THE LIBRARY
OF
THE UNIVERSITY
OF CALIFORNIA
LOS ANGELES
Jy
«^
Zlbe Ulational Xibran? of TOales
CATALOGUE OF MANUSCRIPTS
VOLUME I.
%l)t /l?ational iLtbrarp of aiHales
CATALOGUE
OF MANUSCRIPTS
VOLUME L
ADDITIONAL MANUSCRIPTS IN THE COLLECTIONS OF
SIR JOHN WILLIAMS, BART., G.C.V.O.
JOHN HUMPHREYS DAVIES, M.A.
Principal of the University College of Wales
1921
I&reface
^IT^ HE Manuscripts catalogued and described in this volume
^^ include those omitted from the Catalogue of the Plas
Llanstephan MSS. issued by the Historical MSS. Commission,
and some additions made by Sir John Williams subsequent
to the issue of that Catalogue in 1903.
The preparation of this Catalogue was undertaken by
Principal J. H. Davies, M.A., as a labour of love. The
Arthurian MSS. have been described by Mr. A. J. Herbert,
M.A., of the British Museum ; the Irish and Manx MSS.
by the late Dr. E. H. Quiggin ; the Latin MSS. by Professor
Edward Bensly, M.A. The Index was compiled by the
Rev. J. Bodvan Anwyl.
The sources and other points of interest relating to the
manuscripts included in the present Catalogue are dealt
with in the Introduction written by Principal Davies. In
order to provide a complete catalogue of the manuscripts
comprised in the collections given to the National Library
by Sir John Williams, Bart., G.C.V.O., another volume is
necessary, which will include the Peniarth manuscripts
not in the Welsh language, and therefore not included in the
catalogue of the Peniarth MSS. issued by the Historical
MSS. Commission. The number of Peniarth MSS. remain-
ing to be catalogued is about two hundred. They include
the Hengwrt Chaucer, the Historia of Bede, the Chronicle of
Henry of Huntingdon, and others of considerable im-
portance.
JOHN BALLINGER,
Librarian.
30TH Nov., 1 92 1.
637142
3fntroDuction
a CATALOGUE of the older portion of the Welsh
Manuscripts of Sir John Williams was made by
Dr. J. Gwenogvryn Evans many years ago and was printed
by the Historical Manuscripts Commission in 1903.* The
Welsh MSS. in the Peniarth collection purchased by Sir
John Williams, and given by him to the National Library
were also catalogued by Dr. Evans for the Historical
Manuscripts Commission. f Practically all the important
manuscripts were included in his catalogues, so that the
contents of the present volume cannot compare in literary
and historical value with the earlier publications. Never-
theless the manuscripts here described will be found to
cover a wide field of human interest and to add consider-
ably to our knowledge of Welsh history and literature in
the seventeenth and eighteenth centuries.
Of the two hundred manuscripts at Plas Llanstephan
catalogued by Dr. Evans no less than 154 came direct from
the Shirburn Castle collection, purchased by Sir John
Williams in 1899 ; while most of the remainder were obtained
from the collections formed by Lewis Morris of Anglesey in
the i8th century, by the Rev, J. Jenkins of Kerry at the
beginning of the 19th century, and by Mr. Egerton Phillimore.
A large number of the manuscripts in the present Catalogue
* Hist. MSS. Comm. Report on MSS. in the Welsh language.
Vol II, part II, Plas Llanstephan.
t Ibid, Vol I, parts II and III, Peniarth.
vni
were bought at the Sir Thomas Philhpps sale in March,
1895, and of the 446 manuscripts which have been calendared
in this volume no less than 137 were at one time in the
Phillipps collection. These manuscripts vary much in value.
Some are of considerable interest, while others are utterly
valueless, being merely copies taken from printed books
which are easily accessible, or memoranda and scraps of
paper bound together by the zealous Sir Thomas Phillipps
heedless of their unimportance.
It appears that Sir Thomas bought all the manuscripts
of Edward Jones (1752-1824) known as Bardd y Brenin,
collected the scattered papers which he found amongst them
and bound them in volumes in the well-known brown board
covers. Some of these bound volumes contain interesting
data, and an endeavour has been made to catalogue every-
thing that may be of interest to the student.
There are some important manuscripts amongst those
bought at the Phillipps sale. MS. 10 is the holograph MS. of
George Owen's Treatise on the Lordships Marcher of Wales ;
MS. 67 is an interesting collection of notes by Lewis Morris
(1701-1765) ; MS. 309 contains a large number of letters
written to the Welsh Antiquary Edward Lhuyd ; MS. 235 is
the note-book of Theophilus Jones, the historian of Breck-
nock; MS. 147 is a copy of the journal of Sir Joseph Banks
in his tour through Wales, made by his sister Miss S. S.
Banks ; MSS. 233-4 seem to be a copy of the original MS. of
T. F. Duke's Antiquities of Shropshire printed at Shrews-
bury in 1844. A number of interesting letters are scattered
through the bound volumes of Edward Jones's Miscellanea.
At least forty of the MSS. came from Mr. Egerton
Phillimore's collection and amongst them the Irish and Manx
MSS. calendared by the late Dr. Quiggin. Perhaps the most
interesting is the tiny volume of poetry, MS. 253, written
about the beginning of the 17th century by Thomas Evans.
Another collection which will be found of special interest
to students of religious history is that obtained by Sir John
Williams through Mr. John Griffiths of Swansea. It con-
sists of the MS. papers and books of the late Dr. Thomas
Rees (1815-1885), the historian of Welsh Nonconformity.
There are over fifty MSS. in this collection, amongst them
a holograph MS. of poetry by Vavasor Powel (MS. 366),
The Register of Mynydd Bach Chapel, Llangyfelach (MS.
369), and that of Capel Isaac (MS. 371), as well as an inter-
esting collection of letters written to the Managers of the
Congregational Fund between 1769 and 1811 (MS. 383).
Much of the material used by Dr. Rees for his History of
Protestant Nonconformity in Wales will also be found among
the MSS.
About a dozen of the MSS. formerly belonged to the
Rev. John Williams, of Llanrwst. On his death a portion
of his collection was purchased from his widow by the
Rev. H. Holland Edwards, Canon of Westminster, and
his nephew presented them to the Rev. D. Jones Davies,
of North Benfleet, who gave them to Sir John Williams.
Another portion of the MSS. of John Williams, of Llanrwst,
containing letters and documents of the Wynns of Gwydir,
went to Paul Panton. These were purchased recentl}' and
presented to the National Library by The Rt. Hon. J.
Herbert Lewis, M.P., and are now being calendared.
Other collections are those of Thomas Edwards " Twm o'r
Nant" (MSS. 346-354), Mr. George Dunn (MSS. 431-436),
and the four French MSS. (443-446) bought at the Ashburn-
ham sale in 1899.
Amongst other MSS. which have a special interest are
Nos. 77 and 78 — two books of hymns in the autograph of
William Williams, Pantycelyn, the Welsh hymnologist,
and No. 269 written by his son the Rev. John Williams of
Pantycelyn. There are also holograph copies of poems and
letters by Ceiriog, Talhaiarn and other celebrities of the
19th century (MSS. 307, 192, &c.) A Manx MS. of Carols
(No. 409) was once the property of George Borrow.
In making the Catalogue the compiler has usually made
a complete Hst of the contents of each MS. In a few
cases, however, where the MSS. were of no importance this
has not been done. The cataloguing of pedigree MSS.
raises points of special difficulty, but the compiler has fol-
lowed the excellent precedent set by Mr. Edward Owen in
his Catalogue of the MSS. relating to Wales in the British
Museum, and has indexed the names of houses and families.
J. H. DAVIES.
Aberystwyth,
20th October, 1921.
XI
CROSS-REFERENCE NUMBERS TO MSS.
PHILLIMORE MSS.
c.
I =
: Add. MS. .
321
E.
4 =
Add. MS. . .
46
c.
2
,,
418
E.
5 =
Llanstephan
182
c.
3
,,
421
E.
6 =
Add. MS. . .
23
c.
4
,,
414
E.
7 =
Llanstephan
177
c.
5
,,
417
E.
8 =
Add. MS. . .
17
D.
I =
: Llanstephar
I 195
E.
9
..
50
D.
2
..
164
E.
10 =
Llanstephan
174
D.
3 =
- Add. MS. .
415
E.
II —
Add. MS. . .
21
D.
4
))
416
E.
12
). • •
325
D.
5
t,
413
E.
13 =
Llanstephan
181
D.
6
,,
412
E.
14
). • •
183
D.
7
,,
419
E.
15
..
182
D.
8-
- Llanstephar
1 163
E.
16
)> • •
187
D.
9 =
Add. MS. .
14
c.
17 =
-- A parcel.
D.
10
>.
420
F.
I =
= Add. MS. . .
410
D.
II
,,
123
F.
2
,,
409
E.
I =
Llanstephar
1 190
F.
3
,,
411
E.
2 =
: Add. MS. .
. 20
F.
4
)i • •
76
E.
3 =
LlanstephaE
189
F.
5 =
= Llanstephan
191
The following MSS. in this Catalogue also belong to the
Phillimore Collection, viz. : — Nos. i, 6, 9, 11, 13, 18, 57, 83,
87, 88, 89, 132, 141, 142, 155, 189, 245, 246, 253, 258, 259,
272, 280, 311, 312, 313, 356, 428, 430.
The Llanstephan MSS. in the above list are described in
Hist. MSS. Commission Report on Welsh MSS., vol. II, part ii,
1903.
Xll
CROSS-REFERENCE NUMBERS TO MSS.
PHILLIPPS MSS.
949= Add.
MS. 90-91
13811 = Add
. MS. 308
1058 vol. i ,
39
14117
99
,, vol. ii ,
262
15288
129
1376
25
15436
230
2157
54
15954
105
2585
115
17041
193
2715
67
17481
359
2732
309
^7737
164
2763
326
17738
165
4059
61
17739
109
4067
62-3
17740
III
4260
191
17741
112
6540
, 136-9
18010
120
6819
134
18076
108
6867
. 233-4
18077
148
8103
60
18078
166
8120
42
18079
167
8233
, 12 & 238
18080
168
8376
38
18081
169
8918
183
18082
170
9560
44
18083
171
9741
10
18084
172
11622
144
18085
173
11627
145
18086
174
12202
40
18087
322
13245
71-2
18088
340
13490
235
18555
95
13680
146
18839
93
xm
PHILLIPPS MS5.— continued.
18925 = Add
. MS. loi
23903 = Add
. MS. 96
18931
94
23950
124
19211
323
23985
161
19277
231
24082
52
19278
232
24503
160
20059
184
24554
45
20138
92
24720
127
20418
114
24750
98
20719
229
24817
79
20841
103
24933
158
20906
37
25216
241
20983
104
25286
51
20998
116
25505
240
21002
43
25528
237
21861
35
25782
125
21885
162
25783
159
22055
225
26003
163
22220
40
26013
236
22923
97
28077
284
23510
no
28078
285
23843
74
28079
286
23892
126
28126
133
HJattonal ILibrarp of Wialts
CATALOGUE
OP
ADDITIONAL MANUSCRIPTS
l-A. The Birth o! King Arthur.
Williams MS. 201. Vellum. 137 x 107. 20 pp. Vellum
cover. 15th cent. Welsh. A fragment corresponding to
chapters III, IV & V in the First Book of Malory's Morte
Darthur. This version differs in many important particulars
from those tabulated in Dr. Sommer's Morte Darthur, Vol.
III. Peniarth MS. 215, pp. 317 — 348, appears to be a direct,
but inaccurate, copy from this original. This text is printed
in Y Cymmrodor, Vol. XXIV, pp. 250 — 8.
Begins : * * iddi gyfran oi dyrnas [tra] vai ef vyw Ag ym hen
ychydic o amser gwedy hynny y peris ef darparu gwled i wyr
Ends : ac ni welet ymaen vyth ohynny allan athrevliaw y wled
aorugant Ac odyna yddaeth Arthur i ryveli ac i lywio i dynias
yny mod y treithyr yn ystoria y brytanieit. Ar cleddyf
hwrmw a getwis Arthur gantho tra vv vyw a hwnnw a elwit
kaletvwlch. Ac velly y tervyna yr ystoria honn.
2-B. Charity of John Vaughan of Derllys.
Williams MS. 202. Paper. 148 pp. 195 x 157. Bound
in Parchment. English. The words " Acct. of the Payment
of the Charity of John Vaughan late of Court Derllys Esqr.
deed." written on the outside cover.
The book contains: —
1. Copy of Indenture of 17 Nov., 1725, made between divers
parties as to the lands of Tyr-yr-allt or Tyr I,lan y gorse iu
the parish of Llangunnock, Carmarthenshire, charged with
the payment of the charity, pp. i — 3.
2. Note as to the origin of the charity, p. 4.
3. Accounts of the charity from 1726 to 1819. pp. 5 — 148.
B
2 Nationai, Library op Waives
3-B. Sermons in English and Welsh.
Williams MS. 203. Paper. 186 pp. 180 X 120. Bound
in calf. Apparently written in 1675 and 1676. The
book was owned by Robert Jones, curate of Bodedern in
1715— 1717.
4-B. Sermons and Notes.
Williams MS. 204. Paper. 308 pp. 184x118. Bound
in calf. English. Pp. 205 — 212 torn out.
Sermons preached at Tredington, 1712. Pp. i — 148.
Notes by Rev. W. 1,. Bowles (1762 — 1850) the poet and
antiquary. Pp. 149 — 180 and 213 — 308.
The Remembrance of Gwenuan {sic) a poem by Bowles.
Pp. 181 — 204.
5-A. Religious Songs and Carols.
Williams MS. 205. Paper. 344 pp. 148 x 122. Bound
in calf. Welsh. Religious Songs and Carols of the
17th and 1 8th centuries. The authors were mostly natives of
the Teifi Valley in Cardiganshire where the book was written
about 1720. Pp. 226 — 234 and 245 — 344 are in later hands.
The volume is labelled on back " Modern Poetry." The
first 12 pages are missing.
Many of the compositions were written by Evan
Griffith of Twrgwyn, Cardiganshire. The dates are
incorporated in the last lines of each song, but the
author's meaning is not always certain, and the dates in
the latter portion cannot be relied upon. In some cases,
the author's name has been obtained from Cwrtmawr MS.
45. The Manuscript belonged at one time to David Jones,
Dolmeddyg, I^langranog.
The following is a Ust of the first lines of the poetry : —
p. I. yr tad yn y ne yr mab ymhob lie. impf. 6 11.
2. Holl gymry nessewch yn yfydd gwrandewch. 80 11.
[gwr ifaink 0 nan Cwnlle. 1704].
4. Trygoliou y byd dychwelwcli inewn pryd. 80 11.
\Un o Gilgeran. 1692].
8. Plant Adda igid ystyriwch mewn pryd. 98 11. S.W. 1693.
12. Plant Israel igid trygoliou y byd. 92 11.
[Siencyn Syr John. 1679].
15. Cidganwn yn ddyw r holl ddayar yn wdw. 76 11.
[Gruff ydd Sion. 1 7 1 1 ] .
Additional Manuscript 5 3
RELIGIOUS SONGS AND CAROLS— continued.
p. 18. Clywch bawb or werin ddamneg y brenin. 76 11. [1705].
2 1 . Cymry Glan mwynon fychein A mowron. 98 11. [G.J. 1 693].
25. Pawb or laith Troye nesewch yr un Ue. 88 11. [1704].
29. Dynion a deyren deffrowch yn Uawen. 62 11. [1690].
32. Bethlem Juda nid wyt lycia. 74 11. [D. John at cant. 1700].
35. Hil Noa nessewch. yn grwn grondewch. 76 11. [1702].
38. Grondewch ffyddlon fwyn gyfeillon. 70 11. [1673].
41. Att Ddyw trsvy ffydd trowch yn yfydd. 118 11.
[B.D. a't cant. 1678].
46. Plwyddogion da pwyswch Atta. 98 U. D.Davies. [1475].*
50. Pwyswch nes-nes grondewch ych Ues 104 11. D.D. [1675].
55. Fy IVIlwyddogion fuchein Mawrion. 90 11. [1675].
58. Pawb ar eich lies pwyswch nes-nes. 88 11. D.D. [1672].
62. Hil fil fydyr plant A brodyr. 92 11. Evan Griffith. [1677].
66. Chwichwi'r genel Sydd is Awel. 88 11. E. Gri[ffith. 1678].
69. Gresso ein Grassol wadd dydd nodol. 6611. E.Gri\ffith. 1698].
72. Europe Cyffro clyw Ail gofio. 92 11. A Iban Thomas. [1681?]
76. Ti ferch sion bydd obeithlon. 90 11. E. Gri[ffith. 1672].
80. HoU bobol bybyr doniol A difyr. 76 11. Evan Gri[fftth. 1699].
84. Ti ddyn styfnig melltigedig. 80 11. [Eliz. Griffith. 171 2].
87. Y ferch a fy yn ei magy. 82 11. Evan Gri[ffith. 1712].
91. Clystwch lengtyd syn dwyn rhyddid. 120 11. [1688].
96. Dyw hoU Allyog brenin trugarod. 108 11. [1709].
loi. Mil maith mewn Co whechant Cryno. 92 U.
E[van] G[riffith]. [1688].
104. Rhai anffodiog a thrwm Iwythog. 82 11. [1677].
108. Hil Adda flin o lin o lin. 82 11. [El.Gri. 1705].
III. Gwyr gwragedd a phlant o bymtheg y gant. 64 11,
George Lewis. [1670],
114. Crisnogion gwir gwirion geirwyr. 136 11.
E[van] Gr[iffith. 1700].
119. Ystyriwch hyn yn gyffredyn. 56 11. D.D. [1690].
122, Garedigion bobol ffyddlon. 86 11. [1666].
125. Chwi sawl sy dan Iwyth o bechod A mwyth. 112 11.
George Thomas, Meline. [1678].
130. Jockyn hynod Anna ddwysglod. 90 11.
134. Ffyddlon bobol yn gyttynol. 102 11. Vicar Llanarth. [1641].
138. Hen Adda fe wnawd or ddayar yn gnawd. 92 11.
E^van"] Gri[ffith].
141. Dyw Nef Downys Ion daionys. 82 11. D.J. [1707].
♦ lu Cwrtmawr MS. 45, tlie date is 1678.
B2
\ National Library of Wales
RELIGIOUS SONGS AND CAROLS- continued.
p. 145. Dyw desyfwn ras A pliardwn. 94 11. [1637].
149. Fy mrodyr bob un grondewch yn gyttyn. 69 11.
Gweinidog. [1676].
152. Epil hen Adda groylon Ag Efa. 64 11. [1704].
154. Clyw Brytten dylmn o gwsc pechod blin. 70 11. [1710].
157. Gwren A bonedd gwrandewch. 92 11.
Sam W. ai cant, (in later band). [1677].
161. Bryttanied yn bres er Uwyddiant er Ues. 72 11.
E[van] Gn[ffith. 1709].
164. Grondewch ar goedd fanwyl bobloedd. [1677].
168. Rhowch drygolion da'r yn dirion. 60 11. Da. John. [1708].
171. Fe wnaeth dyw dad or dechreyad. E[van] Gri[fflth. 1680].
174. Pwyswch ynghyd hoU blant y byd. 98 11. [1676].
178. Dewch attai bob rhai er Amled ywch bai. [1677].
182. Dechre'r fengyl mab dyw Anwyl. 142 11.
Jefan Gryffydd. [1675].
187. Grondewch gowyrdeb jawn dal yniondeb. 68 11.
lefan Gryffydd. [1705].
189. Clywch ar osteg dreythy'n draetheg. 82 11.
Lazarus Evan. [1703].
192. Dyw dyw da dad dyro genad. 66 11. D. John David.
195. Fob dyn dan y Ser syn Gary dywn ber. 74 11.
Evan Griffith (in another hand). [17 13].
198. Repentwch bob rhiw medduliwch am fiw. 60 11.
D. John David. [1713].
200. Trigolion pob gwlad molienwch ddnw tad. 92 U.
Alban Thomas. [1714].
204. Balch Ag uchel sydd heb ochel. no 11.
Evan Gr\iffith. 1 7 14].
[Printed in Pedwar o Ganueu, London, 17 18].
208. Fob rhiw griston Cowyr galon. 82 11. D. Lewis. [1714].
210. Nid yw hyn o fyd ond chwerwedd a Hid. 92 11.
leavan Gr[iffith. 1715].
[Printed in Pedwar 0 Ganueu, 17 18].
214. Gwren a bonedd yr un Agwedd. 82 11. D.Lewis. [1716].
217. Dewch yma bo un gwrandewch yn gyttyn. 112 11.
Sam Williams person Llangynllo. 17 16.
[Printed in Pedwar 0 Ganueu, 17 18].
222. Gwellewch eich ffydd bawb yn ufydd. 94 11.
Dafydd Davies. 1676.
226. Deffro'r dyn difErwyth ysgawn ac esmwyth. 96 11.
E.T. [1742].
230. Ai hwn ywr Dydd Trwy Lawenydd. 40 11.
An index to the preceding poetry is inserted here,
pp. 235—240.
Additionai. Manuscripts 5 — 7 5
RELIGIOUS SONGS AND CAROLS— continued.
p. 242. Achos heb achos sydd achos heb fost. E.G.
The poetry that follows is in a later hand.
245. fel ysir fineg llefrith mel y * *
247. Fob rhy w criston doeth a gwyrion. 98 11. D.Davis. [1691?].
252. flEydd wir ydyw Sail pob cyfriw. 124 11.
259. Gyfaill epilion a thrigolion. 90 11. J enkin Morgans.
264. Clywch grisnogion inwynedd ffyddlon. Jenkin John.
271. hyl belis liil adda eiddil. 64 11. Jenkin Rees. [1667 ?].
274. Gwrando britau may yn bryd weitlian. 114 11. [1664].
280. Cymry Cymry dewch y gany. 74 11. [1698 ?].
284. Rhowch clyst enyd a clialou glyd. 92 11. [1660 ?].
290. Gwrandewch ddatcan fowr a bychan. 82 11.
David Davis. [1730].
295. or dercheyad gynta gryad. 40 11.
298. Fi ffryns oi bron am Plwddogion. 60 11.
James richert. [1743 ?].
301. Y Cynhedlodd obob leithodd. 88 11. [1665 ?].
305. Pob dyn a fo yn dymyno. [R.J. 1666].
309. Defro weithan rhwn syn hepian. 60 11. [1755 ?].
312. Y Cymry glan gwrandewch ddatcan. 69 11. [1720 ?].
316. Clywch fryden fawr ddihaledd dirfawr. 68 11.
319. Dewch yr vn man fowr abychan. 66 11. [1662].
323. Duw hael wedd hu tad golini. 78 11. [1670 ?].
327. Protestans y gid o bryd y bryd. 85 11. [1677 ?].
331. Protestanied ffyddlon holl gred. 100 11.
David michael. [1678 ?].
336. Dewch yn gryno bawb y reso. 84 11. Richert James. J1677?].
339. Holl hil Adda hilion noa. 6 11. James Griffith. [1690 ?].
344. CyfEredin bonedd merched gwragedd. 6 11. [incomplete].
6-A. Flores Poetarum Britannicorum.
Williams MS. 206. Paper. 136 pp. 153 x 100. Bouad
in rough leather. Welsh. Blodeuog-waith y Prydyddion
Bryttannaidd. a transcript of Flores Poetarum Britan-
nicorum, Shrewsbury, 1710. Tliis copy was made by Richard
WHUams iu 1770 (p. 133). On p. i there is a copy of a
promissory note by one John Wilhams, of Rhwng y ddwuryd,
Dolbenmaen, dated 1758. Formerly in Mr. Philhmore's col-
lection.
7-A. Pedigrees of Glamorgan and Monmouth.
Williams MS. 207. Paper, i-x, 1-320 pp. 158x98.
Bound in leather. English. Gkneavjgiks of faunlies in
National Library of Wales
PEDIGREES OF GLAMORGAN AND MONMOUTH— continued.
Glamorgan, Monmouth, and other parts of Wales, pp. i — 275
were written in 1678 {see p. 95, 103, &c.), pp. 276 — 303 are
in various hands of the latter half of the i8th century,
pp. 304 — 320 blank.
The book has the label of " Mr. Davd. Maclean " on the
outside. {See MS. 8-a). The following is a list of the chief
famiUes and places mentioned.
Gvvernyfed, 209-10.
Glyn Nedd and Howell Blayne,
Avan, The Lords of, from
Jestin ap Gwrgan, 166.
Awbrey, 236—9, 303.
Abermarlais, 206-8.
Aberpergwm, 180-1.
Abernant maylan, 235.
Buckingham, Duke of, 21-2.
Bassetts, 104-8.
Bassetts (Miskin), 239-240.
Bassetts (Llantrithyd), 122-3.
Bawdrip of Penmaik, 12 1-2.
Buttons, 164-5.
Briton Ferry, 174-7.
Blaen Baglan, 177-9.
Bettws, 182,
Brigan, 183-4.
Bryn Treharne, 196.
Bryn Coch, 199-200.
Baglan, 217-18.
Carne, 130-5.
Cecils : Earls of Salisbury, 47.
Cefn y Fforest, 158.
Cil y bebyll, 60-1, 196-8.
Coed y gores, 277-9.
Cliffords, 45.
Clyn y bedd, 205-6.
Creigan, 222.
Court ryd hir, 247-8.
CoUene, 252-3.
Dorset and Suffolk, 25.
Dudley, 27-8.
Derby — Stanley, 36-8.
Dyffryn Clydach, 200-1.
Einon ab Collwyn, 219.
Evans of Neath, 166-173, 290-4.
Gamage, 126-7.
Griffiths of Penrhyn, 112-4.
Gelli-galed, 204-5.
219-222.
Games, 243-4.
Gelligron, 256-8.
Gvmter, 262-6.
Gunterston, 260-1.
Howard, 15-19.
Hastings, Huntingdon, 41-3.
Herberts, 49-51, 55-6, 61, 63-6.
Herberts of Swansea and Car-
diff, 56-80.
Hensol, 249, 250.
High-light, 273-5.
Kings of England, i-ii,
Keven Mably, 187-9.
Llansanwr, 67-8.
Lewis of St. Pierre, 85.
Lewis of Van, 15 1-7.
Llanbradach, 159-160.
Llanrumney, 190-2.
Llandaff, 281-2.
Llangewydd, 203-4.
Llanfihangel (Cowbridge), 184-6.
Llanedi, 212.
Llewelyn Vwya', 226.
Llwydiarth, 226-8.
Llandow, 230-1, 285-7.
Llangyfelach, 254-6.
Llanhamwlch, 266-7.
Llansadwm, 14.
Llansamlet, 232-4.
Manor of Rutland, 39.
Morgans, 73-91, 283.
Mansels, 92-98.
Marcros, 1 19-120.
Mathews, 136-150, 276, 281,
Maes Teg, 231.
Additional Manuscripts 7 — 8
PEDIGREES OF GLAMORGAN AND MONMOUTH— continued.
Newton (Carmarthenshire),
206-8.
Paulett (Winchester), 47-8.
Prichard, 155.
Penry of Llanddarog, 211.
Pembroke, 62.
Pryscedwyn, 213.
Pen y vai, 228.
Russell, Bedford, 43-4.
Raglans, 69-72.
Ryd-lavar, 161 -2.
Reeding, 193-5.
Rhiw'r beiue, 271-2.
Rutland, 39-41.
Suffolk and Kent, Gray, 23-6.
Sackville — Dorset, 46.
Somerset, Herbert, 52-4.
Stafford, 20.
Stradlings, 99-103, 109-12, 115-8
Stradlings — Roath, 108-9.
Sweldon, 162-3.
Swansea — Cradock, 229.
Tydyr, Owen, 13.
Talbot, Shrewsbury, 34-5.
Tuynton, Herbert, 294.
Turberville, 1245-, 128-130.
Thomas Griffith, 222, 228, 234,
261.
Tythegston, 130, 245-6.
Trecastle, 250-252.
Truman, 294-301.
Vere — Oxford, 28-32.
Van, Marcros, 1 19-120.
Vaymore, 192-3.
Ynyr, King of Gwent, 131.
Ynys y Gerwyn, 202-3.
Ynys Symmon, 214-5.
Ynys y dderw, 216.
Ynys y biben and Dyfnant,
223-4.
Ynys Arwed, 225-6.
Ynys Dawe, 173, 241-2.
Ynys Gedwyn, 258-60.
8-A. Pedigrees of Glamorgan.
Williams MS. 208. Paper. i— vi, 1—290 pp.
161 X 100. Bound in leather. English. Genealogies of
Glamorgan families. In the same writing as MS. 7-A.
I^abelled on the outside " Vol. 2. Mr. Davd. Maclean."
Written 1677 — 8.
On pp. 270 — 285 there are lists of the manors belonging
to the Earl of Pembroke, Marquis of Worcester, Earl of
Leicester, I^ord Bolingbroke, Carne family. Sir J. Stradling,
Sir WilUam Herbert, Sir John Aubrey, Sir Edward L^ewis of
Van, Sir Francis Popham, and Sir Richard Basset.
The following is a Ust of the chief families and places
mentioned with references to the old pagination of the
book :
Abermarles, 153.
Aber bran, 161.
Awbrey, 163.
Aberpergwm, 254.
Abergorki, 269.
Avan, 47,
Abergavenny, Jones of, 200,
Aberdylais, 229.
Bassets of Bewper, 130.
Bassets of Miskin, 133.
Bassets of Llantrithyd, 135.
Bassets of Boulston, 135.
Briton Ferry, 119.
Blethyn, of Shire Newton, 239.
National Library of Wales
PEDIGREES OF GLAMORGAN— continued.
Blaen baglan, 252.
Buttons of Dyffryn, 139.
Bawdrips of Penmark, 145.
Bryncoch, 158.
Baglan, 126.
Basalec, 188.
Brigan, 141.
Bettws Tir larll, 14Q.
Bettws (Carmarthen), 129.
Brycliton, 35.
Carnes (original), 83.
Carnes of Nash, 105.
Carnes of ijwenny, 108.
Cefen Mably, 99.
Cradocks of Court ryd hir, 201.
Castell Gwys (Wiston), 220.
Coed y Gores, 181.
Collennau, 246.
Carwige, 264.
Castell Madock, 263.
Cefn y Fforest, 231.
Dyffryn Golywch, 139.
Dyffryn Clydach, 159.
Ednyfed Fychan, 21.
Evans of Neath, 115.
Einion Sais, 48.
Ely, 138.
Edward David Popkin, 125.
Franklen of Gower, 233.
Fleming of Monkton, 234.
Goiilden Grove, 215.
Griffith ap lestyn, 49.
Games (original), 53.
Garreg Fawr, 122.
Gwernyfed, 123.
Gwernycleppa, 189.
Gower — David Popkin Thomas,
129.
Gelli Gron in Llangiwg, 157.
Gelli galed in Glyndyleis, 171.
Gruffydd ap Evan Melyn, 203.
Gwern ddy, 209.
Griffith Goch, 203.
Georg Prichard, 204.
Gibbons of Centreban, 226.
Gibbons of Trecastell, 244.
Giles Morgan of Newport, 113.
Gadlis in Tir larll, 242.
Gamadg of Llanbedr fynydd, 250
Gamage of Newcastle and Old
Castle, 251.
Glyn Nedd, 266.
Gwinleis, 203.
Herberts, 52.
Herbert, Lord of Raglan, 63.
Herbert, Earl of Pembroke, 63.
Herbert of St. Julians, 65.
Herbert of Colbrook, 67.
Herbert of Swansea, 69.
Herbert 2nd, Earl of Pembroke,
71-
Herbert of Powis, 75.
Herbert of Crug Howel, 75.
Howel Blayne, 203.
Herbert of Cogan fach, 241,
Hensol in Pendoylwyn, 259.
Hopkins of Machen, 235.
lestyn ap Gwrgant, 114.
John Herbert, 238.
Kemis, (original), 51.
Kemis of Began, 97.
Kemis of Kemis, 97.
Kemis of Newport, 98.
Kemis of Ceven Mably, 98.
Kemis of Vayndre, 102.
Kemis of Llanrumney, 103.
Kil y bebyll, 156.
Llantwit and Roath, 30.
Llantrithyd, 165.
Llansannwr, 143.
Llanrumney, 103.
Llanfwyst in Monmouth, 210.
Llwyn Adam, 160.
Llanissen, 230.
Llanfair Clydoge, 261.
Llangyfelach, 270.
Llywel in Brecon, 232.
Llangathen, 44.
Lewis of Van, 90, 91.
Llys Tal y bont, 94.
Hansels (original), 84.
Hansels of Margam, 84.
Morgans of Tredegar, 31.
Mathews (original), 36.
Additional Manuscripts 8 — 9
PEDIGREES OF GLAMORGAN— continued.
Mathews of Llandaff, 37.
Mathews of Radyr, 38.
Mathews of Castell yMenych, 42.
Muddlescomb, 217.
Morgans of Pencoed, 177.
Morgans of Llantarnam, 180.
Morgans of Pentrebach and
Penros, 187.
Madocks of Llangynwyd, 262.
Newton in Carmarthenshire, 150.
Newton by Brecknock, 54.
Nest, daughter of lestyn, 47.
Owen Gethin, Lord of Glyn
Tawe, 171.
Owen Tydur, 21.
Owen Peldy, 168.
Owen Cyfeiliog, 80.
Powis, 78.
Popham, 168.
Pilchard, 88.
Powels of Lwydiarth and Pen
y vai, 169.
Park in Brecknock, 221,
Powells of Maesteg and Bay dan,
Penros, 166. [248.
Reeding, 155.
Raglans of Carn llwyd, 174.
Raglans of Idantwit, 174.
Raglans of Idysyfronydd, 175-6.
Rhyd lavar, 213.
Rhiw'r beine, 235.
Rhiw hyd lech, 258.
Rees Morgan ap Rees of Ynys
y Dyfnant, 204.
Rhydodyn, 219.
Somerset. Marquis of Worcester,
172.
St. Pierre, 205.
Stradling of St. Donats, 25.
St. John of Highlight, 166.
Sir Charles Morgan, Kt., 207.
Sir William Grifl&th of Penrhyn,
Turbervilles, 256, [24.
Trymsaran, 219.
Tre Gib, 214.
Tre Owen, 208.
Tyle Glas, 222.
Tir y Gould, 240.
Trym ap Maynarth, 55.
Vychans of Bredwardine, 55, 56.
Vychans of Donreven, 53-56.
Vychans of Hergest, 57.
Vychans of Tretower, 58-9.
Vychans of Talgarth, 61-2.
Ynys Arwed, 228.
Ynys Dderw, 237.
Ynys Dawe, 124,
9-B. Welsh Songs and Ballads.
Williams MS. 209. Paper. 200 X 156. i — x, 3 — 698 =
706 pp. Boards. Welsh. Collection of Welsh Songs
AND Ballads. Written by David Jones (Dewi Fardd) of
Trefriw, between the years 1736 and 1755. Many of the
songs were afterwards printed by David Jones in Blodeu-
gerdd Cymni, 1759. Second edition, 1779. A modern index
to the poets has been inserted at p. v. The first page is
missing. References to the following books have been added :
B.W.B. — Bibliography Welsh Ballads, 191 1.
Bl. — Blodeugerdd, 1779.
E.C. — Eos Ceiriog, Vols. I. &> II.
p. 3. Y cynnes haul cannaid o degwch bendigaid. 92 11. (impf.)
Moris Richard.
Y serchog wr enwog di euog da i air. 72 11.
B.W.B. 62.
Hugh Morris.
10 National Library of Wales
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 5. Dydd da fo itti yr Llances hoyw. 80 11. Recs Ellis.
7. Os clowi di dy feie yn fawr. 20 11.
Thos. Jones, Llanfair Talhaiarn. 1717.
8. Fob Cristion sy'n cerdded daiaren ystyried. 64 11.
BL, 74. Owen Gruffudd.
10. Y fun fwyn deg ar dwyn: gwrando gwyn gwan-un. 22 11.
BL, 178.
10. At Siriol wiw Seren Ireiddwen lawen Ion. 12 11. BL, 187.
11. O mentra yn fEyddlon bun liw'r hinon. 13 11.
11. HofE rowiog Baunes ffri. 22 11. BL, 230.
Heb weiniaith ai Carodd ai Cant. Abram Evan [later hand).
12. Yn rhodd na femwch amai fai. 13 11.
12. Clyw fy 'nghwyn fenws fwyn, Dyn syn dwyn dolur. 40 11.
BL, 201. Ellis Jones, Dolgyn, (later hand).
13. Gyrra union gowir annerch. 10 11.
13. Rhaid i mi weithian Ganu yn glir. 14 11.
14. Derbyn Meinwar liwgar Ion. 28 U.
15. Gwawr oleugu gwar olygon Gaugen boywfron hyfryd yw.
14 11. Cadwalader Morus [later hand).
15. I. ac A. haelwen ha hoyw wen Serchog. 24 11. BL, 192.
16. Derbyniwch geni ganiad, HofE rediad ffri, ich annerch chwi.
8 11. Richard Thomas [later hand).
17. Hyd attoch lliw'r hinon, lawn orchwyl annerchion. 24 11.
Hugh ab Evan [later hand).
ly. Y Ueuad oleuwen lach liwys wych lawen. 120 11.
Mathew Owen pan oedd ef yn Rhydychain.
20. Yn Rhodd Madam Shabo, a wyt ti yn balchio. 32 11.
21. Y Widdia uchel-glol, ni wiw i ti ganmol. 24 U.
Robert Humphries alias Ragad.
21 . Am fi nos yr wyl yn Rhodio. 64 11. See p. 67 for continuation.
23. Job oludog yn ei Ddydd drwy gyflawn Ffydd a Gobaeth.
30 11. W. Ph.
23. Och Alar o choeliwch och golli Diddanwch. 48 11. A ngharad
James ai Canodd rhyngihi ai Gwr Wm. Prichard y flw. 17 18.
25. Dyn ydwi yn myfyrio wrth Synio'r oes hon. 128 11.
E.C.,1., 158. Caddr ap Robert a Huw Alorus ai canodd.
28. Yr hen Eglwys Loeger, mae'n ofid gan lawer. 104 11.
BL, 49. Huw Moris.
31. [a) Fob gwiwddoeth Gristion gweddol. 75 11. BL, 500.
Aaron Jones, 1707.
33. Fy nghyf aill Cariadus di fregus ei fronn. 64 11.
Morus Roberts.
Additional Manuscript 9 11
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 34. Yr holl Israeliaid Cenhedloedd Hebreaid. 56 11.
Edward Rowland. 1672.
36. Fal roeddwn i yn rhodio yn rhyw fan ar fyd. 72 11.
Elizabeth Hughes neu Bess Powys.
37. Ar chwarter anian iw Henaint ei himan. 48 11.
39. Y Biogen heb wagedd ddwys hoyw wych yswiedd. 56 11.
Edward Morris maen debyg {later hand).
40. Wrth gaflfel glain Merched cawn gyflwr yn gweled. 24 11.
Edward Morris (later hand).
41. Drwy gyfarch Duw'n benna am Genau mi Gana. 67U.
Edward Moris. [1673].
42. Fob Cristion Bedyddiol a ffyddlon dda fuddiol. 64 11.
William Pirs Dafydd ai Cant.
44. Y Teulu Cariadus di-anair daionus. 36 U.
Edward Robert or yspytty. [1678].
45. Hai bellach Cychwynwn Cad gynes Cyd Ganwn. 32 11.
46. Gwr Ifangc lie Clowes mae'n hynod ei lianes. 40 11.
Edward Moris.
47. Och finne lach fyned i glowed yn glau. 68 11. Hugh Morris.
49. Tyrd yn nes fy machgen gwrando, Nid wyt ti ond gwan. 96 11.
Dafydd Davies, Athraw ysgol yn Heol Fostyn, Sir Flint.
5 1 . Gwrandawed pawb weithian am lianes y Trwstan. 68 11.
Edward Morris.
53. Evan Thomas addas Weddol. 48 11. Bl., 496. Hugh M[orris].
55. Gwraig wy fi a welodd Wynfyd. 56 U. Hugh Moris.
56. Y Gwyr nwyfus gwirion afiaeth. 80 11. BL, 494. H. Moris.
59. Fy nghymhares gynes ganwyll. 80 11. Hugh Morris.
61. Fy'ngharedigion haelion hwylus. 72 11.
E. C, I., 339. Hugh Morris.
63. William Thomas addas Weddol. 96 U.
E. C, I., 330. Hugh Moris.
65. Yr Esgweier ar wisg arian. 76 11. E. C, I., 316.
Hugh Moris.
67. Pan oeddwn i ar foreugwaith. 72 11. Hugh Morris.
69. Ystyriwch yn dostyrus alarus awchus achwyn. 1 20 11.
E. C, II., 252. Hugh Moris.
T2, Yn iach lawenydd Croeso i Gerydd. 132 11.
Bl., 357. Hugh Moris.
75. Holl ferched pur wnion gwrandewch fy 'madroddion. 128 11.
Hugh Moris.
79. Gwrando'r Cydymaeth a chymer athrawieth. 100 11. Bl.,78.
81, Gwrandewch amai'n achwyn rhag enllib hir gynllwyn. 96 11.
E. C, II., 98. Hugh Moris.
84. Trigolion yr 'oror, gwrandewch ar fy 'nghyngor. 68 11.
BL, 68. Hugh Moris.
12 NaTIONAI. lylBRARY OF WA1.ES
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 85. Gwrandewch fy myfyrdod, a dj^fodd ar Dafod. 88 11.
E.C., II., 33. Wm. Phylip neu Hugh Maris.
88. Y Cyfaill rhinweddol ar Meddwl bucheddol. 92 11.
Bl.,82. Hugh Moris.
90. R\vyn Clywed mawr gwynfan, am wyr ag am arian. 80 11.
E. C, II., 117. Hugh Moris.
92. Gwrandewch y Gwyr gwreigiog, lion llawen a Serchog. 88 U.
E. C, II., 123. Hugh Moris.
94. Dafydd fab Jesse, oedd frenin mawr wrthie. 112 11.
BL, 90. Hugh Morris.
97. Tydi Dduw a folaf, dy Enw a glodforaf. 60 11.
BL, 85. Hugh Moris.
98. Y Bonedd a Gwerin ; chwi a wyddoch y Gwreiddin. 124 11.
Bl.,ss- Hugh Morris.
102. Fy ffrins am Cymdeithion gwrandewch fy 'madroddion. 80 11.
E. C, I., 343. Hugh Morris.
104. Pob Cristion a genfydd, ei fod er ei fedydd. 80 11.
E. C, II., 336. Hugh Moris [1691].
106. Offrymwn ir Haeldad 'ogoniant ar ganiad. 76 11.
Ellis Cadwaladr. [1720].
107. Pob Dyn Sy'n chwennychu byw'n was i Grist lesu. 70 11.
Ellis Caddr.
109. Rhown fawl on Caloimau i lachawdwr Eneidiau. 72 11.
Ellis Cadwaladr. [1723].
III. Rhown foliant i lachawdwr y Byd ar bywiawdwr. 68 11.
Ellis Cadwaladr. [1728].
113. Duw Tad a fwriadeu, bob peth yn y Dechreu. 72 11.
E. C., II., 322. Huw Morus.
1 14. Hai Dowch yn gyd Eirchiol, a nifer Uu Nefol. 72 11.
Hiiw Morus. [1690].
116. Diolchwn mewn glendid, am Dduw yr Addewid. 76 11.
Huw Morus.
118. Swydd enwog sydd i ni, a ddylem ni Addoli. 68 11.
BL, 37. Huw Morus.
120. Cyd ganwn ar iinwaith fawl lesu feluswaith. 72 11.
BL, 39. Huw Moris.
121. Un Duw yn dri pherson Tad, Mab, Yspryd graslon. 72 11.
BL, 42. Huw Morris.
123. Pob Cristion cyneddfol, Dowch heddyw yn fucheddol.
72 11. Hugh Moris.
125. Y sawl sydd yn credu i Grist ei Gwaredu. 64 11. Hugh Moris.
127, Os gwiw gennych ganu yn. flasus fawl lesu. 72 11.
Hugh Moris.
128. Rhowch foliant ofalus i Grist y Gwir Ustus. 92 11.
E. C, II., 259. Hugh Moris.
131. Dowch Canwn Gau newydd o foUant ir Arglwydd. 68 11.
Ellis Caddr.
Additional Manuscript 9 13
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 132. Cenwch ir Arglwydd or Nef ganiad Newydd. 72 11.
Ellis Caddr. [1720].
1 34. Rhown f awl ostyngedig ir Tad Bendigedig. 64 11.
Ellis Caddr.
136. Cenwch Molienwch a chyd ogoneddwch. 60 11.
Ellis Caddr. 1693.
137. Cenwch derchefwch eich golwg a gwelwch. 72 11.
E. C, II., 341. Hugh Moris.
139. Pob Enaid sy'n Credu jawn ras yn yr lesu. 68 11.
E. C, II., 290. Huw Morus.
141. Dowch yn sancteiddiol i ganu yn Blygeiniol. 76 11.
Huw Moris. [1693].
143. Dowch Ddynion rhinweddol i foil Duw Nefol. 64 11.
Huw Moris.
145. Am fi ar fy nhrafael yn rhyw fan or byd. 64 11.
146. Llangc ydwi yn afieithus a nwyfus yn awr. 96 11.
149. Gwrandewch ar ymddiddan rhwng dau Ddyn or byd. 76 11.
151. Fel roeddwn i noswaith mewn afiaeth a nwy. 72 11.
Hugh Thomas.
152. Y gu gain hyswi a gai gynhwysiad. 32 11.
153. Phvm iw tnynwes pie mae meinwen. 70 11. Edw. Rowland.
155. Pan ferciais dy bryd mi a roddais fy Mryd. 48 11.
156. Serchogion y byd yn rhodd dowch ynghyd. 24 11.
John Roger.
156. Pan ddeloTraweryni ben Cadet Benllyn. 4 11. Hughcyn Sion.
157. Liniedd Ion teg ei bron lUw Hinon Ha. 22 11.
Mathew Owen. 1660.
157- Tyred tyred ai gwiw dy aros. 48 11.
Beuno hen-noeth o Sir Caer helbul.
158. Yr ydwi yma fel Dyn Swrth. 24 11.
159. Rwi'n hebr\vng drwy draserch deg Annerch di gudd. 72 11.
Lewis Cynllwyd. 1672.
160. Hyd attad geinwen Seren Siriol. 64 11. Wm.Davies. 1731.
162. Gwrandewch yr hoU serchogion Gwyr Ifangc. 72 11.
Mathew Owen.
163. Y burwen Seren Siriol Winwydden. 42 U. [1670].
164. Fel yr oeddwu ar foreuddydd tan y manwydd mwynion. 72 11.
166. Yn dy gwmni dwg fy llythur. 48 11. Edward Morris. 1677.
167. Gwrandewch ar ymddiddanion pur fwynion go daer. 40 11.
168. O Arglwydd pen Uywydd pob Uu. 16 11.
169. Hen feirddion a fyddau un Galon y Gwyliau. 92 11,
E. C, I., 179.
171. Y gwr da gwybodol, wrth reswm laith rasol. 80 11.
/?/., 106. Huw Moris.
14 National Library of Wales
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 174. An bronau'n ddrylliedig. Mewn gwedd ostyngedig. 44 11.
Hugh Moris.
175. Gwrando yn ddi wegi y Tirion frawd Hari. 64 11.
Hugh Moris.
176. Pob Hwsmon hardd hwylus awyddus ei waith. 30 11.
E. C, I., 360. Hugh Morris.
177. Rhown heibio bob gwagedd a miwsig a maswedd. 68 11.
178. Pob Enaid pob Enw a wnaeth ar ei ddelw. 72 11. Ellis Caddr.
179. Cyd genwch Grisnogion Cyd gredwch fel Simeon. 56 11.
181. HoU dirion Genhedloedd Cyd unwch yn Uuoedd. 14 11.
181. Mi fum gynt yn cam 'run binge, etc. Dyn gwirion ai cant.
181. Rhown foliant Hosanna ir Cowir Feseia. 12 11.
182. Os Cymerwch chwi enyd nid ynfyd Gwrandewch. 84 11.
BL, 442. Hiiw Moris.
184. y Baunes fonheddig garedig erioed. 56 11.
BL, 458. Huw Moris.
185. John ap Hviw Morns sy yn barchus yn bod. 112 11.
E. C.,1.,275.
188. Y fun iraidd fwyn, Clyw ganu Clau gwyn. 48 11.
BL, 260. Huw Moris.
189. I bawb or Byd mae pur wybodaeth. 70 U.
BL, 286. Hugh Moris or Mathew Owen.
IQT. Perl gwerthfawr pob harddwch agwedd a thegwcb. 32 11.
BL, 121. Edward Moris.
192. Y liwgar olygus, gain Seren gysurus. 24 11.
BL, 122. Edward Morris.
193. Nos da ir fwyalch ddifalch ddawn. 48 11.
194. Clywch alamad o ymadawiad un ferch wiwrwydd. 32 11.
Edward Morris.
195. Dowch a chlowch a chlust i styried. 104 11.
198. Yn ol creu y Byd ai degwch. 80 11. Bl.,^77. Edward Morris.
200. Wrth rodio min hwyr ddydd, tan wybren yn obrydd. 88 11.
BL, 118. Robert Edward Lewis 0 Gwm mynach-
202. Cyd ddowch i wrandawiad ias gystudd dwys gwastad. 1 20 11.
Hugh Cadwaladr [Medi 18, 1667].
205. Fy nghydymaeth lloweth llawen. 56 11.
206. Os un a fae ai hennw Cwaccer. 32 11.
206. O Arglwydd HoUalluog. 116 11. Edd. Cadwaladr. 1690.?
210. Cymdeithion glan Cyweithas a dynion gwlad a Dinas. 72 11.
BL, 169. Richd. Abram.
212. Pob cywir un sy'n Caru ei Enaid. 104 11.
BL, 474. Moris Robert or Bala.
215. Gwrando Machgen yn ddi-ymdro. 44 11. Elizabeth ferch
William . . . ym Marrog . . . Llanfair Talhaiarn . . . 17 14.
Additionai, Manuscript 9 15
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 216. Pa fodd yr ydych y mim garedig. 24 11.
216. Yr Esgwier ar Wisg Euraid. 88 11. BL, 498. Hugh Morris.
218. Os ydyw lliw'r Manod eich Tylwyth chwi'n athrod, etc. 4 11.
219. Fob rhyw galon drom a dremio. 72 11.
Bl., 472. Moris ap Robert.
221. Fy fErind am Cydymmeth daionus di-wenieth. 72 11.
Moris ap Robert.
223. Fob perchen Clust efEro a glywo mewn gwlad. 96 11.
Bl., 438. Moris ap Robert.
225. Ow gwrando ynghymydog mwyn rhowiog ar hyn. 72 11.
5^., 440. Lewis Jones or Pandy. 1703.
227. Fob gwr sy'n magu merched. 116 11. \Tho'
230. Wrth weled f od y Meddwon yn glau mewn glyd. 75 11. Huw
231. Fy nghariad leuad loywedd derbyn di y nghaniad i. 47 11.
John Evan, Clochydd Llan faglan. 1746,
233. Fy anwyl Briod da eu Rieni. 64 11. Ellis Caddr.
234. Hi aeth fy anwylyd yn galan gaia. 44 11.
BL, 436. Peter Lewis.
236. Gwr Ifangc aeth pan waeth pwy fytho. 80 11. Huw Morris.
238. Dydd da fo ir Ceiliog Hwyaid glan. 72 11.
Robert Humph, alias Ragad.
239. Duw dod dy Drugaredd ar hyd oth anrhydedd, etc, 4 11.
Richd. Morris y Telyniwr.
240. Fe aeth y byd yn anwybodol. 128 11. BL, 222. Ellis ab
Ellis G. Eglwys Ros. [Edd moris a glowais i. later].
243. Wei Dyma'r Wyl hynod Down bawb i'm gyfarfod. 68 11.
John Thomas Bodedern . . . i D. J. o Drefriw . . . 1727.
245. Glan forynion gwlad Feirionnydd. 60 11.
246. Dydd da fytho ir Ewig oreu wedd ei llyn. 80 11. Ed Morus.
248. Blodeu Dyffryn Dyfrdwy am rhoes mewn mowrglwy maith.
48 11. Huw Morris.
249. Y Glomen wen hael hofE ynod heb fEael. 48 11.
250. Dysgawdwyr Brydwyr Brydain Darllenwyr. 72 11.
Mathew Owen.
252. Y bur gynes walches wiw. 20 11. BL, 345.
253. Fy Nuwies gynes lodes Ion. 19 11.
253. Ond rhyfedd mewn difri mor hynaws a heini. 24 11.
BL, 127. Rhys ap Robert 0 Nant y Murddyn.
254. Gwrando ffrind flcyddlon hoflf union i fifydd. 48 11.
Hugh Morris.
255. Clyw clyw : ail Miuerfa fwyna yn fyw. 60 11. Hugh Morris.
257. Frydyddion Cantorion Serchogion Qeifion Clowch. 32 11.
BL, 144. Wm. Lloyd. LI. uwchlyn.
258. Ffarwd o heuo'n hynod, i fedd-dod maith bum lawer gwaith.
20 11. M. R. {later hand).
i6 National I^ibrary of Waives
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 258. Wrth weled y gwladwr da gonest di gynnwr. 48 11.
Maurice Evans.
258. Och benn am un Baunes oedd ganaid fwyn gynes. 92 11.
Hugh Morris. 1670.
262. Duw Tad yn y Dechre ar Gair aeth oi Eae. 80 11.
264. O ble mae Rhyfeloedd oer dwrwf ar diroedd. 112 11.
Richard Jones.
267. John Hughes dra gwrol o Dre Geiriog, 56 11. BL, 480.
Hugh Moris.
268. Mewn Carlad rwy'n Erfyn a Duw sy'n Gorchymyn. 68 11.
Richd. Jones.
270. Hiliogaeth olygol hen Adam hynodol. 128 11. Richd. Jones.
274. Fob Nasiwn Ynysoedd pob oediog pawbydoedd. 100 11.
Richd. Jones.
276. Gwrandewch ar ddiweiniaeth laith rowiog Athrawiaeth. 80 11.
Chwefror 27, 1651. Richd. Jones Athraw Ysgol.
278. Y Merched ar Meibion iach ryfedd a chryfion. 104 11.
Medi 24, 165 1. R. Jones.
280. Tra gwiwlwys Trigolion Daiar lawr dw irlon. 96 11,
Rhagfyr 13, 1652. Rich. Jones.
283. Pob Talaith a Theulu digamraint drwy Gymru. 84 11.
Richard Jones.
285. Gostegwch Ian Deulu rhowch genad i ganu. 84 11. [1654].
287. Pob Dyn ar a fedro wiw Rugl Gymreigio. 112 11. R.Jones.
290. Mi a fym yn Arferu, Nadolig i'r lesu. 88 11.
BL, 52. Rowland Vaughan, Esqr.
293. Pa fyd a gawn weithiau su'r Awydd sy'r owan. 72 11.
Rowland Vaughan. Williem Phylip.
294. Y sawl ar a fynno na Iwydda dim gantho. 60 U.
Huw Moris medd rhai.
296. Gwrando di'r Cydymmeth. 140 11. £. C, I., 184. H.Moris.
298. Pob rhyw Ddyn Calonog Glan. 104 11. E. C, I., 193. H. M.
299. Pob Cenhedlaeth yn ddi-goll. Humph. Dafydd ap Evan. 1644.
300. Tir Brydain fawr alluog. 160 11. Humph. Dafydd ap I fan.
302. Och na 'Styriai Ddyn yn dda. 48 11. Wm. Philip {later hand).
3U2. Mi a rown Gyngor i bob ffrynd. 80 11. i?/., 390. Wm. Phylip.
303. A fynno 'r hollfyd iddo i hyn. 8 11.
304. Y Cymro diddanol mi a fyddwn arferol. 84 11. Ed. Moris.
306. Pob ffyddlon Galonneu na edrychwch ar frycheu. j6 11.
E.C.,1.,210. Hugh Moris.
308. Y Cymry Crisnogol naws tirion ysturiol. 60 11.
BL, 13. Edward Moris. 1686.
309. Mae'r Eglwys yn pennu, Gwyl i louychu. 48 11.
BL, II. Edward Morris. 1663.
Additionai, Manuscript 9 17
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 311. Plant Duw Etholedig, or biniwn arbennig. loo 11.
Humphrey Dafydd ap Evan.
313. Fy fFrins am Cymdeithion Gwrandewch ar Benhillion. 68 11.
K. T. 1682.
315. Pob Cymro Mwyneiddlan rhowch osteg i ddatcan. 88 11.
Edward Cadwaladr. 1682.
318. Dechreuad bywoliaeth ein buchedd ni sydd. 60 11.
Bl., 464. John Lloyd 0 Gwm pen Anner.
319. Prydyddion holl Gymru sy'n Clymu pob Clod. 60 11.
Williem Phylip.
321. O Wir lawenydd Cynnydd Cenwch. 40 11. B/., 285. H.Moris.
322. Rwi'n dymuno ar bawb drwy Wynedd. 116 11.
Richard Jones, Nantglyn. 1650.
323. Nid ydi ein hoes ond Cafod ferr. 611. Angh.arad James.
323. Ni aethon i fedi fel tri o ynfydion. 22 11. Bl., 535.
324. Y ddau Farsial fawr o feirion. 100 11. Edward Maurice.
326. Fe aeth y Byd i gyd y Sowaeth. 120 11. Edward Moris.
329. Can croeso ir Bron-rliyddyn Iwyd arail Aderyn. 96 11.
Edward Rowland.
331. Fy nghariad i teg wyt ti, gwawr ddiwegi lili lawen. 50 11.
E.C.,I., 137.
332. Trowch eich wyneb atta, ach Geiriau y gofia i ar Gan. 36 11.
Bl., 284. Lewis Owen 0 Dyddyn y Garreg, y Cwaccer.
332. Yn y byd er hyd Anrliydedd. 96 11. J.P.P. 1713.
336. Rwi'n oer wybra Dayar obrydd. 48 11.
338. Pob ffyddlon Gydymeth mwyn ufudd mewn afieth. 96 11.
Rowland ap Edward.
340. Prif Blanhigion Boneddigion i wrando Cwynion. no 11.
Hugh Moris. [1680].
343. Fy nghyfaill fab ffyddlon di wyddost dy hun. 52 11.
344. Cwympio wneiff y Ddeilen lasa. 60 11. BL, 429.
Owen Griffith.
346. Duw f 'Arglwydd da i fowrglod dragwyddol fab Rhad. 36 11.
347. Wrth fynych Gonsidrio yr ffordd i rwi'n rhodio. 40 11. T.G.
348. Rhowch osteg amserol drwy gariad rhagorol. 56 11. [1683].
349. Y Uuaws Uarieiddiol os byddwch wrandawol. 36 11. [1683].
350. Dydd da fytho ir Glomen wiw raddol ireiddwen. 48 11.
1689.
351. Trwy gariad rhagorol o feddwl iifyddol. 32 11. i68o.
352. Fel ir oeddwn ar las fore dan ir gangen leision Iwys. 48 11.
353. Pob Duwiol Gris'nogion gwas'neuthwch Dduw'n ffyddlon.
44 11. [1675I.
355. Holl feibiona merched rhowch glust i gael clowed. 52 11.
356. Dowch yn nes gwrandewch ar gan. 48 11. Bl., 389.
C
:^
'1
i8 National Library of Wales
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 357. Am fi yn Eiste yn obrydd, dan y Glaswydd irion. 48 11.
Evan Lloyd Jeffrey.
358. Pob Dynion daionus dan gred Sy'n gariadus. 64 11.
David Morris. [1686].
360. Pob diddig Ddyn diddan ysturiwch yn gyfan. 92 11.
Rowland Edwards. 1686.
362. Derbyn meinir luniedd Ion, fy ffyddlon union Annerch.
48 11. E. C, I., 1 16. Hugh Morris.
363. Waethe Nhad yn lienedd rwan fo f u f arw. 32 11. Evan Griffith.
364. Dyma i wan fachgenyn gyfnewid arw, etc. 16 11.
Evan Griffidd.
365. Gwasgwn Bawb ein pennau nghyd. 208 11.
Bl., 382. Mathew Owen yn Rhyd Ychain.
370. Bun Weddol Siriol Seren Eglurwen glir gwn gore yw'r gwir.
371. Glain Sain serch hael feinael ferch. 60 11. [40 11.
372. Fy anwyl gar Ufuddgar foddion. 64 11. E. C, IT., 209.
Hugh Morris.
374. Dydd da fo i ti'r Glanddyn, was gwagedd ysgogyn.
80 11. BL, 76. Owen Gruffudd.
376. Traws naws nwy, Ddryd glyd glwy. 90 11.
BL, 348. Huw Morris.
379. Dydd da fo ir Gwccw loyw Ian. 70 11. BL, 263. Owen Griffydd
380. Fy nghymdeithion dowch ir Un-man. 72 11.
Un o blwy Llan Gad fan.
382. Gwrandewch ddatgan gruddfan graddol. 96 11.
Dafydd Llwyd ap Humphrey.
385. Fy nghariad fy nghariad a ddwad yn blaen. 36 11.
386. Derbyn Annerch draserch dro. 36 11.
387. Howddgar faniw fwyn naturiol. 64 11. Cym. Lien, V., 57.
388. Gwyn fy Myd fy ngeni ir byd. 48 11.
390. Byd drwy drafferth heb fawr afiaeth, ar rhan fwya. 64 11.
Angharad James.
391. Fel roeddwn i Nosweth mewn afieth a nwy. 78 11.
393. Dowch yn ufydd, drwy lawenydd i gyd ganu. 80 11. [1726].
395. Cyd gofiwn ein Diwedd a gwelwn ein gwaeledd. 64 11.
397. Nid oes yn y Beddrod maen debyg, etc. 6 11.
398. Yr Ewig arafedd gad hen Ddyn i orwedd. 16 11.
398. Pe tale Liw'r hinon am Leder a hoelion. 8 11.
398. Di fwriaist beryglau rhwng Moroedd a Chreigiau. 8 11.
Robin Ragad .
398. Pedwar o Lyged un par yn y Mhocced, etc. 4 11. Ed. Morris.
399. Felly mae bellach hen Gosdwm gan innau. 20 11.
399. Gwneiff Cwrw Ddyn iachus yn glwyfus neu'n gla. 10 11.
BL, 536. Edward Morris.
Additionai, Manuscript 9 19
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 399. Meinwen ireiddwen ti wyddost fy nghlwy. 8 11.
400. I Meister Huws rwy'n danfon. 56 11.
Morus ap Robert o Faen Twrog.
401. I Meister Hughes y Person, etc. 4 11. Dafydd Jones.
401. Myfi ydyw'r Prydydd afiach. 28 11. Cym. Lien, V., 54.
Salbri Powel.
402. Croeso Duw cyfion, ag 'wyllys y Galon. 92 11.
Richard Philip {philip bach pan ocdd Sowdwr).
404. Gwrandewch ymddiddau Cynes. 164 11.
408. Gwyr Gwragedd meibion merched. 106 11.
Wiliam [?) [17 10].
411. Pel ir oeddwn ar las fore. 80 11.
412 Duw ein cred tyrd Gwareda, etc. 4 11.
413. Gwrandewch draethu Cyflwr Caeth. 100 11.
Sampson Edwards. 161 8.
415. Dydd da ir ferch y Gerwyn fawr. 56 11.
Hiiw ap I fan ap Robert.
417. Dig medd Sibil fydd y Dydd. 28 11.
418. O Rhowch gennad Deulu glan. 68 11.
419 Gwrandewch ar gyngor Duwiol. 104 11. Humphrey Evans.
422. Gwrandewch ar Gyffes difraw Ddyn. 92 11.
424. Pedwar peth oedd raid ei Cofio. 28 11. Wm Phylip 0 Hendre
fechan ym mhlwv Llan Ddwywe yno i claddwyd 1669.
425. Dydd da fo im Cymmydog, Sy'n rhodio mor bwyllog. 96 11.
Bl. 99. Lewis Jones or Pan-dy.
428. Pel yr oeddwn foreuddydd, am calon mewn Cystydd. 80 11.
Mcdd Llyfr Mrs. M. Davies. Edward Morus.
430. Pob ufudd Ian Gymro ag arall a garo. 96 11. Edward Rowland.
432. Duw'n Ceidwad Gorucha an Creodd yn Adda. 84 11.
Edward Rowland. 1681.
435. Ar ryw Ddiwmod or Cynhaya ; — heb ddim braw. 24 11.
435- Y glan Anrhydeddus, gall wraidd gellweirus. 64 11.
Caleb Gr. 0 Lan hasa.
437. Pob Uencyn mwyn diniwed gwrandawed fel ir wyf. 48 11.
439. Y Gwyr Ifangc Cywir afiaeth. 88 11. Huw Moris,
441. Gwrando Gorphyn priddyn prudda. 80 11.
Morris Probert or Bala.
443. Os mynnwch hysbysrwydd o hanes ynfydrwydd. 96 11.
E. C, I. 325. Huw Morris.
446. O cyd Ddeffrowch a Dowch yn dawel. 124 11.
Owen Griffydd.
449. Gwrandewch amai yn Datgan fy hanes f^ hunan. 60 11.
450. Merched Ifangc Clywch ar Dafod. 72 11.
452. Catrin Brynkir bur ei bwriad. 80 11.
Cymdcithas Lien, V. 66. Huwcyn Sion.
C2
20 National I^ibrary of Wales
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 454. Mai Miwses Helicon mor gyson ei gwaith. 80 11. E. R.
456. Gwrandewch amai'n traethu tan Ganu ton gaeth. 80 11.
BL, 461. Huw Morris.
459. Y Gwr Cynes a Gair Can-nyn. 64 11. Huw Morris.
460. Hyd attoch cliwi Edwart eglurbart i glod. 24 11.
461. Fel 'roeddwn Nos Wener, yn Cymryd fy 'smwythder. 140 11.
BL, 114. Edward Morris.
464. Gan godi y Dydd Cynta o Fai o'r Claiara. 96 11.
BL, III. Edward Morris.
467. Merch wy Sy'n Caru'n ffyddlon. Mentra fab, etc. 55 11.
468. Holl Ferched Gwlad Penllyn Mae'n rhaid, etc. 60 11.
470. Fob Geneth frigog Sercliog Swyn fun glau feinglws fenws
fwyn. 56 11. Bardd a Byrddaii, ^02. Jonathan Hughes.
47 1 . Rhoi Ddiowryd tra bwi by w, Er mwyned yw Llancesi. 1 2 11.
471. Fob perchen Enaid Anwyl pob Dyn sy dan y Ne. 48 11.
BL, 279. 1647.
473. Gyda'ch Cenad Deulu Clyd, Hardd o hyd hyfrydol fyd. 48 11.
John Edwards 0 Gae-Mor.
474. Y Foddol fun oleua o lun Uiw od purwyn Gorphyn gwirffydd.
60 11. Richard Abraham, Dice y Dawns.
475. Hyd attoch bawb cm pur Gymdeithion. 48 11.
BL, 376. Cadwaladr Roberts.
476. Hwi Hai fy 'nghangen Weddol naturiol wyt ti yn Ty. 48 11.
478. Am fi yn fy 'ngwelu yn gaeth. 24 11. Hugh Morris.
478. Hyd attoch Huw Ffransus dda foddus ddifai. 48 11.
Edward Roberts.
480. Rwyn Cyfarch deuwr Swccwr Siccredd. 80 11.
Edward Roberts.
482. Y Fer Esgwier ar Wise Arian. 64 11. Hugh Moris.
483. Humphrey Morus ddownus ddonie. 56 11. Moris Robert.
485. Er bod yn jach fy nghorph am Calon. 48 11. Hugh Moris.
486. Yn rhodd y ffel genadwr ffyddlon. 48 11.
Ellis Rowland 0 Harlech.
487. Y Gangen beraidd iraidd, oreu. 48 11. B.C., I. 145.
488. Cerais Lodes gynes geinwedd. 48 11.
490. Pob Gwr Ifangc hardd i ymddygiad. 48 11.
491. Fob Cymro Downus mwyn di Weniaeth. 72 11. BL, 361.
493. Fob Serchog Ian Gymro dowch unwaith i Wrando. 48 11.
BL, 123. Huw Cadwaladr.
494. Fob Fen-Cerdd Nodedig, Sy'n Canu yn blethiedig. 48 U.
BL, 125. William Phylib.
495. Dafydd Evan Wiwlan ole. 72 11. Sion Richard ap Olifer.
497. Hai nghj'mdeithion dowch ynghyd, etc. 78 11.
BL, 242. Evan Llwyd 0 Wyddelwern.
Additional Manuscript 9 21
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 499. Clyw f Arglwydd Dduw Celfyddgar, Creawdwr. 90 11.
Edward Jones Bod-ffari. 1750.
501. Y Cymry glan llawen, etc. 72 11. Bl., 128.
Ellis ap Ellis Gweinidog Rhos a Llan Dtidno.
503. Mai bai ar Fugeiliaid Na phorthatit ei Defaid. 96 11.
Tho. William o Lanrwst. Crydd.
506. Myfi aeth heb amgen yu abwyd aniben. 60 11.
Tho. Edwards, Tailiwr. 1750.
507. Os do' nliwy mor gykoedd yn siwr hyd y Siroedd, etc. 4 11.
Tho. Williams.
508. Chwi ellwch gymryd siaiiipl ddigon. 152 U.
511. Cla wy finne Clyw fy annerch etc. 60 11.
Robert Lewis dros un Morris Jones.
513. Y Seiner per di ofer dyfiad. 96 11. Huw Morris.
515. Y G\Yr Ifangc goreu afiaeth. 72 11. Cadwaladr Roberts.
517. Fy Ffrins am Cyd Wladwyr da i Syuwyr di Synn. 108 11.
520. Fel roeddwn foreuddydd rhwng maenol a mynydd. 136 11.
524. Dymuned Wyr mwyiiiou odiaethol a doethion. 44 U.
Morgan Llwyd 0 Faen Twrog.
525. Llangc wyf sydd afieithus a nwyfus yn awr. 4 11.
525. Yr hen Wr Cyfoethog arianog ple'r wyd. 76 11.
Griffydd Edwards.
528. Yr Haul Caimaid ar hwyl Cynnyrch. 72 U. BL, 447.
Owen Griffydd.
530. Amser dan y Nefoedd a fu ac a fydd. 56 11.
Bl., 4bo. Owen Gruffydd.
531. Fob Crefydd, Ffydd, pob graddau. 128 11. Richard Parry.
534. Y Cymro Syfulfryd pwy bynnag wyt hefyd. 32 11.
Richard Parry.
535. Rwyf yn dymuned ar Dduw Cyfion. 32 11.
Catrin Gruffydd. 1730.
536. Hwylus iraiddhylaw Seren. ^2 11.
537. Y Wraig wiw ddoetb. rowiogeiddia. 64 11.
BL, 486. Edward Morris.
539. Tit on Ion dirion Ian dorriad. 48 11. BL 346.
540. Mi briodais wrth fy ffansi. 42 11. William Jones.
541. HofEais Lodes gynes geinwedd. 64 11.
542. Dydd da fyddo i'r Seren oleuwen o lun. 60 11.
544. Hyd attoch ddidwyU Ganwyll Gwynedd. 40 11. BL, 288.
545. Clyw fy merch trwy Serch tras orchwyl. 56 11. Ed. Jones.
546. HoU ferched Cariadus diboenus da i byd. 56 11.
548. Tro yma ddyn er tolwg dywed. 92 11.
550. Fel roeddwn ar las fore. 48 11.
552, Fenws wiwglod fynwes eglur. 30 11. BL, 378,
22 National Library of Wales
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 552. Croeso ir gynes Walches Wen o union ben a bonedd. 21 11.
Bl., 366. Robert Edwart Lewis. 1709 {later).
553. Y nefol oen Cyfiawnedd. 136 11. 1640.
556. Y Mowrwalch modrwyog brif orchest bur Farchog. 72 11.
BL, 108. Huw Morus.
558. Y Meistir Jones dirion ; sydd oreu yn swydd Aaron. 84 11.
E. C, I., 320. Huw Morris.
560. Y Ddau wr ddi-awydd mawr enwau y Jleirionnydd. 48 11.
E. C, I., 300. Huw Alorris.
561. Fy Seren ddi-sarrig fwyn hoyw fonheddig. 40 11.
Cymdeithas Lien, V., 64.
562. Y Ganaid fwyn gynnil da foddion dwf eiddil. 32 11.
563. Y Fenyw lonn hyfrydol fronn. 16 11. Morris Roberts.
563. Oth gariad F,neth loweth Ian. 16 11.
563. Och gofid mewn awch ufudd, ar gwyno rwy ; etc. 16 11.
564. Am bob glas Welltyn sydd ar lawr Dyffryn. 12 11.
564. Dyma Ffarwel a wneifE alaeth. 15 11.
565. Fob Cymro mwyn gweddol, Sy'n chwenych byw'n dduwiol.
28 11. Rees Ellis.
565. Mae Uawer o draff erth in hindrio ni o soweth. 8 11.
Angharad James.
566. Y Didwyll Wr dedwydd ei fyd er i fedydd. 60 11.
Huw Morris.
567. Yn Anwyl Gristnogion os Ceisiwn yn gyson 88 11.
Richd. Jones person Llan Ddoged.
569. I gosbi'r anrasol drwy Loegr gwmpasol. 102 11.
Dafydd Evans 0 Lan Silin.
571. Fob Hwsmon hardd hwylus awyddus ei waith. 72 11.
(See also p. 586). BL, 445. Hugh Morris.
573. Gwrandewch 611 ar gyffes a banes yn hwyr. 188 11.
Sion Rhydderch.
577. Ni Weithiais i mo Waith y Tad. 8 11.
Thomas ap Sinn ap Richard.
578. Duw Frenin y Nef o gwrando ar fy lief. 48 11.
BL, 258. Huw Jones 0 Lan-gwm.
579. O Arglwydd Uywydd llawen Clyw ochen Milen Mawr. 48 11.
Bl., 277. Mrs. Prys 0 Gae r Milwyt gwraig Tho. Prys o
Bias Jolyn Esqr. sef Margared merch Rowland Fychan
0 Gaer gai Esqr. etc.
580. Perl anwyl purlan enwog o rowiog ryw. 56 11.
582. Ifiengctid glan rhianedd, sy ai doniau ar dwyn.
BL, 27 1 . Robert Humphrey alias Ragad.
583. Gwrandewch yn ddi-gynnwr, ar hanes dau grefftwr. 64 11.
Robert William or Geulan goch.
585. Fob Bardd ymadroddus, di dwyll a deallus. 64 11.
BL, 29. Edward Samuel. 1744.
3'
Additionai, Manuscript 9 23
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 586. Rwy yn gyfoethog dyna'r gwaetha Talu trethi, etc. 4 11.
586. Y Gangen gain foddol fain gwyraidd gowrain riain reiol. 60II.
BL, 363. Huw Morris.
588. Mi a glowais newydd digri. 52 11. BL, 521. W. W[ynn].
Dechreu union burion bwriad. 112 11.
Dajydd Tomas 0 Benrhyn deu-draeth.
592. Ow pam yr wyt ti y Weddw Weddus. 48 11.
BL, 492. Huw Morris.
594. Prydyddion Cymry paham y Cymrwch. 54 11.
BL, 449. Rowland Hugh. 1757.
596. Fe ranned Treth y leni erioed ni ordeiniodd Duw. 24 11.
BL, 280. Rich. Lloyd or Plus Meini yn Ffestiniog.
596. Duw dod i ni ras a fiortyn. 52 11. BL, 431.
598. Fob rhyw Gristion union enwog. 28 11.
599. Trom yw nghalon gwmni mwynion.
599. Dydd da fo ir Cymro, beth sy ith flino. 32 11.
BL, 375. Edward Morris.
600. Fob naturiol radol Bry dydd. 88 11. Edward Samuel. 1737.
602. Dowch hoU Brydyddion manwl mwynion. 104 11.
BL, 367. Edward Samuel. 1736.
605. Fob Crisnogion manwl mwynion, ac eisiau yn gysson. 100 11.
Edward Samuel. 1738.
607. Ymrown yn gyfyrdo, i gweirio'n gywraint, Gan Hosanna.
iioU. BL, 2,20. Edward Samuel. 1737.
609. Dowch holl Drigolion mowr-wych Meirion, a Diogan.
130 11. Edward Samuel. 1740.
612. Dowch Angylion Fil Nefolion, a thrigoUon. 100 11.
Edward Samuel. 1738.
615. Fob perchen Calon onest union. 144 11. Robert Lewis. 1742.
618. I rwy mor Uawen ar Pwyalchen. 48 11.
E. C, II., 13. Huw Morris.
619. Ffarwel Brydain geinwen gynnyrch. 84 11.
621. Os wyt yn fy 'ngharu ath 'wyllys ar ddallt. 69 11.
BL, 466. Edivard Morris.
623. Deallwch hyn Gymydog anwyl. 48 11. Rowland Hughes.
624. Gwrandewch y gyffes hon eu gyd. 96 11. BL, 204.
William Thomas y Tailiwr 0 Gappel Garmon.
626. Fy ffrind Hafedd mendia'th fuchedd. Richd. Thomas.
627. Chwi Wyr o gyd Gymdeithas. 48 11. Wm. Sion Wm.
628. Gwrandewch y glan Gwmpeini mae 'Stori geni ar Gan. 99 11.
Morris Roberts.
631. Fob rhyw Gristion Enaid Union. 80 11.
Wiliam, Cadwaladr 0 Gaer y Druidion. 1737.
632. Gwel fy Angyles gynes geinwen : etc. 36 11.
633. Dydd da fo ir feinwen Groenwen gryno : etc. 54 11.
Edwd Wms. Bettws Gwerfil Goch.
24 National L^ibrary of Waives
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
p. 635. Fy Anwyl Fab anliab hyn : etc. 54 11. Richard Parry.
636. Y Glan Gydyniaeth odiaeth im, OS wyt am galyu golud. 48 11.
John Richard 0 Fryniog.
637. Gwrando 'ngeneth ar Ddysgeidiaeth : etc. 42 11. /. Richard.
638. Gvvrando'r Cydymaeth air afiaeth Frioed. 54 11.
Huw Cadwaladr.
640. Pawb or Byd : Dowch yughyd : etc. 50 11.
Simon Lewis 0 Sir Gaer-Fyrddin.
641. Hyd attoch y daethym fy seren liw'r Caleb. 60 11.
642. Och i ochneidion : tra mawr tryniion : etc. 48 11.
Hugh Morris a Tho. Morris Ellis.
643. Ffarwel i Ifienctyd mewn rhydid ar frys. 72 11. BL, 136.
Richard Abram neu Harri ap Evan Stiwart Sr. Tho. Mostyn.
645. Gwrandeweb air o aniwair newydd. 90 11. Huw Morris.
647. Hyd attocb Seren burwen beredd. 40 U.
BL, 288. Maihew Owen.
648. MeiUionen burwen beredd o fonedd riuwedd ryw. 36 11.
BL, 282. Huw Morris.
649. Dau Gydymaeth Ysgol naturiol oeddynt hwy. 72 11.
650. Fy ffrins a phawb am Carant a ddowchi yma o hvd. 28 11.
BL, 281.
651. Dydd da fo ir Alarch Uownbarch Uonn. 48 11.
652. Gwrandewch gynghorion purion paiod. 72 11.
John Edwards Glynn Ceiriog.
654. Ow fy nghalon dirion doriad, sydd yn brydd. 28 11.
Mathew Owen.
655. Gwrandewch fy Mryd fy Mrodur. 72 11. Mar. ap Robi.
656. Y Teulu daionus per haelion pur hwylus. 32 11.
Morgan Llwyd. 1729.
657. Hyd attoch Meinir ddifir ddownus. 20 11. Morgan Llwyd.
658. Y Ber Wenithen bur wen ethol. 60 11.
659. Attad Seren nett wiw Siriol. 40 11.
660. Os gallai gael y gul-ael gowled. 8 11.
661. Wei dyma'r Haf tirion, Ar irddail mor Wrddion. 56 11,
662. Dydd da fo i chwi Lhw Ewyn Lli.
663. Y Seren glaerwen gUr : Ai modde a synne'r Sir.
664. Y Fun arafaidd ganaid lim. BL, 171. {Michael Prichard.
665. Deffrowch i rwy'n deisyfu : y mwyn Diwaeledd deulu. 44 U.
BL, 299. Robert Edward Lewis. 17 18.
666. O mentra'n fEyddlon : Bun liw hinon Ian i chalon. M.D.
666. Dihunwn Cawn hedd : etc. 64 11. Richard Parry. [1753].
668. Yn Nechreuad gweithred gwiw y Creodd Duw y Nefoedd.
120 11. BL, 154. Richard Parry.
671. Yn Enw Duw yn dy Demi di, Agorwn ni yma Garol. 1 10 11.
BL, 162. Robert Humphrey 0 Fon. [1754].
Additional Manuscripts 9 — 10 25
WELSH SONGS AND BALLADS— continued.
673. Y Nef sy'n Datgan mewn modd gwiw, Ogoniant Duw heb
gwyno. 70 11. BL, 159. Huw Huws. 1744.
675. Deffrowch a dowch blant Dynion Pob perchen Euaid union.
72 11. BL, 231. Richard Parry. [1735].
677. Pob perchen Awen Nefol, etc. 80 11. Richard Parry. [1754].
678. Drwy osteg Dowch yn Ystig, etc. 120 11. Richard Parry.
681. Cyd ganwu heddyw yn gjniar, etc. 110 11.
Robert Humphrey. 1755.
684. Deffrowch Grisnogion, och trallodion Cyd luiwch fawl. 72 11.
Huw Huws. 1754.
686. Pob perchen EJnaid gynes ganaid Protestaniaid dibaid dowch.
48 11. Richard Parry. [1752].
687. Nesewch Drigolion gwiwlwys Ir Eglwys wir oreuglod. 50 11.
689. Y Gwr di-lid a gar Dylodion. 56 11. Huw Morys.
690. Clj'wch gerdd clowch gwyn mawr achwyn Merched. 48 11.
E. C, I., 175.
601, Y Gwr ni Wna gerydd, i Wyneb Awenydd.
10-B. Welsh Historical Tracts.
Williams MS. 210. Paper. 190x150. iv+348 pp.
Half-bound vellum. Pp. 1-217, i8tli ceutury. Pp. 221-339,
early I7tli ceutury. English. Formerly Phillipps MS. 9741.
Welsh Historical Tracts including A Treatise of
LoRDSHipps Marchers in Wales.
I. (i). The first article is a Dissertation concerning the
Literature of the Antient Britons," written after 1730 (p. 63),
pp. 2-70, old numbering, i — 79.
(2). A treatise on the superstition of the Welsh with
references to the Rhamanta (p. 41), the sortes virgilianae
(P- 75)' the Gipsies (p. 78), Swyno (p. 81), Holy wells, pp.
82 — 4, &c. pp. 71 — 106, formerly 190 — 139. Imperfect.
(3). An account of the I^ordships Marchers, with special
reference to Denbigh (p. 131), and the Earl of I^eicester's
tyranny (pp. 132 — 149). On p. 141 there is a cywydd by
Archdeacon Edmund Prys, beginning " Gwelais eira glwys
oerwyn," in which a reference to the Earl of I^icester and
the Forest of Snowdon occurs, pp. 117 — 174, old numbering
3-48.
(4). A dissertation on the Welsh Laws, &c. pp. 175 — 217,
formerly i — 41.
All the above tracts seem to have been written by a clergy-
man holding a benefice in the diocese of St. Asaph (pp. 82 and
26 National IvIbrary of Wales
WELSH HISTORICAL TRACTS— continued.
go), and some of them were addressed to a son or grandson
(p. 153) of Baron Price (1655 — 1733). They were probably
written between 1730 and 1740.
II. A Treatise of Lordshipps Marchers in Wales
shewing How, why and when they weare first created And
How, whie and when they weare suppressed and how they
may best be knowne and tryed at this daye, from other I/)rd-
shipps that weare not I/)rdshipps Marchers.
This important tract was written by George Owen of
Henll^'s, and was reprinted with very full annotations in
Owen's Pembrokeshire, Part III. (Cymmrodorion Record
Series, No. i), pp. 127 — 205. It is the original treatise in
George Owen's autograph [Ibid p. 133), pp. 221 — 339,
old lettering i — iii.
11-D. History of the Kings of Britain, etc.
Williams MS. 213. Paper. 264 pp. 310x195.
Bound in leather. Written in 1694 (pp. i — 241) and later.
Welsh. Formerly in Mr. Phillimore's collection. It
belonged at one time to the Rev. St. George Armstrong
Williams. A compilation from Geoffrey's Historia Regum
Britannicae, Powell's History of Cambria and other sources.
A few carols have been written on loose pages at the end.
pp. 1-9. Descreibiad ynus Brydain, ei hud, ei lied, ei thervyn,
a'i pherthynassau. Description of the Isle of Britain
copied in 1694 from a book written by Thomas Prys of
Plasiolyn. (C/. Brit. Mus. Addit. MS. 14872).
10. Englynion by Rich. Dd, Tudur Elis and William David.
11. Byr Gynwysiadau ne Gofiedigatheu, nid amgen yn gyntaf
or Cronicle ysprydol sef o Adda hyd at Brutus, ap Sylus
. . . ac o Brutus . . . hyd at Cadwaleder fendigaid . . .
wedi h3Tiu o Dwysogion Cymbru, ac . . , o William
Conquerwr hyd at ein diweddar Grasusaf Frenin James.
11-19. Begins : Y peth mwyaf ardderchocaf a theilyngaf iw roddi
ar lawr mewn cronicl ydiw gwnethur o dduw hoUalluogaf
yn y dechreuad o ddim, y nef, y ddaear, y mor . . .
Ends : Yn y flwyddyn ar ol creu r byd dwyfil ac wythcant
pymtheg a deigiain a chyn geni Crist — 11 08 — y tiriodd
Brutus ir ynushon a elwid Albion gan ei galw hi Brydain
ar ol ei enw ei hyn, fal y mae iw weled yn helaethach ar
galyn.
20-1. Y modd ar amser y bu r frwydur ar rhyfel yn erbyn Troia
fawr fal y mae loan Carion yn rhoi ar lawr yn ei Gronicl.
AdditionaIv Manuscript ii 27
HISTORY OF THE KINGS OF BRITAIN, Etc.— continued.
pp. 21-25. Dinistriad Troia fawr fel y mae'r gwr dyscedig Virgil yn
rhoi ar lawr yn ei lyfr a elwir Eneidos , . .
25-158. A history of the Kings of Britain compiled from the
Historia Rcgum Britanniae and other sources, from
Brutus to Cadwaladr.
Begins : Wedi hir drafel dros hir amser o le i le o wlad i
wlad o deyrnas i deyrnas fo diriodd Brutus yn yr ynus
hon a elwid yr amser hwnnw y wen ynus yn yr aber a
elwid Totnes . . .
159-241. The history of Wales by Dr. David Powell. A much
abbreviated version of Dr. Powell's History (1584) in
Welsh.
Byr gynwisiadau allan o Gronicl David Powel Doctor o
Ddiliniti or twysog cyntaf or Brutauiaid hyd y twysog
diweddaf o honunt fal i mae iw weled yn y deudedic
Cronicl.
242. Copy of writ, Merionethshire, dated June 12, 1706. A frag-
ment of a poem beginning
* * calon futh fanwulddun
yn welu i hiraeth tryblieth trabUn, etc,
243. Dechre cerdd marwnad gwraig Tomas John Tomas [Sian
ach Evan], february ye i6th, 1708.
Briod anwul or bri dyuol : i ble rauthost rwi yn hirauthol.
244. Dechre carol ha 1707. [48 11.
Fob hardd drigoUon gwiwlwus su ai rogliad gida r Eglwus.
245. Hud atoch seren irwen arael, etc. 2 11. [28 11,
A certificate issued by the Churchwardens and Overseers of
Mallwyd engaging to be responsible for Hugh Robert and
his wife and issue then of Corwen formerly of Mallwyd,
dated May 27, 1722.
246. Hud attoch Seren irwen aures glain air liwdeg glana lodes.
Dyhunwch dy hunwch Lu nowsedd a neswch. 20 11. [10 11.
247. Fy anwul frawd garedig : natiriol doniol diddig. 18 11.
248. beth fellu madun arw: di a wnaethost chware chwerw. 28 11.
Richard David.
249. Fob Cymro downus mwun diwenieth. Richard David {}}.
250. Ow frodur hyfrydol iawn agwedd gristnogol. 48 11.
Richd. Dd.
251. Englyn — Gweddiaf a byddaf bob Awr : A deusuf etc. 4 11.
John Dd. las.
Englyn — Am bechod mewn nod y wnest y prydudd. 4 11.
Lewis Owen 0 dyddun y gareg.
Summons for the Grand leete in the " manor of mowthy,"
Merionethshire, dated May 2, 1723 (?) and signed David
Da vies.
28 Nationai, Library of Wales
HISTORY OF THE KINGS OF BRITAIN, Etc.— continued.
p. 252. A memorandum of the number of sheep shorn and sent to
Moel yr ychen, Bwlch glase or Craig Cadfa and Craig y
Pistill, dated Jime 5 and 7, 1706.
252. Rhowch genad L,lon howddgara Liu.
Englynion.
Nid oes yrddas na phlas na phleser : na chustydd. 8 U.
Bydded cwsg sydd gyssur a maeth, etc. 4 11.
253- Y gwiwlan drigolion heb ffailio lu fiyddlon. 52 11.
254. Gwrandewch ymrud fy mrodur.
254. Cud godwch mewn disdawrwudd in galon efo i gilidd.
255. Pob dun mewn howddgarwch da hynod dehimwch, etc. 611-
Cluw fy nghariad leuad Ion.
256. Da hynod lu dehunwch brutanied glan cud tynwch.
257. [Bruta]nied glan cud tynwch hu frodur mewn hyfrydwch.
258. [Trijgolion tra gwiwlwus dw irle dauarlwus.
259. * iawdwr bamwr beunudd : oil o fowredd fj' Llyferudd.
260. TrigoUon europia ynysoedd yn Asia. 14 11.
Deuddeg gair gwir. (Proverbs).
* ulod y ddauar sydd gleta . . . [d]euddeg Apostol sydd
bena.
261 . Pob diwael sant pob diwiol sudd pob calon a bron ddibrudd.
64 U.
263-4. [Cerdd y Winllan] gan Robert Evans, Meifod. Parts I — IX
are missing.
12-F. Glossaries, Irish and Latin.
Williams MS. 214. Paper, 411x253. 116 pp. Bound
iu paper boards. Written about 1700 by Edward Lhuyd
(1660 — 1709). English and Irish. The word "Heber" is writ-
ten on the back of the book. Formerly Phillipps MS. 8233.
I. Irish Glossary, ifol. 300x197. 'Adhart — Anann.'
analysed and explained, taken " Ex antiquo codice mem-
branaceo, quondam — Agnimh de Headwood juxta I^arn in
comitatu Antrim apud Ultonienses." fol. lb. On fol. la a
few phrases are set down under the title Parallel Phrases of
the British and Irish."
II. Irish Metrics. 4 fols. 300x197. A portion of an
English translation of the chapters on prosody in O'MoUoy's
Grammatica lyatino-Hibernica (Rome 1677), representing
cc. xiv § 3— xxiv § 5.
Ill, Proper names, Irish and Roman in alphabetical
order. 20 ff. 408x254.
Additional Manuscripts 13 — 14 29
GLOSSARIES, IRISH AND LATIN— continued.
IV. Proper names. Roman, etc. in alphabetical order,
30 S. ' Acteani — Stria,' ff. 26 — 56,
V. A short list of Latin words comprising ' Probum —
Racemus,' with Breton or Welsh meanings, ff. 57-8.
408x254.
13-B. Historia Regium Britannicae.
Williams MS. 216. Paper. 204x144. xvi + 306 pp.
Bound in leather with two clasps. Early XVIIth century.
In the hand of Morgan ap Humphrey (p. 167). Welsh.
The following items occur, mostly the names of its
successive owners : —
Daniel David 1740 ; Dauid Dauis, 1744, p. 302 ; John
Edward, p. 127 ; Robert Edwards, p. 103 ; Davydd William
Evans, 1796, p. ii ; Henry Evans, 1659, pp. 136, 156; Rice ap
Evan o Tai teg y Suir Ddimbech, p. 304 ; Griff. Jones, 1750, p. xv ;
Griffith John Griffith, 1744, p. 302 ; Thomas Hughes, inside first
cover ; Humffrey John Humphrey, p. 204 ; Hugh Jones, 1677,
pp. 119, 127 ; John Jones, 1686, pp. i, 103, 146 ; Robert Jones,
1774, p. I ; Thomas Jones, pp. i, 149 ; David Lloyd, Hugh Lloyd,
p. 124 ; leuan ap Lloyd ap dauid, 1654, pp. 4, 167 ; John Roberts,
Tu Du, 1795, pp. iii, 1774, p. XV, 1771, p. 306 ; Owen Salesbury,
Esqr., of Ruge, 1686, p. v ; Thomas ap William, Tau Teg, pp. i,
119, 257, end cover ; Siarl Wyn o Benllyn, 1823, pp. 135, 167.
pp vii — viii. The prologue beginning . . . Bryttaen oreu o
ynyssoedd ... in a late XVIIth century hand.
pp. I — 298. Brutus ap Sylys.
Covedigaethav a chronicl am brenh . . . dwn or bryt-
aniaid gwedv, brutus ap . . . brenin kyntaf o vewn ynys br . . .
hyd kydwaladr vendigaid, etc.
Sef a oruc osswallt drychaf delwr grog, a dywedyd wrth i
gymydeithwn, dygwyddwch ar ych gliniav, och llwyr ywyllis, a
gweddiwch ddyw holl gywaethawc, ar yn rhyddhav ni gan y
twyssog Crevlon hwn penda . . . osswallt i daeth . . . vrawd ynte
yn . . . gogledd a elwir . . . berland.
14-C. The Letters of Goronwy Owain.
Williams MS. 217. Paper. 247x153. 116 pp.
Paper cover. 1850 — 1860. Welsh and English. Formerly
in the Phillimore Collection. A transcript by Owen
Williams, Waunfawr, (1790 — 1874) of letters written by
Goronwy Owen (1723 — 1769) to Richard Morris of the
Navy Officer, with notes by the transcriber. This Manu-
script was apparently used by the printer of the Llanrwst
edition (i860) of Goronwj' Owen's works.
30 National Library of Wales
15-C. Poetry and Genealogy.
Poetry and Genealogy. The Commonplace Book of
Michael Hughes.
Williams MS. 218. Paper. 235 X 182, 460 pp. Boards.
1 8th cent. Welsh and English.
This book originally belonged to Richard Evans, Surgeon,
of Llanerchymedd, Anglesey, whose name with the date 1730
appears on p. i. It was subsequently given to Michael Hughes
of lyligwy, by Elizabeth Evans (widow of Dr. Evans) on
April 20th, 1743 (p. i). It contains a few unpublished poems
by Lewis Morris and Hugh Hughes, and a great many ex-
tracts from contemporary English newspapers.
p. 2. Englynion — Tro'n 61 oth reol ath ruo — funud. 5 stz.
Elis Rowland.
3. Englynion by Lewis Morris, John Morris and John Thomas,
Bodedem.
Meddyg boneddig ben hawl — garw Iddew
Gwr o wedd ryfeddawl
Os ceiff fedd, diwedd dwywawl
Ai gledd fe dyn dannedd diawL L.M.
Then follow ten Englynion by John Morris and J. Thomas.
4. Englynion, etc.
Am 'nwylyd rwy mewn alar — O dristwch. 3 stz.
Robert Prichard.
Dyma'r gwlith ar gwenith gwjmn-^-a'r Bir. i stz. Anon.
Ceppim coch am goppa coeg. i stz.
At y gwlaw tawl y gwlych. i stz. E. J .
5-8. Can a wnaed yn amser O. Cromwell.
Fe aeth y Ddaear gron yn graith. 30 stz. John Griffith.
(Printed in Cymdeithas Lien Cymru, part II, p. 19).
7. Englynion — Mynd, i 'rwy om gofwy gyrch. 4 stz.
Robert Prichard
9. Cywydd yn dangos y modd y darfu i Ddoctor Llanerch-
ymedd ladd yr Angau.
Oywch yn y Fro ? clych yn frau. 40 11. Brochwel
Yscythrog (Lewis Morris.)
(Printed Diddanwch Teuluaidd, 1763, p. 143.)
II. [Cywydd] Brenin Angau.
Pa ddyn ffol sy'm rheoli. 197 11. H. Hughes.
(Printed Diddanwch Teuluaidd, 1763, p. 232.)
18. Englynion — O'r haf i'r gauaf fel i gofyn — y rhod. 4 stz.
19. CofTadwriaeth . . . Sion Morrys o Bentre'r Annell . . . 1741.
Beth yw'r byd byth er ei barch. 86 11. H. Hughes.
Additional Manuscript 15 31
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 21. Cywydd yn erbyn Troseddiad y Sul.
Diiw a roes yn Haw Moesen. 114 11. H. Hughes.
25. I ofyn ffidil gan John Lewis.
y paen euiad cariadawl. 104 11. H. Hughes.
28. I ofyn hen berwig.
At fwynwr dyddiwr diddan. 70 11. H. Hughes.
30. I ddiolch am y berwig.
y gwr parchus gweddus gwar. 48 11. IViliiam Evans.
31. Cy^'yr hanes gwr oedd yn byw yn Nhre-gauan, Sir Fon.
(See Ysten Stoned, p. 7).
32. Epitaphs at Conway and Abergele.
33. Cywydd Henaint.
Och fyd tost och fywyd haint. 92 11. Wm. Phillip.
35. Cywydd y chwanen.
Y chwannen bach inion bur. 80 11. Thos. Prys.
36. Cywydd Galamad Pechadur.
O Dduw oUawl dda i aUu. 128 11. Elis Rowland.
39. Cywydd 1 yrru 'r falwen.
Y Falwen dorfelen fan. 163 11. Lewis Morns.
(Printed Diddanwch Teuluaidd, 11).
45. I Ofyn Par o hen ddillad.
Duw Gwyn ich dilyn eich dau. 180 11. Lewis Morris.
{Diddanwch Teuluaidd, 97).
50. Cymeraist a chenaist 'n dda, etc. 4 U.
51. Cywydd yn Erbyn Ofer Lyfon.
Ar ddwy lech arwydd o'i law. 122 11. Edward Morris.
55. Cywydd y Bais.
Er's dyddiau yr eisteddais. 42 11. Lewis Morris.
(Diddanwch Teuluaidd, 117).
56. Awdl i Wm. Vn. o Nannau . . .
Cann Croeso heno hoyw anian, — adref . 30 11. Lewis Morris.
{Diddanwch Teuluaidd. 137).
58. Cywydd Puttain Selyf ddoeth.
Ebr Selyf ddewr-gryf ddoeth, etc. 74 11. Lewis Morris.
{Diddanwch Teuluaidd, 148).
60. Atteb i Gywydd y Bais.
Y Paen durol pen Dyrys. 30 11. Hugh Hughes.
61. Cywydd y Wialen Ddwr.
Y Wialen a welwyd. 81 11. Lewis Morris.
63. Rhinwedd y Cywydd ychod, etc.
64. Cywydd y C^d.
Pob Cymro sy'n carlo c^d. 40 11. Lewis Morris.
{Diddanwch Teuluaidd, 119).
Part II. Mae Son o Fon yn fynycli. 22 11. L. Morris.
32 National Library of Waives
POETRY AND GENEALOGY— continued.
66. Cywydd i Sr. Rhyce Cadwaladr a Sr. Edward Thomas.
Y gwyr lien rhagor y Ueill. 72 11. John Dafydd laes.
68. Cywydd i ofyn cymod am y Cywydd Uchod.
Y gwyr sydd a gras iddynt. 56 11. Jno. Dafydd laes.
70. [Molawd Mon, amplified and with a foreword].
Dowch feirdd Mon yn gysonawl. 180 11. Hugh Hughes.
76. Marwnad Edward Wynne o Fodewryd, 1755.
Daear oer, ydyw Ryri. 94 11. Hugh Hughes.
[Diddanwch Teuluaidd, 216).
80. To Sylvia iont of ye Chester paper of ye nth of Feb. 1766
by M.H.)
Let us my Sylvia live and love. 22 11.
81, To ye time Called Happy Dick.
Whence comes it Neighbour Dick. 44 11.
83. [Epitaph on Margaret Scot, Dalkeith. 1738].
Stop Passenger untill my life you've read. 16 11.
[Epitaph]. Or Pridd y daethym or Prudda, etc. 4 11.
84. [On Friendship. A fragment].
'tis the pleasing remembrance of Youth. 12 11.
84. A Hundred Years Hence.
Let us drink and be merry, dance, Joke, and rejoice. 72 11.
85. An Epitaph in the Churchyard of Stoke.
The World's a city full of crooked Streets, etc.
87. The Farmer's Son to the time of Milking Pail. 6 stz.
Sweet Nelly, my heart's delight.
89. The Saylor's Rant.
How pleasant a Saylor's life passes. 3 8-11. stz. & refrain.
90. Lady Anne Bothwel's Lament.
Balow, my boy, ly still and Sleep. 1 3 6-11. stz. & refrain.
93. The sages of old in prophecy told. 4 stz.
Extract from the Chester paper 16. 1. 175 3, concerning a 57
score hog.
94. An Enigma (on Minc'd Pyes) and a Solution by H — .
From ye womb of ye Earth I chalenge my Birth, etc.
95. Verses on Repentance and Death.
96. A Ballad on Lord D-n-r-l's Converting his Chapel at Grove
into a Kitchen.
By Ovid, 'mongst many more wonders were told. 44 11.
97. An extract from Adam's Weekly Courant, 23.vi.1768, con-
cerning a 22 cwt. ox, by M. Hughes, p. 98.
98. The Father. A Tale.
Avaro lived a private life. 64 11.
100. The good House Wife's Coat of Arms, etc.
One morning as I was a trudging about. 112 11.
Additional Manuscript 15 33
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 103. The Careful Wife adviceing her Husband, etc.
Kind Husband if you mean to thrive. 78 11.
106. A Prayer out of Bishop Andrew's Devotions.
[Two Epitaphs from Abergele Churchyard],
(i) You that look and passeth by, etc.
(2) Death Doth not allways warning give, etc.
107. Thoughts wch. Occur'd on Walking in Wenstiminster Abbey ,
Thou Sacred Spot ! within whose hallowed Deep. 40 11.
108. Newspaper Extract relating to a fat ox.
109. St. Austin's Thoughts of Heaven.
1 10. Advice to a young Clergyman.
If to Preferment's height you wish to climb. 20 11.
111. The Definition of a Drunkard, etc.
Pwy a garia faich o gwrw, etc.
112. Inscription on the tomb of Theodore King of Corsica.
Advice to married couples.
113. Funeral Hymn.
Weep not for me you standers by. 5 stz. of 4 11.
114. Appointments to the Fleet, Dec. 9th, 1760.
115. A description of a Feast given by the Archbishop of York
1470.
116. Extract from Chester paper relative to an oak tree at Lud-
A Loyal Toast. [low.
117. Six reasons for taking a pinch of snuff.
When strong perfumes and noisome scents. 7 stz. of 4 11.
118. Address to the honest freemen of Liverpool, 1761.
Come cheer up my lads, etc. 4 stz. of 4 11. with chorus.
119. The Scotch Wedding.
'Tis not in the power of subordinate creature, 12 11.
A receipt for the stone.
120. Deuddeg o Reolau a gafwyd yn Llyfrgell Charles I.
121. A note as to the duties on houses and windows, 1762.
Newspaper extract as to an ox at Cowbridge, 1762.
122. The Fall of the Leaf.
See the leaves arovmd us falling. 16 stz. of 4 11.
123. A Cure for the Yellow Jaundice.
Lines on a Watch by Dr. Byrom of Manchester.
Cou'd but our tempers move like this machine. 8 11.
124. Lines by Robert Hughes (Robin Ddu o Fon), 1763.
O bob cystudd sydd tra bom. 6 11.
125. Cywydd i Sion Grustal, garddwr.
Mae troi gwefl ni bu mefl. mwy. 82 11. Rice Jones.
D
34 National Library of Wales
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 128. Englynion.
Duw o'th annedd brydweddawl — buredig. R. Hughes.
Duw Sant er mvvyniant i mi — dwg fenaid. ditto.
129. A copy of a letter dated Dec. 6th, 1794, from Mrs. Lloyd,
Beaumaris to John Griffith and the other tenants of Pistill
with reference to their votes at Elections.
132. CofFadwriaeth o'r amser y claddwyd rhai o'm ceraint :
Lloyds of Tregaian and Hughes of Lligwy.
133. A verse by J. W. 1791.
Medd'dod, pechod, hynod henwer. 4 11.
1 34. Englynion —
Tro'n ol oth reol ath ryo — funud. 2 stz. Elis Rowland.
Mae'r traeth yn berffaith ei bryd — ar degwch. 3 stz.
135. Cyngor rhag clwy 'r Bystul.
Cure for the bite of a mad dog.
136. Copy of a paraphrase on the Creed.
137. The Olive of Peace.
Now sheathed is the sword, etc. 6 stz. of 4 11.
138. A Song in the opera called " The Cabinet."
Says the fable so pat, once a man had a cat. 28 11.
139. Freins aeth yn oerion, nid adwyn gwyr mawrion. 8 11.
140. Crazy Paul. [-D>'. Evans.
Why fair isle, in every sailor. 4 stz. of 8 11.
143-7. Genealogical data relative to the family of Hughes of
Wheanddu and Wynne of Coetgae.
148-189. Blank pages.
190. Lodgings for single gentlemen.
Who has e'er been in London, etc. 1 1 stz. of 4 11.
192. Abraham Newland. ^^o. Colman, junr.
Ne'er yet was a name so bandied by fame. 6 stz. of 7 11.
194. Cures for the Scurvy, etc.
195. Cyngor i ferch ieuaingc i beidio byw heb Lewis.
Hi aeth fy 'nwylyd yn Glangaua. 12 stz. of 4 11.
Ambrose Lewis. {Blodeugerdd, 436),
196. Englynion — Proverbial Sayings.
Gwilied a synied dyn sonio — a meddwl. 4 stz. of 4 11.
197. Ymddiddan Hugh a Sion ynghylch y Gwragedd.
Tro yma Sion trwy amod serch. 18 stz. of 4 11. H. Hughes.
199. Can y Pren Almon.
Rwy'n gweled er ei gwilio. 8 stz. of 18 11. O. Gruff ydd.
201. Cywir hanes y Deck Cardiau. Written by John Parry. 1756.
Additionai, Manuscript 15 35
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 203. Lladron Grigyll.
Gwych gan bobl onest Ian. i6 stz. L. Morris.
[Diddanwch Tenluaidd, 130. The last four verses are
not in the printed version].
205. The Magpie. — A Magpie hung at Robin's door. 6 stz.
207. Genealogical Notes on the family of Hughes of Lligwy and
Plas y Brain, Parry of Pendref, etc.
213. Epitaph on Rev. H. Parry, Llansadwm.
Here does he rest, now freed from every care. 8 11.
A dying man's address to the Sexton.
Come honest Sexton take thy spade. 18 11.
214. An Extract from a little piece published many years ago
intitled " The Freeholder's Catechism, by a Freeholder."
218. A Lawyer's Bill versified.
Attending for instructions when, etc. 26 11.
219. The Senator enlightened or Julius Caesar's Salve.
At Rome in ancient times as poets say. 24 11.
220. A Constitutional and Political English Catechism necessary
for all famiUes.
226. The Miller and his Wife.
He, who with certainty wou'd find. 74 11. /. Oakman.
229. An epitaph on ' Gaffard Galep.'
An accoixnt of the Window Taxes. 1767.
230. Newspaper notice as to a fat hog.
The difference between To-day and To-morrow.
To-day man 's dressed in gold and silver bright. 20 11.
231. I dream'd that buried in my fellow clay. 10 11.
A H5'mn composed by Rev. Geo. Gwyn.
On thee each morning, O my God. 8 stz. of 4 11.
232. The Drone and the Bee.
A large drone of wealth possesst. 38 11.
233. The Progress of advice.
Says Richard to Thomas (and seem'd half afraid). 4 stz.
An ode on Solitude.
I envy not ye Proud their wealth. 5 stz. of 4 11. E. F.
234. Harvest Home.
Come Roger and Nell, come Simkins and Bell. 3 stz. of
235. Skakespeare's Epitaph. ^411- -E. -F.
Good friend for Jesus sake forbear. 4 11.
A Simile on Life.
A smoke that rises from the kindling fire. 8 11. E. F.
Consolation.
Tho' plung'd in ills, and exercis'd in care. 6 11. E. Foulkes.
D2
36 National Library of Wales
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 236. Inscription on gravestone of William Sturton at Hej'den
Churchyard.
237. Wisdom and Folly.
Wisdom and Folly on a day. 48 11. /. Oakman.
240. Instructions given by the Corporation of the City of C
to their representatives in Parliament 1769.
241. A Wish
Attend thou timeful solitary muse. 18 11. Joseph Jones.
242. Tri Englyn yn dangos rhinwedd y Llyfr hwn :
Y piser tyner onte — hen langces. 4 stz. of 4 11.
243. Record of Marriage of Lewis and Ann of Penmynydd.
Under this hedge in rainy weather, etc. 4 11. Dean Swift.
244. Letter from Richd. Bulkeley of Llanfechell to Hugh [Hughes]
dated Dec. 1751.
246-251. An account with a diagram of the bridge at Pontypridd,
said to be written by Rev. Evan Evans and transcribed
by John Williams, Plasj'brain, in 1789.
253. Genealogical Notes as to the Wynns of Chweanddu.
257. Genealogical Notes on the Meyricks of Bodorgan.
259. Y Cristion yn marw ; a translation from Pope.
Gwreichionen dan, anadliad Duw. 4 stz. of 6 11.
261. On the death of Owen Meyrick, 1805.
Of worth acknowledged and by all approved. 28 11.
263. Cerdd o Hanes yr hen Gymry.
A oes yma rai o hil yr hen Gymry. 13 stz. of 4II.
/. Jones, Glanygors.
266. Glan yr a Baban i'r bedd — a difrad. 2 stz of 4 11.
267. Lines on a Christmas Morn.
Arise ye faithfuU now and hail the sacred morn. 16 11.
268. Verses by Charlotte Richardson, the poor woman, widow of
a shoemaker in York.
Sleep on sweet babe for thou can'st sleep. 10 stz. of 4 11.
270-305. Blank.
306. Verses on Drunkeness.
308-324. Blank.
325-359. Extracts from " History of the Parishes of Whitford and
Holywell," by T. Pennant. Written by R. Pierce
Wynne, Sep. 26th, 1853.
360-421. Blank.
422. Englynion i Blasgwyn.
Uwch doldir glasdir mae Glyn — a'r ardal. 3 stz. of 4 11.
423-9. Blank. [D. Ddu.
430. Alas for the Oak of our fathers that stood. 6 11.
431-441. Blank.
Additional Manuscripts 15 — 16 37
POETRY AND GENEALOGY— continued.
p. 442. A note in pencil on the history of Howel Harris and Jenkin
Morgan.
446. Cure for the bite of a mad dog.
448. Tri englyn i'r naidiau . . . ar dir y Plasgwyn.
Bwriodd Mab Owen heb arwydd — dano. 3 stz. of 4 11.
449. Englynion Einion ab Gwalchmai o Dre Feilir pan ddaeth
adre, etc.
Eingion im galwan fo'm gelwir — oddiamgylch. 4 stz. of
450. Pan ffaelio'r bryn a ffynnu o'r pant, 1-4 '■^^
Fe ddaw newyn ar y plant.
Pan ffaelio'r pant a ffynnu o'r bryn
Y plant a chweru fal y myn. — Taliessin.
An Extract from R. Ruscam.
451. Verses — O Christ! eternal truth! in thee. 8 11.
452. Cure for the bite of a mad dog, etc.
453. Index.
16-B. Poetry.
Williams MS. 220. Paper. 194x158. 286 pp. (pp.
I — 18, 25 — 32 missing, 2 pp. between 221 and 222 passed
over by paginator). Bound in limp parchment. Welsh.
Owned by Hugh Hughes (Bardd Coch) in 1761, (p. 206), who
has written a rough list of the contents on the back cover.
Written after 1630 (p. 286), chiefly in two hands, pp. 19 — 246,
255 — 300 and 247 — 254, 301 — 308. The latter writing is the
same as that of Ivlanstephan MSS. 122 — 5.
p. 19. [Kowydd i Sion Wyn o Podfel.
Y L,lew brwd lie bu roi odiaeth]
Ends : diwad in byth dy ado'n ben. Sion Brwynog.
Kowydd Moliant i'r hen Sr. W. Gruffydd o'r Penrhyu.
Pa Brins ieirll piau bron sedd. 80 11. Lewis Morganwg.
22. Kowydd mohant i'r un gwr.
Mor llawen mae'r Uu ifaink. 78 11. (impf.) T. Aled.
25-32. Slissing.
33. kynit Lyn danat i lawr.
Ends : kanoes i Huw kenau Sion. (30 11., impf.) Lewis
34. Kowydd moliant Dafydd ap Sienkin o Nankonwy. [Daron.
Kan nos daed kynes dadail. 60 11. Tudur Penllyn.
36. Kowydd moliant i'r hen Mr. Tomas Mostyn.
Y gaer faen a gara fi. 60 11. Simwnt Fychan.
38. Kowydd ar destyn y Kowydd uchod.
Beirdd gyngyd berwddig angerdd. go 11. Simwnt Fychan.
41. Kowydd moliant i bedwar mab Kynfrig fab Bleddyn.
Ef a Iwyddodd o Fleddyn. 74 11. Howel ReinalU.
38 National ItIbrary of Wales
POETRY— continued.
p. 44. Kowydd moliant Rhobert ap Robt. ap Gruflydd Fychan.
Y tirion lain nod tewr wych. 92 11. Morys Dwyfech.
47. Kowydd moliant Tomas Mostyn.
Un gorau Duw an gweryd. 106 11. Wiliam Llyn.
51. Kowydd moliant Owain Glyndwr.
Llyma fyd rhag syfryd Sais. 50 11. lolo Goch.
53. Kowydd moliant i Syr Howel y Fwyall.
A welau neb a welaf. 82 11. lolo Goch.
55. Kowydd moliant i Fredydd ap If an o Ystymkegid.
Pa wrol ion pur i wledd. 82 11. Llywelyn ab Moel o'r panU i.
58. Kowydd moliant Owain ap Sion ap Owain o Ystymkegid.
Pwy'n baun gwyr pwy'n ben gwerin. 86 11.
Morys Dwyfech.
61 . Kowydd moUant Sion Wyn Owain o Ystymkegid.
0 ba riw lus bybur wledd. 98 11. Huw Pennant.
64. Kowydd moliant Gruffydd ap Dd. Fychan . , im o hyna'
Kefnamwch.
Gruffydd nid ymgudd dy win. 48 11. Howel Reinallt.
66. Kowydd moliant Sion Wyn ap Rhobert o Benllech.
Pa im difalch pendefig. 78 11. Sion Brwynog.
69. Kowydd moliant Ifan ap Einion ap Gruffydd.
If an ddewr o fiawn i ddawn. 52 11. Ifan Waed ta.
■J I. Owdl orchestol i un Rhys o Dowyn.
Genau glyn Towyn minteioedd — a droes. 60 11.
jT). Owdl moliant i'r Arglwydd Herbart. [D. Nanmor.
Dart Arglwydd Herbart baham. 122 11. Lewis y Glyn.
77. Kowydd i'r Arglwydd Herbart.
A oes implas yn siampler. 70 11. Guto'r Glyn.
79. Kowydd i'r Arglwydd Herbart ieuangk.
Yr un larll a wyr yn iaith. 52 11. leuan Deulwyn.
81. Kowydd i'r Arglwydd Herbart.
Ai gwledd a wnaeth varglwydd vawr. 52 11. Guto'r Glyn.
83. Kowydd moliant i'r Arglwyddes Ann.
Gynt i roedd yn gyntta rann. 58 11. Guto'r Glyn.
85. Kowydd moliant i Watkin Vychan o Hergest.
1 nai'r iarll ir wy'n darllain. 50 11. Tudur Penllyn.
87. Kowj'dd moliant y brenin Fdward bedwerydd.
Mae'r tarw mawr Mortmeriaid. 66 11. Guto'r Glyn.
90. Kowydd moliant i Mastr Watkyn Vychan.
Golud teg gweled digairdd. 60 11.
Dd. ap Meredydd ap Tudur.
92. Kowydd moliant 1 Watkin Vychan o Hergest.
Y drj-^ch ar dyrau uchel. 60 11. Owain Llewelyn ap y Moel.
Addition Ai, Manuscript i6 39
POETRY— continued.
p. 94. Kowydd moliant Tomas ap Rosser ai dri mab.
Mae eryr ym mawr i rodd. 68 11. Llawdden.
97. Kowydd moliant i Vorys Goch ap Robert.
Bywyd hir i vab y taid. 64 11. Gwilym ap leuan hen.
99. Kowydd moliant i John Pylstwn.
Mi a i'r wlad He mae'r wledd. 54 11. Guto'r Glyn.
loi. Kowydd moliant i Arglwydd Powys.
Yr egin o rywiawgwaed. 60 11.
Ywain ap Llewelyn ap y Moel.
103. Kowydd moliant i Watk5'n Vychan o Hergest.
Mair a roes nef ym pressen. 58 11. Lewys y Glvn.
105. Kowydd moliant William [Cwnstabl Aberystwyth].
Y naidr oedd mwy enw a drig. 54 11. Rys Penardd.
107. Kywydd moliant Rissiart [Herbert, Cwnstabl Aberystwyth].
Mark auraid ymrig kaerydd. 64 11. Davydd ap Ho.
no. Kowydd ir Grog Dduw.
Credu i'r lessu rassol. 68 11. Dd ap Mere.dydd ap Tudur.
113. Kowydd i'r Gredo.
Kredaf yn vnduw krouwdad. 38 11.
Gwilym Ganoldref {William Middleton).
114. Y Gredo mi awn kynghanedd vn-odl vnion.
I'r tad yn wastad, estyd — i kredaf. 48 11. Dr. G. Roberts.
116. Y Gredo mewn 12 penill o dri odl.
Kredu ir wyf bennaf. 48 11. Dr. G. Roberts.
118. Y Pader mewn kynghanedd, Bnglyn vnodl-inion.
Nefol dad Uawn rhad Uwyn a rhi — ydwyt. 28 11.
119. Kowydd ar sylwedd y Pader.
Yn tadol frenin tuwdod. 26 11. Morgan ap Hugh Lewis.
Englynion written in a later hand.
Tri Digwilydd sydd yn neshau— .-Dilyn. 4 11.
Na'd ein dwyn er mwyn orau maeth — wir Fair. 4 11.
120. Yr Ave Maria — Englynion.
Grasol Mair ydwyd dy groisi — burwen. 8 11.
121. Kowydd ar y Deg Gorchymyn.
Duw uchod a ddyfod ddeddf. 20 11. Gwilym Ganoldref.
Y Deg Gorchymyn miawn kynghanedd un odl inion.
Na chymer vn llun yn He — y gwir Dduw. 40 11.
123. Kowydd i afon Ddyvi. [Dr. G. Roberts.
Dy vi wen dal dwf indeg. 62 11. Dd Llwyd ap Llew ap Gruff.
125. Kowydd i Vair Vorwyn.
Gwr wyfnid rhaid gwarafun. 82 11.
Howel ap Dd ap Ivan ap Rys.
127. Kowydd i Vair Vorwyn.
Mair Vorwyn mae ar voroydd, 52 11. Davydd Eppynt.
40 Nationai. I^ibrary of Wales
POETRY— continued.
p. 129. Kowydd i'r byd a diwedd dyn.
Llyma 'r byd kyd kadam. 58 11. Sio)i Kent.
131. Kowydd y tri gelyn — y kythrel, y knawd a'r byd.
Gwn nad ta gwae enaid tyn. 58 11. Sion Kent.
133. Kowydd yn yspysu pyngiau or dechreuad.
Ystidio i ddwyf was didwyll. 114 11. Sion Kent.
1 37. Owdl foliant i Dduw yu'r hou i mae y 24 messur y 4 kynghan-
edd ar kymheriadau oil mewn kaniad o im pennill ar ddeg.
Krist o nef kerais dy nod. 62 11. Gwilym Ganoldref.
139. Kowydd Pabyddaidd i Ynys EnUi.
Awn i Enlli rhif yn rhod. 64 11. Tomas Kelli.
141. Kowydd Ymddiddanion rhwng y Bardd a ffenglog.
Y benglog dduoer heb unglod. 54 11.
Llywelyn Goch Amheirig.
143. Kowydd ar wneythiriad a chwymp yr Angylion, etc.
Meddyliwn am wedd alaw. 122 11. Sion Kent.
147. Kowydd yn dangos mor fiddiol ydiw i bawb dalu degwm.
Dawn a ro Duw ini. 65 11. Sion Kent.
150. Kowydd yn dangos marwolaeth Krist.
Pwy sydd arglwydd pas enrglod. 88 11. Sion Kent.
153. Kowydd yn dangos balchder dyn.
Perigl rhyfel rhyfelbwn. 66 11. Sion Kent.
155. Kowydd moliant i Fair o Bwllheli.
Sioseb at ferch Siossym. 54 11. Howel Reinallt.
157. Kowydd ar ddrwg fuchedd y byd.
Drych iw'r byd ar ochor bam. 62 11.
Syr Owain fab Gwilym.
159. Kowydd yn moli'r hen ffydd ag yn dangos buchedd
Eglwyswyr y newydd, etc.
I Dduw ir wy weddiwr. 90 11. Sion Brwynog.
162. Kowydd yn dangos mor ddall oedd y byd yn amser yr hen
ffydd, etc.
[Be]daf oedd y byd a fu. 112 11.
Gr. ap Ifan ap Llew Fychan.
166. Kowydd deddfol ar y 10 pennod o S. I^uwk.
O frodyr oil fawr rad rym. no 11. Sion Phylip.
I JO. Kowydd yn dangos mor somedig iw'r byd.
Dis i'wr byd os arbedwn. 76 11. Sion Tudur.
173. Kowydd i'r Byd.
AngaU iw yngwall hauach. 70 11. William Kynwal.
175. Kowydd ar gariad Duw i ddyn.
Adrodd gwir drwy Dduw a gaf. 88 U. Ifan Tew.
178. Kowydd i Dduw.
Pwy sydd ben yn passio byd. 84 11. Huw Lewis lien.
Additional Manuscript i6 41
POETRY— continued.
p. 181. Kowydd ar Sylwedd y Drindod.
Duw lor y duwiau eraill. 102 11. Sion Kent.
185. Kowydd ar Sylwedd y Drindawd.
Y tad or dychreuad chwyrn. 60 11. Sion Kent.
187. Kowydd i of yn trigaredd ir lessu.
Gwir adyn dan gur ydwyf. 72 11. Morgan ap Huw Lewis.
189. Kowydd ir Gwesti am dyngy anudon.
Gwae ni fliued tynged tost. 92 11. Morgan ap Huw Lewis.
193. Kowydd Marwnad i bedair merch y Drindawd.
Gwae fyd trist dan ofid trwm. 98 U.
Morgan ap Huw Lewis.
196. Kowydd i Dduw i ofyn iechyd i Domas Fletcher.
Y gwr sydd yn gorseddu. 120 11. Syr Huw fab Robert 0
200. Kowydd i'r byd. it on.
DeaU ydwyf dull hydwyll. 70 11. Morgan ap Huw Lewis.
Two lines of an engljm —
Na thiria medd noeth wryd — gad inini
Gyd amniod ar holl-fyd.
202. Kowydd moliant ir lessu.
Kredaf ir naf or nefoedd. 50 11. Dajydd ap Gwilim.
204. Kowydd o fawl ir Duwdod.
O Duw mawr daf iw y modd . 1 20 11. M. ap Huw Lewis.
208. Kowydd ar sylwedd y Drindod.
Duw hollwir wyd dehallwych. 100 11. M. ap Huw Lewis.
211. Kowydd i Angef.
Gwr gerwin blin a gar blau. 84 11. Morgan ap Huw Lewis.
214. Kowydd i'r lesu.
Anna a wnaeth i nyni. 64 11.
Howel ap Dd. ap leuan ap Rys.
216. Kowydd moliant i Arglwydd Herbart.
Os byrr oetyd os bryd hen. 70 11.
Howel ap Dd. ap leuan ap Rys.
219. Kowydd i'r Enaid.
Ymddiddan bwhwman hwyr. 62 11. lollo Goch.
