An camadh 's a' chrannchur, no, Gliocas agus ard-uachdranachd Dh air am foillseachadh ann an amhgharaibh dhaoine : maille ri Cunntas mu bheatha agus mu chlian ughdair

GAELIC BOOES

Published by Maclachlan & Stewart,

64 SOUTH BRIDGE, EDINBURGH.

; s. d. i

Alleine's Alarm, 18mo, cloth, 1 6 |

Baxter's Call to tlie Unconverted, 18mo, cloth, 1 6

Blair's Elegy on Mr Kennedy of Redcastle, sewed, 0 4

Boston's Fourfold State, 12mo, cloth, 4 0

Buchannan (Dugald) of Rannach's Life and Con-

version, with his Hymns, cloth, 2 0

... Hymns, separately, sewed, 0 3

... Do. translated by a Missionary, sewed, ... 0 6

Bunyan's Come and Welcome, cìoth, 2 0

... World to Come, or Visions from Hell, cìoth, 1 6

... Grace Abounding, cloth, 2 0

... Pilgrim's Progress, (three Parts,) 2 6 |

... Water of Life, 1 0 j

... Sighs from Hell, cloth, 2 0 i

Dyer's Christ's Famous Titles, cloth. ••• 2 6

Orant's Hymns, 18mo, cloth, 1 6 I

Guthrie's Saving Interest, cioth, 2 0 I

M'Alpine'a Gaelic and English Dictionary, 12mo, cl. 9 0 |

... English and Gaelic, separately, 5 0 i

... Gaelic Grammar, 12mo, cloth, 1 6

M4Callum's History of the Church of Christ, 8vo, 4 0

... The Catholic, or Universal Church, ... 0 6

... Poems and Songs, 12mo, sewed, ... ... 1 0

M'Farlane's Manual of Devotion, 12mo, cl. 3s. 6d. for 2 0

... Life of Joseph, 18mo, sewed, 1 0

Livingstone's Gaelic Poems, cloth, 3 0

M'Intyre's Poems and Songs, 18mo, cloth, ... 2 0

Macdonald's (Dr.) Gaelic Poems, 18mo, clotli, 2 6

Mackenzie's ( John) Gaelic Melodist, 32mo, ... 0 4 j

Muir's (Dr.) Sabbath Lessons, by Forbes, sewed, 0 4j

Munro's Treòiriche, or First Book for Schools, ... 0 6

... Gaelic Grammar, 18mo, bound, 4 0

... Gaclic Primer, and Vocabulary, 12mo, ... 2 0
Ossian's Poems, ftn the press,J

Ross' (William) Gaelic Poems, cloth, 3s. for ... 2 0

Stewart's Grarnmar of the Celtic Language, 8vo, 3 0

The Doctrine and Manner of the Church of Rome, 0 3

Willison's Sacramental Catechism, 12mo, sewed, 0 8

GAELIC BOOKS SOLD BY MACLACHLAN & STEWART.

s. d.

Bible Stories, with 24 Wood-Cuts, 0 4

Boston's Crook in the Lot, 1 6

Brook's Apples of Gold, 1 6

Bunyan's Heavenly Footman, 18mocloth, ... ... I 0

Holy War, 18mo, cloth .. 2 ò'

Burder's Village Sermong, 18mo, cloth, 1 6

Caird's Sermon, — Religion in Comraon Life, 12mo, 0 6

Catechism, Shorter, Id. Gaelic and English, 0 2

Mother's, Id. Gàelic and EngìMi, 0 2

Brown's SUorter, for Young Chiidren, ... 0 1

Confession of Faith, fcap 8vo, cloth, ... ... 2 6

Connell's (D. M.) Gaelic Astronomy, 18mo, cloth, 1 6

Currie's Spiritual Hymns, 12mo, 0 2

Doddridges Rise and Progress, 12mo, cìoth 3 0

Earle's Sacramental Exercises, 1 8mo, cloth, ... 1 6 .

Flavel's Token for Mourners, 18mo, cloth, 1 0 j

Forbes' Gaelic and Englieh Grammar, 12mo, ... 4 0

Baptism and the Lord's Supper, 0 4

History of Animals Named in the Bible, 0 6

History of Prince Charles, fcap 8vo, cl., 3s; 12mo, 1 6

Hibtory of Joseph, 0 4

Innes' Instructions to Young Enquirers, 1 8mo, 0 6

Jacobite Songs, with Portrait of Prince Charles, ... 0 9

James' Anxious Inquirer, 12mo, .... ... .,. 1 0

Macdonald's Hymns, 18mo, 0 2

M'Leod and Dewar's Gaelic Dictionary, 8vo, cl, 10 6
MALauchlan's (Rev. Thos.) Celtic Gleanings, or
Notices of the Hietory and Literature of the

Scottish Gael, ... ... 3 6

M4Gregor's Hymns, 0 6

Munro's Selection of Gaelic Songs, 0 4

Peden's Two Sermons and Letters, 18mo, sewed, 0 6

Sum of Saving Knowledge, 12mo, sewed, 0 4

Thomson's (Dr) Sacramental Catechism, 18mo, sewed, 0 6

Shepherd's Christian Pocket Book, sewed, 0 1 1

Watt's Divine Songs, with Cuts, 0 2

Welsh's Sermons, vols. 1 and 3, bound, each, 2 6

BIBLES, TESTAMENTS, AND PSALM BOOKS,

VARIOUS BINDINGS AND SIZES.

AN

CAMADH 'S A' CHRAMCHUR;

NO

GLIOCAS AGUS ARD-UACHDRANACHD DHE,
AIR AM FOILLSEACHADH

ANN AN

AMHGHARAIBH DHAOINE ;

AIAILLE RI

V

CUNNTAS MU BHEATHA AGUS MU CHLIU AN UGHDAIR.
LEIS AN URRAMACH FHOGHLUIMTE

Mr tomas boston,

Ministear an t-Soisgeil a bh'ann an Eteric.
EADAR-THEANGAICHTE GU GAELIC

Le iain rose.

'* Is lionmhor àmhgharan an fhìrein ; ach asda, air fad, saoraidh an
Tighearn e." — SALM xxxiv. 19.

AN DARA CLÒ-BHUALADH.

DUNEIDIN :

Clo=M)uatIte agus. xi 'a l&etc le
THORNTON AGUS COLLIE, ST DAVID STREET.

M.DCCC.XLV.

19 72 *

CUNNTAS MU BHEATHA

AGUS MU

CHLIU AN UGHDAIR.

ÌIugadh Mr Tomas Boston anns a' bhliadhna 1676,
ann an Dunse ; thàinig e bho phàrantaibh measail.
diadhaidh, aig an robh òighreachd bheag anns a'
bhaile sin ; b'esan an t-aon a b'òige do sheachdnar
chloinne. 'Nuair a bha e mu'n cuairt do sheachd
bliadhna dh'aois, thòisich e ri tlachd chomharraichte
a' ghabhail ann a bhi leughadh a' Bhiobuill. Fodh
èisdeachd searmoin le Mr Eanraic Erscine, aon
do na ministeirean a bh'air an geur-leanmhuinn
ann an 1687, dhùisg an Tighearn e gu mothachadh
domhain mu staid shiorruidh anma. Fhuair e
comas searmoineachadh ann an 1697 ; shuidhich-
eadh e'na mhinisteir ann an Simprin, ann an 1 699 ;
ann an 1700 phòs e Caitrine Bhrùn, do theagh-
lach inbheach, ann an Sgire Chulross ; bean uasal
a bha comhairaichte a thaobh a gliocais agus a deagh
bheusan, ris an robh teaghlach mhòr chloinne aige.
Bha dithis mhac agus dithis nighean dhiubh beò
'n an deigh fèin. Dh'atharraicheadh e gu Eteric ann
an 1707. Dh'èug e ann an 1732, dlùth do chuig
bliadhna roimh a mhnaoi, 'nuair a bha e 56 bliadhna
dh'aois.

Bha a chruth àrd,, tlachdmhor, aghaidh tait-
neach, làn do gach buaidh a bha feumail chum ur-
ram a chosnadh, agus smachd a sheasamh, 'fhalt
dubh, comasan 'inntinn laidir agus torach, a
smuaintean ealamh (an ni ris an abrar "gèur-
f hoclach," ach an àite na gibht sin àrach, 's ann a
chum e i fo chruaidh smachd), aignidhean tairis, a
bhreithneachadh fallain agus soilleir; a nàdur
treibhdhireach, stuama, faicilleach, fialuidh, coin-
gheallach, agus caoimhneil. Bha fuath iomlan aige

IV

do na h-uile ni borb, no mi-mhodhail, ann am
briathraibh no 'n gniomharaibh, agus bha e do
mhothachadh anmhunn nam bVs gu'n còmhluich-
eadh a bheag sam bith do'n ghnè sin ris. B' ur-
rainn e bhi gàrg agus searbh 'n a bhriathraibh,
'nuair a bhiodh fior aobhar air a shon, no mheasadh
e sin feumail.

Ghairmeadh e gu tràthail le gràs Dhè ; agus
chaith e a bheatha riamh an deigh sin ann an oibre
na diadhachd. Ghluais e, da rìreadh, maille ri Dia,
'a a uile shlighibh ; 'g a aideachadh gach latha ; gu
tric a' tagradh le dian-dhùrachd ris na fiaitheanas
(air gach aobhar dleasnais, trioblaid, no deuchainn
as ùr,) agus leanadh na h-urnuighean so le dearbhadh
daingean, sòlasach, agus soilleir gu'n ghabhadh riu
agus gu'n d'fhuair iad eisdeachd o Dhia. Bha e
dichiollach, eagnaidh, gu bhi toirt an aire, cumail air
chuimhne, agus a' fòghlum o fhreasdal Dè, ann an
co-cheangai ris an Fhocal, ri 'fhaireachdainn, agus
ri shuidheachadh inntinn fèin^ agus uime sin bha e
do dh'eòlas mòr anns an diadhachd. Bha e gle
thoigheach agus chùramach mu lagh Dhè a choimh-
ead, anns gach uile ghnè chaithe-beatha agus chàinnt
(eadhon anns na nithibh do nach ^eil a chuid mhòr
do Chriosduidhean a' toirt an aire.) Bha e do cho-
guis anmhunn, gu cùramach sl' caithris an aghaidh
peacaidh, agus a' seachnadh gach uile choslas uilc ;
truacanta agus co-mhothachail ris a mhuinntir
thrioblaideach ; oircheasach do'n fheumach (ann
an tomhas co mòr 's gu'n robh e gu cràbhach a' cur
air leth an deicheamh d'a mhaoin shaoghalta gach
bliadhna chum an cobhair.) Bha e 'n a chèile dleas-
nach, 'n a athair teò-chridheach, na charaid trèibh-
dhireach, dìleas agus bàigheil ; ni chum an robh
aomadh sònruichte 'n a aigne, a bha 'n a mhor bhean-
nachd dhoibh-san a cho'pairtich d'a chairdeas.

Bha e na sgoilear taghta anns gach earrann do
dh'fhoghlum diadhaidh, agus bha e barraichte ann

V

an cuid diubh. Bha e mìn-eòlacb. air a Ghreug-
ais, aguS) gu h-àraid, air an Eabhra. Thuigeadh e'n
Fhraingis ; agus chum eadar-theangaichean a choi-
ineasachadh,b'urrainn e am Biobull Duitseach aleugh-
adh. B'ainmig earrann do dh'fhoghlum air nach
robh ni-eiginn do dhèidh aige ; ach b'èiginn d'a
eòlas-san a bhi air fhoillseachadh air mhodh eile,
a bhàrr air aideachadh fèin. Bha e na sgoilear
dian-dhichiollach, agus do shaothair neo-sgìthichte ;
ionnas ge b'e ni ris an toisicheadh e aon uair, cha
Vurrainn dha sgur deth, gus an cuireadh e crìoch
air, le còmhnadh bho nèamh agus bith-dheanadas.
Bha eòlas mòr aige air nàdur an duine, 's air
na doighean bu f hreagarraiche gu labhairt ris, agus
air na meadhonnan bu ro choslaiche gu greim a
dheanamh air.

Bha tàlann ionmholta aige chum sgrìobhadh a
chuir an òrdugh, ni a thug air fear-riaghlaidh/* agus
breitheainh mòr, a ràdh ('nuair a bha Mr Boston
na chleireach aig Seanadh Mherse agus Thibhiot-
dale,,) gu'm b'e cleireach a b'fhearr a chunnaic e
riamh ann an cùirt air bith, aon chuid an Stàta no'n
Eaglais. Bha mòr mheas aig air gibhtibh agus air
comasaibh muinntir eile, a' toirt dhoibh gu saor an
cliù a bhuineadh dhoibh, eadhon ged bhiodh iad
ann an cuid do nithibh ag eadar-dhealachadh uaith-
san ann am beachd. Bha e fada bho bhi na f hear-
cronachaidh an-dana,, no lughdachadh cliù.

Mar mhinisteir ghiùlan e air a spiorad mothach-
adh cudthromach agus urramach mu nithibh Dhè.
Bha e cumhachdach anns na sgriobtuiribh, 'na eò-
las air an litir, air an spiorad, agus air am brìgh,
'n an co'chur gu buadhach agus gu freagarrach, chum
an teagasg a mhìneachadh agus a dheanamh so-
thuigseach. Bha fhiosrachadh agus 'eòlas mòr air
dìomhaireachd Chriosd, 's ged a theab am mothach-
adh iriosal a bh'aige do bhi dh' easbhuidh sin a leag-

* Mr Baillie of Jerviswood.

VI

adh sìos gu tur le dì-mhisneach, an deigh dha tois-
eachadh ri searmoineachadh. Bha tàlann sòn-
ruichte aige chum dol domhain ann an dìomh-
aireachdaibh an t-soisgeil ; agus,, mar an ceudna ;
chum an co'cheangal ris an t-soisgeul, agus a bhuaidh
a th'aca air naomhachd an t-soisgeil a dheanamh
soilleir agus so-thuigseach. Faodar esimpleirean
comharraichte do so fhaicinn 'n a leabhar ro luach-
mhor air a' Chùmhnant, agus 'n a shearmoinibh mu
Chriosd ann an cruth seirbhisich.

Bha comasan inntinn torach agus ciallach ; a
bheachdan an còmhnuidh cothromach, agus, mar
bu trice, nuadh ; — a chainnt freagarrach agus iom-
chuidh; — a mhìneachadh agus a chosamhlachdan
gu minig neònach; — a dhoigh searmoineachaidh
rèidh agus soilleir ; — a liuthairt socrach agus mais-
each, — le fiamhachd do dhùrachd, do chiùineachd^
do dhearbh-bheachd_, agus do dh'ughdarras, coi-
mheasgta le cheile. Bu bheag an t-iongantas
ged bha an t-iomlan do fhrithealadh ann an nith-
ibh naomha, taitneach, agus luachmhor do na
naoimh.

Bha e air a shocrachadh agus air a dhaingneach-
adh, ann am pòngaibh a' chreidimh ath-leasaichte,
air stèigh fhallain agus reusontach_, a ta calg-dhìr-
each an aghaidh Pàpanachd^ Antinomianachd^ saobh-
chràbhadh, agus geur-leanmhuinn. Bha e tait-
neach agus suilbheara 'n a chòmhradh, ach daon-
nan le stuamachd freagarrach d'a dhreuchd ; — glan-
shaor o'n nàdur fhrionasach ghàrg sin^ a tha gu cu-
manta leantuinn dhaoine tha caitheamh beatha
aonaranach.

Bheathaich e_, agus rinn e faire, le dichioll thar
an treud air an d'rinn an Spiorad Naomh e 'n a
fhear-coimhead ; agus ged bha e co dian-dhùrachd-
ach an tòir air an fhòghlum sin anns an robh a
mhòr thlachd, gidheadh, cha do lughdaich e ni sàm
bith d'a ullachadh air son na Sàbaid^ no d'a obair

VII

air feadh na Sgireachd ; — ni mò rinn e cleachdadh
do'n ghearr-làmh-sgrìobhaidh air an robh e eòlach,
ach sgrìobh e'n còmhnuidh a shearmoinean slàn?
agus mur bu tric co làn 's a shearmonaich e iad ;
gun bhi idir a' deanamh seirbhis do n Tighearna
leis an ni sin nach do shaothraich e air a shon. B'e
thoilinntinn caitheamh agus a bhi air a chaitheamh
ann an seirbhis an t-soisgeil ; bha e na f hear-cron-
achaidh firinneach air a' pheacadh, ach aig a cheart
am ciallach : bha tomhas mòr do chiall agus do
ghliocas Criosduidh aige, as eugais ceilg no lùb, ni
a rinn anabarrach feumail e ann an cùirtibh ceart-
ais, agus comharraichte freagarrach chum comhairle
thoirt seachad ann an cuisibh aimhreiteach.

Bha èud agus eòlas co-cheangailte ann, ann an
tomhas co mòr 's gu'm b'ainmig a leithid ;— -bha e
ro chùramach mu ghlaine agus mu shìth na h-eag-
lais;-— cha robh neach air bith ni b'eudmhoire air
son a' cheud aon, agus mar an ceudna ni bu toigh-
iche mu'n dara h-aon ; — oir chunnaic agus dh'fhair-
ich e an t-olc mòr a bh'ann an eadar-sgarachdainn
agus ann an roinn. Bha e anabarrach faicilleach
roimh caochladh as ùr, gus am faiceadh e gu soilleir
am feum agus am bònn a bha air a shon.

B'e 'bheachd shuidhichte gu'm b'e an fhirinn a
chuir an cèill gu daingean agus gu diongmhalta,
ann an iomadh cùis, an rathad a b'fhearr, bu
ghiorra, agus bu ro eifeachdaiche gu cuir an aghaidh
mearachd, gun fhearg dhaoine dhusgadh agus a
bhrosnachadh, chum an cron fèin agus cron an t-
soisgeil : uime sin, ann am mìneachadh agus an
dìon a' chreidimh ath-leasaichte, ann an leabhar
àraid, fhreagair e an t-iomlan do na bha 'n a
aghaidh, ach cha do ghabh e sùim fa leth do neach
air bith.^ Bha e umhailte do'n ghuth, 1 Tim. vi.
11., " Ach thusa, O oglaich Dhè, teich o na
nithibh sin : " Bha e ann an tomhas neo-chumanta

♦ A' ciallachadh a' mhìneachadh air Smior na Diadhachd uire.

VIII

marbh do'n t-saoghal ; "air dhomh," ars' esan, ann
an eachdraidh a bheatha, " gnothaichean an t-saogh-
ail fhaotainn 'n an ribe do m'inntinn, cha robh aon
chuid toil no tlachd agam dhiubh." Air son a
ghiùlan ciatach bha mòr mheas air, cha'n e a mhain
aig a bhraithribh_, a bha ag eadar-dhealachadh uaithe
ann am beachd, ach gu cumanta aig gach uile
sheorsa dhaoine.

Gu co-dhunadh ; bu sgrìobhaich e a bha gu h-
àraid fòghlumta chum na rioghachd ;—ullamh gu
briathraibh taitneach f haotuinn ; — 'n a shaothraiche
nach ruig a leas nàir' a ghabhail, a' roinn focal na
firinn gu ceart ; — 'n a lòchran lasta agus dealrach.
iC Air chuimhe gu brath bithidh am fìrean."

Ged dh'fhaodadh làimh ealanta, a chliù a chur
an cèill mòran ni b'fhearr, ann am briathraibh ni
bu teirce, gidheadh cha 'n 'eil claon-bhreith no
iomadaidh anns na chaidh a ràdh, ma ghabha
cairdeas mìn-eolach rè mòran bhliadhnachan, agus
an cùnntas a sgrìobh e fèin mu bheatha^, mar dhear-
bhadh cothromach. Ach chuireadh aon searmoin
a chluinntinn uaithe fèin ni-eiginn an cèill mu thim-
chioll nach gabh cuir sìos an so.

Tha cuid làn-dearbhta^ gun robh an tuilleadh do
dhiumadh Dhèair son iomadh aobhar ris an Eag-
lais so, anns an dearbh àm s an deachaidh a thoirt
air falbh^ na tha gu cumanta air a ghabhail a
steach.

Dh'fhaodadh e bhi ni bu ro fheumaile, nam
biodh àite dha ann an so, cluinntinn mu thimchioll
'n a bhriathraibh fèin^ bho'n chunntas choitchionn
a sgrìobh e mu 'bheatha chum a chloinne : as an
ainmich sinn le 'n ceadsan beagan nithe bho a cho-
dhunadh.

" Mar so bha mòr dhèigh agam air sìth, agus
fuath do chonnsachadh ; ged thachair dhomh aon
uair tuiteam ann, chuir mi romham dol troimh.
Cha robh e'na mhòr thrioblaid dhomh an t-urram

IX

agus an gradh bu chubhaidh dhoibh a bhi agam
do m' bhraithribhj a bha 'g eadar-dhealachadh uam
ann am barail agus ann an cleachdadh : ach aig
an am cheudna, cha robh mi ann am mòr chunnart
aon chuid3 a bhi air mo thoirt a thaobh leo_, no gu
cùl a chur ris an ni a mheas mi 'n a f hirinn no 'n a
dhleasnas. Mar an ceudna, cha robh e duilich
dhomh geilleadh dhoibh 's na nithibh anns nach
robh mi ceangailte ann an cogais gu cuir 'n an agh-
aidh. Ge b'e ceuma cabhagach a rinn mi ann an
cùrsa mo bheatha, nithe air son am bheil mi 'g iar-
raidh a bhi air m' irioslachadh, cha b'e braise ann
am ghiùlan m' f hailigeadh. Ach bho'n àm a thug an
Tighearna tre ghràs mi gu bhi gabhail beachd air
nithibh, b'e mòran do m' chleachdadh a bhi cur
eadar-dhealachadh eadar peacadh agus dleasnas
ann an cùisibh àraid, air dhomh eagal a bhi orm
toiseachadh ri ni sam bith, gus am faicinn mi fèin
air mo ghairm da ionnsuidh; ach 'nuair a rinn-
eadh a chùis soilleir dhomh, chum mi dlù ris an
còmhnuidh, oir bha mòr eagal orm cùl a chur ris
an t-slighe a thuig mi bh'air a comharrachadh a
mach dhomh. Cha d'fhuair mi riamh an doighfair
fàs beartach, ni mò b'urrainn mi riamh mi fèin a
chleachdadh le mòr chàil ann an gnothaichibh an
t-saoghail a riaghladh: — bha eadhon doigh riagh-
laidh saoghalta gnothaichean na h-eaglais co neo-
thaitneach leam, 's nach robh togradh agam gu
gnothach a' ghabhail ri riaghladh coitchionn na h-
eaglais. Ge b'e ni anns na nochd mise mi fèin,
aig àm air bith, anns na cùisibh so, cha banns an
rathad sin a rinn mi e." Cho-dhùin e air a mhodh
so.

" Mur so thug mi dhuibh ni-eiginn do chunntas
mu laithibh mo dhìomhanais. Bheiream buidh-
eachas do m' Dhia^ ann an Iosa, gu'n d'rinn e mi
am Chriosduidh, 's gu'n do bhuin e gu moch ri m'
anam ; gu'n d'rinn e mi am mhinisteir an t-soisgeil,

X

agus gu'n d'thug e dhomh ni-eigin do shealladh a
steach ann an teagasg a ghràis ; agus gu'n d'thug e
dhomh am Biobull beannuichte, agus gu'n d'rinn e
mi eòlach air anns na ceud chànainean, agus gu h-
àraid 's an Eabhradh. Bha'n saoghal rè ùine fhada
'n a mhuime dhomh ; agus ge b'e àite 's an d'thug-
ainns' ionnsuidh air foiseachadh ann ; chuireadh
dris do mhì-shuaimhneas an sin air mo shon. Rug-
adh an duine a' caoineadh^ tha e beò a' gearan,
agus a' bàsachadh air a mhealladh 'n a earbsa mu'n
t-saoghal. " Is diòmhanas na h-uile nithe agus
buaireadh spioraid. Ri d'shlàinte dh'fheith mise,
O Thighearna."

Tha ar do-reidhteachas gnàthaichte an aghaidh
na crois, agus ar neo-iomlanachd folaiseach ann
am mòran do na dleasnasaibh a tha dh'fhiachan
oirnne, mar bhùill do chorp Chriosd, gu mòr a' bac-
adh ar sòlas Criosduidh,, ar n-oideachadh, agus ar
tairbhe : agus, ann an àite bhi 'n am maise dhuinn,
's ann a tha iad a' cur sgàile dhorch air ar n-aid-
mheil naomh. Air son leigheis anns na còirean sin,
tha'n Tighearna 'n a chaomh f hreasdal^ a' cur cobh-
air as ùr d'ar 'n ionnsuidh-ne anns an leabhar so.
Tha'n teagasg air a chur ann an solus nuadh agus
taitneach. B'e an Camadh 's a9 Chrannchur aon
do dh'oibribh deireannach an ùghdair bheannuichte,
leis a pheann. Gu'n robh am beannachadh ceudna
bho nèamh sl' leantuinn an leabhair so, bu tric a
dhasluich e-san gu ro dhurachdach a bhi coimhead-
achd ni sam bìth d'a shaothair a dh'fhaodta ghairm a
mach chum seirbhis na h-eaglais. Amen.

Alastar Colden.

Gab. Wilson.

H. Davidson.

GLIOCAS AGUS ARD-UACHDRANACHD DHE

AIR AM FOILLSEACHADH
ANN AN

AMHGHAIRIBH DHAOINE.

" Smuainich air obair Dhe ; oir co is urrainn an ni sin a dhean-
amh dìreach a rinn e-san càm ?" — ECCL. vii. 13.

Tha beachd chothromach a' ghabhail do f hreas-
dalaibh àmhgharach ro f heumail chum neach a thoirt
gu giùlan air mhodh Criosduidh fodhpa ; agus is
ann a mhàin a rèir creidimh, agus cha'n ann a rèir
seallaidlx, a tha a' bheachd sin r'a f haotuinn. Oir, is
e solus an f hocail a mhàin a tha 'g am foillseachadh
gu cothromach, sl nochdadh obair Dhè annta,, agus
rùintean, freagarrach do'n iomlanachd neamhaidh.
'Nuair a bheir neach fainear, agus a ghabhas e
beachd iomchuidh do na nithe so le sùil a chreid-
imh, tha sealladh cothromach aige do na freasdal-
aibh amhgharach, a tha freagarrach chum gluasadan
buaireasach nan aignidhean truaillidh a chasg fo
choslasaibh dubhach bho'n leth a mach.

'S ann fo'n bheachd so tha Solamh ann an tois-
each a' chaibdeil so, aig ainmeachadh iomadh ni
eug-samhuil, a tha 'n an co-dhunaidhean iongantach
air taobh nithibh àraid, a tha 'g amharc uamharr-
aidh agus gruamach, do shuil an fhaireachaidh,
agus uime sin gu coitchionn air am meas doil-
ghiosach agus òillteil : tha e cur an cèill 4 4 gur fearr
latha bàis no latha breith neach ;" eadhon, latha
bàis neach^ a thainig gu bhi 'n a charaid do Dhia
tre chreidimh, agus a chaith a bheatha chum onoir
Dhè, agus math a ghinealaich ; agus le sin a thog

12

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

e fèin suas gus an deadh ainm taitneach sin,, "is
fearr na ola ungaidh luachmhor," rann 1. Air an
doigh cheudna, tha e cur an ceill gur fearr rC tigh
sl bhròin na tigh na cuirme, doilgheas na gàire,
agus achmhasan duine glic na òran amadana ;"
oir ged is e 'n aon mu dheireadh is ro thaitniche,
gidheadh 's e a' cheud aon is ro tharbhaiche,, rann
2 — 5. Agus thug e fainear le cùram_, cionnas a tha
daoine ann an cunnart, cha'n e a mhàin bho ghruaim
agus bho dhroch làimhseachadh an t-saoghail
<cgu'n cuir foirneart duine glic air a chaothach/,
ach mar an ceudna bho fhaoilte agus bho bhead-
radh an t-saoghail, " gu'm mìll tìodhlacadh an
cridhe;" uime sin_, a chionn gu bheil cunnart air
gach làimh, tha e cur an cèill Ci gur feàrr deireadh
gach ni" saoghalta tC na '^0^86^0^/' rann 7, 8.
Agus bho'n iomlan tha e a' co-dhunadh gu cothrom-
ach3 gur feàrr a bhi iriosal agus foighidneach, na a
bhi àrdanach agus mi-fhoighidneach fo làimh
smachdachaidh Dhè ; a chionn, anns a' cheud chor,
gu bheil neach gu glic umhal do'n ni sin da ri-
readh a's feàrr; agus anns a chor mu dheireadh,
gu bheil e cathachadh 'n a aghaidh, rann 8. Agus
tha e 'g ar comhairleachadh gu'n bhi mi-thoilichte le
ar crànnchur, air son na trioblaid a ta ann, rann 9 ;
tha e a' toirt ràbhadh gu'n bhi gu mi-runach a
coimeasachadh nan àmanna a chaidh seachad ris
na h-àmannaibh a tha làthair, agus mur sin a' cur
iomchair mi-iomchuidh as leth freasdal Dè, rann
10. Agus an aghaidh na càil fhrionasaich agus
ghearanaich sin, tha e air tùs a' seòladh iocshlaint
choitchionn, eadhon gliocas naomh, mar an ni a
ni neach comasach gus a chuid a 's feàrr a dhean-
amh do na h-uile ni, agus a bheir beatha eadhon ann
an cùisibh claoidhteach, rann 11, 12. Agusarithist
iocshlaint shònruichte, a ta a' co-sheasamh ann an
cleachdadh iomchuidh a dheanamh do'n ghliocas
sin a chum beachd chothromach a' ghabhail do'n

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

13

chùis, u Smuainich air obair Dhè : oir co is urrainn
an ni sin a dheanamh dìreach a rinn esan càm V
Anns. na briathraibh sin tha air an sònrachadh, 1 .
An iocshlaint fèin. 2. Iomchuidheachd na h-ioc-
shlaint sin. Air tùs. Is i 'n iocshlaint fèin, a bhi
beachdachadh gu glic air làimh Dhè anns gach
ni a mhothaicheas sinn a' teachd cruaidh oirnn ;
<£ Smuainich air obair Dhè, no am bheil thu faic-
inn a làmh-san," anns a chuid is caime, is gairbhe,
agus is mi-thaitniche do d' chrannchur, eadhon,
anns na trioblaidibh a tha còmhlachadh riut ann.
'S math a tha thu a'faicinn na croisfèin; seadh, tha
thu 'g a tionndadh thairis agus thairis ann a' d' innt-
inn, agus air do shocair a' beachdachadh oirre
air gach taobh ; mar an ceudna, tha thu 'g
amharc air an ni so agus air an ni ud eile mar
an dara aobhar aice, agus mar sin tha thu ann
an corruich agus ann an mi-shuaimhneas ; ach,
nam b'àill leasta bhi aig fois agus air do riar-
achadh mun chùis, tog suas do shùilean ri
nèamh, agus faic gur e grìiomh Idmh Dhè a ta
ann. Amhairc air sin, agus thoir fainear e gu
ceart ; beachdaich air mathair-aobhair a cham-
aidh a th'ann do chrannchur, agus faic gur e
obair Dhè a ta ann, agus gur ann uaithe-san a ta e
'S an dara aite. A thaobh iomchuidheachd na h-
iocshlaint so, tha a bheachd sin do na chamadh
'n ar crannchur ro f hreagarrach chum tograidhean
mi-chiatach a chridhe a chuir sàmhach agus gu
sinne dheanamh tosdach fodha: <fOir co is urr-
ainn (is e sin, cha'n urrainn a h-aon) an ni
sin a dheanamh dìreach a rinn Dia càm? A
thaobh a chamaidh ann do chrannchur, 's e Dia
a rinn e ; agus feumaidh e mairsinn am feadh is
àill leis-san. Ged a chleachdadh tu t-uile neart
chum a dheanamh còmhnard^ no dìireach, bithidh
t'oidheirp diomhain; cha dìrich e a dh'aindeoin
na's urrainn thusa dheanamh ; oir is esan a mhàin

14

AN CAMADH JS AJ CHRANNCHtTR.

a rinn e is urrainn a leasachadh no dheanamh dìr*
each. Tha a bheachd agus an sealladh so do'n
chùis, 'n a mheadhon iomchuidh, chum daoine a
riarachadh agus an cuir 'n an tosd còmhladh, agus
gu'n toirt chum strìochdadh gu h-umhal do 'n
Cruithear agus do'n Uachdaran fo'n camadh crann-
chuir. A nis, gabhaidh sinn brìgh a' bhùinn teag-
aisg anns na trì cinn theagaisg so. I. Ciod air
bith camadh a th'ann an crannchur neach, 's ann do
dheanamh Dhè a tha e. II. An ni a tha Dia a'
faicinn iomchuidh a chamadh ann ar crànnchur^
cha'n urrainn sinn a dhìreadh. II I. Tha beachd
a' ghabhail air a' chamadh 's a' chrannchur mar obair
Dhè, no do dheanamh-sa 'n a mheadhon iomchuidh
chum neach a thoirt gu giulan mar Chriosduidh
fodha.

Teagasg, I. — Ciod air biih camadh a th'ann an
crannchur neach, 's ann do dheanamh Dhè a tha e.

An so tha dà ni ri thoirt fainear^ eadhon, an
camadh fèin^ agus gur ann do dheanamh Dhè a ta e.

I. A thaobh a chamaidh fèin, agus chum gur
ann is fearr a thuigear e, tha na nithe so a leanas
air an toirt fainear : 1. Tha cùrsa àraid do fhreas-
dalaibh tre riaghladh Dhè a' tachairt ann am beatha
gach aon againne 's an t-saoghal : Agus is e sin ar
crannchur, a th'air a chur air leth dhuinne le Dia,
ar Cruithear agus ar n-Ard-uachdaran, aig am
bheil ar n-anail 'n a làimh agus d'am buin ar
n-uile shlighe. Tha 'n cùrsa so do fhreasdalaibh
aig eadar-dhealachadh gu mòr ann an crannchur an
t-sluaigh, a rèir toil agus gean-math an Ard-riaghl-
air, a tha 'g orduchadh crannchuir dhaoine anns an
t-saoghal air iomadh doigh, ag ardachadh cuid,
agus ag ìsleachadh cuid eile. 2. Anns a chùrsa
sin do fhreasdalaibh, tha cuid dhiubh a' tionndadh
a' mach an aghaidh ar gnè agus ar càil; agus is
iad sin a tha deanamh a' chamaidh 'n ar crannchur.
Am feadh a tha sinn 's an t-saoghal bithidh freasdal-

AN CAMADH JS A5 CHRANNCHÙR.

15

an garbha, co math ri freasdalaibh mìne ann ar cor
agus ann ar crannchur. Air uairibh tha nithe
a' dol air an aghaidh gu rèidh taitneach ; ach an
ùine ghoirid, tha freasdal eile aig atharrachadh a'
chùrsa sin, a tha 'n a phian agus 'n a chradh dhuinn,
mar gu'n toireamaid ceum docharrach a bheireadh
oirnn imeachd bacach. 3. Tha camadh air chor-
eiginn ann an crannchur gach neach a th'aims
an t-saoghal so. Tha luchd-gearain ullamh air a
bhi a' coimeas gu graineil aon ni ri ni eile ; oir tha
iad ag amharc mu'n cuairt agus ag gabhail beachd
farsuing do chor muinntir eile, 's cha 'n 'eil iad a'
faicinn ni sam bith ann ach ni a tha dìreach, agus
ceart a rèir càil neach : mar sin tha iad ag cur an
cèill gu bheil crannchur an coimhearsnaich gu
h-iomlan dìreach. Ach is breith mhearachdach
sin ; oir cha'n 'eil iomlaineachd anns a' bheatha so,
no chrannchur fo fhlaitheanas gun chrois. Oir,
" na h-uile oibre fo 'n ghrein, feuch, is dìomh-
anas iad uile, agus buaireadh spioraid. An ni a ta
càm, cha ghabh e deanamh dìreach/' Eccl. i. 14,
15. Co shaoileadh nach robh crannchur Haman
gle dhìreach am feadh a bha 'theaghlach a' cinn-
eachdainn, agus e fèin a' soirbheachadh ann an
saoibhreas, agus ann an urram, air dha bhi 'n a
Phrìomh-uachdaran ann an cùirt Phersia, agus
mòr ann an sealladh an Righ? Gidheadh, aig a'
cheart àm, bha camadh 'n a chrannchur, a chràdh e
co mòr, " 's nach deanadh so uile a bheag do mhath
dha." Est. v. 13. Mothaichidh gach neach c'àit'
am bheil e fèin air a theannachadh, ged nach tuig
cach e. Cha'n 'eil crannchur neach air bith s an
t-saoghal so gu h-uile càm ; tha an còmhnuidh ni-
eiginn còmhnard agus dìreach ann. Gu cinnteach,
an uair a lasas fearg dhaoine, 's a bheir i ceò air an
inntinn, tha iad ullamh gu ràdh^ gu bheil na h^uik
in clì aca-san 's nach 'eil ni sam bith ceart maillo
riu. Ach ged tha agus ged bhitheas gu sìorruidli,

16

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

an sgeula sin fior ann an ifrinn, gidheadh cha'n 'eil
e fior gu brath 's an t-saoghal so : oir gu cinnteach,
cha 'n 'eil aon bhoinne do shòlas air a dheònach-
adh ann an " ifrinn." Luc. xvi. 25. Ach 's an
t-saoghal so tha e 'n còmhnuidh 'n a ni cinnteach
gur " ann do thròcairibh an Tighearna nach 'eil
sinn air ar caitheadh." Tuir. iii. 22, 24. Thàinig
an camadh 's a' chrannchur chum an t-saoghail
tre'n pheacadh ; 's e an tuiteam a rinn an camadh.
Rom. v. 12. " Thainig peacadh a steach do'n
t-saoghal tre aon duine, agus bàs tre 'n pheacadh,
agus tha n camadh 's a' chrannchur air a' ghabhail
a steach fo'n bhàs sin, mar a ta staid shòlais no
shoirbheachaidh ; air a cur an cèill ann an cainnt
an sgriobtuir, le bhi beò. 1 Sam. xxv. 6. ; Eoin iv.
50, 51. Chròm am peacadh cridheachan agus inn-
tinne dhaoine, nuair a thàinig iad gu bhi càm a
thaobh an lagh naomha ; agus ann an ceartas
chròm Dia an crannchur, air dhòigh 's gu'n d'thàin-
ig e gu bhi cam mar an ceudna. Agus tha'n cam-
adh so ann ar crannchur gu neo-sgarail ag lean-
tuinn ar cor peacach, gus an cur sinn dhinn corp a
pheacaidh agus a' bhàis so, agus gus am faigh sin
an taobh a steach do gheata nam flaitheanais.

Chum na nithe so a mhìneachadh, tha'n camadh
's a' chrannchur gu coitchionn a' cur an cèill dà ni.
1, Amhghar. 2. Mairsinneachd. A rèir sin tha e
deanamh Id an amhghair fa chomhair Id an t-soir~
bheachaidh 's an rann air ball an deigh a' bhùinn
theagaisg.

Air tus* 'S e an camadh 's a chrannchur, earrann
air chor-eiginn do thrioblaid. Is e an earrann a tha
rèidh agus dìreach do 'n chrannchur a' chuid sin a
tha soirbheacbadh, agus a' dol air aghaidh a rèir
miann neach ; agus is e am mìr a tha càm dheth,
a' chuid sin a tha càlg-dhìreach an aghaidh sin.
Choimheasg Dia an dà ni so ann an crannchur
dhaoine 's an t-saoghal so ; chum mar a tha ni~

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

17

eiginn do shoirbheachadh ann, a tha deanamh a
chùrsa dhìrich, mar sin gu bheil mar an ceudna
ni-eiginn do thrioblaid ann, a tha deanamh a'
chamaidh, Cha'n e a mhàin gu bheil an coi-
mheasg so ann an crannchur nan naomh, d'am
bheil e air innse, " anns an t-saoghal gu'm bi
àmhghar aca/' ach mar an ceudna tha e ann an
crannchur nan uile dhaoine, mar chaidh a thoirt
fainear cheana. 'S an dara àite. Is amhghar e a
mhaireas rè seal. Cha mheas sinne mar ni càm,
ni sam bith a rachadh a chromadh 's a lùbadh ri
cheile le ainneart, ma's e 's gu'n dìreadh e air bàll
mar bha e roimhe. Tha sgiursaidhean gèur ann
do'n t-slait smachdachaidh, a theid mar speach
troimh cliathaich neach, agus air bàll tha na h-uile
ni ceart a rithist ; feudaidh crannchur neach a bhi
air a dhorchadh gu h-obann, agus a' ghruaim falbh
mu'n toir e'n aire. Ach fon chamadh, air do neach
ùine bhi aige chum a chràdh a mhothachadh, tha e
ann an an-fhois chum an camadh fhaotuinn air a
dhìreadh; mar sin is amhghar an camadh crannchuir
a mhaireas re ùine àraid.

A nis tha camadh crannchuir tri-nllte buailteach
do chloinn nan daoine. 1 . Tha camadh a nithear
le freasdalaibh tarsuing, ge b'e co goirid 's a mhair-
eas e, a dh'fhàgas cràdh buan 'n a dheigh. Rinn an-
iochd Heroid a leithid sin a chamadh ann an crann-
chur nam mathraichean ann am Betlehem^ dream
a dh'fhàgadh leis na mortairibh " a' caoineadh an
cloinne chaidh a mharbhadh, agus cha b'àill leo
sòlas a' ghabhail a chionn nach 'eil iad beò Mata.
ii. 18. 'S goirid a bhitheas neach a' toirt cèum
tuisleach, a bheir air imeachd bacadh fad a là 'n a
dheigh. 44 Mar iasg a ghlacar ann an droch lion —
is ann mar sin a ribear clann nan daoine ann an
droch àm;" Ecl. ix. 12. Feudaidh ni tuiteam a
mach ann an tiotadh a dh'fhàgas neach bacach gus
an teid e do n uaigh.

B

18

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

2. Tha camadh air a dheanamh le iomadh cùrsa
do fhreasdalaibh tarsuing, a ta leantuinn gu dlù
an deigh a cheile, co dhiubh a tha iad do 'n aon
ghnè, no nach 'eil a dh'fhàgas cràdh buan nan
deigh. Mar, ann an cùis Ioib, an uair a bha aon
teachdaire le droch naigheachd (i fathast a labhairt
thàinig fear eile/> lob. i. 16, 17, 18. Ni freasdal-
an tarsuing a' teachd muin air mhuin, " doimhne
8l gairm air doimhne/' camadh ro chràiteach.
Anns a chor sin, tha an neach a tha fo àmhghair
coslach ri neach a bheireadh a chos deth aon mhir
do thalamh fàs, agus a chuireadh i air mìr eile
cheart co fàs, a dh'fhailnieheadh air bàll fodha
mar an ceudna ; no coslach ri neach a bhitheadh
air aineol ann an dùthaich bheanntan, agus an
deigh dha, le mòr spàirn, dol thar aon bheinn, tha
e 'n duil gu'm faic e an dùthaich chòmhnard air
an taobh eile, ach an àite sin, 's ann a tha beinn an
deigh beinne a' teachd 's an fhradharc air am feum
e dol thairis. Theab an camadh so ann an crann-
chur Asaiph a thoirt air a dhiadhachd uile a leigeadh
dheth, cc gus an deachaidh e steachdo'nionad-naomh."
far'n do mhìnicheadh rùn-diomhair so freasdail dha ;
Salm Ixxiii. 13—17. Tha Solamh a' toirt fainear
" Gu bheil fireana ann d'an tachair a rèir oibre nan
aingidh," Ecl. viii. 14. Tha freasdal a' tionndadh
'n an aghaidh, mar gu'm biodh iad gu bhi air an tilg-
eadh sios gu tur ; co sam bith iad do nach 'eiì cèum
èiginn do'm beatha a* toirt fiosrachaidh air an ni so,
's cinnteach nach do sheachainn Ioseph eòlas fhaot-
uinn air ann an aois òige, no Iacob 'n a aois mheadh-
onach ; — no Peadar 'n a shean aois, Eoin xxi. 18,
no ar Slanuighear rè a laithean uile. 3. Tha camadh
air a dheanamh le freasdal tarsuing, le cràdh mair-
sinneach 'g a leantuinn a' teachd an àit aon eile a
thugadh air falbh. Uime sin, ged rachadh aon
chamadh a dhìreadh tha aon eile air a dheanamh
'n a àite : agus mar sin tha'n camadh a mairsinu

AN CAMÀDH 5S a' CHRANNCHUR.

19

an comhnuidh. B'ea bhi dh'easbhuidh cloinne an
camadh a bha rè ùine fhada ann an crannchur
Rachel, Gen. xxx. I, ach mu dheireadh chaidh an
camadh sin a dhìreadh a rèir a miann ; gidheadh
an deigh sin f huair i aon eile 'n a àite, eadhon cruaidh
shaothair-chloinne, caib. xxxv. 16. Is fàsach an
saoghal so anns am feud sinn gu cinnteach ar crann-
chur f haotuinn air atharrachadh ; ach cha bhi anns
an imrich ach bho aon àite fàsail gu àite fàsail eile.
'Nuair a ta aon earrann do'n chrannchur air a dhìr-
eadh, theagamh gu'm bi earrann air chor-eiginn
eile dheth càm.

Ni 's ro shònruichte, tha ceithir nithe anns a
charnadh crannchuir a tha do naduir càm.

1. Neo-fhreagarrachd. An ni a tha càm tha e
fiar; agus an uair a chuirear riaghailte ris, cha
fhreagair e dh'i. A thaobh toil agus rùin Dhè,
cha 'n 'eil a leithid a ni agus camadh ann an crann-
chur neach air bith. Gabh am freasdal is reas-
gaiche agus is gruamaiche a th'ann an crannchur
neach agus cuir e ris an òrdugh shìorruidh a rinn-
eadh ann an doimhne 'ghliocais neo-chrìochnaichte.,
mu'n robh an saoghal ann^ agus freagaraidh e dha
as èugmhais a chlaonaidh is lugha, " oir a ta e 'g
oibreachadh nan uile nitbe rèir comhairle a thoile
fein/' Eph. i. 11. Càirich e ri toil freasdal Dè,
ann an uachdranachd an t-saoghail, agus làn chord-
aidh iad ri cheile. Ma bha Pòl gu bhi air a
cheangal ann an Ierusalem, agus *f gu bhi air a
thoirt thairis do làmhaibh nan Cinneach,,, b'e *' toil
an Tighearn" a' chùis a bhi mar sin, Gnìomh, xxi.
11, 14. Uime sin, tha an camadh crannchuir is
mò a th'air thalamh dìreach air neàmh ; cha'n 'eil
neo-fhreagarrachd air bith ann an sin. Ach tha
camadh ann an crannchur nan uile a thaobh an
càil agus an tograidhean nadurrach fèin. Tha am
freasdal àmhgharach calg-dhìreach an aghaidh na
riaghailte sin, agus chafhreagair e dh'i, 's cha chòird e

20

AN CAMADH 's A1 CHRANNCHUR.

rithe air chor sam hith. 'Nuair a chaireas freasdal
Dè an dara h-aon ris an aon eile, tha neo-f hreagarr-
achd fholaiseach eatorra. Tha toil an duine a'
dol aon rathad agus riaghailt an fhreasdail a' dol
rathad eile ; tha 'n toil aig aomadh suas, agus na
freasdalan tarsuing a' cromadh sìos ; mar sin tha iad
calg-dhìreach an aghaidh a cheile ; agus 's ann an
sin, agus an sin a mhàin, a tha an camadh na luidh.
'S e an neo-fhreagarrachd so a tha deanamh a' cham-
aidh 's a' chrannchur 'n a mheadhon iomchuidh chum
ar dearhhadh agus ar cronachadh, rè àm ar deuch-
ainn. Ma 's aill leat a bhi taitneach do Dhia 's an
ni so ; ag imeachd a rèir creidimh, agus cha'n ann
a rèir seallaidh, feumaidh tu thu fèin a dheanamh
rèidh ri toil agns ri rùn Dè, agus gu'n hhi do'n bha-
rail gu'm bu chòir an ni a bhi a rèir do thoil-sa,
lob. xxxiv. 23.

2. Duaichnidheachd. Tha nithe cama mi-thait-
neach do'n t-sùil ; agus cha mheasar camadh air
bith t 's a' chrannchur sòlasach, ach doilgheasach,
agus gle dhuaichnidh do'n t-sealladh, Eabh. xii. 11.
Uime sin, cha b'uilear do dhaoinibh a bhi air am
faicill chum an inntinnean a shuidheachadh air a'
cliamadh 'n an crannchur, agus gu'n a chumail
iomadaidh 'n am beachd. Tha Daibhidh a' nochdadh
deuchainn chronail do'n ghnè so bho fhiosrachadh
fèin, Salm xxxix. 3. " 'Nuair a bha mi a' beachd-
smuaineachadh, las an teine*" Rinn Iacob a' chuid
bu ghlice, dh'ainmich e 'mhac a b'oige Beniamin,
is e sin ri ràdh, mac na deas-làimh., neach a
dh'ainmich a mhàthair, 'nuair a bha h-anam a' deal-
achadh rithe Ben-oni, is e sin ri ràdh, mac mo
dhoilgheis ; chum leis a so dheanamh, nach biodh
an camadh 'n a chrannchur air a thoirt as ùr gu
chuimhne, na h-uile uair a ghairmeadh e ainm a
mhic. Gu'n amharus feudaidh an Criosduidh gu
tearuinte beachd seasmhach agus socrach a' ghabh-
ail do'n chamadh 'n a chrannchur ann an solus

AN CAMADH 's AJ CHRANNCHUR.

21

an fhocail naoimh, a tha 'g a chur an cèill mar
smachdachadh a' chumhnaint. Mar sin foillsich-
idh an creidimh taitneas dìomhair anns a' chamadh,
fo choslas gle dhuaichnidh bho'n leth a mach ; a'
taisheanadh co freagarrach 's a ta e do mhaitheas,
do ghaol, agus do ghliocas neo-chrìochnach Dhè,,
agus do fhior bhuannachd an neach a ta fo'n t-slait
smachdachaidh ; leis a so tha aon a' teachd gu
tlachd a ghabhail, agus sin fior thlachd ann an
trioblaid, 2 Cor. xii. 10. Ach ciod air bith mar a
tha'n camadh 's a' chrannchur do shuil a' chreidimh.
cha'n 'eil e idir taitneach do shuil an fhaireach-
aidh.

3. Neo-chomas irneachd. Tha Solamh a' toirt
an aire do 'n aobhar a tha toirt air a' bhacach a
bhi co cearbach agus co an-shocrach 'n a thriall,
Gnàth. xxvi. 7. <e Cha'n ionann cosan a bhacaich.5"
ladsan a tha air an cleachdadh ris a' chamadh 'n an
crannchur, mhothaich iad an an-shocair so ; tha
spiorad àrdanach agus crannchur ìosal trioblaideach.,
'n a dheuchainn chruaidh do'n Chriosduidh 'n a
thriall, cha'n 'eil ni sam bith is luaithe a bheir rathad
do'n bhuaireadh no an camadh 's a' chrannchur; no
ni sam bith ni's ullamh gu neach a thionndadh as
an t-slighe." Uime sin^ deir an t-Abstol, Eabh.
xii. 13.3 i( Deanaibh cos-cheuma dìreach do 'ur cos-
aibh, air eagal gu'm bi an ni sin a ta bacach air a
thionndadh as an t-slighe.,, Air an aobhar sin, an
àite iadsan a th'ann an àmhghar a chronachadh gu
searbh, 's ann bu chòir dhuinn truas a ghabhail
diubh ; gidheadh is tearc iad a dli'fhòghlumas an
leasan so, gus an teagaisg am fèin-fhiosrachadh iad.
'S fada bho'n thug lob an aire, anns a chùis so, do
ni a ta fior gus an latha'n diugh, Iob xii. 5. £t Mar
lochran fo thàir ann an smuaintibh an tì a ta aig
fois, bithidh esan a bhios ullamh gu sleamhnachadh
le ,chois.,>

4. '* Càil gu greim a ghlacadh agus gu ribeadli,

22

AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

mar dhubhanaibh, eadhon mar dhubhanaibh-iasg-
aich," Amos iv. 2. Tha'n camadh 's a' chrannchur
co ro ullamh gu truailleachd agus mi-shuaimh-
neas inntinn a dhusgadh, ann an spiorad neach, *s
gu bheil Sàtan 'g a ghnàthachadh gu dìchiollach
chum na criche eunnartaich sin : Agus ma bhuann-
• aicheas am buaireadar aon uair a' phùinc sin ;
gheibh an neach a bhuaireai% mun urrainn dha bhi
air fhaicill, e fèin air a ribeadh mar ann an dris,
as nach bi fios aige cia mar lasaicheas se e fèin.
Fo na bhuaireadh sin tha'n camadh gu tric coslach
ri bata càm a' cur troimh cheile lochan balbh ; ni
chan e a mhàin a dhuisgeas a nios lathach 'n a
mheasg uile, ach mar an ceudna a bheir a nios bho
'n ghrunnd cuid a nithe ro ghrannda. Mar so thog e
gnè do thoibheum agus do mhi-chreideas mu Dhia
ann an cor Asaiph, Salm lxxiii. 13. " Da rìreadh
gu dìomhain ghlan mi mo chridhe, agus nigh mi mo
làinhan an neo-chionta." Mar gu'n abradh e^
Cha'n 'eil ni sam bith 's an diadhachd, is ni dìomh-
ain agus folamh i_, anns nach 'eil tairbhe sam bith ;
bu mhise an t-amadan a bh'aig a leithid do shaoth-
air mu ghloine agus mu naomhachd, aon chuid
cridhe no bheatha. Och ! an e so Asaph diadhaidh ?
Cia mar thionndadh e co tur neo-choslach ris fèin ?
Ach is e 'n camadh 's a' chrannchur am meadhon,
leis am bheil am buaireadair a' leigeadh ris mòran
do thruailleachd uaigneach ; eadhon anns a' mhuinn-
tir is fearr.

5S e so nàdur a' chamaidh 's a' chrannchur. Thug-
amaid a nis fainear ciod an earrann do'n chrann-
chur anns am bheil e tachairt.

Gu coitchionn feudaidh tri co'dhunaidhean a bhi
air an suidheachadh air a' cheann so.

1. Feudaidh e tachairt ann an earrann air bith
do'n chrannchur ; cha'n 'eil earrann air bith saor ;
oir^ air do'n pheacadh a bhi air fhaotuinn anns
gach earrann^ feudaidh an camadh tachairt ann an

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

23

earrainn air bith. " Tha sinn uile mar ni truaillidh,
agus tha sinn uile air seargadh mar dhuilleach."
Isa. lxiv. 6. Tha prìomh shruth a' pheacaidh, a
tha'n camadh gu h-ealamh a' leantuinn, a' ruith
ann an cladhanaibh gle eadar-dhealaichte., ann an
cor muinntir fa leth. Agus a thaobh càil eadar-
dhealaichte inntinnean dhaoine,, feudaidh an ni fo'n
siùbhail neach eile gle eutrom, a bhi 'n a eallach
throm dhomhsa.

