit  ,  seris  seu  venerit  usiis  ab  annisJ 

Tuque  aded^i  quand^Hortum  ,  Tilktmqtie  parabis  ^ 
Qu€ere  duces  open  eximios  y  artisque  magistrum  y 
Qui  tibi  membrande  puro  super  eequore  fbrraam  ^ 
£xemplumque  operisplumbo.describa4;,  etinrnnem  ' 
Gum  duce  et  ipse  tuo  tecum  meditare  fignram  ^ 
Exploraus.y  ne  quid  forsan  9  tellure  sub  ips&y 
Posth^c  ars  piravum  ^  vel  inemendabile  peccet.  • 
JSam  magis  m  summ^ ,  si  quid  deforme  ^  figurl 
Et  patet  j  et  meliilis  long^  sibi  subvenit  error. 

Suut  qui  mille  modis  pertexunt  mille  figatas^. 
In  buxo  y  ^quales  Creti  confusus  in  alti 
Exhibuit  Labyrinthus  ^  et  irremeabilis  error. 
Sunt  alii  ^  Phrygium  quos  ars  imitata  laboqrem  ^ 
Plus  juvet ,  iutonsee  <;eu  ci^m  per  stamina  laniB&^ 
'  Ducit  barbaricos  virgo  Siddnia  textus  t 
£t  tendunt  oras  circilLm  quas  floribus  explent.. 
Multi  simplicibus  j  rata  per  discrimina  ^  quadris- 
Delectantnr  ,  ubi  se  flores  undiqu^  prompti 
Objiciantspectantum.oculis'^  manibusque  le^H^um^ 

METAMORPHOSE  DE  LA  BELLE  RHODANTE. 


B   N-     R   O    S    E^^ 


d  E  D  quee  se  hestemo  nondi^m  Rosa  credere  Soli 
Audebat ,  nexus^mnes^  atque  omnia  rumpit 
Vincla  y  premi  impatiens  j  et  germine  lurget  aperto» 
Posses  de  form4  reginam  y  deque  pudore 
Yirgineo  y  pos^es  sentire  fuisse  pudicam. 
Nam  pariter  regina  fuit  ^  pariterque  pudica* 

Rumor  Amazoni^  natam  de  gente  ferebat  ^. 
]Son  verus.Nam  Greeca  fuit  ,  bimarique  Corintha 
Jnra  daBat  :  Gcaias  vulgarat  fama  per  urbes, 
Insignem  meritis.  Jamque  omnis  Achaia  nympfaanr^ 
Optabat^  nlymphaeque  alto  de  sanguiue  reges. 


'436  CAILMINX7K 

£t  prior  ante  onines  ibat  bellator  Hale&its^ 
Isiadesque  Brias  >  qui  se  septemplice  Nilo. 
Jactabat  natum  :  Tenit  ipse  bipennifer  Arcas  y, 
Deponitque  suas  lauros  j  bellique  tropaea  y 
Tliebanis  tulerat  yictor  qua&  plurima  campis  y 
ReginaB  ante  pedes  :  et  spes  aiFectat  easdem.. 
Illa  superba  autem  (  faciebat  forma  superbam) 
!Non  has^inquit,  eram  yobis  quaerenaa  per  artes  ^ 
DebcUanda  fui^  non  exoranda  j  nec  illos 
Sustinet  audire  instantes  y  populumque  patresque 
Ducebat  secum  armatos  y  temploque  sui&bat. 
(Templum  erat et  sanctum  Soli ,  Solisque  sorori y 
Turba  omnissequiturgradientem  ;  yenit  adaram. 
Virgo  deam  implorans  ^  pro  virginitate  tuendd. 
£cce  autem  incensi  furiis  j  et  Halesus  y  et  Arcas  y    - 
Isiadesque  Brias^  cum  magni  pai*te  suorum, 
Accurrunt^  rumpiintque- fcn^s  :  £t  pugnay  resistit: 
Omni  cum  populo^^  mediisque  in  miu^bus  ardet 
Exultans  armis  regina ,  procosque  repellit. 

At  seu  majores  audacia  mixta  pudori 
Addiderit  flammas  oculis  y  seu  fbrma  sub  a-rmis 
Creverit,  omnis  erat  qua&  circuinfusaB.hodanthen  > 
Flebs  ardentem  oculis  y  et  imxlL  luce  coruscam 
Obstupuit ,  magnoque  simi!ll  clamore  :  Rhodanthef 
Sit  Dea  j  tollantur  magnas  simulacra  Dianae  l 
Reginam  imponunt  aris  :  tolluntque  Dianam.. 
Fratemos  animos  injuria  facta  sorori 
Permovit ,  laesoquefurens  pro  uuAine  Phoebus  ^ 
Ultores  radios  obliquo*lumine  torsit: 
Lumine  quo ,  ccBplt  primum  taedere  Rhodtothen 
Esse  deam.  Nam  pes  per  sese  altaribus  ipsis 
Figitur ,  et  ductis  saxo  radicibus  haeret. 
Jam  vlrides  toIUt  ramos^  dum  brachiatendit. 
Languetegens  animi^  sedadhucregina.^  suamque 
Diim  mutat  fprmam  y  v6l  sic  mutasse  decebat. 
Nam  pulcher  flos  est  y  fuerat  quae  pulchra  H.hodanlJ^c  5 
Felix  j  divinos  si  numqu^m  visa  liiisset 
Digna  pati  cultus  y  nec  sic^*meruisset  amari. 
At  populus  ^  liBsk  pro  majestate  Dians^  ^ 


1 


I.  I  B  £  R       5  BP  T  I  M  U  8.  '''  4^9 

r  - 

Spinarum  horrentem  in  ciimtiltmi  conversus ,  acutis/ 
Sieginam  telis  etiam  est  defendere  promptus  y 
Fitque  Brias  volvoXj.Arcasfitiucuis ,  Halesu&. 
Papilio  ^  servant  primos  qui  floris  amorea ^, 
Certatijaiqiie.Rosam  crebro  affectare;  volatu' 
iNon  cessaut ,  tolJKque  fragrantem  ambire  diebus. 


s 


UTILIT1&    DES   FLEURS, 


CJNT  alii-florum-j  atquealii,  quos  exequar-usiis» 
Floribus  ut  v-^nis  magnum  cratera  coronant  y  . 
Ingentique  abaca  super ,  atque  ;^petibas  alti& 
Sublimem-imponunt  y  aut  inter^plendida  magnsd  : 
Qrnamenta  aulee  ^  qui  latj^  spargat  odormi.<. 
Festa  3uis  aliiTtemplorum  altaria  sertis> 
Intendunt  textu  yario  ^  perque  omnia  fundunt  ^^ 
Arit  inter  coenas  procerum ,  accubitusque  superbos  :- 
iNecnon  et  vulgus  famulantum^  etturba  ministra  ^ 
FloribusexHortol^ctiS",  etsuavibu^s  herbis /^  ... 

^EiiXomat  lances^  quas  mensae  imponat  herili-.  . .    ■ 

Nec  desunt^  florqs  prunarum  ardente  favillS:  _ 
Qui  coquere  ,  et  lentos  soleant  torrere  per  ignea,>  . 
"Vas  intra  oblongtim  y  vel  clausi  concava  vitri  : 
Fumidus  it  sursiiin  vapor  ,  et  frigentis  alieni^. 
Hdssit  ubi  lateri  incluso y  algoremque  recepit  ^;.     .. < 
Faulatlm  roriem  fluidus  densatur  in  udum  y » ,  >    . 
Excurritque  vagis  patefacta  per  ora  fluentis  : 
£t  stillantemin  aquam.florum  se  spiritus.dnkiils;.^ 
SiXprimit^  atqu^  novas  recipit  de  fiinere  vires. 

Floribus  ipsa  etiam  e  tritis  ars  ducit  odore^ , '  *  ^  • 
Nec  non  vibrandis  per  luxum  ungnenta  capilhs  >  J 
Et  quas  vendebat  Ca.puaB  Seplasia  merces  y^  ^' 
Gtijus  dehciis  j  et  m6lli  pulvere  fractus  ^  •  ^^^*     •  y 
Annibal  ;  exitium  quand6  infelicis  Elisae  -^*' 
XBturus  bello ,  B.oma0  suprema  parabat;     '   •        '  •     • 

Quid  narrem  j  u  t  florum  er^mplo ,  atque<?6loribtts  ipsis 
Inccepit  pictura  wos  ilBscere  colores. 
Sic  quondam  facti^s  Glycerae  de  murierfe-pictor 
S^usiade&.:  €{101^  per  discnmi^a^ilie  colortm:!.;^ 


<  »1 


..  V  y 


'438  CAILMINTIK  ''' 

Et  prior  ante  onmes  il>at  beUator  HaleSHS  y,      ',  f 
Isiadesque  Biias  >  qni  se  septeiaplice  Nilo.  ^- ^ 
Jactabat  natum  :  venit  ipse  bipennifer  Ayy.i* 
Deponttque  suaalauros,  Dellique  tropa"//  • 
Tliebonis  tukrat  victor  qu£e  piurima.  t^f 
K.egiii6e  ante  pedes  :  eS  spes  aiiectat  .  ,  ''  malienis 

IllasHperbaautem(faciebatforn»   .'/  ,"  "  ™ 

Won  Iias,.inquit,  eram  Tobis  q"  '       ',      < 
Debcllanda  fiii,  non  exorantk  '"        ji- 

Subtinet  audire  instantes ,  r    ■  '        * 

Ducebat  secum  armatos .  ^^  j* °       * 

(Templnn.  «r.t .t  sanc         ^_,  ^_^,^  „™„hun 
Tnri»  oomu  seaml»  „„ai„,,„  j^;^ 

VirgodeonimpWr    .„„,  Uoat  K.rta 

-     ■"^'^^=1  .     (,  jion  fonnosa  iuisset. 

AccnrruBt,  T^^^j^^      ,^j^^^^  ,^ 

Ommcinn   .^/^^^ps  est  Jnlchi»rrimus  omne«. 

"   ^*  ,-^isrtfama  ,  suuntdum  plorat  Adonia, 
\AA  A*^'  '■^'F*rfos*"™'S™'Jbusapri^ 
f^         x^""*  solatam  &k«  dolorun. 
p"'  ,^^im  fttso ,  quod  erat  mcvule ,  crqori , 
^  '^  «^roquc  aspersit  xlenique  succo  : 

pnrpuroo  nstiK  de  sanguioe  flo$  e»t 
Veneri  ercptum  qui  pea&et  AiltMiUi- 


,.,p.,r 
i ,  V  eni 


ORIGINE  PU  CHfeNE, 

Jutii  BK  f  ut perhib»it ,  Tjistqm  dfin}  conderet  orbem» 
j0imanes  terr&  nati  de  piatre  Gigantes  j 
piotinAs  ausuri  ccelum  perrnmpere,  ^t  alfo 
Bella  moTere  Jovi  :  turbapi  domat  ille  rebeU^m  , 
Iii  conjiiratosmotitusfulminafratres.       , 
Natorum  ceedemTellnB  miserata  suorumf         , 
Ferridum  adliuc ,  )it  erat ,  Hhasci  complexa  pruprem  : 
Diini  foTet ,  liigenti  de  coipore  tendi||tir  ingeiis  ; 
Truncus,  et  edtirUracr^scitde  pectore  robp^.'  t .  , 
llobacsiin^  huiperi,  fil|,Fo^ur  et  ar<tua «er^ijf  i 


r- 


riBEK      SEPT  TM  U  S. 

—  * 

^tollit  ramos  ^  quot  grandia  nuper 
^acuo  jaii:tabat  brachia  coelo. 

''^  arat  ilbro  sep.teniplice  cortex  y 
^  de  corpore  constitit  arbos  ^ 
numiiie ,  terra  tonanti 
\ercus  sacra  y  cujus  opac^ 
fregere  sub  umbra. 
jit  Quercus  ,  et  illius  umbw 
^9  amen  alto  vertice  in  auras 

4  sicubi  forte  rubenti 
L  insultans  9  tonitruque  corusco 
v>  irontem  quatit  igne  superbam  : 
.1;  myrto  bonus^  indulgetque  Myric«d* 


44» 


/ 


ORPHEE  SUa  I.E  RHODOPE. 

r 

-i-  p  8  A  Q  u  B ,  Threicio  vati  quae  tenderet  umbram 

Ulmus  digna  fuit ,  cum  valle  rediret  Averni  , 

Et  sese  ad  superos  rapti  bis  conjuge  ferr^. 

Arduus  ad  gelidum  mons  est  Rnodopeius  Hebrum  :  . 

Monte  super  y  citharam  simul  impuUt^  iiiiibra  comajites 

Densa  simul  ramos  prsetendit  ^  et  undique  multa 

Arbore  componit  subitum  uemus :  adfuit  Ilex  y 

£t  Flatani  ,  et  Salices  9  et  conifere^  Cyparissi* 

Una  tamen  reliquas  snper  ambitio^^  sorores  )     .  - 

Ulmus  toUebat  sese  ,  vitemque  iuaritam 

Vat^  ostendebat ,  qui  non  spernenda  moneret 

Connubia  :  at  plantae  monitua  ii€glexit  ^mic»» 

Namque  viro  fatale  fuit^  socialis.banorem 

Vitavisse  thoii  ^^atque  omnes  spr^vi^^  ixiairitas* 

AtJDACE  ET    SUPPLICE 

^  I>  E     M  A  R  S  Y  A  S. 

V^  u  ifi  se  autem  lat^  partes  profundit  in  omnes  ^ 
Ipsa  teres  trunco  ^  passisque  amplissima  ramis       ^ 
Pinus,  erit  toti  non  ultima  gloria  luco  ^  , 

iEternum  quand6  divinse  frondis  honorem 
S6r?at  y  et  ingenti  nemora  intQr  frondea  trunco 


,44^  C  JL  K  X  t  K  V  m 

Assurgens  ,  lat^  silvam  dominatur  in  onmem;; 
Grata  Deftm  matri  ^  postquam  Cybeleius  ■  Atys 
Mortales  vultus  truncum  duraYit  in  illum.  v^ 

Hac  olim ,  ut  memorant  yates  j  ex  arbore  victus  ;■ 
IVIarsya  per  Phoebnm  nudatus  pelle  pependit.. 
Ille  j  terebrati  per  certa  foramina  bu^i  j 
Cum  digikis  molles  rudis  alternantibus  auras  - 
Conciperet  y  Kgnum^  stulte  miratus  ,  et  usum  y 
Fastoresque  inter  y  buxo  resonante  j  superbus 
Carminis  auctorem  Toc£lt  in  certlimina  Pho^bum  ^, 
Qui  dignas  vili  pcenas  ex  hoste  recepit;. 
Ut  se  preeduri  valido  munimine  septi 
Pineanux  contrk  ventos  defendit,  etimbres  ^ 
Ipsa  potest  pinus  montes  extare  per  altos  ^ 
Impuni&y  et  rapidissese  committere  ventis.. 
Nam  ventos  amat^  et  montes  j  et  vallibus  imis 
lianguet  j  ubi  tenuem  ramorum  proferet  umbram<. 

UAULNE  ET  LE  SAULE. 

A.  L  K I  autem  ^  et  S^Iices  rivos  §t iaeta  fluenta  . 

Praetexunt :  et  prisca  sibi  si  fabula  constet  j 

Ambo  olim  so^ii  unanim^s  ^  piscosa  secundi!im 

Flumina  ^  lintre  cavo  vitam  ,  linoque  trahebant... 

Festa  dies  aderat^  pagum  solemuis  in  okmem^  . 

Sa.cra  Pali  ;  festae  lucis  dilto  retia  tendunt . 

Immemores  ^  iram^  divs&  sensere  furentis» 

Namque ,  ut  erant  ^  fluvio  intentos ,  opeiique  vacantes  ^^ 

Indignata  Pkles  ^  8&terni^m  littore  in  ipso  ^ 

Figit^  et  ignav^  duratos  mole  coercet , 

Ad  terram :  longas  patiantur  ut  otia  poena&^ 

Qui  tamen  humor  aquae-prflBter  labentis  obibat^ 

A^rias  utrumque  dedit  frondere  per  auras  ; 

Sed  frondes  j  ipso  vel  adhuc  de  crimine  j  pallent^ . 

Xonga.quibus  turpes  dicunt  convicia  rajpos.  , 


-  V 


' 


i 


I,IB£B.       SSFTIMirS.  '  44^ 

M  £  T  A  M  O  B.  P  H  O  S  E 

3>'UN    JEUNE    HOiMMB    EN    CYPRES.' 

VJBB.VUS  erat,  quondam  juveni  dilectus^  et  ipsi 

Silvano  ,  qui  dum  frigus  captaret  in  herb^ , 

Hunc  puer  imprudens  jaculo  transfixit  acuto  , 

XJtque  suum  agnovit ,  J)ercussit  pectora  palmrs , 

Se  miserum  iuclamans  :  non  ipsum  exctv^at  amore 

Errorem  y  factum  verbis  objurgat  amaris 

Silvanus  ,  duriim  increpitans  y.  et  crimen  acerbat» 

Ille  probro  victus  simiil  ^  oppressusque  dolore  ^ 

Fertsesusque  sul  j  lacrymarum  flumine  largo 

Lavit  humum  :  tellus  isto  tepefacta  calore  y 

De  puero  tecum  fecit  y  Silvane  ,  Cupressum. 

OUm  monstrando  per  sese  nata  dolori 

Arbor  erat  ,  sed  nune  ornando  commoda  ruri  : 

Si  prsesertim  humiH  se  pumila  vertice  toUat , 

Et  versu  oblongo  pratorum  extrema  coronet  y 

Hortorumque  aditus  :  aut  sicubi  detumet  agger 

Herbidus  in  terram  y  nutu  clemente  ,  jacentem. 

]^[amque  Coraae  aeternum  servans  iielicis  honorem  j 

Tendit  inaequales  ramos  y  cristam'que  comantem  ^ 

£it  longum  toliis  viret  immortalibus  aevum  : 

Immites  etiam  fortis  contemnere  ventos  ,  ^ 

Et  plus  laudis  habet  ventis  agitata  Cupressus.' 


^LOGE    DU    IWYRTE. 


E 


T  quond&m^  ut  fama  est,  cum  primas  aurea  Myrtos 
Plantaret  Venus  umbrosis  in  vallibus  Idoe , 
Festa  cohors  illas  circum  hidebat  Amorum , 
Lucentem  ad  Lunam ,  purae  per  tempora  noctis. 
Ouippe  Venus  Myrtum  •  plantis  ex  omnibus  9  unam 
Ipsa  sibi  optavit  quondam  ,  propnamque  dicavit. 
Non  aham  ob  causam  ,  sua  velant  simplice  Myrto 
Tempora  ntiptee  omnes  ad  solemnes  hymenoeos. 
Ipsa  deftm  r^egina ,  toris  prsefectaraaritis, 
Teodiferas  adhibet ,  sacra  ad  mysteriaj.Myrtos. 


444  CAKVLtVVV. 

Hinc  etiain  Elysiis  in  vallibusy.omnis  amantum^ 
Turba  suas  et  nabet  Myrtos  ,  et  Myriea  circi!im 
Silva  tegit  j  quotquot  nec  amor  post  fata  reliquit  ^ 
Plieedramque  ,  tnstemque  Frocrin,  moestamque  £riphyleir«^ 

Is  non  uniis  honos  Myrto  ;  sibi  victor  ovantem 
1114  nectebat  quoud^m  cle  fronde  coronam 
Tubertus  ,  victisque  prior  de  more  Sabinis  j 
Imposuit  capiti  Myrtum  ,  inseruitque  triumphis.^ 
Ipsa  arbos  trunco  est  humili ,  nec  vertice  celso  ^ 
MolUbus  et  fbliis  ;  et  ramo  crebra  eomanti  : 
Illius  et  blando  nymphse  tanguntur  odore 
Frondisy  et  eximiae  mirantur  preemia  forma&i 
Si  talor  inclemens  fuerit  j  vel  frigus  iniquum  y 
/XJtraque  vis  Myrto  namque  est  metuenda  ^  calores> 
Tu  nimios  y  ninliumque  cave  ,  pro  tempore  ,  frigu^ 
Und^  juvet  plantam  quadrato  includere  hgno  y. 
Ut  ci!^m  saevit  hiems  ^  iilam  sub  tecta  reponas  ^ 
Aut  fundas  geUdos  fontes  y  Aiim  perfurit  sdstus.^ 
Elt  si  qua  est  pietas^  ab  acutas  vulnerefalcis^ 
£t  pecoris  morsu  ramos  defende  recentes. 

L  E     I>  A  U  R  I  E  R.. 

V  AiiLiBus  irriguis  y  et  fontes  propter  amoenos^> 
Floret  odoratis  laurus  pulcherrima  baccis  y 
Ifpbilis  aeternse  cui  gloria  frondis  obnmbrat. 
Nec  quisy  dotibus  his,  natam  de  stirpe  pudend^ 
Esseputet:  rip^  ^  Feneide  ^  m^xima  quondam 
Orta  fuit  virgo  j  summi  nurus  esse  Tonantis 
Quae  poterat ,  si  fort^  Deo  contenta  marito  j 
Audisset  primos  Fhcsbi  victoris  amores. 
Ille  humeros  pharetri  insignis  ^  spolioque  superbus^ 
Pythonis  ^  meritoque  suo  ^  quaerebat  amari. 
Felix  virgo ,  Dei  thalamos  si  forte  rogantis  ^ 
Solis^equis  cceloque  omni  dotanda  ^  tuUsset. 
Quamquam  coelestis  sprevit  dum  vota  mariti 
Grande  tuUt  pretium ,  servatum  nympha  pudorem  ^ 
Et  quos  laurus  habet  Pboebi  de  munere  honores  ^ 
Quod  tempHs  toties  y  quod  sit  celebrata  theatris  ^ 


XIBER      SBPTIMTrsJ  44^ 

'Tarpeiique  Jovis  postes  figenda  sub  altos  ^ 
Summa  suis  lat^  Capitolia  ^ondibus  ornet. 
Tu  sacros  Fhoebi  tripodas  y  tu  sidera  sentis  y 
£t  casus  aperis  rerum  praesaga  futuros. 
Te  juvat  armorum  strepitus  ^  elangorque  tubaruni  s 
Perque  acies  medias  ^  ssBvique  pericula  belli  y 
Accendis  bellantum  animos  :  te  Cynthius  ipse  y 
Te  Musae  y  Yatesque  sacri  optavere  coronam. 


LE  BONHEUR  CHAMPfeTRE. 


F 


B  L I X  ille  y  gravi  renun  quem  pondere  pressum  ^ 
3emotumlonge  k  strepitu,  et  popularibus  undis^ 
Interdum  molli  patrium  rus  accipit  umbr^  : 
Liber  ubi  psnitus  curarum-,  animique  solntus 
Tantisper  respiret  ^  et  aspeta  diluat  urbis*   '     ^ 
Tsedia  y  civiles  permutans  rure  tumultus  ^ 
Nam  jmedio  seu  fort^  c^dor  decedere  Soli 
Admoneat  ^  cc&lo  invitet  ceu  vesper  apert^ 
liSBtari  y  summosque  super  se-tollere  montesy 
XJt  se  prospectu  campoiiwoUectet  amcehe  : 
Blanda  fatigatam  mulcebunt-  gaudia  nientem* 
Ipse  autem  iucum  seu  fbrs  errare  per-attum  y ' 
Ciim  matutinee  rumpunt  nemus  omne  volucres  y 
Mugitusque  boum  de  valle  au4i^9  -reduct^ ,  ; 

Ci!im  pastae  sese  referunt  ad  tect£|  juvencae : 
Seu  flore^  lustrare  y  suos  seu  visere^fontes  y 
Seu  viHam  cura^  malit  dUferf  e  per  oninem : 
Nescio  qui  laetam  captua  dulcedine  mentem  y 
Insanos  jam  non  aule&^  non  urbis  honores 
Respiciet.  Nam  plus  silree;'  rivique  placebunt  p 
Et  quae  pura  venit  y  puro  de  ture  ^  voluptas  ^ 
Gramineusque  torus,  vel  sittiplice  somnus  in  herbA, 
Qu4m  foribus  donpius  alt^,  pavimentoque  s^apefrba 
Porticus  y  aut  variis  pictuiin  Ikqueare  figuris  y 
Aut  exquisitsDpertectaopuIeiitacoIumndefy  ' 
Ilupibus  exci$a9'Mauris  y  Iiidpve-elephanto 
Atque  illusae  auro  ,  Belgisque  tapetibus  dddes. 
Hunc  egOy/Satiirno  quondam  regnante^  put^m  * 


> « 


448  CARHIKUM 

L  E  S    C  A  S  C  A  D  E  S. 

Jx&s  etiam  y  reliquis  ciim  fontil)us  ,  addereet^Horto 
Magnarum  certos  lapsus  monstraVit  aquarum  ; 
Quales  abrupti  per  summa  cacumina*  Jiirae, 
Perque  Alpes  ipsas ,  de  rnpibus  ire  videraus  ^ 
£t  sola  terrariim  per  praecipitata  refundi. 
Et  perhibent  j  qua  parte  gtavem  devergit  ad  Arcton 
Americe  ,  duroque  rigens  pertunditur  Euro ,        •    • 
Trans  magniim  Oceauum  ,  ripce  Canadeusis  ad  oram^ 
Inter  perpetuS.  nigrantes  abiete  lucos  j  ^ 
Prcecipites  altis  labi  de  montibus  amnes  y 
Cum  sonitu  horrendo  :.tanto  perculs;;!  tliti^ialtu 
Kipa  omitis  gemit  ^  e^  valles  silvasque  pi*ofuiidee. 
*     Hosque  Auellae.is  imitatce  Naiades  Hbrtir 
Undarum  casus  y  altS.  de  rnpe  ,  rueritnm, 
Artis  opus  summce  ^  virides  fecefe  ^er,  Hortos. 
Ardua  stat  coelo  i'upes  ,  et  rupe  snb  aFtSt',    '  ■  '■  ' 

Ingens  multarum  se  copia  rumpit  aqnarilnfK. 
In  prflBceps  j  crebr^  spumant  aspergjne  fLiiCtiii  y  '. 
Perque  sradus  fraCti  certos  •  et  iniqua'  locolrUmw 
rit  sonitus  :  ceu  cumtorrensxntrflems'abiito* 
Monte  ruit }  terra  ingeiifi  geraJt  ict^' it'ftg'6r6  ^   '      .  ■ 
Substrati  silices  ,.  rprataecjue  saxa  'ftiWntis- '         * 
PlangunturiluCtui.  toto  sonat  ivia  tutoc    ;■    / 

Horrendiim  tellus  •  lohge  Qtniiis  silv^Tc^Wit'.  ' 


»  »    •        I        . 

'        t    !         • 
•      •  »1 


•    1  ■;  "i ' 


]6loqede  c h a nt i'L'ij >y 

ET   Dtf    6tlA'Nl)    COVflbi.'     i  '       I 

J.1  £C  Yos  transierim^  vaieazit  tnodo'.car«iii|9((l^db^.^ 
Quae  CantiIIiacis-tot*niJ^W  magriiis^iiu  Hartjs    - 
CoNDltrs  j  postqnanl  t^ti^  ferus  ensBj  trefnf^i^o. 
Late  omnera  jusi^  in^ple-yi&formidine  mvtnanm^  • 
Undique  ductariim  divo^ia  fecztfaqiiajrOip9i; 
Nam  nusqu^m  reliquos  rttgni  majpire^per^gr^^ ^ ;. .  ' 
Ars  expressit  aquas  sudio ,  neque  prodiga  lymphis 
JSTatura  et  studio  melius  respondit  j  et  arti* 


■  ^  :rt' 

^   r '•  '     ♦  • 


I 


ttJliBA.       SSPTIM0JI*  44^, 

ffic  et  digestos  yariodkcrimine  iFontes 
Aspicias  duci  in  preeceps  ^  stirsiimque  reduci  ^ 
Inque  omnes  miotus  et  in  omnes  ire  figuras. 
Jugibus  lilc  riyis  y  salebrisque  frequendbus  iilgeils 
Gum  luco  lat^  sonat  hortus,  et  ubere  lympb4 
CoUe  e  yicino  yallem  defusa  per  imam 
Fraeceps  latinuo  preotenditur  unda  canali.  s        . 
Et  largo  insultans  per  agtos  se  gurgite  pandit. 
Tanquam  legitimum  ripis  ac  nobUe  flumen. 

