Skip to main content

Full text of "C. Crispi Sallustii Opera omnia, ex editione Gottlieb Cortii"

See other formats 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  preserved  for  generations  on  library  shelves  before  it  was  carefully  scanned  by  Google  as  part  of  a  project 
to  make  the  world's  books  discoverable  online. 

It  has  survived  long  enough  for  the  copyright  to  expire  and  the  book  to  enter  the  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subject 
to  copyright  or  whose  legal  copyright  term  has  expired.  Whether  a  book  is  in  the  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 
are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  culture  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discover. 

Marks,  notations  and  other  marginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  file  -  a  reminder  of  this  book's  long  journey  from  the 
publisher  to  a  library  and  finally  to  you. 

Usage  guidelines 

Google  is  proud  to  partner  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  the 
public  and  we  are  merely  their  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  this  resource,  we  have  taken  steps  to 
prevent  abuse  by  commercial  parties,  including  placing  technical  restrictions  on  automated  querying. 

We  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  We  designed  Google  Book  Search  for  use  by  individuals,  and  we  request  that  you  use  these  files  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrainfrom  automated  querying  Do  not  send  automated  queries  of  any  sort  to  Google's  system:  If  you  are  conducting  research  on  machine 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  large  amount  of  text  is  helpful,  please  contact  us.  We  encourage  the 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attribution  The  Google  "watermark"  you  see  on  each  file  is  essential  for  informing  people  about  this  project  and  helping  them  find 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatever  your  use,  remember  that  you  are  responsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
because  we  believe  a  book  is  in  the  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countries.  Whether  a  book  is  still  in  copyright  varies  from  country  to  country,  and  we  can't  offer  guidance  on  whether  any  specific  use  of 
any  specific  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearance  in  Google  Book  Search  means  it  can  be  used  in  any  manner 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liability  can  be  quite  severe. 

About  Google  Book  Search 

Google's  mission  is  to  organize  the  world's  information  and  to  make  it  universally  accessible  and  useful.  Google  Book  Search  helps  readers 
discover  the  world's  books  while  helping  authors  and  publishers  reach  new  audiences.  You  can  search  through  the  full  text  of  this  book  on  the  web 


at|http  :  //books  .  qooqle  .  com/ 


^ 


o 


C.  CRISPI  SALLUSTII 

dPERA  OMNIA 

V 

EX^EDITIONE  60TTLIEB  CORTII 

CUM  NOnS  ET  INTERPRETATIONE 

IN    USUM    DELPHINI 

VARIIS  LECTIONIBUS 

NOTIS   VARIORUM 

NOTITIA   LITERARIA 
REC£NSU  EDITIONUM   ET  CODICUM 

R 

INDICIBUS  LOCUPLETISSIMIS 

ACCVRATE  RECENSITA. 


V0LUM£N   SKCUNDUM. 


T 


•LONDINI: 
CURANTE  ET  IMPRIHENTE  A.  J.  VALPY,  A.M. 
1890. 


J^^5'./^€'  /-^^j 


UNIVERSITY 
^UBRARY/ 


^  \\ 


NOTiE  VARIORUM 


IN 


C.   CRISPI  SALLUSTII  OPERA. 


976 


INDBX 


NOMINA  AUCTORUM  QUORUM  NOT^  HIC  EXHIBENTUR. 


Aldot  MaDutiuf,  ptMim. 

Fabricius. 
Freinshemius. 

PutschiuSyjNMJm. 

Badius. 

BecmaDDui. 

Olareanus. 

RiTius,  poMrim. 

Bennlus. 

Orapaldns. 

Bochartus. 

Oraswinckel. 

Sabellicus. 

Brissonins. 

Oronovius. 

Salmasius. 

Badsuf. 

Omterus. 

Scaliger. 

Oiiii.  Canteras. 

Schicardns. 

Carrio. 

Seldenus. 

Castilioneus. 

Herm.  Hugo. 

Sigonius. 
Soldus. 

Ciacconios,|M«fMi. 

CloTems. 

Stephanus. 

Colerui. 

Janus  Oulielmus. 

Steuchns  Engubinus. 
Stewechius. 

"Dom.  Maritti  Niger. 

Leopardus. 

Streinins. 

Dooatus. 

Douaa. 

Masius. 

A.  Thysins. 
Turaebns. 

^Venetnm. 

Omnibonus. 

.. 

iMersenbnr- 

Valla. 

E.«.pUr^^«,^ij. 

Palmerins. 

Vossius. 

Philargyrius. 

Ursinns,  pasaiM. 

/   nnm. 

Pontanus. 

^  BeroaIdinnm.Popma. 

Zanchius. 

NOMINA  ANTIQUORUM  ET  RECENTIORUM  AUCTORUM 
QUI  HIC  CITANTUR. 


Acron. 

JElianuf. 

TElinsOallus. 

^iiuft  Spartianus. 

^milins  Probns. 

^rodins. 

JEschues. 

Aehylus. 

^thicus. 

Ageilins. 

Alt>ericus. 

AJdatus. 

Aiex.  ab  Alexandro. 

Alexander  Neapoiitanns. 

Aiph.  Adrianus. 

Althameras. 

Ambrosiusin  Epist.  Pauli. 

Ammianus. 

Andronicus  Rhodius. 

Ant.  Angustinus, 

Ant.  Matthsens. 

Antisthenes. 

Antonins  Imperator. 


Apollonins. 

Appianus  Alexandrinus. 
Apuieius. 
Aretius. 

Arias  Montanns. 
Aristoteles. 
Arnobins. 
Arasiinns. 
Asconius  Paedianns. 
Asper. 

Atbenagoras. 
Athenaeus. 
Aurel.  Augustinns. 
Ansonius. 

Auctor  primi  libri  Ma- 
chabaeoram. 

Barbarus  in  VitraTium. 
Barrins. 
Basilica. 

Benjaminus  Jndsens. 
Beraardn»  Alderbretus 
Cordubeosis. 


Benteras. 

Bodinns. 

Boethins. 

Boisardns. 

Bonacciolns. 

Bononiensis. 

Buiiingeras. 

Caesar. 

Camerarins. 

Carolns  Rimins. 

Casanbonns. 

Castaldus. 

Cassiodoras. 

Cato  de  re  rust. 

Catnllns. 

Cedrenus. 

Censorinus. 

Charisius. 

Christophorus  Stella. 

Cicero. 

Claodianus. 

Ciemens  Alexandrkius. 


AUCTORUM. 

W7 

ansini. 

Gesneras. 

Lipsins. 

Codes   in   fiibliotlMcn 

Gisgeins. 

Uvins. 

Divi  SdTatorit. 

Girava. 

L.  XII.  tabb. 

Colnmelln. 

Olossarinm  vetns. 

Lucanna. 

Cominttos. 

Goltsius. 

Lttdlins. 

Conttnntimu  Hnrmeno- 

Goroptns  Becanus. 

Lncretias. 

pnlnt. 

J.  Oorreos. 

LycophroD. 

Corippnt. 

Gramajos.      * 
Greg.  Tnronenris. 

Lysias. 

Comelins  Ncpoi. 

Crinitns. 

Gronovins. 

Maerobins. 

Cnjacios. 

Grotins. 

Maimonidet. 

Cnropelatet. 
Cortins. 

Gnil.  Stuckius. 

Mamertinna. 

Gnnteras.  Poeta. 

Manilius. 

Oyllins. 

Mariangelns  Acttrsins. 

CypriaBOft. 

Oymnicns. 

Marcianns  Heracleota. 

OyraUns. 

Marcianns. 

Delrio. 

Marmolins. 

DenMcritns. 

Heraclides. 

Martialis. 

Demostfaenes. 

Martianus  CapeUa. 

Pidymns,  Hmneri  Scho-  Herodianns. 

Martianns  Codex. 

Castes. 

Herodotus. 

Matthiolns. 

DioCassins. 

Hesychios. 

Mercttrialis. 

l>io  Nicsens. 

Hieronymus. 

Messala  Corvinos. 

Diodoms  Siculns. 

cus. 

Mearsins. 

Diomedes  Orammaticus.  Hircins. 

Minutiiis  Felix. 

(  Afer. 

Hippocrates. 

Ms.  Castrinii  Narboncn- 

Diooysins  <  Bviantius.    Hittorpins. 
'  Halicamass.  Homeras. 

sis. 
Ms.  Palatin. 

Dioscorides. 

Horatins. 

Dmsinii. 

Nanreacmos. 

Duarenns. 

Nsevius. 

Hyginus. 

Nicander. 

Emirdiondos  Persaram 

Hysicratfs. 

^*^^'*™iFaber,JCtas. 

Historicos. 

Ennins. 

Joannes  Antiochensis. 

Nicostratus. 

Epictetns. 

Josepbns. 

P.  Nigidius. 

Erasmns  Roterodamns. 

Joraandes. 

NoniuB  Marcellnff. 

Ensebii  Chronicon. 

Isidorus. 

NoviomagOA. 

EnsUthins.  Gramm. 

Isocrates. 

Nnbiensis  Oeogrephns. 

Enripides. 

(  Antonini. 

Entropins. 

Itinererium  1  Hieroso- 

Onnphrins. 
Oppianns. 

autiq.          1   lymiu- 

PaaeUns. 

'   num. 

Orosius. 

Feiicins  Dnrantinns. 

j««"{St*^;ir- 

Oviditts. 

Festns. 

Flarias  Vopiscns. 

Hadr.  Junitts. 

Pacttvins. 

Floms. 

Jtts  Civile. 

PalUditts. 

Fortnnatianns. 

*„.♦, S  Histor. 

Jostinns  J  ^^j^. 

Pandectse  Florentini. 

Frandscns  Phiielpfaus. 

Paulns  Diaconus. 

Froncinas. 

Jovenalis. 

Pauaanias. 

Fronto. 

Pedius. 

Fnlgentitts. 

Lactantins. 

Persins. 

Fangerns. 

Latinos  Pacatns. 

Petroniiis. 

Lanr.  Ananiensis. 

Petras  Danielis. 

Ganiinnfl. 
Galemis. 

Leander  Albertus. 

Petras  Mosellanus. 

Leo  Africanus. 

Petrns  Victorius. 

Gardas  afa^  Horte. 

Leonclavius. 

Peuceras. 

Gerl^clios. 

LiberaUs. 

Phavorinus. 

d78 


INDBX  AUCTORUM. 


Pbilutiis  Hbtoricin. 
Pbilo  Jndaeoi. 
Philostratos. 
Phoca^. 
Pigiiis. 
Pinciiu. 

PiDdarnft,  et  ejnt  loter- 
prec. 

Pintianni. 
Plato. 
Plaatnt. 

Plotinns. 
Platarchnt. 
PoUnx. 
Polybius. 

Porcius  Latro. 

Porcins  Liciiiius. 

Prisdanns. 

Probns. 

Procopins. 

Propertins. 

Ptolemsus. 

Qnintilianns. 

Robertns  Montensis. 
Rosinns. 
Rniinianns. 
Rufinns. 


S.  Rnfns. 
Sacra  Scriptnra. 
Scipio  Mazzella. 
Schndns. 

Septnaginta  Interpretes. 
Serapio.    * 
Servins. 

Sextns  Pompeius. 
Silius  Italictu. 
Simlems. 
Simplicins. 
Solinns. 
Sophianns. 

Statins  Papinins,  et  ejns 
Interpres. 
Stobseus. 
Strabo. 
Soetonios. 
Suidas. 

Snlpitins  SeTems. 
Sylbnrgins. 
Symmachns. 

Tacitns. 

Teixera. 

Terentins. 

Tertnllianns. 

Themistins. 

Themistocles. 

Tbeocriti  Scholiastes. 


Tlieodecte.s. 
Theognis  Megarcnsis. 
Theophilns. 
Theophrastas.  ■ 
Hievetus. 
Thomas  Minadoias. 
Thncydides. 
TlbuIIus. 
Trebellins  Pollio. 
Trismegistns. 
Tnrpilius  Pedio. 
Tzetses. 

v.UrSn.  i  FI«ccns. 
Valenns  J  Maximns. 

Valtnrins. 

Varro. 

Ubbo  Emmins. 

Vegetins. 

Velleins  Paterealos. 

Victorinns. 

Victorins. 

Victor  Uticensls. 

VillanoYanns. 

Virgilins. 

Vitruvins. 

Volatemnns. 


Wolfg. 


Xenophon. 
XiphUini  Epitome. 


NOT^  VARIORUM 


IN 


BELLUM  CATILINARIUM. 


C.  &aiuiU]  Patricia  geote  Cris- 
pnt  SaUiutins  Roms  natiis,  pott 
Remp.  ciTiU  discordia  concosNmy 
cnm  nujla  illins  administrandc  ratio 
bonis  snperesset  amplius,  se  ad  scri- 
bendi  ociam  contulit.  In  qoo  genere 
(Qnintiliani  judicioy  qui  cnm  Tbncy- 
didi,  in  biatoria  eminentissimo,  oppo- 
snit)  praecipnam  Inter  eos,  qui  ret 
Romanas  literamm  roonnmentis  tra- 
djdere,  est  laudero  adeptus.  Etenim 
qno  Tbocydides  est  Herodoto  major, 
cni  secundae  tribanntnr  partefi;  eo 
certe  hic  noster  LiTio  prsettantiory 
qnem  Herodoto  iUe  comparat.  Ac- 
cedit  et  Martialis  urbanissimi  Poets 
carmen :  *  Hic  erit,  nt  perbil>eDt  doc- 
toram  corda  Yirorum,  Primns  Roma- 
na  Crispns  in  hiatoria.'  ValL 

Bblluii  Catilinarium]  Ita  No- 
nins  trigiiita  aroplins  locis  indigitat : 
quanqaam  pleriqiie  libri  veteres  et 
■onnulll  etiam  Mss.  titulum  ita  con- 
dpinnt:  de  CM^juraiume  CatilituB  et 
gme  sDotJ.  Utrumqne  defendi  potCAt: 
nam  et  conjuratio  aliqno  modo  bel- 
Inm  dici  potest,  prssertim  bsc,  obt 
infestia  signis  in  aperto  campo  prae- 
linm  qnoque  fuit  conimissum.'  Alio- 
qni  milltem  a  coojuratis  recte  se- 
jnout  Liviua  lib.  xlv.  nam  milites 
snnty  qni  sacramento  dixerunt  siu- 
gnli ;  conjnratiy  qni  ona  simol  Jnra- 


mnt.  Co/mis. 

Cap.  1.  OmmU  komma^  qm  dudeni 
mae  preuUare  eeUrU  WKumntUm$\  la 
mannscriptis  aliisque  ▼etustis  est  or- 
do  verbornm  immutatns,  fnt  $e$€  it^ 
dettt  prttetare.  pro,  fui  dmd  operum^  v#i 
praetemt  ip$i  et  oMttceUmit.  Id  lenins 
ct  asperam  minns  esse  videtur,  nec 
aliter  a  veteribus  citatur,  vclut  Pris- 
eiano  lib.  vii.  qoo  loco  de  accusativo 
tertisB  declinationii  agit,  obi  et  Om- 
Rtf  bic  legendnm  esse  docet,  pro  om- 
nes.  Terentianns  dtpbtbongo  ti  scribi 
vnlt  in  plnrali,  cnm  boe,  tom  similia 
nomina,  qnomodo  fere  et  in  vetnstif 
inscriptionibns  reperitnr.  Jam  quod 
ad  loqnendi  rationem  attinet,  norit 
lector  et  Cicerooem  eodcm  modo  lo« 
cntnm:  nam  ii.  Officiorom  :  '  GniF 
tnm  le  videri  stndet,'  iuquit:  etin 
Ennucbi  prologo  Terent.  'Qoi  pla- 
rere  se  studeat  bonis  qnam  plurimis.' 
Ubi  interim  miror,  quid  sibi  qnidam 
velint,  qni  et  omisso  accu^ativo  ee, 
versnm  constare  arbitrentnr,  id  qnod 
secus  babet,  et  ab  imitatore  quopiam 
pronomen  adscriptnm  putent,  qnod 
boc  modo  Sailustius  Catilinae  histo- 
riam  ordiatnr :  qnasi  vero  non  eodem 
modo  sit,  ita  uti  ostenUimus,  et  Cicero 
ipse  locutus.  8cd  et  alias  Terentiuf 
baud  dissimili  modo  loquitur,  velnt  in 
Ennucho :  *  Est  genns  hominnmy  qui 


380 


NOTJ£   VARIORUM   IN 


eise  priraos  se  onmani  rerain  ▼okint.' 
Eodem  modo  ii.  Tuscul.  Cicero :  *'£st 
enim  quoddam  geiins  eorum  qni  se 
phiiosopfaos  appellari  Yolnnt:'  pro, 
'  qni  appellari  philosopbi  volnnt  :'nam 
sic  nsitatius  dicitur.  Terent.  in  An- 
dria:  'Uxorem  decrerat  dare  sese 
mihi  hodie.'  £t,  *  Quse  sese  inho- 
neste  optavit  parare  hic  divitias  po- 
tius,  qnam  in  patria  honeste  pauper 
vivere :'  ubi  etiam  pronomine  aBe 
omisso,  tameo  Kensus  constat.  Quo- 
mo<to  et  in  illo  livii  ii.  Decadis  ter- 
te,  '  Qni  se  bene  mori,  quam  turpt- 
ter  vivere  malnit.'  JRtvias. 

Cateria  aninumtibu»]  Scripti  omnes 
Kbri,  quos  qnidem  ego  viderim,  Ani- 
maUlms:  quo  modo  et  Sosipater  Cari- 
sius  recitat  1. 1.  in  verbo,  Omnee^  et 
Dlomedes.  Manui. 

Ne  viiam  rilentio  tranteant']  Ita  fere 
et  impressa  et  calamo  descripta  ex- 
emplaria.  Nec  maie,  ut  opinor ;  ve- 
rum  in  manuscripto  quodain  reperiy 
trantigant:  nt  in  Beroaidino  quoque, 
licet  eodem  sensu,  pro  traducuni, 
Riviua. 

Ne  tiiam  eHentio  traneeant}  Id  est, 
inertia  et  otio.  Tacit.  in  Agricola  c.  3. 
<Senes  prope  ad  ipsos  exacts  selatis 
terminos  per  silentinm  venimus  :*  et 
c.  99.  *  studia  fori  et  civilinm  artiom 
decus  in  silentium  acta.*  Cic.  in  Va- 
tinio  c.  8.  *  bonarnm  artiiim  stndia 
siluerunt.'  '  Per  tacitum'  Seneca 
dixit  Tbyeste  vs.  S97.  '  Obscuro  po- 
sitos  loco,  Leni  perfruar  otio.  NuUis 
nota  Quiritibus  JEius  per  tacitum 
flnat.' 

Vehiii  pecora ;  qua  natura  prona  ai- 
que  ventri  obedientia  ftnxit]  Ovidius 
Metam.  1. 1.  'Pronaque  cum  spectent 
animalia  cetera  terram,  Os  homini 
sublime  dedit,  ccclunique  tueri  Jussit, 
et  erectos  ad  sidera  tollere  vultns.' 
Vide  Ciceron.  de  legibus  1. 1.  et  de 
Nat.  Deor.  1.  ii.  <  Naturam,'  inquit, 
'  nos  celsos  et  rectos  constituiue,  ut 
Deorum  cognitionem,  coelum  intnen- 
tesy  capere  possemnt.'     Neque  di»- 


sentit  Piato  in  Cratylo.  Afamftiis. 

Sed  onmtf  nottra  nt  t»  amtiie  et  ear" 
pore  tiia  ett']  Exemplaria  mannse. 
Sed  notira  omnitvit:  qnomodo  et  Ser- 
vios  in  Oeorgica  Virgilii  citat :  qnae 
quin  et  niollior  et  suavior,  atque  adeo 
verior  sinceriorque  lectio  sit,  dobi- 
tari  minime  debet.  Consule  aurium 
judicium,  ac  statim  senties,  quam  et 
duriter  et  aspere  concurrant,  mmitf 
No,  in  illo  oniiiis  notira.  Quanto  vero 
nnmerosius  est,  qnanto  aptios  sonat, 
si  verborum  ordinem  immutes,  nottra 
omnit  ets:  vel,  ut  in  Merseburgensi 
quodam  est,  nMtra  vit  ommit:  nam  sic 
ibi  reperi.  Ac  ne  hoc,  tanquam  ieve 
qnid  nec  uUins  momenti  contemnas ; 
non  dubitat  Cicero  inversione  inter* 
dum  piene  poetica  uti  ad  effugiendum 
asperiorcm  coucursuiu  Utenirnm.  Ve- 
lut  com  ait,  *  Q.  Mucius  angnr  Scae- 
vola:'  nam  illud  altemm, '  Q.  Mucius 
Scaevola  aogur,'  cum  propter  sibilum, 
quem  literam  efficere  sentimus  S,  in 
altera  voce  extremam,  in  altera  pri* 
mam,  tnm  ob  vastum  et  inamoeoum 
liiatum  vocalium  concnrrentinm  panl- 
lo  dnrius  ei  atque  insnaviiis  videba- 
tur,  ita  nt  erat.  Ergo  si  natnralem 
ordinem  Cicero  propter  eophoniam 
et  jncundioris  sonitns  gratia  invertere 
non  dnbitavlt,  apparet  nimimm,  quan* 
ti  refemt  qna  qiiis  in  ordiue  arbitra- 
rio  verboram  collocatione  serieqne 
utator.  Quod  eo  dico,  ne  qnis  hanc 
rem,  ceo  psne  frivolam  ac  nnlliua 
ponderis,  contemnendum  esse  ducat. 
Qnamquam,  ne  qnid  dissimnlem,  in 
exemplari  qnodam  mannscripto  non 
est  additum  hoc  loco  Suevola.  Riviut, 

Sed  nottra  omnts  vts  in  animo  et  eor- 
porttitaeti]  Cicero  de  finib.  I.  ▼. 
<  Homo  e  corpore  animoqne  constat : 
cum  prime  sint  animae  partes,  secun- 
dae  corporis.'  Jlfamcl. 

Sed  omnti  nottra  vit]  Vis,  S^rofur. 
Virgilius  JEn.  xii.  *  IIIc  nt  depositi 
proferret  fata  parentis,  Scire  potes- 
tates  herbaram,  nsumque  medendi.' 
IbiServius:  <  Potestates,  vbn,  possi- 


BELLOM  oatilin.    cap.  1. 


881 


biUutem :  nam  io  herbanim  natnra 
tU  esty  qoK  S^ofut  dicitnr)  eojns  nnl- 
la  ratio  est;  nmie  etiam  ait  mntas 
artes  Masicv  comparatione.'  Locus 
iste  Serrii  Tnlgo  corruptissime  cir- 
cnmfertar.  Puis^. 

AUemm  eum  delikis  eoimmmv  esi'] 
Varro  Caprino  pnelio  apnd  Noninm, 
▼idetnr  m>n  absimili  sententia  nsnfl, 
cum  ait:  *Nam  Tirtntem  propriam 
mortalibiu  fecit,  cetera  promiscne 
Tolnit  commnnia  habere.'  Urstmcs: 
alc  et  CiateimmB, 

Qno  wtihi  reeiiiu]  Abest  ab  excaso 
eeae:  a  Ms.  nno  reethut:  ntmmqne  de- 
lendnm  monnil  Palmerins.  Fvteeh. 

Qm  imki  reeHite  eue  videiiir]  Snnt 
qnilKis  omittendnm  videtnr,  rectius 
eeee:  at  ego  malaerim  exclndi  esae 
videiurfittmmiki;  at  snbintelligere- 
tar  eei;  magisqne  jnberet  anctor, 
qaam  deoemeret.  GnHenu. 

rtiiM  mvnMntm  ei  ferwue  glorWf 
paa  tiipie  fragHi»  eei:  viriue  clara 
atermafue  habeiur']  In  Fabriciano  ro- 
lomine  r^  eei  non  reperitnr.  Quod 
nial  injaria  est  Ubrarii  omissnm,  tnnc 
halfeiur  est  ad  pr iora  quoqne  referen- 
dnm.  Aiv. 

JHMaruM  ei  fi/rmte  gl&na  fiuara] 
Vetos  Godex,  gr^tia^  habet,  non  glerkt^ 
at  et  infra:  eaiiaare  fUhem^  et  eonvi" 
uOegraiiam  qiuerere;  cnm  in  aliis  ibi 
qnoqoe  legatnr  ghria:  et  Apnleins, 
qni  Sallastiom  plnribus  locis  solet 
imitari,  Apolog.  2.  '  Si  hsec  repntans 
forraae,  ant  divitiaram  gratia :'  qnam- 
vls,  grmtiaf  ibi,  pro  coiism  posita  sit. 
Pacovins  Doloreste  ex  Nonio,  '  Hic- 
ctne  est  qnem  famse  gratia  ante  om- 
nes  nobilitat  viros :'  nbi  fortasse  le- 
gendam,  /orauv  gr^ifia.  Ciacconins: 
sic  et  Ursinns. 

J)iri<iancm  ei  fitmue  gleria  ftuaca  ai- 
que  /ragiUe  eM]  Id  est,  nemini  est 
perpetunm  gloriari  in  divitiis,  in  fbr- 
mn.  Itaque  minime  admittenda  scrip- 
tnra  codicis  Romani,  graiia:  quamvis 
ei  videatar  sua  venm ;  non  est  sane, 
si  exGtttiator.  GnOenu, 


8ed  diu  maguum]  Quale  illnd  cer- 
tamen  fuit  Ajacis  et  Ulyssis  a  Poetis 
decantatnm.  Vide  pnlcherrimnm  car- 
men  Ovidii  Met.  I.  xui. 

Ftiie  eorpmrief  an  viriute  aatmt]  Sic 
in  Jngnrtfa.  *  Ad  boc  vis  corporis:*  et, 

*  Qnod  si  Regnm  atqne  Imperatomm 
animl  vlrtns.'  et,  *  virtutem  animl  ad 
CRlum  femnt:'  sed  et  supra:  <  Vim 
corporis  et  animi'  esse  ait:  *  Sed  om- 
nis/  inqnit,  'nostra  vis  in  animo  et  cor* 
pore  sita  est :'  et  infra,  *  quanta  animl 
vis  fnisset  in  exercitu  Catilinfle :'  et, 

*  Ac  tametsi  in  ipso  magna  vis  animi 
erat:'  et  in  oratione  ad  Caesarem^ 
'  qnoram  otanis  vis  virtnsqne  in  lin- 
gua  sita  est.'  Ergo  non  perpetao 
vim  ad  corpus,  virtutem  ad  animnm 
referas:  et  infra:  'foit  magnse  vis 
animi  et  corporis.'  Ciaceonius, 

Priue  fuom  incipiaey  caneidto;  ei  uH 
consuiuerisy  mature  fado  opue  eei]  A 
Oraecis  mnlta  Sallustins  matuatnr^ 
qobd  et  Quinctil.  ix.  8.  affirmat. 
Demosthenes  quidem  oratione  i.  in 
Phiiippnm  sic:  Ati  pukv  fiovX§6eo$ai 
l^'  ifovxtas,  woiur  M  rh  Zifyuna  furk 
rrov9ns.  Et  in  Orat.  de  Pace:  02 
fihf  yi^  iXXoi  irdmts  Mponcoi  Tpb  rmf 
vpayfxdrtnp  d^a/n  xp^ox  rf  jSovXfde- 
odaiy  ^fuTs  M  furh  t&  -rpdyfWfrtu  £t 
Isocrates  ad  Demonic.  BovAc^v  fi^v. 
0pa94»Sj  hnr4\«  <)  rax^ou  t&  96^arra, 
£t  Aristoteles  Moralium  Endaemio^ 
ram  V.  et  Nicomachloram  vi.  uai 
ipaowf  wpdrrtip  fjJkr  Z^w  raj^  t& 
M^oi^a,  fiovkt{tw9ai  8^  fipaB40ts,  Di- 
ogenes  quoque  Laertins  in  Biante: 
Bpai4«ts  iyxfipti  fo7s  rtparrofi^roar 
%  V  h»  IAi7  fimfiaims  rjipwf  Stdfure. 
Qno  respexisse  pnto  ^milium  Pro- 
bom,  cnm  diceret  in  Datamis  vi<« 
ta :  <  Neque  acutins  nllius  Impera- 
toris  cogitatnm,  neqne  celerins  fac- 
tnm  usqnam  legimns.'  JlfaaiUius:  sic 
et  Ciaccoxiiw. 

Ubi  eonxulueris,  mature/acto  opm  eet] 
Placeret  magis,  st  distinctionis  nota 
poneretnr  ad  verbnm,  mature:  nam 
infra  ett:  *Facto,  non,  consulto  In 


882 


VOTJE   VARIORUM  iN 


tali  periciilo  opvs  esse.'  Urrimu. 

Ubi  conmdHeria  matmrefucto  cjna  ett] 
Minirae  advocarant  jodicium  auoni 
qno  vigebant,  qai  ifttud  tntUwe  adso- 
ctandoni  censoerunt  praecedentibua : 
neqoe  enim  tmitere  beic  moratar,  sed 
featinat:  et  alioqnin,  hac  distinc* 
tione,  directe  abeat  Sallaftias  ab  eo- 
rnni  mente,  qnorum  sententiam  ex- 
primere  vohiisse  putatur:  qoemad» 
modum  Uqoet  ex  eis  qas  ad  haec 
▼erbaaddoxit  Aldttsjnnior.  GnUer, 

AHerum  alteriu»  munlUf  teget]  Sic 
Horatios,  *  Alterius  sic  Altera  poscit 
opcm  res,  et  conjorat  amice.'  Cmec, 

AUerim  umxiUo  vegei]  Quiatactnm 
consilium,  et  consilinm  factom  desi- 
derat.  ZimcK 

Veget]  Id  est,  atat,  Tegetam  est, 
floret.  Sic  Varro :  '  Nec  natos  est, 
morietur,  viget,  veget  utpote  quam 
pluriroam/  Aliter  vegere  active  est 
vegetare.  Eonins,  <  a^quora  salsa  veges 
ingentibns  ventis :'  vtde  et  eoUeCta- 
nea  Giphanii  in  Lucretium. 

Gap.  2.  Nmm  im  ierris]  V.  c.  non 
habet  iilud  «on;  atfortasse  legendom 
ait:  Nam  terriiy  timnen  imperii  id  pri' 
wuunfuit,  Qood  autem  seqoitur,  <Sna 
coique  satis  placebant;'  simile  eit 
illia,  qusB  habentur  infra  ia  Bello 
Jogttrthae,  nbi  est:  <Debere  ilii  res 
soas  satis  placere/  &c.  Utramqoe 
certe,  licet  diversis  prolatnm  verbia, 
retpondet  Uoratianis  illts :  <  Qoi  fit, 
Maecenas,  nt  nerao,  quam  sibi  sortem 
Seo  ratio  dederit,  seu  fors  objecerit, 
Ipaa  Contentus  vivat.'  Ureimte:  sic 
«t  Ciaeeon, 

Nomen  ImperH  id  primumfmU]  Ci- 
cero  de  I«egibas  1.  iii.  <  Omnes,'  in« 
quit,  *antiqnae  gentea  regibns  qnon* 
dam  paroerunt.  Qnod  genus  imperii 
piimum  ad  homines  justissimos  et  sa* 
plentissimoe  deferebatnr.'  Idem  scri* 
bit  Jnstinns  1. 1.  statim  in  principio. 
Ceut. 

Pttre  ingeniumf  tdii  corpui  exerce- 
hmU]  Sic  iofra:  *Ingeninm  nemo 
•Uie  corpore  exercebat/  CMc^a.  • 


VHa  homiemm  $ine  enpiditate  agit^ 
balur]  Justio.  de  antiqnia  regibns 
loquens:  'Fines,'  ait,  Mmperii  tneri 
luagis,  qaam  proferre,  mos  erat.  In- 
tra  suam  cuique  patriam  regna  finie- 
bantur.'  Heroica  bcc  tempora  ap- 
pellavit  Aristoteles  in  Polit.  Catt, 

Smi  cuique  eatie  plac^mUi]  Hoe  est, 
soa  qoisque  sorte  contentas  erat,  ne- 
que  snpra  vires  aliqnid  appetebat : 
•ic  in  Jugurth.  *  debere  res  snaa  sa- 
tispiacere.'  Ciaccon. 

Tum  demum  pericuio  atque  negoeHe 
compertum  eet]  Apud  Noninm  ui  ver- 
bo,  Pericolam;  Tuncvero  peric.  tft» 
legitur.  Manut. 

Quod  M  regum  aique  imperatorum 
animi  virtui  in  paee  t/a,  ul  tn  hello  roie- 
ret]  Legeodura,  Ua  uti  iteUo  valeret: 
id  cum  soavius  est^  tum  SaUaatiannm 
magis.  Etenim  fere  semper  apnd 
bunc  auctorem  invenias  tieuH  potins, 
qaam  sicut:  uti  quam  n^.*  c«lirti  qoam 
relal,  ipse  quidem  certe  baud  temere 
amqaam  sccos  in  vetnstis  codicibns 
reperi,  licet  excusi  typia  varient.  Sic 
apud  ilios  antiquissimoa,  qnoe  liben* 
ter  Sallastios  facit,  ut  imitetiir,  fera 
•emper  nlt  reperias :  velot  apud  Ca« 
tonem  de  re  Roatica,  atqoe  alios, 
quorum  fragmenta  qoaMlam  soper- 
sont,  unde  id  conjicere  licet.  Riviu», 

^uabiliua  atquo  conslanlittf,  ^.] 
Ita  mannscr.  nomero  tredecim,  ita 
omnes  fere  edd.  nt  openun  Indantf 
qoi  nobis  obtrndunt,  aqudius,  Ne* 
qae  enim  seqnitnr,  qiiia  eo  nsns  Taei* 
tus,  osum  item  Sallustiom,  et  nsam 
qoidem  isto  loco.  Gruteru», 

Nam  imperium  facile  Hm  artibue] 
Victorios  honc  locam  ex  Polybto 
somtum  piilat,  xziv.  12.  Verba  sont 
Polybii  in  excerptis  I.  x.  "AMms  pXw 
o2r  ^ikafifw  9w  Kraff0ai  ria  Vx^i 
lUAMtMm^ar  oAk  IffiMBow  l^  Srt  niK» 
Xiara  ^vXdrroufft  rat  ^poxks  ol  itdk* 
Ktora  Zittfuiwam^es  hrl  rmw  abrm  wpoat^ 
phem»  i^  ^pjA^  Kareav^amto  ria 
Zmmareias,  Ciacconiue, 
Jta  inq^um  eowip»  ah  optimo  fno» 


BELLUM  CATILIN.      CAP.  3. 


888 


MMneripti0  OHinibns  ett,  md  ofHmim 
^iimqiu^mimuhamotrtm/eriur:  quo« 
sodo  et  seogos  ipse  ezposcere  milii 
videtor.  Nam  fortnnam  dicit  simol 
cnm  morilms  immntari:  ostendens, 
▼idelicetyimperia  alio  transferri  prop- 
ler  fitia  regnantiom :  nee  secos  in- 
terpresy  qoiiqnit  is  fiiit,  legitse  atqne 
iBtellexiste  bonc  locnm  videtur.  Biv, 

AdapHmHm^etmpu]  Id  est,  for- 
tiMimnm.  Sic  in  Jognrth.  c.  03. 
'«ptimoa  qoieqne  cadere  ant  sanci- 
•ri  i'  et  i.  I.  Hiator.  S.  *  fortnna  me- 
liorea  seqnitnr.'  Juat.  zi.  13.  '  nee 
meliores  factos  putareat  fuga.'  Hor. 
od.  I.  16.  'Tydides  melior  patre.' 
8ic  etiam  bmm$  pro  forH  ponitnr  in 
beUo  Jugnrth.  c.  63.  <  advorsse  res 
etiam  bonos  detrectant.'  Orsci  eo- 
dem  modo  snnm  AtoO^t  et  Kpdffffw 
«Mirpentf  nt  testatnr  Bemeccems. 

Qme  kmmme»  enml,  nmrigfmi^  ^ediJU 
«■■t,  etrMt  oMnta  jMrm^*]  NotatTnr- 
nebtts  VI.  30.  hac  diceadi  fignra  sigw 
niftcari  terras,  maria,  nrbes,  omnia 
▼irtnti  parere,  et  in  ejns  ditione  esse ; 
iie  inlrmy  de  pop.  Rom.  *  cnnota  ma- 
ria  tenwqne  parebant.'  Plantos 
Amph. '  Virtus  omoia  in  se  babet, 
omnia  assoni  bona,  qnem  peaes  est 
▼irtos.'  CiofcMi. 

Qmr  mNRtMS  eimity  mMgmidy  emi^^ 
onU,  oirteli  einirie  poreiit]  Eadem 
scBtentia  nsns  est  infray  cnm  dixit: 
'  Cni  cora  ad  occasum  ab  ortu  solis 
omnia  domita  armis  paterent.'  Item: 
^Cuncta  maria,  terneqne  patebant.' 
Nisi  forte,  pore6aji|,  ibi  ex  bis  locis 
legendom  sit.  lliocydides  tamen  in 
Epltaphio  PeridU  dixit :  iJJJk  v&roir 
|Ur  0«U«nrair  ml  7^  W^hf  t$  ^M** 
T^  ▼•^fijr  iRrraMryKdt^oi^fft  7fy^ir#ai. 
Ufshm». 

ViUm  eUmHperegrinmUe»  inptigere'] 
Ita  qoidem  Oymnicns:  sed  alii  trmte- 
MTV,  qnomodo  et  exemplaria  doo 
mannseripta  habent,  et  Non.  Marcel- 
In»  citat.  Licet  aliter  in  Terentinm 
DooatttSySi  modo  ihinon  snntmea* 


dosi  codices :  ahter  item  dno  ex  Mss. 
jRieiMSL 

Ft^am  sicuii  peregrintttUee  trangigere] 
Editio  Carrionis  <raiinrre.  Contra 
Mss.  meliores,  in  quibus,  trmuigeref 
quod  etiam  non  displicet:  amat 
enim  nti  iofinitivis  hic  noster  scrip^ 
tor.  Gmterue.  . 

VHtmn  moriemqne  juxta]  Id  est, 
tanti  pretii  vitam  eornm  sestimo, 
qnanti  mortem. 

Ferum  emmver»  i»  mihi  vivere  demum^ 
uique  frui  amma  videtur']  Qnanto 
rectins  in  vetnstis,  i»  demum  miAi 
vtwrtf,  qnomodo  et  Priscianns  semel 
atque  itenim  citat.  8ic  In  Adelphis 
Terentins :  ^  Vernm  enimvero  id  de« 
mnm  juvat,  si  qoem,'  &c.  Rimus, 

Facinori»]  Faeimu  hoc  loco  fao- 
tom  sigoificat.  Non.  Marcel.  inqnit : 
'  Facinns,  factnm.'  Sallustius  in  Ca- 
tilinte  bello:  'Qui  aliquo  negocio  iii* 
tentus  prseclari  facinoris,  aut  bontB 
artis  famam  quterit.'  Terentius  in 
Heantont.  *  Non  fit  sine  pericnl'>  fa* 
clnns  magnnm  et  memorabile.*  Zanck» 
Phorm.  V.  6«  31.  <  facinns  polcherri« 
mnmaudivi,'  id  est,  rem  pnlcberri* 
mam,  rh  irpSrffM» 

Arti»  bena  famam  qmgrii]  Seneci^ 
epist.  115.  ait  scripsisse  Sallnstium) 
tnirr  beUa  ctriKa,  «fot  bomfama»  petit^ 
nt  forte  fama»  hic  etiam  scripserit. 
Ctaccen.  et  sic  Ur»inu», 

Cap.  3.  Et  qui  fecere^  et  qui  faeta 
aUarum  eerip^ere^  nmiH  laudabttnimr\ 
Legendum  e  mannscriptis  et  alitf 
▼etnstis,  iandaii^Hr,  tempore  pmsenti. 

jRtVIMS. 

At  mUU  quidemi  tametai  haud  qmh 
quam  par  gioria  eequaiur  9eriptorem  ei 
ametorem  rerumj  tamen  im  primi»  ardum 
um  mdeiur  re»  geeta»  »eribere^  Codex 
Fabricianiis  aciarem  rerum  habet; 
quamvis  antem  aetor  pro  eo  ioterdum 
ponitar  qui  re»  geeeUf  velut  de  Orat, 
^Ut  eiun  efficeret  oratorem  verbo- 
rum,  actoremqne  rernm.'  Idem  pro 
Sestio:  ^Cato  dux  et  anctor,et  actor 
rernm  illarom  foit ;'  tmnen  prior  lee» 


864 


VOTJR  VARIORUM.  IN 


tioysiculi  mihi  qaidem  videtnr,  est 
miiito  Terior^  ac  sic  qnoqae  OeUios 
Citat.  Idtm, 

TamHsi  haud  gua/^umn  par  gUtria  $e» 
quatur  saipiorem  et  auetarem  rerum'] 
Tumebus  auetorem  rmim,  gestorem 
et  administratorem  intelligit,  contra 
quam  Tacitos,  qoi  auetarem  rerum  et 
scriptorem  esse  ait  in  S.  his  verbis: 
'  Matrem  Antoniam  non  apod  aoc- 
tores  rerom,  non  dioraa  actorom 
scripta  reperio  ollo  insigni  officio 
fonctam  :'  et  itemm :  *  C.  Sallostius 
remm  Romanaram  florentissimus  anc- 
tor.'  Sed  Plinius  eodem  fere  modo 
loqnitnr  vii.  30.  '  Thncydidem  Im- 
peratorem  Athenienses  in  essilium 
egere,  reram  conditorem  revocavere.' 
£st  ergo  apud  Sallostium,  scriptor  et 
auctor  rerum  idem.    Ciaeam, 

Scriptorem  et  auctorem  rerum"]  Vide* 
tur  Sallostius  tcriptmrem,  et  auctarem 
rerumy  eoodem  potasse  esse,  com^  ta- 
men  aucter  rerum,  pro,  oclor,  ab  aliis 
ponator.  Unde  in  sliquibos  codici- 
bns,  aetorem,  pro,  auctorem  apnd  Sal- 
lnstium  irrepsit.  Sed  Tacitos  eodem 
qoo  Sallustius.modo  audorem  rerum 
usorpavit,  com  ait  lib.  iii.  '  Matrem 
Antoniam  non  apod  aoctores  reraro, 
non  diorna  actoram  scripta  reperio 
ulio  insigni  officio  fonctam.'  Item : 
'  Sallttstios  rerom  Roraanarom  flo- 
rcntissimos  aoctor.'  Unde  in  sreo 
numismate  inscribitur  Sallvstius 
AucTOR.  non  tamen  satis  recta  or- 
thographia.     Ursin. 

Haud  quaguam  par  ghria  eequatur 
acripiorem  et  auctorem  rerum]  Qui  heic 
obloquuntiir  Turaebo,  ne  hilom  qoi- 
dem  proferont,  qood  non  ipse  antea 
probe  sciverit.  Qoid  autem  hoc  loco 
sibi  velit  Ursmos,  non  asseqoor.  Gm- 
tena, 

Arduum  videtwr]  Notat  Gellios  iv. 
15.  Ardunm  hoc  loeo  x^*^^"  '^^  ^^' 
X«pii»  hoc  est,  tom  difficile,  tpm  mo- 
lestom  quoque  et  incommodum,  ac 
intractabile  :  contra  Sallrtstii  obtrec- 
tatores,  qui  id  verbuni  calumniaban- 


tnr.    CMeeon. 

Primmm  quad  /Mkedikitai 
ma/t']  Legendom,  ^hmI  fadta  dietia-: ' 
qoomodo  codices  habcDt  in  pet^game- 
nis  descripti,  nam  enpuire  hic-  pro  cs- 
eequi  ponitur.  Osteadtt  aotem  «d 
rationem  et  conditionem  reram  sie 
accommodandam  esse  orationeps^  «ti 
magnitndinem  rerum  oratio  ipsa  cob- 
seqoatnr,  hoc  est,  ut  sit  rebns  tpms 
par  atqoe  aeqnalis  oratio.  Contra 
Livios  belli  Ponici  zi.  11.  ^  Neqlie 
aggrediar  narrare,'  inqnit,  '  qn»  dis^ 
serendo  minora  vero  facio :'  pro  qum 
nom  exetquo  dietie,  £st  in  qnibnsdamy 
exseguenda  eint^  sed  perperam,  nisi 
fallor,  affinitas  vocom  ansam  errori 
prspbnit.  Jam  lectionero,  qott  in 
manoscriptis  est,  veriorero  esse,  col- 
Ugi  e  T.  Livio  potest;  is  enim  6.  ali 
U.  C.  *  Com  ea  qnoqoe,'  inqnit,  ^  quft 
bello  gesta  essent,  pro  fastigio  renim 
oratione  etiam  magnifica,  facta  dictis 
«qoando  memoramet,'  et  qoae  se- 
qoontur.    Rifmu, 

Pkrique,  qute  deHeta  reprekcndiris^ 
ntakcolentiay  et  wridta  dieta  putant: 
ubi  de  magna  virtutc,  atque  gloria  bono» 
rum  memores,  pue  sUn  quiaque  facUiia 
/ac<a  puM,  esquo  animo  accipit;  supra 
M,  vdutificta  profalsis  ducit]  11iOGy« 
dides  sic  ii.  S5.  in  oratione  Periciis : 
3,  rc  yiip  ^voMu  Kcd  cAwv»  htpoa/Hif  rdj^ 
&y  Ti  iv9§foriptn  vp^  k  fioiktral  re  otA 
Mararai  vopifmo  StjAiPoiriai*  S,  rc  ttvci* 
pos,  Urof  t  ira2  vXcov^ctftfai,  Zth  ^^ 
poy,  c¥ri  Mp  TJ^  lovrou  ^6aaf  hco^oi» 
lUxpi  yiip  ToSSc&Mierol  oi  (waipol  »at  vcpl 
Mpoiv  Krfipiofoit  is  Baor  hf  uai  abris 
eKeurros  cXiirai  Uarbs  cImu  Bpaaal  ri,  Sr 
^ovo-c-  T^  9k  ihrcp^dUXom  oMr  ^9o» 
po!hrr€s,  4f9i)  Moi  ianaroua^,  Hanc  ao* 
tem  Sallostii  locom  Gellins  recitat 
IV.  15.  in  qno  qosedam  diversa  le- 
gontor  a  lectione  hic  impressa.  ilfa- 
mihttf. 

Qaia  pierique,  qam  delicia]  Ignoro, 
qno  jore  nonnulU  iiitnidaiit  anom  pU" 
rique :  noo  omne  qood  licet  Critieo» 
sUtim  etiam  liboii  Scriptori.  Gnrffr» 


BELLUM   CATILIN.     CAP.  4. 


m 


Vhi  d€  mtgna]  Hse  verba  siuit 
ThwTdklUiii  Aniebri  oratioDe  Peri^ 
dii,  1.  II.    Caslj/. 

atKfra  M»  TOuHflcUL^  piv/obtf  iwdi] 
I0  OelliAna  cltatioiie  proooiiien  «0, 
et t  «minam,  id  qnod  convenire  vide- 
Inr  brevitati  Sallttstianae :  sed  nec  in 
aanntcripto  meo  additnr,  licet  in  aliit 
lit,  irreput  ex  giossa  insnisi  et  inepti 
litteratoris.  Sic  infra  in  oratione 
Cvearis  iMf  $ine  can  espresso  po- 
snity  '  Eam  cnncta  mortaliam  mala 
dlMollrerey  nltfa  neqne  cnrv,  neqve 
fMdio  locnm  esie.*    JZivfaf. 

a^  «B,  vekHJUiay  fn/M*  diral] 
Ita  libri  acripti  omnes.  Carrio  pro- 
aomen  ezclnberat.  Gruterw. 
.  A  thtdU  «ui  nmpub.  httia  mun]  Sic 
pag.  48.  <  sed  a  qao  ineepto  stndio 
|»e  ambitio  roala  detfainerat :'  tamen 
#x  oraL  de  repnb.  ordinanda,  videtor 
legendnm:  $ed  <f»  adoUeeentubti  Mi- 
ii0,$ietai  plenque  etudio  ad  rempubU' 
«nm:  nam  sic  scribit :  « sed  mihi  stn- 
dinm  fnit  adoleseentnfo  rempnblicara 
capessere.'    Csmmii.  sic  et  Urnn, 

IneulenMmedarumartium]  Sic  infra 
'  ioiolens  vera  accipiendi.'  Tacit.  1. 
XV.  *  andiendi  qofs  faceret  insoiens 
Mt :'  et  I.  Hbt.  *  bellornm  iiisolens :' 
et  1.  II.  Hist  *  insolens  contumeli».' 
Ciuecun. 

Ae  mff  enm  ub  reHquii  maK$  morUtue 
dimeuiirem]  Eet  ia  Mns,  tA  reiiqnemm 
muhM  nmibu»y  qnam  lectionem  se- 
qncntia  illa  non  sane  respnnnt :  '  ni- 
bilo  minns  bonoris  cnpido  eadem, 
qam  ceteros,  fama  atqne  invidia  vex- 
abat.'  Mecnm  faeit  codex  Badianns, 
qnamvis  aliter  Aldinns.  Mersebnr- 
gensis  qnidem  aft  reliquis  mdtf  moFi- 
ku$,  vernm  in  spatio  qnod  versns  diri- 
mit,erat,  relifiwncM.  Rivins:  sic  et 
Gmtems. 

Cufide  eudem,  quee  eeieree,  /uma  ut- 
fue  weidM  texabani]  Non  andio  Pal- 
nerimn,  non  Mpretom,  non  alios ;  qni 
nesdo  qnm  monstra  emendationiun 
BoUs  obtmdnnt  y  plnrinm  qnidem  ad 
1;  sed  param  exercitatoriim 


lebns  politicis.    Gruierus, 

Eademy  qua  ceteroM^  fama^  atque  tn» 
virfta]  Dlfficilem  bunc  locum  sensere 
docti  vtri.  Mi^etus  conjecit,  /aM- 
que  oridja.  Palmerius :  famee  aiqua 
vmdia  tucabat.  Ciacconins  interpre- 
tatur,  propter  famam  qnvrendam  et 
invidiam  vitandam.  Gnitems  istas 
emendationes  ait  non  esse  ad  plau- 
snm,  nisi  pamm  exercitatomm  rebns 
poUticis.  Eqoidem  non  tam  res  po- 
liticas,  quam  Latini  sermonis  peri- 
tiam  requiri  pnto,  ut  sensns  anctoris 
pervestigetor.  Qnura  alios,  inqnit, 
nrbis  et  pnbiica  tractantinm  morbos 
et  pravitates  faciie  vitarero,  tamen 
qnod  bonores  petebam,  perinde  ac 
mali,  (nemo  enim  fere  tnnc  neqne 
petebat  neqne  gerebat  nisi  inalns  et 
factiosns,)  infestis  mmoribns  diifere- 
bar  et  maligna  judicia  experiebar. 
Qunm  vitinm  nnHiun  esset  in  me,  ob 
qnod  male  andirem,  male  andiebaro, 
proqne  malo  dilferebar,  quod  rem- 
publiram  gerere  cnpiebam,  inter  roa- 
los.  Fama  atque  invidia,  tr  9A  9vo7yf 
pro  invidiosa  et  maligna  fama.  Sic 
Trogus  VIII.  S.  *  ad  abolendam  invi- 
dise  famam,  qna  insignis  praster  ce- 
teros  tunc  temporis  babebatur.'  Sive 
malis,  invidiam  fama.  Eadero  enim 
-res  est.  Idemque  xii.  6.  '  Reputa- 
bat  deinde,  qnantnm  in  exercitn  suo, 
qnantum  apnd  devictas  gentes  fabu- 
lamm  atque  invidiae  fecerit.'  Pror- 
sns  ut  Sallostins ;  quantnm  maligno- 
mm  sermonnm  et  rnroomm.^  Fama 
et  invidia  vexatnr,  qni  est  in  invidia, 
seu  odio  pnblico  ct  discerpitur  ser- 
monibua  hominnm.  Cogitavi  aliquan- 
do :  eadem^  qme  ceteroa,  fama  alque  vu 
tidia  texabat :  essctquc  sic  panllo  pia- 
nins.  Elegans  est,  di$Hntirem  a  malie 
moribu$f  vitarero  vitia,  non  illts  corri- 
perer.  Placet  etiam  magis  reUquiej 
qnam  reUquarumy  qnod  pnefemnt  Ri- 
vius  et  Grateras.    Grououiue, 

Cap.  4.  /^<iif  uU  eadmu$  ex  muUie 
nueeriie  aique  pericuiis  requievit]  Mottts 
enim  Senatu  •  Ceiisoribua  fuit;   nt 


Sfelpk.dVar.Cla$. 


SaU^st. 


)B 


KOTiB  TAKIORUM  IN 


docent  Dioo,  Acroo,  et  Gcero  in 
orttione,  qoa  Salloitio  retpondet :  si 
Ciceronis  ea  est  oratio,  qood  Tix  cre- 
do.  Postea,  ne  de  pecooiis  repetnn* 
db  cautam  diceret,  H.  s.  dnodeciet 
cnm  Cssare  pachis  cst:  nt  in  eadem 
oratione  legimna.  CaKil.  Antiqnos 
qnoqne  interpres  h«c  de  eo  refert : 
'  Fertnr  Sallnettns  tanto  ardore  insa- 
nivisse  in  libertinas,  qnanto  mttchns 
in  natronas.  Qnod  cnm  itli  in  senatn 
a  censoribns  objectnm  esset,  respon- 
dit,  se  non  matronamm  sed  lil>ertina« 
mm  sectatorem  esse.  Qoare  ex  se- 
natn  ejectus  est,  qood  ipse  excnsat 
'  in  CatiiintB  bello.' 

A  repub,  proc«2  haibendam  decrem] 
Sic  qiiidem  in  Jugurtb.  'Ubi  ado* 
lescentiam  habnere,  ibi  senectutem 
agant.'  Cato  tamen,  qnem  plnrimnm 
seqnitnr  Sallust.  *  ego  jam  a  princi- 
pio  in  parsimonia  atqoe  in  dnritiay 
atqne  indnstria  omnem  adolescentiam 
meam  abstinni :'  et,  *  secns  setatem 
agerem,  qoam  illi  egissent.'  Hic  ta- 
men  legendnm  credo,  a  repub,  procal 
Mgendam  deerevi :  nt  Jngurtb.  *  Atqne 
ego  crcdo  Ibre,  qui,  quia  decreYi  pro- 
cnl  a  repnb.  sstatem  agere ;'  nt  etiam 
panlo  infra.    Ciaec.  sic  et  Urein. 

ServUUm»  aficii»]  Ideo  a  Symmadio 
lib.  V.  epist.  16.  tam  atrociter  fnit  re- 
prebensus  Sallnstius.  Sed  immerito. 
Qiiamvis  enim  et  agriculturam  et  ve- 
nationem  honestissima  fitisse  officia 
apnd  Romanos  constet,  quid  tamen 
cansae  est,  cnr  non  Sallnstio  servilia 
did  mereantnr,  cnm  totus  adhue  sit 
io  dissertatione  pnpstantiae  animi  et 
vilitate  corporis  ?  Venationes  antem 
et  agrienltnra  nonne  coriioris  anxilio 
parantnr  ?  Possem  et  ostendere  hanc 
opinionem  Sallnstio  communem  cnm 
nqn  ignobilibns  Philosophis  fuisse. 
Dcniqne  istud  lempns  Sallustii  mibi 
considera,  quo  venationes  non  tara 
voluptati  eraut  lantioribiis  et  patrii 
ciu,  qoam  servis  oneri.  Et  quid  mi- 
rum  inter  tot  beila,  tot  lionorom  nr- 
banoramcertamina?   CoUr. 


Sed  a  igae  ine^  ahtdk^  m  aoAi' 
Hai]  Ita  fere  libri  electioret:  naot 
posteriori  aevo  scriptis,  omissa  est  co« 
pola  ^e:  ot  qois  dobitare  pottet, 
otramqoe  vocem,  imeepte  etudiaqwe, 
commentnm  tMe  glossarii.  Qnienu. 

AmbiHa  mala  deOtmerat]  Plus  id  ett 
qnam  si  revocaaerai  dixittet :  tic  Jng« 
'  qnibnt  a  malo  pnblico  detineatnr.' 
CioceoN. 

Aaliii  retiresfat  pspnli  JRott.  earfHaa 
pereeribere']  In  librit,  qnot  Nonlus  to« 
cntnt  ett,  video  tcriptnm  fuitte  Stri^ 
ftm,  non  Carptim:  recitat  enim  bnne 
locnm  in  verbo  iSlrieltm  Manntint. 

A  spe,  metUf  pariibui  Reip*  aadmm 
Hber  eraQ  £t  hinc  dictio  nltima  talT* 
tensuexterminari  poterat.  Gmlcncs. 

Qitom  emtfimc  polero]  FabintVie^ 
torinnt  in  Ub.  i.  Cicer.  de  Inveot* 
Rhetor.  legit;  giom  brevietime.  Sed 
Iranc  locnm  et  enm  qoi  pag.  seq.  60. 
legitnr,  *  snpm  repetere,  ac  pancia 
inttitnta  majoram/  sic  ettsemnlatna 
Tacitnt  Hitt.  iv.  *  £a  de  csde  qnam 
verissime  expediam,  ti  panca  tnpr» 
petivero.'  Videndnm  ergo  an  non, 
patera^  abnndet.  CiaMMi.  sic  et  C7rstn. 

JVm  id  /flctant  tn  prtmit  ego  mema^ 
rabUe  exidime]  Accepit  hanc  tenten- 
tiam,  nt  videtnr,  a  Tbucydide  :  qoi 
1. 1.  ait :  i\whas  fUyar  rt  iaeafat  aaJt 
biiakoydraToif  rfir  wpayeyetftifUpmitf  rcir- 
tuup6/ieifotf  Sce.  Ubi  verbom  iKriaa» 
positom  est  Orsca  coosoetodine  pro 
rofdaas,  et  ot  Sallottiot  ipte  vertit, 
exiaHmmu^    Urtinnt. 

Id  faeutus  in  prtmts  ego  memorabih 
exieiimo]  Fortins,  mea  sententia,  lo<* 
qnntns  fnittet,  omisso  prooomine  ego, 
et  verbo  ertslimt.    Grnterns. 

De  c^fu»  umribu»  pauea  priu»  expim* 
Namfasirai]  Legendnm,  dc  ci(^  Aemi* 
nis  moribu».    Rivins. 

Pnirs  quam  narrandi  imiium  faeiam} 
Verisimite  est  Sallnstinm  scripsisse 
faciOf  ut  Jngnrth.  '  Sed  prius  qnana 
hujusfflodi  rei  initinm  expedio,  panca 
snpra  repetam :'  et  Cicero  in  sonuiio 
SciploBity  <  Oratet  Ubl  ago 


BBLLI/11  oatilin.    oap.  5. 


387 


fol»  qwbd  priuqoam  ex  hac  vila  ml* 
gro^'  Virs*  ^  Ante,  pudor,  qnaiii  te 
▼ioJo,  i«C  tam  jaift  reiolvo/  ApoL 
Apoiog.  t.  *  prioo  qoMii  perorOi.'  CU 
cer.  Phifip.  i.  <  niteqQam  de  repnb. 
diecre  ioelpto.'    Ciocieo».  sic  et  C/rtiii. 

Caf.  6. 1«.  Ct^iiiM  tMK]  Ex  8erg|. 
ormrfaiiiiliB.  Vide  aliomn  ■otmt,  et 
odde  Virg.  I.  ▼.  <  Domvf  o  qno  Sergii 
aomea.'  Ubi  Serrioi,  *  lamilia,  ot 
Da  propriam  TjmlMrKo  domom/  et 
iiideettSerginsCatllina.    PtdmMm, 

L.  CWtbM  «o6iii  gmmfMlHt,  yM« 
«^gna  01, 4v.]  Sospectam  mihi,  tan* 
qnam  tpariiim  qnld  redolens,  «olicf, 

PoricM  wcdkt]  De  Catiirna  boe 
Idem  refert  Cicer.  Catll.  i.  Phrasi 
ntilor  ftllqootlea  TMltns.    CiMcmi. 

AtMrbr,  «ikorif,  ngmit]  Hic  ▼ertio. 
nim  ordo  est  In  mamitcriptlt,  et  im» 
premia  retnitiorlbiM.    JiieiMt. 

Aqpro  fwmi  CRifoam  cr«di6ilr  fti] 
Sie  Jngortb.  *  tnpra  qnam  eg o  tnm, 
potere.'    Ciac«iMi. 

A^  ftmm  €iri^  eredibUe  eti]  Dte- 
lio  mf,  abeste  poterat :  at  illnd  rai* 
foc  exttabat  in  Pall.  qnatnor  antl* 
qoioribot,  itcm  in  M tt.  qnot  excnt- 
terat  Bongartlnt:  antea  erat,  tlne 
nlla  enpbonia,  eefra  pum  etd^uam» 
Omtemt. 

CigueUkeirHtmmktor]  Nonint  in 
r,  *  Cnjnt  rel  llbet  simnlator,' 
Qnomodo  etiam  tcriptnm  a 
Salltttt.  ett  in  orttione  de  Rep.  ordi- 
nanda,  *  et  cnjnt  rei  iibet  pericnlnm 
facere.'    Ciaecem.  tic  et  UrHn. 

Atiemi  ^ppcfens,  tat  pr&fneue]  Id  tic 
Molatnt  Tac.  Hitt  i.  *  pecuniie  ali- 
eam  noe  appetent,  snte  parcot^pnbll- 
c«  avamt.'    Ciaceon, 

Seiie  leqmtfKtur^  eapfenHdt  parum'] 
QoamTit  in  qniliotdam,  ut  In  omni- 
bos  maonscriptis,  eio^ieaHtB  sit,  nee 
aot  etcu»  lcgerit  inierpres,  ant  a 
Priadano,  si  qoid  Tetnstissimis  ex- 
eoq^loribos  eredetidnm,  aliter  cite-» 
tor,  tamca  rolgatam  bodle  lectiooem 
seqoor.    Anl.  Oelttiti  1. 1.  tettatnr, 


Valerinm  Probum,  id  quod  ipso  Ox 
familiari  ejns  docto  riro  comparerit, 
sic  a  Salinstio  relictom  afflrmaste  ta- 
Mf  lequeatiee,  e^Uidiei  porom,  qnod  it- 
queaiia  noratori  Terbornm  sidlottio 
maxime  congmeret:  Ooqueutia  cnm 
insipientia  minime  conveniret.  Sed 
et  Pllnlnt  in  Epittolit  hnc  retpoxitto 
▼ideri  potett,  *  Itaqne  Jnlint  Candi- 
dnt,*  inqnit,  '  non  inrenntto  tolet 
dicere :  aliod  ette  eloqnentiam,  alind 
loqnentiam :  nam  eloqneotia  rix  nnl 
aat  alteri,  imo,  tl  M .  Antonio  credi- 
mnt,  nemini :  hac  ▼ero  qoam  Candi- 
dnt  loqnentiam  appellat,  moltlt,  at- 
que  etiam  impndentittimo  cniqne 
maxlme  contiogit.'  JKiimi»;  sic  ei 
CVaccoo. 

DomioaiioRcm  L.  SjfOai]  Bic  fuit  L. 
Sylla,  qnl  postea  Sylla  Felix  est  ap- 
peUatns,  et  demnm  pedlculari  morbo 
consomptus.    ValL 

Libido  maxima  kmaeerai  reipuh.  ea- 
piMndtf]  Capeeeere  Reeepiubl.  freqnen- 
tissimum  ost  apnd  Sallustiom,  non, 
eapere ;  quare  bic  potius  legcrem  Itct- 
pub.  oeeupauda :  seqnitnr  enlm,  *  ne- 
qne  id  qulbns  modis  astequeretnr, 
dnm  sibi  regnum  pararet,  quicqnam 
pensi  habebat.'  SIc  in  orat.  De  re- 
pnblica  ordinanda :  *  Per  idem  tem* 
pus  maledictis  iniqnoram  occnpandm 
Reipnb.  in  spcm  addncti  homines, 
qnibns  orania  probro  ac  loxuria  poU 
Inta  erant :'  et  Jngurth. '  At  qoi  sunt 
fal,  qni  rempnbl.  occnpavere  ?  bomi- 
nes  seeleratissimi :'  et  de  eodem  Ca- 
til.  '  opprimend»  reipubl.  consiUnm 
cepit'    CioccMi.  sic  ot  Urein. 

Quiequam  penei]  Nihil  consldera* 
ti,  nihil  cottsiderationit :  translatio 
sompta  a  pensantlbos,  qui  diligentei^ 
inspiciunt  In  quam  partem  vel  anmm| 
Tcl  argentum  inclinet  Non  pondo* 
rabat  ipse  qoomodo  rempnblicam  co- 
peret,  dummodo  capiditatem  soaia 
explere  posset     VaU. 

Coneeieniia  trclcrttm]  Id  est,  memo- 
ria  et  simplex  scientia  ret,  sen  noti* 
tloi  qnm  aobit  cnm  oUis  commnaif 


388 


NOf^fi  .VARIORUM  IK 


est.  Tacit  Hbtor.  i.  35.  *  In  coa- 
scientia  facinoris  panci  adsctti  sns- 
pentos  ceteronim  animoi,  dirersit  ar- 
tibus  stimolant.'  Cic.  in  Orat.  i.  in 
Catil.  cap.  1.  '  constrictam  jam  om- 
niwn  horum  conscientia  teneri  con- 
jurationem  non  ▼ides  i*  Idem  lib.  Vf . 
epist.  10.  ad  Famii.  ^  qnamque  te 
vebementer  consolaretnr  conscientta 
faotorum  et  consiliorom  tnomm.'  Sic 
Justinus  de  Candaule  i.  7.  *  bic  nxo- 
rem,  quam  propter  form«  pulcbritn- 
dinem  deperibat,  prsedicare  omnibns 
soiebat,  non  contentus  volnptatum 
•narum  tacita  cooscientia,  nisi  etiam 
matrimonii  reticenda  pobiicaret :'  et 
1.  viu.  c.  2.    Phaed.  in  prol.  1.  iii. 

Re»  ipsa  harttoi  toUUlur]  Tacltns 
Hist.  iT.  *  Het  poscere  Tidetnr,  qnia 
iterum  in  mentionem  incidimus  viri 
saepius  memorandi,  ut  vitam  studium- 
qne  ejns  pancis  repetam  :'  nbi  et  il- 
lum  alium  locum  de  Sylla  in  Jogurtli. 
est  etiam  semulatus,  'Sed  quoniam 
nos  tanti  viri/  &c  Ctaccon. 
.  Kes  ipsa  kortm  vidHur]  Fabins 
Quinctilianus  auctor  et  censor  gra- 
vissimus  ob  lioc  g enns  exordiomm  ut 
Sopervacanenm  et  parum  ad  histo- 
riam  pertinens  notat  Sallustium,  coi 
non  injuria  migorem  cnriositatis  no- 
tam  innsstt  magnus  ille  Scalig.  Poet. 
111.  06.  ejns  verba  gravissima  snbscri- 
bam :  *  Ambitiose/  inquit, '  fecisse 
Sallustios  quibusdam  videtur,  quod 
Poetarnm  raore,  cum  dtcere  orsus  es- 
set  de  Catilina,  omissa  ea  narratione, 
repetit  historiam  ab  ipsis  nltimis  Ro- 
m»  mdimentis.  Nos  viram  suo  in 
genere  praestantem  atque  incompara- 
biiem  cum  recte,  tum  necessario  fe- 
cisse  judicamnsy  nt  ostenderet  cor- 
ruptam  civitatem,  cujus  et  pars  esset 
Catilina,  neqnam  ipse,  et  partidpes 
hal>ere  posset  multos  sceleris  ae  ne- 
qnitiae.'    CcUrtM, 

Quo  mod»  rempiA,  habuaiiU']  Sic 
quidem  Tacitns  maximns  Satlnstii  ae- 
muiator,  Amial.  iv.  '  Congraens  cre- 
diderim,  recensere  eeteru  reipnb. 


partes,  qnibns  medit  ad  eam 
faabitK  oint.'  Nesdo  tamen  an  iUe 
scripserit,  *  anxerint  remp.  infra  e« 
nim  Reginm  imperinm  qnod  initi^ 
conservandie  libertatts  et  augendm 
reip.  fnerat :'  et,  <  Ubi  iabore  atque 
jnstitia  respnb.  crevit.'  Ciaccon,  sic 
et  CMn. 

Ex  puUerriwia  et  cpHma^  peetma  ac 
fiagitM»nma  facta  sit]  T^  eptimm  cnm 
illa  copnla  «I,  non  est  in  alio  mann- 
scripto,  qn»  quidem  ipse  viderimy 
nec  Beroaidinum  ea  volumen  liabet* 
Bivia». 

.  E9  puUhtrrima^  Adducit  hnne  lo- 
cnm  Divus  Angustinns  de  Civitat^ 
Dei  II.  18.    Ciaeeon. 

Ex  puleerrima  pemma  ae  Jlagitie»1 
Adde  cx  scriptis ;  ex  pukerrima  atfue 
opUuuL^  peeemm  ae  JiagUiaeieaima  /aeta 
eU :  nt  pulcerrima  JiagiltiotuMmtef  epH* 
uoa  pemiuom  respondeat.  Paalo  post 
iisdem  fere  verbis:  *  Imperinm  ex 
justissimo  atque  optimo,  cradele  in^ 
tolerandumqne  factnm.'    Putoek* 

Cap.G.  UrbemRmatnftieuiieguUiC* 
eepi]  ^mnlatns  est  etiamhnnc  locnai 
Tacitus  initioAaiialinm ;  qnoa  sic  ex- 
orditur,  <  Urliem  Romam  ab  initio 
Reges  habuere.'   CiaccMiiiM. 

InitiiO  kabuere  Tr^jam»]  Illud  hakm*t 
a  Grsccis  Sallustins  aecepit,  itemqv^ 
aemulator  ejns  Tacitns,  qni  snos  aam- 
les  ita  exorditnr :  '  Urbem  Romam 
ab  initio  Reges  habnere.'  Homeras 
in  Catalogo  dixit|  •Kr'  «^X^^i  dcc.    Vr^ 


Qui  JEuea duee  pn^ifimeerti»  »edi^ 
hu»  fMgabaeUur]  Maaascripta  seda6iis 
wcerfjs,  ut  adjectlvam  seqnatur ;  quo- 
modo  et  Radolphns  Agricola  citat. 
RieiMS. 

Cuaifas  hi»  Aborigine»]  Aborigines 
fuerunt  prisd  illi  Latini,  quorum  re^ 
ges  aliquot  recensentnr  a  Livio  et 
Halicarnassseo.  Commnnis  vetenim 
opinio,  Trojanos  advenas  com  hoc 
antiqno  Latii  popnlo  mixtos  simol 
coaluisse:  licet  alii  aliter  dicant: 
qnod  ut  optime  inteliigebat  Crispus, 


BBLLUM  CATILIN.     GAP.  6. 


389 


Ita  «t  in  re  dttbUy  pnideiitcr  addit, 
SkiM  ig0  «Mipt.  FMit  idein  iii  re 
itmili  dlviMS  Maro»  notuite  Hono- 
mto:  mteepi  antem,  pnts  e  Cetone, 
•eejiu  nt  nlmlns  Teriiomin  initator 
DOtiwimo  venn  inoetiitnr,  ^  Et  verba 
nnltnin  fnrate  Catonii,  Crifpe  Jngnr- 
tluns  conditor  Hiatori».'  lu  none 
qnoqne  tententiam  ejns  Mqaltnr,  qni 
4n  originibn»  anif  •eriptnm  reiiqnit : 
«Primo  Italiam  tennlMe  qnotdfmy 
<fA  Aliorigiiiea  nppeilabantnr»  ied 
poelea  adreniente  JEneay  Phrygibns 

Ca»eos  ▼ocat  Ennint  ob  ve- 
■primnm  Oaad  po- 
^nK  tennere  Latini.'   Sanlbint  apnd 
denrinm  Virgilii  interpretem,  *  La- 
tinm  dictnm  ait  qnod  ibi  latnerint 
fnrobe,  qni  qnoniam  in  earia  ▼el  oe- 
cnltls  montinm,  caTentea  libl  a  lerii 
lieUniiy  Td  a  ▼akntioribna,  tcI  a  lein- 
fieatatlbnf  babiurerint,  Caaei  ▼oeati 
tnnt;  qnoi  posteaAboriginea  noml- 
navemnt,  qnoniam  a  Diie  ortoo  re- 
Bfaro  arboribns  natoa 
*  Hmc  nemora  indigenm 
.Fanni,  vatatqne  tenebant,  Oentqne 
vlmm  tmncls,  et  4nm  robom  nata.' 
JnV.  8at.  ▼!•  <  Qnippe  aliter  tnncoriw 
noTO,  cieloqne  recenti  Vlvebant  bo- 
^«aninef,  qai  rapto robomnati,  Compo- 
'  aitive  Inta,  nnlloa  babnem  panntea.' 
^Bcd  tovins  fabnlnn  bnnc  expUcat: 
*  Hoc  figmentnm.ortnm  eat  ex  anti^ 
qina  bomlnnm  babitntlone,  qni  ante 
€netaa  deaios  nnt  in  cnvis  arboribos 
dntbi  spehuicis  manebant ;  qni  cnm 
-eirinde  egredeMntnr,  antsnnm  ednce- 
«wt  ^bolem,  dictt  snnt  inde  pro- 
«mntL'    Venmm   EnHU   innnit  Clc 
Tnse«  primn:    *  Itaqne  nmim  illnd 
erat  insitnm  priscis  Ulisy  qnos  Cascos 
nppetlat   Ennlns.'      Maro    Mn.  vi. 
«  Vnknqnnet  veste  nitobant  Romani 
popnlipntmssineseminelacti.'   Atr 
4nn  hme  de  Aborigintbns  aKis  omissn 
^  potina  n^leeta.    JPalscA. 

mmUgitm^tmg.mptrm^mnm  aU 
n}  Palntimi»  noM»  babet, 


§UM  legihmMf  imperU  hkenim  dtpu  as- 
Mum,  Is  antem  liber  Uteras  omnes 
ndeo  babnit  evanidas,  nt  dcmM  eas 
nliqnls  depinxerity  sed  qni'  non  etiam 
semper  instlterit  vestiglis  scrlptnna 
prioris :  nam  nbi  mos  babemnsy«Mcln 
asNf  pmtpfm,  sslisfHr  psflms  eulcftolary 
^parent  adbnc  veteres  litarm  voeis 
pTNpira :  at  ramvator  solnm  expree- 
sity  4M€Uj  mHeque  peUem  mdeUhur; 
omlssoUlo,  salit  pmqMrw.  Oratems. 
AIU  eUe  msrt  «iMHiif ,  iair«diMe  isi 
mwnsmla  ^mmi/mUe  «oalMsriat]  Mn- 
nnscripti  codices  babent  eHm  «Ha 
msrs  meeeiee;  qnemadmodnm  posteny 
^Jias  elii  limti/aMasris  conscis.  Etin 
Ontione  Catonls,  *  Alins  alium  en- 
spectantes  cnnctamini.'  Nec  secns 
Ui  Oratione  Lepidi,  <  Ne  aUns  aUnm 
principem  exspectantes  ante  capin» 
mini.'  Et  ad  Csesarem  de  mp.  oHi- 
nanda, '  AlUis  aUnm  qnasi  pradentlo- 
rem  secnd.'  Sic  et  Cortias  v.  *  AUns 
attnm  levantes  conabantur  adscen- 
dem.'  Idem»  *  Mbl  mntno  essemns 
miseriy  oUm  aUns  alii  potnlssemns  csse 
fiutidio:'  et  vii. '  AUnsqne  atinm  ad- 
hoftad  In  hostem  salntis  immemores 
raere  coeperant.'  8ed  et  rz.  '  Alius 
alU  occnrsantes  invicem  snspcctt  et 
solUciti  ferebantnr.'    Rifoim. 

IwaredibiU  mmmreiu  eei]  Freqoena 
eat  hoc  apod  SaUnstinm,  nt  c.  7« 
CatiLc.40.  Jag.  et  TadtdsS.  HisL 
*  Vix  credibUe  memoratn :'  et  B. 
Histor.  *  Immane  dictn  est.'  Ciacmn. 
M,  patlgnam  rm  SMnai  cisitei,  oMri- 
hmtttgriem^eU^  Hsc  lectio  in  onuu* 
bns  oodicibns,  qnotqnot  ipse  viderim, 
reperitnr :  verum  Anrel.  Aagnstinna 
in  ui.  de  civitate  Dei  sic  citat,  pssi- 
fmn  ree  earam  Irgi6ai:  nbl  bodie dsi» 
bnsy  nec  male,  nt  opinor.  In  Ai^ 
gastinoy  librarii  mendom  esse  snsplp 
cor.    litotai. 

Segee]  Tnraus,  Meacntios,  Acron, 
TaUus,  et  post  exactos  reges  Pofp 
seoa.    CmiiL 

PepeUqueJteitimH  Sabini^  Hetmicii 
La^iceteriqne.   Jdem. 


NOTiB  VARIQBUM  IN 


Atcaniot  obseasos  ftiit  a  Mejsentio, 
ifoodnftmtur  a  DioDysio  VxaioAo7(af 
I.  I.  elii  id  Lavtnii,  noii  Kome  foit. 
Item  ot  in  bello  contra  Fidenates  et 
Vejentes,  qnando  Albani  ad  montes 
•obiere.  Illi  enin  in  tanlo  pericnlo 
no»solum  Romanis  anxiUo  non  foeret 
•ed  etiam  eos  prodere  voloeront.  Li- 
irioa  et  Dionysins.    /tf«M. 

Nmn  teUrij  mc<«  peradtif  ti  perieulk 
ubermW]  Aogostinos,  qoo  dixi  loco, 
liabet,  longe  a  periaiHt  dbertmi :  Yeram 
diwentientibos  conetis  fere  exempln- 
jibosy  itt  qom  ipse  inciderim.   Rivia», 

Armu  tegere]  Sic  et  V.  C.  meosy 
comanle  esset  pretegtre:  simiii  loco 
In  Jogortii.  '  armis  libertatcm,  pa- 
triamy  parentesqoe  et  alia  omnia  te^' 
•daeoMit 

BhgieqrLe  demdie  qimm  ueeipiewdm 
hmiefleiie  mmeiiia»  pmvbmU]  Hoe  vi- 
tietnr  snmsisse  a  familiari  soo  Thncy- 
dide:  cojos  baec  sont  in  oratione 
Periclis:  Od  T^v&rxoi^  1 3,  Axa4 
S^fii^fff ,  «nfiyMte  rehs  ^Ou>uf •  Idcm  in- 
fra  sindlem  in  sententiam  incorrit  in 
Jugortha :  '  Beneficia  dare,  intitns 
«ccipere.*    MsMi^iif. 

Imperium  ligitumcm]  Videtnr  hoe 
inlerius  amwo  imperie  opponere,  com 
ait,  *  Inunotato  more,  annna  imperiay 
binos  impemteres  sibi  fecere.'   Ckif- 


Deleeti  fuUme  eerpue  mmie  ti^rMvm, 
-tjiepeimim  et^eutiu  fxtUdMm  eraij  reip, 
«SNSKlfntenf]  Sic  et  in  omnibos  ma- 
Mscriptls.  Atsontqni  legant,ne^. 
«MiMietenf  .*  qnomodo  Rodolphnsidem 
•citat,  memoriane  lapsns,  an  quod  sic 
iogtndnm  Jndicaret  Sensns  aotem 
«st,  coiisiltMm  reip.  peuee  eeumfumey 
fuimemuteriiaiepairmf  ofr  ataiem  as- 
-nalHS  esearmtar?  «t  inqnit  Floros. 
Jniemf. 

JMetfft  foite  Miyw]  Tacit.  Ana.  6. 
^Tlrecenti  delecti  opibns  ant  sapiea- 
tia»  ot  Senatoa.'    Ciaeeeu. 

I^anw^.  MMnltalmitl  Cianrfftoif 
fortasie  legeadn ;  lic  ln  ont.  Cottaii 


/tolemte  adversa  ot  consalitt  fel- 
pobl.'  et  in  orationibos  de  repnbl. 
ordinando,  *  apnd  iUos  ona  res  pobli- 
caerat:  ei  consolebant.'  Niti  forte, 
eemuUarey  dixit,  ot  ^ore,  difotare, 
dkiarey  6i  molta  alia  hojosmodi  dicere 
solet,  hoc  est,  frequeuter  eaueulebaui» 
Ciacoonios :  sic  et  Ursinns. 

BeipubL  eemeultabaui]  Errat  vir  doc- 
tns,qniliic  legit  eeumdebaui;  vulga- 
tam  tnetnr  Sallnst*  ipse :  '  Omnis  bc^ 
mines  P.  C.  qoi  de  reb.  dubiis  coa- 
aoltant,  ab  odio,  amicitia,  ira  atqae 
misericoidia  mcooa  eese  decet.'  Pub' 


PalreeappeUabauiur']  Oppido  qoam 
Tcnosti  sont  Nasonis  venns  ex  ▼• 
Paslomm,  qnos  non  pigebit  adscrfc* 
bere.  '  Magna  fuit  capitis  qooadam 
revereotiacaniylnqoe  soo  precio  roga 
aeniiis  erat.  Martis  opns  jovenes  ani- 
mosaqne  bella  gerebttit,  EtproDiia 
aderant  in  statione  sois*  Viribos  illa 
minor,  nec  babendis  ntiiis  armis,  Coii« 
ailio  patriae  smpe  ferebat  opem.  Nec 
nisi  post  aanos  patoit  tonc  cnria  se- 
ros,  Nomen  et  aetatia  mite  Senatna 
habet.  >Jora  dabat  popolo  aenior, 
totaqne  certia  Legibns  eat  mtaa  nnde 
petatnrhonor.'  Etpaniopoat:  <Ro- 
moloa  hoc  vidit,  aelectaqne  corpora 
patram,  Dixit  ad  hos  nrbis  anmmft 
relataaow  eat.'  Fioroa:  *  Conaillom 
Reipabl.  penea  aenea  esset,'qni  es 
aoctoritate  Patres,  ob  setatem  Sea»> 
tna  Yocabantnr.'  ^  Ita  dicti  &mrt«i«i' 
(verfaa  laidori)  '  qnia  aieat  Patres 
filioa,  ita  remp.  iati  alebant.'  Qui  ey 
iiiia  aaaoebaatar,  Patricit,  livioa  1. 1* 
■*  Patrea  cerle  ab  hooort»  patriciipro- 
geaiea  eoram.'  lidem  et  ingBBai: 
Featns, '  Cintioa  ait  in  libro  de  oemi- 
tiia  patricioa  eoa  appellari  ai^litos,  qni 
anac  Toceatnr  ingenoi.'  Servinabme 
SaU.  adducena  legit,  appeaaii  smrt,  et 
nmz  addit  de  aoo,  <  Seaatorea  antem 
aliiaalaeadodictoaaccipiaat.'  Ueue. 

Peeiy  oAi  inuMrmm  rfgiwwi  auad  tM- 

feip%  mmmu  ftundy  In  siqicfvlfladanM* 


BBLbUM  04TIUN.     CAP.  6. 


mi 


f  9t  €4niMfnij  ftic  Q^^iyMtep 
fMu  Meam  Mil|jiciaBi,  millias  «iiclori* 
Ute  lideve  «xemplarit  fretat.  Qaid 
caim,  si  lcfas»  ts  snjierMui  immmti^' 
■flwyif  ecrrte?  qooMado  ct  «ttat  Tcr- 
4»o  hoc  SolhMttiM  nti  solet  Est  latcn 
et  allis  io  lods  vertU  id  «wmrNI  ant 
griHmwitliw  matctafli:  «am  iliiMi  as, 
codcx  Merscbarfcnfis  bob  babct 
Bcd  ct  awcfritf  iDtcrdam  absolatc 
ponitar  apnd  kanc  aactorcm :  id  qaod 
oao  loco  catcadcmas.  AdhsKr^coas- 
jVy  BOD  habcot  maiiascripta  ^oadam 
ia  coBlcxta«  aad  tn  spatio  tantam 
Qiiod  vcraas  dtrimit :  at  talc  omBlno 
ait,  qaalc  apad  TcrcnU  in  Adelphis, 
*  Nc  id  asscntandi  magis,  quam  qood 
fratam  habcam,  faearc  cjustames :' 
dccst  cnim  Mama.  Sic  aiitcm  Roosa» 
jms  ioqai  intcrdnm  consncvissc,  tcsta» 
tnr  xviu.  Priseiaiios.  Sanc  Corn.  Ta- 
citns  idcntidcm  hac  cUipsi  ntitar, 
mnisso  snbstantivo  aoMm  vel  frsfia, 
id  qood  in  TcreoUo  dUigcntcr  anno- 
tavimns.  Sed  ct  alias  Sallastias  ipsc 
boc  OMdo  loqni  contaevit:  ut  suis 
locis  indicabitar.  *  ^uod  initio  con- 
aervaadae  Ubertatis  foerat :'  pro»  qwtd 
^  HkerUUM  MscrMndon  /acteM. 
Rivins. 

Qaad  toJHo  caasfrccmfcf  it&efMtf, 
«tfoa  tmgenda  rmp,  furat]  Ne  qois 
pnlct  mcndoaam  esse  locam,  nota»' 
^nm  aaistiasavi,  loeatlonom  eme  Sal« 
Instianam,  qoa  ct  alibi  usus  cst ;  nt 
infra:  *  Poenam  illomm  sibi  oocri, 
jmpnDltatcm  perdnndff  Beip.  ibre 
Cfcdcbat.'  £t  L  i.  Hist.  in  Orat.  Le- 
pid.  *  Omnia  rctinendts  doaynatioBis 
hoDcsta  amtiaMt.'  Et  eodcm  Ub,  in 
Orat.  PhUippi:  ^Ezcreitum  oppri- 
amidm  UberUtis  ocpit.'  Item :  <  Ap- 
ma  dvUia  ccpit,  legnm  ac  ttbcrtatis 
aabvcrtcads/  TcrcBtios  qaoqnc  io 
Addphu:  *  Ncid  adscntandi  magts, 
qnam  qaod  gratom  lubcam  faearo 
eaislimcs.'  Dc  hoc  loqucndi  generc 
otdc  Pfisciaanm  K  xvui.  ifcnaltirf. 

Qmd  huih  emMenvda  UherUik^ 
4v,]  Bcs  eaim  initic  creabatnry  ct 


dhtt  agabat  sIdc  aactoritatc  Patmas. 
Mam  Eomnlnsycom  coioBlam  Bomam 
dcdnzliact,  dcdit  optioBcm  popBlo^ 
Bt  qnod  vcllet  remm  pnbUcamm  gc» 
nas  cligerct :  bqoe  cam  sob  regibas 
▼ivere  decrevisact,  statim  sibi  rcgcm 
BonMdom  case  jassit,  at  namt  Dio* 
nysias  Ubm  secondo.    CcffO. 

/a  sapfr6tcmd>wiaartsnnataf  sf  mi^ 
ecrCit]  DicUoBcm  m  sastaU,  tanqnam 
inancm:  ncc  tamen  a  mc  vclerem 
Ubram  disscntire  video,  cnm  qno  fa- 
cit  idcm  Sallastias,  qai  hoc  hiqacadi 
geocre  aUbi  qaoqoo  nsas  cst :  «  Nm 
lata  vobis  nmnsnetado  ct 
dia,  si  UU  arma  ccperint,  in  i 
vertct.'  Item:  *  Benclaccre  jmn  cx 
eonsnetadine  in  natnram  vcrtit.'  De» 
niqocr  ^  Sccnadts  rcs  in  ntiscrati^ 
nem  ca  ira  vertnnt.'  AUbl 
Cicera:  ^Sed  hoc  vitinm  in  1 
ei  vertebat.'  Tacitns  ui.  '  Postqnnm 
cmdUms  stevitnm  et  magniUido  famm 
cxitio  crat,  cetcri  ad  sapientiom  coi^ 
vertcrv.'  Idcm  alibi : '  Clam  com  pau- 
cis  ad  pcditcs  convcrtit.'  CcMar  BdL 
civ.  1.  lu.  ^  Dctrioicntum  in  bonan 
verterel.'  Livins  I.  i.  '  Aaspida  in 
bonum  verteront'  £t  I.  xxux.  *  Hcc 
in  pcmidem  adoiesccnti  vcrtcmnt.' 
Virg.  Gcorg.  uf.  '  £t  totm  soUdam 
ingladcm  vcrterclacansf.'  Tacitna 
'  Astasqae  bostium  in  pcraiciem  ipsia 
vcrtebat'  Id.  <  Seu  temcre  lapsa  vox 
in  prtssagium  vertit.'  Liv. «  vcrtcmU 
qoe  Sdpionnm  invidia  in  Prctorcnu* 
Jd.  I.  IX.  Decadu  iv.  ^  Morca  qoidcm 
popoli  Roffl.  quantnm  matavcrtnt* 
vcl  hic  dies  argnmanto  crit:'  pro 
wil^  ftat.  £t  I.  VIII.  bcUi  Punici  lu. 
<  Non  scpties  dic,  sicut  fama  fertt 
tcmporibos  statntis  redprocat :'  pro» 
raciprMctar.  Soetonios: '  Qnoties  tcr* 
ra  in  nrbe  movisset ;'  pro  mdo  afd» 
VirgiUas:  '  Nox  humida  cmlo  prss- 
cipiut'  Idcm, '  Ingcminant  Anstri/ 
OelUna  ctiam  i.  IS.  <  Si  rcs  fortc  mc« 
lios  vcrtisset,  DUs  qnidem  gratia  ba- 
bcnda.'  Livins  antcm  Ub.  u.  ab  orbc 
condita,  elUpsUi  facicos  pronomlnis» 


m 


NOTA  VABlOltUII  IK 


§if  ste  ait :  <8«eitfl,  dediU  opera  pas- 
•im  ad  lllecebrat  propolaa  pecora, 
pi«cipitti?ere  fn  inftidias/  Et  Virgi- 
iivs :  *  AecingQnt  omnes  operi/  £t : 
*  Tom  prora  iTertlt/  Ut  facile  addn- 
owiis  qai  Curtil  locnm  l.Tii.  mn- 
tant,proque«€rHl«r,legttnt«erftf.  In 
eo  sic  est:  'Posteaqnam  desierat 
09se  qnem  odissent,  invidia  in  miseri- 
cordiam  Tcrtltnr/  Vide  qnoqne  GM- 
liom  Noct.  Att.  xviif .  19.    itfamifiHS. 

iu  iMjMrdJom  dfaiiJMfiM€iiifO€  son* 
fterHt]  Metts  liber,  tn  $MperHam  tfomi- 
mHikum  u  emwertit,  Csaartamenin 
Anticatone  dizit,  *  Unlns  arroganti», 
«nperiiisqne  dominlo.'  Ciaeam»  stc  et 
ffnin. 

DamiHaiiMiem^e  eemeriit']  Etsl 
^Mss.  nostri  agnoscerent  pronomen  se , 
expnngendum  tamen  pntavl,  anctoVi- 
tate  codicis  Romani  ac  Mersebur- 
gensifl.    Gruterw, 

in  eitperbimn^  dmninaHonemque  ee  cait- 
verftl]  Tarqainium  Intellfgit,  cnl  Su- 
perbo  cognomen  facta  indideront.  Is 
male  partum,  et  male  administratnm 
imperiom  amlsit.  Brntus  enlm  ob 
iilatum  Lucretlse  stnpmm  a  Sex.  Tar- 
qnlnio,  regis  filio,  patriam  a  tyran- 
nide  liberavlt.  qna  de  re  copiose  scri- 
bont  Llvius  et  Dionyiiius.    Caatil, 

Cap.  7.  Ceepereiequitquemagieejctol» 
Ure]  MeusUberyperfefHtSTM.  Sedln 
orat.de  republica  ordinanda,  Sallnst. 
scripsit,  <  Neque  allter  qnisquam  ex- 
toUere  sese,  et  divina  mortalls  attin- 
gero  potest.'  CiaecwitMersicet  t/rtt- 
nu». 

Ceepereee^e^e']  Ex  codice  nostro 
nposnimns;  eeepere  ea  piie^e  magis 
m^iMqne  exMlere.  Si  cui  vnlgata 
magis  plaeet^hand  eqnidem  repngna- 
Terim :  ea  talis  est;  eetptre  $e  qnieque 
«<ififl  exteHere^  magieque  ingenhun. 
Rlttanhusli  cod.  prlns  illud  magie 
omittit.    Pnieehiue. 

Semperque  ki»  aHena  virtue  fermido' 
ieea  eet]  Verbom  etl  non  habetnr  in 
Pal.  nonOp  neqne  admodum  requiri* 
tor;  non  magis  qnam   panlo  aote 


sMMf y  poM  siupMlMrM.  Omtem^t 

Jam  prmum  jupentue  ebnul  ae  beM 
patiene  erat]  Id  est,  qnom  prtnlOm 
persttatem  belll  laboribns  ferendlff 
par  erat,  slve  poterat  militbe  odscri* 
bi.  £a  vcro  mtas  erat  apnd  Roma^ 
nos  aimo  septimo  deeimo ;  l^ronea 
enim  anno  qoarto  decimo  ezeunte 
togom  somebant  vlrilem :  qulnto  de« 
dmo  armis  exercebantnr  in  campo 
Martio:  sexto  dedmo  exennte  sti- 
pendla  mereri  inclpiebant,  teate  9er* 
vio  septimo  /Eneld. 

BellijwlifNserwl]  Sic  Jngnrtfa.  de 
MariOy  *  nbl  primnm  mllitise  patiens 
fnit :'  slc  de  poelliii,  *  viri  patientes.' 
Cieecsnias. 

Jueentue  eimut  ae  beUi  patien»  erai^ 
in  eaetri»  per  ieborem  ueu  mifilNmi  diece' 
hai]  Pal.  qoartos  habet,  jwTeiilvi  poelff 
«c  Mi  polienf  eml:  ot  forte  scripse* 
rit  aoctor;  JMreRh»,  heUi  peHene^  in 
cattrie^  msectls  ceteris :  sed  et  illod 
«ftr,  oescio  an  hic  nocesaarinm  sit^ 
ant,  si ;  an  voces  dnae  per  labf^em, 
Nai.  habet  ad  marginem,  sfmtii  iii5o* 
re»  ae  btlli:  nt  aiicni  venire  posset  In 
mentem  fnlsse  inltio  \Juteniae,'labefi» 
patien»y  tn  eoslrii  «to  miHtium  dieeebai, 
Gratems. 

Ueu  militiaM  dieeehat]  Credo  dixisse 
Sallnstinm,  u»um  miUiiee  di»eebat:  sie 
in  Jngnrth.  NiiHlice  mo^ft  eeientia:  et 
Cmar  1. 1. '  non  magnom  In  m  mll&^ 
tari  nsnm  habebant.'  Ctotcoo,  aic  et 
Umnu», 

Magieque  in  deeorie  arnU»  et  mittlff  ri- 
6iis  eqaie]  Si  qnldem  bic  locns  legttor 
apod  Moninm,  dtatorqoe  a  FriAciano 
1.  IV.  Salhistii  tocns  ex  Historiis: 
*  eqnis  et  armis  decoribns  cnltus :'  et 
ibidem:  *  dedecores,  nraltiqne  per 
terga  ab  hostlbus  csedelwntur :'  ne- 
sdo  an  hlc  qnoqne»  deearibu»  armi»f 
sitlegendnm.  Ciaceontire.  Nonins  ta- 
inen  profert,ntvnlgohabetnr.  C7rsio« 

Qoom  in  »eeftie  aiqae  in  cenmvH» 
HUdinm  kabebai]  Mannscripia  cnne<^ 
ta,  aique  eMmieits^  omlssa  Iteratlono 
prmpositlonia  i».     Atqne  hoo  M* 


BBLLUM  OATtUK.     CAr.  7- 


lottfaumimigis.  PorroliMtRmlHi- 
Aflnr,  blc  C9t  Metturi  atiqua  re,  teu 
MtMiaiiem  habtnf  nt  Cicero  inter- 
d«9i  loqaitiir.  Vides  •atefn  UbUinem 
iiicepe  ewe  vocabolttm  lak  rw  /Uomt, 
ttt  qao  et  liooam  et  malam  in  partem 
nti  liceat    RiewM, 

IMnHmem  Jbo^M]  Stndiom  pone^ 
bat,  delectalmtnr.  Libido  enim  eat 
▼erlNim  medinm :  aifolficat  enim  non 
aolMtt-malam,  aod  etiam  bonam  to- 
Itttttatem  et  desiderium :  nt  videmna 
bic,  et  itt  oratiooe  ad  C.  Cvsarem  de 
Repobl.  ordinanda,  nbi  tic  flcriptttni 
ett :  '  Qood  ti  tibi  bona  libido  foerit, 
potnm  parentibot  groiificandi/  Ctuit, 

SU  $e  ^maque  koeiem  ferirey  nmnem 
otcittdm]  Particnla  tkr,  non  ett  in 
▼olnmine  Fabriciano:  inceterit  ta- 
men  ett,  ot  et  Merteborgeotl.  Qnid 
ti  legaty  Sue  qmeque?  id  e  mann- 
aeripto  qnodam  tutpicor ;  licet  prio* 
rem  lectioBem  non  rejiciam.    Rinue, 

Sie  m  qmeque  koetem  ferire']  Daat 
prinMO  dictionct  abtnot  a  meo  libro, 
neqae  tiwt  necettariae.  Ctoccon.  Ab« 
sttatetaV.  C.  Urtini. 

iSie  ee  quieque]  DatB  prtoret  dictio- 
net  abtont  a  cod.  Ciaccontl,  et  abette 
debent,  qnamTit  nec  «tc  huic  loco 
bene.  dhinent  alii.  Mt«  prttfert  /o- 
copf  pro feeerei;  elidat  aliqnity  iSictc 
9icitfttt  keeiemfertej  murum  ueeeudere^ 
emufuieudum  iaie  fueimu  feeere  jtro- 
perabui,    Pnttcbint. 

Sie  «t  quieque  koeiem  ferire]  Alint 
ttllam  non  expectabat  ad  inTadendnm 
bottom,  ted  anoiiqoitque  primiia  ette 
▼olebat,  qiiia  naUum  prt^clarum  faci- 
nna  apod  Romanot  aine  prtupio  erat. 
Cmi. 

Murum  ueeeudere  preperabui]  Umit- 
qttUqne  io  oppngnaodit  nrbibat  pri- 
nna  -ette  Tolebat,  qoi  momm  atcen- 
doret,  etiBDralcnt  eoronam  astoqne» 
retor.  Nam  corona  OMiralit  dabatnr 
bia,  qai  primi  ronmm  atcoiidittent. 
VmiL  Rotnani,  nt  ad  prtpclara  f^ci- 
nom  ndlitim  magit  animot  mlUtnm 
inoefiderent,  qiio<ioe  honoraUor-  tcala* 


tiorqne  eoram  Tirtot  etset,  mercedo 
propotita,  mnmiem,  obtidionalem, 
civicam,  imTaiem,cattrentero,  et  an« 
reat  corooat,  amplittlmaqne  aUa  bo- 
norit  f  enera  inTcnere :  qnibns  dona* 
bantor,  qui  prinii  arbit  obtettae  mu* 
mm  atcenderent :  tcI  qai  urbet,  cas* 
tra,  ant  exercitut  obtidione  liberat* 
tent,  ciTemque  terTattent.  Primat 
Manlint  CapitoUnus  decimo  et  tepti* 
roo  anno  tetatit  marali  corooa  dooor 
tut  ett.  ^  Muralit  corona,'  inquit  Ckl^ 
Uut,  *  ett,  qnm  donatur  ab  Impenh' 
toroel,  qni  primut  muram  tobiit,  iik 
que  oppidom  bottinni  per  Tim  ascen» 
dit,  idcirco  qnati  pinnit  mnri  deco- 
rataett.'    Zauek. 

CoRjptct  dam  iulefueiuuefueereij  pra- 
perabai]  Sl  pormitteretor  mett  Ubi» 
dini  quidTit  toUendi,  tez  ittos  Tocea 
ablegarem  aUo;  aut  sane,  Terbum 
fueerei;  mntato  properubaiy  in  prope* 


in  lUiqnot  Mtt.  Tidemua 
aUoquin,prtjMrarc;  nt  etiam  in  edi^ 
tionibiu  primit.    Gnilcfttc. 

Ea  dietitot,  eamque  bouam  /unam] 
In  manntcriptit  rcperiy  eot  dimtiae^ 
eam  bomumfaaeum:  neque  tecns  in  im- 
prcmis  emendatioribnsy  omissa  Tido- 
Ucet  illa  coi^nnctione  que,    RiTius. 

Eae  dtotiias,  com  buuamfuumm  pui^ 
bunt]  In  orat.  de  repob.  ordinanday 
'  eam  Tirtutem  et  nmgnitadinem  ani- 
mi  «ttiment.'  MeUut  in  meo  fibm : 
eadiviiiaef  ea  bouamfaammputabaut: 
tic  infra  c.  61«  '  ea  popolot  ImlarL' 
Ctacatniicf :  tic  et  Ureimte. 

Laudie  avidi]  Non  minut  apte  dixit 
Horat. '  Orttcit  prteter  laadem  nu>- 
Uttt  aTaris :'  et  Q*  Cartias  i.  u. '  At»- 
ritia  gloriae,  et  insatiabUis  copido  f&- 
mae.'  Cioccoatot. 

Dieiiiae  heueeiae  ueiebami]  Sic  in 
orat.  de  repob.  ordinanda,  <  bonaa 
lutcsy  bonestas  diTitias.'  Idem. 

Meumare  pccteat,  quibue  ta  loeiu 
maximae  kuOum  eopiae  popmke  fio. 
porto  oiaaa  fuderii]  Sic  mfra :  '  Scio- 
bam  vtepenomero  parTa  mann  c«m 
magnis  Irgiooibus  hostiani  contaii» 


NaTiB  VAElORUIf  IN 


pucia  ttreawf  advi 


.  rtgmnit  €epmi}  Sic  ia  Jagwllk 
^  Urbrs  aliqoot  psgnuido  cepit:'  eC 
«I  iMwcolnBue  DuUU,  qw  ia  fm 
B— wo  c  raiBfs  effotM  fiHt,  e»l; 
'  paguiMlo  eepct,'  antiqea  MiibeBdi 
ntioiiCy  pio,  cqN*.  Et  FlaBtw  MIL 
-^far»  *■  Ti  pagnaiMloqoe  honiaeaieB- 
pere  ecrtm  ra  est:'  cC  Hirtiet  de 
lielb  Afffico,  *  catteUo  io  nome  loco 
Mwilo  locato  Ti  czpiigBaDdo.est  po- 
4ito»/  obi  legere,  ri,  H  fmgnmai»^  et 
ipeolo  aiitCy  feite»  UaUj  est  in  ndco 
lihro ;  et  vox  kmgvuy  q«K  fttatim  se- 
qnitiiry  Don  legitwr  in  eodem.  Cii 
4dni.*  sic  et  C/rmntf. 

Cap.  8.  #<0rfwM  fB  Mnn  re 
'mrt9  tMmOm  exh&idmt\  ConmieL  non 
ttgnofcit,  cnrfi:  et  Tero cnm  pr«ces- 
eerit  im  mmi  rr,  ingrata  est  repetitio 
vocis  ejiisdem  :  forte  foit, 
'ranfofsr  tx  hMdmg.  Gmteras. 

Ea  re$  oPMtaf  €arltMdtne  wugtM 
•€X  wrs  cdelnrf]  In  eam  sententiam 
in  orat.  de  repablic.  ordinanda,^qoia 
pierasqiie  res  fortnna  ex  InlNdine  sna 
«gitat/  Ex  vero  aotera  etiam  Taci- 
tas  dixit  Am.  1.  iv.  *  Neqne  PliiKp* 
•pnn  potentia,  sed  ex  Tero  sutoisse :' 
ipse  Saliast.  in  JagQrth.  aptins,  *  et 
oonies/  inqoit, '  honores  non  ex  nc- 
rito,  sed  qaasi  debitos  n  nobis  repe* 
tit.'  CiorcMi.  sic  et  (/rsta. 

JEx  lnMdiae  wugU  fBon  ex  ven  edg' 
brmt]  Adverbiam  ai^if  non  ▼isitnr  in 
Pol.  qaarto;  nec  mihi  dnbiom  sit, 
'qinnablaeritantographo  ipsias  His- 
torici.  Eam  entm  Tocero  fere  soban* 
diebantantiqni:  nee  qaidqoan  Taoi- 
to  freqaentins.  Grmtena, 

AtkemenMum  re$  geatm  (eiadi  <go 

^re:  verwm  aUqmtaUe  mumerti  loawB, 
lijBaw  fiama  ferMmtmr']  Sic  in  ▼etnstis. 
Nan  perperam  est  in  recentioribus 
MMssam  taHKBy  qood  si  non  sensns 
ipse  nccemario,  nunemsqaidem  cer» 
^O-exposcit.   Consnle  anres,  et  ne» 


cnn  facies.    Anann  errorl  pnriftnit 

alits  iflCerpoiitis  vetbis;  id  qnod  et 

Cicero  fneere  anat.    M  e 

habet, 

TcmB  eetcfa  reeties. 

Xeidi  egm  exiMtmme]  ProDMBen  cfOy 
■on  est  in  Pal.  lextOy  septiam,  deci- 
no;  snnn  alii Mss. notm  pretioslo- 
110  pmfemnty  metmmm;  adeo  nt  id 
I  sit,  niii  nnctoritnten  eo« 


fain/oe0v,  «irtnf  loBfo 


pmciBra  tageBni]  Ego,  qni 
SallBstias  non  snn,  simpKciler  scrip* 
(mrfBilflBlo  kmbetmr, 
peimere  extenerem 
M  papBify  %«•  extcrminatis  ceteris. 
UemL 

Iieg9^mmi\  Id  est,  ad  negotia  se 
aecingebat»  Nan  Ronnni  maxime 
se  dederant  negotiis  miHtaribas,  qola 
sdebant  mHitarem  rem  cKteris  omni- 
bns  pnestare:  qnod  et  Cicero  pro 
L*  MttTBna  ostendity  enm  sac  Inqalt : 
^  Niminim  (dicendiim  est  enim  qnod 
sentio)  rei  militaris  ▼irtas  pmstat 
ceteris  omnibns,  luec  nomen  popnlo 
RomanOyfaKC  hnic  nrbi  «teraam  glo- 
riam  peperit,  fa«c  orbcm  tcrrarom 
parere  hnic  imperio  coegit,  omnes 
nrbanm  res,  omnia  fasc  predara  stn* 
dia,  et  bcc  forensis  lans  et  indastria 
saot  in  totela  ac  prsesidio  bellicm  Tir- 
ttttis.'  Ztmtk, 

Optumm^pmqmfmeere^  fmmtdicert^ 
eteAmk  mUie  hemrfmctm  Immdmri,  fBom 
^Mf  oiifm»  Bormrv,  mimiebmi]  Illa  ei 
copnla  Bon  est  in  mss.  codicibos,  ac 
majore  com  gratia  his  abesie  potcrit. 


Cap.9.  JMf  6fBKai9af  oiMid  cof]  Tsctt 
de  Moribus  Gemi.  *  plosqae  ibi  l>onl 
mores  valent,  qnam  aUbi  bone  leges.' 

CMCOfB. 

Jnf  AfBttigBf  mpmd  em  mem  legibm 
mmgiSf  fttONi  BotBm  mUM]  Vide  D. 
Aagasttmm  de  Civ.  Dei  ii.  IS.  itfa* 


MLLVH  CATILIN.     OAP,  9« 


1«]  PMtrcaw  VM  ia 
Mfrcedice  Boo  lcgitar.  Cmccm. 

Jmrgm^  iuepfdMM,  ijaiitt«lef]  Edi- 
tioBCs  satae  intni  umoft  trigintay  voce 
•apliiu ;  Jmrgim^  HMemrdmf  troi ,  aimmt" 
Ui€$:  wfk  ejeci ;  qttod  abeitet  enti- 
qnitai  coMi  omnibnsy  nec  in  nllo  con- 
«piceretnr  maauKriptomm,  niii  PaU 
doodecimo,  scripto  cla  cccc  ju.vix* 
Gnienu, 

Jb  wypliitti  Dmmm  wmgwjfln]  Pal. 
tertina  et  nonna  noa  expreMcmnt  vo« 
om  Pmmm.  Ignorantia  credo  aig- 
nificationii  antiqnm.  /dmi. 

in  Ji^ppiunf  Xkomm  nMvnt^lct}  AqN 
piwM  pro  hoattiset  tacrificiii  capit* 
Etalibiampe  T^t.  S. '  Sed  Inneanp- 
pBcia  Diis  Indiqne  magni  a  Seaatn 
deeemnntnr.'  Vidc  Moninm.  Cieepm* 

Mn  Mupfiku»  diemm  mnynijkt]  Apnd 
Bomaaot  mnlctm  pecnniarim  oertua 
fail  modos  prKfinitns,  qnem  tnn* 
iceadere  atiaune  fiui  emt :  qnippa  de 
mnictamm  mstimatiotte  tam  a  consn* 
libas,  qnam  a  Trib.  pieb.  impe  Sena* 
InsooBsnlto,  smpe  popoli  mgatione 
cantnm  fnit:  qnibns  maxima  erat 
malctay  triam  millinm  et  Yiginti  as« 
mmy  qnia  plos  triginta  boboset  dna- 
otibas  qnempiam  mnlctari  noa 
sestimatarqne  bos  eratnm 
assiiwisi  oTbvero  deoiimibns:  miiu* 
ma  ▼ero,  ove  tazabatur  nna.  tepins 
▼ero  Romaoi  reges  homiddil  coasdos 
arietis  damao  mnlctabant,  qnem  in 
sacrificib  deoram  eapendere  sole» 
baat ;  siqoidem^  prisca  panpertas  ez 
noxiorum  bonis  sacra  diis  fecisse  fer- 
tar,  qaare  «iqqriicia  diela  sant*  Fes* 
taa  ▼eio  Pomp.  inqnit :  '  Snpplicia 
veterea  qnmdam  sacrificia  a  snppli* 
caado  ▼ocabaat.'  Zaadk. 

Qaomm  rcmm,  ^P*.]  Hnnc  locnm, 
qaioqaid  dicant  alii,  hoc  pacto  intel- 
iigoadnmexistimo  qnasidicatfialins* 
tias:  Gnm  leges  vel  imperatomm  cs* 
aaat  edtcta,  at  qnl  coatm  imperima 
Msaeaty  qaiqne  tardins 
Bt  e  prailiOy  cnm  signnm 
el;^  mnlctareatar; 


camqne  item  leges  esseat,  qnm  ab 
iis  qai  sigiui  ant  locnm  assignatnm 
desemissenty  panu  rrpeterent:  ta- 
men  stepins  ob  andaciam  damnati 
sunty  qui  iiynma  impentoris  pagaas» 
sent,  qniqne  serius  se  receperanta 
pngiMy  qnam  qui  ob  ignaviam  signa 
ant  locnm  non  tntati  snnt.  Et  est 
pmbatio  aadacim  Romanomm  in  bcl* 
lU.  Oui. 

Qnad  taMlsi»pMf]  Dictiones,  ta 
Ms»  abniulare  existimo,  Cmtcm. 

Qnad  ta  Mls  avptas  etndicalnm  mt 
tn  <•«,  4v.]  lU  Mss.  tmdedm,  nisi 
qnodnbsit  Pal.  tert.  tnMis:  BMle^ 
pnto.  Cetemm  ▼erins  istis  bic  est 
sensns:  si  namems  laeatar  atriasqao 
crimiais,  ooropertnm  iri,  smpins  iaK 
paaitate  doaatos  eos  qui  sigaa  roii^ 
qnemat,  qni  loco  eesseraat;  quan 
qui  eontra  imperinm  pngaamat,  aat 
tardius  prmlio  exceiseraat.  Fm% 
qoeater  eaim  veiiiam  datam  priori^ 
bos  illis;  postremis,  fore  nniiqiiam. 
Fallnntnr  qui  aliter  loterpmantur, 
ac  frastra  desceadont  ad  coiveetii» 
i^ :  qnoram  e  anmera  aliqnaado  et 
ego;  coiijectaas  legoodum  «ewrins. 
Orntems. 

Ftadtc^nm  Mi  ta  m,  qui  cmbrm  in^ 
pmmn  tn  Amfcjn  piynegfronr]  Maa« 
lium  Torquatnm  intelligit,  de  qno 
iic  idem  infre :  *  Apnd  nwjorei  nos» 
tros  A.  Manlins  Torquatns  bello  Oal- 
lico  filtom  soom,  qaod  is  eontra  im» 
perium  in  hostem  pngnaverst,  necari 
Jnmit.'  Et  Porcins  Latro  declamat. 
inCatilhuun.  Jlfmuil. 

Jfn  hMiem  ptynaaimnl]  Reperit 
idem  inferins:  *  Qood  hls  contra  im- 
perium  in  hostem  pngnaverar:'  et  ia 
declamatione  Poraii  Latronls  in  Cati- 
Itnam;  et  Claudlns  in  Annal.  apnd 
Gellium  xvii.  9.  '  In  Oallos  pngna- 
ra:'  nnde  et  xvii.  91.  dehoc  ipso. 
€/MOiiila 

Qnom  fm  sigim  rrimqimref  mU  pM 
Ino  codira  miii  «mnl]  Qnm  fiierit  pm« 
aa  eornm  miUtnm  qui  signa  reliqnls* 
ioat,  ant  locnm  aon  tcnnisceati  da» 


890 


HOTA  VARIORUM  IN 


tcht  Polybiu»  1,  vi.  Dionysiua  Hali- 
carn.  libro  nono,  Livius  Decadis 
primae  libro  secundo,  et  Cicero  in 
oratione  pro  Cluentio.  Signiferi  enim 
centurionesqoe  ac  dopltcarii  virgis 
ciesi,  secnri  percnliebantur :  cetera 
niultitndOy  sorie  dlecimns  quitqne,  ad 
suppliciam  legebatur.  Interdum  pce- 
na  levior  fuit,  ntleges  apud  Valeriom 
et  Frontinum.  Cast. 

In  pace  vero  heneJUiia  magis^  quam 
metu]  Manuscripta,  quod  bene/ieiia  nut- 
gi$:  rectene  an  secos,  aliorum  esto 
Jndiciiim.  Opponit  autem  inter  se, 
tn  belloy  et  m  pnfe,  ut  non  iocommode 
utrobiqne  addi  videatur,  quod,  Sed 
ct  Aldinos  codex  illnd  babet.  Hirtitf. 
•  Inpacevero]  Pro  bls  omnibus  re- 
ponendam  credo  tantnm  dictionem, 
ei»    EtquodbemeJUiis,  Ciaccon. 

Aecepia  U^mia^  ignooeere,  qumn  per- 
oequi  malebani]  Sic  infra :  *  Magis 
qnod  se  dignom  foret,  qnam  quod  in 
iUos  jnre  iieri  possit,  quaerebant.'  Sic 
D.  Angustinns  Epist.  t.  ad  Marcelli- 
nam  de  nrbe  Roma  loquens :  '  Dig- 
num  esset  exsurgere  civitatem  quss 
tQt  gentibns  imperitaret:  quod  ac- 
cepta  injnria  igaoicere  quam  perse^ 
qni  malebant.'  Cicero  Tusc.  v. '  Ac- 
cipere  quam  facere  praestat  injuriam.' 
Qnam  sententiam  videtnr  snmsisse 
ex  Platone  io  Gorgia;  cnjns  b«c 
•nnt :  Ob  wiiu^  idimw  iffrhf  aiaxp^y  rb 
.  Uiicffiy  roS  iSac«i9#ai,  &AA&  atd  ^^ci. 
JlfaMiliHf. 

Cap.  10.  R£ge$  magni  hello  demiti]  Ut 
Sypbaz,  Pbilippus,  Antiocbus^  Per- 
ses,  Mitbrtdates.  Caot. 

NaHaneo  ferte]  Ut  Tliraces,  Galii, 
Hitpuii*  Natio  est  geuus  hominnm, 
quinon  aliundc  veneront,  sed  ibi  na- 
tisunt.  Festus,  Idem, 

Carihago  lentultB  imperii  Rom,]  <  Per 
1^08  115.  ant  bellom  itoter  Romanos 
et  Carthaginienses,  aut  lielli  pnepa- 
fati^,  aot  infida  pax  fuit,'  nt  inqnit 
Patercnlos.  Plin.  vero  Nat.  histor. 
Jiy.  18.  tr^ulit,  pcr  annos  120.  de  ter* 
fltfruiA  Qi^bc  ftouUam  .CartbafiQem 


ftiisse.  S^nndnm  Livlum,  a  1.  ailno 
1.  belli  Ponici,  ad  initinm  S.  (qnod 
intra  qnintnm  annum,  qoain  cceptnm 
crat,  perfectum  est)  fuenmt  anni  ceA* 
tum.  Libro  enim  49.  initlum  tertii 
belli  Pnnici,  altero  et  600.  auao  ab 
U.  C.  faiss»scriblt)  et  infra  sic  in«> 
qnit :  *  Diti  patri  Indi  ad  Tarentnm 
ex  praecepto  libronim  Sibyllinonim 
facti,  qui  anno  1.  prlmi  Ponici  belli, 
qoiogentesimo  et  altero  anno  ab  Ur« 
be  condita  facti  erant'  Nos  aotem, 
si  sequamor  Consnlum  seriem,  adhae* 
rebimus  Plinio.  Porro  Carthago  Pce- 
norom  lingna  dicitor  nova  civitas,  nt 
ex  anctoritate  Livii  docet  Servint. 
Solinus  c.  SO.  ita  scribit :  '  Sed  qnm 
snper  Carthagine  veraces  llbri  prodi- 
derunt,  hoc  loco  reddam.  Urbfeni 
istam,  nt  Cato  in  oratione  Senatoria 
antumat,  cum  rex  Hiarbas  rentm  in 
Libya  potlretur,  Elissa  mnlier  ex* 
truxit,,  domo  Phcenix,  et  Cartbadam 
dixit,  qood  Pboenicum  ore  exprimtt 
civitatem  novam.  Mox  sermone  ver- 
so  in  verbnm  Punicam,et  hsc  Elissa, 
et  illaCarthago  dicta  est.'  Hafcte- 
ons  iile.  Grsece  Carchedon,  a  ibon* 
ditore  dicta  est.  Vide  AppiHtr.  in 
Libycis,  Euseb.  in  Chronicis,  ^t  Hk' 
phannm  de  urbibns.  Caat,  Hebrttit 
qnoqne  jy\p  civitas,  aliisque  Orien* 
talibns  Cartha.  Unde  et  Tigranoter- 
tha,  quasi  Tigranis  civitas. 

CaHhago]  Strabo  1.  xvii.  <  Cartha- 
go/  inqiiit,  *  in  peninsul»  qnadam  ja- 
pet,  qu»  ambitnm  habet  stadiomm 
trecentomm  et  sexaginta,  muro  tioc- 
tom:  eojiis  sexaginta  Btadiomm  16n- 
gitttdinem  jogum  occopat,  qnod  a 
mari  In  mare  descendit,  ubi  CaHha^ 
giniensium  flepbantes  stabula  habe- 
bant,  qnl  locos  amplissiiiros  eat.  In 
media  fere  urbe  arx  fnit,  qoam  Byr«> 
sam  vocaverant :  sopercilium  satis 
erectum  est,  circumoirca  habitatum. 
In  ejus  vertice  £sculapii  temphtm. 
erat,  qnod  Asdrnbalis  nxor;  capta  uiw 
be,  secnm  concremavit.'  Zandu 
.  i£MN/atiiijien(]SicPUD.*C«rt|iafl 


IIBLLUM  CATILIN.     CAP;  10. 


897 


tak  Ronafti  laperU  smaUy  terrmram 
orbisaTUhL'  Cimccm, 
'  A  Mirpe  imltriii]  Deleta  est  Cur* 
tkigo  a  P.  Scipione  Africano  ^niilia- 
Bo>  septingenteumo  anno  quBm  con- 
4ita  fuerat:  nt  Yolant  Livias,  Oro- 
nnsy  et  Entropias.  Fatercalns  vero : 
'.  Carthago  dirata  est,'  ioqoit,  '  cam 
stetlsset  annis  667/  Eaieb.  in  Chro- 
ttic.  daas  affert  oplniones,  qiiarnm 
prior  noB  looge  dissentit  a  Patercu- 
Ip:  altera  vero  dicit,  Carthagtnem 
.stetisse  amios  748. :  coi  opinioni  ac- 
cedit  aliqaantnm  Solinaa,  qai  ait: 
*  Carthago  post  annos  797.  exciditar, 
qnam  faerat  extructa.'  Sed  certe 
Orosins  sibi  constare  non  videtar, 
BomLiv.  c.  6.  scribity  Cartluginem 
conditam  faisse  ab£lissa,ante  nrbem 
Romam  duos  et  septoagiinta  annos. 
Postea  c.  2S.  ^«sdem  iibri  ait :  anno 
ab  nrbe  condita  GOS.  vel  606.  (nam 
Btroque  modo  legitar)  deletam  esse. 
VenuB  eo  pacto  defendi  potest,  quod 
plerBmqne  boni  scriptores  summatim 
tMpns  coniprehendant,  oon  snbtiii- 
tcr  annos  computantes.  Praeterea 
totOBnthisce  de  rebas  opinionefy  nt 
fiMr"  fortasse  faerit,  eas  silentio 
prKtrrire,  pr«sertim  cum  in  omnibus 
lere  codicibBS  nameri  corrupti  sint. 

A  sHrpe  iMteriU]  In  Mss.  est,  a6 
$iirp€j  idque  rectioiiy  ut  opinor.  Riv. 

Cvutamariaterraquepatebwiti']  Le- 
geadom  credo,  parebead:  sic  infra: 
\  Cai  (P.  R)  cam  ad  ocoasum  sb  orta 
lolis  omnia  domita  armis  parerent :' 
et  sBpra:  '  Qaie  liomines  arant,  na- 
vigBBt,  sedificaat,  virtoti  omnia  pa- 
reat.'  Thncydides  taroen  lib.  ii.  ia 
Oreii,  PericlUf  iXKit  leaffar  fji^y  M- 
Xmrffmr  koX  ynr  iv^hw  rg  iifMTifi^ 
t4a^  KCKTararftBiffeanti  ywioBoi  :  Sed 
0mma  mariat  omaetque  terroi  nostra  aii- 
dada  perviae/ecimuM.  Ciaccon. 

Caacte  wmriay  ierreBqae  paielMmtl  Ita 
Mss.  omncSy  jie  quis  temere  aascultet. 
CiaoeoBio  sabstitnere  capienti  pore- 
htttf  i  qoomodo  expressit  editio  Pom- 


ponii  Lmti,  ac  coromenthria  Oaittibo* 
ni  Zanchiique.  yideatarlucCoierns, 
ita  tamcn,  ot  ei  fides  nMUme  adiii* 
bcatar,  carpcnti  Tarnebam ;  cnl  ftlto 
aliam  affingit  scntentiam.  Qnod  maf • 
nos  iile  vlr  a  sc  non  novit :  acmo  oo- 
vit,  nemo  noscet :  ncdam  aliqois  qiit 
omnia  saa  minima  maxima,  ant  awn- 
dicomm  morc  palam  corrogaty  avt 
faram  clam  soblcgit.  Gmltfras. 

DivUia  apiawim  emie\  Id  cst,  qom 
ab  alils  optantnr.  Sic  in  Jngorth. 
'  Cui  qoamqoam  virtos,  gloria,  alqnc 
alia  optanda  boois  saperabant.'  Ciof- 


fnerel  Multus  est  in  hoc  nomina  Ta« 
citus,  nt  L I. '  Ea  vetustissiaia  milita« 
ribos  odiis  materies;'  et  saepe  aliat* 

CJOCCOB. 

Namqae  axaritia  fidem^  prahiiatem^ 
ceteratque  batuu  artia  aubveriit']  Legea- 
dum,  ceteraaque  artis  bouae:  ot  seqoa* 
tar  adjectivnm.  Atque  ita  fere  co- 
dices  habeot  in  roembrana  descripti ; 
nec  non  vetustissimtta  quisqne  ex  irn* 
pressis.  Riviua,  ^ 

Deot  nefUgere]  Manuscriptnm  neg» 
Ugercy  veteri  more.  JliviuM, 

Deos  negOgere,  oumia  venalia  kabere] 
Tbucydides  I.  ii.  xpV<i^*  ^  vucdafiaw 
rk  tri^iwarra  roirrov  4i^r  %»f  vwAoiTO* 
Manut. 

Ambiiio  muUoe  mortake  faJaoe  fieri 
auhegif]  Legenduoiy  multoa  morialeii, 
SubegU  antem,  pro  coegit  positum  cst. 
Sic  Tacitus  sa*pe,  '  vi  amoris  subac- 
tus.'  Et  '  Operas  aren»  promittere 
snt)egit.'  Sed  et  Livios,  '  Qua  snb* 
actos  injnria/  ioquit,  *  contra  P.  R» 
bellom  tam  infesto  animo  suscepis- 
set.'  Virg.  iv.  *  Castigatque  auditquc 
dolos,  subigitque  faleri.'  Riviua. 

Amhitio  muitoa  mortalei /alaoa  jieri 
auhegit]  Servinsy  recitans  huoc  locnm 
in  Virg.  Georg.  i.  coegity  noo  aubegitp 
videtnr  legtsse.  Manut. 

AUudclauMum  in  peeiore^  aiiud  promp- 
tm  in  Hngua,  habere]  Sic  Cclins  dc 
Pcnnpcjc  FamiU  L  vui*£p.  1.  <  < 


NOT£   VARIORUM  IN 


oratlonein  habnerit  teciim,  qaamque 
Mttnderit  volantatem  (solet  cnim 
aliufl  sentire  et  loqni,  neque  tamen 
tantnm  valere  ingenio,  ut  non  appa- 
reat,  quid  sentiat)  fac  mibi  perscri- 
bas/  £t  Terentius  Enndcb.  act.  iv. 
•c.  4*  *  Modo  ait,  niodo  negat.'  Ho- 
neros  etiam  11.  iit.  '^Exfipos  ydp  fwi 
MSpos  6/tms  &lfao  v^kpau^f  'Os  x*  ^tpop 

AHMd  tn  Ungum  jtmmpium  habere] 
H«c  est  positura  codd.  melionim 
^itionumqne  priscarnm  :  nam  recen- 
tt»,idiudpromptumin  I.  habere,  Parum 
quidem  videtur  referre  hac  ne  an  illa 
collocatione  efferamns;  sed  contra 
est :  sicnt  enim  collo  colnmbino  alius 
atque  alius  oritur  color,  prout  cir- 
cumagitnr,  ita  etiam  hic.  Gruierus. 

AmieUiaMy  inimicitiaaque  mm  ex  re^ 
ied  ex  eommodo  teetimare]  Fronto  bspc 
recitat  in  verbo,  JEttimo,  omissa  co- 
pnla  9«e ;  licet  parva  sint,  nec  ad 
sententiam  quidquam  afferant,  notan- 
da  tamen  censui.  Jlfanirt. 

Ubi  ecniagio  quam  peaUUniiay  t^c."] 
Vldetnr  Charisins  haec  recitare  ex 
primo  Historiarnm:  ejns  enim  snnt 
verfoa  1. 1.  *  Contafrinm,  vetefes  magis 
nsnrpaveront.  Sod  Saliostins  malnit 
dicere  primo :  ubi  contagio,'  &c.  £a- 
dem  verba  recitat  et  Nonius  Marcel- 
los  ex  Sallustio :  nec  tamen  locom 
nominat.  Idem. 

Cititas  eet  immutata]  T^  est,  non 
babet  exemplar  Fabricianum,  et  ele- 
gantins  abest,  pnesertim  cum  pauHo 
post  sequatur,  atqne  buc  idcm  referrl 
potsit;  tametsi  in  mannscripto  qno- 
dam  neutmbi  ponitnr  eet.  Rivins. 

Cap.  11.  Sed  primomagie  mnbiiio, 
quam  ororitia,  aniiiiof  haminum  exerce- 
bat:  quod  tamen  vitium  propiuo  virtuti 
erat]  In  mannscriptis  duobns  est, 
propnuvirtuiemerat.  Sic  Livios  iv.  ab 
U.C.  *  Propius  est  fidem,  obstringi  Ft<' 
denatlnm  popolnm  conscientia  tanti 
sceleris  volnisse:'  pro  terieimiiius 
td*  Scntnt  autem  hit  est|  ambltionem 


minns  esse  a  vlrtnle  remotam  {jMk 
est  in  bonis  etiam  studium  et  cupidl*» 
tas  bonorum)  quam  avaritiam.  Sed 
et  prior  lectio  bene  sane  habet,  pro* 
piu»  virtuH;  pro,  cum  virtute  jnne« 
tius,  vel  roagis  atfine  virtuti.  Nan» 
sic  in  Ofiiciis  Cicero,  '  Que  virtutl 
propiores  sunt,'  inquit.  Vemra  Prii- 
cianus  I.  xviii.  '  propins  virtntea*' 
legit :  et  snbdit  ibidem  boc  ex  Jngnr- 
tba  exemplum  *  propkis  mare  Afri- 
cnm  agitabant.'  Aur.  Augnstlnns  in 
V.  de  Civitate  Dei, '  proprins  virtati' 
legit ;  nec  id  esse  librarii  vitium,  ex 
insequentibns  ibidem  intelligi  potest. 
Idem, 

Sed  prim»  magie  aMdfitio  qnam  aoaH<« 
fia]  Ut  supra  dixerat:  *  Igitur  prim<^ 
pecnnise,  deinde  imperii  cnpido  cre- 
vit.*  Cidceemtas. 

iVo^as  rtr<ii<il  Virtuiem  scriptnm 
est  apnd  Frontonem,  qui  haec  recitat 
in  PropiuSf  et  Prisciannm  U  xviB* 
quamvis  AugUKtinns  tfirtuti  videtnr 
legisse,  nisi  snnt  mendosi  codices.  Et 
sane  sic  idem  Sallustius  locntns  in  Jn* 
gurtba: '  Propins  mare  Africum  agU 
tabant :'  item ;  «^  Propior  montem  cum 
omni  eqnitattt,  et  peditibus  dilectii 
snos  collocat'/  quanquam  in  Fnlvli 
Ursini  Kbro  litteris  snperscriptis  legU 
tur,  Monii:  cum  antea  tamen  fuisset^ 
Moniem,  Et  Livius  iv.  *  Propius  est 
fidem,  obstringi  Fldenatium  popnlnitt 
conscientia  tanti  sceleris  volnisse:* 
id  est,  veriHmitius  eei.  Manntins. 

Propiue  viriutem  erat]  Propiu»  etr» 
tuHy  vn!g.  Mens  liber,  Pro;»itis  virtut^ 
eet.  Cicer.  ii.  Offic. '  prius  de  iis  re<* 
bns,  quce  virtuti  propiores  sunt,  ^x^ 
rimns.'  Ctdccini. 

Nam  gloriam,  honorem,  impertUM^ 
bonue  et  ignavus  ^eque  aibi  exopiant] 
Quanto  roelius  in  ventnstis  qnibns* 
dam,  bomUf  ignavue,  omissa  copola : 
id  qood  breviloqnentite  SallnstiansB 
magis  hie  convenit.  Leve  hoc,  sed 
non  ideo  pnntereondum.    Atrtns. 

Sed  iUe  vera  via  iiifi<Kr]  In  quibns* 
dam,Mrant<tlKroia.    Id  mihi  reeliai 


BELLUM  CATIUN.     GAP.  11. 


etsevidetar.  liem* 

Hmk  qmia  botUB  miHu  de»mdy  doit» 
mlque  fmfUtcH»  amiemdit']  In  Mt.  qno- 
dun,  ex  biblinthecn  Meneburgensiy 
legitnr,  Hie  9100,  tfe, :  nt  ad  verbnm 
emmiemdU  referntnr;  Md  prior  lectio 
nMlior.    /dtfm. 

Avmriiim  feemmim  eimdkm  kabeij  ij^eJ] 
Cato  in  libro  inscripto  Cnrmen  de 
■loribos,  tpnd  Oellinm  xi.  11. '  Ava- 
riti&ro/  inqnity  *  omnia  vitia  habere 
pnUbant.'  Vide  Oellinm  lll.  1.  Afo- 
nn/iaff. 

Vememie  awlu  imdmim']  Slc  infra: 
*  niiimnt  imbntns  malia  nrtlbns,'  Liv. 
zxxix.  <  Illins  excetrae  delinimentis 
eC  veneais  imbntnm.'  CiiMe». 

Vememie  muite]  Recte  ndjnnxit  epi- 
theton:  namqae,  nt  nit  Cajns  de 
Verb.  slga. '  Chii  Tenennm  dicit,  ad- 
jicero  debet,  malnm  an  bonnm  ait: 
■nm  et  medicnmentn  Tenena  snnt.* 
CmeiU. 

Cerfme  viriie  anMittmfiM  efiammmi'] 
In  TCtnstip,  corpme  amimmeukfme  virUem^ 
qnomodo  et  Gellins  citat,  nec  secos 
mannscripta :  estqne  haec  collocatio 
▼erbomm  melior.  Rmme* 

SedpoetfmamL.SmUa]  Ostenditsn- 
peritts,  nvaritiam  esse  deteriorem  am- 
bltione:  propterea  qnod  ambitiosl 
homines  tam  boni  qnam  mall  inveni- 
rentnr,  eo  qnod  ferme  omnes  laudis, 
et  glori»,  et  imperii  cnpidi  essent :  in 
lioc  tamen  differre  Tidentnr,  qnod  bo- 
ans  Tcra  virtntis  ria  ad  honorem  ac- 
eedit,  malos  antem  dolls  et  fraudibos 
honores  conseqnitnr.  Nnnc  autem 
dlcit,  multo  pemicioslorem  rempnb- 
licam  evasisse  tempore  C.  Marii  et 
L.  Sollft.  Hic  L.  Snlla  fnit,  qni  bel- 
Inm  ciTile  contra  Marlum  geesit :  in 
qno  quidem  bello  moltas  clades  Po- 
pnlo  Romano  nlerque  edidit,  sicut 
npnd  Valerium  et  alibi  habetnr  ple- 
■Ins.  VaU. 

BamieinUiii]  Mens  liber,  dsnis  tn- 
Mpfis.  Ciaccon. 

Bemie  imUUe  mudoe  evemime  ImbmU] 
Nam  L.  Coraelius  Snlla  a  partibat 


Reipnblicss  stetit,  eiqoe  virtnte  um 
mtiitnm  profiiit.  Socialis  belli  iacen* 
dlum  extinxit ;  Mario  se  opposnit. 
Consnl  Asiam  sortitus  Mitbridatem 
apnd  Orchomennm  et  Chaeroneam 
praelio  fndit,  Archelaom  ejns  praefeC'' 
tnm  Ticit,  ipsamqne  Athenamm  or« 
bem  obsedity  cepltqne,  Portnm  Pir«- 
enm  recepit,  Medos,  Dardanosqne» 
in  itinere  snperavit :  Cinnae  domina^ 
tionemfregit;  Carbonem  Italiaexpo* 
lit,  ety  ut  pancis  absolTaro,  omnia 
tnendi  Senatns  gratia,  pnbticsque 
ntilitatia  canssa,  agere  Tidebatur. 
Tandem  Tero  Rompubl.  occnpavit, 
tyrannidemqae  in  cives  Romanos  ex* 
ercnit  Hlnc  Ptoros  in  epit.  Lit. 
Ub.  LXXXTiii.  '  Recnperata/  inqnity 
'  repnblica  pnlcherrimam  victoriam 
cmdetitate  (quanta  in  onllo  homine 
nnqoam  fuit)  inqninaTit^  octo  miJlin 
deditomm  In  Tia  publica  trucidaTit ; 
tabulam  proscriptionis  posnit,nrbem, 
et  nnlTersam  Italiam  caedibos  reple" 
Tit,'  &c.  £t  ValerittS  Maximus  ix. 
11.  '  L.  SuUa,'  inqnit, '  qnem  neqne 
landare,  neque  Titnperare  qnisquam 
satis  digne  potest,  qnl  dnm  qnaerit 
Tictorias,  Scipionem  se  populo  Ro* 
mano ;  dom  sviTitiam  exercet,  Anni« 
balem  repraesentaTit.  Egregie  nam- 
qne  anctoritate  defensa  cradeliter 
totam  nrbem,  atque  omnes  Italiss 
partes  civilis  sangninis  fluminibus  ia* 
nndavit'  Vide  etiam  Plutarcb.  in 
viteSnllae.  Bemm, 

Fteda  ermdeliaque  tn  eitie  faeimerm 
faeere]  Hinc  Sallnstins,  in  Orat  ad 
Caesar.  11.  *  Aa  illa,*  inqnit,  <  qnm 
panllo  ante  hoc  bellnm  in  Cn.  Pom- 
pejnm  Tictoriaroque  Snllaiiam  incre* 
pantur,  oblivio  abstutit?  Interfecit 
Domitium,  Carbonero,  Brntom,  alioo 
Item  non  armatos,  neqne  in  praelio, 
belli  jnre,  sed  postea  sopplices  per 
snronuim  scelos  interfectos,  plebem 
Roroanam,  in  Tilla  pnblica  pecoria 
modo  conscissam,  hen  qnam  illa  oo* 
cnlta  ciTinm  funeral  et  repentinm 
cttdes    ia  parentnm  ant  liberoram 


400 


NOTjE  VA&IORUM  fM 


fioQml  fdg»  malicnuny  et  piieroneua» 
TssUtio  domoniiiil  Ante  partam  a 
te  victoriamy  omnU  utw^  atque  cra- 
delia  erant.'  Et  Floms  ui.  21.  Ln- 
canm  1.  ii.  bell.  Civil.  *  Qnid  tangoine 
tnanes  Placatoa  CatnU  referam?  coi 
victlma  tristet  Inferias  Marius,  for- 
•an  nolentibus  Umbris  Pendet,  inex- 
pleto  non  fanda  piacala  bnsto/  ^c. 
£t  aliqaantalo  post  Senatoram  nobi- 
liam  civiomqae  caedes  conclodit:  ^  Ut 
fcetas  boc  Sallae  caedesqae  osteosa 
placeret,  Agnoscendos  erat.  Yidit 
fortuna  colonos  Praenestina  saos 
cnnctos  simal  ense  recisos,  Unios 
popalam  pereantem  tempore  mortis. 
Tanc  flos  Hesperiv,  Latii  Jam  sola 
javentus  Concidit,  et  misene  macala- 
vit  ovilia  Romse/ 

£xcrct/«m  quem  in  Asia  ductave» 
f«e]  In  Anam  babet  Jiber  meus,  ut 
iofra :  '  Sed  is  Piso  in  provinciam 
iter  faciens.'  Vide  ad  hunc  locum 
Liviom  I.  xzxix.  '  LuxorisB  pere- 
grinae  origo  ab  exercita  Asiatico  in- 
vecta  in  urbem  est :  ii  primom  lectos 
aeratos,  vestem  stragalam  pretiosam, 
plagalasy  et  alia  textilia,  et  quae  tum 
magnlficaB  suppellectilis  babebantur, 
monopodiay  et  abacos  Komam  advex- 
erunt.  Tanc  psaltriae  sambacistriae- 
que  et  convivalia  ludionura  oblecta- 
menta  addita  epulis.  Epulae  quoque 
ipsae  et  cura  et  sumto  majore  appara- 
ri  coepta;.  Tum  coqaus,  vUtssimom  an- 
tlqnis  mancipium,  et  aestimatione  et 
usu^inprecio  esse,  et  quod  ministe- 
riuni  fnerat,  ars  haberi  coepta.  Vix 
tamen  Uia,  qnae  tnm  conspicieban- 
tur,  semina  erant  futurae  luxuriae/ 
&c.  Ciaccon. 

In  Auai]  Afiia  omnibuf  libidinam 
illeccbris  repleta  est:  ut  ait  Titus 
livius  1.  XXXIX.  lodeque  Romanam 
luxnriam  ortam  fuisse  testator  etiam 
Plinius  XXXIII.  11.  *  Asia/  inquit, 
<  primnm  devicta,  laxnriam  misit  in 
Italiam.  Siquidem  C.  Scipio  transtidit 
in  triumpho  argenti  pondo  miUia 
qnadringenta  et  quinqaagintai  et  va- 


aonim  anreorum  pondo  cttrttmi  mll- 
Ua,  aimo  Urbis  conditac  quiogento- 
simo  sexagesimo  quinto.  Eadeni  Asfa 
domitay  mnlto  etiam  gravins  afBixit 
mores,  inutiUorquc  victoria  Ula  here- 
ditas  Attalo  rege  mortno/  £t  Jostin. 
1.  XXXVI.  *Sic  Asia  facta  Romano* 
nim,  cum  opibus  snis  vitia  qnoque 
Romam  traasmisit.'  £x  qnibns  ap- 
paret  convenire  in  hoc  omnes,  qnod 
primnm  Romani  Inxnriam  ab  A&iati« 
cis  didicerinty  in  hoc  non  item,  SnUa 
exercitum  ductante.  Cobr. 
.  Qho  abi  fldwm  mecepinmqiu  faeerei] 
Th  mccipiumf  non  est  in  mannscriptis 
neqne  impressis  pauUo  vetnstioribns. 
Sed  nec  sensus  ipse  postulat,  atque 
adeo  potias,  si  quid  est  in  me  jodicii, 
prorsns  respoit  ac  repadiat.  Nam 
exercitum  Sulla,  quod  luxnriose  ni- 
misque  Uberaliter  haberety  fidum  sibi 
fecitySeqneipsejniUtum  animis  camm 
acceptumque,  non  exercitum  sibi 
reddidit.  Quis  enim  est  ita  umquam 
locutusy  uisi  abusnm  hac  voce  SaiUas- 
tium  dicere  ansis,  pro  eo  qood  eaty 
ohmxium?  Rivius. 

Liberttliter]  Licenter:  qnia  om- 
nia  qnaecnnque  libnisset,  committere 
patiebatnr  Snlla,  sive  honesta,  sive 
tnrpia  fnissent.    Fotf. 

V«ua  ctflofc]  Cselata  proprie  di- 
cuntur  vasa  aurea  vel  argentea,  in 
quibtts  signa  vel  sigilla  intus  aut 
extraeminentia  expressa  snnt,  qnje 
sola  caelo  fieri  non  tomo  possnnt. 
QnintiUanus  scnlptnram  a  caelatura 
materia  tantnm  distingnit  iii.  81.  hia 
verbis :  '  Et  caelatnra,  qoae  anro,  ar- 
gento,  aere,  ferro  opera  efficit :  nam 
sculptora  lignnm,  ebur,  marmor,  vi- 
tmm,  gemmas^  praeter  ea,  qnae  snpra 
dixi,  etiam  complectitnr.'  Sane  scnlp* 
tor  marmoris  dicitor,  non  caelatofy 
ut  contra  caelatura  auri  et  argenti, 
non  sculptura.  £t  sculptura  quidem 
aeque  ac  caelatura  fignras  extantes 
facit,  sed  in  ligno,  manuore,  ebove 
et  gemmis  operatnr,  caelatnra  in  an- 
fOy  argento  et  ttre,    Virgfliaa  taineQ 


BBLLVM  OilTILIN.  CAP.  11. 


401 


ligniun  dixit  caBlatnm  pro  scalpto, 
improprie,  sed  Poetice.  Alil  tamen 
cslata  tecta  dc  laqnearibiis  dixerc. 
Genunas  cselatas  non  iegimns  apad 
auctores,  sed  sculptas  aat  scalptas: 
Knrsns  hic  distinguant  sculptnram  a 
scalptnra.  Qnas  gemmas  sculpi  notat 
Qointilianns,  fignras  tn  his  extantes 
fieri  et  ectypas  intelligit,  nt  in  ebore, 
figno  et  marmore  qnod  scnlpitnr:  at 
de  his  qutt  ad  signaodum  cavantnr 
icalptnra  proprte  ut  diceretnr,  osus 
loqnendi  obtinnit;  Itcet  origine  ac 
•igniiicatione  idem  sit  qood  scnlptura. 
Saima».    Vide  Aldnm  Mannt.  i.  9. 

Hi  mi/tfcff  p$ttqwam  tUioriam  adepti 
mfWt,mkU  reUqai  tieUi /eeere']  JEqne 
bene  proeederet  oratio,  recisis  Toci- 
bns  aliqnoty  ki  nuUtes,  tietariam  adep- 
iif  mkUf  ij^e,  Omterns. 

NikU  rdiqai  vietit  fecere']  Id  est, 
omnia  Ulis  abstnlere:  sic  infra  37. 
'  capta  nrbe,  nihil  reliqui  fit  victis.' 
Ciaeeen. 

Qaippe  ieeunda  re$  sapientum  animo» 
fatigaMi:  nedum  iUi^  corruptia  nnorUtuMy 
vietaria  temperarent]  In  Mss.  atqne 
aiiis  reetins,  ire  Uii  comptie  moribue : 
prOy  tantum  abest,  ut  illi  corrnptis 
moribus  victoriae  temperarent,  hoc 
est,  victoriflB  modcrarentnr,  ncqne 
nimis  cam  crndeliter  exercerent. 
Eodem  modo  et  illi  vetcres  cttant, 
▼elttt  Priscianns  xvi.  de  conjuncttone 
agensy  licet  is  vim  hujnsce  particnlsp, 
NCf  parnm  intel1exerit,qnaSallnstiu8 
est  perelfganter  nsns,  qiroroodo  et 
Ptaotiis,  '  Vix  tncedo  inanis,  ne  ire 
posse  cnm  onere  existumes.'  Livins 
III.  ab  U.  C. '  Novam  inexpertamqne 
eam  potestatem  eripuere  patribiis 
nostris  ne  niinc  dnlcedine  semel  capti 
ferant  desiderinm :'  pro  tantum  abest, 
nt  nunc  desideriiiro  ferant.  Idem  ta- 
men  PrifrctamiK,  velnt  oblitns  eornni 
quae  semel  dixerat,  snper  xii.  versns 
^n.  Nedum  hic  legit,  qno  loco  docet 
Dirin  pro  conjonrtione  repletiva  ac- 
cipi,  subficiens  hoc  exemplum  Teren- 
tii/Sosia  adesdum,-  et  mox  Sallnstii, 


^  Nedum  illi  cormptis  moHbas : '  et  qaae 
seq  unntn  r.  Didymnm,  quem  qnatnor 
niillia  librorum  scripsisse  fernnt,  nt 
alicnbt  testatnr  Seneca,  certe  qao 
nemo  plura  scripsit,  si  qnid  Fabio 
credimof ,  hnnc  memoria  lapsom.  aK- 
cubt  esse,  et  historiae  cuidam  quam 
suisipse  iibris  insemisset,  tamqaam 
vanai^  repngnasse,  qnid  jam  miram 
cnm  Prisclanus  paucis  in  libris,  qiild 
ante  dixerit,non  commeminerit  satis? 
Jam  qnamvis  quibusdam  in  exem- 
plaribus,  nt  et  Merseburgensi,  sapi- 
enium  legatnr,  soblata  per  syncopam 
e  medio  littera,  tamen  Augustinnf 
iapieniiam  legisse  videtur,  ni  sint 
mendosi  codices.  Kam  I.  xvi.  de 
civitate  Dei  de  Solomone  loqaens, 
ethunc  Sallnstii  locumimitans/  Hic/ 
inqnit,  '  bonis  initiis,  malQs  exitus 
habuit,  quippe  secundae  rQSy  qnae  sa- 
pientinm  animos  fatigant,  magis  hnic 
obfuerint,  quam  profnit  ipsa  sapien- 
tia.'  Nec  aliter  a  veteribus  citator, 
et  in  tribus  Mss.  eodem  modo  reperi. 
Quin  etiam  in  viia  Clandii  Trel>el1iits 
Pollio,  eodem  modo  repetit.  '  Ple- 
riqne,*  inquit,*  milites  Clandii  sectm- 
dis  Tebus  elifti  quae  sapientinm  quo- 
qne  animos  fatigant,  ita  in  praedam 
versi  sunt/  dec.  Sed  et  perperam 
quidam  obtempfrareUt  hic  legunt,  con- 
tra  et  exemplarinm  fidem,  et  sensom. 
Tanietsi  eodem  modo  Merseburgense» 
et  Florentiniim  qnoddam.  Corn.  Ta- 
citns  XIX.  *  Qni  nuper  Bebriaci  vic- 
toriae  temperassent/  inquit.    Rivius, 

Quippe  secunda  res  eaptentium  aat- 
mak  /atigant :  ne  iUi  corruptii  maribuB 
vicioria  temperarentl  Sic  Demosthe- 
nes  in  Orat.  contra  Leptinem:  &XA.' 
oifuu  rh  pJxXor  OhiKov  irncrw  Mp^oiSy 
Koi  pucpol  uaipol  prydXMv  wpayitdTW  aX' 
rioi  yiromdi'  9ih  ^i  firrptdftuf  iy  rais 
ebvpa^lais  uai  icpoop»pivois  rh  fUXXou 
^vrrtu,  Manviius, 

Quippe  eecunda:  res\  Cat.  in  orat. 
pro  Rhodiensibus,  teste  Gcllio  vii.  3. 
'  secundae  res  lastitia  transversum 
trndeM  solent  a  recte  consnlendo  at- 


De4»*.  et  Var.  CUu. 


SaUaai. 


2C 


iQ2 


HM  int^Uigeiido/     Hoc   ergo  ett, 
*  flapieQtom  uiiiiiofl  fatigare.'     CiaC' 


1^0T4B  VARIORUM  IN 


,  Cap.  IS.  Pottqium  divUut  himon  tm 
«apflmiil,  H  tnigUniaj  imptrktmj^en" 
iMflefiKMiir]  Veteres  Romani  virtute 
ad  imperium  viam  «ibi  mumebant : 
^unc  Tero  conviviis  gratiaro  qnserunt» 
et  pecnnia  potentiam.  Hinc  Seneca 
t  II.  declam.  sive  controv.  1.  'Senato- 
rum/  inquit»  \  gradura  census  ascei»> 
dit:  census  in  castris  ordinem  pro- 
movet :  census  in  foro  jodlces  legit/ 
Unde  Ovidius  conqneritnr  tib.  ui. 
amor.  '  Cnria  paoperibus  clansa  est, 
dat  census  honores :  Inde  gravis  Ju» 
dez,  inde  severus  Eques.'  Ut  passim 
auctores  alii. 

*  ImioceKHaj^o  maUvoUuiia  daui  ctt* 
pit}  Meo  animo  abundat  ccBfU :  tanto 
quidem  magis  quod  proxime  anteces- 
serit, '  divfti»  houori  esse  coeperont.' 
GmieruM» 

Ataritia  cum  tuperbia  iavaiere]  Ma- 
Ittissem  ego,  tnooderc :  infinitivo  pro 
imperfecto.  Jdem, 

A^arUia]  Nam  cum  bona  tua  pro- 
fudcrifl  explendsB  cnpiditatis  oausa, 
necesfle  ut  divitias  congregare  stu* 
deas,  et  ita  nascltur  avaritifl. 

Pudoremy  pmdicitiam']  Hic  addunt 
^aidam  scripti  llbri»  Pro  nihUo  kaberi: 
fled  prior  lectio  fcrri  potest :  habet 
enim  nec  obscuram,  et  satis  commo- 
dam  sententiam.  Manai, 

Pudoremj  pudicitiam]  Sic  de  republ. 
ordinanda ;  '  Ubi  dtviti»  claras  ha- 
bentur,  ibi  omnia  bona  vilia  sunt, 
fidesp  probitas,  pudor,  pudicitia.'  €»> 
accouiut, 

NikU  pentf »  uequc  m/oderali  habere] 
In  mannscriptis  dnobnsy  atque  modc' 
roH:  sed  eodem  omnino  sensu.  Est 
in  Argentoratensi,  wUUl  peiMt,  nihU 
maderati  hahere^  quae  et  ipsa  mihi 
leotio  probator,  non  mehercule  mi- 
nusy  ac  utravis  siiperiorum.  In  Ve- 
neto  legitnr,  nikUque  moderati:  qno- 
modo  in  aliis  qnoqne  nonnoUis.  Qnid 
multifl  i  nt  codicum  fidem  in  perga* 


menifl  deflcriptorom  Ubeoter  fleqaor# 
ita  lectionem  etiam  comprobo  per- 
vulgatam,  quam  et  Badianum  et  Gym- 
nici  exemplar  habet ;  ubi  Ulnd  obfler* 
vandum  tamen,  negationem  plane 
snperesse,  eaqne  detracta  eundem 
manere  settflum,  ita  nt  et  aliafl  saepe« 
Sallustius  in  Jngttrthino,  *  Nihil 
pensi,'  inqiiit,  '  neqne  sancti  habere/ 
Hic  ttt  nuUasit  in  posteriore  loco  ne^ 
gatio,  taraen  flenflns  integer  erit. 
Idem  eodem  in  Ubro,  *  Nam  dolufl 
Numidamm  nifail  languidi,  neque  re* 
missi  patiebatur.'  /Zicttifl. 

NthU  penti]  Freqnens  nimis  est  io 
bac  translatione  SalliMtins,  nec  mioufl 
Tflcitns.  Nonitts,  '  Pensnm,'  inqait| 
'significat  exseqnatnm:  quod  sino 
inclinatione  sunt  que  pendnntur.^ 
LucU.  I.  xzviii.  '  Nihil  parvi  ac  pen* 
fli.'  Ciifceoinas:  sic  et  UrtimuM, 

Cum  domat  atquc  vittac  eogucncrit  tn 
urhiiMm  madMm  ckfficaiut]  Mannscrip« 
ta  volumina,  cxadyicatat :  nec  secaf 
exemplar  Beroaldinom :  ntraqne  lec- 
tio  probe  qiiadrat :  verlK)  cxcidykaca 
nou  semel  Cicero  utitur.  JRtvtas.  Sic 
etiam  Pall.  Codd.  addita  pmpoii« 
tiono  ex.    Gruter. 

Cum  damot]  PUnius  xxxvi.  15.  dn 
hixuria  Romanarum  sedinm  loqnitnr, 
Vide  quoqne  Valer.  Maximnm  ix.  |« 
Zauch,  De  Milonis  amplis  sedibos  et 
quanti  constiterint,  vide  Bndsenm  de 
Asse  1.  iii. 

Atque  mUat]  Adeo  enim  Romano* 
rnm  liixuria  creverat,  nt  ingentefl 
profnnderent  pecnnias  in  vllUs  flsdifi* 
candis.  Valer.  Max.  viii,  1.  et  Ho* 
rat.  1. 11.  io  Ittxnriam  secnU  invehenfl, 
sic  alt :  *  Jam  panca  aratro  jugera 
regise  Moles  reUnqnent,  nndiqne  U^ 
tius  Extenta  visentor  Lncrino  Stagnn 
lacu.'  Et  Strabo  1.  v.  '  Nnnc  vcro 
plus  in  «dificandis  domibufl,  viUamm- 
que  magnificentiis  conflumitur,  qni- 
bus  regisp  ritu  Porsarum  apparan» 
tur:'  et  Ciccro  in  oratione  pro  Mi* 
lone :  *  Ante,'  inquit, '  fundnm  Clo- 
dUy  quo  in  fundo  propter  insanafl  Ulaa^ 


BBLLI7M    CATILIN.    GAP.  13. 


408 


Mbttnicdoiiet  laetle  nille  laoniiiaai 
vembatttr  Talentiam.'  Ztmdi* 

Vilk0\  Ut  fnit  vilU  IjicuUi  in  Tiii* 
CBlano,  et  jnzui  Neapolim:  Item 
Qodti,  et  Gabiiui,  et  aliornmy  ut  ett 
apad  Cic.  1.  iii.de  Leg.  io  Orationib. 
pro  Milone,  et  pro  Domo  sua  ad 
Ponaficet.  OuHL 

/a  iirUwn  medimil  Ita  et  Seneca 
£p.  zci.  doHMM  babniMe  loatar  orbi- 
um  diait.  AttM  andaclas  de  Benefic. 
Tii.  10.  afiuMcit  et  increpat  «idlficia 
prlrata  lakitatem  magnamm  «rbinm 
Tlncentia.  Olympiodomt  in  Biblio. 
tbecn  Photii  teitatur  ipsas  domos 
continniMe  circum,foni,  templa,  fon« 
tet,  bahiea ;  ita  nt  revera  una  domnt 
nrbt  etiat.  De  qno  luxn  etiam  Mar- 
tSalit  h  XTi.  Stneca  Epist.  cxzui. 
et  Iripa.  de  Mag.  Rom.  I.  iii.  cap. 
nltimo. 

Ftiere  iempl*  Demmm]  Templa  Deo* 
ram  solent  snmptoosiorihns  Kdificiit 
oonitttoi,  qnam  domns  privatomni ; 
ettamen  ad  eam  libidinem  pervene- 
rnnthombies  statit  nottrae,  nt  niinc 
fibi  «des  aedificent»  qnte  snnt  mnlto 
snmptnotiofet  qnam  Deorum  templa. 

Dtmu  nm  glmia  diearabaiU]  Cic* 
nbi  de  M.  Marcello,  L.  Scipione, 
Flnipinio,  L.  Panlo,  L.  MnmmlOf 
•miimit  Imperatoribot  eglttet,  con- 
clttdit:  *  qnorom  domnt  cnm  bonore 
at  virtnte  florerent,  tignis  et  tabulit 
picUs  erant  vacoie.'  Unde  et  in  Ver- 
rem  it.  ita  loquitnr  Prioceps  Roma- 
nm  eloquentisB  de  Marcello :  '  Ro- 
mam  qnsB  asportata  snnt  ad  ftdem. 
PoDorit  atque  Virtntis  aliisqne  in 
lodt  videmus,  nibil  in  aedibut,  nibil 
tn  borttt  potuit :  nihil  in  suburbano : 
potavit  si  urbis  ornamenta  domnm 
aunm  non  contnlisset,  domnm  tnam 
omameBto  nrbi  foturam.'  Gnmok, 

M  Ai  oonira,  ^gMctssiiiit  Aeaitttfs, 
ftr  mmmiKm  teelua  emnim  ea  eeeHe  edi- 
iurr,  ^w  /ertieeimi  vki  vieteree  rtU- 
fucrinO  ^  Tetttttioribus  qnibusdam 
— t  keeHhui  reUpMrmU.  Ett.eoimper* 


peram  Uc  Dativnt  in  rece&tioribno 
omisiat,ni  fallor:  nmnheetee  oppo- 
tnit  tocilt,  /eriietieme  etnm  ignaviMt 
mis  bomlnibus,  reUMfuere  denique  v^ 
miimeref  salati  vlctoriam.  Rtmas. 

Qmm  /ertieeimi  friri  meieree  retiqme^ 
nm/]  Legendnm  contenderim,  Qu# 
/ertieeimi  friri  tieOt  re/»fumnt,  vel  vicw 
iereetieiierelifmermii,  Compamtcnim 
fortiMimot  Tirot  cum  igoaviMimit»  to* 
doa  cnm  vietit,  atque  ea  qnc  fortimi« 
mi  viri  victores  victis  reliqoerant,  ea 
ignavjssimos  a  sodis  per  scelnt  an« 
ferre.  Clcero  in  Verr.  in  eandem  len- 
tentiam  malta :  nt  iliod ;  *  Nemo  fem 
vettmm  ett,  quln  qoeniadmodum 
captm  snnt  a  M.  Marcdlo  Symcas», 
smpe  niidierit,  nonmiiiqnam  et  in  An- 
naiibus  legerit :  conferte  hane  pacem 
cam  illo  bello;  hujat  praetoritadven- 
tom,  com  iUiat  Impemtorit  victoria ; 
bojut  cohortem  impnram,  ciim  illiot 
exercitu  invicto  ;*  hojnt  libidinem,  tU 
lint  cootinentlara :  ab  illo  qni  ceplt, 
eonditat,  ab  hoc  qai  constitntas  ac- 
cepit,  captas  dieetis  ^yracnsas.'  Et 
item  illnd :  *  Nimirnm  hsec  foiviian 
iUi  mirantur,  ntqne  effemiit.  Esto, 
mramt*men  honestins  est  relpnb. 
nostrm,  Jndicos,  ea  qnm  illins  pulcra 
ette  videnntnr,  Imperatorem  nostmm 
in  bello  reliqnine,  qnara  prsetorem 
in  pace  abttnliMe.'  Cimeeemme. 

Qme /eriieemmi  viri  vieteree  keeHhme 
fdifmermmi]  Ita  mellores  mu.  Pall. 
etiam  Bongarsiaoa  margines ;  non 
meHqmermai,  quod  mediss  «etatis  editi- 
ones  tantnm  obsidet,  non.  etimn  apti- 
qnloret.    Greiermu 

Perimde  qumei  ^furiem  /eeere,  id  de^ 
mmmemeiimiperie  u/i]  Legenduro  e  ma^ 
ttuscriptii,  freimde  gvosi :  nam  ita  fere 
▼eteres,  ut  etl  in  Temntio  Plantoque 
videre,  nec  raro  apod  Ciceronem,  mU- 
quealiot.  Rtotuf. 

Cap.  13  Jlldrta  eemireeim  eeee]  Llbuit 
novam  in(rodaGemlrctiooem,ted  auc- 
toribut  librifl :  ita  eoim  legat  in  Pal. 
tert.  allntitque  et  Pal.  tept.  in  quo- 
et  mena  Com.  in  qno  tao*' 


404 


NOTiE   VARIORUM   IN 


tliiiii  cMi/fa  eate:  qood  noii  nemini  eti- 
amsalivam  movere  poterat;  vixmi- 
hi ;  coi  in  ocnlii  Horatiannm :  *  Con- 
tracta  iMSceii  seqnora  seniinnt  Jactia 
in  altum  molibns.'  In  mss.  aliis  viai- 
tnr,  partim  eonBirieia,  partimcoiufm/a. 
nentrum  male,  certe  oeutmm  falso ; 
nisi  adblandiretur  magis  scriptnra 
qnam  posui.  Utrnmque  expressit 
Petronius  versn  uno :  *  Expelluntnr 
aqus  saxis;  mare  nascitur  anris.' 
Alternm  iteratur  infra  c.  xx.  '  Ete- 
nim  qnis  mortalium,  cnt  virile  inge- 
ninm  est,  toierare  potesr,  IHis  divitias 
snperare,  quas  profnndant  in  extru- 
endo  mari,  et  montibus  conquandis,' 
dec.  Sed  ne  qnid  dissimnlem,  neque 
ibi  videtnr  id  verbi  sincemm :  nam 
non  ttjnun  tantnm  extrnebant  more, 
sed  alia  atqne  alia,  itaqne  coi»ieci 
olim  excludendo,  Ouod  tamen  metuo, 
ne  nasntioribus  probem,  qnibus  in 
memoria  esse  potest,  Valer.  Maxi- 
mus  IX.  1.  Plinius  ix.  64.  aliique. 
Gmtenu, 

Consiraid]  Ita  habet  Fnlvii  Ursini 
liber,  inipressam  tamen  lecttoncm 
emutnicta  non  improbo.  Dixlt  enim 
Mem  Sallusttns  infra :  '  divitias  pro- 
ftindere  in  cxstrnendo  mari  et  monii- 
bns  coaquandt!!.'  Vide  Plin.  ix.  54. 
Aidu»  Mmwt, 

Maria  eoiuiraia']  Sicnt  etiam  Ln- 
cnllns  djcitnr  fecinse  Neapolt,  ubi 
pnedia  sna  habebat :  dicitur  enim 
fecisse  vdificia  ingentia,  et  amfeni- 
tate  omnibus  prKNtantia,  qufle  nsque 
in  medium  mare  porrigebantur  :  ita 
ut  nbi  maria  inerant,  ibi  stratum  erat 
solnm,  velnt  in  terra  continenii  fabri- 
casset.  ValL 

QuibMM  mihi  videiUMr  Mibrio  fwme 
dicttftf]  Sic  disposuerantvoces  mem- 
branacei:  antea  erat,  sono  minos 
amceno;  fpnbmnnhi  ladibrio  videniur, 
4rc.  Oroterus. 

Abuti  per  iwrpidinem\  Ita  rursus 
omn.  mss.  ordine  verlraram  alio  :  ne- 
qiie  secos  edd.  vett.  Grytem», 

Std^  iubido  eiupri,  gmnea^  ctieriqet 


euHm  wm  miner.  ineeuerai  virog  jmii 
tnMUebria]  Jore  miremnr  Criticorom 
dissimulationem ;  nam  hactennafere 
lectum  :  Sed  libido  eiuprif  ganeee^  ceie- 
rique  cuiiue  non  minor  ittceeaerai.  uiri 
pati  ma/tefrrta,  S^.  at  sic  nulli  prorsns 
mss.  nnlli  impressi  ante  editionem 
Laeti.  Omnes  qnippe  reprasentare 
nno  ore  lectionem  prinHim:  qnani 
ettam  extare  in  Romano  codice  indi* 
cavit  Ursinus  :  qni  aliCer  tamen  hec 
couiitruit,  ob  distinctionem  positam 
non  soo  loco.  Interim  haud  negave* 
rim,  non  posse  isthaee  alia  interpnnc« 
tione  accipi,  nt  dicatnr,  Ineetsisu 
viro3  iubido  paHundir  nuUiebriaf  ife,    Id. 

Ganea:']  *  Oaneoncs,'  ut  ait  Kon. 
Marcell.  '  a  faneis  dicti  sunt,  qnai 
sunt  loca  vinolentiaB  et  libidini  apta.' 
Varro  Orammaticus:  '  Hoc  interest 
inter  Epicnniiu  et.ganeones  nostros» 
qulbns  modula  est  vitarcnlina.'  Cic. 
in  2.  in  Catilinam.  Zanck. 

GfoiiMe]  Oanenm,  Orapcornm  T^r, 
a  Tdwof oi,  non  a  subterraneis  cryptis, 
nt  Orammatici :  J.  Csrs.  Scaliger  £x- 
ercit.  31.  sect.  8.  7«bwt  a  Clialdaico 
rHH  convivari,  mensae  accnmbere, 
ut  Guichardue  docet,  vel  a  2^  deli- 
cate  vixit  ant  jucunde.  Hadrianns 
Tnrnebos  xx.  33.  inqiiit,  *  gancum 
dicitnr  foraix,  T^ior.  nam  17  Latini 
in  a  sa>pe  mntant,  et  ct  tn  e  breve,  nt 
gymeeeum  apnd  Terentinm  pennlti- 
nia  brevi,  ywaucuor,  Cyclopens  apud 
Virgil.  KVfcAilnrciof.  Conopeum  apitd 
Horat.  qnod  est  Kvpowetov.' 

Ceterique  cv/tvs]  Id  est,  vestitns. 
Apposite  Plinins  1.  ix.  Natnr.  Hist. 
c.  35.  *  parum  scilicet  fnerat,  in  gn- 
las  tendi  maria,  nisi  manibns,  anribnSy 
capite,  toto  corpore  a  f  oeminis  Jnxta 
virinqne  gestarentnr.'  Srheca  I.  vit^ 
de  Benef.  c.  9.  ubi  de  luxu  sooram 
teniporuni  conqneritnr,  bina  ac  teraa' 
patrimonia  auribus  singulis  pepen- 
disse  testetur. 

CuHum]  Cultum  accipimns  pro  ele- 
gantia,  qnae  apud  veteres  pro  vitio 
saepius  reponebator : .  qnod  Catonif 


BBLLUM   OATILIN.     CAP.  14. 


406 


MctoriUte  probftt  Geilios,  •cribcnk 
elefanlUoiyScd  qnviniiias  laeto  anuB- 
aoqiie  cultn  eMCt.  Caltos  ad  boe 
•pttd  veteres  nunc  in  bonam,  nonc  In 
maUin  partem  accipiebatnr.  Hora* 
tins :  *  Mnndiis  erity  qni  non  ofiendet 
Bordibns,  atqne  In  neutraoi  partem 
cnltns  miser,'  Botum, 
.  Nw  mmor  meeaaerafl  Mens  lil*er, 
non  MMVf  ;  ut  in  Orat.  Lepidi,  *  bo- 
mines  maanmi  nominis,  non  roinos 
optifflb  majomm  ezemplis :'  et  Tacit* 
AnnaL  IS.  '  Non  minns  insignis  eo 
anno  impndicitia :'  idem  tamen  l,  nu 
'  Uinc/  inquity  *  Gracclii  et  Satuxni- 
niy  turbatores  plebis,  nec  mioor  lar- 
fitor  nomine  Senatns  Dnisus :'  et  in 
eodem  ms.  lib.  panlo  post  est,  rirat 
ptH  mmUebria,  CiQCcmuua, 

iMproptMo  Imbera]  £t  mnlieres  bft- 
bere  pndidtiam,  id  est,  castitatem 
conjngalem:  in  propatnlo,  id  est, 
omnibus  ezpositam»  qnasi  in  prosti- 
bnio :  ita  ut  sola  casta  sit,  quam  ne- 
mopetivit.  JBad.-   • 

Temmwri^ueammaejBqmrere]  Hoc 
tacit  Petronius  Arbiter :  *  Ingeniosa 
gnla  est ;  Siculo  scaros  aequore  mer- 
sns  Ad  mensam  viviu  deducitur :  inde 
Lucrinis  Eruta  litoribus  yendunt  con- 
chylia  coenis,  Ut  renovent  per  damna 
£imem.  Jam  Pbasidos  nnda  Orbata 
est  avibus,  mutoqne  in  litore  tantum 
SolsB  desertis  aspirant  froodibos  an- 
rc.'  Eadem  Seneca  qoeritiir  consolat 
ad  Helviam,  c.  ix.  *  Quin  et  illorum 
gnlae  angustus  erat  orbis  noster. 
Namque  appositas  dapes  non  sapore, 
sed  snniptu  sstimantes,  illis  dcmnm 
cibis  acquiescebanty  quos  extremus 
oriens,  aut  positus  extra  Romanum 
Colclms  imperiom»  aut  famosa  nau- 
fragiis  maria  misissent,  ut  loqnitur 
de  prioribus  temporibns  Latinns  Pa- 
catus  in  Panegy.rico.'  Idpaiua, 

Non  /iomem'  aut  laaaUutUnemf  non  st- 
#UR,  neque  frigua  oppervri^  aed  ea  onmta 
luxu  oMteeaperel  Lego  ex  maiiuscrip- 
tts,  aon  famem  aad  aHim^  ntffue  frigua^ 
neque  kianiudinem  epperiri:  quomodo 


item  Aldinmn  exemplar.  Bst  in  do- 
obus  tamen  manuscriptiSy  noa  famem^ 
non  aiHm  9fe.  quomodo  codez  quoque 
Beroaldinus.  Rimua, 

Ne<p»e  opperiri]  Id  est,  non  expec- 
tabant. 