2. Feudaidh an camadh tachairt ann an iomadh
earrann do'n chrannchur còmhladh, an Tighearna
gairm, mar air là suidhichte, uamhasan neach air
gach taobh, Tuir. ii. 22. Air uairibh tha Dia
a' deanamh aon chamadh comharraichte ann an
crannchur neach : ach feudar Gad a Ghairm mar
ainm ah% do bhrìgh nach 'eil ann ach roimh-theachd-
aire air buidheann a tha teachd. An sin, tha na ca-
maidhean air an lìonmhoireachadh, ionnas gu bheil
neach air a dheanamh bacach air gach cois. Am
feadh a ta aon sruth a' teachd air gu dian bho aon
chearnaidh, tha sruth eile teachd air bho chearnaidh
eile, gus am bheil na h-uisgeachan a' bristeadh a
steach mu dheireadh air gach làimh.

3. Tha an camadh a' tachairt gu minig anns
an earrainn is laige, tha mi a' ciallachadh an earrann
sin do'n chrannchur is neo-chomasaiche air a ghiù-
lan, no^ air a chuid is lugha, a mheasar mar sin
le neach, Salm. Iv. 12, 13. " Cha bu nàmhaid a
thug masladh dhomh, no dh'fhuilinginn e. Ach
thusa ! fear bu choimpire dhomh fèin, fear m'
iuil agus fear m' eòlais." Ma tha aon earrann thar
earrann eile do'n chrannchur, anns am bheil neach
a'rùnachadh fois a ghabhail, theid an dris a chur
an sin air ball, gu h-araid, ma bhuineas e do Dhia :
feudaidh e bhi cinnteach gur anns an earrann sin
's an tur neo-fhulangach e air beantuinn ris, a
theid a theannachadh. 'S ann an sin a theid
deuchainn a chuir air: oir 's ann an sin a tha

24

AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

n comh-stri mhòr ri Criosd. "Bheir mi uatha
miann an sùl, agus an ni sin air an suidhich iad an
inntinn," Esec. xxiv. 25. A chionn gur e 'n cam-
adh 's a' chrannchur an deuchainn shònruichte a
tha air a comharrachadh air son gach aon fa leth,
tha e tur reusontach agus freagarrach ri glioc-
as Dhè, gun tachradh e s an earrann sin is mò
tha claonadh ar cridhe uaithe fèin. Ach ni's ro
shònruichte, feudar a thoirt fainear gu'm feud an
camadh tachairt 's na ceithir earrannaibh so do'n
chrannchur.

1. Feudaidh e tachairt ann an dealbh corporra
nan crèutairean, mar an cumadh sin a chomharr-
aicheadh dhoibh leis an Dia mhòr a dheilbh na
h-uile nithe. Chruthaicheadh ar ceud sinnseara,
Adhamh agus Eubh, iomlan, slàn agus fallain, as
èugmhais a' chiorraim bu lugha, aon chuid 'n an
corp no 'n an anam ; gidheadh ann an dealbh an
sliochd, tha gu minig eadar-dhealachadh folaiseach
ri fhaicinn bho 'n cheud dealbh. Is e camadh
crannchuir cuid mi-iomlanachd chorporra, aon
chuid a thaobh naduir no thaobh tuiteamais, mar a
ta anmhuinneachd, mi-chumaidheachd, tuille 's a'
choir no easbhuidh bhuill a bhi air an cuirp. Tha
ni-eiginn duaichnidh no craiteach mu'n timchioll.
Tha camaidhean do'n ghnè so ri'm faicinn ann an
tomhas èiginn gle chumant agus gnàthaichte, 's
cha'n 'eil a' mhuinntir is feàrr saor uatha : agus is
ann gu h-ana-mheadhonach do fhìor ghean math
Dhè nach 'eil iad ni 's liònmhoire. B'e suilean
anmhunn an camadh a bh'ann an crannchur Leah,
Gen. xxix. 17. B'e camadh crannchuir Racheil, a
maise bhi air a co'chothromachadh le aimrideachd_,
caib. xxx. 1. Tha e coslach nach robh Pol Ab-
stol mòr nan Cinneach 'n a dhuine foghainteach
ann am pearsa, ach neo-inbheach 'n a làthaireachd
chorporra, ni air son an robh amadana ullamh gu
tàire dheanamh air, 2 Cor. x. 10. Cha robh ann

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

25

an Timoteus ach duine anmhunn, euslainteach,
tinn, 1 Tim. v. 23. Agus gidheadh tha camadh
ni's ro mhò ann an crannchur nam bacach, nan dàll,
nam bodhar, agus 'nam balbhan. Tha cuid ann
a tha lag ann an tomhas àraid 'n an tuigse ; agus is
e camadh crannchuir iomadh anam urramach a bhi
gu sònruìchte air an dorchachadh agus air am folach
le neoil, a thaobh nan cuirp euslainteach 's am bheil
iad a chòmhnuidh; tha eisempleir chomharraichte
againndo'n ghnèso ann cor loib, chiallach, ghlic, agus
fhoighidnich,, " a dh'imich ri bròn as èugnihais na
grèine: seadh a dh'èirich anns a' chomhchruinn-
eachadh agus a dh'èigh," Iob xxx. 28.

2. Feudaidh an camadh tachairt ann an cliù
neach. Buinidh urram do na h-uile dhaoine am
beag co math ris a' mhòr, 1 Pead. ii. 1 7., air bonn
ceud suidheachaidh nàduir an duine, mar chaidh
a dhealbh a rèir iomhaigh Dhè. Gidheadh, ann
an suidheachadh ard-uachdranachd an fhreasdail
naoimh tha camadh crannchuir cuid a* tachairt anns
an dearbh earrainn so. Tha dearmad agus tarchuis
air a dheanamh orra ; tha'n creideas air a chumail
iosal an còmhnuidh ; tha iad a' dol troimh 'n t-
saoghal fo nèul, air dhoibh a bhi air an cur fo dhroch
ainm, tha'n cliù air a chuir fodha. Air uairibh
is e so toradh nàdurrach an giùlain amaideach agus
peacach fèin; coslach ri Dinah a chaidh a mach
air fadharsachd air feadh na tìre chum goraich a
h-oige a riarachadh^ a thug masladh buan air a
cliù, do bhrìgh nach d'f heith i gu furachar ri gairm
bho Dhia, Gen. xxxiv. Gidheadh feudar a thoirt
fainear far an suidhich Dia camadh do n ghnè so
ann an crannchur neach, cha dean neo-chiontas a
mhaslaidh a ghlanadh air falbh ann an saoghal mi-
runach. Ni mò is urrainn deadh airidheachd cur
'n a aghaidh, chum crannchur neach a dheanamh
dìreach anns an earrainn sin. Tha Daibhidh a*
cur an ceill a chòr fèin mar so_, Salm xxxi. 11^

26 AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

I2_, 13, (< Iadsan a chunnaie mi a muigh, theich iad
uam : dhì-chuimhnicheadh mi mar dhuine marbh
air dol à cuimhne ; tha mi mar shoitheach briste.
Oir chuala mi cul-chaineadh mòrain dhaoine."

3. Feudaidh e tachairt ann an dreuchd neach

Ciod air bith gairm no inbhe anns am bheil
daoine 's an t-saoghal, bitheadh i diadhaidh no
daonda,* feudaidh an camadh crannchuir tachairt
innte. Bha Isaiah 'n a fhàidh urramach, gidheadh
gle neo-shoirbheachail, Isa. liii. 1. Chòmhluich
Ieremiah ri co lion mi-mhisneach agus droch làimh-
seachadh, ann an cleachdadh a dhreuchd naoimh,
ionnas gu'n robh e gle f haisg air a toirt thairis, ag
ràdh, " Cha toir mi iomradh air, ni mo labhras mi
tuilleadh 'n a ainm/' Ier. xx. 9. Tha an Salmadair
a* toirt fainear gu bheil an camadh so a' tachairt
gu minig ann an crannchur cuid do dhaoine tha gle
dhìchiollach 'n an gnothaichibh saoghalta, muinntir
u a shiol — chuireas achanna agus aig amannaibh
tha Dia 'g am beannachadh — agus cha lughdaich e
an spreidh: Ach a rithist, lughdaichear agus
leigear sìos iad le foirneart, olc agus doilgheas/,
Salm cvii. 37, 38, 39. Rinneadh a leithid so a
chamadh ann an crannchur Ioib, an dèigh dha
mairsinn dìreach rè ùine fhada. Tha cuid a'
riaghladh an gnothaichean leis gach uile chùram
agus dhìchioll, — tha 'n tuathanach gu cùramach a'
saoithreachadh 'fhearainn : tha 'n ciobear a' rann-
sachadh a mach le dìchioll staid d chaorach ; agus
a' toirt an aire mhath da 'threudaibh : tha 'm fear-
ceaird moch agus anmoch air ceann a ghnothaich :
tha'n ceannaiche gu dian dìchiollach a' feitheamh
gus na cothromaibh is ro f hearr agus is gealltann-
aiche air buannachd a ghlacadh ; gidheadh tha an
camadh a tha 's an earrainn sin oVn crannchur co
mòr 's nach urrainn an uile dhìchioll a dhìreadh.
C'arson? Tha, do bhrìgh gu bheil na meadhonan

• Saoghalta. ;

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

27

is ro shònruichte a ghnàthaichear a chum na crìche
sin gun bhrìgh, asèugmhais gu'nd' àithn Dia dhoibh
soirbheachadh : (e Co esan a their, agus gu'n tig
e gu crìch^ an uair nach aithn an Tighearna V —
Tuir. iii. 37. Tha muinntir ag obair le seòltachd
agus dìchioll air an gnothach, gidheadh tha'n
soirbheas a' tionndadh 'n an eudainn, tha freasdal
a' cur an aghaidh an ionnsuidhean, tha e cur troimh
cheile 'n dealbhan, a' mealladh an dùil agus an
dòchais, a' toirt an oidheirpean gu neo-bhrìgh, agus
mar sin 'g an cuir agus 'g an cumail an còmhnaidh
ann an cor trioblaideach. *cMar sin cha'n ann
do na daoinibh luatha tha an rèis^ no do na
daoinibh treuna an cath, no do na daoinibh glic
aran, no do dhaoinibh tuigseach saoibhreas/' Ecl.
ix. 11. Gidheadh tha freasdal a' teachd 's an ead-
raiginn, agus a' deanamh càm na nithe a rinn gliocas
agus dìchioll dhaoine dìreach freagarrach ri 'n crìoch-
aibh fa leth ; mar sin tha na daoine luatha a' càll
na rèis, 's na daoine treuna an cath, agus na daoine
glice arain : am feadh, aig a cheart àm^, a tha ni
èiginn ann an rathad freasdail b! deanamh 'n àirde
na h-uireasbhuidh a th' ann an comas, an giùlan,
agus an gliocas dhaoine, tha na daoine màll a'
buannachd na rèis, agus a' faotuinn a' ghìll, 's tha
na daoine lag a' cosnadh a' chath, agus 'g an dean-
amh fèin saoibhir leis a' chreich ; agus tha aran a'
tuiteam ann an uchd an amadain.

4. Feudaidh e tachairt ann an cdirdibh neach. Is
iad na càirdean uilt gach comuinn ; agus feudaidh
an camadh 's a' chrannchur tachairt an sin3 mar is
tric is anns na h-uilt sin is ro ghèire a mhothaich-
eas neach a chràdh. Is iad na h-uilt sin 'n an
nàdur tobar sòlais an duine ; gidheadh tha iad
gu minig a' sruthadh an t-searbhais is mò d'a
ionnsuidh. Air uairibh tha'n camadh so a' tachairt
le càirdibh a chàll. Mar sin rinneadh camadh ann
an crannchur Iacoib, le bàs Racheil a chèilidh gràdh-

28

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

ach, agus theab càll Ioseiph, a mhic, agus aon
ghràidh, a thoirt le bròn do'n uaigh. Tha lob a'
caoidh a' chamaidh so 'n a chrannchur fèin, Iob xvi.
7. " Rinn thu aonarach mo chuideachd uile a'
ciallachadh a chlann ghràdhach, a chairich e gu
leir anns an uaigh, cha d'fhàgadh uiread agus aon
mhac no nighean aige. A rithist, tha'n camadh
air uairibh air a dheanamh le làimh smachdach-
aidh Dhè bhi luidh tròm air ar càirdibh ; agus a
thaobh an dlù dhàimh, mothaichidh sinne gu goirt
an cudthrom, mar a tha e air a chur an ceill gu
faireachdail leis a' mhnaoi chreidmheach sin. —
Mata xv. 22. " Dean tròcair orma a Thighearn,
a ta mo nighean àir a buaireadh gu truagh." —
Mhothaich Èphraim cùrsa searbh do àmhghairibh
teaghlaich, " 'n uair a thug e Beriah mar ainm air
a mhac, a chionn gu'n d eirich gu h-olc le ,thigh.,>
1 Eachd. vii. 23. A chionn nach e a mhàin gur
dìomhanas na h-uile nithe, ach buaireadh spioraid,
's gànn is urrainn e bhi, nach mothaich an duine
àm air chor-eiginn^ mar is mo dh'fhosglair dha do
na tobraichibh sòlais so, nach 'eil annta ach an
tuille thuil-dhorsa doilgheis chum brùchdadh a
steach air ; am bròn an comhnuidh air a chothrom-
achadh ris an t-sòlas a gheibhear annta, no dh'earbta
uatha. Agus^, 's an àite mu dheireadh, tha'n camadh
air uairibh a' tachairt troimh neorthairisneachd
chàirdean a thaobh mi-thaitneas an gnè, an càil,
agus an doigh. Bha camadh ann an crannchur
Ioib, trid easumhlachd agus ascaoineachd a mhnà.
Iob. xix. 17. Ann an crannchur Abigail, trid mi-
ghnè agus iargaltas a fìr-posda. 1 Sam. xxv. 25.
Ann an crannchur Eli, trid ceannairc agus rag-
inhuinealachd a chuid cloinne. Caib. ii. 25. —
Agus ann an crannchur Ionatain, trid nàdur garg
agus feargach athar. Caib. xx. 30, 33. Mar sin
tha daoine mar is tric a' faotuinn an trioblaid is mò
far an robh iad aig earbs' an t-sòlas bu mhò. Chuir

AN CAMADH 's AJ CHRANNCHUR.

29

am peacadh an cruthachadh gu leir air aimhreidh,
agus dh'fhàg e gach dàimh fa leth huailteach do'n
chamadh. Anns an teaghlach gheibhear maighstirean
cruaidh agus mi-cheart, agus seirbhisich do-cheann-
saichte agus mi-dhìleas: ann an coimhearsnachd
gheibhear daoine fein-speiseil agus connspoideach ;
anns an Eaglais gheibhear ministeirean neo-tharbhach
agus mi-chiatach 'n an giùlan, agus pobull tàireil
agus mi-riaghailteach 'n an eallach do spioradaibh
mhinisteirean ; anns an Stàda gheibhear luchd-
riaghlaidh an-iochdmhor agus caoin-shuarach mu'n
ni sin a ta math, agus iochdaranan buaireasach
agus ceannairceach ; tha na h-uile dhiubh so a'
deanamh camaidh ann an crannchur an càirdean.
Agus an f had so mti'n chamadh.

II. Air dhuinn beachd a' ghabhail air a' chamadh
fèin, tha sinn anns an dara àite gu thoirt fainear
gur ann do dheanamh Dhè a tha e. Agus ann an
so tha gu bhi air a nochdadh — 1. Gur ann do
dheanamh Dhè a tha e. — 2. Cionnas a tha e do
dheanamh-sa — 3. C'arson a tha e 'g a dheanamh.

An tùs — Tha e soilleir bho na tri aobhairibh so,
gur ann do dheanamh Dhè a tha 'n camadh 's 'a
chrannchur3 ciod air bith e.

1. Cha'n fheudar a' chur an teagamh nach
smachdachadhair son uilcan camadh's a' chrannchur,
ciod air bith aobhar air son am bheil e ; is e sin, co
aca a tha 'n camadh^ no 'n t-aobhar *s a' cheart àm
peacach, no nach 'eil, gun teagamh is peanas no
àmhghar a th'ann. A nis, mar a dh'fheudas e a
bhi gu naomh agus gu ceart air a leagadh mar
pheanas oirnne, le ar 'n Ard-uachdaran ar Tighearn
agus ar Breitheamh ; mar sin tha e gu soilleir a' cur
an cèill gur ann de dheanamh fèin a tha e. — Amos,
iii. 6. " Am bi dòrainn ann am baile, s nach e 'n
Tighearn a chuir ann e V Uime sin, do bhrìgh
nach urrainn smachdachadh air son uilc ach a bhi
do dheanamh Dhè, agus gur smachdachadh do'n

30

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

hnè sin an camadh 's a' chrannchur, feumar a cho'
hùnadh gur ann do dheanamh-sa a tha e,
2. Tha e dearbhta, bho theagasg an sgriobtuir
mu f hreasdal Dè, gu bheil Dia sl' toirt air adhairt
crannchur gach neach, 'n a 'uile earrannaibh fa leth.
Tha e 'n a shuidh air stiuir gnothaichean dhaoine ;
agus 'g an tionndadh mu'n cuairt ge Ve taobh is àill
leis. " Ge b'e ni bu toil leis an Tighearn rinn e
air nèamh agus air talamh, anns na cuantaibh,
agus anns na doimhneachdaibh uile." Salm
cxxxv. 6. Cha tachair ni sam bith dhuinne as
èugmhais riaghlaidh a fhreasdail-san. Tha'n dearbh
f hreasdal a thug sinn a' mach as a* bhroinn, 'g ar
tabhairt agus 'g ar suidheachadh anns an ionad,
agus anns an staid a shònruicheadh air ar son leis-
san u a shuidhich na h-amanna roimh-òrduichte,
agus crìochan ar 'n àite còmhnuidh " Gnìomh.
xvii. 26. Tha e a' riaghladh nan nithe is lugha
tha tachairt mu'n cuairt dhuinn, mar a ta " tuiteam
fuilteine ar cinn air an talanih." Mata x. 29, 30,
C( Anns an uchd tilgear an crannchur." Gnàth.
xvi. 33. Seadh, saor ghnìomharan ar toil leis am
bheil sinn a' ròghnachadh air ar son fèin, oir
" mar shruthaibh uisgeacha tha cridhe righ ann an
làimh an Tighearna." Gnàth. xxi. 1. Agus gach
ceum a ni sinn, agus a ni muinntir eile air ar son ;
oir iC cha'n 'eil slighe duine 'n a chomas fèin: cha'n
'eil e 'n comas duine a ta 'g imeachd a cheum a'
stiùradh/' Ier. x. 23. Uime sin, co dhiubh a tha
na ceumanna sin, a tha deanamh a' chamaidh, no
na ceumanna a tha air an rùnachadh roimh làimh
agus peacach, mur bha reic Ioseiph le 'bhrathraibh
do'n Eiphit : no co dhiubh a tha iad neo-rùnaichte,
mar a ta mortadh gun droch rùn no nach 'eil, ach a
mhàin a thaobh tuiteamais, mar a ta 'nuair a bhios
duine gearradh fiodha, agus a mharbhas e 'choimh-
earsnach le te ceann na tuaidh a leum bhàrr na
coise." Deut. xix. 5. Tha freasdal naomh agus

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR. 31

glic a' riaghaladh gnìomhara peacach agus neo-
fhaicilleach dhaoine., mar a stiuireas marcach each
erùbach, cha 'n e coire a' mharcaich nach siubhail e
còmhnard, ach crùbaichead an eich fèin: Uime
sin, anns a' cheud chor dhiubh so, tha e air a'
ràdh gu'n cuir Dia Ioseph do'n Eiphit. Gen. xlv.
7. Agus anns a' chor mu dheireadh, gu'n d'thug
e thairis neach g'a làimh a choimhearsnaich. Ecsod.
xxi. 13.

3. Dh'òrduich Dia le rùn sìorruidlr, daingean
mar 44 shleibhtibh umha,,, Sech. vi. 1, an t-iomlan
do chrannchur nan uile chreutairean, na h-earr-
annan a tha càm co math ris na h-earrannaibh a
tha dìreach. Leis an òrdugh bhith-bhuan cheudna,
leis na shuidhicheadh ionada àrd agus iochdrach
na talmhainn, na sleibhtean, agus na glinn, tha'n
àirde agus an doimhne^, an soirbheas agus an
doirbheas a th'ann an crannchur a luchd-àiteach-
aidh air an òrduchadh; agus tha iad air an toirt
mu'n cuairt 'n an àm, fior fhreagarrach ris an òrdugh
sin. 'S e rùn-dìomhair freasdail, ann an uachd-
ranachd an t-saoghail, an aitreabh a thogadh le
Dia, 'n a h-uile earrannaibh fa leth, a rèir an dearbh
shuidheachaidh a bh'ann an "rùn an Tì a ta 'g oib-
reachadh nan uile nithe a rèir comhairle a thoile
fèin.,, Eph. i. 11. Air chor as nach 'eil camadh
air bith ann an crannchur neach^ nach fheudar a
lòrgachadh chum an rùn shìorruidh sin. Tha Iob
gu cràbhach a' cur eisimpleir do'n ghne so f ' ar
comhair 'n a chor fèin. Iob xxiii. 13, 14. " Tha
e 's an aon bheachd, agus co a thionndaidheas e?
agus an ni is miann le 'anam, sin ni e. Oir
coimhlionaidh e an ni a dliòrduicheadh dhomhsa ;
agus tha mòran d'an leithidibh sin aige.,,

'S an dara dite — Chum's gu'm faic sin cionnas
a tha'n camadh 's a' chrannchur do dheanamh Dhè,
feumaidh sinn eadar-dhealachadh a' chur eadar

32

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

camadh fior-ghlan neo-lochdach, agus camadh neo-
ghlan peacach.

1. Tha camaidhean fior-ghlan neo-lochdach ann ;
nithe gu n amharus a tha ro chràiteach, ged nach
'eil annta ach a mhain trioblaidean^ agus deuchainn-
ean neo-thruaillidh. B' ann diubh sin bochdainn
Lasaruis, aimrideas Racheil, suilean anmhunn Leah,
agus doille'n duine a bha dàll bho rugadh e. Eoin ix.
1. A nis 's ann do dheanamh Dhè a tha na camaidh-
ean a tha do'n ghnè so, g an òrduchadh, agus g an
toirt gu crìoch gu h-eifeachdach le buaidh a chumh-
achd. Is esan a chruthaich am bochd. Gnàth.
xvii. 5. " An tì a ni fanoid air a' bhochd, bheir e
masladh d'a Chruithfhear is e sin, bheir e
masladh do Dhia a rinn bochd e, a rèir an f hocail sin.
1 Sam. ii. 7. ce 'S e 'n Tighearn a ni bochd." —
'S esan aig am bheil iuchair na brònn, agus dùnaidh
no fosglaidh e i, mar is àill leis. 1 Sam. i. 5 —
Gen. xxix. 31. " Agus is esan a dhealbh an t-sùil."
Salm. xciv. 9. Agus "rugadh an duine dàll, a
chum gu 'm foillsichte oibre Dhè ann/' Eoin ix,
3. Uime sin, thubhairt an Tighearna ri Maois.
Ecsod. iv. 11. " Co a rinn bèul an duine ; no co a
rinn am balbh, no 'm bodhar, no'n tì a chi, no*n
dall? Nach mise an Tighearna?" 'S e Dia a tha
deanamh an leithid sin a' chamaidhean 's a' chrann-
chur anns an t-seadh is cothromaiche, agus 'nuair
a ghabhar làn bheachd orra, is iad da rìreadh
gnìomh a làimhe-sa, co cinnteach ris na neàmhaibh
agus ris an talamh.

2. Tha camaidhean neo-ghlan peacach ann, nithe,
a thaobh an naduir fèin, a tha 'n am peacaidhean co
math 's a tha iad n an àmhghairean, truaillidh co
math 's a tha iad craiteach. B' ann diubh sin an
camadh a rinneadh ann an crannchur Dhaibhidh,
trid mi-riaghailt a theaghlaich, mar a bha truaill-
eadh Thamair, mort Amnoin, agus ceannairc
Absaloim, an t-iomlan diubh mi-nadurrach. B' ann

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

33

do 'n glinè cheudna bha 'n camadh a rinneadh ann
an crannchur Ioih, 'nuair a thugadh air falbh a
mhaoin, agus a mharbhadh a sheirbhisich leis na
Sabeanaich agus leis na Caldeanaich. Mar a b' iad
sin amhghairean Dhaibhidh agus Ioib, fa leth, mar
sin b* iad peacanna na muinntir neo-shonadh, a
chuir an gnìomh iad. Mar so feudaidh an t-aon ni
a bhi 'n a chionta,, agus 'n a pheacadh uamharra do
aon neach, agus a mhàin 'n a f hulangas agus 'n a
àmhghar do neach eile. A nis, cha 'eil na camaidh-
ean a tha do'n ghnè so do dheanamh Dhè, anns
an aon tomhas riusan a dh'ainmich mi 's a' cheud
àite ; oir ni 'n cuir e olc ann an cridhe neach air
bith^ ni mo bhrosnuicheas e chum uilc ; cc Oir cha
chomasach Dia a bhuaireadh le h-olc, ni mo bhuair-
eas e neach sam bith." Seum. i. 13. Gidheadh 's
ann do dheanamh-san a tha iad do bhrìgh gu bheil e
gu naomh 'g an ceadachadh, gu cumhachdach a' cur
crìochaibh mu'n cuairt doibh^ agus gu glic 'g an
riaghladh chum crìoch mhath air choir-eginn.

1. Tha Dia gu naomh 'g an ceadachadh3 a' fulang
do dhaoinibh imeachd 'n an slighibh fèin. Gnìomh.
xiv. 16. Ged nach e Dia ughdair nan camaidhean
peacach sin, 'g an toirt mu'n cuairt le buaidh a
chumhachd ; gidheadh mar ceadaicheadh esan iad,
cha b'urrainn iad a bhi idir ann ; oir u dunaidh
esan^ agus cha 'n fhosgail neach air bith." Taisb.
iii. 7. Ach tha e ann an ceartas a' cumail a ghràis
bho'n pheacach nach 'eil 'g a iarraidh, agus a' toirt
dheth na cuibhrich fo'm bheil e neo-shocrach, agus
do bhrìgh gur àill leis a' pheacach a shaorsainn, tha
e leigeadh an t-srian mu 'mhuineal, agus 'g a fhàg-
ail do thoil ana-mianna fèin. Hosea iv. 17.
cc Tha Ephraim air a dhlù-cheangal ri iodholaibh,
leig leis," Salm lxxxi. 11, 12, cc Cha do ghabh
Israel rium,— uime sin thug mi thairis iad do ana-
miann an cridhe fèin." Anns a' staid neo-shonadh
sin, a thaobh aomaidh sònruichte a pheacaich fèin,

c

34

AN CAMADH *S A' CHRANNCHUR.

tha'n camadh mi-naomh gu nàdurrach agus gu neo-
mhearachdach 'g a leantuinn, eadhon mar a ruith-
eas uisge le bruthaich ; uime sin, anns a' staid sin,
" dh'imich Israel 'n an comhairle fein/' rann 12.
Mar sin 's ann do dheanamh Dhè, mar bhreith-
eamh ceart a tha'n seòrsa camaidh sin, a' deanamh
peanais leis air an neach a tha fulang fodha. Chuir
am beachd sin do'n chùis Daibhidh 'n a thosd nuair
a bha Simei 'g a mhallachadh. 2 Sam. xvi. 11.
" Leigibh leis, agus mallaicheadh e, oir dh'iarr an
Tighearn air."

2. Tha e gu cumhachdach a' cur gàradh rompa,
Salm, lxxvi. 10. " Fuigheall na feirge (eadhon,,
feirg a' chreutair) coisgidh tu." Ge b'e co cràiteach
's a tha cor neach air bith lcis na trioblaidibh so,
mar cuireadh Dia crìoch rompa bhitheadh iad ni
bu ro chràitiche : ach tha esan ag radh ris an inn-
eal pheacach, mar a thubhairt e ris an fhairge,
" Gu ruig so thig thu, ach cha tig ni's faide, agus
an so coisgear do thonna uaibhreach V* Tha e 'cur
bacadh air an inneal, air chòr 's nach urrainn e
dol aon cheum ni's fhaide air adhairt anns an
rathad 's am bheil neart ana-mianna 'g a iomain,
ach mar chi esan iomchuidh a cheadachadh. Air
an aobhar sin tha e tachairt^ nach 'eil an camadh
a tha do'n ghnè so aon chuid ni 's mò no ni 's
lugha, ach ceart mar is àill leis-san a cheadach-
adh le 'chumhachd. Tha eisimpleir comharraichte
againn do'n t-seorsa so ann an còr Ioib, aig an
d'rinneadh a chrannchur càm trid ghnìomhachadh
sònruichte an diabhoil ; ach chuir Dia gàradh
roimh na pheacach mhòr sin anns a' chùis. '* Agus
thubhairt an Tighearna ri Sàtan, Feuch, tha gach
ni a ta aige a' d' làimh-sa : a mhàin air fèin, na
cuir do làmh." Iob. i. 12. Nise chaidh Sàtan co
fada 's a leigeadh an gàradh leis, cha dh'fhàg e ni
sam bith a bha'n taobh a stigh dha gun bheantuinn
ris, a mheas e a bhitheadh freagarrach chum a run

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR. 35

a thoirt gu crìoch, rann 18, 19. Gidheadh cha'n
fheudadh e air chor sam bith a' dhol aon cheum
thairis air, chum a'phùinc nach b'urrainn e bhuann-
achd an taobh a stigh dha dheanamh a mach.
Uime sin, cha d'fhàgadh meadhon air bith chum
an deuchainn a dheanamh ni bu mhò, agus an
camadh ni bu ro chràitiche, ach gu'n tugta an
gàradh a chuireadh uime air falbh, agus comas
'oibreachaidh a' dheanamh ni b' fharsuinge ; air
an aobhar sin a' deir e, " Ach cuir a nis a mach
do làmh, agus bean r' a chnàimh agus r'a fheoil,
agus as an eudan mallachaidh e thu/' caib. ii. 5.
Agus a reir sin thugadh air falbh an gàradh, gidh-
eadh3 aig a' cheart àm_, chuireadh gàradh as ùr uime,
rann 6. " Feuch tha e a' d' làmh-sa, ach caomhain
anam ;" mar sin thugadh an camadh air adhairt
gus a' chuid a b'fhaide a mach a cheadaicheadh an
gàradh nuadh dha, a rèir an rùin a bh'aige-san gu
thoirt air Iob toibheum a labhairt ; " Bhuail
Sàtan e le neasgaidibh cràiteach, bho bhònn a
choise gu mullach a chinn/' rann 7. 'Nuair a
chunnaic Sàtan nach do shoirbhich an ionnsuidh so,
mharbhadh e Iob gun teagamh, mar biodh an gàr-
adh a chuireadh mu bheatha.

3. Tha e gu glic 'g an riaghladh chum crìoch
mhath, air chor-eiginn, freagarrach do'n iomlain-
eachd neàmhaidh. Ged is ann bho dhroch rùn a
tha'n t-inneal peacach a' deanamh a' chamaidh,
tha Dia 'g a stiùradh chum crìoch naomh agus
mhath. Anns na mi-riaghailtibh a thachair ann
an teaghlach Dhaibhidh, b' e rùn Amnoin, ana-
miann brùideil a riarachadh; agus rùn Absaloim
e fèin a shàsachadh le dioghaltas, agus a ghloir-
mhiann agus 'ardan a thoilleachadh ; ach rùnaich
Dia leo sin peanas a dheanamh air Daibhidh air
son a pheacaidh ann an cùis Uriah. Anns a' cha m-
adh a rinneadh ann an crannchur Ioib, le Sàtan,
agus le innealaibh na Sabeanaich agus na Caldean-

36

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

aich, b 'e rùn Shàtain gu'n d'thugadh e air Iob
toibheum a ]abhairt, agus an rùn-san an sànnt fèin
a riarachadh ; ach bha rùn eile aig Dia anns a'
chùis freagarrach dha fèin, eadhon, dearbhadh a'
chur air trèibhdhireas agus ionracas Ioib. Mar
biodh gu bheil Dia a' riaghladh gu glic agus gu
cumhachdach nan camaidhean so th'ann an crann-
chur dhaoine, cha b'urrainn math air bith teachd
asda ; ach tha e 'n comhnuidh 'g an riaghladh air
dhoigh, 's gu bheil e coilionadh a chomhairle naoimh
fein leo, (gidheadh cha'n e sin a tha 'm peacach a'
rùnachadh;) oir cha'n urrainn arùn-san failneach-
adh, cc seasaidh a chomhairle." Isa. xlvi. 10. Mar
sin tha'n camadh peacach, le riaghladh Dhè, air a
thoirt mu 'n cuairt chum a ghlòire fèin, agus math
a' phobuill mu dheireadh ; a rèir an fhocail sin,
Gnàth. xvi. 4. " Rinn an Tighearna gach ni air a
shon fèin." Rom. viii. 28. Comh-oibrichidh na
li-uile nithe chum maith, do'n dream aig am bheil
gràdh do Dhia." Mar so chaidh innleachd Hamain
chum nan ludhach a sgrios, a thionndadh gu ceart
an aghaidh sin, Ester. ix. 1 . Agus an camadh a rinn-
eadh ann an chrannchur Ioseiph, le a bhraitbribh
'g a reic do 'n Eiphit, ged bha e do 'n taobhsa ro
pheacach, agus 'n a rùn gle chronail ; gidheadh do
bhrìgh gur ann do dheanamh Dhè a bha e, leis
gu'n do cheadaich se e gu naomh, 's gu'n chuir e gu
cumhachdach gàradh mu thimchioll, agus gu'n
riaghail se e gu glic, thàinig e gu crìch fior f hrea-
garrach do ghliocas agus do mhaitheas Dè : nithe
a thug Ioseph gu'n cuimhne. Gen. 1. 20. cc Agus
d*ar taobh-sa, shònraich sibh olc sl m' aghaidh ;
ach shònraich Dia sin a chum maith, a chum, mar
air an là 'n diugh, gu 'n tearnadh e mòr shluagh
heò."

' S an treas dite. Tha e nise ri fharraid, car
son a tha Dia a' deanamh camaidh ann an crann-
chur neach ? Tha so gu bhi air a shoilleireachadh

AN CAMADH 'S A* CHRARNCHUR.

37

le bhi foillseachadh rùn an fhreasdail sin ; gnoth-
ach air am bu chòir do gach neach a bhi eòlach,
agus a thoirt fainear gu cùramach, chum feum a
dheanamh mar Chriosduidhean do'n chamadh 'n an
crannchur. Bheiream fainear gu sònruichte, gu
bheil rùn seachd-fillte aig an f hreasdal sin.

1. A chum dearbhadh a' chur air staid neach. Am
bheil e ann an staid gràis_, no nach 'eil ? Am bheil
e 'n a fhior Chriosduidh, no 'n a chealgair ? Ged
tha gach uile àmhghair 'n a mheadhon dearbhaidh.
gidheadh tha mi smuaineachadh gur e so am fior
dhearbhadh a tha freasdal a' cur air neach, a thaobh
a staid, do bhrìgh gur trioblaid an camadh crann-
chuir, a mhaireas rè seal, tha cothrom aig neach air
e fèin a leigeadh ris agus a thaisbeanadh a rithist agus
a rithist anns an aon ni ; uaithe sin tha e tachairt.,
gu bheil e toirt aobhair chum breith a thoirt, anns a
phùinc chudthromach sin. B'ann gu soilleir air a
bhunait so chaidh dearbhadh a' chur air staid Ioib.
B' i cheiste, an robh Iob na fhior sheirbhiseach dìr-
each agus ionnraic do Dhia, mar thug Dia fèin fian-
uis mu thimchioll; no'n robh ann ach fear-tuar-
asdail, no cealgair^, mar bha Sàtan a' cumail a
mach? Uime sin^ chaidh deuchainn a' chur air
anns a' chùis sin le camadh a' dheanamh 'n a
chrannchur. Iob i. 8 — 12, and ii. 3 — 6. A rèir
sin, b' e 'n ni sònruichte air an robh a chàirdean
uile (ach Elihu) ag dearcadh 'n an reusonachadh
ris fodh dheuchainn, a dhearbhadh nach robh ann
ach cealgair : oir ghnàthaich Sàtan na daoine math
sin chum a phùinc a dheanamh a' mach. Mar a chur
Dia dearbhadh air cloinn Israeil anns an fhàsach,
air son tìr Chanaain, le cùrsa do fhreasdalaibh
àmhgharach a' ghiùlain (.aleb agus Iosua gu gais-
geil, mheasadh iad iomchuidh air dol a steach do
thìr a' gheallaidh, do bhrìgh " guJn do lean iad an
Tighearna gu h-iomlan;,> ach air do mhuinntir
eile bhi air an sgìtheachadh leo, thuit an coluinn-

38

AN CAMADH 'S 'a CHRANNCHUR.

ean anns an fhàsach; mar sin tha e 'cur dearbh-
aidh air daoinibh air son flaitheanais, leis a' cham-
adh 'n an crannchur. Ma sheasas neach ris an
deuchainn sin, tha e foillseachadh a bhi 'n a Chriosd-
uidh, 's 'n a sheirbhiseach trèibhdhireach do Dhia,
mar a dhearbh Iob a bhi ; mar seas cha'n 'eil ann
ach cealgair : cha 'n urrainn e seasamh ri deuch-
ainn a' chamaidh 'n a chrannchur, ach siùbhlaidh
e air falbh mar shàl ann an àmhuinn Dhe'. Tha
eisempleir brònach againn do 'n ghnè so ann an cor
an duine mhòir shaoibhir sin, a thàinig a dh'ionn-
suidh ar Slanuighear gu h-andana le sgàil do
dhiadhachd, a bha sruthadh bho ghiùlan beusach,
a dh'fheoraich dheth "ciod a dheanadh e chum
gu sealbhaicheadh e a' bheatha mhaireannach."
Marc x. 17, 21. Chum an duine leigeadh ris dha
fèin rinn ar Slanuighear camadh 'n a chrannchur,
ann an earrainn a bha dìreach riamh roimhe sin,
chum a dhearbhaidh, dh'aithn e dha na bh'aige
reic agus a thabhairt seachad, agus esan a' lean-
tuinn, rann 21, ee Reic na bheil agad, agus tabhair
do na bochdaibh, agus thig tog an crann-ceusaidh,
agus lean mise.>' Leis an òrdugh so chaidh a rùsg-
adh ann an tiota ann an cùirt na coguise do'sheilbh-
ibh mòra ; air choir is uaithe sin a mach nach
Vurrainn e 'n cumail ni b'fhaide le deadh choguis,
mar dh*fheudadh e dheanamh roimhe sin. Mhoth-
aich an duine air bàll cràdh a' chamaidh so a
rinneadh n a chrannchur ; tcbha doilghios air-san
air-son nam briathra sin," rann 22, is e sin, air
bàll air dha an cluinntinn^ bhuaileadh e le cràdh,
mi-riaghailt, agus buaireas inntinn, chaochail dreach
a ghnuis, 's dh'fhàs i gruamach agus dòrcha, mar
a ta 'm focal ceudna air a ghnàthachadh ann
am Mata xvi. 3. Cha b'urrainn e seasamh ri
deuchainn a' chamaidh sin ; cha b'urrainn e air
sheòl sam bith a chrannchur ùmhlachadh do Dhia
's an staid sin, ach bu mhath leis air na h-uile

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

39

chor e bhi a rèir a chàil fèin. Mar sin " dh'f halbh
e gu tursach ; oir bha mòran saoibhris aige."
Dh'imich e air falbh bho Chriosd chum 'oighreachd
phailt, agus, le cridhe cràiteach agus brònach,
shuidh e sìos a rithist 'n a fochair, 'n a shealbhadair
ceannairceach an làthair an Tighearn, a' cur an
aghaidh na h-àithne naoimh. Agus cha'n 'eil cos-
las air bith gu'n d'atharraicheadh an t-òrdugh so,
no gu'n d'thàinig e riamh gu rùn ni b'fhearr a
thaobh nan nithe sin.

2. A chum neach a bhrosnachadh gu 'dhleasnas,
agus a chuir air diol bho 'n t-saoghal so, agus a
dhùsgadh gu amharc an deigh sonais an ath shaogh-
ail. Is iomadh neach a bha'n comain a' cham-
aidh 'n an crannchur, air son gun d' thàinig iad
riamh dan ionnsuidh fèin, agus gu'n d'fhàs iad
stòlda ciallach. Air dhoibh bhi rè tamuill ag
imeachd "mar asail fhiadhaich cleachdta ri fàs-
ach/' a' diultadh pilleadh, thuislich an cos ann
an àm iomchuidh; rinneadh camadh leis a siu
n an crannchur, thàinig am mios, anns an deach-
aidh an glacadh. Ier. ii. 24. B ann mar so thug-
adh am mac stròghail d'a ionnsuidh fèin agus a
chuireadh thuige e gu smuaineachadh air pilltinn
a chum athar. Luc. xv. 17. Tha'n camadh 's
a' chrannchur a' dearbhadh dhoibh mu dheireadh
nach i so am fois. Tha iad an còmhnuidh a'
mothachadhbioradh do dhroigheann a' mhi-shuaimh-
neis_, ge b'e uair a leigeas iad sìos an cinn far am
bu mhiann leo fois a ghabhail 's a chreutair, air
chor 's gur èiginn dhoibh a thogail a rìs, mar sin
tha iad air an toirt gu co'dhunadh, nach 'eil fois
ri fhaotuinn an sin, agus air dhoibh tòiseachadh ri
dol mu'n cuairt air son fois rathad eile, tha sin a'
deanamh gnothaich dhoibh chum Dhè, nach robh
aca riamh roimhe : do bhrìgh gu bheil iad a moth-
achadh am feum air son sòlais an ath shaoghail, air
nach robh blas air bith aig am beòil, am feadh s a

40

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR

bha'n crannchur dìreach a rèir an càil. Uime sin,
ge b'e feum a ni sinn do'n chamadh 'n ar crannchur,
's e tha e 'cur an cèiU;%?e Eiribh, agus imichibh, oir
cha'n i so ' ur còmhnuidh." Agus gu cinnteach do
gach uile ghnè àmhghair agus meadhon irioslach-
aidh, 's e 'n camadh is mo chlaoidheas fior Chriosd-
uidh do'n bheatha agus do'n t-saoghal so.

3. Geur-mhothachadh peacaidh. Mar dh'fhàs-
as neach a dh'imicheas gu neo-fhaicilleach, crub-
ach gu h-obann ; dearbhaidh a bhacaichead dha
rè & chuid eile d'a thurus gu'n d' rinn e ceum doch-
arach ; agus bheir gach ceum cràiteach a ni e as
ur gu chuimhne e a rithist ; 's ann mar sin a tha Dia
a' deanamh camaidh ann an crannchur neach, chum
an ceum tuisleach a rinn e, no an cùrsa clì a lean e
a dhearbhadh dha. An ni bhiodh am peacach air
mhodh eile ullamh gu amharc thairis air, agus a
dhì-chuimhneachadh, no mheas mar ni eutrom,
tha e leis a mheadhon so air a thoirt gu 'chuimhne,
's air a chumail 'n a chuimhne, agus air a chuir fa
chomhair mar ni olc agus searbh, chum gu'm bi a
chridhe air a lot air a shon as ùr an dràsd agus a
rithist. Mar so, leis a' chamadh tha peacanna
dhaoine g am faotuinn a mach chum an ciont a
leigeadh ris dhoibh, " mar a bhios nàire air meirl-
each an uair a ghlacar e ; " Air. xxxii* 23. Ier. ii.
26. Ni tha braithrean Ioseiph gu faireachdail a'
cur an cèill fo'n chamadh a rinneadh 'n an crann-
chur 's an Eiphit. Gen. xlii. 21. "Tha sinne gu
deimhin ciontach a thaobh ar bràthar/' caib. xliv.
16. Fhuair Dia a mach aingidheachd do sheir-
bhiseach." Tha'n camadh crannchuir gu gnàth-
aichte, 'n a ghnè no n a staid^ co nadurrach a' co'
f hreagradh ris a' cheum no ris a' chursa chlì_, 's
gu bheil e diongadh cuimhneachan freasdalach
air, a' toirt a pheacaidh, eadhon an t-sheann pheac-
aidh as ur chum na cuimhne, agus mar chomh-
arradh air amaideachd a' pheacaich ann am fo-

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

41

cal no 'n gnìomh, 'g a chumail a ghnà fa chomh-
air. 'N uair a thugadh an càr à Iacob, trid ceilg
Labain, le Leah à thabhairt dha ann an àite
Racheil, cionnus a b'urrainn e gu'n bhi 'n a chuimh-
neachan goirt dha an càr a thug e à athair fèin,
seachd bliadhna roimhe sin, le gabhail air gu'm
b' esan Esau? Gen. xxvii. 19. Cionnus a b'
urrainn e gu 'n bhi searbh dha air uairibh an
deigh sim fhad 's a bha e posda? Mheall esan
'athair leis a' bhràthair a b'òige 'n riochd a' bhràth-
ar bu shine ; agus mheall Laban esan leis a'
phiuthair bu shine an àite na peathar a b'oige.
Rinn doille suilean Isaaic còmhnadh ris a' cheud
chàr ; agus dorchadas an f heasgair comhnadh ris
a char mu dheireadh. Mar sin dh'fheudadh e 'g
ràdh, mar a thubhairt Adonibesec ann an cùis eile,,
Breith. 1.7. " Mar a rinn mi, mar sin dhìol Dia
orm." Air an doigh cheudna, mu'n d'eug.Rachel
'n a leaba-shiùbhlaidh, 's gànn gu 'm b'urrainn i
sheachnadh gun bhi smuaineachadh le bròn air a
chainnt bhràs agus fheargach, a th'air ainmeach-
adh. Gen. xxx. 1. "Thoir dhomh clann, no
gheibh mi bàs" Leugh eadhon Iob naomh 'n a
chamadh crannchuir, cuid a' cheuman docharach a
rinn e 'n a òige iomadh bliadhna roimhe sin, Iob
xiii. 26. "Tha thu a' sgrìobhadh nithe searbha
sl m' aghaidh, agus a toirt orm eu-cearta m' oige a
shealbhachadh."

4. Smachdachadh, no peanas air son peacaidh
Cha'n 'eil am focal so air a dhearbhadh ann an ni
sam bith, ni's mò na tha e 's a' chamadh crannchuir.
Ier. ii. 19. " Smachdaichidh d' aingidheachd fèin
thUj agus ni do chul-sleamhnachadh fèin do chron-
achadh." Feudaidh Dia peacadh neach a chead-
achadh, rè tamuill, ris an taisbein e'n deigh sin
comharradh 'fhèirge le crannchur a' phcacaich a
dheanamh càm, mar a rinn e annan còr Iacoib agus
Racheil a dh'ainmich mi cheana. Ged nach robh

42

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

*s a' pheacadh ach gnìomh aithgearr, no cùrsa nach
do mhair fada, gidheadh feudaidh comharradh
diomaidh Dhè ris a' pheacach air a shon, a phianadh
gu cràiteach re ùine f hada 'n a chamadh crannchuir,
chum le fèin-fhiosrachadh minig gu'm hi fios aige
ciod an ni olc agus searbh a bh'ann. Cha b'fhada
bha Daibhidh a' marbhadh Uriah le claidheamh
chloinn Amoin : ach air son an aobhair sin cha do
dhealaich an claidheamh ra thigh gu brdth. 2 Sam.
xii. 10. Fhuair Gehasi gu h-ealamh dà mhàla
airgid bho Naaman, le ceilg agus breugaibh ; ach
mar chomharradh buan air feirg Dhè an aghaidh
na cleas mi-naomh sin, fhuair e luibhre 'n a lòrg a
lean ris fèin agus r'a shliochd gu bràth. 2 Rìgh. v.
27. Feudaidh e bhi mar so far a bheil am peac-
adh air a mhaitheadh, a thaobh cionta na corruich
shìorruidh, co math agus far nach 'eil. Agus feud-
aidh neach am peacadh sin aideachadh agus aith-
Teachas trèibhdhireach a' ghabhail as, a bheir air
fathast a' dhol bacach do'n uaigh, ged nach ur-
rainn e ghiùlan do dh'ifrinn. Feudaidh pearsa
neach deadh-ghean fhaotuinn 's an aon ghaoil^ air
am bheil fathast comharradh sònruichte do
dhiomadh Dhè, le 'pheacadh an crochadh ris 'n a
chamadh crannchuir. Salm xcix. 8. "Is tu an
Dia a thug maitheanas dhoibh, ge d' rinn thu
dìoghaltas air son an gnìomhara."

5. A chum peacadh a bhacadh. Hosea. ii. 6.
cfDruididh mise suas a slighe le droighionn, agus
dùnaidh mi a callaid_, air chor as nach amais i air
a ceuma." Gheibhear an camadh crannchuir gu
h-ealamh calg dhìreach an aghaidh claonadh mear-
achdach air chor-eiginn a th'anns a' chridhe, a tha
gu sònruichte toirt a' chreutair a leth-taobh : mar
sin tha e coslach ri callaid dhroighionn no ri balladh
's an t-slighe gus am bheil an claonadh sin 'g a
aomadh. Tha na cusbairean truaillidh a th anns
an t-saoghal gu h-àraid a' dearbhadh a bhi 'n an

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR,

43

ribeadh agus 'n an cip-thuislidh, a rèir 's mar tha
iad freagarrach do shuidheachadh sònruichte
aignidhean dhaoine : gidheadh leis a' chamadh
crannchuir, tha'n dath agus an sgàil air a chaith-
eamh dheth 'n a chusbair neo-glan, leis am bheil e
càll a' choslais thaitnich a bh'air roimhe sin : mar
sin air do'n chonnadh a bhi air atharrachadh, tha
faobhar nan aignidhean truaillidh air am maolach-
adh, am buaireadh air a lagachadlr, agus iomadh
peacadh air a bhacadh; an deigh do'n pheacach
" a bhi co ro-luaineach a' caochladh a shlighe, pill-
idh e le nàire." Ier. ii. 36, 37. Mar so tha'n
Tighearn a' deanamh càm crannchuir neach, chum
" gu'n tarruing e duine bho 'rùn, agus gu'm folaich
e uabhar bho dhuine." Agus, mar sin, gu'n cùm e
anam bho'n t-slochd. Iob. xxxiii. 17, 1 8. 'S aithne
do gach aon ciod is ro thaitniche leis fèin ; ach
's ann do Dhia a mhàin is aithne ciod is ro thàr-
bhaiche. Mar a ta na h-uile dhaoine 'n am breug-
airibh, mar sin tha na h-uile dhaoine 'n an amadan-
aibh mar an ceudna : ee 'S esan an Dia a ta mhàin
glic/> Iudas, rann 25. Tha mòran an comain an
camaidh crannchuir mar mheadhon, gu 'n cumail
bho'n ana-measarrachd sin_, chum am b'àill le'n
inntinnibh dìomhain agus an aignidhibh truaillidh
fèin an giùlan fo làn sheòl ; agus nam b'e 's gu'n
smuainicheadh iad gu cudthromach ciod a' chrìoch
gus am feudadh e thighinn nam b' e 's gu'n rachadh
an camadh atharrachadh, bheannaicheadh iad Dia
bho'n cridhibh air son a dheanamh. 'Nuair a tha
neach ann an cunnart a bhi gearan air cruaidh-chas
a chamaidh, is math bu chòir dha smuaineachadh
cionnas a bhiodh e freagarrach air a shonsan, mar
Chriosduidh, an camadh a bhi air a thoirt air falbh
fathast.

6. A chum truaillidheachd uaigneach fhoillseach-
adh co dhiubh 's ann an naomhaibh no ann am
peacachaibh a ta i. Tha cuid a thruaillidheachdan

44

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

ann an cridhe gach duine, a tha co eu-domhain
air an suidheachadh, 's gu bheil iad ullamh gu
teachd am folais air na h-uile hrosnachadh : ach
tha cuid eile a tha co ro dhomhain, 's gur gànn a
bheirear idir fainear iad. Ach mar bheir an teine
fo'n phoit air a' chobhar èiridh suas, taisbeanadh an
uachdar, agus cuir thairis ; mar sin togaidh an
camadh crannchuir suas bho'n iochdar, agus bheir e
mach a leithid a' thruahTeachd, is gànn a smuain-
icheadh neach a bhi stigh. Cò shaoileadh gu'n
robh a leithid a' neirt feirge ann am Maois ciuin 's a
dh'fhoillsich e aig uisgibh na co-'stri, ni air son
an do chumadh a mach e à tìr Chanaain. Salm
cvi. 32, 33. Aìreamh xx. 13. Uiread a shear-
bhadais spioraid ann an lob foighidneach, 's gu'n
cuireadh e as leth Dhè gu n d'fhàs e an-iochd-
mhor dha. Iob xxx. 21. Uiread a dhroch nadur
ann an deadh leremiah, 's gu'm mallaicheadh e
cha'n e mhàin an latha air an d' rugadh e, ach
eadhon an neach a thug fios d*a athair mu thim-
chioll. Ier. xx. 14, 15. No leithid a mhì-chreid-
eas mu Dhia ann an Asaph, 's gu'n cuireadh e
'n cèill nach robh 's an diadhachd ach ni dìomh-
ain. Salm lxxiii. 13. Ach air do 'n chamadh
crannchuir na nithe so a thoirt a mach, dh'fheuch
e gu'n robh iad a stigh, ge b'e sam bith co fad s a'
luidh iad am folach gun an aire thoirt dhoibh.
Mar nach 'eil an rùn so, (ge b'e co mi-chiatach
's a cheadaicheas luchd-magaidh àrdanach dhoibh
fèin labhairt uime) ann an doigh air bith neo-
fhreagarrach do dh'iomlaineachd Dhè ; mar sin tha
e feumail a bhi air fhoillseachadh chum peacaich
irioslachadh, agus gu àrdan an uile ghlòir a chron-
achadh, chum 's gu'm bi aithne aig daoinibh orra
fèin. Mar an ceudna tha e ri fhaicinn, gur ann
air son an dearbh-aobhair so a rinn Dia an cam-
adh sin a mhair ùine co fada ann an crannchur
Israeil 's an fhàsach ; eadhon gu'n irioslachadh agus

AN CAMADH 'S A1 CHRANNCHUR.

45

gu'n dearbhadh, a chum gu'm biodh fios ciod a bha
'n an cridhibh. Deut. viii. 2.