CULTURE  DES  VERGERS* 

J^  OK  fuit  indignum  quond^iny  di!bn  piima  vigeret 
Persarum  fortuna  y  alto  de  sanguine  magni 
Astyagis  Regem  canipos  coluisse  sUperbum. 
Saep^  fllum  patrios  flores  H  potha.  f>er  Hortos 
Flantantem  j  manibusque  siiis  plantatti  rigantehl 
Attonitus  yidit  moiis  Vertice  Tmolus  ab  alto  : 
£t  Regem  agricolam  longe  iniratus  Oron);^s. 

Ipsaque  pei"  VsQIes  quondam  yidSre  Sabiiiad  ' 

Deposito  fastu  trabeatos  iura  Qilirites 
Et  tractare  manii  rastrum  j  atque  inciimbere  aratroa 
Hanc  etiam  y  ut  perhibent  ^  sese  formabat  ad  artem  ^ 
Giim'  domito  Fabius  dictator  ab  hoste  redibat  j 
Non  veritus  ^  medio  dederat  qui  jura!  Seilatu  >       ' 
F*erre  idem  arboribusque  suis  ^  terraeque  colendee  | 
Victricesque  maHus  ruri  preestare  ^erendo. 
Ipsa  trium^ hales  tellus  experta  colonos  ^ 
Atque  ducum  manibus  quond^bm  versata  sUortim  ^ 
Majores  fructus  y  inajora  ^rbusta  ferebat. 
Talis  foedifragiim  postquam  Masinissa  Syphacem 
Et Numldammfidum Pcenis  fregisset in arvis  , 
Imperiis  terram  ipse  suis  parere  docebat ,  ^ 

Atque  suo  cultu  Maurum  mansuescere  c(»Ium. 


Tom.II.  Ff 


PingeWt  flores  j  quos  ad  Be  nympha  ferel>at* 
Ind^  suos  etiam  Serum  de  stamine  teztus  ^ 
IUusit  variis  texentum  cuiia  £g|iris*^ 

HISTOIRE  DE  L*AN£M0NE. 

JjL  a  k  c  Flora  y  iit  perliihent  y  stimulis  agitata  maUgnis 
Invidise  ^  co&lo  immeritam  damnavit  iniqiio* 
Illa  ,  iit  erat  (^raias  inter  celeberrima  nympbas  y 
Formd  ezcellebat :  sed  obest  quoqne  lorma  puellis  r 
Obfuit  huic  cert^.  iNam  diim  fortaase  per  agro^  ^. 
Libertatis  amans  ^.iriguscagiaret  j  et  auras  ^ 
Impleretque  simim  ventis ,  #on  «^eoHiIa  nympham 
Fiora  tulit  Zephyri  conjux  y  studioqiie  maritx 
Exarsit  :  divaB  «numen  mox  sensit  acerbe& 
Infelix  Anemona  y  suos  quae  ckra  per  agros  ^ 
Servasset  formam  y  &.  non  fonnos^  iuisset. 
Qu£eqne  fuit  patrias  inter  pulcberrima  nymphas  ^ 
Ntmc  flores  inter  flos  est  piilchbrrimus  omnes* 

Et  Yeuerem  fbrt  fama  y  suum  dum  plorat  Adonitt  j» 
Fulmineis  torvi  perfossum  dentibus  apri^ 
Illo  preecipuum  solak|im  flone  doWem. 
iS^am  postqu&m  fuso  y  quod  erat  moatale  y  cruori , 
Eripuit  y  sacroque  aspersit  denique  succo  : 
Haud  mora  y  purpureo  natus^  de  sanguine  A09  ^ett 
Purpureus  y  Veneri.  ereptum  qui  pensot  Adwiu* 

'     ORiGINE  PU  CHtNE, 

«I  upiTB&y  utperhibent  y  Tfi^tqm  dun^  icoYtderel;  orbem^ 
Immanes  terr&  n^ti  de  ^iatre  Gigantes  y 
Protinilis  ausuri  coelum  perrMmpere^  ^t  al^o 
Bella  movere  Jdti :  turbajn  domat  ille;  reb/el^m  y 
In  conjuratos ntolitua fulmina fratres.      ,.  ./  ,    , 
Natorum  caedem  Tellns  miserata  ^uorum  ^  ;      <  .     , 
Fervidum  adhuc  y  ut  era^  y^  IlhQeci  complexa  pruorem.: 
Duni  fovet  y  ingenti  de  icorpore  tendj||^r  ipg^}i^  . 
Truncus  ,  et  edurtim  cr^scy^l;  d^  pectore  rob^r  ; , .^  .  . 
llobucsun^  hmperi  y  fil;,ro]^ur  et  ardua  cerjri^  y     ,  - 


t 
/ 


Z.IBBR      SB?T  TM  U  ».  44^ 

Bt  totidem  tpllit  ramos  ^  qi)ot  grandia  nuper 
Centimanu^  yacuo  jamtabat  brachia  coelo. 
Truncum  durus  arat  Ubrp  sepitemplice  coxtex  ^ 
Ingensque  ingenti  de  corpore  constitit  arbos  ^ 
Ipsi  quam  laeso  pro  numine  ,  tiE^rra  touanti 
Devovet :  unde  deo  Qiiercus  sacra  ^  cujus  opacS. 
Frimi  mortales  glandem  fregere  sub  iimbra. 

Quamquam  sacra  Jovi  sit  Quercus^  ot  illius  umbra^ 
Constet  honos  j  paveat  tamen  alto  vertice  in  auras 
Cum  toUit  sese  :  nam  sicubi  forte  rubenti 
Tela  manu  quatit  insultans ,  tonitruque  corusco 
Jupiter  j  illius  iirontem  quatit  igne  superbam  : 
Dum  paixit  myrto  bonus  ^  indulgetque  Myric«e. 


I 


ORPH^E  SUB.  LE  RHODOPE. 


p  8  A Q  UB ^  Threicio  vati  quse  tenderet  umbram 
Ulmus  digna  fuit  j  cum  valle  rediret  Averna  , 
Et  sese  ad  superos  rapti  bis  conjuge  ferret. 
Arduus  ad  gelidum  mons  est  Khodopeius  Hebrum :  . 
Monte  super ,  citharam  simul  impuUt^  iimbra  comantes 
Densa  simul  ramos  prsatenait  ^  et  undique  multa 
Arbore  componit  subitum  uemus:  adfuit  Ilex  y 
£t  Flatani  ,  et  Salices  ^  et  com&re^  Cyparissi* 
Una  tamen  reliquas  snper  ambitios^  sorores  , 
Ulmus  tollebat  sese ,  Tiftemque  maritam 
Yat^  ostendebat ,  qui  non  speroenda  moneret 
Connubia  :  at  plantae  monitua  iMiglexit  amic«B« 
iNamque  viro  fatale  fuit^  socialis.boaorein 
Yitavisse  thori ,  atque  omnes  sprevi^ise.  maptas* 

AtJDACE  ET   SUPPLICE 

'  deMarsyas. 

V^  vM  se  autem  lat^  partes*  profundit  in  omnes  ^ 
Ipsa  teres  trunco  ^  passisque  amplissima  ramis       , 
Pinu&9  erit  toti  non  ultima  gloria  luco  •  / 

iEternum  quand6  divin»  frondis  honorem 
S^rvat  y  et  ingenti  nemora  intor  frondea  trunco 


\  45a  .       C   A    R    !SI    I    N    U    ^l 

Fit  truncum  in'terctein  cuneo  via  :  'dein£[&  cftcume)! 
Felicis  rami  robur  descendit  in  imum. 


^PISODE    D'ALCIN0US. 


E 


T  81  vera  fides  ^  longb  quae  yenit  til>  $bV6'y 
Alcinous  j  rex  idem  hominum  j  cultorque  !perit«is    ^ 
Hoitorum  j  talem  primus  Fhaeacibus  agris 
Dicitur  arboreos  foatns  coluisse  per  artem* 
Regia  more  suo  rumpebant  horrea  fructu^ 
Immensi  -:  viridis  se  spes  ubi  prodidit  anni  ^ 
Contigit  ut )  fcedam  spirans  de  turbine  brumam 
Per  noctem  j  Boreas  pmnem  popuiaverit  Hortum^       • 
Siq%!ia  tfutem  tanti  forsan  de  clade  superst^ 
Arbor  erat  y  la»td.  per^agros  quae  fronde  vireret : 
Foetu  immaturo  partas  edebat  acerbos 
Ante  diem  j  coeliTitip)  SoHsque  malignk 
Quin  etiam  ^  ccelo  illustri-)  de  nube  sereiii  j      ^ 
Non  8eqi«l  auditi  y  sudiim  per  inane ,  fragores : 
Sed  tamen  istius  pajrs  maxima  cladis  ad  Hortds 
Fertinuit :  «esTis  pomaria  perdita  ventis. 
B.ex  autem  attonitus  monstris ,  vocat  undique  vates  t  ' 

Quid  portenta  veliat ,  rogat  et  consulta  requirit  y 
Clade  8uper  tant&.  Memorat  par&  multa  repulsum 
Zethen  j  et  Calaim  qui  sese  Aquilone  creatos 
^actabant  j  Ainm  /regales  peterent  hymenoeos. 
Spem  dabat  ambobus  matcr  j  non  ipsa  negabafc 
Filia  j  sed  neuter  R-egi  j  populoque  placebat. 
Quod  Boreas  animo  forti  indignatus  iniquo^ 
Fer  cpnjuratos  molitus  talia  fratres  : 
Diim  vindicta  omnem  tum  demum  explererit  iranti 
Fars  Circen  causatur  j  Atlantiademque  Calypsum  ^ 
Utramqueinfestamregi.  Ngn^prima  Caljpso^    '  .  i 

Se  memorans  indign^  habitam  Fhosacibus  ipsiS| 
Fro  Laertiade  accepto ,  quem  Nympha  ferebat  J 

Esse  suum  ^  sese  passuram  impune  negabat^ 
Yeriim  aliis  suspectum  odiiim  y  et  vicmia  Circes> 
Quas  poterat  Lunse  ipsius  confundere  vultum  ^ 

Carminibus  y  pnrique  auras  corrumpore  coeli. 


j 


F 


BZBER       SRPTIMU.  S.. 

At  bonus  Eurymedon  ^  yates  Fhoebique  sacerdos  y 
£xU^rnas ,  inquit  ^  claidis  ne  qusmte  Cfiusas  : 
Ko$.  insi  sontes  sumus  :  et  simild  alta  repressit 
Ora  siiens  j  moestusquQ :  iubQl(  r^  ip3e  sileijjiem 
Effari y  quid  deindi Velit ,. ^iifi)  crimina pandat. 
lUe  autem  :  non  \:erba.siDi  )an|  niulta  requjritL 
~  »sarei  grayitas  y  quando  pejora-timbntur , 

It  locus  estirotisy  crimexi  per  votapiandum  est* 
Namque  graves  ma^i  «ercexjs^  no«  niuninis  iree.^ 
Regia  quod  multi  replerept  horrea  fructus  y 
Ipse  SU89  Alcinous  cureo  tribuebat  ^  et  arti  y 
0emens!  qiH  diTOS  non<re^iciebatagrestes.:L 
Nec  solem  aur^um  tempestatjimque  ppt.ezUem,, 
Nec  ventos  ^  ipsumq^ue  Joyem  placare  S(>lebat, 
Tum  sese  Alcmoufi  co»pit  sentire  nocentein^y 
linciisans  ducuiaque  animum  ^lastiisque  superbo^s. 

Itur  gd  Hespeadem  y  siiv&  in  Fho^acide  y  nyxppha,n;i. 
QusB  respons^de(^]»  luco  r^debal  a,b  alto^ 
£t  Yox  per  lucum  non  kmgi  audita,silentem... 
Jte  y  Joi^  magno  bissex  macjtate  juyencos  ^    ' 
£tt  totidem  Soli  ;  numen.violastis  utirumque  ;        . 
l^roYeniunt  omnes  utriusque  k  nuoiiAe  iructus, 
Ibant  j  et  Soli  tauros  ^  ma^iQque  tonanti  j^ ; 
Mactabant:  quse  sacra  patQrfaQienda  quotannia^ 
Imperat.  Euryimdoxi ,.  setrYanda  nepotibus  ij^sis.^ 


■4 
t 


4^4  CAKUtVVfi 

^    VANIERII 

RUSTICO    PR^DIO. 


LE  CANAL  DU  MIDL 

^UA  totum  qu6nd&m  gen&Romuk  mundom 
Sub  ditione  tenens^  ne  quid  deptrderet  fgri^ 
Quo  nullus  toto  melior  8iVii*parait  erbe ; 
Fecit  iter  pigr»  lango  sub  nionte  pidudi  : 
Crande  opus ,  emensis  exhine  nec  inutite  siBcIis, 

Altiiis  ignoto  manabant  tramite  lymphca ; 
Oceanum  sed  utrumque  novo  qui  tedere  }imgit 
Alyeus  j  excisi  per  saxea  visceri^  moniis 
Diim  foditur  y  patuit  ductus ;  priscosque  labore^ 
Opposuit  nostris  Rom^na  potentia  cd^ptis  ^ 
Francigenas  certans  bac  stutem  viucere  laude  : 
Artificum  superata  manu  s^  Roma  y  pahtstres 
Ad  mare  Ticinum  dnxit  cum  flumiite  i^anas ; 
Gallia  di!lm  gemino  faciens  commercia  ponto^ 
Ignotos  ratibus  calles  tellure  sub  ima 
!Efibdit  ]  et  longo  suspensis  fomice  lymphis 
Qu£e  medium  non  ind^  prociM  per  inane  volebanl  ^ 
Icariam  visaQ  naves  timuisse  ruinam  | 
Nunc  sub  humo  mersod  stygii  nigra  verrere  Ditis 
Stagna  putant  :  sed  mox  cum  subterranea  remis 
iEcjdora  sulcarunt  ,  altas  iibi  Blitt^a  turres 
Atque  suos  ocuUs  aperit  mirantibus  agros  j 
Elysium  ^,  loca  ^use  fortunatissima  yestit 
Purpurei  sol  luce^  sibi  spectare  videntur. 

At  neque  yel  cceli  facies  yel  gratia  ruris 
Dulce  moyent  miri  captas  formidine  pnppes  i 
TerribiU  nam  cum  soriitu  sublimis  ab  alto ' 
Labitur  unda  jugo  y  celsas  quo  more  per  Alpes 


I.IBER      8EPTIMUS,      .  A55 

Audior  imBre  ruit  saxa  in^ei:  iubp$pita  torrei);^  ,    . 
-Staht  in  praocipiti  naves  f  Qii^  Up^u,^^  aquaruin 

Multisonus  subito  qiiassas  liorrQrii  fnoratur. 

Abmptis  tamen  unoe  locis.  yix  ^te  ^apellaf».     . . 
I^esikere  leveiB  y  openim  inomnitie,^^^cli, 
Perque  vices  yarias  stratis  fl&quaUt^;  Un^  ...  > 

DescensuB  habet  hinc  facilesionerariajiavis»    .         . ,.  . 

Ha^c  tua  laus  y  Biquete  ;,i$uo  phi  l^Utter^  Qivv. 
Divitias  urbisque  decus^  tilw  Gallia  debet    ' 
Quo  nihil  ad  regni  wleudQr^m  Aran^ii^s*,  ^su 
Quo  nihil  i;^b^riu$.:,j\|ut^to  ^iuinmacursu  ^.       ^  .. 
Jussa  noyas,mti;are  vias^  diruptaque  s^xa,    .,;     .  ;,i 
Alcidem  yetuere  mori*  Vic6re  labores 
Herculeos  q^u^  tu^tper  pxpaigLosa  locoru/xi ,  _    ■  ,         . 
Interyalla y  mari  gemina  commexqia  praBbesv       <    ,.-■  * 


L  E    V  I  ?  U  X   B  A  R  B  U-^ 


Ml 


I 


» M    « 
« • «    I  ( 


H.  -'      .  «       'f     •  "M  •  J 

ic  tum  forte  puer  fabeUam  aggressi;s  anilem' 
Barbus  •  ait  •  carnosa  dedit  ci|i  barbula  nomenTi 
Vir  quondam  letho  propior  fessusque  senecta  j  > 

Jam  prope  ^exiteiio^  yiM  ci»mpley<rr«i.anu06  s 
Frons  erat  antiqud.  m&mPK.jix^i  :^<mwaaL 
In  terram  caput  j  ora  -oaya.d^fl^mia  liictiii^  > 
Excnssi  dentes  ^ .  mantts  osseli  ;^  iuM  comasm. 
£e9saries  barbae  mento.demissa  ^cebat;    > 

Nodosusque  gradum  baciulufi.fineaabat  inertem*    

Fluminibus  teneros  assueveiial.iUe  per  ftnnoa^r.:i«;>  nv... .  x 
Humida  ^na  krahens  ;  a^ue  ut  jproyectiw  aaUta:  jciir^!!  :.  \ 
DebiHtat  yeteres  ^  sed  non  eztinftait  y  amorea  ^  :    I 

Sectabatur  aquas;  et  quamyis  obsitus  fl^vo^  .  ':.  ^' 

Piscibus  insiaiaas  gaud^bfit  adunca  doloais 
iEra  cibis  tegere  |<ac  pueiilem  ducere  pwdam*  < 

Ctim  aemei  ^«tiema  acoiior  consiateret  or&|^  ..j> 
Percutiens  faaculo  kmbentem  littora  piscem^.  . 
iNec  titubata  tenens  leyi  yeatigiA  .ripa  ^  .... 

Proi^us  in  undosum  mi«ere  deTnIvilui?.  amnem««'  . 


I 


»  »* 


^6  GA&MXIfUBff 

Cum  rapidis  luctatur  a^uis :  et  flumina  dudiim 
Ingustata  bibens  j  languentia  brdcfaia  plausis 
Jactat  aquis  j  nrecibusque  magis  du^m  viribus  usus  y 
.Yota  facit  ^  nihil  hasc  quoque  proidctura  roganti. 

Jamque  ferebatur  lymphis'  exsazigue  cadav^r ', 
Ciim  senis  interitumTniserans  ]%gnator  Olynipi^ 
Yive  y  sed  eequoreos  pis^es  ^  ait ,  inter  aquait^am 
Incola  vive  notus  :  neque  enini  quiBB  ^ta'  maiiebat 
Est  tantiy  primos  cures  redivivu8tit'axtns'j'  ' 
£fFcBtique  brevenot  mavis  tibi  corpbri^  vsum.    . 

Dii^it;  et  in  tenues  panduntilr  brachia  pinnAs^ 
G>ntractique  pedes  caudam  ^ungiinf  iii-  in  uWdnf  'i 
In  squamam  'toga  panmtuEs  consuta  rigescit  ^  ' 
£t  propi  qualis  erat  ^  spinse  ni«iiM  arida  cira^^i; 
Ban>aque  pendet  adhuc  tnento  eoiftfeta  senili. ' 
Exciderant  dentea  :  gingiva  remansit  inermis  t 
Omnia  quse  *prisfcain  terorunt  in  pisce  s^nectam  ^  *    * ' 
Jpsaque  maturos  eevi  provectior  sstas 
liobuitat  barbo&^et.queis^cnoftaliia  passtnf   '  '   •>    ' 
Ceetera  depereunt  y  sibi  laus  accedit  ab  ^iiis^ 

L  A    V  E  N  D  AN^  G  E. 

JV.  c  veluti  miles ,  ciuia  prdkimtts  inkminet  h6stis  y 
Intentus  belli  signo  parat  anday  neG^^atidet        • 
Injussas  miscere  maBua,  el  vwere^signa';      >       ' 
Ant^  canat  qu^**rauca  fevd  t^ba-tturmure^pugndm^ 
Sic  ubi  jam  malura  vocat  vindeifAa^civ^  ^ 
£t  Dyonisiacnm  cecineruiit  eomB^  bettum^  • 
Ferrum  omnes  dur A.  subigantin c0te ,  virique 
Et  matres  armantur  :  eunt  diverfi|^'manipli  •         .  ' 
Per  loca  ;  stridentes  subeunt  ^  et  agrcstia  cun^tis^ 
Arma  vehunt :  cdUo  cava  tintiiinabula  )actana^ 

It  sonipeSy  lateqne  eonanfobus  ilia  vasis  .  '  * -    '  ' 

iVerberat ,  et  resono  ferit  aurea  side^a  ptilsu.         ■ 

Urget  amor  preedad  :  structum  cM>cedir4i|>eiftaf     '  ' 
AgmeiL  agris  j^  iamque  appavent  Bacchei^  k>hg^ 
Castra  y  racemiteras  quadrO'  qiieis  ordine  vite^    < ' 
Ezplicuit^  viridique  Deus  muaimine  sepsiu     *«'     ' 


Patnpineis  speciosa  virenl;  teiitona  velis  ^—  " 

Et  matutinum  sudo  bibit  sethere  rorem  •.  *  .  '       .  n 

Uva  su^  &ub  fronde  y  mali  secura  futuriv  *  '    ! 

Rusticus  intereJl  propior  jam  vitibtis  inatai;,  '^ 

Fossarumque  moras  spperat ,  ferroqiie  recurvo  • 
Fandit  iter,  sep^  et.propugnacula  rumpens  >^ 

Spinea  9  Fecimam  ^  llhodias  ^  Mapeotides  klbas  j 
Cbdit  y  et  Argites ,  Bsythiamque  y  brevemijoe  Lagaeon^ 
Altera  comprensas  manus,  attinet ,  altet*a  curro 
Ciolla  supina  secat  ferro  :  Hon  parcitftr  ulli ; 
Non  omnes  tamen  una  manet  fortuna  :  calenti 
Demerguntur  aqui  y  queis  gran^or  intumet  alvus  ^  • ' 

Atque  ut  longa  levent  oHm  jeju^lia^  soles 
Ad  tepidos  siccantur ;  agrrs  nonpejorin  ipsis  '-  ^' 

Pars  teritnr  suKdidx^  :  domum  pars  fertun,  et  altH 
.Vel  pendet  trabe ,  fictilibils  vel  conditur  oUis/ 

Uda  trakunt  atias  tid  calcatoria  :  nudis  •      t     - 
Stat  pedibus^  palisque  inanus  armata  juVAii<lus  j- 
Inque  cho^um  sisper  ixuilmiit  y  ^avidoqno  fttientem        *    j^ 
Jam  potant  animo  latiiepm ,  mersisque  bibaci^' 
Delibaut  digitis^  et  in  a|Dnua  pocula  seryanr.    • 


r-  f  J 


'»'> 


LES     V  E  RS     A     SOIE. 

.A.LTERA  sollicitis  impendet  cura  Fuellis.;  «i      . 

Morus  ubi  parituranovam  bombicibus  esqam  .    \  ' ; 

!EvoIvet  tunidiS  folium  ;  tepidoque  mon^bit  .  .^m    * 

Ova  fovere  sinu  y  tenuesque  excludere  foetus  ^  .... :. 

Cunctaque  lanivor^  provisa  reponere  genti.  .  ;; 

Ergo  victa  situ  Tenoyant'  tabulata  j  fenestras  * 

Occludunt  Austrofii  contra ;  mensisque  paratis  ' 

In  testudineos^  spatiisadqualibus,  a^cus  •  >    « 

Inflectunt  sarr^enta }  quibus  dein  ordinepulchro  ;'  i .  <~ 

Serica  fornicibus  susp«ndatstamina..bQi|ibi^.«  .      iims;  i 

^iim  procid  infestoa  <:urant  avejtere  mures  ,  •  i:;  ,^l\1 

TSe  penetrare  domujm  thalamisque  adrep^^-e  p9i$$int>  :  '  —  i ,%  ( 

Maturant  haec.cimf^a  y  brevem  dum  Iu;iiaa#.i^.  u$f|p|.'f  ^ 
Accipit  j  et  .piimost^ui.dans  corpore  motus  ^  .  .od/  ^"1 
Opportuna ,  cjfei  pafcu^  ^  facit  otia  termis»        >    .  .  anf  r  'i 


4^8  '  C   A   R^M   I   N   U   M 

Nam  iTi^miB^ff  ciiin  dein  late  diffatiu  in  oinnes 
Creyit  j  et  arboreas  properat  depascere  frondes  y 
Yix  operi  et  gregibud  satis  est  domiia  omnis  alendisu 

Proceras  spoUent  moros  ^  proyisaque  serrent 
Sub  tectis  alimenta  y  nigram  cum  densior  aer 
Cositur  in  nubem  j  pluviosqne  recolligit  imhre8«  . 
Sedula  bombicum  custoa  operumque  magistra  ^ 
Frondea  quao  saturis  dispensas  pabula  mensis^ 
Thisbeamoie  carpe  comam  ^  si  mrte  madebit , 
Vel  matntinis  pallescet  adusta  pniinis  : 
Sed  siccam  yindemque  aK4  procild  arbore  frondem 
Dibn  repetas  y  suis  exiguas  de  tej^ore  paftes 
Uie  fi>co ;  pinguique  leva  jejunia  fumo  9 
Occult^  medicansy  et  nubilBi  tecta  Yaporans« 

Projice  si  qua  |acent  defuncta  cadaTera}«diramguo 
Antereniy  thalamos  mutans  et  stramina^  cladem« 
Arrosam  quoties  froiidem  dejectaque  mittes 
Pnrgax^enta  solo;  viiidem  superinpce  morum : 
Si  quis  enim  folium  Termis  latet  inter  adesum  f 
Emergit  stimulante  iame ;  morumqnie.secentem 
Occupat  j  et  mensis  cum  fronde  reponitur  altis« 
Atgue  ubi  jam  brevior  locus  est  |  populumque  frequentem 
Vix  capit ;  in  Tanias  hinc  iUinc  tota  cohprtes 
Gens  habitet :  primum  qui  deTicere  soporem 
Bbmbioes  aliis  «halamis  ^  alfisqne  rocumbaiit 
Quos  iteriim  premit  alta  qiiies  t  q^os  trltimus  uc^et 
Somniis  ^  ad  extremas'  epiiias  operumq^e  lab<M:em 
luTitans  resides  inter  sarhi^nta  locabis ;  • 
Queis  saturiadrepant  et  filasequacia  duiant.        '    . 

Caotera  di!km  Tires  reparant  animi»lia  ^  Doct^m 
Somnifeiam  bombix  oculis  non  acdpit  unus. 
Yita  breTis  quater  ifinarum  per  membm  i^oporem     '   .   '  < 
Irrigat :  erecti  placidus  ceryiee  quiescit^ 
Immotusque  manet  y  donec  lux  4;0rtia  longum 
Excutiat  tandem  pigtb  de  cOfpotid  i9dixinuni  } 
]STigiletque  famem : . Tacui  jejunia  Tentiia 
Sedat  ubi  boihbix  ^  tabulata  per  cmmia  lenis 
Fit  strepitus ;  quatem  audimus  ^  c&m  nnbe  solutft  • 
Pe|)luit  y  et  surdo  str^pit  altiim  mujrmure  tectum^ 

« 

•    '  ' '  /    ■ 


LZBSR       8EPT  FM  U  8. 


