V
I
m
J ß.03vr>
Berliner Studien für classische Philologie und Archäologie. !
Elfter Band. Zweites Heft.
MAXIMIANI ELEGIAE.
AD FIDEM CODICIS ETONENSIS
RECENSUIT ET EMENDAUIT
M. PETSCHENIG.
-*1
ft 10 61 <~
BERLIN 1890.
VERLAG VON S. CA L VARY & Co.
m
VERLAG VON S. CALVARY & CO. IN BERLIN.
BERLINER STUDIEN
FÜR
CLASSISCHE PHILOLOGIE UND ARCHAEOLOGIE.
Bisher erschienen:
Erster Band. X, 783 S. gr. 8. Preis 19 Mark.
Inhalt: Wilhelm GemoU, Untersuchungen über dio Quellen, dea Verfasser nnd
die Abfassungszeit der Geoponica (S. 1—280. Einzelpreis 8 M — Krneatui Kuhnert, De
cura statuarum apud Graecos (S. 281—356. Einzelpreis 2 M. 40 Pf.) — Heinrich Weissenborn,
Die irrationalen Quadrat wurzeln bei Archimedes und Heron. (S. 357- 408. Einzelpreis 3 M.
60 Pf.) — Adalbert Horawitz, Griechische Studien I (6. 409 -450. Einzelpreis 3 M.) —
Fri ederlcus Cauer, De fabalis graccis ad Komam conditatn pertinentibns (S. 451— 490. Einzel-
preis 2 M ). — Paulus ltelnholuus » auh r. De Aetna poemate quaestiones criticae (S. 491—
602. Einzelpreis 4 M.) — Leopold« Cohn, De Heraclide Milesio Grammatico (S. 603—718
Einzelpreis 4 M. - F. R. Leidenroth. Indicis grammatici ad Scbolia Veneta A exceptis locis.
Herodlanis speeimen (S. 719—788. Einzelpreis 2 M. 40 Pf.).
Zweiter Band. XII, 490 S. gr. 8. Preis 17 Mark.
Inhalt: Wilhelm Soltau. Die Gültigkeit der Plebiscite (S. 1 — 176. Einzelpreis
7 M.). — Hermannns Uierardus Grundmann. Quid in eiocutioue Arriani Herodoto debeattis
(8. 177— 268. Einzelpreis 3 M.) - Carolns AemllluN Illing. De antidosi. (S. 269— 307. Einzel-
preis 1 M. 80 Pf.) — Sei mar l eine, De ornamentis triumphalibus. (S. 3o9— 397. Einzelpreis
SM. 50 Pf.) — Joannes Schmidt, lim- Posibomericus. Particula prima. (S. 399-490
Einzelpreis 4 M. 50 Pf.)
Dritter Band. XXII, 436 S. gr. 8. Preis 12 Mark.
Inhalt: Ludwig Stein. Die Psychologie der Stoa. l. Bd. Metapbysiscb-antbropo-
logiscber Tbeil. (Vlll. 216 8. Einzelpreis 7 M.) — Wilhelm Kampf, De pronominom perso-
nalem usn et collocatione apud poetas scaenicos Romanornm. (II. 48 S. Einzelpreis 1 M. 60 Pf.)-
U iihelm Peez, Die Tropendes Ascbylus. Sophokles o. Enripides. (XII, 172 S. Einzelpr. 6 M. 80 Pf.)
Vierter Band. XVIII, 322 S. gr. 8. Preis 10 Mark.
Inhalt: Paulus Caaael, Zoroaster, sein Name nnd seine Zeit. Eine iranische Glosse.
(VI», 24 S. Einzelpreis 1 M. 20 Pf) — M. Petachenlg, Flavii Cresconli Corippi Africani
grammatici opera edita et explicata. (XVI, 268 8. Einzelpreis 9 M. 60 PL) — anist Brey,
De Septem fabulae Aeschyleae stasimo altero. (IV, 30 S. Einzelpreis 1 M. 20 Pf.)
Fünfter Band. XVI, 687 S. gr. 8. Preis 18 Mark.
Inhalt: P. Langen, Plautinische Studien. (Vlll, 400 S. Einzelpreis 13 M.) —
Tb. Puschmann. Nachtrage zu Alexander Trallianus. (192 S. Einzelpreis 6 M. 60 Pf.) —
Emil August Junghahn, Studien zu Thukydides. Neue Folge.(V, 95 8. Einzelpreis 3 M. 60 Pf.)
Sechster Band. VIII, 295 S. gr. 8. Preis 8 Mark.
Erstes Heft: Armand tiaaquy. De Pablo Planclade Fulgentlo, Virgil» interpfete.
(IV, 44 S. 1 M. 60 Pf.) — Zweites Heft: W. Streit, Zur Geschichte des zweiten punischen
Krieges in Italien nach der Schlacht von Cannä. (TV. 57 S. Einzelpreis 2 M.) — Drittes Heft:
H.»i/cr. Beiträge zu einer Theorie der lateinischen Semasiologie. (Vlll, 194 S. Einzelpreis 6 M.
50 Pf.)
Siebenter Band. XXVIII, 562 S. gr. 8. Preis 14 Mark.
Frstes Heft: Ludwig Stein. Die Erkenntnistheorie der Stoa (zweiter Band der
Psychologie). (VIII. 389 8. 12 M.) — Zweites Heft: Karl Trooat, Des Aeneas Irrfahrt von
Troja nach Karthago etc. Uebertragung des ersten nnd dritten Buches der Verglichen
Aeneis in Oktaven nebst Einleitung. (XX, 80 8. Einzelpreis 3 M. 20 Pf) Drittes Heft:
Beiträge zur griechischen Geschichte. (92 S. Einzelpreis 2 M. 50 Pf.)
Achter Band. XIV, 198 S. gr. 8. Preis 6 Mark.
Erstes Heft: Johannes .Mai>el. Observationes in Cassium Dlonem IV, 24 S. gr. 8.
Einzelpreis 1 M. 50 Pf. — Zweites Heft: Alfredus Gudeman, Do Hcroidum Ovidii Codice
Planndeo. VI. 90 8. gr. S. Einzelpreis 3 Mark. — Drittes Heft: Otto Schultz, Die Orts-
gottheiten der griechischen nnd römischen Kunst. IV. 84 S. gr. 8. Einzelpreis 3 Mark.)
Neunter Band. XX, 398 S. gr. 8. Preis 11 Mark 20 Pf.
Erstes Heft: Yalerianu* de Schöffer, De De» insnlae rebus. VIII. 244 S. gr. 8
Einzelpreis 8 M. — Zweites Heft: Karl Troost, Inhalt und Echtheit der Platonischen
Dialoge auf Grund logischer Analyse. IV. 48 S. gr. 8. Einzelpreis 2 M. — Drittes Heft:
B. HeUterbergk, Fragen der ältesten Geschichte Siciliens. Vlll. 106 S. gr. 8. Einzelpreis 4 M.
Zehnter Band. VIII, 324 S. gr. 8. Preis 9 Mark.
Erstes Heft: Cornelii Tacltl de vita el moribus Jalii Agricolae Uber. Ad fidem
codicum ed. A. E. Schoene. IV, 48 S. gr. 8. Einzelpreis 2 M. — Zweites Heft: 0. Goerres,
8tudieu zur griechischen Mythologie, erste Folge, 248 S. gr. 8. Einzelpreis 8 M. — Drittes
Heft: Friedericn Soitau, Zur Erklärung der in Punischer Sprache gehaltenen Reden des
•t"irk7**\. Karthaginiensers Hanno im 5. Akt der Komödie Poenulus von Plaut us. 32 S. gr. 6. Einzel-
ne. kdUm p feU 1 M 80 11
v. l'räaek, Gfy Klttei' Band (unter der Presse).
Neu e Erstes Heft: Otto IMngeldeln, Haben die Theatermasken der Alten die Stimme
.. j verstärkt ? 48 8.gr. 8. Einzelpreis IM. 50 Pf. — Zweites Heft: JUxiinlani Ftru«cl
l Du II de olegiae. Ad fidem codicis Etoncusls rec. M. Petscbenig (uuler der fresse). — Drittes Heft :
J. V. Prnaek, Geschichte der Könige von Medien (unter der Presse).
' B t? 1J <I 6 Neu eintretenden Abonnenten werden die erschienenen
J4 6n lo Bande (Ladenpreis 124 M.) mit 90 Mark abgegeben.
Digitized by Google
BERLINER STUDIEN
FÜR
CLASSISCHE PHILOLOGIE UND ARCHAEOLOGIE.
ELFTER BAND.
ZWEITES HEFT.
MAXIMUM ELEGIAE.
VON
M. PETSCHENIG.
BERLIN 1890.
VERLAG VON S. CALVARY & CO.
Digitized by Google
MAXIMIANI ELEGIAE.
AD FIDEM CODICIS ETONENSIS
/
RECENSUIT ET EMENDAUIT
M. PETSCHENIG.
****** '
• • • > 4 * i -
GP ■ "Fi?
BEROLINI 1890.
APÜD S. CALVARY ET SOCIUM.
N
Digitized by Google
87^. I
556607
uigmze
kJ by Google
I.
Aeraula quid cessas finem properare senectus?
cur et in hoc fesso corpore tarda uenis?
solue precor miseram tali de carcere uitam:
mors est iam requies, niuere poena mihi.
5 uon sum qui fueram: periit pars maxima nostri.
hoc quoque quod superest languor et horror habent:
lux grauis in luctu, rebus gratissima laetis,
quodque omni peius fnnere, uelle mori.
dum iuuenile decus, dum mens seDsusque maneret,
10 orator toto clarus in orbe ftii. •
saepe poetarum mendacia carmina finxi
et ueros titulos res mihi ficta dabat.
saepe perorata percepi litc coronam
et merui linguae praemia grata meae.
15 quae cum defectis iam sint iomortua membris,
heu senibus uitae portio quanta manet!
nec minor his aderat sublimis gratia forraae,
quae uel si desit, cetera nulla placcnt,
quin etiam uirtus, fuluo pretiosior auro,
20 per quam praeclarum plus micat ingenium.
nihil imcriptum. 6 langor et orror. 8 peius unus D: peius est.
11 fixi. 18 nulla II: multa.
2 uenü seil, finem properare. 7 et 8 supplo ett, ut sit sensus:
«st lux grauis in luctu, est uelle mori. 13 et 14 frustra post 10
transtulit B, cum oratoris munus non idem sit quod causidici; cf. 129
et 130. 15 quae, seil, carmina, orationes, causae dictioues cum mente
sensibusque (u. 9). 18 uel intellege schon, auch nur, bloss, et inter-
pretare: deren Mangel schon genügt, um alles Andere ungefällig zu
machen: cf. 3, 16 et ind. ad Vict. Vit. s. u. uel.
Beiliner Stadien XI, 8. 1
— 2 —
ei libuit celeres arcu temptare sagittas,
occubuit telis praeda petita meis.
si placuit canibus densos circumdare saltus,
prostraui multas non sine laude feras.
25 dulce fuit madidam si fors uersare palaestram,
implicui ualidis lubrica membra toris.
nunc agili cursu cunctos anteire solebam,
nunc tragici cantus exuperare melos.
augebat meritum dulcis mixtura bonorum,
30 ut Semper uarium plus micat artis opus,
nam quaecumque solent per se perpensa placere,
alterno potius iuncta decore placent.
has inter uirtutis opes tolerantia rerum
spernebat cunctas insuperata minas.
35 uertice nudato uentos plumasque ferebam:
nou mihi solstitium, non graue frigus erat:
innabam gelidas Tiberini gurgitis undas
. nec timui dubio credere membra freto:
quamuis exiguo poteram requiescere somno
40 et quamuis modico membra fouere cibo.
at si me subito uinosus repperit hospes
aut fecit laetus sumere multa dies,
cessit et ipse pater Bacchus stupuitque bibentem
et, qui cuncta solet uincere, uictus abit.
45 haut facile est animum tantis inflectere rebus,
ut res oppositas mens ferat una duas.
hoc quoque uirtutum quondam certamine magnum
Socratem palmam promeruisse ferunt,
hinc etiam rigidum memorant ualuisse Catonem:
50 non res in uitium, sed male facta cadunt.
intrepidus, quaecumque forent, ad utrasque ferebar:
Dt
28 tragici B : traici. 31 6014 35 pluiasque. 36 solsticium. 41 reperit
ospes. 42 mulsa E. 43 bachus. 44 uictus D: uicam. 46 opositas.
28 cantus meto: cf. K. Sittl, Die lokalen Verschiedenheiten der lat.
Sprache, pag.92— 94.51 ad utrasque seil, res oppositas: quaecumque erant
res oppositae, ferebar ad utrasque, ut laetis fraerer, tristes uincerera.
Digitized by Google
cedebant animo tristia cuncta meo.
pauperiem modico contentus Semper amaui
et rerum dominns nil cupiendo fui.
55 tu me sola tibi subdis, miseranda senectns,
cni cedit quicquid uincere cuncta potest.
in te corruimus, tna sunt quaecumqae fatiscunt,
ultima teqne tuo conficis ipsa malo.
ergo his ornatum meritis prouincia tota
60 optabat natis me sociare snis:
sed mihi dnlce magis resoluto uiuere collo
nnllaque coniugii uincnla grata patL
ibam per mediana iuuenali corpore Romam
spectandos cnnctis nndiqne uirginibus:
65 quaeqne peti poterat, fuerat nel forte petita,
ernbuit nultum nisa puella menm
et modo sabridens latebras fugitiua petebat,
non tarnen effugiens tota latere uolens,
sed magis ex aliqua capiebat parte uideri,
70 laetior hoc potius, quod male tecta fuit.
sie cunetis formosns ego gratusque uidebar,
omnibns et sponsus sie generalis eram,
sed tantnm sponsns: nam me natura pudienm
fecerat, et casto pectore dnros eram.