'jS an àite mu dheireadh — A chum gràs a chur an
cleachdadh ann an cloinn Dè. Tha na creidmhich,
trid an f huigheal do thruaillidheachd a tha'n taobh
a stigh dhoibh, buailteach air uairibh do lunndair-
eachd agus do leisg spioradail, anns am bheil an
gràsaibh 'n a luidh an codal rè na h-ùine sin. A
thuilleadh air sin, tha cuid a' ghràsa, a thaobh an na-
duir nach 'eil ach air uairibh ann an cleachdadh ; do
bhrìgh nach 'eil iad ach a mhàin air an gnàthachadh
air aobharaibh àraid ris am bheil dlùth dhàimh aca ;
mar a ta foighidin agus fad-fhulangas. Anis tha'n
camadh 's a' chrannchur a' dusgadh a' Chriosduidh
gu gnàthachadh a dheanamh do na gràsaibh, air am
bheil truaillidheachd aig faotuinn làmh an uachd-
ar, agus, mar an ceudna, a' dearbhadh mar mheadhon
sònruichte, chum nan gràsa àraid sin a' chuir an
cleachdadh. Gu cinnteach, 's e 'n camadh crann-
chuir an t-inneal mòr a th'aig Freasdal chum dhaoine
thaisbeanadh 'n am fior dhreach fèin, a' leigeadh ris
araon an olc agus am math; agus ma bhios gràs
Dhè annta, cuiridh e dearbhadh air,, agus bheir e
am folais e. Mar so tha e cur a' Chriosduidh gus
na h-uile lùim, agus ged a tha e a' toirt air a bhi
ann an amharus rè tamuill, gidheadh bheir e fianuis
mu dheireadh araon air cinnteachd agus air neart
gràis ann. " Tha sibh a nis fo thuirse tre iomadh
buaireadh, chum gu faighear dearbhadh bhur creid-
imh, ni's luachmhoire gu mòr na òr a theid a neo-
ni, — chum cliù." 1 Phead. i. 6, 7. Than camadh
crannchuir a' toirt aobhair cleachdaidh do dh'-
iomadh gnìomh creidimh, dòchais, gràidh, fèin-aich-
eadh^ ùmhlachd clo Dhia agus do chaochladh
gràsaibh eile ; do dh'iomadh analachadh, ciocras,
ploscartaich, agus osnaich nèamhaidh, nach biodh air
mhodh eile air am foillseachadh mar bhiodh an cam-
adh. Agus cha'n 'eil mi a' cur an teagamh nach 'eil

46

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

na nithe so, ge Ve mar tha muinntir fheòlmhor a'
deanamh tàir orra mar nithe nach fiù, ni's luach-
mhoire ann an sealladh Dhè na tha eadhon na creid-
mhich fe'in a' tuigsinn, do bhrìgh gur gnìomhara
neo-mheadhonach do dh'aoradh an taohh a stigh a
thannta ; agus bithidh aire neònach air a ghabhail
dhiubh mu dheireadh, gidheadh mar is trice, 's
gànn is urrainn na creidmhich fèin a smuainteach-
adh gur fiù dhoibh fèin an aire idir a ghabhail
dhiubh. Is aithne dhuinn co thuirt ris an anam
ghràsmhor, " Leig dhomh amharc ort, oir a ta
t'eugas maiseach." Dan. ii. 14. tC Dh'èignich thu
mo chridhe le aon do d' shuilibh/' caib. iv. 9. — Tha
trèun ghnìomhara àrmailt do choisichibh agus do
mharc-shluagh, a' cur ruaig air nàmhaid air a
mhòr chliùthachadh ; gidheadh tha gnìomhachadh
eagal naomh agus dòchas iriosal, da rìreadh, ni's ro
luachmhoire, do bhrìgh gu bheil e mar sin ann am
fianuis Dhè, aig am bheil a bhreitheanas, tha sinne
cinnteach, a rèir na firinn. Tha'n Salmadair a'
teagasg so. Salm cxlvii. 10, 11. " Ann an neart
an eich cha bhi a dhùil; ann an cosaibh fir cha
ghabh e tlachd. Gabhaidh an Tighearna tlachd
annta-san d'an eagal e_, a chuireas an doigh 'n a
thròcair." Agus gu cinnteach tha cleachdadh
gràsan a spioraid 'n a phobu]l, co ro luachmhor
'n a shealladh, agus ciod sam bith gràs anns am
bheil aon air bith dhiubh a' toirt barrachd, gu
h-ealamh nithear camadh 'n an chrannchur, a bhitheas
n a dheuchainn shònruichte air a shon, a chuireas
dearbhadh air a làn neart. Thug Abraham barrachd
ann an gràs a chreidimlx, ann an earbsa ri focal
lòm geallaidh Dhè, an aghaidh reusan feolmhor —
Agus air do Dhia gealladh a thoirt dha, " gu'n
deanadh e cinneach mòr dheth," an lorg sin rinn e
camadh 'n a chrannchur^ ris an robh ni's leòir aige
ri dheanamh le uile neart a chreidimh ; 'nuair a
beiginn da 'dhuthaich agus a dhìlsean fhàgail gu

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

47

tur, agus a bhi air chuairt a' measg nan Canaan-
ach ; a bhean mairsinn neo-thorach gus an deach-
aidh i thar aois cloinne : agus mu dheireadh 'nuair
a rug i Isaac, agus a dh'fhàs e suas,, ghairmeadh air
a thairgse mar thabhartas-loiste ; b'e 'n dearbhadh
bu ro iomlaine air a chreidimh, gun d'fhògradh
air falbh Ishmael as a theaghlach, agus gu'n do
chuireadh an cèill, gur "annan Isaac a mhàin a
dh'ainmichear a shliochd." Gen. xxi. 12. M Bha
Maois ro chiuin, thar na h-uile dhaoine a bha air
aghaidh na talmhainn." Air. xii. 3. Agus dh'-
earbadh ris stiùradh sluagh ro choirbte do-cheann-
saichte, an camadh crannchuir a bha gu soilleir air
a shònrachadh chum dearbhadh a chur air a
chiuineas-san. Thug Iob barrachd ann am foigh-
idin, agus leis a' chamadh a bha 'n a chrannchur-
san, fhuair e uiread ri dheanamh leis. Oir cha
'n 'eil neach sam bith do phobull Dè air am bheil
e buileachadh barrachd thiodhlacan, do nach 'eil e
toirt, uair air chor-eiginn, feum ni's leòir ri dhean-
amh leo uile.

A nis, tha feum an teagaisg so tri-fillte. 1. Air
son cronachaidh. 2. Air son sòlais. Agus 3. A
chuni earail.

Feum L Tha 'm feum so air son cronachaidh
a' còmhlachadh ri tri seòrsa muinntir a tha airidh
air achmhasan.

'S a cheud àite. A mhuinntir fheolmhor agus
thalmhaìdh, nach 'eil a' toirt fainear le eagal agus le
cùram gur ann do dheanamh Dhè a tha'n camadh
a tha 'n an crannchur. Gu cinnteach tha comharr-
adh do làimh Dhè ri fhaicinn air a' chamadh leis
an dream a bheir an aire gu ceart ; agus tha sin
ag agairt gu'm biodh aire urramach air a thoirt
dha, oir tha dearmad a dheanamh ah* 'n a roimh-
chomharradh air sgrios. Salm xxviii. 5. " A
chionn nach toir iad an aire do ghniòmharaibh an
Tighearna, no do obair a làmh, sgriosaidh e iad,

48 AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

agus cha tog e suas iad." Agus anns an ni so tha
mhuinntir sin mòr-chiontach, a tha 'g amharc le
iomaguin air dara-aobharan, agus nach 'eil a'
sealltuinn ni 's faide na 'm meadhon neo-shonadh
a tha deanamh an camaidh crannchuir, gun bhi
toirt an aire do'n mhathair-aobhair, ach mar ni
madadh dranndan ris a' chloich, gun bhi sealltuinn
ris an làimh a thilg i. 'S e so, ann an seadh_, a bhi
deanamh Dia do'n chreutair ; 'g a mheas mar gu'n
b'urrainn e dheth fèin ni sam bith a dheanamh,
'nuair, aig a' cheart àm^ nach 'eil ann ach an t-inneal
ann an làimh Dhè, " slat a chorruich." Isa. x. 5.
" A dh'òrduich e air son breitheanais, a dhaingnich
e air son smachdachaidh," Hab. i. 12. O ! c'ar son
a dh'àrduicheadh daoine an slatan smachdachaidh
le'm beachd a shuidheachadh air meadhonaibh a
chamaidh 'n an crannchur ! Gu dearbh,, fs ann a tha
iad mar is trice 'n an aobhar truais, do bhrìgh nach
'eil aig & mhuinntir sin ach oifig gle neo-thaitneach,
a tha cur ann an neo-bhrìgh, 's a deanamh tàir' air
a' chamadh 'n an crannchur, chum an collaidheachd
agus an aignidhean fèin a thoileachadh, ann a bhi
toirt air camadh crannchuir muinntir eile pilltinn
air an cinn fèin mu dheireadh le dìoghaltas ; mar
thàinig "fuil Iesreel air tigh Iehu." Hos. i. 4. —
Agus tha e gu h-àraid neo-thaitneach a bhi mar so
air do chleachdadh ann an cùis na muinntir a bhuineas
do Dhia ; oir is ainmig a tha aobhar na comh-stri
co'ionann air taobh an innil s air taobh Dhè,, ach
gle eadar-dhealaichte ; mar fhianuis air sin mar
bha Simei a' mallachadh Dhaibhidh, mar dhuine
fuilteach, a' ciallachadh fuil tighe Shauil, do nach
robh e ciontach, 'nuair a bha Dia & ciallachadh fuil
Uriah, nach b'urrainn e aicheadh. 2 Sam. xvi. 7, 8.
Os-barr, sguiridh a' chomh-stri eadar Dia agus a
phobull mu dheireadh ; agus an sin chi an luchd-
sàruchaidh nach robh aca-san ach obair gun tainig,
Sechar. i. 15, " Cha robh ormsa ach corruich

AN CAMADH 'S AJ CHRANNCHUR,

49

bheag, agus chuidich iadsan air a h-aghaidh an
dòrainn/' arsa Dia, ann am mòr-choiruich ris na
cinnich a chionn a bhi camadh crannchuir a' pho-
buill. Air an doigh cheudna tha mhuinntir sin
ciontach, a tha cur an camaidh crannchuir as leth
tuiteainas, no mi-shealbh, nithe anns nach 'eil ach
faoin smuaintean, air an dealbh mar leithsgeilean
meallta chum dhaoine chumail bho làimh Dhe' aid-
eachadh. Mar so, an ni mu'n robh na Philistich
an teagamh, chomhdhuin iad ni bu ro aingidh, ag
ràdh ann an seadh, " Cha'n i a làmh-san a bhuail
sinn; is tuiteamas a thàinig oirnn,', 1 Sam. vi. 9.

Agus 's an àite mu dheireadh, tha iadsan mar an
ceudna, a tha 'g an toirt fèin suas do chollaidheachd
agus do shùgradh feolrnhor, a' deanamh tàire air a
chamadh 'n an crànnchur, 'ga chur ann an neo-
bhrìgh,, agus 'ga dhì-chuimhneachadh. Cha'n 'eil
mi cur an teagamh, nach 'eil e ceadaichte do
neach a dh'earbas a chùis ris an Tighearna,, agus a
dh'amhairceas ris air son leigheis anns a' cheud
àite, feum measarra a' dheanamh do shochairibh
na beatha so, air son comhnadh anns an dara àite.
Ach a thaobh an doigh sin a tha co tric air a
ghnàthachadh a measg dhaoine feolmhor anns a
chor so, ma s ann da rìreadh do dheanamh Dhè a
tha camadh a' chrannchuir, mar gu cinnteach is
ann, feumaidh e bhi gu bheii e 'n a dhoigh ro mhì
chiatach mhì-chubhaidh, agus gu bhi air fhuathach-
adh leis na h-uile dheadh dhaoine, Gnàth. iii. 11.
M Air cronachadh an Tighearna, a rnhic, na deansa
tàir." Gu cinnteach is truagh an doigh leighis e,
nach urrainn gun chriochnachadh ann an ni-èiginn
is miosa nan galar,, ge b'e faochadh a dh'fheudas
e thoirt rè tamuill. Isa. xxii. 12, 14. "Agusanns
an là sin ghairm Iehohah Tighearna nan sluagh
gu gul, agus gu caoidh, agus gu maoile, agus gu
crioslachadh le eudach saic, agus feuch aoibhneas
agus aighear, itheadh feola agus 61 rìona : Agus

50

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

db/fhoillsicheadh le Tighearna nan sluagh ann rn©
chluasaibh, gu deimhin cha ghlanar an aingidheachd
so air falbh uaibh gus am faigh sibh bàs."

'S an dara dite. A mhuinntir easiìmhal, aig am
bheil an cridhe cosmhuil ris a mhuir bhuairte, ag
at agus a' goil, a' cànran, agus a' gearan, agus nach
urrainn a bhi foisneach, fo'n camadh crannchuir.
Tba so 'n a dhoigh ro chunnartach agus pheacach.
Tha'n t-Abstol Iude a' deanamh iomradh air cuid,
" d'am bheil duibhre an dorchadais gu sìorruidh air
a thasgaidh," rann 13, agus tha e g ràdh mu'n tim-
choill, rann 16, " Is luchd-cànrain agus gearain an
droing so ; " eadhon a sior ghearan air an crannchur,
ni a tha 'm focal a th'air a chleachdadh an sin leis an
Spiorad Naomh a' ciallachadh. Oir, athaobh's gur
ann do dheanamh Dhè a tha'n camadh crannchuir,
do nach urrainn an spiorada neo-cheannsuichte strì-
ochdadh air chor sam bith, feumaidh e bhi gu bheil
an cleachdaidhean 'n a chogadh an aghaidh Dhè ;
agus gu cinnteach 's ann 'n a aghaidh-san a tha'n
gearan agus an talach, ge b'e aogas a chuireas iad
orra. Mar so 'nuair a rinn na h-Israelich gearan
an aghaidh Mhaois. Aireamh xiv. 2, chuir Dia as
an leth gifn d'rinn iad gearan 'n a aghaidh fèin :
" Cia fhada a ghiulaineas mi leis an droch chomh-
chruinneach so a tha ri gearan a'm' aghaidh %" rann
27. Mo thruaighe ! nach fheudair a cheadachadh
dhasan a rinn agus a dhealbh sinn,, as eùgais ar
comhairle. ar crannchur a dheanamh mar an ceud-
na, as eùgais ar 'n aonta, gidheadh feumaidh sinn
èiridh suas 'n a aghaidh air son a chamaidh a
rinneadh ann ? Ciod a tha so a' cur an cèill, ach
nach urrainn na creutairean àrdanach obair Dhè
fhulang, no'n ni a rinn e a' ghiùlan ? Agus cia
dubh agus cunnartach am fònn inntinn sin ? Cia
mar 's urrainn duinn gun bhi air ar bristeadh
n ar miribh 'n a leithid sin a chursa ? " Tha
e glic an cridhe, agus treun an neart, co a chruaidh-

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

51

ich e fein 'n a aghaidh, agus a shoirbhich4? lob
ix. 4.

'S an dite mu dheireadh. A mhuinntir mhì-chù-
ramach agus neo-tharbhach, leis nach àill strìochda
gu h-ùmhal do rùn De 'n an camadh crarmchuir.
Cha'n 'eil Dia agus nàdur a' deanamh ni sam bith
gu diomhain. A chionn gur esan a tha deanamh
a' chamaidh, gun teagamh, tha crìoch fhreagarrach
aig ann a dheanamh, dh'am bheil e mar dhleasnas
fiachte oirnn an aire thoirt, a rèir mar a ta e air a
chur sios ann am Micah vi. 9, "Eisdibhse an t-
sìat." Agus, gu cinnteach, ma bhios neach toil-
each air foghìum, mar dùin e 'shuilean, feudaidh e
fhaicinn gu soilleir gur e chrìoch choitchionn a
th'aig a' chamadh, neach a chuir air diol bho'n t-
saoghal so, agus a ghluasad gu bhi 'g iarraidh
agus a' gabhail fois cridhe ann an Dia. 'N uair a
bheirear nàdur agus suidheachadh a' chamaidh fèin
gu h-iomchuidh fainear, cha bhi e ro dhuilich an
t-aobhar mu 'n d'rinneadh e fhaotuinn a mach ni's
ro shònruichte. Ach, mo thruaighe ! cha'n 'eiì
iomagain sam bith air a' pheacach mhì-chùramach
a th'air dol fodha ann an aineolas agus ann an leisg
spioradail, chuni rùn Freasdaii anns a' chamadh
fhaotuinn a mach ; mar sin cha'n urrainn e aonta
chuir ris^ ach tha e fantuinn neo — thorach ; agus
tha gach saothair a bh'air a ghabhail air, leis an
tuathanach mhòr^, anns an fhreasdal, air a càll.
" Eighidh iad air son gairdean nan daoine mòra,"
aig osnaich fo chruachas a1 chamaidh fèin, agus fo
chudthrom laìmh an innil a tha 'g a dheanamh :
ce Ach cha'n abair aon neach, C'àit am bheil Dia
mo chruith-fhear/' cha'n amhairc iad, 's cha phill
iad ri Dia air son so uile. lob xxxv. ix. 10.

Feum 2. Air son Sòlais. Tha e labhairt co-
fhurtachd ri cloinn Dè a ta fo àmhghar. Ge bV
camadh a tha'n 'ur crannchur-sa, 's ann do dhean-
amh Dhè a ta e ; agus, uime sin, feudaidh sibh

52

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

amhairc gu caomhail air. Do bhrìgh gur e 'ur 'n
Athair a rinn e air 'ur son, na cuiribh an teagamh
nach 'eil rùn fabharach ann d'ar taobhsa. Gabh-
aidh leanabh tuigseach ri smachdachadh 'athar gu
eairdeil, a chionn gu bheil fhios aige gur e 'athair,
agus gur ann air son a mhath a tha e : agus nach
gabh clann Dè gu cairdeil ri 'n camadh crann-
chuir, mar air a rùnachadh le'n Athair, do nach
comasach dol mearachd 'n a riaghladh, chum am
math, a rèir a gheallaidh. Gu cinnteach, 's e cam-
adh crannchuir a' chreidmhich, ge b'e co craiteach
's a bhios e, earrann do smachdachadh a chumh-
naint, agus an lòn a th'air a' dheanamh cinnteach le
gealladh an Athar do chlàinn Chriosd. Salm
Ixxxix. 30, 32. " Ma threigeas a' chlànn mo lagh,
agus nach gluais iad ann am bhreitheanasaibh, an
sin fiosraichidh mi le slait an eusaontas." Tuill-
eadh eile, feudaidh na h-uile neach air am bheil a
rùn teicheadh a dh'ionnsuidh Dhè, fo n camadh
crannchuir, eo'fhurtachd a' ghabhail uaithe so, biodh
fhios aca nach 'eil camadh air bith 'n an crannchur,
nach fheud a bhi air a dheanamh dìreach, bho'n is
e Dia a rinn e, gu cinnteach s urrainn e chàradh.
PS urrainn e fèin an ni a rinn e càm a dhìreadh, ged
nach 'eil e'n comas neach air bith eile. Cha'n 'eil
ni sam bith ea-comasach dha-san a dheanamh :
u Togaidh e am bochd bho'n duslach ; o'n òtrach
àrdaichidh e an t-ainnis ; chum a chur 'n a shuidhe
le àrd uaislibh. " Bheir e air a' mhnaoi a ta gun
sliochd còmhnuidh a ghabhail ann an tigh, n a
mathair ait cloinne/' Salm cxiii. 7—9. Na abair
gu bheil do chamadh a' mairsinn co fada, 's
nach gabh e càradh am feasd. Cuir e ann an
laimh Dhe', a rinn e, agus feith air, chum gu'n
càraich se e: agus ma bhios a chàradh chum do
mhath, bithidh e deanta ; oir, " cha chum e ^ maith
air bith uatha-san a ghluaiseas gu h-ionraic," Salm
Ixxxiv. 11.

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

5S

Am feum mu dheireadh, Chum earail. A chionn
gur ann do dheanamh Dhè a tha'n camadh crann-
chuir, uime sin, air dhuit làimh Dhè f haicinn ann
do chamadh, bi rèidh ris, agus strìochd thu fèin
fodha, ciod air bith e : tha mi 'g ràdh, mar 'eil thu
faicinn làimh Dhè ann an camadh do chrannchuir,,
cha'n urrainn t'umhlachd fodha bhi na h-ùmhlachd
Chriosduidh, taitneach do Dhia_, do bhrìgh 's nach
'eil sùil agad ris-san mar an Tì a ta 'ga dheanamh.

Leithsgeul, 1. Ach their cuid " 'S ann bho làimh
a chreutair a tha mo chamadh crannchuir-sa ; agus
sin, mar an ceudna, bho làimh aon air nach do thoill
mi a leithid."

Freagradh. Tha e ri fhaicinn bho'n chaidh &
radh cheana, ged tha do chamadh crannchuir gu
cinnteach air bàll bho làimh a' chreutair, gidheadh
tha e troimh na chreutair bho làimh Dhè ; cha'n
'eil ni sam bith do'n ghnè sin, no peanas air son
peacaidh, nach e 'n Tighearn a rinn e. Uime sin,
gun teagamh air bith, se Dia fèin an ceud aobhar
ge b'e sam bith co e an dara aobhar. Agus ged
nach do thòiJl thu do chamadh bho làimh a mheadh-
oin, no nam meadhonan a tha esan ag gnàthach-
adh chum thusa smachdachadh,, thoill thu e gu
cinnteach bho làimh-san ; agus feudaidh e meadh-
on air bith is àill leis a ghnàthachadh chum na
crìche sin, no feudaidh e a dheanamh gu neo-
mheadhonach leis fèin, eadhon mar chithear math
'n a shuilibh.

Leithsgeul 2, <e Ach dh'fheudadh an camadh a
thJ ann mo chrannchur-sa bhi gu h-ealamh air a
dhireadh, nam b aill leis a mheadhon no na meadh-
onan a tha 'g a dheanamh ; ach cha'n 'eil doigh air
còrdadh riu, no dhearbhadh orra gur iad is coir-
each."

Freagradh. Ma's ann mar sin a tha chùis, bi-
sa cinnteach nach d'thàinig àm Dhè fathast, chum
an camadh a dhìreadh; oir, nam be agus gu'n

54

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR*

tigeadh, ged tha iad a nis a' seasamh mar dhaing-
neach do-ghlacta, dh'fhalbhadh iad mar bhruach
ghaineamh fo chos neach; "sleuchdaidh iad sios
duit, le'n aghaidh ris an làr, agus imlichidh iad
duslach do chos/' Isa. xlix. 23. Aig a' cheart àm,
tha'n sealladh sin do'n chùis co fada bho neach
nach toir fainear làmh Dhè anns a' chamadh fhir-
inneachadh, 's gur ann a tha e deanamh mìr
deuchainn anns am bheil a' làimh gu folaiseach ri
fhaicinn, eadhon, gu'm biodh daoine gu sònruichte
?n an doilgheas agus 'n an leth-trom do cheile, agus
gidheadh nach gabhadh an ciont air chor sam bith
dearbhadh orra. B'e so deuchainn na h-eaglais
bho h-eascairdibh. Ierem. L. 7, " Iadsan uile a
f huair iad, shluig iad suas iad ; oir thuirt an
naimhdean, Cha'n 'eil sinn ri cron air bith, a
chionn gu'n do pheacaich iad an aghaidh an Tigh-
earna, àite-tàimh a cheartais." Bha iad ro aingidh,
agus ghnàthaich iad i gu h-an-iochdmhor ; gidh-
eadh cha b'àill leo aideachadh gu'n robh cionta
sam bith anns na rinn iad. Cionnus a b'urrainn iad
a choire chuir dhiubh ? An robh iad gu deimhinn
neo-choireach ann a bhi slugadh suas caoraich
sheachranach an Tighearna? Cha robh gu cinnt-
each, cha robh iad. An d'amhairc iad orra fein
mar luchd-frithealaidh ceartais Dè 'n a h-aghaidh ?
Cha d'amhairc iad.

Gun teagamh tha cuid leis am b'àill ceist f harr-
aid an so, Cionnas a b'urrainn eascairdean na h-
eaglais Dia a' chur an cèill mar " àite-tàimh a'
cheartais V Ach 'nuair bheirear na briathran fain-
ear anns a' cheud chainnt, cha'n 'eil aobhar air bith
air son na ceiste sin an so, agus le sin tha'n t-iom-
lan do'n chùis air a deanamh soilleir. (e Iadsan
uile a fhuair iad, shluig iad suas iad ; oir thuirt an
naimhdean, Cha'n 'eil sinn ri cron air bith: a chionn
gu'n do pheacaich iad an aghaidh an Tighearna,
àite-tàimh a cheartais." Cha'n iad na briathran

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

55

deireannach so briathran an eascairdean, ach briath-
i'm an fhàidh, a' nochdadh cionnas a thachair e
gu'n do shluig na h-eascairdean suas na h-uile air
an d'amais iad, do chaoraich an Tighearn, agus, mar
an ceudna, mar ghabh iad an leithsgeul 'nuair a
rinn iad e, gun bhi 'g aideachadh gu'n robh olc air
bith ann ; is ann an so bha'n t-aobhar 'n a luidh,
pheacaich na caoraich " an aghaidh an Tighearna
àite-tàimh a cheartais;" agus mar cheart pheanas
air son sin bho làimh-san^ cha b'urrainn doibh
ceartas f haotuinn bho làimh an eas-cairdibh.

Uime sin, air dhuit na leithsgeulan faoine so
a' chur air cul agus beachd a' ghabhail air làimh
Dhè, mar am meadhon a chàm an earrann sin do
d' chrannchur, agus a tha 'g a chumail càm, bi
rèidh ris, agus strìochd thu fèin fo'n chamadh,
ciod air bith e, ag ràdh bho d' chridhe, " Gu
deimhin is deacair so, ach is èiginn f hulang." Agus
chum do ghluasad gu so dheanamh, thoir fainear.

1. Gur dleasnas e a tha dh'fhiacha ort do Dhia
mar d' Ard-uachdaran agus do Dheadh-charaid.
Tha uachdaranachd ag agairt ar 'n umhailteas ; agus
eha'n urrainn e, air chor sam bith, bhi 'n a thàire
do neach strìochdadh do'n chamadh a rinn a làmh-
san ann ar crannchur, agus siubhal gu sìochail
fo'n chuing a chur esan oirnn ; ach 's mòr an
caothach do shligibh-chreadha na talmhainn le'n
giùlan buaireasach agus ceann-laidir fo'n cham-
adh, strì a dheanamh an aghaidh an Cruithear.
Agus is math dh'fheudas a mhaitheas d'ar taobh-
ne, creutairibh neo-airidh, ar beòil a dhunadh bho
bhi gearan n a aghaidh-san, air son gun d'rinn e
camadh ann ar crannchur, neach nach d'rinn eucoir
sam bith oirnn ged dheanadh e'n t-iomlan dheth
càm ; "An gabh sinn maith bho làimh Dhè, agus
nach gabh sinn olc V Iob ii. 10.

2. Gur reachd neo-chaochlaideach e rè uile aim-
sir na beatha so, nach bi neach air bith as èugais

m

AN CAMAI>H ?S A* CHR A.NNCH UR.

eamadh *n a chrannchur ; oir " rugadh an duine
chum carraid, mar dh 'èireas na srada suas," Iob
v. 7. Agus tha'n dream a th'air an rùnachadh air
son neimh, air dhoigh àraid^ dearbh chinnteach
do chamadh a bhi 'n an crannchur-sa, ee Anns an
t-saoghal bithidh àmhghar aca/' Eoin xvi. 33., oir
leisa sintha'n Tighearna 'g an uidheamachadh air son
neimh. Agus cionnus is urrainn duit-sa smuain-
eachadh gu'n teid thu as bho chrannchur coitchionn
a' chinnne-daonna ? An gluaisear ar charraig as a
h-àite air do shonsa V Agus a chionn gu bheil Dia a'
deanamh camadh crannchuir dhaoine, a rèir feum
eadar-dhealaichte an coirean, uime sin feudaidh
tusa bhi cinnteach gu bheil do chamadh-sa feumail
air do shon fèin.

3. 'Se cor neach aig am bheil camadh 'n a chrann-
chur, do nach urrainn e air dhoigh sam bith
strìochdadh, cor do na h-uile cor is coslaich ri
ìfrinn. Oir tha cùing air a cur mu mhuinneal
nan truaghanan a ta fulang, nach urrainn iad aon
chuid a* ghiùlan no chrathadh dhiubh ; an sin tha
gàirdean an Uile-chumhachdaich air a tharruing
^n an aghaidh, agus iadsan 'n a aghaidh-san ; an sin
tha iad do ghnàth a' fulang agus do ghnàth a'
peacachadh ; an còmhnuidh anns an àmhuinn,
gun an sàl a bhi air a chaitheamh, no iadsan air
an glanadh. *S e so eadhon cor na muinntir sin
nach urrainn a nis strìochdadh fo'n chamadh 'n an
crannchur.

4. Is mòr ann càll gun strìochdadh fodha. *S
minig a thionndadh giùlan gu ceart fo'n chamadh
crannchuir gus an fheum a b'fhearr, agus a dhearbh
e do chuid an ùine a b' fhearr a bh' aca riamh
rè uile laithean am beatha^ mar a ta'n Salmad-
air a' dearbhadh bho fhaireachdainn fèin. Salm
cxix. 67. " Mun robh mi ann an àmhghar, chaidh
mi air seachran ; ach a nis tha mi a' gleidheadh
t' fhocail." Tha mòran a nis air nèamh a tha

AN CAMADH JS A* CHRANNCHUR.

m

beannachàdh Dhè air son a' chamaidh a bh'aca
'n an crannchur anns a' bheatha so. Uime sin, nach
uamhasach an ni a ghaoth-ghreasaidh so a chàll
gu tir Imanueil? Ach mar dean do chamadh
crannchuir feum air bith dhuit, bi-sa cinnteach
nach urrainn e gun dolaidh mòr a dheanamh dhuit ;
meudaichidh e do chionta gu h-anabarrach3 agus
antromaichidh e do dhìteadh, — pianaidh e thu gu
bràth ann ad chridhe, a bhi smuaineachadh air an
t-saothair a ghabhadh ort, leis a' chamadh chrann-
chuir, chum do chuir air diol bho'n t-saoghal, agus
do thoirt a dh'ionnsuidh Dhè, ach an t-iomlan gu
diomhain. Uime sin, thoir an aire, ciod am feum
a ni thu dheth, " Air eagal gu'n dean thu caoidh
ma dheireadh, — agus gu'n abair thu_, Cionnus a thug
mi fuath do theagasg, agus a rinn mo chridhe tàir
air achmhasan?" Gnàth. v. 10, 11, 12.

T^EAG. II. — An ni a tha Dia ay faicinn iom-
chuidh a chamadh ann ar crannchur cha 'n urr-
ainn sinn a dhìreadh. Ann an so.

L Nochdaidh sinn mar a tha Dia a' dheanamnh
camaidh ann an crannchur neach mar chi e iom-
chuidh.

II. Bheir sinn fainear mar a tha daoine g oidh-
eirpeachadh an camadh sin a tha 'n an crannchur
a dhireadh.

III. An seadh anns an tuigear nach urrainn sinn
an camadh sin a dhìreadh no chàradh.

IV. Bheir sinn fainear cuid do dh'aobhairibh an

teagaisg.

I. A thaobh a' cheud cheann, eadhon^ a bhi
Nochdadh mar a tha Dia a' deanamh camaidh ann
an crannchur neach mar a chi e iomchuidh.

'S a' cheud dite. Tha Dia a' cleachdadh àrd
uachdranachd ann a bhi taghadh a' chamaidh air son
gach neach. Mat. xx. 15. Cha'n fhagar aig ar

58 AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

roghainn-ne ciod an camadh no 'n eallach air leth a
bhios againn, ach mar ni 'n criadhadair deth 'n aon
chriadh soitheach air son aon fheum agus soitheach
eile air son feum eile ; mar sin ni Dia camadh air
son aon neach, agus camadh eile air son neach eile,
a rèir a thoil fèin. Salm cxxxv. 6. " Ge b'e m bu
toil leis an Tighearn rinn e air nèamh agus air
talamh," &c.

'S an dara àite. Tha e faicinn an taobh am
bheil togradh gach neach ag aomadh, agus ciod
anns am bheil e gu h-àraid a' claonadh air falbh
uaithe fèin, agus mar sin is lèir dha c'àit am bheil
'fheum air camadh sònruichte, mar sin rinn e do'n
duine sin. Marc. x. 21 , " A ta aon ni dh'uireas-
bhuidh ort ; imich, reic na bheil agad,, agus tabhair
do na bochdaibh," &c. Bha togradh cridhe 'n
duine so g' a mhòir shaoibhreas. Tha Dia a' toirt
fainear ciod an iodhal is ro ullamh gu ar cridhe
chlaonadh air falbh uaithe fèin^ agus a chum 's gu'n
dean e an ni sin n a eallach^ suidhichidh e'n camadh
ann.

'S an treas àite. Le stiùradh a fhreasdail, no
beantuinn a làimhe lubaidh e am mìr sin do'n
chrannchur rathad eile3 air chor agus bho sin a'
mach gu bheil e càlg-dhìreach an aghaidh aomadh
na toil. Esec. xxiv. 25. Agus is e so an camadh,
togradh cridhe 'n duine dol aon rathad agus am
mìr sin d'a chrannchur dol rathad eile, air chor 's
nach 'eil e freagarrach d'a thoil, ach gu buileach 'n a
h-aghaidh.

'S an àite mu dheireadh. Is àill leis an camadh
sin fhantuinn 's a' chrannchur fhad 's a chì e iom-
chuidh, ma's fada no goirid sin, ceart freagarrach
d'a chrìochaibh naomha fèin mu'n d'òrduich se e.
2 Sam. xii. 10, Hos. v. 15. Le 'thoil-san tha e co
daingean 's nach urrainn an cruthachadh uile atharr-
achadh no dhìreadh.

II. Bheir sinn fainear mar a tha daoine 'g oidh-

AN CAMADH 's A5 CHRANNCHUR.

59

eirpeachadh an camadh sin a tha 'n an crannchur
a dhireadh. Tha so ann an aon fhocal a' co'-
sheasamh anns an dichioll spàirneil a tha iad a'
cleachdadh chum a' chuid sin do'n crannchur a
thoirt gu bhi rèir an toil fèin, gus am bi 'n toil
agus an crannchur a' freagairt a cheile ; mar sin tha
e ciallachadh tri nithe.

'S a cheud àite. An shocair àraid fo'n chamadh
anns a' chrannchur; is cùing i a tha cruaidh do
neach ri giulan gus am bi a spiorad air a chiùin-
eachadh agus air a cheannsachadh. Ier. xxxi. 18,
" Smachdaich thu mi, agus bha mi air mo smachd-
achadh, mar dhamh nach do chleachd a' chùing :
pill thusa mi agus bithidh mi air mo philleadh/'
&c. Agus is ann gu bhi briseadh spiorad an duine
tha Dia 'g a cur air ; air an aobhar sin a deirear gu
bheil i math ri giùlan. Tuireadh iii. 27, a thaobh 's
gur e sin an rathad gu neach a dheanamh mu
dheireadh mar leanabh chuireadh bhàrr na cìche.

'S an dara àite. Dian iarrtus gu'm biodh a'
chrois air a gluasad, agus gu'm biodh cùisean anns
an earrainn sin do'n chrannchur a' dol mar bu
mhiannach leinn. Tha so gle nàdurrach a bhi 'g
iarruidh saorsa bho gach ni tha 'n a eallach d'ar
nàdur ; agus mur bi'n iarrtus so ro thul-chuiseach,
ach air a cumail gu dligheach fo ghèill do thoil
De', cha'n 'eil i peacach. Mat. xxvi. 39. (i Ma
dh'fheudas e bhi rachadh an cupan so seachad
orm; gidheadh, na biodh e mar is àill leamsa,
ach mar is toil leatsa." Is iomadh ùrnuigh a fhuair
eisdeachd a chuir pobull Dè suas, air son gu'm
biodh an camadh a bha 'n an crannchur air a
ghluasad.

'S an àite mu dheireadh. Gnàthachadh dùrachd-
ach mheadhona chum na crìche sin. Tha so gu nàd-
ùrrach a' leantuinn an iarrtuis sin. Air do'n duine
bhì air a theannadh leis a' chrois ni is e chamadh,
gnàthaichidh e gach meadhon a tha 'n a chomas gu

60

AN CAMADH JS A9 CHRANNCHUR.

bhi cuiteas i. Agus ma ta na meadhona a chleachdar
laghail, agus nach earhar asd', ach gu'n leanar iad le
sùil ri Dia annta, cha'n 'eil an oidhirp peacach, co
dhiubh a shoirbhicheas leis na gnàthachadh no nach
soirbhich.

III. An seadh anns an tuigear nach urrainn sinn
an camadh a tha 'n ar crannchur a dhìreadh no
chàradh.

Cha tuigear e mar ni a tha tur eu-dòchasach
agus do-leighiste. Oir cha 'n 'eil crannchur neach
air bith co càm 's nach urrainn Dia a dhìreadh.
Gen. xviii. 14. " Am bheil ni air bith do-dheanta
do'n Tighearna ?" Nuair a tha 'n camadh a' mar-
sainn fada dh' aindeoin gach meadhon leighis a
chleachdar ris_, tha neach ullamh gu bhi càll gach
uile dhòchas m'a thimchioll ; ach 's iomadh camadh
a thugadh thairis mar ni bha gu bràth do-leasaichte,
a rinn Dia gu h-iomlan dìreach, mar ann an cor
Ioib. Ach cha bhi sinn gu bràth comasach a leas-
achadh dhinn fèin ; mur gabh an Tighearna os
làimh e seasaidh e romhainn gun charachadh mar
bheinn umha, ged dh' fheudadh e bhi gu'm bheil e
ann fèin na ni gle fhurasda ri ghluasad. Labhraidh
sinn uime anns na tri nithibh so.

L Cha tig an là ghabhas e dìreadh le neart ar
làimh-ne. 1 Sam. ii. 9. " Oir le neart cha bhuadh-
aich duine sam bith/> Na dìchiollan is spàirneil
is urrainn duinn a chleachdadh, cha dìrich iad an
camadh mur cur Dia a làmh ris, air chor 's gu'm
bi gach uile dhìchioll gun tairbhe dh'easbhuidh sùil
ris an Tighearna, agus gu'm bi iad co dìomhan ri
bhi treabhadh air a' chraig. Salm cxxvii. 1, 2.

2. Bidh gach uile mheadhon ceadaicht' a ghnàth-
aichear mu thimchioll neo-eifeachdach mur beann-
uich an Tighearn iad chum na crìche sin. Tuir. iii.
37. Co esan a their agus gu'n tig e gu crìch an
uair nach àithn an Tighearna?" Mar dh'fheudas neach
itheadh agus gun bhi sàsuichte, mar sin feudaidh

AN CAMADH 'S A1 CHRANNCHUR.

61

neach meadhona iomchuidh a ghnàthachadh chum
an camadh a tha 'n a chrannchur a dhìreadh gun
bhuaidh air bith ; oir cha'n urrainn ni no neach a
bheag a dheanamh dhuinn ach a rèir àithne Dhè.
Ecles. ix. 11.—" Cha'n ann do na daoinibh luatha
a tha 'n rèis, no do na daoinibh trèuna an cath, no
do na daoinibh glice aran, no da dhaoinibh tuigseach
saoibhreas," &c.

3. Cha ghabh e dìreadh gu bràth ann ar n-àm-
ne ach ann an àm Dhè, ni leis nach tric a bhi co
luath r' ar n-àm-ne. Eoin vii. 6, (< Cha d' thàin-
ig m' àmsa fathasd, ach a ta bhur n-àmsa ghnàth
deas." Uime sin, fanaidh an camadh air uairibh
neo-ghluasadach mar gu'n cumar e le làimh neo-
fhaicsinneach, agus air uairibh eile falbhaidh e le
beantuinn ris do bhrìgh 's gu'n d' thàinig àm Dhè
gu dhìreadh.

IV. Aobharan an teagaisg.

A cheud aobhar. Do bhrìgh gu bheil sinn gu
h-ìomlan an urradh ri Dia. Gnìomh. xvii. 28. Mar
tha'n solus an eisiomal na grèine^ no 'm faileas an
eisiomal a' chuirp, mar sin tha sinne 'n eisiomal
Dhè, agus as eugais cha'n urrainn sinn ni sam bith
a dheanamh, am beag no'm mòr. Agus is àill le
Dia gu'm faigh sinn mar sin e, gus an tuig sinn gur
ann 'n a eisiomail a tha sinn.

An dara aobhar. Do bhrìgh nach fheudar cuir
an aghaidh a thoil-san Isa. xlvi. 10. " Seasaidh
mo chomhairle, agus gach ni is àill leam ni mi."
'Nuair is àill le Dia aon ni, agus is àill leis a chrèu-
tair ni eile,, is furasd f haicinn co dhiubh toil is èiginn
a bhi deanta. 'Nuair a tha 'n gairdean Uile-chumh-
achdach a' cumail^ is dìomhan do 'n chreutair a bhi
tarruing. lob ix. 4. " Cò a chruaidhich e fèin 'n
a aghaidh,, agus a shoirbhich V3

Tha e soifleir bho na chaidh a labhairt,,

1. Gur èiginn strìochdadh fo n' chamadh a tha 'n
ar crannchur ; oir is co math dhuinn a bhi 'm barail

62

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

gu 'n atharraich sinn na creagan agus na beanntan
a shocraich Dia, agus gu'n dirich sinn an earrainn
sin <Tar crannchur a rinn esan càm.

2. Nach 'eil 's an direadh a ni sinn fèin air a'
chamadh a th'arm ar crannchur ach a bhi g'ar
mealladh fèin, oir cosmhuil ri maide càm a rachadh
a dhìreadh le aineart, pillidh e air bàll gus an lagh-
adh 's an robh e roimhe.

3. 'S e 'n t-aon rathad is docha sinn an camadh
fhaotainn air a dhìreadh a dhol a dh/ionnsuidh
Dhè leis :

Earail 1. Uime sin, rachamaid a dh'ionnsuidh
DM air son camaidh air bith a th'ann ar crannchur,
a dh'fheudas a reir òrdugh suidhichte nithe bhi air
a dhìreadh. Cha'n urrainn an duine sgur do bhi
miannachadh gu'n rachadh a chamadh a thoirt air
falbh, nis mo na ged bu sgolp a bhiodh 'n a f heòil.
Ach do bhrìgh nach urrainn sinn an ni sin a leas-
achadh a tha Dia a' faicinn iomchuidh a mhilleadh,
is cinnteach gur ann a dh'ionnsuidh an Tì a rinn e
is còir a dhol g'a leasachadh, agus gu'n a ghabhail
'n ar làimh fèin. Agus chum ar brosnuchadh gu
dol g'a ionnsuidh-sa.

Bros. 1. Bidh gach oidheirp a bheir sinn gu
'ghluasad, as easbhuidh-sa, diòmhan agus neo-thar-
bhach. Salm cxxvii. 1. Ge b'e co dian 's a bhios
ar saothair chum a dhìreadh, mar abair Dia e, bidh
i dìomhan, Tuir. iii. 37. Ge b'e co gealìtannach
's a bhios na meadhona ghnàthaicheas sinn^, bidh iad
neo-eifeachdach mar àithn esan am beannachadh.
Ecles. ix. 11.

2. Tha leithid sin do dh'oidheirpibh am bi-
dheantas 'g a dheanamh ni 's miosa. Cha'n 'eil ni
sam bith ni 's dualaiche do spiorad uabhrach a
tha strì r'a chamadh na dheanamh ni 's caime.

Ecles. x. 8^ 9 <e An tì a bhriseas callaid, tèum-

aidh nathair e. An tì a dh'atharraicheas clachan,
goirtichear e leo/' &c. Tha so làn shoilleir bho

AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

63

chor na dream a bha gearan 's an fhàsach. Agus
tha e nàdurrach do n' chùis a bhi mar sin, a thaobh
's mar is mò nithear strì an aghaidh a' chamaidh
gur ann is fhaide tha'n toil sl teicheadh uaithe ;
Osbarr tha Dia air a bhrosnuchadh gu bhi fighe na
cuinge ni's tinne mu mhuineal an duine, chum 's
nach luidh i idir socrach air.

3. Cha'n 'eil camadh air bith nach f heud e leigh-
eas, agus a dhìreadh gu h-iomlan. Salm cxlvi. 8.
— ee Togaidh an Tighearna suas iadsan a tha air an
cromadh sios," &c. Is urrainn e an camadh is
sine dhìreadh, mu'n do chàill sinne gach uile dhò-
chas, Rom. iv. 17. — ce Eadhon Dia a ta beothach-
adh nam màrbh, agus a ta gairm na nithe sin nach
'eil idir ann mar gu'm biodh iad ann." Dhasan 'n a
aonar bunaidh mìorbhuilean oibreachadh agus obair
a thoiseachadh far an d'fhairtlich air an t-saoghal
gu leir, agus a' toirt air a h-aghaidh gu foirfeachd.
Gen. xviii. 14.

4. Is toil leis obair a thoirt dha ann a bhi dìreadh
chamaidhean, agus tha e 'g ar gairm-ne gus an obair
sin a thoirt dha. Salm l. 15 — 4< Gairm orm ann an
latha teanntachd, agus saoraidh mise thu," &c.
Tha e g'an deanamh air son an dearbh aobhair sin,
chum gu'm bi gnothach againn g'a ionnsuidh, agus
chum gum foillsichear a chumhachd agus a mhaith-
eas 'n an dìreadh. Hos. v. 15. Tha teanntachdà
chloinn nan daoine 'n a raon farsuing gu bhi soill-
eireachadh 'iomlaineachd ghlòrmhor-san, nach b'urr-
ainn air dhoigh eile bhi air an aithneachadh. Escod.
xv. 11.

5. Tha camadh mar so air a dhìreadh 'n a tkrò-
cair dà fhillte. Tha cuid do chamaidhibh a dhìrear
le beantuinn do làimh freasdail cumannta, 'nuair
aon chuid, nach 'eil muinntir a' dol a dh'ionn-
suidh Dhe leo, no tha iad gu frionasach mi-
fhoighidneach ag iarraidh an toirt air falbh. Ach
ni bheil annta sin ach tròcairibh gearr-shaoghalacli

u

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

neo-bhrighear. Salm xxviii. 30, 31. Hos. xiii. 11.
Is gànn is urrainn an toradh a theid a spìonadh le
iomadaidh cabhaig do chraoibh freasdail, gun
ghaoir a' chur anns na naclaibh^ agus gu cinnteach
bidh e searbh do anamaibh gràsmhor. Ach O !
milsead a' chamaidh a fhuaireadh air a dhìreadh le
tagradh iriosal agus feitheamh fhoighidneach ris
an Tighearna ! Tha iomhaigh agus sgriobhadh
deadh-ghean Dè air, ni tha g'a fhàgail tomadach
agus luachmhor, Gen. xxxiii. 10. " Oir uime sin
chunnaic mi do ghnùis mar gu'm faicinn gnùis Dè."
Caib. xxi. 6.

6. Rinn Dia aithnichte a dheadh-ghean d'a
chlann ro ghràdhach ann a bhi deanamh agus a
dìreadh chamaidhean sònruichte 'n an crannchur.
Is iad a chuid ailleagain ro ionmhuinn, mar is tric,
is mo trioblaid crannchuir, Eabh. xii. 6. Ach
tha iad sin a' deanamh rathaid do na fèin-fhios-
rachaidhean is saoibhre ann an toirt air falbh,
'nuair a theid iad da ionnsuidh-sa leo. Tha so
soilleir bho chor Abrahaim, Iacoib, agus Ioseiph.
Cò do na Prìomh-aithrichean aig an robh camaidh-
ean co mòr 's a bh'acasan ? ach air an làimh eile, cò
aig an robh a leithid do chomharraidh sònruichte
air deadh-ghean an Tighearna ? Bha na daoine bu
mhò, mar bha Samson agus Eoin-Baiste, air am
breith le'm mnathaibh a bha aimrid a thaobh nàduir;
mar sin crìochnaichidh na camaidhean is mò anns
na tròcairibh is saoibhre dhoibh-san a tha gu dligh-
each 'g an giulan fèin fodhpa.

7. 'S e 'n rathad is giorra, 's is cinntiche dol dìr-
each a dh'ionnsuidh Dhè leis a' chamadh a tha 'n ar
crannchur. Ma 's math leinn ar dùrachd fhaotuinn
anns a' chùis sin^ feumaidh sinn mar an iolair, an
toiseach èiridh gu h-àrd, agus an sin tighinn a
nuas air a! chreich. Marc. v. 36. Cha bhi anns na
h-ionnsuidhibh clì mì-chreidmheach a tha sinn fein
a' cleachdadh ach cabhaig an amadain leis nach

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

soirbhich ; mar ann an cor Abrahaim dol a steach gu
Hagar. 'S e Dia a tha cur gach cuibhle^ir ghluasad
chum an camadh a dhìreadh, ni as easbhuidh-san a
dh'fhanas neo-ghluasadach. Hos. ii. 21, 22.

Leithsgeul. 1. Ach is dìomhan dhomhsa dol a
dh'ionnsuidh Dhè leis a' chamadh a th'ann mo
chrannchur ; oir ged ghabhadh an camadh leasach-
adh, cha gabh mise leasachadh am feasd. A thaobh
a naduir ìeudar a chàradh, ach tha e soilleir nach
caraichear e. Tha e eu-dòchasach.

Freag. Is e sin cainnt na cabhaig mhi-chreid-
mheach, ni bu chòir do chreidimh agus do fhoigh-
idin a chronachadh. Salm cxvi. 11, 12. Bha 'n
camadh a bh'aig Abraham co eu-dòchasach, ach
chaidh e chum Dhè leis tre chreidimh gu chàradh,,
Romh. iv. 19, 20. Chaidh Sarah a chronachadh a
chionn a mheas eu-dòchasach. Gen. xviii. 13, 14.
Cha chòir do ni sam bith do bhacadh bho dhol a
dh'ionnsuidh Dhè anns a chòr sin.

Leithsgeul. 2. Ach chaidh mi g'a ionnsuidh leis
a rithist 's a rithist^ gidheadh, cha 'n 'eil e fathasd
air a chàradh.

Freag. Cha diultadh air achanaich dàil a chur
'n a fveagradh an cuirt nam flaitheanais^ ach dearbh-
adh air creidimh 's air foighidinn an luchd-achan-
aich. Agus ge b'e a bhuanaicheas, gheibh e freag-
radh gu cinnteach mu dheireadh. Luc. xviii. 7, 8.
" Agus nach dean Dia dioghaltas air son a dhaoine
taghta fèin, a ta 'g èigheach ris a là agus a
dh'oidhche, ged tha e fad-fhulangach mu'n tim-
chioll? A deirim ribh gu'n dean e dioghaltas air
an son gu luath." Air uairibh, fàsaidh muinntir
frionasach a thaobh a' chamaidh a tha 'n an crann-
chur, agus do bhrìgh gu bheil iad 'g sl mheas eu-
dòchasach, leigidh iad dhiubh a bhi 'g ùrnuigh air
a shon, ged robh e fad an àm a an-shocrach dhoibh ;
ach mas toil le Dia a dhìreadh ann an tròcair,
bheir e orra ghabhail a stigh a rìs 'n an ùrnuighibh,

m

AN CAMADH 's A* CH RANNCH VR*

Esec. xxxvi. 37. " Bithidh mise fathast air m'iarr*
aìdh 's an ni so le tigh Israeil a chum a dheanamh
air an son." Ma bheirear air falbh e 'm feadh 's a
tha e air a dhearmad 's an ùrnuigh cha mhòr sòlas
a gheibhear ann ; ged nach tugta air falbh e 's a'
bheatha so,, cha bu chòir dha sin, ar bacadh bho bhi
'g urnuigh ri Dia a thoirt air falbh ; oir tha iomadh
ùrnuigh nach freagrar gus anruigear an ath-shaoghal,,
agus an sin bithidh iad uile air am freagradh còmh-
ladh. Romh. vii. 24.

Seolaidhean a chum's gu'n iarramaid gu ceart,
an camadh a tha 'n ar crannchur a thoirt air falbh*

1. Bithibh ag ùrnuigh le creidimh air a shon.
Esec. xxxvi. 37, a' creidsinn air sgàth Iosa gu'm
freagrar sibh mu dheireadh, agus sin anns a
bheatha so ma bhios e chum math dhuibh, ach
gun teagamh sam bith,, 's a' bheatha ta ri teachd.
Mat. xxi. 22. Iadsan a tha cantainn orain Mhaois
agus an Uain cha mheallar an dòchas. Taisb. xv. 3,
Agus ann an cuid a choirean do'n ghnè so^, tha àm
sònruichte air a cur air leth chum ùrnuigh agus
trasgadh ro iomchuidh. Mat. xvii. 21.

2. Irioslaichibh sibh fèin fodha^, mar aJ chùing a
chuir an làmh àrd-uachdranach oirbh. Mic. vii. 94
£i Giùlainidh mi corruich an Tighearna, a chionn
gu'n do pheacaich mi 'n a aghaidh," &c. Firinnich-
ibh Dia, dìtibh sibh fèin^, pogaibh an t-slat, agus
imichibh gu ciuin foidhpe ; 's e so an rathad 's an
docha i bhi air a toirt air falbh. Seum. iv. 10. — «
'Nuair a tha'n damh air a thàladh agus air a bhri-
seadh, 's air a chleachdadh ris a chùing, an sin
bheirear dheth i^, oir tha, chrìoch air a toirt mun
cuairt. Salm. x. 17. " Deasaichidh tu an cridhe ;
bheir thu air do chluais eisdeachd/'

3. Feith gu foighidneach gus an dean an làmh a
rinn e a leigheas. Salm xxvii. 14. Na tugaibh
thairis a chùis mar ni eu-dochasach do bhrìgh nach
'eil sibh air 'ur saoradh co luath 's bu math leibh ;

A.N CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

67

*f ach biodh aig an fhoighidinn a h-obair dhiong-
mhalta fèin chum gu'm bi sibh diongmhalta agus
iomlan gun uireasbhuidh ni sam bith. Seum i. 4«
Fàgaibh àm an t-saoraidh d'an Tighearna ; aidich-
idh sibh mu dheireadh gur e àmsan gu cinnteach is
feàrr, agus cha tèid e thairis air. Isa. lx. 22.
" Luathaichidh mise lehobhah e na thràth ;" cha
tèid as d'ur dòchas le blii feitheamh air — (C oir cha
nàraichear iadsan a dh'fheitheas ormsa." Isa.
xlix. 23.

Earail 2. Ge b'e camadh, nach fheudair a rèir
òrdugh suidhichte nithe a thoirt air falbh no dhìr-
^adh 's an t-saoghal so, iarramaid air an Tighearna
cobhair iomchuidh gu ghiùlan. 'S e 'n camadh
coitchionn a th'ann an crannchur nan naomh, am
peacadh a tha chòmhnuidh 's an taobh stigh : Agus
ma dh'òrduich Dia nach rachadh an camadh sin a
thoirt air falbh 's a bheatha so, 's urrainn e gu cinn-
teach a chothromachadh agus cobhair a thoirt gu
giùlan fodha. Feudar so a ràdh mu chamadh air
bith, fhad sa tha e làthair. Anns gach cor dhiubh
sin rachaibh a dh'ionnsuidh Dhè air son 'ur calld-
ach a leasachadh. Agus tha cùig nithe bu chòir a
bhi 'n ur beachd an so.