Jani  satur  y  et  vit»  bombix  pettCMiis  imrtis  y 
Cogitat  exequias^  et  qiiod  struat  ore  sepiilchnim 
Laniyomo :  plexo&  croceo  ^ans  torpor^  tortus  y . 
Oppovtuuam  operi  skrmenta  per  ardna  sedem' 
Occupat;  et  crassumramis  intexere^filum  ' 
Incipit  y  egregii  fundamina  prima  laborisl  ^    "-- 

Tranquiuas  sicto  nube  dies  orate  Puellce ! 
Nam  tend:)ris  si  fort^  mini^x  horrescit  Olympus  }  . 
£t*vasto  quatitn^  tonitrn  j  qUo  mcenia  mnndi 
Dissiluisse  putes;  bombix  perterritus  tdtas 
Continu6  sedes  atque  interruptarclinquens 
Stamina^  sub  foliis  latitat,  necfila  retexit 
Amplius ,  ignavdjlkriens  fbrmidine  lethi. 
I^oscenda  quidem  titie^  fbrmido ;  viroruih 
Si  slupeant  siiniU  bombicihd  cordd  parbre;    ' 
£rgo  serenato  di!im  lux  micat  atirea  co^Ib  ^ ' 
Pendulus  aha  super  bondbix  tab^lata  laboretii 
Insistit )  mediusque  brevi  S6  callcereid!andit  y 
SNtis  opes  uteri  funden&y  bvique  f^ghrahi 
Sedukis  effingehs  b|)ifexy  ^t  sttlhriii^  '^trAi1tjtta\n  ' 
Ipse  suo  tegitur ;  tameh ',  ^  cl9lto  yitiek  wlsbis 
Stagna  secat  y  medii'^qtid  toatans  apparet  m  uiidist 
'  Atna  sic  primum  bombix  J>er  virgea  filiim- 
XntiSis  ubi^egit  ore  ,  pdt^sfipectareviarum  ' 
Circuitus  quos  mille  lej^t ,  qupsque  brbibtis  6th69 
Impiger  agglonierat}  nebuld.  di!lm  cliUisu^  b^ati.    * 
Denset  opus  ,  quod  dein  trani|uilla  per  otiii  ibo^pl^t  y 
Dives  inexhausto  mittens  e  pectore  vellns. 
Quos  oculis  jam  non  licet  cn)^rvai*e  labores  j 
Arrecti  vigiles  explorent  aure  Pufellib ; 
Et  cAm  facta  quies  openliii  5est  ^  ititAsque  siletH^r ;( '- 
ProtiniS[s  avukos  ratbi^  ftaventrbfis  rtirdd   '  ^ 
Folliculos  fervente  dbment ,  vel  ^oite  'peruf  attt  j 
Carceris  anti  sui  capiahfGtiJmtflBdljt  verftfc^n;» 

Namque  terebrato  boQdbix  eiiiihpit  abbVt)*^'"  ^ 
Impatietis  reddi  luci  y  ciipMusqtie  Videiidi  '^ 

Adnatas  humeris^fas  ,  tfdjecta<][Vi^  firbfltl '.  ^ 

Cornua,  etin  volttctem  verste  miractila  ForhWfrv 
S«d  won  tanta  novis^amen  est  fiduicia  ^chnfe  |'    >  t  'liu^ 


4% 


.  > 


\ 


j  <  >■»<»»  » 


t 

■   . 

•  ^.t/. 

- 

1 

> 

' 

I   '.  -. 

r  • 

»  1 

» » 

»   «^  «i    ) 

\ 


460  «  A   &    M   X   N   ir   M^ 

Ausit  inexpertafli  ut  tcdWe  corpus  in  anra»  t 
Obstupet  ipse  sul  menior  w  et  stridentibutallst . 
PapUip  fremit  attonitus  y  nec  pjihtila  curat* 
JejunusstatpuUasuper  y^lamiua^  mortem  < 

Opperiens;  Tel,  sola  sui  solatialedu^    .1         1      * 
.Con^rtem  thalami  petit ;  et  ne  penlita!seciinis 
Intereat  prorsiis  generis' spes  tolay  supromis 
Admittit  yezierem  curis  ^  partuqiie.S€luta.   ' 
FcBmina  peipetuam  reparat  post  funera  gantem  ^- 
Oyaque  yenturumservanda  relinquit' iin  annum- 

LA   NOCE  DE   VILLAGE. 

G.         . .  ♦  . 
a  A  K  p  I  o  B.  et  plenis  jam  filia  nubilis  annis 

Exercet  rigidos  un^  cum  raatre  lafaores ;. 

ITec  pixdet  et  rastros  ^  durumque  movere  bidenteui. 

FurpureA  non  yeste  nitet  j  non,  crinibus  en^iptis  , 

Nec  raris  Arabum  donis  9  aut  divite  cultu  s 

FcQmineoque  Ucet  studio  .fi>nuosa  yided    .: 

Kure  velit  ^  &ciem  nuU^  juvat  iirte';  suasqua 

Frata  die  festo.  quasrit  per.  Siffresi  ;geii^a$.|  ^  .  , , .       . » 

Ad  yitreum  crines  ocnana£t  tem^ra  iriyuoci. 

Simplicitas  capiti  pro.turtibus.  iusidet  y  ori* 

Fro  fuco  pudor  ingenuna  \  $ociasqu^4aborat 

Yincere)  non  fi>rmft  ^  sed  ro.bpre  corporisT  im       " . 

Quceritat^  et  dit^m  reperit  sibi  dote  maritumx 

Dulcis  enim  cum  jam  primos  Uyiuenp&us  amores 

SoIUcitat  y  yincloque  parat  sociare  jugali;^  ^ 

Cihn  procus  innuptae  ^  pueroquo  pueTla  yici§siin  .  * , 

Far  sBtate  placet ;  c^ptent  ut  tempora  fandi  ;   . , 

Opportuna  j  legunt  in  ek^em  yite  racem^Sy 

Fiayentesque  secant  unO:  simiil  eequore  messes. 

Aggreditur  primos  |  op^u^  Aux  teuwa.  sulcos ; 

Atque  proco  ptacitura.  suo  j  preecjurrit  a^b^eW     . 

Agricolas  -.  illam  |ac;it4  dulcedine  laetu^i  .^ 

Spectat  amans  ^  saudetque  sequi  non  posse  metwtexn 

Sespk  nec  ingratis  ultr^  remoratur  amicam 

Suesti^us ,  increpitans  spicas  tellure  relictas ; 
tyultusaculosque  retr6  oQuy^rtat  in  ^^sum». 


i  .  . 


•  « - — 


L  I  B  £  R       S  £  F  T  I  IM  U  S.  4^1 

Messores  reliqiii  dornno  y  sedxluIcLbua  ambo 
'O>lloquiis  fractas  rettabasit  post  pi*an<lia  vires : .    . 
Jamque  animo  instUuunt^  qu^  lege  feracibus  agris 
Imperitent  y  placidosque.  regant  in  pace  penates. 

Ciim  jam  notus^mor  patribus  ^  oignique  yidentut 
Clonjuge  vir  conjuxque  viro  :  desponsa  parentea 
€ontinu&  certis  firmant  connullLa  pactk 
Tum  yel  amiciti&  juncti  yel  sanguine  totis 
Undique  concurmnt  pagis  ^  et  agrestia  secum 
Dona  ferunt  ^  tffidasque  parant  celebrare  jugales* 

Expectata  diies  ubi  janliprocessit  y  et  albft 
Cunctantes  manet  impatiens  in  veste  sacerdos^ 
Ant^  fores  j  ipsoque  domiis  in  limine  ^  spon» 
Frocumbunt  m  genua :  parens  iftriusqtLe  madentes 
Frocedit  siccans^culos ;  et  amore  patemo 
iPrsemia  digna ,  manum  toUens  cUm  voce  ^  precatur» 
Templa  petunt ;  vifl^  ^ponsiis  bicolore  galerum 
Omatus  y  virgo  vultus  dejecta  modestos  y 
Atque  novis  sudote  madet  sub  vestibus  :  ambo  ^ 
iNnmine  teste ,  sacro  conjungunt  foedere  dextras 
Sole  nigras ,  quamquam  purgatas  furfure .mtUto ; 
Tympanaque  et  cytharas  inter  ,  clamosa  juventiiis 
Deducunt ,  sponsum  pueri  y  nuptamque  pnelke. 
Tum  prisco  de  more  jubent  utrumque  sedere 
Ulmo  sub  patul&  ,  mediis  quae  pubuca  pagis    * 
Umbra  viret :  magni  spectantum  astante  coroni     , 
Junior  hitic  virgo  Cerealia  grana  refundit 
Gonjugis  in  capul^^  ef  tacito  suffusa  rubore  ^ 
'Votum  pro  thalamis  ^  et  fertiUtatis  honore 
Fersolvit ,  dulcesque.refeft  in  corbe  placentas. 
Inde  juventa  procax  ausit  garrire  viromm 
Sorte  super  ;  vocem  nisi  protinjis  eere  soluto 
Comprimat^  atque  merum  vir  connubiale  rependat. 

Intere^  stmcUs  fumant  convivia  mensis  • 
Liauta  quidem  j  nuUo  tamen  exornata  maciUo : 
Haedus  enim  vervexque,  fames  quoprima  domiitur^ 
De  gregibus  venSre  suis  ;  puUosque  tenellos  ^ 
Galunas  anatesque  Aiii  servavit  in  illam 
Farca  Colona  diem :  mensis  nec  poma  secundis 
Castaneseque  nuces  desimt  ^  nec  copia  lactis«  ^ 


4^4  c  A  R  Al  ^  Jc  t;  M 

Quas  epula^  non  vina  mod6 )  sed  ^ptine  dtlrd 
Pulsachelisy  iraGti  calic^  j  risusq.n6  solu^i, 
Corminaque  et  Tani  duct^  pro  cpiijugeiGantus 
Exhilarant:  mensas.cfaocf»^  ludique^^seqnuntur ; 
Et  festum  yisenda  tenei^  spectacuia'  pagum ; 
Quorum  finitimos  rumor  diffusue  iu  agros 
Mdh  aliis  yacuas  sermonibus'  occupat  aures  i 
Gaudet  enim  faustam  non  invida  CFOScere  prolem  f 
£t  patHbus  similes  sperat  vicinia  natos. 

ATTACHEMENT  DES*€HIENS 

PO01l~LBlfll8    MAITKESi 

T  *        *  . 

JLi  ATciGERos  quociimque  greges hijriasque  capellas 
Fastor  agit ,  iateii  comes  et  defensor  amico 
Usque  molossits  adest  y  et  hero  £unuLitur ,  oyesque 
<x>uimuni  regit  imperio^  blauditur  ^  amatque 
Blanditias  Domini  ^  aua  gaudia  duqit  ab  iUo 
Tristitiamque  t  viii  non  est  Vir  amanlior  alter ) 
Et  desertores  fractis  qua»  rebus  amicos 
Sors  adversa  fugat  ^  nuUftS  terroribus  aulert 
Qiiem  Domino  canis  aatemuxigi  deyoTit  amoren?* 

Obstupuit  quond&m  detrusi  in  yincl^  Sabini 
Roma  canem  ^  imllis  abigi  de  carcere  plagis 
Qui  potuit.  Fneceps  alto  de  ponte  Sabinus 
Mittitur  in  Tiberim  ^  manibus  post  ierga  reviActis  ) 
Fronus  et  ipse  canis  saltu  se  jecit  in  ^nem  ^ 
Et  dorso  exanimum  sustentans  impare  oorpus , 
Maluit  in  mediis  occumbere  nauxragus  undis  j 
Quhm  Domino  superesse  suo  t  xnirahile  visu 
Frodigiiim  mcsrens  populus  ^spectabat  y  amorem 
Infractamque  fidem  cane  demiratusin  uno. 

Nec  minus  ultorem  GalU  stupueKe  molossnm. 
iEternum  facti  Ibonimentum  Curia  pictis 
Servat  adhuc  muiis :  nudosi  in  imagine  dentes 
Ezerit^  et  lacero  victor  canis  iiisidet  hosti. 
Illius  ante.oculos  Dominus  dam  vukiere  csecO  . 
Conciderat ,  multo  fundens  cum  sanguine  Titam  : 
Yisus  deinde  cani  tuediS.  Sicanys  aum 


J 


L.tBJBll       SEPtlMUS.  4^^ 

Yindictam  stimulafc  ^  memoresque  resuscitat  iras. 
£r£o  virum  sine  more  feris  latratibus  urgens  y 
Inoicium  osten(]Ut  sceleris  j  pcenamque  reposcens 
Irruit ;  et  quamquamSicarins  iret  in  armis  ; 
Solaque  protegeret  pietas  spectandai  molossum  ; 
Hostica  Tindicibus  dens  miorsibus  ilia  rupit. 

In  Dominos  peccasse  canem.qiioque  poenitet  s  osdes 
Nuper  enim  ciim  forma  yiri  larvata  subiret : 
Insurgit  canis  ore  ferox ',  et  nescHis  ipsum  ^  '        *     ^ 

LiSBdit  herum  j  qui  detracto  yelamine  tristes 
Serius  heu  !  retegit  vultus  y  et  yubiera  monstrat 
Ignoscenda  J  suis  ignoscere  si  quid  amantes 
Delictis  possent :  lucem  Titamque  perosus 
Delituit ;  certusque  mori  canis  borrea  Bacchi 
Caeca  petit  ^  cupaque  gemit  sine  fine  sub  laltA* 
Indulgens  Teniam  Dominns  ^  compellat  amicd, 
Voce  canem  ;-sed  acerbum  acuit  yox  cognita  luctum  j 
Nec  nisi  per  lacrymas  et  per  tristes  ululatus 
Respondens  j  dapibusque  negans  producere  yitam  y  « 

Jejunos  moerore  dies  aosumit  acerbo. 

LA  r:6colte  du  guy* 

J3I  iL  Oallia  majug 
l^il  habuit  quondara  quercu  sacratius  iM^ 
Diyinum  partu  tulei*at  quce/liyite  yiscum  : 
!Et  quamquAm  nemdre  ex  alto  qui  fausta  tulissent 
Ligna  domum^  nec  dira  sibi  gregibusqiie  timerent 
Toxica  y  iiec  grayidis  iiiimicos  messibus  Au^trps ; 
Germina  sacra  tamen  ritu  demessa  patemo 
Fer  Druida^  templis  in  publica  jura  locabant. 
Ergo  noyo  surgente  die  ^  cresc^iiiia  postqusbn 
Cornua  jaih  sexto  Phcebe  rep^ay^erat  ortu  j 
Nobilitas  cum  plebe  |  yiri  cum^matribus  ibant^ 
Qu6  sua  per  lucos^  per  et  inyiasaxa  yocabat 
Relligio ;  sacrum  Tesecabat  ab  arbore  ramum 
Aurea  falx :  neque  enim  ferro  yiolare  licebat. 
Candenti  praecinctus  erat  qu^  yeste  Sacerdos 
Excipieus  yiscum  ^  populo  plaudente,  suVips^ 


I  » 


4<I4  C   X   ti    M    f  N    U    At 

Graiidia  taurorum  mactabat  corpora  querctt  j 
Ausus  et  humaiio  cultros  foedare  cruore; 

L*  il  Y  V  E  R    D  E    1709. 

JD  B8T  A  diesaderat  prisco  saHctissima  ritu  y  • 
Qn»  Christi  cunas  et  iiiops  praesepe  qiioiannis 
MobiUtatllegum  donis  ^  et  supplice  cultu : 
Nos  afFusi  ans  ^  ^cro  iiinl  th\ire  litaixius ; 
Atque  Deo  genitore  satum*  matrisque  prementem 
XJbera  y  diim  Christum  cdlimus  ^  meliora  precantes  ^ 
Forsitan  heu !  «animis  noh  utiliora  superbis; 
Sarmaticis Aquilonobis itiYectus  ab oris y 
Sithonias  secum  glabies  y  et  acuta  Getarum 
Frigora  convectaiis  y  glaciaUbus  eyolat  alis  ^ 
Et  coelum  terrasqtili  gelu  constringit  inertes^ 
Intremuere  yiri  j  totasque  ardentibus  ulmos 
AdvolySre  focis ;  positoque  labore  y  su3.  se 
Quisque  domo  sepsit  y  largo  viz  igne  tremcntes 
Frigore  defendens  multis  subpelUbus  artus. 
Falluit  0Bgra  seges  y  sulcisque  rigentibus  acri 
Decubuit  moritura gelu ;  silvasqueper altas  , 
Insonuit  magno  quercus  disbissa  fragore^ 
Dissiluere  jugis  y  et  quo)  durissima  sensu 
Uac  caru6re  ten^s  y  frigus  penetrabile  saxA 
Fer  raedias  sensere  nives  ]  sensere  sub  altis 
Gurgitibus  Boream  fluvii ;  freniqne  moraeque 
Impatiens  Rhodanus  gelidis  consistere  ripis 
'Jussus  y  et  ignoto  sua  jungere  littora  ponte, 
Sustinuit  tergo  ferratos  pervius  orbes. 
Ipsum  etiam  in  cellis  sub  opaco  fornice  Bacchum 
Aspera  vincit  hiems ;  et  stantia  vina  securi    * 
Cssduntur ;  neque  jam  liquido  sitientia  pota 
Ora  rigant  y  seddehte  y  cibos  imitata  y  teruhtur. 

Torpentes  a^r  avibus  non  eequipr  alas  « 

lUigat ;  et  rigide^ ,  timidissima  turba^columbee 
Hospitium  querulo  gemitu  petiere;  cibique 
£t  famis  immemores  y  posit^  formidine  y  nostris 
Accessere  focis :  quae  mox  ezempla  seeuta» 


i 


I  \t 


.  y 


3L  X  B  E  a      S  B  F  T/X  M  tJ  9.  j\fiS 

P«rdiccs  turdiqu^  i  fidem  vidktnque  jura 

Ingemiiere ,  manu  oaptii  :  suhit  ipce  penates  .      ...     .    ^« 

Obliti  feritate  lupus  }  uemorumque  rQUctis 

Hospitiis  ^  fugSre-vagi  p^p-conjpita  cervi. ,_ 

Communes  habuere  casas.peciidesque  virique)  'i{"  • 

!Nec  potuere  taitieniSe&vum  defeiiderQ  fiigus*     .' 

Lanigeraenon  veUus  ovi,,  nqn  seta,  cgpelJus  ;  ,     . 

Profuit  9  aut  forti  pelli9.duri'$sima:  tau^o«     ^ 

In  stabulis  p^riere  gregps  ^  peri^re  ferartipi.  * .  \  -  • 
Per  silvas  armepta  3  vags^  ^riere^vplucres ;        /;;     . 
Quos  et  opum 'Vesana  .£aimes  decfedigre  tectis       -'/ 
Impulit ,  et  rigido  sese' commilt^e  coolo^     ..  .  ,    .!.,  •  ^. 
Occubuerc  viii  y.  aut  pqdibus  vixere  miinores.; 
Auxilium  neqvLe.enimpr^epti.M^s  .hojrrida.paissis  .         ; 
Frigora ,  qu^Un  ferro  saevire  salubiit^r  j  imos     ^    . 
Caedendo,  quo^acre  gelu#iodaveraty  artus«        ^ 

Perstitit  bdBc  hiemis  .solidum  vis  improbame^s.em» 
Intermissa  virilm  commercia  :  rure  lapores 
Cessirunt  et  j«ra  foro  i  saQra  ipsa  quierunt ;    . 
Nam  neque  fas  illis  vinum  Ubare  ^iebus.       .  >  > 

iNon  miror  potuisse  mprft  durescere  dios   ••'  , 

In  glaciemlatices  ,  lic^t  additus  ignis  ad  aras; 
Si  tepido  de  fonte,  ca^vis  qui  flumina  palmis 
Hauserat  y  admovit  labris  siti^ntibus  amnem 
iFrigore  concretum  ;  projectaque  lympha  per  auras 
Insonuit  terris  y.lapidosse  gra^.dinis  ictu. 

Diffugere  nives  tandemj  vinclisque  solutis 
Deseruere  toros  fluvii ;  dorsoque  rigenti  - 

Portarunt  gelidas ,  onus  intractaULIe  y  moles. 
Fluctuat  j  et  pontes  ruit  insula  vitrea  ^  secum 
Obvia  quaeque  traliens ,  pelagoque  licentior  eo^ans  ^     ,    ' 
Fert  ratibus  ]^autisquenovos  infracta^mbres.     .  > 

LA  CHASSE    DU   CERF./ 

VJiOMPOSiTA  belli  fedie ,  proceditur  altum 
In  nemus ;  et  fruticum  denso  munimine  septam 
Obsidione  feram  cingunt ,  lustroque  propinqpant, 
Stant  equites  circi!im  'dextri  laevique ;  canumque  '^ 

Tom*  JL  Gg        X 


1 4*  ^ 


466  c  ▲  R  M  I  N  tr  M 

Turba  sagax  hinc  indi  feram  rimata ,  canoro         ^ 
Latratu  pavidam  exagitat.  Ne  protini^s  erres  ^ 
Sedulus  observa  jam  tiun  yestigia  cervi  y 
Ciim  celer  i  latebris  in  apertos  prosilit  agro» : 
Semper  enim  lateri  comes  indivisus  amieo 
Jumor  apcumbit  cervus  ^  qui  fosdere  miro 
Auxili^mi  vetulo  ferat  ^  accipiatque  vicissim. 
Callidior  longoque  senex  exercitus  usu 
Pascifa  tuta  aocet ,  juvenemque  tiietur  inermem  : 
Ast  ubi-res  agitur  pedibus  cursuque;  periclum' 
Sponte  subit :  sooiumque  jubens  consistere  silvis^^ 
Junior  audacis  tentat  certamina  cursiis. 

Ergo  fugax  impuni  nemus  transmittat  et  agros  : 
Tu  catulos^  qui  poni  yagis  latratibus»  in^tant  y  / 
Voce  tubique  voca  y  primas  hortatus  odork 
Quserere  nare  vias  ^  primosque  iteflire  labores* 
Imperio  parent  eegre  ^  reducesque  latentem  ^ 
Atque  tenebroso  dubitantemexire  cubili 
Excutiunt  cervum  :  fugit  ocypr  iUe  y  morasque 
Corrigit ;  et  flexis  retr^  per^oUa  ^  per  armos 
Cornibus  y  evadit  lucum  :  tum  vertice  recto 
Arva  volans  pei^  aperta ,  Notos  post  terga  relinqmt. 
Silva  vir&m  strepi^u  sonatet  claneore  tubarum  ^ 
Latratuque  canum  :  quamvis  intelligat  unum ' 
Se  tanto  clamoi*e  peti  ^  nec  vanus  oberret 
Ima  per  ossa  tremor ;  primo  tamen  impete  ceryus 
Mobuitate  pedum  yiget  j  et  juveniliter  agris  - 
Exultans,  oeviflorem  mentitur^  et  annos 
(  Astutse  fraus  prima  ferad)  £egit  alite  cursn ; 
Conceptas  ut  spe^  adimens  animumque  sequendi  ^ 
Suadeat  alteriiy  latebras  inquirere  cervi. 

Mox  ubi  venantiim  ^  juga  post  frondentia  ,•  sese 
Abstulit  ex  oculis  j  pedibus  diffisus  •  ad  astus 
Yertit  se  solitos  ;  recto  nec  tramite  fertur  ^ 
Sed  per  itus  reditusque  y  pedum  vestigia  turbat ; 
'Vel  curvis  magnos  spatiis  vagus  errat  in  orbes  : 
Tum  leve  corpus  humi  mittit  procild  alite  saltu  ^ 
Indeprensa  canes  fallant  ut'signa  sequentes. 

Pinguia  si  tauriim  reperit  per  ^ascua  j  dorso 


\ 


Z.XBBR   8EPTIMU.8.  J^C^ 

Insilit }  et  costis  heerens  j  uterumqile  rrgenti 
Calce  premens^  celerare  gradum  jubet  ^  ilia  risu 
Concutiunt  circum  qui^  quadrupedante  coloni 
In.  bove  prospectant  equitantem  et  grandia  coelo 
Cornua^tollentem  cervum  :  novus  herbida  cursor 
Emensus  sic  arva  ^  canes  ubi  lusit  6doros  y 
Desiliens  fluit  ad  terram ;  tauroque  relicto 
Vepre  latet ,  reputans  secum  qu^  fraude  tenacem 
Consilii  j  quibus  aut  hidat  yafer  artibus-hostem. 
'  Ergo  vias  hinc  indi  canes  rimantur  odoras  ^    . 
Atque  ubi  de  numero  quis  fortunatior  omni 
Nare  fatigati  relegit  vestigia  cervi ,  * 

Continu6  socios  iatrans  compellat ;  at  illi     * 
Ahius  erectd  spectant  cervice  mbnentem  ^ 
Despiciuntque  j  canes  ititer  si  nuUius  ille 
^  Nominis  est  meritiqne  :  fidem  sed  si  quis  anih 
Voce  facity  longo  miles  vigteranus  ab  usu 
Cognitus ;  accurrunt  omnes  ^  jnnctoque  feruntur 
Agmine ,  diQim  resonis  tandemlatratibus  actam 
Eftundant  iterum  spatiosa  p^r  «equora  preedam.  . 
Cervus  abantiquo  silvae  frondentis  abactus 
Hospitio^  quamvis  jam  fractus  et  iUa  pulsans  y 
Spem  tamen  et  cursu  vires  affectat  anhelo  j 
Donecab  aspectu  Ipngi  semotus^  onustum 
Ad  dextram  leevamque  caput' demittit ;  etogros 
Mohtur  titubans ,  exhausto  robore  ^  passus. 

In  celeri  cum  nuUa  super  fiducia  cursu  y 
!NuIla  fugae  y  spes  nulla  doh  ;  quae  sola  sahitis 
Occurrit  via  ,  prsdcipitem  se  cervus  in  altum 
Flumen  agit :  prono  nantem  rapit  alveus  amni  ^ 
!Et  ciim  jam  pedibus  gradiens  gontingit  arenara  , 
JHe  qua  fugam  hquidum  per  iter  vestigia  prodant , 
Per  vaga  longa  viam  secat ;  egressusque  nuento  y 
Vix  movet  ignavo  torpentia  frigore  crura. 

Instabunt  tepido  catuh  sudore  madentes  ^ 
Oraque  projectis  pandentes  arida  hnguis. 
Xgneus  ardor  aget  nando  per  flumina  cexvum 
Velle  sequi  :  cohibe  dudaces  ,  et  nave  parat^ 
Transvene^  ne  tepidos  penetrabile  frigus  in  artus 

Gg  a 


4(S8  C   A   R    M    I   N   U    M 

Gliscat^  et  enervi  solyat  torpedine  Tiretf» 
Agmine  partito  j  ripas  hinc  ind^  sagaci 
Nare  legant ;  nactique  fem  vestigia  ^  laetis 
Devia  continu6  latratibus  agmina  cogant. 

Haud  procui  ind^  metu  cervus  perculsus  inerti) 
Sollicitsl  capit  aure  sonos  hominumquecanumque  ^ 
Feralemque  tubam  ,  pradsagia  tristia  mortis  , 
Audit ;  et  exanimis  quamquam  trepidusque  ^  'parorem 
Comprimit.ignayum  j  tumidasque  recolkgit  iras  : 
Sive  suos  etiam  moriens  non  exuat  astus  y 
Sive  novas  addant  suprema  pericula  vires. 

Ima  sedens  in  terga  ,  caput  sublimis  et  armos 
£rigit ;  ac  f uriis  accensus  j  turbida  diris 
Asperat  ora  minis ;  ut ,  qui  pavet  ipse ,  timarem    . 
Incutiat  ^  retr6que  canes  avertat ,  inuko 
Vel  non  indecorem  timidiis  det  sanguine  vitam* 
£rgo  lacessentes  confusis  vocibus  ]|pstes 
Frovocat  intrepido  similis  ]  frontemque  minacem 
Arduus^  ostentans  ,  parat  korrida  vulnera  comu. 
Circumstant  magno  catuli  clamoi^e  ]  necaudent 
Ancipitis  propii!is  tentare  pericula  belli. 
Si  quis  ent  rudis  incauto  qui  cominus  hpstem 
Dente  petat;  subita  prostratus  morte  ,  cohortem 
Admonet  arguto  proci!d  ore  lacessere  cerv^m  y 
Atque  obstarc  f ugse  ^  noto  diim  buccing.  cantu 
Optatos  sonet  interitus  ^  sparsamque  per  agros 
Tris^a  venantum  vocet  ad  spectacula  turmam* 

P]&RIST:fcRE  ET  SES   FILLES 

GHANGEES  £N  COLOMBBS  }    MILTUS  ^  £X  MILAK* 

Jj  oKyLOSA  sobolis  mater  formosior  olim 
Fristera  spectabat  placidos  e  littore  fluctus. 
IVlite  fretum  ,  sudusque  dies  ,  navesque  parata» 
Invitant  pelago  terras  mutare  silenti ; 
Vicinumque  solo  metiri  pnppibus  SBquor. 
Jam  decrescentes  silvas^miratur  et  urbes 
Ire  retr6  ^  subit&  cikm  tempestate  minaces 


►• 


]:.iBEk     SBPTiMtrs..  4^^ 

Instrrgunt  venti  :  demittere  eormia  rector' 
Imperat  ^  et  tutos  appellei*e  remige  portus  j    * 
Jussa  sed  impediunt  yentusque  potentior  arte  y 
Fcemineusque  pavor  :  refugi  maris  sestus  in  altant 
Abripit  ^  etsocias  agit  in  contraria  naves* 

Fuppe  vehebatur  natis  comitata  duabus 
Fristera  ;  quassatam  post  mille  pericula  pinum 
Excipit  ignotis  portus  sine  nomme  terris« 
Ut  Reginasolum  teUgit^  vultuques&reno 
Spem  simulans  j  nonnuUa  dedit  solatia  natis  ^   . 
Ipsa  oculos  sensit  propiore  tiimescere  fletu. 
TJ t  secum  gemat  et  lacrymis  effundat  habenas  ^ 
Sepositi  fractos  sub-quercu  projicit  artus  ,  - 
Multa  movens  animo  quas  vento  accessent  oras  y. 
Quae  sibi  spes  vitae  j  sponso  quis.moeror  amanti. 