75 nam dum praeeipuae cupio me iungere formae,
permansi uiduo frigidns usque toro.
omms foeda mihi atque omnis mihi rustica uisa eat
nnllaque coniugio digna puella meo.
horrebam tenuea, horrebam corpore pingues,
80 non mihi grata breuis, non mihi longa fuit
cum media tantum dilexi ludere forma,
maior enim mediis gratia rebus inest.
f
58 teque duo D: te quoque. 63 iuuenali II: uenali. 68 efagiens.
75meD:oro. 76 biduo || thoro. 77 aUenm mihi duo D: puella.
68 effugiu coni. B: at effugiens hoc loco idem est quod fugiens;
cf. 128 et ind. ad Corippum s. u. effugere.
1*
Digitized by Google
corporis has nostri mollis lasciaia partes
incolit, has sedes mater amoris habet.
85 quaerebam gracilem, sed quae non macra fuisset:
carnis ad officinm carnea raembra placent.
8it quod in amplexu delectet stringere corpus,
ne laedant pressum quaelibet ossa latns.
Candida contempsi, nisi quae suffusa rubore
00 ueraarent propriis ora Serena rosis.
hunc Venus ante alios sibi uindicat ipsa colorem,
diligit et florem Cypris ubique suum.
aurea caesaries demissaque lactea ceruix
uultibus ingenuis uisa sedere magis.
05 nigra supercilia, frons libera, lumina pigra
urebant animum saepe notata meum.
flammea dilexi modicumque tumentia labra,
quae gustata mihi basia plena darent.
in tereti collo uisum est pretiosius aurum,
100 gemma et iudicio plus radiäre ineo.
singula turpe seni quondam quaesita referre,
et quod tunc decuit, iam modo crimen habet,
diuersos diuersa iuuant: non omnibus annis
omnia conueniunt: res prius apta nocet.
105 exultat leuitate puer, grauitate senectus:
inter utrnmque manens stat iuuenile decus.
hunc tacitum tristemque decet, fit clarior ille
laetitia et linguae garrulitate suae.
cuncta trahit secum uertitque uolubile tempus
83 as. 88 psum. 89 suffussa. 90 uernarent D: ucrnaret. 91 uen-
dicat. 93 demissaque nonnulli D: dimisaque. 94 ultib;. 95 frons«««»
|| pigra II: nigra. 99 teriti. 103 iuueant. 106 iubenile. 109 trait j|
uoluuile.
83 et 84 B intcrpolatos esse putat a lectore uersum 82 lasciue
interpretante : immo Maximianus ipse abutitur ambigua adiectiui medius
significatione. 94 uultibus meis. 95 lumina pigra sunt oculi languidi
uel putres. 107 haec .... carior üla Ellis, male : hunc enim senem,
ille iuuenem significat.
Digitized by
110 nec patitur certa currere quaeque uia.
nunc quod longa mihi grauis est et inatilis aetas,
uiuere cum neqneam, sit mihi posse mori.
o quam dura premit miseros condicio uitae:
nec mors humano subiacet arbitrio.
115 dulce mori miseris, sed mors optata recedit:
at cnm tristis erit, praecipitata uenit.
me uero heu tantis defunctum in partibus olim
uiuum tartareas constat inire uias.
iam minor auditus, gustus minor: ipsa caligant
120 lumina: uix tactu noscere certa queo.
nullus dulcis odor, nulla est iam grata uoluptas:
sensibus expertem quis superesse putet?
en Lethaea meam subeunt obliuia mentem,
nec confusa sni iam meminisse potest,
125 ad nullum consurgit opus, cum corpore languet
atque intenta suis obstupet illa malis.
carmina nulla cano: cantandi summa uoluptas
effugit et uocis gratia uera perit.
non fora sollicito, non blanda poemata fingo,
130 litibus haud rabidis commoda iura sequor.
ipsaque me species quondam dilecta reliquid
et uideor forin ae mortuus esse meae.
pro niueo rutiloqne prius nunc inficit ora
pallor et exanguis funereusque color.
135 aret sicca cutis, rigidi stant undique nerui,
et lacerant uncae scabida membra manus.
quondam ridentes oculi nunc fönte perenni
deplangunt poenas nocte dieque suas,
et quos grata prius ciliorum serta tegebant,
i
118 uiufl[|i||. 123 subeunt D: sum ueuut. 127 nullo j| cantando.
& iura
130 commodis sequor (dura D). 132-131 hoc ordine. 133 nibeo !j ora
D: orer. 135 cu..tis || nerbi. 137 perhenni.
J36 scabrida duo D: at cur scübida apud hunc poetam corrigatur?
cf. 245 et ind. 'metricae res'.
— 6 —
140 desuper incumbens hispida silua premit,
ac uelut inclusi caeco conduntur in antro:
torunm nescio quid seu fariale uident.
iam pauor est uidisse senem, iiec credere possis
hunc Lominem, humana qui ratione caret.
145 si libros repeto, duplex se littera findit,
largior occurrit pagina nota mihi,
claram per nebulas uideor mihi cernere lucem:
nubila sunt oculis ipsa serena meis.
eripitur sine morte dies: caligine caeca
150 septum tartareo quis neget esse loco?
talia quis demens homini persuaserit auctor,
ut cupiat uoto turpior esse suo?
iam subeunt morbi, subeunt discrimina mille,
iam dulces epulae deliciaeque noceot.
155 cogimur a gratis animum suspendere rebus
atque, ut uiuamus, uiuere destitimus.
en me quam crudum, quem nulla aduersa nocebant,
ipsa quibus regimur nunc alimenta grauant!
esse libet saturum: saturum mox esse pigebit.
160 praestat ut abstineam: abstinuisse nocet,
quae modo profuerat, contraria redditur esca:
fastidita iacet, quae modo dulcis erat,
non Yeneris, non grata mihi sunt munera Bacchi
nec quicquid uitae fallere damna solet.
1G5 sola iacens natura manet, quae sponte per horas
soluitur et uitio carpitur ipsa suo.
non totiens experta milii medicamina prosunt,
140 incubens hispidas. 142 torbum || seu duo D: eu. 144 hu-
mana] huma. 145 libro [| fidit. 148 nubula. 151 persua««serit.
153 discrimina D: discrimine. 157 en II: et \\ quam crudum II: que
dudum || quem aliquot D: que. 159 alterum saturum D: sat tü.
163 bachi. 164 dampna. 165 oras.
142 seu pro et; ceu B male scripsit. 151 talia obiectum est uerbi
perniaterit, ut cupiat iire^pjai;: cf. 4, 57 sq. 157 iunge en me crudum
quam grauant. 163 Cereris Withof non recte.
Digitized by Google
non curis quicquid ferre solebat opem.
sie cum materia pereunt quaecumque parantur:
170 fit magis et damnis tristior urna suis,
non secus instantem cnpiens fuleire raiuam
dinersis contra nititur obieibus,
donec longa dies omni compage soluta
ipsnm cum rebus sabruat auxilium.
175 quid quod nulla leuant animum spectacala rerum
nec mala tot uitae dissimulare licet?
turpe seni uultus nitidi uestesque decorae,
quis sine iamque ipsum niuere turpe seni,
crimen amare iocos, crimen conuiuia, cantus:
180 o miseri, quorum gaudia crimen habent!
quid mihi diuitiae, quarum si dempseris usum,
quamuis largus opum, Semper egenus ero?
immo etiam poena est partis ineumbere rebus,
quas cum possideas est uiolare nefas.
185 non aliter sitiens uicinas Tantalus undas
captat et appositis abstinet ora eibis.
efficior custos rerum magis ipse mearum
conseruans aliis, quae periere mihi,
sicut in auricomis dependens plurimus hortis
190 peruigil obseruat non sua poma draco.
hinc me sollicitum torquent super omnia curae,
- e
1G8 curis Il:"g*ri*s: cf. 164. 191. 169 sie II: sed. 170 dampnis.
a
175 spcctaeulum. 177 turpe seni D: turpes enl. 178 seni unus D:
sene. 182 opum D: opia. 183 est D: om. 184 nephas. 1S6 ciuis.
187 rerum supra ipse. 189 plurimis.
168 lectio aegrü peruersa est, cum nihil nisi medicamina aegris
opem ferre possit: ceterum poeta aut aegris . . »ölet aut aegro . . solebat
scribere debuit. 170 B non intellegens magis substantiuum esse pro
urna pessime scripsit herba. 177 nitidi intellege bene curati. cultus quod
Ommerenus scripsit idem est quod uestes. 178 iamque] gue abundat;
cf. 5, 73. sensus: senez intellegit iam et ipsum uiuere turpe sibi
esse, si uultu nitido et ueste decora carere debeat, sed homines ea
senem dedecere existimant.
8 —
hinc requies animo non datur olla meo.
quaerere qui neqneo, Semper retinere laboro,
et retinens Semper nil tenuisse puto.
195 stat dubios tremulusque senex semperque malorum»
credulus et stultus quae facit ipse timet.
laudat praeteritos, praesentes despicit annos,
hoc tantum rectum, quod sapit ipse, putat,
se solum doctum, se iudicat esse peritum
200 et, quod sit sapiens, desipit inde magis.
multa, licet nolis, referens eademque reuoluens
horret et alloquium conspuit ipse suum.
deficit auditor, non deficit ipse loquendo:
o sola fortes gaiTnlitate senes!
205 omnia nequicquam clamosis uocibus implet:
nil satis est: horret, quae placuere modo,
arridet de se ridentibus ac sibi plaudens
incipit opprobrio laetior esse suo.
hae sunt primitiae mortis, Tus partibus aetas
210 defluit et pigris gressibus ima petit.
non habitus, non ipse color, non gressus euntis,
non species eadem quae fuit ante manet.
labitur ex umeris demisso corpore uestis,
quaeque breuis fuerat iam modo longa mihi est.
215 contrahimur miroque modo decrescimus: ipsa
diminui nostri corporis ossa putes.
nec caelum spectare licet, sed prona senecflfs
terram, qua genita est et reditura, uidet
fitque tripes, prorsus quädrupes, ut paruulus infans,
220 et per sordentem flebile repit humum.
ortus cuncta suos repetunt matremque requirunt
et redit ad nihilum, quod fuit ante nihil.
193 quill: quae. 198 quod |j||. 2CO quod in ras. 201 nolis duo D:
nobis. 207 plaudens D: plaudent. 211 gresus. 213 demisso pleriguel):
dimisso. 215 contraimur. 218 qua plerigue D: quam. 220 fleuile.
201—202] idem sensus 205-206: senex ea, quae modo rettulit,
statim contemnit et ad aliam fabulam transit.
Digitized by Gopgle
— 9 —
hinc est quod baculo incumbens ruitura senectu3
assiduo pigram uerbere pulsat humnm
225 et numerosa mouens certo uestigia plaasu
talia rugato creditur ore loqui:
'suscipe me, genitrix, nati miserere laborum:
[membra peto gremio fessa fouere tuo.
horrent me pueri, nequeo uelut ante uideri:]
230 horrendos partus cur sinis esse tuos ?
nil mihi cum superis, expleui mnnera uitae:
redde precor patrio mortua membra solo,
quid miseros uariis prodest extendere poenis?
non est materni pectoris ista pati\
235 bis dictis trunco titubantes sustinet artus
neglecti repetens stramina dura tori.
quo postquam iacuit, misero quid funere differt?
heu tantum adtracti corporis ossa uides.
cumque magis sem^er iaceam uiuamque iacendo,
240 quis sub uitali computet esse loco?
iam poena est totum quod oiuimus: urimnr aesto,
officiunt nebulae, frigus et aura nocet,
ros laedit modicoque etiam corrumpimur imbre,
ueris et autumni laedit amoena dies.
245 hinc miseros Scabies, hinc tussis anhela fatigat:
continuos gemitus aegra senectus habet,
hos superesse reor, quibus et spirabilis aer
et lö^, qua regimur, redditur ipsa grauis?
ipsa etiam cunctis requies gratissima, somnus
250 auolat et sera uix mihi' nocte redit,
uel si lassatos umquam dignabitur artus,
e
223 hinc D: hic. 22C ora. 228 et 229 cum flerüque D om.i incl. ß.
233 extendere unusBi ezpendere. 234 ma««terni. 240 subdiuali £.
245 anela. 249 sonus.
225 certo plausui cf. 5, 24. 233 extendere in uita retinere. 240 uitafo
locus est aer (cf. u. 150), computet pro putet. similiter Vict. Vit. III, 22
quod ad obprobrium meum /accre conputatis. III, 50 computa eos non
fuÜ8e nato8. 249 ipse plerique D, sed hac coniectura non est opus.
Digitized by Google
— 10 —
turbidus in quantis horret imaginibus!
mollia fulcra tori duris sunt cautibus aequa,
parua licet magnum pallia pondas habent.
255 cogor per mediam turbatus surgere noctem
multaque, ne patiar deteriora, pati.
uincimur innrmi defectu corporis, et qua
noluero, infelix hac ego parte trahor.
omnia naturae soluuntur uiscera nostrae,
260 et tarn praeclarum quam male nutat opus!
his ueuiens onerata malis incurua senectus
cedere ponderibus se docet ipsa suis,
ergo quis has cupiat per longum ducere poenas
paulatimqae anima deficiente mori?
265 morte mori melius, quam uitam ducere mortis
et sensus membris sie sepelire suis,
non queror, heu lougi quod totum soluitis anni:
improba naturae dicere iussa nefas.
deficiunt ualidi longaeuo tempore tauri
270 et quondam pulcher fit modo turpis equus.
fracta die rabidi conpescitur ira leonis
lentaque per senium aspera tigris erit.
ipsa etiam ueniens consumit saxa uetustas,
et nullum est quod non tempore cedat opus.