1. Dia ann an Criosd a' ghabhail air son agus
an àite na chaidh a thoirt uainn^, no na tha air 'a
chumail uainn. Salm cxlii. 5. Cha 'n eil camadh
a ni Dia 'n ar crannchur nach 'eil e tairgse dhuinn

iomlaid bheannaichte. Marc. x. 21 (i Reic na

bheil agad agus bithidh ionmhas agad air nèamh."
An tairgse na h-iomlaid so, tha Dia air tùs a' cur
a' mach a làimh agus & toirt uainn ni-eiginn tal-
mhaidh^ an dùil gu'n cuir sinne mach ar làmh a
rìs^ agus gun toir sinn uaith-san ni-eiginn neàmh-
aìdh 'n a àite ; agus gu h-àraid Criosd. Uime sin
mu d' fhalamhaich Dia do làmh chlì dheth leithid
so no sud do chomhfhurtachd thalmhaidh? Sìn
thusa a mach do làmh dheas a dh'ionnsuidh Dhè

68

AN CAMADH *S a' CHEANNCHUK.

ann an Criosd, gabh e 'n a àite, agus *s e do bheatha^
Air an aobhar sin, tha dùnadh an anma ri Criosd,
air a ghairm ceannachd, anns am bheil dealachadh

ri aon ni air son ni eile. Mat. xiii. 45, 46 " Is

cosmhuil rìoghachd nèimh ri ceannaiche àraidh ag
iarraidh neamhnuide mhaiseach : agus air amas da
air aon neamhnuid ro luachmhoir, dh'imich e agus
reic e na bh' aige, agus cheannaich e i." Deansa
mar so, agus bithidh tuilleadh agus buannachd agad
dheth do chamadh crannchuir.

2. Biodh dùil agad ris an t-sruth a' ruith co làn
uaith-san 's a b'urrainn e ruith mun do thiormaich
an camadh 's a chrannchur e. 'S e so obair a chreid-
imh, a bhi gu muinghinneach a' sealltuinn ri Dia
air son an ni sin a tha air aicheadh dhuinn bho na
creutairibh. " 'Nuair a threigeas m' athair agus
mo mhàthair mi, an sin togaidh an Tighearna suas
mi," Salm xxvii. 10.

Tha i so na dùil ro reusanach : Oir is cinnteach
nach 'eil math air bith 's a' ehreutair, ach an ni a
tha bho Dhia, air an aobhar sin cha 'n 'eil math ri
fhaotuinn 's a chreutair, an sruthan, nach fheudar
fhaighinn gu neo-mheadhonach bho Dhia, an tobar.
Agus O ! 'sedo bheatha teachd leis an argumaid
so chum Dhè, agus a ràdh, A nis a Thighearna,
thug thu uamsa leithid so do chomhfhurtachd
chruthaichte, feumaidh mi co math fhaotuinn uait
fèin.

3. Toraidhean spioradail a chamaidh anns a
chrannchur. Eabh. xii. ll. Tha sinn a' faicinn gur
e 'n doigh a th' air a chleachdadh 's an t-saoghal,
nuair a dh'fhailnicheas aon seòrsa ceaird, bualadh
air ceaird eile ; mar so, 'nuair a tha camadh 'n ar
crannchur a' deanamh ar co'-fhuartachd thalmh-
aidh iosal, bu chòir dhuinn an tuilleadh dichill a
chleachdadh air son buannachdan spioradail. Ma
tha ar co-cheannachd ris an t-saoghal a' dol air a

AN CAMADH 'S a' CHRARNCHUR.

h~ais feuchamaid gu'ni bi ar co-cheannachd ri
flaitheanas ni's ro bheothaile a' dol air a h-aghaidh :
Feuchamaid gu'm bi 'n camadh 'n a mheadhon g'
ar gluasad chum ruigheachd air ni 's mò do chreid-
imh, do ghaol, do dh'inntinn spioradail, do thar-
cuis air an t-saoghal,, do dh'irioslachd, do dh'fhèin-
aicheadh, &e. 2 Corint. vi. 10. Mar sin, gecl
chailleamaid air an darna làimh, coisnidh sinn air
an làimh eile.

4. Grds gu ar giùlan fo'n chamadh. 2 Cor.
xii. 8, 9. ee Air a shon so ghuidh mi an Tighearna
tri uairean, — Agus thubhairt e rium> Is leòir mo
ghràs-sa dhuit." Ma tha duine fànn, lag, a' giù-
ìan eallach eutrom, no ma tha e air urachadh 's
air a neartachadh sl giùlan eallach thròm^, cha 'n
'eil ann ach an t-aon chuid, 's urrainn e'n eallach
thròm a ghiùlan co furasd ris an eallaich èutrom.
'S e gràs a rèir ar feum agus a rèir ar n-eallacha bu
ehòir dhuinne iarraidh ; agus ma gheibh sinn so,
eha bhi sinn an èis ged nach rachadh an camadh a
dhìreadh.

5. Is còir dhuinn an fhois shiorruidh agus
eudthrom glòire an ath-shaoghail a bhi 'n ar beachd.
2 Corint. iv. 17, 18. " Oir a ta ar n-àmhghar èu-
trom nach 'eil ach re sealain, ag oibreachadh
dhuinne tròm chudthrom glòire a ta ni 's ro ana-
bharraiche agus sior-mhaireannach ; air dhuinn a
bhi ag amharc cha 'n ann air na nithibh a tha
r' am faicinn, ach air na nithibh nach 'eil r' am
faicinn." Cothromaichidh so an camadh a tha 'n 'ur
crannchur, ciod air bith e, am feadh 's a gheibli
iadsan aig nach 'eil dòchas na slàinte air deadh
bhunait, an camadh a tha 'n an crannchur 's an
t-saoghal so co tròm, 's nach 'eil ni sam bith aca a
cho-chothromaicheas e ; gidheadh, feudaidh earb-
sa gu'n sealbhaichear fois shìorruidh giùlan leis gach
trioblaid ris an tarlar an so.

Earail 3. Suidhichmid sinn fèin ma ta, gu'n giù-

70

AN CAMADH >S A* CHRANNCHUR.

lain sinn gu ceart an camadh a th* ann ar crann-
chur, fhad sa chì Dia iomchuidh fhàgail againn.
Giùlainmid air mhodh Criosduidh an ni nach ur-
rainn sinn a leasachadh, agus na bitheamaid & cog-
adh an aghaidh Dhè, agus a* breabadh an aghaidh
nan dealg.

1. Giùlainmid e gu foighidneach gun fhrionas
no monmhur, Seum. v. 7. Salm xxxvii. 7. Ged
chaillimid ar comhfhurtachd ?s a' chreutair, tre 'n
chamadh a tha *n ar crannchur, na caillimid ar
seilbh oirnn fèin. Luc. xxi. 19. Tha an camadh
crannchuir 'g ar deanamh cosmhuil ri neach aig
nach biodh ach teine beag neo-shuilbhear g* a gha-
radh ; ach ni mi-f hoighidinn a sgapadh, air dhoigh
s gu'n cur e*n tigh na theine mun cuairt dhuinn,
agus ar cuir an cunnart. Gnàth. xxv. 28. " Mar
chathair briste sìos gun bhalladh, tha am fear aig
nach 'eil ceannsal air a spiorad fèin."

2. Giùlainmid e le treubhantas Chriosduidh, gun
bhi neo-mhisneachail, — no fannachadh 'nuair a
chronaichear leis sinn. Eabh. xii. 5. 'S e obair
Shatain a bhi lubadh no briseadh spiorad neach
leis a chamadh, agus gu tric le a lubadh tha e 'g a
bhriseadh : 'S e ar n-obair-ne bhi 'g a ghiùlan gu
eòmhnard, a' stiùradh cùrsa meadhonach, air eagal
gum brisear *n ar mìribh sinn air na creagaibh air
aon làimh no làimh eile. Ni bheil ar sonas air
fhilleadh ann an co'-fhurtachd thalmhaidh sam
bith, ni mo dh'fhàgas easbhuidh aon air bith
dhiubh truagh sinn. Hab. iii. 17, 18. Mar so
tha sinn gu dol air adhart gu diongmhalta, a* cur
suarrach gach cruaidh-chas le dìmeas naomh. Iob
xvii. 9. " Cumaidh an duine cothromach a shlighe^
agus gheibh esan a ta glan 'n a làmhaibh tuilleadh
neirt."

Ceist. C' uin a mheasar neach a bhi air tuiteam
fo thuilleadh 's a chòir do mhi-mhisneach leis a*
chamadh a tha n a chrannchur ?

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

71

Freag. 'Nuair bheir e buaidh air co mòr agus
gu'm fàg se e neo-iomchuidh gu bhi comhlionadh
dleasnais a ghairme aon chuid mar dhuine no mar
Chriosduidh. Feudaidh sinn a bhi cinnteach gu
bheil ar doilghios neo-measarradh, ma dh'f hàg e sinn
neo-iomchuidh air son gnothaichean cumanta na
beatha dh'ionnsuidh am bheil an Tighearna 'g ar
gairm. 1 Corint. vii. 24. Faic ciod a th'air iomradh
chum cliùth Abrahaim, Gen. xxiii. 3, 4. No ma
dh'fhàg e sinn neo-iomchuidh air son dleasnais na
diadhachd, 'g am bacadh gu tur. 1 Pead. iii. 7 —
" Chum nach bacar bhur n-ùrnuighean no dean-
amh neach tur eu-dochasach annta. Mal. ii. 13.

3. Giùlainmid e gu bunnachdail, chum 's gu'm
faigh sinn tairbhe deth. Salm cxix. 71. " ls
maith dhomhsa gu'n robh mi ann an àmhghar,
chum gu foghlumainn do reachda." Tha buann-
achd ri dheanamh dheth, Rom. v. 3, 4, 5, agus gu
cinnteach tha 'n camadh a tha 'n ar crannchur air a
dhroch riaghailteachadh mar faigh sinn math spior-
adail air chor-eiginn dheth. Eabh. xii. 11. Tha'n
camadh 'n a sheòrsa cungaidh-leighis spioradaih
agus mar is diomhain dhuinn searbh-bhlas agus
goirteasan na purgaid sin, nach glan air falbh droch
leànn-tath air bith ; mar sin is camadh neo-f heum-
ail, agus is diomhain a shearbhalachd leis nach
deanar ni's fearr sin. Isa. xxvii. 9. " Uime sin,
leis a so glanar aingidheachd Iacoib air falbh ;
agus is e so an toradh uile a thabhairt air falbh a
pheacaidh."

Chum an earail so f harrach. Thoir fainear.

Argumaid. 1. Cha ghabh e dìreadh fhad sa chì
Dia iomchuidh fhàgail càm. Cia Ve mar ghiù-
lanas sinn e^ agus cia b'e ionnsuidh a bheir sinn
air a dhìreadh fanaidh e neo-ghluasadach mar air
a dhaingneachadh le cuibhreachaibh umha agus
iaruinn. lob xxiii. 13, 14, " Ach tha e ?s an aon
bheachd, agus co d'iompaicheas e? agus an ni je

72

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

miann le 'anam, sin ni e. Oir coimhlionaidh e an
ni a dh'òrduicheadh dhomhsa, agus tha mòran d'an
leithidibh sin aige." Nach e ar gliocas, ma ta, an
ni is fearr a dh'fheudas sinn a dheanamh d'an ni
nach urrainn sinn a leasachadh ? uime sin, deana-
maid subhailc dheth ar n-eiginn. An ni nach gabh
leigheas 's fheudar fhulang, agus is còir a ghiùlan le
strìochdadh Criosduidh.

2. Ni giùlan mi-chuimear fo'n chamadh am pian
gu ro mhòr a mheudachadh. Ciod a tha deanamh
na cùinge co goirt d'ar muineal, ach sinn a bhi sìor
strì 'n a h-aghaidh, agus nach leig sinn leatha luidhe
socrach oirnn. Ier. xxxi. 18. Cia tric a tha sinne
's a chor sin mar dhaoine bhiodh a' bualadh an cinn
ri creig ? Cha'n urrainn iad le so a chreag a ghlu-
asad, ach tha iad fèin air an lot, agus a' faotainn
mòr chàll le bhistrì rithe. Tha mi-ihoighidinn fo'n
chamadh a' deanamh na h-eallaich ni's ro thrùime,
agus 'g ar deanamh-ne ni's laige, agus ni's neo-
chomasaich air a giùlan.

3. 'S e 'n camadh a th'ann do chrannchur an
dearbhadh àraid a ròghnaich Dia gu do thomhas a
ghabhail leis. 1 Pead. i. 6, 7. Is e teine Dhe' e
ieis am bheil e dearbhadh ciod a mhèinn dheth'm
bheil daoine ; clach dhearbhaidh f hlaitheanais gu
bhi leigeadh ris nam fìor Chrioduidhean agus nan
cealgairean. Tha cuid a sheasas ri iomadh dear-
bhadh eile nach urrainn so idir a ghiùlan, dear-
bhaidh an camadh 's a' chrannchur iad a bhi mi-
fhallain. Marc x. 21, 22. Smuanaich ma ta ort
fèin, fo na chamadh. A nis, 's e so dearbhadh mo
chor : feumaidh mi leis a so bhi air mo dhearbh-
adh, an darna cuid, trèibhdhìreach no 'n am
chealgair. Oir (1.) An urrainn neach a bhi 'n a
sheirbhiseach dìleas do Chriosd mar bi e comasach
air a chrannchur a thoirt tharais dha ? Nach 'eil
gach aon a tha teachd gu trèibhdhìreach chum
Chrìosd a' tighinn le làimh f holaimh. Gnìomh. ix. 6.

AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

73

Salm xlvii. 4. Agus nach 'eil e 'g innseadh dhuinn,
a dh'easbhuidh an t-suidheachaidh inntinn so, nach
sinn a dheisciobul. Luc. xiv. 26. " Ma thig neach
air bith do m' ionnsuidhse, agus nach fuathaich e
'athair, agus a mhàthair, agus a bhean-phosda, agus
a chlann, agus a bhraithrean, agus a pheathraich-
ean, seadh, agus a bheatha mar an ceudna, cha'n
'eil e 'n comas da bhi 'n a dheisciobul dhomhsa."
Theagamh gu bheil thu am mothachadh gur urrainn
thu gèill a thoirt anns na h-uile nithibh ach sin :
Ach nach mìll an t-aon ni sin na h-uile nithe eile ?
Marc x. 21. An cualas riamh neach a rinn dùnadh
firinneach ri Criosd^ agus aon ni bhi dh'easbhuidh
air ; aon ni anns an robh e fèin iomchuidh a bhi
'n a uachdaran air fèin ?

Ceìst — Am bheil a leithid sin a dh'inntinn no
uidheamachadh roimh laimh, a dh'fheumas a bhi
againn m'an creid sinn? Agus ma tha, co as a
gheibh sinn e ? Am bheil e 'n comas duinn oibreach-
adh a mach le ar camhachd nàdurrach ?

Freag. — Cha'n 'eil, ach feumaidh e bhi còmhladh ri
creidimh 'n a cho'-chuideachd, a' sruthadh bho'n aon
fhoillseachadh slàinteil ann an eòlas air Criosd, leis
am bheil an t-anam air a thoirt gu bhi creidsinn ann.
Leis a so tha'n t-anam 'g a f haicinn 'n a Shlànuigh-
ear foghainteach, agus mar sin ag earbs ann air son
slàinte; g a fhaicinn 'n a Thighearna cothromach
agus na riaglilear uile ghlic, agus mar sin a' toirt
thairis a chrannchur 'n a làimh. Mat. xiii. 45, 46.
Air d'an anam a ghabhail mar Shlànuighear, tha e

a ghabhail mar an ceudna mar cheann agus mar
uàchdaran. 'S e Criosd a bhi 'g a thoirt fèin dhuinne
agus sinne g a ghabhail a bheir oirnn dealachadh
ri nithibh eile air a shon, ceart mar is e'n solus a
sgaoileas air falbh an dorchadas.

Còr. — Mo thruaighe ! cha'n urrainn mise, le m'
uile chridhe, mo crannchur a chur fa ghèill dha 's a
phùinc sin.

74

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

Freag. — Cha bhi n strìochdadh so dh'easbhuidh
gleachd; cha strìochd an seann duine gu bràth a
chrannchur dha, agus 'nuair a tha'n duine nodha
tre ghràs 'g a strìochdadh, bithidh an seann duine a'
sior chur 'n a aghaidh. Gal. v. 17, " Oir a ta 'n
fheòil a' miannachadh an aghaidh an spioraid, agus
an spiorad an aghaidh na feòla3 agus a ta iad sin
an aghaidh a cheile ionnas nach faigh sibh na nithe
bu mhiann leibh a dheanamh." Ach am bheil
thu gu trèibhdhìreach a' miannachadh, agus gu
gnàthaichte 'g oidhearpachadh strìochdadh dha 's sl'
chrannchur ? Am bheil thu tionndaidh bho'n
ghleachd mhi-ghrasmhor an aghaidh a' chamaidh,
gu bhi gleachd ri do chridhe fèin chum a thoirt gu
ùmhlachd, a' creidsinn a' gheallaidh, agus a' cleachd-
adh nam meadhona air a shon, air dhuit a bhi air
do chràdh bho do chridhe nach urrainn thu strìochd-
adh don chamadh? 'S e so a bhi strìochdadh
do thoil Dhè anns a' chrannchur a rèir mìneachadh
caomhail an t-soisgeil. Rom. vii. 17, 20; 2 Corint.
viii. 12. Nam faigheadh tu do roghainn, nach
b'f hearr leat do chridhe bhi strìochda do'n cham-
adh na 'n camadh a bhi air a dhìreadh a rèir
miann do chridhe. Rom. vii. 22, 23. Agus nach
'eil thu ann am firinn ag oidheirpeachadh a bhi rèidh
ris a dh'aindeoin eas-aontachaidh na feòla. Gal.
v. 17.

2. C'àit am bheil anfhein-aicheadh Chriosduidh,
agus togail a chroinn-cheusaidh, a dh' easbhuidh
strìochdadh do'n chamadh ? 'S e so a' cheud leasan
a chuir Criosd an làimh a dheisciobuil. Mat. xvi.
24. " Ma 's àill le neach air bith teachd a' m'
dheighse, àicheadhadh se e fèin agus togadh e air
a chrànn-ceusaidh, agus leanadh e mise." Dhean-
adh fèin-aicheadh neach rèidh ris a' chamadh agus
toilichte leis a' chrànn-cheusaidh : Aeh, an uair
nach f huiling sinne ni sam bith a bhi air aicheadh
dar fèin thruaillidh, agus gu sònruichte ni sam

AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

75

bith tha Dia a' faicinn iomchuidh aicheadh dhl air
doigh àraid, cha'n urrainn sinn an camadh a tha 'n
ar crannchur a ghiùlan^ ach cogaidh sinn 'n a
aghaidh air taobh na fèine.

3. C'àit am bheil ar co'-choslas ri Criosd mar
urrainn sinn strìochdadh do'n chamadh \ Agus
ciormus a dhearbhar gur Criosduidhean sinn a
dh'easbhuidh co'-choslas ri Criosd ? sC An tì a
their gu bheil e fantuinn annsan, is còir dhàsan
mar an ceudna gluasad, eadhon mar a ghluais
esan." 1 Eoin ii. 6. Bha camadh bithchionta an
crannchur Chriosd, ach strìochd e dha. Phil. ii. &,
" Agus air dha bhi air f haotuinn ann an cruth
mar dhuine, dh'irioslaich se e fèin agus bha e
ùmhal gu bàs, eadhon bàs a chroinn-cheusaidh.>'
Rom. xv. 3. Ct Oir cha do thoilich eadhon Criosd
e fèin," &c. Agus mar sin feumaidh sinne dhean-
amh ma's àill leinn sinn f èin a dhearbhadh 'n ar fior
Chriosduidhean. Mat. xi. 29 ; 2 Tim. ii. 11, 12.

4. Cionnus a dhearbhar gur sinn fior chloinn
chaomhail Dhè ma bhios sinn a' sior chogadh ris
sl chamadh ? Cha'n urrainn sinn a bhi 'g ùrnuigh,
u Ar n-Athair — Deanar do thoil air an talamh/*
&c. Mata vi. Ni h-eadh, 's e cainnt a' chleachd-
aidh sin, Feumaidh sinn ar toil fèin f haotuinn, agus
chan urrainn sinn a bhi rèidh ri toil Dhè.

Argumaid 4. Cha'n fhad a mhaireas dèuchainn
a' chamaidh an so. 1 Cor. vii. 31. Ged robh 'n
obair goirt, 's ann mar is giorra mhaireas i is
fhàsadh a giùlan. Cuiridh beagan do laithibh no
do bhliadhnaibh mar is faide crìoch air an dèuch-
ainn so. Na abair nach fhaigh thu lasachadh gu
bràth uaipe, oir mur faigh thu lasachadh an
taobhsa dha sin, gheibh thu aig a' bhàs e, ge b'e
air bith na thig 'n a àit an deigh sin. Dh'f heudadh
beachd cudthromach do'n bhàs agus do'n t-sior-
ruidheachd a thoirt oirnn sinn fèin a ghiùlan gu
cubhaidh fo bhur camadh air son f had 's a mhair-
eas e.

76 AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

5. Nan suidhichmid sinn fèin air dhoigh Chriosd-
uidh, chum an camadh a ghiùlan, gheibheamaid e
mòran ni 's fhasadh na tha sinn a' saoiisinn. —
Mata xi. 29, 30. " Gabhaibh mo chùing oirbh,
agus fòghlumaibh uam, agus gheibh sibh fois d'ar
n-anmaibh. Oir a ta mo chùingse so-iomchair,
agus a ta m'eallach èutrom." Cha n 'eil aig Sàtan
rathad 's an dòcha e buadhachadh, na bhi toirt a
chreidsinn air daoinibh, gu bheil e do-dheanta
dhoibh an inntinn a thoirt gu bràth gu strìochdadh
do 'n chamadh ; 's gur eallach e tha tur do-iom-
chair. Fhad 's a chreideas tu sin, bi cinnteach
nach tig an là bhios tu 'n comas a ghiùlan. Ach
cha 'n 'eil an Tighearna deanamh camaidh an crann-
chur neach air bith, nach fheudar a ghiùlan air
dhoigh a bhios taitneach dhasan, ged nach ann gu
foirfe. Mata xi. 30. Oir a ta neart freagarrach
dha sin air a dheanamh cinnteach anns a' chùmh-
nant. 2 Corint. iii. 5. Philip. iv. 13, agus an
uair a theid creidimh a dh' iarraidh nèirt as a'
chùmhnant, bheir e leis e gu cinnteach. Salm
xxviii. 7.

6. Ma ghiùlanas sibh air dhoigh Chriosduidh fo
'ur camadh an so, cha chàill sibh 'ur saothair, ach
gheibh sibh tre Chriosd làn duais nan gràs 's an
ath-shaoghal. 2 Tim. ii. 12. 1 Corint. xv. 58.
Tha beannachd air a chur an ce'ill air an neach a
ghiulaineas e, air an dearbh bhònn so, Seum. i. 12,
'* Is beannaichte an duine a ghiùlaineas buaireadh ;
oir 'nuair a dhearbhar e, gheibh e crùn na beatha^
a gheall an Tighearna do 'n droing a ghràdhaicheas
e." 'S e flaitheanas an t-àite do'n gabhar iadsan a
sheasas ri dearbhadh a' chamaidh. Tais. vii. 14,
— " Is iad so iadsan a thàinig à trioblaid mhòr ;
agus nigh iad an trusgain, agus rinn iad geal iad
ann am fuil an Uain/' 'Nuair a ruigeas sibh sin, cha
bhi comharradh dheth an làthair an 'ur crannchur,
ni mo bhios an ni a 's lugha do chuimhneachan an-

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

77

shocrach agaibh dheth ; ach meudaichidh e 'ur n-
aoibhneas, agus gieusaidh e 'ur moladh.

7. Mar giùlan sibh air dhoigh Chriosduidh an
camadh, caillidh sibh 'ur n-anama 's an ath shaoghal.
Iudas 15^ 16. Iadsan a tha cogadh ri Dia 'n an
crannchur an so, bithidh Dia a' cogadh riu-san
gu siòrruidh. Mar strìochd iad d' a chùing an so,
agus mar imich iad gu siòchail foidhpe, fighidh
esan a' chùing gu bràth mu'ra muineal, le cuibh-
reachaibh bith-bhuan, nach bi gu sìorruidh air am
fuasgladh. Iob ix. 4.

8. Ge b'e camadh a tha 'n crannchur neach air
bith^tha e ro choslach gu bheil camadh folaiseach
a' feitheamh na ginealaich so, a bhios ni 's ro dhèuch-
ainniche.

Tha 'n là so 'n a là peacachaidh os ceann làithean
ar n-aithrichean^ 'n a là 's am bheil Dia a' deanamh
camaidhean mòra ann an crannchur na muinntir is
ro ionmhuinne leis fein ; ach tha iad sin cosmhuil
ri bhi a' roimh-innseadh gu bheil a leithid a charn-
adh coitchionn & feitheamh na ginealaich, 's a dh*
fhàgas ar camaidhean uaigneach air ro bheag cud-
throm. 1 Pead. iv. 17^ 18. Air an aobhar sin
suidhichmid sinn fèin chum an camadh a th' ann ar
crannchur a ghiùlan gu cùbhaidh.

Ma tha sibh & feòrach cionnas a ruigeas neach air
a sin, bheir sinn air son seòlaidh.

TEAG. III Tha beachd a ghabhail air a cham-

adh crannchuir mar obair Dhè, 'n a mheadhon iom-
chuidh chum neach a thoirt gu giùlan gu ceart fodha.

1. Bheir sinn fainear ciod e sin a bhi toirt an aire
do'n chamadh mar obair Dhè,anns na cùig nithibh so.

'$ a cheud àite. A bhi fiosrachadh ciod an tobar
bho bheil e 'g èiridh. Gen. xxv. 22. Tha mar-
aon rèusan agus diadhachd ag teagasg dhuinn,
cha n e a mhàin beachd a ghabhail air a' chamadh

7»

AN CAMADH 'S 'a CHRANNCHUR.

nach urrainn dhuinn a sheachnadh, ach rannsach-
adh agus fiosrachadh mu 'n aobhar bho bheil e a5
sruthadh. Gu cinnteach cha 'n e ar roghainn-ne
e, ni mò cha 'n 'eil sinn a dh'aon obair 'g a dhean-
amh dhuinn fèin; agus cha *n 'eil ach faoineachd
a bhi 'g ràdh gur tuiteamas a th'ann ; cha
d'fhàs e leis fèin, ach air a chuìr le làimh èiginn air
ar son-ne. Iob v. 6. Agus tha sinn gu beachd a
ghabhail do'n làimh bho bheil e a' teachd.

'S an dara dite. A bhi toirt an aire do làimh
Dhè ann. Ge b'e làmh a th'aig creutair air bith
anns a' chamadh, cha bu chòir dhuinn gu h-iom-
lan ar beachd a shuidheachadh air, ach amharc
os ceann agus an taobh thàll dha ri oibreach-
adh làimh an àrd fhir-riaghlaidh. Iob i. 21,
As eugais so tha sinn a' deanamh Dia do'n chreu-
tair a tha 'n a mheadhon ann a bhi deanamh a' cha-
maidh, ag amharc air mar gu'm b'e a' mhàthar-
aobhair, ni a bhuineas gu sònruichte do Dhia,
Rom. xi. 36, agus mar sin bheir sinn sinn fèin
fo'n bhìnn sin. Salm xxviii. 5, " A chionn nach
toir iad an aire do ghnìomharaibh an Tighearna,
no do obair a làmh, sgriosaidh e iad_, agus cha tog
€ suas iad/'

'S treas àite. A bhi 'g a nochdadh dhuinn fèin
mar obair Dhè, a dh'oibrich e 'n ar 'n aghaidh-ne
air son crìochan naomh agus glic, freagarrach d'an
iomlanachd nèamhaibh. 5S e so am beachd ceart
a ghabhail do'n chamadh, agus an rathad bho 'ni
bheil giùlan gu h-iomchuidh fodha teachd. Cha
'n 'eil e gu bràth tearuinte gun an aire ghabhail do
Dhia anns a' chamadh, ach gle thearuinte gun an aire
ghabhail do'n chreutair, 'g a chur as leth Dhè, mar
nach biodh gnothach aig laimh air bith eile ris, do
bhrìgh gur e' làmh-san an còmhnuidh fior aobhar
na cùis. " Is e 'n Tighearn a th'ann : an ni sin a
ta maith 'n a shuilibh, deanadh e." 1 Sam. iii. 18.
Mar so cha do ghabh Daibhidh sùim air bith do

AN CAMADH ?S A* CHRANNCHUR.

79

Shimei, ach dh'amhairc e ri Dia a thaobh na cùis
mu'n do mhallaicheadh e ; coslach ri neach nach
gabhadh aire sam bith do 'n tuaidh, ach a bheachd-
aicheadh gu gèir air-san a bha 'g a làimhseachadh,
An so tha dà ni ri thoirt fainear.

1. Ordugh Dè a rùnaich an camadh sin air ar
son-ne bho shiorruidheachd : ee oir tha e 'g oib-
reachadh nan uile nithe rèir comhairle a thoile
fèin." Ephes. i. 11, an leabhar a th'air a shèuladh
anns am bheil sgrìobhta gach riaghan dubh a tha
deanamh a' chamaidh. Ge b'e gleann do dhorch-
adas, do chràdh, agus do bhròn troimh am bheil
sinne air ar giùlan, tha sinn gu amharc orra mar
air an deanamh leis na beanntaibh umha sin,
eadhon, ruintean Dhè a ta neo-ghluasadach. Saciu
vi. 1. Cha'n urrainn so bhi 'n a an-danadas air
bith anns a chùis sin, mar giùlan sinn e ni 's faide na
tha'n t-aobhar a' dol ann ar sealladh agus ann ar
faireachadh fèin ; oir an f had sin tha'n leabhar air
f hosgladh dhuinne chum amharc a steach ann.

2. Tha freasdal Dè a' toirt a' chamaidh mun
cuairt air ar son-ne ann an àm. ee Am bi dòrainn
ann am baile, 's nach e'n Tighearn a chuir ann
e V Amos iii. 6. Cha'n urrainn ni sam bith
tachairt dhuinn as èugais-san anns am bheil sinn
beò. Ge b'e làmh a dh'fheudas a bhi aig na creu-
tairibh ann an deanamh ar camaidh, ciod sam bith
a rinn no nach d'rinn iad da thaobh, is esan an Tì
a ta cur gach cuibhle chruthaiehte air ghluasad,,
agus nan sguireadh esan stadadh iadsan uile ; ged
tha e 'n còmhnuidh neo-chrìochnach fior-ghlan 'n a
ghnìomharaibh, ge b'e co neo-ghlan 's a tha iadsan
?n an ghìomhara fèin. Thug lob an dà ni so fain-
ear, caib. xxiii. 14.

'S a cheathramh dite. — A bhi gnàth smuaineach-
adh air mar obair Dhè. Cha'n e aon phladha
do'n t-suil a thoirt air, an doigh cheart, ach meur-

80

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

achadh agus heachdachadh gu socrach air mar
obair-san.

J. Tha sinn gu bhi gnàth-smuaineachadh air
so: do bhrìgh 's gur ni-èiginn do chruaidh-chas
mairsinneach an camadh, air an aobhar sin bu
chòir do'n smuain so, mar an leigheas, a bhi an
còmhnuidh air a cumail an cleachdadh. Tha
smuaintean eile thuilleadh air so a dh'f heumas sinn
a ghabhail a stigh, air chor 's nach urrainn dhuinn
e bhi 'n còmhnuidh a dh'aon obair ann ar n-inntinn;
ach feumaidh sinn a chur sìos mar raighailt
shuidhichte, a rèir 's mar tha sinn gus an camadh
a riaghladh, agus an cridhe chumail ann am fònn,
leis an tig e chum air cuimhne, a rèir 's mar bhios
feum àraid air a shon.

2. Air ar cleachdadh ann, mar bhios aobhar air,
Co luath 's a mhothaicheas sinn cràdh a' chamaidh,
bu chòir dhuinn an leigheas so a chleachdadh ;
'nuair a thòisicheas a chùing ris a' mhuinneal a
chiurradh, bu chòir an t-ungadh spioradail so a
cho'-chur. Agus ge b'e co tric 's a mhothaicheas
sinn an cràdh, 's e ar giiocas an t-ùngadh a cleachd-
adh mar an leigheas iomchuidh ; mar is tric a
ghnàthaichear e, 's ann is f hasadh dhuinn f haotuinn,
agus, mar an ceudna, 's ann is ro eifeachdaich e.

'S a chuigeamh dite Ann a bhi g a thoirt fainear

chum na crìche air son an do rùnaicheadh e dhuinne,
eadhon, chum ar toirt gu giùlan umhal fodha. —
Bheir truailleachd dhaoine orra smuaineachadh air
an doigh so ; agus mar a ta bharail truaillidh, mar
sin bithidh a' chrìoch agus a' thoradh truaillidh, mar
an ceudna. 2 Righ. vi. 33. " Feuch, tha'n t-olc
so o'n Tighearna ; c'ar son a dh'fheithinnse air an
Tighearna ni 's faide?" Ach feumaidh sinn a
thoirt fainear, agus a ghnàthachadh chum crìche
mhath, ma's àill leinn gu'm faigh sinn math dheth,
'g a ghabhail mar bhrosnachadh feumail chum ar
giùlan fo n chamadh a riaghailteachadh.

AN CAMADH JS A5 CHRANNCHUK.

81

II. Cionnus a thuigear e bhi 'na rnheadhon
iomchuidh chum neach a thoirt gu giùlan gu ceart
fo'n chamadh.

1. Cha 'n ann mar gu'm biodh e foghainteach
dheth fèin, agus mar a ta e ann fèin, air an toradh
sin a thoirt a mach. Ach,,

2. Mar a ta e air a chleachdadh ann an creid-
imh, ann an creidimh an t-soisgeil ; is e sin ri ràdh,
Cha'n e beachd lòm a pheacaich d'a chamadh.
erannchuir, mar obair Dhè, as èugais dàimh thearn-
aidh air bith ris, an doigh gu giùlan gu ceart
fodha; ach air dha creidsinn ann an Iosa Criosd,
agus Dia a ghabhail mar a Dhia, agus mar an
ceudna gur ann do obair Dhè an camadh, is e sin.
a Dhia-san, am meadhon iomchuidh chum a thoirt
gus an suidheachadh iimtinn agus an giùlan
taitneach sin. Tha mòran do luchd-eisdeachd ani
mearachd an so. 'Nuair a chluinneas iad a leithid
so no leithid sud a chùmhnanta lagha air an ainm-
eachadh chum an toirt gu ùmhlachd, air bàll tha
iad a' smuineachadh, gu'm buannaich iad a' chùis
le an neart-san a mhain. Mar an ceudna, tha
mòran do luchd-teagaisg ann^ a tha dì-chuimhneach-
adh Chriosd agus an t-soisgeil, a tha le neart
rèusan a' gabhail orra Criosduidhean a dheanamh
do dhaoine ; tha an sùilean araon air an cumail.
air chor 's nach "eil iad sl faicinn truaillidheachd
nàduir dhaoine^, a tha co mòr 's gu'n chuir e 'm
fior leigheas os ceann neirt rèusain ; 's e beagan do
dhroch cleachdaidhean_, an t-iomlan do'm bheil iad
seadhail, nithe a tha iad am barail a dh'fheudas a
bhi air an crathadh dhiubh le dian chleachdadh a
dheanamh do an comasaibh rèusantach fèin. Chum
a' chùis so a shoilleireachadh, thugaibh fainear,

'S a cheud àite. Am bheil e rèusantach a smuain-
eachadh gu'n cuirte 'n duine thuit, le nàdur air a
thruailleadh a dh'obair an aon rathad ri Adhamli
neo-chiontach ? Is e sin na feumaich a chuir

82

AN CAMADH 's A9 CHRANNCHUR.

coimeas ris a' mhuinntir shaoibhir, na bacaick a
cliuir air aon turus riu-san aig am bheil comas am
bùill. Bha stoc do chomasaibh gràsmhor aig Adh-
amh neo-chiontach, leis am feudadh e, le neart
breithneachadh rèusantach, gach dleasnas a choi-
ìionadh gu ceart. Ach c 'àit' am bheil sin againne ?
2 Cor. iii. 5. " Cha'n 'eil sinn foghainteach
uainn fèin chum ni sam bith a smuainteachadh
mar uainn fèin : ach is ann o Dhia a ta ar fogh-
ainteachd." Ge b'e neart a ta annta do anam anns
am bheil beatha spioradail, ciod an neart a ta annta
chum na màirbh^ mar a ta sinne thogail ? Ephes.
ii. 1.

'S an dara àite. Tha'n sgriobtuir gle shoilleir
air a cheann so, a' nochdadh feum do-sheachaint'
a' chreidimh. Eabh. xi. Agus sin an creidimh
a dh'aonas ri Criosd. Eoin xv. 5. C( As m'eug-
mhais-sa," is e sin, dealaichte uamsa, " cha'n ur-
rainn sibh aon ni a dheanamh;" cha'n urrainn
eadhon leis gach breithneachadh reusantach is ur-
rainn sibh a ghnàthachadh. Cionnas a thugadh na
deich àitheanta air beinn Shinai ? Cha'n ann mar
aig agairt dleasnais agus ùmhlachd, ach a' tois-
eachadh leis an t-soisgeul, chum a bhi air a chreid-
sinn 's a' cheud àite, *4 Is mi an Tighearna do
Dhia," &c- Mar an ceudna tha Solamh, neach ris
nach 'eil mòran a' gabhail mar Sgrìobhadair air a
dheachdadh a tha treorachadh chum Chriosd^, ach
niar fhealisanach beusach, a' toiseachadh a sgrìobh-
aidhean ann an toiseach a Gnàth-fhocail, ìe fior
shoisgeul. Agus feumaidh sinn e bhi gu soilleir
air aithris ann ar Bioballaibh maille ris gach àithne
bheusach, air neo ar suilean a dhùnadh, agus na
li-àitheanta so ghabhail as eugais ; is e sin toradh
ar nàimhdeas a thaobh nàduir do Chriosd. Nam
b'e 's gu'n gradhaichmid e ni bu mhò, chitheamaid
e an tuilleadh anns gach taobh duilleig, agus anns
gaeh àithne, a' gabhail an lagh bho 'bheul-san.

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

an treas dite. Thugaibh fainear ciod e a bhi
giùlan gu ceart fo'n chamadh crannchuirj ciod an
irioslachd anma; ciod an fhèin-aicheadh, agus an
strìochdadh iomlan do thoil Dhè a dh'fheumas a
bhi ann? ciod an gràdh do Dhia bho'm feum e
sruthadh ; cionnas a dh'fheumas urram d'a ghlòir
ar n-aomadh mar a' chrìoch àraid ; feuchaibh agus
faicibh mar 'eil e do-dheanta dhuibh ruigheachd
air as eugais a' chreidimh sin a roimh-ainmicheadh.
Tha fios agam gu'm feud Criosduidh ruigheachd air
as eugais làn dearbhachd: gidheadh 's ann a rèir
an tomhais 's am bheil iad a' creidsinn gur e Dia
an Dia-san, a bbios am buanachadh ann, tha iad
so araon a' cumail co'ionann ceum. O ciod a' ghnè
chridheachan a tha iad am barail a th'aca fèin, a
tha smuaineachadh gur urrainn dhoibh an dean-
amh folamh do'n chreutair aon mhòmaint ni's faide
na's urrainn dhoibh an lionadh le Dia., mar an Dia
'n a àite ! Gun teagamh, feudaidh daoine., le neart
breithneachadh reusantach iad fèin a thoirt gu
giùlan ceart fo'n chamadh, bho'n leth a mach^ mar
rinn iomadh Ana-criosduidh ; ach cha ruigear gu
bràth air suidheachadh spioraid Criosduidh fodha,
as eugais creidimh ann an Dia.

Leithsgeul. " Ma's ann mar sin a tha chùis
's iad na naoimh a mhàin a ta comasach air feum a
dheanamh do'n bheachd sin.

Freagradh. \'S iad gu cinnteach, agus do gach
beachd reusantach eile, air-son fìor fheum Criosdail.
Agus cha'n 'eil sin a' ciallachadh, ach gur ann a
mhàin air son nam beo, aig am bheil comas am
buill, a tha na seolaidhean sin chum imeachd gu
ceart ; agus uime sin chum gun dean sibh feum
iomchuidh dheth, rùnaichibh creidsinn anns a'
cheud àite.

III. Daingnichidh mi gu bheil e 'n a mheadhon
iomchuidh chuin neach a thoirt gu giulan ceart fo'n

84

AN CAMADH ?S A9 CHRANNCHUR.

chamadh. Chithear so, ma bheir sinn fainear na
ceithir nithe so.

1. Tha e ro fheumail chum ar 'n inntinn a
thoirt bho bhi smuaineachadh air na nithibh so
mu'n chamadh, a tha brosnachadh ar truaillidh-
eachd ; mar a ta, a bhi cuir bacadh air ar toil agus
air ar 'n iarrtas, an taitneas a bhiodh againn anns
a' chùis a dhol a rèir ar càil fèin, cia cronail, cia
mi-reusantach, cia reasgach, &c, a tha inneal a
ehamaidh dhuinne. Cha'n 'eil ann a bhi smuain-
eachadh air na nithibh so ach seideadh teine 9s an
taobh a stigh ; ach bhiodh ar suilibh a thionndadh
air mar obair Dhè ?n a leigheas air ann an rathad
togail na h-inntinn dheth. 2 Sam. vi. 9, 10.
Agus cha'n e a mhàin gu bheil a leithid sin a thog-
ail air falbh air na smuaintibh ceadaichte, ach iom-
chuidh agusfeumail.

2. Tha ullachadh modhannail ann chum an tor-
adh math so thoirt a mach. Ged nach 'eil sinn air
ar leigheas le neart reusain a mhàin ; gidheadh tha
e air a thoirt air aghaidh^ cha'n ann le gluasad bòrb
ach an ann rathad reusantach. Eph. v. 14. Tha
buaidh mhodhannail aig an ni so air ar reusan, a
tha comasach eagal a chuir oirnn chum gèill a thoirt
dha, agus tha e toirt mòran argumaidean chum
gu'n giùlanmaid air mhodh Criosduidh for ar cam-
adh.

8. Tha e ri chreidsinn gu bheil e air òrduchadh
le Dia chum na crìche sin, " Ann ad uile shìigh-
ibh aidich e, agus seòlaidtt esan do 0^6^^^^^^."
Gnàth. iii. 6. Oir cha'n 'eil anns a' chreutair deth
fein ach ni gun bhrìgh gun ghluasad, agus fior
dhìomhanas. Gnìomh. xvii. 28. e òrdugh Dhè
a ni meadhon air bith freagarrach chum na crìche sin.
Mata iv. 4. Uime sin^ cha n 'eil ann an ni sam
bith a ghnàthaichear chum na crìche sin_, as eugais
so a chreidsinn, ach a bhi deanamh Dia do'n
chreutair ; uime sin, tha e gu bhi air a ghnathach-

AN CAMADH ?S a' CHRANNCHUR.

m

adh ann an urradh ri Dia, a rèir focail an òrduigh
sin, 1 Tim. iv. 4, 5. Agus tha gach ni freagarr-
ach do'n chrìoch chum an d'òrduicheadh e le Dia.
Dh'òrduicheadh a ni so chum na crìche sin ; agus
uime sin tha e 'n a mheadhon freagarrach air a
shon.

4. Feudar a bhi 'g earbsa gu'n oibrich an Spiorad
leis, agus tha e 'g oibreachadh leis annta-san &
ta creidsinn, agus a tha 'g amharc ris air a shon,
do bhrìgh gur meadhon e a dh'òrduich e fèin.
Tha Papanaich, Laghalaich, agus gach uile neach
shaobh-chràbhach, a' deilbhiomadh meadhon naomh-
aichidh, agus cha'n e a mhàin aig am bheil
coslas, ach aig am bheil freagarrachd mhodhannail
chum na crìche sin; ach tha iad buileach neo-
eifeachdach, do bhrìgh gu bheil iad coslach ri Abana
agus ri Pharphar, as eugais òrduigh Dhè chum ar
leigheas do ar mùire ; uime sin, cha'n 'eil an Spior-
ad ag oibreachadh leo, do bhrìgh 's nach iad a
h-aon d'a mheadhonaibh-san, ach meadhonan a
dheilbh an cridheachan fèin. Agus a chionn gu
bheil na meadhonan a dh'òrduich Dia neo-eif-
eachdach as eugais an Spioraid, cha'n urrainn iad so
gu bràth a bhi eifeachdach. Ach air do'n ni so bhi
air òrduchadh le Dia, tha'n Spiorad aig oibreachadh
leis.

Feum. Uime sin, gabhaibh an seòladh so chum
?ur toirt gu giùlan ceart fo'n chamadh 'n ur crann-
chur. Cleachdaibh sibh fèin ri bhi g a thoirt
fainear mar obair Dhè. Agus a chum 'ur cobh-
air gu feum 'a dheanamh dheth, air dhoigh 's
gu'm bi e eifeachdach? tairgeam na comhairlean so a
leanas,

1. Thugaibh fainear e mar obair ur Dè ann an
Criosd. 'S e so an rathad gu ùrachadh le gràs an
t-soisgeil, agus mar sin gu dheanamh ni's so-ghiùl-
ainte. Salm xxii. 1 — 3. Bheir a bhi faicinn làimh
Athar anns a' chamadh mòran do'n t-searbhadas as,

*6

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

agus ni e 'n leigheas ni's mìlse. Air an aobhar so
bithidh e feumail, (1.) Dia a ghabhail gu nrinneach
mar 'ur Dia fo 'ur camadh. Salm cxlii 4, 5. (2.)
Ann 'ur 'n uile chòmhrag ris a' chamadh, creidibh
gu seasmhach, agus tagraibh 'ur còir ann-san_, 1 Sam.
xxx. 6.

2. Gabhaibh beachd ni's farsuinge air a* chamadh
]e bhi sealltuinn air an dàimh anns am bheil Dia
agus a bhuadhan a' co'sheasamh dhuibh. Thugaibh
fainear gur e obair 'ur Dè e, obair 'ur 'n Athar, 'ur
Brathar is seine, 'ur Ceann, 'ur Fear-posda, &c.j
agus gu bheil e gu cinnteach air son 'ur math.
Thugaibh fainear a naomhachd agus a cheartas, a
tha nochdadh nach 'eil e deanamh eucoir oirbh ; a
thròcair agus a mhaitheas, nach 'eil 'ur cor ni 's
miosa ; àrd-uachdranachd_, a dh'f heudas 'ur riarach-
adh anns a' chùis.

3. Thugaidh faìnear ciod an earrann do dh'ohair
Dhè a ta ann, cionnus a ta e 'n a obair mhothach-
aidh, gu peacadh a thoirt chum na cùimhne ; na
obair chronachaidh, chum 'ur smachdachadh air
son 'ur 'n amaideachd ; no obair bhacaidh, chum 'ur
dùnadh suas bho shlighibh a' pheacaidh, ni as eugais
chum am biodh sibh ullamh gu ruith ; na obair
dhearbhaidh, chum 'ur staid, 'ur gràsan, agus 'ur
truaillidheachd f hoillseachadh ; na obair chuir air
dial, chum 'ur cuir air dial bho'n t-saoghal, agus 'ur
'n ullachadh air son nèimh.

4. Ann ar *n uile smuaintibh mu thimchioll, air
a' mhodh so_, amhaircibh suas air son a Spioraid
chum an deanamh eifeachdach. 1 Cor. iii. 6. Gu
ma h-ann a ghiùlanas sibh mar so fodha air mhodh
Criosduidh, gus an dìrich Dia e aon chuid an so no
air nèamh.

AN CAMADH 's AJ CHRANNCHUR.

87

Gnath. xvi. 16.

Is feàrr a bhi do spiorad iriosal maitte riu-san
a ta ciùin, na a* chreack a roinn maille ris rta
h-uaibhrich.

Nani b'urrainnear daoine a thoirt aon uair gu
ehreidsinn, gu'm b'fhearr dhoibh an inntinnean a
lùbadh ri'n camadh crannchuir, nan camadh a
dhìreadh a rèir an càil, an sin bhiodh iad air an
rathad cheart chum an cùisean a thoirt gu deadh
bhuil. Eisdibh ma ta ri breith Dliè anns
chùis sin. " Is fearr a bhi do spiorad iriosal
maile riu-san a ta ciuin, na a' chreach a roinn
maille ris na h-uaibhrich/> Anns na briathraibh
sin.

'S a' cheud àite. Tha coimeas air a shuidheach-
adh, eadar dà phàirtidh, agus dà phùinc anns ani
bheil iad aig eadar-dhealachadh gu mòr.

1. 'S iad na pàirtidhean a' mhuinntir iriosal agus
a' mhuinntir àrdanach, a ta 'g eadar-dhealachadh
mar a ta na nèamha agus meadhon na talmhainn :
tha mhuinntir àrdanach an còmhnuidh a' streapadh
suas, agus ag èiridh gu h-àrd ; tha mhuinntir iriosai
toilichte le bhi màgaran air an làr, ma's e sin toiì
Dhè. Gabhamaid beachd orra ni's ro shònruichte
mar a ta 'm bònn teagaisg 'g an nochdadh.

1. Air an darna làimh tha mhuinntir irìosaL
An so tha earrann araon air a leughadh,, agus air
a mìneachadh leis an Spiorad Naomh, agus cha n
'eil iad ag eadar-dhealachadh ach a mhàin ann an
litir; 's e cheud droing a' mhuinntir bhochd a ta fo
amhghar, a tha iosal 'n an cor ; an dream aig am
bheil camadh comharraichte 'n an crannchur a
thaobh trioblaid a leagadh orra, leis am bheil an
staid air a deanamh iosal anns an t-saoghal. *S

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

iad an dara droing a' mhuinntir mhacanta no chiuin
agus iriosal, a tha iosal 'n an spiorad, co math 's 'n
an staid, agus aig am bheil an inntinnean air an
toirt a mhàin a rèir an crannchuir. Tha 'n da
chuid so a' deanamh suas cliù na muinntir iriosail so.

2. Air an làimh eile tha mhuinntir àrdanach,
ùallach, agus àrd-inntinneach. Tha e air a smuain-
eachadh an so gu bheil trioblaidean, agus cam-
aidhean 'n an crannchur-san mar an ceudna ; oir,
is comharradh air buaidh a bhi roinn na creiche,
agus tha buaidh a' cur an cèill gu'n robh cath
ann.

2. 'S iad na pùincean anns am bheil na pàirtidh-
ean so ag eadar-dhealachadh, eadhon, a bhi do
spiorad iriosal, agus a' roinn na creiche.

Feudaidh a' mhuinntir iriosal agus a ta fo àmh-
ghar air uairibh an cor f haotuinn air atharrachadh,
feudaidh iad a bhi air an togail suas air ionad àrd,
agus a' chreach a roinn, mar a rinn Hanna, Iob, &c.
Feudaidh na h-uabhraich air uairibh a bhi air an
tilgeadh sios agus air am bruthadh, mar bha Pha-
raoh, Nebuchadnesar, &c. Ach cha*n i sin a cheist^
Co dhiubh is feàrr a bhi air ar togail suas maille riu-
san a ta iriosal, no air ar tilgeadh sios maille riu-san
a ta àrdanach ? Cha bhiodh dragh air bith anns a
cheist sin a f hreagradh.

Ach 's i cheist, Co dhiubh is feàrr a bhi do
spiorad iosal agus iriosal, ann an staid iosal, maille
riu-san a ta iriosal agus fo àmhghar, no neach a
thoil fèin fhaotuinn_, agus a chreach a roinn maille
ris na h-uabhraich? Nan labhradh daoine fior
smuaintean an cridhe, rachadh a cheist sin a f hreag-
airt calg-dhìreach an aghaidh a' bhùinn-teagaisg.
Uime sin^ is iad so na pùincean a th' air an coim-
easachadh, agus a th' air an cur ri aghaidh a cheile
an so. (1.) Air an darna làimh, a bhi do spiorad
iriosal maille ris a* mhuinntir chiùin a ta fo àmh
ghar, (no mar tha e 's an Eabhra,) a bhi do spior

AN CAMADH 'S A9 CHRANNCHUR.

89

ad iosal, oir tha 'm focal anns a' cheud chainnt a'
ciallachadh a bhi iosal ann an crannchur no ann
an cor ; mar sin 's i phùinc a th' air a sònruchadh
an so, a bhi maille riu, no ann an cor na muinntir
iriosal a ta fo àmhghar, aig am bheil an spiorad
air a thoirt a mhàin chum a' chrannchuir iosail sin ;
isleachd an spioraid a' cothromachadh isleachd a'
chrannchuir. (2.) Air an làimh eiìe, a chreach
a roinn maille ris na h-uabhraich. 'S i phùinc a
tha gu bhi air a toirt fainear an so, a bhi maille
riu no ann an cor nan uaibhreach, aig am bheil an
crannchur air a thoirt le fior ainneart gu bhi rèir
an càil ; mar a ta 'n dream, a tha meas gu bheil
iad fèin a' fulang eucoir, a' strìgh ann an cath ri
'n naimhdibh, a' toirt buaidh agus a' roinn na creiche
a rèir an toile.

'S an darna dite, A' bhreith a thugadh, anns am
bheil a cheud aon air a mheas ni 's feàrr nan aon
mu dheireadh : iC Is feàrr a bhi do spiorad iriosal
maille riu-san a ta ciuin, na a' chreach a roinn
maille ris na h-uaibhrich," &c. Nam biodh an
dà phàirtidh so air an cur fa'r comhair-ne, b'fhearr
dhuinn ar crannchur a' ghabhail maille riu-san a
tha do staid iosal, aig am bheil an spioradan air an
toirt a mhàin co iosal, r' an crannchur^ na bhi maille
riu-san a tha do spioradaibh uaibhreach àrdanach,
aig am bheil an crannchur air a thogail suas a rèir
an càil. Is feàrr spiorad iriosal na staid air a h-
àrdachadh.

TEAGASG. — Tha ginealach ann do mhuinntir
iriosal a ta fo àmhghar, aig am bheil an spiorad
air isleachadh agus air a thoirt a mhàin a rèir an
crannchuir, aig am bheil an cor anns an doigh sin,
ni's feàrr na cor na muinntir àrdanach a tha faot-
uinn nan uile nithe rèir an toile agus an cdil.

I. Bheir sinn fainear ginealach na muinntir irios-

90

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

ail a ta fo dmhghar, aig am bheil an spiorad air a
thoirt a mhàin a reir an crannchuir.

Anns a' cheud dite. Cuiridh sinn sìos beagan do
bheachdaibh coitchionn mu'n timchioll.

1 . Tha 'n leithid a ghinealach anns an t-saoghal,
olc 's mar ta e. Tha 'm bònn teagaisg gu soilleir
'g an ainmeachadh, agus tha 'n sgriobtuir ag dean-
amh luaidh orra ann an earrannaibh eile ; mar ann
an Salm ix. 12, agus x. 12 ; Mata v. 3 ; Luc. vi.
20. C'àit' an iarr sin air an son ? Cha'n ann air
nèamh, oir cha'n 'eil a h-aon fo àmhghar an sin ;
no ann an ifrinn, — cha'n 'eil a h-aon chiuin no
iriosal an sin, aig am bheil an spiorada air an toirt a
mhàin a rèir an crannchuir. Uime sin, feumaidh
e bhi gur anns an t-saoghal so tha iad, far am
bheil staid na deuchainn.

2. Mar biodh a' chuis mar sin, cha bhiodh luchd-
leanmhuinn air bith aig Criosd mar a bha e s an
t-saoghal. B'esan ceann na ginealaich sin, agus
tha iad uile a' leantuinn 'eiseimpleir. 4 * Fòghlum-
aibh uain, oir 3 ta mise macant' agus iriosal an
cridhe." Mata xi. 29. Agus air son onoir-san,
agus onoir a' chroinn-cheusaidh, cha bhi 'n saoghaì
gu bràth a dh'easbhuidh orra am feadh a mhaireas
e. Rom. viii. 29. " An dream a roimh-aithnich
e, roimh-òrduich e iad mar an ceudna, chum bhi
comh-chosmhuil ri dealbh a Mhic." Tha iomh-
aighs' a' co'sheasamh anns an dà ni so, fulangas
d'am priòmh-earrainn irioslachd.