221. Kowydd moUant Davydd Goch.
Brainiol wyt or barwnwaed. 68 11. Lewis y Glyn.
222. Kowydd moliant tri mab Rosser Vychan.
Y trywyr a bortraiwyd. 66 11. leuan ap Howel Swrdwal.
224. Owdl Voliant i Arglwydd Herbart.
Mwydiant a ffynniant. 104 11. Howel Swrdwal.
228. Kowydd i Domas vab Rosser Vychan.
Y barr val vnmab vrien. 54 11. Bedo Brwynllys.
230. Kowydd moliant Dafydd Llwyd ap Dd ap Einyon.
Denais dy gariad ynof. 64 11. Gwilym ap Ivan hen.
42 National I^ibrary of Waives
POETRY— continued.
p. 232. Kowydd moliant Arglwydd Fferis.
Rhyvel ar barsel or byd. 58 11. Llawdden.
234. Kowydd moliant i Arglwydd Fferis.
Y karw urddol kywir ddoeth. 66 11. Dafydd Llwyd.
Cats i orffen ai ddaued.
237. Kowydd moliant i bias Llywelyn Vychan o Velienydd.
Y nos i kad mab rhad rhwydd. 58 11.
levan ap Howel Swrdwal.
239. Kowydd moliant i bum mab Davydd ap Tomas.
Trais Duw'n vaith trwstan wyf i. 72 11.
Gwilim ap levan hen-
241. Owdl foliant i Ddafydd [o Fachelldre].
Kyrchais ar frys winllys wiw. 64 11.
Llewelyn Goch ap Meurig hen.
243. Kowydd moliant i Watkyn Vychan o Hergest.
Y gwr i trig ar y traeth. 50 11. Bedo Brwynllys.
244. Kowydd moliant i Watkyn Vychan o Hergest.
Eurlliw a gwar Hew a gaf. 54 11. Bedo Brwynllys.
247. Kowydd moUant i Wiliam Wyn o Lanfair.
Y gwalch ir dan glych euraid. 82 11. Edward Urien.
250. Kowydd moUant Rhobert Llwyd o'r Rhiw Goch.
Y Hew gwych galluog wedd. 98 11. Tomas Penllyn.
255. Englynion Mawlwrieth i Mrs. Beg Parri o waith bagod or
Penkerddied.
1. Nid glan diddan dyweddi — arglw5'dd. 4 11. S. Vychan.
2. Mawr iw'r gras addas iddi — gynnyddii. 8 11. W . Kynwal.
3. Merch Harri Parri fal parad — fEraethlais. 4 11. S. Tudur.
4. Marged ail I,uned oleini — aelfain. 4 11. R. Kain.
5. Merch Parri heini Uoyr hinon — Farged. 4 11. W. Llyn.
6. Kglurglod hyuod heiui — ein eurgouth. 20 11. M. Dwyferh.
256. Englynion yn dangos mor angenrhaid iw kadw'r yd.
Er gwrtaith fawrdaith ar lafirdir — dol. 8 11. W. Llyn.
I franar kynar fo kenyd — perwch. 8 11. 5. Tudur.
257. Englyn ar lanw a thrai wrth gwrs y Ueuad,
Y lleuad yn nwyrain ne orllewin — lion. 4 11. D.Nanmor.
257. Englyn i'r dauddeg arwydd.
Hwrdd gwrdd gyfwrdd tarw gefell — krank Hew. 4 11.
2 Englyn moliant i Loddaith.
Dydd da yt dwy henwayd daioni — Gwynedd. 8 11.
G. Hiraethog.
Englyn i Sion ap Huw . . . am ddwyn tyddyn y Bardd.
Twyllaist tueddaist fi am tyddyn — tir, 4 11. W. Llyn.
Additional Manuscript i6 43
POETRY— continued.
p. 258. Englynion i ddiolch am gyllell.
Aer Madryn yn L,lyn Hew anian — diwael. 8 11. 7?. Kain.
Hardd iw'r anrheg deg diogan — rhoddit. 8 11 S. Kain.
Kyllell bert Rhobert aur hebawg — iw'r drycb . 1 2 11.
R. Kain.
Dyma gam kadarn mewn kydwedd — blethiad. 1 2 11.
S. Kain.
Llyma garn kadarn teg kydwedd — gyllell. 16 11.
260. Englynion i Lvmdain. t-^- P^y^^P-
Da iw Lflimdain gain am giniaw — a bwyd. 8 11. Anon.
260. 2 Englyn i ddiolch am bar o drwssiad i Ddoreth Mostyn o
Gefnamwlch.
Gwnaetb trwsiad mustriad meistres — Dorithi. 8 11,
261. 50 Englynion ar amryw destynoedd. '■ ' V' •
Hawdd a fydd beimydd heb wall — a digest. 20 11.
Anerch Sion Gryfifydd i enyn — kariad. 4 11. W. Llyn.
262. 7 o hen Englynion.
Gwell i wan traglan yn treiglof — goror. 28 11. M. Dwyfech.
263. 6 o Englynion pan oedd y Bardd yngharchar efo gwyr I,lyn
yn Llyndain yn amser larll I<eister ynghylch y gwUtir,
Anerch Lyn ginim ganwaith — or karchar. 24 11.
Huw ap Rich . ap Dd.
14 o Englynion i anerch gwyr I,lyn oedd yngharchar.
Gwag ddyffryn iw llyn ai hoU wnnion — dai. 56 11.
265. 70 Englynion i wyr Llyn. [^- Dwyjech-
Archaf ni chelaf wych hwyliad — tra allwy. 28 11.
Kad. Gryffydd.
266. 7 o Englynion i Huw ap Rich, ap Dd. o Gefnllanfair.
O Dduw Ddixw farw Huw o far haint — prysur. 28 U.
Morgan ap Hugh Lewis o Hafod y ivern.
267. 6 o Englynion ir eos o waith Wil Llyn ai frawd Huw Llyn.
Kerddgar dlos eos iach wiail — -kedwyn. 24 11.
268. 3 o Englynion i William Llyn pen gwympodd oddiar gefn
i was yn r afon Ymhenal.
I.lyn William anerch holl anwyledd — dysg. 12 11.
269. 3 Englyn yn atteb i'r rhai uchod. t^""' Arwystli.
Telyd Duw it Huw heywr 'r ymadrodd. 12 11. W.Llyn.
4 Englyn o waith gwr o Dowyn yn Llyn.
Y Ueuad wych yn lie dyn. 16 11. Syr I fan Llwyd.
270. 3 Englyn mewn kwmpnieth.
Ir wy n ofni meddwi am uddyn — o gwrs. 12 11.
270. Englyn i Swnt Enlli. [Rhobt. ap Rhees Wyn o Rianog.
Kalouau touau He i tyuir — badau. 4 11. M. Dwyfech.
44 Nationai. IvIbrary of Wales
POETRY — continued.
p. 271. Englyn i afon Ogwen.
Ogwen aflawen floeddiog — llam byddar. 4 11. H.V.
2 Englyn i Bwll Keris.
Blaunffris pwll keris yn kuro — kreigiau. 4 11. M . Dwylech.
PwU keris dibris rhaid brysiaw — ar hwn. 4 11. 5. Brwynog.
Englyn ar Deit y Traeth mawr.
Yn njdd lloer newydd ar naw — ar y gloch. D. Nanmor
Englynion, etc.
Deillion fydd dynion ai dysg. 4 11.
Yfiengtid drwy lid diles o falchedd. 4 11.
272. 2 Englyn i brydydd.
Kais linin a genwair ag anwn — bryf . 8 11. M. Dwy'ech.
272. 150 Englynion i bump o wyr Gwynedd oedd yn bum Esgob
ar unwaith anno 1606.
Kenwch. kanmolwch pob melus — awdur. 60 11.
_. , . . Tomas Dafis.
274. Englynion, etc. '
Pedwar dirgel nis gwelir. 4 11.
Tri fiFeth soweth i sain — ai ddefod. 4 11.
Pymtheg kant gwarant oedd gwiroed — lesu. 4 11.
M. Dwyfech.
275. 2 Engljm ar farwolaeth gw'artheg yn Llyn.
Pymthegkant gwadant oed gwiwdeg — lor nef. 4 11.
M. Dwyfech.
Pymtbeg kant gwarant ag un — a thrigain. 4 11.
Englyn ar farfoleth gwartheg ym Mon. \Sion Smith.
Oedran lessu gu gyfion — brynwr. 4 11.
Englyn ar 4 chwarter y flwyddyn.
Mwyn oedd gael Gwanwyn gwnog — a hefyd. 4 11.
Englyn — Hwylus iw f 'wllus fellu — dehellwch. 4 11.
276. Englyn i Fwlch y Rhiwfelen. '■ ' S ^ •
Iflwybur blin dilin ar dalauth — i rlioed. 4 11.
3 Englj^n pan oedd Prydudd yn gla o'r frech.
Er bod myddygon im gado — gan friwie. 12 11.
Englyn i'r tan. [Syr Ifan Llwyd.
Da'r gwanwyn iw'r tan rhag drwg fo na — wledd. 4 11.
Englyn i leidr.
Or siel ddiogel fo ddygwyd i far. 4 11. {Crossed out).
277. I'r neidr.
Dychrynais pan welais lun olwyn — o neidr. 4 11.
Oriau'r flwyddyn.
Naw mil o gyfrif rhifant — ar ganu. 4 11.
Englyn yn dygymu plant duon Talbwrdd.
Dau tra geisiwy un tri gosod. 4 11.
Additionai, Manuscript i6 45
POETRY— continued.
p. 277 Ysgyfamog.
Hai bloten dorwen hid dir — rhydynog. 4 11.
Hnglyn.
Y gwirder kariad ar gwyrda — weithian. 4 11. R. Kain.
278 . Dau Englyn pan oedd Sowts [Zouche] yn Arglwydd President
yn y Martses [1602 — 161 5].
Mae ordor rawy sor am serch — ag anair. 8 11.
5 Englyn i Dybagko. t^"^''^ ° ^^>'" ^^^'Z^"-
Bias kerth dail dierth dauar — yr India. 20 11.
Sir Hinv Roberts lien.
279. Dau Englyn ir hen Sion Gruffydd o Lyn, 1585.
Pa les gwledd mowredd o ymwared — a gawn. 8 11.
Mnrys ap I fan ap Einvon.
8 Englyn i Wilwyr Karn fadryn.
Gwilwyr bryn Madryn y marn — ai gwelo. 12 11. R. Kain.
Gorsedd hoU Wvnedd rhwng Llyn — arawyr. 12 11.
S. Phylip.
Karnfadryn gadarn iiwch Uus Gwdion — ail. 8 11.
280. Englyn i was yn rhinkian danedd. t^»^ Pennavt.
Deffro Twm gidwm gedyrn — i ddanedd. 4 11. G.Glyn.
Dau Englyn i gri o fytheiaid.
Klowch lid ag ymlid gadgamlan — klych gwrdd. 8 11.
281. Englyn i Sir Feirionydd [v. p. 294). '^^°- /«»««•
Englyn i Ifan tew longwr.
I niae ki i ti Ifan tew — min gerwin. 4 11. Kad. Kessel.
3 Englyn ir krud krynij.
Y krud pam oeddwn wr kry — o gariad. 12 11.
4 Englyn i felin. [Ifan Llwyd lien o Dowyn.
Gwna felin goethrin gwiw athro — chwimwth. 16 11.
282. 3 Englyn i'r keiliog. [Morgan ap Haw Lewis.
Klowais nid gwaglais gwiwglocb — y bore. 8 11.
Morgan ap Huw Lewis.
Kethrin hir blygain rhoi bydd ky penu. 4 11.
Rhaid dysgu yn ifank. [^V ^- Roberts.
Pen eluch i'r rhuch yn wr hen — ni ddysgi. 4 U.
Dd. Llivyd o'r Henblas.
283. Dau Englyn i fachgen a anwyd wedi i dad farw.
Wnflfre Fychan Ian liniedd — yginin. 8 11. Kad. Kessel.
Englynion ar amryw destynoedd.
Medru tewi weithie iw mudriad — o gydwedd. 4 11.
Ni ddoedaf o daf i daith — mo hynu. 8 11.
Bydd berffaith dy araith ar dwrn — howddgaraidd. 4 11.
Myrddin a ddowod mowrddysg — attebion. 4 11.
Ytifedd a garo tafarn — yn felus. 4 11.
46 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 284. 14 o Englynion ar amriw ddiharebion.
Mi a glowias koeliais wr kail — yn doedyd. 56 11.
2R6. Englynion.
Rhisiart wur Rhisart aer rasol — iachaii. 4 11. R.Philip.
Eira.
Eira g^vyn ar fryn fru — am dalloedd. 4 11.
Yr Plael a'r Cybydd.
Ni chyll hael moi drael er a dreilio — byth. 4 11.
286. Kynhaua teg 1630.
Dau wythgant rhifant ar hyd — a rhagor. 4 11.
Fair For\v)'n. \Sr H . Roberts.
Kyn i ddwyn morwyn oedd Mair — wen weddus. 4 11.
287. 120 Englynion i'r Udonwyr. Sir H. Roberts.
Drwg helynt oedd gynt nid gau — trais ysbys. 48 11.
289. Tri Englyn Duwiol. t^^«^ «/' ^'^^- «^ J^^fydd.
Mi a bechais garw om buchedd — kael anair. 12 11.
Etto — Gwae fynglialon don bob dydd — byw aclios. 12 11.
M. Dwyfech.
290. 160 Englynion deddfol ar amriw destynoedd.
Myddylia yn dda dy ddiwedd— or byd. 64 11.
292. Deg o Englynion deddfol.
Duw nefol kedol keidwad — gwyllt a do. 40 11.
293. Myfyrdod ar i ddechre ai ddiwedd.
Tydi ddauar war irad — it hyny. 12 11. S. Tudur.
294. Or klipan truan pob trad — ar ddynion. 4 11. Gr. I.lwvd.
Duw hen, Duw lawen, Duw Iwys — Duw dirion. 4 11.
Am chwant a hel merched.
Kardiau a dissiau dwysawl — a merched. 4 11.
3 Englyn i Sir Feirionydd.
Sir Feirion dirion nid eiriach — dittio. 12 11.
Kadr. Gruffydd.
295. 6 o Englynion a wnaeth y bardd ar i gla welu.
Dan gledd Duw gorfedd a gaf — im adwuth. 24 11.
M. Dwyfech.
6 Englyn i ddoctor Rhisiard Fychan, Esgob LUmdain, 1605.
Bydd llawen Lunden duw lw5'd — ath ddysgodd. 24 11.
297. Englynion, etc. ^- Hughes.
Un Duw heb amarch mi ath gyfarchaf. 4 11. 5. Alowddwy.
Nag agor fy nor faun wryd — gogo. 4 11. S. Phillip.
Er symud marw a mud or amodawl — bwU. 4 11. Ed. Prys.
Englyn i Fair Forwyn.
Un nos ar bymtheg wiw emain — an dwg. 4 11.
Ynys Enlli.
Enlli mawr weilgi mor wych — llc'r adar. 4 11.
Addition Ai< Manuscripts i6 — 17 47
POETRY — continued.
p. 298. Englyn pan oedd yn gla.
Pawb yn Uwyr ai g\vyr or gwiria — ryw ffordd 4 11.
Cwest yn y Mwythig. t^- Hughes.
Y kwest da gonest digynnwr — kyfion. 4 11. R. Hughes.
Mogelwch gwyliwch goelio — un chwedel. 4 11.
Dau Englyn i'r dafarnwraig.
I/lanw bott oer drott ar dro — ydolwyn. 8 11.
299. 130 Englynion i bobol feddwon.
Llyfodreth soweth y sydd — yn pallu. 44 11.
Syr H . Roberts.
Pen f o n yn feddwon yn faith — yn dadwrdd. 8 11.
301. Kowydd marwnad Sioned verch Elis ap Harri.
Duw oruchel a drycho, 74 11, Huw Machno.
304. Kowydd moliant Risiart Bwlcklai o Borthamal.
Ym Mon wenn mae un anedd. 104 11. Huw Pennant.
308-9. Subject Index.
17-B. Letters, Triads. OfBcium B. Mariae, &c.
Williams MS. 22T. Paper. 208x160. 526 pp. (6 pages
at the beginning and 6 at the end are taken from the
Middlesex Journal for November, 1787). Half -bound calf.
Welsh. Written by the Rev. David Ellis (1739 — 1795)» when
curate of Amlwch, in 1788 (pp. 381, 444). There are notes by
lolo Morganwg (p. 444), Rev. P. Bayly Williams, pp. 344 — 6
and Owen Williams. David Thomas (Dafydd Ddu Kryri) has
written his name on p. 516. This is one of several MSS.
written by David Ellis, viz.. Pen. 154, 197, Cardiff 47,
Cwrtmawr 8, 9, 10, 11, 12, Llanstephan 222, and a MS. at the
Free Library, Swansea. On Ellis's death they became the
property of David Thomas, and subsequently passed to the
Rev. P. Bayly Williams, and Owen Williams, Waunfawr.
This MS. as well as the next one MS. 18-B, subsequently came
to Mr. Edward Breese of Portmadoc (whose bookplate is on
the fly leaf), and was bought by Mr. E. G. B. Phillimore at his
sale. The name of J. 1,1. Williams, Coed Mawr, Nr. Conway,
21 April, 1849, occurs on p. 328. Pp. 449 — 464 have been
misplaced by the binder.
I . Trioedd — Triads,
Tri pheth a edrych dyn am dano, a goreu ganddo nas gwelo.
I. Gwadn ei esgid yn codi. 2. Pr^f ar ei ysgwydd wedi
cribo ei ben. 3. Un arall yn caru ei wraig . . 13 Triads.
See Myf. Arch., 1870, p. 831.
48
National Library of Waives
LETTERS, TRIADS— continued.
p. 2. Tri Thlws ar ddeg Ynys Brydain — The Thirteen Treasures
of Britain.
I. Lien Arthur Ynghemiw, pwy bynnag a fai dani, efe a
welai bawb, ac ni welai neb ef . . . . Ends : 1 1 . Gwydd
bwyll Gwenddolae ap Ceidio, o gosodid ei werin amo,
hwy a chwaraen eu hunain, canys aur oedd y Gwerin
ac arian oedd y clawr. See Report of MSS., vol I.,
pp. 223, 401, 439, 512, 995, 1039, 1 106, &c.
4. Trioedd Taliesin — The Triads of Taliesin.
Tri pheth sydd anhawdd eu cael. i. Tailiwr diorwag.
2. Melinydd cywir. 3. Tafamwraig ddi chwant, &c.
17 Triads. They are not the same as those in Myf.
Arch., p. 834.
6. Gofyniadau 7 o wyr doethion i'w gilydd, a'u hattebion. i.
Pa Ddoethineb fwyaf ar ddyn? See Myf. Arch., p. 776 (88) .
Tri aderyn L,lwch gwin.
Drutwas ap Trephin a gaf as gan ei wraig dri aderyn Llwch
gwin, &c. See Report Welsh MSS. I., p. 168 for text.
7. The Tale of Gruffydd Vychan, of Corsygedol, and his cousins.
See Powys Vadog, vol V., p. 235.
8. Edifeirwch, &c., Owain Cyfeiliog.
Dywaid i'th Arglwydd rhwydd-was, &c.
Pechodau y Brytaniaid.
Chwe pheth a wnaeth i'r Brytaniaid golli eu Pendefi-
gaeth, &c. Gildas Pen Prophwyd Brydain.
9. 15 Arwydd cyn dydd y Farn. St. Hierom.
I. Y dydd cyntaf yr ymgyfj^d y mor yn uwch na'r myn-
yddoedd uchaf ddeugain cufudd, &c.
II. Letter from Mr. John Morgan to Moses Williams, May 13,
1714. Printed in Cambrian Register, II, p. 536.
20. John Morgan to Moses Williams, Jan. 4, 1717, with notes
by Lewis Morris.
25. John Morgan to Moses Williams, Aug. 19, with notes by L.M.
29. Lewis Morris to Owen Meyrick of Bodorgan, [1738]. Printed
in Cymdeithas Lien Cymru, vol. V-VI, pp. 26-36.
42. John Morgan to Moses Williams, May 13, 1714.
43. W. Wynn to L. Morris, Feb. 28, 1745. Printed in Camb-
Register, II, p. 533.
49. Edward Samuel to L. Morris, Aug. 9, 1739.
52. Lewis Morris to Ambrose Philipps (no date). Printed in
Camb. Reg., II, p. 487.
55. Lewis Morris to Michael Lort (no date), with remarks on
Macpherson, author of Ossian.
59-170. Letters of Lewis Morris to Edward Richard, from Aug. 5,
1758. Printed in Cymwro^or, vol. I, pp. 135 — 170; vol.
II, pp. 47 — 81, 138 — 160.
Additionai, Manuscript 17 49
LETTERS, TRIADS— continued.
p. 170. Edward Richard to Lewis Morris, May 12, 1762. Printed
Canib. Reg., II, p. 543.
174. Lewis Morris to Edward Richard, May 29, 1762. Printed
Camb. Reg., II, p. 546 ; Cymmrodor, II, p. 158.
178. Edward Richard to Lewis Morris, June 26, 1762. Printed
Camb. Register, II, p. 548.
182. Lewis Morris to Edward Richard, July 11, 1762.
187. Edward Richard to Lewis Morris, Aug. 3, 1762.
189. Lewis Morris to Edward Richard, July i, 1763. Printed
Camb. Reg., II, p. 551.
191. Lewis Morris to Edward Richard, Jan. 18, 1763.
193. Lewis Morris to Edward Richard, Dec. 25, 1764.
195. Lewis Morris to Edward Richard, May 9, 1764.
199. Lewis Morris to Edward Richard, Jan. 11, 1764.
203. Lewis Morris to Edward Richard, Jan. 10, 1765.
206. Lewis Morris to Edward Richard, Aug. 6.
Lewis Morris to Edward Richard, [March, 1764].
208. Dr. Phillips, of Blaenpant, to Edward Richard, Oct. 24, 1 760
210. Dr. Phillips to Edward Richard, Jan. 16, 1761.
212. A Dedication to Wynne's History of Wales, 1702.
214. Letter from Sir William Boswell to Archbishop Laud.
217-344. Llythyrau y Parchedig Gronwy Owen, alias Gronwy Ddu
o Fon, at Mr. William Morris, o Gaergybi. Printed in
Gronoviana, Llanrwst, i860, and in more recent editions.
344. Letter from Lewis Morris to David Jones, Trefriw, Oct. 14,
1757. Copied by the Rev. P. Bayly Williams.
347-381. Officium B. Maria — Gwasanaeth Mair wedi ei dynnu o'r
Lladin yn Gymraeg, gan Ddafydd Ddu o Hiraddug hyd
y mae pawb yn tybied . . .
Ends : Copi o'r Gwasanaeth hwn a 'sgrifennwyd yn Llan
Harri ym Morganwg ynghylch y 30 o Harri 8. Ynghylch
Bl. yr Arglwydd 1537. Ac a 'sgrifennwyd drachefn yn y
Flwyddyn 1631. Yr hyn a gopiodd y parchedig Mr. Evan
Evans, ac o'i waith ef yr ysgrifennais innau'r copi hwn,
Gorphenaf 4, 1788. David Ellis. Curad Amlwch ym Mon.
Printed in Myf. Arch., p. 367 — 377.
381. Note by Owen Williams, Waunfawr, on Dafydd Ddu
Hiraddug.
382-4. Blank.
385-443. Welsh Grammar. Tair rhyw lythyren y sydd — y fogal, y
fud a'r dawdd. . . .
Ends : Y Gramadeg uchod a ddatscrifennodd y Parchedig
Evan Evans allan o waith Robert Fychan o'r Hengwrt,
Yswain ym mis Mehefin, 1784. Ac a ddatysgrifennwyd,
allan o waith ei law yntaii, gennyf fi David Ellis Curad
Amlwch yn Swvdd Fon ym Mis Gorphenhaf 1788. See
Rel^ori Welsh MSS., II, p. 842., (Panton MS. 45)-
E
50 National Library of Wales
LETTERS, TRIADS— continued.
p. 444. Note by David Ellis as to the publication of the above
Grammar, by Sion Rhydderch in 1728, with the following
comment by lolo Morganwg at the foot of the page
"Cystal y gwyddai Sion Rhydderch Reolau Barddoniaeth
ag y gwyr Buwch wau Sidan."
445-448. A Proposal for printing by Subscription a Treatise men-
tioned by Mr. Kdward Llwyd in his Arch. Brit, entituled
Chwedlau Doethion Rhufain, or the Tales of the Wise
Men of Rome, &c.
449-464. The XV Tribes of North Wales, from the Collections of the
Rev. Evan Evans.
465. Account of Manuscripts in Wales written by the learned and
ingenious Lewis Morris, Esq., and it is supposed about the
year 1745. Printed Report Welsh MSS., vol. II, p. 838.
469-472. Blank.
473-484. Extracts from letters written by Lewis Morris to his brother
William. Printed in The Morris Letters, vol. I & II.
484. Llythyr Mari Benwen, &c., by I<ewis Morris.
491-496. Blank.
497. Cj^wydd i ofyn hen Berwig gan Michael Hughes o'r Key
dros Sion Roberts, Saer-maen o Lanerch y medd, 1744.
At fwynwr dyddiwr diddan. 70 11.
H. Huws {Bardd Coch).
501. Wiliam Salbri yn danfon annerch at GrufE. Hiraethog ac
eraill o'i Gelfyddyd. cf. Report Welsh MSS. I, pp. 24,
621, 947, ; II, 40, 204, &c.
505. Newspaper cuttings relative to the Cambrian Literary
Institution {Carnarvon Herald, Jan., 1849).
511. Notes by Owen Williams.
512-515. Blank.
18-B. Poetry.
Williams MS. 222. Paper, 202 X 160. 20 + 828 =
848 pp. Bound in rough leather. Welsh. Written by the
Rev. David Ellis at various times. Originally consisted of
four or five separate books. They were bound together by
Owen Williams, a former owner {see p. i), in 1863. Book I,
pp. I — 270 written in 1789 (p. 119) ; Book II, (pp. 271 — 398
and 713 — 794) written in 1794 (pp. 271 and 380) ; Book III,
pp. 399 — 556 ; Book IV, 559 — 608 ; Book V, 609 — 712. It
appears that pp. 47 — 148 were copied from Pen, 124,
pp, 233 — 266, or from a common original, and pp, 747 — 797
from Cwrtmawr MSS. 3 and 4, which were used by David Ellis,
The version of the Gododin (pp. 559 — 608) was used by
Additional Manuscript i8 51
POETRY— continued.
Rev. J. Williams ab Ithel {see p 559), in his edition of that
poem. Notes by Gutyn Peris, Rev. P. Bayly Williams and
Owen Williams are found throughout the MS., and the
bookplate of Mr. E. Breese on the inside Cover.
p. I. Cywydd Manvnad Richard Phylip, Pencerdd.
Cwympodd torrodd Catterwen. 132 11. William Phylip.
6. Cywydd yn descrifio pryd ei Gariad.
Y gangen irwen eurwallt. 106 11. Risiart Phylip.
10. Cywydd i Mr. Huw Huws ac Elm ei wraig [o Gefn Llanfair].
Can hawdd amawrllu mawr Llyn. 134II. R.Cynwal, 1628.
p. 10. Note on the Cefn Llanfair family by Gutyn Peris.
15. Cywydd Marwnad Mr. Richard Hughes [Cefn Llanfair].
O Duw lor, beth ydyw'r byd. 128 11. Gruffydd Phylip.
p. IS- Note by Gutyn Peris on Richard Hughes.
19. Cywydd Marwnad GnifE. Glyn o'r Gwynfryn.
lesu Nef ei ras a'i nawdd. 102 11. Gruffydd Phylip.
23. Cywydd Robert Wyn o Fodysgallen.
Yr wylan fal yr alarch. 1 36 11. R. Cynwal.
29. Cywydd i Huw Gwyn aer Robert Wyn pan aned.
Duw a roes a da yw'r wedd. 134 11. R. Cynwal.
34. Cywydd Marwnad Huw Bodwrda.
Byd dirfawr yw bod terfyn. 184 U. R. Cynwal.
40. Cywydd Marwnad Robert Carreg, 1579.
Llyn brudd llawn wae o'i breuddwyd. 94 11. Lewis Menai.
44. Cywydd Marwnad Plant y Bardd.
Beth a wnawn byth iawn ennyd. 80 11. Thomas Prys.
47. Awdl Marwnad Wiliam Fychan.
Pob calon a bron bur anian, a dyn. ISSU. Gruffydd
53. Cywydd i Mr. Wiliam Fychan cyn ei briodi. iFhyltp.
Mae i ni leni lawenydd. 114 11. Gruffydd Phylip.
$7. Cywydd i'r un gwr.
Af i'r gaer o fawr gariad. 130 11. Gruff. Phylip.
62. Cywydd i'r un gwr cya. ei briodi.
Beirddion digion bob digwyl. 114 11. Gruff. Phylip.
66. Cywydd i'r vm Gwr.
I'r im gaer enwog euraid. 112 11. Gruffydd Phylip.
70. Cywydd i'r un Gwr.
Dewis yr wyf dwys air waith. 1 16 11. Gruffydd Phylip.
74. Cywydd i'r un Gwr.
Nid af agwawdnid wyf gaeth. 88 11. Gniffyd Phylip.
E2
52 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 77. Cywydd i Mr. Wiliam Fychan pan oedd yn sirif.
Adduned o ddaioni. 114 11. Gruffydd Phylip.
81. Cywydd i'r un Gwr.
Gweithiwn fawl gwaith iawn a fydd. 86 11. Gruffydd
[Phylip.
85. Cywydd i'r un Gwr.
Mae nn gwr glan mewn gwir glod. 1 20 11. Gruffydd Phylip.
89. Cywydd priodas Mr. William Fychan a Mrs. Ann Nannau
[1649]- [Phylip.
Awn, awn, feirdd union fawr ddysg. 128 11. Gruffydd
94. Cywydd ar enedigaeth Mr. Gruffydd Fychan [1653].
Rhown ddiolch mewn rhin dduwiawl. 92 11. Gruff. Phylip,
97. Cywydd i Mr. Wiliam Fychan.
Y Gaer orau ragorion. 130 11. Gruffydd Phylip.
102. Awdl i Mr. Wiliam Fychan.
Mastr Fychan cyfan y cofir, dy enw. 138 11. Gruff. Phylip.
Wedi adferiad y Brenhinol Deulu pan oedd
y Bardd yn hen.
107. Cywydd i Mr. Wiliam Fychan.
Y wir glod bob cyfnod caid. 126. Gruffydd Phylip.
112. Cywydd i'r un Gwr.
Af i'r gaer fawr agored. 112 11. Gruffydd Phylip.
115. Cywydd i'r un Gwr.
Mae llys rhydd i'm lleshau rhawg. 108 11. Gruff. Phylip.
T 19. Yma y terfyn Cywyddau Corsygedawl a adsgrifennais i allan
o waith llaw y bardd ei hun, Awst 31, 1789. David Ellis.
120. Cywydd Marwnad Mr. Gruff. Fychan.
Llyma fyd He i 'mofidio. 140 11. Sion Phylip.
125. Yma y canlyn chwech o Gywyddau Marwnad Sion Phylip
Prydydd ac Athraw.
Rhodd Dduw gwyn yw rhwydd ganu. 100 11. Edmwnd
129. Mawr gwy-n ym oer a genais. 127 11. R. Cynwal. '■ ^'
134. Oer synnais er ys ennyd. 120 11. leuan Lloyd Sieffre.
138. Dirwyodd Duw yr awen. 88 11. Gruffydd Hafren.
142. Hir i mi draw gerllaw'r Han. 78 11. Gruffydd Phylip.
145. Ni wyl dyn anwyl dyner. 98 11. Rowland Fychan.
149. Cywydd Cuwpyd.
Clywais let' clais wylofain. 82 11. Sion Phylip.
152. Cywydd Marwnad Sion Dafydd alias Penllyn, Bardd Nan-
nau [1694].
Pererin wyf dan glwyf gloes. 128 11. Owen Gruffydd.
Additional IManuscript i8 53
POETRY— continued.
p. 156. Cywydd Brad y Powdr Gwn.
Duw Emerawdr Creawdr cred. io8 11.
1 60 Cerdd Clidro. Hum Roberts lien 0 Aberffraw ym Mon.
Mae gwr fal mil o gawri. 40 11. Robin Clidro, Pender.
162. Cywydd yn dangos fel y collodd ei wasanaeth.
Fel ym fardd canxi'r wyf fi. 58 11. Robin Clidro.
164. Cywydd y pysgotta.
Rhoddais fy mryd ar hyd yr haf. 40 11. Robin Clidro.
165. Awdl y pysgotta.
Gwrandewch wyr da fel y bu'r pysgotta. 27 11. R. Clidro.
166. Awdl clera. [•/?_ Clidro.
Gwilie a ddaeth arna a pbawb aeth i glera. 65 11.
169. Traethawd o Hanes a ChySes Risiart Thomas Parri, &c.
Cliwi brif bendefigion sy'n byw yn Nhalebolion. g^ 11.
172. Englynion (6) ar yr imrhyw destyn. [■"• ""^5.
Chwi mwynwyr och. amynedd — a haelion. 24 11. H. Huws.
173. Cywydd Priodas Mr. Owen Elis o Ystumllyn.
Dau Ian aeth a'u dwylaw'n im. 150 11. Gtuffydd Phylip.
179. Cywydd i ofyn March i Thomas Prys ac i Hugh Bodwrda.
Ivlafurwr diball fawrwaith. 126 11. Sion Phylip.
183. Cywydd ar ddyfodiad Siarles II i'w deymasoedd.
Duw y duwiau dad awel. 70 11. Jo. Vaughan, Caergai.
186. Cywydd Marwnad Mr. Thomas Ellis.
Hynod iawn hyn adwaenan. 98 11. Gruffydd Phylip.
189. Cywydd Marwnad Colonel Bulkeley a laddwyd ar Draeth
y Lafan, Chwefror 19, 1649.
•^ "" ^"^ [Griffith, Llanddyfnan.
Y Bardd. Mae tonnau o'r dagrau dwys. 82 11. John
A note by Gutyn Peris on p. 190.
192. Atteb i Gywydd yr Adar.
Y gwalch euraid glych arian, 152 11. Wiliam Phylip.
198. Cywydd i ofyn Beibl gan . . . Esgob Bangor a Dr. John
Ellis o'r Wern.
Dyn wyf fi yn dwyn ei fyd. 150 11. Owen Gruffydd.
204. Cywydd dyfaliad yr wybr.
Y glaer faith wybr eglurfawr. 66 11. Wm. ap Sion ap
206. Cywydd dychan i'r Cadach wyneb. '- ^'^ '
Lie gwn gael oil i gan-gwlad. 62 11. Gruffydd Hiraethog.
208. Cywydd i ofyn Ceiliog Bronfraith.
Ein Duw gad hwn ni ad gam. 84 11. Gruffydd Hiraethog.
212. Cywydd i'r gath am ladd y ceiliog Bronfraith.
BiUB Herod bo ym hiraeth, 74 11, Gruffydd Hiraethog.
54 Nationai. Library of Wales
POETRY — continued.
p. 214. Cywydd i ddiolch am Bairn.
Da pob peth di feth dyfiad. 80 11. Wiliam Llyn.
217. Cywydd i ofyn Caseg dros Thomas Fychan o Hafod y Maidd.
Y ddau ustus ddewisdeg. 114 11. Rowland Fychan.
221. Cywydd i ofyn march dros yr un gwr.
Y ddeugar foneddigaidd. 124 11. Thomas Prys.
226. Cywydd Meibion Owen Tudur.
Y ddeuwr arglwyddiaidd. 64 11. Dafydd Nanmor.
229. Cywydd i yrru ysgyfamog yn genat at helwyr.
Y bryfes gynnes geinach. 112 11. Thomas Prys.
233. Cywydd i'r Ficar Prys o Groes Oswallt, 1591.
Duw sydd gall dewisodd gynt. 104 11. Rhys Cain.
237. Cywydd i Mr. Edward Williams, Person o'r Drewen.
Y gwr Hen doeth gwar Uawn dysg. 78 11. Sion Cain, 1626.
240. Cywydd i'r Byd.
Yma r ys yn ymryson. 62 11. Meredydd ap Rys.
242. Cywydd Marwnad Syr John Owen o'r Gynennau.
Digio a wneist Duw gwae ni. 194 11.
Edward Morys, Perihi llwydion.
249. Cywydd Marwnad yr im Gwr.
O ddaionus Dduw unig. 179 oil. Mathew Owen.
A note by Gutyn Peris on p. 254.
256. Cywydd mawl i'r Parch. Dr. Humphreys, Deon Bangor, 1682
Mae rhwydeb a mawrhydi. 100 11. Edward Morys.
260-261 . Blank.
262-267. Indices to preceding poetry.
268. Blank.
269. A note on Sir John Owen by Gutyn Peris.
270. Blank.
271. Cywyddau ac Awdlau a sgrifennwyd allan o hen Lyfr gynt
eiddo'r Parch. William Wynne, Person LlangjTihafal, yn
awr eiddo Doctor Roberts o Ddolgelley, 1794.
271. Cj-wydd i ofyn dau filgi.
Cwynais wrth Dduw a'm cenedl. 58 11. Bedo Coch.
273. C3rw7dd i ofyn Bwa gan Sion Bulkeley, Person Dlandegfan.
Y prelad iawn fab Rholant. 69 11. Or. Hiraethog.
276. Cywydd i ddiolch am win a suwgr.
Y lien addfwyn Uimieiddfawr. lerwerth Fynglwyd.
278. Cywydd i ofyn dau filgi.
Yr hoyw-fab a elwir Hafart. Huw Cae Llwyd.
Additional Manuscript i8 55
POETRY— continued.
p. 281. Cywydd i ofyn deg o gesig.
Bwriaf wawd buraf i wyr. Gruff. Hiraethog.
284. Cywydd i ofyn dau Alarch.
Mastr Tomas dewr at ymwan. Gruff. Hiraethog.
287. Cywydd i ofyn March.
Aeth moliant wytb ymlaen tid.
Gruff, ap leu. ap Lin Fychan.
290. Cywydd i ofyn arfau gwynion.
Y dref ar dorr yr afon. Tudur Aled.
293. Cywydd i ofyn paun a phannes.
Rhwyd y gwin rby-deg ener. Cynwrig ap Dafydd Goch.
296. Cywydd i ofyn Bwa.
Y tri maib at yr ymwan. Tudur Aled.
298. Cywydd i ofyn Bwcled.
Y dyn ir hael dan aur ben. Morys Dwyfech.
301. Cywydd i ofyn March.
Y prelad hael perl y tir. Sion Phylip.
306. Cywydd i ofyn cymmod gwyr Caer Einion.
Adda pridodd paradwys. Lewys Mon.
308. Cywydd i ofyn Cwch.
Y tri wyr glan troi wir glod. Thomas Prys.
313. Cywydd i ofyn Cymmod.
Hardd Wiliam hoyw urddol-waed. Howel Davi.
315. Cywydd i ofyn Bytheiad.
Poen a dyfodd pendefig. Hiiw Arwystl.
318. Cywydd etto i ofyn Bytheiaid.
Pwy o Rodri pur edryd. Sion Brwynog o Lanbaho.
322. Cywydd i ofyn Tarw du.
Aed dy wyneb hyd henaint. Sion ap Hywel ap Lin
326. Cywydd i ofyn wtcneiff. '• ^
Y gwr o Rys geirwir wyd. Guttyn Owain.
328. Cywydd i ofyn March.
Y gwr un gorph ag lorus. Guttyn Owain.
330. Cywydd i ofyn Cymmod.
Rhys a gynnal rhwyg Einion. Howel Cilan, a Teuan
332. Cywydd arall i ofyn Cymmod.
Gruffydd o ddolydd Olwen. Hoivel Cilan.
334. Cywydd i ofyn Cymmod gan Dr. Elis Prys.
Pa ryw ddadl ond prudd ydwyf . Mnthew Bromffild.
336. Cywydd i ofyn Cymmod.
Adda'n gyfa ddug ofal. William Llyn.
56 National IvIbrary of Wales
POETRY— continued.
p. 339. Cywydd i ofyn Bwcled.
Mae yngo gledd ym min gwlad. Sion Ceri.
341. Cywydd i ofyn Myharen.
Yr usdus oil ras Duw sydd. Gruff. Hiraethog.
344. Cywydd i ddyfalu'r Biry.
Heiniar adfydig hynwyf . LI. Goch ap Meurig hen.
347. Cywydd i Herbers Mount, a thai coed Sion Wynn o Wedir.
Rhai a gan a rhoi gweniaith. Huw Machno.
350. Cywydd i ofyn Cwch.
Sion GrufEydd ais hen grafiwalch. Morys Dwyfcch.
353. Cywydd y Pwrs.
Tydi amner tew dwym nyth. Lin. Moel y Pantri.
356. Cywydd i ofyn cleddyf i Mathew Pilstwn.
Y Hew main a Haw 'mwanwr. impf. Gutyn Owain.
359. Cywydd i ofyn bwcled i Sion Pilstwn.
Yr urddol a ganmolwn. Gutyn Owain.
361. Cywydd i ofyn march i Ithel ap Robert.
Pwy i'n mysg ein pen masnach. lolo Goch.
364. Cywydd i ofyn Bwcled dros Humphrey Cinastr i Ruffudd
ap Howel ap Morgan.
Y gwr addwyn gwreiddwych. Gutyn Owain.
366. Cywydd i ofyn Tarw du.
Pwy yw'r enwog pur rinwedd. Cadr ap Rys Trefnant.
369. Cywydd i ofyn March gan Lewis Fychan o Rystog.
Lewys Fychan ymwanwr. Owen ap Lin. ap y Moel.
372. Cywydd i ofyn carw gan Rys ap Gruffydd.
Dur yw Rhys i dorri rhon. Rhys Pennardd.
374. C3rwydd i ddiolch am Faen Melin.
Troes urddas tros y Werddon. Wiliam Cynwal.
377, Cywydd i ofyn Bwcled.
Y Carw ifanc araf-wych. Wiliam Cynwal.
381. Cywydd i ofyn Paderau.
Clan yw'n rhodd galwn i'n rhaid. Huw Arwystl.
384. Cywydd i ofyn cleddyf.
Y carw dewr fal cawr a dwm. Thomas Prys.
388. Cywydd i ddiolch am Gap.
Y Hew a rhwysg mewn llu rhawg. Risiart Cynwal.
392. Cywydd i Forgan ap Hywel o Langynllo.
Morgan synwyr anianol. Llawdden.
394. Cywydd Marwnad Siancyn o Dowyn.
Pwl fydd cerdd pob oferddyn. Deio ap leuan Ddu.
Additional Manuscript i8 57
POETRY— continued.
p. 397. Cywydd yn achwyn ar afon Alun.
Dyw Sadwrn dewis awdur. Rohin Ddu.
For the end of this poem see p. 713.
399. Dyriau . . . yn amser gwrthryfel gwaedlyd Cromwel.
O Arglwydd ne£ a Phenllywiawdwr. Owen Gniffydd.
401. Cyngor i Bechadur.
Gwrando ffraeth bechadur ffol. Owen Gruffydd.
405. Carol ynghylch Credigaetli dyn.
Holl devdu gall dylwyth, cyd godwcli. O. Gruffydd.
410. Myfyrdod un yn 61 bod yn glaf.
Duw Frenin galluog trugarog trwy ged. O. Gruffydd.
413. Cerdd yn erbyn anobaith.
O Arglwydd hyrwydd drugareddau. O. Gruffydd.
415. Cyfarchiad Henaint ag leuenctid.
Dydd da fo iti'r glauddyn, was gwagaidd. 0. Gruffydd.
418. Englynion henaint.
Mynd yr wy' om gofwy gyrch. O. Gruffydd.
419. Carol vin-nos i Ddydd Nadolig.
Wei dyma ddydd i'w gofio. 0. Gruffydd.
422. Carol Nadolig.
Fob doethaidd gymdeithion, naturiol gantorion.
425. Carol i'r Serenwyl. 0. Gruffydd.
Y gydlais genhedloedd da lawen deuluoedd. O. Gruffydd.
427. Can ffarwel i Esgob Bangor.
Ow Bangor fawr Yngwynedd. 0. Gruffydd.
432. Dyriau Ffarwel i Mrs. Margaret Humphreys.
Dyma ffarwel oerfel hirfaith. O. Gruffydd.
434. Cerdd ar Tol Bel i gwyno am yr hen wladwyr.
Hen, hen, i fyw a gwaelaidd yw fy ngwen. O. Gruffydd.
437. Carol am Fodlonrwydd.
A garo rodio'n ddedwydd. 0. Gruffydd.
441. Dyriau o annogaeth i weddio.
Pennaf peth a rheitiaf hefyd. 0. Gruffydd.
445. YmddifEyniad Melinydd Meirion.
Ymgesglwch holl brydyddion. Huw Huws.
448. Cerdd y Tea.
Fob gwraig i'w thy sy'n trin ei the. Francis Williams.
450. Dyriau ffarwel i oferedd.
Ffarwel gymdeithion ffriwlon flri. Morys ap Robert 0
[Faentwrog.
58 National, IvIBrary of Waives
POETRY — continued.
p. 453. Cerdd yn amser Rhyfel 1756,
Pob gwr ifangc glan da gyvvir ei gan. Jonathan Hughes.
The name Jonathan Hughes has been inserted by Owen
Williams and the song is apparently imperfect.
455. Annogaetli i'r Cymmun Sanctaidd.
Pob Cristion sy gyfrannol o wledd urddasol lesu.
458. Annogaeth i ddychwelyd at Dduw. [^- Hughes.
Tro yma ddyn cysgadur. Hugh Hughes.
461. Cerdd Ymddiddan rhwng Cariad a Chynfigen,
Dowch yn nes clowch hanes hynod. Hugh Hughes.
464. Annogaeth Cydwybod eiiog i'r Pechadur.
Ow gwrando ddyn diofal anwadal. Hugh Hughes.
467. Ymddiddan rhwng Angau a Phechadur.
Ow gwrando'r dyn pasgedig. Hugh Hughes.
470. Ymddiddan rhwng Gras a Natur.
Ow gwrando Natur amur yma. Hugh Hughes, 1753.
476. Myfyrdodau i'r Pechadur edifeiriol.
Ow f'enaid cais ymgodi. Hugh Hughes.
479. Myfyrdodau duwiol.
O ddyn gwel pa ofid creulon. Hugh Hughes.
484. CyfEes Pechadur.
HoU feibion a merched rwy'n gweled ar gais. H. Hughes.
488. Cerdd o fawl i'n lachawdwr, lesu Grist. '■ '^^*
Gwel ddyn adeilad hoywlwys. Hugh Hughes, 1749.
490. Carol ar Enedigaeth Crist.
Deffrowch o drwmgwsg pechod. Hugh Hughes, 1751.
493. Carol y Plygain.
Cyd neswch oil yn glau, mae hedd . . . Hugh Hughes,
496. Carol Nadolig ein lachawdwr.
Dowch bawb i'r Eglwys gymmwys. Hugh Hughes.
500. Carol y Plygain.
Cydgenwch yn goedd, genhedloedd. Hugh Hughes.
503 Carol y Plygain.
Yn nyddiau Augustus Emprwr ffraeth. Hugh Hughes.
506. Carol Plygain.
Croeso i'n Brenin mwya breiniol. Hugh Hughes.
508. Dammeg y Winllan.
Wele fi, O Dduw goruchaf. Hugh Hughes.
513. Carol y Plygain, 1754.
Rhowch osteg bawb yn ystig. Hugh Hughes.
Additional Manuscript i8 59
POETRY— continued.
p. 516. Pennillion o ystyr bucheddol.
Does dim mor ddymunol, a heddwch. Hugh Hughes.
520. Christmas Carol.
Awake all men and pray this morning. Hugh Hughes.
523. Pennillion o ddeisyfiad pechadur.
Pechadur wyf 'sywaeth mewn taeredd, &c. Hugh Hughes.
526. Carol Plygain, 1758.
Cydunwch holl ryw dynol, blygeiniol. Hugh Hughes.
528. Ychydig Bennillion am Waredigaeth Eglwys Crist.
Ystyr ddarllennydd, mae'r hanes yn gelfydd. H. Hughes.
529. Englynion ar yr unrhyw destyn.
Mae'r Eglwys wiwlwys olau — hofE reol. H. Hughes.
530. Carol Plygain.
O Arglwydd Dduw'r Duwiau, &c. H. Hughes.
The following note by the transcriber follows this poem.
N.B. — Y Carol hwn a wnaed yn nechrau'r Rhyfel
1755 ac a ail 'sgrifennwyd yn amscr y Rhyfel tostaf,
sef Gwrthryfel Traeturiaid America, a'r Gelynion
tauog o Ffrainc ac Hispaen yn cymmeryd eu plaid
hwynt yn y fl. 1780 gennyf ft, Dafydd Ellis, Cur ad
Amlwch.
534. Carol Plygain.
Angylion deflFrowch Grist 'nogion o'ch trallodion.
536. Cyffes Pechadur. [^- Hughes.
Rwyfi mewn rhyw foddion yn ail i'r afradlon. H. Hughes.
537. Rhybudd i drigolion Brydain fawr, 1758.
Brutaniaid mawr eu bri, &c. Hugh Hughes.
540. Dau Englyn yn dangos Natur Dyn.
Ymestyn mae dyn am ei daith, beimydd. H. Hughes.
Dau Englyn i'r pedwar defnydd.
Dwfr, tan, awyr, a'r tir, yw'r defnyddiau. H. Hughes.
541. Cerdd i ofyn Ceffyl.
Y gwladwr goludog dwys enwog da sydd. D. ^[//is], 1789.
544. Arall ar Gwel yr Adeiliad.
Y gwladwr glan goludog, tra geirwir. [impf.']. {D. Ellis?].
547. Carol Plygain.
Pob dyn sy'n dirnad am ddyfodiad lesu.
D. Thomas alias Dafydd Ddu o'r Yri, 1793.
550. Index to pp. 399—454-
551-5. Index to pp. 271 — 398.
556-7. Blank.
6o National Library of Wales
POETRY— continued.
558. A translation of the first 8 lines of the Gododiu. O. Williams.
559-606. Y Gododin Aneurin ae Cant Gyd a Nodau y Parchedig livan
Evans.
Compare this with other transcripts of the Gododin by
David Ellis viz: Pen. 154, Cwrtmawr 8 and 11, and
cf. P anion MS. 31.
607. A Note on L,ewis Owen, Bishop of Casauo, ob. 1594.
609. A Welsh-English Dictionary with references.
Begins : Amcan — a gwedy darfod bwytta ac yfed eu
hamcan. Hist. Pered.
The matter however is not arranged alphabetically through-
out and seems to consist of notes either copied from some other
MS. or drawn up by Ellis himself. Cf. MS. 19 and Pen. 154.
641-8. Adar — the Welsh and English names of birds.
Bod y gwerni — Moor buzzard.
Bod y mel — honey buzzard.
Cf. Panton MS. 19. p. 93, and Pen. 154.
649. A topographical account of Merionethshire, drawn up by
Robert Vaughan (p. 659). From Mr. Evans's Collection.
See Camb. Register, 1795, p. 188.
660. An accoimt of the two battles fought on the hills of Carno.
663. Letters from Dr. Davies of Mallwyd to Sir John Wynn
of Gwydir, dated respectively 26 Aug., 1623, 3 Nov., 1623,
15 May, 1625, and 23 Jan., 1627.
Printed Camb. Register, 1796, pp. 470 — 3.
669. Letter from Robert Vaughan to Sir Richard Wynn, July i,
1662.
671. Letter from Robert Vaughan to Sir Owen Wynn, June 22,
1650.
672. Yr Awdl ganlynol a gant Gr. Gyrriog i Fadawg ap Rithid
etc o lyfr Paul Pantwn.
Duw byw an rhoes llyw . . . Gronw Gyrriog.
The first four stanzas have been inserted in the writing of
Owen Williams, and copied by him from the " Myf. Arch."
674. Number of parishes in each county of Wales.
Printed Cambrian Register, 18 18, p. 222.
Dedication of Churches in the County of Carnarvon.
Printed Cambrian Register, 1818, p. 222.
677. Parishes in the Coimty of Carnarfon but not in the Diocese
of Bangor.
578-712. Some particulars relating to Carnarvonshire — An Accoimt
of the Bishoprick and Bishops, &c., of Bangor, written in
1779.
Additionai, Manuscript i8 6i
POETRY— continued.
p. 713. The following pages have been misboimd. They should
follow p. 398.
713. Cywydd Marwnad William Herbert o Raglan.
Dyw llun y bu dwyll i wyr . . . D. Llwyd ap Lin. ap Gruff.
716. Cywydd i Bias Syr Risiart Herbert.
A oes unplas yn sianpler. Gutto'r Glyn.
719. Cywydd i Wiliam Herbert o Raglan.
Yr un iarll a wyr ein iaith. leuan Deulwyn.
721. Cywydd i'r un Wiliam Iarll Penfro.
Os byr oed dydd os brud hen. Howel Daft.
723. Cywydd i'r un Iarll Penfro.
Ai gwledd a wnaeth f'arglwydd wawr. Gutto'r Glyn.
725. Cywydd i Arglwyddes weddw o Raglan.
Gynt y rhoed yn gynta' rhan. Gutto'r Glyn.
727. Cywydd y Bardd yn gofyn i'w Enaid hanes Deheudir.
Ymddiddan bwhwman hwyr. lolo Goch.
730. Cywydd i Watcyn Fychan o Hergest.
I nai'r Iarll yr wy'n darllain. Tudur Penllyn.
732. Cywydd i'r Brenin Edward IV.
Mae'r tarw mawr o'r Mortmeriaid . Gutto'r Glyn.
734. Cywydd i Watcyn Fychan o Hergest.
Golud teg gweled di-geirdd. Dal. ap Meredydd ap Tudur.
736. Cywydd i'r un Watcyn Fychan o Hergest.
Y drych ar dyrau uchel. Owain ap Lin. ap y Moel.
738. Cywydd i Domas ap Rosier o Hergest ai 3 maib.
Mae eryr ym mawr ei rodd. Llowdden.
741. Cywydd Marwnad Lewis Owen y Barwn.
Ends : Da iawn wyd un Duw o Nef
Dial goUed Dolgellef. Syr Owain ap Gwilym.
The first part of the poem is missing.
745. Index to preceding pp. 609 — 744.
747. Cywydd ystyriaethol.
Tra fych ddyn terfyn tryfraisg. Dr. Sion Kent.
749. Cywydd yr wyth dial.
Ystudio'r wyf was didwyll. Dr. loan Kent.
753. Cywydd arall.
Rhyfedd yw byd rhyw fodd beth. Dr. Sion Kent.
758. Cywydd Cynhafal.
Curio bum rhag gwayw o'r byd. Gruff ap leu. ap Lin.
760. Cywydd i ofyn March. '-
Eilun adail a nodais. Gruff, ap Lni. ap Lin. Fychan.
62 National Library op Wales
POETRY— continued.
p. 763. Cywydd i Fadawg Grythor.
Athro pob crythor yw pwy ? Gru. ap leu. ap Lin. Fyclian.
764. Cywydd i ofyn March i Ddafydd Gwynedd.
Aeth moliant wythymlaen tid. Gru.ap leii.ap Lln.Fychan.
768. Cywyddau rhwng Archdiacon Prys a Sion Phylip, &c.
Y ddauwr a'r ddwy awen. Sion Phylip.
772. Sion wiw-ras awen euraid. Edmwnt Prys.
777. Y Hen braisg Uawen ei bryd. Sion Phylip.
781. Di wall yw Diiw y Uuoedd. Edmwnt Prys.
785. Cywydd i erchi Rhwyd.
If an dda o fewn ei ddydd. Meredydd ap Rys.
788. Cywydd i ddiolch am y Rhwyd.
Pa wr ydwyf tra fwyf iach. Meredydd ap Rys.
790. Cywydd i ofyn Bwcled.
Mae i minnau gleddau glas. Hnw Arwystl neu Thos. Derllys.
792. Cywydd i ofyn pedair Bwcled.
Bwriwyd help ar y brud hyn. Tudur Aled.
797-817. Index by Owen Williams.
19-B. The Poetical works of John Jenkins (loan Siengcin),
of Cardigan.
Williams MS. 223. Paper. 222 X 142. pp. vi, 342.
Half-bound leather. 1750-1793. Welsh. Lettered on back
"Gwaith y Bardd Bach, &c." The following title appears
on p. V. " Cydymmaith i'r Awen, Sef Casgliad o Gywyddau
ac Englynion, a chaniadau awenyddol ar amryw Destynnau :
O waith y Beirdd mwyaf godidawg O'r Deheudir : yn yr oes
ddiwethaf a aeth heibio, ar oes Bressennol sef, Gwaith Mr.
lefan Gryffydd o'r Twrgwyn, a'r Parchedig Mr. Alban Tomas
Curat Blaen Porth, a Thre Mein : Mr. Siengcin Tomas or
Cwmdu, Mr. lefan Tomas o Lanarth, y Parchedig Uchel-
ddusg Mr. lefan lefans o Ledrod. A gasglwyd, ac a gyfan-
soddwyd gan mwyaf gan loan Siengcin o Abertifi. Y mae'r
Awdwyr uchod wedi meirw oil : ond myfi loan Siengcin : ac
OS gwelaf i yr 2oed Dydd fawrth nesaf mi fyddaf 75. 1790.
Much of the contents of this book was utilised by John
Howell (loan ab Hywel) in his Collection of Poetry entitled
Blodau Dyfed, printed at Carmarthen in 1824. This Manu-
script came into the possession of the Rev. John Jenkins of
Kerry, and was bought by Sir John Williams at the Traws-
coed sale. Parts of the book were probably written as early
Addition Ai, Manuscript 19 63
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
as 1752, as appears from some englynion on p. iii, which are
dated Med. 14, 1752, and it was completed in 1793 (p. 2).
John Jenkins, the author, was born 20th March, 1716, and
died Oct. 28th, 1796.
p. iii. Dychymmyg ar y mis a'r flwyddyn 1752.
Ym mha fis myn hy.sbushau, — yn ufudd. loan Seincin.
I. Bydded hyspus i'r Dalleydd fy mod i yn meddwl ysgrifenu
oreu ac y medrwn yn y Llyfr hwn, &c.
Preface to the book by loan Siencin (John Jenkins) dated
1793 giving interesting particulars about himself.
3. Carol Haf.
Mab wy'n chennych yn fy chwen. B. D., 326.
lefan Gryffydd.
6. Marvvnad lefan Gryffydd o'r Twrgwyn.
Aha ! fe ae'n had da, o'n tit. Alban Tomas. 1735.
9. Sen i'r Tabacco.
Clywch f'eneidiau, gloch fwynodol. Alban Tomas.
13. Tawddgyrch cadwynog i ganmol gwyl Beder.
Adwyl Beder, deil wybodau.
Alban Tomas, curate Blaenporth a Thremein.
These two poems were printed at Trefhedyn in 17 18, cf.
Bibl. Welsh Ballads, No. 501.
13. Cywydd Marwnad Mr. lefan Gryffydd.
Och anfwyn, och yn fynych. B.D.,6i. Jenkin Thomas.
15. Cywydd i'r Target.
Y cylchgwyn, calchog anian. B. D., 62. Jenkin Thomas.
16. Englynion by Jenkin Thomas, B.D., 63 — 4.
Englyn i'r Gofid — Gafael sydd gan y gofid. /. Thomas.
17. Y Maen Tramcwydd, &c.
Y.sgolheigion Doethion Cymru.
D. Lloyd, Brynlle frith, fel y tyb rhai.
Y parchus athro tirion. Evan Thomas o Lanarth.
Printed at Carmarthen about 1760, in 1799, (S'C. See
Bibl. Welsh Ballads, Nos. 517-8, 569.
26. Hunan gyssuron merch anffodiog.
Fob rhien lawen liwis. Evan Thomas.
28. Clod i ryfelwr tafod.
John Davies groeso i'ch gwrthol. Evan Thomas.
30. Medduliau . . . wrth smocco.
Dail y Dabacco sydd chwyn gwledydd pell.
Translation of " Tobacco is an Indian weed."
Jenkin Thomas, 1736.
64 NaTIONAI, IvIBRARY OF WAIVES
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 32. Cyngor Tad iw ei Fab.
Attolwg fy machgen, rho glust i'r hen awen.
35. [Atteb loan Siencyn]. B.D.,201. Jenkin Thomas.
Fy anwyl Dad didwyll. B. D., 205. loan Siencin.
[Stanzas 5 — 18 in Rev. J. Jenkins of Ceri's writing.]
37. Cywydd Marwnad Lewis Morris.
Gwae heddyw a gj'hoeddir. B. D., 21. E. Evans.
44. Englynion i Furddyn Llys If or Hael.
Llys Ifor hael gwael yw'r gwedd. B. D., 36. E. Evans.
45. Translation of the above into English by E. Evans. B.D., 37.
Englynion i ofyn Dabacco oddiwrth Tomas I,loyd, Cwm-
gloyn.
Lie cafEo'r Cymro y cais — o herwydd. E. Evans ?
46. Englynion i Jones oedd yngngharchar . . . B.D., 20.
E. Evans.
47. English lines on the murder of a young girl. T. Lloyd, Cwm-
48. Englyn to the river Ceri. ^ '
Aeth Ceri heini hynod — a'm barlys. B. D., 64. /. Thomas.
Englynion to T. Lloyd of Cwmgloyn.
Yr yswain glan diddan da. loan Siencin.
49. Can am y gwrthryfel . . . yn 1745.
Dyma groes mai'n loes i lawer. loan Siencyn.
52. Marwnad Diana Griffiths.
Diana deg eneth. B. D., 305. loan Siencyn.
57. Cyfarchad i naw o ferched iefaingc ac oedd mewn parlwr
gyda ei gilydd yn Uawen iawn heb un gwrryw yn eu plith.
Dydd da i'r naw lady olydog. loan Siencin.
59. Cyngor i fab iefangc. B. D., 321. loan Siencyn.
62. Englynion am yr awrlais a roddodd Syr Harbert Lloyd yng
Nghlychdy Aberteifi, 1762.
Pert gwnaeth Syr Harbert wr hy. loan Siencyn.
Dau Englyn i chwidr y gwynt ar ben Senedd-dy Aberteifi.
Sarphes gelynes i ni — swch bar. loan Siencyn.
63. Marwnad y Parch. D. Lloyd, Llwynrhydowain. B. D., 222.
loan Siencyn.
68. Can i ddifurru gwr boneddig. B. D., 363. loan Siencyn.
74. Can i ofyn esgidiau oddiwrth William Williams Yscwier, a
Gweinidog yr Efengyl yn Abertiefi ag yn Ebenezer.
Meistr Williams enwog ... 26 st. loan Siencyn.
79. Cwynfan y Prydydd ... B. D., 20S. loan Siencin.
Additional Manuscript 19 65
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 84. Marwuad . . . Sr Hugh Owen o Orialton.
Daeth galar biraethlon i'r Protestants mwynion.
loan Sicncyn. 1786.
89. Ail gan i ofyn Ksgidie oddiwrth Wm. Williams, Ysc.
William Williams ddoniol. loan Siencyn.
92. Can a ddanfonwyd gyda Ffon Bengam. B. D., 369.
loan Siencyn. ^76^.
97. Canmoliaeth Meddyg Mathri.
At iechyd Meddyg Mathri . . . loan Siencyn.
98. Atteb y Meddyg.
Hyd yma nid wi'n ammeu . . . Parch. J. Evans 0 Fathri.
99. Marwnad y Garddwr a'r Helwr digydmar, a ganwyd iddo
bnmtheg mlynedd cyn ei farw.
Clywch alarnad seilad salw . . . loan Siencyn.
103. Can a ddanfonodd Hugh Hughes o Abercych gyda phal i'r
Dr. Lloyd o'r Cryngae.
Y Dr. Lloyd o'r Crynga' eich synwyr. loan Siencyn.
105
III
118
123
129
133
133
134
137
138
140
Cyngor i Ddafydd ei wyr. B. D., 381. loan Siencyn.
Cywydd o ddiolchgarwch i Tomas Lloyd, Cwmgloyn, 1766.
Y Ceiliog uwch ben ceulan. loan Siencyn.
Ymddiddan y Swyddog a'r Tangnefyddwr.
Dydd da'r Tangnefyddwr, &c. loan Siencyn.
Can Paul y Swyddog.
Mynegwch fan swyddogion. loan .Siencyn.
Can i ddosbarthwr y Llythurau.
Meistr Dafis ddewis ddyn. loan Siencyn.
Llythyr a ddanfonodd T. Lloyd gyda'r gan.
Atteb i'r Gan a'r Llythur.
Er pan dderbynies gyffes gu. Parch. John Cwyn.
Atteb i'r Can uchod.
Fy amcan oedd ar sylfaen gref. loan Siencyn.
Cyfarchiad i'r Parch. Thos. GrifFyth.
Rwi'n cyfarch o brusur . . . loan Siencyn.
Hiraeth gwr am ei briod. B. D., 324. loan Siencyn.
Cywydd i ddiolch i'r Parch. T. Griffyth.
Deffro fy hen awen wyt . . . loan Siencyn.
66 National IvIbrary of Waives
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 145. Marwnad GriflSth Jenkins o Gilbronnau, 1781. B. D., 294.
loan Siencyn.
151. Marwnad Thos. Dafis o Bark Cwnnhingod. B. D., 218.
loan Siencyn.
155. Marwnad Parch. D. Llwyd, Brynbeirian. B. D., 310.
loan Siencyn.
160. Can i Long Newydd . . . a elwir ' Hebog.' B.D., 214.
loan Siencyn.
163. Can i Long ... a elwir ' Gwenynen.'
O bob rhyw Iwyth adeinog. loan Siencyn.
165. Can i Long Newydd ... a elwir ' Grayhoiind.' B. D., 359.
loan Siencyn.
169. Canmoliaeth i wyr Llandyssilio. B. D., 394. loan Siencyn.
172. Englynion.
Terfyn ar fadyn fradwr. loan Siencyn.
Cywydd i'r Briodas ddigyngor yn 1783.
Mae'r calla yn mawr golli. loan Siencyn.
176. Cywydd i ofyn cymmorth i'r prydydd i fyned i'r esgus
Eisteddfod yn Llanidloes, Meh. 8, 1772.
Preswylwyr glan eu gwaneg. loan Siencyn.
179. Can i annog cymmod rhwng y Latin ysgolfeistir a'r CoUegean.
Y Latin ysgolfeistir, wahaddodd bawb yn bybur.
loan Siencyn.
182. Englyn i ffon.
Ffon dolcog, gugnog ddi goegni. I. Siencyn.
183. Cwynfan yn ol My Lady Lloyd. B. D., 217.
184. Pennhillion i annerch William Jones o Sir Fon, pen goruwch-
wiliwr y gwaith mawr newydd yn Llechryd, 1770.
William Jones fwynaidd, clyw'th goffa, &c. loan Siencyn.
185. Cywydd Marwnad Jenkin Thomas, Llechryd. 1762.
Y Cwmdu, cam gwnnu gwaith. loan Siencyn.
190. Marwnad Thomas Makaig. B. D., 285.
195. Can a ddanfonwyd i T. Lloyd, Cwmgloyn, 1777.
Yscwier mawr ei fri, hoflf arael Gwr, &c.
John Richard 0 Benygarth, Harlech.
Atteb i'r Gan uchod.
loan ap Rissart fwyn, o Benygarth heb gwyn,
loan Siencyn.
Additional Manuscript 19 67
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 196. Englynion. I. Siencyn, E. Evans.
197. Can i ofyn Perwig. B. D., 386. loan Siencyn.
202. Awdl i roeso Tomas Lloyd adref o Lyndain, 1773.
Cyngan orohoian hy — diosteg. loan Siencyn.
203. Marvvnad Tomas Lloyd, 1788. B. D., 300.
209. Y Ffordd debucaf i'r offeiriaid i ddiddymmu y Sectaries.
Mae dwndwr mawr a thrydar, &c. trans, by. I. Siencyn.
All the following are by John Jenkins except where otherwise
stated.
Pennill Valantine ... B, D., 397.
211. Can ar blaniad y Gymdeithas yn Nhafam y Bwlch. B.D., 330.
213. Ymddiddan rhwng Gytun Getshhwl a Bessi Fras, ei wraig,
yn Bedeir rhan, &c. 1763.
Mae arna'i fywyd trwstan. 84 stanzas.
228. Canmoliaeth Cyllell Sion Dafydd. B. D., 391.
229. Englyu i Mr. Gwynn, Mynachty, 1773.
230. Sen i'r clecceiod, 1735.
Fob glanddyn iefangc hawddgar.
231. Englynion lefan Griffydd i Brydyddion Machynlleth, 1702.
Syndod afryndod o fri — gor amlwyth.
233. Ymroad gwr i ymadael a Meddwdod. B. D., 357.
234. Canmoliaeth fEowler.
Saethyddion mwynion sydd yn myned.
236. Pennill er clod i'r Merched sy'n godro. A translation.
Y Numphs ar Snlvian Dduwiau.
238. Ymddiddan rhwng D. GryfEyth a'i Gaseg.
Groeso'r gaseg ddu tuag adre.
240. Marwnad Dafydd Jones, 1788.
Y mae cwyn a galar helaeth.
245. Canmoliaeth i wyr Aberteifi.
Mae boneddigion hawddgar yn Aberteifi 'n byw.
247. Marwnad Mary Tomas o Benallt-aeddfed.
Mae'r angeu glas ai saeth arswydus.
250. Gwersi i osod ar garreg fedd plentyn.
Mari wyf, yn blentyn gwan.
251. Gogan ar hen Dumor meddw a gariwyd yn gjTinurchiolwr
dros y Bayvil a'r Felindre.
Y gwem a'r bedw manfrig.
F2
68 Nationai. Library of Waives
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 252. Dull dyn yn ei dri amser ar y ddaear. B. D., 333.
Jenkin Thomas.
258. Y gwahaniaeth rhwng leuengctid a Henaint. B. D., 343.
Evan Thomas.
261. Saith Cwmmwl Henaint. B. D., 340. Jenkin Thomas.
264. Gwrando Siencin Sion fy machgen. Anon.
265. [Can i John Evan Crydd o Gebidiog]. B. D., 346. Jenkin
[Thomas.
267. Englynion i Mr. David Davies, y Meddyg.
Dafydd Davis foddus feddyg— goleu. loan Siencyn.
270. Can i byscodwyr Llechryd.
Cnaceu chwigwns bach y byd, &c.
Alban Tomas cyn ei fod yn offeiriad.
272. Ewyllus da'r Prydydd i Miss J. M. B. Davies o'r Tentre.
Miss J any Davis lawen liwis. loan Siencyn.
274. Englyn yn Eisteddfod Llanidloes, 1773. loan Siencyn.
275. Y traethawd cyntaf a lefarodd loan Siencyn yn yr escus
Eisteddfod yn Aberteifi, Sulgwyn, 1773.
Groeso rhydd i'r Prydyddion.
275. Englyn. Thomas Cox 0 Sir Fynwy.
276. Ychyclig o hanes Cantre'r Gwaelod.
Cantref i'r gwaelod a aeth. Anon.
278. Pennillion. B. D., 339. Jenkin Thomas.
279. Englynion o ddiolchgarwch i Dduw (on his recovery from a
fit of insanity in which he attempted suicide at Corwen.
J.J.) The words in brackets were added by Rev. John
Jenkins, Kerry.
O ddyfroedd moroedd mawrion — y daethym. B. D., 12.
E. Evans.
280. Cyngor i Mr. Stephan Lewis, hen was T. Lloyd. 1788.
Yr onest Steven Lewys. loan Siencyn.
283. Pennillion i'r Gwyddyl mel)m.
Englyn i hen housekeeper salw.
Englyn i 'lysfab Jonas.'
284. Englynion i'r cwcwallt. /. Siencyn.
284. Englyn i'r Esqr. Lloyd.
CywyddMarwnad Mrs. Elizabeth Griffith o'r Pantgwyn 1791.
Wele ddwys alar a ddaeth. loan Siencyn.
287. Marwnad D. Gryffyth. B. D., 316. loan Siencyn.
Additionai, Manuscript 19 69
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 293. Gvvr du a g\vraig wen, wedi cenhedlu deg ar hugain o blant,
pumtheg yn wynnion a phumthcg yn dduon ; ac wrth
fyned mewn cwch bychan dros hafn o for garw, yr oedd.
raid iddynt daflu pumtheg o'r plant i'r mor neu feirw i
gyd : ar wraig a ddywedodd wrth ei gwr y dodai hi'r
plant yn rhestr blith draphlith ; ac y cafai ef eu rhifo
a bwrw'r nawfed i'r mor, a daeth i'r duon oil gael ei taflu
allan fel a'u canlyn.
Pedwar gwyn Uafar ywch llifon a moroedd, &c.
D. Nanmor.
Wele beth o Ddoethineb yr hen Fruttaniaid.
Un prif dri arbennig yw Duw yn y nef, &c.
295. Englyn yn dysgu gosod [y plant uchod, tud. 293] yn y
cyfryw fodd fel yr achubid y gwyniou oil wrth ddegymmu
y ddegfed olynol.
Dau — un tri — rhi fel rhod, &c. W. Mechain.
296-298. Index by Sion Siencyn.
298-9. Index to the " Chwanegiad " . . . by Rev. J. Jenkins, Kerry.
300. Cofladwriaeth ar Garreg Bedd Dumorier, Braduchwr ei
genedl.
Y diras Syddas a soddir — i warth, &c. D. D.
301. Chwanegiad — Casgliad o Gywyddau, &c., o Hen I^yfr Sion
Siencin y Bardd bach, y rhai na chawsont eu serif -
ennu allan o'r blaen yn y Idyfr hwn.
pp. 301 — 331 are in the writing of Rev. J. Jenkins.
Englynion i John Pugh Pryse a Thomas Powel, &c., 1769.
lechyd mewn hawddfyd a fo — i'r Pryse.
303. Penuill — Groeso ddwr croyw mewn crych.
Rhys yr Hafod ym Mhenbryn.
304. Cywydd Marwnad Hector Morgan o'r Plas, Aberporth.
O mor elyn yw marwolaeth. Alban Thomas.
307. Cywydd Marwnad y Crwthwr L,lwyd.
Gelyn gwawr gethin gwrthgas.
Alban Owen Hugh o Langoedmor.
312. Hunan-ymddiddan wrth rodio y nos. B. D., 199. D. Lloyd.
315. Cywydd Hanes y Bardd.
Dadganaf eiliaf foliant.
D. Llwyd, Llwynrhydowen, Mcdi 3, 1777.
320. Knglyuion ar farwolaeth Ivd. Richard, Ystrad Mcurig, 1777.
Och aball iawn-gall union-gerdd — wedi. Sion Siencyn.
70 National Library of Wales
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 331. Englynion ar Gerrig Beddaii.
Glan yr a baban i'r bedd — a difrad. Edw. Richard.
Gwaeau a beiau'r byd — ni welais. E. Richard.
322. Englynion i Ben Simon.
Rwy'n gwardd dweyd mae bardd yw Ben — Simon.
Evan Thomas.
322. Gogan gerdd ar ddewisiad Marcliog tros Dref Aberteifi.
Fe ymrusonodd 14 a P. Evan Tomas 0 Lanarth.
323. Can Ryssyn gig eidion.
Mi £uais yn trafaelu trwy I^oegr a Chymru.
Sion Siencyn ae Cant dros Dafydd Sion I fan Lewis
y Bayli gwirion 0 D remain yn Sir Aberteifi.
327. Pennill i Rhingyll.
Mae geni newydd a dal rot. Alban Thomas.
328. Cwynfan merch.
Gwrandewch rwy'n bwriadu. Sion Siencyn.
331. Can o annerch i Tliomas Llwyd.
Y gwr bonheddig hawddgar wreiddin. loan Risiart 0
[Beny garth.
332. Pennill arall o waith yr im gwr.
Yn rhwydd i dir y deheu. loan Risiart.
334. Englynion — Eisteddfod Aberteifi, Mar. 31, 1773.
Can Thomas Cox, plwy' Machen, Benjamin Owen
o Blwy'r Dinas yn Sir Benfro, a loan Siencyn.
335. Englyn Proest i Dafis y Gof a'i wraig am eu groesaw.
336. Englynion y Parch. D. I/lwyd at loan Siencyn.
Cychwynaist glynaist yn glos — digyrrith.
338. Englyn ar fedd Mr. D. Dafis yn Llanfair Helygen.
Prelad offeiriad hoff auredd — dasg. Sion Siencyn.
Englyn a wnawd yn ddifyfyr yn Mhalas yr Escob Burgess
yn Abergwili, 1807. Gan y Parch George Griffith, Cilgerran.
laith Gomer ble mae'th gymmar ?
339. Englyn.
Gemiaith pie mae dy gymar ? lolo Morgannwg.
Englyn.
Yn ein mysg dawn dysg od aeth, &c.
E. 0 Lanbedr. Hydief 30, 18 18.
Additional Manuscripts 19-22 71
POETICAL WORKS OF JOHN JENKINS— continued.
p. 340. Englyniou i'r Dclyn.
Telyn a'i thyn wytlienau — gorfoledd. John Cain Jones.
Englynion a fyfyriwyd wrth darllain marwnadau Picton
gan y Parch. Eliezer Williams.
Eliezer berddawn barod — Gwylym.
John Howell, Llanymddyfri.
20-B. Welsh Chronicle.
Williams MS. 224. Paper. 196 X 160. 186 pp. Half-
bound leather. Written by Owen Owens about 1813 (p. 183).
This is a transcript of a Welsh book " Agoriadau Datguddiad
Creadigath y Nefoedd, &c." Bodedern, 1761, by Thomas
Williams of Talybont, Carnarvonshire. The transcript starts
on p. 26 of the printed text and finishes on p. 210. It was
bought b}^ Mr. Egerton Phillimore from Gwilym Cowlyd of
lylanrwst. Formerly Phillimore e. 2.
21-B. A Grammar of the Welsh Language.
Williams MS. 225. Paper. 199 x 156. 386 pp.
Paper. Written about 1791. Welsh. A Grammar in five
parts written by Humphrey Thomas, Schoolmaster, and his
brother, David Thomas (Dafydd Ddu Eryri), the Welsh poet,
(1760 — 1822). The preface is dated from Carnarvon, March
25th, 1791. Part I ends on p. 86, Part II on p. 168, Part III
on p. 248, Part IV on p. 312 and Part V on p. 382. A Gram-
mar by H. and D. Thomas is noted in Llyfryddiaeth y Cymry
1794, No. 10, and on p. 45 of Awdlau ar Destynau Cym-
deithas y Gwyneddigion, London, 1791, by D. Thomas, there
is a reference to the proposed publication of this MS. It
bears the following title on p. 3 : " Arweinydd ir Gymraeg
a amcanwyd i dywys yr anh^'ddysg i Iwybr gwybodaeth
fuddiol, ac i gyfarwyddyd helaeth yn ardderchawgrw>^dd yr
laith a chywreinrwydd ei Barddoniaeth . . , gan Humphrey
Thomas, Athraw Ysgol, a Dafydd Thomas, Bardd." Formerly
in the Breese and Phillimore collections.
22-B. Grammar of Welsh Poetry, &c.
Williams MS. 226. Paper. 202 X 151. 90 pp. Boards.
End of i8th cent. Welsh.
Pp. I — 64. A Grammar of Welsh Poetry by David
Thomas (Dafydd Ddu Eryri) entitled " Cyfrinach y Beirdd
wedi ei ddw>'n i'r amlwg : neu Reolau Prydyddiaeth Gym-
raeg." Dafydd Ddu appears to have circulated copies of
72 National Library of Wales
GRAMMAR OF WELSH POETRY— continued.
this work among the Welsh bards with the object of obtain-
ing their criticism thereon before pubhcation (p. 4). This
copy belonged to David Saunders of Undergrove, Lampeter.
Pp. 65 — 84. A Welsh Grammar said to be written by
WilHam Jones of Llangadfan (1729 — 1795). The Grammar
is not mentioned in the account of Jones in the Cambrian
Register, Vol. II, 237 — 251.
P. 88. A Religious song beginning :
" Gadawodd ei Efengyl oen anwyl yma i ni. 32 11. Anon.
23-B. Dares Phrygius and the Historia Regum Britanniae.
Williams MS. 227. Paper. 210 x 160. 166 pp. Boards.
Written about 1775. Welsh.
Pp. I — 46. Dares Phr>'gius. Begins : " Yma yn gyn-
taf ddechrau y Sidg o Droea ar rhyfeloedd a fu yn nechreu y
Cronicl. Canus Peleas Frenin a oedd yn y Castell a elwid
Pelopeus . . . This version is said to agree closely with the
text of Jesus College 61 {Red Book of Hergest, Vol. II, p. xx).
Pp. 46 — 151. Historia Regum Britanniae. Begins :
" Ac yna Bryttain orau or ynysoedd yr hon a elwir y wen
ynus yngorllewin Eigion . . . This is one of the compiled
versions of Geoffrey's Brut {Red Book, II, xviii).
On p. 151 the following note appears :
Gwallter Archiagon Rhydychain a droes y dam hwn or
Cronicl o I,ading i Gymraeg, ac Edward Kyfl&nai ail ysgrifenuodd
fo i Sion Trefor Trefalyu Ysgwier pan oedd oed Crist 1577. A
Dewi Sion o Drefyrhyw yw'r trydydd ysgrifennydd yn oed ein
lachawdwr 1761, Maihafhin ged. A minnau John Prichard o
Lanrwst yw'r Pedwarydd ysgrifennydd yn oed ein lachawdwr
1775, Hydref y gd Dydd.
This MS. belonged to Mr. Egerton Phillimore and is
referred to as " Mr. Egerton Phillimore's Quarto MS." on
pp. xviii and xx of the Red Book of Hergest, Vol. II.
24-B. Sermons by the Rev. Griffith Jones, Llanddowror.
Williams MS. 228. 204 X 157. xii + 786 pp. Calf.
Written about 1763. Welsh.
This is one of six volumes of Sermons by the Rev. Griffith
Jones of Llanddowror (1683 — 1761), said to have been copied
Additionai- Manuscripts 24 — 27 73
SERMONS BY THE REV. GRIFFITH JONES— continued.
by the Rev. Evan Evans, Curate of L,landdowror and Incum-
bent of Walton, Pembrokeshire (p. iii). The title on p. v.
reads as follows :
" Trysor o Ddifinyddiaeth, sef pregethau ar amryw
Dest^'nau o'r Testament Newv'dd, wedi eu casglu ynghyd
a'u hail 'sgrifennu mewn Trefn allan o' sgrifenadau y
Parchedig ddiweddar Mr. Griffith Jones. Yn chwech
Rhan. . . . Rhan V. yn cynnwj's y pregethau o ddech-
reuad Epistol Paiil at y Rhufeiniaid hyd Ddiwedd yr
Ephesiaid."
The copyist finished transcribing the sermons on Jan. 8,
1763 (p. 773). A list of the places where the Rev. Griffith
Jones preached appears on p. 781. The book is lettered on
the back " Welch Manuscript Sermons 5."
25-B. Episcopal Acts of the Diocese of St. Davids from
Jan. 27th, 1753 to Jan. 17, 1761.
Williams MS. 229, formerly Phillipps MS. 1376. Paper.
210x164. 192 pp. Calf. i8th cent. English.
This Manuscript contains the record of the Institution
and sequestration of clergy, the licensing of Schoolmasters,
appointments of officials, &c., in the Diocese of St. Davids
between the dates mentioned above.
26-B. Cerbyd Aur neu Daith y Myfyrdod o'r Arfaeth i
Eden, &c.
Williams MS. 230. Paper. 202 X 160. 156 pp. Boards.
19th cent. Welsh.
This is the original manuscript of one of the works of
the Rev. Azariah Shadrach of Aberystw}^th (1774 — 1844).
It was published at Carmarthen in 1820, 1826 and 1857.
27-B. History of the Gwydir Family and other tracts.
Williams MS. 2^1. Paper, 200x160. 156 pp. Parch-
ment cover. Early i8th cent, English. The name of David
liloyd cler. 1720 occurs on p, i, also the initials E.S. Bala,
The MS, was bought by Sir John Williams from W. Pamplin
of lylandderfel, whose writing occurs on p, 28.
Pp, 5 — 28. Memoirs by Sir John Wynn of Gwydir. No
description is given in the text, but it corresponds with the
74 National Library of Wales
HISTORY OF GWYDIR FAMILY— continued.
" Memoirs " printed by Angharad Llwyd in her edition of the
History of the Gwydir Family, and reprinted in the 1878 edition,
pp. 90 — 105. The printed text, however, ends at the middle
of p. 24 of this MS.
Pp. 29 — III. History of the Gwydir Family, by Sir
John Wynn. This corresponds to pp. 12 — 84 of the last
printed edition (1878).
Pp. Ill — 114. A Note by Dr. Humphreys, Bishop of
Bangor, dated 1700. It is printed as a footnote in the above
book, pp. 80, 81.
Pp. 115 — 137. " Notes to be observed before your
Siurvey pass your hands."
This is a copy of the Survey of Penmaenmawr, said to
have been made by Sir John Wynn of Gw^'dir. It was printed
from a copy belonging to Mr. Thomas Wright, F.S.A., by
J. O. Halliwell in 1859, and reprinted by Mr. W. Bezant
Lowe at Llanfairfechan in 1906.
Pp. 149 — 152. A list of Farms and names of occupiers,
with returns as to the number of lambs, the amount of lactuals,
money received for the lambs, and payments. The date is
1736. The farms are situate on the Denbighshire side of the
Conway in the parishes of Eglwysbach, Llanddoged, &c.
P. 156. Notes out of Burkitt on St. Mathew.
28-B. Book of Extracts and Observations.
Williams MS. 22)2. Paper. 210x170. 174 pp. Bound
in paper boards. 19th cent. English and Welsh. On p. i
the following inscription occurs : "Sir John Williams, Bart.,
from Jno. Griffiths, Swansea, for the National Library."
The book was written between 1820 and 1840 by a Con-
gregational minister, probably the Rev. Evan Griffiths, of
Swansea. It consists of notes for Sermons and extracts from
various religious books and periodicals.
29-B. Rent Book of a small Estate.
Williams MS. 233. Paper. 204x165. 170 pp. Half-
calf. i8th cent. English. The book was written between
1787 and 1802. It apparently belonged to the Estate of Mr.
Swettenham of Cheshire.
Additional Manuscript 30
75
30-B. Latin Poems and Exercises.
Williams MS. 234. Paper. 194 x 156. 146 pp.
Parchment cover. L,ate i8th cent. English and Latin. This
manuscript was written by the Rev. John Williams, of Jesus
College, Oxford, (afterwards of Llanrwst), between 1777
and 1782.
p, I. Recipe for making ink.
3. Latin poem on ' Columbus ' recited at the Sheldonian by
the author, J. James, of Queens College, July 4, 1782.
13. ' Essay on Original Composition ' by Abram Robertson, A.B.,
Chaplain of Christ Church. July 4, 1782.
39. • Vis Electrica,' by W. W. Grenville, Ch. Ch. 1779.
53. ' Calpe Obsessa,' by W. L. Bowles, Trin. 1783.
62. ' Rei Nauticae Incrementa,' by T. H. Louth, New Coll. 1773.
72. Sentence of the Vice-Chancellor upon William Thomson, M.D.
74. Epitaph upon Edward Owen, M.A., of Warrington (1728 —
1807) a native of Llangurig.
75-S4. Latin poem by Sir William Jones.
85-94. Latin poem on the Death of Queen Caroline, 1 738, by Thomas
Richards of Llanfyllin.
95-103. Poems in Latin and English written by William Parry, M.A.
Headmaster of Ruthin School, and recited by Griffith
Griffith one of the Head boys before John Moore, Bishop
of Bangor in 1776.
104-113
114-125
126-134
135-137
138-140
140-142
143
144
14s
Latin Poem by C. H. Hall, Ch. Ch., Oxford. 1781.
Latin Poem by Charles Sawkins, Ch. Ch. 1778.
Latin Poem by R. Wellesley, Ch. Ch. 1780.
Latin Exercise at Ruthin School. 1776.
English poem. 1779.
Latin poem ' Ecloga inter Pastorem et Corydonem.'
Y modd i wneud Inge du, o'r fath oreu.
Ink recipes.
' How to renew old writings almost defaced.'
Award of the Chancellor's prizes at Oxford, 1791.
On the inside of the cover there is a quotation from Hearne's
correspondence as to the authorship of the ' Hoglandia.'
76 National Library of Wales
31-B. Poetry, Letters and Extracts.
Williams MS. 235. Paper. 203x160. 144 pp. Half-
bound. i8th cent. English and Welsh. Written by the
Rev. John WilHams of Llanrwst, about 1792.
p. I. Virgil's fourth Eclogue entitled ' PoUio,' translated by
James Beattie, M.A.
9. English poem by William Smith to . . . Darwin.
13. Ode for the New Year, as it was intended to have been
rehearsed this day at St. James's by Dafydd Ddu Feddyg
(Dr. David Samuel). 1790.
16. The 32nd chapter of Deuteronomy paraphrased in Welsh,
by ' lonor, ym Mangor, ym Mai, 1794.'
25. Extracts from Dr. G. Roberts' Grammar. 1567.
40. Translation of Horace, Lib. i, Ode 22, into Welsh, by Rev.
Richard Davies, Bangor. 1791.
42. Translation of Goronwy Owen's Cywydd y Farn Fawt, into
Latin by Richard Davies.
52. Latin Epitaph on Rev. John Walters, M.A., of Jesus College,
Oxford.
55. Inscription on a gravestone at Bangor in memory of the
children of the Rev. P. Williams.
56. Epitaph on Deane Swift, Esq., by Theophilus Swift.
57. Englynion in Welsh " From Grono's handwriting in Piser
Sioned, at Maes y Gammedd, Merionethshire."
Os braf y llwyddaf mewn Uann — e'm gel wit
yn galant wr gwychlan ;
Os troe'r rhod, hwy a'm dodan'
O Feistr gwych yn was gwann.
Y Gwir a gerir deg iaith — yn glaiar
A'i glwyed e ddwywaith ;
C'wilydd mawr yw celwydd maith
Or daw'n ol i'r dyn eilwaith.
58. Englynion ar ddydd genedigaeth Goronwy yr ail.
Gwr enwog fyddo Goronwy — yr ail. 4 st. D. lonawr.
Goronwy yr ail was apparently a son of
the Rev. J . Williams.
60. Extract from a letter by W. Warrington, with reference to
Goronwy Owen's poetry.
61. An Epitaph in English. 5 stanzas.
62. Epitaph on Mr. John Edwards, of Glyn Keiriog, by Dr.
David Samuel, printed in the Gent. Mag, Nov. 1792.
63-5. Recipes for ink.
Additionai, Manuscripts 31 — 33 77
POETRY, LETTERS AND EXTRACTS— continued-
p. 66. Extract from " Hanes Crefydd Ynghymru," p. 662.
67. Extract from Mr. Pennant's Life. 1793, p. 21.
68-9. ' On the Death of the Rev. Evan Evans,' by R. W.
On Snowdon's haughty brow I stood.
70-2. Letter from David Richard (D. lonawr) to Rev. Richard
Davies, Bangor, between Jan. 14, 1782 and June 6, 1788.
73-103. Letters from the Rev. Evan Evans to the Rev. Richard
Davies, Bangor, between Jan. 14th, 1782, and June 6,
1788.
104-106. Letter from Richard Morris of the Navy Office to a person
addressed as ' Bendefig anwyl,' dated Oct. 26, 1769.
106-142. Letters from Rev. Evan Evans to David Jones, of Trefriw,
between Oct. 28, 1758, and July 12, 1783.
143. Notes as to Evan Evans, and D. SamueL
144. Accoiint of Owen Shone of Llanbedr who died at the age
of 97, in 1819.
32-B. Books of Extracts.
Williams MS. 236. Paper. 204x160. 120 pp. Half-
bound. Late i8th cent. Latin, Welsh, and English. Written
by the Rev. John Williams, M.A., of Llanrwst, and has his
book-plate on the inside cover.
pp. 1-88. Transcription of the Latin and Welsh Prefaces to Dr. John
Dafydd Rhys's Grammar. 1592.
89-91. ' Y golygwr at y Cymry.' An account of the Welsh Prayer-
Book of 1768 by R. Morris.
91-7. A copy of a letter from Mr. William Owen to Paul Panton,
Apr. 2, 1 79 1, with reference to the Welsh Indians.
98-120. A catalogue of British Birds, &c., with Welsh and English
equivalents.
33-B. Common-place Book.
Williams MS. 237. Paper. 199x160. 124 pp. Half-
bound. End of 1 8th cent. Welsh and English. Written by
the Rev. John Williams, M.A., of Ivlanrwst.
pp. 3-40. ' The affinity between Painting and Poetry.' An essay by
H. Addington, B.A., Brazenose College. 1779.
40. Englyn by H. Morris.
Offeiriad o alwad goleu — un gwiwlan
A welodd Dolgellau
Ffei, Roli, ffo i ryw le :
Diw'naist a drewaist y dre.
78 Nationai, Library of Wales
COMMON-PLACE BOOK— continued.
p. 41. Lines by Thomson to his friend Aickman the Painter.
O could I draw my friend, his genuine mind.
42. Extract relating to Thomson the poet.
43. Extract of a letter from Mr. I,ewis Morris to Mr. Vaughan
of Nannau, Oct. 7, 1752. Printed in the Gent. Mag.,
January, 1793.
50, Beddargraph Morgan Herbert yn Eglwys Newydd ; with a
translation.
54. Englyn ynghylch oferedd a gwagedd y Byd gan Evan Evans.
Oferedd, gwagedd i gyd — yn gyfan,
A gefais i'm bywyd ;
Gwae o'r anferth gur ynfyd,
Medd y Bardd, sy'n maeddu'r byd.
55. Anecdote as to Hugh Hughes, Plas Coch, Anglesey.
Camb Reg., 1795, p. 440.
56. Note on Trefeilir. Camb. Reg., 1795, p- 441.
59-61. Extracts from Welsh poetry.
62. Extract from a letter (of Goronwy Owen's), dated Walton,
July 12, 1754, with a list of Welsh poems.
64. Englyn o gyngor o waith Gronwy Ddu.
Cofia 'r Duw hyw, tra bych — o'r galon
A galw arno yn fynych ;
Cofia daw'r rhaw a'r rhych.
Oil, yn wael, lie ni welych.
Llinellau i'w hysgrifennu ar garreg-fedd dyn celwyddog o
waith Evan Brydydd Hir.
Celwyddog fum i yn y byd,
Lie rhois fy mryd ar wegi ;
Ond gwae im' weithian yn y bedd,
O'r diwedd gorfit'm dewi.
Latin translation of Mr. Herbert's epitaph by Edward
Richard, Ystrad Meurig.
66-7 . An accoim t of Ystrad Meurig Library, and of Edward Rich ard .
67-9. Latin letter from Simon Jones, curate of Llandyssilio, to
Francis, Bishop of St. Asaph.
70-76. Latin Poetry and translations.
jy. Englyn i'm Mab Bedydd.
A fu ddiddan weddeiddiach — na Robin.
Englyn ar farwolaeth Gwenn merch Mr. Jones o'r Plas
Ucha, Llanufudd.
Gwenn y ganwyd y geinwedd — eginin. Roht. Williams.
77-88. Translation of Gray's " Bard " into Latin.
Additional Manuscripts 33 — 35 79
COMMON-PLACE BOOK-continued.
pp. 89-90. A Letter to Rev. Mr. Jackson at Gallstown, dated Oct. 6,
[1721.
91-99. Latm Poetry.
100-126. " Lusus Poetici," by J. Jortin. There is also a loose copy
of this piece in the MS., as well as a copy of "Awdl ar
Ddioddefaint Crist wedi ei throi o'r Groeg i'r Gymraeg, ar
fesur y Gyhydedd Hir o'r hen dduU."
This was printed in the Eurgrawn for October, 1800.
34-B. Common-place Book.
Williams MS. 238. Paper. 200x158. 38 -1-8 pp.
Half-bound. End of i8th cent. Written by the Rev. John
Williams, lylanrwst. His book-plate is on inside cover.
Eight loose pages in his writing have been inserted.
p. I. Account of Mr. Edward Holdsworth.
2. Kambromuomachia, or the Mouse-Trap, being a Trans-
lation of Mr. Holdsworth's Muscipula, IJIJ. By Mr.
John Hoadly. Transcribed from the fifth volume of
Dodsley's Collection of Poems. See pp. 10 — 28.
4-7. Latin poem on George, Prince of Denmark, 1708, by Robert
Lloyd of Magdalen Coll., Oxford, with a note on the poem
by J. Williams.
10-28. The Mouse-Trap.
29-38. Latin and Greek poetry.
The loose leaves contain notes as to Richards and Holds-
worth, &c.
35-B. Achau'r Saint, Statud Gruffudd ab Cynan, &c.
Williams MS. 239. Paper. 200x160. 44 pp. Half-
bound in Parchment. i8th cent. Welsh. Phillipps MS.
21861. The words " No. 94 — Stewart and Wheatley, bought
at Jones's sale, belonged to John Edwards, 1768," on inside
cover. Probably written by William Morris of Holyhead.
p. I . Brychan Brycheiniawc, tair Gwragedd a f u iddaw, &c.
Meibion Vrychan — Merched Vrychan.
2-5. Rhestr Egwyddorig o Enwau Seintiau, allan o Lyfr Watkyn
Owen, O gasgliad Thos. Wynn ap Edmund ap Rys ap
Robert ap leuan Vychan. Anno 1577. Mr. W. Morris.
6. Historia Divse Monacellae e codice . . . T. Pryce de Llan-
fyllin. A short extract.
Allan o Hen Lyfr Achau gynt o Fodeulwyn, y cymerais a
ganlyn. — Mr. W. Morris.
Bellach i traetha lachau y Gwyr ar Merched Bycheddol
a aeth au bucheddau yn Seintiau, &c.
80 NATIONAI, lylBRARY OF WAIVES
ACHAU'R SAINT, &c.— continued.
A short extract from this MS. followed by a note.
Yn niwedd y MS. uchod y 'sgrifenasid medd Mr. Wm.
Morris " leuan ap John Wyn pier Llyfr hwn, yr hwn
a 'sgrifenwyd ym mlwyddyn'r Arglwydd Mil a haner
a namyn un pedwair igain ac o Goroniad y frenhines
hon Elizabeth xxi. ffinis. ' Onid pedair Saith igen
o ddalennau ' ac wedi " — John Gruffyn o Fangor y piau
y Llyfr hwn.
Then follows a long list of saints in alphabetical order.
Cf. Panton MS. 52, p. 94.
pp. 7-30. Achau Saint Prydain o Gasgliad Thos. Wyn ap Edmwnt
. . . o Lyfr Mr. Morris.
Arianwen ferch Brychan.
Arthen ap Brychan.
Arddun benasgell vch Pabo P. Prydrain mam
Tyssiliaw ap Brochwel yscythrog. — ends
I/leuddad contemporary with Beuno ; his Feast is cele-
brated 2Sth July. Old MS.
There are also notes on the names by W. Morris, and
quotations by him from Rowlands and Lewis Morris.
pp. 31-43. Statud Gruffudd ab Cynan sef Braint ar Wyr wrth Gerdd
drwy waith Tywysogion Cymru, a oeddent yn cytinal
gwir Ddefodau y Brutaniaid.
Gruffudd ab Cynan Tywysawg AberfFraw, a Bleddyn ab
Cynfyn Tywysawg Mathrafael a wnaethant Fraint a
threfn ar Wyr wrth Gerdd, nid amgen, rhag myned neb
yn wyr wrth Gerdd, namyn y rhai a ddylai fyned, &c.
43. Hanes yr ail Eisteddfod fawr YngHaerwys yn Sir y Fflint
a gynhaliwyd y 26 dydd o Fis Mai, 1565, ar nawfed o
Deymasiad y Frenhines Elizabeth. With a list of the
Prydyddion, Telynorion and Crythorion who graduated
there.
36-B. The History of Charlemagne.
Williams MS. 240. Paper. 210x168. 572 pp. Half-
bound in calf. Early igth cent. Welsh. Written by Hugh
Maurice in July, 1804.
A Transcript of Ivlanstephan MS. 148, f. 7 — 91.
pp. 1-456. Ystorya de Carolo Magno.
This portion was edited by Prof. Powel, and printed in the Cymm-
rodorion Series, 1883.
pp. 457-531. Historia Caroli Magni.
For a version of the text, see " Campeu Charlymaen " in Vol. II
Hengwrt Manuscripts, edited by Robert Williams, pp. 1-19.
Additionai, Manuscript 37 81
37-B. History of Welsh Music, Poetry, Triads, &c.
Williams MS. 242. Paper. 202 X 160. 154 pp. Bound
in calf. i8th cent. Welsh. Written by Edward Jones (1752 —
1824), Bardd y Brenin, and William Jones, lylangadfan.
Formerly Phillipps MS. 20906.
p. I. Tair Cerdd Raddol sydd ; Prydydd, Telynior, a Chrythor.
Extracts from Bonedd y Saint, &c.
4. Rhol Vesureu Telynior syn kalyn. (My/. Arch. 1870.
pp. 1073-4). 'Transcribed out of an Ancient Welsh
Manuscript in the possession of Mr. Wm. Jones of
Dolhowel in Llangadfan.'
5. Llyma y 24 mesur Cerdd Dant. {Myf. Arch. 1870, p. 1076).
6. Y golofn dii i umerth a 12 kaink y syd yndi ai Messur yn
Alban Ryderch.'
9. Y pedwar messur ar hugain Kerdd Grwth. {Myf. Arch.
p. 1072).
10. Tynniad yn Rhol y Krythor yw Kyweirdant yn Rhol y
Telynnior.
Kadedigaeth Kerdd Dant nid amgen Tel5mau a Chrytheu
o vewn y Tair Talaith &c. (Myf. Arch., p. 1205 and 1071).
16. Gogwyddor i ddeallt y pricciad yn Llyfr Robert ab Hugh
y Telynior. (v. Myf. Arch., p. 1074).
17. Llyma gweiriau Cerdd dant. {Myf. Arch., p. 1076).
20. Dyvaliad Crwth yn ol GriflE. Davidd ap Howel.
Prennol teg bwa a gwregis,
Pont a bran pimt yw ei bris ;
with a sketch of a crwth.
21. Ynghylch Canu Telyn by Lewis Morris.
25. Englyn.
Gwyn ei vyd ennyd a ga annedd — clyd.
A dwyn clod rhianedd,
a hynny vyth a hen vedd.
ag anadl Mwynen Gwynedd.
27. Cato Cymraeg neu Gynghorau'r Bardd glas o'r Gadair i
bob gwr doeth ar a fynno ryngu bodd Duw a Dynion
yn y byd yma ac yn y byd arall, sef yw hynny ; Car di
Dduw yn fwy na dim, &c.
An abridged version of ' Athrawiaeth Geraint Vardd Glas."
{Myf. Arch., pp. 812 — 815), in the writing of William
Jones, Llangadfan.
31. ' Mae I,lyn yn Eryri a elwir y Dulyn, mewn cwm erchyll,' &c.
Notes on Llyn Dulyn and Ffynnon y Idyffaint, by Thomas
Prys, Plasiolyn, with an englyn by him.
Fe gododd yma o geudod — y Uyn,
a Uyna ryfeddod ;
Difai fu'r Beirdd ai dyfod,
Rhyw beth yw hyn a fyn fod.
Prophecies as to these lakes from an ancient MS. written
in 1548.
Pan gotto main Gwynedd oi gorweddfa, &c.
G
82 National Library of Wales
HISTORY OF WELSH MUSIC, &c.— continued.
pp. 32-5. A letter from William Salesbury to GrufPydd Hiraethog.
Begins : Lie y bwriedais yn fynych o amser fy nghyd-ddarpar
am caredigion o gelfyddyd cerdd dafod &c. . . .
Ends : ac na ogenwch neb a chwenycho urddas ich cel-
fyddyd, a byddwch fodlon ar hyn o rodd dros amser.
William Salesbury. (See Pen. MS. 99, p. 530.)
35. Notes as to William Salesbury.
36. The 24 principal Exercises of the Antient Britons trans-
scribed out of a MS. of more than 200 years standing.
Henwau y pedair kamp ar hugain ar achos i gwnaeth-
pwyt hwynt. (Myf. Arch. p. 871).
38. The 24 knights of King Arthur's Court from the same.
Pedwar ar hugain a oedd yn Llys Arthur o farchogion.
. . . Ends : Rhonconion ei wavw, Caledfwlch ei gleddyf,
Carnwennan ei Ddager, a Phrydwen ei Long. (Cp.
Pen. MS 127, p. 96.)
53. Manvnad ugain ag un o Gerddorion a Phrydyddion, sef
Gruffydd Hiraethog . . . Rhobert ap Rhys.
Tywyll-frau fradog twyll-frith . . . Sion Tudur.
62. Cywydd i ddamuno ar Syr Dafydd Hamner . . . ddewis
deuddeg o brydyddion yn Gwest.
Syr Dafydd ehedrydd hawl . . . Gruff ap Dd ap Eignion.
69 An ode in praise of our Lady . . . Owdl Fair.
Mair yw'n hyder rhag perigl , . . lefan ap Rh . ap I. Llwyd.
72. An Ode in praise of our Lady made in imitation of Welsh
poetry.
O mighty Lady our leading — to have. lefan ap Rh. ap
75. BustlyBeirdd. [T. Llwyd.
Cler o gam arfer ymarferant. Taliesin.
79. Pedwar peth peryglus os eir yn eu cylch mewn gormod brys.
Pedwar peth na ddylai neb eu rhwystro. Pedwar peth
ar ba rai y bydd fEordd lithrig.
80-104. Triads.
80. Tri pheth sydd deg ger bron Duw . . . Ends : Tri pheth
nid da ymlTrostio eu bod gan un, i. Gwin da ; 2. Gwraig
ISn ; 3. Llawer o arian.
81. Trioedd y Cybydd . . . Myf. Arch., p. 898 (1-21).
83. Tri pheth a wna serch . . .
' 84-9. Tri drwg aerfa Ynys Brydain . . . Ends : Tri bydr Hafren
&c. {Myf. Arch., pp. 396 — 399).
89-93- '^^^ gorefras direidi . , . Ends : tri pheth ni 3rmprydiant
byth . . . ' Here ends the Triades as they are found in a
MS. written in the year 1582 or 3, which I take to he a
veryjimperfect copy,'
Additional Manuscript 37 83
HISTORY OF WELSH MUSIC, &c.— continaed.
p. 93. From another MS.
Tair Prif lys Ynys Brydain ... (5) . . . Ends : Tair
Matkudd Ynys Brydain . . .
94-101. Miscellaneous Triads (76),
Tri pheth sydd anhawdd eu cael , . . Ends : Tri hir-
nych weli.
t02. Trioedd mab y Crinwas (9). Cf. Myf. Arch., p. 899.
103. Trioedd yr Usuriwr ac eraill (14).
Tri pheth y dyleir gwaeddi Hai ar en hoi, Blaedd, I,lwytiog
ac Usuriwr . . . Ends : Tair Gwraig a gowsant bryd
Efa.
104. Llyma Arbennigion . . . Un dywarchen gwr, Dilyw, Angeu.
Ends : Tri deg arbennig, Dengair Deddf , Deg hyd Rhif a
Deg Urddau Duw.
105. Naw gradd yr Awgrim : un, deg, cant, mil, myrdd, myrdd-
iwn, Buna, Rhiallu, Catyrfa.
Graddau Carennydd : Brawd, Cefnder, Cyfyrder, Plant
Cyfyrder, Ceifn, Gorcheifn, Eiddyn, Gwrtheiddyn, Car
clyd o charennydd . . .
106. Saith gamp a ddylai fod ar wr.
106. Saith Gariad sydd yn y Byd.
Gof5m.ion saith o wyr doethion ai hatteb.
107. Cas ddynion Selyf.
I/lyma leoedd ynghorph Dya. y bydd swm gjmeddfau ynthynt
108. Am Foes a medrusrwydd.
109. Swm o Gynghorion (17). Na chais ymddiried i'r neb ath
fygythio . . .
no. Englynion on the burning of Mathavarn by the Rump in 1 644
Darfu'r byd ei gyd ar gam — ewyllysgar. 16 11.
_ , [James Dwnn.
111. Dychymyg. '-'
A wnewchi Sion ddyfalu beth sydd mewn meddwl dyn.
18 11.
112. lolo Goch's address to Owen Glyndwr (with a translation).
Addewais it hyn ddwywaith.
115. Owen Gljmdwr's pedigree.
117. Anecdotes of Owen Glyndwr, &c. Signed W. J. 1787.
119. Englyn by D. Maelienydd.
Cariad aur fwriad ar forwyn — liw galch.
Verse in English by Edward Morris.
120. Tri Llywiawdr y moroedd . . . Y Naw Concwerwr . . .
Pedwar achos pob peth . . . Henweu pyrth Brydain
. . . Henwau Temlau Brydain gyut.
G2
84 National I^ibrary of Wales
HISTORY OF WELSH MUSIC, &c.— continued.
p. 122. The Liberal Arts.
123. Y cyntaf erioed a ddyfeisiodd wneuthur bir a chwrw oedd
tin Gambrivius . . . y saith ddiod . . . Tri pheth sydd
yn conflfyrddio'r golwg . . .
124. Hyn a gynal ddyn yn hir oesawg (9) . . . Uyma'r pethau
a fyrha oes dyn (10).
125. Cambria surnamed the beautiful was daughter to . . .
128. Note as to Gorffrydau Caswenan near Bardsey.
130. Dosparth yr Ymryson, o waith Taliesin.
Pan aeth Caswallon hir o dir mab Donn. 20 11.
131. Note as to Gwyddno Garon hir.
132. Awdl i Esgawb Bangor am esgeuluso Prydydd a mawrhau
crwth trithant (Ffidler) gan lorwerth Beli.
Arglwydd Grist culwydd calon gyflawnrad.
Myf. Arch., p. 317.
136. Ymddiddan rhwng Arthur a Gwenhwyvar yn ei lenctyd.
Da yw vy march a da dana. {Myf. Arch., p. 130).
147. Index to contents of MS.
152. Yma y canlyn yr Egwyddor Gymraeg fal yr arferir gan
Mr. Edward Llwyd . . .
154. Notes on Carawn, Cwyfan, Cadfan, Cynan, &c.
38-B. Welsh Poetry with Translations.
Williams MS. 2^-^. Paper. 202x160. 118 pp. Half-
bound. End of i8th cent. Welsh and English. Formerly
Phillipps MS. 8376. Written by Edward Jones, Bardd y
Brenin, and W. Jones, I^langadfan.
p. 8. Contents of MS.
10. Dyhuddiant Elphin with translation into English.
' Elphin deg taw ath wylo.'
14. Difregwawd Taliesin with translation.
Prif-fardd cyflfredin wyfi i Elphin.
18. Taliesin's Creed with translation.
Christ lesu Celi iti y coeliaf.
20. Bygythion Taliesin, with translation.
Gwae a gymerth fedydd a chred a chrefydd.
24. Owdl Fraith Taliesin, with translation.
Ef a wnaeth Panton at draeth Gl3m Hebron.
32. A Translation of the Awdl Fraith into Latin by the Rev. D.
Jones, Llanfair Dyffrjm Clwyd.
Addition Ai, Manuscripts 38, 39
85
WELSH POETRY WITH TRANSLATIONS— continued.
p. 38. The prophecy of the ' Coronog Faban,' with translation.
Coronog faban medd Taliesyn.
46. Yr Owdl fraith sef darogan Rhys Nanmor i Harri VIII,
with translation.
Christ cadw'r wythfed frenhin dyledog.
39-B. Survey of Harlech Castle, Poetry, &c.
Williams MS. 244. Paper. 194x160. 86 pp. +4 loose
pages. Parchment cover. End of i8th cent. Welsh and
English. Written by Edward Jones. Formerly Phillipps
MS. 1058 (Vol. I).
p. 1-2. Notes re Llyn Tegid, Glyn Achlach, Cunedda Wledig,
Celliwig, CoUwyn, Urien Rheged.
3. Englynion, &c.
Maddau Dad fwriad fy oferedd, mawr. (4 11).
Gore yn y siroedd gowir iawn seren. (6 11).
Ad finem Triadum Poetarum — Tri gwarant ymadrodd
y sydd . . .
4. Englynion (6) i Ferch Ifangc gan J. Prichard Price.
Rwi'th anerch fain ferch fwyn fodd — gyredig,
5. Taliesin and Llyn Geirionydd.
6-8. Notes as to Ardudwy and its parishes, Alaw — a river in
Anglesey, Aberdyfi, Llech Ardudwy, Bala, &c.
9--20. A Survey of Harlech Castle.
21. Description of the font at I/lanaber.
22. Pedigree of Ednowain ap Bradwyn and Kollwyn.
23. Latin prayer.
24. Origin of names Gwynedd and Meirionydd.
25. Sketch of Font at Llanaber.
31. Lhyma henway hen veirdh Kymry.
32-3. Various antiquarian notes, triads, &c.
34. Epitaph of Llewelyn the Great.
35. Englynion in Latin.
36. Epitaph on a Sailor.
Tryfailiais trwy orfoledd, yr India,
Ai randir y Uynedd,
Y leni mewn gwael annedd
Y min mor yma yn fy medd.
86 Nationai. Library of Wales
SURVEY OF HARLECH CASTLE, &c.— continued.
p. 37. Extract from Northampton Mercury, 19 April, 1742,
relative to the death of Rev. Moses Williams.
39. Extract from MS. written by Ed. L,huyd in Sir J. Sebright's
Library.
Bardd Teulu a geif eidon . . . ends : rac tervscu y llys.
44, Cjrwydd yn dangos dysg y prydyddion, gan Gruff, ap leu.
ap Ivlewelyn Fychan. In the writing of lolo Morganwg.
Y beirdd a fynnant eu bod .
49. Englynion (2) by Sion Tudur to a Tabwrdd and Pipe.
Englyn by Morris Kyflin to a Crowd (Crwth),
Another to a Rattle.
58-9. Names of Men and Women.
60. Thomas Jones Esq., of Carreg Hofa, near Llanymynech,
commonly called Bumper Squire Jones, owing to his
Conviviality and Hospitality . . . died in the year of
the great rebellion (1745).
62. Account of St. George.
64. Drawing of harps from a folio MS. N.2464 in the Bodleian.
66. Sketch of portion of the Vaner Abbey near Dolgelleu.
68. ' Cleddyf Owen Glyndwr,' which is engraved on a stone over
a door on the south side of Corwen Church, with a sketch.
Also an account of ' Pigyn Craig Owen ' and ' Cadair
Owen,' near Corwen.
70. Inscribed Stone at Rhiwddolion, between Bettws and Dol"
wyddelen.
72. An accoimt of Dr. Ellis Price of Plas lolyn.
73. An accovmt of the Image called ' Derfel Gadarn.'
74. A sketch of Ffon Dderfel.
75. A sketch of ' Carw Coch,' the Red Stag which is a relique,
on which the image of Derfel Gadarn stood, and is now
in the Belfry of Ivlandderfel Church.
76-77. Copies of Correspondence dated Nov. 8, 1626, between
Bishop Hanmer and the the Rector and Churchwardens
of Iflandderfel.
79. An account of the harp of Willm ap Owen of Pencraig,
80. * At Maen y bardd near Bwlch ddau faen, Llanglynin, there
are several very ancient monuments.'
82-3. Triads — Tri dyn a gyfanedda Llys, &c.
83. Account of Sir David Gam and William Cadwgan.
84. Sketch of figure on the Welsh Bridge at Shrewsbury.
85. Bridges at Shrewsbury, &c.
Additionai, Manuscripts 40 — 43 87
40-C. Statute of Gruffydd ap Cynan, &c.
Williams MS. 24^. Paper. 182x256. 82 pp. Boards.
End of i8th cent. Welsh. Written by Kdward Jones. Form-
erly Phillipps MS. 12202 and 22220.
pp. lo-ii. Pencil sketch of timbered houses.
15-30. ' Constituta seu Edicta antiquitus in usum Bardornm et
Musiconim praescripta . . . (copied from Linguae Cym-
raecae Institutiones accuratae, 1592, pp. 295 — 308).
Gruffydd ab Cynan Tywysawg Aberffraw a Bleddyn
ab Cynfyn Tywysog Mathrafal a wnaethont fraint a
threfn ar wyr wrth gerdd . . . ends : Domine Salvam
fac Reginam.
31-67. Blank.
68. Coloured sketch of " Bardic plants of emblem."
74. Pen and ink sketch of House and boat near a river.
76-7. Large coloured sketch of House and outbuildings endorsed
' House of Bardic Meetings.'
80. Sketch.
41-B. Extent of Anglesey, 1352.
Williams MS. 246. Paper. 200x160. 158 pp. Boards.
End of i8th cent. Latin. This is a copy of a " MS. of Wm.
Bodvel, Esq., written on paper in a beautiful secretary Hand."
(p. 3). For a printed text, see Record of Carnarvon.
42-B. Ystori Culhwch ac Olwen and Pwyll Pendeflg Dyfed.
Williams MS. 247. Paper. 195x163. Vellum cover.
End of i8th cent. Welsh. Formerly Phillipps MS. 8120.
Apparently transcribed by Richard Thomas, a former owner
whose name appears on the inside cover, from the Red Book
of Hergest, or a transcript of it.
Pp. 7 — 95. The text of the story of Cilhwch and Olwen
answers to pp. 100 — 136 of Vol. I. of the R. B. Texts, Oxford,
1887.
Pp. 117 — 137. A Transcript of "Pwyll Pendefig Dyfed,"
answering to pp. i — 11 of Vol. I. of the R. B. Texts. 1887.
43-B. Catalogue of Rev. Thomas Price's Library.
Williams MS. 248. Paper. 198x163. 144 pp. Boards.
19th cent. English. Formerly Phillipps MS. 21,002. On the
back inside cover the signature " T. Price, Sept. 28, 1835."
A catalogue of the Rev. T. Price's (Carnhuanawc's) I;ibrary
bought by Sir T. Phillipps. It consisted of 1281 lots, besides
the Gododin and other manuscripts.
88 National lyisRARv of Wales
44-B. Topographical Index to Legal Proceedings.
Williams MS. 249. Paper. 200x155. 100 pp. Full
calf. 17th cent. Latin. Formerly Phillipps MS. 9560.
Lettered on back ' Topography MS.' This appears to be an
Index to Crown Leases granted during 1534 — 1538. It gives
the name of the place, the county, the date and the name of
the person concerned.
45-B. Monumental Inscriptions of Carmarthenshire.
Williams MS. 250. Paper. 198x164. 72 pp. Limp
Cardboard cover. 19th cent. English. Formerly Phillipps
MS. 24554. Contains copies of inscriptions in the parish
churches of Llanelly, Pembrey, Kidwelly, St. Ishmael's,
Llansaint, Llanstephan, with notes as to Llanybri, Llandeilo
Abercowin, Llanfihangel Abercowin, &c. Probably compiled
by John Rowlands, Librarian to Sir T. Phillipps.
46-B. Welsh-English Dictionary.
Williams MS. 2$i. Paper. 195x153. 168 pp. Boards.
i8th cent. Welsh and English. Formerly Phillimore MS. e.4.
The book belonged to one Robert Williams in 1775. The
Dictionary is based on that of Thomas Richards issued in
1753. but it is much abridged and has some additions from
other sources. At the end there is a short Grammar of the
Welsh Language.
47-B. Nennius.
Williams MS. 252. Paper. 213x153. 206 pp. Full
calf. Written in 1799. Latin and English. A Transcript
of Nennius made by Hugh Maurice from Panton MS. 13.
pp.ii-131. Incipit Eulogium brevissimum Brittanniae Insulae quod
Nennius congregavit.
Ego Nennius Elvodugi discipulus aliqua excepta scribere
curavi . . . ends : usque ad Deciem et Valentinianum
anni sunt sexaginta novem.
135-185. A Fragment from Mr. Vaughan of Hengwrt's handwriting
(as in Panton MS 13, ff. 67-88). See also MS. 53, infra.
187-195. Ex Ninus MS. Roberti Cottoni knight.
Woden begat Beldeg . . , ends : to Decius and Valen-
tianus 69 years.
48-B. The Urinal of Physiek, by R. Recorde.
Williams MS. 253. Paper. 192x146. Bound in Parch-
ment. i6th cent. English. A Transcript of the printed book
The Urinal of Physiek, by Robert Recorde, London, 1548.
Additionai, Manuscripts 49 — 53 89
49-B. Medical Work.
Williams MS. 254. Paper. 207x157. Bound in calf.
i8th cent. French. A work in French on Medicines and
their effects. The author's name does not appear.
50-B. Legal Memoranda.
Williams MS. 255. Paper. 197x150. Half-bound.
17th cent. Latin and English. Formerly Phillimore MS.
e. 9. Two books have been bound together. The former
appears to have been written between 1671 and 1677, and
consists of notes of cases in Court. The second book is a
lawyer's common-place book containing precedents of deeds
and pleadings, notes as to the Judges sitting in Court, charges
of Judges, etc.
51-B. Welsh and Breton Grammars.
Williams MS. 256. Paper. 210x132. Half-bound.
19th cent. English. Formerly Phillipps MS. 25286. Written
by William Probert. Introduction is dated Walmsley, near
Bolton, June nth, 1857. '^^^ Grammar is divided into j&ve
parts (i) I^etters. (2) Parts of Speech. (3) Derivation of
words. (4) Syntax. (5) I^aws of Welsh Poetry. Probert
has also added chapters on Pennillion and Pennillion Singing
and on the Bardic Alphabet.
The second part of the book consists of a translation by
Probert of the Celto-Breton Grammar of Le Gonidec, first
published in 1807. This was completed on Sept. 2, 1865.
52-B. Hebrew-English Grammar.
Williams MS. 257. Paper. 183x115. Half-bound
Morocco. 19th cent. English. Formerly Phillipps MS.
24082. " A Hebrew and English Grammar without points,
to which is added a short outline of the Chaldee Dialect
adapted to the Hebrew Bible by William Probert." This was
completed by the author at Alnwick, August, 1818.
The second part of the MS. contains " A short Welsh
Grammar," also by Probert.
53-B. British Chronology, Triads, Grulfydd ab Cynan, &c.
Williams MS. 258. Paper. 196x165. Parchment
cover. i8th cent. English and Welsh. Formerly belonged
to and was probably written by Richard Thomas, Jesus Coll.,
whose name appears on p. i, with the date 1776.
go National IvIbrary of Wales
BRITISH CHRONOLOGY, &c.— continued.
pp. 1-59. Mr. Robert Vaughan's Dissertation upon a part of the
British Chronology. For another copy see MS. 47 supra,
PP- 135 — 185. Begins : "From the I/ife [time or age]
of Vortigern . . . Ends : as most likely they have con-
sidering Oswi lived five years after 665 wherein that
mortality raged."
71-1 1 1. Trioedd Ynys Prydain or the British Triades, a gopiwyd
allan o Lyfr o law Lewis Morris, Esq., yr hwn ai copiasai
allan o lyfr o law Mr. R. Vaughan o Hengwrt, yn y
Flwyddyn 1738. Richard Thomas. See Myf. Arch.,
pp. 388—394-
111-119. In a MS. of Mr. Robert Vaughan of Wengraig or Hen-
gwrt's Hand, wrote about a hundred years ago I find the
following curious anecdote. Lewis Morris. 1756.
Llyma val y descennodd Pendevigaeth Gymru er yn oes
Vaelg^vn Gwynedd. — Tri Brenhin Cymvu yn nesa i
Vaelgwn oi flaen . . . ends : Yn ol Lien ap Gr. y doeth
Madawc ap Llywelyn hwnnw vu Dwyll Fadawc. Yn ol
Madawc y doeth Coronoc Llundain.
122-142. Ystori Gryffydd ab Cynan Frenin Gwynedd a serif ennwyd
yn y Flwyddjm 1683, allan o lyfr Plas y Ward. Begins :
Yn nyddiau Edward Brenin Lloegr . . . ends : ar Ueill
a roddasant cefnau i wyr Gryffydd ac a ymchwelasant
ar ffo. {History of Gruffydd ap Cynan, by Arthur Jones.
1910. pp. 102 — 128).
54-B. Druidical Antiquities.
Williams MS. 259. Paper. 210x135. Calf. 19th
cent. English. Formerly Phillipps MS. 2157. A collection
of cuttings from various magazines and newspapers relative
to Druidical remains with written notes by Sir T. Phillipps.
Inserted in a case.
55-B. Sermon.