275 set mihi uenturos melius praeuertere casus
atque infelices antieipare dies,
poena minor certam subito perferre ruinam,
quod timeas, grauius sustinuisse diu.
at quos fert alios quis possit dicere casus?
252 turbidus in plerigue D: turbida lux in; fort, turbida nox
quantis. 253 fulcra D: filtra || duri || aequa D: aequet. 254 habnt.
258e.go |i traor. 259 uineula E. 261 honerata. 266 sie tres D: hic.
8
268 iusa. 271 die Ommerenus: diu. 273 consumit D: consumat; con-
sumet dm D. 277 certam«. 278 grauis... 279 possit uulgo: posset.
262: cf. 58. 272 de hiatu cf. ind. 'metricae res'. Caspia quod
D exhibent docti cuiußdam interpolatio est.
Digitized by Google
— 11 —
280 hos quoque difficile est commemorasse seni.
iurgia, contemptus uiolentaqoe damna secuntur
nee quisquam ex tantis praebet amicas opem.
ipsi me pueri atque ipsae sine lite puellae
turpe putant dominum iam uocitare suum.
285 irrident gressum, irrident iam denique uultum
et tremulum, quondam quod timuere, capat.
cumque nihil uideam, tarnen hoc spectare licebit,
nt grauior misero poena sit ista mihi,
felix qni meruit tran quill am ducere uitam
290 et laeto stabiles claudere fine dies:
dura satis miseris memoratio prisca bonorum,
et grauius summo culmine mersa ruit.
II.
En dilecta mihi nimium formosa Lycoris,
cum qua mens eadem, res fuit una mihi,
post multos quibus'indiuisi uiximus annos
respuit amplexus heu pauefacta meos,
5 iamque alios iuuenes aliosque requirit amores:
me uocat inbellem decrepitumque senem,
nec meminisse uolet transactae dulcia uitae
280 hos II: hoc. 289 tranquinlä.
292 grauius ruit uita (u. 289) quae $ummo culmine id est in senectute
mergitur, malis scilicet quibus abundat. mitsa ruuni quod uulgo le-
gitur sensu caret, cum tniua non pro loci condicione, sed pro mitten-
tis ui et nisu uel leuius ucl grauius ruant.
1 liquoris. 2 mens D: men. 5 iuuenes D: iuues. 7 transactae
D: trans dulcia.
4 labefacta B: at Lycoris senem decrepitum horrere coeperat.
7 uolet codd., solet Ommerenus: uarietatis temporum multa exempla in
indice collegimus. cf. etiam ind. ad. Coripp. sub *temporum uariatio'.
Digitized by Google
— 12 —
nec me quod potius reddidit ipsa senem.
immo etiam causas ingrata ac perfida fingit,
10 ut spretum uitio iadicet esse meo.
haec me praeteriens cum dndum forte uideret,
expuit obductis uestibus ora tegens.
'hunc' inquit 'dilexi? hic me complexus amauit?
huic ego saepe, nefas, oscula blanda dedi?'
15 nauseat et priscum uomitu ceu fundit amorein,
inponit capiti plurima dira meo.
en, quid longa dies nunc affert? ut sibi quemquam
quondam dilectum prodere turpe putet.
nonne fuit melius tali me tempore fungi,
20 quo nulli merito despiciendus eram,
quam, postquam periit quicquid fuit ante decoris,
extinctum meritis uiuere criminibus?
iam nihil est totum quod uiximus: omnia secum
tempus praeteriens horaque summa trahit.
25 atque tarnen — niuei circumdant tempora cani
et iam caeruleis inficit hora notis —
praestat adhuc nimiumque sibi pretiosa uidetur
atque annos mecum despicit illa suos:
et, fateor, primae retinet monimenta figurae
30 atque intcr cinerea condita flamma manet.
ut uideo, pulcris etiam uos parcitis, anni,
nec ueteris formae gratia tota perit.
reliquiis ueterum iuuenes pascuntur amorum,
nec si quid nunc est, quod fuit ante placet.
35 ante oculos statuunt primaeui temporis actus
atque in praeteritum luxuriantur opu3.
9 hac perfid ia. 10 spretum tres D: respretü. 25 timpora. 27 pciosa.
32 nec D: hec. 34 nec 11: sed (et plerigue D: cf. adnot. ad 3, 34).
10 iudicet i. e. iudicare possit. 17 pro nunc uidetur huic scribendum.
22 criminibus datiuus est a uiuere dependens. 26 hora i. e. tempus
eam fuscis maculis inficit. 27 praestat praecellit. pretiosa: cf. 5, 117.
28 et me despicit et annos suos, quamquam diuersis modis. 35 actus
propter sequens opus uerum est nequo cum B mutandum in artus.
Digitized by Googl
»
— 13 —
et qaia nos totus membi 'orutn deserit usus,
nullius amplexus quos memoretur habet,
set solus miseris superest post omnia luctus:
40 quot bona tunc habui, tot modo darana fleo.
omnia nemo pati, non omnes omnia possunt
efficere: hoc uincit femina, uicta uiro.
ergo uclut peeudum praesentia sola manebunt,
nil de transactis, quod memoremur, erit?
45 cum fugiunt et bruta nouos animalia campos
ac repetunt celeres pascua nota greges,
sub qua deeubuit requiescere diligit umbram
taurus et amissum quaerit onile pecus,
duicius in solitis cantat filomela rubetis
50 fitque suum rabidis dulce eubile feris:
tu tantum bene nota tibi atque experta relinquis
hospitia et potius uon manifesta petis?
nonne placet melius certis confidere rebus?
euentus uarios res noua Semper habet.
55 sum grandaeuus ego, nec tu minus alba capillis:
par aetas an i mos conciliare solet.
si modo non possum, quondam potuisse memento:
sit satis, ut placeam, nie placuisse prius.
permanet inualidis reuerentia prisca colouis,
00 quod fuit in uetulo milite. miles amat,
rusticus expertum deßet cessisse iuneueum,
cum quo consenuit, uector honorat equura.
40 habui D: habuit || dampna. 41 pati plerujue D: potest
pati |! posunt. 44 tranactis || memoremur II: inemorem;. 46 nota D:
nata. 48 ämissum. 53 confiderebus. 60 ue.tulo (n era».) 61 ccssassc
Burmann: at cf. 5, 79 62 uector 11: uictor.
38 memoretur meminerit: cf. Roensch , It. u. Vulg. 2 p. 373. eadem
significatio uerbi infra u. 44. habet seil, ums: quac elocutio non magis
mira est quam illud Horatii C. III, 1, 41 sqq. dolentem nec purpurarum
sidere clarior delenit usus. 45 cum pro cum tarnen, cum indicatiuo ut
saepc apud recentiores. 47 requiescere iniin. finalis est ad deeubuit
pertinens. post 52 Signum Pposui: est enim interrogatio indignantis.
Digitized by Google
— 14 —
non me adeo primis spoliauit floribus aetas:
en, uersus facio et mollia dicta cano.
65 sit grauitas sitque ipsa tibi ueneranda senectus,
sit quod me nosti uiuere uelle diu.
quis suam in alterius condemnet crimine uitam
et quod pertendit claudere certet iter?
dicere si fratrem seu dedignaris amicum,
70 die patrem: affectum nomen utrumque tenet.
uincat honor luxum, pietas succedat amoxi:
plus ratio quam uis caeca ualere solet.
hi8 lacrimis longos, quantum fas, fleuimus annos:
est graue, quod doleat, commemorare diu.
III.
Nunc operae pretium est quaedam memorare iuuentae
atque senectutis pauca referre meae,
quis lector mentem rerum uertigine fractam
erigat et maestum noscere curet opus.
5 captus amore tuo demens, Aquilina, ferebar,
pallidus et tristis captus amore tuo.
nondum quid sit amor uel quid Venus ignea noram:
torquebar potius rusticitate mea.
nec minus illa meo percussa cupidine flagrans
10 errabat tota non capienda domo.
carmina, pensa proeul uimium dilecta iacebant,
3
64 mollia II: media. 66 me ed. uet. Germanica: te. 67 qui fl con-
dempnet.
64 mollia dicta cano: benigne ac leniter tecom ago uersibus de
reconciliatione. 68 pertendit iter similiter dixit ut Spartian. Sen. 5,
3 iter contendit.
10 capiendomo.
11 pro carmina nonnulli D exhibent stamina: quasi uero car-
minnm lectio puellae non tarn grata esse potuerit quam pensi confectio.
ed by Google
— 15 —
Solos amor cordi curaque Semper erat,
nec reperire uiam, qua caecom pasceret ignem,
docta nec alternis reddere uerba notis,
15 tantum in conspectu Studium praestabat inane,
anxia uel solo lumine corda fouens.
me pedagogus agit, illam tristissima mater
seruabat, tanti poena secunda mali.
pensabant oculos nutusque per omnia nostros
20 quaeque solet mentis ducere Signa color.
dum licuit, uotum tacite compressimus ambo
et uaria dulces teximus arte dolos,
at postquam teneram rupit uerecundia frontem
nec ualuit penitus flamma recepta tegi,
25 mox captare locos et tempora coepimus ambo
atque superciliis luminibusque loqui,
fallere sollicitos, suspensos ponere gressus
et tota nullo currere nocte sono.
nec longum, genitrix furtiuum sensit amorem
30 et medicare parans uulnera uulneribus
increpitat caeditqne: fouentor caedibns ignes,
ut solet adiecto crescere flamma rogo.
concipiunt geminam flagrantia corda furorem
et sie permixto saenit amore dolor.
35 tunc me uisceribus per totum quaerit anhelis,
emptum suppliciis quem putat esse suis,
nec memorare pudet turpesque reuoloere ueBtes:
immo etiam gaudens imputat illa mihi,
'pro te 8Usceptos iuuat' inquit 'ferre dolores:
13 qua nonnulli D: que. 17 agit unu« D: adit, di ex corr. 25 te-
pora||abo. 29 nec duo D: tunc. 34 et D: nec. 36 supliciis. 39 sus-
■
ceptos || dolores plerique D : dolores uel labores.
14] cf. 26 : nondum docta signis et nutibus loqui, utpote simplex.
cf. Tibull. I, 2, 21 sq. 17 agü regit, tractat. 20 calor Bj at cf. 4, 29.
28 Iota nocte i. e. omni noctis spatio. 32 rogo i. e. lignis. 37 turpe*
cruore (40).
— 16 —
40 tu pretium tanti dulce cruoris eris.
Bit modo certa fides atque inconcussa uoluntas:
quae nihil imminuit passio, nulla fuit\
Iiis egomet stimulis angebar seniper et ardens
languebam, nec spes nlla salutis erat.
45 prodere non ausns carpebar uulnere muto,
sed Stupor et macies nocis habebat opus,
hic mihi, magnarum scrutator maxime reram,
solus, Boeti, fers miseratus opem.
nam cum me curis intentum saepe uideres
50 nec posses cansas noscere tristitiae,
tandem perspiciens tali me peste teneri
mitibus alloquiis pandere clausa iubes:
'dicito: et unde nouo correptus carperis aestu?
dicito, et edicti sume doloris opem.
55 non intellecti nulla est curatio morbi,
et magis inclusis ignibus antra fremunt.'
dum pudor est tarn foeda loqui uitiumque fateri,
agnouit taciti conscia signa mali,
mox ait: 'occoltae satis est res prodita causae.
CO pone metum: ueniam uis tibi tanta dabit.'
prostratus pedibus uerecunda silentia rupi
cum lacrimis referens ordioe cuncta suo.
'fare', ait, 'an placitae potiaris munere formae'.
respondi: 'pietas talia uelle fugit'.
65 soluitur in risum exclamans: 'pro mira uoluntas!
castus amor Veneris dicito quando fuit?
parcere dilectae iuuenis desiste puellae:
41 uoluptas. 47 hic tresJ) : hinc. 51 perspiciens B: prospiciens.
52 aloquiis. 56 signibus. 61 prostratu. 63 an duo D: ut. 65 pro h
unus D : pront jj uoluptas. 67 parce.
53 de et unde in initio interrogationis cf. Cassian. Conl. XX, 6, 1.
idem scriptor saepissime interrogationem a particula et orditur. 59
intellege: occulto morbo (nam causa hoc loco morbus significat) satis
est, si res proditur = für die Ileilung der versteckten Krankheit
genügt die Angabe des Sachverhaltes. 63 potiaris = possldeas.
Digitized by Google
— 17 —
impius hic fueris, si pias esse uelis.
UDguibus et morsa teneri pascuntar amores,
70 nulnera non refagit res magis apta plagae.'
interea donis permulcet corda parentum
et pretio faciles in mea uota trahit.
auri caecas amor natiuum nincit amorem:
coeperunt natae crimen amare suae.
75 dant nitiis fnrtisqne locam, dant iungere dextras
et totnm lndo concelebrare diera.
permi8sxun fit nile nefas, fit langnidns ardor:
uicerunt morbnm langnida corda ßuum.
illa nihil qnaesita nidens procedere causam
80 odit et illaeso corpore tristia abit.
proieci nanas sanato pectore cnras
et subito didici, quam miBer ante fui.
'salue, sancta' inquam 'semperque intacta maneto
nlrginitas: per me plena pudoris eris.'
85 quae postqnam perlata niro sunt omnia tanto
meqne nidet fluctus exuperasse meos,
4 macte\ inquit, 'iuuenis, proprii dominator amoris,
et de contemptu snme trophaea tno.
arma tibi Veneris cedantqne Cupidihis arcus,
90 cedat et armipotens ipsa Minerna tibi',
sie mihi peccandi Stadium permissa potestas
abstnlit atque ipsnm talia nelle fngit.
ingrati, tristes pariter discedimus ambo:
diacidii ratio uita pndica fnit.