Opperiri']  Inusitatnm  p«rior  cojos 
memioit  iv.  8.  Priscianus,  idem  est 
atque  experimentum  facio.  Hinc 
pericnlum,  i.  e.  tentamen :  liinc  expe- 
rior,  wTpaaf  Kafifidm§y  vf ifMU,  reperio, 
tentando  deprehendo  :  opperior,  ex- 
pecto,  cnpio  periri,  e  regione  obser* 
vans.  Beem, 

Luxu  oHteeapere]  Freqnenter  utitor 
hoc  verbo  Sallustins  et  Tacitns,  est* 
qw  pravemre  et  prmeiqtere.  Ciaccon. 

Cap.  14  CatiUna^  td  quodfadu  faeil» 
Ummmerai]  In  Naz.  et  Pal.  sec.  initlo 
fneraty  aetu :  vox  nltlma  enU^  superva- 
cua  videri  qneat.  GnUeruo, 

OmniumflagUiorumaiquefaeinorum 
eircum  ae,  toMqnam  atipatorum  eatervtlo 
habebat]  Quamvis  eodeoi  modo  et  Fa- 
brioianum  volumen,  tamen  est  in  map 
nuscriptis  qnibusdam,  ut  et  Merse- 
bnrgensi,  omntiuR  ftagitioaorum  et  /«- 
ctaorotonan;  id  qnod  sensus  qnoque 
postnlat.  Porro  speciatim  mox  re- 
censetistosflagitiis  et  faittnoribns  co- 
opertos,  ut  erant  impndieif  aduUerlf 
ganeonea,  deeoetorea^  aUaterea^  parriei' 
desy  aaeritegi,  petyurif  eondcti  judieue^ 
atque  id  genus  alii :  nisi  quis  forte 
^wepfioXuems  locutum  Sallustiiira  putet, 
vel  anxesi  usum,  com  colluviem  innn- 
ereboininnm  pessimornm  vellet.  Fa- 
dt  cum  Merseburgensi  Florentinum. 
Amtii.  * 

-  OmniumfUigitioaorum  atqMefadnorO' 
aorum]  AUiftagitiorum  atifuefaeinerum^ 
legunt :  ad  eain  formam  qua  aerioitia^ 
tmpena^  pro  aervia  ac  imperatoribua  di- 
cimus :  et  scfliis  pro  acekatOf  apod 
Terentium.  Sallustius  etiam  ipse  fn- 
gisse  videri  poterat  loogissimomm 
verbomm  monstrosam  illaiu  enuncia- 
tionem,  nempe/ngiliofonim  ac/actn^ 
rosonuii.  Exemplar  tamen  Ootbi  ita 
habebat,    longiore   lllo   syllabarom 


406 


NOTiB  VARIOmUM  IK 


tmtd.    SedjiidicetLeetor*  Gkma^ 

fUgUhnm  aiqwftumtnm']  Iti  etU 
am  codd.  nostri  meUoffes,  iieqiie  do^ 
biiim  qain  ita  acripserit  «ictor ;  Don, 
JlagHiMtnim  aiqiufacimroaonm,  Con* 
tolantnruinotationesOlareaiii.  Gru- 
tenci. 

FlagUiatmm]  Cleero  9.  InvectiT. 
eomplnr.  flagitiosos  nominat,  qui  cum 
Catilinafamiliarissime  ▼Izerint:  licet 
Idem  in  Orat.  pro  Cselio  haud  inficie* 
tur  moltos  etlam  probot  et  bons»  men* 
tis  adolescentes  bnic  monstrostndnis» 
se :  nisi  tamen  aUnd  ibi  sentit,  qnam 
Tidetur:  bonosqne,  factiosos,divites» 
nobilesqne  appeUat.  Sed  Ciceronem 
aimpUciter  interpretari  tiitins  et  ve- 
Hns  erit:  qoanquam  idem^anMpro 
magnis  non  dnbitavit  usnrpare  in 
Terrinis,  teste  Asconio.  C^. 

SHpatanm]  Stipate  est  Onseis  ortt- 
^tar,  hioc  arifiat  densa  acies,  et  «ir^ot 
globos  miUtum  densns»  turma ;  nlsi  a 
o^r^,  quod  est  adstringo,  et  denso, 
aomen  soum  aecepit.  hine  enlm  et 
ar^at  Latinorom  stlpes  orlgincm 
dosit.  Atqoe  hine  qooqm  stnpoiv 
•tnpeo.  BamMMi. 

ildoitsr,funes,  aka"]  T^  afce  non  est 
in  Mss.  liivms.  Addendom  olso,  qnod 
monoemnt  alii,  ot  respondeat  lUi  ina- 
iw,  et  sic  reperi  in  tribns  scrlptis. 
Nmvins  apod  Festuro,  *  Pessimomm 
audax,  ganeo,  Inreo,  aleo.' 


•  Gaico,aMnii,esiilrtf,pM«6Mtapafm 
iaaeraverai']  AUse  editiones  voce  am- 
plins,  pciie,  alra,  bma^  tfc,  cujua  vee- 
•ligiom  nnUum  in  innocentittimis  li- 
bris,  Com.  Naa.  Pal.  see.  tert.  qnint. 
jed  neceodem  loco  visitur  in  ceteris : 
mm  Pal.  quartus  positam  habet  loeo 
«Itimo ;  seztus,  nonns,  tertio  :  deci- 
mus,  secnndo ;  undecimus,  dnodeci- 
mns,  primo.  at  quintus  efthtbet,  aM- 
UTj  aUa  gmeay  meim  eeafrs  ife»  quorum 
tq^tlmoniorum  dissensn,  ipsa  sese 
lirodit  AUsttas.  Niminim  ofea  tonc 
tBmporisy  appendicola  erat  ni^jonm 


flagltiomm.  Qni  olso  Intechint,  Ut 
respondeat  mano,  mlons  callent  moretf 
Romanoram.  Grateraa, 

Aha]   Est  tabula  lusoria,  qnse  et 
latrunruHiria,  et  pyrgus,  et  alTem,  et 
alveolos  vocator,  rotunda  illa  tabelhi 
rolulss  instar,  quas  movetur:  hiiicin 
proverbio  est,  Macta  ent  alea :'  cum  sie 
incttpta  res  est,  ut  desistere  integmm 
non  sit :  quod  Csraar,  trajertums  Ru* 
blconem,  usurpavit.  Zaaek,  Ceteram 
in  tabida  lusoria,  ot  olim  apud  vete* 
res,  sic  hodie  apud  nos,  duplex  pne» 
clpue  Indus  ludebatur,!  calculonim, 
qoos  et  latrancolos  dicebaot,  et  tes* 
seramm,  quem  et  tabulse  lusam  ap* 
pellabant.   Martlalls :  <  Hic  miM  bit^ 
seno  nnmeratnr  tessem  puncto.'  Do* 
odecim  enim  lineif  sive  acriptoHs  ta* 
bida  notata  erat  otrinque.    Ex  varlo 
tesseraram  jacto  varle  per  scrlpta  et 
liaeas  movebont;  ac  disponebantnr 
eatcoli.     Calcolom  aotem  rednoere 
lldtomnon  erat,nlai  advcrsarlos  con- 
cedemt.    Tabolss  porro  nsnm,  hoc 
est ;    d^  ffvrrtCar  a  Palamede  inven- 
tnmftiiase  apndomnescottstot.  Qnod 
com  dicimos,  de  hoe  loso  debemos 
intelligere,  qoi  teaserls   calcoKsqae 
oonstabati  et  tabida  inqoa  ludebator, 
Uneis  multb  diatlncta,  per  qnas  cai- 
culi  movebantnr  ad  tesseraramjae» 
tom.    Lodoaaotem  triginta  calculli 
ooostabat,  quindecim  nigris  et  quiii* 
decim  atbls.    Quanqnam  in  antiqnil* 
iimo  Palamedis  ludo  uterque  qnin* 
qoe  tantom  calcnlos  faaberet,  et  qni- 
nas  lineas,  in  qiiibns  statuebantur  UU 
calcnll.    Inter  illas  alia  qusedam  me- 
dia  ferebatur,  quam  sacnm  voeabant, 
ad  quam  qui  pervenerat,  ad  indtas 
redigebatur.    Neqoe  tesseris,  sed  lo- 
lis  calculis  hic  res  agebatur,  nt  Hesy- 
chius  testatnr.  Apnd  Romanos  tamen 
superior  modus  nsitatns  fnit,  et  ab 
fgyptUs  originem  accepisse  credi- 
tur,  ut  Plaf o  in  Pbsedre  seriptum  re- 
liqnit :  nam  «vrTck  hsec  corsum  Solii 
ostendebat  per  dnodedm  Zodlad  itg- 
na,  ot  Eoitathloi  monet.    Thbokm 


BBLL^M  OATILIN.    OAP.  14. 


40¥ 


HMoriMi  mtrmaream  in  thestwd  M*- 
ti^WHraoi  insofiptioomi  QstAnditOni* 
lerns:  qnaiii  tUBCn  tatm  tabalMi 
«ne-  ifnorftniiit  heeteoiu  ernditi. 
^  Tabole  aatem/  inqoit  Ifldonw,  *  lo- 
4itor  pyr^o,  colealis  teflserisqoe.'  Ex 
pyrgo  Mvc  torrioola  Jaciebootnr  tes* 
10  tabnlam.  Pneter  Pyrgnm 
I  f^ipafiikmf  Jooooes  Antiocbev- 
ilaappeUlivit,  per  qood  inpyrgnm  tall 
voi  temrv  eonjlcieboiitor.  8ed  ple* 
nmqoe  solo  pyrgo  conten6  erant  ale* 
otores.  Pyrgnmqnoqnefritlllomvo^ 
eavlt  antlqoitaty  qoanqnam  pro  tabola 
Inaoria  erodlti  babeaot.  Fritittnm 
«olm  inttrooieOtom  est  tcI  ▼aacnlotai, 
fta  qno  teaaeriB  ISritiBBittnty  Id  ett,  jnx* 
10  Noniom,  oom  sono  flnbrillnnt  con» 
c«8Neqneo|{itnBtor.  temeras  qnod  at* 
lioet,  otttiqnisaMBi  tribns  ntebantnr, 
•Mdla  «tas  dnabnsy  posterins  KTtun 
od  tres  rediit  Saimat,  Alese  osns  le- 
gibns  Tetitns,  qnod  et  Horat.  1.  iii. 
corm.  docet.  Vld.  tit.  jor.  de  Aleat. 
*  Bsoo  pafrfcrdiiiffMiPff  q  In  mss.  est, 
iorwwml;  ailnit  et  In  impressis  vc» 
tostioiib.  prO)  jMffboaininn  cvnficfMi, 
Qaod  ad  sensam  tameo  ottioety  prlor 
lectio  beno  habet :  nom  et  apnd  Cl- 
eeroncm  est,  *  dimlpare  fortnnasy  dis- 
pordere  ot  dissipore  potrlmoiilom.' 

WfmBmM» 

£iOMraotrotj  X^nltQr  et  aiiii^orrif ^ 
Id  esty  dlsperserat.  Dtsijpars  enim 
eat  dliperiierey  nt  pereat)  irel  ignomi* 
ttisB  cansa.  PorrOybesmerraf,  qQldam 
aactoribos  libris  ▼eteriboa  eoBaator 
emeiidore  io  tednanpmf,  qooTerlio 
CotoUos  osos  ^ty  nec  bob  Plaotos 
Amobiosqoe.  Tertoll.  qooqne  adrer- 
•ne  Jodsos,  *  qoi  ante  nomat  lance- 
are,  qnam  lancinare.'  Glossarlnm. 
IsncM,  ««ra«»^ci,  sed  et  laecmrv  rec« 
tam  erat.  Csler. 

jllianna  «m  gmad«  osq^laemrf]  Sle 
iaflra :  *  sea  aHonum  graadc  conllafe- 
rant.'  Cloer.  ^Conflam  pecnniam/ 
dtelt  pio  Seztio  s  « Qne  mtio  ant  ao- 
IbnMMlse,  ant  cott6aiid« 
M  Ibl  attadM.  CiOMfBr 


iflianaB  m  gnmde  cm^lawraf]  Pe^ 
canlam  motno  accepemt  s  et  est  nator- 
mils  locntlo,  qnemadmodum  honesta : 
nam  qal  sM.allennm  habet, mnltam 
pecnniam  habebat  motnOy  gmnde  cs 
conflavemt.  Koll. 

FkgHhm]  Flagitinm  Teteres  ▼!- 
tlnm,  qnod  rirgtnl  inlertttr,  dici  ¥0« 
laernnty  nt  anctor  est  Non.  Marc. 

Ad  koe]  Uttttttttr  sspe  his  pro^pr»* 
ierMy  Sallttstlns-et  Taeitaaet  LiviQ». 
CtoMontas. 

P^i^foriaoalaiivaloe]  Ita  Comme- 
tts,  ita  qnos  evcossit  Bongarsitts,  ita 
Bovem  de  Palatinis  dnodedm.  Unna 
enim  destitnitnr  copnla  solnm,  septfk 
mos  et  doodecinms  lMri>ent  offiis: 
qnod  aliis  qaidem  impense  probatttr^ 
Md  noB  etiam  mibi.  Neqne  enim  Ti^ 
deo  cnr  taii  nexn  minns  mspottdeaf, 
fi^iooi  iingn»,  manns  aai^gaiaii 
qnid  qned  faciont  pm  nobis  Ao|n«tioi 
Codd.  scripti,  qoos  ooiisnloi  onOica. 
Orwierut. 

MmmM  atfue  HngMo]  Appoiito  ad 
bttttc  locnm  Angostimis  tit.  1.  de  Ciy. 
Doi.  '  Haboit  etiam  eomm  gmndem 
eopiam,  qnos  maniis  atqne  Hngna  pef-^ 
Jnrio  ant  sangnine  cliili  alebat.  Qnld 
imlm  allttd  toties  senatoms  cormpti 
itt  Jttdielisy  toties  popnlnsin  snffhigffff^ 
vel  in  iis  cansls,  qn»  apnd  enm  con* 
doBibns  agebantnr,  nisl  etiam  peje^ 
mBdo  peecabant?  Nam  cormptissi* 
mls  moribns  ad  hoc  mos  Jnrattdl  sev* 
▼abatnr  antiqnasy  aon  nt  a  scelerlbBi 
mato  rellgioais  pmhibemtttor,  oed  nt 
perjnria  qnoqoo  ceteris  scelefibtts 
adderentttr.'  Colmis. 

Pir  wailWiaoa]  Lacon  aliqBla  vlx 
roqttimmt  roeem  siaiilif .  OrBtoras* 

Aiwtlisf of  eHertg  r^kieteor]  la 
Frooftooe,  hmc  rocitattte  io  ▼erbo  fl^ 
iBllis/omissa  est  copala,^ ;  et  satto 
absqoe  seateBtim  detrimetfto  aboaaa 
potest.  Mmudkm» 

8ed  oiariaiiT  atlsft  Nf of ioii  /oiaillsi  i 
teiee  oppsKM]  H»c  Tem  leetlo,  eon^ 
tm  qoam  eot  ia  mceBtloriboa  iibiiay 


408 


VOTM  VARIORUM   IN 


jDodice»  babentin  perguieiiif  descrip- 
ti  et  ex  irapreMis  plerique.  RimHM, 

Nmm  itii  c^jiuque  itudium  ex  aiute 
Jlagrabat']  Est  qiiidem  in  plerisqiief 
ui  eiifiuque  iugeuiumf  sed  perperaniy 
jit  opinor ;  nam  et  itudium  est  in  ma- 
nuscriptis  et  eodem  modo  Feiicius 
Dnrantinns  lcgit.  Naroqne  Imnc  sen» 
anm  reddens, '  Ut  eoriim  diversa  sto? 
dia  perspexerat/  inquit,  ^  sic  dissi- 
inili  ratione  in  siiam  familiaritatem 
illexerat.'  Jdem. 

Neque  eumyiui,  nepte  modeetia  eu€B 
jH/reen]  Commelinianns  non  liabet, 
stue,  «eqae  admodnm  desidero.  Gm- 
terue, 

Ex  dliie  rebue  ffuigiey  quam  qaod  oit* 
qunm  id  eompertum  feref]  Naa.  snb- 
dnctam  liabet  itnea  vocem  qumdj  et 
▼ero  non  agnoscnnt  etiani  libri  quos 
contnlit.BongarsinSy  non  Commelini- 
anns  mens,  non  Pal.  tert.  qoari. 
sext.  oct.  non.  dec.  undec.  diiodec. 
Gntf flKf. 

Cap.  15.  Nrfanda  etupra']  Qnippe 
qui  adulterinm  commisisset  cnm  ea, 
(|u«  ei  postea  socrus  fuit,  et  ex  eo 
stupro  dnxisset  uxorem,  cum  fiiiaejos 
esset;  Lnccejnsque  hsec  eiobjecisset 
in  orationibos  qiias  in  eum  scripsit,  ot 
ait  Pedianus,  qui  hoc  addit,  '  se  non» 
dum  harom  mulienBm  nomipa  invenisr 
se.'  £||osdem  Pediani  ibidem  verlw 
»nnt  hnc :  '  Fabia,  virgo  Vestalis 
canssam  incesti  dixit,  cum  eiCatilina 
okjieeretur:  eratque  abaolnta  haec 
Fabia,  quia  soror  erat  Terentiae  Cice- 
ronis.'  Paulus  qnoque  Orosius :  <  £o- 
dem  anno  apud  Romanos  Catilina  ac- 
cosatus  inceati ;  qood  cnm  Fabia  vir- 
gine  Vestali  stuprnm  commisuse  ar* 
gnebatur.'  Idem  tradit  Plnt.  in  Ca- 
tone.  Cicero  autem:  'Qaodnefiirium 
•toprum  non  per  iilum,'  dcc.  Item: 
*  stuprorilm  et  scelenun  exercitatione 
Mtiiefactus.'  JlliB»«Miis. 

Multa  n^femda  etujrra  /eeerat,  cum 
vifgine  uebUi^  eum  eacerdote  Veetm] 
0110  gonera  stupromm  intelUgat  ne- 
«•••§  mt;    «ItoqttiB  «dmodiim  tua. 


pectanda  ilia,  eum  tirgine  nMU'^  tan« 
quam  a  mano  interpretis.  C^mme- 
iini  codex  vetustate  ipsa  exesus,  aliud 
quid  videtur  haboisse :  sed  non  po- 
tui  ocnlis  asseqoi,  Si  liceret,  suspi- 
carer,  dno  illa  membra,  eum  virgiuM. 
nolriH,  eum  eacerdote  Fesf<e,esse  a  gios- 
sa :  nam  quid  hic  auctor  pro  confesso 
ac  certo  ponat,  cnjus  nec  ipse  Cati- 
)ina,  neqoe  Vestalis  convincipotoit? 
ut  enim  dicatur  convictus  quidem, 
sed  evasisse,  gratta  Catnli,  hoc  fneril 
accusare  ipsos judices ;  qood  odiwnra 
niinis.  Si  non :  at  verboio  saltem  ior 
dicandum  erat.  Gruterue. 

Cum  virgine  nobiU]  £am  significare 
Sallustium  existimo,  qum  postea  fnit 
Catiiine  socrus,  de  qua  sic  Cicero 
mentionem  facit :  *  Cnm  deprehende- 
bare  in  adulteriis,  cum  deprehender 
l>as  aduiteros  ipse,  cum  ex  eodem 
stupro  tibi  et  uxorem,  et  filiara  inve- 
nisti.'  Quie  verba  ita  interpretatur 
Asconius :  *  Dicitur  Catilina  adulter 
rium  commisisse  cum  ea  qusB  ei  post* 
ea  socrus  fuit :  et  ex  eo  stiipro  diix- 
isse  uxorem,  cum  filia  ejns  esaet« 
Ha»c  Luccejus  qnoque  Catilin»  obji? 
cit,in  orationibus  qnas  in  eum  scrip; 
sit.  Nomina  harum  mniierum  nondum 
inveni.'  Uactenns  ille.  Qnibnsex  ver- 
bis  intelligimus,  nomenmniierishujuf 
aSallustio,et  ab  aiiis.  propter  nobliita* 
tem  generis  suppressum  esse.  Sic 
quoque  Sailustinm  non  fecisse  men^ 
tionem  de  filia,  ne  aperte  muliereu^ 
notaret.  Plutarchns  in  Ctcerone  tan- 
tum  id  scribit,  Catilinam  cum  filia 
virgine  coisse.  PotuitSallustius  aliam 
(^nandam  virginem  intelligere.  Nos 
antem  qnid  certius  afferamus,  non 
habemus.  Caot, 

.  Veatai]  Chaldeis  HTHMt  ^^ 
ignem  deootat,  unde  Vesta  procoi 
dnbio  nomen  accepit.  Atqoe  hic  col- 
tus  apnd  Clialdeos  et  Persas  pnecii. 
pons  foit.  Quin  et  in  sacro  popnk^ 
accesftit  Dei  jnssio :  '  Ignis  in  altari 
semper  ardebit,  qnem  nntriet  saeer 
dos  sobjiciens  iigna  mane  per  singolo^ 


BBLLUM  CATILIN.  CAP.  15. 


409 


Et  iiMn :  '  Ignis  est  iste  perpe- 
f«Qa,  qoi  nunqiiftin  deficiet  in  altari.' 
X^pt.  Vetastissiiniun  Chaldseorain 
cnHiunlMuic  idololatricam  faisse  adeo 
antiqQain  ▼ohiQt  Hebrsi,  ut  Ur  Chai- 
dsBOfum  qood  liai>etar  Genes.  c.  xi. 
pro  eorom  Deo  igne  capiant.  Vide 
et  Mntnon.  1.  ni.  Perpiex.  c  30. 
SeUtm. 

Vettd]  Orosios  accasatam  Cattli? 
nam  Catali  gratia  evasisse  scribit. 
Unde  li»c  Orodas  ?  Platarchos  ali« 
ter,  aliter  Asconins  ad  CatUinarias 
Ciceronis,  qni  eara  absolatam  faisse 
dicit,  qaia  soror  erat  Terentis  Cice^ 
ronia.  Qno  magis  miror  vlmrn  doc- 
tissimnm  Sebastiannm  Corradam  O* 
rosium  sect%tum,  tertiam  accasatam 
fniise  Catilinam,  asserere.  Sedfrostni 
est,  qoi  dlas  baad  fenne.  Nam  Ca- 
tilinn  ob  hoc  crioMn  nnnqaam  acea- 
satos  foity  sed  ipsa  Fabia  vlrgo  Ves* 
lalis.caanm  incesti  dixerat,  onm  ei 
Catilina  objiceretnr.  Ceier»  -* 

'  ulvKlurOr«irilfar]AnhsKillaqQam 
postea  domara  doxit  Comlficias  ado- 
leecens,  teste  Cnlio  ad  Ciceronem? 
Vix  reor.  An  L.  Orestis  L.  F.  L.  N. 
qni  anno  dxcvi.  consol  fuit,  filia? 
Non  -^redo.  Sed  alterins  fortassis 
alici^s,  non   aeqne   honoribas  Qsi. 


^rtfM«»jS2itf]Venenosnblato.  Valer. 
llax.  IX.  1.  '  Pnecipne  vero/  inqnit, 
<  Catilin»  libido  scelesta :  nam  vesa- 
■o  amore  Aarelic  Orestillss  correp- 
tnsy  cnm  unnm  impedimentum  vide- 
lety  qno  minus  nnptiis  iater  se  jange- 
rentnr,  filinm  suam,  quem  soliim,  et 
jam  «late  pnberem  habuit,  veneno 
enm  sastulit,  protinnsqneexmgo  cjas 
asaritalera  facem  accendit.'  Eadem 
tradidit  Applanns  I.  ii.  Vide  Hlutar- 
dnun  in  Cicerone  ct  Sulla.  Zmeh, 

VmemnM  dommm  ueleaiig  mtptm  /c- 
sims]  Cicero  Gatil.  i.  *  Quid  veronu- 
per,  cnm  morte  snperioris  nxotis  no- 
via  nnpiiis  domum  vacuam  fecisses* 
imneotiam  alio  incredibili  scelere  hoc 
scelna  aunalastiy  qnod  ego  pntter- 


mitto  etfaeile  patior  sileri,  ne  In  hae 
civitate  tanti  faoinoris  immanitas,  ant 
extitisse,  aut  oon  vindicata  esse  vlde- 
atnr.'  Cuiecoatiw. 

Qw  qmdem  re§  mihi  m  prtjnu  cide- 
tur  ctmua  fiaate  /aeimeris]  JEqne  ner- 
vosnm  fttisset,  ^v«  quidem  ree  in  primie 
eaueem  /actnorts,  ^pc.  rejectis  aliis :  imo 
saffeciaset/rcisse:  coirsMi/ictMoris  mo^ 
fMfcmdi.  Orateras. 
-  Nimque  ammee  impurue']  Horoinem 
imparam  pro  improbo  veteres  dixe- 
ront  generaliter :  ut  ait  Donatns  1n 
comment.  in  Adelpb.  Terentii.  Zandk. 
.  /ta  coneeietUia  meiUem  exagiMam 
veutabaf]  In  mss.  dnobus  reperi  exci- 
iamt  ac  sic,  ni  fallor,  ezemplar  Aldtp 
nom  habet.  Sed  et  vexabai  in  qui- 
bnsdam  est,  pro  vaetabat^  velut  in 
duobns  calamo  descriptis,  et  Floren- 
tino;  qnomodoet  Riccias  Lagieasia 
alicabi  se  legisse  testatnr,  i2ietiis; 

Mewiem  excitma  vexabai]  Alii  librly 
vaetabat,  Infra  in  orat.  ii.  ad  Caesa^ 
rem  de  rep.  ord.  hoc  latius  expUcat: 
*  Profecto  si  id  accidat,  neqne  tibi 
nox,  neqne  dies  curam  aninu  sedave- 
rit^  quin  insomnis,  excitns,  fnribn»- 
dns  atque  amens,  alienata  mente  fe- 
raris.'  Eleganter  super  hoc  verbo 
disserit  Agellius  ii.  6.  et  Macr.  in  Sa- 
tnm.  VI.  7.  snb  doctisslmi  Servii  per- 
sona.  Qnse  etiam  in  novissima  P. 
Danielis  editione  legnntnr,  nt  et  mol- 
ta  quse  alibi  sub  Servii  nomine  apnd 
eosdem  et  Prisciannm  leguntnr.  Er* 
rant  igitnr,:et  quidem  vehementer, 
meo  jodicio,  qni  nimis  sane  hisce 
commentariis  detrahunt,  sed  ut  veros 
ac  genuinos  omnino  prtpstare  non  an- 
sim,  sic  mnltis  in  locis  ex  niarginBli* 
bns  interpolatos  asserenti,  non  ropng- 
nabo.  Puteckiuem 

Conedentia  mentem  exdtam  vexmbat] 
Ita  fere  f*all.  nisi  qnod  loco  vexabaip 
eorom  decein  servent  vaetabai :  qno- 
modo  et  Com.  meus,  ediiioque  vetus. 
Pal.  prseterea  qnintns  servat,  eowitn- 
tam;  octavns,  «ritam :  at  Naa.  vide- 
tnr  primo  habnisse  extiiamf  aat  per 


410 


NOTJS  TAfttORVM  IN 


caMpendium  seriphir»  exUrrUmmf 
■ive  etiam  exereUam:  et  vero  alter» 
«trwn  prsepMiierim  ▼algato :  iiedncc 
onmiDo  etiani  displicet  vmtubed ;  ntsl 
ai  id  mntandum  in  rerM6a^.  Grntems. 

/iritar  eelor  ^iu  ME«aHfMt,>M>  eemK] 
Pfobns  gramniaticns  legtt,  eslot  «ar» 
mmguie.  Ejns  Terbasnbjiciam : '  Lor/ 
inquit, '  t«*rtin  snnt  declinationis ;  o 
in  noniinativo  corrcptn,  in  geaitlvo 
prodncta,  ris  syllaba  terminato  hic 
•caior  pallor,  caloris  palloris,  color 
coloris :  qnamvis  Sallnstins,  JgUmr  «•- 
isf  exetmgma:  sicnt  Ia6et  et  hbm^f 
aMninit  bnjns  et  aliaa  Idem.  Ex  ma- 
mueripto  tegendum  saapicor,  «oIm  H 
trwmigmief  quomodo  et  PurisieMe: 
Bon,  ^.  Porro  feedee  omdee  dlxit» 
pro  eo  qnod  est,  saevitlam  et  Immanl- 
tatem  prse  se  fereotes,  qaomodo  hic 
nccipl/BNiMm,  cnm  In  Ennnchom  1>o* 
natna,  tnm  Servlua  in  £neid.  n.  ad- 
aotavlt :  nam  alias  fere  tmrpe  slgnifi- 
€eA  eijhgihoemn,  Rlvins. 

Cehr  ^ue  ejtmmgede]  Naa.  et  Com. 
eolare  artaagais^sine  ^fns;  qnn  dletkine 
etiam  destitnitnr  Pal.  octavos,ia  qno, 
•folsr  esesajigiiw.  Pal.  aec.  habet  calsf 
eieMNgnis:  ceteri  adatipnlantnr  lec- 
tioni  primee.  Gnrtsms. 

€i<Ma  awde,  «ode  tardMa  iMMMt] 
Heee  est  volgata  iectio,  coi  conaen- 
liont  omnes  mei  mss.  codd.  Aliter 
hssc  profert  Noniua :  Afoila  cilHS,  mio- 
da  terdas  tnoessMS,  in  dictlone  CUe» : 
sed  ntraque  lectio  placet,  et  ntroqne 
modo  Sallnstins  loqnitnr :  nam  in  Jn- 
gnrthino,  '  defensoribus  maeniam, 
{Mmia  modo,  modo  formidinem  4m- 
tentare ;'  et,  *  Istos  modo,  modo  nni- 
versos  liedere:'  et  in  oratioae,  de 
Kep.  ordinanda,  ad  Cssarem,  <  Ac- 
census  iu  socios  modo,  modo  in  cives/ 

Jmeeeeue']  Hinc  Cicero  pro  Sextio : 
*  Qnomm  per  Deos  immortales  sl 
aondom  scelera  vnlneraque  innsta 
ileip.  vnltis  recordari,  vultam  atque 
inoessum  aninils  intneamini.'  Et  8e- 
■eea  In  Uercule  Furaate :  *  Ecca  sm- 


vns  ac  mlnaa  vnHn  gereaa,  Bt  qaolls 
animo  est,  talis  inceaaa  veait.'  Vi4e 
Theophrasti  Characteres. 

Cap.  16  TestesslgMCareafve/abss} 
Id  est,  sigillatores  falsos  testamcatr^ 
Nam  nt  est  In  Institutionibiia  Joati- 
niani,  in  teatamento  Ihciendo  adhibe- 
baatnr  edictoprsetorioaeptem  teatet» 
pnberes,  cives  Romani,  qni  testamen* 
tnm  obsigaarent:  eos  et  signareyOt 
snnm  adscribere  oportere»Uio 
dicit.  Zdndb. 

inpnRSflisl  Sic  saepe  Tacit.  nt  An« 
aal.  zv. '  omi8s&  ia  pnesens  Adwia:* 
et  mrsas,  *  In  pranens  hand  aniiBn4<» 
versis.'  Cicero,  'ia  prsBaentia,'  lU* 
cere  solet :  mnltl  alii  *  in  pimiaatia* 


IVsMlsaiiBMa  iiiasnCes«  sicMfi 
oirgBMiaffiira,  JagMfora,  ipeJ]  AJiialilef 
distiagannt.  Ego  antem  post  vetbaM 
i^gniara^distingnendum  pnto.  Soasaa 
est : '  CatiKna,  si  qnando  peccaadi 


Booentea,  aicnti  noceates»  jngnlnhat : 
idqno  scilicet  potina  sine  canoa  et 
enmhuncnto  faciebat,  qnam  aiaeret 
manns  ant  anlmum  torpescera.  Cmf • 

Scittcetf  we  per  anmn  impeetereut  mm* 
nas  eed  oNiMais]  Post  entMins  dislia» 
gnendnm,  ac  deiade  iafereadiaa^  gna* 
taila  pof tMs  NiaiMs  of^  cnitfaiia  erat. 
Qaasl  dieefet :  Scire  Hoet,  cnr  laann- 
tes  sicttt  sontea  jngulareti  ne  per 
otinm  ant  manus,  ant  aatmas  torpea* 
ceret»  Tnm  canaa  maliti»  8nbBacti« 
tnr:  <  Erat  enfan,'  inqnlt,  <  gmtnito 
potins  nsalns,  atqne  cmdelis.'  MimM 
qnam  hlc  qnidam  sndnnwt,  nec  taaien 
oese  explicant.  Gier. 

GrolMtiapatiMSMMaHtcnat]  Hoceaty 
qnod  in  orat.  ii.  de  repnU.  ordlaaadn» 
idem  alt, '  Malitia  prvmiia  ezei«dtnr, 
ubi  «a  demaeria,  nemo  OBSBinm  gm« 
tuito  malns  est.'  Cimee. 

JSeaUenmm]  firisappellntlooeomBa 
irammorampecnniaramqne  genns  oig « 
nificnri  liquido  conatat.  Qnod  hlM 
manasae  ez  Plin.  xviii.  S.  et  zzviii. 
f.  dklicimas,  qnod  vetaretmaiaa«m« 


BBIiLUM  «ATIblN.  CAP.  17. 


411 


■dt^iovlttii,  iioiiiii||tie  effigie  a  Serm 
MBo  sigMtit  vterentur,  et  ne  qui- 
4em  argeoto  signoto  anto  PyrrhMn 
dovietam  nsos  foerit  popolns  Roma- 

■Bl. 

rfeterur  oderit]  Qnam  eontra  Map- 
ruBMM  obteaum  in  tarpem  exltam 
^ertoraDt.  BtA, 

/■  AalM  miijat  exercUvB  €inal]  In 
■laaoacripti»  atqne  aUiii  ▼etnstloribos 
wm  reperttnr,  eral:  et  mi^re  cam 
gTAtia  abesse  poterit,  nnllo  sensos  de* 
trimento.  Ac,  ni  fallor,  ex  addita 
gloma  in  eontextam  Irrepfit,  ot  alia 
moltayqnonmdo  panllo  post,  abi  hodie 
fere,  aed  m  fromu  sjyiiiBiio  Caftiitiir 
«•dtimdar.  Verbnm  Mfbtmtnr  ex 
glosoa  irrepslt :  nam  in  antlqaioribas 
■OB  est  Intalligttar  enlm  mar,  nti 
ampoallaB.  RinuM, 

Ca.  PmbpcM  m  fJrfriwii  l#rrii  M- 
hmgtrtbai']  Ent  eo  tempore  Pom^ 
|»^|aa  MagBot  eam  exereita  in  Asia 
eoatraMithrldatem,qnem  perseqoona 
(«tloqaltnrlivlns)  ia  nltimas  IgnO- 
ge^tes  peoetravlt:  Iberos, 
qoi  ti«nsitam  mlnime  d»- 
B^  ptmlio  vidt.  Sobeglt  prseterea 
I  osqne  ad  mare  Caspium  popii- 
18  aliaqoo  molta  gessityqassscripta 
Appiaaum  ia  Mithrid. 
I  xzm*  et  XXXVII.  Plotar- 
chom  la  Pomp^»  Patoroilom,  Oro- 
mma,  Flonimy  Aactorem  de  viris  il- 
lantribas.  Coir. 

fy$i  nmmhtJMm  peimidi  mmgfia  tpti] 
Atqol  jam  petebat^at  apparet  ex  loco 
iaftriore)  ia  qoo  est:  *  Hsec  lp&a«  nt 
apcnyVobisciimConsalagam.'  Unde 
oliqoi  legunt,  peMt.  Sed  fortasse 
Boo  awle  legeretar:  tpn  emmtUUMM 
mwgwM  apm.^  Uraiaiis. 

Jpai  mamiifnm  pthmdi^  magna  9pm] 
At  jam  a^tea  petierat,at  oionnit  aml- 
cos  noster  Ursiaas.  Itaqoodivinaram 
tBSospiciooibns  meisypefiaadi.  Pal. 
aec.  ac  qoiat.  servat  peUnH  dnodecl- 
■■m  voccm  onllam  habet,  sed  solomi 
ipti  «oatalifam  a^goa  sprn  ef«<.  Fa^ 
cilo  cmot  Kfibeie  cmivtatat;  sod  ut 


jam  semel  dixt,  liber  illo  viit  est  a«* 
norumdncentomm;  habetqne  alioqol 
verbum  petemU  ad  oram.  Graton». 

OppMtvaa]  Proprieopperiamaaidem 
esty  quofl  Ormeis  tbhltntiWf  •^^op^r,  ei 
per  metaphoram,  tempestivnm.  Sl^ 
cnti  taipoiivmoa  proprie  dicitory  qood 
caret  porto :  et  tralatitie  pro  intem^ 
pestivoy  iahomano  somitnr. 

Cap.  17  /gilar  drcker  KidendM  Ju- 
mbu]  Hoc  est,  ctrciter  diem  primiMl 
mensis  Jnnii. 

L.  demre,  ct  C.  F%«lo  Cmt.]  Hic 
etty  (nt  puto)  L.  Joltns  CBesar,qni  P. 
Lentulnm  Suram,  sororis  sn»  virum, 
pnetentem  et  aodientem,  vita  privaa* 
dam  esse  dixit:  ut  ait  Cicero  in  Cati» 
linam  oratione  qnarta  et  Phillppica 
II.  et  ▼III.  £nm  poatea  protcriptnm» 
loror  Jnlia  a  oaraifioe  tatala  est :  di^ 
jos  rei  auotores  sunt,  Plotarehoa  hl 
^tonio,  el  Dion  I.  xlvii.  Fnit  op« 
timos  et  fortistimnt  eivisy  reipnbliem 
amantissimnt :  nt  testatnr  Cicero 
cnm  alibiy  tnm  Epistolamm  ad  A^ 
ticom  1.  XIV.  et  Fhmil.  (nt  vocaat)  1. 
xu.  Caei. 

L.  Cmmre^  C.  Figido  Cms.]  Cicoro 
prima  ad  Atticam  epittola  C.  Mmh 
ttam  Fifgalam,  teqnentem  vocat  Cos. 
qnidam  etiam  Q.  JiBrttvin.  Hi  Coso. 
•faere  ab  Urb.  Coiid..aaao  090.  prox* 
imo  ante  Ciceronem  anno.  GlorciamB. 

llintorioiiOT,«itttt<nt«nr;  tpettaat] 
Sic  Cic  Catil.  iii.  *  omaia  noraty  om* 
•aes  adltnt  tenebat;  appellare»  te» 
tarcy  solllcltare,  petere  andebat.'  Sod 
quoniam  meos  liber  habet,  Jktrtar^ 
oiiot  tcafort,  videant  docti,  an  legi  de- 
beat»  jEiirlari  me  ttteatorr  tpm  tHai^ 
Opes  veroy  noa  dtvitias :  tic  tptt  pro 
potcatia  ttspp  Cic.  nt  et  in  epittola 
Mithridatitc- '  scio  eqnidem  tilti  mag- 
nas  opes  viroromy  armorom :'  et  iii« 
fra :  *  Pottulavero  pleriqne  coqiora- 
torom,  ot  proponeret  qnid  ubiqae  opb 
ant  spei  haberet.'  Ciotcoa. 

/aipifndom]  Id  est,  immonitMOy  ot 
ita  facilom  0|>pressa. 

/■nmmtMMttamaat]  Hoc  altei 


412 


MOTiE   VARIORVM   IN 


togere  in  wnm  dicit;  aut  eontrakere^ 
auf,  eemdueere  t»  «iiiim.  Exempla 
passim  obvia.  Ciaeeon. 

In  MHum  emnu  eonvoeai]  £t  eo  ma- 
jestatis  crimen  indiicebatar :  rrede- 
•bant  enim  collegia,  factione»  alere. 
Itaqne  qusconque  collegia,  nisi  ap^ 
probata,  vetaernnt.  Hinc  Saeton.  in 
vita  Augiisti:  '  plurimae  factiones  ti- 
tulo  collegii  novi  ad  nullius  non  faci- 
norissocietatemcoibant:  sed  Augns- 
tus  omnia  pra*ter  antiqaa  et  legitima 
ditfsolvit.'  Plato  qiiuqne  1. 1.  de  Leg. 
seditionum  fundamenta  talia  esse 
dixit  collegia.  Capita  itaqoe  com- 
mtttere,  de  pabliris  caosis  privata 
consilia  agere,atque  hoc  colore  Rem- 
pnb.  torbare,  capital  semper  habitom 
jfiiit.  Andi  hic  Ulpiannm  JC.  in  I.  ii. 
ff.  de  colleg.  et  corpor.  '  Quisqnis 
illieitom  colleginm  nsurpaverit,  ea 
pcsna  tenetur,  qna  tenentur,  qni  ho- 
minibus  armatis  loca  publica  vei  tem- 
pla  occnpasse  judicatt  snnt.'  Rei  ita- 
qne  erant  Majestatis,  1. 1.  §.  1.  ad  L. 
JbI.  Maj.  1.  IV.  C.  de  his  qni  ad  Eccles. 
coof.  In  tali  qnippe  coetn  accenditnr 
saepe  animos  ad  ea,  qose  nunqnam 
qnis  aosus  fuisset,  et,  nt  egregie  alibi 
Tacitos, '  multa  experiundo  fiont,  qnse 
iegnibos  ardoa  yidentor.'  I%y«. 

Neceetiiudei]  Necessitas.  Oellins 
XIII.  s. 

Eo  omnee  convenere  Senaiem  ordmu] 
Omnes,  omittendom  esse  doco.  Ne- 
qne  enim  in  manuscriptis  aliisque  ve- 
tnstioribus  reperitur,  neque  sententia 
postulat.  JRtD.' 

P.  Leniulue  Swra']  Huic  Snm  cog- 
nomen  inde  natum  feront,  qnod  per 
domlnationem  Sollae  cnm  qnestor  es- 
setymulctas  remni  pubUcarnm  perdite 
adrainistravil,  consumpsitqne.  Qnare 
cnm  Sulla  id  indigne  ferret,  et  admi^ 
liistrationis  rationem  exposceret :  ille 
rem  floGCipendens,inSenatnm  profec- 
ttts  ridicnle  dixit:  Rationem  miht 
reddere  non  est,  sed  praebere  snram : 
uti  solent  pueriy  qul  in  Indo  sphserss 
peocaTemnt :  ob  hoc  delDcepi  SorsB 


cognomen  cst  IIII  ioditum.  Zaneh, 

P,  Auironius]  P.  Auiranius  PKtos: 
sic  enim  legendnm  est:  non,  nt  est 
apod  Flonim,  Antimiue.  Consnl  de- 
signatus,  arobitns  judicium  tollere  ac 
disturbare  primum  conflato  volnlt 
gladiatomm  ac  fugitivornm  tumnlta, 
deinde  lapidatione  atqne  concorso : 
nt  ait  Ctcero  io  oratiene  pro  P.  Sulla : 
attamen  damnatos  est.  Illod  etiam 
notandnm  est,Tranquillum  in  Cssare, 
et  Asconium  in  orat.  pro  C.  CoraeliOy 
perperam  hnnc  L.  Aotronium  appel- 
lare :.,  nam  Sallnstlus,  Cicero,  et  Dion 
I.  XXXVI.  Pnbliom  vocant.  Caai, 

L,  Camue  Longinus]  Is,  teste  Cice- 
rone,  in  orationibus  pro  P.  Sulla  et  tn 
L.  Catilinam,  sibi  procurationem  in- 
cendendse  urbis  depoposcerat.  Asco- 
nius  scribit  hnnc  L.  Cassium,  compe- 
titorem  fuisse  Ciceronis  in  petitlone 
consulatus.  Idem, 

C.  Cethef^ue]  C.  Coraellos  Cethegns: 
nam  e  Coraelioram  gente  eum  fhtssey 
rfignificavit  Porcins  Latro,  in  decla^ 
matione  in  L.  Sergiom  Catilinam.  Ib 
civilibusdissensionibns  (nt  pnto)  nrbc 
ejectns,  supplex  ad  Snllam  confnglt ; 
inde  Sullanas  partes  secntns  est,  ot 
Appianns  Belloram  Civilinm  libro  i. 
memoriae  prodidit.  Cic.  in  oratioiie 
pro  P.  Sulla.  Pinra  leges  de  Cethego 
apnd  Flornm  I.  iii.  Livinm  L  cii. 
Porciom  Latronem  in  declamatione 
in  Catilinam,  Ciceronem  in  orationi- 
bus  pro  Sulla  et  in  L.  Catiltnam,  Pln- 
tarchnm  in  Cicerone.  Catt, 

P.  ei  Sertiu»  SuUee  Serm-JUii]  Id 
est,  P.  Cornelins  SnlJa,  et  Servloa 
Cornelins  Siilla,  filii  Servii  Coraelii 
Snllae.  Scribit  Dion  1.  xxxvi.  Cor- 
neliom  Sullam,  patrem  eorom,  qoi 
coojorarant,  fuisse  fratrem  L.  Snllae 
Dictaloris.  Idem, 

L  Vargmntiyue]  Satis  constat  ex  Ci* 
ceroue,  quod  prlns  hic  de  ambitu  in- 
terrogatus,  ab  Hortensio  defensus  est: 
postea  qood  conjurasset,  cum  neme 
ei  adfuisscty  damnatus  inexilinm  abilt, 
Idem. 


BELLUM  CATILIN.    CAP.  17. 


413 


.  Q.  Ammai]  Hnnc  fignificasie  pnto 
Q.  Cicermieni,  in  libcllo  de  Petitione 
cons.  cnm  iDqait :  *  Qni  ex  cnria  Ca^^ 
riof  et  Anniosy  ab  atriis  Mapalas  et 
Carrilios,  ex  eqnettri  ordine  Pompi- 
lios  et  Cnejos  sibi  aniicissimos  com» 
paravit/  Idem. 

M.  P^rdrng  Letta]  Pnto  dehignari 
enm,  qui  in  argenteis  denariis  eodem 
qno  hic  titnlo,  M.  PoRc.  hMCK^  de- 
scribitor.  Qui  vero  paak>  po»t  noiiii- 
natnr  P.  5^1/e,  in  veteri  denario  est, 
P.  SuLA,  arttiqna  scribendi  coosnetu- 
dine,  nnico  l.  Unimu. 

M.  PweiuB  Lecea]  Infra.  Damna- 
tns  et  is  postea  fnit :  anctor  est  Cice- 
ro  io  oratione  pro  Snlla.  Idem, 

L.  BcsIm]  Vide  infertns.   . 

Q.  Cknat]  Is  Qnaestorins  fnit,  no- 
tissiniiu  autem  alestor:  quare  dam< 
natos  esty  ot  Cicer»  et  Asconins  refe» 
ront.  Tranqnillns  in  Csesare  r.  17. 
scribit,  de  Q.  Curio,  qnod  prirans 
conjaratornm  consilia  detexerar,  con- 
•titota  ei  ftiisse  pnblire  munera :  tar 
men  datanon  esse,q«oniam  Csesarem 
inter  aocios  Catilinae  nominavisset. 
Ccil.  • 

Eqme9in  orime']  Differnnt  eques, 
eqnestris  ordinis,  et  equestri  loco  na- 
tns.  Eqiies  et  eqnesiris  ordinis  idetti 
siuty  qnod  si  eqnes  patre  natus  est 
qni  naoqnam  senator  fnit,  eqnestri  lo- 
00  natns  est,  sin  natns  est  senatore, 
equestri  loco  non  recte  natos  dicitnr. 
P.Mmua. 

Pngierea^  ex  equesiri  «rdine]  Ordo 
eqnestris  medins  erat  inter  Senato- 
rinm  et  plebejnm,cni  purpura,  nt  pa- 
tricib  et  senatoriis,  nti  non  licebat : 
jns  tameo  annnlorum  anreorum  habe- 
bat,  qno  insigni  a  piebe  secemebatnr, 
et  medlns  ordo  ▼ocabatnr.  Zemck. 

M.  FulviM  iVo6tlf0r]  Meniinit  Ci- 
cero  £put.  ad  Atticnm  1.  iv.  de  quo- 
dam  M.  Fulvio  Nobiliore :  sed  alios 
qnispiam  fortasse  foit.  Cosf . 

L.  SiaiiHu*]  Ita  vocatnr  etiam  « 
Cioerone  inoratione  iii.  in  Catiiinam, 
etsl  in  Aldino  codice  semelj  et  men- 


dose  qoldem,  P,  SiaiiUuM  legitnrJ 
Idem. 

P.  GMdue  Cupito]  De  hoc  Cicero 
In  oratione  iii.  in  Catiiinam.  Idem. 

C.  CameUue]  £t  hunc,  ex  Cicerone 
intelligimns,  postea,  ab  omnibus  de- 
sertoni,  eondemnatnm  fois»e.  Idem, 

Ad  koe  mMlii  ex  coimuis  ei  mantdpiff 
9trt  domt  uohUee  enmiy  pr^erea  eom- 
plure$,SfC.]'Qui;fion  est  in  Mss.  nec 
in  iroprc ssis  quibiisdam.  Itaqne  mihi 
sic  legcndum  videtur :  Ad  koc  muUi  es 
coUtniiM  t  i  mumajnie  domi  tiobUe» :  era»i 
praierea  eompluree  pauUooeeuHiuecouii' 
Ui  ktfjusce  pariidpe»  mokiUe:  rh  erani^ 
ad  seqiientia  pertinet,  et  sic  est  in 
manuscriptis  hic  distinctus  locus,  con- 
tra  quam  in  recentioribns.  Sed  et 
ki{pi»ee,  non  kujuocemodi,  codices 
habent  airtiqni.  Riviuo. 

MuUi  ex  coUmUi  ei  mMnicipii*  domi 
nobilee]  Ita  fere  Mss.  nostri.  Editio 
vetos  interposuerat,  domi  ei  wiiUiim 
nokUeo:  plane  contra  li bros e t  mentem 
anctoris ;  certe  prsite  *  membranas, 
Don  nostras  modo  et  amicissimo  Bon* 
garsio  excussas,  sed  et  Rivianas,  Pop- 
mapanas,  alioruroqiie :  imposuit  nimi- 
mm  prima  editionis  coratoribus  in- 
solens  locutio  domt  nobilesy  itaqne  ad« 
dtderunt  aliud  illiid  roenibrum  de  suo. 
GnUiru», 

Ex  eoUmi»]  Ratio  et  modus  erat,  nt 
agri  dividerentnr  viritlm,  idqne  a 
triumviris,  qui  sedes  agrosque  et  ip- 
soro  oppidnm,  si  condendum  esset, 
disponebant,  ac  jnra  et  formam  quasi 
Reipnblic»  dabant.  Sic  tamen  nt 
omnia  Romam  et  Urbem  mntrem  re« 
ferrent.  lAps.  Quis  antem  modus 
designatornm  agrorum  foerit  per 
perticam,  qnrqne  ratio  fuerit  sorti- 
tionis,  cnm  pervenissent  in  locom 
destinafnm  colonise,  Tumeku»  docet 
Adv.  11.  S2.  et  XXVI.  S6. 

Ei  municipU»]  Municipes  ergo  snnt 
cWes  Romani  ex  mnnicipita,  soo  jure 
et  legibns  suis  ntentes :  muneris  tan- 
tum  cnm  populo  Romano  participes 
bonorarii,  a  quo  munere  capessendo 


414 


NOTiB   VARIORUV  IN 


tppettftti  vidcntar,  nnBU  •Uit  necrt- 
•itatibiM,  nec  nlla  popoli  RoiBanl 
lege  afttrictiy  cdoi  nanquani  popalus 
eoram  fuodat  factai  etset,  4cc. 
Zamh. 

ParticipeB  fMU»]  Ut  Caesar,  Cras- 
•asy  Antonios;  de  qnibos  paalo  post 
dicemos:  item  Clodins.  qood  testa- 
tnr  Atconios  in  commentario  in  ora* 
tionem  pro  Milone.    Caif. 

Parikiin»  noi>Ue$]  Vox  mbiU§  aban- 
dare  videtur.    Cia«cofitif«. 

Qaii6iij  m  o<ts,  vH  mtigityUe  vd  iNoi- 
Uto*  rirfrc  cspta  trai'}  Nihil  discrepant 
Bfss.  nostri :  id  moneo,  quod  aliqaan- 
do  in  Sospicioaibas  teotaram,  vivere 
tjispta  ervt.  Nec  enim  videbam,  car 
carta  malient  pro  incertis,  bellnm 
qnam  pacem,  homines  fortunati. 
Nunc  sustineo  me,  putoque  sapientis 
esse,  nonnuUa  ignorare.    Grmtenu. 

Vd  momer}  Id  est,  neqnitery  et 
Ittxuriose. 

iMceria  yro  €erii»\  Sic  infra :  *  Per 
ignaviam  ant  vana  iogenia,  incerta 
pro  certis  captarem.'  Et  rnrsns: 
^  Pro  incerta  spe  certa  pnpmia.'  El 
itenun :  '  Quanquam  opibas  suis  con* 
^deret,  tamen  non  debere  incerta  pro 
rertis  mutare.'  Item  Plantns  in 
Psendolo:  *  Certa  amittimns,  dnm 
inccrta  petimus.'  £t  Hcsiodus :  Nii- 
wm^  ^'  ▼^  irotftA  Xnriatf  Mrotfta 
Mmi.    Afomiitas. 

BeOam  900»  poccM  maldmai]  In 
Jngurtb.  '  ut  aliquando  pacem  quam 
belium  malies.'  Tacit.  Annal,  IS. 
*  Ceterum  uterqne  Vologesem  regem 
onntiis  monebant,  pacem,  quam  bel- 
Inm  mallet.'    Ctaceoatas. 

Ea  iempeetate]  Id  est,  eo  tempore. 

jSf.  Lidatiut  Crosnoa  ooa  ^anna 
9Kf  fiSfuaTii]  £rat  enim  Crassus  con- 
jnrationis  conscins,  sed  occnlte :  aec 
nlla  necesBitate  compnlsus :  sed  tan- 
Inm  propter  poteatiam.  Plutarchus 
in  ejtts  vita,  et  M.  Cicero,  conjnra- 
tienis  vindez,  aperte  satis  in  oratione 
quadam,  in  Crassum  et  Cssarem  con- 
j^atitfiis  iUius  non  "^»!"^"^  ez  parla 


cnasom  refert :  eam  tamen  ofatloBem 
nunquam,  nisi  post  utrinsque  OMrtemt 
edere  ausus  est.    Zanekime. 

Ca.  Pomp^oif  ittrijKS  ip»!]  Dioa 
lib.  XXXVII.  et  Plutarch.  in  Crasso. 
Coaf. 

/mawf]  Id  est,  odio  habitus. 

DaciaiMa  magnam  exereOam']  Sctli- 
cet  in  ultimis  terris,  adversns  Mith* 
ridatem.    Zaach. 

Cap.  18  Sed  aaUa  Uem  coi^araaere 
paaci  coaira  remp.  in  quiJbug  Caiiiimafaii, 
de  qua  qimm  veriesime  poiero  dicam] 
H«c  vera  lectio.  Cetcrnm  in  Argen* 
toratensi,  qnod  est  a  Scfaurrerio  excn* 
sum,  reperi,  de  quo:  perperam  vide- 
licet:  nam  praeter  exemplarium  el 
in  his  maouscriptomm  6dem  atqne 
consensnm,  legit  eodem  modo  1.  ii. 
Diomedes,  ac  sabaudiendum  monct 
eoi^araiiMie:  quomodo  item  iuterprea, 
Atettis. 

/a  qaibu»]  Hajus  conjiuratioais  anc* 
tor  non  Init  Catilina,  sed  M.  CrassnSy 
quem  stndio  lacet  Sallnstius.  Vide 
Asconinm.    Coler, 

De  qa»]  Sic  pleriqae  legnnt,  nec 
boc  etiam  reliqnimus.  De  fM  igitnr 
legatur,  sc.  coninralioiie,  ex  antiqno 
et  fidell  codice.  £t  ita  Diomedea 
loGum  hnnc  exponiL    Baa. 

L.  JaUo,  M.  Lepido  cansaliftas,  P. 
Jof  rsatof ,  £t  P.  SyUa  detigmaii  oaamlaa^ 
tfc.]  Volunien  Fabricianom  TaOai  qnm 
verior  lcctio ;  licet  in  duobus  calaoM 
descriptBB  L.  TulHo  repererim.  Cicero 
pro  Sylla  honc  L.  Voieetmm  appellnt^ 
quemadmodum  Asconins  quoqne  Pe- 
dianus:  tametsi  hic  alicnbi  L.  Folen- 
Itma  TaUiam  vocat.  His  igitnr  Coas. 
co&pta  prior  conjuratio  est*  Poat  hoa 
I*  Torqoatus  et  L.  Cotta  faere  coa- 
sules,  qoos  consulatum  inenntes  in- 
terficere  in  Capitolio  P.  Autronina 
et  L.  Catiiina  paralmnt:  sicuti  panllo 
post  tcstatur  Sallnstias.  Hi  antens 
in  P.  Syllie  et  Autronii  locam«  qnoa 
ambitus  ipsi  damnarant,  creati  fne« 
rant.  Dein  fuere  U  Julitts  CoMnr^ 
qX  C.  Martins  Flgolns,  qnorvm  anpra 


BBLtUM  OATILIN.     OAP.  18. 


4t» 


SallMtiiw  aMioit  Hii  Oim.  «Iteia 
efMijiinUo  c«ptft  Mt.  Post  ho»  M. 
Ci€«ro  cnrn  C.  Antoiuo.  Hii  Covs. 
Mnse  Octobri  patefacta  conjuratio 
ttt»  e^  de  conjaratis  anppliciam  tnm* 
tum.  Qood  in  Horatinm  Glareanni 
X>*  Jmlmm  TnBiim  ▼ocat»  qnero  not 
L,  y^tatfium  IWIawi»  ett  liand  dnbie 
neiBorUp  laptnt,  niti  qnit  incnritB  ad- 
acribere  malit.  Sed  et  Haloander 
bnnc  iptnm  in  catalogo  conininm 
Lb  Tnrqmimm  Tmlimn  appeliat,  qnam 
xecte  alii  ▼iderint.    Atrint. 

Im  TulU^  M,  Lepido\  Prior  haec  con- 
joratio,  nltimam,  qnam  accnrate  per* 
teqaitnr  Salluttinty  triennio  praeoet* 
«it.  8ed  Snetonint  in  Jnlio,  tribot 
illia,  Catiliate,  Antronio,  Pitoni,  qnot 
hic  ponit  Criipnt,  tociot.addit  C. 
Cfeaarero,  M.  Craatnm,  P.  Sallam, 
•ontentiente  cnro  Tranqnillo  Dione. 
'Meminemnt'  (inqnit  TranqniUnt) 
'  bnjnt  conjnrationit  Tanutint  Gemi- 
•«t  in  bittoria»  M.  Bibnlnt  in  edictit, 
C*  Cnrio  pater  in  orationibnt.  De 
hnc  tigni6care  ridetnr  ct  Cioero  in 
qiiadam  ad  Atticnm  epittola,refereiM 
id  Caatarem  in  Senatn  confirmatte 
regmutty  deqno  aadilb  cogitaverat.' 
liegenda  et  oetera,  quae  nimit  longnm 
Ibret  adtcribere.  Epitoma  liTii  iib. 
pi. '  Conjnratio  eorum  qoi  in  petitione 
contiilatnt  ambitnt  damnati  eranty 
Cictey  de  interficiendit  Cott.  oppretta 
eau'    PliitcWnt. 

Xagatet  emMliit]  Longo  tempore 
pott  nrbem  conditam,  aollam  de  am- 
bitn  lagem  foitae  legininty  qnod  ad 
magittratnt  et  ad  honoret  pritci  Ro<- 
«Moi  non  largitione  et  ambitn,  ted 
yirtntia  via  nilelMuitnr,  propterqne 
^gregia  domi  militiaeqne  facinora, 
civet  qoatttnra,  «edilitale,  prstura  et 
WMnlatii,  et  aliit  bonoribnt  hoacata- 
iMBtar.  Piima  ies  contra  ambitnm 
Ulomm  qai  magittratnt  appeterent, 
n  Petilio  tribooo  plebit  lata  fiiit,  qua 
lor^tioaet  illomm,  qni  magittratot 
pecnaia  emerent,  gravi  poBoa  mnlc- 
t»Tit;  alim dtiode  lat»  facmatela 


Calponiie  Pitone,  ot  a  Ciceronep^ 
Lex  autem  Oceronit  ad  hanc  tenien» 
tiam  erat:  Si  mercede  conmpti  ob- 
viam  candidatit  ittent,  ti  condncti 
«ectarentar,  ti  gladiatoribut  vnlgo 
locnt  tributut,  item  ti  vulgo  data 
prandia,  contra  legem  Calpnraiam 
factnm  videri:  nt  il|>te  in  omtione' 
pro  Mnraena  ait.    ZimcA. 

LegUmt  iuMtMM  intemg^H  Sk  bH- 
Ira:  <  et  ipte  lege  Plautia  interroga* 
tnt  erat'    Ctoccon. 

Ped  jMattt]  Pott,  iciUcet  damaa'. 
tionem,  et  non  detigoationero :  nl 
qnidaro  in  Coromentariit  tnit  in  Epitt. 
ad  Atticnro  ezpotart,  ezittiroant  hniie 
locnm  mendotum  ette,  ted  male :  mmr 
animadvertent,  bit  habita  fnitte  eo^ 
mitia,  primo  Lepido  et  Volcatio  Ceat. 
«nm  P.  Antronint  et  P.  Snlla  creatl 
fuernntCoat.  et  panllo  pott,  caun  bl 
legibnt  ambitut  damaati  eatent,  ite- 
raro  habita  fueraat,  in  qnibnt  Cotta 
et  Torqnatnt  declamti  fuerant,  et 
tnnc  Catilina,  cnm  ex  Africa  redii*« 
tet,  profettnt  ett  te  petitnmm  ette : 
ted  prohibitnt  ett,  qnia  qnsmbav 
tnr  repetnndarnm,  ut  ait  PaBdiannt* 

Profci6i/iia  ent  peiert  conaaUwny 
4rc.]  Catilina  ttatim  ut  ex  Africa  re- 
diit,  accntatnt  ett,  nti  diaimnt^  a 
Clodio,de  pecuniit  repetundit.  Qnaro 
cum  profettnt  ettet  petem  te  coasn- 
latnm,  L.  Volcatint  contnl  contilinm 
pnblicum  babnit,  an  mtionem  Cati* 
lin«  habere  delieret.  Decretnm  etC 
igitnr,  Catilinam,cum  reot  ettet,  oon- 
tulatnm  petem  non  potte.  Auetorea 
tnnt  Cicero,  et  Atcon.  in  omt.  1» 
toga  candida.    Caa^. 

Pfofiien]  Dam  nomen,  dennnciam 
velle  te  petem:  ita  enim  moo  erat. 
£t  hic  jir^m  non  tignifieat  iiimpli« 
oiter  dam  nomen,  ted  ita  nt  per  legoo 
reoipi  pottet,  qnae  reum  profiteaitem 
non  adn.ittebant.  Qnare  Salluttiaa 
iaqaityCaiUioam  repetaodaram  reom 
iotra  tempot  legibut  coottltatiim  - 
prolitori  noqoaviatOy  id  eaty  aoii  p»» 


416 


NOT£  VARIORUM  IN 


tttisae  darc  Domen,  iU  nt  admittere- 
tiir  ad  petitionem :  nam  quaerebatnr 
repetundariim.  Profitebantiir  aiitem 
petitnri,  apud  eoa  (tit  pnto)  qni  co- 
mitia habebant.  LiviusDec.  iii.  1.  vit. 
Ztmch. 

Cn.  Pm\  Sie  etiam  appellat  Cicero 
In  oratione  pro  Mnrsna,  et  pro  L. 
Solla.    Jdem. 

NoifUU]  Pisonea  enSm  a  Calpo  Nn- 
mse  filio  oriundi  eraoty  nt  testantur 
Plotarchus  in  Nnma,  Horatiuftin  arte 
Poi^t.  et  Ovid.  ad  Pitonem  hia  verbis : 
'  Nam  qnid  memorare  necesse  est» 
Ut  domns  a  Calpo  nomen  Calpomia 
dncatP  Claraqne  Pisonis  tulerint  cog- 
nomina  prima,  Hnmida  callosa  cnm 
plnseret  hordea  dextra?*  Ovidii  ao- 
tem  opinionem,  nt  Pisones  a  pinsen- 
do  vel  pisendo  dicti  sint,  confirmat 
Plimos  Nat.  hist.  wm.  8.    Idem, 

StmMkhmU]  Id  est,  nrgebant. 

CmpUoUq]  Capitolium  in  monte 
Tarpcjo  sitnro,  Snperbi  maxime  opus. 
Quod  his  fere  verbi»  describit  Diony- 
sios :  '  Situm  est  in  alta  crepidine, 
habetque  in  ambitu  octo  jngera,  sic 
ut  latera  singula  dncentorom  fere 
pedimi  sint,  exigua  iHtitndinis  et  lon- 
gitndlnis  differentia,  nisi  quod  ista 
lllam  vincit  vix  pedibus  qnindenia. 
Qua  parte  frons  ejns  meridiem  spec- 
tat,  triplici  coltunnarnm  ordine  cir* 
cnmcingitnr,  ab  aliis  lateribns  dup- 
lici.  In  ipso  snnt  tres  ceHae  ex  or- 
dine,  a  lateribns  commnnione  parie- 
tum  clans»,  raedia  est  Jpvis,  ntrinqne 
altera  Junonis,  aliera  Minerw,  snb 
eodem  laqneari  eodemque  tecto/ 
Hsec  hactenufl  Dionysiiis.  Capito- 
lium  antem  ita  vocabant,  quam  Orap- 
01  $Kpa»,  quod  esset  jto^v^  r^s  w6\Hts. 
At  fabnla  capitiH  invenli  ad  geniis 
nobilitatem.  Capitoliom  ergo  Latina 
vox,  ut  Pergamns  in  Fhrygia.  SeaU' 
ger,  De  ejus  magnificentia  non  opiu 
est  multa  adferre.  In  illo  Tarquinii 
Capitolio  primitus  senea  erant  limina, 
6t  trinm  mensarum  argentea  vasa  in 
calla  Jovisy  Jovemqtie   in  cnlinine 


com  qnadrlgts  anrels  ssdilet  posno* 
rant.  Post  Carthaginem  everaam  1»^ 
quearia  inaitrata  fnerunt.  Catulna 
autem  tegulas  sereas  inauravit.  Siip 
tempore  in  inaurationem  solam  12000 
talenta  impensa  reftert  Plutardius,  id 
e8t,no8tra  comptttatione,septem  mil- 
liones.  I«fM.  Recte  itaqoe  dixit  Vir- 
gilius :  *  Hinc  ad  Tarpejam  sedem,  et 
Capitolia  ducit,  Anrea  nuncy  olim 
sylvestrllnis  horrida  domis.' 

Kaleitd,  Jim.]  In  hoc  dissentit  Ci- 
ceroa  Sallustio,qnod  ipse  ait  Kalend. 
Jannar,  L.  Torqnato  et  Lncio  Cotta 
Coss.  Cicero  vero,  pridie  Kalend.  J«- 
noar.  LepidoetTuHo  Co»s.  Zahek, 

L,  Coition]  L.  Aurelium  Cottam. 
Is  fnit  vir  snmmo  ingenio,  snmmaqne 
pnidentia.    Cosf. 

L.  CoUam]  Trcs  enim  Cottv  fue- 
mnt,  L.  C.  et  M.  Cotta,  .adeptiqne 
snnt  omnes  consnlatum :  nt  Pssdian. 
scribit.    Jdem. 

L,  Torquatwm]  Opinor  designari 
L.  Torquatum,  qui,  nt  scribit  Cicero 
in  Pisoneni,  *  Provinciam  Macedo- 
niam  ex  S.  C.  obtinnit,  et  ex  ea  Imp. 
appcllatns  cst.'  In  denariis  antem 
Manlias  familin  describitur  L.  ToR- 
QUAT.  Ex  S.  C.  Ad  Salinstii  antem 
locum  faciunt,  qnae  refert  Pfedianns 
in  Comeliana.  *  P.  Snlia,'  Inquit, 
'  et  P.  Autronins  Coss.  des.  cum  es- 
sent,  eornm  alternm  L.  Cotta,  alte» 
rom  L.  Torqoatns  ambitua  damna- 
mnt,  et  in  eoriim  locnm  Coss.  creati 
annt.*    LVstmu. 

Fa»eibmt]  Fasces  appellamns  bacil- 
los  aliqnot  teretes  coUigatos  in  mo» 
dum  iaisris.  Eos  bacillos  antiqnitua 
ex  nlmo  fnisse  testisPlaotus.  Pltninii' 
tainen  Betnllam  arborem  terribilem' 
ait  magistratonm  virgis,  1.  xvi.  18. 
Hetroscomm  antiquitus  ornamentnm 
fnisse,  antequam  Romam  dedocere- 
tur,  prvter  alios  Floms  auctor  est. 
Consnlibns  antrm  doobns  creatis  cum 
initio  fasces  xsiv.  prseferrentnr,  id 
est,  aingiilis  x;i.  in  voce  et  invidia' 
popnli  rea  foit,  tanqnam  regno  non' 


BBLLUM    CATILIN.     CAP.  19. 


419 


d«pttlM»  i«d  dapHctt»,  ea  etasa  Va- 
lerios  inatitiiic,  ot  daodccim  tantnm 
fiuecs  cmttpieereBtar,  iiqae  alternit 
menstbos  apod  altemm  consalem  es- 
seot:  ita,  ioqoam,  ot  priore'mtnse 
prior  consol  eos  haberet,  secnndo 
alter,  atqne  ita  in  orbem ;  nt  testan* 
tnr  Dionysins  I.  t.  et  Dio  Cassias 
I.  T.  Snmere  antem  eos  prior  solebat 
qnimajornatnesset:  idqneobtionisse 
Tidetnr  naqpe  ad  L.  Jnliam,  qnsB  ho- 
oorem  honc  detnlit  nnmero  libero- 
mm.  De  ntroqne  Tide  Vaierinm  it.' 
1.  Agetlinm  ii.  15.  Interea  tamea 
eonsnl  is,  qoi  sine  fasctbns,  ne  anllo 
insi^  nosceretnr,  accensnm  habebat 
qni  enm  praecederet:  anctore  Dio- 
■yslo  1.  T.  initio,  qnl  sequerentnr  cnm 
Tirgb  et  bacillis.  Snetonins  in  Jnlio 
t.  20.  et  LiTins,  nbi  de  DeeemTiris, 
L  iif.  UptUm, 

In  N(MMs3  Ter  enim  in  mense  lesi- 
teos  habebatnr  senatns,  Kalendls, 
KoBiSy  et  Idibns;  qnamTis  postea 
Angoatns  institnerity  ne  ptos  qoam 
Ms  in  mense  legitimns  senatos  habere- 
tor,  sciKcet  Kalendls  et  Idibns:  men- 
sis  antem  Febmar.  hie  maxime  des- 
tioatos  erat  andiendls  legationibns. 
Cicero :  *  Senatns  haberi  ante  Kalend. 
Fl&bmar.  per  legem  Papiam,  id  qood 
scis,  non  potest,  neque  mense  Feb- 
mar.  toto,  nisi  perfectis  aot  rejectis 
legationibas.'  Znch, 
'  Qmod  td  Catiihia  wiahiramH]  Con* 
siderandum,  senrarit  ne  Sallustins 
iUnd  &wM€  0fMm  in  Tcrbo  matU' 
rmre,  qno  de  tam  anzie  ac  snbtiliter 
dispntat  Gellins  tx  Nigidio.  Certe 
Ustorici  Latini  metiirars  pro  prope- 
rm^  ac  feotinare  Identidem  dicnnty 
qnicqnld  dicat  OellinsV    Gtareaime. 

Pra  aaia]  Ante  cnriam. 

E»  die  poet  eamditwn  urbem  Roinajn] 
Odiosa  faic  tox  Romdin ;  nec  hic  so- 
Imn,  sed  alits  locis  nbi  jnngitur  dictio- 
m  «rU;  nrbs  enim  per  excellentiam, 
Romam  ipsam  designat,  ot  vel  pneris 
notnm.     Si  tolerart  debet; 


eom  PaL  qnlnto,  HeiMr.    Oratems.      sam, 
He^.  €i  Var.  CIom.  SaUusi. 


FsMmo]  Commissnm,  effectom  et 
consommatnm. 

INr»mi<]  id  est,  dissolTit  et  dissi- 
paTltconsiliom. 

Caf.  19  CUariorem  Htipiwiam]  Ad 
hoDc  Cn.  Pisonem  pertioet  Tetns  in- 
seriptio  ex  marnMnre :    ca.  calpvb- 

NlUf.  CM.  F.  FISO  QUADITOO.  FftOFIL 
n.    8.    C    FftOTiaCIAM    HISFAIflAK 

cxTnuoftaM  obtihtit.    Vraim. 

Ckenanm  UitpaiimHi]  Citeriorem 
antem  et  nlteriorem  Hispaniam  pro» 
Tinclas  fnisse  prsstorias,  testis  est 
LlTios :  qni  fteqoenter  ait^  Prsstoret 
sortitos  esse  Hispaniam  oiUriorem  et 
oUeriorem.    Zoadk. 

Qumatar']  QnsMtores,  regibns  etian 
tom  imperantibns,  institntl  sont:  qood 
lex  Coriau  osteodit,  ab  L.  Brato  ra^ 
petita.  mansitqne  consolibus  potesUs 
deligendl,  doneo  enm  qnoqne  hono- 
rem  popnlns  roandaret.  Qnmstoret 
Tcro  nrbaoi  ssrarinm  corabant^  et 
ejns  pocnnias  expensas  et  acceptas 
in  tabnlas  pnblicas  referebant:  et 
ipse  magistratns  non  hoooris  Ipsins 
finis  ent,  sed  aditns  ad  consnlatnm 
et  triamphos  noTis  hominibns  esso 
ceosebatnr.    Zanch. 

Qaaeiar  pro  pratare  miBoui  etf]  Id 
est,  cum  esset  qnsestor,  tamen  cnm 
pnetoria  potestote  missns  est  Hoe 
significat  Snetonins,  cnm  inqnit,  Pi* 
soni  Hispaniam  proTinciam  ob  suspi- 
donem  urbanie  conjnratiouis  ultro 
extra  ordinem  datam  fuisse.    Cast. 

Proprittore]  Prstores  ProTincialei 
creati  sunt  circa  annuro  dxix.  Sicilia 
ct  Sardinia  captis  atqne  in  ProTin- 
ciarnm  formam  redactis,  ut  LiTins  et 
Solinus  prodiderant.  Pomponlus  an<* 
tem  in  1. 1.  ff.  de  orig.  Jur.  '  capta 
Sardinia,'  inquit,  <  mox  Sictlia,  item 
Hispania,  deinde  Narbonensi  ProTin« 
cia,lotidem  Praptope8,qaotProTinclsB 
in  ditionem  venerant.' 

Iitfettum  immieum  Cs.  Pampfjo']  /a* 
fettumy  pro  aerem,  dicere  potoit  Sal» 
lustins.  Interdum  tamen  snspicatoB 
sam,  Iwimicum  glossema  faisse  ad  /a- 


SD 


418 


VOTiE  VAltlORUM  IN 


fniim:  qao  vitii  fenere  refertoi  esse 
libros  aoimadferti.    MamUmi, 

Simul  quUt  boni  compbtres  prasidium 
in  to  putabaMf\  Non  luale  Bongarsio 
«xcoMus  liber,  011111/911«  kimi;  modo 
ilem  sic  reformentur  seqnentia :  Sir 
MilfM  honi  cpmplureB  pngtidium  ni  eo 
jpleAcnty  etiam  ium  pot^uiia  Pomp^ 
/ormidolooa;  ejectavoce  crat:  vocula 
Cuei  que  visitur  io  editiQoibua  aliis, 
aublata  e«t  e  oostray  auctoribus  Mss. 
GruUruB. 

Potentia  Cn.  Pomp^i  formidpiooa 
erat^  Tantam  enim  Pompejus  poten- 
tiam  sibi  comparaverat  ex  rebua  pro- 
spere  gestis  adversus  Mitbridatem,  nt 
Romae  timerent,  ne  vellet  Rempnbl. 
occupare :  sed  ut  primum  Italiam  id- 
gressos  est,  praeter  omnium  expecta- 
tiooem,  exercitnm  dimisit.  Pintar- 
chns  in  Pompeji  vita.    Zanch, 

Barbaroo]  Huipanos.  Quinam  an- 
tem,  et  cnr  dicti  fneriut  barbari, 
Strabo  i.  ziv.  docet  his  verbis:  <  Sed 
ego  arbitror  ab  initio,  con6cto  nomtne 
eos  barbaros  appeilatos,  qui  dtfficnl- 
ter,  aspere  ac  duriter  loquerentur,  ut 
biassos  balbosque  dicimus.'  Zanch» 
Vox  Orientalis.  ^^*^^  enim  extra- 

neom  Arabibos  denotat.  £t  «j  de- 
sertom,  unde  Barbariae  nomen.  Recte 
itaqoe  ab  Eustathio  in  iii.  Iliados 
notatnm  est,  Lacones  hospites  et  pe- 
regrinos  dizisse  Barbaros.  Ita  et 
Ovid.  de  Ponto:  *  Barbarus  his  ego 
sum,  quia  non  intelligor  uUi.'  Vete- 
ribns  antem  Barbari  erant  illi  qni 
non  erant  Qraeci.  Unde  Plautns  Ne- 
vium  Poetam  Barbarum  dixit:  In 
prologo  Asinaris  Barbare  pro  Latine 
positnm.  In  Captivis  qnoque  Barba- 
riamjus  leges.  Eadem  ratione  Latini 
auctores  non  uteutes  Ungna  Latina 
jBar6aros  dizerunt. 

£x  voiuntate  ejus  Pisonem  aggre8$o$] 
lUa  €x  praepositio  uon  est  in  manu- 
BcripttSylicet  in  aliis  fere  sit ;  ncc  ex- 
^mplar  eam  Bcroaldinum  habet*    Ri' 


Praterea']  Id  est,  pneterqoam  qnod 
Pisonem  interfecerant.  Praterea^  hoc 
in  loco  tempns  prvteritnm  significat: 
qaod  rarianime  int enies.    Zanck. 

Sed  imperia  ettva  m^ita  antea  perptB^ 
#m]  In  Ubrisy  quibus  usns  est  Vincen- 
tius  CastUoneus,  scriptnm  fuit :  Sed 
ct  Mpe  imperia  octva  aniea  perpemoa. 
nos  eam  lectionein  tn  Mss.  nostris  non 
invenunus,  nec  quidquam  mutamns. 
Popma. 

Sed  imperia  ocna  muita  aniea  perpes*^ 
Mf]  Exclndi  poterat  conjuoctio,  sed. 
Editio  anni  cl>  cccc  lxxv.  expressit 
liic  scteoa.  Nax.  vero  praefert  muUo. 
Miror  nonnnllis  sapere  quod  in  Cas« 
tilioneo  est :  oed  et  tape  imperia  $ceta 
OMtea  perpeatoB,  quis  enim  non  videt 
ease  ab  interprete  ?   Gruterua. 

Noeeam  rrai  ia  medio  relinquemutl 
Gell.  xxvii.  2.  Q.  Claodins  An- 
nal.  I.  <  Nos/  inqnit,  '  in  medinm  re- 
linquemns:  vnlgus  in  medio  dicit: 
nam  vitiom  isthic  pntant:  et  si  dica» 
in  medium  ponere,  id  quoqne  esse 
«r6\outoy  putant :  et  tamen  probabilius 
aignificantiusque  sic  diri  videbitury  si 
quis  iUa  verba  non  incoriose  introspi- 
ciat.'  Tacitus  qnoqoeSaUostii  afiec- 
tator  suis  in  libeliis  de  morib.  Ger- 
man.  <  Quod  ego,  uti  inconipertumy 
in  mediuni  relinquam.'    Ciacconius. 

No$  eam  rem  in  medio  relinquemua] 
Hic  perperam  quidam  d^e/ia^ii^miii» 
Cicero  pjo  Ccelio,  <  Nemioem  nomi- 
nabo,  tantom  in  medio  relinquam.' 
Biviue, 

Cap.  20  CaiilinafUbieo»yquo§pauIla 
anie  memoraviy  convemmevidet]  In  cujua 
domo  hsc  congregatio  habita  fuerity 
varit  varia  sentiunt.  NononUi  in  M. 
Leccat  domum  eos  convenisse  putant,i 
aUi  donii  Catilin»  eos  congregatos 
fuisse  tradunt.  At  ego  hanc  congre- 
gatiooem  habttam  fuisse  (salvo  alto* 
rum  judicio)  in  cnjusdam  nobUis  do- 
vaOy  e  Cicerone  colUgo:  nam  is  in 
Orai.  cout.  C.  Ant.  et  Catil.  ita  in- 
quit :  <  Dico  P.  C.  superiore  nocte 
cojusdam  bominis  oobUis,  et  vaide  in 


BBLLVli   CATILIN.     OAP.  20. 


m 


llfti  ttfgltioiiis  qnttitii  noti  «t  cognitiy 
doraam  Catilinani  et  AotoDlnm  cam 
leqaestribns  tnis  conveniMe*'  Et 
P«d.  Iinnc  textnm  ita  interpretator, 
*  C.  Cssarift  nnt  Crnsti  domnm  signl- 
ficat'  Hinc  patet  coa  domt  Catilinm 
non  conveniMe.  Accedit  qnod  Catl- 
lina  in  Velia  liabitaverit,  in  ilia  vlde- 
iicet  parte  montb  Palatini,  qntt  fo- 
nim  videt,  nt  tradit  Pomponlnft  L»> 
tns  lib.  de  Antiq.  Urb.  Rom.  AUter 
Porcins  Latro,  intelliglt  enlm  donuim 
Lecce,  ntfti  sepios  eongregati  fne» 
rint. 

/n  remfore]  Hoc  est,  ad  ntilitatem 
consilil  sui  pertinere. 

/n  «6ditaM  partem  tBdium  mteatW] 
M  annscripta  dno,  HcedH,  qtiomodo  et 
alia  pleraqoe.    ftmas. 

Qsiartai  arbitrU  proaU  umM]  Om* 
aibns  ezpolsis,  pr»ter  eos  qai  soi 
coBrilit  participes  erant.  Nam  arbUri 
^enntnr,  qni  aliense  rei  quasi  testes 
intersnnt.  Alias  ar6ii^,  anctore  Fes- 
fOy  dicitnry  qni  totins  rei  habet  arbt 
trinm  et  iacnltatem.    ZoncA. 

^rHh-ti]  Proprie  est  tertias  qni 
•ecedit.  jlr6it«r,  enim  qnasi  adbiter. 
Boetere  sen  betere  vel  betire  dixere 
veteres,  pro  ire,  incedere.  Inde  Bi- 
denses  qoi  assidne  peregrinantnr:  et 
Bsthingtosiariovpos^/XAff.  Scaiiger, 
Bmc  et  arbUer  dlctos  tertins,  qni 
lltigia  coroponit.  hinc  et  arbltrari,  id 
cat,  statuere,  ac  arbitrinm  pronun- 
ciare.  Unde  apnd  Plantnm  in  Mer- 
eat.  arbiirari  uueitwn,  id  est,  pronnn- 
dare  inscitnm  atqne  imperltnm.  hinc 
arbitrinm,  id  est,  sententia  qnae  ab 
arbitro  statuitnr.  Etiam  arbiterinra 
in  Pandectis  Florent.  pro  arbitrinm 
reperias,  1.  iz.  ff.  qoi  sattsd.  cog. 
1.  ui.  §.  1.  I.  Pedlns,  7.  de  Arb.  et 
alibl  passim. 

Ntii  virtva  atque  fidee  veetra  eaiie 
tfeetata  mihi  forenf]  Legendnm  e  ve- 
tostis,  Tii  ririuefideeque  veetra  epectata 
wdkifarent^  omi»»a  particala  illa  «a<ts, 
qoam  nec  Fabricianus  habct  codex, 
nee  reqnirit  magnopere  sensus.     Si 


qnis  tanea  eam  a^jectM  vellt,  mni 
admodnm  repngimbo  ;  est  enim  1« 
Mersebnrgensi.  Sed  et  Terent.  '  Sa^ 
tis  jam  Sirooy  satis  spectata  ergm  te 
amlcitia  est  mea.'  BeroaMinnm  ei& 
eraplar  eara  non  habet.  Ni,  pro  airi 
ponitnr.  et  sic  nnmemft  ipse  ezigll, 
cnjns  est  observantissimns  Sallnstin^ 
Necvero  aliter  Servins  in  Oeorglcn 
VirgUil  eitat.  Jam  illnd,  etrfas  ae^ae 
fidee  veetra^  vastnm  qnid  nescio  atqne 
immane  sooat:  qnanto  modnlatinS| 
cirtas^ldes^ae  mi^    Rivini. 

Fidee]  Fidee  cst  dlctomm  conveii- 
tomniqne  constnntia  et  veritas :  hoc 
est,  nt  vnlgo  dicunt,  servatio  pro* 
missi.  Hanc  autem  fidem,  ut  ait  A. 
QeUius  XX.  1.  Romani  veteres  in 
negociorum  contractibns  sanxemnt| 
nazimeqne  in  pecunis  mntnaticisi 
nsn  atqne  commercio.    ZoMek» 

SpectM]  Id  est,  perspecta  et  cog* 
nita  mihi. 

iSoHi  epectata]  Abest  a  I.  iv.  illnd 
soHs.    Pntscbiui. 

8pe$  magna^  daminatiOf  in  mambui 
fruetra  fuiBeent]  Ita  et  manuicripta 
lere,  qn»  ipie  viderim :  in  recentiori*> 
bns,  ipfi  au^gna  doattNoiisaii,  legitnr. 
Ritiue» 

Spee  magna  dominationia  in  manilm» 
fmeeet]  Ita  vetoi  codex :  at  Aldinui 
bal>et,  Spee  magnuy  dominatio  in  mani*' 
bue  fuieeet:  qiiam  lectionem  ego  non 
probo :  neque  enim  doroinatio  in  ma- 
nibas  foit,  sed  domioationis  ipes. 
Glar. 

Tempeetatibu»]  Id  eit,  pericoUi. 
Tempeetae  in  hoc  toco  pericnlum  iig- 
nificat.  Aoi.  Gell.  I.  xii.  inter  voca- 
bnla,  qn»  in  utramqne  partem  ac« 
cepta  enuraerat,f  mpeilafm  adjungiti 
Tempeetatem  medium  esse  vocabulum 
Senrini  dicit :  ideoque  clara  tempeeta» 
dicitnr.    ZorcA, 

Animue  aueu»  cet  nutxumum  atque 
pulcerrumum  facinus  incipere]  Pudet 
pigclque  barbariei !  omnibni  Pall. 
adeit  vox  ultima :  at  incidi  olim  in 
codiceni  Polonicnra ;  Ult  aberat :  qutn 


420 


■NOT/B   VARIORtJM   IN 


debeat,  Demioeni  puto  aaibigere,  cni 
cognita  indoles  liiiga«  Latinc  Gni- 
ienu, 

SitmU  quia  vebi»  eadem  qmm  «lAI 
Uma  Molsfitf  eeae  mteUexi^  T^  etfe  non 
eKt  in  Mersebnrgensi,  neqne  in  Ve- 
aetOy  ant  aliis  impressis  ▼etnstioribnsy 
ac  elegantins  et  majore  cnm  gratia 
abesse  videtur.    llmMS. 

Boaa  ma/afM  etie  tnldlexi]  Eavero 
ex  re  et  consolatio  petitnr,  et  animns 
angetiir.  Consolatio,  cnm  auctore 
Seneca  1.  ii.  Nat.  Qn.  c.  59.  qnod 
maximum  solet  esse  solatium  extrema 
passnris,  omninm  caussa  eadem  est. 
Animus  Tero,  quia,  ut  Cnrtius  I.  ▼ii. 
firmissima  int^r  pares  amicitia  est. 

Nam  idem  veUe  atque  idem  noUe} 
Melius  in  Jngnrtli.  '  Qnos  omnes  e«- 
dem  cupere,  eadem  odisse,  eadem 
metnere,  in  unum  coegit:  sed  liaec 
Inter  bonos  amicitia,  inter  malos 
factio  est:'  h»c  Catilins  personm 
congmit.    Cfaccoatiis. 

Namidem  vOle  atque  idemndU^ea 
demmm  firma  andeUia  eti]  Sic  et  in 
Hecyram  Donatus:  in  Fabriciano 
vero,  tdmrfOealfiftf  no/lf.  Perperam 
antem  est  in  exemplari  Coloniensi 
additnm  rrf;  nec  enim  in  Yetustis 
reperitur.    JZtrtKS. 

Idem  veUe  atqiu  idemmOe  eademmmy 
4pc.]  Suairius  accideret  aurtbus  gno- 
me,  deleto  atqne;  nisi  magis  rescri- 
bendnm  cum  Com.  meo;  Idem  vette 
edque  noUe,  aut  cum  Pal.  pono,  Idem 
veUe,  ffotte,  ea  demHni.  Onit. 

l>«mH»/niia  oMiCTlia  esf]  Cicero 
pro  Plancio;  «Vetus  enim,*  inqnit, 
*  est  lex  ilia  jnstae  TeraBque  amicitim, 
qnae  mihi  cnm  jamdiu  est,  nt  idem 
■mid  semper  velint,  neqne  est  ullnm 
eertins  amicitisp  vinculum,  qnam  con- 
sensus  et  societas  consiliornm  et  vo- 
Inntatnm.'  Cetemm  (nt  idem  in  Lk. 
lio  tradit)  vera  amicitia,  nisi  in  bonis 
esse  non  potest,  rnm  ▼irtntnin  ami- 
citiaa^ntrix  a  natnradata  sit,  non 
Titionun  comes.  Aristoteles  etiam 
Moralinm  ad  Nicomachwn  1.  viii. 


docet,  proprie  amicitiam  bononini 
hominnm  essc,  quatenns  boni  snnf, 
reliqnas  Tero  amicitias  per  similitii- 
dinem  qnandnm  ad  veram  amicitiaa 
dici.  Sed  Catilina  conspirationem 
malomm  hominnm  amicitiam  vocaf^ 
snae  serviens  cansse.    Caet, 

Sed  ega^  qtue  mewte  ogHatiy  oimiM 
jam  oMtea  divern  amHttui]  Mss.  qni- 
dam :  Sed  ego  qua  awtekae  mente  agi* 
tavij  amaee  jam  diverei  audietie,  Popma. 

Ceterum  mild  in  dtee  aatmne  m^gts 
magieque  accemHfnr]  Impressi  non- 
nnlli  codices:  Cefenon  mHd  m  diee 
magie  auimue  aeceudxtur,  Nos  partl- 
cnlam,  magiequiej  in  suum  locom  ordi- 
nemqne  restitnimns,  et  ita  loqni  solet 
Sallnstins,  non  solum  in  libris  Histo- 
riaram,  sed  in  Catilinario,  et  bello 
Jugnrthino:  «agitabatnr  magis  ma- 
gisque  animns;'  et,  '  magis  maglsqne 
in  aperto  sunt :'  *  magis  magisqne 
crescere  intelligit :'  '  magis  magia« 
qne  enm  in  dies  amplecti :'  *  ipsa  sa 
Tirtns  magis  magisqne  extoUit :'  ^m»* 
gis  magisqne  appropinqnare  yident.^ 

itfCM. 

/n  dies  an^e  OMtMm  aceeiidihir]  Iii« 
tradnnt  alii,  tii  diee  magia  magieque 
auimue:  et  sic  qnoqne  editio  vetus- 
tissima,  sed  contra  plerosqne  mann- 
scriptos ;  solnm  enim  h» ret  in  Pala- 
tinis  setatis  recentlsslma;,  undecinMl 
etdnodecimo.  Gmlmie. 

Qua  eoHdilio  cilir  futura  eit^  mei 
neemet  ipeee  vindieemiuM  in  Ii6erf  olem] 
Legendum  arbitror,  ni  naemet  ipei: 
id  enim  praet^rquam  qnod  eleganUu 
est,  etiam  veternm  consensu  codicnm 
magis  comprobatur.  Riviue. 

In  paacommjue  atque  diiionem  eon- 
cessif]  Sic  in  omt.  Afacri:  f  Itaqne 
omnes  concessem  ja^n  in  pancornm 
domtnationem ;'  nbi,  dUfonemj  legea- 
dnm  fortasse  est  et  livins  1.  xxXTr. 
'Iia  Athamania  omnis  in  jns  ditio^ 
nemqoe^  Philippi  cooctrssit.'  Donatns 
tamen  refert  i.  Histor.  KcripUs«e  Sal- 
Instinm,  Qnomat  m  gmlta  pteriqaa 
In  Jngnrth.  <  vieti  onh 


BBLLVM  CATILIN.     CAP.  90. 


431 


MB  in  geBtCBi  BomeBqne  Impenui- 
tiom  coacettcre.'  Cuuc, 

/« jMHMrM  fMlAtfnim]  Variuithic 
libri,  ftliis  ftUmtiamf  aliis  camdHwtMm 
pnefercntibus.  Cetemm  in  vulgita 
Bihll  mnto,  bcc  pttentUm  hic  probo, 
qnod  facit  Colerns.  Sencca  Epistola 
uix.  *  Ponct  te  extra  joft  ditionem* 
qnefortnns.'  PwitduMM, 

Sew^  ittiB  rtgm]  ac.  libro  v.  in 
Verrem:  '  Patimnr  enim  jam  mnltot 
aaBoe  et  Mlemns,  ad  paucos  homines 
omBcs  omninm  nationnm  pecunias 
perreBisae.  Qnod  eo  magis  ferre 
asqno  aBirao  et  concedere  videmary 
qnia  nemo  istomm  dissimnlat ;  nemo 
laboraty  ot  obscnra  sna  cnpiditas 
case  videatnr.  In  nrbe  nostra  pnl* 
cberrima  atqoe  omatiMima  qnod  sig- 
Bnm,  qnse  tabnla  pnra  est,  qn«  non 
ab  bostibns  yictis  capta  atque  aspor- 
tatasit?  At  istomm  villie  socioram 
fidelissiinornm  et  plnrimb  et  pnl- 
cherrimis  tpoUis  oroat»  referteqne 
SBBt.  Ubl  pccnnias  exteramm  na- 
tioBnm  esse  arbitraminiy  qnibns  nnnc 
onuies  egent,  cnm  Athenas,  Perga- 
BiBiBy  Cystcnm»  MUctnm,  Chinm,  Ma- 
■BB^  totam  deniqne  Asiam,  Achai- 
■Biy  Ormciam,  Siciliam  Jam  in  pancis 
vllUa  inclnsas  esse  videatis.' 

THrveka]  Qnsedam  regna  in 
qBatnor  partes  divisa  erant :  eomm 
qnartae  parti  qni  prmerant,  Teinuthm 
dicebantnr.  Strabo  I.  xii.  scribit, 
Oalatas  in  tres  gentcs  divisos  faisse, 
et  ntramqne  gentcm  In  partes  qnaF 
CBor,  qnas  tetrarthias  vocaveraBt. 
2mdb. 

•  Veetig^Ue  eme\  Cic.  in  Verr.  6. 
veetigaUnm,  qo«  imponnntnr  provin- 
ciiSy  dno  esse  genere  dicit:  nnnm 
qnod  certnm  est,  qnod  stipendiarinm 
didtnr,  nt  Hispanis  et  plerisqne  Pm* 
Bonim  impositnm:  qnasi  victorim 
prmmiBBi,  ac  poeiia  belli.  id  antem 
certnm  ideo  dicitnr,  qood  eertnm  et 
delinitnm  in  annos  omnes  ImpoiitmB 
est:  qni  id  peBdcbaBt,  vectigales 
dicebtttBr.    AlCemniqBOdceBforia 


loeatioBC  coBstitntnm  est :  Bt  In  Asla 
lege  Sempronia.  Censores  enim  lo* 
cabant  vectigalia,  nec  nsqnam  locam 
Ucebat  nisi  Roni»,  nisi  in  Pop.  Ro- 
mani  conciooe :  nt  scribit  Cicero  ia 
dissnasionc  legis  RulU.  Haec  antem 
non  certo,  eodemqne  precio  locaban- 
tnr.  Zneh. 

PofMli]  Civitates.  Idem. 

NaHonee]  Scilicet  provinciaram: 
ut  OaUiie,  Hispaniv,  Asi«.  /dcm. 

iSttpeMlM]  SHpendimn  a  stipe  dicU 
tnr,  sicnti  et  Ulpianns  scripsit  lib. 
XX VII.  ff.  de  V.  8.  Ideo  etiam  tribn- 
tnm  appellari  ait  Pompouios,  con- 
statqne  adeo  ez  Livio,  Cicerone, 
GelUo,  Plinio,  et  aliis  siipendiMmf  et 
irilmtmfi  olim  indifferenter  vocatom, 
qnicquid  colligebatnr  in  pnbUcnmy 
ut  ex  eo  snstcntaretnr  miles.  Fnisse 
antem  apud  Romanos  miUtnm  stipen* 
dium,  denarium  in  siogulos  dies,  id 
est,nncise  argenti  partem  octavam, 
animadvertitur  ex  Annal.  Taciti  1. 1* 
pront  citatnr  ab  Alciato  ad  1.  Ager  ff. 
de  V.  S.  sicnti  autem  sttpfadtiMi  a 
stipe  dictum,  ita  teste  Varrone  iv.  de 
Ling.  Lat  eiipe  veteribns  «s  diceba- 
tnr,  a  stipando  deducto  vocabnloy 
cum  enim  asses  Ubr«  pondo  essenti 
qni  m^lorem  eornm  nnmemm  aece- 
perant,  non  in  arca  ponebant,  sed  ia 
aUqna  cella  stipabant.  Fnng.  Haac 
antera  pecnniam  sic  repositam  la 
ceUa  Dei  Festus  ait  impensam  voca* 
tam  fnisse,  qnod  nondnm  esset  pensa, 
sed  tantnm  stipata.  Unde  factnm  nt 
qnsevis  stipatio  et  farctnra  impeniB 
dioeretnr.  Qnod  saepins  nsnrpavlt 
Apitins,  nt  cnm  dicit,  mdct  unpeBBOB 
freueripimmy  id  esty  farcturam.  Amo» 
blns  1.  vif.  tsipaManun  vmieiaie  con- 
dtriff.  Palladios  I.  i.  dlxit,  impentn 
pnmkcn /orriri  marss,  id  est,  stipari 
acerato  ex  pnmice  raso.  Scai* 

Pendere]  Id  est,  solvebant  qnm 
iignifiontio  Inde  dcdncta  est,  qood 
anteqnam  signatns  esset  nummns  ar- 
gentens,  cnmqne  Romani  gran  adbao 
pn  ntereatnri  noo  nuacrntioiity  nl 


422 


NOTiE  VARIORUM  IN 


iDtatc  noBtra,  scd  pondcre  fiebat  so- 
latio.  Zanch, 

Strenui,  boni,  nobileM,  aique  ignobiles, 
vulgus/uimtui]  Mutaudum  existtmo  par- 
ticulam  atqney  et  legendum,  Ignobiles 
mtque  vulgvs  fuimus,  vel  a^ue  ntque 
ignobUes,  Ciaccon. 

Ceteri  omnea  atrenuif  boni,  nobile», 
ctque  ignobiles,  tulgui  Juimus,  WMgra- 
tia,  »ine  auctoriiate']  Quamvis  eodem 
modo  codices  manuscripti,  cst  in  ple- 
risque  tamen,  ut  Beroaldino,  vuigu» 
»umu»,  tempore  prssenti,  pro,  nMth 
nwnero  kaltemur,  hoc  est,  ctmtemnimur 
et  deepicimur.  sed  et  fuimu»,  non  sane 
displicety  qnod  exemplaria  fere  )ia- 
bent.  Riviu», 

Obnoxii]  Obnoxiu»  proprie  dtcitur, 
qui  propter  aliqnam  noxam  adversus 
alinm  concessam,  ipsnm  reveretnr: 
ted  saepe  largius  pro  qnalibet  subjec- 
tione  accipitnr,  nt  hic.  Omnib. 

Si  re»p,  valeret]  Hoc  est,  si  statnm 
tnnm  obtineret.  Zaneh, 

Nobi»  reUqu£re  periaUa,  repuUas, 
judicia,  ege»tatem]  In  vetustis  est, 
repuUa»  nobi»  reUquere,  pericula,  juii' 
eia,  ege»tatem,  Utra  verborum  seriet 
coDctnnior  este  videatnr,  alii  jndi- 
cent.  Riviu», 

HepuUas]  Falso  qneritnr:  nam,  nt 
Cic.  de  Harnsp.  Resp.  Repuln  tnnt 
ii,  qnot  ad  oninia  progredientet,  quot 
mnnera  contra  leges  gladiatoria  pa- 
rantet,  qnot  apertistime  largientet, 
non  tolnm  alieni,  ted  etiam  tni  vicini, 
tribnlet,  urbani,  mttici  repnlenmt. 
Etsi  iunnere  vtdetor  ilind  velle  Cati- 
lina,  qnod  ait  Thucyd.  1.  v.  h/mh,  M 
el  vpoifxom-cs  wpdBraown,  ml  ol  A0i0cMtff 
«rvyxwpoii^iF :  Qni  tuperioret  tnot 
agont  quicquid  postnnt,  inferioret 
perfenint.  Gra»sD. 

Judicia]  Condemnationet :  qnia  am- 
bitut  alii,  alii  rernni  repetnndamm 
pcenat  dedemnt.  Vall. 

Qua  quou»que  tamdem  paHenUni,  o 
/briittinit  etrt]  In  Fabriciano  et  Be- 
roiddino  non  ett,  o.  ac  mihi  tane  ab 
Bttevatore  intalto  addiliMi  videtitr. 


ett  tamen  in  Mertebnrgenti  afqae 
aliis.  Rivius, 

Nonne  emori  per  virtutem  pfwttof] 
Legerem,  mori,  nt  In  orat.  Lepidi, 
estne  tirU  reliqui  aUud  quam  stdvere 
ii^uriam,  aut  mori  per  virtutem?  Taci- 
tos  Histor.  S.  Moriendum  victi^,  mori' 
endum  deditis :  id  solum  referre,  novi^ 
»imum  spiritum  per  ludibrium  et  contU' 
melia»  effundant,  an  per  virtutem.  qni 
locns  ex  hoc  Sallnstiano  exprestns 
videtur.  Plantnt  Capt.  Qui  per  «tr* 
tutem  perilat,  nm  interit.  Videndnm 
tamen  an  apud  SaUuttinm  pro,  amU' 
tere,  legi  debeat,  agitare.  Ciacc. 

Ludibrw  fuerU]  Volnmen  Fabricia- 
nnm  liabet,  ubi  aliena  euperbia  2tcdt* 
6rto  fuerU.  legitnr  et  fueritU.  prioa 
hand  dubie  cnm  reetiut,  tnm  elegan- 
tiut  ette  videtnr.  £t  talit  Mpttais 
jmmeri,  incredibilem  qoandam  gra* 
tiam  et  vennttatem  habet.  Riv. 

Verum  enimvero  per  deum  atque  homi» 
numfidem,  vietoria  nt  fnaaa  iioUt  etf ] 
Pritcianut  legit,  Pr6  Deum  atque  ko' 
minumfidem.  I.  xiv.  M,  inquit,  etiam 
inteijeetiem»  hco  pomiur,  et  circum^e* 
tUur.  Ut  Saliutt.  in  CaiU.  Pr$  Demn 
atque  honunum  fidem,  Neque  seciit 
interpret,  qnicnmqne  it,  legiste  vide* 
tor.  In  vetntlit  intcriptionibiit  fere 
proh  reperitor,  contra  quam  vel  Prit- 
cianntipte,  vel  alii  qnidam  velint& 
nam  et  Fettnt  cnm  Pritciano  facit. 
Inter  aliat  cnim  tignificationet  ho* 
jutce  particulae  pro,  quat  mnltas  lib. 
XIV.  recentet,  etiam  adroirationi  ter* 
vire  eam  docet.  nt,  Pro  JuppUer.  nam 
hoc  ipte  exemplnm  tubdit.  Riviu»^ 

Verum  enimvero]  Superiut  argn- 
mentnm  tnmptit  ab  honetto.  ai^« 
mentabatnr  enim  a  jnttitia,  qn»  cst 
part  honetti:  iinnc  argnmentatnr  a 
tnto,  id  ett,  altera  parte  deiiberatio- 
nit,  qntB  tnta  dicitar :  iMec  .antem  dt* 
viditnr  in  vim  et  dolam.  Dolo  nti  te 
dicit  Catilina  contra  incantot,  vi  con* 
tra  inferiores.  FeU. 

Pro  Deum  atque  hominumfidem]  Sea 
tettor,  id  esti  testem  facio.  Jdem. 


BBLLUM  CATILIN.     CAP.  20. 


m 


mM  dmtU»  mipeme]  Sic  Jngnrtb. 
*  gloria,  Mqne  alia  optanda  bonis  su* 
perabaut/  Cic.  Paradox.  '  Uter  igi- 
tvr  ditior  est,  cai  deest,  an  cui  snpe- 
rat?'  Ciaec, 

Exwirucnd»  nuai]  In  spdiiicandis  adi- 
ficiis  in  ipso  niari:  qnia  sicnt  superins 
dictURi  est,  in  ipso  mari  ffidtficia  con- 
dita  snnt.  ValL  Grnteriis  conjecerat 
txehuleudo,  nt  velit,  illi  magno  roari 
vim  fecisse.  Sed  forte  scribetnr  rec- 
tins :  extendendOf  i.  e.  pilis  sive  agge- 
ribns  vdiiicando  in  mari  et  aqiiis 
quasi  retro  agendis.  Cffsar  Bell.  Oal. 
III.  12.  'Extrnso  mari  aggere  ac  mo- 
llbns.'  Gronov* 

MoMibug  eoaquemdU]  Explanandis 
montibns,  nt  ibi  edificia  faciant  amos- 
Bitate  plena.  idem. 

Laremfimulunrem]  Larem  bic  acci* 
plt  pro  focnlo,  ubi  familia  stat.  nam 
Lare»  proprie  dicuntnr  Dii  domestici. 
Prisci  enim  Komani,  in  domibnSyquas 
incolebanty  doliis  ant  vasculis  mor- 
tuos  sepcUebant.  Qna  ex  causa  Lares^ 
qoos  domesticot  vocant,  Deos  colere 
coeperunt.  Postea  lege  tiuodecim 
Tabularnm  cautnm  est,  ne  in  urbe 
sepelirentnr,  neve  nrerentur:  ciijus 
h»c  verba  snnt :  Iii  vrbb  ve  scpe- 
UTO,  NBVB  VftiTO.  Ipsiquc  Lares 
eaflinm  peUibns  vestiuntnr:  cansam- 
que  Plntarch.  in  Probl.  refert.  Zanch, 

IIU  eum  iatmla$f  eigna,  toreumata, 
ife.]  Locns  hic  in  omoibus  editiont- 
bns  cormptuB  fuit:  eum  nos  una  dic- 
tione  addita,  pt  mutata  interpnne- 
tione,  non  sine  anxilio  aotiqnorum 
eodienm,  sno  nitori  restitnimos:  et 
tlc  fannc  locnm  legt  debere  verba 
pTRcedentia  demonstrant:  Etenim 
ffctf  mortaUum  cui  ririle  ingenium  eit, 
ioierare  poieot,  iiUt  diviiioM  guperarep 
putt  pr^unduni  m  exsiruendo  mmi  et 
momiibua  coeBquandi»^  nobiM  remfamilia' 
ttm,  etiam  ad  neeetoariuy  dee$$e:  Uio» 
hinem,  aui  ampliu»  domo»  eoniinuare, 
noifi»  tarem  /amUiarem  nuopum  uUum 
gmel  Popraa. 

MMfMM  hOm»  iml  .«iM  ««tefan^ 


mgyuLy  4rc.]  Et  ita  qnoqne  concorditer 
Mss.  Pall.  et  vett.  edd.  ne  qnis  Pop- 
nis  auscultet,  largienti  nobis  aliud 
adhiic  verbuni,  hoc  modo;  esse ?  lUi 
cum  ialnda»,  i^c.  Equidem  si  ita  nlli 
codices;  sciamns  oportet,  notse  de- 
terrimae.  Gruter. 

Tabuia»']  Tabulee  propric  dicnntnr, 
picturae  in  tabnlis  artificiose  format», 
quibns  antiqni  plnrimum  delectaban- 
tur.  Plinius  XXXV.  4.  Zanck, 

Signa]  SUtuas.  Vide  Plin.  xxxiv. 
4.  et  XXXV.  11.  Idem, 

Toreumata]  Toreiimatis  nomine, 
quicquid  artis  elegantia  exscnlptum 
est,  compr6bendimus :  ropw(w,  id  est, 
scnlpo;  torentice,  scnlptura:  a  quo 
toreumata,  hnjnsraodi  opera  dicuntur, 
aut  scnlpta,  aut  c»lata,  ex  qnacunque 
materia«  quae  in  deliciis  habebantnr. 
Idem, 

Emuntj  nova  dtnnm/,  aiia  adijieani] 
Expnnxi  illnd,  veiera  negligunif  quod 
Carrionis  seqnentesqne  occnpat  edi- 
tiones;  qnoniaro  nulla  ejus  liteni 
compareret  in  Mss.  Palat  in  Bongar» 
sianis,  in  Commeliniano  meo,  Imo  ne 
in  veterrimis  editionibus:  qnibos 
primam  pestem  invexit  Pomponint 
Lfetns,  dnm  fingit:  emun^,  veiera  di» 
ntimt,  nova  adyUani:  ingeniose  pro« 
fecto,  si  id  vocis  qnadrat  in  stupo- 
rem.  Grui, 

Trahunt]  Accnmnlant. 

Vexani]  Lacerant  panperes  et  hn* 
miles ;  et  est  frequentativnm  a  Vebo^ 
ut  respondeat  ad  Traho. 

Summa  htbidine]  Snmma  luxnria  et 
snperfluitate.  VaU, 

Vincere]  Id  est,  nimio  suitiptn  sn* 
perare.  In  summa  profusione  aeqa« 
tamen  divites  manebaut.  Thy», 

Maia  rea]  Conditio  nostra  misera. 

lAberta»]  Tacitos  vere  1.  ix.  Annal. 
faiso  libertatis  vocabnlum  obtendi  ab 
iia,  qui  privatim  degeneres,  in  pnbH' 
cnm  exitiosi,  nihil  spei,  nisi  per  dis« 
cordias  habeant.  Gratm, 

Vel  imperaiore]  Nnnc  privatim  d« 
officio  100  Jtgk.    /ai;per«l«rMibic|^ 


424 


NOTiE   YARIORUM   tN 


liit  pro  dare  et  principe  exercitiia : 
tuiin  prinripio  nemo  ti<>c  lionore  dig- 
nabator,  niM  qn:  ren  aniplisMmas 
pr«clari!tRiniasqae  ireRHiuet.  Postea 
18  mos  ita  pervagatns  atqne  pervnl- 
gatus  est,  ut  vel  ininimia  rebn»  gestis 
nomeo  boc  mnltis  tribiieretnr :  neqne 
•emel  modo,  sed  iternm  et  sspins. 
Hae  antem  appellatione  deroraban- 
tnr  dncesy  aut  exercitus  conclama- 
tione,  ant  (quod  erat  honoriticentins) 
decreto  Senatns,  nt  alibi  scribemns. 
Ztmeh, 

Niti  /arte  oiitmtM  failH']  Manu- 
scriptnm  babet,  m  forte  amnma  /alUi. 
Rivins. 

Cap.  21  Aecepere]  Id  est,  audiere, 
percepere. 

Qiii6KS  mala  abumU]  Qni  abunda- 
bant  oninibns  malis,  et  inopia  rei 
ftmiliaris  stricti  erant,  et  grande  ses 
debebant:  nec  quomodo  solverent, 
ulla  spes  suppetebat.  VaU. 

Spee  bona  aUa]  Nihil  habebaut, 
et  nihil  sperabant,  quod  deterius  est. 
GAir. 

Quieta  mavere']  £st  In  aliis,  Qiit«- 
tam  remp,  movere,  Sed  manuscripta 
fere  cum  priore  lecttone  fiiciant ;  et 
illud  Quietam  remp,  ex  glossa  irrep- 
sistfe  suspicor.  Nam  quieta  movere, 
hic  esty  quietnm  et  tranquillum  sta- 
tum  civitatis  turbare.  Rtv. 

Magmi  merees  videbatur]  Tametsi 
loco  mercedis  ponebant  ocium  et 
quietem  reipnbticse  perturbare.  VaU, 

Tamen  poetulavere  pteri^^  uti  pfo- 
peneret]  In  Fabriciano  est,  tamen 
poetulare  pUrique,  pro  poetuiabant ;  ut 
■It  ^b^oXAoTJ^  modi,  usitata  historicis. 
Rimu. 

Petereut]  Aliter,  Peterentwr,  Cas- 
tal. 

Tum  CoftitM  potUeeri  tabuloB  novae, 
yrotcriptienem  locupletum]  Manuscrip- 
ta,  ut  et  impressa  qusdam,  proecrip- 
tionem  locufietium,  Id  mihi  rectius  nu- 
merosiusque  esse  videtur;  sed  et 
Clcero  utitur  hoc  genitivo  ad  Atti- 
cnm,  *  Nec  moderatiorem  qtuun  Snllay 


\n  pecnniis  locupletium :'  nam  in  ab- 
lativo  dici  iocuplete  et  locupletij  docet 
Q.  Remmius  Paltemon :  unde  geniti- 
vus  exsistit  locupletum  et  locupletium; 
quamqnam  idein  Cicero  ne  qnid  dis- 
simulem,pro«crtp(taii««  locupletum  dicit 
in  Paradoxis ;  nt  in  vulaatis  est  ex^ 
emplaribns;  nam  in  manuscripto  to* 
cupletium  reperi.  Porro  tabuUe  novee 
Latinis  dicuntnr,  quae  Gr»cis  xp^ 
&iroieova2,  qnomodo  1 1  Cicero  appellat 
vti.  ad  Atticum.  Est  autem  pnblica 
quaedam  vris  alieni  abolitio,  et  pecn- 
nianim  creditarum  quasi  condonatio. 
Meminit  harum  Clcero  ii.  Officio- 
rum,  et  Livius  ii.  belti  Macedonici ; 
ut  interpretis  inscitiam  jure  mireris, 
qni  hic  odmiraiMfas  tabulae^  et  artyt-' 
cioee  pietoBy  intelligit  per  taindaM  movae^ 
Proscriptionis  vero  nomen  a  bellis 
civilibns  initium  ducit.  Nam  in  tu- 
multu  et  dissensione  civili,  cujuamodi 
exstitere  Marii  et  SuUae,  Cssaris  et 
Pompcgi,  qui  consecuti  victoriam 
erant,  ii  nomina  eorum,  qni  fuisse  di- 
versarum  partinm  putabantnr,  in  ta- 
bnlis  descripta  proponebant,  consti- 
ttttis  prsemiis,  si  quis  eorum  quem- 
quam  occidisset,  bouis  etiam  pro- 
scriptomm  publicatis  atque  hastse 
subjectis.  Porro  Sulla  proscriptionit 
tabulas  primus  proposnit,  isque  non 
contentns  in  eo%  saevire  qui  annia  a 
se  dissenserant,  etiam  quieti  animl 
cives,  propter  pecunis  magnitndi- 
nem,  proscriptorum  numero  adjecity 
quemadmodnmValerinsinquit.  Post- 
ea  obtinuit  consnetudo,  ut  in  exsillam 
ejecti,  proMrip<t  dicerentur.  Ergo 
peHUceri  CatHina  proecriptionem  hcuptem 
tum,  nimirum  nt  illis  interfectis,  im- 
petus  in  eornm  bona  fieret.  iZtviiiJ. 

PoUiceri]  Hanc  lectionem  et  scrip» 
turam  omnes  Codices  typis  excusi,  et 
in  peigameno  descripti  habent.  Vt- 
rum  in  uno  Ms.  reperi,  tum  CatiUnek 
ceepet  poUiceri  tabuke  novae,  Qiue 
lectio  faaud  placet.  Popmm, 

Magietratue]  *  Magistrftre^'  inqnit 
Fe.itiis^  'regere  et  temperare  e»t» 


BBLLUli  GATILIN.      CAP.  21. 


4SS 


vel  moderwi.'  Magistratn»  itMqut 
taiiqiiim  rectorei  dicti.  MaffUtri 
qaoqae  dicti  quiciinque  pnefertL 
Uinc  Miifcister  pofiuli,  nve  dictator, 
Eqnitani,  Magi»ter  Curis  apud  Plao- 
tan  io  Aulularia,  qoi  Or»ciii  rpn- 
riofxf-  Magiatrt  Censasy  Epistola- 
rttoiy  Scrimoruuiy  Offirioriimy  Libel- 
lonim,  M4*mori9,  a  Prsfcctura  dictl. 
Btiam  Magitteriam  ageolet  io  rebus 
in  veteri  leaico.  £t  Magisteria  Po- 
testat  dicitar  in  I.  vi.  C.  d«  Jorisd. 
PraBpipiie  autem  magiiitratas  is  did- 
tory  cui  concredita  eiset  gabematio 
Beip.  et  qui  judiciom  aaspiciumqae 
baberet,  qoemadmodom  Cic.  in  Le- 
gibos  acribit.  Magistratas  autem  qui 
■uyores  et  qui  minores  dicerentar, 
Gellius  docet  ex  verbis  Messal», 
L  ziu.  exponeos  hsec  verba,  ut  qais 
Magistratas  ^ninor  de  cceio  servasse 
velit.  ZmuH, 

MUgiMrahui]  Ut  consalatam,  Prs- 
tnram,  Dictatoram.  Cicero  in  ea^ 
dem :  '  Nuro/  inqoity '  in  dnere  ur- 
bis,  et  sangoioe  civiuroy  qu«  mente 
ooDscelerata  ac  nefaria  concupive- 
rant,  se  consoles  ac  dictatores,  ant 
etiam  reges  sperant  futoros  ?  non  vi- 
deiit  se  cupere  id,  quod  si  adepti 
foerinty  fugitivo  alicui  aot  gladiatori 
^OBcedt  sit  necesie  ^'  Zmtck. 

Sattrdotid]  UtPontificatumyetAa- 
garatniii.  Idem, 

Piwmm  eue]  Saperius  dixit  auctor 
enm  interfectom ;  sed  CatiUna  j|^o- 
rabat,  vel  forsitan  nondam  intciTec- 
tnserat.  Owmib. 

/s  IfoMriftfua]  Geograpbi  doas 
Manritanias  esse  dicont,  Tingitanam 
•t  CaBsaricnsero,  a  coloniis  dictas 
Hngi  et  Csesaris.  Est  autem  nomen 
ManritanisB  Orsscum.  Orsici  enim 
jMijpov  nigrnm  dicunt;  et  Mauritani 
sic  vocati  sunt  propter  nigredinem, 
id  qood  eis  propter  solis  propinquita- 
tcm  contiogere  videtnr.  Za»eh, 

Nweerimak]  Oppido  Nuceraoriun- 
dn.  £st  aotem  apud  «ntiqaos  aoc* 
t0mtri|plcsMiieeria.    IntnBrixql- 


loro  haod  procul  a  Padi  ripa  oppldam 
hodieqa<>  visitur,  vulgari  oanc  voen- 
biilo  Lncera  vel  Lussara.  Hoc  om» 
niom  fere  jndicio  est  Id  oppidomy 
quod  Ptolemso  vorator  Noceria: 
*  in  Oallia,'  inqoit,  <  logata  oppida 
sont  ista,  Plac-rnlia,  Fidentis,  Brix- 
ellam,  Parroa,  Reginro  Lepidom,  Nn- 
ceriay  Tanetum,  Motina,  Booooia:* 
Nec  miram  sit,  qow  olim  fucrit  N«- 
ceria,  eam  nunc  dici  Locerism,  quao- 
do  clarissinia  quoiidam  ftomaoorum 
colonia,  Luceria,  in  Apulia,  vulgo 
nunc  vocetur  Nocera,  raro  Lacera. 
Qoanqoam  hsec  apud  aotiqoos  etiam 
auctores,  Ptolemseom,  et  Tabalam 
itioerariam  legitur.  Nuceria  Apo^ 
loram,  ad  differaotiam  alteriiis,  qom 
non  procol  a  Padi  ripa  fuit.  Apud 
Appiannm  vero  Civil.  bellorum  1.  zi* 
simplidter  Nuceria.  Posterior  hsec 
hodie  Foggia  appellatar,  et  memora- 
tur  Polybio,  Ciceroni,  Cmsari,  li- 
vio,  HalicaraaMSBO,  Straboni,  Plinio, 
Frontino,  Appiano,  Stephano,  Ethico. 
Qnam  ita  anliquam  fuisse,  ut  coadi- 
tor  ei  Diomedes  adscriberetur,  Stra- 
bo  tesUtur  I.  vi.  Ome.  £st  et  Nn- 
cera,  volgo  Nocera  civitas  Campa^ 
ni«,  cqjtts  populi  dicti  sont  Nocerini| 
etager  Nncerinus.  Plin.  iii.  6.  haud 
procnl  a  monte  Vesuvio  ager  Nnce- 
rinus  est :  novem  M.  passunm  a  mari 
ipsa  Nnceria. 

C.  AMtemum]  Hic  C.  Antonius  fnil 
M.  Antouii  oratoris  filius,  ut  ostcndit 
Asconias:  patraos  aotem  M.  Antonliy 
qui  postea  rempublicam  eve^tit,  qnod 
tesUtur  Cicero  Phil.  ii.  Is  a  M.  Ln- 
cuUo  prmtore  damnatns,  qood  Orv- 
cos  spoliasset,  etiam  postea  a  Gellio 
et  Lentnlo  ceasoribus  Senata  motos 
est :  Deinde  com  praeturam  peterety 
beneficio  Ciceronis  epostremo  loco 
in  tertium  pervenit.  Hsec  ex  Cice* 
rone  de  Petitione  consolatus,  et  As- 
cooio  in  oratione  contra  C.  Antonium 
et  L.  Catilinam  sumpsimus.  Tandem 
reos  factns  a  CsliOyqnod  conjnrassety 
4amnata8  est :  etsi  potins  Macedonia 


426 


NOTJE  VARIORUM  IN 


proYincia  male  admioistratay  qnam 
coDjurationis  crimen,  causa  damna* 
tionis  fuif.  Ciccro  pro  L.  Flacco, 
pro  Domo  soa  ad  PontiOceB,  et  pro 
M.  Cslio,  et  Dion  1.  xxxviii.  CasI. 

OmmbuaMceatUwdmiUma]  Id  est,  om- 
nibus  necessitattbus  :  nani  C.  Anto- 
nius  inops,  et  magno  «re  alieno  op- 
pressus  erat,  et  moita  nefanda  flagi- 
tia  commiserat.  Q.  Cicero  in  libello 
de  Petitione  consnlatus,  et  M.  Cic  in 
TogaCandida.  Zanek. 

arewmienium]  Oppressum. 

Cinn  eo  se  amtmle  tinitifm  agendi  bdH 
Jkeiurum]  Sie  et  Aldinnm  exemplar. 
Merseburgense  habet  in  spatio,  agen^ 
diy  niffple  beUnm,  Vemm  in  ceteris 
manuscriptis  non  est,  belli  ;  ac  neqne 
sensus  ipse,  neque  Latinitatis  ratio 
patitiir,  ut  addatnr,  nisi  qnis  legere 
malit,  initium  beUifoHurumf  nt  omit- 
tatnr,  agendi ;  qnomodo  exempUr  ha- 
bet  Beroaldinum.  Nam  inferius  qno- 
qne,  '  Qui  initinm  belli  facerent|' 
kiqnir.  Sed  et  Cssar,  <  Omnibns 
polUcitationibns  ac  praemiis  depos- 
pnnt,  qoi  belli  initiom  faciant*  Hoc 
loco  etiam  ee  centulem  habent  codices 
in  membrana  descripti,  casu  accusa- 
tiTO,  consentientibus  impressis  qni- 
bnsdam,  quod  non  sane  displicet.  Ri* 

CWm  eo  e&neule  initium  agendi/aetu' 
rum]  NonnuUi  scripti  libri :  Ciufi  eo 
eomulem  ee  initium  agendi  /acturum, 
Alii :  Cum  eo  ccntule  ee  imttKm  agendi 
helU/acturum.  Alii :  Cum  eo  «e  cohmu* 
lem  initium  agendi  bellum  /aeturum. 
8ed  ego  nihil  pronuiicio.  Popma, 

Cum  eo  ee  consulem  initium  agendi 
/ucturum]  Pal.  qoarto  abest  vox  «e. 
babetqoe  comulCf  contra  editiones  pri- 
«res,  et  quam  extru^it  LstuSf  contra 
Pai.  pr.  sec.  ac  Com.  nostrum.  nam 
ceteri  sane  omnes,  ciim  eoeecontule 
initium.  Qnod  non  probo ;  cum  a  li- 
bris  illis  antiqnioribus  videam  stantes 
Carriouis  membranas  et  Bongarsii. 
Posset  tamen  ferri  et  altera,  si  rescri- 
beretur»  cwn  eo,  §e  ConntUf  M<fom 


agendi/uturum,  Sed  ne  qnld  mentiar ; 
puto  illnd,  agendi,  a  mala  mann  ;  cer* 
te  siiperflnit,  adjectmnqne  ei  praete- 
rea  in  Mss.  posterioribns,  agendi 
bellL  Ornterus. 

Adhac  maledictie  inerepabaJt  omne» 
boHoa]  Quamqnam  eodem  modo  Al- 
dinum  qnoqne  exemplar,  tamen  rec- 
tins  in  manuscriptis,  Ad  hoc :  nam  sic 
fere  Sallnstins  alias,  nec  aliter  Taci- 
ttts.  Riv, 

Suorum  umimquemque  nomuMHtlan- 
dore,  admonere  dUmn  egettaHe^  aHum 
eupiditatie  euee]  Perperam  Gymnicnt 
adm/mebalt:  qnamqnam  sic  in  aliis 
qnoqne  est  Irrepsit  antem  ex  GIos- 
sa.  Mecnm  facit  exemphir  Venetnm, 
Schnrreriannm,  alia  pleraqne.  Idem, 

Cap.  82  Cum  ad  ju^}urandum  popula- 
res  oeeleris  $ui  adigeret]  Ante  eratodi/i- 
ceret.  meus  liber  adieeret.  Popuiares  ve- 
ro  co^jurationi»  dixit  infra  bis,  Dona- 
tns  in  Phorm.  '  Populares  sui  scele- 
ris.  Sallnstins.'    Ciaecon. 

Ad  ju^urandum  adigeret]  Prvposi- 
tio  ad  abondare  videtnr.  Nam  adi" 
gere  sen  adieere  ju^jurandum  dici  so- 
lere  ex  Livio,  Csesare  et  aliis  otten* 
dimns  in  notis  ad  Carsarem.  Ursin, 

Popularee]  Fantores,  et  conscios  snl 
sceleris. 

Humani  eorporis  sauguinem]  Catili- 
na  pateris  infodit  vinnm  sangnine  hu- 
mano  permtxtum :  deinde  ctrcnmtn- 
lit,  ut  omnes  id  llbarent,  hac  pxecta«> 
tion«,  ut  ita  omniom  sangnis  haoriri 
posset,  nisi  qnod  promiserant  fecis- 
sent,  nti  sangninem  ijlins  liominia 
hansissent.  Pliitarchns  in  Cic.  vita: 
*  Dicamns  et  obiter  morem  qnem 
Scy thse  servant,  cnm  aliqnem  amicnra 
siM  elegernnt :  qnia  huie  jvrijnrando 
conformis  est.'  Apud  Scytbas,  cnm 
amieitiamm  fcedns  initnr,  ac  jnsjnran* 
dnm  maximum  fit,  scilicet  et  victoroi 
eos  pariter,  et  mortem  opperitnroa, 
si  opns  sit,  alternm  pro  altero :  albl 
digitos  incidiint,  et  sangmnem  in  ca« 
licem  dlstiliant,  snmmbque  intinette 
gladitt,  ambo  pariter  ndiaoTcutci  !•• 


BELLOM  CATILIN.      CAP.  22. 


427 


br» :  nec  qnicqiitm  deinde  est,  qnod 
poMit  eot  diiimere.  Morem  hmic  in 
diologo  de  Amicitia  Lucianiis  tradit : 
Jege  ilJnm.  Zamck. 

Bmmami  earporig  ttmguimem]  Moi 
hic  m  Scythig.  Mela  ii.  1.  <  Ne  fcedera 
qoldem  incmcDta  sant,  sanciaut  se 
qni  paciscantnr,  exemptomqne  san- 
gninem,  nbi  perraiscnercy  degiistant. 
Id  pntant  mansnrae  fidei  pignas  cer- 
tissifflam.'  Solin.  c.  30.  *  Hanstn  mn* 
tni  sangniois  fcedns  sancinnt,  non  sno 
taotnm  more,  sed  et  Medonim  qnoqne 
nsorpata  discipUna.'  Herodotns  i.  74. 
ipKta  it  woUtrat  rovra  rJk  d^tftay  rk  tip 
TtlXAifW  mivpbf  roiroiffiy  hrtiaf  ro^ 
Bpmxfmmi  4wndfaorrai9  is  vV  ^Xf^ 
IpTy  r^  OtUL  iafoKwixinMn  ikki^mif.  Ve- 
teres  sangniiie  permixtam  potionem 
^ssmrfiim  dixernnty  teste  Festo,  qnod 
iis  ^ssir  sangoinem  notet.  Olossse 
jlssir,  a2/ia.  £o  ntitnr  Cato  de  re 
mstica  c.  M.  '  Daps  Jovi  Assir  a 
pccn  in  nma  vini  caste  profanato 
sine  contagione.'  Recte  antem  ait 
Sallnstins  Catilioam  homaai  corporis 
saBgoioem  circumtulisse.  Cssnme- 
nim  poeram  memorat  Dio,  snperqno 
ejiis  Tiscera  joramentnm  conceptum. 
Verba  haec  snnt :  Kol  if  iBtftUrrmp  dpKm- 
pM/imr  hfirftaiir  irpMH^>«.  IlaSSa  yip 
rvraKoraBiffos^  M,  rmr  awXiirfXffv¥  a^ 
rsv  T^  ipitia  «oi^ar,  Ircrra  InrXiyx' 
Mwcr  airrk  rmr  ^kKKm,  Ut  antem  foede- 
n  Romani  jongebantcaesa  porca,  non 
tine  exsecrattone,  ita  Orsci  tauro, 
capro,  aut  ariete.  De  tanro  habes 
apiid  Achylnm  kmrk  kw\  e^^otf : 
*A99p9s  ykp  hrrk  $a4ptoi  Kox^rf^ratf 
IVnppor^tfypMrTCf  ^t  litKMrrQp  c4kos, 
Kal  $iyydwoirrts  X*f  ^  roi^pcisv  fdro», 
"Apnr,  *Ei^,  Moi  ^tXaifunvr  ^60oif 
^OpKmpuhrfimr,  %  wikoi  naraowai^  Bir- 
rotjKkwa^w  Aor»  Kaifioimi' fii^,  *H  7^ 
toifpm  r^pio  fvpdow  ^A^.  De 
capro  Pansanias  1.  i,M  »iwpo»ftmr6pk- 
svvtei  roftimrf /Midkw  ^rho  *OKoftwimo 
krfoma  i^woBtu  wap'  mtrrmp  Haiudpyiiita, 
lite  antera  sangninem  degnsubant, 
qna  pln  pMet  oiaecratio :  sie  apnd 


Maronem  DidO|  cnm  JEnesB  trapro- 
cataesset:  'At  bello  audacispopnU 
vexatus  et  armis,  Finibus  extorris, 
complexu  avnlHUS  Inli,  Aiixilia  im* 
ploret,  videatqne  indigna  suoram  Fn* 
nera,  nec  cnm  se  sub  leges  pacis  ini- 
quas  Tradiderit,  regno  aot  optata 
luce  fruatur :  Sed  cadat  ante  die», 
medisque  inhnmatus  arena:'  adjnn- 
git  tandem :  '  H»c  precor,  hanc  vo- 
cem  extremam  cum  sanguine  fundo.' 
Ad  sanguinem  istura  alludit  TertnUia- 
nus  Apolog.  *  Nescio  qnid  et  snb  Ca- 
tilina  tale  degustatura  est'  £t  Mi- 
nutius  Felix  OctaTio :  *  Hodieque  ab 
ipsis  Latiaris  Jupiter  homicidio  coli- 
tur,  et  qnod  Satnrni  filio  dignnm  est, 
mali  et  noxii  liominis  sanguine  sagina- 
turr  Ipsnm  credo  docuisse  sangninis 
fopd^re  conjnrare  Catitinam.'  Vido 
Satium  v.  Thebaid.  nbi  in  sangnino 
▼ivo  conjurant  matres,  et  foedus  in- 
terfecti  infantls  saDgoino  sanciuiit* 
PuiBekhta. 
Sangvinem}    Tacitos   in  Nerone : 

*  mos  est  regibns,  qnoties  societatem 
ineunty  impUcare  dextras,  pollices- 
qoe  inter  se  vincire,  nodoqoe  per- 
striogere :  nbi  mox  sangnis  in  extre- 
mo»  artassoffuderitylevi  ictucruorem 
eUcinnt,  atque  invicem  lambunt.' — 
&tifgiMiiem]  Non  eos  quidem  improbo, 
qui  niulta  hic  curoulant  exempUi  natl- 
onum,  foedera  sancientium  sangiiinoy 
tantum  dico  alio  fine  factum  a  Catili* 
na.  Alii  enim  nihil  se  peccare  puta^ 
bant,interfecto  aliqno,  cnjus  craorem 
haurirent.  At  istud  conjuratis  pro 
scelestissimo  erat,  eoqoe  crimine  ca- 
pitis  incorrerant  noxiam.  Itaque  ex- 
cogitatnm  potissimnm  ipsis,  ne  pos- 
sent  fallere.  Videantur  discnrsnt 
mei  ad  locnm  Tacit.  I.  it.   histor. 

*  occisis  legatis,  qao  rainore  spe  Tenift 
cresceret  vincolnm  sceleris.'  Grat§» 
roM, 

PaieriM  circumiuHMse^  Pateris  in  ta- 
cris  Romanos  iisos  ublqne  obvinni, 
et  discimas  ex  Varrone  de  L.  L.  I.  it« 
ciynsTerbaadMribun:  'PnBt«rMte 


426 


NOTiE   VARIORUM   IH 


pocalis  erai|t  paterte,  eo  qnod  pate- 
aiit,  Lattne  ita  dictae.  Hiftce  etiam 
nnnc  in  publico  convivio,  antiquitatis 
retinendv  caussa,  cnm  magiKtri  6iint, 
potio  cirennifertnr,  et  tn  sacrifican- 
do  Deis,  boc  pornlo  magistratus  dat 
Deo  vinuiM.*  Miror  quid  Colero  in 
mentem  venerit,  existimanti  calcariam 
idem  es^e  cum  patera,  com  sit  rh  Kpd- 
ytoy,  Cn.  Gellii  bistorici  Tetnstissimi 
Ycrba,  quap  pro  se  addnrit,  omiiino 
alind  signifirant  commemoratione  lior- 
rendi  facinoris  crodelissimi  tyranni, 
cni  similia  in  historia  Oolbica  legi- 
mos,  sed  pergit  idem,  et  Ctelu  nomen 
pro  C.  GelUi  substituere  conatnr,  ig- 
norans  scilicet,  enndem  hnnc  Gelli- 
«m,  ab  Agellio  in  noctibns  Atticis, 
Macrobio,  Charisio,  Prisciano,  aliis- 
qne  passim  citari.  Verba  Caprt  qnae 
prodocit  corruptissima,  enm  magis 
convincent,  si  sic  emendata  ez  scrip- 
to  legeris  :  *  Calva  vocatur  icpivioy, 
licet  Csplins  et  Varro  caivariam  di- 
cant,  nam  calvariae  plnrale  est,  calvse 
otsa,  qnae  snnt  et  singulariler  calva.' 
PutieiUiu. 

Degusiaviaieni']  Libationem  in  sa- 
cris  tacite  innnit,  qnae  in  sacris  solen- 
nibus  nsitata  erat  Tkyt.  Post  immo- 
lationem  enira  victiniaB  vinnm  asper- 
f  ebat  sacerdoB,  sed  prinsqnam  id  ef- 
fnnderet,  simpnlo  ant  simpuvio  ligneo 
vel  fictili  admodnm  parvo,  et  ipse 
leviter  delibabat,  et  adstantibns  gns- 
tandnm  deferebat,  ut  pariter  libarent. 
Vecabator  hic  ritus  libatio.  Hinc 
libare  passim  apnd  probatos  anctores 
degnstare.  Virg.  *  Purpureosque  me- 
tnnt  flores  et  flumina  libant.' 

Jn  •oUmalnu  aaeri»]  Solennia  sacra 
dicebantnr,  qnae  certis  temporibns 
anni  fieri  solerent  Vemm  non  est 
credendum,  Romanos  in  solennibus 
aacris  huniannm  sangninem  degnstare 
solitos  fuisse  ;  quamvis  (ut  mnltiscri- 
bnnt)  Saiurnus  et  Latiaris  Jopiter 
kumaoa  hostia  pUcarentur.  Dicc- 
mns  igitor,  vinum,  aut  qutdpiam  ti- 
■lUe  circumferri  ae  degostari  •oUtvm 


fnisse.  Cosf. 

Dicihtr  apenoite]  Th  dieiiur,  ez  glM- 
sa  trrepsisse  videlnr.  Neqne  enim 
est  in  vetnstis,  et  eleganter  citraqne 
delrimentniii  sensns  abest.  Rtv. 

Atque  eo  dietare,  quo  iuteree  magi$ 
fidi  /oreni]  Hic  mire  variant  ezem^ 
plaria  vetnsta.  Qnid  si  legas  aiqui  ii 
ea  re,  sive,  eo  fecine,  tametsi  lioc  ver- 
bnm  cnm  in  mannscripto  sit,  in  recen- 
tioribns  desideratnr :  vel,  al^^iie  eo  H 
axte  feeiaae,  9110  tiiter  se ,  ^.  qnomodo 
legendnm  esse,  coqjectnra  qnadara 
docor  ad  snspicandnm.  Haec  jam 
adnotarani ;  cum  ecce  in  dnobus  maF 
nnscriplis  reperio,  atfue  eo  dieium  rem 
/eeiate :  qne  mihi  lectio  maxime  om* 
nium  probatur ;  et  habet  eandem  es- 
emplar  Baroaldionm.  Rtetas. 

Atque  eo  dieOiare]  Libri  nonnulli 
manoscripti,  oifue  eo  dietam  rem/edaae, 
In  mannscripto  nostro,  qni  olim  fnit 
Fr.  Castrinii  Narbonensis,  expreaae 
atque  eo  diciauie /eeiaae  :  qnod  non  im- 
probandnm  videtor.  l%y«. 

Atque  eo  diciare /eeiaae]  Commoda* 
tus  mihi  liber  perantiquns  ab  erudi- 
tissimo  JDvene,  Oreecarumqne  litte* 
rarum  longe  perito,  Fnlvio  Urslno, 
Aique  eo  didiiare  /eciaae:  nonnnlli, 
Aique  eo  dieiam  rem/eciaae  ;  quod  in- 
eptum  videlor.  Snnt,  qni  ex  ingenio 
reponendnm  pntent,  Aique  eo  dieiaaUt 
/eeiaae  ;  vel,  Aique  id  eo  dieiUani  ejft' 
eiaae  ;  vel,  Atque  td  ea  re/edaae  ;  vel, 
Aique  id  eo  /ecisse,  vel,  Aique  eo  id 
anie/edaae:  quomm  conjectnram  mi« 
nime  probo.  Non  displicet  omnino 
impresta  lectio :  quanquam  ejntdeoi 
temporis  haec  tria  verba  mallem,  Ctr- 
CKiiilii/tsae,^peniisa^,  Dieiuaae,  Nec  ta- 
men  in  culpa  po^nerim,  quod  Sallttt- 
tins  in  postremo  verbo  tempns  mnta- 
veril.  Amicus  qoidam  niens,  Ai^ 
es,  dieia  re,  /eeiaae :  de  qno  ernditi  vl- 
derint ;  ego  adsensnm  sustineo.  4fa- 
nattMf. 

Jliagia/ldi]  Ul  enim  llincydid.  1.  iii« 
T^  Jbds-oXy  94at  wtarhw  4s  avf^taxiaoff  Id 
esty  nottti  metiis  «qnalitaa  loU  fiicit 


BBL1.UM  CATILIN.     CAP,  23. 


4S» 


tocietetes  fidelea.  Ei  TMitat  t.  vi. 
AanL  dirit:  *  ez  ■relere  netai,  ex 
meto  eoDsiliiiiii  repitor/ 

decrmtt  imndimm]  Id  est  odinm. 
£s  Cicerone  conftet  hanc  iDTidiem 
eedem  enno  ortam  eiae.  Nem  Q. 
Metellns  Nepot,  Tribvnoi  plebii, 
pridie  Kel.  Jan.  Ciceronem  comnlem 
nagistratn  abeontem  concionit  ha* 
bend»  potestate  priTaTit.  Ipie  Ci- 
cero  eonqneritar  I.  t.  Famil.  Epiit 
£p.  2.  ad  Q.  Metellam  Celerem  Oal- 
liie  Proconinlem,  cam  dlcit,  '  deinde 
il  qna  ego  ip  re  fratri  too  Reip.  cao- 
•a  reititerira,  peto  ot  mihi  i|[^oicai. 
Tun  enim  lam  amiem  Reipobl.  qnam 
qni  maxime.  Si  Tero  meam  «alatem, 
centra  illini  impetnm  in  me  crndeliiv 
limam  defenderim,  ^c'  ef  paolo  poit, 
*  atqoe  ijle,  qood  te  aadiYiue  oredo, 
pridie  Kal.  Jan.  qoa  injoria  nemo 
onqaam  io  aliqao  magistrato  impror 
biisimai  cirii  aflectni  eit,  ea  me  conr 
lolem  affecit,  com  Remp.  conservai- 
lem,  concionis  habeodsB  potesUte 
priTarit.'  Oliiceni  inridla  tandem 
piane  ernpit,  et  qoinqnennio  poit 
ejas  cpnnilatam  a  P.  Clodio  in  exili- 
nm  mistni  e«t.  De  bac  Invidia  con- 
tnmeliaqae  conqneritor  Cicero  pro  P, 
Seztio.   Bqm. 

Plorani  craifwrle]  Param  explorata. 
Nam  cnm  tanta  esset  ret  magnitadOy 
profeeto  esiet  nobis  mantfesta.  Qaa- 
pffopter  compreheodi  potest,  menda- 
eem  et  falsam  esse  in  conjnratione 
OrtiUn».   FdlL 

Cap.  8S  M  tn  m]  Ad  id  respicit 
qnod  soperios  dixit^rHrtsprocni  ojno- 
Ha.  Potabant  qoidem  omoes  arbitros 
et  rerelatores  procnl  esse  amotos, 
sed  Bon  foeraot  amoti,  qnia  onns  inter- 
fait,  scilioet  QointusCnrius,qai  reve- 
lariL  Et  boc  est,  Sed  in  ea  coiuMra- 
liMe.  Idem. 

Q.  CwrimM}  QeMi  dicebantor,  qni 
qointo  loco  nati  erant :  nt  Fninr. 
RobortelliM,  ^r  malta^  eriiditioDis,  et 
hac  «tate  nostra  luter  doctos  facile 
)MKqMy  in  libro  loanun  Annotatio« 


aom  scribit  Zmek. 

Q.  CMoi]  Citat  Mareeltas  honc 
loeom,  sed  ibi  perperam  Q.  CMfHmi 
excaditor.  Apod  Ciceronem  vero 
1. 1.  ad  Atticom  legitor  rertns  pip 
Cnriaf.  Coler. 

Head  efticare  Isce]    Nobili  familia. 

Fhgiiii»H/aeimtrihui]  PoUri  pro 
yacniori6iit  legeodom /«nori6««:  tom 
qood  ita  tegit  Oellias  iv.  17.  tom 
etiam  qood  dixerii  JUgitiU^  sopenra* 
canenm  rideatnr/aciaeriftof.  Verom 
Nonii  me  aoctoritas  a  matatione  de* 
terret  Nam  in  Terbo  fmeim»^  honc 
locom  recitat.  Prseterea  diiferanl 
omnino /acnMTi  a  Jlmgitii»,  nam  et/s- 
cimisinterdam  bonom  est,  et  cam  ett 
malom  magis  habet  qniddam  qaam 
/ImgiHmm.  At  soperios  qooqoe  non 
nno  loco>livi'^  et/«ctmi«  conjonxit 
Sallostios.  FlagitioAissima  quoqoe  fa* 
cinora  appellat  in  Jogurtha.  Ald» 
Mmmmim 

Ceopcrtiif]  Sic  Jagorthioo ;  '  ino« 
pem  et  roopertom  miseriis  effecit.' 
Horat.  '  Famosisque  Lnpo  cooperto 
versibos.'  ^acitos  Aooal.  iii.  '  Ne 
qois  rita  probrosos,  et  coopertos  in« 
lamia,  prorinciam  sortiretor.'  Cato 
apod  Oelliam  I.  XIII.  2S.  'Qaoro  ne* 
fariom  facinns  pejore  facinore  ope» 
rire  postnlas.'  Cimceem. 

Csoperfas]  Non  leriter  tinctos,  led 
plane  imbntns. 

CensoTfs]  CensnrsB  tnitium  fuit,  rel 
a  parva  origine  ortse:  quse  deinde 
tanto  incremento  ancta  est,  ot  mo- 
rom  disciplinffqne  Romanse  penes 
eam  regimen,  Senatns  Eqoitumqne 
centnriis  deroris  dedecori»qne  dis- 
criiiien  snb  ditione  ejns  magistratni, 
pnblicomm  jtui,  privatorumque  loco- 
rum,  vectigilia  populi  Rom.  snb  nntn 
atqne  arbitrio  esnent.  Ortum  autem 
initinm  ejiis  est,  quoil  in  popnlo  per 
miiltos  annos  non  censo,  neque  dif« 
ferri  reiisns  poterat :  neque  consoli^ 
biis,  cnm  tot  popnlonim  bella  immi* 
ni>rent,operaerat  id  negotinm  agere. 
Qonre  cos.  M.  Geganio  Macruio  ite« 


4S^ 


NOTJB  VARIORUM   IK 


rum,  T.  Qutiito  GapitoliDO  qainttiDi 
consnle,  primi  cnm  a  primoribui  ci- 
vitatis  spretns  lionor  esset,  Papirini 
Semproninnque  rreati  fnere :  qni  ma- 
gistratns,  etsi  a  principio  quinquen- 
nalis,  postea  a  Marmerco  iEmiiio  dic- 
tatore  cantum  fuit,  ut  annna  et  se- 
mestris  censura  foret.  Cnjus  rei  can- 
la  ipse  iBmilinB,  qnod  veterem  cen- 
snrft  statum  prsefinitnm  minnisset,  a 
proximis  censoribus  tribn  motus,  et 
«rarius  factus  est,  ut  testatur  Liv.  1. 
IT.  Dec.  primse.  Ad  quam  licet  • 
principio  admittercntur  patricii  tan- 
Inm,  postea  effectum  est,  ut  alter  pa- 
tricius,  alter  vero  plebejus  crearetnr. 
Demum  eo  dlgnitatis  venit,  nt  Censn- 
ra  omnium  magistratnum  pene  prin- 
ceps  esset.  Nam  universae  reip.  su- 
premum  et  perfectissimum  locnm  ha- 
ttebat.  Hscc  cum  alias  res,  tum  vero 
ut  moras  vitasque  discuteret  maxi- 
mo  in  imperio  ac  potestate  erat :  nt 
qnae  de  nuptiis,  de  liberorum  procre- 
atfone,  de  vivendi  ratione,  de  convi- 
viis  diligenter  inquireret ;  nnlla  deni- 
qne  omniom  cnpiditatum  ac  illecebra- 
rum  erat,  qoam  adoriri  ac  indagare 
non  oporteret.  His  enim  putabant 
longe  facilius,  quam  poblicis  muneri- 
bns,  ant  iis  qnae  in  ocnlis  finnt,  bomi- 
nom  mores  enm  posse  deprehendere, 
qni  severitate  discipiinae,  ne  qnis  ad 
▼oluptatem  uteretur,  custodiret,  et 
acrius  coerceret,  neque  patriam  ac 
consuetam  vivendi  disciplinam  trans- 
grederetnr.  His  licebat,  et  integnim 
erat,  e  Senatn  cos  ejicere,  et  illis 
eqnnm  adiraere,  qui  flagitiose  ao  in- 
temperanter  degerent.  Ipsi  qnoqne 
sacrificiorum  precia  cnrabant,  et  de- 
scriptionibns  civium  genera  et  rei- 
pnb.  ofiicia  distinguebant.  Molta 
quoque  Cicero  in  iii.  de  Legib.  refert, 
et  Piedianns  in  prirao  commentario, 
et  Gellins  iv.  20.  ei  viii.  22.  £t  si 
qnis  eorum  decesttisset,  alterom  in 
locom  ejus  snfficere  religio  erat. 
ZancA. 
Mwrant]  Ita  Codex  Fabriciallns. 


Vnlgo,  amoomHtf .  Riv. 

VamlUu]  Levitas.  Appollinaris  apttd 
Oellium  xviii.  4.  apserit,  <  Tanos  pni* 
prie  dici  non  ot  volgns  dtceret,  desl« 
pientes,  ant  bebetes,  ant  ineptos :  sed 
utveternm  doctissimi  dixissent,  men* 
daces  et  infidos,  et  levia  inaniaqne 
pro  gravibos  et  veris  astntlssimecom« 
ponentes.'  Nos  antem  quid  hic  sig- 
nificet  oantfas,  ex  ipsins  Sallustii,  qnss 
seqnnntnr,  verbis  facile  cognoscimns* 
Cast. 

Neque  rHicere  qua  uudiemi,  neqti§ 
sua  et  ipae  seeiera  oceuUare']  Est  in  qul- 
busdam,  ut  et  Mersebnrgensi,  neque 
tuamet  ipee  tcelera,  Qnomodo  Livios 
viii.  ab  U.  C.  '  Epoto  medicamento, 
suamet  ipsse  frande  interierunt.'  Sed 
et  prior  lectio  placet :  nam  idem  Li« 
vins  vii.  belli  Punici  secundi, '  Ita  in« 
dcAnnibaV  inquit,'  suaetipsefraude 
captus  abiit :'  rh  prorsuMf  quod  mox 
sequitur,  ad  sequentia  pertinet,  ae 
perperam  est  a  Gymnico  superioriboa 
additum,  ut  sit  <  prorsus  neque  dl* 
cere,  neqne  facere  quidqnam  pensl 
habebat ;'  pro  nihil  curabat.  Livins^ 
*•  Qneis  neque  quid  facerent,  neqne 
qnid  dicerent,  quidquam  umqnam 
pensi  fulsse.'  Rwius, 

Reticere]  Colerus  legit  retinere.  Fn* 
tilis  enim  erat  homo  Cnrios :  dedncta 
nimirum  metaphora  a  vasis  perfora* 
tis,  quae  cassa,  et  rimosa  non  tenent 
ea,  qnae  injicis,  unde  et  fatiles  dicim* 
tnr  ii,  qui  audita  non  custodinnty  ant 
retinent,  sed  efiutinnt.  Isidor.  I.  x. 
*•  Fntilis,  vanns,  superflnns,  loqnax ;' 
sed  priorem  lectionem  servare  meliot 
est. 

Reticere  quee  audierat]  Magno  moli* 
mine  magnas  nngas  agunt,  qni  mnta* 
tnm  volunt  reticere,  in  retinere,  Gm- 
terus. 

Suamet  ipse  scelera]  Mens  liber,  sua 
et  ipee^  nt  legi  possit,  sua  eiiam  ipse» 
Ciaccon. 

Cum  Fuivia]  Panddfctse  Florent. 
pro  FMirio,  habent  Juiia  1.  in  quaes- 
tionibus,  ff.  ad  L.  Jul.  maj.  sed  libra* 


BBLbUM  OATILIN.     CAP.  24. 


431 


liie  enror  ett, 
I  dedit  lltennim  •imilitndo. 

MOun  BoMfi]  Id  est,  nobiU  genert 
oita.  Platardms :  '  J$ed  hoc/  in^it» 
*  Fnlm  nobili  gen^  mniier,  clam 
Boctn  profeetn,  Ciceront  detezit :' 
hanc  Floms '  viliMimnm  icortnm'  np- 
peUet.    Zandb. 

CwtMrfndo]  Itn  nntiqni  loqnebnn* 
tw»  pro  rem  habere  cum  nliqna.  Te* 
rent.  Adelphia :  '  Qui  cnm  illn  con- 
MCYitprina.'  Itnetiam  in  Hecyra, 
et  Pliormione  loqnitnr.  £t  Pinntna 
in  Ciatellaria :  '  En  nnqnnm  cnm  quo- 
qnam  viro  conanevisti?'    Mumtt, 

Maria  mmUeaquM  poOUen\  Prover* 
hinm  est,  quod  nsnrpare  aolemna, 
cnm  de  ingenti  aUcojus  poUicitatione 
dicere  voinnms :  idqne  ciim  quadam 
irriatone  dicimua.    Zmek. 

Femi]  FaruM  pro  glndio  dixit  per 
Meumyminm,  nt  ea  ronteria  intelli* 
gaa  rem  confectnm.  £t  qnanqnnm 
hcc  figorn  Poetis  fmmilinrior  sit,  nti- 
tnr  en  tamen  et  Cicero  nonnnnqunm, 
velnt  pro  Cecinn :  '  In  aliqnem  adve- 
ferro  inYndere  ;'  et, 
I  instracti  et  certis  locis  cnm 
lerro  coUocnti.'    Bko, 

AueUtUiaf]  Id  est,  insolitaB  sn)>er- 
blm,  et  immodestae  jactantiv.  Bad, 
LuoUmtid]  Badins  tnas/€ntt«e,  io  gig- 
nendi  cnan,  legit,  et  codex  qiioqne  to- 
toatoa :  qnod  plncet  propter  compo- 
sitionem,  etiamai  nlu  ablativum  ez- 
ponnnt,  propter  insokotiam.  GUtr, 

RripmbL]  Aperuit  eniro  CiceronL 
Pnptninnus  Respona.  Ub.  ziii.  '  In 
qitfl»tionibos  Ikssp  majestatis  etiam 
mnlieres  andinntor:  cotyurationem 
deniqne  Sergii  CnttUn»  Folvia  mu- 
Uer  detexit,  et  M.  TuUiiun  consnlem 
iodiiciam  fjns  tnstroxit.'  Lex  hflsc 
cxtnt  I.  viii.  ff.  ad  l.  Jiil.  majestat. 
Dicit  hic  Fapinianita  M.  Tnllio  con- 
aiili  detexinse  Pnlviam,  sed  fsUitur: 
ex  Snllnstio  enim  constat  lioc  factum 
AuMe  anie  consnlntum  Ciceronis,  L. 
C«aare  et  Q.  Martio  Cosa.    CeUr» 


Dein  aaUnsrins  4iciU  mb  tnm  Oc» 
roni  qnnm  pluribns  evnlgnviase ;  nlti^ 
mo  non  nccnsnvit  Fnlviny  led  tantnm 
detexit. 

Skd  anUdto  oactar»]  Id  est,  FnlvU 
nonsolum  quas  CatUinn  rooUebntnr, 
•ed  etinm  modnm  et  viamy  qoa  id  tn« 
cinns  perpetrare  decreverat,  nt  ipan 
andiverat  n  Cnrio,  soppresso  tnmen 
Cnrii  nomine,  compluribus  narmvit. 
Coii. 

SiMdim]  Fnvores  el  animos  homtnnnL 

Aecendii]  Incitnvit. 

JEeimaktU]  Ardcbnt  et  stimolabntnr 
odio,  qnia  quodam  odio  populi  macn* 
Inri  NobUitaa  videbatur.     VelL 

Si  euM  qmemriM  egngiue^  novuM  kaam 
edefim»/oret]  In  manuacriptis  est,  Ao- 
me  momu; .  quas  coUocatio  vcrbomm 
melior ;  qnn  et  Cicero  fere  ntitor. 
Dicitur  antem  heeeo  aociia,  qui  uuUn 
generis  et  prosnpiac  nobilitnte  com* 
mendetur,  et  qui  propter  ignobilitn» 
tem  a  se  ortns  videatnr,  hoc  est,  qui 
nuiia  adjuvetur  in  ndipiscendis  hono* 
ribus  commendntione  mi^omm,  qni- 
que  onUas  horam*  ostentare  imagioesi 
nec  res  gestas  vtrtntesqne  jactare 
possit.  Cicero  Philippicn  vi«  '  Qnid 
enim  non  delteo  vobis,  Qnirites,  quem 
vos  a  se  ortum  homiuibus  nobUisatmia 
omnibus  bonoribns  praetuUstit  r'  I* 
dem  in  SaU.  <  Ego/  mquit,  <  mi^ori-* 
bos  meis  virtote  mea  preluxi,  nt  si 
prius  noti  non  fnerint,  n  me  accipiant 
initiiiin  memoriflB  sus.'  Utrobique 
significnt,  se  esse  hominem  novum» 
Testatur  ct  Plntarchus  in  vita  M.  Cn- 
tonis,  homines  nppeUari  novos  ab  Bo» 
mnnis  to^»  hih  yieow  Ufyof  o^x  ^X^* 
ros,  k^xoiUiwis  tk  ytmpiiteeai  «i*  a*iw, 
ttt  ipse  inqiiit.  Huic  in  Jugurthn 
Sallustins  opponit  *  hominem  veteris 
prosapiae,  ac  multarum  imaginum/ 
quem  nno  verbo  nobitem  dicimns* 
kivime, 

Poet  fmere]  Meus  liber,  pro/mere^ 
Ciaccou. 

Pott/mere]  Poatposita  sunt. 

Cap.24  ComUiiMhabUit]  Comitiafop 


432 


NOTiE    rARIORUM   IN 


•recnruitiyeeiitnriAtaytrilMita.  Caria- 
taoniiiinin  fere  anUquiMinia,inqnilMU 
popnins  cnriatini,  hoc  esl,  diviitis  per 
cnrias,  suffragia  sna  dtcebat.  In  cen- 
tnriatis  centnriatim  populns  snffragia 
ferebat.  Tributa  porro  comitia  fue- 
rnntycnm  per  tribns  ex  regionihus  et 
locla  tnffraginm  ferretur :  centoriata 
comitia  ex  senatns  auctoritate  fie|[i 
oportebat,  qna  in  tribntis  opos  non 
erat,  ideoqne  temporihns  primis  post 
babita  comitia  fiebant  qooque  Patres 
anctores,  id  esc,  confirmabant,  qun 
popnlus  snffragiis  snis  jnssisset,  do- 
necy  eo  jure  senatui  ademptOy  consti- 
tutnm  iiiit,  ut  anteqnam  baberentnr 
comilia,  in  incertnm  comitiornm  e- 
▼entnm  Patres  fierent  aoctoreSy  nt 
Gellins  docet  xiii.  14.  In  cnriatit 
«omitiis  non  licnit  snffragium  ferre, 
nisi  iis,  qui  in  cnrias  erant  relati. 
Qni  antem  extra  nrbem  domicilia  ha- 
bebant,  non  erant  in  corias  relati,  et 
proinde  ferendi  snffnginm  jnre  minir 
me  gandebant,  non  licebat  enim  cn- 
riata  habere  comitia,  nisi  intra  po> 
aioerinm.    iSifoiiiiis,  aUi. 

M,  TuUiui,  et  C.  AtUomui]  Cicero 
consnl  omninm  consensu  factns  est : 
sed  Antonius  paucuiis  centuriis  Cati- 
linam  siiperaYit,  cnm  ei  propter  no- 
men  patris  paulo  speciosior  maiins 
soffragata  csset,  quam  Catilinae :  auc- 
tor  est  Pedianus.  Cicero  in  Piso- 
nem  :  '  Me  cnncta  Italia,  me  oranes 
ordines,  me  universa  civitas,  non 
prius  tabella  quam  vooe  prioreni  con- 
snlem  declaravit.'  Anno  urbis  con- 
dite  septingentesimo  Cicero  consul 
fttit,  nt  scribit  Plinius  is.  39.    Zanch, 

Pogndares]  Id  est,  fantores  conjn- 
rationis.    Idem, 

iSiia,  aut  amicorum  flde  eiuntam  mm- 
ilUMi]  Meus  liber,  imiitto.  Sed  eam 
vocem  additam  opinor :  suiiUa  enim 
erit  foenore :  sed  dicit  tuafide  eumere, 
Ciaccon. 

FtfSMifu]  Faesnlas  ab  Atlante  con- 
ditas,  easque  ab  ejus  filia  F«snia  ap- 
pellatas   tue,  Politianua  coBteiidit 


lih.  i.  Epistolamm.  Mnltas 
colonias  liuc  a  Snlla  deduetas  signlfr> 
cat.  Campos  eos  qui  inter  Fsssnlas 
et  Aretinm  jacent,  niaxime  opulrntof 
esse  fmmenti,  pecoris,  omniumqae 
rertun  ropia,  Livjns  scribit.  Modieiii 
bodie  vicns  non  procnl  a  Florentta 
e^t.    Vide  Cinver.  Ital.  ii.  a. 

Ad  MaiiUum  quemdam'}  Quemdam 
ait,  tanquam  obscnrum,  ut  quem  ne» 
qne  superins  inter  insigneis  oonjnrap 
tos  numerarit.  C.  ilfaiiJnaii  paolo  post 
vocat.  Mimm  vero,  illuni  ex«rcitne 
ducem  electum.  Veram  oportnit 
praecipnn  aiidacic  fnisse  hominera. 
Commentarins,  qni  Vallv  adscribltiir, 
ait,  Faesula»  principem  fuisse :  sed 
errat,  ex  Sallustii  verbis  non  intellec» 
tis.    GlorMnnts. 

Cap.26  Hacmuliergtuereatquejar* 
moy  pratereatnrv  atqusUberiB^tatiefartHm 
uatafuit']  Malnissem,coiiiiiits«rat;  mu^ 
Uer  geuerey  formOj  vtro,  Uberie  eatiifor- 
tumata ;  tilcris ,  t^e,  pneteritis  ceteris 
Yocibns.    Gmlerifs. 

Genere  atque  fonua]  Hinc  apparet 
qnod  Sempronia  primum  gens  patri* 
cia  fuit,  quamvis  postea  plebejam 
factam  velint.  Ejus  in  nummis,  €|iiot 
habemns,  familias  tres  reperinntnr, 
AtKatinorum,  qni  patrioii  foerant, 
Gracchornm  qni  pieb<^i,  Pitiooum, 
quos  plebqjos  item  fiiisse  arbitnor. 
In  aereo  quodam  nnmmo  mentio  qno- 
qne  fit  L.  Sempronii  Atratini,  qni 
anno  dccxvii.  in  M.  Antonii  iternm 
consnlis  Cal.  Jan.  abdicantis  iocnm 
factus  est.  Dio  lib.  xux.  Qni  et 
postea  Antonianarum  partinm  fmt. 
F,  Urna, 

Viro  atqueUberie  aatie  fortuaatm] 
Siwtnii  particnlam  utque,  testimonin 
Frontonis  adductns :  amator  antem 
brevitatis  Sailustius  hnjniimoili  parti- 
cnlas  ssppe  respuit.  Eodem  modo 
proxime  legimus  pmtUere,  sadarr,  mm 
ut  est  in  vulgatis  libris  pmdtere  et  aat* 
iare:  in  quo  Macrobii  anctoritate  ni- 
tor,  qnem  video  ita  legisse  iii,  14* 

MOMUt. 


BKLLVM  CATILIN.      CAP.  26. 


41» 


Pitikn  H  ttdigre]  Qaid«iii  libri 
kabent»  pmlkre  ei  wdm,  T«men 
•e^nor  iHbentifw  aBliqnissimani  Pul- 
w  Ubrnn,  in  qnn  iliseite  scriptnm 
i«eo  ^MUereetedimre:  nam  fuOere 
•••  Wem  eet,  qnod  mitare,  sed  po- 
lios  lidibns  canere.  Itaque  dixit 
Oellins  xix.  9.  <  denideniYit  exbiberi, 
^oi  babere  enm  selebat  scitiuimos 
tttrinsqne  seznay  qni  eaaerent  voce, 
etqnipsallerent.'  Non  cnim  necesse 
Mmt  dieere,  eoMrent  vece,  ni»i  et  in 
verbo  feaUeretii  cantns  inesset.  Ita- 
^ne,  nt  distingneret,  dixit,  emurent 
••*»•  Pr»tere«  pflaMriam  et  fidici- 
BM  SBqne  dlci  non  igaoramns,  et 
idfJm  pro  canto,  ^ioMt  pro  cantn 
dleitar.  Atqne  hanc  lectionem  ipse 
qnoqne  M acrob.  1.  III.  aicnosctt.  Ald. 
Mmnmi, 

MitiiM  nfw]  Mens  lib.  addit,  pr<e^ 
#«rM  ma/te  nlM.    Ciaccon. 

Sed  eieempercaruira  ojmua,  ^Mem  de^ 
em§  ««fus  pvdiBtlM  fmt]  Hnnc  locum 
sic  expremit  Taritiie  Annal.  xiii. 
'  Hnic  muHeri  cnncto  aiia  fuere  prs* 
l»r  honestnm  aaimum:  sermo  comis, 
■oc  absnrdnm  ingenium,  modestiam 
ptmfsi  1«,  et  lasdvia  nti ;  famse  nnii. 
qnam  pepercit.'    Idem, 

Sed  «i  MrMTB  eemper  •mmm  ^Hum  dc* 
MurfnepudieMayMrv]  Siclegendom 
eat  ex  plnribns  librls.    PuteUus. 

Fnrum  ti^vMtiun  ^M  AmNl  eftmr^ 
peam  eersus/ocm]  Nescio  qnid  torbet 
e^  yeeee^  qno  snblato  concinnlor  sane 
erit  oratio,  «AsnniHm  vereeefyeere^  pn 
mI  vemis  faclendos.  Confirmat  eon- 
jaetnnm  Tacitns,  qni  eo  vocabnlo  sl^ 
■aUlmodontitnr:  '  Sermo  comis,  nee 
nbsnrdnm  ingmiam,  modeatiam  pne* 
&fTe,  et  lascivla  ntt.'  £t  ui.  histor. 
*  Ne  absnrdos  ingento  famam  nrbani* 
Utis  pcr  laaciviam  peteret.'    Puieek, 

MSmHeefeuMim]  Jtfutta/ucftM,  est  in 
«seo  libroy  ot  apnd  Plantnm  DeUem^ 
eiin.Hist.iasidfepfWM.    Ciaccon. 

PriwsHS  Hwlltf  /soslus  mu/teafus  Upee 
taine]    Gbarisinslib.  I. /UMeMfinter 
i  pinrafia  tantnm  refert.    i^ 


Dath.ei  Kur.  CUte. 


SeUeei» 


eeiue  x^*s  ir  i»S^.  Nollnifgf. 
tur  bi?  qnicquam  mntare  refragran^ 
tibns  libris :  qnamqnam  Apukins  A* 
pologia  sic  loqiiatar:  '  Atqne  cgo 
seio  nonniillos  et  comprirois  ^milia- 
nnm  istiim  facetise  sibi  habere,  ret 
divirias  deridere.'    PuieeMee, 

Cap.  26  Ad  caeemlum  doluemU  aetu* 
tieB  deerantl  Mens  liber,  ad  eaeendmm 
doloe^aeiuiitedeermft.    aaccon. 

i>e  que  paulo  auie  memormn]  MoT'^ 
boniam  ire  Jnberem  verba  parenthesi 
ista  conclnsa,  si  licerct  per  iibros :  et 
nae  Sallnstius  lectores  snos  habuft 
pro  potoribns  Lethes,  si  arbitrabatnr 
in  memoriaffl  eis  revocanda  vix  de* 
cem  versibus  ante  meinorata.  Grui* 
JHeeefdiret]  Est  in  manoseriptis 
omnibiis,  qnos  ipse  vlderim,  &Htirei, 
neqne  sensns  id  repndiat.  Tametsi 
ne  altemm  qnidem  displicet,  si  sob* 
«ndias,  ab  ipee.    Riv. 

Neque  petitio]  Falsum  est,  bisrere 
in  vett.  edd.  petHioHee.  Vicentina 
entm,  nec  non  Mediolanensis,  oin#» 
ninm  primae,  altemm  servant ;  com- 
paretque  Idem  in  Veneta  Laeti,  nt  et 
Aldina  anni  cl^  Is  xxi,  ceterisqne 
aliqoot  seqq.  et  vero  agit  auctor  de 
petitione  consulatus  Catiiinae :  naai 
accipere  petitioneSf  metapborice ;  est 
sine  nlla  figura  prodere  fatnitatem 
suam.    Gruierua. 