In  mediis  fruticum  tenebris  tiim  forte  latebat 
Milvus ^ inhumand.  latro  feritatetim^iidus.   . 
Vidit  y  et  ex  facie  mentem  cognovit  iniquam  y 
Accessusque  viri  metuens  fugit  ipsa  ^  fugamque . 
Accelerent  tristes  hbrtatur  Fristera  natas. 
Sed  quid  agant^  pedeTnam  melior  jam  proximus.  instat 
lyiilvus  9  et  in  tantis  supei*est  spes  nuJila  pericUs* 
Sollicitant  votis  Superos  j  vitique  pudorenl  .  . 

Ut  redimant  f  sufoi:t&'  perimi  vef  morte  precantur.} 
Aut  alia^  si  fas^^  in  corpore  ducere  vitam  y 
AHte  mutari  ^  pennisque  revisere  Cyprum  « 

Non  vanae  cecidere  preces  j  non  itrita  vx>ta :; 
Frotini!is  in  plumas  crines  ^  v^mina  9  vitta» 
Ire  vident ;  os  in  rostrum  pro€h.Dcitair  ;  $lUs  ,      , . 
Candescunt  humeri  ^-^ueis  se  per  inaniatoUiint. 

MiWus  ut^reptamnova  permii^cula  praodaiti 
Tidit  inexpedtis  se  ferre  per  aem.  pennis  ;         ' 
O  !  si  Mercuritis  fmaimpater  adjuvet^  inquit  y,  , 
Humanisque  si|as  numeris  accommodet  atas  i 
Adfuit  interpres  DivCboi ^  virg^que  potQjati  ^ 

Tacta  snperfusis  dat  membra  nigrescere  plumis  ^ 
Quem  manibus  tentans  div^Uere  Milvus  amictum  j 
Fro  manibus  pennas  habet :  eheu  !  clamitat  am^ns  %  * 

Eheu  ^  quid  volui  miseco  mihi !.  pluva  paraba^  . 


'470  CAKMXKITM 

Dicere  y  sed  Terbis  jam  de£ctentibu8  unco 

Imperfecta  lipit  roslro  y  iiuk  territus  ipse 

Yoce  fugit  j  praadamque  iteri\m  per  inane  Tolantem 

Insequitur :  nec  quas rabidusconceperat  iras 

Nunc  ceciddre  :  manet  sub  eodem  nomine  MiItu^. 

Sanguinis  idem  amor  est^  eadem  fentatis  imago ; 

iNec  Tolucrum  satis  est  j  hominum  quoque  sanguine  gaudet< 

Interea  co»lo  Tolat  anxia  Pristera  y  natas 
Yestigans  nequicquam  dcnlis  :  jam  tuta  tenebant 
Saxa  prociU.  Cyprum  mater  cognoTit  y  et  sedes 
Non  procM  esse  suas  memiint ;  Tidet  atiia  Regis  ^ 
Nec  dubitat  sponsi  ^  quamTis  ignota  j  penates 
Intrare  j  et  tangi  manibus  y  nomenque  y  suosque 
Dicere^  si  possit^  casus.  Fro  Toce  quot  artes^ 
Quot  scit  inire  Tias  industria  ?  si  quis  obortis 
Reginam  absentem  lacrynris  gemituque  requirit  ^ 
Hiic  Tolat  j  et  dulces  tristi  cum  miumure  miscens 
Blanditias  j  rostro  prodit  se  peni  loqnenti. 
Quk  natos  Tidet  ire-  suos  ^  plaudentibus  alis 
Insequitur,  tangi  patiens^  caroque  foTeri 
LsDta  sinu  j  et  Mandas  iierans  geniebunda  querelas* 
Accipiunt  pneri  .ToIucrOi;,  £itumque  parentis 
Dum  crudele  doI%ntj  gemitusincognita  niater 
Temperat  ,'et  lusfis  eadera  est  ^  et  causa  dolom» 

Sponsum  autem  inprimis  circumTolat  ssgra  ,  marilo 
Assidet ;  et  si  trita  manu  detcrustula  Princeps^ 
Aut  Tolucri  bland^  palpaTerit ;  oscula  caris 
Dat  manibus  y  g^mitumque  ino  de  pectore  ducit. 
Kil  gemitus  y  nii  alta  jiiTant  auspiria  j  nulli 
iNoscitur ,  et  tacitum  cunctis  inspirat  amorem. 
Quamquam  ignota ,  tamen  Cyprii^Titam  egit  in  oris  : 
Hinc  habet  k  Cypro  sibi  nomeii.  Pristera  Grsecis 
Dicta  fuit  j  Teteres  Latii  dixere  Columbaiy. 

Illa  dedit  toti  nomen  ciim  sangfiine  genti  }>  - 
Signaque  regaUs  generis  manifesta  •coronam^^    < 
Yertice  gestat  oTans  ,  regaliter  ambulat  ^altaa 
Queis  habitat  pi^sco  turres  spiendescere  Itixu 
Gaudet  ,•  et  ingenti  sociarum  ferTere  tuirbi  :      , 
Et  ^  quod  foemmeum  Titium  est  y  formosa  Tideri  ' 


j 


£  X  B.B  B      SBPTXMUS^ 

Nunc  quoque  mutato  vult  corpore ;  namque  superbam 
Altiils  ire  yides  y  et  circumducere  cojlum  y 
Atque  recompositas  sub  lege  reponere  plumas» 
Munditise  studiosa  y  lutum  deterget  ab  alis  y 
Si  quod  inest  :  puras  gradiens  afiectat  ab  omni 
Sorde  yias ;  et  soia  avium  nec  in  arbore  sidit  j 
Jiec  ceecum  nemus  i^greditur ,  non  inimemor  olim 
Silvestres  quanti  steterit  siibiisse  latebras. 

Servat  adhuc  mites.animos  et  pacis  amantes  y 
Elt  veterem  non  est  oblita  pudoris  amorem : 
Nam  neque  concubitu  volucris  castissima  novit 
Indulgere  vago  :  nubit ,  sanctamque  marito 
Frsestat  sponsa  fidem  ^  nec  Vincla  jugafia  solvit. 


471 


««^V^tW^^V^M^W^ 


47^  c  ▲  R  n:  I  K  ir 


t  CAROLQ  LE  BEAU. 


ABEL  A  CAINO  FRATRE  INTEIU?ICITUII^ 

Jl  B.JLTA  per  et  laetas  intacto  firaminip  valieS'  ^.  •.  .  .. 
Innocuas  pascebat  oves  jnitLssimu^  AbeL 
Hunc  circi^m  umbcdferis  lat^  juTenescere  ramia 
Gaudebat  y  yolucrum<)Uie  noTos  cantabat  amores<    • 
Sylva  recens  j  ridebat  bumus  j  rivique  salubres 
Monstratas  inter  discebant  serpere  ripas. 
Hos  avium  modulos,  riyorum  h»c  murmura  pastor 
Reddere  j  et  argutum  liqaidae  jam  ypcis  araabat 
Exploraiie  melos.  Frimus  ^unx^sse  cicutas 
Creditur  ^  et  stipul»  didcem  aspirasse  loqiUekLm- 
Securae  interei  tundebant  prata  bidentes. 
Nondil^m  lascivos  Galateas  caeperat  ignes 
Infans  musa  loqui.  Cast®  tu  solus  arenae 
Cdrmen  eras  y  Deus  alme.  Deunr  percnssa  canebant 
liittora ;  divino  resonabant  noiiiine  yalles. 
Scepe  etiam  eximios  fcdtus  gregis  y  ipse  Sacerdos  y 
Primitias  pecudum  y  yiridi  mactavit  in  ari.^ 
iEtemoque  memor  retulit  sua  dona  Farenti» 
Nec  minuebat  opes  felici  victima  damno  ; 
Victima  semen  erat  pecori  :  gaudebat  oyile, 
Frole  novft  ^  teneris  nova  gens  crescebat  in  hefrbis» 
Parte  aliA.  vix  arva  rudi  exercebat  aratro 
Frater  y  et  indociles  operoso  vomere  glebas 
Frangebat  y  semper  rigidos  tractare  ligones  y 
Horndus  y  izigratoquegemensincum-bere  sulco. 
Farc^  fruge  Deum  nequicquam  et  bonore  maligno 
Speravit  placare ;  manum  aversatus  avaram 
Omnipotens  durse  stringebat  yiscera  terrsd  ^ 
Damnabatque  avidos  inopi  mercede  labores.  ^ 

Annus  opes  misero  y  somuos  mens  eegra  negabat» 


i 


XIBSIt      SBPTIMU*.  4/3 

Ergo  inter  tenebras  malesuadae  noctis  y  edaci 

Anxius  invidilL-^  et  yiglli  defessa  Tolutans 

Membra  toro  :  cc  Me  ne  sdtemis  tabescere  curis  j  ' 

y>  Nec  posse  heu !  Volucres  oculis  admittere  somnos  I 

y>  Quis  nos  antra  juyant  et  opaco  frigore  resper  ^ 

»  Si  fractos  artus  et  iniquo  sole  perustos 

9>  Longorum  recreant  oblivia  nuUa  laborum  ? 

y>  Fallit  vota  seges  ;  mendacis  semina  terrae 

»  Intereunt :  nunc  culpat  aquas  ^  nunc  frigora  messist 

»  IUe  per  aDStivos  nmbroso  tramite  saltus 

6>  Ignavas  compellit  oves  ^  et  nescia  solis  ,  ■  »       . 

y>  Nescia  sudoris  nunc  membra  impune  relaxat 

y>  Propter  a^use  rivos  ;  niillisque  laboribus  emptas 

»  Ferfruitur  noctes  et  amici  munera.  somni. 

3>  Interekcumulanturopea^  et  ab  uberematrum 

y>  Orastina  lux  pendere  novos  mirabitur  agnos.  - 

'»  Desine  jam  ^  Gain  y  jam  desine  paupexis.horti 

»  Perdere  primitias  ,  et  inertem  pronus  ad  aram  -    ^ 

»  Fcemineas  jactare  preces  ^  hoc  dedecus  ingens 

»  Vincemanu;  justi  pereat  mihi  cansa  doloris.  ». 

Dixit ;  et ora toroimpressus >  cc morieris ,  et  istium. 

»  Improbe  y  terra  bibet  tandem  emollita  cruQrem.  » 

Fostera  vix  primos  anrora.ostenderat  ortus  f 

ExiUt  9  et  vesana  tumensprsecordia^diro  < 

Consilio  ^  fbatrem  nota  inter  lustra  requirit. 

QuaUs  ubi  infrendens  jejuno  prosilit  antro 

Sicc^  fauce  lupus  ^  preedamque  per  avia  lustrans 

Sanguineos  oculorum  orbes  Iiuc  torquet  et  illp  c  ; 

Si  fort^  aut  leporem  aut  depukum  k  l^cte  juvencum     - 

Conspicit  y  ardet  hians  y  aGuitque  in  dentibi>s  iras^ 

Haud  secus  ille  truces  circiimiert  imdique  visys  ^  .    . 

Yestigans  late  .fratrem^  infremuitque  reperto.   . 

Utque  stetitcontra  ^  complexus  audet  ami<^os 

Excipere  y  et  falsos  ridenti  reddere  lisus. 

Multaque  di!lm  vario  miscent  sermone  y  reto^tis  •,  ,  ^ 

Triste  nefas !  oculis  speculatur*  et  omne  pererr^t 

Obtutu  tacito  corpus-^  quo  vulnere  possit 

Ignatos  invissB  animed  «nschidere  nexus. 

Sylva  fuit  dumis  horrenda  silenti)i!us  ,  atrfls .  : 


Koctift  opaca  domus  j  sceleruinque  accoimnocta  fuEtis. 
H&c  manus  incautum  rapit  impia.  Dicite  9  quarcua  ^ 
Abelo  notee  quercus  ,  quibus  im|Mrobua  armia 
Fratemum  pectus  sociamque  abrumpere  titam   f 
Pertulerit  :  Testri.  quondam  hospitis  uitima  fata 
Dicite  j  et  auditos  morientis  reddite  questus. 
Pastorem  heu  !  longis  frustri  balatibus  agni 
Quiesiyere ;  noyo  tellus  contacta  cruore 
Intremuit  j  csocis  ulularunt  monstra  sub  antris  >  '    ' 
£t  csedeni  et  strages  primilbii  didicerecruentas. 
Tum  Ter4  ^  sylyis  lati  indisnantibus  j  amena  ' 

Pallentes  effert  ac  plenos  cnmine-vultus*  .  * 

Jam  sceleris  Deus  ultor  adest ;  fratnsque  per^npti 
Umbra  sequax  trepidum  horrificis  circumyolat  alis*.  . 
Qu^  yiyit  poena  est :  cunctos  terretqne  payetque  j 
Se  miser  ipse  fusit  j  frontique  inscripta  nefanae& 
Funera  circumfert  y  terrse  execrabile  pondus* 

SACRIFICIUM  ABRAHAMI. 

cc  duRGBy  et  yicini  properes  ad  culmina  montis  y 

3»  O  Abraham ,  dulcemque  simul ,  tua  gaudia  Natum 

3»  Duc  tecum  comitem*;  Nati  mihi  morte  litandum  est*  » 

HdBC  Deus.  IUe  yiam  rapit  impiger ;  it  comes  Uni^ 

Filius  j  et  jussum  properant  conscendere  montem.   . 

Hic  genitor  quoties  in  Natum  poni  sequentem     * 

liumma  conyertit ,  toties  ad  sidera  toUit  ^ 

£t  cordis  tacitH  toties  tenerum  immolat  arA. 

Fert  manibus  iiiuctt>nem  rhulneris  puer  atida  Hgna^ 

Ad)uforque  sacii  y  cujusi&it  Tictima  ^pergit  .     - 

Inscius.  Ut  siimmnm  montis  tetigerecacumen^ 

Cohstituunt^am  digestaque  ligna  reponunt. 

Tum  pater  Isaacum  manibus  post  terga  reyinctis 

Corripit  j  et  sacro  j  jam non  pater ,  admoyetigni  y 

Immotosque  gerens  ac  plenos  numine  ynltus  ^ 

Exttit  humanos  sensus  et  seryit  Olyi^ipow 

Hic  subit  j  et  patriae  suppo^t  colla  securi  | 

Et  quanquam  toto  se  pectore  deyovet  aris , 

JBiaratamen  niyeas  irroratflacryma  malas.r  '    '   .    .. 


^' 


1 


LIBBR      SBPTIKLU8* 


475 


lUe  rapit  gladium  Aextrk  ,  lasy&que  Jecoram 
CaesarLem  implicuit  j  certumque  assurgit  in  ictum 
Arduus.  Ecce  autem  superisTox  intonat  auris  : 
cc  Siste  j  d  siste  m^num  ;  placet  hacteni!is  illa  Tonanti 
»  Yictinia  ]  nec  tantum ,  d  Abraham  ^  mercede  carehit 
y>  Obsequium  :  mod&  quem  docilis  mactare  parabas  ^ 
»  Hic  dabit  innumeram  fiaecundo  semine  prolem*» 

JtfOSE»  AB  UNDIS  SERVATUS. 

V  E  N  E  B.  ▲  T  atra  dies  y  nec  te  celare  licebat  ^ 
Ampliilks  9  &  Moses ,  crudelibus  edite  fatis. 
Ergo  moBsta  parens  y  immiti  exterrita  Regis 
Imperio  y  molli  calathum  de  vimine  texit : 
Fletibus  aspergens  instemit  fronde ,  Tyrannumque 
Execrata  trucem ,  credit  meUoribus  undis  y 
Spemque  simul  generis  y  generis  solatia  cnedit. 
Excipit  infantem  miserans  ^  et  amabile  pohdus 
Subvehit  innocu^  lambens  aspergine  Nuus. 
At  germana  madens  lacrymis  j  in  aruxldine  ripeo 
Dehtuit,  cunasque,  metu  suspensa  ^  natailtes 
Obtutu  sequitur  ,  fluctuque  expalluit  omui. . 
Ecce  autem  riparum  umbras  et  firigora  captans  y 
Gentis  amor  ^  S83VO  jnehor  patre  ,  mia  Regis 
Ibat ;  eam  circilm  famulatum  laeta  juventus 
Emicat  y  et  dulcesque  ^ci  risusque  sequuntur. 
Fort^  inter  sahces  vicino  in  httore  cernit  ' 

Hffirentem  alveolum.  Simiil  ^  cc  i ,  fidissima ,  dixit  ^ 
»  Ociiis  ,  et  nostri  nova  mupera  fiuminis  afifer.  » 
Jusserat ;  .^que  suis  ^  ut  jusserat ,  una  puellis  y 
It ,  redit  4  et  cistam  propiori  in  gramine  ponit» 
IUa  ubi  dimoyit  recluso  vimine  frdndes 
Impositas  inhians  y  videt  ah  !  (  pressitque  videndo 
Corda  dolor  )  videt  infantem ,  iniratur  honores 
In^enuos  j  qu^m  dulce  decus  ,  quss  gratia  labris ; 
Miratur  plenos  ignoto  Numine  vultus. 
Ille  imploranti  similis  ^  siipijisque  gementi  y 
Vagit  inexpletJb» ,  et-  teneris  rapit  osciila  palmis.   . 
Tijuu  virgo :  cc  puer"  Hebrs&o  de  sanguine  natus  ^ 


.  47^  GA&MINUM 

3>  Scilicet ,  ixifelix  heu  !  morti  natus  acerl)» ; 

3»  Nec  tamen,  A  formose  puer  j  moriere.  )>  FoTensqae' 

Egelidum  j  nirex  fronti  dedit  oscula  mille  y 

Oscula  mitte  genis ;  et  qum  bibat  ubera  queeri. 

Imperat.  Intere^  videt  exultatque  videndo 

Laeta  soror^  matremque  Tocat.  Mora  nulla  vocanti 

Mater  adest :  tacitd.  igestit  dulbedine  pectus* 

Jusaa  dedit  mammas ;  matn  ben^  creditus  infans 

Lacte  suo  gaudet ,  notisque  recumbit  in  ulnis  f 

Inscius.  Ipsa  pal^m  nutrix  y  clkm  mater  ^  amiq^ 

Nutricis  curd.  matemos  celat  amores  f  ^ 

Et  sibi  commendat  dulci  sua  gaudia  furto*. 

Ast  ubi  maturo  crescenteni  eduxerat  fievo 

Blanda  suum  genitrix  j  alienum  reddit  j  et  aulam 

Nato  indulgentem  felix  yidet  ^  ipsaque  sensu 

Combibit  occulto  retulit  quos  natus  honores. 

Macte  animis ,  puer ,  d  fractis  ^es  ultima  rebufl(  ^ 
DelicisB  fatorum  ;  avidis  ereptus  ab  undis  j 
Eripies  quondam  Isacidas  ^  et  colla  tuorum 
Exsolyes  victor  longi  curvata  caten^.  •     ' 

TRANSITUS  MARIS  RUBRL 

•I  A  M  Q  u  E  ade6  obacursB  consu4!gens  nimbus  aren^  ^ 
Horrendumque  ululanfr  variis  clamoribus  sether , 
Quadrupedumque  yirCimque  gravi  terra  excita  motu  ^. 
Plagarum  imibemorem  monstrabat  adesse  tyrannum.. 
Ergo  ingens  trepidis  Hebraea  per  agmina  castris 
Exoritur  fremitus :  cc  Nam  qmd  ^  temerarie  ductojr  y, 
y>  Frofuit  iEgypto  avulsos  deserta  per  arya 
3>  Nos  circumtrahere  ?.  An  campi  earuere  sepulcHri$^ 
3>  Niliaci»?  Insanas  mm  tot  miracula  mentes 
Usurpata  oculis  moxque  usurpanda  ctiercent. 
Sed  fietus  compesce  tuos  y  compesce  querelas  ^. 
Gens  dilecta  Deo  ,  Mose»  jubet.  IUe  ubi  yidif- 
Effusis  Pharium  Regem  prorumpercf  hahenijs  y  ,    . 

FdBtam  prodigiis  Virgam  rapit  :^eyo€atiIla 
Et  fugat  arbitrio  moitem ,  vada  sanguin^,  mitaf 
Qai!un  libet^  attonitasqueoperit..caIigine-t^rjpa^^ 


L  I  B  E  R      S  i  P  ^  1  M  IT  S.  4/7 

Hlain  elementa  tim€iit>  illa  ipsis  imperat  astiis. 
Vix  portentificus  leviter  rubra  eequora  ramus  * 

Contigerat ,  tactum  fluctos  sensere-potentem  ^ 
£t  jussum  dociles  nudant  iter,  Ilicet  unda 
'  Cristalli  in  morem  et  solidi  durata  metalli 
Suspendit  murum  parteex  utrllque  tenacem  y 
Datque  fugam  Abramidis  «t  amica  ad  littora  reddit. 
^ec  minus  accelerat  c8&catlL  mente  tyrannus  ;  ' 

Atque  procul :  cc  non  te  merito  tamen  ^  improbe  ductor  ^ 
)>  Te  gentemque  tuam  subducent  eequora  letlio»  )> 
Sic  ait :  et currutn  pe^ apertas urget arenas :  .  ^"  '*■ 

Ingressa^que  prefnunt  eadem  yestigia  turma». 
Vidit ,  et  ezarsit  Moses  ;  proteiisaque  rursiis 
Quas  dederat  pelago  tum  virga  relaxat  habenas. 
Haud  mora  ,  frednari  impatiens  vinclisque  teneri  y 
Exultat  fract^  resolutus  compede  pontus  j 
Undique  dissiliunt  muri  ^  et-  super  agmina  inonteni 
Praecipitant  undosum  ,  involvunturque  ruin^. 
Armaque  j  quadjrupedesque  y  sud.  et  cum  gente  tyrannus.^ 

DEUS  IN    MONTE    SINAI. 

Jui  X  o  Ff  A  T  A  dies  aderat  9  pulsisque  tenebris 
Extulerat  coelo  nitidum.sol  aureus  orbem* 
Ecce  repentinis  i^ugire  tonitribus  a&ther! 
Auditur:  crebri  micuerunt  fu^ura  flamm^, 
Incubuit  9  densoque  jugum  contexit  amictu  • 
Plena  Deo  nubes  ac  cascis  foeta  procellis ,  ^ 

£t  medi^  de  nube  graves  dat  buccina  cantus. 
Arrectis  stupuere  animis ;  concussa  cucurrit 
Isacidum  per  castra  pavor :  Deus  ecce  propinquat  j 

Ecce  Deus :  celeres  venienti  educite  turmas.  . 

»  * 

Ac  simiil  ipgreditur  Moses.  Mora  nulla  ^  Toaanii 
Obvia  se  totis  fuderunt  agminsi  pprtis. 
Ibat  turba  silen^  ^  suspensaque  numine  multo 
Nubis  inaccessse  tenebras  obtutibus  haurit 
Attonitis.  Postqu^m  primo  vestigia  mpnti- 
Admovere ,  premunt  gressus  9  jussique  re^istunt. 
Xnterek  ad  coelum  toto  de  vertice  fumus  . 


Yolvitur  exundans  densato  turbine.  Tantus 
iEstuat  und^  vapor?  Qued  tanta  incendia  nubem 
Agglomerant  ?  Subitus  ne  Sinam  depascitur  ignis  ? 
O  Deus  y  ignis  eras !  avido  Deus  igne  coruscans 
Yenerat ,  et  claro  flammarum  ardebat  in  auro* 
Ergo  erumpentes  radii  caya  nubila  passim 
Incendunt :  lucem  nubes  dil^m  comprimit ,  ardet 
Discolor  j  inclusoque  rubent  splendore  tenebrffi. 
Ac  Teluti  solem  pendens  ubi  condidit  humor  y 
InYolyens  nitidos  atr^  ferrugine  yullus ; 
Pars  densata.hebetes  radiorum  intercipit  ictus  ^ 
Pars  aperit  sese  rutilans  et  pervia  flammis ; 
Horrincat  coelum  mixtd.  caUgine  fulgor* 
TaUs  erat  faciesi»  Tali  discriminat  umbraa 
Fulgore  irradians  ^  lux  incola-noctis  opacie* 

VITULUS     AU  E.E  U  S. 

« 

X^jB.srsA  nube  latens^  medii  testudine  flanuna^y 

Numinis  setherei  Moses  auditor  et  hospes 

Jiiifki  sedet,  et  summo  cunctatur  rertice  montis  y 

Impia  Judseas  intrat  Tesania  mentes. 

Cingit  Aaronem  confuso  examine  Tulgus 

Densum  humeris  y  magnooue  yirum  clampre  fatig&t ; 

cc  Finge  Deos  ^  fac  faabere  Deps  qni  nostra  secundo 

3>  Numin^  caepta  juvent ,  ducantque  in  beUa  cohorte^* 

3>  Scihcet  occubuit  tacit&  sub  nube  sepultns  y.         >     < 

3>  lUe  rir  occubuit  qni  nos  per  inhospita  tesqua  y 

»  Jejunum  per  iter  NiU  de  pinguibus  arvis 

y>  Traxit  anhelantes  :  Mosi  nox  incubat  umbris 

»  iOtemis  y  setema  premunt  obUria  Moseni.  » 

Non  tuht  Amramides  durse  convicia  plebis ; 

Iraramque  timens  s  <c  Aurum  jam  jponite  ^  dixit , 

»  Huc  afFerte ;  Deus  restro  fulgebit  in  auro.  » 

Sic  ait  :  ac  subit6  fervet  manus  omnis  ^  et  oixines 

Apparent  positis  Tiduat8&  insignibus  aures. 

Effnlgent  totis  detracta  moniha  castris. 

Denudat  pueri  collum  j  simul  ipsa  repohit 

Pig^ora  conjugii  mater  ^  simul  mnuba  Tirgo 


i 


^^    t  I  B  E  R      8  E  P'T  I  M  0  8»  4^9 

Conjngii  illecebras ;  notuxn  decus  ora  relinquit. 
Impia  jucundos  pietas  populatur  lionores. 
Hssc  capit  y  accensisque  iocis  ienavus  Aaron 
Dementes  dedit  ezuTias  ;  fluit  ignibus  a^rum ; 
Jamque  noyam  ediscit  faciem  ;  bos  aureus  ezit  j 
Et  muliebre  decus  ^  coUo  quod  et  aure  pependit^ 
En  Deus  est^  surdo  molesaurita  metaUo. 
Stabat  et  extruct^  yitulus  fulgebat  in  arS. 
Niliacum  simulans  Apin  :  altaria  circiim 
Prona  fremit  pleb^  inhians  ^  gaudetque  relictos 
Agnovisse  Deos  ^  cadit  «mdique  yictima ;  et  ipso  p 
Turpenefas!  juguiant  meliores  numine  tauros* 
Pars  la^tas  celebrant  epulas  j  fusique  per  herbam 
£xhilarant  ritus  vino  spuinante  proumos  ^ 
Pars  agitant  festas  caUtu  petulante  choroeas. 
Fervet  pectoribus.  pietas  vesana  y  recensque 
iGgyptus  ;  totam  spirant  prescordia  Mempliim.         / 

JORDANIS    TRANSITUS. 

Xbat  ad  optatas  pulchrae  Palasstinis  urbes 

Gens  Hebrasa  ^  Deoque  alacres  ducente  catervas  f 

Spes  rerum  ingentes  j  atque  omina  magna  ferebat. 

At  cursu  in  medio  Jordanis  euntibus  undas 

Objicit  j  horvisono  provolvens  murmure  fl^uctus ; 

Yicinisque  arcet  venientia  vincula  regnis, 

Incerti  m  rip4  trepidant  y  fluviique  ruentis 

Terrentur  sonitu  j  at  propiod  Numine  fidens 

Josua  y  divinosque  agitans  sub  pectore  sensus  : 

cc  Quis  metus  >  exclanaiat  ?  Deus  ^  an  Deus  ipse  rc^cesslt  ^ 

y>  Qui  servile  jugum  vestris  cervicibus  ultor 

yy  Depulity  eequoreamque  jubens  discedere  molem. 

y>  Perque  mare  incolumes  vexit  perque-  invia  lustra?  » 

Sic  ait.  Arca  simiil  fluyii  defertur  ad  ivi4^  9 

<€  Arca  Deo  dives  ^  celsi  domus  aemula  cceli.  » 

Quse  simiil  ac  ripis  ingens  app^ru\t  y  undas 

Haud  mora  conticuere  :  novo  stupet^anxius  apinis. 