79 quaesitä. 80 abiit 81 curecs. 85 prelata. 88 contentiu
94 uita nonnulti D: tota.
68 hic in hac re. 79 causam rem.
Berliner Stadien XI, 8. 2
Digitized by Google
18 -
IV.
Hestat adhuc alios turpesque reuoluere casus
atque aliquo molli pascere corda ioco.
conueniunt etenim delerae ignana senectae
aptaque sunt operi carmina nana meo.
5 sie uicibus uariis alterni fallimur anni
et mutata magis tempora grata mihi
uirgo fuit, species dederat cui Candida nomen
Candida: diuersis nam bene compta modis.
huic ego per totum uidi pendentia corpus
10 cymbala mulüplices edere pulsa sonos,
nunc niueis digitis, nunc pulsas pectine cordas
arguto quiequam murmure dulce loqui.
sie me diuersis tractum de partibus una
carpebat uariis pulcra puella modis.
15 hanc ego saltantem subito correptus amaui
et coepi tacitus uulnera grata pati.
singula uisa semel Semper memorare libebat,
haerebant animo nocte dieque meo.
saepe uelut nisae laetabar imagine formae,
20 et proeul absehti uoce manuque fni.
saepe, uelut praesens fuerit, mecum ipse loquebar,
cantabam dulces quos solet ilia modos.
o quotiens demens, quotiens sine mente putabar
nec, puto, fallebar: non bene sanus eram.
25 atque aliquis, cui caeca foret bene nota uoluptas:
♦cantat, cantantera Maximianus amat\
1 restat nonnulli D: praestat. 8 compta D: composita || modis
in ras. 9 ego oro. 10 cimbala. 11 niuei || pulsas II: pulsans. 21 ipse
pleriqve D: ipsa. 22 cantabam D: cantabat. 24 puto t» ras. \\ falebar.
26 cantat nomnulU J): canta.
6 mutata tempora mutatio temporum* 8 nam = sed, ut Werns-
dorfius coniecerat modis: et 13—14. 11 et 12 pendent a uidi. 20 et
= et tarnen (B). 24 nec falkbar ■> seil, opinione hominum u e. homines
recte de me indicabant. nihil iuuant coniecturae /allebat et fallebam.
Digitized by Google
- 19 —
certe difficile est abscondere pectoris aestas:
panditur et clauso saepius ore furor,
nam subito inficiens unltum pallorqoe raborque
30 interanm clausae nocis habebat opus,
oec minus ipsa meas prodebaut somnia cnras,
somnia secreto non bene fida meo.
nam com sopitos premerent obliuia seasua,
confessa est facinus nescia lingua suum.
35 'Candida', claraabam, 'propera: cur, Candida, tardas?
nox abit et furtis lux inimica redit\
proximus ut genitor mecum comitatus amatae
uirginis herbosa forte iacebat humo,
Ulius ad nomen tnrbatos excutit artus,
40 exilit et natam credit adesse snam.
omnia collustrans toto me pectore somnum
prospicit afflantem nec meminisse mei
•nana putas, an uera sopor ludibria iactat?
hoc et uerus' alt 'pectoris ardor agit.
45 credo equidem assuetas animo remeare figuras,
et fallax Studium ludit imago suum'.
stat tarnen attonitus perplexaque murmura captat
et tacitis precibus dicere plora rogat.
sie ego, qui cunetis sanetae grauitatis habebar,
50 proditus et uitio sum miser ipse meo,
et nunc infelix tota est sine crimine uita
et peccare senem non potuisse pudet
me v
32 sonia. 37 amato. 39 turbatus: corr, in D. 41 .«toto || somno.
43 iactat D : iactas. 44 pector. 45 asuetas. 47 stat D : sat (I
perflexaque. 48 tacitis ü: tacitus.
37 me tum Withof falsissime, nam comitari cum aliquo apud Vic-
torem Vitensem legitur. 39 excutit-. cf. Coripp. loh. VIII, 526. last
II, 312. 42 afflantem (ita codd.): cf. Coripp. loh. VI, 759. Iust. IUI, 120-
44 »eru» B ridicale, quasi soli seni assuetae animo figurae redeant.
49 sq. iunge: sie ego proditus sum et uitio meo miser sum. 51 sine
crimine attributiue aeeipiendum i. e. tota uita, quae alioquin crimine
caret, nunc infelix est.
2*
Digitized by Google
— 20 —
deserimur uitüs, fugit indignata uoluptas,
nec, qnod non possum, non uoluisse meum est.
55 hoc etiam meminisse licet, qnod serior aetas
intulit et gemitus, quos mihi laeta dedit.
set qnis has poBsit naturae adtingere partes,
ciaras et at sapiens noxia saepe uelit?
interdnm rapimur uitiis trahimnrqne uolentes,
60 et qnod non capinnt pectora brata nolnnt.
v.
Missns ad Eoos legati mnnere fanctns
tranqnillnm cnnctis nectere pacis opns,
dam stadeo gemini componere foedera regni,
inueni cordis bella nefanda mei.
5 hic me soscipiens Etrnscae gentis alumnum
inaolnit patriis Graia puella dolis.
.. nam cnm se nostro captam simolaret amore,
me potins nero fecit amore capi.
pemigil ad nostras astabat nocte fenestras,
10 nescio qnid Graeco mnrmnre dulce canens.
nunc aderant lacrimae, gemitns, suspiria, pallor
ta m
53 et deserimur || indigna. 54 posum || doluisse E. 56 leta. 59 rapitur.
54 nec tarnen ideo, qnod non possum, non uoluisse meum
est i. e. quamquam non possum, tarnen uelle extat. 55 sq. et
serior aetas eos gemitus (mihi) intulit, quos mihi laeta dederat
i. e. senex tarn delirus amator fui quam iuuenis. 57 sq. sed
quis physica ratione dtmonstrare possit quo modo fiat (= ut) ut
claros et sapiens 6aepe noxia uelit, ea uidelicet quae narraturus est
poeta. 60 pectus brutum uult quod non potest efficere.
partes
1 missu || Eoos II : eoas. 5 eutruscae || alumpnum. 8 uero D: uere.
o
10 nesci quod.
Uigitized by VjO
— 21
et quicquid nallnm fingere posse putes.
sie uelut afflictam niroium miseratus amantem
efficior potius tone miserandus ego.
15 haec erat egregiae formae uultusque modesti,
grata mjeans oculis nec minus arte placens,
docta loqui digitis et carmina fingere docta
et responsuram sollicitare lyram.
illam Sereniis stupefactus cantibus aequans
20 efficior demens alter Ulixes ego,
et qui non poteram tantas euadere moles,
nescius in scopulos et nada caeca feror.
quis referat gressns certa sub lege mouentes
suspensosque nouis plausibus ire pedes?
25 grande erat inflezos gradibus numerare capillos,
grande erat in niueo pulla colore coma.
urebant oculos stantes duraeque papillae
et quas astringens clanderet una manns.
ah, qnantnm mentem stomachi ianctnra monebat
30 atque sub exhausto pectore pingne femur!
terrebar teneros astringere fortiter artus:
nisa per amplexus ossa sonare meos.
'grandia' clamabat 4 tua summe brachia laedunt:
non tolerant pondus subdita membra tuum.'
35 dirigni, qnantnsque fuit calor ille, recessit
et nata est uenae causa pudenda meae.
14 efficior D: afficior. 18 responsura. 21 molis m. pr. 29 ab
unus D : bah || iunetura B: iuncturaq;. 30 exausto. 33 summe II:
sunt me. 36 uenae guattuor D : uenie.
12 nullam B inutiliter coniecit 16 grata non ad haec pertinet,
sed aduerbialiter aeeipieudum et cum micans iungendum est. 19 de
Serenüs cf. ind. 'metricae res*, post 22 B inseruit uu. 39—46, non
apte, cum mulier arte Graia uti necesse non habuerit nisi postquam
nata est uenae causa (u. 36). 23 mouentes reflexiue ut saepe, etiam
apud recentiores poetas. 24 plausibus: cf. 1, 225. 31 terrebar pro
uerebar. 33 summe taedere ut apud Cic. de or. II, 72, 295 sollicitare
summe. 36 causa morbus, uitium.
Digitized by Google
— 22 —
non lac sie dumm pennixta coagula reddunt,
nec liquidi mollis spuraa liquoris erit.
suceubui, fateor, Graiae töne nestine artis,
40 suceubui Tnsca simplicitate senex.
qua defensa sno superata est Hectore Troia,
unum non poterat frans superare senem?
mnneris iniuneti curam studiumque reliqui
deditus imperüs, saeue Cupido, tuis.
45 nec memorare pndet tali me nnlnere uictum:
subditus his flammis Inppiter ipse fnit.
set mihi prima qnidem nox affuit ac sua solnit
munera, grandaeno nix subeunda niro.
proxima destituit uires uaenusque recessit
50 ardor et in neuerem segnis ut ante fni.
iHa nelnt proprium repetens infesta tribntom
instat et increpitat: 'debita redde mihi.'
sed nihil bic elamor, nil sermo mitis agebat:
qnod natura negat, reddere nemo potest.
55 ernbui stupuique. at tunc uerecundia mentem
abstulit et blandum terror ademit opus,
contractare mann coepit nirilia membra
meque etiam digitis sollicitare suis,
nil mihi torpenti uel tactus profnit ignis:
60 perstitit in medio frigns ut ante foco.
'quae te crndelis rapuit mihi femina?' dixit.
S7 pennixta D: promifta. 38 pott 39. 39 tunc pkrique D : tum.
Ii M r n
40 tus sca. 41 qua |] ectore. 44 cupido D: cupio. 46 inppiter ||||*
& ü
47 nox affuit D: noxa fuit || ac. 51 propria. 55 stapnique. at tunc
II: stupui qnia tunc. 60 perstitit duo D: praestitit || ut D: om.
37—38: non lac concretum sie immobile est, non spuma aquae
sie mollis. 41 qua seil. Graia fraude codd. recte. 48 mbevnda seil.
nox, nox enim boc loco pro noctis opere aeeipiendom. 95 ihtntm,
uomntatem: cf. 75. 102. 152. 57 de ulrüia cf. ind. »metricae resV
59 tactu» (subst) igni* dig mulieris admoti. 60 focus ignis.
Digitized by Google
— 23 —
'cuius ab amplexu fessus ad arma redis?'
inrabam curia animum mordacibus uri
nee posse ad luxum tristia corda trahi.
65 illa dolum credens *non' inquit 'fallis amantein:
plurima certus amor lumina Semper habet,
quin potius placido nolf inquit 'parcere ludo:
proice tristitias et renouare ioco.
obtundunt siquidem curarum pondera sensus:
70 intermissa minus sarcina pondus habet 1 ,
tunc egomet toto nudatus corpore lecto
effuais lacrimis talia uerba dedi:
'cogimur heuque senes crimen uitiumque fateri,
ne mens extinetns forte putetur amor.
75 me miserum, cuius non est culpanda uoluntas!
uindicor infelix debilitatis ope.
en longo confecta situ tibi tradimus arma,
arma ministeriis quippe dicata tuis.
fac quodeumque potes, nos cessimus. hoc tarnen ipso
80 grandior est hostia, quod minus ardet amor.'
protinus argutas admouit turpiter artes
meque cupit flammis uiuificai-e suis,
ast ubi dilecti persensit funera membri
nee uelut expositum surgere uidit onus,
85 erigitur uiduoque toro lauiata recumbens
uoeibus bis luctus et sua damna fouet:
4 mentnla, festorum cultrix operosa dierum,
62 amplexus. 65 me animantem. 69 pondera D: pondere.
73 heuque tre$ D: huq; . 75 uoluntas Wernsdorf : uoluptas. 76 debili-
tatis. 79 hoc duoD : haec || ipso untu D: ipsa. 81 ämouit. 84 onus
Ommerenus: opus. 86 dampna.
78 heuque] que abundat: cf. 1, 178. 79—80 hoc ipso . . . quod •
*gerade darum . . . weil': cf. 1, 70. minus ardet extinetus est (minus
= non). 81 Arginas B cum duobus D: at Oraiae artis poeta iam
supra mentionem fecit: hic artes argutae meretricis intellegi uult
85 temato, seil, genas seu sinus; cf. 183.
Digitized by Google
— 24 —
quondam deliciae diuitiaeqne meae,
qao te deiectam lacrimamm gurgite plangam,
90 quae de tot meritis carmina digna feram?
tu mihi flagranti succurrere saepe solebas
atque aestus animi ludificare mei,
tu mihi per totam cnstos gratissima noctem,
consor8 laetitiae tristitiaeque meae,
95 conscia secreti Semper fidissima nostri,
astans internis peruigil obsequiis
quo tibi feruor abit, per quem feritura placebas,
quo tibi cristatum uulnificumque capat?
nempe iaces nullo, nt quondam, perfusa rubore,
100 pallida demisso uertice nempe iaces.
nil tibi blandities, nil dulcia carmina prosunt,
non quicquid mentem sollicitare solet.
hic uelut exposito meritam te funere plango:
occidit, assueto quod caret officio.'
105 hanc ego cum lacrimis deducta uoce canentem
irridens dictis talibus increpui:
*dum defles nostri laDguorem, femina, membri,
ostendis morbo te grauiore premi.'
illa furens: 'nescis, ut cerno, perfide, uescis:
110 non fleo priuatum, set generale chaos.
haec genus humanum, pecudum, uolucrumque, ferarum
et quicquid toto spirat in orbe, creat.
hac sine diuersi nulla est concordia sexus,
hac sine coniugii gratia summa perit.