Neque  tnridus  qua$  coneuU  fecerai, 
proepere  ceeaere]  Lego  feeerat^  procee* 
eere.  Infra :  ffeod  neque  Muidue  eow' 
euU  procedebani ;  et  alibi  svpe.  Ct««c« 
Quee  ConeuUfecerai']  Snntqnicre* 
dant  legendum :  Quas  coneuHbue  fece» 
rai:  communem  et  receptam  lectio- 
nem  eo  libentins  sectttns  snm,  qnod 
snbjicit  paulo  post :  *  Interea  Romm 
mnlta  moiiriyconsnli  insidias  tendere.' 
In  nonnullis  taiiien  Mss.  inveoi,  ^uus 
Cosf.  in  Campo  fecerai.  Sed  prior 
plorium  codicum  testimonio  compro- 
b«ta  est.    Popma. 

Neque  ineidiee  quae  ConeulUme   ta 
emnpofeeeni,  proepert  ceeeere\    Revo* 


a  £ 


431 


NOT^  VARiORUM   IN 


cata  lectio  ex  Orci  cancris,  servalar 
Pal.  Naa.  sec.  tert«  et  Com.  meo; 
▼isitiirque  etiam  in  Pal.  quart.  sed 
numero  singulariy  Comnit,  liacteBOS 
mutilate  editom,  ^a$  CcnmU  /eeinU. 
Nam  Ciceroni  aliisque  indicatom, 
Catilinam  in  ipso  Campo  diserte  tradi- 
tum  pluribtts,  etiam  Dioni  1.  xixvii. 
Invenerat  scripturam  hanc  nottram 
in  nonnullis  membranis  Popma ;  non 
etiam  retinuit,  quod  altera  plurium 
comprobaretur  codicum  testimonio : 
male:  ex  vero  naroqne  P.  Syms, 
*  Est  turba  semper  argnmentum  pes- 
simi.'    GnUer. 

.  Qwmiiam  quw  oceuUe  tenianerat,  om- 
perefmdeque  eteneroMi']  In  mannscrip- 
tis  et  aiiis  antiquioribus  est,  aBpeta 
fmda^:  nec  aliter  legit  interpres, 
quisquis  is  est.    Riviiu, 

Cap.27  C.  JuUum]  Vetus  codex  hup 
bet  C.  Junium.  £t  fortasse  is  est,  qm 
argenteo  denario  C.  Juni  C.  F.  de- 
scribitnr.     I7rsm. 

Quem  ubique  opportumm  nfn  fore 
eredebai}  Fere  fecerim  transpositis 
syllabisy  «U  quemque  apporttmumf  ^c. 
Orater. 

.  Dtes  nocteeque  /esltaare]  Varic  hoc 
effert  Sallustius,  l>ief  noetetque,  I- 
tem  :  Diu  noctuque,  De  voce,  /esfi- 
Mre,  vide  Catonem  ap.  Oeli.  zvi.  14« 
Ctoecon. 

Neque  Uibore  fatigari]  Mens  lib. 
neque  laborie  faee  fatigari ;  forte,  labo- 
tiBfaace.    Idem. 

Prineipet  oo^jwrationia]  Populares 
hos  appeilat,  cap.  22.  24.  62.  sed  e. 
46.  Prtitcipcs,ubiintelligit  Lentulum, 
Cethegnm,  &c.  Idem. 
'  Cap.  28  Et  eum  eo  L.  Vagunt^jue  ae- 
nalor']  Manuscripta,  L.  VargwUtiue : 
quamquam  Plutarch.  in  vitaCiceron., 
hoc  omisso,  C.  Cetbegum  provinciam 
cepisse  consuiis  inlerficiendi  testatur. 
RiwnB. 

Et  de  improoiao  domi  eute  imparaium 
eoi^odere]  Abest  ab  uno  dpmi  euay  ab 
daobuB  tmptfiYitMiii;  quae  salvo  sensu 
abcMe  posse  nemo  uegaverit.     £t 


hic  est  locns  quem  a  brevitate  tanto* 
pere  commendant.    PuUekiMt, 

UbiintelUgitquantumpencuhonCen,- 
tuli  impendeat]  V.  c.  habet :  Ubi  ta- 
taiexit  quantum  pericuUm  ContuH  t»- 
I»eitde6a« ;  et  paulo  post,  ubi  in  vnlga- 
tis  editionibns  est,  dotore  v^nriety  in 
V.  c.  abest  vox  itOwria.    Ursin. 

Joiitia  proJkt^iti]  Sic  in  Jugnrtha: 
<  Numidas  insequentes  mantbns  pro- 
hibuit.'    Ciaeeon. 

Cap.  29.  I>olore  ti|;ifrtce]  Dictio  in* 
JuriiB  abundat  in  meo  libro.    Idem. 

Senatut  decrevUy  ut  darent  operam 
eonmdetf  ne  quid  retp.  detrimenti  eape* 
ret]  Th  ut  in  eaemplaribiis  mann* 
scriptis  non  est :  ac  elegantius  omtt- 
ti,  quam  addi  videtnr :  tale  itlnd  Li« 
vii ; '  Prsescribit  raonetque  LilybttinB 
firmo  teneret  prsesidio.'  C»sar  i. 
I>elii  Civilis,  *  Qootiescnmque  sit-de- 
cretnm,  darent  magistratus  operam, 
ne  qnid  respnb.  detrimenli  caperet;' 
pro,  decretum  ut  darent.    Rieiut, 

Darent  operam  Cott,]  Ciceronem 
vide  Catil.  i.  et  alibi.     Ciaeeon. 

Ea  potettat  per  Senatum,  more  Re- 
maaoy  magittratmi  maxuma  permittUnrf 
exereitum  parare]  Non  habet  per  Se* 
natum  Pai.  tert.  et  pbteramus  eo  ca* 
rere,  ut  et  aliquot  verbis  subseqms» 
Nam,  ant  valde  haUncinor,  aut  aiie* 
tor  scripsit :  Eo  permUtiiur  exerciium 
parare,  ifc.  Reliqua  omnia '  irrepse- 
mnt  e  gtossa ;  et  ea  quidem  quavia 
cloaca  fastidiore,eis  qnibus  uotaRea- 
pnblica  Romana.    Gmler. 

AUter^  stne  pvpuH  juttUy  nuUi  eanm 
rerum  eontuU  jut  ett]  Mannscrtp^ 
dno,  «ailtite  earum  rerum;  nisi  qoia 
nuUi  vetuste  positiini  malit  pro,  mil- 
Uut :  qiiomodo  Comicus  dixit,  '  Tam 
iners,  tam  nnlli  consili ;'  et  in  Trucu- 
lento  Piantns,  ^  Colorls  nili/  pro  ul- 
Itiit.  Nec  enini  rh  contuii  addendnm 
puto.  Sed  ut  hoc  obiter  addam,  AU' 
ter  Sallustiiis,  pro  alioqui  posUit ;  jutf 
pro  potestate.    JRtetiis. 

NulU  earum  rerum  ContuH  jut  eU^ 
Dictiuncala  postrema  abnndat ;  for^ 


BBLLUM  OATILIN.     OAP.  30. 


485 


smn  ct  ■Dtepemiltiaia :  cetermu  Ubri 
mdiorei,  ▼idelket  PiiL  pr.  ac  sec. 
BoBfanil  ac  Coaiiiieliai,  habent  voce 
prinuy  nutthu,  de  qno  consolatiir  Bi- 
vliia ;  RiTtnfl,  inqaam,  cnl  Sallnstlni 
ciTieaiB  debet :  nam  et  meo  jndicio, 
reYoeanda  ab  eailio  lectio  illa.    Gni- 

Cap.  SO  Ib  &IIUW  •SnMtor]  Ezpnnxe- 
lim  libens  dictionem  &mrtor.  Neqne 
enim  pcriculam  ett,  nt  arbitremur 
MbnlcBm  qoem  recitasie  literat  in 
Senatn.    Idem, 

..  Qwu  Ftfmlifl  oMm  dbi  du^b^ty  « 
Q.  FflU»,  ta  f  an6«f  jcrip<ain  ertt']  Lo- 
cm  hic  cormptni  et  mancoi  fuit. 
Neqne  enim  appamit  a  qnolitter» 
Fxralis  mimm  eraat,  qnai  L.  Senini 
ia  lenattt  recitavit.  Ego  locum  In 
onniiMM  editionibni  depravatiiiimnm 
Martiniani  codicii  ope  adjutni,  prii- 
tinm  iatei^tati  reititni.  Quii  an- 
tem  blc  fnerit  Q.  Fabim,  etii  in  fan- 
ta  remm  omiiium  obicttritate  non  la- 
tis  habeam  conititatttm,  conjectnram 
tamen  meam  libenter  adfero.  Pnto 
igitor  hnnc  eme  Q.  Fabiom  8angam, 
de  qno  pancii  inteijectii  paginii,  eo- 
dem  in  libro  Salluitini :  '  Itaqne/ 
inqnity  '  Q.  FabioSangs  cnjni  patro- 
ciiiio  plnrimnm  civitai  ntebatnr,  ram 
nti  eognoveranty  aperinnt.' 


Qmo  FmmliBdkUuiUndieat^;  m 
futtniy  ^.]  Fere  eit,  ut  expnngi  de- 
beat,  verbom  primnm  et  antepennlti- 
mnm.  At  ecee,  tanqnam  li  inopla 
eiiet  et  verboram  et  lenioi 
Popma  noiter  adhnc 
ndinit  ex  codice  Martiniano,  dtcfM, 
m  Qumio  FMt,  im  ^inikui,  ijrc.  enge  I 
enge !  niii  iciremni  bajolnm  litera- 
mm,  omnia  perierant :  at,  nt  taceam 
Glareanoi,  Rivioi,  Carrionei,  Unl- 
Boi,  reliqnoiy  aifirmo  libroi  Mii. 
qoatnordecim  qnoi  ego  excniii,  li- 
broi  item  quoi  Bonganiuiy  non  ag- 
Boicere  Q.  FMmm:  nlmiram  aliii 
omnibna  CmuMmr^um  Popmm  ett 
Orater. 


AOMtai]  Addit  ex  MartlniaBa  Co- 
dice  Popma,  a  Q.  FMb:  atqne  per 
cnm  Q.  Fabinm  Hangarot  cujni  poitea 
memintt  Sallnitiui,  intelligi  exiiti- 
mat.  Sed  ▼etni  lectio  recte  le  ha- 
bet. 

C.  MaUium  «nna  cepime]  Ita  noi 
oorreximuiy  cum  antea  in  cnnctii  ml- 
gatii  imprewiique  librii  C.  Jfaniiwn 
legeretnr.  MiliMrMa  antem  familia, 
nobiliiiimai  antiqnliiimaqae  fuit,  ex 
qna  mnlti  celebrei  viri  extitere,  qni 
•npini  coninlatnm  geiierant.  Ex 
hii  fuit  et  Cn.  ille  Mallini,  P.  Rnti- 
lii  collega,  nt  a  Valerio  Maximo,  lib. 
II.  traditur :  apnd  qnem  tamea,  om* 
aei  fere  libri,  C.  Maallnm  habent, 
contra  veterem  imcriptloiiem,  qnm 
dnomm  comnlnm  hli  ▼erbii  mentio- 
nero  facit.  Ab.  Colonia..  DbdOc- 
TA.  Amio.  zc.  N.  F.  Fvltio.  Dyo, 
ViR.  P.  Rotilio.  Cn.  Maluo.  Coii. 
Ofbrum.  Lbx  II.  Ne  qnid  tamen 
diisinulem,  liber  quidam,  in  perga- 
meno  deicriptni,  quem  roihl  ntendum 
dedit  rir  doctiisimui,  melqne  aman- 
tiisironi,  Onilielmui  Canterai,  Afa^ 
ItiMi  habet,  limplici  L.  nec  allter 
PlntRrchui  Tocat  in  vita  Ciceronii, 
ttroi  T^p  ^ry^fiiin  MdlAMr  Ix^rrfr,  et 
iterani,  wp6t  r^  MdXioir.  Ego  tamen, 
MaUhm  legendum  poto,  comentien- 
tibni  prsiertim  antiqoii  libris,  et  tc- 
teri  inscriptione,  quam  paulo  ante 
poini :  et  Canteri  codex  aliii  in  locii, 
nulla  varietate,  Mallinm  dupllci  II. 
profert.    Popmm, 

Senmhui]  Non.  Marcellm  de  mntata 
declinatione  ageni,  SemiH  deereto  hlc 
legendnro  adnotavit.  Quaro  veram 
esse  lectionem  reor :  et  sic  in  altero 
mannicripto  fnerat,  led  eramm  erat 
t:  habet  eodem  modo  exemplar  Flo« 
rentlnum.    Riv. 

Q.  MeteUus  Cretitu$]  Noniui  in  19*. 
maiiy  nbi  hunc  locnm  citat,  prsBomeii 
Metelli  non  ponit.  Ciar. 

Q.  MeteUue  Cretiaai]  ii  coasnl  fm\t 
(nt  memomt  Aiconins  in  Ontionem. 
Ib  L.  PiMoem)  onm  Q.  l|orteilaiO| 


m 


KOTjE  YARIORtJBI   IN 


Mioo  ab  nrbe  coodita  664.  Crttam 
inde  proconsol  in  popnli  Romani  po- 
testatem  redept :  nnde  Creticns  e«t 
appellatns.  Sed  de  hoc  Q.  Metelto 
plura  liTina  1.  xcvni.  zcix.  et  c. 
Floms  libro  tertio.  Platarchus  in 
Pomp^.  Blon.  1.  XXXVI.  Cmtt. 

Q.  MMhu  Cretiau]  Creticns,  cog-^ 
nomen  est  a  devicta  Creta.  Plnres 
enim  Q.  Metelli  nno  tempore  fne* 
mnt:  ex  qnibos  dno  consnlare«,  Pins 
et  Creticns :  duo  antem  adolescenteSy 
Nepos  et  Celer.  Pedianns.  Zaneh, 

Ciraunqmeealoeamisn]  Qnibusnon 
psenitet  aliqnando  conjecisse,  eiraim- 
qtu  €  ioe»  mtssi,  nescio  an  non  jndi- 
cent,  se  adhuc  obtinere  antiquom,  ac 
prioremorbo  Impeditos:  nihil  enim 
altera  lectione  eleTatins,  nihil  aptins. 
Gmterut. 

Hi  yMqmt  ad  Urbem  imperatoree 
eroHtimpediHfne  iriumpkarentj  eakm' 
nia  pmioonMi]  In  vetnstis  qnibnsdam 
esty  Utrique  «nm»,  tfc,  sed  in  manu* 
icriptis  est  vnlgata  lectio.  Asconina 
Pedianns,  Ji,  «irtf m,  legisse  videtur. 
Nam  perperam  ibi  qoidam  mamde 
legnnt,  qnasi  ii  nnmerum  notet,  ac 
non  potius  pronomen  sit.  Hoc  eos, 
qui  locum  citanmt,  non  observasse 
miror.  i2ie<iif. 

QmhMM  emmia  hemetta  atque  iukmietta 
vendere  mot  mtf]  Eadem  verba  infra 
repetit  iii.  Jognrth.  Ciaeeen. 

Q,  Pmnp^  Ibifmi]  Opinor  desig* 
nari  Q.  Pompejnm  Rnfnm,  filinm 
ejns  Q.  Pompeji  Rufi,  qui  consol 
cum  L.  Snlla  fuit  anno  U.  C.  dclxv. 
qoiqoe  pratoram  urbanam  gesserat, 
anno  U.  C.  pcui.  et  ab  eo  signatos 
esse  denarios,  in  qnibns  honos  hie 
Prstnra  et  Consnlatus  patris  expres« 
sos  est,  sell»  corulis  iosignibns,  cnm 
liac  inscriptione :  Q.  Pompbii  Q. 
RuFUS  CoB.   C/rsin; 

Hitque  permietum  ett,  uti  pro  t€iii- 

^psre]    Legendom,  hitque  ferttitmtm^ 

omisso  verbo  snbstantivo:  qoomodo 

et  Mersebnrgense  exemplar,  et  alin 

qosedam  habent»  SMmt* 


Prenumnj  tene  KterMaH]  Sic  et 
in  Fabriciano.  In  ceteris  fere,  pn»> 
minm  dccrmre,^. :  qnomodo  ttem  in 
impreasisvetnstiorihos;  nisi  qnod  !■ 
Us  fere  prwmta  legimns,  nnmero  plo* 
rali,  id  qnod  minns  probo.  /dnn. 

Phemtmn,  sereo  Uhert^tem  H  HS 
eentum]  In  aliis  codicib.  adjicitnr  ver» 
bnm  deerevtmniy  ad  hnnc  modnm: 
Prmmum  deerevermnt  terve  Uhertatem; 
qnod  nesdo  nnm  consnltins  intelUga* 
tnr,  an  ponatnr.  Yetnstns  eerte  co* 
dex  habet,  Pr<nntwn  deeretere,  la 
Livio  antem  non  nno  dnmtaxat  loco, 
<  Servi  pneminm  est  S^.  milUnm 
aeris,  liberi  C.  millinm :'  boc  est  Bn« 
dseana  snppntatione  servi  250.  Coro- 
nati,  liberi  mille.  Hic  igitnr  servl 
pramium  decoplo  majns,  libcri  qnlii» 
tnph>.  Nam  centnm  H-S  fadnnt 
coronatos  S600.  Dncenta  vero  5000 
coronatos.  Utmm  qnia  secnlnm  hoc 
dltins  illis  apnd  Livinm,  an  pericnlnn 
reipubl.  hoc  majns  visnm  magistrat!*^ 
bus  ac  senatni  i  GUtteanut, 

Settertid]  Sestertius  denarii  qnarta 
pars,  atqne  idem  aiio  nomine  ««r' 
i^ox^  nnmmns,  qnia  ireqnentiBsimna 
cjus  in  rationibns  nsns.  De  hoc  Vi« 
travins  iii.  1. '  In  denario,'  inqnit^ 
'  denos  asses  aereos  constitnerant,  ct 
qnartam  ejus  partem  de  dnobns  aaai» 
bos,  et  tertio  semisse  sestertiom  vof 
carnnt.'  Atimatio  denarii  eadem 
fere  hodie,  qose  Regalis  Hispaniensis, 
id  est,  stnferi  iii.  com  dimidio :  qni* 
narii  et  sestertii  pro  proportiooe» 
lipt.  Vide  Bad«nm  de  asse,  et 
Agricoiam  de  Ponder.  monetar.  Ma* 
mit.  de  QnsBsit.  per  epist.  i.  8.  et 
iiuperrime  Gronovinm  de  SesterC 

Gladiataria /amiHtt]  Arbitror  Sal« 
Instiom  per  gladiatoriam  familiam, 
servos  gladiatores  intelligere.  Honim 
enim  amicitiam  Catilina  contraxeratt 
ita  nt  nemo  inter  eos  esset,  panlo  ad 
facinus  audaeior,  qoi  se  non  intimum 
Catilin»  esse  fatereton  Cicero  invec* 
tiva  secuuda  in  CatUinam:  '  GbMlia* 
toresqnamsibiiUei 


BBI.LUIf  OATILIK.     GAV.  31. 


437 


«t  certiuiauni  fi>re  patavit,  qnam» 
qnam  oieliore  animo  saoty  qnam  pen 
petriciornm,  potestate  tamcn  veitra 
coatinebuntor.'  Portins  Latro,  in 
declamatione  in  Catilinam :  '  Si  L. 
Catilioam  constat,  dies  omnes,  om- 
ninm  ciYinm  conscientia,  sive  in  foro, 
sive  in  turmis  agere ;  niinc  stipatnm 
catervis  exoletiun  servornm,  nonc 
vero  gladiatoriis  agminibns  per  ora 
▼nlgo  palam  obvolitare.'  PopaM. 

UH  gkdMAvrkt  /mmUUt  CiqNMai] 
Hic  Commenutores  nihil  ad  rem  di- 
conL  Alins  qnidaro  ita  exponit,  nti 
gkidiat^rue  famUUg^  \d  est,  ipai  glaim- 
lar««  m  fiumHiaB  dUtribtai^  par  nmmdpm 
diiMbmataiur^  ne  Roraae  tnmuhnra 
moverent,  nt  antca  snb  Spsrtaco  fac- 
tum  est,  atqne  boc  pro  cojusque  mii- 
mdpii  opibns:  quss  sententia  non 
mnltum  abest  a  vero.  lUiid  cuJumfM 
fiadius  exponit,  scilicet  /aMiUig»  Sed 
C.  Cxsaiis  verba  in  oratiooe,  qnss 
postea  seqnitnr,  ostendit  de  muni- 
cipiis  inielligendum.  £a  ita  liabent 
ad  finem  ejns  orationis,  ubi  de  cap- 
tivis  sententiam  definit:  *  Sed  ita 
censeo/  inquit,  '  pnblicaodas  eorum 
peciuiias,et  ipsos  in  vincnlis  haben- 
dos  per  municipia  quss  maxime  opi- 
bns  valent'  Hspc  ille.  Glar, 

Cap.  31  Qmlnu  rebut  permota  dmiatj 
tdqae  immutatafaeies  urii$  erat]  Ferme 
est  nt  pronontirm  illod,  permota  eivi' 
<os,  natom  a  glossa ;  certe  parom  ba- 
bet  qnod  hic  agat,  ut  etism  snbstan^ 
tivomerat.  Oruteros. 
.  Neque  heOf  neqme  honmi  euiquoM  ea- 
tia  credere]  Totidem  verbis  in  Jn- 
gortii.  *  Neqne  loco,  neqae  mortali 
cniqnam,  neqoe  tempori  satis  crc- 
dere.'  Ciaeeom, 

Neque  brUitm  gerere,  neque  paeem 
habere]  Sic  /ngorth.  '  neque  prvlium 
fiicere,  neqne  otinm  pati.'  Idem. 

Ad  hoc  mulieree  quibme  pro  reipub. 
magmiuditu]  Meus  libernon  habet, 
jra.  Sed  quid  si  legamos?  Ad  hoe 
— fiifiYi,  9id^iu  iUe  timor  inaoUiui  t«- 
eeuerai^  pro  reipmb,  magmtudiae  e^^e-- 
iwreweoe!  Idem. 


Qaa6as  pm  RdpiAL  magmttdmi] 
Hoc  a  qnibnsdam  et  inverse  legitnfy 
et  perverse  exponitur.  Non  est  dn- 
bium  Sallustinm  dicere  velle,  cum 
tam  magnnm  ac  tam  potens  esset  Ro- 
roanum  imperium,  nt  noniacile  qais- 
qoam  Romanis  bellum  inferret^  In- 
snetum  ac  insolitum  fnisse  oninibns, 
maxime  vero  mulieribns  belli  timo- 
rem.  GUr, 

Qat^Mt  pro  Reipubl,  magmiudine] 
Legendnm  juxta  Ornterum,  Heipmbl, 
magmludine,  Sic  et  ad  ntinimnm  de- 
cem  membranacei.  Pro  Reipubl,  mag' 
ffthrdtae,  invectnm  a  Pomponio  Lseto; 
neqoe  enim  prioribus  intererat  edi- 
ttonibus.  Grut. 

Rogitare  ;  omata  paverey  tfe,]  Pall. 
pretii  edecnmati  nihil  abeunt  ab  hae 
scriptnra,  nisi  qnod  Nas.  initio  ha- 
buerit,  reeogiiare:  quibus  aetas  est 
recentior  adjiciunt,  rogittre  Deo$y  om- 
nta  pavere,  quod  cor  non  etiam  ad- 
mittam,  facit  prxcedens,  mmuia  eup' 
pUcee  ad  ccektm  tettdere:  qui  hoc  enim 
facit,  utiqoe  rogat  Deos.  Putarem 
potios  repetendum,  rogUare  omata, 
omnia  pavere;  ut  dndnm  indicavi  in 
libeliis  suspicionnm.  Idem, 

Lege  Plautia]  Tnlit  hanc  legem  M. 
Plautins  Silanus  tribnnus  plebis,  in 
cos  qui  vel  vi  rempub.  oppugnassent, 
vel  clam  et  dolo  aJiorum  salnti  in- 
sidias  fecissent.  Cicero  de  responsis 
Amspicum :  <  Deindecnm  llle  saxis, 
et  ignibus,  et  ferro,  vastitatem  meis 
sedibus  iotnlisset,  decrevit  Senatns, 
eos  qni  id  fecissent,  lege  de  vi,  quae 
est  in  eos,.  qui  universam  Rempub. 
oppugnassent,  teneri.'  Idem  pro  Milo- 
ne :  *  Hane  vero  qusestionemy  etsi  non 
est  iniqua,  nonquam  tamen  Senatos 
constituendam  putavit.  Erant  enim  le- 
ges,  erant  quaestiones ;  vei  de  c»de,  vel 
de  vi :  nec  tantum  ma>rorem,  ac  Inctum 
Senatnt  mors  P.  Ciodii  adferebat,  ut 
novs  quarstio  constitoeretur.'  Acee* 
dit  et  hujns  orationii  interpres  Pedi- 
anos : '  Deinde,'  inqnit,  *  post  paiicos 
dies  apud  Considium  questorem,  lege 
Plautia,  de  vi|  subscriptione  eadeniy 


438 


NOTiC  VARIORUM   IN 


accniatus  est,  qnod  loca  occapasset, 
et  cnm  tdo  fnissef  antesiipoanns  ope- 
ninim  Milonis/  Sall.  in  Ciceronem : 
'  Sed,  nt  opinor,  illa  te  magis  extol- 
Innt,  qne  post  consolatnm,  cum  Te- 
rentia  uxofe,de  Rep.  consnlnisti,  cnm 
legis  Plautiae  jndicia  domi  facieba- 
tis.^  Atque  hanc  Plautiam  rogatio- 
fiem  C.  C«sar  oratione  sna  luasit :  id 
quod  ex  Oelllo  intelligi  potest:  cujns 
verba  ziii.  3.  haec  sunt :  *  Reperi 
tamen  in  oratione  C.  Caesaris  qna 
Plautiam  rogationem  suasit,  necessi- 
tatem  pro  necessitndine  dictam,  id 
estjnreaffinitatis.'  Popma, 

Dwimitandi  cauua,  et  qman  iui  ex- 
purfondi]  Alii  codices  habent,  ant  sui 
exjmrgandi;  mens,  ditstmukmdi  caussa, 
ium  sui  expurgandi,  Legerem :  dissi- 
muUmdi,an8ui  expurgandif  sicuHjurgio 
lacessiiusforet,  in  Senatum  venit.  Ta- 
citus  sane  assectatur  Sallnstii  maxi- 
mns,  hnjnsmodi  locotionem  freqnen- 
ter  usurpat :  nt  Annal.  xv.  '  Nibil 
metnens,  an  dissimulando  metn :'  et 
1. 1.  *  Legiones  metn,  an  contnmacia 
deseruere :'  ct  ii.  *  Metn  invidi»,  an 
ratns  consciantiam  satis  esse :'  et 
'  finem  vitae  sponte,  an  fato  imple- 
vit.'  Ciaceon. 

Sicuti  jurgio  iacessitus  foret,  in  sena- 
tum  venit]  In  aliis  est  ordo  verbornm 
mutatns,  licet  manente  sensu.  Sed 
ad  haec  et  similia  est  nobis  conniven- 
dum,  ne  minutis  in  rebus  occnpari, 
Koi  wtfi  fuKpii  airoM{§w  videamor. 
Ritius. 

$icuti  jurgio  lacessitusforti]  Forte : 
«i  cujusjurgio:  vel.:  si  quo.  Gronov. 

Sive  prasentiam  ^us  timens,  siee  ira 
eommotus']  Vix  mihi  persuadeo  lectio- 
nem  loci  hujus  sinceram  :  utraque 
•ane  caussa  indigna  Cicerone.  Itaque 
qnamvis  posset  refingi,  sive  prasenlia 
^ussive  ira  commotus;  capior  potins 
sospicari  pleraque  a  glossa,  ac  fnisse 
primitus ;  Consul,  preesentia  ^us  com- 
nutusyoratianem,  ifc,  Oruterns. 

CatiHna  ut  erat  paratus  ad  simMlan- 
da  omnta]  Manuscripta,  ad  dissimulan' 
da  omnia:  et  sic  iteni  ex  impresiis 


qnaedam,  velnt  Beroalilinnm  et  Ve* 
netum.  Diasimuiamus  autem  qn» 
sunt;  simulamus  qnae  non  sunt:  sed 
et  pauUo  ante  de  eodem  Sallnstins  : 
'  Postremo  dissimulandi  caussa,'  SiC, 
qnamquam  vnlgatam  lecfionem  non 
rejicio,  qnam  et  Mersebnrgense  lia- 
bet.  Rivius, 

Ita  ab  addescentia  vitam  insiituissef 
uti  omnia  bona  in  spe  haheret]  Alii^ 
kaberent:  pro,  ut  orhnia  bona  de  ipso 
speranda  et  exspectanda  forent.  Per- 
peram  et  Gymnicus  ct  alii,  dicebai 
vitam  instituisse:  quod  verbum  ex 
glossa  addita,  ut  opinor,  irrepsit  in 
contextnm :  nam  majore  cum  gratia 
et  vennstate  abest.  Ita  Cicero, '  Ha- 
bendas  esseqoam  laxissimas  habenas: 
caput  enim  esse  ad  bene  vivendnm 
securitatem :'  et  Virgilius  lEneid,  ii. 

*  tunc  Nisus  et  una  Euryalns  con- 
festim  alacres  admittier  orant,  Rem 
magnam  pretiumque  morae  fore/ 
Supple,  dicunt.  Tale  illud  qnoqne  ia 
Jugurtha  :  '  Postero  die  cnm  Anlo  In 
coUoqnio  verba  facit.  Tametsi  ipsum 
cum  exercitn  fame  ferroquc  clausnm 
teneat,  tamen  se  rerum  humanarum 
memorem,  si  secum  fcedus  faceret, 
incolnmes  omnes  sub  jugum  missn- 
rum:*  ubi  perperam  est  in  Veneto 
qnodam,  tomfn  sedicit  memorem :  quod 
verbum  ex  glossa  addita  irrepsU. 
Idem, 

Ut  omnia  bona  tn  spe  kaberet]  Vocem 
6oRa,  additam  esse  existimo.  Sic 
enim  loquitur  soepe  Cicero :  ot  libro 
Epistolar.  ad  Famil.  epist.  iii.  17. 
'  Omnia  esse  in  Brnto  tuo :'  et  1.  xvi. 

*  Omnia  habebo  a  te.'   Ciaccon. 

Ne  existumarent]  Perperam  Oym< 
nicns,  neque.  Riv. 

In  plebem  liom.]  Ita  qnidem  libri, 
sed  nonne  melius,  ta  popuhun  Rama' 
mcjfi  ?  errore  orto  ex  compendio  scrip- 
tnrae  P.  R.   GruJt. 

Perdita  repub.  opus  esse]  M.  1.  per» 
ditam  rempubiicam  opus  esse :  nt  Q. 
Clandius  in  Annal.  apnd  Gellinm 
XVII.  2.  '  Nihil  sibi  divitias  opns 
esse.'  Cmc0. 


BBLLUM  CATILIN.     CAP.  32. 


4» 


M,  TUKm^  ignqmlimM»  cifti  mrki» 
Hom]  Iu  habcnt  Aldi  «t  Gothi  co- 
dices.  Alii  vero  pro  qoataor  nlti- 
miA  verkis  babebant  dno  hsc :  'Nviom 
kmmB.  Sed  utnimqiie  legi  poteat  Giar, 

InfmUimuM  em$  Mr6tJ  Rmtt]  Aliqnis 
ftuperscrifMierat  interpretationis  cant- 
la  illisy  /«fittlmats  urkU^  civts  Rom» : 
id  pottea  a  bardis  hominibns  redac- 
tom  in  contextnm  ipsvm  ;  meo  qni- 
dem  jndicio.    Gru tenu, 

Ad  koe  maMtcla]  M.  1.  addit,  nmUm 
molc  didtf  o/m.  Ciacr. 

iVtfMfPt]  Id  est  fnribundus  quasi 
in  pnecipitinm  aliquod  ex  impatieii- 
tin  injnri»  agor.  OMnift. 

Imeendutm  Moim  mtiia  reMuigwmk] 
In  manuscriptis  est,  aedimguam :  qno- 
modo  et  in  aliis  quibusdam :  nec 
seeus  lefit  Felicius  Duraotinus,  hsec 
verba  citans.  Vemm  mihi  priot  lec- 
tio  magis  arridet :  nam  et  Cicero  pro 
Lk  Mnrena,  Catilinam  ait  Catoui  ju- 
dicium  minitanti  respondisse,  *  si 
quod  essetin  suas  fortonas  incendinm 
ezcitatnm,  id  se  non  aqua,  sed  mina 
rextinctumm.'  Sed  et  Florus  eodem 
modo :  nam  Sallnstii  verbis  utens, 
'  Consnly'  inquit,  <  habito  senatu  in 
prssentem  parrieidam  renm  Cicero 
pcroravit.  Sed  non  amplins  profec- 
tnm  qoam  ut  bostis  evaderet,  seqne  ' 
palam  professo  incendium  snum  re- 
stinctumm  ruina  roinaretur.'  Val. 
Haximns  verbo  extiimpure  ntitur: 
'  L.  vero  Catilina,'  inqnit, '  in  senatn 
M.  Cicerone  incendinm  ab  ipso  exci* 
tatnm  dieente,  Sentio,  inquit,  et  qni- 
dem  illnd,  si  aqua  non  potnero,  mina 
exstingnam.'  1.  ix.  c.  de  dictis  impr»^ 
bis  ant  factis  sceleratis.  Rivhu, 

Veteres  quidam  libri,  IneendiMmi  metan 
rama  veeirm  reeiimgnmM,  Antiqni  mei, 
nno  excepto,  cum  vnlgata,  recepta- 
qne  bodie  lectione  facinnt;  necaliter 
Floms,  eadem  de  re  loqnens,  *  Con- 
snl,'  inqait,  '  habito  senatu,  in  prse- 
sentem  parricidaro  renm  Cicero  per- 
orarity  sed  non  amplins  profectumy 
qoam  nt  bottis  eYaderet,  seqnc  palam 


proiesso  incendlnm  snmD  r^tiiictn* 
mmrainaminaretur.'  Valerins  Maxl- 
mns  IX.  11.  'L.  vero  Catilina  M. 
Cicerone  incendio  ab  ipso  excitatnai 
dicente :  sentio,  inquit,  et  qnidem 
illud,  si  aqiw  non  potero,  mina 
restingnam.'  £t  Cicero  pro  Murena; 
'  Catiiinam  ait  Catoni  judiciiim  mini* 
tanti  respondisse,  si  quod  esset  in 
snas  fortnnas  incendium  excitatnm, 
id  se  non  aqua,  sed  ruina  restincto* 


ReeHngmem']  Alii  codtces,  et  nomi« 
natim  Gothi  habent:  AutM  veeira 
exstinguam,  Quod  qnibnsdam  nimii 
andax  dictum  apnd  Henatnm  Roma- 
nnm  videri  volunt.  Verum  qnid  pn- 
duit  desperatum  hominem?  Ideoqne 
nihil  definio.  Gior. 

Cap.  aa  Demde  ae  ex  emria  dammm 
proripinl]  In  quibusdam  est,  e  templo 
proripmit,  priorem  lectionem  in  Al- 
dino*quoqoe  roperias  et  in  mann* 
scripto.  8ed  est  idem  sensns,  ntro- 
cnmque  modo  legas.  Cicero  in  Ca« 
tilinam  obiter  ostendit  senatnm  ab  se 
fnisse  in  »dem  Jovis  Statoris  voca- 
tum,  remque  omnem  ibi  ad  P.  C.  de« 
latam,  eodemque  Catilinam  venisse, 
sni,  ut  hic  Sallustius  ait,  purgandi 
canssa.  Sed  et  Plntarchus  in  vita 
Ciceronis  vocatnm  ab  eo  senatnm  ait 
c2f  rh  rw  ^nifftov  Ai^t  ^*P^y  ^  Ifrdrropa 
'Pm/uuoi  aaXovauff  ut  ipse  inquit.  £ 
quibus  liquet,  non  inepte  legi  posse, 
extempio,  Sed  boc  in  medio  relin- 
qnemus.  iZtrtiis. 

Muita  $ecMm  ipee  vcieene]  /pse  vacat 
in  meo  libro.  Ciacc, 

Et  o6  nicefidts  inteUigebai  urbem  vt- 
gUiis  eeee  mwitiam]  T^  eme  non  habet 
codex  Mersebnrgensis  neque  mann- 
scriptus  ille,  cujus  piernmque  fidem 
sequor,  nisi  quod  in  spatio  ipso  quod 
versus  dirimit,  idem  a^ectum  est. 
nec  est  in  impressis  panllo  emenda- 
tioribns.  Atvius. 

Legiomei]  £x  decem  cohortibn» 
fit  legio,  sic  dicta,  quod  legnntor 
milites  in  delectn.  Institnta  a'  Ra- 
mulo  hominum  SdOO.    Regibns  ejee^ 


440 


NOTiB  VARIOItUM  IN 


tti  fait  4000.  Bello  Antiibalis  »4 
6000  ventDm  M :  a  Sciplonc  deniqa* 
in  Africam  trajectaro  facta  e»t  6000. 

IAp8, 

'  MuUa  anieeapere]  Vacare  opinor 
tocem  fKmUa;  et  legendnno,  anteea" 
pertf  qMB  beUo  veui  /orent.  Ciacc. 
Perperam  Oymnicuft,  nmlta  loea  atiie^ 
eapere,  Rivius. 

In  JHanliaMa  eattra  pr^echu  eet] 
Hane  lectiooem  probo :  non  dissimu- 
labo  tamen,  qai  me  scmpnlni  male 
habeat.  MerBebnrg.  codex,  nnns  ex 
omnib.  habet,  ilfalidiia/simplici  I,  sed 
ec  ilfaUiM  ibldem  fere  semper,  contra 
qnamin  aliis,  reperitnr:  eodemmo» 
do  apnd  Pintarcham  in  vita  Gicero* 
nifl,  m4kios.  Interpretem  miror,  cnr 
MamUum  verterit;  nbi  PlutarchnSy 
e^ot  yitp  frf*f*^  MdKuuf  fxatfrts.  Scd 
et  post,  w^  r^  Mdktor,  semel  atqne 
Iterum  ad  MasdUMm  vertit  interpres^ 
Is  qni  vitam  Ciceronis  ex  Orseco  in 
Latinom  sermonem  transtulit;  nisi 
nliter  fortasse,  ac  nos  hodie,  sno  is  io 
codice  habnit :  nam  potest  esse  locns 
nendosns,  qnod  ad  hanc  vocem  atti* 
net.  Idem. 

Qwrum  eognoverai]  Mens  tib.  puh 
rummoverai.  Ciaccon. 

Jlfoiidaf,  qmJfmM  rehHt  poeteni,  epee 
fadionit  eonflrment]  In  qnibnsdam 
est  ut  eonftrment:  sed  prior  mihi  lectio 
fliagis  arridet,  qnam  et  codices  ma- 
Iknscripti  habent.  AtetMs. 

AUaqut  beUi  faeinora  parent]  Sie 
infra:  *  cum  convicti  confestiqne  sint 
csedem,  incendia,  aliaque  foida  atqne 
cmdelia  facinora  in  cives  patriamqne 
paravlKse:'  et  infra:  '  In  nrbe  parata 
qntt  Jnsserit.'  Verum  nihilominus 
legendum  existirao,palreii< ;  nam  ranU 
to  antea  paraverant,  reliqunm  erat  nt 
patrarent.  Sic  infra:  *Roma  socii 
incoepta  patravissent :'  et  snpra : 
^Pessimum  facinus  patratnm  foret.' 
Ciaee, 

Ad  urbem  aecetturum']    Infra :  *  In 

•  nrbe  parata  esse  qnae  jnsserit ;  ne 

'Cnnctetur  ipse  propins  accedere :  et, 

^oque  magis  properaret  ad  urbem 


accedete.'  Mem* 

Cum  magno  exereitu  ad  urbem  ueee^ 
snrMm]  Sic  fere  Mss.  et  edtti,  prmttr 
nnnm  in  qno,aceicfsarum:  qnod  tameo 
baad  temere  probem,  qnamvis  pffma 
specie  blandiatdr  ocnlis.  Orutermt, 

Cap.  as  liNperafof]  Scil.  exereitas; 

Violentia  atque  erudetttaie /eBnerato- 
rum]  Sic  Pall.  omnes;  itaqne  vis 
est  nt  accedamus  codici  antiqnot 
quem  contnlit  Reip.  nostras  literarie 
gemma  Boogarsins,  per  vto2ealiam 
Pratorum  atque  eruddUatem  fienerato^ 
rum.  Natnm  enim,  ex  iis,  qnae  mox 
seqnnntnr:  'tanta  saevitia  fmnerato- 
rum  atque  Pnetorts  fhit'  Gruterut, 

CmdeKiatefeeneraiormn]  Fflsnnsnoa 
omnino  improbandum  alibi  et  recte 
docet  Satmasius.  Sed  sanguisng» 
et  panpemm  flagella  merito  impro- 
bantur;  quales  erant  trapestts  et 
mensarii  Romae,  itadicti  qnod  mensaB 
in  foro  positae  insiderent,  et  fmaera^ 
tioni  maxime  operam  darent.  Atqne 
hinc  etiam  scriptura  mensae  nihll 
alittd  erat,  qnam  numeratio  pecnniae 
per  mensarium  facta.  Et  qnia  hi 
saepe  inhoneslo  locroinhiabant,  «tiam 
in  maxlmo  plebis  erant  odio  et  invW 
dia,  qu«  causa  in  seditionem  saep^ 
empit :  atqne  ita  eam  in  rem,  nC 
pauperes  levarentnr,  aliqnando  Qnin^ 
queviri  constituti:  et  Livios  anctor 
est  se  scriptnm  apud  qnosdam  repe- 
risse  L.  Oenntinm  tribnnimi  plebis 
tulisse  ad  popolnm,  ne  fmnerari  iice- 
rf  t.  De  lllis  foencriitoribos  intelli- 
seodmn,  cum  foenerari  idem  esse  vo< 
lunt  atqne  occidere,'  atque  roajori 
^na  plectendnm  qnam  fnrem,  sicn^ 
ex  LL.  zii.  tabularam  refert  Cato. 
Vide  Salmat,  et  Hottom,  de  usnr. 

Plert^  patria,  ted  oametfawta  atqme 
fortuuit  expertet  SNnuis]  Naz.  ac  Com. 
ihitinitio,  Patriee:  nec  mbhomerim 
a  variatione  hujnsmodi  casuam,  jam 
supra  etiam  usitata  nostro.  posset 
etlam  nullo  sensns  detrimemo  tolli 
sfd.  Oruterns. 

Fama  atque  fortttnit  expertet]  Sic 
Cicer.  de  nnivers.  *£xpertea  veli* 


BBLL.UM  CATILIN.     CAP.  83. 


441 


qtrfi  qviaque  motibiM  ean  orbem  vo- 
laltotae.'  Ctaccoii. 

Jfqpwvf  vnirwm]  Vedrwm,  reposvi, 
pro»  iMitn,  qnod  iCa  Gelliiim  legtsse 
eognoriMem :  i«  enim  tic  xx.  5.  *  Im* 
porUmissime  feceroDt,  qui  io  pleris- 
qne  Saliustii  exemplaribus  scripturam 
istwn  sinceriasimam  corrupernnt.  nam 
cnm  ito  in  Catilina  scriptum  esset, 
Smpe  mejores  Yestmm,  miseriti  ple- 
bb  R.  Yestmm  abolevernnt ;  et,  Yes- 
tri  peracripsemnt :  ex  qno  in  plnres 
Ubros  mendae  istius  indoles  inolevit.' 
MmmtimB. 

&rpe  mtjom  vittrum  mtMeriH  pUbW] 
8ic  qvidem  OeUins  xx.  5,  Sed  in 
moltis  exemplaribiis  m^oret  noitrt 
acriptom  est,  quod  magis  probo.  Nam 
qnnm  magistratus  ad  populum  verba 
kaiiebant,  mqjeres  vutrif  dicere  sole- 
bont,  ant  uttrmn^  *  Mijores  vestri 
paraiidi  jnris/  &c.  In  orat  Macri: 
'  Majores  vestri  paravere.'  In  Senata 
verO)  iMporrt  tmtri :  nt  post  in  omt. 
Cmaaris.  Hic  vero  cnm  ad  Impera- 
torem  mandata  sinty  mttri,  potins 
acribendum.    Ctocc. 

&ip0  m^jtrtB  mttri  mUeriii  pUUs] 
Sic  vett.  edd.  sic  Pall.  sic  Bong.  sic 
Urs.  sic  Com.  noster.  Itaque  valeat 
«liomm,  mq^ores  oesfriMi;  qiiod  bic, 
nea  aeatentia,  locnm  commode  ba» 
bere  non  potest.    Gnrtemt. 

Jftteritt  ple6tt]  Primo  Decemviri 
«Qoo  Urb.  Gccu.  Rempublicaiii  te- 
tuiemiit,  bi  dnodecim  tabulas  propo- 
suemnt,  in  qnibus  hal>ebatur,uMciALi« 

aWLIUS.  MB.  QUIB.   BXBR- 

Fcenns  aotem  pro  libitu  non 
el  agitatum  auctomqne  fuisse,coii- 
atat  ex  iibris  Annal.  Taciti.  Anno 
€€CXc:ti.  C.  Marcio  et  Co.  Manlio 
Cots.  btBC  lex  de  Unciario  fmnore  a 
M,  Dnellio  et  L.  Menenio  tribanis 
plebis  mgatio  perlata  est,  et  plebs 
nliqnanto  eam  cupidins  scivit  acce- 
pitqne,  ttt  inquit  Liv.  i.  vii.  Histor. 
£t  rnrsua  anno  oocvi.  Tito  Manlio 
Torqnato  et  C  Plantio  Coss.  semnn- 
ciarium  tantnm  ex  unciario  fcenns 
fietnB  est»  inquit  ikndem  Liviua. 


Taadem  anno  cccn.  C*  Marcio  Rn* 
tilio  et  C.  Servilio  AhaU  Coss.  L. 
Qemitint  tribunos  plebis  legem  tnUt) 
ne  foenerari  liceret.  Beim. 

ArgetUum  are  Mitmm  etf]  Patet 
sententia:  et  ita  recitat  NoBius  in 
verbo,  Solco:  prseterea  sic  est  in  per^ 
antiquo  Fulvii  nostri  libro.  Non- 
nulii  tamen  ex  ingenlo  legendom  pu- 
tarunt,  ArgetUMm  «re  commmd  tohtfnm 
e$if  mntatione  non  necessaria.  Mamtt. 

Argenimu  «re  oolmtum  ed]  Snnt,  qni 
Argenium  mre  commimt  mtutum  etty 
scribendum  existimant.  Sed  hi  aperte 
Nonii  Marcelli  auctoritate  refellnn* 
tnr,  qui  in  verbo  Sokere  omissa  dic* 
tione  comimmt  haec  profert.  Popma» 

Argentum  eere  atlittem  eti]  Etiam 
nosiri  Pail.  voce  auctiores,  «re  com» 
muiittodiltimett;  sed  non  illi  quibus 
auctoritatem  aJiquam  circumdeilit 
antiqnitas  remotior :  iis  qnippe  vocis 
ejos  nec  vola,  uec  vestigium.   Gruter. 

Argentum  lere  eoiutum  eet]  Hoc 
factom  anno  U.  C.  667.  quo  septi* 
mnm  Consuli  C.  Mario,  paucis  die* 
bns  post  honorem  initnm  mortno» 
suffectus  L.  Valerins  Flaccus  iurptt- 
tume  kgi$  muetor  fuUy  qum  erediioribut 
^ptadrantem  tojrt  jutttl,  nt  loquitnr 
VeUejtts  1.  u.  Sallustins  flr^entiim  ait 
0retolK<Mm,  id  est,  sestertium  asse, 
quia  sestertins  argenteus  erat,  as 
tereus.  Vellejus  dicit,  fuadramtem 
tobUum  credUorUmt:  nam  qnarta  pars 
sive  quadrans  sestertii  crat  as,  uode 
pro  portione  qui  pro  sestertio  assem, 
idem  pro  asse  quadrantem,  pro  di- 
pondio  semissem,  pro  victoriato  di- 
pondium,  pro  denario  sestertinmy 
pro  mille  nnmrois  ducentos  quinqua- 
ginta,  deniqne  pro  omni  debito  quar- 
tam  ejus  partem  solvit,  ita  ut  tres 
perirent  creditort.  Vide  1. 1.  de  pec. 
vet.  c.  5.  Gronoe. 

iVitt  €um  amima  timtU  mmitiH]  Sie 
in  Jognrtb.  '  ^rumnas  cum  anima 
simnl  amisisti.'    Ctocc. 

Neue  nohit  eam  neeettUudinem  tnM 
poaattt]  Merseburgense  volumen  ht^ 
bet  Beocttitatemy  sed  perperam.  Nam 


442 


NOTiS  VARIORUM   IN 


fere  et  Silliistiiis  et  alii  vetnstiores 
necessitndiDem  pro  necessitate  po- 
sneniDt :  qnie  est,  nt  ille  ait,  vis  qnae- 
piam  premens  et  urfi;ens.  Quamqnam 
aliasnecessitudoe^t  jus  quoddam  vin- 
eulnmqne  religiosse  conjonctionis. 
Ririiu, 

Cap.  84  Senatum  populumque  RomJ] 
Voces,  popmlium  Romanum,  abundare 
extstimo :  dixit  enim,  Si  quid  ab  Se- 
natu  petere  telient»    Ciacc. 

Senatum  et  populum  Romanum  sem- 
per  /nissf]  Lcgendum  ex  vetnstis, 
senatum  populumque  R,  qnod  et  illa 
▼etus  scribendi  ratio,  quam  qnodam 
in  exemplari,  reperi,  declarat.  S.  P. 
Q.  R.  Ita  enim  hoc  loco  Fabricia- 
nnm  volumen  ac  vetustisKimnm  quod- 
qne  ex  impressis ;  licet  codex  Beroal- 
dinns  senatum  popuU  Romani  babeat. 
Dno  e  mannscriptis,  senatum  P.  R,  ut 
videlicet  conjunctio  illa  iyuKirutii  de- 
sit.     RiviuM. 

Ut  nemo  umquam  ab  eo  fraMtta 
auxUium  petivirit]  De  duobns  nenipe 
Senatn  ac  Populo  Romano  locntns 
snbjnngit,  £o:  fortassis,  qnia  omnis 
pcnes  populnm  potestas  esset  quando 
a  Senatn  ad  Populum  provocare  lice- 
bat.    Gkareanug, 

Cnmt]it6ttsJ  Mens  liber,  mmtiM- 
Oimibue,  Sed  ea  vox  expositoris  esse 
videtor.    Ctacc. 

Fortuna  cedere]  Sic  Tacitos  Histor. 
m.  *  VitelUanorum  aninii,  et  ut  quis- 
nne  ordine  anteibat,  cedere  Fortunie.' 
MJlem, 

Earum  exemplum  it^fra  seriptum  eM] 
lUttd,  it^a  ecriptumf  spnrium  quid 
redolet :  certe  minime  requiras,  si  ab- 
sit.    Gruteru», 

Cap.  36  L.  Catiiina  Q^CatuioMiuiem] 
Mss.  nostri  vetnstiores,  L.  CaHUna 
mUutem  Q,  Catuh,  Vaticanus  vero 
codex  in  quo  soli  visuntnr  orationes, 
adhuc  amplius  Stdutem  dieU  Q,  Caiu- 
h:  nt  fere  suspicer  ftiisse  tantnm  L, 
Caiilinay  Q.  Calulo,  omissis  ceteris ; 
qn»  frtistra  reqniras  in  Fal.  nono  et 
nndecimo.    Idem, 

Re  capaia^  gnsta  mtAt]  Meus  liber : 


Re  cognita  mUumagniM  in  meii  perieuOa  ; 
forte  Rcriptnm  fnit,  re  gnara  tuHd» 
Tacit.  XV.  *  Idqne  nulli  magis  gnaram, 
qnam  Neroni :'  et  zii.  '  At  nobis  ea 
pars  militise  maxime  gnara  est:*  nt 
vox,  cognita  expositio  sit  vocis  ^iiara. 
Ciacconius. 

Qiuim  m«dtii«^tics  Ucet  veram  cog» 
noMui]  Est  hoc  modo  in  cnnctis  fere 
quae  ipse  vidertm  exemplaribns :  nee 
male,  ut  opinor.  Cetemm  Servins  in 
IV.  iEneid.  reeognoecoM  legit,  nisi  sint 
mendosi  codices.  Sed  memoriane 
lapsus,  an  quod  sic  legendum  pntarity 
hand  equidem  scio.  Porro  si  sic 
'  legas,  innnit  hoc  verbo  Catilina,  Ca- 
tnlnm  qnoqne  aliquid  ea  de  re  srivissey 
de  qua  ipse  sese  purgat.  Nam  recog' 
noacimu»  ea  fere  quae  scimus.  Cicero, 
'  Non  videtur  bsec  multitndo  cogno- 
scere  ex  me  caussam  volnisse,  sed  ea 
qu»  scit,  mecum  recognoscere.' — 
Idem, '  Declarat  se  non  tom  illa  didi- 
eisse,  sed  reminiscendo  recogno* 
Hcere:'  sic  alias  sepe.  Utra  lectio 
verior,  judicent  alii;  ego  vnlgataai 
hodie  magis  probo :  qnamqnam  Feli- 
cius  Durantinus,  aguMcae  legisse  vi- 
detur.    Rimu», 

Quam  mediu^idiui  veram  Ucei  Mgno- 
icas]  Ita  omnes  mss.  prseter  Pal.  no- 
num,  in  qno,  quam  mediui^idiui  iieet  ui 
verum  agmneai:  haud  ignoro  qnidem 
citari  a  Servio  1.  iiii.  ^neid.  '  Qnse 
medimfidiiis  vera  licet  mecum  recog» 
noscas;'  sed  nec  boc  ignoro  Gramma* 
ticos  sspe  recedere  ab  ipsis  ancto- 
rnm  verbis.  Certe  cognoteere  idem 
notare  qood  reeogmucerey  patet  ex  ca» 
pite  XLVii.  '  Cnm  prins  omnes  signa 
sna  cognovissent.'  Interim  et  in  bis 
dictionibus,  et  in  superioribns  aliqnot 
triginta  latere  ulcera,  plura,  plane 
roihi  persoadeo :  qnte  cnm  non  etiam 
ernamus  ope  manuscriptomm,  per 
nos  sicperpetuomaneant,licet.  Gnc- 
terui. 

Non  quin  eei  aUenum  meii  iumftum 
nomtnt^]  T^  ivmphim  non  est  in  uUo 
mannscripto,  qnod  sciam ;  nec  id  sen- 
tentia  magnppere  expoacit.  Nam  mi$ 


BBLLUAl  GATILIN.      CAP.  35. 


449 


twfaitiii  ad  ▼erbnni  m^vere  pertinet; 
ptOf  qiribns  ipse  debeo,  non  tatisfa- 

Nom  ^od  €B8  oHenum  nuia  ntmptum 
manmdw]  Pro  fiiod,  alii  qvin  le^nt, 
et  negationem  seqnente  versa  ante 
▼erbam  potnmt,  sostnlemnt:  quin 
enim  cnm  subjonctivoy  pro  vf  nan 
efferri  solet,  ut  in  hoc  ^neidos  ifi. 
'  Hic  tibi  ne  qua  mora  fuerint  dis- 
pendia  tanti,  Qnin  adeaa  vatem,  pre- 
cibnaqne  oracnla  poscas/  Anno- 
tavit  hoc  Valla  qnoque.  Cetemm 
illnd  SMmptumf  noo  babent  omnia 
exemplaria.  Vetustns  codex  ita 
habet :  N&n  quia  as  dUiwum  meis  no- 
minibn»  eumpium  ex  poeunimdbua  uW 
vere  non  poepm.    Olar. 

Non  ipiia  ao  aUenumy  mei»  nominibuB 
e»  pooiesnonibu»  eolvere  non  pouem'] 
Magna  est  lectionnm  hujas  loci  diver- 
aitas.  Qnidam  Ubri:  iVofi  quia  as 
aUenmn  meie  nominihuM  ex  posaessionibu» 
soteere  possem.  Qnidam :  non  quin  as 
eMeuum  meis  iiomtiit6«s  sokere  possem. 
Qnidam  etiam :  aoii  gnta  tes  aUenum 
meis  sumphan  nondnibus.  Ego  hanc 
codicum  veteram  scripturam  respuo, 
nostramque  qnam  hoc  loco  reposui- 
nms,  mnlto  elegantiorem  ac  veriorem 
pnto.    Popma. 

Non  qmin  ets  oHenum  mm  nomnib.  ex 
possessionHmSf  ^c.]  Ita  editio  Aldi  Ro- 
mani ;  neque  aliter  Pal.  quintns. 
Nam  tert.  et  duodecimus,  non  quin  as 
aWgmiai  meis  nominibuSy  ex  possesaUnd- 
hus:  at  reliqni  mss.  sptate  priorcs,  ac- 
cedunt  editionibns  primis,  habentque; 
«011  q[uia  <es  alienum  meis  noaiifit^iM,  ex 
possessionUnu :  postenores  vero;  iioii 
911U1  tf  s  aUenum  tneis  sumptum  nomtat- 
dtf,  ex  pou.  Commelinianus  meus 
hlc  foliolo  destittiitur.     Gruterus. 

Meis  «omtni^its]  Sciendum  aomtaa 
proprie  dicta  de  bujuscemodi  debitis 
dici,  quae  sine  nsuris  contraberentnr. 
Ideo  et  pararii  proxenetaeque  inter- 
positi,  qni  pecnniam  mutuam  quaeren- 
tibns,  quam  sine  usnra  acciperent,' 
creditores  conciliarent,  qui  sic  dare 
Tellent.  Tabnl»  igitur  kHm,  per  quas 


nomina  fiebant,  et  in  qnte  referebant 
nomina  debitoram  creditores,  quibus 
sine  usura  crediderant,  divers»  a  Ka» 
lendario.  Nam  Kalendarium  liber 
qnoque  rationnm  sive  tabol»,  in  qut*' 
bus  perscribi  solita  nomiua  debitoo 
rum,  sed  snb  usnra  pecuniam  deben- 
tium :  quia  enim  Kalendis  pecnniam 
foenore  occupare  consueverant  foene- 
ratores,  et  usurae  pensiones  erant 
menstras,  inde  Kalendarium  nomen. 
In  Kalendarium  antem  regerebantur 
ipsa  etiam  instramenta  debitoram/ 
qni  non  tantum  de  sorte  reddenda, 
sed  etiam  de  usuris  solvendis  cave- 
rant,  vide  1.  nxor.  de  Legat.  iii.  et  I. 
1.  ff.  de  Ann.  Legat.  Ceternm  inde 
KafraxpvtariK&s  apud  auctores  probatoa 
nomen  pro  quolibet  debito  etiam  usn- 
rariopositum  passimlegitur.  Salmas, 

Cum  et  aUenis  nominibus  Uberalita» 
OrestUUpf  ^c.]  Sic  qnidem  editio  pris- 
ca,  et  Pal.  quart.  oct.  non.  sed  praeter 
auctoritatem  membrananim  vetustio- 
rum.  Naz.  enim  ;  sed  et  aUenis  nomi» 
nibus  Uberalitas  OrestUUe.  Pal.  vero 
sec.  et  und.  et  dnod.  et  eum  alienis 
neminibus:  iert.  et  aUenis,  sine  illo  cum: 
sextns  refert ;  sed  cum  aUenis:  qnintus, 
et  decimus;  eum  etiam  et  aUenis:  sept. 
cum  aiienis,  sine  et.  At  enim  Polonicna 
ilie  perscrtpserat ;  cum  et  aUenis  libera» 
Utas  OrestiUtgf  absqne  voce  nomtin6«#. 
Mira  discrepanti» !  unde  adducor 
suspicari ;  non  quin  <es  mei»  nominibuaj 
ex  possessionibua  solvere  possem  ;  alieniSf 
UberaUtas  OresiiUaj  suisfiUaque  copiis; 
exterminata  voce  persolteret:  repeti» 
toqne  inrh  rov  Kotvov^sotoere  poaaet.  Ut 
velit ;  tantnm  sibi  superesse  in  bonis, 
ut  propria  nomina  iis  exsolvat :  tan* 
tam  in  Orestillee  et  filiie  ejos ;  ut  no- 
miiui  aliena,  pro  qoibus  fidejusserat« 
Gruterua. 

Henore  honestatos  mdebam]  Korto 
Sallnstius,  Aonoros  tidebam  scripsit. 
Sic  enim  hoc  nomen  a  Tacito  nsnrpa- 
tnr,  a  Sallu»tio  ut  pleraque  snmptnm^ 
quantum  existimo.  Plinius  tnAonorM 
dixit.  '  Inbonorns,  neqne  in  templo 
qUo  Hercnles/    Ciaee, 


444 


NOTiE   %'ARIORUM   IN 


Homre  lumatoi  videbmn]  Ita  fere 
lo  recentioribn8,et  in  Merseburgensi, 
qaibascnm  facit  Felicins  Dnrantinns. 
Sfd  Fabricii  codex  habet,  consenti- 
entibus  maQuscriptis  dnobns,  htmore 
konettaio»,  pro  decoratoe  et  ampHficato»j 
nec  est  in  impressis  quibiisdaui  secns : 
vemm  hoc  lectoris  jndicio,  nt  et  alia 
fere  permittimns.    JZivtus. 

Honore  honeetoe']  Est  in  cnnctis  fere 
qa«  ipse  viderim  exemplaribus:  Uo^ 
nore  honestaioe.  Nos,  konare  honeatot^ 
scripsimus :  idque  antiquo  more  dic- 
tum.  Plant.  in  Captivis :  *  Qui  me  ho« 
Bore  faonestiorem  semper  fecit  et  fa- 
cit'  Confirmat  et  hanc  lectionem 
Felicitts  Dnrantinus.  Quamvis  non 
negem  konore  honeotaiosj  eleganter  ac 
Latine  dici.  Cicero  in  oratione  pro 
domo  sua :  *  Tamen  ne/  inqiiit,  *  enm 
tna  voce  violabis,  quem  post  nefarinm 
scelns  consulnm  superiorum  tot  vides 
jndiciis  Senatns  P.  R.  tottns  Italia 
bonestatnm.'    Popma, 

Honore  honeotoi  videbam]  Mss.  om- 
■es  editiqae,  honore  honeetatoe»  Itaque 
id  forsan  revocandnm ;  qnamvis  stet 
pro  aliOy  Rivii  MerHebnrgeiisis  not» 
minime  protritse.    Grutenu, 

Spee  digniiatie  coneervandai]  Oppi* 
do  obscnrns  hic  est  sensus :  Commen- 
tatoribus  antem  facilis.  Ctceronem 
hercle  vehementer  notat  Catilina  de 
fidsa  criminatione  ad  Popnlnm,  per 
qnam  videri  vnlt  repnlsam  passns,  non 
conscientia  de  culpa,  ut  panlo  aste 
ipse  loqnitnr.  Ergo  innocenti  sibi  id 
ab  inimico  factum  Catnlo  conqueritnr, 
ea  spe,  si  quando  popnlns  resciscet 
ea  innocenti  facta,  restitnturus  tit 
eum  in  integrum.  Hoc  igitur  nomine 
honestas  spes  secutus  sum,  inqnit,  re- 
liqnae  dignitatis  conservandse.   G/or. 

Haveto]  Omnes  antiqui,  et  impressi 
codices,  Aveto  liabent.  £go  invitis 
Ubris,  omnibus,  Haveto  scripsi :  atqne 
ejoA  scripturae,  cum  mnlta  et  mani- 
fetta  vetera  monnmenta  adferre  pos* 
sun,  panca,  quap  sunt  emtncnttssima 
prqponam,  et  primom  illad  Ciceroiiis, 
quod   in  Zacintho   extare   dicitur: 


M  ARCE.  TVLLI.  ClCKRO.  Et.  T%.  Tsit« 

TiA.  Amtonia.  Havb.  et:  Juliab.  8« 
P.  F.  Thaidi.  Have.  Thais.  Dii» 
TiBi.  Benb.  Faciamt.  Est  et  alia 
queedam  inscriptio  v<*tas  id  liquido 
demonstrans  hts  verbis :  Ipsb.Teci7M. 
NuMC.  LoQuoR.  Havb.  Igitur.  Mba. 
Hadriana.    Popma. 

Cap.  36  ApudC.  FUunitman  Fhtmmam 
tfi  agro,  4v.]  Anstts  snm  facinos  mall 
exempli,unius  soKns  Nazariani  codicis 
fide  introdiicta  voce  nova:  sed  enim 
cnm  is  sit  autiqnitatis  nltimse,  et  om- 
nibas  literls  id  tueatur,  nec  solnm, 
sed  adpictnm  habeat  margini,  aliaa 
Flaccmm^  nefas  pntavi  derogare  aevo 
tam  prisco :  prnsertim  cam  necessa* 
rio  reqoiratur  hic  nomen  tertinm,  si 
distinctnm  voluerit  honc  Flaminium 
a  miUe  aliis.  JFibDRjnam  inter  cogno- 
mina,  satis  notum  ex  InscriptioDibna^ 
et  Historiis.    Gndeni», 

in  agro  Reaiino]  In  nonnullis  le» 
gitar :  In  agro  Aretino ;  qaam  scrip» 
tamm  et  Vincentins  Castiloneas  se  ua 
suis  aliqnot  antiquis  codicib.  repe- 
risse  testatnr,  Nos  interim  vulgatam 
lectioncm  retinemus.    Popma, 

Dmn  civUatem  antea  eoUcitatam  or- 
mts  exomat]  Codices  in  pergamenia 
descripti,  dKiR  vicinitatem:  illad,a6  «a, 
qnod  Gymnicns  habet,  non  reperitor 
in  m^oscriptis,  ac  ne  in  codice  qai- 
dem  Beroaldino.     Rtrtiif. 

Cum  aUie  imperii  inaignihu»]  Insig- 
nia  praecipne  Con^nlum  fuereveteri 
Rep.  fasces  daodeciin  cnm  iictoribiiSt 
sella  cnrulis,  praetezta  toga,  eaqa« 
donii  sinnpta  primo  magistratns  dio 
ante  Deos  Penates  (Livins  I.  xxii.  ia 
fin.)  scipio  ebnrneus  in  roann  sivo 
Bceptrnm.  De  qno  scipione  mini» 
quidem  vulgata  res,  magnis  taBe» 
auctoribns  mihi  certa.  De  qno  lo- 
quitor  Dionyiius  HalicarnaitssPttS  1* 
II i.  De  Papyrii  quoqoe  scipiono 
ebarneo  loquitnr  Livios  1.  iii.  et  Va- 
lerius  Max.  de  prtscis  Coss,  1.  iv.  c.  4. 
inqnit,  *  nec  eis  fnit  rubori,  ebnmeo 
scipione  deposito,  agrestem  stivaai 
aratri  repetcre.*    Upe, 


BBLLUIf  CATILIN.      CAt.  97. 


44S 


tU]  BmeDdatiiin  qnidem  calamo  re- 
coitt  hi  Nai .  condemnaioBf  ttd  atterara 
Iten  coospiciasin  rellqais  merobninis 
omnibos,  excepto  Pal.  qaarto.  GrU'- 
tenu, 

DeUetmm]  Modns  delectot  iiiit  talis, 
CoiMoles  potitis  sellis  cunilibos  sede- 
bant,  et  sommtt  rei  prssidebant :  tri- 
boal  admintstrabant  et  exseqneban- 
tnr  per  partes.  Ipse  delectns  fiebat 
in  dapitollo  angostiMimo  loco.  In 
conpo  delectnm  habitoro  taoqoam 
wmim  notat  Dionysins :  sed  eo  fac- 
tm^,  qoo  tribaniti»  intercessiones  vi- 
tnrentnr,  qnlbns  ibi  non  erat  locus. 
EHgebantor  ez  tribobos  et  classibns, 
docta  sorte :  vel  ut  aemnlatio  tollere- 
tor,  ne  h«c  illl  posthabita  vlderetor, 
▼el  qoerela  de  onere  oriretnr,  si  forte 
Meetos  noo  iret  per  omnes.  Prse- 
•Identlbos  Itaqoe  Consnlibns,  seden- 
dbos  triboiiis,  tribus  vocata  io  ceoto- 
rias  soas  Ivit,  exceptis  senioribns.  Ex 
rfngnlis  tom  eentnriis,  ^t  pro  censo 
•e  dasse,  milites  citatl  ndminatim. 
Itnqoe,  tabaln  ad  mannm,  In  qnibns 
nomina,  aetates,  et  opes  scripta.  Ali- 
qoondo  etlam  sorte  capti,  raro  tameo, 
nee  nial  In  re  tnmoltos.  Qoln  ct  hoste 
▼leliio  ant  repentino  aliqoo  pericolo 
teminente,  militem  'confhte  ac  rap« 
tim,  eapiebant  et  edncebant.  Con- 
tnmaces  vel  in  vlncala  conjidebantnr 
voi  damno  affeetl,  bona  eomm  direpta 
•t  vendlta,  nonnimqaaro  tn  serrito- 
tem  raplebaatar,  Imo  ad  mortem. 
Jipf. 

I£d  temputtiie  tmki  imperium  pcp. 
ttetm,  9st,\  Hase  est  vnlgata  lectio, 
moltomm  mss.  cod.  fide  comprobata. 
Nen  dlseimulabo  tamen  pervetnstl 
c^fosdam  libri  scriptoram:  £a^«m- 
petMte  imipenitm  P.  R.  mmUe  maximi 
mimretUe  MtM  «isiMi  eetf  eui  eitmab 
•fiMNi  od  orfimi  saits  oamia  «nmf  dsmata 
pmwtiifife.    Popma. 

fimmqtu  ex  dmbu9  eemhie  deeretie] 
In  mss.  atqoe  aliis  vetostis  est  iila 
prmpoiiti»  ets  MfUaa.  Id  qood  recHos 


esse  pnto.  Sed  et  aenati  babet  voln* 
men  ipsnra  Fabricianum,  qni  e»t  geni- 
tivus  antiquns.  Est  inscriptto  qns- 
dam  in  agro  Veronensi,  qua  in  In- 
scriptione  genittvns  hic  reperitor: 
8bx.  Attiuus.  M.  F.  Saram us.  Pro- 
cos.  Bx.  Senati.  comsulto.  iirrBRv 
Attbstinos.  bt.  Veicetinos.  pinis. 

TERMINOSQUB.  STATUI.  JUSSIT.  prO,eB 

senatnsconsnlto.  Sisenna  item  apnd 
Noninro,  *  ex  senati  consulto'  dlxit 
historiaram  iii.    Rtetas. 

Nefue  eaatrU  CatiHna  qmequam  ei»- 
OMNH  exeeaeerat]  Omnes  impressi  co- 
dices :  JV^fac  ex  eaatrie  Catiiina  fnia- 
quam  emnium  diaeeaaerat,  Nos  imius 
codicis  fidem  et  anctoritatem  secnti, 
neque  eaatria  CatUinea  fotfyaam  omntiMi 
exctaaeraif  scripsimus.  Sic  et  Capsar 
1.  IV.  de  ImIIo  Oall.  *  Nam  cnm  om- 
nibus  sois  domo  excesserant,  Rhenum- 
qoe  transierant.'    Popma. 

Ex  eaatrk  diaeeaaerat']  Ita  etiam  att« 
tographi,  et  vett.  edd.  nihilo  pejhs 
eo,  quod  nobis  ex  unico  libro  oggere- 
bat  Popma,  Mffrif  exceaaerat»  Gro- 
teros. 

Tanta  via  morhi^  atque  uti  iabea  pte» 
ramfue  cieium  animea  tnMferat]  Sic  fere 
In  vetostis :  rh  atque  non  est  in  ee 
qnod  Gymnicns  excndit.    Kiviof. 

Tania  tia  merlti  atque  «ii  Ia6ef]  Pal. 
octav.  et  nonus,  non  habent  illnd, 
atque;  qnod  taroen  constanter  itt 
eodd.  prirose  notse.  Si  non  significat 
idem  quod  apud  Virgiliura  illo  verso 
Georg.  I.  '  Atqne  illum  in  pra»- 
ceps  prono  rapit  alvens  amni;' 
vtdetor  tnrbandae  potins  sententiae, 
qoam  constitnendae.  Forsan  tres  illae 
vocea  atque  uti  tabeay  sunt  a  glossa,  ar- 
cessita  hnc  alinnde,  nt  probaret, 
morfram,  hoc  loeo,  qood  alio  tabem 
nominarat.    Gmt. 

Cap.  87  Neque  aaium  Utia  aHena  mena 
erat]  Meus  liber,  alia  mena  erat :  nt 
infra :  <  Longe  mihi  aiia  roens  est  P. 
C. :'  et  infra : '  hand  sane  allo  modo 
belll  eventum  exspeetabant.'    Ciaee. 


446 


NOTiE   VARIORUM    IN 


4amno}  £t  hanc  sententiain  facilem 
i>nine8  putant:  mihi  haud  quaquam 
intellecta,  nisi  distinguamus  post  Aa- 
beiur,  ac  postea  iDferamus  iurvMrtts 
mu  damno;  qualia  multa  sunt,  prae- 
cipue  apud  hunc  auctorem.  Gla^ 
reanui, 

.  Sicuti  in  aentinamamjluxerant']  Quem- 
admodum  usu  venire  solet,  ut  quic- 
quid  humoris  corrupti  in  corpore  sit, 
id  totum  ulcus  ad  se  contrabat,  quic- 
quid  aqnae  in.navi  esr,  id  ad  sentiaam 
confluat :  ita  in  civitate  qnotquot  im- 
probi  snnt,  ad  aliquem  onum  impro- 
bitate  insignem  concurrunt.  Zanch, 

Seniinam']  Sentina  est  fundns  navis, 
sive  ima  interior  pars,  nam  ut  carina 
>e8t  ima  pars  exterior,  et  quasi  venter, 
sic  sentina  interior  alvus,  quae,  quia 
mali  odoris  esse  solet,  qnod  in  eam 
sordes  omnes  confloant,  idcirco  pro 
loco  sceleribus  contaminato,vel  etiam 
pro  ipsis  perditis  hominibus  snmitur, 
situti  et  pro  sordibus  sumpsit  Valer. 
Maximus,  ii.  7.  cnm  dicit :  '  hac  turpi 
et  erubescenda  carina  vacuefactus 
exercitns  noster.'  A  Sentina  dicti 
Jttentinatores,  quibns  cura  sentinae  de- 
legata  in  navi.  Paulinns  ad  Maca- 
tium  de  naufragio :  '  unum  ex  omni 
Dumero  nautarum  senem  sentinando 
deputant :'  hinc  et  sentinare,  id  est, 
satagere  ad  sentinam,  pericolum  vi- 
tare,  ut  Festns  docet,  et  Oellius  xix. 
1.  '  Tum  postea  complorantibus  nos- 
tris  omnibus,  atqne  sentinantibns, 
dies  tandem  illuxit,  sed  nihil  de  peri- 
eolo  atque  saevitia  remissuDL'  At  in 
vnlgatis  Codicibns  contaminatissimus 
fnit  ille  locus;  nt  notat  Scaliger. 
Vide  et  Lil.  Gyrald.  de  Navig.  c.  xi. 
et  Polluc.  in  Onomast. 

Ex  gregariit  mUitibue]  Gregurii  mt- 
Hte»  nonnuUis  dicnntnr  tumultuarie 
coUecti,  vemm  gragarU  miiitee  dicun- 
tur,  qui  nullum  ordinem  docunt,  et 
nnllum  gradnm  dignitatis  habent: 
qnod  ex  subjectis  exemplis  maxime 
intelligimni.  Sallnstins  in  Jugnrth. 
'Namque  edicto  primo  a<yamenta 


ignavias  snstulisse  dicitar,iie  qiiiM|D^ 
in  castris  panem,aut  qnem  aUttm  coc- 
tum  cibum  venderet :  ne  lixe  exerci- 
tom  seqnerentur  :  ne  miles  gregarins 
in  castris,  neve  in  agmiue  servnm,  aat 
jumentum  haberet.'  Valerins  Maxi- 
mus  1.  II.  c.  7.  §.  2.  halic  eandem  rem 
narrans,  sic  inquit :  '  Protinus  naoi- 
que  lixas  a  castris  sumroovit,  cibuni- 
que  coctum  venalem  proponi  vetuit: 
in  agmine  neminem  militum  ministe- 
rio  servorum  jomentornmqne  (nt  ar- 
ma  sua  et  alimenta  ipsi  ferrent)  uti 
pansns  est :'  quod  si  gregarii  militca 
ii  essent  (ut  iili  volont)  qui  tumnltttr 
arie  coUecti  sunt,  non  dixiaset  Vale- 
rius,  <  Neminem  railitum,'  &c.  ZoiicA. 

JEtatem  agerent]  Tres  mss.  libb» 
Vitam  agerentf  ut  in  oratione  Catonis : 
'  qui  demissi  in  obscnro  vitam  agnnt/ 
Sed  frequentius  apud  SaUnstioniy 
'  aetatem  agerent,'legimus :  ut, '  Sine 
metu  aetatem  agerent.'  *  In  exceUo 
aetatem  agunt.'  *  In  exsiUo  aetatem 
agere.'  '  Per  Inxum,  atque  ignaviam 
aetatem  agunt.'  <  Procnl  a  repnbL 
aetatem  agere :'  et  ideo  nihil  mutow 
PopnuL 

.  RegioeuUuatatemagerent]  Itanoa- 
tri  Pall.  omnes ;  ut  mirer  quosnam 
excusserit  Ubros  Popma,  quorara  trea 
asseveret  praeferre,oitaJii<^€r««l:  nam 
resipere  glossam  vel  pneri  sentiQnt* 
Gruieru», 

Sibi  quiequt, »  vietoria  in  armit/aratf 
tatiasperabat]  Quanto  in  manuscriptii 
rectius,  eibi  quisque,  si  in  mrmie/oretf 
ex  metoria  taUa  sperabat :  ita  niminim 
sensns  ipse  postulat.  Valde  roehercnla 
miror  oscitantiam  impressorom^.qiUa 
talia  non  advertant.  £go  hic  fidem 
antiqnorum  codicum,  contra  consen* 
snm  recentiorum,  seqnendam  nobif 
puto.  Riviue, 

Sibi  qmeque,  $i  victoria  in  armie/aretf 
talia  aperabat]  Vetustiores  codicea,  et 
nominatim  Oothi  habebant :  eibi  fnta- 
que,  n  ta  ariMts  /orent,  ex  vicioria  toHa 
sperabat:  quas  iectio  reprehendi  noa 
potest :  qaamqaam  ego  neotram  n^ 


BBLLUM   CATILIN.  CAP.  38. 


447 


do.  GfarMmiff. 

-  Si  im  mrmiMforH  ex  vtdoria  talia  jpe- 
mM]  Recte :  itqae  ita  in  Itbro  meo* 
Alii :  Si  vietmia  tii  armis  fmrei.    Ciac- 


RnpMic^B  Juxta  ae  $ibi  eonm^iitfM] 
8ic  inftm :  '  Ita  cimcti  tne  bostiam- 
^■e  nalati  jnxta  pepercerant/  Idem. 

Osntvrosn  TttnpmHm  fwnn  moitiff  t|ifft 
nrfffrffwai.]  Qnidam  pro  fmanff  legit 
nniiff,  diversa  sane  sententia :  qaod 
hnnd  scio  qnam  prol>em.  Glareamu, 

Idea  mahim  id  adeo  mmUai  yoet  omioi 
imdmUAem  reverterait']  Legendum  Id 
mUa  medam^  ex  vetostis.  Ita  Livins 
u.  ab  U.  C.  <  Id  adeo  malum  ex  pro* 
voeatione  natnm.'  iitviMff. 
.  IdnrfetflMlMmMiilfoffy^rff*]  Sicsolnm 
PalL  sept.  et  oct.  reliqni;  vel,  td  eo 
medem  mnilaff,  qnomodo  expretsnm 
ttem  in  edd.  pritcis ;  vely  tdeo  id  mn- 
Iwn.  Oratemt. 

Rnertendi]  Uanc  scripturam  per- 
'tfitiqnns  qnidam  liber  agnoscit.  In 
nUis  redtffnrt  scriptnm  offendi  \  quie 
«B  porior  et  elegantior  sit  lectio,  alii 
«mntjndices.  Pepma, 
.  Cap.  S8  Aom  jMtqaam  Cn,  Pemp^^ 
•e  Af.  Croffffff  Cms.  Trilmmtia  patestae 
reitUaiaewt]  Psdiannsin  Divinatione: 
*  Primns  Sicinins  trib.  pl.  nec  mnito 
^post  QninctiuSy  et  postremo  Palika- 
ani  perfecemnt,  ut  Tribnnitiam  po- 
tettatem  populo  darent  Consules  Cn. 
Pompfjns  Magnus,  et  M.  Licinius 
Craasns/  Scc.  Ad  qnam  rem  indi- 
eandam  in  denariis  Paliliani  Rostra 
Llbertati  sacra  impressa  sont.  I/rffi- 
n». 

'  lVtdMittMpoe«s<affreffetl«la€ff<]Scri- 
bit  Appianns  in  ii.  belli  Civil.  Pom- 
pejnm,  cnm  a  Carione  tribnno  plebis 
Senatns  fhisset  dissolntas,  vehemen- 
ter  panituisse,  qnod  tribnnitiam  po- 
tettatem  a  Sulia  immntatam  atqae 
disjectamy  denno  ipse  .in  prislinnm 
sfntnm  redegisset.  Zaiuh. 

HaminmmioUeeeatee]  Triboni  enim 
plcbls  adoleseentes  creabantur,  qnod 
flCVeUejnsPatcrcnlnstettntnr.  Zoneft* 


.  ^rfoleMenreff]  Ut  fuit  C.  Comettnf, 
qni  postea  reus  majestatis  a  Ciceronn 
defensns  est :  item  RuUus,  qui  Cice- 
rone  consule  AgrRriam  legem  ferre 
conatns  est,  quo  teropore  etiam  La- 
bienus  rempublicam  perturbavit.  Cl- 
ceroy  Asconius,  Dion.  postea  Curio 
et  Antonius  omnium  seditiosissinii 
tceleratissimiqne  fuerant.  Caet. 

Homiae»  adoleeeentee  eammam  patee* 
tatem  naetij  ^uibue  eetae  ammueque  ferox 
eratf  empere,  ife,]  Primnm  videtur  vox 
postrema  resecanda :  deinde,  trans- 
positis  vocibns,  restitnendnm,  Aomtaeff 
adele9eente»f  ^uibue  eetae  ojMmueque  /e- 
roXy  eummam  poteetatem  naeti,  eeepere, 
Sfc.  vel  sane  interpolata  sunt  postre- 
ma,  scripsitqne  anctor  initio,  telate 
animopu /eroeeoy  eapere.  Potest  qui- 
dem  etiam  defendi  vulgata ;  ut  nimi- 
ram  non  omnibus  eandem  aetatem, 
eandem  attribuat  ferociam :  sed  sub- 
tiUns  videtur  qnam  verins.  Si  quts 
illa,  AomJneff  leMeeeentee  abjleiendn 
pntaret,  non  nimis  ab  eo  disseatirem. 
Gmlemff. 

Aonmam  poteetatem  nacti]  Decimo- 
sexto  anno  post  reges  exactos,  plebe 
a  patribns  in  montem  secedente,  quin- 
qne  tribnnos,  ot  nonnolli  tradnnt, 
sibi  plebs  creavit:  ut  vero  Cic.  et 
Uv.  duos,  tresqne  ab  iilis  dnobns  coU 
legas  cooptatos  fuisse :  hos  neque  juri 
dicundo,  nec  qnerelis  civium  noscen- 
dis,  sed  auxilio  fei^ndo  adyersus  coii- 
snles,  et  illos  qni  insolenter  in  ple- 
bem  insnrgerent,  ntque  praesidet 
Ubertatis,  cnstodesqne  essent,  crea* 
tos  arcepimns.  Liv.  VBrntus  con- 
cionem  congregans  plebi  consujuit, 
nti  sacrum,  inviolabUemque  sancirent 
enm  magistratum,  lexque  in  hune 
modum  lata  est :    Tribunum .  iitvi* 

TUM,  TANQUAM.  UNUM.  E.  MULTlt* 
MBMO.  IIXVM.  COCriTO.  AGKRE.  NB- 
QUB.  VERBBRATO.  NEQUE.  ALTERI« 
UT.  VBRBERET.  IMPERATO.  NBQUB. 
OCCIDITO.  MBQUB.  OCCIIU.  lUBBTO. 
Si.  QU18.  AUTBM.  PROHIBITORUM. 
UORVM.  AUQUin.   FBCBR1T«  IMPIUB. 


448 


JiOTM   VARlORtJlf   IK 


SXBCBABIUSQUB.  BTrO.  BOHA.  BDS. 
PDBUCAMTO.  AD.  tACRA*  CeBBBIS.  BT. 
QUI.  AUaUElt.  HABC.  AeBMTlUM.  OC- 
CIDBRrr.  CABDlt.  BXPIATUS.  BRO.'   £t 

iofra:  '  Tricesiroo  deinde  anno  a  pri* 
rois  .trilianiA  plebis,  decem  creati 
tunty  bini  ex  singulis  classibos :  ita* 
qae,  caatnm  ett,  ut  postea  crearen* 
tur.'  Plutarch.  in  Problem.  conten- 
dit,  hunc  non  esse  magistratum :  pri- 
mum,  quia  pnrpnrati  non  incednnt 
ut  ceteri  magistratus:  et  quia  neo 
lictores  habenl,  nec  in  sella  curuU 
scdentes  jus  dicunty  nec  initio  anni, 
sicnt  ceteri  magistratnm  ineunty  sed 
qoarto  ante  idns  Decembris,  nec  cre« 
ato  dictatore  potestatem  deponunty 
sed  quum  omnis  potestas  et  imperium 
ad  Dictatorem  redeat,  soli  omniom 
magistratum  retinent,qua8t  imperium 
nudum  gerentes,  et  aiium  quendam 
locum  in  republ.  obtinentes,  hiqne 
inter  ceteros  magistratus  vocationem 
Don  hal^nt,  sed  tantum  prehensio- 
nem,  ot  Gellins  scribit  xiu.l2.  Pre- 
hendere  enim  Tribuno  pleb*  licet,  et 
in  caroerem  ducere  consulem,  prvto- 
rcm,  censoremque,  C.  Cnriatii  exem. 
plo,  qui  tribiinus  pleb.  D.  Brutum  et 
P.  Scipionem  Coss.  yiros  honestissi* 
mos  in  vincula  conjecit,  nt  in  iu.  de 
Legibus  Cicero  tradit :  et  M.  Dmsi, 
qui  Pliilippum  Consulem,  qnia  se  con* 
cionantem  interpeliare  ansns  fuerat,  in 
caroerem  prsecipittm  egit^  ita  ut  mul- 
tns  sangnis  e  naribus  profunderetnr, 
nt  Valenus  MasL  i  z .  5 .  scribit.  Ipsiqne 
injnriam,  quse  coram  fieret,  ooercere, 
et  mulctam  irrogare  Dictatori,  Cou- 
suli,  ceterisqne  magistratibus  pote- 
rant,  ut  ex  Lirio  patet,  et  Tribuno- 
rum  maxima  erat  in  prohibendo  po- 
testas:  ono  eoim  prohibente,  nihU 
alti,  et  si  complores  sint,  efiicere  pos- 
snnt.  Id  quoque  animadverteDdnm 
est,  quod  tribnnis  pleb.  intrare  c«- 
riam  non  Itcebat,  sed  ante  valvas  po- 
sitls  subselliis  decreta  patrom  atten- 
tisMma  cura  exarainalNint,  ut  siqua  ex 
eis  improbassenti  rnU  osse  doo  sIbo- 


rent:  itaque  veteribns 
snltis  T  latera  sobscribi  solebat :  ea- 
qoe  nota  sigraficabatur,  illa  Tribttnot 
censnisse,  Vider.  Max.  I.  ii.  tamelsi 
posteriori  tempore,  tribnnnm  fro- 
qnenti  senatn  de  rebus  ad  populam 
pertineDtibns  Senatum  consoluiaso, 
ibiqne  subsellia  habuisse,  apud  L*- 
▼iimi,  Ciceronem,  Dionem  legimus. 
Hique  plebem  coosnlere,  et  rogati»' 
Des  ad  populnm,'  ac  super  his  leges 
promnlgare,  quc  plebiscita  appeUa»> 
tnr,  poterant,  nt  OelUus  1.  xv.  scri- 
bit.  Zmuk. 

Cofllni  eoi  tumma  ope  mUk&tur  fle^ 
ruque  mobiUUUf  eemaiw  mib  epede  prt 
eua  mngniiuduui]  In  FloreDtino  Vene- 
toqne  est,  jm^  eemtme  epeeie:  pro  eo 
qnod  est,  quasi  dignitatem  seaalnt 
tneretur,  quam  esse  qaam  amplissi- 
mam  e  rep.  foret.  In  mannscriptis 
Don  est  eub :  id  forsan  in  spatio  qoia»> 
piam,  qnod  versns  dtrimit,  annotarat 
super  hac  diotione  epeeie :  dein  irre|^ 
sit,  nt  fit,  in  contextum  :  atqne  indo 
forsan  est  legi  coeptum,  eeMtue  euk 
epeeie,  pro  eua  muguUudimef  id  est,  pr» 
jna  peinUim,  Aur.  Augnstinns  in  iii. 
de  civitate  Dei,  qusdam  e  Sallustio 
citat,  qu»  hunc  locum  mirifico  deel»' 
rent :  *•  Plurimse,'  inqnit,  ^turbc,  se^ 
ditiones,  et  ad  postremum  belia  civs- 
lia  orta  snnt,  dnm  panci  poteiito^ 
quorom  in  gratiaro  pleriqiie  concess»- 
rant,  snb  honesto  patrum  ant  plebls 
nomine  dominationem  affectabaDl^ 
bonique  et  maU  cives  appeliati,  noB 
ob  merita  in  remp.  omnibns  pariter 
cormptis ;  sed  uti  quisque  locupleti» 
simuB  et  injuria  Talidior,  quia  preseD» 
tia  defendebat,  pro  bono  dncebotnr«' 
Riviue, 

Semthie  eub  epede,  pn  eum  M«gmhP> 
dtne]  Aiibi  erat,  emb  eemettue  epeeie.  ot 
distinguendum  post  epeeie.  Doinde 
inferendnm  pro  euu  mmgmUutUue,  Por- 
ro  utriusque  expoyitio  post  seqDitnr« 
*  Pars/  inquit, '  quo  iienatiis  aoctori- 
tas  maxiroa  foret,  bonum  pobliCBa 
riiDolantes,  jNPo  soa  qnisqoO  poteBliB 


BELLUM  OATILIN.  OAP.  39. 


m 


GfiirMmts. 
Nkebtiur  pUraque  nobiliiMt  SenaH 
aftHe^fTQ  tm  wmipdiuinu\  Ita  oulla 
titera  pla«  miausTe  editio  ▼etns,  et 
pleriqoe  Pall.  otiqiie  aetate  priores: 
■am  seqoieris  notse,  StMti  mb  tpicie; 
ati  antehac  passim  Tolgabatiir,  sed 
■iiaasrec|.e.  GnUenu. 

Snutius  8ub  tpecie^  .Simulatites  se 
defendere  Senatos  auctoritatem :  re- 
nim  id  agebant  suae  potentiart  cansBy 
sicutt  de  SoUa  legitnr.  Zoiicft. 
>  Nfi9vetUismsd€i<ia,R<i{«eiiiodiisepii> 
Mfsaiffmtf]  Vox  postrema  ad  Oe- 
monias  scalas  trahenda,  forsan  etiam 
pronomentMs.  Grateros. 

Cap.  iO  BdUm  nuKnHtmtm]  Mithri* 
dates  initio  belli  com  popolo  Romano 
ioscepti,  aliqnot  homines  in  naves 
imposvit,  ne  tam  lil>era  esset  Rom. 
i«  Asiam  navigatio :  cnm  vero  bellam 
oKaisiasety  hi  ancto  namero,  pnedo- 
mm  more,  nt  mare,  ita  insolas  et 
nrbes  maritimas,  ipaam  deniqae  Ita- 
Hmn  infestabanty  qoi  annonse  com- 
mercia  intercluserant  Hi  diices 
appellati  snat  x  vel  qnia  primi  Cillces 
Inenmt,  vel  qnia  se  in  Ciliciam  re* 
deptabant.  *In  boram,8ocietatem  re-' 
cepti  sont  prmlones;  exnles,  fogitivi, 
servi.  Eornm  numeras  ita  crcvit,  ut 
naves  amplina  mille  haberenty  tam 
■alta  prseda  locnpletati  snnt,  nt  in« 
avatls  radentibns,  porpnreis  velis, 
remia  snbargrntatis  nterentnr.  Cnm 
igitnr  «ocios  et  provincias  popnli  Ro- 
masi,  atqne  ItaJiara  impotenter  vex- 
afen^omnibnsqnemercatoribns  mare 
dansam  esset,  adversos  eos  Cn.  Pom- 
pejna  lege  Gabinia  factus  Imperetor 
bellvmiiicredibiii  celeritate  confecit. 
De  boc  beilo  scripserant  amplins  Flo- 
rns,  Appiamsy  Plotardi.  in  vita  Pom- 
peji.  livios  \.  IX.  ^Co.  Pompejns 
logc  ad  popnlnm  lata,  perseqni  pi* 
ratas  jnssos,  qnl  oommerdnm  annonsB 
intrrclnserant,  intra  40  dies  toto  mari 
coa  expnlit:  lielloqne  com  his  in  Ci- 
lida  confecto^acceptisin  doditlonem 
piratis,  agros,  et  nrbes  dedit*'  ZoficlL 


AtqueBmkrldaHemmlmied]  Aoc- 
tore  Livio  libro  c.  '  C.  Manlios  TrU 
bonos  plebis  indignatione  maxima 
aobilitatis  legem  tolit,  ut  Pompej« 
beliam  Mithridaticom  mandaretnr.' 
Ibldem :  '  Cn.  Pompejiu  ad  geren« 
dnm  belloin  adversus  Mithridatem 
vicit :'  et  lib.  ci.  <  Cn.  Poropejus  Mi- 
thridatemnoctaraopraelio  coegitBos* 
poran  proftigere.  Tigranem  in  dedi* 
tionem  accepit,  eique  ademptis  Syria, 
Pbcenidaet  Cilicta,  regnrnn  Armenlm 
restitait.'  Bellomautem  Mithridati* 
com  spado  annornm  40  confectum 
fuisse,  Applanos  ct  Florus  scribunt. 
idem. 

.  Ipn  inmxiiyfi9rente$^  nne  metu  aia' 
tem  agere]  Pal.  Naa.  ipei  naxii,  quod 
suam  etiam  admiiteret  interpreta- 
tionem  aisi  vellet  aoctor,  ipsos  in- 
Qoxtos  fuisse,  hoc  est,  nemlnem  lls 
ansnm  nocere.  GnUerus, 

Qaa  plebem  in  magiitratu'],  Id  est, 
terrebant  judiciis  Tribunos  plebis,  ne 
plebem  in  potentes  exagitarent,  atqoe 
in  Senatum  criminaado  accenderent. 
Ciaeeaa. 

DubHi  rebu»  naeandie  apee  ablata  est] 
Vocem  tfii6iis  vacare  exintimo.  Ciaec. 
sic  et  C^siaMS. 

-  ATocoadtf]  Non  Inepte  ora  editionis 
mediae,  Nocandi ;  idenim  malim,  qnam 
ut  indocator  vox,  duhiu^  ot  visnm  Ci- 
acconio  et  Fnlvio  Ursino.  Gra/n-vs. 

JEqaa  manu]  Pari :  ut  dubia  adhoc 
esset  forttina,incertosque  exitus  beili. 
Cast,  Sic  Tacitns  1. 1.  '  Inde  hostibus 
terror,fidadamiliti,et  nianibus  aeqttis 
absces«ttm.'  Ciacc, 

Neque  t/lts,  ^t  ticioriam  adepii  fa» 
reni]  Plns  qoam  alienigrna  vox  est, 
ferent^  posset  etiam  brevius  scribii 
nefoa  mctarimn  adeptie;  relegatis  ver^ 
bls  ceteris.  Gndema, 

Qui  ad  CaiilinumUdtiaprafecH  eunfl 
Dictlo  finalis  aeqneac  princeps,  oCiosa 
mibi  est,  iroo  odiosa.  Idem. 

Inldiefmi  FuMu»]  Nihll  jnvat  uexk^ 
unfk  dictio  cral.  Idem. 

InkkeniA.  FukUta]  PrKaomea 


Pelph.  et  Var.  CUu. 


Salkui. 


%  P 


m 


wnm  viifoBun  iN 


PbIvU  hoe  IM»  ratltilmw,  ^vA  ab 
antiqiui  exemplaribynB.  P«p««. 
.  PoTMf  aravt  jiiAiif]  Qvidam  Itbil, 
HIFfM  Mrar»  ftractpU:  qno  ▼orbo  is 
eadcm  ugnificatioiio  et  in  JagortUno 
•titur.  idem. 

^tcanJMuU]  AntiqiiiiHribiit  terapo» 
libns  eo  rigor  patri»  petettatis  am 
exteodebat»  nt  indieta  canea  filin» 
piorti  tradere  lleltaiB  etaet  Qnod 
ebolttom  1.  olt  C.  de  Pa^.  Potest. 
It«  enim  eredebant  pmdentiaainil 
mortales,  legia  liiijtu  duritiem  pietato 
plerunque  paterna  exstingni.  Nam, 
it  ille  ioqnitnr,  pro  magno  peccato 
panluin  supplicii  salis  est  patri.  £x 
aatiquo  aatem  jure  et  lioe  remaasit, 
quod  filiom  contumacem  pater  jodid 
oferre  possityqui  ex  praucripto  p»- 
tJis  ponam  infligeret,  1.  iii.  C.  de 
Patr,  Pot.  Fuit  et  illud  nsitatumf 
domestica  patres  in  filios  liabere  Ju- 
dicia.  Solebant  tamen  vel  Senatnm^ 
vei  Principem,  vel  uecessarios  et  pro- 
ptnquos  consulere.  Moris  autem  erat 
eosy  quos  in  conailium  advocaverant^ 
domi  exspectare.  T.  Arrius,  vei,  ut 
nonnulli  legunt,  Tanrinsy  filio  parrici- 
dii  intentati  reo,  Aogostom  conailii 
judiciique  participem  fecit.  Venit 
Princepsy  neque  ernbuit  intra  priva- 
tps  penetrare  penates,  quia  patris  uon 
Principis  erat  cognitio.  Sedit  pater 
tanquam  accnsator  Aimul  et  judex, 
assedit  quoque  Priaceps,  rogavitque 
ceteros  propinqoos,  ut  senteqtiam  ta- 
bulae  committerenty  ne  Principis  auc- 
toritas  reliquorum  vota  ad  se  trahe- 
ret,  atque  dissensuro  impediret  Fi- 
lius  Massiliam  relegatus  est. .  Com 
itaque  dicit  Salinstins,  necmiJtusUf 
p^triam  ostendit  potestatero,  quaa  in 
fiJium  patrise  hostem  animadverti 
prsecepit.  Haec  etsi  dnra,  tamen  et 
j  osta  snnt.  Qoippe  magms  «celm^ns^ 
ut  alibi  Bcribit  Seneca,  jiir«  Mfvri» 
peremU.  Tliys. 

Sed  etOuM^  medi  getm^  h»miMum'\ 
Mss.  Pall.  etiam  Bong.  ac  Com.  Pr«. 
tolit  tamen  Corrio,  ci(;«ic«Mfw  medi; 


quomodo  intiqutlos  odill.  i 

jQvod  mod^  hOU  umifwi]  Abnndat 
itemm  vox,  aiade;  qnin  etiam,/»r<i; 
et  vero  glossarchi  esae  ooniinentomy 
dotegitpositnra  in<^erta.  Mss.  opttml 
eam  ezpresseront  qnam  exliibnimns : 
in  eeteria  est,  aat,  ^pmd  modo  umu  frdlo 
fmti  :  aut,  qwd  modm  imd  ferei  beO»» 
Idenb 

Cap.  40  AlUbrogmm]  Snnt  Oattifli 
Narbonensia  populi  jnxta  Rbodannm. 
Hinc  Ptolemseua :  ^  postea  a  parte 
Orieatali  Rhodaiti  fluvii  scptentrio» 
nales  sunt  AllobrogeSy  qaomra  medt«' 
terranea  civitaa  Vienna:'  hspc  ille# 
Romano  autem  imperio  tnm  pareliaaty 
nt  testatur  Sirabo  1.  iv.  Oeogr. 

.d2to&fOfuai]Stephann8:  ^hXKifiperrm 
Hvot  hnw^eermf  TuKmruAtff  ^«'AmAp 
xMmpea,  Interpres  vetns  Juvenalis : 
*  Allobrogse/  inqnit,  <  Oallisnnt  Ideo 
aotem  dicti  Ailobrogas,  qooniam  bro- 
gfl»  Galii  agrnm  dicont.  Alia  antem 
alittd.'  Quod  sane  veram  esse  aostra 
veraacnla  lingae  prodidit:  nam  et 
nos  novalia  (broeclK)  hodieqne  voca* 
mus.  Alla  autem  sive  (al)  OaUicam, 
stve  Oermanicaro  esse  vocera  testatnr 
vox  jifonawnet.  £t  Aosonins  alibi 
dUit :  Mn  bis  al  Celtaram  posnit' 
Coler,  Vetos  commentator  Heratii : 
^  Aliobroges  sont  Oalli  rafi  et  Seqna» 
niei  dicti,  IneolenteB  illum  tractmm 
Alpiom,  qoi  est  a  Vesontio  in  Oerma« 
niam,  qni  vehementer  res  novas  afiee- 
tant)  unde  et  ducibns  snis  raro  fidemi 
servant,  habentque  flavum  prsecipna 
capillum.'  Vide  Strab.  I.  iv.  Cimbri 
autem  bodie  Mrogii  rufos  et  in  totnm 
versicolorea  appellant;  sed  melior 
est  prior  se ntentia :  neqne  liic  dicitur 
a  rufo  colore  nomen  acoepisse.  AIlo« 
brox  qoasi  AlbtoeclK  locnm  totom 
paludosam  denotat  dict.  vet  Belg. 
Broeck ;  Venne,  oilant,  goir,  pahia. 
Vid.  GIoss.  Pontan. 

Preeterea  pbod  twiura  GalHea  gema 
heUicoaa  emei]  Codicesin  roembmna 
descripti  gem  GaUiea:  ut  adjecttvum 
poatponatnr:  etsicexemplar  qnoqaa 


BBLliVII  CAtlLIN.  OAV.  40. 


401 


*  jritfvrv  Ommea  geu  MKmmJ  II. 
Cato  Oric  9.  apad   CbariiQiiiii  1.  fi. 

*  PleTBqne  GalHa  du«8  rr»  indiufrio- 
siiifaie  periT^itnr»^  rnn  mtlittren, 
tt  «rgQte  loqn!.'  Ja»t.  ex  Trego  I. 
llT.  'Neqne  rrgpi  Oiientis  siiM 
toercenarlo  Oalloram  exerdtu  nlln 
beMa  getserant,  neqne  pnlii  regno, 
%A  alloi  quatn  ad  Oalloi  eonfngemnt : 
€aotns  terror  Gallicl  nominii,  iiTt  ar- 
Bionim  invicta  felicitai  erat»  nt  aliter 
neqne  majeitatem  loam  tntam^neqne 
amiiiam  reeuperare  le  poiie  sine 
Gallira  yirtnte  arbitrarentnr.  Itaque 
la  anzilinm  a  Bitlijnis  rege  Inyoea- 
tf ,  regnnm  cum  eo,  parta  ▼lctorlay 
flirlsenint;  eamqne  Gallogrvciam 
tegiiominanmt.'  Cicero  de  hamsp. 
responsis :  Artibni  OrKci,  Galll  ro- 
borc,  HispaBi  namero,  Pttnl  calUdi- 
tate  Taleift.  ilfeiraf . 

Prmiertti  qu6d  tudufa  gem  GMea 
MHtma  e$tet,  faeiU]  Scripitisem  po- 
tiitty  praiena  natmra  biUkato»^  faeile  t 
ita,  inqaam  ego  icHpitiiem,  qni  Sai- 
Itoitifii  noB  inm,  cni  tamen  Bihil  pns- 
icribo.    Gnterus, 

CaOUa  gem  helUeom  cwrf]  OaHoi 
inter  fermm  et  arma  natoi  ferocei 
enm  snopte  ingenloy  tmn  adTersai 
RomaBBm  popnlnmy  liyiai  teitatnr 
t.  X.  Idem  in  i.  Decad.  $.  de  Anni- 
bale  loqneni:  ^Trahere  lecnm  tot 
excitoa  Hiipanomm  popnloi^  conci- 
tatnram  ayidas  lemper  armomm  Oal- 
licas  gentei.'  Idem  allbi :  '  Oens  fe- 
rox,  et  ingenii  ayidl  ad  pagnam,  cnm 
proeol  visis  Romanamm  iignii,ttt  ex- 
templo  praellam  Initura,  explicaiiiet 
aclem.'  D.Bratni  in  qoadam  epii> 
lola  ad  Ciceronem,  *  Oalloi'  dicit 
'  omninm  bellicoslbiiroos.'  Juitioui 
I.  XXIX,  *  £x  hii  portio  in  Italia  con- 
iiedlty  qo»  et  orbem  Romanam  cap- 
tUB  iBceodit^  et  portio  IUyricoi  iinns 
dDdbas  avibos  (oam  aognraBdi  itndio 
GalU  prster  ceteroi  calleut)  per  itra« 
gei  Barbamnim  peaetravit,  etlB  Pan- 
noida  eoni«dit.   Oeiu  aipera,  itidajr, 


Idtm  llbNi  ixv.  *  DfftU 
qoe  Beqtte  reges  orieirtb  sliio  mere€« 
Barlo  Galtoram  exerdta  ntbi  bellB 
gessemot,  neqoe  polil  regno,  ad  alioi) 
qnam  ad  Oallos  coBfbgemBt:  tmiCBi 
terror  Oallid  nomlnii«  live  armoram 
hirtcta  fttlldtai  erat,  nt  allter  neqoe 
majcifatem  iBam  tBtam,  neqoe  amlt« 
iam  reenpenure  le  poMe  line  OaUica 
▼irtnte  arbitrareBtnr.'  Gallomm  qtth 
dem  ettam  corpom  IntoleraBtbiima 
laborli,  atqoe  •ima  ftiere,  prtmaqae 
^omm  prttlia,  plui  qaam  yiroram^ 
poitrema  BiiBBt  qaam  ftemiBamm 
eme,  liWas  et  Florai  scrlbnnt.  Apnd 
Romanoi  bbIH  bello  Oallico  immnni* 
tai  erat,  nt  ait  Cicem  pm  M.  Fonte* 
Jo,  et  anctora  Appiano  1.  ii.  Ib  ul^ 
cerdotnm  et  ienloram  lege,  qntt  tle 
Immonitate  lata  est,  exceptom  fViit^ 
Biii  Celtienm  beUom  iBitaret:  eo 
CBim  initaBte  iacerdotei,  iCBiomiqiie 
in  armii  eiie  oportebat :  Btm  OaUic» 
gente  nulla  Remanii  formidabilior. 
Zctaeh, 

yegUiahui]  tTmbrenai  fhit  libertl- 
nn  conditionii.  Nobiiibni  eoim  lite 
patriciii  apnd  Romanoi  interdicta 
eret  mercatura.  Teitatnr  et  PhU oio* 
phui  1.  III.  PoUt.  c.  $.  legem  Aiiiie 
apad  Thebanoi»  nt  nemo  Rdpub.  ad« 
moveretary  olsi  per  decem  annoi 
mereatnra  destitisset.  Et  Plato  alibl 
Yilibai  miniiteriii  annnmerat  merca- 
tnram.  Sed  rede  mnltam  interesse 
inter  Tilem  et  magnificam  negotiatio* 
nem  respondit  M.  Tallini  Clcero. 
Romanii  certe  SeBatoribui  qnocnn<* 
qne  modo  indecora  Iiabita  est  omnii 
negotiatio.  Legem  aliqnando  Clan* 
diam  adyersns  Senatmn  latam  legi- 
mus,  ne  Senator,  quive  Seoatoris  pa« 
ter  est,  maritimam  navim  plusquam 
treceutaram  amphoraram  haberet ; 
eam  eoim  suAcere  ad  vectandos  frae- 
tus  ex  Bgris.  Qnid  ibi  Livins  florcB- 
tissimns  auctor  ?  hoc  ita  constltutnBi 
tradit,  qnta  omnis  qnststns  patrlbne 
vtsiis  est  Indecoras.  Extat  et  in  eam 
rem  Imp.  rescriptum  in  I.  vi.  C.  de 


432; 


NOTJE  VARIORUM  IN 


DigoitBt.  sed  atiqueetsl  htec  ito  con* 
stttfila  a  Romanifl,  bonefta  prociil 
dubio  negotiatio  etiam  landem  mere> 
tar:  ftilcit  Remp.  damopes  variorum 
populomm  In  gremium  patrin  veloti 
effundity  dum  scpe  imniensa  maria 
metitnr,  ut  yotis  et  desideriis  nostris 
satisfaciat»  et  tam  dissitas  gentes 
commercii  foedere  jungit.  lu  ligatur 
sibi  invicem  totns  orbis.  Thy9. 

PrmdfUm»  twiUsHmni  Ita  a  mann 
prima  Pall.  Nas.  Grut. 

Fwro]  Forum  Romanum  incipit  a 
Capitolii  radicibns,  ubi  nunc  Septi- 
mii  arcns  est,  et  secvndum  longitudi- 
nem  ad  8.  Mariam  novam,  nbi  Titi 
arcus  protenditnr :  secundum  latitu- 
dinem  a  Palatini  radicibus  ad  viam 
sacram,  et  Saturni  sedem.  Variis 
nominibus  appellatum  fuit  Ut  enim 
Poetae  nomine  apud  Gnecos  Home- 
rus,  ita  fori,  in  Urbe,  Romanum  acci- 
pitur.  Ovid.  de  Ponto:  '  Te  modo 
Campus  habet,  densa  modo  Porticus 
umbra,  Nunc,  in  quo  pouis  tempora 
rara,  Fomm.'  Per  campum,  Martius : 
per  porticum  nmbrosam,  Pompeja: 
per  forara,  Romanum  iiis  versibus  in- 
telligitur.  Romanum  dictum  a  dig- 
nitate  Urbis,  qnod  prm  ceteris  esset 
orpatissimum  propter  Kdi6cia,  et 
frequentissimum  prbpter  judicia. 
Etiam  forum  Latium  et  forum 
Magnum  a  Victore  et  Ovid.  iii. 
Fastoram  dicitur.  Ad  eztremum 
dicitur  foram  Vetns  in  vita  M.  An- 
tonini  apud  Herodianum.  Hoc  in 
tres  partes  dividit  et  varia  in  eo  ho- 
ninum  studia  describit  Plantus  in 
CurculiMie:  '  In  foro  infimo  boni  bo- 
mines,  atque  dites  ambulant,  In  me- 
dio  propter  Canalem,  ibi  osteritatores 
meri,  Confidentes,  garralique  et  ma- 
levoli.  Supra  lacum^  Qoi  alteri  de 
•oihilo  aodacter  dicunt  contumelism, 
£t  qui  ipsi  sat  liabent,  qood  ipsis 
possit  vere  dicier.'  Per  lacum  sigiii<* 
ficat  Curtium,  qoem  describit  Faston 
Ovid.  VI.  Prope  eum  fuernnt  rostra 
et  statua  Marsy»  coronati|  ad  quam 


homines  litigantes  conveniebaiit.  tio^ 
nL  *  Deinde  eo  dormitum,  non  boU 
licitns  milii  quod  cras  Surgendum  sit 
mane,  obenndns  Marsya.'  De  qna  re 
itidem  Plin.  SKi.  S.  £  regione 
Marsysi  alius  locns  erat,  ad  qoem 
conveniebant  fceneratores,  qoem  Li^ 
bonis  pnteal  nominabant,  inter  por- 
ticum  Juliam  et  arcum  Fabianum,  ut 
Persii  interpres  scribit.  Persiusc 
'  Si  puteal  multa  cautns  vibice  flagel- 
las.'  G.Fabrie. 

JUiseriis  snw  remediwn  marte  ixtpec* 
tare^l  In  Fabriciano  est,  mortem  sperMm 
re:  In  cetenn^  mortemexspectare.  Riv, 

Mieeriie  mdt  remedimm  moriem  eX" 
ipectml  Mira  hic  variant  exemjdaria 
vetnsta.  Quiedam  habent^  lawertis 
eui»  remedium  marte  exepectare :  qnibut 
consentiunt  impressa  nonnnlla.  Aiia ; 
miMeriia  euie  moriem  eperare.  Alia : 
mieeriit  emt  mcrtemf  ei  mm  remedium 
apeetve:  qnae  melior  sit  scriptura  jo- 
dibabnnt  alii :  nos  interim  niliil  muta'* 
mns.  Popma. 

MiserHtmiitm^emextpeetare']  Mo- 
net  Naz.  alias  legi,  sperare,  et  ita  ha- 
bet  noBter  Commelinianus  et  Pal. 
qnintns  ac  seztus,  neque  displicet. 
Gruterut. 

Heec  vibi  dixU^  Aliokrages  m  spm 
iBiunimam  adducti\  Me  non  nolente» 
triga  verboram  princeps,  resciiwii 
posset  a  reliquis;  tanquam  invecia 
aScholiaate.  Ideusi 

NikU  iam  asperumy  ne^e  iam  diffidk 
esaCy  quod  mmaipidissiuke/aeturi  esseni} 
Legendum  e  Veneto,  ^uim  oipidisitm^, 
4*^.  pro,  qusd  non,  Irrepsit  ex  glossa 
addita,  ni  fiUlor.  12totiis. 

Ab  koma  aberat]  In  manuscriptis 
est,  £oina  aberaif  omissa  praepositlone» 
Sed  prior  lectio  verior,  id  qnod  e  Pri- 
sciano  coUigl  1.  xy.  potest.  '  Inveni- 
nntur  tamen'  (inquil)  '  et  cum  prae- 
positionilMis  nomina  civitatnm  saepe 
prolata,  et  maaime  apnd  histbricos.^ 
livius  in  8.  U.  C.  '  Venerant  et  ab 
Lanuvio  Antioqoe  Auxilia.'  Sallust. 
in  Catilin.  *  Nam  tuai  Bratos  ab  Ro* 


BBLLUM  GATILIN.  GAP.  41. 


453 


imiiberat*  CiceromodoomittUprK- 
^oiitionemy  ot  iD  Epistolis.  '  Qnod 
▼ideo  omnes  bonos  abeue  Romo.' 
Addit,  nt  In  Verrinii :  *  AbeMe  a  do- 
mo  paalisper  malnit.'  Rwku. 
'  BnUiu  Hamm  «fteml]  Ila  Mn.  not* 
tri  omneo,  Ita  Bonganii ;  tine  prm- 
potitione,  qna  Irnstra  ooerarentnr 
«dltionet  alim.  GnderHff. 
'  iVttfgrea  GMmmm  meeermi']  In  ve- 
tottb  ercfiiil .-  ted  eodem  tensn.  nam 
ett  ntmmqne  In  teternm  teriptit  fre- 
qnent.  JZIetat. 

^ne  m^er  «acf «rte  mrwiwl  memei'] 
V.  L  mdemet.  8ed  TMit  Annal.  It. 

*  Qno  plns  anctoritatit  inetset  consl- 
IGt.'  Ciacrmitai. 

*  Caf.41  Dmi»iNMrtamAa&Nefv]Slc 
tolnm  PaLtert  ceteri  omnet  tiiccrfi, 
etiam  Comm.  ment  et  Booganianl. 
ideoqne  teqnendK  Gralarw. 

-  Pro  meeri^  $pe,  eerta  jmnnia]  Nam 
Seoatntcontnltnm  factnm  faeraty  nt 
si  qnlt  indicavlMet  de  conjnratione, 
qnm  oontra  Rempnbl.  facta  erat| 
pmninm  tervo  libertatem,  et  tetter- 
tSa  centmn  darent :  Hbero  impnnita- 
tem  ejnt  rei,  et  tettertiomm  dncenta 
millla.  ZaacA. 

ItHe  mboetdlhm]  Id  ett,  animo  baec 
repntantibos. 

'  Ttmdem  meUfeirhma  HeipMem]  Ta- 
ehns  Annal.  ix.  *  Affnit  nt  ttepe  aliat 
ibrtnna  P.  R.'  £z  qno  legendom  ez- 
istimo  Mc  .^nhaw  P.  IL  non  Reif^. 
Cle.  Phllipp.  II.  '  Snttnlit  lUnm  diem 
fbrtima  P.  R.'  lieet  in  antiqoo  libro 
slty  feirfmm  reipttb.  nt  Oab.  Faemnt 
tettatnr.  Fortana  P.  R.  in  nnnmilt 
aRqnando.  Cigee. 

'  f\mdem  vkUferimta  RHpM.]  Fere 
repotnlstem,  feriwia  popaH  Hemam  ; 
qood  Ittvenitsem  in  editlonom  prima, 
fmtwam  P,  R.  sed  ei  noll»  adhibesce- 
bant  raembranm  ;  et  habet  rationet 
Iflcnlentas  qnibos  te  tueator  Tolgata 
^tio.  le^tor  aaodo  Ttcims  I.  zit. 
Anoalinm.  Gmf  en». 

Arfam  Reip.]  Legitor  et  Feirimia 
P,fU9tqu9  it»  afiqoaado  Ib  nommis 


Invenitnr   argentett:    FonT.  P.  R. 
Ufmu. 

Fmimm']  Veteres  colqne  toam  For- 
tnnam  amigaamnty  qnrn  cnrtnm  vitm 
modemretnr:  qnin  et  Fatnm  et  For» 
tnnamsKpeconfoditantlqoitat.  Naai 
qood  fatom  ett  retpecto  Dei,  rctpec» 
tn  bomloom  non  male  Fortooa  dlcl» 
tor.  Ita  Fortnoam  tenom  et  poero- 
ram  dlzit  Haalllflt  I.  ii.  Astronom. 
Qnid  aotem  tlt  tort  fortnnm  ezplicat 
Scalifer  In  Manillnm.  Neqne  allter 
bmc  Interpretatnr  Ipte  Angnttinot, 
com  dicit:  *  Fortona  Intelligenda  ett, 
pm  his  mbnsy  qom  fortoito  ridentnr 
accidere,  cum  luec  Ipta  tamen,  qnnt- 
qoe  fortoita  ▼ideotor,  caosl»  occoltlt 
dlvinitnt  dentnr.'  Hinc  orientaletali- 
qnando  Fortnnam  cnm  Ipto  Dco  con- 
fuderant.  Gad  enim  et  Fortunam  et 
ipanm  Jorem  denotatytive  wiipiey»- 
fj^  rixn^.  Rabbini,  nTD  s^ve  Geda 
dixem,  Pertse  Goda,  qnod  et  nostro 
Germanlco  Gsderimile  est.  Forto- 
nam  autem  singoHs  rebns  Ingenltam 
credidere  gentlles.  Unde  el  Fortnna 
Primogenia  dicta  est.  Genins  enim 
et  Fortona  eadem,  sicoti  docet  Sosl- 
pater  Charisios.  Et  sicuti  Fortnna 
et  Genius  stngulis  attribnebantnr 
mortalibns,  ita  murts,civitatibas,  Rel- 
pnb.  eadem  erat  soperstitio.  In  Ro- 
mana  Urbe  pnblice  cultos  foit  Genina 
slre  Fortuna  Urbis,  nt  Seneca  tradit. 
Vlde  et  Dlonem  Cassinm  1.  XLvii. 
et  L.  Regni  Genios  laudatnr  a  Clan- 
diano,Genios  PobHcns  ab  Ammiano 
commemoratnr,  qui  telnti  anima  erat 
imperii  Ronmni.  Atqne  Portnnam 
Reip.  vel  nt  alll  habent  P.  R.  si  ita 
hic  hitelligamnsy  absurdom  neqoa- 
quaro  erit.  \Thffe. 

'  Q.  FakhSangai]  AppUmns:  'Le- 
gati  ob  id  ipknm  amblgentes,  mm  Fa»- 
bio  Sangte  annnnclant  (erat  antem  it 
Anobrogom  patronnt  in  nibcy  nt  ce- 
teris  populis  oHm  Romm  adctte  mot 
ftiit)  ab  hoc  Cicero  certlor  fartni, 
legatos  ab  Urbe  discedeotet  et  enm 
illit  Voltorcium  lnttrcepiti  eotqnefai 


4SI 


>fOT^  VlVOMfM  IN 


CtvMjMlrNMto]  Mm  fuit  prisco- 
f9iB9  nt  ibgiila  Mtionesy  civiUtis 
pUnwM  Bmmtt  peevliares  baberent, 
Mi  qoonim  esfent  dientela^ot  Siciili 
pUMWm  MerceUos  «t  Cic^roneiB  he- 
MboBft*  LeoeteiBOBii  io  tuUlaClan^ 
diorui  oxtitemiit :  ila  FaiMas  Sa^g» 
potKoans  foit  AUobrogim*  /dm. 
.  Ctdlof]  AUobreguBi  regBom  tem- 
pore  seeaodi  PoBici  be|U  foisse,  Li- 
viBS  soribit  1.  xv.  Qaomm  multas 
CtTitoleo  faisso  aoctores  tradaat;  sed 
QDB  crat  pnecipna»  uiide  appellaban- 
tor.  Cioero  quoqoe  io  >•  Invect.  Al- 
lobrognm  ciriUttm  dicit:  '  qaid  ve- 
V09  Bt  bomines  Galli  ex  civiute  male 
pocaU,  qius  gens  nna  resUt,  qase 
popul.  Rom.  beUuoi  facore  posse»  ot 
90Q  ooUo  vidoaUry  spon  ioiperii,  et 
rorom  ampUssimarom  nltro  sibi  a  pa- 
triciia  booiioibas  oblatam  BegUgereat, 
▼oatram  salutom  snis  opibos  aotepo- 
aoreoty  id  Bonne  diviaitos  factum  csso 
poUtisr  ZflBdk. 

JBfm  •iini€M|i(focogB<wcniii#y(qMrtioii]| 
M ioimo  video,  car  ooo  snpervacoa 
Yideri  qneant,  «H  «flfBovrraai.  Orut. 

^pcriuB^]  Hnjos  Allobrognm  pro- 
ditiooisy  scioodam  est,  strictim  me- 
mioisso  Horatiom  Epod.  oda  U. 
*  £mida  oec  virtus  Capnae,  oecSpar- 
Uc^9  aocr,  Novisqoe  rebus  iniidelis 
AUobrox.'  Ubi  boc  ad  Ulod  Umpos 
roiortar,  ioquit  Porphyrio,  quo  Cati- 
liom  iactio  coiynravit»  et  peoe  legati 
AU^brognm  UU  cooseoseraot.  Sed 
JuveaaUs  qaoquo  versus  Uii  miro  hoc 
aoiuot:  <  Qoid  CatUiha  tuis  oataU- 
bus,  atqoe  Cethegi,  lovoiiiet  qoisqoam 
«oblioun»?  armatameo  vos  Noctorna» 
et  flammas  domibus  tempUoque  pa« 
caiitii,  Ut  braccaUrttm  puori  Sooo- 
«gmqoo  minoresy  Ausi  quod  Ucoot 
Uoioa  puoirc  Bkoloita.  Sod  vigi|at 
«tospl:  vexiUaqne  vostra  coercet. 
Wio  oovus  AKpinaa,  igoobilis  et  oiodo 
lUmii  Mooicipalis  eqnos,  galoatum 
pooit  oblqqo  Pf «»f|dioB|  gttopitis,  ot 
10  ooMa  pg«U  UtK^t/  Cic  lib.  i. 


epist.  1.  ad  Attiauo  adtesUtnr^j^ 
Bovam  oratiooem  (qnas  Consnlares 
vocat)  habnisse  ad  popnlnm,  qno  dio 
AUobroges  involgaruot.  Cic.  1.  ii.  de 
soo  Coosalatn :  '  At  dades  patriae,^ 
6amma  ferroqoe  parata,  Vocibos  Al- 
lobrogam,  patribus  popuJoque  paU« 
l^at.'  Mtr. 

Cap.  42.  CfoUfa  dUrian  offoc  otfe- 
rior«]OaUU  vel  e»t  Cisalpina,velTr9n- 
salpina.  CisalpioatogaU  dicta,fioitur- 
que  Alpibos  ot  amoe  Rnbicooe,  Ita- 
liaB  aotiquo  Umite:  iu  dicta  qood 
more  RooiaoorBm  Uga  oUretur. 
Traosalpioa  vei  estComaU,velBrac- 
cata.  ComaU,  ut  voluot,  a  comam 
nutriendi  studio  dicta  est.  Hsec  rur- 
sus  in  tres  partes  distinguitur ;  B^i- 
gicam,  Celticam,  Aquitanicam,  snb 
qna  et  Aremorica.  A  Scalde  ad  Se« 
qnanam  Belgica,  ab  eo  ad  Oamnmam 
Coitica,  inde  ad  Pyrenaei  excursum 
Aquitanica.  Ptolemsus  Umen  in  quft» 
tttor  partes  distribnit,  Aquitaoiamy 
liugduoeosom,  Belgicami  et  Narbo- 
oeosem.  Quamm  Aquitaoia  a  Pyre- 
oasis  mootibus  ad  ligerim  usquo  jux- 
ta  euodem  exteoditur.  Narbooeosts 
tamen  OaUia  a  ceterls  Braccata  dici- 
tor,  PUoio  judicoi  Italia  verius  quam 
proviocia.  Narbooensis  auUm  pro- 
viocia  cootioebat,  at  artiitror,  totam 
Occitaoiam,  Provinciam,  Dolphioa* 
tum,  et  Sabaodiam,  deoiqno  ot  Sep- 
timaoiam.  Magoitadioem  situmqoo 
iU  doUooavit  io  orbibos  Ansooins  t 
*  losiouaot  qua  se  Seqnanis  AUobro* 
gos  oris,  Exclndoiit  lulos  Alpioa  a^ 
cnmina  fiues,  Qua  Pyrooaicis  nivibna 
dirimuntur  Iberi,  Qua  rapitur  prm* 
oeps  Rbodaous  gooitora  Leiooono, 
l(ouriosquo  promuot  Aqiiitaoica  roro 
CebeoDss,  Usquo  io  TocUsegaa,  piPi« 
m»vo  oomioo  \olcas,  Totus  Narbo 
ioit.'  PokUb. 

/»  tgTQ  Picnto^  B/nMUI  V.  c  h«- 
bot  Bret^i  qoa»  vqra  seripUro  fa^ 
oam  Or»ca  numi^oioU  habeot»  WBt* 
TIAV*  (Mnof. 

UfvHifil  »nMtimGiiogioii^(o. 


BfiLLVM  dAtlLlK.  tkt.  48. 


4Si 


et  «pQd  AdMfHMim  1. 1.  apntf  Diodtt^ 
rnm  Sieiiliiin  in  Eclogis,  aliotqa^  ■nc- 
tora  Hftrrmdtt  dicitor.  Dionytio  Afro 
BmtH  qnoqne  appeltantor.  De  ili 
lU  JnitinoB  xxm.  I.  nbi  de  Agathocle 
rege  agit:  •  Pfini  isitnr  hottei  Itll 
Brattl  fnere,  et  qni  fbrtisiimi  tnm  et 
opnlentltMmi  ridebaBtnry  timnl  et  ad 
Injnriat  vielnomm  prompti;  aam 
mnltat  ciriutet  Gntd  nominit  Italia 
etpnlerant:  anetoret  qnoqne  tnot 
iMmioa  beRo  vicerant;'  et  mox, 
<  Hornm  igitnr  (Lncanomm  tcil.)  cfc 
onmero  qiunqnaginta  prlmo  ex  afrit 
finitimornm  praedari  tolttiyconflnente 
deiode  mnltitndtne,  toWcltati  prftda, 
cnm  ptnret  ftcti  ettent,  infettat  re- 
giones  reddebattt.  Itaqne  fatigatnt 
qnerellt  tociomm  Dionytioty  Siclllie 
tyramrat,  tezcentot  Afrot  ad  com- 
pescendot  eot  miterat.  Qnomm  cat- 
teilnm  proditnm  tlbi  per  Brottiam 
moUerem  expognaverant:  iblqne  d- 
▼itatemyconcnrmitibui  ad  oplnlooem 
noTte  nrbtt  pattoribnt  itatnerant, 
Brattiosqne  te  ex  nomine  fflnlterlt 
▼ocaTemnt.  Primvm  Itlit  cnm  Ln- 
canit  originit  sne  anctoribnt  bellnm 
fhit.  Qna  rictoria  erecti,  qnnm  pa- 
cem  teqno  jnre  fecistenty  eeterot  fini- 
timoi  armit  tnbegeranty  tantitqae 
opei  brevi  contecntl  snnt,  nt  peral- 
eiosletiam  regibnt  baberentnr.  De- 
niqne  Al^iander  rex  Ephri,  qnifm  In 
aaadlittm  Onecararo  ciTltatnm  enm 
mngtto  exerdtn  in  Italiam  ▼eniiiet« 
cnm  omnibnt  copllt  ab  hia  deletnt 
ett.*  Vide  et  Diodoram  I.  zti.  qni 
et  Ideo  Brettiot  appellatot  tcribity 
qnod  ierTl  ettent  et  fngitivi  Lncino- 
fnm.  De  iitdem  tcriblt  Strabo  I. 
ZTi.  qni  et  penlntnlam  appellat  Brn- 
tionttm  agram.  Limitet  antem  ejnt 
foere  ad  Hetratcom  mare  Larit  am- 
nlt;  ad  Sicnlnm  mare  et  TareptlBnm 
sinom  Sybarlt  flnTtot.  Chie«r.  Leo- 
pnrd.  I.  IT.  Emend.  c.  It. 
'  ilpilia]  MartAdriaticoeontermioa 
liiter  Dnnniam  et  Calabriamy  qnm  et 
Japf gitt  ttppellata  MU 


B»  m  ntntm  tmKfhan  Q.  j 
Cikrfrmmr,  «r  MilMMMnftty  M^i- 
Ai  cnnaMi  m  tdiinls  seqfeccrvt]  ^Mie 
Oynmient,  ac  reete.  Ceteram  ett  I* 
^ibtttdara,  «t  et  Mertcbttrgemi,  et 
florctttino,  «r  Meiir  caBtMi  etgfdH: 
qnm  rei  mitere  iaterpretem  toTiif. 
Gompettdlaria  illa  per  ttotat  tcribettdl 
ratio  atttett  erreri  prmbilit.  JUdnt. 

Q.  If if  tBet  Ciln*  Prmi^r,  tx  &n«- 
imcmmdt^^  etum  M«ttJta,  in  thiewU 
m^immm']  Ita  Mti.  nottriy  enmibni 
qnidem  literit  Pal.  tee.  dnabni  tan- 
t«m»  8.  C.  Nas.  ae  Com.  qned  et  hi 
mlt  IttTeoerat  religiottt  indnttrfm 
BoBgaftint  noater.  PaL  tertio  ta»» 
tnm  Tititnr  inter  llneat:  at  reliqni 
ollleeefe  nobtoy  ts  mMiCmUibm  em»- 
m  c^gnlte:  itnite.  JEque  ttnlte, 
Cnrrloaii  editfo^  tx  mitjt  gnmm  «if* 
nmi.    Oraternt. 

llem  fo  «iliriifi  GMa  C.  Mmttna^ 
fni  H  ^rmUuAim  kgwim  pftfiraf]  Fell- 
cint  Dnrantittttt  pntat  librarioram 
cttlpa  kic  ttiendote  legi,  C.  Mnmtnam 
eiterlori  OaUim  legatnm  prmfnitte, 
qnod  eatem^tate  OallitB  trantal- 
plntB  Cleero  Mnrftnam  prttfnltte 
tradat.  Fnit  mitem  C.  Mnrttna  le- 
gttttti)  fVater  L.  Mnrmnm  eoBittlit  de* 
ilgttatl.  lUiini. 

Ca».  4t«  Permiff,  Mfi  eitftMnr,  mtf|r- 
ttii  ii|rfti^  cinMifttefnf]  ConnMntarins, 
qnl  Valim  adteribitnr,  tnpplet,  pnra- 
rtteCartWne.  Sed  ego  ambigne  ta- 
mctt  M  dletnm  eziitlnm.  Lecter  Ju- 
dlcet.  CiWiamir. 

J^afanii  ni  eittiieMr,  Mii^nii  iipilfj 
llitt;  ne  Cem«  ni  eidi^enfnry  leetlone 
ttott  ita  faiteeta.  Orniirni. 

CiniliNiifttfy  nn  inM|  ^«J  .  Xidera 
Mii.  ioMli<nir«ai.  Idem. 
*  JlfdV^MpiiieonKifairni]  IttKit. 
et  Com.  apnd  Orateram  legi  ttotator, 
oMilifttiMnf  I  qned  bnnd  dnbie  TOri- 
nt,  litiUfum  CHM  ctteris  opniiifnirnnf. 
Utftpnd  LiTitmi  xxi.  00.  *Iptedux 
enm  aliqnot  priiicipibni  caplntttnr.* 
Vbl  plmra  bttfttMnodi    celigeitetti. 


4SG 


NOTA  VARIORUU  IN 


.  3M  gnmmmi  kui^l  MmU- 
\)trf  grmriuimam  imridUm:  fic  iofrs, 
f  •Mafoam  illi  inTidiam  co&flAveranU' 

. .  BelUque  gTwri$$imi  taridta  €ptm9 
C«MfM2t  u»pM€rrt]  Alii  codicet,  et  no- 
minatim  Ootliiy  Iiabent  titrtdiamy  in 
MCttaandi  caso :  quasi  diceret,  in  ejos 
bomeros  imponeret  belii  graviuimi 
Invidiam.  Sane  non  yideo,  qoomodo 
iuqtono  pro  decipio  bic  locom  habeat. 
Qlaremnt», 

Eo  iigwf  datOf  proxima  nocUf  d^,'\ 
datOf  non  est  in  Mm.  uec  in  impressis 
Yetnstioribas.  Sed.  nec  Felieius  Do- 
rantious  addit:  addit  tamen  Areti* 
ous.  IZtetiis. 

^  Cetera  muUitudo  eoti}imHomSf  $mm 
guitque  tugotimn  exoepteretwr'}  £st  qui- 
^em  in  M^s«  duobus,  tmm  qtuifue  ne- 
gotium;  sed  in  meo  quUque  legitor. 
Refertor  enim  ad  sensum,  non  ad  vo- 
cem ;  estqoe  id  ^ud  historicos  fre- 
quens.  Idem. 

Sed  ea  diviia  hoe  nudo  dicAantur'] 
Torbat  hic  potios,  eedy  qoam  ot  ad- 
jttvet  sententiam.  imoceteris  yocibos 
omnibosy  si  qois  moverit  statos  eon» 
troyersiam» en  etmeparatomsobscri* 
bere  nomen.  posset  tamen  tolerari, 
ea  divisa  koe  modo :  StatiliuMf  tfc.  Omt. 
.  StatiUuM  et  Gabimui  uti  cum  magna 
manu  duodecim  dmui  opportuna  hca  ur» 
bi»  incenderent^  Cicero  in  iii.  inyec- 
tiva  inL.  Catilinam,  testatnr  L.  Cas- 
sium,  quepi  Sallnstios  infra  in  Oalliam 
profectnm  scribit,  sibi  proeoraiionem 
incendendm  orbis .  depoposctsse :  et 
in  iv.  troddandi  senatos  partes  a 
Lentulo  datas  CetbegOy  ceterot  cives 
interficieudi  Gabinio,  qoem  incendils 
pneponit  Sallostios,  orbis  inflamman- 
dsB  CassiOy  totius  lUlisD  vastandse  di- 
ripiendaeqoe  Catilinae.  Itaqne  non 
per  omnia  consenttont  Cicero  ac  Sal- 
Instius.  Sed  et  pro  SuUa  Cicero, 
*  Cum  Catilina»'  inquit,  <  egrederetor 
ad  exercitom,  Lentolus  in  urbe  re- 
linqoereUir,  Cassius  incendiis,  Cetbe- 
gus  csedi  pneponeretori  AotrQoio  ot 


oocnparet  Ettoriaa  praeacriberelnr  &' 
etreliqoa.  RtrtM. 

.  FiHi  /amUiarum]  Particnlam  Std, 
qose  in  conctis  impressis  libris  repe» 
ritar,  delevimns,  senteotiam  nostram 
confirmante  antiqao  Prisciani  codice, 
qoem  habet  Sixtas  a  Popma.  Pojtma^ 
Die$  pndatando}  V.  c.  Protekmda, 
qood  mendam  est.  Mam  prolaUmdo 
habet  Tacitas  libro  t.  com  aif.  *  Sed 
ubi  diem  ex  die  prolatabant :'  eC 
paulo  post,  v.  c.  babet:  'Qaodsig* 
natomad  cives  suosp^rferont:'  nisi 
forte  iilttd  $uo$  additom  sit.  Uroinut, 

DuUtandOf  et  die$  prolatando^  Fnlvii 
liber,  Protelando,  et  in  Jagortha,  c* 
73.  Protelandio  conadtoHonibuc^  non, 
nt  in  volgatis  librisy  Prolatandio,  Ma* 
Dotius. 

Et  die$  proiatando'}  Sic  omn.  Mss. 
qttod  perpiacet  Ursino.  at  mihipotias, 
qnod  ofienditin  sno  oodiee^  protelando, 
Gruterus. 

NaturaferoXfVehemen»animo'\  Illttd 
attiino,  omissom  fnerat  qoibnsdam  in 
codicibos:  scd  com  alia  adjectiva 
sttos  habeaut  abiativoe,  videtor  hic 
qooqoe  ponendos.  GfarMniis. 

Cap.44.  Qnodeignaikmad-avetper' 
feranf}  Meas  liber  addit,  ad  euoe  cive$t 
Ciacc. 

Cvw  ki$  P.  VoUurcium]  Lege  ex 
Mss«  cum  hi$  TUum  VolturcUmi  4*«. 
Ita  vocatar  alibi:  <Dam  baec  in 
Senato  agontor,  et  dom  iegatis  AUo- 
brogum,  et  Tito  Voltarcio,'  &c.  PkI^* 
$chiu$, 

Titum  VuUurcium]  Ita,  ex'  vero, 
omnibns  perscriptnm  literis^  in  edd. 
prirooribns,  in  Mss.  cnnctis,  ut  mirer 
sinistram  illios  aodaciam,  qui  hic  sob« 
stitoerit  PuWiim.  Grnteros. 

Quarum  exemplum  ii^fra  ceriptum  e$t] 
Exemplum  litterarom  ad  Catilinam 
Lentnli,  sic  est  in  vetustis  quibusdamy 
Qt  apud  Ciceronem  Oratione  iii.  in 
Catilinam :  '  Qni  sim,  ex  eo  qoem  nd 
te  misi  cognosces.  Cura,  ut  vir  sis, . 
et  cogita,  quem  In  locum  sis  progresr- 
sus,  et  vidcy  qpid  jam  tibi  necesse. 


BELL0M  CATfLlN.     CAP«  45. 


457 


Cm,  «H  «mmtam  tibl  aaxilla  ndfnn^ 
gBSy  etiam  infimorvni.'  In  mann- 
acfiptia  tamea  Idem  reperitnr  littera- 
rmm  exemplom,  qnod  in  hiace  recen- 
tidfibaa,  nimimm  hoc :  '  Qni  lim,  ez 
eoy  qnem  ad  te  mbi,  cognosces.  Fac 
eocltei  in  qnanta  calamitate  alt,  et 
memiiieriii  te  ▼imm  etse.  Conaide- 
les,  ipitd  tnm  rationet  pottnlent; 
anxiUnm  petat  ab  omnibnti  etiam  ab 


Qui  timj  ex  m  ^nm  «d  1«  nitii  eof- 
mneM]  Bfimm  in  omnibnt  codlcibnt 
famc  verfan  alla  atqne  alin  Inyeniri. 
Aldlnna  codex,  et  Oothi  nostri  ha- 
faent,  nt  vnlgo  legitnr.  At  In  allls 
qnibnsdam  Tetnttloribnty  ita  legnn- 
tor :  *  Qni  tim  tdet  ex  eo,  qnem  ad  te 
miti :  cnra  nt  yir  tis,  et  cogha  qnem 
in  locnm  tU  progremnt  t  et  vide  qnid 
jam  tibi  tit  necette :  cnra,  nt  omninm 
tibt  anxUia  adjmigat,  etiam  lnfimo- 
mm.'  Qoi  h«c  in  Aldino  codke 
emcndamnt,  in  tertia  Clceronlt  In- 
vectiva  noa  mntamnt,  nbl  ea  Terba 
faand  aliter  atqoe  hic  prsetcripti  (ex- 
cepta  prima  periodo,  Qni  fim,  ix  m 
§ium  adtetmd^  «ifnaaem)  legnntnr; 
vemm  ita  nottra  aemte  emacnlantnr 
oadieet.  Cetemmh«cnlHmaTerba; 
Cara  at  omrnam  HH  auxUia  adjmgoMj 
daem  in^mtraw ;  plane  ostendant 
proxlme  dem  teqnentia,  haec  ▼erba, 
fpaoraiiiie  «eretHii  npodict?  Interro- 
^tite  legeiidn,non  ennntlative,  qnod 
tmami  fere  in  codicibnt  neglectnm 
ridemoa.  G^armmcf. 
.•  Qim  coniiiie  mn^  rtfiUuf]  Viden- 
tnr  intemgntionlt  notnla  insignienda, 
nti  plncnit  Qlareano.  Gratmw. 

Caf.4«  C.  P«n|itin0]  P^mpiimu  ett 
apnd  GceroBem,  et  Dionem  nofmrt- 
Mfy  mc  alloa.  Male  vnlgn  PompHm§. 
In  Epltmne  LlTiaim  Cu.  PMiHat  vi- 
ttoae.  Cmemm^ 

.  C.  PmHfibm]  Ita  Dcefo,  et  Olo, 
qni  n§iurnmr  edii.  Sed  rectins  ha- 
betv.  c.  Pamp^iaso:  nam  ita  dicnnt 
mBtara  in  veterilrat  nnnritmatibnt. 
Et  in  Epttome  liviaim  cui*  mami- 


tcripta,  C.  Pomptinhu  est,  pro  eo 
qnod  meodose  in  vnigatis  librit  habe* 
tnr,  C.  PoHiiua,  Ursin. 

Rem  omnem  a)^€rit,  ai}ut  ni  gnttid 
mittehmitMr]  Codices  in  membrana 
deseripti,  ntfas  grutia  miitehaiitur :  ti 
eodera  modo  Badianus.  Sed  in  aliis 
ita  fere  est,  nt  hodie  legilnr.  Qnam- 
vis  antem  Hieronymos  hoc  in  Rnfino 
carpat,  tamen  pace  viri  dicam,  sappe- 
nnmero  apnd  optfanos  qnosqae  ac  prl- 
mae  not»  tcriptores  reperitnr  ante- 
cedens,JDngitnrqtie  cnm  relativo  ipao. 
Terent.  in  Heaut.  '  Habet  bonornm 
exemplnm,  qno  excmplo  sibi  licere 
Id  lacere  qnod  illi  fecenmt,  patat.' 
Cstar,  *■  V\tn  eom  locnin,  quo  in  lo- 
co  Qermani  eonaederant :'  et,  *  Erant 
omnino  itinera  dno,  qnibna  itlneribnt 
domo  exlre  poaaent  :*  et  '  Diem  di- 
cnnt,  qna  dle  ad  ripam  Rhodani  om« 
net  convenfamt :'  et,  *  Diem  inatare, 
qno*  die  firnmentnm  militibna  metiri 
oporteret.'  Ita  aeicenties  fere  apod 
enndem  reperim.  Sed  et  Cicero  is 
Verrem,  <  Advenit  diea,  qno  die  ex 
umtitnto,'&c.   liiptat. 

Aememaem  eperif»  eq^Hf  gralia  mit- 
t^muiurl  Sic  membranacei  omnes. 
Carrioniaedltioejecit  vocnlam  gratia; 
qua  tamen  anblata,  locna  obacuratar. 
Graterat.   - 

i>«raiiMtt  iHif  Jtomiaef  miUtaretf  tina 
fMamlfn  prtBtidiit  etUac,']  Illnd,  fiar 
«namihi,  ambignaf  dittinctionit  eat, 
ad  priora  ne  referas,  an  ad  posterio- 
ra.  Vetnttioret  panlo  codices  ad 
priora  referant,  et  a  prvmiditf  eoUoea* 
iif,  novam  ordinntnr  lectionem.  Alil 
malimt  ad  potteriora  referre.  Jndi- 
cet  Leetof,  mifal  amblgnnm  relinqnl* 
tnr.    Gianrami^ 

Ita  agaui.  PermUta  iUit  komimt 
miUiarm  tiMt  tumulim,  ife,']  Sioi>otavi 
distinguendnm,  auctoritate  meliornm 
codlcnm,  et  typis,  et  ealamo  exarato- 
mm.  Nfanls  liocnter  Carrio,  nimla 
kienriose  potteriore^  enn  secnti,  a 
qnibot  exclntnm  eat,  peraiiMtt  iUii. 
Neqne  enlm  qnloqnid  tnpewacnmni 


458 


KOTiE  TAIliaRinif  IN 


BobU  videtiur :  «tfttim  •tiani  pr«pria 
anctoritete  r«seeaiidiiiB  «tt;  noBs 
iion :  Iredlces  snmoSi  non  ?indicet« 
GrideruM% 

HoMifMt  mUiimre$\  Sic  tnfra :  *  Ho- 
mo  miiitarisy  qaod  amplins  annot  xxx» 
tribnnas.'  Ciace, 

OeenUe  pemlem  eMdenf]  In  Mann- 
scriptis  oMdutUf  conjngationetertia. 
Rivhu, 

Poetqwm  mi  id  hei  UgeBU  cum  Ks/« 
tarcio  venenmil  In  codice  Fabriciano 
est,Miiere.  Idem. 

GedUy  eite  eognito  eoneiUo  tbu  mora] 
Lege,  GuUi  eognito  «oMifio,  9fe.  Nam 
superabat  vox  iila  eito,  Patschias. 

GmUiy  eito  eogmto  coasttto]  Qnam 
magis  ▼erso  prsecedentia  ac  seqnen- 
tia,  tammagts  spnrinm  quid  latere 
Tidetnr  in  trtbos  vocibns  postremis. 
Nam  quid  hic  attinet  addere,ciloc«ir« 
«omsso  eonMun  GMee ;  qnos  scimns, 
noctem  qna  proficiscerentar  idco  in* 
^icasse  Consali,  nt  deprendercntor  ? 
qttin  jam  iilis  tale  qnid  constahnt  an- 
teqnam  exirent  Roma :  itaqne  si  qnis 
trigse  iliius  jugulnm  petendnm  pnta- 
verity  ei  ego  libens  sicam.  Gmfoms. 

Cap.46  Qmbne  rebue  eottfeetiOjOmtAu 
proporo]  M.  1.  QnifrKO  rctaf  tta  eeeifettie 
em  propcrc:  forte  ec    Ciacc. 

Peemtun  iUorum  eibi  oacri,  tmmmN^a- 
iem  perdMmtm  reip,  cmutmn  /ore  erede- 
bat}  In  impressis  vetnstioribns  non 
reperi  anissMn;  nec  in  ipsis  mann* 
scripUs,  qnornm  plemmqne  fidem  ae- 
qnor :  sed  nec  magnopere  sensns 
reqnirit.  qoare  toliendnm  censeo. 
l2imHs. 

impimiiefcm  pcnhiMbs  reipuH.  for§ 
crtdebot]  Qnidam  codices,  produndm 
rc^iaii.  habebant.  Sane  pnsdcrc  rcnip. 
tam  in  nso  est  atqae  perdm  apud 
di8ertos:nibiltamendefinio.  GlarM* 
ftw. 

PcrdMuksrctp«M./Drf  creMo»]  Pos« 
tvema  dietio  rursas  milii  supervacna. 
Non  est  mihi  dnbinm  vix  continere 
Ungnam  snam  MagtstelhM,  ne  ea  me 
yntis  interficiat ;  taaqnam  qni  cot  et 


ancttfris  e¥iaeer«m.  Mi 
qnid?  feriant  nt  libet,  dnm  fai  alia 
omnia  votn  descettdant  Scaiigeri, 
Thnani,  Bongarsii,  Casanlmni,  RignK 
tii,  Donsse,  Velseri,  Upsii,  Centeri, 
Vnlcanii,  aliornmque  qifibn»  cor  sa* 
pit    Gmlcmc. 

Itemqiu  quemdmn  Capmium  Turrmei» 
ficnscM]  Aldinas  oodex  mntavit  in 
Q.  C^pmium,  cnm  in  Ciceronis  Ora« 
tione  tertiaomnes  codices  atqne  adeo 
ipsins  Aldi  Jtf.  dsparinm  babeant. 
Verum  in  propriis  nominibns  bmc 
omnia  proseqni,  in  Livianis  Decadi» 
bns  expertns  sum,  qnam  sit  preipe 
impouilHie ;  maxime  in  Romana  fais- 
toria.  Glareamti. 

Ccportom  TVrrMMcnscm]  V.  e.  ha« 
bet:  Ccpartam  focndam  IWmctncnsmi, 
9fe,  nt  supra :  P.  VoUmreium  quemdmn 
Crofontcnscm:  sed  scribendum,  7cnif* 
ccncnMMi  ex  antiqno  marmore.   ITr- 


TcrrMincnscm]  Scribe,  IWractncn* 
Msi.  Tsrracina  enlm,  non  Terradim 
dicitnr  a  Cicerone,  Plinio,  Mela,  Pn* 
terculo,  Ptolemmo,  et  aliis.  Livins 
aatein  TarracinM  vocat  Decadis  pri« 
mm  1.  IV.  Caet. 

TWradncnssm]  Tarracina  nrbs  Vel« 
scomm,  qnam  antea  ab  asperitntn 
loci  IVocfttmicm  appellntam  fnissey 
Strabo  1.  v.  aucter  Mt.  Ovidio  IVn* 
cbM  dicitar»  ita  enun  loqnitnr :  <  hHa^ 
tnroseqne  graves,  et  qnm  tnmnlnvit 
alnmnM,  Atiphatseqne  domns^  Tm» 
chasque  obsessa  palade.'  Ita  et  li* 
vins  nrbem  pronam  In  palndes  dixit. 
Piinins  2\irracimnn  lingnn  Volscomm 
ilaxirr  appellatum  esw  tradidlt,  qno 
vocabolo  Poiitm  maxime  utnntnr :  nbi 
et  Jnpiter  cgnsdem  nominis  coleba> 
tnr.  Virglllns :  «  Qni  sakns,  Tiheri. 
ne,  tnos  sacramqne  Nnmlci  Lilns 
arant,  Rntilosque  exeroent  vomere 
oolles  ClresBitmqiie  jugnm ;  qneia  Jn- 
piter  AnxnrM  arvis  Pnmidet,  et  ti-' 
ridi  gaudens  FeroiUa  Inco»'  Colonim 
qnoqtto  iUne  dedmilsse  Romnos  U« 
Wflswictoreat*  Chmer. 


BBLUIIC  CATIUN.     QA9.  47. 


4fi» 


if^  mmm  teuat  perditdi]  Sic  iii  qni- 
UaidOTi  abi  Ojrnmieoi»  coiiMntienti*' 
bni  iimnscriptisy  is  scnirfwB  jMniiiat : 
^namTis  nnicn  nec  Aretinos  boe  ad- 
fltt,  milu  tHmeo  relio^ueDdnm  esse 
videtnr.  Rwhu, 

Cmutniim']  Templnm  Ceacordia 
Comillnm  vovisse,  Ovidii  carmiiw 
^mm  •e^nontorf  osteodBnt ;  '  Forint 
lBti4)OBs  popoU  soperator  Hetrosci 
Vorent,  et  voti  solverat  ille  fidem. 
Conso  qnod  «  Patribos  somptis  seces- 
•erot  armis  Volgos,  et  ipso  soas  Bo- 
ma  timebat  opes.'  Hoc  templnm  in 
fiftro  foisse,  refert  Plotarcbos.  Varro 
•ntem  inter  Capitoliom  et  forom, 
^  adstipolafor  S.  Pompijns.  Erat 
emm  aot  in  foro^  aot  foro  proxomom ; 
nam  e|  Valerios  Maz.  commcmorat 
Semproaiom  Aseiionem  pro  side  Con- 
cordim  sacrificivm  facientem  ab  ipsis 
altaribns  a  creditoribns  fogere  eatra 
fomm  coactom.  Octo  ingeotes  co- 
lomiim  bodieqoe  extant  in  Kadice  Ca- 
piloUni  mootjs.  lo  pronao^osdem 
templi  fnit  Victoria.  j^osdem  tem- 
pli  etiam  Cic.  meminit  Pbilip.  f. 
Habebantnr  prsterea  in  boc  templo 
Senatus  et  oretionesy  ot  idem  pro 
Sextio  et  Lampridios  testantnr.  Ita 
ciiim  Lampridins  inqoit ;  *  Com  Sc- 
oatas  Ijreqoens  in  coriam,  boc  est, 
m  mdem  ConcordisB,  templnm  aogo- 
zatnm  convenisset.'  Varii  alioqoi 
terc  coDTCDtoB  in  coria  Hostilia,  in 
CapitoiiOy  alibi  pro  ratiooe  tempo- 
rvm.  S.  Pofflpfjos  ex  Nicostrato 
memorisB  prodidit*  '  seoacola  Roiimb 
yria  fvisse :  iinBm^'  inqnit, '  nbi  nunc 
9des  ConcordiVy  ioter  CapitoUum  et 
foram,  in  qoo  solebant  magistratns 
com  seuioribns  deliberare :  alternni 
ad  portam  Capenam:  tertiom  iutra 
^em  Beiloo»«  in  qoo  exterarom 
natioBoro  lecatis»  quos  in  nrbevi  ad- 
mittere  nolebHiiti  seoatos  dabator.' 
Hartian.  ii.  10. 

.  Caf.  47  Veltmram  kUerr^gatm  de 
iimre^H4€liUerm}  lo  Ma|iBieriptis 
et  iliia  BBtiqoioribot  est  iUa  copobi 


€t  pmiaii»  m^ore  enm  gra^  et  ve* 
DBstate»  qoam  sl  addator.  lUvim. 

Quid  md  foa  de  etmm  emuiUi  JkaMs» 
eet]  Ordinem  pBto,  ^iiad  eemilii,  md 
qm  de  Mvsa  kakmmet:  vetos  eodex 
Ooibi  babebat :  Pmtreme  qmd  emeiUi^ 
emiqpM  de  eemm  «btusse.  Est  tamea 
diceodi  boc  geoos  iiotandoiiu  £t 
fde  pmbUc^  boc  est,  imfmmUme  pro- 
BBSM  FnftvrvM,  recte  expositom  est ; 
qoippe  coi  paolo  post  prmmia  decer» 
nontnr.  Cum  vero  inqnit :  nikU  om- 
jrftBS  eeire  fmm  legutm;  tmtwmmtde 
mdire  eeUtmmf  dfe.  Hic  qnamqnam 
distingni  potest,  Ulnd  tamen  ex  GbM» 
Bio»  etiam  ex  legatis  anditnm  IntelUgi 
volt.  Idcffl  vetos  codex  distingoit 
post  Ugmee,  Sed  vide,  nt  oppido  ele> 
ganter  voloerit  SaUostios  impostoria 
tergiversationem  Lectori  ob  ocoioa 
ponere.  Nam  ita  facere  solenti  qol 
omnia  et  simol^ot  et  dissimidiUBt* 
GlareoM, 

PrimeJiMgere  dUm  mmUaf  diniamygrf 
de  «oq|Mni<toB«]  In  booc  Biodom  est 
bic  distiogoendos  lociWy  contra  qoam 
in  receotioribos  Imbetor:  nam,  eUa 
•MBaa,  prioribos  addes,  non  seqoen- 
tibos.  iUeiva. 

AUm  oauiifl]  £x  antiqoa  formiila 
Sallastios  posnit,  pro  oontraria  et  di« 
versa.  '  Nam,'  nt  Festns  ait,  *  com 
Consoles  sciiteotiam  senatores  roga* 
renty  ominis  gratia,  ne  dicereot,  qoi 
non  censetis»  pr^ibanty  bis  verbb: 
qni  aUa  omnia,  in  banc  partem;  cem 
prios  dizisseBt,  qoi  boc  oeosetisy  iUoc 
traosite.'  C/rsio. 

Jit  Itfntulmn  dimtMmUmtem  esBr* 
gmmi}  Rectios  ui  v.  c.  Aa  LmlMboBi 
4rc.  et  paoio  post:  Abdiemtm  n^gts- 
irmtUf  4*c.  cuoi  lo  vulgatis  Ubris  sit : 
Abdicmte  magietreim.  Qood  oon  ita 
resipit  veterem  fortuuiaffl  Rofflanam. 
C/rstB. 

SibfUmie}  Nogm  snot  et  deliria 
Qrammf tirorom,  qui  6ibyllaffl  qoest 
•ipv  fimfike  diciaiD  eMstimant.  Ne- 
que  eoiffly  ot  voluott  embt  Ucos  ap- 
peUaat  iEoles»  sed  hdcammf  ot  Hcqr* 
cbios  docet*    Prmterea  BoUa  SibjrUa 


400 


NOT^  VARIORUM  IN 


jEDlica,  iit  hoc  nomen  ex  ^olicis  vo- 
cibas  componi  debnerit.  Postremo 
$^\\a  pro  fiovX^i  neqne  ^olicum,  ne- 
que  Gnecnm  est.  Plures  Sibyllae: 
nn&m  tamen  innnit  Plinins,  per  qnam 
Cumanam  Intelligit,  qnam  cnm  Ery- 
thrsea  confundit,  cujns  Strabo  memi- 
Dit  1.  XIV.  Cumana  antem  fnit,  quas 
libros  tres  Tarquinio  obtnlit.  Hallu- 
cinatnr  autem  Solintts,  qni  Cumanam 
diversam  ab  Erythraea  fecerlt,  quod 
Plinii  qnem  sequitnr,  menti  est  con- 
trarium,  qui  imicam  tantnm  Sibyllam 
agnovit.  Erythraea  fuit  origine,  Cn- 
mana  postea  habitatione.  Sibylla 
autem  tantse  fuit  apud  Romanos  anc- 
torttatis,  nt  tres  Sibyllae  statuas  fuisse 
prope  rostra  scribat  Plinios,  iTliosqne 
Itbris  maxima  habita  anctoritas.  Sue- 
ton.  in  Augusto :  *  quicquid  fatidico- 
rnm  libromm  Grseci  Latinique  gene- 
Hs,  nullis  vel  parnm  idoneis  anctori- 
bns  ferebatur,  supra  duo  millia  oon- 
tracta  undiqne  cremavit,  ac  solos  re- 
tinuit  Sibyllinos,  hos  quoque  delectu 
habito,  condiditqne  duobns  forulis 
Auratis  snb  Palatini  Apolliois  basi.' 
Salnuu, 

Sibyllinu]  Porro  nti  in  Sibyllinis 
oraculis,  quc  hodie  extant,  pleraqne 
8$byl1am  non  redolent,  ct  a  Cbristia- 
nis  coDtexta  sunt,  ita  quedam  tamen, 
qnas  ex  iis  citant  antiqni  Patres,  Jns- 
tlttus  Martyr,  Clemens  Alexandrinns, 
Athenagoras,  Tertnllianus,  in  hodier- 
nis  quoqne  inveniuntnr,  qoae  tamen 
ipsa  an  yvficia  sint  Sibylls,  dnbitare 
licet:  hoc  ntique  apparet  habita  fnisse 
pro  Sibyllinis  vcris,  qnandoqnidem 
Patres  iis  ntnntnr  ad  refntandas  gen- 
tes.  Unde  vero  Sibyllarnm  nomen 
promanaveritGraecl  admodnm  nngan- 
tnr.  Ego  certe  vocem  esse  Orienta- 
lem,  non  dnbtto,  et  deflexam  esse  a 
ySDy  ^d  ^^  portare.  Ita  et  Helio- 
gabalns  qnasi  p<iTtator  Dei  dictns. 
Habebant  antem  incolam  Pythinm, 
nnde  et  Grsecis  ideo  iyya(rTplfiv9ot  vo- 
cantnr.  Taln  erat  quoque  species 
T«tum,  qni  Bbryclitse  appellati  fuere, 
h  quibitf  fatidicns  spirltos  inerat,  ita 


dicti  ab  Enrycle,  cnjns  memtnit  Ari« 
stophanes  in  Comcedia,  cni  titukia 
S^icct,  et  Plato  in  Sophista.  Appa- 
ret  autem  Orientalem  vocem  esse; 
quod  antiquisaima  Sambethe  appella* 
ta  fberit,  a  Saba,  unde  Bacchns  qno» 
que  oriondus  fuit,  et  plures  ivOovoiao''' 
fz4voi,  Hinc  etiam  Bacchantinm  cla* 
mor,  Mi  oapot^  ^s  ftrriir,  tud  ^tmio 
(^f,  nt  testatnr  Strabo:  ad<e  qnod 
Pausauias  in  Phocicis  dicat,  M  tmt 
Atfi6mif  Kfyovfftw  ivo/iaff6^ai :  et  Jnsti* 
nuf  Martyr  Babyloniam  esse  docet| 
qnae  postea  Cumxa  appellata  est :  et 
postea,  ut  testatnr  Hermeas  Phitoso- 
phui  in  scholiis  in  Phaedmm,  omnef 
mulieres  rlv  fjoarrtiAy  iXovtrat  filov  dic- 
tflB  fuere  Sibynie.  Sibyllam  igitur 
iyya(rrp[fiu$av  fnisse  credidit  anttqni* 
tas,  et  inde  nomen  acccpit.  Qnam- 
vis  pauciores  tales  fuerint,  qnam  vnl- 
go  creditum  est.  Plurimas  enim  me- 
lancholicas  vel  furore  correptas  fuisse 
existimo.  Pleraqoe  etiam  qn»  de 
vatibus  et  oraculis  dicontur,  melan- 
choliae  adscribimus.  Impostnra  qno« 
qoe  hic  maxime  locnm  habuit.  Ideo- 
qne  cnm  minus  creduli  esse  homlnes 
inciperent,  oracula  et  vates  defece* 
runt.  De  Ethnicis  vatibus  Toquor. 
Divinos  enim  ex  instinctn  Dei  Pro- 
phetas  certissima  oracula  effudlsse 
ex  eomm  scriptis  apparet.  Rellqna 
vaticinia  aut  imposturse,  nt  dixi,  aut 
melancholise  adscribo.  Impostnrn 
antem  qnaestus  occasionem  dedlt. 
Non  nego  tamen  daemonem  aliqnando 
se  immiscuisse.  Sed  dicat  qnis,  maxt- 
mi  scriptores  Cicero  et  Plntarcfaut 
refragantur.  Cicero  hanc  vim  qnan- 
dam,  nt  ipse  inqnit,  diffondere  Deoi 
longe  lateqne  volnit,  qnam  cnm  terrx 
cavernis  includant,  tnm  hominnm  nji- 
tnra  impliceot.  <  Nam  terrae/  inqnit^ 
'Pythiam  Delphis  incitabat,  natnra 
Sibyllam.'  Prins^Plutarchns  qnoque 
docet,  quando  oracnla  telluris  vapo- 
ribns  adscribit.  $ed  velim  mihi  os- 
tendant,  quo  pacto  res  inanina  et 
rationis  expers,  quaKs  est  terra,  prae^ 
scntiam  ant  fatmrornm  cogmttpBeai 


BBliLVM  CATILIN.    OAP.  47. 


461 


Wibere  pMBit  iDtrodiizenint  igitar 
gcntiles  tale«  precipne  mnUercalajiy 
qoc  farorem  erte  simalare  DoraDt, 
yel  qa«  otrm  bile  laborareDt.  Qo» 
qtddera  iDtemperies  qnanlos  sepe 
motos  agitety  alibi  oitendimns.  TAy« 
iws. 

.  Ftduml  De  fato  ▼ide  Oell.  vi.  9.  et 
XIII.  1.  et  Macrob.  desom.  Scipionis. 
ZacK 

PrteUrea  mb  incenm  CqpifolSo]  !«• 
ftcipione  et  Norbano  Coss.  aate  Sallss 
^omioatioDcm,  Capitolinm,  qnod  a 
Regibns  plns  quadringentos  annos 
inanseraty  exastnm  est,  cnjns  incendii 
^ansa  omnes  latuit.  Scribit  Appian. 
1. 1.  et  panlo  post :  *  Eisdem  diebus 
CapitoUnm  igne  conflagravit,  quod 
opns  DoilDntli  Carbonis  foisse  dice- 
baoty  aliiy  consnlum,  aut  Snlla  mit- 
tente  patratum:  yemntamen  incertai 
nec  ipse  de  ea  re,  a  quo  confecta  fne- 
rity  satis  babeo  quod  dicam.  Ter  enim 
Capitolium  eversnm  est,  et  ter  instau- 
ratnm.'  Plntarcb.  in  Publicolse  vita : 
'  Primnm/  inqnity  '  nt  diximus,  a 
IVquinio  exxdificatnm  dedicavit 
HoratiuSy  bellis  antem  civUibns  igni 
consuroptnm  est :  at  secundum  instao- 
favitlSalla.  Dedicationi  aotem  Ca- 
tnlns  inscrTptns  est,  SoUa  morte  inter- 
cepto:  boc  autem  mrsns  in  Vitellii 
seditionibns  eversnm  ac  diratum. 
Tertio  Vespasianus  ea,  qua  in  ceieris 
feUcitate  nsns,  de  integro  reficere  ag- 
gressns  opns  perfecit;  sed  instmcti 
deinde  a  se  templi  eversionem  non 
vidit :  sed  tanto  Snlln  fortuba  prse- 
stitit,  qnod  iUnmmors  ante  conserra- 
tloneitf  eripnit,  liic  ante  desolationem 
decessit  Unaenimcum  Viespasiani 
interitU  idflammatnm  Capitolinm,  in- 
censnibqne  est  Hoc  antem  qnarturo 
a  Domitio'  perfectdm  et  consecratnm 
est.  Dicitnr  antem  Tarquinlus  in  filn- 
dameBtls  templi  quadraginta  nliilia 
argenti  Ubrarum  impendis^e,  et  in 
nltima  inatauratioiie  12.  DiilUa  talen- 
^omra  impensa  excessit.*  Idem  in 
vftaSnU.  'in  Sylvio  servam  PootU 


nnmiiie  aiBat«m«  sibi  obviam  venisto 
scribit,  qni  diceret  se  a  Bellona  mis- 
snm,  nt  beiU  potentiam  atqne  victo* 
riam  Dimciaret.  Qnod  si  dod  raatu- 
rarety  Capitoliom  iDcrodio  periisse ; 
qood  ipsnm,  et  qua  die  prsedicinm  ab 
homine  fnerat,  obvenit :  ea  vero  fnit 
pridie  nonas  Qnlntilis,  qoas  iranc  Ju- 
lias  vocamus.'  Vide  et  Cora.  Tacit. 
1.  IX.  vide  et  snpra  B.  Cat.  c.  18. 
idm, 

Hanupicfd]  Hamspex  dicitur, 
qni  ex  harugis,  id  est,hoitiis  inspectls 
faiura  pracdicit.  Terent.  in  Phormi* 
ono :  '  Hamspex  vetuit  ante  braroam 
aliquid  novi  negotii  incipere.'  Hunc 
locum  exponens  Donatus,  inquit, 
'  Haraspex  ab  harnga  derivatur,  quae 
est  hostia :  et  hara,  in  qua  concludi- 
tnr  et  servatnr.'  Haruspices,  anc- 
tore  Augustind,  lib.  de  Civltate  Del^ 
snnt,  qnl  exta  pecndum  inspicinnt,  el 
ex  eis  futura  prsdicnnt:  et  hamt- 
pices  quoque  ilU  nnncnpantnr,  qui 
haras  in  agendis  negotiis  operibnsqne 
cnstodiuilt.  Hamspiciom  primus  in- 
venit  Delphus,  ut  ait  Pltnius  vixi.  66. 
HaraApicinam  irridet  Cicero  in  ii.  de 
Divinatione,  nbi  dicit  alio^  afio  modo 
exta  Interpretari,  nec  esse  onminm 
nnam  dlsclpUnam.  Cato  itairari  se 
ajebat,  quod  non  ridebat  hamspexy 
haritfspicem  cum  vidis^et.    Ztmek, 

Hanapices]  Apdd  Romanos  si  quid 
insueti  accidisset,  nunciatitmve  csset, 
ad  hamspicCs  niox  veteri  more  insti- 
tutoque  refefebatnr,  qui  docerenr, 
quid  DU  pra^monstrarent,  quidve  pos« 
cerent:  veteri  antem  legesancitum 
erat,*ut  ^rinsqnam  augnrandi  scirntia 
Romanis  innotuisset,  hftc  ad  Hetras- 
cos  deferrentur.    Verba  legis  snnt :' 

PltODIGIA.  ET.  PORTEKTir.  AD  Hs- 
TRU8C0S.  HaRUSPICES.  81.  SBNATUf. 
JCSSERIT.  DEFFERUNTO.  HErRURIA- 
QUE.  PRIIfCIPES.  DISCIPLINAM.  DI8- 
CUNTO.  QUIBU8.  DIVI8.  DECREVERINT. 
PROCURANTO.  II8DBM.  FULGURA.  BT. 
OeTBNTA.  PIANTO.  AU8P1CIA.  SERVAM- 

To.  AUGURi.  PAREMTO*    £x  hac  leg« 


m 


JWtM  TAItl6ftt7il  t^ 


decreto  senatns  sex  optimatnm  flUos 
Retniflci»  m  dUciplinam  tradi  «olitos, 
ttt  angurai>di  artem  addl^rerent,  pro- 
ditum  est.  Qda  «Miidfm  arte  Fesnlae 
claroeratit^  ubi  ef  domicilium  et  col- 
legtum  angnrnm  fiiit.  £t  initio  ita  a 
Romulo  eonstitutum  fniiMv  leKimns, 
ttt  10  triboH  rentnriis  Ramnensi,  Ta- 
tiemS,  et  Lncernm  «inguli  essent  au- 
|;iires,  qni  sa^is  caeremoniis  pra^dic- 
tionibosque^  et  explanafionibus  eo- 
rom,qu8e  Dii  monnissent,  pneessent: 
postea  dnobus  adjeotis,  collegii  nn- 
merns  in  quinarinm  excrevit  (impa- 
rem  enim  esse  debere  nnmerum  ar- 
bitrati  sunt)  donec  tandem  ne  nltra 
hovem  angnrareutur,SeBatuscon8ultQ 
cantnm  fuit  Sulla  demum  colleginm, 
qnindecim  adjectisy  ad  viginti  qua- 
taor  usque  propagavit.  Semel  colla- 
tus  auguratus,  viventi  non  adimeba- 
tnr,  etiam  gravissimis  iatercedenti- 
bus  causis.  In  mortuornm  loca  lege- 
bantnr  alii  comitiis  Cnriatis,  quas 
Pontificis  maximi  dicebantnr,  non  a 
popnlo  universo,  sed  minore  parte,  et 
iis,  quibns  sacerdotia  conferre  et  de* 
mandare  curae  erat.  Nonnnnquam 
a  dnobus  nnos  nominari,  et  a  toto 
deinde  collegio  acciri  et  cooptari 
poterat.  Munus  erat  angurom  et  ha- 
rnspicium  praecipnum,  anspicia  cap* 
tare  et  contemplari,  id  est»  signa 
jrernm  futnranim  Deorumque  monita: 
et  laetane  essent  illa,  an  piacularia, 
^ttidve  apportarent,  prosperane,  aa 
calamitosa  expiandaque  sacrificiis,  et 
Inctu  pnbllco,  scmtari  ac  praemonere. 
Dignitas  eorum  tanta  fuit  ut  velnt 
intemnncios  et  interpreles  Deorum 
eo8  coluerit  antiqaitas.  Quippe  et 
Romnlnm  barnspicinam  fecisse,  et  ne 
qnid,  quod  deeretnm  esset,  baberetur 
ratum,  sine  anguriomm  consensn  et 
suffragatione,constilui88e  annotatnm; 
neque  comitia  haberi  sine  iis  pote- 
rant.  Peucer.  de  diTinat.  Vide  e€ 
Camerar.  de  Divinat.  et  Boisardnm. 