Numine^  et  augustum  timuit  contmgere  munus« 


48o  OAB.MINUSff  V 

Ergo  «inuin  abi^piiipit  docilis  ;  cursuque  represso 

Hinc  faciem  in  montis  liquidua .stetit  aeger^  et.iULac 

In  miu:e  prascipiti  fijgerunt  agniinelimpn6B|         ,  l 

£t  medio  siccos  pandunt  in  gurglte  calles.  .      '* 

Intere^  subnixa  virftm*cervicibu8  Arca  !     ...  i 

Stabat  j  et  Isacidao  di!lm  tuto  limite  pergunt , 

Miranturque  moras  undarum  injectaque  freena  f 

Illa  minatur  aquis  ^  pendentesque  aere  fluctus" 

Sustinety  et  tantam  molem  imperiosa  coercet»    -  -J 

£t  jam  fatales  Uetas  Fakestinis  agros  «. 

Defessiy  et  dudilim  fttgientiaregaa.4;enebant« 

Ecce  repentinlL  fortnidine  corda  TyEannabn 

Concutit  Omnipotens ,  :et  cc&co'  verbere  terret. 

Protiniis  arrectas  bacclwtnr  fama  per  urbes  y 

Ingentes  yenisse  yiros,  expertaque.mille  . 

Fectora  prodigiis  ^  quibus  aequora  jussapatescnnt^ 

Fluminaque  astrictos  didicerunt  sistere  cur&ns.  * 

Lat^  ingens  equitat  terror  :  fugere  coloni  3 

Urbibus  arma  sonant^  -et  propugnacula  surgunt  ^ 

Et  payidce  ac  friistr^  complexas  altaria  matres 

Imbelles  divos  ac  numiria  surda  fatigant. 

At  Jericho  ingenti  miscetut  cuncta  tumultu. 
Foeta  armis  y  et  tuta  loco  ,  partuque  Tiromm 
Ilia  ferox  y  celsum  capiit  attoHebat  ^  et  urbes 
Yicinas  regina  gravi  ditione  premebat. 
Et  jam  fulmineis»rutilans  in  mosnibtis  horret     •         • 
Ferri  acies  ;  juvenupa  passirn  lirbs  examine  ferret 
Arma  avidis  rapientflm  animis  atque  arma  frenlehtum  j 
Et  summis  circumpendet  seges  aerea  muris. 
Ast  ubi  prospectant  venientem  ^  monibus  bostem 
Et  8ubit6  aspiciuiit  glomerari  pulverecoehim  ; 
Jam  non  miiitibus  ^  jam  nbn  qui  fideret  armis  '         '    '  - 
UUus  erat ;  ne^iie  enim  campo  tentare  patenti'  c 
FrsBha  fert  animns  :  nunc  fortia  pectora  torpent  5»  •  > 
Nunc  pavidi  claliso  iportaruih  robore  mussant  ^  •     - 

Et  dubiam  muris  creduht  fossisque  saiutem.' 
Haud  secus  objicibns  ruptis  ubi  spumeus  amms 
Incubuit  j  vastoque  urbem  circnmsonat  sestn' ; 
It  mare  proruptum  ^  camposque  immane  per  omnes 


i 


XIBER.      8KFTIMUS«  4^8l 

Sternit  iter ;  clausis  portarum  molibiis  «rcet 

Incola  diluviem  ^  mo3stusque  ^  mcBnibus  altis 

Aviilsam  segetem ,  atcjue  uudas  prospectat  oyantesj 

Fro  se  quisque  viri  tut^  conduntur  in  ai^oei 

Hos  ubi  sublimi  defensos  aggere  vidil: 

Josua  f  nec  pugnas  trepidas  committere  tfirmas  ^ 

Obsidii  nqii  ilie  moi;aj5  j  iion  longa  laborum 

Tsedia  ^  nec  vire^  hmiianiB  cogitat  artis  ^ 

Mortalive  manu  ^  aut  lento  quatit  ariete  muros  ; 

Sed  vocat  auzilio  ca^lum^,  rursiisque  Tonantis 

Prodigiiis  paraJ^  ecce  novis  evertere  portas. 

Jam  sex  continuos  hostilia  moenia  circum 

DecurrSre  dies,  totumque  eic.x)rdipe  longo 

Circuitum  Isacid»  rutilis  obiere  sub  ailnis«- 

Ipsa  quoque  incessit ,  media  inter  .millia  ^  dirum  .  ^ 

£xitium  Arca  feren^  j  consensuque  aspera  rauco 

Cornua  praecipitem  iHuris  cecinere  rumam. 

Csetera  turba  silet  j  t^cito>sque  perambulat  orbes^ 

iNam  jubet  Omnipoten« ;  mc  tanto  ex  agmine  quiaquam 

Sacra  audet  vetit^  rnpisse  silentia  voce  ; 

Hostilisque  impune  v^nt  couvicia  Unguce. 

'Verikm  ubi  septima  lux  terris  induxerat  ortu^  ^ 

£t  circa  murum  ^ratAS.  hiiic  inde  cohortes 

£xplicu@re  viri  :  cc  Qamorem -toUite  ^  dixit 

3>  Josua^et  horrisonos  emittat  buccina  cantus.  » 

"Vix  ea  9  qiiuni  subitis  pulsus  clangoribus  eoliber 

jVLugiit ;  attonitamque  urbem  ferit  undique  clfuuoi'.    • 

ConcussaB  turres  ;  trepidoque  repente  tumUlt^ 

Moenia  procubuSre.  Gravi  labefjacta  .ruin&  >  \ 

Apparet  Jericho  infelix  ^  nudataque  iQuri$  :.  * 

IMiratur  nuUo  mohmine  munimenta 

Circum  strata  solo.  Summis  ut  montibus  pUkH' 

Sole  laces&itus  nivium  coUabifur  agger. 

XJrbe  triumphatA  per  vastas  Arca  ruinas 

Ingreditur  victrix  ;  et  fulgens  luf;^  corusclt  y 

Terribili  y  trepidos  ,  ceu  xuhuine  ^  territat  hostes. 


\ 
Tom.  II.  Hh 


L 


482  CAB.MIN1T1C 

TILESPUERI  IN  FORNACE. 

tlu88E«.AT  eztructd.  fomacem  ardescere  sylvS. 
Assirius.  Jam  xoeruleas  surgebat  ad  auras 
Ignis  ovans  ^  eestuque  furens  crepitabat  anhelo. 
«  Ite  9  ait  y  Hebrsei  audaces  j  jamjam  hauriat  ultrix 
»  Flamma  nefas  j  ausi  nostros  qui  spernere  honores  f 
y>  Et  fraudare  pio  Regum  sacra  Numma  cultu.  » 
Dixerat.  Impavidos  juvenes  y  fera  turba^  ministri 
G>rripiunt ;  gravibus  |am  corpora  viucta  catenis 
Attollunty  avidisque  ibcis  inunittere  gaudent. 
Ecce  autem  amplexu  -venientes  ignis  amico 
Fxcipit  y  et  refiigit  sacros  innoxius  artus , 
Auratoquei  sinnnFpandens ,  circumstetit  arcu. 
Obstupuit  scelerata  cohors  ;  rapidumque  bitumen  ^ 
Stupamque  j  et  piceos  properant  inftmdere  fluctus  ^ 
Hortanturque  pigros  studiis  certantibus  ignes. 
Ilicet  exsuperans  j  majores  concipit  iras 
Flamma  rogi  ^  et  late  meditans  incendia  ^  praed» 
Immemor  j  astantefs  haurit  j  trepidosqiie  sequaci 
DUuvio  involvens  j  laxis  vaga  fertur  habenis« 
Interek  mediis  incedens  ignibus ,  effert 
Sidereos  vultus  8ummo  demissus  Olympo 
Aliger  :  ipse  manu  flammarum  dimovet  ausus^ 
Otiaque  aspirans  ardenti  in  fornice  ,  rores 
Irrigat  ambrosios  j  et.opacae  frigora  noctis. 
Non  tenues  violat  vestes  j  non  lactea  colla  , 
Non  longos  afflat  populatrix  flamma  capillos  j 
At  circum  teretes  errans  sine  fraude  lacertos  , 
Ldborat  j  et  moUi  depascit  vincula  tactu. 

ISAIAS    DE^MESSIA^ 

Ex  angUcp .  Popi  carmine. 

Vi&oo  concipiet;  prolem  dabit  inscia  Yirg^ 
Conjugii ;  dives  Jessffill  ex  arbore  germen 
£mi€At  :  optatum  j  nimbi ,  diffundite  rorem 
^  [ue  imbres  tacito  demittite  lapsu. 


i 


I     f , 


^ 

1 


£  I  B  i^  R     s  B^  T  lcwt  tr:S.r        r.  4*83 

Nascere,  dive  puer^  primas  !Katura  corollas    •  .   .:n 

peproperat^  Yerisque  novos.]ibi  taiscH  odor^s«M|.ri 

Aspice;  florum  ammas.tibi;prodiga  gestit  ami^Of  > 

Fundere  terra.sinujrediviv^as  a&mulaiVondes.' rr        .  -     ;  ' 

£xplicat ,  etgemmi^^  pia>mttuei?a^  partuxit  arbaF^  .    .  3. 

Aspice;  sp.(gitoTan$. immisnso  ad  sidera  hisu'   \    •     <  .  'l 

£t  motat  Lib^us  nutautos. culmine  cedrosj/  <.t.  •..      .       .  1 

Ambrosise  nubem  spargit^annelus  in  auras..:. 

Nascere  ^  dive  puer  ^  DeuS: ,  :en '  Deus  ipse^  propinq^uat  j  i  ; 

Vocales  sylvs^i  vooalia.$axa'loquun):urt:  •         .    :  .,  L   ..  * 

Ecce  Deus  j  i^^nant  arsuto  murmure  ripae.   ^  ;      *  . 

Decubuit  «holli  clivo  polus  i;  obvia,  telluSy    .    .       >    '. 

Pande  sinum  ^  morites,  subsidite ;  surgite^  valL».;  *1     . 

Curvate^  &  celsse  cedri-^  capita  ardua ;  rupes^  .:     •  i    • 

Rectum  aternite  iter ;  sic^sdate,  flumina^  calks^ 

Ecce  Deus^  pareii^.Deo  ^^m.pronxpta  jubenti  ... 

Stat  Natura  silens  :  totus  mkabitur  <jpbis  :.     .  . 

Ille  oculis  parat  obductam  depellere  nubem. . 

PupiUisque  novum  cdBcis  inducere  solem^  ,  ^ 

Auris  inaudito  gaudebit  pervia  cant^  3    . 

Muti  lingua  dabit  modulos ;  ducis  immemor  ibit 

Oaudus^  et  exultans  salientemNimitabitur  ag|ium. 

Sseviet  incassi!lm  mors  turpibus  arcta  catenis  j 

Et  gemet  iBtetno'B.ex  Orci>vuhiere  victus.  . 

Dilectas  ut  pastor  oves^  sua  gaudia>  curat^ 

Innocuos  baustus  et  gramina  Iseta  Tequirit  ^ 

]Non  fervente  die  nort  serS  nocte  quiescit. 

TJsque  vigilj  fessas' collo  levat ,  admovet  escam  • 

Ipse  manu  ^  horridulos  fovet  ipse  amplexibus  agnos  : 

Sic  tenerd.  genus  omne  hominum  pietate  fovebit . 

Pacis  amans  y  sevique  Deus  melioris  origo. 

Non  lacrymosa  ferse  surgent  in  pra&Iia  gentes) 

Non  seges  horrescet  viduatis  serea  campis ; 

Non  rabiem  rauco  accendet  tuba  dira  tumultu  } 

Hasta  dabit  falcem  >  lethique  oblita  bipennis 

Caedere  tellurem  meliori  vulnere  discet. 

Fragrantes  violas ,  nemorum  per  inhoSpita  ^  pastor 

Graminis  et  subiti  teneros^decerpet  honores  j.     I 

Stabit  :  et  arentes  inter  stupefactus  arenas 

Hh  a 


y 


'484  €ARJtfXV0M 

Ignoti  captabit  bians  noTa  munera  rivL 
iLxesas  rupes  ^  nuper  spekea  C^arum  j 
Yestit  canna.reoens  et-filia  Teris  arundo. 
Cingit  arenosasy  loca  dudibn  borrentia  valles 
Finus  OTanSy  buxusqiie  <mkne»  edocta  figuifas:; 
Dumus  ubi  squalebat  ineiw  y  soboksque  Vdneni  j 
•Ilidet  palma  Yir<^ns  y  et  odoro  cottice  myrtu^.  .  • 
It  comes  agna  lupo  ;  sertis  obmoxia  subduttt 
G>Ua  tigres,pneris  ludentibas :  {amguis  euntf  m 
Lambit  adutator ;  leo  jom  oonyiva  jtiveaoi 
Ruminat ;  et  tutis  paxaiffea  vegu^t  in  arns. 
Horribilem  cristam  oC  squalentia  terga*  diraconis 
Gestiet*a»den&  deprendere  rusticus  in&ns^ 
£t  triplici  linguie^  stimuloqu&fdhidet  mermi  j 
Demulc^nscfue  manu  j  tquAaie^  ^iirabitur  aurum. 
Facem  urbes ,  'pacem  asfva^  choro  plaud^nte  sonabunt ; 
Simplicitas  j  et  cana  ^«8  j  Tirtusqu»  redibit , 
Oomis  et  undantixbanabit  copia  cornu. 

'  r 

riLIUM   yiDUM   NAIM       . 

\jjL  vsjl  ingens  laGrymarum  j  et  funere  raptus  acerboi 
£xtremos  inter  gemitus  ad  triste  sepukhrum 
Ecce  ferebaturjuvenis ;  gelidumque  cadaver 
Ibant  mcerentes  avid&  componere  terrd.. 
Orba  viro  oonjux  j  nunc  vuinere  victa  recenti  j 
Infeli^x  mater  y  Nati  miserabile  fuuus 
Fon^  sequebatur  j  spesque  heU  !  moerebat  ademptas^  * 
Et  fletu  exangues  vultus  implebat  amaro. 
Hanc  ssevo  ardentem  luctu  j  justoque  dolore 
Unica  deflentem  j  jam  non  sua  pignora  j  Christus 
Yidit  j  et  ingemuit ;  magnumque  misertus  amorem 
Astitit  exanim»  genitiici  9  ac  voce  b^nignd. 
Compellans^  cc  tantos  ^  &  Matek?^  comprime  fletus.  » 
Vix  ea  dicta  j  petit  juvenem  j  dextramque  jacenti 
Imposuit.  Cecidit  gemitus  simulomxiis;  et  ausu 
Corda  micant  ani^cta  novo  :  positoque  feretro 


I 

X  I  B  E  B.       S  E  P  T  I  M;  U  S.  4^5 

Suspensi  in  Christo  stupwerej. astaii.tqiie  silenfces^  «i «    ; 
Tantns  in  ore  yiri  ladiat  Deus!  ille  potenti  • » *  r  i  1  - .  * . ..  ,     ;.    .. 
Voce  vocans  j  cc  surge ,  6  juveiiis ,  te  te  alloquorii  ija^it» » 
Dixerat.  Urnbrarum  latebreB  intrem^ere.profuiE&li&;,^  \    - 

EiFractasque  fores  ^  et  jam  jremeabik  regnuva  :  r ;  ; : '  :lr-     » 
Palluit  in  subita  depren$u9  luce tyraimua. .  -  «'1  .  i^  •• 
Mors  quoque  diviiide  non  eluctabile  voeis  ,.   -  . 

Imperium  agnovit  ^  refugitq^e  in  Taxlara  ,.  pra&ieBr>  ij .  . 
Immemor •.  Ignavo  concretu  s  frigore  sangui^ .  v .  i  .  J  * .  i  .   . : 
Fraeclusum  moliti^r  itei* ;  ^am  IsBHa  revisit     .  .    • 

Fibras  vita  suas  ;  pblitique  otia  nervi  j  ■ ! : . ' 

B-ursTis  in  antiquos  discunt  mallescere  fiexmK  :;:p  ':- 
Tum  lethi  dfflatu  suffusua^  tempora  pallor      «  ,  .     '  l    . 

Deserit ,  et  totos  situs  iUaetaHIis  artus. 
Sub^iluit  trepidtis  j,uvenis.  Jam  Hntea  mQxnl^^  ..!.:.... 
IBxplicat  hinc  atque  hiuc  |  ac  tandem  emergit  ad  laiir»' 
^thereasinhians^*ocuIisqueerrantibu8ha*urit     > 
Heu  !  lucem  desuetam  ,  et  anhelo  pectore  laxxgimk  *  ' 

Suspirans  ^  tristes  Erebi  remimscituir  iimbrikSk 


-t  -»'> 


HECTOJIIS  ET  ANDROMACHES. 

Ex.IliadiSy  I>ib.  VI .^      •        - 

J?  ERviDTJS  et  toto  spirana  in  ipectore  M^rtew 
Hector  ut  ad  Scebad  pervenijt  Uvmiaport^i 
Andromache  conjux  trepido  ruit  opvia  cursu* 
Una  (fomes  sequitur ,  niveis  cui  fusus  in  utoti^^  .  , 
Amplexu  recubat  moUi  satus  Hectore  mAg^o       ,.     , 
Astyanax  ^  rosto  sublucens  era  decore. 
Tum  Fater  in,  car^ni  deEgens^himina  proleai; 
Arridet  tacitus  ^  natu  et  blanditUr  amico.  , 
Sed  dilecta  viro  propiiks  ^impl  astit^  uxer  j 
Ora  rigat  lacrymis  ^  .dextramque  prehendit  inh^rens  ^. 
Hectoraque  infeUx^  singultibus  Hectora  crebris 
Gompellans  ,  tales  trahit  imo  pectoi:^  voces  : 

cc  Quo  tua  te  ^.  conjux ,  tristx  rapit  omine  virtus  ? 


\ 


486  C   A   R'  M    f  K   U    M 

»  Qu6  peritiu^  ruis  ?  Nati  neque  respicis  anxroa^ 

a>  Insontes !  jam  nulla  tu»  miseratio^  tangit 

y>  Androiiiaches  y  mm  te  crudeli  moite  peremptumt 

a!>  Flebity  et  hlc  yiduos  ^  si  vixerit^  exiget  annos  l 

a>  Cemis  nt  infestis  unum  te  in  praelia  telis 

7>  Deposcant  Danai  ?  Tibi  messis  inhomiit  uni 

y>  Ferrea.  Sed  me  terra  sinu  prii!is  hauriat  imo  y 

7>  Qu&m  sine  te  ^nvisos  producam  pei*dita  soles. 

3>  Nec  mihijampater  est :  patrem interfecit  AchiUes  f 

3f>  Fernicies  negum  j  neque  «dest  dulcissima  mater  t 

y>  Occubuit  mater  telis  confossa  Dianae.     • 

* 

3i>  Septem  qui  fuerant  j  concordi  f unere  fratres 

9»  Una  dies  j  m^us  una  tulit :  septem  unus  Acliilles 

y>  Alterum  in  alterius  mactayit  sanguine  fratres. 

»  Tu  mihi  jaiti  frater  , ,  mihi  tu  materque ,  paterque  y 

y>  Tu  conjux ;  tantos  noh  cumulare  dolores  ^ 

y>  Hector ,  et  in£uidflB  tot  nomina  prodere  motti. 

»  Ne  genitor  natum  y  uxorem  ne  desere  conjux.  » 

Dixit  j  et  ingemuit  y  cui  talia  reddidit  heros  : 
cc  !Ergonemey  conjux^  turpiformidinebellum 
y>  Deseruisse  j-ubes  ?  FugLentenu|ue  Hectora  Troe&^ 
y>  Hectora  conspicient  lugientem  e  moenibus  altis 
y>  Fulchres  Dardanides  ?  Docuit  hon  talia  Mavors  y 
y>  Non  jubet  hic  animus  ;  sed  me  per  stragis  acervos  ^ 
y>  P6r  medias  volitare  acies  j  ac  fortibus  urget 
3>  Et  patris  et  nostras  factis  extendere  laudes. 
y>  En  eiit  illa  dies  j  nec  me  timor  anxius  angit  j 
y>  En  erit  ut  Friamus  y  Friamique  exercitus  omnis 
y>  Occidat  j  et*  vastS.  procumbat  Troja  ruin^l.  ^ 

»  Sed  neque  me  tantum  Fatriae  Friamique  parentis  y 
y>  Aut  Henuba^  extremo  raorienti«  fine  senectse, 
»  Aut  fratrum  miseret ,  denso  quos  funere  ]^assim 
y>  Demetet  hostis  atrox  el  fortia  pectora  rumpet ; 
»  Quanti!im  j  cara  y  tul  miseret :  nam  ferrens  ibit 
>>  Grinibus  eripipns  lacryitiattt^m  et  multa  genrentem 
y>  MileS;  et  uxori  producet  tnunus  AcHivse. 
y>  Tum  veri  infcKx  mediis  irrisa  Mycehis  '• 

39  Ad  DomixLae  arbitriimi  serviltastamina  duces 

-•  .  I       '  I  «j».  ..j.iJjkI* 


1 

i 


LIBEK      SBFTlMtrs.  Ifij 

»  Dardanis  ,  et  jussas  aut  Messydis  aut  Hyperiae  (i)    '     • 
»  Argiv^.  portabis  aquas  incurva  sub  xxttiA, 
»  Hlc  aliquis  mcesto  perfusata  lumina  ftetu 
»  Conspiciens ,  dicet :  quond^m^  hsec  fuit  Hectoris  uxor  ^  * 
3>  Quo  non  Dardanidas  inter  preestantior  acri  • 

'  »  Bella  eiere  manu  ^  tristesque  accendere  pngnas»  • 

»  Dicet ;  et  Hectoreo  tibi  ndmine  cura  resurget  / 

»  Sa&vior  ,  et  talem  ftiebis  captiva  maritumi  .     >  ' 

»  Qiii  te  ,  qui  polerat  melioribus  addere  fatis  y 
»  Unus  et  opprobrium  capiti  depellere  caro. 
»  'Sed  prii!ls  m  cinepes  cadat  Hector  ,  et  ossa  sepulchro- 
»  Terra  premat  ^  quim  te  ludibria  sseva  ferentem 
»  Conspiciam^  gemitusquetuus  mihivubieret  aures.  )> 

Vix  ea  fatus  erat ;'  qutim  mai|;no  incensus  amore 
£xpansis  genitor  petit  Astyanacta  lacertis.. 
Exclamat  puer  ^  et  facie  stupefactus  ahen^'  ' 
Falluit  9  ac  tutas  refugit  contractus  in  uliiaS' ' 
iNutricis  9  totosque  impressit^d  ubera  vultus*^ 
Nam  pater  hornbiH  totus  coUucet  in  dere< : 
iGrea  stat  cassis^  erist^que  hirsutus  equind      »       ^  ' 

i£reus  ardet  apex  ^  snmmoque  in  vertice  nutat*. 
Risit  blanda  parens ;  vultuque  arrisit  amico 
Ut  pavidum  vidit  genitor  ;  galeamque  tninacen];> 
!Exuit^  et  viridi  radiantem  itt  cespite  ponit»^. 
At  postquam  amplexu  patrium  satiavit  amorem  y. 
Membra  manu  moUi  librat ,  mulcetque  tenellas 
Terque  qnaterque  gena&-;  tum  cai^um  ad  sidera  suppTex 
Tolht  onus  :  cc  Superi  j  tiique  ,  A  sanctissime  Divftm  ^.        -,  • 
»'Jupiter,  exclamat  9  nostro  quoque  rob^ra  Nato  ' 
»  Addite  ,  et  Hectoreos  afflate  in  pectoreTsensu^.  » 
»  Parvamanus  bellisadolescat,  et  affmnla-nostri 
»  Spargere  perniciem:,  Martisquemovere  tumultus 
»  Audeat  ^IHacasqu&  regat  non  degener  nrbes^ 
»  Hunc  aliquis  sasv^'  reoeuntem  caede  ^  ernentis-  •  - 
»  Indutnm  spoliis  ^  et  apertum  pulvere  cemens  ^.     ^     • 
»  Clamet :  io  ^  forti  qu^m  fortior  ille  parente  estJ^ 
9>  Audiat  ^  et  tacito  liaetetur  pectore  mater. » 

'    -       (i)  Fondam  in  Qtmdkr,- 


w 


4B8  CARMINUM 

Sic  fatus  j  pueruta  car^e  inter  brachia  mafri^ 
Deponit.  Genitrix  accepit  amabile  pigaus 
Ridens ;  et  dubio,8ublucet  lacryma  risu. 
Yidit  y  et  ingentem  conjux  miseratus  amorem  ^ 
DeiAilcetque  manu ,  fletusque  abstergit  amaro» : 
a  Fonemodumlacrymis^  ettantos  comprime  luctus^ 
»  O  conjux  ;  me  nuUa^dies  demittet  ad  umbras 
a>  Contra  fata  Deibn  j  sed  si  me  fata  vocarint  y 
9>  Niilla  manas  poterit  yenienti  obsistere  letho« 
»  Sors  sua  quemque  manet ;  nec  saevi  spicula  Ditis. 
»  Vel  timor  eludet ,  vel  yincet  ahenea  virtus. 
a>  Tu  thalamis  te  Fedde  tuis  ,  tantosque  dolores 
3>  Falle  manu  j  tenui  deducere  stamina  fuso 
9)  Cura  sit ,  et  famulis  operuipi  partireiaborem.   ,. 
3>  Arma  relinque  viris^  tractet  manus  Hectqris  arnKi..  ?> 

Has  dederat  voces ;  gal^amque  e  cespite  toUit 
Crista  terribilem.  Notos  petit  illa  Fenates  ,  \ 
Moerentesque  oculos  iterilkmqu^iterumque  reflectczis    . 
Jlospicit  ^  et  viso  suspirat  in  Hectore  conjux. 
At  postquam  antibuns  bomicida^  venit  ad  asdes 
Hectoris  y  in  Jliedia  famularum  mcesta  corona 
Constitit ,  et  cnnctis  inceudit  pectora  luctu. 
Erurapunt  gemitus  ,  resonant  wlulatibus  eedes. 
Nam  neque  crudeli  sperant  k  morte  reductum 
Hectora ,  nee  patri»  visurum  limina  sedis* 

MORS    POLIXENiE. 

j 

«)  ▲  iff  tumulum  }uxta  y  sadvse  ad  spectacula  pompa^  ^ 
Constiterant  denssft  Graiorum  utrimqiie  phalanges. 
Tum  Fyrrhus  patria  damnatam  voce.puellam 
Corripit  ^  et  munus  statuit  fatale  sepurchro. 
Hic  pateramingentemspumanti  implevit  iacchd 
Arduus  ,  etr  tumulo  Jiquidos  infudit  honores  ;    * 
£t  si.mi!il  haenc.:  ce  Fatrii  y  quibus  liaec  libamina  mitto^  . 
»'SaIvete/6magno  metuendi.n^^mineManes^  .  . 
»  Nostras  EUsiis  .e  saltibu^  apdiat  ^  ingexis  ,  , 

5>  Audiat  umbra  preces  j  ex^itaque  sedibus  Orci 
5>  Hauriat  optatos  casto  de  pectore  rores^ 


i 


XIBER       SBPTIMUS.  ^  J^S^ 

7i  Tuque  adsis  ,  Genitor  y  fessas  da  solvere  naves  , 
»  Da  lacilem  reditum  ,  et  laciymosi  funere  belli 
»  Expertes  liceat  patriS.  requiescere  terra.  d> 

^  Dixity  et  assensu  Danaum  fremuere  cohortes  j 
Vagin&que  «imnl  fulgentem  diripit  ensem  j^- 
Et  lectis  juvenum  dextras  itiferre  pueHse 
Imperat.  Illa  manus  et  candida  brachia  tendens  : 
cc  O  Danai ,  Patriae  clades^Priameidos  arcis  . 
3>  Exitium  y  palmas  saltem  prohibete  cruentas  j 
»  Parcite  virgineum  manibus  contingere  corpus. 
»  En  ego  lethiferae  Supponamcolla  securi.     '  * 

»  Si  moriar  Regina  y  mori  juvat  j  impia  non  rpe 
»  Punera  Dardanidem  terrent ,  sed  vincula  terrent', 
»  Ne  mea  ad  ingentes  Proavos  descendat  im^go 
3^  Degener,  et  stygias  dicar  captiva  siib  umbras.  » 
*Obstupuit  Pyrrhus  y  juvenesque  extrema  parantes 
Submovet  ipse  manu  ,«tristesque  auferre  catenas 
Imperat.  Excedunt  jussi  tumulumque  relinquunt. 
IUa  ubi  spectantes  inter  jam  sola  catervas 
Constitit  y  ex  humeris  croceos  divellit  amictus  } 
Tum  teneros  artus  ^  et  ebumea  pectoranudat  j 
Certamori  j  lethique  minas  obtutibus  haurit 
Impavidis ;  nec  fulgentem  muliebriter  ensem 
Palluit ,  aut  iillo  madefecit  lumina  iietu. 
Sed  qualis  Pario  de  marmore  fulget  in  aris 
Egregii  labor  artificis  ,  sic  regia  virgo 
Attollit  niveos  immoto  pectore  -«ultus.    • 

'  Quin  etiam  gladium  cunctantem  hortatur ,  et  ultro  ' 
Increpat  his  Pyrrhum  :  cc  Cessas  haurire  paratum 
to  Ense  latus  ?  Seu  tu  meditaris  nilnera  collo  ^ 
»  Eia  aee,  prona  patet  fdirocjue  obnoxia  cervix,  » 
Ingemuit  magno  labefactus  corda  dotore 
iBacides  ,  fato  sed  tandem  urgente  ,  morantem 
Attolit  dextram  illacrymans  ,  animssque  meatum 
Invito  miser  heii !  ferro  secat.  Emicafc  alte 
Stridens  ^  purpureoaue  exundat  fluminie  *lnguis» 
Defluit  ad  terram  inieUx  5  vitAque  superstes 
Spirat  adhuc  fugiente  pudor  ;  namque  ipsa  dccoros 


W 


49^  CAR.MINUIK 

Heu  moriens  errante  manu  componit  amictus  j 
£t  jacet  in  sumyno  mis«vs^bilis  aggere  truncus, 

(EDIPI  QUERELiE  AD  SENES,  • 

^OSTQUAM    OCULOS   SIBI   Bf  FODISSETr 

Ex  Sophocle. 