115 haec geminas tanto constringit foedere mentes,
unius ut faciat corporis esse duo.
pulchra licet pretium, si desit, femina perdit,
gn e cl
90 dira. 97 faritura. 100 dimisso. 101 nil tibi dulcia. 102 solitare.
107 defles D: deflens. 109 perfide bü. 110 set] se. 114 coniugi.
99 per/um: cf. 132. 101 blandities solus Etonensis recte. 117—118
desit ...defuerit: haec uarietas temporum apud sonores est usitata:
cf. ind. ad Cassianum sub 'temporum uariatio'.
Digitized by GooqIc
et si defuerit, uir quoque tutpisi'erit.
haec si gemma micans rutilum non conserat araum,
120 alternum fallax mortiferumque genü»:** ...
tecnm pura fides secretaque certa loquunfar', .
o uere nostram fructiferumque bonum!
ualde, in quam, felix, Semper felicibus apta, * . .
en tibi cognatis utere delictis! * .-*".-
125 cedunt cuncta tibi, quodque est sublimins, nitro
cednnt imperiis maxima sceptra tuis,
nec subtracta gemunt, set se tibi subdita gaudent:
oulnera saot irae prosperiora tuae.
ipsa etiam totum moderans sapientia mundum
130 porrigit inuictas ad tua iassa raanus.
sternitur icta tno uotioo uulnere uirgo
et perfnsa nouo laeta cruore iacet.
fert tacitnm ridetque säum laniata dolorem
et percos8ori plaadit amica sno.
135 non tibi Semper iners, non mollis connenit actns
mixtaque sunt lndis fortia facta tnis.
nam nunc ingenio, magnis nunc niribns nsa
non est qnod poenis non es amica malis.
nam tibi pernigiles intendnnt saepe labores
140 imbres insidiae inrgia damna rates.
119 conserat aruum IT : coDferat aurum. 120 alternum II: externum.
121 loquntur. 129 etiam s. /. 133 lania tabo dolorem. 134 plaudA.
137 ufl; nsa (i. e. uiribus [as] [us] usa). 138 non est quod II: non
nequod in || penis. 139 intendunt unus D: inpendunt. 140 dampna.
119 gemma micans mentnla. 120 alternum utrumque: cf. ind. ad
Corippum 8. u. alternus. 121 Ucum . . . loquuntur: seil, in lecto geniali
intima secreta tractantur. 122 no$trum recte ex sententia huiiLs
feminae. 127 subtracta seil, se esse. 129—130 male post 146 traiecit
B: etenim post sceptra mundana Iouis imperium recte a poeta comme-
moratur. 138 quae temptaui ita intellege: cam modo ingenio modo
uiribus utaris, non potes non amica esse poenis (i. e. laboribns uel
cruciatibus) malis. 140 rates quomodo intendunt labores? puta si ama-
tori ad amicam nauigandum est.
tu mihi saepe jfefö tommendas corda tyranni,
saügtitjietis per te Mars qnoque mitis erit,
et post-erftinctos debellatosque Gigantes
exeaüs irato tela trisulca loni.
145 tu c*egis rabidas affectum discere tigres,
V per te blandus amans redditui' ipse leo.
. mira tibi uirtus, mira est patientia: trictos
diligis et uinci ta quoque saepe uoles.
cum superata iaces, uires animosqne resumis
150 atque iterura uinci, uincere rursus amas.
ira breuis, longa est pietas, recidina uoluptas,
et cum posse perit, mens tarnen una manet.'
conticnit tandem longo satiata dolore:
me nein* expletis deserit exeqniis.
VI.
Claude precor miseras, aetas uerbosa, qnerelas.
numquid et hie uitium nis reserare tuum?
sit satis, indignum leuiter tetigisse pndorem:
contractata diu crimina crimen habent.
5 omnibns est eadem leti uia, non tarnen unus
est nitae cunetis exitiique modus,
hac pneri atqne senes pariter innenesqne fernntnr,
hac par dinitibns panper egenns erit.
ergo qnod attritnm qnodqne est nitabile nulli,
10 festino gressn uincere praestat iter.
infelix ceu iam defleto funere surgo:
hac me defunetum uiuere parte puto.
141 tum ichi. 142 sanguineo. 147 uictos ex uirtus. 150 post uinci
a
ras. 151 iratu. 152 men.
9 uita uilo. 12 nulla subscriptio.
2 et hie i. e. uerbositate.
Digitized by Google
Aquilins 3, L
Rarf.hnfl pater i, 43. 163.
BoßtiuB 3, 48.
Candida 4, 8. 35.
Calü (Censorius) l± 49.
Gupido 3, 89. ^ 44.
Cypris L, 92.
Eoi 5, L
Etrusca gens 5^ 5.
Gigantes 5^ 143.
Graecum miimiiir 5, HL
Graia puella 5, fi, ars 5, 39.
Hector 5, 4L
Iuppiter 5, 46. 144.
Lethaea obliuia l, 123.
Lycoris 2j L
Maxa 5, 142.
Maximian us 4* 26. Etruscua ^ 5. 4CL
Minerva ^ 90.
Roma r, 63.
Serenii cantus 5, HL
Socrates L, 48.
Tantalus 1, 185.
Tiberinus gurges L, 37.
Troia 5* 4L
Tusca simplicitas o± 40.
Ulixes 5j 2D.
Venus 1^ 91. 163. 3, 7. 66. 89.
IL
abl. bei L, 150. 228. 237. 266.
4, 38. 5, 71. 85. — gro a 5, 41
defensa llectore Troia.
absenti uoce manuque 4, 20*
abstinet ora eibis 1, 186. abstinere
absolute l± 160.
actus primaeui temporis 2, 35. actus
mollis 5» 135.
ad nomen illius excutit artus 4j 39.
adeo = plane, omnino 2, 63.
adieet. et partic. pro substant. L, 52
tristia. 53 moaicum. 157 aduersa.
210 ima. 263 longnm. 2, 7 dul-
cia. 43 praesentia. 44 transacta.
3, 2 pauca. 52 clausa. L, 56.
109. 221.3, 62 cuneta. 3, 79 quae-
sita. 4j 58 noxia. 5, 52 debita.
adiect. et partic. pro aduerbio L 2
tarda uenis. 51 intrepidas fere-
bar. 58 ultima te conficis. 116
praeeipitata uenit. 145 daplex
se littera findit. 189 dependens
plurimus. 2, 46 repetunt celeres
pascua. 4_j 37 proximus iace-
bat. 5_j lfi grata micans. —
neutr. L 97 modicum tumentia.
220 flebile repit 4^ 30 internum
clausae uocis.
ademit terror blandum opus 5j 56.
admouit artes 5j 81.
adsum faueo 5» 47 prima nox
affoit. = sum 17 aderat gratia
formae.
adtingere naturae partes 4, 57.
adtractus pro contractus L 238 ad-
tracti corporis ossa; cfT 215 con-
trabimur.
aduerb. pro attributo 1^ 138 rutilo
prius.
aegra senectus L, 246.
aemula senectus L 1*
aequus = par 1^ 253 fulcra cautilms
aequa.
aetas = uita r, 111. 209. -- senec-
tus 2, 63. 6j L
affectus = amor 2, 70. 5j 145.
afferre 2j 17. •
afflare somnüm 4, 42.
agilis curs us 1, 27.
ago. 3, 17 me pedagogus agit 4^ 44
hoc pectoris ardor agit 5, 53
nil 8ermo mitis agebat.
ah ^ 23.
alba capillis 2j 55.
alimenta 158.
alloquium — sermo 1, 202. 3, 52.
alternus annus 4_> 5, alternis notis
3, LL — }>ro alter 1^ 32 alteroo
iunctatlecore. = uterque 5j 120
altern am genus.
alumnas Etruscae gentis 5^ 5.
amans ^ 13. 65. 146.
amo cum inf. 5^ 150 uinci amas.
araores 2j 5. 33. 3^ 69.
an ge bar stimulis 3* 43.
aahela tussis L, 245. anhelis ui-
sceribns 5L 35.
ante = praeter L, 91.
anticipare infelices dies 1^ 276.
arbitrium humanuni 1, 114.
aret cutis 1, 135.
argutum murmur 4^ 12* argutae
artes 5j 81.
armipoteps 3j 90.
arridet ridentibus ^ 207.
aruum rutilum cunnus 5, 119.
aspera tigris l± 272.
aasiduo uerbere 224.
ast 5, 83.
astans obsequiis 5^ 96.
astringens manus 5j 28. astringere
artus 5i 31.
al L, IL 116.279. ^ 23. 5, 56.
attritum iter 6j £L
aurea caesaries 1, 93.
auricomi horti 1, 189.
auxilium — fulcrum 1, 174.
hasium 1^ 98.
bene nota 2_j 51. 4j 25. h. compta
4, 8, b. sanus 4, 24. L fida 4, 32.
blandities 5j 101.
blandum opus 5, 56. blanda poe-
mata 1^ 129.
bruta animalia 2_j 45. br. pectora
4, 60.
eadere in uitium 1^ 50.
caecus = obscurus lj 141. 149. =
absconditus 3, 13. 4, 25. 5, 22.
— caeca uis 2j 72. c. amor 3, 73.
caedes = uerbera 3_, 31.
caeruleae notae 2, 26.
caesaries L, 93.
caligant lumina l, 119.
calor = ardor 5, 35; cf. 10.
cani 2j 25.
capere = posse 4, 60.
captat undas Tantal us L, 186. cap-
tare locos 3, 25. mnrmura cap-
tat 4, 47.
carcer = corpus 1^ 3-
carnea membra t, 86.
carnis officium L 86.
carpitur natura 1> 166. carpebar
uulnere 3, i5T carperis aestu
3j 53. carpebat me puella 4^ 14.
causa. = res 3, 79. = morbus, aegri-
tudo ^ 59. 5j 36.
cedere absolute Ti 43. 274. cum da-
tiuo 52. 56. 262. 3^89.90.
£L 12o. cessimus — craetpTjxatisv 5j
79. cessisse = ä-etprjxsvcrt 2j 61.
certa = quaedam 1^ 120. certus
amor 5, 66 certa secreta ^ 121.
certet claudere % 68.
cessare c. inf. \± L
ceu 2, 15. 6, LL
chaos 5j 110.
cilia L 139.
clamosae uoces Yj 205.
claudere dies L 290. cl. iter 2, 68.
cL querelas 6_, L
coagula 5, 37.
cognatae aeliciae 5t 124.
color solet mentis ducere signa
3, 20^ cf. 4, 29 - 30.
comitari cum aliquo 4j 37.
commoda litibus iura 1, 130.
compages L 173.
comparatio. 61 dulce magis. 3, 70
magis apta. 4, ß m. grata. I, 70
laetior potius.
comparatiutu pro positiuo 4, 28 sae-
pius. 6, 108 grauiore. 128 pro-
speriora.
componere foedera 5, 3»
comprimere uotam 3^ 21.
computare = putare lj 240.
concelebrare ludo diem 3, 76.
conficere 1, 58. confecta situ ^ 77.
confusa mens 1^ 124.
conwgatio. 1^ 181 dempseris. L 223
ruitura. ^ 53. 54. 66 dicito.
3j 63 fare. 3^ 83 maneto. 5, 68
renouare. coni. periphr. — futur.
1, 218 reditura est = redibit; cf.
223 ruitura = quae ruet.
coniugium L, 78.
coniunct. in enunt. relat. 1 2 90. 27S.
2, 74. 4j 25.
conpescere l, 271.
conscia Signa 3_, 58.
consorß laotitiae 5^ 94.
conspuere — contemnere L 202.
consumit saxa uetustas 1^ 273.
contemptus plur. 1, 281.
contra niti lj 172.
contractare manu 5, 57. contractata
diu crimina 6, 4.
contrabimur lj 215.
contrarius — noxius, 161.
corda 3, lfi. 71. 78. 4, 2. 5, 64.
141.
cordae 4, 11.
correptus absolute 4, Ih.
corruimus in te 1^ 57.
corrumpimur imbre 1^ 243.
credere = committere • l± 38.
credulus malorum \± 196.
crimen = culpa l, 102. 179. 2, 67.
3, 74. 5, 73. 6, L
cristatus 5, 98.
cruduß lj 157.
cultrii operosa 5^ 87.
cum aduersat. c indic, 2_, 45 sqq.
5. 152. {cf. 1^ 287.)
cupido fiuuc. 3j 9.
coTP.t noscere ^ 4.
currere certa uia 1, 110.
cymbala 4, ID.
damna \± 170. 281. 5j 86. 140. d.
uitae \j 164.
dant iungere dextras 3j 75. darö
uerba ^ 72.
datiuus pro ä 2j 1 dilecta mihi. 2,
17 sibi dilectum. 2^ 42 uicta
uiro. 4j 49 cunctis sanctae gra-
uitatis habebar. cf. abl.
de transactis nil erit 2_, 44.
debilitas 5j 76.
decet <l acc. sine in/. 1^ 107 hunc
tacitum decet.
decUnatio. L 60 natis (nata). 1, 179
iocos. £ 25 locos. I, IIS. 3, 3
quis. 5, 116 duo = duos.
decor V, S2. 2^ 21.
decrepitus 2, fr.
decrescimus 215.
decus ^ 9. 106.
dedignaria dicere 2j 69.
deducta uoce 5^ 105.
defecta membra lj 15.
defectus corporis L 257.
deficit auditor L 203. anima defi-
ciente 1, 264. deficiunt tauri
L 269.
deflet cessisse iuuencum 2, 61. de-
licto funere 6^ IL
defluit aetas 1^ 2K).
defunctum (— mortuum) in tantia
partibus 1, 117. defunctum hac
parte 6, 12,
deiectus absolute 5j 89.
delerus 4j 3*
demissa ceruix 1. 93. demisso cor-
pore lj 213. aemisso uertice 5»
100.
dependere absolute 1_, 1S9.
deplangunt poenas suas ^ 138.
deserimur uitiis 4, 53.
desipere 1^ 200.
desiste parcere 3, 67. uiuere deati-
timus 156.
destituit (nox) uires 5, 49.
desuper 1, 140.
dicta mollia cano 2, 64.
dies = lux diei l, 149. = tempus
^ 173 (fem.). 244 {fem.). 271.