3. Gidheadh tha iad gu cinnteach gle ainneamh
anns an t-saoghal. Tha Agur a' toirt fainear, gu
bheil ginealach eile ann (Gnàth. xxx. 13.) Ci Tha n
sùilean àrda_, agus fabhraidhean an sùl air an tog-
ail suas") a tha calg-dhìreach 'n an aghaidh so^ agus
is iad so a' chuideachd is mò gu mòr. Cha'n 'eil
an crannchur iosal trioblaideach co ro ainneamh^
ach 's ainmig a tha fònn iriosal spioraid cùing-
cheangailte ris. Is iomadh spiorad àrdanach a

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

n

tha fantuinn àrdanach a dh/aindeoin ilsead an
crannchuir.

4. Cha'n urrainn dhoibh a bhi ni's lionmhoire
ann an àireamh na fìor phobull Dè ; oir cha toir
ni's lugha na gràs Dhè inntinnean dhaoin' a mhàin
bho'n àirde nàdurrach, agus an toil a dheanamh
rèidh ri toil Dhè. 2 Cor. x. 4, 5. Feudaidh
daoine bhi gabhail orra bhi umhailt do chrann-
chur iosal àmhgharaclr, do bhrìgh 's nach urrainn
dhoibh a leasachadh,, agus gu bheil iad a' faicinn
gur dìomhain a bhi strì 'n a aghaidh ; ach 's e gràs
irioslachaidh, a dh'fheumas an spiorad a thoirt gu
fìrinneach d'a ionnsuidh.

5. Ged is ann do'n ghinealach sin a tha pobull
Dè uile, gidheadh tha cuid dhiubh d'am buin an
comhaìradh sin ni's ro shònruichte. Tha'n t-slighe
gu nèamh tre iomadh àmhghar do na h-uile,
Gnìomh. xiv. 22, agus gidheadh tha uile luchd-
leanmhuinn Chriosd air an deanamh rèidh ris, Luc.
xiv. 26, ach tha cuid dhiubh ni 's ro chomharr-
aichte air am fòghlum ris na cuid eile, aig am
bheil an spiorad air irioslachadh leis, agus air a
thoirt a mhàin a rèir an crannchuir. Salm cxxxi.
2. " Gu deimhinn shocraich agus chiuinich mi
m' anam, mar leanabh a chuireadh o chìch a
mhàthar ; mar leanabh a chuireadh o'n chìch tha
m' anamsa." Phil. iv. 11, 12. "Oir dh'fhògh-
luim mi, ge b'e staid am bheil mr, bhi toilichte.
Is aithne dhomh bhi iosal, agus is aithne dhomh
mar an ceudna pailteas a mhealtuinn : anns gach
àit,, agus anns na h-uile nithibh theagaisgeadh mi,
araon pailteas a shealbhachadh agus uireasbhuidli
fhulang."

6. Tha sealladh gle fhàbharach air a ghabhail
anns na flaitheanas, do dh/fhònn iriosal anama,
agus do rùn agus aomadh gnàthaicht' a' chridhe
s an t-suidheachadh sin. Nam b'e 's gun amhairc-
mid air son ginealach a tha gu h-iomlan air m

$2 AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

glanadh bho àrdan agus bho mhòrchuis cridhe an
aghaidh an crannchur àmhgharaich anns gach àm,
cha'n fhaighmid a h-aon dhiubh anns an t-saoghal
so ; ach 's e a' ghinealach a tha Dia a' meas iriosal,
an dream a tha gu trèibhdhìreach aig oidheirp-
eachadh agus a' deanamh an dìchioll chum ruigh-
eachd air, agus a tha cumail slighe na h-ùmhlachd
so riaraichte, ged tha iad air uairibh air an seideadh
a leth-taobh, tha iad a' pilltinn d'a ionnsuidh a rìs.
2 Cor. vii. 12; Seum. v. 11.

'S an dara àite. Gabhaidh sinn beachd shòn-
ruichte d'an cliù, anns am bheil na tii nithe so.

' S a' cheud dite. Tha trioblaid an crannchur na
ginealaich iriosail sin, a tha ni's feàrr na ghinealach
àrdanach a tha soirbheachadh, is ginealach i do
mhuinntir fo thrioblaid, a tha Dia a' cumail fo
smachdachadh a' chùmhnaint. Feudaidh sinn a'
gabhail anns na dha so : —

1. Tha cùing do thrioblaid a dhaon seòrsa no
do sheòrsa eile gu minig orra, Salm lxxiii. 14.
Ma tha "tosd air nèamh," cha'n 'eil e ach rè
" leth-uaire." Taisb. viii. 1. Tha Dia gu tric ag
amharc orra, mar tha maighstir ag amharc air a
sgoileiribh, agus mar a tha 'n lighiche air a
mhuinntir euslainteach ; 'nuair a tha e, mar gu'm
b'ann, a' dearmad dream eile. Taisb. iii. 19. Tha
iad air an cleachdadh ris a' chùing, bho thàinig iad
a steach do theaghlach Dhè. Salm cxxix. 1, 2, 3.
Tha Dia 'g a faicinn math air an son. Tuir. iii.
27, 28.

2. Tha cùing shònruichte do thrioblaid, a
chomharraich Dia air an son, a' leantuinn riu,
agus is ann gle ainmig, ma tha iad idir, a' faotuinn
lasachaidh uaipe. Luc. ix. 23. 'S e sin an deuch-
ainn àraid, 's e sin camadh an crannchuir, 's e sin &
chùing tha na luidh orra chum an cumail ann an
gnàth chleachdadh. Feudaidh an deuchainnean
eile bhi air am mùthadh, ach 's cudthrom a' chùing

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

sin a tha 'n còmhnuidh ceangailte riu, agus 'g an
cromadh sìos.

'S an dara aite. Tha suidheachadh iriosal 'n an
aigne agus 'n am fònn spioraid. Is ginealach iad do
mhuinntir chiuin iriosal,, a thug Dia le gràs an
spioraid a mhàin, bho 'n ardan fèin. Agus mar

SOj

1. Tha barail iosal agus shuarrach aca dhiubh
fèin: do na tha iad fèin : 2 Cor. xii. 11., do na 's
urrainn doibh fèin a dheanamh; 2 Cor. iii. 5.s
d'am fiùthalachd fèin; Gen. xxxii. 10., agus d'an
toillteannas fèin ; Tuir. iii. 22. Air dhoibh beachd
a' ghabhail orra fèin ann an sgathan lagh agus
iomlanachd Dhè, tha iad g am faicinn fèin 'n am
meall do neo-iomlanachd agus do pheacadh. Iob
xlii. 5, 6.

2. Tha barail àrd agus urramach aca mu Dhia.
Salm cxliv.

3. Tha iad air an teagasg leis an Spiorad ciod e
Dia; agus mar sin tha iad a' gabhail a steach
smuaintean urramach mu thimchioll. Tha iad 'g a
mheas mar Ard-uachdaran an t-saoghail, gu bheil
iomlanachd neo-chrìochnaichte, agus 'obair comh-
lionta. Tha iad ag amharc air mar thobair an sonais^
mar Dhia ann an Criosd, a' deanamh nan uile nithe
gu math ; ag earsba ri 'ghliocas, ri 'mhaitheas agus
ri 'ghaol, eadhon far nach urrainn doibh faicinn,
Eabh. xi. 8.

3. Tha barail fhàbharach aca mu mhuinntir eile,
co f had 's a dh'fheudas iad ann an ceartas. Phil, ii.
3. Ged nach comasach dhoibh gun bhi toirt fain-
ear an cionta folaiseach, gidheadh,, tha iad ullamh
gu'n oirdheirceas aideachadh, agus meas a bhi aca
orra d'an rèir. Agus do bhrìgh gu bheil iad a?
faicinn iad fèin a' mealtuinn ni 's mò do thròcairibh
agus do shocharaibh chum ruigheachd air naomh-
achd, na tha iad a' faicinn muinntir eile a' mealt-
uinn, agus am mi-fheum a tha iad a' deanamh

94 AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

dhiubh, tha iad ullamh gu amharc air muinntir eile
mar ni's feàrr na iad fèin, 'nuair a shàmhluicheas
iad an coirean,

4. Tha iad gu h-iriosal ag aideachadh a bhi umhal
do Dhia agus d'a thoil. Salm cxxxi. 1, 2. Tog-
aidh an t-àrdan neach suas an aghaidh Dhè,, bheir
irioslachd e air ais g'a àite, agus cuiridh e sios e aig
cosaibh 'ard Thighearna, ag ràdh, " Gu deanar do
thoil air talamh/' &c. Cha'n 'eil iad ag iarraidh
an riaghlaidh ni's mò, ach tha iad toilichte gu'n
suidheadh Dia fèin air stiuir an gnothaichean, agus
gu'n riaghladh e 'n t-iomlan air an son. Salm
xlvii. 4.

Cha'n 'eil iad ag iarraidh nithe àrda, ach tha
iad a' rùnachadh a bhi toilichte le nithibh iosal.
Salm cxxxi. 1. Bheir irioslachd a mhàin na
smuaintean àrda_, a tha 'n t-àrdan a' togail suas an
aghaidh nèimh ; tarruingidh e sgàile thar gach
oirdheirceas agus airidheachd phearsonta an làthair
an Tighearna, agus bheir e thairis an t-iomlan do'n
bheil aig an duine do'n Tighearna,, chum a bhi mar
cheumaibh gu cathair a ghlòire. 2 Sam. xv.
25, 26.

6. Tha iad ullamh gu bhi 'g àrdachadh nan tròc-
airean a bhuilicheadh orra, Gen. xxxii. 10. Ni
àrdan cridhe tàir agus dearmad air na tròcairibh a
tha neach a' sealbhachadh, agus suidhichidh e 'n
t-sùil air an ni a tha dh'uireasbhuidh air còr neach,
's ni e neach coslach ris na cuileagaibh, a theid
seachad air na h-àitibh slàn,, agus a chruinnicheas
nan sgaoth air a' chrèuchd. Air an làimh eile, tha
irioslachd a' teagasg do dhaoinibh a bhi 'g ath-aith-
ris nan tròcairean a tha iad a mealtuinn anns a
chor is isle, agus comharradh a chuir air na nithibh
math a sheilbhich iad, no tha iad a' seilbheachadh.
Iob ii. 10.

'S an treas àite. An spiorad air a thoirt a mhàin
a rèir an crannchuir. Is iosal agus is trioblaideach

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

9-?

an crannchur-san ; ach tha 'n spiorad cheart co iosai
ris, air dha bhi troimh ghràs, air a thoirt a mhàin
d'a rèir. Feudaidh sinn a ghabhail anns na cùig
nithibh so.

1. Tha iad ùmhal dha mar ni ceart. Mic. vii. 9.
"Giùlainidh mi corruich an Tighearna, a chionn
gu'n do pheacaich mi 'n a aghaidh." Cha 'n 'eil
cruaidh-chas air bith ann ar cor, ach sin a thug sinn
oirnn fèin ; uime sin, is ceart gu'm pògamaid an
t-slàt, agus gu'm bitheamaid 'n ar tosd foidhpe,
agus gu'n islichmid ar spiorad a re'ir ar crannchuir.
Ma ghearanas iad, 's ann orra fèin a ghearanas iad ;
cha'n 'eil an cridheachan ag èiridh suas an aghaidh
an Tighearna, 's ni 's lugha gu mòr a dh'thosglas
iad am beòil an aghaidh nan neàmha. Tha iad a'
firinneachadh Dhè agus 'g an dìteadh fèin^ tlm iad
a' cur urraim air a naomhachd agus air fhireannt-
achd gun smal 'n a ghnìomhachadh 'n an aghaidh-
san.

2. Tha iad a' siubhal gu tosdach fodha mar ni
so-fhulang. Tuir, iii. 26 — 29. *' Is math bhi ann
an dòchas, agus feitheamh gu fòil ri slàinte an
Tighearna. " Is maith do dhuine chùing a ghiùlan
'n a òige ; suidhidh e 'n a aonar, agus bithidh e 'n a
thosd, a chionn gu'n d'rinn e a giùlan. Cuiridh
e 'bheul anns an duslach, ma 's teagamh gu'm bì
dòchas ann." Am feadh a tha'n spiorad neo-
cheannsuichte air a chaothach fo'n chùing, coslach
ri damh neo-chleachdta rithe, tha'n spiorad a tha
rèidh r'a chrannchur a' siubhal gu ciuin foidhpe.
Tha iad a' faicinn gur ann do thròcairean an
Tighearna nach 'eil a' chùis ni's miosa ; tha iad a?
togail na crois lomnochd, mar a ta Dia 'g a leagadh
sìos, as eugais nan leth-troman sin a tha aignidh-
ean buaireasach a' cur rithe : agus mar sin tha e
da rìreadh a' tighinn gu bhi ni's fhasadh ghiùlan
na shaoil leo a b'urrainn e bhi, coslach ri eallach
air a deanamh ris an druiin.

96

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

3. Tha iad toilichte leis, a thaobh 's gur ann bho
chearnaibh eile tha iad a tarruing an sòlais agus
ni h-ann bho 'n staid as an leth a mach, eadhon
mar a ta 'n tigh a' seasamh gramail an deigh do'n
phrop air nach robh a thaic a bhi air a thoirt air
falbh. " Ged nach toir an crann-fìge uaith blàth,
agus ged nach fàs air an f hìonain cinneas ; gidheadh
ni mise gàirdeachas anns an Tighearna." Hab. iii.
17, 18. Mar so rinn Daibhidh ann an là theann-
dachd, " Ghabh e misneach dha fèin anns an
Tighearn a Dhia." 1 Sam. xxx. 6. Is comharr-
adh air spiorad nach deachaidh a thoirt gu bhi
umhal d'a chrannchur, neach a bhi ann an dìth
misnich agus air cromadh sìos fo chruaidh-chas a'
chamaidh, mar gu'm b'e ch8r anns an t-saoghal an
t-aon ni ris an robh a shonas an urradh. 'S e
easbhuidh irioslachd a tha toirt air sòlasaibh dhaoine
fàs agus crìonadhj lìonadh agus traoghadh a rèir
coslais iomadach an crannchuir anns an t-saoghal.

4. Tha iad & gabhail tlachd ann, mar ni a ta
freagarrach agus math air an son. Isa. xxxix. 8.
2 Cor. xii. 10. Tha daoine gabhail seòrsa do
thlachd ann an oibreachadh purgoid, ged tha i 'g an
goirteachadh gu gèur ; tha iad a' smuaineachadh
gu reusantach annta fèin, gur e is feàrr agus is
fallain air an son : mar sin tha na h-anaman iriosal
so a' meas an crannchuir trioblaideach mar leigheas
spioradailj feumail, iomchuidh, agus math air an
son ; seadh_, ni 's feàrr air an son anns an àm, do
bhrìgh gu bheil e air a thoirt le'n Athair neàmh-
uidh : agus mar sin tha iad a' ruigheachd air tlachd
naomh a ghabhail 'n an crannchur iosal trioblaid-
each.

Tha'n spiorad iriosal a' tarruing a mhilseachd so
as an t-searbhadas a tha 'n a chrannchur, a' breith-
neachadh cionnas a tha'n Tighearna, leis a' chrann-
chur thrioblaideach sin, a cumail air ais an lòin
bho na h-ana-miannaibh mi-riaghailteach, chum

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

91

s gu n cuirear bàs iad le goirt : cionnas a tha e
gearradh air falbh nan sruth-chlaisean leth-taobh,
chum 's gun ruith an t-iomlan do shruth gràidh an
anama d a ionnsuidh fe'in ; cionnas a tba e toirt
dheth agus a' cumail dheth 'n duine eallach agus
a' bacadh nan sòlasa talmhaidh, chum gu'n ruith e
nis cabhagaich an t-shghe gu nèamh.

5. Tha iad a' foisneachadh ann, mar staid as
nach 'eil iad ag iarraidh teachd à mach, gus am
faic Dia a thug iad da ionnsuidh, iomchuidh an
toirt as do 'dheadh thoil. Isa. xxviii. 16. Ged
tha àm saorsa spioraid neo-cheannsuichte an còmh-
nuidh ullamh,, bithidh eagal air an anam iriosal guJn
teid a thoirt a' mach as a' chrannchur thrioblaià-
each ro luath. Cha bhi e air son atharrachadh air
a staid, gus an toir na flaitheanas rau'n cuairt e ;
gidheadh cha 'n 'eil sin a' cur bacadh air ùrnuigh,
agus cleachdadh a dheanamh do na meadhonaibh
a th air an òrduchadh, ann an earbsa ris an Tigh-
earna; ach feumaidh e creidimh, dòchas, foighi-
dinn, agus ùmhlachd. 2 Sam. xv. 25, 26.

II. Bheir sinn fainear ginealach na muinntir àrd-
anaich a tha faotuinn nan uile nithe rèir an toil agus
an càil. Agus 'n an cliù-san mar an ceudna tha tri
nithe.

S' a cheud àite, Tha croisean 'n an crannchur. Mar
an ceudna tha'n deuchainnean air an comharrach-
adh air an son le riaghladh freasdail, agus ge b"e
inbhe anns am bheil iad anns an t-saoghal, chaJn
urrainn doibh an t-iomlan dhiubh a sheachnadh.
Oir thugaibh fainear.

1. Gu'n d'rinn an aimhreite agus an dìomhana?.
a thugadh a steach chum an t-saoghail le peacadh
an duine, e neo-chomasach do dhaoinibh a dhol
troimh an t-saoghal as eugmhais còmhlachadh ris a
sin a chuireas mì-shuaimhneas orra. Ecles. i. 14.
Thionnda am peacadh an saoghal bho bhi 'n a
phàrras gu bhi 'n a phreas drise; agus cha'n 'eil

AN CAMADH 's a' CHItANNCHUR,

rathad air dol troimhe as eugais a bhi air ar
rèubadh. Mar a dh'itealaicheas na meanbh-chuileag-
an 's an t-samhradh mu'n cuairt dhoibh-san a
bhios ag imeachd a mach ann an earradh riomhach,
co math 's raun cuairt dhoibh-san ann an aodach
suarrach; mar sin còmhluichidh croisean anns an
t-saoghal ris a' mhuinntir àrdanach co math 's ris a'
mhuinntir iriosal.

2. Tha àrdan an cridhe gu h-àraid 'g am fàgail
fosgailte do chroisibh. Ni cridhe àrdanach crois
dha fèin, far nach còmhluicheadh a h-aon ri anam
iriosal, Ester v. 13. Ni e fior chrois deich uair-
ean ni's truime na bhiodh i do'n mhuinntir iriosaL
Tha ginealach na muinntir àrdanaich coslach ri
ionntagach agus ri callaidibh-droighinn, ris an
gramaich nithe bhios ag itealaich mu'n cuairt, 'nuair
a theid iad seachad air nithibh iosal agus rèidh ;
mar sin cha'n'eil dream sam bith ni's fosgailte do
chroisibh na iadsan, ged is iad is neo-chomasach air
an giùlan.

'*S an dara àiie. Mar tha e soilleir, bho'n àrdan
a tha riaghladh 'n an spioradaibh. Cha deachaidh
an spiorada riamh a cheannsachadh le obair fior
irioslachaidh, tha iad a' fantuinn aig an àirde anns
na shuidhich truaillidheachd nàduir iad ; air an
aobhar sin cha'n urrainn dhoibh air sheol sam bith
a' chùing a chuireas Dia orra ghiùlan. Tha'm
muineal air at le droch ghalar an àrdain agus na
feirge ; uime sin^ aon uair 's gu'n toisich a' chùing
ri beantuinn ris, cha 'n urrainn tuille socair a bhi
aca. Feudaidh sinn beachd a ghabhail an so air
cor na ginealaich àrdanaich ann an trì nithibh.

h Tha iomadaidh meas ac' orra fèin : agus
m ar sin tha'n inntinn àrdanach ag ràdh, Cha bu
chòir do'n duine cromadh sìos do'n chùing ; tha i
ro shuarrach air a shon. Ciod an dìomhanas at-
mhor a th' ann an sin. Escod. v. 2. " Cò e an
Ti^hearna, gu'n eisdinn-sa r'a ghuth ?" Air an

AN CAMADH 5S A* CHRANNCHUR.

99

aobhar sin tha obair irioslachaidh feumail chum
neach a thoirt gus . a' chùing a ghabhail air, co
dhiubh is i cùing àithntean Chriosd no an fhreas-
dail. 'S anns an tuigse tha a' cheud mhearachd ;
uaithe sin tha Solamh gu gnathaichte a' gairm
amadain do'n duine aingidh ; a rèir sin 's anns an
tuigse a tha cheud bhuille do'n iompachadh,, ann a
bhi dearbhadh an fheum a th* air irioslachd. Tha
daoine ni's mò 'n am barail fèin, na da rìreadh a tha
iad, uime sin, cha taitinn e ruinne, Dia bhi dean-
amh cùisean freagarrach ris na tha sin da rìreadh.

2. Tha fèin-thoil neo-chlaodhte annta,, ag eiridh
bho'n iomadaidh meas a th' aca orra fèin, agus tha i
'g ràdh nach gèill iad. Ecsod. v. 2. 'S i so a'
cheist a tha eadar neàmh agus sinne. Cò dhiubh
is i toil Dhè no ar toil-ne a dh' feumais a bhi dean-
ta 1 Tha toil Dhè naomh, ach tha ar toil-ne truailì-
idh ; uime sin cha'n urrainn doibh cordadh ann
an aon. Tha Dia ag ràdh 'n a fhreasdal gu'm feuni
ar toil-ne geilleadh d'a thoil-san ; ach sin cha dean
i, gus am bristear an fhèith iaruinn a tha innte.
Rom. vi. 7. Isa. xlviii. 4.

Tha dòmhlas do dh'aignidhibh neo-cheannsuichte
annta tha deanamh còmhnadh ris an fhèin-thoil ;
agus tha iad ag ràdh, Cha ghèill i. Rom. vii. 8, 9.
Mar sin tha'n cogadh a' toiseachadh, agus tha cath
an leth-stigh agus an leth-muigh do'n duine. Seum.
iv. 1.

(1.) Tha Dia naomh a' cur an aghaidh fèin-thoii
nan crèutairean uaibhreach le' fhreasdal, a' riaghladh
agus a' stiùradh nithe an aghaidh an tograidh ; air
uairibh le làimh neo-mheadhonach fèin, mar ann
an cùis Chàin. Gen. iv. 4, 5, air uairibh le làimh
dhaoine bhi deanamh nithe an aghaidh an càil,
mar ann an cùis Ahaib, dha 'n do dhiùlt Nabotli
'fhion-lios. 1 Righ xxi. 4.

(2.) Tha'n cridhe agus an toil àrdanach, do nacli
comasach strìochdadh do'n chvois, 's nach fhuiMng ;t

100

AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

bhi air an ceannsachadh, ag èiridh suas na h-agh-
aidh, agus a' cogadh air son na h-uachdranachd,
le uile neart aignidhean neo-cheannsuichte. 'S e
tha 's an rùn a' chrois atharrachadh, eadhon an cam-
adh, agus a chuis a thoirt gu bhi rèir an inntinn-
ean fèin ; 'seso aobhar a chogaidh mhì-naomha so,
anns am bheil,

1. Cuideachd dhubh do dh'aignidhibh ifrinneil
a tha g eiridh suas, agus & toirt ionnsuidh air
nèamh fèin, eadhon, mi-thoileachadh, cion-foighid-
inn, gearan, frionas, agus an leithidean sin.
" Claonaidh amaideachd duine a shlighe, agus an
aghaidh an Tighearna ni a chridhe gearan." Gnàth.
xix. 3. Tha iad so a' cur feirg anns a' chridhe,
gruaim anns a' ghnuis. Gen. iv. 6. 's air uairibh
a' tilgeadh a mach lòd do ghearanaibh feargach
agus mi-chiatach. Iudas rann 16, agus air uairibh
do thoibheumaibh. 2 Righ vi. 33.

2. Tha cuideachd eile tha dol air an aghaidh,
agus a' toirt ionnsuidh air a* mheadhon no air
meadhonaibh na crois, eadhon, fearg,, corruich,
buaireas, dioghaltas, mi-run, &c. Gnàth. xxvii. 4.
Tha iad so a' cur an duine bho bhi 'g a sheilbh-
eachadh fèin. Luc. xxi. 19. a' lionadh a chridhe
le goil theas. Salm xxxix. 3. a bhèul le gleadhraich
agus cainnt shalach. Eph. iv. 31. agus a' sèideadh
bagraidh a mach. Gnìomh. ix. 1. agus air uairibh
a' cur nan làmhan air obair, ni aig am bheil crìoch
ro dhùbhailceach. Mata v. 21, 22. mar ann an
cor Ahaib agus Naboith. Mar so tha mhuinntir
àrdanach a,' toirt air aghaidh a' chogaidh, agus mar
is trice a' càll a' chath, agus tha chrois a' fantuinn
neo-ghluasadach a dh'aindeoin na 's urrainn doibh
a dheanamh ; seadh, agus tha iad fèin air uairibh a'
tuiteam anns a cho'stri : tha e crìochnachadh 'n an
sgrios. Escod. xv. 9, 10. Ach cha'n ann mar sin a
tha chùis anns a' bhònn teagaisg.

'S an treas àite. Tha sinn gu'n toirt fainear, mar

AN CAMADH 's A* CHRANNCHITR. 101

a* faotuinn na h-uile ni a rèir an toil agus an càil.
Tha so a' cur an cèill,

1. Gu bheil freasdal naomh a' gèilleadh do fhèin-
thoil neo-cheannsuichte an duine, agus a' leigeil
leis ruith a rèir a chàil. Gen. vi. 3, tha Dia a' faic-
inn iomchuidh gu'n tuiteadh an connsachadh leis.
oir cha soirbhich e chum a mhath. Isa. i. 5. Mar
sin tha'n t-srian air a leigeadh mu mhuineal an duine
àrdanaich, agus tha na bu mhiann leis aige : " Tha
Ephraim air a dhlù-cheangal ri iodholaibh, leig
leis." Hos. iv. 17-

2. Gu bheil am miann a' fantuinn 'n a làn neart.
Salm lxxviii. 30. " Cha robh iad air an sgarachd-
uinn 0 am miann." Tha Dia air uairibh ann an
suidheachadh a' chumhnaint, a' toirt an toil fèin
d'a shluagh, agus tha e 'g an suidheachadh far am
b'àill leo bhi ; ach anns a chor sin, tha'm miann
sin air a cheannsachadh, agus tha iad mar chloinn air
an cur bhàrr na ciche. Salm x. 17. Ach an so tha'm
miann a' fantuinn neo-chlaoidhte ; tha na h-uaibh-
rich aig iarraidh lòin air a shon, agus 'g a f haotuinn.

3. Gu bheil a' chrois air a h-atharrachadh, agus a
chuing air a toirt dhiubh. Salm lxxviii. 29. Cha
b'urrainn doibh smuaineachadh air an inntinnean a
thoirt gu bhi rèidh ri'n crannchur ; ach chath agus
ghleachd iad 'n a aghaidh, gus am bheil e air a thoirt
gu bhi rèir an càil : Mar sinn is leo fèin an là, tha
bhuaidh air an taobh.

4. Tha'n duine toilichte a chionn 's gu'n bhuann-
aich e 'phùinc, eadhon mar a ta neach 'nuair a ta e
roinn na creiche. 1 Righ xxi. 18, 19.

Mar so tha cor na ginealaich iriosail a ta fo àmh-
ghar, agus cor na ginealaich àrdanaich a ta soirbh-
eachadh, air an cur an cèill.

III. A nis tha mi gus an teagasg, no breith a
bhùinn-teagaisg a dhaingneachadh. Gur feàrr eor
a' cheud dream no cor na dream mu dheireadh.
'S fearr a bhi ann an cor iosal thrioblaideach, leis an

102

AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

spiorad air irioslachadh agus air a thoirt a mhàin
gu bhi rèidh ris a' chrannchur, na bhi do spiorad
uaibhreach àrdanach, a' faotuinn a' chrannehuir ah
a thogail suas do rèir, agus cùisean a' dhol a rèir
toil, dùrachd, agus càil neach. Bithidh so soilleir
bho na nithibh so a leanas,

'S a cheud àite. Tha barrachd co mòr aig irios-
lachd thar àrdan, 's nach uarrainn a bharraidh-
eachd failingeadh ann an cor air bith. Ged lean-
adh gach trioblaid a th'anns an t-saoghal an spior-
ad iriosal, agus ged leanadh gach soirbheachadh a
th'anns an t-saoghal an t-àrdan, bithidh a' chuid is
feàrr an còmhnuidh aig an irioslachd ; mar a ta 'n
t-òr ni's ro oirdheirc air an otrach na uiread a'
luaidh ann an cisde. Oir,

J . Is mìr do dh/ioinhaigh Dhè irioslachd. 'S e
'n t-àrdan mìr is barraichte do dh'iomhaigh an
diabhoil. Gabhamaid beachd air-san, neach is e
fìor iomhaigh pearsadh an Athar, agus chì sinn e
" macant agus iriosal an cridhe." Mata xi. 29.
Cha d'fhuiling neach riamh ni bu mhò do dh'àmh-
ghair na esan,, gidheadh bha a spiorad gu h-iomlan
rèidh r'a chrannchuir. Isa. liii. 7. " Shàruicheadh
e, agus rinneadh ainneart air, gidheadh cha d'fhosg-
ail e a bheul." Is mìr dealreach sin do dh/iomh-
aigh Dhè: oir ged nach urrainn Dia bhi iosal a
thaobh a chor agus a staid, gidheadh tha e do dh'-
irioslachd neo-chrìochnach. Isa. lvii. 15. Cha
ghiùlain neach sam bith mar ghiulanas esan. Rom.
ii. 4, cha'n fhuiling neach sam bith gu foighidneach
uiread a strì an aghaidh a thoil ris-san, ni a th'air
a thairgse dhuinne chum ar misneachaidh ann an
àmhghar mar dhealraich e ann an Criosd. et Uime
sin thugaibh fainear esan a dh/fhuiling a shamhuiì
sin do ana-cainnt o pheacachaibh 'n a aghaidh fèin,
air eagal gu'm bi sibh sgìth agus lag ann bhur n-
inntinnibh." Eabh. xii. 3.

Air an làimh eile, 's e 'n t-àrdan dearbh iomh-

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

103

aigh an diabhoil. 1 Tim. iii. 6. Am meas sinne
sinn fèin a rèir àirde ar spioradan ? Cuiridh Sàtan
geall ris an neach is àirde againn anns a phùinc sin ;
oir, ged is e is ro thruaighe, gidheadh 's e is ro
àrdanaich a th/anns a' chruitheachd gu leir. Tha
uidhe ro mhor eadar a spiorad agus a chrannchur;
tha a spiorad co arda ri cathair Dhè, agus a chrann-
chur co iosal ri ifrinn ; agus mar a ta e do-dheanta
gu'm bi a chrannchuir gu bràth air a thogail suas a
rèir a spioraid ; mar sin cha tig a spiorad gu bràth
a nuas gu bhi rèir a chrannchuir : uime sin, bith-
idh e gu sìorruidh a' cogadh ri 'chrannchur. Air
an aobhar sin, cha 'n 'eil fois air bith aige, eadhon
aig an àm so, ach a' dol rau'n cuairt. aig iarraidh
fois^ ach cha Veil e a' faotuinn a bheag.

A nis^ nach feàrr a bhi coslach ri Dia, na coslach
ris an diabhol ? Coslach ris-san an Tì is e tobar
nan uile mhath, na coslach ris-san am bith is e tobar
agus sruth-chlais gach uilc ? Am bheil e so-dheanta
gur urrainn ni sam bith a mheidh a thionndadh an
so, agus am barrachd a thoirt a chum an taobh eile ?
" Uime sin is feàrr a bhi do spiorad iriosal maille
riu-san a ta ciuin/' &c.

2. Tha irioslachd agus ciuineachd spioraid 'g ar
'n uidheamachadh air son co' chomuinn agus comh-
luadair ri Dia ann an Criosd. Tha 'n t-àrdan a'
deanamh Dhè 'n a nàmhad dhuinn. 1 Pead. v. 5.
Tha ar sonas 's a' bheatha so agus anns an ath-bhea-
tha an urradh ri ar comhluadar càirdeil ri neàmh.
Mar 'eil sin againn, cha'n urrainn ni sam bith ar
càll a' dheanamh suas, Salm xxx. 5. Ma tha sin
againn, cha'n urrainn ni sam bith ar deanamh
truagh, Rom. viii. 31. " Ma ta Dia leinn, co
dh'fheudas bhi 'n ar n-aghaidh V' A nis, co iadsan
leis am bheil Dia ach a' mhuinntir chiùin agus
iriosal ? Iadsan a th/ann an Criosd tha iad air an
deanamh coslach ris. Tha e 'g am beannachadh,
agus a' cur an cèill gur iad oighreachan crùin na

304 AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

glòire. u Is beannuicht' iadsan a ta bochd n an
spiorad : oir is leo rìoghachd neimh." Mata v. 3.
'Nuair a theid e seachad air na h-uabhraich, amh-
aircidh e orrasan ge b'e co iosal Js a tha an cor. Isa.
Ixvi. 2. Bithidh meas aig orra, ge b'e mar tha iad
air an cur suarrach: "Ge h-àrd an Tighearna,
gidheadh seallaidh e air an iriosal ; ach aithnichidh
e an t' uaibhreach fad as." Salm cxxxviii. 6. Gabh-
aidh e còmhnuidh maille riu, ge b'e co bochd 's a
tha an àite-còmhnuidh. Isa. lvii. 15. Gu cinnteach
àrdaichidh e iad ann an àm iomchuidh, ge b'e co
iosal 's a tha iad 'n an luidh an dràsd. Isa. xl. 4.

Cò iadsan a tha Dia a' cur 'n an aghaidh ? Tha
na h-uaibhrich. Iadsan tha e a mallachadh. Ier.
xvii. 5, agus tioramaichidh & mhallachd sin suas
an gàirdean fadheoidh. Tha 'n duine àrdanach a*
cur an aghaidh Dhe' ; tha e deanamh a dhè dheth
fèin, agus b'àill leis gu'n deanadh an dream a tha
mu'n cuairt air an dia-san dheth mar an ceudna ;
tha e a* beuchdaich agus ann an dian-chorruich, mur
tuit iad sìos 'n a làthair. Ach bheir Dia a mhàin e.
Isa. xl. 4. Salm xviii. 27.

A nis, nach feàrr a bhi air ar 'n uidheamachadh
air son co 'chomuinn ri Dia, na E bhi cath 'n ar n-
aghaidh a dh*aon char ?

3. Is dleasnas irioslachd a tha taitneach do Dhia_,
is peacadh an t-àrdan a tha taitneach do'n diabhol.
Isa. lvii. 15. 1 Tim. iii. 6.- Tha Dia ag iarraidh
oirnne bhi iriosal, gu h-àraid fo àmhghar, "agus
bithibh air bhur sgeadachadh le h-irioslachd, "
1 Pead. v. 5, 6. Is e sin ar truscan cubhaidh.
Ghabhadh ris a* Chìs-mhaor iriosal, agus dhiùltadh
am Phairiseach ardanach. Feudaidh sinn a ràdh
mu'n ghinealach àrdanach, mar ann 1 Tesal. ii. 16.
<( Oir thàinig an fhearg orra gus aJ chuid a 's faide."
Cha'n 'eil iad a* toileachadh aon chuid Dhia no
dhaoine, ach a mhàin iad fèin agus an Diabhol, ris
am bheiliad coslach 'n an àrdan. A nis, is e dleasnas
an còmhnuidh is feàrr na peacadh co dhiubh.

AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

105

'S an dara dite. Tha niòran fois agus sàmhchair
inntinn acasan aig am bheil an spioradan air an
toirt a mhàin a rèir an crannchuir thrioblaidich, am
feadh a ta na h-uaibhrich, a dh'fheumas an crann-
chur fhaotuinn air a thogail suas a rèir an inntinn,
ann am mi-shuaimhneas, trioblaid agus cràdh.
Thugaibh fainear an so, gu bheil, air an darna làimh,

1. Suaimhneas inntinu, agus socair an leth stigh,
'n a bheannachd mhòr^ ris am bheil sòlasa na beatha
so 'n urradh. Cha'n urrainn ni sam bith as eugais
so beatha neach a' dheanamh sonadh. Dan. v. 6.
— Agus far am bheil so air a chumail suas cha'n
urrainn ni sam bith a' dheanamh truagh. Eoin xvi.
33. Air da so bhi air fhaotuinn ann an Dia, tha
dùbhlan air a thoirt do uile thrioblaidibh an t-saogh-
ail. Salm xlvi. 2 — 4. Coslach ris an leanabh a'
seoladh ann am meadhon nan tonnan atmhor.

2. Tha'n spiorad a th'air a thoirt a mhàin gu bhi
rèidh ris a' chrannchur a' deanamh agus a' cumail
na sith-chainnt so 's an leth-stigh. 'S ann bho eas-
aonachd ar 'n inntinn ri ar crannchur a tha gach uile
thrioblaid a th' ann ar crannchur 's an t-saoghal ag
e'iridh ; nam biodh an inntinn airatoirt gu bhi rèidh
ris a' chrannchur air bàll sguireadh an t-iomlan do
'n bhuaireas ; biodh i air a cumail anns an f hònn
sin, agus bithidh an duine aig fois 'n a thrioblaid,
coslach ri creag nach gluais na h-uisgeachan a ta
bualadh oirre. Colos. iii. 15. " Agus biodh sìth
Dhè a' riaghladh ann bhur cridhe, chum am bheil
sibh mar an ceudna air bhur gairm.,>

Air an làimh eile^ thugàibh fainear,

1. Ciod a mhì-shuaimhneas inntinn a tha na
h-uaibhrich a' fulang mu'm faigh iad an crannchur
a thogail suas a rèir an inntinn. u Chleachd iad an
teanga ri labhairt bhièug ; sgithich iad iad fein a'
cur an gnlomh do-bheart/' Ier. ix. 5. Seumas iv.
2. ^Tha sibh a* miannachadh, agus cha'n 'eil
agaibh : tha sibh a' màrbhadh, agus a' dian-shànnt-

106

AN CAMADH 'S 'a CHRANNCHUR.

achadh, agus ni 'n comas duibh ni fhaotainn : tha
sibh a cathachadh agus a cogadh,, gidheadh cha'n
'eil agaibh." — Ciod na saighdean do chràdh-phianadh
do dh'iomaguin, do fhrionas, agus do smuairean a
a dh'f heumas iad fhulang ? Ciod na h-aignidhean
mi.rianail a tha cogadh an leth-stigh dhoibh ? Agus
ciod am mi-shuaimhneas anabarrach inntinn a tha
iad a' bruchdach a mach ? Ciod an an-f hois anns an
robh Haman, mu'n d'fhuair e àithne 'n Righ chum
dìoghaltas a* dheanamh air Mordecai ?

2. 'Nuair a gheibh iad a chùis a rèir an inntinn,
cha diol e 'n luach. Cha toir a mhealtuinn uiread a
thaitneas agus a thoilinntinn dhoibh, 's a thug a bhi
do easbhuidh a chràdh dhoibh. Bha so soilleir ann
an cor Rachel, a thaobh cloinne bhi aice ; agus anns
a chor sin. Salm lxxviii. 30,, 31. Tha cuileag
mharbh anns an oladh-ungaidh a tha milleadh a
bholaidh a bha iad ag earsba fhaotuinn uaithe.
Toradh a spionar do chraoibh an f hreasdail, mu'm
bi e abuich, cuiridh e dèisinn air na fiacalaibh gu
h-ealamh. Dearbhaidh e bhi coslach ris & mhanna
a ghleidheadh thar oidhche. Ecsod. xvi. 20.

3. Cha'n 'eil ach greim neo-chinnteach aca dheth ;
cha mhair e maille riu. Tha e aon chuid air a
thoirt uatha gu luath, agus tha iad ceart far an robh
iad a ris : " Thug mise righ dhuit ann am fheirg,
agus thug mi air falbh e ann am chorruich/' Hos.
xiii. 1 1 . Air dhoibh freumh do dh'àrdan a bhi annta,
tha e gu h-ealamh a' seargadh air falbh ; air neo tha
iadsan air an toirt uaithe-san air chor 's nach 'eil
comas aca air a mhealtuinn. Amhuil a fhuair
Haman an àithne ; ach mu'n d'thàinig latha cuir an
gnìomh shiubhaìl esan.

'S an treas àite. Tha iadsan a tha faotuinn an
spioraid air a thoirt a mhàin a rèir an crannchuir
àmhgharaich^ a' buannachd pùinc ni's ro luach-
mhoire na ladsan a tha 'n an àrdan o! togail suas an
crannchuir gu bhi rèir an inntinn. Gnàth. xvi. 32.

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

107

" Is fearr an tì a ta màll chum feirge na gaisgeacbg
agus an tì a riaghlas a spiorad fèin na esan a ghlacas
àrd bhaile."

L Bithidh so soilleir, ma bheir sinn fainear^ nach
'eil an aon mu dheireadh a' dheanamh a chor ni's
f 'eàrr ach a thaobh nithe bho'n leth a mach, ach ni
cheud aon an duine ni's feàrr, " Is mò bheatha nam
biadh." — Tha'n duine ni's ro luachmhoire na gach
uile goireas saoghalt a tha e a' mealtuinn. Uime
sin, tba barrachd aig an ni sin a ni an duine ni's
feàrr air an ni sin nach dean ach a mhàin a chrann-
chur ni's feàrr. Abair far am bheil dithis gu tinn
gu bheil a h-aon diubh air atharrachadh bho leaba
neo-shocrach gu leaba shocrach, gidheadh tha'n tinn-
ea9 a' sior mhairsinn ; tha'n aon eile dhiubh an
còmhnuidh 'n a luidh, air an leaba neo-shocrach,, ach
tha'n tinneas air a chùiteachadh, co chuireadh an
teagamh nach e cor an aon mu dheireadh is feàrr ?
Amhluidh 'an so, &c.

2. 'S e ar 'n aignidhean a thoirt fo cheannsail ni
is ro oirdheirc na ged gheibheamaid an saoghal gu
h-iomlan a cheannsachadh a rèir ar toil : oir anns a'
chor sin is sinn ar 'n uachdaranan fèin, do rèir sin
ann an Luc. xxi. 19. An àite sin tha sinn anns a
chor eile 'n còmhnuidh 'n ar traillean do'n mhaighis-
tir is miosa. Rom. vi. 16. Anns an darna cor tha
sinn tearuinte, ge b'e stòirm a shèideas ; anns a chor
eile tha sinn fosgailte do mhìltibh chunnartan.
Gnàth. xxv. 28. " Mar chathair briste sìos,, gun
bhalladh, tha am fear aig nach 'eil ceannsal air a
spiorad fèin.,,

3. 'Nuair a thig iad maraon gu breith a thoirt orra,
bithidh e soilleir gu'n mheudaich an dara h-aon
àireamh an deadh oibre, ann an toirt an spiorad gu
bhi rèir an crannchuir ; 's an aon eile, àireamh an
droch oibre ann an toirt an crannchuir gu bhi rèir
an spioraid. Oir tha ar gnothach ri Dia a ta uile-
f hiosrach, agus tha gach gnìomh an taobh a stigh 'n

108

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHtm.

a obair, mhath no olc, 'n a shuilibh-san, as am feum-
ar cunntas a thoirt. Rom. ii. 16.

Tha crannchur trioblaideach cràiteach, ach far am
bheil e air a riaghladh gu ceart, tha e gle thorach ;
tha e a' cumail gràsan an spioraid an cleachdadh
annsa Chriosduidh, a luidheadh an codal air mhodh
eile. Ach cha'n 'eil gnìomh air bith do ghèilleadh
do thoil Dhè fo'n chrois, no gnìomh do dh' earbsa
ann air son cobhair, nach bi air a chur air chuimhne
mar dheadh oibre ann an clàr-cuimhne nam flaithean-
ais. Mal iii. 16. Agus tha iad so air an toirt air
an aghaidh le trioblaid

Air an làimh eile, cha'n 'eil èiridh air bith a tha
'n cridhe àrdanach a' deanamh an aghaidh a chrann-
chuir, no ionnsuidh chealgach a tha e toirt chum a
dheanamh a rèir ar càil, co dhiubh a shoirbhicheas e
no nach soirbhich, nach 'eil air a mheas mar dhroch
obair an làthair Dhè. Uime sin, cia mar bhitheas
àireamh an leithide sin a dh' oibre air an lionmhoir-
eachadh leis a chogadh anns am bì a' chreach air a
roinn !

Feum 1. Air son Seòlaidh, Uaithe so feudaidh
sinn f hòghlum, 1. Cha'n i an toil fèin fhaotuinn
is fèarr air son muinntir an còmhnuidh. Is lion>
mhoir iad nach urrainn a bhi rèidh ri toil Dhè d'
an taobh, a tha faotuinn an toil fèin le dioghaltas.
Salm lxxxi. 11, 12. " Cha do ghabh Israelrium,
uime sin thug mi thairis iad do ana miann an cridhe
fèin ; dh'imich iad 'n an comhairle fèin." Theag-
amh gur e is toilichte agus is tainich 's an àm,
ach cha'n e is tearuinte- Uime sin, na deanadh
rnuinntir uaill asda fèin ged choisneadh iad nithe
air an doigh sin leis an làimh làidir; na deanadh
iad gàirdeachas air son a leithid sin a bhuaidh ; fos-
glaidh an cunntas a ghabhar dhiubh mu dheireadh
an suilean.

2. Tha'n neach a tha fo thrioblaid agus a tha
giùlan na crois, aig am bheil a chrannchur air a

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

109

chumail iosal, co fada bho bhi 'n càll, 's gur ann a
tha e faotuinn mòr bhuannachd leis^ ma tha spioracl
air a thoirt a mhàin do rèir. Agus ma chì e chor
ann an solus neo-mhearachdach focal Dè, tha e ann
an còr ni's feàrr na ged gheibheadh e 'n t-iomlan a
rèir a chàil. Anns an darna rathad diubh so tha
soithichean na feirge air an deanamh iomchuidh air
son sgrios. Salm lxxviii. 29 — 31. Anns an rathad.
eile, tha soithichean na tròcair air an deanamh iom-
chuidh air son glòir, agus is ann mar sin a tha Dia
a* teagasg a chuid fèin. Tuir. iii. 27.

3. Is feàrr gèilleadh do Fhreasdal na cogadh 'n a
aghaidh ged bhuadhaichdmid. 'S e geilleadh do
shuidheachadh an àrd uachdarain araon ar dleasnas
cubhaidh agus ar buannachd is mo. Tha sinn a'
deanamh ni's ro urramaiche agus ni's ro ghlice an
rathad so ghabhail ; oir ciod an onoir is urrainn
bhi ann do'n chreutair tagradh an aghaidh a Chruith-
ear ? oir ge b'e mar dh'fheudas cuid a bhaiteallan
soirbheachadh anns a' chùis sin, feudaidh sinn a bhi
cinnteach gu'm bì a' bhuaidh air taobh nam flaith-
eanas anns a' chogadh. 1 Sam. ii. 9. " Oir le
neart cha bhuadhaich duine sam bith."

'S an dite mu dheireadh. 'S mòr is feàrr air ar
son-ne ar spiorad fhaotuinn air a thoirt a mhàin na
ar crannchur bho'n leth a mach fhaotuinn air a tho-
gail suas. Ach cò tha creidsinn so ? Tha na h-uile
dhaoine strì ri'n crannchur bho'n leth a mach a
thogail suas ; tha chuid is mò do dhaoinibh caoin-
shuarrach mu n spiorad a thoirt a mhàin, agus tha
iad ro thearc a tha feuchainn ris. Agus ciod e sin
ach a bhi fo chùram mu dheoch a thoirt dhoibh-san
a tha gu tìnn agus pàiteach_, ach ioma-chomadh
mu leigheas iarraidh air an son^ leis am bì am
pathadh air a chasgadh.

Fevm 2. Air son earaiL Mar a chòmhluicheas
sibh ri croisibh 'n ar crannchur anns an t-saoghal^ gu
ma feàrr leibh ur spioradan fhaotuinn air an irios-

110

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

lachadh agus air an toirt a mhàin, no chrois fhaot-
uinn air a h-athari*achadh. Gha'n 'eil mi ciallach-
adh nach f heud sibh gach uile mheadhon laghail a
chleachdadh chum 'ur crois athaiTachadh, ann an
earbsa ri Dia : ach a mhàin gu 'm bi sibh ni 's mo
fo chùram chum 'ur spiorad fliaotuirm gu cromadh
agus gu lubadh, na 'ur camadh crannchuir fhaotuinn
air a dhìreadh.

Brosnachadh 1. Tha e mòran ni's feumaile air
ar son-ne ar spioradan fhaotuinn air an irioslachadh
fo'n chrois,, na chrois f haotuinn air a h-atharrachadh.
Cha'n 'eil a h-atharrachadh feumail ach a mhàin
air son socair na feòla, ach tha'n spiorad irioslachadh
feumail chum buannachd ar 'n anaman, chum an
glanadh agus an toirt gu staid slàinte agus leigheis.

2. Bithidh buaidh anabarrach math aig irioslachd
spioraid air crannchur trioblaideach, ach cha bhi
buaidh air bith aig atharrachadh a' chamaidh air
spiorad àrdanach. Eutromaichidh an irioslachd a
chrois gu mòr aig an àm, Mata xi. 30, agus ann an
àm iomchuidh giùlanaidh e gu glan air falbh i.
1 Pead. v. 6. Ach cha'n e an camadh a thoirt air
falbh an meadhon chum a' mhuinntir àrdanach ir-
ioslachadh ; ged dh'fheudadh e brosnachadh a bhac-
adh^ gidheadh tha 'n galar a sior mhairsinn.

3. Smuainichibh annaibh fèin cia cunnartach agus
eu-dòchasach an cor, a' chrois a bhi air a togail air
falbh mu'm bì an spiorad air irioslachadh ; is e sin,
mheadhonan an leighis a bhi air an spiònadh air
falbh, agus air an dùnadh suas uainne, am feadh a
ta cumhachd a' ghalair fathast a mairsinn ; an deuch-
ainn a bhi air a toirt air falbh mu'n d' thug sinn
dearbhachd mhath air bith m'ar timchioll fe'in,, agus
mar sin a bhi air ar toirt thairis le ar leighiche mar
mhuinntir chàillte. Isa. i. 5. Hos. iv. 17.

Feum 3. Air son seòlaidh. Ann an creidsinn
an t' soisgeil, gabhaibh Dia mar 'ur Dia ann an
Criosd chum 'ur slàinte shiòrruidh^ agus buanaich-

AN^HAMADH *S A} CHRANNCUR. 111

ibh a gnàth smuaineachadh air mòrachd agus air
naomhachd Dhe, agus air 'ur truaighe fèin ; mar sin
hithidh sibh air 'ur 'n irioslachadh fo làimh chumh-
achdaich Dhè ; agus, ann an àm iomchuidh, tog-
aidh e suas sibh.

1 Peadar v. 6.

Uime sin islichìbh sibh fèin fo làimh chumhachd-
aich Dhè, chum as gun drdaich e sibh ann an dm
ìomchuidh.

Ann an toiseach a' chaibideil so,, tha'n t-Abstol
1 ag earalachadh seanairean na h-eaglais 'n an dleas-
nasan a thaobh an t-sluaigh ; agus a rithist an
t-sluaigh 'n an dleasnasan araon a thaobh an seanair-
ean agus eatorra fèin_, ni a tha e a' gabhail a steach
anns an aon fhocal sin, Umhlachd- Air an aobhar
^ sin, tha e a' moladh irioslachd mar an t-àrd
mheadhon chum nan uile thoirt gu'n caochladh
dhleasnasaibh fa leth. Tha so air earalachadh le
argumaid a th'air a toirt bho'n làimhseachadh
eadar-dhealaichte a tha'n Tighearn a' toirt do'n
mhuinntir àrdanach agus iriosal ; arin a bhi cur an
aghaidh an darna h-aon agus a' nochdadh deadh-
ghean do'n aon eile. Is earail ar bònn-teagaisg a
th'air a tarruing bho na bheaclid sin.

I. Agus annsan tha againn an dleasnas a tha
sinn gu thòirt fainear : *' Air an aobhar sin, islich-
ibh sibh fèin fo làimh chumhachdaich Dhè, chum
as gu'n àrdaich e sibh ann an àm iomchuidh."
Agus an sin feudaidh sinn fhaicinn.

1. Staid na muinntir dh'am bheil e air a thairgse.
iadsan a ta fo làimh chumhachdaich Dhè} a dh'is-
lich a làmh-san, no shuidhich e rathad eiginn iosal
a thaobh an crannchuir anns an t-saoghal. Agu§
leo so, tha mi saoilsinn, gu bheil air an ciallachadh,
cha'n e a mhàin iadsan a tha fo àmhghairibh àraid

112

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

coinharraichte, ni is e crannchur cuid, ach niar an
ceudna iadsan, a tha le freasdal Dè air an isleachadh
air sheol sam bith, ni is e crannchur nan uile.

Tha na h-uile ann an staid umhailteas no ann an
eisiomail aon a chèile. Rinn Dia a bheatha so
'n a staid do dheuchainn ; agus, air an aobhar sin,,
rinn e muinntir 'n an iochdrain do aon a chèile, mar
a ta mnathan^ d'am feara'-posda, clann d'am pàrant-
aibh, seirbhisich d'am maighistiribh ; agus iad so^ a
rìs, do'n mhuinntir is inbhiche na iad fèin ; 'n am
measg-san a rìs, tha mhuinntir is àirde nan eisio-
mail-san a ta fodhpa, mar a ta luchd-riaghlaidh
agus ministeirean an eisiomail an t-sluaigh, ged is e
'n t-àrd fhear riaghlaidh duine 's mò th'anns an
Usaoghal, gidheadh 's e neach is lugha th'ann. Rinn
Dia doigh an t-saoghail so chum dearbhadh a chur
air daoinibh 'n an caochladh dhàimhibh fa leth, mar
a ta iad an eisiomail aon a chèile ; uime sin, 'nuair
a ta àm na deuchainn thairis thig sin mar an ceud-
na gu crìoch. ec An sin bithidh a' chrìoch dheir-
eannach — 'nuair a chuireas e as do gach uile ùachd-
aranachd, agus gach uile ùghdarras, agus chumh-
achd," 1 Cor. xv. 24, 25. Aigacheart àm, am feadh
a ta e mairsinn, tha irioslachd feumail do na h-uile,
gu'm brosnuchadh chum an dleasnas a ta dh'f heich
orra dhoibh-san a th'ann an àrd inbhe, dh'an d'rinn
làimh chumhachdaich Dhè iadsan 'n an iochdrain.

2. An dleasnas e fèin, eadhon. Ar spioradan
irioslachadh fo na staid iosal anns na shuidhich an
Tighearna sinn. i( Uime sin islichibh sibh fèin fo
làimh chumhachdaich Dhè, chum as gu'n àrdaich
e sibh ann an àm iomchuidh." Co dhiubh a tha
sinn fo àmhgharaibh sònruichte, a thilg sìos sinn
bho 'n àirde anns an robh sinn uair-eiginn, no co
dhiubh a tha sinn ni's isle ann an inbhe ann an
aon daimh no dàimh eile ; no co dhiubh is iad an dà
chor so ar cor-ne, ni tha ro chumanta, feumaidh
sinn amharc air làimh chumhachdaich Dhè annta.