Signa  sna]    Id  cst,  si|^11a  ipsius 
Lentnli,  ut  nunc  Tnlgo  dieitur;  i» 


annnlis  viromm  elarhsimaiTrai  cnpit« 
inscnlpebantur,  liisqnc  titeras  obslg- 
nabanf.  Valrr.  Max.  rii.  6.  ^eribit,  • 
mann  Scipiooiw  detractum  esse  annn* 
Inm,  in  quo  caput  Africani  patris  iib» 
acnlptnm  erat.  Tranqntllns  in  Angnt* 
to :  '  In  diplomatibns  libelUsqne  et 
epistolis  signandla  sphynge  nsnseat: 
mox  imagine  Magnl  Aiexandri,  novis- 
simc  sna,  Dioscnri  mann  sculpta,  quit 
signare  insecnti  qnoqne  principet 
persrveraTerant.'    ZoMeh. 

Signa]  Signa  mnltnm  diffemnt  a 
sigillis :  Signa  qnae  epistolis,  qnae  con- 
tractibus,  qnam  publicis  quam  priva- 
tis,.elim  imponebantnr,  annulo  fiebanf 
signatorio.  Sicuti  et  nnnc  epistolas 
claudimns.  Sigilla  vero  posterioris 
sevi  appendnntnr  funiculis,  noa  ab 
annnlis  signatoriis  imprimuntur^  std 
ab  impressis  grandioribns  et  ad  hoc 
factis.  Tympana  vocat  Robertns  Mon- 
tensisinsuppIementoSigeberti.  Grae» 
ci  extremo  imperio  rvtro-Hipiop  et  i9ov- 
Ao9T4pioyappeIlamnt,ant]quiores  ff^pm' 
yurHipioy^  Latini  signacalnm,  qnin  et 
ipsa  instrumenta  fio{ikKas  sive  bnllaa 
dixere.  Ita  enira  vocavit  infima  La« 
tinitas  hnjusmodi  dependentia  sigilU 
bnllarnm  nomiae,  quia  et  bullae  for- 
mam  haberent,  ct  eodera  mod#  de- 
penderent  ex  chartis,  nt  illse  apnd 
Romanos  ex  pectore  pretextatornm, 
Sdnuu, 

Ut  abdicato  nuigittratu  Leniulutl 
Meus  liber,  abdicatu»  Magistratu»  Ci- 
acconins. 

lAberie  eustodiis]  Liberas  vocat  siae 
vinculis.    Ambros.  in  epist.  PauU: 
*  Habebantur   ia   libera   cnstodia.'  ^ 
Tradebantur  antem  viri  iUnstriores  * 
magistratui,  nt  ex  hoc  loce  videro 
licet,  et  Dione  1.  ii.    Coter, 

Itaque  Lentuiu»]  Hinc  deprehendi* 
tur  error  Plutarchi  et  Appiani,  qnj 
dicimt,  deprehensos  conjnratos  Pr«« 
toribns  in  cnstodiam  datos  esse:  nam 
nemo  ez  iis  qni  infra  ab  Sallnstio 
nominantur^  tnnc  (quod  sciam)  Pras- 
tor  erat :  hos  antem  eo  anap  Prae- 


BCLtVU  CATtLllf,    CAF.  47. 


«tt 


Uftt  AlilM  CMipMilMt,  Q»  ll«t«l- 
iMM  CfkvtM,  Q.  PoaipeiBai  Knftn, 
Xi.  ValMnnn  Flaecnniy  C.  Pompti- 
mBm,  LeBtnlttm  Soraroy  C.  Snlpittam, 
4«  qno  Bnprm,  cnm  dn  Cetbcga  lo- 
^ocraBnr,  meatiooem  feeimns,  C« 
CoflcoDiumy  de  qno  Cieefo  In  Orat. 
pfo  Snlhu  Appimnne  addit  Cetke- 
gnm;  sed  (nt  tnprn  dinimus)  decipi* 
«ur.    C«i#. 

P.  Utwh  S^mtUHl  VUcr.  Mnx. 
n.  15.  *  GenerotiMimae  eoiisalataa 
coliegiD  LeDtnli  et  MeteUfi  fnit;  qni 
amfao  in  scenn  propter  slmiUtndiDem 
blstrionnmpropemodnm  spectntUnnt. 
Sed  alter  ex  qnodam  asseclarnm  cog- 
nomen  Sptntherts  trasit:  alter  nisl 
Kepoti»  a  moribns  aeeepisset,  Paos- 
phili  retiarii,  cni  simillimns  esse  fer^ 
bntnr,babnisset.'    Ztmtk. 

P.  UM9  ^Mkeri]  Id  est,  P. 
Cora.  Lent.  qoi  postea  Spintber  ia 
eoainlatOy  qnod  Spintberi  histrioDi 
simiHlnaa  eraty  cognominatna  cst,  nt 
reteniit  Valer.  n,  15.  et  Pllnins  tii. 
12.  Consul  antem  falt  cnm  Metello 
Nepote,  anno  post  Urbem  condiUm 
OM.  in  quo  magistratn  maaimam 
glorinm  aileptns  esty  qaod  Ciceronem 
vedoxit.  Cicero  et  Dion  I.  n.  in 
Civillbns  bellis  Pompejanaa  partes 
secotoa  est,  nt  dtscimiis  cnm  ex  alUsy 
tnm  mnxime  ex  Crnare.    Ceil. 

Qni  twM  adiU»  eraf]  Sen  cnrnlts. 
Plin.  iz«  t9.  <  bie  P.  Ltntnlas  SqIo- 
tber  fledills  cnmlis,  primns  in  prfle- 
texta  nans  dibapha  improbatnr :  qna 
parpnm  qais  non  jam/  inqnit,  '  tri- 
cllnaria  facit?*  Spinther  ledilifl  fnlt^ 
Urbis  condtt»  anno  septtngentesimOy 
Gcer.  Console. 

Qn  tum  adiUs  enrt]  Postqnam  tri- 
bnoi  plebis  creati  ftterimt,  plebs  pe- 
tiit  a  Senatn,  nt  permitteret  sibi  bi- 
Bos  Tiros  qootannis  plebejos  creare, 
qnl  omnia  trfbanis  snbmintstrarenty 
qti»  cis  opas  es^ent:  et  nt  Jndica- 
rent  eas  cansas,  qnas  ipsi  eis  permit- 
tercnty  ac  sacrornm  pubUcommqne 
locorami  et  afflnentis  forensis  coram 


hnberent :  qnod  com  o  Senatn  con- 
eemnm  Ibret,  Tiros  dooi  cteaTcre, 
qnoi  mioiitros  tribnnoramy  et  colle- 
gas  jndicrsqne  vocavernnt,  hiqoc  is- 
dllefl  plebf  1  dicti  snnt :  deinde  cnm 
iteram  plebs  contentlone  maxima  cnm 
pntribns  certaTlssct,  ac  tandem  nt 
alter  ex  consalibns  plebpjns  fieret, 
obtinniuet,  patres  pro  commnnieate 
plebi  coDsolatn,  Kdilitatem  simnl  f/t 
prmtnram  Tindlcarnnt.  Prtmnm  «• 
dilei  cnrales  Cn.  Qnintnm  CapitoU- 
nnm  et  P.  Coraelium  Scipionemy  ex. 
patribns  creavemnt:  poiitea  com 
JnUns  Cssar  rerom  pctiretnr,  tiuic 
primnm  sex  vdiles  creati  snnt :  duo 
patridi,  qni  Cereales  dicti,  qnia  cn- 
ram  gerarent  annonv  forensis,  copls- 
qne  cibariomm :  qoatnor  vero  ex 
plebe,  nt  Dion  I.  xuii.  his  ▼erbis 
meminlt:  «d  ^t  ^  t^  «pfiror  trotf 
wp6npar  mI  iyopdifoii9tf  r^«  vpSrrw^ 
Sifo  iAp  Hmk  l|  «^varpiMr,  riavapn  81 
Ae  ro9  «X^^aift.  <r  •!  BCo  'Hfr  M  r^f 
^lgifrpot  hriitKiiaaf  ^pou^m.  Horam 
prvcipunm  mnnns  erat,  urbls,  sedinm 
flacramm,  pnblicamm,  coram  agera* 
ad  eoflque  absentibos  vel  impeditis 
eonsoUI>ofl  somma  remm,  ct  majestafl 
conflolaris  imperii  ssepe  delata  est ; 
hl  praclpoe  cnrabant,  nt  fledificia 
poUica  privataqne  fierent,  nt  tem^ 
pla,  theatra,  fora,  porticnfl,  cnrie  et 
basiUc»,  atqne  mcettia  magnificis  ope* 
rtbns  reficerentnr  et  ornarentnr,  qnod 
CYc.  in  III.  de  Legibns  ostendit: 
'  Snnto  •dilei  cnratorcs  nrbis,  anno- 
iHP,  Indoramqne,  Ulisqne  ad  honoris' 
amplioris  gradnm  primnfl  acccflsnfl 
esto.'  Idem  in  7.  Verr. :  ^  Nnnc  snm 
designatus  sedilis,  scio  mihl  ludos 
sanetissimos  maxima  cum  csremoniay 
Cereri,  Libero,  Ltberxqoe  faciondos: 
mihi  Floram  matrem  popnli  pleblsqae 
Romanse  Indornra  celebritate  placan- 
dam:  roihi  Indos  antiqnissimos,  qnl 
primi  Romani  snnt  nominati,  maxlma 
cnm  dignitate  ac  religtone  Jovi,  Jn- 
nonl,  Mloervfleque  esse  faciendos: 
mlhi  totam  arbein  tneodam  ewe  com- 


464 


NOTiB  YARIORUM  IN 


iniR»in.'  Hiqoe  eis,  qui  plas  qoam 
icge  definitaiii  erat,  agri  possiderenty 
diem  dicere,  roatronas  adnlterii  acea- 
sare,  fceneratores  coercere,  et  obflonia 
inliibcrey  atqne'  in  exilinm  raittere 
poterant ;  itemqnc  ad  ipsos  Scnatns- 
consulta  in  »dem  Cereris  defereban- 
tor.    Zaneh^ 

Q,  Comifieio]  Hic  est,  qni  petiit 
consulatom  cnm  Cicerone  et  repul- 
sam  tulit.  Cicero  epistolarum  ad 
Atticom  1.  I.  et  Asconios  in  expo- 
sitione .  Orationis  in  Toga  candida. 
Cast. 

Q«  CorniJUio']  Hic,  nt  opiDor,  in 
veteri  denario  dicitor,  Q.  Cobnifi- 
civs.  AVG.  Imp.  Imperator  scil.  ex 
Afripa  Provincia,  in  Coosulato  Cice* 
ronis  competitor,  et  in  angnratn  ool- 
lega,  nt  in  Epistolis  Cicerouis  -ad  eum 
scriptis  intelligimns.  Urtinua, 
C  A  p.  48  Gaudium  atque  ketitiam]  L»  ti- 
tia,  ut  ait  FestnSy  demonstratnr  gesta 
corporis :  gandiom  est  in  animo  sine 
gestu  aliqno  extcriore.  Cic.  i.  iv, 
Tnscnlanar.  qnasst.  inqnit :  '  Nam 
com  ratione  animus  movetnr  placide 
atqoe  constanter,  tnm  illod  gaudiom 
didtur:  cnm  aotem  et  inanlter  et 
effose  animos  exultat,  tom  iUa  laetitia 
gestiens,  vel  nimia  dici  potest:  qnam 
ita  definiunt,  sine  ratione  aoimi  ela- 
tionem.'  £t  paulo  ante :  <  ut  sit 
laetitia  praesentinm  bonorom,  libido 
futurorum.'    Zanch. 

Namque  aUa  belii  /acinord]  Sic  sn- 
pra, '  capdem,  incendia,  aliaqne  belli 
facinora.'    Ciacc. 

Qmdam  L,  TarquiMius]  Post  expol- 
sos  reges,  Ttfr^utntoruiR  nomen  adeo 
Romanis  invisom  fuit,  ot  eo  nomine 
nemo,  qood  apnd  scriptores  exstet,^ 
fnerit  appellatus :  nam  quodex  Sallns^  * 
tii  Historiarum  1.  iii.  a  Servio,  No- 
nioque  addncitur,  '  medius  inter  Tar- 
qnininm  et  dominnm  Perpennam,' 
in  antiqno  Kb.  Famesiano  legttur, 
Medius  vUer  TarquUium  et  domumM 
Perpenutm.  Hic  ergo,  Tarfinlnis, 
If^endum  videtnr.  ApndTacit  etiam 


AnnaL  xii.  nbi  in  vnlg.  est,  *  SM* 
Uum  Taumm  opibm  illnstrem,  hortis 
ejus  inhiaiis,pervertit,  accnsante  Tar« 
tiainio  Prisco,'  legitnr  in  scripto 
libro  IVnnfiit^.  Ciacc.  Nec  item 
aliter  in  argenteis  denariis  qnam  C. 
Tabquitivs  nominatnr  ITrstii. 

QtUdam  L,  Tarfiiimais]  Frastra  no- 
bis  obtrudetur  Tarqninius,  nisi  id 
etiam  eonfirmarint  anctoritate  snn 
libri  scripti.  Nostri  omnes  puguant 
pro  Tarquinio :  et  vero,  Lector,  vise 
inscripiionnm  nostraram  volnmen ; 
invenies  id  nomiuis,  pagina  zuv.  ii. 

CCCCtXXI.  7.  OGCCXXII.  I.  DCCCCXCVI. 

6.    Grui, 

AUi^e  de  eoi^furaiieiHe  deiirehenmj 
Exeroplaria  calamo  descripta  ex  con- 
Jwratume:  sed  est  idem  utrobiqne  sen« 
sus,  et  utrumqne  Latine  dicitur.  Rw* 

Properaret  ad  urbem  aecedere']  Pall. 
Naz.  ant  Com.  non  habent  dictinncn- 
lam  ad,  et  abesie  potest:  qnamviii 
magis  saspicer  liand  eam  modo  sn- 
pervacnara,  sed  et  seqnens  aecedire, 
Gruter. 

Quo  et  ceterorum  tmimoe  refieerti^ 
et  UHfacHiue  pericuh  eriperentwr]  Sic 
est  e  codice  Fabriciano  legendom. 
Quibns  in  verbis  hsec  a  vnlgata  lec- 
tione  discrepent,  ftcile  est  videre. 
Priniom  addendam  est  et,  quo  et  ee* 
terorum,  dein  e  periculo  legendom. 
Airtiif. 

Tametei  verum  •exietumabemt]  Meus 
lib^  vera  habet.    Ctocc. 

Tanla  vis  homiuia]  Id  est,  tanta  po- 
tentia.  Nam  prsBterquam,  quod  dives 
erat,  gratissimus  quoque  populohabe- 
batnr,  propterea  qood  facilis  ad  opem 
ferendam  indigentibos  erat:  nam 
summa  in  appellandis  civibns  ac  sa- 
Itttandishumanitas  gravissimum  illnm- 
popnlo  faciebat;  neroini  enim  tam 
sordido  tamque  hnmili  Romanoram 
occurrebat,  cni  salutatns  ipse  saln- 
tem  non  redderet,  ac  proprio  nomine 
compellaret.    PUdarcK 

MagU  leuxunda]  Sic  in  mannacrip- 
tls.    Vnlgo  lemeuda,    Rivius. 


BBLtUM  OATIUN.    CAP.  49. 


46IK 


PMfHe  Ctmm  ex  prko0ii$  tugtHU 
ilwijfli]  LegrnduiDy  <x  iMyattit  priM- 
ikf  Bt  Mljcctivam  seqvator.  Sic  eBini 
Mt  in  niaontcnptity  et  in  impreaais 
vetnstioribna*    Idem. 

Freqaem»  aemahu  ieerefrit']  In  Mn- 
Mttcriptis  iisdemy  deeeruii.    Idem. 

Neene  nmplrat  peittttittM  /Imtnndnnl 
AIU  libn  nddant,«i:  «ipiMctcm 
faeumdtmu    Ciacc» 

Eeeei  tmewiiiue}  Oelliui  xi.  11.  ex 
Tcrbis  P.  Nigidii  inter  mendneinm 
dicere  et  mratiri  differentinm  ponit : 
*  Qtti  mentitor/  in^uit,  ^  ipie  non 
&lUtttry  led  ■Itemm  ^lere  comitor : 
qoi  mendacinm  dicit,  ipse  falUtnr.' 
Kem  iMc  addit :  <  Qni  menUtnr,  faUit 
qnaotnm  in  le  esl :  et  qoi  mendaciom 
dicity  ipse  non  falUt,  qnantnm  in  se 
cst/    Zamek, 

Emi  ee  iempore^  libri  Angustani : 
Fiure  ee  ietefere.  Magis  SaUnstlan. 
Sapra:  '  Fnere  item,  ea  tempestate, 
q^L'dEC.  Pmteekme. 

Tmaem  JUfln  MnlwwiiMi]  AUi  lib. 
Bon  habent  ttfom.  Sed  infra:  *  tantn 
aala  istn  effogiatis.'    Cmcc. 

TMmm  tflamcMilnmdMm  sjU  a  Ciee* 
tme  pnrsfnm]  Sic  et  Aldns.  In  anti- 
qnis  rectinsy  afr  Ctccrane  wqioittamf 
sic  enim  codices  in  membrana  de- 
scriptU  Jam  «nrtaoieiMm  iwepemere 
est  nUcnbi  apnd  Ciceronem.  '  Qui- 
bns  tn,'  inqnity  ^  privaUm  injnriiis 
plnrinnu  contnmeliasqne  imposnistir.' 
Eodem  modo  Florentinnra.    Biwee, 

Caf.  49  Q.  ColnlM]  Q.  Lntatius 
Catnliw  omninm  confessiene  Senatns 
princeps,  qni  consnl  fnerat  enm  M. 
JEaulio  Lepido  anno  abUrbe  condita 
075.  Jiic  (ut  narrat  Paterculas)  cum 
dlssoadens  GabinU  legem,  qua  marl- 
ttmnm  beUnm  Pompejo  mandabatur, 
Itt  concione  dixisset,  eme  quidem 
pnedamm  ▼imm  Co.  Pompe|nm,  sed 
mminm  jam  libere  imperare  reipnb- 
licai:  neque  omnia  esse  in  uoo  repo- 
ncttda,  adjecissetque:  <  Si  qnid  bnie 
aedderit,  qnem  in  cyus  locnm  snbsti- 
tnetis?'  snccianmvtt  nniversaconcio: 


<Tto,QHinteCatnle.'  Cleero  in  Plso- 
nem  sic  de  boc  Catnlo  iocntns  eal : 
'  M.  Q.  Catnlns  princeps  bujns  erdi- 
ni»,  et  aoctor  pnblici  eonsUii  freqnen» 
tissimo  Senatn  parentem  patrimme 
nominnvit:'  qnia  Terbn  adscripsi, 
qooniam  Plntarrhns  et  Appianns  di» 
cnnt,  Catonem,  non  Catnlqm»  paren- 
tem  patri»  Cioeronem  appellasse: 
vemm  cnm  Cicero,  Uvins,  Sallnstins, 
Plinins,  TranqnUlus,  Pateronlnsy 
Floms,  Vnlerins,  Eotropins,  et  alii 
hnnc  Q.  CefiilMm  Tocent,  nnns  (ot 
pnto)  Appianns  C.  appellak    CeM* 

Q.  CMnlas,  ei  C.  Pim  ncfac  gmlta] 
Refert  TranqnUlns  Csesarem  inter 
oonjnratos  in  Senatu  qomittatum 
fnisse,  sed  eredo  Id  factnm  boram 
snboraatione.  '  Recidit,'  Inqnity '  rar- 
sns  in  diserimen  alind  Intcr  spcios 
CaUlims  nominatos,  et  apnd  Novinm 
Nlgrnm  Qnsestorem  a  L.  Yettio  in* 
dice,  et  in  Senatn,  a  Q.  Corio,  cnl 
qnod  primns  eonsUia  eonjuratoram 
detexerat,  constitnta  erant  pubUce 
prsemia,  Cnrins  e  CatiUna  se  cogno* 
▼isse  dicebat.  Vettius  etiam  diiro- 
graphnm  ejns  CatUinse  datnm  poUice- 
batnr:  id  Tero  Cmsiu'  nnUo  modo 
tolerandum  existimans,  cnm  implo- 
rato  Cicer.  tesUmonio,  qusedam  se  de 
conjnratione  ultro  ad  enm  detnlitte 
docnisset,  ne  Cnrio  prssmia  darentnr, 
effecit.'    Zeseck. 

C.  Ptso]  Etsi  eo  tempore  qnidam 
Cn.  Pisones  RomsB  fuernnt,  nt  cz 
Hircio  et  Valerio  cognoseimus:  ta- 
men  non  dubito,  quin  hic  legendnm 
sit  C,  Vhe:  is  enim  consul  ftierat 
cum  AciUo  Olabrione,  et  postea  Oal« 
liam  administravit,  nt  fz  Cicerone  ad 
Atticnm  1. 1.  et  Diooe  I,  xxxyi.  no- 
tum  est.  Inde  reus  factns,  a  Cicerone 
tnm  consnle  defensos  est,  et  qnoiiiam 
consul  fortis  constansqoe  fuerat,  in* 
columis  est  reipublicsconserTatus,  nt 
ipse  reiert  Cicero  in  oratione  pro 
Flacco :  quse  omnia  conveniunt  cnm 
iis,  quas  infra  SaUnstius  ait :  *  Piso 
oppngnatus  in  jndido  pecnniarani 


IMfk.  ei  Vtar.  Clae. 


lO 


406 


NOTiB  VAAIORUM  IN 


Tepetondaram  propter  cajii»dain  sap- 
plicinm  iojnstnm  :*  accedit  pivterea 
auctoritas  vetUHti  codicis,  in  quo  C. 
Piwlegitnr.    Catt, 

Neqme  jtreeilmtf  'neque  gratia,  neque 
pretio  Cicerouem  impeUere  quivere]  Ma- 
nnscriptom,  neque  grolta,  neque  jn^' 
buif  neque  pretio,    Riviui. 

Ntque  graiia,  neque  preeibutf  neque 
prvtioy  tfc,"]  Extant  isthaec  omnia  in 
Pallat.  sed  alio  positu.  Naaarian. 
enim  ac  Pall.  secnn.  qnint.  septim. 
oct.  decim.  duodecim.  neque  prec^ue, 
neque  graiia^  neque  pretio,  At  Pallat. 
tert.  sezt  non.  neque  precUmt,  neque 
pretio,  neque  gratia:  solnm  nndec. 
retinet,  neque  predbut,  neq^ue  gratia: 
nam  est  in  quarto ;  neque  precibut, 
nequegratioynequepreeio:  possetillud 
nequeprecibut  videri  snpervacoum;  non 
est :  nam  et  tria  hsDC  etiam  invenias 
junctim  apud  Anctorem  ad  Herenn. 
lib.  tertio.    Gruterut. 

ImpeUere  quiverunt]  Ita  reposnimns 
adnitente  Prisciano,  cnm  ante  vitiose 
legeretur,  poiuerunt.  Infra :  *  neqne 
inde  maxima  vi  depeiii  quiverunt :' 
et  moa :  '  Neque  diutius  Niimidie 
resistere  quivissent.'  Yerba  illa,  ne- 
que  precibut,  absunt  a  tribns  libris. 
Futtchiut, 

Uti  per  AUobroget  aut  per  aUum  m- 
dicom']  In  Msk.  non  est  iila  repetitio 
prsepositioDispfr:  nisi  quod  ia  Fabri- 
ciano  eadem  est  in  spatio  addita,  quod 
versus  dirimit.  Hiriut. 

Nam  uterque  cum  iUo  graret  inimici- 
tiat  exercebant]  Hic  ordo  verbomm 
et  haec  collocatio  est  in  raannscriptis. 
Porro,  uterque  exercebant,  peculiaris 
est  loquendi  ratio  hihtoricomm.   /d. 

Pito  oppugnatut  injudicio  pecuniarum 
repetnndarum]  Quamvis  et  descripti 
calamo  libri  sic  habeant,  non  est  in 
plerisque  tamen,  pecuntarum :  et  me- 
lius  atque  elegantius  snbaudttnr  ;  ir- 
repsit  antem  ex  glossa.  Ascun.  *  Fu- 
it/  inquit,  *  Catilina  patricius,  et  eo- 
dem  illo  tempore  erat  reus  repetun- 
darnm.'  Idem,  '  Nam  jndicium  qno- 


qne  secntnm  repetnndanim/  Mpa 
negaverim  tamen  apnd  Ciceronen 
addi  solere :  nt,  '  Ciamares  te  lege 
pecnniarnm  repetundaram  non  tene- 
ri/  et,  '  Piso  Fragi  legem  de  peco« 
niis  repetundis  tnlit.'  Idem. 

Pontijicatut']  Suetonios  Juiio  c.  13. 
Ovid.  1.  III.  Fastornm: '  Cssaris  innn- 
meris  quos  malnit  ille  mereri  Accessit 
numeris  Pontificalis  honor.  Ignibns 
aeterais  aeterai  nomina  prsesont  Csesa- 
ris,imperii  pignora  jnncta  vides.'  Qno 
strenue  defunctus  Pontificaies  libroa 
scripsit,  qni  citantnr  alibi  a  FestOy 
Yarronemque  bibliothecae  praefecity 
qui  ei  libros  suos  rerum  Divinarom 
inscripsit  Lactantios  i.  6.  *  Marens 
Yarro,  qoo  nemo  nnqnam  doctior,  ne 
apnd  Oraecos  quidem,  nednm  apod 
Latinos,  in  libris  rerom  dtvinaromy 
qoos  ad  C.  CaesaremPontificem  Max. 
scripsit.'  Puttchiut, 

Pontijicatut]  Rom«  fuit  collegiom 
Ponttficnm  honoratissimum,  qnod  ]^^o- 
ma  Pompiiios  primos  institnit,  qoi 
Pontificem  Marciom,  Marci  filinm» 
ex  patribus  elegit,  eique  sacra  omnia 
exscripta,  exsignataque  attribnit  : 
qoibos  hostiis,  quibus  diebns,  ad  qua» 
templa  sacra  fierent,  atqne  unde 
sumptns,  pecunia  erogaretur,  cetera- 
qne  omnia  publica  privataqne  sacrn 
Pontificis  scitis  subjecit,  ut  esset,  qno 
consnltum  plebs  veniret,  ne  qnid  di* 
vini  jnris  negligendo  patrios  ritns» 
peregrinosque  asciscendo  turbaretur : 
nec  cslestes  modo  c»riroonias,  sed 
jnsta  quoqne  funebria,  piacandosqne 
Manes,  ut  is  Pontifex  edoceret.  Liv. 
1. 1.  Pontifices  anctore  Dionysio,  1.  ii, 
sunt  rerum  maxiniarnm  domini,  mnlc- 
tareqoe  consuevenint,  quos  viderint 
jusHis  suis  minime  obsequentes  :  ipai 
vero  nequ«  Senatni,  nequc  pop. 
Rom.  rattoiiem  rcddere  coguntor*. 
defuncto  anteni  corum  aliqiio,  alius  ia 
demortni  locum  »nbstituitiir,  non  » 
popolo  eieclus,  srd  ab  titi  ipsis,  qnK 
cunque  maxime  idoneus  ex  civibn» 
videtnr :  isqne  ita  saoerdotium  probni» 


BBLLUM  CATILIN.     CAP.  50. 


407 


liM  acd|nty  si  bononmi  eidem  civiani 
«aguriaeTeniaDt.  Ztmek, 

Exirtmaatate]  In  fragmentis :  *  Sed 
Mitfaridatefl  extrema  pneritia  regnnm 
ingreMns,  matre  sna  teneno  interfec- 
ta.'  PuUehhu. 

AdoUieentMlo  Cawt\  Anno  tttatia 
36.  Pontifex  enim  maximns  nomina- 
tnt ,  et  post  aedilitatem  creatas  est : 
qoae  cnm  biennio  distet  a  qnsestnray 
et  qnaestnram  Caesar  gesserit  anno 
statis  33.  qnod  Suetonias  declarat, 
Pontificatom  consequi  non  potait  ante 
annum  36.  Sic  Cicero  Curionem  1.  ii. 
Famil.  £p.  1.  adole$eentem,  et  £p.  12. 
1.  II.  ad  Attic.Jiirfliem  nominat,  cum 
ea  epistola  septem  annis  ante  illam 
ad  Cnrionem  scripta  sit.  Nam  in  ea, 
Clodii  tribnnatnm  petentis  mentio 
Ht,  es  vero  ad  Curionem  omnes,  pra- 
ter  ultimam  gratuiationis  oflicio  fun- 
gentem,  Calvino  et  Messalla  Coss. 
scriptae  sunt :  quo  certe  anno  videtor 
Cnrio  major  annis  30.  fuisse,  cum 
biennio  post  trib.  pleb.  fnerat,  Snlpi- 
tio  et  Marcello  Coss.  ut  patet  ex  £p. 
13. 1.  II.  Fam.  In  oratione  ettam  pro 
Murspna  vocatur  odoUaeeHM  Ser,  Sulpt- 
Itas,  cum  minor  anni.^  30.  certe  non 
esset.  Habita  enim  oratio  illa  a  Ci- 
cerone  Consule:  Snipitius  antero  post 
annos  11.  consulatnm  gcssit.  £tl.  ii. 
de  Orat.  cnm  dixisset  Cicero  de  L. 
Crasso,  non  multa  eum,  quse  quidem 
exstarent,  et  ea  ipsa  adolescentero, 
scripta  reliqnisse,  postea  in  lib.  de 
Claris  Orat.  ejus  orationem  qnam 
babnit  pro^  .Servilia  lege,  annos  natus 
34.  exstare  lignificat  MamU, 

Magnam  illi  itttidiam  conflarerai,  t»- 
^  adeo  nt  iUi  equite»  RomJ]  Manu- 
scriptatufve  «o;  sed  eodcm  srnsu ; 
qaod  tpsum  frequens  apud  Ciceronem 
est  Ritiu». 

Qui  prandii  camsa  cum  telis  erant 
eircum  trdem  ConcorditF]  In  Mersebur- 
gensi  est,  circum  Concordiaj  itt  Auban- 
dias  cedem,  quomodo  in  ftimilibns : 
▼clat  *  ad  Joturna*'  apud  Ciceronem  : 
'ante  Castoris/  apud  eundem.    Sic 


Plantns  ^in  Veneris'  inqnit,  pro  l» 
/anum  Venerii.  Testatnr  antem  Por* 
pbyrio  alicnbi,  libenter  fiicere  ane* 
toroA,  at  hac  ellipsi  utantnr,  cnro  d« 
locis  sacris  loqauntar.  In  ceterii 
mannscriptis  est  vulgata  lertio.  Id, 

Chreum  cedem  Coneordiaf]  Perperam 
Carrionls  editio  expnnxit  «erfem,  ettl 
enim  sepins  snbaudiator,  haud  tameii 
eam  perpetno  sabticent  anctorea. 
bic  certe  comparet  in  Mss.  omnibui| 
etiam  Bongarsianls.  Gruteru$, 

Seu  aaimi  nobiUtate  impulm]  Dictio 
nltima  fere  vacat.  Ceterum  ambi- 
gamus,  magis  ne  hic  quadret  moMH' 
tate,  (qood  editionibus  jam  omnibui 
invexit  auctoritas  Carrionis,  et  se  sns- 
tentat  alioquin  fide  codicum  antiqui- 
omm)  an  vero  nolnUtatef  quod  in 
membranis  ceteris.  Placuit  mihi  n1- 
timnm,  ob  canssas  positas  a  me  xn 
Snspicionibus.  Idem, 

Cap.  50  Liberti  et  pauei  ex  eUentHm» 
Lentulx]  Sic  Msi.  Pall.  non  It^crltnt ; 
quomodo  antea  editi.  Snb  UbertisuWX 
isti  comprehenduntur :  et  verosimi* 
lias  est  plus  sategisse  recentiore  af^ 
fectos  beneficio.  Idem, 

Vidi]  De  vicis  vide  Onuphrium. 
£x  mnltiplicatis  domibus  fit  vicus. 
Ex  vicis  nrbs.  Urbani  autem  vici  a 
via  dicnntnr,  teste  Varrone,  quod  ex 
tttraqne  parte  vis  sunt  apdificia.  Yi* 
cas  extra  urbem  plnribua  connexis 
sdificiis  pagus  dicitur  I.  198.  de 
V.S. 

Atque  Ubertos  euoSf  tectos^  etexercita' 
tos  in  audaciamf  orabat  utif  t^c,]  Hsec 
positora  tu  nullis  visitur  Msts.  in  nul- 
lis  patrnm  menioria  cusis :  orones 
enim,  exercitatoSy  orabai  in  audaciam, 
uii :  quod  velim  exmtiant  qnibus 
otiom  est.  Nam  mihi  fere  dnaB  illie 
voces  8u.spcctap  finnt,  tanquam  ab 
interpret** ;  et  heicle  non  coniparcnt 
in  Palatino  rocUc**,  quem  signavi  nota 
nndecimi.  GruteiMs. 

Grege  facto]  Id  e»t,  multitudlne 
facta.  Vall,  Sic  Jngnrth.  *  Romani 
grege  facto  locum  capere/  Ciaec, 


m 


VOTM  VARIORUM   IN 


Qmd  dikiiJUri  fiUce&if  fnt  ta  cudo» 
4iam  tnditi  imi]  Sic  Mss.  antiqnio- 
refl :  alii,  nt  etiam  Bongareii,  qui  1« 
auiodia  tfwdUi  irmU.  Pal.  pnet^ea 
qaartos  et  uDdeciiniit  prefert,  fni  m 
ffutodH»  tradiH  trwt;  sextiif  vero, 
gMMi  tf«  ii$fatMr€  d^teaU  qwi  tn  c«iMtt« 
iMC&oiilicr;  duodecimns  deniqoe,  fnt 
Qitfodta  trodtit  «roiU.  Qnae  mira  va- 
rtetas  coegit,  nt  aliqnando  hariolarer, 
•criptom  piiroitns  Sallnstio  fHtd  de 
cii«totftu/«rtp2acefl^,abactisad  corvos 
Tid.  verbis  ceteris  omnibns.  CmsIo- 
dios  enim  significare  ipsoa  qui  snb 
cnstodia  tenentnr  jam  ssNmlom  fist 
qnod  docnerint  Critici.  Videantqr 
Animadversiones  nost|te  in  Senecss 
Epistol.  70.  Grn^fnis^ 

Qitt  tn  cKSfodtdnt  Iradt^t  ergtd]  T917 
citns  Hist,  1.  '  Qnod  reliqnos  cseso- 
mm  ad  poptem  Milvinm  et  sseviti^ 
GalbsB  in  cnstodiam  liabitos,in  nnme- 
mm  legionis  ^omposoerat.'  Servins 
ad  ti.  ^eid.  f  Inpludnntnr  in  car- 
cere :  et,  inclodnntnr  in  carcerem,' 

CtHCCOIItllS. 

AcUomis]  Nos,  SUafutf  ex  vetnstfs 
lapidibtts,  item  Dione,  Plntarcho,  et 
Applano  scripsimus :  huic  nnpsit  Ser- 
vilia  Catonis  soror,  M.  Brati  mater : 
qpare  Cicero  de  Claris  orat.  enm  scri- 
bit  fnisse  vitricnm  Brati.  Catiil, 

In  eententiam  TUferH  Nerenie]  Sne- 
tonins  in  Caesare,  nbi  de  Pnetufa 
cjus,  fliqusmto  hsec  v^riat.  Nam 
pericolum  Cassaris,  quod  ab  eqniti- 
bus  imminebat,  longe  miijns  facit ; 
vernm  et  alia  variat.  Invenies  enim 
ia  plerisqne  codicibns  ejus,  L.  Autro- 
niam :  non,  Pnbiitm,  '  Decium  vero 
Sullanum'  ait  '  oon  piguisse  sententi- 
am  snamy  quia  mntare  turpe  erat^ 
interpretatione  lenire,  veiut  gravius 
atqne  ipse  sensisset  exceptam.'  Sal- 
Instius  in  Tiberii  sententiam  isse  ait. 
GiareanoM, 

Qnod  de  ea  re,  yrasidiis  addiiit,  re- 
/erendam  eme  eenaoierat']  In  Fabricia- 
no  ceterisqne  vetustioribns  est,  fr<v- 

liis  abditie:  quomodo  interpres  quo- 


qne.  In  iisdem,  rc/enmdniii  cenmertAf 
omisso  illo  verbo  es9«,  qnod  nec  Mer* 
seburgense  volomen  habet.  I2tdics. 

QMod  da  ea  re  jrrasidiie  abditie  r#» 
/erendum  centnerai^  Ita  etiam  PalU 
emaculatiores.  Nam  qnart.  addiiiti 
qnint.  additut :  octav.  oMtcalts :  qnod 
nltimnm  arripnit  editio  La^ti ;  ante* 
pennltimum  vero  ea  priores.  Ego 
me  ex  his  non  esLpedio  ;  cnro  non  sa- 
tis  subveniant  Cicero,  PintarchoSy 
Appianus,  SoetonioSyalii.  Gruterut, 

Abditit']  Hoc  optimis  codd.  attri* 
bnit  Oraterns  :  alios  addt#ts,  addUut^ 
abd^it  exliibere  ait :  nec  sibi  expe- 
ditnmji  qqid  ^olnerit  anctor,  cnm  non 
s«^tiB  snbveniant  Cicero,  Plotarchos, 
Sce,  Voloit  aotem  non  priiis  hanc 
r^ lationem  faciendam,  qoam  consnlea 
jure  SC.  cujus  snpra  meminit,  mili* 
tepi  conscripsissent,  et  statione  ar^ 
mata  curiam  mnnivissent  ob  metnm 
tnmnltus.  Idque  solitiim  fieri,  tes« 
tantur  Clodtns  et  Milo.  de  illo  Cice* 
ro  1. 1.  afl  Atticom :  '  Clamare  prm* 
ciari  ^reopagitae  se  non  esse  ven* 
turos»  nisi  prsesidip  constituto.'  De 
hqc  Snetoniu^  Julio  :  ^  i\\t\  prfvfitna 
redisset,  Mtlonis  exempio  circompO'» 
sitis  armatis  caosam  apnd  jndices  di* 
ceret  :*  non  potoit  igitor  aUter  scrip- 
sisse  qoam  addiiit,  Tacitos  xyi.  an- 
nal.  '  Additum  et  prsesidjpm,  mille 
legionarii,  tres  sociornm  cohortes, 
dutrtque  equitum  aise.'  Gronov, 

Cap.  51  Omms  Aonftnes]  Existimat 
P.  Yictorius  1.  x^xi.  Yar.  lect.  c.  10. 
respexisse  Sallust  ad  orationem  Cle- 
onici  apud  Thucydidem  :  fini^  rpiai 
rots  hHvii^pinifrotSy  %  ipy^,  olirr^,  aai 
ifioyj  iJrftav  Ksd  hruuc^iq,  Ofuifirdmir» 
Cioccoiitiis. 

Omiies  hominetf  P,  C.  qui  de  rebut  du^ 
biit  contuitantf  ab  odio,  amicitia^  irOf 
atque  mitericordia  vacuot  etse  decety 
tfc.]  Aristoteles  rhet.  lib.  'O  8'  ^mcXit- 
<ruurr^s  KoL  8i«a4Pr^f  ffJiy,  hcX  wap6pTW 
Kol  b^mpuriiivm  Kplpovai,  wpbs  obs  aai  rb 
^w  ^,  ical  rh  fuffwff  icai  th  fi^ior 
avfiffyoif  avytpnrrm  ToAAdiar  iare  ^ 


BELLUM   CATILIK.     CAP.  51. 


4» 


Aaa*  ^uTKorffijr  rf  Kplffti  rh  TSior  4^ 
««2  \vwfipSif.  Et  Demosthenes :  ^  rf 
vffp2  hXtfifowia^  '^i/tkw  rahs  iJyw- 
TM  tartanms  iy  6/uy  ^-i^c  rph$  txfipw 
wouMoi  KSyor  niUray  /jArr^  vphs  xipuf, 
&c.  ItRin  Hiacydides  I.  iii.  in  coDci- 
ODe  Diodoti :  No^t-M  8i  8^  rk  W- 
Ti^ara  ffi^ou\(f  clrai,  r^x^'  ^*  *^  ^f^ 
T^  Sr  T&  /A^y  ^ji  &rofi|t  ^ffiyfy- 
p§o$aiy  rh  8i  fier ji  &rai8ffU0fat,  ica2  /%»* 
X^Tiiroff  yif^ifs.     itfomtf  inj. 

A>^  fitiigiiom  ojRmiim  Ubidimi  d' 
wad  et  wd  paruU^  Alibi  ita  le^tor : 
safne  homhmm  ficuftia»  liMim  Maiiii 
€t  unU  paret:  qaae  lectio  mihi  non 
displicet:  nec  scire  pounm,  qoid 
▼ariore  ▼olocrit,  qaisqais  hsc  nobii 
noper  emendoTit.  Idem  paolo  post 
cODJnnctirom  eanmtbtirinif  motavit  in 
cMMdaimijtf,  preteritam  indicativi. 
GkranMH 

Ubi  itUfuderiM  ingeniumf  vaM]  Ta- 
cit.  *  Langnescet  alioqoin  indostria ; 
intendetor  aocordia.'  et  Jogorth. '  In- 
tendere  officia/  dixit.  CMwcoowt. 

AnimmB  mkU  vaUi]  H«c  omnino  in* 
dncenda  esae  me  roonnit  amplissimna 
Jacobus  Bongarsiasy  qood  a  Sailosti- 
«na  breTitate  aliena  sit  h»c  infaceta 
rcpetitio,  quam  sospicionem  aoget 
Ms.  in  qno  sic  legitar  :  am*iini«:  nikU 
tmiHy  in/aeieiido  reohm.  Potschios. 

Mofgna  mHu  eopia  eat  manorandi]  Sic 
Jogiirth.  '  qood  per  amidtiam  maxi- 
ma  copia  fallendi  erat ;'  et,  *  habere 
eiim  magnam  copiam  societatis.'  Ci- 


Qmi  regeOy  ami  qm  popmUy  ira  anf  «t- 
«fricordia  toqniiti,  moie  coiiniteenaif] 
ManQscripta  oonMfaimiif.*  qaomodo 
et  Latinitatis  ratio  postolat ;  nisi  si 
qnia  hripma»  esse  modi  ▼eiit.  Sed  et 
eodez  Badianns  eodem  modo  habet,  et 
.ceteri  Tetostiores.  IZictais. 

Jtfrmorandt  giit  regee  offiitf  jiopoli]  Sic 
liere  mana  exarati,  tempore  antiqai- 
oreiy  nisi  qood  nunnutU  eomm,  ^ 
popofi  aiqae  regea.  Antea  ▼olgabator 
^perfluitate  nlmia,  wwwwK,  Pmtrti 


eonaeripti^  qni  regtt,  md  qmi  popnH. 
Mallem  adboc,  fot  regee^  fot  popmU^  ot 
estin  Pal.  qoarto:  scd  nec  reticeo 
extare  in  Nai.  amano  prima :  m«me* 
randi,  tpue  regeo  atqae  pofoii  iraanim^ 
sericordia  in^tM  eonmUneriM:  slDe 
voeolamaltf.  Oroteros. 

Sod  poetqnam  beUo  em^o  d§  Afto- 
dtif  coMoiriim  eot]  Fahricianamyeon- 
«Milalimi  eti:  sed  dissentientibnt  fere 
ceteris.  Ittoiao. 

Bem$  Pmnieit  omaifat]  Tria  enim 
Romani  cnm  Carthaginiensibos  bella 
gesseront.  Primom  bellom  soscep« 
tom  foity  qoia  Messana,  Siciliae  civi- 
tas  pop.  Rom.  socia  qoereretor  de 
impotentia  Pcenomm :  qoare  popol» 
Rom.  Appio  Qaodio  Cos.  primom 
fretom  ingrestos  est,  Abolosis  infame 
mbnstris,  aestoqoe  violeatam:  sed 
«deo  non  exterritos  est,  otipsam  ra- 
entis  aestos  Tiolentiam  pro  monere 
amplecteretnr :  statimqne  ac  sine 
mora  Hieronem  Syracosanom  regem 
tanta  celeriUte  vicit,  ot  ipse  ille  te 
prios  victom,  qoam  hostem  videre  fa* 
teretar :  et  deinde  Dniilios  consol  in 
Sicilia  adversoa  dassem  Pcenoram 
pognavit,  primnsqne  Romanomm  do- 
cnm  navalis  victorias  doxit  triom* 
phnm.  Ob  hanc  caosam  ei  perpetnos 
honos  habitos,  ot  revertenti  ccena  ti* 
bicines  cancrent,  et  fnnale  pneferre- 
tor.  Polyb.  1. 1 .  scribit,  L.  LnUtiom 
consalem  in  Siciiia  qnoqne  pognasse 
contra  Cartfaaginienses,  dnce  Amll- 
care,  Carthaginiensinmqoe  naves 
qainqnaginU  fractas  vel  sobmersas : 
septuaginta  plenas  captas  Aiisse,  re- 
liqoas  fogisse  femnt :  e  Carthagini* 
ensibas  vivi  capti,  pneter  eos  qni  in- 
ter  certandom  perierant,  nhra  decem 
millia  hominnm.  Inde  ab  LoUtio 
com  Amilcare  fcedos  percossom  tet. 
de  qoo  late  Polybios  eod.  I.  Dnravit 
id  licHom  annos  qoatoor  et  viginti, 
qood  et  livios  l.  iz.  primae  Deciull» 
tesUtor.  Secondivero  belli  Pooici 
cansa  Annibalis  Pcsnoram  dacis  con- 
tra  fcedas  per  Ibenna  tnosltas  feil^ 


470 


NOTiE   VARIORUM  IN 


«  qno  SagQBtns  sociornm  popul.  Rom. 
civitaSy  octavo  mense  capta  est :  de 
quibus  iujuriis  missi  legati  ad  Car- 
thaginienses,  qni  qnererentnry  cnm 
satisfacere  nollent,  belltim  eis  indic- 
tum  est.  Annibai  superato  Pyrenaeo 
saltn  per  Galiias,  fnsis,  qui  obsistere 
ei  conati  crant,  ad  Alpes  venit :  et 
laborioso  per  eos  transito,  cum  mon^ 
tanos  quoque  Gallos  obvios  aliquot 
prteliis  repulisset,  descendit,  ibiqoe 
sexdecim  annos  contra  Romanos  pros- 
pere  pugnavit:  tandem  a  Scipione 
Africano,  qui  primus  victs  a  se  gen- 
tis  cognomen  invenit,  bello  finis  im- 
positus  est :  de  qno  mnlta  Livius» 
Plutarch.  et  Fiorus  tradnnt.  Tertii 
Pnnici  belli  initium  altero  et  sexcen- 
tesimo  anno  ab  Urbe  condita,  intra 
quintum  annum,  quam  erat  coeptnm, 
consummatum  omnino  est :  inter  M. 
Porcinm  Catoneni,  et  Scipionem  Na- 
aicam,  quornm  alterum  sapientissi- 
mum  virum  in  civitate  habebant, 
alter  vir  optimus  a  Senatn  judicatns 
erat,  diversis  certatum  est  sententiis, 
Catone  snadente  bellum,  et  ut  omni- 
no  deleretur  Carthago,  Nasica  dii- 
suadente :  placuit  nihilominus,  eo 
quod  contra  foedns  navea  haberent, 
et  extra  finei  exercitnm  dnxissent, 
qnodque  socio  popnli  Romanl  et  ami- 
00  Massinissae  arma  intulissent,  et 
qnod  filinm  ejua  Gnlossam,  qui  cum 
legatis  Romanis  erat,  in  oppidnm  mi- 
nime  recepissent,  bellum  eis  indici, 
priusquam  uilfe  copiae  in  naves  impo- 
nerentur.  Uticensei  legati  Romam 
venemnt,  se  snaqne  dedentes:  ea 
legatio  velnti  maximnm  belli  omen 
grata  patribns,  acerba  Carthaginien- 
libna  fuit.  Legati  triginta  Romam 
teneront,  per  qnos  Carthaginienses 
le  dedebanl.  Catonis  sententia  per- 
Ticit,  ut  decreto  perstaretnr,  et  ut 
Coninles  qnamprimnm  proficisceren- 
tnr  ad  bellom.  Macrino  igitur  con- 
sule,  terra  marique  fervebat  ol>aidio : 
Qpetis  portus  nndatns :  et  primoa  ae- 
gaens  jam  mnnu,  tantnm  BywL,  ^ood 


nomen  arci  foit,  qnasi  altera  ciTttaa 
resistebat,  quamvis  profligato  urbis 
excidio,  tamen  fatale  Africae  nomen 
Scipionum  videbatnr.  Igitnr  in  ali- 
um  Scipionem  conversa  respubl.  G" 
nem  belli  reposcebat.  Hnnc  Paulo 
Macedonico  procreatnm,  Africani  il- 
lins  niagni  filium,  in  decus  gentis  as- 
sumpserat,  hoc  scilicet  fato,  ut  quam 
urbem  concusserat  avus,  nepos  ever- 
teret.  Zanch, 

Cum  t4Bpe  Carthaginieiuea  et  m  pace 
et  per  induciaii]  Perperam  est  in  re- 
centioribus  alterum  et  omissum,  non 
qnidem  nllo  cum  detrimento  sensns, 
sed  elegantiae  orationis  tamen.  Ri" 
viu9, 

Mutta  nrfaria  facinora/eciseeni]  In 
.  Merseburgensi  ost,  nrfamda :  sed  eo- 
dem  sensu.  Est  et  apud  Ciceronem 
*  nefandum  scelus.'  Idem  aliaibi 
'  scelus  nefarium  facere'  dixit.  Item, 
'  scelestnm  et  nefarium  facinus.'    Id. 

Nam  H  digna  ptgna  pro  factis  eorum 
reperiretur^  novum  conaiUum  approUi] 
Manuscripta,  reperitur^  indicandi  mo- 
do,  tempore  presenti :  quo  qnidem 
et  tempore  et  modo  in  statim  snbse- 
quentibus  cumque  his  cohaerentibna 
ntitur,  Sin  magnitudo  eeeleris  omnsMii 
ingenia  exauperatf  tfc,  Idem. 

Victis  acciderent']  Occidere  victoa 
passim  jus  belli  appellatur.  Alcon  ad 
Sagnntinos  apnd  livium  :  *  Sed  haec 
patienda  censeo  potius,  qnam  tmci- 
dari  corpora  vestra,  rapi  trahiqne 
ante  ora  vestra  conjuges,  ac  liberoa 
belii  jore  sinatis.'  £t  eleganter  Cy- 
prianus :  '  Homicidium,  cnm  admit- 
tnnt  singuli,  crimen  est ;  virtus  yo- 
catur,  cum  publice  geritur ;  impnni- 
tatem  sceleribus  acquirit,  non  inno- 
centiae  ratio,  sed  saevitiae  magnitndo/ 
Plus  dictt  Seneca :  '  Quodcunque  li- 
buit  facere,  vlctori  licet.'  Quin  et  sn- 
cra,  et  profana  eripere  militare  jna 
erat :  Beili  legem  appellavit  Cic.  pro 
Servilio,  et  Plautusin  Amphitr.  *De* 
dnntque  se,  divina  humanaque  omnia/ 
£t  de  sacris  prafana  facere  poise  JC 


BBLLUU  CATILIN.     CAF.  51. 


471 


Immit  in  I.  later  stipiil.  $.  sacniiii.  et 
1.  contiDuns.  §.  cum  qnis.  ff.  de.  V.  O. 
In  qnaDtum  cetera  licitn  sint,  id  est, 
irapnnilatem  bal>eant,  vid.  Grot.  1. 
III.  4.  ei  5.  dejnr.  beli. 

Rmfi  rirgimetf  fmen»;  dittlH  liberoi 
ufaremiumevmpUJM:  mairea  fmmUa' 
rum  jmti  qmm  victorilms  coUilmieeemfi 
8ie  Cicero  Fara.  1.  v.  Ep.  10.  *  Tot 
ingeouos,  roatresfamilias.'  £t  ora- 
tione  III.  in  Antoninm:  '  Matresfa- 
milias,  virgines,  pneri  ingenni  abri- 
pinntnr.'  In  Verrem  qnoqne :  '  Mitto 
adhibitam  vim  ingeonis,  matresfami- 
lias  violatas.'  ilfmmltiis. 

ilfnlrc^ciiitiianoH]  Aoctore  Boetio 
libro  Commentariornm  in  Topica  Ci- 
ceronis  secnndo,  tribns  modis  nxor 
babebatnr:  nsn,  farre,  coemptione: 
sed  confarreatio  solis  Pontificibns 
conveniebat.  Qoae  aotem  in  virt  ma- 
anm  coemptione  convenerant,  hae 
matresfamilias  vocabantnr :  qnae  ve- 
ro  nsn  vel  farre,  minime  :  coemptio 
vero  certis  solennitatibns  perageba- 
tnr :  nt  sese  in  commnnicando  invi- 
cem  interrogarent.  Vir  ita,  An  sibi 
mnlier  materfamiliiu  esffe  vellet?  re- 
•pondebat,  velle.  Itaqne  mnlier  in 
viri  mannm  conventebat,  et  vocaban- 
tnr  bse  nnpti»  per  coemptionem :  et 
erat  mnlier  materfamil.  viro  loco  fili». 
Qoam  solennitatem  in  suis  institutis 
Ulpianns  ponit :  ex  sententia  vero 
Oellii,  materfamilias  appellata  est  ea, 
qnse  in  mariti  mann  mancipioqoe  es- 
set,  qoaiido  non  m  matrimoninni  tan- 
tnm,  sed  in  Amilium  quoqoe  mariti, 
et  In  sni  heredis  locum  venisset.  Ma- 
terfamUias  non  ante  Uicebatnr,  qnam 
Tir  ejns  paterfamilias  hoe  nomine 
dictni  esset :  nec  possont  plnres  hoc 
soBioe  in  nna  familia  pr»ter  nnam 
appellari :  sed  nec  vidna,  nec  qne 
•ine  filiis  appellari  potnst.  Fest.  Ma- 
tiona  vero,  nt  obitor  et  id  dlcamns, 
dicta  est,  qnm  in  matrlmoninm  cnm 
^o  convenisset,  qnoad  in  eo  matri- 
monio  maneret,  etiamsi  sibi  liben 
nati  foreBi:   dieta%no  est 


non  a  nmtris  nomino  adepto  jam,  sed 
cnm  spe  et  omiiie  mox  adipiscendo: 
unde  et  iptum  matrimoniuin  dicitor. 
Gellins.  Festos  ait:  *  Matronas  ap- 
pellabant  eas  fere,  quibus  babendi 
stolas jiis  erat :  et  matrun»  a  magis- 
tratibiis  oon  submovebantur,  ne  pnl- 
sari,  coiitrectarique  viderentnr,  neve 
gravid»  concnterentur,  Sed  nec  viri 
earnm,  sedentes  cnm  nxoribns  in  ve- 
hiculo,  desceodere  cogebantur.'  Zoji- 


Compieri]  Variant  bic  veteres  libri, 
cnm  sic  nonnulli,  alii  impleri  habeant : 
et  quanquam  idem  est  utrobiqne  sen- 
sns,  prior  tamen  lectio  verior:  nam 
in  Jngnrthino:  '  Luctu  atqoe  cnde 
omnia  complentnr.'  D.  quoqne  Au- 
gnstinns,  libro  primo  de  Civitate  Dei 
ad  Marcellnm,  Compferi,  non  Impieri 
legit.  PspaM. 

SciUeet  quem  rea  tauia  aifoe  tam 
atrax  «on  jMrmortt,  eum  oratio  aeeendi' 
ret]  In  vetnstis,  aceendet,  qnomodo  et 
Badlanom  exemplar.  Qnoddam  e 
mannscriptis,  aceendat,  ot  Smiyriiids 
ponatnr,  sen  modo  potentiali,  nt  vo- 
cant,  pro  accemdere  potnt,  Rivius. 

D.SiloMMm  timm/ortematquedre' 
nmun,  certe  edOf  quat  dixerit^  atudio 
reip.  dixiaoe]  Volnmen  Fabriciannm, 
eerto  scto,  quomodo  et  Cicero  ipse  lo- 
qnitur.  nam  is  r^  certo  fere  ntitnr, 
quolies  quid  sine  dnbio  scire  so  signi- 
ficat.  Idem, 

Verum  oeuientia  ejuM  non  tidetur  miki 
crmdeHM  (quid  emm  m  tale»  hoaunei  cm- 
d/ele  Jleri poteetl)  $ed  aUcna  a  rep,  m$-' 
tru  videtuf]  Manuscripta,  Fenim  eefh 
tentia  <^  mtAt  «on  «mdrlts,  omisso 
verbo  illotidchir;  Id  qood  brevitati 
Sollnstianie  roagis  convenit:  nam 
postea  T^  mdeiur  spquitnr.  Idem. 

AUena  a  Rep.]  Crimina  nonnnn- 
qnam  impnnlla  manere  ipsius  Relp. 
interest ;  mi||us  aliqnando  periculnm 
in  pmna,  qoam  in  crimine.  Siipremn 
salntis  pnblicK  lex  esse  debet  N«* 
mo  membra  urit,  seeat,  nt  pemicimn 
toti  oorpori  in^imt,  Mnlti  morbi  qnl» 


f» 


NOT^  VARIORUM  IN 


ett  taiiaiitiir,  agitatione  recrndes- 
cant.  Sfepe  hiimores  non  movere 
purgando,  via  ad  sanitatem  est.  Prae- 
eipue  aliquando  reos  non  punirc  Po- 
liticum  CBt,  si  principem  locum  in 
Rep.  teneant,  magnaset  validas  clien- 
teias  habeant,  inde  metuenda  sit 
pra&aens  seditio.  Heracleenses,  ut 
Aristot.  Polit.  lib.  v.  tradidit,  cum 
de  crimine  quodam  pronunciassenty 
aeditione  ingenti  tota  concussa  est 
Resp.  Aliquando  unius  effusoa  san- 
gnls  sanguine  totam  regionem  invol- 
vit.  Satius  itaque  saepe  est  crimina 
declinare,  quam  vindicare.  Hippias, 
Themistocles  apud  Orccos,  Coriola- 
nus,  MarinSy  Cinna,  Ctesar,  Antonins 
hostes  appellati,  vere  hostes  effecti 
snnt,  maximnmqne  postea  Reip.  in- 
tnlere  detrimentnm.  Ita  antem  ab- 
solvere,  ut  postea  quis  dolo  perima- 
tur,  Politicae  considerationis  est. 
ThyM, 

Tty  Sikme,  Ccnmlemdengiuamfii]  Noo 
video  ant  emphasin  aut  gratiam,  in 
vocibus  duabus  postremia;  ai  quia 
expungendaa  putaverit,  ei  accesaero 
suffragator.  Gruiemi, 

D$  timore,  4*«.]  Com  dno  proposn- 
isset,  metum  et  injnriam,  et  de  metu 
dicere  supervacaneum  esse  diaerit; 
aliam  partem  de  injuria  omisity  nisi 
librarii  vicio  deest,  ut  ezistimo.  CtoM. 

Cum  pnneKH  comlki]  Itaemenda- 
yimus  cx  t.  c.  cum  vix  aliter  conatet 
•ensQt.  Ita  dictnm  nt  Ciceroni :  *  Her- 
cules  tantns  ac  tam  pnesens  Deus.' 
Praesens  est  propitius.  Yarro  rernm 
divinarum  apud  Servinm :  '  Jntnma 
inter  proprios  Deos,  nymphasque 
ponitur;'  legendum,  uUer  prcpiiute 
Jkoi.  PropUio»  idem  quod  proBeides ; 
nam  proprioe  apod  Varronem  nnllnm 
•enanm  habet,  qnod  superiora  Servii 
dechirant.  Dicta  Jntnma  a  juvando, 
vt  idem  Varro.  *Jatuma  nympha,' 
inqnit,  *  quae  jnvaret;  itaque  multi 
legroti,  propter  nomeo,  hinc  aqnam 
petere  aolent.'  PuiedL 

Pc  petna  eqmdm  poteum  dicfre,  id 


qmd  rea  habet]  Ejice  verbiuo  dkentf 
qaod  nimis  turbat  elegantiam  Sallns- 
tianam  :  prtecessit  enim,  '  de  tiraore 
supervacaneum  est  ditserere.'  Puteeh, 

De  ptena,  poetumu»  equidem  dieere, 
quod  re»  habet]  Prestat  istiid  looge 
lectioni  nupere  vulgatap.,  poanaii  equi^ 
dem  dicere ;  quae  et  plns  invidis  ha- 
bet,  etminus  auctoritatis :  et  vero, 
priinam  illam  custodiunt  Mm.  pene 
omnes,  editique  ante  Pomponium* 
Gruieru». 

/n  luctu  atque  mieerHs  mortem  «ncm^ 
nurum  rayvtem,  mm  cruciaium  eeu :  eum 
euncta  mortalium  mala  dieeolvere:  «/• 
ira  neque  cura,  neque  §^audio  locum  e»$e] 
Idem  supra :  *  Miseriis  suis  remedium 
mortem  ezspectare.'  Etin  Jugurtha: 
'  Morte  graviorem  vitaro  exigere.' 
Cicero  quoque  1.  iv.  £p.  13.  '  Saepiua 
mihi  veniebat  iu  mentem,  queri,  quod 
ita  viverem,  qnam  gaudere  qnod  vi- 
verem.'  £t  ▼•  15.  *  In  ea  tempora 
nostra  setas  incidit,  ut  cum  maxime 
florere  nes  oportet,  tum  vivere  etiam 
pnderet.'  Et  vi.  3.  « Ita  vivere,  ot 
nou  sit  vivendum,  miserrimum  est : 
mori  autem  nemo  sapiens  misernm 
duxit,  ne  beato  qnidem.'  Et  vii.  S. 
'  Ubi  non  sis  qni  fueris,  non  esse  cor 
velis  vivere.'  Idem  qnoque  oratione 
4.  in  Catilinam  :  *  Mortera  sapientea 
nnnquam  inviti,  fortes  etiam  hbentea 
appetiverant'  £t  Livins  1.  u.  Dee. 
III.  *  Qni  se  bene  mori,  quam  tnrptt«r 
vivere  maluit.'  De  Graecis  antera 
Euripidesin  Theseo:  Tax^yhpf^ 
PqffTosMpl9vorvxil,  Etidem:  rhyip 
Ba»w  KoitSnt  luyyrrov  ^dpftauoy  popij^oo 
rcu.  Et  Xenoplion  in  Rep.  Laceds- 
moniorum  :  "A^ioy  S^  roS  Amoipyov  ual 
r^,  hyoffBnraijrh  uaropydaaaBai  ^  rf 
«^Afft,  alpordropoif  c&m  koX^  Bdm-ov 
hn\  rw  aiffxpov  /3(ov.  Et  /Eschjflaa : 
Kpu&eoy  yhp  cb  flva^  0atfw  %  rh»  Mp 
ffas  ^ii4pas  miaxciy  icointf .  Contra  an- 
tem  in  Jognrtha  :  '  Qneis,'  inqoit» 
'  turpis  vita  iotegra  fama  potior  foit.' 
Mmmtme. 

An  quitt  kx  Poreiet  veied,  mii  oijm 


BBbLVli  OATILIN.     CAP.  61. 


m 


Iggmf  Kem  ctmSemmiU  chilmM  rm 
mdmmm  erifi^  ^.]  Legendain  ex  an- 
tiqait,  Au  qmia  kx  Poram  vetai?  At 
«Ifav  Ufe9  iiem  eendemnaiie  ehibva  nem 
\  erifi,  eed  extUium  permUii  ju- 
Sic  et  mannscripta  habent»  et 
i  ipse  poatnlat,  modo  et  seqneD- 
tia  spectea,  et  locnm  accorate  totum 
czcntiu.     Rmu$. 

Avi  oitM  legee:  Hem  cemdemnmiiM  a- 
ai6«f  mn  anioMun]  Hoc  loco  et  incerta 
diitinctio  cftt,  et  qoid  hme  verba  ftibi 
Tdint,  minns  certnm :  tom  qoid  ad 
liaiic  nrfnmentationem  fadant,  hand 
eqnidem  scio.  Lector  ipse  jodicet. 
Qnidam  potant,  mi  eMet  legee^  inter- 
rogative  lege&dnm:  ac  deinde  infe- 
readnm,  Hem  eondemtmHM  einUm»,  tfc. 
qood  mrsos  de  lege  Porcla  intelli^ 
vidnnty  et  de  allis  item  legibnB.  Su- 
tim  poat:  *  Qoid  antem  acerbam,  ant 
nimis  grave  est  in  homlnes  tanti  fa- 
riiioris  convictos  ^  Aldinnscodex  bls 
mtflegit;  maueerimmfmdnimugnne: 
et  0^imiei0»,  pro  eeemieiee:  qnomm 
nentrnm  mihi  placet.  certe  Gothl  no- 
stri  oodcz  habet,  eemmeioe ;  non  esn- 
JMctes.    Glareanns. 

An  9nM  lex  Pereim  veini^  Porciam 
legem  dcsignat,  qn»  ut  ait  livins  1. 
X.  *  pro  tergo  civinm  Romanomm 
Inta  cif .'  De  qna  iu  Ciecro  pro  C. 
Rnbirio :  *  Porci^  lex,'  inqnit, '  llber- 
talem  dvinm  lictori  eripnit.'  In  de- 
nariis  antem  argenteis  Porcie  fami- 
li»,  qnos  P.  Porcins  Lseca  slgnnvit, 
Imjas  legls  symbola  expressa  snnt  hsBC. 
Vlr  togntns,  sive  nt  in  aliis,  magistn- 
tns  in  sella  sedens  canill,  qni  medins 
inter  Uctorem,  et  eom  qni  provocat, 
dvis  Bonani  liberUtem  lictori,  nt 
iaqolt  Cicero,ertpit ;  camhaclnscrip- 
tioiMy  Pnovooo.  CMnns. 

jU  oijtf  legee  Hem^  eemdemmdie  dvi- 
dns  non  imtHMOR  cHjpiy  eed  emihmm  per» 
mkHJmkeni^  liber  ille  Polonicns,  ssd 
ts  onilnMi  permifli  ja&en# ;  qnomodo 
etiam  Pnl.  qnart.  sext.  nam  tert.  et 
lexhiiient;  hic  qnidem,  otatfcs 
Utmd/i  fitmitmBtiii  xiiiflMPilo 


eripi.eedim  exUinm  mdiHJnkeni:  illa 
vero,  «f  «litf  ieget  in  emidemnmiie  cirt* 
bm»  non  oaimam  eripi  eed  in  exUimm 
mHiijubeni,  Vix  fit  mihidnbinm  qnin 
revocandom  sit,  aoa  oaisuua  eripif  eed 
im  exiHum  permitii  jubeni :  ut  daduiii 
prodidi  In  Suspicionnro  llbelliK.  Ade* 
antnr  Notse  noitrse  ad  Senec»  Epist. 
113.  ad  Mart.  1.  x.  Epigramma  19. 
tantum  ambigo,  an  non  prvterea,  ob 
varietatcm  membranarnm,  tolU  po4- 
sint  IHa  coiidflaaa/is  civi6af  cen  com- 
roentum  tnterpretis;  nt  sabintelll- 
gantnr  osqiarsfi.  Grateras. 

Sim  pda  Uehu  est]  Vox  quin  abon- 
darevidetnr.  Cioceoiiiiis. 

Qifi  coaccasl  ia  miiiori  negeiio  legem 
iimure,  eum  eam  im  mtOeri  negUxeri»'] 
In  Mss.  ceterisqne  vetnstioribns  est, 
miaore,ai^fore:  id  rectins  esse  puto. 
Qnod  in  Mersebnrgensl  ebeervere  le* 
gitnr,  nbi  nos  fimcrc,  librarii  mendum 
esse  snspicor.  Kieias. 

Ai  eaim  ipd»  reprekendeif  id  qued  i» 
pmrrieidei»  reip,  deeretmm  erU]  In  non- 
nnllis  esty  rcprdkMMlai;  idqne  melins. 
nt  mihi  vldetnr  pm,  rsprcAkfader»  pos- 
»ii.  Perperam  in  Badiano,  Ai  tm  di' 
ee»f  qui»  reprekemdeif  tfc,  rh  diee»  in 
spatio  forsan  qnod  versns  dirimit, 
adscripserat  qulspiam :  id  postea  ir* 
repsit  in  contextnm,  incnria,  nt  fallor, 
llbrarU.  Legendnm  igitnr  ita  ntl  ho- 
die  fere  est  In  exemplaribns ;  nt  sit 
hypopbora,  cnl  mox  Idem  per  anthy- 
popboram:  '  Tempos,  dies :  fortnna, 
ciyns  libido  gentibus  moderator.' 
Idem^ 

Ai  enim  gui»  reprekendei\  lU  Mss. 
anctoriutis  certm:  non  rcprdkauktf ; 
nt  editlo  Laeti.  Nam  prima  rvpreAea- 
dUid.  Gmteras. 

Ci|rasliMof«aei6usmsd€ro<ar]  8io 
iii  orat.  da  repnb.  ordinand.  *  Per 
snperbiam  cnnctls  gentibus  moderaa* 
tar.'  Ciaecoaias. 

Qoid  ia  mHe»  »imimmti»]  Forte,  «aid 


lictf  oria  mmi]  RcprcKiitavi  leoHa- 


'474 


VOTM  VARiORUM   IN 


nem  Com.  mei  nec  non  Pal.  pr.  sec 
•enectutis  omneg  non  conteranend» : 
aiii  qnippe,  oHmut  mala  exempla  ex  6«- 
nis  rebtts  orta  eunt,  qiiod  etiam  reti- 
nent  edd.  antiqu»  iisqiie  ad  Aldinani; 
in  qua  ex  bonit  initiis  orta  fumt.  Non 
male,  si  liceret  praeter  libros  quidvis 
indiicere  scriptoribus.  Mihi  hic  mus- 
sandum  est,  ni>i  velim  prtelatos  an- 
tiqnissimis  ties  sevi  infimi  Pallat.  in- 
qiiamoctaviim,  iionum,et  dec.  in  quib. 
diserte:  omnia  mala  exempla  ex  bonis 
mia  tnnt :  et  vero  si  attcndamus  menti 
auctoris,  lcctio  istorum  verissima  est. 
Gruienta, 

Sed  ubi  imperium  ad  ignaroi  ct«fs, 
md  minu»  bonoe  pervenit'\  Ctees,  non 
reperi  in  vetustis.  In  Fabriciano  est, 
ad  ignarog  tpa^  id  est,  taiperti :  nam 
boG  snpra  scriptum  erat  in  spatio  ip- 
so  qnod  versus  diriniit.  Atrtits. 

Sed  ubi  imperium  ad  ^g:iiaros]  V.  c. 
habet,  ^viaiH»s.  Et  paolo  poift  videtur 
legendum :  tabkUUf  vette$f  pro  eo  qnod 
ynlgo  legitnr,  toMu  vettra»,  Nam 
paullo  supra  dixit :  *  Nam  oti  qnis* 
qne  aut  domum,  aut  villam,  postremo 
vas,  aut  vestimeutum  alicujus  concn- 
piverat.'  Urtin, 

Ad  ignaroB  aut  mimu  bono$  pervemt] 
Probe  factum  a  Carrione,  quod  eje- 
cerit  vocejn  ctrtfs,  quie  antea  adhere- 
bat  illi,  ignarotf  in  ed.  Aldina  et  seqq. 
non  etiani  prioribos ;  in  quibus  non 
nagis  visitur  quam  in  membranis  nos- 
tris.  Gruterus, 

LacedtgmanUdetictitAthenient,]  Vide 
Jiistinum  libro  qninto,  cap.  octavo, 
nono,  et  sequent.  Seneca  de  Tran- 
qnillitate,  '  triginta  tyninnos'  vocat. 
*  Poteratne'  (inquit  ibidem)  '  illa  cip 
▼itas  conquieHcere,  in  qua  tot  Tyran- 
ni,  tot  Satellites  erant,  nec  spe»  qoi- 
dem  uila  recipiende  libertatin  animis 
poterat  otferri ;'  et  in  sequent.  eos- 
dem  d'fmtiiaf  indigetat.  Agellios  libro 
decimoseptimo,  capite  vigesimo  pri- 
mo :  *  Ad  annum  ronditae  nrbis  trecen- 
teiimiun  quadragesimnm  septinuim, 
trifinta  iUi  tynnni  pnepMiti  snnt  m 


Laeedicmoniis  Athenien8ibos.'Atfidk. 

Triginta  viroa]  Id  factum  esse  ad 
annnm  fere  Urbis  S47.  GeiUus  tradit 
xvii.  21.  CtoircoiiiiiJ. 

Triginta  viros]  Quomodo  eversa 
foerlt  DemocratiaAtheniensinm  pro- 
lixe  Lysias  orat.  contra  Agoratnm. 
Lacedsmonii  victores  pacem  nole* 
bant,  nisi  ad  decem  stadia  muri  Atfae- 
niensium  dimerentur.  Tlieramenes 
Lacedaemona  missus  fraudibns  eo  rem 
perduxit,  ut  universi  muri  longi  snb- 
verterentur,  naves  traderentor  La- 
cedaemoniis,  Pineei  quoqoe  murisnb- 
ruendi  erant,  Trigiota  viri  institnti. 
Constitutis  antem  Triginta,  statim  de 
iis  qni  illorum  machinationibni  re> 
stiterantysententia  in  senatn^lata  est: 
quamvis  ex  populo  etiam  bis  mille 
snnm  tribnnal,  judicandiqne  anctori- 
tatem  haberent.  Judicii  modns  hie 
fuit:  Triginta  sedebant  snbselliis. 
Dnae  autem  mensse  ante  ipsos  erant 
coUocatee  :  non  eoim  in  nrnas  calen* 
Inm,  sed  in  mensam  omnium  contpec* 
tui  mittere  oportebat.  Ita  ex  metn 
neroo  habnit  libemm  judicinm.  Ut 
autem  nno  verbo  dicam,  qnotqoot  ad 
senatum  jndicii  cansa  vocati  sunt, 
qno  tempore  qui  Triginta  iropera* 
bant,  capitis  omnes  condemnati  snnt 
prieter  unnm  Agoratum.  Ipsis  itaqne 
initiis,  secns  atqne  Sallustios  existi- 
mat,  Triginta  ilU  Kemp.  male  admi- 
nistrarant.  Quam  enormia  postea 
eorundem  crimina  fuerint,  ut  ne  ma- 
jora  fingi  potnerint,  vel  oratione  com- 
prebendi,  docet  Lysias  contra  Erato- 
sthenem.  Privata  simnltas  pro  cri- 
mine  erat.  Locupletes  cives  occide- 
bantur,  ut  opes  eoram  sibi  vinditiM 
rent  tyranni,  pauperes  duos  com  di- 
vitibns  prehendernnt,  nedivitlamm 
cansa  feci»se  viderentur ;  tota  Resp. 
iunocentium  sangnine,  tnmiiltay  fac* 
tionibiis  turbatnr.  nys. 

Qm  remp.  oorum  traetareni]  Sie  et 
mannscriptnm  volumen.  In  impre»* 
sis  vetnstioribns,  non  est  eorum^  ae 
omitti  citra.  detrimentnm  seaMapo* 


BBLLUM  GATILIN.     CAF.  51. 


475 


teit  HMw. 

Hipriameteperepetmamm  i/wmque^ 
P.  Victorins  ex  Xenophontis  lib.  d« 
rebns  Grvciv,  snmtnm  ilocet,  iwwra 
vpSnw  fiky,  &c.  Ciacc.  ' 

Ea  pofmbtM  Uttari,  rt  meriio  dicere 
fteri}  Mersebnrf(enfte,MrepofMf/MS /tf- 
tmi :  sed  perperam ;  nam  nec  aiiter 
Priscianns  citat  qiiam  habet  viilKata 
lectio:  quamvis  noo  ignorem,  hoc 
verbnm  pereleganter  cum  ablativo 
jnngi.  Rtrim». 

Jmxta  bemm  et  wulm  Ulfidimoae  tmter^ 
JScere^  Qnid  si  legas,  juxta  bomoe  ae 
wmlm?  Ef  o  tamen,  dissentiente  ma- 
nascripto  nihil  mntare  aostm.  idem. 

Stmit^  leeHtiee  gramee  peemae  dedii] 
Manoscriptnm  gnmns.  Idem. 

BomimeeaeeUtioeetfactioeM]  Inim- 
presais  vetnstioribos  est  iila  ei  copula 
onissa;   idqne  Sallnstiannro  magis. 


Poeltrewim  eaf,  mit  teetimentmm  aUcm- 
jmB  comcmpieerat^  Mannscripta^  poslr»- 
mm  ami  eos,  ami  veetimentmm;  geminata 
vidalicet  conjuoctione  disjnnctiva. 
Idem. 

iMoat  operam,  mi  ieim  proeenptormm 
mmaiero  eetetl  Manuscriptnmi  itft  ie, 
qnomodo  et  alias  fere.  Idem^, 

TrmdebamUiT]  Tranquillns  et  alii 
dMcebamtmr  dicerent;  nempe  ad  snp- 
pUcinm.  Ciacc. 

Qmam  SmiU  ommee  saos  dimtiie  e«pfe- 
ftf J  Legendum,  omnds  imm,  ex  vetns- 
tis.  Alctiis. 

Anma  ed^  tela  muHtaria  a  &Mat- 
tibm*]  Hoc  notatn  dignum  :  nam  non 
temere  apud  alios  reperias  auctores : 
nisi  qnis  bnnc  locum  cormptum  pntet, 
et  pro  SammUUme,  Sabimie  legendum, 
ant  alinm  qnempiam  popnlnm,  ab 
Romanon  nininm  diitantem.    Gla-' 


Teia  meHiiaria  ab  SammUibmej  tfc.'] 
Athenteiis  lib.  vi.  jmU  wefA  Xmprirmf 
tt  fya^a^  Bupeo»  ytHpn»*  Vide  et  JU- 
vini  L  I.  de  Magif tratunm  insigni- 


iaDt.p<HPQ» 


JtantNHis] 


li  Itali»,  qai  inter  Picennm,  Campa- 
niam  et  Apnliiim  jacent.  SabuMM 
cnm  Samnitibns  forte  confudit ;  naa 
e  Sabini»  originem  trabnni  Samnitet. 
Hinc  Sirabo  I.  v.  Um  tk  voXaa^crrar 
T^yof  ol  So/Kmi,  ml.a^^x^M^^  rokmm 
V  Avoutoi  %aiufhdi :  id  est«  ^iiionMi 
«fflif  vtssMM  eet  geme  et  imdigema  ;  abUe 
origimem  dmiere  Sammitee.  Varro  de 
lingoa  Latina  I.  vi.  '  hoc  enim  a  Sa- 
binis  orti  Samnites  tenuernnt.*  Ei- 
dem  et  Sabelli  Virgilio,  Horatio,  Li- 
vio,  Plinioque  diruntiir.  Tkife.  Neqne 
mirum  est  arma  et  tela  mllitaria  a 
Sanmitihus  snropsisse,  cum  totins 
Itali»  fuerit  bellicosissima  natio.  De 
qua  Floms  1. 16.  '  Populns  Romanos 
Samoites  invasit,  gentem,  si  opnlen- 
tiaro  quteris,  aureis  atque  argenteis 
ornatam  armls,  et  discolori  veste  us- 
qne  ad  ambitnm :  si  insidiamm  falla- 
ciam,  saltibns  fere  et  roontium  fraude 
grassantem:  si  rabiem  et  furoremi 
sacratis  legibns  hnmanisqne  hostils 
in  exitium  urbis  agitatam :  si  perti- 
naciam,  sexies  mpto  f«Bdere,cladibns- 
qne  ipsis  aniroosiorero.  Hos  tamen  l. 
annis  per  Fabios  et  Papyrios  patrcs 
eommqne  liberos  ita  subi^t  Popoluf 
Rbmanns,  ac  domnit,  ita  rainas  ip- 
samm  urbinm  dirait,  ut  hodie  Sam« 
nium  in  ipso  Samnio  reqniratnr.'  Po- 
sterioribus  quoqne  temporibns,  bello 
sociali  et  in  civili  Mariano  ingens 
eoram  apparnit  in  arma  ardor.  Qiiod 
Strabo  I.  v.  osteudit.  Vide  Clm>.  Ital. 
III.  8.  Quin  et  ipsi  Saronites  ab  hasta 
nomen  acreperc  :  Festns,  '  Popnlii 
Satnuitibns  nomen  impositnm  ait  Ver* 
rius  propter  genus  hastanim,  qiua 
Saunia  appellant  Graeci.'  Paulus  an- 
tem  Diaconos  ii.  20.  Saroia  non  Sao* 
Dia  hastas  fuisse  dictas  scribit :  'quaiw 
ta  decima/  inqnit,  '  Sanmtnm  intrt 
Campaoiam  et  mare  Adriaticiimt 
Apuliam,  a  Piscaria  incipit^ns  haba- 
tur.  In  hac  siint  nrbes  Theate,  An^ 
fidena*  Hisernlay  et  antiqiiitate 
inmpta  SamniiuDy  et  ipsa  hamm 
Yinciaram  eapot  ditiiaiim  B«wv 


476 


NOTJS  VARIORUM  IK 


tos.'  Porro  Sanmites  nomen  acce- 
pere  oliin  ab  haKtis,  quas  ferre  sole- 
bant,  qnasqiie  GrvciSamia  appeliant. 
Ubi  vides  divertnm  senttre  a  Festo. 
8ane  Samia  magis  Latina  vox  quam 
Gr»ca  videtiir.  Hinc  Samiare  anti- 
quum  verbnm  aciiere,  et  Samhu  acn- 
tos.  TntiuA  igitur  ett  ex  Festo  re- 
Btitaerv  Diarono  Samnia.  Hesycliins : 
ffowiov,  iuc6mow  fiapfiaput^j  quam  lec- 
tionem  Pltnius  confirmat  iii.  12.  Sam- 
nitium,  quos  Sabellos  et  Graeci  Sau- 
Bttas  dixere.  Coronidem  faciat  Llvii 
locus  de  armis  Samnitum  :  <  Samnites 
prcter  ceteros  apparatus,  ut  acies 
Bua  fulgerety  novis  armorum  insigni- 
bos  fecernnt.  Duo  exercitus  erant, 
scuta  alterins  auro,  alterios  argento 
cnlaverunt.  Forma  erat  scuti,  sum- 
mum  latins,  qna  pectns  atqoe  humeri 
teguntur  fastigio  aequali :  ad  imum 
cuneatior,  mobilitatis  causa.  Spongia 
pectori  tegumentnmy  et  sinistmm 
cros  ocrea  tectom,  galeae  cristatae.' 
Col*  Hanc  armatnram  postmodom 
motasscy  Gracanicam  aotem  assomp- 
sisse  magoos  aoctor  Polyb.  I.  vi.  tes- 
tatnr. 

Tkans]  Codices  in  membrana  de- 
icripti,  ab  TuMcis,  Ciacc. 

Tane  lex  Porcit,  aUaque  lege$  panate 
iuni,  qailnis  kgUm$  exnUMm  dammtia 
permi$ium  e$t:]  Th  Ugibue  in  qtiibosdam 
non  est;  sed  qoia  id  codex  habet 
Fabricianns,  nihil  immoto.  Svpe 
enim  veteres  antecedens  repetnnt, 
ipslque  relativo  adjungnnt ;  id  qnod 
alias  quoque  est  a  nobis  annotatum. 
Sed  et  tum  lex  Porekif  pro  tune,  ma- 
nnscriptom  habet.    Rtrtw. 

Ham  lex  PorciMy  aiiaque  legee  paratm 
maiity  qmbu»  legibue  exeUiuMf  ^v.]  Ni- 
mi  defherit  ad  sensom,  si  indnceren- 
tor  aliqoot  voces,  fieretqoe,  tum  Ux 
Poreiaj  aUaque  pearaiay  quibue  exaUhunf 
^.    Groter. 

Per  imciiiff^]  Obsenra  morem  Po- 
poU  Romani  in  reomm  costodia. 
Nam  qoos  in  carcerem  non  coigicle- 
kmtf  «M  vel  militibiu  t»l  fidejiuiori* 


bos,  vel  etiam  sibi  commtttebant,  ot 
ai£  1. 1.  ff.  de  Cnstod.  reor.  vel  eoa 
magistratibiis  costodiendos  trade- 
bant :  vel  per  oppida  Italis  divide- 
bant :  cnjns  moris  nobile  exemplnm 
in  iilis  mille  AchsBiji  qnos  bello  Persei 
confecto  Romani  in  Italiam  accive* 
rant.  Quemadmodom  autem  ad  ma- 
gistratiis,  sive  privatos  fidejassores 
aut  vades  pericnlnm  ex  evasione  cns- 
todiarnm  spectavit,  sic  ad  nrbes  sive 
mnnicipia,  qnibns  rei  fuerant  traditi^ 
ita  ut  oppidani  pro  bostibns  et  per- 
duellibus  haberentnr,  sicuti  a  Dione 
obscrvatom  est.    Ca$aub, 

Cap.  62  Ceteri  verbOf  aliue  alii  tarie 
OMeenti^Mmiur]  In  quibnsdam  antlqnio- 
ribus  est  a$$entiebant,  sed  eodem  sen- 
su.  Nam  quamvis  hodie  fere  asafli- 
tior  dicimus,  veteres  tamen  et  ossoilio 
dicebant,  nt  est  a  Gellio  annotatum ; 
sed  et  Cicero  saepe  est  hac  termina- 
tione  nsus.  Diomedes  tamen  aasni- 
tiebaniur  hic  legit  lib.  i.  qno  loco  tes- 
tatur  non  asseiifto  solum,  sed  et  osseii- 
tior  dici.    Rivias. 

jl/iics  o/ti  vorie  assenfiedaiiliir]  Yiri 
docti  mendosnm  hunc  locnm  pntant. 
Ego  in  tanta  codicum  convenientia, 
insnper  accedente  Diomedis  accnra- 
tissimi  scriptoris  anctoritate  nihtl 
quicquam  mutandum  duxerim.  Ptn- 
res  dixisse  sententiam,  quam  liic  a 
Crispo  commemorantnr,  docet  Tnl* 
lius  lib.  dnodecimo,  Epistola  ad  Attl- 
cum  XXII.  et  Flavins  Vopiscns  in 
Anreliano.  Itaque  vnlt  Sallnstioa 
propter  varias  sententias^  varium  va» 
rioram  fitisee  assensnm.    Putoeh, 

Lenge  mihi  aHa  men$  e$ty  P,  C.  cum, 
4«.  et  cum,  ^c.]  Demosthenes  Olyn- 
thiaca  tertia :  Obxl  ravrii  waptaraTtti 
/101  ytv^KWfi  Mpof  *A9i|wi2biy  Srcv  rc 
clt  rh  wpdjfun-a  kirofi\4imy  mU  Srcv  ctt 
robs  XSyovsy  obs  AieoiW,  robs  pAp  ybp^ 

Et  mm  seitfenltos  nomniaorwii  t^ 
aiecMn  re/wlo]  Dno  e  mannscrlptia, 
mecnmtpserefieto:  nec  aliter  Floffoft» 


BBLXjVM  CATILIN.     CAPt  52. 


477 


jUfwAclf  mt]  Ponilms  niit  3  f^ 
€M9  etum  proprie  lAcnt  est,  obi  ignit 
serTsretar :  et  Diis  Penotibat  tecer 
ermt.  Unde  Cato  in  libro  de  Re  Rot- 
tic»  ait :  '  Focum  pnroni  circnm  Tor* 
tnm  qnotidie,  priotqoam  cnbitnm  eit, 
fanbent:  Celeodit  nooit  fettnt  diet 
cnm  erit,  coronam  in  focnm  indat :' 
per  eot  ttaqne  diet  Lari  familiari  pro 
copin  topplicet:  nam  Lar  ett  ipte 
Ibcnt.    ZokA. 

Focif]  Laret  focit  prserant ;  Lar 
antem  tive  Lart  ett  Hetmtcn  voz  et 
Principem  denotat.  Antonint : '  Ter- 
tin  opima  dedit  tpoiiatot  Aremoricnt 
Lart.'  Quia  anlem  antiqnjttimit  tem- 
poribot  in  tedibnt  defonct|  tepelio. 
bADtiir,  Mnc  et  pro  Diit  famUiaribnt 
CQlti.  Hinc  et  Latronet,  Laninety 
Amaety  et  in  pejorem  pottmodnm 
j^rtem  latronet.  Vide  Oetner.  Mi- 
thridat. 

Nmm  cetmmtiefUim]  Ita  libri  ve- 
tttttatis  minimte ;  nam  mediap,  «ole- 
did«;  tnprenue,  mi(c/ncta ;  qnomodo 
etiam  editio  prima.    Grvier, 

ptkmUM  t€$lnM]  Supm :  *  nam  nti 
qnitqne  ant  domnm  ant  villam,  pot- 
tiemo  Tat  ant  Yettimentnm  aliciijot 
oc^npavera^.'    Pmcvf^, 

JVoa  mme  tgihir  de  veetigtUtm»^  n#- 
fnp  de  aeemnm  tivnntt]  Codex  Fabri- 
ciannty  mm  4e  eocmrmm  tiyMrttf:  id 
qnod  et  acrint  ett  et  lepidint  eodem 
av>do  ez  imprettis  qnidam.    AiiiMif. 

MmUoepu  mertoke  fib  emm  eameeam 
mdmerame  kmbee]  In  Mss.  est,  ut  et  im- 
pcestu  vetnttioribut,  mmlieeqme  «orfa- 
leie  em  emmeea^  ^.  pro,  ob  eam  caut- 
tam ;  qnomodo  Terent.  '  Ncc  tu  ea 
canttn,  minnerit  lisec  quK  facis.' 
Idem,  <  £t  ea  me  bic  restitisse  gra- 
tia  f  pro  ejus  rei  gratia.    /dm. 

ymltime  mmfmam  detUii  grmOmmfecie' 
sm]  Sic  Jugurtb.  *  Ceteram  Boccbo, 
qooniam  p<snitet,  delicti  gratiam  fis- 
dt :'  et  1.  IT.  Histor.  '  Post  reditnm 
eonim  qoibos  Senatos  l>eUi  Lepidiani 
gratiam  fecerat.'    Cioeco». 

NegSgemiUaMielermbmi]    Idettypa^ 


tiebntnr  not  erga  Rempnb.  negligen. 
tet  ette :  qnia  illint  opet  negligoBr 
tiam  nottram  tnperabaat.    ZandL 

8ed  kme,  a(fmeemmqme  wmdi  ridcnlnr] 
In  manntcripto  quodam  ett,  eed  etim$ 
hete  cmaa^  miedi  mdemtmr  ;  utsitrfiii- 
rf  f ,  qnomodo  et  exemplar  babet  Bo- 
roaidinnm.    JZMus. 

rero  remm  voembmlm  mmdehmme']  Thn* 
cyd.  I,  nr.  mU  tV  «ivMar  Tfir  bao/td-' 
rmm  h  ^  fyya  ArHiXXa|«y  r§  Zmmtdattj 
4ec.    MamMi, 

Simt  mtieerieerdm  bt  fmrUme  etrarii: 
me  iUi  emaguimem  mmirum  Imrgimmtmr] 
Etsi  hsec  ett  volgata,  receptaqne  lec* 
tio,  ronltoram  qnoqne  vetemm  codi- 
cnm  apctoritate  eompro|iata;  non 
ceiabo  tamen  perimtiqfii  cnjnsdam 
libri  seriptnram ;  Siat  mueerieordm  im 
furibme  etrarn;  emeemmi^  neiUfaeii  peri» 
emimm^  dmm  eamgmmem  moatram  Urgiai^ 
tnr^  et  dmm  pmmeiM  aeeleetie  porvmii,  60- 
not  omnes  perdthon  eami,    Popma. 

Ne  UU$  aomguimem  moetrmm  largiamt 
Inr]  Sic  ▼elnttior  editto,  sic  Mn.  con- 
sensus  ^  non  iUi^  qnod  occnpat  Jam 
oranes  codices,  ex  qno  snnm  extm* 
sit  Aldut  senior ;  haud  tamen  ¥ere* 
Qruicr. 

Sampdnem  weatrmm]  Id  ett,  Titam 
nostmm :  nam  anima  liominis  in  san* 
gutne  esse  nonnuUis  creditur.  Ita 
Empedocles  et  Critias  censebant  a^i- 
mam  esse  cordi  soffnsum  sangnipemy 
qoasi  animae  essentia  sit  sanguit  ipse, 
qnod  falsum.  Ita  tamen  et  Ipqpitur 
nobilissimus  Poeta^cuni  dicit ;  '  Puiw 
puream  Tomit  iile  animam/  Qnan- 
quam  et  illnd  defendi  potest,  antmem 
dixisse  pro  eamguine  sumronm  Poe- 
tam  ;  nam  nbi  corpns  sangninis  mi- 
nisterio  destitntnm  est,  anima  forat 
erumpere,  snumqne  involncrnm  dese- 
rere  cogitur.  Quod  aotem  nonnnlU 
crediderunt,  sangninem  e^se  ipsam 
animam,hinc  polliiere  ora  crnore  illi- 
citnm  credidernnt,  unde  Pythagorat 
apod  Ovid.  conqneritnr :  *  At  vetnt 
iUa  etat,  cui  fecimut  aurea  nomen, 
Fmtibnt  arboreit  et  quat  htUM»  edu* 


478 


NOTA  VARIORUM  IN 


cathtrbts,  Fortantta  fiiit,iiec  ponatt 
oni  craore.'  Atqne  eadem  incolcant 
Porpfayrins  eC  Plutarch.  Ratione* 
mystlca  qtioqiie  esnR  sangainis  Jn- 
dseis  prohihitii«  fiiit.    7%y«. 

PmUlo  ante  m  hoe  ordine  de  vita  et 
merte  disnervif^  In  hoe  ordine,  non  est 
in  impressis  quibnsdam,  licet  in  ma- 
niiscripto  sit.     Rivive. 

Fdlia  existumans]  Cato  rigfids  vir- 
totis  exemplar  meliornm  Pfailosopfao- 
mm  sententiam  aroplexns  est,  animi 
immortalitatem,  et  post  mortem  coe- 
lestia  gandia  Tel  inferornm  snpplicia 
esse.  Egregie  Seneca :  *  tunc  ani- 
mns  noster  habebit,  quod  gratnletnr 
sibi,  cum  emissns  tenebris,  qnibus 
▼olntatnry  von  tenni  visu  clara  pro- 
spexerit,  sed  totum  diem  admiserit, 
et  redditns  coelo  foerit,  cum  recepe- 
rit  locuroy  quem  occnpavit  sorte  nas- 
cendi :  sursum  illQm  vocant  initia 
sna.'  In  eadem  sententia  fnere  Tha- 
les  Milesius,  qui  animum  ^^iw  &cw(- 
nfroy  9j  ahroKivrfTovy  naturani  semper 
•  ant  per  se  mobilem  deiinlit,  et  anti- 
qnissimus  Philosophus  Pherecydes, 
atque  ejns  disclpnlus  Pytfaagoras,  et 
divinns  ille  Plato  in  Phsedone  inqnit : 
KtH  rh  hmfiiAffKwBaiy  «rol  4k  r&¥  rfOytS- 
ruv  robs  f&vras  ylyvtfr$at,  koH  rks  r&v 
re9v€&rwv  ^x^^  cTvcu,  «cal  ra7s  fikv  ieya- 
$€us  &fi(ivov  cTvoi,  rcus  KaKcus  kAkiov, 
Id  est,  Et  reviviscere  homines,  atque  ex 
mortvis  tirenies  fieri;  mortuorumque 
animas  mpereiise,  atque  bonia  quidem 
meliusj  malis  vero  deterius  esse,  Et 
antiquiMsima  mairomm  sententia  et 
revictnrns  horoines  et  immortales 
fore  adHtrnit,  nt  testatnr  Diog.  Laert. 
Immortalitati**  patroni  plurimi  oc- 
cnrrnnt  apnd  veteres  EtlinicOs  His- 
toricos,  Oratores,  et  Poetas.  Taclte 
itaque  carpfndo  Ca*sarem,  invidiam 
illi  creat  Cato.     TAys. 

Quasi  vero  mali  atque  scelesti  tan- 
tummodo  in  urbe^  et  non  per  totam  Jta- 
Uam  nnt]  In  Fabriciano  omis«(a  illa 
€l  copula  non  per  totam  Itatiamf  legi- 
tari  qnamvia  secus  tn  aliis.    Ritius, 


Ubi  nd  defendendum  opes\  Nazarfa. 
prins  faabnit,  drfendendam^  at  refera- 
tnr  ad  andaeiam,  nec  male  ;  «t  d^fm- 
dere  notet  ^hihere,    Omter. 

8i  ita  res  esset,  miifto  f/ulcherrwmam 
eam  nos  hd}eremus\  Volnroen  Fabri- 
ciannro,  5i  ita  esset;  nec  additnr  ibi 
res,  Atqne  hoc  modo  etiam  Anr. 
Angnstinus  in  v.  de  Civitate  Dei  ci- 
tat ;  utrumqne  autem  recte  dicitor, 
sie  est,  et  sie  res  esty  oSrus  ^x<i,  et 
ntroqne  Terentins  in  Andria  utitar. 
Rivius. 

Indushia']  Donatus  industriam  in- 
terpretatnr  scientiam  et  providen- 
tiam.  Est  antem  industria,  ingeniam 
sive  vis,  qna  ad  aliqnid  straendnm 
sumns  idonei.    Zanch, 

PubHee  egestatem]  Ldem  qneritnr 
Cicero  de  Harnspiciim  responais : 
'  aerarinm  nnllBm  est :  vectigalibns 
non  frnuntur,  qni  redemeront :  anc* 
toritas  Principum  cecidit :  consensns 
ordinnm  divnlsns  :  judicia  periemnt : 
snffragia  districta  tenrntnr  a  pancfs/ 
Pnblicam  egestatem  et  privatam  opn- 
lentiam  tanqnam  periculosam  Rei* 
pnb.   improbat  quoqne  Thncydides 

I.  xif . 

Inter  bonos  et  malos  nuUam  discrimen 
est]  In  mannscriptis,  discrimen  nul' 
/lUR,  oniisso  verbo  snbstantivo.  Nec 
aliter  Augustinus  v.  de  Civitate  Dei, 
c.  12.    Rivius, 

Separatim]  Ubi  non  in  commniie 
consulitis,  sed  privatim  sibi  qnisqne 
providet.     VaU, 

Separatim]  Hoc  mali  civis  indicinm 
statnit  Hala  Servilitts  Tribnnns  mili- 
tnm  apnd  Livinm  1. 1 v.  Indicia  aont 
fartionis  ista,  respectusqne  rerom 
privataram,  qux  nt  apnd  enndem  1. 

II.  Appins  dicit,  semper  oiferere,  of- 
ficirntqne  publicis  consiiiis.  Inde 
disrordia,  et  porro  Rernmpnbl.  in- 
^eritus  :  et,  ut  rleganter  eodem  tibro 
Liviu?(  Inqnitnr :  *  Id  unum  veneniim, 
ea  lues  civitatibns  opulentia  reperta^ 
nt  magna  imperia  mortaiia  easeot.' 
Grana. 


BBLLUM  CATILIN.     CAP.  52. 


499 


NMkmmui  Qnaai  dicat :  sibomi. 
HM  Imiiilis  rondltioiiia  lioc  feciasent, 
fiMtaase  ▼eoiun  duidani  esao  cense- 
rent     Kett. 

NMiM$mm]  Nobilitate  criroiDa  u- 
gentnr,  si  tale  sit  crinien,  qaod  ex- 
tingnit  splendoreni  sangnini8,et  mai- 
tainm  Reipnb.  adfert  detrimentam. 
Unde  alibi  Cesares  Valentinianns  et 
Tbeodosins  1.  nn.  Cod.  de  condnctor. 
lib.  II.  '  GraTior/  Inqoinnt,  *  pcena 
ccmstitneiida  in  bos,  qni  nostri  juris 
sont,  et  nostra  debent  custodire  pr»- 
cepta.'  £t  alibi  Tbeodosins,  mnito 
raajore  palia  eos  esse  dignos  dixity 
qoibns  plurimnm  bonoris  delatnm  sit. 
Ordinaria  alioqoi  crimina  in  nobili- 
bns  mitius  pnniebantnr  apnd  Roma- 
nos.  Qnod  apparet  ex  1.  ix.  §.  istae 
ferc  L  X¥.  1.  xxyiii.  ^.  non  omnes  et 
^  generaliter  1.  xxxyiii.  \,  actores 
et  §.  seq.  1.  nlt.  §.  i.  ff.  de  Posnis ; 
aliisque  multis  in  locis.  Atqne  in 
pcEBis  proportionem  Geometricam 
aerrari  oportere,  magnas  ille  sapien- 
ti»  dictator  Aristoteles  asserutt,  at- 
qne  adeo  proportionem  barmonicam 
«cogitaTit  Bodin.  lib.  vi.  de  Rep. 
qnaiiqaam  et  hic  siraplex  et  qualis  in 
onmero  aeqnalitas  dici  potest  ut  lo- 
qnltor  Grotios,  raeriti  ad  pasnam, 
•icnti  in  contractibus  mercis  ad  num- 
Bos,  qnanqnam  alibi  merx  eadem 
plas,  alibi  minos  valet,  itemque  mim- 
mi.    Tl^ra. 

G^ivrmm  gentem  iirfeaiianmam  Ro- 
flMmo  noauat  ad  bellvm  aeeemmfi  Co- 
dices  in  pergamenis  descripti,  nomtai 
Rmmane:  ac  sir  rectins  leg^tnr.  Sed 
et  iKcenimni  ibidem,  non  aeeemaU ; 
qnamvis  eodem  sensn.    Rtctas. 

GoUonnn  gentem  infeeiiaiimean  Ro- 
flMmo  mnmim]  Nam  et  Livius  ait: 
*  Unam  sibi  spem  reliqnaro  in  He* 
tmscis  rei^tare,  scire  geiitem  opnlen- 
timimam  armls,  viri^,  pecnnia  esse: 
habere  aceola»  Gallo'-,  inter  fernim 
et  arma  natos,  feroces  citm  snopte 
iageoio,  ttim  adversns  popolom  Hom., 
qnem  captnm  a  se  anroqne  redemp- 


tnm  haad  Tana  jactaBtes  aemorattt' 
Ita  ille.  Galli  enim  bellicostsM 
erant,  et  ob  id  imperatores  Romanl, 
eos  refntandos  potins,  quam  bello  la« 
cessendos  censebant,  nt  scribit  Ci- 
cero.    Zoadk. 

Aipra  dfmi  eai]  Imminet  certtci* 
bns  nostris :  nam  in  Hetrnria  erat. 
Idem. 

VoB  emmetmwdmi  etimm  mmme  et  dmhiim' 
tit  qmid  imtra  flurata]  Tres  libri  melins, 
ros  em»etmmimi  etiam  mmc  ^iiid  imtrm 
m.  Infra :  '  De  cmdeltssimis  par* 
ricldis,  qnid  statnatis  cnnctamini/ 
Pmieeh. 

Voi  emmetmmimi  etiam  mni(,  ^mid  imtrm 
mugmiOj  deprekemeu  hoatibme,  /odafts] 
Secutns  sam  Commel.  ac  Pal.  sec.  et 
tert.  qnibns  nnllum  vestiginm  iUinSy 
etdmbiiaii$y  qnod  nnpere  natnm  est. 
Nam  edd.  priscie,  nt  et  omn.  fere 
Mss.  90$  cmmetatmimi  etiam  mmme  dtiMta- 
tiif  sine  copnla :  cetemm  fere  etiam 
recepissera,  apprehenainy  qnod  erat  itt 
Commel.  et  Nas.  loco  deprehem$i$* 
Grater. 

itfanita]  Pro  muris  acclpt  solent  et 
pro  sedlficiis  ipsins  Urbis.  Jfflmia  a 
mmniendo  ;  id  est,  ut  nnnc  loqnimnr, 
a  mnniendo  dicta.  Ita  Plantus  dlxit 
in  Captiv.  ctrc«mm«nri<t.  Et  manie 
singnlarl  nnniero  apnd  Ennium.  At- 
qne  mamw  hinc  proprie  dictum,  onus 
mnris  reficiendis,  ubi  primnm  unnm 
In  locnm  convenissent/ad  oppidnm. 

Mis^reajiiiai  cnueo,  deliquere  homime$ 
adoleecemiuU  per  am6tHonem]  Sic  et 
mannscriptnm  et  alia  fere.  Sed  Mer- 
sebnrgense  et  Schurreriannm,  jlfisrre- 
miai.  Perperam  videlicet :  t^  ceasso, 
hic  ad  ironiam  facit;  neqne  enim 
hoc  vnlt  Cato,  misericordiam  esse 
deprebensis  iotra  moenia  hostibos  im- 
pertiendam,  sed  graviter  in  eos  anim- 
advertendnm  et  severe  vindicandnm. 
Proptereaet  ironicam  extemiationem 
criminis  atldit,  quo  nullnm  atrocins 
esse  poterat.     AiciiM. 

Na  i$ta  volna  nuaumetmdo  et  m^eeri^ 
eordiay  $i  UU  aram  eeperimtf  in  wiiienam 


480 


KOTiE  VARIORVM  IM 


timinrtetwf}  Hlc  exemplar  Fabrioia- 
num  tn  miteriiim  vertH,  Idqae  cnm 
▼ierii»  mnlto,  tom  elegantinft,  pro, 
ffertetur  et  ammtUaintur.  Tacitns, 
'  Astnsqne  hostinm  in  pemiciem  ip- 
•is  vertebat.'  Idem,  '  Seu  temere 
lapsa  vox  in  prssagium  vertit/  Li- 
vius^  *  Verteratque  Scipionnm  invi- 
dia  in  prstorem/  Idem,  *  In  perni- 
ciem  adolescenti  verterunt.'  Slc 
Qn.  Vellejns  in  annalibus  apnd  Oel- 
Unm,  '  Postquam  tempestas  sedavit/ 
inquit  pro  sedatii  e$t,  Pro  passivo 
enim  activum  posuit :  et  Varro  apud 
eundem,  '  In  priore  verbo  graves 
prosodie  qnae  fuere  manent :  reliqnie 
mntant/  inqutt,  pro,  wmtantur.  Li. 
vius  iz,  Dec.  iv.  '  Mores  qnidem  po- 
puii  R.  qnantum  mutaverint,  vel  hlc 
dies  argumento  erit.'  Idem  viii. 
belli  Punici  it.  *  Non  septies  die, 
iicuti  fama  fert,  temporibus  statutis 
reciprocat:'  pro,  reeiitroeatur,  Sue- 
tonins,  *  Quoties  terra  in  urbe  mo* 
visset,'  pro,  molafuiuet.  Talia  apud 
Virgllium,  *  Nox  humida  coelo  prae- 
cipitat :'  et  '  Ingeminant  Anstri  :' 
pro,  j^Hpiiatur^  ingenmiaHtur,  Nisi 
quis  ellipsin  roalit  prouominis  fe,  quo- 
modo,  ni  fallor,  in  illo,  '  Accingnnt 
omnes  operi :'  et,  <  Tum  prora  aver- 
tit.'  Livius  II.  ab  U.  C.  *  Sicuti  de- 
dita  opera  passim  ad  illecebras  pro- 
pnlsa  pecora,  prscipitavere  in  insi- 
dias :'  hic  pracipitare  passive  positum 
videtur.  Qnamvis  Hadrianus  fere 
semper  veteres  ita  fnisse  locutos  ad- 
notavit,  maxime  quoties  de  sideribus 
ant  temporibus  mentio  incideret. 
Capsar,  «  Hiems  jam  praecipitaverat,' 
inquit.  Est  et  apnd  Ciceronem,  ♦  Sol 
jam  prccipitans.'  Sed  et  aliis  de  re- 
bns  loquentes  hoc  verbo  in  hunc 
modnm  utimiir:  ut  Cicero,  *  Fibre- 
nns  ex  eo  loco  prsecipitat  in  Lirem :' 
et,  <  Lora  ubi  Nilus  praecipitat  ex 
■Itissimis  montibus.'  Idem,  *  Prae- 
cipitantem  igitur  impellamus,  et  per- 
ditum  prosternamus.'  Sic  apud  eun- 
dwy  *  PrKcipitantem  retinere,  prm. 


cipitanti  reip.  snbvenire/  Stc  Qtt» 
omnia  passive  intelligenda  esse  videi. 
Sed  ad  institntnm.  Est  In  quibns- 
dam  perperam,  Verear  ne  ieta  nunuue* 
tudOf  ife.  qna  in  re  lapsus  est  Felicius 
quoque  Durantinns.  Nam  ut  exem» 
ptarium  consensom  omittam,  Dona- 
tus  in  Andriam  hnnc  locnm  ita  citat, 
nt  nunc  vnlgo  legitur.  Est  autem 
Nte  diphthongo  scribendum,  idem- 
qne  omnino  est  qood  Latinis  profeetOf 
et  illa  jnrandi  particola  Mediu^iue. 
Clcero,  *  Nae  isti  vehementer  errant.' 
Idem,  *  Nas  to,  si  id  fecisses^  melins 
famae  tnae  consulnisses.'  Interdum 
idem  conjungit  Nee  et  Mediusfldiutf 
velut  ad  Atticnm  alicobi,  et  In  quses- 
tionibns  Tnscnlanis.    Idem, 

lu  Mcrtmu  seepe  perieuUt]  Scilicet, 
qnc  ex  omnibus  bellis  Gallicis,  Pnni- 
cis  extitemnt  maxima.    Zanch, 

Non  wtio  neque  suppUciU  muiiebribuM 
auxUia  Deorum  paraniur']  Sic  in  orat. 
Lepidi, '  Non  prolatandnm  neqne  vo« 
tis  paranda  auxilia.'  Supplicia  au<r 
tem,  pro  suppUcationibus  posuit  Ta- 
citns.    Ciaeeon. 

Non  votis,  neque  suppUeii»  muUebrilnts 
auxHia  Deorum  parantur']  SuppUcia  hlc 
pro  hosiiis  et  saerifiens^  sive  SKfiplica- 
tionibujs  Sallnstius  posuit,  ut  Taoitns 
I.  III.  cnm  dixit :  '  Sed  tunc  supplicia 
Diis,  ludique  magni  a  Senatu  decer- 
nuntur :'  et  supra  ipse  Sallustius : 
'  In  snppliciis  Deorom  magnifici.' 
Eadem  sententia  usus  est  in  oratione 
Lepidi,  cuni  ait :  '  Non  prolatandnm, 
neqne  votis  paranda  anxilia.'  Viden* 
dus  Festus  iu  SuppUcia,    Ursin. 

Votis']  Solebant  veteres  vota  jam 
suscepta  scriptis  subsignatisque  tabu- 
lis  confirmare,  atque  ipsas  saepe  ta- 
bnlas  Deornm,  qoibus  voverant,  geni- 
bns  cera  affigere.  Unde  JiivenaUa 
Sat.  X.  '  Ergo  snpervacna,  ant  per- 
niciosa  petuntnr,  Propter  qnae  fas 
est  genua  incerare  Deorum.'  Plinins 
Epistola  ad  Trajannro  :  '  Solennia 
vota  pro  incoiumitate  tua,  qna  pub- 
Uca  saliu  continetur,  et  •naceplmna 


BBLLUM  CATILIN.     CAP»  52. 


481 


Bciteiiie)  et  solvuiat,  precati  DetMt 
nt  velint  ea  semper  solvi,  semperque 
sigDari.'  Adde  tot  vetenim  Nnmis- 
iiwtttm  ioscriptiones.     Yota  Pvbu- 

CA,  VOTA  SVBCEPTAy  VoTA  SOLVTA. 

T«rmf .  Soleniiia  antem  Vota  Pob- 
lica  in  Capitolio  coneipiebantnr.  Un« 
de  Florens  Tertollianns  de  Corona, 

*  Annoa  votomm  nvncnpatio  qoid  vi* 
detnry  prima  in  Principiis,  secnnda 
iii  Capitoliis,  accipe  post  loca  et 
verim,  honc  tibi  Jupiter  bovem  cor« 
mbns  anro  decoratis  vovemus  esse 
ftitiinim.'    Et  Soet.  in  Nerooe  c.  46. 

*  votortm  noncopatione  magna  jam 
ordinom  freqnentia  vii  repertae  Ca« 
pitolii  claves.'  Volis  qnoqoe  caput 
oUigare  dizit  Horatins,  sed  ibi  pro 
devotioQe  atqne  imprecatione  magica 
somitnr.  Ita  et  Virgilius  dixit : 
'  Colchiacis  animnm  defigere  votis.' 

Sig^iieiU]  Id  est,  precibns  in  Deos 
immortales.  Sopplices  velatis  mani* 
bos  incedere  moris  erat.  HincPlant. 
'  Postridie  in  eastra  ez  nrbe  ad  nos 
veninnt  flentes  Prineipes,  velatis  ma^ 
nibns  oranty  ignoscamos  peccatnm 
snum.'  Sicnti  et  genua  tnm  Deo« 
romy  tnm  mortalinm  sopplices  attin- 
gere  moris  erat,  ut  testatnr  Plin.  ii. 
45.  Vide  Hadr.  Juninm  Animadv. 
u.  11.  In  cultn  antem  divino  ant 
ora  Deomm  oecnlabantnr,  nt  testap 
tnr  dc  ia  Verrem  Ub.  v.  qqod  tamen 
rariiis  contigit,  aut  eorom  dextras. 
Hiac  Lucretius :  ^  tum  portas  prop* 
ter,  aena  Signa ;  manus  dextras  os« 
tendunt  attenuari  Sa»pe  salutantum 
tactu  prsterque  meantum.'  Aut  de- 
aiqiie  ipsoa  pedea.  Apulejoa:  '£x. 
oscnlatis  vestigiis  Dec,  quse  gradi- 
bos  bsrrebat  argento  formata,  ad 
anoa  discednnt  Larea.  Verum  quia 
verebaotnr  plt*nimque  Deos  ipsos 
profano  ore  sno  tangere,  ssppe  etiam 
cminoa  oscolabantur  porrecta  manuy 
quam  verenter  ad  o»  soum  referebant 
et  aoaviabantur.'  Hierooymus  in  Rn- 
finnm :  '  qoi  adorant,  solent  deosco- 
lari  mannm,  et  capita  sobmittere.' 


Idem  et  OrieDti  In  nao.  Unde  JoK 
cap.  ai.  vs.  26.  '  Si  vidi  solem,  ciim 
fulgeret,et  Lunam  incedentem  cla» 
ram,  et  osculatns  snm  manum  meam 
ore  roeo  ;'  id  est,  si  Lnnam  ant  So« 
lem  adoravi.  Hinc  et  formatnm  ad« 
orandi  verbom,  qnia  manom  ad  or% 
admovebant ;  non  ab  ador,  qnod  fm- 
menti  genns  est,  nt  censet  Oramma^ 
ticoram  vulgos .  Ita  autem  admovo- 
baot  oribus  snis  dextras,  primo  di« 
gito  in  erectnm  pollicem  resideBte, 
nt  exprewit  Apolejns  lib.  v.  Miieala* 
ram.  Frontem  qnoqne  aiiquando 
tangebant  precantes,  unde  Servina : 

*  auris  Memoriss  saera,  frona  Oenio  ; 
atqne,  binc  venerantes  Denro,  tangi- 
mns  frootero.'  Oscula  qnoqoe  jannia 
et  postibus  temploram  impertiebaa* 
tur :  nnde  Tibullns :  <  Noo  ego  si  me- 
roi,  dubitem  procombere  templis,  Et 
dare  sacratis  oseola  liroinibns.'  Qniii 
et  crinibus  passis  templa  verrebant 
in  snppliciis.  Livius  lib.  iii.  *  strat» 
passim  matres  templa  verrentes,  ve« 
niam  irarnm  coelestium  exposcont/ 
Ita  Polybins,  Mamertinua  in  Pane- 
gyrico  ad  Maximianum,  ApnlejiiSf 
Lticanufl,  aliiqne  locnti  snnt.    lipi. 

VigiUmdo,  ogendQf  bene  cemmdende^ 
praepere  eumia  ceduMt:  M  eoeerdke 
lete^  4^.]  Cicero  sic  de  Finibus,  I.  iii, 

*  Minime  convenit,  cnm  ipsi  inter  noa 
abjccti  neglectique  simus,  postulare 
nt  Diis  immortalibus  cari  simus,  et 
ab  bis  diligamnr.'  £t  Metellns  in 
oratiooe  de  ducendis  nxoribus  apnd 
Oellinm  i.  6.  '  Quid  nos  a  Diis  in»- 
roortalibns  dintins  exspectemns,  nisi 
malis  rationibus  finem  facimns  V  Item 
Eoripides  in  Electra :  'Afry^  7^  9tM$ 
Heht  ixtnf  Ml  cr^tMy  Biow  Zinm^  Ikr 
IvMjyw  JImv  v^vov.  £t  Demostlienea 
Olynth.  11.  O^  tvi  V  «8  t^  hfrfwma^ 
oM  ^ikMS  iwirdfrrw  Amp  oifrov  n 
v-9M«K,  /Aiytarm  9^  rois  9co«f .    MasmHiie, 

Vigikmdo^  ogendOf  bene  coneiUemda'] 
Sic  quidem  omnes  habent  codicea 
praplo  excusi.  Perantiquus  liber: 
VigikaidOf  agndOf  beiu  openndo^  otl 


Delpk.et  Var.Ciaf. 


SaUnet. 


2H 


NOTJE  VARIORUM   IN 


mmuiendo.  Si  mihi  tsmeii  quod  fen- 
tio,  dicere  liceat,  puto  hstc  verba, 
vel  coiuulimdOf  aliunde  in  lextnm  ora- 
tionia  trrepKU»e :  cnjus  mesB  snspicio- 
nii  ea  est  ratio,  quod  in  antiquo  libro, 
bttu  opertmdo^  vel  conMtdendo,  Acriptnm 
ioveni.  Nam  cnm  agendi  duo  possint 
«••e  actns,  operari  videlicet,  et  con- 
•olere,  Inee  primo  in  ora  libri  fcripta 
Aiernnty  eaqne  deinde  scriptor  libra- 
ritt«  in  contextum  recepit.  Unc  etiam 
accedit,  quod  Servius  verba  illa,  bene 
eomeitleMio  omiserit:  ita  euim  hunc 
locnm  profert :  Noh  totiOf  tuqtie  etqh- 
fikiie  muliebribtte  Deorum  auxUia  eom- 
parentur:  rigilaKdOy  laborando,  proepere 
oenUa  ceduni,  Ubi  eocordite  tete  atque 
ignaeite  tradideriey  nequicquam  Deoe  im- 
plereB»    Fopma. 

>  Ubi  eoeordue  te  atque  ignamee  tradi- 
dcrwy  nequicquam  Deoe  imiploree']  8er- 
Tius  in  Georg.  iii.  siccitat:  Ubieo- 
eordue  tete^  ifc,  quod  ut  mihi  quidem 
valde  placei,  sic  nullo  in  exemplari, 
qnod  Bciam,  reperitnr.     Riciue. 

Socordia]  Socor»  dicitnr  quasi  sine 
eorde.  Credebant  enim  plurimi  ex 
^ntiquis  cor  rationis  fontem  esse. 
Unde  Cicero  Tuscnl.  u  '  Aliis  cor 
ipsom  aninia  videtur;  ex  qno  excor- 
des,  vecordes,  concordesque  appei* 
Imtur.'  Nequc  vero  Itic  vuigaris  er- 
ror,  sed  ipsc  Hippocrates  lib.  de 
corde  ita  loqnitur :  yvw/Ati  rov  hfOpJ»- 
irov  xi^vKe»  ir  rf  Xmp  KOtKiji,  «col  &PX<< 
rijs  AfiKtis  if/vxn^*  Id  est,  mene  hominie 
in  einintro  cordis  ventricuio  eita  Cdt,  ac 
reUqua  anima  imperai  ac  prteeet.  quan- 
quam  anctor  I.  de  morbo  sacro,  qoi 
et  Hippocrati  ascribitur,  rectius  cere- 
bro  sapientiam  tribnar.  Etiam  Chry- 
•ippns  inter  Stoicos  maximi  nomini*), 
in  lib.,  quem  de  Anima  scripserat, 
principatura  cordt  tribuit.  Cor  esse 
fiicultatnm  animse  principium  non 
male  dicitnr,  nec  abtique  ratione 
Aristoteles  etiam  iii.  10.  de  Part. 
aoim.  cordi  prudentiam  tribuit.  £t 
Ciceroni  I.  ii.  de  Fin.  cor  sapere  di- 
•itur,  Qnicqnid  sit,  tom  erttditormn. 


tnm  vulgi  h»c  foit  antiqna  opialo. 
Unde  Ennittf :  '  Egregie  cordatua 
bomo  Catus  ^liuf  Sextns.' 

A,  Manliae']  Legendum  T.  Mantinef 
vel  erravit  Saltustins  memori»  vitio; 
Nou  enim  huic  Anto,  sed  Tito  praeno- 
men  fnit:  qnod  et  Fasti  Capitoliiii 
et  Livins  1.  viu  et  viii.  Ciceroqna 
de  offic.  1.  III.  et  alii  multi  docent. 
Oellins  ix.  7.  de  viris  illustribusy 
c.  3&  Eutropius  1,  ii.  C^ssiodomsy 
Diodorns  Siculns  1.  xvi.    AffinMriiif. 

Auine  ManUua  Torquatue']  Sic  oinni-< 
bns  Uterarnra  apicibus  expressnm  io 
vett.  Mss.  anttqoiores  etiam  aiiislocis 
perpetuo  nubis  exhibent  Afatiiiitmy 
non  MaiUum,  quod  nonnulli  temere 
propognant.  Naz.  ioco  Auinet  ridtcnle 
habet  Sauiue.  Omt.  Vai.  Maximoa 
1.  II.  de  disciplina  militari,  de  ntro- 
qne  eandem  scribit  historiam.  Gfar.  ' 

Torquatue]  Torquatue  dicitnr  a  tor- 
quef  quo  nsus  est  qoidam  GallnSy 
qnem  ipse  singnlari  certamine  inter- 
fecit,  et  sibi  assnmpsit 

Belio  Galiico]  £t  hoo  contra  testi* 
moninm  Livii  I.  viii.  Valerii  if.  9, 
et  alionim:  nam  eontra  Laiinoe  Bel- 
Inm  gerebatur,non  eontraGaiioty  cam 
filium  Torqnatus  seciiri  percnti  jnssit. 
Plutarchus  item  in  parallelis  a  Tor« 
qnato  conira  Samnitee  hoc  anno  png« 
natum  scripsit  contra  historiae  fidemi 
nam  nt  dixi,  cum  Lorintf,  non  cnm 
GaiUef  ant  cum  Samnitibuef  pngnatom 
est.  £t  Dionysins  Aiitiqnitatuni  lib. 
VI II.  idem,  qnod  Sallnstlus,  tradit« 
Manutiue. 

BeUo  GaUico]  Livius,  Gellius,  Va* 
lerius,  Anctor  de  Viris  illnst.  Orosiua 

III.  9.  et  Florus  i.  14.  scribtmt,  Man« 
lium  bello  Latino  secnri  filinm  per« 
cussisse.  Diooysiu»  lamen  Antiq» 
I.  VIII.  facit  cum  Sallnstio;  bello 
enim  Galiico  id  factum  asserit.  Ilind 
iiotaudum,  qnod  Frontinus  Strat.  lib.» 

IV.  hntc  Manlio  postea  Imperioso> 
cognomen  fuisse  tradit.  At  Seneca- 
de  Beneficiis  iii.  37.  item  livins 
I.  VII.  ab  Urbe  conditaajnnt,  L.  Maa-i 


BBLIiVM  0ATIL1N.      CAP,  52. 


488 


iHn.patrem  Ii^|m  «b  ostentatioi» 
eaeYiti»,  ■ibt  Iniperiosi  coKnoneii  »d« 
Mirisse,  et  nt  Diodomni  Siculnm  mis- 
«nm  (aciamnsy  qoi  idem  sentire  Ttde- 
tnr:  frtgraeBta  etiam  YctnstiMimo- 
rui  marmomm,  qwe  Komc  paueii 
abhiiic  amiia  effossa  sant,  satb  indi- 
canty  primom  L.  Manlinm  bttjnn  pa- 
trem  Imperiosum  oognominatum. 
CutU. 

C9Utra  impermk]  Extra  ordinem 
siiie  snpremi  magbtratus  jnssu  ma- 
nns  cnm  boste  conserere  iliicitum : 
T.  Manlins  Torqnatus  filium  snom, 
qnod  sine  ejus  jussn  ia  certamen  v^ 
nisset  cum  Geminio  Metio  Dnce  Tos- 
enianoram,  vita  privavit,  ut  in  ceteris 
confinDaret  impcrinm.  Neque  in* 
fenita  cbaritas  liberornmy  non  tam 
arcta  sangniiiis  necessitndo^  non  flos 
primse  setatis,  non  deniqne  virtutis 
grande  testimoninm  a  tam  atroci  ex* 
cmpio  patrem  deterruit.  Neque,  mi« 
rom  dictu,  ut*  Frontinus  eoromemo- 
Tat,  ipse  fiiins  tam  rigidc  disciplinsB 
restitit,  verum  cum  pro  eo  intereede* 
rrf  militaris  pobes,  seditionnm  tn- 
bnm  accenderet,  negavit  se  tanti  esse, 
oc  propter  se  disciplina  vetns  Roma- 
■onun  corromperetnr,  obtinuitqne 
taodera,  nt  mortts  pcena  beneficii 
loco  siln  infligt  posset.  Idem  Postbn- 
\  Tibortara  in  filinm  eadem  de 
factitasse  legimus.  £t  qnid 
Fabins?  Fnsis  Samnitibus,  parta  vic- 
toria  vix  Papyrii  Dictatoris  manus 
«vnsit,  usi  popnliis  precibus  idem 
cffiagitasset,  pater  et  adolescens  ad 
geana  Dictatoris  procubnissent.  Et 
vicit  tanien  imperii  mi^estas;  noxa 
fiaim  damnatns,  concessos  est  populi 
Bom.  precibn».  Stesimbrotns  cnm 
eontra  Lacedsmonios  feliciter  png- 
■ass«l,  victorisB  praemiom  coronam 
fillo  Kpaminondas  concessit,  spreti 
iaperii  gladinm,  quo  cervicem  tam 
propinqui  sangninis  ampntavit.  Man- 
dnti  causa  ptitior  est  rebns  gestis. 
Pnestat  patrem  filio  orbarl,  quam 
4iiaeiplina   militari.    Victo- 


riam  qnis  Imperatoris  injnssn  obti* 
nnitP  Major  victoria  seipsom  vineere, 
neque  in  pugnam  prornmpere,  nbi 
pugnandiim  non  est  Et  quld  si  vic- 
tus  fnisset  ?  Incerta,  vitrea  estcmenti 
Martis  alea,  et  qnie  tnm  ssepe,  cnm 
maxime  splendet,  exigno  negotio 
firangitur.  Prvstat  victnm  esse,  quam 
victorem,  modo  anima  Relp.  constet, 
dlsciplina  militaris;  qua  pollnta,  cnnc- 
ta  niilitaria  officia  turbantnr,  idem 
Dncis  milltisqne  munus  erit.   Tkijf$» 

Ctthtgi  tdiUacadki]  Hunc  enim 
Cethegnm  Plutarcb.  in  Lnculli  vita 
scribit  obscffina  vtta,  libidinnra,  fla- 
gitiorom,  vitiomm,  scelemm  plennm 
fuisse.    ZaNcA. 

NmUenmjtm  patrue  beUmmfmi'] 
In  Mss.  est,  ntsi  alierum  jam  poMm^ 
4v.  sensn  tamen  eodem ;  quod  in 
qnibnsdam  mtuUt  legitur,  id  ex  glossa 
irrepsisse  snspicor.    iitrias. 

PmiruB  bettum]  Hic  enim  Cethegns 
(ni  fallor)  Marianas  partes  secntos 
cnm  Mario,  Cinna,  et  aliis  nrbem  ob- 
se*dit :  ut  leges  apod  Appiannm  bel- 
loram  Civilinm  libro  primo:  postea 
tamen  urbe  pulsus  ad  Sullam  con- 
fngit.  Nec  illud  nos  perturbare  de- 
bety  quod  hic  Cethegus  conjurationis 
tempore  dicatnr  adolescens,  cum  Ci- 
cero  in  oratione  pro  Mil.  scribat  Do- 
mitium  jaro  ab  adolescentia  docu« 
menta  maxima  dedisse,  qnam  coo- 
temneret  populares  insanias,  signifi- 
cans  (ut  expomt  Ascon.)  constan- 
tiam  Domitii,  qnam  in  pnetnra  prae- 
stitit.  Qno  vero  setatis  anno  prcto- 
res  per  leges  fieri  possent,  jam  satis 
notom.    Cast. 

Nisi  itenan  Jam  bHbm  fecit]  Arbl- 
tror  enim,  Sallustium  his  verbis  in- 
nnere,  hunc  fuisse  in  conjnratlone, 
que  facta  fuit  cum  Pisone  adole- 
BcentCy  in  qua  magnnm  contra  pa* 
triam  parabatur  pcriculnm.    Zaneh, 

Petui]  Vide  snpra  Bell.  Cat.  c.  18. 

Faeite  paterer  voe  ipsa  re  corrigif 
qwmiam  verba  eontemniiie]  Ita  codices 
in  membrana  descripti :  perperam  in- 


484 


MOTiB  VAKIOEUM   IN 


^ymnico  et  aliis  verba  mea:  nam  ver- 
ha  in  genere  opponit  ipsi  rei.  Sed 
et  Badianum  exemplar  sic  habet,  et 
Beroaldinam.    Rimua, 

CatUha  cum  extf^u  iafimeUm  «r- 
gif]  Risnm  hoc  loco  movfirnnt  mihi 
jejoni  illi  CommentatoreB  in  hunc 
anctorem:  qaornm  alin»  exponit  in 
fmeibus;  wilicet,  ud  dewMramdum: 
mlini,  w  faueilm,  id  est,  iniraUu  ctri- 
taiu:  tertius,  in  faucibua  /«nJur,  id 
eityinAlpibue,  Ceternm  non  omnes 
codicei  habent  UalUe:  ideoque  ma- 
Um,  quando  hoc  tempore  Catilina 
cnm  exercitu  in  Hetruria  erat,  expo- 
nere,  in  faudbuB  Apenniniy  quie  ips» 
tamen  »unt  Itali».    GlareanuB, 

Parari,  neque  coneidi]  Nam  8i  quid 
occnlte  facere  voluerimu»,  continuo 
conjuratores  in  urbe  »unt,  qui  con- 
aiiia  nostra  palam  faciant  Catilinse. 
VaU. 

,  Quare  Ua  eeneeo]  In  manuscriptia 
additur  ego,  haud  male,  ut  opinor. 


,  Quare  Ua  eeneeo]  Mm.  plerique,  llt 
et  vett.  edd,  adtexto  pronominc,  eenf 
«00  ego;  glossemate  manifeatario :  ne 
quis  forte*loco  medeudum  cen»eat, 
«ranApoaitu,9iuire  ita  ego  eenseo.  Grnt. 

Nrfario  conmUo]  Pediann» :  '  Ne- 
(andum/  inquit,  *  eat,  non  fandum : 
nefarium,  quod  polinit  sacra,  farre 
pio  solita  celebrari.  ergo  nefarii,  la- 
crilegi.'    Zanch, 

.  Ctfdem,  incendia,  aJiaque  ee  feeda  at' 
^crudelM^l^c.]  In  Mss.  est,  aliaque 
feedaj  omisso  pronomine  f€,  idque  me- 
Uns.    Riviui, 

De  etmfeuie]  Non  opus  est  hic  ex 
jnrecivili  in  eam  rem  lege»  concu- 
mulare.  Nolum  est  enira,  quod  is 
qni  crimen  in  judicio  interrogatus 
fatetur,  pro  convicto  habeatur,  nisi 
Qon  appareat  crimen^  quod  reus  con- 
fessus  est.  Atque  ita  iutelligo  Divi 
Severi  rescriptum,  in  1. 1.  §.  D.  Sevc: 
rus.  ff.  de  Quaest.  quo  prohibemnr 
Qonfessiones  reorum  p.ro  exploratis 
facinoribus  habere.    Hic  vero  con- 


jnratl  non  solum  confessi  erant,  aed 
et  certissirois  indiciis  convictl. 

Mort  wiQorwn]  Antequam  lex  Por- 
cia  ferrelnr:  nam  lex  foit,  ut  cive» 
qni  contra  rempub.  quicquam  patra- 
vissent,  capite  pnnirentur :  sicut  Bm- 
tusduos  filios  virgis  csBdi,  et  securi 
percnti  jussit,  quod  consitia  prodend» 
urbis  snmpserant.  Valerin»  v.  8.  de 
severitate4>arentum  in  Uberos :  *  Bm- 
tos  quoque  gloria  par  Romulo  (quia 
ille  urbem,  hic  Ubertatem  Rom.  con- 
didit)  iiUos  snos  dominationem  Tar- 
quinii    a   se    expulsam   reducentes, 
summnm  imperium  obtinen»,  compre- 
henso»,  proque  tribnnali  virgis  cspsos, 
et  ad  palum  religatos,  securi  percnti 
jussit:  et  pater,  ut  consulem  ageret, 
oibus  vivere,  quam  publicae  vindictm 
deesse  maluit.'     VaU. 

Cap.  6S  Senaius  deeretum  fU,  sto* 
aie  ceneuerat]  Exemplar  Fabricianum, 
sicuii  iUe  censuerat:  sed  et  crasa  ibi 
cultelio  erat  ultima  in  ilenat;  ut  suspi- 
cer  ibi  fuisse  eenati  decretum  m  qa€h 
modo  et  alias  fere  Sallnstius.  Prisci* 
anus  quidem  certe  hic  legit,  jenolt, 
ut  sit   genitivns  antiqnus.     Eodem 
modo  Donatus  in  Hecyram  Terentii, 
nbi  adnotat  veteres  tumuUi  et  senaH 
dicere  solitos.    Sic  snpra  Sallustins : 
Mgitur  senati  decreto   Q.  Marcina 
Rex/  &c.  pro  senaius  decreto,  qnod 
ip»um  et  Nonius  observavit.    Illnd 
hic  obiler  addam  ex  Cicerone  ad  At» 
ticum,  non  dixisse  Catonem  prironm 
sententiam  de   animadversione,  sed 
omnes  ante  eum   praeter  Caesarem. 
Cnr  ergo  tn  sententiam  Catonis  ? '  Qnia. 
verbis,'  inquit,  '  locnleotioribus,  et 
pluribus,  rem  eandem  comprcbende- 
rat.'    Mox,  ubi  ieviter  innuit,  non  se 
retulisse  solum,  sed  et  patefecisse,  et 
cohorUtum  esse,  et  ante   pra^terea 
quam   consuleret,  ipsum    judicasse* 
*  Quae  omoia,'  inqnit, '  quia  Cato  lan- 
dibuB  extnlerat  in  cccUim,  perscriben- 
daqne  censnerat,  idcirco  in  cjns  sen^ 
tentiam  est  facta  discessio.'    RtviMS^ 
.  SenoH  ^tcretumJU}  Volgati  omnei. 


BBLLVIf   CATILIN.     CAP.  63. 


4» 


qulbns  cniii  facinnt  tntiqui  incl :  Se^ 
mahu  deereiumfit,  halient.  Not  tflMll 
decrttwm  fit  rettituimns,  ex  Carisio 
locum  hnnc  citante.  Est  antem  Senaii 
genitivos  antiqnns,  qui  etiam  in  in- 
scriptione  ▼eteri  reperitur,  qnae  in 
fegro  Veronensi  extat,  verbis  ad  hnnc 
modnm  conceptis:  Sex.  Amuva. 
M.P.Sarants.  Procos.  bx.  Sbnati. 
Co!isYi.To.  iirrBR.  Attbstinos.  bt. 

VlCBrillOi.  FINIS.  TBRMINOSQVB.  STA* 

TVI.  IV8SIT.  Et  in  Sallustli  libris  His- 
toriamm,  'Senati  decreto  servien- 
dum  ne  sit.'  Sed  et  SenaiMU  veterea 
dixemnt:  id  quod  Heienins  Acron, 
ad  Terentianum  illnd  in  Adelphis, 
*  Nnnc  exacU  aetate,  faoc  fructi  pro 
labore  ab  his  fero.'  adnotavit:  et 
'  senatis  consulto*  Sisenna  Histor. 
1.  lu.  '  simnl  et  senatis  consnltis  cla- 
risaimbampiificatts.'   Pofma, 

SematMM  decretumfii]  Semaii,  locnm 
hnnc  citans,  Priscianns  legit.  Zanek» 

SeaaiMa  decretum']  Sicutt  jns  relatio- 
nis  ad  solnm  magistratum  pertinebat» 
Ita  neque  alia  de  re  invitns  faciebat 
Senatnscoiuultnni,  qnam  de  qua  ad 
aenatnm  relatnm  erat,  nisi  si  infinite 
de  Rep.  non  finite  de  singnlis  rebns 
retnlisset.  Ilaqne  Valerins  frustra 
a  decemviris  postnlavit,  ot  dictis  om- 
nibns  sententiis,  qiitbus  a  majore  parte 
exercttus  decemebantur,  id  propone- 
rent  consulendum,  Formanb  Rbipvb. 
PLACBREr  :  ant  VT  RVRSva  sbmtbntiab 
EXiGBRBNTVR.  Dixit  enim  Clandtus, 
semel  omnium  sententiis  absolntis« 
rem  pro  jodicaU  haberi.  Nihil  super- 
ease,  qoam  ot  aenuntlae  nnmcren- 
tnr.  Ut  novi  aliquid  agatnr  non 
poaae,  nisi  iternm  a  magixtratn  rela^ 
tiofiat.  Qnidvero?  Indicat  Halicar- 
nasseosis,  ex  his  qui  dixissent  fre- 
qneates,  ac  fere  nnivemnm  senatnm 
Valerio  acciamasse.  Numerus  porro 
Senatorum,  nt  rarum  ac  iegitimum 
eaaet  Senatusconsultnm,  reqnireba- 
Ur.  Unde  apud  Festnm,  *  Nvmbra 
Sbmatvm.  Divtts  postea  Augnstiia 
Bamoiimi  determinavit,  pro  singnlia 


Senatnacoaanltoram  canala  ac  fofin»> 
lia.  Certe  SCtnm  a  pancioriboa, 
qnam  qnadringentia  fieri  non  poaae 
iostitnit;  cnm  proximis  teroporibna 
nnmerus  ille  non  foret  necessarins. 
lUqne  et  panas  anxit  adversas  eos, 
qui  nnllam  ob  jnstam  canssam  in  ie* 
natnm  non  venlssent.  Antea  eaim 
nthil  erat  nltra  pignns  et  mnltam.' 
£rod.  Vincere  quoque  dicebatnr 
sententia  ea,  cni  plnres  accedebaat, 
Cic.  Pbilip.  VIII.  *  VicU  est  igitnr 
propter  verbi  asperiutem,  te  anc* 
tore,  nostra  sententia.  Vicit  L.  C»- 
saris  amplissimi  viri,  qni  verfoi  atroci* 
tate  dempta,  oratione  fuit  quam  sen- 
tentia  lenior.'  Formulae  decernendi 
hsB  fuere  :  placbrb  Sbnatvi,  Sbna- 

TVM  VBLLBy  BT  ABQVVM  CBN8BRB,  SB- 
NATVM  BXISTIMARB,  ARBITRARIy^  SB- 

NATVi  viDBRi.  Primia  etiam  Senatua- 
conaultornm,  qnae  libera  Rep.  fiebant, 
versibns  poni  solebant  nomina  eoram, 
qoi  ad  ea  conscribenda  adbibiti  erant» 
qua  tn  re  nsu  recepta  erant  verba 
haec,  ScRiBBNDo  AmERB.  Etiam 
veUribus  Senatiisconsnltis,  nt  Valer. 
Max.  II.  11.  anctor  est,  T.  iitera  anb- 
acribi  aoiebat,  eaque  nota  aignifica- 
batnr,  etiam  Tribunos  ita  cenanisset 
at  qnotiescunqae  SCta  interoessioni- 
biu  impediebantnr,  aucUritate  p«r- 
Bcribi  solebant.  AncUritatnm  per- 
scribendarnm  rationem  Dio  expUcat 
I.  LV.    Brieeon» 

Sed  mUu  mMttc  legenii^  muUaque  au^ 
dimUi']  In  Mss.  duobns  est  omissailla 
fve  conjunctio  fyicAiriiri^,  aicut  in  Be* 
roaldino  quoqne.  id  Sallnatiannm  ma- 
gia  ease  videtur.    Rimut. 

Tanta  negoiia  jaaHaaiasft]  Eodem 
modo  dixit  in  bello  Jugnrthino: 
'  Qnantum  negottiaustineam.'  £t  Ho- 
retiua  Ulo  verau : '  Cum  tot  austUieaa» 
et  tanU  negotia  aolns.'  Hic  tamen 
videtur  SaUustius,  Sntiineret  nsnr- 
passe,  pro  gerere,  patrare.  Ut  in 
Bf  ilo  Jug.  '  At  non  perinde  habean* 
tur,  nt  eornm,  qni  ea  sustineant,  vlr- 
tnaeat.'    CMa, 


486 


IfOTiE  VARIORUM   IN 


Ae  relarfi  efftfta  parentef  nuUtU  ient' 
pestatibus  haud  tme  quiequam  Roma 
tirlute  magnu»  fuW^  Hftc  perperam 
atii,  parentum:  qnoniodo  qiiidem  et 
maniiKcripti  codices,  et  alii  vetnstio- 
res.  Quamvis  antem  et  Marinasqnis- 
phm  Scodrensis  hoc  modo  lei^endnm 
contendat,  tamen,  qnod  bona.ejns 
venia  dictnin  velimy  neqiiaqnam  pro- 
bo  interpretationem  ejns,  ut  qiise 
totum  mihi  SaHastiani  loci  corrum- 
pere  sensnm  videatttr.  Nara  et  per- 
peram  per  tempettatei,  ipse  edUunu 
iates  intellieit,  et  per  parente»,  mino» 
res,  qiiamvis  adstipnlatorem  habeat 
Jacohnm  qnendam  Bononiensem. 
Ego  vero  parente  le^endum  arbitror, 
nt  Beroaldinum  habet  exemplar.  et 
hoc  Sallustiom  dicere  velle  pnto,  ne- 
minem  jam  multo  tempore  Romae 
virtnte  praestantem  et  ej^reginm  ex- 
atttisse,  idqne  velut  effteta  parente, 
hoc  est,  Tamqnam  Jam  exhansta  et 
defecta  viribns  nrbe  Roma,  quae  qnast 
parens  est  civium  Roraanomm.  Est 
antem  elegans  metaphora  a  fceminis, 
qns  freqnenti  ant  »gro  partu  non 
ampUns  pariant:  qua  tralatione  et 
Virgilins  effcetos  agraa  dixit,  qnasi 
continua  fertilitate  lassatos.  et  Coln- 
mella,  '  Ubertate  nimia  prioris  svi 
defatigatum  et  effcetnm  solnm  ne- 
quire  pristina  benignitate  pnpbere 
mortalibus  alimenta.'  Jam  tempegtati' 
hus  Sallustium  pro  temporibus  usum 
e;se,  nihil  mirnm,  cum  id  ssepe  alias 
faciat,  cnjns  et  Servius  in  Georg.  i. 
meminit :  neqne  Sallustins  modo,  sed 
et  Cicero  et  aHi.  Sic  Poeta  qnispiam 
apud  Ciceronem,  '  Qna  tempestate 
Poeniis  in  Italiam  venit:*  pro,  quo 
tempore,  Ac  si  quid  est  in  me  jndicii 
maxirae  hac  voce  Sallnstinm,  ut  anti- 
qnarium,  uti  decuit.  Jam  tempesttt' 
tem  pro  tempore  apud  Sallnstium  ac- 
cipl  oportere,  indicio  sunt  ea  quae 
mox  ibidem  sequuntur :  '  Sed  mea 
memoria  ingenti  virtote,  diversis  mo- 
ribus,  fuere  viri  duo,  M.  Cato,  et 
C.  C«sar:'   nam  ma&tia  illis  antea 


temporibns,  oppnnit  memoriam  snaiD^ 
lioc  est,  seculum  et  ff.tatem  avan. 
Hoc  modo  et  Angustinns  intellexisse 
hnnc  locnm  videtnr,  cnm  inqnity 
*  Landat  idem  Sallustias  temporibns 
sttis  magnos  et  praeclaros  viros,  M. 
Catonemet  C.  Cflpsarem,  dicens  qnod 
din  illa  resp.  non  habnit  quemqnam 
virtnte  magnum,  sed  sna  memoria 
fuisse  illos  duos  ingenti  virtute,  di* 
versis  moribns.'  Hapc  Augnstinus  ▼• 
de  civitate  Dei.  Quod  SaHustins  ait, 
muUie  tempestatibugf  id  niroimm  An- 
gnstinns  diu  interpretatur.  Sed  de 
hor  satis.  Illnd  quoqne  non  pneter- 
enndum,  in  mannscriptis  ipsis  repe- 
riri,  ac  aicuti  effaiaf  pro  reluti,  quod 
hodie  legitnr:  nec  secns  in  Veneto 
atque  aliis  quibnsdam.  Utitur  autem 
et  alias  Sallustins  r^  ricuti,  pro  tam^ 
quam  sen  vehtti,  ne  qnem  insolentia 
vocis  in  hoc  significato  offendat :  nt, 
'  Nibilominus  insontes,  sicuti  sontes 
circumvenire :'  et,  *  Constituere  ea 
nocte  panllo  posl  ctim  armatis  homi- 
nibus,  sicuti  salntatnm  introire  ad 
Ciceronem :'  et,  'Sicuti  jnrgiolacessi- 
tus  foret,'  pro  '  tamquam  foret  laces- 
sitn»:'  et,  '  Alii  sicuti  jura  populi 
defenderent/  pro,  quasi  defenderenti 
Rivius. 

Vduti  effceta  parentum]  Effwta  ptf- 
rente,  legit  Badius  in  anferendi  casu 
utrnmqne.  Qnae  lectio  qnidem  pla- 
cet :  nam  alteram  per  genitivnm  pa- 
rentum,  ego  sane  non  intelligo ;  etiam- 
si  et  vetns  codex  ita  habcat.  GlaTean. 

Sicut  effata  parentum]  Optima  lo- 
cutio,  qnaBque  in  scripti.^  ferc  omni- 
biis  habetnr,  nam  illnd  effceta  parente^ 
quod  tantopere  dilaudat  Rivins  cnm 
Oiareano,  hiijos  glossa  est.  Gnpcis* 
mns  merns,  qui  elTernnt  isyaBol  Mp&r^ 
rii  KaA&  r&v  {"eMvv.  Ut  Plinins  '  canum 
degeneres.'  Tacitns,  *  snbjecia  val- 
liiim,' '  avia  saltunm,' '  ardna  castello- 
mm.'  *  Antiqni  antero'  (inqnit  Phi- 
largyrios)  *•  fcetum  pro  ^avido  solent 
ponere,  nt  Varro  Attacinns :  '  Foeta 
feris  LylAmJ  Et  Vtrgllins  ipse :  «Sccm 


BBLLUM  catilik;    cap.  54. 


4tii  fmtalSs  madiint  maros,  FmU  ar* 
nU.* '  Hinc  ejfmtmm  deriYatam,  de 
qno  Tide  Columellam,  et  SerYiom. 
Excidit  hcc  vox  Petronio^  qoam  re* 
pono,  tn  Carmioe  Enmolpi,  *  Juppi* 
ter  omnipotens,  et  tn  Satnmia  teUiu, 
Armis  fsta  raeis,  olimqne  onerata 
triomphis :'  nbi  perperam  ▼olgatnr) 
jftnRts  Mc  ■wif .  Lectio  Dostra  pertpi- 
cne  vera  est.    PiUmsk, 

JSitmt  gfmtaparewtuM]  H«c  est  con» 
cors  lectio  omninm  Mss.  nisi  qnod 
Palatinns  decimns,si  ^^a  jMmtfnai. 
Dictnm  aotetn  eodem  modo,  qno  iop 
ftm  in  Bello  Jugnrth. :  '  loca  nnda 
gignentinm/    Gnti, 

Ai  nadi  effmta  pamivai]  Locns  in 
bmc  diem  frnstra  tentatns,  et  intel- 
lectos  nemini.  Nos  qnoqne  diu  in 
jto  operam  Insimns  :  sed  qnod  pecea- 
vit  prior  editio  obserTationum,  poste- 
rior  correxit,  monstiaTitqne  r^  effoela 
fcapectnm  lubere  ad  ctrhito,et  in  illa 
hanc  Yocem  snbaudiendam,  et  qnasi 
bis  posita  esset,  acciplendam.  £t 
qoasa  illa  virtus,  qnv  in  parentibns  et 
majoribns  illostriom  domomm  fnit, 
lassata  et  effoeta  proveoire  ac  propa- 
gari  desiiaset,  longo  tempore  nemo 
nppamit  eadem,  qua  majores,  virtote 
magmis.  Groose. 
.  8ed  MM  memfoina  ingeaii  virttde]  Est 
in  conctis  manuscriptis,  atqne  item 
impresais  qnibnsdam,  ««moria  aiM,  nt 
pronomen  seqnatnr.    Rurime» 

DiceniM  wteribmM  fiure  rtri  dmo]  Sic 
in  mannseriptis.  Nec  altter  ab  Ha- 
drinno  dutnr  de  modis  Latine  lo- 
<)oendi.  Eodem  modo  codex  Beroal- 
ilinns.    Idewi, 

Co^o]  Virtntis  rigidss  singnlare 
evemplar :  nnde  et  virtutis  exactos 
aatellites  Catones  appellavit  antiqoi- 
tna;  hinc  Jnvenalis :  *  Tertius  e  coelo 
cecidit  Cato/  Hioc  et  Dionjsius  ille» 
qaisqnis  est,  qni  disticha  conscripsit, 
Catoots  egregii  mornm  Censoris  sibi 
I  aasvmpsit,  nt  a  tanto  viro  car- 
ana  Incem  aeciperent  Cojns 
anUqnoram,    qnod 


sciam,  meminit  nisi  Vindicianns  i* 
epist.  ad  Imp.  Vaicntiniannm.  Vide 
SeoHg. 

Ctfsar]  Scipionom  Africanuro  prio- 
reni  primnm  Carsarem  vocatum  tra^ 
diderf ,  qood  escisos  utero  matris  fu- 
erit.  Sed  hoc  falsom  est :  nam  ante 
betlum  Samuiticam  Clandius  qnidam 
Cmsar  extitit.  Falsa  etiam  nominis 
ratio :  nec  enim  Csesar,  a  cseso  ntero 
dictns:  id  de  Cesone  potins  vemm 
esset.  Sed  Csesar  antiqua  vox  Lati» 
na,  qua  r^  MmrpA^m  significat,  nnde 
Caesaries,  vel  Cssaria  o^  amipmnu 
SabmaM.  Apposite  hic  Festos,  '  Cse» 
sar,  qnod  est  cognomen  Jullomm,  a 
Caesarie  dictus  est,  qnia  scilicet  cnm 
Cssarie  natns  est.'  Ab  occiso  Ele* 
phanto  (qui  Ciesar  Manrorom  iingoa 
appellatnr,  tanqnam  aciei  perraptor, 

l)  *r  ^i  id  esf ,  ooasara,  enim  Arabibna 
perrompere)  dedocere,  nimis  longe 
petitom  est. 

Cap.  64  Gfnuf]  Catonis  genns  prin- 
cipium  dignitatis  et  gloria»  snmpsit  a 
proavo  Catone,  in  primis  claro,  mag- 
naeqne  anctoritatls.  Plutarch.  '  C«- 
saris  vero  genns  fuit  ex  Venere :  nam 
Venus  ex  Anrhisa  gennit  .£neam, 
patrem  luU  Ascaiiii,  a  quo  gens  Julia 
dncitnr/  Unde  Saetonins  Caesarem 
ipsnm  io  landatione  amitae  suar,  bsBC 
dixisse  ait :  '  Nam  ab  Anco  Martto 
sunt  Martii  rcges,  qoo  nomine  foit 
nmter,a  Venere  Jnlii,  cigus  gentis 
familia  ent  nostra.'  Zameh, 

Genmi]  Caesar  ad  lulum  ^neae  !!• 
linm  genns  snnm  referebat.  Virg. 
JEn,  \,  I.  *  Nascetnr  pnlchra  Trojanns 
origine  Caesar,  Imperinm  Oceano, 
famani  qui  terminet  astris  :  Jnlins  a 
magno  demissom  nomen  Itilo.'  En- 
tropius  aitlem,  item  Dionysins  Ant. 
1. 1.  scrtbuut,  Juliosdiclos  esse  a  lulo 
ARcanii  filio.  Sed  qno  pacto,  et  quan« 
do  Jnlia  gens  Alba  Romam  translatt 
foerit,  docet  Idem  Ant.  1.  iii.  At 
Cato  prooepos  fnit  M.  Porcii  Cattfuis 
Censorii,  qoi  ortn  Tuscnlanns  fulr. 
Vide  Gellinm  siii.  19.  Pfininm  vu« 


486 


KOT^  yARIORUM  IN 


14.  Corhelioin  Tacit.  1.  xni.  Cicero- 
liein  1.  II.  de  LegibttSy  iEmiliiiin  Pro- 
bDm,  Plutarchum  io  utriusque  vitii, 
«t  MeMalun  CorTinnm  in  libello  ad 
Caesarem  Auguftum.    dut. 

Mta»\  Piutarcbas,  Appianut  et 
Tranquiilus  scribunt,  Cesarem  quin- 
qoagesimo  sexto  aetatis  anno  occisom 
foisse :  qood  si  ita  est,  Cicerone  con- 
sule  Cassar  trigesimum  septimum  age- 
bat  annum.  Nam  Cicero  consiil  fuit 
anno  ab  Urt>e  condita  sexcentesimo 
nonagesimo :  Cvsar  vero  interfectus 
estanno  septingentesimo  nono.  Ve- 
nim  si  Cssar  quinquagesimo  sexto 
aetatis  anno  periit,  necesse^  ante  le- 
gitimnm  tempos  consni  fuerit.  Tem- 
pus  enim  legitimum  petendi  consula- 
tum,  erat  annns  quadragesimus  ter- 
tius:  quod  patet,  tom  ex  Cicerone 
Phil.  5.  tum  etiam  ex  annorum  nn- 
mero  a  natali  die  Ciceronis  a«l  con- 
•ulatnm :  quem  suoseannoassecntum 
esse  scribit  ipse  oratione  secunda 
contra  RttUnm.  Constat  enim  ex 
Gellio,  Ciceronem  Serrano  et  Cspione 
consnlibos  anno  ab  Urbe  condita  647. 
ante  diem  tertium  Non.  Jan.  natum 
esse.  Patet  igitur,  Caesarem  ante 
tempus  legibos  constitntum  consulem 
fuiase.  quod  affirmat  etiam  Appianus 
Beliorum  civilium  1.  iii.  verum  is 
pugnantia  loquitnr :  si  enim,  com 
interfectus  est,  56.  annos  hal>ebat 
Ciesar,  ij^^wrov  est,  ut  decem  annis 
ante  legitimnm  tempiis  consnl  fuerit. 
quod  si  quis  annos  compntaverit,  fa- 
cile  cognoscet.  Gessit  enim  consula- 
tnm  Cassar  anno  Urbis  conditae  694. 
hsec  adnotare  iibuit,  ne  qnis  ex  Cae- 
laris  consulatu  aetatis  conjecturam 
faceret:  nam  legibiis  solutns  est. 
Caesar  igitur  Cicerooe  consule  37. 
aonos  natns  erat,  Cato  vero  plus  mi- 
nns  32.  aono  enim  ab  Urbe  condita 
707.  Cato  sibi  mortem  Uticae  consci- 
▼it,  anuos  natus  vel  48.  ut  vult  Plu- 
ta^phusy  vel  40.  nt  Livins,  vel  nt  Ap- 
pianus  circiter  quinquaginta.    Outn 

j^MCiiNa]   Ambo    eoim  faernnt 


eloqnentea*  Qnintil.  xi.  1.  Catooea 
eloqoentem  Senatorem  fuisse  dicit. 
Idem  I.  X.  de  Caesare  ita  inqnit:  ^  C. 
vero  Caesar,  si  foro  tanton  vacaHaet, 
non  alius  ex  nostris  contra  Cicert^ 
nem  nominaretnr :  tanta  in  eo  vis  est, 
id  acuinen,  ea  concitatioy  ut  illiim 
eodem  animo  dixisse,  qno  bellavit, 
appareat.  Exornat  tamen  haec  om- 
nia  mira  sermonisy  cnjns  proprie  ato* 
diosns  fuit,  elegantia.'  Cicero  ad  Bm- 
tum  oratores  «numerans  negat  se  vi 
dere,  cni  Caesar  debeat  cedere  :  ait- 
qne  enra  elegantem,  splendidam  qoo- 
qoe  ac  magnificam  ac  generosam 
qncdammodo  rationem  dicendi  te- 
nere.  £t  ad  Comelium  Nepotem  de 
eodem  itascripsit : '  Quid  ?  oratorttm, 
qnem  huic  anteponas  eorami  qui  nihii 
aliud  egerunt?  quis  sententiis  ant 
acutior  aut  nberior  ?  qnis  verbia  ant 
ornatior  ant  eiegantior  V  Vide  qaoqoe 
Tacitum  in  Dialogo  de  Oratore. 
Zanek. 

Imtegritate  «to]  Cicero  pro  domo 
soa:  *  Bello  gerendo  M.  Catonem 
praefecistiy  dices,  qoem  virum  i  Sanc- 
tissimumy  pradentissimiim,  fortissi- 
mum,  amicissimum  reip.,  virtute, 
cousilio,  ratione  vitae  mirabili  ad  lan- 
dem,  et  j>rope  singnlari.'  Item  pro 
Muraena :  '  lu  M.  Catone  haec  qn« 
videmns  divina  et  egregia  ipsius  sci* 
tote  esse  propria :  qnae  noonnfiquam 
requirimiiB,  ea  sunt  omnia  non  a  nap 
tura,  sed  a  Magistro  :  fiiit  enim  qui- 
dam  inmmo  ingenio  vir,  Zeno,  cnjns 
inventoram  aemuiiStoici  nominantor.* 
Hujns  sententiae  sunt  et  praecepta 
ejnsmodi :  sapientem  gratia  nunqnam 
moveri^  nunquam  cujasqnam  delicto 
ignoscere,  neroinem  misericordem  Oi» 
Mp  nisi  stultum  et  levem  :  viri  non 
esse  neque  exorari,  neqne  placari. 
Cic.  Severitatem  hanc  a  Stoiconwi 
discipiina  acceptam,  ut  nimiam  cul- 
pat  Cicero :  cam  quo  facit  et  Seneca 
Controv.  xii.  cnm  ait:  '  Nenio  aiBe 
vitio  est :  iu  Catone  moderatio,  ip  Ci- 
^erone  poiistantladesidoratiir/.  GnuKP» 


BBLLUM  CATILIN.     OAP.  5i. 


m 


tO€  mmmHmihi€  H  muene&rdim  gfa- 
rmJmdmB  ett]  Th  e$t  non  reperi  in  ma- 
ooicriptisy  ac  majore  cum  Kratin 
nbeit.  noc  est  in  omnibos  iropressis. 


.  Mmeneerdimi  Qnia  secBniioiA  Plini- 
«m  erat  osqiie  ad  pcenitndinem  cle- 
mens,  ilUs  enim  pepercit,  a  qnibos 
poatea  interfectos  est :  unde  inter  fu- 
nebres  Indos  de  eo  caotatom  dicit 
Snotonins,  ex  PacoTii  armomm  Jndi- 
do :  *  Men*  serva«se,  ot  essent  qui  me 
perderent?'  Bmdimt. 

ImmUer9  wuierU  pfffmgimm  enrf]  In 
^•ibnsdam,pr^iV<aMi:  utmmqne  apnd 
Cicerooem  reperitnr :  rh  craly  non  est 
in  mannscriptb,  nec  in  impressis  qni- 
bmlam,  ac  rectias  abest.  RiviuM. 

Faeiiiim»]  Nam  Csesar  facilU  erat 
nd  ignoscendom,  ez  hoc  enim  apparet, 
qnam  iacilis  fnerit :  qnia  cnro  potitns 
Inistet  remro,  cnnctis  adTersarnro 
partinm  in  Italiam  redire  permisit, 
magistratnsqne,  et  impena  capere. 
hege  Dionemsnb  finem  I.  xui.  ZmMek. 

CBHsfBaflal  Val.  Max.  ii.  S.  <  Hic,' 
inqnit,  '  spiritos  ne  qnidem  Catonis 
pneritise  defnit,  nam  cnm  in  domo  M. 
Drasi  avnncnli  sni  edncaretnr,  et  ad 
enra  Tribannm  tnnc  plebis,  Latini  de 
dvitate  impetranda  convenissenf,  a 
Q.  Popedio  Latinorum  principe,  Dru* 
»i  aotem  hospite  rogatns,  utsocios 
apnd  amncolom  adjnvaret,  constanti 
▼nitn  non  factnram  se  respondit : 
iteram,  deinde  et  sseptns  uiterpella- 
tns,  in  proposito  perstitit.  Tnnc  Po- 
pedios  in  excelsam  sedinm  partem 
eieTmtnm,  abjectorom  sc  inde  enm, 
■Iti  precibos  obtemperaret,  roinatn» 
ast :  nec  hac  re  ab  inciepto  moveri 
potvit.  Ezpressa  est  itaqne  vox  illa 
hoaunnm  :  Oratulentnr  nobis  Latini 
et  socii,  hnnc  esse  pneram,  qno  sena- 
tore  ne  spcrara  qnidem  nobis  civita* 
tem  licnisset.'  Uoc  et  mnlta  alia 
Qonstaotise  Catoois  exempla  apnd 
Plntarcfaiim  leges.  Idem^ 

NikU4emigmrefmeddemmdigmm  ct- 
mi]  lo  nno  Fabriciaao  ett,  6ono  djf- 


MBN,  ceteris  reclamantibnt.  Sed  hic 
nibil  pronnntio.  Tantnm  diversam 
lectionem  indico,  non  jndicinm  iiiter* 
ponens  menro,  »ed  integram.  relin- 
qnens  lectori  snam.  Bxehu, 

SUn  mmgnmm  iinpmMm,  exereihm'] 
Qnod  aotein  Csesar  roasni  imperii  ac 
novi  exercitus  copidns  fnerit,  facta 
ipsius  declaraof.  Maro  ciiro  essot 
qnsstor  in  Hispania,  atqne  jussn  pop, 
Romani  jnre  dicnndo  conventus  cliw 
cuiret,  Qadesque  venisset,  ac  ibi  in 
Herculis  templo  magni  Alexandri 
imaginem  animadvertisset,  ingemi^ 
isse  fertnr,  et  statim  missionero  effia« 
gitasse,  ad  captandas  qnamprimnm 
raajornm  reram  ocrasiones.  Zmmek. 

Nemmm  beUmm  exmpUbmi]  Qnod  taa* 
dem  obtinnit :  naro  post  consnlatnm 
socero  generoqne  snffragantibns,  ex 
orani  provinciaram  copia,  Qallias  po» 
tissimnm  elegit:  cnjns  emoloinento 
et  opportnnitate  idonea  esset  materia 
triomphoram:  etinitio  qnidem  GaU 
liam  Citalpinam,  Illyrico  adjecto,  lege 
Vatinia  accepit:  mox  per  Senatnm 
Comatam  qnoqne,  veritii  patribns,  sl 
negassent,  quod  popnlns  et  hanc  da- 
ret :  qno  gandio  elatns  non  teropera» 
▼it,  quin  paucos  post  dies  freqocnti 
cnria  Jactaret  invitis  ac  gementibns 
adversariis  se  adeptom  esse,  qnod 
concnpisset.  Tranquillns.  /dem. 

UH  viriHM  om*  ewUeaeere  possef ]  J^^ 
noo  est  in  manoscriptis,  nec  impres- 
sis  vetustioribns  :  ne  Augnstions  qni* 
dem  addit,  nbi  hnnc  locnm  citat  L  ▼• 
de  civitate  Dei.  Riviue, 

Neu  dedititiie^  eum  diviiey  nepte  dm 
/mdumeeumfmeiioaOfeed  eumeirenuode 
virtmiey  eum  mmdeeio  de  pudorey  emm  m« 
noeenie  de  mbeiineniim  certmbai]  Ita  nos 
totoro  honc  locum  restitoinras ;  com 
antea  in  vulgatis  receptisqne  Itbris 
legeretnr,  uon  divUiie  cum  dtrife,  nse 
faeiiene  eum/aeiioeof  eed  eum  sfremis, 
viriuie  ;  cmm  modeetOf  pudore  ;  cam  tn* 
nocenie^  abeiineutim  eeriuimt.  Confir* 
mat  antem  veterum  codicnm  seriptn- 
ram  Q.  Cnrtios  1.  iv.  '  Jam  non  de 


4M 


NOTiB   VARIORtJM    IN 


gldiia,  sed  de  satnte  ;  et,  qnod  salati 
prsponttiA,  de  libertate  pngnandnra 
est/  Cicero  in  Divinatione  in  Verrem : 
'  EU^uis  nnquatn  tam  palam  de  fao- 
nore,  tam  vehementor  de  salate  sna 
contendit?'  Ptpma. 

jlAitmmfta]  Qnam  antem  Cato  ab- 
stinens  fiierit  testis  fnit  Epims, 
Acbaia,  Cyclades  insnlfe,  maxnma 
pars  Asts  provincis,  Cyprns :  nnde 
cnm  pecnniie  deportandt»  ministe* 
rinm  sustineret,  tam  aversnm  anironm 
ab  omni  Venere,  quam  a  Incro  babuit) 
in  maxima  utriusqne  intemperantt» 
materia  versatns.  Nam  et  regis  di- 
Titice  potestate  ipsins  continebaBtnr, 
etfertilitsimse  deiiciamm  totins  Gre- 
ciBB  urbes,  necessaria  totlns  navignti- 
oBts  diverticula  erant :  atqne  Mnna- 
tivs  Rufios  Cypriacs  expeditionis 
fidns  Gomes,  scriptis  snis  sigpiat,  (cn- 
jus  testimoniom  non  amplector,  pro* 
prio  enira  argumento  lansista  nititnr) 
quod  ex  eodem  natnm  ntero  et  con* 
tinentia  nata  est  et  Cato.  Ho^c  ex 
Val.  Max.  Plot.  et  in  ipsius  vita  att : 
Ab  rege  Deiotaro,  nt  filios  et  filiam 
snam  eidem  commendaret,  vocatus, 
com  ipse  Rex  dona  egregia  protnlis- 
set,  nsqne  adeo  super  ea  re  commotns 
est,  nt  cnm  vespere  ad  enm  venisset, 
postridie  circiter  homm  tertiam  abl- 
ret :  et  in  ittnere,  cnm  ei  majora  dona 
misisset,  epistola  ipsnm  rogavit,  uti 
sl  ea  dona  capere  nollet,  amicis  sal- 
tem  habere  sineret.  Sed  nec  ipse  ac- 
cipere  volnit,  nec  amicos  capere  per- 
misit,  aflirmans,  omnero  largitionem 
velamen  honestatis  facile  reperire 
posse  :  aniicos  vero  ejns  habituros  ex 
iis,  qose  ipse  jiiste  possideat.  Zanch. 