X/£siKB  y  turba  senum  fidissima  ^  nostras 
Acciftare  manus  :  st^^as  demissus  ad  umbra^ 
Te  ne  ,  pater  ^  te  ne  ^  d  genitrix  y  attollere  contri 
Auderem  hos  oculos?  Animam  ejecisse  nocentem 
PcBna  fuit  levior ,  sceleri  nec  idoneanostro* , 
At  sobolem  tacitis  crescentem  moHiter  annis 
Cemere ,  nam  tenero  crescebat  flore  ^  Parenti 
Dulce  fuit ;  fuit  ah !  sobolem  spectar^  Farenti 
Triste  nefas  :  putet  heu  patrias  jam  cernere  turres  ^ 
Iratas  turres  infestaque  templa  Deorum. 
His  ego  me  templis ^  solio  generatus  inalto ^ 
Ipse  ego  me  patnis  ejeci  turribus  y  illo 
itlo  quipp^  die ,  quaiid6  Patris  inscius  ultor 
Edixi  ut  predceps ageretur  finibusexiil        • 
Quisquis  sacrilego  Kegem  yiolaverat  ^nse 
Impius  y  atque  ipsis  caput  execrabile  Diyis.^ 
Scilicet  auderem  patriae  necis  autor  et  index 
Luminibus  rectis  ora  aspectare  meorum  ! 
Quin  etiam  auditum  si  possem  ayelTere  ^  sectis- 
Auribus  auditum  semei  ayellisse  juyaret , 
Ne  dolor  aspectu  exchisus  jam  yulneret  aures| 
Nam  sensu  caruisse  mala  inter  atri>cia  suaye  est. 
O  nemus  :  &  nostri  cunabula  prima ,  Cytherou  , 
Cur  puero  hospitium  dederas  ?  Dare  membra  decebat 
Dilanianda  fens  ;  orti  yix  luce  ^  tenebris 
Keddere ;  flagitiis  foecundum  perdere  corpus. 
O  Polybe  9  d  tun^s  ^  d  dulcia  tecta  Corinthi  y 
Regiaque  &  falsi  quondAm  mihi  dicta  parentis  ^ 
"Quantam  heu  !  foyistis -pulcbr4  sub  imaginepesteml 


\ 


L  I  B  E  R    .  8^E  P  T  I  M  U  S.  49^ 

Qaam  turpem  trahimus  turpi  de  sanguine  vitam  ! 
O  trivium  infelix !  et  iniquo  tramite  fauces  l 
O  triste  arbustum  !  O  vall^jnihi  conscia^  nostrd/ 
G>nscelerata  manu ,  patrioque  imbuta  cruore  !, 

An  meministis  adhuc  ut  diro  funere  vestras 
FoUuerim  sedes  ^  fatisque  huc  raptus  iniquis 
Complerim  opprobriis  CadmcBas  turpibus  arces  ? 
O  thalami  !  tristes  thalami !  quot  moiistra^tulistis  ? 
Nomina  quot  tetro  miscetis  icBdere  :  eosdem 
Natos  atque  patres  ^  confuso  sanguine  fratres  j 
Matresque  uxoresque  simi\l  y  nexuque  nefando 
Omnigenos  scelerum  ,  gemino  de  corpore  ,  foetiis  ! 
"Verikm  heu  quae  fecisse  pudet  y  dizisse  pudendum  est. 
Vos  &  si  quis  amor  per  numina  sancta  Deorum  y 
Occultate  ^efas  ^  occidite  ^  mergite  ponto  j 
Impurum  ^celus  cx  ocuUs  depellite  vestris. 
Ite ;  quis  infandum  timor  est  attingere  corpus  ? 
Ite ;  nec  ulla  manus  kedent  contagia  ^  tautam 

Heu  mihi  faa  uni  molem  perferre  malorum. 

« 

i&nipus  hjiliis  expulsus  et  exuly  Polinicem 
Jilium  y  qui  ipse  ab  Etheocle  fratre  ejectus 
venerat  eumque  orabat  ut  Thebas  secum 
reverteretur ^  sic  alloquitur.  E  Sobhocle. 

.A-T  nisi  j  Falladiam  sceptro  venerabiUs  arcem 
Quiregit,  ad  nostras  Theseus  te  mitteretaures, 
O  caput  invisum  ^  Aostrss  exitiumque  senectce  ^ 
Non  ego  te  patrii  aspectds  dignarer  honore. 
Nunc  age  ^  quas  fundo  jam  non  pater  ^  accipe  voces  ^ 
AuguriuminfeUx,  aeternaque  vuhiera  mentis. 
Tu,  scelerum  soboles,  eadem  di^  sceptra  gerebas  ^ 
Quas  nunc  frater  habet  manibus  divulsa  superbis  j 
Fecisti  ut  genitor  ^  patriis  e  sedibus  exul , 
XJrbis  inops  ,  fugeret  squalentibus  obsita  pannis 
Membra  trahens  ;  et  nunc  fato  percuisus  eodeni    ' 
Ah !  sero  luges  patris  infortunia  fletu. 
Nec  lugenda  tamen  ^  forti  sed  mente  ferenda 
Quse  patior  ^  sceleri^  vestri  non  immemor  unquam. 


49^  C    A    R    M    I   K    U   M 

Tu  caput  hoc  tantis  fasdasti  sordibus  ;  ipse  ^- 

Ipse  ejecisti*  Fer  te  fugitivus  egentem 

Kxpecto  pendens  alieno  inliminevictum. 

Quod  nisi  qa»  genitorem  aleren^  genuisse  puoUaV' 

Contigerat  j  per  te  jam  duddm  occumberet  umbris 

(Edipus  :  hed  miserum  servant ;  alimenta  jacenti    . 

Blanda  ferunk  y  operamque  audent  preobere  virilem* 

At  Tos  j  ft  mendax  alieno  e  sanguine  proles  l 

Jam  j  scelerate  ,  tuis  cervidbus  imminet  ultrix 

Ira  DeCbn ,  quanquam  succinctus  milite  denso . 

Bella  moves.  Neque  enim  veteres  exscindere  Thebas* 

Te  tua  fata  sinunt  j  patrise  sed  limine  in  ipso 

Procumbes  moriens  y  et  eodem  in  sanguine  frater.^ 

Has  ego  jam  cecinique  preces  j  furiasque  vocavi  j 

Nunc  itenllmque  voco  stygiis  e  sedibus  adsint» 

Discite  jam  vultus  quid  sit  violare  paternos ; 

Discite  jam  cfloco  non  illusisse  parenti. 

At  non  neec  Nat»  genitori  dona  rependunt. 

Ergo  sedis  inops^  solioque  excussus  avito 

Elcce  jaces;  incumbit  enim  tibi  Foena,  Tonantens 

Diva  sedens  juxti  ,«telisque  sequacibus  instat, 

Ab  pereas  j  proles  jam  nou  mea  y  stirpe  recisus 

Ah  pereas  j  voveo  caput  execrabile  dins 

Omnibus.  Haecnostrae  tecum  refer  omina  vocis  r 

Vincere  ne  liceat  Thebas  Argosve  reverti ; 

Sed  consanguine4  confossus  ,  perfide ,  dextr^. 

Ipse  cadas ;  victor  cadat  uno  funere  frater»     / 

Haec  precor  ^  his  dictis  advertat  luridus  Aures 

Tartarus  y  atque  avidos  jam  nunc  tibi  pandat  hiatus  ^ 

Audiat  Eumenidum  numen ;  Mars  audiat  ultor^ 

AfiBans  funereos  fraterna  in  corda  furqres. 

I  nuncj  Thebanas  armis )  i  9  concute  portas;- 

Talibus  auspiciis  fidentem  attoUe  biponnem  y 

Argivosque  duces  hortare  in  praelia  y  naxraas 

(Edipus  impurae  soboli  quae  doua  rclinquat. 


i^m/%»^>»^%* 


j 


XIBEHLSEPTIM0S,  4^^ 

^LECTRM  gemitus  urhani  tenentis  j   in  qud 
^Jrdtris    Orestis    cineres    inclusos'  putaL, 

£x    SOFHOCLS. 

\J  MXKi  pro  cunctis  carissima  pignora^  tristes 
Relliquis& !  quanti!im  ^  h  frater ,  mutatus  ab  illo  es  y 
Quem  patiia  quondam  subductum  emisimua  aula  I  - 
I>[unc  brevis  exiguilm  cinerem  tenet  uma.  Nitentem 
Flore  no¥0«qiv>nd^m:  du^ci  te  provida  furto 
Extuleram  ;  prii!i8  t  utinam  me^ata  tuli^sent  ^ 
Qu^m  puer  his  manibus  cur^  subreptus  inani 
Externas  fugere^s  f  jam  non  meus  ^  exul  in  oras  !  •      \ 

Impia  yis  tenerum  letho  mersisser  acerbo  ^ 
At  cineres  inter  requiesceret  .umbr&  pate^os. 
!Nunc  Fatri^  procui  heu  !  thalamis  excussus  avitis 
Occidis  infelix !  tibi  nec  germana  supremam 
Astitit  ore  legen^  animam  y  non  fngida  membra 
Lavit  aquis  tristive  toro  defleta  locavit , 
Componens  maTiibus  miserabile-  ccrpus  amicis. 
Inter  at  ignatos  consumptus  pauptre  bustlb  ^ 
Sxcipis  amplexus  tandem  pars  quantula  nostros. 
'  Heu  iabor !  heu  vigiles  blanda  intBr  gaudia  cur6»  y 
Queis  puerum  teneiis  acdinem  molliter  ulnis 
Fovit  noster  araor*  Neque  enim  ix  te  taiita  Toluptas  y 
O  germane ,  fuit  genitrici  quanta  soroci  y 
Nec  te  ^ervorum  coluit  sed  cura  Siroris* 
Semper  germanam  puerili  yoce  vocabas  y 
£t  nunc  una  dies  cuaicta  hsec  solatia  tecum 
Abstulit ;  hsec  xapiens,  rapido  ceu  turbine  ,  fugit 
Una  dies.  Genitor  crudelibus  occubat  umbris  ; 
Nulla  egosum  ;  tuque  ipse  jkces  ,  germane  ;  Tyrann&ni 
Pectora  risus  habet ;  materni  nominis  exsors 
Gaudet  mater  ovans  ^  cft|us  scBler^  impia  quondam  ^ 
Fatris  amans  ^  ulturus  eras.  Nam  seep^  sororem 
Lactabas  furtlm  promissis  dulcibus  degram. 
Invidere  mihi  spes  tantas  fata  dolosa  ^  *    - 

Quae  gelidum  cinerem  optato  pro  corpora  reddunt , 
Vanamque  elusis  r^fovere  amplexibus  umanK 


» \ 


494    '  CARMINirM 

O  dolor !  deterno  species  dignissima  luctu  ! 

Atra  Jies  ,  eheu  !  fatis  ezorta  sinistris  f 

Quas  te  ^  nostram  animam,  nostram,  6  caiissime  ^  vitam  y 

Extorrem  patriid  properarit  diicere  tectis !      . 

Ferdita  namque  duos  eadem  quoque  perdidit  Iiora. 

Fande  sinum  ^  pande  hospitium  :  -me  me  hauriat  uxna* 

Miscear  ipse  tuo  cinei>  cinis  j  ire  sub  umbras  | 

Ire  juvat  fratris  comitem;  fortuna  duobus  . 

Una  fgiit  j  diim  tu  spirabas  lumina  yita&  j 

Nunc  quoque  fratemos  pudor  est  dimittere  Manes  j 

Farcit  cura  sequax  Man^  vexare  sepultos. 

AifTiGONEs  querelcB  i  diim  Creontis  jussu^ 
ob  sepultum  -Jratrem  Polinicem  viva  irt 
seputchrum  demitteretur.  £x  Sofhoclb. 

Vr  8  p  E  c  u  s  infelix !  cetemi  carcens  umbrae ! 

Hos  ne  mihi  tbalamos  y  tnendax  fortuna  ^  parabas  ? 

Haec  tamen  antra  placent ;  defletos  ire  meorum 

Me  juvat  ad  ManeS  j  deiso  quos  agmine  ;:aptos 

Lurida  lethe^  P^serpin^  detmet  undR. . 

iNunc  quoque  crudek  deasendo  miseriinla  fato 

Ante  diem  ^  postrema  comea»  Tot  Manibus  hospes 

Non  ingrata  yeni :  veniemti  occurret  amico''> 

Aiiiplexu  genitor  ^  tu  me  tua  colla  premente 

Gaudebis  y  mater ;  tu  me ,  germane  ^  receptll* 

His  ego  Yos  palmis  ^  haec  tanti^m  ad  munera  viTax^ 

Ipsa  tuli  y  et  moesti  conponens  corpora  terr&  ^ 

Infudi  lacrymas  ^  infudf  yina  sepultis. 

Et  nunc  qu6d  tenui  donaTi  munere  funus  ^     . 

O  germane^  tuum  ^  pietati  hsec  reddita  merces! 

Quod  scelus  est  fratri  miseros  heu!  solrete.  houores?  ^ 

Non  ego  j  si  genitrix  iiihumatam  occumbere  prolem  y . 

Nou  si  nupta  virum  doleam^  prokmve  virumve, 

Civibus  invitis  optay>  inrerre  sepulchro 

Ausa  forem  :  cur  fratiis  honor  tot  vincit  amores  ? 

Scilicet  «xtincto  manet  alter  conjuge  conjuxj. 

Amissam  prolem  solabitur  alt^ra  proles ;  '    ' 

Sed  geiiiinod^x  quo  retinent  invisa  parentes . 


i 


tXBEIt      SSPTXMITS*  49^ 

^artara  non  aliuis  poterat  mihi  crescere  frater. 
Tarva  dedisse  tameh  fratri  munuscula  arenas  ' 

£xitiale  nefas  et  dirH!  morte  luendum  est. 
JSrgo  me  thalami  exsortem  ^  pulchrisque  hymenaeis 
Pra8reptam ,  assiduo  crescentem  ad  maxima  cultu 
£cce  Creon  tristes  Erebi  detrudit  ad  umbras. 
Non  mihi  oui  comploret  adest  j  excussa  superbis 
Sedibiis  adManes  demittorviva  sepultos. 
Quid  feci  j  infelix?  Yestras  quo  crimine  j  Divi  ^ 
•Commerui  pcenas?  Sed  quid  crudelia  testor 
^umina ,  quisve  hominum  fletu  comploret  amico , 
-Quandoquidem  pietas  sceleri  datur :  illa  pianda 
£anguine ,  si  scelus  est.  O  Numina  ^  parcite  Regi 
Innocuo  ;  mihi  pcena  placet  5  nec  deprecof  iras.      ' 
Sin  infanda  Creon  jubet  improbus  ipse ;  Creonti 
Reddite  qu»  ferimus  y  nec  deteriora  precamur. 

B.  E  M  U  S    BT    ROMULUS 

▲    ZVVA:    NUTRITl. 

J[?  I.S-BAT,  et  infelix  sobolem  complexa  tene^axi;! 

Silvia  materno  miscebat  gaudia  luctu. 

At  saevum  immani  versans  Sub  corde  furorem 

Yanaque  consilia  et  fraudem  indignatusi^inanem 

Amulms  j  miseram  diotis  objurgat  &mari8  : 

xc  Ergo  meos ,  demens  j  sperasti  fallere  visus  ^ 

o>  Et  Vestee  et  nostros  ausa  es  temerare  Fenates  ? 

o>  O  famuli !  properate  domfis  extinguere  nostrsd 

»  Dedecus;  indignam  prolem  Tibris  hauriat  ultor; 

9>  Yindicibus  tam  turpe  nefas  Tibris  hmiaiat  undis.  ». 

Dixerat.  Imperio  parent  ^  cunasqil^  recMtes 

Corripiunt  ^  medioque  immittunt  aitme  ministri  y 

Spes  rerum  ingentes ,  magnse  incunabula  Ramse. 

Exbepit  melior  fluvius  ^  moUique  natantes* 

Portat  aqui  cunas  ^  fluctuque  alludit  Samico. 

Jamque  colit  Dominos  ^  Domii^is  famulatur  ^  aquarum 

Obsequio ,  et  leni  pueros  iiinoxius  alveo 

Devehit  |id  ripas  ^  «c  terrsd  reddere  gaudet  ^ 


4^6  C  A  R   M   I  If  y  M     *  .    • 

Quorum  posteritas  totum  Hegina  per  orbem 
Terxis  et  vasto  leges  daret  uudique  ponto. 
Illi  dum  tekieris  implent  vagitibus  aurasy 
£n  lupa  vicini  summo  de  vertice  montis 
Praecipitat  y  prsedamque  petit  jejuna  vocantem. 
At  subito  aspectu  mulcetur  bellua  i  terret 
Majestas  parvo  residet  qum  plurima  vuitu  ; 
Cedit  amor  pr^dse  :  fatales  sponte  veretur 
Inikntes  plei^osqiieDeo  ;  jam  sedula  blandum 
Matris  ad  ofEcium  trepidat  ^  procumbere  cunis     • 
Gaudet  j  et  amplexu  frigentia  membra  fovere. 
Submittit  placide  mammas  j  avidisque  labelUs 
Admovet  indulgens  j  simiil  et  cervice  reflexi 
Demulcet  lingu^*alteruos  y  et  corpora  fingit. 
Illi  nutricis  colludunt  ubera  circi!lm  j 
!Et  patulis  manibus  mammas  amplexus  uterqu» 
Lactea  dona  bibit  peudens  et  pectori  inhaeret. 

SABINARUM    RAPTUS. 

V  iciN  is  Roraam  confluxerat  nndique-pagis 
Tiirba  virftm  matrumque  ingem ,  puerique  senesquej 
Huc  quoque  ludorum  laeta  ad  sp^ctacula  ,  ludis     - 
]Nam  gaudet  muliebre  genus^  venfire  puellse* 
G>nsed^re  omnes  ^  viridisque  «edilia  cespes 
Praebuit,  et  circim  spatioso  in  littare  campus. 
Nec  mofa,  prosiluere  simiil ,  spatiumque  citatis 
Corripiunt  in  equi$  juvenes  j  atqueipse  sedenti^m' 
Ora  notanty  celerique'obeunt.pruoul  omnia  visu*     . 
Diim  certat  populus  studiis  j  .d£imque  cimnisvintiiMiio 
Haeserat  obtutUAWsessus  y  toUitur  ingens  _ 

Ad  cGclum  clamckr,  treydoqu&  repente  tumultu 
Ex  inopinato  consurgitur ;  inscia  pallet 
Turba  metu  j  subitusque  quatit  pixecordia  terror. 
IJndique  Romulid^e  exiliunt  y  cupidasque  pueUid'.      •    * 
Injiciunt  sine.  lege  manus  y  ut  seeva  Inporum 
Agmina  praecipites  agitant  per  prata  capellas. ' 
Haud  seciis  ardentes  instant,  retrahuntque|  trahuntq[ue  ^ 
Obviaque  in  toto  rapiunt  connubia  campo. 


I 

j 


Has  timor  unus  hahetyneqr^e.tp^^jfi^  tamen  omtfibui$  ua;L^« 
Heec  manet  y  illa  f ugk .,  ^stupet  liadp  ^ '  yop^t  iUg.  p$(]::«^tm,   ^     . 
Cancta  fug^ ,  cursu  ^  l^n3fezUi«9  ^pvlF^^  '^^^  *; . . 
Miscenturj  tr^pido  iei^^e^  ,«»^mi^  ydjl^^.  :i; 

HOHATIORJtJM  BT  ^UBIATIORUM  - 


•  «  !       •      •.  ' 


> 


i^  o B 1 1, ^  pextamen  v?suru§  f  b  ^theji^fi  Til^o^ ;    .  • 
Extulerat  Yultus  nitij^^  Alba.naque&ti^  ; 

i£mula  Romanis  concwTrere  &Xsl  parabant.  ,.    '  , 
Et  jam  tergeraini  ^  P^tijiep  ^pe$  ma;^mva  ^  fratrea  ^ 
Armantur :  circiim  $to<lip  certajite  ^odoXes 
Armafer.unt«  Talidiscjue  ordent  ^ptare  lacertis: 
lioricam  hic  numep.s  accommoda(  ^  iUe  mi^ac^$ 
Dat  capiii  cristas ,  ayidos  quoque  ^ojciguinis  esnses 
Ex;plorans^  magni  Imperii  spem  tai?gere.gaudet, 
Xntere4  mu^mur  circumsonat :  <c  Ite^  feri>ces  ^ 
o>  Ite  j  yiri ;  sedet  in  manibus  ben,e  credita  vestris , 
K)  Nostra  salus  j  H^c  arma  lares^  h^Q  arma  pareut^s 
))  Prospectant;  Patria  aspirans  ingei;itibus  an$is| 
3>  Nunc  oculis  dextras*  fatis  modi!)  fata  sequet^r* » 

Talibus  exarsit  oictis  generpsa  juventus. 
Protinus  ingenti  media  inter  millia  gressu 
Sublimes  animis^  sublipies  fortibus  armis 
ProcessSre,  Sedent  acie^  hino  inde  pericii 
Exsortes ;  verum  Imperii  no«L  moUiter  angit 
Liubrica  sors  ^  manibusque  tri^m  suspensa  virprum.   ; 
Ergo  defixi  tacitis  obtiU^ibus  bi^r^xit  j 
Arrectisque  inhiant  animis,  tnBpidantiaque  Laurit    . 
Corda  pavor ;  dubio  pallet  spes  ^nxia  vultu. 
Signa  canunt;  subit  pssatremor.  Moranulla^  rednctis 
Hmc  atque  hinc  terni  juvenes,  magni  agminis  .^»star  ^ 
Incurrunt  hastis  :  cuju^que  ii^  pectore  credas 
Ingenlem  Patriam  et  totos  spirare  maniplos^ 
Tanti/nole  ruunt»  Postquim  certamine  primo 
'  IncrepuSre  arma  j  et  gladiorum  flammeus  ^rdor 
Eraicuit^  stupu^eacieS  ^  gelidusqueper  omnes 

Tom.  II.  li 


A    I 


'  Horror  iit;;  dtkmaue  ancipiti  victoria  nutu 
Fluctviat  j  astantum  torpet  tox  frigida  y  torpet 
Spiritus  j  incertosque  ictus  etmobile  ferrum  ^ 

Densa  corona  Tir6m  yisuque  animoque  sequ'aci 
Frospicit  ^  et  y9.rios  imitatur  corpore  motus* 
Jamque  morae  furit  impatiens  y  jam  vulnera  miscist 
TerriDilis  Mavors  j  Homanaque  tela  ci*u,ore 
Imbuit  Albano :  Fluit  atro  vulnere  sanguis. 
At  iion  fluxa  cadit  virtus  :  ruit  impete  iacto 
In  gladios  Albana  cohors  ^  mortemque  morantem 
Increpitans  y  totis  invadit  viribns  hostes  ; 
Deque  tuis  duo  j  Roma  ^  jacent :  sonuSre  cadenAftm 
Arma  solo  y  et  gemuit  cumulato  fiinere  teUus* 

Albanis  jam  non  dubias  spes  tota  cohortes      ' 
Occupat  exultans ,  Romanaque  corda  relinquit  ^ 
^  Cura  manet  tamen  y  et  morsu  d^pascit  amaro 
Exanimes.  Restas  etenim  tu  solus  y  Horati  j 
Tertia  tu  restas  Albanis  victima  Divis. 
Nam  quid  agat  miser  inclusas  victricibus  armis  ? 
Unica  tres  hastas  quo  robore  vinceret  hasta  ? 
Vinceret  ille  tamen,  si  sihgula  tela  resistant  ^ 
Acer  y  et  adversi!im  tria  vuhiera  vukieris  expers, 

Ergo  metum  simulans,  ut  pngnam  dividat^  ultr6 
Aufugit.  Imparibus  fugienti  passibus  instant 
Pro  se  quisque  viri  y  neque  enim  vis  omnibus  una  cst  ^ 
Et  varius  sequitur  vario  pro  vulnere  cursus* 
Acrior  unns  adest ;  porrect^que  iraminet  hasti 
Proximus  ^  haerenti  similis  sirnilisque  tenenti. 
fTransfodit  hunc  rapido  conversus  Horatius  ictu. 
Di^mque  furit  coehim  clamoribus  ^  atque  duorum 
Increpitat  gens  tota  moras  ,  fratrique  levamen 
Ferre  jubet  j  ceeso  jam  victor  Horatius  hoste 
3Bmicat  y  et  tepido  petit  altera  prseEa  ferro. 
Hlc  jam  Romulidis  spes  improvisa  refulget  ^ 
Attoluntque  animos  j  plausu  son^t  arduus  eether. 
Successu  ruit  ille  ferox  fremituque  secuhdo. 

Dimvixgenua  trahens,  avidos  extendere  cursns 
Tertius  et  dextras  properat  conjungere  dextram  , 
D^sctndit  stygias  ^  fratricomes  y  alter  ad  umbrgs. 


tiBJSii       HBPTIBIllSa  4^9 

£t  )am  Gfiede  cale^s  ^ullrat  praelia  Mayors ; , 
Unus  utrimque  super  ^  sed  noii  super  ardet  utrimqud 
iSpes  eadem )  non  TiTit  idem  sub  pectore  robur. 
Exilit  alter  oyans  >  gemin3.qu^  ex  csede  rubentem 
AttoUens  gladium  ^  dat  y  nuUo  sauqme  iqtu  ^ 
Indelibatas  certaminain  ultimaTires^      ,  . 
Altervulnere  tardus^  ^nheUs  ps^ibu^  a^geif  ^^ 
Jam  yictus  miser  ^  et  fraterno  in  sanguiiae  lapsans  ^  ■ 

Porrecto  jugulo  yictori  traditiir  hosti. 
iUe  atitem  exultans  i  cc  Fraternis  Manibus  j  iuquit  y  . 
^>  H83cdedithastaduos>  supremum^  d  RQma  ^  ^ruoi^eiil   . 
»  Combibe ;  sacra  tibi  cadit*  hostia.  i>  Drfdt  ^  et.  arma. 
^gr^  attoUenti  et  yix  frigida  membra  tr^l^enti 
Arduus  insurgens  ferrenteip  deSuper  enseip 
Infigit  ^  multaque  immersum  morte  recepit. 
Corruit  infeUx ;  et  e^deni  strata  ruin^  o      . 
Alba  jacet  j  jam  beUiger»  non  aemula  B.om^^ 

HojULtins  Cocle^  solus  T^corum  (^xerciium 
in  aditu  pontis  ab  accessu  pmhibet*  •     r 

cc  \^V&  iugitis  ?  Qui  Tos  timor  inconsi^itus  iiier(e.fl! 