Williams MS. 260. Paper. 199x161. 16 pp. Stiff
paper. 19th cent, Welsh. A Sermon on ' Rhufeiniaid 15, 4.'
Preached at Llanfihangel-Aberbythich on Dec. 4th, 1814,
and at various other places up to Dec. loth, 1869. It
appears to have been written by Dr. Peter Williams, who
published several volumes of sermons.
56-B. Sermon.
Williams MS. 261. Paper. 195x159. 16 pp. Stiff
paper covers. 19th cent. Welsh. A Sermon on ' Galatiaid
4, 22-24.', probably by Dr. Peter Williams. Preached firstly
at lylanfihangel-Aberbythich, April 23rd, 1815.
Additional Manuscripts 57—59 91
57-B. Interludes.
Williams MS. 262. Paper. I., 16 pp., 150x95. II., 12pp.,
158x101. i8th cent. Welsh. Two small booklets in an
envelope.
I. Enterliwt ynghylch Cronicl y Cymry er amser Brutus
hyd at Sior y 3. This is in the writing of David Jones of
Trefriw. It is incomplete.
II. [Interliwt ynghylch Cain ac Abel]. This is imper-
fect at the beginning. Twm o'r Nant wrote an Interlude on
this subject.
58-B. Common-place Book.
Williams MS. 263. Paper. 185 X 120. 164 pp. Calf.
i8th cent. Welsh and English. The Conmion-place book of
the Rev. John Williams, A.B., 1760-1826, sometime Scholar
of Jesus College, Oxford, afterwards Master of the Llanrwst
School. It contains extracts from Columella (pp. 1-45),
a note on the Welsh Prayer Book of 1710 (pp. 61-70) ; an
Account of Manuscripts in Wales written by the learned and
ingenious Lewis Morris, Esq., as it is supposed, about the
year 1745, (pp. 71-75). See Hist. MSS. Comm. Reports on
MSS. in the Welsh Language, vol. II, p. 838. The copy of a
letter from Goronwy Owen to William Elias, Nov. 30, 1751,
(pp. 76-81). See Life of Goronwy Owen, by R. Jones, vol. II,
pp. 22. As the book was written from both ends, it is more
convenient to note its further contents by starting at p. 164.
On the back of the cover there is a book-plate of ' John Wil-
liams, M.A., Lecturer of Llanrwst, Denbighshire, 1786.'
Poem on Isaac Newton in English by R. Glover, 1727,
(pp. 164-122). A copy of James Thomson's poem, 'Winter,'
(1726), (pp. 119-84). The book seems to have been written
by John Williams at various times between 1781 and 1802.
59-B. Sermons.
Williams MS. 264. Paper. 184x116. 112 pp. Paper
boards, 19th century. Mostly written by Rev. T. Jones,
Moelfre, about 1817, (p. iii).
The beginning of the book was used as a copying-book by
W. Jones in 1812 (pp. I-19), the remainder contains sermons
in Welsh and English, perhaps preached at Moelfre (p. 60),
and extends to p. 104. Notes of baptisms at Abergele and
St. George in Dec. 1817 (p. iii).
92 National Library of Wales
60-B. Common-place Book.
Williams MS. 265. Paper. 192 X 141. 80 pp. English
and Welsh. Bound in paper, igth century. Formerly
Phillipps MS. 8103. Written by Edward Jones, Bardd y
Brenin, (1752-1824). It contains a large number of discon-
nected notes on Welsh authors, place-names and books, etc.
61-B. The Statute of Gruffydd ab Cynan.
Williams MS. 266. Paper. 180x118. 40 pp. Bound
in stout paper. Interleaved with blotting paper. Written
by Edward Jones (Bardd y Brenin). igth century. "This
curious fragment of the Laws of the Bards was faithfully
copied from an ancient parchment roll, which is in the Ash-
molean Museum, Oxford." Formerly Phillipps MS. 4059.
The book contains an inaccurate copy of the latter end
of the Statute of Gruffydd ab Kynan. A list of Welsh poets
with dates on the last page.
62-3 B. The Journal of a Tour in Wales. Vols. I and II.
Williams MS. 267-8. Paper. 184 x 118. 72 pp., 92 pp.
English. " A little imperfect Journal of a Tour made with
my friend G. E. through North Wales and part of Ireland in
Dec. 1795." Written by Henry Eyre. Formerly Phillipps
MS. 4067. The tour ended on Feb. 27th, 1796.
64-B. Tour through North Wales.
Williams MS. 26g. Paper. 179x114. 90 pp. English.
Bound in cloth with gilt lettering on back. A Journal of the
Tour of Josh. Hawker (Clarencieux King of Arms) and Eliza-
beth his wife through North Wales in 1812.
The book starts with " General Remarks, — Welsh cheese and
Bacon bad. The Welsh put too much salt in their butter. The
women wear men's hats instead of Bonnets and frequently go
bare-footed, &c."
65-A. Tour in Wales.
Williams MS. 2^0. Paper. 173x110. 144 pp. English.
Leather note-book with clasp. " Sketch of a Tour and of
Scenery in Wales, by Thomas John Masleni in the autumn of
1826." The writer went through Wales from Carmarthen to
Mold on foot. He has embellished his work with fourteen
rough sketches which have subsequently been coloured.
Additionai, Manuscripts 66, 67 93
66-A. Itinerary of Paul Panton.
Williams MS. 271. Paper. 180x119. 76 pp. English.
Bound in stiff cardboard. This book is an itinerary of various
journeys made by Paul Panton of Plasgw^^n, Anglesey, be-
tween 1784 and 1795. Details of the distance travelled each
day are given and many interesting notes with reference to
places visited have been added.
67-A. Miscellanies — Welsh Poetry, &c.
Williams MS. 272. Paper. 176 X no. 310 pp. Bound
in half-calf. Welsh and English. i8th centur\\ Formerly
Phillipps MS. 2715. This is a miscellaneous collection of
notes and papers mostly in the handwriting of Lewis Morris,
1701-1765, probably collected and bound together by him.
p. 1-6. Blank.
7-33. ' On the Cambro British Musick.' A copy by Lewis Morris
of a letter sent by him to Owen Meyrick of Bodorgan at
Christmas 1735. (Printed in Cymdeithas Lien Cymru,
Caniadau yn y Mesurau Rhyddion, pp. 26-36).
34. ' Os coUais i yr hya ni chefais.'
35. Verses for R. E. to be put in a reply to a scandalous anony-
mous Letter yt. he received March, 1728-9.
Pa bla sy yna'n annos. 6 stanzas. L.M.
36. On ye death of Congreve.
Aeth Wil Congreve i'r nefoedd
ei mynnai Duw ran mwyned oedd.
36. On Doctors Commons.
Ai tybied wrth fynd heibio
liw nos drwy annos ryw dro
Na cheid gweled (tynged tost I)
Culben diawl wrth bob cilbost.
On ye Inimdation in Holland.
Drwg oedd gweled (cwyned cant)
Dwr heli dros dir Holant. L.M.
37. Atteb byrr angelfydd i ' Ganiad y Bais.'
Dirol yw'r swyddog dyrys. Cadwgan Wawdrydd.
By Hugh Hughes, y Bardd Coch and in his writing.
39-46. ' loan Amhorys a ysgrivenws y papurun hyn. laith Llydaw
a Chemyw a Chymru yw ; sef y Pader a'r Credo ag
Emyn Ambros ag Awstin.'
A booklet of eight pages written by John Morris,
brother to Lewis Morris, in 1731, and copied out of
Llyfr y Resolusion 1684.
47-48. Letter from Hugh Hughes to Lewis Morris, enclosing verses
{See p. 37 above).
94 National Library of Wales
MISCELLANIES— WELSH POETRY, &c.— continued.
pp. 51-70. ' Yoving Mends the Clothier's Sermon as it was spoke to his
father, brothers and family, when the spirit first moved
him to be a Methodist preacher. Exactly copied from
ye life by a person well skilld in short-hand. 1743.'
A Satire by Lewis Morris on the Methodist preachers.
References occur to Howel Davies, George Whitfield,
Daniel Rowland, David Lloyd, &c.
71-73. 'Of the distemper among the Cattle in Shropshire aboiit
B. Castle and about Forden in Montgomeryshire in ye
winter of 1750.' By Lewis Morris.
74-86. Blank,
90-91. A Sketch by Lewis Morris for a frontispiece for " The Map
of Anglesey," depicting the Goddess of Plenty and an
Ancient Druid.
93. A rough sketch of Llanvair yn neubwU Church.
95. Sketch of Rhosbeirio Church.
97. Sketch of Llanjmghenedl Church with dial and notes.
99- 102. An Essay on aged men.
105-109. Excerpts from the Red Book of Hergest, col. 1044, by Samuel
Williams.
110-115. Blank.
116. Latin and Welsh list of plants by S. Williams.
1 17-1 18. Extracts from the Red Book of Hergest, col. 1026-7 ^7 Samuel
Williams.
1 19-120. Plans of a Smith's shop and Carpenter's shop by Lewis
Morris.
121. I Sion Rhydderch feddw, 1748.
Gwae'r henddyn, glerddjm di glod — a 'mgrogo. L.M.
125. Verses on Lewis Morris.
Lewys a fu hoyw lawen, hynodol. Anon.
127. Dau ddant oliphant i Ian wraig. L.M.
131. Welsh Proverbs.
135. Pedigree of Margaret Llewelyn Lloyd.
142. Notice of a ' publick meeting ' at Beaumaris, Jan. 17th, 1646,
with reference to train bands. " The original now at
Llanvair in Holyhead. 1732."
143. The pedigree of St. David. Y Saith gefnder Sant,
145. Copy of an inscription at Llanafan Fawr, written on the
back of a letter addressed to " Mr. Evan Evans at Perth
Sant in Llan[afan]."
148. Verses by L- M. on a paper Common place book sent to a
young gentlewoman.
Thrice happy book, how envyed is thy station.
Additional Manuscript 67
95
p. 150
151,
156,
157
159
161
163
i6s
166
167-8
169-186
187-188
190
192
193
195
198
200
201
204
205-6
207
MISCELLANIES— WELSH POETRY, &c.— continued.
. Os bu farw Gwenno, mi afinne i'r un amdo.
. A ' Rhapsody ' torn out of a printed book.
. Fy ngwaith i yma yw euro mwyn.
English verses by 1,. M.
Come soar my muse, ascend ye verdant sky.
, Welsh verses.
Gwn y medrwch canu'n dda.
Ow f 'anwylyd pryn i mi amdo.
Caru nghariad ni lefasaf.
Oes dyn i derfyn y daw.
Ar ei ol ofer wylaw, etc. L.M
English verses.
As ancient Hellen's said to ruin Troy. L. M. ?
A Sketch of trenches on the side of a hill at Wanbadrig with
measurements.
Dean Swift's remarks on ye annexed poem, with a Welsh
verse by I/. M.
Note as to quillets belonging to Holyhead Church.
Note as to Cloth.
Pedigree of Robert ab William Morys in the writing of
William Morris,
Notes by Lewis Morris as to various kinds of motive power
with drawings of a Horizontal Wind Mill, etc.
A loose page in the writing of Richard Morris ' Tabl i gael
Dydd Pasg o'r amser presennol hyd y flwyddyn 1899.'
A Map of England, Scotland, Wales, and part of Ireland,
showing the localities of Ancient British tribes.
A Sketch of the * Cardiganshire Plow ' by L. M.
Englynion by John Morris.
Codais cychwynais cu awch tmion — fiir.
Sketch by L.M. of a contrivance for 3 half-min. glasses to be
stuck on a Timber head, &c, Aberffraw, May 20th, 1741.
Sketch of the house of ' Caerau.'
Particulars as to dimensions of paper.
Copy of an inscription in Abergwaun Church.
Description of a gold piece found at Conwy, 1736.
' Antient British Caracters according to Rondle Holmes.'
A Note'as to the MS. of Ifan Llwyd ap Dd. of Nantmynach,
a translation of Galfrid's Latin into ye North Wales
dialect.
96 National I^ibrary of Wales
MISCELLANIES— WELSH POETRY, &c.— continued.
209. Extract from Marwnad Marged Morris by Goronwy Owen
in Goronwy Owen's writing, but differing from the printed
text.
211. Englyn to Lewis Morris.
Llewelyn ddu fu o Fon — flynyddoedd
Flaen addysg dwfn ddynion,
Am ei swydd ami y mae son,
A sisial ymysg Saeson. Anon.
213. Englyn written on the back of a letter franked by Wm.
Vaughan, M.P.
Gwelaf mae rhaid yw gwilio — yn fanwl. Anon.
217. Table of Measurements.
5 yards and a halfe make a poll or a pearch, &c.
220. Sketch.
221-3. A note of new Improvements in the Art of Husbandry, by
Lewis Morris. A Satire.
Mae'r Hyfforddiadau hyn yn dangos (i) pa fodd i
wneuthur llyfethair newydd ar yr Jar rhag crafu'r halen ;
(2) Cyngor i'r gwyddau a gaffont peswch o achos gwlychu
eu traed, etc.
226. An Inscription upon a Stone found in ye Churchyard at
Llanymowddwy.
227. A Sketch of Holyhead Church.
229. Englynion by Lewis Morris.
Ymryson yn greulon a'r graig, — darnio.
230. A fable ' Rhoddi'r gloch am wddf y gath.'
231. Englyn by Lewis Morris,
Gwnaeth lliw'r od amod imi I'm cyffwrdd
Mewn ceufur Ynghybi,
Serthwael disgwyliais wrthi
Yn ddoeth iawn, ond ni ddaeth hi.
233. Englynion to Capt. Ellis Carreg.
Saethodd Carreg wyr sythion — olynol. L.M.
235. Verses to George II.
Thrice happy George, who to rehearse
Thy vict'ries o'er thy foes
Hast Cibber ready with his verse,
And Carteret with his prose.
237. Englynion : Eryr ar wyr Eryri — gwir araith. L. M.
239-240. Englynion by Michael Prichard to Lewis Morris.
Dydd da y gwrda cywir-deg — Lewis
240. Englyn by Lewis Morris with a reply by M. Prichard.
Gyrrwch yr hardd fardd i Fon — da agwedd.
Additional Manuscript 67 97
MISCELLANIES— WELSH POETRY, &c.— continued.
p. 241. ' Nid oes marchnad anhaws ei hadnabod na Benyw.
All true to a tittle. Sad Goods ! L. M.
242. Solomon's verdict on Women by leuan Fardd.
One good of all the female train,
Said Solomon, and sigh'd
I sought alas ! but sought in vain.
There's no such thing, he cry'd.
243. Welsh verse.
Hyd attoch i rvvy'n danfon, etc. Margaret Morris.
245. A Latin inscription.
247-8. Latin quotations. .j ^
249. A Letter from John Curious of Curious Hall to Mr. Thingum.
251-2. Sketches of Llanerchymedd and Bodedern Churches with
notes.
254. Englynion by Lewis Morris.
Daeth o Leyn eulyn a elwid — patrwm.
255. Englyn by Owen Gronwy to Dr. Richard Evans (?)
Doctor Ail Ifor ar ol yfed peth, etc.
255. Another Englyn by J. R.
Richard Evan Ian ai lonaid — o ddawn,
Engljmion by Lewis Morris.
Lladdodd defaid haid hudol — naw penyd.
256. Clodforwn, molwn filoedd, &c.
Englyn by L. M. upon Owen Gronwy's Englyn (above.)
Ith gymorth Gronwy iaith gymen — da rad
Dirydais fy awen
A diolch a rof am dwy 6n
A mawl i'r meddyg, amen.
257. Englyn by Lewis Morris.
Diffyg arian glan mewn gwlad — ar dlodion.
59. Notes by Lewis Morris.
261-2. Notes by Lewis Morris, on China.
263. A Note by William Morris on the discovery of the grave of
Pabo Post Prydain, with a copy of the inscription.
265. A Latin Englyn by Goronwy Owen when i6 yrs. old.
Devia, ad usque Davis, veluti
Vallata tenebris,
Nimc age salvaque sis,
lanua Cambrigenis.
266. A Translation of the above by Lewis Morris.
268. A Sketch of a gravestone at Nevern.
269. Inscription on a high pillar and cross at Nevern.
271. A Sketch of a stone seat ' Gorphwysfa Gybi,' half a mile
west of the town of Holyhead.
H
qS NATIONAI, lylBRARY OF WAIVES
MISCELLANIES— WELSH POETRY, &c.— continued.
p. 273. Notes as to aged persons having children.
275. A pencil sketch of some instrument.
276-8. Notes by Lewis Morris as to the growing of hops.
278. Copy of an inscription at Llanymawddwy Churchyard, 1748.
27^-281. Inscriptions at Dinmeirchion.
283. Inscription on stone at Bwlch y Clawdd, Maenclochog, 1742.
284-286. Recipes for various things.
287. Inscription on a stone in Llansadwrn Church, 1742.
289-310, Blank.
68-A. Sermons.
Williams MS. 273. Paper. 166x104. 388 pp. Calf.
l8tli century. Welsh.
A book of sermons in the writing of the Rev. Samuel
Williams, Rector of Llangynllo and Vicar of Llandvfriog,
Cardiganshire. He was the father of the Rev. Moses Williams.
Manv of his transcripts are in the Llanstephan Collection,
notably MS. 133. There is a list of the Sermons in the writing
of Moses Williams on p. 3. It is possible that they were
translations of English sermons, and were meant to be printed.
At the end of many of the sermons the words " per. and ap."
have been written in pencil, perhaps by some one who had
' perused and approved ' them for the purpose of printing.
Most of them were preached at Ll[anar]th and Ll[anin]a, on
several occasions between 1712 and lyiq. Page 109 was part
of a letter addressed to the Reverend Mr. Samuel Williams,
Vicar of Llan Dyvriog in Cardigan Shire, to be left at Mr.
Salathiel Evan's in lyammas Street, Carmarthen, South Wales.'
69-B. Aesop's Fables in Welsh.
Williams MS. 274. Paper. In an envelope. 19th cent.
A metrical version of a few of Aesop's Fables in Welsh
by the Rev. Morris Williams (Nicander) in the author's
writing.
(i). Dammeg Esop am y Llwynog a'r Grawnwin.
'Roedd unwaith Iwynog, yn y gwin-gynhauaf.
(2). Y Morgrugyn a Siongcyn y Gwair.
Ry"w dro, fel mae'r gair.
(3) Y Bytheuad wedi heneiddio.
'Roedd hen Pytheuad clustiog.
(4). Y Fen wichlyd.
Nid y rhai sy'n tuchan fwyaf.
Additional Manuscripts 69 — 71 99
AESOP'S FABLES IN WELSH— continued.
(5). Y mynydd mewn gwewyr.
Mi glywais nad peth rhyiedd.
(6) . Y Grange a'i fab.
Mi welais grange carfaglog.
(7). Y Ci a'r eysgod.
Lladrattodd Ci amaethydd.
(8). Y Ci, a'r Ceiliog, a'r Cadnaw.
Aeth Ci a Cheiliog unwaith yn gymdeithion.
Attached to the above is a printed poem by Pedr Mostyn,
entitled " Dafydd yn Fugail."
70-A. Notes on the Hebrew Bible.
Williams MS. 275. Paper. 170 X no. 232 pp. Half-
calf. i8tli cent. English.
This book contains notes on the interpretation of various
portions of the Hebrew Text of the Old Testament, by John
Williams, LL.D. (1727-1798) a native of lyampeter, Cardigan-
shire. He was a Nonconformist Minister at various places
and died on April 15th, 1798, in Canonbury Row, Islington.
A note on p. i states: "This MS. was interleaved in Leusden's
Hebrew Bible, edit. i2mo., 1701, in 2 quarto volumes which I
bought of Mr. Offor, Bookseller, Tower Hill, who told me he
bought it at the sale of the late Dr. Williams of Islington,
the author." On the same page appears the signature —
" J. Williams, January 24th, 1760. P. 2 vols." See also
p. 230. There are references to the Welsh version of the
O. T. on pp. 17, 124 and 148.
71-72A. Sermons.
Williams MS. 276-7. Paper. Vol. I, 402 + 110 pp.
167x100. Calf. Vol. II, 390 + 104 pp. 167x110. Calf
binding with stamp on cover and remains of clasps. 17th and
1 8th cent. English.
Vol. I contains sermon.s pp. 7-35, 45-73, 93-100, 317-348,
378-388. Extracts from Sherlock on Death, 273-310 (copied
in 1703). Edwards Preacher, 260-272. Dodwell re lyetters,
267-8. A Treatise on the Government of the Thoughts, 176-206.
Of ye Christian Life, 158-174. A Catalogue of Books, Dublin
1700, pp. 39-43, and genealogical data with reference to the
family of Dr. Charles Vaughan of Londonderry, who married
Dorothy, daughter of George Downame, Bishop of Londonderry
{oh. 1634) on the 6th Oct., 1631, pp. 86-89. There is also a
list of books on pp. 391-2, and some further notes as to Dr.
Vaughan on pp. 400 and 402.
112
100 National Library of Wales
SERMONS— continued.
After p. 390 a copy of the following book has been bound
in the volume : " The Whole Book of Psalmes : Collected into
English Meeter by Thomas Sternhold, John Hopkins, and others,
conferred with the Hebrew, with apt notes to sing them withall.
Printed for the Companie of Stationers. 1627. pp. viii + 102.
Vol. II, Accounts, pp. 1-6, 304-5, 370, 373, 376-7, 383-7,
Sermons, pp. 7-254. The remainder consists of blank leaves.
After p. 388 another edition of " The Whole Book of Psalmes,"
by Stemiiold and Hopkins. " Printed by the Printers to the
Vniversitie of Cambridge, 1628," has been inserted. The names
of Robert Norman and Charles Vaughan appear on p. 390.
These two MSS. were formerly Phillipps MS. 13245.
73-A. Sermons.
Williams MS. 278. Paper. 173 x 107. 292 pp. Boards.
17th cent. Welsh and English.
A book of Sermons in English and Welsh, preached at
Builth (1629), Ivlanafan 1629, 1630 and 1660, I/lanfihangel,
Abergwes^ai, Brecknock (1633). There is no clue to the auth-
or's name. He gives long L/atin quotations in both the English
and Welsh sermons.
74-A. Monumental Inscriptions.
Williams MS. 279. Paper. 168 X 135. 34 pp. Boards.
19th cent. English.
A Collection of inscriptions on tombstones and monu-
ments made by M. Louis in October 1840, in churches in
Denbighshire. Amongst the churches visited were Hen-
llan, Rhuddlan and Tremeirchion. Formerly Phillipps MS-
23843-
75-A. Sermons.
Williams MS. 280. Paper. 153x95. 508 pp. Half-
calf. Newly mended and rebound, with the addition of 32
pages found in the old binding. 17th cent. Welsh.
A book of Welsh Sermons written between June 27th,
1680, and April 24th, 1686. The sermons seem to have been
taken down by a member of the congregation as in many
cases, the name of the preacher ' Mr. E.' or ' Mr. Ev.' is given.
On p. 309 these words are written at the end of the sermon
' y bregeth ddiwaetha yn y bryn.'
Additionax Manuscripts 76 — 78 loi
76-A. Latin Monastic Treatises.
Williams MS. 281. Vellum. 149x107. 278 folios.
Bound in calf. 15th cent. Latin.
p. 1-253. Tractatus de tribus dietis.
255-460. Tractatus de tribus votis. Colophon : Explicit tractatus
multum notabilis cuiusdani fratris carthusiensis de tribus
votis monasticis, et praecipue de proprietariis.
461-467. Alphabetum monaclii studentis in scola dei, editum a fratre
thoma canonico regulari.
468-502. Tractatus de moribus puerorum editus a [erasure] poeta
laureate, postea papa pio secundo.
503-504. Metrum de diversis erroribus mundi.
504-505. De miseria status mundani.
506-508. Instructio hominis religiosi.
509-5 13. De elevatione mentis ad inquirendum sumnium bonum.
514-522. De verbo increato etemo et immense.
523-555. Recommendacio humilitatus.
77-A. Religious Poetry.
Williams MS. 282. 54 pp. 165 X 103. Unbound. i8th
cent. Welsh.
This is a fragment of a work by the Rev. William Williams,
Pantycelyn (1717-1791). It is in the author's writing and
does not seem to have been published.
78-A. Hymns.
Williams MS. 283. 148 pp. 167x102. Bound in
leather with brass clasp. i8th cent. Welsh.
This book contains hymns by Rev. W. Williams, Panty-
celyn, and in his writing. Some of the hymns were printed
(very inaccurately) by Dr. N. Cynhafal Jones in Vol. II. of
Giejcithiatt Williams Pantycelyn, 1891; others were published by
Williams himself in the Aleluia. Pp. 11-14 are missing. The
following notes have been written on p. 149. " This Book was
given me from Mr. Williams, Dolaugw>'nion, the executor of
the late Rev. J. Williams, Pant^'Celyn," and in a later hand
" Y mae yn ymddangos i mi fod y Uinellau uchod wedi eu
hysgrifenu gan fy mrawd ynghyfraith, y diweddar John
Griffiths, St. Florence, perchenog Pantyceljm, a gorwyr i'r
Perganiedydd. Josiah Jones, Machynlleth."
102 National I^ibrary of Wales
HYMNS— continued.
This and the previous MS. {^'j) were bought from the
Rev. Josiah Jones, whose wife was a descendant of the Rev.
W. WilHams, by Sir John WilHams, Bart.
A letter written to the Rev. WilHam Williams, Truro,
Cornwall, b}' his brother, the Rev. John Williams, of Panty-
celyn, dated Sept. 2ist, 1816, has been inserted in the MS.
79-A. Sermons.
Williams MS. 284. 168 pp. 150 x 98. Bound in parch-
ment. i8th cent. Welsh.
This book of sermons was apparently written by Robert
Hughes about 1710. The following appears on p. i, " Sum
e L/ibris Roberti Hughes, 7th. 5. 1710." Formerly PhiUipps
MS. 24817.
80-A. Choir Book.
Williams MS. 285. 176 pp. 147x100. Bound in
tooled leather with clasps. 17th cent. Latin.
A choir book of private prayers and responses for
special occasions. Written by Joannes de lyarasti in 1653.
81- A. Historical Notes.
Williams MS. 286. 300 pp. 147x92. Calf. 17th
cent. English.
The first part of this book (pp. 7-178) consists of notes
on various historical characters and an accoimt of the Kings
and Queens of England from William the Conqueror to Mary
Tudor. The rest of the book contains quotations from various
sources and historical notes. The name of ' John Elliot ' is
written on p. i, and that of ' John Williams ' on p. 300. The
book-plate of Col. R. R. W. Ellis is inserted on the inside of
the back cover.
82-A. Grammatical Notes.
Williams MS. 287. 126 pp. 89x140. Boards. i8th
cent. Latin and Welsh.
Pp. 3-103 consist of extracts from Dr. J. Davies's Welsh
Grammar, 1621, pp. 9-213. The rest of the book contains
notes by the Rev. Moses Williams on various Welsh words.
The book was formerly in the Shirburn Collection, Pressmark
I12.A.48.
Additional Manusckii'Xs 83—87 103
83-A. Interlude.
Williams MS. 288. 62 pp. 104x185. A paper roll
with a parchment covering. Welsh.
An interlude in which the chief characters are Warwig,
Tobit, Gabael, Raguel, Sara, Anna, &c. It is not complete.
The author's name does not appear, but on the last page there
has been written " William Hopkins tesd. Arthur Jones pook."
It may have been written by Arthur Jones.
84<-A. Hebrew Grammar.
Llanstephan MS. 289. 92 pp. 185x115. Cardboard
binding. 19th cent. English.
An analysis of Hebrew Grammar, probably in the writing
of WiUiam Probert (see Addit. MSS. 51-52B.)
85-A. Sermons.
Williams MS. 290. 80 pp. 163 x 100. Cardboard bind-
ing. i8th cent. Welsh.
This book contains a number of sermons preached at
Llanddowror and lylandilo between Nov. nth, 1753, and
Oct. 22, 1758. The sermons were probably preached by the
Rev. Griffith Jones, but there is nothing to show that they
were written by him in this book.
86-A. Music.
Williams MS. 291. 32 pp. 135x240. Paper cover.
19th cent. English.
A Collection of hymn tunes, with accompaniments ar-
ranged for the organ. The name ' Miss Hughes ' has been
written on the outside cover.
87-B. Pedigrees, Sheriffs of Denbigh, &c.
Williams MS. 292. 74 pp. 256 x 179. Cardboard bind-
ing. 19th cent. English.
This book was written by the Rev. Robert Roberts
{q.v. Add. MS. 88). It contains school notes (pp. 1-9,
33-45), and the following : Extracts from the Camb. Arch.
Journal (p. 10), from Harl. MS. 128 (p. 11-15). Testimonials
as to R. Roberts from (i) T. D. Wanlm, Ballarat, dated
May 19, 1874 ; (2) H. R. Nicholls, Ballarat, (3) J. N. WiUon
(pp. 16-18). Pedigrees of the famihes of l,lwydiarth and
104 Nationai. Library of Wai.es
PEDIGREES, SHERIFFS OF DENBIGH, &c.— continued.
Bachymbyd (p. 19), Glascoed, Emral (p. 20), Cerniogau,
Iylw>^n Ynn and Foxhall (p. 21), Plasyward, Llannerch and
Wynnstay (p. 22), Penybont and Boras (p. 23), Hafodunos
and Teirdan (p. 24), Chirk, Llanbedr and Plasyward (p. 25),
Penmynydd (p. 26), FitzHamon (p. 27).
p. 28. List of earls and barons of Chester.
29-33. List of Welsh poets in alphabetical order.
49. Sheriffs of Denbighshire with genealogical notes, from 154T
to 165 1.
Two draft letters probably intended for Sir J. Rhys have
been inserted in the book.
88-A. Autobiography of Robert Roberts.
Williams MS. 293. 598 pp. 238 X 159. Bound in Card-
board. 19th cent. English.
This book is the autobiography of the Rev. Robert
Roberts, born at Pandy Tudur, Carnarvon, in Nov., 1834,
died April, 1885. He entered the Carnarvon Training Col-
lege soon after it was started and subsequently went to St.
Bees. He was curate of Cwm, near St. Asaph, Bala and
Rug. He emigrated to Australia in 1863, and the journal
ends in March, 1863. Printed in the Welsh Outlook, June
1914. et seq.
89-B. Concordance.
Williams MS. 294. 990 pp. 202x126. Paper. Half-
calf. 19th cent. Welsh.
A Concordance of the Welsh Bible up to the end of
I Samuel, chap. 18., very neatly written by the Rev. Robert
Roberts {q.v. Addit. MS'S. 87 and 88).
90-91 B. Antiquities of Ancient Britain.
Williams MS. 295 and 296. Vol. I. 222 X 140. Paper.
Half -calf . 19th cent. English. Vol. II. 222 X 140. Paper.
Half-calf. 19th cent, English.
Both volumes have a printed title-page as follows :
" Antiquities of ancient Britain derived from The Phoenicians,
from the first traditional beginning, till the name of Britain
was changed to England ; and also, a short account of the
Saxons, as well as The Phoenicians, Greeks, and Romans ;
collected from ancient authors and authentic Documents.
By William Robinson, LI..D., F.S.A. &c."
Additional Manuscripts 90 — 95 105
ANTIQUITIES OF ANCIENT BRITAIN— continued.
The work was apparently prepared for the press but never
pubUshed. The volumes contain numerous original drawings
and a map of Europe. The book-plates of William Robinson,
IvIy.D. of Tottenham, and of Sir John Williams have been
fixed to the inside covers of each volume. The books were
written about 1846.
92-B. An Account of the Morris Family.
Williams MS. 297. 94 pp. 190 X 156. Paper. Boards.
1 8th cent. English.
This book contains an account of the family of Morris
of Piercefield in Monmouthshire, and of their connections in the
West Indies and in the United States. It would seem to have
been compiled about 1774, with additions of a later date.
Formerly Phillipps MS. 20138.
93-B. Syr Owain by S. R. Meyrick.
Williams MS. 298. 2-14 pp. 198 x 158. Paper. Boards.
19th cent. English.
A poem entitled ' Syr Owain ' by Sir Samuel Rush Mey-
rick. The scene is laid in Wales in the beginning of the 12th
century. Formerly Phillipps MS. 18839.
94-B. Inscriptions.
Williams MS. 299. 40 pp. 226 X 184. Paper. Boards.
19th cent. English.
A collection of inscriptions from mural tablets and grave-
stones in Glamorgan churches, viz. : Cardiff, St. John's,
St. Mary's, Ivlandough, I^eckwith, Michaelstone I^e Pit, Caerau,
Wenvoe, St. Lythans, St. Andrews, Cogan, Sully, Barry,
Porthkerry, Merthyr Dyfan, Cadoxton Juxta Barry, Michael-
stone Super Ely, St. George's, St. Bride's. Formerly Phillipps
MS. 18931.
95-B. Welsh Poetry.
Williams MS. :^oo. 212 pp. 215x170. Paper. Boards.
19th cent. Welsh.
A collection of Welsh Poetry copied by John Rowlands
for Sir Thomas Phillipps. P'ormerly Philhpps MS. 18555.
The original is Cardiff MS. 11, vol. ii. Pp. 23-35 of the
Cardiff MS. are omitted and the whole is very inaccurately
copied.
io6 National Library of Wales
96-B. Welsh Poetry.
Williams MS. ^01. 240 pp. 215x168. Paper. Boards.
19th cent. Welsh.
A collection of Welsh Poetry copied by John Rowlands
for Sir T. Phillipps from Cardiff MS. 13, formerly Phillipps
MS. 2586. Formerly PhilHpps MS. 23903.
97-B. Inscriptions.
Williams MS. 302. 54 pp. 211 x 177. Paper. Boards.
19th cent. English.
A collection of inscriptions from Churches in Carmar-
thenshire and Glamorgan, viz. : Swansea, Pontarddulais,
Bettws, Llandybie, Llanarthney, lylanegwad, Llangathen.
They were copied by John Rowlands and some of them were
inserted in his book, " Historical Notes of the Counties of
Glamorgan, Carmarthen and Cardigan, &c." Cardiff, 1866.
Formerly Phillipps MS. 22923.
98-B. Inscriptions and Notes.
Williams MS. 303. 100 pp. 168 X 103. Paper. Boards.
19th cent. English.
A collection of inscriptions from Churches in Pembroke-
shire with notes compiled by John Rowlands. Written in
pencil. The churches mentioned are lyudchurch, Amroth,
Cronwear, Cronw3'dd, Narberth, Robeston Wathen, Law-
haden, Wiston, Slebech, JVIinwear, Martletwy, Carew, Nash,
Cocheston, Upton, Penally, Gumfreston, St. Florence. For-
merly Phillipps MS. 24750.
99-B. Catalogue of Welsh MSS.
Williams MS. 304. 22 pp. 207x170. Paper. Boards.
19th cent. English.
A catalogue of MSS. in the lyibrary of the late Taliesin
Williams (Ab lolo). Some of these MSS. are now at lylanover.
Formerly Phillipps MS. 14117.
100-B. The Ancient and Modern Estate of the Principality
of Wales.
Williams MS. SOS- 168 pp. 195x152. Paper. Vellum
binding. 17th cent. English.
This is said to be the original MS. of Sir John Dodridge's
book " The History of the ancient and modern Estate of the
Principahty of Wales, &c.," published in lyondon in 1630.
Additional Manuscripts ioo — 104 107
THE ANCIENT AND MODERN ESTATE OF THE PRINCIPALITY
OF WALES— continued.
This MS. was written in 1604 and 1605. It does not contain
the preface which appears m the printed book, but in other
respects is very similar. It has the autograph signatures of
Thomas Martin and J. Hewlett on the inside cover. It was
given to the former by the Rev. W. Cradock, Rector of
Rickinghall, Suffolk.
101-B. Llandafi Diocese Book.
Williams MS. 306. 84 pp. 205x162. Paper. VeUum
cover with boards. i8th cent. English.
This book contains a list of the dignitaries and clergy of
the Diocese of lylandaff, the livings and dates of institutions,
and the patrons. It was probably written about 1769. There
are indices to the livings and incumbents, and rentals of
the revenues of the see. Formerly Phillipps MS. 18925.
102-B. The Urinal of Physick.
Williams MS. 307. 464 pp. 225 x 185. Paper. Cloth
binding. 19th cent. English.
This is a transcript of Addit. MS. 48, made by G. H. H.
in 1875-6. The original MS. belonged to Mr. Alfred Cope-
land of Watford, who presented it to the transcriber on the
completion of his task (p. 425). The book also contains a few
notes as to Robert Recorde (p. 10), Andrew Borde (pp. 425-6).
103-104 B. Heraldry and Pedigrees.
Williams MS. soS-g. Vol. I., 350 pp. 199x156. Calf.
17th cent. English.
This volume contains a catalogue of the Knights of the
Bath made by Henry VIII in 1509, also of the Knights Ban-
nerets together with their coats of arms " as also the coats,
crests, quarterings and marriages of divers others of the
nobihtie and gentry of this Kingdome." Collected by WilHam
Style.
A table of all the surnames in the book with their coats,
crests and quarterings.
An account of the arms in the Parlor Window at Newnham
Padox in Warwickshire, and at Coughton and Chesterton; an
accoimt of Kenilworth, Tamworth, Warwick, and Maxstoke
Castles ; Epitaphs from the Church of Stratford, including
io8 National Library of Wales
HERALDRY AND PEDIGREES— continued.
those to Susanna Hall and Shakespeare ; inscriptions on tombs
in Monkskirby, Shuckborough, Long Ichington, Eniscote,
Weston, Aston, Sutton, Solihull, Coughton, Badsley-Clinton,
Alcester, Wootton Wawen, Hill Morton, Astley, St. Mary's
Warwick, St. Michael's Coventry, Colshill, Packington Magna,
VUenhall and Knoll.
A Treatise on the right of bearing Arms.
A I/ist of the gentry of Nottingham with their coats of
arms.
Vol. II. 344 pp. 201 X 153. Paper. Calf. 17th cent.
English.
This volume contains (i) the names and arms of the
nobility and gentry of Warwickshire arranged alphabetically.
(2) The arms of the ancient and modern nobility and
gentry of Wales, (p. 205).
(3) The Conquest of Glamorgan by FitzHamon and his
Knights, (p. 247).
(4) Bernard Newmarch (p. 255), and other Lords Marchers.
(5) Roderick the Great (p. 260).
(6) The pedigree of the Sitsylts, Earls of Salisbury and
Exeter (p. 264); of the Egertons, Earls of Bridgewater (p. 267);
of Francis Browne, Viscount Montague (p. 269) ; of the Her-
berts (pp. 27c -272) ; of the Arimdels (p. 273) ; of the Lord
Sturton (p. 275) ; of the Stradlings (p. 279) ; of Sir Trevor
Williams (p. 282) ; of William Lewis of the Van (p. 283) ; of
the Morgans (p. 285).
(7) The Order and Institution of the Round Table (p. 289).
(8) Of the magnificence and Bountyfulhiess of King
Arthur (p. 293).
(9) Camilet in Somersetshire (p. 294).
(10) The Genealogy of Charles II (p. 298) ; of the Duke
of Norfolk (p. 300) ; of the Duke of Albemarle (p. 306).
(11) Index Nominum (p. 313).
These two volumes were written by William Style about
1656 to 1661. They bear the book-plate of Alex. Deuchar,
seal engraver, Edinburgh. Formerly Phillipps MSS. 20841
and 20983.
Addition-al Manuscripts 105 — 109 109
105-B. Tenby Court Roll Book.
Williams MS. ^10. 416 pp. 210x170. Paper. Boards.
19th cent. Latin and English.
This volume is a transcript of the Court Roll Book of
Tenby, Pembrokeshire. It covers the period from 1606 to
1617. The copy was apparently made by Sir T. Phillipps
himself. Formerly Phillipps MS. 15954.
106-B. Life of Edward Lhwyd.
Williams MS. 311. 152 pp. 197x164. Paper. Card-
board. i8th cent. English.
" Memoirs of the Life of Edward Lhw^^d, A.M., F.R.S.,
formerly of Jesus College, and Keeper of the Ashmolean
Museum in the University of Oxford." It was drawn up by
W. Huddesford before 1760, and was printed in the British
Remains by the Rev. N. Owen, 1777.
A few leaves containing extracts from Ashmolean MS
g. 38 have been inserted in the book.
107-B. Letters of the Rev. Edward Owen.
Williams MS. ■;>;12. 72 pp. 198x160. Paper. Boards.
19th cent. English.
This volume contains copies of letters addressed by the
Rev. Edward Owen of Warrington to the Rev. John Williams
of Llanrwst, between Nov. 15, 1789, and March 8th, 1805.
They contain many interesting references to Goronwy Owen.
108-B. Miscellaneous Papers.
Williams MS. 313. 156 pp. 210 x 122. Paper. Boards.
19th cent. English.
This volume contains a large number of odd notes on
various subjects by Edward Jones (Bardd v Brenin), together
with a few letters addressed to Jones by Hugh Rowland and
a copy of some verses by Dr. Home, Bishop of Norwich.
Formerly Phillipps MS. 18076.
109-B. Miscellaneous Papers.
Williams MS. ^14. 152 pp. 208x165. Paper. Boards.
19th cent. English.
A collection of letters and notes pertaining to Edward
Jones. Amongst them are letters from John Evans of
Erbistock with a list of subscribers to one of Jones's
no Nationai, IvIbrary of Wales
MISCELLANEOUS PAPERS— continued.
books (p. 47) from David Thomas (Dafydd Ddu Kryri), dated
29th March, 1800 (p. 51) and from A. Ryder of Dartmouth
(P- 57)-
An account of Canii dan tared in Merionethshire with a
fragment of the song used (pp. 74-5).
A collection of englynion by Sir Owen Meurig, William
Middleton, William Bvrchenshaw, Morris Kyffin, Edward
Kyffin (pp. 85-6), and Ellis William o Lanuwchllyn (p. 94).
Pennillion (p. 103). Bedd argraph Robert o Ragad (p. 107);
Marchogion y Brenin Arthur (p. in), and an Index of the
Pieces in Queen Elizabeth's Virginal Book (p. 121). Formerly
Phillipps MS. 17,739.
110-B. Extracts from Giraldus Cambrensis.
Williams MS. ■^1^. 18 pp. 205x163. Paper. Boards.
19th cent. English.
A translation of chapters 11, 12, 13, and 16 of Giraldus's
Topography of Ireland, and of chapters 10 and 12 of his
Description of Wales. Formerly Phillipps MS. 23,510.
111-B. Miscellaneous Notes, Poetry, Folklore, &c.
Williams MS. 316. Paper. 196x160. Part I, 46 pp.
Part II, 62 pp. Boards. Early 19th cent. English and
Welsh.
Two note-books bound in one cover containing mis-
cellaneous notes by Edward Jones, Bardd y Brenin, also a few
loose leaves. Formerly Phillipps MS. 17740.
Part I—
Englyn on inside cover.
Dyma wlith y gwenith gwyn, dyma'r bir. H. Morris.
pp. 1-8. Contents of the Red Books of Hergest.
8. Dau englyn a gant Cynddelw o Lyfr Coch Hergest.
Balch ei fugunawr, ban nefawr ei lef.
9-12. List of poets with dates, &c., from Plasgw3m MS. 30.
13. Rules for the management of the household of Leoline de
Bromfield from the Red Book of St. Asaph.
15. An account of George Owen, eldest son of George Owen of
Henllys, ob. 13 May, 1665.
16. An account of Archdeacon Prys,
17. An account of Edward Richard, YstradJMeurig.
Additional Manuscript hi
III
MISCELLANEOUS NOTES, &c.— continued.
p. TQ. An account of Robert Vaughan of Hensrwrt (1592-1666),
from Plasgwyn MS. V. 24, and Edward Lhiiyd.
20. A Note as to Evan Evans, Teuan Brydydd Hir, bom ist
June, 1731, died 12th August, 1788.
22. Description of St. "Winifred's Well.
27. A note as to the Sebright MSS.
28. A note as to a MvS. written by John Jones, Gellilyfdy, with
additions by John Griffith of Cae Cyriog,
32. A coloured sketch of ancient painted glass at Llanrychwyn,
Denbighshire.
33-4. Translations of Welsh poetry.
35. Notes as to various place-names.
39-41. A list of Caerydd and other place names.
Caer Rhuddyn, Caer Berwyn . . . Rhyd y bedd, Rhuddlan.
44-5. Miscellaneous notes re Cadrod Calch fvnydd, Caswallon Law
Hir, Braint Hir, &c.
46. Copy of inscription at Llangadwaladr as deciphered by
William Morris in 1762.
Rhiw yr Barfau yn agos i Dowvn, lie mae nhw 3m dweid
y lladdodd Brenhin Arthur Rhilta Gawr.
Part II—
1-4. Dafydd ap Edmwnt and the Carmarthen Eisteddfod.
5. Llyma iiii mesur at cerdd dant crwth.
6. Bars of music on the tomb of Humphrey Lloyd.
7-8. Characters on the bells at Towyn, Mer., with sketch.
9. Inscriptions on Cadvan's stone.
11-12. The rivers of Cardiganshire, from Panton MS. 10.
12-13. Other rivers in England and Wales.
14. Trigfanau'r pymtheg Uwyth, &c., from Panton MS. 11.
16. An account of Rowland Wynne alias Whyte.
17-18. A note as to the birch tree in Welsh folk-lore.
19. A note by R. D. on the " Awenyddion,"
20. " Yn yr hen bias yn Nannau ir oedd lie wedi weithio ar
waith ffenestr ym mur y neuadd oddifewn lie i byddai'r
Brenhinfardd yn eiste neu'r CyfF Cler."
Altitudes of various moimitains.
21. Inscription in Dimeirchion Church, Flintshire.
22. The tale of the enchantment of Einon ab Gwalchmai of
Trefeilir.
23. A note on Gwalchmai ab Meilir.
24-28. Another tale as to Einion ab Gwalchmai and his great leap
at Aber Nodwydd, with the poetry:
Eingian am galwan', fo'm gwelir, amgylch/
112
National Library of Wales
MISCELLANEOUS NOTES, &c.— continued.
p. 29. Extract from the MS. of Simwnt Vychan as to Erw'r Ben-
glog and Rhyd y Crogwr, Llanelidan.
30. Notes as to Bere and Harlech Castles.
32-41. An account of Merionethshire by Robert Vaughan, printed
in Camb. Reg. I, 188, 192.
42. Notes as to Eelwys Glominog on the summit of Arenig fawr,
Sarn Helen, and Dolwyddelan Castle.
43. Dryll o Gywydd yr oedran.
Tri oedran hoywlan helynt. Dr. Sion Cent.
44. Coloured drawing of a bronze celt found in a turbary in
Anglesey.
45. Notes as to Gildas and Nennius.
46. Notes as to William de Ereos, Rhys, Prince of S. Wales, and
an accoiuit of a Cross in the Churchyard at Gwyddelwem
with the inscription upon it.
47. A note from the Panton MSS. as to the various copies of
" Trioedd ynys Prydain."
48. Extract from a letter written by Ed. Lhuyd to Robert
Davies, dated Sept. 22, 17 10, with an account of ' Glain
neidr.'
49. Notes on place names : Llys Mcirion, near T/langelynin.
Rhiwfelen in Llanegryn, and the grave of Gwell, one of
Llywarch Hen's sons,
50-51. List of Bards with dates.
52. An account of various bards, lolo Goch, Rhys Goch Eryri,
&c., taken from Rev. E. Evans's papers.
54. The names of the principal men (16) that kept Harlech
Castle against Edward IV.
55. Notes as to MSS.
A note as to Dafydd ap Gwilym from E. Evans's papers.
"There was alive A.D. 1572 an old woman who had
seen a person that had conversed with Dafydd ap
Gwilym. He was tall and slender. His hair was of a
yellowish colour, long and curled, ornamented with
chaplets and silver rings."
56-62. Notes as to Gruffudd ap Llywelyn ap Gwrgant, Caer Wyddno,
seven miles westward of Aberystwyth, King Lucius,
Dr. Davies, Mallwyd, Sir Howell y Fwyall, Sir David
Gam, the ' breuan din foel,' Einion offeiriad, lolo Goch,
Elidir Mwynfawr, and many Welsh poets.
The loose papers contain :
Englynion by Dafydd ap Edmwnt in Owen Mjrfyr's writing,
(i) Pysgotta wr pais gwtta rydd.
{2) Myn y Crwys sydd ar y dail gwial, he, he !
List of the 15 Tribes.
The tale of Gwenllian, daughter of Ednyfed Fychan and
Einion ab Gwalchmai.
Additionai, Manuscripts 112, 113 113
112-B. Miscellaneous Notes, Poetry, &c.
Williams MS. 317. Paper. 224 x 130. 220 pp. Boards.
Early 19th cent. English and Welsh.
A collection of odd papers bound together, mostly notes
by Edward Jones and his friends. Formerly Phillipps MS.
17741.
p. I . Cywydd a barodd Dafydd ab Gwilym bencerdd (nid y bardd
o'r Deheudir) ei wneuthiir i ofyn Telyn gan Edward Sirk
pencerdd o Delynior ; y gwr hefyd yn ei amser a ddug
yr ariandlws.
Y cerddor ifanc ir-ddoeth. H. Reinallt.
4. Cywydd i ofyn Telyn gan Ifan ab Dafydd, a ganodd Gweirful
ferch Guttyn, Tafarnwraig Talysarn.
Gweirful wyf o gwr y Ian
o'r fferi He orhoff arian.
*****
Minnau roddwn i Ifan
Rost a medd os daw i'r man
A'i groeso pan gano'r gog
A'i ginio er dwy geiniog.
The preceding poems were sent to Edward Jones by William
Owen Pughe with a note as to the latter — " I copied the
above poem thinking you would like it being the produc-
tion of a jolly landlady of the sixteenth century."
6-64. Various memoranda as to music.
66. A letter as follows : " I,ady Eglintenne is happy to inform
Mr. Jones that he is to be appointed Harper to ye Prince
of Wales."
67-220. Various notes, scraps of music and cuttings from books
and newspapers.
113-B. The Triads and Miscellaneous Notes, &c.
Williams MS. 318. Paper. 198x136. 348 pp. Half-
bound calf. Early 19th cent. English and Welsh.
This manuscript was written by Hugh Maurice, the
nephew and amanuensis of Owen Jones (Owain Myfyr).
It contains several well executed drawings by Maurice.
p. I . Notes with a drawing of Llwyndedwydd, Maurice's residence.
5-163. A Translation into English of the Triads in the Myfyrian
Archaiology (2nd ed., pp. 400-411). Twenty nine of the
126 have not been translated. Notes have been added
in some cases by the translator and subsequent posses-
sors of the book. There are drawings of Stonehenge
(pp. 42, 44), Tomen y Mur (p. 47). On p. 48 a letter dated
March 15th, 1821, sent to the North Wales Gazette has
been copied. This letter contains an interesting account
of the destruction of a collection of sepulchral urns at a
farm called Llys Dim, the property of Joseph Huddard,
between I,lecheiddior and Dolbenmaen, Carnarvonshire.
I
114 Nationai, I^ibrary of Waives
THE TRIADS, &c.— continued.
p. i68. Engl5mion on the death of George III.
Ein Sior i'n goror a gaid — yn addfwyn. F. Edwards.
169-173. Extracts from Hutchinson's 'Cumberland.' vol. II, with
copies of inscriptions.
176. A Translation into Welsh of a few lines from Thomson's
Winter.
178-9. Englynion ar gladdedigaeth Jolm Jones, Glanygors,
Mehefin 5, 1821. [Chester Chronicle, 15 June, 182 1).
O ddydd i ddydd y bydd heb wad — i ran.
T. Jones (Bardd Cloff).
180-1. Extract from Stevenson's History, vol. II, p. 701.
182-3. Translation of extracts from Y Greal (1805).
184-6. Various extracts.
187. Tri bydr Havren.
Caswallawn pan aeth i waeth DigoU a Uu Cymbria
gantaw, &c.
195-7. Hanes goganus Sessiwn yn Nghymru.
A fuoch chwi erioed mewn Sessiwn yn Nghymru.
/. Jones, Glanygors.
214-221. Translation from Llywarch Hen by W. Owen with notes.
223. A Note on Adam de Francton with a copy of the inscription
on his tomb at Wyburton Church.
228-237. A Translation of the Preface to lyegonidec's Celto-Bretonne
Grammar.
242. A drawing of Llan Michael yn y Rhug.
258-265. A Translation of a part of the Gododin.
267-271. Extracts from Caesar.
273. A Note on Renaud de Brechan, Viscount de Padouse, who
married in 1285 a daughter of Llewelyn, Prince of Wales.
275. A Sketch Map of the district around Snowdon.
287-297. Extracts from Caesar.
298-9. Extract from the Chester Guardian, 11 Dec, 1823, containing
an account of Negroes at Goree, Africa, who spoke a
language similar to Welsh and could make themselves
intelligible to some Welsh soldiers stationed there.
301-6. The method of drawing landscapes, &c., by help of a Camera
Obscura.
312-3, 316, 319, 334, 336-346. Various Extracts,
114-B. Assise Rents of Tindaethwy.
Williams MS. 319. Paper. 217x155. 64 pp. Vellum
binding. 17th cent. English. Formerly Phillipps MS. 20418.
" A Rent roole or Rowle of all and Singular Rents of
Assisse, otherwise called Cheife rents of the free Tenements,
yearely, within the comot of Tindaithwy in the County of
Additional Manuscripts 114 — 117 115
ASSISE RENTS OF TINDAETHWY— continued.
Anglesey as afforesaid, composed and made the 22nd day of
October, 1649. By the Oath of Rich. Winn of Treffos, gent.,
John Walley, Cremlyn, gent., Row. Jones, gent., Kadwaledr
Row. of Ivlandesilio, gent., Hugh Jones of Pentraeth, gent.,
Wm. ap Rich. Arthur, gent.. Rich. Thomas, PwUgwmbill,
Row. David of I^landisiHo, gent., Wm. ap Rich. Williams of
Ivlanddyfnan, gent., Ellis lyloyd of lylandegfan, gent., Lewis
ap Wm. Owen of Pentraeth, gent., Tho. Jones of the same,
gent.. Rich. Parry of the same, gent., Edward Griffith of Math-
afarn, gent., Thos. Jones of the same, gent., and Evan I^ewis
of Pentraeth, gent."
The commote is divided up into villes and gweliau, and
the names of the tenants and their holdings given.
115-B. Antiquitates Parochiales Insulae Monae.
Williams MS. 320. Paper, 211 X 159. xii+156 pp.
Half calf. i8th cent. Latin.
This is a copy of a work on the parishes of Anglesey
by Rev. Henry Rowlands, author of Mona Antiqtia, and
other works. This copy was transcribed by one G. M. in
1726. The contents of this book were printed with a transla-
tion in the Arch. Camb., ist Series, vols. I-IV. At the end
(p. 143) there is a tract entitled ' Bellum Mariscum ' which
is not published in the Arch. Camb. Formerly Phillipps
MS. 2585.
116-B. Welsh and Oriental Languages.
Williams MS. 221. Paper. 226x188. 42 pp. Boards.
19th cent. English.
An Essay on the Connection of the Welsh and Oriental
Languages by Ferrar Fenton of Mappletou, Ashbourne,
Derbyshire. Formerly Phillipps MS. 20998.
117-B. English Poetry.
Williams MS. 322. 223 X 183. 176 pp. Half calf bind-
ing. 19th cent. English.
A collection of English Poetry on miscellaneous subjects.
Bole-Hill trees, Derbyshire (p. 21), Evening walk in Bengal
(P- 53). a Ballad on the Battle of Hastings (p. 117). Book-
plate on inside cover with motto * Fortis in arduis'
12
ii6 National Library of Wales
118-6. Pedigrees.
Williams MS. 323. Paper. 230x176. 138 pp. lyimp
leather binding. 19th cent. English.
A collection of Pedigrees formed by Sir John Maclean
about 1892-1894.
p. 59. A Transcript of a part of Glamorganshire Pedigrees edited
by Sir T. Phillipps, Bart., 1845.
61. Stradling of St. Donats.
66. Bavent of Sussex and Surrey.
68. Descendants of Henry III.
70. Le Despenser.
74. Descendants of Sir John Daunstay.
y6. Hungerford.
Also some loose papers and letters.
119-B. Dissertatio de Bardis, Buchedd Gr. ap Cynan, Nennius.
Williams MS. 324. Paper. 225x152. 204 pp. Calf
binding. 19th cent. Welsh and English.
This book contains various transcripts by Hugh Maurice
made from 1799 onwards.
p. I. Drawing of a Castle on a hill.
Englyn i'r A wen.
Nef-ferch hynaf , wreichionen — athrylith. Bardd Nantglyn.
3-21. A Translation into English of the Dissertatio de Bardis by
the Rev. E. Evans.
In a note on p. 21 Maurice states, " Poor Davydd
ddu was drowned in the Cegyd, on his return from Ban-
gor, when he took this translation with him, which I
believe he intended for some purpose to translate into
Welsh."
22-106. Buchedd neu Hanes Gruffudd ap Cynan o hen Lyfr Sr Rich.
Gwjmn o Wydir, transcribed by H. Maurice from Panton
MS. 26, p. 75. This text was printed in the Myfyrian
Arch., 2nd ed., pp. 721-734.
109. Englyn i Hugh Sion.
Huwcyn Sion taw son a swnio, — Uawer. E. Morris.
no. Englynion (4) i Peter Maurice, Tyddyn Tudur.
Peter mae'r arver gen i — wneud caniad. T. Edwards.
III. Englynion (2) i Bont Llanvihangel Glyn Myvyr.
Moliant am bont i'r mulod, — a godwyd. H. Maurice.
113-151. A Translation into English of Buchedd Gr. ap Cynan by
Maurice, completed on 22 May, 18 17, and printed in the
Bangor Gazette (p. 151).
152-201. A Translation of Nennius by Rowland Jones Maurice, JiUy
4, 1817 (p. 201).
Additional Manuscripts 120 — 122 117
120-C. Monumental Inscriptions in North Wales.
Williams MS. 325. Paper. 248x154. 452 pp. Half
calf, igth cent. English.
A collection of Monumental Inscriptions in North Wales
copied in 1851 and 1852 by John Baylis of Bengworth for Sir
Thomas Phillipps, Bart. Formerly Phillipps MS. 18010. The
book contains copies of inscriptions in the following places :
p. 1-53. Llanrwst.
65. Llanbedr, Carnarvonshire.
73. Caerhun, Carnarvonshiie.
83. I/langelynin, Carnarvonshire,
91. Penmachno, Carnarvonshire.
102. Dolwyddelen, Carnarvonshire.
no. Bettws y Coed, Carnarvonshire.
120. Conway, Carnarvonshire.
156. Gyffin, Carnarvonshire,
167. Llansantfiraid, Denbigh.
180. Eglwysfach, Denbigh.
199. Llanddoget, Denbigh.
208. Trefriw, Carnarvonshire.
217. Llanrhychwyn, Carnarvonshire.
220. Llangwstenin, Carnarvonshire.
228. Lflandrillo, Carnarvonshire.
283. Beaumaris, Anglesea.
331. Llanfaes, Anglesea.
343. Ivlanfaglan, Carnarvonshire.
351. Llandwrog, Carnarvonshire.
121-C. Zoology of Swansea.
Williams MS. 326. Paper. 228 X 190. 360 pp. Vellum
Boards. 19th cent. English.
A catalogue and notes of the Fauna of the neighbourhood
of Swansea by ly. ly. Dillwyn. Commenced June 1849. ^^^
book has an Index.
122-C. Cyfrinach Beirdd Ynys Prydain.
Williams MS. 327. Paper. 234 x 170. 262 pp. Calf,
19th cent. Welsh.
A transcript of Cyfrinach Beirdd Ynys Prydain made by
Hugh Maurice at Greenwich in 1801 (p. 229). It answers
to pp. 1-171 of the printed text in the 1829 edition, but there
are many variants in the orthography.
pp. 232-4. Llyma ddau lythr vu rhwng Sion Mawddwy a Meurig Davydd
oblegid Barddoniaeth o lyvr Morgan Llewelyn o Gastell
Ned(), a minuau Hugh Maurice ai sgrivcnais o lyvr leuan
Brydydd Hir, offeiriad, Hydrev 24, 1802.
li8 National IvIbrary of Wales
123-C. Sheriffs of Cardiganshire, &c.
Williams MS. 328. Paper. 227 x 175. 338 pp. Half-
bound leather, igth. cent. English.
A manuscript written by J. R. Phillips, Ab Geraint, of
Cilgerran, author of Memoirs of the Civil War in Wales, and
the Marches, etc. (1844-1887). Formerly in the PhilHmore
Collection (d. 11).
pp. 9-15, and 27-8. Extracts from Lewis Dwun's Heraldic Visitations
of Wales.
67. Return of the Estate of David Jenkins in Cardiganshire in
1644.
69-88. Collections and extracts relative to Judge David Jenkins
of Hensol.
139-200. An Account of the Sheriffs of Cardiganshire with a list and
notes down to 1838. This work was afterwards ampli-
fied and printed in 1868.
234. A List of Printed works on Welsh Heraldry.
235. A List of Possessors of MSS. Collections of Pedigrees.
236-8. Extracts from Hoare's Giraldus.
239-279. Transcript of the Introduction to the Heraldic Visitation of
of Wales, by Sir S. R. Meyrick.
315-321. An Accoiont of the Cardigan Provincial Eisteddfod held in
August, 1866.
322. A printed broadsheet dated Cardigan, August i, 1866, with
some verses on J. R. Phillips.
124-C. The Charter of North Wales.
Williams MS. 329. Paper. 206x160. 12 pp. Card-
board case. 19th cent. Latin.
A copy of the Charter of North Wales granted by the King
on the 3rd of March, 22 Henry VII, taken from the MS. of the
Rev. Evan Evans, Curate of Llanfair Talhaiarn. It belonged
to Edward Jones who has crossed out the reference to Evan
Evans and inserted the words " From an ancient manuscript
in the possession of Mr. Edward Jones." Formerly Phillipps
MS. 25950. The book is labelled on the back " Peerage Case
Proceedings 1767," but it does not at present contain that
document.
125-C. The Life of Gruffydd ap Cynan.
Williams MS. 330. Paper. 235x180. 74 pp. Stiff
paper cover. I^ate i8th cent. English.
A translation of Buchedd Gruffudd ab Cynan, A note
on the first page states that the Life of Gruffudd ab C>'nan was
" written originally in Welsh and copied A.D. 1683 from a
Additional Manuscripts 125 — 128 119
THE LIFE OF GRUFFYDD AP CYNAN— continued.
MS. at Plas y Ward, and now first translated into English."
Formerly Phillipps MS. 25782. The MS. also contains various
loose papers written by Edward Jones, Bardd y Brenin, and
amongst others the following :
" The purse of that renowned Hero, Owen ab Gruffydd
Vaughan, Baron and Lord of Glyndyfrdwy, who died in A.D.
141 5. Besides this Purse, his Helmet, and Coat of mail, were
preserved with great veneration, until within these few years
at a farmhouse near Sycharth, the palace of Owen. The late
Mr. Owens of Llwyndedwydd made me a present of this curious
relick of that warrior ; and, I am happy in having it in my
power to present it to Colonel Salisbury Vaughan of Rug, his
heroick descendant and possessor of Glyndwr's territory. Ed-
ward Jones, the Bard."
126-C. Pedigree of Sir William Jones of Castellmarch.
Williams MS. ^;^i. Paper. 213x170. 20 pp. Boards.
19th cent. English.
A Pedigree of Sir William Jones of Castellmarch, Carnar-
vonshire, drawn up by Sion Cain of the town of Oswestry, and
finished 30th July, 1630. This copy was made in 1862 from
an illuminated pedigree with the arms in the Library at
Middle Hill. Formerly Phillipps MS. 23892.
127-C. Miscellaneous Extracts.
Williams MS. 332. Paper. 234 X 157. Cardboard Case.
19th cent. English.
A Case containing various cuttings and extracts made
by Edward Jones. Formerly PhilHpps MS. 24720.
128-C. Geiriadur Ysgrythyrol Charles, Account of Puritan
Divines.
Williams MS. 333. Paper. 240x184, 160 pp. Half
Calf. 19th cent. Welsh and English.
This book contains two separate works.
I. The additions to the second edition of the Bible
Dictionary (Geiriadur Ysgrythyrol) written by Thomas
Charles of Bala. The whole of this part of the volume
(folios 1-59) is in Thomas Charles's writing.
II. At the other end of the book (f. ygb-64a), An Ac-
count of the early Puritan divines in Wales. Much of this
also is in Thomas Charles's writing. It is of considerable
120 National Library of Wales
GEIRIADUR YSGRYTHYROL CHARLES, ACCOUNT OF
PURITAN DIVINES— continued.
historical importance, and is apparently the main source of the
statements made by Thomas Charles in his biographies of
Wroth and Walter Cradock in the Trysorfa Ysprydol. The
author's name does not appear, but he was personally acquain-
ted with Walter Cradock's daughter Eunice, so that he probably
wrote early in the i8th century. He gives a lengthy account
of the Rev. William Wroth, fol. ygb, Robert Powel, Vicar of
Cadoxton, Neath, f. 756, Walter Cradock, fol. 73a, and the
Rev. Rees Prichard, the Vicar of lylandovery, fol. 656.
129-C. Arms of Welsh Families.
Williams MS. 334. Paper. 230 X 180. Half Calf. 18th
cent. English.
A book containing drawings of the coats of arms of
about 215 Welsh families. There are Indices at pp. 69
and 8y. The book formerly belonged to Sir William Betham,
Ulster King of Arms. It afterwards came into the pos-
session of Sir Thomas PhilUpps, and was numbered PhilHpps
MS. 15288.
130-C. Llangennech Churchwardens' Account Book.
Williams MS. 3SS- Paper. 225x185. 146 pp. Vellum
Boards. 19th cent. English.
The account book of the Churchwardens of Llangennech,
Carmarthenshire, from 1828 to 1869. The book also con-
tains many loose papers.
131-C. Influence of Welsh Traditions on European Literature.
Williams MS. 336. Paper. 233 x 188. 164 pp. Boards.
1837. English.
An Essay on the Influence which the Welsh Traditions
have had on European loiter ature, being the subject proposed
for a prize by the Cymreigyddion Society in the year 1837
by ' Pren Tanllyd.'
This was the essay of one of the unsuccessful com-
petitors at the Abergavenny Eisteddfod in 1838. It is
lettered on the outside " Welsh Literature MS. S.R.M."
It was formerly in the Library of Thomas W. King, F.S.A.,
of the College of Arms and has his book-plate on the inside
cover.
Additional Manuscripts 132 — 135 121
132-C. Welsh Interlude.
Williams MS. 32y. Paper. 229x180. 248 pp. Boards.
1889. Welsh.
An Interlude by Ellis Roberts (Elis y Cowper) copied by
W. Roberts (Gwilym Cowlyd) " o lyfr Robin Delynwr."
The characters are Tameinia, her daughter Teresia, their
steward Argulus, who eventually marries Teresia, Crintach y
Cybydd, Howel Feddal, IVIr. Cnafri, &c.
133-C. Bishop Humphreys's Additions to Wood.
Williams MS. 338. Paper. 198x160. 44 pp. Card-
board case. i8th cent. English.
" Papers Original MSS. : Sent by Bishop Humphreys
then of Bangor to Mr. A. Wood, now in the Hands of
the Rev. Dr. Kennet, Bishop of Peterborough." These
additions to the Welsh Biographies in Wood's Athenae
Oxoniensis were incorporated in the third edition, see also
Cambrian Register, 1795, p. 155. Formerly Phillipps MS.
28126.
134-C. Index to Welsh Records.
Williams MS. 339. Paper. 232x180. 58 pp. Half
calf binding. 1737. Latin.
An Index to Welsh Records compiled by Owen Davies
in 1737. There is nothing to indicate where these records
were located, and in most cases the details given are meagre.
The Index covers part of the reigns of Henry VII and Edward
VI. Formerly Phillipps MS. 6819.
135-C. English Poetry.
Williams MS. 340. Paper. 262x212. Half calf bind-
ing. i8th cent, English.
This book contains eleven printed tracts of poetry pre-
ceded by 28 pages of manuscript poetry. The subjects of the
poetry are : Tintern Abbey, Llanthony Abbey, Netley Abbey,
and Glastonbury Abbey. The book belonged to J. Wathen
in 1799, and the poetry was probably written by him. Sub-
sequently the book belonged to Thomas Bird, F.A.S., whose
book-plate is on the inside cover.
122 National Library of Wales
136-C. Pedigrees of Bishops. Vol. I.
Williams MS. 341. Paper, 247x200. Boards. 19th
cent. English.
This volume contains pedigrees and notes relating to the
Bishops of the following sees : Canterbury', St. Asaph, Bath,
Bangor, Bristol, York and lyichfield. They were probably
drawn up by Francis Townsend, Windsor Herald, but are of
very little value, most of the information being obtained from
ordinary printed sources. Formerly Phillipps MS. 6540.
137-C. Pedigrees of Bishops. Vol. II.
Williams MS. 342.
This volume contains the pedigrees of the Bishops of
London, Norwich, Oxford, Peterborough, Rochester, Salis-
bury, Winchester and Worcester, Some loose papers are
inserted in the volume including a list of bishops educated at
Cambridge, and further notes on some Archbishops of Canter-
bury.
138-C. Pedigrees of Bishops. Vol. III.
Williams MS. 343.
This volume contains the pedigrees of the Bishops of
Chichester, St. David's, Ely, Exeter, Gloucester, Hereford
and Llandaff.
139-C. Pedigrees of Bishops. Vol. IV.
Williams MS. 344,
This volume contains the pedigrees of the Bishops of
Canterbury, Durham, Carlisle, Chester, Lincoln and others.
All the volumes are similar in size and binding to Vol. I,
and formed together Phillipps MS. 6540.
140-C. Catalogue of the Library of Theophilus Jones.
W^lliams MS. 345, Paper, 242x184. 178 pp. Half
bound calf. 1809, English.
A Catalogue of the Library of Theophilus Jones of
Brecon, author of the History of Brecknock. It was drawn
up in July, 1809, ^^^ ^ price is put down for each book. A
statement showing the amounts received at the sale of the
Additional Manuscripts 140 — 144 123
CATALOGUE OF THE LIBRARY OF THEOPHILUS JONES— contd.
books has been inserted in pencil on p. 137. Coloured draw-
ings of various objects have been executed on pp. 166, 168,
170, 172, 174, and 176. Bound up with the book is a printed
volume entitled " An Essay on the Invention of P^ngraving
and Printing in chiaro oscuro." London, 1754. 34 pp.
141-C. Welsh Pedigrees.
Williams MS. 346. Paper. 242x185. 138 pp. Half
bound vellum. 1886-1891. Welsh.
A copy of Cardiff MS. 59, formerly Tonn MS. 19. It
was made by Mr. Egerton Philhmore at various dates
between 1886 and 1891, when the MS. was in the possession
of Mr. T. Aneurin Rees of Tonn. This copy ends on p. 75
of the original MS., the rest of the MS. was copied by Mr.
Philhmore into another book now Addit. MSS. 142b. Though
the MS. is usually attributed to Thomas Jones, (Twm vSion
Catti), it is clearly not his work, as he was dead in 1611 when
it was written. The proof of this is to be seen in an Exchequer
Deposition 8 Jas. I., Easter 13, where his widow is described
as " Dame Johan Devereux no we wife of Sir George Dever-
eux, knt., late wife of Thomas Jones, gent." The date of
this deposition was April 12th, 1610. Mr. Philhmore has
copied the MS. very carefully adding voluminous notes
descriptive of the writing.
142-B. Welsh Pedigrees.
Williams MS. 247. Paper. 204x163. Cloth. 19th cent.
English and Welsh.
This is a copy of Cardiff MS. 59 (p. 76-317) made by
Mr. Egerton Phillimore. It is a continuation of Addit. MS.
141 (I,lanstephan MS. 346).
143-C. The Qur'an.
Williams MS. 348. {see Cat. of Oriental MSS. No. xxn).
144-C. A Comparison between the Erse and Welsh Languages.
Williams MS. 349. Paper. 243x195. 404 pp. Calf
Binding. 1797. English.
" A Comparison between the Erse Language and the
Welsh in two parts, done in December 1797 by W. O." This
work consists of an introduction by W. O. [William Owen
124 National Library of Waives
A COMPARISON BETWEEN THE ERSE AND WELSH
LANGUAGES— continued.
Pughe] followed by a long vocabulary of Irish words with
Welsh equivalents. In a note by a former owner, George
Chalmers, F.S.A., on p. 4, it is said that this book was " inten-
ded for the 4th volume of the Welsh Archaiology." Book
plate of G. Chalmers on inside cover. Lettered on back
" Cymbric Archaeology, Part I, Vol. IV." Formerly Phil-
lipps MS. 11622.
145-C. Edward Davies Papers.
Williams MS. 350. Paper. 238x182. 350 pp. Half
calf binding 1797-1802. English.
A collection of Papers and Letters of the Rev. Edward
Davies of Olveston, on the Ancient Language, Topography and
History of Britain, and more particularly of North Britain.
It contains a number of letters from Davies to George
Chalmers and William Owen Pughe written between Nov.
1797 and March, 1802. It also contains a lengthy treatise
on the " Names of mountains and hills in Scotland com-
pared with such words as enter most frequently into the
composition of the names of places in Wales (pp. 51-213).
At p. 245 a printed sheet has been inserted giving particulars
of Mr. Davies's career, and of his literary accomplishments.
This was drawn up by George Hardinge, a Welsh judge, and a
great friend of Davies's, with the object of inducing people
to subscribe for his books. " Mr. Davies's Letters " to Har-
dinge were printed by the latter and circulated privately.
A copy of this book has been bound with the present volume
but it wants the 14th and 15th letters (pp. 247-340). An
advertisement as regards books intended to be published
by Davies has been inserted at p. 341. Formerly Phil-
lipps MS. 11627.
146-C. Miscellaneous Tracts, &c., relating to Welsh History
and the Welsh Language.
Williams MS. 351. Paper. 250x202. 412 pp. Half
calf. i8th and early 19th cent. English.
A miscellaneous collection of essays, letters and notes
relating to Welsh Poetry, Philology, Archaeology and History
mostly written by Dr. William Owen Pughe and sent to George
Chalmers, the Scottish antiquary.
Additionai, Manuscript 146 125
MISCELLANEOUS TRACTS, &c.— continued.
pp. 9-20. Notes on early British history, Lichfield MS., etc., found in
I,ewis Morris's copy of Lhuyd's A rchaiologia, and written
early in the i8th century.
23-24. A Note by Edward KyflBn relative to the length and breadth
of Great Britain, written on vellum early in the 17th cent.
This was found in a MS. copy of the Laws of Howel Dda.
25. A Letter from W. Owen to Geo. Chalmers dated Oct. 27,
180T, with reference to the ancient Welsh name of the
Thames.
29-36. Extracts from the Welsh Archaiology, Vol. II, of matters
relating to Ireland and Scotland, in the writing of W.
Owen.
37-39. A Translation of a verse from the * Avallenau ' in the Myfvr-
ian Archaeology, and a list of place-names in Wales begin-
ning with the word ' Cil ' in the writing of W. Owen.
41-59. Index to Vol. I of the Myfyrian Archaeology.
75-78. Notes by W. Owen.
79-81. The establishment of the principal Christian Congregations
and Colleges in Britain from a MS. of the Genealogies
of British Saints. '
83-92. Extracts from Bonedd y Saint with reference to Scotland.
93-100. Extract from the Triads.
104-108. Translation of the Triads of the Ancient Britons from The
Monthly Magazine, April i, 1801.
109-112. Names of places and men in the verses called " The Graves
of the Warriors of the Island of Britain."
113. A Phoenician Fragment compared with the Welsh.
115 Extracts from the Triads.
121. Notes by W. Owen.
123. Translation of an extract from the Welsh School copy of
the Laws of Howel, p. 32.
127. A List of such British Bards of the earliest periods, of whose
compositions some are still extant.
129. Extracts from Welsh poetry, with translations.
140. Translations of Adages, Maxims and Aphorisms from the
Welsh.
149. A List of Books on Welsh History.
159. A List of the Rivers of Wales, with explanations.
205. Notes on the names of Rivers, &c.
219. Names of places in Mar explained.
235. Notes relating to Bryant's Mythology.
242. A Copy of the poem beginning
O meichti ladi, owr leding tw haf.
249. A Phoenician fragment.
251. Various notes on Ricardus Corinensis, a Celtic Dictionary, &c.
126 NATIONAI. lylBRARY OF WAIVES
fflSCELLANEOUS TRACTS, &c.— continued.
p. 257. Notes on Lhuyd's Archaeologia.
261. Extracts from the Myfyrian Archaeology with translations
and notes.
271. Extracts from the Bruts.
273. Letters from W. Owen to Chalmers, Jan. 16, 1801; Feb. 20,
1801 ; April 24, 1800; July 17th, 1801.
289. Extracts from Geoflfrey of Monmouth with a translation.
291. Translation of a passage in the British Chronicle wherein
Loch Lomond is mentioned.
297. Translation of the Triads from the Myfyrian Archaeology
(ist ed.), Vol. II, p. 58.
301. A Letter from Edward Davies to Chalmers, 16 July, 1798.
305. Notes by W. Owen on the word Picts.
3 1 3. Notes by W. Owen on Peebles, Fife and other place names.
319. Welsh equivalents of names in Bryant's Mythology.
321. Etymologies of place names in Italy.
325. Observations upon Part I of the Galic Grammar.
♦ 361. A Letter from W. Owen to Chalmers, Dec. 20, 1802.
365. Origin of the word ' Lloegyr.'
367. Derivation of the word ' Scot ' from ' Ysgawd,' a shelter.
Ysgodogion — people of the shelter or shades.
Ysgodogion dynion ledfer. — The Scots, feeble-minded
men.
371. Various etymologies.
375. A Letter from W. Owen to Chalmers, May 31, 1800.
^77. Welsh derivations of Scottish place names.
405. A List of Pictish Kings.
Formerly Phillipps MS. 13680,
147-C. Journal of a Tour in Wales, 1767-1768.
Williams MS. 352. Paper. 234 X 190. 188 pp. Paper
Covers. 1767-8. English.
" The copy of a Journal of an Excursion to Wales, &c.,
began August 13th, 1767, ended January 29tli, 1768." The
name ' S. S. Banks 1772 ' occurs on p. 3, and the book was pro-
bably copied by him from the original journal. The writer
set out from Ivondon for Edwinsford in Carmarthenshire,
through Gloucester, Abergavenny and Trecastle. He stayed
for some time at Edwinsford and visited Carmarthen, Tenby
and Pembroke. While at Edwinsford he excavated a tumulus
on Llansadwrn mountain (p. 71). From Edwinsford he
Additional Manuscript 147 — 151 127
JOURNAL OF A TOUR IN WALES, 1767-1768— continued.
proceeded through Shrewsbury to Chester and Downing,
where he stayed with Thomas Pennant. From Downing he
returned visiting Nantwich, Cheadle, Worsley, Rochdale,
Coalbrookdale, Birmingham, Wednesborough, and Oxford.
This journal contains a great deal of useful information
as the author was an acute observer.
148-C. Miscellaneous Collections.
Williams MS. 353. Paper. 230x132, Boards. 19th
cent. English.
A collection of notes on miscellaneous topics by Edward
Jones, including a large number of excerpts from various
periodicals. Phillipps MS. 18077.
149-B. Minutes of Medical Congress, 1881.
Williams MS. 354. Paper. 201x158. Leather. 1881.
English.
Minutes of the International Medical Congress of 1881,
Obstetric Section, written by Sir John Williams, Bart., M.D.,
who acted as Secretary of the Committee. Autograph letters
from Prof. Spiegelberg of Breslau, Dr. W, A. Freund of
Strassburg, and various other British and Continental doctors
have been inserted in the book.
150-B. The Poetical Works of 0. Gethin Jones.
Williams MS. 355. Paper. 204x162. Cloth binding.
19th cent. Welsh.
A collection of the poems of O. Gethin Jones made by
W. J. Roberts (Gwilym Cowlyd) when preparing his edition
of the works of Gethin for the press. (lylanrwst, 1884). ^^^^
book is in the writing of W. J. Roberts, but many extracts
from newspapers have been inserted,
151-C. Italian Music by Corelli.
Williams MS. 356. Paper. 204x277. 80 pp. Half
bound Calf. 1700. Italian.
Parte Prima Son ate a Violino e Violoncello o Clauicimbalo
... da Arcangelo Corelli da Fusignatio. Opera Quinta.
Formerly in the possession of Paul Pan ton.
128 Nationai, IvIbrary of Wales
152-B. Medical Notes.
Williams MS. 357. Paper. 200x128. Half Cloth.
1864. English.
A Note-book used by Sir J. Williams when a student at
University College, London, in 1864.
153-B. Notes on Physiology.
Williams MS. 358. Paper. 198x124. Half Cloth.
1861-2. English.
Lectures delivered by Prof. Huxley in 1861-2, taken
down by Sir John Williams, Bart., when a student in London.
154-B. Llyfr Dirwest Capel Rhiw lal.
Williams MS. 359. Paper. 187x117. Parchment
binding with clasp. 19th cent. Welsh.
Llyfr Dirwest Capel Rhiw lal, Llanarmon. (The Tem-
perance Book of Rhiw lal Chapel). The book contains a list
of the members of the Temperance Society from Feb. 14th,
1837, to Jan. 19th, 1869.
155-B. Poems of Robert ab Gwilym Ddu.
Williams MS. 360. Paper. 195x120. 28 pp. Card-
board case. 19th cent. Welsh.
" Gweithiau Barddonawl yr anfarwol Robert ab Gwilym
Ddu o Eifion, a sydd heb fod yn ei lyfr sef Gardd Eifion." A
collection of the works of Robert Williams (1767-1850) of
Bettws-fawr, Carnarvonshire, not inserted in the published
collection of his poems. The MS. is in the writing of David
Evans of Llanrwst {ob. 1885).
156-C. Book of Legal Precedents.
Williams MS. 215.. Paper. 250x190. 186 pp. Un-
bound. 1778. English.
A book of Legal precedents written in September 1778.
The precedents are fairly full and mostly refer to the county
of Gloucester.
157-A. Handbook of Military Drill.
Williams MS. 211. Paper. 148x95. 28 pp. Card-
board covers. 17th cent. English.
Additional Manuscripts 157, 158
129
HANDBOOK OF MILITARY DRILL— continued.
The book is imperfect containing folios 15-28 only
fol. 15.
The latter part of a pedigree of King James I, also a short
pedigree of Edd. Kinaston of Hordley, the son of
Roger, 1630.
Discipline of warre or words of comaunde for Captens of
ffoote companys.
Orders to be observed how one single companye most march
or when many is ioyned in one body.
Rules and orders to be observed by Capaynes of horse
troops and theyre oflBcers within the Armye.
The words ^'Edward Morris his booke" written on f. 25.
16,
26.
158-E. A Collection of Deeds and Documents.
343x216. 118 pp.
Boards.
Williams MS. 212. Paper.
i8th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 24933.
p. I. Attested copy of a release from William Jenkins of Blaen-
pant, Cardigan, and David Jenkins of Hensol, Glamorgan,
to William Wogan of Grays-Inn dated July 30th, 1680,
and relating to property in Cilgerran, Bridell, Dlantood,
St. Dogmells, Castell Maelgwyn in Manordivy, Llangoed-
more, Verwick and Moxmt.
Attested copy of lease for a year of the same date and
between the same parties.
Agreement between the Hon. John Vaughan and Richard
Chitty as to the sale of timber at Golden Grove, Carmar-
thenshire in 1757 together with accounts relating thereto.
A printed paper giving particulars of an estate in Llansam-
let, Dlangevelach and Llandilo Talybont, to be sold
under an order of the Court of Chancery on April 23rd ,
1798, in the case of Sir Watkin Lewes, knt., and others
V ]. B. Popkiu and P. C. Methuen.
Letter from David Thomas of Llwydcoed, dated Feb. 14,
1780, to his brother Morgan Thomas.
An agreement between David Thomas and his brother,
Morgan Thomas, dated Jan. 7th, 1778.
Case for opinion of Counsel in Re the Estate of Robert
Burton, dated 15 Oct., 1747.
Bills of costs of Executors of Rees Thomas, deed.
A particular calculation of the value of the late Sir H. Fowler's
estate in Radnorshire, with the names of the bidders and
sums for each lot as sold at Presteign, 7th May, 1781.
A Bill of costs of James Lewis at above sale.
Extracts from the Act of Parliament 12 Geo. 3, relative to
the division of the estates of Thomas Walker and Stephen
Skynner.
Case for opinion of Counsel with regard to above mentioned
estates.
IS.
37-
41
45
49
55
65
69.
75-
79.
%
130 Nationai, Library of Wales
A COLLECTION OF DEEDS AND DOCUMENTS— continued.
p. 83. Power of attorney to Morgan Thomas on behalf of Eliza-
beth Morgan of Chertsey.
87. Power of attorney to Morgan Thomas on behalf of David
Scurlock of Langley, James Newland of Carmarthen,
and Wilhelmina C. Scurlock, dated Dec. 6, 1759.
92. Papers in the case of Merrick v. Ginger.
III. Descendants of Jolm Jones of Leominster, with papers
relating to him.
159-C. Legal Correspondence.
Williams MS. 361. Paper. 258x200. Boards. i8th
and 19th cent. English.
Correspondence addressed to Morgan Thomas, Solicitor,
of Norfolk Street, lyondon, together with various papers
referring to legal transactions. Many of the letters were
written by David Thomas of Llwj'dcoed, lylandilo, to his
brother Morgan Thomas. Formerly Phillipps MS. 25783.
160-C. Legal Miscellanea.
Williams MS. 362. Paper. 262x208. Boards. i8th
cent. English.
lyCgal correspondence and other documents addressed
to Morgan Thomas of Norfolk Street and Hughes of Hatton
Garden. They include papers relating to Richard Vaughan
of Golden Grove (1758), and to the settlement made on the
marriage of Sir Richard Fowler with Sarah Sloane, 27 Aug.
1706. Formerly Phillipps MS. 24503.
161-C. Welsh Records.
Williams MS. 363. Paper. 273x212. 288 pp. Boards.
19th cent. Latin.
Transcripts of Welsh Records from the Patent, Close
and Charter Rolls made by John Rowlands for Sir Thomas
Phillipps. Formerly PhilHpps MS. 23985.
162-D. Welsh Poetry.
Williams MS. 2)^4t. Paper. 276x215. 114 pp. Boards.
19th cent. Welsh.
Transcript of a Welsh MS. of Poetry by one of Sir. T.
Phillipps's secretaries.
p. I . Cowydd un . . . dan y pared.
Dyn wi yn cerdded y nos. [D. ap Edmwnt.]
Dyriay yn erbyn torri y Deg Gorchymyn.
Holl wyr a gwragedd unwedd enyd. Samuel Pirce.
Additionai, Manuscript 162 131
WELSH POETRY— continued.
p. 5. Cowydd [oedran] a pharhad pethau.
Tri oudran houwlan helynt. lolo Goch.
7. Cowydd yn dangos gwagedd y byd.
Pruddlwm ydi y corph priddlid. Sion Cent.
1 1 . Cowydd i'r lesu.
I mau bau ar ei bywyd. Sion Cent.
13. Cowydd i'r Cymru.
Och Gymru fynych gamfraint. Sion Cent.
16. lacha y Cybudd a'r hael.
Y Cybydd fab difedydd dig. 5. Tudyr.
1 8. Cowydd cyngor duwiol.
Blin yw trailed y byd rhod hwn. S. Cent.
22. Cowydd i'r Bedd.
Llyma fydd o'r cyd cadarn. S. Cent.
24. Cowydd Duwiol.
Gan nad da gwan enaid dyn. 5. Cent.
26. Cowydd Duwiol.
Pwy sydd yn passio'r byd. 5. Cent.
28. Cowydd i farwolaeth lesu.
Gorau Duw gwiw a rodded. Gwerfyl Vychan.
30. Cowydd i'r Cwrw.
Y cwrw rhydd car yr heidden. R. Phylip.
34. Dyrie o gyngor i fErind ymadal ai aflywodrath.
Pendefig penod afiaith, H. Morris.
37. Cowydd i'r Neidr.
Digiaist ti gwau fi o fod. W. Llyn.
40. Cowydd i'r Angau.
Gwr gerwin blin a gar blau. Morgan Puw.
43. Cowydd i'r Byd.
Tydi yr byd wyt ar y bau. D. ap Edmwnt.
45. Cowydd yn dangos fel y bydd pan ddel 301 hen.
Ni bu yma i neb amarch. leuan Brydydd Hir (1450).
49. Cowydd i Angau.
Dir i'r bobl dewi iw yr bwbacli. leuan ap Rhys ap leuan
53. Cowydd yn dangos llygredd y byd. [Lewis.
Wrth ddau beth yr auth y byd. lettan Tew 0 Gydweli.
57. Cowydd yn dangos anwadalwch y byd hwn.
Dis iw yr byd os arbedwn. Tudur A led.
61. Cowydd i'r ddrygin ar Drydaniaeth.
lor glan fyw erglyw fy awen. D. Manuel.
65. Yr amser y bu yr hen feirdd.
Bedo aeddren O.C. 1500 to William Lleyn O.C. 1560.
67. Cowydd yn rhoddi allan Enbydrwydd anafus Pechod.
Fy mrodyr er cysyr cael. Morns Robert.
K2
132 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. ji. Cowydd i'r Haul.
Llyma yr haul He mau rbaid. L. G. Cothi.
76. Cowydd i Feddwdod.
Nid byrddiaw yu llai daw yu dydd. L. Glyn Cothi.
78. Cowydd i Hugh Ednyfed.
Y celfydd brydydd bradon. Sion Roiger.
80. Cowydd i atteb.
Dechreuaf gweuaf gowydd. Hugh Ednyfed.
85. Cowydd i ysgraff Porthauthwy.
Y fferi fawr i ffair Fon. Syr D. Trefor.
88. Cowydd i'r Eira.
Nid allaf nid af o dy. D. ap Gwilym.
90. Cowydd i'r Paun.
Yr eglur baun ar glauar bais. D. Nanmor.
92. Cowydd y Uwynog.
Madun ronwyn ru enwir. Rhys Goch Eryri.
95. Cowydd i Eiddiges.
Mawr genuym awr ag enyd. G. Hiraethog.
99. Cowydd y Cusan.
Mous gusan y Fair fainferch. D. ap Gwilym.
100. Cowydd o ddiolch i Ifor Hael am fenig.
Ifor ydwyt oi frodaur. D. ap Gwilym.
103. Cowydd ir Frenhines Elizabeth.
Wrth ddarllen coilfain celfydd. S. Titdur.
108. Achau gras y Frenhines Elizabeth. (The pedigree of Queen
Elizabeth to Adam).
112. Cowydd i ofyn gwraig a thelyn.
Cariad merch am curiai. Syr D. Trefor.
Formerly Phillipps MS. 21885.
163-C. Catalogue of Rev. T. James's Library.
Williams MS. ^6$. Paper. 245x207. 18 pp. Boards.
1864. English.
A Catalogue of the library of the Rev. T. James (Llall-
awg) at Netherthong, in 1864. Most of the books relate to
Wales. Formerly Phillipps MS. 26003.
164-C. Miscellaneous Collections of Poetry, Music, &c.
Williams MS. 366. Paper. 270 x 197. 138 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
This Collection consists of number of loose leaves of manu-
script notes, printed bills, and broadsides from the Library of
Edward Jones, bound together. Formerly Phillipps MS. 17737.
Additional Manuscripts 164, 165 133
MISCELLANEOUS COLLECTIONS OF POETRY,
MUSIC, &c.— continued.
p. I. Advertisement as to the attempt of Dr. Trusler of Bath to
institute Vocal and Instrumental services. Printed.
3. Proclamation for a meeting of the Bards at Midsummer
1798 upon Primrose Hill, where an adjudication would be
delivered on the best translation into Welsh of Gray's
Ode — The Bard. Printed.
5. Pennillion ar y Gaingc ' Twll trwy'r clawdd.'
8. Marwnad Rhydderch Daiwaidd, Delynior.
Mae lief dolev gan delyn. Lewis Morganwg.
II. Cynneddfau amryw Barthau Cymru, gan Aneurin Gwaw-
drydd. . . . ag amryfal ddarlleniad yn ol ysgrifen day
hen lyfr ar femrwn. (See Myf. Arch., p. 356).
Gnawd yng Ngwynedd foesedd eiriau. 16 verses.
13. Englynion by John Humffreys and E. Samuel.
14. Extracts from John Rhydderch's Almanac, 1722 and 1728.
1$. Translations of Permillion into English.
19-22. Extracts, &c.
23. Broadside advertisement of the publication of the Welsh
Archaeology.
25-47. Notes and extracts relating to Music, dancing, &c.
48-67. Lists of Operas, Dramas, &c.
69. A letter from W. Dalton to Edward Jones, dated Jan. 12,
1805.
73. A Letter from D. Thomas (D. Ddu Eryri) to E. Jones,
24 April, 1799, regarding Folk-music.
79. A Paper on Music by Thomas Anson.
84-90. Notes on Music, Musical instruments. Books, &c.
91. A French song.
100-114. Various notes on musical matters.
115. Proposals for publishing by subscription . . . Cambro-
British Melodies, by Edward Jones. Printed.
121. Literae Hebraicae secundum ordinem Alphabeticum dis-
positae. 4 pp. Dublin, apud Josephum Hill. 1782.
135. Forster's Catalogue of Music, 18 14.
127. Advertisement of Lyric Airs, by Edward Jones.
132. Accounts of the Waits at Chester.
135. Papers relating to the Minstrel Court at Dutton.
165-C. Miscellaneous Collections.
Williams MS. ■^by. Paper. 246x190. 238 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
A miscellaneous collection from Edward Jones's papers.
Formerly Phillipps 17738.
134 Nation Ai. IvIbrary of Wales
MISCELLANEOUS COLLECTIONS— continued.
pp. I -20. Notices relating to meetings of the Royal Society of Music-
ians ; letters from N. Dalton, &c.
21. A Letter from Moses Griffith to E. Jones, dated Do^vning
March 24, 1800.
23. Thomas Jones, Cheltenham, to Jones, 8 Sept., 18 13.
27. Paul Panton, do., i Dec, 1817.
31. Rev. H. Parry, Holywell, do.
35. R. Williams, Fron, do., Aug. 29, 1795.
39. Philip Bowen of Plymouth, do., April i, 1812.
41-48. Two letters from Ann Cameron, of Dartmouth, a niece of
E. Jones.
49-88. Various notes and extracts on musical matters.
90. Cywydd y Gwenyn.
Gwae vardd o ddyn gwiw a vai. Howel Dafydd ap leuan
93-100. Translation of pennillion into English. L ''^•^•
1 01-3. Extracts and notes.
104. Awdl Farwnad i'w Ferch, 1755.
Mae cystudd rhy brudd i'm bron. Gronw Ddu.
107. Awdl y Delyn a ganwyd Fis Gorphenaf, 1789.
Mae Uawer cwyn, a di fwyn dafod. Polyhymnia.
Pp. 167-170 of the Cylchgrawn Cymraeg, 1793. A few other
pages of this magazine (97-100) and (225-232) have also
been bound up with the MS.
Mae gwydd nid oes yma gof. Taliesyn.
Gwlad Cadwallon fryd mawr. Merddin Wyllt.
Mawl merch.
Fy seren ddi sarrig fwyn haeddol fonheddig.
119. Cowydd Marwnad Harri VII.
O rhoed dayar ar Harri. Syr D. Trefor.
126-7. Extracts from Drych y Prif Oesoedd.
129. Cywydd i ofyn Gordderch a Thelyn i Syr W. Gruff ydd.
Cariad merched a'm curiai. Syr D. Trefor.
12,7. Bustl y Beirdd, o hen lyfr lorwerth Morganwg.
Cler o gam arfer a arferant. Taliesin.
139. A Translation of the last piece by lolo Morganwg with a
characteristic note in his writing.
153-192. Various notes by Edward Jones.
193. ' Advertisement of " A Selection of . . . Original German
Waltzes," by Edward Jones. 1806.
195. A Letter from Thomas Jones, of Cheltenham, to Edward
Jones, with reference to monetary affairs, 18 March, 18 18.
199-204. Extracts and notes.
205-218. Music in manuscript by Jones including some Welsh airs.
219-238. Various letters, extracts and notes.
III-
-114.
IIS.
116.
117.
Additionai, Manuscripts i66, 167 135
166-C. Miscellaneous Collections.
Williams MS. 368. Paper. 262 X 198. 122 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
A miscellaneous collection of Proposals for printing
books, extracts and notes by Edward Jones. Formerly Phil-
lipps MS. 18078.
pp. 1-2. Notes.
4. Toast List on the ist March, 1813. (See also p. 70).
7-16. Various notes.
17. Verses by Mrs. Sheridan on her Brother's Violin.
21. Advertisement of The Chronicle of the Kings of Britain, by
the Rev. P. Roberts.
25-32. Proposals for printing by subscription The British Arch-
aiology , . . by T. Jeffreys, V.D.M. 1783.
33-40. Various notes and extracts.
41. Advertisement of the second volume of The Musical and
Poetical Relicks of the Welsh Bards, by E. Jones, 1801.
43-48. Notes.
49. 24 mesur cerdd dant.
58. Englyn.
Bronfraith ber araith bererin — (deilgoed),
a Duwiol-gerdd ddiflin ;
Oer foreugwaith ar frigin,
Cov(rirddoeth fydd cerdd o'th fin !
59-80. Notes and extracts.
81. Advertisement of Welsh Archaeology.
83-106. Various notes.
107. A Note as to the authorship of " Fanny blooming fair."
108-116. Various notes and extracts.
117. The Toasts given by the President, the Earl of Oxford, and
others in 18 12, probably at a Welsh dinner on March ist.
119. Proposals for printing Archaeologia Cornu-Britannica ; by
William Pryce, M.D.
167-C. Miscellaneous Collections of Edward Jones.
Williams MS. ;^6g. Paper. 254x192. 142 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
A miscellaneous collection of notes, &c., relating to Welsh
music and poetry bv Edward Jones. Formerly Pbillipps
MS. 18079.
p. I. Drav?ing of a ' Ducking Chair ' at Plymouth.
5. Epitaph on the Rev. Evan Lloyd by J. Wilkes.
8-9. A narrative as to Louis XIV. and the Eddiston Lighthouse.
1 1- 1 9. An extract from Buff on on the Dog.
136 National Library of Wales
MISCELLANEOUS COLLECTIONS OF EDWARD JONES— contd.
pp. 29-40. Notes on various places in London and the neighbourhood.
43-74. Extracts from various books.
76-77. A Broadside entitled " The Game at Cricket, as settled bv
the Cricket-Club, at the Star and Garter in Pall-Mall."
79-82. Various notes.
83-90. An Essay on the Welsh Pennillion with examples, probably
a draft of Jones's essay in the Musical and Poetical
Relicks, 1784, p. 30.
91-142. Various notes and extracts by Edward Jones.
168-C. Miscellaneous Papers of Edward Jones.
Williams MS. 370. Paper. 245 x 190. 308 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
A miscellaneous collection by Edward Jones, containing
many pennillion. Formerly Phillipps MS. 18080.
pp. 6-7. Y modd i gyweirio Crwth, with an illustration.
9-12. Notes about Music.
13-16. Fabula de Beth kelhart. An account written in Latin
early in the i8th cent., copied from an old MS. at Gwydir.
17-22. Notes.
23-4. Advertisement of the Musical and Poetical Relicks, 1801.
2$ . Cy wydd y Daran.
Mae gair imi o gariad. D. ap Gwilym.
29. Notes by William Jones, Llangadfan, on the translation of
Welsh poetry into English.
34. William Jones to Edward Jones, 7 Aug., 1789.
37. Ditto to ditto, no date.
45. Cywydd i ofyn Telyn.
Y grymuswalch gair Moesen. W. Llyn.
50. R. W. Wynne of Garthewin to Edward Jones, 8 Dec, 18 17.
55. Edward Jones to Miss Mary Prichard, March 8, 18 16.
59. Pennillion.
65. Ymddiddan rhwng Arthur a'r Eryr, from a copy by Lewis
Morris.
Ys rhyfeddaf cyd bwyf barod.
69. Copy of a letter from Algernon Sidney to his father, dated
from Venice, 12 Oct., 1660.
73. A Letter from William Totty of Ruthin to Robert Jones,
dated 28 May, 1780, relative to his claim for the Lleth-
wryd estate with a pedigree.
Additional Manuscript i68 137
MISCELLANEOUS PAPERS OF EDWARD JONES— continued.
pp. 78-9. The pedigree of the Jones's of Henblas, and the Jones's of
C\vm in the parish of Llanddervel. Edward Jones was
the son of John Jones of Henblas. He was born on
Easter Sunday, 1752.
81-92. Extracts and notes.
93. Englynion by Lewis Mon, Tudur Aled, &c.
96. Notes.
loi. Epitaph on the Rev. Wm. Morgan, Llanddeusant, Anglesey.
Mae'n rhowir am gowir gan,
Ar fu farw Will Morgan. Rev. T. Owen, Aberffraw.
108. Tri Englyn i Risiard Davies, Esgob Mynyw.
Mae un Esgob a'n gobaith ; ym Mynyw.
113. Triads.
114. Rhinweddau y Ceiliog.
115-131. Notes.
132, 'Mr. Morgan Llewelyn, of Neath, told me about the year
1 77 1 that he had in his possession a Telyn Rawn which
was the property of Thomas Llewelyn of Rhigoes, &c."
A note in the writing of lolo Morganwg.
133-140. Notes and Letters.
141. Pennillion.
143-6. Some notes about Towyn, Merioneth.
Engljrn i ffynon Llangadfan.
I ffynon Lan Gadfan yn gydwedd — deuant. H. William.
147-153. Notes.
154. Englynion by Sion Tudur, Dafydd ab Edmwnt, Dafydd
y Coed.
157. Englyn cyntaf Huw Morris, but some [say] D. Nanmor.
Chwilio rwy heno am'r henwydd, syth-geg,
Mam seithgyw hanner-blwydd
A glybu neb globen o wydd
Yn cleger am y Ceiliagwydd.
158-176. Notes and extracts. ,
174. Englyn i'r ysgwer vach.
Per, per ysgwer oes kaink, mawr voliant.
177. An account of Richard I and Blondiaux.
181-243. Notes and Extracts.
244, Tudur Aled buried in St. Asaph.
Epitaph at Abergele.
245. Englynion.
Dyma'r gwlith, dyma'r gwenith gwyn. H. Morris.
Canlyn pladur ddur ai ddant — rhosdir. E. Morris
246-265. Various notes.
138 Nationai. Library of Wales
MISCELLANEOUS PAPERS OF EDWARD JONES— continued.
p. 266. Welsh Proverbs.
274-5. A Map of Port William iu the parish of Adare, I,imerick, 1 722.
282. The names of Welsh Tunes and Songs.
285. Advertisement of Musical and Poetical Relicks, third ed.,
and The Bardic Museum.
287. Triads.
292. William Jones to Edward Jones, Nov. 12, 1791.
295-298. Ditto, June 23, 1789.
299. J. Prichard to Edward Jones, July 21, 191:.
303. Triads.
169-C. Miscellanea of Edward Jones.
Williams MS. -^yi. Paper. 253x210. 280 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps MS. 18081.
1-4. Notes by E. Jones on the back of a Concert Bill.
5-20. Translation into English of the Mabinogi of Pwyll up to
p. II, in the Oxford Edition, 1887.
21-48. Poetry in the writing of Dafydd lonawr (1751-1827) ad-
dressed to Edward Jones, prefaced by an extract from
Goronwy Owen's ode to Lewis Morris.
21. At Delyniawr mawr Meirion,
Rhoddwn ariant a rhuddaur. G. Owain.
22-36. Cyfran o Gywydd y Drindod.
Prophwydi, pur hoff awdwyr. D. lonawr.
[See II. 619-888 in the ^th part of " Cywydd y Drindod."
37-41. Cywydd y Daran.
Y fellten hoywaf wyllt-daith. D. lonawr.
{Gwaith D. lonawr, p. 165).
42-45. Marwnad lorwerth Rhisiart.
Ai gwir a glywir ? gwae'n gwlad I D. lonawr.
[Gwaith D. lonawr, p. 319).
46-47. Emyn.
y cadarn Jehofa deyrnasa'n y Nef. D. lonawr.
48. Englynion i Lys If or Hael.
Llys Ifor hael, gwael yw'r gwedd, E. Evans.
49. A Letter from Thos. Howell of Bristol, to E. Jones, i Sept.,
,, [1802.
54. Verses. '-
Pren unbren a ganllwyd.
57. On the approach of winter. Written in 1778 by lolo Mor-
ganwg, from the Welsh.
In woful guise the rifled groves appear.
58-62. Notes.
Addition Ai, Manuscript 169 139
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
pp. 63. Englynion wrth fynd i gysgxi a chodi.
Dan Dduw goreu-dduw gorweddaf, — i lawr. 3 verses.
64-5. Englynion by Thomas Anwyl, Edmund Prys, Wm. Llyn,
Morus Dwyfech, Margaret Davies o'r Coed caedu.
Englyn ar fedd Tudur Aled.
Cai ras hen Haras tan weryd, Tudur
Tad yr holl gelfyddyd,
Ymadrodd dysg ei medryd
Cais tan ben cist awen byd.
66. Englynion Marwnad Moses Powell, D.D.
Moesen ber awen o'r brig, mae eisiau. 5 versesl.
67-148. Notes and Extracts.
149. Proposals for printing the Celtic Remains by the late Lewis
Morris, and augmented by Walter Davies, of All-Souls
College, Oxford.
1 51-162. Notes.
163-4. A notice addressed to a Mr. Hughes to attend a meeting
of the Cymmrodorion Society at the Queen's Arms,
St. Paul's Churchyard, dated i March, 1779.
165-185. Notes.
186. Dau englyn a gant Cynddelw.
Balch ei fugimawr ban nefawr — ei lef.
187-200. Notes.
201-216. A Devonshire Play ' commonly called a Christmas Play.'
A curious piece apparently played by rustics.
217. Story of Beth-Kelhart. See also pp. 235-8.
225-231. Description of an Irish Feast by Dean Swift.
239-240. A notice in the writing of lolo Morganwg and signed by him,
Edmimd Gill, William Owen and David Samuel, summon-
ing Edward Jones to meet them ' in the Long Fields be-
hind the British Museum,' there to produce poems and
orations on given subjects as testimonials of their several
claims to Bardic degrees."
241-2. A printed notice with reference to the concerts of Dr. Call-
cott, dated Feb. 6, 18 15.
249. Cywydd ar fywoliaeth y Cedyrn Trawsion, in the writing
of the Rev. D. Ellis.
Gwelais eira glas oerwyn. E. Prys.
255-260. Notes on Welsh airs by E. Jones.
262. A Letter from Dr. Joseph Pring of Bangor, 29th Nov., 1817.
267. Cywydd i Syr Hywel y Fwyall.
A welai'r neb a welaf. lolo Goch.
271. The ballad of ' Ould Robin Gray."
274. An old song copied from an old book.
Three children sliding on the ice.
275. Miss A. Maxwell to Edward Jones, Dec. 16, 1806.
140 National, Library of Wales
170-C. Miscellanea of Edward Jones.
Williams MS. 3y2. Paper. 250x205. 184 pp. Boarda
i8th and igth cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps MS. 18082.
pp. 1-6. Notes and Extracts.
7. A Specimen of the modem British poetry in the Monmouth-
shire or Gwentian dialect.
Fel 'roeddvvn ar ddivvarnod ar dywydd yn dyfod. 1 1 verses.
8. A Specimen of Glamorganshire poetry.
O bydd un newydd digri. 7 verses.
9. Englynion i'r Delyn. 13 verses.
Pan fo meddvvl dwl mewn dyn, ag yspryd.
Hyppynt hir,
Gwiwlyw gwaladr.
II. A Letter from W. Jones, Llangadfan, to E. Jones, enclosing
the above poetry (pp. 7-10).
13. A Letter from Thomas Williams to B. Jones.
15-20. Extracts.
21-26. A List of 57 Welsh Proverbs with explanations in Latin,
written in the latter part of the 17th cent.
I. Bai ar wrach dorri ei chlun.
10. Bellach, bellach, fal chwedl y Barcutt.
11. Bendith i'r hwch biau'r bloneg.
47. Buan bam pob ehud.
57. Byrr-ddydd digasog saint.
29-52. Extracts and Translations.
53, Englynion y Beddau e cod. MS. Chart. Dom. William
Salesbury de Llanrwst.
Y bedd yn y gorvynydd, &c.
61. Sibli's prophecy, by G. Owen, in the writing of Dafydd
Ddu Eryri.
63. Draft of a letter from Edward Jones to the Rev. Evan
Herbert of Dolgelley, with reference to Welsh customs.
65-67. The draft of a preface to one of E. Jones's books.
69. A Letter from Dafydd Ddu Eryri to E. Jones, 8 Dec, 1796.
75. Marwnad Howel ap Griffith ap Kynan.
Howel ddiogel ddiogan, deym.
Llywarch Prydydd y moch. 9 verses.
81. A Letter from William Llewelyn to Edward Jones, dated
May 5, 18 1 2, relative to his family.
85. Englynion (2)
CoUen fion iraiddgron rwyddgref — croenfraith.
Hob a dirif, apparently the words of a folk-song.
Trafaeliais i Gaer, o Gaer i Lundain.
86. Another Folk-song.
Clywais gog, bink, bink, bink.
Additional Manuscript 170
141
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
p. 87. Cerdd i ofyn Telyn i Sion Prys.
Y gwr iefangc gorau afiaeth. Cadr. Roberts.
93-105. Extract of a Letter from Lewis Morris to O. Meyrick. {See
Addit. MS. 67).
III. Cywydd Marwnad Tudur Aled.
Troi llawTigwnip trwy hoU angerdd. Sion Ceri.
115. Gwaith Gwenystrad with translations by E. Evans and
W. Owen.
Arwyre gwyr Cattraeth gan ddydd.
119. Cywydd Canmoliaeth i Ferch.
Medra om pwyll mydru om pen. T. Aled.
121. Englynion (2).
Sipiais fedd, gwiwfedd gyfion, go faswedd
Cymmysgethr, ry ysgethr yr asgwrn — lieb hirddadl.
123. Cywydd Marwnad g^vyr wrth gerdd, in lolo Morganwg's
writing.
Twyll frau fradog tywyll frith. 5. Tudur.
128. An English poem by S. D.
When e'er I view ye billing doves.
131. A Letter to Edward Jones from his nephew H. Rivers, dated
Stowford, Jan. 21, 1818.
155. Another letter from H. Rivers, dated April 19, 1811.
139- Cywydd Gofyn.
Hwyl gymmen yw margen mawl. Sir Hywcl Ddu.
142. Cywydd y Byd.
Pa ham i mae'r byd Uawnfryd Uu. D. Jones, Llanfair.
144. Cywydd y Deg Gorchymyn.
Duw uchod a ddyfod ddeddf. G. Canoldref.
Cywydd ar y Pader.
Ein Tadol Frenhin Dduw-dad. Morgan ap H. Lewis.
145. Cywydd yn dangos fyrred oes dyn.
Dyn fal blodeuyn y daw. Morgan ap H. Lewis.
147. Cywydd oferedd y byd.
Gwae a fwriodd goferwas. leuan Brydydd Hir.
148. Cywydd i Owain Tudur.
Da gwyddom dewi a gaddef. leuan Gethin.
1 50. Cywydd Marwnad Syr Owain ap Meredydd.
Y Uu mawr ni allai mwy. leuan Gethin.
151. Cywydd Merch.
Dymod o serch ym oedd. Bcdo Aeddren.
152. Cywydd athrod Henwr.
Y fun hoywddoeth fonheddig. Bedo Aeddren.
154. Dau englyn o glod i'r Geirlyfr Cymraeg o waith T. Richards.
Trysor fab mynor ddymunwn. Rob. Hughes.
142 National IvIBrary of Wales
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
p. 155. Cywydd i ganmol Cusan merch.
Cefais un gofus Wener. Griff. Hiraethog.
156. Cywydd y Hong.
Y ty wrth west ar tri tho. Rhys Nannior.
158. Cywydd y Gwynt.
Tydi'r gwynt tad eira ac 6d. Meredydd ap Rys.
159. Cywydd i oiyn maen melin.
Pwy oil a gair pell i gyd. [Sion Ceri.]
161. Cywydd i ofyn Paun a Phaunes.
Rhwyd y gwin rrydeg iner. Cynng ap Dd. goch.
163. Cywydd i ddyfalu grudd merch.
Y ferch foiiheddig ddigawn. Thomas Derllys neu Tudur
164. Cywydd i ddyfalu Haw merch. A led.
Y fiiii orau llun i Haw. Sir D. Owain.
166. Cywydd i Faib Owain Cyfeiliawg.
Eurwn gerdd gyda'r un gainc.
167. Cywydd gorchestol i Wallt merch.
Doe gwelwn carwn pe caid. leuan ap Rhydderch ap leuan
168. Cywydd i'r Ceiliog Fronfraith. Llwyd.
Y ciw eurwisg cywir iaith. Huw Ceiriog.
170. Cywydd i ddifrio dyn gwrthun, &c.
Caru'r oeddwn gwn gwynfun. Guttyn bach ap Raph.
171. Cywydd i ofyn Bwccled.
Mae yngo gledd ymwng gwlad. Sion Ceri.
^73- Cywydd ymddiddan rhwng y Bi a'r mab.
A mi mewn man ar lannerch. Howel ap lolyn.
174. Cywydd moliant Sir Morgan Herbert.
Y brenin llwdn bron henllew. Math, ap Llewelyn Goch.
176. Cywydd i bum mab Llywelyti ap Hwlcyn.
Mi awn draw myned yr wyf. Rhys Goch Glyndyfrdwy.
177. Cywydd i'r Farf.
Y gwr a wnaeth mabiaeth mawl. Syr Roger Offeiriad.
179. Cywydd i oiya. Cyngor i'r TJwynog.
Dydd da i'r llwynog o'r ogof. H. Llwyd.
181. Atteb i Gywydd y Llwynog.
Y llwynog a'r lliw anhardd. Huw Llwyd.
Most of the above poems were copied from MSS. now
at the British Museum.
171-E. Miscellanea of Edward Jones.
Williams MS. ^y;^. Paper. 336x210. 100 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
Additional Manuscript 171 143
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
Formerly Phillipps MS. 18083. Letters, broadsides, and
a large collection of pennillion.
pp. 1-4. A letter from the Rev. D. Ellis to E. Jones, dated Amlwch,
27 July, 1786, enclosing pennillion.
5-8. Cerdd o foliant i'r Delyn.
Deffro 'n ddi gymysg, tyr'd awen dod addysg. 22 verses.
Dafydd Jones, Llanfair dolhaiarn.
9-14. Pennillion in the writing of William Jones, Llangadfan.
15. A Letter from Goronwy Owen to Richard Morris, dated
Walton, May 18, 1754, in the writing of D. Ellis.
17. Copies by William Jones, Llangadfan, of the tunes and words
of the May and Christmas carols, as they were sung in
Montgomeryshire.
19. Extracts from the ' History of the Gwydir family.'
23. Advertisement of the British Melodies, issued by W. Power
of Dublin.
25. Pennillion ' Mesur Sion gwr y ty,' written by lolo Mor-
ganwg.
Calon oer achwyn alarus. 37 verses.
26. Trioedd.
Tri pheth hardd dros ben mewn teulu. 15 verses.
27. Trioedd o rywiau eraill.
Ser y nef pwy wyr eu nifer. 6 verses.
Llyma benillion amrafaelion. 10 verses.
28. Arwyddion o'r tywydd.
CreflEwch wawr o vawr i vach. D. Nanmor.
Englyn gorchestol ar un gydsain.
Unwn enynnwn yn noniau — ein Ion. L. Hopcin.
Englyn — Pedwar pur mesur miwsig.
29. Marwnad Thomas William Howel.
Wylofain am ail Ofydd. Watgyn ap Howel, 1640.
Pp. 25-31 are in lolo Morganvjg's writing.
33. Awdl i Mastr Pirs Mostyn.
Pen breisgerdd bonedd bennod — parch fawredd.
37. Letter on Dancing in Wales with a complete description of
the Music and Dancing, by William Jones.
41. A Translation of ' The Dying Christian,' by D. Ddu Eryri.
Gwreichionen dan, anadliad Duw.
43. Sibli's prophecy translated by D. Ddu Eryri.
45. Prophwydoliaeth Sibli by G. Owen.
48. A Letter from D. Ddu Eryri to Edward Jones, Dec. 7, 1785.
Pp. 37-50 are in D. Ddu Eryri's writing.
51. ' Cywydd yr Eryr ' in the hand of John Williams, Plasybrain.
Yr 'yri hardd oreurog. Michael ap Rhisiart.
144
National IvIbrary of Wales
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
pp. 53-56. A Translation into English of a part of E. Lhuyd's
to the Welsh.' Arch. Brit.
Letter
59-62. Extracts from the Grammatica Latino-Celtica by A.
Dumoulin, 1800.
63. Englynion i Bont Llangollen.
Gweitliiwch os gellwch i GoUen, bont
Pont leuosog pen tlysau, pont union.
Englyn i un o Dlyseu Cymru, probably Wrexham Church.
Clochdy twt, hoeldy taldeg, Corwyndy.
66-7. Copyright Licence to Edward Jones, dated 15 May, 1802.
69-70. ' To the Lovers of Musick,' a preface to Mr. Pepusch's
Cantatas.
71. House List of the Royal Society of Musicians, Dec. 28, 18 17.
73. Caniad y Cymmrodorion, — a printed broadside.
Cyd-unwn, Gymmrodorion.
75. Cerdd arferol ei chanu gan y Gwyneddigion. A broadside.
Cyd-unwn Wyneddigion, Brodorion freiscion fryd.
79. Pennillion,
86. The Monkish Latin Hymn, with a translation.
Te Deixm patrem colimus.
89. A Letter from the Rev. J. Jones (Tegid), to Edward Jones,
dated Dec. 28th, 1820.
91. Primary Proceedings of the Cymmrodorion, Jime 24th, 1820.
A printed sheet setting forth the objects of the Society
upon its revival in 1820.
95. Draft of a letter by E. Jones.
172-E. Miscellanea of Edward Jones.
Williams MS. -^j^. Paper. 344x210. 72 pp. Boards.
l8th and 19th cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps MS. 18084.
pp. 1-6. Notes by Edward Jones.
7. A Charm for Ennui, a matrimonial Ballad by W. Hayley
9. MSS. in Edward Jones's possession in 1788.
Folio MSS.—
(i) Extent of Anglesey.
(2) Llyfr Cywyddau.
(3) Llyfr Achau, — Rd. Thomas.
(4) Ditto — antient.
Quarto MSS.
(5) Ystori Culhwch . . . ac Olwen, — ac ystori Mabin-
ogi, Vol. I.
(6) Translation of Mabinogi, Vol. II.
(7) Pedigrees, a transcript from Guttyn Owain.
Additional Manuscripts 172, 173 145
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
Quarto MSS. — continued.
(8) Gwaith Dafydd ab Gwilym. Vol I.
(9) Ditto. Vol. II.
(10) Transcript of the Extent of Anglesey, by Rd.
Thomas.
(11) Cofrestr o'r holl lyfrau printiedig yn Gymraeg.
(12) Miscellaneous Letters, &c., relative to Antiquity —
curious.
(13) Llyfr C)rwyddau, &c., script, 1640.
(14) Gwaith I/lywarch hen, — with English translations,
notes, &c.
Octavo MSS.
(15) Antiqiiitates Parochiales, Auth. H. Rowlands,
(16) Coch Asaph.
(17) lylyfr Cywyddau.
(18) MS. Miscellany.
(19) History of Gruff ydd ap Cynan, &c.
(20) Kalendar of Saints,
p. 1 1 . English poetry.
15. Notes by E. Jones — Saith rhyieddodau Gwynedd.
18. Circular Letter by Rev. E. Edwards relative to his edition
of Brown Willis's St. Asaph. Dated Oct. 6, 1791.
19. Notes by E. Jones.
2 1 . Toast List of a Welsh Dinner in 1 8 1 1 .
24. ' Ludlow Castle.' A broadside.
25. 'The State of the Charity School at Meole-Brace, 1816.'
A printed broadside.
29-40. Notes by E. Jones.
41. Proposals for printing The Celtic Remains.
43. Baptism Certificate of Edward Jones, March 29th, 1752.
A note as to King Edward II's Cradle now at the Rev. Mr.
Ball's, Newland, Gloucestershire.
45-48. Notes by E. Jones.
49. Primary Proceedings of the Cymmrodorion, 1820.
53-72. Toast Lists of Welsh Dinners on March ist for 1790, 1800,
1806, 1807, 1808, 1809.
173-E. Miscellanea of Edward Jones.
Williams MS. ^yS- Paper. 342x214. 210 pp. Boards.
i8th and 19th cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps MS. 18085.
pp. 1-4. Prospectus of The Musical Academy of Messrs. Logier,
Webbe and Kalkbrenncr.
6. Awdl i'r laith Gymraeg.
laith eiriau glwys, iaith curglod.
146
National Library of Wales
P 7
9-26
27
29
31
35
3^74
75
79
81
83-86
87-138.
139.
142.
147.
149-166.
167.
168-172.
173-
191-204.
207,
MISCELLANEA OF EDWARD JONES— continued.
Englynion by Hugh Morris and others.
Welsh Songs and Pennillion and Englynion,
Cerdd i'r Gwyneddigion.
Hawdd fod yn glau fal hyn ynghyd,
English poetry.
A Letter from Rev. Thomas Davies, Llanddervel, to Ed.
Jones, dated Feb. i8th, 1809.
A Letter from R. E. Williams, Bodwenni, to Ed. Jones,
dated May sth, 1809.
Notes and Extracts by Edward Jones.
A Letter from T. Annely to E. Jones, i June, 1787.
Cerdd — I feio'n erwinol ar amser presenol.
Pennillion ar Destyn a gymmerwyd o gerdd Sion Ceiriog.
Chwi uchel eich graddau.
Pp. 41-2 of an Auction Catalogue containing among other
items ' A Silver harp, the Prize given to the Victor in the
Cambrian Musical Games — ^^3 15s.'
Notes and Extracts by E. Jones.
Dosparth yr Ymryson, o waith Taliesin.
Pan aeth Caswallon hir o dir mab Donn.
Notes by E. Jones.
British Melodies. A broadside.
Notes by E. Jones.
Englynion in Welsh by W. Cjmwal, and in Latin by E. Prys
and D. Lloyd of Henblas.
Notes.
Extracts from Harleian MS. 418 1.
Cofrestr o'r HoU Lj^rau Printiedig, &c., 1717. A copy of
the printed book.
Notes by E. Jones.
174-E. Miscellanea of E. Jones.
Williams MS. -^^J^. Paper. 334x205. 96 pp. Boards
i8th and 19th cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps. MS. 18086.
PP- 3~5- Extract from Chapter 6 of Lewis's History of Britain.
7-13. A Brief Account of the British or Cambrian Music by L.
Morris.
14. Extracts from Owen's History of the Antient Britons.
19-54. Various extracts and notes mostly by E. Jones.
Additionat, Manuscripts 174 — 176 147
MISCELLANEA OF E. JONES— continued.
p. 55. ' On the Reverence required in singing Psalms'. A printed
broadsheet.
57. Pennillion.
59-78. Notes.
80. Pennillion.
83-92. Notes by E. Jones.
175-A. Proverbs and Apophthegms.
Williams MS. 377. Paper. 158 X 100. 8 pp. Card-
board case. i8th cent. English.
" A choice collection of Proverbs and Apophthegins " [sic]
written by David Jones of Trefriw, and probably copied from
some MS.
176-B. Sermons, Addresses, &c., by Rev. E. Griffiths.
Williams MS. 378. Paper. Various sizes. 19th cent.
Welsh and English. Unbound.
A bundle of sermons, addresses, historical notes and
religious poetry belonging to the Rev. Evan Griffiths of
Swansea (1795-1873) and the Rev. Thomas Rees, D.D., of the
same place. Sermons date from 1823 to 1871.
The following extracts from some autobiographical notes
are written on a loose sheet.
Commenced my Ministry at Park Mill, Gower, May 3, 1822.
Lady Barham died Saturday, April 23, 1823.
Was ordained to the Christian ^linistry at Pisgah, Parkmill,
Gower, July 21, 1824.
Commenced translating Mathew Henry's Commentaries — began
somewhere in Numeri.
Resigned my Ministry in Gower, Aug. 4, 1828.
May 26 (Tuesday), 1829, married Mrs. Mary Jones — Thank God
for her.