Ene  qutm  tfideri  b<mu8  malehafi 
^schylns  sic,  hrriL  M  ^fiatr  Ob  yhp 
huctiif  &ptfrT0Sf  &XX'  cW  94\9i,  JEBchy- 
li  dictnm  recitat  Jo.  Tzetzes  I.  y.  de 
varia  historia  16.  Cicero  qnoqiic  in 
Lelio :  *  Virtnte,'  inqnit,  '  ipsa,  non 
tam  mnlti  praediti  esse,  qoam  videri 
volnnt.'  Jlfamiftiis. 

liaque  fico  muiais  petebat  gUmmii^  eo 


magi»  iUam  imefvehtdw]  fSmn,  non 
reperi  in  qnibosdam,  nec  id  Merse^ 
bnrgensi,  et  omitti  potest,  citra  detrf^ 
mentnro  sensns.  Angnstinus  hand 
scio  an  memoria  lapsus  ita  citat,  e4 
magi»  ilUm  eequebaiur ;  nempe  ghria 
Caiomem.  Forte  non  fnit  ad  mannnt 
liber,  itaqne  memorise  fiKUS,  ut  fit, 
perperam  hoc  modo  citavit.  In  ma- 
nnscriptis  pmterea  non  Itaque,  sed 
IH  legitur,  consentientibns  exempla* 
ribns  Badiano  et  Beroaldino :  ac  sl 
qnid  est  in  me  jndicii,  rectiushoc  mo« 
do  legitur.  Htrtt». 

Eo  magis  illam  adeeqvebaiur']  Sic  et 
antiqnns  Fnlvii  liber.  D.  Augusttnns 
legit,  Eo  iUum  eequebatur,  Alii,  eo  tM' 
gi8  sequebiatur:  omnia  recte.  Manu* 
tiu». 

Cap.  55  Discemi']  Dieeedere  m  »en- 
tentitmf  est  alterius  sententiam  appro- 
bare.  Antiqnomm  enim  mos  fuit,  cum 
in  tanto  senatoram  nnmcro,  longum 
foret,  singnlomm  sententias  andire,  nt 
illi  tantum,  qni  ceteros  dignitate  ante- 
cellebant,  sententiam  dicerent.  De- 
inde  duabus  tribnsve  dictis  senten- 
tiis,  reliqni  ad  eos,  qtionim  jndicio 
sententias  approbabant,  transihant. 
Vide  Gell.  1.  ni.  Noct.  Att.  e.  18. 

TWaiNeiros  qua  adeupplicium  poatula* 
batj  parare  jubet]  Oppido  obscnnts 
est  bic  sermo,  cum  sensns  sit  satis 
manifcstns.  Qnidam  pntamnt  pln- 
rali  nnmero  legendum,  postulahani'^ 
qnod  etiam  vetns  codex  habet :  sed 
seqne  in  obscnro  manente  sensu.  Ego 
qnid  certo  dicam  non  habeo,  conjec" 
turas  illibenter  adfero.  G/aiYinfict. 

TVtainrtrM,  quof  ad  suppticimn  poetU'  ' 
kibatyparare  jubef]  Proclive  et  mihf 
firisset,  expungere  prspositionem  arf, 
nt  factum  Carrioni ;  neque  secus  acci- 
dit  a  manu  emendatrire  Pal.  sec.  sed 
cum  extet  in  Mss.  ceteris  pene  omni- 
bns  prteterqnam  in  Pal.  decimo,  iii 
qno,  quod  suppliciumy  ifc.  hand  etiam 
ausim  :  pnesertim  quoniam  Comme* 
liniani  censor  non  ipsnm  deleverit 
ad,  sed   911«;  uDde  esset  stispicaH| 


BEI.I.UM  CATILIN.     CAP.  55. 


491 


pffiacipio  iCTiptiiiB  asetori ;  IVtiniiri* 
fm  m^idmm  parmre  jubet,  Sane  Pal. 
ondee.  habet :  IVstiairffrM  ^mtg  tnd  n^ 
ptfctMB  fMJivMiaai  poaiulabmi  pararejU' 
&rf :  ociavnft  anteoi ;  IVtiiairtrit  qmm 
0d  mifplicium  parmre  paetnUUHaf  juke$ 
pmrwre»  Grntenis. 

TVwairtrat]  Triomviros  acilteet  ca- 
pitalea:  qna,  poatqnam  Curins  Deiita» 
tns  de  Samnitibus  triuroplmvit,  tane 
primnm  Romae  creati  annt)  qni  de 
criminibns  pariter  cognoacerent  :  et 
io  facinorofloa,  si  qnid  icelere  ac  per* 
fidia  deliqniaaeot,  animadverterenti 
qni  ▼iiplias  per  nrbem  diiponere,  et 
ne  qni  ooctnnii  cottns  lierent,  obser* 
vare,  nen  qni  militarea  novarnm  re« 
rnm  cnpidi  hoatilia  anderent,  pnwpi- 
cere  debebant,  qoK  posterioribns  tem- 
poribna  ad  pr«fectnm  rigilnm  trans. 
lata  annt :  bis  qnoqne,  nt  carceribna 
latomiar^  interior  cnra  ageretnr, 
carcerisqne  cn«todiaffl  haberenr,  nt- 
qne  deatiaatis  faaces,  secnris,  et  snp« 
plicii  instmmenta  omnia  prirsto  fo« 
rent,  cnra  procnratioqne  impeiidebat, 
nt  cum  in  reos  animadverti  oporteret, 
ipso  iBterrentn  fieret.  Zamek. 

TmUiamumappelkaur]  Carcerem  Tnl- 
Haaum,  cujna  anctor  Aocns  rex,  in 
capite  fori  sub  Capitolio  aitnm  fnisse 
»ic  ionuit  Cicero :'  ctun  de  /ere  eur* 
rum  fteeiere  imetpiuut^  iUa$  duei  in  ear» 
ceremjuheut.  £t  Livins,  Feeit  earee» 
rem  weedia  urbe  iuumneutem /ore  ad  ter" 
reram  ereeeeuiie  audueiee.  QaodVitm- 
vii  prspceptis  consfntanenm  est,  qnl 
ait  9rariimi,  carcerem,  curiam  foro 
ease  conjnnf  endam.  Unde  antera  ear- 
cer,  et  nnde  Tnlliannm  dicerelnr, 
^ocent  Varronis  h»c  verba :  *  Career 
a  coerceodo,  qnod  ezim  prohiben- 
tnr :  in  boc  pars,  qnm  sob  terra,  Tnl- 
liaoom ;  ideo  qood  additum  a  Tnllo 
Uegt ;  qnod  Syracnsis,  nbi  hac  de 
cansa  cnstodinntnr,  vocantnr  Lato» 
miie,  et  de  Latomla  translatnm.'  La- 
tomias  vero,  de  qnibns  Varro  meml- 
iiit,  Cic-  in  Verrem  sic  deseribit: 
'  LatoBiiaa  Syracoaanas  oanes  aodia- 


tts,  pleriqne  noatls :  opna  est  i 
magniiicuin  regnm  ae  tyraimonmt 
totum  est  ex  saxo  in  mlrandam  altito* 
dinem  depressnm,  et  mnltomm  ope* 
ri»  penitns  exrisnm*  N  iliil  tam  clao* 
smn  ad  exttns  :  nihil  tam  septum  qii- 
diqne :  nihil  tam  tntam  ad  custodlasj 
nec  fieri,  nec  cogitari  potest.'  Extnt 
autem  etiam  nnnc  camera  non  absi* 
milis  ei,  qnam  a  Cicerone  descriptam 
attnlimns,  ad  cujns  Iwam  per  ipradiM 
in  Tolliaonm  erat  deseensus,  extai* 
que  ibi  in  fronte  titnlns  seqnens  :  C. 
ViMvs.  C.  FiLivs.  RvPiNvs.  M. 
CoccBivs.  M.  F.  Nbkva.  Coi.  BX» 
8C.  Ex  qno  conjicimus  hnnc  carcfr> 
rem  post  Anci  et  TnlH  Kegum  tem* 
pora  insranratnm,  ampliatnmqne  fn- 
isse.  Est  antem  hodie  D.  Petro  cog* 
Bomento  in  carcere  dicatns.  MarUan, 
Ubi  paululum  aaeeuderie  ad  Uevam 
fireiter  duodeeim  pede»  kmati  depretiue'] 
Dubinm  est,  utmm  ii6t  aeeeuderia^ 
duadecim  pedee^  intelligamns :  an  Isens 
kumi  depreeeue  dmedeeim  pedee.  Sed 
posterins  malim,  propter  reliqnaa 
locl  descriptionem.  Qnidam  codicea, 
Farmeibue  viueta  legunt  panlo  poat,  B 
etn^ ;  qnod  alii  jumeta^  a  jumgo,  et 
vetns  codex  aeeemderie  habet,  noil 
dteeenderie.  8ed  jndicet  fjector.   Gto« 


Ubi  pamhdum  deaeenderie']  Itadam 
Ms.  Com.  et  Bongarnii,  ut  et  a  maBB 
seconda  Pal.  sec.  reliqnis  est  aacmdf« 
ri$f  qnod  pronom  mntare  cnm  Palme- 
rio  in  eeceuderie,  nlsi  vox  deprneuif 
item  damieeue,  qose  seqnitur,  innnere 
viderentor  descensnm  potins  fotsfo 
qoam  adscensnm.  Gruierue, 

Cameru]  Cameras  appellarunt  sola 
cnlmina  arcnata,  sive  ex  Upide,  sive 
ex  coDtignatione  fact»  essent.  Vi- 
travins  v.  10. :  '  concainerationes  vo^ 
ro,  ai  ex  strnctnra  factae  fnerint, 
eroot  utiirores :  sin  antem  contigna* 
tiones  fuerint,  figUtf^uin  opns  sobjicia» 
tor.'  Vocat  strnctnram,  qitod  ex  l|f 
pide  stractnm  est.  Sic  apud  Hircinm 
de    Bello    Alexandriiio :   '  iiiGtiuUo 


^OTM  VARIORUM   IN 


fere  tnta  est  Alezandria,  qnod  sine 
contignatioBe  ac  materia  snnt  aedifi- 
qU,  et  striictnris,  atque  fornicibus 
Gontignentar/  Lacunaria  auteni  pro* 
prie  ^rant,  qns  lacnbuft  qnadratis 
dUtincta  eraot.  Et  baec  lacunaria 
▼ttl  laquearia  tabulis  tecta  eranf ,  qnae 
Vitmvins  a  cameris  distingnit,  cum 
dicit :  *  tunc  antem  macliiniB  compa- 
ratis  camerarum  dispotitiones  in  con- 
clavibns  expediantur)  nisi  lacnnaribns 
ea  fuerint  ornata.'  Ubi  lacunaria 
tecta  plana  tabnlis  laqneata,  et  lacn- 
bas  distincta.  Salauu.  De  cameris 
Itidoms  ita  loqaitnr  :  <  Camerse  sunt 
voliimina  introrsum  respicientia,  ap- 
pellatse  a  curvo/  KdiatuKov  enim 
Oraecis  curvnm :  sed  an  non  sit  pere- 
grina  Gallica  vox  dubito,  cnm  bodie- 
que  apnd  nostrates  istnd  vocabulnm 
usnrpetur,  atque  incurvum  etiam  ca- 
mnsnm  Belgae  appellemus,  quo  vo- 
cabolo  et  usus  princeps  Poetarum 
Virgilitts  Georg.  8.  '  £t  camnris  liir- 
tm  sub  coraibos  anres.'  Thy$» 

Cam£ra\  Diversa  snnt  cameramm 
discrimina,  quae  nos  inqnirere  dili- 
genter  oportet,  qoibus  lineis  termi- 
nisqne  praefiniantur,  etenim  fornix 
est,  et  camera,  et  hemisphaerinm,  et 
arcns  illi,  qui  sunt  barum  qnotae  par- 
tea.  Hemispbsrium,  qnod  mediae 
pUs  speciem  habct,  snapte  natnra  ex 
circinatione,  vestigiis,  icbnographia 
circolari  provenit :  camera  qiiadralis 
areis  convenit,  sicuti  fomiceM  qua- 
drangttlaribns.  Fornix  excavati  mon- 
tis  similitodinem  refert :  est  enim  in 
arcnm  flexa  et  protensa  curvitas. 
Imaginemnr  parietem  ajnplom,  qui  a 
anmmo  sinuetur,  et  flectatnr  per  por- 
ticos  latitudineni  transversam :  came- 
ra  Tero  arcum  refert  a  meridie  in  sep- 
tentriooem  se  flectentem,  qai  et  ali- 
nm  babeat  transversnm  ab  oriente  in 
oecasnm ;  4;ornna  enim  flexa :  prster 
bemisphaerinm,  estconcnrsns  multo- 
mm  arcuiini  aeqnalium  in  centruin 
medii  culminis :  sunt  et  plura  curva- 
lioniim  genera^  alia  delumbaU   ad 


eircinnm,  vel  qnn  lonnlata  vocantnt, 
et  si  qno  alio  modo  testndinata  sint^ 
qnae  mnltorum  angulGrnm  figuras  os» 
tendant,  qnornm  omnium  incnrran* 
doram  ratio  una  est.  Barbanu  in  Vi» 
irutium. 

Jydiee$rerum  ca;nia2t«m,  quibitMpr^ 
eepium  erat^  Utqu/eo  gulam  fregere\  In 
vetnstis  est,  Vindicee  rerum  cajntatiumy 
pro  triumviri  capitale»,  quornm  inter- 
ventu  snpplicinm  de  facinorosis  sn- 
raebatur.  De  his  antem  liistorlcum 
loqni,  cnm  per  se  facile  liquet,  tnm 
anctoi»  libelii  de  magistratibus  Koma- 
nis,  qnem  Feuestellam  vocant,  testa' 
tur.  Nam  qoo  loco  capitales  dictoi 
ostendit,  quod  capitalibns  qnsstioni- 
bus  praeessent,  mox  ibidem, '  Eoron- 
dem,'  inquit,  '  interventn  triumviro- 
rnm,  in  eos  qui  cnm  L.  Catilina  con*' 
juraverant,  animadversum  est,  ut  me- 
mmit  Sallastius.'  Ut  antem  SaUustl- 
ns  hic  thiidiee»  eapitaUum  rerum^  sic 
alieubi  Cicero  <  vindices  faciuorom  et 
sceteris*  dixit.  Est  apnd  eundem  *  pec- 
catomm  vindex,'  '  vindex  scelernm.* 
Rit. 

Vindiee»  rerum  capUaiUum  quibue  pret- 
eepium  erat^  laqueo  gulam  fregere'] 
Mire  videntur  feriata,  quibue  praeep' 
tum  erat,  Si  quid  juris  haberem  in 
auctorem ;  juberem  hanc  triadem 
alias  sibi  sedes  qnaerere.  Ceteram 
extat  in  Mss.  aut  mdtces,  aut  judtcet, 
non  vtndtces,  nisi  forte  a  calamo  pri- 
nio  in  Pai.  sec.  inio  in  plerisque  emeo* 
datum,  per  indiees  rer.  cap,  Naz.  an» 
tem  primum  habnit ;  LeutuluMy  dieee 
rerum  eapitaUum,  tfc.  corfectnmque 
post :  Lentuiu»  et  per  tm/tcfi,  ^c.  nt 
forte  snspicari  licet  fuisse  :  LeHtukUf 
<t  vindice»  rerumy  tfc.  Grutems. 

Vindice»  rerum  eapitaHum']  Itapo* 
tins  legendum,  non  judiee».  Rivins 
exponit  Judice»  rerum  eapitaiiumf  pro 
Triumviri  capitales :  quae  quidem  e&t 
positio  non  admodum  mihi  placet« 
Nonne  consentaneum  est,  quod  Tri* 
umviri,  qiiamvis  pararent  qnae  ad 
snpplidam  pertinerent|  nt  ipsi  postea 


BSLLUII  CATILIN.     OA^*  56. 


id  tm  levisaiamin  manni  exerce- 
reaty  adUcel  ut  cnjaspiam  Uqaeo  ▼!- 
tom  finirent;  et  qaod  id  ■ffirroem, 
foeit  Plutarchns  in  Ciceroois  ▼ita, 
qvi  tic  ait ;  '  Forom  efressos  oonsal, 
cnm  od  carcerem  ventam  esset,  tni- 
dil  lictori  Lentalam,  eamqae  stran- 
galarijnssit:'  bocqae  pacto  intelligi* 
mos  jadices  vel  Tindices,  id  est»  lic- 
tores :  qaoram  roanas  hoc  ermt,  nt 
morte  damnatos  strangolarenty  ftX 
alio  qnodam  genere  mortis  afficerent. 

It0  iiU  potricws]  JaTon.  Satyr.  x. 
'  Igitor  fortana  ipsins  et  orbis  Serra* 
tiim  Ticto  capat  abatalit,  Hoc  cra» 
ciatn  Lentulns,  bac  poena  caroit,  ce- 
eiditqae  Cethegas  Integer.'  Solent 
bistorici  elatoram  ▼iroram  esitas 
breri  aliqua  claosala,  tanqoam  fane- 
bri  ncnia  prosequi,  id  parcius  a  Sal- 
lostio,  fosios  a  LItio  factitatam  in* 
nnit;Seneca  saasoria  yi.  *  Quotics 
magni  aliciiias  mors  ab  historicis  nar- 
rata  est,  toties  fere  totius  coosumma- 
tio  Vitse,  et  qoasi  fiuebris  laodatio 
ledditur.  Hoc  semel  atqoe  itemm  a 
Thocydide  factum,  idem  in  paucisii- 
mis  personis  usnrpatum  a  Sallostio, 
iiTins  benignias  omnibos  roagnis  n- 
ris  praestitit.  Sequentes  historici 
mnlto  id  effosios  feceront.'  Sallos- 
tius  supra  : '  Ita  ille  egregias  juvenisy 
immoderataR  fortitodinis  poBnasdedit.' 
Cartins  1.  vii.  de  Parnenione ;  '  Hic 
ezitas  Parmenionli  fait,  militi»  domi* 
qne  clari  viri :'  et  1.  ix.  '  Hic  fait 
exitos  clarissimi  Persaram,  nec  inson- 
tis  modo,  sed  eximiae  benignitatis  in 
regem.'  Puiichimi, 

Corudiorum]  Amplissima  omniom- 
qne  gentium  nobilissinia  Cornelia  ab 
aotiqois  est  habita,  et  quidem  jure 
ac  merito :  sive  enim  diguitatem 
spectes  familiarom,  sive  etiam  prm- 
clarain  remp.  merita,  reruroque  get- 
tarum  magnitudinem  considere»,  om- 
nes  certe  oroniuro  geotium  virtutes, 
prsBclarissimm  bojua  gentis  sptendore 
i^tcr^OQt  etobicaramar.  Ac  de  ori- 


gine  qoidem  gentls  nihil  toihi  < 
vis  diligentissime  investigaati  occnr^ 
rit,  Familias  prccipaas  qaatoor  re» 
perio:  qaarom  una  Malagtoensiam 
est,  altera  Scipionnm,  Rafinorom 
tertia,  pottrema  Lentnlorom.  Dola- 
bellas  enim,  Cinnas,  Memlas,  et  al 
qpi  suut  alii,  pleb^os  potius  qnam  pa* 
tricios  crediderim.  Qna  equidem  In 
re  vetemm  anctoram  diligeotlam  ro^ 
quiro,  qni  cnm  in  alib,  tam  in  Como* 
liis  nol>is  describendis  valde  roiU 
videotar  errare.  et,  at  omittam  Flo* 
mm,  Eotropiam,  Orosiam,  PlinhM 
certe  antiquitatnm  anctore  cetcro- 
qoin  bonos  et  diligens,  hac  in  re  quam 
maxime  lapsns  videtnr  c.  S.  libri  vige» 
siroi.  Sirebu 

DignMm  mtrihu  fiuti»^  sott  esrim 
Hum  nto  taoenit]  Sic  et  volamen  Fa* 
bricianum,  et  alia  duo.  In  Mersebur* 
gensi  vero  ceterisqae  vetostioribaSy 
exHum  vitm ;  quomodo  livios,  *  Qood 
nemo  eornm  satis  dignnm  aplendora 
vitae  exitnm  habuit.'  mihi  ntra  lee« 
tio  verior,  band  dnm  liqoet.  Rimm, 
ExUum  vUa  umuH]  Tacit.  Annal* 
I.  '  Ubi  infelici  dextera,  et  soo  lcta 
mortem  iovenerit.'  CMMcratHs. 

Exiiium  vita  imvenii]  Sic  fere  maan 
forroisqne  acripti  antiquiores,  cnjoa 
loco  obrepsit  deinde  earilam  et<«r,  ml- 
nas  recte :  consolatof  Nonius  Marcel* 
los.  GruUruB. 

Cap.  66  DuM  legi&uea]  Vide  supra 
c.  U. 

Coh^rtee]  £t  est  cohors,  aactore 
Varrooelibro  de  Lingua  Latina,  qoody 
at  ia  villa,  ex  ploribus  tectis  conjan- 
gitur,  ac  qoiddam  fit  onnm :  sic  his 
ex  manipolis  ploribus  copulatar  co< 
hors,  qiiae  io  villa  dtcta,  quod  circa 
eum  locom  coercetur:  tametsi  co» 
hortem  in  villa  Hysicrates  dicit  esso 
Or«ce  cohortem  apnd  Poetasdictani, 
Znuk.    Vide  infra  c.  69. 

Pro  uumero  mUitum]  Uiiaqocqne 
cobors  quingentos  qninqnagintaqoi»* 
qn«  continet  pedites,  eqoites  sexagin« 
ta  ieZ|  excepta  prima,  qos  rali^pMS 


<M 


KOTiE  rARIORUM   IN 


mimero  milttiifn  et  dignitate  praece- 
dit,  pedites  miile  centam  qninqae, 
eqoites  loricato»  centum  triginta  daoi, 
et  appellatnr  cokors  niilliaria,  inquit 

Ut  quis^e  vohnUariu»]  In  scripto 
•ostro  legitnr:  ut  quiaque  voluntariut 
ex  eigri»  tn  eaaira  veueraJt,  Putschiufl. 

Aut  ex  $oeiis  in  eaatra  venerat]  In 
Imnc  lectionem  conveninnt  mss.  no- 
mero  quatuordecim ;  neque  dubitan- 
dnm  de  sinceritate  scriptune,  aut  ex 
meiia  ;  sed  potias  de  hisce,  €F*juaiUer 
ttittribaerat ;  ac  brevi  tpatio  legione» 
lamero  hamiHum  expleverat.  Auribn» 
enim  magis  lenocinarelnr,  si  scribere*. 
tnr,  dittTilmiy  item,  expferi,  Ornterus. 

AmpUui  duabue  miUHnu]  Tacit.  An- 
mil.  V.  ^  Unciario  foenore  amplins  ex- 
crccret.'  Cicer.  in  Oratore :  *  Non 
fere  temis  amplius.'     Et  Verr.  v. 

<  Hora  amplins  in  demoliendo  signo,' 
dixit :  et  noster  *  amplius  annos  xxx.' 
CiaceomuB, 

Ceteri  let  quemque  casut  armaveraty 
iparM,  aut  iaaeeas,  afit  praacuta»  tude» 
pertabant']  Servius  in  Xf .  ;£n.  por^re 
legit,  nisi  stnt  mendosi  codices,  ut  sit 
enallage  modi;  qu»  fignra  propria 
historicomm  est;  sicnti  idem  in  ii. 
JEa.  annotavit.  Aiptnf. 
-  Ui  quemque  eaeu»  armaicerat]  Nonins 
in  i^MfM  legit,  ut  quoaque  ca»u»,  i^e, 
£t  paulo  post  legendum  omnino,  tn 
GeUtiam  vertu»:  nam  sic  est  in  vv.  cc. 
et  Grammatrci  ita  citant.  Varro 
etlam  ita  locutns  est  libro  iv.  de  Ling. 
l^t.  cnm  dixit :  '  Connm,qnod  cogi* 
tnr  in  cacnmen  versns.'  Urginu». 

Sparo»]  AliiCodicess/NiMfuhabent. 
8ed  illnd  verins  est.  A.  OpIUus  x.  25. 
cadem  tela  conjunxit.  Coler, 
'  Sparo»]  *  Sparufl  esf,'  inquit  Ser- 
vins,  *  rnsticnm  telnm,  in  niodnm  pe- 
dis  cqrvnm.'  FeKtns  antem  asserit, 
4para  minimi  generis  jarnla  essc,  a 
Apargendo  dicta;  et  sane  spanis  et 
^iMniifi  idero  est,  nt  testatur  Nonins. 
Cosl. 

<  ^pmm]  Alibi  «pomm  Gallicttm  esse 


vocabulnm,  docet  Festns^  ennl  dicit; 
<  Rnmex  genns  teii  simile  spari  Galli« 
ci,  cojns  meminit  Lucilius :  Tum  spa- 
ra,  tum  mmices,  portantur  tfa{$ula 
porro.'  Itera  Virgilios :  '  Agreiitesque 
manns  armat  sparas.'  Ubi  jparas  vi- 
detur  sndem  denotare,  nos  hodie  een 
jjporre  appellamns.  Nam  Nonitis,  sn^ 
periori  Sailufctii  loco  iodnctns,  videtnr 
negare  esae*  telnm  bello  proprie  ap- 
tnm  :  ait  enim :  '  Sparns,  lancea,  tela 
sunt  non  bellica.'  Si  tamen  pro  mili- 
tari  telo  vel  laucca  Itbet  accipere,  ac- 
commodal^imns  hnc  ilind  Sisennae  ex 
tertio  Historiarum :  *  sparis  ac  lan- 
ceis  eminus  peterent  hostem.'  Atqne 
ita  eparu»  nostratinm  erit,  Germam»- 
rnmqne  e€ii  SpeeTy  quod  alias  laaceara 
possis  dicere.  Joh.  Pontan. 

Laneea»]  Hasta  oblonga,  a  \^yxn 
deriVat  Pestos:  argnte,  haud  vere. 
Et  est  Hispaiiica  ipsa  vox,  ut  Varro 
et  Gellius  xv.  90.  testantor.  Vel 
Gallica  potius,  ut  Diodorns.  De  Gal- 
Hs  enim  scribit  1.  vi.  irpoa$d?<\orrat 
\4yxas,  &r  inuvoi  XayKias  KaMvaif  Id 
est,  jactanf  haataaf  qua»  ipti  lancea»  ap^ 
pellant.  Vox  quidem  lanceare,  qnod 
est  jacere,  mittere,  ipsis  Hispanis 
Gallisque  et  hodie  est  in  iisu.  Quo 
vocabulo  usns  quoque  fuit  Tertullia* 
nns  adversufi  Marcion.  iii.  19.  aliiid 
est,  si  penes  Ponticos,  infantes  in 
pr&lium  irrumpunt,  qni  ante  norant 
lanceare  quam  lancinare.  Lip».  De 
Lancea  qiioque  agit  Casaubonus  in 
1.  IV.  Strabonis.  Sisenna  tamen  His- 
torianim  I.  iii.  apud  Noninm  in  LaU" 
eea  non  Hitipanls,  non  Gallis,  sed 
Suevis  hoc  vocabulum  tribnit, 

CaiUina  per  montei»  iter  facere]  Sic 
Mss.  hodie  fere,  monte».  ^t  panllo  in- 
ferins,  *  reliquos  Catilina  per  monteif 
asperos.'  Nec  multo  post,  '  octo  co* 
horteis :'  et,  *  cohorteis  panllatim  in- 
cedere  jnbet.'  Adnotavit  antem  1.  v, 
Priscianns,  quae  in  ns  et  m  desinant, 
horum  accusativnm  pluralem  fere  in 
ei»  exire.  Hinc  fonteis  apnd  Virgi<« 
liiim,parlew  et  Hdentei»  apnd  enndem^ 


fiBLLUM  (MkTlLlN.  CAP.  56. 


4» 


PmreKtm  apnd  Tereotiam.  RivU$. 

M»d»  ad  wrbemy  modo  GaUimn  v«nu» 
caatra  mBvere]  PritcianiM  snper  xii. 
yersus  Virgilil  legit,  *  iu  OaUiam  ver* 
•u*.'  Ejus  verba  snnt :  '  VersuJi  quo- 
qne  suppositnm/  inqnit,  *  localibus 
nnmiuibas,  adverbium  «Me  invenitnr : 
at,  Italiam  versus,  GaUiam  versns. 
^alJastitts  tam.en  etiam  prsepositionem 
ei  aiiteposnit  in  Catilina,  in  Galliam 
versns/  Haec  Prisciaons,  quem  me* 
bercnle  ipse  memoria  lapsnm  pnta- 
rem,  nisi  eodem  modo,  atque  iile  ci- 
tatyin  codice  inannscripto  reperissem. 
8ed  et  Vellejus  Paterculus  i.  « Ante 
triennium/  inquit,  *  qiiam  Caasios  cen- 
lor  a  Lnpercali  in  Falatium  ▼ersns 
tbeatrum  facere  institnit,  Cspsar  vii, 
castra  ex  Bitnrigibos  inovet  in  Avcr- 
nos  versns/  Idem  vi.  *  T.  Labienum 
cnm  legionibns  tribos,  ad  Oceanam 
yersos  in  eas  parteis  quK  Menapios 
fttjngunty  proficisci  jnbet.^  Non 
dissimile  iilud  Uirtii  v.  de  bello  Afri« 
cano :  *  Ad  Cercinnam  insniam  ▼ersna 
ire  jubet :'  et»  *  Classem  ad  insnlaa 
Baieares  versuA  coovertii.'  Com.  Tk- 
dt.  in  Germania;  '  Modico  flezu/ 
inquity '  in  occidentem  versns.'  Tale 
forsnn  viderl  possit  iUnd  Ciceronis  in 
l4eUo :  *  Atque  is  primum  institnit  in 
Ssmm  versus  agere  cam  popnlo/  nisi 
qnis  participinm  esse  malit  rh  termu: 
nt  intrlligas  eum  primum  contionarl 
ecepi&se  convKrsnm  non  ad  senatum 
et  comitium,  ita  uti  alii  feceriut,  sed 
ad  forttiii.  Ut  jore  bic  mireris  rudi- 
tatem  et  inscitiam  eonim,  qui,  si  diis 
placety  vermtM  agere^  pro  babere  ora- 
lionem  metro  constantem  interpre- 
tantnr :  nec  inlnus  illins,  qni  in  edi- 
tioBe  Herragiana  operom  TuUlanornm 
baec  in  Indicem  conjecit :  '  C.  Lici- 
nlus  Crassns  Tersibns  coni  populo 
primns  agere  Instituit.'  Strenuos  et 
iadttstrios  faomines,  qni  baec  in  indice 
annotamnt!   /dem. 

hierea  eerviiia  refodiabai,  eivut  ini* 
Head  euMmagoi»  eopim  emuarrebaai} 
Legcmlnm,  mi^a»  imiia :  nt  ctt  in  ma- 


nnscriptis:  nam  perperain  addltnr 
reiy  in  iibris  recentiorlbus.  Tu  vide, 
si  lubet,  Prisciannm  1.  xvii.  ubi  docet 
iUndcMJMsingulareyad  rem  etsensnm 
potius  esse,  quam  ad  vocem  referen- 
dom.  idem» 

Inierea  serviiia  repmdiabaiy  c^jua  taifioy 
4r«.]  Qoidam  a^jecerant  rei,  ut  sit  sen- 
sus,  ct|;iis ret.  Qnidam  pntant  per  nyU 
lepsin  relativum  adintellectnra  genna 
relatnm,  boc  sensu,  eiOa»  generie  iaitia 
ad  eum  magna  cvpiet  eaueurrebaui.  8ed 
bercle  relathrum  s«pe  numenim  mu« 
tat  com  antecedente,  ut  bic  singula* 
rem  plnrali.  Contrariom  est  hoc  Bo« 
etil :  *  Qnid  vero  si  corpns  spectes« 
imbecilUns  bomine  reperire  qneasj 
qoos  swpe  musculamm  quoqne  mor- 
susnecat:'  qualia  multa  simiiia  apnd 
auctofes  reperias.  Vetus  codex.  Iia« 
bet:  /al€rMscrrt<tartfpii^iaM,fMoniiii 
tmlao  ad  eum  taagntB  copiaeoneurrebani : 
quas  si  vera  est  lectio,  nullam  prorsns 
habet  difficnltatem.  Giareanue, 

luierea  eertiiia  rqtudidtaif  c^fo»  ini^ 
Uoad  eum  magnoB  eoyia  concurrfbant] 
Adfricata  et  istis  molta  a  glossogra* 
phis,  clamat  varietas  Palatinorum: 
nam  est  in  tert.  repmdiare ;  in  quarto, 
non  vbunlnr  ilU,  ad  eum;  septimus 
▼ero  habet,  eoneurrerani ;  octavus  et 
dec.  quoTum  imiio;  nonns,  ai^u»  fm- 
iinM ;  sed  et  divertit  editio  princeps, 
ia  f  «n  m^gmi  eopia  eoncurrebai.  Eqoi- 
dem,  si  non  licet  toUere  cen  spnriumt 
ai;«s  iniiio  ad  eum  magnm  copiee  coaair- 
rebanif  fiuKerim ;  inierea  eerviiia  repu^ 
diaTCf  ct{fu»  inUio  magu^  copia  concur' 
rerani.  Gruteriis. 

AUenum  raiimiibu»  eui»  exi»iimana 
tideri]  Th  exieiiman»  non  est  in  scripto 
nostro,  et  salvo  senso  abesse  potest 
/PiftffAtifff. 

Cmussm  cirtajn  cum  »ervi»  fugitivit 
commwiicossf]  T^  eervi»,  non  est  in  ve* 
tustis  qoibusdam,  neqne  id  addit  Fe- 
licius  Dnrantinns.  Forte.ex  gloasa 
irrepsits  nara  et  «pud  Ciceronem  s«- 
pe  sic  reperitur:  nt,*Habet  legio» 
nem,  habet  fugitivos ;'  et,  '  Vivebttt 


NOTiS  VARfORVM  IN 


cnm  fngrtivb  ;*  et,  ^  Arsenio  prinrepn 
fngitivonim/  In  epistola  tamen  Va- 
tinii  ad  eundem  additur  $erm$  ;  <  Di- 
cltnr  mihi  tnns  servng  anagno&tes  fu» 
gitivus  Vardaci  esse.'  Est  in  Pan- 
dectis  1.  XI.  titnlus  de  fitgUuna:  nt 
•ubaudiasy  ««ri»«.  Rivius. 

SercUfugUimt]  Servi  enim,  neqne 
inlantes  jns  militiae  babebant.  Itaque 
cnm  ea  eo  numero  Eqnilum,  qnos 
Deiotams  ad  Julinm  Csesarem  misis- 
set,  nnus  serYus  inventus  esset :  b»c 
ei  accusatio  objiciebatnr.  £t  hanc 
SBgre  excusat  Ctcero.  At  vero  An- 
tonioy  Octavio,  Lepido  Trinmviris, 
de  servo  inter  nnmeros  deprehenso 
ita  snpplicinm  exactmn  est,  nt  de 
rupe  Capitolina  dejiceretur:  mann- 
misaione  tamen  prius  intercedente, 
qnomagiscnm  dignitate  aliquacon- 
demnatus  esse  videretnr.  Qninetiam, 
etsi  sponte  se  obtulerint  non  ignari 
snae  cooditionis,  qnamquam  in  nume- 
ros  nondum  relati  essent,  capttali 
suppUcie  afficiendos  Trajanus  Plinio 
rescripsit.  Atqoe  hoc  jns  valuit  us- 
qne  ad  Justiniani  tempora,  nt  patet 
ex  I.  XII.  Cod.  tit.  xxxin.  observa* 
tnm  aliter  famen  bello  Puntco  ii. 
<  aliam  formam  novi  delectus/  ait  U- 
vins,  *•  inopia  Mberorum  capitnm  ac 
neceasitas  dedit.  Octo  millia  juve- 
nnm  validorum  ex  servitiiS)  prins 
sciscitantes  singulos,  velientne  mili>- 
iare  (unde  Volunes  appellati>  qnia 
singnli  V01.0  respondissent)  empta 
pnblice  armaverunt.  Hi  omnes  cnm 
strenne  se  gessissent,  a  Sempronio 
Graccho  snnt  manumissi :  et  bello 
Gonfecto,  pretia  dominissolnta.'  ^rod. 
sttb  tit.  Qni  qnand.  mil.  poss. 

Cap.  67  Ih  agrum  Pi^mienaeni  06- 
dudt]  Manusrripta,  et  item  illnd  a 
Badlo  excnftum,  consentiente  Bero- 
nldino,  abducit ;  ntrum  rectios,  alii 
jndlcent.   Riv, 

Pittinieniten^  Etruriae  hoc  oppidnm 
dicitur  Piiiorium.  Ptolemaeo  veio 
ni0v«p(a.  Unde  etiam  nunc  vnlgo  vo- 
eatarPisfoMb    Antoniiio  vid^tur  fo* 


isse  «d  Pfsfores.  In  tabnK  vero  lt{« 
neraria  Pigiorie  vocatnr.  Nescio  vero 
an  e  corruptum  sit  in  t,  an  vero  pin* 
ralis  nnmems  inteUigendus  sit,  Piatoi 
rta,  pro  PistorOe,  Oppidani  inde  di« 
cuntur  Plauto  in  Captivis  Pigtorien" 
Ms,  sicuti  et  hic  Sallnstins  noster 
agrum  Pietoriefuem  appellat,  et  Jnl. 
qnoque  Obsequens  libr.  de  prodigiis 
Catilinam  ibi  victnm  narrat.  Clucer. 

Eo  eonoUio]  Bongarsins  hsec  delet 
ex  Cod.  Manusc,  neque  forsan  sper* 
nendnm  est.  Grut. 

Tramiiee]  Snnt  loca  saltnosa,  ei 
virgnltis  obsita.  Propertius  :  *  £t  si 
forte  meo  tramite  qnaeris  avem.'  Ibt 
exponit  Scaliger,  Propertii  sospitator, 
tramitem  silvani.  CoUr. 

Prqfugerd  tn  GaUiam  TVmolpimnn] 
In  qoodam  e  mannscriptis  reperi, 
Cisalptiiem.  Rivius. 

/m  GaUiam  Tranoalpnumi]  Sino  dn- 
bio  locus  hic  corrnptus  est.  Non  enim 
volebat  CatUina  in  Galliam  Transaki 
pinam  fngere,  sed  in  Cisalpinam :  nt 
infra  docebimns,  auctoritate  maxime 
Ciceronis:  qnam  rem  etiam  ex  Sal* 
Instii  verbis  percipere  possnmns.  Nnl- 
lo  enim  pacto  occulte  per  traraites 
perfngere  potuissetin  Galliam  Traoa- 
alpisam,  qnm  longe  ab  agro  Piato- 
riensi  distat:  est  enim  Pittoriumf 
teste  Ptolemfeo,  nrbs  mediterranea 
Tuscisi.  Quare  vel  expungenda  est 
dictio  Ula  rraiisa(pffiaiM,  vel  legendnm 
Ciealjfinam,  pro  Tranauipinamf  nt  Ri« 
vins  in  qnodam  manuscripto  se  repe^ 
risse  testatur.  Zanck. 

In  agro  Piceno]  JnUus  Obseqnena  t 
'  C.  Antonins  cum  in  agro  Piceno 
CatiUmim  devidsset,  lanreatos  fiucea 
in  Provinciam  tnlit/  Cassiodorna 
tamen  in  Chronico  diversns  abit :  sie 
enim  scribit :.  <  M.  Pnpio  et  M.  Vale- 
rio  Coss.  Catilina  in  Pistorienai  a  C« 
Antonio  bello  peremptua  est.'  Coler* 

illoii^iujn]  Apennini.  Appianus  vero 
et  SabeUicua  ajnnt,  puguam,  de  qua 
postea,  commissam  esse  snb  Alpinni 
radicibus,  quod  repngoat  SallaatiO| 


BBIAUM  OAItUN.     OAri  S8. 


Ctcwi» 


«;  «t  M«*  BoaBtnU 
SMi  oimoicit-  n— riini  jfwif  •  idf o  pt 
licoi  ilbett  •OfpleMi  et  huee  «fldMta 
lAtefpelatoram,  kl  tnfee 


CiOMO»]  Oillliu  aodiqw 
erat:  noa  poteTat  eaiii  in  Oelliani 
Metellai  redioet  aMmtinni 
;  Antoiilne  vero  eb  Vrbe 
«eaemt.  Ifiae  DionOMiiu  I.xzztii» 
Hiil»  Honi.  Antoaini  nnteni  et  Me* 
tellns,  FlMnlit  clrcnaMeeHiy  nnUani 
ei  profredleadi  eoplem  ^Kiebeotk 
AMa. 

C^^fMgml  ffine  Dlon  Caiila»  loe. 
dt.  lU  denMNa  la  caaam  deTealre 
eoaetosy  ad  Antoninai  (diTenis  eidm 
loeae  Romaal  castra  habebaot)  se  con- 
Tfrtit:  ^aaaqnem  is  Metello  et  ane- 
loritate  pre8taDtior»et  copf  is  iastnie^ 
tior  eeset.  Cetilinam  vero  morebnty 
qaod  mm  perliclpem  eonjaratloaisi 
de  ▼ietorin  sibi  dedlta  opera  eoiices* 
aaraai  spetaaat»  /dm* 

Csniisar]  GsnAs  a  coacieado  dicta, 
faaai  coagre^ta  et  con?  ocata  mnlti* 
Minc  cetersi  signillcatioaea 
Ut  cnm  ooncio  pro  ora« 
i  ad  Popnlnm  dicitnr. 
CSsmpsrhMi  M«s  miliiui]  In  mann* 
scviptia  et  impressis  antiqniorilins  est 
addltnmy^»:  qnod  perpemm  Ln  nos- 
tris  deest.  iUcias. 

Gsa^pcftwn  igro  Aako  «litff ss]  Prono- 
mcfi  abnadaty  neqne  OKtat  in  oamibns 
Mss.  respnitqne  editlo  prima.  Si  qnli 
etiamanstnlerity  ceo  otiosnm  Terbnm^ 
minime  repngDaverim;  plns 
t  efficaeise  habnerit  Catilina,  si 
pttt  se  fermt,  comtare  ezperieotia 
enmia  mvi,  omniom  nationnm,  ora* 
tioBe  miaime  aoimariy  qaibns  pamm 
qnam  si  yelit  sibi  id  comper- 
Omleras. 


IMpk.it  Vv.Ch». 


Ca».  M  Csmpsrfni*  ifoMos]  Ora* 
tiohaK  oat  mmra  a  CatiUaa  ad  nriii* 
tes  est  hablta,  aot  aiiaiam  fmphleo  aib 
aaetora  excogltata:  exprimilT  Mba 
peaitns  anlmnm  talis  hominls,  ia  tatt 
cnan  coastitnti,  Im  nt  animam  vlrttem 
siae  feUcitato  et  pradentla  la  eo  ee|^ 
Booem,  plasqne  leqnentlm  qnnm  sa^ 
pieati».  Nititnr  antem  mttltea  anoa 
ex  despemtioae  mlntls 

dicat  illnd  JEaeld.  ii.  <  Uaa  salns  vle» 
tisy  nnUam  sperara  salntem.'  Xanch. 

Fsrftn  oirmtmi  m»  oddwe]  Idem 
Mlnitinsiaingnrtfan:<Plttm  dlee* 
mm«  Qniritesy  sl  timidis  Tlrtntea 
verbn  ndderant :  aam  strennls  abna* 
de  dictmn  pnfeo.'  Et  JOemostheaea 
in  emtioae  «sjpl  riir  mrd^at :  "^i 
U  KsfiJAaii»  Asdmw  rfir  i^|^i4<Mr,  oA» 

Oi  OO^  VfUI$  Sl  XsyOITSf I  SOfC  99inif9wff 

«#r(  xf>Kra«v««d(mvijr.  AXA'  ^fuSi  rt^ 
TOiftAro6ffltor/B0<\ffs#w,dEC.  AfemiNaib 
Vtrhm  vktmtnm  vMi  nsn  oddsrs]  T^ 
viri»,  non  est  in  eiemplaribos  calamo 
descriptis,  neqoe  item  in  impressll 
panilo  corractioribns.  Aieias. 

F€iia  «irialsm  eiris  nsn  oddcfo]  Dle* 
tlonem  vin$  hoc  loco  restitoimns  ia 
omoibns  edltionikras  omlssam :  eam» 
qne  addendam  cme  et  Felicias  Da* 
rantinns  confirmat.  Qnin  et  ipse  SaK 
Instlns  in  beUo  Jngorthlno :  *  plora 
dioeram,Qnirites,  si  timidis  ▼irtotem 
▼orba  adderant.'  PopHW. 

Noiara  oat  sioridics]  Dn»  yirtntttm 
ennsmapnd  Philosophnm :  Plato,  «yw^ 
imiw  Kol  «0  rrrp«iftfUmf  %$ot,  dkr, 

Timmr  tmimi  muribiu  ogkit]  Amphl^ 
bole  In  oaiaii,  dieera  ne  veUt  timtt 
ao,  muibm  mrimi^  per  meta^ 
sed  prior  sensiis  mngts  arr^ 
det.  Giemmns. 

I^imor  e«ri6as  o^lrie]  Id  est,  nocet 
aoribns :  qoia,  si  coi  pericnU,  in  qai» 
bns  versetur,  ezponnntor,  ipse  sit  mni» 
gis  timtdns.  Zsadi.  8ic  Jngnrllk 
'  5ed  ne  illos  qnidem  timor  animl  s^ 
tismnmemt.'  Cia^coains. 
Clfldsm]  Ab  Asricoltnm 


SaUmt. 


a  I 


fiO» 


NOTjfi  VAAIOlkUM  IN 


moi  pr»liam:  qnod  si  ia  Onfc€i« 
eonclnsertmiii  homiDem  tot  YiribQt 
fretnra,  ac  metn  perlciili  neeessitato 
coropulsum,  aodebit  omnia:  et  ob 
periculam  omnibus  pnesto  se  offerens, 
qnss  prolapsa  contemptaque  erunt, 
eorrtget  atque  emendabit,  et  omnino 
de  snmma  remm  sanius  consilium 
tapiet.  non  igitur  nobis  hic  pons,  o 
Themistocles,  evertendus  est:  sed 
alio,  si  iieri  potest,  constmcto,  homo 
eSL  Europa  celeriter  exigendus.  Plu- 
torch.    ZMck. 

Nam  muttJhido  kmHmm  iie  nat  cir- 
emictmre  feai]  Arst,  manuscripta  noo 
babent,  nec  in  impressis  ▼etostiori- 
bui  additnr;  ac  sicutt  ego  existimo, 
abesse  majore  cnm  gratia  poterit; 
aed  nec  Felidui  Durantinus  addit 
Rmui, 

Forium  imndenf]  Conatur  iram  ad- 
dere,  quse  non  pamm  secundum  Ark- 
toteiem  tertio  Moralium,  fortitudi- 
nem  refert :  fortes  enlm  et  lii  viden* 
tur,  qui  ira  fieruniur.  Idem :  '  Irai' 
inqnit,  *  stibministnt  biiem  fsrtittt* 
dini.'  Qai  aiitem  propter  hssc  agont, 
pngnaces  quidem  sunt,  et  non  ibrtet : 
Aon  enim  ob  honestatem  agunt,  aul 
ut  ratio  prs&scrilMtk    BiUL 

Cap.  60  ^gna  eeaitH]  F^^re  tpod 
Veteres  tuba,  comua,  buccinse :  tubaS 
et  corauaTyrrhenoram  inventum  esse 
dizit  Athenssos.  ^wf^  Oraecis 
proprie,  qnae  Latinis  tnba.  H«c  ex 
mre  recto,  nt  cornoa  ex  aere  flexo  et 
ttt  se  recorvo,  ad  similitndinem  Tcri 
corau,  vel  qnod  olim  revera  ex  coran 
bnbolo  flerent,  quae  pofltea  ex  aere 
facta  snnt.  Ovld.  <  Non  tnba  directi, 
non  mris  coraua^exi.*  Pormam  au- 
tem  oblongam  et  directara  et  conca- 
vam  Latini  tubnm  dixerant,  a  Grapco 
Hwos,  atqae  hlnc  tuba.  Unde  foraia 
in  aquse  ductibus,  pro  tuba.    Salmae. 

Signaeanere']  Vorantor  et  tubicines 
seneatores.  Romae  autem  et  in  cas- 
tris  tonge  diversissimus  tnbae  et  coroa 
"nsUa,  vel  leneatorum  et  Coraicinnm. 
Itamse  «neatores  comitia  tributa  con- 


Tocabant,  CoraidM  centuriata.  f n 
castrii  ad  tutiicinem  milites  tantum 
movebantur,  ad  Coraicinem  etiam 
signa.  Et  cum  in  militem  animnd-' 
vertebatnr,  extra  portam  Decutaa- 
nam,  ut  et  Romae  exercitus,  seu  comi-r 
tia  centuriata  convocabant,  cnm  is 
caput  clvis  Romant  animadverteba-' 
tnr,  deducelmturque  feus  per  Bsqui* 
linam  portam.  Unde  classicum  dic- 
tum,  quod  non  nisi  classis  et  exerci"* 
tus  per  coraua  evocarentnr.  OlosinH 
rium,  Ckutiearu  aaXwuno^,  pii  meai 
caratdtttf,  et  ItiMcttMt.  Latini  quoqna 
vocant  buodimtorei.    iSbaf. 

DeMe  remeiiM  MmrfKm  «fuCi,  faa 
fHUUibm  axee^iaato  perieaU  enimtla  um* 
pijar  cssef]  Mannscriptum,  d«ia:  id* 
que  rectius»  Venetum,  rMiafti  amm^ 
kat  e^:  id  perperam.  Nam  et  Hlr* 
tins  eodem  iete  modo  quo  Salluitius  t 
^  Caesar/  inquit,  *  primum  suo,  deiodn 
omnium  e  conspeetu  remotis  equii» 
ut  aeqnato  omninm  periculo,'  dtc.  Est 
et  in  quibnsdam,  9M0  pediiiime;  velnt 
in  Veneto,  Argentoratensi,  aliis  plei' 
risque.  Noi  hoc  in  ihiedio  teltnqneA 
mui.    Rimue. 

Ab  dextera  rape  aipera]  Sic  et  Ful*> 
viiliber.  AUly  A  deseiris  rupea  anpera: 
tttramque  recte.    MmmHmi. 

Ab  dextera  rupee  atpera]  Sic  quidtni 
ab  emendatrice  manu  membnns  ex- 
cellentiorei:  vermli  fnerat  ibi  initi* 
tantum,  rupe:  alteram  tamen  in  ce^ 
terli  visltur;  nisiquod  in  nonnnllit 
sit,  ant,  dexteram  rupem  aeperam,  kvtf 
dextera  rupem  aiperam.    Oraterui. 

Cahartee]  £x  mairipuUs  conflcitnf 
cohors.  Ea  vox  Ora^canica,  qnod 
clansum  vet  septum  in  anteriora 
domo  vel  villa  'kipfrav  illi  dlxernnt. 
Latini  cohortem  vel  chortem;  nam 
et  sic  scribebant.  Martialis  tame^ 
dwriie  atee  inde  dixit.  Cohors  %n« 
tem  habuit  tres  manipulos,  Hastatot, 
PrincipeSjTriarios;  adde  et  Veiltea, 
quimanipulossolebantcomitarL  Fnil 
igitur  jttsta  et  plena  cohors  Iegionar!4 
Iwmines  420.  si  pieniorea  mauipnU  el 


BBLLCli  OATILIN.     OAP.  69. 


m 


legftruicty  pleaSor  et  Ipta ;  et  i^de 
cohortei  qiiingeoariaa  et  sexcenorias 
legiaiofl.  Oneci  cehortem  volgo  to- 
roit  tfvf^pcv,  nt  et  EoBios  njiurp«Tit, 
llnidM  jpirat  interpretetnr  noioeros. 
Colwrtes  in  legioiubni  omnea  erant 
namero  «qnalef,  qnia  et.mantpnli 
tales.  Sed  qnia  piimae  dignitna  ail- 
qnaattribnitar,  id  non  a  numoro,  aod 
4  tplendore  et  primatn  fuit,  qnod 
prini  In  ea  centnriooea  generu  cojna* 
qoe,  et  foraan  floa  aliqoia  et  electio 
womm.    Ljfthia, 

BOiqmmgwaim  ioMfti#  Itfeof]  Qnid 
•i  iogamot?  Rdiqmu  im  aoMdtti  orlJM 
€9Uo€0i,  ut  ad  cohortea  pnecedontcv 
Tocem  referamna;  nam  infra  dlxlt: 
( nio  cohofftea  veteranaa,  qnas  tamiilti 
icanaaa  conacripaerat,  in  fronte ;  poft 
eas  cetemm  exereitnm  In  anbaidlia 
locat.'  V.  c.  habot:  l&ellfaMrMnsJfno 
jnjnftaidifl  orfiiis  mIIsmI.  Qnm  aerip- 
tn»  nostram  C4»4eetaram  allqno  mo» 
do  conirmat.  Panlo  poat  ▼.  c.  habe^ 
niainosy  qnomodo  TmAUMj  Sfwgrmsa, 
Ussimm. 

IMigno  s%na]  Codlecs  qnldam  hn* 
hent,  roliyMinpn  s%na.*  nt  ad  cohortes 
sell^us  relerntnr.  Vetna  codez,  Jto- 
Ujtmrmm.    GUr. 

ji»  Ai»  «ralnrioncs  sasNSS,  <f  €essalss] 
V.  c.  Ak  Aas  «cafnrisafs  emnssMsi^ 
prcisrMy  ^.  led  ▼erbiMa  lcctai»  glot* 
semn  est  ▼ocis,  cossofos,  qnm  in  v.  e. 
4esidenitar.  Nam  8ervins  in  £n. 
1.  IL  aie  citat  hnnc  loenm:  '  Ipae  ab 
Ms  omnea  efocatos  ot  centnrioncsy 
prapterea,'  &c.    Unkm», 

Ah  ku  eemimrkmg»  smnss  kcies  «t 
ococalos,  4ne.]  Sedaxi  illod  lcdsc,  ana. 
on  omninm  Mm.  et  vetnste  cnsonun ; 
temere  a  Carrione,  et  sequacibns 
e|ns,  oxclnsum :  nam  ineptnm  fncrit 
eogitare  omnes  eontarionos  ahlatos} 
mon  reliquit  qnot  satis  essent  ordini* 
bBs  cnrnndia,  exoerpaitqne  lcctisannos 
^nesqne.    Grvlcnis. 

GmCartoacs]  Centnrionea  Conanlnm 
Jmmn  nnt  pcrmiaan  a  tribnida  elccti, 
«x  sno  qnisqne  gencre,  siepe  tamen 


▼irtntis  cansa  e  genera  in  geans  ad 
honestiorea  ordinea  tranaferebantar. 
His  aaaignalNintnr  ordioea  per  eosdem 
tribonos.  Electio  Centnrionum  di^ 
plex:  prima  electiooe  etigcbantar  St. 
totidem  altera,  nempe  ex  qnoqne 
nomero,  genere,  situ,  aeu  manipnlo 
decem.  Qui  primo  electuf,  nempe 
primopilua,  eminuit ;  etiam  eo,  qood 
more  et  jnra  ad  conaiUom  militara 
veoiret,  in  qnod  primo  omnium  Lcgatl 
▼eniendi  Jua  habebant,  et  tribuni; 
Igitnr  parte  quadnm  iatia  atqnabator. 
Interdnm  plerique  omnes  centnriopct 
ad^ocatl  in  consilinm,  aed  pro  tem» 
pore»  ac  arbltrio  Ducis  idagia,  qnam 
mora.  Interdnm  Eqnitea  admiiitl» 
dignlorea  acil.  roilitnm,  et  Centnrio- 
nlbna  sBqnandi.    JL^. 

foscoloc]  £oocslt  dicebantnr,  qni 
ej(  provinciii  iociisqoe  civitatibos, 
aequo  jore  et  fsdere  jnnctia,  non 
Latini  nominis,  militisB  munere  fnn* 
gelmntur:  qui  non  milites,  aed  pro 
militibnshabcbantnr:  anctoreServio 
In  8.  4^eidoa  oompentario :  *  £vo- 
cntio,'  inqnit,  <  militaria  fiebat,  cnm 
nd  dlveraa  loca  diverai  proptt r  co- 
gendoa  mittebantur  exercltua.'  Evo- 
catos  antem  fniue  honoratioris  locl 
tMtnntor  Hiatorici.  Caesar:  *  Erat 
Cnstinns  evocatus  in  oxeireitu  Csmo* 
riot  qnl  anperiore  onno  opnd  cnm 
primipilom  doxorat  In  le^one  deci- 
ma'    Zeacfc. 

O^tmmm  fncmfuc  onnalnm  im  prl* 
fliam  ofiiem  SN6diicii]  Hunc  locom  Cln- 
rissimns  lapsins  In  antiquitato  Ror 
nana  veraatissimna  ita  interpretatur 
L IV.  de  miiit^  Rom.  Digl.  iv.  *  Ecce,' 
Inqnit,  *  Centuriones  onines  lecti  et 
evocatl  in  fronte  statnuntur,  aed  prae- 
ter  mtfrem  aunt.  Niai  esaet,  cur  Sal- 
kwtins  aignnnter  narroret?  aod  fac* 
tnm,  nt  robnr  omno  iUic  haberet,  et 
«i  perrnmperet  oe  kcerarot.  Non 
ergo  omnes  ibi  de  more  Centorioneay 
imo  tantum  haatatoram :  aed  nee 
evocnti  omnea,  duntaxat  qni  et  apente 
vellent,  ant  qni  manipnlo  pro  Qentn- 


60:2 


NOTiE  VARIORUM  IK 


rione  essent/ 

Acim']  Gnecis,  iuAs,  it^,  eat  cns- 
pis,  acies  ferri.  hinc  acies,  et.qnia 
ferro  res  «gitar  in  bello,  pro  armato 
exercitn,  cujus  ordines  ad  pugnan- 
dom  constitnti  sunt. '  Liviiis  nniver- 
snm  exercitnm  in  trea  partes  distri- 
boit.  Primam  aciem  hastatoa  facit, 
id  eat,  leves  milites,  ac  scutatoa,  in 
eamque  pubescentes  ad  militiam  om- 
nes  conjicit,  alteram  Principes  una 
cum  scutatiS)  qnos  antepilanoa  voca- 
hant:  tertiam  ex  quindecim  ordini- 
bos  constituit,  quorum  nnusquisque 
tres  partes  haberet,  earom  unam- 
quamqne  primnm  pilnm  vocabant:  ex 
tribiis  Texillis  constabat,  Triariomm, 
Rorariorum,  Accensorum,  qnornm  ro- 
rarii  inter  antepilanos  primo  procur- 
rebant,  deinde  etiam  accensi  eo  pro- 
cedebant,  nt  tum  deoique  viribns 
hostium  vel  exhanstis,  vel  debilitatis, 
integri  et  recentes  triarii  pugnam  ca- 
pesserent.  Polybius  1.  vi.  eundem 
fere  ordinem,  sed  clarius,  describit. 
Legionem  qnadrifartam  dividit,  in 
pilarios,  minimos  natii,hastat08,  astate 
iis  proxiroos,  principes  florentissimts 
annls,  et  triarios  maximos  natn,  pila- 
oos  qnidem,  hastatosque  et  princlpes 
millenos  ducenos,  triarios  autem  sex- 
centos.  Si  major  fiat  legio,  propor- 
ttone  partes  angerv  dicit,  exceptis 
triariis,  qnos  semper  efficiant  pares. 
Porro  non  noo  semper  modo  acies 
instmcta  fuit,  sed  diversis,  quod  \i- 
dere  est  tum  apnd  Coesarem,  in  ipsius 
Commentariis,  tum  apud  ^liannm  in 
libro  singulari  de  instmenda  acie,  ad 
quos  harum  rerum  studiosum  lecto* 
rem  remitto.  Gellius  x.  0.  aliquot 
▼ocabula  militaria,  qnibns  iostructa 
certo  modp  acies  appellari  soleat,  re- 
censet:  qualia  sunt,  frons,  subsidia, 
cnnens,  globus,  forfices,  serra,  alae, 
tnrres,  eaqiie  dicit  inveniri  in  libris 
eoram  qni  de  militari  disciplina  scrip- 
senmt.  -atqne  ea  de  re  egit  Cincius 
1.  VI.  de  Re  mil.  citante  Oellio  xvi.4. 


Ip§e  cum  HberHt  et  eaUmibwH  Per- 
•picue  vera  est  btec  lectio,  quam  re- 
posnunns  ex  codice  consnltisstmi  Cn« 
jacii,  pro  vntgata  et  recens  inBmtssa, 
cuM  Hbetiie  et  celUmh.  Olossse,  Calo, 
SovXof  hipuiermy  «TKeve^pos,  Item : 
Bepdmtv,  •bmipirtis  errpofrti^ev,  Calo. 
Acro  ad  Sat.  if.  1. 1.  Bongarsii  llber 
eokmilme.  Seneca  ad  Lncil.  Epist<»la 
cx.  '  Quoties  occnrrit,  domns  splen- 
dida,cohors  cnlta  servorum,  lertica 
formosis  imposita  calonibns.'  Vide 
Ciceronem  de  natur.  Deor.  iii.  Pers. 
Satyr.  v.  Horat.  i.  epist.  ziv.  et  eo- 
mm  interpretes.  Festnm  Pompejnm 
et  alios.  PniscAtvs. 
.  Cum  Ubertieet  eaUmibuM']  Sic  ex  Cu- 
jaciano  Putschins,  et  secutns  est  Ora* 
teras,  qnta  tn  Naz.  et  alio  cehmbuSf 
illud  ooloats  non  stt  nanct:  pro  qno 
nonnulli  codices  ceUmne,  coiiniiey  coa- 
UfcatUmie:  itaqne  nescioqnid  de-co- 
horte  praetoria  snspicatnr.  Salmanus 
probat  coUmibuM  ad  Hist.  Aog.  et 
celemet  interpretatnr  clientes.  Sed 
quicquid  dicant,  veram  est  colontf, 
qood  nos  qnoqne  in  merahranis  ali- 
qnot  scriptum  vtdimus.  Hi  snnt  ve» 
terani  Sullae  positi  ab  eo  in  colonlia 
militaribus,  civili  praeda  snbito  locn- 
pi^tes,  et  ea  per  Inxnm  ac  dedeeos 
consnmpta  novo  motn  novam  pro- 
Bcriptionem  qoaerentes.  Hos  ita  der 
scribit  Cicero  secnnda  in  Catilinam : 
f  exercitnm  collectnm  ex  senibns  de- 
speratis,  ex  agreSti  Inturia,  ex  raAtl- 
cis  mendlcnlis  et  decoctoribns.'  Et 
rarsus:  '  Tertiiim  genns  est  fetate 
jam  confectum,  exercitatione  robns- 
tum  :  qito  ex  genere  est  ille  TVIanlios, 
cui  nunc  Catilina  successit.  Ht  snnt 
homines  ex  lis  colomis,  quas  Faesnlis 
Sulla  constituit,  qnas  ego  universat 
civinm  esse  optimoram  et  fortissimo- 
rnm  viroram  sentio:  sed  taraen  hi 
sunt  coloni,  qnt  se  iusperatis  repen- 
tinisque  pecuniis  snmptuosius  inso^ 
lentinsqne  jactarant.'  Pro  Mnnena-r 
^  Catilinam  inflatom  cum  spe  militnmy 
tom  collegae  mciyqnemadmodnm  dic«« 


BBLLUM  CATILIK.     CAP.  SO. 


fioa 


hkt  Ipcey  firoBiiab,  drciiaiiltteibtem 
ciiloiioram  Aretiiioram  et  FmoImio- 
nm  exercito.'   Grmmniu. 

AqmUtmil  lUod  notabUe,  qood  Dio 
scribil,  templo  porro  Aqoilam  impo- 
tltom,  vely  qnod  potios,  IptmD  oqoUm 
impoftitvm.  In  colonua  Tnyoni  qna 
coaqiicitiir  AqnilOy  qnadntiim  Ulvd, 
qood  Aqnilm  impooitnry  efliciem  m- 
eelU  qnedrmti  non  male  referty  ynH 
etinm  nrae :  ntqne  hic  etiam  Ucet  argn* 
tiri  Aqniiam  fnlgoria  eose  ministram. 
Nam  Jovi  eam  fnimen  ferre  fabnlan- 
tnr  veteres.  Haec  itaqne  inter  sifnn 
miUtarla  recepta  et  lacrata.  Qnem- 
admodom  antem  fnlgnriy  qnod  in 
terrat  ceciderat,  eo  loco,  qno  conde- 
batnry  solebat  Teloti  saceUnm  imponi^ 
vel  ara  in  snnuno  foraminata ;  ita 
etiam  AqoilsB  fnlminis  ministra  et 
signoram  sacratisiims  hnjnsmodi  im- 
ponebatiir  «dicnla,  ad  testandam  ejns 
diTinltiitem  qnaodamy  et  ad  reUgio- 
nem  saneieo^Um.  Qnod  in  aliissig- 
nis  lion  fiebat,  qnamvis  et  Ipsa  si^crata 
habetentnr.  FalUtnr  antom  Lipsins, 
qni  locnm  Dionis  de  SaceUo  castro- 
rnm  exponity  in  quo  signa  reponeban- 
tnr.    SabmaM. 

BOh  CtaMco.]  Cimbros  Tento- 
nosqne  e  Germania  Teteri  in  OalUam 
transnsse  bonitate  agrl  Ulectot  arbi* 
tror :  nam  Uloo  avitaram  sedinm  ad 
Germanicnm  mare  prope  Saxooas 
jam  tcdebat.  Proinde  &cto  per 
Chancos  et  Frisios  itinero  trans  Rhe- 
nnm,  in  nltimis  GaUtaram  oris  ad 
Septentrionalem  Oceannm  consederey 
inde  per  OaUiam  errabnndi  ad  Rhe* 
nom  nsqne  renere,  ibiqae  sedes  figere 
constitnerant.  Dnm  antem  vagaren- 
tnr  inOaUia,  conjnnxerant  se  ilUs  Ti- 
gnrini  AmbronesqneOalUc«  nationes, 
et  ipsm  regnis  snis  pnlsse  novas  sedes 
qna^ritantes.  Itaqne  ferociores  lact} 
vlrinm  incrementisy  cnm  terram  a 
Romnnia  tanqnam  stlpendinm  dari 
sibi  postnlasaent,  et  repetlerentnry 
esBtn  lesKtos  annif  insnmxenmti 


SnUanoqne  et  Servltto  Caepkme  ae 
M.  Manlio  fngatls,  castrensi  prvda, 
et  qnidem  Ingenti,  potitl  snnt.  Hoa 
postea  Tictt  C.  Marins,  partim  In 
tractn  Cottiaram  Alplnm  ad  Aqnaa 
Sextias,  partim  in  Italia,  in  Campo 
Randlno,  ntl  ex  historiis  notnm  est. 
Tacitns  qnoqoe  veteram  Oeraianlim 
des<fribens:  '  Enndem/  inqnit,  <  Oer- 
manlm  sinnm  proxlmi  Ocmmo  Cimbrt 
teoent,  parra  nnnc  civitu,  sed  glorin 
ingens;  Teterisqne  famsB  late  Testlgia 
manent;  ntraqve  ripa  castra  ac  spaclay 
qnoram  ambitu  nnnc  qnoque  metiarit 
molem  manvsqne  genti8,et  tam  magni 
exitns  fidem.  Sexcentesimnm  et  qna- 
dragesimnm  annnm  nrbsnostra  agebat 
qnnm  primnm  Cimbronim  andita  sont 
nomina.'  Etiam  Ptolemsins  etPompo- 
nius  Cimbroram  ac  Tentonoram  ma^ 
ritimaram  nationnm  in  descriptioBO 
(SermanisB  memlnerant.  Etiam  eo- 
randem,  ne  ceteros  nominem,  D.  Hle> 
ronymvs  eodem  modo  in  Epistola  ad 
Oerontiam  meminit.  B.  lUkraemis. 
Cimbri  antem  et  Clmmeril  a  Oomer 
nomen  accepisse  pntantnr.  Festos 
tamen  ita  scribit :  '  Cimbri  lingna 
Galiica  latrones  dicnntnr.'  Qnod  a 
vero  profecto  non  aiiennm  ▼idetnr. 
Kemfer  enim  nostrati  lingna  pngnato* 
ram  denotat.  Sic  etSicambros  qnasl 
pro  rictoria  dimieantes  appellatos 
fuisse,  Aventinns  obserravit.  Syck 
enim  nostratibns  Tictoriam  denotat, 
qninetiam  ipsis  hodieqne  Cimbris^ 
Qnod  antem  Cimbros  Oallis  latrones 
dictos  affirmat,  idem  est,  atqoe  si 
dixisset,  viros  miUtares,  beUatoras. 
Ita  apnd  Nonium  Gracchus :  '  qui 
apnd  regem  in  latrocinio  fuisti  et  sti- 
pcndia  acceptasti.'  Itaque  non  in  to- 
tum  admittendus  est  Scaiiger,  cnm 
dicit:  'Cimbri  XptfYpwol  jral  frXib^f r 
fuerunt:  scd  non  magis  Cimber  la* 
tronem  significat,  qnam  Isanras  pl- 
ratim,  Ambro  dissolutum  ac  voracem» 
Opicns  obsccenum.  Sed  qnia  tales 
fnerant  esB  nationes,  de  earam  no* 


fi04 


MOTJC  VAKlOftVM  IN 


I  qni  UAm  mt/    Ykh 
Ikftt.  iD  Festimi.    ^h.  PoBtan. 

Ji/e  mhmrieii  vHermiM,pm9  fwmilhii 
cimseripaenU']  Iiegendaiii,  qutu 
idque  Stlliutiaiiviii 
Mgis,  nec  aliter  Nonias  Maroella». 
8ie  «pnd  # iindem  Ennhis :  *  Qold  hoe 
tMnnIti  est?'  pro,  tamnltns  t  sioTeren- 
lins,  <  Nihil  ornati»  nihil  tnmoltl.'  Sie 
Sailnstins  ante,  *  Senati  deeretOy  pra 
■enatns.'    lltnM». 

ImfrmiUj  po$t  m»  eelmiM  exenihm 
ia  saMdtis  Ipcat]  Sic  snpray  *•  octo  co* 
liertes  in  fronte  constituit,reUqnas  in 
■nbsidiis  arctios  coUocat.'  Nonins 
tansen  in  voce  fciimiiH,  sic  legit:  /n 
/fmwsm  posiMSy  eeterwn  ssMrsfffiim  in 
aKMdto  iMof.  £t  verisimUe  est  ita 
«cripsisse  SaUustiam :  nam  Tacit  An« 
nal.  iii.  dizit, '  -In  froncem  stalaerat 
lerratos;  in  comibas  cohortos;  a 
•tergo  semennos.'  £t  de  vita  Agricol. 
*  Verltns  ne  simul  in  frontem,  simal  «t 
latera  soorum    pngnarent.'    Cmeee* 


H  eMheidn»  locof }  Hanc  lectionem 
ipie  probo,  qnamvis  in  qnibasdam 
aitMBocol;  sed  eodem  sensn.  RwImm, 

Sou0  eirewHiAeM  aiiaiiiiiiitfnioin  iMmf- 
meme)  Meos  lib.  fuemqve  nemwume, 
Cieceoiiins. 

JSgn»  MfvMmMR»]  Mimm  qnam  liic 
imsitent  Commentatores,  ac  contra^ 
ria  et  sentiant  et  exponant  in  re  non 
ndmodom  difficUi.  £go  per  iOe^  P». 
treinm,  intelligo:  per  Ipee^  Anto- 
nlnm :  qnod  Lector  ipse,  simnl  atqne 
prlora  com  se^ntibna  conferet,  fti- 
eile  intelUget.    Glar. 

Pro  arie  aique  foeie  certitre']  Bongar- 
siiliber, cmimynostrt  tamen  pertl- 
naclter  propngnant  alternm.  Unde 
coUigamos  jam  ab  aUqnot  centam  an- 
nis,  mire  glossographornm  spleniis 
obdactnm  aactorem.    Gfafmi». 

Trihwnui]  MiHtam,  sciUcet,  et  Tri- 
bnnomm  mUitarinm  dno  erant  gene* 
ra.  primnm  eonim  qai  Rofali  dice- 
batnr :  hi  in  exercitn  creferi  solent, 


qood  el  UvinSy  1.  irn.  Decad.  t^ 
scriblt:  *  Et  cnm  eo  anno  primnni 
placoisset  trlbnnos  militnm  ad  legi- 
ones  sttffragio  iieri  (nam  et  antea, 
sicat  nnnc,  qnos  Rofntos  vocant,  Im« 
peratores  ipsi  fhoiebaiit)  snnt  comi- 
tnti,  qni  Rom«  comitUs  designaban- 
tnr.'  Jnrisconinltns  In  titnlo  de  Re 
mUitari  sic  seribit:  *  Officiom  tribn- 
nomm  ett,  mUites  in  castris  cooti- 
aere,  et  ad  eaercitationem  prodncere, 
qnerelas  commiUtonnm  audire,  vale- 
tndinarios  inspicere :  et  eqnites,  or« 
dinnmqoe  dnctores  omnes  oriente 
Ince  accednnt  ad  Iribnnomm  tento- 
ria ;  Tribnni  ad  Consnlnm,  ille  qnod 
instat  agendom  tribnnis  edicit;  Iri- 
bnni  eqaitibns,  ordinnmqne  dnetori* 
bU8 ;  hi  mnltitndini  promnnt  tempera 
opportnno.'    ZtMek. 

Aui  preifeehu]  Prefectns  legionto 
absentis  legati  vicem  tenebat.  Pare* 
bant  ei  trib^i  hastati,  pilati,  ceDtn- 
riones,  el  iftniqne  totius  etercitns 
«rma.    Jdsm. 

itnf  lcgnfn»]  Unns  enim  qnisqne 
consnl  legatnm  habebat,  qno  prseei- 
pno  consnltore  ae  ministro  eonsUio» 
ram  in  rebns  regendis,  delectnqne 
habendo,  totaque  administranda  pre- 
vincia  ntebatnr ;  qnoram  consiUo  el 
anetoritate  vel  prseUa  snscipiebant^vel 
bello  abstlnebant :  qnl  eUam  decrpta 
consalnm,  et  arcana  consUia  s»pis- 
aime  exseqaebantur  cum  fide  et  cnra, 
nt  snpra  dictum.    Mem. 

Cap.  00  iSfed  uki  ammhu»  rebue  ncpl»- 
rafi»,  4%.]  Adverbium,  «W,  expnnxit 
aliqais  corractor  In  Com.  si  me  forat 
arbitratns,  el  prsDterea  socinm  adjun- 
geram,  eed,    Oralems. 

F«r»Nlarii]  Qui  levi  snnt  armatnra 
miUles  instmcti  ad  beUnm,  ot  fnndia 
et  lapldibus,  ense,  telis  et  his  armts 
qnse  femntnr,  non  qa»  tenentnr :  hos 
Varro  a  ferando  etlam  dlctos  pntat ; 
v<emm  eodem  teste  eqnites  dicti  snnt 
ibrentarU,  qni  eo  mode  hnbelmnt 
araWi  qoo  ferantnri  nt  jaeuhan ;  ^n»- 


BBLLVM  0AT1LIN.     CAP«  60. 


po4U|n«  «|«il6i  pltUm  Tldiiie  m  iik-. 
%j«it  ia  £ftcol»pii  lede  vetm,  et  fe- 
ceQtariot  aMcripUM.  Cato.anten  eo« 
wrffrpiliarm  dixit,  qivMl  tela  acpo- 
tloiiet  wilUibus  pogaaptibQS  miw* 
trabant.    Fattiir. 

Mtaeim^  ekmor€  mm  W<^  ngma 
CiWfiuTiial]  Ita  referebant,  pr«te* 
antiqttitus  edd.  «lembraBae  eaMCula-» 
tiores  codioimd  laiDipo;  CoQneiiiii- 
ttuu  inqoaiBy  ac  PalL  priin.  sec.  tert, 
%aart.  qoiotot,  qoibOB  pro  booitate 
toa  eam  oamerttm  iaposai:  nam 
HXtos  primom  deseoeraty  bKbetqiiey 
com  vi^tsHa  mgim  Mirimqitt  mamm^ 
noit*  coi  et  adstipnlatqr  octi^Tns: 
qaippe  septimus  ac  dttodce.  eo 
¥oce  liberi  sant,  hobentqoe  ipsam 
a)io  loeo ;  nonus  qnidem,  dee!  andeci^r 
Bwsy  bac  spede:  nlrta^M  ■Moriins 
jfiiwir»  «mn  u/eslii  aigniM  cencamml. 
Videretnr  elegantins^maMms  ckimofv, 
«qf^ftts  J%ms  cMMMrmal,  nt  reprmsen- 
tatit  Carrio:  sed  qois  pr«scribet 
membranis?  emendationes  coi^eotn* 
nles  infsnre  in  conteatnm  neias 
dnoo :  notie  illinere  fas :  quod  facio» 
Gmlsnis. 

Ptk}    Missiiia,    qaibns  atebatav 
pedeslfis  exercitns,  Piia  ▼ocabaotnr. 

Fiia]  Pilam  telam  Kgnenm  babet 
lengitndine  pleranqne  bionbitali, 
crasskndine  lUgitali,  spicolam  niHns 
•pitbamm  sive  palmi  majoris,  eo 
nsqoo  attennatnm  et  acatnmy  ot  mox 
pffioram  post  actum  neccssario  flec- 
tatnr,  sitqne  inbabiie  sd  remitten- 
dnm.  Alioqui  commnne  fiert t  telon. 
PeJy6.  Ferram  trigooali  figura  no- 
▼em  unciamm  fuisse  Vegetios  aoctor 
•sl:  erant  aulem  pila  RAmanommy 
sienti  Gsrsa  Galloram,  auctoreVar- 
rone.  Servius  ad  illud  Virgim  Aneld. 
1F1U.  ^  Duo  qnisque  Alpina  comscat 
Oeua  mann,  scntis  protecti  corpora 
longis.'  Goeii  interpretantnrbastas  vi- 
riies :  nam  etiam  viros  fortesGalli  Gm* 
9m  nppeUant.  Qned  voeaboinm  eui 
Jiodie  per  contemptnm  de  homlne  vop- 


po  et  mendleottto  diicalnff»  anliqnii  «n» 
meninaliooanfnlt  Sedndrem.  Obi.^ 
lef  addondnm  ab  hia  piSis  pilatam  ag- 
men  veteribus  dici,  qnasipilis  eontei* 
lum,  densnmqne.  £rat  enim  jnnln 
VaiTonem  duplex  agnmn :  qnadmtnm, 
qnod  immislis  etiam  jomentis  ineedit, 
nt  nbivis  poesit  considere;  pilalnm 
aiteiiiniy  quod  sine  jumentls  iooedit» 
lod  inter  se  denaum  est,  qno  fneilin» 
per  iniqaiora  iocattamitlatnr.Veratn 
potm  el  Pila  eonjnnnil  Ammiannsi  U 
xxVii.  et  Vegetlns  L  iL  c.  16*  dnplex 
Romanis  esae  PUnm  docoit,  mi^  9t 
mtnus:  quorom  illod  piliim  vnlgo, 
iHiid  inqnit,  tnneverricnhmi,nnne  ve» 
ralnm  dieitur.  Foraan  ibi  legendmB 
ocmralMm,  qna  voee  PUnitts  nans»  Vido 


Pile]  DaoPilamiUtieraat,nnHm 
majns  khfne  rotnndum,  diametri  pal«i 
maris»  vel  etiam  qnadrangnhim»  magia 
cffebram  et  vulgariaA :  allernm  minnSj 
simile  venatoriis  basUs.    Sibnnn  vol 
9ibyna  hnic   minori  similis.     Fnil 
antem  Sibnna  venaonlom  sive  Jac»t 
|nm  venntocinm  :WhS^Aioi»  enpUeal 
Hesjchius,   id  est,    telnm  figondia 
apris.    PUornm  istornm  Umgitodo  in 
ligno  fere  tres  cobitiytolidem  infenroy 
quod  habet  hamalnm»8ive  uneinalnmy 
retro  mncronem  bamo  satis  lato :  no 
telom  semel  impactum  facile  essel 
ovolsn.    £rat  pilnm  ponderosum  el 
lentam»  quia  ferri  pondns  el  gnvtlas 
talia  faciebant,  prasertim  nullis  adjiH 
Inm  pennis.    Inerat  et  vis  teio  tanta» 
ttt  obvia    qaasqtte  porfringeffel,    el 
arle  directnm  scutatos  pedites^  el  lo- 
ricatos  eqnites  ssepe  transvorberaral« 
Scd  notandum,  fermm  in  pUo  non 
oxtitisse  seorsim,  ac   totnm  proosi- 
nnisse,  sed  partem  cjos  circiter  dinu^ 
diam  fui^  Infixam  vel  affizam  Ugno. 
Eminnit  ergo  in  mueronem  et  mansil 
enbitoselsemis.alterttlemodosperlil 
in  ttgno.  Itaqne  jnsta  magoitndo  piU 
totins  fttit  IV.  cnbitoram  et  somis,  id 
est,  pedum  vh.  ponlo  minus.8uperavftt 
ergo  mensnram  homUusy  idooqne  Bi^ 


506 


NOT:A   VARIORUM   IN 


Mnf  niti  io  ea  milkes  f«dt  Sed  hle 
fMliiiii  forma  et  magnitiidiiie  decreTit 
io  femi  ȴ0  inferiori :  fermm  eaim 
Irigimmn  noD  tetfegoimm  fait.  Idem* 
<|ae  non  BtM  pedale.  Etvoxi^nlio 
ivity  et  videntnr  liastBB  lic  dictm. 
Apud  Belgu  tamen  hodie  adhac  vox 
perseverat,  qai  sagittam  vocant  pyf. 
Fermm  antem  ligno  aatriDgebntar 
efebrii  fiholis,  non  cnim  tubam  vel 
anliscom  tam  grandem  habait  ferram, 
io  qoemlignnmimmitteretar^sedpo- 
tins  doas:  atrinqne  alas  ferreas,  qaas 
fihnlsB  istsB  coihpreheDderent,  et  fir- 
mareot.    14^$, 

•   IwitrM  dKtUuM  €UM  €XpidihM  foili* 

iUm  toprima  acM  versdrij  T^  mUUibu» 
noo  est  io  maooscriptb,  et  impressis 
antiqnioribns.    Rimu, 

Aret$$ere]  Existimat  PriscianoSy 
«rMsi»  idem  significare,  qood  oMfrso, 
diciqoe  ab  mvie,  qaod  nooc  aede  di- 
cimos,  qood  et  locas  hic  declarat :  sed 
«rccss0r«  slgoificat  accasare,  et  ab 
«re«o  oascitar :  nam  aliiim  accnsare,  a 
maleficils  arcere  est.  inde  a  Gicerooe 
dlctom  est,  creesiihtrWjfslalit;  id  est, 
siccnsator  orimine  mi^statis.  Ae» 
eereere  vero,  evocare,  vel  ire  ad  vo» 
caodom.    Zoodk. 

Mmihm  i^  ps^re,  eape  koetem 
fenre]  Videri  posset,  alteriim  mem- 
brom  a  glossargis :  oisi  /erire  pooe- 
retor  ut  illod  Eooii :  <  Hostem  qul 
feriet  mihi  erit  Carthagibleosi».'  Gro- 
terue, 

Strenm  miUtiey  et  boni  imperuierie 
ojkia^  eimeU  exeequdfotm'']  Videtur  re- 
spexisse  ad  Homericaro  ver8um,qaem 
de  Agamemnone  scripsit.    Popma. 

Magna  vi  tendere]  8ic  beoe  Carrio, 
eiqne  adstipolantur  Mss.  nostr.  male 
aotea,  eontendere,    Groteras. 

Cokortem  Pratoriam]  £ra(  et  qnae- 
dam  Gohors  prstoria  veluti  eztra  or- 
dinem  edecumata,  et  grandis,  quae  a 
Prsttore  non  discederet,  a  Scipione 
Africano  instituta.  In  hoc  fere  adop- 
tati  et  adscripti  amici  et  volunurii, 
etsi  alii  fortibas  potios  viris  imple- 


btet.  Hl  dictt  PimtoriMRi; 
armay  thoracet  sqoamei,  et  scota  Imr 
bricata.  Veteres  noam  solam  lisbe« 
baot  cohortem  Prsetoriam;  postoo 
per  hella  civilia  ««etaB.  Ai4:a9tos 
Roma  circa  se  habuit  oovem  oohortes 
prctorias,  firmamentum  imperii  et 
postea  pestem.  Taiis  fiilt  apud  Ma« 
cedooas  cohors  regla.    Idpe, 

Lateriku]  Id  est,  comibos.  Aciei 
fere  duplex  aut  triplex.  Dnplex, 
com  tota  acies  in  cornna  diio  secta, 
dextmm  etlsevom.  £a  ssepissime 
obtinnit  in  exercitn  consnlari  cnm 
duse  legiones,  et  singulis  sna  anxilia 
adjuncta.  Hsec  scctio  vctns  et  aliis 
quoque  geiitibas  nsurpata.  Triplex 
autem  est^  cum  prseter  cornna,  alfa 
etiam  media  exnrgit.  Id  qnbqoe 
crebrum,  ooo  solum  obi  .plores  legi- 
ooes,  sed  et  cum  da«,  istis  scilicet  in 
medio  positis,  sociis  ad  atrnmqoe 
comn.  Sed  est  et  aiia  ratio  dnplids 
tripUcisque  aciei,  cum  prseter  shn- 
plicem  illam  divisionem,  a  tergo 
etiam  sectio  fit  et  discrimen :  nt  si 
qnatnor  legiooes  habeam,  duas  io 
fronte  cum  sociis  suis  pono,  totidem 
a  tergo  suppono.  He  prsecipua»  ac 
receptae  Romanis  instrnctiones,  qnas 
tameo  leviter  variabant  promovendo» 
aut  retrahendo.    Jdem. 

Seque  cwn  paucie  reUetum  videt ;  me* 
mor,  ^c.]  Haud  aliter  Pall.  pretii  gra- 
vioris ;  hoc  est  octo  •  novem ;  Item 
meus  Commelinianus :  editi  inseroe- 
raut,  videt  CatUina;.  memfor :  non  ae- 
cessario  «qne  enim  hic  abesse  potest, 
ut  vox  Romanoef  snpra  capite.sexto: 
*  Igitur  reges  populiqoe  finitimi  beUo 
tentare.'    Grmterue» 

Memor  generie]  Familia  Seigia  % 
Sergesto  Trojano,  ^nese  comite,  ori- 
ginem  dnsisse  creditor.  Qnemad* 
modam  testatur  Virgilios  .£neid«  v. 
'  Sergestnaqoe,  domus  tenet  a  qno 
Sergia  nomen,  Centauro  invehitar 
magna.'    Benn. 

Cap.  61  CoAon  praterid}  Vid« 
sopra.  c.  60. 


BKLLUM  CATILIN.      CAP.  61. 


507 


PmHk  ikenba  Jtuthmii^  $ed  $nmi§ 
Umem  miverm  mtemiii»  ttmddermi'] 
Iii  mMn^ptis  ooB  eit  jaeebtaUy  et 
ottFa  detrimentaiii  •ensus  abesse  po- 
terit.    Rmm. 

PmU  dhernMi  ted  cmnettmMn^' 
wereUf  ^pr.]  Sie  oouies  antiqoi  lib.  Ca- 
ristas  antem  I.  ii.  Priac.  1.  xii.  et  Dio« 
medes  1.  i,  legnot,  ^liiw  eUH  ttmniee, 
emmee  fomdi  mdfDems  veiMeribMt  comt- 
derwfii ;  sive,  ot  apad  Diorol^deniy  ce* 
eaderwni.  Alis  antem  pro  alins,  anti- 
qne  dEctnm.  Priscianus  libro  Iv. 
'  Aliter/  inqnlt, '  ab  eo  qnod  est,  liie 
alis,  hujns  alis,  bnie  ali,.pro,  alins, 
altns,  aliiy  secnndmB  snpradictam  ana- 
logiam  profertnr.'  Lncretins  antem 
libro  primoy '  Quando  alio  ez  alio  re* 
ficit  natnra ;  nec  nllam  Rem  gigni 
patitnr.'  Item :  '  Sic  alio  ex  alio  per 
te  tnte  ipse  videre  Talibns  in  rebns 
poterls.'  £t  'namqne  alia  ez  alio 
clarescet,  nec  tibi  coeca  Nox  iter 
eripiet.'  Et  libro  ii.  *  Sic  aHo  ex  alio 
nnaqnam  detistit  oriri.'  £t  libro  v. 
*  Sic  alio  ex  aiio  peperit  discordin 
triitis.'  CatuUns  qnoqoe  de  coma 
Beremces :  *■  com  reginm  adepla  cs 
conjugtum,  qno  non  fortior  ansit  alis.' 
Varro  Meleagris  apud  Noninm  Mar- 
eellmn :  *  Cnm  etiam  aliis  Menandri 
tnnicam  demiuam  habcat  ad  talos.' 


PeieUe  divertbUf  eed  omnee  tamen  ed- 
terrn  mdmerifnUy  eemnderemH]  Hsm;  est 
concon  lectio  membranamm  omnium, 
tam  Pall.  qaam  eamm  qoas  excussere 
alli.  Neqne  seqnins  quoqne  in  eis 
qnas  contnlit  sagacissimns  Bongar- 
sins.  Eadem  quoque  lectio  in  Com* 
mel.  meo,  nisi  quod  is  ¥000  postrema, 
eeeuimermd;  illud,  pmdhdherti,  alUt 
eUbi  itmiiety  mnnee  tmnen,  ife.  quod  e 
Grammaticellis  aoctori  nostro  pri- 
mnm  iadiixit  Carrio ;  pns  est  et  vc- 
nennm :  itaqne  dignum  latrina  tan- 
tum,  et  sellls  Patroclianis.  Gm- 
iemt, 

w  CatiKac  hnge  a  tmt  inier  hetiium 
repertm  ett}  Iisdem  verbis 


ntitnr  Ptoras  1.  tv.  c.  1.  qni  hoeam- 
pllns:  '  Pnlcfaerrima  morte,  si  pro 
patHa  sic  coocidisset.'  SaHortli  au- 
tem  verba  hsc  in  \^rgilii  libmm 
^B.  i.  redtat  Servlns.    Manutk». 

hUirhotthancadavera]  ServinsMpr 
Aostilta  cadmMra  legisse  videtnr,  nt 
panlibinfra.  Ciaec. 

PmUlnimn  adkneei§mn  tpkmui}  •  Fa- 
brieianum',  jNwlhan  «tiom  iptrms;  nec 
vero  secus  in  impressis  vetnstioribns ; 
nisi  qnod  panUnhtm  in  his  ■  reperltnr. 
Forsan  aliqnis  «liam,  pro  adkne  poii- 
tnra  aiinotarat. .  Id  postf » irrepsit  In 
contextum.  Qnamvis  non  negeni) 
bsec  conjnngi  simul  pORse,velnt  ipnd 
Ciceronem,  <  Facians  fortasse  ad* 
huc  in  noUo  etiam  viiidleatnm.'  Ili- 
eiiif. 

ingemmt]  /af  «mws  est,  qni  ex  ma- 
tre  libera  natns  est,  vel  is,  qui  statim, 
nt  natnst  llber  est.  Antiquitns  in« 
genni  dicebantnr,  qni  patrem  ciere 
poisent»  hoo  est,  ex  legitlmo  matriaM>« 
nio  ioscepti,  qai  Udem  et  patricU  di- 
cebantnr.  Livius  I.  x.  *  An  Romm 
nnqnam  fando  andUatis,  Patricioo 
primo  esse  iactos,  non  de  csslo  de« 
misaos,  sed  qni  patrem  dere  posseat, 
id  est,  nihil  ultn  qnam  ingennos?' 
Haec  Livinsy  qui  non  olMcore  inge* 
nuod  iis  opponlt,  quos  posterior  »tas 
spnrios,  recentior  vnlgo  conceptos 
appellavit.  Festns  antem  sub  voce 
fMiiritfiot  locum  illnm  Llvii  diludde 
conBmiat :  *  Patricios/  inquit, '  Cin- 
cins  ait  in  lib.  de  Comitiis,  eos  ap- 
pellari  solitos,  qoi  nunc  ingenni  vo^ 
cantnr.'  Hciim*  Illud  obiter  notan- 
dnm,  ab  antiqno  y(9»/uu  vel  ymedm 
fieri  antiqunm  geno  pro  giguo,  g  inter- 
jecto,  nt  etiam  apud  Onecos  yfbnpuU^ 
ylyro/uu,  yieopm.  Geno  qooque  dicN 
tur  apnd  Varronem  et  Ulpianum :  *  Si 
qua  filia  mihi  genitor,  ei  heres  meus 
centum  dato.' '  Htnc  ingenmitf  ingeni- 
tam,  proprie,  aatara  indUnm.  Ita  Lu- 
cretius  '  ingennos  fontes,'  et  Anso* 
nins  *  ingenuam  aqnam'  dixit  Ji«c- 
maMi.    Atqoe  hinc  iagsfMpt  didtnr» 


(KMI 


KOTJS  VARIORVM  IN 


q/fk  es  veliorl  ii«tiif«,  ^  ^arcntibiu 
|U>erVmA|ii»«st, 

4mt  m  praHo^mai  giwpifef  vnfoeriiM 
dJacmmvH]  Qqamvlii  liftvrest.  V«Ue 
49  %nibwtom  repererit,  ilraiwifi  fiiM- 
fne^  tamen  exemplar  mwufcriptwn 
qnod  penei  nos  estcnm  ▼nlgnta  bodie 
leqtiaBe  faeit.  8ed  et  Cato  de  re  ras- 
^i  <  £t  ex  acricoUih'  inqoit,  *  el 
«iri  lertiMimi»  et  miiites  strenniukiH 
MPWtnr/  £t  Com.  Tncitm  1.  xx. 
5  Snmi  bettui  etiwn  ab  ignnvisy  stre» 
pnisaimi  cnjnsqne  perionlo  geri.' 
fUmu$^ 

0«cjtfe«n(  ta  pr«riio]  Tristit  semper 
belli  eiviUs  exitns.  Nam  vincere  et 
«inci  ReipnbUcm  calamilosnm  «st. 
Hla  enim  victoria  non  externo,  sed 
domesttco  sangnine  paratnr.  Unde 
Lneanos  1. 1.  Bell.  CivU.  <  Usqne  adeo 
miiernm  est,  civiU  vincere  bello.'  £t 
Cicero  Rpist.  1.  iv.  £pist.  9-  *  Oamia 
annt  misera  in  belUi  civilibuB,  qnm 
majopes  nostri,  semel  qnidem ;  nostra 
i^tas  saepe  jam  sensit.  Sed  miscrina 
wbil  qoam  ipaa  victoria.'  Ht  idem 
i.  X.  epist.  6.  *  £xtremnm  matornm 
omninm    est  civUis  beiU  viotoria.' 


.  Anicmn  eiis,  pert  Asipilvm}  Trlatls 
faetti  ci¥ilis  exitn$.    Lneanns  1.  iv. 

*  Postqnam  spatio  langnentia  nnllo 
Mutna  conapieuos  babnernnt  Inmina 
¥nltnSy  £t  fratres  nalosqne  snos  vi- 
4lere,  patresque;  Deprensiimest  ei<* 
vUe  nefaa.'    Valerins  Flaccna  1.  iii. 

*  Cognoaeit  in  alta  Strage  viram  sna 
.texta  pavensy  sna  nunera  conjnx.' 


.  HktfUtm  «at  cflgimhM»  Fiperifffrinil] 
^  laatmcti  exercitns/  inqnit  M.  8e* 
nenaConlrov.  L  ii.  Conlrov.  i.  's«pe 
olrinm  cognatorumqne  conserituri 
naans,  constitcmut,  et  coUeseqnis 
nlrimque  oomplentair,  et  subinde  om- 
nis  regio  trncidandorum  eorporibus 
•OMteraitor,  Ulatornm  muttitudlne 
Mdnvemm  vel  spotiantinm.  Si  qniB- 
aierit  aliqnia,  qnm  oaiissa  homiaem 


advcffsna  faominem  In  faeiniM  enegk? 
Namneqneferis  inter  se  belln  snat; 
nec  si  forent,  eadem  hominem  de< 
ceant    IHacidom,  proximnmqne  di« 
vino  genns,  quse  tanta.vos  fert  ira, 
cum  nna  stirpe,  ejnsdemqne  sangni- 
nissitis;.  vei  quae  fnrisB  in  mntnnm 
sanguinem    egere?      Quid    tantnm 
malom  hnmano  generi,  vel  sorte  vel 
fato  invectnm  ?    An,  ut  convivia  po- 
cnlis  exstmantory  et  tecta  anro  fnl- 
geant,  parrieidinm  tanti  fnit  ? '  Bwmu 
Hotpiitm']    Sciendum  est,  antiqni 
morls  fnisse,  ut  hospitll  necessitndo 
nonmodo  inter  privatos,  sed  etiam- 
inter  popnlos  coatraheretnr.    Con% 
jnngendi  antem   hospitU  mo^  inter 
privntos  hic  fnit;  cum  quia  peregre 
proficisceretnc,  ut  e  servis  aUquot 
praemitteret  ad  nrbemeam,  nbi  di- 
versnrns  esset,  qni  inqnirerent,  aa 
domini  hospes  amicnsve  patemns  ib| 
qnisquam  emet.  Si  nuHus  erat,  qnae- 
mbant  diversorinm:  si  nnlium  erat, 
magistratmn  adenntes,  hespitaUtatem 
postulabaat:  «ibi  vero  quamqoe  a 
magistratu  datam   capiabant:   aon* 
nnnqnam    tamen    nsnveniebat,    nt 
ntriusqne  hospitis  voluntate  hospi- 
tinm  jnngeretur,  cum  uterqne  alte- 
rins  virtnte  Ulectns  hanc  hospitaUta- 
tem  postnlabat,  et  hojus  privati  hoa- 
pitii  nota  pignusque  erat  tesseni  hoa- 
pilalis :  ut  iHe  apud  Plaulum  ait  in 
Pttunlo:  *  Denm  hospitalem  et  tt^ 
seram  meeum  fero.'    Livina  1.  V.  de 
Tisimatheo  Uparensi  loquens:    qui 
tegatos  Romanomm  hospitio  exceptos 
ad  Delphos  usqne  deductos,  rctm  in 
orbem  hospites  reduxerat.    '  Hospi- 
tium,'  inqult,  *  oom  SenatQsconsalto 
factiim  est,  donaque  publice  data.' 
Caesar  in  CommentarUs  de  Hednis 
loqnens: '  Quibus  praeliis  oalamilati- 
busque  fractos,  qui  et  sua  virtnte,  el 
popuU  Romant  hospitio  atqoe  ami- 
oitia  plurimum  ante  in  OaUia  potn- 
isseot,  coactos  esse  Sequanis  obsidea 
dare.'     Hospes  autem  dioitur    lam 
qui  reclpit,qnam  qni  reeipllar.  Uadn 


BBLI.UM  CATILIN.     CAP.  61. 


w 


OvMUu:  *  Nm  iMMpcft  «b  hotpitc 
tntiu.'  Arctmn  autem  neceMitadiiiU 
ImjnB  foit  olim  ▼iikcaliiin,atque  etiam 
4ifiDa  reTerentia  sanctam,  qaod  jarit 
hojos  disceptationi  pr«fecit  antiqai- 
taa  Jovem  hotpitaicm,  enm  appellans 
et  ioTocans,  qnati  hotpitii  pratidem 
et  Tindicem.    ZmAm. 

HmpUem]  Fait  antiqai  morii  tCMe- 
ram  hoipitibafe  dari  dimidiataai,qnan 
qnicanqoe  attnlisset  ad  Iwfpitem, 
continuo  agnotci  poaaet,  et  liofpitio 
acdpi  tanqnam  anicns  et  Tetus 
bospes.  HoG  antem  jns  necessltn- 
dinis  ad  poateros  transilmt;  prop- 


terem  taisenm  boipitalem  dillgcDter 
assenrabant,  nti  ez  Planto  in  Pcennlo 
patet.  Atqne  is  tesseram  hospitalem 
fregisse  dicebatnry  qni  jns  hospltii 
▼iolaverat,  hoc  est,  nt  ait  Erasmna, 
qni  sibi  reditam  in  domnm  aliqnaai 
pnaclnserat. 

iMeiui  MJfMe  fmidia  ttgifahmfur]  £t 
hoc  bene  Carrio,  neqne  abenat  Patt. 
nam  edtti  prlus,  foiidiaai:  qnod  qnlt 
etiam  ezoriretor,  qni  controTerBinm 
moTerit  vocly  ugUiibmiiwrf  tnnqnam 
sapenraeMi ;  ei  eqnidemy  clam 
lamte  nsenstonem 
^rim.    Gmtcmt* 


COROLrLARIUM 


DE   SALLUSTIO 


QUiEDAM  DISSIMULANTB  IN  CATILINiE  HISTOIUA. 


]\f  CLTA  de  Cicerone  Sallitttaas  in  his- 
toria  CatilinK  ftilentio  pnetermisity 
eaqne  cum  primisy  qnae  prvcipue  ad 
enmiam  et  singularem  Ciceronis  glo« 
riam  speetarent :  coninltone,  nt  qni 
ejns  esset  inimicnt,  an  yero  impra- 
densy  hand  facile  dizerim.  £o  tamen 
potios  inclinat  animos,  nt  dedita  ope* 
ra  Sallnstium  h«c  de  indnstria  omi- 
s(sse  credam,  et  illam  histori»  legem, 
oe  qna  snspicio  gratisB  sit  in  scriben- 
do,  ne  qna  simultatis,  in  bis  prseter' 
mittendis  negiexisse,  qnse  neqnaquam 
luerint  silentio  pneterennda.  Eornm 
bic  aliqua  snbjicienda  esse  duxi. 

I.  Primnm  igitnr  Ciceroni  gratiaB 
snnt  amplissimis  verbis  act«,  quod 
virtnte,  consilio,  prndentia  sua  Remp. 
pericnlis  maximis  liberasset:  idqne 
sine  c^de,  sine  sangulne,  sine  exer* 
citn,  sine  dimicatione,  tanta  pace, 
tanto  odo,  tanto  siientio,  nt  ipsemet 
Cicero  S.  Invectiva  in  Catilinam.  De 
hoc  verbnm  nullnm  Sallnstios. 

II.  Dela  Pater  patrin  est  a  Q. 
Catulo  ac  M*  Catooe  frequentissimo 


senatn  nominatns :  nec  de  hoc  Sallns- 
tins  qnlcquam.  Jnvenalis  veroy  *  Ro- 
ma  parentem,  Roma  patrem  patrie^ 
Ciceronem  libera  disit.'  Et  in  vu. 
Pliuitts.  '  Salve,'  inqnit, '  primns  om- 
niom  Parens  Patrise  appellate,  pri- 
mus  in  toga  trinmphnm,  Ungnaqae 
lauream  merite.' 

III.  Preterea  ejns  nomine  decreta 
Diis  immortalibns  supplicatio  est; 
qoi  honos  ante  Ciceronem  togato  con* 
tigit  neminL  '  Atque  his  decreta 
verbis  est,'  ut  ipsemet  inqoit, '  qood 
urbem  incendiis,  csde  cives,  Italiam 
bello  liberasset.  Qus  suppUcatio,'  in^ 
quit, '  si  cnm  ceteris  conferatur,  hoc 
intersit,  qnod  ceter»  de  rep.  bene 
gesta,  hsec  nna  conservata  rep.  con- 
stituta  est'  Ne  hujns  quidem  facta 
ab  eo  mentio. 

IV.  Ad  hsec  L.  Gellius  ei  civicam 
a  repnb.  deberi  dixit.  Est  hoc  qno^ 
qne  silentio  pneteritum,  nt  cetera 
pleraqne,  dnm  adversarium  Crispna 
debita  commeudatione  defrandat. 
Sed  andiamns,  qnod  ipsemet  Cieei» 


COROLLARIVM. 


611 


In  Pisoiiem  de  boc  atqne  aUit  ad  glo- 
riam  ftnam  ipectaiitibas:  '  Me/  in- 
qnit, '  Q.  Catulnt,  princeps  bnjns  or- 
dniif,  et  anctor  pnblici  consilii,  fre- 
qnentissimo  senatn  parentem  patriae 
nomina?it.  Mihi  hic  vir  clarissimns^ 
qni  propter  te  sedet,  L.  OellinA,  his 
andientibns,  civicam  coronam  dekieri 
a  rep.  dixlt.  MiU  togato  senatnsy  non, 
iit  mnltis,  bene  gests,  sed  nt  nemini, 
consenratn  reip.,  singniari  geoere 
mppUcationis,  Deonim  immortalium 
templa  patefecit.'  Idem  ad  Atticnm, 
Cn.  Pompejnm  affirmat  in  senatu, 
non  semel,  sed  S9pe,  mnltis  verbis 
OceroDi  salutem  imperii  atqne  orbis 
temmm  adjndicasse. 

V.  Postremo  statna  cnm  inaurata 
Capnss  decnriones  decorarniit,  etpa- 
tronnm  adoptamnt,  propter  salntem 
lUins  nrbis  consnlatu  conserratam 
sno :  nt  ipsemet  pro  P.  Sestio  testa- 
tor.  Sed  et  in  Pisonem :  '  Qnoram 
Capn«,'  inquit,  '  te  praetextatnm  ne- 
mo  aspezit,  qui  non  gemeret  deside- 
rio  mei,  cvgns  consilio  cnm  nniversam 
remp.  cnm  illam  ipsam  nrbem  memi- 
nerant  esse  servatam.  Me  inanrata 
statna  donamnt,  me  patroiram  nnnm 
asclverant,  a  me  se  habere  vitam,  for- 
tnnas,  liberos  arbttrabantnr.'  Haec 
Cicero.  Sed  qnid  de  hoc  uspiam 
Sallustios?  Qnasi  vero  et  haec,  et 
boc  geons  alia  non  mnlto  ad  rem  ma* 
^  facerent,  qnam  aut  illa  veternm 
Eomanoram  laos,  deque  corraptis  se- 
culi  snl  moribus  qoerela:  aut  vero 
tam  libenter  ac  proUxe  tribntnm  Ck- 
sari  Catoniqne  pneconinm.  Qnoram 
otnterqne  fnerit  merito  landandns, 
Cssaris  tamen  in  landibas,  qnnm  et 


ipse  sit  conjnrationis  creditns  parti- 
ceps,  tamdin  commorari,  snpervaca- 
nenm  esse  mihi  videtnr,  ne  dicam 
prttter  decoram.    Nam  iUa  de  ori- 
gine  Urbis  et  corroptis  popnli  Ro- 
mani  moribns,  initiisque  motonm  ci- 
vilinm,  sive  a  proposito  digressio,  sen 
verins,  altior  repetitio,  ntcunque  no- 
minare  Inbeat,  nec  aliena  prorsns  ab 
btstoriae  argumento.  videtur,  et  Lec- 
tori  accidit  non  iograta.    Sed  de  hoc 
jam  satis,  modo  nnnm  addidero.    Mi- 
re  Sallnstins  hoc  diuimolat,  Csesarem 
fuisse  inter  conjuratos  babitnm :  qna 
de  re  tam  mnlta  interim  Soetonins, 
cujns  cum  primis  probator  in  historia 
fides.    Nam  his  in  snspicionem  ve- 
nisse  illum  testatnr,  qnasi  conspirarit 
cnm  M.  Crasso  consnlari,  icem  P. 
Snlla  et  Antronio,  post  designationera 
consnlatnsambitnscondemnatis.  Cn- 
jns  conjnrationis  memlnerant  Tann- 
sins  Oeminus  in  bis.toria,  M.  Bibnluft 
in  edictis,  C.  Cnrio  pater  in  Orstio- 
nibus:  de  qoa  et  Cicero  in  quadam 
ad  Aotinm  epistola  signifieare  vide- 
tnr.     Sed  et  anctores  esse  ait,  qni 
cnm  Cn.  etiam  Pisone  conspirasse 
Csesarem  testentur.    Nam  fnisse  in- 
ter  socios  CatilinsB  nominatum,    et 
apnd  Novinm  Nigrnm  quvstorem  a 
L.  Vettio  indice,  et  in  Senatn  a  Q. 
Curio;  qnoram  hic  e  CatUina  sese 
cognovisse  dtceret,  ille  cbirogtaphnm 
quoqne  ejns  Catiiinas  datnm  poUice- 
retur ;  Snetonins  ipse  confirroat :  qnan- 
tnmvis  boc  dissimnlare  noster  stndeat. 
Itaqne  an  hic  nnlla  gratise  in  scriben- 
do  sitsospiciOy  aUoram  estojndicium» 


NOTJE  VARIORUM 


III 


BfULUM  JUGURTHINUM. 


Belim  Jugwrthinum]  Jagurtliionm 
ortiiro  est-aono  U.  G.  dcxlii.  P.  Sei« 
piooe  Na^ica,  et  L.  Calparnio  Beiitia 
Cofts*  Fait  antem  hoc  bellura  atro- 
cLuimaiiiy  et  in  Jagnrtha  erat  (nt 
Flori  verbit  atar)  quod  post  Anntb*- 
lem  timeretur.  Sicut  autem  alia  fere 
omaia  bella,  nt  ex  Livio  cognoscimns 
oliqnid  mo&stri  prscessity  ita  hoc 
quoqne.  Nam  P.  Scipione,  et  L.  Cal- 
pnrnio  Coss.  maxima  pars  urbis,  cum 
Kde  Matris  magnaB  fuit  exusta :  lacte 
per  tridunm  pluit,  ut  testatnr  Jnl. 
Obseqnens.  Prsstat  sane  hunc  li- 
brnm  prius  legere,  quam  Catilinap 
rinniy  nt  series  temporis  observetur* 
Kam  beilom  Jugurthinum,  ut  supra 
dictnm,  aimo  U.  C.  dcxui.  gestnm 
eat ;  Catilinariom  dczc.  M.  Tullio  et 
C.  Antonio  Coks.  Itaque  consnltnm 
esset,  ordinem  volgatum  hornm  libro- 
ram  immutarty  et  Jogarthinum  Cati- 
linario  bello  prveponi.  Descripaerat 
hoc  beilnm  Livins  qnoqne,  sed  ii  Ubri 
intercidernnt.  CoUr, 

Cap.  1  FaUo  qmaitur  de  mUiira  wa 
f emif  latmtmMm}  Pall.  nec  eodem  looo. 


nec  eodem  modo  acriptnm  hnbeat 
pronomen.  Nam  sept  di  mu  «a<«r«y 
oct.  de  nahira  Mt:  at  Commdiaiano 
meo  totam  abest:  patolicet.  Gm- 
terua, 

Falm]  Non  solam  valgas,sed  etiara 
doctisstmi  pleriqae  viri  (ut  apod  Stro- 
bsum  ceterosqne  anctores  legimat) 
f  onqnesti  sant^  qaod  iml>ecilfa  sit  ho* 
minum  vita^  breviqae  temporis  spmcto 
terminetnr:  itenique  qnod  casai  cl 
fortnnse  subjecta  sit.    In  his  praBaer« 
tim  fnit  Theophrastns,  qtti  (nt  inquit 
Cicero  Tnscnlan.  Quttst.  I.  in.)  mo* 
riens  accnaasse  naturamdicitar,  qvod 
cervis  et  comicibns  vitam  diutamam 
(quorom  id  nihii  intereaset)  homloi* 
bus   (qaomm   maxime  ioterfaiaaet) 
tam  exiguam  vitam  dedisset:   qno^ 
ram  si  etas   potuisset  tnae  longiiii- 
qnior,  faturam  fuisse,  atomnibns  per* 
fectis  artibns,  omni  doctrina  homi* 
num  vita  eradiretnr.    Idem  in  Cal- 
listhene  sno  laudavit  Ulam  aettlen* 
liam :    '  Vitam    regit   fortnoa,    bmi 
aapientia,'    Aactor   Cicera   Toacal* 
quinta.  6ed  hia  reapondet  Salloatias^ 


BBLLUM  iUOUftTH.     OAP.  1. 


tSIM 


Mlis  fimam  «t  Ua^m  vitaM  ] 
Imi  eMc  datan,  sl  modo  toU  beae 
coUocaretur;  noc  maltam  fortOMm 
^■inom  ntm  domimiri  (eo  enim  tir- 
titem  ne^e  dare»  neqiie  eripere  cal- 
qoom  poleit) ;  et  liomiQes  Mpienteo 
me|it  rcgere  cawa,  qoam  a  caaiboa 
ragi.  Sed  lianc  totam  ditpntationem 
▼idefe  poteris  apad  Senocam  Ubro  de 
BrefiUte  vit«.  C««r. 

Srrie  pUiuM  faam  mrM#  tigwiur] 
Jf amucripU,  quscttmqae  ipae  vide- 
rim,  F§rti  pUiiu,  pro^  fortoito  eventns 
nam  Fors  pro  Fortnna  smpe  poaitnr* 
Cicero  ad  Atticum,  *  Sed  hmc  Ibra 
Tiderit,  qum  talibus  in  rebns  plns 
qnam  ratio  potest«'  Idem,  '  Qneasp 
cnoMiae  fors.tnlerit  casum»'  Sed  et 
imprcssa  qnspdam  sic  liabf  nt :  aeqne 
tameo  priorem  lectionem  repndioy 
qnae  et  ipsa  bene  babet.  fttmns. 

N0me9mtm  repM.tmt4»y  ttSf««  mq^ 
oKndy  Mfne  pnM^MIns  tnwatcf ]  Ma» 
■nscripta,  moniMS,  pro  Invenire  ali' 
qnis  pottityKpqridif,  ac  pcr  Mpmm, 
qQonsodo  et  ex  improMis  qnsBdaas. 
£st  antem  mnlto  elegantius,  qnam 
qnod  OjmnicHs  babet  BislMM. 

fieqim  mqins  a2iwf|  Jnre  snolioc  dl- 
«it»  QnldeniraaliadipMliono,qnam 
quidam  mnndns?  Philo  Jn» 
at  oommnne  ▼erbnm  retnlity 
i  mniidum  bomioem  esse,  ma^ 
■nMbomioem,  mnndnm.  Macrobins 
itidcm  totidem  psene  ▼erfais : '  Phys^ 
ci  mniftdnm  magnnm  honsinem  dize- 
mDty  et  bomiiiem  brevera  mnndnm/ 
Qnid  ita  ?  qniay  ot  ille  reetorem  In  m 
I>enm  bnbety  mc  homo  divinnm  anl- 
mmm.  Qnid  amplins?  omnia,  qnss 
mnBdna  fcre  lialMt:  qnatnor  in  se 
^moBU;  capitii  qnoddam  cselnm  ( 
inde  fiammantM  ocuIm,  nt  stellM*. 
Ipanm  fonnam-r.jij^dam,  vel  in  mn- 
Ins  nlero ;  vel  jnm  liber  brachia  et 
pedM  ezpandit:  llnesB  enim  ab  ez- 
I  illis  dnctmy  &ciunt  jaslum  fere 
Qnid  ?  qnod  omoiay  quse  in 
lannt,  ipae  continety  atqne  in 
€npneimai|te  gqstat?   lu Mt:  Solqs 


IMfk.  et  Far.  CUm. 


SaOnt. 


sdentian  nasniMn  nt  i 
pro  Mptn  habet.  Qaid  ei 
Mt?  Cmlos  penelmt,  ol  Denm  ^ 
dirina  menU  adit.  ManiliM  sciUc 
'  qnidem  mlmm  nosocre  mmidnM  81 
pownnt  homioMy  qnibM  eat  et  mn»> 
dm  in  Ipsis :  Exempinmqne  Dei  qnin- 
qneMtinimafinepaffTa?'  Andihic 
^enecam:  <  lu  Mt;  carissimM  am 
Dii  ImmortalM  habnemnt,  haben^ 
qne,  et,  qni  masimns  tribni  hoMa 
potnit»  ab  ipsis  proximm  coUocav». 
raut  Magnaaccepimnsym^ioranoa 
cepinms/  Egregie  qnoqne  Cicero: 
*  Deus  hominem  quMi  contempUto- 
rem  Cceli  ac  Deomm,  IpMmmqae 
cnlUremfecit;  et  hominis  ntilitali 
agrMomnMetmariapaUntia.'  Hm 
ille.  Jnm  addit  omnia  nobii  pnrem 
et  Mrvire.  Qnid  dariw?  TerraM 
habitammy  aramm,  peragiamna :  ipm 
marU  indomitnm  elementnm  domn. 
mm:  bMtiis  ferisqne  omiiibm  legem 
et  imperinm  damm.  CoacUdamns : 
Dem  ia  nobis  habiut,  templnm  qfm 
anmw:  Dens  honunera  reqnirit,  dett- 
am  cum  snmm.  Ijp$. 

QiriMad  gkrmm  irirMm  trim  gms- 
Mdmr]  £st  in  maamoripto  qnodnm» 
oijTassnUr  j  qnomodo  et  CalepUm 
quispiam  ciut.  Vemm  priomm  le^ 
Uonem  pmbandam  magis  esM  dnco» 
Gfassalar,  pro  Toto  Impetn  fertnry 
el  qnasi  pleno  gmdn  conUndit.  B^ 
vncf. 

Nsqm/mhmm  egH;  ^uippe^ pm* 
kiUiemf  imimirimmfdimjue  betm»  artm 
mep^  dmre  neqm  eripere  paUtt]  Estla 
aliis  perperam,  nt  opinor,  neqirn  /sr- 
Ivna  eget:  nam  et  idem  alibi, '  Mijo- 
ffs  nostri  P.  C  leqne  consilil,  neqne 
nndacfae  nmqnam  egnere.'  Clcero 
tanien  ablativnm  fem  hulc  verbo  ad- 
dlt:  sictttl  et  Sallustim  interdnm: 
qoamqnamad  Atticnm  Cicero» '  Egeo 
consilii/  inqoit  M.  Cato  apod  Oel- 
lina^  *  Vitio  vertunt/  inqnit,  '  quia 
mnltacgco.'  Accmativnm  hnic  verbo 
v^  A^aftr^  addidit.  Ne  qnid  dlHi* 
mulem  UhmBi  mI  U  mannscriptis,  nno 


SK 


Ui 


N4>TJt  VARlORtJM  IN 


igKwpHOf  fieimmf  ewtn  «blatiTO :  et 
kud  «cio,  Mi  api<faiiu  ilte,  qno  fit 
nliptathoogiis  perpertun  fit  ibidein 
vniitDs.  Illttd  qttamvis  leve,  oon 
taacn  pnBtereandaiD  esse  dnxi,  cireftl 
liic  lialiere  Yetnttos  codicesynon  taiei: 
idqne  Sallnstianam  nagift.  Slo  post- 
ea  *  fHMemnfiu  mrbei»  et  agros  ma- 
nn  ceperat :'  pro  urbUf  qaod  in  per^ 
•vnlgatis  ckemplaribos  est.  Habet  et 
Aaceoiiannt  codex^  eetermmug  mii»  60- 
4Mi.*  nbi  bodie  fere,  oltasgae  froiuu  ar' 
tee* .  In  maonscriptis  rh  Ifomm  adjec- 
4i¥nra  post  substantivnm  ponitnr. 
/dm, 

-  CgierMqueboitasetrtes]  Hflec  lectio 
Itt  omnilNis  pervulgatis  exemplaribiis, 
«t  qnatnor  mann  dcscriptis  reperitnr. 
'Vemm  in  doobns  pervetnstis  libriSy 
Uliasfne  6Mias  arf««  scriptnm  aoimad- 
-verti;  qaomodo  et  Dooatas  citat, 
•act.  u.  sc  2.  io  Eooochom  Terentii. 
Nos  tameo  hic  volgatam,  receptam- 
qoe  lectionem  nen  mutavimas.  Ete- 
nim  apte  sane  quadrat  cum  illo  Cati- 
linarii  loco:  <  Naroque  avaritia,  fi- 
dem,  probitatemy  )ceterasque  bonas 
artes  snbvertit.'  PopnM. 
.  Sin  eoptus  jtnmis  cupidimbtis*^  ad  inff- 
tism  d  volupiaies  carporis  pemaadaius 
esi]  In  Fabriciano  atqne  aliis  qnibns- 
-dam,  divisim  legitor,  pMnim  daius: 
^nomodo  Tacitos  1.  '  Postqoam  hit 
•ocordia  seonerit,  ille  per  libidines 
pessum  datos  sit'  Anriiis. 
•  PessniMlahrs]  lo  Glossario  veteri 
«cribitor:  Pessoodaty  fitf^ifety  umt- 
irorr^fi.  Et  io  eodem :  Pessom,  fiu' 
0pbt  «oi  fi^fMt,  Ibidem :  lUBrafivOift», 
•denftergo,  pessoodo.  £t :  Kartarorrlft^ 
4emerg0y  peraodo,  pessoodo.  Prn- 
deot.'  contra  Symmachtim :  jMsram 
mergere,  Parnm  vnlgo  hnjos  verbi 
vim  asseqnontor.  Celer,  Quod  Lati- 
ni.dicont  pessom  ire,  GrKcis  est  is 
fiCeraop  x^of.  Ita  otitor  Colomelfai 
.XII.  6.  *  Si  pessnm  ibit,  scies  adhac 
esse  ctndam  t'  id  est,  Faodom  petil. 
Ubi  per  socariim»  viresj  iempus,  iugeh 
^Mm^dijfiuxere']  Sic  in  manascriptis : 


nbi  hodie  fere,  d^uxers:  idrect^ 
an  secos,  aliomm  esto  jndicioni.  Rh 
vius. 

Defluxere]  Senecade  brevitatetf^ 
•tse :  '  Sed  obl  per  lOxom  et  negligen» 
tiam  deflttit,  nnliae  rei  bonse.impen* 
ditor,  oltinm  demom  oecessitate  co- 
gente,  qnam  ire  non  iotelleximos, 
transisse  sentimos.  Ita  est,  noo  a^ 
cepimus  brevem  vitam,  sed  fectmos,' 
PutsdUus. 

Ubi  per  socordiamf  otVes,  tempus^  tJi- 
gmioiirdiJlKarm]  Ita  malui,  hortatn 
membraoarom  plorinm,  ac  ootas  pri- 
mse ;  qnam  qoomodo  fere  cosi,  d^ 
fiusere:  qoamYOcemetiam  refonnatf^ 
dam  videri  Seoecte  Philosopho,  fide 
codicom  calamo  ezaratomm,  monoi 
in  animadversiooibtts  ad  eondcni 
scriptor^m,  c.  1.  de  brevitate  vite. 
Gncfmcs. 

'  iVcfiie  regerentur  magis  quam  regereut 
casu»']  Ita  manoscripta  volomina,  con- 
tra  qoam  hodie  legitor :  ot  subaodias, 
cas<6Mf,  idqoe  magis  brevitati  SaUof- 
tianae  eooveoit.  Qnale  propemodam 
est  illod  apod  Pliniom  1.  vi t.  de  Cice- 
rooe,  *  Omoiom  triumphorum  laure- 
am-adepte  majorem:*  oam  snbandi- 
tnr,  laurea  ;  qaod  qoidam  oon  atten» 
dentes,  neqoe  rationem  brcvifoqnen- 
tim  PlioiaosBhabeotes,  frttt«pAcm» 
pro  Onmi  triompho  positoro  per 
eoallageo  ezistimarant.  lo  Merse- 
borgeosi  est,  <  neqoe  regerentor  ma* 
gisqoam  ipsi  regereot  casos.'  Bi- 
vtuc. 

Nequs  regereutwr  mqgtc  Msi^Hs,  fnaaa 
regerent  casus]  Qoidam  in  sois  Mss. 
libris  dativom,  cost^^  deesse,  lefert. 
Ego  coosentieotibos  aotiqois  libriny 
eom  minime  deleodom  censeo.  Ixs 
ono  tamen  Ms.  permutato  verbomna 
ordioe  legitor :  *  ln,qoe  casibos  r^- 
gerentor  magis,  qnam  regerent  ca- 
Bm,'  Popmtu 

Neque  regerentur  oMgis,  ^uam  reg^ 
rent  easus']  Et  hoc  recte  Canio ;  jn^^ 
taqoe  praescriptnm  Mss.  plerorni»». 
qoePall.  Maleeditiprins,nc|ncr^<. 


BBLLUM  JUGURTII.      GAP.  2. 


516 


Yvirtiif  wiiigu  a  «aiitef ,  qmam  regerent 
•€aaia;  aat,  m^e  regerentur  magit  cad' 
'bmM,  Videatar  Rivius  ;  nam  PopmaB 
4lbri  sane  aetatem  saam  vere  mnateam 
jaimis  torpiterdetegnnt,  dom  staot  ab 
olim  vulgatia,  Gruter. 
.  Neque  regerentur  magii]  Caosa,  qua- 
jre  homines  pntant  natnram  bnmanani 
^caaibuB  fortnnsB  esse  snbjectam,  htec 
.est:  qnia  sequnntnr  ea  bona,  qoae 
•revera  fortnnaa  snbjecta  snnt ;  sicuti 
snnt  divitiae :  qnas  com  ab  cis  auferon- 
.tor,,  dicont  naturam  hnmaham  fortu- 
.nas  esse  snbjectam.  Sed  sequantur 
-bona  animt,  seqnantur  virtntes,  quas 
,ab  eis  auferri  non  possont :  et  tunc 
intelligent,  id  quod  est  vemm,  vid«- 
}icet  naturam  bumanam  casibus  for- 
tnnas  non  esse  subjectam.  Sold, 

Seque  regerentur^  ^.]  Nam  sspiens 
.qnidem  poi  ipsc  fingit  fortonam  sibi, 
ot  inquit  Pfautns.  Vide  Proverbi- 
.nm,  <  Soi  cuiqoe  mores  fingont  fortu- 
nam.' 

Caau]  Fortonam.  nam  etsi  (nt  do- 
.cet  Aristoteles  1.  ii.  ^uais  iuepod- 
..«-Mt.)  casns  latius  patet;  nam  quod 
.est  fortuna,  casn  est ;  qnod  vero 
casn,  non  omne  a  fortuna:  tameo 
sappe.confundontur.    Catt. 

Cap.  2  Omnia  orta  oeciduntl  Nihil 
faic  opns  lectione  codicis  Rittershu- 
siani,  omniaque  orta:  cum  dara  sint 
omnia,  et  lectio  vulgata  raagis  cohse- 
reat.  MinnciusOctavins :  <  Quiseniln 
.sapientnm  dobitat,  qois  ignorat,  om- 
nia  qnae  ortasunt  occidere,qaaB  facta 
sunt  ioterire?'  Oraeconim  wmpotfila: 
voy  T^  yer6fM€rar  Karikafeaf  ^«(Xrroi. 
ruteck. 

'.  JEtemue]  Antreas  nullam  in  tem- 
pore  originem  habere  creditnm  non- 
nollis  veteribus.  Unde  dixlt  Sallns- 
tiuf,  oOTfiia  orta  oecidunt ;  animM  tero^ 
tfc.  nisi  omnia  orta  occldere  Intelli- 
•gendtim  sit,  de  its  quae  corpns  ha- 
bent.  De  animis  ita  Plotinns  En- 
nead.  S.  1. 2..c.  7.  '  animae  vero  non 
ex  eo  qnod  mondns  erat,  huc  vene- 
ront,  sed  ante  mandRm  fuernnt,  nt  In 


mnndo  qoandoqne  forelit,  mnndana 
cnrarent;  sistendi  cansae  forent,  gn- 
bernarenty  efficerent :  quocnnque 
modo  id  facerent,  sive  praesidendo, 
ex  se  nonnihil  attrtbuentes,  sive  im« 
^mergendo  se  dederent,  sive  alie  qni* 
dem  sic,  aliae  vero  aliter  id  efficerent, 
providentia  non  est  cnlpanda.'  Haec 
•ille.  Animas  antem  antea  fnisseqnam 
tn  hanc  vitam  descendatur,  fiiit  error 
Philosophorum,  qni  ab  Orpheo  ma- 
navit,  qood  ot  probarent,  reminiscen- 
tiam  snperioris  vitae  imaginamnt,  et 
qnod  ob  facinora  in  anteacta  vita 
coromissa  in  corpns  traderentnr. 
Steuc.  de  peren.  ph.  iii.  28.  Plato 
opiuatus  foit  Deum  omnes  animas 
•ante  corpora  siranl  creasse,  et  in 
comparibus  stellis  constituisse,  eas- 
qoe  coelestium  rernm  tapdio  affectas, 
per  modum  pcpnae  in  corpora  tan- 
quam  carcerem  conjecisse.  Origenes 
qnoque  hunc  errorem  tenuit  ut  con- 
stat  ex  libro  primo  rcpl  itpx&y.  Unde 
et  Stoici  originem  nnimam  habere  ex 
coelo,  ex  aeterno  illo  tgne,  e  siderom 
natnra,  et  sine  circuitn  a  Ueo  ipso, 
credidtront.  Scneca  ad  Helviam  c.  7« 
*  animns,  si  primam  ejns  originem 
aspexeris,  non  est  ex  terreno  gravi- 
que  concretns  corpfore  :  ex  illo  coelesti 
spiritu  descendtt.'  Epictetus :  al  ifrar- 
Xed  fjJkv  offrwt  tUr)»  Mt^^fUvoi  ical  «rvra- 
^c7i  r0  Ot^f  Are  airrou  fiipia  o9<ra(,  jral 
iwoffircurfiaTa.  Id  eaXy  anima  ilUgata  et 
conjuneta  Deo  eunt,  ut  particula  sint 
tjnset  deciTf^a.  Plusaddit  Piutarcbns 
Qnspst.  Platon.  cnm  dicit:  '  anima 
mentis  et  raiiocinationis  consors,  non 
opus  solnm  Dei,  sed  et  pars  est,  ne- 
qne  ab  ipso,  sed  ex  ipso  est  facta.' 
.Credideruot  autem,  quod  anlmus, 
«ive  mensi,  non  est  qnidem  abscissns 
ab  essentU  Dei,  sed  quasi  diffhsos  et 
extensus ;  sicnt  lumen  a  Sole  diffhndt- 
tnr,  fline  Solis  imminntioae  et  noxa. 
Xtpshis. 

.  Agit  atque  MH  cuneta^  nequa  tfH 
habetmr']  Sic  Aristot.  ««pl  Ifx*»'  in  Cn 
tcgoriiSy  ct  Cicero  1.  iz.  epiat.  olt.  ad 


5M 


NOTiE  VARIQRUM  IN 


FfemU.  de  Ariitlppo  Sdcrafico  Pliilo- 
Bopho.    Ciace, 

AgUf  atque  habet  euncta,  fuque  ip$e 
kabehir]  yerbnm  -  habety  et  habetur, 
eodeni,  qoo  Gneci  sensu,  Saiinstiofl 
■  tunrpavit,  apud  qnos  notnm  est  illud 
Demostlienis,  Ix»  tV  AoJ8a,  icat  oAk 
fyofiai.     Urain, 

j}editi  eorpcria  gaudiiB]  Sic  iti  orat. 
de  repnb.  ordinauda,  <  omissis  pecn- 
ntae  et  corporis  gandiis.'    Ciaccon, 

CuM  prasertim  tam  muUa  variaque 
artea  nnt  animt]  Est  in  manuscriptis 
et  impressis  ▼etustioribnk,  tam  mUta 
.TorieBque  Hnt  artee  animi:  id  moliios 
est ;  alioqui  sibitum  efficit  inamcenum 
et  iBsnavem  rh  a  in  priore  voce  eztre- 
fflom,  in  insequente  primum.  12tvtM. 
Cap.^S  Qttaniain  neque  tirtuti  hfnm  da- 
fttr,  neque  iUi  quibutper/raudemjusfuity 
uHque  tuti  aut  «s  magie  honeeti  sunt] 
Jn  mannscriptis  dnobns  est,  ftci^tcs 
perfraudemisfint:  pro,  Qoibns  honos 
per  frandem  contigit.  Exemplar 
Ascensiannm  et  Beroaldinum,  ^into 
per  /raudem  eonceesum  jum  fuit:  nisi 
qnfs  pro  tinpmo  poteetate^e  publica, 
jus  accipere  Telit :  t^  utique  non  ha- 
bent  codices  in  pergamenis  descripti : 
tametsi  non  me  fugit,  apod  Cicero- 
nem  aliqooties  hanc  particulam  repe- 
riri,  cum  primis  ad  Atticnm ;  sed  et 

•  Merseburgense  exemplar  eam  habet, 
et  impressa  cuncta  quotqnot  ipse  vi- 
derim.    Rivius, 

Vi  quidem  regere  patriam,  aut  paren* 
te$i  Snmpsit  hoc  a  Piatone  in  Epistola 
longa  ad  Dionis  propinquos:  Tiar4pa 
9^  fj  fOfrifKi  o&x  ^toif  jfyovfuu  vpoafitd- 
ftaBai,  fi^  ¥6(r(p  wofa^poc^yris  ix^fUvovs, 
'  ih»  Zirwa  uaBtard^a  fwri  ^iov  iavroTs 
,  ipkruonnay  ifui  S^  fi^,  fwtrrn  iar€xBdy§<T$atf 
fidrrpf  povOerowra*  fiiay  Si  itarpiii  voXt- 
r€ias  fierafioXijs  fiif  rrpoa^ipeWy  Braar  2Uw 

•  ^vy&ify  Koi  ffipayris  hvZpw,  fi^  ivvarhr 
1f  yiifeaBai  rify  kpiffrtfv.  £t  ex  v.  de 
Legibus :  UarpiJ^s  Z\  ofkrns  rrfs  X^p^i 

'#ffpair«^iy  abrifv  hti  fik^iifus  ^  fafripa 
^aaibas,  Qoam  sententiam  expressh 
idem  Plato  in  Critone,  his  verbis: 


Uatrraxov  wonir^or,  h  &r  tKAc^  4  *^^ 
T€,  Koi  if  Twrpis'  ^  viiBciy  oMiPf  f  t^ 
iiKatoy  vt^vKt,  fitd^^aBai  54  ovx  Somp 
offrt  firrr^pay  o(^«  vartpa'  voKh  8i  Todra«r 
Iri  ^frroy  r^iv  varpiBa.  Hunc  Platonis 
locum  Clcero  cum  significare  vellet, 
sic  ait  in  Epistola  peijncnnde:  'Id 
etiim  jnbet  idem  ilie  Plato,  qnem  ego 
anctorem  vehementer  sequor;  tan- 
tnm  contendere  in  Repubi.  qnantnm 
probare  tnis  civibus  possis :  vim  ne* 
que  parentl,  neqoe  patrise  adferre 
oportere.'  £t  libro  i.  de  Repobl. 
apud  Koninm : '  Sed  qnoniam  plurima 
beneficia  contlnet  patria,  et  est  anti- 
quior  parens,  qnam  si  qnxs,  ut  ajnnt, 
creaverit,  major  ei  profecto,  qnam 
parenti  debetur  gratia.'  ManuHut. 

C<edem,fygam,  aUaquehoilitia]  Mens 
liber,  cademf  fugam,  ineendia,  aUaque 
hostiiia:  ntCatil. '  csedem,  incendia, 
aliaque  bellt  facinora/  Ciocc.  Sic 
supra  in  Bell.  CatU.  dizlt :  '  csedemy 
incendia,  aliaqne  belli  facinora.'   Ur' 


Cadenkjfugamjineendui]  Dictionem 
Incendia  hoc  loco  restitnimus,  a  libra- 
rio  properante,  yel  aliud  agente  in 
omnibus  editionibus  omisstun:  etun- 
qoe  addendam  esse  inteliiges,  si  prae- 
cedentia  cum  sequentibus  conferas, 
et  locum  accnrate  totnm  ^cotias. 
Popma, 

Cadem,  fugam^  aliaqiu  hettUia,  ^r^J 
Intmdi  cnperet  Popma,  taceadtd ;  an- 
nuitqne  ferme  Ursinns,  ac  Ciacconins: 
verum  cnin  in  niillo  extet  Pall.  alio- 
romve,  imo  ne  in  editionibus  quidem 
exoletis,  valeat:  adversatur  sane 
mcnti  auctoris  quicquid  illi  dicant: 
neque  unquam  anditum  iiicendiis 
quem  grassatum  ad  emendationem 
mornm»    Grut, 

Fruatra  nitiy  neque  aUud^  sese  fati- 
gandOf  aist  odttim  queerere^  extrenue  d«- 
mentiig  est]  Plato  in  £pistola  ad  Per- 
diccam,  qnam  Ficinus  Dionis  esse 
pntat:  El  fuif  fidrrfy  fikr  Ka^vyt^ea^ 
^fm,  wXdoy  84  oUky  «oi^eor.    Manut» 

Poteutiat  paueanm  deau  o.  !•  s.  gra" 


BKLLUM  JUGURTH.    OAP.  4. 


517 


tyUm]  Tacit:  IV.  *  Odiis  Sejrai  per 
dedecoi  Mam  gratificalwtiir/   Gtttc. 

Deau  dtfiu  UberiMem  mmm  grdtiji' 
tmi\  lUiid  grai^letuiy  Tarie  ezpMUiiit 
Conaienlarii.  Soldas  coDJnngity  UM- 
dogni^emHj  et  exponit,  Ubiio  gmii' 
JUadL  Badios  addit  in  ezpositione 
sai  f erbom  «dfitf ,  qood  nnlli  contez- 
tos  liabent,  led  sobjnngit :  '  Si  ordo 
liic  est,  Libido  grati6cari  tenet,  poni- 
tar  more  Grscomm  pro  gratificaodl. 
UBy  Ubido  tenet  gratificari,  tenet  po« 
nitnr  qoasi  pro  cogit/  H«c  ille.  Ego 
pato  ordinem  esse :  Nid  forie  quem 
ndbaerfa  ei  permcUm  Wrido  ttnei  gratU 
feari  ;  jd  est,  gratis  donare,  d«aw  ol« 
^  Ubertaiem  emm  paiewtitt  pmuentm^ 
qaasi  diceret:  qoosjoTatfieri  maaci- 
pia.    Gkremme, 

Cap.  4  Certe  quibtu  maartina  indMifrta 
mdetmry  eahUtre  plebem^  et  eonririis  g/e- 
raui  fH«rme]  In  Mss.  esf,  conewttff 
gntfiam  «pmrere :  pro  eeUigere  groHamy 
ti  etipUTe  afgae  avtfifpari  /aoar«m  ei 
beneteiemiimm  wtuHitudimB,  ttppttrandie 
eonmem.  Sed  nec  gUriam  repiidio : 
etenim  apte  sane  quadrat  Qood  si 
gruiiam  legere  malis,  id  qnod  mihi 
raagis  arridet,  ad  liberalitatem  et  be- 
mgiiitatem  opnlentorom ;  sin  gkrimHf 
ad  magnificentiam  et  splendoremy 
spectabis:  nam  et  qni  convivia  li- 
benter  exbibent,  aut  epulum  falgo 
dant,  grotiam:  qni  lante  et  somptaoso 
apparatOy  gfsrJem  conseqoi  solent. 
Intelliges  antem  bnnc  locom  de  pubU- 
cis  cmiTiviis,  qnibns  mnltitadinis  stn- 
diam  et  araorem  sibi  homines  ambi- 
tiosi  coBciUabaot :  qoa  de  re  Ctcero 
iu  oratione  pro  L.  Mnrena.   Rieiu», 

Ei  conctvits  graltam  ^puBrere']  Qni 
faic  addncirat  g2ortaai,  taaqnara  ger- 
maimm  magis,  pamm  attendnnt,  ant 
htstoriis  aat  pollticis.  Salutant  ple- 
bem;  convivia  prebent;  non  asse- 
cnti  cnimeii  honomm,  sed  qni  adhnc 
eo  adspirant;  a  quibns  adniodum 
kmge  abest  indnstrim  illa  proles  glo- 
ria.  £t  vero  Mss.  nostri  primam 
«teipbmuB  aiotdiciit  teneBt.    Grol. 


Csnojeiif  gmeifln]  Palmerina  ez< 
pnneta  voce  legit,  eemettiU  quemre, 
mea  sententia,  nimis  acute.    Celer. 

Q.  JfaxMmm]  Fnit  is  ez  Fabionmi 
familia.  Fabii  aotem  fnere  Romaoi 
Dobilissiml  simal  ac  potentissimi :  qnl 
bellam  adversos  Vejentes  soll  cam 
snis  ciieiitibtts  et  servls  io  se  recepe- 
rant :  comqne  ez  levibns  allqnot  prm- 
liis  smpins  victoriam  reporttssent»' 
tandem  ad  Cremeram  flavinm  insi- 
diis  circnmventl,  ad  nDnm  oranes 
captisont.  Ovid.  Fast.  I.  ii.  Ez  tanta 
Fabioram  clade  itaos  tantom  snper* 
fiiit,  qni  noiidum  armis  per  mtatem 
Idoneasy  in  nrbe  relictns  erat:  ex 
cnjos  sangnine  per  longam  nepotnm 
seriem  natns  fnit  Fabios  ille  Maxi- 
mnSy  qni  Dictator  adversnm  Anniba- 
lem  creatasy  coiictabnnda  qnadam 
pradentia  rem  Bomanamy  alioram 
imperatoram  temeritate  labefacta* 
tam,  prUnns  restitnit,  adeo  ot  veris- 
sime  de  eo  Ennius  dlzisse  videatnr : 
*  Unns  horao  nobls  conctando  resti- 
tuit  rem.'  Sed,  qni  primu^  FabiuS| 
dictas  est  Allobroz,  quod  apud  flu- 
men  Isaram  Allobrognm  regem  ceci- 
disset. 

Q.  ilfaartmam]  Qui  Fabise  gentis 
ortom  a  capite  repetont,  ad  Abori- 
gines  primos  Latii  populos  originem 
generis,  stirpem  ad  Fabiom  Hercolis 
filiom  refsrant,  ut  scribit  Plntarchos 
in  Maximo.  Habnit  hsc  gens  faml- 
lias  prsKipoas  qnatuor.  Prima  eo- 
nim  est,  qni  Vibulani,  altera  qni  Am- 
bnsti,  tertia  qui  Mazimi,  postrelna 
eoramy  qoi  Pictores  nominati  sunt. 
Vibolani  a  Vibone  forsan  opido,  qood 
fai  Brotiis  condidlt  Hercoles.  Am- 
bttstl,  Anctore  Fcsto  dtcti  soot  a  Fa- 
bio  Eboroo,  quod  fnlmine  ambuatus 
sit.  Mazimi  a  Q.  Fabio  Rnlliano,  qni 
censor  com  P.  Decio,  omnem  foren- 
sem  tnrbam  secretam  in  qaatnor  tri- 
btts  conjecit,  Urbanasqne  appellavit. 
QusB  ret  adeo  gratis  animis  accepta 
est,  ut  Mazirai  cognomen,  qood  tot 
vktoriis  Bon  pepererat,  hac.tempe- 


518 


NOTJS  VARIORUM   IK 


ratione  ordianm  adeptas  lit.  LWias 
1.  IX.  '  PictOres  «utem  dlcti  saat  a 
Q..Fabio  C.  F.  qui  prlmas  mdem 
Saltttis  pinxlt.'  Plin.  xxzy.  4.  Hic 
lil>et  monumentnm  Q.  Fablf  Maxlml 
subjicere:  Q.  Fab.  Max.  Dictator 
Bis,  Cos.  T.  Cbnior  IMTBRREX.  II. 
JEd.  C¥r.  Q.  u.  Trib.  Miuttm. 
PoMT.  Atotr.  Primo  Comsvlatv 
LiovRBi  sTBBeiT.  Exhmtrivmpha- 

VIT.  TSBTIO  Vr  QVARTO  AlflflBALSM 
COMPLVRIBVS  VICTORIIS  FEROCBM 
SVBSEQUENDO  COERCVIT.  DlCTATOR 
MAOIITRO  EQVrrVM,  MlMVCIO,  OVIVS 

pop.  Imperivm  cvm  Dictatoris  Im- 

PERIO  ABQVAVERAT,  EXERCITVI  PRO- 
FLIGATO  SVBVBNrr,  BT  EO  MOMINB 
A8  EXERCITV  MlNVCIANO  PaTBR  AP- 
BELLATVS  Bffr.   CONSVL  QVINTVM  Ta-' 

rentvm  ckpit.  Trivmphavit.  Dvx 
aetatis  svab  cavtiisimvs,  et  rbi 
militari8  perit1s8imvi  habitv8  est. 

PBINCEPS  IN  SeNATV  DVOBVS  LVSTR18 

FACTVs  EST.  Vide  Streinium.  Fulvias 
quoqne  Ursinus  Labeones  vocat  in 
liac  familia.  nam  in  Denariis  antiquis 
videre  est:  Q.  Fabivs  Labeo  Praetor 
anno  dlviiii.  ex  Creta  Inaala  navm- 
lom  egtt.  Idem  anno  dlxx.  Consiil 
fuit  cum  M.  Claudio  Marcello,  et 
aano  dlxxiii.  Pontifex  factos  est 
Hunc  scribit  Cic  Offic.  t.  i.  et  ad 
Q.  Fratrem,  arbitrnm  Nolanis  et 
Neapolitanis  datnm  de  finibus  a  Se- 
natu,  agrnm,  de  quo  lis  erat»  adjudi- 
casse  Populo  Rom.  H»c  obiter  bic 
adjungere  vlsum  fuit. 

jP.  Seipionem]  Vel  majorem,  vel 
minorem  Africanum.  Fuit  autem  ex 
gente  Comelia.  Comelia  gens  in  pa- 
tricias  divisa  foit  familiasetplebelas; 
patricke  Blaiidnes,  Lentuli,  Scipio- 
nes,  dnnsB.  SiseonB  et  Sulia  in  ar.^ 
genteis  denariis,  quos  ipsi  vidimos, 
reperinntur.    Urrin, 

SolUos  Ua  dicere,  am  nuijormn  tjna- 
gtiief  iniuerentwr,  vehementianme  ribi 
ankmm  ad  virtviem  necendi]  Ita  omnes 
Mss.  nosjtri.  amicus  tamen  meus  puta- 
baty  afiquot  verba  cuia  Ib  offidoia 


libmrlomm,   iisqae    rejectis   legea- 
dom :  aoHioieitm  m^iermn  maginei n^" 
tnerentwr,  vekementer  nnim»  ad  «trfa. 
tem  accendi:  non  male  quidem,  st  lob- 
venircnt  membraii»,    neqne  altera 
lectio  qnail   testimoniam  exltiberet 
hnjos  coloris.   Gntt, 
.  Imaginei] '  Iiiiago,ut  Polybinil  vf. 
docet^ '  eit  inaignis  alicnjns  viri  sima- 
lachram,  orisaimilitodiaem  artificiose 
effictam  coloribos  pigmeatlsque  ad- 
umbratam  referens,  quod  tn  imigniori 
et  relebriori  domni  parte,  ligaeo  ar-' 
mario  incindebatur.'  Hsec  ille.   Non 
aotem  omnibus  imagiaem  sui  poaere 
licebaty  sed  ils  tantnm,  qoi  magistra- 
tus  curales  gessissent:   qoales  foe** 
runt  primnm  curales  £diles,  Prasto- 
res,  Censores,  et  Consules.    Cnmqoe 
hi  magistratua  primum  solis  pattictti 
patuerint,  sequitnr  etiam  patricios 
primnm  solos  jus  imaginis  habuiise. 
Postquara  autem   hi  honores  plebi 
communicati  sunl :  eos  jas  poneodi. 
imaginem   simul  accepiise  dubiam 
non  est.    Ceterum  et  hoc  observan- 
dam  de  imaginibns,  Romanos  featis 
diebus,  apertis  aimariis,  illas  exor- 
nasse:  camqoe  ex  domesticis  qnis- 
piara  esset  mortnus,  eas  iu  limerecx« 
tnlisse,  addilo,  nt  magoitadine  qnaa 
simillimse  apparereat,  reliqno  corpo- 
ris  tranco:   vestibiu  autem  exonia* 
tas ;  si  consnlares  ant  cnm  imperiis 
fuissent,  prsetextis ;  si  censorea,  pnr- 
pureis;  si  trinmphales,  auro  inter^ 
textis,  atque  curra,  faaeibus,  et  seea- 
ribnsy  aliisque  magistratnBm  ittalgDl<» 
bns  pnelatis,  in  Rostm  esse  perlataa» 
Bt  Polybins  ibidem  aanotavit.    £t 
facit  huc  egregins  locns  Piinii  xxxt. 
11.  *  Aliter/  inqnit,  «  apod  najorea 
in  atriis  hss  imagines  erant,  qnm  apec* 
tareniur,  non  signa  extemoraa  afftU' 
ficum,  nec  aerea,  nec  marmorea :  eiU 
pressi  cera  vultns  singnlis  diapmie» 
bantur  armariis,  nt  essent  imagiaea, 
qum  comitarentnr  gentilitia  foDera^ 
aemperqne  de  funere  aliqaoy  aotna 
aderat  fiu&ili«  fjw^  qui  uiiqaaBi  fve-t^ 


BBLLUM  IVOVUm.  OAP.  5« 


m 


nllMpiitaft:  •lcttBMUTeroliaeiftdk» 
«nnebui  mA  ianiuiea.pietM :  UbUae 
Mi  codictlN»  implebuitnr,  et  inooa* 
Mtt  in  megiBtnittt  geUe- 
Porro  pona  tolitoa  ejiHnedi 
I  iwigiaes.'cnni  titnlis  snia  in 
piime  «diiun.  ptttre,  ut.  eoniin  mm 
tntoe  peeteri  non  solnBi  legeffont,  sed. 
etiaB  iaUttrentnp,  'docet.  Velerlns/ 
IMn.  Itttqneqntimaginetotlendefe 
ptttemt,  nobiHs  censebtttnr,  sicnt  jnm 
Bnnc  in^gninm  se  bttbent»  qnm  enti* 
gnie  Ronsenis  ignote^  bello  sacro  pri-' 
aum  originem  accepisse  videnter. 
Onwsnam  Clednlfnmdncem  Anstriae 
Moiflhmicg,  ante  miUe  nnnos,  eo 
•  babniase  iosignitt  Gram^ns  anctor 
esl.  Speoiem  tttOMn  ejns  rei  epod 
Remniioa  aliosqne  AMSse,  ▼erisimiie 
est,  sed  aUnm  in  nsnm.  nam  anti* 
qmoribns  temporibos  scnttt  signis 
ynbnidnm  distimisse  Vegetlos  ttuc- 
ter.eat.  Fertinm  qmK|oe  viromm 
acnte  pictay  inertinm  pnra  foissc^Ser- 
vina  nd  J£aeUea  I.  ▼udocnit :  ad  boo 
tiraeiM»  etiam  allnsit  Poiita,  cnm 
dicit:  «EnseloTii  nndo,  pnrmaqne 
inslorins  albn.' 

Vthemetiimimt  §ibi  «niainm  ed  vi^ 
iBtml  Ms.  eirtelMy  melias.  £t  no- 
tant  OraauBtttlci  Sallnstio  b«c  talia 
pternltter  nanrpnta,  wi  fmm^  iBMf,/>- 
mok  ttbennt'  in  mox  seqoentibns  ttb 
codcm  codice  ille,  /n  sair,  qnm  sttlm 
seBtOBtinindncipossnnt.    PwUek. 

JVefnc  priaf  ardari  fwnn  elftef  asrnm 
/eaMmetfnf  f lofiamed«|nawrtn#]  Voir 
«Mb  abBBdttra  Tidetttr. 
i  Ai  osnlniy  fnts  smniaai 
Irosyfninan  de  eiltts  at  jaaipiiftns,  nan 
pra^pCry  Bffne  mdastrta  aun  m4mri* 
bmmm  «soilcndaai]  In  mannscriptis 
citfBin  dtoiiiii  H  mmfHbui;  pro  fai 
9sn;  etsic  identidem  Cicero  bac  per- 
^ienbi  ntitnr.  Jam  non  oiiiify  sed  di- 
oiliia.at  mmiihm  essc  legendum,  prm* 
ter  aatiqponim  fidem^  etiem  Ascen- 
ifiodexiodicttt.  Coignnxit  ttn< 
I  bsBC  SttUnatma  nlibi  qnoqne»  ni? 
Bd  CmMrcm  de  rep.  ordi* 


'  JnTCptni/  biqnit,  *  ptobi- 
Viti  etindnitri»,  non  inmtibni  neqoe 
diritils  stadettt.V  iiivias. 
'  Fnrtim  et  ptr  kHroeimal  Qaidam 
Ciceranem  notttii  putant.  Sed  qno« 
mododeeo»qnantnm?isiniinicns  dl- 
cerat  f  per  ItttrociniiX  qui  in  Cttlilintt^ 
sottcom.lttndenon  prtvavit?  Soldns 
psr  leiroeima  capooity  per  ambitio^ 
nem.  Badins  vero,  irande,  occnltn 
burgitioae.    Gior. 

•  Perimde  fnasi  pr«lara  d  censnlafns] 
Iiogendnm  pratiMr<  fnesi,  nt  bi  mttnn- 
scriptis  est;  qnomodo  fera  semper 
ttpnd  3«liost«    Itiottts. 

*  Nmu  od  ineepimm  redee]  Sic  infrtt  » 
*  qnttmobram  «d  inceptum  radeo.' 
Hmc  etiam  imitari  ▼oloit  Taclt  An. 
4.  *  Sed  ad  incepte  radeo/    Ciaccon. 

JVanc  ad  inccptem  epiii  redco]  In 
mannscriptis  non  est  opvs.'  sed  et 
postee  Sttllustins:  ^Quttmobrem  ad 
ioceptnm  redeo/  inqnit.  IZiatni. 
:  Cap.  6  Nttmidaraai]  Nnmiditt  Mttn* 
ritttnim  nd  ortum  occnrrit,  qnsB  nb 
incolii  modo  Boaio  dicitory  nomen  n 
Basitt  nrbe  regie  Mttnritani»  Ut^ 
beni,  quoniqne  posterioribos.tenipo- 
^ibns  fines  snoi  estendit:  licetiimnl 
cnm  Africa,  etiam  omnem  illam  terr 
tiam  mondi  partem  ab  J^pte  ed 
Hercnlenm  nsqne  fretum  Berbttrittm 
jnniores  ttppdient :  h^jns  iteqne  Pro- 
▼inciae  situs  sic  se  bebet :  Itttns  occi* 
deatttle jnxte  Manritaniam  Ampsafo 
flnvio :  orientale  Bagrada  flnvio  al* 
tero  (Plinius  Toscay  qaem  ante  Bn* 
grttdttm  pooit) :  meridiouttle  desertii 
interiorii  libym:  septentrionttle  pe* 
Ugo  Africo  termintttnr.  Nnmidltt, 
qnm  ct  Mctagonitii  terre  (qnod  idem 
oit)  tt  Orascii  ttppelltttnr,  nomen  eb 
effecte  snmsit :  non  enim  din  gontea 
eem  inbebitttntes  eod.em  in  loco  per* 
mttnera,  sed  freqnentini  sedes  per« 
mntttra  dicnnter,  nnde  iUod;.'Nniv 
midmqne  vagi/  «Nam  qaod  iUi|  nimst 
noi  pabnlnm  interpratamnr;  pnd« 
Mmedii,  id  oit»  pwteroi.  Plimqi : 
<  Nnmidim  Nomndei  n  pw^ipii^ 


m 


nOTM  VAMOtLVU  IN 


palmllPy  uApillA  Mi/  hoe  tat,  i 
plagMtrit  eireHttfereotM.  EtFestas: 

*  Nmnidas  dieiaiafl,  qaos  Oreel  No- 
■lides,  sive  ^nod  id  gennfl  boniiaam 
peeoribas  negotUtnr,  sire  qaod  ber* 
bis,  at  peconi,  alantnr,  noni  plenmi- 
qne  mdieos  edere  dlenntnr,  nlios  enr- 
ne,  et  lacte,  et  caseo  nntriri/  Haiie 
terraniftlieioreai  esse  reierant,qnani 
qoa  Bfaaritanks  proxinMi  est  Mase- 
sylomm.  Videlicet  •  Ista  florentlor  et 
■lelins  composlta,  qnanqnam  propter 
Ks  CarShaginiensium  valde  labefae- 
tnta.'  Similiter  et  Mela  scribit,  ae 
Plutarcbns :  Nnmidia  oamqne  in  doas 
oUm  partes  dividebatnr,  altera  erat 
Ocddentaliff,  qnae  Maaritania  Csho- 
riensis  deinde  dicta  est,  altera  Oricn- 
talis,  ad  Bagradam  flnmen  pertineos, 
vd  ad  Tnscam  amnem,  Ampsaga  in- 
terlabente  flnvio.  Qnse  vero  in  Man- 
ritanlam  cessit,  ea,  victa  Cartbaglne, 
Masinissse  reddita :  ejectns  enim  pa* 
temo  regno,  boc  est,  Massulia,  erat: 
banc  Yero,  qnm'  Carthaginieifsibas 
offinis  est,  Sypbace  expolso  capto- 
qne,  dono  accepertt,  qaandoqnidem 
eo  bella  molta  et  praeclara  facioom' 
pro  popolo  Romaoo  fecemt.  Hsm. 
ilfimnis  Niger. 

DeMs  911M  l«M  pnmvm  mtperhuB 
OsMfaettsftoMm  ihm  «s(]  lo  qoibos- 
dam  est,  de  kmc,  velot  manoscriptis: 
qofl  particola  Cleero  qooqoe  otitor. 
In  Veneto,  qood  est  a  Pindo  ezcn- 
sum,  eM€twm  legitnr,  pro  eMmn  Utam: 
sed  perpemm  videUcet :  qnamvis  eo- 
dem  modo  et  Merseborgense  babeat, 
et  Florentlnam.    RMtn. 

•  OMifam«st]06eiamJteMfse,qnod 
Sallnstio  qoam  familiare,  ex  sCriptis 
Ubria  legeodam  est.  lofm : '  Obviam 
Im  et  eommori  hostlbos.'  *  Obviam 
MBdo  perieaHs.'  'Ite  obviam  InJorisB:' 
Kt  loels  ploribos.  Neqoe  vero  efofor» 
i|Nid  melloris  sevl  scriptores,  legere 
aieoilol:  etiaiosl  eo  ntator  Maero- 
Mnsa    PMacift» 

AqicrMv  HoMttalis  sMnn  ifam  ssq 
Ilft  Poil.  ttOCsS'  meliorisy  Item  Oomm. 


Cartfonii 
Inm  sst,  proqne  eo  jnniores  deiode 
araM  iadaenrat  tOBqoom  pro  Heicoa 
sna.  aed  ii  pmfeeto  ooiidom  novoot 
qoid  ea  diitet  ab  Hecale:  Om. 
MpriosfiMm  AaMcemsdi  rri  tet- 
1]  Maniiscripta  qnsBdsmi 
qnooMido  Cioero  qnoi|oo  In- 
;  velnt  de  Or.  <  Sed  prios 
ilio  oomir  attingem,  proponam 
broviter/  dcc.  et  in  PUUpp.  *  Cnl 
prios  qoam  de  oeteris  mbos  respon- 
deO|doamicitiapancodicamns.'  jRn 


Qnodim  CearamgiM 


In  Mw.  est,  CoriAsgiBitasimn.  qno- 
flsodo  et  alias  fere  tn  ilsdem«  Vnlt 
antem  etPriscianns  Cerlfc^iwiiWM 
dici.  1.  IV.  Sed  et  EnniaBns  Ule  veni. 
cnlns,  qaem  Cioero  alicnbi  dtatt  cnm 
Prisciano  faeit :  <  Hostem  qoi  foiet 
miiii  erit  Cartbaginiensls:^  nisi  qnts 
boc  metri  mtiono  ezcnsatnm  velit* 
8ic  inlm  Salhistlas,  *  Victis  Cartbo- 
»as:'  er,  <  Bello  Cartimgi* 
Item,  *  S^rpbacem  et  Caitha- 
Eodem  modo  4n  Catil. 
*  Cum  8«pe  Cartboginlenscs  in  pace/ 
te.    /dsm. 

Ihm  Cmikagmentmm']  Sic  semper 
Polotlnns  Noaar.  ac  Comm.  noster 
Cart^gioifosiBM;  cnm  tamen  ceteris 
l*eis  stet  ab  Scriptnra  altera.  qnod 
adnoto  cnriosiomm  gratia.    Gmf. 

Himotfaq  HomiUmris,  Barchm  fl. 
lioa.  Livios,  £milins  Probns,  et  PIb- 
Cosl. 

G  Denotot  OrientnUbna 
domkmm  gmtiosom.  XSl,  Id  esty 
Hanno,  gmtiosns.  tJnde  et  Amm  et 
Jfobannes  nomen  acceplt,  7JO  sive 
Baal  antem  dominnm  denotat. 

Hamibal]  Hannibal,  Cartbagtiiieii- 
sinm  duz  aut  Imperator,  Amilcoria 
fillns,  qoi  aote  aras  Romanorom  vin- 
dictamjnmvemt,  In  Hispaidam  tro- 
Jecit:  Gallos  ad  Rfaodanum  snpero- 
vlt.  Entrop.  III.  Alpes  pervias  fMt  z 
In  Itollam  venlt:  Sagnntnm  cepit: 
Ur.  1.  I.  deeod.  i;  ISton  tfeaipii». 


BBLLUM  IVaVBTH.    GAP.  6. 


■p«d  TreMm  ptv- 
flg»vit:  FlMiiniani  CoiiMilem  Mit 
«d  nwwjmauMB  lacnn,  lAMO»  Bo- 
i  nPabioMavinioini- 
,  ISvins  iv;  Entropbin.  Pott- 
iiptit  viribnt  PnnlnmJEtti- 
I  nt  Ter.  VniTonem  Consnlos  npnd 
\  vicit  40Ma.  peditnm  et  noo. 
emiis  triiinsfae  et  dimidio 
■mnlomm  Certlmginem  nds- 
iis:  nnstffis  prope  Roms 
tcmpcstate  coactas,  in 
Tcnit:  a  Mareeilo  npnd  Nolam  vic- 
tns  est.  Livtas  !.  iii.  Entropins  ni. 
Apnd  Cnmas  n  Sempronlo 
«omm  e»de  rcpnU 
sniy  nnmli  pogna,  Floms  f  i.  0.  Jnsti- 
nns  xm«  Cartlmginem  rediity  nt 
CM  a  P.  Sclpionis  AIHcnni  obsidio- 
ne  Kberaret :  onm  qno  apnd 
oppidnm  AfricB  congressns, 
Psenomm  cmsa  snnt,  fere  totidem 
captia  ;■  ipse  nd  Antioclrom  confngit, 
n  qno  nnnilinm  ac  Hres  snmpsit :  omn 
foo  poatfcmo  etiam  snpcmtns  est. 
Iiivins  m.  Jnstinns  xni.  Plotnrch. 
IttAnnibalni  Cctemm  n  Kemanis  ex- 
pastnlatns  npnd  Antiodinm  ac  Pra- 
siam  reges,  ipsoran  fidem  snspectam 
In^bcns,  liaiisto,q«od  aniralo  indnsnm 
fmlabnty  venenoy  se  ipsnm  confeeit 
Plntarch.  Entrop.  iv.  Oros.  ir.  90. 
qno  loco  ait  lapidHras  obratum  fhisse 
»  Cardiaginlcnsibns  ob  rcm  male  ges- 
tafls.  Livins  I.  ix.  craci  affixnm  fnisse 
tradit. 


Gnlm  MnMemlomm  regis  filina,  cnm 
n  Cnithngtnicniibns  cMcty  simnlaas 
ae  nd  dcpepnlnndoa  Hiapnnits  afres 
n  Gadibtts  proficisci,  dam  ad  Scipio* 
nem  contcndit,  ab  coqne  in  araicitiam 
ineeptns  est:  inde  oonstantissifflm 
nd  nltimam  scnectam  In  Romanoa 
fidet  fhlt.  liTms.   CmHi. 

gjfpftnaaJSjphax  rex  Masnsjlommy 
qnmgCBsest  Manris  ridna,  opnlea- 
tiiihnns  crat:  ctam  Scipionem,  qni 
aibHiipnnin  in  AlUcam  ttavigaTcrat, 
«n  in.fnghi  hoqpitaliter  etl 


encepliiett  mnieititt  imdera,  et  con- 
tm  Pmnoa  consilia,  cnm  Sdpione  hil- 
▼erat.*  Eam  sodetatcm,  et  tantam 
virinm  acccssioiicm«  nt  a  Romanis  di« 
TeHerctAsdrabai,  Sjphads  animnm, 
Sophonisba  fiHa  in  matrimoniom  ei 
data,  amom  Rcllicety  et  complean 
ndolcscentnhe  occnpat:  ita  nt  lile 
libidinis  hoe  ardom,  ct  AsdrabaKi 
instigatlone  dcmcntatns,  amidtim 
Sdpionis,  anteqnam  in  Africara  ap- 
pellerety  per  legalos  rannnciaret. 
Cojns  perfidim  raagnas  mox  pmnns 
dedity  castris  enlm  ct  cxerdtn  nna 
nocte  ddetb,  bis  acie  fnsns,  ipse 
caplns,  et  Sophonisba  adamata  orba- 
tnsy  Romam,  inde  Albam  in  exilinm 
relegntns,  et  a  Sdpione  in  triamphnm 
dnctns  est,  teste  Poljbio,  qacm  alli 
tamen  morte  ante  trinmphnm  Tibnre 
case  prmoccnpatnm  anctores  snnt. 
SUi. 

QuMiMMfUi  ufbtM  H  tignt  oMiiir  cc* 
pfrat]  Legendnm,  wrheU;  quomodo 
in  imprassis  qnoqne  Yctustioribns. 
Arann  ctpenU  /  proy  paignaads  oiprrat  s 
nt  nlibi  idem  loqnitnr.  T.  Lif ins  iii. 
nb  U.  C.  *  Qaem  agrara  miles  pro 
pnrte  ▼irili  mann  ceplssel,  eom  sencx 
qnoqne  ▼oce  qna  nna  possct  rindien- 
KOt.'    RMirs. 

JMhiiaiMit]  Masinissa  rax  Nnnridn- 
ram,  filh»  Oalm,  edncatus  et  in  llto- 
ris  excnltos  CartbaginCy  adolcseeni 
annornm  17.  a  pntre  eontra  Sjphacem 
bellnm  depoidt.  Hoste  Itaqne  fiid. 
bm  ejecto,  ab  Aidrnbale  ob  Yirtntem 
et  indolcm  regiam  in  generam  ooop« 
tatnr,  desponsata  ipsi  filta  Sophonii- 
bn-;  tradnctnsqne  mox  ad  bellnm  in 
Hispanuun,  spe  nuptiarara  ab  Asdra- 
bnlefrnstratnr,  ct  a  patris  obitn  reg- 
no  sno  cxcidity  qnod  tanmn  ▼iolls 
hostibns  recnpemt.  Cum  tola  Nn- 
midia  raperiom  tempore  non  pooM 
fmges  mansnetas  fcrre  crederetnr, 
oleribnsque  saltem  ▼cscerantory  solna 
et  priraui  ipic  dcmonstmYit, 
coae  frognm  ml  Drnctnnm  ( 

ittOMO^iBMfOt»! 


003 


NOTiE  VARIORUM   IN 


nUa  alia  reglo  JUB|4iftiiiiis  ia  tpaciiay 
^f rit  fertiliasiinit  inttrnc tia .  Fnit  e t 
•alnberrimo  et  robnttisumo  ac  p^ro- 
€^ro  corpore,  qni  et  cum  ttandnm 
Mtet,  io  iisdem  vestigiit  totnm  diem- 
pertisteret,  sedens  noo  surgerel,  et 
eyqnnm  sine  adjutore  conscendqreti 
e^  vexationem  in  equis  tine.nUo  in- 
<;pmmodo  toieraret,  in  senectnle 
cUiam  nsque  ad  mortem.  Cnm  mnlti 
ei  filii  et  nascerentnr  et  morerentury 
Dnnqnam  paociores  decem  haboit. 
liloriturttA,  P.  Sciptonem  .£mUiannm, 
«^sidentem  Carthgginem  e  castrls. 
evocavit»  et  regni  inter  liberos  divl- . 
ileiidi  potestalem  ipsi  fecit.  ObUt 
^n.  a^tatis  90.  al.  97.  et  100.  regni: 
00.  mundi  9818.  nrbis  600.  relinqnens 
llberis  regnnm  ampUssimnm,  a  Man- 
nisiis  Oceani  accolis  ntque  ad  Cyre- 
nensis  ditionis  mediterranea  propa- 
gatnmy.et  divitias  maximas.  Heuningm 
DHnde  Mieipm  JUimM  tjiu  rtgnMm 
$9hu  obiimdt]  Th  ^us  non  est  in  vetns- 
tis,  nec  in  manuscriptis  ipsis ;  et  ex 
glosta  irrepsisse  videtnr.  In  eisdemy 
l^tin  legitnr;  in  Mersebnrgensi,  i)«- 
kine,  Rivius. 