2^ 17 (fem.).
differt funere ^ 237.
— 30 —
dignabitur (somnus) lassatos artus
1, 251.
düigere c. in/. 81.
dira ^ 16.
discrimina 153.
diuersus = uarius, multiplex 1, 172.
— diuersos diuersaiuuant 1^ 103.
doctus c. in/. 3^ 14. 6, 17.
dominator amoris 3, §7.
donec c. com. \± 173.
dubius = periculosus 1. 38 dubio
credere membra freto.
ducere uitam mortis I, 265. tran-
quillam d. uitam ^ 289. solet
mentis signa ducere color 3^ 20.
dudum 2, 11.
dulces doli 3, 22.
dum c. ind. praea. 75. 3, 57. 5,
3. 107. c. coni. imperf. 1^ £L
durus = iners, immobilis 5j 37 lac
durum coagula reddunt. — durus
casto pectore 1^ 74.
edicere dolorem 3^ 54 (edicere pro
dicere etiam Priacillian. ». ll^ 13.
50, 15).
offir.ior custos 1^ 187. e. miaerandus
5j 14. e. alter Ulixes 5, 20.
eflugere = fugere' 1± 68. 128.
egenus ^ 182. 6, 8.
ellipsis lj 218 qua geuita est et
<quo> reditura. 2^ IQ spre-
tum <me> iudicei. cf. 57. —
2, 26 ioficit <eam>.
emere suppliciis 3, 36.
en L 157. 2, L 17. 64. & 77. 124.
eripitur dies 1^ 149.
erubuit uultum 1^ 66.
esca lj 161.
et interrogationem inducena 3 , 53.
similitudinem inducena 3j 56. = et
tarnen 4» 2iL
ex aliqua parte 1, 69.
exanguis color 1, 134.
excutit artus 4^ 39. excutis tela
Ioui 5j 144.
exbaustum pectus 5, 30.
expers sensibus 122.
cxpleui munera uitae lj 231. ex-
pletis exequiis 5j 154.
expositus — depositus, mortuus 5,
84. 103.
expuere 2, 12.
extendere miseros poenis L, 233.
exultat leuitate puer 1^ 105.
exuperare melos L, 28. e. fluctus
3, 86.
facere c. acc. et inf. 1, 42. 5j 8. 116.
fallere damna uitae K 164. non
fallebar i. e. recte ae me iudi-
cabant 4_> 24.
fatigat tussis l, 245.
fatiscere L 57.
ferre = adferre lj 279. = referre
5j 90. — ferebar ad res utrasque
l_j 51. demens forfthar 3^ 5. in
scopulos feror 5, 22. hac (uia)
pueri atque senes pariter ferun-
tur 6j L
festino gressu 6, HL
filoinela 2, 49.
findit se littera 1± 145.
fingere carmioa lj LL 5, 17. £ poe-
mata lj 129. f. causas 2j 9_ ficta
res lj 1±
flagrans absolute 3j 9. 33. 5, 91.
flammPA labra L, 97.
fiores primi 2, 63.
fluctus de (imorg 3_j 86.
focus = ignis 5, 60.
fönte perenni dcplangere poenas
1, 137. *
forent 1^ 51. foret 4, 25.
fors adaerb. 1, 25. — forte l_j 65.
2j LL 4^ 38. 5j 74.
fortis = firm us L 204.
fortiter = firme 5« 31.
fouere membra cibo 1, 40; cf. 22$.
corda fouens 3_, 16. fouentur
caedibus ignes 3_, 31. uocibus
his luctus fönet 5j 86.
fracta ira I, 271. fr, mens 3j 3.
frigidus 1, 76.
fructiferum bonum 5, 122.
fugit pietas talia ueüe 3^ 64.
fulcire ruinam L, 171.
fulcra tori L 253.
fundere= profundere, abicere
funera = mors 5, 83.
funereus colar 1, 134.
uigmzea Dy Vj
fimgi = mori 2, 12.
funufl = mors ij 8. — cadauer 1,
237. 5, 103 6, IL
furiale qnid uident 1. 142.
»arrulitas linguae 1 } 108. — 204.
geminus = duplex ÜL 33. 5, »L ge-
mini — duo 5, 115.
gemma rnicans mentula 5, 119.
generalis sponsus 1_, 72. generale
chaos 5» HO.
genitrix (terra) L 227.
genitas c. obL L, 218.
genas = sexus 5j 120.
gerundü abtat. 1, 54. 203. 239.
gerundiuum 3^ 10 non capienda =
quae capi non poterat.
graDdaeuus 2^ 55. 5, 48.
grande erat 5» 25.
grandior hostis 5, 80.
gratiaformae 1, 17. 2^32. gr. uocis
L, 128. gr. coniugü 5, WL,
grauant alimenta 1^ 158.
grauis lux 1, t 24S. graue frigus
1, 36.
gurges lacrimarum 5, 89. g. Tibe-
rin us lj 37.
gustare labra 1^ 98.
habere. 1, 6 quod superest languor
fit horror nabent 102 crimen
habet; cf. 180. 6, 4, gemitus se-
nectus habet Li 246. euentus
uarios res noua habet 2^ 54.
Stupor uocis habebat opus 3j 46;
cf : \ 30.
haerere animo 4j 18.
baut 1, 45.
heu 1.16. 117.238.267. 2,4. 5,73.
hic == is 5, HL
hic = in hac re 3^ 47. 68. 5, 53.
6, 2.
hinc = in hac r_a l_j 49. = hac ex
causa. 1. 191. 192. hinc . . . hinc
L, 245" hinc est quod c. mdic. 1,
223.
hispida silua (euperciliorum) ^ 140.
hoc . . . quod 1, 70. ^ 79.
hora — tempus "2, 24. 26.
borrendus ^ 230.
horrere c. acc. 1, 79. 202. 206. 229.
Dorret in imaginibus 1, 252.
horror 1, 6»
hospitia 2^ 52.
humana ratio l± 144.
lacere = contemni L, 162. 3_, LL
= aegrum esse lj 165. 5, 99. 100.
iactat sopor ludibria 4, 43.
iam denique 1, 285.
ignaua carmina 4, 3.
ignea Venus 3, L
ima 1, 210.
immo etiam L 183. 2, 9. 3, 38.
implicui membra 1, 26.
improba naturae iussa L 268.
imputat mihi (uerbera) 3, 38.
inbellis senex 2, fi,
inco) it lasciuia medias corporis partes
L 84.
inconcussa uoluntas 3 1 4L
increpitare 3, 31. 5, 52.
incurua senectus L 261.
incumbere = incubare 1^ 14Q. ; L
partis rebus 1, 183. L baculo
L 223.
inde = ideo 1, 200.
indicaiiuus. 1, 247 hos superesse
reor (pro rear). in interrog. obii-
qua 3, 66. 82.
indiuisi uiximus 2, 3.
inferre = conferre. 4, 5$ intutit
8erior aetas gemitus.
inficit ora pallor L 138. cf, 4, 2iL
inficit hora notis 2j 26.
infinitiuus tubiectum L, 4. 8. 112. 115.
143. 178. 3, 92. 4, 54. 5, 152.
— obiectum 3, 64
infin. jinalü 2_, 47 decubuitrequiescere.
5, 1 missus nectere pacis opus.
cL 1, 2 (ad not).
infin. per f. pro inf. praes. 1^ 143. 160.
194. 278. 280.
inflectere animum rebus 1, 45. in«
flexi gradibus capüli 5, 25.
ingenui uultus L 94.
ingratus = haud laetus 3, 93.
inire uias 1, 118.
inmori c. dat. L 15.
innare c. accus. l± 37.
inponere dira capiti 2, HL
in quam 5, 123.
instans ruina 1, 171.
insuperatus ^ 34.
intendere labores 5, 139.
interna obsequia 5T96.
inuoluere dohs 5, k
iunctura stomacbi b± 2SL
iungere c. abl. 1_, 32. L so c. dat.
1, 75.
iussa naturae 1^ 268.
iuuenalis 1^ 63.
iuuenile decns 1^ IL 106.
iuuenta 3j L
lacerare 1, 136.
Iacrimae = querellae 2^ 73.
lactea ceruix 1, 93.
laetao res L, 2. laetus dies r, 42.
languet cum corpore mens 1^ 125.
languor 1, 6. 5^ 107.
laniata = uulnerata 5j 85. 133.
largior = multiplicata lj 146. lar-
gus opum 182.
lassati artus l± 251.
lentus = mitis 272.
leuare animum 1^ 175.
libera frons l, 95.
licet cum adiect. iunctum l_j 254.
5, 117.
Iis. 1^ 283 sine lite = consentientes.
longaeuum tempus l_j 269.
nec longum = baud mora 3^ 29*
loqui superciliis 3^ 26. quicquam
dulce L 4, 12. L digiüs 5^ 17.
lnbrica membra 1, 26.
ludificare aestus animi 5j 92.
ludit imago Stadium suum 4, 46.
lusus iwrborum. 1, 265 morte mori
melius quam uitam ducere mortis .
luxuriari in praeteritum opus 2j 36.
luxus ^ 71. 5, 64.
macte 3j 87.
madida palaestra L, 25.
magis, idis h 170.
magis == pofius l± 187. magis Sem-
per = magis magisque 1^ 239.
male facta 1^ 50. m. tecta 1^ 70.
m. nutat ^ 260.
malum 1, 58.
manifestus = notus 2, 52.
mater amoris 1^ 84.
materia l_j 169.
media forma 1^ 81. niediae res Yy 82.
medicamina 1^ 167.
medicare uulnera 3, 30. '
melius confidere 2^ 53.
melos tragici cantus lj 28 ; cf. amor
Veneris 3^66.
meminisse c. acc. 2_j L c. genet.
L 124. 4j 42.
memorari — meminisse 2, 38. 44.
memoratto = memoria L 291.
mendacia carmina 1^ IL cf. c
uana 4j 4*
mens = uoluntas 5^ 55. 102. 152.
merere = impetrare, contingit l_j 14.
289.
mergi summo culmine 1^ 292.
meritum = dignitas, honor 1, 29. 59.
meritus = bene meritus 5, 103.
metricae t£& breuis syltaba producta:
Socrätem 1^ 48. conditio 1^ 1 13.
scäbida L> 136. Böeti 3^ 48.
jiirilia 5, 57. in arm agit illam
3, 17..— poritio: supercüiä frons
1_, 95. mortis his lj 209. quis
has 4j 57. — longa »yltaba cor-
repta: cäligant 1^ 119 (cf. 1^ 149).
senectüs l_j 246. nulTfuB 2, 38.
unius 5^ 116. pedagogus 17.
uerecundia 3^ 23. 5j 55. uere-
cunda 3, 61. Sereniis 5_, 19.
Ulixes 5^ 2Ä feritura 57 97.
cupiendo 1_, 54. ergo 1^ 263.
2, 43. 6, 9. dicito ^ 66. quando
3, 66. — »ynizeris: anteire L, 27.
— hiatm: abstinftam j abstinuisse
t, 160 Senium | aspera lj 272.
— ophites : 3j 5-6.
micat ingenium L 20. dl artis opus
l_j 30. micans oculis 5, 11L
minae ^ 34.
minus = non 5^ 80.
mirus = permagnus 5j 147. miro
modo lj215. mira uoluntas 3^ 65.
miserandus lj 55.
mixtura dulcis bonorum L 2iL
modicus = paruus l± 40. 243. mo-
dicum suöst. L 53. adiierb. 1, 97.
modo = moz 1_, 67.
mollia dicta 2^ 64. mollis iocus
4, 2. m. lasciuia 1^ 83. m. spuma
5, 38. m. actus 5, 135.
— 33
monimenta primae figurae 2 1 29.
mordaces curae 63.
mori c. dat. L» 132. morte mori
1^ 265.
mortifer 5^ 120.
moaere numerosa uestigia 1_, 225.
meptem stomachi iunctura mo-
uebat 5j 29. mouentes rt&txiue
b r 23.
mox = tum 3, 25. 59.
multiplices 80 ui 4j KL
murmur Graecum 5, 10. m. argu -
tum 4, 12.
mutum uulnus 3, 45.
nam = sed 4, 8,
nasci = accidere 5^ 36.
nati uufl amor 3, 73.
nauseare 2, 157
nec = ne . . quid cm 1, 114.
nectere pacis opus 5, 2.
nefaa exdamatiü 2j 14.
nempe 5, 99. 100.
nequicquam 1, 205.
nevtrum, tibi masc. expectes. 1 5 44.
56. neitfr. th praedicato 1, 177. 5,26.
ad nihilum redit L 222.
nil L» 54. 194. 206. 231. 2_, 44.
15, 53. 59. 101.
nimium = magno pere, ualde 2 } L
27. 3> LL 5, 13.
niai — praeterquam 1^ 89.
nitldi uultus 1, 177.
niuemi cölor 1, 133. 5, ;f6. niuei
cani 2, 25. n. digiti 4,. 11.
nocere c. arc. 1^ 157.
nocte dieque 1^ 138. 4, 18.
non aliter gmilütldinem inducens
lj 185. non secns' 1. 171.
noscere = agnoscere 1^ 120.
nota 2, 26. 3, 14.
notare Ii 96.
nudato uertice lj 35. nudatus cor-
pore 5j TL
nullus = nemo 5, 12. 6,' 9. nulla
= non, nequaquam 1, 18. 3, 42.
numerosns = multus lj 225.
nunc =^ tnnc 5« 11.
nutare 1, 260.
obduetis uestibus 2, 12.
obex ^ 172.