March 22, 1830, took to the Printing Office to carry on Henry's
Esboniad.
March 20, 1837, Signed the Total Abstinence Pledge.
Nov. 7, 1841, Took part in the formation of a new Congregational
Church at the Victoria Rooms, Swansea, which aftem'ards
built the first Capel Sion.
Removed to High Street, Nov. 16, 1835.
Finished printing Henry's Esponiad, Nov. 18, 1835.
Mathew Henry died in 17 14 being 52 years old. He was a diligent
hard workman.
My dear wife died Sabbath evening, Feb. 19, 1854.
L2
148 National Library of Wales
SERMONS, ADDRESSES, &c,, by REV. E. GRIFFITHS— continued.
There are also historical notes by the Rev. Thomas Rees,
D.D., on the following Nonconformist Chapels : Twrgwyn,
Cardiganshire ; Capel y Drindod ; Salem ; Cardigan ; lylan-
geitho ; Aberporth; 1^1 anil ar ; Aberystwj^th — Baptist Chapel;
Neuaddlwyd ; Bethania ; Waunifor ; Cilgwyn ; Bwlchllan.
177-B. Sermons by Rev. E. Griffiths.
Williams MS. 379. Paper. Various sizes. Unbound.
19th cent. Welsh and English.
A Collection of sermons, addresses, &c., written by
Rev. Evan Griffiths of Swansea, including (i) A Lecture on
Matthew Henry ; (2) Printed copies of IvCtters written by
Evan Griffiths to the Newspapers.
178— 180-D. Ancient History of the Britons. By Sir S. R.
Meyrick.
Williams MSS. 380-2. Paper. 273x211. Calf bind-
ing. Vol. I. 1810. English. 570 pp.
Vol. II. ,, ,, 570 pp. +18 loose pp.
Vol. III. „ „ 550 pp.
The three volumes have the following Title-page : —
" Antient History of the Britons, from their first peopling
Great Britain, till the end of the reign of Cadwalader, their
last nominal Sovereign. Compiled from the remaining
authentic documents ol that period compared with the notices
given by the Roman Authors, By Samuel Rush Meyrick, A.B.,
of Queens College, Oxford."
This voluminous work has never been published. Vol. I.
has a sketch map of the British Isles, and the two volumes have
sheets inserted for the same purpose but no maps have been
drawn upon them. A number of loose letters and extracts
have been inserted in the volumes.
181-A. Advice to a Godson.
Williams MS. 383. Paper. 157x103. 20 pp. Un-
bound in case. 17th cent. Welsh.
" Calenig : neu gyngor i fab bedydd." Addressed as
follows : " I'r Gwr leuangc bonheddig gobeithiol T. C. Esq."
and signed and dated " P. Angel, wr bonheddig, Rhagfyr
y ID, 1687." On p. 17 there is a further letter dated Tach-
wedd yr 20, 1687.
Additionai, Manuscripts 182 — 184 149
182-D. Book of Medical Recipes.
Williams MS. 384. Paper. 287x188. 76 pp. Calf
binding, with gilt ornament on front and back. i8th cent.
English.
A book of Medical recipes which apparently belonged to
Mrs. Lloyd of Penpedust near Cardigan. Another book of
recipes containing 12 pp. written in 1763 has been inserted
as well as six loose leaves of recipes and two letters (i) a
letter from John Jenkin (alias Little Shoemaker) to Madam
Lloyd ; (2) a letter from William Lloyd to his mother, in
which mention is made of an ' ill distemper at Llw}'n Gorras.'
183-D. A Collection of the Coats of Arms of some ancient
Families in Cheshire.
Williams MS. 385. Paper. 300x192. 106 pp. Half
calf. 1657. English.
" A Colection of the Coates of Armes, of some anciente
familes in Cheshire, wch were extracted out of an anciente
Manuscripte by me. T.M. This was collected forth of an
ancient Manuscripte of Mr. Dugdalls by me T.M. 1657," (P- 7)-
p. lo-ii. Descendants of Richard, Viscount of Auranches, a pedigree
with drawings of arms.
13-29. Coats of arms of various families.
32-100. A Catalouge of the Dukes, Marquesses, Earles and Vis-
countes of this Realme of Englande since the Normane
Conquest to the yeare of our Lord God. 1619. Col-
lected out of the workes of Raphe Brooke, Esquire,
Yorke Herroulde by me Tho. Matley. A.D. 1657."
Formerly Phillipps MS. 8918. The book-plates of Sir
George Nayler, Garter and Sir Charles Townley of Long
Whatton, Leicester (1775), have been affixed to the inside
covers of the book.
184-D. The Grievances of the Isle of Anglesey.
Williams MS. ^86. Paper. 313x198. 34 pp. Boards.
17th cent. English.
" A brief Relation of some of y^ grievances of such of the
Inhabitants of y^ Isle of Anglesey, as have a desire that God
were rightly honed, the King faithfully served, the Laws of
the land duely obe3''d, and the comon good of all men chiefly
respected. Justly conceaved against 3'^ Magistrates, and
Chief Governs, of the same Island, as well Secular, as
Spirituall, that by their meer sloth and negligence, in their
150 National IvIbrary of Wales
THE GRIEVANCES OF THE ISLE OF ANGLESEY— continued.
severall charges and vocations, suffer all Iniquity to encrease
and superabound and thereby ye estate of the whole Island to
runne upon wheels to ruin, and at last totall perdition and
horrible desolation."
A small edition of twenty-five copies of this tract was
printed by Mr. Halliwell-Phillips, and it was subsequently
reprinted in the Archaeologia Cambrensis for 1881, a few copies
being afterwards struck off for private circulation.
Formerly Phillipps MS. 20,059.
185-D. Poetry and Essays of Hugh Maurice.
Williams MS. 387. Paper. 288 x 193. 156 pp. Boards.
1806-1821. Welsh and English.
A Collection of Essays and Poems by Hugh Maurice
(nephew to Owen Jones (Myfyr).
p. 5. Barddoniaeth a Thraethodau, gau Hugh Maurice.
7-26. Barddoniaeth ar Destun Cymdeithas y Gwyneddigion am
y vlwyddyn m.dccciv., Sev Ynys Prydain a'i Ham-
ddifyn rhag Cenedl Estron." The prize poem of the
Gwyneddigion Society for 1804, with a long introduction
by the author H. Maurice. Printed in Y Greal, 1806,
pp. 174-186.
27-30. An Account of the adventures of Captain William Jones,
the Welsh Quaker from Waterford in Tooley Street. Welsh
31-38. Cyvieithad o Araith y Barwn Prys, yn y Senedd yn erbyn
i'r Brenin Wiliam III roddi yr arglwyddiaethau yn
Nghymru i'r Arglwydd Portland.
41-49. A long topical poem in Welsh, with an English Introduc-
tion, dated Aug. 3, 1806, and signed " In compos mentis."
The poem describes a scene in one of the Welsh Societies
in London when a debate took place on the Methodist
movement and contains references to many of the lead-
ing members of the Society. It was written by Hugh
Maurice.
51-53. An English ballad " John Barleycorn " printed in the
Chester Chronicle for Dec. 28th, 182 1.
The rest of the book is blank.
186-B. Index to Welsh matter in the Harleian MSS.
Wtlliams MS. 388. Paper, 183x122. 56 pp. Paper
cover. 19th cent. English.
" Extracts so far as concerns Wales from the Index and
Preface to the Harleyan [sic] Collection of MSS. in the British
Museum." A modern compilation.
Additional Manuscripts 187, 188 151
187-D. English and Welsh Music.
Williams MS. 389. Paper. 282x232. 172 pp. Half
calf. 19th cent.
A Collection of English and Welsh tunes and airs mostly
taken from printed sources. It belonged at one time to
Gwilym Cowlyd (p. 94).
188-D. Pedigrees and Poetry.
Williams MS. 390. Paper. 302x188. 194 pp. Calf,
rebacked. 17th cent. Welsh and English.
The pagination of this volume is defective, as pp. 17-18,
35-36, 89-90, 115-117, 142-3 appear to have been omitted
by the paginator. It is possible that he made a page for page
copy of a manuscript in which these pages were wanting.
The old pagination has been preserved in the references below.
The book-plate of Thomas Edwards (Twm o'r Nant) has been
affixed to the inside cover, and the MS. seems to have belonged
to John Ivloyd at a later date. The pedigrees are of consider-
able interest as many of them have been brought down to
1670 and later. The following list of names and places has
been copied from the MS. Three places entered in the list of
contents — Festiniog, Nanheudwy, and Rhiw bebyll — do not
appear in the body of the MS. Rhiw Saeson, p. 174, omitted
in the table of contents, is added below in [ ].
A Table of the Particular pedigrees in this book .
Arustley, 23. Bodelwyddan, 4.
Anwyl, Garthgarmon, 14. Bachymbyd, 5.
Ashpool, 26. Brumbo, 9.
Abergele, 37. Brital sive Briddal, 30.
Abertanat, 39, 151. Bodvel, 30.
Arddwyfan, 45. Bewmares, 31, 133, 136.
Alche, 48. Bodyrda, 33.
Aelwyd uchaf, 49. Bodeon, 33.
Arfau y 5 brenhinllwytli, 19. Bronyrliwylfa, 34.
Arfau y 15 Llwyth, 19. Bodychen, 136.
Abergnidol, 51. Bangor, 37.
Aberconwy, 30, 150. Brynkir, 37.
Aber Gorddinog, 69. Berthddu, 40.
Ardudwy, 58. Branas, 41.
Arglwydd Rus, 126. Bryncynallt, 41.
Alinor, 147. Beniarth, 45.
Alington, 64. Badi, 46.
Adeiladwyr Mynachlogydd, 23. Bryneirin, 46.
Bodidrist, 3, 31. Bachegrig, 47.
Berain, 4. Berth yn Llanbedr, 48.
Bleddin ap Cynvin, 21. Bodaiuvydog, 49.
152
National IvIbrary of Wales
TABLE OF PEDIGREES— continued.
Bwlch y Beudy, 49.
Bodrychwyn, 49.
Bodffarri, 49, loi.
Bryn Lluarth, 50.
Brecheinog, 57.
Brochwel Yscithrog, 63.
Botryddan, 25.
Bettws Gwerfil, 94.
Bodsilin, loi.
Bacheirig, 127.
Blaen Yal, 59.
BrinflFordd, 109.
Bala, 113.
Brerton Bwras, 122.
Bach y Sainct, 134.
Bryn Gwrgi, 146.
Bedd Kellett, 146, 162.
Bersham, 152.
Bodynlliw, 94.
Charles Frenin, i.
Cessail Gyfarch, 2.
Coed Llai, 6, 60.
Conwy, Botryddan, 25.
Coetmor, 25.
Chirk, 31.
Cors y gedol, 30.
Caernarfon, 31, 136.
Caerwys, 32.
Castell March, 2^.
Cefn Amwlch, 33.
Ceisiwin, 34.
Crogen, 27-
Cefn Llanver, ^'/, 131.
Clenennau, 38.
Creuddin, 39.
Cynfael, 45.
Cefn, 46.
Caerhun, 47, 70.
Caergai, 51.
Cristionydd, 57.
Carrog, 57.
Coel Godebog, 62.
Croesoswallt, 70.
Cinmel, 59.
Cwm, 85, 86.
Chwitffordd, 91.
Celliwic, 93.
Castell Xewydd yn Emlyn, 103,
Cotred, 104.
Cynythog, 104.
Crenene, 118.
Challoner, 137.
Cessail Deunant, 141.
Cerrig y Dridion, 144.
Cadwaladr Fendigaid, 126.
Cylch Conwy, 145.
Cyfl&n Cynllaeth, 155.
Cowrj'd ap Cadvan, 16.
Cappele, 48.
Caeservvyd, 23.
Dolarddin, 4.
Dyflryn Cloyd, 50, 160.
Dymmock, 9.
Drenewydd, 9, 120.
Diserth, 34.
Dol y Penrhyn, S7-
Derwen, 46, 71, loi, 155.
Deudd^\^:, 48.
Dulasse, 48.
Dolegelle, 57, 141.
Dyffryn Aled, 8, 105.
Deheubarth, 120, 156.
Dymeirchion, 133.
Dewisbren, 139.
Dol y Glessin, 152.
Dyflfryn Erechthlyn, 153.
Dol yn Edeimion, 98.
Ddwyfan, 99.
Dinmael, 154.
Erreiviad, 2.
Elystan Glodrydd, 21.
Evenechtid, 6, 7, 151.
Euarth, 9.
Eglwyseg, 65.
Ednyfed Vychan, 61, 63.
Enmudd, tin o'r 15 llwyth, 64,
Eifionydd, 93. [103.
Einion Efell,
Edeirnion, 97, 153, 157.
Egryn Ardudwy, iii.
Eglwys fach, 145.
Cefn y coed, 145.
Forest Llansanan, 30.
Ffynogion, 39, 44.
Additional Manuscript iJ
153
TABLE OF PEDIGREES— continued.
Fedw deg, 45.
Festiniog, — .
Fynachlog redyii, 52.
Frongoch, 144.
Ffoxol, 13.
Gwydir, 3, 160.
Gwaethfoed fawr, 63.
Gwsaney, 3, 56.
Gogerddan, 6.
Gwa3mynog, 7.
Neuodd Glyn Haf reu, 1 1 .
Glyn Llifon, 31.
Gelli Gynan, 31.
Glan y L,lyn, S3-
Gwercles, 68.
Gwickwar, 58.
Garthlwyd, ^~.
Glyn, 38.
Glyn Llyarth, 39.
Grauan Llunn, 39.
Gwrecsam, 42.
Gorddinog, 43.
Gwrych, 40.
Gwersyllt, 45.
Gallt y Celyn, 46.
Gwlgre, 48.
Garth Lwyd, 48, ^j.
Gilfach wen, 11.
Gyffylliog, 16, 96, 149.
Gr. ap Cynan, 62.
Gwayn yscar, 92.
Glyn llugwy, 93.
Giwns, 93.
Gwyddelwern, 106, 144, 150.
Gwynf ryn, 1 34.
Gwynedd, 141.
Gwytherin, 15, 144.
Gorswen, 145.
Gidros, 149.
Greuad, 35.
Havod unos, 8.
Havod y bwch, g.
HoUantied Llaurwst ac Eglwys
vach, 12.
Ilollantied Abergele, 12.
Hope, 12.
Halchtyn, 32.
Havod y maidd, ^j.
Hen llanne, 38, 133.
Hendwr, 40.
Hordle, 41.
Escob Hiighes, 43.
Havod y Reg, 43,
Hengwrt, 44.
Henfryn, 49.
Helygen, 4, 49.
Howel ab leva, 62.
Hendre'r mur, 32.
Hanmer, 82, 138.
Hiraddig, 109.
Hersedd, no.
Havod y wern, 121.
Hwx, Aberconwy, 150.
Hiliogeth Tudr a laddodd y
Dryge, 160.
Ithel felyn o lal, 55.
Blaen Yal, 59.
lestyn ap Gwrgan, 61.
Ireland, no.
lerwerth Drwyndwyn, 160.
Kilken, 57.
Kinmel, 59.
Kjmedda Weledic, 22.
Kinaston, 61.
Kadwaladr Vendigaid, 126.
Llanferres, 58.
Llathwryd, 76.
I,lwydiarth ymhowus, 97.
Llaweny, 6, 152.
Lladdwm, 9.
Llanwyddyn, 109, 132.
Ivlanynus, 13.
Llanidloes, 1 1.
Ivloyd, Bacheurig, 13.
FfoxoU, 13.
Llysvase, 14.
Plas y Badda, 26.
Esgob Llanehvy, 27.
Fferm, 28.
Rhyd Goch, 29.
Llanynus, 29.
Nanclyn, 30.
Ivlyfnaut Llannfudd, 30.
Ivlyweuy Green, 31.
154
National IvIbrary of Waives
TABLE OF PEDIGREES— continued.
Llanrhudd, 29.
Llansannan, 33, 70, 102.
Llwydiarth y Mon, 34.
Llaneliaii, 155.
Llanver and Bettws, 35.
Llechwedd Isa, 39, 1 19.
Llaurhauadr, 42.
Llanver Dol Hauarn, 42, 138.
Llwyd, Escob Liechfield, 27.
Llechwedd Llyfn, 46.
Llangynhafval, 47.
Llun Llwyndyrrus, 48, 134.
Llangollen, 137.
Llysfaen, 47.
Llanyinlodwel, 52.
Llandyrnog, 50, 26.
Llanelwy, 50, 137.
Llanufudd, 56.
Llanhychan, 52.
Llandysilio, 55.
Llann lidan, 55.
Lleweljm aur-dorchog, 57.
Llwyn Egryn, 52.
Llanynus, Maesmaen Cymro, 13,
Llys yocil, 58. [iSO-
Llanwrin, 60.
Llanvawr ynilienll)'-n, 70.
Llwynin, 82.
Llanhasa, 91.
Llanddervel, 99, 133.
Llangower, 100.
Llangedwin, 100.
Llanvoorog, loi.
Llanbedr Dyffryn Gwyd, 148, 149.
Llwyn y Maen, 147.
Llenyrch, 147.
Llys allett, 144.
Llettu meilir Gruc, 11.
I,langathen, 104.
Llaniwllyn, 104, 156.
Llaniyllin, 105.
Llwyth CoUwyn, 112.
Llandegla, 122.
Llanmihangel, 130, 149.
Llanver Dyffrjm Clwyd, 130, 140,
Llangernew, 136, 157. L'5S-
Llygadog, 139.
Llanrwst, 141, 147.
Llangwm Dinmael, 146.
Llwyth Meirionydd, 153.
Llaneurgen, 157.
Langford, 99.
Llanforda, Llus y maes, 105.
Llwyn y maen, 106.
Meley, i.
Mostyn, 7, 83.
Maesmor, 8.
Mynachlogydd, 23.
Mathafarn, 12.
Meriadoc, 30.
Maynan, 32.
Madryn, 33.
Myfonioc, 34.
Mysoglen, 34.
Maelor, 6, 50, -j^^, 121, 137, 157.
Mallwyd, 5 1 .
Machjmlleth, 51, 59.
Marmaduke, Lloyd 52.
Moelfre, 60.
Moelfrych, 60.
Mon, 64, 103, 118.
Mochuaut uwch Radir, 65.
Maen Efa, 86.
IMilton, 95.
Mochnant, 96.
Maescadam, 96.
Maxen Wledic, 103.
Mredithddu, no.
Maes y gamedd, 1 20.
Meirionydd, 121.
Meifod, 136.
Madog Coch, 147.
Maes y Gadfa, 145.
Maes gwin yn Yspyttu, 1 5 .
Maelor Gymraeg, 119, 154.
Maelor Pulstwn, 118, 137.
Mon, Cwmmwt Menau, 1 32, 153.
Mon, Twr Kelyn, 132.
Nancl}^!, 8, 131.
.Nannau Dolychywgryd, 16.
Nant mawr, 40.
Nant, 42.
Nanheudwy, — .
Nannerch, 122.
Additionai, Manuscript i88
155
TABLE OF PEDIGREES— continued.
Nanmynach, 51.
Notanda, no.
Nanmor, 162.
Owens, Llangernj'w, 16.
Owen Glyudwr, 97.
Owen Cyfeiliog, loi.
Pulston, Havod y Werii, 6.
Plas y ward, 10.
Parry, L,lanbedr, 27.
Parry, Twysog, 27.
Penrhyn, 31, 82.
Y Prys, 32.
Penyberth, 33.
Prysaddfed, 34.
Park jm Llanfrothen, ^j.
Plas y Merw, 39.
Plasisa, 39, 67.
Penmynydd, 41, 118.
Pant du, 43.
Penllech, 44.
Peniarth, 45.
Pant glase, 45.
Pentre, Cwmpenaner, ^2.
Pentrepant, 55.
Plas yolyn, 45, 66.
Penyved, 46.
Pant leuan, 47.
Pant y Gwyddel, 49.
Plas Einion, 66.
Plas yn Erwen, 71.
Pumtheg Llwyth, 19.
Pant y llongdii, 84.
Plas y Nant, 84.
Pentre C)Tivric, 1 30.
Prestatyn, 92.
Powys, 97.
Penllyn, 98, 99, 145, 150.
Penardd, 136.
Plasnewydd yn Llandwrog, 136.
Plas Cadwgan, 138.
Penmachno, 14.
Pentre Cyhelyn, 149.
Portli y Dwr, Ruthin, 156.
Paley, 156.
Puleston, 106.
Pen Aner, 53.
Penporchell, 80.
Rhywedog, 38.
Rhiwlas, 41.
Esgob Rowland, 41.
Ragad, 44.
Rhiw bebyll, — .
Rhiwgoch, 59.
[Rhiw Saeson, 174.]
Ryrid foel, 59.
Ryrid flaidd, 62.
Rodri mawr, 63.
Ruthin, Parry, 69.
Ruddlan, 85.
Ruddallt, 85.
Rug, 5, 94-
Ruabon, 123.
Ruthin ac Yspytty, 144.
Ravenscroft, 100.
Salbri, Plasisa, 14, 67.
Salbri, Gwtherin, 15.
Silattun, 44.
Spytty, Rus ap Mred. 73-82.
Saethau yn I,lun, 94.
Sontli, 95.
Swydd Ddimbych, 94.
Sugyn, 121.
Swydd Groesoswallt, 70.
Tudur Trevor, 21.
Tref Gynan, 1 1 .
Towyu Meirionydd, 11.
Trygarn, 28.
Trovart, 32.
Talyllyn, 40.
Treveilir, 40, 123.
Twr, 40, 56.
Treborth, 41.
Trevalyn, 42.
Tref an, 131.
Tindaethwy, 153.
Tegengle, 57, 103, 112, 160.
Trawsfynydd, 57, 134.
Trebeirdd, 59.
Treffynnon, 88.
Y Tordduon, 96.
Trevi bychen yn Yale, 123.
Talebolion, 132.
Treuddiu, 148.
Trafford, 154.
156 National Library of Wales
TABLE OF PEDIGREES— continued.
Uchcldre, 38. Wayn, 39.
Uwch Gwyrvai, 102. Wyrgrug, 145, 58, 137.
Uwch Conwy, 113. Wigwar, 47, 152, 80.
Vaunol Llanerch, 43. Wemfawr, 127.
Vavmol Llauelwy, 58. Yong, 58.
Vaunol, 43. Ystymcegid, 44.
Vendigaid, 60. Yscwyddfrith, 47.
Vychan Llwydiarth, 25. Yong or Hob, 4.
Vychan Bodeiliog, 28. Yspytty Plas newydd, 69.
Vronheulog, 32. Yale, 81, 102.
Wyn Garthmeilir, 13. Ynus y Mangwyn, 96.
Copperleni, 14. Ystrad Alun, 56, 100.
Voylas, 15. Yspytty, 146.
Bodyscyllen, 15.
Bryn cynric, 16.
Llanufudd, 26.
Nerquis, 26.
The MS. also contains poetry :
p. X. Englyn i'r achau.
Y mae'r iache gore'n gruch — drwy eu gilydd.
53. Cerdd ar dd}dl gweddi gwraig dros ei gwr.
Duw frenin y nef drwy groyw ffydd gref.
•jz. Englynion.
Clywch wr ebwch cloch rybydd — a gwelwch. /. Edwards.
Geill gwr fod neithiwr yn iach — a'r boreu. D. Jones.
107. Gwrandewch ar fy ngarol, daubethsu anglienrheidiol . . .
19 verses. Edward Morus.
112. Recipe for a cold in the writing of Twni o'r Nant.
124. Am fi nos wener yn cymrud fy esmwuthder. 8 verses.
1 58. Gwel ddun y Dy fowud pwu bunag wut hefud. 18 verses.
Morus Richard.
176. Carol Plygain.
Yr boll Gristnogion dethol doethion. 7 verses.
179. English poetry.
182. Ymddiddan rhwng merch ieuangc a'r hedydd.
Dydd da fo iti'r hedydd mi a'th wela di'n ddedwydd.
184. Cywydd Merch.
Cerais fun fwun i wimeb. I. Tudur.
Cywydd i'r Gwunt.
Ti'r gwunt tad eira ag od.
185. English verses.
Arise and see the building my loyal love is living.
187. Dau benill ar Ffarwel Ned Pugh.
Y glanddyn ufudd celfudd call
Hyd at y fhdler glocwber glan.
Additional Manuscripts i88 — 191 157
POETRY— continued.
188. A Catechism in Welsh, beginning:
Am gydsynio ar Ueill yn erbyn Duw, Paham na yrrwyd
hwynt oil i uffern ? Dau achos sydd, &c.
189. A Song of Praise to the King of Prussia.
Arms and the glorious man we sing
who beat the bear of Russia.
189-D. Index to Welsh Genealogies, etc.
Williams MS. 391. Paper. 310x202. 96 pp. Paper
Cover. 1670. English.
p. 3. Genealogicon Auspice Christo, 1670.
fol. I- 1 9. An Index to a Book of Welsh Pedigrees with the references.
It is apparently a copy of the Index to Pen. 287, and
appears to have been at one time in the possession of
William Maurice of Cefnybraich.
19-27. A Description of the Coats of Arms of various families,
mostly Welsh, arranged alphabetically under the names
of the families.
29-38. The Royal Families of Wales.
39. The Pedegrees of the Famelie of the Herberts.
{ex lib. de Ceiijronnydd transcript.)
Formerly in Phillimore Collection.
190-D. The Muscipula by Holdsworth.
Williams MS. 392. Paper. 305x188. 64 pp. Card-
board binding. 1758. English and Latin.
A Transcript of the Latin text of the Muscipula with a
translation into English The Latin text was printed in 1709
and frequently afterwards. This English translation differs
from that printed with the Latin text in 1709, and was pro-
bably done in 1758. The book-plate of Sir J. Wilhams, Bart.,
and another book-plate without name have been affixed to
the inside cover, where also the following note has been written :
" J. Lee, Doctors Commons, bound November 1835, a pre-
sent from the Reverend W. Fletcher."
191-D. Enclosure Act for the Parish of Llanddeiniolen.
Williams MS. 293- Paper. 309x188. 64 pp. Boards.
1806. English.
A Transcript of " An Act for Inclosing Lands in the parish
of Llanddeiniolen in the County of Caernarvon." 46 Geo. Ill,
Session 1806. Formerly Phillipps MS. 4260.
158 Nationai. Library of Wales
192-E. Poetry by John Jones (Talhaiarn).
Williams MS. 394. Paper. 340 x 200. 19th cent.
Thirteen separate books all in the writing of John Jones,
(Talhaiarn) containing the following compositions :
(i) Hiraethgan am Lanfair Talhaiarn. {Gwaith Talhaiarn, i8ss>
(2) Melgan a mawl — " Gweno." (Ditto, p. 44). LP- 7o-)
(3) Awdl er cofFadwriaeth am y diweddar Dywysog Cydweddog
" Albert Dda."
(This was sent for competition to the Swansea Eistedd-
fod, 1863, under the pseudonym " Ceinfryd Cwynfron."
Printed in " Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 69).
(4) Caneuon a nyddwyd i Owain Alaw, 1867. A book of 16 pp.
containing the following :
1. JIarch of the Men of Harlech, beginning :
Glyndwr, see thy comet flaming. (G.T. 1869, p. 263).
2. Llwyn onn.
Teg yw dy wyneb anneddle fy mebyd.
3 Ash Grove.
Dear to my heart is the house of my childhood.
4. Dafydd y Garreg Wen.
The minstrel is dying, the darkness of death.
5 Lhvyn onn.
T'wyned yr haul ar anneddle fy mebyd.
6. Ash Grove.
Shine blessed sun on the home of my childhood.
7. The Bells of Aberdovey.
Maiden come with me to dwell.
8. Clychau Aberdy^. Second verse by Talhaiarn.
Tra bo calon yn fy mron.
9. Bugeilio'r Gwenith Gwyn.
While I watch the yellow wheat. (G.T., 1869, p. 276).
10. Torriad y Dydd.
'Roedd geneth fach amddifad yn flin ar dorriad dydd.
II. Merch Megan. Gwaith Talhaiarn, 1869, p.i6.
A welsoch chwi 'rioed mo Elin merch Megan.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 15.
(5) Efelychion o hen ganeuon Saesonaeg i Owain Alaw, 1868.
1. " Cherry Ripe."
Melus iawn, melus iawn, iawn i mi,
2. " Gaily the Troubadour."
I,lawen yw'r Cerddor wrth adael y Gad.
3. " I'd be a Butterfly."
Pe bawn yn Loyn bjrw yn chwareu mewn heulwen.
4. " Isle of Beauty, Fare thee well."
Prudd gysgodion nos sy'n disgyn.
Additional Manuscript 192 159
POETRY BY JOHN JONES (TALHAIARN)— continued.
5. " Meet me in the Willow Glen."
Tyrd attaf, Lili'r Glyn."
6. " Lilla's a Lady."
Mae'r clychau yn canu a llawen yw'r llan.
7. " Love was once a little Boy."
Cariad fu yn blentyn mwyn.
8. " The Maid of Llangollen."
Cysurus yw nghalon, ond isel fy mryd.
9. " Oh no, we never mention her.""
Nid ydym yn ei henwi hi.
10. " Meet me by Moonlight alone."
Cerddwn wrth oleu y lloer.
11. " Norah the pride of Kildare."
Os hudol yw Flora, niwy swynol yw Norah."
12. " Alice Gray."
Mor anwyl a nefolaidd yw.
13. "Home sweet home."
Wrth rodio drwy wledydd anwylaf y byd.
(6). Dyweddi Glyn Nedd, 1866.
Gweithredyddion .
Y Ddyweddi — Soprano.
Mam y Ddyweddi — Contralto.
Y Priodfab— Tenor.
Y Gwahoddwr — Bass.
Corns.
(7). Bugeilgerdd — Eilonydd ac Eiluned, 1868.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 109.
(8) . Songs by Talhaiarn for the Third volume of Welsh Melodies
by John Thomas, (Pencerdd Gwalia), 1866-7.
1. Merch y Melinydd.
The second verse by Talhaiarn, which begins :
Rwy'n gwybod y bydd Gwilym yn twyllo ef ei him.
2. Gogerddan.
Ym mhlas Gogerddan, LHo Llwyd.
3. Breuddwyd y Frenhines.
Mae'r Frenhines yn breuddwydio.
4. Dadl Dau.
Mae nhw'n dwedyd yn mhob man,
(9). A translation of Gray's Bard.
Boed dystryw yn dy faglu di.
(10). Marwolaeth Esgob Heber gan y Parch. J. Blackwell.
A translation into English by Talhaiarn.
Where the waves of Cauverv in brightness are flowing.
II). I. Hymn to the Sun. ^""^^'^^ Talhaiarn, 1869, p. 285.
Great monarch of the starrv system.
2. Englyn i'r Awen. ^^^'^^ Talhaiarn, 1869, p. 261.
Anadl Duw yn odl y doeth — yw awen.
i6o National Library of Wales
POETRY BY JOHN JONES (TALHAIARN)— continued.
3. The storm -blown oak.
The branches bare of the storm-blown oak.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 275.
4. " Susan a John." Efelychiad o Rural Courtship (1866.)
Wei, sut yr ydach chwi, John.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 44.
5. " Rhyw las-lencyn wyf o Gymrii."
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 35.
6. Sion caru pawb.
Rwy'n siwr fy mod yn llengcyn smart.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 41,
7. " Sleep, my beloved." Founded on a Welsh song
written by Eos Bradwen.
Sleep, my beloved, the sun has gone down.
Gwaith Talhaiarn, 1869, p. 277.
(12). A Welsh Wedding of the olden time. Cantata. English
and Welsh words by Talhaiarn. (1866).
Gwaith Talhaiarn, 1869, pp. 225-255.
(13). Caneuon i Owain Alaw. 1868.
I. Merch Megan.
Oh, have you e'er seen the daughter of ]\Iegan.
2. Yr hen Erddigan.
Per yw alaw ar dannau y Delyn.
3. English version of " Yr hen Erddigan."
Strains of sweetness that charm 'd us in childhood.
4. Hafod y wraig lawen.
Disglaer fel y seren fry.
5. English version of " Hafod y wraig lawen."
Like a star in heaven's dome.
6. Morfa Rhuddlan.
Wail, my sweet Harp, for the death of our monarch.
7. " The death of Nelson." Efelychiad.
Uwchben ei mab, Britannia sydd yn brudd. (1869).
193-D. Original Notes of Great Sessions (Carmarthen Cir-
cuit), 1807.
Williams MS. 395. Paper. 325x203. 84 pp. Limp
Cardboard. 1807. English.
This and the following 29 MSS. are the original notes
taken by one of the Welsh Judges (probably Samuel Hey wood)
at the Great Sessions of Cardigan, Carmarthen and Pembroke,
from 1807 to 1820. The books are all of the same size, and
are bound alike. Phillipps MS. 17041.
Vol. I. Spring Sessions 1807. Cardigan, Haverford-
west and Carmarthen.
Additional Manuscripts 194 — 204 161
ORIGINAL NOTES OF GREAT SESSIONS— eontlDued.
194-D. Williams MS. 396. Paper. 80 pp.
Vol. II. Summer Sessions 1807. Carmarthen, Haver-
fordwest and Cardigan.
195-D. Williams MS. 397. Paper. 99 pp.
Vol. III. Summer Sessions 1807, Cardigan. Ditto, 1808,
Haverfordwest and Cardigan. Spring Sessions, 1809, Cardi-
gan and Haverfordwest.
196-D. Williams MS. 398. Paper. 94 pp.
Vol. IV. vSpring Sessions, 1808, Cardigan, Haverford-
west and Carmarthen.
197-D. Williams MS. 399. Paper. 86 pp.
Vol. V. Spring Sessions, 1808, Carmarthen. Summer
Sessions, 1808, Carmarthen and Haverfordwest.
198-D. Williams MS. 400. Paper. 90 pp.
Vol. VI. Spring Sessions, 1809, Haverfordwest and Car-
marthen.
199-D. Williams MS. 401. Paper. 96 pp.
Vol. VII. Autumn Sessions, 1809, Haverfordwest,
Cardigan and Carmarthen.
200-D. Williams MS. 402. Paper. 100 pp.
Vol. VIII. Spring Sessions, 1810, Cardigan, Haverford-
west and Carmarthen.
201-D. Williams MS. 403. Paper. 92 pp.
Vol. IX. Spring Sessions, 1810, Carmarthen. Autumn
Sessions. 1810, Cardigan and Haverfordwest.
202-D. Williams MS. 404. Paper. 106 pp.
Vol. X. Spring Sessions, 18 11, Cardigan, Haverford-
west and Carmarthen.
203-D. Williams MS. 405. Paper. 92 pp.
Vol. XI. Spring Sessions, 1811, Carmarthen. Autumn
Sessions, 1811, Carmarthen.
204-D. Williams MS. 406. Paper. 90 pp.
Vol. XII. Autumn Sessions, 1811, Carmarthen, Haver-
fordwest, and Cardigan.
M
i62 National Library of Wales
ORIGINAL NOTES OF GREAT SESSIONS— continued.
205-D. Williams MS. 407. Paper. 106 pp.
Vol. XIII. Summer Sessions, 1811, Cardigan, Spring
Sessions, 1812, Cardigan, Haverfordwest and Carmarthen.
Vol. XIV. is missing.
206-D. Williams MS. 408. Paper. 92 pp.
Vol. XV. Autumn Sessions, 1812, Carmarthen, Haver-
fordwest and Cardigan.
207-D. Williams MS. 409. Paper. 116 pp.
Vol. XVI. Autumn Sessions, 1812, Cardigan. Spring
Sessions, 1813, Cardigan, Haverfordwest and Carmarthen.
208-D Williams MS. 410. Paper. 88 pp.
Vol. XVII. Autumn Sessions, 1813, Carmarthen and
Haverfordwest.
209-D. Williams MS. 411. Paper. 92 pp.
Vol. XVIII. Autumn Sessions, 1820, Carmarthen,
Haverfordwest and Cardigan.
(This volume has been misplaced).
210-D. Williams MS. 412. 88 pp.
Vol. XIX. Spring Sessions, 1814, Haverfordwest and
Carmarthen.
211-D. Williams MS. 413. Paper. 88 pp.
Vol. XX. Summer Sessions, 1814, Carmarthen, Haver-
fordwest and Cardigan.
212-D. Williams MS. 414. Paper. 88 pp.
Vol. XXI. Autumn Sessions, 1814, Cardigan. Spring
Sessions, 1815, Cardigan.
Pp. 46-53 contain an account of the trial of John Beynon for
killing John Heslop in a duel at Newcastle Emlyn.
213-D. Williams MS. 415. Paper. 92 pp.
Vol. XXII. Spring Sessions, 1815, Cardigan, Haverford-
west, and Carmarthen.
Autumn Sessions, 1815, Carmarthen.
214-D. Williams MS. 416. Paper. 92 pp.
Vol. XXIII. Autumn Sessions, 1815, Carmarthen,
Haverfordwest and Cardigan.
Additional Manuscripts 215 — 224 163
ORIGINAL NOTES OF GREAT SESSIONS -continued.
215-D. Williams MS. 417. Paper. 92 pp.
Vol XXIV. Autumn Sessions, 1815, Cardigan. Spring
Sessions, 1816, Cardigan, and Haverfordwest.
216-D. Williams MS. 418. Paper. 92 pp.
Vol. XXV. Spring Sessions, 1816, Carmarthen. Autumn
Sessions, 1816, Carmarthen and Haverfordwest.
217-D. Williams MS. 419. Paper. 92 pp.
Vol. XXVI. Autumn Sessions, 1816, Haverfordwest and
Cardigan. Spring Sessions, 1817, Cardigan and Haverfordwest
218-D. Williams MS. 420. Paper. 92 pp.
Vol. XXVII. Spring Sessions, 1817, Haverfordwest and
Carmarthen. Autumn Sessions, 1817, Carmarthen.
219-D. Williams MS. 421. Paper. 90 pp.
Vol. XXVIII. Spring Sessions, 1819, Carmarthen.
Autumn Sessions, 1819, Carmarthen and Haverfordwest.
220-D. Williams MS. 422. Paper. 96 pp.
Vol. XXIX. Spring Sessions, 1818, Cardigan, Haver-
fordwest and Carmarthen.
This volume contains the evidence given in the case of Wil-
liam Baines who was found guilty of forging bank-notes.
221-D. Williams MS. 423. Paper. 92 pp.
Vol. XXX. Autumn Sessions, 1818, Haverfordwest and
Cardigan. Spring Sessions, 1819, Cardigan.
222-D. Williams MS. 424. Paper. 92 pp.
Vol. XXXI. Autumn Session 1817, Carmarthen, Haver-
fordwest and Car dig m.
This volume also contains loose papers (28 pp.)
223-D. Williams MS. 425. Paper. 90 pp.
Autumn Sessions, 1819, Haverfordwest and Cardigan.
Spring Sessions, 1820, Cardigan and Haverfordwest.
224-D. Williams MS. 426. Paper. 88 pp.
Spring Sessions, 1820, Haverfordwest and Carmarthen.
Autumn Sessions, 1820, Carmarthen.
This volume also contains loose papers.
M 2
164 National Library of Wales
225-C. Miscellaneous Collections of Edward Jones.
Williams MS. 42'j. Paper. 92 pp. 240x202. Boards.
1790-1800. English.
A Collection of leaflets, prospectuses and notes by Edward
Jones.
p. I. Proposals for publishing in Jan. 1795, " The History of the
Ancient Bards and Druids, &c.," by Edward Williams.
3. Subscribers' names.
5. Programme of performance of ' Will of the Wisp." 1795.
9. Advertisement of Rowland Griffith, Harpmaker, Llanrwst.
1 1-14. Drafts of letters, &c., by E. Jones.
17. Proposals for publishing a new periodical work entitled
The Walian Register, 1795.
23-24. Drafts of letters.
29. Proclamation for a Meeting of the Bards, at Midsummer 1 798.
31-37. Notes and Extracts.
38. A Letter from Walter Davies (Y Mechain) from Alban Hall,
Oxford, to Edward Jones, March 25th, 1792.
39-40. Notes.
41-46. A Copy of ' Charter Elian ' dated Oct. loth, 8 Edw. IV.
52-82. Notes.
83. Statistical Enquiries relating to Wales, a printed sheet dated
London, June i, 1795.
88-92. Notes.
There is also inserted in the book a foolscap book of 8 pp.
containing a translation of the Chronological Table in the
Red Book of Hergest, col. 1020, Bnits, pp. 404-6, Cambrian
Register, II, 312. Formerly Phillipps MS. 22055.
226-A. Sermon.
Williams MS. 428. Paper. 148x105. 20 pp. Un-
bound in Cardboard case. 17th cent. Welsh.
A Christmas Sermon on John I., 14, preached at Eastyn
(Hope) in 1697 ^"^ ^^ Dyserth and Cwm in 1776 and 1778.
227-C. Welsh Words derived from Latin.
Williams MS. 429. Paper. 56 pp. 225 X 184. Boards.
19th cent. English.
A I^ist of Welsh words taken from T. Richards' Welsh
Dictionary, 1753, which the writer supposes to be of Roman
origin, with a short introductory note. The name ' Rev. J.
Williams, L,landebie,' appears at the foot of p. 4, and in many
other places. Published in the Archceologia Cambrensis.
Third Series, vol. XII, p. 229.
Additional Manuscripts 228 — 230 165
228-A. Miscellaneous Papers.
Williams MS. '^'^o. Paper. Cardboard case. 19th cent.
Welsh.
The following four unbound tracts :
(i). An Essay in Welsh on " Y Ferch Rinweddol " with
verses, probabh^ sent in for some competition. 18 pp.
{2). A Tale in Welsh about Twni o'r Nant, and a portion
of a song by him, in the writing of David Evans, Llanrwst.
4PP-
(3) . Notes for Sermons in English and Welsh in the writing
of the Rev. D. Davies, Pantteg. {SeeAddit. MS. 305). 18 pp.
(4). Notes in Welsh on the Protestant Reformation in the
writing of the Rev. D. Davies. 8 pp.
229-D. Notes of Cases of Impediments in Speech.
Williams MS. 431. Paper. 478 pp. 322x200. Calf.
19th cent. English.
This book was formerly Philhpps MS. 20719 and is
lettered on the back ' Journal of Cases of Impediments.' It
contains an account of the various cases of stammering and
other impediments in speech treated by Thelwal, the Elo-
cutionist. An index to the names of the patients appears at
the beginning of the book.
Pp. 100-113 contain an account of the family of Thelwall,
taken largely from the Memoir of Gabriel Goodman, 1825.
Pp. 115-117 contain extracts relative to Poor Rates in
various Buckinghamshire parishes.
230-D. Arguments for maintaining the Court of the Marches
by Sir F. Bacon.
Williams MS. 4:^2. Paper. 316x203. 84 pp. Vellum
cover. 17th cent. English.
" The Effect of the first Argument of the King's Sollicitor
Generall (vSr. Francis Bacon) in maynteyninge of ye Councell
of the Marches over the fower Shires." Formerly Phillipps
MS. 15436.
This document gives the gist of Bacon's speech and the
replies of Serjeants Hulton and Harris before the Privy
Council in April, 1608, in support of, and opposition to the
contention that the four counties (Gloucester, Worcester,
Hereford and Salop) were part of the Marches of Wales {vide
The Council in the Marches of Wales by Miss Skeel, 1904,
pp. 138 ei seq.)
i66 National I^ibrary of Wales
231-D. A Genealogical History of the Nobility and Gentry of
Wales.
Williams MS. 433. Paper. 322 X 230. 238 pp. Boards.
19th cent. English.
Formerly Phillip [s MS. 19277. "A Genealogical History
of the Antient and Present Nobility- and Gentry of all Wales.
And of severall Families descended thence now living in Eng-
land, from Authentick Records, Inscriptions on Gravestones,
Collections and Visitations to all the Churches and Places
of Note in Wales and the Neighbouring partes. By Hugh
Thomas." This volume is a copy of Harleian MS. 6823, a
description of which is given in Mr. Edward Owen's Catalogue
of MSS. relating to Wales in the British Museum, vol. I, pp.
475-478-
232-D. Genealogical Collections by Hugh Thomas.
Williams MS. 434. Paper. 322 X 230. 166 pp. Boards.
19th cent. English.
Formerly Philhps ]\IS. 1927S. This volume contains
numerous genealogical notes and pedigrees, as well as copies
of a MS. History of Brecknockshire and extracts from various
other MSS. It is a copy of Harleian MSS. 6870 of which a
description maj- be seen in Mr. Edward Owen's Catalogue,
Vol. I, pp. 494-6.
233-D. Historical and Topographical Collections for Shrop-
shire. Vol. I.
Williams MS. ^-^S- Paper. 322x202. 296 pp. Boards.
19th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 6867 (Vol. I). This MS. is de-
scribed on f. 8b as "The Antiquities of the County of Salop,
with the state thereof. Principally by Edward Lloyd, Esqr.,
of Dre Newydd, near Oswestry, Barrister-at-I/aw, and chiefly
collected by him about 1700 ; and by Wm. Mytton of Halston,
Esqr., about 1730." This book is evidently a copy of the
original MS. Indexes to the places referred to and a list of
the Hundreds, precede the text of the volume.
234-D. Historical and Topographical Collections for Shrop-
shire. Vol. II.
Williams MS. 436. Paper. 322 x 202. 296 pp. Boards.
19th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 6867 (Vol. II). A similar volume
to the previous one with an Index of the places mentioned.
The pagination of this volume is very irregular.
Additional Manuscript 235 167
235-D. The Note-Book of Theophilus Jones of Brecon.
Williams MS. 437. Paper. 326 x 208. 226 pp. Vellum
boards, 1759-1812. English.
Formerly Phillipps MS. 13490. Lettered on cover
' Charter of Brecon,' and on back ' MSS. Note Book of
Theophilus Jones of Brecon.' Written by the Rev. Hugh
Jones of Llangamniarch (pp. 1-46, 166-179) and his son
Theophilus Jones, the Historian of Brecknock (pp. 1-166).
Pages 1-46, and 1-180 (p. 32 being repeated). It contains a
great deal of the material obtained by Theophilus Jones for
his History, but much of it was not utilized by him. There
are notes on the covers by father and son.
p. 1-13. Notes on the Forest Estate with Rent Rolls 1777- 1780.
14-15. An Account of the composition in lieu of Tithes paid by the
several parishioners of Lanhamlach to the Rev. Henry
Roger for the year 1787.
16-17. A Rent Roll of my own property made 25 Feb., 1789.
19-44. -A- Translation into English of the Charter granted to Brecon
town by Philip and Mar3^
45. A Note under the date February loth, 1684:
" Ye aforementioned charter was going down to
Troy in Monmouthshire to be delivered to Charles, Lord
Herbert, Earl of Worcester, for to be surrendered to King
Charles ye 2nd, and these gentlemen undermentioned in
their way had ye news of ye King's Death and His Royal
Highness James, Duke of York was proclaimed King in
his room. They returned home and made a new surrender
and delivered it to ye above mentioned Earl wch was by
him delivered to James the Second King of England &c."
John Prise, Bayliffe
John Poweli,, Recorder
John Walters, Esq.
Lancelot Herbert .,,
DAVID VAUGHAN Aldermen
Wii^i.iAM Phillips, Town Gerk.
45-46. A Description of the wards of Brecon and a note upon the
Charters of Phillip and Mary and James II.
All this portion of the MS. is in the writing of Hugh Jones.
That which follows was written by Theophilus Jones.
Notes on parishes by T. Jones.
1-2. Llansaintfread.
3-10. Manor of Builth with a transcription of Letters Patent of
7 Charles I, making an extensive grant of lands in Wales
to Charles Harbord, Christopher Favell and Thomas
Young, including inter alia lands in Llandovery held by
Vicar Prichard, and the Manor of Builth.
10-14. Notes as to the devolution of the Manor of Builth with
statements as to its profits and customs.
15-18. Priory Church, Brecon.
i68
National Library of Wales
THE NOTE-BOOK OF THEOPHILUS JONES— continued.
p. 19. Glasbury Church.
20. The Archdeaconry of Brecon.
21. Notes from John Lewis's History of Britain.
22-25. -^ Account of Bishop Bull.
25. Petition of the High Sheriff and Justices of Brecknock to
Queen Anne for the appointment of a ' good Bishop.'
26-27. Manor of Dinas.
28. Inventory of the Effects of Miles Harry of Llanigon, 1 572.
29-32. Bailiffs and Recorders of Brecon from 1 556-1806.
33. Return of the Population of the County of Brecon in 1673,
wath the number of Papists and Dissenters, The num-
ber of Dissenters is given as 774, Papists 154.
35-40. The Priory Church, Brecon, with inscriptions on tombs.
40. Llanfaes.
41. Aberyskir, Llanspyddid.
42. A Map of the Kingdom of Fferregs or Ferlox (the land be-
tween the Severn and the Wye.).
43. Llywel.
44. L,ist of Members for the County and Borough of Brecon.
45. Crickhowel.
47. Patricio.
48. Llansantfread.
50-1. The Priory of Brecon.
52-4. Llandefalle.
55. Bronllys.
56. Llangynidr.
57. Llanddew, Gwenddwr.
58. LlanyTvern.
59. Llanfigan, Llanfihangel Nant Bran.
60. Llandilo'r Fan, Trallong, Talgarth.
63. Hay.
64. Crickadam.
65. Llyswen.
66. Llanigon. A slip of paper containing an account of Richard
James of Llwyubarret, and other matters, has been
affixed to this page.
67. Merthyr Cynog.
68. Cathedine, Llangasty Tal y Uyn.
69. Glasbury.
73. Llanvillo.
72. Talachddu.
73. The College of Brecon
Additional Manuscript 235 169
THE NOTE-BOOK OF THEOPHILUS JONES— continued.
p. 75. Llanhamlach.
76. Garthbrengy.
77-9. State of Population in the County of Brecon, 1801 .
80. Devynock.
82. Penpont Chapel.
83. Llangammarch. There is an interesting personal reference
to his grandfather's grave under this heading.
84. Builth.
85. Llanwrtyd, Llanlleonvel,
87. Llanfechan, I<lanynis.
88. Llanganten.
89. Llanbedr Ystrad Yw.
89. Lines on Llanwrtyd Well.
90. Llanelien or Llaneljrw. Copy of an epitaph at Llanfihangel
Nant Bran.
91. Llanfihangel Cwmdu.
92. Llangattock juxta Crickhowel.
93. Llanbryn Pabuan, Llanafan fawr.
94. Ystradgynlais, Coelbren.
96. Penderyn.
98. Llanelly.
99. Llangeney.
100. Llangynog.
10 1. Vaynor.
102-9. Caiitref Selyf with a copy of the Survey of the Lordship
taken 12th April, 1608.
no. Borough of Brecon. A Case from Browne's Cases in Par-
liament— -Powel V. The King (1728).
111. Summary of the population of the Hundreds of Brecknock
in 1801.
112. Merthyr Cyuog with a pedigree of the Baili brith families.
113. Alltmawr.
114. Llangammarch.
115. The Priory.
116. Ystradf elite, Llandefailog.
117. Llanwrthwl.
II8-I2I. Battle.
122. An Account of such livings within the County of Brecon as
are capable of being augmented, from the Return of 1736.
124-8. Extracts from the Survey of the Manor of Brecon 13 Henry
VIII.
129-134. Extracts with reference to Poor Rates from the Return of
43 Geo. III. for the County of Brecon.
lyo
National Library of Wales
THE NOTE-BOOK OF THEOPHILUS JONES— continued.
pp. 135-7
138.
1 39-141.
143-4-
145-
146.
147.
148.
149-150.
151-2.
^52-3-
154.
155-
156.
163
164
165
166
166-7
168-172
175-6.
177-9.
236-D.
Priory Church.
Devynnock.
Charter of Brecon, Theophilus Jones's translation.
A List of the Bishops of St. Davids from Le Neve's Fasti.
Archdeacons of Brecon corrected from B. Willis.
Chancellors of St. Davids, corrected from B. Willis.
Precentors and Treasurers of St. Davids.
Archdeacons of Cardigan, Carmarthen and St. Davids.
Bishops of Llandaff.
Bishops of St. Asaph.
Bishops of Bangor.
Welshmen who have held distinguished Positions in the Law
Welshmen noticed in Wood's Athenae.
Welshmen in Watkin's Biographical Dictionary, and Owen's
Biography, and a list of the Principals of Jesus College,
Oxford.
An Index to the Book.
A Table showing how many miles answer to a degree of
Longitude at every degree of Latitude.
Note as to Humphrey de Bohun.
Baronets of Brecknockshire.
From here on the Book is in the writing of Hugh Jones.
Deaneries in the Archdeaconry of Brecon.
Accounts between Mrs. Elizabeth Williams of Lanspyddyd
and the Rev. Hugh Jones.
A List of Actors, with criticisms of their performances, their
weekly salaries, their native country and where and when
they entered.
Times of the Moon for 1 780, and a list of Sundays.
Accounts of Mrs. Williams, Llanspyddyd.
Paper. 312 X 204. 96 pp. Boards.
Welsh Poetry.
Williams MS. 438.
1812-4. Welsh.
Formerly Phillipps MS. 26013. A copy of various poems
from the Myfyrian Archaeology made by the Rev. T. Price
(Carnhuanawc).
p. 3. Marwnad Cynddylan ab Cyndrwyn.
Sevwch allan vorwynion a syllwch.
19. Extract from Lhuyd's Archaeologia.
23. Marwnad Cynddylan.
Dyhedd deon du hir by. Meigant.
27. Englynion Gwern y gleppa.
Llys Ifor Hael gwael yw'r gwedd. Evan Evans.
The rest of the Book is blank.
Additional Manuscripts 237 — 241 171
237-E. The Charter of Pembroke.
Williams MS. 439. Paper. 338 x 208. 44 pp. Boards.
19th cent. Latin. Formerly Phillipps MS. 25528.
1, A modern copy of the confirmation of the Charter
of Pembroke dated 6 July, 5 Jac. I., pp. 1-23.
2. Another copy of the same made in 1809. The MS.
is labelled in one place " Charter of Pembroke and Haver-
fordwest," but it does not contain the Charter of Haverford-
west. Pp. 1-4 are misplaced.
238-E. English- Welsh Dictionary.
Williams MS. 440. Paper. 331x210. 176 pp. Boards.
Circa 1700. English and Welsh.
Formerly Heber MS. 983 and Philhpps MS. 8233. An
English-Welsh Dictionary written by Edward Lhuyd. The
plan adopted was to write the English words in two columns,
leaving a space after each word for the insertion of the Welsh
equivalent. The ]\IS. begins with ' Badge ' and ends with
' Calander,' but the Welsh equivalents have only been given
in a comparatively few cases.
239-B. "Myfanwy Fychan," by Ceiriog.
Williams MS. 441. Paper. 203x129. 24 pp. Un-
bound (in an envelope). 19th cent. Welsh.
A copy of ' Myf anwy Fychan ' in the writing of the author,
John Ceiriog Hughes.
240-E. Arms of Welsh Families.
Williatns MS. 442. Paper. 320x209. 82 pp. Boards.
End of 17th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 25505. A Collection of arms of
Welshmen and Englishmen connected with Wales, b}^ Francis
Bassano. On p. 73 there are copies of monumental inscrip-
tions in the parish church of Sawley, Derbyshire, and on p. 79,
inscriptions taken from Clifton Church.
241-E. Copies of Welsh Charters.
Williams MS. 443. Paper. 336x211. 20 pp. Boards.
19th cent. Latin.
Formerly Phillipps MS. 25216. Copies of Charters
relating to Welsh towns during the reigns of John and
Henry III.
172 National IvIbrary of Wales
242-D. Brwydr Maes Bosworth.
Williams MS. 444. Paper. 226x188. 64 pp. Un-
bound. 1858. Welsh.
A poem entitled " Brwydr Maes Bosworth " sent to the
Llangollen Eisteddfod 1858. This is the original MvS. in the
writing of the author, Ebenezer Thomas (Eben Fardd).
243-D. Nennius, Liber Merlini.
Williams MS. 445. Paper. 312x197. 82 pp. Calf.
Early i8th cent. Latin.
Begins : Incipit gesta Britonum a Gild a sapiente edita
A principio Mundi usque ad Diluvium 2242. anni. . . .
Endf^ .• . . . et non agitabitur cum ullo tedio, quamvis
habitasset solus in extremis finibus cosmi (p. 56).
Then follows Liber Merlini with the Prologue.
Besins : Incepit prologus in Hbro Ambrosii Mellini ad
Alexandrum Episcopum L,incolie. . . .
Ends : Deinde Henricus f rater ejus regnavit, et Mathil-
dem filiam Melconii Regis Scottorum uxorem duxit ex qua
Guillelmum Adelinum et Mathildem uxorem Henrici quinti
Imperatoris Alemanorum genuit.
This MS. has been collated and in a note at the beginning
(p. 9), under the date 1729 it is stated " Hoc fuit descriptum
ex Manuscripto Balurii in Bibliotheca Regis Galliae Numero
852 et exactissime coUata cum MS. abbreviationum diflScill-
imarum plena.
244-D. Cofrestr Cymdeithas y Cymreigyddion.
Williams MS. 446. Paper. 329x100. 356 pp. Parch-
ment cover. 1797-1826. Welsh.
The Membership book of the lyondon Cymreigyddion
Society. The book is labelled on the outside " Cofrestr yr
Anrhydeddus Cymdeithas Cymreigyddion 1796." The first
entry is dated Oct. 12th, 1797, and the last Jan. 12th, 1826.
245-D. Welsh Songs.
Williams MS. 447. Paper. 327x202. 18 pp. Buck-
ram. 19th cent. Welsh.
A collection of Songs, some of which were written by
John Thomas (Hoilienydd) and were sent by him to William
Thomas of Troedyrhiw, nr. Llandovery, in 1847. F'rom the
Phillimore Collection.
Additional Manuscripts 246 — 249 173
246-B. Topical Songs, &c., by J. Thomas and others.
Williams MS. 448. Paper. 196 x 160. 82 pp. Buck-
ram. 19th cent. English and Welsh.
A collection of topical and other songs in English and
Welsh mostly the composition of John Thomas (Hoilienydd),
written by Thomas Thomas of Troedyrhiw, Myddfai, about
1831. From the Phillimore Collection. There are also a few
examples of Pennillion Pendrws (pp. 77-82).
247-D. Court Roll of Manor of Bodidris, Flintshire.
Williams MS. 4,^(). Paper. 311x250. 62 pp. Vellum.
i6th and 17th cent. Latin and English.
This MS. is in a very dilapidated condition, and is bound
in a parchment cover. An inscription on the outside states
that it is " The Court Roll of the IManor of Bodidris beginning
about the 33rd of Harry 8th and ending about 9th James ist.
J. U."
248-E. Coats of Arms, Badges and Crests.
Williams MS. 4^0. Paper. 327x210. 164 pp. Vellum
cover. 17th and i8th cent. English.
This is a collection of Coats of Arms, Badges and Crests
made by Henry Chitting, Chester Herald. It was formerly
in the collection of John Austin, and was purchased by
Charles Brietzcke, whose name with the date December 1768
appears on the first page. It contains a large number of
coloured and uncoloured coats of arms and has a full index
to the names on pp. 5-12.
249-D. A Defence of Water Baptism.
Williams MS. 451. Paper. 311x205. 68 pp. Half-
morocco. 1674. English.
This is a controversial tract bearing the title " A Defence
o^^ Water Baptism in opposition to all Anabaptists and Quakers
From Scripture, Reason, and the Church's Custome. Where-
unto there is added a Discourse touching the Baptism of the
Holy Ghost, as a necessary Appendix or Sacramental Com-
plement thereof. Both deHvered at first in two several
sermons upon an occasion of a publike Dispute had Novemb. 2,
1674, with one Thomas Curtiss of or neare unto Reading in
Berkshire, Quaker, but now made publike for the Common
good, especially theirs of the Towne of Uffington. By R.
G[reen], Minister of UflSngton in ye Count}^ of Berks."
174
National Library of Wales
250-D. The Common Place Book of the Rev. Joseph Jenkins,
M.A.
Williams MS. 4^2. Paper. 331x208. 250 pp. Vellum
boards. i8th cent. English.
This book is labelled on the outside ' Adversaria 1765 '
on the inside page it is stated to be ' The Common Place Book
of the Rev. Joseph Jenkins, A.M. 1770." The name of Job
Lousley of Hampstead Norris, Berks, with the date 1843 also
appears on the inside cover.
Copy of a letter dated April 5th, 1785, addressed to Mr. D — .
Dr. Horsley's very peculiar translation of Isaiah, ch. xviii.
The Reptile, a Dream or Allegory by J. J(enkins).
Epitaph on the grave of the Rev. Evan Jenkins in the
Dissenting Burying Ground at Wrexham.
Epitaphs on Voltaire in Latin and English.
A Register of all the children at the Dedication of whom I
have assisted, with the year, &c., in which they were
born and the names given to them. The list starts in
1771 and is continued to 1817. (See Palmer's Older
Nonconformity of Wrexham, p. 106.)
A Register of the Persons I have baptized and the time and
place. The list begins with the following entry :
"AtBrombow, near Wrexham, Denbighshire, Sept.
17th, 1771. istjMr. Daniel Roberts of Wrexham, Edge-
tool maker." It ends in 18 15. The baptisms took place
at various chapels in Wales and England.
A poem entitled " The Hyacinths " written at Wrexham
on March 4th, 1776.
A list of Sermons (by Jenkins ?) from Nov. 5, 1769 onwards.
Particulars of 1560 sermons are given.
On the inside back cover Jenkins has written a list of his
children by his two wives, with the dates of their births
and deaths.
pp. 4-8
8-9
9-1 1
13
IS
25
53-
73-
137-
251-D. Letters and Legal Papers.
Williams MS. 453. Paper. Unbound. i6th and 19th
cent. English.
A packet containing the following letters and papers :
(i) From Mr. Thomas Bromley, afterwards Lord Chancellor of
England to Roger Puleston of Emral 25 Feb., 1568.
(2) From Sir Thomas Egerton to Roger Puleston, 2 March, 1 587,
6 April, 1587, 8 July, 1588, 11 March, 1589, 6 July, 1589.
9 Dec. 1591.
(3) From William Tatton to Sir Thomas Bromley, her Majesty's
Solr. -General. 21 Nov., 1590.
(4) A further letter to Sir T. Bromley relative to the same matter.
Additional Manuscripts 251 — 253 175
LETTERS AND LEGAL PAPERS— continued.
(5). The complaint of John Edwards of Chirk to the Council of
the Marches relative to lands in Vajiioll, Flintshire ; the
answer of Thomas ap Rees ap Benet and the Replication
of John Edwards. 1551.
(6) Decree of the Lord Chancellor in the case of Martha Puleston
(widow of Roger Puleston) and others against Thomas
Rider relative to the estate of Roger Puleston. 23 Feb.
1698.
(7) Various letters from Hon. Mrs. Bulkeley Owen to ^liss E. C.
Thoyts dated July and August, 1892, relative to John
Edwards of Chirk.
252-E. Hanes Fflint.
Williams MS. 454. Paper. Buckram. 19th cent.
Welsh.
An essay in Welsh on the History of Flint. It was sent
in for an Eisteddfod competition. The author signs himself
" Haneswr o Hen Oesoedd."
253-A. Llyfer Plygain 1618— Englynion, Hymns, &c.
Williams MS. 455. Paper and Vellum. 85x70.
472 +42 pp. Vellum, with curious brass clasps, one of which
has been torn away. Early 17th cent. Welsh.
This extremely interesting MS. was written b}^ Thomas
Evans about 1621. It is probably the smallest Welsh MS.
in existence, though it is i^ ins. in thickness. Bound up be-
tween pp. 12 and 13 is a copy of the earliest known edition of
the Llyfr Plvgain or Primer. This book has the following
Title
Llyfer Plygain | sef | Cristianyddiaeth, neu Addysc a |
gweddieu Gristnogaidd yw dyscu | i blant, ac iw harfer o bob
dyn Du- | wiol anghenrheidiol o'u gwy- | bod ai cofio. | Y 5.
waith oi d)rfodiad allan gwedi | ei cyfieuthu ar ol trefn y llyfer |
gweddieu cyfFredinol [ diwaethaf. |
Cynwhysiad y lyfr sydd yw we- | led yn y tu arall ir |
ddalen. | Llunden, dros Ed. White. | 1618. |
This copy contains 42 pp. but it is imperfect as it has
none of the Prayers, the Litany or the Psalms. Mr. Egerton
Phillimore owned the MS. in Feb. 1887, and it is probably the
book referred to by Gweirydd ap Rhys in Hanes Llenyddiaeth
Cymru, p. 402-3, as being in the Pengwern sale in May, 1874,
though the description he gives of its size is incorrect. It is
not mentioned in Angharad Llwyd's Catalogue of the Pen-
gwern MSS. {Transactions Cymmrodorion, 1828, p. 50),
Pp. 13-24, 31-2, 45-84, 317-328 are vellum, the rest of the
Ellis Jones, 320.
GriflSdd Bevan, -520.
176 National I/Ibrary of Wales
LLYFER PLYGAIN, 1618— ENGLYNION, HYMNS, &c.— continued.
MS. is paper. Pages have been cut out e.g. 4 pp. between
pp. 390-391, pp. 353-366. A great many names have been
written in various parts of the book, as follows :
Robert Jones, p. 26, 29, 68, John Pierce, 63.
7h 73- Thomas Edward , 66.
Thomas Hughes, 27, 67. Thomas Jones, 71.
William Jones, 29, 35, 44, 61, 72, Thos. Evans, 104.
of Llaugar, 98, 326. , 1 t
*' ' ^ ' J John Jones, 104.
Will Wynne, 43, (1681 — p. 63) „ , „. ,_
■' ' tJ' \ r 0/ Hugh Thomas, 1680, 105.
70, 325. ° > > J
Evan Jones, 44. ^""^^ J""""'' '°^' '°^-
John Wynne, 60. ^^^^^^ ^^"^°"' ^°9.
John Lloyd, 61. Humphrey Jones, 109-1 10. 321.
Edward Jones, 1687, p. 62, 98.
William Jones oweth this booke
witness to the same, Ellis Hugh Price, 322.
Jones. Anno dni. '83. p. 61. Manuel Williams, 324.
The first eleven pages are blank with the exception of a
few odd notes of no interest.
p. 12. Dychymig in a later hand.
Beth a sai tu yma i'r coed ag a bawr tu draw i'r coed ?
Mochyn.
13. Triplets in verse.
Kymer fwyd yn feddylgar
A chyfrana yn howddgar
Ag i Dduw bydd ddiochgar. 5 stanzas.
The name of Moris Williams is written on this page.
14. A Riddle.
Pa un vcha ai y ddaear ai yr awyr ?
The name of Thomas Hughes, Gentl. in ye County of
Merioneth occurs on this page.
15. Gweddi i . . .
Lonsiws f archog ....
16. Englynion in a later hand.
Oi wiw wu we wau . . .
Comol go gloch ffol golchfFon . . . Math. Owen.
17. Englyn in English.
Be moderate private, I pray. Rector. Richard Abraham.
18-20. Blank.
21. Englynion.
Thomas goweithas gwiw ieithydd.
22. The names of John Williams, John Evans, etc., are scribbled
on this page.
Additional Manuscript 253 177
LLYFER PLYGAIN, 1618— ENGLYNION, HYMNS, &e.— conttnued.
p. 23. Englynion.
Na werth hwyl brydferth haela bro — nefoedd
Gan ofer falchio
Er benthig ar bai yntho
Y byd ai rwysg a byw dro, Tho. Evans.
O gweli ddyn ar geulan — a gwialen. Tho. Tegid.
25. Memoranda.
Mr. Felton died Sept. 1700, &c.
26. Englyn.
Cangen o lodes Iwydwen — feinael.
28-30. Notes.
31. Pages 31 and 32 on vellum.
Y saith bechod marfol — balchder, kenfigen, etc.
Y saith weithred drygaredd — porthi'r newynog, etc.
32. Saith weithred y drygaredd mewn mydr .•
Un o'r saith weithred i ddyn . . . 14 11. Terfyn 1621.
12,- Cadernid y Tad.
Yn y rhan gyntaf or vchod y mae, &c.
34. Naw gradd karenydd.
kefnd3'r, kyfyrdyr, plant kyfyrdyr, keifin, gorcheifin,
gorchwant, gorchwydd, goreuddun, kar klyd.
36-7. Verses in a later hand.
Barnwr doeth y fum i gint. 3 stanzas.
39. Religious Poetry in the writing of Thomas Rvans (1621).
lesu Grist ti sydd unig.
40. Pan elych allan oth dy dowed.
Arglwydd ti Dduw y Uuoedd.
41. Arglwydd egor oth wrthiau.
O Drugarog dragwyddol.
Pages 45-84 on vellum.
45. Ymhob achos a ddelo
Byddwn barod i gofio, etc.
46. O ran hyn mi am hyderai .
48. konorthwia Dduw farglwydd.
5 1 . Lie darllenais rwi iw goffa.
53. Triads and wise sayings, etc.
Na ffrofid i meddygnaethu : henaint kysgadur, klefr
gwyn a chynddaredd.
58. Brenin jn yr hen amser archodd i xii o'i wyr ddoedud 12
gwir dan i perigl.
Mwia glendid yw kymesurwydd.
vcha dim ar weithredoedd Duw yw trigaredd.
59. Englynion.
Barnwr doeth a fum i gunt, &c. 2 verses.
N
178
National Library of Wales
LLYFER
p. 64.
65.
68.
70.
7i-
88-98.
99-
lOI.
102-3.
io6.
107.
108.
112
113
"5
122-3
124
125
126-133
134
PLYGAIN, 1618-ENGLYNION, HYMNS, &c.— continued.
Englyn.
Awn iw borth au haberthau — gwcdd dduwiol. M. Owen.
Wele ddrych ireiddwych a rodded — yn decka.
Riddles, etc.
Pwu ni anwyd eiroed ? Adda, &c.
Englyn.
Egin ceirch ar bin y minrhos — benvnant
a borant heb aros,
Ysgyfam (yn am y nos)
— ogod sy yma yn agos.
Religious Poetry in the writing of Thos. Evan.
Arglwydd arnad y galwa.
Llyma weddi . . . Saint Awstin
O addwynusa Arglwydd lesu.
Davydd Johns, vicar Llanfair dyffryn klwyd au iroes
o Ladin i Gymraeg pan oedd oed Krist 1585.
Prayers written in 1621.
Y glan gwmpeini heini hael. 6 II.
Englynion (2).
Mae yn oer gjmi grogena — y gwanwjm.
Riddles.
Verses for Valantine.
Pretty lady sweet and fine.
Lumley Jones is my Valantine, ffeb. ye 14th.
Englynion (2)
Ymhob mann dy arian didoreth, a red. Humphrey Jones.
Degaswn gael er mael imi, gywelu
A golud mawr iddi
Yn lie dafad gwedi dofi
Angyfrwys iawn gafar a ges i. 1682.
Riddles in the writing of Thomas Evans.
Englyn.
Pe cawn fras f atras o'r futra.
Payments to one ' Magdalen '
One pigin of butter, 6d., &c.
Religious Verses.
Mae n rhwymedic iawn
Henfych well Fair, Uywenydd y morjmion,
Llurig Alexander.
Kroes Krist a wisgaf, &c.
Gweddi y Sul 1620.
[Gweddi] duw Llun, duw Mawrth, &c. Rhagfyr y 6, 1620.
Am dowydd ne bin deg.
O Dduw rhwn am bechod dyn.
Additional Manuscript 253 179
LLYFER PLYGAIN, 1618-ENGLYNION, HYMNS, &c continued.
p. 135. Y letani.
Rhag yn galon ymddiflSn. Katrin fetch Ivan ap Siengkin.
^37- Cyngor i'r dyn a fo yn glaf.
Mi a erfyniaf yt f anvvylyd {continued on p. 141).
138-9. Religious verses by Thos. Evans, 1619.
Oil alluog an Duw ni
Rhad yn harglwydd lesu ai ras.
140. Dros y klaf.
Arglwydd ti Dduw y lluoedd.
142. Gweddi rhag yn gelynion.
Oll-alluog o'r nefoedd,
143. Duw wneutliyrwr tyngnefedd.
144. O Dduw klowsom an klustiau.
145. Y trugarog Dduw Arglwydd.
146. Ni atolygwn iti arglwydd.
148. Duw yr hwn ni ddistyri.
149. Rhag yn galon ymddiflSn.
151. Ollalluog an Duw ni.
152-162. Kadw Dduw d wsnaethddynion.
This and the following pieces to p. 162 are in the nature
of hymns.
163. Pa bryd Arglwydd i smudi.
165. Bendigedig fo Arglwydd.
166. Kred ti hyn o wybodeth.
167. Rhoddion yr Arglwydd ydyn.
168. Magnificat. L,uc 1-46.
Y mae £ enaid i yn mawrhau.
170. Kofiwn ddoedud y bore . . . 1621.
172. Wrth gychwyn ith waith.
Forth a noddfa ydwyd ti.
173. Ar ol gwaith.
Arglwydd dad y goleuni.
174. Diolch i Dduw am helaethrwydd, 161 9.
O drugarog an tad ni. Tho. Evans, 1619.
175. Arglwydd atolwg iti.
176. Am faddau pechodau.
O yr unig Dduw galluol. Thos. Evans, 1620.
178. Gweddi kyn gwrando pregeth
Trugarokaf dad grasus.
179. Am bin ne dowydd teg.
Oen Duw nefol ben teuln.
180. Cyfles.
N2
i8o
National IvIbrary of Wales
LLTFER PLYGAIN, 1618— ENGLYNION, HYMNS, &c.— eontlnued.
p. i8i. Englynion (5).
Karaf ni lysaf loiw Sais — o gam ryw
Elo yn Gymro kwrtais.
Och wr Kymro ni cherais
O lun a sut elo yn Sais.
Modwl perth anferth ynfyd — kais hedeg.
Triffeth diodieth ydyn — i'w kael.
Dowch i'r siel lieb gel a gwiliwch — yn siwr.
Dyma ddydd dedwydd ar dwyn, — i siarad
Am Siri 11 awn gwenwyn
Dyma rol ar y kohv>Ti
Dyma haner mercher mwyn.
Thomas Prys pan gadd i'r siel y sirif ai daliase fo.
182-9. Englynion by T. Evans and others (39).
Marw a wna y ddi arw o ddyn — nim erys.
190-1. Historical notes, mostly scriptural.
192. Table of weights, &c.
193. Dyma fel y mae ynill bob dydd o'r flwyddyn o fFyrling hyd
swllt. A Table.
194. Arithmetical problems, e.g.
1,1 wyn o goed sydd a 10 o dderi, a than bob derwen 10
kut moch ag ymhob kut 10 o hychod a chan bob hwch
10 o berchill. Gofun : po fant a ddaw o ddegwm ?
195. Englyn by T. Evans, Eb. 6, 1622.
1 96. Englynion by T. Evans in 1620 (4).
197. Tho. Evans yn kofio i drwbleth ddiachos. (13 englynion).
Erlid a gofid a gefes, a ffoen.
198-207. Englynion by Thomas Evans, Owen Gwynedd, Gruff, ap
leuan, Lewis Mon, (47).
208. Englynion Kyffes (10).
210. Edwart ap Roitsiar ar i glaf wely. (11 englynion).
Aros yr awr fawr rwyfi — a madws. i 587.
212-5. Englynion (6) by Edwart ap RaS ; (i) by T. Evans ; (i) by
Dafj'^dd ap Sienkin ; (2) by Rhys Cain ; and (8) others.
216-277. Engljmion (270) by Thomas Evans and various authors
Huw ap Tudur (p. 218) ; Tudur Aled (p. 233) ; Edward
ap Raff (pp. 235-238) ; Rys torn o'r Ysbyty (p. 241) ;
Rhys Cain (p. 246) ; R. R. (p. 255) ; Evan Llwyd Sieffre
(pp. 267-269) ; Raff ap Robert (p. 272) ; Sion Tudur
(pp. 255, 273, 277) ; Owen Gwynedd (p. 275) ; Moris
Berwyn (p. 275); Wliliam ap Sion Wyn (p. 276); Vicar
ocin (p. 277).
27S-281. Cerdd.
Dyn wyfi a wyr yn glau, gael mesurau kledion. T. Evans.
281-315. Englynion (163) by Thomas Evans, Sion Brwynog (p. 282);
Huw Cornwy (p. 282) ; Rhys Wyn ap Cadwaladr (p. 284) ;
Esgob Dewi (p. 298) ; S. V. (pp. 299, 311) ; Ed. ap Raff
(p. 306) ; Sion ap Will Gruffudd (p. 315) ; etc.
Additionai. Manuscript 253 181
LLYFER PLYGAIN, 1618— ENGLYNION, HYMNS, &e.— continued.
p. 295. Dialogue between R. and T.
Dowed ym Tomas dan dewi, &c. T. Evans, 1610.
316. Pennillion (4).
I'r tad hwn ni arbedodd.
317-9. Englyuion (7) by Thomas Evans and others.
319, 322-3. Riddles.
327-8. Englynion (3).
329. Englynion to public events.
Koroni y brenin lago, Mawrth 24, 1602-3.
Crynu y ddaiar, 1086.
Coroni Elizabeth frenhines, 1558.
330. Seren a brig gwyn iddi, 1618. E. Llwyd Sieffre.
Seren a'r gynffon goch, 1577. [Also p. 343).
331. Marw Edward ap Sion, 1620.
Pan aeth gwyr Gwynedd i Ffrainc, 1585.
Llosgi Fowls, 1560.
332. Blwyddyn ddrud, 1563. R. Davies.
Mwstwr merched, 161 8.
Oedran Duw ddoedan yn ddi daw, molwch uchod,
Mil chwechant a deunaw,
koegwas ydoedd yn kogiaw
mwstwr merched tr\vy gred traw.
333. Eira mawr, 1581, 1546.
Daiar grynfa, 161 2.
Daiar gryn 1574. Will ap Sion {also p. 343) by R. Cain.
334. Rhannu Cymru. Gwilym ap Sefnyn.
Lladd Gwartheg Mon, 15 18.
334. Clochdy Gwrecsam, 1507.
335. Llosgi Llangollen, 1522.
Eira Mawr, 1607.
Rh>-fel Arglwydd Herbart, 1468.
336. Rhyfel Owain, 141 5.
Pen gaed y groes fendiged, 320.
Gwneuthuriad klawdd Offa, 784.
337. Pan las Llywelyn.
Gwneuthuriad Eglwys Asaf, 1533.
Pan losgodd Powls, 1561. Raff, ap Robert.
338. Lladd Harri Persi, 1412.
Hari Wyn Hir o Wynedd (Harri VII), 1485.
Codi pont Llansanffraid ynglyn Dyfrdwy, 1589. (Also p.
Pont Gynwyd, 1612. [339)-
339. Rhew mawr, 1607.
Codi pont Glyndyfrdwy, 1589.
340. Pan aeth Eglwys San Ffraid gida Dowrdwy, 1601.
i82 National Library of Wales
LLYFER PLYGAIN, 1618— ENGLYNION, HYMNS, &c.— continued.
Engljoiion to public events — continued.
p. 340. Growndwalu yr Eglwys Newydd, 1610.
Codi yr Eglwys, 161 1.
341. Kj'segru yr Eglwys newydd, 1617.
Codi 2 gafell ar gost Mr. W. Salsbri, 1618.
Pont Llangollen, 1 228.
342. Pan rynodd y bobl wrth ddowad o Ruthin. Ion. 15, 161 5.
Marwolaeth Owain Gl3mdwr, 1430.
]Mil a ffedwar cant wedi niaeth, agos
Ugain bu i farfolaeth
a deg ar ol deigr aeth
a mawr wylo y marwolaeth.
Pan breintiwyd gynta, 1458.
343. Comwyd yn Llundain, 1349.
Eira mawr, 1614. {Also p. 344).
344. Glaw mawr, 1621.
345-472. Englynion (487) by Thomas Evans and various authors —
(S. Vychan (pp. 345, 380, 387, 397) ; Edward ap Raff
(345-6, 409) ; Rhys ap Dafydd ap Ivan (p. 352) ; Griff.
ap leu. ap Llew Fychau (pp. 2>7l> 394) \ Rhys Cain
(PP- Z7Z, 2>77, 390) ; Raff ap Robert (pp. 374, 380, 438) ;
lolo Goch (p. 375) ; Deio ap leuan Ddu (p. 380) ; Gru-
ffydd Gwynedd (p. 384) ; Sion Tudur (pp. 388, 452) ;
loan Tew (p. 390) ; Esgob Dewi (p. 391) ; Tudur Aled
(pp. 391, 424) ; Syr Rydderch o Eglwys fach (p. 394) ;
R. R. (p. 410) ; Edd. R. (p. 41 1) ; Morus Dwyfech (p. 414)
Ev. Llwyd (p. 414) ; Will ap Rys ap Dd. (p. 420) ; Roger
Kyfiin (p. 421) ; Rhys Goch (p. 422) ; Owen Gwynedd
(424) ; Evan Llwyd Sieffre (p. 427) ; Tho. ap Morus
(p. 434) ; Cydwalad Cesail (p. 437) ; Huw ap Sion ap
Robert (p. 439) ; Sion Dd. Gutun (p. 440) ; Huw Roberts
o Drelogan (p. 467).
45 1 . Englynion a ganwyd pan f u kad Goddau, eraill ai geilw kad
Achlen ac o achos iwrch gwyn a chenau milgi y bu,
ag o An\\Ti yr hanoedd hwynt, ag Amathaon ap Don
ai daliodd, ag am hyny yr ymladdodd Amathaon ap
Don ag Arawn frenin Anwfn, a g^vr oedd yn y gad oni
wyddid i enw ni orfyddid amo, a gwraig oedd yn y gad
or tu arall a elwid Achreu ag oni wypid i enw ni orfyddid
arnunt, a Gwid ab Don a ddychmygodd henw y gwr a
gant fel hya. :
Karngraff fy march rhagotoyw
Ban blaen gwern ar yasoyw
Bran ith elwir briger loyw
ne fal hynn | ,
Kam graff dy farch y nydd kad
Ban blaen gwern ar dy angad
Bran lorgrig ai frig arnad
Y gorfu Amathaon mad.
See Myf. Arch. (1S70), p. 127
Additional Manuscripts 254, 255 183
254-A. Cydfod yr Ysgrythyrau Sanctaidd. Welsh Concord-
ance to the Bible.
Williams MS. 456. Paper. 150x98. 202 pp. Calf.
Early 17th cent. Wtlsh.
A Concordance of the Welsh Bible in the writing of
Robert Vaughan of Hengwrt. There is another copy by
the same writer in Peniarth MS. 238. The present MS. was
discovered by the Rev. Evan Evans at Bala in 1765 {Gweithiau
lettan Brydydd Hir, p. 199) who intended to print it at Car-
marthen {ihid p. 205). It bears his autograph signature and
motto, and also the names of the Rev. St. George Armstrong
William and Mr. R. Ivor Parry who were subsequent possessors.
As a concordance it is vastly inferior to that of Abel Morgan,
printed at Philadelphia in 1730, and to that of Peter Wil-
liams published at Carmarthen in 1773.
255-A. Life of Mohammed, Chap-book and Poetry.
Williams MS. 457. Paper. 159x98. y8 pp. Half
morocco. i8th cent. Welsh.
This book is mostly in the writing of John Davies of Pen-
trefoelas and was written in 1751 (p. 21). Pp. 23-30 are in a
handwriting very similar to that of IvCwis Morris. Originally
the book had a title-page, but half of it has been torn away,
pp. I- ID. An account of Mohammed.
1 1-2 1. Gwir goppi o ymadrodd Mr. Harbart Griffydd o Gaer yn
Arfon, yr hyn a draethodd ef yn ol yr hyn a ganfu yn y
flwyddyn 1697 o gyfieithiad John Parry yn y flwyddyn
1 744. Gwybydded y darllennydd mae Harbert Gruflfudd
yw H. a G. ag Edwart Kneif yw E. K. Gan ei bod yn
arferedig ynghymru ei willo ar nos galangaua mewn
drysau eglwysydd neu ar bennau bryniau i ddal sulw
neu Ddarogan marwolaeth y flwyddyn a fo yn canlyn,
y cyfriw rai a gleddir yn yr Eglwysydd hyny.
This curious story was published as a chap-book at
Trefriw about 1780 with the title " Adroddiad Nodedig
o'r Byd Anweledig &c." and it was probably copied
into this MS. from an earlier edition of this chap book.
22. [Verses to Twm Sion Catti.]
Tomas aur Melwas, &c. (3 verses.)
23. Hanes Sr Jolm Heidden.
Wrth rodio Gwlad ddifur y Gogledd gu eglur. 37 verses.
29. Englynion. /o^«« Rhydderch.
Aethym yn ddirym ddifrig, ddi nerth. (7 verses).
30. Englvn Richard Seys, Esquire, Abertawy, Mai 24, 168$.
Nid can, na gogan, nac ach, uchel
Na gwchedd gyfeillach
Ufuddol, na chyfcddach,
A rynga bodd i'r Angau bach.
35-
i84 National IvIbrary of Wales
LIFE OF MOHAMMED, CHAP BOOK & POETRY— continued.
p 31. Cowydd Ypsilon Uythyren Pithogras.
Dull a thoriad y Uythyren. Sion Phylip.
34. Englynion.
Ypsilon deg union Gwanas — Hath eured. (5 verses).
Cowydd i'r beirdd. ^- Tudur.
Y beirdd a fynnen i bod. Gruff, ap leu ap Llew Fychan.
38. Cowydd yn dangos cyneddfau gwraig ddrvvg.
Diles yw byw yn deilwng. Gruff. Hiracthog.
40. Cowydd yn dangos fod dwy awen.
Y Cymro hy cam yw'r rlieol. Sion Cent.
42. Cowydd i lesu Grist.
Mair wenferch mawr o wnfyd. Siengcin ab Einion.
45. Cowydd i Dduw a'r dcuddeg apo.stol.
Credwn i eirie'r credo. Griffyth ab Edwart.
48. Cynghorion i ocheh'd medd-dod.
Sion Tomas ddewrwas gad ddiriaid wy^rwaith. (6 verses).
49. Mawl i dre'r Bewmares. ■"••7>
Bewmares gynnes genni — ai madws. (6 verses). Ed. Moris
50. Mawl i ferched Dolgelle. \Edw. Moris.
Merch dda ni ffromnia hoff wir ammod — gain. (6 verses).
51. Cowydd moliant i Rys ab Evan ab Llywelyn Chwith o
Chwibren a Dafydd ab Siengcin ab Dd. Crach, y rhai a
ddaethant a 12 o wyr ei Ddadleudu Dinbych ar amser y
swydd fawr, ac a laddasant Dikwn o Bemertaun y Penn
ustus.
O Dduw y rhawg a ddaw Rhys. leuan ap Tudur Penllyn.
53. Englynion.
Bydd ddiofal cystal enquestwr — fuost. (4 verses).
54. Englynion i'w gariad. ^^- ^1°^^^-
Dyn bur wych nattur ei chnawd — yn burwyn. (2 verses).
Englyn i'w flwch tobacco. L^- ^^V^-
Nam dwg er tolwg i ti — amharchus. Wm. Caddr.
55. A series of verses relating to the Civil War and the Restora-
tion, probably extracted from an interlude,
(i) Ar ol torri pen y brenin y rebels yn cwjTio.
Nyni ydyw'r milwyr oedd unweth yn emprwyr. 24 IL
(2) Ar ol dychweliad y Brenin y rebels yn cwyno wedi
i gostwng.
Ai dyma'r saig a wnaethom ni. 14 II.
(3) Independant.
Teilynga gwyr yn heuddu cur yn awr ym ni. 17 //.
(4) Anabaptist.
Ffarwel garlammu'n meirch yn braf. 16 II.
(5) Northern Quaccers.
Yspryd oedd yn cynhyrfu. S //.
Additional Manuscripts 255, 256 185
LIFE OF MOHAMMED, CHAP BOOK & POETRY- continued.
p. 55. (6) Cabaliers.
Pwy oud nyiii yn sioli sydd. i6 //.
(7) The Salla brand.
Ein traed ui sy rydd i rodio bob dydd. 1 1 //.
(8) Com let us be merry and joUye.
Ymhle mae'r presbetterian, &c. 1 1 II.
Salla brand John Prichiart ai cant.
59. Actus amoris in Deum.
Fy Nuw o fraint fy naf fry. John ap Richiart.
62. Tri englyn i'r Ustus Bradshaw.
Cidwm heb reswm yw Bradsaw — fulen. (3 verses).
Englynion i'r byd. \_Sion ap Richiart.
Cefais a lewais caf wjdofyd — mawr. (4 verses).
63. Cowydd i Gutto'r Glyn.
Gutto o'r Glyn sydd yn glaf. Gutto'r Glyn.
66. Cowydd i liwied i Lywelyu ap Guttun gymhortha.
Da mewn cyff Dewi Mynyw. D. ap LI. ap Grufjydd.
68. Cowydd atteb.
Y mae gwr i'm dirmygu i. Llewelyn ap Guttyn.
70. Cowydd marwnad i Lewis Glyn Cothi.
Un mab oedd degan i mi. Leivis Glyn Cothi.
72. Cowydd Dydd y Farn.
Dydd o ddig yw'r dydd a ddaw. impft.
75. Englynion o wneytliuriad Ellis ab EUis a anwyd ymhlwyf
Trillo yn Sir Feirionydd.
Hylaw a gwyr draw o Gaerdroea — Brutus. (13 verses).
256-A. Welsh Poetry.
Williams MS. 458. Paper. 166x104. 16 pp. Half
morocco. 1754. Welsh.
A Chap-book containing two songs written by David
Jones of Trefriw in 1754, and arranged for printing. It is
entitled " Drych y Merched neu Fuchedd Araith am Wragedd
yn Ddwy Rann, y Gyntaf yn cynnw>'s Dull y rhai Ffol, Yr
Ail yn cynnw>^s Cynneddfau y rhai Doeth."
p. 2. Preface by David Jones dated Mawrth 13, 1754, with an
interesting reference to Burton's Anatomic of Melancholy.
3-9. A song of 44 verses entitled " Dull y Gwragedd "
Rhyw i wraig o naturiaeth.
9. A note with reference to the printing of Blodeugerdd Cymru.
10. Araith o foliant i'r Gwragedd. (44 stanzas.)
Gwrandawed yr hoU bobloedd.
As in many of David Jones's MSS. and printed books,
the margins are covered with references to books and MSS.
in Welsh and English.
i86 National Library of Wales
257-B. Owen Cadwaladr's Book.
Williams MS. 459. Paper. 162x165. 142 pp. One
cover only. 1782-1801.
p. 2. Englyn i Leidr Llyfr.
Na'm blysia, gwilia, gweli — na chwenych
Mherclieuog, mo'm colli
Mwy grasol, it ymgroesi
Dig a fydd, os dygi fi.
3 . Englynion.
Tarewais a rhoddias mewu rhi — it arian,
Gwel fi yn profi bob pryd.
4. Epigram i'w dorri ar gaead Blwcli Tobacco, 1755.
Cettyn yw'n hoes medd Cattwg. Gronwy Owen.
5. Tradesmen's method for marking their goods for sale with
specimens.
7. Carol Plygain, 1807.
Gan ini gael estjmiad dydd i weled newydd wyliau. impjt.
15. Prayers written by O. Kadwalader, 1792.
19. Agoriad y coelbren neu gyfrinach y beirdd.
24. ' God Save the King ' in Notation.
26-43. Agoriad ar y gamut. Copied from a printed book and
continued on pp. 62-67.
44. Cerdd o fawl i'w gariad.
Y gangan gwen i gwau tro di yu awr turd yn nes.
46-61. Money Tables. \WnUen by Roger Hughes.
68-121. Blank.
122-5. Music notations, and notes.
127. Cerdd ar don ' Y Ceiliog du.'
Och dyma ddiwrnod syndod sydd. 16 stanzas.
This song has been very carefully written by Owen
Owens, Anno etatis 20. Anno Domini 1801.
140. Welsh numbers with English equivalents.
258-B. Miscellanea, Sermons, &c.
Williams MS. 460. Paper and Vellum.
An Envelope containing —
(i) The vellum cover of a book with i6th cent, writing inside,
and the book-plate of Joseph Phillimore, D.C.L.
(2) The vellum cover of a book, taken from a i6th cent, deed
with a short tale in Welsh written upon it beginning :
Gwr or Ysbyttu oedd yn mynd i adel ei wlad. ac a
ddigwyddodd iddo ddwad i dy tafarn yn y Bettws lle'r
oedd rhai yn cwmpnhiaeth. Gidach cennad, ebr e, mae
i chwi groeso, ebr 'nhwythe. Mi yfa attoch chwi ebr
un, diolch i chwi pan gaffwyf hi. Gwr o ble ydech i,
gwr o'm gwlad. Ymhle mae eich gwlad chwi ? Mae hi
yn y fan He gadewis i hi, etc.
Additional Manuscripts 258 — 262 187
MISCELLANEA, SERMONS, &c.— continued.
(3) A Sermon in "Welsh on Math. 27, 25, preached at Llandrillo
on April 7, 1754.
(4) A small volume of sermons in Welsh (88 pages), preached
at Llanarmon in 1708 and Idangybi in 171 2.
259-B. Poetry.
Williams MS. 461. Paper. Unbound. i8th and 19th
cent. Welsh.
A few poems inserted in an envelope.
(i) Cywydd Deifas a Lasarws o gyfansoddiad Huw Evans o
Dyddyn Huw ap Evan y got" yn Llanrhyddled, M6n.
Yr oedd gwladwr golydog.
This is in the author's writing and was sent by him to
David Jones, Trefriw, from London on May 14th, 1760.
(2) Cerdd o glod i Mr. Robert Anwyl.
Rhown glod yn fwyn weddus yn awr i foneddwr.
William Thomas.
(3) Cerdd Cydchwedl rhwng y Bardd a'r Garddwr.
Croesaw fardd gan y garddwr. Robert Hughes, 1762,.
In the author's writing.
(4) Ffair Aberdar — a modern ballad.
Gwrandewch fy holl gyfeillion, yn fawrion ac yn fan.
Thomas Tayler.
260-C. Sermons.
Williams MS. 462. Paper. 32 and 36 pp. 195x122,
231 X 189. Unbound. 19th cent. English.
Two "English sermons in differetit writings. The last
page of the second sermon has been written over a letter
addressed by D. Davies to the Rev. J. M. Colson, of Swanage.
261-C. Pennillion, Poetry, Sermons, &c.
Williams MS. 463. Paper. i8th and 19th cent. Welsh
and English.
A packet containing the following :
(i) A Sermon in English on John 31.
(2) An English Sermon or religious tract. One page is written
on the back of a letter addressed bj' D. Davies to the
Rev. J. M. Colson of Swanage.
(3) A Collection of Pennillion and other poetry, by Gwilym
Cowlyd, together with papers relating to the Glan Geir-
ionydd Arwest in 1881.
262-B. Miscellaneous Notes by Edward Jones.
Williams MS. 464. Paper. 205 X 166. 44 pp. Boards.
Welsh and English.
1 88 National Library of Wales
MISCELLANEOUS NOTES BY EDWARD JONES— continued.
Formerly Phillipps MS. 1058. Vol. 2. A miscellaneous
Collection of notes by Edward Jones, Bardd y Brenin and
others.
p. I. Note on Edeyrn Dafod Aur in the writing of Dr. Grifl5th
Roberts of Dolgelley.
2. Note relative to Dr. Roberts by Ismael Davies of Trefriw,
1779.
7. The following note in the writing of Edward Jones. "Mr.
Kenrick, Clothier, Birmingham, has a curious collection
of Welsh MS. which did belong to Mr. Kenrick of
Wrexham."
9. Notes by Edward Jones on the original name of Dublin,
viz., Bala (p. 9). Cataract at Gwynfynydd (p. 11),
Mwyar Berwyn (p. 1 2) ; Glamorganshire mode of making
clary wine, in the writing of lolo iNIorganwg (pp. 13-14) ;
Englynion to Harlech Castle by W. Philip (p. 15) ; the
story of Arthur and Huail, with the explanation of Maen
Huail at Ruthin (pp. 17-18) ; the Seal of King Arthur
taken from Ed. Lhuyd's MS. and copied by Lhuyd from a
MS. written by J. Jones, Gellilyfdy in 161 1 (pp. 18-19).
Notes and a vocabulary (pp. 21-24). Extract from Dray-
ton's Polvolbion (pp. 26-27) ; Account of the Gwyniad
(p. 30) ; Extract from Walpole's British Traveller relative
to Merioneth (pp. 34-35).
263-B. Welsh Poetry.
Williams MS. 465. Paper. 192x145. 56 pp. Half
morocco. 1684. Welsh.
A book of poetry apparently written b}^ Foulk Wynn of
Nantglyn about 1684. The book is in a very bad condition,
the leaves loose and frayed at the edges. Pp. 43-48 are
missing.
p. 1-4. Y Deg Gorchymym.
.... gwir fesur gerdd faswedd. Thomas Price.
3-7. Cywydd y Llwynog.
Y gwirion-lwdn, gwar, rhawnlaes. Foulk Prys.
7. EnglyTi i Jane Jones, merch person Llangar.
Y hi Sian sydd Ian, ie Iwys, — oleu-wenn. F.W.
8. Engljmion i'r parchedig dad [William, Esgob Llanelwy].
William Ian ddinam, ddaionus. (4 verses). F.W.
9. Cywydd i ofyn Bibl Cymraeg gan Mutton Davies o Lannerch.
Pen y sir ah ! pa un sydd. F. W. Nantglyn.
13. Englynion i'r Pendefig Mutton Davies i gydnabod gael
ohonofi y Bibl ganddo ef .
Ceis bur, Ian eglur oleuni, cannaid. (8 verses). F. W.
15. Cowydd i Thomas Mostyn o I,oddaith, i ofyn bytheiad.
O hil marchogion hael-iawn.
Additional Manuscript 263 189
WELSH POETRY— continued.
p. 20. Cowydd nid amgen nac wrth fy mjmediad oddi cartref
oblegid dyled a mechniaeth.
Ffarvvel i'm gwlad safadwy. Foulk Wynn, Tach. 20, 1684.
23. Cyngor Gwraig o synwyr yn cynghori merch dan oedran.
Pob perchen annedd enaid union.
28. Concerning the Papists Plott in the yeare of our Lord God
1678.
God said to man, thou shalt no murther do.
30. Ynghylch Plott y Presbiterians yn y flwj'ddyn 1682.
Bonedd a g\\rerin, a wyddoch chwi'r gwreiddin.
33. Englynion i Hugh Morris. -^"?* Morris.
Hugh Moris ddownus yn ddiau, pur odiaeth. F. Wynn.
34. Englynion i Blwyf Llangar.
Ah Llangar gynnar fel gardd, yn Eden, (3 verses). F. W.
Englynion i Elizabeth verch Thomas.
Meddyges gynnes sydd genni — ofalus. {-^ verses). F.W.
35. Engl^Tiion a phenillion i John Roberts, Hugh Hughes a
John Lloyd.
A dau wr yn siwr ie sydd — mewTi dolur. F.W.
I Hugh Hughes y rhof fi glod. F. W.
John Lloyd yn wir sydd hael. F. W.
Lettice loer liwis lawen, nod odiaeth. Hugh Jones, person
Llangar.
36. Christmas Carol, 1678.
Men and women, j-oung and old. (10 verses). F. W.
38. I Mr. Hugh Jones, person Llangar. [Hugh Morris.
Yn argoel rhwyddgoel air hawddgar — da ei f awl. (3 verses)
At Hughrowiog twr awen, gu — arail. (i verse). Math. Owen
Heb gel, awen fel a fyn fod, — Hugh Morris, (i verse).
39. Verses to Llewesog. ^^"^^ J"''"-
Ffarwel a fo i Lywesog deg. (2 verses). Harri Salusbury.
Verses to Mr. Laugharn.
Mawr foliant im Harglwydd, &c. (4 verses). F. W.
40. Marwnad Col. William Wynne o DdyfFryn Melai.
HoU brydyddion, cerddwyr tant. impjt.
43-48 These pages are missing.
49-50. Marwnad i wr a gladdwyd yn Rhuthyn.
Ending : Am bassio ei ddydd mor bryssur. Hugh Owens.
This elegy is imperfect.
50. An Elegie to Gabriel Goodman of Nantgl3m.
Give ear, ye that are present, &c. F. Wynn, Plas Nant-
glyn, 3 November, 1684.
The first letter of each line read downwards make up
the name of " Gabriel Goodman of Nantglyn in the County
of Denbighshire."
190 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 52. Cowydd i ymwrthod a'r byd.
Dis 5'w'r byd os arbedwn. 5. Tudur.
55. Englynion o waith Hugh Moris a Mathew Owen i'r Eglwys,
Aneddf awr sanctaidd noddf a, gor breiniol. (3 verses.) M.O.
Doe yn trcisio dyn trawsedd, cas oeddit. {;} verses). H.M.
56. Cowydd marwnad Ellis Price.
Torrwyd om perllan tairvvaith. Thomas Prys.
60. Cowydd marwnad Edward Llwyd o Lanynys.
Gwae ni beunydd gan benyd. Imperfect.
264-B. Sermons and Diaries.
Williams MS. 466. Paper.
(i) A bundle of Sermons of various dates from 1708 onwards
in eight separate books.
(2) A list of preachers of the C. M. Denomination with the texts
of sermons delivered by them on various dates in 1846.
(3) Rees' Improved Diaries for 1835 ^^^ 1836, kept by John
Thomas, Penddol, Llanllwni.
(4) A copy of " Traethawd ynghylch Gweithredoedd Da ac
Elusenau, 1693." Imperfect.
265-E. Miscellanea.
Williams MS. 467. Paper.
A bundle of miscellaneous papers.
(i) A printed broadside ballad entitled " Hanes Bywyd Dafydd
lonawr." Printed at Carnarvon by T. Roberts in 1801.
This was probably occasioned by the dispute between
Dafydd Tomas (D. Ddu Eryri) and D. lonawr.
(2) A photograph of the writing of David Jones of Llanwrda,
translator of Isaac Watts' Psalms into Welsh.
(3) Evidence of Mr. W. Rosser of Llanelly with reference to the
extension of the Carmarthen and Cardigan Railway in
1863.
266-B. Miscellaneous Papers in Welsh.
Williams MS. 468. Paper.
A bundle of miscellaneous papers.
(i) A Welsh Sermon preached by Ilenry Thomas at Llanbeblig
April 25 th, 1708.
(2) A Welsh sermon preached at Trevor Chapel, Feb. 20th, 1790.
(3) Welsh sermons preached at Dyserth and Cwm, Dec. 3, 1780,
Oct. 1st, 1780, July 7, 1754, and March nth, 1781.
(4) A Welsh Sermon preached Jan. 31, 1762,
(5) A Welsh sermon preached at Llanarmon in 171 1.
(6) Portion of a Welsh sermon on Psalm 39, 6.
Additional Manuscripts 266 — 269 191
MISCELLANEOUS PAPERS IN WELSH— continued.
(7) Copy of a portion of " Annerch i'r Cymru," by Ellis Pugh.
(8) Note and papers in the writing of the Rev. David Davies
Pant Teg (179 1-1864). Some of these notes are written
on the backs of letters from Sir W. R. Grove (as Chairman
of the Swansea Infirmary), Rev. Thomas Thomas of
Cryg-glas, Samnel Roberts (S.R.), etc., and others on
the back of a Welsh broadside entitled " Dilead y
Dreth ar Fara," printed at Idanelly.
(9) Three printed songs ; Penillion i'r Brenin Newydd (Edward
VII.) by Anellyn ; Etholiad Bwrdeisdrefi Ceredigion, by
Ywain Meirion; and Concwest Pryse Loveden ar y Tories.
(10) Title page and first two leaves of ' Pregethau a osodwyd
allan, &c., 1606.'
(11) Cofrestr o Gymdeithas y Cymrodorion Gwyl Ddewi, 1759.
A printed tract, 8 pp.
(12) Programme of the ii8th anniversary festival of the Society
of the " Ancient Britons," March ist, 1832.
(13) Two copies of a printed broadside entitled " The Speech of
Mr. David Lewis, Prie.«t of the Society of Jesus, who was
executed at Usk in Monmouthshire the 27 of Aug. 1679."
267-D. Lease of Calv. Meth. Chapel, Llanddeusant.
Williams MS. 469. 330x207. Bound in buckram.
1 910. English.
A copy of the original lease of the Calvinistic Methodist
Chapel at Llanddeusant, Carmarthenshire, dated 22 Dec,
1792.
268-B. Miscellaneous Papers.
Williams MS. 470. Paper.
A bundle of four MS. books.
(i) A Welsh translation of ' The Quakers' Meeting,' by Charles
I/amb, composed by " Meudwy'r Mor," in Feb. 1908.
(2) Diary of a carrier from Trefriw, Carnarvonshire, written
in 1861.
(3) Diary of Mrs. Eleanor Williams (Sir John Williams' mother)
for the year 1890.
(4) Notes by Sir John Williams with reference to Welsh periodi-
cals in his possession, etc.
(5) A Midsummer Ode written in English and Welsh to Sir John
Williams, Bart., by G. Jones, July, 1907.
269-A. Miscellaneous Notes, Recipes, &c.
Williams MS. 471. Paper. 147x93. 192 pp. Half
calf. Welsh and English.
A book written by John Williams who was a student at
Lady Huntingdon's College at Trevecca in 1791. The writer
192 National Library of Wales
MISCELLANEOUS NOTES, RECIPES, &c.— continued.
apparently sold copies of Welsh books and refers to the pur-
chasers by name, e.g., Account of Books unpaid in Cardigan-
shire 1797. (p. 3).
At Lledrod 3 Mor 0 IVydr with Wm. Walter's wife. Lewis Cwm-
crognant, steward Lledrod, i 'Dozen Treatises of Dl. Rowland
Llangeitho 6s. David Jones, Steward of Llanrhystyd, i
Dozen, Do. etc.
Other interesting entries are : Y gan ganlynol a wnawd
i erlidiwr yn Abergwain yn Sir Bembro gan WLUiam Williams
(Pantycelyn) (pp. 18-19) ; " An account of the 20 dozen
Golwg ar Deyrnas Crist sent March, 1800, to the Association
at Aberystwyth." The book contains a large number of
medical recipes.
270-B. Commendatory Poem to W. Gilbertson.
Williams MS. 472. Paper. 198x130. 20 pp. Stiff
paper covers. 19th cent. English and Welsh.
A Poem in English and Welsh entitled 'A Tribute of
gratitude, etc., in commendation of W. Gilbertson, Esq.,
Manager of Cwmafan Iron Works. The writer calls himself
' Amicus.' The Welsh poem is a rough translation of the
English one. On the fly leaf is written " Sir John Williams,
Bart., from Jno. Griffiths, Swansea, for the National lyi-
brary."
271-B A Lecture on the Reformation in England.
Williams MS. 473. Paper. 212x169. 24 pp. Paper
covers. 19th cent. English.
A Lecture on the Reformation in England in the wTiting
of the Rev. Thomas Rees, D.D., of Swansea. Presented to
Sir John WUliams by Jno. Griffith, of Swansea, for the National
Library.
272-C. John Thomson's Letter from St. Petersburg, 1770.
Williams MS. 4y 4. Paper. 230x195. 32 pp. Bound
in buckram. 1770. English.
A Letter from John Thomson of St. Petersburg dated
30 Aug. 1770. The letter is apparently written to a friend in
Scotland, who had at one time resided in Russia. It gives an
account of various Scotchmen and Enghshmen residing in
Russia at the time, and also of the financial and political
condition of that country-.
Addition Ai< Manuscripts 273 — 276 193
273-B. Prayers and Notes by Bishop Beveridge.
Williams MS. 475. Paper. 188x146. 120 pp. Calf.
Circa 1700. English.
A book of devotions apparently in the writing of William
Beveridge, Bishop of St. Asaph,
pp. 1-22. Texls of Scripture to be read frequently.
25-100. Prayers on various occasions.
101-112. "Mr. Richard Sear, Minister of St. Alban, Wood Streete,
preached sermons on the texts of Scripture following : . .
Nov. 171 1, July 171 5.
113. Notes on Marriage of Samuel Hoyle and Susannah on Jan. 28,
1717-18, with the date of births of their children.
274-B. Register of Baptisms of Mount Pisgah Chapel, Gower.
1825.
Williams MS. 476. Paper. 208x169. Calf. 1825.
English.
A Register of Baptisms belonging to Mount Pisgah
Chapel, Gower, Glamorganshire. Evan Griffiths, Minister,
1825. The book contains only ten entries, the remaining
pages being blank.
275-C. Essay on Domestic Happiness.
Williams MS. 477. Paper. 240x185. 38 pp. Stiff
paper. 1857. Welsh.
A Welsh essay written by the Rev. Evan Griffiths for
Glynnedd Eisteddfod, May 12, 1857, entitled " Traethawd ar
y modd i'r Gweithiwr gyrhaedd dedwyddwch tenluaidd."
Presented to Sir J. Williams by :Mr. J. Griffiths, 'for the
National I/ibrary.'
276-A. Poetry.
Williams MS. 478. Paper. Unbomid. 159x103. 32
pp. 19th cent, early. Welsh and English.
A Note book with a parchment cover, belonging to the
Rev. John Williams of Llanrwst with extracts from newspapers
and copies of Welsh poems.
p. 3. Englyn ar Dref Gonwy. [Robert Humphrey.
Ffroen Sodom groenllom grynllyd, ar fin mor.
11-20. A poem entitled " Owen of Carron," in Engli.sh.
24-28. Welsh pennillion.
29-30. Hymn Newydd.
Mae Crist a pheraidd Iwysaidd lais. Edw. Richard.
The writer has also written various notes on Welsh books.
O
194 National Library of Wales
277-B. Commonplace Book.
Williams MS. 479. Paper. 201 x 170. 224 pp. Vellum
cover. i8th cent. English.
This Manuscript consists mainly of original poems by an
anonymous writer. It was written about 1774-1781.
p. I. An imperfect poem to the memory of Addison.
113. An Epistle to E. Winnirgton, Esq., when at Rome, de-
scribing a journey of two days into North Wales.
278-B. Welsh Poetry.
Williams MS. 480. Paper. 185x140. x +296 +216 =
522 pp. Half Calf. Early 17th cent. Welsh.
This is Cefn-coch MS. B. It was printed in full by the
Rev. John Fisher, B.D., and published together with Cefn-
coch MvS. A in Liverpool in 1899. Mr. Fisher gives a full
description of the MS in the preface to his book, pp. xiii-xv.
The book originally contained copies of (i) Rhann 0 Psalmae
Dajydd by Edward Kyffm (London, 1603) ; and (2) Psalmae
y Brenhinol Brophwyd Dafydh, by Captain William Middleton
London, 1603). The former book has now been taken out
and bound separately.
279-D. Welsh Poetry.
Williams MS. 481. Paper. 314x197. 324 pp. Calf.
17th and i8th cent. Welsh.
This is Cefncoch MS. A. It was printed by the Rev. J.
Fisher, B.D., in the Cefncoch MS. 1899. A full description
of the MS. is given by Mr. Fisher on pp. ix-x.
280-D. Marchog Crwydrad, &c.
Williams MS. 482. Loose papers. i6th and 19th cent.
English and Welsh.
This is a bundle of loose papers containing :
(i) 59 leaves measuring 272 — 218 mm. written in the 19th cent,
containing (a) a transcript with an English translation
and notes of the Elegy by Sion Tudur to leuan Lloyd of
Hafodunos. (Printed in the History of Powys Fadog,
vol. IV., pp. 389-398), and {b) a transcript of a portion
of Llanstephan MS. 178, — Y Marchog Crwydrad.
(2) A folded sheet containing {a) a scrap of paper with curious
drawings representing the emblems of the passion — a
heart, hands, a cross, trees, &c., with a note in a i6th
hand.
Llyma weddi a wnaeth Sant Leo pab ryfain ac ay
hanfones hi y Siarlas brenin ffraingk pan oedd ef yn
myned y ymladd ay elynion a Uyric Siarlas y gelwis ef
Additionals Manuscript 280 — 282 195
MARCHOG CRWYDRAD— continued.
hi ac a ddywad pwy bynac a ddygo y rolh hon gydac ef
ac ay darlheno ne ay hedrycho mewn ffydd a gobaith
ynghyrist lesu ac edifarhay o ddyfnder y galon am y
bechoday nyd traid yddaw y dydd hwnw ofni y el-
ynion &c.
(3) A transcript by Howel W. Lloyd of " Y Marchog Crwydrad,"
Llanstephan MS. 178. Collated with the printed edition,
Tremadog, 1864, with a few notes.
(4) A copy of the printed edition of 1864.
(5) A bond dated April 24, 1587, by leuan ap Teuan ap Madock
of Llangynwyd, and Riseus ap Ric. of Bettws to Anthony
Powel of Llwydarth, Glam. for the payment of £20.
Mr. Phillimore, to whom these papers formerly belonged, has added a
note to the following e-Qect: "The Hymns of St. Curie" of which a
modernised transcript was printed in " Cambro-British Saints," (p. 609)
are not here. They were given by Mr. H. W. Lloyd to the late Chevalier
Lloyd of Clochfaen, who was unable when applied to by me, to trace them.
Oct. 21, 1893."
Mr. H. W. Lloyd wrote a paper on " The Legend of St.
Curig," in Arch. Camb. 1875, pp. 145-164, but a full account
may be seen in the Lives of the British Saints, II, pp. 192-200.
There are copies of " Emyn Kuric Sant " in Llanstephan MS. 3,
p. 427 and MS. 117, p. 251.
A Note on the back of the sheet states that "Emynau
Sant Curig " and other MSS. (were) found sewn into a cover
of the MS. of 'Y Marchog Crwydrad' (now Llanstephan MS.
178.) leuan ap leuan ap Madock was the transcriber of the
latter MS.
281-C. Action Book of the Great Sessions of Carmar-
then, &c.
Williams MS. 483. Paper. 245 X 197. 558 pp. Vellum,
1822. English.
A List of the causes at the Great Sessions of Carmarthen-
shire, Cardiganshire and Pembrokeshire, 1822-1824, with the
verdict and costs in each case. The book also contains an
alphabetical list of the plaintiffs.
282-D. The Will of Roger Mostyn.
Williams MS. 484. Paper. 310x192. 16 pp. Boards.
i8th cent. English.
A Copy of the Will of Roger Mostyn of Aberhirieth,
Montgomeryshire, dated 21 April, 1739, with codicils, dated
12 Feb., 1742 and 20th Oct., 1743.
02
196 National Library of Wales
283-A. Religious Treatise by Nat. Lade.
Williams MS. 485. Paper. 150x105. 188 pp. Vellum.
1665. English.
" The Angellical Dispensation asserted and Illustrated
with Scripture Demonstration of the Nature Both of Good
and Evill Angels wherein the ministration of the one and the
molestation of the other is evinced, Being the summe
of severall Prison Exercises on Heb. i, 14."
The book has a preface addressed to the writer's wife,
Ellen Lade, and dated ' from prison, the house of my confine-
ment from man, but Inlargment from the Lord, 2d month
4th day, 1665.' The writer was Natt. Lade.
284-B. Welsh Sermons.
Williams MS. 486. Paper. 200x160. In a case. i8th
cent. Welsh.
Seven books of sermons preached at various places in
Brecknockshire, between 1773 and 1794. Formerly Phillipps
MS. 28077.
285-A. Sermons.
Williams MS. 48y. Paper. 162x103. Unbound 17th
and 1 8th cent. English and Welsh.
Thirty-seven small note-books of sermons preached
mostly in Brecknockshire parishes during the i8th cent.
Formerly Phillipps MS. 28078.
286-A. Sermons.
Williams MS. 488. Paper. 160x100. Unbound.
1 8th cent. English and Welsh.
Thirty-two note-books of sermons preached in Breck-
nockshire during the i8th cent. Formerly Phillipps MS.
28079. '^^^s and the previous items throw some light on the
prevalence of the Welsh language in the county during the
i8th century.
287-A. Sermons.
Williams MS. 489. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh.
A Collection of sermons by the Rev. D. Williams, Blaen-
llynant, written about 1840.
Additional Manuscripts 288 — 294 197
288-A. Sermons.
Williams MS. 490. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh.
A Collection of sermons by the Rev. D. Williams, Blaen-
Uynant.
289-A. Sermons.
Williams MS. 491. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh.
A Collection of sermons by the Rev. D. Williams, Blaen-
llynant.
290-A. Sermons.
Williams MS. 492. Paper. 152x93. 194 pp. Calf.
19th cent. Welsh.
A Book of sermons, hymns and notes, by the Rev. D.
Williams, Blaenllynant.
291-A. Sermons.
Williams MS. 4g^. Paper. 160x100. 68 pp. Vellum.
19th cent. Welsh.
A Book of sermons and notes by Rev. D. Williams.
292-A. Sermons.
Williams MS. 494. Paper. 175x110. Leather. 19th
cent. Welsh.
A Book of sermons and hymns by Rev. D. Williams.
293-B. Sermons, &c.
Williams MS. 495. Paper. 189x117. I^eather. 19th
cent. Welsh.
This Book contains sermons by Rev. D. Williams, and a
poem entitled " Penillion i Afon Ceidrych," by Nathaniel
Williams, his son, written in March, 1868 {see pp. 23-25).
294-B. Sermons, Hymns.
Williams MS. 496. Paper. 185x116. Calf. 1828.
Welsh.
A Note-book containing sermons, hymns and notes, in
the writing of the Rev. D. Williams.
198 National IvIbrary of Wales
295-B. School Note-book.
Williams MS. 497. Paper. 206x128. Boards. 19th
cent. English.
A school note-book written by Rev. D. Williams.
296-A. Religious Addresses.
Williams MS. 498. Paper. Boards. 19th cent. Welsh.
Addresses on Temperance, Baptism, &c., by Rev. D.
Williams, also a few Statistical notes as to Bethlehem Chapel,
Ivlangadock, 1838.
297-C. Documents relating to the Rev. D. Williams.
Williams MS. 499. Paper. Boards. 19th cent. English.
The Rev. D. WiUiams's Ivicence to Preach, dated 28 Oct.,
1828 ; his call to Bethlehem Chapel, dated July 19, 1838, with
the names of the elders, deacons and members attached ; his
certificate of ordination dated 31 Oct., 1838, and signed by
various ministers.
298-D. Legal Papers.
Williams MS. 500. Paper. 418x336. 12 pp. Un-
bound. 1801. English.
A Brief for the plaintiff in the case of G. H. Sumner v.
the Rev. Charles Charleton and others in the Court of Chancer}'
with reference to the estate (situate in Carmarthenshire) of
Edward Holme of the Inner Temple.
299-D. Rental Book of the Lleweni Estate.
Williams MS. $01. Paper. 314x198. 196 pp. Vellum.
17th cent. English.
A rental book of the estates of lyleweni and Gwisaney
for the years 1636 to 1644, gi\'ing the names of the farms, the
tenants and the amoimt of the rent in each case. The book
also contains similar details for the " Gwissaney demeanes"
which is described on p. 70 as " my master's paternall
estate."
A letter from Phillip Yorke of Erddig to a person described
as ' Dear Bloady ' has been inserted at p. 107. Another letter
dated Jan. 8, 1651, addressed to Robert Davies of Gwisaney,
and signed by Hugh Thomas, Joseph Roberts and Peter Davies,
has been inserted at p. 160, and a loose leaf with a summary
of the Gwisaney rentals at p. 170.
ADDitioNAi Manuscripts 390 — 303 199
300-D. Agricultural Wages and Accounts.
Williams MS. 502. Paper. 317x202. 80 pp. Un-
bound. 17th cent. English.
A Book of agricultural wages and accounts, in a di-
lapidated condition. It begins in December 1669, and
ends in Sept., 1683. It probably belonged to the Gwisaney
family.
301-E. Papers of lorwerth Glan Aled.
Williams MS. 503. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh.
Papers in the writing of Edward Roberts, 1819-1867,
(lorwerth Glan Aled). They consist of the following :
(i) An essay on " Pwy yw fy Nghymydog ? "
(2) A letter from Roberts to [A. Brereton] undated.
(3) A poem to " Eos Aled." 6 stanzas.
Gwiw, gwyn dy liw, y gwelais di. /. G. Aled.
(4) A poem " Y Bardd a'r Lili." 6 verses.
Un borau prydferth, bum mewn gardd. I. G. Aled,
Mar. 6. 1851.
302-C. Letters of R. J. Pryse (Gweirydd ap Rhys).
Williams MS. 504. Paper. Unbound. 1865-1885.
Welsh.
A collection of twenty-three letters written by R. J.
Pryse (Gweirydd ap Rhys) to Andrew Brereton (Andreas o
Fon). One letter is imperfect, one is undated and the other
twenty-one were written at various dates between April 17,
1856, and Apr. 18, 1883. Another letter (unsigned) dated
May 9th, 1885, has been added, but it was not written by R. J.
Pryse.
303-D. Letters.
Williams MS. 505. Paper. Unbound. 1793-1830.
English.
1. Three letters written by David Richards (Dafydd
lonawr) to the Rev. John Williams of Llanrwst and dated
Jan. i2th, 1793 ; July 21st, i8o2. The third letter is un-
dated.
2. A letter written by Thomas lA. Jones (Gwenffrwd)
to Joseph Rogers, Gelli, Nerquis, and dated Nov. 22nd,
1830.
200 National Library of Wales
304-D. Militia Papers.
Williams MS. 506. Paper. 322x205. 238 pp. Vellum
boards. 1797-1799. English.
The Letter book of John Fenwick, of 69 Millbank St.,
Westminster, containing copies of letters sent by him to the
Right Hon. W. Windham, Secretary at War, as agent for the
Volunteers and militia at Havant, Anglesey, Carnarvon,
Flint, Carmarthen and Christ Church. The book also con-
tains copies of letters and instructions forwarded to the Militia
and its officers.
305-D. Scripture Notes and Comments.
Williams MS. 507. Paper. 321x194. 70 pp. Stiff
paper cover. 1827-1830. Welsh and English.
This book contains notes on parts of the Scripture and on
religion generally. Under the date May 29th, 1827, the author
states : Bu amgylchiad a ddigw>"ddodd imi heddyw yn
foddion i'm dwyn i feddwl fy mod yn ymrw^^stro yn ormodol
a goruchwyhon y fferm. Gall pob peth Iwyddo yr un, heb imi
dreulio cymaint o amser yn eu cylch." On p. 26 he alludes
to the death of his father John Davies of Cilfforch in 1827,
and to that of his mother in 1830. It appears therefore that
the writer was the Rev. David Davies of Pantteg, born
at Cilfforch, Aberaeron, in 1791, died July 31st, 1864. He
was a Professor of Theology at the Presbyterian College,
Carmarthen, from 1835 to 1856,
306-E. Y Gadair Ddu.
Williams MS. 508. Paper. 270x214. 36 pp (in an
envelope). Unboimd. 1877. Welsh.
' Y Gadair Ddu,' Awdl gan If or. Cyflw>'nedig i gystad-
leuaeth Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1877. The
autograph MS. of the poem which won the Chair at the Car-
narvon National Eisteddfod, 1877, by the Rev. Thomas Jones
(Tudno), 1844-1895.
307-B. Letters of John Ceiriog Hughes.
Williams MS. 509. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh.
A series of letters written by J. Ceiriog Hughes (Ceiriog),
and addressed to A. Brereton (Andreas o Fon). Some of the
letters are undated, the others are dated: July 11, 1875;
Sept. 17, 1876 ; June ?, 1877 ; July 5, 1877 ; July 16, 1877 ;
July 21, 1877 ; July 27, 1877 ; Nov. 14, 1877 ; Nov. 28, 1877 ;
Additional Manuscripts 307—309 201
LETTERS OF JOHN CEIRIOG HUGHES- continued.
Oct. 26, 1879 (post card) ; Apr. 19, 1880 ; Aug. 21, 1883 ;
May 20, 1885 ; and three without date. A further letter
dated Dec. 17, 1885, was apparently written to the relatives
of A. Brereton. An English poem entitled " Our Wives " is
also placed with the letters.
308-E. Pembroke Poll Books 1765 and 1768.
Williams MS. 510. Paper. 336x219. Half calf. i8th
cent. English.
Formerly Phillipps MS. 13811. The Poll Books for the
County of Pembroke in the years 1765 and 1768, the candidates
in both elections being Sir Richard Philipps, Bart., and Hugh
Owen. The following document has been inserted at the
beginning of the book : " The Humble Petition of the Mer-
chants, Owners, Masters of ships and others concerned in the
commercial interests of these Kingdoms in the Port of Milford."
The petition is in favour of the Bill introduced by Sir H.
Mackworth to do away with the evils of pressing seamen,
and it is signed by 84 persons.