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

113

mar an ni a shuidhich sinn ann an sin, agus a tha os
ar ceann chum ar cumail fodha : agus mar sin, gu'n
sleuchdamaid sìos fodha, le urram agus eagal da, ann
an gne agus ann am fònn ar spioradan, & deanamh
ar spioradan freagarrach do ar crannchur, agus cùr-
amach mu dhleasnas ar staid iosail a choimhlionadh.

3. Aobhar àraid an dleasnais so ; uime sin, feum-
aidh sinne thoirt fainear, iadsan nach urrainn an t-àit
a chomharraicheadh le Dia dhoibh 'n an àmh-
gharaibh no 'n an dàimhibh a chumail gu sìochail,
ach a tha'n còmhnuidh ag èiridh suas an aghaidh na
làimh cùmhachdaich a tha os an ceann, gu bheil an
lamh chumhachdach sin a' cur 'n an aghaidh, 'g an
tilgeadh sìos,, agus mar is tric 'g an cuir sìos nfs faide
na bha iad roimhe ; 'nuair air an làmh eile, a tha e
a' buntuinnle gràs agus tdeadh-ghean riu-san a shòc-
raicheas iad fein foidhpe, chum an dleasnas a choil-
ionadh gu sìochail n an staid, uime sin, air dhuinn
beachdachadh air so feumaidh sinn sinn fèin irios-
lachadh.

'S an dara àite. Toradh neo-mhearachdach a
chùrsa sin; "chum as gu'n àrdaich e sibh ann an
àm iomchuidh." Cha'n 'eil am focal chum, gu bhi
gu h-iomlan air a thuigsinn, mar a' ciallachadh a'
chrìoch no'n rùn a tha 'm meadhon a' comharrach-
adh dha fèin, ach air uairibh ann an rathad freasd-
ail, mar a' ciallachadh aobhair no toraidh a'
ghnìomhe. Eoin ix. 2. Uime sin, cha'n e th'air a
chiallachadh an so. Islichibh sibh fein, le rùn gu'n
àrdaich esan sibh ; ach, islichibh sibh fèin agus tarl-
aidh gu*n àrdaich esan sibh. Coimeasaibh Seum.
iv. 10.

(1.) An so tha toradh sonadh an irioslachaidh
spioraid air a dheanamh cinnteach_, agus is e sin àrd-
achadh no togail suas air ionad àrd, le cùmhachd
Dhè, i( chum as gu'n àrdaich e sibh.,, Leanaidh
àrdachadh an irioslachd spioraid a ta freagarrach do*n
chrannchur iosal, co cinnteach 's a leanas a' mhad-

H

114

AN CAMADH *S A* CHKANNCHtJft.

uin an oidhche, no co cinnteach s a dh'e'ireas a'
ghrian an deigh na camhanaich. Tha na briathran
so freagarrach chum solus a chuir air an leithsgeul a
tha'n saoghal agus ar cridhe truaillidh fèin ullamh
gu ghabhail an aghaidh an spioraid a thoirt a mhàin
chum a chrannchuir iosail.

Leìthsgeul I . — Ma leigeas sinn le ar spiorad tuit-
eam9 luidhidh sinn an còmhnuidh fo chosaibh muinntir,
agus saltraidh iad oirnn.

Freagradh. Cha saltair ; bheir àrdan spioraid
neo- cheannsaichte, daoine gu luidh fo chosaibh
muinntir eile gu bràth. Isa. lxvi. 24. Ach bheir
irioslachd spioraid, gun teagamh, a' mach iad bho
bhi fo'n cosaibh. Mal. iv. 2, 3. Bithidh iadsan a
tha 'g an irioslachadh fèin a nis air an àrdachadh gu
brath ; bithidh iad air an toirt a' mach as an còr
agus an staid iosail. Tilgibh sibh fèin sìos freagar-
rach ri 'ur crannchur iosal, agus bithibh dearbh-
chinnte nach luidh sibh an sin.

Leithsgeul 2. Mar tog sinn sinn fe'in, cha tog
ueach eile sinn ; agus uime sin feumaìdh sinn cear-
tas a chumail ruinn fèin.

Freagradh. Is mearachd sin. Islichibh sibh
fèin ann 'ur spioradaibh agus togaidh Dia suas
sibh a thaobh 'ur crannchuir^ no 'ur staid iosail ;
agus cha'n 'eil reusan air bith aca-san, aig am
bheil Dia ceangailte chum an togail, a ràdh nach
'eil neach aca gu dheanamh air an son. 'S e ar
dleasnas-ne an spiorad a thoirt a mhàin^ ach 's e
obair Dhè ar togail suas : na cailleamaid an t-soch-
air shònruichte so Dia 'g ar togail suas^ le bhi a
gabhail na h-obair sin gu h-andàna dhuinn fèin,
'g a toirt as a làimh-san.

Leithsgeul 3. Ach 'scinnteach nachèirich sinn àrda
gu bràth9 ma leigeas sinn le ar spioradaibh tuiteam.

Freagradh. Is mearachd sin mar an ceudna :
cha'n e a mhàin gu'n tog Dia a' mhuinntir iriosal,
ach togaidh e suas iad air ionad ard ; oir is e sin a

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR. 115

tha 'm focal a' ciallachadh. Bithidh iad co àrda
inu dheireadh 's a bha iad riarnh co iosal, ge b'e co
iosal 's a bha iad : ni h-eadh, bithidh an t-àrdachadh
co'ìonann ris an irioslachadh.

(2.) Is e so an t-àm anns an tachair a' chùis
shona sin, eadhon. Ann an dm iomchuidh, no
anns an àm is freagarraich air a shon. Gal. vi. 9.
" Ann an àm iomchuidh buainidh sinn, mar fann-
aich sinn.,, Tha sinn ullamh gu sgios a' ghabhail
do choran irioslachaidh agus dearbhaidh, agus an
còmhnuidh b'aill leinn ar cinn a bhi 'n àirde.
Eoin vii. 6. Ach tha Solamh a' toirt fainear, gu
bheil àm anns am feàrr am freagair na h-uile
nithe, agus feithidh a' mhuinntir ghlice ris. Eccl.
iii. 1 — 8. Mar an ceudna tha àm gu bhi 'g ard-
achadh an dream a dh'irioslaicheas iad fèin ;
shònruich Dia e, agus 's e an t-àm iomchuidh chum
na crìche sin e^ an t-àm anns am feàrr am freagair
e, eadhon mar is e an t-earrach is iomchuidh gu
cur, agus am fogharadh chum buain. 'Nuair a
thig an t-àm sin^ cha chuirear dàil ni's faide ann
'ur 'n àrdachadh, agus thigeadh e ro luath nam b'e
's gu'n tigeadh e roimh 'n dearbh àm sin.

TEAGASG I. — Bu chòir do dh'aomadh-suidhichte
ar cridhe-ne, ann an staid iosal, a bhi 'n dian thòir
air irioslachd spioraid, freagarrach dar staid mar fo
làimh chumhachdaich Dhe a tha 'g ar suidheachadh
anns an staid sin.

I. Tha so a' gabhail a steach agus a' giùlan ann,
gu bheil,

1 . Dia a' toirt dhaoine gu staid iosail, Esec. xvii.
24. " Agus aithnichidh uile chraobha na machrach
gu'n d'thug mise lehobhah nuas an crann àrd."
Tha freumh do dh'àrdan, ann an cridhe gach duine
th'air thalamh ; a dh'fheumas a bhi air a claoidh-
eadh mu'n comasach dhoibh bhi iomchuidh air son

116'

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

nèimh ; uime sin^ cha'n urrainn duine sam bith, a
bhi as eugais ni eiginn a bheir dearbhadh, ann an
àm so na deuchainn, co dhiubh is urrainn e strìochd-
adh no nach urrainn. Agus tha Dia 'g an toirt gu
staid irioslachaidh chum na dearbh chriche sin.
Deut. viii. 2. " Threòraich an Tighearna do Dhia
thu re an dà fhicheaa bhliadhna so anns an fhàsach,
gu d'irioslachadh, gu d' dhearbhadh, a chum gu'm
biodh fios ciod a bh'ann ad chridhe."

2. Tha na coirean so mar eallaich dhoilgheasach
do'n chridhe, chum a leagadh sìos. Salm cvii. 12.
" Uime sin leag e sìos an cridhe le saothair." — Tha
iad calg-dhìreach & bualadh an aghaidh rùin a
chridhe, agus an aghaidh aomaidh nadurraich ; tha
so gu nadurrach aig dearbhadh, co dhiubh, is urr-
ainn an duine striochdadh fo làimh chùmhachdaich
Dhè,, no nach urrainn : agus mar sin, co dhiubh a
tha e iomchuidh air son flaitheanais,, no nach 'eil.

3. Tha'n cridhe a thaobh naduir ullamh gu eiridh
suas an aghaidh nan aobharan irioslachaidh so, agus,
uime sin, an aghaidh na làimhe chùmhachdaich a
tha 'g an toirt oirnn agus g an cumail oirnn. Tha'n
duine gu nadurrach sl' cleachdadh uile neart gus an
cudthrom a tilgeadh dheth, a chum 's gu'm faigh e
'cheann a thogail suas, a' sireadh ni's mò e fèin a
thoileachadh na Dhia. lob xxxv. 9^ 10. ee Glaodh-
aidh iadsan air son gàirdein nan daoine mòra : Ach
cha'n abair aon neach, C'àit am bheil Dia mo
Chruith-fhear ?" 5Se so an ceud gheata chum an
ruith an cridhe ann an staid iosal, agus air an t-
slighe so tha'n spiorad neo-cheannsuichte a' dol air
aghaidh.

4. Ach 's e tha Dia aig iarraidhj gu mafeàrr leibh
saothaireachadh chum an cridhe thoirt a mhdin,
na 'n ceann fhaotuinn air a thogail an àirde. Seum.
iv. 10. 'Se so tha dearbhadh neach a bhi uidheam-
aichte air son nèamh ; ma tha neach anns an rathad

AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

117

gu nèamh is mo chùram gu chridhe fhaotuinn air
a thoirt a mhàin na a cheann air a thogail an àirde,
siùbhal gu sàmhach fo 'eallaich na a faotuinn air a
tilgeadh dheth,, sleuchdadh fo'n làimh chumhaichd-
aich na a toirt dheth.

5. Feumaidh sinn Dia a thoirt fainear, mar an
tì ris am bheil ar gnothach, ann an staid iosail ;
" Eisdibhse an t-slat, agus an Tì a dh'òrduich i."
Mica vi. 9. Tha cuid, a thaobh truaillidheachd
an spioraid^ 'g an toirt fein thairis do thoil muinntir
eile, anns an làimhseachadh is an-iochdmhoiv, a
mhàin chum an toileachadh, as eugais sùim do
dh'ughdarras agus do dh'àithne Dhè. Is fior
dhiblidheachd spioraid so5 leis am bheil neach a'
luidh gu sàmhach gu bhi air a shaltairt le co*
chnuimh, bho fhaoin-bharail mu chudthrom ; agus
cha'n 'eil a h-aon co ullamh gu tuiteam ann ris a'
mhuinntir àrdanach, aig amannaibh, chum an rùn
fèin a thoirt air aghaidh. Gnìomh. xii. 22. Is luchd-
toileachaidh dhaoine iad so. Eph. vi. 6. Gal. i. 1,0.

II. Ciod i an staid irioslachaidh sin chum am
bheil làimh chùmhachdaich Dhe 'g an toirt? A
thuilleadh air na chaidh labhairt cheana mu thiom-
chiolJ sl' chamaidh crannchuir a bhi do dheanamh
Dhea is staid i so.

1. Do neo-iomlaineachd. Shuidhich Dia na
h-uile dhaoine 'n a leithid sin a staid fo iomadh
uireasbhuidh agus neo-iomlaineachd. Phil. iii. 12.
Cha'n urrainn dhuinn amharc taobh air bith, nach
'eil sinn air ar cuairteachadh leo. Tha mòran do
neo-iomlaineachd nàdurrach agus mhodhannail
mu'n cùairt dhuinn : tha ar cuirp agus ar 'n anama^
'n an uile chomasaibh ann an staid neo-iomlan.
Tha àrdan ar 'n uile ghlòir air a shalachadh ; agus
is nàire dhuinn gu'n bhi air ar 'n irioslachadh fo
leithid a dh'uireasbhuidhibh 's a tha dh'easbhuidh
oirnn ; tha so coslach ri dìol-deirce a' siubhal gu
h-uallach *n a luideagaibh.

118

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

2. Do dh'isle-iribhe ann an dàimh, leis am bheil
daoine air an cur anns an ionad is isle an dàimh
agus ann an comunn, agus air an toirt gu bhi 'n
eisiomail muinntir eile. 1 Cor. vii. 24. Chum
dearbhadh a' chur air ùmhlachd dhaoine dha fèin,
dh/fhàg Dia iad fo chìs do mhuinntir eile a chuir
e os an ceann, a dh'fhaicinn ciod an aire bheireadh
iad d'a ùghdarras agus d'a àitheantaibh bho làimh
eile. 'S e cumhachd no uachdranachd roinn do
dh'iomhaigh Dhè a tha dealradh annta. 1 Cor.
xi. 7. Uime sin, tha urram a thoirt dhoibh, le
bhi toirt an aire le eagal do'n bhoilsgeadh sin dheth
iomhaigh Dhe a tha dealradh annta, gu neo-fhuas-
gailte air iarraidh oirnne. Eph. v. 33. Eabh. xii.
9. Coimeasaich Salm cxi. 9. Tha'n ni ceudna a'
seasamh anns gach dàimh agus inbhe eile, eadhon,
gu bheil iad ann an cèum an àite Dhè do'n dislibh.
Salm lxxxii. 6. Agus ged robh an dream aig am
bheil an uachdranachd neo-airidh annta fèin,
cha'n 'eil sin sl fuasgladh a h-aon bho 'n dlighe
bhuineas dhoibh. Gnìomh. xxiii. 4, 5. Rom. xiii.
7. 'S e 'n t-aobhar, do bhrìgh 's nach e am maitheas,
ach an dreuchd is bònn do'n urram agus do'n
ùmhlachd is dligheach dhoibh ; agus cha'n ann a
thaobh am maitheis ach a thaobh an dreuchd, a tha
Dia a' cur dearbhaidh oirnn anns a' chùis sin.

A nis^ air do Dhia ar suidheachadh anns an
staid neo-inbheach so, tha a bhi reasgach ann an
ni sam bith nach 'eil an aghaidh àithne Dhè, no
eiridh suas an aghaidh a làimh chùmhachdaich-san,
Rom. xiii. 2. do bhrigh gur i a tha troimh mheadhon
oirnn chum na crìche sin, ged is i làimh an duine a
tha oirnn mar gu neo-mheadhonach.

3. Do dh'amladh, chum sinne bhacadh bho ar
toil fèin. B'e so earrann do staid irioslachaidh ar
Tighearna, agus tha'n t-Abstol a* smuaineachadh
gu'm bi e 'n a earrann do ar 'n irioslachd-ne mar an
ceudna. Eabh. xii. 3. Tha co'chordadh iomlan

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

119

air neàm-h, cha'n 'eil a h-aon gu cuir an aghaidh
aon eile an sin ; oir tha iadsan 'n an staid dhuais-
eachaidh agus àrdachaidh : ach tha sinne 's an
t-saoghal so ann ar staid dheuchainn agus irioslach-
aidh, agus uime sin cha'n urrainn dhuinn amaladh
a sheachnadh, ge b'e co àrd 's a tha sinne air ar
suidheachadh.

Co dhiubh a tha na h-àmalaidhean so ceart no
ana-ceart, tha Dia a' dearbhadh dhaoine leo chum
an irioslachaidh, 's gu'n toirt bho'n dlùth-cheang-
al ri'n toil fèin, agus chum ùmhlachd agus fe'in-
aicheadh a theagasg dhoibh. A thaobh an naduir
tha iad ag irioslachadlr, agus tha iad an t-aoxi ni
dhuinne, s a tha fòghlum na cùing do'n dàmh no do'n
each. Tha mi creidsinn gu bheil iomadh cor as nach
urrainnear mìneachadh air bith a thoirt, ach le ath-
philleadh chum an fheum so a th'aig Dia dhoibh.

4. Do dh'àmhghar. Gnath. xvi. 19. " Seid-
idh soirbheachadh na peacaich suas le àrdan
ach, O ! 's cruaidh an ni an spiorad a chumail ios-
al maille ri crannchur àrda agus soirbheachail.
Ach tha Dia, leis an trioblaid_, & toirt dhaoine
a mhàin bho'n àirde gu suidh anns an duslach, 's
a' spionadh air falbh an iteagan breagha as an robli
iad a' deanamh uaill, agus a' toirt an dath agus a
mhaise dheth 'n chreutair, 's 'g a nochdadh ni's mò
na mhx-chumaidheachd nadurrach fein. Tha caoch-
ladh gneithean do thrioblaidibh ann cuid a tha 'g
irioslachadh ni's mò, agus cuid ni's lugha, ach iha na
h-uile dhiubh aig irioslachadli.

Uime sin, 'sea bhi dh'easbhuidh irioslachd fo'n
trioblaid, a bhi rùnachadh-èxrxdh suas 'nuair a tha
Dia a' tilgeadh sxos, agus a' cumail sxos ; agus ma's
e 's gu'm buanaichear anns a chor sin, feumaidh e
bhi gu'm bx an Tighearn air a bhrosnachadh gu ar
briseadh 'n ar bloighdibh, Esec xxiv. 13. Oir tha
làimh an Tx a ta cur fo àmhghair cùmhachdach.

5, Do pheacadh, mar pheanas a' pheacajdh.

120

AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

Feudaidh sinn na briathran sin a ghabhail mar
dhearbadh. Iob xxx. 1 9. Is peanas air lorg ceud
pheacaidh Adhaimh gach peacadh a th'anns an
t-saoghal. Thilg an duine e fèin anns an làthaich
air tùs,, agus a nis tha e gu ceart air fhàgail 'g a
aornagan fein innte. 'Nuair a tha daoine d'an deoin
2l toirt aon cbeum mearachdach, air son sin tha iad
air am fàgail gu ceum eile ni's miosa thoirt ; agus
tha peacadh an crochadh mun cuairt do na h-uile,
eadhon mu'n cuairt do'n chuid is feàrr. Tha Dia a
riaghladh so gu ar n-irioslachadh, chum gu'mbi sinn
air ar nàrachadh^ agus nach fosgail sinn ar beul ni's
mò gu bràth. Uime sin, 's e bhi dh'easbhuidh irios-
lachaidh fo ar truaighe, a bhi 'g èirigh suas an agh-
aidh làimh chùmhachdaich Dhè, agus a bhi firinn-
eachadh ar cùl-sleamhnachaidh peacach uaithe, mar
mhuinntir a tha càillte do gach uile mothachadh
dleasnais agus as eugais nàire,

III. Ciod e sin, sinn fèin isleachadh fo làimh
chùmhachdaich Dhè ann an staid iosail. 'S e so an ni
mòr gu bhi dearcadh air ann ar staid iosal. Agus
feudaidh sinn a' ghabhail anns na h-ochd nithibh so.

1. Ann a bhi toirt an aire do'n laimh chùmhachd-
aich, mar air a cleachdadh ann an toirt mun cuairt
gach ni a bhuineas dhuinn, aon chuid ann an rathad
gnìomhachaidh no ceadachaidh. 1 Sam. iii. 18.
(i Agus thubhairt esan, ls e 'n Tighearna th' ann :
an ni sin a ta maith 'n a shuilibh ni e." 2 Sam. xvi.
10. " Agus thubhairt an righ^ Thubhairt an Tigh-
earna ris, Mallaich Daibhidh ; agus cò a their, C'ar
son a rinn thu mar so ?" 'S esan tobar gach uile
iomlaineachd^ ach feumaidh sinne ar neo-iomlain-
eachd a lòrgachadh chum àrd-uachdranachd a thoil-
san. 'S esan a shuidhich gach aon 'n an caochladh
dhàimhibh le 'fhreasdal ; as eugais-san cha b' urrainn
dhuinn còmhlachadh ri leithid a dh'amlaidhibh ; oir
"mar shruthaibh uisgeacha tha cridhe righ ann an
làimh an Tighearna : ge b e taobh is àill leis, txonnd-

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

121

aidhidh se e." Gnàth. xxi. 1. Tha e a' cur àmhgh-
airibh air daonibh, agus tha e gu ceart a' deanamh
peanais air aon pheacadh le peacadh eile. Isa. vi. 10.

2. Ann am mothachadh do ar neo-fhiuthalachd
agus do ar neo-nitheachd fein 'na làthair-san. Salm
cxhv. 3. Ann an amharc ri mòrachd neo-chrìoch-
nach na làimhe cùmhachdaich ann am buntainn
ruinne, bu chòir dhuinn a ràdh, maille ri Abraham,
Gen. xviii. 27. et Feuch cha'n 'eil annam ach duslach
agus luaithre agus abramaid Amen ris a ghlaodh,
Isa. xl. 6. " Is fèur gach uile fheoil," &c. 'S e bhi
cumail suas gnà smuaintean do ar'n òirdheirceas fèin,
fo smachdachadh na làimhe cùmhachdaich, an dearbh
ni a tha 'g at a chridhe ann an àrdan, agus a' toirt
air èiridh suas 'n a h-aghaidh. Agus is e cùl a chuir
ris gach beachd do'n ghnè so mu ar timchioll fèin fa
chomhair suilibh a ghlòire, an t-irioslachadh a th'air
agradh.

3. Ann am mothachadh do ar cionta agus do ar
neo-ghloine. Rom. iii. 10. Isa. lxiv. 6. Cha'n 'eil
an làmh chùmhachdach 'g ar cumail fodha, ach mar
pheacaich ; uime sin, tha e iomchuidh gu faiceamaid
ar truaighe 'nuair a ta sinne foidhpe ; ar cionta, leis
an taisbeanar sinn mar chiontaich a tha gu ceart a'
fulang ; ar neo-ghloine, leis am bitheamaid air ar
toirt gu gràin a' ghabhail dhinn fèin ; agus an sin
mheasamaid nach cuir ni sam bith sìos sinn ni's isle
na tha sinn a' toilltinn. 'S e cion seallaidh do ar
peacaidhibh a tha ceadachadh do'n chridhe àrdanach
èiridh suas.

4. Ann an striochdadh tosdach fo làimh Dhè.
Tha 'àrd uachdranachd ag agradh so uainn. Rom.
ix. 20. " Ni h-eadh, ach, O a dhuine, co thusa a ta
tagradh an aghaidh Dhè V Agus cha'n 'eil ni ach
àirde agus uabhar spioraid neo-cheannsuichte a
cheadaicheas dhuinn freagradh a thoirt air ais fo'n
làimh chùmhachdaich. Dh' irioslaich sealladh do
làimh Dhè an Salmadair gu strìochdadh le eagal,

122 AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

agus balbh thosd. ,c Bha mi a' m' thosd, cha cF
fhosgail mi mo bheul, a chionn gur tusa rinn e.,>
Salm xxxix. 9. " Thug an Tighearna uaith^ agus
thug an Tighearna leis : beannuichte gu robh ainm
an Tighearna." " Ciod a fhreagras mi dhuit ? cuir-
idh mi mo làmh air mo bheul. Aon uairlabhairmi,
ach cha f hreagair mi ; seadh, da uair, ach cha'n
abair mi tuilleadh.,, Iob i. 21; xl. 45. Agus Eli.
1 Sam. iii. 18. " Is e 'n Tighearn a th'ann : an ni
sin a ta maith na shuilibh ni e.,>

5. Ann an àrdachadh a thròcairean d*ar taobhann
am meadhon uile oibreachadh 'n ar 'n aghaidh.
Salm cxliv. 3. An do leig e iosal sinne ? Ma's e 's
gu bheil sinn gu h-iomchuidh air ar n-irioslachadh
bithidh iongantas oirnn nach do leig e ni b'isle sinn.
Esra ix. 13. Oir, ge b'e co iosal 's a leigear a'
mhuinntir iriosal, chì iad nach 'eil iad fathast co
iosal 's a tha 'm peacaidhean a* toilltinn. Tuir. iii. 22.

6. Ann an iongantas naonih agus tosdach mu
'shlighibh agus mu chomhairlibh Dhè, nachfheudar
a rànnsuchadh leinne, Rom. xi. 33. Cha shaoil
àrdan cridhe ni sam bith tuille 's àrd air son an
duine, agus bheir e gnìomhachadh Dhè an làthair
cathair a' bhreitheanais fèin, a gabhail air a bhi
faicinn tròmpa, a' faotuinn coire dhoibh agus 'g an
dìteadh; ach bheir irioslachd spioraid air neach
smuaineachadh gu h-urramach agus gu cliuiteach
mu dhìomhaireachd Freasdail troimh nach comasach
dha faicinn.

7. Ann an dì-chuimhneachadh ar 'n uile urram
leis am bheil sinn a' toirt barrachd air muinntir eile,
agus ann an càl a chuir ris fa chomhair an Tighearna.
Taisb. iv. 10. Beathaichidh 'n t-àrdan e fèin air
òirdheirceas agus urram cinnteach no faoin bharail-
each phearsannta an duine, agus, air dha bhi co
cleachdta ris fa chomhair muinntir eile, cha'n urrainn
e dhì-chuimhneachadh an làthair Dhè. Lucas xviii.
11. " A Dhè^ tha mi toirt buidheachais duit nach

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR. 123

'eil mi mar a ta daoin' eile" Ach bheir irioslaehadh
spioraid air uile dol as an t-sealladh fa chomhair mar
am faileas roimh dhealradh na grèine, agus ni e 'n
duine 'na shuilibh fèin, ni's isle na neach air bith.
<4 Gu deimhin tha mi ni's brùideile naduine air bith,
agus cha'n 'eil tuigse duine agam. Gnàth. xxx. 2.

8. Ann an strìochdadh gu h-ullamh do'n drèuchd
is suarraiche a tha feumail, no freagarrach do ar
staid. Anns gach suidheachadh còmhluichidh 'n t-
àrdan ri ni-eiginn a tha tuille is suarrach air son an
duine gu strìochdadh no cromadh dha, air dha bhi
tomhas le 'inntinn agus le 'thoil fèin, agus ni-h-ann
leis an staid anns na shuidhich Dia e. Ach tomh-
aisidh irioslachd leis an staid anns am bheil neach air
a shuidheachadh, agus gu h-ullamh tha e rèidh ris
an ni a tha i ag iarraidh. Thug ar Slànuighear
eisimpleir dhuinn do'n ni so_, (Phil. ii. 8. " Dh'ir-
ioslaich se e fèin, agus bha e ùmhal gu bàs/') chum
a bhi air a leantuinn. Eoin xiii. 14. " Uime sin ma
dh'ionnlaid mise,, bhur Tighearn agus blmr Maigh-
stii% bhur cosan-sa, is còir dhuibhse mar an ceudna
cosan a cheile ionnlad."

Feum Air son Earail. Uime sin biodh dian-

thogradh 'ur cridhe, ann 'ur n-uile chòirean iosal,
chum ar spiorad irioslachadh, mar fo laimh chum-
hachdaich Dhè. Tha so air fhilleadh ann an dà ni

I- Thugaibh gu cùramach fainear 'ur n-uile
choirean irioslachaidh, agus na dì-chuimhnichibh
a h-aon diubh, Thugaibh an aire do 'ur neo-iom-
laineachd ; 'ur isle inbhe a thaobh chàirdean ; na
h-àmlaidhean ris am bheil sibh a' còmhlachadh ;
'ur n-àmhgairean ; neo-chinnteachd gach uile ni
tha mun cùairt dhuibh ; agus 'ur n-aingidheachd
Amhaircibh trompa le rùn sònruichte, agus thug-
aibh fainear do ghnìomhachadh 's do riaghladh
Freasdail do 'ur taobhannta so, chum 's gu'm bì aithne
agaibh oirbhfèin, agus nach bì sibh 'n ar coigrich mu'r
timchioll fèin,, dàll a thaobh 'ur fior chor agus 'ur staid.

124

AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

2. A bhi toirt fainear ciod a tha na còirean so
ag iarraidh oirbh, mar nithibh iomchuidh air an
son ; cleachdaibh 'ur dìchioll, chum 'ur spioradan
a thoirt gu fònn iriosal, amhuil, mar a ta 'ur crann-
chur, da rìreadlr, iosal anns gach cùis dhiubh so^
gu'm bì 'ur spiorada mar sin mar an ceudna, mar
fo làimh chùmhachdaich Dhè. Gu ma h-e so an ni
mòr air am bì sibh a dearcadh rè an iomlain d' 'ur
beatha, agus 'ur cleachda gach là.

Brosnuchadh 1. Tha Dia gu cinnteach 'ag oibh-
reachadh chum gach aon againn irioslachadh. Ge
b'e co àrda 's a tha neach air bith air a thogail suas
anns an t-saoghal so, cheangail Freasdal comharraidh-
ean àraid riu chum an irioslachadh,, co dhiubh a bheir
iad an aire dhoibh no nach toir. Isa. xl. 6. A nis,, is
e ar dleasnas ar n-aonta chuir ri rùn FreasdaiL, chum,
'nuair a ta Dia 'g ar n-irioslachadh, gum bì sinn fèin
'g ar irioslachadh mar an ceudna, agus nach gabh-
amaid ri freasdalaibh irioslachaidh ann an dìomhain.

2. Cha bhi eifeachd air bith ann an irioslachadh
ar spioraid as eugais ar gnìomhachadh fèin ; am
feadh a tha Dia ag oibreachadh oirnn air an dòigh
sin, feumaidh sinn co-oibreachadh maille ris, oir
tha e 'g oibreachadh oirnne mar luchd-oibre reuson-
tach, dream air dhoibh bhi air an gluasad, a ghluais-
eas iad fèin. Philip. ii. 12^ 13. Feudaidh Dia le
'f hreasdal ar cor agus ar crannchur a thoirt a mhàin
le ainneart as ar 'n eugais fèin, ach feumaidh an
spiorad a thighinn a mhàin do ar saor thoil_, no
cha tig e mhàin idir; uime sin^ strìochdaibh do
fhreasdalaibh irioslachaidh 'ann an sibh fèin irios-
lachadh, mar a sgaoileas na maraiche na siuil 'nuair
a thòisicheas sl' ghaoth ri sèideadh, chum 's gu'n
giùlainear iad air falbh roimpe.

3. Mar dean sibh sin, tha sibh & cur an aghaidh
làimh chumhachdaich Dhè. Gnìomh. vii. 51. Tha
sibh a' cur na h-aghaidh am feadh's nach 'eil
sibh a' strìochdadh, ach a' seasamh mar chreig an

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

125

aghaidh 'ur Cruithear ann am freasdalaibh irios-
lachaidh. Ier. v. 3. (i Bhuail thu iad, ach cha
d'rinn iad bròn ; chaith thu iad, ach dhiùlt iad
gabhail ri smachdachadh ; rinn iad an aghaidh
ni's cruaidhe na creag, dhiùlt iad pilìeadh." Ni's
mò gu mòr 'nuair a tha sibh a' strì 'n a aghaidh
chum 'ur cor a thogail suas a d'h aindeoin, am feadh
a dh'fheudas sinn Dia fhaicinn a' rùnachadh a chum-
ail sìos. Agus mu'n strì so thugaibh fainear.

1 . Co aingidh 's a tha i ; ciod an ni olc a tha innte.
Is cath calg-dhìreach i an aghaidh Dhè, a' tilgeadh
dhinn ar n'-ùmhlachd à' ar Righ agus d' ar Tighearna,
agus èiridh ann an ceannairc 'n a aghaidh. Isa. xlv. 9.

2. Co amaideach 's a tha i. Cia neo-ionann 's a
tha'n strì ? Cionnas is urrainn an connsachadh
crìochnachadh gu math ? Iob ix. 4. Ciod tuille a
chrìoch gus 'rn bu chomasach do shligibh-chreadha
na talmhainn teachd a chionn a bhi bualadh an
aghaidh carraig nan àl, ach gu'm briste iad 'n am,
bloighdibh ? Feudaidh sinn a ràdh, marathuirt Iob
xli. 8. Gu cinnteach feumaidh na h-uile dhaoine
lubadh no briseadh fo'n làimh chùmhachdaich.

3. Is e so àm an irioslachaidh3 eadhon àm na
beatha so. ee Tha gach ni maiseach 'n a tliràth
agus tha toirt a mhàin an spioraid an dràsda mais-
each^ mar ^n a àm, eadhon mar a tha treabhadh
agus cur anns an earrach. Thugaibh fainear^,

1 . Gu bheil irioslachd spioraid ro luachmhor ann
an sealladh Dhè. 1 Pead. iii. 4. Mar a ta fuath
sònruicht' aige do dh'àrdan cridhe, mar sin tha
spèis shonruichte aige do dh'irioslachd. Caib. v. 5.
'S e peacaich irioslachadh agus a thoirt a mhàin bho'n
àirde, anns an do shuidhich truaillidheachd an
nàduir iad, àrd chrìoch 'fhocail, agus a f hreasdail.

2. Cha ni furasd spioradan dhaoine irioslachadh ;
cha ni beag a ni e ; cha'n obair e a nìthear gu h-
eallamh. Tha feum air cladhachadh domhainn air
son irioslachaidh iomlain ann an obair na h-ath-

126 AN CAMADH 's a' CHRA.NNCHUR.

bhreith. Lucas vi. 48. 'S iomadh buille dh'fheum-
as a bhi air a toirt do fhreumh craoibhe àrdain
nadurraich a' chridhe raun tuit i ; gu minig saoilear
gu'n tuit ì, agus gidheadh èiridh i a rìs. — Agus,
eadhon 'nuair a bheirear am buille leagaidh dh'i anns
na creidmhich, thig slat an àrdain a rìs fo bhlàth.,
ionnas gu bheil gnàth fheum air son obair irioslach-
aidh as ùr.

3. Tha 'n t-iomlan do dh' àm na beatha so air
òrduchadh chum irioslachaidh. Bha so air a chiall-
achadh leis an dà fhichead bhliadhna bha cloinn
Israeil anns an fhàsach. Deut. viii. 2. Bha e
mar sin do Chriosd, agus uime sin feumaidh e bhi
mar sin do dhaoinibh. Eabh. xii. 2. Agus anns
an àm sin feumaidh iad aon chuid a bhi air an co'
chumadh a rèir iomhaigh-san, no bhi coslach ri
droch airgiod air nach gabh iomhaigh cuir air sheòl
sam bith. Rom. viii. 29. Uime sin ge b'e, togail
suas a gheibh daoine an dràsd agus a rìs anns a'
bheatha so., gidheadh 's e rathad gnàthaichte bhi 'g
irioslachadh.

4. Cha'n 'eil irioslachd r'a faotuinn an taobh
thàll do'nbhàs. Taisb .xxii. 11. Mar bì àrdan a'
chridhe air a thoirfc a mhàin anns a' bheatha so,
cha bhi e gu bràth air a thoirt a mhàin ; cha'n 'eil
irioslachd bhaigheil ri earsba 's an ath-bheatha —
Bithidh na h-uabhraich air am briseadh 'n am
bloighdibh an sin, ach cha taisichear iad ; bithidh an
cor agus an crannchur air a thoirt gus an inbhe is
isle, ach fanaidh an àrdan a ghnàth maille riu, uime
sin, bithidh iad ann an cruaidh-ghleachd sìorruidh,
a thaobh an t-strì a bhios eadar an spiorad agus an
crannchur. Taisb. xvi. 21.

Uime sin, bithibh air ar faicill air eagai gu'n dean
sibh dearmad air àm 'ur n-irioslachaidh : feumaidh
sinn a bhi air ar 'n irioslachadh, no theid sinn a
dhìth gu sìorruidh ; agus is e so an t-àm, an t-aon
àm chum ruigheachd oirre ; uime sin, deanaibh 'ur

AN CAMADH 'S A9 CHRANNCHUR.

127

connadh 's an t-samhradh ; strìochdaibh do fhreasd-
alaibh irioslachaidh, agus na cogaibh 'n an aghaidh
am feadh a tha sibh 'g am mealtuinn. Gnìomh.
xiii. 41. Cha mhair àm nan gràs ; ma choidleas
sibh an àm cuir an t-sìl, bithidh sibh air an deirce an
àm buain an f hogharaidh.

5. 'S e so an rathad chum amanna irioslachaidh
a thionndadh gu deadh bhuil ; air chor an àite bhi'n
càll, 's ann a bhios sibh ann am buannachd leo. —
Salm cxix. 71. " Is maith dhomhsa gu'n robh mi
ann an àmhghar." Nam b'àill leibh dearcan fiona
thional do na drisibh agus do na cluaranaibh so,
feuchaibh ri ar spioradaibh fhaotuinn air an irios-
lachadh leo.

1. Tha irioslachadh spioraid 'n a ni ro luachmhor
ann fèin. Gnàth. xvi. 32. Cha'n urrainn e bhi air
a cheannach tuille 's daor. Ge b'e ni a tha neach a'
fulang, ma tha 'spiorad air a thoirt gu h-iomchuidh
a mhàin leis, tha aige na 's math is f hiach giùlan
leis gach cruaidh-chas air a shon. — 1 Pead. iii. 4.

2. Bheir irioslachd spioraid iomadh sochair leatha
'n a cois. Is geug thorach i, a tha gu math air a
luchdachadh, ge b'e àit am bheil i. Ni i còmh-
nadh ri cor neach a' dheanamh ni 's socraiche fo'n
chrois. Mata xi. 30. Tuir. iii. 27—29. Is iobairt
i a tha gu sònruichte taitneach do Dhia. — Salm li.
17. Tha sùil Dhè gu h-àraid air a leithid sin chum
math. Isa. lxvi. 2. *f Air an fhear so amhaircidh
mi ; eadhon air-son a ta bochd agus leòinte 'n a
spiorad^ agus a chriothnaicheas roimh m' fhocal."
Seadh, tha e gabhail còmhnuidh maille riu. Isa.
lvii. 15. Agus tha e toirt riaghailt do ghliocas troimh
'n iomlan do ghiùlan neach. Gnàth. xi. 2. " Aig
na h-iriosail tha gliocas."

'S an dite mu dheireadh. Thugaibh fainear, is
làmh chùmhachdach a tha g oibreachadh oirnne ;
làmh an Dè chùmhachdaich ; uime sin, lùbamaid ar

128

AN CAMADH JS a' CHRANNCHUR.

spiorada chum strìochdadh foidhpe, agus nagleachd-
amaid 'n a h-aghaidh. Thugaibh fainear,

1. Feumaidh sinn sleuchdadh foidhpe. A chionn
gur e 'rùn sinne thoirt a mhàin, cha'n urrainn sinn
seasamh roimpe ; no cuir an aghaidh a rùin. Isa.
xlvi. 10. " Seasaidh mo chomhairle." Mar sin,
feumaidh sinn tuiteam roimpe, aon chuid ann an
rathad dleasnais no breitheinis. Salm xlv. 5. " Is
gèur mo shaighdean (tuitidh na sloigh fodhad) is
gèur iad ann an cridhe nàimhdean an Righ."

2. Iadsan a tha co glic agus strìochdadh gu
h-iriosal fo'n làimh chumhachdaich, ge b'e co iosal
's a tha iad, togaidh an làmh cheudna suas iad a rìs.
Seum. iv. 10. Ann an aon fhocal, ge b'e co àrda 's
a tha na h-uabhraich, bheir Dia sìos iad : 'S ge b'e co
iosal 's a tha mhuinntir iriosal, togaidh Dia suas iad.

SEOLAIDHEAN CHUM RUIGHEACHD AIR AN IRIOS-
LACHADH SO.

I. Seòlaidhean coitchionn.

Seòladh l . Rùnaichibh ann 'ur cridhe ni-eiginn do
dh'eòlas spioradail iarraidh mu ghiùlan Freasdail
d' ar taobh. Mica vi. 9. Gus an aomar 'ur cridhe
n rathad sin, cha'n 'eil earsba n-'ur 'n irioslachadh.
Hos. xvi. 9. Cha'n 'eil ni sam bith ni's reusantaiche
nam b'e 's gu'n cleachdamaid sinn fèin, aon chuid
mar dhaoine,, no mar Chriosduidhean, na gu'n dearc-
amaid air an ni sin a tha co cràiteach do'n fheòil a
thionndadh gu buannachd an spioraid; chum, ma
tha sinn an càll air an darna làimh, gu'm buann-
aichmid air an làimh eile.

2. Deanaibh 'ur slàinte shiòrruidh cinnteach,
anns a' cheud àite, le bhi teicheadh a dh'ionnsuidh
Chriosd, agus le bhi gabhail Dhe mar 'ur Dia ann-

AN CAMADH 's A* CHEANNCHUR.

129

san, a reir tairgse 'n t-soisgeil. Hosea ii. 19.
Eabh. viii. 10. Gluaiseadh 'ur staid irioslachaidh
sibh gu so, chum 'nuair a tha na sruthain air tior-
machadh suas, gu m feud sibh dol a chum an Tob-
air: oir tha e neo-chomasach ruigheachd air fior
irioslachadh fo'n làimh chumhachdaich, as eugais
fior chreidimh annsan mar 'ur Dia agus 'ur caraid.
Eabh. xi. 6. 1 Eoin iv. 19.

3. Cleachdaibh meadhonan irioslachaidh 'n an-
ma ann an creidimh a gheallaidh. Salm xxviii. 7.
Air do Mhaois a' chreag a* bhualadh ann an creid-
imh a' gheallaidh, thug e air an uisge brùcMadh a
mach, ni nach b'urrainn tachairt idir air mhodh
eile. Deanamaid-ne air an dòigh cheudna ann am
buntuinn ri ar cridhibh cruaidh. Feumaidh iad
a bhi air an leagadh sìos air leabaidh thais an t-soisg~
eil, agus a bhi air am bualadh an sin, mar chì sibh
ann an Ioel, ii. 13. *' Pillibh ris an Tighearna bhur
Dia : oir tha e tròcaireach agus iochdmhor : " No
cha toirear buaidh orra gu bràth le'n deòin chum
strìochdadh gu h-iriosal.

II. Seòlaidhean sònruichte*

1. Bithibh dearbh-chinnteach nach 'eil staid air
bith anns am bheil sibh co iosal, 's nach fheud sibh
*ur cridheachan fhaotuinn air an toirt sìos gu bhi
freagarrach dhi. 1 Cor. x. 13. ^Ach tha Dia
dìleas, nach leig dhuibh bhi air bhur feuchainn thar
bhur comas ; ach a ni maille ris an deuchainn slighe
dol as mar an ceudna, chum gù'm bì sibh comasach
air a giùlan. Tha so fior. 2 Cor. xii. 9. " Is leòir
mo ghràs-sa dhuit : oir a ta mo chùmhachd air a
dheanamh foirfe ann an ànmhuinneachd." Bithidh
sibh dearbhta do'n ni so, a thaobh 'ur cor fèin, ma
's e 's gu'n ruig sibh gu bràth a' cheann. Philip. iv.
13. ( 4 Is urradh mi na h-uile nithe a dheanamh tre

130

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

Chriosd, a neartaicheas mi." Tha Dia a ceadaeh-
adh dhuibh a bhi dearbhta dheth, ciod air bith 'ur
n.anmhuinneachd agus 'ur trioblaid ann an coilion-
adh na h-obair. " Air ar son-ne tha e sgrìobhta,
chum gur ann an dòchas is còir do'n treabhaiche
treabhadh ; agus a chum an neach a bhuaileas ann
an dhòchas, gu'm bì e n a fhear comhpàirt d'a
dhòchas." 1 Cor. ix. 10. Agus is e creideas a thoirt
do ni so earrann do bheatha chreidimh. 2 Tim. ii.
1. Mar 'eil dòchas agaibh gu 'n soirbhich leibh.,
bithidh 'ur dìchiollan co mì-mhisneachail, 's a bhios
iad co $omhain. cs Uime sin, togaibh suas na làmh-
an a ta air tuiteam sìos, agus neartaichibh na glùine
laga." Eabh. xii. 12.

2. Co dhiubh a tha làmh, no nach 'eil, na
meadhon ann 'ur staid isleachaidh,, gabhaibh Dia
mar an T\ ris am bheil 'ur gnothach, agus measaibh
sibh fèin anns an staid sin mar fo làimh chumhachd-
aich-san. Mica vi. 9. Cha'n 'eil daoine 'n an staid
iosail a' toirt an aire do Dhia ; mar sin cha n 'eil
iad 'g am faotuinn fèin air an gairm gu bhi iriosal
foidhpe ; tha iad a' suidheachadh an sùilean air a
chreutair a tha 'n a mheadhon, agus, an àite iad fèin
irioslachadh, 's ann a tha 'n cridhe ag èiridh suas.
Ach gabhaibh esan mar an Tì ris am bheil 'ur
gnothach, chum gu'n cuimhnich sibh an cath, agus
nach clean sibh tuilleadh. lob xli. 8.

3. Bithibh tric a* smuaineachadh air cumhachd
neo-chrìochnach Dhè : thugaibh fainear a naomh-
achd agus a mhòrachd, a tha ni's leòir chum 'ur 'n
irioslachadh anns an tomhas is ro mhò. Isa. vi.
3 — 5. Chòmhluich lob ri iomadh freasdal irios-
lachaidh 'n a chor, ach cha robh e riamh air irios-
lachadh gu leòir fodhpa, gus an d'fhoillsich an
Tighearn e fèin dha as ùr, 'n a chumhachd agus 'n
a mhòrachd neo-chrìochnach. Chum e r'a bharail
an aghaidh a chairdean, agus sheas e r'a phùinc-,
gus na bhuin Dia ris air an doigh sin. Thòisich e

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

131

le tairneanach. Iob xxxvii. 1, 2. An sin fhreagair
an Tighearn as a chuairt-ghaoith, caib. xxxviii. 1,
mar sin dh'irioslaicheadh Iob, caib. xl. 4, 5. Tha'n
ni air ath-nuadhachadh gus am bheil e ni's mò air
irioslachadh, Caib. xlii. 5, 6. " Uime sin gabh-
aidh mi gràin diom fein, agus ni mi aithreachas ann
an duslach agus an luaith."

4. Cleachdaibh sibh fèin gu tosdach ri bhi cead-
achadh diomhaireachdan ann an giùlan Freasdail
d'ar taobh, nach urrainn duibh a thuigsinn, ach
gidheadh dhan toir sibh urram. Rom. xi. 33.
u O doimhne saoibhris araon gliocais agus eòlais
Dè! Cia do-rannsachaidh a bhreitheanais, agus
do-lorgachaidh a shlighean ! " B'e sin an ceud
fhocal à labhair Dia ri Iob. Caib. xxxviii. 2. ee Cò
e so a tha dorchachadh comhairle le briathraibh gun
eòlas? Rinn e greim air chridhe air, dhlùth-lean
e ris, agus tha ega ainmeachadh a rìs, caib. xlii. 3«,
mar an ni sònruichte a thug gu 'ghlùinibh, agus gus
an duslach. e. Eadhon anns na ceumaibh sin do
Fhreasdail, troimh an fhaide 'm bheil sinn a rèir
barail a' faicinn, 's math a dh'fheudas sinn a chead-
achadh gu bheil cuid do dhìomhaireachdan an taobh
thàll do'n bheil sinn a' faicinn. Agus anns na
freasdalaibh sin is deacair ri thuigsinn, bu chòir d'a
àrd-uachdranachd sinne chuir Jn ar tosd ; agus d'a
ghliocas neo-chrìochnach ar riarachadh, ged nach
urrainn duinn am faicinn.

5. Bithibh gu tric a' smuaineachadh air 'ur n-ain~
gìdheachd fèin. lob xl. 4. tf Feuch tha mi gràin-
eil ; ciod a f hreagras mi dhuit ? cuiridh mi mo làmh
air mo bheul." Is e bhi sealltuinn thairis air a'
pheacadh a tha toirt uiread a gnothaich dhuinn ri
freasdalaibh irioslachaidh. Am feadh 's a tha na
sùilean air an cumail air dhoigh 's nach urrainn
doibh peacadh f haicinn, tha 'n cridhe 'g eiridh suas
'n an aghaidh ; ach 'nuair dh'fhosgailear iad, tuitidh
e. Uime sin^ 'nuair a tha Dia a' buintuinn ribh le

132 AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

freasdalaibh irioslachaidh, tionndaibh 'ur suilean;
air aingidheachd 'ur nàduir, 'ur cridhe, agus 'ur
beatha, agus cuidichidh sin air aghaidh 'ur n-iriosl-
achadh.

6. Socraichibh ann 'ur cridhe, gu bheil feum air
gach uile staid irioslachaidh anns am bheil sibh
air 'ur cur. Is firinn so. 1 Pead. i. 6. " Ge do
tha sibh a nis rè ùine bhig (raa's feumail e) fo
thuirse tre iomadh buaireadh." Cha'n 'eil Dia
a' cur deuchainn neo-fheumail air bith oirnn,
*s chan 'eil e a' cur a h-aon fo àmhghar ach mar a
ta 'm feum ag iarraidh. Tuir. iii. 33. U Oir cha
chlaoidh e d'a dheoin^ ni mo chràidheas e clann
nan daoine." Is eadar-dhealachadh comharraichte
sin a tha eadar smachdachadh ar n-Athar tal-
mhaidh agus nèamhaidh. Eabh. xii. 10. " Iadsan
— a rèir an toile fèin ; ach esan chum ar leas, ionnas
gu'm bitheamaid 'n ar luchd-comhpàirt d'a naomh-
achd." Amhaircibh air gne 'ur cridhe agus 'ur
nàduir, cia ullamh 's a tha e air èiridh suas, agus
Dia a dhì-chuimhneachadh, 's a bhi air a ghiùlan
air falbh le dìomhanas a t-saoghail; clod an am-
aideachd a tha ceangailte suas ann 'ur cridhe.
Mar so tha sibh a' faicinn an fheum a th'air freasd-
alaibh irioslachaidh chum 'ur cumail còmhnard,
agus air an t-slat air son druim an amadain ; agus
ma's e 's aig àm air bith nach urrainn duibh am
feum sin fhaicinn, creidibh e air steigh neo-chrìoch-
nach gliocas Dè, nach eil a' deanamh ni air bith gu
dìomhain.

7. Creidibh gu bheil rùn caoimhneil aig Freasdal
annta d ar taobh. Tha Dia 'g ar gairm-ne gus a so,
mar an iuchair a dh'fhosgaileas an cridhe fodhpa.
Taisb. iii. 19. Tha Sàtan 'g ar buaireadh gu bhi
cur an teagamh rùn caomhneil an fhreasdail, mar
chrànn a chumail a' chridhe duinte. 2 Righ. vi.
33. Tha n t-olc so o'n Tighearna ; c'ar son a
dh'fheithinnse air an Tighearna ni's fhaide %*' Cò

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

133

fhad 's a tha amharusan gu bheil droch rùn annta
'n ar n-aghaidh a' riaghladh, cuiridh an creutair^
mar a' chnuimh aig cosaibh an duine, e fèin anns an
rathad dionaidh is feàrr is urrainn e, agus cruadhaich-
idh se e fèin ann am bròn ; ach le bhi creidsinn gu
bheil rùn cairdeach annta_, fosglaidh se e fèin ann an
irioslachadh 'n a làthair.

Cor. " O ! nan tuiginn gu bheil rùn càirdeach
ann, ghiùlanainn leis gu toileach, ged bhiodh
tuilleadh an deth ; ach 's ann a tha eagal orm gur
e th'ann an rùn Freasdail cuir as domh leis."

Freag. A nis, ciod an earrann do f hocal Dè, no
*m foillseachadh bho neàmh, a fhuair thu chum
nan eagala so a bhònntachadh orra ? Cha d'fhuair
a h-aon, ach bho ifrinn. 1 Cor. x. 13. Ciod an
rùn a tha thu a' saoilsinn a th'anns an t-soisgeul
do d' thaobh? Nach urrainn thu chreidsinn gu
bheil rùn cairdeach do d' thaobh ann an uile
bhriathraibh a ghràis a th 'air an carnadh suas an
sin ? Ciod e sin, guidheam o\% ach an dubh eu-
creidimh 'n a fhior dhreach ifrinneil — Isa. lv. 1.— aig
itealaich an aghaidh firinn Dhè^ agus a' deanamh
breugair dheth. 1 Eoin v. 10, 11. Is analachadh
gaoil agus deadh-ghean an soisgeul do shaoghal do
dhaoinibh peacach. Tit. ii. 11. iii. 4. ; Eoin iv. 14.
Eoin iii. 17. Ach cha 'n 'eil sibh 'g a chreidsinn, anns
a chor sin, ni's mò na tha na deamhna fèin 'g a chreid-
sinn. Ach mas urrainn sibh chreidsinn gu bheil
rùn cairdeach an sin, feumaidh sibh chreidsinn gu
bheil e ann 'ur staid irioslachaidh mar an ceudna ;
oir cha 'n urrainn rùn Freasdail a bhi 'n aghaidh
rùn an t-soisgeil ; ach air an làimh eile 's ann a
tha 'n dara h-aon gus an aon eile a' chobhair air
aghaidh.

8. Smuainichibh annaibh fèin, gur i bheatha so
àm na deuchainn air son nèimh. Seumas i. 12.
tf < Is beannuichte an duine a ghiùlaineas buaireadh :
oir 'nuair a dhearbhare, gheibh e crùn na beatha

134

AN CAMADH 53 A' CHRANNCHUR.

a gheall an Tighearna do'n droing a ghràdhaicheas
e.** Uime sin^ bu chòir altachadh-beatha thoirt do
fhreasdalaibh irioslachaidh anns a bheachd sin.
rann 2. " Measaibh mar an uile ghàirdeachas
'nuair a thuiteas sibh ann an iomadh gnè dheuch-
ainnibh.,, Ma tha dreuchd urramach, no gnothach
buannachdail gu bhi air a bhuileachadh, ni daoine
strì gu bhi air an gabhail air deuchainn air a shon,
ann an dòchas gu 'm bì iad air an gabhail a steach
d 'a. ionnsuidh. A nis, tha Dia a' cur deuchainn
air daoinibh air son flaitheanais le freasdalaibh
irioslachaidh, mar tha 'm Biobull gu h-iomlan a'
teagasg ; agus am bì daoine co neo-thoileach gèill
a thoirt doibh ? B' àill leam fheòraich dhibh.

(1.) Am measar leibhs' e mar ni faoin a bhi 'n ar
luchd-iarraidh gu glòir, agus deuchainn a bhi air a
chur oirbh air son nèimh ? Nach 'eil urram ann, ur-
ram a bh'aig na h-uile do na naomhaibh? Seum. v. 1 1 .
" Feuch, measar sona leinn iadsan a dh'fhuiling-
eas," &c. Agus nach 'eil sealladh taitneach ann.
2 Cor. iv. 1 7. cc Oir a ta ar n-àmhghar eutrom, nach
'eil ach rè sealahr, ag oibreachadh dhuinne, tròm
chudthrom glòire a ta ni 's ro anabharraich agus
sìor-mhaireannach.,, Ach abair gur e so do staid,
gu'n dhearmad Dia thu anns a chor sin_, mar neach
air am bu dìomhain deuchainn a chur gu bràth air
a mhodh sin; gu'n d'òrduich e do chuibhroinn
dhuit anns a bheatha so le làn shocair, mar neach
nach biodh gu tuilleadh fhaotuinn dheth ; ciod a
bhiodh an sin ?