Berliner Stadien XI, i.
obliaia ^ 123. 4, 33.
obsequium = ministerium j. 96.
obstupere •= s tu pere 1 , 126.
ohtnndere sensus 5, 69.
olim = iam dudum L, 117.
on erat a malis senectus 1, 261.
opem ferre Jj 168. 3j 48. o. praebere
L 282. iL snraere 3, 54. debi-
litatis ope 5^ 76. opes uirtutis
^ 33.
opprobrium 1, 208.
opus 1, 274. o. artis 1^ 30. o.-prae-
clarum (homo) L 260. 0. prae-
teritum 2, $6. o. maestom 3, 4,
0. uocis 3j 46. j4j 30. o. meum
4, 4. o. pacis 5, 2. o. bland um
5, 56.
oxymora. 2, 22 extinetum uiuere.
3, 43 ardens languebam; cf. 3, 77.
palaeßtra t, 25.
palma 1, 48.
pars. 1, 209 bis partibus aetas
deflüit. 258 Lac ego parte tra-
bor. 4, 57 has naturao adtingere
partes. 6, 12 bac defunetum
parte; cf. 117.
paruolus iniaas 1^ 219.
paecere caeoura ignem 3. 13. teneri
pascontur amores 3^ 69. paecere
cor da ioco 4^_ 2. pascontur iu-
uenes reliquiis amor um 2, 33.
paecua 2 y -46.
p&ssio 3, 42.
pauper egenus 6, 8.
pauperies 1, 53.
pauefacere 2, 4.
pauor est uiaisse senem 1, 143.
pect us = animus 1, 234.
pedagogus 3± 17.
pensa 3j LL
pensabant oculos nostros 3,. 19.
per instrum. L, 20. 272. J^W. —
dintnb. lj 165 per Boras. ■ —
tanp. L 255 -per mediam surgere
noctem. — »»in. 5, 32 t per am-
plexus. — per se perpensa L 31.
per me plena padoris eris 3, $4.
per te Mars mitis erit 3, 142.
v per i& amans redditur leo 5^ 146.
per longum ducere 1* 263. per
3
' Digitized by Google
omni a 3, HL per to tum (= ubique)
me quaerit 3_, 35.
percipere coronam 1^ 13,
percussa cupidine 8j 9.
percassor 5, 134.
perferre nun am 1^ 277.
perfasa rubore 5, 99. p. craore 5, 132.
permi8cere = admiflcerp; 3^ 34. b± 37.
permulcere donis 3j 71.
pcroraro litem 1^ HL
perpendere» 1^ 31.
perplex a murmura 4^ 47.
pcrseutire 5^ 83.
pertendere iter 2^ 68.
peruigiles labores 139. peruigil
draco 1, 190. — 5, 2. 96.
pctere = uisu consequi 1± 65. =
cnpere l_j 228 peto membra
fouere.
pigra lamina r, 95. p. humus lj
224. pigri gressus JL, 210.
placere = aptum esse 1, 86.
placens arte 5, liL
Placidus ludus 5j 67.
placita forma 3_, 63.
plaudens sibi 1, 207. plaudit amica
percussori ^ 134.
plausu certo uestigia mouens 1, 225.
nouis plausibus ire pedes 5j 24.
plena basia 1, 98.
pltonasmus. lj 28 cantus melos.
L 102. 214 iam modo,
plurimus dependens draco l_j 189.
plus micat 1^ 20. 30. plus radiäre
L 100.
pluuiae lj 35.
poena = cruciatus lj 4. 188. 183.
233. 241. 263. 277. 288. 3j 18.
5, 138.
pondera senectutis 1_, 262. p. cu-
rarum b± 69.
porrigere manus ad iussa 5 3 130.
portio uitae 1, ÜL
potiri = frui 3^ 63.
potius — magis 1± 32.
praeeipitata (= subito) uenit mors
L, 116.
praeetare Studium 3j 15. praestat
= praecellit 2, 27 .
praestat »egtiente ut 1^ 160. aequ.
inf. 6, HL
praeuertere uenturos casus 1, 275.
pretiosa (mulier) 2j 27. cf. 5^ 117.
primae uum tempus % 35.
primitiac mortis l± 209.
pnus attributive L, 133. cf. sine
crimine 4, 51.
pro mteriectio 3, 65.
proeul iacebant pensa 3^ IL
promerere = impetrare L, 48. cf.
merere.
prona senectus 217.
prorsus L, 219.
prosperiora uulnera 5, 128.
prospicere c. part. et inf. 4j 42.
prostratus pedibus 3, 61.
prouincia = terra, regio 1^ 59.
pudendus 5, 36.
pudor = dedecus 6, 3. pudor est
= pudet 3, 57.
pulla coma 5726.
pulsare humum 1^ 224.
pntare c. inf. l± 194.
guadrupes 1^ 219.
qua e dam c. genet. 3, L,
quaerere 1, 85. 101.
quam ^ 157. 260. 3, 82.
quamuis adiectiuo additum 1, 39. 40.
182.
quanti = quot 1, 252.
quantum aduerb. 2, 73. 5, 29.
quantus = quantuscumque 5j 35.
que transpo&itum l_j 58. abundat lj
178. 5, 78.
quiequid c. genet. 2, 21.
quicumque c. coni. 1± 51. cJmi. 1^ 57.
quid mini diuitiae L 181.
quilibet = aliquis 17 88.
quin etiam L 1JL quin potius 5, 67.
quisquam daiect. 1^ 282.
quod = quia uel cum 1> 111. 4, 54.
pro acc. et inf. 2^ 8. 4j 55. quid
quod lj 175. hoc . . . quoa 1,
70. bjt 79. noji est quod c.
indic. 5, 138.
rabidus leo 1^ 271. rabidae ferae
2. 50. r. tigres 5. 145. r. lites
L 130.
radiäre 1, 100.
' ratio — causa 3j 94.
recedit mors optata 1, 115. recessit
ardor 5j 49. cf. £ 35.
recidiua uoluptas 5j 151.
reddere uerba alfernis notis L &
nutibus loqui 3, LL
refugere c. acc. 3j 70.
regimur alimenüs 1^ 158. il_Liicü
L 248.
regnum = imperium 5j 3.
reliquiae ueterum amornm 2j 33.
remeare e. rfa*. 4j 45.
repetere libros ^ 145.
requies iam est mors L 4.
requiescere somno 1, 39.
res (familiaris) 2, 2. reruni dominus
L 54.
reserare uitium 6j 2.
resoluto collo uiuere 1^ 61.
respuere amplexus 2, 4.
restat c. m/1 4^ L
reuoluere 1, 201. 3, 37. 4, L
ridentes oculi L. 137.
rigidus = immobilis 1^ 135. r. Cato
L 49.
rogus = ligna 3, 32.
rosae roseus color 1^ 90.
rubeta % 49.
rugatum os V, 226.
ruina, L Hl. 277.
rupit uerecundia frontem 3, 23.
rusticitas 3j 8.
rusticus L 77.
rutilus color ^ 133.
■anguineus Mars 5, 142.
sapere 1± 198.
ßapientia mundum moderans =
Iuppiter 5, 129.
sarcina — curae 5, 70.
satis = ualde r, 291.
saturum esse L, 159.
scabida membra 1^ 136.
Scabies 1, 245.
sceptra 5^ 126.
scrutator 3, 47.
secus L, 171.
sedere = inhaerere, c. dal. I, 94.
segnis in neuerem 5, 50.
senecta 4, 3.
Senium 1^ 272.
sepelire sensos membris L 266.
septus caligine t, 150.
sequi iura commoda litibus 1_, 130.
serior aetas 4, 55.
sorena, orum ȟbst. 1^ 148.
serta ciliorum IL 139.
seu = et 1^ 142T
si c. indic. 21. 23. 25. 4L 145.
181. — c. coni. lj 18. 3j 68.
5, 117-119
sie durum 5, 37.
sicca cutis L 135.
sicut simiÜtudinem mducens 1^ 189.
signa mentis 3j 20.
sine post ablat. 1^ 178. 5, 113. 114.
siquidem = emm 5^ 69.
sociare c dat. 1^ 60.
sollicitare fora 1^ 129. s. lyram 5,
18. - 6, 58. 102.
sollicitus = cautus, diligens 3, 27.
soistitium lj 36.
solnere de carcere 1, 2l — t, 166.
259. 267. 3, 65. 5, 47.
sopiti sensus 4, 33.
sordens humus 1^ 220.
species = pulchntudo 1_, 131. 212.
4, -L
spectacula rerum 1^ 175.
spectandus 1, 64.
spirabilis aex 247.
spirare 5, 112.
sponte U 165.
spuma liquoris 5l 38.
stabiles dies L 290.
stare L 106. 135. 195. 4,47. 5, 27.
stramina tori L, 236.
stringere corpus 87.
stupefactus b± liL
stupere c. acc, 1, 43.
Stupor 3, 46.
sub uitali loco esse L> 240. certa
ßub lege 5, 23.
subdere 1, 55. 5, 34. 46.
subiacere numano arbitrio 1^ 114.
subire noctem 5, 48. subeunt morfei
lj 153. subeunt obliuia mentem
L 123.
sublimis forma L, 17. quod est
sublimius 5t 125.
subridere 1± 67.
subruere 1_, 174.
snffusa rubore r, 89.
3*
— 36 —
sum. 2, 66 sit quod nosti. L 65
fuerat = erat, r, 85 fuwset
= esset. — est omittitur L, 7.
101. 177. 231. 265. 268. 275.
277. 278. 291. 5, 120. — sunt' om.
L »4. 181. 4,TL 5, 32. — esse
om. L 107. 144i "2, 18. 5^ 45.
— erat om. h 61. "2, 73. 4, 8,
— eras ot». 5, 93.
sumere multa L, 42.
summa hora = eonRiimmatm tem-
poris 2, 24;
summe laedexe 5, 33.
super = praeter r, 191.
auperi = terra L 231.
supplicia — cruciatus 3, 36.
suspendere animum a rebus 1, 15®.
suspensos penere gressus 3, 27.
cf. 5, 24.
tscitum malum 3, 58. tacitis pw-
cibus 4,48. tacitas dolor 5^ 133.
tactus ignis 5, 59;
talis = is 2, IB. 3, 51. 5, 45. tatia
= id 1, 151. = haec 5, 72. 106.
tanti = tot L 45. 117. 282.
tartareus locus 1,150. tartareae uiae
L 118.
temporum uarieta» 1, 11—12. 37^-88.
43-44. 66 »gg. 79—80. 155—156.
251- 252. 258. 271—272. 2_i 6^-7*
3^ 17—18. 39-40. 85- 86; 92;
4, 19-2Q. 22. 5,37—38: 81—82.
117— 118. 141—14«. 148.6; 7—8.
Umporum permutatio 1, H6i 3 ; . 68;
j4, 21. 5, 97.
temptare sagittas 1, 21.
tenera frons 3^ 23. teuer! amores
3, 69.
tferes Collum 1, 99:
terreor c. infin. 5, 31,
tituhantflfl artus 1, 235;
tituli = laudea 12.
tderantla rerum 1± 33.
töri ==* musculi lacertorum 1, 26.
toruum quid uident 1, 142.
totum quod uiuimua L» 241; 2j 23;
totum = omnia 1, 267*
tragicus cantus r, 28;
trauere 1, 258. 2,24. 8*72. 5, 64»
traiectio epitheti 1, 291.
tremuius senex 1 3 195. t™™"ln m
caput 1, 286.
tripes 1, 219.
tristitiae 5, 68.
tristior urna.fit damnis 1, 170.
trisulca tela 5, 144.
trophaea 3, 88.
truncus = baculus 1, 235.
tumere 1, 97,
turbaiü artas 4, 39.
turbidus somnus 1, 252.
turpior uoto sao 1, 153.
nitro 5, 125.
uncae manusl, 136.
undique = ubique 1, 64. 135.
urere animum 1, 96. 5, 63. iL ocu-
los 5, 27.
urna 1, 170.
usque L, 76.
ut = postquam, c. ind. imperf. 4, 37.
= quomodo 4, 58a — aumilitu-
ätnem inducit- 1, 30; 3, 32;
uterque 1, 106 (sing.). L 51
vacuus ardor 5^ 49.
ualde felix 5, 123.
ualere c. infin. 3, 24. hinc ualuisse
1, 49.
uana carmina 4 3 4*
uector 2, 62.
uel = etdam 5^ 59. schon., auch
nur, blau £T 18; 3, 16*.
uena, mentula 5, 36.
uenturus => futurua L 275u
uerber = pulsus pedis gradientis
L 224; cf. plausu.
uerbosa aetas 6, L,
uerecunda silentia 3£ 61.
uerecundia 3, 23. 5755.
uernare 1, 90.
uefsare palaestram 1, 25.
uertere = euertere 1, 109.
uertigo rerum 3, 3.
uetulus miles 2, 60.
uia .= ratio 3, 13.
uioibus uariis 4, 5*
uideri — apparere, esse L 71.
uidet terram = spectat adZL L, 218t
uiduus torus 1, 76. 5, 85.
uincere iter 6, 10.
— 37 —
uincula coniugii h 62.
uindicare sibi lj 91. uindicor in-
felix 6, 76.
uinosus fiospes 1^ iL
niolenta damna lj 281.
uirginitaa 3, 84.
uirilia raembra 5, 57.
uirtus = robur L, 19. 33. 47. 5, 147.
uiscera naturae nostrae 1, 259.
uita mortis 1, 265.
uitabilis 6, 9.
uitalis locus = aör 1^ 240.
uitium 1, 166. 3, 57. 25. 4. 50. 53.