»  Abripity  o  ciTesfFugientibusimininet  hosti^, 

^)  Tergapremens ,■  et  JanicuU  decurrit  ab  arce. 

y>  Jam  Tuscas  acies  clademque  efjfundet  in  urbem 

9>  Fontis  iter ;  jam  cinget  OTans  CapitoUaflammis 

»  Tarquinius  ;  ferro  diffr^igite  ,  scjndite.  pontem 

9>  IgniDUS^  atque  Tiam  Tenienti  abrumpite  regno  j 

»  Intere^  soltts  tot  coiitra^tela  resislam. 

9>  Tti  propera  mihi  y  Roma  j  tuos  adjungefeI)iTtf)3  j 

i>  Hoc  tibi  pro  Tallo  proque  aggere  corpu^  habebis.  y>  .    . 

pixit  j  et  oppositos  gressum  conyertit  in  hostes 
Asrduus  9  et  prim4  pontis,  consistit  in  ori. 
Ast  uoi  terga  inter  pugnas  cedentia  soluni,  . 
Ora  obTertentem  ^  et  stricto  mucrone  micantem  y 
Arcentemque  uuk  manuum  tot  millia.  dextrd. 
Conspex^re ,  paTent  \  stiipor  arma  parata  retardat  i 
Unius  innumeros  audacia  jDomprimit  ausus. 

lUe  ttuces  oculorum  orbes  huc  v^rsat  et  iUuc 

\     .  .    .       ■  '  ■  ■  ■  •  • 

li     %r- 


r.  I  j ..   .  1  < 


£O0  CARMlKirit 

Terribilis  ^  proceresque  miiiagt  imdcit^tfaWs  t     *  ' 

cc  Nonpudet)  ftmiseri,  Domifiil8|!>«retre«ppetb^*?'  ^  I 

»  Heu  turpige&e  nata  jngo!  SiTecrtraremdrdet'  -         v  • 

»  Pectora  nufittfl  konor^  si^mbiet  ftnrea  ^pBdet     '^ 

a>  Libertasy  no$tritfBqu#  jurat  ^nriUbtis«ai*mif6     i-.  -^  • 

39  Oppugnare  decus  9  no8troq«^iiicUiiA>ere  collb  j      ' 

5>  Yos  servire  d^cet; y  nolttnt^CdpW^Jitt  Regei«j ''•••••  i 

yy  £t  qu^  libertais  ^  pereat  quetqae  fiioma  i'iiin&  ^>i ' «/ ' 

Talibus  anguntur  stimulis  ;•  ciinotaHlaaque  uri^'  *  • 
Corda  pudorj  sesetacitifiobCutibiisoiniios 
Incr^fl^^t  dttbitftns  ditbiittiat^^kiuisciue  soAaAem 
Urget)'»ntdrgetrur  y  facinusqUe  hottatiirr  in  a^daot; ' 
Erumpunt  tand^m^et  depromlmt  tela  ptiaretiis  '■'  -'» 
Mille  manus  ;  uliiim(]ne  ixKfest^  grandine  eorpns^ 
Invadunt :  aurad  9trident :  it  ferreus  imber  «^  - 

£t  ruit.  lUe  autem  sese  in  sua  coiligtt  arma , 
Ettoto  lat^  yenientem  ^x^tBtherenubem 
Impiger  excipiens  ^  clipeum  huc  obyertit  et  illuc  ^ 
^ratoqu^  grkrw^  toircumfai^  taguEiine' syi vam.  -* 
Hec  minus  ingeatiitotam  »  aiagntng^nifi  in^ar^ 
Obtinet  incessu  pontem ;  ].am  s^viiis  irsQ 
ArdescuntTuscontm  anhnis  ^  jamqub  agimna  nutolit^ 
Addensantque  aciem  y  et  ^onse^rtis  vidLbus  umiiri, 
Unum  omnes  hisii  immehso  dettudere  certant. 
£cce  autehi  fr^gor  anditur ,  shbitoqhe  paVpre 
G)ntinuit  tttrtnas'5  pontis  compagb  treihebat 
Vulneribus  trebm,  et  mnlti  evieta  Virfthi  ii     '^'^'  - 
Solvitur  exti^emcimqttegehiit^  sofnittiqtie  ruit^pons^ 
Et  refugitj  vastpqueabrumpitnr  iHttervaMp 
Komuleum^littus.  Resonat  clamorifbtrs  astfaer;  ;  * 

Tum  victorCocles,  jam  subsidente  ruini: 
cc  Tibri,  tuus  miles  ,  tibi  crcditur;  accipe  ,  te&tor  , 
»  Corpus  et  arma ,  Pater  ,  placidoque  ampiec^egi-e  fluctu.  » 
Dixerat  j  et  saltu  medium  se  immisit  in'  amnem. 
Sternit  aquas  fluvius  3  frustri  circiimqne  sapriqiie  ' 
Tela  sonant  5  Tibris  contra  tot  tela  potenti 
Sic  meritum  tegitipsemanu  j  mallique  natantem 
Flumine  portat  oValis  y  et  pondet^  IjJetns  amico 
lucolumem  ad  p^trias  placido  Velrit  aghlitte*ripas.    • 


r  I  B  E  R       Sm^  T  I  M  U  S.  Sot 

CoRiOLAirus  c^  sui^' in  exilium' piilsus  cum 
VoIscorUm.  cxercitu  Romarfi  obsldet. 

-tJL  N  T I Q  u  I  s  "Voiscoruni  odiis  ,  proprioqiie  ^olore 
Armatus  paiiter,  vioknti  ti^^Miixis  itistat 
Venerat ,  exitiumqiieingen^tibi  ,  Roma y  fer^bat 
Marcius  •  ef  Volsco  nritafcktoU  arifete'  muri. 
Pallor  habet  cives  ;  torpent  in  praelia  dext'rfi#5 
Jamsuus  ex  animis  Mar5  ea^cidili ;  ingruit  ultor 
!Exul 9  agens  molem  irarum;  stant turribus  altis 
Ilo;inu1iaae  mcesti  ^  flammasque  impune  vagante^- 
Arva  per  ,  horreiitescjue'  viderlt  pro  messibiid  h^li^ 

Ut  si  forte  lupus  quem  ra^ptuiii  ex  ufeef  e  matri»' 
Imprudens  aluit  media  inter  oTilia  pastojf  ^ 
Ut  crevSre  ungnes  ^  ssevit  ^  rictuqne  cruento 
Aufugit  in  svTvas  ^  viciiiorumque  lupoTum* 
CoUectam  rabiem  nota  ad  prsesepia  duciK-  •      •        ^ 
Caulls  dira  cohors  circumfrcmit ;  atque  ululaW"'     ' 
Horrifico  pavidi  latit^nC  Sub«matribus  agni. 
Haud  aliter  veteres  Volscorum  Marcius  iracl      •       * 
AMlomerat ;  trepidlr  mlissat  fermidine,  pfeb^s» ' 

Erg6  inter  geniituaf  ^t-  vota  sequentia ,  lectt 
Supplic6  verbenS.  proceres  ad  castra  feruntiir  r 
Irrident  Volsci  miseros  r  stdtil  ame  s^peirbft         i 
Marcius  indignans ,  aversaitiYsqu^  repeilit 
Obtututorvoet  vei^bis',  j»wi  Volscns  ,  aiiiarisv 
Olli  deflentes  Pal^riae  rftiderabile  funus 
SoUicitos  r6petnnt  infect^.  paceTenates. 

Quid  facias  ^  Roma  infehx  ?  Jubet  ire  Senalus^ 
Ipsos  Pontifices  ^  si  Relligione  ferocem 
Expugnareanimum,  pesteiiiqw^  avertere  possint  i. 
cc  Ite ,  Sacerdotes  !  lirinitantem  ineendia  civem 
D>  Flectite ,  qui  magnois  didicistis  flectei^e  Divos  r*^ 
Protinus  augustis  velati  insignibus  Otitoeis 
Ordine  procedunH  lohgo.  Tegit  iilfula  crin^» ; 
Fulget  ape^  ;  sacrS.  cingftiitur  tempora  vinta  ^ 
Deffuit  et  tardo  vei*rit  vektigia  tractu 
Carbasus;  inceduntfaciti;  componit  euiites 
PlurioiU-tnajest&^  :  iil  toto  Jupiter  ore  est» 


Castra  petunt.  Yolsci  stupudre ,  hommesne  Deosnt^ 
Incerti  j  ut  videre  ^  silent.  Hominesve  ^  DegsTe 
Kejicity  et  Patrise  jamnumina  respuit  exul. 

Tum  Ter6  pavor  ingeminat  f  deiendere  muris 
Corpora  ^  corporibus  muros  spes  ommbus  tma  est. 
Pcenitet  irarum  :  qu&m  noUt  Koma  ^  trophflois 
Expertam  toties  ,  armasse  in  fiinera  dextram  ! 
Templa  gemunt  ^  matrumque  effusis  crinibus  agmen 
.Vernt  humum  j  fletuque  aras  aspergit  amoro. 

Ecce  autem  e  tempUs ,  seu  mens  est  iUa  Deorum  ^ 
Seu  sua  mens  fit  cuique  Deus,  consurg^ur  i  una 
KomuUdum  reUquas  y  gemitu  quassante  ^  jacentes 
£xcitat ,  et  suhiti  dux  agminis  emicat  araens  ^ 
Seque  tuis  infert  y  generosa  Yeturia  y  tectis. 
£xuUs  haec  genitrix  j  Patriae  peperisse  saluteni 
Leeta  priilks  y  nunc  moesta  graves  aluisse  ruinas  ^ 
Ah  !  oiros  Nati  successus  flebat  y  amatamque 
Execrata  manum  kuQemque  perosa  sedebat. 
Assidet  ora  madens  lacrymis  nurus ;  i)Ia  maritum 
Odit  amans  ;  dubios  coquit  ^gro  corde  dolores. 
O  Patria  !  A  conjux  !  tacitos  divulsa  volutat 
Heu  caritura  domo  ,  carituravc  con)Uge  luctus  j 
£t  mod6  suspirans  coelum  aspicit  y  et  modo  prolem  y 
Iufaustam  prolem  f  quae  parvula  hidit  in  ulnis    . 
Inscia  fatorum  ,  et  tenero  misef abiUs  s^vo.  , 

Has  ubi  mQ^ta  cohors  circumstetit  ^  incipit  un^  & 
cc  O  Marci  genitrix !  &  conjux  !  Curia  veStris 
»  Non  jubet  aut  Consul  misefas  succedere  tectis  ; 
3>  Audiit  orajit^s  j  coeloque  misertus  ab  alto 
9)  Impulit  huc  Dens  ipse  ]  preces  huc  yertere  nostras 
»  Admonet  ipse  Deus  ;  magnsB  tos  NumiitaJ^omso*    ^ 
3>  Qu6d  si  vos  Ubeat  nostris  concedere  votis  j . 
»  Urbi  parta  salus.  Nec  vestros  vincet  honoies 
3>  Fama  Sabinarum ,  qu^  dirS.  csdde  furentes 
y>  PacavSre  viros  infestaque  corda  p^entum. 
y>  Nunc  agite  y  et  nostr(3e  comit^s  vps  addite  turbaei 
y>  Si  liceat  verbis  avertere  moUibus  hostem,  \ 

»  Sentiat  j  infensis  dikm  Marcius  into^at  armis  ^ 
V  Cliii^  ^avi  oppressam  9  tanwin  di^crimine  llQmai^ 


llB£:B.      SHPflMUS^  5o3 

^  Injustas  nescii^a  vices  ^  nuUoque  clolor& 

»  £xarsisse  in  vos  ^  ho&ti  carissima  saevo 

3>  Fignora  j  at  incolumes  ^  vel  dum  peiit  ipsa  ^  remitti  j 

»^entiat  ^  et  Patriam  agnoscat  jam  moUior  hostis,  » 

Dixerat  ^  assensuque  agmen  muliebre  freme^at«. 
Tunc  sic  a&gra  parens  fletu  perfusa  profatur  i    :       . 
cc  £t  nos  commuui  ^actat  foirtuna  pericla^ 
33  O  miserds  cives  l  propiusque^  supervenit  angor» 
p>  Occidit  heu  1  Marci  virtus !  heu  !  gloria  xiobis^ 
3>  Occidit !  Hostili  septus  custode  tenetur        . 
y>  Yolscorum  mediis  dux  et  captivus  in  armis. 
»  Ergone  tam  tenui  rerum  in  discrimine  pendes>  j 
y>  O  ratria  l  his  ut  tota  humeris.  innixa  recumbas  1 , 
yy  Tepius  uxori.^  te  praetuUt  ille  parenti 
9>  HacteniLs  j  inikndA  nunc  d^m  furit  impiiis  iri  y 
3)  Num  dabit  uxpri  ,  num  te  dabit  ille  parenti  ?      . 
oy  Nec  tamen  auxilium^  fuerit;  quodcumq^^^  negamusv 
y>  Ducite  ,  si  quld  opis  j  si  qua  est  fiducia  nostrl. 
»  Qu6d  si  non  lic^at  pr^cibus  depellere  cjadem,  ^     . 

D>  At  precibus  mediis  animam  euudisse  licebit.  » 

Sic  ait  j  et  luctuque  ^rayis  tardaque  senec^li» 
AttoIUt  sese  y  et  gressiia  m^Iitur  a^iles*. 
Adj.uvat  y  et  tacito  fletu  comitatur  euntem 
Multa  gepiens  nurus  atque  ecuios^demissa  de^orooi.. 
Matris  in  amplexu  dulcis  lugendaque  proles 
Accubat,  9  heu  !  vivo  proles  orbata  parente. 

Obsessis  insueta  phalanx  e  moenibus  exit : 
Quamque  viri  nequeunt  urbem  defendere  telisy 
Hanc  audent  precibus  matrea  lacrymisque  tueri^. 
It  rumor  castns  Komana  ex  urbe  cohortem 
Brupis^e  noyam  y  et  Maf ct  perfertur  ad  aures  ^ 
Grassari  imbelles  armata  per  agmina  vnltus^ 
Foemineoque  virftm  tentari  pectora  fletu. 
Fletu  foemineo  sed  Marci  corda  mo^eri 
QvA  possinj^  ?  Quem  nori  Legatis  addita  movit:  \.        ^ 

Pubhca  majestas ,  non  felligiosa  Deorum 
Kumina ,  Fontijficum  toto  spir^ntia  vultu  ^     ,  , 
Nunc  magis  implacid|^s  avertlt  ferreus  aures?     ; 
<c  FjsiUi«aur  ?.  Uxor.  adest  ?  £t  ade&t  ^  npn  faKimur^ ^  ^^^^  r   * 


5o4  CARMINUM 

»  £t  genitrix ,  Marci  y  sparsis  p^r  tempora  cani»  r 

0»  Ut  gemit!  ut  tacitos  loqiiitur  iVons  m<»sta  dolores  !  i» 

Dlxerat  hsec  unus  procerum  ;  subiti(isqa«  eiicurrit 
Ima  per  ossa  puilor  j  stetit  aci4  vulner^  fixus  ^ 
Erumpunt  lacrymae  ;  soiio  turkaM^  et  ame^  ' 
Desilit  j  et  manibus  passi^  et  corpcn^e  loto 
Matris  in  araplexus  pretc^fs  rurt.  Ilki  tae&^ 
Objiciens  palmas  ,  vultttmqud  itSktA  refdrqnen^-y  ^ 
cc  Si&te  j  ait ;  hostiles  hoprent  n»ea-  colla:  Iacerkr^# 
)>  Ecquis  ades  j  prirnikm  hoc  edissere^  Natus  a^  hostis  ? 
»  CaDtivam  ue  tuse  cing^urit ,  ttiatmn^e  phaknges? 
y>  Scilicet  huc  fiovi.  tr^xit  me  dira  Seitieottt^  y  * 
»  Bis  miserum  ut  getnino  te  vt^faseF^,  Nafte  V  Viderem^ ! 
y>  Exul  quilim  Fatriam  fugere» ,  hodl^dqi^  ve^re)^. 
9>  Quffi  te  pf ogentiit  ^  qtfdo  te  ubere  te^ra  be^ignto 
»]Miitriity  hanc  ausus  ferro  violare  riefando 
9>  Impius  !  intmti  fini^s  Patrianfique' Vicientii 
y}  Hon  ceciilit  rabics?  Civis  non  e:2^uit'  tioistehi  ?  * 
»  Kon  palmis  ultru  fluxSre  miftacibus  arniaf? 
»  Quum  tibi  Roma  procul  venienti  apparuify  ingezi^qiiie 
»  Astitit  ante  ^ulos  Patri»  snrgentis  imagoi  ?  •  -      • 

»  Npn,  animo  succurrit  x  h^bent  hetc  moBui^af  mUtt^iA  y 
»  Natosque ,  uxoremque ,  domum  ^  Mai^e^qucf  paterao^. 
»  Ergo  j  Itoma»,  pareils  si  non  foecunda  fuisfJem  y    « 
»  Tuta  fores  ]  si  non  mihi  iiUus-iisset  in  auras> 
»  Libe|'a  mors  oculos  placid^  n^hi  clauderet  iimbi^a. 
»  Sed  qusdcumque  manet  nostros  injuria  canos  y 
»  Me  brevis  hora  premet^  te  longaiiifamia  ;  vivet 
»  Fama  sequax  y  cnnctos  raors  auferet  una  dolores  5 
»  Jam  nos^  te  melior  ,  solvet  matnra  senectus'. 
»  Hos  curare  tuum  est  y  quos  ,  ni  tela  impia  ponis  y 
»  Longi  servitii  gemitus  vel  acerba  manet  mors. »     ' 

Dixerat  haec  genitrix.  Matres  siraul  undiq^ue  Htteb^t^^ 
Assensu  gemu^re  ;  omnes  Patriattique  j  suosqiie  , 
Seqtie  dolent ;  lacrymis  et  vultu  suppUce ,  Marci  ^ 
Teque  Deosque  vocant  ^  et  flelnHbud  lamentis   . 
Castraque  concordi  inceiidunt  -  hostilia  luctu. 
Imbelli  gemitu  mansuescere  ferrea  corda        ;     ' 
Marcius  ^  et  raoUes  invito  ohrepere  sensus 


I.IBEB.      SBPT  rJMT  U  S.'  6o5 

Miratur  ;  cecid^i^e  aniiui  :  jam  lumina  flito: 

Victa  natant ;  manibns  labuntnr  teb:  eflroeiiti^. 

Agnoscit  Natum  genitrix y  nec  Mrazida  rhcftsxt  /\\ .  *'■ 

Oscula  5  complexura  virnm  ruis  abviay  coinjieix  : 

Excipit  optantem  te  jstm  tavs ;  rpsa  Pafenti 

Admovit  refugam  et  pavei&ctasn  casstdd  ah&nk 

Progeniem.  Genlinos  rrso  tenet  iUepateme^^ 

Per  galeam  cupido  delibans  ore ;  Axhcfae 

£  coUo  genitoris  onus  praedulce  pependik. 

At  postqu^m  amplexu  longam<  satiavit  amorem 

Et  pater ,  et  conjux  ,  et  filius  ;  aispicit  i^rbem  s  -^ 

cc  Jam  Tive  j  &  dixit !  te  totam  ^  pe^fida  debes  y 

yy  Roma ,  meis.  ?>  Simul  ^eeb  ^  ^im&l  in^gmita  mo^eri 

Castra  jubet  9  YolscosqneaTidos  abditcit.  At iUi 

Kauca  fremunt ;  di^mque  a^ulsi  ytx  mcffitisi  linqnuhat  f 

Ereptam  rabido  respedtaait  miwiifure  pttedam^ 

•  '  ■  »       , 

SAGUNTUS    DIREPTAw 

Bspsnrji  li^m^en^  fidei' saiictiissima  cus!k>S' ^ 
BeUo  victa  gravi  y  tJihSkQn&.  jaxxk  pwt»  jaeebat 
Et  nudata  viris'  et  turribus  alta  Saguntus* 
At  murorum  inter ,  fsdiio  quassante  ^  rui^as 
Stant  animi  :  dirum  Annibalei|i  vultusque  minaces 
Impavidi  ,  et  multo  nondum  satiata  cruore , 
Tela  vident  :intrat  misei^os  veciordia  cive^  s 
Liibera  mors  juyat ;  et  quoniam  non  aura  sakitis 
UUa  super ,  PatriaB  Supremo  in-  foEketQ  maiunt 
Ipsi  divitias  ,  ipsi  profundere  vilam, 
Qaam  dare  Getulo  preedam  etludibriia  Marti. 
Ergo  Pyram  ingentem  mediis  i^  moenibus  unbi^ 
i£aificant ;-  jam  cderuleas  exsuiglt  m  au-ras 
Ignis  oyans  :  lat^  vukano  tecta  relucentk 
*Huc  passim  portantur  opes- ;  liaS'  iilvidet  ho6t&  .    .  '  ^  -' 

Ira  viriHm  y  properatque  suis  absumere  flaitimis.^  ^ 

Bacchatur  nova  pernicies  ;  pretiosa  supeUex 
Eruitur ;  gazas  patefactis  atria  portis 
Gimcta  vomunt ;  urbem  sua  vis  poptilattir  :  in  hostem 
Civis  abit ;  prsedo  sibi  quisque  i  manuque  Penates 


I 


So6  CXKUiVTTM 

Nuim  (  miserum  !  )  sese  mirantur  heiili. 
Confusas  morsu  depascitur  ignis  avaro 
Divitias  :  flammis  data  ■praddk  yoracibus  ardet 
Argenti  moles  et  concolor  ignibus  aurum  j 
£t  quidqnid  longo  fprtuna  aggesserat  aevo. 
Ifec  vos  y  6  Diri  j  vestros  tenuistis  honores  ! 
Numina  sancta  Deum  spoliantur  j  sacra  profams  ^ 
Publica.privatis  cumulo  involvuntur  eodem. 
Kec  satis  :  in  medios  caeco  ruit  impete  preegeps: 
Ingens  turba  rogos  :  infesti  militis  iras 
Turpiaque  eludit  meliori  vincula  fato , 
Frustraturque  minas  y  nibil  in  quo  saoviat  hostis 
Securos  praoter  cineres  et  busta  relinquens. 
Panditur  interei  labentibus  ariete  muris 
Urbis  iter  :  subito  irrumpit  glomerata  tumultu 
Ferrea  Paonorum  nubes  ;  circ4imvoIat  horror } 
Mucronum  micat  atra  seges ,  mixtoque  ululatu 
Bellantflm  loca  cuncta  son&nt  ^  loca  cuncta  cadenl&m. 
lUcet  ad  ceedem  discurritur  ^  impius  ardet 
Ensis  j  et  imbelles  matem<)  in  funere  Natos 
Demetit  ^  invalidosque  senes  ;  nec  inermibus  annis 
Parcitur  ;  ecce  inter  raoritursB  conjugis  ulnas 
Occidit  ah!  gemino  confossus  vulnere  conjux. 
Corpora  corporibus  densantur;  sanguis  inundat 
Plurimus ;  mgenti  Mars  perfurit  improbus  urbe. 
Non  impuni  cadunt  <;  terreri  nescia  y  victis 
Dat  rabies  animos  ;  aUi  per  tela  ^  per  enses  ,^ 
Oeci  prascipif^t ;  ruit  in  nova  vulnera  virtus 
Saucia  j  nec  vivax  uno  furor  occubat  ictu. 
Erumpentem  animam  largocum  sangnine  j  sangnis 
TJItimus  ulcisci  properat  :  manus  arina  fatigat 
Semianimis  j  victusque  et  eodem  funere  victor    • 
£zpirant  inter  cumulat»  stragis  acervos. 
Inclusi  tectis  alii  circumdare  namma^  y 
Cumque  suis  gaudent  cpmmuni  occumbere  busto* 


1 


t  X  B  B  R      8  B  y  T  I  M  IT  S.  So^ 

SOMNIUWr    ANNIBALIS. 

JlL omulidtjm  terror ^  ser4  sub  nocte  j acebat 
Annibal ,  et  placido  recreabat  Tfiem|>ra  sopore. 
Ecce  autem  juvenis  mortaH  corpore  major 
Astitit  in  somnis  ,  subitd.que  in  luce  reiulsit ; 
Arreptique  manu  ;  cc  sup^s  k  sedibus  ^  inquit  y 
»  Adsumus  y  6  ductor  IjybiaB  !  mc  Rector  Olympi 
yy  X)ivitis  ItaliaB  misit  tibi  pandere  calles  ; 
yi  Tu  sequere  ,  immotosque  cave  deflectere  vultus.  » 
Dixit  y  et  ingreditur.  Ferculsus  imagine  fict3. 
Obstupuit  PoBnus.  Gressum  tamen  audet  euntis 
Fone  seaui  j  inque  ducem  tacitos  defigere  visus. 
Intere^  horribilis  fragor  intonat  ;  omnia  vasto 
Miscentur  strepitu  ^  peniti^que  immurmurat  horrof 
Sylvarum  j  et  pavidas  ferit  ingens  sibilus  aures.        * 
Jlespicit  :  immens^  -per  lucos  squameus  anguis 
Mole  trahebatur  5  concussaque  verbere  cauaad 
Convellit  nemora  y  ac  radicibus  eruit  imis« 
Perpetu3.  dat  strage  viam  ;  populataque  lati  ^ 

Agmina  sylvarum  ,  quercusque  ,  ornique  gementeis 
Frocubudre  :  micant  elisi  e  nubibus  ignes^^ 
Fulminaque  erumpunt ,  et  coeli  templa  videntuf 
Ardua  concordi  jam  jam  lapsura  ruin^. 
Constitit  attonitus  monstris ,  causasque  requirit 
Annibal ;  extempl6  juvenis  flammata  retorqiiens 
Lumina  :  cc  Perge  sequi  y  inclamat  \  procul  absit  inerti 
y>  Corde  timor ;  tibi  vastandam  fatalibus  armis 
»  Italiam  tanto  portendunt  omine  Divi. 
»  Nunc  age,  sterne  viam  ferro,  nec  plura  requirasj 
D  Non  fas  terrigenis  scrutari  fata  Deorum.  ?> 

TEMPESTAS    APENNINI. 

XB-A-Ty  Bt  indomitas  jam  tandem  evicerat  Alpes  j 
Jam  niviumque  xhoras  et  in^Iuctabile  pbndiis 
Saxorum^  ingenti  perruperat  Annibal  ausu. 
Ecce  iteriiin  laios  humeros  opponit  eunti 


5o8  C  A  A  M  I  ir  U  M 

Ingens  aerium  tollens  caput  Apenninus, 

Constitit ;  et  yarium  tiirbata  per  ora  cuourrit      ' 

Murmuri  ut  opposito  rapidus  fremit  objice.toirens  ^ 

cc  Quem  belli  finem  expectent  metamque  laborum  ? 

3>  An  contra  immensos  moveant  XfOTa  prffilia  montes  ? 

)>  An  juyet  immergi  mocl&  Tallibus  ^  et.  mocl&  nube^ 

»  AfFectare  altas  j  niTibusque  baerere  sepultos  ? 

Sensit  y  et  iu«primum  dux  proTolat  impiger  agmea* 

»  O  Socii  j  exclamat  y  Tobis  hic  ultimus  agger 

7>  DiWtis  ItaliflB  superest :  hesc  mcenia  RomaB 

»  Scandere  cessatis  ?  »  SimM  h^c  \  similil  arduus  altumr 

Tentat  iter  y  sequitur  Lybiae  quem  torTa  ^uTentu^* 

Yix  ducis  exemplo  fidens  processerat  agmen  ^  « 

£cce  tibi  nubes  borrendis  tota-  procellis 

YolTitur  :  immenso  funduntur  ab  s&tbere  nimbi. 