(2.) Ciod an t-eadar-dhealachadh mòr a th'
eadar 'ur deuchainnean agus an glòir ? Cia eutrom
'ur 'n àmhghairean is ro mhò, ann an coimeas ri
cudthrom an glòire ? Cha 'n 'eil an aon is f haide
mhaireas diubh ach rè tiota, ann an coimeas ris a'
chudthrom shìorruidh. Mo thruaighe ! tha mòran
mi-chreidimh aig freumh ar n-uile mhi-shuaimhneas-
an fo ar freasdalaibh irioslachaidh. Nam biodh

AN CAMADH JS A5 CHRANNCHUR.

135

sealìadh ni bu shoilleire againn do'n t-saoghal eile^
cha chuireadh sinn uiread a shùim aon chuid air
faoilte no air gruaim an t-saoghail so.

(3.) Ciod i 'ur barail mu theachd neo-ghlan bho
dheuchainn 'ur freasdalan irioslachaidh ? Ier. vi.
29, 30. " Chaitheadh an luaidhe leis an teine ;
leagh am fear leaghaidh gu dìomhain ; oir cha'n
'eil iadsan a ta olc air an sgaradh air falbh : —
Airgiod nach fiù theirear riu-san, a chionn gu'n do
chuir an Tighearna cùl riu." Gur e a mhàin crìoch
na cùis, gu bheil 'ur cridhe a' taisbeanadh a bhi do
leithid a ghnè 's nach bì e air sheòl air bith air
irioslachadh ; agus uime sin gu'm feum sibh agus
gu'm bì sibh air 'ur fuasgladh uatha, 'nuair nach
'eil fathast coslach irioslachaidh air bith ri fhaicinn.
Tha mi saoilsinn gu'm bu ehòir do dh'uamhas a
leithid so a shaorsainn^ sinne chuir gu ar glunaibh
a ghuidh gu'n bhi air ar togail suas bho ar staid
iosail, mum bì ar cridhe air irioslachadh. Isa. l. 4.
Esec. xxiv. 13.

9. Smuainichibh annaibh fèin, cionnus a tha 'n
Tighearna le freasdalaibh irioslachaidh 'g ar n-ull-
achadh-ne air son nèimh. Colos. i. 12. u A'
tabhairt buidheachais do 'n Athair, a rinn sinne
iomchuidh chum bhi 'n ar luchd-comhpàirt do
oighreachd nan naomh 's an t-solus" — maille ri—
2 Cor. v. 5. Tha na clachan agus am fiodh air
an cur sìos, 's air an tionnda thairis agus thairis, agus
air an snaitheadh mu'm bì iad air an cur suas anns
an togail ; or cha chuirear suas iad mar thàinig iad
as a chàrn agus as a choille ; 's nam bu chomasach
dhoibh ròghainn a dheanamh, rachadh àite dhiùlt-
adh anns an togail do mheud dhiubhsan 's a dhiùlt-
adh an t-inneal iaruinn. Guidheam oirbh, cionnus
a tha sibh a' smuaineachadh a bhios sibh air 'ur
deanamh iomchuidh air son nèimh, le blàth dheal-
radh grèine socair an t-saoghail so, agus an t-iom-
kn do 'ur toil f haotuinn an so ? Ni h-eadh, a

136

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

rnhuinntir, 's ann a dh'fhàgadh e ur heoil gun
hhlas air aoihhneas an ath shaoghail. Tha soithich-
ean na h-eas-onoir air an deanamh freagarrach air
an doigh sin air son sgrios ; ach tha soithichean
na h-onoir air an deanamh freagarrach air son glòir
le freasdalaibh irioslachaidh. Theirinn an so,

(1.) Nach toilich ni sam bith sibh ach dà
fhlaitheanas, aon anns a bheatha so, 's aon eile *s
an ath-bheatha ? Dh'ullaich Dia aon f hlaitheanas
air son nan naomh_, aon àite far am faigh iad an uile
thoil, an uile dhùrachd, agus an uile iarrtais ; far
nach bì cudthrom air bith orra gu 'n cumail fodha ;
agus is ann 's an ath shaoghal tha sin. — Ach
feumaidh sibhse f haotuinn an so agus an sin, no cha
'n urrainn duibh a' ghabhail. C' ar son nach 'eil
sibh a' faotuinn coire mar an ceudna, nach 'eil dà
shàmhradh 's an aon bhliadhna ; dà là ann an
ceithir uaire 'ar-f hichead ? Tha òrdugh an aoin
nèimh co daingean ri òrdugh nan laithean agus nam
bliadhnachan, agus cha 'n atharraich sibhs' e ; uime
sin, ròghnaichibhs, co dhiubh a ghabhas sibh 'ur 'n
oidhche no 'ur là an toiseach, 'ur geamhradh no 'ur
sàmhradh, 'ur flaithneas 's an t-saoghal so no 's an
t-saoghal ri teachd.

(2.) As eugais a bhi air 'ur 'n irioslachadh le
freasdalaibh irioslachaidh 's & bheatha so_, cha bhi
sibh iomchuidh air son nèimh. 2 Cor. v. 5. " A nis
an Tì a dh'oibhrich sinne chum so fèin, is e Dia e."
Gun amharus feudaidh sibh luidh gu foisneach anns
a bheatha so air leabaidh do neo-chùram, agus a bhi
bruadar mu nèamh, làn do dhòchas gu meal sibh
phàrras an amadain, a' dùrachadh sibh fèin a
thilgeadh à uchd Dhelilah gu uchd Abrahaim ; ach
as eugais gu'm bì sibh air 'ur 'n irioslachadh cha bhi
sibh uidheamaichte air son,

(1.) Nèamh a Bhiobuill, an nèamh sin a th'air
innse anns an t-seann Tiomnadh agus 's an Tiom-
nadh Nuadh. Nach 'eil an nèamh sin na togail

AN CAMADH 's A' CHRANNCHUR.

137

suas ann an àm iomchuidh ? Ach, cionnus a bhitheas
sibhs' air 'ur togail suas nach deachaidh riamh a
leagadh sìos gu ceart ? C'àit am bì bhur deòir gu bhi
air an siabadh air falbh ? Ciod an t-aobhar uaill a
bhios agaibhs' nach cog an deadh chogadh ? Cioimus
a bhios e na fhois dhuibhse nach duraichd obair a
dheanamh ?

(2.) Nèamh nan naomh. Taisb. vii. 14. " Agus
thubhairt mi ris, A Thighearn, tha fhios agadsa.
Agus thubhairt e rium^ Is iad so iadsan a thàinig à
àmhghar mòr ; agus nigh iad an truscain agus rinn
iad geal iad ann am fuil an Uain." Tha so a'freag-
airt na ceiste mu thimchioll Abrahaim, Isaaic, agus
Iacoib,, agus na h-uile do na naomhaibh a tha maille
riu an sin : thugadh sìos iad chum an duslaich le
freasdalaibh irioslachaidh, agus a mach asda sin
thàinig iad gu bhi fa chomhair na cathrach. Cionnus
a tha sibh am barail a bhi gu bràth air 'ur togail
suas maille riu-san, ris nach aontaich sibh a bhi air
'ur toirt sìos ?

(3.) Neàmh Chriosd. Eabh. xii. 2. " Neach air
son an aoibhneis a chuireadh roimhe, a dh'fhuiling
an crànn-ceusaidh, a' cur na nàire an neo-shuim,
agus a shuidh air deis righ-chaithreach Dè." O !
thugaibh fainear cionnus a rinn an Roimh-ruithear
a shlighe. Luc. xxiv. 26. " Nach b'eigin do Chriosd
na nithe so f hulang, agus dol a steach da ghlòir ?"
Agus bithibhse cinnteach ma gheibh sibh far am
bheil esan, gu'm feum sibh dol an sin mar chaidh
esan. Luc. ix. 23. " Agus thubhairt e riu uile^
Mas àill le neach air bith teachd a' m' dheighse,
aicheadhadh se e fèin, agus togadh e chrànn-ceusaidh
gach là agus leanadh e mise."

10. Mu dheireadh thugaibh thairis an earbs'
àrd a th'agaibh mu 'n t-saoghal so^ agus cleachd-
aibh i ris an t-saoghal ri teachd. Bithibh mar
choigrich agus mar luchd-cuairt 's a bheath so, ag
amharc air son ur fois ann an nèamh, agus gun bhi

138

AN CAMADH 'S A' CHRANNCHUR.

"g a h-earbsa gus an ruig sibh sin. Tha olc
buadhach ann. Isa. lvii. 10. "Ann am buanas
do shlighe sgìthicheadh thu ; ach cha dubhairt thu
cha'n 'eil dòchas ann." Mar sin tha togail Bhabeil
a' sìor dhol air adhairt, ged thuit e thairis agus
thairis : Oir a deir daoine, Ci Tha na clachan
creadha air tuiteam^ ach togaidh sinn le clachaibh
snaidhte ; tha na craobhan sicamoir air an gearr-
eadh sìos, ach cuiridh sinn craobhan seudair 'n an
àit." Isa. ix. 10. Tha so a' deanamh obair an
irioslachaidh ro fhadalach ; tha sinn co doilich ri
ar greim do'n chreutair a chuibhteachadh, agus a
bhi air ar cur air dial a bhàrr na cìche. — Deanaibh
greim daingean air an ath-shaoghal, agus leigibh a
chead do 'ur greim do'n t-saoghal so ; mar sin
bithidh sibh air 'ur 'n irioslachadh fo 'n làimh chùmh-
aehdaich. Mar is daighne ghramaicheas sibh ri
sonas an t-saoghail sin, 's ann is f hasa dhuibh sibh
fèin a chordadh ri 'ur freasdalaibh irioslachadh 's an
t-saoghal so.

11. Deanaibh feum do Chriosd 'n a uile oifigibh,
chum 'ur n-irioslachadh fo 'ur freasdalaibh irios-
lachaidh. 'S i 'n irioslachd chàirdeach a mhàin a
tha teachd anns an rathad sin. Sech. xii. 10. ** Agus
amhaircidh iad air-san a lot iad, agus ni iad bròn^"
&c. Feumaidh sibh sin a dheanamh le bhi 'g earbsa
annsan chum na crìche sin.

1. Mar Shagairt air 'ur son. Tha coguis agaibh
a tha làn do chionta, agus fagaidh sin neach neo-
shocrach ann an staid air bith, agus ni's mò gu mòr
ann an staid irioslachaidh ; bithidh i mar dhris ann
an gualainn air am biodh eallach thròm air a' cur.
Ach glanaidh fuil Chriosd a' choguis^ spìonaidh i
an dris aiste, bheir i socair^ Isa. xxxiii. 24^ agus ni
i neach freagarrach gu aon chuid seirbhis a' dhean-
amh^ no fulang. Eabh. ix. 14. Ci Cia mor is mò
ni fuil Chriosd bhur coguis-se ghlanadh o oibribh
màrbha chum seirbhis a dheanamh do'n Dia bheò ?"

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR. 139

2. Mar 'ur Fdidh chum 'ur teagasg. Tha feum
againn a bhi air ar teagasg gu ceart chum ar
freasdalaibh irioslachaidh a thoirt fainear ; oir, gu
tric, cha'n 'eil sinn a' toirt an aire dhoibh^ air chor
s gu bheil iad a' fàs 'n an eire chlaoidhteach ; ach
nam burrainn duinn am faicinn gu ceart, dìreach
mar a ta Dia 'g an cur do ar 'n ionnsuidh-ne, 's ann
a dh'irioslaicheadh iad sinn, 's cha b'e ar claoidh.
Gu firinneach tha feum againn air Criosd, agus air
solus 'f hocail agus a spioraid, chum ar trioblaid agus
ar deuchainn f hoillseachadh dhuinn, co math ri ar
dleasnas. Salm xxv. 9, 10.

3. Mar 'ur Righ. Tha cridhe reasgach agaibh, a
tha neo-thoileach air lubadh, eadhon ann am freasdal-
aibh irioslachaidh ; fòghlumaibh bho Maois ciod a nì
sibh 'n a leithid sin a chor. Ecsod. xxxiv. 9. ce Agus
thubhairt e, — rachadh mo Thighearna guidheam
ort, 'n ar measg, (oir is sluagh rag-mhuinealach
iad,) agus math dhuinn ar n-aingidheachd agus ar
peacadn.,, Cuir e 'n a làimh-san a tha làidir agus
cumhachdach. Salm xxiv. 8. Tha e comasach gu
toirt air leaghadh, agus, mar a' chèir fa chomhair
an teine, gabhail ris an t-sèula.

Smuainichibh air na seòladhnaibh so, chum an
cuir an cleachdadh, a' cuimhneachadh, " MaV' e
's gur " aithne dhuibh na nithe so, is beannuichte
sibh ma ni sibh iad." Cuimhnichibh, is obair an
t'irioslachadh a lionas 'ur làmh, am feadh a bhios
sibh beò 's an t-saoghal, agus cha'n urrainn duibh
teachd gu ceann gus an tig am bàs ; agus leanaidh
freasdalan irioslachaidh sibh_, am feadh a bhios
sibh anns an t-saoghal ìochdrach so. Feudaidh
sibh am faotuinn air an atharrachadh ; ach cha'n
urrainn duibh saorsuinn fhaotuinn uatha,, gus an
ruig sibh nèamh. Mar sin bithidh freasdalan
irioslachaidh, ar ciorraman, ar càirdean, ar 'n
amlaidhean, ar 'n àmhghairean, ar neo-chinnteachd,
agus ar peacaidhean n an aobhar dearbhaidh dhuinn

140 AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

am feadh a bhios sinn annsan t-saoghalso. — An còrr
do na rùnaich mi air a cheann teagaisg so, gabhaidh
mi steach ann.

TEAGASG II. Tha àm iomchuidh, anns am bì
iadsan a tha nis 'g an irioslachadh fèin fo làimh
chumhaohdaich Dhè gu cinnteach air an togail suas.
Gabhaidh sinn,

I. Beachd choitchionn do'n teagasg so. Agus bheir
sinn fainear,

'S a' cheud àite, Cuid a nithe a th'air an ciattach-
adh agus air am filleadh ann.

1. Tha e a' gabhail a steach gu'm feum iadsan
a chomh-pàirticheas do'n togail suas so, sùil a bhi
aca, 's sl cheud àite, gu'n còmhluich iad ri tilgeadh
sìos. Taisb. vii. 14. Eoin xvi. 33. (i Anns an t-
saoghal bithidh àmhghar agaibh." Cha n 'eil rathad
air teachd gu tìr a' gheallaidh, a rèir doigh suidhichte
a' ghràis, ach troimh an f hàsach ; na dol a steach
do'n àrdachadh so, ach troimh gheata cumhann. Mar
urrainn duinn giùlan le tilgeadh sìos, cha bhlais sinn
do mhilseachd an togail suas.

2. Air dhuinn bhi air ar tilgeadh sìos fo làimh
chumhachdaich Dhe', feumaidh sinn fòghlum iuidh
gu ciùin agus tosdach foidhpe, gus an dean an
làmh cheudna a thilg sìos sinn ar togail suas^ ma's
àill leinn comhpàirteachadh do'n togail suas so a
th'air a gealltuinn. Tuir. iii. 27. Cha'n e bhi air
ar tilgeadh sìos ann an staid iosail le freasdal Dè,
ach ar spioradan a bhi air an toirt a mhàin foidhpe
le gràs t>è, a bheir sinn an taobh a stigh do chrìoch
a' gheallaidh so.

3. Ma's e 's nach bi sinn gu bràth air ar n-irios-
lachadh ann an staid iosail^ cha bhi sinn gu brdth
air ar togail suas ann an rathad a' gheallaidh so.
Feudaidh daoine an spioradan a chumail an àirde
n an staid iosail, agus a bhi air an togail suas mar

AN CAMDH 'S A' CHRANNCHtJR. 141

sin. Gnàth. xvi. 19. Ach thugaibh fainear, cha'n
'eil an so ach togail suas,, chum gu'm bì an tuiteam
ni's ro chràitiche. " Gu deimhin ann an àitibh
sleamhna chuir thu iad : thilg thu sìos iad ann an
tiota gu sgrios." Salm lxxiii. 18. Ach iadsan nach
irioslaich iad fèin ann an staid iosail, chì iad gu'm
bì an eas-ùmhlachd na tarrang theannachaidh, a
chumas an truaighe gu bràth ceangailte orra as
eugais leigheis.

4. Tha irioslachadh spioraid, ann an staid iosail,
n a chinnteas air gu'm bi iad air an togail suas
uair-eiginn, le deadh-ghean agus fabhor nèimh.
Lucas xviii. 14. " A deiream ribh gu'n deach-
aidh am fear so sìos d'a thigh air fhirinneachadh
ni's mò na'm fear ud eile : oir ge b'e neach a dh'
àrdaicheas e fèin, islichear e ; agus ge b'e a dh'
islicheas e fèin àrdaichear e." Tha Solamh a' toirt
fainear, Gnàth. xv. 1. gu'm pill freagradh mìn
corruich ; ach duisgidh briathra garg fearg." Agus
is ann mar sin a tha e tachairt, 'nuair a tha muinn-
tir àrdanach, a thaobh an ceannairc, a' toinneamh
na cùing ni's daingne mum muinealaibh fèin, ach
a' mhuinntir iriosal a strìochdas, ni iad an lasach-
adh fèin cinnteach, le'n strìochdadh. 1 Sam. ii. 8,
9, 10. " Togaidh e 'm bochd o'n duslach ; o'n
otrach togaidh e suas am feumach, g'an cur n an
suidhe maille ri uachdranaibh, agus a thoirt orra
cathair glòire a shealbhachadh. Oosan a naoimh
gleidhidh e, agus bithidh na h-aingidh tosdach ann
an dorchadas ; oir le neart cha bhuadhaich duine
sam bith. Brisear 'n am bloighdibh eas-cairdean
an Tighearna." Amhuil a bhriseas peileir gunna
mòr sìos balla cloich, 'nuair a bhàthas an olainn
bhog a neart.

5. Tha dm shuidhichte chum an dream a tha g an
irioslachadh fèin^ 'n an staid iriosail a thogail suas.
Hab. ii. 3. "Oir tha'n fhàisneachd fathasd air
son aimsir shònruichte, ach air a' cheann mu dheire

142

AN CAMADH *S A* CHRANNCHUR.

labhraidh i, agus cha dean i breug : ged dhean i
moille feith rithe ; oir gu deimhin thig i, cha bhi
i air dheireadh." Aig gach ni tha km, mar a ta àm
gu irioslachadh, is amhuil sin tha àm gu togail suas.
Ecles. iii. 3. Cha'n aithne dhuinne an t-àm so,
ach's athne do Dhia e, an Tì a shuidhich e. Na
abradh an neach iriosal, cha togair suas gu bràth
mi ; oir tha àm air a shuidheachadh air a shon, co
riaghailteach 's a th' air son èiridh na greine, an
deigh na h-oidhche f hada dhorch, no ath philltinn
an earraich an deigh a' gheamhraidh fhada f huair.

6. Air do neach e fèin irioslachadh, cha'n 'eil e
ri earbsa, gu'n togair mas e air bàll. Cha'n 'eil ;
eha'n e a mhàin gu bheil neach gu luidh sìos fo'n
làimh chumhachdaich, ach tha e gu luidh gu tos-
dach a' feitheamh an àm iomchuidh ; is obair fha-
dalach obair an irioslachaidh ; bha dà f hichead
bliadhna aig cloinn Israeil dh'i anns an fhàsach.
Feumaidh pobull Dè bhi air an toirt gus an t-àm
fhàgail aig a thoil-san ; agus am feadh a tha oidhche
fhad aca do shiubhal ann an dorchadas, feumaidh
iad earbsa annsan. Isa. l. 10. " Cò e 'n 'ur measg
air am bheil eagal an Tighearna, a ta 'g eisdeachd ri
guth a sheirbhisich, a ta siubhal ann an dorchadas,
agus aig nach 'eil solus ; earbadh e as ainm an Tigh-
earna^ agus leigeadh e a thaice r'a Dhia."

7. 'S e 'n t-àm suidhichte chum togail suas^ an
t-dm iomchuidh, an t-àm is freagarraich air a shon^,
anns an ro fhreagarraiche an tig e. " Agus na
sgithicheamaid do mhaith a dheanamh : oir ann
an àm iomchuidh buainidh sinn, mur fannaich sinn.
Galat. vi. 9. Oir is e sin an t'àm a ròghnaich Dia
air a shon ; agus bithibh cinnteach gur i roghainn-sa
roghainn is feàrr^ do bhrìgh gur i roghainn a ghliocais
neo-chrìochnach i, agus uime sin, than creidimh
suidhicht air feithidh ris. Isa. xxviii. 16. " An tì
a chreideas cha dean e cabhaig." Tha mòran do
mhaise ni_, an earbsa ris an àm anns an deanar e,

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

143

agus shuidhich esan àm freagarrach do gach ni a tha
e deanamh. Ecles. iii. 11. " Rinn e gach ni mais-
each na àm fèin."

8. Cha 'n 'eil teagamh nach bi 'mhuinntir iriosal
air an togail suas aig an àm shuidhichte agus iom-
chuidh. Haba. ii. 3. Tha ùine a' ruidh, cha 'n
'eil i stad a là no dh'oidhche ; mar sin tha 'n t-àm
iomchuidh sl tighinn gu dlù, agus 'nuair a thig e,
bheir e 'n togail suas maille ris. Ciod air bith co
iosal 's a bhios an staid isleachaidh, ciod air bith co
eu-dochasach, feumaidh e bhi gun tig an togail
suas anns an àm iomchuidh.

II. Labhraidh mi focal, gu coitchionn, mu'n
togail suas, a tha feitheamh na muinntir a tha 'g an
isleachadh fèin. Tha togail suas dhà-fhillte ann.

1. Togail suas ann an cuid, freagarrach do'n
mhuinntir iriosal rè àm na beatha so. Salm xxx. 1.
" Molaidh mi thu, a Thighearna; oir thog thu
suas mi, agus cha d' thug thu air m' eascairdibh
gàirdeachas a dheanamh os mo chionn." Cha
togail suas iomlan so, ach ann an cuid : agus is i
a leithid sin a thogail suas a dh'f heudas & mhuinn-
tir iriosal earbsa, am feadh a bhios iad anns an
t-saoghal so, agns gun tuille. Tha so a' toirt an
anail, agus atharrachadh eallaich do'n mhuinntir
sgìth, ach cha 'n 'eil e a' toirt fois iomlain doibh. —
Mar sin bha aig cloimi Israeil anns an f hàsach, cuid
a dh'amanna seinn, ann am meadhon an iomadh àm
broin. Exod. xv. 1. Aireamh xxi. 17-

2. Togail suas iomlan freagarrach air an son aig
a' bhàs. Lucas xvi. 22. "Agus tharladh guJn
d'fhuair an duine bochd bàs, agus gu'n do ghiùl-
aineadh leis na h-ainglibh e gu uchd Abrahaim."
An sin eha'n 'eil an Tighearna buntuinn riu ni 's
mò a chuid agus a chuid, ach tha e 'g an làn shaor-
adh. Eabh. xii. 23. An sin tha e toirt air falbh
an uile eallachan, 's a' toirt fois dhoibh o'n uile
chudthrom^ agus cha leig e àmhghar air bith orra

Ì44 AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

gu bràth tuilleadh. An sin tha e 'g an togail suas
gu àirde aig nach robh iad riamh roimhe; cha
robh, eadhon 'nuair a b'àirde iad. Tha e g an cur
gu h-iomlan suas os ceann gach ni ta iosal, agus g
an suidheachadh an sin, chum 's nach toirear sios gu
bràth iad. A nis3 tha àm iomchuidh air an son so
maraon.

(1.) Air son an togail suas ann an cuid. Cha 'n
'eil gach uile àm feargarrach air a shon ; cha 'n 'eil
sinn an còmhnuidh freagarrach air son sòlais, fois
no atharrachadh bho ar 'n eallachaibh fhaotuinn.
Tha Dia a' faicinn gu bheil amanna anns am bheil
e feumail air son a' phobuill a bhi fo thuirse —
1 Pead. i. 6. — chum an <c cridhe leagadhsios lebròn."
Salm cvii. 12. Ach an sin tha àm da rìreadh air
a shuidheachadh air a shon ann an gliocas Dè 'nuair
a mheasas e co feumail an sòlasachadh, 's a mheas
e roimhe an toirt a mhàin. 2 Cor. ii. 7. " lonnus
air an làimh eile, gur mò is còir dhuibh maitheanas
agus comfhurtachd a thoirt dhà, air eagal gu'm
biodh a leithid so do dhuine air a shlugadh suas le
anabarra doilgheis.,, Tha sinn anns a chor sin,
ann an làimh Dhè, mar ann an làimh ar lighiche,
a tha comharrachad a mach an ùine a theid am
plasd-tarruing f hàgail ris, agus c'uin' a chleachdar
am plasd-leighis^, agus nach fhàg idir e gu toil an
neach euslaintich fèin.

(2.) Air son an togail suas gu h-iomlan. 'Nuair
a tha sinne gu goirt air ar sàrachadh le ar *n
eallachaibh, tha sinn ullamh gu smuaineachadh,
O gu bhi air falbh, agus a bhi an taobh thàll dhoibh
uile. lob vii. 2, 3. Mar a mhiannaicheas an
seirbhiseach an sgàile^, agus mar bhios sùil aig an
fhear-tuarasdail ri duais 'oibre ; mar sin fhuair
mise dhomh fèin mìosan dìomhanais, agus àirmh-
ear dhomh oidhchean cràidh/' Ach air son sin
uile^, theagamh gur e is freagarraich, sinn a dh'-
fhantuinn rè sealain^ agus gleachd ri ar 'n eallach-

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR. 145

aibh Philip. i. 24, 25. " Gidheadh, 's e mi

dh'fhantuinn 's an fheoil, a's feumaile dhuibhse.
Agus air dhomh hhi cinnteach dheth so, tha fios
a,gam gu'm fuirich mi agus gu'n còmhnuich mi
maille ribh uile, chum bhur cursa air bhur 'n
aghaidh, agus chum gàirdeachas a' chreidimh.''
Dh'fheudadh beagan laithean Israel a thoirt a mach
a,s an Eiphit do thìr Chanaain ; ach nam b'e 's gu'n
deanadh iad a leithid sin a chabhag, bhitheadh iad
an sin ro luath ; mar sin b' eiginn dhoibh dà-fhich-
ead bliadhna chaitheamh anns an fhàsach, gus an
d'thigeadh an t-àm iomchuidh dhoibh dol a steach
do thìr Chanaain. Bithibh-sa cinnteach, gu'm bì e
air a shoilleireachadh do na naomha, gur e'n t-àm is
feàrr do'n d'rinneadh ròghainn chum an tabhairt do
ne'auih, agus bithidh maise ann an so nach d'thug-
adh ann iad ni bu luaithe. Mar so tha togail suas air
a dheanamh cinnteach do'n mhuinntir iriosal.

III. An dearbh-chinnteaehd gu'n togair suas iad-
san a tha 'g an irioslachadh fèin fo staid iosail. Nan
d'thugadh neach dearbhadh dhuibh, 'nuair a bhith-
eadh sibh air teachd gu bochdainn, gu'n d' thigeadh
an t-àm fathast, gun teagamh, anns am bitheadh
sibh beartach ; 'nuair a bhitheadh sibh gu tinn, nach
bàsaicheadh sibh leis an tinneas sin; ach gu'm fàs-
adh sibh gu math gu cinnteach, dheanadh sin
còmhnadh ribh gu giùlan ni b'fhearr le 'ur bochd- *
ainn agus le 'ur tinneas, agus bheireadh sibh co'-
fhurtachd dhuibh fèin leis a' bheachd sin. Gidh-
eadh, feudaidh neach fantuinn bochd,, agus gu'n bhi
gu bràth beartach, gu tinn agus bàsachadh leis an
tinneas sin ; ach ge b'e dh'irioslaicheas iad fèin fo'n
staid iosailj 's urrainn duinn a làn dhearbhadh dhoibh
bho fhocal an Tighearna, gu'm bi iad gu cinnteach,
air an togail suas agus air am fuasgladh bho'n staid
iosail: chì iad gu cinnteach là am fois agus am
fuasglaidh, 'nuair a chuimhnicheas iad an eallachan
inar uisgeachan a dh'fhailnich. Agus feudaidh sibh
bhi cinnteach dheth sin bho na nithibh so a leanas.

K

146

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

1 . Tha nàdur Dhè, air a thoirt fainear gu ceart,
'g a dhaingneachadh. Salm ciii. 8, 9. " Is tròcair-
each agus is gràsmhor an Tighearna, màll chum
feirge agus paiit ann an caoimhneas gràidh. Cha
chronuich e gu sìorruidh, agus cha ghleidh e 'fhearg
gu bràth." Feudaidh a t-anam gràsmhor, a dh'amh-
airceas ri Dia ann an Criosd, tri nithe fhaicinn
co'cheangailte 'n a nàdur a tha 'g a dhaingneachadh ,

(1.) Chumhachd neo-chrìochnach, a tha comasach
na h-uile nithe a dheanamh. Cha 'n 'eil coirean
air bith co iosal, 's nach comasach dhasan an togail
suas ; co aimhreiteach agus deachdair, 's nach com-
asach dhasan an reiteachadh ; co eu-dòchasach, 's
nach comasach dhasan an leigheas. Gen. xviii. 14.
" Am bheilni air bith do-dheanta do*n Tighearna?*'
Ciod air bith ar cor, cha 'n 'eil e gu bràth do-dheanta
dhasan a leigheas ; ach 's e 'n t-àm is ro iomchuidh
leis-san a ghabhail os laimh, 'nuair a bheir càch uile
thairis e. Deut. xxxii. 36. " Oir bheir an Tigh-
earna breith air a shluagh, agus gabhaidh e aithre-
achas a thaobh a sheirbhiseach ; 'nuair a chì e gu'n
d'fhalbh an neart, agus nach 'eil neach dhiubh air a
dhruideadh suas, no air fhàgaiL,,

(2.) Maitheas neo-chrìochnach deònach gu co-
bhar. Tha e maith agus gràsmhor 'n a nàdur.—
Exod. xxxiv, 6 — 9. Agus uime sin, is tobar com-
f hurtachd a chumhachd dhoibh-san. Rom. xiv. 4.
Feudaidh daoine bhi deònach nach 'eil comasach ;
no comasach nach 'eil deonach ; achfeudaidh maith-
eas neo-chiìochnaclr, co'cheangailte ri cumhachd
neo-chrìoclinach ann an Dia, a' mhuinntir iriosal a
dheanamh cinnteach do thogail suas ann an àm
iomchuidh. Is focal so a tha do mhilseachd do-
bharalachaidh. 1 Eoin iv. 16. u Agus dh'aithnich
sinne agus chreid sinn an gràdh a tha aig Dia dhuinn.
Js gràdh Dia ; agus an tì a tha fantuinn ann an
gràdh, tha e 'n a chòmhnuidh ann an Dia, agus Dia
annsan.,, Tha innigh Athar aige thaobh na muinn-
tir iriosal. Salm ciii. 13. — " Mar a ghabhas athair

AiN CAMADH 's a' CHRANNCHUR. 147

truas d'a chloinn, gabhaidh an Tighearna truas
dhiubhsan d'an eagal e." — Seadh^ innigh do thròcair
ni's ro chaoimhneiie na innigh Mathar do ieanabh a
cìche. Isa. xlix. 15. Uime sin, ge b'e mar tha
'ghliocas 'g a f haicinn feumail an cuir ann an staid
iosail, agus an cumail ann rè tamuill, cha'n urrainn
e bhi gu'm fàg e ann iad gu tur.

(3.) Gliocas neo-chrìochnach_, nach 'eil a' deanamh
ni sam bith gu dìomhain, agus uime sin, cha chum
e neach air bith ann an staid iosail gun aobhar.
Tuir. iii. 32 , 33. " Ach ged a bheir e aobhar broin,
gidheadh ni e iochd do rèir lionmhoireachd a thròe-
airean. Oir cha chlaoidh e d'a dheoin, ni mo
chràidheas e clann nan daoine." 'S e 'chrìoch agus
an rùn a th'aig Dia ann an daoinibh a chuir an staid
iosail chum an irioslachadh ; 'nuair a tha sin air a
choilionadh, agus nach 'eil feum tuille air a son anns
an dòigh sin, reudaidh sinne bhi cinnteach gu'm bì i
air a toirt air falbh.

2. Tha freasdal Dè, 'nuair a ghabhair beachd air
'n a dhoigh suidhichte gnìomhachaidh ri ehreutair-
iblx, a' dearbhadh sin. Tionndaibh 'ur sìdlean ge
b'e taobh is àill leibh air freasdal Dè, 's feudaidh
sibh a cho'dhunadh uaithe sin, gu'm bì mhuinntir
iriosal air an togail suas an àm iomchuidh.

(1.) Thugaibh fainear freasdal De,, ann an riagh-
ladh an iomlan do chùrsa nadùir, tha là teachd an
deigh na h-òidhche is fhaide, sàmhradh an deigh a'
gheamhraidh^, fàs na gealaich an deigh crìonadh na
gealaich, iionadh na mara an deigh traoghadh na
mara, &c. Na biodh muinntir iriosal an Tigh-
earna 'n an luchd-coimhead dìomhain air na nith-
ibh so ; oir tha iad chum ar fòghlum. ler. xxxi.
35—37. " Mar so deir an Tighearn, tha toirt na
gre'ine air son soluis anns an la, òrduighean na
gealaiche agus na'n reultan air son soluis anns an
oidhche^ tha deanamh na fairge ciùin, tra bhios
a tùinn a' beucaich; Tighearna nan sluagh is e
ainm. Ma dh'imicheas na h-orduighean so as mo

148 AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

shealladh-sa, deir an Tighearna, an sin cuideachd
sguiridh sliochd Israeil bho bhi 'n an cinneach
am feasd ann am làthair." An cum an Tighearn a
leithid a chùrsa seasmhach anns an talamh, anns
an fhairge, agus anns na nèamha faicsinneach,
ann a bhi 'g an togail suas an deigh an tilgeadh
sìos, agus an dì-chuimhnich e a mhàin a' mhuinnt-
ir iriosal ? Cha dì-chuimhnich e,, air sheoil air bith.

(2.) Thugaibh fainear freasdal Dè, a thaobh an
duine Criosd, an cusbair ro naomh agus urramach
sin., ni's ro luachmhoire na mìle saoghal. Colos.
ii. 9. Nach do ghabh Freasdal an rathad so dhasan
le irioslachadh an toiseach_, an deigh sin àrdachadh,
agus a thogail suas ? thug e sìos e 'n toiseach gu
duslach a' bhàis, le cùrsa do fhulangasaibh rè thiì
bliadhna deug thar f hichead, an deigh sin dh'àrdaich
se e gu deas-làimh an Athar ann an sìorruidheachd
do ghlòir ? Eabh. xii. 2. " Neach air son an
aoibhneis a chuireadh roimhe, a dh'fhuiling an
crann-ceusaidh, a' cur na naire an neo-shuim, agus
a. shuidh air deis righ-chaithreach Dè." Philip. ii.
8, 9. (C Agus air dha bhi air f haghail ann an cruth
mar dhuine, dhnioslaich se e fèin, agus bha e ùmhal
gu bàs, eadhon bàs a' chroinn-cheusaidh : Air an
aobhar sin dh'àrdaich Dia e gu ro àrd mar an
ceudna." Dh'fheumadh e bhi gu'n tigeadh àrdach-
adh an deigh' irioslachaidh. Luc. xxiv. 26. " Nach
b'eigin do Chriosd na nithe so f hulang, agus dol a
steach d'a ghlòir ?' Agus churmaic esan agus chreid
e gu'n tigeadh e, mar a dh'fhàsas an sìol an deigh a
chuir. Eoin xii. 24. Tha gnothach dlù aig a
mhuinntir iriosal a th'ann an staid iosail ri so.

(I.) 'Seso an sàmhladh a tha Freasdal a' lean-
tuinn 'n a ghiùlan d'ar taobhsa. Bha an t-Athair
co lan-toilichte leis an dòigh so, ann an cor a Mhic
fèin, 's gu'n do rùnaich e gu'm biodh e air a lean-
tuinn, ann an cor uile oighreachan na glòire. Rom.
viii. 29. (t Oir an dream a roimh-aithnich e, roimh-
òrduich e iad mar an ceudna chum a bhi comh-

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

149

ehosmhuil ri dealbh a Mhic, chum gu'ni biodh esan
n a cheud-ghin am measg mòrain bhraithre." Agus
cò nach biodh toileach siubhal troimh na ghleann is
dùirche a' saltairt a chos-cheumansan ?

(2.) Is geall cinnteach so air gu'n togair sua^
sibh. Bha Criosd 'n a staid irioslachaidh, air a
mheas an Ceann agus am fear-ionaid, agus tha e
mar sin 'n a staid àrdachaidh. Mar sin tha àrdach-
adh Chriosd 'n a dhearbhadh air gu'n àrdaichear
sibhse as 'ur staid iosail. Isa. xxvi. 19. " T hig do
mhairbh beò ; maille ri mo chorp marbh-sa èirigh
iad. Duisgibh agus seinnibh, sibhse tha chòmh-
nuidh anns an duslach." Hosea vi. 1, 2. " Thig-
ibh agus pilleamaid ris an Tighearn : oir is esan a
reub, agus is e ni ar leigheas ; is e bhuail, agus
ceanglaidh e suas sinn. An ceann dà latha ni e ar
n-ath-bheothachadh; air an treas là duisgidh e suas
sinn, agus bithidh sinn beò 'n a shealladh.,, Eph.
ii. 6. ' Agus chomh-thog, agus chomh-shuidhich e
sinn ann an ionadaibh nèambaidh ann an losa
Criosd/' Seadh, chaidh e steach do staid na glòire
air ar son-ne mar ar roimh-ruith-fhear, Eabh. vi. 20.
" Far an deachaidh an roimh-ruith-fhear a steach
air ar son-ne, eadhon Iosa, a rinneadh 'n a ard-sha^'-
art gu sìorruidh."

(3.) B'e irioslachd-san luach 'ur 'n àrdachadh-ne.
agus tha 'àrdachadh 'n a làn-dearbhadh gunghabh-
adh ris mar làn-dioladh, Cha'n 'eil staid iosail air
bith anns am bheil sibh, anns nach rachadh sibh a
dhìth, mar bith gu'n cheannaich esan 'ur togail sua.-
asda le irioslachadh fe'in. Isa. xxvi. 19. A nis, tha
a ghràs irioslachaidh-san annaibhs' na dhearbhadh
air gu'n ghabhadh r'a irioslachadhs' chum sibhse
thogail suas.

4. Thugaibh fainear freasdal Dè a thaobh na
h-eaglais anns gach linn. 'S e so an rathad a
chleachd an Tighearna dh'i. Salm cxxix. 1 — 4.
Chaidh Abel a mharbhadh le Cain aingidh, gu mòr
chràdh Adhaimh agus Eubha, agus a chuid eile fta 'i,

150

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

cloinn chràbhach : ach an deigh sin thogadh suas
sliochd eile an àit Abel. Gen. iv. 25. Bha Noah
agus a mhic air am beò adhlacadh anns an airc
còrr agus bliadhna ; ach an deigh sin thugadh a mach
iad chum saoghal nuadh agus bheannaicheadh iad.
Bha Abraham rè iomadh bliadhna as eugais clòinne ;
ach mu dheireadh rugadh Isaac. Bha Israel re
ùine fhada ann an daorsa thruaigh 's an Eiphit ; ach
fadheoidh shuidhicheadh iad ann an tir a' gheallaidh,
&c. Feumaidh sinn a bhi toilichte siubhal ann an
cos-cheumaibh na treud ; agus ma leanas sinn iad
'n an irioslachadh, leanaidh sinn iad gu cinnteach 'n
an àrdachadh mar an ceudna.

5. Thugaibh fainear freasdal Dè ann am frith-
ealadh a gìiràis a thaobh a chloinne. 'S i'n riaghailte
choitchionn. 1 Pead. v. 5. " Oir tha Dia sl cur
an aghaidh nan uaibhreach, ach a' toirt grais dhoibh-
san a tha iriosal." Cionnas a tha iad air an toirt
gu staid gràis ? Nach ann le obair fhallain irios-
lachaidh a dhol air thoiseach ? Lucas vi. 48. Agus
gu gnàthaichte mar is mò an tomhas do ghràs a
th'air a rùnachadh air son neach, 's ann is mò an
irioslachadh an toiseach^ mar ann an cor Phòil. Ma
tha iad gu bhi air an aiseag bho staid cùl-sleamh-
nachaidh, tha 'n dòigh ceudna air a chleachdadh ;
mar sin tha 'n irioslachadh is mò gu gnàthaichte a'
deanamh rathaid air son an t-sòlais is mò, agus tha'n
uair is dùirche a' dol roimh èirigh Grein an Ion-
racais orra. Isa. lxvi. 5 — 13.

6. Thugaibh fainear freasdal Dè a' tilgeadh sìos
dhaoine aingidh mu dheireadh ge b'e co fad 's a
sheasas agus a shoirbhicheas iad. Salm xxxvii. 35,
36. '* Chunnaic mi an duine aingidh am mòr chumh-
achd, agus e ga sgaoileadh fèin a mach mar ur
chraoibh uaine ; ach chaidh e seachad^ agus feuch,
cha robh e ann ; agus dh'iarr mi e ach cha d'fhuaras
e." Tha iad re ùine fhada uaine fa chomhair na
grèine, ach mu dheireadh buailear iad gu h-obann
leis a' ghaoith an ear, agus seargaidh iad air falbh ;

AN CAJrìADH 'S A* CHRANNCHUR.

151

theid an lochran as le droch bholadh, agus tilgear a
mach iad gu dubh dhorchadas. A nis, tha e neo-threag-
arrach ri caomhalachd nàduir Dhè3 gun dì-chuimh-
nicheadh e 'mhuinntir iriosal a thogail suas, nuair a
tha cuimhne aig air a mhuinntir àrdanach isleachadh.

Tha focal Dè Jg a chur an taobh thall do gach
uile theagamh, oir, bho thoiseach gu chrìch, is e
bònn-dòchais na muinntir iriosail gun togair suas
iad. Salm cxix. 49, 50. " Cuimhnich am foeal
do t'oglach, as an d' thug thu orm earbsadh. Is e
so mo chomhfhurtachd ann am àmhghar ; oir
bheothaich t' fhocal mi." 'S e 'fhocal litir mhòr
'ainme, ni air an toir e gu cinnteach dealrachadh.
Salm cxxxviii. 2. <c Oir dh'àrdaich thu t'fhocal os
cionn t'àinme uile;" ris an d' earbadh gu tearuinte
anns gach lìnn, Salm xii. 6. Thugaibh fainear,

(1.) Do theagasgaibh an fhocaiL, a tha teagasg
creidimh agus dòchais ann an àm na trioblaid, agus a'
chrìoch shonadh a bhios aig cleachdadh nan gràsan
so. Tha n sgriobtuir gu leir a* cur an ceill dhoibh-
san a th'ann an staid iosail, Gu n am muinghinn a
thilgeadh uatha, ach dòchas a bhi aca gus a' chrìch ;
agus sin air son an deagh aobhair so, nach bi e an
dìomhanas. Faic Salm xxvii. 14. 4 4 Feith air an
Tighearna, glac misneach^ agus neartaichidh esan
do chridhe : feith, tha mi 'g ràdh, air an Tighearna."
Agus coimeasaich, Rom. ix. 33, Isa. xlix. 23. " Cha'n
nàraichear iadsan a chuireas an dòchas annam-sa."

(2.) Do gheallaidhibh an fhocail, leis am bheil
ilaitheanas ceangaìlt chum a' mhuinntir a tha 'g an
irioslachadh fèin ann an staid iosail a thogail suas,
Seumas iv. 10. f< Irioslaichibh sibh fèin am
nanuis an Tighearna, agus àrdaichidh e sibh."
Mata xxiii. 12. " Agus ge b'e neach a dh' islich-
eas e fèin àrdaichear e." Feudaidh e ùine a
ghabhail mu'm bì iad ullamh air son an togail suas,
ach air dha sin a bhi ullamh, tha e air a dheanamh
cinnteach, Salm x. 1?. <f A Thighearna, chuala
tu miann nan daoine iriosal ; deasaichidh tu an

152

AN CAMADH ?S a' CHRANNCHUR.

cridhe ; bheir tu air do chluais eisdeachd/' Tha
Thocal aca air a shon gu'n saoir e iad. Salm l. 15.
Agus ged dh'fheudadh iad a bhi a thaobh coslais
air an dì-chuimhneachadh., gidheadh cha bhi iad
mar sin gu bràth ; oir thig àm an saoraidh, Salm
ix. 18. "Oircha dì-chuimhnichear an t-ainnis gu
bràth ; cha teid as do dhòchas nam bochd gu sìorr-
uidh/' Salm cii. 17. " Bheir e 'n aire do ùrnuigh
nan diobarach, agus cha dean e tàir air an achanaich/'

(3.) The eisimpleirean an fhocail a' làn daing-
neachadh fìrinn nan teagasgan agus nan geall-
aidhean, Rom. xv. 4. " Oir ge b'iad nithe air bith
a sgrìobhadh roimhe so,, is ann chum ar teagaisg-ne
a sgrìobhadh iad ; chum trìd f hoighidinn agus
comhfhurtachd nan sgriobtuir gusm biodh dòchas
againne/' Anns na teagasgaibh agus anns na geall-
aidhibh tha 'n togail suas air a chur fa chomhair ar
creidimh, gu bhi air a mheas air creideas focail Dè ;
ach, anns na h-eisimpleiribh, tha e air a chur fa
chomhair ar sùilean, gu bhi air f haicinn ann an cor
muinntir eile, Seum. v. 11. " Feuch measar sona
leinn iadsan a dh'fhuilingeas. Chuala sibh iomradh
air foighidinn loih, agus chunnaic sibh crìoch an
Tighearna ; gu bheil an Tighearna ro thiom-
chridheach agus tròcaireach* Feudaidh sinn sin
fhaicinn ann an cor Abrahaim, Ioib, Dhaibhidh^
Phoii, agus naoimh eile ; ach os ceànn nan uile, ann
an cor an duine Criosd.

(4.) Tha eadar-ghuidh Chriosd, ag aonadh ri
ùrnuighibh agus ri glaodhaich a mhuinntir iriosail,
'n an staid iosail, 'n a chinnteas air gu'n togair suas
iad mu dheireadh. Ged nach glaodh na h-uabh-
raich 'nuair a cheanglas e iad, gidheadh glaodhaidh
a mhuinntir iriosal fèin. Salm xlii. 7, 8. " Tha
doimhne a' gairm air doimhne le fuaim t'fheadan
uisge ; chaidh do stuaidhean agus do thonnan uile
tharum. Anns an là àithnidh an Tighearn a
thròcair, agus 's an oidhche bithidh a laoidh maille
rium, agus m' ùrnuigh ri Dia mo bheatha." Ged

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

153

dh'fheudadh na h-ana-creidmhich a bhi air an
sgìtheachadh gu h-ealamh, agus an t-iomlan a
thoirt thairis, 's cinnteach nach dean na creidmhich
sin ; ged dh'f heudadh iad ann am braise do bhuair-
eadh, a leigeadh dhiubh mar ni eu-dòchasach, chì
iad gu'm feum iad teannadh ris a rìs. Ier. xx. 9.
" An uair a their mi, Cha toir mi iomradh air, ni
mò labhras mi tuilleadh 'n a ainm ; an sin tha
fhocal ann am chridhe, mar gu'm b'e teine loisg-
each,, air a dhruideadh suas ann am chnàmhan ;
agus ged sgìthich mi mi fèin 'g a chumail a steach,
cha'n urrainn mi." Agus buanaichidh iad ag
eigheach a là agus a dh'oidhche. Lucas xviii. 7,
gu'n fhios aca c'uin' a sguireas iad gus an togair
suas iad. Tuir iii. 49, 50. " Tha mo shùil &
sileadh sìos gun chasgadh agus gun sgur: gus an
seall an Tighearn a nuas, agus gu'n amhairc e o
nèamh." A nis, air do eadar-ghuidhe Chriosd a
bhi air aonadh ris a ghlaodhaich so, cha'n urrainn
e bhi nach togair suas iad.

(].) Thugaibh fainear, gu bheil eadar-ghuidh
Chriosd, gun teagamh, air aonadh ri glaodhaich
agus ri ùrnuighibh na muinntir iriosail 'n an staid
iosail. Taisb. viii. 3. " Agus thàinig aingeal eile^
agus sheas e aig an altair, agus tùiseir òir aige ;
agus thugadh dha mòran tùise, chum gu'n tugadh se
e maille ri ùrnuighibh nan uile naomh air an altair
òir, a bha 'n làthair na righ-chaithreach." Tha iad
air an còmhnadh leis an Spiorad gu osnaich a*
dheanamh air son cobhair. — Rom. viii. 26. — agus
tha na h-ùrnuighean agus na h-osnan, a tha troimh
'n Spiorad_, gu cinnteach gu bhi air an deanamh
eifeachdach le eadar-ghuidhe a Mhic. Seumas v.
16. Agus feudaidh sibh aithneachadh gur ann
leis an spiorad a tha iad, ma's e 's gu bheil sibhs'
air 'ur còmhnadh gu buanachadh ann an ùrnuigh,
ann an earbsa gu 'm faigh sibh 'ur n-iarrtas mu
dheireadh air barantas focal geallaidh Dhè ; oir
cha 'n 'èil ann an ùrnuighibh nàduir ach lochan a

154

AN CAMADH 's A* CHRANNCHUR.

thiormaicheas suas ri àm tart fada. 'S e Spiorad
na h-ùrnuigh an tobair mairsinneach. Eoin iv. 14.
Salm cxxxviii. 3. " 'S an là air an do ghlaodh mi
riut, fhreagair thu mi ; neartaich thu mi a' m'
anam le treòir." Gu firinneaeh tha 'eadar-ghuidhe
air nèamh, air son staid iosail na muinntir iriosal.
" An sin fhreagair aingeal an Tighearna, agus
thubhairt e ; O Thighearna nan sluagh, cia fhad a
bhios tu gun tròcair a dheanamh air Ierusalem,
agus air bailtibh Iudah, ris am bheil thu ann an
corruich a nis deich agus trì-fichead bliadhna ?" —
Sachar. i. 12. Cionnus ma ta is urrainn doibh gu'n
bhi air an togail suas ann an àm iomchuidh ?

(2) Tha e dian dhùrachdach na eadar-ghuidh
air son a' phobuill 'n an staid iosail. Tha cuid a
labhras focal math as leth diol-deirce,, air nach bì
ach beag curam co dhiubh a shoirbhicheas leo no
nach soirbhich ; ach tha ar Fear-eadar-ghuidh-ne
da rìreadh as leth a mhuinntir iriosal ; oir tha e air
a ghluasad le co' mhothachadh a thaobh an cor. —
Isa. lxiii. 9. " 'N an uile àmhghar bha esan fo
amhghar." Co'mhothachadhro iochdmhor. — Sechar.
ii. 8. " Oir an tì a bheanas ribhse beanaidh e ri
cloich a shùla-san." Tha 'n cor aige-san air a
chridhe, far am bheil e, 's an ionad naomh anns na
nèamha is àirde — Exod. xxviii. 29. — agus tha e
cumail mìn-chunntas air ùine an staid irioslachaidh,
ge b'e co fada sa mhaireas i. Sech. i. 12. Osbarr,
's e 'ghnothaich fèin a th'ann ; oir tha'n togail suas
a tha iad gu fhaotuinn air a dheanamh cinnteach
dhasan, anns na geallaibh a rinneadh dha air son
fhola a dhoirt e air an son. Salm lxxxix. 33, 36.
Mar sin cha'n e a mhàin gu bheil iadsan a th' air an
talamh, ach tha 'n Duine Criosd air nèamh, a
sealltuinn àir son coilionaidJi nan geallaidhean so.
Eabh. x. 12, 13. " Ach an duine so, an deigh dha
aon ìobairt a thoirt suas air son peacaidh, shuidh e
a choidh tuilleadh air deas làimh Dhè ; a' feitheamh
o sin suas gus an cuirear a naimhde ?n an stol-chos

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR. 155

fo chosaibh." Uime sin, cionnus a b' urrainn a
leithid sin a dhùil a bhi air a mealladh ? Tuilleadh
eile, 's iad na coirean irioslachaidh so 'f hulangas fèin
fathast, ged nach 'eil e fulang 'n a Phearsa, gidheadh
tha e^fulang 'n a bhallaibh. — Colos. i. 24. " Tha mi
nis a' deanamh gàirdeachais ann am f hulangasaibh air
bhur sonsa, agus a' coimhlionadh mheud 's a ta dhèidh-
làimh do àmhgharaibh Chriosd ann am fheòil, air son
a chuirp-san, eadhon na h-eaglais." Uime sin, tha
gachjuile aobhar air co'dhunadh gu bheil e a rìreadh.

(3) Tha eadar-ghuidhe-san an còmhnuidh
eifeachdach. Eoin xi. 42. " Agus tha fios agam
gu bheil thu 'g èisdeachd rium a ghnàth." Cha 'n
urrainn e gu'n bhi mar sin, do bhrìgh gur e Mac
gràdhach an Athar ; tha e mar bhònn do eadar-
ghuidhe gur ann a' tagraidh ceartais a tha e. 1 Eoin
ii. 1 . "Tha Fear-tagraidh againn maille ris an Athair,
Iosa Criosda am firean." Tuilleadh eile tha gach
cumhachd air nèamh agus air talamh ag gabhail comh-
nuidh annsan. 1 Eoin v. 22. Agus, fadheoidh, esan agus
'Athair is aon iad, agus is aon an toil. Mar sin, tha
maraon Criosdagus'Athairtoileach amhuinntiririosal
a thogailsuas, gidheadh a mhàinann an àm iomchuidh.

'S an dara àite. Theid mi air m'aghaidh gu heachd
ni s' ro shònruichte a' ghabhail do'n teagasg. Agus,

'S a cheud dite. Bheir sinn fainear an togail suas
a th'air a thoirt mu'n cuairt anns an t-saoghal ni is
e 'n togail suas ann an cuid. Agus,

(1.) Cuid a bheachdan chum nàdur na togail suas
so shoilleireachadli.

1. Cha'n 'eil leanabh Dhè gu co'pàirteachadh
do'n togail suas so anns na h-uile cor. Feudaidh
neach a bhi air irioslachadh ann an staid iosail as
nach togair suas e ann an tìm. Air dhuinn a bhi
air ar 'n irioslachadh fo ar staid iosail, cha bu chòir
dhuinn air bàll a cho'dhùnadh bho na ghealladh,
gu'm bì sinn gu cinnteach air ar togail suas, agus air
ar saoradh as mu 'n ruig sinn ceann ar turuis ; oir
tha e dearbhta, gu bheil cuid do'n leithid sin ann.

156

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

mar a ta ar neo-iomlanachdan, ar peacaidhean, agus
ar bàsmhoireachd, nach urrainn duinn air sheòl air
bith a chuiteachadh am feadh a bhios sinn 's an t-
saoghal so. Agus tha cuid do choirean irioslachaidh
sònruichte ann a dh'fheudas an Tighearn a chroch-
adh mu'n cuairt do neach, agus a chumail mun
cuairt dà, gus an teid e sìos do'n uaigh, 'nuair aig a
cheart àm a dh'fheudas e neach eile thogail suas
bho'n ni cheudna. Bha Heman air a chràdh bho oige,
Salm lxxxviii. 15, agus dream eile rè am beatha uile.