59. 5, 73. 6, 2.
uiuere c. dat. 2, 22.
uiuificare 5, 82T
uocitare 1^ 284.
uolubile tempns l, 109.
uomitüs 2, lÄ.
uotiuum ualnus 5, 131.
uotum Ij 152.
uulnera irae 5j 128.
uulaificum caput 5j 98.
It.u.C» tV«Nt»VKUtl-ACTIIN-IWCUMM*rr, »TIHlNHlN-atMIILt MI LtTTI-rUCI»!
Digitized by Google
Praefatio.
Inter libros manu scriptos, quibus Maximiani elegiae seruantur,
antiquissrimus est Etonensia Bl 6,5 saecnlo XI exaratus, idemque
longe praestantissimus. non quidem caret mendis quibusdam,
quorum origo band difficile dispicitur : sed coniecturas arbitrarias
et interpolationes, quibus recentiores referti sunt, in eo frustra
quaeras. abiectia igitur aordibus deteriorum unum librum omni
fide dignum in his carminibus recensendis sequendum duxi. rem
ita institui, ut lectionibus codicis, quas Baehrensius in quinto
uolumine poet. Lat. min. (Lipsiae 1883) publici iuris fecit, pauca
explicandi gratia adderem, in indice autem, quaecumque proprio-
tatem sermonis Maximian ei inlustrare possent, collect» proponerem.
siglis usus sum hisce: D = codd. deteriores, B = Baehrensius,
II = Petschenig, E = Ellis (American Journal of Philology uol.
V, 1884, p. 145-163).
Restat ut mendorum genera, quae in Etonensi conspiciuntur,
enumerem. 1) interpretationes interlineares in uersus ipsos receptae :
1,8 peius [est] funere. 77 omnis foeda mihi atque omnis [puella]
rustica uisa est, ubi uox puella datiuum mihi exturbauit. 2,41
omnia nemo [potest] pati. 3,39 dolores [uel labores]. 5,65 faUis
[me] animantem. 101 nü tibi bUndüies nü [Ubi] dulcia. 151 ira
[tu] breuis. — 2) dittographiae: 1,58 te [quo], que. 2,10 ut [re]
spretum. 40 habui [t] tot. 3,65 pro [ut] mira. 4,52—53 pu-
det [et] deserimur. 5,62 amplexu [s] fessus. 65 a [ni] mantem.
109 perfide bis scriptum. 133 laniata [bo] dolorem. 137 uiribus
[usus] usa. — 3) lacnnae: 1,63 mediam <tit> uenali. 75 cupio
a iura
<me> iungere. 130 commodis seguor. 144 huma <na>.
183 poena <est> partis. 2,5 iuu <cn> es. 7 trans <actae>
duicia, 53 confidere <re> bus. 3,10 capten «Ja> domo.
67 parce <r«>. 4,9 kuic <ego> per. 44 j>ec*or <is> ardor.
5,60 /W^M« <«*>. — 4) ringulae litterae omissae: 1,11 ß
<n> xi. 28 tra <g> ici. 35 pfa <«> iasque. 41 rc»
<p> erit. 46 op <p> <w#<w. 88 ps <s> um. 90 uernare
<n> *. 93 tfcmw <*> «jk«. 94 « <u> föfow. 140 incu
<m> bens. 142 <s> eu. U5' libro <*> — /? <n> d#.
157 g«e <»i>. 159 «rt pro «tfuH*. 211 gres <s> us. 223
Ai <n> c. 249 so <m> nus. 253 «fori <«> sunt 254 hob
<e> nt. 278 gravi <u> «. 2>2 wen <s>; cl 5,152. — 2,44
trau <*> actis. 3,25 <m> pora — a <tn> fco. 36
<p> iictw. 52 al <Z> loquiis. 61 prostratu <s>. 4,11 nmei
<*>. 24 /oJ <l> ebar. 26 eouto <*>. 32 so <w> nia.
47 * <£> a<. 54 i?os <*> tun. 5,1 »im« <*>. 18 respon-
sura <m>. 44 cupi <d> o. 47 nox a </-> /«#. 73 Ä <e>
uque. 110 «« <*>. 114 coniugi <»>. 142 sanguineu <$>. —
5)dnctaa et coupendia archetypi aon intolleeta: 1« 44 «tcom pro
M«rf«5. 133 orer pro ora. 233 expendere , pro extou&re. ,263
aegue*, pro aequa. 3,81 cwrecs.pro cwras. 94 tofopro uita. 4,8
composita pro compta. 5,139 tnpew&n* pro iniendunt. 3,51
prospiäens pro perspiciens. 85 prelata pro perlata. 5,37 promixta
pro permix ta. 60 praestitit pro perstitit. — 6) ordo uersnnm
turbatns 1,131—132. 5,38—39. singularia est coraiptela in uersu
1,252, de qua uid. adnot. 45rit.
Digitized by Google
VEELAG VON S. CALVAET & Co. IN BERLIN.
JAHRESBERICHT
über die
Fortschritte der elassisclien Altertumswissenschaft
begründet von Conrad Bursian.
herausgegeben von
Iwan Müller.
Mit den Beiblättern
BIBLIOTHECA PHILOLOGICA GLASSICA
and
Biographisches Jahrbuch für Aiterthumskunde.
Jährlich 4 Bände gr. 8. zu 20—30 Bogen (in 12 Heften zu 6-10 Bogen).
Subscriptionsprels für 90 Bogen (12 Hefte) 30 Mark
Ladenpreis (nach Erscheinen des 1. Heftes) 36 Mark.
Die erste Folge (Acht Jahrgange in 24 Bänden), die Literatur der Jahre 1873 - 1880 umfassend
und die ersten neun Jahrgänge der neuen Folge (Band 16—61: die Literatur der Jahre iS8l bis
1889), «erden zusammen bei Subscription auf Jahrgang X zum Subscriptiouspreise von 460 Mark
abgegeben, welcher Betrag auch in Raten zu 70 Mark entrichtet werden kann.
Der Jahresbericht erscheint seit dem Jahre 1874 und verfolgt, das Programm: auf dem sich immer
mehr ausdehnenden Gebiete der classischen Sprach- und Alterthums-Forscbung einen vollständigen
Wegweiser zu bieten und ein möglichst objectives Bild dessen zu geben, was in den verschiedenen
Zweigen dieser Wissenschaft innerhalb eines Jahres (releistet worden ist.
Kihliotheca philologica classica.
Verzeichnis« der auf dem Gebiete der classischen Alterü-iumswissenseheft
erschienenen Bücher, Zeitschriften, Dissertationen,
Programm-Abhandlungen, Aufsätze in Zeitschriften und Reccnsiouen.
Jahrgang 1-16. 1874—1880.
Preis des Jahrganges von 4 Heften (zusammen ca 25 Bogen gr. 8) 6 Mark
Die Blbliotheca philologica classica ist das einzige Verzetcbniss, welches die säromtlicben aut
dem Gebiete der classischen Altertumswissenschaft erscheinenden Werke aller Literaturen systematisch
verzeichnet. Bei schnellem Erscheinen gewährt diese Zeitschrift dem Fachmaune die genaueste Ein-
sicht in die Bewegung und Fortbildung der Wissenschaft und ergänzt somit den Jahresbericht in
bibliographischer Hinsicht.
Biographisches Jahrbuch für Aiterthumskunde
begründet von Conrad Bursian,
herausgegeben von
Iwan Müller.
Erster bis Elfter Jahrgang: 1878—1888. 48 Mark.
Vorzugspreis bei Abnahme eines vollständigen Exemplars und Subscription
auf die Fortsetzung 36 Mark.
Das biographische Jahrbuch bringt Nekrologe der verstorbenen Philologen und Alterthums-
forscher nach authentischen Quellen
BERLINER PHILOLOGISCHE WOCHENSCHRIFT.
Herausgegeben von
Ch. Belger und 0. Seyffert.
Wöchentlich 2 Bogen roy.-8. AboDnementspreis 6 Mark vierteljährlich.
Jahrgang I— IX, Oktober 1881 — December 1889 werden mit 125 Mark abgegeben.
Diese Zeitschrift ist bestimmt, für den Philologen ein < entral-Organ auf allen Gebieten de»
Aiterthumskunde zu bilden und ihn mit den Fortscbritten der Wissenschaft möglichst schnell und
vollständig bekannt zu machen.
VERLAG VON S. CALVARY & CO. IN BERLIN.
Calvary's philologische und archaeologische Bibliothek.
ilung neuer Ausgaben alterer classischer Hülfsbücher zum Stadium der
lologie, in jährlichen Serien von ca. 16 Bänden. Subscriptionspreis
für den Band 1 M. 0 Pf. Einzelpreis 2 Mark. Jeder Band wird eiuzeln
abgegeben.
ju eintretende Abonnenten erhalten die erste bis dritte Serie (50 Bände)
statt für 75 Mark für 36 Mark.
Bisher erschienen:
I. Serie. 15 Bände und ein Supplementband.
Band 1: Wolf, F. A., Prolegomena ad Homerum. Cum notis ineditis Im-
manuelis Bekkeri. Editio secunda cui accedunt partis secundae prole-
gomenorum quae supersunt ex Wolfii manuscriptis eruta. Einzelpreis 2 Mark.
Band 2-6: Müller, K. 0., Kunstarchaeologische Werke. Erste Gesammt-
ausgabe. 5 Bünde. Eiuzelpreis 10 Mark.
Band 7—15: Xiebuhr, B. (*., Römische Geschichte. Neue Ausübe von M. Is 1er.
3 Bde. in 9 Theilen. Einzelpreis (einsehliessl. d. Registerbandes) 18 Mark!
Supplementband: Register zu Niebuhr's Römischer Geschichte.
Der Supplementband wird den Abnehmern der ersten Serie mit
1 M. 50 Pf. berechnet, einzeln 2 Mark.
II. Serie. IS Bände.
Band 16—20: Dobree, P. P., Adversaria critica. Editio in Germania prima
cum praef&tione Guilelmi Wagneri. 2 Bände in 6 Theilen. Einzelpreis 12 M.
Band 2l — 24: Beutley, R., Dissertation upon the letters of Phalaris and other
critical works with introduction and uotes by W. Wagner, Bin Band in
4 Theilen. Einzelpreis 8 Mark.
Band 25: Bobree, P. P.. Observationes Arlstophaneae. Edidit illustravit
G. Wagner. Einzelpreis 1 M. 50 Pf.
Band 26—31, 33 u. 48: Humboldt, W. >.. Ueber die Verschiedenheit des mensch-
lichen Sprachbaues. Mit erläuternden Anmerkungen u. Excursen von
A. F. Pott. 2. Aufl. Mit Nachträgen von A. F. Pott u. einem systematischen
u. alphabetischen Register von A. Vanieek. 2 Bde. in 8 Tbl. Eiuzelpr. 16 M.
III. Serie. 15 Bände und ein Supplementband.
Band 32 u. 43: Hudenninn, E. E.. Geschichte des römischen Postwesens
während der Kaiserzeit. Zweite durch Nachträge, eine Inhalts-Angabe, ein
Regist. u. eine Stnisseukarte d. römisch. Reich, vermehrte Auti. Eiuzelpr. 4M.
Band 34-42: Beeker, A. W., Charikles. Bilder altgriechischer Sitte, zur
genaueren Kenntnis» des griechischen Privatlebens. Neu bearbeitet von
H. Göll. 3 Bände iu 9 Theilen. Einzelpreis 18 Marie.
Band 44—47 : Raugabl, A. R. } Precis d une histoire de la Litterature neo-
hellenique. 4 Bde. Einzelpreis 8 Mark.
Supplementband: Müller, Lnciau, Friedrich Ritschi. Eine wissenschaft-
liche Biographie.. 2. Aufl. Einzelpreis 3 Mark.
IV. und V. Serie, ca. 36 Bände.
Band 49 55. 74—78. 66 u. ff.: Reisig, K., Vorlesungen Ober lateinische Sprach-
wissenschaft. 1. Theil: Etymologie, neu bearbeitet von H. H agen, 3 Bde.
Einzelpreis 6 M. 2. Theil: Semasiologie, neu bearbeitet von lleer-
degen (unter der Presse). 3.' Theil: Syntax, neu bearbeitet von J. U.
Schmalz und G. Landgraf. 9 Bände. Einzelpreis 18 Mark.
Band 56-61. 72. 2. Hälfte 73. 79/80. Meier, M. II. E. und (x. F. Schoemann
Oer attische Process. Neu bearbeitet von J. II. Lipsius. 2 Bände in
10 Thln. Einzelpreis 20 Mark.
Band 62—70. Beeker. A. \V . Gallus oder römische Scenen aus der Zeit
Augusts. Zur genaueren Kenntniss des römischen Privatlebens. Neu be-
arbeitet von H. Göll. 9 Bände. Einzelpreis 18 Mark.
Band 71—72. 1. Hälfte. Ussing, J. L., Erziehung und Jugendunterrloht bei
den Griechen und Römern. Neue Bearbeitung. Einzelpreis 3 Mark.
VI. und VII. Serie, ca. 32 Bäude.
Band 81—85. 89 u. ff. Holm, A., Griechische Geschichte von ihrem Ursprünge
bis zum Untergange der Selbständigkeit Griechenlands, ca. 20 Bände.
Binzelpreis ca. 40 Mark.
In Vorbereitung: befinden sich:
Movers, F. K., Die Phönizier. Neu bearbeitet von J. Krall. — j
Kciinann, II.« Lehrbuch der griechischen und römischen Metrik.
Wegen der Fortsetzung behalten wir uns Mittheilung vor.
Stanford University Library
Stanford, California
In order that others may use this book,
please return it as soon as possible, but
not later than the date due.