Sibilus  intere^  boreas  S£evitq.ue  ,  sonatque  ^ 

£t  refugos  afjQat  Tioleuto  turbine  Tultus. 

Haud  mora ,  consistunt.  Pars  iirita  conjicit  arma  ; 

Fars  graTis  y  armorumque  gemens  sub  pondere  iRi^aa 

ProcuDu6re ;  alios  insano  Tortice  TentUs 

Yersat  circumagens  et  crebro  turbine  torqiiet  : 

Intercludit  Iiiems  auimsB  spiracula  y  et  auras 

Vitales  haurire  Tetat  j  tim  corpora  terrS. 

Abjiciunt  fessi  rerum  ;  concussa  tumultu 

Porta  tonat  Cc^li }  ruptis  ^  nubibus  ignes 

£Iisi  ipicu^re ;  aures  stupefactaque  captu^ 

Lumina  y  sollictt^  torpet  fbrmidme  miles.  ... 

Ukidique  nox  atris  circun^olat  horrida  pennia. 

T  R  A  J  A.  N  I 

ERGA   FAUPEREM    MULIEREM    BENICNITiLS. 

A.B.DUUS  j  et  rutilis  aCer  Trajanus  in  armis 
Ibat  bella  ferens.  Hinc  circilim  plmimus  atque  Iiinc  .. 
Pulsat  humum  sonipes  j  supra  caput  aurea.  quassant^ 
Signa  smus  :  aquila^  clavo  pauduutur.in  aurjO^,  ,      ,.  -. 
Ecce,  Tirfim  fremitus  ]^innil^sqD.e,intejr  eq^otujrtt  :i 


r  I  B  E  a    s  B  p  T  I  M  u  s.  5o9 

Imiit  (  ob^trupuSre  omnes  £pi||iumque  dedoje  ) 
Mater  luexpletum  lacrym^nB.  iSparfioque  isapiJJlu ; 
vlrruit  infelix  ,  fremsqu^^by^rsAipishfinsfts.c    .. 
cc  Siste  gradum  y  exclaonat  j  kLor^masqiitifc  ftbslifer^e  tmmm  ^ 
?>  Et  miscras  erepjtum  genitjici  lulcisoei»  S[|iUiim.J  p> 
Hic  Frinceps  patrio  commod^us  pefirfiore  e  a  Majtor.)    « 
»  Te  tua  jura  manent9.dixii;^.i;QaipQScejq«iBi:eJia£^  .  . 
»  Dum  redeam.  »  Sed  prtfscipifi  comp^^  doiosGe  :j      ^ 
»  Quid  si  non  redeas  ?  At  cnJ;  i^uixmmque  sequeitiu* 
»  Ultor  j  ait.  Tunc  illa  :  Tibi  quid  proderit ,  inquit  j 
»  Laus  aliena  j  tuam  si  tu  delator  omittis  ?  » 
Constitit^  et  tacito  perstrictuS  yerbere  :  cc  Certum  est 
»  Jam  nostras  implere  vices  ;  cn  adsumus  y  hic  nunc  ^ 
»  Stare  decet  y  iiim  nos  y  pietas  &  sancta  y  moraris  !  » 

POETiE   DE   RHETORICA 

«CaiPTURI     INVOOATIO. 

U  NDE  hominum  resides  moyeat  facundia  sensus ; 
Quo  de  fonte  cadat  y  largo  ceu  flumine  y  fandi  ' 
Copia  ;  quo  varias  deceat  disponere  partes 
Ordine  :  quos  rebus  verborum  aptare  colores , 
Nunc  canere  aggredior.  Vos  fi  y  quas  Attica  tellus 
Quas  ct  Roma  parens  pulchro  tuut  eemula  paitu  , 
Ingentes  animsB ,  fontes  mihi  pandite  vestros  y 
Pandite  ,  et  occultos  artis  reserate  recessus. 
Tuque  ,  &  Pelsei  terror  cladesque  Philippi , 
Grandi  voce  tonans  y  sublimior  omnibus  unus 
Inter  Cecropidas,  decus  immortale  Minerva; , 
Plurima  cui  cingunt  auratos  fulgura  crines , 
(  Ailne  aliquem  te  dicam  hominum  dicamne  Deorum  )  ' 

Adde  pares  animos  ^  coeptisque  audacibus  adsis. 
Nos  tua  jam  imbelli  versamus  fulmina  dextri* 

Et  tu  Romuleae  gentis  sol  unice  ,  TuIIi , 
Nobile  rostrorum  sidus  ,  quo  sospite  vixit  y 
Quo  cecidit  moriente  y  tuis  obnoxia  fatis  , 
Fandi  Diva  potens  5  si  te  Catilina  minantem 


] 


5 10  CAEMtKtJM:  JLXdBlL  BlSPTlilltiSt 

Fugit  hiana  ;  si  flagitiiB  AntQ§ius  ardens 
Horruit  invict»  teium  immedicabile  lingu«B  ^ 
Si  maduit  lacrymis  invitus  C»sar  ,  et  irae 
Immemor  k  manibus  tremulis  edicta  remisit  j 
Yoce  tu&  Yictus  ;  notas  tibi  tradimus  artes. 
Doctor  ades  y  calamumque  tuo  mihi  nectare  et  am^o 
Imbue  j  da  sensus  aptos  ;  da  cerea  motu 
Corda  ciere  suo  3  quique  erupere  Tolenti 
£x  oculiS|do€ea8  lacrTmarum  educere  riyos« 


F  I  N  I  S. 


/ 


%^/V%^  ^^W^^^^^^^^^^^^^^^^^^^V^«W%«M%/V^ 


INDEX  GARMINUM. 


<aNMM«k*a 


LIBER   PRIMUS. 

HEROICA     SACRA. 

•  Jl  o  B  T  ▲  Calamum  SupQm  dicat  y  F^S^   ^47 

Fratricidium  in  Caino  vindicatum  ^  i^o  * 

Noemus  in  Cyatho  Naufragus  ^                    '  ii|.u 

Ckristus  in  Josepho  adumhratus  ^  il>ia. 

Esther  coram  Assuero  ^  i5o 

X)avid  Posnitejis  ,  ,xS% 

Samson  in  funere  victor  j  1 5  2 

Absalo  JkLoriens  ^                                           -      '  i53 

SaulSamuelis  umhram  consutitp  i54 

Job  Adversis  major  p                                      .      '  \56 

JMoses  Hegni  Comtemptor^  ibid» 

JXivid  ante  Arcam  saltans  ^  xSn 

I^avid  violentcB  sitis  victor  ,  i5o 

Pudicitia  vindicata  ^  seu  Susanna  liherata  ^  ibid. 

Judithce  de  HolopKeme  lCriumpkus  ^  i6o 

Fa^le  Balta^aris  Convivium,  161. 

Eleazarus  in  morte  victor  j        ^                            .  ibid. 
JkTachahcBorum  MaterFilioad  mortcm  hortatrix  ,  16% 

Antiochus  moriens  ,  i63 

Vota  suspirantis  Orbispro  Christo  venturo  ^  i64 

In  Christum  recbns  natum  Ecloga  ^  i65 

Jn  Puerum  Jesum  pervio  in  stahulo  jacentem  ^  166 

Jn  sacras  sanguinis  Cl^risti  Primitias  ^  n 

Ad  Reges  Magos  ,  i6J 
Puer  Jesus  in   offiGina  Josephi  vulneratus  diim 

FahrilemArtem  exercet ,  169 

Amoris  in  Christo  de  JkEorte  Triumphus  y    ~  ibid. 

Natura  tota  Christo  morienti parentans  ^          .  ^  irro 

Christo  Co^lorum  arbe^  superanti  Bpinicium ;  171 


$17,     '  IN,DBX      CA^aMINUH. 

EucharistiiB  in  vepres  projectas  Apes    Templum 

exiruunty  i    P**g*    ^^^ 

Christus  in  EucHaristid  Leonis  JDomiibr  y    \  1^4 

Christus  in  Eucharistidjuga  Dasmgnum  j  1^5 

Christi  in  Eucharistid  latentis  iners  Bellua  adver- 

siis  Erroremvindex  ^  j  176 

Christi  in  Eucharistid  de  ku/r^ano  corde  Trium' 

phus,  .    ,.  j  178 

Otho  Jmperator  morti  prozimus  sacrd  Eucharistid 

mifphiliter  refectns  ^  i^b 

Eucharistia  et  Maria  Duo  salutis  liiumancB  prc^'^     '  * 

•  sidia  y  180 
In  puros  B,  Virginis  Coneeptu^  y  \  *  182 
Virgo  Mater,  i83 
jmiaria  Puerum  Jesum  in  Tempio  sistitj  184 
*J3faria  humani  generis  Jilater  y  i85 
Viigo  Mater  Puerum  Jesum  Hquif^s  \  ibid. 
Anima  revertens  ad  Deum  in  Filio  Prodigo  adum^ 

hrata  ,  '     186 

Filius  Viduce  NaTm  ad  vitam  d  Christo  repocatus  ,188 
Petnis  PcBnitens  j  ibid, 

Jn' Herodem  Infanticidam  ^  18^ 

Tjdagdaiena ,  seu  Amor  Faneri  snperstes  ,  ino 

Saulus  ad  meliorem  vitce  ftiigem  conversus  ^  1^1 

Xn  omnes  Sanctos  y  1^2 

S'  Jgnatius  giacialihus  in  aquis  excestuans  ,  i^3 

S»  Xaverius profectionem  ad  Xndos  iMeditans  j        \^\ 
Idem  in  Mauricam  Insulam  pergens ,  io5 

Jdem  ipsos  inter  Somnos  Qupidinis  victor ,  ibid. 

Jdem  Tempestatem  sedat  injectd  in  fluctus  Christi 
^  Cruce  pendentis  iifuf^gine,  quam  cancer  marintts 
postmodiim  rdfert ,  107 

Jn  B,  Genovefam ,  ''    \     198 

In  Eandem ,  ibid. 

*  Crucis  Triumphus,  seu  Constantinus  deMaxerttio 

V.ictor^  199 

Juliani  Apcfstatte  Mors  ,  '  200 

B,  ,Catharind  TSenensis  spineam  coronam  Roselt 

anteponit  f  201 


INPSX     CARM^INUM*  5|^ 

In  S.  JDionysium  ^  '        .     ■  p9£«   202 

*£.  Franciscus  sacris  Christi  vulnenbus  sigmf^tus .  ibiij^ 
Jbi  illa^  sfultorum  vocesy  Edamus  et  Bibkltli^3 , 

cras  enim  moriemur  9   '*        "'  noj^ 

In  Quadragesimam  ^  i^ict* 

LIBER    SECUNDUS. 

HEROICA  PROFANA. 

• 

Vulcaniii^^Qasl^  tapsu$  y    *  '*  *  aotf 

Mneas.  d  Neptuno  servatus  ^     >  ibid. 

Auri  fames  pemicies  maxima  •  Ufyssis  sooiifijstum ' 

ventisuuefs^  apsriunt  j  '  2^j 

Amor  irarum  victor.  Achilles  redit  ad pngnam  oA' 

vindicandam  Patrocli  mortem  m  '    2o8~ 

Andtomucke'  ad-  Mectorem  eim  AchiHe  congressu^ 

rum^  •-..*«  ^og 

Achilles  et  Hector  Diis  faventikus  setvati  3  ibidr. 

Meneluus  d  Moohaone  sandtusj  210- 

jf^icB  Andromaches  UicrymtB  Jn  funev/^  Mectoris  y     a  1 1 
Wriamus  coTpUs6ectDris  4ib  At^hiliis^redimity    .       21 2' 
AndromMche  Pufirum,  A^ti^n^cta  Patri^  im    Hu" 

mulo  abscondit  ^  21 3^ 

AndromAche  ad  Vlyssempro  serv^fido  Astianacte^  21 4* 
Mecuba  in  Canem  versa^y  ibid^.' 

fofyphemus  Occascatus ,  "    '  2i5 

Ulysses  Sin^ufUfi^iC^o/fy     -  •  »  "  aiy 

Heroes  latere  nesciunt,  '  !^i8 

Orestes  liberatUs,  .'    '    1    *  219 

Hercules.Cql^mtr^ctaf^,    ,    .    ,       <.  •    A^4«. 

Pudicitice  in  ipso  funere  Tritfmpfij^^^  t^O 

Tomiris ,  seu  Ultio  immoderata  ^         <  ^^^^ 

Nemo  ante  obitumfelix  ^  i^bi^* 

Lycurgq  Naia^dum  JEpijn^icifi^  ob  ^xiii^  in  Thr^" 

cidVites,  1}J^ 

P^tra  ex^u^nqt/i ,  '  U?i4» 


Tc?;w^.  //.  Kk 


Si4  IND-EX   CARMTNinn. 

EXHISTORIAB.OMANA.        . 

RomulietRemiFata^     .  P^«  ^^ 

Romulus  Fatorum  compos  ^  ibid. 

Haratius  liheraius  ^  "  Hz^ 

Tullia  per  calcatum  Patris  cadaferad  s^Kum  gomS" 

eendity  22^ 

Curtius  pro  Patrid  se  devovens  y  aa^ 

Regulus  Carthaginem^  repetens  y  ibid. 

Annibal  moriens  ,  228 

Cassar  viso  Pompeii  extincti  capite  illacrymans,   232a 
J^ors  Cassaris  ^  ibidL 

JkLors  Cassii  ^  a3a 

Ik  Fulviam  y  cdm  extincti  Ciceronis  tinguam  acu 

perforassety  93\ 

JHors  Cleopatrof,  «232 

Ambitio  impotens  ^  seu  Agrippina  Filio  suo  Neroni 

viam  ad  soliumv el  morte  sudredimens  ,      .   ibid. 
Germanicus  Jkloriens  ^  ^33 

Agrippinasin  urbem  reditus  cum  Libexis  et  Gemor 

nici  ciheribus  ^  .234 

Britannicus  inter  Epuias  .veneno  s^blatus  p   .  2&3S 

Nero,  sui  ipsius  ultqr  ac  camifex  ^  ^36 

PiBtus  et  Aria  y  ibid. 

Domitianus  JHuscas  Qopiens  y  238 

Ip^idiosoi  Hetiogahali  aelicuB  y  ibid^ 

T*heodoricus  JHoriens  y  n^^ 

LIBER   TERTIUS: 

MISCELLANEA. 

Augustis  Magni  Condtei  J\Xqnibus  Societas  Jesu  ^ 

pro  legato  sibi  Corde^grt^tias  agitjf    \-    '  z4^ 

tn  Follem  Fabula ,       '  .     ^4^ 

Aurum  Ititterarum  peraicies  ,     .  ^44 

Iii  Hyemem  quce  GalHd  totd  scet^iitdnno  1700  ,   246 
Hpstes  Amici ,  2^7 

•  Dirce  in  Vulcanum  ^  quod  optimi  Poetai  carmina 

igne  periissent  ^  248 

J\Ietamotpho§i^  Pueri  in  Eburvolatile  ^  24^ 


IKBEX    OAft.MZKUM»   ,  6lS 

Mjfiiamozphosis  Ebriorum  Juvenum  in  lagenaSy  p.  ftSo 

JkTortis^e  Principibus  Viris  triumphus  ^  .  s^l 
.Und^  Bfledicorum  in  Orbem  Proluvies  ^              .253 

In  pemersum'  Poj-entum  in-Liheros  amorem^  .  2&54 

Xiaboris  necessitas  ^                           ,                    -  •  2^5 

JF^pliorum  LusorioVum  Origo  ,  aS^ 
Potio  Cochelati  Littefarum  studiasis  saluierrima^  267 

^omnium  ^  $&5q 

Lusus  in  Hirundinem  ^  «2^5^ 

Hispanus  Versaliam  in  Regiam  admissus  ^  ibid. 

Juvenis  ebriosi  in  Cadum  ^mutatus  ^  260 

Lepida  Pictoris  festivitas  9  ibid. 

In  Psittacum  ^        *                        ^  2fo 

•Cupido  ab  imbre  madidus  j                                .  2^63 

2)e  Brevitate  vitce  j                                           -  264 

Cupido  Cereus  in  Artificis  ojficind  venalis  |  ^65 

Solertis  ingenii  specimen  ^  ibid. 

Vndk  Larvarum  origo  ^  ^66 

'Cupido  Arator,  »67 

Pacis  augurium  in  medio  armorum  cBsta  f  a6o 
Phures  voluptaSff  qudm  JS^eptunus  aut  Mav^rs^,^ 

enecat^  -  ibid.' 

Ampr  m^dio  in  fpnte  Marmoreus  y  0$^ 

In  senectutem  inverecundam  j  270 

Pacis  ac  Bellonce  coUoquiim^,   .  ibid. 

AdParcas.pra^inidolumitate  RegiiPueri^  ,  271 

Cupido.  Naufrc^gus  ^  .              '.••....  :^ya 

Labor  improbus  omnia  vincit  j  .  2^3 

XJndk  nata  vultuum  d^ssimiUtudo  ^  ibxd. 

Cupido  delusus  \                      .            ^        .  2^4 

^pes  Mahrum  omnium  consolatio  |  2^5 

Jocus  in  solem  ,  277 

Tumuli  vanitas  ,  ibid* 

LIBEB;    QUARTUS,. 

ELEGIACA  ET  LYRICA. 

Anima  Pcsnitens  f  ^J^ 

Anima  Inferis  ignibus  damnUta,Ad  Amicjim.sOiirf^  ^/  . 
suum  adhuc  viventem  p  .   ,    ^?^, 


Sl^  I^I^Sl:    CARMTKtTM. 

PauHncB  desidxtiitik   titm   dtdntus   tjUs   Seneca 

Wiorte  damnatui  essfet  ^  aSa 

fiUus  adpHtifem^  e^}h  earulkre  jussus  ihcthtsulto 

Patre  reverfisset  y  5^83 

"In  Sympathiam ,  284 

Sitkous   Oeno^i^  f^atum  ipso  tfus  festipitatis  die 
»     pertolutum  ^  iiSS 

*fiOna  ad  Picturam  ut  pingat  ad  vimm  Pkihppi  V 

linaginem  j     '  ^87 

^tllia  ad  Pacem  ^  ei^fpm^issimns  Belloiitm  >tto- 

tihus  concuteretur  f  s{|^ 

^sligionis  Classicum ,  29I 

In-Epomidem  Magisteriiln^^niity  fir^S 

jEikinentissimo  Cardinali  de  PoUgnac  y  ibid. 

i.  Joanni^FranchcoIiegis^TS&^ria  y  2p1( 

^ijudovico Magno  Epicedium ,  ^9^ 

Philippo  AureUanensium  Duci  Tktori  Jlejg&  et 

^egni  M.oderatori  ,  3o3 

^LUdovico  Carhutensiuin  J>ucij  pforecupetn^  V)^ 

leiHdihe^  3oS 

>  Yotumpro  incolumitate  PueriRegis  Ludovicti  Xy^  S06 
Mi^ligio  ad  Ludovisum  XVy  Hegni  M>e/tascapeS' 

ientemy  3o8 

Pauperibus inprimis  aditmkd^Ckr&tidUHUSpdtlirey  3 1 0 
AS  Charites  ^  Jotos  pfo  Hegio  thfante ,  5 1 1 

A^  Amicum  Poetam  suavissimi  haspiiis  deHdeHUm 

kfersibus  explicantem^  3t^ 

'A^^AmicumipsoNttptiarumdit,  ^  *  .     3i3 

^fieculum  ^  Amicitim  symbolum  p  Ei4 

LIBER.  QUINTUS. 

F  A  B  U  L  iE. 

laco  et  JEquiis  ^  3 1 5 

LupusPi^»fis1iaHitd^iisiiiuUtUSy  .       .              3i6 

Lignator  et  Mors  y  ibid. 

^Vulpes  et  Felis ,                       ^  Si«^ 

Leo  Podagrdldbordns',                  /"  $18 

,,  £^a/or  et  Mercurius  ^  •  ibid. 


/ 


I 

iNiDfe^   CARMINUM.  Sv/ 

Quercus  tt  j4rundo  ,  p^.  3i^ 

Lupus  et  Pasiores  j    ■  32o 

Vulpes  caudd  sud  mutila  ^     ^  3ai 

Animalia  Peste  lahorantia  ,  322 
luupofs  imterefOves  inita  pax  ^                            ^  323 

Asinus  et  Catellus  ^      -  3^4 

£quus  y  Vulpes  j  ac  Lupus  ,  3^5 

Telis  senioretjuniorMus^               •  3b6 

Amici  duo  y  ibid. 

Du^es  et  Sutor  Pauper  ^  827 

Canis  et  Asinus  ,  32o 
Membrorum  in  stomachum  conjurutio  ^           • '       32^ 

VilUcus ,  Canis  ^  et  Vulpes  ,                    ^  33o 

Parasitus  Divitis  ad  mensam  sedens  y  33«. 

Jdors  JMLedici  habitu  dissimulata  ^  3^ 

JUvulusj                                      •  353 

Psittacus  Laudatorj                 '  ibid. 

Undd  apes  refugiunt  d  Locis  resonantibus  y  335 

SELECTiE  QUiED AM  E  FABUUS 
C.     LE    BEAU. 

• 

Li^nator  et  JVIercUrius  ^  33^ 

Obins  et  Cucurbita  j  33o 

Asinus  pelle  Leonis  indutus  j  33^ 

CaHis  et  Lupus  ,  ibid. 

Afundo  et  Quercus  ^  S^b 

Scyticus^Orator  j  3^^ 

Asinus  et  Catellus  ^  ^Jjj,y 

MusccB  et  Leonis  certamen  ,  3^6 

Animalia  Peste  laborantia-^  ^47 

Phogbus  et  Boreas  j  .349 

LIBEfl   SEXTU^. 

Epigrantmata  ,  35 1 


5x8  XNDBX  CAftHXKtTM; 

^LIBER    SEPTIMUS* 

VARIA  E  VARIIS. 
E     CaMMlRIO. 


Ad  Victoriam  ^ 

In  Victoriam  Steinkersensem  p 

AdSantolium  Victorinum^ 

In  Obitum  Gab.  €ossartii  j 

Noh*  Adolescenti  J.  B.  ^Estampes^ 

JHacloviopoiisservataj 

Namurcum  expugnatum^ 

Heliotropium  j 

Poetici  Spiritis  Varietas  y 

Sol  Oriens  ^ 

Deliquium  LuncB  ^ 

Tenebrw  Discussce  p    ' 

Horoiogium, 

PsittacuSy 

Veleda  in  Acanthidem  ^ 

Sflusicus  ih  Lusciniam  ^ 

Torrens  et  Fluvius  , 

Papilio  et  Apis  , 

Acus  Nauticuy  et^Gubemaculum  y 

Adulatio  Punita  , 

Pabna  et  Cucurbita  p 

Taurus  Saginatus  , 

Aquila  et  Trochilus  ^ 

Antonius  Piscator  ^ 

Cuniculus  et  Leo . 

Vulpecula  et  Lecena, 

3Ius  y  Feles  et  Muscipula  ^ 

Conjuratio  Stellarum  in  Sotem  ^ 

Sol  et  RqncB  j 

Litterarum  Alphabeti  Concordia  p 

Concors  Discordia  , 

t    R  U  ^  O. 

Parapirasis  de  tranquitUtate  viias . 
Oe  Nobilitatis  Jnstitutione  ^ 


V^ 


,•36^ 

3yo 
371 
373 
375 
378 
377 

38o 
382 
383 
384 
385 
387 
3oo 
393 

3^4 

399 
401 

4o3 
404 
4o5 
407 
408 

ibia. 
411 

414 

4i5 


417 
4^1 


•^ 


INDEX    GAILMINirM.  SlQ 

JDe  Hominum  Audacid  ^  P^g-  4^^ 

De  Abjiciendd  futuri  temporis  soUicitudine ^  ^2,y 

De  Poesis  JLaudibus  ^          ^  4^^ 

:fe    R  A  P  I  NO. 

Origine  des  Jardins  et  Description  d*un  Parterre^  4^6-. 

MStamorphose  de  la  belie  Rhodante  en  Rose,  4^7^ 

Utilit6  des  Fleurs ,         -  4^9 

Histoire  de  PAnSmone  ,  44o 

Origine  du  ChSne^  ibid. 

Orph6e  surle  Rodophe , ,            >  44^ 

AudaceetsuppliqedfiJklarsyaSj  ibid. 

TJAulne  et  le  Saule  y  44'^* 

]\fl4tamo,rphose  dJunjeune  tornme  en.Oypris  y  44^ 

Mloge  du  Myrte ,                                           ,  '  ibid. 

Le  Lofirier  ^                .  444' 

Xe  bonheur  Qhamp4tro ,                                      *  44^ 

l/Aqueduqd*ArcuGil^                          .  44^ 

Qjigine  des  jets  d^Eau,                                  -  ibid. 

Les  Ca^scades  ,                       „     .-^  '  44®- 

Eloge  de  Chantilly  et  dugrand  Conde^  ibid. 

Culture  des  Vergers  ,  44^- 

Episode  du  paysan  Marsie  ^                 .'  ^5o 

UArt  de  greffer^  ses  procdd6s  et  ses  r6sultats  ^  ibid« 

Episode-d^Alcinou^,  .   4^2. 

E    V  A  N  I  E  R  I  O.  , 

Le  Qanaldu  Midi,  /Ifi^- 

I^  neux  Barbus  changd  en  Barbeau  p  ^bb 

La  Vendange,  ^BS 

Les  Vers  d  Soie,  4^7 

Xa  Nqee  de  Village  ^                                 i  4^ 

Attachement  des  Chiens pour  leurs^Mait^  ,  4^^ 

La  Ricolte  du  Guy  ^                           ^  '463 

UHyver  de  1709 ,  4^4 

^a  Chasse  du  Csrfy  4^^. 
PSrist^re   et  ses  Jiiles  changies  ^zr    Qolomhes  / 

Mikus  I  ^?!  i(f/?a7f ,  4^^ 


z' 


5aO  XNSEX  CA&MINUS 

t  CAROLO  LE  BEAU. 

Abcl  d  CtUno  fratre  interficitur  ^  F^S*  4?^ 

Sacrificium  Abrahami^  4^4 

JHoses  ab  undis  sepfatus  ^  *   4?^. 

STm/i^iVKS  i»'4im  rubri^  4?^ 

i>ej^  ^  mofUw  Sinai  ^  477 

yiUflus  atffeus-y  47^ 

tfordanis  tmnsitus  y  479 

Trespueri  infomace  j  4^^ 

IsifiasdeMessia  y  ihid. 

Jf/i>  mviduas  Naimd  mortesusditatJesuSy  4^4 

Mectc  tis  et  Andromaches  coUofuium  ^  J^Si 

Mjors  ^olixence  ^  4^^ 

iEdipi  ,quemics  ad  semes  p  postqu4;m  cculos  sibi 

effhdisset  j  49^ 

Cfdif^us  dfilis  expulsus  et  exul  PoUnicem  fiUum  , 
'  *  uiipse  ab  Etkeocle  fratre  ejectus  veneratj  eum-^ 

que  orabat  ut  T%ebas  secun^  reverteretur ,  sic 

aUoquitur  ^  49^ 

^^ctrcB  gemitus  ujnam  tenentis  j  in  qud  firatris 

^^tis  cinere^  ineiusoe  putat  j  j^g3 

Af^^ones  querelcB  ^  di^m  Creontisjussuij  ob  sepul" 
*  tumfratrem  PoUnicem  vivc^  in  sepulchntnk  demit" 

teretur  j  4^4 

\us  et  RomuUis  d  Lupd  nutritip  ^^5 

Sabinarum  rdptus,  ^^6 

Jforatiorum  et  Curiarum  pugna  ,  497 

fforatius  Cocles  soius  Tuscorum  exercitum  it^aditu 
.  ppntis  ab  acce^su  prohibet  j  ^  «  499- 

Qpriolanus  d  suis  in  exiUumpulsus  cum  VolscQTum^ 

exercitu  Romam  obsidet,  5oi 

^agi$ntus  Direpta  ,  5oS. 

^om^ium  AnnihaUs  p  \j  Soj- 

Tempestas  Apennini  ^  ibid. 

T/yani  erga  pauperem  muUerem  benignitas  y  5o8 

pQCtce de Rhetoricd  scripturi  invocati^ $  •'  Boa^ 

FINIS  INDICIS. 


c/  , 


..l 


) 


.Xi- 


%^i 


»o 


^ 


.•J 


i   \ 


61 


I 


• 


m 


^