The Poll books are boimd in the following order.
Castle Martin Hundred, 1765 & 1768.
Dewsland — do.
D nngleddy — do .
Narberth — do.
Kemys — do.
Kilgerran — do.
Roose — do.
309-E. Letters addressed to Edward Lhuyd.
Williams MS. S'i-^. Paper. 337x220. 184 pp. Half-
calf. 17th and i8th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 2732.
pp. 4-5. Pedigree of the Hughes family of Cymmunod.
9. A letter to Edward Lhuyd from Rev. J. Tibbots of Llan-
wrin (no date).
13, A drawing with description of a Brazen Horn in the custody
of Mr. Malcolm of Bellimagari in Antrim.
13. Portion of " a copy of a letter wrytten by Owen Glyndwr
with his own hand." Imperfect.
19-26. A letter written to E. Lhuyd by Richard Mostyn of Pen-
bedw, dated Feb. 28, 1693 -4.
31. Notes on Dr. Davies's Dictionary, and Powel's History of
Wales, written in the second half of the 18th cent.
202
National 1,ibrary of Wales
LETTERS ADDRESSED TO EDWARD LHUYD— continued.
p 31. A letter from Ralph. Thoresby of Leeds to E. Lhuyd, dated
15 Jan. 1703-4.
39. A Latin letter from W. Prichard of the Temple, London,
to E. Lhuyd.
A note on the Welsh poem in the Bodleian MS. of Juvencus
(Ff. 4.42), with a translation by William Baxter, Oct. 3,
1702.
43-46. A letter from William Baxter to " William Pritchard at Mr.
Petyt's Ofl&ce over against the Temple Church, London."
47-50. A letter from William Baxter. Imperfect.
53-4. A letter from John Tibbots to Edward Lhuyd, dated April
29th, 1704.
55-6. A letter from John Lloyd to Edward Lhuyd (undated),
59-62. A letter from William Baxter to Edward Lhuyd (not dated).
65. Portion of a letter from William Baxter to Edward Lhuyd
(not dated).
67. A letter from Henry Rowland to E. Lhuyd, dated Oct. 7,
1708. The letter was written by Alban Thomas.
73. Copy of an endorsement on a deed relative to the sale of a
tenement called Penrallt in Carnarvonshire.
74. A letter from W. Baxter, dated ' Totenham, March 8th,
1706-7," concerning Kynddelw and Llywarch Hen. [Im-
perfect) .
77-80. A letter from W. Baxter to Edward Lhuyd.
83-6. A letter from W . B axter to Edward Lhuyd, dated March 8th,
1706-7.
89-90. A long extract relative to the wars of the Britons and Saxons.
90. A letter addressed to Robert Vaughan of Hengwrt, dated
28th May, 1663. [Imperfect).
93-4. Notes on English, Welsh and Latin place-names by W.
Baxter.
98-9. Pedigree of the Roberts family of Syg5Ti, Blaenyddol,
Dinam and Treborth uchaf, brought down to 1765.
103. A Decree in the Court of the Marches at Ludlow, 35 Charles
II. in the case of Hugh ap William David v. William Row-
lands.
1 07- 1 10. Interrogatories drawn out in a case relative to Marian bach,
Dolgelly, written in a i6th cent. hand. A writer in the
1 8th century has written across the MSS. a translation
of a portion of the Triads from the Red Book of Hergest.
113. A Decree in the Court of Marches at Ludlow, 34 Charles II.
in the case of Hugh Owen v. William Hughes and Marsley
Hughes.
1 18-1 19. Pedigree of the Williams family of Tyfry, Anglesey, brought
down to 1765.
123. A letter from John Lloyd ap Hugh of Blaenyddol, dated
Jan. I2th, 1698, and probably sent to E. Lhuyd.
Additional Manuscripts 309, 310 203
LETTERS ADDRESSED TO EDWARD LHUYD— continued.
p. 125. Drawing of a brass medal found at Bryngwyn in Llanidan,
Anglesey.
129. A letter in cipher addressed to (H. Humphreys) the Bishop
of Bangor, dated 1690.
133. A letter from Hugh Thomas of Brecknock to E. Lhuyd,
dated July 9th, 1704.
137-140. A letter from John Jones of Dyfynog to E. Lhuyd, dated
May loth, 1706, with the names of Caw's and Llywarch
Hen's children, Bonedh Seint y Cymry, Genealogia
Arthuri, Achoedh Syr Rys ap Tomas, Bonedh ag An-
bhonedd.
143. A letter from Bishop Humphreys of Bangor, to Ellis Anwill
att Forth Dinllaen, dated Jan. 29th, 1693-4. This letter
seems to have been copied by the Rev. Evan Evans.
(See Panton MS. 29).
149-156. A letter from the Bishop of Carlisle to E. Lhuyd, dated
" Rose, Sep. 13, 1703."
161 . Drawing of a coat of arms, possibly that of Sir W. W. Wynne.
165-9. A letter from the Bishop of Carlisle to E. Lhuyd, dated
" Rose, Oct. 21, 1703," enclosing a copy of an Inquisition
made by David, " Principem Cumbriae " concerning the
possessions of the Church of Glasgow.
1 71-176. Extracts relating to Theodorick, King of Morgann ; the
descendants of Bridget, daughter of Robert Coytmor ;
a note as to larddur by Griff. Hiraethog ; Englynion
Teulu Cybi Sant, y Saith Cefndyr Saint and Ifor Bach,
Lord of Senghenydd.
179-182. A letter to Bishop Humphreys of Bangor from Jo". Owen
containing an account of the City of Cork, Oct. 3, 1690.
A letter from Edward Lhuyd dated Oxford, April i8th,
1693, li^s been also inserted in the MS.
310-B. Letters and Poetry.
Williams MS. 512. Paper. Unbound. 19th cent.
Welsh and English.
A collection of letters mostly written to A. Brereton of
Mold (Andreas o Fon), from the following :
John Jones (Idris Fychan) Mar. 24, 1873 to A. Brereton.
Richard Davies (Myuyddog) n.d. to ditto.
Y Thesbiad, Pentraeth, July 21, 1877, to ditto.
Brinley Richards, June 30, 1873, ^o ditto.
Giovanni , n.d. to W. Beale (Pencerdd Caerludd).
Yr AUtwen, Dec. 10, 1872, Jan. 7, 1873 to A. Brereton.
T. Cambria Jones, June 7, 1875, to A. Brereton.
Rev. Rowland Williams (Hwf a Mon) to A. Brereton Sept. 6,
1872, and Nov. 16, 1872.
204
National Library of Wales
LETTERS AND POETRY— continued.
(9) Robert Parry (Robyn Ddu Eryri) to A. Brereton. May 5,
1867, Jan. 22, 1869, March 27, 1873.
(10). Rev. T. R. Lloyd (Yr Estyn) to A. Brereton, dated 31 May,
1873, 8 Aug. 1874, 21 Dec. 1875, 28 June 1876, 15 Sept.
1876.
(11) John Jones (Talhaiarn) to the same, Aug. 8, 1854, May 25,
i860, June 29, 1863.
(12) A series of Englynion (20) entitled ' Englyuion i dalu'r
echwyn adref i Bamum y ' Pwnch Cymraeg ' (sef Creu-
ddynf ab) am ei flagardiaeth ysgymun i Tal. [By J . Jones,
Talhaiarn] .
(13) Englynion beddargraph Richard Wilson, R. A. Talhaiarn.
311-E. The Poems of Huw Morys.
Williams MS. 513. Paper. 369x230. 92 pp. Half-
bound vellum. About 1800. Welsh.
A collection of some of the poems of Huw Morys, together
with a few by other writers in the autograph of Dr. David
Samuel,
pp. 1-7. Blank.
8. The name ' Roger Jones 1800 ' occurs on this page.
9. A list of the poems in the book in the autograph of lolo
Morganwg.
II. " Y cerddi canlynol a ddadysgrifenais o Lyfr yr A[wdwr yn
ei] law ei hyn, y sawl a gef[ais yn] ddiweddar, o Bont y
[Meibion]." The page has been torn and the words
within brackets are only suggested emendations.
13. Penillion Telyn.
Englyn.
Lleuad wen yn lie dyn.
14. Englynion yn Eglwys Corwen {2).
. . . [Anne]ddf awr sanctaidd Noddf a — Gor breiniawl.
Englynion (2). H- Morys.
Priddyn wyf o'r pruddaf. H. Morys.
15. Ymbil ar ran Lewis Jones o'r Glynn.
Y meistr Lymle Williams ole. H. Morys.
17. Cywydd i Syr John Wynne o Wattstay.
Gwynn eryr a gown euraid. H, Morys.
21. Engljmion diwaethaf ar ei glaf wely.
Capten pur gloywddur 'i gledd — Wynn enwog.
22. Cywydd dros Dafydd Llwyd o'r Plas yn Rhiwlas. 1^^- Morys.
Impin y gwin am paim gwych. H. Morvs.
26. Cywydd Marwnad i Meistres Miltwn.
Dyddiau dyn sy yn dy eiddo di. H. Morys.
33. Cywydd Marwnad Morys Lewis a'i fab Edward.
Bywyd gwr ar byd gorau. H. Morys.
Additionai, Manuscript 311 205
THE POEMS OF HUW MORYS— continued.
p. 38. Englynion unodl imion (8).
Meddylion trytnion am troes — i wylo. H. Morys.
N.B, Yr englynion uchod oeddynt yn Haw Hiiw Morys
yn canlyn ei " Gyffes ar ei glaf wely " ac mae yn debyg iddo
eu ysgrifenu ar yr un amser. D.S.
39. Cywydd Marwnad Edward ab Thomas o'r Pantglas.
Och dori brig wchder bro. H. Morys.
44. Cywydd IMarwnad Syr Tomas Mostyn.
Och dorri bon uchder byd. H. Morys.
50. Englynion i Syr WilUam Williams o'r Glasgoed (7).
Syr William ddigam ddigymar. — i'w gael. H. Morys.
51. Dyrie i ddeisyfu Cymod gan Mr. Edward Jones o'r Plas
newydd yn y Waun i'w Felinydd oedd wedi coUi'r Felin.
Y Meistr Edward Jones bendefig. H. Morys.
54. Cerdd ddymuniad un Thomas Roger o'r Llechwedd Gwyn yn
y Rhiwlas, ac yn deisyfu ar ei ffrins a'i gymdeithion
ddjrfod i'w gynhebrwng.
Fy ffrins a'm cymdogion yn gyfion a ges. H. Morys.
56. Engljmion i holi Kerwyn oddiwrth Robert Llwyd o Bias
Evan i Hugh L,lun (8)
Llwyd eryr y gwyr rhagorawl, tybiais. H. Morys.
58. Can i ofyn Cawell pysgotta i Lystan Owen.
Lystan Owen lawen loiw.
N.B. Diame mat gwaith Huw Morys yw'r gerdd uchod er
nad oedd ei enw wrthi yn ei lytr.
60. I gynghori gwr i ymado ag oferedd.
William Tomas addas weddol. H. Morys.
N.B. Nid oedd enw Huw wrth y gerdd uchod, ond nid oes
ammau mat gwaith Huw ydyw. D.S.
63. Englynion i ofyn Box Corn gan Richd. Lloyd o'r Faerdre (7).
Y brig bendefig baun dofaidd, tirion. H. Morys.
64. Cywydd i'r Byd.
Wrth gofio araith gyfiawn. H. Morys.
68. Marwnad Sydney Edwards.
Ifiengtid nwyfus anrhydeddus. H. Morys.
71. Englynion (4).
Cangen bereiddwen i'n bro — oedd eurfawl.
Fe ddarfu ei dadwreiddio.
O ! Dduw'r gwyn nid a i'r gro.
Fjrth eneth o'r fath honno.
72. Cerdd Flanders.
Chwi glywsoch yn Flanders, ladd rhai o'n Commanders.
74. Carol cynghor. H. Morys.
Gwrandewch y gwyr gwreigiog, lion, Uawen a serchog.
77. Cerdd cwynfan gwraig. ^^- Morys-
Yngharedigion foneddigion. H. Morys.
2o6 National Library of Wales
THE POEMS OF HUW MORYS— continued.
p. 79. Carol Plygain yn y flwyddyn, 1687.
Un Duw yn dri pherson, Tad, Mab, Ysbryd graslon.
82. Englynion coffadwriaethol Huw Morys (6). t^* -^o*'>'«-
Bu fardd dianardd downus — ail Merddyn,
83. Cerdd.
Sian liwus, Sian lawen. H. Morys.
Enghm ar farwolaeth y Parch. Mr. Ed. Samuel o Langar.
Duw a blanodd, Duw a dorrodd y dewra, Duw lesn.
Eraill ar yr un achlysur {4). [EUs Roberts.
Er urddau, graddau goreuddyn — byd. W. Wynn, 1748.
85. Englyn i'r Sarph a hudodd Eva.
Sarph hen, Sarph felen, Sarph fawlyd. D. Samuel, 1790.
Englynion ar j^r hen Ddiareb " Heb ddysg heb ddawn," (6).
Heb addysg i'n mysg nid moesgar — imdyn. lolo Mor-
ganwg at cant yn Llundain, Hydref 11, 1794.
The Englynion are in the autograph of lolo Morganwg.
86. The inscription on the large Silver Vase [given to] Sir Watkin
in 1816
Y Fail arian am filwrio.
87-92. Blank.
312-D. Brut, Poetry.
Williams MS. 514. Paper. 78 pp. 317x213. Un-
bound. Early i8th cent. Welsh.
An imperfect copy of a modernized version of the Historia
of Geoffrey of Monmouth. It appears to correspond to the
version in Brit. Mus. Addit. MS. 14872, pp. 33-257. The
Brit. Mus. MS. is supposed to have been written by Thomas
Prys of Plas lolyn, and Addit. MS. ii in the National Library
is stated to have been copied in 1694 from a book written by
Thomas Prys, but the two versions are quite distinct.
The present MS. and Add. MS. 11 were however at one
time in the possession of the same person, and pp. 263-4 of the
latter is really part of MS. 312 and has now been placed with
it. Addit. MS. 14872 is imperfect, and begins on p. 2, 1. 30 of
MS. 312, both ending with the year 8 Charles II.
All the poetry is in the writing of Richard David of Llan-
ymawddwy, who owned this MS. and Addit. MS. ii-D during
the first quarter of the i8th cent. The two MSS. seem to have
come later into the possession of the Rev. Peter WiUiams, of
Carmarthen (pp. 21, 30). The following names have been
scribbled on various pages : David David p. 26, Evan Richard
p. 28, Richard WiUiams, 1711, p. 30, Thomas Hughes, 1767,
Addition Ai, Manuscripts 312, 313 207
BRUT, POETRY— continued.
p. 30, Evan Jones, curler, Llwybremwyn, Llanbrynmair,
p. 30, John Richard, p. 36, Richard Conrey, p. 44, Thomas
Rowland, p. 60.
pp. 1-57. Begins : . . . dygwch ni allan or caethiwed yma ir ydem
ni ynddo ag ni a ymladdwn ar Brenin am y gwirionedd an
cam tnvy ras y Duw mawr . . . Ends : Ag yno ir aeth
Cadwalader att y Pab Sergiws i Rufain yr hwn ai croes-
afodd yn fawr ag ai conffessodd am ei bechodau ag a roes
benyd amaw, ag a fu yn liir yn fyw yno, ag a fu farw y
Mai yn oed Crist 572.
57-70. An accoimt of the Kings of England from OfFa to Charles I.
Begins : Offa brawd St. Yswald. Brenin Offa a ddaeth
ar ol Cadwalader yr hwn Offa oedd frawd St. Yswald ag
yn benna ar yr holl frenhinoedd tr\vy ei cystwyo mewn
Rhyfel, hwn a barodd wneithur y clawdd mawr a
elwir clawdd Offa rhyngtho ar Bruttaniaid o fristow i
Gaerlleon o for i for fel i mae 5m rhyfeddod. . . . Ends :
Brenin Charles y Cynta. Brenin Charles y cynta a aned
yn Edenborugh y 18 o fis tachwedd 1600 ag a deimassodd
yn ol ei dad yn ddaionys vii nei viii mlynedd agos Uawn.
70. Dechre penhillion valentine.
Hud attoch glomen glaurwen glir. Rich. Dafydd.
71. A warrant to the High Constable of the hundred of Mawddwy
to call together the parishioners in order to levy the Land
Tax for carrying on the war in 1 7 1 1 .
A similar warrant to the Collectors of Land Tax in 1 7 1 3 and
1714.
72. A warrant to the High Constable of the Hundred of Maw-
ddwy to raise the arrears of Land Tax dated 1705.
Dechre penhillion.
Ffarwel fo ifengctud mwyn.
ffarwel fo'r dawnsio ar dwun.
73. Cerdd marwnad Tomas John Tomas, 1719.
Fynghydymeth ufudd afieth . . . Richard David.
74. Carol clame, 1720.
y teulu glan not hauledd . . . Rich. David.
75. Cerdd y Winllan.
Paham a sefwch yma yn segur. 20 v. Robert Evans.
313-D. Poems of Huw Arwystli and others.
Williams MS. 515. Paper. 76 pp. 327x205. Un-
bound. 19th cent. Welsh.
A collection of the poems of Huw Arwystli, Gruffydd
Hafren, Syr Ivan o Garno and William Lleyn, all connected
with the county of Montgomery, transcribed from MSS. in the
British Museum by J. Y. W. Lloyd of Clochfaen and subse-
quently collated by Howel W. lyloyd with other MSS.
208
National Library of Wales
POEMS OF HUW ARWYSTLI AND OTHERS— continued.
The following is a list of the poems :
The Works of Huw Arwystli.
p. I. (i) Yr arw hyll benglog dyllwael Add. 14875.
2. (2) Y bw mawr wyf bum ir wedd. Ditto.
4. (3) Y drych pruddfarw drwch priddfedd. Ditto.
5. (4) Hy medri Huw a mydriaith. Ditto.
7. (5) Yr ir benglog grodir gronn. Ditto.
9. (6) Y krair uwch lawr glwydiair gled. Ditto.
II. (7) Duw a wnai gynt enwog ion. Add. 14^74.
14. (8) Gwresawg win gras ag einioes. Ditto.
15. (9) Doe bum mewn man ar llanarch. Add. 14S76.
16. (10) Y dyn a gras Duw yn y gwydd. Add. 14874.
18. (11) Y dyn yw gas donniog iawn. Ditto.
21. (12) Y ddyn sad wych ddawnys deg. Ditto.
23. (13) Yr edn ai big is gwyg gwydd. Ditto.
28. (14) Y dyn sy yn dwyn ers ennyd. Ditto.
33. (15) Call byngciau'n amlhau ymhlith — ypebyll. Add. 14891.
34. (16) Trwbl cam William fu in mysc — ym henall. Add. 14892.
35. (17) Y dyn uthraf dan wyth wraidd. Add. 14965.
37. (18) Credaf i Naf o nefoedd. Add. 14966.
42. (19) Croeled enw mawr Christ a'n medd. Add. 14980.
44. (20) Ffalsedd fab anwiredd nerth. Add. 14972.
46. (21) Yr edn ai big {See No. 13). Add. 14976.
48. (22) Yr edn sy'n dwyn gwych mwyngall. Ditto.
51. (23) Y dyn sy'n dwyn esenyd. {See No. 14). Ditto.
53. {24) Yn nhy wr glan sy'n roi gwledd. Ditto.
56. (25) Pa le bu apa bywyd.
59. (26) Dyn gwinau Duw in g3mnydd. Ditto.
61. (27) Dun deudrych doethwych doethon — cedyrn. Ditto.
63. (28) Poen a dyfodd pendefig. Ditto.
66. (29) Glan ywn rliodd galwn in rhaid. Ditto.
68. (30) Pond oediaf penyd ydiw. Add. 14989.
70. (31) Dayar gynt o'r dwr a gaad. Add. 14984.
72. (32) Ends : a bo vrig afarach. Add. 15016.
Syr leuan o Garno.
8. (i) Melldithion gwirion a gwerin, Lloegr. Add. 14994.
25. (2) Yr edn sy'n dwyn gwych mwyn gall. Add. 14874.
30. (3) Pwy'n bwrw pam breulan. Ditto.
Additional Manuscripts 313 — 320 209
POEMS OF HUW ARWYSTLI AND OTHERS— continued.
William Lleyn.
34. (i) Colit Duw ytt Huw henwr 'r ymadrodd.
39. (2) Y grymuswalch gair moesen.
Gruff ydd Hafren.
35. (i) Gwae gyflwr y gwr a garo mowrair.
73. (2) Oer gwynwn awr ag ennyd.
314-A. Welsh Sermons.
Williams MS. 516. Paper. 598 pp. 188 X no. Half-
calf. 19th cent. Welsh and English.
These sermons and lectures were probably written by the
Rev. WilHam Morris (1796-1865), CongregationaHst, of Birken-
head and Bryngwran, between the years 1830 and 1845. His
name occurs on p. 498, and a farewell sermon preached on
leaving Birkenhead appears on p. 565.
315-E— 319-E. Bible Commentary by John Jenkins, D.D.
Williams MS. 517-521. Paper. 337x210. 4913 pp.
5 vols. Half-calf. 1817-1831. Welsh.
The original MS. of the Bible Commentary written by
John Jenkins, D.D., of Hengoed, Glamorganshire.
320-D. Parliamentary Composition Papers, Ecclesiastical
Precedents, Charter of Beaumaris, 4 EHz.
Williams MS. 5^2. Paper. 306x210. 302 pp. Half-
bound white vellum. i6th and 17th cent. English and Latin.
This volume consists of a number of loose papers, legal
and otherwise, beautifully mounted and bound together,
pp. 1-12. blank.
13. The Royal Seal mounted.
15. Grant of administration of estate of William Johnson, 1 574.
17. Printed Proclamation issued by Charles I. at Oxford asking
for a loan oi £10 addressed to George Hope of Dodleston.
21. Lord Byron to George Hope, Mch. 22, 1642.
25. Edw. Nicholas to Geo. Hope with reference to the raising of
34 men in Flintshire, March, 1643.
29. To Geo. Hope (High Sheriff of Flintshire) to send warrants
to Hope, Hawarden and Mold for 20 oxen or horses for
his Majesty's service.
33. To the High Sheriff of Flint informing him that 80 men or
thereabouts are to be placed on guard in Hawarden Castle
Aug. IS, 1643.
P
210 National Library of Wales
PARLIAMENTARY COMPOSITION PAPERS, &c.— continued.
p. 37. To the High Sheriffs and Commissioners of Array for Den-
bigh, Flmt, Carnarvon, Merioneth, Anglesey with reference
to raising a regiment of foot for Col. Robert Ellis, Jan. i,
1643. Signed, Edw. Nicholas.
39. Particulars of the estate of George Hope of Dodleston.
41. Certificate signed by the Commissioners for putting into
exe ution the Composition Act in N. Wales with regard
to behaviour of George Hope then about 80 years old.
Dated, 11 April, 165 1.
43. Discharge, signed by Commissioners, of George Hope after
compounding to the Parliament, Nov. 2nd, 1650.
45. Rectification of particulars with regard to the sale of the
Manor of Flint to Thomas Warkworth and Captain
Richard Smith, 17 Feb. 1651.
47. Proceedings of the Commissioners for Compounding with
regard to the petition of George Hope, 26 June, 1652,
31 Jan. 1652.
49. Discharge of the sequestration of George Hope's estate,
31 Jan. 1652.
5 1 . Order by the Conimisioners for managing estates as regards
rectories and vicarages disposed of by the Commissioners
for the Propagation of the Gospel in Wales, 26 Aug. 1654.
57. The copy of a letter addre'^sed by James, Duke of Mon-
mouth to the Duke of Albemarle, and the latter's reply.
59-233. Originally a separate book, folios 75-208 written about the
end of the i6th and beginning of the 17th century,
containing precedents of ecclesiatical documents issued
by the Bishops and chapters of St. Asaph and other
dioceses.
235. A Fine dated 28 Sept. 1657, the parties being Thomas Crach-
1> y . George Ravenscroft and Mary his wife, relative to pro-
perty in Great Mancot.
237. Grant by Kenrick ap leuan ap Rh. of land in Hendre Cayr-
wy . to John Griffith [10 Elizabeth].
239-263. An account of the rents of the Lady Wootton due to His
Highnesse the Lord Irotector, mostly in Wrexham, also
other accoimts including the Rents of Recusants vmder
sequestration in Flintshire and Denbigh (p. 253), Mont-
gomery (p. 259).
269-293. A copy of the Charter of Beaumaris in English granted
22 July, 4 Eliz.
321-E. English-Welsh Dictionary.
Williams MS. 523. Paper. 364x240. 174 pp. Calf.
i8th cent. English and Welsh.
Formerly in the Phillimore Collection (C. i). 42 pages
have been cut out of the book between p. 8 and p. 9 in the
present pagination. An English-Welsh Dictionary written
Additional Manuscripts 321, 322 211
ENGLISH-WELSH DICTIONARY— continued.
about the beginning of the i8th cent. It was once in the
possession of John Rh^'dderch, who has written three eng-
lynion at the end of the book, p. 172, as follows : —
Athraw da hylaw hwylus, — i Gymru
ac amryw ddawn medrus ;
Dyscawdwr brau awdwr brys
Ran nefol i rai nwyfus.
Boed llwyddiant ffynniant hoff union, — i chwi
mewn achos gyfreithlon ;
Yng Wrexham wr dinam don,
Perffeithhvys pur a ffyddlon.
Athraw ysgol raddol rwydd iaith, — yw Dafydd
Un difyr athrawiaith ;
Rhydd i blant alant eilwaith
Ddewis gu fodd addysg faith. John Rhydderch.
John Rh3^dderch died in November 1735. It is clear
that he made use of this MS. in compiling the English-Welsh
Dictionar}'- which he printed at Shrewsbury in 1725. In the
preface to that book he refers to three MS. Dictionaries in his
possession, one of which was compiled by the Rev. Erasmus
Lewis, vicar of Lampeter. It is possible that this MS. is the
one written by Erasmus Lewis.
The MS. has a label on the outer cover on which is written
' No. I. A Dictionary English and Welsh.' It is written in
the same hand as the labels on the Plas Power MSS. in the
National Library. Another MS. English-Welsh Dictionary,
which once belonged to John Rhydderch is now amongst the
Plas Power MSS.
322-E Miscellaneous Papers of Edward Jones.
Will ams MS. 524. Paper. 398x246. 116 -f- 104 pp.
Boards. Early 19th cent. English and Welsh. Formerly
Phillipps 18087.
A miscellaneous collection of papers, music sheets, and
documents in two parts belonging to Edward Jones. A rionrst
others a printed broadsheet with reference to the publication
of "British Melodies," 1816, p. 25. Englynion y Beddau
with translations pp. C0-61, a printed proclamation of the
Caerwys Eisteddfod 1798, p. 63, ode to Tudor in imitation of
the Welsh poetry pp. 80-81, an English translation of the
Welsh elegy in commemoration of Twenty one musicians by
Sion Tudur pp. 84-85, an extract from a newspaper contain-
ing a translation of Elphin's Consolation p. 91, Welsh Pen-
nillion pp. 93-94, Translation of Welsh poetry by D. Thomas
p 2
212 National Library of Wales
MISCELLANEOUS PAPERS OF EDWARD JONES— continued.
(D. Ddu Eryri) pp. 97-8, an account of Welsh bards and a
number of Triads and songs in the writing of Edward Wil-
liams (lolo Morganwg) pp. 99-104. Marwnad Thomas Wiliam
Howel p. 105. Cerdd y Gwyneddigion (printed) p. 107.
Llyma drioedd y beirdd p. 115.
Pt. II. Licence for the sole printing, &c., of the Musical,
Poetical and Historical Relicts of the Welsh bards granted to
Edward Jones in 1802 (printed) p. 3. Music, copies of songs,
&c., pp. 5-50, An Essay concerning the truest manner of
performing upon the Harp pp. 59-87.
323-E. Miscellaneous Letters and Papers of Edward Jones.
Williams MS. ^2-). Paper. 412x283. 60 pp. Boards.
iSth and 19th cent. English and Welsh.
Formerly Phillipps MS. 19211. A collection of letters,
extracts from MSS. received by Edward Jones, Bardd y
Brenin.
pp. 1-4. A letter from William Jones, of Llangadfan, to Edward
Jones, dated Nov. 30, 1794.
5-6. Historical notes by Edward Jones.
7-10. Cywydd i ofyn Telyn . . . dros Sion Trefor o Drefalun.
Y grymmuswalch gair Moesen. W. Llyn.
1 1 . Engraving by Cipriani of a scene from " The Tempest."
13-16. Notes by Edward Jones with reference to the Caerwys
Eisteddfod of 1567.
19-24. Llyma y konfyrmyad a wnaethbwyd y statud Gruffydd ap
Kynan yn yr Eisteddfod Ynghaerwys.
Begins : Bid hysbys i bawb o vonheddegion . . .
Ends : ... dysgyblion gwedi cael eu graddau or blaen
mewn eisteddfodau neu neithiorau reiol.
From a MS. of E. Lhuyd in the Seabright Collection.
25-28. Braint ac ystatus Griff ap Kynan a Blethjm ap Kynv3na
yr hwn a wnaethpwyd ar wyr wrth gerdd . . .
Ends : . . . gradd Penkerddiaeth, Dyscybliaith a Phen-
kerdd athraw.
From a MS. of E. Lhuyd' s in the Library of Sir John
Seabright.
Pp. 19-28 are in the writing of Edward Jones.
29-30. A letter from William Jones, Llangadfan to Edward Jones,
dated 18 April, 1789.
30-31, A letter from Richard Davies of Holywell to Edward Jones,
dated June 8th, 1786, and enclosing an account of the
Caerwys Eisteddfod of 1523.
33-34. A letter from William Jones, Llangadfan, to Edward Jones,
dated 25 August, 1789.
Additional Manuscripts 323 — 325 213
MISCELLANEOUS LETTERS &c. OF EDWARD JONES— contd.
pp. 35-6. Extracts from Dr. Beattie's Essays on Poetry.
Ij. A printed broad sheet in Welsh addressed to the bards at
the Bala Eisteddfod by the Gwyneddigion Society, 1790.
39-40. Extracts by Edward Jones,
43-47. A letter from John Jones (?) of Stonehouse to Edward Jones
with reference to William Jones of Llangadfan, dated
Nov. 24, 1795. In the course of the letter the writer
states :
" I must mention to you the reason why Wm. Jones's
letters are addressed to me. He has harboured for some
time a Republican disposition, which I frequently as a
friend desired him to drop every particle into total ob-
livion, but my advice made no effect. His correspond-
ence gave rise to suspicion, his letters were opened,
some never came to his hands ... I was desired at a
publick meeting of the Gentlemen and Justices of this
county at Llanfair to warn Mr. William Jones to be
cautious . . . ."
47-50. Extracts from Dr. J. D. Rhys's Grammar, 15 92, in the writing
of Edward Jones.
51. A letter addressed to Madame du Tailly.
53-60. Corrected proof-sheets of list of subscribers to Edward
Jones's works.
324-E. Rent Roll of Plas-isa, &c.
Williams MS. 526. Paper. 393x153. 38 pp. Un-
bound. 1644-1646.
A rent-roll of the Plas-isa demeasnes also Bryn Eyryn,
Ivlandrillo, and lylansanffraid. In a note on p. 4 the writer
states " The 20th of December 1644, Rec. of my brother
Robert Griffeth in part of paiement for a part of Plasisa
Demeanes which he held 28Z. 6s."
325-E. Poems &c., by D. Thomas.
Williams MS. 527. Paper. 408x157. 154 pp. Calf.
Early 19th cent. Welsh and English.
Formerly in the Breese and Phillimore Collections. On
p. II there is a title-page to the book as follows :
Piser Hir Dafydd Thomas neu Ddafydd Ddu o Eryri
yn cynnwys Amrywiol Ganiadau Cymraeg a Saesoneg
ynghyd ag amrywiol gofion a nodiadau achlysurol A
dynwyd allan o amrywiol ysgrif-lyfrau, &c., y rliai a
ddichon fod yn ddiddanwch i rai ac yn wawd i eraill.
Sylwer mai'r cynllimiau cyntaf o amryw ganiadau a gyn-
nwysir yn y llyfr hwn ac felly y maent yn anmherffaith
.... Bwth y Bardd, Waunfawr, Hydref 10, 1806.
214 National Library of Wales
POEMS &c. BT D. THOMAS— continued.
p. 12. Naw gradd carenydd: i. Cefnder ; 2. Cyfyrder; 3. Plant
Cyfyrder ; 4. Plant i Blant Cyfyrder; 5. Caw; 6.
Orchaw ; 7. Ceifyn. ; 8. Orcheifyn ; 9. Orch-orcheifyn,
Hanes Lewis Morris. A note by J. W. Prichard.
Englynion i lolo Morganwg, yr liwu sydd yn credu athraw-
iaeth traws-symudiad yr enaid.
Gwelir, os na bydd gwylio, — draw obry
Drwy Abred wrth dreiglo,
'Nol gwadu Crist, trist y tro,
Groen mul yn grin am lolo.
Ar mid mewn hwyr ymweliad, anfonir
Yn ei fynych dreiglad
I gludo heb gael oediad
Pynnau o lyfrau i'r wlad. D. T.
Data with regard to David Thomas.
Dafydd Thomas a fedyddiwyd Ebrill 30, 1759.
D. T. commenced school at Llanddeniolen July 14,
1787, Bettws Garmon in the winter Jan. 1788, continued
at Bettws two years. Commenc'd school at Llanystum-
dwy, Aug. 30, 1791, at Pentraeth in Mona June 14, 1792,
settled at Amlwch June 27, 1795, came to Red Wharf,
June 14, 1799, left Jan. 20, 1800.
13. Breuddwyd.
Breuddwydio a wnaethum yn y glyn. D.T. 1805. 5 verses
Draw mae gwlad o wir dawelwch. i verse.
Anturied daearol — wiw Brydydd bwriadol. 2 verses.
14. Em)m Pasg, 1805.
Crist ydyw'n Pasg, y gwir Oen pur. D. T. 5 verses.
Deflroad (Medi 17, 1806).
Disgyned sancteiddiol dywalltiad. 4 verses.
15. Y Gareg yn Haw Gabriel (Medi 17, 1806).
Y gareg sydd, er peri braw. 6 verses. D. T.
16. Cymdeithas a mwynhad ysbrydol. {Medi 16, 1806.)
Wei clymwyd ein calonau ynghyd. D. T. 4 verses.
17. Cynghaneddiad rhydd o eiriau diweddaf Dafydd Brophwyd
II Samuel 23. (1804).
Ysbryd yr Arglwydd ddedwydd Dduw. 6 verses. D. T.
18. Carol ar Adgyfodiad a Dyrchafiad lesu Grist.
Wei dyma'r dydd dedwyddol. 6 verses. D. T.
19. Odlig o goffad am gyfarwydd meddygol If an Thomas o
Faes y Murddyn brych ynmhlwyf Llaniair Ynghomy
(yn Hon).
Clywch gan i feddyg o wlad Fon. 10 verses.
D. T. ar ddymuniad Mrs. Williams 0 Dreffos.
Note about an Asbestos stone at Mynachdy called raaen urael
21, Penillion i Gwen Jones o Gae Ronwy, Llandwrog, ar ei
hymadawiad o Gymru, 1805.
Os iawn i Gwen dirionaf gwawr. 4 verses.
Additional Manuscript 325 215
POEMS &c. BY D. THOMAS— continued.
p. 22. Emyn allan o'r Saesoneg.
Addolaf unig lor y ne. 4 verses.
Arall.
Er rhodio dyffryn angau du. 4 verses. D. T. (1806).
23. Barddoniaeth Seisnig, — Odlig i'r Taranau.
Hark I hark ! my soul, the dreadful sound. $ verses. D.T.
24. Thoughts in bed. (Nov. 15, 1794). [(i79o)-
Arise on contemplation's wing. 4 verses. D. T.
25. Extempore verses on the election of Hon. A. Paget to re-
present the County of Anglesey. Nov. 22, 1794.
While Mars the mighty legions sweeps. 18 11. D. T.
26. The wandering Briton or Petitionary lines intended for the
benefit of Owen Williams of Llanddeiniolen. 1804.
Owen William ni welir &c. 8 11.
Ye sons of honour, pleasure, wealth. 59 11. D. T.
28. A Dialogue (1796) — An election song.
Late, at the dusky eve of night. 54 11. D. T.
30. Prose translations. A translation of lolo Goch's ode to
Edward III, begininng —
Edwart ab Edwart gwart gwyr.
31. Note with reference to a dwarf at Amlwch, 1797.
32. Love Elegies or Specimens of Ancient British Poetry trans-
lated into English prose by David Thomas about 1796.
The translations are from poems by Tudur A led,
Richard Philip and Thomas Prys.
34. Cybi's Discourse with the other Saints on their passage to
Bardsey.
A translation of " Pan oedd Saint Senedd Brefi."
35. A note with reference to Archbishop Williams.
36. " Marwnad Trahaiarn " by Gwilym Ddu o Arfon. A trans-
lation by D. Thomas.
38. Verses on the late victory over the French by Sir J. B.
Warren.
When Warren on Hibemia's coast. 7 v.
39. Obituaries. Date of the deaths of Daniel Jones, Rhiwabon,
Rice Jones, Blaenau ; Rowland Huw, Graienyn ; Phillip
Yorke ; Robert Edward, Trawsfynydd ; Humphrey
Thomas, Waunfawr ; Jonathan Hughes, Pengwern.
41. Arwyrain i'r anrhydeddus Syr Robert Williams o'r Naut.
1796.
Syr Robert wr hyber danghosodd ei haelder. 5 v,
43. Notes on Literary Critics, &c. [^ ■'^"'''^^ ^^^^' ^79^-
44. An Ode in commemoration of the Rev. Goronwy Owain.
O could my roving muse attain. 5 v. D. T.
45. The Lover's Complaint (1790).
Come fair Eluned tell me why. 5 v. D. T.
2i6 National Library of Wales
POEMS &c. BY D. THOMAS— continued.
p. 46. The Happy Man.
Happy the man who does fulfill. 4 v. D. T.
47. Verses written in a letter from a mother to her son, on board
the Africa, (1795).
Let Africa command the sea. 6 v. D. T,
48. A song written at the desire of William Jones of Amlwch,
who was on board H.M.'s ship The Africa, 1796.
Come all the Afric's valiant crew. 6 v. D. T.
49. Christ manifested in the Flesh (from the Welsh).
See him that leads the orb of day. 5 v. D. T.
Epitaph on John and Margaret Angel at Towyn, Mer.
Lo I here entombed, now both devoid of hfe. D. T.
50. To the Valiant of Carnarvon. Oct. 20, 1804.
Valiant, proceed along the pathless main. D. T.
51. " Can i Mr. Edward Jones gynt o Lundain yn achos caru yn
rhagrithiol a adawyd allan o herwydd nad oedd y testyn
yn haeddu hir-goffadwriaeth."
" Can i atteb Penillion Humphrey Roberts o'r Tydd)^ loljrn
gerllaw Penllech a adawyd allan o herwydd yr nn gyffelyb
achos, medd yr awdwr. Tach. 20, 1806."
An address to the Snowdon Rangers (1806).
Come forth ye bold Snowdonian swains. 6 v. D. T.
53. Welsh verses.
Dirgelwch crefydd yw, adnabod Crist yn Nuw. 4 v, D.T,
54. Carol Nadolig.
Wei dyma'r boreu goreu i gyd. 3 v. D, T.
55. Englynion Dyhuddiant D. Thomas . . . ar ol ei frawd
Humphrey.
Dafydd, teg wawdydd wyt gwedi — claddu. 8 v.
[R. Davies, Nantglyn.
56. Inscriptions on tombstones at Bettws Garmon.
58. AmddifiEyniad Castell Harlech, 1468.
59. Odlig newydd . . . ar enedigaeth R, Ll. Edwards, Nan-
horon (1806).
Trigolion Gwynedd enwog lawn. 6 v. D. T.
60. Carol Plygain.
Dihunwch fawr a man. 3 v.
61. Tragywyddoldeb.
Pa beth yw Tragwyddoldeb maith. 9 V. D.T. (1796).
62. Penillion penrhydd i Catherin Gruff ydd.
Hyd attoch Catrin Gruffydd ar dir Eifionydd faith. 5 v.
IDT
63. Myfyrdod y Llongwr. '^ ' '
Wei dyma'r pryd a'r He priodol. 5 v. D.T.
64. Cw3aifan merch.
Nid ydyw'r byd ond darfodedig. i v. {impf.)
Additional Manuscript 325
217
pp. 65-78
65.
66-70.
73-
75-6.
77-
78.
79-
80
82
84
85
86
87-9
90
91
92
93
94
95-
96-98.
99.
100.
lOI.
102.
103-105.
POEMS &c. BY D. THOMAS— continued.
Bound upside down.
Notes on Gildas.
Notes on various historical and literary matters by D.
Thomas.
Revenues of Wales. 50 Edw. III. and 44 Elizabeth.
Elegy.
Roedd deg planhigyn yn fy ngardd. 6 v.
W. Williams, Llandegai.
Welsh Charity Schools. July 17, 1794. D. T.
Copy of a letter addressed to William Owen from Llanfair
Bettws Geraint.
Notes by David Thomas.
The Bank of the Menai. An ode to the Druidical Society
of Anglesey. 1792.
Behold the fair testaceous shore. 6 v. D. T.
Caerydd Prydain. A list of towns.
Pymtheg llwyth Gwynedd.
Note on Gruifudd ap Nicolas.
Sibli's Prophecy.
Celestial powers from on high. D. T.
Prophwydoliaeth Sibli. [G. Owen].
Caniad pan aeth y mor tros y Cantref Gwaelod, &c.
Seithenin saw de allan &c.
Eisteddfod y Bala 1740. Enwau y Beirdd.
Various notes by D. Thomas.
Poem on the Morning.
Eisteddfod Caerfyrddin. Temp. Edward IV.
Gwaith Argoed Llwyfain &c.
Breiniau Gwyr Arfon.
Tri arianllu Ynys Prydain.
Caerydd a Ueoedd hynod.
Trigolfanau a phais arfau Pymtheg llwyth Gw)medd.
Llyma y ffurf y graddwyd Simwnt Pychan Bencerdd, with a
copy of his license.
Gwyliau Saint y Cymru.
Pais arfau y pymtheg llwyth.
Triads.
Notes on Ancurin.
Marwnad Owain ap Urien Rheged.
Enaid Owain ap Urien &c. Taliesin.
Bardeseia (Ynys Enlli).
Notes and extracts from Howel Dda's Laws and references
to the Bardic orders.
2i8 National Library of Wales
POEMS &c. BY D. THOMAS— continaed.
p. 1 06. Biographical accounts of some of the Welsh Bards : lolo
Goch, Rhys Goch, Deio ap leuan Ddu, Llawdden
leuan Deulwyn, Dafydd Llwyd, Guttyn Owain &c. (28)
Huw Machno . . . flourished about 1600, and lieth
buried in the churchyard of the said place as appears
by his tomb on which the following inscription is still
legible " H. O. obiit 1600."
1 10-2. Place names, names of rivers &c.
113. Epitaphs.
115. Extracts from Lewis Morris's letter to William Morris,
Nov. 24, 1757.
Hen benill.
Cysur mawr i druan gwael.
Account of the cat belonging to Robert ap Rhisiart of Pen-
traeth.
D. Thomas's wish.
A clear head, an humble mind,
A heart that loves all human kind,
A leisure day to read and write,
A purse to give the poor a mite.
116. Englynion i wraig y mwynwr o Geredigion.
Gwraig anwyl o'r Grogwynion — a folaf. L. Morris.
117. " Rhagluniaeth," by D. T.
118. Rhagymadrodd i Gy wydd marwnad Mr. Rhys Jones gan D.T.
119. Newspaper cuttings, poems, by P. Bayly Williams, and
D. Thomas.
120. Cywydd at y Cymry.
Attoch annerch Uwyr serch Hon. D. T.
121. Dau benill ar y Taranau.
Wei dyna sain aruthrol. D. T.
122. Englynion i Sion Lleyn.
Drwy Arfon rhaid anfon dyn — was dewrwych. 4 V. D.T.
123. Can am y Monwysion a foddodd ar Draeth Tal y Foel,
Rhag. s, 1785.
Gwrandewch ar hyn o hanes. D. T.
126. Englynion at D. Thomas.
'Sgrifenais, gyrais y gerdd . . . Jonathan Hughes.
127. Ystyriaethau ar Englynion J. Hughes.
Sionath, ab Sionath yn seinio — eilfardd. D. T. 2 v.
Traethiadau yn yr Eurgrawnod o waith D. Thomas.
(A list of articles by D. Thomas in various magazines.)
132. Newspaper cuttings containing poems by D. T.
133. Penillion gan Edward Barnes (in Welsh and English).
Pob sal bechadur sydd.
How great, how glorious and how gracious.
134. Translation of last poem by D. Thomas.
O mor rasusol, a rhyfeddol.
Additional Manuscripts 325, 326
219
P- 135-
136
137
137
139
140
141
143
144
POEMS &c. BY D. THOMAS— continued.
Odlig newydd 1799.
Dyhunwn oil ein dyled yw. 6 v. D. T.
Englynion i'r Ffrangcod.
Testynau Cadair Dinorwig, 1797.
Myfyrdod y Bardd yn glaf, 1795.
Er cael mewn rhan wybodaeth ber. 6 v. D. T.
Yr angel gwarcheidwol.
Er cael fy ngheryddu a'm gwasgu dan gur. 6 v. D. T.
Cyffes a chynghor yr oferddyn.
Dewch hoU ofer-ddynion afradlon o fryd. D. T.
Newspaper cutting of poem by Arfon {D. T.)
Aeth. heibio etto flwyddyn gron.
Agoriad Eisteddfod Llanddeiniolen, 1802.
Fob pen perchen pwyll. 4 v. D. Thomas.
Can ar fuddugoliaeth Nelson, 1805.
Ust, ust, clywch sain cynghanedd gorfoledd &c. 12 v. D.T.
Diolchgarwch am ymwared o ddwylaw'r gelynion.
Cyd-glodforwn Dduw y Duwiau.
326-E. Pedigrees.
Williams MS. ^28. Paper. 313x396. 124 pp. Vellum
Boards. i8th cent. English.
An oblong volume of pedigrees opening lengthways.
Formerly Phillipps MS. 2763. At one time the property of
Francis Bassano. Paginated from both ends pp. 1-38, 1-86.
Pp. 1-38 contain the pedigrees of families li\dng in the
parishes of Mold and Hope.
Pp. 1-86 contain the pedigrees of various English families.
I. Pp. 1-30.
Arthynwent, i, 2, 4, 18, 19, 21.
Argoed, i, 6.
Beestree, 7, 8.
Estyn and Shordley, 30.
Fearme, 10.
Gwissaney, i, 2, 4, 8, 11, 14, 16.
Gwemafield, 9, 11, 12, 13, 14.
Heartsheath, 10, 12, 24.
Hendrebiffa, 4, 7.
Hope Owen, 9. 10, 24, 26, 27, 29, 30.
Kymmey, 24, 26, 29, 30.
Leeswood, 2, 3, 5, 9, 16, 17.
Llwynegryn, 6.
L,hvyn Owen 10.
Maes Garmon, 12.
Mould, 4, 15, 17.
Nerkwis, 3, 5, 13, 16, 17, 20-23.
Pentrehobyn, 9.
Plas Teg, 25.
Power, I.
Rhanberfedd, 10, 25, 27.
Rhos y Brwyner, 2, 30.
Rhual 9 12.
Shordley, 30.
Tower, i.
Trebeirth, 10.
Treythyn, 5,8,11, 13, 18, 19,20, 23
Ywchymynydd, 26, 28, 29.
220
National Library of Wales
PEDIGREES— continued.
Agard, 33.
Ad Ponte, 30.
Alyn, II, 25.
Ashley, 8.
Babington, 18.
Basset, Bassnett, 9, 80, 81.
Bentley, 3.
Berisford, 3-6.
Bird, 14.
Blackwall, 10, 26-7.
Boswel, 20.
Bradbome, 11.
Blunt, 26.
Bole, 30.
Brudnall, IQ-
Bulkeley, 21.
Burdett, 56-7.
Calton, 16.
Chetwin, 58-9.
Gifton, 54-5.
Clopton, 82-5.
Coke, 49.
Cokayn, 13.
Columbell, 11.
Cryche, 10.
De la Poole, 22.
Durbent, 30.
Edge, 34-s.
Entwistle, 19.
Ferras, 19.
Ferrers, 62-3.
FitzHerbert, 3.
Fowler, 16.
Flakyt, 17.
Gerrard, 31.
Glossop, I.
Gresam, 20.
Gell, 24.
Grey, 38-40.
Gregsou, 45.
Henshaw, 56.
Hodgson, 58.
Howel ap Madoc of Llanginlow,
Hulton, 79. [64-5-
Hasilbrig, 19.
Harper, 28-9.
II. Pp. 1-86.
Hicklin, 29.
Hastings, 31.
Hurt, 32.
Harrington, 52-3.
Ireland, 14.
Johnson, 1,9, 16, 77-8.
Kendall, 16.
Kebutt, 19.
Knifton, 25.
Leek, 2, 40.
Lowe, 7, 9, 13, 28, 36-7.
Leigh, IS.
Leche, 23.
Longueville, 74-5.
Lucy, 60-61.
Markham, 2, 40, 54-5.
Mil ward, 8.
Millard, 24.
Milnor, 29.
Mainwaring, 56.
Newton, 8.
Ocover, 8-9.
Port, 31.
Poole, 41.
Revell, 12.
Sawcross, 11.
Sacheverel, 13, 22.
Sutton, 17.
Stafford, 18.
Savill, 20.
Stanguish, 21.
Swindall, 30.
Stanhope, 31, 48.
Strelly, 42-3, 48.
Skellorne, tj.
Townrow, 10.
Thacklier, 27, 41.
Toft, 56.
Vernon, 50-51.
Walley, i.
Wells, 8.
Woodruffe, 30.
Winnington, 46-7.
Wooley, TT-
Zouche, 38-9.
Additional Manuscripts 327—339 221
327—338. Music.
339-F. Letter Book containing Deeds and Documents re-
lating to the Council of the Marches.
Williams MS. SAT^. Paper. 440x292. 518 pp. Rough
Calf. 17th cent. English and Latin.
Lettered on the back ' Welsh Patents.' Formerly
Phillipps MS. 6462. A Letter book containing copies of var-
ious documents relating to the Court of the Marches at Ludlow.
The earhest document is dated April 8th, 1591, and the latest
9th Sept., 1661. The volume has been carefully indexed.
Patents, Grants, Deputations, Commissions, Admissions
upon ye sd. Patents, Grants, &'C.
A Patent of ye Reversion of ye Examiner's Office to. Arthur Messinger,
after Tho. Sherer. pag. i6, fig. 12.
A Deputation from Fulk GreviD, Esq. to John Powell of ye Office of
Clerk of ye Councill. p. 19, f. 13.
The l/ord President's Allowance of ye sd. Deputation, p. 19.
The sd. Powell's Admission, p. 19.
The Lord President's Letter to ye Councill for ye Admission of Mr.
Messinger to ye Office of Examiner according to his Patent, p. 18.
The President & Councill's Order for ye admission of ye sd. Mr. Messin-
ger. p. 18.
Grant of ye Remembrancer's Office to Richd. Remdall & Tho. Beal.
p. 25, f. 20.
A Patent to John Fleet, Esq., to be Attorney Generall at ye Councill.
P- 33. f- 34-
Patent to Rich. Cartwright to bee Examiner, p. 37, f. 24.
Cartwright's Deputation to Bird of ye Examiner's Office, p. 39, f. 25.
Cartwright's Deputation to Parry of ye Examiner's Office, p. 42, f. 28.
Patent to Peter Bird to bee Examiner, p. 44, f. 31.
Patent to Mr. Hooper to be Receiver of ye Fines, p. 48, f. 36.
Sr. Fulk Grevill deputes Cam & Crump his Deputies as Secretary &
Clerk of ye Councill. p. 51, f. 39.
A Patent to Sr. F. Grevill to take Oaths & Affidavits & ye Fee of 4d.
for every one. p. 53, f. 41.
Bevan, Cox & Cam appoynted Deputies by Sr. F. Grevill for ye office
aforesd. p. 54.
A Patent to Wm. Vaughan, Esq., to be SoUicitor. p. 57.
A Commission to Sr. Herbert Crofte ye King's Woodward in Hereford-
shire abt. Woods to be delivered & other matters, p. 61, f. 50.
Deputation ofjye Portership to Richd. Cholmley from Mr. Scudamore.
p. 73, f. 54. -^
Patent to Sr. Marmad. Lloyd for ye Office of Atturney. p. 77.
Patent to Mr. Tho. Powell to be SoUicitor. p. 81, f. 63.
222 National Library of Wales
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
Patents, Grants, Deputations, Commissions, S-c. — continued.
A Patent for Gruffyth Jones to be Porter, p. 96, f. 74.
A Patent to Mr. Alured to bee Keeper of ye Wardrobe & to make Bills
of Complaint for Debt. p. 104, f. 84.
An Order of ye Coimcill for j-e Admission of ye sd. Alured. p. 107, f . 86.
A Patent to Samson Eure, Esq., to bee his Majesties' Attorney, p. 136,
Patent to Grevill Gybbs Gent., to bee Porter, p. 153, f. 132. [^-i^J*
Grevyll Gybbs admitted & sworn Porter, p. 155.
Sr. Nich. Overbury appoynted Vice-President by a Particular Com-
mission from my L,ord Northampton, p. 169.
Another Commission to ye same effect to Sr. N. Overbury from ye Ld.
Northampton. President.
A Patent to Timothy Toumeur to bee Sollicitor. p. 172, f. 149. rj j -^
A Patent to Robt. Thorn, Gent., to take Oathes & ye fee of 4d. p. 180,
A Deputation from Thorn to Watkeys of ye sd. office, p. 1 79, f . 1 58.
The making voyd Thorn's Patent touching Oathes. p. 197, f. 169, 170.
Privy Seal for ye Billet Office, p. 198, f. 171.
Deputation to Mr. Hanmer of ye Billet Office, p. 202, f. 173. rj_.
Deputation of ye sd. office to ye two Haughton's Brothers, p. 203, f.
The Lord Goring's Deputation to Mr. Wigmore of ye offices of Entring
Causes in hearing and making warrants of Attorney, p. 205, f. 176.
A Deputation fro Sr. Adam Newton to Ralph Goodwyn, Esq., of ye
offices of Secretary, &c. p. 179, f. 158.
A Deputation fro Mr. Thorn to Tho. Watkeys to take Oaths, &c. p.
179, f. 158.
The Queen's &• King's Letters appoyntivg 6^ Ordering ye Admission
of Officers, &'C.
The Queen's Letter to ye Councill to putt ye Attorney from ye place
of a Councillor & that Hee execute that of Atturney alone, and to
excuse ye Ld. President's absence fro ye Councill &c. p. i, f. 4.
The Queen's Letter to ye Ld. P. for ye admission of severall new Coun-
cillors, p. 4, f. 8.
Another fro ye Q. to ye same efPect with a Restriction abt. Allowances
of Charges to ye Councillors repairing to ye Council, p. 5, f . 9.
The King's Letter to ye Treasurer, &c., appo3Titing all fines to be paid
to ye Clerk & Receiver of ye Fines & abt. Booth's Bonds & ye
money due upon ym. p. 56, f. 43.
The King's Letter for ye admittance of Sr. Nich. Overbury to be a
Councillor, p. 60, f. 47.
The King's Letter appoynting a new Supply of Councillors, p. 79, f . 62.
The King's Letter to admitt Sr. Tho. Chamberlain and Sr Fra Eure
of ye Councill. p. 83, f. 65.
The King's Letter and Order to make Sr. Tho. Chamberlain Ch. Justice
of Chester, p. 85, f. 67.
Additional Manuscript 339 223
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
The Queen's &• King's Letters, (S-c. — continued.
The King's Letter to make Mr. Wliite & Mr. Alured Remembrancers,
p. 86, f. 68.
The King's Letter to Admitt & Swear Sr. Tho. Chamberlain Ch. J.
of Chester, p. 102, f. 81.
The King's Letter for ve Admission of Sr. James Whitlock to be
Ch. J. of Chester, p. 103, f. 83.
Dedimus Potestatem to swear Sr. James Whitlock a Justice of peace
in ye Coimties of &c. p. 126, f. 100.
The King's Letter appoynting Mr. Littleton to be a Councillor p. 1 30,
The sd. Mr. Litt. sworn, p. 131. C^- ^°4-
The King's Letter for Sr. Marm. Lloyd to be of ye Coimcill. p. 133,
f. 109.
The King's Letter to ye Ld. President abt. Sr. Hugh Midleton & ye
silver mines &c. p. 135, f. 112.
The King's Order for ye payment of forfeitures to ye Clerk of ye Fines.
p. 143. f- "9-
The King's Letter of Attorney to Wm. Watton. p. 145.
The King's Letter to make Edw. Watties, Esq., one of ye Councill.
p. 147, f. 123.
Mr. Watties sworn, p. 148.
The King's Letter for ye Admission of sev. new Councillors, p. 148, f.
Some of ye sd. new Councillors sworn, p. 149, f. 125. [^24.
The King's Letter for ye Admission of ye Justices of Assize of ye 4
Marches & Counties, p. 150, f. 127.
The King's Letter for ye Re-admittance of Sr. Tho. Chamberlain to be
Ch. J. of Chester, p. 161, f. 138.
The King's Letter to ye Ld. Keeper Wms. to restore Sr. Tho. Cham-
berlain to his right of precedencie in ye King's Bench, p. 166.
The King's Letter for ye admittance of Sr. John Bridgeman to be
Ch. J. of Chester, p. 170, f. 146.
Sr. John Bridgman sworn and admitted, ibid.
The King's Letter for Sr. Adam Newton to be sworn One of ye Councill
& Secretarie, &c. p. 179, f. 156.
The King's Letter to Admitt Mr. Thorn to his office of taking Oathes
well ye Councill had kept him from. p. 184, f . 161 .
The King's Letter to ye Councill to deposite ye Pees for Oathes in ye
Court durante Lite. p. 185.
His Majesties' Letter for ye Admission of ye Lord Goring to ye offices
of Secretary &c. p. 195, f. 167.
The Lord Goring sworn & admitted & Ralph Godwyn his Deputy, ibid.
His Majesties' Letter for ye Admission of Mr. Tirwhit to ye Billet
Office, p. 201, f. 172.
The King's Letter concerning Mr. Wigmore abt. entring Causes in
hearing & making warrants of Attumey. p. 205, f. 175.
224 National IvIbrary of Wales
DEEDS &c, RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
The Queen's & King's Letters, &-c. — continued.
The King's I,etter for apprehending Mr. Piers Holland, p. 210, f. 181.
His Majesties Letter appoynting ye E. of Bridgwater Ld. President,
p. 215, f. 185.
His Majesties Letter touching ye too frequent granting Prohibitions
to ye Ld. Pt. p. 219.
The King's Letter in behalf of one Shirbum agt. Sr. Tho. Midleton, &c.
p. 21, f. 16.
The Kings' Letter for Sr. Fulk Grevill to take Oathes & Affidavits & ye
fee of 4d. for every one. p. 52, f. 40.
The King's Letter abt. Tichenhill-house & Mr. Clare's delivering it
clear to ye use of ye Councill, &c. p. 57, f. 44.
The King's Letter dispensing with ye Ld. President's absence fro Parlt.
in regard of his attending ye Court at Ludlow, during ye term
onlie (Hee sending his Proxy), p. 61, f. 49.
The making void Thorn's Patent touching Oathes &c., by ye King's
Letter, p. 197, f. 169, 170.
Orders of the Ld. President &• Councill for the Admission of Officers &•
Regulation of ye Courts (S^ other matters with ye Order from Q[ueen] El[iza-
beth] 6- ye succeeding Kings for direction &■ Reformation of ye Court.
Henry Meyrick, Steward of ye House by Lre. fro ye Ld. President, p. i,
Piers Madox made Pursuivt. by Order of ye Councill. p. 2, f. 5. ^ • 3'
The Ld. President's Order for Madox with his allowance of Barber's
Resignation & agreemt. with Madox. p. 3, f. 9.
Barber's Letter to ye Ld. P. intimating his Resignation & agreemt.
with Madox. p. 3.
A Letter fro ye Ld. President to ye Councill for ye Summong. Sr. Tho.
Throckmorton to repair to ye Councill & for making Tho. Evans
an Attorney in ye room of Gryffyth Evans, p. 6.
Orders to bee observed in ye Court, &c., by King James, 7°. An. p. 28,
Names of Councillors admitted in May 1609. p. 34, f. 22. ^ • ^^'
The Lord President or One of ye Councill to receive 4d. for every
affidavit & Rich. Smyth appoynted to receive it. p. 41, f. 27.
An Order for Entring Warrants of Attumey. p. 43, f . 29.
Entring Warrants of Attumey to be continued, p. 43, f. 30.
Order of ye Councill abt. Peter Byrd Examiner, not to nominate
Deputies for ye Executg. Comns. issued out of that Court nor to
take ye Fee oi £12 for every person Examin'd. p. 47, f. 35.
Piers Gryffyth made Pursuivt. in ye Room of Tullie resigning, p. 50, f .
Piers Gryffyth his Order of Admission, p. 50. '■37-
Peter Mutton, Esq., his Majesties Atturney not suffer'd to practise
nor to be One of ye Councill. p. 59, f . 146.
No Bills inclos'd in Comns. to passe before ye Defts. have answer'd ye
matter contained in such Bill unless by consent of parties. No
Process to bind, &c., untill after ye Return of Letters Missive, &c.
p. 61, f. 49.
Additional Manuscript 339 225
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
Orders of the Ld. President &• Council, &-c. — continued.
Orders sett down by QJiieen] E[lizabeth] for ye direction and Reform-
ation of ye Court, p. 63, f. 51.
Order that ye King's Attumey subscribe to all Proceedings upon
Information, &c. p. 73, f. 55.
Order for Robt. Medcalf to be made an Attumey in consideration of
ye good services done by him to ye Ld. Pt., Court & Councill.
pp. 74, f. 57.
Order touching Warning to be given in matter ad andiendum Judicium
to I deft, sufficient, p. 76, f. 56. rg^
Order concerning Baylififes, Sheriffes & other head Officers, &c. p. 76, f .
Order to ye Serjeant at Arms to fetch in disobedient persons upon ye
Pursuivt's Certificate after ye ist process, p. 8?, f. 64.
Order of ye Cll. to admitt Mr. White & Mr. Alured to ye office of Re-
membrancers, &c. p. 86, f. 69.
Order for ye Admitting Tho. Pyngle to bee a Messenger, p. 89, f. 71.
Henry Trottman admitted an Atturney. p. 98, f. 75.
The Lord President's Letter to ye Councill to admit Sr. Tho. Cham-
berln. Ch. Justice, p. loi.
An Order of ye Ch. Justice & Councill that Tho. Burghill shall keep ye
Wardrobe & Wm. Bowdeler make Bills of debt, till ye Possession be
settled between ye sevU. pretenders to those offices, p. 106, f. 85.
The Ld. Pt's. Order to give ye Possession of those places to Mr. Alured.
p. 106.
An Order of ye Councill for ye a'm'ssion of ye said Alured. p. 107,
Wm. Skirme's Order to be an Attumey. p. 118, f. 89. l*- ^'^*
Order to ye Sheriffes & other officers of Carnarvon & Worcr. shires for
preserving ye peace in electing Knts. of ye Shr. p. 1 18, f. 90.
Order to ye Sheriffes of ye 12 Shrs. versus Sr. Giles Montparsons. p. 121.
The Ld. Pt's. Letter to Mr. Justice abt. ye apprehending Sr. Giles
Montparsons. p. 120.
The Answer of ye Coimcill to ye Ld. Pt's. Letter, p. 121.
Order of ye Ch. Justice & Councill for ye Removg. George Boulton a
Prisoner fro Hereford to Mountgomery. p. 122, f. 95.
Lres. to ye Bp. of St. Davids fro ye Ch. J. & Councill touchg. Jane
Gwynne. p. 124, f. 97.
The Bp's. Answer to ye same. p. 125.
Lres. of Process to ye Bp. of St. Davids, p. 126, f. 99.
George Betts, Esq., to hold ye offices of ye Wardrobe & to have ye 4d.
ior ^iWs oiTi&ht durante lite. p. 127. rj,^ f ^^
Lre. to ye Ld. Bp. of Worcester for his attendance at ye Councill. p.
Order for ye Admittance of Tho. Taylor to be pursuivt. in ye Room
of Arthur Wynwood. p. 134, f. in.
Order of Sequestration & Attachmt., &c., versg. Haslewood, &c., for
Outrages, Resistance & Contempt, &c. p. 139, f. 115.
Q
226 National Library of Wales
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd
Ordeis of th" Ld. Prr-ident 6- Council, cS-c. — continued.
Order to ye Messenger to deliver Lres. versg. Haslewood to ye SheriflFe
of Wigom. p. 140.
Order for Mr. Haslewood's Entring into Bond of ;(;soo for his own, &c.
appearance, p. 140.
Order versg. Humphrey Briggs for his submission, p. 141, f. 1 16.
Tho. Harvey's admittance to be an Atturney. p. 142, f. 1 18.
Order for ye delivery of Jo. Lane's Bond of £300 to Wm. Watton to
be sued in ye Exchequer, p. 144, f. 120.
Order for Admittance of Richd. Phillips to be an Atturney. p. 151, f. 129.
Order for ye delivery of Ed. Lingen out of ye Porter's Lodge, p. 157.
Order that no matters be enter 'd in June Term after ist day of ye same.
p. 159, f. 136.
Order to restore Bookes in 14 days by the Attorneys, &c. p. 161, f. 139,
Order for reformation of some Proceedings in ye Court, p. 163, f. 140.
Kg. Charles ye ist proclaim'd at Ludlow by Sr. Tho Chamberln., &c.
with a Coppy of ye Proclamation of his Majestic by ye Privy
Councill at London, p. 165, f. 141.
The Return of Habeas Corpus sent for ye Body of Francis Oliver out
of ye Kgs' Bench, p. 156, f. 133.
Letter fro ye Ld. President to Sr. Nich. Overbury to be Vice-President,
p. 1^8", f. 145.
A Certiorare to remove Records of this Court to ye Starr Chamber
ad serta Edw. Wolrich. p. 171, f 147.
An Order agt. Counterfeyting Attumeys and Clerkes hands, p. 174,
Order abt. receiving Replications, p. 174, f. 151. L*" ^50-
Order concerning Nich. Bowyer's Submission for Scandalous Words
agt. ye Ld. Pt. at ye Lds. House & ye Court in ye Marches, &c.
p. 176, f. 153- [f. 154.
Order concerning ye Entrie of Causes into ye Book of Assignmt. p. 177,
Order for Admittance of Sr. Adam Newton to ye offices of Secretary, &c.
& of Ralph Goodwyn his Deputy, p. 177, f. 155.
Order touching deceits of Replications & Rejoynders. p. 183, f. 160.
Order to Admitt Humphrey Wynne an Atturney. p. 187, f. 163.
Order for restraining Leading Interrogations, p. 204.
An Order for Defts. to be serv'd for hearing if they dwell remote 6 days
before ye day of hearing, p. 206, f. 177.
Order & Admission of Rowl. Hyggyns to be Pursuivt in ye Room of
Tho. Taylor, p. 207, f. 178. |-p ^^^
Order for serving Process for Hearing six days before in some Counties.
Order for ye Suspending with ye Appearance of ye Inhabitants of Salop
& Wrexham by reason of Infection, p. 208, f. 179.
Lycense for Mr. Soil ici tor's absence, p. 213., f. 183.
Order for better Regulation of ye Court, p. 213, f. 184.
Additional Manuscript 339 227
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES-contd.
Orders of the Ld. President (S- Council. (SfC. — continued.
Order for Paymt. of 40s. yearlie to Mr. Bulstrode to take care of ye
Concerns of ye Court & to be of Counsell for ym. at Westmer,
p. 218, f. 189.
Order that no Process to bind be offer'd to ye Council! upon surmises
unless ye same be verifyed upon Oath. p. 218, f. 190.
lycave given to Richd. Jones, Esq., Serjeant at Arms to go for I<ondon
for I moneth. p. 51, f. 38.
The Case of Hall & Booth & ye Councill's Order agt. Booth questioning
ye Jurisdiction of ye Court, p. 72, f. 53.
Order of ye Ch. J. & Councill agt. ye spoylers of Bringwood & Varvoll.
p. 122, f. 94.
Letters from ye Ld. Pt., Chief Justice & Councill as also from ye Lord
Chancellor, cS-c, upon sundrie Occasions.
A Letter of ye Ld. Chancellor Bacon's to ye Ld. Pt. & Councill abt.
removg a Bill either for perjury or other abuse of Justice fro any
other Court to ye Starr Chamber, p. 22, f. 18.
A Letter sent fro ye Councill to ye Ld. Ch. Justice of Eng. touching
a habeas corpus sent thither fro ye King's Bench for ye Remove
of Jo. Fareley. p. 33. f- 33-
Sr. Ed. Coke's Letter to ye C. excusing ye absence of Mr. Cartwright
& desiring ye Admission of Mr. Byrd his Deputy to ye office of
Examiner, p. 36, f. 23. [p. 75, f. 59.
Letters fro ye Ld. Pt. to ye 12 shires touchg. volxmtary Contributions.
The Ld. Chancellor Ellesmere's Letter to ye Councill in favour of Sr,
Jo. Wynne for mitigation of his sentence with Sr. Jo. W's. Sub-
mission, p. 84, f. 66.
Letter from ye Prince's Coimcill touching his Majestie's Woods in
Varvoll. p. 87, f. 70.
Lres. from ye Prince's Councill to ye same effect, p. 88. r_ _^ £ _.
Lre. from Connar Dep. Ranger touching ye Game in Feckenham Forrest.
Lre. fro ye Ld. President to ye Councill ab. Alured his dispersing a
seditious Libell as also concerning ye Lottery, p. 99, f. jy.
Lre. fro ye Ld. Pt. to ye Ld. Chancellor recommending Sr. Tho. Cham-
berlain to Chief Justice of Chester, p. 100, f. 79.
The Chancellor's Lre. in answer abt. Sr. Tho. Ch. to be C. J. of Chester
& North Wales, p. 100.
The Ld. Pt. Eure's Letter to Sr. Tho. Chamberln. p. loi, f. 80.
The Ld. Ch. Bacon's Letter to Sr Tho. Chamberln abt. his being a
Judg in ye Kgs. Bench, p. 102, f. 82.
Another fro him to Sr. Tho. C. to ye same effect, p. 102.
The Ld. Pt's. Letter to Mr. Justice touching ye Act of 34th of H. 8th.
p. 119, f. 91.
Answer of ye Ch. J. & Coimcill thereto, p. 120.
Lre. of ye Ch. J. & Counll. to ye Judges at Shrewsbury abt. John
Evans sedition, p. 121, f. 93.
Q2
228 National Library of Wales
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES-oontd.
Letters fr m ye Lord President, &-c. — continued.
Lre. from ye Prince's Councill agt. Watkyn Jenk\-n for destroying his
Majestie's Forrest of Killgairn [Kilgerran], &c., in ye County of
Pembroke, p. 123, f. 96.
Order of ye Councill concerning ye sd. Watkyn Jenkyns. p. 124.
Lre. fro ye Chief J. & Coun. vers. Hazlewood, &c., sued for Outrages &
Contempt of ye Jurisdiction & Auth. of ye Court, p. 126, f. 98.
Lre. to ye Ld. Keeper for a new SherifFe in Mountgomery Shr. fro ye
Ld. Pt. p. 133, f. no.
Lres. to j'e Ld. Ch. J. & ye other Judges of ye K'gs. Bench touchg. ye
removing of Oliver fro ye Ch. Just. & Councill. p. 1 38, f . 114.
The Ld. Pt's. Letter in favour of ye Councillors at Barr in ye Court of
M. to ye D. Lts. to forbear pressing them to send in their Militia
horses. 75, f. 58.
Lre. fro ye Cll. to ye Bayliffes, &c., of Denbigh town touchg ye Election
of an Alderman upon a difference between ym. p. 142, f. 117.
Lre. fro ye Ld. Ch. Baron concerning Wm. Watton & Lane fro ye Ld.
Pt. & Cll. p. 145.
Ld. Treasurer Cranficld's Lre. to ye Ld. Pt. North, for preservation of
Alton's Wood fro waste, p. 146, f. 121.
Lres. to ye Ld. Ch. J. of ye Common pleas, &c., touching a Prohibition
versus. Walter Powell, &c., p. 146, f. 122.
The Ld. Treasurer Lre. concerning Carriages, &c. p. 149, f. 126.
The D. of Lenox Lre. concerning Carriages, p. 151, f. 128. Both
for ye Ld. P. N.
The Ld. Treasurer's Letters abt. ye spoyl of his Majesties' Woods
near Bewdley. p. 152, f. 130.
Lre. fro ye Ld. Pt. to ye Ld. Keeper Wms. versg. Rowland Badger for
his Contempts, p. 153, f. 131.
Lres. fro ye Ld. Keeper Wms. to ye Ld. Pt. touching Summons for ye
Parlt. p. 158, f. 135. rggjs p jjg
The Receipt of ye sd. Writts & dispo.'sing of ym to ye severall messen-
Lres. fro ye Parlt. h. touching Sr. Tho. Thynne abt. Privilege & staying
Proceedings at Lawe. p. 160, f. 137.
Lres. fro ye Speaker to Edwd. Brook & Edw. Baldwyn touching ye
same matter, p. 161.
A Lre. fro ye Ld. Keeper Coventrie touching one Mr. Vaughan to ye
Ch. J. of Chester, p. 176.
A Letter fro ye Lord Pt. & Counll. to ye Ld. Keeper concerning Mary-
church & Bowen matter of Law upon a Prohibition, p. 186, f. 162.
Lre. fro ye Ch. J. & Counll. to ye Ld. Pt. North agt. & for preventing
ye Grant for ye Billet Office, p. 193, f. 165.
The Ld. Pt's. Lre. concerning Prohibitions with his advice to ye Court
thereupon, p. 209, f. 180.
The Ld. Bridgwaters' Letter to ye Ch. J. & Councill when Hee sent down
ye Instructions & ye Councill sworn thereupon, p. 217, f. 187.
Additional Manuscript 339 229
DEEDS &c. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
Letters, Warrants and Orders abt. Venison & Wood for ftiell for ye
Councill.
Order for Cutting Wood for fuell for ye Councill in Orleton Wood,
Herefordshire, p. i6.
Wood allowed by ye Prince's Councill for fuell for ye President &
Councill at Ludlow, p. 98, f. 76.
Lres. fro ye Ch. Just. & Councill to ye severall Rangers, &c., for Venison,
p. 128, f. lOI.
Warrant Dormant for Venison for ye Ld. President fro ye Kg. p. 129,
f. 102.
The King's Warrt. to ye Keeper of Bewdley Park for ye sd. Venison,
p. 129.
C. R. Warrant Dormant for Bucks & Does, Staggs & Hinds & giving
ye Ld. Presidt. & Counll. leave to Hunt in all ye King's Forrests
Parkes, &c., within ye Jurisdiction of ye Court, p. 216, f. 186.
Causes determined (S- Proceedings in ye Court.
The Case of Jo. Spencer agt. Anthony Mansell, Esq., the removing ye
suit fro ye great Sessions to Ludlow, the sevll. Orders & Pro-
ceedgs. thereupon & finall Determination thereof fro p. 7th to y
15th inclus. f. 10.
The Case of Hall & Booth & ye Councill's Order agt. Booth questiong.
ye Jurisdiction of ye Court, p. 72, f. 53.
The Case of Jones of Tregibb & Rudd the Proceedgs. & Award there-
upon, p. 109, f. 88.
Other Matters of Diverse Natures.
The Attorneys Oaths, p. 4, f. 6, 7.
The Examiners' Oaths, p. 4, f. 6, 7.
The Certificate of Sr. Tho. Chamberln. & Sr. Henry Townsend abt. ye
Number of Causes heard & Rules & motions in One Term & other
Advantages of that Court, p. 21, f. 17.
An Order for Creation of ye ofl&ce of Remembrancer by Warrt. fro
ye Privy Councill. p. 23, 1. 19.
Memorandum of ye defacing of ye Old Seal of Qu. Eli/- p. 46, f. 32.
An Order of ye privy Councill to ye Sheriffes of ye Coimties of Glocr.
Worcr. Hereford & Salop to execute Process fro Ludlow within
those shires, p. 55, f. 42.
Touching Proceeding in Chancery an Exemplificacon at ye Request of
ye Ld. President Eure. p. 90, f. 72.
The Councill sworn upon my Ld. Gerard's Instructions, p. 99, f. 78.
A Report of severall Barristers & others of saving of his place to ye
Ch. Justice as anciently was used. p. 108, f. 87.
The Judges Return of Sheriffes & Escheators to ye Lord President
for ye year 1622. p. 131, f. 105,
Names of Sheriffes for Wales, 1623. p. 155.
The Return of Habeas Corpus sent for ye Body of Francis Oliver out
of ye King's Bench, p. 156, f. 133.
230 National Library of Wales
DEEDS &C. RELATING TO COUNCIL OF THE MARCHES— contd.
Other Matters of Diverse Natures — continued.
From ye Court of Wards & Liveries touchg. Mr. Edwd. Lingen. p. 1 56,
f. 134-
The Old Scales of K. J . to continue in use till further Order fro K. C. ist.
p. 167, f. 143-
A Case sent to ye Judges abt. Misdemeanors pardon'd by ye Coronacon
pardon adjudg'd in ye negative quia prius transijt in rent judicatam.
p. 171, f. 148.
A Peticon of Walter Vaughan, Esq., to ye Lord Keeper Coventrie in
Camera stellata abt. free libertie to pass, &c. p. 175, f. 152.
The Attumey's Peticon touching ye Billet Office, p. 190, f. 164.
Reasons agt. ye Billet Office, p. 191.
Answer to Reasons for ye Billet Office, ihid.
Opinions of ye Attumeys in a Case referred to them. p. 194, f. 166.
Mr. Wigmore's Oath. p. 206.
The Order of ye Exchequer touchg. Robert Wynne H. Sheriffe of
Denb. shr. relating to ye business between Sr. Tho. Roe &
Holland, p. 210, f. 182.
The Peticon of ye sd. Robt. Wynne & his Depty. to ye Ld. Pt. & Counll.
with ye Ld. Pt's. Order thereupon, p. 211.
Another Peticon of ye sd. Wynne to ye Coimll, with ye Order of ye
Councill thereon, p. 212.
Other matters.
Instructions from Queen Elizabeth to Henry, Earl of Pembroke and
others 15 Sept. 1586. p. 223.
Instructions from Charles I to John Earl of Bridgwater and others 12
May 9 Charles I. p. 285.
Instructions from Charles I to Richard Lord Vaughan, Earl of Carbery
and others 9 Sept. 13 Charles I. p. 311.
340-F. Miscellaneous Collections of Edward Jones.
Williams MS. 542, Paper. 439 x 270. 76 pp. Boards.
i8th cent. English.
Miscellaneous Collections by Edward Jones. Phillipps
MS. i8j88.
pp. 1-20. Leaves out of a folio book, viz., pp. 23-28 of The History of
Egypt.
26-34. Triodh Ynys Prydain o Lhyfyr Koch Hergest (with trans-
lation), p. 588.
Tri dynion a gawsant gampau Adaf . . .
to . . . Tri anniweir Deulu Ynys Prydain, &c.
(Pp. 297-305 in " Red Book of Hergest, 1887.")
37. A General Bill of all the Christnings and Burials from Dec. i
1807, to Dec. 13, 1808, in London. (Printed).
Additional Manuscripts 340, 341 231
MISCELLANEOUS COLLECTIONS OF EDWARD JONES-contd.
p. 39. An abstract of the several Deeds belonging to the three
Closes in Ladbroke in co. Warwick, called the Wool-
lands, from 19 June, 1609 to Sept. 1691.
43-46. Newspaper cuttings.
47. An account of the amount of the Interest incurred on Ex-
chequer Bills between Jan. 5, 1795, and Jan. 5, 1796,
52-3. State of the Brittish Prisoners of War in France from
nth May, 1745 to 31 August following.
A Statistical Return showing the number of prisoners
taken from each British Regiment at Fontenoy, Ghent,
Oudenarde &c. The Royal Welsh Fusiliers lost 148 at
Fontenoy, 76 at Ghent, 456 at the Citadel of Ghent. The
total number of prisoners was 4,483, reduced by deaths,
to 3,910.
57-8. A page out of a folio edition of the Statutes of the Realm,
giving the laws passed against the Welsh in 4 Henry IV.
59. Notes by Edward Jones.
61. Ymddiddan rhwng Arthur Prenin a'i ail wraig Gwenhwyfar
with translation.
Du yw fy march a da dana . . . M. A. /., 175.
62. Notes on trees by Edward Jones.
63-5. Rules and Resolutions of the Cymmrodorion Society in
Powys 18 1 9-1820. (Printed).
6^. Account of Newstead. (Printed).
69. Account of The Porch House, Chertsey. (Printed).
71-76. Proof sheets of the Musical Relicks of the Welsh Bards.
341-F. Poll-Book of the Denbighshire Election 1741.
Williams MS. 543. Paper. 464x295. 62 pp. Calf.
1741. English.
The Poll Book of the Denbighshire Election of 1741, the
two candidates being Sir Watkin Williams Wynn and John
Myddelton of Chirk Castle. The book gives the names of all
the voters, the freeholds in respect of which they voted and
their place of residence. At the end of the list the following
note has been inserted in a different hand :
This poll was taken before William Myddelton, Esq., then
Sheriff and Receiver General] of the King's Land Revenue in
North Wales who notwithstanding the great majority on Sir
W. W. W.'sside as you see alluwed upon the Poll book, returned
Mr. Myddelton privately upon the announcement of the poll.
That upon the sitting of the Parliament Sir Watkin petitions
for an illegal return and upon hearing the petition it was voted
nem. con. that he was duely elected and Mr. Myddelton the
Sheriff ordered by the House to be sent to Newgate and the
House of Commons passed a vote for addressing His Majesty
to turn him out of all his places and the Commission of the Peace
which His Majesty . . . [rest missingj.
232 National Library of Wales
POLL-BOOK OF THE DENBIGHSHIRE ELECTION 1741— contd.
On the opposite side of the page a contemporary print
has been pasted, shewing the sheriff meditating on his mis-
deeds in Newgate while a Bishop with Mitre and crozier peeps
into his cell.
The figures of the poll were :
Sir W. \V. Wynn . . . . 1352
John Myddelton . . . . 933
Two letters dated Wynnstay Oct. 24th, 1739, and sent
by Sir W. W. Wynn to Edward Maddocks have been also in-
serted in the book.
342-C. Miscellaneous Papers of Rev. J. Williams, Llanrwst.
Williams MS. 544. Paper. Unbound. Late i8th cent,
and Eaily 19. h cent. English, Welsh and Latin.
A miscellaneous collection of papers from the collection
of the Rev J. Williams of Llanrwst, including :
1. A written copy of an essay " On the Greek Preposition "
by Dr. James Moor, Professor of Greek at the University of Glasgow
1766.
2. A notebook in the writing of J. Williams, containing ex-
tracts from newspapers, and books relating mostly to clerical
matters.
3. Latin epitaph to the Rev. Edward Owen, of Warrington,
who died in 1807, aged 79.
4. Miscellaneous papers including sermons, biographical
notes, &c.
5. Copy of the preface to a collection of poems, in which a
reference is made to David Mallet {ob. 1765) and his ballad of
" William and Margaret."
6. A letter in Latin to Sir Hans Sloane by J. M.
7. A list of Exhibitions in the gift of the City Companies.
8. A poem in English on Conway Castle. 32 stanzas.
343-B. Welsh Proverbs.
Williams MS. 545. Paper. 215x166. 168 pp. Un-
bound. End of 18th cent. Welsh and Latin.
Adagiorum Britannicorum Specimen, Auctore Joanne
Davies, S.T.D., Oxoniense. A copy with a Latin translation
of the Proverbs in the Dictionary of Dr. J. Davies {1632).
The whole of the work is in the writing of the Rev. John
Williams, Llanrwst, but many of the leaves have been lost.
There are also some additions to the proverbs printed in the
Dictionary. A glossary of uncommon Welsh words has been
added (pp. 157-168).
Additional Manuscripts 344, 345 233
344-D. Miscellaneous Papers of J. Williams, Llanrwst.
Williams MS. 54*^). Paper. Unbound. Welsh and
English.
A collection of papers, letters, poems and genealogical
data belonging to the Rev. J. Williams of Llanrwst.
1. C5rwydd Mynediad yr Israeliaid drwy'r Mor Coch by
Dafydd lonawr, copied by Humphrey Thomas, brother to David
Thomas (Dafydd Ddu Eryri) and sent to the Rev. J. Williams,
16 Oct., 1792.
2. " Second Instructions to Mr. Waller's Painter " — a long
English poem, beginning :
Stay Pamter if thou dar'st design that Fight
which Waller only courage had to write.
3. Englynion (i8) a ganwyd ar Ros Treuddyn yn Swydd
Fflint pan oedd glaf y bardd o gariad. Mai i, 1790.
Pwy ddirnad luniad gwael annerch — Cariad.
Thomas Williams, Coed Cochion.
4. Copy of a letter from Lewis Morris to Edward Richard,
dated Nov. 18, 1759. (Printed in Cymmrodor, vol. I, p. 144).
5. Copy of observations on the Crown Manors in Wales.
This document is somewhat fuller than the one published in a
book entitled " Manors and Royalties in the Principality of Wales,
London, 1806." It is there stated to have been taken from an undated
MS. in the library at Chirk Castle.
6. Cywydd i yrru y Fwialchen yn gennad oddiwrth Huw
Williams neu Hywel ap Gwilym, Bardd o Wydir, Sir Gaemarfon,
at Huw Hughes, neu y Bardd Coch o Fon. 1757.
Euraid wialchen arail.
Atteb i'r cywydd uchod gan H. H.
Hambych well heb ddichellion.
7. Pedigree of the descendants of Owen Gwynedd down to
John Lloyd of Rhiwedog. Ob. 1737.
345-B. Poetry and Letters.
Williams MS. 547. Paper. 200x157. 64 pp. Un-
bound. i8th and 19th. cent. Welsh and English.
A collection of odd papers partly in the writing of the
Rev. John Wilhams, Llanrwst.
p. I . Cywydd marwnad Lewis Morris, with notes.
Gwae heddyw a gyhoeddir. Evan Evans, 1765.
13. The " Blind Boy."
O ! say what is that thing called Light.
14. " The Blind Boy " paraphrased in Welsh.
Oes neb a ddyweid beth yw'r wawr. W. Wynn (?).
17. Englynion (3).
Deuwch feirdd heirdd hirddysc — wych ewyllus.
19. Fragment of an essay. ^^^'^^ Brwynog 0 Edeirnion.
234 National Library of Wales
POETRY & LETTERS— continued.
p. 20. Copies of letters to the Rev. William Lloyd of Llanfwrog
from Thomas Sherlock, Bishop of Bangor and Salisbury,
Nov. 3, 1734, March 15, 1739 ; Thomas Herring, Bishop
of Bangor, March 11, 1739-40, Feb. loth, 1740-1, Dec.
loth, 1 741, Ap il 29th, 1742.
26. A copy of a letter to Mrs. Lloyd from John Skye of Oswestry
dated Jan. 3, 1752.
30. A copy of a letter from William Morgan, Bishop of St. Asaph,
to Sir John Wynn, dated 16 Nov. 1601.
34. A copy of a poem signed W. D. Magdalen College, Oxford,
addressed to the second daughter of the Dean of Canter-
bury, Ap.il, 1788
35. Dychymygion Cryfion Byd.
Pwy fal doethion Farddoni ? [Goronwy Owen].
43. Ymddiddan rhwug Dafydd a Morfydd.
Ban oeddwn gynt bun addas. Impft.
47. A Sister's crye, or Mrs. Gainer GriflSth bewailing the death
of her sister Mrs. Mary Jones.
Come thou the saddest of the nine.
49. A Latin Poem on the death of Mrs. M. Jones.
51. Cywydd marwnad Mr. W. Wynne, LlangynhafaL
I mae hiraeth i'm hoeri. Impft.
53. The Lass of the Hill.
On the brow of a hiU a young shepherdess dwelt.
Miss Mary Jones.
Transcribed by Thos. Jones, Glan 'r afon, Eglwys Fach.
56. A List of Lewis Morris's letters to David Jones (Dewi Fardd).
57. Awdl i'r Parch. Pedr ap Rhys, Person Esbyd-ty leuan a
Phenmachno, &c., Meh. 13, 1791.
I'ch cyfarch drwy barch dewr berchen, y ddysg.
[R. Powel], Yspytty.
60. Awdl " Da yw'r maen gyda'r Efengyl."
Tyred wawl bywiawl yn borth — a deued. [7?. Powel.]
The following explanation is given of the above proverb :
' Ar ddiwmod pan ydoedd person a chlochydd yn
myned ar y neges o roddi Cymmun i ryw un claf , digwydd-
odd fel yr oeddynt yn teithio, i darw rhuthrog ruo'n
ofnadwy amynt. Yna'r clochydd a ddywedodd wrth ei
feistr, (sef y person) " Fy meistr, 'mae amaf led arswyd
yr anifail hwn," Ei feistr a attebodd, " Nac ofna, oblegyd
y mae'r Efengyl gyd a mi." Y tarw oedd yn parhau i
ruo a neshau attynt. Yna y cyfododd y clochydd garreg
ac a darawodd yr anifail fel y Uonyddodd, ac a ddy-
wedodd, " Fy meistr. Da yw'r maen gyda'r Efengyl."
Mae'n debyg mai chwedl y Monachod ydyw.
61. Englynion.
62. Gwawdodyn hir.
63. Huppynt hir.
Additional Manuscript 346 235
346-B. Welsh Poetry by John Jones, Thomas Edwards, and
Others.
Williams MS. 548. Paper. 202x159. 478 pp. Half
Sheep skin. L,ate i8th and Early 19th cent. Welsh.
This book consists of four different MS. books bound
together. Pp. 1-48 were written partly by Thomas Edwards
' Twm o'r Nant' (pp. 1-3). Pp. 49-204 consist of the poems
of John Jones, Schoolmaster at Llanddeiniolen in Carnarvon-
shire and are in his writing. Pp. 205-370 were probably
written by David Jones of Caeserwyd, see pp. 325 and 342.
He has also written an englyn on p. 363.
Y Cymru niwynion cymerwch. — y llyfr hwn
HoU frodyr darllenwch,
Difai yw difynvch,
O'm. Haw ar ol myn'd i'r Uwch. D. Jones, Prion, 1794.
Pp. 371-478 were also probably written by or for David
Jones at a later date. On p. 469 he complains of the paper,
" Dyma bapur sal iawn y ges i o gwmpas y rhaneu y Beible
mawr Caerfyrddin a mine a sgnfenodd amo 1789."
Eventually the book came into the possesssion of the
descendants of Thomas Edwards (Twm o'r Nant), from one
of whom it (and the succeeding MSB.) were purchased by Sir
John Williams, Bart., in 1904. This MS. contains a great
many unpublished works of Twm o'r Nant.
p. I . Can o ddiolchgarwch. i John Jones o Gaeserwyd am ddeynydd
Berfa.
Wei bellach awel bwyllog, i'r Awen dyllog daer. 4 v.
Thomas Edwards, Mai 24, 1801.
4. Er teced er taled witi . . . Rhys y Geiriau duon.
5. Vines planted against the new Hot-house, 1791.
Na blysia gwilia gweli, — na chynwys . . D. Jones.
6. Lettani Llanarch y Medd.
Rhag cyfreth rhyd Ynghared . . . {Lewis Morris'].
7. Dechreu Cerdd o Fawl i Geffyl Garthewin. [Jones, Llanfair.
HoUt Feirddion clodwych dethol doethwych. David
9. Cerdd . . yr . . ymdrech rhwng y L,lygod ar Gath.
Fob perchen cath lygod naws hynnod neshewch. John
12. Englynion i roi ar gareg bedd Evan Evans. [Thomas.
Tro d'olwg heb gilwg a gweli — fwyn wr. (3). John Cad-
13. Dechre Marwnad am Evan Evans o'r Cornel. [«'«^«^^ -Sa^a.
Crisnogion einion anwul ... 10 v. John Cndwaladv.
18. Gwrthateb i'r gerdd o glod i'r Ystiwardiaid, Dolgellau.
Hai, how, hawr, beth yw'r hewian. 20 v. Rhys y Geirian
24. Englyn. t^"''"-
Rhwydwaith o gastell rhodwy — a gefais.
236 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 25. Cerdd o wrth ateb i Gerdd Drych y Bugail drwg.
y prydydd bwriadus ceg warthus yn wir, Cynffon yr
28. Attebiad i Gynffon yr Esgob. [Esgob at cant.
Clywch wb-wb cloch ebwch arswydwch o'r sen. 10 v.
33. Recipes for diseases of Cattle. l-^- Edwards.
34. Cerdd i annerch William Evans o'r Cornel.
William Evans rwy'n ymofyn. 13 v. T. Edwards.
39. Carol Plygain. \R.D.
Seiniwn glycheu a charoleu agorwyd doreu'r dydd. 8 v.
43. Can i wrthatteb y gan a wnaetli Wm. Jones o Gefn Bera-in
yn erbyn Cerdd offeiriad Mon. {Edwards.
Ho'r prydydd pen rhuadwy, mae'n dda fod adwy deg. T.
51-204. Casgllad 0 Gywyddau, Englynion, Cerddi a Charolau 0 walth
John Jones, athraw Ysgoi yn Llanddeiniolen, Sir Caernarfon.
Os saledd gwaeledd y gwelwch . . chwi hyn
Er hynny na fernvvch,
Yn dosturiol ystyriwch,
Fy llun, ac nid wyf ond llvvch. Jno. Jones.
53. Annerch lythyr gwr ieuangc at ei gariad ar dduU cywydd.
Yr ifangc fun arafedd . . . John Jones.
54. Penillion yn niwedd copi o'r Bibl yn y Vatican.
Hie liber est in quo quaerit . . . translated into Welsh.
Piniwnau awch oleu a chwilian — hwn.
55. Election Song written on the Carnarvon Election [1774].
O Lord preserve thy Land . . . Sir Thomas Wynn defend.
Let not his enemies, with Assheton Smith arise
To trouble our Land.
56. In imitation of Martial, Epigram 47 B. 10.
Eich dymuniad wr mwyna. /. Jones, Mai i, 177S.
57. Meddyliau ar farwolaeth.
Rwyf agos wedi dyfod ir bennod cyfnod cydd. /. Jones.
58. Horace — Ode I, Lib. I, imitated.
Llawer sydd o fewn y byd
yn cymryd hyfryd bleser . . . J. Jones.
60. Penhillion i ofyn ffon gan W. Prichard, Pentir.
Y crefftwr gweddol fyddiol foddeu . . . J. Jones.
61. Cyffes Gorychwyliwr.
Er yched ein Meistred, er gwched eu gwawr. /. Jones.
63. Carol Plygain.
Cyd ddowch Grist'nogion raslon ryw. /. Jones.
67. Cerdd ysmala o hanes fel ac y darfu i ebolas redeg i dy
cymadog a choUi padelled o Frecci.
Gwrandewch ar draethu stori ... /. Jones.
69. A Drinking Song.
Dowch llenwch y llestr mewn hyder yn hu. /. Jones.
Additional Manuscript 346 237
WELSH POETRY— continued.
p. 70. Carol Plygain ar Eirddugan Caer y Waen.
Dihunwch deulu hynod, och bychedd swrth ach pechod.
73. Mawl i Ferch. L/- Jones, 177?,.
At gunes ferch gu, rwi'n gyru ar deg iaith. /. Jones.
74. Anerchiad merch i/angc ar nos Galan-Mai.
Yr howddgar fwyn lili derbyn y pwysi. /. Jones, 1772.
75. Cwyn gwr ifangc wedi colli ei gariad.
Tost yw hyn tystia i o hyd, enbyd iawn iw. /. Jones ai
76. Carol Plygain. cant tro's Richard Japheth, 1771.
Plant Adda bob un, ar fore'n un fwriad. 10. v. /. Jones,
78. Ffarwel gwr ifangc i'w gariad. \.^772-
Myfi oedd garwr ffyddlon, pur galon union iaith. 7 v.
80. Carol Plygain. J- J"""^^ *'°' Thomas Parry, 1772.
Dowch blant Adda ac Efa i gyd. 10 v. /. Jones, 1778.
82. Englynion (2).
Cowir gorn maingom mwynge, cyrainys. Hugh Jones.
Y cowirgom cu eirge — ar tair ffroen. T. Edwards.
83. Carol Plygain.
Holl Deylu yr Eglwys, dowch yn weddus ... 9 v. /.
85. Carol Plygain. [Jones.
Cyd ddowch Gristnogion, yn fwyn gantorion. 8 v. /.
89. Cerdd o gyngor i ddau o ofaint. [Jones.
Y gofaint mwyn gweddol ... 6 v. /. Jones, 1770.
91. Nerth Cariad.
Pan fo cariad yn goncwerwr. 7 v. /. Jones.
92. Penhillion ar fesur triban.
Tydi fy seren wengu ... 7 w. J. Jones.
Englyn.
Gwelwn coeliwn mai caled — i ferch.
93. Cerdd o fawl i Filitia Sir Gaernarfon.
Doedpawbhebgelu, sy'nmedrucanu&c. 40 v. J.Jones.
94. Penill ar Serch Hudol. [i775-
Fy seren oleuwen, ireiddwen lawen lais. /. Jones.
95. Ymddiddan rhwng hen wr a merch ifangc.
Nos dawch yn hynod i chwi heno. 6 v. /. Jones.
97. Cerdd o ymddiddan rhwng mab a merch.
Y gangen feinwen ferch, gwrando hyn. 1 3 v /. Jones.
99. Cerdd o hanes i ddau o Ladron ddwyn cwch gwenyn.
Ymgesglwch cydneswch ystyriwch fy stori. 6 v. /. Jones.
10 1. Englyn.
Cas gan ddiogwas ei ddiogi o — ai welu
I weled mynd iddo
Casach anyfyddach fo
Gwedi hun godi o hono.
238 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 102. Cerdd o hanes dyn a laddodd Lwdwn du, gan feddwl mai
cythrel oedd.
Cydneswch om cwmpas air addas vryr ia\vn. g v.
J. Jones, 1776.
105. Cerdd ymddiddan rhwng gwr ifangc ai fam.
Ffarwel fy nhad a'm mam anwyla. 12 v. /. Jones, 1778.
108. Cerdd yn erbyn dwyn cam dystiolaeth.
Trigolion daiar dowch ynghyd. 10 v. /. Jones, 1772.
no. Englyniou (2).
Pibell wen ar ben bwrdd — a chanwyll. /. Jones.
Dowch, pibell wen ar ben bwrdd. /. Jones.
III. Carol.
Cantorion mwyn tirion yn ffyddlon trwy ffydd 1 1 v.
113. Carol Plygain. [J. Jones.
Cyd leisied cerddorion, cyd diwnied pob dynion. 7 v.
115. Englyn. J.Jones.
Carol odiaethol a da, profiadol. John Roberts, 1786.
116. Carol Plygain.
Hosanah dyma'r diwmod, ymrown i ganu. 10 v. J.Jones
117. Cerdd a gymerwyd allan o'r Pymed Gorchymun.
Pob rhiw ddyn cyd ddoed yn nes. 16 v. /. Jones, 1770.
120. Carol Plygain.
Doed pob rhyw ddytiion o'r im foddion. 11 v. J. Jones
123. Gwisg Meinwen o amryw Fesereu. 1^77°
Doed yn nes yr boll gantorion. 16 v. /. Jones, 1772.
125. Ymddiddan rhwng nattur a chydwybod.
Gwrando di nattur sy'n brysur heb ras. 18 v.
127. Englyn y Milwr (4^. ^J- J"""^^ ^770.
Glan yw merch y mam serchog. /. Jones.
128. Cy^eithiad o bynod ymadrodd Mountebank.
Wyr Bonheddigion. Ni baswn i byth cin hyfed ac ym
ddangos och blaen yn y fan yma . . . (imperfect).
Four pages are missing between pp. 128 and 129.
[29-130. Latter portion of a ' Cerdd ' by J. Jones, written Jiily 21,
1778. It ends :
Mewn cyflwr anobeithiol, a chael dialeddol loes.
130. Englynion (3)
Clowch alar clau och oleu — i feddwl. T. Edwards.
131. Dechreu Cerdd o Gwynf an gwr if angc.
Pob mwyn wr ifangc ffraethlangc ffri. 12 v. /. Jones.
133. Penill ar y mesur a elwir Mose Salmon.
Os wyt chwenychol yn dy wlad, o ennill cariad llawer.
134. Pricsiwn Gwyl Fair ar dri mesur. LV ' J^^^^-
Y teulu mwyn foddeu, egorwch eich dryseu. /. Jones.
Additional Manuscript 346 239
WELSH POETRY— continued.
p. 135. Acrostick (Anne John Fowlcs o'r Celunwa).
Attad meinwen glomen glir, trwy ddifyr eirwir. /. Jones
1 36. Cerdd yn erbyn tyngu.
Oh! tro a thyrd yn nes bechadur. 9 v. J. Jones, lyy?,.
138. Cerdd yn gosod allan mor anwastad y mac cyflyreu pobl
yn y byd.
Dowch wyr bonddigion beilchion byd. 1 1 v. /. Jones.
141. Penillion ar fesur a elwir " Lady Beiram."
Mae'n anodd iawn plesio a moedro pob merch. 3 v.
142. Ystyriaeth ar y Fam Gyffredinol. L/- Jones.
Mae'r diwrnod mawr yn dyfod. 14 v. /. Jones.
144. Cerdd i ofyn gwnn gan Thomas Edwards.
Hyd attoch Thomas Edward odiaeth. 10 v. /. Jones,
147. Carol diolch nos wyl Fair. 1^774-
Can diolch wyr dilus awch hoenus i chwi. 4 v. /. Jones.
148. Ymdaith oferddyn.
Clowch hanes fy ngherdded mewn dwned bob dyn. 8 v.
151. Penhillion ar Lan Medd-dod mwyn.
Pob cowir gydymaeth mewn afiaeth mwyn nod. 3 v.
152. Ymddiddan rhwng Tafamwr ac oferdd}!!!. [J- Jones.
Dydawch y Tafarnwr digynwr heb gydd. 14 v. /. Jones.
154. Cwynfan Pechadur.
O Arglwydd Dduw, ystur clyw, yr wyf tan ddiluw. 40 v.
155. Cerdd i beidio a chanu gida'r Tannau. [J- Jones, 1 770.
Attoch Dafydd yfydd afiaeth. 8 v. John Jones, 1768.
1 58. Cerdd yw chanu mewn Wylnos.
Y Teylu mwyn dihunwch mewn sadrwydd . 7 V. /. Jones,
160. Carol Plygain. Li770.
Wei dyma yr dydd Nadolig, rhown folant yn barchedig.
8 V. /. Jones, 1771.
162. Anerchiad at brydyddion penchwiban Weyn baw gwyddeu.
Pob prydydd sydd trwy Gymru. 7 v. /. Jones.
163. Englynion (5) ynghylch y Freeh a fy yMangor, 1771.
Pob llangc sy'n ifangc a nwyfus — gochelwch. /. Jones.
164. Cerdd yw chanu mewn Wylnos.
Tra chyfiawn wyt ti, Arglwydd Celi. 6 v. /. Jones, 1776.
166. Hymn yw chanu mewn Wylnos.
Y sawl sy'n sefyll yma o'm cylch. 5 v. /. Jones.
167. Llythyr at ferch ifangc.
Yr odiaeth fun garedig, clyw gynig can y linos lan. 3 v,
/. Jones, 1772.
168. Penhillion o hanes fel ac y darfu i gwch " Bol y donn "
ddwyn dyn ai garrio o'r wlad.
Clowch hanes moriwr enwog. /. Jones, 1771.
240
National Library of Wales
p. 170.
171.
172.
174.
176.
177.
178.
179.
183.
187.
192.
194
195
196
199
200
203-4
205
207
4 V.
/. Jones,
[1770.
WELSH POETRY— continued.
Cyffes merch ifangc.
Myfi sy'n caru yn gynar. 8 v. /. Jones.
Penhillion i ddiolch am rodd Falantine.
Sian Humphrey fwyn galon, pur feddwl per foddion. 6 v.
Cyffes y gwyr mawr. ^- Z''"^*-
Nyni yw'r gwyr a'r codeu llawnion. 10 v. /. Jones.
Carchar Ciwpit.
Dyn wyf i sydd rwym dan gerydd. 9 v. /. Jones, 1 770.
Mawl i Ferch.
Rho genad fy nuwies i ganu iti yn gynes
Penill ar fesur a elwir ' Cork.'
Siriol seren lawen Ion. /. Jones.
Penhillion.
Y Duw byw heb wad, nerthol dwyfol Dad. 3V. /. Jones.
Carol Plygain.
Dowch Gristnogion dynion downus. 12 v. /. Jones.
Carol Plygain.
Cydgodwch Ian Gristnogion ar dirion doriad dydd. 8 v.
Carol Plygain. ^- •Z^'^"' ^772.
Pob Cristion union enw, sy'n hyddysg yma heiddyw.
Gwagedd o wagedd &c. ^lov. /. Jones, 1770.
Pa beth yw dyn mewn cnawdol dras. 8 v. /. Jones.
Englynion (2) ar Gloc.
I rydwi yma nos a dydd . . .
Ynghylch Hyawdliaith. A note by J. Jones on Oratory.
Englyn.
Traethu a medru ymadrodd — didwyll. /. Jones.
Cyngor Cybydd yw ferch.
O tyrd yn nes fy ngeneth Gaenor. 6 v. /. Jones.
Cerdd Mary.
O deffro fy awen i ganu yn ddigynen. 8 v. / Jones.
Cerdd Neli.
Pob mwynfardd caredig pob diddan dd)m diddig. 8 v,
Cerdd Begi. 0- Jones.
Prydyddion y gwledydd rhowch ganiad wych gynydd.
Cerdd Sara. t^ v. /. j'ones.
Er cimmin a weles Uwyr adeg He rhodies. 8 v. /. Jones.
Index to pp. 53-202, all in the writing of John Jones.
Cerdd ymddiddan rhwng gwr a'i wraig ynghylch Medd-dod.
Fy anwyl briod hynod henwaf Sam Parry. 10 v. Jon
Cerdd y Cyfrwy. [Hughes.
Clowch fy nghyfles hanes hynod ... 9 v. Jon. Hughes.
Additional Manuscript 346 241
WELSH POETRY— continued.
p. 209. Cerdd i ofyn Cyfrwy.
Fy nghyd wladwyr am cymdeithion &c. 8 v. Jon. Hughes
2 11. Cerdd o gyngor i ferched ifainc.
Fob meinir gu rhag mwy o gas. 5 v. Hugh Jones.
212. Cwynfan ar ol geneth y prydydd.
Ow fy ngheneth loweth Ion. 2 v. Hugh Jones.
213. Cerdd ymddiddan rhwng merch a morwyn tu.
Ow fy morwyn addfwyn yfydd. 6 v. Richard Roberts,
214. Cerdd o gyngor i ferched ifainc. i^if'^aw Ysgol, Llanrhaiadr.
Fob cangen glomen glir sydd dirion yma ar dir. [H. Jones. \
215. Cerdd yn erbyn balchder.
Balchder ar y cynta i ddigofent. 3 v. [H. Jones'].
Cerdd o ffarwel gwr i'w wraig.
Ffarwel im cangen liwys lawen. 3 v. [H. Jones].
216. Dau benill i Henaint.
Fob rhiw ddynion sydd ddiddanol. 2 v. [H. Jones.]
217. Cerdd i borthi balchder.
Fob meinir ifanc lawen dra chymen. 2 v. [//. Jones.]
218. Clodfori am briodi n dda.
Y cwmni gwaredd Uiniedd Hon. 2 v. [H. Jones.]
Diwcdd givaith Hugh Jones a ganodd 'r wyth dywatha.
Englyn.
Na femwch os gwelwch le — wr mousol.
219. Carol Plygain.
Cydunwn brodisdanied deflrown ar doriad dydd. 8 v.
222. Carol Flygain. [Hugh Jones.
Deffrowch i gid ar doriad gwawr. 6 v. Ellis Roberts.
225. Carol Plygain.
Deffrown a down yn Uu dymunol inion. 1 1 v. R. W .
227. Carol Flygain.
Deffrowch drwy gynar ganu yn rasol. 10 v. Ellis Roberts.
230. Englynion.
Os medrwch darllenwch fy Haw — drwsg\\'l.
Rhown glod i'r ddiod .sy dda — ag etto.
Carol Clwb.
Y glan gynlleidfa pura parod. 10 v. R. W.
233. Englyn.
Terfyn gwaith sydyn n siwr — bras areth.
Ymddiddan rhwng gwr a gwraig.
Am f}' anwyl briod yr ydwi'n cwynfan. 6 v. H . Jones.
235. A Christmas Carol.
Awake all men to prese (praise) this morning. 6 v
Composed by Hugh Hughes, A iiglesey.
237. Cerdd o gwynfan gwr iefanc am i gariad. [iams.
Ow trwm iw'r owrhon drwy achosion. 4 v. Robert Will-
R
242 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 239. Cerdd a wuaeth Dafydd o'r Henfryn i anerch i frawd i Sir Fon
Fy anwyl frawd hyfrudol pereiddiol diriol don. 3 v.
240. Carol.
Dyhyned moled miloedd. 9 v. Ellis Roberts.
242. Penillion o ddychymig.
Gan Jacob wir achles 'roedd deuddeg mab cyncs. 4 v.
243. Atteb i'r uchod. [Hugh Hughes 0 Fon.
Y tad iw'r haul liyfryd a'r deuddeg mis hefyd. [H. Jones
244. Cerdd i ofyn ffidil i Sion ffidler. ^ Langwm.
Y llancie mwyn clyd, ymgeslwch i gyd. 1776.
245. Carol.
Deffrowch yn yspryd lesu yn gynes. 6 v. Ellis Roberts.
246. Englynion (3) i roi ar glocie.
I labro yn faith o'm taith ith tu, y doithim.
247. Cerdd o gyngor i ferched.
Fob hardd fyllionen barod byrwen. 4 v. Tho. Williams.
248. Carol Plygain.
Fob bardd graslon gwiwlan gole. 10 v. Hugh Jones, Park.
250. Carol Plygain.
HoU Grysnogion dynion downys. 12 v. H. Jones.
252; Fenill. H. Jones.
253. Cynghor i Ferched.
Blode'r gwinwydd Eua a gwanwyn. 3 v. H. Jones.
254. Carol Plygain.
Cyd godwn bawb on syrthni mae tirion wawr. 1 1 v. /.
2 1; 7 Carol Plveain Cadwaladr, meddant i mi.
Cydganwn heddiw gerdd nefoledd i'r Duw gore. 12 v.
Qgj.Ql [Elis Roberts.
DeflFrowch a dowch trwy gadam phydd ... 1 3 v. Hugh
260. Carol Clwb. [Jones.
Mor hyfryd gweled brodur trwy gysur. 7 v. E. Roberts.
262. Cerdd o hanes gwr aeth i werthu moch.
Y gwyr a'r hoU feibion sydd lownion y leni. 7 v. [H.
265. Bamad i John Williams o Bias y Ward. /^^"' Llangwm.
Och mae'n golled mwya a glowed ... 9 v. Ellis Roberts.
267. Penillion o glod i'r milwr . . . Sion ben dre.
Fob sawdiwr da i swudd 'n rhwudd ... 4 V. Hugh
268. Carol Plygain. [Jones.
Hil Adda uf udda foddol rhowch osdeg ... 8 v, Hugh
271. Englyn. [Jones.
Os medrwch, dyrllenwch fy Haw, drwsgwl,
Cerdd yn datgan mor anodd iw byw yn y byd.
Fy ffryns am holl gymdeithon cyfeillion. &c. 4 v.
/. Thomas, Pentrefoelas.
259.
Additional Manuscript 346 243
WELSH POETRY-continued.
p. 273. Englyn.
Mae'r byd er gofid i'r g^-an, ag osgo. /. Thomas, Pentre-
Cerdd o hanes y te. [foelas.
Pob gwraig i'w thu su'n trin the ... 3 V. Dyn gwirion.
274. Carol Plygain.
Derchafwn ein lief, edrychwn ty ar nef . 1 1 v. Hugh Jones,
z-j-j. Ccrdd o gynghor i ferched.
Tob geueth gynes oleudeg lodes. 5 v. Jonathan Hughes.
279. Carol Plygen.
Yr hoUalluog Dduw'r gogonedd. 10 v. William Jones.
281. Carol Clwb.
Gida ych cenad frodyr mwinion. 8 v. William Jones.
283. Carol Plygain.
Pob Cristion inion enwog ... 1 1 v. Parch. D. Ellis, 1772
287. Carol Plygain.
HoU trigolion dowch n gryno ... 10 v. Wm. Jones, 1776.
289. Carol Plygain.
O Arglwydd nefol rho ini ganiad ... 10 v. Mrs. Parry
291. Carol Plygen. ° ^^"^ y^ V Vardre.
Pob corph ag enaid yn ol, rhoud ar . . . 8 v. PF. Jones.
293. Carol Plygen.
O Dduw tragwyddol nertha fy ysbryd . . . Sv. W. Jones,
295. Carol Pasg. {y Gwydd.
Dowch bawb o deulu'r flEydd Gris'nogol ... 9 V. W. Jones,
298. Carol Plygen. f-V G^jydd.
Derchafwn ein calone ynghyd ... 8 v. W. Jones, 1761.
301. Cerdd yn gosod allan Ddyll dynion wrth gadw Cocin (Cock-
ing Match).
Pawb su'n hoffi mynd i fictor ... 8 v. W. Jones.
303. Cerdd o gyngor gwraig i'w gw^r.
Fy anwil briod da ei rhieni. [imperfect).
Dau englyn pan ddaeth y ddau brydydd i gyfarfod i gilydd.
Cymdeithion fwjmion fant, yn ddidwyll,
A ddeudwch i yn bendant,
I mi'r dynion rhwng dwy nant,
Ai dyma'n awr Dwm o'r Nant. Elis Roberts.
Yn wir Elis ar elw, o riw natyr
Rwi'n atteb i'r enw,
Ymysg dynion dewrion dw,
Dewr hanes y fi ydi hwnw. T. Edwards.
304. Carol Plygain.
Hepil Adda dyrfa dowch, deffrowch yn firaeth. 13 v.
306. Carol Plygen. l^- Edwards
Dowch dyma'r bore gore o gariad. 6 v.
R2
244 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 308. Carol Ph'gen.
Gogoniant moliant milwaith. 8 v. Ellis Roberts.
310. Carol Ph'gen.
Yn enw Duw daionus. 8 v. Ellis Roberts.
312. Carol Clwb.
Gidach cenad parch a chariad. 7 v. Arthur Jones.
313. Carol Ply gen.
Pob gwir grugsdir gristion. 8 v. Thos. Williams o'r Ty
316. Penill Malandine. [Newydd, Llanrhaiadt.
Meinir Ion disgler don, ail i Elen fwynedd feinwen.
Dau benill Malandine.
Trwy ych cenad Uiw'r blode.
317. Penill Valandine.
Y gangen gu rwi mor hu.
Cerdd o glod i geffyl Mr. Wynne o Arthweyn.
HoU feirddion clodwych dethol. 3 v. David Jones,
[Llanfair Talhaiarn.
318. Cerdd yn gosod allan gimint Parchedigaeth . . . MrTwysog
y Diogi. [gwnaeth os medr rhiwyn i ddallt 0.
Gwrandewch ar gynes hanes heini . 8 v. Ellis Roberts ai
320. Cerdd o fawl i ferch (Pegi Ellis).
Dowch brydyddion parod pirion ... 7 \.
321. Cerdd . . . o hanes geneth yn mund i'r Ysgol ag fel 'r oedd
Saltan yn ceisio i themtio hi.
Dowch yn nes er lies yn Uu i glowed canu cynes. 30 v.
325. Penillion (4) o gwynfan gwr ifangc. ^^''«^ ^"^^''^ "'»' ^«^'»-
Y cwmni eurlwys perlwus purlan , . .
David Jones ai sgrifenodd ar frus y llyfr i gid yma.
Tri phenill.
Bydd amal achwinion gan bobl dylodion.
326. Cerdd . . . ymadel ai oferedd.
Fy ngharadiogion hailion hwulus ... 8 v. Hugh Morris.
327. Cerdd o gyngor i ferched.
Y merched ifangc nag ymdrowch ... 5 v. Hugh Jones,
328. Cerdd ymddiddan rhwng gwr ifangc ai gariad. [Llangwm.
Dydd da fo i ti fy lodes houw. 8 v.
329. Cerdd ymddiddan rhwng hen wr a merch ifangc.
Dydd da fo i'r gangen groenwen gryno. 4 v.
330. Carol Plygen.
Cantorion dewra sain gusona. 9 v. Rev. D. Ellis.
332. Carol Plygen.
Y glan gynlleidf a gwiwdda gweddedd ... 9 v. T.Will-
334. Cerdd newydd. f^^"*^' ^^ Newydd, 1778.
Pob lodes nwyfus hoynus heini. 13 v. Charles Edwards,
^Nelar, Llanrhaiadr.
Additional Manuscript 346 245
WELSH POETRY— continued.
p. 336. Carol Plygen.
Y chwi flinder Iwythog rhai. 13 v. D. Jones, Llanfatr
338. Carol Plygen. [Talhaiarn.
Wei dyma'r dydd mae cynydd canu. 8 v. Thos. Edwards.
340. Carol Plygen.
HoU wur i'r Eglwys wasdad. 13 v. H. Jones, Llangwm.
343. Carol Nadolig.
Gwrandewch yn awr a dowch yn nes. 6 v. Thos. Edwards.
345. Carol Plygen.
Deffroud pob inion gristion buw. 9 v. David Davies,o'r
347. Carol Plygen. [Henfryn, Nantglyn.
Pob diddan ddyn ddadwddol dyfroud. 12 v. H. Jones,
351. Carol Plygen. [Llangwm.
Wei dyma'r dydd iawn ddeynudd. {imperfect.)
352. Cerdd o goffadwriaeth am Jane Evans ar ddull ymddiddan
rhwng i misdres a hithe. (Jane Evans oedd merch. Evan
Thomas o Dwysog).
Fy morwyn oedd, mae fawr i mi alarys daith. H. Jones.
354. Carol Plygen.
Cyd ddeuwn trwy dawn, mae'n llawn. 60 v. Thos. Ed-
356. Cerdd o gyngor i ferched ifenc. [wards.
Y merched glan serchog rwi'n chwenych. 11 v. T. Ed-
359. Cerdd o ymddiddan rhwng hen wr a'i gariad. luiards, ijjo.
Dydd da fo i'r lodes gynes geinwen. 7 v. Elis Rolant.
363. Englyn. [Prion.
Y Cymru mwynion cymerwch — y Uyfr hwn. D. Jones,
Yn y flwyddyn 1 799 yr oedd y gwair yn ddeg swUt y cant a'r
gwellt yn bum swllt y ddref a. Yn y flwyddyn lion y bu
f arw Uawer o nefeilied o eisie ymborth. Yn y flwyddyn
1800 yr oedd y gwenith yn ddeg swllt a deigen yr hob,
a'r haidd yn bymtheg swllt ar higieu yr hob ar cerch
yn bunt yr hob a'r pys yn wuyth swllt ar higen yr hob
a'r menyn yn ungeiniog ar bumtheg y pvvys. 1801 ar
aeth y gwenith yn dau gini a haner yr hob a'r haidd y
dau gini yr hob a'r pwys menyn yn bymrot y pwys.
364. Englynion a wnaeth Hugh Morice ar i gla' wely.
Meddulion trymion a'm trocs — i wylo. 13 v. H. Morris.
365. Gwr ifangc yn camol i gariad.
My dearest dear yn anad yn ferch. 8 v.
Penillion.
Pwy y garie fauch o gwrw . . .
Efe iw mam y cam a'r celwydd.
Englynion. (3).
Darllenwch a chodwch i'ch co — a dysgwch.
Brenhines pob dinas deg, iw'r eglwys.
Os hindda byd da i'n tir, nos wyl Bawl.
246 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 366. Englyuion y wnaud yn yr Eisteddfod yii y Bala dydd Lun
y Sylgwyn yn y flwyddyn 1738.
Englynion i Mr. Price o'r Rhiwlas.
Pen Gwynedd weddedd was, Price Enwog . . . D. Evans.
Awdwr rhiohvr Rhiwlas, iw Price . . . Harry Parry.
Mr. Price dyfais da, o'r Rhiwlas . . . J. Edwards.
Yn Rhiwlas mae gras yn grii, I'r Prysied . . . John Jones.
Pen gras o'r Rhiwlas rhiolydd, Walie . . . Gwilym ap lor-
William ar ddinam dda anedd — iw Price. [werth.
Englyn i John Lloyd, Rhiwedog.
Perl pur lie adwaenir, Llwyd enwog.
Englyn i'r bedd.
Ty galar mewn deuar den — ty oerllyd. Thos. Williams.
Edrychwch a gwelwch mewn gole — y gwely. David Jones.
I'r bedd yn y diwedd 'r a'r dyu pryddedd.
Englynion eraill.
Os beia neb wrth spio, ar y sgrifen
Cwtter a'i gover i'el gwin.
367. Pedwar englyn y wnaud mewn Eisteddfod prydyddion yn y
Bala 1738.
Ffynon gron a gwreinied — glyn . . . Ellis Cydwalad.
Coler gron inion enyd, a lloches. Gwilym ap lerwerth.
Englynion ar feddi (6)
Er uched howddfyd a hedd, a cherynt.
368. Englynion y Perl (8).
Nid coweth anhoweth hu, y cadarn.
Englyn i'r Llyfr.
Llafur o serch Llyfr Dafydd Sion — gwiw ddoeth,
O gerddi ag englynion,
Caniad iawn syniad son
Brwd addas hen brydyddion.
Henweu y saith cysgadur.
Y neidar, y wenol, y slum, y gog, y falwen, y pathew, y
regen ryg,
369. Tabl i ddangos ym pa le i gael pob cerdd neu garol.
Pp. 37 1-478 appear to be in the writing of David Jones,
and were sewn into the book when it was re-bound.
371. Carol Plygen.
Mae heddyw rwy dwrw diarol. 14 v. T. Edwards, 1793.
375. Carol Plygen.
Dihuned Duw heuo'n heneidieu. 10 v. T. Edwards.
378. Carol Plygen.
Wei dyma foreu da yn hwu y Uawenha. 10 v. T. Ed-
381. Englyn. \_wards, 179^^
Cas gan ddiogwas ei ddigio, na'i welu.
Additional Manuscript 346 247
WELSH POETRY— continued.
p. 382. Carol.
Dihunwch heddiw clowch wahoddiad. 7 v. T. Edwards,
385. Carol. L1790.
Heddiw yn ddydd cyhoiddi ddaeth. 8 v. T. Edwards,
389. Carol. 1-I794-
Dyma'r dydd Duw mawr dod ... 8 v. Robert Davies,
391. Carol. l-^^Qi.
Mae heddiw swn cyhoeddus iaith. 7 v. Thos. Edwards.
39$. Carol Plygen.
Pob tafod yn gytyn trwy nodded Tri yn irn. 8v. Robert
398. Carol. {Davies.
Dyma ddydd lechawdwriaeth. 8 v.
400. Carol Plygen.
Gwrandewch oes gynem achos canu. 8 v. T, E.
404. Englyn.
Mawr gwyno mae'r gweinied — ymorol
am arian I'w barbed,
Tro anodd i'r trieinied
Gael un goron ar gyfion ged.
Mi glowes y gog, Ebrill 28, 1796. David Jones.
405. Carol.
Dowch bechadiried oirion syn Uwirion dan y Hid. 9 v.
408. Carol Plygen. \Thomas Edwards, 179$.
Cyd ddeuwn heddiw trwy ddawu addysg. 5 v. /. Lloyd.
411. Carol Plygen.
Defifrown a down trwy ffydd. Robert Davies.
416. Carol Plygen.
Trwy bwyll neshawn bob un. 16 v. T. Edwards, 1795.
423. Carol Pasg.
Wei dymma oleu dydd y Jiwbili. 9 v. T. Edwards, 1795.
426. Carol Plygen.
Wei dyma foreuddydd o newydd i ni. 9 v. Robert Davies.