LeithsgeuL Ci Ma's ann mar sin a tha chùis, ciod
a thig do'n ghealladh gu'n togair suas iad ? C'àit'
am bheil an togail suas, ma s e 's gu'm feud neach
a dhol do'n uaigh fo'n chudthrom ?"

Freagradh. Mar biodh beatha eile ann an deigh
na beatha so, bhiodh meud-eiginn do chudthrom
anns an leithsgeul sin; ach do bhrìgh gu bheil
beàtha eile ann, cha 'n 'eil cudthrom air bith ann.
'S an ath-bheatha bithidh na geallaidhean air an
coilionadh do'n mhuinntir iriosal, mar bha e,
Lucas xvi. 22. Thugaibh fainear gur anns an
ath-bheatha gu sònruichte a bhios na geallaidhean
air an coilionadh. " Fhuair iad so uile bàs ann an
creidimh gun na geallaidhean fhaotainn, ach air
dhoibh am faicinn fad o làimh, (agus an creidsinn)
ghabh iad riu." Eabh. xi. 13. Agus ciod air bith
coilionadh a nìthear air a' ghealladh 's a' bheatha so,
cha'n e an stoc a th'ann, ach deuchainn no geall dheth.

Ceisd. Ach nach fheud sinn sgur do bhi 'g
ùrnuigh ar togail suas anns a chor sin ?

Frèag. Cha'n aithne dhuinne c,uin, is e sin ar
cor ; oir feudaidh cor a bhi eu-dòchasach 'n ar
suilibh-ne, agus ann an suilibh muinntir eile, a tha
Dia a' rùnachadh a thogail suas ann an ùine, mar
ann an cor Ioib, caib. vi. 11. '* Ciod e moneart,
gu'm biodh dòchas agam ? agus ciod i mo chrìoch,
gu'n sìninn mo bheatha?" Ach ciod air bith ar
cor, cha bu chòir dhuinn sgur gu bràth do bhi
*g ùrnuigh gu'n togta suas sinn, do bhrìgh gu'm

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

157

faigh na h-uile e gu cinnteach a bhios ag ùrnuigh air
a shon tre chreidimh ; mar f haigh iad e 's a' bheatha
so,, gheibb iad e 's an ath-bheatha. Tha'n gealladh
cinnteach, agus is e sin an àithne ; mar sin cha'n
urrainn a leithid sin do dh'ùrnuighean gu'n tighinn
gu crìoch shona mu dheireadh. Salm L. 15. " Agus
gairm orm ann an latha teanntachd : saoraidh
mise thu, agus bheir thusa glòir dhomhsa." Tha'n
t-iomlan do bheatha a Chriosduidh 'n a beatha do
dh'ùrnuigh agus do dh'fheitheamh, agus 's ann mar
ghìll gu mhisneachadh chum sin, a tha gach saorsuinn
aimseireil air an toirt. Rom. viii. 23. " Agus cha'n e
so a mhàin, ach sinn fèin mar an ceudna, aig am bheil
ceud thoradh an Spioraid, tha eadhon sinne ag osnaich
annainn fèin, a' feitheamh ris an uchd-mhacachd,
eadhon, saorsa ar cuirp." Agus ge b'e ghabhas beachd
air gu'm bheil an togail suas iomlan aig a bhàs aig
làimh, feumaidh e èiridh gu cinnteach, ged robh e
air toirt thairis a chor mar chor eu-dòchasach.

2. Gidheadh_, tha cuid a chòirean ann, nach
co'pàirtich do 'n togail suas so. Tha Dia ag toirt
cuid a thogailean suas chomharraichte d'a phobull,
eadhon anns an t-saoghal so, tha e 'gan togail suas
bho fhreasdalaibh irioslachaidh comharraichte. —
Tha'n stoìrm air a caochladh gu fèith, agus cha'n 'eil
cuimhne ac' air ach mar uisge a shiùbhlas. Salm xL
1 — 4. Feudair dà ni a thoirt fainear air a cheann so.

(1.) Feudaidh neach a bhi ann an staid iosail,
chràiteach, agus eu-dòchasach ùine fhada, agus
gidheadh feudaidh togail suas a bhi feitheamh air,
a mhaireas ùine ni's ro fhaide. 'S e so cor cloinn
Dè, a th'air an cur air leth air uairibh chum a' chùiug
a ghiùlan 'n an òige, mar bha Ioseph agus Daibhidh ;
agus cor an dream sin air an cuirear i n an aois mhe-
adhonach, mar bha Iob, neach nach b'urrainn a bhi
'fo dha f hichead bliadhna 'nuair a thàinig a thrioblaid
air, ach a bha beò an deigh sinceud agus dafhichead
bliadhna. Iob xlii. 16. Tha Dia air a leithid so
a dhoigh ag ullachadh dhaoine air son feum àraid.

158

AN CAMADH *S A' CHRANNCHUR.

(2.) Feudaidh neach a bhi ann an staid iosail^
chràiteach, agus tur eu-dòchasach, ann an cùrsa
gnàthaichte an f hreasdail, re ùine f hada, gidheadh,
feudaidh iad platha soilleir agus blàth do thogail
suas fhaotuinn., mun tig iad gu ceann an turuis.
Tha beatha cuid do chloinn De coslach ri là gruam-
ach uisge, anns an soillsicheadh a ghrian a mach
as na neòil, gu maiseach soilleir re ùine bhig 's an
fheasgair, agus an sin a rachadh fodha. " Agus
taiiaidh anns an là sin, nach bì solus soilleir agus
dorchadas ann ; ach tarlaidh air trà feasgair gu'm bi
solus ann/' Sech. xiv, 6, 7. B'e sin cor Iacoib 'n
a shean aois, a thugadh sìos do'n Eiphit ann an onoir
agus sòlas chum a mhic,, agus a f huair bàs an sin.

(3.) Ge be togail suas a gheibh iad 'è sl' bheatha
so, gidlieadh cha bhi iad gu bràth as eugais cud-
throm air chor-eiginn an crochadh mu'n cuairt doibh
chum an irioslachaidh. Feudaidh iad an àm seinn
a bhi aca, ach bithidh an òranan am feadh a bhios
iad 's an t-saoghal so, air am measgadli le osnaibh.
2 Cor. v. 4. " Oir tha sinne a tha anns a' phail-
liun so ri osnaich, air dhuinn bhi fo eallach."
Tha'n t-saorsuinn neo-mheasgta air a gleidheadh fa
chomhair an ath-shaoghail ; ach bithidh an saoghal
so 'n a fhàsach gu chrìch, far am bi ulfhartaich
maille ris a cheol is ro aoibhniche.

'S an àite mu dheireadh. Cha'n 'eil anns gach
togail suas ris an còmhluich a' mhuinntir iriosai an
so_, ach gìll, deuchainn, agus eaiias, do'n togail suas
mhòr, a tha feitheamh orra air an taobh eile ; agus
bu chòir dhoibh amharc orra mar sin.

(L.) Tha iad da rìreadh mar sin. Hosea ii. 15.
" Agus as a sin bheir mi dh'i a fion-liosan, agus
gleann Achoir mar dhorus dòchais,, agus seinnidh
i an sin, mar ann an laithibh a h-òige, agus mar
anns an là 's an d'thàinig i nios à tìr na h-Eiphit.,>
Tha ar Tighearn Iosa an dràsd a' treòrachadh a
shluaigh troimh an fhasach, agus is earlas am man-
na agus uisge na carraig, 's an àm, air na sruthaibh

ÀH camadh ;s a' chranschur.

159

meala agus bainne ann an tìr a' gheallaidh. Cha
d' thàinig iad fathast dhachaidh gu tigh an Athar,
ach tha iad a' coiseachd air an rathad, agus Criosd
aru Brathair is seine roaille riu, Dan. iv. 8, neach a
tha 'g iocadh an cosdais 'gan toirt (mar gu'm b'eadh)
a steach gu tighibh-osda air an t-slighe, agus 'g an
ùrachadh le togail suas ann an cuid ; an deigh sin
feumaidh iad an rathad a' ghabhail a rìs. Ach 's geall
an aoidheachd sin air an t-shghe air an làn aoidheachd
a bheir e dhoibh 'nuair a ruigeas iad dhachaidh.

Leithsgeul. " Ach feudaidh muinntir togail suas
f haotuinn 'a a' bheatha so, nach 'eil 'n a gheall air
gu'n togair suas iad air an taobh eile : Cionnus ma
ta a thuigeas mi e bhi 'n a gheall?"

Freagradh. Tha'n togail suas sin^ a thig leis na
geallaibh, gu cinnteach 'n a geall air an togail suas
iomlan sin 's an ath-shaoghal ; oir, mar is i an ath-
bheatha an t-àm iomchuidh chum coilionadh nan
geallaidhean, mar sin feudaidh sinn a bhi cinn-
teach, 'nuaù' a thòisicheas Dia ri gheailadh a choi-
lionadh^, gu'n lean e air aghaidh gu cinnteach gus
an làn-choihon se e. " Coimhlionaidh an Tigh-
earn air mo shon an ni bhuineas domh." Saim
cxxxviii. 8. Mar sinn feudaidh sinn a' ràdh mar
thuirt Naomi ri Rut, 'nuaii* a fhuair i na se
toimhsean eòma bho Bhoas, Rut iii. 18. (i Cha
bhi an duine aig fois gus an crìochnaich e'n gnoth-
ach an diugh." Tha togailean suas ann a tha
teachd a thaobh freasdalan cumanta, agus cha'n
'eil iad so gu cinnteach ach aon-fhillte, agus m
h-ann mar ghìll air tuilleadh; ach tha'n gealladh
a' ceangal tròcairean ri cheile, air chor's gu bheil a
h-aon a gheibhear mar gheall air aon eile ri teachd.
seadh, air an iomlan diubh. 2 Sam. v. 12.

CeM. " Ach cia mar dh'aithnicheas mi an ann
rathad a' gheallaidh a thig an togail?"

Freag. An togail suas sin a thig rathad a' gheall-
aidh thig e còmhladh rathad iosal an irioslachaidh,
's rathad àrd a chreidimh; no creidsinn a' gheall-

160

AN CAMADH 's A'CHRANNCHUR.

aidh, agus rathad fada feitheamh le dòchas, agus
buanachadh gu foighidneach. Seumas v. 7. " Uime
sin, a bhràithre, bithibh foighidneach gu teachd an
Tighearna. Feuch, feithidh an tuathanach ri toradh
ìuachmhor na talmhainn, agus fanaidh e gu foighid-
neach ris, gus am faigh e an ceud uisge agus an t-uisge
deireannach." Uidheamaichidh irioslachadh neach
air son coilionaidh a' gheallaidh, deòghlaidh an creid-
imh a bhroilleach, agus dlùthaichidh feithidh f hoigh-
idneach ris a* bhroilleach gus an tig am bainne gu pailt.

(2.) Cha'n 'eil ann an togail suas air bith a tha
cloinn Dè a' faotuinn 's an t-saoghal so ach geall do
thogail suas ni's mo. Tha Dia sl toirt an cuibh-
roinn do dhaoinibh saoghalta 's a' bheatha so, ach
cha'n fhaigh cloinn Dè ach deuchainn do'n
cuibhrionn 's a' bheatha so. Salm xvii, 14. Eadhon
mar gheibh na seirbhiseach an làn thuarasdal,
'nuair nach fhaigh an t-oighre òg ni san bith ach
beagan sgillinnean air son airgid pòcaid. Gu
dearbh, 's e'n t-airgiod pòcaid sin is ro luachmhoire
na maoin an t-saoghail uile. Salm iv. 7. " Chuir
thu aoibhneas ann am chridhe, ni's mò na 'nuair
is pailte an arbhar agus am fìon-san." Ach ged tha
e ni s feàrr na sin, agus mar an ceudna ni's feàrr na'n
seirbhis_, agus ni's ro luachmhoire n an uile fheith-
eamh, gidlieadh cha'n àill le mòrachd an Dè an
cuir air falbh leis. Eabh. xi. 16. " Ach a nis tha
dèidh aca air duthaich a's feàrr, eadhon duthaich
nèamhaidh : uime sin cha nàir le Dia, gu'n goirear
an Dia-san dheth : oir dh'ulluich e dhoibh baile."

II. An togail suas ann an cuid, a gheibh iadsan
a gheibh an togail suas so a thair a gealltuinn
do'n mhuinntir iriosal.

1. Gheibh iad an staid iosail air a h-atharrach-
adh. Air do Dhia an dearbhadh rè tamuill, agus an
irioslachadh, agus an cridheachan a thoirt sìos,
bheir e mu dheireadh air falbh an eallach, atharr-
aichidh e 'n cudthrom a bha co fada 'n crochadh mu'n
cuairt doibh, agus bheir e air falbh an earrann sin

ÀN CAMADH 's A? CHItANNCHUK. 161

do'n deuchainn gu h-aoibhneach, agus leigidh e leo
an druim a bha rè ùine fhada air a cromadh sìos a
dhìreadh; agus ni e sin air aon do na ràthaidibh so.

(1.) Aon chuid ann an gnè, ag atharrachadh na
h-ealJaich gu h-iomlan. Fhuair lob a leithid so a
thogail suas^ 'nuair a phill Dia air ais a bhraighdeanas,
s a mheudaich e rithist a theaghlaich agus a mhaoin,
a chaidh araon a leir-sgrios.— Agus Daibhidh, 'nuair
a thuit Saul, 'fhear-geurleanmhuinn anns a chath,
agus a thugadh esan chum na rioghachd an deigh
iomadh ]a sgìth, an dùil là eiginn gu'n tuiteadh e le
làimh-san. Is furasd do ar Dia-ne a leithid so a
thionndadh thoirt mu'n cuairt anns & staid is ro isle.

(2.) No co'ionann, no co math^ ag toirt air falbh
cudthrom na h-eallaich, air chor 's ged bhuanaich-
eadh i, nach sàraich i iad ni's mò. 2 Cor. xii. 9,
10. " Agus thubhairt e rium, Is leòir mo ghràs-sa
dhuit ; oir a ta mo chumhachd air a dheanamh
foirfe ann an anmhuinneachd. Uime sin,, is ro
thoiliche a nì mi uaill a m' anmhuinneachdaibh,
chum gu'n gabh cumhachd Chriosd còmhnuidh
orm. Uime sin tha mi gabhail tlachd ann an
anmhuinneachdaibh/, Ged nach d'thàinig iad gu
traigh, gidheadh cha'n 'eil an cìnn ni's mò fo 'n
uisge, ach tha iad ar an togail suas.. Tha Daibhidh
a' labhairt gu mothachail mu leithid so a thogail
suas. Salm xxvii. 5, 6. " Oir folaichidh e mi 'n a
sgàth-thigh ann an latha an uilc ; folaichidh e mi ann
an dìomhaireachd a phailliuin ; air carraig togaidh
e suas mi. Agùs a nis togar suas mo cheann os
cionn mo naimhdean mu'n cuairt orm; agus iobraidh,
mi 'n a phailliun ìobairtean aoibhneis ; seinnidh mi,
agus canaibh mi cliù do'n Tighearn." Fhuair an triuir
chloinne a leithid so a thogail suas anns an àmhuinn
theinntich ; loisg an teine^ ach cha b'urrainn e ni a
losgadh dhiubhsan ach an ceanglaichean ; bha a
bhlàths agus a sholus aca, gidheadh cha d'rinn a
theas loisgeach cron ar bith orra. Air uairibh tha
Dia a' togail suas a' phobuill mar so bho'n staid iosail.

L

162 AN CAMADH *S A* CHRANNCHtFR.

2. Sealladh sòlasach dhe mar ghabhadh ri'n
ùrnuighibh, a chur iad suas 'n an staid iosail : Am
feadh a tha 'n ùrnuighean gun fhreagairt agus an
trioblaid a' mairsinn, tha iadsan a tha feitheamh
air an Tighearn ullamh gu smuaineachadh nach
do ghabhadh riu air nèamh, do bhrìgh nach 'eil
atharrachadh air bith 'n an cor. Iob ix. 16, 17.
(e Nan gairminn, agus gu'm freagaireadh e mi, cha
chreidinn gu'n d'eisd e ri m' ghuth : Oir le
doinionn tha e 'g am bhruthadh." Ach 's mear-
achd sin ; oir ghabhadh riu air bàll, ged nach
d'fhuair iad freagradh. 1 Eoin v. 14. " Agus is e
so an dòchas a ta againn annsan, ma dh'iarras sinn
ni sam bith a rèir a thoile, gu'n eisd e ruinn."
Tha 'n Tighearn a' deanamh riu mar ni Athair,
ris na litrichibh a thigeadh bho 'mhac a tìr chèin,
leughaidh e iad aon an deigh aon eile le taitneas,
agus taisgidh e iad gu cùramach chum am freagairt
'nuair bhios e cothromach dha ; agus 'nuair gheibh
a' mac am fios freagradh, tuigidh e co taitncach 's a
bha iad d'a Athair. Mata xv. 28. Amhuilan so, &c.

3. Freagradh. A shàsuicheas an cridhe air son nan
urnuighean so, a roi'ainmich mi, air chor cha'n e a
mhain gu'm faigh iad an ni a bha iad ag iarraidh,
ach chì iad gu'n d'fhuair iad è mar fhreagairt do'n
ùrnuigh ; agtis cuiridh iad meas dà-fhillte air an
trocair. I Sam. ii. 1 . Feudaidh ùrnuighean ris an
gabhair a bhi gle fhada, seadh, iomadh bliaduna gun
f hreagradh, mar ann an cor Abrahaim agus Dhaibh-
idh, ach cha bhi iad gun f hreagradh mu dheireadh.
Salm ix. 18. Thig an t-àm anns an co'pàirtich Dia
ritìjj a rèir a gheallaidh, 's anns an caochail iad an ceòl,
agus 's an abair iad, Salm cxvi. 1. " Is toigh leam
an Tighearna, oir dh'eisd e ri guth m'athchuingean."
Amhaircidh iad air an togail suas mar ni air am bheil
iàimh sgrìobhaidh Dhè a ta 'g eisdeachd ùrnuighean.

4. Làn thoileachadh, a thaobh giùlain Freasdail
d an taobh, anns gach ceum d'an staid iosail, agus
mar an ceudna a thaobh a mhaille rinn e 'n an

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR. 163

togail suas, ge b'e co cràiteach 's a bha iad so roimhe.
Taisb. xv. 3. 'Nuair a sheasas iad air an traigh, ag
amharc air ais air na chaidh iad troimhe, bheirear
iad gu ràdh, " Rinn e na h-uile ni gu math." Na
nithe so a tha searbh do Chriosduidhean an àm an
dol trompa, tha iad gle mhilis dhoibh ann an àm a bhi
g ath-smuaineachadh orra ; mar sin tha toimhseachan
Shamsoin air a dhearbhadh 'n am fèin fhiosrachadh.

5. Gheibh iad an togail suas, le 'riadh rè na
h-ùine bha iad as easbhuidh. 'Nuair a dh'ìocas
Dia a ghealladh, iocaidh e maraon an riadh 's an
càlpa ; tha 'n tròcair air am meudachadh a rèir na
h-ùine a dh'fheith iad oirre, agus an cosdas agus
an cruaidh-chas a dh'fhuiling iad, rè na h-uine
bha iad a' tagradh. Abuichidh toraidhean an
fhreasdail chumanta gle luath, agus grodaidh iad
gu h-ealamh : ach tha toradh a' gheallaidh fada
ag abuchadh, 's uime sin tha e mairsinneach ; agus
mar is fhaide tha e 'g abuchadh^ 's ann is ro luach-
mhoire e 'nuair a thig e. Dh'fheith Abraham
agus Sarah air a' ghealladh mu'n cuairt do dheich
bliadhna, mu dheireadh smuainich iad air rathad
chum a luathachadh. Gen. xvi. 1—6. Thug so gu
luath air aghaidh breith Ismaeil, ach chab'esan mac a'
gheallaidh. Thainig iad gu fìor shean aois mu'n do
choilionadh an gealladh. Gen. xviii. 11. Ach 'nuair
thàinig e, f huair iad e mailie ri 'n aois air a h-ath-
nuadhachadh. Gen. xxi. 7. ; xxv. 1. 'Sen aon bu
ro luachmhoire do na geallaibh uile a b'fhaide bha
gun choilionadh, eadhon, gealladh teachd Chriosd. a
bha ceithir mìle bliadhna gun choilionadh.

6. Bithidh na naimhdean spioradail, a bha gu
pailte rnu'n cuairt doibh ann an àm dorchadais na
staid iosail, air an sgapadh roimh an togail suas so
a th' anns a' ghealladh. 1 Sam. ii. 1, 5. tk Agus
rinn Hanah ùrnuigh^, agus thubhairt i, Tha mo
chridhe a' deanamh gàirdeachais anns an Tighearna,
rinneadh mo bheul farsuing os cionn mo naimhde.
Iadsan a bha làn, air son arain thuarasdalaich siad

164

AN CAMADH 'S A1 CHRANNCHUR.

iad fèin ; agus iadsan a bha ocrach, sguir iad do
bhi mar sin." B'uamhasach an sealladh do chloinn
Israeil 'nuair a bha armailt Pharaoih air an culaobh,
agus a Mhuir Ruadh rompa ; ach, air dhoibh bhi
thar an f hairge, chunnaic iad na h-Eiphitich màrbh
air an traigh, Exod. xiv. 30. Gheibh iadsan a tha
g an irioslachadh fèin fo f hreasdalaibh isleachaidh a
leithid so a shcalladh do'n naimhdibh spioradail,
'nuair a thig àm an togail suas-san.

III. Am iomchuidh na togail suas so. Tha sin na
ceist gle nadurrach dhoibh-san a th' ann an staid
iosail. "Fhirna faire, ciod o'n oidhche?,, Agus
cha'n urrainn duinne a freagairt do'n anam iriosal,
ach gu coitchionn. Isa. xxi. 11, 12. Uime sin
gabhaibh na beachdan coitchionn so mu timchioll.

1. Cha bhi togail suas na muinntir iriosal fadal-
aeh, ma's e 's gu'n toirear fainear cudthrom na
cùis ; 's e sin ri ràdh, ma 's e 's gu'n toirear fainear
do luach agus brìgh togail suas na muinntir iriosal ;
'nuair a thig e cha'n f heudar a mheas fadalach a
thaobh àm. 'Nuair a chuireas sibh 'im sìol anns na
raontaibh, ged nach abaich e co luath ri cuid a
mheasaibh gàraidh,, na measaibh gu bheil am
fogharaidh tuilleadh is fadalach, ged fheith sibh
ris mun cuairt do thrì miosan 'nuair bheir sibh
fainear luach a* bharra. Tha *n t-Abstol a' gabhail
an t-seallaidh so do n' togail suas ann an staid
iosail. 2 Cor. iv. 17. "Oir a ta ar n-àmhghar
eutrom nach 'eil ach rè sealain, ag oibreachdh
dhuinne tròm chudthrom glòire a ta ni's ro anabh-
arraich agus sìor-mhaireannaeh." Mar sin feud-
aidh an creidmheach, a dh'amhairceas air a' gheall-
adh, le sùil a4 chreidimh,, agus a bheir fainear a
choilionadh, agus a luach 'nuair choilionar e,
iongantas a' ghabhail gu'n d'thàinig e ann an ùine
co goirid. Uime sin, is àm e a th' air a rùnachadh
a thig gu grad, Lucas xviii. 1, gu grad /nuair
feheirear fainear a chudthrom agus a luach.
2. 'Nuair a thig an t-àm, chithear gur e sin agus

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

165

sìn a mhàin an t-dm iomchuidh. Aig gach ni tha
tràth, agus tha mòr ghliocas 'n a aithneachadh, agus
ann an nithibh a' dheanamh 'n an tràth. Agus
feudaidh sinn a bhi cinnteach nach urrainn gliocas
neo-chrìochnach a' dhol mearachd 'n an t-àm a
dhearmad. Deut. xxxii. 4. " Is esan a' charraig,
tha 'obair iomlan oir is breitheanas a shlighean
uile." Ach ciod air bith ni a ni Dia seasaidh e ris
an sgrùdadh is ro theinne ann an sin, co math 's
anns gach uile ni eile. Ecles. iii. 14. " Tha fhios
agam gach ni a ni Dia, gu'm bì e gu bràth ; cha
ghabh aon ni cur ris, no aon ni toirt uaith ; agus
ni Dia so, chum gu'm biodh eagal air daoinibh
roimhe." Tha e fior, gu bheil iomadh àm ag
tighinn an àirde dhuinne mar an t- àm iomchuidh
churn togail suas, nach 'eil da rìreadh mar sin
fathast, do bhrìgh gu bheil cuid a nithe am folach
oirnne, a tha fàgaii an àm neo-iomchuidh air a
shon. Eoin vii. 6. " Cha d' thàinig m' àmsa
fathast ; ach a ta bhur n-àmsa ghnàth deas." Aeh
'nuair thig na h-uile nithe, a tha 'n còmhnuidh roi'
aithnichte do Dhia, gu bhi air am fosgladh suas,, agus
air an cur còmhladh far comhair-ne, an sin chì sinn
gu'n d'thàinig an togail suas dìreach anns an àm, is
mò a tha chum onoir Dhè agus ar math fèin, agus
nach biodh e co math nan tigeadh e ni bu luaithe.

3. 'Nuair a thig an t-àm is e da rìreadh an t-àm
iomchuidh,, chum aon do chloinn Dhè a thogail
suas bho staid iosail,, cha chuirear dàil ann mionaid
ni's fhaide,, Habac. ii. 3. " Ach air a' cheann mu
dheireadh labhraidh i, oir gu deimhin thig i, cha
bhi i air dheireadh.,, Ged dhean e maille, cha
stad e 's cha chuirear dàil ann gu h-àm eile. O ciod
an fhois cridhe bheireadh a bhi creidsinn sin gu
daingean dhuinn ! cha 'n 'eil a h-aon do chloinn
Dhè, nach cuireadh leis an ro chùram,, an aghaidh
an togail suas roimh an àm iomchuidh, mar an
aghaidh toraidh an-abuich a thilgte d'an ionnsuidh
ìe athair feargach, a chuireadh deisinn air am

106

AN CAMADH *S a' CHRANNCHUR.

lìaclaibh. Uime sin, do bhrìgh gur ann mar sin
a tha chùis, nam b'e 's gu'm b'urramaid a' phùinc
so chreidsinn, gu'n tigeadh i gun teagamh 's an
àm iomchuidh, gun dkil mionaid, bheireadh e fior
fhois dhuinn. Feumaidh e bhi mar sin, do bhrìgh
gu'n d' thubhairt Dia e ; ged robh an cor anabarrach
eu-dòchasach, 's ged robh beanntan do thrioblaidibh
s an rathad, aig an am iomchuidh sèididh i, (mar
tha e'sa cheud chainnt) Habac. ii. 3. Sàmhladh a
th' air a thoirt bho 'n ghaoith 'nuair a dh'èireas i 'n
deigh bàlbh chiùineas.

4. Tha'n staid iosail gu gnàthaichte air a toirt
air a h-aghaidh gus a cheum is fhaide mach do dh'
eug-dòchas roimh an togail suas. Bha'n sgian ri
sgòrnan Isaaic mu'n cualas an guth. 2 Cor. i. 8, 9.
(i Oir cha b'àill leinn, a bhràithre, sibhse bhi ain-
fhiosrach mu thimchioll ar n-àmhghair a thachair
dhuinne 's an Asia, gu'n do bhruthadh sinn gu ro
mhòr thar ar neart, ionnas gu robh sinn fo amharus
eadhon mu'r beatha ; ach bha againn bìnn ar bàis
annainn fèin, chum nach biodh againn doigh annainn
fein, ach ann an Dia a dhuisgeas na màirbh." Tha
ar spiorada co cabhagach ; 'sgu'm measar leinn gu'n
tig nithe chum a' cheum sin gu h-ealamh. Ach
feudaidh astar fada bhi aig nithibh ri dhol sìos, an
deigh dhuinne bhi saoilsinn gu bheil iad aig bun a'
chnuic. Agus cha mhòr nach 'eil sinne 'n ar
breitheamhnan co neo-iomchuidh mu'n cheum so do
dh' eu-dòchas gus an toirear iad, 's a tha sinn air an
togail suas. Agus bheir Dia staid iosail a' phobuill
sìos, fathast agus fathast, gus an tig iad chum a'
cheum sin. Tha dà aobhar a th' air son so ri bhi air
an toirt fainear.

1. An ceud aon, aobhar niìneachaidh. An so tha
Dia a' gabhail an t-aon rathad a ghabh e ann an cor
an duine Criosd, an sàmhladh ionmhuinn a tha e &
leantuinn ann an uile fhrithealadh a Fhreasdail, a
thaobh na h-Eaglais, agus gach creidmheach air leth,
llom. viii. 29. Bha e rè a bheatha uile n a dhuine

JLN CAMADH 's CHRANNCHUR.

167

ferònach; agus mar thàinig e air aghaidh ann an
aimsir, dh' atadh na h-uisgeachan ni bu mhò, gus an
d' thugadh e chum duslach a' bhàis ; an sin dh'
adhlacadh e, agus shèuladh an leaclithidh, ni air
dhoibh so a' dheanamh, shaoil leis an t-saoghal gu'n
robh iad glan cuiteas e, agus nach cuireadh e tuille
dragh orra. Ach cha do thuig iad a' chùis ; oir b'e
'n t-àm sin an t-àm iomchuidh chum esan a thogail
suas. Agus chan eil 's na togailibh suas is ro
chomharraichte a tha phobull a' faotuinn, ach a
mhàin mìrean beaga air an cumadh a reir an t-samh-
laidh urramaich so.

2. An aon eile, aobhar cQ'dhunaidh, eadhon a
chrìoch agus an rùn air am bheil Freasdal a' dearc-
adh ann, agus is e sin an creidmheach a thoirt gu
glan deth bhònn fèin, agus do gach bònn cruthaichte
chum earbs' agus a dhòchas a bhònntachadh anns an
Tighearn a mhàin^, 2 Cor. i. 9. C( Chum nach biodh
againn doigh annainn fe'in, ach ann an Dia a
dhùisgeas na màirbh." Tha beatha Chrìosduidh
anns an t-saoghal so air arùnachdhgu bhi na beatha
do chreidimh ; agus ged f heud an creidimh gnìomh-
achadh ni's fhasadh 'nuair a tha ni-eiginn do chobh-
air aige bho 'n t-sealladh, gidheadh 's cinnteach gur
ann an uair a ghnìomhaicheas e an ceart aghaidh an
t-seallaidh, is ro oirdheirc a ghnìomhachadh. Oir
is fior chreidimh e, 'nuair a sheasas e air a chosaibh
nàdurrach fèin a mhàin, eadhon, cumhachd agus
focal Dè. Rom. iv. 19, 20. "Agus air dha gun
bhi anmhunn an creidimh, cha do chuir e an sùim
gu robh a chorp fèin a nis marbh — no mairbhe
brònn Shàrah. Agus cha do chuir e an amharus
gealladh Dhe' le mì-chreidimh ; ach bha e làidir an
creidimh, & tabhairt glòire do Dhia.,, Agus feum-
aidh e so a dheanamh^ 'nuair tha cùisean air an giùlan
gus a' cheum is fhaide mach do dh'eu-dòchas.

5. Theid ullachadh iomchuidh cridhe^ chuin an
togail suas a staid iosail, air thoiseach air àm iom-
.chuidh na togail suas sin3 a rèir a' gheallaidh —

168 AN CAMADU 'S A* CHRANNCHUR.

Cha 'n 'eil a chùis mar sin anns na h-uile togaiì
suas ; cha 'n 'eil togalaichean suas an f hreasdail
chumanta co heachdaidh air an riaghladh ; 's àill le
daoinibh am faotuinn, cha mhath leo hhi as an
easbhuidh ni *s faide, agus tha Dia 'g an tilgeadh
g'an ionnsuidh ann am fearg, mas 'eil iad air an
ullachadh air an son. Hoseaxiii.il. " Thug mi
Righ dhuibh ann am f hearg/* Cha *n urrainn doibh
seasamh ris an deuehainn air sheòl sam bith, agus tha
Dia g'an toirt air falbh mar airgiod nach fìù, nach
'eil comasach air seasamh ris. ler. vi. 29, 30.

Tha 'n t-ullachadh iomchuidh so ag co'sheasamh
ann an irioslachd iomchuidh. Salm x. 17. Agus
mar is tric gabhaidh e mòr shaothair chum so thoirt
mun cuairt, ni is e pùinc eile do 'm bheil sinne 'n
ar breitheamhna gle neo-iomchuidh. — Shaoileamaid
gu'n deachaidh Iob a thoirt gu bhi gle iosal 'n a
spiorad re ùine f hada, le freasdal Dè bhi g a bhruth-
adh air an dara làimh, agus le chàirdibh fèin air an
ìàimh eile. Gidheadlx, an deigh na dh'fhuiling e *n
dà rathad, chunnaic Dia feumail labhairt ris fèin^ a
chum irioslachadh. Caib. xxxviii. 1 . Leis a chainnt
sin a labhair Dia fèin ris, thugadh e gu 'ghlùnaibh.
Caib. xl. 4, 5. Agus shaoileamaid an sin gu'n robh
e air irioslachadh nfs leòir agus math dh'fheudta
gu'n shaoil leis fèin sin mar an ceudna. Ach
chunnaic Dia ceum irioslachaidh ni b'f haide feumail
air a shou, agus uime sin thòisich e ri labhairt ris a
rithist as ùr chum irioslachaidh, ni a leag e mu
dheireadh anns an duslach. Caib. xlii. 5, 6. Agus
'nuair dh'ullaicheadh e mar so air son an togail suas,
fhuair se e.

Tha sè nithe, a tha mi smuaineachadh, a bhuin-
eas do'n irioslachadh so, mu'n togair suas iad.

1 . Mothachadh domhain air am peacadh agus air
an neo-airidheachd a bhi air an togail suas idir - —
lob xl. 4. " Feuch tha mi gràineil ; ciod a fhreagras
mi dhuit? cuiridh mi mo làimh air mo bheul." —

Feudaidh muinntir a bhi ùine fhada ann an staid

AN CAMADH 'S A* CIIRANNCHUR.

169

iosail, raun toirear iad gus a* cheum so ; tha eadhon
deadh dhaoine gle chlaon-bhreitheach air an taobh
fèin, agus feudaidh iad iad fèin a dhì-chuimhneach-
adh ann an tomhas co mòr 's a bhi smuaineachadh
gu bheil Dia a' roinn a dheadh-ghean neo-chothrom-
ach, agus gu bheil e ni *s ro chruaidhe orra-san na
tha e air muinntir eile, Tha Elihu ag comharrach-
adh a' mhearrachd so ann an Iob, 'n a 'staid iosail.
Iob xxxiii. 10 — 12. Agus tha mi creidsinn gu'mbì
e ri f haicinn, gu bheil sinn ni 's ro dhùrachdaich
chum ar 'n onoir f ein Ihirinneachadh bho'n mhasladh
a tha sinn a' meas a tha 'n staid iosail a' cur oirre, na
tha sinn gu onoir Dhè f hirinneachadh ann an ceartas
agus ann an ionracas riaghlaidh a fhreasdail. Tha
doille 'n t-saoghail dhroch-mhuinte, a tha'n còmh-
nuidh ullamh gu bhi baralachadh nan aobharan is
miosa air son staid iosail, mar gu'm b'iad gu cinnt-
each an dream is mò a tha fulang na peacaich is mò,
Lueas xiii. 4, a' toirt rathad oibreachaidh do'n tog-
radh so do'n nàdur thruaillidh. Ach tha Dia 'n a
Dhia eudmhor, agus 'nuair a' dh'irioslaicheas e
sinne ni's leòir bheir e air aobhar ar n-onoir teich-
eadh air falbh, mar bhruach ghaineamh fo ar
cosaibh, am feadh a dh'f heumas sinne gramachadh
gu cabhagach chum 'onoir-san fhirinneachadh.

2 Strìochdadh do thoil Dhè a thaobh àm an
togail suas. Tha Dia a' toirt a gheallaidhj 's a'
fàgail an àm am folach oirnn. Tha ar 'n àm-ne
'n còmhnuidh ullamh, agus tha sinn gn h-obann 'g a
lionadh suas le ar làimh fèin. Cha 'n 'eil Dia a'
seasamh ri ar 'n àm-ne, do bhrìgh nach e an t-àm
iomchuidh e. Uime sin, tha sinn ullamh gu smuain-
eachadh gu'n d'fhailnich 'fhocal ; 'nuair is e ar co-
dhunadh bràis fèin uaith a tha fàilneachadh. — Salm
cxvi. 11. C( Thubhairtmi a'm 'dheifir, thagachduine
breugach." Fhuair mòran do na naoimh ansmachd-
achadh air son an ni so, agus leis a sin dh'fhòghlum
iad àm an togail suas f hàgail do Dhia. Ghnàthaich-
eadh an ceud ghealladh mar so le Eubha chreidmh-

170

AN CAMADH 's a' CIIRANNCHUR.

each. Gen. iv. 1. Ghnàthaicli Abraham creidmheach
gealladh eile mar so, an deigh feitheamh air mu'n
cuairt do dheich bliadhna. Gen.xvi. Agus aon eile le
Daibhidh, mar roimh ainmich mi. Salm cxvi. 1 1 .

Ma 's e bhi smuaineachadh gu'n robh iad ro
bhrais ann a bhi co'chur a' gheallaidh riu fèin,, cor
aon do chloinn Dhè na biodh iad ann am mi-mhisn-
each air a shon ; cha robh iad mar sin ach a
mhàin ann an co'chur an àm ris a' ghealladh ; —
braisead do'n robh na naoimh anns gach lìnn ciont-
ach_, ni as na ghabh iad aithreachas 'nuair a chunnaic
iad an amaideachd, agus cha do ghabh iad gnothaich
risa'phàincsin'san àm riteachd; uime sin,choilionadh
an gealladh 'n a àm iomchuidh f èin. Rachadh iadsan a
tha 'n a leithid sin a staid agus deanadhiad air a mhodh
cheudna, a' fàgail anama gu h-iomlan do'nTighearna.

3. Strìochdudh iomlan a thaobh an rathaid agus
an doigh 's an toirear mu'n cuairt e. Tha sinn
uilamh, a thaobh doigh coilionaidh a' gheallaidh, air
rathad sònruichte a chomharrachadh a mach do'n
Tighearna chum a thoirt mun cuairt, ceart mar
a rinn sinn a thaobh àm coilionaidh a' gheallaidh :
agus mar cùm e an rathad sin, gheibh an cridhe
àrdanach tuisleadh. 2 Righ v. 11. ec Ach bha
fearg air Naaman, agus dh'fhalbh e roimhe, agus
thubhairt e, — Feuch, shaoil mi, gu cinnteach gu'n
tigeadh e mach a'm ionnsuidh, agus gu'n seasadh
e, agus gu'n gairmeadh e air ainm an Tighearn a
Dhè, agus gu'n cuireadh e a làimh air an àite." Ach
*s àill leis an Tighearna gu'n cuireadh a phobull
cùl ris an ni sin mar an ceudna^ agus nach comh-
arraicheadh iad rathad air bith dhasan, ach gu'm
fàgadh iad an t-iomlan d'a sin dhà fèin, mar anns a
chor a roi'ainmich mi. Rann. 14. ** An sin chaidh
e sìos, agus thum se e fèin ann an Iordan seachd
uairean, a rèir focail an duine le Dia, — agus
ghlanadh e." Tha ar n-eolas air raidhibh agus air
meadhonaibh gle chumhann, oir ma tha aon rathad
air a dhùnadh suas^ cha n f haic sinn gu tric rathad

AN CAMADH 's a' CHRANNCHUR.

171

eile gu dol as ; ach 's aithne do ar Dia iomadh
rathad cobhair, far nach aithne dhuinne ach a h-aon,
no 'nuair nach aithne dhuinn aon air bith : agus is
gle thrice leis an Tighearn àrdachadh a phobuill a
thoirt ann an rathad nach robh sùil aca ris, an deigh
bhi air am mealladh gu tric a thaobh nan raithidean
sin bho 'n robh mòr dhùil aca fèin ris.

4. Strìochdadh a thaobh tomhais an togail suas>
seadh, agus a thaobh co dhiubh a bhitheas e anns
a' bheatha so no nach bì. Is àill leis an Tighearn
a phobull a' chur air diol, air chor 's ge b'e cabhag a
bh'orra uair-eiginn, chum bhi air an togail suas, do
bhrìgh 's nach b'urrainn doibh giùlan ni b'fhaide
leis, gu'n toirear iad mu dheireadh gu bhi rèidh ri
àm-san^ agus gu bhi toileach a dhol do'n uaigh fo'n
cudthrom, ma mheasar math e ann am suilibh an
Tighearna ; agus anns a' chor sin bheirear iad gu
bhi toilichte le tomhas air bith do'n togail suas anns
a' bheatha so_, gun bhi comharrachadh ciod e uiread.
2 Sam. xv. 25, 26. " Ma gheibh mi deadh-ghean ann
an suilibh an Tighearna,, bheir e air m'ais mi a rìs. —
Ach ma their e mar so, cha'n 'eil tlachd agam annad ;
feuch^thamiseanso^deanadh e rium maris maithleis."

5. Buanachadh ag ùrnuigh agus a' feitheamh
air an Tighearn anns a' chor sin. Ephes. vi. 18.
" A' deanamh ùrnuigh a ghnàth leis gach uile ghnè
ùrnuigh agus asluchaidh 's an spiorad, agus a' dean-
amh faire chum an ni so fèin maille ris gach uile
^^^^^0^^^^." 'S e àrdan cridhe, agusneo-cheanns-
achd spioraid^ a tha toirt air muinntir sgur a dh'ùr-
nuigh agus a dh'fheitheamh a chionn gu bheil an
staid iosail a' mairsinn àm an deigh àm. 2 Righ.
vi. 33. Ach *nuair theid fior irioslachd, air thois-
each air an togail suas, bheir e daoine gus an fhònn
inntinn sin, a bhi 'g ùrnuigh, agus a' feitheamh gu
misneachail, gun bhi cur ùine rompa gu thoirt
thairis, gus an tig an togail suas, aon chuid ann an
tìm no n siorruidheachd. Tuir. iii. 49, 50.

6. Bròn fo dhroch-riaghladh anns an deuchainn.

172

AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

lob xlii. 3. " Uime sin chuir mi 'n cèill nithe
nach do thuig mi; nithe tuilleadh 's iongantach
air mo shon-sa, nach b'aithne dhomh." Labhraidh
agus leudaichibh cridhe àrdanach gu mòr air ful-
angasaibh duine anns an deuchainn, agus tilgidh
e mach gach filleadh a th'anns a' chamadh air an
taobh sin, agus gabhaidh e beachd orra thairis
agus thairis. Ach 'nuair thig Spiorad De a dh'irios-
lachadh^ a chum gu'n togair suas iad, bheir e air a'
chreutair, ann an seadh, taobh fulangais a' chamadh
a dhearmad, agus a shuile thionnda air a ghiùlan fèin
fodha, rànnsuichidh e chùis, bheir e breith air fèin
gu neo-chlaon, agus dìtidh se e fèin ; air chor 's gun
dùinear a bheul. 'S e so an irioslachd sin a tha dol
air thoisich air an togail suas anns a' bheatha so: ann
an rathad a' gheallaidh.

II. Theid sinn air ar n-aghaidh chum an togail
suas a thoirt fainear mar bheirear mu'n cuairt i aig
crìoch na beatha so, anns an ath shaoghal.

Agus, 'S a' cheud dite. Labhraidh sinn focal a
thaobh nàduir an togail suas so. Their sinn na
cuig nithe so mu thimchioll :

1. Tha dearbh-chinnteas air gu'n togair suas &
mhuinntir iriosal, as gach cor anns am bì iad fo
staid iosail. — Ged nach urrainn neach an deanamh
cinnteach gu'n togair suas iad anns an t-saoghal so,
as gach uile chor, gidheadh, feudaidh iad a bhi cinn-
teach^ ge b'e mar tha'n cor, gun teagamh air bith,
gu'n togair suas iad air an taobh thàll do'n bhàs.
2 Cor. v. 1. " Oir a ta fios againn, n'an sgaoilteadh
o cheile ar tigh talmhaidh a' phailliuin so, gu bheil
againn aitreabh o Dhia, tigh nach do thogadh le
làmhaibh, sìorruidh anns na nèamhaibh." Ged f heud
clann iriosal Dhè maraon am baidh-maidne agus
nòin a' ghabhail do dh'aran na h-àmghair, agus do
dh'uisge na trioblaid_, gidheadh, bithidh iad cinnteach
do'n suipeir a' ghabhail gu blasda pailt. Agusfeud-
aidh an dùil chreidmheach a bh'aca ris an aon mu

AN CAMADH 5S a' CHRANNCHUR.

173

dheireadh an uidheamachadh fa chomair sl cheud
aoin, agus an deanamh socrach fodha.

2. Is togail suas iotnlan a bhios ann. Eabh. xii.
23. Bithidh iad gu h-iomlan air an saoradh bho'n
deuchainnibh sònruicht, agus bho gach uiie ni eile
ciod sam bith iad, a dh'fhàg iadsan iomadh là sgìth,
An sin bha Lasarus air a lan-shaoradh bho bhochd-
ainn agus bho 'chreuehdaibh agus bho bhi 'n a luidhe
aig dorus an duine shaoibhir. Luc. xvi. 22. Seadh^
togair suas iad bho'n uile fhreasdalaibh irioslachaidh
còmhladh. An sin bithidh crìoch air an uile chior-
amaibh, air an uile isle inbhe ann an dàimh, air an
amlaidhibh,, air an uile amhghairibh^ air an uile neo-
chinnteachd, agus air an uile pheacaibh. Ma bha e
fada gun tighinn^ bithidh e na mhionaid bheannaichte
'nuair a gheibh iad an t-iomlan còmhladh.

3. Cha'n e a mhàin gum bì iad air an togail suas
bho'n staid iosail, ach cuirear snas iad air ionad àrda,
mar rinneadh air Ioseph: cha'n e a mhàin gu'n d'thug-
adh esan a mach as a phriosan, ach rinneadh e 'n a
uachdaran thar tìr na h-Eiphit. Agus togair suas iad

(1.) Gu ionad àrda, Lucas xvi. 22. iC Fhuair an
duine bochd bàs agus ghiùlaineacìh leis na h-ainglibh
e gu uchd Abrahaim." A nis cha'n 'eil iad aig a'
chuid is fearr, ach ann an àite iosal 's an t-saoghal
so ; an sin cuirear 'n an suidh iad anns na nèamhaibh
is àirde, Philip. i. 23. Ephes. iv. 10. A nis is buidhe
leo gu minig 'n an staid irioslachaidh suidh air an
òtrach ; an sin cuirear 'n an suidh iad maille ri Criosd
air a righ-chathair, Taisb. iii. 21. "Do'n tì a bhuadh-
aicheas bheir mi comas suidhe maille riumsa air mo
righ-chathair/, Ged tha 'm brù a nis air leantuinn
ris an ùir, agus daoine ag ràdh, " Cromàibhsìos gus
an teid sinne thairis oirbh," bithidh iad an sin air an
suidheachadh ann an àitibh-còmhnuidh neamhaidh,
os ceann na gièine, na gealaich, agus nan reultan.

(2.) Gu staid agus inbhe àrda, eadhon staid iomlan,
Bheirear iad bho'n uile thrioblaidibh agus an-shoc-
airibh gu staid f hois ; àrduichear iad bho'n cor suarr-

174 AN CAMADH 'S a' CHRANNCHUR.

ach agus an-uasal, chum staid glòire ; leanair am
beatha bhrònach chudthromach le lànachd aoibhneis;
agus air son an staid iosail, eudaichear iad le glòir
agus onoir shìorruidh.

4. Is e 'n togail suas dheireannach a bhios ann, an
deigh nach bì tilgeadh sìos tuille gu brath. — Taisb.
vii. 16. 'Nuair a thogair suas sinn anns an t-saoghal
so tha sinn ullamh gu smuaineachadh gu'm bheil sinn
aig crìoch ar deuchainnibh ; ach chì sinn gu h-obann
gu'n robh sinn ro chabhagach ann ar co'dhunadh,
agus pillidh an neul. Salm xxx. 6,, 7- " Thubhairt
mise a' m' shocair, cha ghluaisear mi am feasd.
Dh'fholuich thu do ghnuis ; bha mi fo amhluadh/'
Ach an sin tha an deuchainn gu cinnteach thairis,
tha crìoch air a' chath : agus thàinig àm an ath-
dhìolaidh agus na buaidh.

5. Cha bhi am fuigheal is lugha do dh'an-shocair
aca bho'n staid iosail, ach air an làimh eile, 's ann a
bheir e an toradh is ro thaitniche agus is ro ghlor-
mhoire a mach. Cha 'n 'eil mi a' cur an teagamh
nach bì cuimhne aig na naoimh air an staid iosaii anns
an robh iad 's an t-saoghal so. An robh cuimhne aig
an duine shaoibhir ann an ifrinn gu'n robh cuigear
bhràithrean aig air an talamh, 's cia sòghail greadh-
nach a chaith e a bheatha, agus cionnus a bha Las-
arus 'n a shuidhe aig a dhorus^, agus an urrainn
duinne a' chur an teagamh nach bì cuimhne mhath
aig na naoimh air an àmghairibh tròm ? Taisb. vi.
10. Ach an sin cuimhnichidh iad orra mar uisge a
thiormaich ; mar chuimhnicheas an duine dh'aiseag-
adh chum slàinte air a luasgadh air leabuidh a
thinneis ; agus is doigh cuimhneachaidh sin a dh'-
f hàgas an t-slàinte a tha sinn & sealbhachadh 's an
àm a ta làthair ni's milse gu mòr na bhiodh i air
mhodh eile. Gu cinnteach b'e traigh na Mara
Ruaidhe an t-àite, thar gach uile àit eile^, bu fhreag-
arraich gus na h-lsraelich a chobhair chum seinn air
an tèud a b'àirdc. Taisb. xv. 3. Agus bithidh staid

AN CAMADH *S \ CHRANNCHUR. 175

iosail nan naomh air an talamh chum an fheum
cheudna dhoibh air nèamh.

'S an dara àite. Labhraidh sinn focal mu àm
iomchuidh na togail suas so. Tha àm araid air a'
chomhaiTachadh air a shon ann an cor gach naomh,
ni is e an t-àm iomchuidh, ach tha e air fholach
uainne. Cha'n urrainn duinn a' radh ach gu coitch-
ionn.

1 . Gur e n t-àm iomchuidh air a shon., 'nuair a
chrìochnaicheas sinn an obair a tha againn ri dhean-
amh anns an t-saoghal. Dh'òrduich Dia do gach
duine a dhreuchd, a chath, a dheuchainn, agus 'obair;
agus, gus am bì sin deanta tha sinn ann an seadh
neo-bhasmhor, Eoin ix. 4, agus xi. 9. Se'n obair a
th' ann an sin.

(l.)Obair bhichionta ; obair a th'air acomharr-
achadh dhuinue,, leis a Mhaighistir mhòr, gu bhi air
a dheanamh chum onoir Dhè agus math ar co'chreut-
airean, Ecles. ix. 10. Feumaidh sinne bhi toilichte
bhi g obahv, eadhon ann ar staid iosail, gus am bì sin
air a chrìoclinachadh. Cha bhi n t-àm iomchuidh
ann chum an togail suas sin, gus am bhi sinn aig
crìoch na h-oibre sin_, agus mar sin an riaraich sinn
ar ginealach.

(2.) Ohairfhulangais. Tha cuibhroinn àraid do
dh'fhulangaìs air a chur air leth air son a' chuirp
dhìomhair ; agus chomharraich an ceann a chuibh-
roinn fèin do gach bàll fa leth dheth ; agus cha bhi
an t-àm iomchuidh ann chum an togail suas sin, gus
an crìochnaich sinn an roinn a chuireadh air leth
dhuinne dheth. Dh amhairc Pòl air a bheatha mar
neach a bha dol air aghaidh anns na cenmaidh sin.

'2. 'Nuair a thig an togail suas sin, chì sinn gu'n
d'thàinig e dìreach 's an àm iomchuidh ; 's gur math
nach robh e aon chuid ni b'fhadalaiche no ni bu
luaithe ; oir ged is e nèamh an còmhnuidh is fearr 'n
an talamh, agus ged is e a b'fheàrr air ar son-ne, mar
labhrar air doigli neo-fhuasgailte^ a bhi ann an nèamh
no air an talamh ; gidheadh tha àm ann £u cinnteach

176

AN CAMADH 'S A* CHRANNCHUR.

anns am feàrr air son onoir Dhè_, agus a sheirbhis sinn
a bhi air an talamh na air nèamh. Philip. i. 24.
u Gidheadh, 's e mi dh'fhantuinn 's an fheòil, a's
feumail dhuibhse." Agus cha bhi e na chràdh cridhe
air bith dhoibh, 'nuair a ruigeas iad nèamh, gu'n robh
iad co fada 'n an staid iosail, agus nach d'thugadh iad
an sin ni bu luaithe.

Feum. 1. Uime sin na tilgeadh a' mhuinntir iriosal
air falbh am muinghinn, ciod air bith staid iosail
anns am bì iad ; bitheadh iad cinnteach gu'n togair
suas iad mu dheireadh ; 's ged nach togta suas iad 's
an t-saoghal so., gidheadh, togair suas iad 's an ath-
shaoghal gu'n teagamh. Cumadh iad so 'n an amharc,
agus thugadh iad sòlas dhoibh fèin leis, oir thubhairt
Dia, Salm ix 18, " Cha dì-chuimhnichear an t-ainnis
gu bràth." Ge b'e co fada 's a bha'n oidhche, thig
a' mhaduinn mu . dheireadh*

2. Biodh a h-obair dhiongmhalta fèin aig an
fhoighidinn. Feithidh an tuathanach ri toradh a
shil, an ceannaiche-mara ri buannachd a loingeis,
agus an ceannaiche-spreidhe ris an àm ris an abair e
àm na bliadhna, 'nuair thionaileas e a steach cinneas
a threuda. Tha iad so uile a' fantuinn gu foighidn-
each, agus c'arson nach fanadh na Criosduidhean
gu foighidneach mar an ceudna, ris an àm a dh'ord-
uicheadh air son an togail suas so ?

Chuala sibh moran mu'n Chamadh 'S a' Chrann-
chur; 's mu 'n bharrachd a th'aig irioslachd spior-
aid, ann an crannchur iosail, os ceann àrdan spioraid,
ged bhiodh e co'cheangailte ri crannchur àrda : —
Ghairmeadh oirbh sibh fein irioslachadh ann 'ur staid
iòsail, agus rinneadh cinnteach sibh mas e 's, gu'n
dean sibhse sin gu'n togair suas sibh. Chum co'dhùn-
adh ; Feudaidh sinn sinn fèin a' dheanamh cinnt-
each, gu'm bris Dia mu dheireadh na h-uabhraich 'n
am miribh, ge Ve co drda 's a ta iad, agus togaidh e
suas a mhuinntir iriosal, ge b'e co iosal 's a ta iad.

CRIOCH.