:  J><tade  ilftd^,  4«.]  Masinissa  mor. 
ciens  44.  reUqnit  filios,  ex  qnibns  trea. 
erant  legitimi :  Micipsa,  Manaatabal, 
•t  Onlossa,  qnem  Appianns  G^ossam 
Y«cat.  Scipio  Minor  igitor,  cni  divi- 
■10  regni  permissa  fuerat  (sic  enim 
jmscratMaainissa)  regnnm  tribns  le- 
gftiinie^edit :  mortnis  autem  Manas» 
tabale-et  Onlnisa,  solos  Micipsa  reg- 
qavit.  Vlde  Appiannm  in  libyca 
hist».  Oiesiom  iv.  23.  et  Eotropinm 
I.IV.  CmiL  Oi>ut  A.M.S648.  U. 
eSft;  Hmmngimt. 

^MgnoitnbaU]  Cnm  snperiore  anno 
Salluatinm,  vetemm  libronun  ope  a 
nemendatam  emltterem»  prstcipne* 
qoe  in  eaaiyntns  essem  antiqnistimo 
FntvU  Unlni  .libro ;  enm  Ita  diUgen<' 
teritpeaeram,  nihll  nt.  ocnlos  meos 
effagissearbitrarer.  6ed  cnm  postea^ 
I  libiUB  evolverem ;  cnm  aUa 
k  .0^W  in  co. 


libro  tcripta  animadverti,  Ina  Toro 
hoc  nomen,  McaUmabaii^  non  Jlf^nns*  y 
tabtde:  et  cum  antiqno  Ubro  Carisloa. 
consenlll,  qni  1. 1.  de  nominibns  in  «1 
terminatis:  '  Si  qua/.inquit,  ^mascn- 
lina  inveninntnr,  bsec.barbara  snnt,. 
nt  Hannibal,  Adherbal,  MastaaahaU' 
ilfaaaliMS. 

MamaatabaU]  Com.  et  Naai  noa  com 
Pal.  see.  triga  videlioet  codicnm  fide«* 
liornm,  Maatamabak;  non  hic  modo,. 
sed  et  mox  infra.  Gratcms.  v 

.  Jagwikfmfna  BioMaatabUUfrairUJi' 
/iiupf,  qnem  ilfaitMJssa]  lUnd  faan,  neB^ 
Jngnrtham,  sed  Minaslabilem  referre 
qnldam  putant :  ideoqne  alteram  lec*: 
tlonein  qnam  habent  vetnsUerea.codi-' 
ces,  non  pntant  rejieiendam,  qnss  lu- 
habet:  '  Jngnrthamque  filinm-Mai»* 
nastabUls  ffatrls, .  quem  Maalnlssa,  • 
qnod  ortns  ez  concnlNna  erat,  priva- 
tnmreUqnerat:'  InteUigamns  Manaa». 
tabilem  Micipsse  fratrem  ex  conoo-»v 
bina  ortnm,  non  Jugnrtham ;  ncqne 
obstare,  qnod  postea  dicit  anctor,, 
'  Hiempsalem  etiam  antea  Jngnitham . 
despexisse,  qnia  matemogenere  im-. 
parerat.'  Gfareamcs. 

Qaem  Jfasiaiisa,  ^aia  srias  ex  anmii- 
6«M  erai]  In  Mss.  alUaqne  vetnstlori^ 
bnsyfHMterlNs;  tametil  eodeiii.aeiisik 
EieiaM. 

Caf. 0  iVoa: ss.hicai  aiqae  meriim . 
csfnuii|Mada»  dcdit]  Volnmen  Fabri- 
ciannmyiienashijmiiSfneiafrtttf;  pra. 
laxai:  quomodo  veteres  loqnl  con*. 
snesee  annotavit  OeUinaiT*  Jtfi*  Hine 
Terent«  *  Vestitn*.  niario  Indnigea:'* 
pro  Mtli(Ni.*.et  VirgiUns,  *  teqne  ad-. 
spectn  ne  snbtrahe  nostro :'  pro  ad»^ 
epeetai :  et, '  Qood  nec  eoDcnbitn  im^ 
dnlgen^ :'  et  <  Parce  metn  Cltheren.« 
Sed  et  Cstsarem  InAntlcatone  da- 
wiimi^a_  pro  doaniialai,  dlxlsse*  osten«. 
dit :  et  aUbi  emala,  pro  ematat»  Tm^ 
citnsui.  '  Per  cnltnm  et  mnnditia^) 
copiaqne  et  afflnentia  luEn  propior/, 
pco  iuMi,  et  XIV,  *  Cmciatn  aut  pime . 
mio  coacta  penul  we/  pro  cnicietnt. 


BBLLUM  JUOVRTH.  CAP.  6. 


58S 


Efmim^jaaiUn]  Senrias  h»c  reci- 
Uu  1.  II.  £neid.  i^Uari  videtQr  le- 
fiMe :  hic  cgo  nihil  pronuncio,  con- 
teBtvi  diveraam  lectionem  ostenditte. 
Mtnmtms. 

.  EptUarel  Mastylii,  Libyes,  Nnmi- 
d«y  Oetoli  eqiiitandi  seniper  fnere 
peritissimi.  Unde  Lncanns  1.  iv.  scjri- 
bit,  non  ullo  freno,  sed  virga  tnutnm 
et  Toce  gnbemasse  eqoos,  cum  dicit : 
*  Et  gens,qa»  nndo  residens  Massylia. 
dorso,  Ora  levi  flectit  frenomm  nescia 
virga.'  Idemqoe  «serit  Virgil.  ].  i?. 
SaM.  *  Et  Nnmid»  infreni  cingnnt.' 
Strabo  1.  xvii.  '  Massylii  et  Libyes 
parvi»  cquis  ntnntnr,  celeribns  tamen 
«t  mansnetis,  adeo  nt  soU  virgula  ga<^ 
bemeotor.'  Foit  et  is  Numidis  mos, 
metore  Livio  L  xziii.  '  quibns/  in- 
qmt,  .*  desnltoram  in  modom  binos 
trabeBtibos  eqoos,  ioter  acerrimam 
a»pe  pognam,  in  recentem  eqoom  ex 
fesso  armatis  transnltare  mos  erat, 
lanta  velocitas  ipsis,  tam  docile  equo- 
mm  genos.  Vid.  Hertm.  Hugcmem  de 
miiit.  eq. 

Ciirta]  Qoo  ontiqnitos  certare  fa-t 
miliare  fuit.  <  Qnis  nesclt/  inqnit  Plu- 
tarchos,  *  miuores  nostros  inter  alias 
ezereitationcs,  ad  speetacula,  ad  mi- 
litaria  ezercitia,  ad  sanos  habitns  ac- 
qairendos  cnrsom  qnoque  liaboisse  ?' 
Plato  qooqoe  ad  bellicas  ezercitatto- 
nea  ita  cnrsom  commeadavit,  ut  non 
iBodo  viros  et  jnvenes,  verara  etiam 
virgines,  pneros,  eos  qoi  grandiores 
erant,  et  mulieres,  omnesqne  tam  nu« 
dos  qoam  armatos  ezerceri  voioerit, 
non  ia  stadio  solom,  sed  in  dolichio, 
in  dianlo,  et  in  ephlppio.  Platonis 
senteatiam  secntos  Vegetins  miUtea 
coraoi  aaaoelaciendosy  docet,  ot  ma- 
jera  impetn  In  hostem  cnrrant,  nt 
loca  opportona  celeritcr,  cnm  osos 
Tenerit,  occopent,  ot  fogientiom  faci- 
liiis  terga  comprehendant.  Refbrt 
noater  anctor  alibi,  de  magni  Pompeji 
esercitationeyeam  cnm  agiUbos  salln, 
com  velodbas  conn,  com  validla  veete 
certassei  aeque  aUter  Sertorio  «qnan- 


dom  anqnam  Ihlsse,  nisl  se  et  sooa 
miUtes  Uojoscemodi  freqtieotibos  ez«, 
erdtiisad  bellaprsepara»set.  Hojoa 
tres  rffeciiise  species  Antyilam  mpe-^ 
rio,  aU«*min  in  anteriora  correndi,  al« 
teram  in  posteriora,  alteram  inor- 
bem ;  quamvis  itein  apod  Galenom  et 
«folirhom,  et  dianlnm  re|»eriri  sciam; 
qnorum  altemm  refert  ipse,  Orscia 
continoatom  dio  corsom  significare, 
qoem  tamen  major  pars  aoctorum  do- 
pUcts  stadii  spatiom  extitlsse  censet, 
alterum  defininnt  fere  omnes  cnrsnm, 
qno  stadiam  semel  cnrrebant,  et  re<i^ 
currebant.  Itaqne  stadium  erat  eor* 
sus  unins  tantum  stadii,  dolichus  do^, 
plex  uno  corsn  stadium,  diaulus  do*> 
plez  et  ipse  stadium,  sed  reflexo  cor- 
so:  ut  fieri  posse  credam  peristyUI 
interioris  arobitnm,  qnem  dianlom  eb 
dooram  stadiorum  mensumm  voca* 
tum  tradit  Vitrovius,  hojosmodi  cor* 
tui  inservUsse.   Menewrudu  4e  Gym* 

fUUi. 

Etcum^mtieigUrhaMteirH]  Legtn- 
dum  oHuuii:  qoomodo  et  Donatns  in 
Andriam  citat ;  nt  est  in  vetnstis  cz- 
emplaribus.  Ruoi^», 

Leenemj  at^  ofiaf  fera$  prianM  ohI 
la|rrtMM/ertre]  SicinFabricianoest; 
non  prtmof,  Idem. 

Ptertmttm  faeer»^  et  aitmaiiMi  ipee  da. 
H  loqui]  In  Veneto  et  aliis  qnibnsdaa» 
de  se  tftse  legitnr.   Jdem.^ 

Tametei  imiio  ketu»  eratf  eztshMMaty, 
4f«.]  Andivi  nonnnliot  qni  arbitmrea* 
tnr  vocem  iametei  syllaba  nna  loogie* 
reqi  qoam  deeebat,qood  seqoeretur 
ttatim,  lomeii  potiqnam  :  aed  hic  locoa 
aic  mpitor  in  medicinam,  fiatqoe  eieii 
Idem  necesse  eat  indnci  locis  minli 
mom  sezceatis  \  obi  doo  bta  copola* 
vit  aoctor :  ego  potint  rapaerim  h| 
dnbinm  verbnm.  «artshammfy  tanqoaM 
apnriim.  Gmlfrat. 

Exaeia  $aa  eeiate,  et  pani»  Ukeri»] 

Manntcriptnm,  exaeta  eetat»  eim;  ot 

pronomen  teqaator.  iiiehcf. 

.  Vdmaeater  eonegaiia  pemaiemf  md» 

tm.  m^ma  eaa  aalaabai^X  m«wm^»m^m 


524 


NOTJB  VARIOIIUM  IM 


eum  ammo  nto,  addita  pnppositione. 
Qnomodo  et  Aldtnnm  exemplar ;  pro, 
multa  Mcum  ipse  agUabat,  reputabat, 
Idem. 

MuHa  eum  animo  nto  vokebat]  Sna- 
vitatem  sonitus  reduxeris,  rescriben- 
do,  voltere,  Nec  dubium  mihi  fit  quin 
mille  locis  ea  terroinatio  mutata  sit  in 
illam  aliam.  Gruterui, 
'  Praterea  opportunitaa  siuv,  liheronm' 
^  ittatis]  Legendnm  e  vetostis,  sii^r- 
que  et  liberorum  tetatia  ;  eaque  loqnen- 
di  ratio,  historica  magi»  e^t.  Bit. 

Qu<B  etiam  mediocret  viros\  Ritters- 
hnsii  liber :  quce  rei  etiam  med.  Rec- 
te :  stc  stfpra  in  Catilina  reposnimus 
ex  scriptis,  *  Si  ita  res  esseL'  Et  sic 
amat  loqni  Crispns :  '  Sed  ea  rea 
longe  aliter  ac  ratns  erat  eyenit.' 
Paullo  post :  '  Qnibns  rebns  sibi  mnl- 
f os  ex  Romanis  familiari  amicitia  con* 
jnnxerat'  £t  mox  :  *  Neque  ea  res 
falsum  me  habuit.'  Occurmnt  hsc 
singnlis  fere  paginis.  Putsehiut. 

Cap.  7  Ubi  videt  neque  per  vim,  ne- 
que  insidiU  opprimi  poue]  In  Merse- 
burgensi  erat,  ne^epervim^  nequeper 
tnsidiaa.  vemm  prior  lectio  melior: 
nam  et  post  eodem  modo,  *  ant  per 
vhn,  ant  dolis  tectare/  inqnit.  Rivius. 

Hominem  tam  aecef^um  popularibus'] 
8ic  infra :  '  hominem  nobilem,niagnis 
•plbtts  clarnm,  acceptnmqne  popola- 
ribns  sois,  et  caros  acceptusqne  ei 
semper  foerat.*  Et  Tacitns  lib.  xu. 
^cams  acceptuflqnepopularibus,'  Ct* 
aecontus. 

StatuH  eum  c^etare  periculi$\  Ta- 
cit.  Hb.  u.  <  Ut  ea  specie  dolo  simnl 
ct  easibus  objectaret.'  Virg.  *  Caput 
objectare  pcriclis.'  Idem, 

Eqmtuml  Auxiliares  eqnites  primos, 
qQod  aciam,  Romanis  jnnxit  Tollos 
Hostilins  dirnta  jam  Alba.  Li?in8 
lib.  I.  eqnitnm  tnrmas  decem  ex  Al- 
banis  legisse  affirmat :  nisi  qnis  dicat 
Albaaos  jam  non  socios,  sed  Roma- 
noa  factos,  Alba  tota  Romam  immi« 
gnmte.  Socii  porro  anxiliaresqne  c- 
qnitesdiviailiiaU».  Aiareaeiiimpr(N 


prie  eqnites,  non  LegionarO;  q«aii- 
quam  snbinde  etiam  Legionarii  in  ala 
positi,  nt  Lipsio  observatum.  Dlets 
alap,  auctorc  Ctncio  apnd  Gell.  xvi«  4« 
qood  circnm  legiones  dextra  siniatra* 
que,  tanqnam  alae  in  avinra  corpori- 
bns,locabantnr.  Dnplex  ergo  ala,dcx« 
tra  et  sinistra,  a  sitn.  Variia  intem 
nominibus  hn  ahe  sen  tormae  ftiere 
appellatap,  nempe  vel  a  nomine  Prae* 
fectoram,  vel  gentium,  vel  mnnicipio* 
ram  :  qnae  nomina  Lazius  collegit  lib* 
vr.  dc  Rep.  Rom.  cap.  11.  Eaedem 
alae  postea  vexillationes  dictae,  aoc« 
tore  Vegetio  ii.  1.  Nnmcrus  vero  so- 
ciorom  equitnm  duplex  prae  Romano 
erat.  Id  Polybius  lib.  vi.  indicat: 
*  Multitudo  socioram  peditom  par 
qnidem  Legionibus  Romanis,  nt  pln« 
rimum  Eqtiitnm  dupla.'  Cansam  Lip« 
sius  adfert,  quod  socii  late  per  oppi- 
da,  per  agros  sparsi,  facilins  equoa 
soppeditarent  et  alerent;  Roroanl 
contra  anguste  clansi,  pancos  id  tem- 
poris  habrrent  eqnestri  ceniu  prsdi- 
tos.  Qnantae!  vero  hte  socioram  aii?, 
facilit  conjectora  est.  Nam  si  aocii 
Equites  dupli  ad  Roihanos,  nimiram 
sexcenti,  demendo  de  his  dncentos 
extraordinarios,  de  quibus  alibi  Poly- 
blns,  supererant  in  alam  socialem  E- 
quftes  qnadringenti ;  snbhide  tamen 
plnres.  Apud  Livium  lib.  z.  Campa- 
norum  ala  qningenti  Eqnites.  Nnmi- 
daram  ala  Equites  qningenti.  Qntn 
et  Milliaria  ala  apnd  Hyginmn,  et  in 
lapide  prisco  Praef.  alas  BRiTAif- 

NICAB    MILLIARIAE.       HsR    SOCiOnim 

alae  divisae  qnoque  in  tnrmas  el  deco- 
rias,  nt  Romanoram  centuriap.  Ita 
Tacittts  lib.  11.  Historiarnm:  <  qoa- 
tnor  eqnitum  tnrmas,  nniversam  alam 
Trevirorum  cnm  Jnlio  Classico  misit :' 
et  Hyginas :  '  Alia  habet  tormas  sex- 
decim^  decuriones,  et  reliqoa,  pront 
nomeras  turmaram.'  Vide  H.  Hug^ 
nem  de  Millt.  Eqnestr. 

Qtti  tum  Romanis  imperedor  anaf] 
Harc  vera  lectio,  qnamvis  et  fai  Ms. 
qnodam  et  m  Beroaldloo  ait  ^Rmmriis 


BBLLUM  JCOURTH.  CAP.  8. 


fifift 


kmpenivr,  casii  nomiiialivo.  E«t  in 
VcDfeta,pite^:  ted  baod  dnbie  pcr- 
peram.  Bieius. 

iUgU  magiM^  emu  imiliet  mmplecti] 
SlBcerior  erlt  lectio  si  rh  ewn  expuiix- 
erii.  PuUduiu. 

Hue  meefdebat  waadficeKHa  «nim,  et 
iagemi  sdlferCia]  Illa  ei  copttia  non 
eit  in  plerisqne  ▼etiisti«.  /ttftMt. 

(hdimt  nkmi  wmUee  ex  Romamt  M 
fmiHari  cmktlta  eet^mixerai]  In  qni- 
Imsdain  eat  fniiiii  r<6iiff  Jt^iirlfta.  Id 
qiiaoiqmni  et  sententia  postnlat,  et 
anibignitatis  evitandae  ratio  (nam  alio- 
qnf  ad  P.  Scipionem  referri  verbnm 
posset)  tamen  qnia  non  incommode 
omitti  polest,  haod  magno  in  discri- 
mine  pono,  addas   ipsnmi  nec  nt. 

JVeSi. 

Caf;8  Nom  «f^ns  nsM/es]  Apnd 
Noniom  in  voce  *  TempesKas/  ignoti- 
les  legitnr :  nescio  qnam  recte,  nam 
seqnitur  statim  '  factioti,  doml  poten- 
tes/  qnod  ignobUibut  uon  convenit: 
qnare  apud  Noninm  mendam  hserere 
opinor.  Cutfconiiiff. 

VempbBree  wvi  aiqne  Rff6ileff]  Ita 
etiam  omnino  Mm.  nostri,  cditiqne 
avornm  s«calo.  Nonii  ignobiUe,  or- 
tam  n  ratione  scribendi  princa,  gno- 
hUe$,  Gmterus. 

Nati  atfoe  nabUe»]  Id  est,  ignobiles 
etnobites.  Sold. 

Qn  Jugwrtha  non  mediocrem  aninmm 
peUieiiando]  Non  medivcrmf  dixisse 
mifai  quidem  videtnr,  pro  iio»  mc- 
diocriier:  quod  qiiia  Commentatores 
prttterieranty  nobls  annotandum  fuit. 
G2are«aiiff. 

VH  eolns  regno  NumidicB  patiretur'] 
In  aliis  est,  imperio  Numidiw:  qoo- 
modo  et  mannseripta  cnncta  babent ; 
sed  eodem  piane  sensn.  Riviui, 

Sobuimperio  Numidiautereiur]  Pai. 
sec.  iaperH:  sicqiie  alias  legi :  ad- 
scriptnm.  Naz.  neqae  secus  lectio 
primitns  casa.  Gmterue, 

Ommtt  Romw  zenalia  eete]  In  Mss. 
et  impressis  vetnstioribus,  Roma  om- 
nia,  ifc,  id  nimimm  recUus  est  Hin* 


PreeiariMm]  Dieebntnr  Catimaett- 
ium,  qnod  duces  exercitnum,  vel  Im- 
peratbres,  sive  Consnlea,  sive  Dict»> 
tores,  sive  Praetores,  tive  Tribuni  mi» 
Utnm  consulari  potestate  ii  essent,  oe- 
cnpabant.  Nomen  antem  inde  babely 
qnod  initio  Consiiles»  qui  pleraniqnie 
bella  administrabant,  Prsetores  dict- 
rentor.  Ita  Qnaestorium  erat  tabe^- 
■nenlnm  Qusestornm*  Forma  pneto- 
rii  fnisse  videtnr  rotunda,  testudinea» 
id  esty  cnrvata  in  cameram  rotuodio- 
rem.  Hac  cansa  fortasse  Josephns 
cnm  templo  componit,  qnod  templn 
plemqnetalia:  aut  etiam  quod  emi- 
nebat  in  mediis  castris,ut  in  Urbe  ali- 
qna  templum.  An  et  qnia  religio  ibi 
et  pars  sacromm  ?  Certe  in  eo  An* 
gnrale  fuit,  ubi  sacrificam  et  anspi- 
cari  Imperator  solebat :  nam  ante  !!• 
lud  ara  fuit,  in  qna  solenniter  liba- 
roenfa  aliqua  illata  et  cremata»  qooti- 
dian»  religionis  ergo :  Augnratorinv 
vocat  Hyginns,qui  et  situm  ejus  part^ 
dextra  prxtorii  docet,ut  tribunalle- 
va.  Tota  igitnr  area  sive  pedatnm 
Praetorii  erat  quaternum  ja$em»9 
aeu  potias  versunm.  Vcrsum  autem 
dicunt  centiim  pedes  qnoquo  versns 
qnadratnm.  Pedatura  vero  Latinis 
est  quod  GraecisiroSwrfibf,  etsi  podismi 
ipsa  Oraecauica  voce  crebro  in  hao  re 
Vegetins  usns:  soiuTfibs  autem  di- 
mensio,  aut  et  diuiensum  ipsum  per 
pedes,  sicnt  araSuurtibs  per  stadis. 
Ad  verbum  est  pedatura.  Et  acci- 
pinnt  non  pro  ipsa  men&ura  tantum, 
sed  pro  spatio,  arcaque,  quam  kIc  de- 
mensi.  Situs  praetorii  iu  medionou 
quidem  castrorum,  std  aliorum  dn^ 
com.  Nam  semper  veteri  et  novo 
more,  in  medio  Tribnnornm,  aliorum- 
qne  ducum,  Praetoris  locus.  Pro- 
fecto,  nt  in  acie  PrKtor  seu  Consul 
(cottfnndimos  hic  iata)  post  Hastatos 
ct  Principesaute  Tridiios  stabat,  mg- 
dia  fere  acie,  et  ad  latera  Tribuiiiy 
ita  hic  ;  nisi  quod  pio  Triariis,  Ablec- 
ti,  et  Bxtraordinarii,  et  Evocati  sub- 
stituii.    £t  hi^  sitns  roagnie  ratioiNS 


tm 


NOtJE   VARTORUM   IN 


•iinU  Primiim  non  longe  ab  hotte,  et 
•axliPnetoriaiii  portam,  qnae  illom  fere 
iiemper  tpectabat :  nimimm  nt  obter- 
•«et,  ti  t|aid  ille  moKatnr  ant  moireat, 
:et  imiiicioii  quoqoe  et  exploratores 

alattm  admittat :  canta  altera,  nt  da- 
•eei  omnea  circnm  te  liabeat,  qaonim 
'OOoaiUo  cnm  opot  ttatim  ntatnr,  item 
•jabeat  lAiqnid  aut  mandet :  tertia,  «t 
•in  Gontpectn^babcat  tnbjecta  castrit, 
,et  militem  totnm,  videatqoe,  tl  qnid 
-peccentyant  tnrbent.  Ipse  ille  aspec- 
-toa  coercebat  militet,  tjoi  aciebant, 
^emper  tnb  ocnlit  sni  dncit  teversa- 
-ri|  eoque  in  omnibns  magit  compottte 

te  gerebint :  nec  dncit  tantnro,  ted 
*daciim;^quoiiiam  Qnontor,   Legati, 

Tribnni  omftet  fere  hue  ipectabant. 

Deniqtte  canta  ctiam  >faic,  honor  et 
-digDitaty  qaod  media  omnia  honetti- 

ora,  imo  et  totiora.'  Iip«. 
*>    Ne  aiiq»Unts  largiri  intueBeiret^  Ma- 
aniiacripto,  "iini  quibuM,   idquo  meliut 

atqoe  elegantiut.  Rititu, 

'    Smmnet   ipium  pecimia  pracipUcm 

coMinmi]  Egregia  €mendatio>;  petita 
r4  pleritque  manuscriptit.    £t  hiijnt 

qnidem  loci  restitntio  tanti  miht  vide- 
•  tnr,  nt  laborem  qnem  in  comparan- 
^U  membranis  impendi,  plnt  quam 
#«rnmnabilem,  abiinde  compenset : 
rita,  inqnHn,  plerique  Mss.  nisi  qnod 
'Ikera  adhoe  amplius,  ntam  et  iptum 
ipecuniam  pfeFctp.'^'^.  qn«  tamen  litera, 
•deletain  Naa.  a  rubrieario :  hactentcs 
-toleraTimas,  pecuniam  et  ip$um  praci- 
.ptlem  camriMi;  qood  pre  nostro  in- 

snltittimnm.    •Gruter. 

Oap,  9  Qaajn  rem  tibi  eerte  seio]  Va- 
-ticanns,   rfrto-teto,  melins.    Sopra: 

'  Falso  qneritur  de  natnra  tua  genus 

hnmannm.'    Puisehius. 
'    Quam  rem  tibi  eerte  seio  gaudio  tsse^ 
•Ita  qnidem  Comm.  et  aliqnot  prvter- 
'«a  Pall.  veruin  Naz.  ut  et  nonnulli 

alii,nec  non  Bongarnianiis,  certo^  qnud 

repndiavfmus  ob  sonum  pinguiorem. 

Gruterus.     • 
TVm  virtute,  tum  gratia  viri  permo- 

tUM]  MaDotcriptom,  cum  tirtuUf  tum 


gratia,    Rivius.  "^    .      ,.  -   ' 

Beneficiis  vincere']  Sic  infra:  *  NnH; 
quaro  pop.  Rom.  beneficiis  yictum 
este.'  Et  Apnlejut  ApoK9.  *  Malnm 
fUinm  beneficio  vinceret,  me  invidia 
liberaret.'  Sed  nescto  an  SallitKt. 
beneficiis  vincire  tcripserit.  Cic.  ad 
Atticam  I.  X.  Epist.  6.  '  Mea  cantta 
aotem  alia  est,  quod  beoeficio  vinctot 
ingratns essenon  potsem.'  Et  I.  xiir. 
Epist.  ad  Memmium:  '  Tam  virot 
primos,  et  hominet  honettissimos, 
ttimmo  beneficio  in  perpetuam  tibi 
tniique  devinxterit;*  et  Verrin.  6. 
^  Eleomenet  ab  itto  dmiis  benefi- 
ciitqne  plnrinris  devincfebatur  :*  et 
aliis  infinitit  loCis.  Sic  infra  Jngnrth* 
'  Beneficils  suit  ratns  est  'nobit  con- 
vinctom  fore.'    Ciaeconius, 

Pariter  cum  fllHs  heredem  instituit] 
Mersebnrgente,  pariter  cum  tiberis: 
yerum  eodem  sensu.  Panllo  post; 
■Rivius. 

Mujuaeemiodi  verba  cum  Jugurtha 
fertwhabuisse]  Mannscripta,  dieifor 
ln{}useemodi  terba,  ^c.  sed^eodem  sen- 
to:  nec  secos  exemplar  Mertebnc- 
gense,  et  ex  ^nipressit  Badianom  et 
Florent.    Rivius. 

Hujuseemodi  verba  cum  JugurtHuffet' 
tur  habuisse]  Spartianns  in  Severo  di- 
vinam  hanc  orationem  vocat.  '  So^ 
verns,'  ait, '  imperator  divinam  Sal- 
lintii  orationem,  qna  Micipsa  filios  ad 
pacem  hortator,  ingravatot  morbo, 
-misiste  fi) io  <dtcitur  raajorl;  idque 
frustra.'    Mamttius,  •      • 

Cap.  10  Parvvm  ego  te  Jugurtha] 
Sic  cuncti  impressi  habent.  Donatos 
PamUum  iegit,  Terentianum  illod  in 
Andria  exponent :  Ego  .postqujom  te 
emi  a  parvuio:  *  tale  est,*  inonit, 
*  apiid  Saltnstram:  parvulnm  ego  te 
Jogortha.'  Popma. 
'  Quam  liberis  m  gtmuissem]  Vox 
aberis  vldetnr  abun«Jai«' ;  legendnm* 
que,  quam  si  genuissem.  Itemqne 
•panlo  post  tollendtt  voces,  ex  triHms, 
tcribendomque  :  Se  medius  (f(Uoil 
apud  Numidas  honori  dueUwr)  Jugur^ 


BILLUM  JUGUJtTH.  CAP.  10. 


fiar 


ttfl  Met,  Ad  himc  antem  loeom 
4K3t  Versoi  VirgiUi  de  Didone, 
'Mcdiattqiie  locavit/  eam  •npm  ar. 
eambaret    Ssst^»^    inrra    Adiatei. 

*  SmmimLB  wu  tibf,  piimHbma^H 
'gindM^y'9b  bnufiem  ainmy^re]  Sic 
'Msi.  omn«t :  et  non  tit|nria  qnidem 
expan^retBi^illndlt^M,  ntmonnil 
UniOTt :  aed  qnit  id  andeat  fine  de- 
'eieto  membranarnm?  eaden  enim 
Uctorit&te  aliqniJi  deleTerit»'«i  ^m». 
«iiKm;  qnod  pome  i^/retento  illo 
Tf  (I6m«y  eg o  arbitror.    Grutenu, 

FnctaoMJMM]  MaBnscriptum,/a- 
dnani*    Kivinf. 

-  Merqpmmqti^mmmghruidie&wU] 
Hlmmto  rectins  in  Mst^  awyae,  r«ywuii. 
-pu  -miwm, '  gemloaU  co^jnnctione ! 
blc  ett  enim  pecnliarit  mos  loqnendi 
bistoricomm :  ezempla  pteoesescenta 
jipnd    Livinm,    Cnrtiomy    reliqaos. 


Jtfimea  Mmt»^;  vthMjpd  gtnere 
$iH  -prtphupd]  Legendnm  uH  hos: 
nua  sic  fere  Sallnstins.  Te  volnmen 
rFiibriciaiwm  habebat  altel-ins  manu 
•additQm  in  spatio  qnod  versns  diri- 
mit^  neqae  est  in  alio  praeterea 
qnodamy  nec  in  exempUri  deoiqne 
Beroaldino.  Jdem. 
.  N^n  exireilu$,ni^tkimmri,pratUiia 
regni  mmtf  vermn  amieif  tfe.]  Hnnc 
locom  snmsit  ex  Xenophonte,  in  ora- 
tione  qiiam  babnit  ejnt  iiliis  atque 
amicia  anteqnam  moreretnr.  Olj9a 
fikr  eOtf  Kol  oby  &c.    Jlfawvttus. 

Vermm  mKiei,  quot  neque  armit  cogere, 

napcs  mira  porore  fOMs,  offieio  et  fide 

-jMmslar]  Sic  in  manuscriptit  atque 

>aliia  vetnstis:  nony^onticr:  quomodb 

-lA  Eonncbo  Terentins/  Coploaliquos 

pai^re  amiros  beneficio  meo :'  et  in 

•Aiidria, '  Obtequinm  amicos,  veritas 

«4odiam  parit-:'  sic  aticubi  '  amicitias 

rparare'  dixit  Cicero:  vocnm  affinitas 

aoaam  errori  prsebtiit.    Rxviue. 

-   ^Oguio  et  fide  jiaraalvr]    AAtiqnns 

-^nsdam  ^odex :  Obwqm»  et  fide  pnr 

rmttm':  sic  et  Terentios  inAudria: 


*  Obseqninm/  Inqnity  *  amicos,  i 
odinm  paril/  Non  tamen  s 
vnlgatam  scripturem  delere,  ceterit 
libris  dissentlaBtibQS,  in  qoibos  ea  re« 
peritfr;    PspoM. 

Ofcssfaw  etfide  poriaatfar]  Consnloi 
tresqnadrigas  Mss.  Pall.  sed  in  tinllb 
reperi Popmse oAtr^irta :  qnod  etnand 
bec  loco:  est  eoim  ebeequimn  inferio- 
rom  erga  sap«riores.    Gmtmto.  • 

Regnum  ro6ts]  Snnt  qusMiam  refMt 
electiva,  qu«dam  successiva:  sofe* 
cessiva  ant  semet  alicui,  popnli  volnn- 
tate,  delaU  snnt,  et  ad  posterbs  traas« 
fondnntur,  ant  snnt  in  plenojure  pro- 
prletatit,  quse  et  alienari  possnnt,  at 
testamentode  lis  caveri,  sicnt  et  reg^ 
num  bic  divlsit  Micipsa.  Itaqne  h&c 
-regnom  Micipste  erat  in  proprio  ejtfs 
dominio^-et  nltima  Volontate  relinqtti 
poterat.  Sic  et  Dario  Jnstlnos': 
'  Regnum  Artaxerxl,  Cyro  civitates 
"qnaroffl  prtefectos  erat,  legavit.'  'Sic 
Alexandri  snccessores  in  jus  ilind 
plenum,  ac  proprietatem  imperandi 
populit,qul  sub  Persls  fuerant,  pro 
sna  qnisqne  parte  snccessere,  aot 
etiam  ipsi  victorite  jore  id  imperiom 
sibi  qntesivere.  Ita  Attalos  rez  ex 
eodera  jnre  regni  bseredem  fecit  po^^ 
polum  Romanom,  Nicomedes  Bithjr- 
ni».  De  Ptolemteo  quoque  Cicero 
de  Lege  Agraria :  *  Quit  ignorat  reg- 
num  ^gypti,  tettamento  regis  Alex- 
andrini,  popnli  Romani  esse  factom?* 
Tale  qooqoe  regoum  fuit  Micipsife, 
qni  alioquin  Jugurtham  adoptivtmi 
filium  in  regni  partem  cum  propriis 
filiis  non  vocasset.  Alioquin,  si  id 
regnnm  non  fuistet  iv  iiiq  <nV«»  D<ni 
potnisset  ita  agere  Micipsa,  niti  po- 
puli  eadem  esset  coosuetndo.  Iti 
regniseuim  hereditariis,  qust  primo 
quidem  populi  voluutate  inttitnto 
sunt,  snccetsoris  alins  ordo  observal- 
tur,  neque  testamenta  vaient.  Sicoti 
apud  Germanos  regna  eo  jure  minime 
babebaniur.  Nam  quod  Carolqa 
Magnus  etLudovicus  Pios,'et,  aUi 
postea  etlam  apod  Vaodoloa  «t  Un« 


m 


HiOTiB  VARIORUM  IM 


^aro»  de  regnU  testati  lcguntur«  id 
commendatioDis  taotiim  vim  apud 
populura  babebat.  Simiie  est,  quofl 
apud  Livinm  legimus,  Regem  Mace- 
donum  Pbilippum,  com  Persea  a 
regno  arcere^  et  ejns  ioco  regem  fa- 
cere  veliet  Antigonum  fratris  si^i 
filinm,  obiisse  Macedoniae  nrbes,  ut 
Principibus  illum  commendaret.  Alio- 
qui  testatuiv  Herodotuf,  Historioua 
.omniuro  antiquissimus^  omnium  popu- 
lornm  fuisse  consuetudinem,  ut  natu 
prior  regnum  obtineat.  Quin  et  e^ 
consnetudine,  si  ^gyptiun  et  Britan- 
niam  excipias,  sequior  sexus  regno  ut 
plurimnm  e^cluditur.  Mortuo  vero 
avo  nepos  ex  filio  defuncto,  qni  mivjor 
natu  fiierat,  succedit,  non  vero  frater 
.minor:  sicut  et  illa  causa  coram 
Ephoris  apud  lAcedacmonios  agitata 
ct  decisa  fuit.  £t  cx  consuetudine 
itaservatur.    Grot, 

Qui  <BtaU  et  iaiiieniia  prior  es]  Ip 
Mersebnrgensi  et  impressis  vetustio- 
ribttSyficaa  4gUUeyifc,9ed  eodem  sensn. 
Forte  aiiquo  in  exemplari  scriptum 
erat,  ^ui  aiatef  ut  in  initio  posterioris 
dictionis  foret  diphtbongus  a:  id  ali- 
quis  non  inteiligeus,  iilam  a  vocaiem 
particul»  praecedenti  addidit :  atque 
ita  forsan  iegi  caeptum  qv^f  pro  qni. 
Vemm  bic  nihil  admodum  pronuntia; 
taatum  diversaro  lectionem  est  aono- 
tare  visom.    Riviu», 

Colite  et  obaervate  talem  kunc  «irtun] 
Th  et  non  est  in  Mss.  nec  aliis  vetus* 
tioribus;etsic  estSaUustianummagia. 
Jdem, 

Golite,  veneramini  et  obeervate  taUm 
kune  mrum}  In  omnibus  antiquis,  no- 
.visqne,  quue  vidi,  exemplaribus,  locus 
rhic  mancu.s,  dcminotusque  fuit :  eum 
nos  replevimns  cx  Prisciano,  locum 
hnnc  citante.    Popma. 

CoUte^  obeervaie  taf^hunc  vbrum} 

'  Miiiil  pins  cst  in  nostris :  itaque  fa- 

•cessat  Popma  cum    suo    praeterea, 

veueramiHii  mihi  enim  adhuc  abua- 

dare  videtur,  $Me.    Oruterus. 

ImitamMU  mrtuUm]   &i  y»am  eat 


qnod  femnt  Gcammatioi,  delectatiu| 
Scriptorem  nostrum  yerbis  plnralibiu^ 
haud  vgre  admiserim  Prisciani^  uai» 
tamini  virtutee  ^/us ;  etsi  prouomen  si||> 
pervacaneum  videri  queat.  Idem, 
.  Ne  ego  meUoree  libero»  aumnue^  qwm 
videar  gemdase]  Legendum  e  Fabrj^ 
ciaoo,  sttinsisse  videar^  quam  genuim: 
poiTO  eumsiase,  pro  adoptaue  dlxit^ 
Riviua,  , 

Liberoseumpaiiae']  Ita  Grseci,  TliMjr 
phiius  et  Harmenopulus,  Kafifid^tm 
pro  adoptare  usurpant    Coler,  -, 

Cap.  11  Jtis^a]  Id  est,  exeqnias  f% 
nebres. 

Justa]  In  codice  Naiariaim  legitiii;i 
JuMtitium,  QuodexcutiantbominesLi- 
bitio»  amici;  nam  milii  profeeto 
ferme  se  probat.  Grut,  Omnino  reii^ 
ciendum,  quid  euim  ea,  mag:uifice  jui' 
titiumfacere?  Tbys. 
.  Etiam  a^e  igmobHiiatem  Jugmriku] 
Legendum,  antea:  id  et  plenins.est  ^t 
sonantius.  Quid  si  divisim  legas,  et 
jati^  antea?  nbi.nos  coigunctim  etim^ 
Rivius. 

Dextera  MherbdUm  adsedit:  ne  mc- 
diua  ex  tribus]  Hinc  de  Didone  dlxit 
Virgilius  vorsu  supra  citato:  '  medt- 
amque  locavit :'  qnod  U  iocuay  ot  ait 
Saliustius,  apud  Numidias.  Aenors  ducf- 
retur:  et  fortasse  voces,  ex,  triku^ 
abundant,  ut  diximns  snpra*  Qtto4 
autem  panlo  post  ait,  *  Inter  allai 
res  jacit/  id.videtur  imitatus  Tacitas, 
cum  dixit  1.  i. '  Qoflsdam  de  hahltSy 
cultuque  et  inititQtii  ejns  jecera^' 
Ursinu». 

Dextra  AdherbdUm  adsedUf  me  «•• 
diuaextrih,]  Quidam  codicea  hab^ 
bant,  anie  Adherbalem  adsediti  aaoe 
iUud  dextra  ambigpom  e^:  nitul  eoiin 
refert,  sive  dextra  Adherbalis,  uwf 
Hiempsalis  inteliigaa,  modo  Qiempsvl 
Adherbali  proxime  adsederit.  Sie 
cttim  vel  ipse  Hiempsai,  qna  JnveBip 
erat  audacia,  fiebat  medius,  vd  A4- 
herbat,  quod  jure  poterat.  Si  itaqne 
tii  medio  sedere,  pins  erat  quam  aii|is» 
.riorealioqni  loco^  nihii  refert  in  ntrua 


BHLIAJM  JU6URTH.     CAP.  11. 


5S» 


Adherbalu  jMirtiiii  Atsederlt  Hienip- 
mI.  NttUo  entm  pecte  fleri  potuit 
Mdiu  Jnf^iirtha,  tiqiiideBi  due  hi 
ooDtif  «t  «edebant.  Qnare  paulo  pest 
Verbnm^tii  pcriem  «Jeeivm,  Jngnrth» 
aeilicet  exponeodnai  eat;  aUoqai  Ad- 
iMHial  ae  feci«aet  nedinm,  nnde  Jn- 
gartha  niliil  honoria  liaiMiiMt,  fruv 
tra4|ne  fatigasftet  fratrem,  ot  aetati 
eaacederet.    Glmeauu* 

Jkmdi  Umen  nt  teiaii  concmUrei] 
Mannscripta,  Dein  iamen ;  qnc  par- 
tieala  aane  est  in  ^eternm  seriptis  fre- 
qneos:  ita  pettea,  *  Dein  loca  exusta 
lolif  .ardoribos:'  aam  tic  exemplar 
nianntcriptom.  nbi  bodie  fere,  De^ 
iade.  Merteburgentlt  codea,  i>eMiic 
tmnem  irf  eMi^  9f€.    Rivins. 

Viz  ta  elfiram  pmiem  tnkhietuM  «tf] 
In  manntcriptis  ett,  ^atduclMt.  quod 
antiqnitatem  maf  it  redolet,  et  apod 
Tereatium    et   CtBsarera   reperitur. 


Jlri  eum  mmlia  4e  adminiafrwiido  im' 
peri^  dimererenifJMgwrikti  uUer  oiiat 
Mtei#»  eperUre  ^nimpunnii  ammiUn  e$ 
dearein  ttiwia  reeeind^  Manuscriptnm, 
iaitr  «liai  reejneit ;  pro,  inter  alia  boc 
tlfnificat  et  innuit,  oportere  qntn- 
qnennii  coDtoltay  dtc.  nam  tlc  inter^ 
dmn  hoc  rerbo  ntimnr.  Cic.  ad  Atti-* 
cnm  n.  *  Sed  iUnd  qnid  tit,  tcire 
capio,  qnod  jacit  obtcnre,  jam  etiam 
cz  Iptit  qninqne  Tirit  loqoi  qnoidam. 
Qnidnam  Id  ett?*  pro,  qnod  obtcore 
et  teete  tignlfieas.  T.  livint  vi.  ab 
U.  C.  *  Adhac  doan  coocioDantit  In 
modnm  tennonet  pleni  criminnm  in. 
patres.  Inter  qnos  cnm  omltso  dit- 
crlariiie  vera  anvana  jaceret,  thetao- 
roa  Gnllici  anri  ocenltari  a  patribnt 
jeeit  f  proy  tigiuficavit,  qnomodo  et 
•liaa  idem.  Sed  et  verbo  jeieietre  Li- 
Tins  in  eodem  tignificato  ntitur.  Ut 
y.  ab  U.  C.  <  Jactantibnt  non  obtcnre 
OaUityhand  magna  mercede  te  ad-^ 
dnd  posae,  nt  obtidionem  relinqnant.' 
Est  apnd  Tacttnm,  <  Jatere  fortuitot 
temanet :'  I.  v.  idem  $  *  Si  qna  dit- 
,oordesJecittent,'  inqnit.    Fnit  eredci 


qdi  qtald  tlbiMim  vfllet  r»  im^y  i 
ittteUeserit:  it  tgitnr  deceptnt  tpeeln 
recti,  nt  ett  intcitia,  snbttitnendnni 
pntavit,  Jtt.  Quod  ti  eui  vnlgata 
leclio  magit  arridet,  it  pertuaaum 
sibi  babeat,  animmn  errore  et  vana 
specie  atqne  imagine  veri  prteocoi^ 
patum  in  canssa  esse,  at  ei  minna 
eastigatio  nottra  placeat  Httc  jam 
aanotaram,  cnm  ecce  affertnr  et  aUod 
amnntcriptum,  in  qno  ipto  idem  repe* 
ri :  nt  jani  nnllut  tcrupnlnt  rellnqna* 
tnr.  Cetemm  decrtla  mandi  Sidlnt* 
tina,  pro  irrita  vi^eHQqneJUriy  tive  pro 
irrUi»  hmberi  dixit :  qnomodo  et  Ci« 
eero, '  Cetarit  aeta  reseindere,  con4 
ttitnta  ab  alio  retdndere,  judieiiini 
vel  res  jndicatat  retclndere/  atqna 
boc  gennt  aUa,  pro  injhrmarey  dimalt 
verey  tabrfaeiare :  nam  his  veibia  iot 
terdnm  eodem  modo  ett  ntnt.    Mdem^ 

Qaod  verbnm  in  pecin»  Jngmikm  ait 
tnUf  faam  ^Htt^iia»  rMim  eraif  deteenf* 
dii]  Legendnm,  ^am  fvitgHam  nrtar» 
omiato  illo  verbo  erai:  qnod  ex  glottn 
inepti  allcnjnt  et  intnlti  litieratoria 
Irreptitte  credoin  contextnm.  At* 
vtatk 

Qaam  pnaquam  rofvtmtf,  dcaaMdit] 
Secutttt  antiquornm  codicnm  fidem/ 
locnm  honc  tic  tcripti,  damnata  vnl» 
gata  lectionei  in  qna  verbnm  «rsft 
omiRtum  est.  Nam  panlo  ante,  *  Sed 
ea  res  tonge  aliter,  ac  ratus  eral^ 
evenit'  Qnare  minime  ittis  ataen« 
tior,  qni  verbom  tral,  ex  gloaia  IneptL 
aUcnjvt  et  intulti  litteratorit  irrep-. 
tiste  pntant.    Papma. 

iittmt,  faam^vitgifam  rvfnt  ef«f,  de^ 
eeendU^  Non  video  cnr  Popma  it» 
pugnare  debeat  pro  vocula  erai:  mihl 
tane,  mqne  ac  Rlvio,  notlia  videtnr ; 
argnnntqne  iptammet  Mtt.  nam  lir 
qatbutdam  ejnt  loco  comparet  taicl.' 
eerte  abett  Palat.  octavo:  neqne 
cnlpo  Carrioaem  qood  exclnterit 
editionetua:  idem  et  Ipseftctnmsy 
nbi  eognovero  idieste  etiam  alteif 
aUcol  Ma.  haod  enim  nnlna  teatlmo*: 
nie  atattdnm  palo,eliiiiiBece«ti8Bnii*' 


De^  et  Var.  Oae. 


Saituti. 


8  L 


ixao 


VOTM  VARIORUM   IN 


Tale  qaid  etiam  dictmn  volo,  de  Iob 
qoa  bal>eniiit  topra  c.  7.  '  Sed  ea  res 
lonfe  aliter,  ac  ratus  erat,  evenit/ 
Grutenu, 

Ea  mod»pi  ommm  tHo  hahere]  Tres 
libri,  ea  modo  eum  anttao  mo  habere. 
Melinsy  eum  aiumQ  muo  trakere,  agitaref 
voheref  SalKistio  famiiiaria.  Puieeh, 

Ea  modo  eum  auimo  habere']  Est  haec 
quidem  lectio  plerornmque  Mu.  sed 
tamen  cam  Pall,  qointus  ac  decimus 
•ervet  tantum,  modo  animo  habuime: 
Naxar.  Tero  adhuc  abjecerit  voculam 
eniMo:  displciendum  est,  an  non  me- 
dla  ■criptura  optima  tit,  ac  pr«posi- 
tio  manarit  a  sciolis :  nam  liactenus 
editum  est  <n  ommo  habere,  qnomodo 
nullm  membransp.  Gruierus.  Recte 
Omterus.  Vide  nos  ad  Livium  L 
zuv.  84.  Gron. 

Cap.  la  Sed  Hiempeal  opido  'Hur' 
Mida]  Manuscripta  cuncta,  t»  opido^ 
addita  priepositione :  quomodo  et 
Badiannm,  et  alia  quaedam.  Exem- 
plar  Florentinum,  Venetum,  atqne 
ex  his  derivata,  inoptdimi  TAtnnida: 
quasi  ad  verbuni  conceeeere  referatnr ; 
sed  perperam  meo  judicio.  HioiuB. 

Domo  utebatur]  Aldinos  Codex  haec 
verba,  forte  ^ue  utebatur  domo,  Pa- 
rentheseos  signis  inchiserat,  cum  no- 
minativtts  Hiempeal  ad  ii^e6afiir  ver- 
bum  constriiatur.  Soldus  lianc  do- 
mum  Hiempsalis  esse  credidit,  cnm 
tit  llctoris.  Et  ipse  auctor  stattm  de 
Jugurtha,  atque  adeo  de  lictore  sub- 
jungit,  '  impellttqney  uti  tamquam 
suam  domum  visens  eat.'  Soidum  Ba- 
dius  in  hoc  recte  redargoit,  ut  euin 
qni  auctoris  sensum  non  intellexerit. 
Glor. 

Proammics  Ifcior]  Proanuniis/tofordi- 
cebatur,  qni  proxime  magistratum  vel 
regem  pnecedebat.  unde  autem  dic- 
tussit  lictifr^  docent  Oeiiins  xii.  2.et 
Piutarriins  in  Qosestionibos.   Caet, 

Proximue  tictor]  Vide  Turnebnm 
II.  9.  et  zxvii.  21.  Alius  ab  hoc  pri- 
mus  lictor,  id  est,  wp^optnfiimixos, 
qnem  vetnt  Glostafiiun.  erndite  pri» 


mtoif^gtiMi  exponit.  Coler. 

Promitai»  ouend]  V.  c.  prtemiie  ono- 
rat;  quod  aliquo  modo  nititnr  loco 
inferiore,  in  quo  est :  *  Prsemiamodo, 
modo  formidinem  ostentare.*  Sed 
nthil  mntandum ;  nam  Tacitus  Sallns* 
tii  aemulator  dixit  1.  xvii.  *  Postqnam 
vario  serroone  callidos  audacesqne 
cognovit,  pretio  et  promissis  onerat :' 
et  I.  XX.  <  MuUis  in  Senatn  iandibiia 
cumnlatum  promitsis  onerat.'  Urn» 
nu9» 

StrepUu  et  tumuliu  omnia  miaeer^ 
Ritlershusiilib.  mtfcert:  infra,  *Pa- 
beres  omnes  interfici,'  et  gandet  in- 
iinitivis  Crisp.  Putechiue. 

OceuItanM  h  in  tugurio  mulieri»  on- 
cillai]  Manuscripta  non  habent  addl- 
tam  prstpositionem  in.  Servins  in  i. 
JEneidos  himc  locum  citans  prapposl- 
tionem  addlt ;  ni  sint  mendosi  codi- 
ces.  Itidem  in  viii.  At  Donatns  in 
Andriam  quidem  in  omittit,  consen- 
tientibnt  ad  unum  quotquot  ipse  vi- 
derini  exemplaribus ;  in  Phormionem 
vero  addit:  pr«terqnam  in  codice 
Romano,  ubi  hic  locus  contra  qnann 
in  aliis  fere  est  omissus.  Mihi  vnl- 
gata  lectio  haud  sane  displicet ;  pro, 
dditetcene  tn  tugurio,  abdenoque  eeee : 
nisi  qiiis  iegendom  forte  pntet,  cum 
interim  HiempM.1  reperitur  oecultant  ns 
tugurioyifc.  accnsativo  omisso.  quo- 
modo  ad  Atticum  Cicero :  *  Jnventas 
est  vix  in  hortis  stits  occultans,'  nt 
videlicet  nhsolnte  activum  ponatar. 
Taroetsi  in  Mersebnrgensi  est,  orcail- 
^aasjesf ;  nt  nihil  certi  qnitaffirmarQ 
qneat.  Riviue. 

Cap.  IS  Copiaf  ormat]  In  Merse- 
burgensi  et  tmpressis  vetnttioriban^ 
CopioB  parat :  pro,  comparai.  In  €se» 
terts  manuscriptis  est  vulgata  lectio, 
consentiente  Beroaldino.  Riv.  ■ 

At  Adherbal]  At  partfcnla  abun- 
dat,  nisi  fallor,  ex  priroa  syllaba  dic- 
tionis  seqnentis  efficta.  Ciaoc. 

Vicfiis  ex  prcHio  profmgit  in  prowim-^ 
eiam]  Liber  Boogarsii,  ex  preAoo^  oniit* 
tit,  ^nae  abesse  pottnnt ;  ted  retinet 


BBLLUM  JV6URTH.  CAP.  14. 


531 


NoD.  in,  e&mtendere^  nbi  Titiose  legi- 
f  nr :  qterabai  ttrmb  cvmtend,  pro  pQra- 
hai.  Patscliins. 

Victui  ex  prtetio  prtfugii  fn  proetR- 
cmjn]  Malim  vietui  pralio,  prqfugit ; 
niti  etiam  tollendam,  pralio:  certe 
nentrios  vocis  vestigiiim  in  Pal.  nono, 
ant  Bongarsiano.  Gmter. 

Ae  deinde  Rommn  contendif]  In  to- 
tnstb  est,  dekinc ;  qua  voce  persaepe 
et  alias  ntitur.  Rio. 

Tnm  Jugwfikn  pantth  fsnriih»,  pMt- 
fmm  emm  Nmmdia  potietfatur']  In  qni- 
Irasdam  est,  peractis  conmUis :  in  ma- 
nntcripto,  palrulif;  pro  perfeeti»  ipLte 
In  «mino  haSnLerai,  Idque  verbi  maz- 
$me  omnium  placet.  Sic  dicimns,  pa^ 
trare  incepta,  patrare  /acinue,  pro  perU' 
fere,  peifeere,  Riv. 

Faeimu  iuum  cum  animo  repuiani'] 
Cum  animo  «mo,  solet  dicere,  ut  su- 
pra  :  <  Proinde  reputaret  com  animo 
suo.'  Cato  apnd  Oeliinm  xvi.  1. '  Co- 
gitate  enm  cum  animis  vestris:'  et 
noster :  '  reputate  cnm  animis  ves- 
tris,  nnm  id  mntare  melius  sit.'  Itero : 
*  trabere  cnm  animo  suo.'  Etiam  : 
'  cnm  animo  suo  voivere  solitnm.' 
Tnm:  *mibi  multa  cum  animo  agi- 
tanti/  Ciacc. 

In  ociofacinui  tuum  cum  animo  repu- 
iani']  Sic  et  Fabriciannm,  et  cetera 
mannscrlpta ;  quomodo  Ciceroalicu- 
bi,  '  Mnlta  mecum  ipse  repntavi/ 
inqnit«  Verum  in  quibnsdam  tamen 
est,  in  animo ;  perperam,  nt  oplnor. 
JUv. 

Facimu  iuum  cum  animo  reputani] 
Alii  codices  bal>ent,  in  animo  reputam, 
enm  in  prtepositione :  qnod  et  sim- 
plicids  est,  et  apud  anctores  fVequen- 
tins.  Glarean. 

Avaritid]  M.Tnninsbffic.  2.  scri- 
bit,  Cajnm  Pontium  Samnitem  op- 
tare  solitum,  ut  ad  illa  temporase 
Fortnna  servafwet,  et  tunc  esset  na- 
tns,  qnando  Komani  dona  ^accipere 
consnevissent,  non  fnisse  passurum 
«oft  dintins  imperare.  Adeo  sciiicet 
cupiditas  ad  istas  ntriusque 


materiae  laminas  ealigat,  qnibns  ta- 
men,  nt  alibi  Romanns  Sapiens,  ter* 
ra,  ut  noxiis  rebos,  maloqne  genUum 
in  medium  proditis,  toto  pondere  in- 
cnbuit.  Resistit  qiiis,  aut  obloquitnr? 
os  ilii  argento  verbera,  obstroetur. 
Vide  Senecam*. 

Romam  legaioi  miitit,  quihupreeei- 
pitf]  Mannscripta,9VM  pr0ciptl;qno- 
modo  et  alias  saepe.  Rnriui. 

Veterti  amicoi  munerilmi  expkani'] 
Sic  infra:  '  quos  panlo  ante  mnneri- 
bus  espleverat.'  CtaccoiitMS. 

Vli  primum  veteree  amicoi  magnii 
umneribui  expleant]  In  manuscriptis 
et  aiiis  quibusdam  non  est,  magnii. 
Riv. 

Deinde  novoi  acquirant]  Est  quidem 
in  Merseburgensi  atqne  aliis  vetustis 
exquirani:  sed  in  Fabriciano,  cnjus 
nos  plemmque  fidem  seqnimnr,  odovt- 
rami ;  pro  compareni,  concilient,  a^un- 
gant :  id  enim  proprie  hoc  ioco  signi- 
ficat.  Habent  codem  modo  cetera 
manuscripta.  Idem, 

Sed  ubi  legaii  Romam  venere,  ei  ex 
praeepto  Regii]  Perperam  est  in  re- 
centioribns,  omissa  copnla  et,  qnse  est 
in  antiquioribus  addita.  Idem. 

Uti  ex  maxima  ineidia  et  molepolen- 
tia,  in  gratiam  etfavorem  nobilitaiii  Ju- 
gurtha  veniret]  In  vetiistioribns  qni- 
busdam  est  malevolentia  additnm :  cui 
favorem  statim  opponat,  sicnt  imfiduo 
gratiam.  In  manuscriptis  tamen  et 
recentioribus  non  est  idem  additnm, 
ac  citra  detrimentnm  sensus  abesse 
poterit.  Idem. 

Singutoi  ex  tenaiu  ambiendo]  Fabri- 
cianuro,  amhiundo ;  nec  aiiter  Merse- 
burgense.  Idem. 

Cap.  14  Ceterum  jui  et  imperium 
penei  vot  ene]  Sic  Masgaba  Massa- 
nisae  fiKns  apnd  Liviiim,  1.  XLV. 
*  Massanisam  meminisse  regnom  m 
Pop.  Rom.  partum,  auctnmque  et 
ninltipUcatnm  habere  :  usu  regni  con- 
tentnm,  scire  domiiiinm  ct  jns  eorom 
qni  dederint  esse.'  CidceonMs. 

Cetemm  Jui  et  imperimn  ^penm 


NOTiB  VARIORV.M  IN 


Mf  eiif]  ^jutf  oon  «st  in  onwibat  ▼€- 
tiutit :  nec  sentos  roagnopere  reqai- 
rit ;  Mm  senitifvi  ilie  rfgwi  NumUiaf 
buc  e«t  referendut,  qoi  entecettit. 

Jw$  €i  Uuperifm  ^tu  pena  ett]  Par- 
ticaia  ^u»  diterte  extat  in  Pal.  anti- 
quieribnt  nt  et  edttis  ante  Carrionein. 
aliat  exturlMtteni  et  ego.  Grmt, 

Quam  mfUBim»  u$ui  em]  Bittertbn- 
tU  :  pmm  maxim  usui  eut;  magit  ad 
gutlHmmeom.  PuUelMtM. 

Va§  iu  Ueum  ^lmum']  Vaticannt : 
«ti  (tce  a|leaiiii ;  quomodo  et  Ritters- 
batii,  niti  quod  addat  fue^  fmqus. 
Idem. 

Foi  mihi  eognatorum,  vot  tii  leeum 
u/hmm  ducerem]  lU  Mst.  «bvo  prio- 
'  res  :  quibns  stat  minor,  wi  adfimum 
hee  dueerem,  qnomodo  editt  ante  Car- 
rionem  ;  neqne  ditpiicet ;  tic  enim 
etiani  babere  Vaticannm  codlcem 
quem  contolit  Bongarsiut,  indicant 
tclied9ejat.  Gmtinif. 

Qiue  praeepia  pofrts  mfi  eum  ugOa' 
rem]  Th  mci,  non  ett  in  omnibat  vetnt- 
tit :  et  ett  ab  litteratore  forsan  aliquo 
ndjeetam,  qni  voluerit  explicare,  qoo 
de  patre  loqueretur;  proiode  ac  ti 
nou  id  satit  e  tuperioribot  plannm 
penpicoumque  foret.  Talia  perraal- 
ta  passira  sunt  cum  in  Sallnstio,  tnm 
in  ceterit  fere  omnibnt  adjecta :  id 
qood  facile  teiitir,  qni  scripta  vete- 
mm  diligenter  evolvit  Ne  quid  ta- 
men  dissimnlem,  est  in  manuscriptit 
dnobntboclocoparfNliimei   Riv. 

€iu4e  eum  praeepUi  pareutia  mei  agi" 
tefim]  HtM:  ett  ieetio  et  ditpotitio 
Vaticani  codicit,  qai  complexut  ett 
orationes  Sallnstii,  hsc  membraaamm 
nettrarnm ;  niti  qnod  Pal.  oct.  Quee 
eum  prtecepia  pairie  agUarem ;  nonus 
vero  ;  9v<e  ciuii  praeepia  agitarem  pa- 
reuiiM  mei ;  decimus,  qu4e  cum  preeeepia 
pt(tri»  mei  agiiarem;  editi  antea,  quee 
preecepta  pairit  mn  eum  agUarem:  ant 
fallor,  aut  iila,prtfctf|i(a  pariahimti, 
spariasunt.  Gnflemi. 
Jugmika  kama  eawuun,  ^nof  lirra 


iHifin«<,  icitortiliiimai].  Canteri  liber 
boc  modo  hnnc  locnm  pro&rt:  Ja- 
^iirlAc  AewtRam,  quae  terra  emttiMei,  aae* 
leraOmumi»:  non  contemoenda  lectio. 
jT^ipaM. 

Hemo  eaMiwn,  faoi  Itrra  ta^inil, 
teefemliimNii]  8ic  ctiam  codd.  aot- 
tri  pnettantioroi :  nam  alit,  < 
kmuiuum  quae:  ant,  hmm 
foei,  aat  oMniam  Aomo  fntt,  nt  videa<> 
tnr  verius  aliorum,  jUmiaaM,  fiMii  4ri«. 
rejecto  ilio  Amm.  Oroterut. 

CoaleMle  OMlre  impirio]  Manntcrip^ 
ta,  coNlaRle  imperio  veetre ;  nt  prono- 
men  seqnatur,  qaomodo  et  Badianot 
codex.  JZiotoi. 

£liam  a  etirpe  eoeiMm  ai^  amieum 
pefuU  R.]  Hatttticriptnm,  ab  etirpe. 
Hoc  aatem  Ideo  Adlierbaly  qnod  Bfa-r 
iinittM  nepot  ettet,  qni  rex,  tocins* 
qae  et  amicnt  foerat  ab  tenatn  ap« 
pellatnt:  cnjut  ttominit  boDorem  et 
pancit  admodum,  et  pro  magnit  crgn 
te  regnm  meritit  atque  officlit  dare 
popolat  R.  coutnevit.  Idem» 

Ae  maxime  deberi  miki  bemefieia  a 
pop,  JRsM.J  Vox  beu/efiM  otiosa  vide« 
tnr.  daee. 

Qai^Ki  altnMn  nen  egerem]  Nod  etl 
in  nilo  nspiam  manuscripto,  qnod  tci^ 
am,  ilia  optandi  particnla,  C/ftnam  j 
ac  mea  qnidem  tententia  rectint  c»-^ 
dem  abett.  Qni  locom  espenderit» 
ti  ciuns  modo  est  in  iiteris  judicii,  me- 
cum  haud  dnbie  fiiciet.  Necexem* 
plar  eam  Beroaldinnro  babet.  ISir. 

SeeuMdum  ea  ri  deeiderauda  eraetiy  uH 
debitieuierer}  Codices  qnidam  in  per^ 
gtmenis  descripti,  consentientibnt  et 
iroprettis  nonnuUis :  interqne  hot  eo» 
qni  a  Pintio  ett  Venetiit  excntot,  smI 
ea  ii  demierauda  eraui,  Venim  prioreoa 
lectionem  esie  veriorem,  e  Pritciano 
liquet ;  it  euim  I.  xiti.  de  prmpotiti* 
oneagens, '  Seconduro/  inqnit, '  qnaii-. 
do  pro  KaTk  et  fitrk  accipitnr,  loca 
prttpositionis  est.'  .SallnMtias  iii  Jn- 
gurtbipo,  '  Secaodum  ea,  nti  debitia 
aterer.'  Lnoan.  tiu.  '  tecnndnm  £«. 
nathiamUataiiUdatnr/'  ItaPriaei»* 


BBLLt71f  JOGUIITH.    OA.f.  14. 


■ttft:  viMicel  1m 
ili  8illnttii  exemplo,  jMiT  vel  pfeiri- 
«M  tigiuficmc ;  ia  Locui,  fr»;  et 
nifmii  satii  eoe  queani,  quiil  ille  tiM 
▼elit,  qei  pro  mtper  aecipi  adnotevit : 
qnoBin  leopninm  tenen  etTliolMii 
Llnoeer  Impegit.  RMm. 

Stamimmem]  Pro,  pMtM.  SiePrlf- 
danns  le^t  I.  xiit.  idqne  «etttentin 
Fnlfii  Uber,  Mmu  Mo- 


I M  ji  defwKncMU  fmf  y  nfi 
Mitwnfcrvr]  In  nonnnUis  Mm.  inTO- 
nio :  AnI  ee  ii  MlMMlq  mii<,nfitfe- 
lifit  nf«rvr.  Qoam  lectiooem  et  Im- 
preMi  qoidom  babent.  Locnt  bie 
obtcniiMinn»  ert,  et  doctos  etiem 
k  din  tonit.  Ef o  tensnm  hmie 
existimo*  Cooqneritnr  Adber- 
bnloptereie»  nt  a  P.  R.  anzllinm 
peCere  poMit,  non  ob  n^forom  benefi- 
ciOy  sed  ob  propria  in  Rempnb.  col- 
latn ;  tom  enim  iis,  tanqnsm  sibl  de- 
bitls,  nti  posset.  Sed  qiioniam  oontra 
aecidit,et  Jngnrtbam  faominem  scele- 
latiMininm  cognoverit,  qnl  contemto 
P.  R.  imperio,  MssaniMfe  nepotera 
et  illomm  smicom,  regno  fortnoitqoe 
omnlbns  expolerity  illomm  se  nnnc 
anntlinm  et  opem  implorare,  qnibns 
tsmen,  qnod  sibi  miserrimnm  est,  co- 
gltnr  piins  oneri,  qnom  nsni  eMO. 
PspMo. 

Qnsmm  pf^enim  om]  Legerenh 
fnsmn  prtgnie»  «m,  hoc  est,  tos,  qni 
iniofl  popoli  progenies  estis.  Cic.  de 
Vnivefsitate,  <  Teteres,  qni  se  proge- 
niem  Deoram  dicebant.'  Varm  dn 
R  R.  9.  '  Ibi  contra  progenies  eo- 
ram*'  Ciau, 

^■mm  pfsgmtem  ms  r*  C  nsni# 
pA  ms  Mpsfe»  HmHmum]  Mnlti  ad 
bnne  loenm  molta,  sed  asMntlor  Am- 
^Mssimo  Jneobo  Bongarsio,  existiman. 
ti  iHBc  ▼erba,  ms  mpsfe»  MmMnm^ 
gbiinro  eme,  et  ex  soperioribm  illis 
bajas  psgiom,  *  BlMiniM»  me  nepo* 
MMy  etlnm  nb  stirpe  soeiom  atqne 
I P.  R/  bne  irmpsisse.  Relhf 
MlMasinimomctMi.. 


borbal.  PnfsdMM. 

OnMwn  pngsnifm  on,  Pofrm  Mn- 
smpfi,  nsiifs  poii,  «is  Mpsfcm  Jifoii- 
nisM  fnutrm  «  «pMs  oiuralinM  p«f srr] 
Ant  logendnm  prsfmiM  com  Pnlme* 
rio,  aut  delendnm  primo  0M,Jnssn 
Mm.  aliqnot  Pnl.  forsan  etiam,  ms 
Mpsfs  JfminiMg,  nec  nsn,  a  «sMs, 
qnm  omnia  plns  qnam  rabioteUlgnn- 
tnr.  Gmfsms. 

Sed  d  «d  tmpcfroMfKm  iMktmmm 
htber€m\  lUa  portlcola  Std^  non  est 
in  codicibns  manoscriptis,  nec  in  ce- 
teris  improMis. 

Nnac  d^smMfns 
olisnM  spM  sfjtpfcf s]  In  aUis  Mt,  tape- 
fs,  ntmroqnc  mea  qnidem  Mntentaa 
f  ic  qnadrat,  vix  nt  noris,  utram  alte- 
ri  praeferasy  nisi  qnod  prins  iUnd  in 
codicibos  mannscriptts.  Cicem  ad 
Atticnm :  '  CiMarism  opes  meas,  non 
nt  Mite  opem  exspectat.'  Idera  allbi, 
oamlinm  espeiere  dixit :  qaomodo  et 
Terentius  iu  Andria, '  anxiUom  expe- 


Ueu  me  mitrmm]  In  tribns  manu- 
scriptis  est,  JEAca:  nec  aUter  citaro 
Probns  videtor.  Qno  loco  docet 
hanc  intMJoctionem  etiam  liberm  a 
■ooMris  orationi,  et  cnroprinus  histo- 
rimcoiivontre.  Qoamqnamaotem  Val* 
la  banc  particnlam  nnlU  CMoi  serrire 
docct,  Mt  tomen  tnTenire,  nbi  cnm 
■ecnsativo  joncU  sit.  Terentios  in 
Phormione,  '  Ehen  me  misefumy'  in- 
qnit.  £t  Cicero  in  oratione  aoto* 
qnam  iret  in  exsUinm,  '  £ben  condi» 
tionemliujas  temporis.'  8ed  Virgitins 
noUum  ei  addit  cMnro  in  Bnc.  ^  Eheo, 
qnid  volni  misero  mUn/  Et  iteram, 
'  Eben,  qnam  pingui  niacer  est  inihl 
tanrns  in  arvo.'  8ed  ncc  TibnHns^ 
<  Eheo,  divttibM  video  gaodero  pnel. 
Us.'  Idem,  *  Ferrens  est  cben!  qnis* 
qnis  in  nrbe  manet.'  8nnt  qni  et  hoc 
et  stmiUbus  locis,  bea  hs»  legere  ma* 
Unt.  Sane  oodex  Mersebnrg.  hic  ha- 
bet,  Hsn  hsH  om  «Mffmm.  et  codem 
FlorentiBOs.  Vemmi  ne  qnM 


cu 


HOTM  VARlOEVlt  IN 


^fiMimolMny  et  kn  siM  cuii  iHepentt* 
mero  ponitur;  nt  apnd  Ciceronemy 
'Hen  quam  dispari  domioo  domina- 
ris.'  Virg.  <  Heu  fuge  nate  dea/  Etv 
'  Heu  niliil  invitia  fas  qnemquam  fi- 
dere  divis/  sic  sirpe  alias.  velnt  iEn. 
II.  *  Heu  qusB  nanc  tellot,  inqoit, 
qnae  me  «quora  possonc  Accipere^' 
£t  IV.  *  Heu  qnid  ag at  ?  quo  nnnc 
reginam  ambire  fnrentem  Aodeat 
affatn  V  Et,  <  Hen  Furiis  incensa  fe- 
ror.'  Jdem, 

SetHperme  in  eangume^  ffrroy  /uga 
rereabitur]  Mannscripti  codices  et 
impressi  quidam,  oerso^timir  habent. 
id  mihi  qnidem  magis  arridet.  /itftfm. 

/n  eemguine^  fugOy  /erro  vereabimwr] 
Sic  Mss.  Psll.  potiores;  deteriores 
rereabitwr,  Orntems. 

Dnm  Cartkagiaienaee  ineokmieafaere] 
Florus  potius  dixisset  duabus  vocibns, 
^  Carthagine  incolumi.'  Mem. 

flosris  a  latere^  vo§  amici  proeal]  In 
mannscriptis  est,  hoelie  ab  laiere  ;  id- 
qoemeUos.  IZmiis. 

iMi  pacem  agitabamne,  ^aippe  tfuUme 
naUmehoetiierat]  In  manuscriptis  est, 
fiBS  hoetie  nuUue  eratj  pro,  fMt^.  Ita 
in  Offieiis  Cicero,  *  A  quis  male  pug- 
natnm  est,'  inqnit,  pro,  a  quibma.  Sal* 
lustins  paoUo  ante, '  Legatos  RooMm 
mittit,  qnis  prscipit.'  Sic  postea  ali- 
cnbi,  '  Qnis  adjutoribus  regem  ag- 
gressus,  impellit  nti  adversnm  Ro- 
manos  beUum  incipiat.'  Rursns,  <  Qnis 
omnia  honesta  atque  inbonesta  ven- 
dere  mos  erat :'  et,  *  Qois  omnia 
regna  adversa  sint.'  Utm. 

Eeee  autem  ex  improvteo]  In*  meo 
Ubro  non  est  oailm.  Ciacconios. 

Eeee  aatem  eximpromeo  Jngwrt^  m- 
teienmdaaadaeia]  Haec  vera  lectio :  ce- 
tenim  est  in .  Mersebnrgensi,  4e  tm- 
prseiso;  sed  eodem  piane  sensn :  dici- 
mns  eniro,  tmpromso,  ex  knprovieo,  de 
m^prmso.  Cicero  pro  Murena :  *  Syra- 
cosani  improviso  in  castra  Hamitca- 
ri%  umimpnnt.'  Idem  in  Verrem : 
*  £z  improTiso  si  qusB  res  nots  es- 
sent  :'  lOc   et  d«  M^pnwtso  alic^bi 


dlxit.   RirttM. 

.  /n  tmp«rio  teitro]  Sic  Csuar  1. 1. 
Belli  GaUici :  *  Imperio  pop.  Rom. 
non  modo  de  regno,  sed  etiam  de  ea' 
qoam  hebeat,  gratia  despenu-e :'  et 
1,.  II.  '  qoi  minos  in  imperio  nostro 
eam  rem  consequi  poteront,'  id  est, 
aobis  rernm  poiieotibas.  Ctaccoit. 

/»tmp«rtot)Cf^ro]  Eodem  modo  lo- 
cotus  est  CsBsar  1. 1.  de  Bell.  OalL 
cnm  dikit :  <  Qood  io  tanto  iroperio 
P.  R.  torpissimum  sibi^  et  Reipob. 
esse  arbitrabator :'  et  I.  ii.  '  Qoi  mi- 
nns  iu  imperio  nostro  earo  rcm  oonse- 
qiii  poterat.'  Uninae.  . 

Sicut  etdofif ,  ejrforrm  patria]  Fa- 
bricianom,stciiri  tidetit;  qnomodoet 
aliasfere.  iitrufs. 

£oe  muUum  laborem  suscipere]  V.  c. 
£«s  mif/tam  2a6oris  SMSctpere.  Ursinns. 

Fomtita  noetra]  Id  est,  in  potestate 
0 jiis  videUcet.  jBedtMS. 

Qtiod  in/amiUa  noetra/uit^  praetitU] 
Vel  deest  aliquid,  vel  menduro  hseret 
in  voce  ultima:  nam,  de  Masinissa 
isthsEsc  accipi  vix  qoeuol,  cum  ipsi 
tamen  magis  quam  Micipsse  accom- 
modari  possint.  Grut. 

Ut  in  omnibue  beUie  adeeaet  teibi»] 
Manuscripta,  uti  in  omnibme  heUie. 
Mersebnrgeuse,adessmtco&iSy  nnmero 
pinrali.  iitvtas. 

AUer  eorum  neeatUM  eel]  In  Merse- 
bnrgensi  et  alio  quodam  manoscrip- 
to  non  est  verbnm  snbstantivnm* 
Idem. 

AUer  ipee  ego  numua  impiaa  frix  ^jfu' 
ifi]  £gregia  lectio:  meinbranse  ta- 
m«n  quasi  de  compncto  aUeriu»  ipee 
^:  itaque  videtur  revocandomy  nl 
fecit  Carrion :  tnnc  enim  miuime  vU 
debitur  jejuni  aUcojus  Gramatici,  tpoe 
ego.  Gmter. 

Naiura  concrmti]  Sic  in  orat.  de 
repob.  ordinanda,  *  anima  nntoras  ce»*- 
sit.'  TacitUA  'concedere  vita/  solet 
frequenter  dicere.  Ciacc. 

iiitnm  aUa  clade  oppreeeU}  Mann- 
scriptum  Fabricii,  ciodss,  consentinii- 
tibns  et  aliis  daobns.  Veriun  Mene- 


BBLLUM  JUOVIITH.     OAP.  14. 


bargCBM  elitde  auferendl  ewa.  Itte. 
/« trmeem  fldt]  Qnia  de  onni  rrace 
dici  poMit  altam  fniMe ;  et  «iblime« 
pependisse,  qni  afliiii  liaic  ligne 
enint,  non  est  dobinm.  Nam  et  no- 
centeft  in  cmeem  tolli,  tevari  diceben- 
tar,  snt  ctiara  eem  inteeodere  et  m- 
cendere.  8ed  qni  putebit  omnei  ad 
OBnm  exemptar  efectas  fuitte,  saiie 
erraverit.  Sinbiimet  extra  ordlnem 
allqn»  ktatnebantur  :  tl  exempla 
edenda  foreat  in  famoaa  persona, 
et  ob  atrox  facinnt,  ant  li  hoc  inp- 
plicio  veniret  afficiendut  ille»  cnjnt 
odiam  ettet  apnd  omnet  Aifrantitti- 
mum,  aot  qavcunqne  alta  cautaid  fla- 
gitaret.  Cetenim  valgares  crucet 
DOD  admodnm  altat  foiite,  ex  tnppe- 
daneo;  qnod  babebant,  si  habuerint, 
otteiNli  polett.  Non  enlm  apposi- 
tum  illit  tiippedanenm,  ut  cruciarii 
corpat  in  illo  pedibot  tiitentit  requi- 
eiceret,  et  qnati  tnttlneretur,  nt  rnl* 
go  persoatnm  doctis  ette  video.  Ad 
boc  enlm  tuppactum  fait,  ti  tamen 
fait,  cmcibat  iWvAiory  ut  pede  In 
eo  posito  cruciarini  poitit  inseeodere 
pcr  te,  et  liminm  quod  In  medio  fixum 
erat  insidere,  eodem  prorsut  modo, 
qao  eqnes  pede  stapedi  Impotito  ad 
Mblevandum  te,  eqnum  adtcendit. 
medinm  itaqne  crncit  li|nBnni«  qnod 
emioebat  ex  anteriore  parte,  eqni  lig* 
nei  ▼icem  habnit,  quod  intceodebat, 
et  equltabat  erociariut.  Unde  et 
Aav^QiMaieo  dixit  cmeifixum  Justl- 
iias'in  Tryphoois  dialof  o.  In  eo  llg- 
no  vehiti  snlMidebaot  toto  corpore 
snstentati,  quia  illud  oatibus  preme- 
bant,  craribns  hine  inde  pendnlis  : 
bominis  aotem  ita  subsldentis  brap 
diia  ntrinqne  expausa,  ad  duas  latito- 
diflis  paries  extremas  deligabontar, 
davis  etiam  affixa :  pedes  io  ima  ex* 
tremitate  longitudinis  vinciebantnr,  et 
davis  eonfigebvntur :  eaput  recKna- 
tum  babebatnr  ad  extremitatem  lon- 
gitodiois  sommam:  neo  is  pedibns 
Insistebat  soppedaoeo,  qood  fidto 
Imagin^ti  aont.    TMboi  Mtem  porti- 


bos  tota  erax  eoostabatt  orreetailo 
llgoo,  slve  fttipite,  sive  palo,  qol 
ereeta  ttatione  in  terram  defic^batar. 
Stotiealom  et  statumen  appellat  Ter- 
talliaoos.  Hvc  prvdpna  pars  croeliy 
sive  major,  qnia  longior  et  denslor. 
Altera  pars  transversarta  ett,  qiUB 
ideo  anteuna  appellatnr,  nam  arree- 
taria  mali  iostar  habet,  traosversoria 
aoteooip.  Hve  pars  dispassis  brm* 
chiis  crodarii  et  alllgatis  quasl  ves- 
titaerat.  qum  direcU  defigebatur, 
totom  corpos  sostioebat  rectom. 
Tertio  foit  sedile,  id  est,  ligoom  qood 
a  medio  staticolo  sive  stipite  emds 
erecto  emioebat,  cul  iosldebat  cmcl- 
arios.  Cracem  timilem  ette  Tao  8«* 
maritaoo  ex  Origeoe  tradit  Hlerooy* 
mos:  ^gyptio  fortao  Salebdl,  dicere 
voluit,  vel  Tavi  liter»  Abytslnoram. 
Appeodicis  loco  ceosetur  fuisse  sup- 
pedaneum.  8ed  de  eo  merlto  dobi* 
tator,  eum  ouUa  ejns  apnd  veterea 
meotio,  oitt  oos  Oreg.  Torooeosts 
auctoritas  moveat.  Ultimo  erat  so- 
perins  tabola  alba  nigris  literis  nota- 
ta,  io  qof  caosa  mortis  describebator. 
Orseci  Afl^mi^  dixeraot ;  qood  Idem 
est,  tette  Hetychio,  atqoe  tabola  al^ 
ba.  aHbmaM. 

Niai€  eerv  ejemi  polrJa,  domo,  wftif , 
€!tfU€  emniam  rmuo  Mmmf erum  fgttiBf 
fM  mecedoM,  oot  ^mm  ^peOem]  Mt- 
ootcriptom,  «ffoc  omNMMM  hmutiwnm 
egemrermm.  Et  qoit  otfridam  boe  locoy 
ooo,  «ccfdem  legat:  idqne  ex  com- 
raeotariii  lo  Terentium  Dooati.  Ae 
dtat  qoidem  io  Hecyram  Donattit 
locum  Salluttii  qoeodam,  nbi  it  dixe- 
rit, '  Qaa  accidam,  ant  qnos,'  ted  ooo 
hooe  opinor  e  bello  Jogurtbioo.  Ita» 
qoe  lectiooem  vulgatam  relioqneti.» 
dara  pnto.  Ceteram  ajfpdkre  hie  to 
plane  modo  accipltor,  quo  apud  Cl- 
cerooem,  com  ait :  '  Qoem  enim  oli- 
om  appellem  ?  qoem  obtester  ?  qoem 
implorem  ?'  et,  *  Vos  etiam  atqoe 
etlara  Imploro  atque  appello  sanctisti- 
mm  dem.'  Itero,  <  Qoid  agendaiB 
eat?  qol  Deoi  appeHandos^  cidoa 


NDTiB  ^AttlOBUM  IN 


mfp^hm  BMuHixUy  pto,  quM  nnctmm  f 

I?  a  ^/mkntfemmariH-' 
%7  RWhii. 

^fH#    MMVOMy   Mw    ^IM      l^p|MiMMj 

Oonat.  in  Hecyra  T\prent.  ^  Qim  ac- 
^Aium,  mnt  qw»s :'  ted  aliit  locit  com* 
f>fairiliiis  Snll.M«d«redixlt :  ut  pnnle 
«nte  *  quo  potitiimnm  infellx  acee- 
4ie»  ?*  et  poet :  *  piemqoe  loca  lios- 
,Hliter  cnm  eqnitsto  accedit.'  Item : 
'  Boechns  cnm  magna  mnltitndioe 
JnfnrtiMm  accedit.'  Deniqoe:  'Jn- 
l^rtlMm  placandi  gratla  accedit/ 
Ttdt.  xnr.  'nt  qoamqne  natloBem 
accosserat :'  et  Hist.  iii.  <  hsBC  nt 
qoosqne  ac^cesserat.'  Ciaee, 
'  Qno  MCMbna,  onl  ^mm  «pfMQiM]  Ita 
Paii.  ita  ValieanoSy  ita  Bongarsiaiii. 
Carrioo  tamen  intrnsit,  ^mm  «MfdaM? 
Onilerns. 

r4ttf€tlt0,   MiHnttSSBy    l/o  NM  tnsf t- 

llMf  ]  In  nonnollis  est,  Mkifmy  nt  do 
pntre  sno,  noo  aro  loqnatnr :  et  sie 
qnoqoe  Florenttnnm :  licet  allter  co- 
dieesinmembraoadescripti^  Hmws. 
'  IftunitMa  nu  Ua  tnslttail]  Hand 
aliter  Mm.  nostri.  In  nullo  sane, 
reperitnr  alionim  JtftdpM,  quod  ia- 
eptom  est:  nam  rixerunt  MicipssB 
liberi  etiam  sufo  JtfoiiRMM.  Graterus. 
Vna  ocddmidmm  «sWs  mm]  SimiU 
■eoteBtia  nsns  videtur  LlTins  i.  xlt. 
et  forie  a  Sallnstio  eam  mntnatns  esty 
cnro  dixit:  ^Massanissam  Ticteria 
Romanornm  loetari  miram  noncasoy 
qni  sortem  onmem  fortnnM  ragniqne 
Mii  cnm  rebus  Romanis  ImmiscniMet.' 


Virtwte  ae  DUm  veUMmi]  8ic  in 
orat«  Cottse:  '  MnlU  miki  pericnla 
domit  militiM  multa  fnere;  quoram 
alia  toleraTi,  partim  rapuli,  Deorum 
auxiKisetrirtutemea.'  Ctacc.  Csssar 
qooqne  ita  loentns,  ut  in  noatris  ad 
cnm  Botis  ostendimus.  C/niaas. 
-  MScisraM  tf|^ioiMs  emwre  liMrl  Sic 
Mqira,  <  quibus  pro  magnitudiae  im- 
porti^  jns  et  liifmrias  omMf  cnrm  eaaa 


ens1ibci^,<«fnrtllMf. 
Plant.  iB  Mereat.  *  Intoco  Toe  Lares 
diales,  me  totetis.'  Et  Nserios, '  Toos 
qoi  celsos  terminos  tntant.'  Vlde  No- 
Binm.  Cmcc. 

TVansMfSM  ognf]  Snpra:  'Qom 
etiam  medlocree  riras,  spe  prsdM 
transreraos  aglt.'  Cato, '  tramrersos 
trndere,'  dixit  apod  Agell.  vn.  I. 


QHM«]fs«NMiiosiMmMspsiiift]  Ma- 
aiMCripta,  «MsiaM  spe  ntH.  qnomodo 
etBadiaaom  exemplar  et  Beraaldi* 


i,pro,  sammM 
viribas.  IZIieiiis. 

Ammia  spr  ntri]  Ernditi  Bomiirili 
riri  legeBdiiim  arbitrantair:  MMmam 
sfM  wbtL  Priorem  lectionem  in  meis 
Ubrls  tovenl ;  et  ooBfirmat  Sallnstins 
in  initio  Catilinarii :  '  omnis  bomines 
qni  sese  sludeBt  prsmtara  ceteris  ani* 
BMlibos:'  etio  JugnrtbiBo:  ^boIms 
ob  merita  san  carns,  nt  idem  seaatni 
popoloqoe  Romano  sit,  smnma  ope 
Bitemnr:'  et,  <  sed  ab  iisdem  regis 
fantoribns  snmma  ope  enisom :'  item, 
^  coDtra  eos  somma  ope  nitebatnr:' 
ety '  Vos  pro  iibertate,  qnam  ab  illia 
Bcceplslis,  noBne  snmma  ope  Bltensi- 
ni  r  et  in  oratioiie  ad  CsMaram  de  rap. 
ordinaBda:  *M.  Lirio  Drnsoeemper 
consiliom  fnit,  Ib  tribniMtn  summa 
ope  niti  pro  Bobilitate.'  l^poM. 

/m  Aos  Mtserias  pr^^MlMS  sum]  CIc. 
ante  qnam  iret  io  exsiliom :  *■  proji- 
dtnr  Toiiins  in  exsiliam.'  CioMSMtMS. 

Emiem  kete  nmdemtemL\  Forte^ea- 
dMisiesiMMiaMfCM.    Vide  ad  Llrinm 


XXTII.  7. 

OmMite  Miaiis  fJcerMsialMs]  In  qni- 
busdam  additnr,  ipM.  Ririos. 

ItaSM  lcfMMdaM  MH|gis  fMMM  ddlrM» 

dMM  oasMM  <MMM  pMls]  Mannacrqiiay 
faoM  wslfMcfMM  pmte  (mbmm  fMMat.  Idom*- 
QiurMie  pTfiMMMl  tffMMHas]  Scripti 
qaidam  libri :  qmm  mmprewumetmdmrme: 
utpanloante:  '  cojns  impio  faciBorey 
la  faas  mlseriaa  prajeetns  snm:'  et 
fternm :  *  fratris  bmI  neeis,  meanim» 
qna.  mwmarBBi.  gram  pMM  red* 


BELLUM  JUOURTH4  CAP*  15. 


"937 


yriwiMi  kgwdom  esiatiiMt,'  habftt 
c«dices  quo9  •eqoatar.  PffNiio.  . 

Qum  w^fremmii  «mmmB]  Hnceit 
ceaeerr  scriptura  Pallat.  omoioai 
m  ^au  forte  aoecoltet  ad  Popm» 
MMmof*  OmtenM. 

Ci||Mt  viUf  McMfM  pUnttm  os  o2i«ii. 
<!pttejMad«r]  Maooscripta,  c»  «iMifli 
otadjeetivom  seqoator.  JU- 


A«  eJMroiootoolusoidsfw]  Locos 
cormptos.  Badlos  legit  cewfsataf ,  et 
oxplicot  ioo  flsore.  Palmerlos  «im 
pro  marMif,  oimis  comice.  Ego,  oso 
OMMre  OMtaolws  «Msrcr,  onica  addiU 
lltenda,  qoa  loti  senteotisB  nsedeor. 
Utloom,  in^tt  mois  meo  com  bones- 
tate  coojoncta  esset ;  totmoriisaf- 
feetoa  miiii  ▼itss  fioem  foeerem :  nee 
oliam  itt  posterom  bomioibos  conteoi^ 
tns  vivcTem,  si  ego  stirpe  regla  satus, 
lotmalisdefatigatos}  injoriM  cedam» 
Kooc  qooniam  oeqoe  viTere  flubl  11- 
bet,  com  neqoeam  fratris  oMMrtem  et 
iojorias  flseas  perseqoi;  neqoe  mori 
lioet  sloe  dedecore;  rogo  vos  P.  C. 
sobveoite  minero  mihL  Atque  hsec 
mibi  loci  lugas  senteotia  «idetori 
I  tanMa  modeste  propono  eaami- 
PfllfdUos. 

A!t  ther€  csolMipfos  vldir§t]  Om* 
aes  codiees  habeot,  «sots«pl«f,  atqoe 
ito  etiom  Soldos  leglt :  qoippe  qui 
espoaat, '  Contemptos,  id  est,  oeglee- 
tos,  sprotos.'  Badios  antem  potet, 
csolcafaf  legeodom  esse,  qoid  illum 
■ioverit,  aoo  bcrcle  iatelligo:  sed 
admoneodos  erat  Lfetor,si  forte  olii 
alind  soccomrit,  qood  me  fogerit. 
Item  Badios  aoa  ita  aMlto  post,  de 
L.  0|iiMis,com  alii  legaat:  J&mo  Jm- 
^urCbe,  iamdfi  Jinstf  tn 
tn0;  ipee  m  toMOMtf,  pro  t« 
legit,  propter  IHad  losif»,  quod  proa* 


et  babet  saao  Tcri  spedem; 
sod  lector  jadtcet.  €rinr«flflaf. 

abMdsdsMrr»  P.Csro  esfpcrli^ 
fai|0lfMp.9.]  Falvii  Ubery  Am  de^ 


99M^fgt  osf,  psr Ijftt.  ^,  ^aomodo  lo« 
catos  alibl  idem  Sallostios  strpioe. 
fit  JUvios  lib.  r«.  beill  u.  Poaid : 
'  Per  vos  fidemque  vestram  P.C  pri- 
nsquam  eorom  scelos  expietis,  aeqao 
So  Itolio,  aeqoe  ia  Africo  quidquam 
roi  gesseritis.'  Jfoaal. 

8im$  Hedet9fef  PmtrtB  eoosfr^pli,  pci* 
0M,4re«]  Sic  ooDtoberaiom  Mss.  satis 
qoidem  abropto  imperitis,  oisi  diqaid 
tertiatis  verbis  simile,  boc  loco  appo- 
eitissimam  esset.  A  libris  membra* 
naceis  nibll  recedunt  primitus  bn- 
pressi,  qnam  qnod  sopplendM  senten- 
tise  interposoerint ;  ftac  MccMne.  Po* 
ttiB  tmuierifH  tnvoBper  Ukeroi:  sotis 
rostice  flunos  forsan  insnbide  fingi  po« 
tuisset :  ftac  Mect/re,  Qmre  P.  C.  fer 
fooe;  ut  fflOTf  periisset  ob  soni  adftii* 
tatero  qaae  el  cum  postronus  eleaM»» 
tis  verbi  dcdccerc .  Oraterns. 

Oro  oM  per  Uheree  eiqmt  parenieo 
vcflrM]  In  manuflcriptis  non  est  ero, 
neqne  in  Beroaldino,  sed  taotumoMNlo 
per  esf,  per  Ubere»^  lfe>  qoM  lectio  baod 
dobinm  quio  mdior  lit.  oec  aliier 
fere  Livios  ix.  secundi  beUi  Punici, 
<  Ooibos  per  vos  fidemque  vestram 
P.  C.  prios  qoam  eorum  scelns  ex- 
pietb,  neqoe  in  Italia,  neque  in  Af- 
rica  qoidquam  rei  gesseritis.'  iZtetaf. 

Cap.  16  Lcgeltf  «ItfgurlAMlargtltMM 
flifgtf  foem  Mafsa/vvli]  Melius  ii^golt, 
casu  nomioativo :  id  operarom  est  in- 
cnria  rommissum.  Jlivttif. 

A  iVaaitdtf  tnlci/cclam}  Codex  Fa* 
bricianus,  oft  NraNdtf.  Idem. 

Exiettere  kadtftof  r  froltOy  ofcc,  SfoJ] 
Revoeavi  positoram  Mss.  codd.  et 
antiquitus  cosorom :  absqoe  cis  fois« 
set,  bonrere  pessemos :  an  iMn  etwm 
distiuguendum ;  eaMUret  lemiiWe, 
greHMj  ofce,  dcnifae,  9f€.  Orutenw. 

Sea  «uaft  pro  ^ lorio  niloftolar]  In 
monoscriptis  atqoe  item  imprcMis 
vetostioribos,  ailf6«alur,  aonMro.plo* 
rali :  id  rectins  eMo  puto.  liioiaf. 

Mocaicadam^dAcrftolil  Manrfscrip-. 
tam,  fateotaadam.  Jam  coostat  ila 
foro  aatiqooo  loqoi  aolitoSf  at  iu  gi* 


6» 


NOTiS  TARfORUM  IK 


rohdiis  loco  «,  vocaleiD  u  freqnenter 
ponerest :  id  qitod  passim  in  fabulis 
Terentii  Plautiqoe  occorrit :  sic  apnd 
Jttffeconsukos  famiUa  kereiaanidafjt- 
Minn  ri^irinMEoHMn)  conuninii  dioMlMndoi 
pro,  herciMeendeB^regemhnm,  dvndend; 
Anootavit  hoc  i.  iiliro  Priscianns. 
Qnaniqiiani  antem  is  hoc  fieri  dicat 
lii  iiis  Terbis,  qnae  a  tertia  conjnga- 
tione  naacantur,  tamen  in  qnarta  eti- 
am  fieri  consfat.  Nec  est  Priscianus 
maie  loentns :  nam  apnd  veteres  una 
endemqne  conjogatio  erat  tertia  et 
<|narta:  idqood  vel  e  Donati  methodo 
liqnet.  Nam  is  solnm  treis  conjnga- 
Itones  ponit:  nt  omittam  Probnm, 
Biomedem,  Victorinum,  Servinmy  qui 
idem  facinnt.  Quartam  ipsi  tertiam 
prodnctam  vocant,  cnjns  et  Phocas 
memiiiit.  /dem. 

Skvere  oNidMnndaM]  Noonulii  codi- 
ees  dtrtf  vmdietmdam.  Sed  nos  prio- 
9em  lectionem  sequemur,  qnam  pln- 
rima  exemplariacomprobant.  Papma, 

ifimtiim  iSaniriif  AdNio  nobUUi]  Hic, 
nt  pntOy  pater  est  ejns  Scauri,  enjns 
jEdilitas  celebratnr  a  scriptoribns,  et 
in  ejus  denario  describitnr,  com  titu- 
lo:  M.  ScAVR.  ^D.  CvR.  'In  qno 
item  denario,  ejnsdem  snb  Pompejo 
Magno  Pro  Qosestura,  et  in  Syrin 
Pnefectnra,  et  gesta  contra  Aretam 
legem  Arabum  expressa  sunt.    Ur- 


1$  pottfuam  vidit  rtgie  UirgUimimn 
fmmtam  imprudetUemqtte']  Lege,  impn- 
detUemque :  affiiiitas  verborum,  locnm 
errori  fecit.  Est  antem  in  mannscrip- 
tia  videif  teropore  pnesenti:  contra 
qnam  Oymnicns  habet.  Rioim. 

FomoMMi  tmpndMicmfae]  Sicetve- 
tua  editio,  et  Mss.  nostri  :  qnod  pro- 
nniicio,  quia  video  Rivium  hic  labo« 
rare.  GrwieruM. 

VerUimj  qmd  in  taU  refteri  toleij  ne 
poUuULiieeHUaimridMmiweenderei]  Th 
J8m,  non  Obt  in  aiiis ;  ae  si  quid  ego 
jadicn,  majore  com  gratla  abesse  po- 
terit :  noc  in  mannMriptis  volnmiiii- 
bw  reperi.    8ed  et  alibi  SaUoBtinsy 


^Sianlqme  id  qnod  tn  taU  re  aolett 
alii  portenta  atqne  prodigia 
bant:'  deentfleri,  Rivins. 

Ne  poUnUi  Ueentia]  Forte : 
et  aeeendertnt.  Ne  poUaHj  scilioet  ea 
largltione,  aeeendereni  inritfimn,  majo- 
rem  sibi  et  graviorem  facerent,  Iwe»- 
fia,  qnod  ninis  manifesti  essent. 
Gronov. 

Cap«  16  Qnt  Coas.  C.  Graeeko  et  M. 
Fabrio  iwterfeetit,  aeerrime  eindicfem» 
tfe,']  Omnes  fere  vnlgati,  impresiiqne 
codices :  Qma  Consni,  C.  Graeeko  et 
M.  Pmlmo  inUrfeeiit^aeerrime  metoriam 
uobiUtalit  in  plebem  exercuerat,  habent. 
Egolianc  scriplnram,  qnam  in  anti- 
qnis  libris  inveni,  elegantiorem,  veri- 
oremque  arbitror.  Cnm  enim  C. 
OraccbiM  tribunns  plebift,legom  agra- 
riam  tnlisset,  eaqne  post  tribnnatvm 
abrogaretnr,  cnm  Fulvio  Flacco,  vi 
Bceleratornm  hominom  corroborata, 
Aventinnm  occnpavit:  qnos  tamen 
L.  Opimius  consul,  ex  senatns  de- 
cretOy  qoo  caotum  eraty  ne  qnid  resp. 
detrimenti  caperet^  immissis  sagltta;- 
riis  oppressit.  Neqne  Opimio  anc*- 
tores  seditionia  necasse  satit  fbit,  aed 
et  tria  miHia  homioum  interfecit: 
qnare  a  Q.  Decio  in  jndieiom  ▼oca- 
tns,  defendente  Carbone»  senatns  enm 
pericnlo  liberavit.  Tandem  a  Jngnr- 
tba  magnitndine  pecunise  a  bono,  ho- 
nestoqnc  in  pravnm  abstractns,  rens 
Manlianie  rogationis  factny,  ejectns 
est  a  patria.  Cicero  invectiva  ] 
in  Catilinam :  *  Decrevit 
senatns,  ut  L.  Opimius  videret»  me 
quid  respub.  detrimenti  caperet.  N6x 
nnlta  intercesslt.  Mox  interfectns 
est  propter  qnasdam  seditionnm  aos- 
piciones  C.  Graccbns  clarissimo  patre 
natns,  avis,  m^foribos :  ooctsna  est 
cnm  liberis  M.  Fnlvius  eoiMnUttis.' 
Pro  Seatio :  <  Unus  In  bac  civitate, 
qnem  qnidem  ego  possumdicere,  prc- 
clare  vir  de  repnb.  nieritnsy  L.  Opi« 
mius,  indignissime  concidit:  cnjuamo- 
numentimi  cekbnrrimnm  est  in  foiiOy 
aepnlohmm  deMrtissimam  ia  littore 


BBLLUll  JVGURTH.  OikP.  17. 


BymdHiio  rel«rtiini  est,  Btqwt  htme 
Imen  flagraotem  invidie  propter  in- 
terttnn  C.  Gnicchi  semper  ipte  P. 
R.  pericolo  libereTit,  alia  quaedam 
civeai  egregium  iniqoi  jodicii  proceUn 
pervertit/  £t  in  PiAonem :  '  L.  Opl- 
mioft  ejectns  e«t  •  potriii»  i»  qni  prc- 
tor,  et  coDsnl  a.raaiimb  rempnb.  pe- 
ricnlts  liberarat  non  in  eo  coi  facta 
eit  injoria,  sed  in  ii»  qui  feceront, 
•cel^ria,  ac  conscientlm  pcena  remani 
sit.*^  Vide  enndem  in  Brato,  et  de 
Legibns.  Popmn. 

Qot  cwMol,  tfc,  0eerrme  vkUnam] 
£t  bojos  loci  restitoti  gratia  minime 
praitetexcnwiste  pntveram  librorom 
pergameneoram,  jam  enim  secnlum 
ett;  qnod  legebator:  oeerrMitf  mmlie- 
tam  uMHtdtU,  ooinino  contra  mentem 
aoetoris,  qoam  pneter  Mss.  adhoc 
coneerraraot  typis  excosi  ante  aiUMs 
aezaginta.  Grmt. 

Qma  €tnml]  Opes  ait  in  scnatn  ho- 
boisse  boc  ob  ipsum,  qnod  saevitia  et 
ira  implocabili  in  Qracclwnos  prome- 
ndaset,  nt  nnicns  defensor  ejns  ordi- 
ais  eustimaretor :  ideo  omnes  no- 
biles  et  locopletes  illom  aspectasse, 
aecotos,  coloisse,  ot  propognatoram 
aenatos  majestatisqoe  vindicem  snmy 
qimd  de  Appio  Livins.  Non  igitnr 
forte  aptinsy  qm  esoao/,  qoam  foia,  nt 
▼iiiom  Tiro  docto.  Grooee. 

Tmmetti  Ram^e  to  amkie  Imlmerti, 
tpe.]  Meos  Commelin.  initio  aperte 
liaiMiit,  to  tNtmacis,  aot  tale  qnid ;  et 
ita  etiam  ioTenitnr  fere  in  editionibns 
aliqnot,  nempe,  Remm  htimieMmf  a 
qoibos  nihil  divcrtit  Pal.  aept.  nisi 
qnod  is  Remm  totmtcM:  aed  nihil  no- 
▼are  placet,  neqne  pennittit  ntio. 
Gro«<f«i. 

/o  mmicU]  L,  toimmnm  nt  habent 
teste  Gratero  aliquot  editioaes :  i.  e. 
non  faTcntem  susb  parti.  Grsoeo.    * 

TmocN  miuurmiimime  aeeepft]  Ma- 
jmacripta  coocta  reeepU ;  rcrteoe  an 
•ecQS,  alioram  esto  jndicinm :  qqam- 
ihia  ct  Beroaldiiiom  teit 


inSMomertgnifqmmfmnNMmiiig^ 
Th  regmi  manntcripta  non  kabestot 
ex  glossa  forte  impsit.  Nem, 

Agria  tiriefue  epnieiUier]  Mano- 
scripta  quidcm  egre  viriaqme ;  qoooo* 
do  et  in  impressis  qnibnsdam  est,'et 
in  ipso  Merseborgeosi.  /drm. 

Qam  perimeier,  et  mdijieiie  wmgmie 
esenmim  ermi]  Ex  scriptis  tribos  le^ 
gend.  fmmgie  eamnmia;  qnod  vel  anle* 
cedens  portiMster  ostpndit.   PlifjdUas. 

Cap.  17  Sed  qmm  leea  ei  maiiomeej  eh 
ealarem  ei  otpmtatem,  ttem  eb  eoHkh' 
dioea  miooe  fregmemiaiaemmi]  In  nm- 
nuacriptia  atqne  aliis  ▼etnstloribos 
est  omissa  prmpositio,  ttem  estttodoMt? 
id  rectios  eue  poto.  Rieiue, 

Africam]  Africa  ab  orieotis  parto 
Nilo  terminata,  pelago  a  ceteris,  bre> 
▼ior  est  qnidem  qoam  £ttropa,  qtrio 
nec  nsqnam  Aaiat,  et  non  totioa  hn- 
jns  Utoribns  obtenditnr :  longior  ta- 
men  ipsa  qoam  latior,  et,  qoa  ad  flo- 
▼iom  attingit,  latimima :  ntqne  inde 
procedit,  iu  media  prsBcipne  in  joga 
exnrgens,  pergit  incnr^aad  occasnm^ 
fastigatqne  se  molliter,  et  ideo  ox 
spado  paulatim  addnctior.  Ubi  lial- 
tnr,  ibi  maxime  angnsta  est.  Qnam- 
tum  incdlitur,  exlmie  fertilis,  ▼ermn 
qood  pleraqoe  ejns  iocolta,  et  aot 
oreois  sterilibos  obdocta  aut  ob  sititti 
cceli  terraramqoe  deserta  soot,  oat 
infestantnr  multo  ac  malelico  genere 
animallnm,  ▼asta  est  magis,  qnam 
frequens.  Mare,  qno  cinsitnr,  asep- 
tentrione  Lybicnm  :  a  m«*ridie  JEtbU 
opicnm,  ab  occidente  Atlanticnm  di- 
cimns.  Ab  ea  parte,  qnv  Lybico 
adjacet,  proxima  ett  Nilo  proYindo, 
qoam  Cyrenu  ▼ocant.  Deinde,  cni 
totios  regiooit  ▼orabolo  cogooown 
inditum  est,  Africa,  cetera  Nomldm 
et  Manri  tenent.  Ultra  Nigritn  snat, 
et  Pbarotii,  n»que  ad  Atliiopas.  Hi 
et  raliqna  htijus,  et  toliim  latns,  i 
meridiem  spectat,  ntque  in  Aiim  < 
finia  pomident.  Ac  tnper  ea,  qam 
Lybico  inari  abioootor,  Lybies  £• 
gyptii  font  et  Leoetimthiopesy  et  aa* 


540 


NOTJB  VARIORUM  IN 


tio  treqiMiit  mvlttjplezqae  Oetirtl.  P, 
MHm. 

Ea  fmeU  MkH  «6  oeeUtenieJreiMm 
motbi  maru  et  Oeemni']  Prehan  Hereu' 
IfMn  Intelltgit,  qaod  voeat  Freium  !•«•• 
tri  mmie  ei  Ocemti;  qaod  inter  no»- 
tium  mareet  Oceanami  eit.  Propiaft  ad 
Ckognf^cam  veritatem  dixisset;  Ea 
fmae  habei  ab  oecidente  freium  fmdri 
«Mrw  ei  Ocemmm,  Veram  bic  aactor, 
qaemadmodam  et  Livios  parom  pen- 
iihsc  habait.  C.  aatem  Ccsar  apud 
Latinoty  et  HerodotaB  apad  Onecoi 
Inmdqoaqaam  haec  neglejLiiient.  C«- 
lokUJbHMi  vero  Afric»  limitem  ab 
ortasolii  vetnite  icilicet  ponit,  cnm 
qnidam  etiam  Nllam,  qoos  Ptolems- 
«s  recte  reprehendit  ii.  1.  Hec  au- 
tem  verba,  *  Mare  leevam^^et  impor- 
toosom,  et  ager  frngum  fertHis/  &e. 
do  tota  J/riea;  noo  de  Catabaihwm 
hiCeUigeDda.  Vernm  hoc  qooqne  lec- 
lori  cooiideraiidam ;  qoo  seoso  ad  fi- 
mam  hujoi  d^scriptioncaltt,anteqnam 
mrret  qoi  mortales  ioitio  Africam 
haboerint,  sobnectat :  *  ad  hoc  male- 
M  goneris  plorima  animalia  :*  sic  ne 
eMeee,  pro  prspterea  positnm,  nt  ssepe 
oKas,  an  ad  Moe,  id  est,  ut  homines 
BOD  veoiaot  ad  extremam  seoectotem. 
viimiiNiit. 

DeeUvem  laiiimiinem']  Legerem  ot- 
tOadiaem.  Mela  i.  8.  *  Catabatbmos 
▼ollisdevexa  io^gyptom,  finit  Af- 
ricam.'  Ciacconime. 

DeeUoem  latitndinem']  Ciacconios 
me  Toiente  legit,  aititudin^,  Est 
enira  naTofiaBfihSf  Kafrdfiaait,  Hlin.  T. 
6.  Ponip.  Mela  ioco  stipra  laodato. 
Coter. 

Dedieem  latiindinem]  Nnllara  ex- 
pnto  rationetn,  cnr  tot  inveniantnr, 
qOibns  adblandiator,  aUiiMdinemf  cnm 
ria  obstet  et  vox  Grapcanica  seqnens, 
et  adjectivnro  decUvem.  Imo  et  locos 
Melse,  qoem  addacuHt,  cootra  ipsos 
fiMit.  Grvierusi. 

Caialmthnma]  KarafiaBiAef  r^t  h 

'Ai0^  fiera^hi    raa  '^A/MfumoSy   «rol  vov 

Hefatridoo.  4 


tm^MhSf^yxhns.  Id  esf,  C4«ofccri^ 
imcf  iocut  iu  lAbya  btier  Jovem  Am» 
monemyet  Panetonium :  eicee  Catahatk- 
mite§,ut  PhdUtOy  PheUiiee.  Steph. 

QKfm  loeum  Catabathmon  incaleB  ap* 
fdlani]  M.  Antonios  SalieDicns  in 
capat  Pllnii  qnintnm  Hb.  t.  men* 
dose  plerosqne  com  in  Plinio,  tnm  In 
hoc  etiam  Sallostii  loco  Catabatknmm 
legere,  in  eoqoe  insigoiter  iUos  er- 
rare  ceoset.  Ipse  Catabathpmn  leglt. 
Venmi  SabeiUctraiy  vimm  alioqni 
longe  doctissimnm,  et  de  rep.  litera- 
ria  prolixe  meritoro,  vehementer  hlc 
hallocinatom  esse,  com  res  ipsa  indi- 
cot,  tom  Hermolaot  ploribot  oateo- 
dit,  qol  et  tecom  facere  teitator  Pli* 
niom,  Strobooem,  Pomponinm,  Dl- 
odoruoi,  Eoitathiam,  Stepbannm,  Ui* 
onyiiom,  Martlaoam,  Aotooinom,  So. 
linnm.  Dlcltur  autem  «ira^a0^ 
iarh  rov  KaTafiaitrotr^  qood  est,  detcen- 
dere.  Ut  Jare  hos  rideas,  qoi  vocem 
esse  Pomcain  adootarant.  Aietttt. 

Jlfare  ttfiwm  et  tm^rinMiMi]  T^  et^ 
non  est  In  mannscriptis,  nec  impres- 
sis  vetostioribns.  Idem, 

Mare  omvftm  ia^itoriuoium']  Sic  ail* 
tiqoot  Folvii  liber.  Servint  tamen 
httc  recitant  in  Virg.  Mn.  lib.  i.  co* 
pulamaddit.  Jlfimrfiot. 

Ager  frugum  /ertilw,  bonua  peeort] 
Citator  a  Servio  iEoeid.  i.  ex  Sallost. 
*  frogtim,  pabnii  Isetni  ager.'  Tkcit. 
de  morib.  Oerm.  *  frogiferaram  ar* 
borom  impatiens,  pecorum  fKcnada.' 
CMK^coniift. 

£»  agerfrugmnferiiUo]  Ne  hic  qoi- 
dem copula addltor  inmanoscriptis; 
in  doolras  frugum  wieriUi  legitar,  ted 
perperam.  iUeiMt. 

Arboribuo  u^feeundue]  MaootcripU 
arboriy  numero  singnlari.     idem. 

Cffto,  iemque  penuria  o^oefom]  Q. 
Cnrtias  1.  iv.  '  l>rra,  ca^loqae  aqoo- 
rom  penuria  est.'    CMoceotKt. 

Ctf lo  ierraque  penuria  afimram}  Ser- 
vios  hsec  recttans  Virg.  JEn.  1.  i.  eo- 
polamomiltit.    Manutiuo. 

Ab  ea  fmmy  fo«  pltrttfo^  oHinti^ 


BKLLUM  #U<3UJITH.    OAP.  18- 


ftU 


Mmmmmi]  Vn1»am,  <ie,  noo  haNt 
▼•  €.  et  IbrtwM  iUodt  pUru^^  ini 
,  nnitmiMloia  eat  Urmmu^ 
\  a6  m/umm^  qtm  fkrmpte 
it]  lU  Mu,  onuie*,  quod  sif  nifi- 
cm  libet,  qnomaai  locnni  iatnn  Inndo 
ad£pittoi«m  ^allnitii,  qnae  inciptt: 
*  Popolaa  Bomaant  antea  obtineJMt, 
ragna  atqne  imperia  fortonam  dono 
darc:'  ibt  enim  Ubenter  hgk  cnpc- 
rea:  PigmAnn  JZimMnwi  «ntoa  oUme- 
M,  4r^.    Oriitem». 

Jntoynfafnm  mM$  tei,  n<ifn«  rm 
mm  kaUrti]  Imtrprgimtm  pamire  ninr* 
pnrU.  nam  ea  deponentia  olim  eraot 
mmmnnia,  nt  apad  Or»cot  annt  ^a 
anelore  PriMmoo :  et  miqm  dnm  inat 
dietioQeii  pro  ei  mti^  id  eit^  et  fnem- 
wiwmdmm.  Gotbi  codex  habebat,  «f« 
fHM:  qnod  placet,  propter  vitandam 
ambifniUtenL    GiorManf. 

Cap.  18  Afrimm  keimere  m  mtm 
Geetmli  et  Ubffm}  Mannicripta  tntiie 
kakMere^  prspositione  omiiia,  qnomo- 
do  panlo  ante,  '  Sed  qni  mortalei  ioi- 
tio  Airicam  habnerint.'    iiiatai. 

GmiMU]  Liby»  interiorii  popnli, 
et  Gmtnlia  eorum  regtOy  Ptoiemmo 
etStepbano.  Hoi  Atlieoodomi  Oar- 
theaa  Tocaty  ot  icribit  VillanoTanna 
in  Mo  Ptolemso.  Joiephoi  eoi  £oi- 
llMa  appellaf.  Piinini  habet  bic 
GflUokM  Aurolaleiy  et  Oetoloi  Daraa* 
Idem  Iwbet  GmtoUam  in  Manritania 
Camarieimi,  Ticinam  Maiflwnlii.  Om- 
tniw  deacribit  in  Tingitaoo  Philoitra- 
tna  L.  V.  Inter  Manaaridai  et  Ni- 
gretea  Dionjriim  Afer.  Apnlejoi  qno- 
qne  Madanram  patriam  inam  (qnae 
Madanrui  Ptolemmi  eit)  ioter  Ostn-, 
liam  et  Nnroidiam  ponit.  Hsc  inb 
Jnba  rege  erat,  teitcDiooe..  Gentem 
nnam  arbitroTy  led  vagam.  £st  emm, 
nt  Pomponini  icrtbit,  natio  freqnena 
moltiplexqoey  et  nt  Siiioi  1.  ui.  iop 
qnit,  '  Nnila  domoi»  plaoitrii  habi- 
taot,  oiigrare  per  arva  Moi,  atque 
cnranteacircnmvectarePcaatei.'  Or- 
fiL 

4#fm]  Lob  etiam  U^brm  Lybia 


Ubfeflaooloradicli 
vir  nndecnnqne  doctna.  *  £tenim/ 
ioqoit, 'AOiit  anciqna  liagna  Grmeo 
niger.'  Maiim  ego  Libynm  aamto 
dn4ncere  ab  Hebrmo  Lnb,  c^im  di« 
veraa  ratio  eat.  Neqne  eaim  nb  io- 
oolamm  colore,  led  a  qnaUtate  aoli 

lamptnm  eit:  nempe  wJ  lob  Ara- 

bice  eit  litii,  et  lob  verbom  liti  laa- 
go^re,  licoti  Oiggqjoi  teitatnr :  iu- 
qoe  Lob  live  Libya  eit  terra  ntieni, 
licnti  a  Lucaao  appeUator :  *  Per  ea- 
lidai  Libyas  litientii  arenm.'  Qnod 
aomen  lic  toU  conveait,  nt  taaMO 
ipeciaUoi  vidcatnr  poue  triboi  iiU. 
Africm  parti,qaam  Ormci  Xeroiibyen 
ez  argnmeoU  nnncoparunt.  Servim 
Ui  tllnd  VirgU.  JEa.  1.  iv.  •  Hiac  de- 
lerta  litii  regio,  Jkc  Dicit,'  inqnit, 
*  Xeroiybiam,  id  eit,  partem  Africm 
qnondam,  qom  eit  inter  TripoUa  et 
PentopoUn.  £tiam  Arabei  hodieqno 
Lnby  live  libyam  appeliant,  oti  Uqoe| 
ex  Avicenna,  aliiique  anctoribai.' 
Beelmtue. 

Hmm  paMm  uii  feemilm»']  Vocef» 
«f i  pioirt^  aUeiMi  exiitimo :  nam 
Mela,qnihunc  locnm  mmnlatmeit» 
^  Homi,'  inqott,  *  qniei,  epnlflBqne  caP! 
pinatnr,  cibm  eit  caro  plurimnni  fo* 
rina.'  £t  inlra,  '  nbi  diei  defici^  ibi 
aoctem  agoot.'    CioMan. 

Fegi,  pelonf  m  qmi  mex  eeegerei,  eedm^ 
ila6ctenl]  Codicm  in  membrana  de- 
icripti  prster  nnoro  9001  aosr  eeegerei^ 
nt  lobaadim  habere:  boc  eit,  obiconK, 
qoe  nox  eoi  opprciierat,  obi  commo- 
mbaotor,  com  aUoqni  sedem  itabiiem 
et  doraicUium  certom  oon  baberent. 
£aemplar  a  Pincio  Venetiii  excniom,. 
nt  et  aiia  pleraqne,  ^no  mtx,  eelegermi:, 
qoomodo  fere  a  doctii  ciutur :  pro, 
quem  in  locum  noa  compulerat,  ibi. 
manebant.    Rimm. 

Qoof  nee  eoegerei]  Lege  ex  icriptift 
foa  Mor  coegerei  mendosum  et  hQC. 
apnd  Snlpitiom  Severom  Dialog.  de 
virt  monaob.  orient.  *  Vivunt  herba- 
mm  radieibnsy  onlio  uoqaaa  certQ. 


042 


KOTi£   VARIORUM   IN 


loco  ooniUtimt,  no  ob  hominilNis  fre- 
qnontentur,  qnos  nox  coegerit  sedes 
bent:'  ibidem;  *  qoa  nox,  &c.'  Ex 
iladem  infra :  *  £a  vero  consiieti  Nn- 
midarum  eqiii,'  pro  volgato,  eo  vero, 
Postmulta:  <  Nam  cum  ea  paoHum 
procesterant/  volgati  cum  em:  qni 
luperiora  legit,  faciie  coUigit  senten- 
tiam.  Infra :  '  eadem  regreditor,  non 
temere  uti  escenderat  ;*  vulgo,  ecdem, 
Mole.  Yide  veterem  Scholiasten  Ho* 
ratiiy  Fcttum  Pompejum,  Isidonmi 
in  Originibns.  Paulo  post :  '  Vrbes 
in  ora  maritima  condidere,  eftqne 
brevimultum  auct»:*  ieg.eofHe:  qnod 
et  alii  monuerunt.    PtUeekkn, 

Hereules]  Foit  hic  Hercules  /E- 
gyptius,  vel  potios  lyrios.  Nos  non 
latet  Grspcos  Poetas  faanc  ipsam  ex- 
peditionem  Herenti  sno  tribttisse,sed 
eos  mendacii  palam  a^gntt  templom 
vetns  Oaditanuro,  in  qno  coiebatnr 
Hercnles  Pheenicio  ritu,  non  Or«co. 
Appianns  Ibericis:  '  Hercoils  fitnnm 
qnod  est  aj^ud  columnns,  Phoeoices 
mihi  videntnr  exsf mxisse :  coHtnr  e- 
■im  faoclieqne  Pbcuiicio  rito.  £t  Deos 
ipse  Thebanoe  non  est,  sed  Tyrins.' 
Proinde  et  scribit  Diodoms  hoc  tem- 
plimi  Pheenices  condidisse,  et  prseter 
AfriOBom  I.  II.  et  Philostrat.  de  Vita 
ApoUon.  II.  14.  ita  etiam  loqnitnr 
Pomponius  Mela  iii.  6.  ^Teihplum 
iEgyptii  Herculis,  conditoribus,  reli- 
gione,  vetustate,  opibus  illostre  Tyrii 
eondidere :  cor  sanctnm  sit,  ossa  ejos 
itii  sita  efficinnt.'  De  Templo  boc 
Gaditano  vide  Strabonem.    Boehari. 

Amuee  doce,  oe  posfmi  miillis  s  iM 
mpefhmpetentilm»\  Mannscripta,iiitcl- 
tieeiHq}dtq^imiperwmpctetd^me:  ve- 
ram  perperam,  nisi  quis  malit  tpneque^ 
pro  qmlmBipu  positom ;  facit  cum  ma- 
Biiscriptis  Florentinum,  atque  item 
Beroaldinum.    AtrtM. 

MuHiMMimfermmpeieMm»]  Orse- 
00  genere  loqoendi,  qnomodo  Aristo- 
teles  1.  II c.  Rhft.  dlxit  pmh  8i  roora 
A|Xa»  5i>T«r,  iea2  oTa  aml  ^^Aiira,  elr  rA 
odfti  *yMp  T^  iKpwiriir.    Vorro  de 


vita  pop.  Ro.  I.  n«  n|fnd  Noninrat 
*  Suum  quisqoe  dW^r^  commodnm 
fociliantnr.'    JtfbnnfiM. 

MMm  siM  foiafnc  tmpfrhmi  peteM- 
6ms]  Nihil  in  bac  lectione  vitii,  nt  vi- 
snni  Rivio:  stabilitque  eam,  tnm  ediv 
tio  vetnt,  tnra  Mss.  nostri,  qnoram 
tantnrn  nnns  e  jnnioribns :  mnliis  riH 
imipcrlmm  peteMme  fnisgae  dilaMfnr. 
Gruteras. 

Medi]  Snnt  qni  ad  Medos  revocant 
Sarmataram  originem.  Piin.  vi.  7. 
ttbi  de  Mseotide  agit :  <  Incohint  Sar- 
matse,  Medornm,  nt  ieront,  soboles, 
et  ipsi  in  mulu  genera  divisi.'  Mela 
l.  IV.  <  Sarmatse  gens  babitn  armio- 
que  Partliicse  proxama.'  De  PnrfUe 
^rro  Trogns  U  xu.  *  S«nBo  his  tnter 
Scythicnm  Medmiqne  meditis,  ex 
ntroqne  mixtns :  vestis  olim  sni  moris, 
postenqnam  accessere  opes,  nt  Medis 
perincida,  ac  ihiida:  armorum  pa- 
trins  «c  ScytUcns  mos.'  Ex  his  vide- 
tnr  colligi,  Sarmatas,  Parthos,  et 
Medos,  gentes  fnisse  moribns  affines. 
Orosins  i.  2.  ^  Generaliter  Partbin 
dicitnr,  qnamvis  scriptnne  sanctae 
universam  ssppe  Mediam  vocant.'  Itn 
et  ^thlcns,  qni  Orosinm  seqvitnr. 
BoehaH. 

Perem]  Discrimen  illnd,  qnod  vnlgo 
inter  Persas  et  Partbos  statnitnr,  tae- 
qne  Tartch  agnoscit,  neqne  prolmt 
Teixera.  Est  enim  njominale  tantnm, 
perinde  ac  si  ex  ^eoccXiq  et  OerraXilf 
diversas  qnis  facere  velit  regiones. 
Skicordme,  Nomen  ipsis  fuit  ab  eqni- 
tatu,  quo  maxime  valebant :  eqoitare 
a  teneris  edocti.  Hcrodotns:  «tu- 
^c^oiim  M  ro6r  v-aSSar  kwh  vcrra^cot 
itp^dfumnj  fMXpl  eheoffairreos  rpla  padi^ 
linrw^w^  KoX  ro^c^iy,  ircd  iXifiifeo9a$,- 
Id  est,  ii6ero9  siies  o  giofite  amie  fod- 
pieiites  11S711S  ad  tuemmiom  tria  dwt^ 
taxat  edocent,  equUare^  et  tagittae  j^ 
cere,  et  vera  toqui,  Qna  tamen  dieci- 
plina  prinius  illos  imbuitCyras:  od- 
tea  enim,  ut  tradit  Xenophon  1.  i. 
Cyropsd.  In  Persia,  qnia  et  eqmM 
atore  et  oqnitare  difficlle  est. 


BBLLDM  JUOUKTH.  OAP.  18. 


64» 


Dtosa  flt  regio,  Tel  ▼idere  eqaiiin 
ranuB  erat»  et  C^ro  ftic  providente, 
nt  narrat  idem  1.  iv.  Per^i»  ex  pedi- 
tibaa-eqnite»  facti,  eqaii  deiuoept  ita 
aMoeveraDt,  ut  Demo  Persarum  vir 
boaof  videretar  altra  pede^  ire  oa- 
piam:  Cyros  enim  legem  tuleraly  at 
torpe  esaety  si  qois  illoram,  qoos 
cvpiia  instroxerat,  videretor  pedes  in« 
cedens,  sive  multam,  sive  pamm  iti* 
aeris  esset  conBciendnm.  Itaqae  ex 
tam  repentina  matatione  factam,  ut 
hspc  regio,  Paras,  et  incolss  Penst 
dieerentar,  id  est,  lingna  Hebr»a 
Arobicaque  eqaites.  Antea  forsan 
Etymaei  dictL  Unde  in  ea  sententia 
est  Jo8epbas,qoi  Elymoset  Efymseos 
fnisae  dicit  Persarum  'Apxvr^^tj 
Persaram  generis  aactores.   Boekturt, 

Armem^  Pen^^  Per  Armeniam,  re- 
gio  Minni  intelligi  videtur,  ciyos  sa- 
era  acriptara  meminit:  qnos,  sicoti 
et  Persas,  qni  Teixera  teste  iidem 
erant  cara  Parthis,  multa  cum  Pbry- 
gibas  commonia  baboisse  verisimHe 
eat.  Armeaios  ideo  Phryges  genere 
esse  testatar  Stephaous.  Unde  et 
Hercolem  Chon  sive  C4n,  id  est,  do- 
miaam  appellatnm  fnisse  eaistimo. 
Pbiyges  aotem  cnm  veteribos  Qer- 
manis  mnlta  baboere  commonia,  si- 
cnti  Persse;  qoia  antem  arca  Noe 
ftitaK  illo  dilavio  Oordivis  primnm 
ooosedlt  monlibos :  inde  Phryges«  qoi 
eidem  qooqne  com  Armeniis,  post 
dilnviom  non  maie  antiqniMlmi  mor- 
taliom  censcntnr.    Thfaitu. 

Sed  Pen^  intra  Oeeamm  iiMgts] 
Hoc,  iwira  OrraaaM,  Badins  et  recte 
et  emdite  exponit  tairorsMs  oif  Oeem- 
mumj  sive  Sailostins  Oecannm,  post 
Atlantcs  ad  ocrasum,  sive  post  Ose- 
tnios  ad  meridiem  crediderit :  nam 
seqaenles  loct  complores  ita  cxpo-' 
nendl,  ei  intelligendi.  Persarom 
enim  et  Oa^tnlonim  conHnerciom  cum 
Hlspanis,  tom  Oceaniis,  tiim  Libyes 
medii,  qni  ad  fretum  Herculenm  agi- 
tabant,  prohibebant.  lUque  illos, 
hoeett  Persasy  nmts  MSfMiai,  id  eat 


Oeeanos,  et  ifmra  Um^  prohlbe- 
bant,  qoo  minos  cum  Hispanis  eoni* 
mercia  Iwberent.  At  liibyes,  otsi 
lingna  diversi,  propinqoilate  tame» 
iocomm  fariie  com  Hispanis  res  cofli* 
matare  poteraot.  Et  vide,  nam  ig» 
aM«  Uagua  dictam  sit  pro  igneraiaf 
nt  infra,  ad  finem  piignse  Metelli  con 
Jogortha»  de  Nomidis  loqoons :  '  Ple« 
rosqoe,'  inqoit,  *  velocitas  et  regio 
bostibus  ignara  totata  sunt.'  /gna» 
ralus  tamen  apnd  eundem  hnnc  aac« 
torem  est,  obi  do  Jugnrtba  victo  ac 
vagante  ait :  '  Ipse  cnm  delectis  equi- 
tibns  Metellnm  seqoitnr,  nocturaia 
aviis  itineribns  ignoratns  Romaaoa 
palaoteis  rcpente  aggrcditnr.'  Nam 
qnod  Baditts  exponit,  *  Et  liogn» 
Persarom  Ignara  ltngase,scilicet  Hm« 
panornm,*  oon  satisfaclt  mihi,  ciim 
aactorl  verba  addat,  quM  in  noUia 
invaniantnr  codicibus.    Glor. 

Neque  nmleria  im  agrie']  Lege  es 
libro  Bongarsii :  a«fa«  aM^mcs.  Sopm 
CatiliiM :  '  £a  materics  omninra  ma«> 
loram  fiMre.'    PaieehiaB. 

Mataitdi  eepia  era<]  Antea  aMfaandt, 
nos  Burtaadi,  reposnimus  ex  Fulvii 
libro :  sic  entm  locntos  idem  Sallos- 
tlas :  '  Eaqne  matare  eam  vino  ad- 
vectitio,  et  rtiis  talibos :'  et  bac  Ipsn 
pagina :  '  Frolo  divisi  ab  Hispania, 
mntaro  res  inter  se  instituerant.'. 
Jfonafjas. 

Mare  magnam  et  ignara  lingaa]  Mara 
magnnra  hic  non  pro  Oceano»  nt  in 
illo :  ^  Eoce  maris  magni  olaudit  noa 
obice  Ponius,'  accipitnr,  sed  pro 
sMVo  et  imporlooso,  ut  Crtspnslo- 
quitnr  ipse :  '  Nam  nbl  mare  magmsnL 
esse,  et  smvirc  vcntis  eoepit.'  Lttoroi* 
tiosUbro  sccnndo  reram  natnraUnm» 
'Soave  mari  magno  torbaotibns  •• 
qoora  ventis.'  Visgilins  ^neldi  in^ 
'  Continno  vcnti  volvant  mare,  asag* 
naqnesurgnnt  ^nora:'  apnd  qttem 
I,  I.  eiosdera  divini  operis  in  qvibns- 
dam  codicibns  viiiose  endltor,  *  £t 
mnlcera  dedil  ilactns,ot  toUerave»- 
re  Ipsa,  ct  doe* 


544 


W>TJ&  VARfOBUM  IN 


literam  ^ 
jldeBdo  legeAdam  tity  leBov  cMla, 
^ned  minmi  qoem  ad  SeUuetiQm  fft- 
eit,  qnod  eoim  hic  Mwrt  wmgmm  H 
ammn  vemti»  Tocat»  ille  toUett  vtnio 
dieit    /Hrffdhmt. 

•  Ht  iNMdMim  jmt  tmmMu  GeMm 
9lbiwd9eun]  Manneeriptey  arcen  flrie* 
muny  pro  em^mnxere  liW:  eddlter 
enim  Iniic  vtfho  loierdom  llle  Cmm 
prmpositio  cum  seo  ceso.  Cicero, 
'-  Cam  qnibat  teaqnem  pnrpurem 
miMeri  oporteet'  Idem  'PareDteile 
comiupplicetionibaemitceri.'  Llriae 
detlram  ix.  dec.  iv.  *  Cem  ooncilu 
■oetri  eem  feeerimns,  et  nobis  nui* 
cnerimai.'  Idem  iii.  belli  Pnnlel  se- 
enndi,  '  Qood  connnbinm  vctnstnm 
mnltea  femlUee  eleree  ec  potentee 
RoompIs  miicaeret.'    lUv. 

MUpaHai  Festee,  et  es  eo  Penins^ 
<  Mapelie  casc  Psenicm  appeUantnr.' 
Pbilargyrias  Qeorg.  l.  nt.  ^  Mapeiia, 
eassB  Maarornm^  qni  eremo  babitare 
dienBtnr.!  Plin.  ▼.  S.  <  Nnmidm  vero 
Nomades  a  pemwtaadis  pabnUsy  mar 
palia  snn,  hoe  estf  domns  plnaetris 
cireamferentes.'  H7||  palea  vel  pales 
Syris  est  egrkola,  bine  mapale  de- 
dnctnm,  proprie  eret  agricolse  tngn- 
liam,  nt  i»  illo  Claodiani :  *  Agrieolm 
Beseennt  jem  tnta  MapeUe  Menri/ 
Beekari. 

Qotf  JtfiQMlie  UU  voM»f]  Cam  vide- 
mn  qnosdam  dnbitere.  JCqMliay  en 
Megmtta  seril»endnm  eme:  non  elie* 
nnm  visnm  estbie  edseribere  Servii 
verba*  U  igitar  sie  ad  illod  ViifUii» 
iEn.  I.  IV.  '  Ut  primnm  alatia  tetigit 
MegaUa  plantisy  Magelia,  Afromm 
Magalia  et  Mapelie  idem  aig- 
Sed  Megalia  ma  prodocit ; 
MepnUa  vero  corripit :  ot»  et  raris 
habitata  Mapalia  tectis.'  Festns 
Peagq^qias  iiapdta  nominet :  etidem- 
Seilnstlns  infra  c  40.  Atenol.  Oles* 
iarinms  MagaUa,  Kax6$at.  Item  mi- 
hA$ta*^4i^ fmy^Xim.  laidorns  aatems 
'  Megaiia  qonsi  magarin  dlcta,  qnin 
MefarPnnici  nevw  viltaa  dicnat.'. 


Coler.  Seetie  otiqae  *YI9d>  ^  •^ 
Bfagar  enim  hodieque  Orientallbns 
hnbitationem  denotat:  etque  Uae 
Pleotos  in  Pmnalo^  ilfegarie  dixit. 
BedL 

OMongn  tacttrets  latenhue  ieda^  quad 
memum  earmm  soitf]  Alio  pacto  distiat 
goendam  existimo,  ot  sit :  Meof^ 
emvie  lateribue;  iecta  ^uaei  neetam 
sertetfsMnt.  Ceterom  Cato  '  Mapalia 
rof  anda  velnti  cohortes  esse'  elt  i  el 
Hieron.  in  prologo  Amos,  *  agreslea 
qnidem  casm,  et  fnmomm  similes^ 
qnas  Afri  appellaot  MapaUa.'  Cte^rt 
/asaretf  Iaffrt6tts,  teeta  quaei  mmium 
sarnur  soat]  DistlngaeDdom  omnino  i 
kieurme  laieribmf  teeia  quaei  neeiam 
corio^r  emU.  Prseit  Severas  Solpitlo* 
Bialogo  primo,  de  virtutibos  mona<» 
cfaemm  orientaUom :  '  parvttm  tnga* 
riom  inter  arenas  conspicio,  eiOiM 
lectnm,  sicnt  SaUustins  ait,  qttasi 
carina  navia  emt.'    Puieehiue» 

Meiie  auiem  et  ArmeuUe  eereswre 
X<%ei]  Meus  Uber,  JIMi  mtfcm  «4 
Armeuii  areeeeere  libfm:  ot  supra» 
<  hi  paalatim  per  connobm  Ostulee 
secnm  miscnere.'  Ergo  ot  PerMa 
Qmtnloiy  sio  Medi  et  Armenii  Libyee 
areessere.    CieMratus. 

ilfeiit  entem  ei  Armemie  aeeeeeere 
lAbtfee}  Ita  vulgata  babet  lectio:  at* 
qni»  ut  Persm  advene  eccettere  Gss- 
tnlis,  ita  Medi  ac  AmienU  ezten» 
Idbybus  acceasere ;  bon  libyes  Me*. 
dis  ae  Armeniis :  qnare  magis  placel, 
vetoste  lectiOf  qu«  ita  babebet :  Medi 
ae  AruuuU  aeeeeeere  Uitffhue:  qnod 
quidam  temere  inutamiitf  horrentes 
dativem  IMtybue,  rarius  apnd  lAtinoe 
anditum,  quamquam  taleis  aiiquando 
invenimos.  Qaidam  codices  etiam 
habebant  Idbffoe  accntativnm  Orm- 
cnm.  boc  sensn:  Medim  ArmemU  m> 
eeeeere  MAkfaey  prarpoiitione  ad  ver- 
bom  iala :  quam  lectionem  ego  neotir. 
qnam  rcjicio,  et  eam  secotus  est  Bi^ 
dins*  Porro  qom  proxbne  sequnntar. 
verba»  '  Nam  hi  propios  mam  Afri-> 
e«m  «i^tabaot,  OettnU  snbsolettagi^. 


BBLLUBlJUGURTH.t    OAf.  19. 


btad  jprocol  ab  ardoribm ;'  ia  pwen- 
the«i  le^t  Soldm,  recU.  £t  iUod, 
ki,  aote  propiiu  Ls^jfo^  refert,  qni 
Gsetalii  confenintQr:  at  illud  alte- 
rum,  ^fMe^  qnod  post  parentbeftio 
poaitur,  refert  Medo$  0iqM4  Arnumot: 
qaod  BadiuB,  qui  post  Soldum  fcrip- 
11 1,  non  advertit.  Qaamquam  illad 
lector  fortaMis  mafit  miretur;  cum 
Penanm  oomen  in  Numidarumy  Mt- 
iarmm  in  Mawnmim  commutBtnm  fae- 
rit,  in  qaid  .^lnRfntoraai  sit  motatnm 
nomen.  Sed  credendum  est,  vel  ab- 
jecta  prima  ftyllaba^  cam  Afrdu  io 
M^uTo%  concesusse  Armemot;  aat  noo 
admodum  certam  hanc,  qood  et  aac- 
^tor  asierity  csse  bistoriam.  Varia 
Jiujttamodi  nostra  etiamnum  »tate  in 
Gentiom  nomini^ns  invenimus,  ot  id 
nnllo  pactQ  mirttm  videri  qoeaU  Gfa- 
renas. 

AepoHea  Xiuudtf  nom^]  AUi  Nw 
'muUanomo,  Sed  legendnm  conten- 
dimqs,  Ac  potUa  Numidm  ffoptcr  «nd- 
titmdiium:  notarat  vero  qnidam  voc9- 
bnlnm  Nttmida  a  nomo  dedoistttni. 
'CaoccoNiiis. 

Numida  noflitne]  Credo  bominibas 
fide  digPN»  tffirmantibm  in  antiquo 
libco  yomo  esse,  non  nomMme^  qnod 
rectius  vldetor.    MamtUuM, 

Proxi/M  Carihagiaem  Nmmdia  ap^ 
peUahtT\  Frooto  in  Proxima,  sic: 
pToxima  Caiikagiaem  Numidia  appeUa' 
tur*    Idem. 

Afa^  ki  ad  moUrum  mare  proceaoe* 
ramif  qma  UbpeOf  fuam  Galuii,  mtimuM 
betkeoif]  Npmidsp,  inquity  qni  domo 
.di^resai  proximc  Cartiiagioem  coose- 
dere»  mi^rem  belU  gloriam  adepti 
t  qooaiam  facilius  libya^  pro»- 
Syquiminns  belUcosierantysnpera- 
vcroiit.  Nnmid^  vero^  qni  interio- 
rem  Africam  babitabaol^  niinorem 
sibi  j;)oriam  addtderc :  qnippe  quibus 
res  erat  cum  Ostnlis,  qni  non  ila 
iacUe  ^ubigi  poterant.  In  uno  tf  men 
ex  nqstds  eaempiaribns  iegUar:  Ma* 
gi$  fuam  Jdy qui  ad  mare  nottnmpro' 
eemerami ;  qnam  lectlonem  leqnnotor 


i^etiUHHerprttaator:  Medi 
.et  Armenii,  qni  sibi  Libyes  «yoojie- 
runt,  minorem  belii  g loriam  adepti 
sooty  qiiam  NomidsF,  qoi  se  OsitiiUs 
per  connobia  miKcnere :  qooniam  Li- 
|)yes  minus  beUicosi  eraot»qttam  Gs^ 
tuUi  sed,  ttt  opinor,  SaUustio»  de 
otrisque  NomidiSy  non  de  Maoris  lo- 
qaitar;  qoare  priorem  lectionem  m^ 
fis  probo:  acyavant  etiam  ioterpre- 
tationem  nostram  seqaeotia  verba: 
'  Deniqoe  Africse  partem,  qnss  est  ad 
mare  nostrnmi  non  qnss  «d  meridiw 
vergit.' 

J$^erior  pUrofue  a  Nmmidit  poteetm 
Cti}  Illnd  irferwr  Soldos  exponit  de 
parte»  quse  masis  in  plagam  Aostra- 
lem  desceodeos»  meridiem  respicit* 
£go  vero  puto  refercodnm  oMe  ad 
cnnnm  flomioum  Africsei  qnss  fere  a 
meridie  in  Septentrionem  corront,  ut 
Btgraday  Ampsaga,  Mnlocbay  et  re- 
iiqna.  Qaanqoam  potest  et  ioferio^ 
inteiJigi,  qnse  ad  occasnm  est,  ut  Csb« 
sariensem  qnoqae  Maaritaniam  com- 
piectator.  Nam  eo  Sypbacts  regio 
pertinebat,  qtiam  Masinissa  a  Rowa- 
.nis  postea  bjibiiit :  et  ipse  SaUustios 
jHmlo  pos^  dicturiu  est :  *  £t  Numide 
OM|ae  ad  flomeo  Molucbam  sub  Jo- 
gurtlia  eraot.'  Maia  autem  flomeo 
prope  Mniocbam»  apod  Ptoiemvom 
dnas  separat  Maaritanias.  Saoe  qoaa- 
quam  SaUostios  ptsitor  io  Africa  foe- 
rit,  mnlta  tameo  oegligeoter  de  ea 
scripsisse  videtor,  qose  ad  ioca  atti- 
nenty  quod  in  posterioribos.  osteode- 
mos.  Qood  et  de  livio  io  Annotati* 
onibos  nostris,  maiime  io  tertiam 
Decada  non  semel  conquesti  snmos> 
GUer, 

Cap.  10  PHmmcet^  Ph«oices,  qoo- 
ad  oomeo  et  itognam  com  Pceois 
iidem  sanC  Nam  idem  prorsos  no- 
men  ♦m^i  et  «etyi^:  nam  et  Phmni- 
ees  popnU  qaibnsdam  dicti  ^foaroii 
£z  quo  Poeni,  qoi  origine  Pboeoiees 
erant.     In  veteri  iascriptione  est: 

BSLI.O  Pojmicio,  id  est,  Ponico:  et 
«o6n{  Muvrss  Ungoa  Ponica 


Delpk.  et  Var,  Clat. 


SaUmot, 


2  M 


346 


VOTM  VARIORUM   IN 


Absyrtom.  Appellati  autem  Poetii  a 
tinctora  porportt;  juxta  HeKyrhium 
enim  ^iy^  sigoificat  ir^ffov,  ipv$fA¥f 
atque  hinc  ^iyfr^»,  crnento,  nnde 
UoAiemft :  *  ^ipitrff^ro  8*  d^ri  yeud.* 
Id  est)  jSSnt^m^  rubro  tineebaiur  terra, 
A  colore  igitnr  tinctnrup,  qnae  ibi 
primum  reperia  e«t,  ^oiviicai  Gnrci 
appellaTerr,  nt  A//3uas  et  Madpotu  a 
colore  vultns,  quod  nigri  eMenl :  ete- 
-nim  Aifivs  linf(na  antiqna  Orttca  ni- 
ger,  ut  et  MavpSt,  At  pnrpurenm 
dices  a  Punicco  distat,  pnrpnreo  au- 
tem  Tyroft  et  Phcenice  landata.  Ti- 
bullus:  'Africa  pnnicenm,  porpure- 
nmque  Tyrot/  Illnd  autem  pnnice- 
um  Africaoum  coccineum  est.  Sed 
et  Ponicenm  in  purpura  cemitnr, 
pr»cipue  Tyria  ac  rnl>ente.  lyrio 
1au8  snmma  in  colore  nanguinis  con- 
creti,  Plinio  teste.  Sangninis  color 
^ivt^  B\V€  ^tvios,  Unde  et  alibi  Ho- 
mero  fmrpmreut  mniguU  dicitnr.  Prs- 
terea  pnrpurae,  quse  colligebantnr  in 
orientalibns  litoribu»,  rabri  coloris, 
erant.  Tales  Tyriff.  Non  dobiura 
est  inde  nomen  accepisse  Wruraf,  et 
In  Africa  Poenos.  Nec  mororOrse- 
cos,  qui  ab  Auctore  Phoenicc  Ageno- 
ris  filio  gentishujns  uomen  deducnnt. 
Ita  solent  in  oronibns.  Eodem  modo 
et  KapxnMwa,  cnjus  nominis  eviden- 
tissima  allas  caoesa  est,  a  quodam 
Tyrio  Carchedone  conditam  voluere. 
Shilmas. 

Phtenieei]  Magnam  olim  Phceni- 
com  vim  snb  Josnse  tempora,  bello 
sacro  profligatam,  maritimam  Africae 
regionem  occnpasse,  hoe  est,  ante- 
qnam  dialectus  primigenia  degene- 
rasset,  testes  snnt  columnae  binse, 
olim  in  Tingitana  visendae,  et  Ph<K- 
nicio  ejnsdem  sfecnli  sermone  inscrip- 
tis  verbis  sic  Grfpce  sonantibns : 
HMEIC.  ECMEN.  OI.  ♦TTONTEC.  AnO. 

npocnnoT.  ihcot.  tot.  ahctot. 

TIOT.  NATH.  id  e.nt,  nos  ennmt^  fugien- 
ie$  afacie  Jekosua  pradonh,  filii  Nun: 
qubd  est  idem,  ac  si  dixissent,  nos 
Caoanaei  sca  Phoemcea  samus.  •  Cum 


antem  Phoenicia  lingua  Rebrae«  oKm 
•droodum  similis  fuerit,  hinc  et  a 
Phienicibns  translata  lingua  magDam 
Afrorum  partem  usam  foisse  testan- 
turviri  magni,  ntriqne  Afri,  D.  An- 
gustinns  Hipponensis  de  Civitate 
.Dei  XVI.  6.  et  Araobius  Siccensls  in 
Psalmum  civ:  quanquam  et  aliim, 
qnae  Libyie  genuina,  linguam  in  usn 
fuisse  docent.  Unde  patet,  rur  Pie- 
noram  et  Afroram  lingnas  ita  dis- 
tinxerit  Stephanus  wfA  n^XfMS'.  Sel- 
den,  Vide  et  Bernardnm  Alderfoertum 
Cordubensen  ii.  2.  volominis,  cm 
tltnlnm  vernacula  lingna  dedit,  Va- 
rias  Antiguedadas,  de  Espanna,  Afri- 
ca,  y  otras  Provincias,  nbi  dillgenter 
conquirit  Pnnica  veteram  scriptorum 
verba.  • 

Ph4gnieeM]  Non  est  tam  vannm,  nt 
nonnnlli  pntant,  a  Phoenice  Phoecicai 
appellari.  Phcenix  idem  est,  qni  rex 
Eiythras;  Erytbras,  qni  Edom  sive 
Esavus.  De  quo  sacra  scriptnra: 
'  prodiit  autem  prior,'  nimiram  Esa- 
vns, '  rafus,similis  totos  togse  viUossp, 
qnam  ob  cansam  vocatum  est  noroen 
ejus  Bsavus/  Dicitur  itaque  Esavus 
rnbicnndi  vel  potSus  ratili  coloris 
fuisse,  eo  quod  referret  D^*TJ^D 
nti  Exod.  c.  xxv.  hal>etnr,  id  est,  pei- 
les  arietnm  ratilantiom.  Qnia  et 
addit  postea  sanctissimus  legislator 
Moses :  '  et  dixit  Esau  Jacoln) :  Sine 
me  haurire  de  isto  ednlio  rofo  adrao- 
dnm,  quia  venatione  fessus  snm.'  Id- 
circo  vocavit  iternm  qntsque  nomen 
Edom.  Edom  itaque  et  Erythras 
idem  est,  qui  Phcenix.  ^oUfi^  enim 
significat  ipv0phvy  wi^v^  id  est,  ru- 
brnm,  rafnm:  atqne  hinc  mare  ra- 
brnm  sive  Erythraenm,  unde  scilicet 
in  Syriie  litora  migraverant  primi 
Phfcnices.    Thya, 

ParM  imperii  eupidine  BolUeitata  pHebe, 
^c.]  Bictiones  plebe,  ei,  otiosas  pnto. 
ait  enim  partem  Pliornicnm  imperli 
cnpidine  solicltatam,  alios  novaram 
rerum  avidos.   Ciaccen, 

Petri  imperii  cupidine  «olMfata  pMe} 


BELLUM  JVGURTH.     CAP.  19. 


817 


Jm  acripto  lie  legitor:  pmn  mftrii 
«lyMtiM  m£M«I«,  €t  mHi  ntHftBnm  rt- 
fiiM  oeMb*.  Qoid  m?  jottciitf,  H  «Hty 
Ift,  Pstacbins. 

.  £t  oiit  norcrMM  rrmai  mdi\  M«nn- 
fcripta  qtt»daiB,  H  tUia  nottrtm  re- 
fM»  «dw»*  qnoinodo  «t  Badisnon; 
«tsiot  duo  abiotivi  «bftolute  potiti. 
BeroaldiDom,  enfniiM  liabet,  pro  «vt- 
dtf?  veraDi  id  rx  gloue,  ni  ibUory 
Irrepsit.  RMmk, 

Bippemtm\      Pott   promontoriam 
Apolliiii*  in  magno  mdo  occorrit  Hip* 
.po  DiariliytDSy  et  io  altero  «00  post 
Jloliricatom  amnem  Hippo  RegiDt. 
SoliiMU  Or«cos  cqoites  otrnmqoe  con- 
didiase  volt,  facta  ex  nomioe  conjec* 
tora.    Qnod  falsom  est,  et  ridicolom*. 
GrMcos  eoim  io  eam  Africs  partem 
colooias  misisse  nemo  scripsity  ncqoc 
Ireqnentasee  aote  Agatboclem.    Ita* 
qoe  melior  bic  fides  SaUostio:   qoi 
tamen  per  Hlpponem,  Oiarrbytom 
intellexisse  Tidetor :  de  quo  in  Scy- 
iace  Geograpborom  qootqoot  eatant 
looge  vetostiMimo  b«c  legere  est: 
Ak  UtiaL  ad  Hippiprsmtiitoriom  Bippi 
arie,  cat  palof  ti^ftieei,  tdqut  kge  piliu 
Hippaniii»  vocator.     Hanc  orbem  et 
HtppoacnMo  appellnt  Diodonis  1.  xx. 
Stephanos,  alii.    Etiam  media  anti^ 
qoitas  Hipponem  Zaritbom  appeiln» 
vir,  sicDti  Zetam  dixere  pro  dleta* 
Ai^^vrei  aotem  a  Grvcis  appellata, 
ptopter  aqoarom  irrigoa:  nam  in  vl- 
einia  cfat  stagnom  Hipponense,  onde 
et  Pltn.  adCaniniam  1.  ix.epist.  'cst 
in  Africa  Hipponensis  colonia,  mari 
proxima:    n^nctt  narigabile  stag- 
nom:   ex    boe   in   modum  flomiois 
flsstnoriam  emergit,  .qood  rice  allei^ 
na,  praot  «sta»  aot  reprrssit,  aot 
impnlit,  nnnc  infertnr  mari»   noDC 
redditnr   stagno.     Omnis  hic  mtas 
piMaiMli,  navigandi,  atqneetiam  na- 
tandi  siiidto  tenetnr/    Hvc  ille.   Ut 
ab  hor  stagno  Hippo  Diarrhytiis,  ita 
Regina  alter  dictas,  qoia  sub  Nnmi- 
4m.  regom  ditione.      Unde  Silhis: 
^•ntiqnlS'  ditoctos   regibos   Hippq** 


Hippo  •ntm  dictnt  non  ab  eqnls 
Gneca  appenatione,  sed  C/Mo  Syris 
et  Arabibos  stagnnm,  sinnm  denotac 
Qnalem  Hipponis  sitom  folsse  docal- 
mos.  Bockmi, 

^drmnstai]  Straboni  est  'A%»^, 
a  mnltis  cnm  spirito  scribitor,  He- 
drvMr^  HodrMMrftMiy .  et  Hndfmmem* 
tvM.  Maritima  orbs  est  non  incele- 
bris  in  Bysacio,  Africa  regione  fer- 
tilissima  inter  Cartbagiiiem  et  Syrtes. 
Oros.  L  S.  Bysaeinm  ergo  nbi  Adm- 
metnm  ciritas.  Ager  hic  foit  longo 
fertiUssimos :  onde  vetos  Inscriptio: 

COLOMIA.  COHCOBDIA.  UlPIA.  Tra- 

lAIIA.  Avo.  FBvcmoA.  Hadbv- 
M BMHMA.  et  Plioios  XVII.  ff.  cum  ait 
esse  centena  et  qoinqiiageoa  froge 
fertilem.  Addit  procoratorem  Au- 
gnsti  ei  inde  mislMe  ex  ddo  grano 
(vlx  credibile  dlcta)  qnadriagenta 
pancis  minns  germina:  misisse  Ne- 
roni  similtter  procnratorem  cccclx 
stipnlas  ex  ono  grano,  rxtareqoe  ea 
de  re  eplstolas.  Adrometi  nomen 
Scaliger,  et  ex  eo  Drosiof,  Casanbo* 
nosaliiqne  inJiteris  primarii  IravAiir 
BAo^MWff,  atriom  Plotonis  et  Acbe- 
rootii  ostiiim  explioaof,  ae  si  A- 
drometom  sit  idem  qood  Hebrmia 
IVOIiyn*  ^***  derivatio  oon  plar 
oet  BochartCL  idem^ 

Ijepiim]  In  Africa  dose  snnt  Lep* 
tes,  una  prope  Admmetom,  altera 
ioter  Syrtes  ooo  procnl  ab  ostio  Ci- 
nypbii  aroois.  Illa  io  PtolemMO  Lepm 
atpana^hme  io  PlioiaLfplisoi^gNO 
dicitor.  Lepiie  antem.nomen  Ponk 
cnm,  et  stationem  denotat.  Idem, 

Heeqne  brevi  amWMM  oucitf]  Maoo-^ 
scriptom;  ea^e  kreviy  ^pr.  Rivios* 

Nmn  de  CaHlmgine  eUere  mfiias] 
Apolejos  io  Cosmograpbia :  *  de  reo- 
tore,  qoippe  omoiam  non,  ot  ait  ille, 
silere  melins  est,  sed  vel  parom  di- 
cere.'  Cteecoo. 

Cartkafrine']  Cartha  inrolis,  dletn, 
sive  mn  UrrO^rta  kadath,  idesl^ 
nova  orhs.  Solions:  *  Elissa  molier 
exstroxityetCarthadani  dixit,  Pbeenl- 


91« 


HOTiE   VABIORUM    IN 


com  ovh  exprimit  cWitatem  novam.' 
Inde  e§t,  quod  titraque  Cartbago  tam 
Libyca  quam  Ibcrica  appeilata  sit 
Koi^  v^is.  Vide  Stephan.  et  Enita- 
thiQm:  ex  Carthada  factum  Kopxih 
Mi^,  X  ^^  9  permotatis.  Qood  Sicu- 
lotttm  proprium  est,  qni  pro  ipyi$€9 
dicunt  iiprix«t:  et  nomen  Latinum 
Cartbago  ex  eadem  est  origine,  sed 
ab  Hitpanii  interpolata,  qnibus  ^vimI 
eit  dama,  et  golpkm  delphin.  Car» 
tliaginiB  tres  erant  partei,  Ri(0Mr, 
M^yofMi  et  n6ptra,  Cotlioii  erat  insola 
parTB,  rotnnda,  Euripo  circumdata, 
utrioque  habente  in  ort>em  navalia, 
Feitus  icribit  Cntkone»  appellari  por- 
tUB  in  mari  interiores,  arte  et  mana 
factos.  Sed  mdaimem  proprie  deno- 
tat;  nam  apod  Arabes  (KatlMm)Blg- 
nificat  mcidere,  Circa  medlam  porro 
nrbem  arx  fuit,  qnani  Byrsam  voca* 
roat :  sopercilinm  satis  erectum  cir>i 
cumquaqne  habifatum.  Ambitos  auc- 
tore  Servio,  foit  stadiorum  xxii.  vel 
juxta  Eiitropinnirpaulo  amplius,  qnam 
duo  millla  passunm.  Byrsa  autem  est 
tanqnam  rTlS^  Bo$ra,  ad  vitandam 
«oieo^kur,  qnia  Or«c«e  lingtt«  ge^ 
niiis  non  patitnr  ut  S  et  R  contmuen- 
tiir.  fios/tt  autem  Mebrsis  est  munt> 
meiitnm.  Byrsam  nndiquaqne  ciAr 
gebat  tertia  pars  Carthaginis,  Maga> 
iia  ^omine,  de  qnibos  ex  Com.  Ke- 
{>ote  ita  Servins:  '  Carthago  aiitem 
apeciem  babet  duplicis  oppidi,  qnasi 
«liod  altenmi  amplecteretur,  ctijns 
taterior  pars  Byrsa  dicefoatnr,  exte- 
rior  Maf^lia.  MagaKaantem  dicta, 
quasi  magaria^  qnod  roagar  Punlct 
■ovam  villam  dicnnt/  Unde  et  in 
Flaiiti  PfltnHlo  legebdom:  '  Cum  niK 
trice  nna  periere  a  Magaribus.'  Et 
ita  Appianus  qnoqne  appellat.  *)U23 
sive  Magur  habitationem  denotat. 
Uiec  de  Carthbginis  partibus ;  ambi- 
tus  idem  fuit,  qui  Babylouis,  Id  est, 
sladiorom  cccl<.  latitudo  solom  xxv. 
sakem  in  australi  parte,  doobna  hinc 
iade  Eiiripis  eam  tn  arctnm  comprt- 
nentibua.  Mnromm  altttodinem  qoa- 


draglnta  cobitis,  latitndinem  viginti 
doobus  definit  Dlodoros  1.  xxxti.  nee 
mnlto  allter  Eutropins  1.  iv.  Apnd 
Suidam  Carthago  legitur  fuisse  Ufba 
maximatotios  terrarom  et  potentis- 
slma.  Initio  belli  Pnnici  CarthagA 
civium  habuit  septlngonta  millia,  et 
in  Africa  trecentos  nrl>es  snb  sua  di- 
tione.  Pliira  vide  ex  Strabone  et 
AppianOi  Bochtai, 

Igitur  ad  Caiabaikmim,  qni  Utm» 
JEgyptnm  ab  Afnea  dividiiy  sertmdo 
fMori/irima  Cyreiie  eti]  Hunclocom 
mendosnm  esse,  ea  qt^ae  supra  po- 
suiy  satisostendont:  nam  ab  JEgyp- 
to  pergentibns  post  Catabatfamon 
nrima  Cyrene  est:  legendnm  ergo 
iiand  dobie:  JgUmr  a  Catai)atkm6, 
Seemtdo  aaiem  mari,  Ciaccon. 

Seeuadomaii^  Eiistimarero  etiam 
Sallustiom  scripsisse,  Mcmidum  )»mre: 
non,  oecmido  mari,  nisl  hanc  eandem 
dicendi  formam  invenissem  apod 
Orosiom  i.  8.  *  Inde,'  InqniT,  '  secon- 
do  mari,  nsqoe  ad  aras  Phitcttoram 
extenditnr:'  nec  potsumns  interpre- 
tari,  eeemuto  oiaH,  Id  est,  cnm  flnxo 
marls :  nt  com  dicimus,  necimdo  fltf- 
mine.  CasiU, 

Secnndotmai  prima  CyrM««Sf,  Co- 
imia  Tkerieon]  Hic  vero  Coranienta- 
tores  nostri  e|>regie  cmcotlont  '  C6- 
lonia,  There,'  inqtiit  Soldns,  *  nomlna 
civitatnm  sont/  Badins  vero,  'Cy- 
rene,  ColoniaylliereoBorbes,'  inqnit, 
*  illoe  sic  dlctn/  Hand  dobie  Badli» 
jovenis  srrifftit.  Nam  dnm  ego  illnm 
novl,  alins  erat.  Soldnm  non  novl, 
^ol  meam  praecessit  mtatem.  Hero- 
dotoa  tlbro  quarto  ostendit  Cyrenem 
Coloniam  esse  Thenran,  id  est,  |m- 
poli  Therae  insnlsB.  TheteBon  vero 
genitivns  Oraecns,  nt  panlo  post  Pfct- 
Itenony  poterat  alienus  videri  ab  Us- 
*torico  Latitto,  qoi  ^llierttoram  et 
Philsenorom  magis  amaret :  ceteram 
€B  diphthongo  penohima  scribenda, 
ot  ot  alia  ceciderint.  G/amtauo. 

JMnde  m-m  PAifcNon]  JMnde,  Iti- 
qnity  qoasi  post  Syrtelt  ac  LeptiA 


BSLLUM  JUGURTH.     OAP.  20. 


618 


occuiim  vtnM  iint  Phileiionim  ara : 
qpod  Dallo  pacto  vemm  ett.  Ipie 
une  ab  orto  incipit,  ac  poit  Cata* 
bathmon  occasam  versns.  Cyrenen 
Boounat:  dcinde  Syrtim  roagnam,  ad 
cnjns  intimnm  sinum,  si  Ptolemso 
credimuB,  Phiienomm  snot  arsB}  non 
post  dnas  Sjrtcis  ac  Leptim,  Idem» 

Ad  MmnimMM  NwmUtt  ientnf] 
Vides  Tlngitanam  solam  SalUutio 
Itfanritaoiam  dictamy  CspaarteDtem 
Tcro  sub  Jagttrtba  foisscy  Syphacis 
qooiidam  regnam :  qnippe  Muiacbam 
flomoo  ejos  facit  fineis,  qnem  Stra* 
boni  ac  Ptolem«o  Molocbath  dictum 
existiroo.  Addit  Strabo  Molochath 
Maaritani»  oc  Masvsylorom  fuisso 
terminom,  ciim  Ptolemaevs  Malvn 
(foraaa  iefeDdam  Maichan)  collocot 
terminnm,  allqnanlo  magis  ad  orieii» 
tem,  qoam  Molocluth.  /rfcm. 

Prmxmt  Hupmmum  Rtami  mmi]  Pnl- 
vii  libery  Ukpmmtu.  Fronto  Pr^aim 
Ukpmdm  Umri  $Mmi.  Manat. 

Smpir  Nmudmm  GeduUt  Meepimmil 
Ad  flamlDom  lapsam  retolity  et  omii- 
tana  illa  qnsB  Africse  secandnm  Can- 
criTropleamlmmiaent.  Glmrmm. 

Pmi  em  JBUdtpm  cmr]  In  maBO- 
scriptia  legimas  JEtldapm:  et  aic 
rectiua,  ot  sit  aocasativus  Orseaa 


Mihif9pmimi\  Hnjua  nominis  re- 
giooes  doas  hal»et  Ptolemmns  in  Afri- 
ca;  nnam,  qnam  aob  i£gypto  cogno- 
mlnat:  olteramy  qsmm  Intariorem. 
Ume  hodie  forte  Zanaibar,  iila  avtem 
auac  Abysalnis  halntatur,  vocatnr- 
que  Abexim  a  Qarcia  ab  Horto;  Ha- 
bas  o  BcDJaroino.  PHnius  scribit 
aniversam  ^tidopiam  olim  ftberiam 
et  Atlantiam  appellaUm  fuisse.  Hi 
iEthiopea  tom  a  se  ipsls,  qoam  ab 
Asiaticia  omnibus  Chnssi  ab  anctoic 
sooy  teste  Josepho,  appellantar.  Ve- 
lus  autem  historia  babet  ^thiopes 
com  occidentales  tom  orieotiles,  si- 
cut  et  HoDieraB  dicit,  et  eos  nominat 
Heliodonis  1.  ix.  Hos  in  Asia,  illos 
in  Africa.     Unde  et  gnivis  aactor 


Pausahias  ii.  £liac.  apnd  Seres  po- 
pulos  eos  sfatuit:  sed  \mc  nostra 
£thiopia  in  Africa  est.  OH^, 

Deinde  loen  «soifo  soiii  ordorifai] 
Manoscripta,  dcin ;  aiqae  ita  rectios» 
Rhnm, 

Deim  Um  exmi€  sslti  anliritei]  Per- 
inde  loqoitor,  atque  JEthiopai  cltra 
Torridam  Zonam  esae  crediderit: 
cum  Ptolemeoi,  aUique  Geographi 
intra  Tropicoi  iub  «quatore,  ac  Doa- 
tra  dcmom  sptas  ibi  esse  certo  depr^ 
heoderit.  Okrioaiii. 

Ueqm  odpmm  itfai^Aom]  Fabri- 
ciaDom,  od  Jlmmm  oifoi  JfalNcftom. 
Riviui. 

Muinclum']  Est  nomen  nrbli,  ot 
llavii.  Plorns  iii.  I.  '  et  saxeo  indi- 
tam  monti  Molacbam  nrbem  per  Li- 
garem  adlta  arduo  penetrarit.^^OrfW. 

Igmrm  pepkU  Rmmm.]  Sic  infra : 
*  et  eo  tcmpore  ignamm  nomlnii  Ro- 
manl.'  Cimeemk, 

SaOe  diehm  eH]  Th  esl  manuscripta 
aon  habent,  ac  roctiai  abeat.  8ed  et 
itatim  ante,  '  De  Africa  et  de  ejua 
inoolis:'  in  mannscriptia  non  repctl- 
tur  llla  prmpoiitio  De,  nec  ia  Ascen- 
•iaoo,  ant  Berooldino.  IZiciiii. 

Cap.SO  Peeiqtum  dimm  regne  leg^ii 
A/riem  dieeeeeere]  Sic  et  maaoicripta : 
perperam  in  quibusdam  est,  «6  Afii- 
m:  nam  et  inferius:  ^ubi  eos  AfHca 
discessiMO  ratos  est,'  inqoit.  Jdem, 

CerHm  eem  ndne  ^md  ex  mmcie 
famaariom  occspcraf]  Slc  et 
luscripta:  in  allii,ad  NaNuaiiam; 
quo  modo  perfreqoenter  Cicero  loqoi 
consaevlt*  Sic  Virgiliaa  ^ad  Tlro- 
jam'  diait;  pro  opad  Treimm;  et  U- 
vios,  *  dum  hftc  ad  Vejoi  agebantur:' 
pro  mpmd  Vtjee.  Hoc,  ni  failory  e 
glosia  nimirum  irrepiit:  nam  anno- 
tarat  forte  aliquii,  od  pro  opad  eiio 
positnm.  T^  eem  ibidem,  non  est  in 
mannscriptis,  ac  ciira  detrimentam 
aensus  abesse  puterit.  /dCM. 

/a  r«gaam  Adkerbedie  mummm  taf ra- 
dii]  Infira :  *  Ad  bellom  qood  gestor 
rus  era^aiiimum  intendit.'  Cittceem* 


fise 


l«OT^  VARIORUM   IN 


MulUi  m9rtide$  cum  ptcore]  Legen- 
dnm,  Mmrtalei§,  Riviiii. 

In  regnum  ffvvm  te  eonicertU]  Tb  ee 
noii  reperitor  in  Beroaldlno,  neqne 
in  ullo  mamiscripto:  qnasi  absolote 
ponatur  hoc  verbum.  Sic  alibi : '  clara 
com  pancts  ad  pedites  convertit/  in- 
quit,  et  Com.  Tacitns  iii.  'Post- 
qnam  caedibus  saBvitnm,  et  magnitudo 
fanuR  exitio  erat,  ceteri  ad  tapieotio- 
ra  convertere :'  hic  quoque  i ine  casu 
ponitur.  Jdem, 

ExUiimann  AdkerhaJem  dolore  per- 
motnmf  tii/Mrtaff  ffMOff  iiMm  vindicai»' 
rum]  Mannscripta,  dahre  permatmm 
Adkerbalem :  qnae  collocatio  verbomm 
mellor.  Idem, 

I^jnrioMniaMmanutindieaiwrum']  Sic 
infra :  '  vindicandom  in  eos,  qni  hosti 
prodidere  rempublicam:  noo  manu 
neque  vi.'  Et:  'qui  dicerent  mann 
vindicandnni.'  Ciaeeon. 