428. Carol Plygen.
Daeth dydd chwi garcharorion dowch. 9 v. Robert Davies.
432. Carol.
Deffrown Duw ro ffydd i synied beth sydd. 1 5 v. T. E.
435. Englyn.
Clowch awr obeth cloch rybydd — a gwiliwch. T. E.
436. Carol Plygen.
O ergljrw Arglwydd mawr ... 14 v. Thomas Edwards.
443. Carol.
Mae heddiw'n ddydd cyhoiddiad. 8 v. Thomas Edwards.
248 National Library of Wales
WELSH POETRY— continued.
p. 445. Deaths of poets.
Huw Morrus y prydydd fy farw 1709; Kdward Morrus fy
farw 161 1 (sic)] Rowland Vaughan fy farw 1669;
Jonathan Hughes 1805 ; Thos. Edwards o'r Nant a fy
farw 10 o Ebrill, 18 10.
446. Carol Pasc.
Dehjmwch wele'r dydd i ffoi. 7 v. T. Edwards, 1797.
448. Cerdd o hanes y Tea ai ymdaith ai groesowiad caredigol yn
y wlad.
Clowch hanes pendefig ymdeithiwr pelledig. 8 v. Jona-
451. Carol Pasg. {than Hughes.
Pob enw sy'n dderbyniol. 16 v. T. Edwards, 1801.
457. Carol Plygen.
Yr hwn sydd gynddo glyst a gluw. 12 v. T. Edwards,
462. Carol Plygen.
Pwy gredodd ymadroddy ProfEwyd. 18 v. T.Edwards,
[i3oi.
467. Penill a w^naed ar ol cael Hcddwch a llawndra o ffrwyth y
ddeuar i Belman Dimbech, 1801.
Ysdyriwch gysgadiried sy'n clowed s^\Tiio cloch. T. Ed-
468. Carol Plygen. L^^ards.
Os gwrando a wnewch, gwrandewch ar dyst. 7 v. T.
469. Englyn. David Jones, Caeserwyd, eiriolwr. '■
470. Dau Benin i Belmon Dinbych, 1800.
Pob gwyneb dyn trigianol cartrefol. T. E.
Penill i Mr. Cluph o'r Castell.
Clowch Gymdogaeth heleth haelwych. 2 v. T. E.
471. Carol Plygain.
Cawn heddiw son cyhoeddus iawn. 13 v. T. E.
473. Englyn.
Gwnewch esgidiau a gwadnau gwdnion — ai pwy then
EflEeithiol fel hoilion,
Ai tida fel na ddattodon,
Erbyn y Sul i Dafydd Sion.
474. Cerdd a wnaud i John Jones o Rydcilgwyn.
John Jones hynaws rwi u cysoni. 13 v. T. Edwards.
476. Dau englyn ar fedd.
Gwelwch mae'n Uwch y llan — gw^ael ydwyf. Humphrey
TA 1 • , \ Williams.
477. Englynion (2).
Bum nerthol a gwrol a gwych — yn ifanc. R. Hnws 0 Fon.
Dau benill i Belman Dimbech, 1807.
Clowch yn y nos, ddinaswyr. 2 v. R. Davies, Naniglyn.
478. Rwi yn galw nid ran golwg. 2 v. T. Edwards.
Trigolion Tre Ddimbych mae'n Uonwych ych Uiw. 2 v.
Additional Manuscript 347 249
347-B. Poetry by Thomas Edwards.
Williams MS. 549. Paper. 198 x 160. 106 pp. Half
Calf. i8th cent. Welsh.
Most of this book is in the writing of Thomas Edwards
(Twm o'r Nant). It was clearly a scrap book used by him for
jotting down the first drafts of some of his songs. Others
have however used the book and this probably gave occasion
to the following englyn by Twm which occurs on p. 107.
Pa ffardial anwadal i nwyde — pa grwytgwn,
Eger atgas i modde,
Pa ddiawled pen agored i geirie,
Pu'n diwno'r Uyfr ymhob lie.
On cover. Englun i'r Uyfr.
Mi ath gadw yn ail wiw Ian os e*.
Englynion (2)
Gwenudd anufudd mewn afieth — a bowlud
Trvvu fawr dranc fore dr . . .
p. 2. Hypunt hir.
Addnnedaf a moliadaf . . .
3. Cadwyn fyrr.
Arwydd orau ar ddaiaren.
6. [Cywydd hanes y bardd].
Mae f'awen aniben i
Yn ddwl anian y leni.
8. Englyn.
Buwch gas wers atacas i'r sawl — a'i cario.
9. Englyn.
Fy mhen fy mherchen fy mhor — fy mimer. Sion Powel.
10. Englynion.
Turd awen at oer duedd — hen destyn. 8 v.
Ti. Englynion.
Katrin o ddewr lin ddoeth — wir Uavies. 6 v. Thomas
12. Englynion. [Edwards.
Gauaf glas oerfas yrfa — dew hiraeth. 5 v. Thomas Ed-
13. Englyn i'r niwl. {wards, Rhag. li, 17 sg.
Daeth oerion boerion barig — rhyfedd fawr. Ion. 20, 1760.
Englyn.
Os medrwch darllenwch fy Haw — drwsgwl. D. Jones a'i
15. Englyn i wniadur Taeliwr. [sgrefenodd.
Crochan crwnn tingrwn at hengru — galed bwyth. Thomas
Englynion i'r cowirgorn. [Edwards^
Cowirgom maingorn mwynge, cu raenu.s. Hugh Jones.
Y cowirgorn cu aerge — ar taiv ffrocn. Thomas Edwards.
250 National Library of Wales
POETRY BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. i6. Englyn i Wm. Brown o'r Plas uchaf, Llanyfudd.
Gwilym buraidd, galon : Brown enwog. Thos. Edwards,
17. Peuillion. ^^^'ff- 25, 1760.
Mi yfes yr afon yn gysdal ag eidion. 5 11.
Ond braf ydi rhodio lie cafiEo ddyn grouso. 4 11.
Ac yno i gyd y5ed ai bwried mewn barieth. 8 11.
Englyn.
Daethoch gwnaethoch i gignoethion — mall.
18. Englynion yn amser Traenbands.
Rhoi coron er houwi cariad — a naethon. 3 v. T. Edwards.
19. Englyn i J. Hughes.
Mae siarad am Hughes erwin — wr dyrus. T. Edwards.
I'r tyn ei wedd tan y wal — mae r dadwrdd. . . .
20. Bywioliaeth helaeth hylaw — byr foddion. T. Edwards.
Englynion.
Anerchaf, parchaf y pur — wit gyfaill.
Thomas, un addas iawn wr — Hughes odiaeth.
Tros Robert sydd wr . . .
22. Sein gelfudd a sadrwudd . . . Tai yn y Rhos cant. Will-
T-v 1 ■ \iam Hope.
Englynion. '■ ^
Mae'r chwryddion glewion glod — jm hyddusc. 6 v.
William pam y by'r path — ow hopun. 6 v. Thomas
Cerdd ar Drymder. [Edwards.
Dyma'r byd enbyd ias mae'n atcas i nod. 2 v. Thomas
Cerdd i ddyn aeth i hela. {Edwards.
Y Cymru cariadus call waredd cellwerus. 9 v. T. Ed-
Englyn i'r gan uchod. I^""^''^"' ^759-
Dyma'r gan diame i'r gwr . . .
28. Pennillion o ymddiddan rhwng 'r Eglwys a'r Protestant.
Dydd da fo i'r Eglwys lenlwys Ion. 1 1 v. Gwaith Dafydd
brydydd breudeg, y cene tal ar canu teg. See p. 32
30. Pennillion.
I chwi Robert rwi'n rhybudd ... 2 v.
Engljmion (2)
Prydydd wych hylwydd i chwant — mwyn haeddol
Mae'n haeddu gogoniant
Gore mewn geirie gwarant
Tu yma'r ne iw Twm o'r Nant.
31. Carol ar Susana.
HoU Gristnogion iinion enwc. 7 v. T. Edwards, 1760.
33. Carol Plygain.
DefErown o 'sbrydol gwsc anianol (1759) 9 v. [imperfect).
35. [Carol Nadolig]. The fifth verse begins : [(imperfect).
Ymhen y ddwifil ddwus roedd cyfreth berpheth bwys.
23-
24.
25.
27.
Additional Manuscript 347 251
POETRY BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 36. Pennillion.
Awn, awu, mae'n llawu ein Uwydd . , . T. Edwards.
37. Carol Pl5'gain, 1759.
Hil Adda dowch deffrowch yn flfraeth. 6 v. T. Edwards.
39. Cerdd i langc dyrcidus o'r Faenol.
Mae'r gair imi ar goedd gan bobloedd y byd. T. Edwards.
40. Carol Plygain.
Cantorion dewriou dowch yn ffraethedd. 4 v.
41. Yn erbyn tyngu.
Chwi ddyuion eirwon araith. 4 v. Thomas Edwards,
42. Carol Nadolig, 1759. ^^^^^^ ^^' ^^^J-
Wei deuwch dyma'r dydd ... 11 v. Thomas Edwards.
44. Englynion.
Sionun ddygun ddoged — celwuddgiw. 2 v.
45. A Love letter in English.
46. Carol Plygain (rhan o ddiwedd Carol).
O'r drindod yn ail berson y cafwyd y mab cyfion. (impf.)
48. Carol Plygain, 1759.
Hepil Adda dyrfa dowch, deffrowch yn flfraeth. 5 v.
49. Carol Clwb. {imperfect).
Wei deuwch bawb un duedd. 11 v. [T.Edwards].
52. Cerdd.
Y fwunedd feinir ddifir ddawn. 2 v. T. Edwards,
53. IFerch. [8 Chwef. 1760.
Rhwydd swydd serch gu fwungu ferch. 10 v. T. Edwards.
55. Englynion.
Y gair sydd o gowir son — yr owan. 4 v. T. E. Maw. 7,
56. I ofyn bocs glo. ^1760.
Rwi'n anerch mewn serch lleshad at Harri. 10 v. T.
57. Cerdd ar ddull breuddwyd. [Edwards, Ion. 15, 1760.
Pob dyn deuallus downus doeth. 3 v.
58. Anerch Thos. William o'r Cwrt i Thomas Edward.
Y prifardd parchedig clau amode clymedig. 4 v. T.
Ateb. [Williams.
Yr henfardd wir hanfod gair eurglir gysurglod. 4 v. T.
[Edwards.
59. Anerch i fab Wm. Foulk y Saer pan oedd o Ynghaer yn
Siopwr, 1760.
Rwi'n gyru f'anerch fwynedd drwy lariedd lais, &c.
Thos. Edwards.
60. Cerdd ar ddull ymddiddan rhwng Dyn a'r Ceiliog.
Dydd do f o'r ceiliog enwog un sydd yn ei glwyd. 4 v.
[impf.) \T. Edwards.]
252 National Library of Wales
POETRY BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 62. Cowydd i ofyn Plow Book-Baendar i Mr. Edward Evaus o
Ruthin.
Y cu wrda cowirdeg. T)ios. Edwards, 1760.
64. Englyn.
Pw yab hede rpabh ydo lad — how ed. T. Edwards, 1760.
65 . Canu a wnaed i ddyn wedi cael rhyddhad oddiwrth y Balissed
neu'r Traen banss.
Fy holl gydwladwyr ffyddlon am dethawl. 4 v. (impf.)
67. Canu ar Ddiniweidrwydd, Maw. 12, 1760.
O Dduw galluog enwog gwir lywiawdwr. 12 v. Thomas
69. Carol yw ganu Brydnhawn ddydd Pasc. "- ''^^^ds.
Pawb sydd mewn agwedd Gristianogol ... y x. {impf.)
71. Qodi'rpanwranllad. iT. Edwards.
Wrth ystur pob cyflwr peth braf ydi crefftwr. 3 v.
Englyn. [Llewelyn Jones.
Cangen reiddwen o radd wych — iw Mari. 2 v. Anon.
72. [Annerch].
I'ch anerch mewn awch hynod o fowrglod ... 3 V.
73. [.\nnerch.] \T. Edwards, 1760.
Rwi fi yn eich cyfarch alarch enwog ... 2 v. {impf.)
A page has been torn out between pp. 72 and 73, and the
following song begins with the gth verse.
Rhinwedd hwn pardwn pur, a gysur gaed. 5 v. T. Ed-
75. Canu ar Sbanis Miniwit [i Faer Henllan]. {wards, 1761.
Pob cnydiwr chwedlau cnawdol amserol. 2 v. E. Roberts.
Pennill.
Mi redodd Siani yn He Sionun.
76. Cerdd.
Duw Tad pob rhad bapusrwydd Duw fab . . 7 v. {impf.)
77. Dau Englyn (in an illiterate hand).
Carter mwun tyner ond te — gwr hylaw
am hwilio gwagene
Ai fwriad ar our fore
I gario draw goud o'r dre.
Gymdeithion fwinion a fuch — yn ddidwyll
A ddwudwch yn Nimbuch,
imi yn awr y dynion dewrwuch
Ai hwn yn siwr iw'r prydudd such.
78. Carol Plygain.
Wei deuwch pawb un duedd yn Sion union anedd. 8 v.
81. Cerdd. (The first part is missing). [Thos. Edwards.
Y gelyn taer ai goelion twyll ... 3 V. T. Edwards, 1761.
82. Carol Plygain. [wards, 1760.
Cyd ddeuwu oil drwy Dduw or uc . . . 25 v. T. Ed'
Additional Manuscript 347 253
POETRY BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 85. Carol yw ganu mewn Cymdeithas Clwb.
Cydunwch oil ryw dynol ar synwyr . . lo v. T. Ed-
88. Englynion i'r Awen. '- > / •
Llawen yw'r awen 'rywiaith — ardderchog. 4 v. T. Ed-
[wards, 1761.
89. Manegiad alaethus . . . i vvr aeth oddicartref ar gair a
ddeuodd ei f arw, ac ef a welwyd yn fyw iach drachefn . . .
HoU feirddorion ddewrion ddyri. 3 v. {impf.)
90. Anerchiad i ferch.
Ithanerchwaithhy, rvvin gyrudangel. T. Edwards, 1761.
Cerdd i Barnabas Hughes i ofyn efail.
Y cyfaill cu afieth Barnabas iawn obeth. 4 v.
91. Englynion i'r Awen (2)
Perffaeth dawn odiaeth Duw Ne — i'wr awen . . ,
Cerdd (a part only).
Wrth weled arferion y dewr Gymrodion. 2 v.
92- 6. Dyriau o fflangell ysgorpionog i gelwyddwyr.
Fy hoU gydnabod barod bwyll gwrandewch. 12 v.
„ ^ , ^, . [Thos. Edwards, 1761.
94-8. Carol Plygain. *•
Gwrandewed pawb un duedd yn ysbryd y gwirionedd.
12 V. T. Edwards.
99. Notes on the Moon, Aug.-Dec, 1761.
100. Carol.
Dowch hoU gantorion tirion. 14 v. (impf.)
102. Dau Engljm i Sionun. (See p. 44 above).
Sionun ddygyn Ddoged. T. Edwards.
103. Cerdd marwnad [imperfect). The 6th verse begins:
Cariadus cowir ydoedd dae ffreindie gore Uyoedd i Gaer-
Ueon. 7 V. T. Edwards.
105. Copy of a letter, [impf.)
106. Englyn.
Englun a thelyn a than, ag afal.
Englynion (2).
Cymdeithion fwynion fant — yn ddidwyll. Ellis Roberts.
Yn wir Elis ar alw — o ryw nattur. T. Edwards.
107. Englynion (3).
Rhoi mwsged oer ddwned i ddyn — byw egni
a Bagned iw galyn,
Ath osod yn gaeth wesun,
Ond galar tost iw gweled hyn.
Engl)^.
Pa fFardial anwadal i nwvde . . . T. Edwards.
254 National Library of Wales
348-B. The Poems of Thomas Edwards (Twm o'r Nant).
Williams MS. 550. Paper. 228x89. 366 pp Half-
bound sheep skin. 1780-1810. Welsh.
This book contains transcripts of poems by Thomas
Edwards, mainly in his own writing. It subsequently be-
longed to David Jones of Caeserwyd, whose name is written
on the outside cover with the date 1819. On the inside cover,
opposite the last page the author has written "T. Edwards's
Book 1787." The book has been written from both ends, but
the pagination is continuous. Very few of the poems have
been published, and in many cases they are incomplete. Three
leaves have been cut out at the beginning.
p. I. Carol Plygain ar Ffarwel gwyr Aberffraw.
Tnvy bwyll nesha\vn bob un. 16 v. T. E.
10. Cerdd ar Gwel yr Adeilad i Thomas Williams, Saer Garthewin
Bu ddweud a gwneud caniadau. 7 v. T. E.
15. Carol Pasc ar Ddifyrrwch Gwyr y Gogledd.
Wei dymma oleu dydd. 9 v. T. E.
20. Englynion (2).
Rhyfedd ddawn gyflawn o gell-ddieflig. E. J.
Atteb i'r Englynion uchod (3).
Pwy wyt ti'n poeri peirwall — o fwrnwawd. T. E.
2 1 . Cywydd y Ferwig.
O ! na fedrwn iawn fydru. T. E.
24. Englynion c\ryn Masiwn at ei gyfaill T. E. mewn perthynas
i Mr. Segiir oedd yn ei orthrymmu oblegid eisiau
gwaith..
Mae Segur'n brysur in Bro — rhag angen. 4 v.
Huw Sion, Masiwn Abergeley, Mai 13, 1796,
25. Atteb i'r Englynion uchod.
Clvvm cla boen swga byw'n segur — i ddyn. (6). T.E.
26. Cerdd i ofyn llwy bren.
Thomas Dafydd ufudd ofal. (9). T. E.
29. Englynion i Evan Lloyd o Ddolhaiarn ar ei ddyfodiad iw
stad yn ol marw ei dad, 1793.
Bid croesaw'n twysaw manteision — a pharch. (6). T. E.
30. Can Sion Tyddyn bach i ofyn Berwig, pan oedd yn jel yn
Rhj'thun.
Gwyr ethol trefRuthyn bawb rhynthun yn rhes. (7).
34. Englynion. [I.E.
Doed dynion doethion eu dawn — mewn sjmwyr. (4).
35. Carol ar ' Old Darby.'
Cydganed a seinied holl synwyr. 4 v.
37. Carol Pasg ar ' Old Darbi.' [1810).
Ystyried pob enaid derbyniol. 10 v. T.E. (Ebrill 2,
Additional Manuscript 348 255
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 41. Dau Englyn i J. Jones o Gaeserwj'd o waith T. E.
Yr hen John galon gulwys — Caeserwyd.
42. Englynion i'r Ddol hyfryd, presenol artrefle'r Capt. Roberts.
Yr hen Ystrad rad rydyd — ail enwir. (12). T. E.
44. Englyn.
Os medrwch darllenwch fy Haw — drwsgwl.
Bedd argraff ar un fu farw yn ddisyfyd oddicartref.
Heb ameu wrth fynd ymeth — ni choiliodd. (2).
45. Carol ar ' Tempest of War.'
Deffro^vn Duw ro ffydd. {15). T. E.
53. Carol ar Ca Isa.
O erglyw Arglwydd mawr. (14). T. E.
60. Englyn i ddyn heb ddanedd — rhiw gnaf.
61. Lord Cildere.
Yn gefnog dewch nag ofnwch. [Imperfect, 10 11.)
65. Cerdd i annerch William Evans o'r Cornel gynt.
William Evans rwy'n ymofyn. (13). T. E.
70. Can Wm. Jones, Fronllan, ar ' Millfer's Key.'
Wrth gofio gael fy rhwbio'n rhubell. 10 v. T. E., 1797.
71. Penill ar ' Miller's Key.'
Mae heddyw'n ddydd cyhoeddiad.
74. Can ar ' Heavy Heart.'
Y mwyn bendefig ddiddig ddyddiau. 10 v. T. E.
75. The money had I T. Edwards, mason, received of Mr. Rob-
inson, 1796.
Epitaph.
Dymma'r fan fuan oer fodd.
77-81. Accoimts of money paid or received by T. Edwards.
82. The name of David Jones, Caserwyd, Llanrhaiadr Parish,
1797, occurs, also some verses in lead pencil now
illegible.
83. Meddyges gynnes deg miion — fu farw. (i).
84. Englyn ar Gloc.
Clywch awr obaith cloch rybydd — a gwiliwch. T. E.
Come, learn of me, waste not your time. Margt. Edwards.
Englyn .
Er coedd flynyddoed aflonyddwch — rhyfaith. (i).
Englynion.
Er nych noeth a phoeth effeithiau — ar hon. (2).
85. A note written apparently by Edward Jones, Tangrowen,
Hope, with reference to a book.
Englyn.
Ceiliog chwbianog beunydd — clych frefiad. (i).
Englyn.
Gwnewch esgidie a gwadneu gwdnon — ai pwytheu. (i).
>56 National Library of Wales
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 86. A letter from W. W5nme of Mold to James Tomkinson,
Nantwich, dated 17 Nov., 1778.
88. Notes with reference to certain appointments.
89. Some pages have been lost between pp. 88 and 89.
[Cerdd i ofyn caseg].
. . . Ag er cael cadw i gorff criciedig. 13 v.
The first seven verses are lost.
90. Englyn in the writing of David Jones.
Os beie neb wrth spio fai.
This Englyn has also been written on the inside cover
91 . Carol ar ' Doriad y Dydd.'
Clodforwn anrhydeddwn. 9 V. J . R.
97. Tri penill Malandine.
Wrth arfer maith yrfa. Thos. Edwards.
98. Carol Plygain.
Wei dyma 'r dydd, daeth Duw mawr Dad. (6 v.) T. E
986. Englynion ar fedd Jonathan Hughes ai wraig.
I'r ddinas fyddar fe aeth — y Dirum. /. Hughes.
Am ddownys gofus gyfan — wir sylwad. T . E.
Mary Rhus gwraig Jonathan a gladdwyd Gorff enaf 25,
1 78 1, yn 65 oed.
Jonathan Hughes y Bardd a gladdwvd Tachwedd 25,
1805, yw 85 oed.
102. Carol ar fedle fawr.
Y boreu heddiw i beri heddwch. 9 v. T. E.
105. Carol ar ffylena.
Dihunwn bawb trwy hedd. 8 v. T . E.
109. Carol Plygain iw ganu ar Comsynsiwn.
Deflrown cyflfrown trwy ffydd. 10 v. David Jones, Llan-
114. Englyn. [/«'»'•
Canwu a rhoddwn yn rhwydd — mewn ysduv. Jonathan
lis. Carol Plygain. [Hughes.
Nag ofnwch rhai sy'n effro. 8 v. Robert Davies.
119. Carol ar ' Miller's Key.'
Mi ganaf os caf genad. 7 v. T. E.
123. Carol ar ' Miller's Key.'
Athrawon dowch a threiwch. 11 v. Edward Jones.
129. Cerdd ar mesur a elwir ' Rodney Tune.'
Y ddauwr enwog rinwedd. 4 V. T. E.
133. Drych y Bugail drwg.
Clowch hanes a chwinion. 8 v. T. E.
{Printed in Merthyr Edition, p. 344).
139. Can pan briodwyd John Meredith Mostjm.
Cydganwn ar goedd wir floedd orfoleddys. 4 v. T. E
Additional Manuscript 348 257
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 142. Cerdd a wnaid i John Jones o Gaeserwyd i roi dennydd arad
i Edward Jones o Fryn'r Asgwm.
Yr henwr envvog rowiog. 4 v. T. E.
146. Dau benill o Fawl i Ferch.
Fenws fyn iredd un. 2 v. Jonathan Hughes.
148. Cerdd o Gyffes gvvr ieuangc at ei gariad.
Swinion serch moddion merch. 6 v. Jonathan Hughes.
152. Carol Plygaiu.
Do-rtTi i ganu da ini gynig. 10 v. Jonathan Hughes.
157. Carol Plygain.
CanwTi felys fawl soniarus. 9 v. Jonathan Hughes,
163. Carol Plygain.
Wei dyma'r wyl arbenig. 9 v. Jonathan Hughes.
i6g. Carol ar Don y Ceil log Du.
Dyma'r adeg wiwdeg wawr. 10 v. Jon. Hughes.
173. Englynion i ddiogi. 2 v.
Mae diogi yn brysiir in bro — rhag angen.
174. Englynion. 3 v.
Ffoledd a gwagedd o'i go, yw arch.
The name of David Jones, Caeserwyd and Prion, has
been written several times on this page.
176-9. Poetry written in lead pencil :
Begins : Oes dyn yn anfwj-n sy dan ennynfa.
180-1. Notes by T. Edwards and others partly in lead pencil.
182-9. Cerdd ar ffarwel gwyr Aberffraw.
Yr hwn o'i air hynod. 9 v.
190. Englynion (2).
Och farw synn arw son, fwyn heliwr. Henry Parry.
Englyn.
March teg a chareg iachusol — gywir.
191-4. Odd lines in lead pencil.
195. Cerdd.
Pa beth yw'r dwndwr cynnwr cas.
198. Cerdd ar ' Heavy Heart ' i Robert a Dafydd Jones.
Y ddau bendefig ddiboen dyfiad.
204. Carol ar ' Something else to do ' &c.
Wei dymma ddydd diameu ddaeth.
206. Englyn i Bont y Gwr Drwg yn Sir Aberteifi.
Pont ar nant pwynt erwin ^g- — pont uwch pont. T. E.
Englyn i Bont Rhaiadr Wy.
Clwm dwy lann clo am dew le — Gwy gafn-grych.
Englyn ar fedd Mrs. Samuel.
Cadd hon ; do ! gyfion, deg ofwy — glan Cad. T. E.
Engljmion ar fedd ci.
Mi fiira rwydd wiwswydd wesyn — pura.
S
258 National Library of Wales
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 207. Englyn prost gyfnewidiawg ar Delyn Jolin Lloyd, Gwaenynog
Llymma dryfal 11am a drowch.. T . E.
Altered into — Llymma'r Delyn Uym wrandewch.
Englynion a wnaed ym Mynwent Mallwyd o gof am Dr.
Davies.
Sion Dafydd brif-ffydd broffwyd — a phuraidd. 9 v. T. E.
209. Carol ar ' Something else to do.'
O ! ni blant djmion waelion wedd.
212. Marwnad Edward Jones, Pentre Cyhelyn, bu farw 4ydd o
Fawrth, 1791.
Mae coffadwriaeth liiraeth oeraidd. T. E.
213. Carol ar Caira.
Wei dymma foreu da. 10 v.
218. Fragment of Carol.
219. Hyfrydwch i frodur ynghysur fyw ynghyd.
Fob diwyd wrandawyr a phwysig broflfeswyr.
220. Hymn ar ddydd Pasg
Yr hwn a brofodd ran o'r braint. 4 v. T. E.
224. Carol Pasg.
Deffroed yn awr am ffrydau nef. T. E.
228. Cowydd Marwnad Ifan Pugh [o Ddol y Cae, Talyllyn].
Och ni 'n oer achwyn a nych. T. E.
229. Dau englyn tros dyn tylawd.
Meddyliwch am ei ddelw — a codwch. T. E,
232. Cowydd Marwnad E. Pugh o'r Blaenau.
Och ni'n oer achwyn a nych. T.E. {See above p. 228).
233. Englyn ar fedd gwraig.
I'r llawr gwael (yn Ue'r gwelu) — cyn esgor.
Englynion (2).
Na'm dwg er tolwg i ti — amarchus. D. Jones.
234-5. Notes in lead pencil.
236. Englynion i Bont RufFydd.
Da lydan adailadwyd, Pont Ruffydd.
241. Carol ar Ffarwel gwyr AberfEraw.
Yr hwn o'i air hynod.
246. Carol ar Beti Brown.
Dihuned Duw hynod. 9 v. T. E.
250. Carol ar ' King's Ffarwel.'
Dihunwch heddyw clywch wahoddiad. 7 v. T. E.
254. Carol ar don a elwir ' Something to do.'
Wei dyma ddydd diammeu ddawn. T. E.
260. Mar\vnad Captain Thos. Miltwn.
Or dechreu mae er dychryn. T. E.
263. Salbriod Rug.
Additional Manuscript 348 259
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 264. Pan ddaeth Ellis Roberts y Cowper i Eisteddtod Llansanan,
a chlywed son am Twm o'r Nant yn dechreu pryd-
yddu ag heb i ddynabod o.
Cymdeithion fwinion fant — yn ddidwyll. E. Roberts.
Atteb Twm o'r Nant.
Yn wir Elis o riwl elw — o riw natur. T. E.
Englynion (4).
Os beie neb wrth spio — fai.
265. Dau Englyn pan darfu J. Hughes a T. Edwards gyfarfod ei
gilydd.
Y puredd John Parry — yn gyson. T. E.
Ond hysbys y dengys i ti — y garreg. /. H.
265-269. List of contents of Gardd 0 Gerddi.
270. Englynion i Gaeserwyd (2).
Caeserwyd rhoddwyd yn rhan — gwir aerod. Jon. Hughes.
271. Englynion (5).
Pa fardial anwadal ei nwydeu — pa grwytgwn.
276. Carol ar ' Something to have.'
Heddyw'n ddydd cyhoeddi ddaeth. T. E. 1791.
282. Carol ar ' Something else to do.'
Mae heddyw swn cyhoeddus iaith.
283. Cerdd Ifan Tynrhed3m.
Y brawd Ifan mae brwd ofid. 21 v. T. E. [incomplete).
290. Cywydd i Thomas Pennant. ^'^^'^^ 30, i792.
Yr eryr wr oreu rin. T. Edwards, 1791.
291. Engljmion Beddau (4).
Gwel y maen a gwilia'r modd — bechadur.
295. Cywydd y Greadigaeth.
Pwy limiodd fesurodd ser ? Sion Lleyn {John Roberts).
299. Marwnad Captain Roger Mostyn.
Wele'n awr ! mor wael yw nerth. T. E.
300. Englyn i Grist.
Brawd hy brawf briod heb rus. T. E.
304. Cywydd Marwnad Edward Jones o Gil-y-llwyn, Bodfary,
Och ni'n faith, achwyn a fydd. T. E. 1788.
309. Carol ar ' Dorsetshire March.'
Y boreu hwn i beri hedd. T. E.
311. Englynion ar ddamweiniad . . yngwrecsam.
Trwstan fu'm daethym i adwythig — dy. 12 v. T. E.
312. Englynion i Felin Llysfasi.
Melin sydd ymma iw moli — gan bawb. 3 v. T. E.
313. Englynion i eillwyr Dinbych.
Canaf a allaf, i eilliog — bethau. 9 v. T. E.
S2
26o
National Library of Wales
POEMS BY THOMAS EDWARDS-oontlnaed.
p. 314. Englyn ar fedd Lodes ieiiangc ai henw Gwen.
Gwen i ganwyd y geinwedd — eginyii
A Gwen yn ei diwedd
Gwen yugwlad rhad anrhydedd
Gwyn ei byd ! Gwen yn ei bedd. R. Williams.
316. Cywydd a wnaethpwj'd ar y mor wrth ddyfod o Ddublin
pryd y damweiniodd tywydd Temhestlog ag ofnadwy .
Wyt Dduw'r hedd i ryfeddu. T. E.
320. Cywydd Marwnad H. H. Lloyd, Gwerclas.
Trwm galar tremio gweled. T. E.
322. Can ar ddyfodiad R. W. Fychan o Nannau iw oedran, Maw.
Fob dyn ffraeth pawb deffroed. 4 V. T.E. [29,1789-
323. Englynion i Gastell Cricerth.
Uchelgaer uwch y weilgi — myg amhvg. 2 v. T. E.
Englynion i Gastell Conwy.
Och egru ardderchawgrwydd — gorchestawl. 2 v. T. E.
324. Pennill ar ' Young Watcin's March,' pan ddaeth ef i'w oedran.
Dewch trwy Iwyddiant gorfoleddus. 2 v. T. E.
Y pennill uchod a wnaethyni yn Riiabon ar y ' Birth-
day,' ac ai rhoddais i ddyn iw ddatcanu, ac ef a gadd
Guinea, — ni chefais i ddim.
325. Accounts.
326. Englyn.
Mae angeii yn ben He bo — a garw.
332. Carol ar 'Tempest of War.'
Os ofnwyd yn syn mewn dychryu min dydd. 12 v. T.E.
333. Englyn. Rhag. 2^, 99-
Ffordd ganolig a biga — Uwybr buwch. T. E.
338. Carol ar ' Miller's Key.'
Yn ol yr unol hanes. 9 v. T. E., Wrexham, Tach. 30, 1787,
339. Englynion i D. Griffydd o Bias Dyrbrige gan J. Powel
wehydd.
Rhof annerch draserch drwsiad — I Ddafydd. 9 v.
340. Englyn.
Gorphenwyd agor ffynon — dan asen. Dafydd Thomas.
344. Carol ar ' God save the King.'
Ust yn awr, os Duw Nef . 9 v.
346. Can ar ddyfodiad R. W. W>Tine,
Deuwn canwn da yw'n cynydd.
351. Carol ar Ffarwel gwyr Aberffraw.
Er mil a saith gan mlwydd. 9
354. Gwrth atteb i ganiadau'r bedydd.
Pa beth yw'r dwndwr cynwr canu.
Englyn i Adardy Rug.
Plcserus hcb liw sarug — anneddy. T. E.
T.E.
Garthewyn, iw oedran,
Tachwedd 5, 87.
V. T. E.
T. E.,Hyd. 24, 1787.
Additional Manuscripts 348 — 350 261
POEMS BY THOMAS EDWARDS— continued.
p. 356. Englynion a wnaethpwyd wrth ddyfod o Fodtegir.
Croeso teg Ymottegir, a gefais. 14 v. T. E.
357. Euglynion i Bengwern, Rhuddlan.
Plas Pengwern mewn cern, min coed — adtirgell. 2v. T. E.
358. Englynion i Grochan Tea.
Llestriin ar dewyn, a dywys — gleber. 2 v. Edward Evan,
, ^, , •, -u Aberdar.
Atteb 1 r unrnyw.
Rhagfamwr chwrnwr, awch oerni — ydwyt. 6 v. T. E-
362. Cywydd moliant i Sr Watkin W. Wynne. 1786.
Caned beirdd cu hynod bwyll. T. E.
349-B. Two Carols by Thomas Edwards.
Williams MS. 551. Paper. 183x120. 12 pp. Un-
bound in Cardboard Case. Circa 1800. Welsh.
Two Carols by Thomas Edwards (Twm o'r Nant) in the
author's writing. Some pages missing at the beginning and end.
p. I. [Carol ar Greadigaeth y Byd, Mertbyr edn., p. i].
Dewch i'r eglwys, da i chwi'r oglyd. 14 v. T. E.
The Carol begins at the ^rd line of verse 5 .
5. Carol mewn Cymdeithas Clnb.
Pawb o'r dethol wir Gymdeithas. 13 v. T.E.
12. Carol club, yw ganu ar don elwir, 'Great George the King.'
Yr hwn sydd ganddo glyst. [Imp ft.)
350-B. Poems and Letters mostly by Thomas Edwards.
Williams MS. 552. Paper. 211x165. 40 pp. Un-
bound in Cardboard Covers. Circa 1800. Welsh.
This book contains first drafts of poems by Thomas
Edwards, and a letter written by him probably to Owen Jones
(Owen Myfyr) in which he offers to lend his MSS. to the
Gwyneddigion Society.
p. I. Englyu i Gaerlleon.
A Chaerlleon Hon wellhad — a'r Ddwrdwy.
Englynion i'r Parch. Peter Williams (2).
A Phedr wr hyfedr hefyd — fab Gwilym.
2-3. Odd portions of Cywyddau.
4. Englyn.
Tuchanant atoch uiiwedd — ymgais bach.
5. [Englynion i'r Ddol-hyfryd, etc. {See Add. MSS. 348, p. 42.)]
Yr hen Ystrad rad rydyd — ail enwir. 12 v. T. E.
7. Cywydd i Arglwydd Combermere. (Imp ft.)
lechyd a hawddfyd hedd-fawr.
Englynion (3).
Clywais eglurlais o glod — i'ch muwredd.
262 National Library of Wales
POEMS & LETTERS— continued.
p. 8. Fragment of a Cerdd.
Gwrandewch. a chofiwcli yn ei chyfer.
8-10. Marwnad Anne Chambers.
Och alar di-ddychweliad.
This poem begins on p. 31.
11. A letter to Thomas Edwards from J. Griffiths of Berllan,
dated Jan. i, 1799. See also p. 30.
12. Cerdd.
Fob gwyneb dyn trigianol, cartrefol yn ein tref.
13. Cywydd. {Imperfect).
Canaf annelaf i nod.
14 & 27. A letter from T. Edwards, dated ' Dinbych, Hyd. 24, 1799'
addressed to Owen Jones,
15. Cerdd.
Mr. Robert Gruff ydd wiwbarch. 13 v.
23. Cywydd.
Dyfalaf annelaf nod. {See p. li supra).
28. Fortion of a Cerdd.
29. Englynion.
Nis drylliodd naws y droellen — o'r Felin.
31. Marwnad Anne Chambers. {See pp. 8-10).
32. Englynion (2).
Dol-hyf ryd adail hoyw-fron, dy oUawl.
33. Englynion (3).
Gwiliwch ffiaiddiwch y ffol.
34-5. Odd lines of poetry.
36. Cywydd i ofyn ffenestr dros wehydd.
Y diddig anrhydeddus.
38. Englynion (2).
Ystiwardiaid, haid o'u hwyl — sy genuych.
39-40. Odd lines of poetry.
351-B. Interlude.
Williams MS. 553. Paper. 205x161. 62 pp. Un-
bound. 1771. Welsh.
An Interlude said to be by Ellis Roberts, and written by
Hugh Davies in 1771 (p. 62). The first page has been torn
off. The subject seems to be " Tair Rhan Oes Dyn." The
characters are Ysmaldod y Ffwl, Oferddyn ne Ifienctid,
Arglwyddes Pleser, Caru arian, y Cybydd, Mari Filen ei ferch,
Canol Oedran ac Anfodlongar ei wraig, Cydwybod, Angeu,
Henaint.
Additional Manuscripts 352, 353 263
352-A. Interlude by Thomas Edwards.
Williams MS. 554. Paper. 165x105. 60 pp. Un-
bound. Circa 1770. Welsh.
This is an imperfect copy of an interlude probably written
by Thomas Edwards (Twm o'r Nant). Some pages are missing
at the beginning and end. It has never been printed. The
characters are Y Ffwl, Y Brenin a'r Frenhines, Mr. Cybj^dd-
dod, Modryb Crintachrwydd, Sion Dlawd, Pencynghorion y
Brenin sef Theologus a Refformassion, y Parcwr a'i Fachgen,
etc.
353-B. Letters and Papers relating to Twm o'r Nant.
Williams MS. 555. Paper Seven documents of various
sizes. Circa 1800. Welsh.
This bundle contains seven documents.
1. Awdl ar farwolaeth Mr. Dafydd Samwell, iin o feddygon
Llynges Prydain, 1798.
Gywaf histori, claf ei hystyriau. 4 pp.
This is signed ' Poetarum Britanicum ai canodd.' The
writer was probably Edward Charles, and this copy of the
poem was sent by post to Thomas Edwards [Twm o'r Nant).
2. Traethawd ar y gair ' Dim ' in the writing of Thomas Ed-
wards. This is probably a translation by him from the
English, and differs from that printed in the Cylchgrawn
Cymraeg, p. 112. It is followed by a poem on the same
subject beginning :
Mae son am hen dadau fel blodau fu o'r blaen.
This book also cent lins a series ot Englynion in the writing
of Twm o'r Nant.
p. 16. Englynion i ddau gyfreithiwr
Trwy leoedd filoedd trafaeliais ; am nerth. 5 v.
pp. 17-18. Englynion i Ann Sion, tafarnwraig.
Trwy Lloegr y bum traul eigion — acamryw. 8 v. D.J.
3. One sheet containing part of a poem (v. 8-10) by Twm o'r
Nant in his writing.
4. A letter addressed ' At y Golygydd ' and signed ' Lleurydd,'
probably sent to Seren Corner. 4 pp.
5. A letter from Dr. David Samuel to Twm o'r Nant dated
Sept. nth, 1790. 4 pp.
Englj-^n in the writing of T. Edwards.
Rhys Lyflfant i'r nant a roe naid, o'r gors.
6. A letter from John Jones, Glanygors to Twm o'r Nant dated
Nov. 17th, [1799].
7. A letter from Miss Whitehouse (great-grand-daughter of
Twm o'r Nant) to Sir J. Williams, Bart., dated 23 March,
1906,
264 National Library of Wales
354-B. Poetry.
Williams MS. 556. Paper. 195x162. 86 pp. i8th
cent. Welsh.
A Manuscript of Welsh poetry in two hands, the first from
p. 1-34, and the second from p. 35-86. The first part was
probably written by Edward Jones. Thomas Edwards (Twm
o'r Nant) wrote the latter portion. The lower portion of the
first eight pages has been torn off. The name of Edward
Barnes, Feb. 21, 1786, appears on p. 25.
p. I . T ri Englyn a wnaed i wr ifangc oedd mynd yn weinidog yr
Efengyl.
Pregethau diau deuant, ith annog. E. Jones.
Englynion i bedwar o wyr Llansanan.
Shion Ffowc bur-eglur o Ogledd — Cymru. 4 v.
Harri a chwe bri o Chwibran, Llwyd od
Lied edwyn dref Sannan
Buddiol, cyd-eistedd byddau
I fwrw yw Uwngc fir y Uann.
Englyn a wnaeth Mr. William Wynii, person Llaugynhafal
ir bardd.
Edwart fardd o hardd hirddawn — awenydd.
2. Englynion wrth edrych ar hen drigfa O. Glyndwr.
Gwael gwedd. . . . gaead-wedd y goedwig, Ihvybr oer
3. Extracts from Powell's History of Wales.
4. Owdl foliant i Simwnt Thelwal o Bias y ward.
Ffynniant teg warrant, ei gwirod, sy ami. 5. Vychan.
8. Owdl foliant i'r im rhai ag o'r blaen.
Arbennig cynnig cynnal, mae Samwel. 5. Phylip.
12. Cowydd canmoliaeth i'r un rhai.
Pwy'n wladwr penn i wledydd. Rhys Cain.
15. Owdl foliant i Domas Mostyn.
Tomas mur difas mawr dyfiad, trwy ras. S. Vychan.
19. Awdl foliant i Syr Rhys Tomas.
Syr Bwn nerth Dragwn wrth draugc, y Deyrnas. T. Aled.
23. Awdl foliant i Harri'r Wythfed.
Harri ap Harri pared, yr lesu. S. Brwynog.
28. Achau Harri 'r Wythfed.
29. Some pages have been lost between pp. 28 and 29, con-
taining the beginning of a poem by E. Jones, thirteen
verses of which are preserved. The last verse begins :
Ni wn i a wyr y gwyr sy'n mesur.
32. Cerdd o gysur i wraig weddw.
Y wraig weddw eiriau gwiw-ddoetli. E. Jones.
34. Cerdd merch ifangc a gafodd ei thwyllo.
Gwrandewch arnai'n cwynfan wyf druau. E. Jones.
Additional Manuscripts 354, 355 265
POETRY— continued.
p. 35. Awdl Rhyddid.
Arddwyrea'r ddewr aweu. D. Ddu Eryri.
{See ' Corph y Gaingc, 1834, p. 33).
48. Englynion (2).
Gael gvvraig o bydd draig ar dro, g^vae'i chanfod.
Rev. Rob. Williams.
Ystyried gweled a gwilio, dychryn. T. Edwards, Rhag.
49. Cywydd Manvnad Syr W. W. Wynne. t'°' '^•
Wele ! Iwyrnaws alarnych. T. Edwards.
56. Cywydd J. O.
Gan bwys barn a fu arnaf. T. E.
61. Awdl Rhyddid.
[Pan greodd Duw, nodd ordinhad, y bj'dl. Imp ft. T. E.
68. An Elegy for Sir W. W. Wynne.
Behold ! how solemnly the bells deplore. Margt. Edwards.
70. Englyn.
Ifiengctid ryddid, raddaii, ystyriwch.
71. Galarnad y Captain Thomas Myddleton, 1790.
Or dechreu mae er dychryn. T. E.
78. Cerdd ar ' Hunting the Fox.'
Trigolion Llanufudd o'ch herwydd mac'n chwith. T . E.
80. Cerdd ar ' Young Watkin's March.'
Dowch a Uiniwch bob Uawenydd, deunydd cynydd cau.
82. Cyfansoddiad ar Salm 137.
Wrth fin afonydd Babilon.
84. Can Ddeheubartheg i'r Tobacco ar Bib.
Mae dail y Tobacco yn dyfod o bell.
Ysgvifennwydo hen Elisa Bedler mewn Tafarn yn Heol
y dwfr Ynghaerfyrddin, 1785, gan Thos. Edwards, fardd.
355-B. A Bright Northern Star, &c.
Williams MS. SS7- Paper. 198x162. 50 pp. i8th cent.
Welsh and English.
A copy made in the 18th cent, of portions of the book by
Thomas Pugh called " Brittish and Out-landish Prophecies,"
I/Dndon, 1658.
Pp. 1-29 of the MS. correspond with pp. 1-17 of the book.
Pp. 29-44 do. do. do. 75-84 do.
The rest of the MS. is taken from various parts of the
printed work. The MS. was formerly in the possession of
E. S. Bala, and was probablj^ written by one of the Bala
poets.
266 National Library of Wales
356-B. Englynion.
Williams MS. 558. Paper. 200 x 158. 62 pp. Boards.
1747-1748. Welsh.
This book was written by ' John David ' who describes
himself as ' chapplen y Cappel vidoc ' in the years 1747-8.
The MS. was formerly in the possession of Mr. Egerton Philli-
more, who has inserted the followmg note : " This MS. was
given to Mr. Howel W. lyloyd about 1843 by the old parish
clerk of Llanelltyd, nr. Dolgelley. It is a collection of 1193
Welsh Englyns (or Englynion) in the hand of John Davies,
curate of Pentrevoelas, Denbighshire (called by its old name,
Pentre Vidoc on the Title page) 1747-8. There is a MS. in
his hand at the British Museum, and another in my own pos-
session. He died, I think in about 1800, aged 90. Egerton
G. B. Phillimore, 18 Oct., 1893."
John Davies read the lessons in Pentrevoelas, earning his
living by clog-making [Gwaith T. Edwards, 1849, p. ix.)
The englynion are all numbered and the names of their
authors appended to some of them. Below a list is given of
the authors mentioned, together with the reference to the num-
ber of the englyn, the figure (3) prefaced to a number referring
to the third part of the work containing " Englynion Gwa-
gedd." A list of the subjects of the Englynion as far as they
are mentioned in the MS. has been added.
p. I. Dyma Lyfr ag ynddo o gwmpas 600 o Englynion : O Eng-
lynion Duwiol 313, o englynion Diharebiou 1 16, o englyn-
ion gwagedd 164. Wedi i hesgrifenu gan yr Anghowrent
ysgrifenydd Jolin David Chapplen y Cappel Vidoc yn y
flwyddun 1747. Mawrth 25, 1748.
O missiais i am assio — geirie
Ne gwyredd gymreigio
Pob Uenn ar ai darllenio
Beied a di feied fo.
Darllennwch cedwcli i'ch co — a dysgwch
Ryw dwysgen o bono
Chwi welwch wrth i chwilio
Felused fwyned yw fo.
The names of William Jones of [Maentwrog], David Owen and
John Jones appear on p. i, also two englynion beginning:
1. Llyfr gweddi ddifri ddwufron — gyfiredin.
2. Os beia neb wrth ysbio bai.
2. Englynion in the writing of Robert Lloyd.
Y Pasg wul Fair cair di eel — groug (2) . Robin Ddu.
Engljm i'r bedd.
Duw a fyntithio ydunewudd . . .
Additionai, Manuscript 356 267
ENGLYNION— continued.
p. 2. Englynion (2).
1. I'r allt rwy yn deallt na daf — i fyny.
2. Arthur aberur oedd bur — a nerthol.
3-12. Myfyrdod a gweddiau Wiliam Cynwal yn Englynion unodl
union. A series of 85 Englynion by W. Cynwal,
beginning :
lesu Grist di drist dod rann — a bara.
24. Cyfri o'r briwie a ddioddefodd yr lesu drosom, medd y
Doctor Liria, o waith lolo Goch.
Pum pymtheg rheg yn rhi, pedwar cant.
2$. lesu a brynodd y byd.
Trvvch lid trwch ofid trwch afal — Adda.
26. Trugaredd Duw.
Dyn sydd lawn ddigawn ddrygedd, heb ochel.
32. Ymddiddan a'r Angau.
Beth wyd angau Uwyd ar lied, ocli wr.
34. I'r rhai sy'n deudud celwydd.
A ddeuto gelwydd ag a ddowtia, gwir.
35-46. Diharebion ac Englynion arnynt.
47. Englynion i EUin Conwy (7).
Ar fordon botmon lieb wad, i'm gelwir.
Esgob Llanelwy ar i fwrdd ddydd Natolic a orchmynodd
na chae neb ddiod yn gynt nac idd)ait ganu. Ac yno y
deyde S. T. fel hyn :
Er seigie gore a garwn, er bwyd
pob adar a fensiwn
Dygwch fir, i'r bwrdd hir hwn
Dygwch, ond e ni a dagwn.
I'r eos.
Miwsig min coedwig mewn ceudawd, y Uwyn. S. T.
48. I Blaens ych Edward (3).
Pe bawn facr ar Gaerlleon gawr, a Chwyntri.
I Ddows (4).
Dy wen gwiw lawen sy'n goleuaw, byd. F. T.
49. Englynion Margared Wenn.
Marged mal Luned aur melynion, frig (8).
Englyn i fron merch.
Mal grisial crustal pob Cristion, ai car.
50. Englynion Catrin Rhys.
Pur wawr per aroglwawr peryglys, cwynfawr.
53. Englynion i Syr Harri Sydne, Arghvydd President Cymru
pan oedd yn rhcdeg att y fodrwy mewn gwisg o ddail
eiddew garr bronn y frenhines Elsbeth.
Pcithynwyd assiwyd ar osail, brestwyrdd (5). S. T.
268 National Library of Wales
ENG LYNION— continued.
p. 54. Englynion i ferch.
Perffeithdlos linos Inniedd, bert siriol (3). S. T.
Englynion i Ferch.
Megais arw drais oerdrwni, o'ch cariad.
Englyn i'r pibbe (bagpipes?).
Gormod yw i chod ai cheg, ai chanol
Ni chwennych roi gosteg,
Gwydd ddirowiognvydd rygreg
Gwydd groch yn rhoddi gwaedd greg.
Englyn i Bont Ruffudd.
Tecca tir trwy'n sir lie tro seren — deg. S. T.
55. Englynion i Filgi.
Gweithgar gafaelgar filgi — gwyn dy bais (3). 5. T.
Am dyugu anudon.
Anffyddlon ddynion drvvy ddauwyneb, lieb wedd.
Englyn yn henwi cymydau Mon.
Menai a Malldraeth rai mwynion, Twrcelyn.
Moliant i Lundain.
Lie iachus melus ymelyd — a gwin (2). S. T.
56. I flwyddyn ddrwg.
Mae'n rhyfedd eb wedd y byd.
Pan losgodd Eglwys Bowls yn Llundain.
Llundain drist Uawn yw dan drip.
I Gymraes yn Idiindain.
Rhyw flaenau saethau sythion, nevvidiawl.
Englyn i ddangos fod heddiw ferch a heudde yr afal aur yn
well na Venws pe byw fyddai.
Pe byw Paris ddewisaur, draserch.
Englynion i ofyn gwair i gefiyl cul.
Mae'r cefEyl gogul digigog — dyras (2). 5. T.
I gwrw Caer.
Naws eidral meddal sy'n meddwi — Saeson.
I Fir drwg.
Dy fir od yfir dihafarch — losgiad.
I gwrw Llanwnnog yn Sir Drefaldwyn.
Ni ffynnodd y cwrw cynfEonnog — ai gael.
57. Englynion i fwynen Gwynedd.
Gwyn i fyd ennyd a gae annedd, clyd.
Englynion Gwyl Bawl.
Gwyl Bawl wybodawl pob hedydd, ai cluw (4).
D. Nayimor
58. Dau englyn i Sr Thomas Goch am gymryd etifedd a cheisio
goesibion iddo a chwedi peri iw fam i roi fo i wr arall.
Hysbyswch y mab pes buasai, ben-goch.
Englynion i Hiraeth.
Gwehvch na chehvch wyf drychioludh, gul.
Additional Manuscripts 356, 357
269
ENGLYNION—contlnued.
p. 59. I gi drvvg i dafod.
Dod fach i'r ci bach ai co'r byd, a barodd.
60. Englynion Mr. William Williams Curat Llysfaen gynt, ar ol
hynny Person Llann Elian, i Richart Owens o Lys-
faen am werthu i dir.
Lie by bias addas iddyn, ond gwaeledd (5).
61. Gofyniad ynghylch clochdy Henllan, yn ymyl Dimbech.
Pa helynt ydoedd gynt i'r gwyr, clowch Tom. W. W.
61 . Atteb i'r uchod.
Di erfyn gofyn ar gan — yr ydych. (8).
62. Englyn am seccuroriaeth Evan Lloyd o Gefnmeiriadoc.
Chwe seccuttor ar drysor a drwssian, ond rhyfedd.
Englyn i Ffynon Llanrhaiadr.
Drwy'r fronn rad eigion redegog, yvv lion.
AUTHORS OF ENGtYNION.
W. Cynwal, 1-85, 103, 147, 238.
Dafydd Nanmor (3), 11 5-8.
Dafydd Siengcyn. 148.
Edward ap Raff, 127, 272.
Ellis ap Llewelyn, 89.
Thomas Evans, 120.
GrufFudd ab Evan, (3), 5.
lolo Goch, 204.
Owen Jones o dref Machynlleth,
no.
Lewis Glyn Cothi, 86, 122.
Lewis Menai, 98-9.
Edw. Lloyd, (3), 78.
Moris Dwyfech, 296.
Owen Gruffudd, (3), 166.
Owen Gwynedd, 304.
Thomas Prj^s, (3), 137-8.
Raff ap Robert, 293.
Robert ap Harri, 208.
Roger Cyffin, 261.
Rhys ap Niclas, 93.
Sion Brwyiiog, 263, 266.
Sion Phylip, 94.
Syr Mathew, 209.
Syr Sion Siengcyn, 95.
F. T. (3), 20-23.
vSion Tudur, 244, 276, (3) 8-16,
34-77, 86-90, 96-7, 102-3,
127-132, 135, 145.
Wm. Llyn, 255-7.
Wm. Sion Wynn, 141, 143, 150,
278-9, 294.
W. W. (Curat Llysfaen Hyd. 10,
1669) (3), 149-154-
357-B. A Welsh translation of Gray's * Bard.'
Williams MS. 559 Paper. 205x172. 24 pp. Card-
board Case. 1867. Welsh and English.
A Translation of The Bard by T. Gray into Welsh, by
John Jones, (Talhaiarn) in the latter's autograph. The trans-
lation was apparently prepared for a competition at the Car-
marthen National Eisteddfod, 1867. Inserted in the book is a
printed sheet entitled 'Tri Englyn ar Fedd Talhaiarn,' Eistedd-
fod Rhyl, 1870," by Islwyn, also a letter from Mrs. E. A. Jones
to Sir John Williams with reference to the "Talhaiarn MSS."
270 National Library of Wales
358-B. Collections for the Life of Rev. J. Blackwell (Alun),
1797-1840.
Williams MS. 560. Paper. Unbound in Cardboard
case. 19th cent. English and Welsh.
A bundle of papers in a cardboard case consisting of :
1. Some notes of " A Sketch of the Early Life of the Rev.
John Blackwell, B.A.," written by the Rev. D. James (Dezvi o
Ddyfed) 1 803-1 871. 13 leaves.
2. Seven letters written by Rev. G. Edwards {Gutyn Padarn)
to Mr. Isaac Clarke, publisher, of Ruthin, between June and Aug.,
1850 with reference to the publication of Blackwell's works, which
were edited by the Rev. G. Edwards and published by Clarke in
185 1. Also a letter from the Rev. Joseph Hughes {Cam Ingli)
addressed to the Rev. D. James, a letter from Rev. Thomas Jones
(Glan Alun), dated July 7th, 1849, and addressed to Mr. Isaac
Clarke, and a letter from Mr. H. Bellenden Ker dated Oct. 10, 1849,
also addresssed to Mr. Clarke. All the letters refer to Blackwell.
3. Cuttings from newspapers and periodicals relating to
Blackwell, and proofs of portions of the book Ceinion Alun,
published in 185 1.
4. The autograph MS. of a portion of the Brief Memoir of
J. Blackwell, written by Rev. G. Edwards and printed in Ceinion
Alun.
This Case also contains an imperfect sermon by Black-
well and notes on the Welsh Bible.
359-B. Letters to the S. P. C. K.
Williams MS. 561. Paper 215x168. 394 pp. Bound
in boards. 18th cent. English.
Formerly Phillipps MS. 17481. A large number of
letters written between 1745 and 1783 by correspondents in
England and Wales to the Secretaries and other officials of
the Society for Promoting Christian Knowledge with refer-
ence to the supply of Bibles and other publications for dis-
tribution in various parishes in England and Wales.
Many of the letters were written by Welsh clergy, of
whom a list is appended :
Brooks, J. S., Llanarth, 75, 215. Hughes, Wm., Northampton, 11.
Edwards, J ., Llanbadarn Fawr 9. Rees, Oak, Llanarthney, 1 19.
Ellis, J., Amlwch, 197. Roberts, J. Llanbedrog. 168,
Evans, Phillip, Llangeler, i. jgg 371.
Griffith, R., Carnarvon, 194. Rogers, J., Carmarthen, 339.
Griffith, W., Amlwch, 189. Samuel, W., Nantglyn, 291.
Gwynne, B., Llandovery, 185. Skinner, Wm., Llangattock, 135,
Holcombe, J. Tenby, 23. 313.
Howell, Howell, Kilkennin, 375. Thomas, John, Monmouth, 373.
Additional Manuscripts 359 — 362 271
LETTERS TO THE S. P. C. K.— continued.
Thomas, Joshua, Penpio, 301, Williams, T., Brecon, 161, 261.
3^7- Williams, T., Llanegwad, 233,
Thomas, Wm., Llandaff, 307, 245, 265, 333.
36S1 369- Worthington, J., Llanrhaiadr,
Vaughan, T., Llandyrnog, 39, 168, 169, 271, 273, 279.
63, 67, 129. Wynn, W., Llangynhafal (the
Vincent, James, Beaumaris, 53, poet), 330.
57- Yardley, E., Archdeacon of Car-
Walters, T., Penmaen, 161, 257. digan, 139, 143, 147, 151.
860-C. Cofion Hanesol am Feirdd Mon.
Williams MS. 562. Paper. 250x205. 34 pp. Un-
bound. 19th cent. Welsh.
An account of the Anglesey poets, Goronwy Owen, Lewis
Morris, Richard Morris, etc., transcribed from Diddanwch
Teuluaidd, 1817, pp. v-xxxii.
361-A. History of Religion in Cardiganshire.
Williams MS. 563. Paper. 170x108. 72 pp. Card-
board case. 19th cent. Welsh.
Historical notes probably written in the year 1847 with
reference to the origin of the Calvinistic Methodist and Baptist
denominations in various parts of North Cardiganshire. The
author describes the work as ' Hanes Crefydd yn Sir Aber-
teifi.' but he only mentions the following places. Llwynrhys
and Llwynpiod, pp. 13, 45, 53 ; Tregaron, pp. 17, 25, 37, 53 ;
Swyddffynon, pp. 20, 48, 54 ; Pontrhydfendigaid, pp. 21, 29,
49, 54 ; Ysbytty, p. 24 ; Blaenpenal, p. 30 ; Bronant, p. 33 ;
Berth, p. 34 ; Lledrod, p. 35 ; Capel Afan, p. 55 ; Cytion, p. 56 ;
Aberffrwd, p. 59 ; Dyffryn, p. 60 ; Penygarn, p. 61 ; Capel
Dewi, p. 62 ; Penllwyn, p. 63 ; Borth, p. 64 ; Taliesin, p. 64 ;
Graig, p. 65 ; Ponterwyd, p. 66 ; Cwmystwyth, p. 67 ; Tri-
sant, p. 68 ; Aberystwyth, p. 69.
362-A. Note-books of the Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 564. Paper. Cardboard Case. 19th cent.
Welsh and English.
A Collection of eleven note books of various sizes mostly
in the writing of the Rev. Thomas Rees, D.D., of Swansea
(1815-1885). They contain notes made by Dr. Rees from
various sources, printed and manuscript, when preparing his
History of Protestant Nonconformity in Wales.
272 National Library of Wales
363-A. Collection Books of the Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 565. Paper. Cardboard Case. 19th cent
Welsh and English.
Twelve small Memoranda books used by the Rev. T.
Rees, D.D., and others when collecting towards various
causes including the following : Ebenezer, Swansea ; Hill
Congregational Chapel, Swansea ; Pendref, Bangor ; Col-
lection for the Congregational Union at Swansea, 1871 ;
Penywain Chapel, 1819, collected by Rev. D. Davies ; Beau-
fort Chapel ; Mr. Thomas of Hanover's portrait. Two of
the books also contain historical memoranda.
364-C. Sermons by T. Rees, D.D.
Williams MS. 564. Paper. Cardboard Case. 19th cent.
Welsh and English.
A large bundle of sermons and other papers written by
the Rev. T. Rees, D.D. Amongst them is the charge de-
livered by E. Rowlands on the ordination of Dr. Rees, Sept.
15th, 1836.
365-A. Sermons.
Williams MS. 567. Paper. 150x99. 268 pp. Calf.
17th cent. English.
A volume of sermons written about 1671. There is
nothing to indicate who the author was. At the end of the
book (pp. 258-260) there is a poem beginning :
Ten virgins have been drousing.
There are also some lists of names on pp. 262-266,
written in 1671. The name Edward Penry has been written
on p. 268.
366-A. Poetry by Vavasor Powel and others.
Williams MS. 568. Paper. 146x104 160 pp. Vel-
lum. 17th cent. English and Welsh.
A book containing religious poetry written in various
hands of the 17th cent. It is possible that the greater portion
of the book (pp. 9-132) is in the writing of Vavasor Powel,
though his name does not occur anywhere. The poem en-
titled ' The Lamentation of Jeremiah ' on p. 14 was composed
Additional Manuscript 366 273
POETRY BY VAVASOR POWEL & OTHERS— continued.
by him, and was printed in a slightly different form in the
Bird in the Cage, 1662. The following names have been
written in the book :
William. Bries, p. i, 4, 21, 42. Elisabeth Bries (1697), 142.
William Thomas, 4, 6, 13, 93. J. Jarman, 143.
Wm. Bebb, 7. John Bries, 155.
Joha Jones, 92, 97, 142. Nathaniel Jones, 155.
Lewis Turner, 129. Thomas Jones, (1696), 155.
Rogger Williams, 136.
A considerable amount of the poetry was composed after
1660, while the author was in prison. Daniel L,loyd of
Wrexham to whose memory two elegies have been written
(pp. 101-2) was a friend of Vavasor Powel. He died in
1656.
p. I. Verses.
The more prepar'd we are to die.
The purest come is cleanest fanned.
2. A Poem of ... .
Full of mercy, full of love.
In a later handwriting.
5. Englynion (3).
Na char fel hagar hogin : min mall
Yr arglwydd hylwudd rhudd olud : iw naf.
I Sion deg foddion dwg fi — Arg'wydd Dduw.
9. The Real Round head.
God commands me to round my head. 14 v.
14. The Lamentation of Jeremiah.
How doth the sittie sit alone. 22 v.
22. The saints are few, a little frost hath kil'd. 1 14 11.
28. A Dialogue betweene Feare and Faith.
I doe much feare Christ crosse to weare. 33 V.
36. Its Strang to see what turneings bee. 1 1 v.
376. The Lukwarme Neuter or the Right Apostate.
It is safest if that I can. 168 11.
45. The Apostate's Conscience awakened.
What dost thou say unhappy man. 116 11.
49. Cheere up yee faithfuU soules be not afraide. 10 v.
51. Wee know lord that all things Thou dost. 36 11.
52. The Lord redeemes the soules of those. 48 11.
54. We wait O Lord on thee. 4 stz.
59. Union with Christ, and Knowledge sound. 96 11.
274
National Library of Wales
POETRY BY VAVASOR POWEL & OTHERS— continued.
p. 6i, Whosoever would live long and blessedly let h-im observe
these following Rules by which he shall attain to
that which he desircth.
Thoughts : Divine, awfull, godly.
Talk : Little, Honest, true, &c.
62, Most great Jehovah who dost dwell on high. 6 v.
63. You who now mourne wth Zion in distress. 26 v.
66. O yt my head of teares, a fountaine weare. 20 v.
70. A Dialogue beetwene Zion and Bab'lon.
Babilon. Rejoyce will I triumphantly. 10 v.
74. You m'ghty members of the house of pears. 34 v.
79. Lord here are wee, prisoners for thee. 36 v.
84. [The Tale of Francis Spira].
All Christans friend now harken well. 26 v.
88. O God grant us of thy free grace. 126 11.
92. Halleluiah on Moimt Pisgah.
A sight of Cananan. 134 11.
96, 99-100. Lord teach us for to understand. 20 v.
97-
102.
106.
115.
116
117
119
125.
. . . leave us not then for we agen. Impf,
Made upon the hearing of God visiting with sicknes a godly
Christian.
Afflictions sore doe more and more. Impf.
[Elegy on Daniel Lloyd of Wrexham.]
Is Daniell Lloyd removed away. 10 v.
Another Elegy on the same.
Now Daniell Lloyd is in his grave. 16 v.
Rejoyse in God the Lord alone. 172 11.
Godlinesse is great gaine. A coppy of verses that John
Quarell made on this subiecte.
What good doth godlinesse to good men yeeld. 26 11.
Another coppy about the knowledge of God.
Whoever doth desire his soule to save. 24 11.
Another coppy on Christ.
O all yee men come here behold and knowe. 24 11.
Another coppy on wisdome,
Wisdome doth far excell the purest gold. 38 11.
The Latine coppy translated into English.
With a strong heart there grief es and sorrowes beare. 30 11.
A coppy of verses translated out of the Latine into English
upon the Nativity of Christ.
Awake O muse some help unto me lend. 98 11.
A Epitaph yt Mr. John writ his schoolfellow made at his
funerall.
O reader stay prepare thine heart. 120 11.
Additional Manuscripts 366 — 368 275
POETRY BY VAVASOR POWEL & OTHERS— continued.
p. 130. Lament with me, O friends, lament. 20 v.
133. In a later writing: An Elegy upon the much Lamented
Death of that faithfull and unwearied Labrour in
the Lords vineyard Mr. Henry Maurice deceased
the 30th day of July, 1682.
Zion be girt with sacloth and lament.
136. Anagram. Henry Maurice. I have run my race.
Heare lieth one of Abel's race. 14 11. [JRogger Williams.
137. Bamwr doith y fym i gynt. 4 11.
1 39. An anagram upon the deth of Henry Wms, minister of the
gospel.
Oh death couldst thou not by due searching find. 63 11.
143. [Elegy on Mr. Owens]. [William Brees.
Is Mr. Owens dead and gone. 12 11. J, Jar man.
145. Epitaph on Mrs. Jane Owen.
Mewn daiar oer dan draed fel finne.
146. Notes of a sermon by Daniel Phillips at Newtown,
155. How doth the city sit alone. 5 v.
367-A. Sermons by Rev. Lewis Rees, &c.
Williams MS. 569. Paper. 100x167. 122 pp. Calf.
i8th cent. Welsh and English.
An oblong Music Note-book belonging at one time to the
Rev. Lewis Rees (1710-1800) of Llanbrynmair and Mynydd
Bach. The book was however utilized for other purposes.
It contains receipts for the rent of land held of H. Shales from
March 1755, of a farm called Penybedw, paid by Rees from
Dec. 1764 onwards, of Tyr yn heiol, Llangyfelach, from Oct,
1764 to 1783, and of property held of Margaret Vaughan from
March 1766 to Aug. 1776. It also contains a number of
sermons (pp. 2-T1) and (pp. 34-98), musical notation (pp. 108-
118), and a Welsh hymn on the inside cover beginning :
Planigin ydwyf arglwydd.
368-A. Sermons.
Williams MS. $yo. Paper. 163x110. Cardboard Case.
18. h cent. Welsh and English.
Three books in a cardboard case.
I. Tystyn pregeth Mr. William Davies yn y Mynydd
Bach yn Mis Awst, 1722. This book contains notes of sermons
preached at Mynydd Bach.
II. Notes of sermons preached at Mynydd Bach and
Abergorlech in 1761. Also a sermon preached by the Rev.
Daniel Rowland at Abergorlech, Sept. 28, 1739, with a hymn,
T2
276 National Library of Wales
SERMONS— continued.
a sermon preached by J. H. at Mynydd Bach on Sept. 30, 1739,
sermons by M. Bloam and Owen Davies at the Mynydd bach,
Sept. 10, 1747, and sermons by J. H., John Davies and T.
WilHams on various dates. Portions of a Welsh almanac
for 1739 have been bcund up with the MS.
III. Sermons apparently in the writing of Thomas
Williams of Mynydd Bach. There are also sermons by David
Penry (Oct. 1705), J. Harries (1726, etc.), William Davies
(1726-7), Jenkin Thomas (1726-7), Abel Francis (1727),
Christmas Samuel (1740), Rees Davies (1748), Philip Pugh
(1742) and Daniel Rowland at Aber Gorlech (Oct. 27, 1741).
Most of the sermons were preached at Mynydd bach and Aber-
gorlech. Parts of a Welsh almanac have been bound up with
the book. In one place the following occurs : ' David Fisher
wrote this sermon.'
369-A. Register of Mynydd bach Chapel.
Williams MS. ^yi. Paper. 175x80. 308 pp. Vellum
binding with brass clasp. i8th cent. Welsh and English.
The Register of the chapel of Tirdunkin or Tir Doncyn
in the parish of Llangyfelach. The chapel is better known
as Mynydd Bach (Hanes Eglwysi Annihynol Cymru, Cyf. II,
pp. 2-27). The book contains :
1 . The Church Covenant with the names of all the signatories
to it originally made in 1700 (p. 5).
2. The record of all the children of Church members from
1688 to 1784. (pp. 61-101, 103-115, 119-125, 127-128).
3. Record of the marriages of members from 1700 onwards
(pp. 102-3).
4. Record of baptisms of adults from 1690 (pp. 116-8).
5. Record of persons excommunicated ' since our brother
Lewis Davies is become our pastor ' (p. 126).
6. A True Record of all patents, briefFs and certificates
which occasioned any publick collection of money amongst this
Church Meeting att Tirdunkin, since the first day we met here
which was ye 4th day of August, 1700." This contains many
interesting entries, (pp. 134-165).
7. A Record of all the oflBcers chosen in the Church from the
death of Mr. Robert Thomas in 1692 (pp. 162-165).
8. A list of members added to the Church between Nov. 10th,
1730, and Nov. 7th, 1731 (p. 170).
9. Account of deceased ministers and members (pp. 289-276
and 1 50-1 5 1).
A few memoranda as to deaths and marriages occur on pp.
303-4. Page 75-6 has been torn out of the book.
Additional Manuscripts 370, 371 277
370-A. Sermons by Dr. Thomas Rees.
Williams MS. 5y 2. Paper. 161x103. Calf, ig'.h cent.
Welsh.
Sermons wri ten by Dr. Thomas Rees, and delivered at
Craigybargoed, Sept. 25, 1836, Sept. 17, 1837, ^^c. The book
also contains personal memoranda, such as the list of books
in English and Welsh owned by Dr. Rees in 1837.
371-B. Register of Mynyddbach Chapel, Llandilo.
Williams MS. 573. Paper. 204x154. 142 pp. Calf.
i8th cent. Welsh and English.
The first 38 pages of this MS. were apparently written
by various members of the Christmas family. On p. 9 we
fiiad " David Christmas his Book July 21, 1822. Bout at
Llandilo 1822," on p. 27, ' David Christmas was married with
Jemeima his wife on the first day of June, it was on Wednes-
day 1808 " ; then follow the names of their children. The
rest of the MS. is the Register of Mynydd-bach Chapel, and
possibly the first 38 pages were sewn with the latter portion
when the book came into the possession of D. Christmas.
The Register is a valuable document, and is numbered in
folios.
f. I. A Form of Testimonial written by John Harries in 1737.
2. ' Enweu thai o aulodeu Eglwys Jesu Grist, oedd jai cyfan-
eddu yn agos i Mynydd bach, ymhlwydd Llandilo a Llan-
vynyth yn amser turnasssiad Charles 'r Ail, o boitu'r
flwyddyn o oidran ein Harglvvydd 1650, ac yn cyfarfod
y addoli Duw yn nhy William Phillip y gof, ymlilwydd
Llandilo He a elwyr y (brjm melin) .
2b. A similar list for 1 71 5, when the book was commenced. The
names of the members in the parishes of Llandilo, Llan-
fynydd, Llangathen, Llanddeusant, Llansawel and Llan-
fihangel Rhos y Corn are given separately'.
5 . Names of infants baptized from April 3rd, 1715.
6b. Names of the members received at Mynydd bach and Aber-
gorlech, since 1724 by Rev. John Harries.
10. Names of Members at Mynydd bach and Abergorlech and
date of their respective deaths from 1721.
14. Infants baptized by J. Harries.
17. " The Proffession of Thomas William," dated Aug. i, 1735.
186. "The Proffesion of faith that John Harries made and de-
livered upon his ordination at Pant Teg."
216. "The names of Revolters that revolted from ye Church
of Christ ordinarily meeting at Mynydd Bach and Aber-
gorlech."
278 Nationai, Library of Wales
REGISTER OF MYNYDDBACH CHAPEL— continued.
f. 24. A true account of money collected at Mynydd Bach and
Abergorlech towards ye relief of poor and indigent
persons, &c.
2jb. An account of Christmas David who died July 3, 1742.
30-326. Baptisms.
33-35, Deaths.
37. Members received into the Church by J. Harries between
1737 and 1743.
436. Receipts of the Rev. William Davies, minister of the Chapel
between 1721 and 1723.
50-51. Notes relating to the years 1792 and 1794.
372-B. Miscellaneous Papers of the Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 574. Paper. 80 pp. Cardboard Case.
19th cent, English.
This case contains the following documents.
1. A copy of the Trust Deed of the Tabernacle Chapel,
Llanvaches, dated 19th Nov., 1802. 12 pp.
2. Copy of the Minutes of a meeting of the Trustees of Berea
Chapel, Blama, Mon., held on Jan. 29th, 1878, with regard to
damage done to the Chapel by the working of coal seams imder-
neath it. 4 pp.
3. Declaration of Trust of Penywain Chapel, Llanfihangel,
nr. Llantarnam, dated Nov. 1818.
4. Some account of Watford Chapel near Caerphilly, prepared
by David Davies of Cwm, from the deeds and papers in his custody
as one of the Trustees of the said chapel, Jan. 26th, 1872. 4 pp.
5. A lawyer's bill sent in to the Trustees of Barham Chapel,
Cendl. 4 pp.
6. An account of the proceedings for the transference of the
Ebenezer Chapel, Bassaleg, from the English to the Welsh Inde-
pendents, 1834. 52 pp.
373-C. Historical Memoranda of the Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 575. Paper. Cardboard Case. 19th
cent. English and Welsh.
The case contains the following papers.
1. Hanes yr Eglwys Anymddibynol yn Llangattwg. A
document of 18 pp. written by ' Hanesydd ieuanc."
2. Ychydig o Hanes yr Eglwys Gynulleidfaol yn Nhrefgam,
Dyfed, 14 pp.
3. Hanes yr Eglwysi Annibynol yn siroedd Fflint, Maesyfed
a Maldwyn. 24 pp.
4. A lecture on Nonconformity in Wales by Dr. T. Rees,
5. Notes on Nonconformity in Swansea by Dr. Rees,
Additional Manuscripts 373-377 279
HISTORICAL MEMORANDA— continued.
6. History of the Independent Church at Rhayader.
7. A note book containing a pedigree of the \\'roth family,
a copy of a letter from Walter Cradock dated Jan. 26, 1648,
extracts from the Willson MSS. with reference to Konconformist
academies in Wales, and " The state of the Baptist churches in
Wales, 1775."
8. Copy of a return made by the Registrar of the Diocese
of Llandaff of all places of religious worship certified in that Court
from 1688 to 1852.
9. Students at the Welsh Academy encouraged by the Pres-
byterian Board, London, in the writing of W. D. Jeremy.
10. A list of Tutors and Students at Nonconformist Acadamies
in Wales from 1696 to 1800.
374-C. Baptismal Register of Craig y Bargoed Chapel.
Williams MS. 576. Paper. 23 \ x 187. 20 pp. Card-
board Case. 19th cent, English and Welsh.
The Register of Baptisms at Craig y Bargoed Chapel
from Nov. 9th, 1831, to Nov. 14th, 1838, the ministers ofticiat-
ing being Rev. J. Jones, Nov. 9, 1831, to Sept. 27th, 1835,
and T. Rees from Sept. 18th, iSjb to Nov. 14th 1838. At
the other end of the book Dr. Rees has written notes of a
sermon on Romans x. 14.
375-A. Sermons.
Williams MS. $yy. Paper. 158x100. 100 pp. Card-
board Case. 1 8th cent. English.
Sermons preached at Llanvil (Llanfyllin) between August
1730 and June, 1741, also at Pantmawr, Llanbrynmair, Wrex-
ham, Salo^j, Hendre and Bwlch during the same years. Pro-
bably the sermons of a Nonconformist divine.
376- A. Autobiography of Rev. W. Watkins of Llwyni ilSlO-
1870.)
Williams MS. 578. Paper. 188x115. 16 pp. Peeper
Cover. 19th cent. Welsh.
Haneslaywyd W. Watkins a ysgrifenwyd ganddo ef ei hun.
377-B. Elegy on the Rev. P. Griffiths, AUtwen.
Williams MS. 579. P.^per. 206x132. 48 pp. Card-
board Case. 19th cent. Welsh.
Cofiant Barddonol sef Marwnad Goffadwriaethol i'r di-
weddar Barch P. Griffiths, Alltwen, yr hwn a fu farw lonawr
2ed, 1882, yn 82 mlwydd oed, gan y Parch. B. Thomas, Gurnos.
28o National Library of Wales
378-B. A List of Subscribers to the ' History of Noncon-
formity,' by T. Rees, D.D.
Williams MS. 580. Paper. 205x163. Cloth. 19th
cent. English.
A list of the subscribers to the History of Protestant Non-
conformity in Wales, 1883.
379-B. Index to the ' History of Protestant Nonconformity.'
Williams MS. 581. Paper. 222x185. Boards. 19th
cent. English.
An Index to the first edition of the History of Protestant
Nonconformity in the writing of the aiithor, Dr. T. Rees. At
the other end of the book is a list of all the persons received
into church membership at Carmel, Cendl, by Dr. Rees from
June, 1849.
380-B. Statistics of Independent Churches, 1861.
Williams MS. $82. Paper. 230x184. 196 pp. Boards.
19th cent. English and Welsh.
Statistics of the Welsh Independent churches for the year
1861. Collected by Rev. T. Rees, D.D. The book also con-
tains a list of Dissenters in Breconshire in 1673, extracts from
various printed books, extracts from the Cilgwyn Church
book, and notices of various Nonconformist ministers.
At the other end of the book Dr. Rees has written some
Welsh hymns, extracts from various MSS., a poem by Rev.
Samuel Jones, Brynllywarch, upon recovery from sickness,
and a list of Dissenting Protestant ministers in South and North
Wales, with the dates of their ordinations and deaths.
381-C. Miscellaneous Papers of Dr. T. Rees.
Williams MS. 583. Paper. Cardboard Case. 19th cent.
Welsh and English.
This collection contains :
1. Notes on Chapels in Cardiganshire {cf. Add. MSS. 361 -A.)
2. Printed broadside : Marwnad D. Williams, Troedrhiw-
dalar, by ' Egwest,' Merthyr.
3. Autobiography in Welsh and English of Rev. Morris
Jones of Varteg.
4. Wyth o Emynau iw canu mewn cyfarfodydd Diolchgarwch
am y Cynhauaf by " Hen ddyledwr i Rhagluniaeth."
5. A copy of The Bucks Herald for June 5th, 1880.
Additional Manuscripts 381 — 383 281
MISCELLANEOUS PAPERS— continued.
6. An accoimt of Ebenezer Chapel, Swansea, from Baner ac
Amserau Cymru, July 8, 1863.
7. Two lectures by Dr. T. Rees, entitled ' A Powerful Pulpit '
and ' Hanes Diwygiadau Crefyddol.'
8. An account of the Congregational cause at Brynberian,
written by William Mark in 1849.
9. Extracts from the Parish Registers of Llanafan Fawr,
Brecon.
10. Newspaper cuttings with reference to the History of Pro-
testani Nonconformity, copies of letters and epitaphs, &c.
11. A small note-book containing extracts and various notes.
382-D Papers relating to the Rev. Moses Ellis.
Williams MS. 584. Paper. 304x249. 20 pp. Un-
bound, igth cent. Welsh and English.
Papers and documents relating to the Rev. Moses Ellis,
Congregational Minister of Mynydd Islwyn, Monmouth (1798-
1866) mounted on thick paper. They include his license to
preach, dated Oct. 7th, 1819, (p. 3), his call to Talybont
Chapel, June i, 1823, and his ordination certificate (p. 5),
Prayers and covenants (pp. 7-13), Letters from the Rev. S.
Griffiths, Horeb, dated Feb. 12th, 1848, and from David
Howells and D. D. Evans of Cincinnati, dated Dec. 25th, 1848,
(p. 15), a letter from Moses ElHs to Capt. Morris, and a letter
from a minister (Moses Ellis ?) giving up his pastorate (p. 17),
and letters with reference to his second marriage (p. 19).
383-D. Petitions to the Managers of the Congregational Fund.
Williams MS. ^8$. Paper. 305x244. 144 pp. Card-
board Case. 1 8th and 19th cent. English.
Letters and petitions addressed to the Managers of the
Congregational Fund by various churches, ministers and
students from Wales between 1769 and 1811. In most cases
the appeals are for grants to help either impecunious ministers
or students wishful to proceed to one or other of the Noncon-
formist Academies.
In the case of a student a sketch of his ' Articles of re-
ligious belief ' is usually appended. The following is a list of
the appeals :
p. 3. Henllau Amgoed Church for Benjamin Morgan, Jan. 7, 1769.
5. Letter of thanks from Abergavenny students. May, 1769.
7. I/Ctter from Rev. B. Davies of Abergavenny giving his
articles of belief.
282 National Library of Wales
PETITIONS— continued.
p. 9. Report from Rev. B. Davies as to the students under his
charge Dec. 16, 1769.
II. Glandwr Church, Pembrokeshire for Philip Maurice.
13. Report from Rev. B. Davies as to the students under his
charge, Dec. 31, 1770.
Ebenezer Church, Pontypool, for William Jaine. This
petition was written by the Rev. Edmund Jones.
15. Petition from Revs. Joseph Simmons, Lewis Rees and John
Davies, on behalf of Morgan Jones of Llanguicke parish,
Glam., March, 1771.
17, A simlar recommendation on behalf of Thomas Jones of
Bridgend, April, 1774.
19. Henllan Amgoed Church for Benjamin Jones, June 18, 1774.
21. Report of Rev. B. Davies on his students, Dec. 16, 1774.
23. Alltwen Church, for John Jenkins, March 12th, 1775.
25. Llanvigan Church, Brecon, for Thomas Williams, Nov. 12,
1775-
27. Glandwr Church, Pembroke, for John James, Aug. 31, 1776.
29. Revs. Lewis Rees, Morgan Jones and B. Davies on behalf
of William Lloyd of Swansea, Aug. i, 1776.
31. Coedycymmer Church for Jenkin Lewis, 1778.
2}. Articles of faith of the Rev. John Thomas of Rhayader, 1778.
37. Articles of Faith of Thomas Davies of Hanover, June, 1778.
39. Glandwr Church for Thomas Davies, of Glandwr, 21 Nov.
1778.
41. The Rev. Benjamin Evans, Bronddeiniol, and others on
behalf of Jeremiah Davies, Nov. loth, 1780.
43. Report of Rev. B. Davies on his students, Dec. 26, 1780.
45. Acceptance by the Rev. B. Davies of the post of resident
tutor at Homerton, Sept. 18, 1781.
47, Pentre Tygwyn Church on behalf of Rees Jones, Mch 20, 1782.
49. Ross Church on behalf of T. Hale, Aug. 4, 1783.
5 1 . Report of Rev. Edward Williams of Oswestry on his students
Dec. 28, 1785.
53. Report of Rev. Edward Williams, Dec. 26, 1786.
55. Pwllheli Church on death of the Rev. R. Harris, Jime 4, 1788.
57. Pwllheli Church for Thomas Harris, Aug. 4, 1789.
59. Llanybri Church for John Abel, Dec. 18, 1789.
61, Report of Rev. Ed. Williams, Dec. 31, 1789.
63. Pentre Tygwyn Church for Ebenezer Jones, 1790.
65. Keston Church, Pembroke, for Jonas Lewis, Sept. 3, 1790.
67. Articles of Faith of William Evans, Bala. May 12, 1790.
69. Letter of Resignation of post of Tutor at Oswestry by Rev.
E. Williams, Sept. i, 1791, and reply of Board thereto.
Additional Manuscript 383 283
PETITIONS— continued.
p. 71. Letter of Rev. Jenkin Lewis of Wrexham accepting post of
Tutor and suggesting that the Academy should be re-
moved to Wrexham, Dec. 14th, 1791.
73. Report of Rev. Edw. Williams, Dec. 27, 1791.
75. Report of Rev. Thomas Reader of Taunton on the students
under his charge, Dec. 27, 1791.
"JT . Hall or New Inn Church, Monmouth, asking for support, 1 791.
79. Letter from the Congregational Board to Rev. Jenkin Lewis
on his acceptance of the Tutorship.
81. Glandwr Church on behalf of William Lewis, June 16, 1793.
83. Application and Confession of Faith of Rev. W. George, 1794.
85. Glandwr Church on behalf of William Griffiths, June 14, 1794.
87. Brjnaberian Church on behalf of David Edwards, Sep. 20, 1794.
89. Petition of Rev. David Francis of Welshpool, 25 Dec, 1794.
91. Petition of Rev. Jenkin Lewis of Llanfyllin, Jan 6, 1795.
93. Petition of Richard Tibbot of Llanbrynmair, Jan. 12, 1795.
97. Letter of Rev. Jenkin Lewis of Wrexham, Jan 22, 1795.
99. Glandwr Church for Joseph Davies, March 11, 1795.
loi. Petitions from Benjamin Jones, Pwllheli, George Lewis,
Llanuwchllyn and Wm. Thomas, Bala, Jan. 21, 1795.
103. Cases recommended for Exhibitions in North and South
Wales for 1795.
105. Trewen Church on behalf of Thomas Jones, April 28, 1795.
107. Applications and recommendations of D. Francis, Welsh-
pool, Oct. 26, 1795.
109. Report of Rev. Jenkin Lewis of Wrexham on his students,
Dec. 24th, 1795.
III. Report of Rev. J . I^ewis, Dec. 29th, 1796.
113. Petition of Ebenezer Skeel of Abergavenny, Jan. 15, 1796.
115. Petition of Jenkin Lewis of Llanfyllin, Jan. 16, 1796.
117. Letter of Rev. S. Lloyd of Brynberian, Jan. 16, 1796.
119. Brynberian Church for David Edwards, Jan. 16, 1796.
121. Petition of Rev. Jenkin Lewis of Wrexham. Jan. 25, 1796.
123. Petition of Rev. R. Tibbott of Llanbrynmair, Jan. 27, 1797.
125. Petition of Rev. Jenkin Lewis of Wrexham, Feb. 2, 1797.
127. Petition of Rev. B. Jones, Pwllheli, Feb. 4, 1796.
129. Petition of Rev. Jenkin Lewis of Llanfyllin, Jan. 23, 1797.
131. Letter of Rev. J. Lewis of Wrexham, Aug. 24, 1797.
133. Letter of Christopher and Anne Bennison, Oct. 17, 1799.
135. Extract from the Church Book of Llanwenarth.
137. Letter from Rev. J. Davies of Llansamlet, Aug. iSii, with
reference to Grants made from the Congregational Fimd
to Mmisters in Glamorganshire.
284 National Library of Wales
384-D. Letters addressed to Dr. T. Rees.
Williams MS. 586. Paper. 302 X 247. 164 pp. Card-
board Case. 19th cent. Welsh and English.
A large number of letters and documents addressed or
relating to Rev. T. Rees, D.D. All the documents have been
mounted on thick paper. Many of them are of no interest.
Among his correspondents were :
Rev. Albert Barues of Philadelphia, 1845-18 56, pp. 7-13.
The Duke of Beaufort, p. 15.
Rev. D. Davis, Panteg, p. 21.
Rev. D. Davies, Cotham, Bristol, p. 23.
Rev. J. Davies, Glandwr, p. 29.
Rev. Simon Evans, Cardiff, p. 43.
Rev. C. G. Finny, p. 47.
Mr. G. Freeman, of Cheltenham, pp. 53-65.
Archdeacon Griffiths of Neath, p. 71.
Mr. John Griffiths of Oxford, p. 71.
Rev. G. Hughes, Groeswen, p. 75.
R. Hughes, Uwchlaw'r ffynon, — Englynion, p. 77.
Rev. D. Lloyd Isaac, p. 8 1 .
W. D. Jeremy, p. 83.
Rev. Griffith John of China, pp. 83-85.
Rev. J. R. Kilsby Jones, p. 89.
John E. Jones, Bridgend, p. 91.
W. A. Jones, of San Francisco, p. 93.
Mathew Jones, of Bristol, 1662, copy of a letter, p. 95.
D. Seys Lewis, with reference to the Degree of D.D. conferred upon
Dr. Rees, p. 99.
J. E. Manning of Swansea.
John Meredith of Chatham to Jenkin Meredith, 1822-24, p. 105-7.
Samuel Morley, M.P., p. 109.
Joseph Morris of Bristol, p. iii.
Rev. James Parsons of York, p. 115.
Douglas Putnam of Marietta College, p. 117.
Rev. Henry Rees of Chester, p. 117.
Dr. T. Rees, p. 119.
Rev. W. Rees (Gwilym Hiraethog), p. 121.
Henry Richard, M.P., p. 121.
Brinley Richards, p. 123.
Rev. D. Roberts, Wrexham, p. 125.
Dr. J. Thomas, Liverpool, p. 127,
Additionai. Manuscripts 384 — 386 285
LETTERS— continued.
Thomas Thompson of London, p. 131 .
Rev. R. Williams (Hwfa Mon), p. 133.
Thomas Williams, Merthyr, p. 135.
Bishop Thirlwall, p. 135.
Also the following documents :
Ordination Certificate of Rev. T. Rees, D.D., p. 145,
Call of Dr. Rees to Craig y bargoed, p. 145.
Call to Ebenezer, Aberdare, p. 147.
Call to Cendl, p. 149, and to Ebenezer, Swansea, p. 153.
Address from the neighbouring Ministers to Dr. Rees on his re-
moval from Beaufort to Ebenezer Chapel, Swansea (on vellum),
p. 151.
Printed circular issued by Dr. Rees re the History of Protestant
Nonconformity in Wales, and accounts relating to this book,
P- 153-
Memoranda relating to Roger Howell, Joseph Simons and John
Davies, p. 157.
Poetry by S. Stephen, p. 157.
Call to Rev. D. Davies from the Church at Trefach, p. 157.
Pennillion ger bedd y Parch. D. Davies, Abertawy, p. 157.
Various Certificates of Marriage, including that of Dr. T. Rees,
p. 159.
Copy of Wills made by John Davies of Llansamlet, dated 28 Dec,
1785, and 1786, p. 161.
Licence of the Meeting House at Maesyronnen, Glasbury, Radnor,
dated 13 April, 1697, P- 163.
385-D. Miscellanea by Dr. T. Rees.
Williams MS. 587. Paper. 320x205. 92 pp. Card-
board cover. 19th cent. English.
(i) A lecture by Dr. T. Rees entitled " Welsh Dissent, its
History, its present state and prospects," pp. 1-6. (2) Copies
of Letters addressed to Howel Harris of Trevecca by David
Williams of PwUypant, dated respectively, Feb. 7th, 1738-9,
Oct. 17th, 1738, July 28th, 1738, Dec. 29th, 1738, March 13th,
1738-9, and Nov. 17th, 1738. (3) At the other end of the
book there is a list of subscribers to the History of Protestant
Nonconformity in Wales.
386-D. Collection by Dr. T. Rees.
Williams MS. 588. Paper. 320x200. 48 pp. StifE
paper cover. 19th cent. English.
286 National Library of Wales
COLLECTIONS BY DR. T. REES— continued.
(i.) Returns of the Statistics of Nonconformity procured
by Dr. John Evans in 1715-7 and preserved in his own hand-
writing at Redcross Street Library, London (pp. 1-9).
(2). Extracts from Thompson's MSS. in the same library
(p. 10).
(3). Letters written by Morgan Llwyd and Richard Bax-
ter from the same source (pp. 13-29).
(4). Copies of letters written by Edmund Jones of Ponty-
pool to Howel Harris, dated Aug. loth, 1738, May 21st, 1739,
Aug. 7th, 1741, Nov. 19th, 1742.
(5). Copies of letters from Hen'-y Davies, Nantcelyn, to
H. Harris, dated June 9th, July nth, July 28th, Sept. 21st,
1738 and March 27th, 1741.
(6). Copy of a letter from James Davies to H. Harris,
dated Jan. 13th, 1738-9.
(7). Extracts from Phillip David's MSS. pp. 47-48.
387-A. Private Account Books of Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 589. Paper, igih cent. English and
Welsh.
A bundle of ?even note-books and some loose papers,
mostly containing private and chapel accounts and memor-
anda. One of the books has an account of the origin of the
Sunday School at yantyglo, and another contains a sermon by
Dr. Rees. There is also inserted in the bundle a drawing of
a Memorial Pulpit to John Penry.
388-6. Religious Theses and Extracts.
Williams MS. 590. Paper. 187x120. 370 pp. Calf.
i8th and I9lh cent. Welsh and English.
This book belonged to David Bowen who gave it to
D. Thomas. The name of John Evan also occurs. It con-
tains the following :
1. The Prodigal returning and accepted, being some dis-
courses upon part of ye Parable of ye Prodigal Son, pp. 5-36.
2. Notes and Extracts on religious topics in English and
Welsh, pp. 37-147 and 255-280.
3. Propositions in Theology, pp. 366-370.
Additional Manuscripts 389 — 392 287
389-A. Diaries of the Rev. D. Thomas of Penmaen.
Williams MS. 591. Paper. 161x108. 19th cent.
English and Welsh.
A collection of ten diaries kept by Rev. David Thomas of
Penmaen (1757-1837), beinc^ bound and interleaved copies of
Vox Stellarum or A Loyal Almanac, by Francis Moore, for the
years 1809-1811, 1813, 1815, 1817-1820 and of Moore's Al-
manack Improved for 1812. The writer gives particulars of
the sermors pre ched by him at vario^-'S places, notes of bap-
tiems, notes of sermons, interspersed with occasional hymns
in Welsh and other data.
390-A. Diaries of the Rev. T. Rees, D.D.
Williams MS. 592. Paper. 19th cent. English and
Welsh.
A collection of thirteen diaries kept by the Rev. Thomas
Rees, D.D., being Dyddiadnr yr Annibynwyr for 1862-1867,
1869-70, 1872-1876. They contain a few notes, but are
generally of little interest.
391-B. Sermons by J. Davies, Llansamlet.
Williams MS. 593. Paper. iSth and 19th cent. English
and Welsh.
A bundle containing sermons and notes written mostly
by John Davies of Llansamlet (1740-1821). Davies was a
son-in-law of Lewis Rees of Mynydd bach and some of the
papers may have belonged to him. Dr. Thomas Rees became
possessed of his library {Hanes Eglwysi Annibynol Cymru,
Cyf. Ill, tud. 576).
392-A. A Collection of Hymns.
Williams MS. 594. Paper. 152x99. 120 pp. Un-
bound. 1 8th cent. Welsh.
A collection of Welsh Hymns and extracts from various
English authors, partly in the writing of John Davies of
Llansamlet. Some of the hymns were con pcsed by John
Davies, but most of them were written by contemporary
hymnologists. The book is impei feet.
Together with it is a satirical snng of 25 verses in reply
to a previous satire, the subject being the orthodoxy of a
preacher named Jones.
288 National Library of Wales
393- A. Collection of Hymns.
Williams MS. 595. Paper. 172x112. 176 pp. Un-
bound. i8th cent. Welsh.
A collection of Welsh Hymns in the writing of John
Davies of Llansamlet and others. The hymns were probably
copied from the printed works of William Williams, Panty-
celyn, David Jones of Caio, and other hymnologists. Some
of them were apparently composed by John Davies himself.
394-A. A Book of Accounts.
Williams MS. 596. Paper. 156x101. 120 pp. Half
bound sheepskin. 19th cent. English and Welsh.
A book of accounts belonging to John Davies, lylansam-
let with a few theological notes in Welsh.
395-A. Account Book of Rhayader Independent Chapel.
Williams MS. 597. Paper. 149x90. 76 pp. Parch-
ment. i8th — 19th cent. English.
The book of Rhayader Independent Church, containing
various chapel and other accounts (pp 1-9, 12-28), preachers
and their texts (pp. 10-13).
" A brief account of that branch of the Gospel Church
meet at Rayader under the name of Disenting presbeterians
in a place called Neiadd fach. From where this Congregation
sprang is unknow to us or who as Instruments gathered thus
body of people together to worsip the Living God and Sav-
iour, etc." pp. 29-38. Accounts, pp. 39-60. Lists of Mem-
bers from 1791 and onwards, pp. 61-76.
396-A. Sermons by J. Davies, Llansamlet.
Williams MS. 598. Paper. Two books. 159x99.
Calf. i8th and 19th cent. Welsh and English.
Two volumes of Sermons and Notes written by John
Davies of Llansamlet.
397-B. Miscellaneous Papers of Dr. T. Rees.
Williams MS. ^gg. Paper. 215x169. Cardboard Case.
19th cent. English and Welsh.
A case containing the following papers :
I. ' Cariad Duw i ddnolriw syrthiedig,' a treatise translated
from the works of Dr. Watts and others, by John Davies, Llan-
samlet. 18 pp.
Additional Manuscripts 397 — 401 289
MISCELLANEOUS PAPERS BY DR. T. REES— continued.
2. Two religious theses (both imperfect).
3. A Memorandum concerning the Rev. David Davies of
Swansea (i 763-181 6).
4. An account of Glandwr Chapel, Pembrokeshire. (Imp ft.).
5. A Lecture entitled ' Enwogion Cymreig ' by Dr. T. Rees.
6. A short poem by Dr. T. Rees
' Rym heddyw'n cofio'r oriau. 3 stz.
398-B. Memorandum and Account Book of John Davies,
Llansamlet.
Williams MS. 600. Paper. 207 x 159. 180 pp. Vellum
boards. 1789-1861. Welsh and English.
A common-place book containing various data, accounts,
etc., kept by John Davies, of I^lansamlet.
P. 3, Arwyddion o Dywydd teg. P. 9, Index to book
including such items as Servants, Rents, Hay account. Corn
and Seed do., Books lent, bought and sold. Publications, Ex-
tracts from book catalogues, etc. There are several references
to the writer's father-in-law, the Rev. Lewis Rees of Mynydd
bach, including the expenses of his burial (p. 120), a list of
ministers receiving grants from Dr. Williams' Bounty (p. 151).
399-A. Notes of Sermons.
Williams MS. 601. Paper. 91x150. 218 pp. Calf.
17th cent. English.
Notes of Sermons delivered at Salop by Messrs. Price,
Reynolds (6), Osland, Fisher (5), Goffe, Gee, Dr. Giles (7),
Brecknall, Ivathrop, during the latter end of the 17th century.
400-A. Sermons by M. Henry.
Williams MS. 602. Paper. 94x153. 222 pp. Calf.
17th cent. English.
Notes of Sermons preached at Chester by Mathew Henry
from Oct. I, 1693, to June 3rd, 1695.
401-A. Sermons by Rev. James Owen and others.
Williams MS. 603. Paper. 90x146. 280 pp. Calf.
1704-5. English.
Notes of Sermons preached at Salop by Mr. Owens (pro-
bably Rev. James Owen, 1654-1706, who became minister of
High St. Chapel, Shrewsbury in 1700). The first sermon was
u
290 National Library of Wales
SERMONS BY REV. JAMES OWEN & OTHERS— contlniied.
preached on Jan. 7th, 1704, and the last on March 24th,
1705. Beginning at the other end of the book there are
sermons by Mr. Perot, Mr. Tallents (James Owen's co-pastor),
Messrs. Bradly, Edwards, Reynolds and Dr. Giles.
402-A. Sermons by Mathew Henry and others.
Williams MS. 604. Paper, 156x102. 168 pp. Calf,
17th and i8th cent. English.
Notes of Sermons preached by Mathew Henry at Chester,
Salop, and Broad Oak from Mar. 3, 1697, (p. 34), also sermons
by Dr. Benion at Broad Oak (p. 89). Reversing the book we
find a sermon by Mr. Berry on July 15th, 1722 ' at the funeral
of my dear child,' the funeral sermon of Mr. John Gray (p. 28),
and ' Mr. Ivochs funeral sermon by Dr. Bennion (p. 37). A
great many leaves have been cut out of the middle of the book.
The name of Lewis Rees appears on the inside cover, and the
index to the sermons has been completed by John Davies,
lylansamlet.
403-A. Welsh Sermons.
Williams MS. 605. Paper. 169x108. 148 pp. Sheep
skin cover. 19th cent. English and Welsh.
Sermons in the writing of John Davies, lylansamlet.
The name of Benjamin Davies, Swansea, occurs on the in-
side cover and pp. 1-2 are in a hand later than that of John
Davies.
404-A. Sermons by the Rev. D. Davies, Swansea.
Williams MS. 606. Paper. 197x117. 80 pp. Calf.
1812. English and Welsh.
Sermons in the writing of the Rev. David Davies, pro-
bably of Swansea (1763-1816) in English and Welsh,
405-A. Sermons.
Williams MS. 607, Paper, 144x97. 342 pp. Calf.
17th cent. English.
Sermons in a 17th century hand. The name 'Marma-
duke Powell, 1634 ' appears on p. i, and on the last page.
The name ' Henry Jeanes ' has also been written on the last
page.
Additional Manuscripts 406 — 408 291
406-A. Theological Notes.
Williams MS. 608. Paper. 162x100. 406 pp. Calf.
1 8th and 19th cent. English and Welsh.
Notes on various theological doctrines, and quotations
from the works of English theologians, mostly in the writing
of John Davies of I/lansamlet. The name of Mary Rees
occurs on the inside of cover and that of John David in several
places. The letters S. A. have been stamped on both sides
of the leather cover,
407-D. Letter from the Rev. Griffith Williams.
Williams MS. 609. Paper. 312x199. 4 pp. Buck-
ram. 1624. English.
A letter dated March ist, 1624 from the Rev. Griffith
Williams (afterwards Bishop of Ossory) to Sir John Wynne,
Bart., of Gwydir.
408-A. Poetry, Brudiau.
Williams MS. 610. Paper. 150x95. 104 pp. Morocco.
17th cent. Welsh.
This little Manuscript has been beautifully bound in
morocco with gilt tooling by Winstanley of Manchester, with
a crest on the front cover. It is lettered ' Welsh Poems MS.'
circa 1500-50, on back. The book-plates of Sir John Williams
and of the National Library have been pasted on the inside
cover and the leaf facing it. The MS. has been badly
damaged, a great portion of folios 1-36 having been torn off,
but the remainder has been carefully repaired. It appears
to be the MS. collated by Lewis Morris in Cwrtmawr MS. 14,
and it was at that time (1726) complete. It belonged at one
time to Thomas Lloyd (folios i, 366 and cover opposite
p. 52&).
flf. 1-20. are only fragmentary.
21. Cynghor ffrir (Bacwn).
[I] deiroes gwyr a fo.
216. [Llyma wennol] ar yr ia. Merddin.
22b. [Mi wela flaen]rryd Uyr y feddyges. Bardd Cwsc.
23. [Mi astynnaf yr haf yn [oleuaf i le]. Bardd Cwsc.
236. [Llyma fyd rryfedd Rrufain ar benn. Bardd Cwsc.
Nid naw i bwyllaw bellynt amser. Anon.
24. Iniawn [a llawn yw'r llawenydd]. Bardd Cwsc.
Englynion (2).
Deg wyth, a ffedair o dygi, oed Crist.
U2
292 National Library of Wales
POETRY, BRUDIAU— continued.
ff. 246. . . . ffeth a welir ag ar unwaith
.... ddifendith drud. Merddin.
25. Pan el yn awst gyna . . . Merddin.
Ef a ddaw . . . . ag yn an am. Bardd Cwsc.
25. Llyma broffwydoliaeth y bardd . . . am uchel groes goeledd,
28. Hanes Taliesin.
Elphin deg taw ath wylo.
29. Bystul y Beirdd.
Cler o gam arfer a arferant. Taliesin.
2gb. . . . mae cyflwr cann vendigaw. Taliesin.
30. Armes dydd brawt.
Dominus deus deliad, gwledic gwlad. Taliesin.
31. Owdl Taliesin.
Goruchel Dduw a weddia. (M. A. 76-q). Jonas athro
33. YrGwynt. [0 vynyw ai cant .
Dychymic di pwy creawdr, creat cynn. {M.A. 26).
336. [Canu y Byd mawr].
. . . vynhad, vy nuw vy nerthad. {M. A. 28). Taliesin.
34. I Urien Rheget.
Urien orelgwydd haelaf ddyn. {M.A. 47). Taliesin.
35. Cyffes Taliessin.
Benedicite dominus drwy nerth lessu. Taliessin.
356. Dyhuddiant Elphin.
Gogwnwawd gyrru a gvvawd dyvyrru. Taliessin.
36. Ymgroesiad Taliesin.
Ymgroesaf, gofynnaf goviined ddihenwyd. Taliessin.
366. Pater Taliessin : ei ymgroes.
Pater perveniat. rac yvelydh. Taliessin.
37. [Brud].
Amser yr hudd i bydd byd. Dd. Gorlech.
386. Bardd wyfi ir beirdd a fydd. Edwart ap Rys.
^gb. Llyma'r byd lie mae ar benn. Robin Ddu.
40b. Merddin a ddowod mowrddysc. Robin Ddu.
42. Bylan dyrogan a drig. Edwart ap Rys.
436. Droganwyd o drigeinawr. Gruff ap Ll'n Fychan.
45. Y gleissiad deiliad dilwfr. I fan ap Gruff, leia.
46. Cowir indal cywreindeb. Lin ap Owain.
48. Eryr dewrwych aur darian. Dd. Lloyd Lin ap Gruff.
49. Y bratt llwyd cymusc brad Uaid. Hwlcyn ap Lin ap Owen.
506. Duw naf mae ar fynhafawd. Syr Rys.
516. Gwae ni ddyweddi ddiddynn. Robin Ddu.
526. ... del rryfel daw rryfeddod or mot.
Additional Manuscripts 409—413 293
409-A. Manx Carols.
Williams MS. 611, Phillimore F2. Paper. 268 pp.
170 X 96. Half-roan.
A Collection of 17 carvals copied 1836-8 by more than
one hand. One of the scribes was John Skillicom (a miner of
I^axey) to whom the book belonged in 1838, see pp. 168, 193,
and 218. Five of the compositions are stated to have been
composed by John Ivcwin of I^onan in 1798. Five of the
pieces are printed in the collection Carvalyn Gailckagh, Peel
1891.
410- A. Irish Chronicle.
Williams MS. 612, Phillimore Fi. Paper. 68 pp.
151 X loi. limp vellum.
A fragment of a history of Ireland in English, beginning
lost. Extends from Fenius Farsa down to the English in-
vasion. Appended is a long chronological poem in Irish
beginning : —
OUamh. Fodhla feachair ngail | uada seannmiadh Uladh
iar bhfior fios Teamhrach na ttreabh | is leis ar th6s do li6imeadh.
411-A. Irish Prose Romance.
Williams MS. 613, Phillimore F3. Paper. 72 pp.
165 X 103. In temp, cover. Saec. xviii. Beginning lost,
paginated 76-158. A note of W. M. Hennessy's at the begin-
ning says : ' A fragment of a Romantic Tale written in the
early part of the i8th cent, recounting the adventures of a
person named Cod in Greece, Germany, Norway and other
countries.' No other copy known to W. M. H.
412-D. Heating's History of Ireland.
Williams MS. 614, Phillimore D6. Paper. 286 pp.
288x190. Undressed skin.
A fairly complete copy of Keating's Forus Feasa. The
edges are very badly frayed. Written in 1751 by Daniel
O'Bryan.
413-D. Keating's History of Ireland.
Williams MS. 615, Phillimore D5. Paper. 402 pp.
273 X 195- Calf.
Keating's Forus Feasa in two hands. Beginning of pre-
face is lost, otherwise complete. On p. 161 lib, ii is date
1790.
294 National Library of Wales
414-D. Irish Prose and Verse Miscellaneous, modern.
Williams MS. 6i6, Phillimore C4. Paper. 418 pp.
315x200. Quarter rough Calf.
The book opens with a forus focal (p. i). It contains
in prose the following stories : — Battle of Cnucha (p. 8),
Battle of Magh Leana (p. 43), Children of Uisneach (p. 92),
Battle of Clondarf (p. 121), Battle of Mucramha (p. 205),
Pursuit of Diarmuid and Grainne (p. 298). Pp. 146-204 are
taken up with verse, almost exclusively Ossianic. In addition
to other poetical and historical pieces, the volume includes
conversation lessons in Irish (p. 363) and a collection of pro-
verbs and sayings (p. 413).
415-D. Irish, Miscellaneous.
Williams MS. 617, Phillimore D^. Paper, pp. xii, 304,
(8 blank). 291x170. Half -Calf. Saec. xrx.
Written by Concubhar O MaiUe in Elilkee 1829. The
greater part of the volume is taken up with the Agallamh
Oisin agus Phattruig.
p. 225. Teagasg Flatha re Tadhg mac Daire mac Bruadin. Poem
beginning : Mor ata ar teagasg flatha.
234. L^im na con, prose description, English and Irish in parallel
columns.
240. Four historical poems on the ' Roilig na Riogh 14mh re
Cruachan,' the first beginning : At4 f ughadsa riogh fionn
F4il.
244. Cath Gabra, prose version.
250. Elegy on the death of Seumus MacCoitir, hanged in co. Cork.
258. An Irish Grammar from the original of Aodh Bioidhe Mac
Cruitin (McCurtin), printed at Paris in 1732, revised
and improved by Cornelius O Maley.
416-D. Irish Poetry.
Williams MS. 618, Phillimore D4. Paper, pp. vi, 378,
(+42 blank). 287x176. Half-Calf. Saec. xrx.
A Collection of modem poetry by Eoghan Ruadh O'Suilio-
bhdin, James MacConnsadin, Seaghan Clarach 6'Domhnaill
and others. On p. 338 there is an index to these pieces.
On p. 340 begins the Ossianic poem An Tseilg mar aithris
Oisin do naomh Pddraig with English rendering. The book
was copied by Seumas Best of Kilkee, co. Clare, aged 23, in
1827.
Additional Manuscripts 417 — 419 295
417-D. Ossianic Poetry.
Williams MS. 619, Phillimore C$. Paper. 224 pp.
( + 70 blank). 310x183. Half red basil. Saec. xix.
A Collection of the Lays of Ossian, comprising 1091
stanzas, copied for Rev. Joseph Baylee, Woodside, lyiverpool
in 1844, by James Sullivan who received one pound sterling
for his labour.
418-D. Irish, chiefly Poetry, Miscellaneous.
Williams MS. 620, Phillimore C2. Paper, pp. ii, 384.
324x218. Half red basil. Saec. xix.
Written and translated for Rev. Joseph Baylee (founder
of St. Aidean's College, Birkenhead) by James O'Sullivan,
Headford, Co. Galway, Dec. 15, 1849.
pp. 2-3. The Battle of the Rowan Tree Palace, with English rendering
on left hand page.
59-136. Collection of eighteenth century verse, chiefly by Seaghan
Cldrach 6 Domhnaill, Eoghan Ruadh 6 Suiliobh4in,
Uilliam Dall Heffernan.
137. Ossianic poem ' Laoithe na Sealg.'
161. Dispute between Death and the Sick man beginning :
Cia he siud thall aig teachd go tti me.
199. Table of Contents.
201. Ossianic poem, ' Laoidh Thailc mhic Treoin.' Begins :
Cnoc an 4ir an cnoc lid siar.
211. Ossianic poem, I,on-dubh Dhoire an Chaim. Begins:
Binn sin a loin Dhaire an Chaim.
215. Poem addressed to Donnchadh O'Brien, fourth earl of
Thomond by Tadhg mac Bruadin. Begins :
M6r at4 air thegasc fiatha.
239. A prose version of the ' Fate of the Children of Uisneach,'
with notes (p. 312).
324. ' The Three Sorrows of Story-telling,' a poem with English
rendering.
328. Story in verse, Eachdra an Amadan Mhoir, with English
rendering.
358. Prose version of ' Cath Gabhra ' in English and Irish.
419-C. Irish Poems and Songs.
Williams MS. 621, Phillimore Dj. Paper. 168 pp.
253x210. Saec. xrx.
A medley of Irish poems and songs made up of 3 books of
various sizes, i. A collection of songs, some accompanied by
musical notation, chiefly by Seaghan O Diiibhir an Ghleanna,
296 National Library of Wales
IRISH POEMS & SONGS— continued.
Tagdh Gaodhalach and Eoghati O Siiilliobhain. 2. A collec-
tion of Irish minstrelsy written for Rev. Jos. Baylee, M.A.,
Incumbent of Holy Trinity Church, Woodside, Cheshire.
The chief writers represented are Seumus O Caoindealbhain,
Eoghan Ruadh O Siiilliobhain, Tadhg O Siiilliobhain. 3. A
verse miscellany transcribed by James Sullivan at Liverpool
1841 for Rev. J. Baylee. This contains poems by the tran-
scriber, elegies on various members of the O'SuUivan family,
two pieces by Eoghan Ruadh O Siiillioghain, in addition to
other compositions.
420-C. Irish Common Prayer.
Williams MS. 622, Phillimore Dio. Paper. 486 pp.
241 X 183. Brown Calf. Saec. xviii.
A MS. copy of the Irish translation of the Book of Common
Prayer printed in London at the command of Queen Anne
in 1712. On the title-page is Ristard Williams and on the
binding R.W. 172 1.
421-D. Heating's History of Ireland.
Williams MS. 623, Phillimore C3. Paper, pp. iv, 437
(+61 blank). 321x196. Half rough Calf. Saec. xvni.
A copy of the Forus Feasa written by Conchubhar
O Maille of Kilkee in 1830.
422-B. Welsh Poetry.
Williams MS. 624. Paper. 187x148. 24 pp. Un-
bound. First quarter of 17th cent. Welsh.
An imperfect MS. of Welsh poetry written about 1611.
It contains one long and curious poem by Thomas y Dar-
llenwr.
p. I. Tri grownwall doethineb : yfiengtid y ddysk, ko£E y gadw,
am sinwyr yw devall.
Y saith gamp a ddyle fod ar wr.
Bod yn athro yn y du. i v.
Bod yn Hew 3m y maes. 7 v. Talliessin.
Pan oedd oed Krist 1588 a bu Tilbury Kampe yn Essex.
I. Englyn i Glochdy Gwrecsam, 1507.
Pann fEurviwyd klochdu poen niferoedd.
Dyma'r sayth a roes Duw y fendith yddynt.
Borreu'r ha£E ... a tangnefeddwr kymdogion.
Additional Manuscripts 422 — 424 297
WELSH POETRY— continued.
p. 2. Englyn i Eglwys SanflErayd a aeth gida'r dwr, i6i i.
Mil chwechant koffiant medd koffiwr, ag un.
Englyn pan fu Owen Glyndwr, 141 5
Mil a phedwar cant heb ddym mwy, koflf ydiw.
3. Englynion i Wiliam Salesbury o Fachymbyd. (4).
Os aeth y capten gwae'n sir, i nefoedd. Robert.
4. Pan rannwyd lioll Gymru.
Mil ond dau kant ai wrantu, , . .
Pan lais gwartheg Mon, 15 18.
Oedran lessu gu gyffion, brynnwr
4. Pan wnaed klawdd Offa, 784.
[Saeth] kant tan warant dyna wyr — a drig.
5. Cywydd marwnad am Sion ap Robert Gruffith o Langyn-
hafal.
lessu a wnaeth in oes ni. G. Hiraethog.
8. Ymddiddan rhwng yr wtresswr a'r dylluan.
Am fyn mynd n dra dustan [sic). Thomas y darllenwr,
423-D. Miscellaneous Treatises on Latin Grammar and a
Calendar.
Williams MS. 62$. Paper. 312x222. 94 folios. Sewn
in old vellum. On the cover " Puleston." Latin (mostly)
and English.
S. 1-82. Treatises on Latin grammar with explanations on Latin
construction, use of cases, notes on " Ortographia,"
quantity, Latin sentences with their English translation,
etc.
83-90. A Calendar, with notes in Latin on its use.
91-92. A story of the Tree on which Christ suffered his Passion
for our redemption. {Latin).
93a. A Calendar (unfinished) .
93ft. Notes in Latin on the months of the year.
94. Fragment in Latin (belonging to the grammar ?).
424-C. Papers of Angharad Llwyd.
Williams MS. 626. Paper. 247x202. 66 pp. Bound
in cloth. Welsh, Gaelic and English.
(i) Englyn i Angharad Llwyd.
I gadw'r iaith fwyniaeth fad — yr Omeraeg. Anon.
(2) Notes by Angharad Llwyd.
(3) A letter from A. Llwyd to Miss Cotton, undated.
(4) Angharad Llwyd to her nephew, lorwerth, undated.
(5) Angharad Llwyd to Richard Llwyd of Chester.
(6) Richard Llwyd to Angharad Llwyd.
298 National Library of Wales
PAPERS OF ANGHARAD LLWYD— continued.
(7) D. Francis Jones of the Temple to Angharad Llwyd,
May 31, 1831.
(8) Mrs. Lloyd Jones to A. Llwyd.
(9) Miss M. J. Williams, Aberpergwm to A. Llwyd, Feb. 3, 1838.
(10) J. Pulman of the Herald's College to A. Llwyd, Nov. 10,
1827, with reference to the pedigree of Humphrey Evans
Lloyd born at Wrexham about 1720, who became a
General in the Russian service.
(11) Copy of an Inscription, Archeologia, Vol. 29, p. 76.
(12) A verse in Gaelic, also lines in English, " The Thirsty Souls"
(13) A drawing of the key of Denbigh Castle, temp. Edw. I.
(14) A letter from J. Drayton of Holywell Bank, to — Gibson,
dated Sept. 14, 1839.
(15) A letter from E. Protheroe of 26 Charles St., St. James's,
to Anghard Llwyd, dated 31 July, 1825.
(16) A letter from Miss Jane E. Roscoe of Lodge Lane, Liverpool,
to Anghard Llwyd, dated Oct. 18th, 1827.
(17) A letter from Sir Stephen Glynne of Hawarden to Angharad
Llwyd, imdated.
(18) A letter from Mr . J . Vaughan Home of Denbigh to Angharad
Llwyd, dated Feb. 8, 1839.
(19) A letter from Aneurin Owen to Angharad Llwyd.
(20) A letter from H. Jones to Angharad Llwyd,
425-B. Grammar of the Welsh Language.
Williams MS. 627. Paper. Unbound. i6th cent.
English.
A Grammar of the Welsh lyanguage written in English
late in the i6th century.
426-B. Letters.
Williams MS. 628. Paper. Unbound. 19th cent. Welsh
and English.
A collection of letters from Welsh notabihties of the 19th
century. Two letters are from the papers of Dr. Thomas Rees,
presented by Mr. John Griffiths of Swansea, the rest were
purchased from Mr. W. H. Roberts of I.ondon and iwere ad-
dressed to members of his family.
1. Ebenezer Thomas (Eben Pardd) to the Rev. E. Griffiths,
Swansea, dated Feb. 3, 1855.
2. Rev. Rees Pryse, Cwmllynfell, to Rev. E. Griffiths, dated
Oct. 26, 1867.
3. Rev. John Hughes (of Pont Menai) Oct. 8, 1857, to J.
Roberts, Henllan.
Additional Manuscripts 426 — 428 299
LETTERS — continued.
4. David Rowland (of Bala) Oct. 1858, enclosing Englynion
by Robert Thomas (Llidiardau) in his writing entitled :
" Can diolchgarwch i Mr. a Mrs. Roberts, Henllan."
5. John Roberts (leuan Gwyllt) May 6, 1872, to Aaron
Roberts.
6. John Owen (Owain Alaw) June 19, 1875 to W. H. Roberts.
7. Rev. John Phillips (Bangor) May 6, 1857, to J. Roberts,
Henllan.
8. Rev. Henry Rees, Feb. 19, 1856, to J. Roberts, Henllan.
9. Rev. John Jones (Talsarn) Sept. 21, 1855, to J. Roberts,
Henllan.
10. W. H. Roberts, London, to Sir John Williams, describing
some of the above letters.
A series of letters from Rev. William Thomas (Islwyn) to
Messrs. Aaron Roberts of Seacombe and W. H. Roberts.
A description of the letters by W. H. Roberts.
12 — 18. The letters are dated March 28, 1868 ; Dec. 3, 1870 ;
Dec. 13, 1872 ; Dec. 20, 1872 ; March 5, 1873 ', ^^^Y 9, 1876. Also
an adjudication by Islwyn, dated April 10, 1871.
427-A. Accounts of Mynydd Bach Chapel, Llangyfelach, &c.
Williams MS. 62g. Paper. 165x97. 60 pp. Boards-
i8th cent. Welsh and English.
A book containing accounts, various data and sermons.
On p. I, " A particular account of the money were collected
towards the new Meeting House in Llangef algoch " (lylan-
gyfelach) 1761, by Rev. Lewis Rees. On p. 10, ' Collected
at Tyrdunkin Quarterly Meeting, May 4, 1792,' and on p. 59
' A particular acct. of what money I have laid out upon the
acct. of my travelling to collect money for the new Meeting
House." The total is £1 is. The rest of the book contains
sermons in the writing of John Davies, Llansamlet.
428-C. The Poems of Gutto'r Glyn.
Williams MS. 630. Paper. 258x203. 426 pp. Un-
bound. 19th cent. Welsh and English.
A collection of transcripts of Welsh Poetry from the
British Museum and Peniarth Collections made by Howel
W. Ivloyd (1816-1893). Many of the poems were printed in
the History of Powys Fadog by J. Y. W. Lloyd, 1881-1887.
The writer has added collations to some of the poems, and has
contributed many historical notes.
pp. 1-38. A long and minute account of Peniarth MS. 131.
45. [Cywydd meibion Tudur L,lwyd. Impft.
Mynd yr wyf i dir Mon draw]. lolo Goch.
300
National Library of Wales
THE POEMS OF GUTTO'R GLYN— continued.
p. 47. Cywydd marwnad meibion Tudur ab Groiiw.
Llyma le difiaith weithion. lolo Goch.
59. Cywydd i Mr. R. Bwlclai, Archdiacon.
Pwy biav llyvrav pob Uys. Owen ap y Moel.
63. Ro Duw goed ry dec ydwyt. Llewelyn ap y Moel.
67. Blin yw tarth y blaned tes. Llawdden.
71. Marwnad Robert Wynn, 1601.
Kwyn ssydd nid kynnes lieddyw. Edw. ap Raff.
75. Cywydd i yrru'r ddraig goch at Syr W. Thomas.
Y ddraig bab, arynaig bobL Rhys Goch 0 Eryri.
TJ. Cywydd atteb.
Sathrodd aur seithradd wryd. LUw. ap y Moel.
87. Dau gywydd rhwng leuan Vychan a Meredydd ab Rhys.
Meddylio 'dd wyf o'm nwyfiant.
leuan Vychan ap leuan ap Adda.
91. Ystod hir wastad hoywrym. Meredydd ap Rhys.
97. Dihareb wir o hirynt. leuan Vychan ap leuan.
100. Cywydd i wraig weddw.
Lloerwen lliw eira un-nos. leuan Tew Brydydd.
102. Cywydd atteb.
leuan fawl winllan wynllwyd. [5\t Harri.']
105. Dau Gywydd rhwng leuan ap Howel Swrdwal a Llawdden.
Goreu swydd fal gyrru saeth. leuan ap H. Swrdwal.
107. Gwir iawn fu'r geiriau enaid. Llawdden.
109. Cywydd Duchan i X,lywelyn ap Guttyn.
Da mewn cyfE Dewi mynyw. D. Llwyd ap Llew. ap Gruff-
112. Claf wyf eisiau cael y ferch. Ditto. [ydd.
113. Cywydd atteb.
Cennad wyf a wna cynen. Llew. ap Guttyn.
116. Cywydd ymryson.
Y ddyn fwyn a ddoe'n fynych. Llew. ap Guttyn.
118. Gwae'r un a ddug i'r ynys. Lewis Mon.
121. Y mae Deau yn rhaunu. Llew. ap Guttyn.
124. Cywydd Sant Cawrda.
Mab a roed mwya' brawdwr. Hywel ap Rheinallt.
127. Cywydd yr Ugain mil Sant.
Mi af i luniaw fy medd. Howel ab Dafydd ab leuan ab Rhys.
131. Cywydd Einion Frenin.
Y Crefyddwr cryf addwyn. Hywel ab Rheinallt.
134. Awdl y Caws.
Madawg ymhadawg anhynaws, ei dy. Deio ab leuan Ddu.
Additional Manuscript 428 301
THE POEMS OF GUTTO'R GLYN— continued.
p. 137. Cywydd i'r Cwrw.
Y cwrw rhydd car yr heidden. R. Phillip.
141. Cywydd i Farwolaeth yr lesu.
Goreu dduw gwiw a rodded. Gwyrfil ferch Howel Vaughan
[ai cant 1590.
The Poems of Gutto'r Glyn.
149. Cywydd i Lewelyn o Flaen-trenn.
Dy fedd nis gadawa fi.
153. Cywydd i Syr J. Mechain.
Duw a roes i'm o dir Saint.
This and many of the following poems were copied from
Peniarth AJS. 152.
157. lolo tuthiodd at Ithael.
163. Rhoi ty 'r wyf fry ar y f ron.
169. Yngred pe'i gallwn redeg.
175. y gwr ar war y garreg.
181. Mae ceidwad i'n gwlad a'n gwledd.
187. lechyd i wr uchod el.
193. Ymryson rhwng Gutto'r Glynn a Howel ap Ddafydd
leuan ap Rys am fyn'd i Raglan.
Mawr yw'r dysg yno mae'r da.
The above poem is in the writing of the Rev. D. Silvan Evans
and copied by him from " Piser Hir," p. 6.
199. Cywydd i Syr Risiart Gethin. (P(?w. MS. 152, p. 55.)
Oer oedd weled urddolion.
203. Y mae glaw am a glywais.
211. Cywydd i "W. ap Gruffydd o Gochwillan.
Mae gwahawdd i'm a gohir.
215. Dafydd mae'r beirdd yn dyfod.
221. Ai gwledd a wnaeth f'arglwydd wawr.
225. Mae'r tarw mawr o'r Mortmeriaid.
237. Sain Cristophr a fu yn offrwm.
237. Dafydd o braffwydd brophwyd.
243. Howel ni chysgaf hayach.
249. Pwy sy geidwad teirgwlad by.
255. Mawr fu Howel a Meirig.
261. Doe darfu'r deau derfyn.
267. Hawddamawr i'r wledd fawr fau.
273. Yr eryrod eryraidd.
279. Llawer nos llew'r W aun Isaf.
285. Dau dir ni newidiwyn un.
302 National Library of Wales
THE POEMS OF GUTTO'R GLYN— continued.
p. 289. Caraf urddol Caerfyrddin.
295. Mi a welais mau wylaw.
301 . Diwedd hen fu'r fargen fau.
307. Mae Uef oer mal llifeiriant. {See p. 41 1 infra).
313. Gwae a gynhaliodd i gyd.
321. [Mjmnwn y mod mewn un man]. Impft.
325. Teimlwr gwyr teml lor — gwiw rent.
331. Mi a i'r wlad lie mae'r wledd.
337. Elen aur len ar lannerch.
345. A fragment. (See Pen. MSS. 152, 321).
Y dyn a'i had o Noe hen. [Howel ap Dafydd ap leuan ap
347-35 1- P^y ar dafod pyr difai. Gutto'r Glyn. ^V^l-
355. Cywydd merch a heriodd Dafydd ab Gwilym.
Cyd bwy' gwas cyweithas coeth. D. ap Gwilym.
359. Cywydd i bum mab Llywel>Ti ab Hwlcyn.
Mae heddyw i'm wahoddion. Gutto'r Glyn.
363. Atteb i " Gywydd yr Wyn."
Sulien a'th geidw Syr Bened. Tudur Benllyn.
369. Cywydd ymryson a Gutto'r Glyn.
Tristach yw Cymru trostyn ! Llew. ap Guttyn.
375. Guttyn y Glyn a fu glaf. [Syr Rhys].
381. Y dyn a sigwyd i iau. [D. ap Edmwnt].
387. Cywydd i Gutto'r Glyn am ganu gorfawl.
Darogan fydd a ganwyf. Hywel ap Dafydd ap leuan ap
411. [Cywydd atteb i Gywydd Lrlew. ap Guttyn]. -^>'^-
Mae Uif oer mae Uefeiriant. Gutto'r Glyn.
The above poem is in the writing of Mr. Egerton Phillimore
and copied by him from " Norwood MS.," folio 8.
415-425. " Pope Eleutherius and the Early British Church." A letter
addressed by Howel Lloyd to the Editor of the Oswestry
A dvertiser.
429-B. The Carmarthen Assize of Bread.
Williams MS. 631. Paper. 247 leaves. 197x165.
Calf. 1809-1836. English.
A thick volume labelled " Assize," containing particulars
of the weight of the various priced loaves of bread to be sold
in the Borough of Carmarthen for various periods from the
year 1809 to 1836. Each form is signed by the Mayor of the
Borough for the time being. The weight of the loaf seems to
have been regulated by the price of wheat per bushel.
Additional Manuscript 430 303
430-E. Papers of H. W. Lloyd.
Williams MS. 632. Paper. 337x221. 182 pp., loose,
manj' blank leaves. Welsh and English.
A number of loose sheets containing transcripts of Welsh
poetry, in the writing of Howel William Lloyd of Rhagatt,
with translations. They were undertaken by Mr. Lloyd for
the Chevalier Lloyd of Clochfaen and many of them, both
originals and translations, are printed in the History of Powys
Fadog.
In the same bundle there is also a transcript of a part of
the MS. of Y Marchog Crwydrad in Mr. Lloyd's possession,
now Llanstephan MS. 178.
These collections extend from p. i to p. 140.
141-182. A collection of papers, being notes intended for a new edition
of William Owen's " Drych Crefyddol." They contain
the following items :
141-156. Notes by Howel W. Lloyd on Welsh Roman Catholics.
I S7-1 58. List of Martyrs in Wales for the Catholic Faith.
159-160. A letter from William Owen, Antiquary, dated : " Carnar-
von, Oct. 13, 1849."
161. A letter from the same, dated : " Carnarvon, Oct. 31, 1849."
163. A letter from the same, dated : " Carnarvon, March 27, 1850"
165. A letter from the same, dated : "Carnarvon, April 3rd, 1850."
167-168. A letter in Welsh from the same, dated : " Carnarvon,
Ebrill II, 1850."
169-170. Verses on Bishop of Llandaff for vising Ale in the Sacrament
instead of Wine.
171-174. A letter in Welsh from William Owen, dated : " Carnarvon,
Mehefin 23, 1850.
175-178. A letter in Welsh from the same, dated: "Carnarvon,
Rhagfudd {sic) 13, 1850."
179. A letter in Welsh from the same, dated : " Carnarvon, dydd
Calan, 1851."
181. A letter in Welsh from the same, dated 15 July, 1851,
quoting a prophecy copied " from a book called the
Bright Northern Star, translated from the Welsh by Mr,
Pugh, a clergeman in Montgomeryshire and printed in
the year 1654 . . ."
181-182. " An old song on Englands present woes said to have been
written by a priest then in prison — [no] year nor country
mentioned."
304 National Library of Wales
431-B. Welsh and English Poetry.
Williams MS. 633. Paper. 186x146. 140 pp. Half-
vellum. Late 17th cent, with later additions. Welsh and
English.
A Manuscript containing a large number of Englynion
and Cywyddau. The first fifty-two pages written by Robert
Parry (p. 19). Formerly in the possession of John Lloyd of
Bala and George Dunn of Woolley Hall. Written from both
ends.
p. 2. Englynion (2).
pp. 3-10. Englynion (47). The following authors' names are given :
Robin Dyli (p. 5), Richard Phillip (p. 5), T. Lloyd (p. 5),
Watkin Klywedog (p. 7), Dafydd ap Edmwnd (p. 7),
Moris Berwyn (p. 9).
II. Cerdd ar gyfariad Mair.
Etholiad trwsiad traserch — nefolion. Edm. Prys.
13. [Cywydd i'r lesu].
Pwy su ben yn pasio bud. Impft. [Hugh Leivis ?^.
14. Englynion (2).
15. Englynion a phennillion.
I bont y Bala.
Rhowch bont a safo uwchben — Tryweryn. R. P.
I bont y Maerdu.
Oesoedd a roddo r lesu i — sirio. R. P.
I'r Tybacko (2).
Tybacko dacko dyn — ai arfero.
Tybacko to showe to sell — free passaige.
16. To King Charls the First in the warr tyme (4).
King alone I mone thy manie shed teares.
To a young maid.
Prettie and allwais prating — Jullian.
17. Englynion i Syr Rhys ap Tho[mas ?] (2).
Fel blodau preniau ym mhob rhith — fel . . . R. Nantmor.
Englynion (2).
A gododd y main o geudod — y llun.
Pob merch o draserch ymdrwsied — i ffenn.
Englynion Edward John ab Davidd o Lanyfudd (2)
Cas iw carchar bar a baro — niwed.
18. I Salesbury, un o aerod Llaweney.
Ni fedri yn rhoddi rhuddaur.
Ddamio dim o ddymed aur . . . Edward Lloyd.
Additional Manuscript 431 305
WELSH AND ENGLISH POETRY— continued.
p. 18. Un arall i wr gwrol.
A bod i law pe doe lu.
Ar i gledd er i gladdu.
Ai lun gwrol yn gorwedd.
Fe wnai i'r beilch ofni'r bedd.
I Sr. Rhees ap Thomas.
Pe bai ganmil yn ddilus . . . R. Nantmor.
Gwr ya. i ganmol i liun, gwr arall yn i wrtlinebu.
Mi amleddais ag a drewais dro.
Celwydd mi ath welais yn cilio.
I ferch min-dlws.
Ni da mus gweddus gweddol — oi min.
19. Englyn i gi Robert Parry.
Milgi gwyn trwy ddigoni — ci alaw. Twm Tegid.
Mae man ar feingau fwyn gudd — ynghadw.
Englynion i Sr. Moris gwr eglwysig (2).
Sr. Moris weddus weddol — i gwmpni. R. P.
Englyn.
Dar wlad i siarad am fysurau — cerdd. R. P.
20. Englynion Bryd (4).
Pedwar Brenin a dyn y dydd-cynta.
Englyn — in a later hand.
Y dyn gwych edrych dan odre — y Garreg. Hugh Morris.
21. [Cywydd Marwnad swrn o wyr wrth gerdd]. Imperfect.
[Tywyll fraw fradog tywyllf rith] .
Yno ar hynt awn ar i hoi. 5. Tudur.
22. Marwnad Syrr Owain ap Gwilim.
Trwm ar ia yw tramwy'r od. W. Llyn.
25. Marwnad Griffith Hiraethoc.
Y bardd bach uwch beirdd y byd. W. Llyn.
28. Dau bennill i ofyn Calennig — in a later hand.
Hyd attoch lloer gellwerus yfieuthus foddus fun. E. W.
29. Marwnad Rhys Nanmor.
O lessu byth eissiau bardd. Lewys Mon.
31. Marwnad Tudur Aled.
Dyn ymddifad eb dad wyf. Lewys Mon.
34. Marwnad Sion Brwynog.
Dydd hwyr yw diwedd hiraeth. W. Llyn.
37. Marwnad Davydd ap Edmwnt.
Dayar sy gau dros y gerdd. Lewis Mon.
39. Marwnad Davydd ap GwUim.
Hydol dof yw hoedl Dafydd. lolo Goch.
W
.'I V
3o6 National Library of Wales
WELSH AND ENGLISH POETRY— continued.
41-2 & 53. Cywydd.
Pa da fai y bud a fu. Griff, ap Jeuan ap Llew. Fychan.
43. Choicest Maxims touching the perfect duty of a Christian
(i) Towards God ; (2) Towards our Neighbour ; (3)
Towards ourselves ; (4) Other choice maxims drawen
out of the same authour.
5 1 . The letter of Abagarus, king of Edessa to our Saviour.
52. The answer to the letter of Abagarus.
54. Englynion o ymryson yn Eisteddfod Machynlleth 1701 (see
Gwyliedydd, xiii, 250.)
Attad Sion dirion d'eirias, na omedd. Humffrey Owen.
Egoriad trouad pob trad, hyfforddwr. /. Rhydderch.
Gen-gam f ant hen-gam fontingaeth, dorchog. D. Manuel.
Tri phen gom-un gan iowngerdd — rhoi alwad.
John Prichatd.
Tricham i fasam foesedd cweirgorn. D. Jenkins.
55. Cywydd.
Pa da fai y bud a fu. Gruff, ap leu. ap Llew. Fychan.
58. Englynion (3) i Dybacco.
Tobakko makes woe it irketh, the heart
And ye hurt increaseth
Daily it over-dulleth
The brain and breaketh ye breath.
Dail hirion crinion nid cryno, mwy dwyll
A thrwy dwU i sugno
Ffei o'r anadl iw ffroenio
Mwg un gwrs a megia go. Anon.
Pe peidid a dilid y deiliach — ar bibell
Wae'r bobol yn afiach
Fo ddoe r fflagen fargen fach
Fain ochor yn fynychach. Mathew Owen.
59. Cywydd y gwr oedd yn myned o Gaersalem i Jerico.
O frodyr oil fawr rad rym. [Sion Philip].
64. Englynion (3).
A yfo yno unwaith, ar gefnau.
Gormod o'r ddiod a ddaeth, i'm neithiwr.
Yfed dau loned olynol, o'r Pint.
65. Owdwl Pirce Moystyn a wnaed yn yr Eisteddfod
Ynghaerwys.
Pen bresgerdd bonedd bennod, parch fowredd. 5. Fychan.
69. Kowydd Kyngor Owen Vaughan o Lwydiarth.
Pe seithid Powus weithan. Imperfect. [0. Gwvnedd].
71. Kowydd Marwnad Ellis Price.
Torrwyd om perllan taerwaith. Thomas Price.
Additional Manuscript 431 307
WELSH AND ENGLISH POETRY— continued.
p. 75. Dau Englyn rhwng Sr Morgans a Robin Dyfi.
Er cynted y rhed Rheidiol, a Dyfi. Sr Morgans.
Dwy afon ddewrion ddaiarol, ath fawdd. R. Dyfi.
■j-j. Englyn ar farw Sr T. Mostyn a'i arglwyddes.
Dwyn marchog eirog a geres — dwyn pain. Johyi Davies.
80. Ef a wnaeth Panton. Taliessin.
81. Englyn.
Gofyned cofied y cyfion, yn dda.
Wisdom is the soule of Nature, the eye of the Soule, etc.
84. A Sermon preached by a Collegian in Oxford being fors'd
by a drunken company, on Malt.
86. A rapsodie of Resolues and Observations.
Englyn.
Am ddrygau nodau anwadal — yn rhywdd.
87. Englynion (3).
Trwm fron trwm galon trwm go — trwm eilwaith.
Duw i'm corph, Duw i'm co — Duw i'm gobaith.
Yn dywyll yr a iawn dewi — bellach.
88-90. Pedigrees of the following houses :
Gwydir (p. 88), Ffynogion, Foelas (p. 89), Llyweni (p. 90).
91 . Dau Englyn y naeth Sion David y Prydydd iw ben i hun.
Pen ffol, pen Uedffol pen llaith — pen dadwrdd.
Pen chwym pen taevurn wyt ti — pen braiddlwnc.
92. [Llwythau Cymru].
94. English extracts.
95. Englynion (3).
Gogoniant a moliant am eli — oth waud.
Y cadam ar faru fo — yr anghyfion.
Yr uniawn dawn ei stil — a chynydd.
96-98. Legases bestowed in the will of Bishop Andrewes expres'd
in his funeral sermon by the Bishop of Ely.
99. Englyn.
O wyllys dilys rhag diawlaid — o dub.
100. Englyn.
Er gorwedd yn farwedd fud — mewn dauar. H. Morrus.
' Dyma lyfur a roes Mr. Williams, i Hugh Humphreys y
flwyddun o oudran 'r Arglwydd 1751.'
loi. Accounts 'Lent cosen Robert Price in July '94 the sume
of £2,' etc.
102. Three things are to bee pittied, and the fourth not to be
suffered : a good man in the hands of a shrew ; a wise
man under the gouernance of a foole ; a liberall man in
subiection to a caitife and a foole sete in Authoritie.'
104. Bydd wr difai, casa'r Dafam, etc.
W 2
3o8 National Library of Wales
WELSH AND ENGLISH POETRY— continued.
p. 104-6. An English poem entitled " The Redeemer and Saviour of
the world spake thus from the Crosse."
Love drew me hither from the starry round
And here hath pierc'd me with a cruell wound.
108. Englyn. The first two lines refer to Twm o'r Nant.
Llyfr Tomas doethwas dethol — ap Edward
Happ awdwr gram'degol.
Tvna o'r Nant who apparently saw these lines has
added in his own writing the following two lines to com-
plete the englyn :
Hwre ateb gwrth 'nebol
Yr huttan ffals 'rwyt ti'n ffol. T. E.
108-110. The Life of Mahomet.
III. Lines by the Marquess of Montrose on the beheadal of
Charles I.
Great Good and Just, cou'd I butt rate.
112-126. An Enghsh religious poem. Apparently the beginning is
missing.
Commences : Beginning, its beginning had from thee.
Ends : So search no further than such durst enquire.
127. The names of Humphrey Hughes, Thomas Lloyd, 1788,
occur on this page.
127-8. An EngUsh poem. Imperfect.
Commences : Gold can doe all things, Gods with it are fed
Ends : Full pockets now are onely lookt upon.
129-134. Notes on Edward VI., English poetry and extracts.
136. English poetry.
137-9. Englynion. These pages are torn and much of the writing
is undecipherable.
140. Diary ; notes on the weather, etc.
432-B. Cerddi ac Englynion.
Williams MS. 6^4. Paper. 214x180. 62 pp. Vellum
cover. i8th cent. Welsh.
Labelled on cover " Llyfr y Cymysg sef Cerddi ag englyn-
ion o bob math o waith Robert Hughes yn y flwyddyn oedran
ein Harglwydd 1739." Formerly in the possession of John
Lloyd of Bala and George Dunn of Woolley Hall, Maidenhead.
A few pages are missing at the beginning of the book.
p. 3. [Haues y Cymry. Imperfect.
Rhowch genad y Cymry, heb gynnwr na llid].
5. Englynion (2). Mathew Owen.
Y bedd iw fy anedd i — ya. gwbwl.
Na fydd anfwyn wrth fwyn — oth fodd.
Additional Manuscript 432 309
CERDDI AC ENGLYNION— continued.
p. 6. Ymddiddan rhwng y warden a'i wraig.
Am fi 'n dowad adre foregwaith. John Edwards.
Englynion in the hand of Richard Evans (4).
Duw'r nos yn agos i ni — Duw'r bore.
Duw mawr Duw tra mawr Duw tri — Duw cyfion.
Er fy nghloi am toi mewn ty — daiarol.
Duw madde fy meie imi — bechadur.
8. Englynion (7).
Englyn a thelyn a than — ag afal.
Priddin wy fi. o'r prudda — prudd imi.
Pont Gorwen glaerwen glirwaith — pout gadarn.
9. Rwi'n gorwedd yn farwedd fri — yn gwbwl.
Er gorwedd yn. farwedd fyd — mewn dauar.
Gorweddes a hunes mewn hedd — dan nodded.
Yn lie carchar bar heb och — ich pryder.
10. Marwnad y cybydd (also p. 14).
Dyma ganu a goganu mab y fagddu.
Englyn.
Cap nos, cap diddos, cap da — cap a linied.
11. [Cerdd o hanes merch a dwyllwyd].
Gwrandewch y glan gwmpeini ar stori gwir ar gan.
Morys Roberts.
14. Englynion (3).
Na femwch mor llawer llys — wrth ddarllen.
Mab Duw gwiw rad o goU — a gododd.
Swn clych yn entrych y nen — swn organ.
14-16. Marwnad y cybydd.
O clowch chwi ganu a goganu mab y fagddu.
15. Cerdd y celiog du.
Fob cablir gwrandewch i gid. Roger Ffoulkes.
Cerdd. Imperfect.
Gilbat rydlyd bwch codenlyd.
17. Englyn.
Dwr tan awyr tera — tyrau mor
Pennill.
Mae pedwar peth nis gwelir.
18. Owdwl y morthwyl.
Gwrandewch yn gariadus bryd hoenus Brydtainied.
Englynion (2). [H. Morys.
Gweles gyd a gwialcn — o gorn.
Codes ymolches y mou — cyu naw awr.
310 National Library of Wales
CERDDI AG ENGLYNION— coDtiDued.
p. 20. Psalm XXIII.
My shepard is the living Lord.
Cerdd yr ysgyf amog f arus.
Bonddigion uchelwyr gwiw rowiog goreuwyr.
[John Thomas, Bodedern].
Englynion.
Coch iw Ngwen ireiddweu ei gwrid — ei chydun.
Priddin wi fi o'r prydda — pridd.
22. Cwynfan merch ifangc.
Siriolber dyner don glan o bryd.
24. Cerdd i ofyn coat ne sipog.
Y carwr gole cowyr galon a naturiol wyneb tirion.
27. Cerdd o goffadwriaeth am y blinfyd a £u gynt pan oedd
Crwmwel yn rainio.
Dowch yn nes bob cabalir mwyn. Hugh Morris.
30. The soul's breathing after her heavenly country (20 verses).
Jerusalem my happy home.
30-33. Englynion.
Dwr croyw dwr gloyw dwr glan — dv^r o ryde.
Terfyn gwaith sydun yn siwr — brys aryth.
Amal glongc rongc ringcian —
Plas a osoded ar Sadwm — a'i fwtri.
Os a Gwenlhen i'r ne n union — nwyfus.
Ffon gron Ion linon lath.
Am feinvsren eglurwen glau — y nycha.
34. Cyngor y gwr doeth.
Y Cymru mwynion cymerai amynedd. Richard Parry.
37. Ymddiddan rhwng y prydydd a merch ifangc gybyddlyd.
Gwrando Gwenfron fy nghynghorion cula foddion.
Morus Roberts.
38. Carol.
Canu 'n rhad im Duw tad.
40. Englynion.
Dos fy nai i'r tai dellt.
Clod ag anglod sy gonglog — a digon.
41. Cerdd o hanes y Cymru.
Y Cymru mwyn tirion ag wyllys y galon. Ellis Ellis.
46. Ymddiddan rhwng gwr eglwysig ag un o'i blwyfolion.
Fy mugel hynod pared puredd. Thos. Gr.
49. Cyffes merch y Marchog Lasley yr hon a goUwyd wrth Dre
HenflEordd.
Pob meingan wiwlan weddol.
51. History y wraig a Sattan.
O bob plane ciengcie certh. Rickaid Parry.
Additional Manuscripts 432, 433 311
CERDDI AC ENGLYNION— continued.
p. 56. Dau benill.
Gwrandewch arnai yn treutliu. R. P.
57. Cerdd y wiaig y gurodd ei gwr ai dwy glocsen.
Cyd bwyswch rwi'n deusy'r cwmpeini glan pur.
59. Pennill Duwiol.
Ond Crist i'wr haul glan. <
60. Pennill.
Ystyriwch egwan agwedd dechreuad dyn.
Cerdd y Diogun.
Clowch banes acbwynion ymadroddion un drwg.
433-B. Elegies by Rhys Cain.
Williams MS. 635. Paper. 203x156. 120 pp. Un-
bound. i6th cent. Welsh.
A Collection of Elegies by Rhys Cain written by the bard
after 1588. It formerly belonged to the Myddleton family,
and afterwards to George Dunn of Woolley Hall, near
Maidenhead.
p. I. The name of Richard Middleton in an i8th cent, hand, and
also Myddelton, I,landr . . .
2. Englynion (2).
[Cr]edu i'r byd i gyd dan go — it ydym.
Dod ran i'r gwan or kinio — twymyn.
3. Kywydd marwnad am . . . Powel o Bark y Drewen.
Am bechod heb ddefod dda. Rs. Cain, 1588.
9. Kywydd marwnad am Robert Powel.
Duw ryvvUwr da i reolaeth. Rhys Cain.
1 7 . Kywydd marwnad am Sion Llwy d ap Rissiart o Groesoswallt
Ami yw gwaedd mil ai gwyddyn. Rhys Cain.
23. Kywydd Marwnad am Sion Llwyd o Lanvorda.
Oeres Duw lie bu wres da. Rhys Cain.
29. Kywydd Marwnad am Rissiart Llwyd o Lwynymaen.
Rhediad awr yn rhydid oes. Rhys Cain.
27. Kywydd Marwnad am Sion Llwyd o'r Drenewydd.
Gair Duw ydiw'r gwir diwyd. Rhys Cain.
43. Kywydd Marwnad am Thomas Ifans o Groesoswallt.
Di rym yw'r hoU dir yma. Rhys Cain.
51. Kywydd Marwnad am Davydd Hanmer o Borkynton.
Ystyriwn gwrs di eiriach. Rhys Cain.
312 National Library of Wales
ELEGIES BY RHYS CAIN— continued.
p. 59. Kywydd Marwnad am Mr. Dafydd Morys o Groesoswallt.
Duw'n gwiwfeistr down iw gyfarch. Rhys Cain.
65. Kywydd Marwnad am Sion Vaclian o Lwydiarth.
Prudd wylwn parodd elawr. Imperfect.
71. Kywydd Marwnad am Wiliam Lleyn, Athro kerdd dafod.
Och guddio awch ag addysg. Rhys Cain.
jy. Kywydd Marwnad am Roesser Kinast o Vortyn.
Trafael yw tro aflawen. Rhys Cain.
85. Kywydd Marwnad am Edward Kinaston o Vortyn.
Trees oerfyd rhyw ias hirfawr. Rhys Cain.
91. Kywydd Marwnad am Robert Kinaston o Vaesbroc.
Dwr diliw drud a welynt. Rhys Cain.
99. Kywydd Marwnad am Sian Pulston, gwraig Sion Edward
o'r Wami.
Ivlym yw'r och lie mae'r achos. Rhys Cain.
107. Kywydd Marwnad am Ales Roydon . . . gwraig Thomas lal.
Ond tebig yn oed diben. Rhys Cain.
114. Dau englyn i Dd ab G[wnym].
Rym ni ein dau yn difwyno — yr
Ar odyn heb dwymno
Ni ad drychin gael kinnio
Ni chras haidd glas ar y glaw.
Hiddigl gar hiddigl yn keryddu — [ser]
Saer elor y Fagddu
Wyneb Suddas yn krassu
Gwilim Gam, gann ei fam fu.
At foot of page " Richard Myddeton, his booke."
115. Cywydh delw Vair vendicedicaf vorwyn.
Mae delw mewn aur diliu.
Gruff, ap leuan ap Llewelyn Vychan.
This poem [p. 115) is in the writing of Thomas ap Wiliam
of Trefriw and was sent by him to Edward Gruffydd, with the
following superscription ' At yr hybarch a gwir Vrytanaidh
vonhedhic 0 lin cerdh M. Edward Gruff. Esquier, rhowch
adolwc." The poem which was written on a separate sheet
(305 X202) has been inserted in the MS.
119. [Kywydd Marwnad am Edward GrLE&th o Lannerch].
Duw or gwyn du oer a gaid. Huw Machno, 1601.
This poem in the author's holograph has also been inserted
in the MS.
Additional Manuscript 434 313
434-B. Poetry.
Williams MS. 636. Paper. 326 pp. 192 x 162. Un-
bound. 17th cent. English and Welsh.
An interesting collection of Welsh poetry of the latter
half of the 17th century, much of which is not found else-
where. Robert Lloyd appears to have been the writer and
owner of the book (pp. 71, 144, 255), most of which was
written between 1650 and 1660. Pp. iog-134 ^-re in an earlier
hand. It is also possible that some of the poems are in the
hand of Edward Morris of Perthillwydion (either p. 152 or
p. 195). The writing is in places very indistinct. Formerly
in the hbrary of George Dunn.
p. I. Pan oedd Phylomela fain, yncwafrio ynpinkio. 18 st. Anon.
3. Carol i'r gwilie.
Su o feibion a merched rhowch glust i gael clowed. 1 3 st.
W. Phillip.
4. Carol i'r gwilie.
Mi a fum yn arferu Nydolig i'r lesu. Row. Vaughan.
7. [An English ballad].
No Love like true love or the Souldiers delight, &c. The
tune is " Banks Delight."
In summer time when leaves growe green . i"^ st.
London, printed for William Gilbertson, &c.
9. Cynghorion Taliesyn.
Na ymddiried ir neb ath fegythio, na chais groesaw dan
wg, na chais lywenydd heb wen, &c. Ends : Na cheis
ymryson ath well.
Llyma y 24 gwell bethe Taliesin — Gwell iw gwr oi berchi,
gwell iw gwraig oi chanmawl . . . Ends : gwell iw
Duw na dim. See Myf. Arch., 2nd ed., p. 780.
Gorau pethau Taliesin — Goran un bwyd bara, gore un
enllyn halen . . . Ends : Gorau gwaith un dydd
dal dyn wrth fedydd. See Myf. Arch. p. 778.
Geiriau gwir Taliesin — Ymryson a doeth, tewi wrth ynfyd,
ymgalun a dedwydd . . . Ends : Ymdeithio a glew.
II. (i) Os deffygia'r un o rhain fo syrthir i fieri a drain. 2 5/.
Imperfect.
(2) Saethodd Cuwpyd glefyd gloewferch. 6 st.
Hen gywydd deuair hirion i Mr. John Williams o goed y
danas i ofyn dau bren dros . . . John Wynne o Gomein.
Y milwr o Fon mawl ar glod. Edw. Moris.
13. Cowydd deuair hirion i ofyn hugan i Mr. John Wynne o
Gomein i Hugh ap William, 1655.
Y twr enwog tarrianwych. Edw. Moris.
314 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 17. Cowydd i ofyn march.
Mae un gwr am iawn gariad. Harry Howel.
22. Gwrandewch fy myfyrdod a dyfodd ar dafod.
See Eos Ceiriog, II, 33. [Hugh Morris]
25 Carol Cydwybod.
Nos da ir glanddyn ifangc cry. Ed. Prys.
27. Er a dreiais ar y byd om dechre hyd yr owran. 10 sf.
Griffith Philipp.
28. Carol Nydolig.
Yr ifangc arafedd ar hounys ar henedd. Impft.
29. Naturieth dyddie'r Uoer.
Y dydd cynta o r lloer y gwnaethpwyd yn tad ... y 30
o r lloer y ganed y phrophwyd (p. 31).
One or more pages are missing between pp. 30-31.
32. Phwy bynnag a ddechre ddim gwaith mawr yn yr un or
dyddie hyn ni ddaw byth i ddiwedd da, y dyddie
hyn yn y misoedd yn calyn . . .
Carol gwirod newydd.
Croeso wyl Fair forwyn ddiwair, W . Philipp.
33. Dyrie i'r Tybacco.
Fob car pob esbron hefyd gwrandewch ... 22 5^
Terfyn gwaiih gwrda.
35. [Carol Gardd Eden].
Cyn iddo fawr ennyd mewn perllan mor hyfryd.
18 St. Impft.
37. Ballad of the Blind Beggar.
There was a blinde beggar that long. 27 st.
41. [Carol yn y flwyddyn 1657].
Neswch yma i g3"d gar bron. 18 s/.
43. [Carol Nadolig, 1695].
Y Cymro anysgedig derbyn galennig. [Ed. Morys.]
Dyriau Duwiol, 1696, p. 2,6.
47. [Carol gwilie, 1657].
Y gwrda da fowrglod ar wraig or un amod. 9 st.
48. Qui nescit tacere nescit loqui.
Clowais fod lliw gweuad gwawn. 6 st.
Ewyllysiwr da ai myfyriodd. J a. Va.
49. Englynion (2).
Disgwil wrth eurlain dewisgar — ryw5'f.
50. Carol.
Nos da ar goedd ir lluoedd lion. 6 st. Impft.
51. Carol.
Mwyneiddia iw gwr sobor i gyttal ynghyd. 1 5 st. Impft.
53. Grace before and after meate.
Additional Manuscript 434 315
POETRY— continued.
p. 54. Latin verses with English translations.
56. Englynion {4).
Pont y Bettws drws ar dresi — dyfroedd.
Carol i ferch.
Attoch fy seren liniedd liw r calch. 12 st.
58. Carol i ferch.
Y seren oleuwedd oreufodd arafedd. 20 st.
61. Breuddwyd.
Fel roeddwn yn cysgu yn gwaelod y ngwely. 1 3 5/.
64. Carol.
Gwrandewch ar benhillion fy ffreins am cymdeithion.
67. Carol i ferch. [19 st.
Fy siriol Ian seren olenwen o liw. 14 st.
69. Carol i ferch.
Fob perchen awenydd o brydydd brau odieth. 6 st.
70. Gwrandewch seren Iwyswen loiwserch. 4 st.
Ben welech di yn brydlon dwg fenaid yn inion. 2 5^
71. The name of Robt. Lloyd with the following verse :
My master's name above you see
Take heed therefore you steale not me.
y2. Pennillion (7).
, . . i ffafr ir man He i delo
gweddol gorff a gwnion ddwylo
ar ddau lygad las chwithinog
impin per a chalon rowiog.
7^. Cerdd.
Pen fo'r Teitan tirion yn gwresogi r goedfron. 6 v.
75. Pennillion (2).
Can fEarwel ir cwmpni lion.
Englyn.
Cais garreg deg a dau gi, a Uwynog.
Cowydd marwnad Mrs. Sian Dolben.
Torrwyd cangen pen bonedd. Edw. Morys.
78. Pennillion ac Englynion (10).
. . . ych henw bun irdeg fain eurdw.
79. Cerdd duchan.
Y cefell amharod diawen diwybod. {See p. 255).
80. Cerdd,
Attoch seren Ian ddisgleirbleth, 6 st.
81. Englynion. (3).
Diwael iaith gain dal ith go — nod rhowiog.
82. [English Englynion]. A Welsh tune in an English garbe.
Learn dayly to dy ere thy date — be out. 8 st.
3i6 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 83. Carol Ciwpit.
Am fi ar nos Wener yn cymryd fy ysmwutbder.
Blodeugerdd, 114. Edw. Morys.
87. [Cyngor yn erbyn meddwdod].
Gwrandewch ar fy ngarol dau beth angenrcidiol.
Dyriau Duwiol, 41. Edw. Morys.
90. Englynion (2).
Mil chwechant doedant od adwen — saith deg.
Qi. Tempus edax rentm.
Mae amser yn gwisgo pob peth i fund heibio. t2 st.
94. Pennill Valentine.
. . . Valentine heb oidi He roedd llawer n nn fan.
Englynion (3).
Tomas bydd fwyn was hyf iownwar — foddau.
Cerdd.
Perl gwerthfawr pob harddwch doeth agwedd a thegwch,
Blodeugerdd, 121. Ed. Morys.
96. Cerdd i ferch.
[a mi yn] rhodio ymin yr liwyr. 3 st.
Cerdd i ferch.
Fel rhoeddwn rhiw ddydd am calon yn br5'dd. 2 st.
97. Cerdd i ferch.
A fynnwch ar-widdion mwinion fy mhyn. 6 st.
98. Cerdd y ferch a'r oflfeiriad.
Gwrandawed pob cydymeth y modd i bu drwy afieth.
100. Englyn. [24 5^.
Maswedd gu gydwedd su im gado — o Fair
Fy oferedd aeth heibio
A ffob ifiengcid yn ffo
Ni fEu henaint ffei bono.
Cerdd.
. . . annerch cof inion a fytho i Sion dirion. 2 st.
loi. Cerdd. Imperfect. [3 5^
Gobeithio ydiw'r gheler su im dal mewn carchar caeth.
loi. Cerdd.
Gwrandewch ar gan fy holld gymdeithion. 3 5/
102. Cerdd.
Gwrando gwynfan graendeg unfodd ... 6 s/.
103. Cerdd.
Fy nwylyd am gwir galon fy nhirion hinon ha. 6s/.
104. Pennillion.
Rhi defnynau gwlith y wawr. 6 st.
Additional Manuscript 434 317
POETRY— continued.
p. 105. English verses.
If fortune chaunce on me to [smile].
Pennillion. (3)
Gwn dy garu Gwen deg euraid.
106. A brief, dated Oct. 13, 1656, for " John Owen a poore ould
man" of Llanufudd " grievoiisly troubled with a disease."
Mr. John Parry of Llawerllyd has promised to cure him
for 50s. The godly ministers and churchwardens are
asked to move their several congregations in his behalf.
Pennillion.
Mae'r diried ar de«vrion yn euro ar y lledfron.
107. Copy of a bond, dated 30 Jan., 1656, between Robert Wynne
of Nantglyn, Denbigh, William Williams of Eglwysfach,
Edward Lloyd of Nantglyn and Griffith Mredith of Cader
of the one part and Robert Ffoulke of Segroyt of the
other part.
107. Englyn.
Heddwch a gar hoj'W-ddyn — hyddoeth.
108. Cerdd.
... a throi'r gwir i eitha yr gors. 9 5/.
Englyn.
Several pages are missing between pp. 108 and 109.
109. [Cywydd i'r gwr cadarn traws
Pruddlwm ydyw'r corflf priddlj^d]. Sion Cent.
Imperfect, the last portion only.
1 10. Cywydd.
Ond rhyfedd mew[n] taer ofyn. Wm. Cynwal.
114. Cywydd.
Meddyliwn am a ddelo. Wm. Cynwal.
1 1 7- 1 36. Hanes y twrstan.
Gwrandewch arnaf yn doydyd. Sion Tudnr.
A page is missing between pp. 134 and 135,
137. [Araith Gwgan].
Begins : Dau wr oedd yn meddu holl Gymru pcnbaladr
gynt . . .
Ends : Ar Hid ar bar rhwng gwyr [lal] a gwyr Yspryd Alyn,
143. Englynion in an illiterate hand (see p. 145).
144. Englynion (2).
. wyddor dor pob gair dwys — oUawl.
Englynion (4).
Annerch draserch wr draw — a gara
Robert Lloyd hoffwyd a hoffir — rhag Haw.
3i8 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 145. Englynion (4).
Gan gwlan pan culo'r cor mor mellt. Ffra Kingson ac
Englynion in skeleton form. (2) \Elis ai cant.
Mwynaidd a Uariaidd mewn Han.
Englyn i gyflwr dyn.
Doethym yn noethlwm i deithio — i'r byd.
145. Englynion i Mr, Davies o'r Llanerch.
146. Englynion i Elsbeth Lloyd o Fers (4).
Elsbeth fain loweth fwyn lais — aur doccyn. F.dw. Moris.
Englynion a wnaed i Syr Sion Salisbury o Lyvveni, marchog
urddol, ar ei ddyfodiad adre . . . mis Awst, 1663 (8).
Os maith alar (maith elyn) — doeth cysiir.
Ffra Kingson ai cant, 13 Awst, 1663.
148. Englynion i'r Cardiau (3).
Cardiau su lyfrau o lys — y Satan.
Richard Jones, Ion. 166-.
149. Commissiwn dros y gwragedd yn erbyn yr yfwyr. Att
Robert Olvir a Sion Caddr.
P'aeth y byd i gyd y soweth. Edw. Moris.
153. Dyrie i'r fattel.
Ystyriwch attolwg pop Cj'mro a chalon Ian.
155. Recipes, medical and others.
I dorri medd-dod, &c.
165. Marwnad Sion Salbri o Rug.
O Dduw dad pa fyd ydiw. S. Tudyr.
170. Englyn.
171. Marwnad am yr hen Sion Salbri o I,yweni.
Y blaned heb lywenydd. S. Tudyr.
178. Carol rhwng gwr ai wraig o ymryson am y clos,
Gwrandewch dreuthu hanes gwraig.
180. Owdl chwith ddigri.
Fob dyn gwrandawed fel i bu ynLlanddoged. Elis ai cant.
187. Cowydd Marwnad Simwnt Thelvcal, 28 Ebrill, 1586.
Ar Dduw i mawr weddiwn. Edward ap Raph.
192. Carol.
Codwch wyr a gwragedd wych hynaws su yn ych
annedd
194. Englynion (5).
195. Englynion (3).
Dellden ddur gledren ddewr — gledrhwydd.
Edward Morys ai cant dros ei gdr Sion Thomas.
196. Englynion (4).
197. Medical recipes, continued from p. 164.
Additional Manuscript 434 319
POETRY— continued.
p. 202. Cerdd (2).
Och na bawn fy rhien egliir.
Carol.
Yr henn lloer wych heini hygaredd liniedd lun.
203. Englynion [i gyfarch Edward Morys^.
Edward Moryis disgwch . . . Hu ab r Hugh.
Atteb i'r uchod (8).
Mi wnaf o gallaf heb golliant.
205 . Counsel : Go to bed with ye lambe, and rise ■w ith ye larke, &c.
206. Recipes in Welsh.
207. Index to recipes on pp. 155-164.
208. Englynion (3).
209-210. Recipes.
211. Carol,
Gwrandewch ar benillion o wUys fy nghalon. John Rogers.
215. Galarnad am Elizabeth Lloyd.
lowna peth yn wyneb byd. Wat. Klywedog.
221. Carol.
Y sawl su yma yn tario rhowch osteg. 1 2 st.
223. Pennillion.
At fy nhwlyd drwy fawr serch. 11 st.
225. Cerdd.
Ail roses ar y damasc wydd.
Dyriau Duwiol, 1696. [Rowl. Vychan].
230. Cerdd ymddiddan a'r Llwynog.
Pel it oeddwn i noswaith fel i baswn ganwaith. 31 st.
235. Cerdd marwnad un ar ol ei wraig.
Pawb am caro i yn y byd.
237. Carol.
Fel dyma'r dydd o lawenydd.
239. Cerdd.
Pel ir oeddwn i mewn rhiw fan.
241. Cerdd Marwnad John Wynn ap Wiliam, 1629.
Gwrandewch alaith wulo.
243. Cerdd.
Am fi yn rhodio ar foreuddydd. 27 st.
247. Carol.
Dyn wi yn ddyledwr in Harglwydd yn prynwr. 16 st.
250. Cerdd y Geiniogwerth Synnwyr.
Hapio a wnaeth i mi wrth ddarllen hen boetri.
255. Cerdd (2).
Pe dymunech i ar ych Bardd.
Pennill.
Am fi yn rhodio ar fy hynt.
320 National Library of Wales
POETRY— continued.
p. 255. Cerdd.
Y cefell amharod di awen diwybod. (See p. 79).
257. Cerdd.
Gwrandewch gamol lodes byrwen. 6 st.
258. Cerdd.
Pwyswch atta ddudd a nos. Finis per me Robertum Lloyd.
262. Cerdd.
Duw Nadolig dydd nodedig. 9 st.
264. Cerdd.
Yr ynafeilied ar y llawr. 4 st.
265. Cerdd.
Yn brudd ouddwn obru rhiw ddudd.
269. Carol o waith William Philip.
Hil Brutus o Droua kynedleth plant Adda.
277. Carol.
Di {renin tragwyddol . . .
280. Carol iw ganu ar Rogero.
. . . wr oludog yn i ddydd. Klochydd ai cant.
282. Cerdd.
Dydd da ir glanddyn mwyn natiriol.
284. Cerdd.
Gwrandewch ddatgan griddfan graddol.
288. Cerdd.
Fy ffrins am cymydogion gwrandewch ar fy nghwynion.
292. Cerdd.
Gwyr boneddigion ceraint cymdeithion.
296. Cerdd. Not decipherable. 4 st.
297. Cerdd. The second verse begins :
Os darfu i was tauog, etc. 8 st. J . Roger.
298. Cerdd.
Pie mae r llangie dowch i'r unfan.
301. Cerdd y sgyfarnog.
Os am enud canu a wnai.
306. Cowydd Marwnad Mrs. Elin Ach Huw ap Hwmffrey.
Af ir ty hyfryd tawel. Watfdn Klywedog.
313. Marwnad Mr. Edward Goodman.
Troes Duw rowan drist drawiad.
319. Carol.
HoU feibion a merched rhowch glistie i gael klowed,
321. Cerdd.
Dyn wi yn cirio n cani bun.
323. Carol.
Rhowch ostcg rhwi yn deisyf.
Additional Manuscript 435 321
435-B. Religious Poetry.
Williams MS. 6^y. Paper. 129 folios. 202x143. Un-
bound. 17th cent. Welsh.
A Collection of Welsh poetry written early in the 17th
cent. The first ten leaves are missing. From the George
Dunn collection. The name of ' William Morris ' occurs
several times in the book.
fol. II. [Cywydd Henaint — Gwae a fwrio gof oferwas].
— Ag un o'r tri Brenin gwar. leuan Brydydd Hir.
12. Kywydd i ddangos Uawenydd Mair . . .
Doeth mab ysbryd a thad. Davydd ap Edmwnd.
136. Kowydd i ddangos gwendid dyn ...
lesu deg beth iw oes dyn. Roger A Ion.
16. Kowydd am falchder . . .
Ond rhyfedd mewn taer ofyn. William Kynwal.
18. Kowydd i'r byd.
Ystidiwn yn wastadwell. Lewys Powell.
19. Englyn.
Dwr, tan, ser, terra main. Dd. ap Edmwnd.
igb. Kowydd y saith diwrnod.
Saith ddiwmawd gwawd gwiwrum. Dr. Sion Kent.
20b. Kowydd kanmoliaeth i Grist.
Kredaf y Naf o Nefoedd. Davydd ap Gwillim.
21b. K. i ddangos modd kymrodd y prydydd gyngor i ganu kofiad
am lesu ai dad, ag am i gweithredoedd.
Y gwr o faint gorau i fod. Lewys ap Davydd.
23. Kowydd i Dduw.
Y goreydduw gwiw a rodded. lerwerth Fynglwyd.
Rhai a ddowaid mae Gwerful Mechain a wnaeth y kowydd
hwn.
236. Englyn.
Doethym or priddin doethwar — kroiw.
24. Engl3m.
Ffei o'r byd symyd somwedd — hoff ran.
246. Kowydd i'r byd tyrfynol . . .
Ebrwydd i doeth a braidd dal. Mredydd ap Rhys.
256. Kowydd yn adroddi penodau.
Daw gwn ydfa gan adfyd. Nis gwn pwy ai ftant.
27. Kowydd i'r byd hwn.
Krist klyw gwyufau klwy gwaufaeth. Ditto.
X
322 National Library of Wales
RELIGIOUS POETRY— continued.
fol. 2Sb. Kowydd i'r lesu.
Awn draw i'r Han yn dri llu. Morys ap Hoel ap Tudyr.
30. Kowydd y milwyr.
Afraid i ddyn arbed i dda. Syr Dafydd Trefor.
32. Kowydd am ffudd a buchedd yr ffeiriaid ag eraill.
I Dduw'r wyf weddiwr. John Brwynog.
336. Kowydd i'r byd.
Y byd trist ar bowyd traw. William Llyn.
35. Kowydd i'r lesu ag i'w fam.
Duw greawdur nef a dauar. Dd. Nanmor.
36. Kowydd i henwi y saith ddiwrnod.
Digam i gwnaeth Duw gymwyll. lolo Goch.
^■jb. Kowydd o farfolaetli r lesu.
Preins o nef pren lesu nawdd. Lewys Morganwg.
39. Kowydd i'r byd.
Gwn nad ta gwae enaid tyn. Dr. Sion Kent.
40. Ko. yn koffau dechreuad y byd.
Pwy ywr gwr ar power i gyd. Raff, ap Robert.
41b. Englyn.
Duw yn y byd hyfryd hoywfro — a'n porthes.
42. Kowydd y saith weithred y drigaredd.
Blin yw trallod rhod ar hwn. I fan Brydydd Hir.
The name of Ifan Brydydd Hir has been crossed out and
that of Dr. Sion Kent inserted in a later hand.
44. Kowydd i'r byd.
Myfyr i rwy yn y mofyn, lolo Goch.
' Eraill a ddowaid mai Doctor John Kent.'
4$b. Ko. kanmolieth ir drindod.
Y drindod heb dylodi. Davydd ap Gwilim.
Kowydd i'r byd hwn.
Drych ywr byd diochyr barn. Syr Owain ab Gwilim.
47, Ko. i'r byd tyrfynol.
Rhyfedd iawn rhyw fodd enyd. John Tudr.
486. Kowydd i ddangos pechodau.
Or un bai ar yn bowyd. Doctor Jo. Kent.
4gb. Owdwl y Grog.
Y grog waredog o ryw Dymeirchion. Griff, ap leuan.
Additional Manuscript 435 323
RELIGIOUS POETRY— continued.
fol. 526. Englynion.
Llawen wyd Gweu ddyn deg oil.
Pa un ffalsa dyhira dihareb — nis gwn.
Wrth edrych yn fynych y mannau — a gwir.
Budd gall a deuall pob dyn — or fath.
Mogelwch gwiliwch goelio — un cliwedl,
53. Kowydd i Fair fam Krist.
Y fun deg a fendigwyd. Hugh Kae llwyd.
54. Kowydd arall i Pair.
Y forwyn a fu araul. Gwilim ap leuan Hen.
556. Kowydd i Wenfrewy.
Y ferch addwyn i hwyneb. Nis gwn i pwy.
57. Kowydd kwyn a gobaith i'r Kymru.
Och Gymru fynych gamfraint. Doctor Sion Kent.
59. Kowydd i Wenfrewy.
Y ferch wen fur ychwaneg. Tudur A led.
63. Kowydd i Anna fam Fair.
Anna a wnaeth i nyni. Swrdwal.
62b. Englynion (2).
Rhaid yw byw a rhodio byd — kwrs ifanck.
Pymthegathrigen rhegmewnrhi — pedwarkant(a/5of.72fc)
63. Kowydd i'r byd.
Beth a dal heb obaith da. William Kynwal.
646. Kowydd balchder,
Ond rhyfedd mewn taer ofyn. William Kynwal.
66b. Englynion.
Rhinweddau llyssiau ai llun — ai graddau. Lewys ap Dd.
Sethrir dirmygir drem agwedd — llyssiau. J ho. Tudur.
67. Kowydd koffau pethau a fu ag y sydd.
I Dduw i rwyf weddiwr. Jho. Brwynog.
69. Bustyl y Byd.
Egor nef wrth lef araith lafar — dyn. Jolm Tudur.
70b. Englyn.
Duw gadarn ddydd farn a ddaw — a fowredd.
726. Englyn ar i gla welu.
Er ffrydiau gweliau gloewon 'r lesu. Tudur Aled.
•J I. KyfFes William Kynwal.
Kyffesu i'r lesu ner oesoedd — yr wyf. W . Kynwal.
73. Kowydd o enedigeth Krist.
Mair wenfych mawr o wufyd. Siangkin ap Eingion.
X 2
324 National Library of Wales
RELIGIOUS POETRY— continued.
fol. 74b. Englynion (2).
Er digon o arian er degwch — y byd.
75. Owdwl ir lesu.
Ymryson Efa am yr afal, o'r prenn. John ap Howell,
yj. Kowydd ir Drindod ag ir aradr.
Y driudod ai anfones (an kyfodes). Lewis Glynn Kothi
78b. Kowydd y milwyr (see fo. 30).
— pwy a edwyn pwy ydych. Impft. Syr D. Trevor.
jgb. Kowydd i goffau diweddiad dyn.
Ofer i ddyn i roi yn dda. Syr D. Trevor.
Sob. Kowydd koffa am ddydd farn.
Ofnus gofydus ydwy. Dr. Sion Kent.
8ifc. Kowydd moliant i'r Arglwyddes Fair.
Archwn i Fair a bair y byd. lolo Goch.
82b. Kowydd i'r gredo.
Kredwn i eiriau kredo. Hugh Conwey ap leuan ap
Mredydd ap Griff, ap Edmwnd.
846. Kowydd i'r lesu.
lesu hwde y nefosiwn. lolo Goch.
856. Kowydd i Dduw.
O Dduw maer rhinwedd dda. lolo Goch.
S/b. Kowydd yn dangos ffolineb a gwendid ffydd Uawer o bobl.
Bud da oedd y bud a fu. John ap Robert ap Rh. ap Hoell.
90. Kowydd Bamad Dd. ap lerwerth.
Y mae kof a mi ai kwyn. Dd. ap Edmwnd.
gib. Englynion y Diwrnod (3).
Y bore Duw ne dyro i ni — yr lesu.
92. Kowydd barnad Sion ap Dd. ap lethell Vychan o Skeiviog.
Bwriwyd terwen brau i torres. Sion ap Howel.
936. Kowydd barnad Sioned ach Robert, gwraig Sion ap Dd. ap
Ithel Vychan.
Ni welir tes o lawr tad. John ap Hoell.
g6b. Kowydd barnad Hugh ap Kynrick ap Dd. ap Ithel Vychan.
Tramawr o bwys trwm yw r byd. Lewis ap Edwart.
98. Englyn.
Ni budd talpa heb tera — tra hir.
986. Kowydd bamad Ithel ap Robert o Goed y mynydd.
Eres y tories terra. lolo Goch.
102. Kowydd kanmoliaeth i Howell ap Sion apDd.ap Ithel Vychan
Bryn y sydd o breins heddiw. Howel ap Davydd.
103&. Kowydd i Grist.
O frodur oil fawr rad rum. Nis gwn pwy, and in a later
hand, J ho. Ffiilip.
Additional Manuscript 435 325
RELIGIOUS POETRY— continued.
fol. 106. Kowydd i'r benglog.
Y benglog ddierbwnglod. leuan Du ap. Dd. ap Owain,
1076. Kowydd i Fair.
Y seren y sy wryd. Bedo Brwynllys.
loSb. Kowydd kanmoliaeth i William Vaghan ap Hoell ap Sion i
ofyn gown.
Y gwr yrioed gorau i ryw. William Kynwal.
III. Kowydd barnad leuan ap Dd. ap Itliel Vaghan.
Llwyn Ithel oil a noethed. Tudur A led.
113. Kowydd kanmoliaeth leuan ap Dd. ap lethell Vychan.
[I] mae gwr am i guried. Davydd ap Edmwnd.
1146. Kowydd kanmoliaeth Kenrick ap Richard.
Y glainod yn goleuo yn iaith. Robert Ifans.
116. Kowydd barnad Sion Gruffyth, Sergeant.
Y byd hyll ar bowyd hwn. John Tudyr.
118. Kowydd barnad Pirs Gruffyth, Sergeant o Gaerwys.
Troes Duw lef trist wylofain.
John Tudr ai kant ay kowydd diwaetha oi waith.
120b, Kowydd kyngor i ferch.
Truan im pen pa benyd. Dafydd ap Edmwnd.
12 16. Kowydd kanmoliaeth i Mr. Thelwall o Blasyward.
Pwy yn wladwr pen i wledydd. Rhys Kain.
123. Englynion (4).
Rhaid i mi boini yn y byd.
1236. Kowydd ir ange.
Mae rhai ni ffryderai mryd. Llewelyn ap Howel ap I fan.
125. Kowydd Marwnad am Edward Lloyd o Langwyfen.
Beth a nawn heb wythen — . Edwart ap Raff.
127. Kowydd Marwnad Owen [Brereton] hyna o Fwras.
Duw a fyn difa wyneb. Imperfect.
1296. Siampal hir ofal na rhoed. Imperfect.
436-B. Poetry.
Williams MS. ^2>^. Paper. 210x163. 157 folios, loose.
i8th cent. Welsh (mostly).
The pagination is incorrect. The folios being only 157
are numbered from i to 164. Folios 77, 86, 87, 88, 112, 118,
119, 123, 124, 147, are misssing, folios 127 and 151 are dupli-
cated. On the fly-leaf : " Wiliam Sion am pia fi yn y flwyddyn
1764." At the bottom of fol. la is the date 1718. The names
of Edward Williams and David John Davies occur on
many pages. The MS. belonged to William Sion, Maen-
326 National Library of Wales
POETRY— continued.
twrog, 1756-1764 ; Edward Williams (Ed. Wms me jure
tenet 1730), David Jones, Caeserwyd, 1806 (" Duma
llyfr a gesi ei fenthig Gan Thos. Edwards or Nant yn y flwy-
ddun 1806, Gorphenaf y 19," fol. 7a) ; Thos. Hughes, Mochdre,
1805 ; David Davis, 1804. The MS. was written by different
hands, the earlier part about 1710-20. Englynion and bits
of verse have been scribbled on the blank margins of the
book throughout. Formerly in the possession of George
Dunn.
The names of various owners are scribbled on p. i , and on
p. ii is a diagram explaining the cynghanedd in the fol-
lowing Unes :
Duw y duwiau, dad a wel
Llywydd y byd, llwyd y bel.
fol. 1-4. Englynion of various types (54), some in the writing of Wil-
liam Sion, Maentwrog. An englyn commencing
Heb gob bo'r Esgob arwysgawl — ai hurddodd
is attributed to Rowland Vychan and others to Lewis
Sion, Sion Dafydd, Mrs. Morgans o Drawsfynydd.
5-7. Tabl part o Arms Kymru a Lloegr. Dros larll y Mars ar
Kymru, y Hew gwyn ; dros Glarans, y tarw du corn
euraid, &c. Ends : Yr eryr iw brenin }'r Almaen, yr haul
iw y pab, y lloer iw yr Eglwys, angylion dynawl yrddas
y pregethwyr, y brain iw yr anfEyddloniaid.
7. Englynion (2).
76. Englynion " o fyfyrdod y pedwar peth diweddaf sef Angau,
Barn, Nef ac Uffern," also three others, one by Sion Tudur.
Barn dynion ffoUon heb ffydd — sy ofer.
8. Penillion i'r Bendefiges Mrs. Anne Nanney o Nannau, 1700.
Croeso gynes walches wen, o union ben y bonedd.
Roht. Edwards,
Croeso r feinwar liwgar Ion i Feirion inion enwog.
John Phugh.
8b. Englynion (6).
9. Dyriau o rybudd i'r Godinebwr. 23 st.
Fob perchen clust efEro a glywo mewn gwlad.
Maurice Roberts, 17 18.
106. Englynion. (4).
11. Englynion ar y chweched psalm (9).
Os digllon Duw lion di elli — eurgledd.
Humphrey Dafydd ab Efan.
lib. Englynion (4).
12. Cerdd.
Y siriol gangen gu dy gofio di'r wyfi.
John Rhichart o Sir Fan.
Additional Manuscript 436 327
POETRY — continued.
iol. 12b. Englynion (3).
13. Dyriau o Edifeirwch.
Pechadur ydwy or dechre ir diwedd. 16 st. Lewis Lloud.
146. Pennillion cofifa am angau, &c. (4).
Nid oes gan yr angau barch.
Englyn i lyfr William Sion gan Dafydd Owen.
1 5 . Dyriau i atteb y dyriau o'r blaen (21).
Y Meistr Lewis Lloud rinweddol. Tom Lloud.
16b. Englyn gan Thomas Loud iengaf.
17. Englynion (2).
Duw madde y meie imi, bechadur.
Dau englyn i ddeisyfu cael marw.
Madws o madws fy mudiad — deg rad. Rowl. Vaughan.
Gollwng Arglwydd di ai gelli — fi o'm poen. Edw. Morris.
Englyn — ' rhifedi esgyrn corph dyn.'
176. Englynion (7), two by David Elis, 1648.
18. Englynion i Dduw (6).
Duw archa yn bena bob awr — fy ngheidwad.
William Phyllippes.
18&. Englynion i dyngu anudon (6).
Nid diflas, nid cas crocyswr : digUon.
19. Cywydd o waith Edmynd Prys a wnaeth efo pan oeddid yn
syrfafio tiroedd y Fforest.
Gwelais eira golas oerwyn.
Englynion by W. Philip and others written on margins of
folios 19-21 and 23. ,
22. Cywudd duwiol.
Meddylied am addoli. Dr. Sion Cent.
236. Cowydd ir Eglwys.
Dy di Eglwys da dy oglyd. Efan ap Ridsiard.
256. Englynion.
26. Kywydd i afon Dyfrdwy yr hon ym amser rhyfel Owain
pan oedd Montgomry a llu mawr o Saeson gantho, gwedi
dyfod yn ddirybydd am ben y Cymbru, a lifodd yn ddi-
symwth heb law nac eira yn amser haf drwy waith Duw
ag ychydig feinwynt y dehau, hud oni foddcs llawer or
llu Seisnig a oedd [ar] ei glan ag oni orf u arnunt gilio y w
hoi ag aros oni chafas y Cymru rybudd ac amser iw am-
ddifEn ei hynain ar wlad rhagddynt. Ac aeth y Saeson
iw ffordd yr amser hynu drwy gwilidd a choUed.
Dyfrdwy fawr gannawr gynnurch..A/aiiog ap Grono Gethin.
Englynion on the margins of fol. 26-30,
27. Cywydd i'r gore deo.
Credu ir lesu rasol. Mredydd ap Tudur.
328 National Library of Wales
POETRY— continued.
fol. 28ft. Cywydd.
Myfyr ydwy n ymofyn. lolo Goch.
296. Cowydd i ddiwedd dyn.
Tydi r corph die anorphwyll. Mredydd Brydydd.
306. Englynion i anerch Mr. William Lloyd, ciwrad Penn Machno.
31. Cywydd Rhinweddau keiliog iar.
Y crair uwchlaw r glwyd iair gled. Hugh Arwystl.
There are Englynion on the margins of pp. 31 5, 326, 33,
336 (one by Robert James), 34, 356 (one by Ellis
William), and 36.
32fc. (a) Pan oedd Sain Senedd Frefi.
(6) Duw a ro cyngor da i chwi. Gwawdnidd.
33. Cywydd i Dduw.
Y tad or dechreuad chwyrn. Sion Cent.
346. Digam y gwnaeth Duw gymwyll. lolo Goch.
366. Owdl i Beblic.
Caernarfon coron car euro- — ^Peblic.
Sy Gr ap lln als Sr gr fain ai cant.
376-39. Englynion — O. Glyndwr, Pumoes byd, tymp gwraig, i'r
dauddeg aposdol, i feddwdod (S. Tudur), pan fu feirw
gwartheg Mon (1518), dauargrynfau (1534 and 1574), etc.
396. Englynion i delyn Richiart Elyias (6).
Dauth cerddor o ragor ir un — dewredd.
Morys ap Robert.
40, Englynion i'r delyn newydd (6).
Rhoddiad o gariad 'n goror — yw Rhichiart. Lewis Sion.
40b. Englynion i'r delyn newydd (g).
Daeth delwes er lies ir llan — hoff iredd. William Lloud.
41. Masarnen, glaerwen, eglurlais, — barod. James Davies.
Mwynwr o gerddwr gwiw urddas — ai fysedd. Rob. Wynne.
41b. Owdl gyffes.
Cyffesu ir lesu ner oesoedd — yr wyf . W. Cynwal.
43. Cowydd yr angau.
Duw'n rhwydd yr hen ddihenydd. Humph. Dd. ab Evan.
Englynion on fol. 43 and 44.
By If an James and Enoch Hughes.
45. Cywydd Elusen.
Mae'n twyllwr o deallwn. Howel Sowrdwal.
46. Blin yw trallod yr rhod ar hwn. Dr. Sion Kent.
48. Englynion (6).
Glew glyd yw baich hyd o bechodau — gwaeth.
leuan brydydd Hir.
Cerdd ' Breuddwyd Magdalen Williams.'
Dyma ych cyflwr ceisiwch gofio.
Additional Manuscript 436 329
POETRY— continued.
fol. 486. Barddoniaeth i ' Hanes y Ffydd.'
Duwiol wr weddol ei waith — py dda
Hugh Salsbury o Glocaenog.
49. Cowydd ir ddanodd.
Gwae gwae fi gwag yw f'awen. Huw Arwystl.
4gb. Dd. ap Gwilym a'r Ysbryd.
Duw sulgwaith dewis wylgamp. D. ap Gwilym.
506. Pwy yw r gwr pie'r goron. D. ap Gwilym.
516. C. cy ngor i O wain Fych an o Lydiarth .
Py seithid Powys weithian. O. Gwynedd.
53. C. duwiol.
Ebrwydd i daw a braidd dal. Dr. S. Cent.
54. Englyn.
Duw enwog Dywysog Duw lessu, Arglwydd.
Dajydd Richard.
Englyn [Anon) and Pennill {Morus Robert).
546. Cowydd galarnad yr Twerddon, 1690.
Clywch ar dan clau achwyn dig. D. Manuel.
56. Galar Englynion i'r Iwerddon (5).
Duw mawr tyrd ynawr twr inion — i'r gwan
Gwrando gwyn y Werddon,
Sy'n gwaedu dan ergidion
dy law ath ddig i'r dalaeth hon. D. Manuel.
566. English Englynion (5).
O God of Love guide our land — with grace. D. M.
57. Englynion ar warediad IJoeger oddiwrth Babyddiaeth (12).
Tir Brydain lydain wledydd — trwy gelu. D. M.
58. Englynion at Thomas Jones (8).
Dos bappur geirwir heb gudd — ymofyn.
586. Atteb Thomas Jones (6).
Rhyfel an hawel yn hy — tros foroedd. T. Jones.
59. Ar brofedigaeth y Saith Esgob (12).
Mae'n heglwys dan bwys Duw'n benn — ai gwared.
E. Morris.
60. Englyn ar yr un testyn.
Saith ddoeth saith wiwddoeth saith wyr. Anne Fychan.
Englynion i gwn hela (2).
Clowais fawl argais fel organ — beredd. Jid. Morns.
Englyn.
Fe dyr Ffaeton bigion y byd — law oncst. Anon.
Cob. Englynion galar aiu farwolacth y J. D. M. (Duke of Mon-
mouth (6).
O alar pwy ni wyla — gan gwympio. E. E. ai cant.
330 National Library of Wales
POETRY— continued.
fol. 6i. Cowydd i falchder.
Y gwr a wnaeth gowaith i gyd. Robert ab Hary.
Englynion by O. Gruffydd, R. W., Ed. Cad.
62b. Cowydd i'r Byd.
Y byd trist ar bow3'd traw. W. Llyn.
636-64. Englynion — E. Jones Bodffari, &c.
636. Englyn ir Angulion.
Seraphiaid tanbaid tywynbyst : araul
Nef oror ddiscleirbyst
Cerubiaid cor o wiw byst
Caethion wyn boethion iawn byst.
Mr. Evan Evans, cffeiriat.
64. Cowydd i Dduw.
Pwy yw'r gwr ar power i gyd. Raff ap Robert.
656. Cywydd.
Y ferch wen o fraech annaf . Dr. Stan Cent.
66b. Englynion.
67. Awdl i Fair.
Mair yw n hyder rhag perigl. Evan ap Rhydderch.
67b. Englynion gan Pirc Morgan ac eraill.
68. Cowydd i'r gyfraith.
Anifyr wrth iawn ofyn. T. Price.
Englynion i glochdy Mauntwrog gan John Dafydd las.
68&. Englynion gan W. Phylip ynghylch llosgi Caergai ac Ynys-
maengwyn.
70, Cowydd ir Meddwdod.
Nid bwrdiaw He daw pob dydd. L. Glyn Cothi.
71. Englynion — dros wr marw, i'r ange, a'r canlynol.
Er ffrydiau gweliau gloewon — yr lessu. T. A led.
Jib. Cowydd ir Neidr.
Mae gwr fyth am gywir farn. W. Llun.
Englyn.
72b. Englynion.
73. Englynion (7).
Di falchder arfer yw yr yrfa — inion.
736. Englynion o gynghorion duwiol (6).
Gweddia y bore n buriawn — yn hoUawl.
Gryffudd Phari 0 Hendre forion.
74. Englynion i Dduw (49).
Fy esgyrn cedyrn codwch— bridd a gwaed. W. Phillips.
756. Englyn.
786. Pennillion — Edifeirwch pechadur ag erfyniad am drugaredd.
O Arglwydd Frenin nef a Uawr. 18 st. Tomos Davis,
Englyn.
Additional Manuscript 436 331
POETRY— continued.
fol. 796. Englyn by Purs Morgan.
80. Cowydd i'r byd.
Dis yw'r byd os arbedwn. S. Tudur.
Englynion.
81. Cowydd y tri oedran.
Tri oedran hoewlan helynt. S. Cent.
816. Englynion.
82. Englynion i seren y gynffon (6).
Mil chwechant haul sant pen welson — yn siwr.
Thomas Lloyd ienga.
82b. Englynion duwiol (7).
Gwnawn yn glau yn gorau raewn gwiw rol.
Thomas Lloyd ienga.
83. Englynion by Tomos Lloud and others.
Englynion i berson.
Person fel Aron filwraidd — purgoeth
yn pregethu yn sangtaidd
clowch ei barabl cloch beraidd
fel corn pres yn crynhoi'r praidd. Hugh Morris.
Englyn at Dr. Sacheverel.
Angel y Shievrel ag sydd — yn gadarn
Gida'r wir grefydd
Llafurwr da'r lleferydd
Filer ffast rhag pylu'r fiydd. Robert William y gof.
8$b. Dyriau Edifeirwch (14).
Beth su well ar lies pechadur. Robert John Evan, 1668.
Englynion.
846. Dyriau am Edifeirwch (12).
Yr esgweier o lys Rhiwaedog. E. N.
Ar ol gwneuthur y pedwar dyri cynta clowodd y bardd
fyned Mr. Lewis Lloyd ar law Dduw.
Englynion.
856. Englynion by W. Cynwal, &c.
Folios 86 — 88 are missing.
89. Achau lesu Grist.
Daioni Duw a aned, lolo Goch.
gob. Cowydd i lesu Grist.
Ni a garwn y gwrhyd. Gwilym Tew.
91. Englynion by Richiart Edwart and others.
916. Cowydd i Dduw.
Os y fernagl su farnwr. Robert Leia.
Englynion.
926, Englynion (3).
332 National Library of Wales
POETRY— continued.
fol. 93. Cowydd i envvau Duw.
Dysgais y modd i disgyn. D. Nanmor.
Englynion.
936. Englynion a phennillion.
94. Cowydd o ache'r Cybydd a'r Hael.
y cybydd fab difedydd dig. S. Tiidyr.
Pennill.
946. Englyn.
95. Cowydd i'r oes fer yma.
Bwriwn hyn ber yw'n heinioes. Thos. Lloyd ienga.
Pennill.
97. Cowydd i Dduw.
Pwy su ben yn pasio byd. Hugh Lewis.
986. Carol. 22 St.
Gwrandewch ar ystyriaeth pechadur wrth syuieth,
Thomas Lloud, ienga.
100. Histori y Bruttaniaid (29).
Hil Brutus o Droea cenhedloedd plant Adda.
W. Phyllippes.
102. Cywydd i'r Cymru.
Och Gymfru {sic) fynych gam fraint. S. Cent.
1036. Hanes y Cymru (15).
y Cymru mwyn tirion ag wllys y galon. Ellis ab Ellis.
104b. Englynion — Gwerfyl Fychan.
105. Englynion i lechyd (7).
Duw helaeth benaeth y byd — ai maddau. Raff ap Robert.
10 5&. Englynion o erfyniad gwr nychlyd.
Tri saith mis gwy ddir o gur, a gef ais. Morus Robert, 1 724.
106. Englynion — Thomas L,loud o Benmaen, &c.
io6b. Cywydd y bais (later handwriting).
Er ys dyddie yr eisteddais. Lewis Morris.
Henwau y saith cysgadur : y neidr, &c.
1066. Maen Tyngawc uwchben y Felenrhyd He Has ac y claddwyd
Prederi medd Tho. WilUams. Rim ap Alun dyuot yr
hwn a gladdwyd yn ymyl y Rhyd galed yn y Gwynfynydd
ymhenllyn ac yno y Has ef pan giliodd o Giltalgarth medd
yr un Tho. Williams o drefriw, 161 2.
107. Englynion (16) — S. Tudur, Hugh ap Edward Llwyd.
O bydd merch eglurferch Ion — im gwlad
yn dwyn clod teg eurfron
Rhuw segur bersur berson
A gwep hwch a gipia hon. S. Tudur.
Additional Manuscript 436 333
POETRY— continued.
fol. 108. Englynion i bedwar bann byd (4).
Y Dwyrain trwy'r suchmedd — ym deurj^d. D. Naiimor.
English Englynion (4).
My flower, my honour, my hony — m}' joy
my jewel of beauty
Doe not my love that's comely
Dispose thy mynde to despise me.
1086. Englynion brut (4).
Wedi i'r tarw farw ai oferedd — gynnen. Robin Ddit.
Englynion i bont Llanrwst, &c. (4).
109. Englynion i'r ange (4) gan Howel ap Syrr IMathew ac eraill
gan S. Tudur, &c. (25).
III. Cowydd i'r Efieungtid.
Yfiengtyd or mebyd maith. S. Cent.
113. Englynion (3).
1 1 36. Englynion i'r chwanen (7), &c.
114. Tri Englun i roi ar garreg bedd.
Tro d'olwg heb gilwg a gweli — fwnnwr. /. Cadr.
Englynion beddargraff D. Ap Gwilym a S. Phillip.
1 146. Englynion i anerch Moris ab Robert (6).
Anerchaf cofiaf cu afiaeth — Forus. Elis. Cadr.
Englyn gan W. Phillip.
115. Englynion a ganwyd yn yr Eisteddfod yn y Same gan John
Richiart ab Olfyr (2), &c.
1156. Englynion gan Rhobert William, Robert o Rhagat, Owen
Gryffydd, &c.
116-117. Englynion (24).
Englynion i Mr. loan Sabbury o Rug (6).
Sion eryr y gwyr i gyd — Sion wrawl.
Englyn gan R. Edd.
1 196. Englynion Marwnad Ann Llwyd (5).
Am Ann Llwyd mae'n ia llydan. John Phyllippes.
120. Cow3'dd i Fair.
Mair urddedig fendigedig. leuan ap Rhydderch Llwyd.
1 20b. Englynion (3).
Oi wiw wy i weu e a.
121. Englynion ar farwolawcth Sion ap Cadr. (17).
E las heb urddas y beirddion — i gyd.
123. Cerdd (imperfect).
Er chwilio yn Uwyr y nef ar llawr. IVm. Hymphrey, 17 10.
Englyn.
1236. Cowydd Marwnad Parch. Simon Lloud, Balla, 171 1.
Cenwcli feirdd cwynwch fyrddiwn. Morus Roberts.
126b. Englyn.
334 National Library of Wales
POETRY— contlnned.
fol. 128. Dechreu dvriau o fawl i seiri coed a danghosiad ei hynafiaeth.
Cysdadlwn ymraf aelion . Humphrey Owen.
130b. Englynion.
131. Rhinweddau dwr ffynon oer (5).
Hyppo su'n tystio caniadtau — mawrddawn.
131b. Englynion (19) W. Cynwal ac eraill.
133. Englynion ymddiddaniad rhwng Rhichiart John Siengcyn
a Morus ap Robert o'r Bala (8).
Y cyfell da asgell dysgydd — y Beibil
1336. Dau Englyn i bin ysgrifenu.
Pennill ar " Hefi hart."
At Dduw y rhedai yn fy nghledi. Morus ah Robert.
134. Englynion. (2)
English englynion on Tobacco by Charles IJoyd, Dolobran.
Englynion i'r saith bechod marwol (7).
William ap Sion Wyn.
1 346. Englyn a thair odl gudd ynddi.
Pa fwyd a roddwyd i rai — pa ansawdd
Pa unsaig mor ddifai
Pwy ar y ddaiar nis carai.
Pleser ymarfer a maip.
135. Cywydd gorchestol i ferch.
Cur y sy fawr cerais ferch. W . Cynwal.
1356. Englynion — Cerdd y Cymreigydd at Ddarllenydd y Rhy-
buddiwr Christianogawl (6).
Wele drael gwraig hael goreu caid — o les. \Ed. Morus],
1 36. Examples of Welsh metres.
1 366. Englynion W. Philip ar ol i wraig.
137. Cowydd yn erbyn medd-dod.
Rhyfedd oedd rhyw fodd eiddil.
138. AwdliFair.
Morwyn wyryf Msur wineurudd. Lewis Morganwg.
139. Englynion (21).
1406. Pennillion pan oedd cyfyngder a bygythion cyfreth ar W. R.
Mae llawer o draffeth in hindrio ni o soweth. A ngh. James.
138-151. Illustrations from Welsh poetry of the various kinds of
cynghanedd in the hand of the first writer. Other writers
have inscribed englynion and songs in spaces left blank.
1416. Carol.
Dos gennad ddwys gynnar at dawel ddyn diwar.
142b. Pennillion.
144. Englynion.
Additional Manuscripts 436 — ^438 335
POETRY— continued.
fol. 146. Englyn gan Ellis Williams ac atteb gan Rowlant Jones
(tud. 146b).
149. Englynion Sion Fychan a Hugh Morus.
1496. ' Pwy a garia faicli o gAvrw.' Fr. William cler. of Llanllyfni.
1506. Dau englj-n i'r cloc. Thos. Edward.
1516. Holiadau 'scrythyrol (6).
Pwy bobodd grasodd yn gri' ddu beillied. D. Jones,
152. Englyn gan Pirc Morgan. [Trefriw.
Annerch i'r prif fardd Sion Rhydderch.
Gwr ich annerch ach perchi. L. Morus.
1526. Carol Plygain.
HoU berchen tafodau ag anadl a genau. Mortis Robert.
1 54. Cyflfes a gweddi pechadur.
Gwrandewch ar Iwyr fwriad o flaen i gyflawniad.
Morus ap Robert.
155. Cywydd Priodas Wm. Vaughan o Gorsygedol a Madam
Nanney.
Pa ryw swn yn peri sydd. John Rhydderch.
160. Cerdd.
Glyn glw^'S glain glan glas glog, &c. W. Philip.
i6ob. Cywydd i Lewys Morris.
Lewis o Fon Iwys a fu. Wm. Wynn.
i6ib. Pennillion — Arthur Jones and Risiart Jones.
162. Englynion (8).
1626. Copy of order to draw list of persons to serve in the Militia
for the parish of Maentwrog, addressed to William Jones
of Maentwrog, 176 — .
163. CyfTes Ellis . . . pan oedd yn glaf, in the holograph of
Thomas Edwards (Twm o'r Nant).
Deflfro fy enaid a phraw fynwes.
T64. Part of a poem in the writing of Thomas Edwards.
437-A. Note-Book of John Jones, Talsarn.
Williams MS. 639. Paper. 122 x 100. 36 pp. Kept
between two boards. Welsh.
Heads and outlines of Sermons by the Rev. John Jones,
Talsarn.
438-A. Botanical Pocket Book.
William MS. 640. Paper. 178x116. 192 pp. Half-
bound, but back missing. English, Latin, Welsh. Written
in 1800.
A printed Flora (Latin — English) : " The Lady's and
Gentleman's Botanical Pocket Book adapted to Withering's
336 National Library of Wales
BOTANICAL POCKET BOOK— continued.
Arrangement of British Plants. Intended to facilitate and
promote the Study of IndigenousBotany " by William Mavor,
LL.D. London, Printed for Vernor & Hood, Poultry. The
owner of the book, John Morris, gardener, Bron Derw, Llan-
rwst, added in writing the Welsh names of the plants. On the
half-title page : " The gift of John Morris to Robert Morris."
439-B. Madog's supposed discovery of America.
Williams MS. 641. Paper. 201 X 121. 8 pp. Kept
in an Envelope. English. 19th cent.
pp. 1-4. Extract of a Letter from Gentleman in America to a friend
in Wales. Kingsbury, June 15th, 1773.
5. Charlevoix's Journal 295 (extract).
7-8. A quotation from Dr. Davies' Dictionary (Preface, p. 9).
440-A. Peter Parry's Register.
Williams MS. 642. Paper. 157x99. 184 pp. Bound
in limp leather.
Register of a Sunday School at Bryngloch, kept from
1844 to 1852, by Peter Parry of Llanarmon whose name
together with that of Robert Jones, " Fuar Crosses," is found
on the cover. Two leaves torn out at the beginning.
441-C. Historical Prophecies in Latin and English.
Williams MS. 219. Paper. 265x390. 93 pp. i6th
cent. On the fly-leaf at the beginning is the signature " James
Raine, Durham" (librarian to the Dean and Chapter, secre-
tary of the Surtees Society &c., d. 1858).
A miscellaneous collection of historical prophecies in verse
and prose attributed to Merlin, Thomas of Erceldoune and
others. For similar, though not identical compilations, see
H. L. D. Ward, Catalogue of Romances, vol. 1, 1883, pp. 292-338.
The text begins on p. 14 and ends on p. 72. Many blanks.
442-D. Chronicle of the Brute.
Williams MS. 241. Vellum. 300x200. 342 pp. Brown
leather binding, with gilt-tooled scroll border. Chronicle
OF THE Brute, in English prose Mid. 15th cent. Illumin-
ated initial and border on p. i. Chapter-initials in blue, with
red flourishes. Headings in red. Title : " Here begynneth a
a booke which is called Brute, the Cronycles of Englonde."
There is an introductory paragraph, as in Harley MSS.
1337, 2182, 6251, and Stowe MS. 71, beginning " This booke
Additional Manuscripts 442, 443 337
CHRONICLE OF THE BRUTE— continued.
treteth and telleth of Ipe kyngcs and principal lordcs ]?at euer
were in J?is londe," and ending " cxxxij^' k^mges, whos lyves
and actes been compiled shortly in J^is boke, pe whiche con-
teyneth ccxxxxiiij chapiters, withoute J^e prothogollorprolog,"
Then follows along rubric (as in Harl. 2182), mainly de-
faced, beginning " The prolog of Ipis booke declareth hou |5is
[londe] was callyd Albyon,"
The text begins (p. 2) : " Somtyme in ]?e noble londe of
Surry." Like the majority of the MSS. of the English Brute
(see F. W. D. Brie, Geschichte und Quellen der mittelenglischen
Prosachronik The Brute of England, 1905, p. 62), this MS.
ends with the capture of Rouen by Henry V. in 1419 : " And
]3anne ]?e kyng entred \)e toune, and rested hym in the Castell
til \)e toune was sette in reule and in gouernance."
443-D. Le Vieux Tristan.
Williams MS. 529. Formerly Ashburnham Appendix
167 (see Catalogue of Ashburnham Appendix [1861] ; 217 in
MS. itself), bought at the sale of Louis Phillippe's books (book-
stamp on p. I, sale-cat., 1852, pt. I, lot 1303). Sotheby's
sale-catalogue of Ashburnham Appendix, i May, 1899, lot 106.
Paper. 279 pp. 307x207. Early i6th cent.
Part of the French prose romance of Tristan, transcribed
by [Pierre] Sala, who has prefixed a dedication to the French
King in 22 lines, beginning " Pour obeyr, sire, au commande-
ment," and naming himself " Vostre Sala, tres-humble en
vostre chambre." The dedication is printed in the Louis
Philippe sale-cat. ; also (less accurately) in La Croix du Maine
and Du Verdier, Bibliotheques Frangoises, vol. V (Paris, 1773),
p. 342, reprinted by G. Guigue in his edition of Pierre Sala's Le
Livre d'Amitie (Lyon, 1884), p. 50. Signature " Guillems de
Sala " on pp. i and 3 [probably Antoine or Jean Guillems de
Sala, grandsons of Pierre's half-brother Jean, see Guigue, p. 9].
Begins : " Que en ce temps Tristan et la belle reyne
Yssent estoient dedans Tintagel." Ends : " Tristan demoura
en Cornaille. Et atant deulx je me tairay et feray la fin de
mes comptes, Car au liure ou les ay prins je nen rien trouue
pas plus auant."
Below, in a different hand, " Ce liure est a moy Jehan
Sala " [probably Pierre's half-brother mentioned above].
Illustrated with coloured drawings.
Y
338 National Library of Wales
444-D. Yvain.
Williams MS. 530. Formerly Ashburnham Appendix
164 (Sotheby's sale-catalogue, i May, 1899, lot 103), bought
at the sale of Louis Philippe's books (book-stamp" Biblio-
theque du roi, Palais royal," on p. i ; sale-cat., 1852, pt. I,
lot 1306). Previously belonged to N. J. Foucault (d. 1721),
having his book-plate of arms (" Nicolai Joseph Foucault,
Comitis Consistoriani "), and also his arms stamped in gilt
on the calf covers, surmounted by those of Louis Alexandre
de Bourbon, Comte de Toulouse, Amiral de France (d. 1737),
or his son Louis Jean Marie de Bourbon, Due de Penthievre,
Amiral de France (d. 1793) [see J. Guigard, Nouvel Armorial
du Bibliophile, vol. I, 1890, pp. 53, 54].
Inserted at the beginning is a letter to Lord Ashburnham
from Thomas Boone the bookseller, 29 New Bond Street,
April 10 [1852], concerning his purchase, on Ld. A.'s behalf,
of the following lots [at the Louis Philippe sale] : 1108 [Ash-
burnham Appendix 166] for 1605 fr., 1115 (Ashb. App. 152)
for 2150 fr., 1303 (Ashb. App. 167, now WiUiams MS. 529) for
1250 fr. and 1306 (the present MS.) for i960 fr.
A note (signed) by Foucault on the fly-leaf states that the
MS. was sent him on 12 Nov., 1703, by " M. de Charance,
directeur des fermes de Languedoc a Montpellier,"
Vellum. 65 fol. 304x210. 14th cent. Apparently
written in Italy, With coloured drawings illustrating the
text, and a few illuminated initials.
Romance of Ywain, in French prose. Rubric heading :
" Ceste liure est le liure de monseignor Y. et parole de maint
buen cheualiers."
Begins : " En ceste partie dit li contes que misser Yuain
le fis au roi Vrien cheuauchait par une grant forest qui estoit
apellee la perilleuse foreste." The episode of the lion and
dragon fighting (cf. Chrestien de Troyes, Le Chevalier au Lion,
11. 3341 sqq.) occurs on p. i. There is a lacuna after p. 2.
Ends imperfectly : " Nabon dit, Coment, seigneur de
Norgalles, estoit adonc la partie de Norgalles uencus par un
cheualier de Logres qi encores estoit ieune home . . . et
dissoit si grant bonte des cheualerie qui cane."
Additional Manuscripts 445 339
445-D. Le Roman de Gallehault.
Williams MS. $31. Paper. 280x203. 342 pp. Late
15th cent. Leather binding. French.
Formerly Ashburnham Appendix 223 (Sotheby's sale-
catalogue, I May, 1899, lot 153). Lot 1459 in the Catalogue
des livres . . . de feu M. P. N. Menin des Pinssarts (Paris,
Delion, 1843)* : see note in French, dated 5 Dec. 1843, on
fly-leaf, stating that the MS. was bought for the writer by
Labarq on 2 Dec. 1843, " en vente publique," and that the
torn leaves were " mutiles par des barbares de libraires a I'ex-
position qui a precede la vente."
Part of the romance of Lancelot du Lac, agreeing closely
with the 1513 Paris edition, vol. i, fol. cxlv, v° — vol. ii, fol. xxi,
v°, and corresponding as to substance with H. O. Sommer's
edition of Le Livre de Lancelot del Lac, pt. ii (Washington,
Carnegie Institution, 1911), pp. 5 — 222, but differing widely
in text from the latter.
Imperfect, wanting 3 leaves at the beginning, and having
a few leaves near the end (pp. 305-310, 341-2) mutilated.
When complete, it must have begun, like Harley MS. 6341
(see H. L. D. Ward, Catalogue of Romances, vol. i, 1883, p. 355),
with the departure of Lancelot and " Gallehoz " [Gallehault]
from King Arthur's court (Paris ed., i, fol. cxliiii ; Sommer's
ed., ii, p. i). It now begins : "songes quil songea par trois
nuitz signifient" (= Paris ed., i, fol. cxlv, \°, col. i, 1. 2 ; cf.
Sommer's ed., ii, p. 5, 1. 31).
The title given above is taken from the colophon, but the
death of Gallehault occurs on p. 254 : " Ainsy fut mort Galle-
hoz le filz a la geande le sire des longues isles " ( = Paris ed.,
end of vol. i ; cf. Sommer's ed., ii, p. 155). In the MS. the
paragraph has an additional concluding sentence : " Si se
taist atant le compte de luy et du roy Artus et de sa com-
paignie et rctourne a parler de Lancelot." Then follow fur-
ther adventures of Lancelot (his ride in the " charrete," etc.,
down to his imprisonment in the castle of Meleagan), beginning
"Ainsy est, ce dit le compte, Lancelot perdu que nul nen
scet vrayes nouuelles," and ending " Ainsy demoure Mele-
agan en la court du roy Artus. Mais cy endroit nen parle
plus le compte de luy ne du roy Artus ne de leur compaignie.
♦Information kindly given by M. Henri Omont, Conservateur des
Manuscrits in the Biblioth^que Nationale.
Y2
340 National Library of Wales
LE ROMAN DE GALLEHAULT— continued.
Aincois retourne a la seur de Meleagant " (agreeing almost
verbatim with the Paris ed., ii, fol. i-xxi, v°, and in substance
with Sommer's ed., ii, pp. 155-222).
Colophon : " Cy fine Gallehoz."
The contents of the MS., including the inappropriate
colophon, are practically identical with those of the first
part (ff. 1-142&) of Harley MS. 6341 (like this, a late 15th cent,
paper MS.), for description of which see Ward, op. cit., p. 355.
446-E. Roman de Tristan.
Williams MS. 532. Formerly Ashbumham Appendix
221 (Sotheby's sale-catalogue, i May, 1899, lot 151).
Vellum. 128 fol. 374x247. 14th cent. Apparently
written in Italy. Illustrated by crudely executed coloured
drawings in the lower margins.
The French prose romance of Tristan. Imperfect at end.
Rubric heading : " Ceste liure est apelles le liure de monseignor
Tristain le filz le roy Melyadus de Leono."
Begins : " En ceste partie dit Ii contes qe tant demora Ii
rois Apollo a la cort Ii rois Cloudex com il Ii plot." This agrees
with the opening of Harley MS. 4389 (described by H. L. D.
Ward, Catalogue of Romances, vol. i, p. 356, and denoted
C by E. L<^seth, Le Tristan et le Palamede des MSS. jr. du
Brit. Mus., Christiania, 1905). In the later and fuller MS.
Add. 23929 (Ward, p. 357 ; L<^seth, MS. A), which has the
prologue of Luces de Gast and the usual preliminary chapters,
this passage occurs on f. 346, col. 2 ; the corresponding passage
in the printed Tristan (Paris, Michel Le Noir, 1520) is in
vol. i, fol. xix.
Wants a leaf after f. 6 (cf. Harl. 4389, ff. 76-9) and a
whole quire (6 or 8 leaves) after f. 7 (cf. ib. ff. gb-i8b). The
text agrees very closely with that of Harl. 4389 down to the
point at which the latter ends imperfectly (=f. 51, col. 2, 1. 26
of the present MS.) ; it is much longer than that of
Add. 23929, and that of the printed ed. of 1520. The last page
is almost illegible. On the last page but one (f. 128) is a para-
graph beginning " Quant il a dite ceste parole il comence son
plor et puis dit a Sagremor, Traiez pres de moy cele espee
que ie le puisse ades ueoir. Et il la trait, et T. la prent et la
comence a baisier."
3nhtx
THE REFERENCES ARE TO PAGES
Ab Ithel. See Williams, J.
(Ablihel).
Abel, Rev. John, of Llanybri,
Aberdare, 187. [282.
Aberdyfi, 85.
Aberffraw, 80, 95.
Aberffrwd, 271.
Abergavenny : Eisteddfod
(1838), 120.
Students, letter from, 281.
Abergele, 91.
Churchyard, epitaphs from,
Abergorlech, 277-8. [33.
Sermons preached at, 275.
Abergwaun Church, inscription
in, 95-
Aber Nodwydd, III.
Aberteifi. See Cardigan.
Aberyskir, Brecon, 168. [271.
Aberystwyth, 39, 112, 192,
Abgarus, king of Edessa, 306.
Abraham (or Abram), Richard,
(Die y Dawns), 14, 20, 24,
176.
Abram, Evan, 10.
" Abred," 214.
Achau'r Saint, 79, 80.
Achoedh Syr Rys ap Tomas, 203.
Action Book of the Great Ses-
sions of Carmarthen, 195.
Actors, list of, with criticisms,
etc., 170.
Adages, maxims and aphorisms
from the Welsh, 125.
Adagiorum Britannicorum Speci-
men, (J. Davies), 232.
Adam's Weekly Courant, 32.
Addington, Henry, ist Vis-
count Sidmouth, 77.
Addison, Joseph, 194.
Aesop's Fables in Welsh, 98.
Agallamh Oisin agus Phdttruig,
Aged men, essay on, 94. [294.
Aged i^ersons having children,
notes on, 98.
Agoriadau Datguddiad Creadig-
aeihy Nefoedd, (T.Williams),
71-
Agricultural wages and ac-
counts, 199.
AiKMAN, Wm., the painter, 78.
Alaw, a river in Anglesey, 85.
Albemarle, Geo. Monck, ist
Duke of, 108, 210.
Albert Dda (Talhaiarn), 158.
Ale in sacrament instead of
wine, 303.
Aleluia, (Pantycelyn), loi.
Alltmawr, 169.
Alltwen, Yr, 203.
Almanack, Welsh, 276.
Alun. See Blackwell, John.
America, extract from letter by
Gentleman in, to a friend in
Wales, (1773). 336.
Madog's supposed discovery
of, 336-
Amlwch, dwarf at, (1797), 215.
Anagrams, 275.
" Ancient Britons," ii8th An-
niversary festival of the Soc-
iety, March i, 1832, 191.
Andreas o F6n. See Brere-
TON, Andrew.
Andrewes, Lancelot, Bishop,
33. 307- [328.
Aneurin Gwawdrydd, 133,216,
Angel, John and Margaret, of
Towyn, 216.
Anglesey.
Bodvel, W., &c.. Extent of A.,
87. 144-5-
"Grievances" of the inhabit-
ants of, 149.
Jones, H. [Extracts from]
Diddanwch Teuluaidd, re-
lating to poets of, 271.
Morris, L., Map of A., 94.
Pennant, li , Cywydd " Ym
Mon wenn," 47.
342
National Library of Wales
Anglesey (conid.)
Rowlands, H., Antiquitates
parochiales insulae Monae,
115. 145-
Thomas, D., " Bank of the
Menai, " ode to the Druidical
Society of, 217.
Anne, (d. of Sir Walter Dever-
eux) Lady Herbert (' Yr Ar-
glwyddes Ann '), 38.
Anne, St., 323.
Annely, T. (1787), 146.
Annerch i'r Cymni, (Elhs Pugh),
Anson, Thomas, 133. [191 •
Anwyl, Elhs, 203.
Anwyl, Robert, 187.
Anwyl, Thomas, 139.
Aphorisms, 177.
Archaeologia Britannica (Ed.
Lhuyd), 125-6,144,170,298.
Archaeologia Cambrensis, 150,
164, 195-
A rchaeologia Cornu-Britannica
(Wm. Pryce), 135.
Ardudwy, 85.
Arenig, 112.
Arithmetical problems, 180.
Arms (heraldic), 107-8, 326.
Of Welsh families, 120, 171.
Arthur, King, 84, iii, 231, 339.
Birth of, I.
Knights of his court, 82, no.
" Magnificence and bountyfuU-
ness of," 108. [71.
Arweinydd ir Gymraeg (Thomas),
Arwest Glan Geirionydd, 187.
Asbestos stone at Mynachdy,
called " maen urael," 214.
Ashburnham, Lord, 338.
Ashburnham Appendix, 338-9.
Ashburnham Appendix, Cata-
logue of, 337.
Assise rents of Tindaethwy, 114.
Athenae Oxoniensis (Wood), 121,
170. [81.
Athrawiaeth Geraint Vardd Glas,
Aubrey, Sir John, 7.
Auction catalogue, offering a
silver harp for sale, 146.
Austin, John, 173.
Avallenau, 125.
Awdl ar Ddioddefaint Crist, 79.
Awdl Fraith (Taliesin), 84, 85.
Trans, into Latin by Rev. D.
Jones, of Llanfair Dyffryn
Clwyd, 84.
Awdl i'r laith Gymraeg, 145.
Awdlau ar Destynau Cymdeithas
y Gwyneddigion, 71.
" Awenyddion," note by R. D.
on, III.
Bacon, Sir Francis, Baron Veru-
1am, 165.
Baili Brith families, pedigree
of, 169.
Baines, William, found guilty of
forging bank-notes, (18 18),
Bala, 85. [163.
Bridge, 304.
Eisteddfod, 1738, 246.
do. 1740. names of
the bards, 217.
Eisteddfod, 1790, 213.
Ball, Rev. Mr., of Newland,
Gloucestershire, 145.
Ballads, 9-25, 190, 313.
Bangor, 57, 116.
An account of the Bishoprick
and Bishops of, (1779), 60.
Bishops of, 170.
Diocese of, 60.
Gazette, 116.
Banks, Sarah Sophia, 126.
Baptism, addresses on, 198.
Baptismal register (Rev. Joseph
Jenkins, 174.
Baptisms at Abergele and St.
George, (1817), 91.
Baptisms, register of, Mt. Pis-
gah Chapel, Gower, (1825),
193-
Baptist churches in Wales,
state of, (1775), 279.
Bard, The (Gray), 78, 133.
Transl. by Talhaiarn, 159, 269.
Bardd Cwsc, 215, 291-2.
Bardd Glas o'r Gadair, 81.
Bardd Nantglyn. See Davies,
Robert.
Bardic Museum, The, 138.
Bardic orders, 217.
Bards, History of the Ancient,
and Druids (E. Wilhams),
164.
Lists of, with dates, 92, 104,
no, 112, 125.
Bardsey (Ynys Enlli), 40, 43,
46, 84, 215, 217.
Sound (Swnt Enlli), 43.
Barnes, Rev. Albert, of Phila-
delphia, 284.
Barnes, Edward, 218, 264.
Bassaleg, Ebenezer chapel, 278.
Additional Manuscripts — Index
343
Bassano, Francis, 171, 219,
Bassett, Sir Richard, 7.
Battle, (Brecs.), 169.
Baxter, Richard, 286.
Baxter, William, 202.
Baylee, Rev. Joseph, 295-6.
Baylis, John, of Bengworth,
117.
Beale, Wm., (Pencerdd Caer-
ludd), 203.
Beattie, Dr. James, 76, 213.
Beaufort, Hy. Somerset, 7th
Duke of, 284.
Beaumaris, 94, 184.
Charter, 4 Ehz., 210.
Bebb, Wm., 273.
Beddgelert, 139.
Bedo Aeddren, 141.
Bedo Brwynllys, 41-2, 325.
Bedo Coch, 54.
Bellum Mariscum, 115.
Benet, Thomas ap Rees ap,
(1551). 175-
Benion, or Bennion, Dr., 290.
Bennison, Christopher and
Anne, 283.
Bere Castle, 112.
Berry, , sermon by, (1722),
Berth, 271. [290.
Best, Seumas, of Kilkee, 294.
Betham, Sir William, Ulster
King of Arms, 120.
Beth-Kelhakt, See Beddgelert.
Bettws Garmon, inscriptions
on tombstones, 216.
" Beuno ben-noeth o Sir Caer
helbul," 13.
Beveridge, William, Bishop of
St. Asaph, Prayers and
notes by, 193.
Bible, Welsh, notes on, 270.
Bibles, correspondence with
S.P.C.K. with respect to the
supply of, 270-1.
Bibliotheques Francoises, 337.
Biographical notes, 170, 232.
Birch tree in Welsh folk-lore,
note on, 11 1.
Bird, Thomas, F.A.S., 121.
Bird in the Cage, (V. Powel), 273.
Birds, Welsh and English names
of, 60, 77.
Bishops, pedigrees of, 122.
Blackwell, Rev. John (Alun),
collections for the Life of,
270.
Blaen Pennal, 271.
Blaina, Mon., damage done to
Berea Chapel, by working
coal seams underneath it,
278.
BlEDDYN AB CyNFYN, 80, 212.
Blind Beggar, Ballad of the,
Bloam, M., 276. [314-
Blodau Dyfed, (J. Howell), 62.
Blodeugerdd Cymru, (D. Jones),
9, 185, 316.
Blodeuogwaith y Prydyddion
Bryttannaidd, (J. Davies), 5.
Bodedern church, sketch of, 97.
Bodeulwyn, 79.
Bodidris Manor Court Roll,
173-
Bodleian Library, 86.
BoDVEL, William, 87.
Bohun, Humphrey de, 170.
Bolingbroke, Lord, 7.
Bond, dated April 24, 1587, 195.
Bonedd y Saint, 81, 125.
Bonedh ag Anbhonedd, 203.
Bonedh Seint y Cymry, 203.
Books, catalogue of, DubUn,
(1700), 99.
Book-thief, englyn to, 186.
Boone, Thomas, Bookseller, 338
Boorde, or Borde, Andrew, 107.
Borth, Cards., 271.
BoswELL, Sir WiUiam, 49. [335.
Botanical pocket-book, (1800),
Bourbon, Louis Alexandre de,
Comte de Toulouse, 338.
Bourbon, Louis Jean Marie de.
Due de Penthievre, 338.
Bowen, Dd., of Blaenycoed,286.
Bowen, Philip, of Plymouth, 1 34
Bowles, Rev. Wm. Lisle, 2, 75.
Brad y Powdr Gwn, 53.
Bradly, . Sermons at
Salop, 290. [302.
Bread, Carmarthen Assize of,
Bread tax, abolition of, 191.
Brechan, Renaud de. Viscount
de Padouse, 114.
Brecknall, , sermon
preached by, (17th cent.),
289.
Brecon and Breconshire.
Jones, T., Note book, 167-170.
Rees, T., Dissenters in, {1673),
280.
Brees, [or Bries], William, 275.
Breese, Edward, of Portmadoc,
47.51. 71.
Breos, Wilham de, 112.
344
National Library of Wales
Brereton, Andrew Jones, (And-
reas o Fon), 199-201, 203-4.
Brereton, Owen, hyna o Fwras,
325-
Breton grammar, 89, 114.
" Breuan dinfoel," 112.
Brie, F. W. D., 337.
Bries, Elizabeth, (1697), 273.
Bries, John, 273.
Bries, William, 273.
Brietzcke, Charles, 173.
Bright Northern Star, A, 265, 303
Bristol, 207.
Britain.
History of the kings of, 26.
Holme, Randle,Antient British
caracters according to, 95.
Lewis, John, History, 146,168.
Meyrick, S. R., Antient history
of the Britons, 148.
Owen, J., History of the
ancient Britons, 146.
Robinson, Wm., Antiquities of
ancient Britain, 104.
British Archaiology, The, 135.
British Chronicle, 126.
British Melodies, 143, 146, 211.
British Museum, Catalogue of
MSS. relating to Wales in,
British Remains, 109. [166.
British Traveller (Walpole), 188.
Brittish and Out-landish Pro-
phecies (Pugh), 265.
Broad Oak, 290.
Broadsides, 143, 145.
Bromfield, Leoline de, no.
Bromley, Sir Thomas, Lord
Chancellor, 174.
Bronant, 271.
Bronllys, 168.
Brooke, Ralph, 149.
Brooks, Rev. J. S., of Llan-
arth, 270.
Broomfield, Mathew, 55.
Brown, William, of Plas Uchaf,
Llanefydd, 250.
Brudiau, 291.
Brute, [booke called], the Cronycles
of Englonde, 337.
Bruts, 126, 164, 206.
Brwydr Maes Bosworth, (Eben
Fardd), 172.
Bryant, Jacob, 125.
Brychan Brycheiniawc, 79.
Brymbo {" Brombow "), 174.
Brynberian, Congregational
cause at, 281.
Bryn Eyryn, 213.
Buchedd Gruff udd ap Cynan, 116.
English trans., 118.
Bucks Herald, 280.
Buffon, 135.
Builth, too, 169.
Manor of, 167.
Bulkeley, Colonel (d. 1649), 53.
BuLKELEY, Richard, of Llan-
fechell, letter from, to Hugh
Hughes, (1751), 36. [47-
Bulkeley, Rd., of Porthamal,
Bulkeley, Rev. Sion, Person
Llandegfan, 54.
Bull, Bishop, account of, 168.
BuRCHiNSHAW, Wm., no.
Burgess, Bishop, 70.
Burkitt on St. Mathew, 74.
Burton's Anatomie of Melan-
choly, 185.
Bustl y Beirdd, 82.
" BwcLAi, R., Archdiacon," 300
Byrom, John, lines by, on a
watch, 33. [209.
Byron, John, ist Lord (1642),
Cad Goddeu, 182.
Cadrod Calchfynydd, in.
Cadvan, Cadfan, 84. [iii.
Cadvan's stone, inscriptions on,
Cadwaladr, Edw., 14, 17, 330.
Cadwaladr, Ellis, 12-15, 246,
333- [20.
Cadwaladr, Hugh, or Huw, 14,
Cadwaladr, John, or Sion, ot
Bala, 235, 242, 318, 333.
Cadwaladr, Owen, 186.
Cadwaladr, Sir Rhyce, 32.
Cadwaladr, Wm., 23, 184.
Cadwaladr ap Rhys Trefnant,
Cadwaladr ap Robert, 10. [56.
Cadwaladr Cesail, 45, 182.
Cadwgan, William, 86.
Caergai, 330.
Caer Wyddno, 112.
Caerwys, 210.
Eisteddfodau : 1523, 212 ; 'ail
eisteddfod . . , 1565' [1568],
80 ; 1567 [ ? 1568], 212 ;
[?i568], 306; 1798, 211.
Caerydd Prydain, 217.
Caesar, extracts from, 114.
Caeserwyd, 259.
Calendar, 297.
Calenig : neu gyngor i fab bedydd
(1687), 148.
Additional Manuscripts — Index
345
Callcott, Dr. John Wall, 139.
Cambrian Literary Instit., 50.
Cambrian Register, 60, 72, 78,
112, 121, 164.
Cambro-British Melodies, 133.
Cambro British Musick, On the,
Cambro-British Saints, 195. [93.
Camera obscura, method of
drawing landscapes by, 114.
Cameron, Ann, of Dartmouth,
a niece of E. Jones, 134.
Camilet in Somersetshire, 108.
Campeu Charlymaen, 80.
Cantref Selyf, survey of the
Lordship, 169.
Canu dan bared in Merioneth-
shire, no.
Capel Afan, 271.
Capel Dewi, 271.
Carawn, 84.
Cardigan, 64, 67, 70.
Archdeacons of, 120.
Eisteddfodau : 1773, 68, 70 ;
1866. 118.
Cardiganshire, 2.
History of religion in, 271.
Notes on chapels in, 280.
" Plow," sketch of, 95.
Rivers of, in.
Sheriffs of, 118. [203.
Carlisle, the Bishop of, (1703),
Carmarthen, 92, 98, 265.
Action book of the Great Ses-
sions of, 195.
Archdeacons of, 170.
Assize of Bread, 302.
Eisteddfodau: [?i45i], in,
217 ; National, 1867, 269.
Carmarthen and Cardigan Rail-
way, 190.
Carmarthenshire, monumen-
tal inscriptions, 88, 106.
Carmel, 280.
Carnarvon, 328.
County, dedication of churches
in, 60.
Ditto, parishes in, but not in
Diocese of Bangor, 60.
Election, 1774 : election song,
Record of, 87. [236.
Carne family, 7.
Carn Fadryn, 45.
Carnhuanawc. See Price,
Thomas.
Carn Ingli. See Hughes,
Joseph.
Carno, 60.
Caroline, Queen, death of, 75.
Carols, 2-5, 143, 189, 216, 236-7,
239-246, 250-261, 313-5,
318-20, 332. 334-5.
Manx, 293.
Carreg, Capt. Ellis, 96.
Carreg, Robert, 51.
Carvalyn Gailckagh, 293.
Castles : Kenilworth, Maxstoke,
Tamworth, Warwick, 107.
Caswallon, 114.
Caswallon Law Hir, hi.
Cat belonging to Robert ap
Rhisiart of Pentraeth, 218.
Catalogue of MSS. relating to
Wales in the British Museum
(Edw. Owen), 166.
Catechism in Welsh, 157.
Cathedine, 168.
Catholic Faith, list of martyrs
in Wales to the, 303.
Catholics, Welsh Roman, 303.
Cato Cymraeg, 81.
Catrin ferch Ivan ap Siengkin,
179.
Caw, 203.
Cefnamwlch, 38, 43.
Cefn Coch MSS. A and B, 194.
Cefn Llanfair, 51.
Ceinion Alun, 270.
Ceiriog. See Hughes, John
Ceiriog.
Celliwig, 85.
Celt, bronze, found in a turbary
in Anglesey, 112.
Celtic Dictionary, A, 125.
Celtic Remains (Lewis Morris),
139, 145-
Cendl, Barham chapel, 278.
Cent, Dr. Sion, 40-1, 61, 112,
131, 184, 317. 321-4, 327-
333-
Cerbyd Aur neu Daith y Myfyr-
dod o'r Arfaeth i Eden (A.
Shadrach), 73.
Cerdd y Gwyneddigion, 212.
Chalmers, Geo., F.S.A., 124-6.
Chambers, Anne, 262.
Chap-books : (Trefriw, 1754),
185 ; (Trefriw, c. 1780), 183.
CHARANci;, de, (1703), 338.
Charity of John Vaughan of
Derllys, i.
Charity school at Meole-Brace,
1816, (broadside), 145.
Charity schools, Welsh, 217.
Charlemagne, 80.
346
National Library of Wales
Charles I., 207, 304, 308.
Demands 20 oxen or horses
for his service, 209.
" Deuddeg o reolau a gafwyd
yn llyfygell," 33.
Proclamation by, asking for
""■*' loan of ;^io, 209.
Charles II., 53, 277.
Genealogy of, 108.
Charles, Edward, 263.
Charles, Rev. Thomas, of
Bala, 1 19-120.
Charleton, Rev. Charles, 198.
Charlevoix's Journal (ex-
tract), 336.
Charter Elian (Oct. loth, 8 Ed.
IV), 164.
Charter of North Wales, 118.
Charters, copies of Welsh, 171.
Chertsey, The Porch House,
account of, 231.
Chester. 133, 207, 261, 268.
List oJE earls and barons of,
104.
Sermons preached at, by
Matthew Henry, 289, 290.
Chester Chronicle, 114, 150.
Chester Guardian, 114.
Chiaro oscuro, engraving and
printing in, 123.
Children, register of, by Rev.
Joseph Jenkins of Wrex-
ham, (1771-1817), 174.
China, notes on, by Lewis
Morris, 97.
Chirk, Edward, 113.
Chirk Castle, 233.
Chitting, Henry, Chester Her-
ald, 173.
Choir Book (Joannes de Lara-
sti), 102.
Chrestien de Troves, 338.
Chrlstmas, David and Jemeima,
277. [164-
Christmas sermon on John i. 14,
Chronicle of the Brute, 336.
Chronicle of the Kings of Britain,
The (advt. by Rev. P. Ro-
berts). 135.
Chronological table in Red
Book of Hergest, translation
of, 164.
Chronology. British, 89, 90.
Cilgwyn Church book, extracts
from, 280.
Ciltalgarth, 332.
Cipher, letter in, (1690), 203.
Cipriani, engraving by, 212.
Civil War and Restoration,
verses relating to, 184-5.
Clarke, Isaac, pubUsher, of
Ruthin, 270.
Clary wine, Glamorganshire
mode of making, 188. [33.
Clergyman, young, advice to,
Clifton Church, inscriptions.
Cloth, note as to, 95. [171.
Coats of arms, badges and
crests, 173.
Coats of arms of some ancient
families in Cheshire, 149.
Coats of arms of W^elsh famihes,
CocH Asaph, 145. [i57-
Coelbren, 169.
Coelbren neu gyfrinach y
beirdd, 186.
COLLWYN, 85.
Pedigree of, 85.
Colman, Geo. (jun.), 34. [187.
CoLSON, Rev. J. M., of Swanage,
Columbus, Latin poem on, (J.
James), 75.
Columella, 91.
Combermere, Viscount, 261.
Commonplace books :
Anon. (1774-1781), 194.
Hughes, Michael, 30.
Jenkins, Joseph, 174.
Jones, Ed., 92.
Wilhams, J., of Llanrwst, 77,
79. 91-
Common Prayer, Irish trans-
lation, 296.
Composition papers, parliamen-
tary, 210.
Concordances to the Welsh
Bible : (Robt. Roberts), 104 ;
(Robt. Vaughan), 183.
Congregational Board, 283.
Congregational Fund, grants
from to ministers in Glam-
organ, 283.
Petitions to managers of, 281.
Congreve, William, 93.
Conrey, Richard, 207.
Constituta seu Edicta Antiquifus
in Usum Bardorum, 87.
Conway, 95, 193.
Castle, 232, 260.
River, 74. [i07-
CoPELAND, Alfred, of Watford,
CoRELLi, Italian music by, 127.
Coronog Faban, with translation,
Corph y Gaingc, 265. [85.
Additional Manuscripts — Index
347
CORSYGEDOL, 52.
CORWEN, 309,
Church, 204.
Cotton, Miss, 297.
Cotton, Sir Robert, 88.
Council in the Marches of Wales,
The (Miss Skeel), 165.
Court of the Marches, arguments
for maintaining, by Sir
Francis Bacon, 165.
Court Roll of Manor of Bod-
idris, Flintshire, 173.
Covenant, Church, 276.
CowBRiDGE, newspaper extract
as to an ox at, 33.
Cox, Thomas, of Machen, 70.
CoYTMOR, Bridget, descendants
of, 203.
CoYTMOR, Robert, 203.
Crachley, Thomas, 210.
Cradock, Eunice, 120.
Cradock, Rev. W., rector of
Rickinghall, Suffolk, 107.
Cradock, Rev. Walter, 120, 279.
Craig y Bargoed Chapel, reg-
ister of baptisms at, 1831-
1838. 279.
Sermons delivered at, 277.
Criccieth Castle, 260.
Crickadarn, 168.
Cricket, 136.
Crickhowel, 168.
Critics, literary, notes on (D.
Ddu Eryri), 215.
Croix du Maine and Du
Verdier, La, 337.
Cromwell, Oliver, 57, 210.
Cronicl ysprydol, 26.
Crown Manors in Wales, 233.
Crwth, III, 136.
Culhwch ac Olwen, 87, 144.
Cumberland, Hutchinson's, 114.
Cunedda Wledig, 85.
Curig, Saint, 195.
Curtiss, Thomas, of Reading,
Quaker, 173.
CwM, by Dyserth, 190.
Cwmystwyth, 271.
CwYFAN, Saint, 84.
Cybi, Saint, 215.
Cydfod yr Ysgrythyrau Sanctaidd
(R. Vaughan), 183.
Cydymaith i'r Awen, 62.
Cyffin, See Kj^ffin. [ii7-
Cyfrinach Beirdd Ynys Prydain,
Cyfrinach y Beirdd (Dafydd Ddu
Eryri), 71.
Cylchgrawn Cymraeg, 134, 263.
Cymdeithas Lien Cymru, 93.
Cymmrodor, Y, i.
Cymmrodorion, 139, 144-5.
Cymmrodorion Society in Pow-
ys, 1819-20, 231.
Cymmunod, 201.
Cymreigyddion, Cofrestr Cym-
deithas y (1796), 172.
Cymreigyddion Society, 120.
Cymrodorion Gwyl Ddewi,
1759. 191.
Cynan, 84.
Cynddelw, no, 139, 202.
Cynddylan, 170.
Cynfrig ap Bleddyn, 37. [142.
Cynfrig ap Dafydd Goch, 55,
Cynfrig ap leuan ap Rh(ys),
Cynfrig ap Risiart, 325. [210.
Cynghanedd, varieties of, 334.
Cynon, Cards., 271.
Cynrig, Cynvrig, Cynwrig. See
Cynfrig.
Cynwyd, 181.
Cysgadur, y saith, 246, 332.
Cywydd y Drindod, 138.
Cywydd y Farn Fawr, 76.
Cywyddau, 304.
Cywyddau, Llyfr, 145.
D., B. (1678), 3. [III.
D., R., " Awenyddion," note by,
D., S. (EngUsh poem), 141.
Dafis, Thos., o Bark Cwnnhing-
od, 44, 66, 330.
Dafis. See also Davies, Davis.
Dafydd, Richard, 207.
Dafydd, WiUiam Pirs, 11.
Dafydd ap Edmwnt, 111-2,
1 30-1, 137, 302, 304-5, 321,
324-5-
Dafydd ap Gwilym, 41, 132,
136. 145. 305, 312, 321-2,
329. 333-
Appearance of, 112.
Dafydd ab Gwilym bencerdd
(" nid y bardd o'r Deheu-
dir "), 113-
Dafydd ap Howel, 39.
Dafydd ap Iorwerth, or ler-
werth, 324.
Dafydd ap Meredydd ap
Tudur, 38-9, 61.
Dafydd ap Siencyn, 37, 180,
Dafydd ap Tomas, 42. [184.
Dafydd Ddu, 36.
348
National Library of Wales
Dafydd Ddu Eryri. See
Thomas, David.
Dafydd Ddu Feddyg. See
Samuel, Dr. David.
Dafydd Ddu o Hiraddug, 49.
Dafydd Eppynt, 39.
Dafydd Gam, 86, 112.
Dafydd Goch, 41.
Dafydd Gorlech, 292.
Dafydd Gwynedd, 62.
Dafydd Ionawr. See Rich-
ards, David
Dafydd Llwyd ap Dafydd ap
Einyon, 41. [18.
Dafydd Llwyd ap Humphrey,
Dafydd Llwyd ap Llywelyn
ap Gruffydd, 39, 42, 61, 185,
218, 292, 300.
Dafydd Llwyd o'r Henblas,
45. 146-
Dafydd Maelienydd, 83.
Dafydd Nanmor, 38, 42, 44, 54,
69. 132, 137, 143, 268-9,
322, 332-3.
Dafydd Siencyn, 269.
Dafydd Sion Dafydd. See
Jones, David
Dafydd Sion Ifan Lewis, " y
BayH gwirion o Dremain,"
Dafydd o Fachelldre, 42. [70.
Dafydd y Coed, 137.
Dalton, N., 134.
Dalton, W., 133.
Dancing, 133, 143.
Dares Phrygins, 72.
Darwin, Erasmus, 76.
David, (" Princeps Cumbriae"),
inquisition by, 203. [278.
David, Christmas, {d. 1742),
David, Hugh ap Wilham, v.
Wm. Rowlands, case of,
202.
David, Richard, of Llanymaw-
ddwy, 26-7, 206-7.
David, William, 26.
Davies, — . {" Mr. Davies o'r
Llanerch "), 318.
Davies, Rev. Benjamin, of
Abergavenny, aft. of Hom-
erton, 281-2.
Davies, Benjamin, of Swansea,
290.
Davies, David, " athraw ysgol
yn Heol Fostyn, Sir Fhnt,'"
3-5, II, 69.
Davies, Rev. Dd., of Gotham,
Bristol, 284.
Davies, Dd., of Cwm, 278.
Davies, David, of Henfryn,
Nantglyn (Dafydd o'r Hen-
fryn), 242, 245.
Davies, Rev. David, of Pant-
teg, 165, 187, 191, 200, 284.
Davies, Rev. David, of Swan-
sea (1763-1816), 285, 289,
290.
Davies, Rev. Edward, of Olves-
ton, 124, 126.
Davies, Henry, of Nantcelyn,
Davies, Howel, 94. [286
Davies, Hugh, (1771), 262.
Davies, Ismael, of Trefriw, 188.
Davies, Miss J. M. B., " o'r
Pentre," 68.
Davies, James, 328.
Davies, James, letter to Howel
Harris, 286.
Davies, Jeremiah, 282.
Davies, John, of Cilfforch.Aber-
aeron, 200.
Davies, Rev. John, of Llansam-
let, (1740-1821), 276, 282-3,
285, 287-8, 290, 291, 299.
Memoranda by, 289.
Davies, Rev. John, D.D., of
Mallwyd, 5,60, 102, 112,258.
Davies, Rev. John, curate of
Pentrefoelas, 83, 266.
Davies, Rev. Joseph, of Glan-
dwr, Pemb., 283-4.
Davies, Rev. Lewis, pastor of
Mynydd Bach Chapel, 276.
Davies, Margaret, o'r Coed Cae
Du, 139. [188.
Davies, Mytton, of Llannerch,
Davies, Owen, Index to Welsh
Records, 1737, 121.
Sermon at Mynyddbach, 1747,
276. [198
Davies, Peter, Gwisaney estate,
Davies, R. (" Blwyddyn ddrud
1563"). 181.
Davies, Rees (1748), 276. [203.
Davies, Richard (Mynyddog),
Davies, Rev. Richard, of Ban-
gor, 76-7.
Davies, Richard, of Holywell,
(1786), 212.
Davies, Richard, D.D., Bishop
of St. David's, 137.
Davies, Robt. (letter from Ed.
Lhuyd, 1710), 112.
Davies, Robt. (Bardd Nant-
glyn), 1x6, 236, 247-8, 256.
Additional Manuscripts — Index
349
Davies, Robert, of Gwisaney
(1651), 198.
Davies, Thomas, of Glandwr
(1778). 282.
Davies, Thomas, of Hanover,
(1778), 282.
Davies, Rev. Thomas, of Llan-
dderfel (1809), 146.
Davies, Rev. Walter (Gwallter
Mechain), 69, 139, 164.
Davies, Wilham, (1731), 13.
Davies, Rev. Wm., of Mynydd-
bach, 275-6, 278.
Davies's Dictionary, notes on,
Davis, David (1804), 326. [201.
Dearth, years 1799-1801, 245.
Dedwyddwch teuluaidd, traeih-
awd ar y modd i'r gweithiwr
gyrhaedd (E. Griffiths), 193.
Dee, the river, 261, 327.
Deeds and Documents, collec-
tion of, 129.
Deio ap Ieuan Ddu, 56, 182,
218, 300.
Demetian dialect, song in, 265.
Denbigh, 25, 103, 184, 259.
Castle, drawing of key of, 298.
Denbighshire, 210.
Election (1741), Poll Book,
231.
Derfel Gadarn, image of, 86.
Description of Wales, no.
Deuchar, Alex., seal engraver,
of Edinburgh, 108.
Devereux, Sir George, 123.
Dame Johan, 123.
Devil's Bridge, 257.
Devonshire play, 139.
Devynnock, 169, 170.
Dewi Fardd. See Jones, David.
Dewi o Ddyfed. See James,
David.
Diaries : no name, 308.
Carrier from Trefriw, 191.
Rees, Rev. T., D.D., 287.
Thomas, Rev. D., of Penmain.
287. [190.
Thomas, John, of Llanllwni,
Williams, Mrs. Eleanor, 191.
Dictionaries: Eng.-Welsh(? Er-
asmus Lewis), 210, 211 ; (Ed.
Lhuyd), 171.
Welsh-Eng. (? Dd. Ellis), 60.
Diddanwch Teuluaidd, (H.Jones),
30-32. 35. 271. [191.
Dilead y dreth arfara (broadside) ,
DiLLWYN, Lewis Llewelyn, 117.
Dinas, Brecon, Manor of, 168.
Dinmeirchion, inscriptions at,
98, III.
Dinorwig, testynau cadair, 219.
Dissenting ministers, list of,
Dissertatio de Bardis, 116. [280.
Dissertation concerning the Liter-
ature of the Antient Britons,
25-
Distemper among cattle, re-
marks upon, by Lewis Mor-
ris, 94.
Doctors Commons, 93.
Doddridge, Sir John, 106.
DoDSLEY, James. Collection of
Poems, 79.
dolbenmaen, ii3.
dolgelley, 6i, 184.
Dol-hyfryd, 261.
DOLWYDDELAN Castle, 112.
Domestic happiness, essay on,
193-
DowNAME, George, Bishop of
Londonderry, 99.
Dramas, 133. [298.