IfOurias  muu  mmn  vindieatwnim] 
Vide  anclpitem  reciprocationem  in 
verbo,  ffwury  Jugnrtliamnc  referat,  qiii 
intulerat,  an  Adherbalera,  cni  iliarae 
erant.  //wiMff»  quod  medium  verbura 
inter  ffwiff  ac  ^pu  Grammatici  ponunt, 
snstnlisset  banc  dnbitationem.    Giia- 


SeeuM  eeeaerat]  Infra:  <  quod  nbi 
secns  procedit.'  Ciaceon» 

Cap.  21  Prope  Cirtam  oppidum] 
Strabonis  codex  libro  nltimo  Geogra- 
phiK  habet,  Adherbalem  tt  obsessnm, 
et  occisum  ad  Uticam:  nbi  plane 
mendnm  pnto.  Utica  enim  hoc  tem- 
pore  in  provincia  crat  Romanorum, 
qna  legati  paulo  post  Jugnrtham  lite- 
ris  evocant.  Nemo  igitur  hnnc  locnm 
es  Strabonis  libro,  sed  coiitra  iilnm 
ex  hoc,  qui  bcne  habet,  emendare 
conetur.  Glareanms. 

Qnia  diei  extremum  erat]  Infra  : 
*  et  diei  vesper  erat :'  iteni :  '  et  jam 
die  vesper  erat.'  Ceternni  Tacitns, 
qni  multa  hiijnsmodi  aSallostio  acce- 
pit  Hist.  III.  '  cxtremo  jam  dte/  in- 
qnlty  *  sua  qnisqoe  Ui  tentoria  dilabl- 
tor/    Ciflcwn. 


Et  quia  diei  extremum  eraty  preeBum 
nan  est  iuceptum]  Th  est,  m  manuacrip- 
tis  non  est.    Rivius. 

Plenmque  noctie  proeeedt]  Sie  in- 
fra :  *  plernmqne  noctls  barbari  more 
sno  Ifttari.'  £t :  *  Sed  nbi  plemm- 
qne  noctis  processit.'  Iiifra:  '  mnl- 
tum  diei  processerat,'  dixit.    Ciaceon» 

Ob$curo  etiam  ium  lunune]  Citatnr 
a  Nonio  fragm.  ex  iv.  Histor.  '  Cnra 
interim  lumine  etiam  tnm  incerto:' 
in  vocc,  GaUiee,    Idem. 

Togatorum]  Id  est,  Italicorum.  Sa* 
ne  togati  sont  proprie  Romani.  Bad, 
,  Qiuff  NumidoM  inaequentes  a  metnUmt 
prokibuii]  In  mannscriptis  et  impres- 
sis  qnibusdam  oroissa  praepositio  est, 
meenibue  prokibuii.  Utrumque  mih& 
placet,  et  utroqoe  modo  Cicero  loqnt 
consnevit.  Cesar  belli  Galiici  1.  i. 
*  finibns  probibero*  dixit  sine  addita 
praepositione.    Rtvivff. 

C7ro  dic  inter  duoi  regee  ceeptum  at- 
quepairaiumbettumforet]  Sic  Taeit. 
XII.  '  Ac  ni  prvlinm  nox  diremisset^ 
ccepta  patrataqoe  expugnatio  enn- 
dem  intra  diem  foret :'  et  iii.  *  tum 
demnm  liberins  ortum  patratnmqne 
beilum  Senatni  scripsit.'  Est  antem 
patrare  belium,  conficere  sive  perfi- 
cere.  Qnint  viu.  3.  '  DncUre  ex- 
ercitus,  et  patrare  bellum,  apud  Sal- 
Instinm  dicta  sancte  atqoe  antiqne, 
ridentnr  a  nobir.'  Ctoceoii,  V.  C.  mo 
eodemque  die.    Ursin. 

Jugurtka  optpidum  circumeedii]  In 
mann»criptis  est,  Igitur  Jugurtha. 
Nec  aliter  in  impressis  quibusdam. 
Rtriifff. 

VineiM]  A  similitndine  vitis  dtcta, 
qnse  jugata  et  in  tectnm  allevata. 
Snb  illa  qnia  considere  fas,  et  latere 
sic  clansa,  haie  qnoque  militaris  no- 
men  sumpiiit.  Descrlbit  etiam  Ve- 
getius  IV.  15.  '  Vineas  dixerant  ve* 
teres,  quas  nunc  Barbari  militariqne 
vocabulo  causias  vocant.'  E  lignis 
levioribus  machina  colligatnr,  alta 
pedibns  octo,  lata  septera,  longa  se- 
deciro.    Hojns  tectnm  dnplici  mnni- 


BBLLUM  JUGUaTH.  .  QAP.  21. 


551 


tkm^  tabnUtiB  cratibim|iie  eoiit«Kl- 
tur.  lAtera  qooqnc  vimioe  sepian- 
tnr,  ne  Mxorum  telormnqac  impctn 
penetrentur.  Extrinsecns  autein,  ne 
imjnisso  concrementur  incendio,  crn- 
dis  ac  recentibns  coriis  tcI  centoui- 
bos  operitnr.  Cum  plnres  factse  fu- 
erint,  jungnntur  in  ordinem,  sub  qni- 
bns  subsidentes  tuti  ad  snbnienda 
mnromm  penetrant  fnndamenta.  £ 
lignis  if^tnr  Irvioribus  b»c  machina 
coUigabatur,  nempe  qnia  transferri 
opus,  et  a  militibus  moveri :  binc  ad 
iUum  motum  indicandnm,  vineas  a- 
gere,  procedere,  proferre  dicebant: 
nam  eminiis  paratae,  paulatim  admo- 
Tcbantnr  ad  oppidum,  sive,  nt  sub  iis 
arietem  admoverent,  sive  subruerent 
mnros.  Cratibus  contexebal  ur  eadem 
machina,  atqne  ba»c  pr»cipna  c^us 
materies  et  tegmen,  ideo  Graeci  r4^ 
fa  dicont :  interdum  tamen  si  plura 
aiit  graviora  in  oppido  tormenta,  nec 
vim  soiTerrent  b»  craticeae,faciebant 
crassiore  ligno ;  hinc  Caesar  vocat 
Porticuoi,  quia  species  ejus  longior. 
Caesar :  '  pedalibus  lignis  conjunctis 
portjcus  jungebantnr,  atqne  bac  ag- 
ger  inter  manns  proferebatur.'  lip$, 
Vide  et  Stevrechinm. 

ViMeW]  Posterior  aetas  Cattos  ap- 
peUavit,  qnin  et  ipse  Vegetius  ita 
appellavit :  ita  enim  emendandns  lo- 
cus  IV.  15. '  Vineas  dixemnt  veteres, 
qnas  nunc  militari  Barbaricoqne  usn 
Cattos  Tocant.'  Ita  enim  babet  in 
ora  editio  Parisina,  non,  ut  vnlgo, 
Coiwtiu.  Catti  antem  ejusroodi  sive 
vine»,  sub  quU>ns  miles,  in  morem 
felts,  quem  volgo  caitum  appeUamos, 
in  subaessis  ant  insidiis  latuit.  Joh. 
J§ac.  Pontan. 

Titrre$]  In  aggere  erant  turres,  et 
itatim  ab  eo  strnct»,  imo  et  tunc, 
cnro  is  nondom  perfectns :  et  tntelae 
operis  ministroromqiie  cansa  impo- 
nebontur.  Vine»  eniro  primnm  fac- 
t«,  ut  sab  iis  commeare  miles  et  ag- 
gerere  possit :  sob  eas,  (id  est,  altins 
qnam  eSyipse  aggeri  et  iii  eo  deoiquc 


turres.     Has  igitnr  statlm  stmctae, 

sed  panlo  ab  nrbe  longius,  et  ne  teln 

vitiarent  aut  iropedirent.  Apnd  Orm^ 

cos,  aut  certe  Siculos  primum  reper- 

ta.    Ideo  cante  capieudus  Atbensns, 

qui  non  dicit  Diadem  primum  repe- 

risse  turres  ambulatorias  simpUciter, 

sed  Toifs  ^•pnroin  vifymn,  id  est,  eas 

qnae    circumferri    possuot,  solntUea 

(bas  forte  Appianos  vocat  ^rrvy^- 

rour,  pUcatiles,  qnia  per  partes  sciU- 

cet  toUebantnr,  poncbantnr,  repone- 

bantur :   nec  eniro  ad  iUas,  qnae  peg- 

matnm  modo  deprimebaotiir  attolie- 

banturque  per  cokshleas,  puto  respex- 

isse  ApDianum)  nam  simpliciter  ani- 

bnlatornei  aut  subrietatap,  Aane  jam 

ante  invent»  in  SicUia.     Haec  igitur 

inventio  non  ipsarum  turrium  (fixae 

iUae  jam  diu  innotoerant  in  oppidii, 

in  castris)  sed  mobiUom,et  qnae  rotis 

agerentnr.    Agebantor  rotis  ad  mi- 

nimnm  qoatuor,  sed  et  sex  ant  octo 

etiam  subditas,  prout  turrium  modiia 

esset,  legimus.     Kt  oportebat  sano 

bumum  aequabUem  densamqne  huic 

rei  esse.    Actae  igitur  rotis,  sed  ia- 

tentibus  et  internis,  aut  certe  inte- 

rins  movendis.     Hoc  ideo,  ne  telis 

bostium,  qui  agerent,  exponerentur, 

et  turris  tueretur  snos  motorei:    a 

tergo  tamen  qnidam  appUciti,  qni 

propellereut,  et  licuit,  qnia  non  iUinc 

raetus.    Turres  antem  triplices,  ma- 

jores,  minores,  mediae.    Minores  e- 

rant  60  cnbitonim  in  altitudine,  basi 

quadrata  unnmquodqoe  latns  17  cu- 

bitorum :    10  tectorum :    supremum 

tectum  quintam  partem  basis  babe- 

bat    Migores  autem  et  harnm  ses- 

qnialteras,  15  tectorum  faciebant,  in 

altitudine   cubitos   00.     Iternmque 

duplas,  quae  20  tectis  conslarent,  ai- 

tas  cnbitos  120.  latas  quaqnaversnm 

fere  24.    Sed  turres  in  tot  tabnlat» 

non  aeqnaUter  surrexerunt,  sed  instar 

Phari  JEgyptiacas  panlatim,  et  per 

ea  singula  decreverant :  qui  modas 

sane  aptior  in  speciem,  in  stabUita- 

tem,  in  motionem.  Proccritas  aatem 


KOI^JS  TARIORUM  IN 


ipitnun  tMlft  M%y  ut  noA  «olan  mii' 
fos,  sed  etiatn  tttrres  Uptdeas  altita- 
dioe  8npcrBr<»nt.  Latitodo  non  ad 
nonDam  artiR  adstricta,  sed  pro  tem- 
poribas,  et  volnntate  strnmtiam  mo- 
tftta.  Tecta  vero  sive  tabnlata,  qnae 
et  fafltif^a  et  vertices  diciintnr,  ple- 
nimqne  |>inra  io  tarribns,  nt  Men^ 
sores  plares  imponerent,  tnm  nt  tor- 
menta ;  sed  tion  maxima ;  scalas, 
pontes,  et  talia  ad  invadendam. 
Frontes  baram  torrtam  ferrat»  e- 
rant,  mnnimen  contra  i|pies.  Cnm 
enim  prscipnnm  in  eas  remedinm  et 
repngnatio  esset,  per  jacnla  ignita, 
faces,  malleolos,  mnrices,  q|pertnm, 
nt  rotsB  ferro  tegerentnr,  ant  certe 
a  triplici  latere :  sic  enim  stabilioret 
ob  pondnsy  et  igni  incorrnptibilea. 
Alia  qnoque  materia  turribns  inter* 
dum  circnmdata,  scilicet  centones, 
coria,  storiae,  et  ita  porro.  lipstics. 

Maehmis]  Testndinibns,  balistis, 
eatapnltis.  De  qnibnt  Vitr«  et  Veg. 
Cosf. 

VtUi  H  censere  «m  ab  armU  dueedere^ 
de  cantroveniie  §bU  jure  po(tM,  ^iioM 
bello  dUcejdare  ;  ita  se^ne  iUiaqae  dtg- 
num  esse]  Locus  hhc  in  omnibns  vnl- 
gatis  libris,  mnncns,  deminntnsqne 
fuit :  qnem  nos  additis  his  verbis  : 
De  eonirtnerwiU  snts  Jare  pofiits,  ^Mom 
beUo  dieeeptarcy  snpplevimns  ex  co« 
dice  Parcensi,  quem  nobis  prtestitit 
Oosuinns  Rivins,  vir  cnm  religiosns, 
tum  humanus  ;  et  saue  abesse  non 
posstmt :  sed  negligentia  librariomm 
omtssa  snnty  qoi  anctorem  nostmm 
et  aliis  locis  freqnentissime  male  mnl- 
tatnm  reliquerant,  ablatis  aliqnot 
verbis.    Popiaa. 

De  caiUrovereiU  mUJare  poHu»  gnom 
beUo  diicepiarey  ifc.']  Sententia  isthaec 
in  nalla  extat  membranarani  nostra* 
mm,  in  nulia  editionum  antiqq.  qnia 
tnmen  asseverat  Popma  iovenisse  in 
calamo  exaratis  codd.  haod  atisns 
tnm  exclndere :  praesertim,  cnm  op- 
time  qnadraret  clansnlse  proxime  se* 
qnentl.    QnUer, 


Jfv  sefitf  tiRSi^iie's^|fiiiuii  Msej  iVet 
Khri  dignMM  fere,  qnod  prabo.  ftc 
infra,  ubi  vnlgatiir :  *  Itaqoe  ddietn 
Occnltiora  fnere;'  Bongarsii  codex 
prspfert  oeeultierafinre,    Pntsdi. 

Ita  teqae  UHmiue  digmm  esee']  Citm 
extent  codd.  in  qnibos,  dignum  fore; 
nthil  certins,  qnam  ejiciendnm  et 
haneetaliam;  retentosolnm,tUie- 
que  ttttsfve  digmm.    Grater. 

Cap.  22  8ed  U  rumer  clmaM  erai] 
Hoc  est,  non  firmns  ant  constans,  nt 
Cic.  loquitnr.    CiaeeoH. 

Sed  U  rmnor  drnen»  erai]  Perpe- 
ram  in  Merseborgensi  et  aliis  pleris* 
qne,  hi»  rumor.  Porra  eUmene^  pro 
lum  njmms  ponitnr.  Cnjos  e^Prlsei- 
anns  meminrt.    Rietas. 

/s  niaiar  elmMiis  €raf ]  MnleMeCU 
acconlns.  Vnlt  enim  anctor,  rnmo^ 
rem  infra  veram  fnisse,  miimtqiMS 
atrocia  voigasse  qnam  erant.  Gr«t€f. 
Ab  adoieeeenHa  oma  ita  ee.enituml 
Angnstaniit  deletri  sa«,  snpra :  *  It4 
ab  adoletcentia  vttam  Institoiste.^ 
Puioek. 

Ftrhrle,  non  malftk  F.  Seipiani  ta«« 
mo  viro  pbc.]  Incertn  ett  dittilictlo, 
sitne  dictum,  virtuto  et  molMa,  ad 
priora  refBrendam,  an  ad  posteriora. 
Badias  «d  posteriora  retnlit,  fortastis 
qnod  magis  qnis  malitia  pltcet,  qnant 
prol)etnr :  at  ego  poto  ssqne  malitln 
neminem  placere,  atqoe  nemlnem 
probari.  Ideoqne  amblgnnm  est. 
Glarean. 

Ob  eaedem  arte»  a  Mieipoa]  Legen- 
dnm,'  oiieU.    Rivius. 

Adkerbalem  dolU  vUa  »mt  ftuicMiiin, 
quod  ubi  eomperi»»etj  tju»  eeeUri  obtiam 
isse]  th  ^u»,  non  est  In  omnibns  ve- 
tnstity  et  addititiom  mihi  videtnr,  nt 
et  alia  pleraqne :  sed  in  mannscrip- 
tis  quibusdam  est  tamen.  Porro  a^ 
riam  trr,  hic  est  resistere :  sic  Cleero, 
*  malomm  conaiibut  obviam  Ire'  dix- 
it    /rfsm. 

Neqne  reete^ne^e  pro  6ono/tcfio*«m] 
Apulejus  Apolog.  2.  *  Si  h«c  repn- 
tans,  fbrmm  ant  «livTtiarum   gratia. 


BBLLUM  iVOVVnt.     OAP.  23. 


55» 


■!•  imI  «n«ni  conditliHmii  reaerva- 
Mn;  neqse  pro  amico,  neqne  pw 
PhUeeophe  faotunim/    Cmeetn. 

/Wffiae  d€  ^mmbiu  fwbu»  UgttUs 
Rnmm  brttim  tm  mteeram]  In  ma-> 
miteriptia  h«  da«  veees,  ee  «me,  4e-' 
eaet.  An  attlem  elef nntiae  ahsint, 
illenimeetejadidom.    lUimtt. 

CAP.9a  Nf^aeprflpleriMfMramlod] 
ManaMriptom,  iteque  pnpier  hei  mrtv- 
fmn:  qaonwdo-et  ex  impreMi»  qom* 
dsm:  M ersehorgeose  vero,  fMfoe  p€r 
M  aeferaei ;  nt  sit  1011808,  Locf  na- 
tura  ehttffhat,  qno  miniis  expugnare 
aHhempomet.  Mcm. 
•  Foi/e,  e(|u«/eme]  Rrat  tloplex  op* 
pugnatio  urbiam  apod  aatiqeos,  sii- 
hlta  et  diataroa.  Boblta  oppugnatio 
ett,  cnm  hnpetn,  nec  Girciimvalla- 
tlene  ndhihlta,  incarrunt.  Ad  hooc 
rem  eorena  primum  uti  ad  terreo- 
dum^  aut  claudendnm,  ted  etiam  ad 
dietkieadunL  Et  hmc  corona  modo 
dupte,  oiedo  triplex  crat,  prout  ret 
oxlguhat.  Jotephut  dlcit  urhem  Jo- 
tapatom  dapHci  peditnm  corooa  cloc» 
«oai  Mea^  et  tertlam  teriera  Equl- 
tan  eoteriot  potttam  foitte.  Bonut 
Introieum  peditee, 
I  invadere ;  extrortum  equitet, 
quorum  inepectare  et  tueri.  Et  eml» 
eme  quMem  terlet  ilo  dupiex  aut  tri- 
plosi  ted  eum  apprepinquahant,  r»> 
tio  eult  magit  «rctatet,  moltipllca<- 
(otqoe  Item  luitte,  in  gyro  tdlieet 
«ttldue  aDfUatiore.  Hoc  etiam  am- 
^llue  oddendum,  prioiot  ordlnee  pe- 
dmm  teatatorum  gravloromqoe  fu- 
teeei  qol  ceoiluut  ettultarent,  invade- 
flenlqae :  retronum  levet  ant  velitet, 
ut  fundlloret,  taglttarioe,  qul  endmie 
^^eUerent  telit,  et  deturberent  pug- 
natoret.  Porro,  ohl  dluturria  erat 
ohtldle,  fhttam  ptfedaeebaot,  ▼allnm 
eonidehant»  •  Fottu  erat  exteriut 
YaUo  pvaBdoctti.  Sic  euim  ah  Ipta  re 
'  Pr«ducere  fottam/  et 
Mtam,'  itemque  *  per- 
cotere.'  Eu  fbtta  lota  plnihnum  6 
l>edet, -et  toHdcpi  alta«   alU 


adaagent     Non  turo  doplet  fMsi; 
ut  et  doplez  rallom  legitttr,  majorit 
finOltatlt  aot  tutelie  causa.     Hanc 
accinctl  fediebant.    Vitttam,  est  ag- 
gestut  e  terra  et  Budihos,  ad  labmm 
ittterius  foss»  vekit  morus.      Dnm 
igiturejus  partes:    Agger  et  Sudee, 
Agger  est  ipsa  terra,  com  cespites 
circumddnntur  e  terra,  et  ex  illis 
vehit  murus  iustmitur,  altus  S  pedl- 
bns  supra  terram.     Cetpet  fiebat  al- 
tos  temlssem,  ktus  pedem,  loogos 
pedem  semb :  nam  nec  temere  aot 
pro  arbitrio  bonc  ezsclndere  lieoit, 
sed  omnia  ad  normam.    Si  term  to- 
lotlor,  ot  ad  tliullitudinem   laterls 
cespes  nonpostet  absctndi ;  tnm  tane 
aut  fetsa  prvdocebatnr,  cujns  Intrinv 
teciu  agger  excrescebat;   aut  sepi- 
bus  dutttis,  ml  interpositlt  ttlpitihot, 
ramltque  arborum,  ne  terra  fadM  di^ 
labatur,  agger  erigebat ur.    A Itnt  IHe 
etepe  10  pedet,  totidemqne  latos.  Sk- 
drn^  qui  proprle  TaHi,  et  iode  compo- 
sitom  ex  utroqne  dixere  VMtm:  nam 
Vallum  et  Sudesldem  snnt  Servio. 
Magta  prisd  disere  et  Smroe:  inde 
iShfreuit,  et  OnsMsunem  Ennio,  Tanttm 
erehrissnris,  Id  est,  palis  munitum. 
SmUiim  tamen  rox  creberrima.    Su- 
des  erant  ex  qnocnnqne  et  ohvio  lig- 
no,  robnsto  tamen,  cum  daretur :   ex 
robore  eus  farit  Valerios,  ex  acere 
Propertios.     In  opptdis  etiam  istss 
snde».    Sudlum  forma :  non  foemnt 
ex  seqoabiH  et  simplid  llgno,  sed  ha- 
boeront  dnas  eraineotias,  et  veltft 
coraua,  ant  tret,  aut  quatuor,  id  est, 
ramot  io  nsajori  ttlpite,  qoi  redtl,  ut 
coinoa  eminehant :   tales  prmtertlm 
in  tommo  erant.     Stndiote    acutm 
fueront  lllm  eminentim  valloram,  ne 
quit  fiicile  potsit  apprebendendo  e- 
vellere,   lobrico    tcilicet   ligno:    et 
contra  trantgressom  et  transcensnm. 
Itoqne   longiuscnlos  foisse  oportutt 
hot  Talles ;   cnm  parH  in  terram  defl- 
geretur,  firmamenti  cauta;   et  pars 
emineret ;  etsl  hnploiot  et  derinctoe 
inter  to  etiam  fuitte  adom.     VaUi 


fiSi 


NOTiB   VARIOJtXiH   IN 


modoi  parte-nnii  9017  pedaiBy  altera 
pliMCulo  inajor  2060.    lApnM, 

Ad  tirUUem  arngere]  In  oianoscrip* 
tis  est,  erigere:  sed  et  prior  lectio 
mibi  placet :  nam  et  alibi  SaUaslinSy 
'  £os  non  paullum/  inquity  *  orakione 
Bua  Marios  arrexerat.'    RimMS. 

Ad  tirhUem  ertgere}  ReTocaviscrip- 
toram  omnium  scriptomm  editionnm- 
que  vetemm,  quomm  nuUas  agnoscit 
Carrionis  arrigere,    Oruteros. 

Belium  nen  peeee  trahi\  In  manu* 
scriptis  et  aliiS|  bdbm  trahi  mm  yaeee, 
Rivins. 

CAP.-24  lAitereB  Adkerbalit  mi  sflMiM 
reei$at€e  etmt]  Stmt  non  est  in  manu- 
ftcriptis  neque  ceteris.  vetnstioribus. 
Jdem, 

Stept  ad  vo$  oraluai  mitto\  Vatica- 
nusy  eeepe  vee  eredam  mitto,  pro  vul- 
gatOyOdroi;  .deinde;  Midpem  patrie 
ben^ieioy  omisso  vulgai  i  in^i :  aa  /ame 
aerime  urgear  incertum  est,  ubi  vulgati 
inceriuieHm:  forte  delendum  t^  eat. 
Pntscbius. 

Quem  tanta  Ubido  exeHngaendi  me 
t»MsU]  Sic  in  cunctis ;  alioqni  suspi- 
rari  possis  ExetingMendi  mei  legen- 
dnm,  ut  videlicet  vocales  concurren- 
tes  locnm  errori  fecerint :  sed  nibii 
immnto.    Rimue. 

Pknra  de  Jugwrtka  ecribere  dehorta* 
tur  me  /ortuna  mea]  Tb  me,  licet  in 
Fabriciano  sit,  non  reperi  tamen  in 
aliis  vetnstioribus  :  ac  elegantins  ab- 
esse  poterit,  nnllo  sensus  detrimen- 
to.    idem, 

Niei  tamen  inteUigo']  Nisi  valet  eedy 
quomodo  idem  locutns  c.  67.  *  Nisi, 
qnod  iiU  in  tanto.malo  turpis  vita  in- 
tegra  fama  potlor  fnit,  tmprobus,  in- 
stabilisque  videtnr.'  £t  '  Nisi  ta- 
men  reop.  pa#iter  ac  SKvixsimo  iinpe- 
rio  t>ene  atque  decore  gesta.'  Sic  et 
ab  aliis  nsurpatur ;  dixit  enim  Cicero 
epist.  1. 1.  xm.  ad  Memmium :  '  Nisi 
tameii  multo  minus  tibi  concedi  .po- 
test :'  et  ibidem,  epist.  73.  <  De  re 
niliil  possam  judkare :  ;  nisi  illnd  mi- 
l|i  oerte  pennadeoy  te  taiem  vimm 


nllul  temere  fectee :'  -.  et  «d  AtticM 
epist.  14.  1.  ▼.  *  Nisi  tamen  id.eiit 
mihi  gratisfliinnm :'  et  ad  enndaa 
epist.  6.  L  zi.  <  Nisi  iUnd  erat  InM- 
tum :'  et  ibidem,  epist.  29.  '  Niai  il- 
lud  quidem  mutari  non  video  poese :' 
et  ad  Hirtium  I.  ix.  apud  Noninm : 
*  Dicis,  quid  qnaeso  istiic  intererat  l 
nescio :  nisi  tamen  4d  erat  mibi  ju- 
cundnm.' .  Item  in  oratione  pro  Sez; 
Roscio :  '  Quid  .erat,  quod  Capitoni 
priittum  nunciarit,  nescio:  nis^  hoe 
yideo,  Capitonem  in  bis  i>onia  eiye 
sociiim.'  £t  Plautus  in  £piMiico,act« 
II.  '  Si  placebit,  ntiminor  Conaiiinm : 
si  non  placebit,  reperitote  rectins. 
JViihiistic  nOc  seritiir  nec  roetttnr: 
nisi  ea,  quae  vjs,  volo.'  £t  in  Persa 
act.  u.  '  Dii  deseque  te  oouiea  perr 
dant,  Nisi  bodie,  si  prehendero,  de* 
%am  in  terram  colaphis.'  £t  in  Sti- 
cboact.1.  sc.  2.  '.Miror,  qnidsiet: 
Nisi  ut  periculnm  fial,  visam  qnid 
velit.'  £t  Terentiqs  in  Andna  act. 
IV.  sc.  1.  '  Nescio;  Nisi  mihi  deoaitt- 
isse  iratos  scio,  qul.aasc.nltaverim,' 
Quo  in  loco  Donatum  foede  err^Met 
mibi  videtur,  mutilnm  locnm  CMe.ei- 
istimans ;  hsec  enim  dicit : .  *  |>eeat 
.Quia ;  ut  sit,  Nisi  qnia.'  £t  Eniincii. 
act.  III.  sc.  4.  '  Neqneo  satis  oiirari. 
neque  conjicere ;  Nisi,  quicqnid  est, 
procul  binc  iibet  prias,  quid  sif,  sci»- 
citari.'  £t  act.  v.  sc.  1. '  Nescio^  niai 
amasse  credo  Pampbilam.'  £tact» 
.V.  sc.  6.  '  Non  dubium  cst,  qnin  mihi 
magnam  ex  bac  re  sit  malnm,Niai 
quia  necesse  fnit  hoc  facere,  id  gMs« 
deo.'  £t  Heant.  act.  ii.  sc.  2.  *  Joco 
an  serio,  ilisBc  dicat,  ncscio :.  nisi  nu* 
hi  qnidem  addit  animum,  qno  lubeat 
magis.'  £t  act.  iv.  sc.  1.  *  Nisi  nii- 
qnid  vidco,  ne  eeee,  amicam  haBC 
gnati  resciscat  aenex.'  £t  Adelph* 
act.  I.  sc.  2.  *  dixit  velle  nxorem  dn^ 
cere :  Sparabam  jam  defer bniaae 
adolescentiam :  Gandebam :  ecee  mjB" 
tem  de  integro :  nisi  qnidqoid  eat  Volo 
scire,^ne  hominem  oopvenite.'  £t 
act.  lY.  tc.  2.  <  Nequeo.  satis  decer* 


BKLLUM  JUGURTH.     GAP.  25. 


Sfi6 


wre':  NUi  mt  credo  hme  ewe  natiim 
r«i  ferniMliB  miseriis  :'  qno  in  ioeo 
iMle  Bonatns.  Et  act.  it.  sc.  5. 
*  Ne«cio,  nisi  qnia  tara  mi^ere  hoc 
cnplo  easc  Temm,  eo  vereor  magis.' 
£t  Phormione  act.  in.  sc.  1.  *  Ne- 
scio,  ni»l  Phssdria  band  cessavit  pro 
te  eniti.'  £t  act.  y.  sc.  7.  *  Nescio, 
nisi  me  dixisse  nemini,  id  certo  scio.' 
£t  Hecyra  act  r.  sc.  9.  '  Qnid  ege- 
rint  inter  se,  nondnm  etiam  scio: 
nisi  saae  rnrc  est,  qnorsnm  eventn* 
rvm  lioe  siet.'  Et  aet.  ii.  sc.  S.  *  Nec 
qai  lioe  mihi  eveniat  scio :  Nlsi  pol 
filinm  mnltis  modis  jam  exspccto  nt 
redeat  doaum.'  Oellins  qnoqne  x. 
19.  *  Item  alind,  inqnit,  qnod  hercle 
an  poacrem,  dnbitavi,  ita  estderidU 
cohe  vaidtatiSy  nisi  idcirco  plane  po* 
sni,  qnod  oportnit  nos  dicere.'  £t 
Pllotns  XXXV.  11.^  Nlsi  acdtos  a  re- 
ge,'  dcc.  sic  enim  legendum  ex  omni» 
bna  antiqals  libris ;  non,  nt  in  per- 
vnlgntls,  Std.  De  Orsecis  antem  A- 
ristophnnes :  IS  vsi  Jjyw  HfMiy^  ^oi- 
ww^ttf  «divy  vAV  ^  ft^fw  B499UUU 
ItenlJbi. 

Sk^n  ^mam  ig9  sn»]  Non  me  tan- 
tnm  Jngnrtka  pctit,  sed  qnod  majns 
ett^  tnlioa  Nuroidivy  et  fortasse  to- 
lln«  Afric«  regBura :  nec  sperat^  se 
posae  et  meo  regno  poliri,  et  vobis 
amtcomesse;  qoare  nemini  dnbinm 
eaty  qnin  ipse,  spreta  aroicitia  .vestra, 
etiam  vobis  invitis  menm  regiram 
ranlfft.  Et  hoc  est  qnod  dicit  bisce 
verbis :  '  utrum  gravlns  exintomet, 
nfmiDi  occnltnm  est :'  id  est,  omnes 
sctaat,  ntmm  graviiu  esse  sibi  pntet 
Jogmrtbay  non  posse,  vldeiicet,  spe- 
inre  amicitiam  vestram,  an  non  possc 
spcmre  regnnm  meom.  Nam  palam 
esty  eom  gravins  pntare,  non  habere 
regnnm  menmy  quam  amicitiam  ves- 
tram.     Cosf. 

Vtrmm  graeim»  fxuiimei]  Omnino 
legendnmif/rKinfraotMitfalsMMt.  Cse- 
sar  h  ra,  *  h»c  sl  gravia  ant  acerba 
videaatnr,  mnlto  illa  gravius  sestimari 
debcre :'  et  Ub.  iii»  de  Bello  civili, 


^  Leviosqne  toinpeethtls  quMh  dnida 
pericnlnm  •stimavenmt.'  SiceaiM 
legitnr  in  mannseriptis  exemplaribnay 
non,  caetsliaunwnmt.    Ciaccon. 

/atpsralarMi  NwmiiU  pasmstis]  In 
Catil.  '  LacedsMttonii,  devictis  Athei> 
niensibns,  triginta  vlros  imposnere.' 
idms. 

Nom  €g9  qMem"]  Serrins  Pnldano 
ad  I.  ^neidos  melius  sic  citat :  *  Nam 
ego  qnidem  vellem,  et  hsec  qum  scri* 
bo,  et  illa  qnss  antea  in  Senatn  qnes* 
tns  sum,  vana  ferrent  potins,  qnam 
roiseriam  meam  verbis  fidem.'  Vlde- 
tnr  posse  legiy  mma  /sfvfettas,  qmmi 
mmrimn  wuum  verbU  fdem  fuere* 
Pntsch. 

-  Qwnn  miftfria  nwa  fdem  verbi$  /aee^ 
rei]  In  nonnnllis  est:  tebisfweeret. 
sed  alternm,  quod  In  mannscriptb 
qnoqne  est,  tnagis  probarim  :  pro,  ad 
credendnm  mihi  vos  Impelleret :  setty 
ad  habendam  fldeni  verbb  meis  inda- 
ceret.    Hietus. 

Ui  Jugwikm  eeelentm  eetentm  eeeem] 
Id  est,  ut  ostenderem :  alias,  nt  os- 
tenterem.  Infra:  <  Illa  deditlonls 
signa  ostentui  credere :'  licet  panlo 
diversiore  significatu.  Tacit.  xii. 
'  Anribus  declsis  vlvere  Jnbet,  osten- 
tui  clementia!  sn».'  Et  xv.  <  Itn- 
rnm  Tlridatem  ostentni  gentibns, 
qnanto  minns  quam  captivnm.'  Et, 
'  Ore  ae  membris  in  enm  pallorem 
albentibns,  nt  ostentni  esset  mnltum 
vitalis  spiritns  egestum.'  Est  ergo» 
Ut  m  me  JMgwrtkm  eeeUra  ostonlrrm- 
tsr.    Ciaccon. 

ToMiummedo  imimieiimpeHmm  et  cm* 
dahis  coTforts  d<prrcsr]  Hsteniminmi 
vera  lectio  est :  qnamvls  in  Beroal- 
dtno  sit,  crueiatue  eerperie  mt  eemdmm 
depreeor.  Fuit,  credo,  qni  non  intel- 
lexerit  degantem  nsnm  verbi  depre- 
eoTy  is  ea  qnn  snpersnnt  adjecit  de 
sno :  atqne  hoc  deiode  forte  e  spatio 
irrepsit  in  contcxtum.    Rkeim». 

Cap.  85  Ei  qeam  primmm  AdhirbaH 
jnfremtsndam]  T^  et^  in  doobua  m«ra- 
scriptis  non  ent.    JRton. 


866 


NOTiE  VARIORUM   IN 


ie  Jni^mikm'  eatuntUnHr] 
8ic  In  maniMeriptis ;  nlfti  qnod  in  Fa- 
hridMio  H  mH,  quod  Ojmnicns  lia* 
bet,  additiim  in  spatio  erat    Idem, 

'Skimmm  «pe  enimm  eet,  ne  ide  deere- 
twnfteret]  In  aiiis,  enmma  ope  VMMim, 
omisao  verbo  anbstanttvo,  et  iic  co*> 
dices  in  membrana  descripti.  Jde«. 
'  Sed  mb  iiedem  iUie  /mdwrilme  regie 
fMnnui  ope  mtttifn  ett]  EnieMm  e$tj 
dbdt  pauiTe,  tanqaam  fntler  eiaet 
paisiYom,  nt  snpra :  iwterpreUdmn  ab 
imterprei^r,    Glarean. 

L^oiflirf  fVfRftt  in  Aftic9M  nufjere» 
nMiu  nobilei,  amplim»  hamerUm»  ueQ  Le- 
fendiim  mmpli»  hmunilm»;  id  qnod 
fVequcns  est  apnd  Ctceronem.  Ope- 
ramm  incnria  boc  mendnm  irrepsit ; 
qnamvis  oodem  modo  codex  Basitl- 
ettsis.    RMus. 

'  InquiefidtM.Scmim»]  InaUis,Jlf. 
JBmiiiiu  Semtm».  In  qui»,  pro  iiiter 
fMot  dlxit?  est  enim  Orsecismns,  quo* 
modo  in  Laelio  Tulliiis,  <  nisi  in  bonis 
amldtiam  esse  non  posse/  pro  inier 
imn»»,    Idem. 

M.  Semtrmf]  \lde  et  de  eo  Vale^ 
rinm  Maxlmum  non  nno  in  loco,  et  S. 
Anrellnm  Viotorem,  sive  qnisquls 
Scriptor  ille  de  Viris  lllostribns,  qni 
Contfelkii  Nepos  eo  credi  solet,  qiiia 
Nepotis  nobls  Epitomen  dedlt.  Ho- 
minem  fnisse  sapientem,  et  fectnm 
fravitate  Innfta ;  et  natnrali  qnadam 
BQCtoritate  poltentem,  Tnllins  anctor 
est  in  Brnto,  nbi  et  Historiam  de 
Vlta  sva  scripsisse  ait  ad  L.  Fnfi- 
dinm,  quicnm  arcta  ei  amicitia  erat. 
Verba  saht  Ciceronls  itla :  '  hnjus  et 
orationes  snnt,  et  tres  ad  L.  Fnfidium 
libri  seripti  de  Tita  ipsins  acta :  sane 
«tlles,  qnos  nemo  legit :  at  Cyri  vi- 
tam,  et  ditciplinam  legnnt,  pnpcla- 
ram  illam  quidem,  sed  neque  tam  re- 
bus  noetris  aptam,  nec  tamen  Scanri 
lattdibns  anteponendam.'  Meminit 
et  Vaterins  1.  iv.  Ptinius,  Tacitua, 
«lil.    r«M. 

J>e  fae  »iipra  menmrmfknn»]  C.  Itf . 

Ei  tum  i»  Senatu  ffineep»]  Mann- 


scripta  doo :  Stntiu»  prineep»,  Qnan- 
qnam  ntmnque  recte,  et  ntroqne  mo- 
do  Cicero  loqnitnr.  Sed  et  in  ifiscrip- 
tione  quadam  Artmini,  Primcbps  iif 
Sbhatv,  legitnr :  nbi  alias  fere,  Pna- 
eep»  Senaiu».  Livias  :  *  Princeps,'  in- 
qiiit,  *  SenatBS  terttnm  lectus  P.  Sei- 
pio  Afncanus.'  Hoc  genos  honoris, 
nt  in  Africani  vita  testatnr  Plotar- 
chus,  iis  tantnm  deferri  coosuevit,  qul 
anctoritatem  et  floriam  maximis  In 
remp.  meritis,  prsestantissimisqne  re- 
bus  gestis  essent  consecnti.  Rimu», 

Utiea]  Punicaram  in  Afriea  nrbU 
nm,  si  Carthaginem  demas,  nnlli  ees- 
sitUtica.  Sexagiota  autem  stadiis  a 
Carthagiae  distabat,  ut  testatar  Ap- 
pianns ;  nempe  versns  occasnm.  Sl«f> 
phanns  eam  scribit  Tyriomm  colpDt- 
am  fuisse.  Qnod  et  Jiistinns  affinnat 
libro  XTiii. '  Cnm  et  opibus  et  mnlti- 
tudine  Tyrii  abundarentt  missa  in  A- 
fricam  juTentnte,  Uticam  eondidece*' 
Itaqiie  de  antiqnitate  gloriabatnr  noa 
parum ;  qnin  et  eo  nomine  Carthagini 
pneferebatnr.  Silins  Italicns  lib.  nu 
*  Proxima  Sidoniis  Utica  est  effusa 
maniplis,  Prisca  sita, Veter^qv»  ante 
arces  oondita  Byra«.'  Aristotelea  in 
libro  mirabilium  :  riis  M  A(/S^  Ir 
'iHiep  jcoAotffUiT?,  %  iMrrai  ^r,  Ar  A^ 
ywnr,  iv  r^  m6Kn^  r^  puru^h  *ljppmas 
uai  riif 'Hnrav  Ai^par,  ixiKwm  9k  Ka^ 
Xij^^irvs  in  inuMimn  Siaicsvloiit.  I^  tml 
wp^repmf  vrmB^nu  X^yrroi  olr^  t«s 
Kapxifi6ms  §r»ai  hmcoeriois  iyioipoeurm 
hrriiy  As  dmrf^ypatnai  Ir  rolr  ^omustS» 
'Imp(aif.  Id  est:  /a  LUnfm  IMeu^ 
qjuam  vocBiil,  f  wui  ta  sm 
q^MNl  talsr  Jlftfrcarit  H  Hippi 
foria,  ttJlra  CarlAagliiem  slodtls  /ene 
dueeniie^  aique  anni»  cclzxzvii.  antm 
Carikaginem  etm  ooadilaia,  ol  ia  PAa^- 
nicii»  Aasforits  scrtplam  legiiur,  VeUe- 
jus  Paterrulus  circa  Codri  ttmparm^ 
qni  Sanli  fnit  «qnalis,  Tyrioa  psmcis 
annis  postOades  Uticain  condldisae 
refert.  Urbi  igitnr  tam  vetustss  no- 
mcnfecitipaaaotiquitas.  Uticaentsift 
▼el  Ityca  Punice  fl^/l]^,  Itica,  id  eat. 


BBLLVM  JWUftTH.      GAP.  2G. 


m 


priui  dlcdMt«r.  B^dmri,  Qnl  ■■■« 
lociu  I  BarbarM  MMaclMres  appelU« 
tor.  D.  Bimriiu  Nlgtr, 

metm  mifM]  Utica  igUur  to  Ro- 
maiia  erat  provincia,  qnam  accedere 
pMMa  Jagortham  jiiMerant  Legtti. 
Gke. 

Stfu  md  eion  mh  »emtdn  ■njmk]  Id 
flumfcrlptia  ett  omiMa  conjnoctioy 
te  mi  cMiy  Sfc,  qnomodo  et  ia  impre»> 
«is  Yetattioribos.  Rhmt. 

Ptrrt  mdtnu  etteut  cnfUtmtj  td  ta* 
cefhmt  teebtt  rapMMarj  Manntcripta 
doo,  ra|iirM ;  ut  tnbaudias  JugwT' 
thtm;  led  atrum  rectiat,aliorttm  etto 
jodlcinm :  nam  ego  milii  noo  liqoere 
ftteor.  Paollo  inferint.  Rmitt, 

CoMn]  Pro  aeoanMe  dixit.  Sic  iiw 
fn : '  Fortnoara  ilUt  prvclari  facinorit 
catUB  dare.'  £t  TaciL  1.  vi.  '  Tuue 
dittractit  Orientia  viribttt,  et  qoonam 
iocliaarent  Incertit;  catot  Mithri* 
dati  d4tnt  ett  occopandi  Armeniam 
vi  militnm.'  Ciarc>ntat. 

AdkerbaHt  poiirtiw]  V.  c.  Adher- 
bde,  et  ita  legit  Serviut;  licet  pro 
emmemirtt,  hat)eat,  vidtrti:  Nooina 
tameiiy  emmitureip  ut  Tulg^ttB  editio- 
nes.  I/rttmit. 

AtimmeititmmiutverbitmiMmgraut 
mameitbmdm]  Sic  in  vetuttit ;  ac  ti 
qnid  ego  Judico,  elegantiut  adjecti- 
vna  acquitnr.  Porro  temtUut  vtrbity 
pro  Nomine  tenatnt  di&it.  *BimMt, 

Qtmd  ub  •fpmgmditmt  mom  dttitttret] 
Siae  prtBpoiilione  dixit  lib.  U,i»tor. 
u.  'stactlonedesiRtaret.'  EtTerent. 
PliomiioiM,  '  Quid  vit  tibi  dar i  in 
nm,  bems  hit  detittat   litibut.' 


Qmtd  mb  tpfiugmtHmm  mmt  dtmiierei] 
Ib  nuHinscnpto  qnodam  ett  prspoti- 
tio  oaaiMa,  qnomodo  Virgil.  *  Mene 
iaeepto  detittere  victam.'  Sed  prtt- 
positioiiem  addat,nec  ne,  param  taoe 
rvlort.  Cmtar, «  oppngnatione  detti- 
tit/  itMiaiC.  Cieeto : '  Qnasi  desUterim 
priataiim  caQtaa.'  Sic  CjBsnr, '  contilio 
dcaUtere:'  *  itinere  desistere'  dicit. 
Cicero  prsppoaltioaeai  interdnm  ad- 
dit,«  at  aiiiOn  awttte  dtaistemi.'  I- 


tcai/  Car  sih|  ac^MMsa  dfstolen  ■«• 
ceMC  esset.'  Kxmut, 

Cap.  90  Miei]  Qnos  sopra  Jog. 
c.  81.  itguttt  diaerat.  Qamras  nnd^ 
illic  Italici  ^  Retpondeo,  ex  profin* 
eia  post  diviiionem  ref  ni  per  legales* 
qna»i  pro  prcsidio  impo»iti.  Bud. 

/iotfct]  Itelicos  vel  pro  RoeMiais 
somptit,  vel  pro  iis,  qui  io  Previaeie 
Italici  nominis  erent*  -Alioqnia  iater 
cives  Boflsanesy  Latioot,  et  Italicoe 
erat  differeatia,  Qaippe  Letinos  La» 
tii  iacoles,  populi  Bomani  fcedcratosy 
jnre  Latii  donales  ea  entiqaiute  li- 
:  sic  Italicos  reiiqusB  ad  Aabico- 
Iialia  habiutores,  popoli  Romt 
Fmderatosy  jore  Italioo  prtDditos 
coflsmode  definiri  potse  censemos. 
IteliB  enim  domleiiiam  eos  eeerevit 
a  GalUs  et  ProviDcialibot :  foderis 
comaiBoio  ab  iit,  vel  civibos  Rovia- 
ais,  vel  peregriois  et  eateriS|  qoi  qoe- 
conqne  de  censa  ia  Italiti  oppidi» 
vertnrentor :  jus  lulicum  ab  lis  Ita- 
lis,  qtii  tum  luliam  teocrent»  noe 
jnre  tamea  Italiee  fmebentar.  luU- 
corom  porro  aanMmrn  rapkveffont 
od  niare  Tjrrrbeanm  traas  Hberim 
Etrasci,  quod  Latiuos  altra  Lirim 
Campaai,  Lncani,  ia  Sicalo  Bratiiy  in 
lonio  McMMpit,  et  Salientini,  ad  Adri- 
aticom  Apali,  Frcntaai,  Picentes»  ei 
SenoDes:  Mediterranel;  UmbiiySa* 
bioi,  Marsi,  Vettini,  Marrncini,  Pe- 
ligns,  et  8amnitct,  SRgttu 

itoitct]  Hie  vel  pro  qoibatcaBqaa 
Latinis  RoaMnitqne  snmaatar:  vel 
pro  ib,  qoi  ad  Imperiom  Bemenam  in 
Provincia  Africaaa  pertinerait.  . 

AdkerbuH  tuudemif  uii  ttm  dt  tpfidum 
JuguiHue  irudui]  Maoascripla,  uii  te- 
foe  ei  tppidmm,  Hie  eat  pecnlieris  ff- 
re  ioqoendi  mos  Hittoricerom  et  Co- 
micoram.  Sallostios  pestea :  *  Aqna 
modo  seqne  et/umenU  ooerere.'  Id- 
emy  *  Pbikeoi  ooaditiooe  probeU»se- 
qoe  vitamqae  soam  reip«  eoodonave* 
re.'  Idem  in  Catilin.  *  JEqniteSe  seqap 
et  reoip.  corabant.'  iitoies. 

Si  udvtrtureiur]  Fabrictaaum»  od- 
qnod  eatiqQiteteai  magb 


SS6 


NOTiS   VARIOfiUlif   IN 


redolety  qwar  rniiee  obBerrat  Cris- 
pi».  Idem, 

'  Jmgwthaini^rimuAdhfrlHUemexerti- 
«Mftim  necat]  Fiibridannfn,  IgUurJu' 
gmrlke  tnprMiif,  ifc,  PerperAin  tioe  in 
tmprefsis  oiuiasam  Tidetur,  cnm  mire 
interim  ad  sententiam  fnciat :  qnam- 
▼18  non  sit  in  Mersebnrgensi  atqne 
aliis.  idem. 

Cap.  37  £1  res  tfi  fMofa  agUmi 
eeBpU]  Manascripta,  agiiari  eapta, 
Qoamqnam  idem  est  utrobiqne  sen- 
siM.  Cicero  in  Bruto ;  '  Qoa  iu  orbe 
primnm  litteris  oratio  est  ooepta  man- 
^ari :'  pro  empU ;  et  iii.  de  Oratore, 
^  Post  adhiberi  ccepta  est  ad  omatiim 
etiam  et  digmtatem.' .  Livins  ui.  ab 
U.  C. '  Sed  contemni/  inquit, '  ccepti 
erant  a  finttmiis  populis :'  pro  eeepe- 
rand.  Idem. 

•  Jffmjiitifs]  Is  est,  qni  postea,  cum 
•peteret  consnlatum,  a  Satumino  tri- 
buno  plebfs  fait  interemptus,  ut  li- 
•vitts  1.  bxiz.  Cicero  in  Oratione  iv. 
in  CatiHnam,  Orosius  v.  17.  Floms 
III.  et  Appianus  Belloram  civtUnm 
.1.  I.  literis  mandarunt.  Fnit.Mem- 
mttts  mediocris>  orator,  nt  ait  Ckero 
in  Bruto.  Caet. 

>  Vti  per  paaeee  factieaoSj  Jugurtlue 
■eeehu<^ndenaretur']  Sic  et  manoBcripti 
codices,  et  ceteri  feinstiores  ;  atqoe 
•ita  molliiis  ,est.  Qnani  dnriter  enim 
•et.aspere  coneiirnmt, /iicfMsof  eceluel 
Hoc  qnamvis  leve,  non  tamen  pras- 
terenndnm  esse  duxi.  IZtmitf. 

ProkfoMiif  caiifiitfalioiitdtif]  Fulvii 
Jiber,  Prolelaiidtf.  quo  modo  iteni  c. 
4A.  Catilin.  idqne  magis  olet  tmtiqni- 
tatem.  JlfaiiirfiHf. 

•  PfoUdmdie  eaneuUaiiembue]  Ita  le- 
■gendnm,  non  nt  alii  volnnt :  PreUianr 

du  eeneuUaHonibue,  Sallustius  in  Ca- 
.tilinario:  '  illos  dubitando,  et  dies 
'prolatandO'  magnas  opportonitates 
•corrampere.'  Idem  in  oratione  Phi- 
>llppi,libro  Historiartim  primo:  *  Non 
iprolaUuidis  seditionibus,  inqnieH  ipse, 

nos  in  boiitudine  retineas.Miivius  1. 
'II.  ab  U.  C.  *  prolatandi^  ig itnr  comi- 
«tiis  cnm  magi^tratu  dictator  abisset, 


res  ad  ittterregnum  rediit.'  Papma. 

ProUdandie  eeneuUaiiemkue']  Sic 
qooque  Mss.  PalL  ideoqne  miniMe 
admittendam  aliornm,  proiekmdi», 
Gniteras. 

•  Lege  SempronuC]  Singnlis  anatsse- 
natus  futuris  Coss.  duaii  provlnciss 
decernebat :  eas  creatl  Com.  sortie- 
bantur,  ant  inter  se  comparabant. 
Hoc  factum  fuit  lege  a  SeraproDio 
Graccho  de  ea  re  lata.  Cic.  in  orat. 
de  provinc.  Coss.  *  deoerneBd»  nobis 
snnt  lege  Sempronia  dne  proviocia^.' 
Ciaec,  Videndns  Festus  in  Porsrf; 
Ursinus. 

Lege  Sempronm]  Qnse  sit  illa  lex, 
mihi  non  constat :  nec  satis  laciuat 
Commentaril,  qnoram  ^lter  ait : 
'  Sempronins  Oracchns  legem  tule- 
rat,  tttltalia  et  Numidia  provhsm 
per  Coss.  regerentnr.'  Badins  aiiten: 

*  Seniproninm  legem  tuliase,'  Inqait, 
'  ut  si  qoando  bellam  timeretnr,  Coss. 
futuri  in  provincias  destiaarentnr :' 
hsM;  ilie.  Atqni  magis  .sollieitmn  me 
tenet,  qnomodo  Memmins,  deaignatas 
tantumTribnBns,  popnlum  edocnerit, 
pernobilinm  avaritiam  Jngnrthoe  sce- 
lus  condonari ;  nnm  concione  advo- 
cata,  an  per  alias  technas  ?  Ac  idem 
illud  ciim  ait,  Com.qMe  dedarati  :  qnid 
illnd  decUiratif  proprie  hoc  loco  stgiii- 
ficet?  nam  deeignaH^  id  est,  in  fntn- 
rum  imnnm  pronuntiati,  quod  Badins 
exponit^  non  placet,  cnm  statim  faic 
Consul  in  Africam  proficiscatnr ;  ne- 
que  vero  ante  initnm  magistratitm  In 
provinciiw  ire  con»ueveront.  Et  Ipse 
Calpnrains  non  ita  mntto  post  Ko- 
tnam  ad  maglstratns  rogaodoa  pro6- 
ciscitur.  Fieri  potest,  ut  non  iotegris 
annis,  sed  dimidiatis  (qnod  qoidam 
schptis  prodidere)  ante  deKignareii- 
tor,  quain  inirent  magistratua.  Gl»> 
rfimicf. 

Provineiie  futtnrie  coneuHbus  Nmm- 
•dtii  atque  Ualia  decre{m  «u»(,  coimilef- 
que  declaratieunt  P,  Scipio  JVafsoa,  iftJ] 
■Th  fiint  iieiitrobi  habent  codicea  iii»> 
-nasoripti :  et  irrepsisse  ex  gloasa  vi- 
detnr.   Sed  et  coiifti^ffy  ibi  niiUa,a4> 


BBLLltM  JU6URTH.     OAP.  36. 


659 


iBueo»JiiiietloBe,le|^Ciir:  JKmf; 
•    L,  BMNe  G^wrmM]  V.  c.  Bon  ha- 
bet  mmiMi   Cklpioinau,  qnod  ▼ideri 
poMt  odjectttm  eb  tltqno,  tel  certe 
Bcribendiiin  L.  Ca/pnniii»  BMia.  Ur- 


•  Ca».  28  Qm/ip0  m 
WMVM  tre,  m  oRtmo  Aa«fra<]  LiTins 
I.  itt.  *  lefem  fecerant,  nt  liberl  libe- 
neqne  i^enara  Irent.'  Tecit.  Ten»  dlx- 
it  I.  xrv. '  et  poalta  veno,  irritiimenta 
Inzns:'  et  1.  xiii.  *  nisi  In  his  qnm  ▼». 
Bo  exercerent'  CiuBC,  V.  c.  habet, 
omnia  ofmre.  Ursinns. 
'  Qnippf  cin  Uoma  omma  venum  irt  im 
■nimo  km$eni]  Mnnnscriptn  dno  vf- 
m'ivhnbent;  sed  vnlgata  lectio  roe- 
lior,  «ennm  «nr.  Id  enim  est,  qiiod  et 
initio  dixtt,  et  post  repetit,  '  Omnia 
'RonMe  venilia  esse.^  '  Itaqne  per- 
nngiiam  Jngnrtha  in  avaritia  nobiti- 
tdlia,  et  in  pecnoia  sna  spem-l&abe- 
iMt.-  JlMns. 

'  GM^RmmramaJaeattrstaammo  A«- 
ssml]  Nescio  cor  ab  hac  lectione  ab- 
horreat  RiTins,  nhca  dttobns  ejns 
'Mso.  cxtat  sane  etiam  in  P4II.  selec- 
-tioribns:  ideoqne*  ejeci,  venmn  ire, 
Onitems. 

Ut  omMJt  wmrtMe  feeimia  afgredi' 
onter]  In  qnibnsdam,  omaets  m&rtaieis 
-nlfpvamui  aggreiiaKtm' ?  nt  sit  Mp- 
fiaratr,  legitimo  dicttOnam  ordine  mo- 
tato,  qnomodo  Cicero,  *  Vix  nt  inlel- 
lifanlnr/ Inqnity  pro,  tileix.  Sed  et 
SnUnstHU  postea^  '  AiU  signo  dato 
toenn  nti  desererent.'  Tmnetsi,  ne 
qnid  disafannlem,  in  mannserlptis  noO 
est  nl,  rectinsqite  snbandiendnm  vi- 
detor:  nec  est  eo  in  exemplari  qnod 
ABCoiisins  excodit,  rastigavit  Alcao- 
der.    Rteias. 

•'  Nt»  rrgmm  ipeamqae  dedUum  venie- 
sfRl]  In  alliii,  m  regmMi.    Idem.  - 

italia  detrderent]  l>ao  snnt  de  Le- 
gatb,  qote  ad  jtts  gentiinn  referrl 
pasfiim  vidrmns;  prins,  nt  admittan- 
tnr,  deinde  ne  vtoientnr.  De  priore 
locna  est  Livti,  nbi  Haono  SenatM' 
'CnrthaglaieBfia 'in  Anolbaleni  sii>itt- 


vehitor :  <  Legatos  ab  sociis,  et  pra 
sociis  venientesy  bonns  imperator 
nostor,  in  castra  non  admitit:  Jns 
gentinm  snstnlit'  Qnod  tamen  noo 
ita  crade  intelHgendiim  est :  non  enim 
omoes  admitti  prsRcipit  gentlnm  jns : 
Bod  vetat  sine  caoon  rejici.  Cansa 
pote«t  e.«se,  ex  eo  qni  mttlit,  ex  eo 
qnt  mittitor,  ex  eo  ob  qnod  mittitni. 
8ic  ex  eo  qni  mittit,  Senatos  Romo- 
nos  negavtt,  se  Carthaginiensinm  le- 
gationem  admittere  posse,  qnoram 
exercitns  esset  in  Italia.  Secnndo, 
ex  eo  qni  mlttitor,  exemphim  est  in 
Theodoro,  qoi  K^co»  vocatratnr,  qoem 
a  Ptolemmo  adse  misinm  andire  Ly- 
flimachns  nolnit.  Tertinm  nbi  cansa 
mittendi  sospeeta  ant  odiosa  est  Ita 
Jngnrthm  legatis  edictnm  Intra  de- 
cem  dies  Italiss  finibns  excederenf, 
ni  regnnm  et  regem  deditnm  venls- 
sent:  Optimo  itaqne  jure  etiam  re- 
jtci  possnnt,  qnm  nonc 'in  nsn  snnt 
legationes  assidnm,  qnibos  qnam  noH 
sitopns,  docet  mos  antiquns,  cui  tales 
legationes  pkneignotae  ftiernnt.  Gret, 
de  jnr.  Bell.  et  Pac.  11. 18. 

IIH  itrfeetit  re&ae  ita  damma  reveni 
emW]  Cooclnnins  dno  librt:  Ita  HU 
i^feetie  reba»  domam  reverei  eunt, 
Sic  snpra  CatiKna :  '  Ita  illl  janna 
prohibitt  taotom  facinns  firnstra  susce- 
•perant.'  Sic  infra  ex  scripto  legend. 
'  Ita  Jngnrtham  spes  frastraU,  qni 
eopias  in  qnatoor  •  partes  distribne- 
rat.'    Puteek, 

Itm  ie^eHie  rebm-  iUi  damam  diaee^ 
dmU]  Sic  Mss.  sic  impreml  omnes 
etiam  Aldini :  nt  mirer  unde  invexe- 
rit  editioni  sns  Carrio,  UH  i^feetie  re- 
Im»  ita'  dammm  reeereieunt,  At  honc 
tamen  alii  deincepa  conntantissime 
secnti,  loscoro  docem  caeei :  qnibns 
tamen  de  se  ei  creditnr  ip^is,  oronee 
excnssae  membrainp,  omn«*s  editio- 
nes:  tam  qnidem  8oper«titio<ie,  nt 
plos  de  aiirtore  nostro  meriti  sint, 
qoam  de  Theseo  extracto  ab  inferis 
ipsemet  Hercnles.  Gralenis. 
*   ^ftilflrim   Go^pnnMns  parah  exereHu 


BM 


NOTi£  VARIORUM   IN 


Fabriciano  eat,  legai  $ibi:  quomodQ 
et  exein|>lar  babet  Mertebnrgeoaey  a 
verbo  Ugare;  quemadmoduiii  Cicero 
saepe ;  velnt:  '  Dolabella  me  sibi  le- 
gavit/  et  *  CsBsar  Catstom  sibi  lega- 
vit.'  Item:  <  £go  me  a  Pon.pcjo  le- 
gari  ita  sum  passus,  nt/  Scc*  Item, 
'  Isti  quoA  lcgatos  tiite  tibi  legasti :' 
et;  '  Nc  legaretnr  A.  Oabiqius  Co. 
Pompeio  expetenti/  Facilis  autem 
et  proclivis  error  lutt,  unios  immnta*- 
tione  littene.  Qood  ad  ,^pdo>pci^W 
attinet»  legnnt  alii  d^wrmut,  ad^ 
dito  Spiritu.  Sed  Volateranus  altc- 
rum  magis  probat :  -  quicnm  opgp 
ipsa  nominis  fgcit:  nam  Plotarchns 
In  vita  Nnme  imh  rov  jk4Xvo«^  qui 
/uerlnt  e  Nnm»  liberis,  rokt  KaXirvf- 
tflmn  dictoa  pntat.    IStvtiis. 

JU|g«l  JtU,  4fv.]  Id  ost,  legatos  siiN 
assnmit.  Erant  antem  Leg^ti,  qoi 
stngttlis  legionibns  pneeraat:  erant- 
qne  plernmqoe  praetnra  functi.  Cimee. 

Hfwuia/ort]  Quid  si  legas  Imfm- 
uUa,f9r€.  Id  certe  sensns  ipse  re- 
spnere  non  videtur,  qvauivis  red^ 
ttianUbus  eaemplaribus.  Nisi  miintla 
positnm  4icas,  pro,  Velnt  prssidio 
qnodam  €Oofirmata,et  qnasiin  tntum 
coUocata.  Sed  et  snpra :  '  C*'  (in- 
.quit)  *  Baebinm  trilKUittm  plebis  naag- 
i|a  mercede  parat,  cnjus  impndeotia 
cootra jus  et  iojurias  oninefl  miUMtns 
foTft :'  pro,  Armatus  et  qnasi  septna 
atqne  vallatus.    JRioMis, 

Ufi  €»imB  miUmrm  €t  kahUa  wmpra  me- 
jBOWtinas]  Sopra  capiie  15.  Sed  ihi 
nihii  de  habitu.    CMonwiais. 

BfUi  haiad  igmm,  ftrmittimma  con- 
tra  pcrtcak]  ^ic  et  «xemplar  mann- 
scriptnm  :  prp,  ceiuteas  et  mlrs|Mdiis.- 
licet  In  nonouUis,  /orttsiifliiis  conira 
ptricmla  repcHatnr,    Atoks. 

Bktgimm]  Urbs  in  litore  Calabrise 
e  regione  Messanm,  secundnm  alios 
itt  Bmtiis  sita,  quibns  eg»  roe  con- 
jungere  malim:  qnanquam  SicilisB 
urb^  D.  Hieronymo  in  iocls  Hebrai- 
cis.    Hanc  Stnbn  cooditam  a  Obal- 


cidciiaibw,  et  a  Dimvsio  refo  mIq 
sqnatam,  et  a  DionysiA  jniiiaiv  ^oi 
partcm  restaoratam  scribit,  ct  Phfle- 
iieiam  appeUatam*  Aschenaa  oUm 
diotam  docct  ex  Jost pbo  Gnbtiel 
Barrins.  Idero  addit  eamab  An|iocfas 
jipnd  Halicamasasenm'  Posidooiam 
>ive  Neptnniam  appeUatsnt.  ProbM 
Orammaticus  io  vita  VirgiUi  dicit  t% 
Catonis  originibns  incolas  TauBodnos 
a  floniine  prseterflnente  nomimtos. 
Hujns  descripdonem  lege  19.  Variar. 
apnd  Cassipdornm*  Hodie  Besap  lOr 
catnr  Leandro  testc*    Oriri. 

Aiqui  imdt  SicUiam}  Omittit  ali- 
qnaodo  prmpositiones  &aUaatiiOS  in 
lirovinciarun  nominibniy  ndditqne 
urbibns,  qnod  Cic.  etiam  et  alu  la- 
cinnt:  sed  ninxime  omniiini  TMit 
.ntAnoal.  I*  '  £t  comite  noo  Fabio 
Maximo  Pianasinm  ventnm :'  nt  lib. 
vji, '  Samnm  trajecemnt.'    Cmcmu. 

Ptrro  €x  SicUia  im  JJriotm  trtmt^ 
meeia  mmU]  SaUnslins  addit  hic  pne- 
positionemi  quam  in  verbia  qnm  ims- 
/cedunl,  omisit,  cmn  disit:  '  Per  Ila- 
Uam  Rhegium,  atqne  inde  Sicilinm.' 
Si^  Tacitos  1. 1.  *  £t  comite  nao  Fs- 
bioMaaimo  Planasiam  v^tan;'  ct 
.1.  VII.  *  Samwn  trsjecemnt»'  Qnod 
vero  seqoitnr,  p^gnamis  etpUf  id  per- 
tbiet  nd  entiqnnm  fomnlnmy  de  qna 
elibi  diaimns.    Unimis. 

Sieilia}  Qn«  et  Sicanie  et  Trbm- 
cria-:  ant  Triquotra,  Plinio  t^e.  Tri- 
naerin  eam  vocat  Ovid.  Fastor.  U  !▼. 
Tptrambii  habet  Diooys,  Aleneodr.  et 
«pifiwafta  Siudfs,  nisi  vkioana  ait  co- 
4ex,  qiio  nomiiie  etiam  ejnsdem  in- 
tm\m  nrbem  babet  DiodoEus  Sic  In- 
snla  autem  mnris  Mediterrnaei  est 
celeberrima.  Cyclopnm  terrnm  .eaip 
.Homems  nominat:  Tricervicem  Ly- 
cophron,  et  Tricnspidem  Pinden». 
.Sed  b»e  potius  £pitbete>  qaan  Sy- 
nonyma  sont.  OrieL  Vjd.  et  C4«ver. 
.deStcii. 

/a  4/rieam  traMteteim  swif]  T^  mmd 
io  Mw.  ooD  est.    Bivsos. 

In  imiiia  jMMptis  emmamikml  Ka- 


BKJLbUM  JUaVRTH.     CAf.  99. 


«a 


m  InbeBt  ftdditmi  pnrp6- 
•kilMiiii:  qiNNBodo  et  Cieerofre- 
^aeHer^  ut  io  epistoitt,  *  QaeiMdn». 
im  MfMtM  imtio  eensait:'  et  ite- 
fus  <  Redeo  ad  iUed  qood  ioitlo 
«cfiptt.'  ItMO  alibi,  « Iite  qoi  ioitio 
prndinir  faity  defaade  perfoga/  Sie  et 
aHii.    /dioi. 

icfiirf  N«Midi«uoMfv«MM  «te]  In 
qoiboidaai  i^^freifot  edf  pre  iovarit : 
led  prier  leetlo  est  in  OMUioicriptii. 


BMrlolft^l  «rlcf  olifoiep^f- 
adHdi«i|Mrj  Legendoni  «MrioMinam 
«lefcrettelloatioi.  Porro  peeoliore 
•eit  Uitericis  war^rfii  dieere,  pro  bo- 
aiiidbw ;  oeqoe  id  adeo  eat  apndera- 
iMOi  freqoeitt:  ▼enini  biitorici  et 
▼eibls  et  figorii  Poetictt  licentie 
-ivpcBooiero  otnittnr,  locntiooibos- 
qae  et  dieendi  nedii  non  perinde 
«iiiaicriptorlboi  oiftatli.  Uinc  pn- 
mjM  apnd  illos  pfo  progeale,  tox  ab 


•Aai  prwarai  ^igml  In 
•qnodam  «ytleri  legitnr :  ae  lolet  ple- 
roniqne  freqneotaiivo  SoUnstios  pro 
•perfecto  nti.    Aiei«s. 

Crf  mfli  hUenmJUIei  Mona  MtHilor] 
Infm:  <  Non  poiiam  fidei  consia  bna* 
ginesy  Sec,  oitentare.'  Cmec. 
'  recca]  Oppidnm  insigne  Nomida- 
.mm :  etiam  in  Lositania  Urbs  ejua. 
dem  nominis  est,  qn«  foraan  hnjaa 
VaccK  foit  Cotoma.  Cojos  mominit 
aUbi  Piimus.  Etiam  Vacca  flnvias 
•medio  inter  Doriam  et  Mondam  in- 
'tervaUo  in  mare  infloit :  qnemadmQ- 
dom  et  Mnnda  parvas  ImImbs  aavi- 
gationesi  nt  Strabo  ait«  VaccMimm 
•quoqae  popnlomm  prmter  PUninm 
etiam  Livins  meminlt,  qnippe  L.  Post- 
.hnniium  inHispanta  aiteriore  bis  com 
Vaocsis  egregie  pngnasse^  et  ad 
-XXXV*  milUa  bomliitun  occidisse  tra- 
dlt*  iZramif.  de  Antiq.  Lasit. 

De  tocidio  loi  /oeli}  Mannseripta 


fHllnBli  repetHa  temporibos,  nt  Fa-    faeH  eui,  at  seqnator  pronomen,  at- 


•bmsinqolt.  TcoqMslai,  pro  Tempore. 
Hinc  lilndqne  gemlnatnm,  velnt '  Me- 
>q«eregnBmqiiemeiim.'  UincMjpMns 
illa  modi,  <  feitimire,'  *  parare,'  <  aUos 
aHom  hoitari,'  ^  faostifoos  obviam  ire,' 
-prefeoibiabant>parabant,dcc.  Hinc 
elliptts  verM  sobstantivi  SKpe  oc 
alionmi.  Hbie  freqnens  SyneeA>cbe, 
cetemqne  bec  genns  pleraqoe,  nt  or^^ 
«ic,  f  ro  i>eUo.  Tacitas,  '  Et  nonm 
mlktem,  qno'  tam  dvilium  armomm 
portcm,'  pro  civilis  belii.    Idem, 

Cap.  89  CdmMo  «ocioi  «I  mmieter 
uainioui  iooiiitimw  edJMoilor  SisorHi] 
IiiiaoatriGriptls  est,  iidas  et  admmie' 
terz  quonedo  Cioero,  'Timarchides 
omnititn  reram  transactor  et  admi- 
niftter:'  et  alibi,  *  Adminbtri  et  sa- 
telli^  8ea.  NsbvU.'  Vocat  aolem  otf- 
nmMilmm  Sallastiaa  participem  ne- 
-gotii,  et  adjntorem  In   re  agenda. 

X>e  oMmi^  peuHaedbm  jnreBeene  ege- 
i»]  Vneem  p«eljiOikii  otioiam  puto. 
Caoccenfiii. 

S^uii  eom  ei§  4e  medkm  f^iom- 


qoe  id  nimirom  rectins.    Rivhie» 

Deinie  poeUte  die"]  Manoscripto, 
dita.    Idni. 

Per  Sffl«rast]  Lactontios  ltU.  *  Pes- 
cennitts  Festas  io  libris  bisterinrom 
prr  iolarwm  reiert.'    CioM. 

Qoeii  per  eeiyrtm  legem^  eemiefUiie 
empdeUie,  im  deditiMum  eecipUur]  Ms- 
nuicripta,  pmei  per  eetmwn  eetUentHe 
egqMtie:  ot  labandiai  legem,  SatU' 
rmm  vero  pro  eetfffmn:  qoomodo  nbi- 
que  SuUmny  bic  anctor,  pro  SyUmn; 
aam  y  in  «  Latinis  9«pe  motatur: 
nnde  in  antiquis  inscriplionibns,  Po- 
hiMiTNii  legitor,  et  rolu«odrfi« :  et 

•  Eontas,  ot  testatur  Ciceroj  Pmrkttm 
semper,  nosqnam  Pfrrkmn;  Pkrmgee^ 

•  non  Pkrpgee  dixlt ;  quod  ipsum  anti- 

-  qni  dechirant  iibri^  Sed  et  Diomedes 
cum  nmnnscripto  facit,  1.  ui«  nam 

-  qno  loco  docet  veterib.  Mlfrem  lard- 
minis  genns  foisse,  varUs  reb.  refer- 
tom,  ande  postea  satym  nominata 

•  sit  lez,  qum  uno  rogato  molu  snnol 

•  comprebendat,  mox  ibidem, '  Cojos,' 
:  inqoit,  ^  legls  LttciUos  memhiit  hi  f . 


JMph.  et  Vm,  Om. 


SuOuet. 


>N 


tm 


NOTJB  VARIORUM  IN 


^  Per  «taram  «dileni  factimi  qal  ie» 
gib.-ftolvat:'  et  Sallustius  io  Jagar- 
tba,  Dein  qaasi  per  sataram  senteii- 
ttis  exquisitisy  iu  deditionem  accipi- 
tur."  Videsne,  nt  hic  in  citatione 
Diomedes  legem  omittat  ?  Sed  nec  in 
Merseburgensi  additur.  Sex.  quoque 
Pompejus  eodem  modo  citat,  quomo- 
do  in  manuscriptis  est.  '  Satura/  in- 
qnit,  <  est  cibi  genns  ez  varlis  rehns 
condttum.  Bst  et  lex.  muUis  aliis 
conferta  legibui.  Itaqoe  in  sanctione 
legum  adscribitur.    Nbvbpersatt- 

•S4BC  ABROGATO  AVT  DBROOATC'  Au- 

nius  Lttscus  in  ea  quam  disit  adver- 
stts  Tib.  Gracchum :  <  Imperinm  qiiod 
plebes  per  saturam  dederat,  id  abro- 
gatura  est.'  Panllo  post  idem  boc  e 
Jngnrtha  SallnsCii  exemplum  affert. 
*  Dein  postera  die,  qnasi  per  satii- 
ram  sententiis  exquisitis  in  deditio- 
nem  accipitur.'  Quamquam  bodie 
cormpte  in  exemplaribus  liic  locns 
apod  Festnm  legitnr.  Sic  autem  m- 
htrasine  addito  snbstantivo  dicitur, 
nt  apud  Fabium  cioica.  '.  Divus  Au- 
gustus/  inqiiit, '  cnm  ei  GaHi  torquem 
aareom  c.  pcndo  dedisseot,  et  Dola- 
bella  per  jocnm,  tentans  tamen  joci 
sui  eveotum,  dixi^set,  Imperator  tor- 
qne  me  dmia:  Malo  te,  ioquit,  civica 
donare :'  subanditur  autem  €onnm, 
Sic  apud  Senecam  de  beneficiis  v: 
Suat  fit  aUa  hiijnscemodi  pleraqne, 
qi«  sine  snbstantivo  addito  ponan- 
tnr ;  velut  cum  dicinras  tertianaj  guar' 
tanaf  eotidioMa ;  deest  enim  febris.  Sic 
Tuaculanum,  Ocriculamtm^  Namiemte, 
subauditur  pr^edium.  Sed  et  absoiute 
interdum  sicaia,  bulmlOf  feriaa  dici- 
mus;  ut  subaudiatur}  caro»  Sic  et 
repetundarum  dammtua  apud  Velte- 
jnm;  nbi  deest  snbstantivam  peou- 
wurum,  Sed  nt  ad  eaturam  revertar. 
Qusd  si  nihii  ibi  subandias,  sed  sim- 

•  pliciter  inteiiigas,  nt  verba  sona^t? 
Pereaturam  exquieiiia  eeutentiie^  boc 
esty  Nnlio  ordine  in  sententiis  exqui- 

*  rendis  servato,  nec  nt  seniores  prius 
seBteiitiam  rogarentur^  sed  ut  consuli 


ipsi  libuisset :  qmmmdo  JustiiiiaaQsin 
prsefatione  qnadam  digestomm/  spat^ 
sim  et  qnasi  per  saturam  collectnm 
opns'  dicit;  '  «tili  inutilibna  mixto, 
maxima  tanien  parte  inntilibus  depu- 
tata/  nt  ipse  inqnit.  Nam  variarum 
rerum  mixturam  sparsim  ac  nuUo  or- 
dine  congestarum,  eatyram  vetercs 
appeliabant.  Mecum  Alciatus  facit. 
JSeqne  admodnni  eorom  probo  opi- 
.nionem,  qui  hic  aB^araai  kgem  inteUi- 
gnnt,  qns  multas  ipsas  res  complec- 
tatur,  quemadmodum  Jugartha  sit  in 
deditionem  acceptos,  sed  mnltis  prse- 
scriptis  conditionibus,  nt  xxx.  daret 
elepliantos,  pecns  atque  eqnos  multos 
Gum  magno  argenti  poadere:  nam 
sic  fere  et  Erasmns  Raterodamns,  et 
Franciscus  PhiJelpbos. '  V^ rum  prior 
sententia  magis  arridet.:  at  videlicet, 
per  eaturam^  ad  participiom  exqfMii$j 
non  ad  verbnm  aceipitury  pertioere 
judicemus.    JRtmiif. 

Saiyram  legem]  Dictionemi  kgaUf 
tnstulimus,  veterum  exeoiplariom 
aoctoritate  addocti.    Jlfaiui/tiis. 

Deiu  poetero  dtc,  ^uosi  per  eaiuram 
eeHtentii§  exquteitiOf  ift,]  Sic  Jnstiina- 
no*  io  prasfatione  quadam  Digesto- 
mm :  ^  aparsim  ct  quasi  per  satnmm 
coUectum  opiis  dicit :  ntiii  inntililnis 
mixto,  maxima  tamen  parte  inutili- 
bns  deputata.'  £t  Carisius  1.  n. '  Om- 
.  nia  in  se  capit,  quasi  coUccta  per  sa- 
turam'  (sic  eniin  lego,  non  coUeclaai,) 
'  concessa  sibi  rerom  varia  potestate.' 
Vide  et  Diomedem  et  Festum,  a  quo 
miror  hunc  SallnstU  locum  usdem  ver- 
liis  in  voce  iSalura  recitari,  ex  L.  Lae- 
lU  oratione,  qnam  pro  se  dixit;  .com 
pr6«ul  dubio  SaUustii  slt.    Idem, 

Per  Mforam]  Lex  porro  Satyra 
lege  CscUia  et  Dedia  abrogat^nity 
id  qood  Cicero  in  Orat  pro  domo  soo 
testatnr:  <  Decrevit,'  iuquit,  '  Sena* 
ttts  M.  Drusi  legibus,  qnae  cootra  Ip* 
gem  CaecUiam  et  Dediam  lata  essent, 
popnlom  non  tenere :'.  et  infra : .'  Qnm 
est  quasi  alia  vis,  quae  sententia  Ov- 
cUi»  iegis,  et  Dediv»  nisi  hmc;  ne 


BBLLI7II  iU€URTH.     OAF.  31. 


50S 


pepido  necesse  lit  in  coiyiiiicti*  re- 
bos  compliijribosy  aot  id  qiiod  veUI 
soscipere,  aot  id  quod  aoUt  repii!- 
diare?'    PopaM. 

Nomemmptn^argeiUifm^e]  Voz 
iMy  abondst  in  meo  Kbro.*    Cuice€m, , 

JSgiri  mMUi,  cmm  pmno  orgenH  pos- 
iere^  QiueMtari  tratfiraittr]  Sic  liboit 
restitnere,  snadcntibas  libris  anti- 
qnissimis  Naa.  ac  Com.  Alii  enim 
adhserent  edttif,  habentque,  cmm  m» 
parvo,  if€.:  qnod  car  hic  admitti  ne- 
cesse  sit,  non  video.    Gruterue. 

Cap.  SO  Rm^  per  omnee  loeoa  ei 
csaceahis]  Legendam^  per  omneis. 
Ririns. 

Patree  edttieiii  ermdy  probMrenine^  Jh 
ermU  non  est  in  scripto.    Pititeh. 

Snpra  diximiui]  Capite  27. 

MemmH]  De  C.  Memmio  videndns 
Qcero  in  Brato :  et  fortasse  is  est| 
ad  qoem  pertinent  denarii,  cnm  in- 
icriptione^  C.  Msmmivs  C.  F.     Uf 


Ae  putiaeimMm  em  dicem^  qum  m  ooi^ 
eUem]  Fortasse  verbum  dicom  abun- 
dat.    Ctoec. 

Ae  poiittiamm  eam  diMm,  fMam  i» 
eoncione  poet  reditmn  Beetim]  Fabri- 
ciannniy  ea  dicam,  qua  tn  cmtoa^,  Sfc, 
sic  et  alind  quoddam  calamo  descrip- 
tnin.    /UsMff. 

^*  Ac  paiiasimmm  dicam  ^mm  in  eoncionef 
^e^  Fnlvti  liber^  Ea  dicam  qfUB  im  coht 
cioae:  nee  displicet;  nam,.si  legatuTi 
Enm  dicam  qnam  ia  cmicimc,  non  vi- 
4tOf  qni  possit  apte  verbuniy  Disse- 
raitf  qnod  subseqnitnryaccommodari; 
qojs  enim  probet  hoc  loquendlgenus, 
Oralioaem  dieeerere?  liberum  tamen 
cniqne  jndicium  relinqao.    Matmi. 

Ac  paiiMnmnm  eam  dicam]  Concin- 
iiin#lefas?  ac  potisumHm  ca,  qfue  i» 
concione.    Pntnch. 

Caf.  31  Afai^a  me  dehortaniut  a  vobie 
QuiriteeJ  DictioDcs  a  vobie  non  snnt 
in  meo  Ubro.  Ceterum  hoc  orationis 
initiiim  scriptnm  est  ex  oratione  Ca- 
tonis  contra  Servium  Qalbam  Orig.  7. 
**  Molta  me  dchortata  sunt  huc  pro- 


dire:  amiiy  «tas,  tox,  vires,  senecf 
tns:  verum  enim  vero  cnm  tantam 
rem pnb.  agier  arbitrarer.'    Ciacc. 

£fis  amiss  fMtndecim]  Hand  dubie  de 
eo  loquitnr  tempore,  quo  post  Oracr 
chos  occisosy  nobUes  victoria  elati  in 
plebem  immodice  ssBviebant.  Cete- 
mm  a  Tiheru  Qracchi  csede  hic  vice- 
simns  tertins  decnrrit  annns,  a  Cuil 
autem  undecimus.  Qnare  quid  slbi 
hoc  in  loco  numems  quindecim  anno- 
ram  TfUty  non  satis  inteUigo :  cor- 
raptom  esse  valde  vereor,  sed  jodicet 
Lector.  QAn^eoau 

jianif  f  MiadccijR]  Ego  legerem,  Jue 
oaMU  viginti:  Tel,  kie  amiis  viginH 
ftkmpee;  utnon  sit  snbtilis  annoram 
computatio:  in  manuscripto  tamen 
Codice,  qui  est  in  BibUolheca  Divi 
SalvatoriSy  scriptum  est,  kieaMme  duo- 
decim:  ut  fortasse  intelligat  auctor  id 
tempns,  quod  fuit  a  csede  C.  Oracchl 
et  M.  Fului.  CaeU 

Quamque  muHil  Fnlvli  liber,.  Qaamr 
que  imdii :  malo  miuUif  etsi  nec  imdii, 
riyicio.  JlfaaNfitts. 

Quamfeede^  fuamgKC  iaiiftt  periertNt 
vcsfri  d^cassrcs]  Ita  legendnm  e  mar 
nnscriptisy  non,  ut  vnlgo,  aiMKi  fcrte* 
ria<:  hoc  est,  NnUa  de  his  sumptn 
pcena,  qui  insectati  eos  fnissent.  Si« 
miUtudo  scdpturse  ansam  errori  prse- 
bniti  nam  ex  prsepositione  Ula  in^  fa« 
cile  m  fit,si  param  animiun  attendas^ 
Hveiue. 

Ne  nunc  quidem,  obnoxiie  inimicie  ex^ 
siir^is]  Sic  Manuscripta  qusedam, 
npn  ehnoxU:  qnomodo  et  sensus  ipse 
exposcijt :  pro,.  Reis  et  cansam  dictiif 
risinimicis.  Idem, 

Ohnoxii  inimieia]  Etsi  video  scrip- 
tntn  esse  in  quibusdam  libris,  o6aoxiis 
inimicie:  tameu  obnoxii  magis  probo : 
pro,  eubjecti^  eubditif  voemet  eorum  poj 
tesiati  dedenies,  Quod  Memmius  re* 
prehendit.  Mamttiue, 

Ne  nunc  quidem^  obnoxiie  initnicie^ 
exsurgijtie]  Ita  diserte  ctiam  NazJir^ 
noster;.  sed  extrita  deinde  Utera  ui* 
tima  iu  QbnoxHei  pcssimo  facinoxe 


684 


NOTiE  VARIORUM  IN 


ineo  quicl^in  anlino ;  nam  qni  probant 
ohnoxHy  id  sibi  solis  probent  non  mi- 
hi.  Gruierus. 

QuibnB  voa  decet  terrori  «ssf]  Manit-' 
scrtpta,  7in6iis  decetp  omtsso  prono^ 
mine,  qnod  rectitts  snbanditnr:  nee 
atitet  in  impressis  quibosdani.  Rtvtw. 

QuibuB  V08  decet  esse  terrori']  Ita  ▼. 
c.  cum  in  aliis  desit,  voa.  Snpra  in 
Bello  Catil.  dixit :  *  His  obnoxii, 
quibns  si  resp.  vaieret^  formidini  es- 
semns.'  Urrinus, 

Quod  sape  mt^oresveOri/eeere']  Ma- 
nuscripta,  inqfores  fios^':  sed  vnlgata 
lectio  magis  arridet.  ^otiis. 

NikU  Mcearimu  cfu»  est :  neeesoe  ett 
tuomet  ipri  miore  j/reectpHeo  eant']  Vo- 
cesy  n€cene  eriy  hic  non  necessarias 
esse  pnto.  Ciaeconms, 

Sed  mne  fiterit  regni  repantio  pUbi 
siM  iicra  rettituere]  Mannscripta,  nt 
Beroaldinnm,  regni  paratio;  pro  eo 
qnod  est  affectatio.  Nam  et  ante 
dixity  qnem  regnum  parare  i^ebant,  Th 
jwra  non  hal>et  ullQm  manuscriptnm, 
neqne  ex  impressis  qnasdam.  Rtrtnf. 

Quidquid  rine  mmguine  chnmn  ulcieci 
nequityjurefttctum  sit]  In  Mss.  duobus 
est,  nequUur:  qnomodo  veteres  loqui 
solitos  testatur  Sex.  Pompejus.  *  NC" 
quitum/  inquit,  *  et  nequitur,  pro  non 
posse  dixemnt.'  Piant.  in  Saturione, 
*  Retrahi  nequitnr,  qnoquo  progressa 
est  semel.'  Cato  Originum  i.  '  Qood 
Termtno  fanum  fuit,  id  nequitum  ex- 
angurari.' '  Diomedes  qnoque  adno- 
tavit  I.  vcteres  et  quitur  et  potestur 
interdnm  dixisse ;  affertqne  hujus  rei 
ex  Poetis  Accio,  Ctecilio,  et  Ennio 
exempla,  qnse  nobis  non  necesse  est 
snbjicere  hoc  loco.  Cum  mannscrip- 
tis  facit  Beroaldinnm.  Idem, 

Ulcisci  neqttttwr]  Sic  sont  locnti  an- 
tiqui.  Piantus  Satyrione,  '  Retralii 
neqntlnr,  quoqno  progressa  est  se* 
mel.'    Vide  Festum.  Ctac^romiis. 

JErarium  expikari]  Merseburgense, 
ejrpoltort:  sed  vnlgata  lectio  melior. 
£st  apnd  Ciceronem  frequeas  hoc 
verbnm,  tft  pro  CineDt.  *  Expilato  ar- 


mario,  pecunia  ablata:'  et  pro  C. 
Manil. '  expilare  socios/  dlriperepro> 
vinclas.'  Sed  et  altbi,  ^Proserpinas 
fanum  expilavit.'  Rimus, 

Reges  et  poindos  Uberos  tectigal  pea- 
dere]  Idem  in  Catil. '  nam  postqutm 
respublica  hi  pancorum  potentium  jas 
afqne  ditiouem  concessit,  semper 
illis  reges,  tetrarchse  vectigales  esie ; 
populi,  nationes  stipendia  pendere.' 
Cfocconti». 

Sed  ineedunt  per  ora  vestra]  Apod 
Tacit.  Hist.  iv.  *  praeter  snomm  ora/ 
legitur,etLivinm  1.  xxxviii.  *  preter 
omninm  ocnlos.'  Sed  Livins  I.  zxi. 
'  vestros  liberos  tradnctos  per  oraho- 
miiram.'  Idem, 

Sed  incedunt  per  ora  vestra  magniflee] 
V.  c.  Magn^,  Ursinns. 

Servi  are  parati,  it^usta  imperia  do- 
mmoramfioii  pet/erunt]  Sumtus  locuS 
ex  Catonis  lib.  de  Falsis  pugnts,  obl 
ita  loqnitnr:  '  Servi  injnrias  aimxs 
sRgre  femnt :  quid  illos  bono  genere 
natos,  magna  virtnte  praeditos/  &c. 
Oellios  X.  8.  Ctaccoatits. 

Servi  cere  parati^  u^usta  tmpma  do- 
mtfionuii  no»  peffenatt]  Sic  et  mami* 
scripta  et  impressa  fere :  et  hanc  ve- 
ram  csse  lectionem  arbttror.  Cete- 
mm  Venetnm,  Argentoratense,  afia 
pleraqne,  Servi  are  comparati^  habent^ 
pro  p^cimia  emti.  Qood  ad  seosom 
attinet,  haud  magno  in  discrimine 
ponam,  utrnm  legas.  nam  et  pamr«  et 
comjMrore,  pro  emere  interdnm  poni- 
tnr.  Inde  apnd  Ciceronem :  *  Trans 
Hberim  hortos  aliqnos  parare:'  et, 
'  Agros  sibi  ospiam  parare.'  Item : 
'  Stodio^e  comparare  supellectilem/ 
Sic  et  apud  Suetonium  in  C.  Jnllo 
Caesare,  *  Gemmas,  torenmata,  signa, 
tabnlas  operis  antiqui  *  qompar#e :' 
pro  emere,  Idem  in  Caligula,  '  Ma* 
gisteria  sacerdotii  ditissimns  quisqae 
et  ambitione  et  licitatione  maxima 
vicibus  comparabant :'  et  postea  ibi* 
dem, '  Cnm  ad  saginam  ferarum  ina- 
neri  prseparatarum,  carias  pecades 
compararentnr;'  pro  «mcrciifiir.    Go- 


BBLt.Vll  JV6VRTH.  OAP.  81. 


M» 


lunielli  qnoqae,  *  Qni  neqnam  vici* 
nni/  inqiiity  *  mis  munmls  partt' 


F<M,  Qictntei,  tn  iMfmo  Mh^  Tacit. 
in  irita  Agricolfle:  *  Nata  tervitati 
mancipia.'  CmecomuB. 

In  itmpeno  mUt]  Qnidam  libri  pr«- 
poftitionem  omittont :  ntmmqne  len'- 
tentiam  lialiet  satia  commodam.  Ifn- 


F(M  QuiHii$  iu  imperi/B  nuti]  Mene« 
bnrgense,  imperio  nidif  omissa  pnepo- 
aitione :  pro,  oil  impenndum  mtiit  mdi  ; 
qnomodo  seqnentia  probe  qnadrant. 
Amnt. 

Vo$  Quiriiee  i»  imperio  mUi]  V.  c* 
Voe  QtdriUM  ijnpmo  moH:  et  sic  locn- 
ttts  est  CicerOy  cnm  dizit  in  oratione 
de  provinciis  consuiaribasj  '  Syri  na- 
tio»  nataservitnti :'  et  Tacitns  in  vitn 
Agricols :  *  Nataservitutimancipia.' 
Ursinns. 

/flMicn  wmituL  noeetdimmi  et  udem 
mperkiMMm!i\  Legendomy  ttdeaifn^  m- 
pcr6isnfRt,  ez  manuseriptis.  iZiotMS. 

imm  muadme  tuhu  eai]  Mannscriptay 
/tefitf» f ats^tcey  fyc»;  uttU  irt^^iinii§aai 
nbi  interdnm  ntimnr  iila  particttl% 
ttey  edeoy  et  similibas.  Leve  hoc  qui« 
dem,  sed  non  ideo  prseterenndom : 
sicnt  nec  illnd,  qnod  statim  sequitnr. 
Uem, 

Quee  MHMSf  aipers  sodm]  Legen- 
dnm,ftios«nids.  Idem. 

Qnsd  st  tanlnm  vte  eurum  Ubertutie 

huberetie,  fuum  iUiad  dominatiemem  «e- 

csnst  snal]  Mannscriptay  Qiiod  st  lom 

^  €oi  eurumy  et  quae  sequuntur :  ut  in- 

iricem  respondeant,  tum  et  gvajn.  Ri- 


QiMd  eitum  eos  Ubertatie  curam  ha- 
h€r(^$^  quum  ilUf  Sfc.']  Sic  omnino  Mss. 
aoalri.  abeat  igitar  Carrionis,  ^Msd 
is  vue  tmUum  Ubertuiii^  Sfc.  etsi  non  nt- 
gem  posse  adhoc  deleri  pronomen 
«M.  Gmtenis. 

Bii  per  eeeeaumenem  urmurum  iiosnlt- 
nmirttisnlim  ueeupmterel  L»  i.  Uistor. ; 
t  tnnc  plebOy'  inqttit,  <  amuUn  moa- 


tem  iaenim  atqne  Aventlnvm  Insa- 
dit.'  Sed  duplicem  Livius  opinionem 
tetigit  1.  II.  '  Qoo  facto  matnrtta  est 
seditio ;  Sicinio  qnodam  auctore,  in* 
jussu  consnlom,  in  sacmm  montem 
secessit,  trans  Anienem  amaemy  tria 
ab  nrbe  millia  passnnm.  ea  freqnen* 
tior  famaest,  qnam,  cujos  Piso  anotor 
est,  in  Aventinnm  secessioncm  fac- 
tam  esse.'  £t  1.  ui.  '  Ennt»'  inqnit, 
'  agraine  ad  urliem,  et  Aventinam  in- 
sidnnt.'  £rgo  bis  Aventinnm  inse* 
disse  ex  Pisonis  opinione  dixit,  sa* 
cmmqoe  atqne  Aventinnmy  ex  alio- 
ram.  CittCffOttttti. 

Bieper  eeeeeeiuuem  urmuti  AueutiuMm 
muutem  uceupuuere']  Utramqne  seees- 
sionem  ponit  Livius.  Sed  primam 
qnidem  I.  ii.  ex  (^inione  Pisonis,  qol 
Sicinio  qnodam  auctom  injnssu  Con- 
snlnm  scripserit  plebem  secessiase  ia 
Aventinnm.  AlCeram  vero  I.iii.  ia 
qno  refert  plebem  mrsns  in  Aventi- 
nnm  secessisse.  Idem  tamen  Livioa 
magis  probat  opinionem  eorum,  qui 
non  in  Aventinnm,  nt  Piso,  scd  in  sa- 
<;rum  montem  secessisse  primam  ple- 
bem  dicnnt,  traiM  Auienem  amnem 
trin  ab  orbe  millta  passoum :  deinde 
iterum  in  Aventinum  montem.  Ad 
qnam  opinionem  respexiue  videtnr 
Sallnstins  lib.  i.  Histor.  cnm  dixit : 
'  Tunc  plebs  armata  montem  sacmm, 
et  Aventinum  tnsedit,'  6ic.  quibua 
verbis  utramque  secessionem  indica- 
vit.  I7r«Ntii. 

iioettltaamaiiNliJit]  Aventinoa  mona 
ab  Anco  rege,  crcsccnte  civinm  na« 
mero,  ex  parte  Urbi  additosy  non  to- 
ttts  habitatusy  Tatii  Regis  Romano- 
rom»  et  Aventini  Albanoram  sepul- 
chrii  celebris :  variis  appellatns  no- 
minibus;  a  Remo  Romuli  fratmy  Re- 
morius :  a  Murcite  socordite  Des  stt" 
celio,  Mardns :  a  Dianm  templo,  oo^ 
lis  Dianit«  MarUaUs  L  xii.  *  Cum 
ta  forsitan  inqnietas  erras,  Ciamosa, 
JavenaUs,  in  Subura,  Ant  coUcm  do« 
minte  Uris  Dian».'  Propter  longito- 
dinem  oerto  describi  neqoit:  sed  ti^ 


im 


NOTJS  VARIORUM   IN 


nien  tentabimtis.  Ad  ortnm  io  meri- 
diem  declinantem  respicit  moenla: 
fldmeridiem,camptimFigulinum:  ad 
tfccasiim,  flamen  :  ad  septentrionemy 
ihontem  Palatinnm.  Ortiim  versus, 
tfed  valde  in  meridiem  flexnm,  pro- 
pinqua  est  porta  Capena ;  meridiem, 
i>orta  Ostiensis,  Cefttii  pyramis,  mons 
Tcatacens  {  occasnm,  Navalia,  Sall- 
n»,  spelnnca  Caci;  geptentrionem, 
K^iane  templnm,  et  NanmacliiflB  iui- 
tinm ;  Aventinus,  vel  ab  Aventinorege 
dictns,  qni  in  eo  exsttnctns  bello  et 
lepultns  fuerit,  nt  iv.  Fast.  Ovidins 
ait,  vel  ab  Avente  Sabinorom  fluvio, 
ntscribitVarro.  V.  Fabrk. 
'  MtjuM  dedeeuB  ett  peafa  mmHere^ 
fftim  cmnino  non  parkfDine']  Similia  illa 
in  Catilina :  *  Virtns  atqne  sapientia 
major  in  iliis  fuit,  qui  cx  pancis  opi- 
Bns  tantnm  imperinpi  fecere,  quam 
in  nobis,  qni  ea  bene  parta  vix  reti- 
aemns.'  Et  in  Jngnrtfaa :  '  Nolrilita- 
tem  certe  peperisse,  qnam  acceptam 
cormpisse,  melius  est.'  EtThucydi- 
des  1.  u.  in  concione  Peridis :  Afirxi- 
€»  Ix^^i^af  &^pr9^ra<  ^  KTVfihovs  drv- 
jfitrat,  ManuHus, 

Dicet aliqvia, qindigitur?  censeemn- 
dicandum  in  eos,  qui  kotti  prodidere 
remp,  Non  manu,  neque  vi,  quod  magii 
voi  /fcisse,  ^ifam  t/Ns  aeciditae,  indig- 
num  e$t ;  verum  quceslimdbufy  et  indieio 
ipmu  JugurHus]  In  hnnc  modom  ex- 
emplar  in  pergamenis  descriptom. 
Sed  quam  male  sit  hic  locns  in  recen- 
tioribos  distinctns.  facile  videbit  qni 
conferre  non  gravetnr.  Afetnff. 
'  Non  manUf  neque  ei]  Qnidam,  hor 
fnonn  neque  vi  eenaeoy  legnnt :  sed  in 
meis  Mss.  et  codice  Aldino,  verbnm 
Caiseo  omissnm  est  7  priecedenti  enim 
versn,  ^Hid  igitur  cffise«,  inqnit;  id- 
qne  errori  occasionem  dedit:  et  in 
CatUinarioSallnstins^.  *  Placetigitnr 
eos  dimitti,  et  augeri  exerdtum  Ca- 
tninae?  minime:  sed  ita  censeo; 
publicandas  eomm  pecnnias ;  ipsoa  in 
vincnUs  luibendos  per  mnnidpia,  qna 
am^e  opibiis  talent|  nen  qnts  dehis 


postea  ad  senatom  referat,  Heve  cum 
popnlo  agat :  qni  aliteV  fecerit,  sena- 
tom  existimare  enm  contra  rempub. 
et  salutem  omntnm  factnrnm/  Ne- 
que  enim  hoc  ioco  verbnm,  CenaeOf 
bis  repetitnm  est,  in  ailtiquiSy  et  im- 
pressb  qnibnsdam  libris :  et  ob  id, 
cum  mnlto  verior,  tum  elegantior  est 
h»clectlo.  Popma, 

Qat  tt  dedUus  eet ;  prrfeetoJumM  t«f^ 
iris  obedienB  erit']  Sic  in  qnibnsdam 
reperi,  velut  Mersebnrgensi,  Veneto, 
atqne  aliis,  sed  Oymnicns  hbc  loco 
recte  JHdUieiuM:  pro,  Si  in  deditio- 
nem  venit.  Utitur  hac  voce  Cicero 
qnoqne  ad  Brotnm,  qnnm  inqnit: 
*'  Id  S.  C.  plerique  interpretantnr  e- 
tiam  ad  tnos  slve  captivos,  live  dedi- 
ticios  pertinere/  Titns  Livins  vn. 
ab  U.  C.  *  Qnicqnid  detnde  patiemur 
dediticii  vestri  passnri :'  etpanloin- 
ferins, '  Ut  dediticiis  snis  parcerent.' 
Sed  et  Ctesar  identidem  hac  voce  in 
Commentariis  nsns  est.  Cnm  Gym- 
nico  facit  exempiar  Fabricianum.  In 
Badiano,  qnod  castigavit  Aleander, 
Deditivue  est,  sed  hand  dnbie  perpe- 
ram.  Nisi  quis  ita  SaJIustitmi  pro 
Dedftieio  dixisse  dnft^iriMi  putet,  nti 
Marcellinns  alicnbi  SubdUitoa  dixit, 
pro  eubditicioe,  1.  xxvi.  Sed  quld 
si  incnrla  librariornm  hoc  commissom 
forte  est  ?  nam  fnit  proclivis  exalter« 
iltro  in  alternm  lapsus.  Qnanqiiara 
et  Plantns  in  Amphitryone  (si  mendo 
vacant  codices)  fiteMtftnmt,  pro  sm6- 
ditido  dixit.  RiviuM. 

Sin  ea  eontemmtf  MdUeet  eaciHimabi^ 
tis  qualiM  iUa  pax  eaiJt  deditio  stf]  Mss. 
vero  eeMtimabUis :  id  qnod  sensns  ma- 
gispostulat.  Idem, 

In  rempubl,  damna^  V.  c.  Atinremp, 
danma:  iilod  vero  At,  n  librariis  in 
Ad  conversnm,  ex  consnetiidine  mn« 
tandi  f,  ind,  occasionem  dedit  aliis 
scribeBdi,  iid  r«m}ni6. 4v.  Ursinns. 

DondmitimiiM  eorum  MotietMM]  Kotant 
Qrammatiei  a  Sallnstio  SatioMf  pro 
SatietM»y  scriptnm  ease,  nt  1.  u.  Hlst. 
*  tx  ino^a  gravi  aatias  fiKta  s'  qnod 


BBLLUM  JUfitRtH.  OAP.  31. 


aer 


ii  Cic«n)ne,Tef«ilk,  allit<|iie  nsiirira- 
tvm  est,  et  a  Cortiei.  Tacito  ac  Livio : 
qnare  yidcndiim  an  hoc  etiaan  ioco^ 
SaHatf  sit  legendatn.  Ctdce. 

eai,  citm  ^egna,  *c.]  Badin»  leKiMe 
Hdetnr,  H  tl/a  tempon  magi$  pkite^, 
oun  rrgne,  ijT-  omissi»  verbifl^  fliwm 
k€te;  et  planior  nialto  est  senant  abs- 
qne  illb.  Comparat  enim  illa  tem* 
pora,  qimndo  regna,  provincitt»  leges, 
jnra,  jndicia,  bella  atqne  pace»,  poa- 
tremodivina  et  linmana  omnia,  pene» 
pancos  eranty  qnod  certe  lactimi  «»t 
poftt  Graccfaomm  ctedem,  mA  ea  tem- 
pora  qn«  oHm  fucrnnt,qnando  pleb» 
in  ▼««  tnit  liberlate.  Nisl  qnod  ma- 
lim  lega» :  ei  fwan  tifa,  *««  «mpam 
im^  ^eni ;  ita  nt  tllii  referatnr  ad 
pristinam  libertatcm ;  et  hae  ad  prs- 
aentia,  post  Oracchomm  tnortem: 
necnmltum  ambigo  ab  Sattnstio  ila 
»criptom,Ked  ab  »ciolo  qnopiam,jBt 
fieri  solet,  temere  mntotnm.  Glwreim. 

Betta  of^e  pncm]  Sergin»  in  artem 
11.  Donati:  *  Legimn»  apnd  Sallii»- 
tinra,  pace»,  et  Ince»,  in  nnmeiositt- 
gfilarl.'  CUiee. 

V09  wdem,  koe  «#,  p»p«lii»  Jl«n.] 
Voce»,  fcac  «•*  pop.  Rom.  mllii  »n«pee. 
tae  »not.  Idem, 

Vee  m^em  Un/kH  n»  heMui]  Im- 
pTe»»ormn,  antlqnommqne  codicnm 
lectio  e»t,  Vm  emiem,  Aac  eei  pspnla» 
Rmmm»,imneHe^hMtUm».  Bgowr. 
bailla:  Hee  «»* popalm R«n«mi», d«- 
levi.  Fieri  namqne  «olet,  nt  in  mar- 
gine,  gkMsematU  Tiee,  qnaedamladji- 
ciantnr,  qnae  deinde  ab  iia  qni  Ubro» 
ezaeribnnt  imperitU  (nt  id  g«nns  ho- 
minnm  e»»e  »olet)  in  textnm  impant. 

Veemdem,lme4ei,peraM»B0m0mm 
MHi  oHkaitl*»,  ^c.]  Iiu«te  bmc 
MtHant  homtnes ;  minime  atteoden* 
tea  emphasi  «gmgia  inferri,  *ac  m* 
p«p«lu  R»m.  et  ^m  compaffont  in 
Hai.  ac  Com.  nt  etlam  in  Pnll.  «nte- 
ria  atqne  cdd.  primU.  ^*^'^^^^^ ' 

jlfM«gn  Inmeist  tnrMm,^«MMM- 


pime]  Qttid  »i  lega»,  InaictA  «tm/afi- 
iMstsstaMm  pro  feBdimmmm  atqne  «nr- 
pimnnmn.  Id  e  mannicripto  prop*- 
modnm  coiligo.  nec  aiiter  »ensusipa« 
postulat.  Mmiu». 

A/tvkt  4go  Imnftei  «iro  fieg^imim^ 
mam  esMme  hi^miam  itHfwu  aeeefm* 
$e]  Scripa  mm»  /iagUUmBMimoe:  aiii 
variant,  FirMai,  «cm,  Mmm.  Sed 
legendnm,  nti  repoanimiu,  eim  fiagi^ 
Hmurimmm,  Mimr  tamen  cnr  iUud 
Ririo»  ejecerit,  cum  alia»  imUu»  »en* 
aus  commodo  eUci  qneat.  Atque  iU 
lud  qoidem  cum  empbasi  hic  poni  cn- 
piendum  e»t ;  nt  »upra :  *  Verba  TirU 
Tirtutem  non  addere.'  £t :  '  At  ego 
vobU  »i  viri  rsse  Tttltis.'  £t  r '  Me- 
minerU  te  Tirnm  esse.'  Valerius 
Flaccus  i  '  Sed  tnrpe  Tiro  tunnisse 
ftttnra.'  Coivectnram  hanc  non  mo- 
do  probnie,  sed  et  confirmare  Jannm 
Donsam  notis  ad  fragmenta,  posten 
comperi.  Deinde  in  nostro  scripto  le- 
gitar :  '  Nisi  demnm  fiiciandi  Ucentia 
erigitnr,'  et '  Tobis  altema  soUoittido' 
remanebU.'  Pataekim», 

FJrmn  Jiagiiiimsabmm  exieHma  tm- 
pww  tqrnrtmn  nocfpUsc]  Snapectna  lo- 
cns.  quod  si  Vimm  deleas,  qnomodo 
in  OrypbianU  Ubris  impmssnm  est^ 
bmc  erit  sententia:  Tameiei /agiiio- 
eiaemmm  rem  evUlimo,tfl  aliqiiU  iivpi- 
riam  aeeeperii  impane ;  id  est,  tmpn- 
nito  eo,  qni  Uuuriam  ipsam  intnlerit : 
tamen,  4cc.  AUi,  Virot  reponunt; 
qnod  improbo ;  impressam  lectionem 
oompmbat  FnlvU  Uber.  Aftfmdtnt. 

Fimm>lofilimUsuiN«m]  Quid  si  de 
Jugnrtha  loquatnr?  nt  iU  inteUiga- 
tnr :  eUi  Jugurtham  Tiram  dagitio- 
sissimum  impuneinjuriam  nostraig  in 
snmn  commodnm  accepisse  arbitror, 
Quippe  cnm  quocnnque  modo  sibi 
oottsnltnm  Tolnerit  in  beUi  necessi- 
tate.  Tkye.  _    ^     .  .^ 

Tomca  «a»  scekroliaiMnM  hmuaubu» 
igmmeere\  Legendnm,  hmmMhue  teele'' 
fwlifftmts:  id  et  sonantioa  et  lei^ins, 
et  pr«teren  SaUustiauom  magU  .^t» 


m 


VOTJE  VARtORVlif  IK 


B6C  aliter  eodlccs  in  menbnuia  de- 
scripti.  JRivtMf. 

-  NoM  ei  itttf  quttnt^m  importmuiaiiB 
Mftid^  M.LfWMtmnimportumUitika^ 
bm$,    Sed  locns  esC  obsciims.  Ciaec, 

Nam  ei  iUoa^  qumUmii  iMqHnimutaii» 
habtntfpanun  ett  impane  foale /eeiue] 
In  muinscriptis  eliisqne  ▼etastioribiis 
est,  tUity  casn  datiYO.  AieifM. 

Nam^  et  iUiay^quaatmn  imporimtttati$ 
habent]  Com.  noster  •porfmit/iilis: 
•ditio  aiitem  prima,  taoportaitolif.* 
sed  nihil  motandum  censeo :  otsi  non 
satisiaciat  lectio  vulgata ;  nist  eiiaro, 
qmmtmn  tmporlaiitietis  habenty  notat 
idem  atqne  pra  ea  qna  nmt  importu* 
nitate;  non  adseqnor  qnid  Yelint. 
Grutet*u$, 

NiH  deinde  faeimdi  Hceniia  eripia* 
iurl  Manoscripta  fere,  nt  et  Bero- 
aldinnmy  eripitur ;  indicandi  -  mo- 
do:  qnam  veriorem  esse  lectionem 
pnto.  iZidiis. 

Mternasoticitudo]  Alii  libri,  ai^a^ 
Ctoctfoimis. 

Et  vobie  miema  aolicUudo  reman^ity 
cum  inteUigetia  aui  oerviendum  eeae^  aat 
per  mmm»  Ubertatem  r#<tiMfidaw]  In 
nonnnlUs  est,  sed  impressis,  attema 
aoUeiiudo :  pro,  quee  eicisstin  iom  de 
Aoc,  jam  de  iUo  angat  et  erueiet,  Sed 
hic  nihil  pronuntio :  tantom  dirersam 
lectionem  indico,  snnm  caiqoe  jodi- 
cium  relioqnens.  Atoiiis. 

JVom  Jidei  quidem  et  eoneordia  qua 
epee  eat]  In  mannscriptis  est,  aiit  ooii* 
cordi0,coi\ittnctionediRianctiva;  quo« 
modo  et  in  impressts  ▼etostioribus. 
Idem, 

Faeere  ilU  ii^uriag,  voe  prokibere]  Sic 
et  maouscriptum  exemplar:  perpe* 
ram  in  nonnoUis  est,  ti|^'«m.  Sic 
alicobi  Cicero :  *  facere  injorias  om* 
nibos :'  et,  *  Gravissimas  injurias  vo- 
lontariaobli^ioneGontriveram.'  Jdem^ 

Ho&ti  aeerrimo  prodita  SenaiuB  auetO" 
ritae]  Tacit  Annal.  i.  <  A»  cives  vos 
appellem,  qoibas  tam  projecta  Sena- 
tos  anctoritai.'  Sed  Livius  ntraqoe 
janxit;  <  Projectas/  inqoit,  <  ae  pro- 


ditas  ad  inconsnUam  atqne  improti- 
dam  pugnam  legiones.'  Cidccaiiiiis, 
Pndeeta  igitnr  di^t,  pro  eo  qaod  Sai« 
lustius  dicit  prodtia.  Ursioos. 

Pirodilffm  mipsriMm  veilnim  eet]  Tl 
mtf  non  reperi  in  manuscriptis,  ac 
majere  com  gratia  abesse  poterit« 
iitctiis. 

.  Neque  ego  res,  Qiurt^€s,  AoF^or,  iil 
jom  maUtjU  eivea  veatro»  perperam  quam 
reete  feciaee]  Ego  hunc  sensora  faer- 
coie  non  probe  inteUigo,  neqnc  nlios 
Commentatorom  explicat,  nisi  inteili* 
gamos  faisse  Isctam  plebem,  si  qoi  ex 
magnatibos  peccarint,  ot  ipsi  occasio 
esset  pmnm  ez  inimicis  somende.  UU 
timam  porro  orationis  hojos  pcriodora 
qoam  frigide  tractantl  Badios  ad 
proxime  prttcedeotem  confert  sen- 
tentiam  de  memoria  vel  prsestiti  be- 
neficii,  vel  perpetrati  sceleris.  JSgo 
autem  puto  hoc  eum  dicere  velie :  Si 
pamantuT  aederaii,  quod  tota  oratione, 
ot  fieret,  egit,  aoa  toiiea  egebitia  auxUio 
tribunitio^  quippe  non  tot  injuris& 
eront«  Giareanua, 

• .  Nequa.ego  oos,  Qutrites,  horioryUt  ma* 
Utiacivea  veatroa- perperam,  quam  reete 
feciaae]  Hoc  loco  particolam  jom  sus- 
toU  ez  consenso  omoinm  Mm.  codd. 
qoae  in  vulgatis  libris  post  verbom 
Matiiia  erat.  Sensns  aotem  borom 
verbornm  et  GJareanom,  et  mnltos 
post  iUom  torsit,  dio  me  qooqoe  sos* 
pensom  tenoit;  tandem  poto  ita  ac» 
cipiendom  esse.  C.  Memmios  com 
soperbiam  et  avaritiam  nobiUom  ac< 
cosaret,  qood  ante  ocuios  dvinm  mag* 
nifice  ittcederent,  triompbos  ostenta- 
rent,  senatos  aoctoritatem  proderent, 
domiy  miUtiffqne  rempobL  v<^alem 
haberent ;  videbantor  cives  iojuriam 
reipnb.  et  sibi  illatam  efirenato  et 
praMipiti  forore  vtodicaturi.  £os  bis 
verbis,  atrocitatem  rei  leoiens,  horta- 
tor  Memmios,  ne  id  facerent,  neye 
pntarent '  omnia  perperam,  et  sine 
paossa  ab  iis  facta  esse,  sed  viderent 
ne  semper  ignosceado  malis,  bonos 
perditam  irent.  Atqoftiuec  interpre- 


BCLLIJU  JV6URTR.     CAP.  83. 


sm 


tafio  aMtvm  iptios  Menimi  verbis 
confiniiAtiir  :  nmm  panUo  onte :  '  ne* 
qaO  ego  Yos,'  iaqQit,  *  liortory  qnM 
9«pe  n^jorea  vcstri  fecere,  nti  eoo- 
tra  iqjnrias  «rmati  eatis.'  Ptpmm, 

Cap.  S2  L,  Cmaumil  Hic  fnit  vir 
soan»  seTeritatia;  nam  mnlta^ni 
extant  soveritatis  exempla.  Hic  eti« 
sm  Tribnnus  plebis  plures  leges  tiilit, 
ad  ninuendam  nobilitatis  potentiam. 
Hiiias  extant  leges  de  snffrafiis  feren- 
dis  non  voce,  sed  per  tabeUam.  iSoUns. 
Ih  CasMnf]  Uic  est  L.  Cassins,  qni 
non  multo  post  consitl  a  Tignrinis  in 
GaiUa  csesos  est ;  qnod  scribnnt  li- 
vinsl.LXv.  Cesar  de  Bello  OaUico 
1»  I.  et  Orositts  v.  16.  Catt. 

St€uti  «Mrm  imperaioria  mi]  *  Qna- 
lesy'  iaqnit  Cicero^  in  epistola,  perjn- 
ennde,  '  in  Rep.  Principes  essonty 
talcs  reUqnos  solere  esse  cives :  nt 
apod  Platoaem  nostmm  scriptnm  est 
divinitns.'  Platonis  verba  snnt  Ubro 
lertio  de  Leg^bns:  MtfitU  i§Ms  ir««- 
«^,  4  fiXUf  iiAAp  BmroWf  fcol  Pfoif, 
furmBdXXMiM  $9  wro  «^A^r,  iral  ro^» 
v6i»tmny  %  rp  t«v  Siwaarcv^yrMr  i^yi^iorif  • 
Eadem  prope  Xenopbon  i.  viii.  de 
Cjri  PaKlia ;  'Ovoioi  rvu  &r  «psmlrM 
2^1,  ro««vroi  ttal  ol  int  oirtkt  hti  r^ 
voA^  Tfyiwrrai.  £t  Isocrates  4r  r^  vp^t 
NisokA^  vfpl  rov  fimtiKoitar  r\  rn»  v^ 
Xtm  SAjis  i9os  6pmo»rm  ro7s  Kpxoor** 
£t  idem  in  ea  qme  inscrtbitnr  Nico- 
cles:  fiXct  r^  trKSi$os  iw  ro^ms  roiM 
iwmiMitaffi  thv  filop  iJryoiP  4sf  obt» 
rovs  ifxmrms  roifs  4avr^  6pmoi  hnoBrfi» 
Om^m.  Momt. 

Fmtr€  fai  aiuro  eomifiif  ^epkmiUo 
Jugurthm  trmierenfi  Maniiscriptnffi« 
eicpAaatof.  Nota  est  varietas  uiflex. 
ionis  in  boc  nomiae.  ot  qnod  modo 
per  tertiam,  modo  per  secnndam 
declinetnr.  Cic.  in  Catoae  m^ore: 
^Nee  adoleseeas  vircs  Unri  aot  el^ 
phaatts  desider^am.'  Idem  aUbi: 
«£lephaato  beUoaram  aoUapmden« 
tior.'  JStetns. 

^aHM  vip  mms^9mWK  ^m  mKt^Hvo ^^rm^iw 
imwerai}  TacUoSy  '  Ui  hoeltt  inva* 


dere/  s^pe  dixit;  sed  cnm  eadem 
senteatia  totidem  verbis  scripta  sit 
ia  CatU.  *  Tantn  vis  morbi,  atqoe  iti 
tmbesy  plerosqne  civinm  animos  iava- 
serat  :*  dictioaem  tn  abnndare  existl* 
mo,  nt  in  qnibnsdam  Ubrts  impressis 
reperi.  Sed  ntroqne  modo  Cicero 
loqnitar.  Cimeom. 

roirta  ms  oeerilMr  In  onnMs  emtm^ 
tekditekee  JMMMnrf]  Sic  et  oodex  ia 
pergamenis  descriptns :  in  yotnstis 
nonnnliis  omissa  pr»positioae  legitnr, 
«iMMs  «•nua  tneasffwt:  qnomodo  et 
inCatilina,  *  Tanta  vis  morbi,  atqne 
nti  tabesy  plerosqne  civium  animoo 
invaserat'  Sed  ntrnmqne  recte  ac 
Latine  dicitnr,  et  ntroqne  modo  Cl« 
cero  loqnitnr.  Nam  in  Oflk.  *■  Panse- 
titts,'  inqnit,  '  negat  nllam  pestem 
majorem  in  vitam  homianm  iavasisse.' 
Iderainepistolis:  '  Mims  Airor  iava^ 
sit  improbos.'  JUoins. 

CasMs  pfmter}  Antea  invnlgatio 
Ubrls,  Coswnipspnit  R.  qnod  meado- 
snm  dnxi.  Itaque  reposui,  Prmtor^ 
pro  popntf  R,  noa  differeatitHis  anti* 
quis  notis,  quomm  ignoratio  errorem 
peperit.  Nam  prstor scribebatur  stc 
PR.  PopnU  R.  sic  P.  R.  Pneterea 
bistoriam  snm  secutns :  nam  Cassins 
prstnram  gerebat ;  qnod  ante  panros 
versus  ostendit  SaUustius.  Cnm  hflee 
scripsissem,  eundem  FuivU  librnm 
inspexi,  qni  conjectnram  meam  con* 
firmat :  naro  in  ea  diserte  iu  scrip- 
tnm  est : '  Cassins  Pr.'  Mmmtim, 

PereMlm  mmd  noinlitate]  Sic  infra  t 
<  NobiUtas,  noxia,  atqne  ideo  percnl* 
sa  ;'  et :  *  Ita  percnlsa  nobUitate.' 
CioccMi. 

.  QnoNMN»  M  pepah  Remano  dstfidis- 
eet]  Sic  antea  in  omnibns  vuigatis 
Ubrislegebatur.  Ego  dedisisf  reposui 
ex  conjectnra.  Mmmtim, 

Qm  ee  pepmio  Rommio  dedieeet^  SoK 
dus  exponit^  ut  se  popiUo  Romaao  dop 
ret,  ac  ab  eo  veniam  peteret,  quasi 
Jttgnrtha  non  antea  jam  se  dedisset* 
Qnare  rectins  Badius  qmmimiif  pro 
ftto  legisse  videtttTy  hoc  seoMi :  fns* 


m 


NdT^   VARIORUM   IN 


nStffi^M  p»piid6  "Rm^  dediiset:  potett 
ct  qnando  legi  pro  940.  01areftira«. 

Pfivatiin  pralerea  imm  ftdem  tnter- 
penit]  Cic.  pro  Sext.  Ro«cio:  *  Si 
hanceirem  privatinn  Sextn»  Rotoi- 
tis  maDdavisset,  et  cnin  Cbrysogono 
transigerct  atqtte  declderet,  inqne 
eum  rem  iidem  saam  interponeret.' 
£t  CflMar  1.  V.  de  Bell.  Oall.  <  inqne 
eam  rem  se  saam  fidem  interponere.' 
Gaceen» 

'  CaP.  SS  Centra  deeu  fegium]  Sle 
lofra:  *  alio  atqne  alio  loco  S9pe 
contra  decus  regiam  noctn  requies- 
eere.'  Tac.  Hist.  t.  *  donecOtliocon- 
tra  decns  imperil  tkoro  ioaiBteBa.' 
Idem» 

'  Centra  •  vm  et  i^janat  eaeute  nuniKiif 
feret]  In  editione  Coleri,  pessimo  ex- 
emplomntatamyJMf  eitif^tiriM.  Credo 
mam  Tocis  hnjas  non  asseqitebator, 
qiiem  exponit  Priscianns  1.  n.  La- 
eretins  I.  ii.  ^Sed  qnam  mnltarnm 
remm  vis  possidet  in  se  Atqne  potes- 
tMes.'  M.  Messala  Aagor  apod  Ma- 
crob.  <  Qnse  tis  cieli  maxima,  dnas 
Tis  dispares  coUifabat'  Puieekm», 

At  Cejn»  Memmim  adwtcata  eemd- 
eme,  ^.]  Ita  meliores  Mis.  non  Ae. 
qnod  est  io  vatgg.  Grvter. 

QiMJRf  Mrm  regi  i^fetta  plebe  erat]  In 
vetastis  pierisqne,  p/e6M ;  idqQecnm 
antiqoins  est,  tnm  Sallnstianom  roagis. 
Riviue, 

Pare  mei  eoetee  eeeterie  mti  aperwet] 
In  vetnstis,  ni  eoeioeeeeieriM  aperiret^ 
pro,  Ni  conscios  et  participes  scele- 
ris  tndicaret.  Idem, 

jD^gnteofj  fiuwi  iree  magie  eenmilene] 
Magis  attendens  dignitatem  popnli 
Romaniy  qnani  iram :  qtiia  non  dece- 
bat  popalnm  Roro.  facere  id,  qnod 
ira  snadebat  Nam  si  de  Jagortha 
nnppliciam  snmpsisset,  contra  digni- 
tatem  soam  fecisset :  qoia  fidem  da- 
tem  Jngorthse  violasset.  Md. 

Peetrema  eemfimmre  fdiem  pnM.  pet 
sesaineMalom/ore]  Vide  nnm  necesse 
sitgemlaare  verbom  eete.  81  Jfem- 
«oiicmrelbrtyntSoldaaesposidt,  noo 


videtOr  ^eminandom:  siO  rsMpoU.' 
ot  Badinseffert,  fortassis  videbitsr, 
qnod  omnes  codices  ttahabeiit.'Ofa- 
reemoM, 

Cap.  S4  BedeeweaaqviieepneefmKpie^ 
rirm]  M.  I.  opee  oormphrnNR.  Ciacc 

Midtitndo  qua  in  cancume  odsnsl] 
Vocesyta  oeneioney  additas  esse  aogn- 
ror.  Idem. 

Terrebat  enm  damere^  eiilte,  etpe 
impetu]  Badias  ciim  potat  eapoaen- 
dlim  Jugarthtm^  non  BeMmm:  qoia 
alioqot  diceret,  Terrebai  BeAmn^  tkit 
tamen  impudentia  ^ju»,  S«d  errat,  de- 
ceptas  malo  exemplari,  qood  Btffrtt 
liabebat  ante  tiii)Hul«iitM.  Nam  quo- 
modo  rez  loqaeretor  dedtticiaji,  c«m 
lYibnnns,  popnli  Rom.  magiatratos 
prohibebat^  Aot  qoare  rex  Triba- 
nnro  cormperat,  si  is  nibil  pro  eo 
facere  ▼olaisset  ?  Deniqne  qoorsam 
attinebat  Bsebiam  imperare,  si  regi 
licebat  contra  B»bii  jnssom  loqni? 
Clamabaot  igitor  in  BsBbiom,  non  in 
regem.  Atille,  qaafattimpndeptta, 
nanci  fectt,  tanta  vis  pecunitt  erat. 
Glarean. 

'  Quetirajieri  amat]  Sie  infr»  :  <  Sci- 
Hcet  ea  qnse  secnndse  res  aqiant,  las- 
civia  atqoe  soperbia  incessere ;'  alias 
antem  Sallastitts,  amat,  dizit,  proM- 
leif  Orsecorom  imitatione,  qiu  ^ci 
Amai  ot  SoiH  dicoiit.  Notavit  boc 
Qnintilianas  iz.  S.  *  £x  Oraeoo,'  in- 
qnit,  ^translata  Sallnstii  plnrima: 
qnale  est,  *  valgos  amat  fieri.' '  SicTa- 
cit.  Annal.  iv.  *  nt  fere  amat  poate-» 
rior  adolatio.'  Apol.  Florid.  1.  in. 
'  Qood  geoos  in  Comoedia  fieri  amat/ 
Ciaee. 

Exeeneionedieeeeeit']  Fabficianam, 
dtSMdif ,  tempore  praesenti.  Rio. 

Eae  eoneione  diecedit]  Com.  tKscfostf, 
ot  et  aliqoot  Pal.  nec  noo  aTOfom 
sevo  editi:  stat  tamen  pro  priore 
Nai.  ac  Pal.  sec.  Si  mei  foret  arbi- 
tril,  vooes  tres  postremaa  ali»flc«em, 
cen  irreptitias.  Gruier. 

Cap.  t6  Erat  aa  tempettaU  Hotmo 
nomene  Maeeioa]  MaoiiacriptOy 


BELLUM   iUOURTtf.      CAl».  35. 


571 


XiimMi  qMmm^  i^e.  nec  vetm  in  im- 
prestit  vetmtioribai.  iUv. 

£hrt  M  tempett0i€  Hnm  NutMn 
fAUm\  NmmidM^  ▼erbiim  omitCir  Al- 
diBiit  codex:  qaod  alli  omnes  ha- 
bcat;  nec  ej[^  omittendum  pato.  Gfo- 
inMn. 

H^SfmvuAmmu,  UfMipTBxim» 
0My  4*.]  Sic  codex  tn  pergamenie 
deseriptns :  In  recentioribns  prono- 
meatf  deest.  Itiv» 

Sp.  AiHnMt]  Spnrins  Posthamins 
Albinas,  (Orosios)  hlc  rogatione  Ma- 
pBllUsoblatasest.  CtMf. 

Cmm  Q.  MMWcto  Bitfp  cmmhOum 
fvreta]  Videndnm  an  hic  sit,  qai  in 
argeatels  denariis  Q.  Mimvt.  Rtp. 
dicitnr.  Vnm, 

Q,  Jftaaoo]  Marcnm  Mlnuciom 
nppellat  Livius  1.  lxv.  Ctut. 

Jmgurtkmn  o6  §eelira  mridia  «fm 
metu  myMf]  Naa.  ac  Pal.  sec.  Jugur- 
ihmuqme;  nec  est  qnod  refogiamav 
talcsnexns.  Gnter, 

Ifm  freehuit  NmmidUt,  Mimuio  Ms- 
eedmnm  eveuertd]  Slc  et  mannscripta. 
In  qnibnsdam  est,  obveuerut ;  qoomo* 
do  Cicero :  *  Simnl  atqne  ei  sorte 
provlnela  obvenlt.'  IdM :  *  Verri  sor- 
te  provincia  obvenit.'  Utitnr  et  ver- 
bo  ebtiiugere  nonnanqnam  in  bunc 
modnm :  velnt  ad  Attlcam,  *  Asiam 
Qoiocto  snavimimo  fratri  obtigisse 
andlsti.'  Idem  in  Vat.  ^Ciim  tlbi 
aqnsria  prevlncia  sorte  •obtigisset.' 
Exemplar  Badiannm,  eueuerat,  Snpe* 
rioB  tamiti  Sallnstinsy  '  Scipioni  Ita* 
lia  obvenit/  inqait.  Livins  qnldem 
verbo  *  Evenire'  plemmqae  ntitnr, 
vetnt  ifi.  ab  U.  C.  '  Cni  ea  provincia' 
eveoerat  :*  et  iv.  ^  Cnl  ea  provinda 
aorte  evenit:'  neqae  nnqnam  fere 
afiter  livins.  In  vii.  tamen  semel 
qnn»  sdam  *  Ea/  Inqnit,^  provineia 
Cn.  Maalio  obvenlt :'  pro  qno  eUigU 
idibldixir.  Ki». 

'  JHSaeedoaM]  Enropm  celebris  reglo : 
hnnc  a  Septentrioiiey  a  Dalmatla  Mm- 
slnqne  monlana  se)nngnnt :  ab  eecasn 
Mri  Adrintioo  rivelonio;  ab^  ortn- 


JEfSt^  abloitnr.  Meridtanam  oram 
EpirotrctB  gentes  ct  tpsa  Onecia  ex- 
cipit.  Pamm,  Ematbia  ante  dictn 
fnit,  Plinio  et  Trop;o  testibiis.  Poeo- 
niam  primo  vocatam  scribit  Livins 
1.  XL.  deinde  ^moniam.  Item  Edo- 
nia  et  Pieria  Solino.  Etiam  Bveotiam 
qaondam  dictam  Trogus  aiictor  est. 
Ejns  partem  Mair^far  Hejtychins  et 
Stephanus  appellant,  et  inde  totam 
regionem  nomen  accepisse  refert  Ea« 
stathins  in  Dionysinm.  Posteriori* 
bos  smcnlis  hnjns  pars  SehtttanM  dicta 
fnit,  ut  constat  ex  libro  Notitiamm ; 
qnm  partim  Macedonis»,  partira  Da- 
cim  adscribitnr.  Item  Prtnaiie  seo 
PrMlitaua  apnd  S.  Rnfom.  Est  eti- 
am  Macedonia  maritima  apnd  Dlo- 
nem  :  qnam  dicit  a  Pttonibns  habita- 
ri  circa  Rbodopen  montem.  U»c 
Macedoniae  regio  prima  vocatnr  apnd 
Liv.  1.  XLv.  Is  enlm  Macedoniam  in 
quatnor  regiones  dividit.  Macedonea 
atque  Illyrios  liberos  esse  volnisse 
Romanos  idem  scribit.  Posterioribns 
temporibns  Macedoniae  tantdm  prl» 
mse  et  secnndm  mentio,  ct  frequens 
memoria  in  Conciliis.  OrttL 

'  JfncfdMia]  Per  Macedoniam  DVlD 
sive  Chittim  in  sacraScriptnra  inteill- 
gi,  neqnaqnam  dubitOy  etsi  varise  bac 
de  re  sint  doctomm  sententise.  Ane- 
tor  priml  libri  Macbnbseomm,  hand- 
qnaqnam  contemnendos  scriptor,  pn- 
tavit  hand  dnbie  Cltthim  esse  Mace- 
dones.  Qnippe  statfan  initio  librl 
narrat  Alexandmm  Macedonem  e- 
gressnm  esse  ex  tem  Chetim,  ^ir  rirr 
'flffi  Kfftfj^:  et  c.  viii.  vs.  5.  Persenm 
lllnm  Macedonem,  de  qno  Romani 
triumpharant,  Km^  600-1X^0,  regem 
Cltieoram,  appellat:  cui  sententiae 
non  param  roboris  videtnr  accedere, 
qnod  Esaiaa  c.  26.  vs.  1.  Tyrlia 
exddlnm  intermlnntns,  addit,  erap-- 
tnram  faoc  malnm  ex  terra  Cbittlm, 
qnod  referant  ad  Mxcedones,  qnl 
Alexandro  dnce  Tyram  oppngnarant 
el  devastarant :  qnln  et  nomen  Ma- 
oedontos  ea  tUndlt :  uitlqni  enfaa  Mn«' 


fi72 


NOTA  VARIORUM   IN 


cetfiam  vel  Macetiam  teste  Hesycbio 
dizeruDt.  Vide  tamen  Bocbartum  io 
ftao  Plialeg.  iii.  5. 

AUum  mala  ftuna  ei  timor  animi  im' 
pediebat]  £x  scripto  repotnimuft,  ti- 
fnor  ammi  impediebat ;  qood  vere  Sal- 
liutiaDom.  Snpra :  *  timor  animi  an- 
ribus  officit.'  £t,  '  virtus  animi/  In- 
fra :  '  Sed  nec  illos  qni  procnl  man- 
serant  timoranimi  satis  muniverat' 
Post  de  Metello  :  '  Vir  egregins  in 
aliis  artibns  nimis  moUiter  asgritodt- 
nem  animi  pati.'  Sic  ibi  iego  ex  scrip- 
tis.  PutBckiaa. 

[  Alium  maia  fama  et  ttmor  impedie- 
4at]  Sic  Mss.  primarii  omnes ;  notas 
deterrimsB  et  timor  animi^  vel  timorpo^ 
pmU:  scias  ntmmqne  figmentnm  in- 
terpretum.  Gruter, 

Jtinera  egreenuque  0u$']  Tscit.XTr. 
^  £t  qnia  aditu  Neronis  prohibeba- 
tnr,  egressns  obsidens,  audiret  inson- 
tem.'  Ciaee, 

lUumque  obtruueai]  Mannscripta, 
consentiente  Beroaldino,  iUum  ob» 
truueat ;  omissaconjniictione  q»e,  Riv. 
,  Sed^  deprekeumiM  miitttf  hartandi-' 
6iw]  Vide  ut  acceperit  tUnd  Aortoilt- 
ku»  ;  certe  ^tojubeutihu»  ac  eogeniUme, 
verum  id  pusillnm.  Qood  continuo 
seqnitnr,  ingentem  babet  difficnlta- 
tem,  com  inquit :  Fit  reue  magie  ex 
wqaa  et  bauOf  quam  ex  jure  geutium 
Bomikar  eomee  ^ue,  qui  Romamflde 
pubUea  veuerai,  Commentatores  expo- 
nnntyjns  gentium  esse,  propterfidem 
pubUcam  datam,  ut  Jogortbacnra  su- 
ia  non  violaretur:  ergo  enm  pniiiri 
non  debere,  .sed  in  locum  snum  re- 
verteretor,  ac  deinde  jnrisisteretnr ; 
quse  expositio  milii  prorsus  dispUcet. 
Pnto  enim  anctorem  hoc  dicere  veUe, 
qnando  BomUcar  contra  jus  gentinm 
peccaverat,  et  fidem  pnbUcam  faoto 
irritam  fecerat,  quippe  qui  perfngam 
ocdderat,  et  prorsnshostUia  fecerat ; 
tamen  ciemeatia  ac  benignitaie  Ro- 
manonim,  ex  »quo  et  bono,  hoc  est, 
fl^nttatis  consnetudine  magis  fit  rens 
^namjare  geatiiUD|  qni  jamjiidicaliis 


erat :  quod  regem  handlatnit :  ideo* 
que  cum  in  Nuroidiam  remtsit,  ne 
jodicio  damnatos  occideretnr,  regno 
in  hoc  magis  quam  vadibns  consn- 
lensrex.  Vades  autem  a  rege  pro 
Bomilcare  datos  intelligendum,  qnod 
postea  auctor,  nbi  MeteUus  Bomilca* 
rem  de  regis  proditione  solicitat,  fs* 
tetur  his  verbis :  ^  Igitur  Bomilcarem, 
qui  Romae  cum  Jugurtha  foerat,  et 
inde  vadibus  datis  de  MaHivse  nece 
clamjndicinm  Aigerat,  qnod  ei  per 
maximam  amicitiam  maxima  copia 
fallendi  erat,  multis  poUicitationibns 
aggreditnr:'  qose  ideo  addnximns, 
quod  liic  non  satis  liqnet  qnid  referat 
iUud  quif  cum  inquit :  '  qui  Romam 
fide  publica  venerat :'  Jugnrtbamne 
an  BomUcarem?  Badtus  ad  Jngnr- 
tham  refert.  Veram  propter  qoid 
ea  verlia  posoerit  anclor,  ant  qno  re- 
ferantnr,  id  vero  haud  satts  constaty 
nisi  itttdiigamns  et  BomUcarem  fn- 
isse  in  fide  pnblica,  qnam  tamen  fac- 
tobostiUy  nt  dictom  est,  violaverat. 
Nec  enim  minns  quibns  datnr,  qnam 
qni  dant,  eam  irritam  facere  possnnt» 
qnod  etiamnum  nostra  letate  serva- 
tur.  Vemm  ne  hoc  qnidem  satis 
perspiconm,  vadesne  NumidSD  ine* 
rint,  an  Romani.  *  £x  amids,'  inqnit, 
*  quinqnaginta  vades  dederat.'  Bein 
iltnd  obscorisstmnm  est  qnod  dt: 
'  Igitur  qnamqnam  in  priore  actiooe 
ex  amicis,  Scc*  Nam  si  de  Memmii 
actione,  qoa  Jugnrtham  injndidna 
traxit,  intelUgit,  qnid  ad  Bomiicarem, 
pro  qno,  noa  pro  Jugnrtha,  vades  da- 
ti  snnt,  ea  attinet  ?  Totns  igitnr  hac 
loens  cnm  judicio  iegeiidos,  qno  ego 
me  nondnm  explico.  Glarean, 

Indimumpr^Ueretur]  Tacit.  v.  '  et 
snmmum  snpplidnm  paralMt,  ni  pro- 
fessns  indieinm  foret.'  Snetonins  in 
Domit.  c.  1$.  *  Professns  conspirmtio- 
nis  indicinm,  et  ob  hoc  admisenSt  le- 
ge&titraditomaselibdlam:  etatto- 
nito  soffodit  Ingnina.'  PUo.  1*  in. 
£pi8t.  ad  Nepotem:  *  Bndeoi  apnd 
GUudiam,  nxori  ScriboaU,  enm  i|la 


BBLLUM  JU6URTH*      CAP.  86. 


fiTS 


pTofiteretilr  indidiim.*  £t  in  1.  y.  ad 
L.  Cornel  de  Sienr.  et  1.  xxiy.  D.  de 
Fak.  Cwceom» 

FH  reu»  wtagUexaquo  et  bama,  fuam 
exjure  geaHam  Bmnkar]  Manvscrip- 
t^f  consentiente  Beroaldino^  M^ftt  er 
«pfiio  bMioqiie.  Porro  qnidiitf  ^eiitlMii, 
qoid  teqmm  ei  bemitm,  de  eo  protize 
Bodens  in  annotationilnis  in  Pandec- 
tas.  Ideo  antem  Bomilcarem  Sallvs. 
tiiu  wugie  ex  eeqeo  hem»pie  reum  Jlerif 
qmtm  ex  jiwe  getriimm  ait,  qnod  cnm 
eomes  eaM^t  ejas  qni  Romam  fide 
pnblica  venerat  tntnm  esse  enm  ab 
omni  injnria  par  erat.  Sed  interim 
reclamabat  seqnitasy  nt  qni  focta 
ccde  fidem  ipse  pnblicam  violasset, 
non  de  homicidio  rens  fieret  Nisi 
contra  qnis  bnnc  esse  sensnm  velity 
Bomilcarem  qnamvis  ob  rescissam  ab 
se  patrata  nece  pnblicam  fidem  nollo 
modo  foret  ad  canssae  dictionem  ad- 
mittendnsy  taraen  clementia  qnadam 
popnli  R.  boc  est,  ex  seqno  bonoqne 
magts  qnam  jare  sommo  renm  factnm 
esscycnm  potins  fuisset  indicta  caossa 
moz  ad  snpplicium  rapiendns.  Fiiem 
jwMiMMSallustins  proeoposnit,  qnod 
vnlgo  soivitm  coadvcfiiiii  vocant :  inde 
apnd  Oceronem,  *  postulare  fidem 
pnblicam/  <9Iept  btQtttTl^  et  <  ^- 
dem  aticni  publicam  dare,'  ^Upt 
^UfOSen.  qaod  Sallostius  '  interpo- 
nere  fidem  pnblicam'  sopra  dixit 
Rtvlas. 

•Ivre  gentium'}  Sallnstins  hic  non  ex 
jnre  gentinm,  sed  ex  «qno  et  bono 
Bomilcarem  comitem  Jngnrtlise  renm 
fnisse  scribit.  Bonnm  et  ttqnnniy  id 
est,  memm  natnrae  jns  patitur  p<enas 
exigi,  nbi  reperitur,  qni  detiquit ;  at 
jns  gentinm  legatos,  et  qni  his  similes 
fide  pnblica  veniunt,  exciptt.  Quare 
nt  rei  fiant  legati,  contra  jns  gentium 
est,  qno  vetari  mnlta  solent,  qnae  jns 
natnrs  permittit.  Sicnti  igitur  lega- 
tiy  vei  qni  fide  publica  venernnt,  ita 
et  comites,  et  vasa  iegatomm  sni  ge- 
neria  sanctimoniam  habent;  sed  ac« 
cessorie.  Grof . 


Qvmfw^gMita  Mdct  dfdsraf ]  Jngn». 
tha  quinqnaginta  amicos  invenit,  qiii 
certam  pecteifi»  sommam  promise- 
jttnty  ni  sisteretur  rens:  eoaqne  Ro« 
manosy  non  Nnmldas  fttiiae  e^tinie» 
Sic  etiam  vpvd  Livivm  Decadis  pri- 
ma  1.  Uf.  mnltis  vadilras  Virguiiva 
vadatas  est  Csesonem  Qnintinm  lelmk 
Non  enim  id  vadimoninm  tale  fvisse 
existimOy  nt  vadibuj  ipsis  moriendttm 
essety  si  ab  reo  Bomilcare  deserti 
•fnissent  Cost. 

Clom  ta  Nnmidutm  BMmicvrsai  dew 
mUlit]  Legendnm,  dimUiii,  iU  nt  et 
•eodices  in  pergamenb  descripti,  et 
impressi  fere  habent ;  nec  aNter  sea- 
sns  postnlat.  JRwJvs. 

Fmliis  v«  reitfvss  pspvfarsi  aielvs 
taMderet  parewdi  ei6t]  Fabriciannm 
exempiarypepvloreie;  qna  tenniiiatio«> 
ne  antiquitas  nti  amat  /dem. 

Pmcte  diehM»1  In  quitraadam  libris, 
Povete  poef  dubmBy  sed  perperam :  non 
enim  mntatione  opns  est :  cnm  pweit 
die6vf,  idem  sit,  quod,  Povcis  foet  ^ 
kue;  qnod  Ciceronls,  allommqne  ev 
empla  declarant.  Jlfaiiv^. 

/Mta  decedere]  Livins  I.  lxit.  ait 
Jugurtham  ob  Masinisss  csdem,  enm 
Rom»  periclitaretnr  (causam  enim 
capitis  dicere  jossns  est)  clam  profii- 
gisse.  Caat, 

Si  emierem  tvoeverif]  Entropios, 
Panlus  DiaconuSy  iMveNtree.  Ciacco- 
nius. 

Cap.  36  AUnmie  Atdo  fndre  tneve- 
trie  pro  pratere  relicto,  Remam  du- 
ceent]  Sic  et  e  manuscriptls  dao,  et 
Venetum  quoddam:  seddecesst^,  qn<K 
modo  Oymnicns,  mthi  magis  placet 
Nam  id  proprie  sigmficat  a  mandato 
cnstodise  sns  loco  recedere.  Unde 
consnles,  proconsnles,  prstores  di- 
cnntnr  e  ^mnda  decedere :  Item  prse- 
sidia  de  nrbibus  atque  caetellis,  ita 
nti  diligenter  aniiotavit  Valla.  Cnm 
Gymnico  facit  nnum  e  mannscriptis. 
Riinve. 

Romam  dieceeeii']  Sic  itemm  repo- 
nendampntaviy  ejecto  alioram  decv^ 


674 


KOTjE  variorum  ik 


mi;  ch  cODseniuni  membraQanim^  ac 
vett.  cdd.   Gruieritt. 

Cap.  87  P,  Lueulhu']  Aliter :  Luci' 
Uu9,  qutdam  codices  formii  excuai 
habent,  LKctaiM.  Cast* 

TribuMi  plebtM  eontinMure  mdgittra' 
tum  nHebtaUur]  Tribnnatus  pl.  magiS' 
fraius  appellatur.  Proprie  tamen,  si 
Plutarcho  credimns,  magistratns  non 
est ;  cum  neque  lictores.habeat,  ne- 
que  jns  dicat,  neque  pnrpnra  utatur : 
quibus  etiam  alia  Plutarchns  adjhn- 
f  It,  «t  probet  non  esse  magistratom. 
Cum  quo  senttre  videtnr  Livius  I.  h. 
*  Ardere,'  inqait, '  ir%  tribnnns,  via- 
torem  mittit  ad  Consolemy  Consnl 
lictorem  ad  tribimnm,  privatnm  esse 
clamitans,  sme  imperio,  sine  magis- 
tratu.'  Sed  utmmqne  refellit  Ciceri» 
in  Ep.  VII.  1. 1.  Fam.  cum  ait :  '  Quo 
quidem  tempore,  nt  perscripsi  ad  te 
antea,  cognovi  Hortensium  percopi- 
dum  tni  studiosum  LucuIIum,  ex  ma- 
gistratibuB  antem  L.  Racilium,  et  fide 
et  animo  in  te  singuiari.'  Qnem  cnim 
bic  m  magiatraiu  esse  dicit,  eum  tri- 
bunum  pl.  nominat  £p.  i.  et  v.  1.  ii. 
ad  Qnintum  Fratrem.  £t  in  oratione 
pro  Qoinctio  de  tribnnis.  pl.  <  Per 
eam  magistratom  qni  aoxiiii  caussa 
constitntus  est.'  £t  1. 1.  de  Oratore : 
'  £xierant  cum  Crasso  adolescentes, 
.  C.  Cotta  qui  tribonatnm  pl.  tum  pe- 
tebaty  et  P.  Sulpitius,  qui  deinceps 
enm  magistratum  petitnnis  pujtaba- 
tur.'  £t  in  Kbris  de  claris  Oratori- 
bus :  *  ita  tacitus  Crassi  tribnnatus, 
ut  nist  in  eo  magistratn  coenavisset 
apod  praptorem  Qraninm^idqiie  nobts 
narjavisset  Lucilins,  tribunnm  pl.  ne- 
•ciremus  fuisse.'  Apud  Noninm  an- 
tem  Fenestella  his  verbis  :  *  Ut  magis- 
tratum  inierunt  triboni  pl.  C.  Cato 
PtolemaRO  regi  et  Lentnlo  Consuli 
aasiduis  coocionibns  invidiam  conci- 
tare  ccepit.'  £t  Asconius  idem  sig- 
oi6cat  in  Commentario  VerrinsB  ji. 
cum  iiiterpretans  illnd  Ciceronis, 
'  Magiatratnm  ineat  necesse  est  no- 
nis  Pecembribus.    £o/  inquit, '  die 


tribnnus  pl.  ftttmrni'  Et  idiRB  m 
orationem  pro  Comelio:  '  C.  Cottam 
legem  tnlisse,  ut  tribnnis  pl.  liceret 
poBtea  alios  magistratos  capere,'  dno- 
bos  in  locis  ait  £t  ibidem  :  '  Tibe- 
rium  Oraccfaum  tribunnm  M.  Octa- 
vio  coUegse  sno,  magistratnm  abro* 
gassa,'  tpadit.  Mtrark  eqnidem  ali- 
quis  possit,  qnod  scrlptnm  Pltttaichos 
seliquit,  '  tribunos  pl.  purpura  .non 
esae  nsos/  cum  in  oratiane  pso  Clo- 
entio  de  tribono  pl.  Qnineiio  legait- 
tur  h«c :  *  Facite  nt  non  sotom  ok>- 
res  ejus  et  arrogantiam,  sed  vnltnm 
et  amietum,  et  illam  usque  ad  talos 
demissam  pnrpurim,  recordemini.' 
Vernm  non  est  inter  eos  controversia. 
notat  enim  Cicero  purpriram  in  Quino- 
tio  tribnno  pl.  tanqnam'  indicinm  in- 
solentiie,  quod  amictu  uteretor,  cete- 
ris  tribnnls  inusitato.  Manutiue, 

CofUinuare  magieiraium  nUebaniur] 
Tac.  1.  II.  <  Id  quoqoe  momm  Tiberii 
fuit,  continuare  imperia.'  Ciaccon, 

Quem  Propraiarem  ta  caMria]  Scri- 
bendum:  Quem  Pro  Pr^ore  im  coMiriSy 
^x,  cnm  antem  hic  idem  A.  Albinos 
panlo  post  Legatua  dicatnr,  integra 
cjus  iuscrlptio  erit,  Legaius  Pro  Prm- 
iwe,  Sic  euim  in  antiqnis  nnmisroa- 
tibos  reperituF,  Xg«.  Phopr.  Scc,  nt 
in  notis  ad  CaBsarem  dixinra«.  l/r- 
einus, 

Quem  propraiore  in  casirig  reUcium 
supra  diximua]  Dictom  sane  sopra, 
et  vix  tribns  lineis  iutercedentibos. 
Quapropter  si  cni  a  glossa  videbnn- 
tur,  ei  facile  subscripserim.  Gru- 
ierus. 

MiUieB.mewJoMuario  ex  kibemis  m 
expeditionem  ecocat]  Sic  et  Aldinnm 
exemplar,  ni  fallor,  et  manuacripti 
codices  habent,  in  qnibusdam  tamen, 
velut  Argentoratensi  et  Veneto,  est, 
ex  hibemaculis :  qna  voce  Livins  ali- 
quoties  ntitur,  pro,  Ubi  mititea  hiber- 
no  tempore  commorentur :  nt  ▼.  dec 
.  IV.  f  Deinde  in  bibernacnla  milites 
.dednxit :'  et  X.  ejusdem,  *  Loca  paca- 
ta  me   ad   hibemacnla   electnnim.' 


BBLLUM  4PGI7RTII.     CAP.  97. 


^ 


T«e.n..*Legmniiin  ali«  itUicre  ter- 

mtri  iD  hibfumaciiU  remisMe/    U»c 

jiliai  Idberm  propric  dicwBtar:  nam 

hikenaaila  fcre  Tocamus  ipsa  leato- 

ria,  qnsndo  snb  pellibas  biemem  age- 

n  mtles,  aon  in  oppldis  neqae  snb 

teeto  cogebntnr.    Qnocirca  mihi  qai- 

dea  lectio  prior  magis  arridet.   Nam 

ci  freqoens  est.  apad  Ciceronem, '  co- 

hortes  in  bibema  mlttfere/    £t '  £x- 

ercitnm  in  hibema  dimittere/  hoc 

est^  la  oppidnm  aliqaod  commodias» 

nbi  per  hiemem  agant     Sallostias 

postea,. '  Metellus/  inquit,  *  cunctos 

seastorit  ordinis  ex  hibemis  propere 

acceni  jobet.'    £st  apad  CUceronem 

et  hibernare  verbam';  ▼elut  cum  in- 

qoit :  '  Qoomodo  milites  hibcraent :' 

eti  *  Ubi  sis  hibernatnras :'  pro  quo 

^lostias.  inferios    dicit    hienMre: 

<  Nam  omnis  exercitus,  uti  convene- 

rat,  Naroidia  dedoctus  in  provincia 

hieraabat'    Rnrsos,  *  Cetenun  ezer- 

citora  in  proTincia,  qus^  proxima  est 

Namidi«9  haemandigratia  coUocat/ 

Sed  et  Cicero  hoc  verbo  ntitar  aii- 

qiioties>  nt  ia  epistolis ;  '  Cupio  scire 

nhi  au  hiemataros :'   et  in  Verrem : 

'  obi  .piratm   qnotannis  Uemare  so- 

leat/  Sallastins,  ut  adnotavit  alicubi 

Seoecay  ofsw  kiemantibut  in  liistoria 

dixit      Hnnc    imitatnras,  Arantius 

qoispjam,    qoem  idem  Sallustianam 

faisse  testatnr^  cum  dicere  veitet  fri- 

gidom  annuni  fuisse,  ait,  '  Totus  hie- 

niavit  annos.'    Hiemare  apad  Tran- 

qalilam  in  Angusto^  pro  Affligi  in- 

commodo  iiiemis  ponitar.    <  Qii^m- 

vis  param,'  inquit,  <  salubrem  valetu- 

dini  sose  arbem  hieme  ezperiretary 

assidoeqae  in  nrbe  hiemaret.f    Cssar 

itidem  nt  Cic.  pro  kiemm  ircamgere 

posait :  Yelat  ii.  *  Ita  popoii  R.  cxer- 

citnm  hiemare  atqoe  inveterascere  in 

Gaiiia  moleste  ferebant ;'  et  iii.  '  Uti 

in  iis  legionein  hiemandi  caiissa  collo- 

caret/      Ibidem:   '  AUeram' partem 

ejus  vici  GaJlis  ad  biemAndum  con- 

cessit;'  ei,  /nde  in  AUobro^as  pcr- 


dnclt,  ihifnie' Umait.  Sic  et  aUi^ 
s«pe.  /Ziotiif. 

.  Ad  oppidm»  SatkMl^  ubi  regis  f Aesaors 
eraiU]  Strabo  lib.  ult.  Capsaas  ait  vq- 
catam,  nbi  regis  Jugurthae  fuerint 
thesaori :  sed  putoerrorem  rsse,  qoa- 
lem  paoUo  ante  [c.  21.]  indicavimuf. 
Nam  Sallustias  postea  de  Capsa  dis- 
screns,  nihil  de  regis  thesauris  memi- 
nit,  veram  locum  quendam  aliura  ad 
flamen  Maliicham  denotat.  Haec 
nobis  ideo  ref^^rantar,.  nt  locorom 
nomina  diligentius  emendentar,  maxi- 
roe  locornm  facta  diligenti  compara- 
tione.  Glar. 

Suthul]  Muthol  et  Suthul  sunt  bar- 
bara  oppidornm  nomina,  auctore 
Prisciano.  Ortel. 

Quod  q^mquam  et  ueeitia  temporis^ 
et  opportunitaie  loci  neque  capi,  neque 
obtideri  poterai]  In  quibusdam  est) 
int^^rtuniiate  loci:  pro  eo  qnod 
ost,  iniquitate  loci:  sic  antem  prseter 
aUa  et  Beroaldinnroi  et  Venetum  ex- 
eroplar  habet :  quae  excndit  Pincius, 
Poroponins  castigavit,  sed  otrum  rec- 
tius,.  alii  viderint.  Ut  autem  ab  op- 
portuno  dedncitnr  opportunitas,  quid 
ni  ita  ab  tJtopportuiio,  nam  hac  voce 
utitnr  Cicero,  deduci  inopportunitoM 
qneat?  Nisi  quis  impor^ ttat7afe  loci 
legere  malit :  quomodo  inferius  dicit, 
*  Aggeribus  turribusque  et  aliis  ma- 
chinationibus  fuisse  locum  iroportu* 
num.'  £go  viilgatam  lectionem  pro- 
bo :  nam  opportunitatem  hci  cum  prop- 
ter  incolas  et  cives,  pro  quibns  illa 
erat ;  tum  ob  hostes  Roroanos,  adver- 
sns  qiios  erat»  mihi  dicere  videtnr. 
Sic  eniin  alibi^'  Statnit,'  inqnit,  *  nr- 
bes,  quK  viris  aut  loco  pro  bostibus, 
et  ad.versam  se  opportonissiinsB  e^ 
ranty  singulas  circumvenire :'  pro, 
.  QosB  urbes  munitiasimaB  erant.  Ri' 
.rtos. 

Hiemantiime  aquit^  Scriptus  kitma' 

lUme  aquie,    Varias  conjectnras  adfe- 

runt  Critici,  sed  vnlgatam  defendit 

,  Seneca  epistola  cxiv.  'Dixit  $allui« 


576 


NOTiE  VARIORUM  IN 


thts  hiem&ntibus.  Arrttiitliu  in  libro 
primo  l>clli  Panici  ait.  Repente  hie- 
maylt  tempestaD.'  Et  qns  seqnun- 
tnr.  Dicat  qnis  nescire  nos  locnm 
hnnc  innuat  Seneca,  an  vero  alinm  ex 
deperditis  historiarnm  libris :  malim 
tamen  asserere  locnm  hunc  in  animo 
habuisse  Senecam,  quam  teroere  quid 
mutare,  aut  ft-nstra  investigando  in 
historiamm  libris  fatigarl.   PutachiM», 

HiemaUlnu  aquis  paludem  feeentni] 
Produxit  editio  Carrionis,  hiemantihUB 
aquisy  neque  culpo.  Sed  nostmm 
tuetur  se  toto  grege  manuscriptorum 
Pall.  neqne  aliter  Commelinianul. 
Gruierm. 

VhuoM  agere^  aggerem  iaeere^  aUaqiu 
91U*  eotpio  ueuiforenifpreperare^  Quam- 
Tis  et  manuscriptum,  et  Badianum 
exemplar  praparare^  tamen  properare 
magis  placet,  pro  festinanter  ccmpa- 
rare.  Sic  apud  Tacitnm  : '  properare 
deditionem.'  Item  :  *  volnntariam 
mortem  properare :'  pro  Celeriter 
sibi  cottsciscere.  Virgilius  viii.  <  Hec 
pater  JEoliii  properat  dum  Lemnlus 
oris :'  pro,  Properanter  facit.  et  est 
honetta  locntio,  inqnit  .Servius.  In 
mannscripto  Tolnmine,  pro  ceepto^  l». 
cepia  legitnr.  ut  et  in  impressis  qui« 
busdam ;  sed  vulgatam  lectionem  re- 
linqnendam  essc  duco.  72ictitf,  Vide 
Auprac.  21.  et22. 

Cap.  88  Subdole  tjua  augere  amen' 
tiaml  In  mannscriptis  est,  subdolui: 
quaB  nimiram  verior  lectio  est.  Idem. 

Subdole  tjus  augere  ameniiam']  Sic 
et  antiquus  Fulvii  liber.  Subdohu, 
reposui,  quod  ita  scriptum  in  pleris- 
que  antiqnis  librls  coniperissem.  Afa- 
nutiue, 

VUabundus]  Vitalfis,  fugiens.  Con- 
siderent  docti,  num  Diomedes  Gram- 
maticns  hunc  locum  citet  i.  5.  nbi  sic 
ait :  '  Item  cum  legimns  apud  Sai- 
lustlnm  :  Vitabnndus/  inquit,  *  per 
aaltuosa  loca  recedebat.'  Ca$i, 

Denique  Aulum  epe  pactionia  pepuUiy 
uii  Suikute  rOicto]  Mamiacriptay  per- 
pulii*  Rivitts. 


Dkf  meiuque]  Serviiis  ii  t.  Ckerji. 
profert  allnm  Sallnitii  locam  hflie 
similem,  in  quo  est:  '  Die  noctnqie 
-laborare,  festinare.'  Tacitns  1.  xv. 
'  Continnnm  die  noctnqne  iter  pro- 
perabant:'  infra  tamen  dixlt  Sallas- 
tius,  *  Din,  noctnque :'  nt  1. 1.  histor. 
citante  Cbarislo,  in  qno  erat: '  Noctn 
-dinque  stationes  «et  vlgillns  tentare/ 
Item:  'Din  noctuque  fatlgare  ani- 
mum.'  Urtimie. 

Iniempeata  noeie  eum  mmliiiuiine 
Numidarum  AuU  easira  circumvenH] 
Cttm,  non  est  in  uUo  mannscripto,  ac 
rectins  abest,  sed  nec  Plofentinoi 
codex  id  habet,  neque  Beroaldinni. 
Joiffiit. 

Auli  eaatra  cireumveuU]  Non  poi- 
'sum  quin  indfcem  Natarian^m'  a 
prima  ac  secttnda  man*  variare  per- 
petno  in  nomine  AuK,  A  prima  eaim 
est,  AUnni;  a  secnnda,  il«ltiit;lrisi 
'fine  capitis  xxxri.  ibi  enim  initio 
fuit,  AUnnua  Jhth  fn/ire  tn  eatiria: 
mutatom  tamen  et  ibl  statim  ^inlbit. 
Orutems. 

Arma  capere  «Kt,  M  atu  Meri] 
-Etsi  omnes  escnsi  codices,  qnibns- 
cum  consentinnt  M ss.  qnidam,  Arma 
eaperefCUiaeaeabiere,  habeant,  longe 
tamen,  med  qnidem  jndtcio,  eoncia- 
nior  et  elcgantior  est  faftc  lectie, 
quam  liic  restitniimis.  Hoc-codem 
in  libro  Sallnstins:  «aliifngere,  alii 
arma  capere :'  et,  *  monere  alil,  alii 
hortari :'  et  itemm ;  '  qnam  plnrimas 
nxores  aIii,aHi  denas  habent.'  Popma, 

Confir^mre,  irepidare  omnibua  hda, 
via  magna  koaiium]  Introduxl  nlinm 
distinctionem  ab  ea,  qne  hactenits 
fere  obtinuit,  coactus  anctoritnte 
membranamm ;  sed  et  alioqni  prima 
editio,  eonjtrmare,  JVepidare  anmibma 
tocia  tia  magna  hoaiium:  qnam  dis- 
tinctionem  minime  posthabneriiirviil- 
gatiori,  praeferente;  eonfirmare;  trt- 
pidare:  omnibua  lode  via  magna  /bosCtmn. 
fVepidare  bic  notat,  Satagere  cum 
fmctu.  Gruierus, 

CoharaunaLigunm]  Ceiacambaac 


BELhVNL  4UQUKTH.     CAP.  88. 


677 


fttiMe  fentem  ex  Serfio  ad  VirgU. 
JEaeid.  I.  x.  ubi  de  origine  Urbis 
PiMmra  hgjLt^  apparet,  cdiu  dicit: 
*  Alii  Piftum  Celtaram  regem  fui«se 
ApoUinis  Hjperborei  fiiium  tradiraty 
el  poatmodnm  eaodem  regionem  Teo- 
tonea  habitaasei  ipanm  oppidnm  Ten- 
tam  appeUatom  refert'  Etti  autem 
igna  Yerba  mimm  in  modnm  anat 
knntilata  ac  contnrbata,  tamen  iata 
Celtaruroy  TentoDum,  Teutarumque 
yocabnla,  genns  Ligoram  aperte  ac 
manifesto  indicant:  qaippe  ad  Ar- 
oum  uaque  flumen,  et  url>em  Pisas 
oiim  pertinuere  Ligures.  Itaque  Cel- 
tic«  siTe  Germanic»  originis  sunt 
lignres.  Atqne  id,  prseter  alia»  eti- 
mm  oppidornm  oomina  satis  evincnnt. 
Strabo  Brigantinm,  Scincomagum 
Ticos  eorundem  dicit.  Caturignm, 
4|ni  Liguribus  accenseotur,  oppidnm 
leceDset .  Ptolemsus,  Eborudunnm, 
^od  nnnc  est  Embrnn.  Duo  itine- 
raria  antiqoa,  Antonini  et  Hierosoiy- 
HHtaiiom,  eodem  tractu  habent  Catu- 
ligasy  iocnm,  qui  Tabnlse  Itinerariae 
eat  Catorigomagus,  prope  quem  in 
eadem  Talwla  est  Istudurnm.  At 
Dmnm,  Magos,  Durom,  Briga,  Bri- 
gnntinm  Ccltica  esse  vocabula  dubi- 
nra  Don  est.  His  insnper  adde  qun 
Plioius  tradit  iii.  16.  his  verbis  de 
Pado :  '  Metrodorus  Scepsius  dicit 
Lignmm  lingua  amnem  Bodincnm 
Tocari,  qnod  significet  fuodo  caren- 
tem/  Cni  argumento,  adest  jnxta 
iBdostria,  Tetusto  nomine  Bodinco- 
nwgnra;  nbi  prxcipna  altitndo  inci* 
pit.  Certe  hodieque  oronihus  pariter 
Germanicis  gentibus  fundus  vocatiir 
Bodem^  et  Boddem,  Quam  certissiroe 
il^tor  liqnet  Celticam  gentem  esse 
iiigures.  Pof  ro  de^  hls  ita  Florus 
II.  3.  loqnitnr :  '  Llgures  iroi»  Alpium 
jogis  adhaerenieis  inter  Varam  et 
Macrum  flomeo,  implicitosque  dumis 
aylveatribus,  major  aliquaoto  labor 
erat,  ioYenire  quam  vincere.  Tutum 
locis  et  fuga,  durum  atque  velox  ge- 
BBs,  ex  occasionc  roagis  latrociuia. 


qnam  bella  faciebat.'  Hactenns  Flo- 
rns.  Ligures  autem  omoes  faUacea 
esAe  dixit  1.  ii.  Orig.  Cato.  Cluv. 

Turmis]  TumuB  proprie  snnt  eqiil- 
tum.  Nam  Turma  triginta  equitet 
coniinet,  dicta  quasi  ter  dena,  eo 
quod  terdeni  eqnites  ex  tribus  tribn* 
bus,  Tatiensinni,  Ramnensium,  ac 
Locerum  fiebant:  erant  autem  in 
iegione  turmae  tricenarisB  10.  sea 
equites  900.  Sunt  ergo  torms  in  ala, 
quot  cohortes  in  legione ;  et  decuriss 
qnot  manipuli :  tem«  enim  in  turma. 
lAp$, 

Tkraemn]  Tliracia,  Enropae  regio 
celebris  ad  Pontnm  Euxiniim.  Xeno- 
pbon  Sexto  Cyripard.  pra>.ter  baoc 
EuropsBam,  Aslaticam  qnoque  habuit* 
Herodotiis  scribit  eos  Bithynos  dic- 
tos,  postqnam  in  Asiam  transfretas- 
sent.  Amniiaous  1.  xxvii.  ejos  sex 
provincias  noroine  nuraerat,  item  S. 
Rufns,  suntque  iil» :  Thracia  speciali 
nontine,  Massia  secunda,  Scythia,  • 
Europa,  Rhodopa,  et  Haemimontum. 
Hodie  nno  nomine  Romania  nuncn- 
patur.  Oriel, 

Centurio  prtndpUi']  Prim  pUus  et 
primus  piluSj  non  idem  sunt.  Vide 
Qnaesita  per  epistolam.  Mmut, 

Primipili']  Primipilns  crat  caput  et 
dnctor  omninm  centurionnm.  Etiam 
in  collegam  suum  sinistrum  Primipi- 
lum,  jus  aliquod  habebat.  Nam  haec 
de  dextro  accipieoda  et  summo,  nisl 
tamen  iuiperiuin  hoc  habuere  per 
vices.  Imperabat  quidein  snae  dun- 
taxat  centnriae,  sed  quia  mandata 
Imperatoris,  ant  Tribunorum  saepe 
per  illnm  edebantur  in  vnlgns,  etiam 
in  acie,  in  agmine  illum  aspectabant, 
et  ad  ejus  nutum  si&tebant,  aut  pro- 
cedebant,  ideo  qiiia  Aquilam  rcgebat, 
primum  signum.  £t  ita  praeerat 
Aqnil»,  ut  etiam  sub  iter  ipse  evel- 
leret  refixam,  et  signifero  suo  in  ma- 
nus  daret:  quin  etiam  in  ipsa  acie 
assistebat,  et  tuebatur.  Qnia  igitur 
Aquila  io  Primipili  tutela,  et  ei  velut 
assignata,  inde   nianavit,  ut  Aquila 


Deiph.  €i  Vur»  C/os. 


SaXlMst. 


ao 


57d 


VOTJE  VARIORUM   IK 


pro  ipso  iilo  mnDcre  et  Primipilata 
teorparetnr.  Hnic  maneri  oon  modo 
dlgoitas,  sed  et  opei  adjonct».  In 
Codice  Jnstiniani  et  Theodosii,  Pri- 
mipili  mannB  mlnisterinm  magis  fnit, 
iqnam  hono«:  tic  enim  dicti»  qni  ad 
pascendos  milites  solenniter  ad  limi> 
tem  destinantnr.  Lips. 

TeriuB  legionii]  Legiones  apnd  Ro- 
manos  plernmqne  nomen  a  nnmero 
tortiebantur:  unde  apud  Ciceronem, 
Caesarero,  Tacitnm,  et  alios  primam, 
secnndam,  tertiam,  qnartam.  quin- 
tam,  et  ne  longins  prosequar,  deci- 
mam,  Tigesimam,  et  trigesimam  legi- 
onem  invenies.  Cast, 

TametH  ipnan  eum  exercOu  fume 
ferroqHe  eluusum  tenei]  £st  in  qnibus- 
dam,  ieneat:  id  Latinitatis  ratio  ex- 
poscere  magis  videtor,nisi  si  MpoMruf 
modi  esse  malis.  Rtdux. 