Drayton, J., of Holywell Bank,
Drayton, Michael, 188.
Drill, military, handbook of,
Druidical antiquities, 90. [128.
Druids, History of the Ancient
Bards andl'E.'SNiWia.vas), 164.
Drych y Merched neii Fuchedd
Araith ain Wragedd, etc., 185.
Drych y Prif Oesoedd (T. Evans),
134-
Dublin, ' original' name of, 188.
Ducking chair at Plymouth, 135.
Dumoulin, Alain, 144.
Dunn, George, of WooUey Hall,
near Maidenhead, 304, 308,
311, 313, 321, 326.
Du Tailly, Madame, 213. [33.
Duties on houses and windows.
Dwarf at Amlwch, 1797, 215.
Dwnn, James, 83.
DwNN, Lewis, 118.
Dychymyg (riddle), 176.
Dyddiadur yr Annibynwyr, 287.
Dyffryn (Cards.), 271.
Dyhuddiant Elphin, 211.
With Eng. translation, 84.
Dying Christian, The, trans-
lation by D. Ddu Eryri, 143.
" Dyn Gwirion," 14.
Dyriau Duwiol, (R. Vaughan),
316, 319.
Dyserth, 190.
350
National Library of Wales
E. o Lanbedr, Hyd. 30, 1818,
Earthquakes, 181, 328. [70.
Eben Fardd. See Thomas,
Ebenezer.
Ecclesiastical precedents, 210.
Eden, 314.
Eddystone Lighthouse, 135.
Edeyrn Dafod Aur, 188.
Edinburgh, 207.
Ednowain ap Bradwyn, pedi-
gree of, 85.
Ednyfed Fychan, 112.
Edward II, note as to cradle of,
145-
Edward IV., 38, 112.
Edward VI, 308.
Edward VII, 191.
Edward, Evan, of Aberdare,
261.
Edward, Robert, of Traws-
fynydd, 215.
Edward, or Edwart, ap Raff
180, 182, 269, 300, 318, 325.
Edward, or Edwart, ap Rhys,
EdwartapRoitsiar, 180. [292.
Edward ap Sion, 181.
" Edward John ab Davidd o
Lanyfudd." 304.
Edward Urien, 42.
Edwards, . Sermons at
Salop, 290.
Edwards, Charles, Nelar, Llan-
rhaiadr, 244.
Edwards, David, of Brynber-
ian, 283.
Edwards, Rev. E. (Ed. Browne
Willis's St. Asaph), 145.
Edwards, F., 114.
Edwards, Griffith (Gruffudd
Edwart), 21.
Edwards, Rev. Griffith (Gutyn
Padarn), 270.
Edwards, Rev. J., of Llan-
badam Fawr, 270. [i75-
Edwards, John, of Chirk (1551),
Edwards, John (Sion Ceiriog),
20, 24, 76, 79, 146, 156, 246,
309-
Edwards, Margaret, 255, 265.
Edwards, R. Lloyd of Nanho-
ron (1806), 216.
Edwards, Robt., 326, 333.
Edwards, Rowland, 18.
Edwards, Sampson, 19.
Edwards, Sydney, 205.
Edwards, Thomas, " Tailiwr,"
(1750), 21.
Edwards, Thomas, (Twm o'r
Nant), 91, ii6> 151, 156,
^65, 235-8, 243, 245-9.
251-265, 308, 326, 335.
Edwart. See Edward.
Efan ap Ridsiard, 327.
Egerton, Sir Thomas, 174.
Eglintenne, Lady, 113.
Eglwysbach, 74.
Eglwys Glominog, 112.
Eglwys Ne\vydd, 182.
Egypt, History of, 230.
Einion ab Gwalchmai, 37,
II 2-2.
Einion Offeiriad, 112.
Eisteddfodau, 66, 68, 70, 80,
118, 120, 158, 172, 210-212,
217, 219, 246, 269, 306, 333.
Elias, John Roose (Y Thesbiad)
203.
Elias, Richard, harpist, 328.
Elias, William, 91.
Elidir Mwynfawr, 112.
Elin ach Huw ap Hwmffrey,
Mrs., 320.
Elin Conwy, 267.
Elis, Owen, o Ystumllyn, 53.
Elis, Tudur, 26.
Elis ab Elis. See Ellis, Ellis
Elis ap Llewelyn, 269.
Elis y Cowper. See Roberts,
Ellis. [181.
Elizabeth, Queen, 80, no, 132,
Elizabeth ferch William . . .
ym Marrog . . . Llanfair
Talhaiam . . . 171 4, 14.
Elliot, John, 102.
Ellis, David (1648), 327.
Ellis, Rev. David (1739-1795)1
47. 49, 50, 52, 59. 60, 139.
143, 243-4.
Ellis, Elhs (Ehs ab Elis), 15, 21,
185, 310, 318, 332.
Ellis, Rev. J., of Amlwch, 270,
Ellis, Dr. John, o'r Wern, 53.
Ellis, Rev. Moses, of Mynydd
Islwyn, 281.
Ellis, Col. R. R. W., 102.
Ellis, Rees, 10, 22.
Ellis, Col. Robert, regiment of
foot for (1643), 210.
Ellis, Thomas, 53.
Ellis, Thomas Morris, 24.
Ely, Bishop of (1626), 307.
Emyn Kuric Sunt, 195.
Enclosure act for the parish
of Llanddeiniolen, 157.
Additional Manuscripts — Index
351
" England's present woes " —
(old song), 303.
English extracts, 307, 308.
English poetry, 115, 121, 308.
English - Welsh Dictionary
(E. Lhuyd), 171.
Englynion, 146, 176-7, 205-6,
266-9, 304. 307-311. 315-
319, 321, 323-7, 330-5-
Collections of, no, 182.
English, 176, 315, 329, 333.
I dalu'r echwyn adref i Bar-
num y ' Pwnch Cymraeg '
(Talhaiarn), 204.
I'r delyn, 140.
Latin, 85, 97, 146.
Y Beddau, 140, 211.
Enlli. See Bardsey.
" Eos Aled," 199.
Eos Bradwen. See Jones, John.
Eos Ceiriog, 314.
Epitaphs, 218.
From Stratford church, 107.
On a sailor, 85.
Erse, 123.
Erw'r Benglog, 112.
EsGOB Dewi, 180-2.
Essay on the Invention of Engrav-
ing and Printing in chiaro
oscuro (Jackson), 123.
Essays on Poetry (Beattie), 213.
Etymologies of place-names in
Italy, 126.
Various, 126.
Euvgrawn, 79.
European literature, influence
of Welsh traditions on (eis-
teddfod essay), 120.
Evan, John, 286.
Evan, Robt. John (1668). 331.
Evans, Rev. Benjamin, of Bron-
ddeiniol, 282.
Evans, D. D., of Cincinati, 281.
Evans, Dafydd, 22, 246.
Evans, Rev. Daniel Silvan, 301.
Evans, David, of Llanrwst, 128,
165.
Evans, Edward, of Ruthin, 252.
Evans, Elizabeth, widow of Dr.
Evans, 30.
Evans, Rev. Evan (leuan Fardd
ac Offeiriad, called leuan
Brydydd Hir), 36, 49, 50,
60, 62, 64, 67-8, 73, 77-8,
94, 97, 111-2, 116-8, 138,
141, 170, 183, 203, 233, 329,
330.
Evans, Humphrey, 19. [187.
Evans, Huw, of Llanrhyddlad,
Evans, Rev. J., of Mathri, 65.
Evans, John, Clochydd Llan-
faglan (1746), 15, 320.
Evans, John, of Erbistock, 109.
Evans, Dr. John, returns of
Nonconformist statistics ob-
tained by, in 1715-7, 286.
Evans, Maurice, 16.
Evans, Rev. Phillip, of Llan-
geler, 270.
Evans, Richard, surgeon, of
Llanerchymedd, 30, 34, 93,
97. 309.
Evans, Robert, of Meifod, 28,
207, 325.
Evans, Salathiel, 98.
Evans, Rev. Simon, of Hebron,
Pemb., 284.
Evans, Thomas, 175, 177-9, 180,
181-2, 269, 311.
Evans, William (poet), 31.
Evans, WiUiam, of Bala (1790),
282.
Exchequer bills, interest incur-
red on, 1795-6, 231.
Exhibitions, recommendations
for, in 1795, 283.
Extracts, 212.
and translations, 140.
Books of, 77.
EngUsh, 307.
Eyre, Henry, 92.
Fabula de Beth kelhart, 136.
Faith, articles of, 281-2.
Confession of, 283.
" Fanny blooming fair," note
on authorship, 135.
Favell, Christopher, 167.
Felenrhyd, 332.
Felton, (d. Sept., 1700),
Fenius Farsa, 293. [i77-
Fenton, Ferrar, of Mappleton,
Ashbourne, Derbj^shire, 115
Fenwick, John, of Westminster,
200.
Ferrers of Chartley, Lord
(called " Arghvydd Fferis ")
42.
Fferlys (" Fferregs or Ferlox ")
map of the kingdom of, 168.
Fflint, Hanes (competitive es-
say), 175.
Ffon Dderjel, 86.
352
National Library of Wales
Ffoulke, Robert, of Segroyt,
(1656), 317.
Ffoulkes, Roger, 309.
Ffynnon y Llyffaint, 81.
Fife, 136.
Finny, Rev. C. G., 284.
Fisher, David, 276, 289.
Fisher, Rev. John, B.D., 194.
FitzHamon, Robt., 108.
Flanders, 205.
Fleet, appointments to the,
(1760). 33-
Fletcher, Thomas, 41.
Fletcher, Rev. W., 157.
Flint, history of, 175.
Manor of, 210.
Flintshire, 210.
Floras Poetarum Britannicorum,
(J. Davies), 5.
Folk-music, 133.
Folk-songs, 140.
Foras Feasa ar Eirinn (Keating),
Forden, 94. [293, 296.
Forest Estate, Brecon, 167.
Forster's Catalogue of Music,
(1814), 133.
Foucault, Nicolai Joseph, 338.
Foulk, Wm., y Saer, (1760), 251.
Foulkes, E., 35.
Fowler, Sir Richard, 130.
Francis, Abel (1727), 276.
Francis, Rev. David, of Welsh-
pool, 283.
Francton, Adam de, 114.
Freeholder's Catechism, The, by a
Freeholder, 35. [284.
Freeman, G., of Cheltenham,
French medical work (anony-
mous), 89.
French song, 133.
Freund, Dr. W. A., of Stras-
burg, 127.
Fychan. See Vaughan.
Gadair Ddu, Y, (Tudno), 200.
Galahad, 339.
" Galic Grammar," observa-
tions upon Part I. of, 126.
Gallehault, Le Roman de, 339
Gaodhalach, Tadhg, 296.
Gardd Eifion, 128.
Gardd o Gerddi, 259.
Garthbrengy, i6g.
Gast, Luc de, 340.
Gee, — , (preaches at Salop,
17th cent.), 289.
Geiriadur Ysgrythyrol Charles,
additions to second edition
of, 119.
Genealogia Arihuri, 203.
Genealogical collections by Hugh
Thomas, 166.
Genealogical History of the Nobil-
ity and Gentry of Wales
(Hugh Thomas), 166.
Genealogical notes on the
family of Hughes of Lligwy
and Plas y Brain, Parry of
Pendref, etc., 35.
On the Wynns of Chweanddu,
and on the Meyricks of Bod-
organ, 36. [157.
Genealogicon Auspice Christo,
Genealogies of British Saints, 125.
Genealogies. See Pedigrees.
Gentleman' s Magazine, 76.
Geoffrey of Monmouth, 26, 72,
126, 206.
George II., 96.
George III., 114.
George, Prince of Denmark,
Latin poem on, 79.
George, Rev. W. (1794), 283.
German waltzes, original, 134.
Gethin, Syr Risiart, 301.
Gibson, — . (Sept. 14, 1839),
Gilbertson, William, 313. [298.
Commendatory poem to, 192.
GiLDAS, 48, 112, 217.
Giles, Dr., sermons by, 289-90.
Gill, Edmund, 139.
Giovanni — , (letter to W. Beale),
Gipsies, 25. [203.
GiRALDUS CaMBRENSIS, IIO.
Glain neidr, 112.
Glamorgan, conquest of, 108.
Inscriptions, 105-6.
Pedigrees, 5-9, 116.
Poetry, specimen, 140.
Glamorganshire Pedigrees, 116.
Glan Alun. See Jones, Rev.
Thomas.
Glandwr Chapel, Pcmb., ac-
count of, 289.
Glasbury, 168.
Church, 168.
Glastonbury Abbey, 121.
Glossaries, Irish and Latin, 28.
Glossary of uncommon Welsh
words, 232.
Glover, Richd., 91.
Glyn Achlach, 85.
Glyndwr. See Owen Glyndwr.
Additional Manuscripts — Index
353
Glyndyfrdwy, i8i.
Glynne, Sir Stephen, of Hawar-
den, 298.
GocH, Sir Thomas, 268.
Gododin, 50, 60, 87, 114.
Godson, advice to, 148.
GoFFE, — . Notes of sermon at
Salop, 289.
Gold piece found at Conway,
description of, 95.
Golwg ar Deyrnas Crist, 192.
Goodman, Edward, 320.
Goodman, Gabriel, of Nantglyn,
Memoir of, 165. [189.
GoRFFRYDAU Caswenan, near
Bardsey, note, 84.
" GoRPHWYSFA Gybi," sketch
of, 97-
Grace before and after meate,
Graddau Carennydd, 83. [314.
Graig, Cards., 271.
Grammar of Welsh poetry, 71.
Grammars, Welsh, 71, 72.
i6th cent., 298.
Grammatica Latino-Celtica (A.
Dumoulin), 144.
Grammatica Latino-Hibernia, 28.
Grammatical notes, 102.
Graves of the Warriors of the
Island of Britain, The, 125.
Gray, John, 290.
Gray, Thomas, The Bard, 133 ;
Latin transL, 78 ; Welsh
transl. by Talhaiarn, 159,
Great, Y, 114, 150. [269.
Great Sessions, Carmarthen Cir-
cuit, 1807, original notes of,
Greek poetry, 79. [160.
Green, R., Minister of Uffing-
ton, Berks., 173.
Grenville, W. W., 75. [149.
Grievances of the Isle of Anglesey,
Griffith, Griffiths, Griffydd,
Griffyth, Gruffudd,
Gruffydd, Gruffyth and
Gryffyth are all brought to-
gether here, but each variant
is separately alphabetized.
Griffith, Caleb, of Llanasa, 19.
Griffith, Edward, of Llanerch,
Griffith, Eliz., 3. [312.
Griffith, Mrs. Elizabeth o'r
Pantgwyn, 68.
Griffith, Evan, of Twrgwyn,
Cards., 2-5, 18, 62-3, 67.
Griffith, Rev. George, of Cil-
gerran, 70.
Griffith, Griffith, of Ruthin
School, 75.
Griffith, James, 5.
Griffith, John (i6th cent.), 210.
Griffith, John (17th cent.), 30.
Griffith, John, of Cae Cyriog,
III.
Griffith, John, of Llanddyf-
nan, 53.
Griffith, Moses, 134.
Griffith, Rev. R., of Carnar-
von, 270.
Griffith, Robert (1644), 213.
Griffith, Rowland, harp-maker,
Llanrwst, 164.
Griffith, Rev. Thomas, 65.
Gr[iffith], Thomas, 310.
Griffith, Rev. W., of Amlwch,
Griffiths, Diana, 64. [270.
Griffiths, Rev. Evan, of Swan-
sea (1795-1873), 74. 147-8,
193. 298.
Autobiographical notes, 147.
Griffiths, J., of Berllan, 262.
Griffiths, John, Archdeacon
of Neath, 284. [34.
Griffiths, John, Pistill (1794),
Griffiths, John, St. Florence,
lOI.
Griffiths, John, of Swansea,
74, 192-3. 298.
Griffiths, Rev. Phihp, of Allt-
wen, 279.
Griffiths, Rev. Samuel, of
Horeb, 281.
Griffiths, Rev. William, of
Glandwr, 283.
Griffydd, Harbart, o Gaer yn
Arfon, 183.
Griffyth, Pirs, Sergeant o
Gaerwys, 325.
Griffyth ab Edwart, 184.
Gruffudd, Owen, 10, 17-19,
21, 34, 52-3, 57, 269, 330,
333-
Gruffudd ab Cynan, 79, 80, 89,
90, 116, 118, 212.
History of, 145.
Life of, 118.
Statute of, 80, 87, 92.
Gruffudd ap Llewelyn ap
Gwrgant, 112.
Gruffudd ap Llewelyn Fych-
AN, 292.
Gruffudd ap Nicolas, 217.
Gruffydd, Cadwaladr, 43, 46.
Gruffydd, Catrin, 21, 216.
354
National Library of Wales
Gruffydd, Robert, 262.
Gruffydd, Sion, 56.
Gruffydd, Syr W., 37, 134.
Gruffydd ap Dafydd ap Ein-
ion, 82. [38.
Gruffydd ap Dafydd Fychan,
Gruffydd ap Howel ap Mor-
gan, 56.
Gruffydd ap Ieuan ap Llewel-
yn Fychan, 40, 55, 61-2, 86,
180, 182, 184, 269, 306, 312,
322.
Gruffydd ap Llewelyn, Syr,
alias Syr Gruffydd fain, 328.
Gruffydd Dafydd ap Howel,
81. [51.
Gruffydd Glyn o'r Gwynfryn,
Gruffydd Gwynedd, 182.
Gruffydd Hafren, 52, 207,
209.
Gruffydd Hiraethog, 42, 50,
53-4. 56. 82, 132, 142, 184,
203, 297, 305.
Gruffydd Llwyd, 46.
Gruffydd Sion, 2, 3.
Gruffyth, Sion, Sergeant, 325.
Gryffyth, D., 68.
Gronoviana, 49.
Gronw Ddu. See Owen, Gor-
onwy.
Gronw Gyrriog, 60.
Gronwy Ddu o Fon. See
Owen, Goronwy.
Grove, Sir W. R., 191.
Gruffudd, Gruffydd and
Gruffyth. See Griffith.
Gruffyn, John, o Fangor, 80.
Gryffyth. See Griffith.
Guigard, J., 338.
GuiGE, G., 337.
GuiLLEMS DE Sala, Antoine, 337
GuiLLEMS DE Sala, Jean, 337.
Gunpowder Plot, 53.
Guto'r Glyn, 38-9, 45, 61, 185,
299, 301—2.
Gutyn bach ap Raph, 142.
Gutyn Owain, 55-6, 138, 144,
218.
Gutyn Padarn. See Edwards,
Griffith.
Gutyn Peris. See WilUams,
Griffith.
Gwaith y Bardd Bach, 62.
GwALCHMAI AB MeILIR, III.
GwALLTERMECHAiN.See Davies,
Walter.
" Gweinidog," 4.
Gweirful ferch Guttyn, tafarn-
wraig Talysam, 113.
Gweirydd ap Rhys. See Pryse,
Robert John.
Gwell, one of Llywarch Hen's
sons, 112.
GWENDDWR, 168.
GwENFFRWD. See Jones,
Thomas Lloyd
GwENFREWi, 323.
Gwenhwyfar, 84, 231.
Gwenllian, d. of Ednyfed
Fychan, 112.
GwENN, merch Mr. Jones o'r
Plas Ucha, Llanufudd, 78.
GwENYSTRAD, Gwaitk, with
transL, 141.
GwERFYL Vychan, — Mechain,
131,301,321,332. [323.
GwiLYM AP Ieuan hen, 39, 41-2,
GwiLYM AP loRWERTH, or ler-
werth, 246.
GwiLYM Cowl YD. See Roberts,
William John.
GwiLYM Ddu o Arfon, 215.
GwiLYM Ganoldref. See Mid-
dleton, William.
GwiLYM Tew, 331.
Gwisaney, 198-9.
" GwR ifaink o nan Cwnlle," 2.
Gwyddelwern, inscribed cross
at, 112.
Gwyddno Garan Hir, 84. [143.
GwYDiR Family, history of, 73-4,
Gwyliedydd, 306.
GwYN, Rev. Geo., hymn by, 35.
GwYN, Rev. John, 65.
Gwyneddigion Society, 71, 144,
146, 150, 213, 261.
Gwynfynydd, cataract at, 188.
Gwyniad, account of the, 188.
GwYNN, Mr., o'r Mynachty, 67.
GwYNN, Sir Rd. of Gwydir, 116.
GwYNNE, Rev. B., of Llandov-
ery, 270.
GwYRFiL, ferch Howel Vaughan.
See Gwerfyl Vychan.
H., G. H., 107.
Hale, T., of Ross, 282.
Hall, C. H., 75.
Hall, Susanna, epitaph, 108.
Halliwell, J. O., aft. Halliwell-
Phillips, 74, 150.
Hanes Bywyd Dafydd lonawr,
(ballad), 190.
Additional Manuscripts — Index
555
Hanes Crefydd yn Sir Aberteifi,
271.
Hanes Crefydd Ynghymru, 77.
Hanes Eglwysi Annibynnol Cym-
ru, 276, 287.
Hanes Llenyddiaeth Cymru (G.
ap Rhys), 175.
Hanes y Ffydd, 329.
Hanmer, Sir David, of Hanmer,
82. [311.
Hanmer, David, of Porkington,
Hanmer, John, Bp. of St. Asaph,
Harbord, Charles, 167. [86.
Hardinge, George, 124.
Hare, Francis, Bishop of St.
Asaph, 78.
Harlech Castle, 112, 188, 216.
Men that kept, against Edw.
IV., 112.
Survey of, 85.
Harleian MSS., index to Welsh
matter in, 150.
Harp, truest manner of per-
forming upon, 212.
Harps, 86.
Harri, Syr, 300.
Harri ap Evan, " Stiwart Sr.
Tho. Mostyn," 24.
Harries, Rev. John, of Mynydd
bach, 276-8.
" Proffesion of faith " at his
ordination at Pant Teg, 277.
Harris, Howel, of Trevecca, 37,
285-6.
Harris, Rev. R.,of PwllheH,282.
Harris, Thomas, of Pwllheli,
282.
Harry, Miles, of Llanigon,
Brecon, inventory of the
effects of, 1572, 168.
Havren, 114.
Hawarden, 209.
Castle, guard of 80 men to be
placed, Aug. 15, 1643, 209.
Hawker, Josh., tour of , through
North Wales in 181 2, 92.
Hay (Brecs.), 168.
Hayley, W., 144.
Hearne, [? Thomas], 75.
Heber, Esgob, Marwnad — Eng.
trans, by Talhaiarn, 159.
Hebrew alphabet, 133.
Bible, notes on, 99.
-English Grammar, 89.
Grammars, 89, 103.
Heffernan, Uilliam Dall, 295.
Hengwrt MSS., vol. ii, 80.
Henllan, nr. Denbigh, 100, 269.
Hennessy, W. M., 293.
Henry V., 337.
Henry VII., 134, 181.
Henry VIII., 85, 264.
Henry, Rev. Matthew, 147-8.
Commentaries translated into
Welsh by Evan Griffiths,
147.
Notes of sermons by, 289-90.
Henwau y pedair kamp ar hu-
gain, 82.
Heraldic Visitations of Wales
(Lewis Dwnn), 118.
Heraldry and Pedigrees, 107.
Heraldry, Welsh, list of prin-
ted works on, 118.
Herbert family, pedigree of,
157-
Herbert, Rev. Evan, of Dol-
gelley, 140.
Herbert, LanceUot, Aid., of
Brecon, 167.
Herbert, Sir Morgan, 142.
Herbert, Morgan, of Hafod
Uchdrud, 78.
Herbert, Sir Richard, 61.
Herbert, Richard, Constable of
Aberystwyth, 39.
Herbert, Sir Wilham, Earl of
Pembroke, 7, 38, 41, 61, 181
Hergest, Red Book of, 72, 87, 94,
no, 164, 202, 230.
Herring, Thomas, Bishop of
Bangor, 234.
Hewlett, J., 107.
Heywood, Samuel, Welsh
Judge, 160.
Historia Caroli Magni, 80.
Historia DivcB MonacellcB, 79.
Historia Regum Britannics, 26—7,
29, 72, 206.
Hist. MSS. Comm. Reports on
MSS. in the Welsh Lan-
guage, 91.
Historical notes, 102, 180.
Hoadley, John, 79.
Hoare's Giraldus, extracts from,
Hoglandia, 75. [118.
Holcombe, Rev. J., of Tenby,
Holdsworth, Edward, 79. [270.
Holland, inundation in, 93.
Holme, Edward, Barrister, 198.
Holme, Randle, 95.
Holyhead church, note as to
quillets belonging to, 95.
Sketch of, 96.
Z 2
356
National Library of Wales
Holywell, History of the Parish
of ... , 36.
HopciN, Lewis, 143.
Hope (Flints.), 209.
Hope, George, of Dodleston,
High Sheriff of Flintshire,
209-10.
Hope, William, 250.
Hopkins, John, 100.
Hopkins, William, 103.
Hops, notes by Lewis Morris as
to the growing of, 98.
Horace, Lib. \, Ode i. imit. by
J. Jones, 236 ; Lib. \, Ode
22, transl. by Rd. Davies,
76.
Horn, brazen, drawing of, with
description, 201.
Horne, Geo., Bishop of Nor-
wich, 109.
Horne, J. Vaughan, of Den-
bigh, 298.
Horsley, Samuel, Bp. of St.
Asaph, 174.
Howel, Howell, Howells and
Hywel are all brought to-
gether here, but each variant
is separately alphabetized.
Howel, Harry, 314.
Howel, Roger, 285. [212.
HowEL, Thomas William, 143,
Howel ap Dafydd ap leuan
ap Rhys, 39, 41, 134, 301-2.
HowEL ap Gruffudd ap Cynan,
Howel ap Iolyn, 142. [140.
HowEL AP Syrr Mathew, 333.
Howel Cilan, 55.
Howel Dafi, 55, 61.
Howel Dafydd ap leuan Rhys.
See Howel ap Dafydd.
Howel Dda, Laws of, 125, 217.
Howel Reinallt, 37-8, 40, 113.
Howel Swrdwal, 41, 323, 328.
Howell, Rev. Howell, of Cil-
cennin, 270.
Howell, John (loan ab Hywel),
62, 71. [138.
Howell, Thomas, of Bristol,
Howell ap Sion ap Dd. ap
Ithel Vychan, 324.
Howells, David, 281.
Hywel ap Rheinallt, 300.
Hywel Ddu, Syr, 141.
Hywel y Fwyall, Syr, 38, 112,
139-
Hoyle, Samuel and Susannah,
193-
Hu ab r Hugh, 319.
HuDDARD, Joseph, 113.
HUDDESFORD, W., IO9.
Hugh and Huw are brought
together here, each being
separately alphabetized.
Hugh, Alban Owen, o Langoed-
mor, 69.
Hugh, John Lloyd ap, of Blaen-
yddol, 202.
Hugh ap Edward Llwyd, 332.
Hugh ap Wiliam, 313.
Hugh Ednyfed, 132.
Huw, Rowland, of Greienyn, 23,
215-
Huw AP Cynrig ap Dafydd ap
Ithel Vychan, 324.
Huw AP Ifan ap Robert, 10, 19.
Huw AP Richard ap Dafydd o
Gefnllanfair, 43, 46.
Huw AP Sion ap Robert, 182.
Huw AP TuDUR, 180.
Huw Arwystli, 43, 55-6, 62,
207-8, 328-9.
Huw Bodwrdda, 51, 53.
Huw Cae Llwyd, 54, 323.
Huw Ceiriog, 142.
Huw CoRNWY (or Conwy), 180.
Huw FAB Robert o Eon, Syr, 41.
Huw Llwyd, 142.
Huw Llyn, 43, 205.
Huw Machno, 47, 56, 218, 312.
Huw Pennant, 38, 45, 47.
Huw Sion, 13, 19, 116.
Hughes and Huws are brought
together here, each being
separately alphabetized.
Hughes family of Cymmunod,
pedigree of, 201.
Hughes family of Lligwy, 34-5.
Hughes of Wheanddu, geneal-
ogical data relative to the
family of, 34.
Hughes, — , of Hatton Garden,
130.
Hughes, Barnabas, 253. [11.
Hughes, EUzabeth (BessPowys),
Hughes, Enoch, 328.
Hughes, Rev. Grif&th, of Groes-
wen, 284.
Hughes, Hugh (1715) letter to,
from R. Bulkeley, 36.
Hughes, Hugh, o Abercych, 65.
Hughes, Hugh, of Plas Coch, 78.
Hughes, Humphrey, 308.
Hughes, Rev. John, of Pont
Menai, 298.
Additional Manuscripts — Index
357
Hughes, John Ceiriog (Ceiriog),
171, 200-1.
Letters of, 200.
Hughes, Jonathan, 20, 58, 215,
218, 240-1, 243, 248, 250,
256-7. 259.
Hughes, Rev. Joseph (Carn
Ingh), 270.
Hughes, Michael, 32, 50.
Common-place book of, 30.
Hughes, Richard, 51.
Hughes, Robert (1739), 308.
Hughes, Robert (Robin Ddu o
Fon), 33-4, 44, 46-7, 102,
141, 187, 248.
Hughes, Rev. Robert, of Uwch-
law'r Ffynnon, 284.
Hughes, Roger, 186.
Hughes, Thomas (1767), 206.
Hughes, Thomas, of Mochdre,
(1805), 326.
Hughes, Rev. Wm., of North-
ampton, 270.
Huws, Elin, 51.
Huws, Huw (Bardd Coch), 25,
30-2, 34, 37, 50-1, 53, 57-9,
93. 233, 241-2.
Humphrey, Wm. (1710), 333.
Humphrey Dafydd ab Ifan,
16-7, 326, 328.
Humphreys, Hugh (1751), 307
Humphreys, Humphrey, Bp. of
Bangor, 54, 74, 121, 203.
Additions to Welsh biograph-
ies in Wood's Athence, 121.
Humphreys, John, 133.
Humphreys, Mrs. Margaret, 57.
Humphreys, Robt. (Robin Ra-
gad), 10, 15, 18, 22, 24-5,
no, 193. 297, 333.
Hutchinson's Cumberland, 114.
Huw and Huws. See Hugh and
Hughes.
HuwcYN SioN. See Huw Sion.
Huxley, T., Notes of lectures,
taken down by Sir John
Williams, 128.
HwFA MoN. See Williams,
Rowland.
HwLCYN ap Llewelyn ap Owen,
292.
Hymn tunes, collection of, 103.
Hymns, ioi, 179, i 17, 239, 280,
257-8,.
Early Welsh, 179.
Hymns of St. Curie, 195.
Hywel. See Howel,
IAl, Thomas, 312.
Iarddur, note by Gruff. Hir-
aethog, 203.
Idris Fychan. See Jones,
John.
Ierwerth Fynglwyd. See
lorwerth.
Ieuan ap Dd. ap lethell Vychan,
325-
Ieuan ap Gruff, leiaf, 292.
Ieuan ap Howel Swrdwal, 41-2,
300.
Ieuan ap Ieuan ap Madock, of
Llangynwyd, 195.
Ieuan ap John Wyn, 80.
Ieuan ap Rhydderch ap Ieuan
Llwyd, 82, 142, 330, 333.
Ieuan ap Rhys ap Ieuan Lewis,
131. . [184.
Ieuan ap Tudur Penllyn, 156,
Ieuan Brydydd Hir (15th
cent.), 131, 141, 321-2, 328.
Ieuan Brydydd Hir (2). See
Evans, Evan. [325.
Ieuan Ddu ap Dd. ap Owain,
Ieuan Deulwyn, 38, 55, 61, 218.
Ieuan Fardd ac Offeiriad.
See Evans, Evan.
Ieuan Gethin, 141.
Ieuan Llwyd. See Llwyd,
Ieuan. [180-2.
Ieuan Llwyd Sieffre, x8, 52,
Ieuan o Garno, Syr, 207-8.
Ieuan Tew, 40, 300.
Ieuan Tew o Gydweli, 131.
Ieuan Vychan ap Ieuan ap
Adda, 300.
Ifan ab Dafydd, 113.
Ifan ap Einion ap Gruffydd, 38.
Ifan Llwyd ap Dd. of Nant-
mynach, 95.
Ifan Waeta, 38.
Impediments in speech, notes of
cases, 165.
Independent churches in 1861,
statistics, 280.
Index nominum, 10 -.
Ink, recipes for making, 75-6.
Inscriptions, monumental, 88,
100, 105-6, 108, 117, 171,
216.
Interludes, 91, 103, 121, 262,
263.
loAN Risiart o Benygarth, 70.
loAN SiENCYN. See Jenkins,
John.
loAN Tew, 182.
358
National Library of Wales
lOLO GOCH, 38, 41, 56, 61, 83,
112, 131, 139, 182, 215, 218,
267, 269, 299, 300, 305, 322,
324. 328, 331.
lOLO Morgannwg. See Wil-
liams, Edward.
lORWERTH BeLI, 84.
lORWERTH FyNGLWYD, 54, 32I.
loRWERTH Glan Aled, papers
of, 199.
loRWERTH Rhisiart. See Rich-
ard, Edward. [-93-
Ireland, History of (Keating),
Topography of , (Giraldus), no.
Irish Chronicle, 293.
Common Prayer, 296.
Glossary, 28.
Metrics, 28.
Names, 28-9.
Poetry, 294-5.
Prose and verse (modern), 294.
Prose romance, 293.
Songs, 295.
Isaac, Rev. D. Lloyd, 284.
Italian music by Corelh, 127.
Ithel ap Robert, 56, 324.
Ivor ap Cedivor, called Ifor
Bach, 203.
J.. R., 184.
Jackson, Rev. Mr., letter to
(1721). 79.
Jackson, J. B., An essay on the
invention of engraving and
printing in chiaro oscuro,
123.
Jaine, William, of Pontypool,
James I., 129, 181. [282.
James II. , 167. [329.
James, Duke of Monmouth, 210,
James, Angharad, 10, 17-8, 22,
334-
James, Rev. David (Dewi o
Ddyfed), 270.
James, Evan, 328.
James, J., Latin poem on Col-
umbus, 75.
James, John, of Glandwr, Pemb.
(1776), 282.
James, Richard, of Llwynbarret,
James, Robert, 328. [168.
James, Thomas (17th cent.), 45.
James, Rev. Thomas (Llallawg),
Catalogue of library, 132.
Jarman, J.. 273, 275.
Jaundice, yellow, cure for, 33.
Jeanes, Henry, 290.
Jeffrey, Evan Lloyd. See
Ifan Llwyd Sieffre.
Jeffreys, T., V. D. M., 135.
Jen kin, John (y crydd bach),
Jenkin, Rich. John, 334. [149.
Jenkins, D. (1701), 306.
Jenkins, Judge David, of Hen-
sol, 118.
Jenkins, Rev. Evan, epitaph
in the Dissenting Burying
Ground at Wrexham, 174.
Jenkins, Griffith, o Gilbronnau
(1781), 66.
Jenkins, John (loan Siencyn),
of Cardigan, 62-70.
Jenkins, John, of AUtwen, 282,
Jenkins, Rev. John, D.D., of
Hengoed, MS. of Bible Com-
mentary by, 209.
Jenkins, Rev. John, of Kerry,
62, 64, 68-g. [174-
Jenkins, Rev. Joseph (1770),
Jeremy, Walt. Daniel, 279, 284.
Jerome, St., 15 arwydd cyn
dydd y Earn, 48.
Jesus College, Oxford, list of
principals, 170.
John, Rev. Griffith, of China,
John, Jenkin, 5. [284.
John Barleycorn (ballad), 150.
Johnson, Wilham (1574), grant
of administration of estate,
209.
Jonas, Athro o Fynyw, 292.
Jones, Aaron, 10.
Jones, Arthur, Hist. Gr. ah
Cynan, 90. [335.
Jones, Arthur, Poet, 103, 244,
Jones, Rev. Benjamin, of Pwll-
heh, 282, 283. [298.
Jones, D. Francis, of the Temple,
Jones, Daniel, of Ruabon, 215.
Jones, David (Dewi Fardd and
Dafydd Sion Dafydd), of
Trefriw, 3, 4, 9, 19, 49, 67,
72, 77, 91, 147, 156, 185,
187, 234, 335.
Jones, David, of Caeserwyd,
235. 244,-9, 254-5, 257-8.
326.
Jones, David, of Caio, 190, 288.
Jones, David, of Dolmeddyg,
Llangranog, 2.
Jones, Rev. David, Vicar of
Llanfair Dyffryn Clwyd, 84,
178.
Additional Manuscripts — Index
359
Jones, David, of Llanfair Tal-
haearn, 141, 143, 235, 244-6.
Jones, Mrs. E. A., 269.
Jones, Ebenezer, of Pentre Ty-
gwyn, 282.
Jones, Rev. Edmund, of Ponty-
pool, 282.
Jones, Edward {Barddy Brenin)
81, 84-5, 87, 92, 109, 1 10,
113, 1 18-9, 132-140, 142-5,
147, 164, 187-8, 212-3, 216.
Baptism certificate (1752), 145.
Collections, 230, 231.
Drafts of letters by, 164.
Letters and papers, 21 1-2.
Letters relative to antiquity
by. 145-
MSS. in his possession in 1788,
144.
Miscellanea, 119, 127, 137-
147, 164, 187, 212, 231.
Jones, Edward, of Bodfari, 21,
216, 259, 264, 330.
Jones, Edward, of Bryn 'r As-
gwrn, 257.
Jones, Edw., of Pentre Cy-
helyn, 258. [205.
Jones, Edward, ofPlasNewydd,
Jones, Edw., of Tangrowen,
Hope, 255.
Jones, Ellis, of Dolgyn, 10.
Jones, Evan, curier [sicJ.Llwyn-
bremwyn, Llanbrynmair,
Jones, G., 191. [207.
Jones, Rev. Griffith, of Llan-
ddowror, sermons by, 72-3,
103.
Jones, Gwen, of Cae Ronwy,
Llandwrog, 214.
Jones, H. (letter to Angharad
Llwyd), 29S.
Jones, Rev. Hugh, of Llangam-
march (father of Theophilus
Jones), 167, 170. [189.
Jones, Rev. Hugh, of Llangar,
Jones, Hugh, of Llangwm, 22,
237, 241-5, 249, 271.
Jones, Humphrey, 178.
Jones, Rev. J., of Craig y Bar-
goed, 279.
Jones, Jane, daughter of the
vicar of Llangar, 188.
Jones, John, 266, 273. [160.
Jones, John, (Eos Bradwen),
Jones, John (Idris Fychan), 203.
Jones, John (Talhaiarn), 204,
Poetry by, 158-60. [269.
Jones, Rev. John (Tegid), 144.
Jones, John, of Caeserwyd, 235,
255. 257-
Jones, John, of Defynnock, 203.
Jones, John, of GeUilyfdy, iii,
188.
Jones, John, of Glanygors, 36,
114, 263.
Jones, John, of Henblas, 137.
Jones, John, schoolmaster at
Llanddeiniolen, 235-40, 246.
Collectionof poems, 236. [248.
Jones, John, of Rhydcilgwyn,
Jones, John, of Stonehouse, 213.
Jones, Rev. John, of Talsarn,
299.
Heads and outlines of ser-
mons, 335.
Jones, John E., of Bridgend,
Jones, Joseph, 36. [284.
Jones, Rev. Josiah, of Machyn-
lleth, 101-2.
Jones, Lewis, o'r Glyn, 204.
Jones, Lewis, of Pandy, 15, 19.
Jones, Llewelyn, 252.
Jones, Mrs. Lloyd, 298.
Jones, Miss Mary, 234. [284.
Jones, Mathew, of Bristol (1662),
Jones, Rev. Morgan, of Llan-
guicke, 282.
Jones, Morris, 21. [280.
Jones, Rev. Morris, of Varteg,
Jones, Nathaniel, 273.
Jones, Rev. Nathaniel Cynhafal,
D.D., loi.
Jones, Owen (Owain Myfyr),
1 12-3, 261-2. [269.
Jones, Owen, of Machynlleth,
Jones, Owen Gethin, poetical
works of, 127. [282.
Jones, Rees, of Pentre Tygwyn,
Jones, Rice, of Blaenau, 33, 215,
218.
Jones, Rev. Richard, of Llan
Ddoged, 22.
Jones, Richard, of Nantglyn,
(1650), 16-7, 318, 335.
Jones, Robert, (1780), 136.
Jones, Robert, curate of Bod-
edern, 2. [336.
Jones, Robert, of Four Crosses,
Jones, Rev. Robt., of Rother-
hithe, 91.
Jones, Roger, (1800), 204.
Jones, Rowland, 335.
Jones, Rev. Samuel, of Bryn-
llywarch, 280.
36o
National Library of Wales
Jones, Rev. Simon, curate of
Llandysilio, 78.
Jones, Rev. T., of Moelfre, gi.
Jones, T. Cambria, 203.
Jones, Theophilus, of Brecon,
Brecon Charter, transl. by,
170.
Catalogue of library, 122.
Grandfather's grave at Llan-
gammarch, 169.
History of Brecknock, 122.
Note-Book of, 167-170.
Jones, Thomas, (1696), 273.
Jones, Thomas (i8th cent.), 329.
Jones, Thomas, (Bardd Cloff),
114.
Jones, Thomas (" Bumper
Squire Jones"), 86.
Jones, Rev. Thomas, (Glan
Alun), 270. [200.
Jones, Rev. Thomas, (Tudno),
Jones, Thomas, (Twm Sion
Catti), 123, 183. [282.
Jones, Thomas, of Bridgend,
Jones, Thomas, of Cheltenham,
134-
Jones, Thos., Glan 'r afon,
Eglwys Fach, 234.
Jones, Thomas, of Llanfair Tal-
haiarn, (171 7), 10.
Jones, Thomas, of Trewen, 283.
Jones, Thomas Lloyd, (Gwen-
ffrwd), 199.
Jones, W., y Gwydd, 243.
Jones, W. A., of San Francisco,
284.
Jones, Wilham, of Amlwch, 216.
Jones, Wm., of Bronllan, 255.
Jones, Sir William, of Castell-
march, 119.
Jones, Wm., of Cefn Bera, 236.
Jones, William, of Llangadfan,
72, 81, 83-4, 136. 138, 140,
143, 212-3.
Jones, WiUiam, of Maentwrog,
21, 243, 266, 325-7, 335.
Jones, William, o Sir F6n, 66.
Jones, Sir William, Oriental
Scholar, Latin poem by, 75.
Jones, Capt. Wm., the Welsh
Quaker, account of the ad-
ventures of (H. Maurice),
150.
Journal of Cases of Impediments,
165.
Juvencus, Welsh poem in the
Bodleian MS. of, 202.
Kalendar of Saints, 145.
Kambromuomachia, or the Mouse-
Trap, (Holdsworth), 79.
Keating, Geoffrey, 293, 296.
Kenilworth Castle, 107.
Kennett, White, Bishop of
Peterborough, 121.
Kenrick. See Cynfrig.
Kenrick, — , clothier, of Bir-
mingham, 188.
Kenrick, — , of Wrexham, col-
lector of MS., 188.
Ker, H. Bellenden, 270.
Kidwelly, 88.
Kinaston. See Kynaston.
King, Thomas W., of the College
of Arms, 120.
King of Prussia, song of praise
to, 157.
Kings of Britain, History of
the, 26.
Kingson, Ffra, 318.
KiTCHiN, alias Dunstan, An-
thony, verses on, for using
ale in the sacrament instead
of wine, 303.
Kneif, Edward, 183.
Knights Bannerets, list of, 107.
Knights of the Bath, list of, 107.
Kyffin, Edward, no, 125, 194.
Kyffin, Morris, 86, no.
Kyffin, Roger, 182, 269.
Kynaston, Edw., of Hordley,
129. [312.
Kynaston, Edw., of Morton,
Kynaston, Humphrey, of Mor-
ton, 56. [312,
Kynaston, Robt., of Maesbury,
Kynaston, Roger, of Morton,
129, 312.
Lade, Ellen, 196.
Lade, Nat., religious treatise by,
Lancelot du Lac, 339. [196.
Land tax for carrying on the
war in 171 1, 207.
Larasti, Joannes de, 102.
Last things. Four, 326.
Lathrop, , sermon at Salop,
Latin : [289.
Englynion, 85, 97, 146.
Grammar, treatises on, 297.
Inscription, 97.
Monastic treatises, loi.
Notes and fragments, 297.
Poetry, etc., 75, 78-9, 315.
Additional Manuscripts — Index
361
Latin (contd.)
Prayer, 85.
Quotations, 97.
Short list of words, with
Breton or Welsh meanings,
Laud, Archbishop, 49. [29.
Laugharne, Mr., 189.
Law, Welshmen ... in the, 1 70.
Laws, Welsh, 25.
Lazarus Evan, 4. [i57-
Lee, J., of Doctors' Commons,
Legal correspondence, 130.
Memoranda, 89.
Miscellanea, 130.
Papers, 174, 198.
Precedents, book of, 128.
Le Gonidec, 89, 114.
Leicester, Earl of, 7, 43.
Tyranny of, 25.
Letter book containing deeds
and documents relating to
the Council of the Marches,
221-230.
Letters, Miscellaneous, 134, 137.
Leusden's Hebrew Bible, 99.
Lewin, John, of Lonan, 293.
Lewis and Lewys are brought
together here, each being
separately alphabetized.
Lewis, Ambrose, 34.
Lewis, D. Seys, 284. [4.
Lewis, David, poet, (i8th cent.),
Lewis, David, priest of the Soc-
iety of Jesus, executed at
Usk, Aug. 27, 1679, speech
of (broadside), 191.
Lewis, Edward, son of Morys
Lewis, 204.
Lewis, Sir Edward, of Van, 7.
Lewis, Rev. Erasmus, vicar of
Lampeter, 211.
Lewis, George (1670), 3.
Lewis, Rev. George, of Llan-
uwchllyn, 283.
Lewis, Huw, lien, 40, 304, 332.
Lewis, Rev. Jenkin, of Wrex-
ham, 282, 283. [146, 168.
Lewis, John, History of Britain,
Lewis, Jonas, of Keston Church,
Pembroke, 282.
Lewis, Morys, 204.
Lewis, Peter, 15.
Lewis, Robert, 21, 23.
Lewis, Robert Edward, of Cwm
Mynach, 14, 22, 24.
Lewis, Simon, 24.
Lewis, Stephen, 68.
Lewis, William, of Glandwr,
Pemb., 283.
Lewis ap Edwart, 324.
Lewis Cynllwyd, 13.
Lewis Daron, 37.
Lewis Glyn Cothi, or Lewis y
Glyn. 38, 39, 41, 132, 185.
269, 324, 330.
Lewis Menai, 51, 269. [334-
Lewis Morganwg, 37, 133, 322,
Lewis y Glyn. See Lewis Glyn
Cothi.
Lewys ap Dafydd, 321, 323.
Lewys Mon, 55, 137, 180, 300,
305.
Lhuyd, Edward, 28, 50, 86, 1 1 1-2,
125, 144, 171, 188, 212.
Letters addressed to, 201-3.
Life, 109.
Welsh alphabet, 84.
Liber Merlini, 172.
Liberal Arts, The, 84.
Licence to preach, 281. [87.
Linguae Cymraecce Institutiones,
Literature of the Antient Britons,
Dissertation concerning the,
Livre d'Amitie, 337. [25.
Livre de Lancelot del Lac, Le
(Sommer), 339.
Llanaber, font at, 85.
Llanafan Fawr, (Brecon), 94,
100, 169.
Parish registers, 281.
Llanarmon, 128, 187, 190.
Llanarth, 98.
Llanbadrig, sketch of trenches
on side of hill, 95.
Llanbeblig, 190.
Llanbedr Ystrad Yw, 169.
Llanbrynmair, 279.
Llanbryn Pabuan, 169.
Llandaff, Bishop of. See
Kitchin,
Llandaff, bishops of, 170.
Diocese Book, 107.
Diocese, certified places of
worship, 1688-1852, 279.
Llanddeiniolen, eisteddfod
(1802), 219.
Parish, enclosure act, 157.
Llandderfel, 86.
Llanddeusant, 277.
Lease of Calv. Meth. Chapel,
Llanddew, 168. [191.
Llanddoged, 74, 318.
Llanddowror, 103.
Llandefailog, 169.
362
National Library of Wales
Llandefalle, 1 68.
Llandeilo Abercowin, 88.
Llandilo, 103, 277.
Llandilo'r Fan, 168.
Llandovery, lands in, held by
Vicar Pritchard. 167.
Llandrillo, 187, 213.
Llandyssilio, 66.
Llanefydd, 265.
Llanegryn, 112.
LlANELIDAN, 112.
Llanelien or Llanelyw, 169.
Llanelly, Brecs., 169.
Llanelly, Carm., 88, igi.
Llanerchymedd church, sketch
of, 97.
Llanfaes, Brecon, 168.
Llanfair Talhaiarn, 158.
Llanfair yn Neubwll, 94.
Sketch of church, 94.
Llanfigan, 168.
Llanfihangel-Aberbythich,
90. [100.
Llanfihangel Abergwesyn,
Llanfihangel Cwmdu, 169.
Llanfihangel Glyn Myfyr,
pont, 116.
Llanfihangel Nant Bran,
168-9.
Llanfihangel Rhos y Corn,
Llanfyllin, 279. \?-n-
Llanfynydd, 277. [137-
Llangadfan, englyn i Ffynnon,
Llangadock, statistical notes
as to Bethlehem Chapel, 198.
Llangadwaladr, inscription at,
Llangammarch, 169. [hi.
Llanganten, 169.
Llangar, 189.
Llangasty Talyllyn, 168.
Llangathen, 277.
Llangattock juxta Crick-
howel, 169.
Llangatwg, 278.
Llangelynin, 86, 112.
Llangeney, 169.
Llangennech churchwardens'
account book, 120.
Llangollen, 144, 182.
Eisteddfod (1858). 172.
Llangunnock, Carm., i.
Llangybi, 187.
Llangynidr, 168.
Llangynog, (Brecs.), 169.
Llanhamlach, 169.
Tithes compounded, 167.
Llanharri, 49.
Llanidloes, eisteddfodau
(1772-3), 66, 68.
Llanigon, 168.
Llanina, 98.
Llanlleonfel, 169.
Llanover, 106. [269.
Llanrhaiadr Dyffryn Clwyd,
Llanrhychwyn, Denbighshire,
ancient painted glass at, 1 11 .
Llanrhystyd, 192.
Llanrwst bridge, 333.
Llansadwrn church, inscrip-
tion on stone at, 98.
Llansaint, 88.
Llansanan, 264.
Llansantffraid Glyn Dyfr-
DWY, 181, 213.
Llansantfread, 167-8.
Llan-Sant-Sior (St. George), 91.
Llansawel, 277.
Llanspyddid, Brecon, 168.
Llanstephan, 88.
Llanthony Abbey, 121.
Llanvaches, 278.
Llanvillo, 168.
Llanwenarth, 283.
Llanwnog, 268.
Llanwrthwl, 169.
Llanwrtyd, 169.
Llanybri, 88.
Llanymawddwy churchyard,
inscription, 96, 98.
Llanynghenedl church, 94.
Llanynis, 169.
Llanywern, 168.
Llawdden, 39, 42, 56, 61, 218,
Llech Ardudwy, 85. [300.
Llecheiddior, 113.
Llechryd, 66.
Lledrod, 192, 271.
Llewelyn, Prince of Wales.
Daughter marries Renaud
de Brechan in 1285, 114.
Llewelyn, Morgan, of Neath,
117. 137-
Llewelyn, Thomas, of Rhigos,
181.
Llewelyn, William, 140. [181.
Llewelyn ap Gruffydd, 90,
Llewelyn apGutyn, 185, 300,
302. [325.
Llewelyn ap Howel ap Ifan,
Llewelyn ap Hwlcyn, 142.
Llewelyn ap Iorwerth, 85.
Llywelyn ab Moel o'r Pantri,
Llewelyn ap Owain, 292. [38.
Llewelyn ap y Moel, 300.
Additional Manuscripts — Index
363
Llewelyn Goch ap Meurig hen,
40, 42, 56.
Llewelyn Moel y Pantri, 56.
Llewelyn Vychan o Velienydd,
42. [198.
Lleweni Estate, Rental Book,
Llewesog, 189.
Lleyn, 43-5, 51, 97.
Men imprisoned, 43.
Lligwy, 34-5. [126.
" Lloegyr," origin of the word,
Lloyd, Dr. — , o'r Cryngae, 65.
Lloyd, Mrs. — , of Beaumaris,
letter from, to John Griffith
and the other tenants of
Pistill with reference to
their votes, 34.
Lloyd, Mrs. — , of Penpedust,
near Cardigan, 149.
Lloyd. " My Lady," 66. [334.
Lloyd, Charles, of Dolobran,
Lloyd, Rev. D., of Brynberian,
66. [273-4-
Lloyd, Daniel, of Wrexham,
Lloyd, David (1743), 94.
Lloyd, Rev. David, of Bryn-
Uefrith, 63-4, 69, 70.
Lloyd, David, cler. (1720,) 73.
Lloyd, Edward, 269, 304.
Lloyd, Edw., of Dre Newydd,
near Oswestry, 166.
Lloyd, Edward, o Langwyfen,
325- [317-
Lloyd, Edw., of Nantglyn ( 1 656) ,
Lloyd, Elizabeth, 318-9. [269.
Lloyd, Evan, of Cefn Meiriadog,
Lloyd, Evan, of Dolhaearn, 254.
Lloyd, Rev. Evan, of Llanfair
Talhaearn, 135.
Lloyd, H. H., of Gwerclas, 260.
Lloyd, Sir Herbert, 64.
Lloyd, Howel William, of Rha-
gatt, 195, 207, 266, 299, 302.
Papers, 303.
Lloyd, Humphrey, iii.
Lloyd, Humphrey Evans, 298.
Lloyd, leuan, of Hafodunos,
194-
Lloyd, Jacob Youde Wilham
(Chevalier Lloyd), 194, 195,
207, 299, 303.
Lloyd, John, of Bala, 151, 173,
202, 304, 308. [17.
Lloyd, John, of Cwm pen Anner,
Lloyd, John, of Gwaenynog,
258. [246-7-
Lloyd, John, of Rhiwedog, 233,
Lloyd, Lewis, 327, 331.
Lloyd, Margaret Llewelyn, pedi-
gree of, 94.
Lloyd, Richard, of Maerdre, 205.
Lloyd, Richard, of Plas Meini,
Festiniog, 23.
Lloyd, Robt. (17th cent.), 266,
313. 315. 317. 320.
Lloyd, Robt., of Magd. Coll.,
Ox. (1708), 79. [283.
Lloyd, Rev. S., of Brynberian,
Lloyd, Rev. Simon, of Bala, 333.
Lloyd, Thomas, o Benmaen,
332. [64-67-
Lloyd, Thomas, of Cwmgloyn,
Lloyd, Thomas, ieuengaf, 291,
304, 308, 327, 331-2.
Lloyd, Rev. Thos. Rd. (Yr Es-
tyn), 204.
Lloyd, Mrs. [William], 234.
Lloyd, Rev. Wm., of Llan-
fwrog, 234.
Lloyd, William, of Llanuwch-
llyn, 15.
Lloyd, Wilham, Curate of Pen-
machno, 328.
Lloyd, Wilham, of Penpedust,
near Cardigan, 149.
Lloyd, William, Bishop of St.
Asaph, 188.
Lloyd, William, of Swansea,
282.
Llwyd, Angharad, 74, 1 75, 297-8.
Papers, 297.
Llwyd, Ann, 333.
Llwyd, Dafydd, o'r Plas yn
Rhiwlas, 204.
Llwyd, Edward. See Lhuyd.
Llwyd, Edward, of Glanynys,
190.
Llwyd, leuan (or Ifan), 20,
43-5, 182.
? Llwyd, lorwerth, nephew of
Angharad, 297.
Llwyd, Morgan, of Maentwrog,
21, 24.
Llwyd, Morgan, o Wynedd, 286.
Llwyd, Richard, of Chester,
297.
Llwyd, Richard, of Llwyny-
maen, 311. [205.
Llwyd, Robert, of Plas Evan,
Llwyd, Thomas, 70.
Llwyndedwydd, residence of
Hugh Maurice, 113.
Llwynpiod, 271.
Llwynrhys, 271.
364
National Library of Wales
Llwythau Cymru, 307.
Llyfer Ply gain, 161 8, 175.
Llyfr Cywyddau (1640), 145.
Llyfr Dirwest Capel Rhiw lal,
Llanarmon, 128.
Llyfr y Cymysg sef Cerddi ag
englynion 0 bob math (Robt.
Hughes, 1739). 308.
Llyfy y Resolnsion, 93.
Llyn. See Lleyn.
Llyn Dulyn, notes and prophec-
ies, 81.
Llyn Geirionydd, 85.
Llyn Tegid, 85.
Llys Dun, 113.
Llys Meirion, 112.
Llyswen, 168.
Llywarch ap Llewelyn (Pryd-
ydd y Mocli), 140.
Llywarch Hen, 112, 114, 202-3.
Gwaith, with Eng. transl.,
notes, etc., 145.
Llywel, 168. [290.
Loch, (Funeral sermon).
Loch Lomond, 126.
London, 43, 67, 136, 268. [170.
Longitude and latitude, table,
Lordshipps Marchers in Wales,
A Treatise of, (Owen), 25-6.
LoRT, Michael, 48.
LosETH, E., 340.
Louis XIV. and the Eddystone
Lighthouse, 135.
Louis, M., too.
Louis Phillippe, 337-8.
Lousely, Job, of Hampstead
Norris, Berks., 174.
Louth, T. H., 75.
Love letter in English, 251.
Loveden, Pryse, 191.
Lowe, Walter Bezant, 74.
Luc, Seigneur de Gast, 340.
Ludlow, Court of the Marches
at, 202, 221.
Ludlow Castle (broadside), 145.
Lusus Poetici, 79.
Lyric Airs, 133.
M., G., 115.
Mac Bruadin, Tadhg, 295.
Mac Coitir, Seumus, 294.
Mac Connsadin, James, 294.
Mac Cruitin, Aodh Buidhe, 294.
McCuRTiN, Hugh. See Mac
Cruitin, Aodh Buidhe. [306.
Machynlleth Eisteddfod, 1701,
Mackworth, Sir H., 201.
Maclean, David, 6, 7.
Maclean, Sir John, 116.
Macpherson, James, author of
Ossian, 48.
Mad dog, cure for bite of, 37.
Madawg ap Rithid, 60.
Madawg Grythor, 62.
Maddocks, Edward, 232.
Madog ap Gronw Gethin, 327.
Madog ap Llewelyn, 90.
Madog's supposed discovery of
America, 336.
Madryn, 43, 45.
Maelgwn Gwynedd, 90.
Maenclochog, inscription on
stone at Bwlch y Clawdd,
Maentwrog, 335, [98.
Steeple, 330.
Maen Tyngawc uwchben y
Felenrhyd, 332.
" Maes y Gammedd, Merioneth-
shire " [? Maes y Garnedd],
76.
Maesyronnen, Glasbury, licence
of Meeting House, 1697,
Mahomet, 183, 308. [285.
Makaig, Thomas, 66.
Malcolm, , of Bellimagari
in Antrim, 201.
Mallet, David, 232.
Malory, Morte Darthur, 1.
Malt, sermon on, 307.
Mancot, Flints., 210.
Manning, J. E., of Swansea, 284
Manors, in Wales, 233.
Manuel, David, 131, 306, 329
Manuscripts, list of, in possess-
ion of Edward Jones in 1 788
144.
MSS., list of possessors of, 118
Manx carols, 293.
Mar, Names of places in, ex
plained, 125.
Marches of Wales, Council, 165
Deeds and documents relat-
ing to, 221-230.
Court at Ludlow, decrees, 202.
Marchog Crwydrad, 194-5, 3°3-
Marian bach, Dolgelley, inter-
rogatories in a case relative
to, 202.
Mark, William, 281.
Marking goods for sale, trades-
men's method, 186.
Martial, Epig, 47, B. 10, imit.
by John Jones, 236.
Additional Manuscripts — Index
365
Martin, Thomas, 107.
Marwnadau, 96, 159, 215.
Mary Tudor, Queen of England,
167.
Masleni, Thomas John, 92.
Mathafarn, burning of, by the
Rump, in 1644, 83.
Mathew, Syr, 269.
Mathew ap Llewelyn Goch, 142.
Mathrafael, 80.
Mathri, 65.
Matley, Thomas, 149.
Maurice, Henry, 275.
Maurice, Hugh, 80, 88, 113,
116-7, 150.
Poetry and essays, 150.
Maurice, Peter, of Tyddyn
Tudur, 116.
Maurice, Philip, of Glandwr,
Pemb., 282.
Maurice, Rowland Jones, 116.
Maurice, William, of Cefny-
braich, 157.
Mawddwy, hundred of, 207.
Manor of, " Grand leete," 27.
Maxims, 306.
Maxstoke Castle, 107.
Maxwell, Miss A., 139.
Mayor, Wm., LL.D., 336.
Mechain, Syr J., 301.
Medal, brass, found at Bryn-
gwyn in Llanidan, Angle-
sey, 203.
Meddyg Mathri, 65.
Medical Congress, 1881, Ob-
stetric Section, Minutes,
written by Sir John Wil-
hams, Bart., 127.
Notes (by Sir John Williams),
Recipes, 149, 192. [128.
Work (French, anonymous),
89.
Meigant, 170.
Meleagant, 340.
Memoirs of the Civil War in
Wales and the Marches, 118.
Menin des Pinssarts, P. N., 339.
Merddin, 291-2, 336.
Merddin Wyllt, 134.
Meredith, Griffith, of Cader
(1656), 317.
Meredith, Jenkin, 284. [284.
Meredith, John, of Chatham,
Meredydd ap Ifan o Ystym-
kegid, 38.
Meredydd ap Rhys, 54, 62, 142,
300, 321.
Meredydd ap Tudur, 327-8.
Merioneth, -shire, 45-6.
Account of, by Robt. Vaughan
60, 112.
Merlin. See Merddin.
Merthyr Cynog, i68-g.
Methodist movement, 150.
Preachers, satire on, 94.
Metres, Welsh, examples of,
334-
Meudwy'r Mor, 191.
Meurig, Sir Owen, 110.
Meurig Davydd, 117.
Meyrick, Owen, of Bodorgan,
36, 48, 93, 141.
Meyrick, Sir Samuel Rush, 105,
118, 148.
Michael, David, 5.
Michael ap Rhisiart, 143.
Michel le Noir, 340.
Middle Hill, 119.
Middlesex Journal for Nov.,
1787, 47.
MiDDLETON and Myddleton are
brought together here.
MiDDLETON, Capt. William
(Gwilym Ganoldref), 39,
40, no, 141, 194.
Myddleton, John, of Chirk
Castle, 231-2.
Myddleton, Richard, 31 1-2.
Myddleton, Capt. Thomas,
258, 265.
Myddleton, W^illiam (1741),
231-
Milford, 201.
Military drill, handbook of,
128.
Militia papers, 200.
Militia, persons to serve in, from
Maentwrog parish, 176-,
335-
Miltwn. See Myddleton.
Minstrel court at Button, 133.
Minutes of Medical Congress,
1881, 127.
Miscellanea, 93, 113, 130, 132-
146, 164, 186, 190-1.
Moelfre, 91.
Mold, 92, 209.
Mona Antiqua Restaurata (Row-
lands), 115.
Monastic treatises, Latin, 101.
Money tables, 186.
Monmouth, 5, 283.
Monmouth, Duke of. See James,
Duke of Monmouth.
366
National Library of Wales
Monmouthshire or Gwentian
dialect, specimen, 140. [210.
Montgomeryshire, 143, 207,
Monthly Magazine, The, 125.
Montrose, Marquess of, 308.
Monumental inscriptions, 88,
100, 117,
Moon, notes on, 253.
Times of, for 1780, and a list
of Sundays, 170.
Moor, Dr. James, professor of
Greek at the University of
Glasgow, 1766, 232.
Moore, John, Bishop of Bangor,
Moore's Almanack, 287. [75.
Mdr 0 Wydr, 192.
Morgan, Abel, 183.
Morgan, Benjamin, of Hen-
llan Amgoed, 281.
Morgan, Hector, o'r Plas, Aber-
porth, 69. [st), 37.
Morgan, Jenkin (Meth. revival-
Morgan, John, 48.
Morgan, Pierce, 330-1, 335.
Morgan, Rev. William, of Llan-
ddeusant, Anglesey, 137.
Morgan, William, Bishop of St.
Asaph, 234.
Morgan ap Howel o Langynllo,
56.
Morgan ap Hugh Lewis, 39, 41,
43. 45, 141-
Morgan ap Humphrey, 29.
Morgans, Mrs. — , o Drawsfyn-
ydd, 326.
Morgans, Jenkin, 5.
Morgans, Sr., 307.
Moris. See Morris.
Morley, Samuel, M.P., 284.
Moris, Morris, Morus, and
MoRYS are all brought to-
gether here, hut each variant
is separately alphabetized.
Moris Berwyn, 180, 304.
Morris family (of Piercefield,
Mon.), account of, 105.
Morris, ., Capt., 281.
Morris, David, 18, 312.
Morris, Edw., of Perthi Llwyd-
ion. II, 13, 21, 23, 31, 54,
83, 116, 129, 137, 156, 184,
248, 313-6, 318-9, 327, 329,
334-
Morris, Hugh, 9-25, 77, no,
131, 137, 146, 189, 190,
204-6, 244-5, 248, 305, 307.
309. 310. 331. 335-
Morris, John, brother to Lewis
Morris, 30, 93, 95.
Morris, John, gardener, Bron
Derw, Llanrwst, 336.
Morris, Joseph, of Bristol, 284.
Morris, Lewis, 30-1, 35, 48-50,
78-81, 90-1, 93-8, 125, 136,
138, 141, 146, 183, 214, 218,
233-5. 271, 291, 332, 335.
Morris, Marged, 96-7.
Morris, Richard, of the Navy
Office, 29, 77, 95, 143, 271.
Morris, Richd., (Y Telyniwr),
15-
Morris, Robt., of Llanrwst, 336.
Morris, Rev. Wm., of Birken-
head and Bryngwran, 209.
Morris, William, bro. of Lewis
Morris, 49, 50, 79, 80, 95,
97, III, 218, 321.
Morus, Cadwalader, 10.
Morys, Robert ab William,
pedigree of, 95.
Morys ap Hoel ap Tudyr, 322.
Morys ap Ifan (or leuan) ap
Einyon. See Morys Dwy-
fech.
Morys ap Robert, 15, 19, 24,
39, 57. 328.
Morys Dwyfech, also called
Morys ap leuan (or Ifan) ap
Einion, 38, 42-6, 55-6, 139,
182, 269.
Morte Darthur, (Malory), i.
MoRus. See Morris.
Morys. See Morris.
Mostyn, Dorothy, 43.
Mostyn, John Meredith, 256.
Mostyn, Pyrs, 143, 306. [201.
Mostyn, Richard, of Penbedw,
Mostyn, Capt. Roger, 259.
Mostyn, Roger, of Aberhirieth,
will of, 195.
Mostyn, Sir Thos., 37-8, 188,
205, 264.
Mount Pisgah Chapel, Gower,
baptisms at, 193.
Mountains, altitudes of, iii.
Mouse-Trap, The, 79.
Mredydd. See Meredydd.
Muscipula, The, (Holdsworth),
79, 157-
Music, 81, 93, 113, 132-3, 136,
212, 221.
Cambrian, brief account of,
146.
English and Welsh, 151.
Additional Manuscripts — Index
367
Music (conid.)
Jones, E., Music in MS., 134.
Do., on Welsh airs, 139.
Notations, 186.
Musical Academy, The, 145.
Musical and Poetical Relicks of
the Welsh Bards, (E. Jones),
135-6. 138. 231.
Musical instruments, 133.
Musical Melodies (Pencerdd
Gwalia), 159.
MwYAR Berwyn, 188.
Myddleton. See Middleton.
" Myfanwy Fychan," by Ceiriog,
171. [277-8-
Mynyddbach Chapel, Llandilo,
Sermons preached at, 275.
Mynyddbach Chapel, Llangy-
felach, 276, 299.
Mynyddog. See Davies, Rd.
Mythology, Analysis of ancient
(Bryant), 125-6. [166.
Mytton, William, of Halston,
Myvyrian Archaiology, 113, 116,
125-6, 133, 170, 182. 313.
Index to Vol. I, 125.
N., E.. 331.
Names of men and women, 86.
of places in Mar explained, 125
Proper, Irish and Roman,
Nannau, III. [28-9.
Nanney, Mrs. Anne, of Nannau
(1700), 52. 326, 335.
Nantyglo, origin of S. Sch. at,
NawGraddyrAwgrim,8^. [286.
Nayler, Sir George, 149.
Negroes at Goree, Africa, " who
spoke a language similar
to Welsh," 114.
Nelson, Horatio, 219.
Nennius, 88, 113, 116, 172.
Netley Abbey, 121.
Nevern, inscription on pillar
and cross at, 97.
Sketch of gravestone at, 97.
Newland, Abraham, 34.
Newspaper cuttings, 231.
Newstead, account of, 231.
Newton, Sir Isaac, 91.
NiCANDER. See Williams, M.
Nicholas, Ed. (1643), 209, 210.
Nonconformist academies in
Wales (extr. from Wilson
MSS.), 279.
List of tutors and students at,
1696-1800, 279.
Ministers, notices of, 280.
Nonconformity in Swansea,
notes on, by T. Rees, 278.
in Wales (Thos. Rees), 271,
278, 280-1, 285. [174-
of Wrexham, older (Palmer),
Norfolk, Duke of, genealogy of,
Norman, Robert, 100. [108.
Northampton Mercury (1742), 86.
North Wales Gazette, 113.
Nottingham, list of gentry, 108.
Nouvel Armorial du Bibliophile,
338.
Numbers, Welsh, with English
equivalents, 186.
O., J., 265.
Oakman, J., 35-6.
O'Brien, Donnchadh, fourth
earl of Thomond, 295.
O'Bryan, Daniel, 293. [296.
O Caoindealbhain, Seumus,
O'Domhnaill, Seaghan Clarach,
294-5-
O Duibhir an Ghleanna, Sea-
ghan. 295.
Offa, 207.
Officium B. Mariae, 47, 49.
Offor, George, Bookseller, 99.
Ogwen, 44.
Old writings almost defaced,
how to renew, 75.
Oliver, Robert (R. Olvir), 318.
O Maille, Conchubhar (Cornel-
ius O Maley), of Kilkee, 294,
296.
O'Molloy's Grammatica Latino-
Hibernica, 28.
Omont, Henri, 339.
Operas, 133.
Ordination certificate, 281.
Osland, , sermon at Salop,
OssiAN, 295. [289.
O SuiliobhAin, Eoghan
Ruadh, .94-6.
O SuilliobhAin, Tadhg, 296.
O'SuLLivAN, James, 295.
Oswald, St., 207.
Oswestry Advertiser, 302.
Oswi, 90.
" Ould Robin Gray " (ballad),
139.
OwAiN, Owen, and Owens are
all brought together here, but
each variant is separately
alphabetized.
OwAiN, Dafydd, 142, 327.
368
National Library of Wales
OwAiN, Sion Wyn, o Ystym-
kegid, 38.
OwAiN Alaw. See Owen, John.
OwAiN ap Gwilym, 40, 61, 305,
322.
OwAiN ap Llywelyn ap y Moel,
39. 56, 61.
OwAiN ap Sion ap Owain o Ys-
tymkegid, 38.
Owain Cyfeiligg, 48, 142. [39.
Owain Llewelyn ap y Moel, 38,
Owain Myfyr. See Jones, Owen.
Owen, Aneurin, 298.
Owen, Benjamin, o Blwy'r
Dinas yn Sir Benfro, 70.
Owen, Hon. Mrs. Bulkeley, 175.
Owen, David, 266.
Owen, Edward, B.-at-Law, 166.
Owen, Rev. Edward, of War-
rington, letters, 109.
Latin epitaph, 75, 232.
Owen, Elystan, 205. [no.
Owen, George, of Henllys, 26,
George, his son, no.
Owen, Goronwy, 29, 49, 76, 78,
91, 96-7, 109, 134, 138, 140,
143, 186, 215, 217, 234, 271.
Latin englyn, 97.
Letters, 29.
Life (R. Jones), 91.
Owen, Hugh, v. Wm. Hughes
and Marsley Hughes, 202.
Owen, Sir Hugh, of Orialton, 65.
Owen, Hugh, parliamentary
candidate, 1765-8, 201.
Owen, Humffrey, 306, 334.
Owen, Rev. James (i 654-1 706),
Owen, Mrs. Jane, 275. [289.
Owen, John (Owain Alaw), 158,
160, 299.
Owen, Sir John, of Clenenny, 54.
Owen, John, of Pickworth, Hist-
ory of the ancient Britons,
146.
Owen, John,"apooreouldman,"
of Llanufudd, 1656, 317.
Owen, Jon. (1690), 203.
Owen, Lewis, of Tyddyn y Gar-
reg, 17, 27.
Owen, Lewis (y Barwn), 61.
Owen, Lewis, Bp. of Casano, 60.
Owen, Mathew, 10, 13,-15, 18,
24, 54, 176, 189, 190, 306,
308.
Owen, Rev. Nicholas, 109.
Owen, Rev. T., of Aberffraw,
Owen, Watkyn, 79. [^S?-
Owen, William. See Pughe,
William Owen.
Owen, William, Antiquary, 303.
Owen ap Urien Rheged, 217.
Owen ap y Moel, 300.
Owen Glyndwr, 38, 83, 119,
182, 201, 264, 297, 328.
Cleddyf Owen Glyndwr, Pigyn
Craig Owen and Cadair
Owen, Corwen, 86.
" Rhyfel Owain," 181.
Owen Gwynedd, 180, 182, 233,
269, 306, 329.
Owens, , 275.
Owens, , of Llwyndedwydd,
119.
Owens, Hugh, 189.
Owens, Owen, 71, 186. [269.
Owens, Richard, of Llysfaen,
Oxford, award of the Chancel-
lor's prizes at, 1791, 75.
Jesus College, 170.
Oxford, The Earl of (1812), 135.
Pabo Post Prydain, note by
Wm. Morris on the dis-
covery of the grave of, with
copy of inscription, 97.
Paget, Hon. A., 215.
Palmer, Alfred Neobard, of
Wrexham, 174.
Pamplin, W., of Llandderfel, 73.
Pantmawr, 279.
Panton, Paul, 60, 77, 134. [93.
Itinerary of various journeys.
Paper, particulars as to dimen-
sions of, 95.
" Papists Plott " (1678), 189.
Parishes, number of, in each
county of Wales, 60.
Parry of Pendref, 35.
Parry, Mrs. — , o Bias yn y
Vardre, 243.
Parry, Gruffydd, o Hendre-
forion, 330. [134.
Parry, Rev. H, of Holjrwell,
Parry, Rev. H., of Llansadwrn,
epitaph on, 35.
Parry, Harry, 246, 257.
Parry, John 34, 183, 259.
Parry, John.of Llawerllyd, 317.
Parry, Peter, of Llanarmon,
Sunday School register,
Bryngloch, 1844-52, 336.
Parry, R. Ivor, 183. [311.
Parry, Richard, 21, 24-5, 310,
Additional Manuscripts — Index
369
Parry, Robert, 304-5.
Parry, Robert (Robin Ddu
Eryri), 204.
Parry, William, M.A., head-
master of Ruthin School,
75. [284.
Parsons, Rev. James, of York,
Passion, emblems of the, 194.
Patricio, 168.
Pedigrees, 5, 103, 108, 116,
118-9, 122-3, 137. 144. 151.
157, 201-3, 219. 307-
Pedr Mostyn. See Williams,
Peter.
Peebles, 126.
Pembrey, 88.
Pembroke, charter of, 171.
Poll Books, 1765 and 1768,
201.
Pembroke, William, Earl of.
See Herbert, Sir Wm.
Pembrokeshire, 26.
Monumental inscriptions, 106.
Penderyn, 169.
Pengwern, Rhuddlan, 261.
Penillion, 136-7, 143-4, 146-7,
187.193.315.317.332,334-6-
Pen drws, 173.
Telyn, 204.
Penllwyn, 271.
Penmaenmawr, Survey of, 74.
Pennal, 43.
Pennant, Thomas, 36, 127, J59.
Extract from Life, 77.
Penpont Chapel, Brecs., 169.
Penrallt, copy of endorsement
on deed relative to the sale
of, 282.
Penry, David, 276.
Penry, Edward, 272.
Penry, John, drawing of mem-
orial pulpit to, 286.
Penygarn, 271.
Penywain Chapel, Llanfihangel,
nr. Llantarnam, 278. [144.
Pepusch's Cantatas, preface to.
Periodicals, Welsh, notes by
Sir John Williams, 191.
Perot, . Sermons at Salop,
Petitions, 201, 283. [290.
Philip, Philipps, Phillip, Phil-
Lipps, Phillips and Phylip
are all brought together here,
but each variant is separately
alphabetized.
Philip of Spain, consort of
Mary Tudor, 167.
Philipps, Ambrose, 48.
Phillip, William, smith, of
Llandilo, 277.
Phillipps, J. O. Halliwell-, see
Halliwell, J. O. aft HalUwell-
Philhps.
Phillipps, Sir Thomas, Bart.,
87, 88, 90, 105-6, 109, 116-7
120, 130. [49.
Phillips, Dr. — , of Blaenpant,
Phillips, Daniel, 275.
Phillips, Rev. John, of Bangor,
299.
Phillips, John Roland (Ab Ger-
aint), of Cilgerran, 118.
Phillips, Sir Richard, 201.
I'hillips, William, Town Clerk
of Brecon, 167.
Phylip, Gruffydd, 51-3, 314.
Phylip, Rhisiart, 19, 43, 46, 51,
131. 215, 301. 304.
Phylip, Sion, 40, 45-6, 52-3, 55,
62, 184, 264, 269, 306, 324,
333-
Phylip, William, 10, 12, 16, 17,
19,20,31,51,53, 188,313-4,
320, 327, 330, 332-5.
Phillimore, Egerton, 5, 26, 29,
47, 71-2, 123. 175, 195. 266,
302.
Phillimore, Joseph, D.C.L., 186.
Phillip. See Philip.
Phoenician fragment, 125.
Phylip. See Phillip.
Physiology, notes of lectures
by Prof. Huxley, taken
down by Sir John Williams,
Pictish kings, list of, 126. [128.
PiCTON, General, 71.
PiCTS, 126.
Piser Hir Dafydd Thomas neu
Ddafydd Ddu Eryri, 213.
Place-names, 28-9, 125, 126,
218.
English, Welsh and Latin,
notes on, by W. Baxter, 202.
Notes on, iii.
Plants, Welsh names of, 336,
Plas gwyn, 36, 37.
Plas-isa, 213.
" Plott y Presbiterians "
(1682), 189. [291.
Poetry, 30, 37, 76, 85, 132, 233,
English, 115, 121, 145-6, 156,
308, 317.
Irish, 294-5.
Ossianic, 295.
A A
370
National Library of Wales
Poetry (contd.)
Religious, loi, 177-9 ; do.
17th cent., 321.
Welsh, 78, 84, III, 125, 130,
170, 185, 187-8, 194, 204,
235-261, 296, 299.
Welsh, copied by John Row-
lands for Sir Thos. Phillipps,
105-6.
Welsh, MS. (E. Jones and
Thos. Edwards), 264.
Welsh, 17th cent., 312.
Poets. See Bards.
Poll Book of the Denbighshire
election of 1741, 231,
Poll Books, Pembroke, 1765-
1768, 201.
Pollio. (Virgil), 76.
Polyhymnia, 134.
Polyolbion (Drayton), 188.
PONTERWYD, 27 1.
PONTRHYDFENDIGAID, 27 1.
PONT RUFFYDD, 258, 268.
Pontypridd, bridge at, account
of with diagram, 36.
Poor-rates in Buckingham-
shire parishes, 165.
Pope, Alex., trans, from, 36.
PoPHAM, Sir Francis, 7.
Portland, Lord, 150.
Port William, Limerick, map
of, (1722), 138.
PowEL, Anthony, of Llwydarth,
Glam., 195. [201.
PowEL, Rev. David, D.D., 27,
History of Wales, 26, 201, 264.
PowEL, [Hugh] V. the King
(1728), 169.
PowEL, Lewys, 321.
PowEL, Richard, of Yspytty,
PowEL, Robert, 311. [234.
PowEL, Rev. Robert, vicar of
Cadoxton, Neath, 120.
PowEL, Salbri, 19.
PowEL, Sion, 249.
PowEL, Thomas, [1769], 69.
PowEL, Prof. Thomas, 80.
PowEL, Vavasor, poetry by,
272-3.
Powell, John, Recorder of
Brecon, 167.
Powell, Marmaduke, 1634, 290.
Powell, Moses, D.D., 139.
Power, W., of Dubhn, 143.
PowYS, Arglwydd, 39.
Powys Fadog, History of, (Lloyd),
194. 299, 303-
Prayer Book (Welsh), of 1710,
91 ; of 1768, 77,
Prayers, 186.
and covenants, 281.
and notes, by Bishop Bever-
idge, 193.
Written in 1621, 178.
Preaching licence, 281.
Presbyterian Board, London,
students encouraged by,
279.
Pressing seamen, evils of, 201.
Price, . Sermon at Salop,
289.
Price, Ellis, LL.D., of Plas
lolyn, 55, 86, 190, 306.
Price, J. Pritchard, 85.
Price, Probert, Baron, 26, 150.
Price, Rd. Watkin, of Rhiwlas,
246.
Price, Robert (1794), 307.
Price, Samuel, 130.
Price, Rev. Thomas (Camhuan-
awc), 87, 170.
Catalogue of library, 87.
Prichard, J., 138.
Prichard, J. W., 214.
Prichard, John, 306.
Prichard, John, (Sion ap Ris-
iart), 185.
Prichard, John, o Lanrwst, 72.
Prichard, Miss Mary, 136.
Prichard, Michael, 24, 96.
Prichard, Rev. Rees, vicar of
Llandovery, 120, 167.
Prichard, Robert, 30.
Pring, Dr. Joseph of Bangor,
139.
Printing licence, 212.
Prise, John, BailifE, of Brecon,
Prison literature, 196. [167.
Prisoners of war, British in
France (1745), 231.
Pritchard, W., of Pentir, 236.
Pritchard, Wm., (1718), 10.
Pritchard, Wilham, of the
Temple, London, 202.
Probert, Morris, of Bala, 19.
Probert, Wilham, 89, 103.
Prodigal son, discourses upon,
286.
Propagation of the Gospel in
Wales, Commissioners for,
210.
Prophecies, historical, 336.
Protheroe, E., of 26 Charles
Street, St. James's, 298.
Additional Manuscripts — Index
37T
Proverbs, Welsh, 94, 138, 147,
232.
With Latin explanations, 140.
Pryce, Thos., of Llanfyllin, 79.
Pryce, William, M.D., 135.
Pryderi, 332.
Prydydd y Moch. See Llyw-
arch ap Llewelyn.
Prys, Edmund, Archdeacon of
Merioneth, 25, 46, 52, 62,
no, 139, 146, 314, 327.
Prys, Foulk, 188.
Prys, Margared, wife of Thomas
Prys, 22.
Prys, Sion, 141.
Prys, Thomas, of Plas lolyn,
22, 26, 31, 51, 53-6, 81, 180,
188, 190, 206, 215, 269, 306,
330.
Pryse, John Pugh, 69.
Pryse, Rev. Rees, of Cwmllyn-
fell, 298.
Pryse, Robert John, (Gweirydd
ap Rhys), 175, 199.
Psalm XXIII, English para-
phrase, 310.
Psalmae y Brenhinol Brophwyd
Dafydh, 194, [i94-
Psalms, metrical versions, 100,
" On the reverence required
in singing " (broadsheet),
147.
Pugh, E., of Blaenau, 258.
Pugh, Ellis, 191.
Pugh, Ifan, of Dol y Cae, Taly-
llyn, 258.
Pugh, John, 326.
Pugh, Philip, 276.
Pugh, Thomas, 265, 303.
Pughe, Wm. Owen (Idrison),
77, 1 13-4. 123-6, 139, 141,
Letters, 303. [217.
PuLESTON, John, 39, 56.
PuLESTON, Martha, widow of
Roger Puleston, 175.
PuLESTON, Mathew, 56.
Puleston, Roger, 174-5.
PuLMAN, J., of the Herald's
College, 298.
PuLSTON, Sian, gwraig Sion Ed-
ward o'r Waun, 312.
Puritan divines in Wales, 119.
Putnam, Douglas, of Marietta
College, 284.
Puw, Morgan, 131.
PwLL Ceris, 44.
Pwllheli, 40.
Pwnch Cymraeg, 204.
Pwyll Pendefig Dyfed, 87. [138,
Trans, into English of part,
Pymtheg llwyth Gwynedd. See
Tribes.
Quakers' Meeting, The, by Chas.
Lamb, translation of, 191.
Qur'an, The, 123.
Raff ap Robert, 180-2, 269,
322, 330, 332.
Raine, James, of Durham, 336.
Ravenscroft, Geo. and Mary,
210.
Reader, Rev. Thomas, of Taun-
ton, 283.
Recipes, 98, 156, 191-2, 318-9.
Recorde, Robert, 88, 107.
Records, Welsh, 130.
Index to, 121.
Recusants, rents of under se-
questration, 210.
Red Book of Hergest, 72, 87, 94,
no, 164, 202, 230.
Red Book of St. Asaph, no.
Rees, Rev. Henry (1798-1869),
299.
Rees, Rev. Henry, of Chester
and Bryngwran, 284.
Rees, Jenkin [? 1667], 5.
Rees, Rev. Lewis, of Llanbryn-
mair and Mynyddbach, 275,
282, 287, 289, 290, 299.
Rees, Mary, 291. [270.
Rees, Rev. Oak, of Llanarthney,
Rees, T. Aneurin, of Tonn, 123.
Rees, Rev. Thomas, D.D., of
Swansea, 147-8, 192, 271-2,
277-81, 284-7, 289, 298.
Rees, Rev. Wm. (Gwilym Hir-
aethog), 284.
Register of baptisms of Mount
Pisgah Chapel, Gower, 1825,
Religious addresses, 198. [193.
Poetry, loi.
Theses and extracts, 286. [286.
Topics, notes and extracts on.
Remembrance of Gwenlian, poem,
(Bowles), 2.
Rent book (i8th cent.), 74.
Rent roll of Plas Isa, 213.
Resolves and observations,
rhapsody of, 307.
Reynolds. . Sermons at
Salop, 290.
A A 2
372
National Library of Wales
Rhamanta, 25.
Rhayader, 279.
Bridge, 257. [288.
Independent Chapel, book of,
Rhestr Egwyddorig 0 Enwau
Seintiau, 79.
" Rhinweddau y Ceiliog," 137.
Rhisiart Cynwal, 51, 52, 56.
Rhitta Gawr, III.
Rhiw Ial, Llanarmon, 128.
Rhiw y Barfau, iii.
Rhiwddolion, inscribed stone
at, 86.
Rhiwfelen, 112.
Bwlch y, 44.
Rhobert, William, 333.
Rhobert ap Rhys Wyn o Ri-
anog, 43, 82.
Rhobert ap Robert ap Gruff-
ydd Fychan, 38. [42.
Rhobert Llwyd o'r Rhiw Goch,
Rhosbeirio Church, 94.
RhosTreuddyn, Flintshire, 233.
Rhuddlan, 100, 261.
Rhug, 114, 258, 260.
Rhybuddiwr Chrisiianogawl, Y,
334-
Rhydderch, Syr, o Eglwys fach,
182.
Rhydderch, Sion, 22, 50, 94,
133, 183, 211, 306, 335.
Rhydgaled yn y Gwynfynydd,
ym Mhenllyn, 332.
RhYD Y CrOGWR, 112.
Rhyfel Owain, (1415), 181.
Rhyl eisteddfod, 1870, 269.
Rhys, prince of S. Wales, 112.
Rhys, Catrin, 267.
Rhys, Rt. Hon. Sir John, 104.
Rhys, Dr. John Dafydd, 77, 213.
Rhys, Parch. Pedr ap, Esbyd-ty
leuan a Phenmachno, 234.
Rhys ap Dafydd ap Ivan, 182.
Rhys ab Evan ap Llewelyn
Chwith o Chwibren, 184.
Rhys ap Gruffydd, 56.
Rhys ap Niclas, 269.
Rhys ap Robert, of Nant y
Murddyn, 15.
Rhys ap Thomas, Syr, 292, 302,
304-5-
Rhys Cain, 42-3, 45, 54, 180,
182, 264, 325.
Collection of elegies, 311-2.
Rhys Goch Eryri, 112, 132,
182, 218.
Rhys Goch Glyndyfrdwy, 142.
Rhys Nanmor, 85, 142, 304-5.
Rhys Pennardd, 39, 56.
Rhys Tom o'r Ysbyty, 180.
Rhys Wyn ap Cadwaladr, 180.
Rhys y Geiriau Duon, 235.
Rhys yr Hafod, 69.
Ricardus Corinensis, 125.
Richard I. and Blondiaux,
account of, 137.
Richard, Edward, of Ystrad
Meurig, 48-9, 69, 70, 78,
no, 138, 182, 193, 233.
Richard, Evan, 206.
Richard, Henry, M.P., 284.
Richard, James, 5.
Richard, John, 207.
Richard, John, o Benygarth,
Harlech, 66.
Richard, John, of Bryniog, 24.
Richard, John, o Sir Fon, 326.
Richard, Morus, 9, 156.
Richards, Brinley, 203, 284.
Richards, David (Dafydd lon-
awr), 76, 77, 138, 190, 199,
233. 329-
Richards, Rev. Thomas, of
Coychurch, 88, 164.
Richards, Thomas, of Llan-
fyllin, 75.
Richardson, Charlotte, 36.
Riddles, 176, 178, 181.
Rim ap Alun, 332.
RiSEus AP Ric. of Bettws, 195.
Rivers, Cardiganshire, iii.
England and Wales, in.
Names of, 218.
Notes on names of, 125.
of Wales, Ust of, with explan-
ations, 125.
Rivers, H., nephew of Edw.
Jones, 141.
Robert, Morris, of Bala, 10,
14-5, 20, 22, 23, 131, 244,
309, 310, 326, 329, 332-5.
Robert ab Gwilym Ddu o
Eifion. See Williams, Ro-
bert.
Robert ap Harri, 269, 330.
Robert ab Hugh y Telynior, 81.
Robert ap Rhisiart of Pen-
traeth, 218.
Robert Leiaf, 331.
Robert o Ragad. See Hum-
phreys, Robert.
Roberts family of Sygyn, etc.,
pedigree of, 202.
Roberts, Capt., Dol hyfryd, 255.
Additional Manuscripts — Index
373
Roberts, Aaron, of Seacombe,
299. [141.
Roberts, Cadwaladr, 20, 21,
Roberts, Daniel, of Wrexham,
edge-tool maker, 174.
Roberts, Rev. Dd., D.D., of
Wrexham, 284.
Roberts, Rev. Edward (lor-
werth Glan Aled), 199.
Robert (s), Edward, of Ysbyty,
II, 20.
Roberts, Ellis (Elis y Cowper),
121, 206, 241-4, 252-3,
259, 262.
Roberts, Dr. Griffith, of Dol-
gelley, 39, 54, 188. [76.
Roberts, Dr. Griffith, of Milan,
Roberts, Humphrey, of Tyddyn
lolyn, 216.
Roberts, Syr Huw, 45-7, 53.
Roberts, Huw, of Trelogan, 182
Roberts, Rev. J ., of Llanbedrog
270. [299
Roberts, John (leuan Gwyllt)
Roberts, John (Sion Lleyn)
238, 259.
Roberts, John, of Henllan,
298-9.
Roberts, Rev. John, of Llan-
brynmair (J. R.), 256.
Roberts, Joseph, Gwisaney es-
tate, 198.
Roberts, Rev. Peter, 135.
Roberts, Richard, schoolmas-
ter, Llanrhaeadr, 241.
Roberts, Rev. Robert, of Pandy
Tudur, 103-4.
Auto-biograph}', 104. [191.
Roberts, Rev. Samuel (" S.R."),
Roberts, Sion, saer maen o
Lanerchymedd (1744), 50.
Roberts, T., printer, of Car-
narvon, 190.
Roberts, W. H., of London,
298-9.
Roberts, William John {Gwilyni
Cowlyd), 71, 121, 127 151,
187.
Robin Clidro, 53.
Robin Ddu, 57, 266, 292, 333.
Robin Ddu Eryri. See Parry,
Robert.
Robin Ddu o Eon. See Hughes
Robert.
Robin Dvfi, 304, 307.
Robin Ragad. See Humph-
reys, Robert.
Robinson, Wm., LL.D. of Tot-
tenham, 104-5.
Roderick the Great, 108.
Roger, Rev. Henry, of Llan-
hamlach, 167.
Roger, John (Sion Roiger), 13,
132, 319. 320.
Roger, Thomas, of Llechwedd
Gwyn, 205.
Roger Alon, 321.
Roger Offeiriad, Syr, 142. [270.
Rogers, Rev. J., of Carmarthen,
Rogers, Joseph, of GelU, Ner-
quis, 199.
RoLANT, Elis, 245.
Roman Names, 28-9.
Romances, Catalogue of (Ward),
336, 339. 340-
RoscoE, Miss Jane E., of Lodge
Lane, Liverpool, 298.
Rosser, W., of Llanelly, 190.
Round Table, order and insti-
tution of, 108.
Rowland, Daniel, of Llangeitho,
94. 192. L275-6.
At Abergorlech, Oct. 27, 171 4,
Rowland, David, of Bala, 299.
Rowland, Edward (1672), 11,
13. 17, 19, 20.
Rowland, Ellis, of Harlech, 20,
30, 31. 34-
Rowland, Hugh, 109.
Rowland, Thomas, 207.
Rowlands, Rev. E. (1836), 272.
Rowlands, Rev. Henry, author
of Mona Antiqua, 80, 115,
145, 202.
Rowlands, John, librarian to
Sir Thos. Phillipps. 88,
105-6, 130.
Rowlands, W., Llyfryddiaeth y
Cymry, 71.
Royal families of Wales, 157.
Royal Society of Musicians,
134. 144-
RoYDON, Ales, gwraig Thomas
lal, 312.
RuscAM, R., 37.
Ruthin, 182, 188, 254.
School, Latin exercise at, 75.
Ryder, A., of Dartmouth, no.
Sacheverell, Henry, 331.
St. Asaph, 145.
Bishops of, 170.
Diocese of, 25, 210.
lied Book of, no.
374
National Library of Wales
St. David, pedigree of, 94.
St. Davids, archdeacons, 170.
Chancellors, 170.
Episcopal Acts, 73.
List of bishops, 170.
Precentors and treasurers, 170.
St. David's Day commemora-
tion dinners, 135, 145.
St. George, account of, 86.
St. George (Llan-Sant-Sior), 91.
St. Ishmael's, 88.
St. Winifred's Well, hi.
Saints, 79.
Saints' days, Welsh, 217.
Saith Cefndyr Saint, 203.
Sala, Pierre, 337.
Salbriod Rug, 258.
Salesbury, William, 50, 82,
140, 182.
Salesbury, William, of Bach-
ymbyd, 297.
Salisbury, Sir John, of Lly-
weni, (1663), 318.
Salisbury, John, of Rug, 318,
333-
Salop. See Shropshire.
Salsbury, Hugh, of Glocaenog,
329-
Salusbury, Harri, 189.
Samuel, Christmas, 276.
Samuel, Dr. David (Dafydd
Ddu Feddyg), 76-7, 139,
204-6, 263. [206.
Samuel, Edward, 22-3, 48, 133,
Samuel, Rev. W., of Nantglyn,
Sarn Helen, 112. [270.
Sarnau, eisteddfod, 333.
Satire, religious, 287.
Saunders, David, of Under-
grove, Lampeter, 72.
Sawkins, Charles, 75.
Sawley, Derbyshire, inscrip-
tions, 171.
" Scot " derived from ysgawd,
a shelter, 126.
Scot, Margaret, of Dalkeith,
epitaph on, 32.
Scottish place-names, Welsh
derivations, of, 126.
Scripture notes and comments.
Scurvy, cures for, 34. [200.
Seamen, petition against pres-
sing, 201.
Sear, Rev. Richard, 193.
Sebright, Sir John, 86.
Seithenin, 217.
Sepulchral urns, 113.
Seren Gomer, 263.
Sermon notes, etc., book of, 74.
Sermons, etc., 2, 99-100, 164,
186-7, ^9^-l> 272, 279, 290.
Seys, Richard, of Swansea, 183.
Shadrach, Rev. Azariah, 73.
Shakespeare's epitaph, 108.
Shales, H., 275.
Sheridan, Mrs., 135.
Sheriffs of Cardiganshire, 118.
Of Denbighshire, with genea
logical notes (1514-1651),
104.
Sherlock, Thomas, Bishop of
Bangor and Salisbury, 234.
Shone, Owen, of Llanbedr,
account of, 77.
Shrewsbury, 47, 289-90.
Bridges, 86.
Shropshire, 94.
Antiquities, 166.
Sian Dolben, Mrs., 315.
SiANCYN o Dowyn, 56.
SiBLi's Prophecy, 217.
Sidmouth, Viscount. See Add-
ington.
Sidney, Algernon, 130.
Sidney, Sir Hy., 267.
Siencyn Syr John, 2.
Siengcin ab Einion, 184, 323.
Simon, Ben, 70.
Simons, Rev. Joseph, 282, 285.
Sins, seven mortal, 334.
SiON, Huw, Masiwn Abergeley,
SioN, Lewis, 326, 328. [254.
SioN, Wm., of Maentwrog. See
Jones, William.
SiON AP Dafydd ap Ithel Vych-
an o Ysgeifiog, 324.
Si6n ap Howel ap Llewelyn
Fychan, 55, 324.
SiON AP Huw, 42.
SioN AP Risiart. See Prichard,
John.
SioN AP RoBiiRT ap Rhys ap
Hywel, 324.
SioN AP Robert Gruffudd o
Langynhafal, 297.
SioN AP WiL Gruffudd, 180.
Si6n Brwynog, 37,-8 40, 44,
55, 180, 269, 305, 322-3.
SiON Brwynog o Edeyrnion,
Sign Cain, 43, 54, 71, 119. [233.
Si6n Ceiriog. See Edwards,
John.
SioN Cent. See Cent, Dr. Sion.
SiON Ceri,56, 141-2.
Additional Manuscripts — Index
375
SioN Dafydd Gutun, 182.
SioN Dafydd las, 27, 32, 52,
307. 326.
SioN Gruffudd, 43, 45.
SiON Lleyn. See Roberts,
John.
SioN Llwyd ap Rissiart o
Groesoswallt, 311.
SioN Llwyd o'r Drenewydd, 311.
SiON Llwyd o Lanvorda, 311.
SiON Mawddwy, 46, 117.
Si6n Rhydderch. See Rhydd-
erch.
SiON RisiART ap Olfyr, 20, 333.
SioN SiENCYN, Syr, 269.
SioN TuDUR, 40, 42, 46, 82, 86,
I3I-2, 137, 141, 180, 182,
184, 190. 194, 211, 267-9,
305. 317-8. 322-3, 325-6.
328. 331-3-
SioN Wyn ap Robert o Ben-
llech, 38.
SiON Wynn ap William, 319.
Signed ach Robert, gwraig
Sion ap Dd. ap Ithel Vych-
an, 324.
Signed ferch Elis ap Harri, 47.
SiRK. See Chirk.
SiTSYLTS, pedigree of, 108.
Skeel, C. a. J., 165.
Skeel, Ebenezer, of Abergaven-
ny, 283.
Skillicorn, John, miner, of
Laxey, 293.
Skinner, Rev. Wm., of Llan-
gattock, 270.
Skye, John, of Oswestry, 234.
Sloane, Sir Hans, 232. [130.
Sloane, Sarah, Lady Fowler,
Smith, Assheton (1774), 236.
Smith, Captain Richard, 2x0.
Smith, Sion, 44.
Smith, William, poem to Dar-
win, 76.
Snowdon, 114.
Forest of, 25.
Society for Promoting Christ-
ian Knowledge, 270.
Sommer, H. O., 339-40.
Morte Darthur, 1.
Songs, Irish, 295.
Religious and carols, 2.
Topical, etc., 173.
Welsh, 146, 172.
Sortes virgilianae, 25.
Sotheby, 337-340-
Spielberg, Prof, of Breslau, 127
Spira, Francis, 274.
Stephen, S., 285.
Sternhold, Thomas, 100.
Stevenson's History, 114.
Stonehenge, 113.
Stradling, Sir John, 7.
Sturton, William, inscription
on gravestone at Heyden
Churchyard, 36.
Style, William, 107-8.
Sullivan, James, 296.
Summer, G. H., 198.
Superstition, 25.
Swansea, 191, 278. [ii7-
and neighbourhood, fauna of,
Ebenezer Chapel, account of.
Eisteddfod, 1863, 158. [281.
Nonconformity in, (Rees),278.
Swettenham, — of Cheshire, 74.
Swift, Jonathan, 36, 95, 139.
Swift, Theophilus, 76.
Swyddffynnon, 271.
SWYNO, 25.
Sycharth, 119.
Syr Hywel y Fwyall. See
Hywel y Fwyall, Syx. [105.
Syr Owain, by S. R. Meyrick,
T., E. (1742). 4-
T., F., 269.
T., K. (1682), 17.
Talachddu, 168.
Talebolion, 53.
Talgarth, 168.
Talhaiarn. See Jones, John.
Taliesin, 37, 82, 84-5, 134, 146,
217, 271, 292, 296, 307, 313.
Bygythion, Credo, Difregwawd,
Owdl Fraith, with trans-
lations, 84.
Triads, 48.
Tallents, Rev. , of Shrews-
bury, 290.
Talybont, Cards., 281.
Talyllyn, Brecs., 168.
Tamworth Castle, 107.
Tatton, William, 174.
Taxes, war, 207.
Window, (1767), 35.
Tayler, Thomas, 187.
Te Deum pairem colimus, 144.
Tea, 57, 261.
Tegid. See Jones, John.
Teifi Valley, 2.
" Telyn rawn," 137.
Temperance addresses, 198.
376
National Library of Wales
Tenby Court Roll Book, 109.
Thelwal, Simwnt, 264, 318,
325- [165.
Thelwall, , elocutionist,
Theodore, king of, Corsica in-
scription on tomb of, 33.
" Theodorick, King of Mor-
gann," 203.
Theological notes, 291.
Theology, propositions in, 286.
Thesbiad, y, 203.
Thirlwall, Newell Connop,
Bishop of St. Davids, 285.
Thomas and Tomas are brought
together here, each being sep-
arately alphabetized.
Thomas of Erceldoune, 336.
Thomas, Rev. Alban, curate of
Blaenporth, 3, 4, 62—3,
68-70, 202. [279.
Thomas, Rev. Benj., of Gurnos,
Thomas, David (Dafydd Ddu
Eryri), 47, 59, 71, 110, 116,
133, 140, 143, 190, 211-219,
260, 265.
Thomas, David, of Llwydcoed,
Llandilo, 130. [286-7.
Thomas, Rev. Dd., of Penmaen,
Diaries, 287.
Thomas, Ebenezer (EbenFardd),
172, 298.
Thomas, Sir Edward, 32.
Thomas, Edward ab, o'r Pant-
glas, 205.
Thomas, Evan, of Llanarth,
62-3, 68, 70.
Thomas, Evan, of Llanfair yng
Nghornwy, 214.
Thomas, George, of Meline, 3.
Thomas, Henry, (1708), 190.
Thomas, Hugh, of Brecon (1704),
203.
Thomas, Hugh, Genealogist, 166.
Thomas, Hugh, Gwisaney Es-
tate, 198.
Thomas, Hugh, Poet, 13, 15.
Thomas, Humphrey, br. of D.
Ddu Eryri, 71, 215-6, 233.
Thomas, Rev. Jenkin (1726), 276.
Thomas, Jenkin, of Cwmdu,
62-4, 66, 68.
Thomas, John (Hoilieny.ld),
172-3-
Thomas, John (Pencerdd Gwal-
ia), 159.
Thomas, John, of Bodedern, 15,
30. 310-
Thomas, Rev. John, of Mon-
mouth, 270.
Thomas, John, of Penddol,
Llanllwni, 190.
Thomas, John, of Pentrefoelas,
235. 243.
Thomas, Rev. John, of Rhay-
ader, 282.
Thomas, Rev. John, D.D., of
Liverpool, 284.
Thomas, Rev. Joshua, of Pen-
pio, 271.
Thomas, Mary, o Benallt-aedd-
fed, 67.
Thomas, Morgan, solicitor, of
Norfolk Street, London, 130.
Thomas, Sir Rhys ap, 203, 264.
Thomas, Rev. Rd., Antiquary,
87, 89, 90, 144.
Thomas, Richard, Poet, 10, 23.
Thomas, Robert, of Lhdiardau,
299.
Thomas, Robert, of Mynydd-
bach, Llangyfelach (d. 1692),
276.
Thomas, Sioii (car Ed. Morys),
318.
Thomas, Rev. Thomas, of Cryg-
glas, 191.
Thomas, Syr W., 300.
Thomas, William, 187.
Thomas, Wilham, 273.
Thomas, Rev. Wm. (Islwyn),
269, 299.
Thomas, William, " y Tailiwr o
Gappel Garmon," 23. [283.
Thomas, Rev. Wm., of Bala,
Thomas, Rev. Wm., of Llandaff,
271.
Thomas, William, of Troedy-
rhiw, nr. Llandovery, 172.
Tho. ap Morus, 182.
Thomas ap Sion ap Richard, 22.
Thomas ap Wiliam, of Trefriw.
See Williams, Thos.
Thomas Derllys, 62, 142.
Thos. Wyn ap Edmwnt, 79, 80.
Tomas, Dafydd, of Penrhyndeu-
draeth, 23.
Tomas, Tomas John, 1719, 207.
Tomas ap Rosser Vychan, 39,
Tomas Kelli, 40. [41, 61.
Tomas o Glyn Llifon, 45.
Tomas Penllyn, 42.
Thompson, Thomas, of Lon-
don, 285.
Thompson, WiUiam M.D. 75.
Additional Manuscripts — Index
'ill
Thompson's MSS., 286.
Thomson, James, Poet, 78, 91,
114.
Thomson, John, of St. Peters-
burgh, letter from, 1 770, 192.
Thoresby, Ralph, of Leeds,
282.
Thoyts, Miss E. C, 175.
" Three children sUding on the
ice " (song), 139.
TiBBOT, Rev. Richard, of Llan-
brynmair, 283.
TiBBOTS, Rev. J., of Llanwriu,
201-2.
TiNDAETHWY, assisc rcnts of,
TiNTERN Abbey, 121. [ii4-
TiR DoNCYN, or Tirdunkin,
chapel, otherwise Mynydd
Bach, 276.
Tobacco, 45, 63-4, 265, 304,
306, 314, 334.
Tom AS. See Thomas.
TOMEN Y MUR, 113.
ToMKiNSON, James, of Nant-
wich, 256.
ToMOS Tegid, 177.
Topographical index to legal
proceedings, 88.
ToTTY, William, of Ruthin, 136.
TowNLEY, Sir Charles, of Long
Whatton, Leicester, 149.
TowNSEND, Francis, Windor
Herald, 122.
TOWYN, [? ], 38.
TowYN, Merioneth, 137.
Characters on bells, 1 1 1 .
Tracts relating to Welsh his-
tory and the Welsh lan-
guage, 25, 124.
Traeth Mawr, 44.
Traethawd ynghylch Gweithred-
oedd da Elusenau, 1693, 190.
Trahaiarn, Marwnad, transl. by
Dafydd Ddu Eryri, 215.
Trainbands, 94, 250, 252.
Trallong, 168.
Transactions, Cymmrodorion,
175-
Translations of Welsh poetry,
III.
Treatise of Lordshipps Marchers
in Wales, A, (Owen), 25-6.
Tredington, sermons preached
at, 2.
Trees, notes on, by Edw. Jones,
231.
Trefeilir, note on, 78.
Trefgarn, D5rfed, 278.
Trefor, Syr Dafydd, 132, 134,
322. 324-
Trefriw, 191.
Diary of a carrier from, 191.
Tregaian, Lloyds of, 34.
Tregaron, 271.
Tremeirchion, 100.
Trevor, 190.
Trevor, John, of Trefalun, 212.
Triads, 47, 82-3, 89, 112, 137-8,
143, 177, 202, 212, 217, 230.
Extracts from, 125.
Translations, 113, 126.
Tribes, Ancient British, map
showing localities of, 95.
of North Wales, Fifteen, 50,
111-2, 217.
of Wales, 307.
Trigfannau'r pymtheg llwyth, 1 1 1 .
Trioedd. See Triads.
Trisant, 271.
Tristan, Le Vieux, 337.
Tristan, Roman de, 340.
Troy, Monmouth, 167.
Trusler, Dr., of Bath, 133.
Trysor o Ddifinyddiaeth, (G.
Jones), 73.
Trysor fa Ysbrydol, (T. Charles),
120.
TuDNO. See Jones, Thos.
TuDUR Aled, 37, 55, 62, 131,
i37» i39» 141-2, 180, 182,
215, 264, 305, 323, 330.
Buried in St. Asaph : epitaph
at Abergele, 137.
TuDUR, Owen, 54.
TuDUR Penllyn, 37-8, 61, 302.
Tunes and airs, English and
Welsh, 151.
Tunes and songs, Welsh, names
of, 138.
Turner, Lewis, 273.
TwM o'r Nant. See Edwards,
Thomas.
TwM SioN Catti. See Jones,
Thomas.
TwM Tegid, 305.
" Uii o blwy Llan Gadfan," 18.
" Un of Gilgeran," 2.
Urien, 338.
Urien Rheged, 85.
Urinal of Physick, The, (Re-
corde), 88, 107.
Urns, sepulchral, 113.
378
National Library of Wales
v.. H., 44-
Valentine verses, 178, 207, 316.
Vaner Abbey, 86.
Vaughan, Vychan, and Fychan
are all brought together here,
but each variant is separately
alphabetized.
Fychan, Lewis, o Rystog, 56.
Fychan, Thomas, o Hafod y
Maidd, 54.
Fychan, Wiliam, 51, 52.
Vaughan, Dr. Charles, of Lon-
donderry, 99, 100. [167,
Vaughan, David, Aid. of Brecon,
Vaughan, John, of Caergai, 53.
Vaughan, John, of Derllys,
Charity of, i.
Vaughan, Margaret, 275.
Vaughan, Owen, of Llwydiarth,
306, 329. [260.
Vaughan, R. W., of Nannau,
Vaughan, Richard, of Golden
Grove, 130.
Vaughan, Richard, Bp. succ.
of Chester and London, 46.
Vaughan, Robert, of Hengwrt,
49, 60, 88,90, 111-2,183,202.
Vaughan, Rowland, of Caer Gai,
16, 22, 52, 54, 248, 313, 319.
326-7.
Vaughan, Col. Salisbury, of
Rug, 119.
Vaughan, Rev. T., of Llan-
dyrnog, 271.
Vaughan, Wm., of Nannau, 31,
78. 96, 335-
Vychan, Gruffydd. of Corsy-
gedol, 48, 52.
Vychan, Rosser, 41.
Vychan, Simwnt, 37, 42, 112,
180, 182, 217.
Vychan, Sion, 264, 306, 312,
314. 335-
Vychan, Watkin, o Hergest, 38,
39, 42, 61.
Vaynol, FUntshire, 175.
Vaynor, 169.
Vicar Llanarth, 3.
Vicar ocin, 180.
Vincent, Rev. James, of Beau-
maris, 271.
Virgil's fourth Eclogue (trans.
James Beattie), 76.
Voltaire, epitaphs on, in Latin
and English, 174.
Vortigern, 90.
Vychan. See Vaughan.
W., E., 305. [ural, 199.
Wages and accounts, agricult-
Waits at Chester, 133.
Wales :
Banks, S. S., Journal of a tour
in, 126.
Doddridge, Sir J., Ancient and
Modern Estates of ... , 106.
Eyre, H., Journal of a tour
in, 92.
Hawker, J., Tour through
North Wales, 92.
Jones, T., Welsh Biographical
notes, 170.
Lluyd, E., Archaeologia Brit-
annica, 125-6, 144, 170, 298.
List of books on Welsh history,
125.
Masleni, T. J., Tour in, 92.
Owen, G.,Lordshipps Marchers
in Wales, 25-6.
Powel, Rev. D., History of,
26, 201, 264.
Rees, T., Nonconformity in,
271, 278, 280-1, 285.
Revenues of, 50 Edward III
and 44 Eliz., 217.
Royal families of, 157.
Statistical enquiries relating
to, 164.
Wynne, W., History of, 49.
Walian Register, The, (1795), 164.
Waller, Edmund, 233. [167.
Walters, John, Aid. of Brecon,
Walters, Rev. John, M.A., 76.
Walters, Rev. T., of Penmain,
Walton, 78. [271.
War taxes, 207.
Ward, H. L. D., 336, 339, 340.
Warkworth, Thomas, 210.
Warren, J. B., 215.
Warrington, W., 76.
Warwick Castle, 107.
Warwickshire nobility and
gentry, names and arms of,
Watcin ap Howel, 143. [108.
Watcin Clywedog, 304, 319,
320. [173.
Water Baptism, A Defence of,
Watford Chapel, near Caer-
philly, 278.
Wathen, J., 121.
Watkins, J., Biographical die
tionary, 170.
Watkins, Rev. W., of Llwyni,
autobiography of, 279.
Watts. Dr. Isaac, 288.
Additional Manuscripts — Index
379
Weather, notes on, 308.
Welch Manuscript Sermons, 73.
Wellesley, R. (1780), 75.
Wells, holy, 25.
Welsh Archaiology , 125, 133, 135.
Welsh Chronicle, 'ji.
Welsh Indians, 77.
Welsh Language and Literature:
Dissertation concerning the
hterature of the Antient
Britons, 25.
Fenton, F., Welsh and Orien-
tal languages : an essay, 115.
Influence of Welsh traditions
on European literature, 120.
Jones, W. A., Welsh grammar,
72.
Lhuyd, E., English- Welsh dic-
tionary, 171.
Probert, W., Welsh and Breton
Grammars, 89.
Pughe, W.Owen, A comparison
between the Erse and Welsh
languages, 123.
Rowlands, W., Llyfryddiaeth
y Cymry, 71.
Thomas, H. & D., A grammar
of the Welsh language, 71.
Vaughan, R., Welsh grammar,
49-
Welsh-English dictionary, 88.
Welsh grammar (anon. i6th
cent.), 298.
Welsh words derived from
Latin, 164. [146.
Williams, M., Cofrestr . . . , 145,
Welsh Outlook, 104.
Welsh Pedigrees, 123, 157.
Welsh Proverbs. See Proverbs.
Welsh Records, Index to, 121.
Westminster Abbey, 33.
Whitefield, George, 94.
Whitehouse, Miss (gt. grand-
daughter of Twm o'r Nant),
263.
Whitford, History of the Parishes
of, and Holywell, 36.
WiLiAM. See William.
Wilkes, John, epitaph by, 135.
WiLiAM, William and Williams
are all brought together here,
each variant being separately
alphabetized.
WiLiAM AP Sign ap Dafydd, 53.
WiLiAM Cynwal, 40, 42, 56, 146,
267, 269, 317, 321, 323, 325,
328, 331. 334.
WiLiAM Fychan ap Hywel ap
Sion, 325.
WiLIAM LlYN, 38, 42-3, 54-5
131, 136, 139, 184, 207, 209,
269, 305, 312, 322, 330.
William III, 150. [39.
William, cwnstabl Aberystwyth,
William, Fr., cler. of Llanllyfni,
William, H., 137. [335.
William, Robert, of Ceulan
Goch, 22.
William, Robert, y Gof, 331.
William, Thomas, of Cwrt, 251.
William, Thos., o Lanrwst,
crydd, 21.
William, William Sion, 23.
William ap Owen of Pencraig,
86. [182.
William ap Rhys ap Dafydd,
William ap Sign Wyn, 334.
Williams family of Ty Fry,
Anglesey, pedigree of, 202.
Williams, , of Dolaugwyn-
ion, loi.
Williams, Mrs., of Treffos, 214
Williams, Rev. David, of Blaen-
Uynant, 196-8. [285.
Williams, David, of Pwllypant,
Williams, Rev. David, of Troed-
rhiwdalar, 280.
Williams, Edward (1730), 325-6.
Williams, Edward (lolo Mor-
gannwg), 47, 50, 70, 86, 134,
137-9, 141, 143, 164, 188,
206, 212, 214.
Williams, Edward, of Bettws
Gwerfil Goch, 23.
Williams, Rev. Edward, o Dre-
wen, 54.
Williams, Rev. Edward, of Os-
westry, 282.
Williams, Mrs. Eleanor, mother
of Sir John Williams, 191.
Williams, Rev. Ehezer, 71.
Williams, Mrs. Elizabeth, of
Llanspyddyd, 170.
Williams, Ellis, of Llanuwch-
llyn, no, 328, 335.
Williams, Francis, 57.
Williams, Griffith (Gutyn Peris),
51. 53-4-
Williams, Griffith, Dean of
Bangor and Bishop of Os-
sory, 291.
Williams, Henry, " minister of
the Gospel," 275.
Williams, Humphrey, 248.
38o
National Library of Wales
Williams, Huw (Hywel ap
Gvvilym), 233.
Williams, Rev. J., of Llan-
debie, 164.
Williams, J. LI., Coed Mawr, 47.
Williams, John, (Ab Ithel), 51.
Williams, John, of Coed y
Danas, 313.
Williams, Rev. John, of Llan-
rwst, 75-7, 79, 91, 109,
193, 199, 232-3.
Miscellaneous papers, 232-3.
Williams, Rev. John, of Panty-
celyn, loi— 2.
Williams, John, of Plasybrain,
36. 143-
Williams, John, of Rhwng y
Ddwyryd, Dolbenmaen, 5.
Williams, John, Archbishop of
York, 215.
Williams, Sir John, Bart., 62,
73-4, 102, 105, 127-8, 157,
191-3. 235, 263, 269, 291,
299. [99.
Williams, Rev. John, LL.D.,
Williams, John, student at
Lady Huntingdon's College,
Trevecca, 1791, 191.
Williams, Lumley, 204.
Williams, Miss M. J., of Aber-
pergwm (1838), 298.
Williams, Rev. Morris (Nican-
der), 98.
Williams, Moses, 48, 86, 98,
102, 145-6.
Williams, Nathaniel, of Golden
Grove, 197.
Williams, Owen (Owain Gwyr-
fai), of Waunfawr, 29, 47,
49-51, 60, 62.
Williams, Owen, of Llanddein-
iolen, 215.
Williams, Rev. P., Vicar of
Bangor, 1 79-, inscription
on children's grave, 76.
Williams, Peter (Pedr Mostyn),
99-
Williams, Rev. Peter, of Car-
marthen, 183, 206, 261.
Williams, Rev. Peter, D.D., of
Llanbedrog, 90.
Williams, Rev. Peter Bayly,
47, 49, 51, 218.
Williams, R., 260.
Williams, R., of Fron, 134.
Williams, R. E., of Bodwenni,
146.
Williams, Richard (1711), 206.
Williams, Richard (1770), 5.
Williams, Ristard, 296.
Williams, Rev. Rob., 265.
Williams, Robert, 77-8.
Williams, Robt. (1775), 88.
Williams, Robert, (Robert ab
Gwilym Ddu), 128, 241.
Williams, Sir Robert, of Nant,
(1796), 215.
Williams, Rev. Robert, Vicar
of Llangadwaladr, 80.
Williams, Rogger, 273, 275.
Williams, Rev. Rowland (Hwfa
Mon), 203, 285.
Williams, Rev. St. George Arm-
strong, 26, 183.
Williams, Rev. Samuel, rector
of Llangynllo and vicar of
Llandyfriog, 4, 94, 98. [271.
Williams, Rev. T., of Brecon,
Williams, Rev. T., of Llaneg-
wad, 271.
Williams, Taliesin (ab lolo),
catalogue of Welsh MSS. in
the library of, 106.
Williams, Thomas (letter to E.
Jones), 140.
Williams, Thos. (Thomas ap
William), of Trefriw, 312,
332.
Williams, Thomas, of Coed
Cochion, 233.
Williams, Thomas, of Gwaelod-
ygarth, Merthyr Tydfil, 285.
Williams, Thos., of Llanfigan,
Brecs., 282.
Williams, Rev. Thomas, of
Mynyddbach, 276.
" Proffesion " (1735), 277.
Williams, Thomas, of Taly-
bont, Carnarvonshire, 71.
Williams, Thomas, of Ty New-
ydd, Llanrhaeadr, 242, 244,
246.
Williams, William, of Eglwys-
fach (1656), 317.
Williams, Sir William, of Glas-
goed, 205. [217.
Williams, Wm., of Llandegai,
Williams, Rev. William, of
Llysfaen, aft. of Llanelian,
269.
Williams, Rev. Wilham, of
Pantycelyn, loi, 192, 288.
Williams, Rev. Wm., of Truro,
Additional Manuscripts — Index
381
Williams, William, Yscwier, a
Gweinidog yr Efengyl yn
Aberteifi, 64—5.
Williams's Bounty, Dr., list of
recipients, 289.
Willis, Browne, 145.
Wilson, Richard, englynion
beddargraph (Talhaiarn),
204.
Windham, Rt. Hon. Wm., 200.
Windmill, horizontal, 95.
Window taxes, 1767, 35.
WiNNINGTON, E., 194.
Winstanley, , of Manches-
ter, bookbinder, 291.
Winter, by Jas. Thomson, 114.
Wood, Anthony, 121, 170.
WooTTON, Lady, 210.
Worcester, Marquis of, 7.
WoRTHiNGTON, Rcv. J., of Llan-
rhaeadr, 271.
Wrexham, 210, 279.
Belfry, 181, 296.
Church, 144.
Dissenting Burying Ground,
epitaph, 174.
Older nonconformity of, (Pal-
mer), 174.
Wright, Thomas, F.S.A., 74.
Wroth family, pedigree of, 279.
Wroth, Rev. William, 120.
Wyburton church, 114.
Wyn, Robert, of Bodysgallen,
51-
Wyn, William, of Llanfair, 42.
Wynn, Foulk, of Nantglyn, 188,
189.
Wynn, John, of Bodvel, 37.
Wynn, Sir John, of Gwydir, 56,
60, 73-4, 234, 291.
Memoirs, 73.
Wynn, Sir Owen, 60.
W^ynn, Sir Richard, 60.
Wynn, Robert (1601), 300.
Wynn, Sir Thomas, 236.
Wynn, William Sion, 269.
Wynne of Coetgae, genealogi-
cal data relative to the
family of, 34. [32.
Wynne, Edward, of Bodewryd,
Wynne, John, o Gomein, 313.
Wynne, Sir John, of Wattstay.
204.
Wynne, R. Pierce, 36.
Wynne, R. W., of Garthewyn,
136, 260.
Wynne, Robt. (? of Gwyddel-
wern), 328, 330.
Wynne, Robt., of Nantglyn,
(1656), 317.
Wynne, alias Whyte, Row-
land, III.
Wynne, W., of Mold, 256.
Wynne, Sir Watkin Williams,
203, 206, 231-2, 261, 265.
Wynne, William, History of
Wales, 49.
Wynne, Col. Wm., of Dyffryn
Melai, 189.
Wynne, Rev. William, of Llan-
gynhafal, 23, 48, 54, 206,
233-4, 264, 271, 335.
Yardley, Ven. E., Archdeacon
of Cardigan, 271.
Ynysmaengwyn, 320.
York, Archbp. of, feast given
by, 1470, 33.
Yorke, Phillip, of Erddig, 198,
Young, Thomas, 167. [215.
YSBYTTY YsTWYTH, 27 1.
Ystori Culhwch ac Olwen, 87.
Ystorya de Carolo Magna, 80.
Ystradfellte, 169.
Ystradgynlais, 169.
Ystrad Meurig Library, ac-
count of, 78.
Yvain, 338.
Zouche, Edw. la. Baron, 45.
Five hundred copies of this work were
printed at the private printing press
of the National Library
of Wales, 1915--21.
UNIVERSITY OF CALIFORNIA LIBRARY
Los Angeles
This book is DUE on the last date stamped below.
lliAY211§^
Form L9-42m-8,'49(B5573)444
THE LIBRARY
ENiyERSITY OF CALIFORNIA
LOS ANGELES
z
6621
AlUUc
v.l
3 1158 00879 4215
UC SOUTHERN REGIONAL LIBRARY FACILITY
AA 001 165 385 4
1 X "T*
., 'V