Sub  Jugum']  Tribns  basti;*  jngnm 
tit,  homi  dcfixis  dnabufl,  snperque 
«as  transversa  uua  deligata.  Livins 
i.  iii.  ab  U.  C.  et  Dionysius  Aot. 
Rom,  1.  III.  Ca»t, 

Qua  pumquam  graciaf  et  JUtgiHi 
plena  erant]  Manuscri ptnni /  Qute  gra- 
via  quamquam:  et  sic  satpc  Tacitus: 
volut  V.  'Haec  mira  quamqnam,  ti- 
dem  ex  oo  trahebant.'  Laur.  Valla 
haufl  scio  an  memoria  lapsns, yfn^i^io 
plena  legit  libro  elegantiarum  iii.  quo 
loco  docet  Ciceronem  Plenu»  cum 
genitivo  jnngere  solitum,  plerosque 
eodem  ssBcnlo  cum  ablativo.  Mox 
enim  subdit  cnm  Varronis  e  tcrtio  de 
re  rustica,  '  Utrum  his  piscibus  Ktag- 
tanm  habeat  plennm,  an  ranis/  tnm 
hoc  e  Sallustio  exempluin,  flagitio 
pUna;  qno  id  comprohet.  Qnod  Ci- 
ceronem  affirmat  .Hemper  hoc  nomen  ' 
ctim  genitivo  jungere  cousuevisse,  in 
eo  plane  est  memoria  iapstui ;  id  qoed 
eiempia  sequentia  ostendunt.  *  Or^ 
namentis  fanorum  plena  donius:'  et, 
•  Otiosa  vita,  conferta  et  plena  vo- 
Inptatibns:'  et,  ^Littera^  gravissimis 
verbis  sententiisque  plenis/  Sed  et 
^noctem   pienam   timoribas/    apud 


enndemlegis.  Rivtiit. 

Mertia  meiu  nmiabanimr']  Sic  iii 
Catti.  ^Pace  bellnm  motavit;'  etin 
orat.  Philippi:  'Quorum  nemo  non 
dinma  mercede  vitam  mntaverit' 
Hnnc  locum  non  rectc  interpretator 
Torneb.  Advers.  xviii.  7.  cum  eouD 
illi  miseri  mortem  exspcctarenty  onn 
mortis  metnm  cum  ignominia  com* 
mntatnm  facile  tnlemnt.  Infra  : 
*canctaqne  praesenti  igoominia  mn« 
tastis.'  Nontus,  'mntare,  alind  pro 
alio  nrcipere.  Locill.  Pnblicaana 
vero  ut  Asise  fiam  scriptnrarius,  pro 
LiicilHo;  id  ego  oolo,  et  nno  lioc  non 
mnlo  omnia.'  Ciaecon* 

Mutabant]  Mannscripta  et  alia 
qnaedam,  mM/a&anhir,  pro  permnta* 
bantur:  id  est,  qnia  Imm:  •  pstienda 
potins  qoam  moriendnm  cenaelwnt. 
vel,  quia  vitam  hac  re  suam  redime* 
bant.  Nam  mutatio  fit,  qnum  alidd 
pro  alio  substituitur.  Legitof  «t 
muUabantur,  Rlvtns. 

Sieuti  regi  luhuerai]  Paaaim  Sil  onH 
nibus  exemplaribus  exonsis  sic  lej^* 
tur.  Libri  duo  calamo  exarati:  SieuH 
regi  piaeuerui:  quo  verbo  sepe  Sal- 
lostius  ntitnr :  nam  snpra  ;  *  propter 
dissensionem  placnerat  dividi  tbosan- 
ros:'  et  infra;  ^atque  hoc  ntinam  a 
principio  tibi  placuisset :'  et  iterum ; 
'Ita  Jugurthae  placnerat  speranti 
mox  effusos  liostes  invadi  posae.*  NoB 
tamen  nihii  itiutamus.  Popma,  ■ 

Cap.  39  Sed  ubi  ea  Roma  eomftrttt 
eunt]  Vuigati  receptio;  codices  ita 
habent.  Priscianus,  *  Haec  ubi  Ro^ 
mae  comperta  sunt/  legit.  Sed  et 
ipseSallustins  in  Catilinari^  *  Hara/ 
inquit,  ^ubi  Rom»  comf^ttta  annt, 
Senatus  Catilinam,  et  Mallium  iKMtoa 
Jndicat.'  Nos  tainen  nihil  imitamaa. 
Idem, 

Sodie  et  nomine  Latino]  Notandom 
LatinoB  et  Italicos  satpe  absolnte 
sovioB  app4>llari.  Quin  et  aliqnando 
LatJni  et  Italici  confundebantur.  ItH 
Valerius  PeiignoSf  qni  Latifii  noo 
eranty  ita  tamen  appellavit. 


BBLLUM  JUOURTH.     CAP.  39. 


67» 


aatem  discrevit  lAtinos  ab  Itftliciiy 
<|iii  non  eraiit  in  Latio :  f<i*das  ab  iia 
«iTibos  Rnmanis,  qni  agrnm  Romc- 
nnm  poaddebant  aut  eolelMnt  in  Lt- 
lio;  jm  Latii  ab  iis  Latinis;  qoi  cum 
•ffmm  Latlnnm  tenerent,  non  tamen 
Latii  jnre  fmebantnr.  £x  ftedere 
-intem,  quod  cum  Latinis  est  percus- 
anm,  jni  iUnd  emanavit.  Quod  e«t 
jofl  Latii,  rel  Latinitas  appellatnr, 
qnod  constat  qnidem  jure  civium  Ro- 
'maDomm  fuisse  detertos,  ItaUco  tero 
-nliqaanto  commodins.  Quod  antem 
jna  babnere  illi,  qui  fuere  Latini  no- 
minta?  Jns  privatnm  qood  attinet, 
divennm  erat  a  jure  Quiritium.  Nam 
'«t  bencticii  loco  illud  iis  concedeba- 
4ar.  Non  enim,  si  per  lcges  Romanas 
cina  Romanns  neque  a  privato  ver- 
•  beniriyDeqne  a  magistratn  caedi  po- 
'tnit^  propterea  etiam  Latinns  non 
potoit:  nec  si  qnid  jnris  patricii  aot 
-plcbcji  Komse  habnernnt,  idem  etiam 
Latini  nsnrparniit.  Nam  sacroram 
jiira  qoaedam  et  cominbioram,  et  pa- 
tram  in  liberos,  et  lcgitimi  dominii, 
et  testamentornm  et  tntelarnm,  pro- 
|»ria  civinm  Romanoram  fnisse,  ita  ut 
nntlis  aliis,  nisi  jnre  Quiritium  ira- 
pertito,  comrannicata  sint,  ita  perspi- 
cnum  esf,  nt  loogiorem  orationem 
Don  desideret.  Age  vero  videamus, 
qnod  ad  jnt  pnblicom  pertinet.  Mi- 
Htasse  priroo  Latinos  pro  Romanis, 
non  est  dobinm,  Hoc  entm  et  altis 
aate  fcederibns  et  maxime  Cassiano 
est  provisnni,  nt  Latini  Romaooram 
arbitrio  copias  pedestres  et  equestres 
darent,  quarum  opera  ipsi  in  bello 
nterentnr.  8nffraginra  porro  illoram 
in  Clvitate  Rom.  qood  attinet,  ita  illo 
«isi  snnt,  nt,  quantnm  ex  Annalinni 
veteriim  monimentis,  et  Populi  R. 
Actionibus  colligi  potest,  nec  tribnm 
certam,  in  qua  soffragium  ferrent, 
habnerinty  ncc  nisi  ad  leges  jnbendas 
et  jndicia  facienda  vocati  sint,  nec 
iatercedente  vel  Consnle,  vel  Tri- 
boao  plcbis  jns  nllnm  suffragii  ferendi 
-Ubaerint;  ced  asBpe  Vrbe  in  qnem 


snfllragtoram  cansa  vencrint,  abire 
jnssi.  Hoc  antem  Casslano  etiam 
fadere  impetratum  apparet.  Civi- 
tatem  vero  neque  omnino  cnm  snffra- 
gio,  neqne  sine  snffragti  latione  da- 
tam,  sed  ad  arbitrium  magistratnnm, 
ex  Dionysio  apparet,  qni  ita  loqnl- 
tur :  *  Com  CaMius  Hernicos  iisdem 
fosderis  conditionibus,  quibus  Latinos 
obstrinxisset,  atqne  agram  Heraicis 
ademptnm,  plebi  Romau»,  Latinin 
Hernirisqne  divisnras  esset,  eiqite 
rogationi  intercederetnr;  Latinos  et 
Heraicos,  qnam  plnrimos  potnit,  ad 
snffraginm  ferendum  accivit.  Qni 
com  freqnentes  venissent,  nrbem 
faospitom  turba  replevernnt.  Quod 
cnm  ad  Virgininm  collegam  ejns  de- 
latnm  esset,  per  compita  edici  jnssit, 
nt  qni  in  Urbe  domicilium  non  habe- 
rent,  intra  certum  diem  exirent.  Cas- 
sius  autem  contra  edixit,  nt  qni  civi- 
tate  donati  essent,  donec  lex  acccpta 
esset,  manerent.'  Ex  hoc  quoqne 
jnre  lllud  est,  qnod  Livins  refert  con- 
tigisse  anno  Urbis  dxu.  Ap.  Clav- 
Dio,  Q.  FvLVio  Cosi.  Italia  BeUo 
Pnnico  secnndo  flagrante,  Id  jndicio 
M.  Posthumii  Pyrgensis  ad  popu- 
lum:  *Testibns,'  inquit,  'datis  tri- 
bitni  popnlum  siimmoverant,  sitella- 
que  altata  estj  ut  sortirentur,  nbi 
Latini  snffragium  ferrent.'  HaDC  ille. 
Neqoe  vero,  nisi  jns  suffragii  aliquod 
babuissenr,  sortitione  antc  tribnum 
opiis  fnisset,  in  quibns  suffragium 
ferrent.nec  si  tribnm,nt  jure  optimo 
cives  obtinuissent,  nbi  suffragium 
dicerent,  sortiendum  fnisset.  Extre- 
mum  fuit  jns  magistratuum  petcndo- 
rum  Romn.  Asconius:  *Cn.  Pom- 
pcjum  transpadanis  colonis  jus  de- 
disse  Latii,  ut  posKent  babere  jns, 
quod  cetene  Latins  coloniae,  id  est, 
ut  petendi  magistratus  gratia  civita- 
tem  Romanaro  adipiscerentur.'  Qiiid 
est  anteii»,  petendi  magistratns  gratia 
civitatcm  adipisci?  Quid  est  enim? 
Ad  nt  cives  Romani  fiercDt  tanttim- 
modo,  nt  Romas  honores  peterent? 


580 


MOTJB   VARIORUM  IN 


Non  Tidetor.  Qqi  enim  credibile 
esty  omnes  Latinos  jns  petendornm 
Romae  magifttratunm  habniste,  qai 
ne  Buffragium  qoiderof  nisi  qno  dic- 
tumestmodo,  haberent?  £st  cnim 
jus  maj^istratus  niaKnificentins.  mnlto 
quam  suffragii.  Au  ut  qni  jns  Latii 
haberent,  prseter  cetera  civitatem 
etiam  Romauam  asseqnerentor,  nbi 
apud  Latinos  magistratum  petiissent, 
vel  potius  gessissent?  Equidem  ita 
arbitror.  Id  enim  aperte  tradit  Ap- 
pianus  l.  iii.  cum  inquit :  '  Novum 
Comum  Cssar  ad  jns  Latii  redegit, 
apud  quos  qni  annnum  gessissent 
magistratum,  cives  Romani  fiebant.' 
Hanc  enini  vim  habuit  Latinitas. 
Hoc  vero  jus  Latini  popnli  nsqne  ad 
annum  dclxii.  usurparuot,  quo  ex 
L.  Julia  universo  Latio  est  concessa 
civitasy  paucis  quibusdam  oppidis 
ezceptis,  qnibus  civitatis  et  suffragii 
jura  singolari  populi  Romani  benig- 
nitate  fnerant  ante  concessa.  Sigom, 
Populi  if^sau]  Sic  Livius  1.  ix. 
*  Coss.  profecti  ad  Pontium  in  coilo- 
qnium,  cnm  de  fcedere  victor  agita- 
ret,  negarunt  injnsftu  populi  foedns 
fieri  posae,  nec  sine  fecialibns,  cere- 
rooniaqne  alia^solemni.  Itaque  non, 
uC  vulgo  credunt,  Ciaudinsque  etiam 
scribit,  foedere  pax  Caodioa,  aed 
sponsione  facta  est/  &c.  £t  panlo 
iuferius:  'Spurius  Posthumins,  qoi 
sponsionem  fecerat,  in  Senatu,  sen- 
tentiam  a  Coss.  rogatus,  ita  disserit : 
Quae  sententia  tcstis  erit,  mihi  an 
legionibus  ve^tris  pepercerim:  cnm 
me  sen  tnrpi  seu  necessaria  spon- 
sione  obstrinxi :  qua  tamen,  quando 
iijassu  popnli  facta  est,  non  tenetur 
populus  Romanus;  neqne  quicquam 
ex  ea,  pra?terqnam  corpora  nostra 
debeotur  Samnitibus.  Dedamnr  per 
feciales  nuJi,  vinctique  exsolvamus 
religione  Popuium,  si  qua  obligavi- 
mus/  &c.  £t  paulo  inlerins:  '  Ne- 
que  ego  iuficias  eo,  Patre»  Conscripti, 
tam  spousioneSy  qnam  foedera  sancta 
esee  apud  eos  homiocsy  apud  quos 


Jnxta  divinaa  religiones  fides  hnmaiia 
colitur :  sed  injnssu  populi  nego  qtiio- 
quam  aanciri  posse,  quod  popalnm 
teneat'  Ctaccon. 

Poatquam  eo  venit]  In  nonnnllis 
est,  Postquim  eo  ventumtH;  qnoroodo 
et  alias.iiirtvs. 

.  AmmoardelHU]  <  Ardere  ira,^ 'do- 
iore/  'desiderio/  dixit  Cicero;  et, 
*ardet  animus:*  ut  Sall.  inorar.de 
repob.  ord.  *  ardet  omnibus  animos/ 
Caesar  vii.  ^  Vercingetorix  animo  la- 
borabaty  ut  reiiqnas  civitates  acUan- 
geret.'  Ciaeeom. 

Animo  ardebot]  In  qniboadam,  mi- 
mueardebat;  videlicet  Aibini  coqsu- 
iis.  Sed  prior  lectio  melior,  prq, 
stndio  et  cupiditate  flagralwt:  sic 
enim  et  manuscripta.  Rwiut, 

Quoi  pneler  fugam  oohtto  imperiot 
Ucentia  atque  lascivia  comiperai^  et  «0- 
pia  rerum]  In  mannscriptis  ceterisqne 
vetustioribusy  ex  copia  rerum^  statmi 
eibi  uikU  agendum:  pro,  Ut  res  aese 
dabant,  sive  Pro  statu  et  conditioae 
rerum.  Sic  postea  Sailustiiu,  '  Tnm 
.Marins  ex  copia  rerum  consUia  tra* 
hit:'  id  est,  ex  tempore;  vel»  pro  re 
nata»  Tacitus,  '£x  re  coosulere/ 
dixit.  Idem» 

Ex  copia  rerum  alatuit  nikU  tibi  ogi* 
tandum]  Sic  infra :  '  Marius  ex  copia 
.reruin  consilium  trahit:'  contra:  'Tii* 
men  ex  inopia  quod  optimum  videba- 
tur,  consilium  capit.'  Ctaccoa. 
.  Cap.  40  Interea  Roma  C.  MamiUuM 
lAmetanue  tribunue  pUbia^  rogatumem 
ad  populum  promuigat]  Hic  tam  varia 
eat  in  exempiaribus  lectio,  ut  quas 
potissimuni  probanda,  haud  fadle 
jndicare  possis.  In  Veneto  eat,  C» 
.  JUaniUui  lAmitamio  tr,  pl,  nec  secos  in 
Argentoratensi,  atque  aliis  plcrisqoe. 
In  Parisiensi,  quod  est  a  Badio  ex« 
cusnm,  castigatum  ab  Aieandro,  G. 
MamiUua  Limentanua,  In  Fabriciano, 
quam  lectionem  maxime  omniam  pro« 
bandara  puto  G.  MaUiua  Umetamu. 
Quamqnam  in  spatio  quod  versna  di- 
rimity  adscriptum  ibidem  eat,  JUamtf- 


BBLLbM  JOOURTH.     CAPJ  40. 


581 


bf.   8^  et  postea  abi  in  aliis  fere, 

ex  Mmlii  rvgoH&ne;  in  Badiano,  ex 

MamUU;  in  manuscriptis  est,  ex  Mal- 

litM,    Sed  qnid  multis?   Ant  tiiec 

lerHo  Yera  est  qnam  haliet  mann- 

nriptom,  ant  ea  qnae  in  pervnigatis 

est  exemplarib.  dialogi  de  claris  ora- 

torib.  qnem  Brntnm  vocant,  qoo  loco 

Cicero  de  C.  Galba  Sergii  F.  hiqnens 

bajnsce  trib.  pl.  meminit :  *  nam  ro- 

gatione/  inqnit,  *  Manilia,  Jiigurthi- 

ns  conjorationis  invidia  cnm  pro  te 

ipse  dixisset,  oppressns  est.'  Ibidem 

pnllo  post  de  L.  Bestia  loqnens: 

'  Nam  inridiosa  lege  Manilia  quapstto 

C.  Gallmm  sacerdotem,  et  iv.  consn- 

lares  L.  Bcstiam,  C.  Catonem,  Sp. 

Albinnm,  ciyemqne  pnestantissimnm 

L.  Optminmy  et  qns  seqnnntnr.*  Nisi 

qois  MtatUia  ibi,  non  MmUia  legen- 

diffl  esse  contendat,  ita  nti  de  doctis 

qnldam   censeot:    tametsi    Kraxmns 

qnidem  in  postrema  editione  Chilia- 

dum,  rogaiione   ManiUa  legit,  hunc 

Cicerottis  e  Bmto  locum  citans.    Si- 

milis  fere  error  est  in  Octario  illo 

Taanlano,  apnd  T.  Liviuni  i.  ab  U.  C. 

qnem  Mamilium  alii  vocant,  alii  Ma- 

nUmm;  qnod  posterins  in  Anthropo- 

logia  comprobat  Volaterranns,  qiii- 

cnm  emditi  qnidam  facinnt.     Sex. 

Pompejns    F.    MamiHarum  famiHam 

diversam  facit  ab  ea  quam  ManUam 

alii  vocant.    '  Mamilia/  inqnit,  *  tur- 

lis^  intra  Sobnrr»  regionem,  a  Ma- 

liiilio  nomen  accepit.     Mamiliornm 

familia    a    Mamilia   filia    Telegoni, 

qnam  TnscnU  procreavit,  est  appel- 

lata,  quando  id  oppidnm  ipse  condi- 

disset.'    Mox,  *  Manlite  gentis  patri- 

cise  decretOy    oemo  ex  ea   Marcus 

appellatnry  qnod  M.  Manlins  qui  Ca- 

pitolinra   a    Oallis  defenderat,  cnm 

regnnm  aiffectasset,  damnatns  neca- 

tttsqne  est/       Hiec   totidem  fernie 

verbis  repetit  Sipontinns.    Quod  nisi 

meodam  eat  in  exemplaribns   Sex. 

Pompeiiy  nt  esse  snspicor,  errat  et 

Vcdatenraniis  tpse,  et  qnicmnqtie  alU 


ManUiam  vocant  prtncipem  illnm  La- 
tini  iiominis  Octatinm  TaKnkmum. 
Sed  mihi  legendnm  apnd  Festnm 
videtnr,  ManiUommfamilia^a  ManUia^ 
ifc.  Livii  exemplaria  variant;  nam 
V9t  in  aliis  ManiUuM^  in  aliis  MamiliuM, 
Sed  et  auctor  libelli  de  magistratibus 
R.  Mamilium  vocat,  ctim  ManiUum 
alias  legi,  sit  in  niargine  adnotatnm. 
Contra,  qni  de  viris  illiistribiis  scrip- 
sit,  eundem  ManiUum  appellat,  qiiem- 
admodum  et  Florus  1.  i.  et  e  recen- 
tioribns  Alexander  NeapoHtanit9* 
Quin  et  apnd  Ciceronem  ii.  de  Na- 
tnra  Deorum,  qiio  loco  sic  Hervagius^ 
'  Cum  A.  Postumiiis  dictator  cnm 
Octavio  Mamijio  Tuscnlano  pra*)io 
dimicaret,'  6cc,  ibi  Aldus,  ManUia 
excndit ;  tanietsi  idein  Aldiis  in  epis- 
tolis  ad  Atticnm,  ^Manliom'  dicit, 
*  Male,'  inquit, '  Tarqninins,  qui  Por- 
senam,  qni  Octavinm  Manlium  con- 
tra  patriain  :*  quomodo  et  alind  qnod- 
dam  Venetiis  impressnm,  et  illnd  Ba- 
sileae  ab  Hervagio  excnsnm.  Cura 
me  hercule  non  deesset,  nt  Livii  nos- 
tri  verbls  utar,  si  qoa  ad  vernm  via 
inquirentein  ferret.  Nunc  mirarl 
magis,  adeo  discrepare  inter  se  co- 
dices,  qnam  quid  veri  sit,  discernere 
qneas.  Qnod  si  Grspci  nobis  exem- 
plaris  copia  D.  Halicamass.  forct, 
perfacile  huic  rei  inveniri  remedinm 
posset.  Sed  de  hoc  satis.  M.  Man- 
lins  qni  Capitolinm  defendit,  a  Plu- 
tarcho  MdMMs  dicitur.  Is  vero  nnde 
lex  ManiUa  nomen  habet,  MavtTuos  ab 
eodem  in  Ciceronis  vita;  sed  in  Pom- 
pcii,  MdXKiotj  mendose  nt  opinor,  et 
incnria  librariomm:  qnando,  nt  dixi, 
dlversa  Romae  fnit  prosapia  ManUo» 
rum  et  Afaatltonim.  Hoc  ceu  aucta- 
rinm  addere  libnit.  Pro  Interea^  est 
in  maniiscriptis  Interimy  nec  aliter  in 
impressis  vetustioribus.  /?ietKS. 

C.  MamiUu9  Limtlantts]  Alii,  lAm/en' 
tanu»;  qood  mendosom  est.  Sioce- 
ram  antem,  JAmHanuM,  aut,  lAmeia» 
mu:  cnm  i,  et  e  vicissim  veteres  nsnr- 


de» 


NOT^  VARIORUM   IN 


pRYerint.  Est  anteiii  hic  C.  Mamilins 
b,  qai  leKem  MRmtUam  celebrem  tnlit 
de  limitibnA,  cujn»  mentio  est  in  libro 
l>e  Imiitibiiii  agrornm  et  apnd  Cice- 
ronem  De  legibns,  et  in  Brnto.  Nnm- 
mnm  pnetcrea  argenteom  ipni  vldi- 
mu8  apnd  clarissimnm  Timm  An- 
dream  Laurctanum,  patricium  Vene- 
tnm,  in  quo  est,  C.  Mamiui.  Limb- 
TAN.    Mamttius. 

C.  MamiHuB  LimetaHus]  Itanosjam- 
pridem  emendavinms  ex  auctoritate 
▼eternm  codicum,  itemqne  nnmisma- 
tum,  in  qnibus  est,  C.  Mamil.  Lime- 
TAN.     Urrinui, 

Quorum  consilio  Jugurtka  senatus  de- 
creta  neglexis$et]  Mannscripta  dno, 
senati  decreta:  qtii  est  genitivns  anti- 
qnns,  atqne  ob  id  Salliistio  antiqnario 
magis  conveniens.  Sic  Plaut.  <Se- 
nati  colnmenVdixit.    Rivius. 

Occuite  per  amico.n,  ac  maaime  per 
hominea  Latini  nominisy  et  Bocios  ItaH- 
oos  impedimenta  parabant]  In  Mss.  ce- 
tprisqne  vetustioribnSj/ifr  homine$  no- 
minis  Latini :  nam  lioc  ordine  verbo- 
rnm  et  alias  quoque  otitnr.  Nec  ali- 
tfr  ia  vetnstis  inscriptionibus,  ubi 
fere  primis  tantnm  litteris  hVc  verba 
notantur,  in  hunc  modum,  N.  L.  qnl- 
bus  litteris  significatnr,  nominie  La- 
tini :  nnde  conjicere  licet,  hac  serie 
fere  collQcanda  esse  hec  verba,  et 
hnnc  fuisse  nsnm  pnblicum  et  obser- 
vationem  coromnnem:  idqne  maxime, 
si  obscenius  alioqni  conmrrant  litte- 
rap,  nisi  ordinem  verhorum  immntes. 
T.  Liviiis,  <  Qnina  millia  socium  La- 
tiai  nominis/  inquit,  qnomodo  et  alias 
idem  s»p«.  Scd  cum  tale  obstat  ni- 
hil,  ordine  priore  verbornm  fere  nti- 
tiir;  velntx.  dec.  iv.  '  Fabius^oriis 
atqne  nomini  Latino  remittere  delec- 
tnrn:'  et  u.  dec.  ejnsdcm,  <Circa  no- 
men  Latinum  a  praetore  missn  litte- 
ne.'  Sic  alibi,  '  Ut  socii  nominis 
Latini/  inquit;  item,  '  Ut  cum  sociia 
ac  nomine  Latino/ &c.  Idem, 

SoeioB  Uaikot}    Vlde  supra  B.  J 


c.  26,  in  prioc.  ^ 

Sed  ptebs^  inerfdUtUe  e§i  M^taiivta]. 
Mannscriptum  aliaqoe,  pleltes;  id  ni* 
niiriim  rectins  est.  Idem» 

Sed  qu€niione  exercUaia  oMpere  vio» 
lenterque]  Mannscripto  dno,  exereita  ; 
idqne  hand  acio  an  melins:  nam  et 
jndiclum  et  qnsstio  exerceri  dicitor. 
Cicero ;  '  Qni  cnm  pivtor  qn«itio- 
nem  inter  sicarios  exerctiisset/  U- 
vius,  <  Qnam  acriter  quttstiones  ex- 
ercuisset.'  Neqne  tamen  priorem 
lectionem  repndio:  nam  peenliare 
est  Sallustio  nofitro  freqnentativiB  oti 
pro  primitiviSy  quomodo  alicnbi,  *agi-- 
tare  pra>das/  pro  agere  dixit,  et  <doc«^ 
tare  exercitum,'  pro  dueere.  RiTius. 

Cap.  41  Ceterum  mo9  pariiumpopm» 
larium  et  eenaiut  faetionum]  Valde 
discrepant  libri :  editio  princeps  pne- 
fert,  et  SenatorMmfaetionmm.  Nax.  mai 
partium  popularium  et  faetunmm^  sine 
vocc  Senaii;  qu»  nec  in  Comm.  nisi 
a  calamo  recenti :  etiamqne  interpo- 
lata  in  Pal.  sec.  nam  tert.  mosparthm 
populariumf  SenaiusfactionMm,  sine  co«. 
pnla:  sext.  him  pariiumpop,  et  moi 
SenaiuByi^e,  nisi  fallor  restitnendnm : 
eeierum  mos  partium  et  factimnmy  omis- 
818  ceteris.  Imo  si  qnis  adhnc  ampo- 
tarit,  et  faetumum,  ei  apod  me  pr«- 
minm.    Gruterus, 

Et  paucis  ante  annis]  T&  ei  perperam 
eat  in  Oymnico  additnm.  Rivims, 

Qua  prima  mortales  ducunt]  Sic  in- 
fra :  '  et  alia  qnae  prima  dncnntnr  ;* 
et,  '  priina  habere.'  Ciaecon, 

Nam  anie  Carihaginem  deletam] 
Vellejus  Patercnlus  1.  ii.  *  Potentiae 
Romanoiiim  prior  Scipio  viam  ape- 
rneraty  luxurift  posterior  apemit: 
qnippe  rerooto  Carthaglnis  metn^ 
soblataque  imperii  flemnla,  non  grado 
sed  prscipiti  cnrsn  a  Tirtnte  dead- 
tom,  ad  vitia  transcnrsuin,  vetns  dh- 
ciplina  deserta,  nova  inducta:  in 
somnnm  a  vigiliis,  ab  armis,  ad  Tdlop- 
tates,  a  negotiis  in  otium  conTera& 
civitas/    Latiofl  heec  spnd  AngnsCi* 


BEhUaU  JUOORTH.     OAP.  41. 


S68 


moa  libfis  de  mttate  Dei»  q«i  et  in 
tam  nm  lacnleotiiiMnMs  Salliutiant 
Mnfnigii  tabnlas  consertavily  qnas 
habes  infra,  primo  bistorianim  libro* 


JUetuM  koatUU  ia  6oaif  ariibug  ortta- 
iam  fvliac6al]  Aiii  «raliaeM:  sed 
eodem  sensn;  qoamqnam  posterins 
niliiqaidem  magis  arridet:  nam  et 
Florus  eadem  de  re  loqnens,  eo  ipso 
verbo  est  1.  it.  usns.  Snnt  apnd 
Vellejam  Paterculnm  qnse  bne  fa* 
daDtyeasnbjicerevinim.  'Potentise/ 
inqnit,  *  Romanorum  prior  Scipio 
viam  apemerat,  laxoriae  posterior 
apemit.  Qnippe  remoto  Cartbaginis 
metn,  snblataque  imperii  semula,  non 
gndn,  atd  pnecipiti  cnrsn,  a  virtnte 
descitnm,  ad  vitia  transcnr»nm,  vetns 
diseipliaa  deserta,  nova  indncta;  in 
sofluram  a  vigiliiA,  ab  armis  ad  voiup- 
tates^  a  negotiis  in  otinm  conversa 
eivitas,'  Sallnstius  in  i.  historise: 
*  At  diseordia,  et  avaritia  atque  am- 
bitlo/  inqnit,  '  et  cetera  secnndis  re- 
baa  oriri  snata  mala,  post  Carthaginis 
excidinm  maaime  aucta  sunt.  Nam 
injnris  yalidiomm,  et  ob  eas  disces* 
sio  plebis  a  patribns,  ativqne  dissen- 
sioncs  domi  fuere  jam  inde  a  prind- 
pio;  neqne  amplins  quam  regibns 
ezactis,  dnm  metns  a  Tarqninio  et 
bellnm  grave  cnm  Etraria  positum 
esft,  mqno  et  modesto  jnre  agitatom.' 
Hsec  ex  Angnstino,  ii.  de  Civitate 
Dei«  itiotas. 

Sed  mbi  iUafarmido  metiiilms  deceanil 
Mannscriptai  diseeemi.  Tu  vide  utmm 
rectins  '  Discedere  spero  alicni,'  est 
apnd  Cmsarem:  nt  et  'formidinem 
discedere,'  non  absnrde  forsan  dicere 

Sed  M  /emide  iUa  tneniibiu  disces- 
aii}  Prodttxi  cnm  Carrione  scriptn- 
ram  Mss.  codicumi  improbato  iilo, 
deceeeii.  Gruter. 

AmoMi]  Onpcismns.  Ita  enim  et 
fiAfiir  dicnnt.  Vide  snpra  Ciaccon» 
nlinec.t4.  B.  Jng. 

OiimR  jisifyiem  adepti  fwere^  asfTi 


hime^  aeperiiuqae  hdere]  Rejecta  vnl* 
gata  lectione,  hanc  scripturam  am* 
plector,  ut  sinceram,  el  cnm  its  qnm 
sequuntiir,  coogruentero,  et  consen* 
taneam.  Popmtu 

(Hium  potAqium  adepii  SMaf ,  lup^riai 
aeerlnaeque  faU\  Ita  sine  ullo  dissensn 
Pall.  ut  mir«r  quid  Popro»  venerit 
tn  nientem  isthaec  foede  interpolanti) 
etiam  contra  consensnm  editionom 
exoletarum.  Gryienu. 

Namque  ceepere  nolnUiae  dipiiiaiemf 
pepulue  liberiaiem  ta  lubidinem  teriere} 
Sic  est  in  manuscriptis,  qnse  ipte  vi- 
derim,  contra  qnam  Gymnicus  habet. 
Utra  lecfio  verior,  aliornm  esto  judi- 
cinm.  Rirtat.  I 

Ceepere  mobHitae  dignitatem;  populue 
Ubertatem}  Libri  scripti  prseferunt: 
ceepere  nobUitae  digniiaiem  in  euper» 
tniam^  poputue  Ubertaiem:  alii  codices; 
noMiiae  dignUatem  in  dominaHonem, 
Multns  est  Sallustius  in  commemo- 
randa  snperbia  nobilitatis.  PauUo 
post:  'nobiiitas  factione  pollebat,' 
legendnm,  inducto  magigf  qnod  abest 
ascriptis.  Puiedi, 

Namque  eeepere  nobUiiae  dignOaiem^ 
populue  lUtertaiem  in  lubidinem  veriere] 
Sic  Mss.  aetate  provectiores :  et  recte, 
nam  libidine  laboratum  seque  in  plebe 
juxto  ac  nobilitate.  Libri  plane  re- 
centes,  dno  Pall.  sept.  ac  dec.  igno- 
ratione  vocis  bi^'ii^,  invexernnt 
aroplins,  nobUitae  digniiatem  ta  doati- 
aa/tonm,  popa/as,  i^c,  vel  etiam,  No6i- 
Uiae  digwUaiem  in  euperbiam:  stnlte : 
tollenda  enim  ntraqne  vox ;  fortassis 
qnoqoe  prseterea,  ceepere,  Grater. 

ia  muUUud^e  dieperea]  Contra  in- 
fra :  '  lu  patribns  summa  anctoritas 
erat,  vis  mnlto  maxnma  in  plebe.'  Ciac. 

/a  iair/<fU^am  mtaiis  poierai]  Re- 
duxi  poaityram  verborum  ac  distino- 
tionero,  qnae  in  Mss.  editisqne  vett. 
qnibus  tamen  in  maUiiudiney  ut  forsan 
binsBills  dtctiones  sint  abiibrariis; 
oerte  prsepositio,  quc  alioqui  non  est 
iit  Pal.  nono.  Gntfer. 

UeUU  doiaif««l     Sic  dizit  ot  heUi 


SSi 


NOTjE   VARiaRUM  IN 


mfUtiaque;  infra:  ^animns  b«)li  in- 
gens,  domi  modicns/  -  £t  in  Orat. 
Cotta:  '  domi  bellique  impeditissima 
respublica/    Ciaccon, 

Resp,  agUabatvr]  Reep,  non  est  in 
nllo  uianascripto,  nec  in  codice  Be- 
roaldino.  Riviui, 

Uii  quisque  potentiori  cimfinis  erat] 
Quamvis  in  qnibnsdam  sit  afimSf  ta- 
men  prins  illnd  magis  arridpt,  et  ad 
sensum  magis  facit:  pro,  conffrmtmis, 
ut  Pliniit»  loqnitnr.  Idem, 
^  Neque  eancti  habere']  Id  est,  et  nibil 
sancti  habebat :  iioc  refertur  ad  id 
quod  dixit,  polluere,  Nihil  sanctvm 
habtre^  est  omnia  sancta  'violare ; 
nam  id  dicitur  aanetum,  qnod  violari 
nefas  est:  nt  fides,  pietas,  justitia, 
religio:  ba^c  omnia  et  his  similia 
sancta  dicuntnr,  qnia  ea  poUui  et 
violari  non  licet.  Sed  nobiles  Ro- 
mani  nihil  sancti  habebant,  qnia  ora- 
nia  violabant,  qna?  violari  non  licet : 
nam  fidem  et  justitiam  pro  pecunia 
yiolabant,  ut  ante  dixi.    Snld, 

Semetipaam  preecipitavit]  Legen- 
dnm,  aemetipsa,  ex'  vetnstis  quibns- 
dam.    Riviua. 

Quan  permixtio  terra  oriri  capif] 
Verba  dno  postrema  non  videntur  le- 
gitihia  anctoris.  Naz.  habet,  quasi 
permixtione  terra  fore  ccepit :  emenda- 
tnmqne  deinde,  ttrree  oriri;  ac  refert 
Commel.  qua$i  permixtione  terra  oriri 
ceepit,  quomodo  et  a  inanu  recenti 
Pal.  sec.  cni  prius  fuerat,  quaeiper' 
mixtume  terrere  ccepit :  sed  nec  satis 
intelligo  banc  permixtioneni  terrae. 
Gruter. 

Quati  permixtio  terree]  Fortassr : 
rerum.    Gronov. 

•  Cap.  42  Quorum  mnjore»  Punico, 
atque  aliis  bellia  multum  RnimbL  addi- 
derunt]  Gracclii  niulta  prspclara  faci- 
nora  bello  gessenmt,  ct  in  bello  Pn- 
nico,  et  in  aliis.  Nara  Sempronins 
Gracclins  consul  et  collega  P.  Cor- 
nelii  Scipionisj  patris  Scipionis  Afri* 
cani  majoris,  ad  insidias-  missus  con- 
tra  Cartbaginientesy  bello  oavali  fe- 


liciter  dimicavit,  septem  navtbnB  caj^ 
tis,  ceteris  in  fagam  versifl.  Ideni 
apnd  Placentiam  contra  HannibalcAil 
feliciter  pugnavit,  pulso  hoste  in  caa- 
tris.  Tiberins  antem  Gracchiu  Haoo 
nonem  dncem  Pofnoram  cum  exer- 
citn  fndit  apud  Lnceriam,  ex  qnd 
prttlio  paulo  minns  duo  millia  homl« 
nnm  cnm  ipso  dnce  ficigerunt.  Item 
P.  SempraiiiaB  consul  in  agro  Croto* 
niensi  cum  Hannibale  confiixity  Inso 
fagatoqne  exercitn  qnatnor  niillii^ 
bosttnm  occidit :  panlo  roinns  trecen- 
tos  cepit,  nndecim  signa  militaria 
capta  snnt.  Ex  his  patet,  quonMKlo 
majorea  Tiberti  et  Caji  Gracchonini 
multnm  reip.  addidemnt.  Denique 
Tiberins  Gracchns  pater  eoram,  bk 
conflui  fnit,  ac  bis  triumphavit.  SoL 
Vide  Liv.Deead.  iii.  lib.  iii.  iv.  et  t. 
et  Decad.  v.  lib.  i.    Cast. 

Modo  per  aocios,  et  nomen  Latimami 
Vide  supra  c.  S9. 

Deinde  paueoa  poat  amiM]  Mami- 
Bcriptum  dem.    Rivias.  - 

Paueoa  poat  oMnoa]  Inter  ntriuaqiie 
caedem  undecim,  vel  snmmnm  doD- 
decim  anni  interfnernDt.  *  Tiberiu 
enim,  Scai^vola  et  Calpumio,  Cajlia 
antem)  Fabio  et  Opimio  eonsnlibat 
occisus  est,  inter  qaornm  consulatKis 
undecim  anni  intercesserant.  -  Caat. 

Eadem  ingredientem]  Id  est,  Eadem 
molientem  et  conantem,  qn»  ipae  Ti- 
berins  conatas  fnerat :  videlicet  fe- 
rentem  leges  Agrarias.    Sold.'  • 

Ctijttm,  Trihmum]  Post  C4(7«m,  dta- 
tlngnendnm,  atqne  deindc  divisiiii  ia- 
ferendum :  TViftinnfiii  pL  alterum  (nem* 
pe,  Tibertum)  alterum  7Vtiim«inus 
(nempe  Cajnm)  eaioniia  dedueendia, 
M.  eoim  Fulvins  Fiaccus  non  CQfli 
Tiberio,  sed  Cajo  occisns  eat :  '  ut 
anctor  est  Floras  in  ^tera  Epitome 
1.  LXi.  Qiiod  admonendnm  dnximna; 
qnoniam  hic  locas  in  plerisqne  codi-' 
cibtts  corrnpte  legitnr,  et  a  Cominen- 
tatoribus  mtsere  tractatvr.  Gkatam,  ' 

Haud  aatia  animus  moderatua  fiaf] 
Imm»'soteinpefmtii8  fuil  GfMcbQa 


BRLLUM  JUGURTH.      OAP.  48. 


cnpidMift  Ttctorie ;  «iHle  ab  Jnveoale 
teditieriiiiiai  inimDDtvr  Setyrt  «e- 
cniide,  ubi  dicit :  '  Quis  tnlerit  OfM» 
choe  de  seditione  qnerentes  ?*  Bndiiu. 

Em  Imbiime  tma]  Vox  mm  mibi  bo»- 
pecta  est.     Ciaeecn» 

Ex  Imbidine  ma]  Inter  ▼olnntateni 
et  llbidinem  hoc  interest,  •ecnnditm 
Ciceronem  in  qnarto  Toiicnlananim  : 
'  Voliintas  est,  qofe  qnid  cnm  nitione 
desiderat:  qo»  antem  ratione  ad- 
▼eraa  incitata  eitt,  ea  libido  e»t,  Tel 
cniNditaa  effrenata/  Ergo  deside- 
rium  in  iMmo  voltmta»  dicitnr,  deside- 
rinm  io  malo  HlrUh  rocatnr.    BadtiM. 

MnttM  mertalet]  Legendnm  Moria. 
lei».    Rir. 

Qiut  re»  plenmqmt  magntu  civiiaies 
prmmHdedk']  Mannacriptnm,  peetam 
dedHy  nt  aiot  dn»  dictiones,  non  nna 
composita.  Com.  Tacit.  iii.  <  Qnod 
mnltos  etiam  bonos  pessnm  dedit.' 
Sic  et  jMSsam  ire  divisim  diritnr :  vel- 
nt  apnd  Plin.  '  Pessnm  iere  vitae 
pretia :'  et  Plaot.  '  Pessnm  abeat.' 
Ne  nMltift,  pessnm  dedU  sic  divisim 
dicitor,  nt  in  oratione  Lepidi  Sallns- 
tittfl  eeman  daiam  dixit,  *  qnasi  Cim' 
bricam  prsedam  vennm  aut  dono  da- 
tam  :'  et  Livins,  *  Ignaros  omninm 
se  venitm  a  principibiis  datos ;'  pro, 
vemmdato»,  Apnlejns  v.  <  Nisl  eam 
pessmn  de  tantis  opibns  ejecero :' 
proy  '  nisi  extnrbaro  atqoe  evertero 
tantia  bonis.'    /dem. 

AMeri  aUerw  tiaeere]  Ex  Catone 
boc  Bnmtnm  apnd  OrlKnm,  «  alteri 
altcroa  occidere.'  Cteceim. 
*  Tempa»  qaam  re»  mahaiu»  me  dem- 
fcf}  In  manuscriptis  qnibnsdam  non 
rcperi  me,  ac  citra  detrimentum  sen- 
ana  omitti  potest.    Rirtifs. 

Cap.  48  Past  Aali  feedu»  exerdta»' 
ftewoiirifetdemfagam]  InaWtnfagam 
fttdam»  Qttomodo  supra:  '  Nostri 
fttgn  fmdtty  pleriqnc  abjectis  armls, 
praxkMon  coDem  occnpavere.'  Est 
antcm  '  Imdam,  tnrpe  et  flagitiosnm, 
dedceoriaqne  ct  ignominiae  pieniun.' 
Nne  inepte  boo.  cpitbttton  tiiboitnr 


formldolosae  fng».  dcero  ad  Atti« 
cum,  *  Mitto  illam  fnn^m  ab  nrbe 
tnrpissimam.'  Idem,  >  Qnid  fcedins, 
qnid  pertnrimtins  hoc  ab  nrbe  dis- 
cessu  ?  sive  poiitts  ttirpistima  fnga  ?* 
Titiis  Uvins  iv.  ab  U.  C.  <  Per  avcr- 
sam  portam  fuga  tnrpi  de»emntar.' 
Idem  VI.  belli  Pnniei  secnndi,  ^  Hino 
omne  Pnnicnm  nomen  maria  terras- 
qiie  fceda  fiiga  impletnram  :'■  et  ii. 
ejnsdero,  '  Cnm  mnlta  caede  ac  fceda 
fupra  retro  ad  naves  compnlsi  sont.* 
Idem  I.  belli  Macedonici.  '  Vix  ten- 
tato  certamine  tnrpi  fhga  repctnnt 
caatra :'  et  vii.  '  Deindc  redire  in 
pngnam  jubebat,  pavorem  et  torpcm 
fngam  increpans.'    Idem, 

Q.  MettUa»]  Hic  est  Q.  Caecilins 
Metellus,  qoi  postea  Numidicus  est 
appellatns.  Fuit  vir  magni  animi: 
quippc  qni  in  legom  Satnrnim  jnrarc 
nnus  ooluit,  et  de  civitate  malnity 
qnam  de  sententia,  dimoveri.  Ciccro 
in  Orationibns  post  Reditnm  ad  Qni- 
rites,  et  in  Senatn,  pro  Comelio  Bal- 
bo,  pro  Sestio,  in  Pisonem,  dc  Claria 
Oriitoribns,  et  in  Epistolis  ad  Lentn- 
Inm.  livius  1.  lxv.  et  lxvi.  Pater- 
cnlns  libro  priorl.  Anctor  de  Viria 
lUnstribns  c.  46.  Valerins  Maximnt 
IV.  1.  Orosios  V.  16.  et  17.  •  Entro- 
pina  1.  IV.  Appianus  Belloram  Civi* 
iiam  1. 1.  Plntarchns  in  Mario  et  in 
Lncnllo.    Caet. 

Sikaam»]  M.  Junina  SilanoSy  qnl 
panlo  post  adverstts  Cimbros  infcUci- 
ter  pognavit :  nt  leges  apad  Uvinm 
lib.  Lxv.  Patercnlnm  in  Volnmine 
priori,  et  Florqin  iii.  S.  qtiare  miror, 
cur  Etttropins  contni  scripserit ;  in^ 
qoit  euim  :  '  A  M.  Jnnio  Silano  col- 
lega  Q.  Metelli  Cimbri  in  Oallia  vic- 
ti  snnt.'    /dem. 

Pariieeraatlt]  Valdc  verisimile  eat 
Salldstinm  scripsisse  para»ermtt^  nt 
existimat  Victorias.  Vidc  Obs.  1. 1. 
10.    Qraier, 

'  MeteUeque  Numidia  erenerat']  Sic 
et  raannscriptnm ;  quamvis  In  aliis, 
obveuerat :  scd  codcm  fcaso.  RiHu»» 


90ft 


VOViB  VABIOHOM  IN 


J§Jut9tnM9  AN  CVfll  €Otttgtl  MMHIIIIIMI 

rtdtuH    C&mmwnaf  Fulvii  liber  non 
lukbet.    Afaiwl. 

illM  omnta  mM  cicni  eollega  cmnmMmia 
taiU9]  Th  eommmna,  non  reperi  in  nllo 
mnnscripto,  nec  in  impressis  vetns- 
tioribns ;  at  Bensns  tamen  id  expos- 
cere  videtnr,  nt  opinor.    iZirait. 

MUUeMeUifereyOeribere]  Th  d^ere, 
nnn  est  in  mannscripto.    Idem* 

EiregeeuUrounxiUamittendo']  Ma- 
gis  Sallnstiane  scriptns,  auxiHm  iml- 
itre*    Potsch. 

Cniii  propier  InmaB  artee]  In  anti- 
quis,  emm  propier  arteU  bonoM :  sic  in- 
&m%  cerioMieiij  nbihodie  eertaniee: 
sequitor  antem  adjectivnm  in  manu- 
acriptis  et  impressis  vetustioribns. 
JKirtMS. 

Cap.  44  Exereiiiie  ei  iraditur  Spmrii 
AUrini  proeomaiHe  tner»]  Ita  optinii 
oodicnm,  Naz.  ac  Com.  non  nt  alii 
«ditiqne,  tradUtir  a  Spmio  AUnmo  pro- 
eemnOi.  Qnod  si  cni  iibitnm  resecare 
adhac  illnd  procemaulioy  faciet  anctori- 
late  Pal.  qnarti.    Grvier, 

Comitiorum  mora]  Mora  nominandt 
casu  dictum  est,  ut  recte  exposnit 
Badios.  Soldus  pntavit  anferendi 
cnsnm  esse,  ideoqne  huno  locnm  mire 
txponit.    Glarean* 

Quemimm,  temporie  in  imperio  fintf 
pkrumque  mUitee  in  tiatutie  eaetris  ka- 
bebai]  Mannscriptum,  tiaiivie  eaetrii : 
quomodo  Cicero,  '  Iste  novus  impe- 
'rttor  pulcerrimo  Syracuyamm  loco 
stativa  sibi  castra  faciebat.'  Csesar 
III.  de  bello  civili,  '  Eodemque  die 
uterqne  eorum  ex  castris  stativis  » 
flnmiae  Apso  exercitum  educnnt.' 
Ibidem,  'Scipio  in  castris  stativis  bi- 
dtto  moratus/    RioiuB. 

Quantum  temporie  eestirorum  in^^erio 
fuk]  V.  c.  addit  praepositionemy  in  ; 
nam  habet,  in  imperiofuii,    Ursin. 

Neque  muniebaniur  ea^  neipte  more 
mUiiari  wgiUee  ducebantur]  Locns  hic 
itt  omnibus  editionibus  mancns,  de- 
miniitusque  fnit:  eum  nos  ope  e^ 
auxilio  antiqnissimi  codicis  restitoi- 


mns.  Neque  hsse  priora  T«rh«-ndnU 
terina,  vel  e  flossemate  alicnjot  m- 
serta  sunt,  sed  Sallustiano  styio,  et 
sententiae  hnjus  loci  optime  conve- 
niunt :  loquitur  eniro  de  castris ;  id 
quod  verba  panlo  ante  praecedentia 
ostendunt.    Popnu. 

Sed  neqiue  wtore  mHitari  wigilitB  dedu% 
ce6initicr]  Qnod  hic  interserat  Pop* 
ma,  Sed  neque  umniebantur  ea,  neqae 
more  miUtariy  i^c.  sciamus  oportet,  ni» 
hil  tale  inveniri  in  libris  Palatinii, 
adeo  nt  potem  codicem  ejns  antiquis- 
simum  nihil  liabere  pneter  nomen. 
Plane,  si  examinaverimus  trigaro  il^ 
lam  verboriim,  reperiemus  falsnm 
esse :  non  modo,  qnod  ubi  castra,  ibi 
etiam  munitio ;  sed  qnod  verosimile, 
galeatos  istos  lepores  probe  sibi  ca-* 
visse  vallo  ac  fossa  a  snperventibns 
bOMtinm.    Gruier, 

VigUiai]  VigUieB  et  excuhim  s»pe 
confundnntur.  Proprieantem  vvttM» 
erant  nocturnie,  excukiiB  dinme.  Be 
ntrisquebreviteragendum.  Fxeukim 
antem  erant  ad  portas  et  vallum  cas> 
tromm ;  atqneadeo  Romanis  mos  Init 
totas  cohortes  et  turmas  habere,  ef 
ponere  quietas  ante  ipsas  portas,  noo 
nno^  ant  alteram  militem,  nt  faodie 
fieri  solet :  ilii,  plures,  atqne  etiam 
cum  periculnm  esset,  alios  super  a^ 
lios,  et  longius  abjunctos.  Id  vocs^- 
bant  ab  ipsa  re  stationes :  stabant 
enim,  tam  eqnites  quam  pedites.  H« 
stationes  olim  qnidem  toUun  diem 
babit»,  sed  mutavit  JBmilius  ob  can- 
sas,  et  binas  in  diem  statuit.  Utilet 
valde,  qnod  nunqnam  hostis  impnra- 
tos,  ant  paiicos  deprehendebat«  im» 
qui  essent  reststendo,  donec  succur- 
reretur.  Anxie  autem  servats,  et 
omnino  capitale  (nisi  magiia  v&  abri- 
perentur  potius,  qnam  pellerentar) 
deseraisse.  Has  stationes  poto  ex 
omni  genere  militnm,  exceptia  veliti- 
bus,  obiisse :  ad  singuias  portaa  noii 
minns  cohorte  et  tnrma  nna  |  inter* 
dum  et  plures,  cnm  jnxto  hoati*, 
Quatuor  antem  port» :  in  i 


fiBLtVM  <IUeURTH«     GAPt  44. 


4|L  cobortes  et  totickin  tonD«,es- 

oeptii  iiSf  ^ni  od  Pneiorinoi  extra- 

ordinorii  aiit  nolecUy  hi  enini  eraot 

ab  hac  re  inmaoe*.     Ergo  mnnnft 

rediit  decimo  qnoqne  die  {  imo  qnin- 

to,  M  illnm  roedittm  dividis  cnni  JE- 

miJio.    Porro  in  vifiliis  noctnrniB  lo- 

cnm  habebat  tejtnera,  ipaa  vigllia,  et 

drcnitio.    Tesserarin»  qnotidie  «ole 

jam  inclinante  ad  Tribnni  tentorium 

venit,  et  signnm  petiit :  illudTribnni 

ablmperatore  accipiebant,  in  milttes 

per     ceatoriones     transfundendnm. 

Siganm  aut  tessera  militaris  erat  ta* 

bella  latlnscula  e  ligoo,  inscripta: 

nempe  ipso  aoctnrno  slgno,  ant  dic- 

to,  qnod  esse  vellet  Imperator.  Tes- 

serarins,  accepta  tes9era  a  iribnno, 

non  lod  ant  dignitatis  ordioe  dabat, 

inriplens   a   primis  maoipulis:   setl 

contra  redibat  ad  sniim  et  nltimnm 

mampulnm,  et  ocntnrioni  dnbat  in 

tabenacnlo  adhibicis  testibus,  quo, 

si  in  en  re  peecatnm  esset,  constare 

poBset :  ille  acceptam  proximi  mani- 

pnli  oentnriooi,  Ule  itemm  proximi, 

dooec  ad  primoo  manipnlot  perven- 

tnn  eiset :   bonus  hic  ordo  dnplici- 

ter :   tam  nt  ri^lim  in  nltimls  castris 

et  bosti  proplnqnis  statim  constitue- 

rentar,  tnm  ut  tessera  sic  via  recta, 

et  siae  flean    ad  Tribnnos  rediret. 

Pmto  in  vi^iliis  vigiles  qvatemi  se 

diviserHnt  in  qnatnor  partes,  ita  nt 

stngnli  vigiliam  onam  noctis  obirent, 

sorte  dtvidente,  per  temas  qniqne 

horai.    Erantii^itnr  qnatuor  vii^tles, 

et  ii  una ;   sed  nnns  ex  iis  sna  vigilia 

qviaqne  perstabat  lotetttns  et  vere  vi- 

f;il :   alii  adjacebaat  ant  accobabant. 

Itaqne  his  qiites  aHqua,  et  ille  stans, 

sl  aoxHinm  posceret,  ad  manus  habc- 

bat.    Qnl  vero  ex  vigiliis  destioati 

saot,  ex  singnlis  eorani  excnbiis  oni- 

nscnjnaqne  raanipnli  Te^idnctor  seo 

Optio   ducit  vesperl-  ad  Tribonnm, 

qal  priraas  vigilias  sint  actnri.    Pro- 

babUo  antem  est  illos  primos  tessern- 

lat,  aliorom  qnoqae  viceio^  quis  futii*> 

nu  esset  ordo  vigittarQmy  aecepisM. 


Optio  omnibns  vigiliikm  aetarit  dat 
tessemlas  plaao  exignas  pm  quaqiia 
vigilia.    Hse  tesserulse  diversse  fiie^ 
runt  a  priori  :   illa  uaiosmodi  fuit,  et 
signum  ant  dictum  noctnraomy  qao 
sese  ab  hoste  ioterooscereat ;   istm 
diversiformes,  et  proprise  cuJBsqaa 
vigili».    Etiam  ia  modulo  discrimen.  > 
Illa  tabola  latioscola^  Istm  plaae  exl- 
gnae,  aat   velat  talleol»*     Omnia#'- 
non  aliud  fuisse  videntnr,  quam  ligel». 
la,  cnm  nota  doplici  impressa  i  ailem 
manipnli,  altera  vigiliss  ipsins.     Id' 
lioc  fine,  ut  Tribnnns,  ea  redditai  sta- 
tim  conspiceret,  qnis  in  quoqne  OMI-  - 
nipolo,  et  qoota  vigilia  muans  feci»'.< 
set,  aat  non  fecisset.    Circuibant  vi*. 
gilias  eqtiites,  nonnuaqaam  et  ipsli 
Tribuni,  sl  propios  discrimen.    Qnin 
et  ipse  Imperetor  Interdnm  et  enn' 
eo  Legsti.     At  sob  Vegetii  sevam 
Circitoris  propriom  munus  fnit,  et 
militise  gradns*    Initio  porro  vigilia* 
rnm  omnia  signa  cecinerunt,  ant  po« 
tios  panlo  ante  ipsas,  cnm  niminno: 
PriPtorinm  diniitteretur,  et  hoc  slg-'- 
num  erat  imperii.    Erant  autem  vigi-  • 
lisD  qnatemv,  et  singul»  in  lioras: 
teraas,   nt  supra   diximus,    divis».' 
Has  Primipilus  clcpsydris  discerae-  • 
bat :    habebanl  eniro  vascnla  aqoariay  • 
si  ve  mensnras  ex  aqua,  qnibos  llla  ten-  > 
pore  ftqnaliter  distinguebant.    Vlgi-' 
labant  autem  armati,  olim  tamen  scn* 
tum  Hs  ademptnm,  ne,  nl>i  fessi  sloty' 
inntxi  pilo,  capite  saper  margiaom 
scoti  posito,  sopiti  stareat.    Postea 
vero  roddittim.    Qoi  autem  illo  die 
in  expeditione  fuerat,  ne  vicibns  qni- 
dem  suis  vigllabat :  cansa  ab  huma* 
nitate,ct  qula  taies  egebant  quiela. 

Lfy8. 

Lixm]  Fulgentius  de  prisco  serw 
moiie  Uxmm  iiiterpretator  mercena- 
rinm.  Ad  opinionem  illiiis  accedera 
video  Festuin :  '  Lixse,'  iuqnit,  *  qai 
exercitum  sequontnr  qnsestos  gratla, 
dicti,  qnod  extraordioem  siot  mili-* 
ti«,  eisqoe  iiceat,  qnod  libnerit.  AIU- 
eoa  a  Licha  appeikitosdicant,qaad^ 


588 


NOTJE  VARIORUM    IN 


iHeHereolciiiait  secutns;  qnidam  a 
llgnrieBdo  qaaestam.'  Hac^nuH  Fes- 
tttBy  qoi  alibi  istin«modi  mei^cenarios 
Jlfel«aM  appeliavit.  Satis  antem  in- 
epte  ille.  Melins  VoDina  Marcellns, 
qni  a  ilxa,  qnam  veteres  aqnam  ap- 
pellalmnt,  dictos .  recte  centet.  Sed 
qna  lingna  veteres  dixerint,  ignomt. 
Oalli/qui  fnere  olim  consortes  ejns- 
dem  cnni  Germanis  lin|(n«)  Ue  et  lee 
aqnam  dixerunt ;  nnde  Lecca  flnvins. 
£t  leeken  proprie  nostratibns '  aquam 
8orl>ere.  Hinc  et  lixae.  Tkys. 
'  Diu  noetwfiui]  Addncitnr  a  Carisio 
alter  iocua  ex  i.  Histor.  '  Doctn  din- 
que  stationes  et  vigilias  tentare :'  et 
infra;  '  diu  noctuqne  fatigare  ani- 
aom.'    CiaceoH. 

1  Peeoru  et  numeipionim  pneda»  cer' 
tmiies  agitwre]  Manuscripta  dno  et 
ex  impressis  quaedam,  ttgtre,  qnomo- 
do  Plautus,  '  Nae  ille  pulcram  prae- 
dam  agat/  inquit.  Sed  alternm  forte 
magis  Sallastiaoam ;  tametsi  idein 
poatea,  <  £x  sociis  nostris  pradaa 
agentea/  inqnit  Libenter  autem 
Saliuatina  verbo  a^are,  nec  eodem 
modo  semper  utitur :  .  nt,  '  Mente 
qnid  agitare/  in  Catilina,  pro,  ver- 
aore.  Item, '  vitam,  imperium,  remp. 
agitare/  Sic  *•  gaudiom'  et  *  laeti- 
tiam  agitare :'  et  in  Jogartha,  '  Pa- 
cem  agitare,'  *  noctem  agitare,' '  mo- 
raa  agitare,'  *  praecepta  patris  agi- 
tare,'  *  agitare  prsdaa.'    Riviiu, 

Pamem  in  dke  merear%\  Laur.  Valla 
Ikbro  elegantiamm  tertio,  quo  loco 
docet,  /m  diem  aliud  esae,  qnam  1n 
diea :  hic  ita  legit,  poivem  in  diem  mer- 
emri:  quaai  dicat,  inquit,  prapseotia 
diei  habere  rationem,  nihiique  cogi- 
tare  de  crastino,  cum  qno  facit  Lina- 
cer.  Exempiaria  qnotqnot  ipse  vi- 
derim,  in  die»  habent ;  neqne  aliter 
oitat  io  Terentii  Eunnchum  Donatna. 
Idem. 

.  Cap.  45  Metellum  wm  fnhtu»  mag- 
mtm.  €t  eapieniem  vtmm  fm»»»  eamperio] 
Stc  Tacit  Ann.  iv.  <  Himc  ego  Lepi- 
dfun  temporibna  illia  gravem  et  aapi- 


entem  virnm  futaae  comperio.*    CniP> 
eon, 

'  Meielhm  non  mintu,  qnam  tn  rebu» 
ko9iUihu»y  magnum  et  eapienifm  vintM 
fui»»e  comperio]  Mannscripta,  compe- 
ritfr,  ut  sit  deponens ;  idqne  rectlea 
est.  Nam  hoc  verbo  Salliistins  est 
alias  qnoque  nsus :  sed  et  TertnlHa- 
nns  et  Apnlejns  comperior  dixere,  pro 
comperio;  nimirnm,  ad  imitationem 
Sallnstii.    ittrnia. 

A^^niii^iM  edieto  primum  adjumenta, 
ifc.]  Non  male  qnidem  editi,  edieto 
primo  ;  sed  contra  optimos  Mss.  Pal. 
pr.  sec.  Com.  nam  nonns  vocem  eam 
babet,  tantnm  a  correctore.  Et  vero 
impnne  omitti  posse  valde  anspicor. 
Gruter. 

Aut  quem  alium  eoctum  cihmm  vend»- 
ret,  ne  Uxa  exereHum  oequetentur]  Est 
in  pleriaqiie  manuscriptis,  aui  quem 
atium  cibum  coetum:  quie  collocatio 
verbonim,  si  quid  eat  in  me  jndScii, 
melior.  Sed  et  Val.  Maximaal.ii. 
qno  loeo  de  militari  disciplina  agern, 
hnjnace  rel  nieminit,  eodeoi  ordlne 
verbornm  ntitur.  '  Namqne  Ihtas,' 
inqnit,  *  e  castris  anmmovit,  cibnm- 
qne  coctom  venalem  proponi  vetAit.' 
JUoiu». 

Cap.  46  Ex  nuntn»  aecepH']  Hie  lo- 
cns  a  Nonio  citatur  in  voce,  lit»9- 
cen»:  et  io  veteri  exemplari  legitnr, 
ex  nuntii»  accepti»^  nt  referatnr  ad 
certior  fnetu»:  qnod  non  displicet. 
Infra  tamen,  ^  Marius  nbi  ex  irantiis 
quae  Ligus  egerat,  cognovit.'    Ciaec, 

De  innoeentia  certior  Rom»  /aetu»] 
Roma  legitnr  in  Nenlo,  hnnc  locnn 
lecitante  io  Innocentia.    Manat. 

De  innocentia  eju»  eertior  Romee  fat^ 
tuo]  Antiqui  et  typis  excusi  codicea, 
qnos  quidem  mihi '  videre  contigit, 
Romee  non  Roma  habent,  mendose  et 
nullo  intellectu :  nec  tamen  qnis- 
quam  mendum  snbesse  senait.  Dti- 
biundi  antem  occaaionem  Nonrna 
mifai  praebait,  qui  totnm  honc  locun 
in,  Innocen»^  recitat,  omiaaa  <Boikne 
JBoma.    Egoqnamqoam  Nohii  Mar- 


BBLI.VM  JVOURTH.     CAP.  46. 


sm 


ealli  lectimitai  fftrri  sttstinfriqire 
IHMse  eziDtiineiii.  tlictioneui  tamen 
RmaiUy  nt  omiiuio  dclereni  antiqnis 
llbris  refnu;autibu8,  nnlla  ratione  ad- 
4aci  possum :  nam  si  IZoaia  lef  amns, 
locnt  planum  apertnmqne  senanm 
«pntiaet.    Pmpmm, 

D€  umocenlui  oat  ctHwr  RomtB  fac^ 
tes]  Popma  iternm  persnadere  niti* 
tnr,  snlistitoaraas  Roma.  Non  male, 
nisi  adversarentur  omiies  ad  nnnm 
Mss.  ttostri,  etiam  editio  princeps: 
ac  rero  adfine  videri  qneat,  Jagnrtbe 
oompertam  innecentiam  Metelli,  cnm 
Kom9esset%>  Gmter. 

Legdt9B  cum  anppUeHM  mktW^  Hoc 
est»  cnm  snpplicnm  yelamentis  ;  in- 
fra,  '  vel  cnm  precibus  :*  infni,  '  fa- 
tigati  refts  snppHciis.'  Item  :  *  le- 
gatos  snpplices  mitterp.'  Ciaoeon. 
Si^fUam  bic  posnit  pro  iis,  qnas 
Gr»ci  hemfUa  vocant.    C/irstM. 

UlncamtrtLfwumbdW^  Tacit.  xiii. 
*•  dnm  positis  loricts  in  faciem  paris 
Teniretnr  :'  et  in  vita  Agricol.  '  £a 
esim  pngnae  facies  erat.'    Ciaceon. 

Obdwm.frocedelMmt]  Fulvii  liber, 
06wi  proc.    Mannt. 

Pmrati  fnmewium  rforf]  Sic  infra : 
*  firoiade  parati  intentiqne  essent 
signo  dato  Romanos  invadere:'  nt 
VirgilinSy  *  £t  cantare  pares,  et  re- 
spondere  parati.'  Tac.  Hist.  v.  *  pa« 
ratnsqne  decemere.'    Ciaeeon, 

Omma  iUa  dediiiemu  eignm  osffnlnt 
eredere]  Sic  et  exemplar  Fabriciannm. 
Vcmmi  qnod  ad  di»tinctionem  atfi- 
net,  rh  osmm  referri  ad  snperiora  iiia 
•posaet,  laie  exphrmre:  'tanietsi  nihil 
immuto.  Est  prseterea  in  qnibns- 
dam,  eaiaitai  eeee  credere :  pro,  ta  spr^ 
dem  eeientarif  cum  re  vera  noa  eii  dedi- 
iiomam  facimrae,  OUff  Ctn  <3ct)etn. 
In  nunuscriptis  non  est  essr,  id()ue 
lortasfte  rectius.     Riviae, 

Ommia  iUa  dedUiomie  ngma  oeiemimi 
eeee  credercj  ei  imddiie  locmm  iemiare'] 
Vetmtns  codex  verbum,  oRmia,  ad 
fiuperiora  nectit,  laie  expkrari  oamia, 
ideci  /ore  pro  eeee .  legit     Aldinns 


oodex  ntnim<|oe  snstnlit,  qnod  pla- 
cet.  At  illttd,  Ei  <astA'ts  loevm  iem- 
iarty  ita  snbjungitnr,  quast  MetnHmi 
insidiis  locnm  tentet,  cum  ad  regem 
referalnr :  non  dobitavit  enim  Metel* 
lus  Jogurtham  bis  technis  locnm  in- 
sidiis  qnaerere.  Giomumt. 

Teniare]  Legenduni:  iemiari,  nempe 
abjngortha.  GroMoviiii. 

/lem,  tfcJ]  Dehimcj  pro,  Hem^  est 
apnd  Noninm,  b«c  recitantem  in 
comment.  de  gen.  arm.  ilfoiiMltni*  ' 
•  Fimdaonim]  Fimda  Latinis  dicta, 
quod  ez  ea  fnndantnr  lapides.  De 
inventione  variant.  Plinins  Phani- 
cibns  tribnit,  8trabo  ^tolls,  com- 
nuinis  opinio  Balearibns.  Materies 
Fondte  triplex.  iVtma,  Melanchne- 
na,  quod  est  spartnm,  cnjns  copia  in 
Uispania,  estque  jnnci  acnti  species, 
atqne  eo  nomine  linum  et  cannabin 
etiam  comprehendimns.  Aliera,  pili 
vel  set».  Teriia,  nervi.  Forma  talts : 
Fnnicttlus  hi  medto  latior,ovali  forma, 
et  paulatim  instiictius  abit.  At  me- 
dinm  et  fundns,  nt  sic  dicam,  fnndis 
eircinat.  Rotabant  enim  circum  cn- 
pnt,  et  vires  ifa  dabant,  ter,  ut  vide- 
tar,  ex  arte  aut  more.  Dno  Fnndis 
missa,  Lapidte  et  Gkmdee,  Lapides 
jaciebant  minm  pondere,  nempe 
drachmarum  100.  Hinc  Csesar  didt 
<  Fnndas  librales.'  Ad  hos  lapldes,  et 
nt  frequentare  possent  ictnm,  saccn- 
ios  peliiceos  ferebant  iis  implendos ; 
magis  expedite,  qnam  nt  sinu  etiam 
pre  se  ferrent.  qnod  in  lapidlbns 
quoqne  factnm.  Telnm  alteram  Olan- 
des,  atque  em  e  plumbo,  ideo  fioAv^- 
8i8cs  OrsBcis':  et  PlmmbecB  simpliciter 
Spartiano.  Spharmiae  vocat  incertna 
apud  Suidam  scriptor.  His  inscribi 
aliqnando  solere,  et  occnlte  sic  ad 
hostem  mitti,  iegitnr,  nt  omnia  qnss 
gererentnr,  hostrs  sctrent.  Appia- 
nns  ad  iataro  rem  tesseras  plnmbeas 
qnasdam  adhibet.  Kevera  autem  non 
istae  commnnes  glandes  fuemnt,  sed 
tabelle  msgis  prodoctse,  et  hnie  rei 
aptntse.     Pnnda  vnriiB  gentibiu  In 


vSOO 


VCfTJE  VARIORUM  IN 


■au,  qnia  fironptft^  iteratn  fiK^lis, 
«twn  etiam  quiai  loiige  et  fortiter  fe- 
riret,  Nam  saepe  adversum  bellatores 
cassidibus,  catafractisyloricisqee  mu- 
-iiitosy  teretes  lapidea  de  fuda  vel 
•Instibalo  destinatt,  sagittis  sunt  omni- 
bns  graviores :  cum  membris  integris 
letliaie  tamen  vnlnns  importent,  et 
sine  invidia  sangninis,  liostis  lapidis 
ictu  inttreat.  Ergo  per  ipsa  arma 
Interfecit,  et»t  sine  saingnine ;  qnia 
contnsio  pleromqne  et  confractio  ex 
.ictn  iapidis.  Glans  tamen  profecto 
•p^netrabat.  Quod  ciim  ita  sit,  telum 
.tamen  lioc  parom  lionestom  babitnm, 
;el  jonioribns  ant  vilioribtis  assigna- 
.'tnm.  Itaqoe  ipsi  Romani  raro  nsi, 
-inter  Anxitia  babebant.  Pneter  com- 
mnnem  iilam  Fnndam,  qn»  viilgo  in 
.nsuy  fnerunt  etiam.distinctae  qnspdam 
species,  ut  Aehaica,  Cestrosphendo- 
.nty  Fnstibalns.  Lipt.  Vide  Stewe- 
:  chinm. 

Sagfttarii]  Romanis  tpsis  ab  anti- 
quovix  fiiemnt  Sagitt»*.  Sed  poit 
Pnnicum  bellum  secnnduro  creber- 
rime  in  Romanis  castris  Sagittarii, 
sed  Auxlltares,  non  cives.  In  hoc 
numero  maxime  Cretenses,  qnos  et 
excetluisse  hac  peritia  certum  est ; 
et  qutdam  originem  priroam  ad  eos 
trahnnt :  alii  ad  Pervas :  alii  ad 
Scythas:  et  eerte  nostrate  lingua 
'Sagittarey  etiara  nunc  est  tchieten, 
;forsan  a  Scythis.  Scytlicp  igitnr  in- 
.  ter  iwentores  censentnr,  et  celebra- 
tnr  arcns  Scylhicus,  cnjus  forma  rov 
Q  Grscorum  :  sed  et  Parthi  hoc  tali 
arcn  ui»i.  Ab  arcn  Fc&tns  notat  Ar- 
qnites  dictos,  arcu  pra^liantes,  qni 
nunc  Sagittarii.  Ipsae  sagittte  dictae 
etiam  virg».  Sic  et  Grieci  iisi  voce 
fd0Sav,  item  calami,  qnia  sflppe  ex 
levioirt  ilta  materia.  Etsi  quacdam  iir- 
miores  atque  etiam  grandiorcs.  Et 
Arabes  ntajoribns  usi.  Pleraeqne 
astem  sagittarnm  hamatv,  et  ne  fa- 
'dle  evelli  possent,  qnaedam  etiani 
triplici  hamo ;  qnaedam  qnadiiiplici. 
JlippocraU  rtrpdytufa  /M\i|y  id  estj 


qnadrangulae  sagiitc  At  lllaaParliio- 
mm  mirificae,  qn»  videntnr  aciem  sn- 
per  aciem  babnisse,  qne  tenvl  ferro 
otxfla,  ont  «t  involncmm  inserta^  in 
corpore  iere  manerent,  et  ramperen- 
tnr,  ai  quis  tentaret  edncere.  Tanta 
aotem  violentia  sagittae  mittebantur, 
nt  araia  perfringerent,  et  per  omne 
•qnod  obstaret  dnram  aut  molle  pen»> 
trarent,quibnsneqae  thorax  nllns,ne- 
qne  scntum  poaset  resistere.  Foemnc 
et  thecae  sagitti^,  qnas  phareiraa  ant 
corycos  prisci  dixeront.  Leo  impe- 
rator  piiaretras  vocat  cocuniy  aive 
cocnrra:  vox  nostraa,  em  fcafcrr.  Fet- 
to  Bcortenm.  Xips, 

Veiite»]  Prisci  «e/i^es  vere  Anippi 
dtcendi  snnt,  hocest,  equitibnsjuncti. 
Ut  enim  desnltores  veri  eqnltes  erant, 
qni  de  pedibns  pngnabant,  ita  Veli- 
tes  veri  pedites  erant,  sublati  tamen 
in  equos,  ut  equitibos  eadera  celeri- 
tate  adeisent,  eosqne  in  pogna  de  pe- 
dibns  juvareot  Tales  eos  Valerius 
describit  I.  ii.  c.  S.^  8.  *  VeUtum,*  in- 
quit, '  usns  eo  primnm  bello  repertmi 
est,  qno  Capnam  Ful.  Flaccns  lDi()e- 
rator  obsedit:  nam,  cnm  Eqnitatni 
Campaiiomm,  crebris  excnrsationi- 
bns  eqiiites  nostri,  qoia  numcro  paii- 
ciores  erant,  resistere  non  possent, 
Q.  Ntevius  centurio  e  peditibns  lectos 
expediti  corporis,  et  veloci  saltu 
jnngere  se  equitibus,  et  rarsus  celeri 
motn  relabi  institoit,  qiio  facilius 
eqoestri  praelio  snbjecti  pedites,  vi- 
ros  pariter  et  eqnos  hostinm  tells  in- 
cesserent.'  Qnod  hic  Valeritis  Kobob- 
scnre  dictt,  '  equitibns  se  jnngere  et 
rarsns  relabi,'  Livius  explicate  serip- 
sit  I.  XXVI.  '  £x  omnibns  legionibos 
eiecti  suut  juvenes  maxime  vigore 
ac  levitate  corpornm  veloces,  Scc.  eos 
singnlos  in  eqnos  snos  accipieotes 
eqoites  assnefecernnt,  et  vehi  post 
se,  et  desilire  perniciter,  obi  Mgnnm 
datum  esset.'  Hacteuos  Livius.  Igi- 
tor  eqnites  erant  ante  pognam,  pe- 
dites  pleramqne  in  pnpna  :  nam  cx 
equis  piignasae  snbinde  Vegetina  in- 


BBIiLUM  JUOVRTH.  CAl».  47. 


»11 


dfeitni.  94.  *  Vdlites/  inqvlt,  <  jn- 
venet  enat  levi  annatvray  corpore 
alseri,  qni  ez  eqnis  nissiiia  optlme 
dirigebiBt.'  Aaetoritete  forsaa  Di- 
onfMi  lise  scrtpBit  YegetiMS,  qnl  ii. 
■%  icribit,  ex  eqni»  pngiiasse  Ceieres, 
nbi  csnpas  ad  eqnestre  certamen 
ent  connnodos.  Ita  ille.  Celeres  a«- 
tem  Velitibns  mnlto  sant  aBCiqniores. 
Velitibos  similes  Ferentarii  nostri, 
f)nge9tUy  ntii  qnod  paalo  etiam  diK- 
nioresi  qaippe  qni  soli  propriis  eqnis 
reetsatnr,  rnm  iUi  alieuis,  et  post 
UDgalomm  eqaitnm  terga.  H*  Hug^^ 
Ei  miliiiw  tame]  £raf ,  Fnlvii  liber. 
jlfanrftas. 

£1  miHiitt  imerti']  Qnamvis  in  ma- 
niMcripto  ceierisqae  yetostioribns 
er9i  legitur  ;  tameo  priorem  iectio- 
nem  maf  is  probo :  nam  libcnter  go- 
mioabaot  praepositionem  antiqai,  nt 
ostendit  Prisciaaus«  8ic  Cicero, 
*  NoiJum  dedecus  reperiri  potest, 
qood  in  hoc  oon  insit.'  Idt* m,  *  inest 
enim  natura  phiiosophia  in  hiijns  viri 
mente  qomdaro,'  Rursus,  *  Manere  in 
vita,  in  qi»  nibil  insit  aist  miseria.' 
Sic  perampe  mlias.  /^viits. 

AUtem  vel  prafMemi]  Ita  editiones 
princapes,  ita  Mss.  pretii  majoris : 
nam  alii,  partim  ahaena  ei  prasene; 
partim,  absetu  an  pnrvns :  ex  qoibiis 
Tanetatibus  aoimadverto,  restitnen- 
dum,  abeeuB  praeene^  stne  uila  voce 
•interniedla.  Oruieru$, 

Poeem  oa  bellum  gtrens]  Nescio  an 
aliqMtd  hic  desit.  CtWMitus. 

Paeem  am  Mlmn  gerena  pemUiosior 
etaei}  Bongarsii  veiosliber,  f»««iitttor; 
quod  si  tolerari  potest,  restituendum 
item  eja«d«'in  formie  verbum  intra  c. 
85.  *  tanto  liorom  socordiadngitior ;' 
sic  enini  idem  iiber,  pro  eo  quod  vul- 
go  esr,  fie^giiuMor :  quod  utrnmque 
adnotatnm  ad  iiberi  oram  ainico  illi 
mco  e  maltis  certis  certissimo.  Gm- 
t€nis. 
Cap.  47  Vaced\  Vide  snpra  c.  29. 
/talMS  generi»]  De  ItaliCis,  vide 
sapra  c  21. 


Hne  osasal  sunal  ienianeh  gmita^ 
4v.  preeeidimm  impeenH]  Mamucripta, 
Huc  csasai;  nt  s&t  adverbiom.  8ic 
postea,  'tgitor  Vaceensesy  qno  Ma> 
tellas  initio  Jagartha  pacificanta 
prsBsidinm  imposnerat.'  Qnamqnam 
autem  volgata  lectio  bene  habet,  al« 
tera  hse  tamen  verior.  Rivius, 

Huie  COS.  stma/  ieniandi  gratia  m 
paierewtur']  Hic  locns  mirnm  in  mo^ 
dam  corrnptus  est,  neqne  inaltoco- 
dice  mihi  recte  emendatns.  Jnvant 
tamen  Lectorem  aliqna  parte  ex  di. 
versis,  qnamqnam  cormptis,  codici* 
bnscoltati  loci.  Badias  conatns  est 
hnnc  eniendare,  sed  non  potnit :  e»k 
istimavit  eaim  Metellum  pnecepisse 
praesidii  niititibns  importare  oppidar 
nis  fnimeatam,  quod  nnnquam  faee- 
rent  Romani,  nisi  allacauma  argeret. 
Ceterom  pru  kuie,  etiam  putat  legi 
posse  Amc,  et  pro  parntia  rc6aj,  paeoHe 
rebue^  qiiod  non  rejicio.  Ueinde  quod 
eomperiare  pro  praparare  quidam  co* 
dices  habent,  nibil  refert,  cnm  neiw 
trnm  reqnirat  sensns,etego  atramque 
plane  supposititium  existiino.  Impe^ 
rarefrumentumy  et  quet  belto  usuiforeni^ 
eum  Latine,  tnm  frcqnenter  dicttnt. 
Quare  hunc  lociim  ita  legendnm  exis- 
timo :  '  Hnic  COS.  simitl  tentandi 
gratia,  si  paterentur,  simnl  propter 
opportimitates  loci,  prspsidinm  impo- 
nit.  Pra»terea  iuiperavit  Arumentnm» 
et  alia,  quse  bello  nsni  forenl:  ratuait 
kl  qnod  res  inonebst,  freqnentia  ne- 
gotiatorum,  et  comtneatnm  jnvata* 
rnm  exercimm,  etiam  pacatis  rebas^ 
miininiento  fbre.'  Glareanus, 

Et  si  patcrentur  opportuui(ntes  locif 
prasidium  imiwsuit}  Legendum  existi- 
rao,  Et  si  patentur:  nt  iude  collige^ 
rei,  pacein,  firmain  ne,  an  tictam  cre- 
deret.  Et  ti  patertiturf  loci  ipsius  op' 
portunitate  atiductus  prtesidium  imfioaera 
siatuit.  Ciacconiiis. 

Frequentitttn  negoiiaiorum,  et  com» 
meatum  juvaturum  exercitum']  Alii  U- 
bri  commeatuy  et  infra  paraiiM  i»6aa» 
Quid  si  jNtfrolt/legas  ?  idfm^ 


NOTiE 


VARIORUM  IN 


FrtfUMwm  megMUiionm  et  cmnua- 
hmmjwBoimiim  extreiimm^  etmm  paratU 
rebtu.mnmimento  fore]  In  vetnstts  qni- 
bntdam,  sed  impressit,  desunt  bnc 
▼erba,  jicvatiirMm  exercUmm ;  ac  si  qiiid 
est  in  me  judicii,  rectins  omittuntnr, 
prsescrtim  cum  illad  participinm  J«- 
vaturue  nusquam  fBre  lectum  sit,  nisi 
mpnd  Plinium  in  epistolis  semel,  nec 
•jns  ulla  usquam  apud  Priscianum 
mentio,  qui  alioqui  diligentissime  so- 
let,  si  quid  tale.  nspiam  exstat  in  ve- 
teribns,  adnotare :  praeterea  qnamvis 
in  cnnctis  fere,  quse  ipse  viderim,e«- 
emplaribns  legatur,  e<tam  paralis  re- 
.Ima ;  tamen  ego  libentius  profecto  le- 
gerim,  paccrfts,  hoc  est,  tramjimtiu^  com 
jam  nnUum  fuerit  bellum;  et  sic 
quoque  sensns  ipse  postnlaU  Riviue, 

JwMAwnm  exercituni\  Tanquammi- 
nns  Latinum  indncit  Palmerius,quam 
bene^  tpse  viderit ;  ego  scio  quodcun- 
qne  in  bonis  auctoribus  a  Oramma- 
ticorum  legibus  abborret,  non  statim 
indticendum  aut  censoria  virgula 
damnandnm  esse :  boc  eodem  itidem 
utitor  elegantissimus  Petronius  in 
Satyrico.  '  Nam  neque  sacra  qnen- 
4|iiam  volgatnrnm,  et  si  qnod  praeter- 
ea  alind  remedinm  ad  tertianam 
Deus  illi  monstrasset,  adjuvatnros 
nos  divinam  providentiam  vel  peri- 
cnlottostro.'  Pttttehias, 
.  Freguentiam  negatiaiorym  et  com- 
meatmmy  jucaiurum  exercitumy  et  jam 
paratiB  rebus  munimento  fore'\  Ita  quo- 
-que  Mss.  meiiores,  nisi  quod  uiiica 
voce  repr»sentent,e(taiR ;  qusB  tamen 
dtctio  abest  Naz.  poniturqne  inter 
lineas.  At  enim  Pall.  octavus  non 
agnoscit,jiiiHi4i(ruinexm»/am;  nt  nec 
editiones  prim»  Valentiniana  ac  Me- 
dtoianensis;  ut  arbitrer  invectum  a 
temeritate  sdolorum,  ejiciendumqne, 
restitnto :  /requeutiam  negotiatorum 
ac  commcatumt  etiatn  paratis  rebuM  mu- 
nimeuto/ore.  Gruterus. 

Quoi  item  consul  uti  priores  iUeetoe 
ad  proditumem  domum  dimittebat]  In 
vetustis,  Qmm  Uem  uti  priora  cofMni 


iuleetoe.  Haec  coUocatio  verbomiB 
melior.  Mihi  mehercules  illa  inversio 
ordinis  verbomm,  nuUo  modo  feren- 
da  videtur,  qnantumvis  alii  forsan 
negligant.  Porro  inleetoe  qnondam 
.dixere,  ubi  hodie  fere  itkdot dicimns: 
id  quod  et  moUius  et  suavius  esse  vi- 
detnr.  Bieiue, 

Cap.  48  Ager  hottibus  cogmltu»\ 
Contra  mox  Inf.  '  Kegio  hostibiu  ig- 
nara.*  CiaccomuM. 

A  quo  mone  aberat  ferme  mUlia  poa- 
«MKin  xz.]  Nonius  hnnc  locnmaddocit 
in  Vaateecant;  et  ibi  xxXk  legitur, 
sed  si  diiigeutius  consideremos,  pro- 
pinqnum  satis  locum  cognoscemns: 
nani  ab  eo  monte  premissus  Rntilius 
ad  flumen  eodem  die  eo  pervenit^  et 
castra  munivit ;  ac  enm  vacwun  ani- 
mo  est  adortus  Bomiicar,  pivlioque 
victus;  et  tamen  Metello  obviam 
proficiscitur  :  qna  omnia,  si  tantnm 
spatii  interesset,  fieri  minime  potnis- 
sent.  Quare  legendnm  videtnr,  mHtia 
pateuMm  iii.  tribns  x.  in  tres  i.  ut  a  li- 
brariis  ssepe  fit,  versis ;  ant  certe  vti. 
£t  pnpterea  in  quibnsdam  Nonii  co- 
dicibns,  vaetaius  legitnr,  non  fMuiue^ 
in  atiiS)  vaeius,  et,  kumano  cuUu^  ut 
male  acceptus  hic  locus  jam  olim  ftt- 
erit,  Tacit.  Annal.  ii.  *■  milesque  nidlo 
iilic  hominum  cultu,  fame  absumtns.' 
Ibidem,  *  insulam  immitem  et  sine 
cnltu  hominum  esse.'  Idenu 

Quce  humo  arida  atque  arenoea  gig» 
nuntur]  Fabriciannm,  arido  aique  are- 
noso:  recte  an  secus,  aliorum  esto 
judicinm.  Ipse  coojecturam  meam 
subjiciam.  Adnotavit  igitur  libro  vi. 
Priscianus,  Aimiimi  neutro  etiam  ge- 
nere  inveniri  apud  veteres,  citatqne 
illod  Livii  in  Adone,  '  Huranm  hnmi- 
dnm  pedibos  fodit :'  et  Gracchi  in 
Thyeste,  *  Mersit  seqnenti  hnmidnm 
plantis  humum.'  Jam  in  manntcrl|>te, 
Anmt  quidem jam  legitnr,  sed  ant  iame 
ibidero,aut  AumM  fuit ;  nam  eraaa  est 
littera  nltima,  et  snppositnm  t.  Porro 
hmnu  veterea  pro  humo  dixisse^  teatatnr 
aUcnbi  Non.  MarceUns.  Ejcet  auten 


BBLLVBI  JHOURTH,     CAP.  40. 


«n 


I  Jam  li»c  adnotassem,  ac  Prisci- 
Minm  fbrte  io  manns  «nmiiuem,  idem 
reperi  ^nod  in  Fabriciano.  Nam 
libro  zviii.  *  Homi/  inqnit,  '  anm, 
en,  «at.  Sail.  in  Jngnrth.  qnc  bnmt 
ariilo  atqne  arenoio  gignontnr.'  Qnid 
at  SaJlustins  est  tta  locutus,  nt  iden- 
tidem  Taeitns  ?  velnt  i.  '  Ut  occolta 
aaltnnm  scmtaretnrf  pontesqne  et 
aggeres  bnmido  pahidnm  et  fallaci- 
bns  campis  imponeret.'  Rnrsns,  *  lili 
aangnine  suo  et  Inbrico  palndnm  lap- 
aaotes.'  Sed  et  «ridiim  sobstantive 
poaitnm  Tideri  alicni  possit,  nt  snb- 
andias  soAim.  Cssar  it«  *  Cnm  ilii 
ant  ez  arido,  ant  panllulum  In  aquam 
progreasi/  ^c.  Idem  paullo  inferins, 
*  Noatri  simul  in  nrido  constltemnt :' 
et  postea,  *  Qnaaqne  bi  aridom  snb» 
dnxerat,'  pro,  tn  terraM.  Atquelioe 
modo  kmmi  adverbialiter  poni  neccase 
•st.  Nos  hic  nibll  pronnntiamna,  con- 
lentl  et  dirersam  lectionem  osten* 
diase,  et  coigectnram  noatram  subje* 
cisse,  tametsi  et  in  altero  qnodam 
ittannscripto  fuerit  eodem  modo,  id 
qnod  etiam  nnnc  videre  tieet.  Sed  et 
BemakHnnm  volnmen  babet,  qua  A«- 
wuinaridoatquearemm  Ueo  gigimniitr: 
nndentnibil  aliud,  illnd  certecolU- 


gitWf 


esse  hodle  lectlonem 


▼nlgitam.  Rhrim, 

Bwm  ariia^  aique  cmasa]  Sic  legit 
Priscianns  Ub.  xviii.iieeimuiino  dia- 
crepant  veteres  libri :  qnemadmo- 
dnm  «b  aliis  qooqnc  jam  animadver- 
anm  ac  notatitm  vldeo.  Jilsiinf iiur. 
.  QiuBkitmmrideai^ettreiumgigmm» 
tur']  Sic  qnoqtie  Naa.  ac  Paiat.  sec. 
reUqoi  eniin  qtus  kmme  arida  H  areneea^ 
^.  Com.  noster  pnefert,  fua  hama 
arUofae  mrem  gigimmiar.'  Grotems. 
.  Cap*  49  JgUar  im  ee  eeUe^  ^aem 
ifaaseeno  Hiaere  perrectam  dpcviaws] 
linsqoam  hoc  docoit.  Ciaceemae* 
.  QaemtramevermiiimerepmrtetamdO' 
^mimaui]  Nisi  Latiniora  esseot,  qoam  nt 
/acUe  veoirent  sub  stylnm  glossato- 
mm,dicerem  spnrta.  latorim  emt  in- 
«ilpQiter  Gtacconins;   arbilraVn  nos- 


Mpk.  et  Var.  Clae. 


Sailaet. 


qnam  hoc  ante  prodidisseSallnsftnm  f 
Ikctnm  enim iinea  ab bac fereqninta ; 
nbi  elt : '  Sed  ex  eo  medio  qoast  collis 
oriebatnr  in  immensum,'  &c.  Grat» 

Jagwiha  extemmata  tuerum  aeut  eon- 
9edif\  Aliter  bspc  verba  PriMaanns 
refert  lib.  xviii.  qno  loco  docet  ver** 
bnm  Sedee  apnd  Latinos  diversos  ha^ 
bere  casns  ;  subjiciens  bsec  dno  ex« 
empla  VirgilU:  lib.vii.  ^TaUintns 
templo  Divum  patriaqne  Latinus 
Sede  sedeos.'  Idem  lib.  x.  '  Summn 
petit  scopoli,  siccaqne  in  rupe  rese- 
dit.'  Et  mox  Sallustii :  *  Jugurtha 
extennata  snorom  acie,  montem  in» 
sedit.'  Veram  ego  Prisciannm  me« 
moria  lapsnm  existimo :  nam  et  an- 
tiqul  Ubri  receptam  lectionem  reti- 
oent ;  et  paulo  ante  eeOii  meminit : 
'  ex  eo,'  inqnit,  'medioqnasi  coUeori- 
ebator  in  immensum  pertingens.'  Ita* 
qne  nUiil  immntandum  censeo.  Pop, 

Eiephemtie]  EtephamiiM  antiquos  in 
acie  usos  notissimum  est.  Tractte  an- 
tem  ha  belluae  ad  beUa  a  Persarum 
regibus,eo  qnod  ictibus  non  cederent, 
adversarioa  mole  sna  terrerent,  cn- 
temque  baberent,  qnae  nulla  vi  trens« 
mitti,  nullo  ferri  acumine  penetrari 
posset.  Qnod  apud  Cassiodorom 
traditor,  lib.  decimo  variaram  cap. 
SO.  Illud  maxime  hic  qnaerendnm 
videbatnr,  qno  tempore  scillcet  haa 
bestias  ipsi  Romani  in  bellnm  pri« 
mnm  ednxerint.  Id  bello  PbUippicoy 
P.  Snlpitio  Oalba,  C.  Anrelio  Cotta 
Coss.,  id  est,  anno  nrbis  dlui.  factum 
ex  Livio  didici:  is  l.  XL.  inqnit; 
'  Ante  prima  signalocatis  elepbantist 
qno  auxilio  tnnc  primnm  Romaniy 
qnia  captos  aliquot  bello  Pnnico  ba« 
b<bant,nsi  snnt.'  His  bestiisscpe 
aate  aciem,  nt  primum  impetnm  sns-  ^ 
tinerent,  interdom  post  exercitna 
terga  ordo  datus  est  pngnaqne  in-v 
cepta,  iisdem  iUico  via  per  ordinea 
patefacta,  ut  de  subito  visu  soo  et 
bostea  et  eqnos  pariter  perterrefa- 
cerent.  Appiano  teste  de  Bello  Hia* 
paniensl.     laterdom  ifaia  eqnitQBB 


SP 


«M 


NOTJft,  VARIORUM  IN 


tnrmiB  imlbiicebiBtar  s  HlrttiM  de 
Bdto  Alriciiio.  £ti««i  in  avnere 
glftdtelorio  in  cireaiii  prodectae  Ro* 
IM  llas  bettiu,  per  AiDee  qnoiiee  tn- 
ceuiMey  aUaqne  Indicra  esercttiue 
docet  Plin.  tiii.  8.  ft.  6.  7.;  et  Dio 
in  Pompejo.  Testatnr  perro  anctor 
de  Viris  IllastribaB,  Pjrrliam  Epiro- 
tanim  reflem,  Lsvinnm  Consnlem 
apod  Herocleam  Elepliantoram  nori- 
tate  turbasae.  Novum  quippe  Con- 
tall  erat,  has  bestias  videre  in  aciem 
produci.  Elephantes  autem  qainqna» 
ginta  tn  asam  biennii  a  Ptolem»o 
Macedonam  rege  boc  bello  matonm 
eaodem  accepisse  Jastimis  ftcribit. 
Quando  elephanti  pagnatari  eront,  et 
in  aciem  procedebant,  aderant  bis 
bellais  rectores  in  acieyqni  pro  sa- 
mero  bestiarnm,  qnibas  prsmant, 
varia  Bomina  sortiti,  de  quibns  Coii* 
salendus  £lieaas.  Tarres  aatem 
dorsis  eoram  imponebantar,  in  quibas 
cam  variis  telis  mllites.  Polybias  1. 
V.  *Classicnm  canentes,  primum  cnm 
Elephantis  se  matao  invadnat.  Pau* 
ci  ex  lis,  qaos  Ptolem»as  habebat,  in 
adversos  fernntar.  £x  qaibus  opti« 
mam  rerte  faciebant  milites  pngnam, 
jacientes  hmtas,  et  se  invicem  cre- 
bris  volneribas  afficientes.'  Haec  ille. 
Sicnti  antem  elephaatis  et  qnidem 
turritis  pngnatam  e«t,  ita  neqne  hoc 
reticendnm  est,  captivas  has  bestias 
cum  tnrribns  in  triumpham  deductas 
fuisse.  Meminit  ejos  Florns  cap.  18. 
Itb.  primi :  '  sed  niliil  libentius  Popn- 
iuB  Remanus  aspexit,  quam  illasy 
qnas  timnerat,  cnm  suis  tnrribos  bel- 
inas,  quae  oon  sine  sensu  capttvitatis, 
snbmissis  cervtcibns  victores  eqnos 
seqaebaotur.'  Porro  in  pugna  anti- 
^  qoi  Telites,  nt  Vegetius  anctor  est, 
adversns  Elephantos  ordinaverant. 
Appiaous  de  Bellis  Pnnicis,  cum  de 
Eqnitatn  Italico,  id  est,  auxiliaribns 
Scipionis,  leqttitnr,  ita  inquit:  *sin- 
gnii  hornm  adjunctum  babebant  w- 
iitem  armatam  muitis  telis,  quibns 
afceret  beilaaa.'  Ibideoipaalopoat: 


'  Sdplo  Rqnites  Italicos  ex  poalrema 
acie  ioductoSy  et  levias  armatoa,  jiis- 
sit  ex  eqais  territis  desilira,  et  in  ele» 
phancDs  hnc  illnc  cnentes  tela  cenji- 
cere,  primusque  ipse  descendit,  et 
elephantum  procnrrantemsanciavit: 
hoc  exemplo  confirmatis  aliis,  et  nn» 
diqne  jam  eos  valnerantilms,  retroce^ 
debaat.  Dom  autem  in  hoc  certa- 
men  velites  missi  snnt,  latiori  lerre 
hastas  gestasse  videatnr,  nt  in  magois 
cofporihns  inajora  forent  Tulnera.' 
Illud  lasaperlirias  1.  iLXivii.  £b- 
tropius  1.  III.  et  post  eos  Isidorus  l< 
tz.  prodidit,  elephantos  retroaetos, 
cum  regi  m  suls  non  posseot,  fobrili 
scalpro  intra  anresadacto  necatos  fa* 
isse.  Idqne  Asdrabalem  primnm  iki* 
stitaime  Liviua  scrihit.  Quinimo  et 
veratis  coojectis  Ronmni  pedites  ele* 
phaDtos  Hannlbalis  avertere,  et  inse- 
enti  aversos  snb  caudls,  quia  moxime 
inolli  cnte  vulnera  accipinnt,  fedie* 
bant,  teste  Livio  1.  xxx.  Ignibat  et- 
iam  ex  oastris  Roinanornm  cxaeloe 
ab  eodem  Livio  traditnr  1.  xzKv.  I* 
tem  secores  multi  extalenmt,  quibaa 
pedes  Elephantoram  ampatarant. 
Cartius  1.  viii.  Imo  et  gladios  habe- 
bant  leviter  cnrvatos,  fidcibiis  simileit, 
quos  Copidas  vocabant,  qoibaa  bel* 
hiarom  maaus  appetebant,  teste  ee* 
dem  Cnrtro  Hbro  citato.  Sadibns 
qiioqne  in  prlma  ade  armati  constiCai 
solebant  ad  terraiidosprafaibendosqiie 
Elephantos.  I>e  cetero  adeo  vehe* 
meotes  in  prseiio  has  bestias  ftiiase 
accipimns,  nt  mann  sna  vel  probosci- 
de  arma  virosqae  corripnerint,  et  sa- 
per  se  ragentibns  tradiderint,  qnod 
scribit  Curtins  I.  iv.  Steteeckiiu, 

Ifae  pfphr  momti  cum  «min  efojlahi 
H  feiitihm»  deUeiis  cofbcet]  f  n  maan- 
scripto  -est,  prvpitr  meeitem :  qnomodo 
Hirtins  viii.  beHi  Oallici,  *  Alter  qoo 
propior  hostem  in  vailo  collocatas  es- 
set,'  dcc.  nec  aliier  in  Florantinoy  et 
Beroaldtno.  JUriMS. 

Tmrmma]  Vide  snpra  cap.  S8. 

JUan^mJus]  M^mipmim  dncentoa  as- 


BBLUJM  JUGUrrfl.     CAP.  49. 


fl0S 


Kles  eMtiiielMt,  M  e»t,  d«a«  cMtari- 
M.  Hmn  tmtHpnB  Ue  itiot  fbit,  cmii 
adhnc  rQKM  Roae  refsareot,  at  ma- 
«ipokM  miacereiit  ex  Romaaift  et  La- 
tivis :  ita  at  «oa  ceBtoria  Romano- 
mai  etlma  Latisonun  mium  niaaipii- 
Um  eonficerent,  et  «niim  aeqttereatnr 
sifiram :  Mtmifaiw  antem  dictnt  ett, 
qiiia  dnm  Romani  adhnc  panperet  ea- 
MBt,  manipnlos  Imni  pertieit  altiga- 
bmit,  et  eot  pro  signit  teqMebantiir ; 
nt  XiacaBnt :  *  Pertica  snspenMM  por- 
tabat  longa  maniploa.'  Sdi, 

Jmgmm]  Vide  snpra  cap.  S8. 

^fwa  na  vnptfwum  nMvefWi  MMtn 
JB»  frmmal  Videndom  an  sortbi  do- 
beaft;  <?mr  n» impeniote 4ehum udf ^. 
num  TMitns  qni  bmic  locnm  imitatnr 
lib.  ui.  tic  ait : '  Qn»  provideri  asln 
dneia  oportneiit  providiste,  campea 
asadetttes,  et  iptis  gnarit  paludea, 
bostibns  noxias/  Uniniu. 

Vi  phtiaiiiga  «am  tsiperttis]  Lpyen- 
flnmy  uH:  sic  eatm  fere  semper  8al- 
Instiat.  JlieMf. 

.  Cbjb  helh  meUori&Bs]  Bsllt  Fnlvtt 
liber.  JfeBB/tns. 

Ilbm  Sem  md  mme$  Ubefeij  ife.] 
Hnnc  locnm  sle  imilatas  est  Tadt. 
Aimal.  XII.  *  Enimvero  Caractacas 
Imc  iHne  yolitans,  illnm  dlem,  IHam 
ncieaB  testnbttor,  «nt  racnperandfls 
libettatis,  «at  servitntis  tetemse  inl- 
tinm  fore.'  £t  Hist.  iv. '  i<qne  prs^- 
lapnas  illi  dies  maipite  ofreasts  imtl^ 
nm  et  magnm  glorlse  Init.'  Thncydi- 
des  S.  ^lfitafm^^rmt^^EXXafrtfiiryi^m 
Bomr  <pe«.  PUutat  Capteiveis :  <  Hic 
ille  est  dies,  r«m  nnlla  vitse  me«  sa- 
Ibs  sperabilis  est.'  CtoMeniwfl. 

Omtu»  itheree]  Legendnm,  Mmds; 
Itn  et  boc,  et  Mipertoa  iUad  in  vetat- 
4is.  iUtmis. 

Dnm  tatertm  MeieUw  ignmruM  Asstt- 
?  difredifBs,  emm  emercUu  osa- 
Frim»  daMas,  fntdnam  tnssitla 
ybstw  miemierei]  8ic  in  cunetis  fere, 
qnsB  ipse  viderim,  exemplaribas  repe- 
•i.  celcmm  Dooatas  ia  Terentii  £a- 
rhiclagit^aonrsn- 


tpiaiwr;  idqne  fta  aensns  qnoqne  etl- 
gere  videtnr,  nt  sit  a  ceaipttfsr  depo* 
nenti,  qiiod  eit,  videre.  Nam  hoe  di- 
dt  SatiiMtias,  Metellnm  viditte  ipsam 
qaidem  lioste«  qui  te  occultarant,  ied 
ita  «ti  Bon  satit  eos  propter  virgalta, 
inter  quat  consoderant,  interooscero» 
«nt  qiiid  tandem  rei  emet,  dijndioara 
posset ;  id  enim  est  qood  seqBitor, 
Prtmo  dii6tict,  ^idBem  MSSJtfa  >M«s 
ssleBdfrei.  Fiorentiaam,  ai»  racersila 
coBtptctt  ros,  non  cumpMilBr.   Idem. 

Cbjb  tairrim  MeieUuM  igmarM»  Aostf- 
Bsi,  iitsBf€  digwdieas  cnm  exniciiB  cob- 
sptc.]  Bf  ire  mntirtam  dicendi  genoa. 
Cnm  enim  dieere  vellet,  Jngorfbam 
ante  absconditum,  nnnc  Metello  vl- 
snm,  att :  Jlfe^eflas  cmB  «crrcttv  cob- 
Mpidiur,  Onmia  enim  contlnno  se- 
qoeatia  indicant,  Jognrlbam  nniic 
primum  Meteilo  videri,  qui  in  eo  col- 
le,q«em  trsnsverso  itinere  porrectom 
«nctott'  docnit,  consederat.  Meteilus 
dnbios  erat,  bob  Jogurtha.  Vcrnm  id 
magts  mirandom ;  qaomodo  Metellns 
mooie  digrediens  hic  dloator,  qoem 
Basqnam  ascendentem  descripsit.  Sed 
neqne  semel  hoc  disisse  contentus 
«uctor,  bis  panlo  post  repetit ;  ut  bnnc 
iocnm  non  dnbitem  prorias  cormp- 
tnm.  Prima  qoidem  verba,  si  non 
bis  postoa  descendisse  repetisset,  ita 
legi  poterant:  Cmm  iutenm  Met^ 
igmaro  hoeiium  mtonie  digredienM  eum 
txMreitm  amMpieHury  scilicet  Jngufika. 
Ittde  enim  dubins  primom  Metellns, 
atatim  deinde  agmen  constitnit.  PIik 
ra  dieere  nolo.  Commentatores  nihil 
ad  rem  dicnnt,  et  nos  oonjectaras 
nostras  referre  nolnnins.  Lector  ipse 
sibijudici«nis«nm  reservet.  Adjuvat 
judicinm  nostmm,  qnod  quidam  codl- 
ces  habent  paiilo  post,  tnc^t  oim 
na««m  loci,  tum  M»  tpm:  tibi  «lii  h*. 
bent  iBc«rhnB ;  nt  non  sit  mihi  dnbium 
locom  esse  mutilum.  <>tereimtfs. 

ilfsBle  digredieuM]  8ic  snpra '  neque 
eolle  digredi.'  Tacit  Uist.  i.  <Cmcl- 
aa  propiore  traasita  Peninis  jugts 
digmdi  jtmra»/    ClUt  hnoc  locutt 


«96 


NOTJS   VARIORUM  IN 


•Ponat.  in  Eanncho  S.  S.  CiaccaniM$, 
Heerti  ifuidmam  eaief]  Forte,  iiicer- 

taii,  a  verbo  ineerto :  Tide  Noniam ; 

nt  sit,  imcertatif  oecuUatiy   obecurati. 

Idein. 

.  Deimde  brevi  cognitis  tMJtfitfl,  pauUit' 
,per  apuen  conetUuU]  Volamen  Fabri- 

danum,  dein,  et,  fauUieper  agmen  con- 

'agwten  casns  nominativi.  Aldinum 
•exemplar  facit  cum  pervulgata  lecti- 
one.  Q.  Curtins  iii.  *  Tuuc  conxistere 
agmen  jubet.'  Livins  i.  belli  ii. 
'  Constitit  ntrumque  agmen,  et  proe- 
■lio  sese  ezpedirbant:'  licet  perperam 
in  Ascensiano  conttituii  legatur.  JRi- 
riMff. 

Agmen  conatitmt]  Plautns  Bacchid. 
*  Navem  ez  templo  statuimus :'  in 
aliis  eBi  constititf  nt  sitdgnieii  nomi- 
natiTUS  casus.  Atque  lioc  modo  et 
liWns,  et  Curtins  loqnuntur.  Ciaeeen, 

PauUeper  agmen  eonetUU]  Placet 
intnd.  ceterum  in  Mss.  nostri«,  editis- 
que  omnibus  yisitar,  conatituU,  Onit. 

In  dextro  latere^  quod  proximum  hoe- 
tib,  erat]  Mannscripta  dno,  quod  pro- 
ximum  hoetee  erat:  pro  eo  fortasse 
qnod  est,  proxime  hoetee,  Nam  Cicero 
-qnoque  loqui  identidem  sic  conxne- 
▼it:  Telut  cnm  ait,  *  Ut  cum  suis  co- 
•piis  quam  proxime  Italiam  sit;'  et 
iterum,  '  Habenras  exercitum  qnam 
proxime  hostem;'  sic  et  alias  idem. 
.Sed  et  Sallustins  snpra,  *  Proxime 
Hispaniam  Mauri  snnt.'  Si  qnis  no- 
men  esse  malit  rh  proximum  haud 
mnltum  equidem  reluctaK>or.   Airiiia. 

FundUoree  et  eagittarioe]  Vide  supra 
cap.  46. 

Tranevoreie  prineipUe]  Paulo  post : 
'  Ipse  cum  sinistrflp.  alsR  eqnitibus,  qni 
in  agmlne  principes  facti  erant.'  Ci' 
accontns.  Vide  Gronov.  I.  iv.  Observ. 

Cap.  60  Ralittiim  le^ahiiii]  Hic  est 
P.  ille  Rutiltns  Rnfus  (ut  pnto)  qui 
Consnl  fuit  cnm  C.  Manlio  anoo  ab 
V.  C.  648.  nec  mnlto  post  innocentls- 
simns  in  judicinm  vocatusde  pecnniis 
jrepetnndisdamnatnsest.  Cic.ioBniF 


to,  pro  Fonteio,  pro  C.  Rabirio  Fost- 
hnmo,  in  Pisonem,  de  Oratore  1. 1. 
de  Officiis  I.  ir.  livins  1.  lxx.  Cor- 
nelins  Tacitns  I.  iif.  Patercnlos  in 
priori  volomine,  Valerius  Max.  vi:  4. 
Orosius  ▼.  17.  Asconins  in  Dlvinatio- 
nem,  Seneca  de  Beneficiis  I.  v.  et  vi. 
Epistolamm  I.  iii.  de  Divina  provi- 
dentia.  Caet. 
PramisU  adflumen]  SdlicetMnthnt 
TVansrorsif  praUie]  Id  est,  praeliis 
ez  transverso  et  a  latere,  non  a  fronte 
factis.  Nam  Metellns  agmen  instmc- 
tum  dirigebat  non  contra  rollem,  nec 
contra  Jugurtham,  sed  versns  flnmen : 
ita  ntfrons  agminis  respiceret  flnmen, 
latus  vero  dextrnm  respiceret  collem 
atque  Jngurtham :  ut  necesae  enet 
Jngnrtham,si  conaretnrinvadere  R«- 
manos,  eos  a  latere  et  ex  transverso, 
non  a  fronte,  neqne  ex  edverso  inva- 
dere.  Sold, 

Poet  pnNdpia  habere]  Sic  Siscmrii 
hist.  1.  in.  apud  Noninm :  *  Post  prin- 
cipia  panlatim  secedunt :  atqne  inde 
fugtt  se  mandant :'  qnto  in  loro  men- 
dose  poet  ridpia,  legitnr.  Slc  et  Goa* 
tho  Terentianns  actn  iv.  Sc.  S.  *  Tn 
hosce  instnie  hir,  ego  ero  post  prln- 
cipia:  inde  omnibns  sigonm  dabo.' 
Et  C.  Gracchns  apnd  Gellinm  xv.  19. 
*  Sed  in  convivlo  liberi  vestri  medes- 
tins  erant,  quam  apnd  principia :'  sic 
enim  est  legendnm,  non  nt  Talgatis 
prineipem,  Et  Cicero  ad  Marcnm 
Brutnm.  'Spes  4ibertatis  nnsquam, 
nisi  incastronim  principiisest:*  qoo 
in  loco  male  qnidam,  prcesidti». .  Et 
Varro  de  Re  Riist.  iii.  4.  *  £t  vero, 
nt  ajnnt,  post  principia  in  caatris.' 
Manuthu. 

Simetra  aiee  etimtibue]  AUt  prnprie 
dicitnr  eqoitnm  ordo,eo  qnod  pedites 
teirnnt  alamm  vlce.  Virgil.^l.iv.  JE- 
neid.  <  Dnm  irepidantal»,  saltnsqne 
indagine  cingunt.'  Sed  hoc  locoelim 
sims^jii  accipit  pro  latere  sinistro. 
Sold. 

Ne  ferte  eedentibua  adveraamM  reeep^ 
im]  Vox  adoerearU»  glosaema.  etse 


BBLLUM  JUOURTH.      CAP.  51. 


587 


iFidetmr. 

Jlmule]  Fabriciaiiiiiiiy  dSsiM.  Rifias. 

Nmmidtt  «Ht  pulrfmo»  cmdwre]  Ita 
in  Mss.  Don  pa$irtm9  eedert,  Atqoe  ita 
sensiift  i|«oqiie  ipte  pofttiilmt.  /dm. 

Lad^ietdi  ta  «Mcrlo  pralM]  Manu- 
icriptay  ia«fr/o  pralM,  oniiasa  prspo- 
aitione,  idfiie  rectint.  Idem* 

ImeerU  prorlio]  Qni  non  poterant 
eonserere  maniis^cam  hostis  tentatn- 
ms  Bodo  accederct,  modo  retrocede- 
ret.  BodiBS. 

Aon  cenferlim  in  tannn  se  reafubemf\ 
Maniucripta,  non  eemferiimy  neqme  in 
wnon;  quoraodo  et  Aldinns  codez. 
Runme. 

Nmmer9  jnisres]  Namero  plures, 
nnmero  superlores :  et  hsMS  est  sen* 
tentiabnjos  ioci:  Jognrthini  eqnites, 
qni  nnmero  plnres  erant,  si  Romano- 
mm  tormas  a  perseqnendo  deterrere 
non  poterant,  alins  alio  qnam  maxime 
diTend  sese  recipiebant.  Qnare  Ro* 
laani  eoo  perseqnentes  dlYidebantur, 
et  ita  statim  a  Nnmidis,  qni  plnres 
eranty  circnnnrenti  csedebantnr.  Itn- 
que  priaretf  erit  nominandi  casnsy  non 
accnsandi.  Coif. 

NmmterQ  prieree']  8ic  habent  pleri- 
qne  libri ;  qnidam  tamen  illnd  prieree 
in  ^licfifs  roatarnnt,  maie,  moti  rarita- 
te  sermqnis.  GisrMniis. 

Di^eeUti]  Id  est,  dissipatos;  nam 
anpradixit:  Jugnrthinos  conturbasse 
ordines  Romanonim.  Sold. 

£tt  rcro  eeneugti  iVmmdemin  s^ni 
/m€iie  imter  virgmiU  etmdere]  Doo  ex 
nsannscriptisy  eo  e«ro  eenemetif  ffc,  nt 
■it,  ad  eam  collem.  Rieeme, 

C  AF.  61  Dieperei  m  sati,  jMfs  eedere^ 
aUi  tnsf^]  In  qnibnsdam,  Dtoern  m 
wmMM,  Vemm  eodem  plane  sensn,  pro 
disjecti  et  diBJancti.  idcia. 

EtpnyWij  koetee  atqme  eivee  permixii] 
Th  ofgne,  non  est  in  dnobns  mana- 
ocriptis.  Idem, 

Sore  emmmm  regere]  Mannscripta, 
Fmre,  pro  fortnna.  sed  est  idem  ntrobi- 
ifmesensiis.  Faeitcnm  mannscriptis 
FloreDttnwnatqaealiaplenqne.  U, 


limqme  mmUimm  diei  preeeteermi'}  Vt- 
detur  Kribendum,  Et  jmm  wudtnm  diei 
preeeeeermtf  vel  ut  est  in  v.  c.  die^  pro 
ifiiri.  Sic  enim  habetor  infray  ▼.  c.  <  £t 
jam  dio  vesper  erat.'  Item :  '  Jana- 
qne  dies  consnmtiis  erat.'  Dievero 
Vxo&n^  dixit,  nt  Plautus  Psendolo: 

*  Vfdcsy  jam  die  multnm  esse :'  et  Vir- 
gilius  Oeorgicis,  'Libra  die  somnique 
pares  nbi  fecerit  horas.'  Ureimue, 

Demiqme  emmikme  modte,  ^c.]  Th  mo* 
dts  non  habent  codices  in  membrana 
descripti,  neqne  ceteri  vetustlores. 
JlteiMS. 

Deatfiie  omai6HS  ia&sre ,  ei  meim  iaa- 
fuidte]  In  solo  Aldi  codice  invenio 
additnm  TeTbaro,  medie:  Denique  om» 
mibme  mmdie  ioftsre,  et  metm  Umguidie: 
qaod  displicet;  pendet  enim  oratio 
a  seqnentibns,  non  a  precedentibus. 
Item  panlo  post:  'Nen  paterentnr 
hosteis  fngientes  vincere.'  Soldus/ii- 
gieaies  nominstivi  casns  existimavi^> 
et  supplet  Rom.  Badins  accosandi,  et 
conjungit  ad  hoeteie:  sed  magis  pla- 
cetSoldnshocloco;  vehementerenim 
timoit  Metellas,ue  soi  snccnmberent. 
Mox  etiam,  illad  obscore   dictum : 

*  Quos  iimios  cognoverat,  eminus  pii- 
gnando  retinere.'  Soldns  tamqaam 
clarum  pnlcre  transsilit.  Badint,  re^ 
timerei,  inqoit,  ne  ad  snos  accedereiit, 
pngnando  eminus.  Badtos  igitur  ver- 
bnm  9M0S,  ad  Romanos  retnlit,  nt  du-: 
dtis  verbnm,  quod  prapcedit.  idquo' 
mihi  placere  debet,  donec  melias  vel- 
invenero,  vel  edoctos  fuero.  Giar. 

Pamlimiim  militee  ta  anam  ecmdMcU] 
Tacit.  Annal.  iv.  ^  At  Sabinns  donec 
exercitam  in  nnum  conduceret.*  I.  xv« 

*  Et  auxilia  regum  in  nnnm  conducla.' 
Ciaceoatus. 

Cdfti>r(es  lcgioaarids]  Additle^ao-. 
rios,  qoia  erant  etiam  cohortes  auxi- 
liares.  Caet, 

Simad  ormre  et  kortmri  mmlUee]  Illa  et 
copula  non  est  in  omnibns  vetostis.. 
Et  jam  sspe  monoi  libenter  Sallas-. 
tinm  fscere,  nti  asyndeto  utatnr:; 
qaod,at  allas,  ita  bic  qaoqaa  babct* 


aos 


MOTiE  VARIORUM    IN 


imtaii»  8C  «rgeiM  qaiddMii,  ac  sen- 
tentmni  mire  jiivat.  RMmg, 

Neque  iUiM  cattra  eue,  net/iu  fmMt- 
mentum  uUum,  qua  cedeniee  ienderemH] 
Febriciamitn,  neque  UHa  miuHimentum 
uUum:  ut  prooomen  ittit  <leiiuo  repe- 
tattir.  Nam  interdiiM  per  pleonaa- 
iniiin  abnndat  iioe  prononien,  sed  non 
sine  gratia;  veiol  afnid  VirsiUum, 
<  Niinc  dextra  infreRMaans  ictna,  nnnc 
ille  sinistra.'  et  Terent.  in  Adeipftis, 
'  Quem  aeque  fidet,  neqne  josjuran- 
dum,  ne<|tte  illum  misericordia  re- 
pressit,  neque  reflexit.'  Sit  Ii9e  con* 
jectura ;  qnaafiquam  mihi  qniden  ad 
aententian  mire  facere  videtur  liee 
repelitio  proneminis^  et  non  gratiam 
modo,  sed  et  vires  addere  semui,  et 
atfcetnm  orantis  atque  liortaot j«  qnasi 
ob  ocnlos  ponere :  id  alii^nis  non  in- 
teUigens,  nt  est  audax  inscitia,  cum. 
frnstra  repetiinm  crederet,  e  asedio 
illndremovrt.  Jdem, 

Neqne  iUU  caitra  eeeef  aefM  uUum 
iBMiinira<M«i]  Ita  onuies  Mss.  prteter 
Naa.  qai  habet,  repetho  preaomine» 
nefue  iUie  eaeira  eeee^  neque  UHs  nMmt- 
nMnlian  «llKSi:  de  quo  visantiM'  cas- 
tigf.  RWii.  Nam  mibi  videtnr  anaJ- 
phabetarii  interpretado ;  etsi  eoim 
hhce  tatibas  sna  venustasy  sua  vis  in 
re  oratoria;  at  non  institotum  luc 
Sallnslio  pandere  eam  artem :  arf^n- 
manta  tantoni,  velnti  pancti»,  signas- 
ae  anAcit ;  itaque  adimi  adhuc  posstt 
vocula  una  atqne  altera,  et  scribi : 
nequs  eattrOf  iMf  uc  MNaiinenlaai  aihMi. 
Gmterus. 

/»  ermis  oamta  taal  I^egendnmySite. 
Rivios. 

Cap.52  Eijamdiei  wiSfMrcra<]In  ma- 
nnscriptis  doobns  est,  Etjamdhveeper 
ermij  pro  diei:  ut  sit  genitivos  anti- 
qnnsy  ci^is  et  Priscianiis  ▼iii.  memi- 
nit,  et  Gelliiis  ipse  ix. :  ubi  decet  C. 
Csesarfin  in  lib.  de  Analogia  ti.  'bnjus 
die'et  *  Irajus  specie*  dicendum  putare: 
aeqne  in  Jugnrtba  Sailitstii  summs 
fidei  et  reveread»  vetnstatia  libro^  die 
casn  paftrie  scr^tum  inveBisae,  ahi 


ille  inqiiit :  '  Vix  dacima  partadie  rt* 
liqna.^  Sed  et  Serrtns  alicnbl  SaHn- 
sriam  aeie  pre  flct<t  dixisM  testatnr. 
Ridicnlan  vero,  qned  in  maansrripto, 
neseio  quis,  annotarat,  die,  siUMUidien* 
dumdr^cttfato.  Idem. 

IRegie  koetibue  ignara]  Vide  Noniam. 
Ciac^attfs. 

Adjtnmen^  Scilieet  Mnthul. 

Quietue']  Sine  strepitnant  somto  alio; 

Nefue  rnniMtt,  ^nid  ubique  keaHe 
ageret  exphrare']  £x  scripto  legend. 
nr^  inierim  remiUii  qmd^  ^.  Pot- 
acfains. 

Neque  remiiiUyqMuhiqnelmetiet^ 
reif  expierare]  Editiones  meditB  inAir* 
ciemnt  bic  adverbtnm  intenm;  sed 
non  conspieitur  in  nllo  Mm.  nist  inter 
lineas;  neqoe  agoscont  editicijniim 
prim».    Gniisms. 

Ornars  mratsre  quadraginta']  Est  io 
manuscripttsyinuneps  zu :  nec  alitet 
ia  Florentlno.    Hioini. 

OamesnnaNT»  quadraginia  iaterfeati} 
ita  emendatnm  in  plerisqne  Mas. 
quamvis  aliqttot  reitraot,  zxx.  €««<• 
mel.  quidem  initio  hnbnerat  xxxx: 
sed  eo  deleto  repositnm  est,  xl  :  nt 
pateat  errorem  inde  ortnm  qnod  ar- 
Utrareatnf  seritMP,  qnadragenarinm 
nnmerum  minime  exprimendnm  qniu 
tuor  X.   Gra^mis. 

Frsii  Mi^as  ermit]  Colems:  Imti- 
fnrrnoil,  nos  ez  Bis.  nostrOy  qni  nnne 
est  bibliotbecse  Lagdniiensis,  repo- 
snimus  /<i<i  laetique  erant.  Neqne  ve- 
ro  lasms  tanqnam  barbaram,  ant  m^* 
nns  Latianm  reiiciendnni :  eontnntnr 
Petronius,  Jnstinns,  aJii.  Ovidit» 
Amor.  lii.  '  Saspe  tniit  lassis  snccns 
nmnrnsopem.'  Pwtaekiu»^ 

Feeai  iettique  erant]  In  vetnstis  non« 
nullis  est,/e8ii  ia«iifnssran#y  pro  drfm» 
iigoH:  qnomodo  et  sementia  poatnlat* 
etiamsi  secnsexeaiq>fauriaimuinscripla. 
Riviue, 

Feeei  imiiqiue  eran^]  Hand  mihi  re- 
cedendum  pntavi  a  lectione  Mm.  Pa- 
latinoram;  prvoerttmcumnbeaitcm 
cottstnBter  atarent  membraam  Kivi- 


BELLUM  JUGURTH.     OAP.  54. 


BW 


!■».  RegMt  qMmm  in  Imbc  iim|ih» 
4irm  per  e4i(ioiic4, /e«i  JMnfiie:  sed 
qQ9ediffer«BtUatriiiM|aeTocU?  milM 
eeim  emlia  idem  moteiit:  nettre,  hoo 
tpU;  eiUl  obsiitiaee  SQtilienie  leeti- 
tediQcm  ec  geodimoy  qno  miBes  Me- 
temeeitQbYiamijreiU:  ^nod  insoleat. 
Nara  hetc,  effectet  telie,  at  nottt  ob- 
teeipereie  prmfeetii;  iili,ut  neqneet: 
haed  eliter  ieUro  intellectii  Teteribee, 
iieeftre  eet  ex  Peletno  tertio»  nbi 
verbe  ed  benc  fkcien :  faamqMm  iH* 
wtt€  et|w#  9ptn  f^KKky  €t  jNwne  Mmt 
craet,  ^.    Gmtenifl. 

Stnpitu  cdeci  kmtm  mlviHktn;  tMtr 
QfKdt  tfCk]  Redvxl  tcriptiifam  enti- 
qeem,  eftiamnam  oonepieaem  in  edd. 
rrjfetiiiie.  Minoe  reote  bodie  Itbree 


Qit  infinitivney  loeo  imperfectiy  Ibraia 
teeationie  anotorl  crebenime.   /drai. 

fmmM  miemUlr]  In  menaecripto 
qeedea^/erelreperitarynoocaict.  In 
Febrieiono  'rearo^noatram  honim  eet, 
«t  eec  BerooMino.    Stwiu. 

Mi  pmm  tmpredtafie  odeHmam  /iiri» 
em  wiigrgtae  /trti]  Qoidem  leg^  to- 
le«ts  Ei  fmm  impnaemtim  admiatam 
mti/mmm  mimrakiit:  eltl  otYtrbam 
/«nft»  eteaefd,  aaetalonmt;  qaa  roli* 
ooe  docti  id  feccrint  ignoro.  Feciaeo 
temen  anepicor  non  aine  eanaae.  Ego 
temen  boc  locoverbam/ofaCrepoani: 
codiees  daoe  Blm.  aecntaa  etqne  ita 
mm  legeBdiim  deciaret  locae  ille  in 
Getyinario:  *  Eo  die»  poet  conditam 
erbem  Romam,  pemlmom  facUwa  pa* 
tmtomforot/  UtitarampoTorbo/Mrvt 
SaUoatimi.    Ptpmt, 

£$  wmm  mmndetitiu  oderfamm/ite* 
■«f  mimrMle}  Qoi  hic  adtezit  e  doo» 
bea  Hok  firitf  eportet  aarea  babeat 
param  OKercltatoa  ad  elegentiem  L^ 
tlarem,  atqne»  toI  per  eomniamy  me- 
fluueerit  oonma  qnm  occnrrant  Agellii 
L  T«  e.  8.  Palatinl  cerle  nentiqaem 
egnoacml  id  Tocta,  otiaflui  eoram 
nennnUi  «zarati  a  libreriia  aon  edmo> 
oety  qnod  apparol 


m  lertio ;  .erfaniaiiwi  ftmimm  wnmrtMk 
mmt  pmtraimmf  ife,    Gnit. 

Jgiim  pro  OMla  rqmte  feodiHm  er« 
erinm  eti]  T^  eal,  neai  reperi  in  eMnii* 
acriptia*  Id  cnm  boc  loco»  tam  aliee 
atepe  ex  gloAaa  addite  Irrepait  in  oon> 
tcxtnm.  AdaotaTit  eatem  et  Gelliat, 
Bttf  rnmt^Juitf  pleramqoe  ebeaao  eom 
elegenlia,  aine  detrimento  aententim, 
libro  v.  capite  &    Rimm. 

8ua  ^uitqme  fortia  /mtm  ed  cadbim  4/* 
/art]  Meoaecripta,odcmbim/Brl.  U. 
trumqae  epnd  Cicerooem  reperilor^ 
*  'm  cmKim  ferre/  et  *  in  colam  rfierro 
landibaa.'    idtm. 

Bonm  ietrteiaiU]  Id  ett,  effieinal. 
ol  otiem  male  andiattt  boni.    Ciam^ 

Admrem  rm  atiam  bmm  dstrmetamt} 
Ita  pleriqae  habeat  codieea»  detram 
tami;  pere  in  seeaiide  syilaba:  Aldi- 
nne  rero  decrefaat  legit,  qood  Terbi 
iM»  intelligo.  Aoldoa  more  soo  liniM» 
silit :  in  eKpoaitione  tamen  ail  1  <Apod 
Tictos  etiem,  qui  fortee,  tenquem  ig- 
naTi  Titaperentur.'  Bediasy  *  Ree  ad- 
vorem/  inqait,  '  dotrectanl,  id  ealy 
deprimnat  et  vilaperent  etiam  bonoa.' 
J^  (ai  modo  rede  legitar  deiraofmit) 
expoaorem :  *  Rea  edvonm  bonoe  de- 
Irectent,  hoc  eat,  bonia  derogant.' 
Nam  inde  Pelraetorea,  qai  famm  ali- 
civaa  derogent,  dicti  videntar.  Po- 
iaee  lamen  priacom  aliqaod  Terbirai 
peracioloeamolomTaldevereor.  GkLw 

Ga».  M  Cum  «Mm  rffM]  Addneit 
honc  locam,  aat  attum  aindlem  Seneca 
1.  de  beoef.  ir.  c.  1.    Ciooceaiaa. 

i¥peiclorioe«tii  peywalnm,  rcHfOea 
Ie5erii  ptti  prmdeArc]  In  qaiboademi 
emtiejmm  pmgmmtum  ;  Momf  jnradm/me: 
pro  Ad  pratdam  apeetare,  aeo,  pratdm 
gralie  aabeondoa  eaae,  licet  meao- 
aoripte  pra  prmda  babeant    Rieiaf . 

Qmod  prmter  regim  efoiim  ncme  eai- 
ntam]  Maaoacripta  daO|  pr«tir  efoi- 
tm  regim;  ni  edjectiTom  aoqimlar. 
idrm. 

Neam  aomiMm  iVwnidemm  ex/mgm 
ng^im  eofniinr]  Qnidam  codioee  babo» 


«00 


NOTiB   VARIORUIi   IN 


baBt  ^epubuhw,  tX  Ita  legisse  videtar 
Badiuw,  »ed  verba  seqnentia  optime 
indicant  lexendum  esae  irfKtlnr»  in 
prvnenti,  nou  aepiiebahw  in  prwterito 
imperfei'to.  Paulo  post : '  Minore  de- 
trimcnlo  illos  vinri ;'  mtnore  damoo 
NiMnidaruni  intelligeodum,  ut  recte 
ezponit  Badius:  et  inde  legendum, 
qmam  saos  vineere;  nbi  verbnm  saos,  in 
quibnsdam  eaemplaribus  male  omia- 
anm  est.    GlareoiiMa. 

Quod  mei  ex  iUme  libi^ne  geri  nem 
possf<]  In  quibMAdam,  hUridinef  qno- 
modo  veteres  fere,  ut  alibi  ostendi* 
mus:  sic  et  Ubet  et  btbet  dicimus. 
JRietHs. 

Praterea  inimicum  certamen  eibi  eum 
Aailt^]  Legendum,  tiUfmMi  eeriameti } 
ita  senstt  postulante,  et  con^entienti- 
bus  quibosdam  vetnstis ;  quamvis  ma- . 
Dttscriptis  reelamantibus.  Sed  cnr 
tiH9««m?  quia  minore  detrimeuto 
liostes  viaci  ait^  qoam  snos  vincere. 
Jdem. 

Praierea  mtaitciMi  eertamen  cmn  Ao- 
etibue  miiiorv]  Nihil  hic  innovasiem, 
nisi  institissent  Mss.  veterumque  edd. 
qui  ad  nnnm  omnes  una  cum  Rivianis, 
prsfenmt  tmmioim,  damnato  illo  al- 
teroy  quod  libros  hodie  occnpat,  tiit* 
9Ham:  et  cnr  ita  ioqui  non  posset  anc« 
torf    QruieruM. 

Sed  oiio  more  beUum  ^crendam]  In 
quibusdam,  oiio  modo;  sed  eodem  sen- 
su.  Praeterea  g^adiim  est  in  mana- 
scriptis,  non  gereudum.     Rivius. 

Interfiei  ja6ei]  £x  scripto  nostro, 
et  Servio  veram  lectionem  reposoi- 
mns :  pubtree  interfiei  juhei ;  eiia  om» 
ma  miiHum  pneda  eeee:  antea  vitioae. 
legebatur  ;  puberee  itUerfieU ;  jubei  olia 
omfitami2i<«mprtfdaMieiie.  Putschint.. 

Quippe  ctiiue  epe»  emime  ta  fuga  eAta 
fra(]  In  nonnallis  est,  cHt  epee  ornnU, 
sed  qnod  ad  sensnm  attinet,  panmi 
lefert  utrum  legas.  Atnus. 
,  Qui  aua  leea  drfeudere  iie9m'oeratfl 
Forte,  qvi  euie  heiM  se  defendere :  infra ; 
*  Jogurtliam  ni»i  cx  insidiis,  ant  soo 
loco  pugnam  facere.'    Ciacconias. 


/iialieiiiiAaliwngmre]  IllBdaUcnii^ 
ut  exponeiidum,  via  eqnldem  aeire 
possnm.  Soldiii,  nt  notnm,  transilit. 
Badius  eaponit,  'In  alienliy  id  est, 
non  a  se  delectls  ad  pngnam  locla  ^ 
quK  verba  ego  aane  aon  intelltgo.  Tu 
vide  si  oliemi  exponendttm  slt  pro 
olieiia^ii.    Olareanns. 

In  aUaiie  beilmm  gerere]  Hsre  verba 
varie  conjectandi  materiam  submuu- 
strarnnt  iis,  qni  in  Sallo»tiiim  aooo» 
tationei  icripaerc:.  Olareanua  qni- 
dem  se  ignorare  conficetnr,  qnid  II* 
lud  jiiieiiii  significet.  Badioa  ratlo- 
nem  coi|iectaramqae  iimt  qnaiidam 
hand  mihi  iatiii  probatam.  Qaamob- 
rem  hanc  esse  existimo  hujna  loci 
sententiam.  Metellns  enm  agvoa 
vaitaret,  oppida,  castellaqne  temere 
mnnita  caperet,ea  formidine  Namidm 
perterriti  frumentam,  omniaque  qam 
ei  ttstti  essent,  dedemnt :  unde  majo- 
rem  cladem  Jugurtha  accepit,  qoam 
si^  parum  feliciter  cum  Metello  pnf « 
naaset.  Nam  cnm  omnem  spem  te 
fuga  poneret,  magnisqne  ilineribos 
Melellam  antevenerat,  eam  aeqni  co- 
gcbator :  et  dam  propria  loca  defen- 
dere  non  posset,  in  iis  muic,  qnsi  ab 
eo  defecerant,  et  in  MeteUi  peteata-- 
tem  venerant,  bellom  gerere  oporte-  . 
bat.  HttiiG  ease  borom  verbomm 
sensnm^conjectnram  Inde  capio,  qnod 
paalo  ante  dixit,  <  Jugurtham  a  Me- 
tello  snperatnm,  sese  in  loca  saltooaa,' 
et  natnra  mnnita  recepisse.*  Eon 
vero  Metellnm  in  alienis  locis  insecn- 
tum,  hii  verbis  ostendit :  'ExercitaB 
pleromqoe  in  iiidem  locis  operin  jo- 
bet,  ipse  com  delectis  Metellom  ae- 
•quitar.'  Pepma.  Videiidas*OroiM>vias 
IV.  Obaerv.  capfte  10.. 

Exerektum  pHerwmfue  tn  tisdem  fbrti 
opperiri  JM6ef ]  Hoc  eit,  M^orem  ex-. 
ercitoi  partem.  Sic  sopra  dixit,  *  obl 
pleromqoe  ooctis  proceeiit :'  ei ,  *  ple» 
romqoe  noctii  barbari  more  iiio  Im- 
tari,'  et,  <  Qoa  tempeitate  Carthaf^- 
nieniei  plermqne  Afiricm  imperita- 
bant.'    Namqood  dixitiAfra:  'qiii 


BBLL.OM  JVOURTH.  CAP;  -55. 


m 


^nnnqiie  «xcrciuun  dnetare  seor- 
saai  a  rege  solitu*  erat :'  pkrmmfmgf 
ibi,  Mtpe  signtfieat»  Lifiot  1.  xxit. 
'  Hic  fiois  fait  iiiclyti  p«r  Eoroptt 
pleroioqne  atqoe  AMam  onmeai  rog- 
nu*  CJoccMiwi. 

AnU  itmmkiu  ^igfiMratiif]  Tmeki. 
Hiat.  IV.  *  Eadem  ia  Vocolam  para- 
bantBr,  nisi  serWli  babito  per  tene- 
braaigooratas  evaMSset :'  et  Hist.  lu. 
*  IfBoratos  apod  Comeliam  Primum, 
patemam  clientemy  df>lttuit :'  et  ibi- 
dem,  *  ni  arreptis  scotis^  ig norati  vin- 
cnla  et  libramenta  tormenlorum  ab- 
acidissent.'  Ciaecwiiai. 

Bsm—i  palan^  ripemU  M^grediiuf] 
In  vetostiA  qnibiisdam,  poioirteiiy  qoo- 
modo  fere  Sallostios:  et  in  manu- 
scriptOy  migndMm:  vetosloillo  scri- 
bendimore.  JRteiiii. 

Caf.  &5  Csf  ailti  ivftoi  MMK\  Fa- 
bricianomy  Mjrnilts  MHM  rcM.   I- 


Ui  9e§i  H  exeraiitm  tmort  mtfjwum 
gererd]  Manoscripta,  «I  itffui  et  exer* 
eiimm ;  nec  aliter  Florentiuum.  Jdem» 

Ut  sffve  et  exereiifKm  mefre  mt^ferm» 
gereretl  Quid  qu«so  est  exereiium  ge^ 
rereJ  inioleiis  Latinis  aiiribus  ista  lo- 
cutio.  Servins  ad  ista  I.  v.  £neidos : 
*  Hnc  illoc  vinrlomm  immensa  voiu- 
mioa  versat.'  Sic  scribit :  '  Vbssat. 
conslderat :  Sallostius,  Exercitiim 
more  migoram  verleret,  hoc  est,  con- 
aideraret:'  ita  diserte  extat  in  edi- 
tione  Petri  Daaielis,  sed  in  vulgatis 
taatom  erat:  exereHmmvtrtere:  qood 
tanqoam  no?  nm  fragmentum  iutef  in- 
certa  retnlemt  Carrio,  scilicet  quia 
in  toto  Sallustio,  nec  vola,  nec  vesti- 
giom  istias  locnlionisexstabaV;  nobis 
vero  illnd,  exercilnm  morc  mqyonon 
9^riereif  ansam  dnliitaudi  dedit,  et 
bnc  referendi.  Leg amns  hic  itaqoe, 
ui  eeque  et  extreUum  mere  megenmver' 
ierei:  eirh  exereiium  vertere  quod  in- 
ter  incerta  malo  mebercale  exemplo 
coUoeatom  est^  ejiciamos :  qood  nos 
fscere  omistflBnSy  ne  facom  sibi  fac* 
t4mlectorcarioso«4|ttereretor.  Pvie, 


Ut  eequ  et  exereUum  mere  m^forum 
gereref]  Scio  qoid  habeator  In  Ser-' 
vlo :  sed  alind  loquuntur  aostri  M ss. 
nul lo  dissensu ;  et  vero  gerere  hic  notat ' 
njfcrr,  ant  mutaiidnm  est  in  eam  vo- 
cem;  ot  ploribos  disserai  in  libeltis 
suiplcionnm.  Unde  et  infra  c.  85. 
habemus :  <  me  vosque  in  omnibus 
rebnsjuxtngeram,'  Gruierue» 

Ut  in  adrirsp  Isce  etstor  tmtium  feir' 
tuie  /uieeet]  Legendum,  rtdor  tumeu : 
sic  enim,  ut  omittam  consensum  ex- 
emplarium  veteram,  et  sensns  ipse 
postnlat,  facilis  antem  lapsus  fbit, 
propter  scriptnrm  slmilitudinem.  T^ 
ui  non  reperitur  in  exemplaribns  ca. 
lamo  descriptis,  ac  cltra  detrimentnm 
sensus  abesse  poterit.  Rieiue, 

/a  «dMTis  liM,  tumen  uicter  /uieeetf 
vkrtute  koet.  m.  p.]  Aldinus  et  Gothi 
codices  habent:  Ut  iu  udverm  hee 
vieier  iantum  virtuie  /uieeeif  keeiium 
ugre  petiretur.  Qn»  verba  ego  non 
intelligo:  mibi  placel,  ut  post  laee 
diitiiiguatar,  item  nt  famiN,  non  l«a- 
fnm  legatnr,  et  ante  virtuie  distlngoa- 
tur.  Nec  tamen  Aosliam  virtute  con- 
straendnm,  sed  virtute  petireiur  Aes- 
liam  ugro,  Olareanus. 

Supidicia  deeemere]  Ita  legendum, 
non,  ot  qutdam  habent  codices :  i9ap- 
]^atiQuem  deeemere.  Freqnenter  enim 
Sallttstins,  i^ppttciii  pro  in^licalioni- 
6ai  utitur :  id  quod  in  Catilinario  c. 
9.  et.  26.  et  sopr.  Jogarth.  c.  46.  os- 
tendimos.  Pepma. 

Poet  gieriam  iatidiam  eequi]  To&  pJkr 
8i2t  rov  iiKiw  wopevo/Urots  hterai,  ttm* 
M7«i|r«nri&,ro&  M  lih  rifi  H^  jSa- 
Hicnoi»  A«oAov9ffi  ^A^f,  ut  leglmus 
apod  Stobseum.  Coil. 

Diverei  ageboMi]  Ms.  iifiloiaal.  quod 
proburo.  Snpra  itidem  ex  scripto  re-* 
ponendnm,  pcooris  et  memdpierum  ^tf- 
daeeertaiimagiiaref  nbi  vulgant,  iv«iv* 
Infra,  *  pro  muro  dies  noctesque  agi- 
tare :'  mox ;  *  pro  castris  agitare  jn- 
bet.'  Puteekim. 

ApmrumfmUee]  Lege  /onliRS.  Ri. 
vit». 


ens 


NOTiB   VARIORVM   IN 


jlftMmm/MfM,  tfc,']  Fontes  veueao 
infioeiv,  qood  ipsain  ant  Utet,  Mt- 
noB  diii  latet,  Flonn  eit  esse  non  tan- 
twn  contra  morem  majornm,  ned  et 
oontra  fa!i  Deiim,  sicnti  jnraGeutium 
Diis  adscribi  ab  probatis  «uctortbiis 
solcnt.  £t  8unt  qu»dam  b»  bellan- 
tinm  tacita  conventiones.  Cetemm 
non  idein  dicendam  de  aqnis  sine  ve- 
neno  ita  corvumpendiii,  nt  bibi  ne- 
qneant,  qnod  Selon  et  Amphietyones 
legnntnr  in  Bapbaros  jnstum  cen- 
snisae :  et  Oppianns  de  piscatn  iv. 
ut  ano  s»culo  solitnm  commemorat. 
Id  enim  perinde  babelbatur,  atqne  si 
ftvertatnr  flnmen,  ant  fontis  Tenae  in^ 
terciptantnr,  quod  et  natura  et  eon- 
sensn  licitnm  est.  Grsl, 

Cap.  M  Zmm]  Afrie»  Urbs,  qnin- 
q«e  dternm  itinere  a  Cartbagine  dts- 
tana,  versns  Oocidentem,  nt  addit 
FolyUtts:  trecentts  M.  P.  ab  Adra- 
nMlo,  teste  ^miHo  Probo.  Regiam 
Mm  dicun4  Strabo  et  Hirtias,  sienti 
aroem  regni  noster  Sallostins.  Colo- 
NiA.  JEi;iA.  Hadriana.  Atotbta. 
Zama.  RBftiA.  est  in  anti<}na  iDscrip- 
tioae  TlMsattri  Ooltzii.  ^Afd/am  cor^ 
riipte  apud  PtolemsKnro.  Zamora 
n/iTO  Bomlne  vocnt  Mnrmoltas.  Est 
et  ejosdem  nomlnis  fons,  qui  in  Afri- 
ca  canoras  Toces  facit,  nt  testatnr  Isi- 
doroA  ez  YitrnTio  viif.  4.  ejnsdem 
qooqne  noniinis  arba  et  in  Cappado- 
cln,  ot  in  Cbamanas  prafectnm  invo- 
nitnr.  Orid,  Canontm  antem  bnnc 
2nmnm  dictnm  a  *10|  Samar,  qnod 
cnnore  significat,  exi»timat  Bocbar- 
tna.  Hstc  nrbs  postea  n  Romanis 
dimtn  est,  nt  testatur  Stmbo. 

Opptdanof  Aorfnhir,  al  m«nta  d^^tm- 
dttttl]  In  manascriptis,  ceterisqne  ve- 
tnstloribDS  non  est  nl,  ae  msjore  enm 
gmti^  abesse  poterit  nnllo  detrimento 


AMH$  ^9UBiUo  p^rfiigi»]  Est  In  ma- 
nnacripto  qnodam,  addU  omaUiQ  ptfi/n- 
ga»;  ntramque  lectioneni  admittit 
^ensos.  I4em. 

Quod  gtmtB  ex  eoptts  r^giij  fuod  Jki- 


lewt  ne^t6af ,  ^fwdtUMm  €tmj  Sic  et 
mamiscriptnni ;  sed  Badiaanm,  fnia 
ftdkre  nsfntM,  eodem  sensn.  JFUffiv 
pro  ytere  dixit:  qnomodo  ssspe  et 
Livios  et  Tadtns;  id  qnod  in  Teren- 
tinm  est  a  nobis  dili^oter  annotatnm. 
Firmissimos  vero  perfogno  fhiase  ait, 
nimiram  qnod  metnerent,  ne  st  pax 
cnm  Romanis  fieret,  ipsi  per  eotidi- 
clones  ad  suppliciam  trnderentnr; 
vel  quod  victo  ab  Romanis  JognrtlMiv 
nnilam  venise  atqne  impniiitatis  spem 
haberettt.  Itaqne  horam  forti  fiMi* 
que  opere  Joi^ttrtlio  nstts  est,  spcm- 
que  in  his  snmmnm  ha^it.  Idem. 

Ae  pamUo  poti  eognoeeii']  Mnmocrip- 
ta  et  ez  impressis  qusdam,  poat  pna^ 
lo.*  qnomodo  CsDsar  1.  vii.  *  Ipse  post 
paullo  silentlo  egressns  :*  et  1. 1.  de 
bello  civili,  '  Post  panllo  tamen,  in- 
teraunciis  nltro  eltraqne  misais,  qnss 
i^iorabant  de  L.  DomitH  Hagm  cog- 
noscunt ;'  pro,  pamllo  poot,  liTino  v. 
ab  U.  C.  '  Cnm  senntMO  post  panllo 
de  bts  relms  In  cnrla  Hostitln  habe- 
mtnr.'  Prlsetanns  1.  xviii.  qno  loco 
docet  pottlls  niiftf,  itemqne  panBs  poei, 
sic  n  Latinls  dici,  nt  a  Cira^cls  My^ 
irp6r9popf  irai,  My^fiorepoif,  ibidem  ex 
Homtio  de  poei  poMo  exemplnm  enb- 
jicit.  Idem. 

iSioM]  Vcioatnr  et  hsec  Slccn  Vnne- 
mn,  atqne  eo  qnidam  refbniBt  Sne- 
ooth  Benoth  Assyriornm;  fnitnnlm 
eoriindem  In  Africa  cohmia.  Trinm 
illa  dieram  itinere  sive  M.  Pnss.  plns 
minns  cxx.  a  Carthagine  dissita.  Be 
colonia  illa  Valertns  Max.  ti.  0.  *  Sie* 
csB  est  fannm  Venerls,  in  qnod  se  mn- 
tronsB  conferebant,  atqne  inde  pmce- 
dentes  ad  qnsistnm,  dotom  corporis 
injnria  contrnhehant.'  Ita  legit  ex 
Mss.  Pigins.  Non  8noc»tb  anten  ao- 
lummodo,  sed  et  Siocnth,  qnod  pm* 
pln»  a  Siccn  «best,  tahenincnla  soaat 
Ebraiee,  et  probabile  satis  est  idom 
sonttsse  Pnnice,  ntque  eidom  Dcm,  id 
eet,  Veneri,  eisdem  saoris,  sno  wimSA» 
limis,  ex  PhcBnlcln  in  Afiica»  < 
latlsy  coloBinm  ipM»  postna 


B£LLUM  JUOURTH*  CAr.  67. 


009 


Nnn 
ihvne  cultmii,  hos  ritos,  et 
9^  Smcotli  BeMCli  a  BmbyUoiit  etinn 
aceeyiMe  facile  permiaHDiii  liabees. 
et  coiisalesy  el  piacet,  B.  Athaiia^il 
a^ersM  gentea  oratioiieiii,  et  Soso- 
meD.  Iiifit  Eceles.  i.  5.  et  t.  9.  Ut 
metcai  Latiiwe  et  Onpc«  vocabelo- 
nm  tcTBMMitioDes  in  adscitls  barha- 
ris  scrrarentQr,  Siccath  Benotli  in 
Sieeam  Veneream  mutarl  opertDlt. 
^bam  Oitmflm  dlcitor  Ptolemspo  ct 
Procopio  1.  n.  VanMtc.  Sicca  Ve- 
neria  Antonino  in  Itinerario,  Vencf  ia 
tantam  Solino»  et  Sicca  tantam  Plinio 
V.  S.  aarvti  et  bic  SaHnstlo.  Urbs 
qnoqiie  Ponlcn  cam  y  S^  appellata 
foit.  QDod  adhne  proplns  accedlt  ad 
pvoposilam.  Sddemu, 

Skcum]  Siccsm  Vcncriam  Ptole- 
mmM  I.  IT.  et  Antonlnns  appellant. 
qnod  antem  qoldam  icribunt,  fuisse 
Is  AIHca  idtcram  Slccam  Sypbacts 
regslnm,  mlnhne  id  Temm  est.  Sisra 
enioi,  non  Slcca  Syphacis  regia  ap- 
pellftbalnr.  de  qna  Strabo  h  XTri. 
PtoiemBms  I.  it.  Plinios  v.  t.  et  Pom- 
posins  Hela  T.  5.  Cttat. 

Cnsam]  Id  est,  Occastoncm  prse- 
dari  fcdaoris. 

Signm  h^erre]  h^are  rigna^  est  Sij^- 
na  oontra  bestem  ferre,  nt  cnm  eo 
pra^  contendat.  Marlns  igitnr  sig- 
on  eontra  Jngnrtham,  qai  sc  in  portis 
opposnerat,  tolit :  et  repnlso  Jognr- 
tha  per  Tim  erasit.  Seid, 

fbaltf  mo6{ltfflre  aen  ATwRtdcr  germnt'] 
Manoscripta  qucdam,  agunt,  qnomo- 
do  apttd  Vopiscnm  AiireUanns,  *  In 
hoepttlis  caste  sc  agant,'  Inqnlt.  Nos 
liic  nibit  proimnttamas,  sed  diTcrsam 
solnm  le^tionem  ostendimns:  qnam- 
qnam,  nt  Terom  fatcar,  prior  lectio 
nAI  magis  probatnr;  nam  sic  pcr- 
asrpe  Clcero,  *  boneste  se  gerere,' 
*  tnrpissimc  »c  gercre,'  •  prodenter,' 
«  perdite/  ant  alio  modo  •  gcrerc  sesc.' 
JUe. 

MMHMe]  DeleTltatcNnmidarnm 
I  Blarcellimis  loqaitar,  cnm 


ad  omncs  dlsscnsionnm  motns  perfta- 
biicscentesManricasappellaTit.  Tcr- 
tnll.  Iib.  de  Antma :  *  tamcn  Tolgata 
jam  rcs  est  gentilium  proprictatnm  : 
Comici  Pbrygas  timidos  itludnnt.  Sal- 
lustius  Tano»  Mauros,  ct  feroces  Dal- 
matas  pulsat.'  Ita  Tertali.  De  Dal- 
matis  Tcro  id  pnto  in  Htstoria  scrip- 
serat.  Dc  Nnmidis  etiam  Festus 
ATienns  inteliexit,  in  orbis  terrae  de- 
scriptione:  •  His  flnxa  Hdes,  et  in- 
hospita  semper  Corda  rigcnt,  trahi- 
tnr  dnris  TSga  rita  rapinis.*  Coler, 

MUUee  JmguHkmi  ptmlieper  ub  rege 
mtUiiMt%\  Illa  vcrba  a6  rege  absant  a 
codice  Bongarsii.  IhtUMa, 

PmUieper  a  rege  euetentaii]  Mann- 
scriptnm,  ab  rege,  RiTins. 

Cap.  AT  Zmnam]  Vide  snpra  c.  50. 

CiMcea  Niamio  enm  exereUu  eiremme' 
n#]  llia  prmpositio  cwn,  non  est  in 
oodicibns  mannscriptis,  nec  impressis 
Tetnstioribns,  ac  reetins  abest:  ir- 
repsit  antcm  ex  gloisa.  Rhnue, 

Cltmi»r  ingen»  exeritur]  Mannscrip- 
ta,  srilMr:  conseotientibns  et  aiiis  tc- 
tnstioribns.  Scnsns  ntmmTis  admit- 
tit.  Idem. 

infenei  inieniique]  Snpra :  <  intcn- 
toqne  atqnc  infesto  exercitn  in  Nn- 
midiara  procedit.'  Ctaccoatas. 

GiaNde]  Vidclicet  fundis :  glans  cst 
phimbnm  in  glandis  modum  forma- 
tnm,  qoodfundajacitnr.  Sold. 

liapidilnu]  Qnl  aot  mann,  nt  pln- 
rimum,  ant  ballista  conjiciebantur. 
Jaclebant  aiitem  Tolgo,  et  nilnoribus 
ballistis,  Ispides  fere  centennm  pon- 
do,  atqoe  eo  sensu  Lncillo  ipsa  bal- 
llsta  ccntenaria  diritnr.  At  majori- 
bns»  ampiias  jaciebant,Tel  pondotOO. 
Nostra  ista  fulmina  hodie  non  capi- 
nnt,  aut  pervebnnt  tantnm  pondus. 
Igitnr  non  solom  contnndebant»  scd 
diffringebant  omnia,  et  dinjiciebant. 
Taata  autem  biijns  tormenti  vis  erat, 
nt  scribit  Hrgesippns,  ut  percnssns 
nnns  cx  sociu  Joneplii,  qoi  propter 
adstaret,  comminnto  capite  merety  et 
ocdpttium  ejos  nsqne  ad  tcrtimn  sta- 


6M 


NOT^   VARIORUM   IN 


diQm  excoteretur ;  muUer  quoque  al- 
vo  ^avis,  percuua  uteram,  supra  di* 
midium  stadii  de  intima  sede  genita- 
Uk  lecreti  excuteret  iDfautem.  Non 
•olum  autem  rotundos  lapides  utis 
jaciebant,  sed  enormes  et  sepulchra- 
les,  imo  et  molares  :  qnibus  domos  et 
sedificia  confringerent  et  quicquid  iu- 
cidissent.  Formam  ballistK  nbcrtim 
Ammianus  tradidit  his  Terbis :  '  do- 
lantnr  aaes  duo  querni  vel  ilicei,  cnr- 
▼anturque  mediocriter,  ut  promittere 
videantnr  in  gibbos :  bique  in  modnm 
aerratoriae  marliin»  connectuntnr,  ex 
utroqne  latere  patentius  perforati : 
qnos  inter^  per  cavernas  funes  coUi- 
gantur  rnbuati,  compagem,  ne  dissi- 
liat,  contiiientes.  Ab  bac  medietate 
restiom  stilus  exurgens  obUquus,et 
in  modum  temonis  jngalis  erectns,  ita 
nervorum  modulis  impUcatur,  nt  al- 
tins  toUi  possit  et  inclinari ;  snnmi- 
tatique  ejns  unci  ferrei  copulantnr,  e 
qnibus  pendet  stuppea  vel  ferrea  fun- 
da,  eui  ligno  fulcimentnm  prosterni- 
tnr  ingens  cUicium,  paleis  consertum 
minutis,  validis  nexibus  iUigatnm,  et 
locatum  super  congestos  cespites,  vel 
latericios  aggeres.  Nam  mnro  saxeo 
bnjusmodi  moles  imposita,  disjectat, 
quicquid  invenerit  snbter,  concussio- 
ne  violenta,  non  pondere.  Cum  igi- 
tnr  ad  concertationem  ventnm  fnerit, 
lapide  rotundo  fundae  imposito,  qua- 
terni  altrinsecus  jnvenes  repagula, 
qnibus  incorporati  sunt  funes,  expli- 
cantes,  retrorsus  stilnra  penes  nnci- 
num  incUnant :  itaque  demum  subli- 
mis  astans  magister,  clanstrum,  qnod 
totius  operts  continet  vincula,  reserat 
maUeo  forti  percussnm.  Undc  abso- 
lutus  ictu  volucri  stilus,  et  mollitodi- 
ne  offensus  cilicii,  saxnro  contorqnet, 
quicquid  incnrrerit  collisurum.  ettor- 
mentum  qnidem  dicitur,  qnod  ex  eo 
omnis  explicatio  torquetur ;  Scorpio 
antem,  quoniam  aculeiim  Uesuper  ha- 
bet  erectus.  Cui  etiam  ouagri  voca- 
bulum  indidit  setas  novelta,  ea  re, 
quQd  asini  feri,  cnm  venatibus  agitan- 


tnr,  ita  •minns  lapidet  caleitraiido' 
post  terga  emittnnt,  nt  peiforent  pee- 
tora  seqneotinm,  ant  diffractis  oaaibos 
capita  ipsa  displodant.'  Hacteooii 
Ammianns.  Dno  anten  hie  praecipne 
annotaoda,  de  oervis,  et  fonda.  Mer- 
vi  ad  omnia  haec  tonoeota  maxime 
reqnirebantnr,  aecnndo  capiili,  si  co- 
pia  eomm  non  esset.  Nam  tomienta 
nihU  prosnot,  oisi  fnoibus  oerviois  in- 
tenta  fneriot.  Eqoomm  tameo  aets 
de  candiset  jnbia  ntiles,  iodubitaoter 
vero  crioes  foemioarom:  iUi  eoim 
cnm  tenuea  siot,  longi,  molto  oleo 
perfnsi,  cnm  plectontnr,  virea  et  in- 
tentionem  validam  accipinot,  ot  nec 
dissooent  muUom  arobore  oervomra. 
Historim  etiam  pasaim  de  hoc  capillo. 
Carthagioieoses  obseaai  ad  catapoHa- 
ram  ioteotiooes  raseraot  faeminas,  a- 
Uorum  crinium  inopia.  Rooiani  idem 
fecere:  nam  in  Capitelii  otwidione, 
cum  nervoram  copia  defecisaet,  na- 
tronae  abscissos  crioes  soot  viria  ob- 
tulere ;  et  ad  hanc  memoriafo  Veoeri 
Caivae  templnm  stmctnm  init.  Idem 
de  muUeribns  Salonensibus  apod  Cae- 
sarem,  de  Aqnileiensibus  apod  Capi- 
tolinnm  legimns.  Fnnda,  qnae  in  bal- 
lista  sive  scorpione  ponitury  stoppea 
aut  ferrea,  receptacnlum  lapidia  fuit, 
et  in  qna  firmaretnr.  £t  ideo  ipsi» 
ballistae  sive  Monangooes,  a  nonooUis 
fundae  vocantur,G  necis  7^cpMMu,qnas 
rectissime  Hieronymus/iuMCtMas  ver- 
tit.  Ita  enira  iUo  sevo  dixerant,  Lipt. 
Haec  antiquitatis  causa  iuserere  vbnm 
fuit.  vide  et  SUweck, 

ScaUg]  Scalarum  varia  fneroot  ge- 
nera :  quaedam  enim  ex  bia  erant<»m- 
pactUes,  id  est,  quae  ant  pluriboa  par- 
tibus  constant,  et  plicari  rorsomque 
explicari  possunt,  ant  ipsi  gradus  re- 
moveri  et  recondi,  quasi  in  vaginam, 
stipite  coeunte.  Fuere  item  coriacesp, 
reticulatae,stiippeae,  de  quibua  in  He- 
rone  c.  2.  ita  scriptum :  *  Illas/  ait, 
'  esse  instar  utrium  consntaa  e  corio, 
ct  inunctas  sevo  aut  adipe  circa  suto- 
raS|  ne  evaporent;  easqoe  erigi  a4 


BELL€M  JVOVRtn.  CAP.  57. 


005 


nmiiiii  8|>irltA  ]ii6atft8,et  dtre  atcen- 
80111.  Reticttlatm  antem  fonnat  e 
Binpeis  liiDibos,  inftnr  retis  contex- 
tns:  nd  quanmi  Kammitates  hamos 
adjicit,  nt  mnrornm  pinnas  apprehen» 
daot.  Snnt  et  tcal»,  quas  ipse  tper- 
t«tores  appellat,  ita  in8tnict«,  nt  in 
topremis  oliqnis  constitni  posset,  qni 
spcctet,quid  in  orbe  agatnr/  Sitnt 
et  nlin,  qa«  etti  non  formam,  tamen 
osom  scalamm  babebant.  Qnales 
8«iat  Tollenones  et  Sambucar,  de  qni- 
boaVegetins.  lap^. 
"  Praierem  fieem  mlpkmre  et  ietda  nrif-  * 
tam  nnfcnH  mfMere]  Est  in  aliis  fere, 
frier,  anferendi  casu:  sed  volnmen 
Pabriciannm  ad  hnnc  modum  'habet, 
pr^iereu  ptenn,  ei  eutphure  tadam-miX' 
imm  Mtdetai  mitiere,  qns  rnia  demtfm 
▼crn  lectio  est^  si  qnid  ego  jndleo :  et 
sic  io  teteris  qiioqnefuerat.  /Nvtnt. 

Fneierea  pUe  ei  sn(pftnre  Mammj*- 
Im»]  Aldinns  et  Oothi  codices  habent 
ftfrfn.  Atqni,  nt  inKcnoe,  qnod  sen- 
fio,  latear,  pieem  mixiQm  ietda^  vis  abs 
qnoqnam  intelligi  poto.  Veteres  alii 
codices  babebant :  '  Preeterea  piee  ei 
mtipkmre  iadam  mixiam,  Et  mixiam, 
id  est,  ilijfa»,  recte  exponit  Badius, 
qni  ad  hnnc  modum  legisie  videtnr. 
Glnr. 

Pice  ei  eyl/ure  ietdetm  mUtam]  In 
SNiiiies  e  iigno  machinas  duo  maxime 
tela  valtiemnt,  «axn  et  ignes.  Lnca- 
iraa :  *  Sed  soper  et  flammis,  et  magna 
fragmine-  molis,  Et  sndibns  crebris, 
ct  adnsti  roboris  ictu,  PercuRsse  ce- 
dnnt  crates,  fruitraqne  labore  Ex- 
banato,  fessns  repetit  tentoria  miles/ 
Ignes  antem  fuere  varii.  Fuere  faces, 
coiBmnnes  illae  e  picea,  tarice,abiete, 
ot  qnibus  in  nsnm  lominis  domi  etiam 
nsi :  etsi  hae,  credo,  paulo  robnstio- 
res,  ant  grandiores.  Has  manu  ja- 
ciebant,  et  destinabant  in  machinas 
propinqnas,  sed  et  iis  pugiiabant.  A- 
lic  «agis  sepositie,  et  miiitares,  qnas 
nalleolos  dlcebant.  Id  qnoqne  dn- 
plez  geaoj.  Simplices  et  mdes,  de 
^aiboa  ita  Nook»  Marcellns :.<  Mai- 


leoli  sunt  manipnli  spartei,  pice  con- 
tectl,  qni  incenii  ant  in  mnros,  ant  in 
testndines  jaciuntnr.'  Hkc  ille.  Ita 
antem  Festus:  *  Malleoli  vocantnr 
non  aolnm  parvi  mallei,  sed  etiam  ii, 
qni  ad  incendinm  faciendura  aptan- 
tnr,  videlicet  ad  similltudinem  prio- 
ram.'  Hactenns  Festns.  Atque  bi 
non  alind  videntnr,  qnam  manipulns 
ant  collectlo  spartea,  ligata  in  medio 
forma  qnadam  mallei,  et  pice  ant  snl- 
plinre  illita,  sic  projecta.  Ligni  ant 
fcrri  hic  milla  luentio.  At  alternm 
genns,  magls  efficax  et  militare,  quod 
teli  in  morem  formatur  et  aptatnr. 
Id  Amroianns  ex  professo  describit 
i.  Xiii.  *  Malleoli,  teli  genns,  figuran- 
tur  hac  specie :  Sagitta  est  cannea, 
inter  spiculom  et  arnndinem  mnltilN 
do  ferro  coagmentata;  qnae  in  mnlie- 
bris  coK  formam,  qno  nent^r  ttnteA 
Btamina,  concavatnr,  ventre  snbtili- 
ter,  et  plnrifariam  patens ;  atque  in 
alveo  ipso  ignrm  cnm  aliqiio  soscipit 
allmento.  Et  sic  emissa  lentins  iuva- 
lido  arcn  (jactu  enim  rapidiore  ex- 
tinguuntnr)8i  bvserit  U8qnam,tenaci- 
ter  cremat :  aqnisque  oontpersa,  a- 
criores  excitat  «stus  incendiornm, 
nec  remedio  ullo,  qnam  suprajecta 
pnlvere  consopitur.'  .Simile  telam 
erat  falarica,  de  qua  Livins  I.  xxi. 
*  Falarica  erat  Sagnntinis  missile  te- 
lum,  hastiH  oblongo,  et  cetera  teriti, 
pr«terquam  ad  extremmn,  nnde  fer- 
mm  extabat.  Id  sieut  Iq  pilo,  qua- 
dratum,  stupa  circumligabant,  line- 
bantqne  pire.  Ferrum  autem  tres  tn 
longnm  pedes  habebat,  nt  rum  armis 
transfigere  corpus  posset.'  Hssc  Li- 
vins.  Terribile  telum,  si  examlnatis, 
visu  et  ictu :  et  hiec  talia,  qnid  nisi 
praeludia  nonlronim  fnlmtnunif  At- 
texere  Irac  libet  in  eadem  Saguntina 
Hlstorialociim  Milli :  *  Armavltclan- 
sos,  ac  portis  arcuit  bostem  Llbrari 
mnlta  consneta  Falarica  dextra,  Hor- 
rendnm  visu  robur,  celsisqne  nivosae 
Pyrenes  trabs  lecta  jogis :  cui  pluri* 
ma  cnspis,  Vix  mvris  tolera&da  )ac». 


606 


NOTiE   YiLftfO«<JM   IN 


8ed  cetera  ptngui  Uncta  pice,  atqae 
atro  circnmlita  sulfare  fumat,  Fulmi- 
ni«  b«c  ritn  sumniit  e  moenibut  arci» 
Im-ita,  sulcatum  tremula  secat  aera 
ilamma/  Sed  satit  jam  ignium.  JApi* 

Jaeula]  Illa  duorum  fuere  gene- 
rum  :  Rudia  et  ferrata.  Rndia  ap» 
pcllo,  qnai  sintplici  ligno  ronstabanf, 
non  alia  materia  ad  lapdendum.  1« 
eo  genere  sudes  ci  face».  Jacnla  fcr» 
rata  plnria  mnltigenera  snnt,  nec  alia 
in  re  foecundins  Martialia  luserunt 
ingenia.  Crebriora  fuere  hasta,  lan- 
cea,  gesnm,  tragulum,  secnrit,  alia-  * 
qne.  Idem. 

Tormtutu]  Omnis  raacliina,  qna  ali- 
quid  vi  emittitnr,  dicel>atar  tormen* 
tum :  sicnt  nunc  vulgo  balistm  et 
bombards  vocantnr.  Sdd, 

Cap.  S8  P^rtnm  imuNpif]  Portm  in 
castris  quatuor,  ad  unnmquodque 
latus  nna.  Atque  inter  eas  prima 
PrKtoria.  Solet  ea  piernmqoe  ob«> 
verti  hosti,  ut  Decumana  averti :  et 
per  hanc  plerumqne  exercitus  in  pne* 
linm  ductus.  Livins  vocat  Extraor- 
dinarium,  ab  iis  ipeis  tnroiis  ct  eohor* 
tibns,  qua  illnc  tendant.  Dose  late* 
lales  et  proxim»  portae  prineipales, 
eqnibns  iaeya  altera,  ad  discrimen, 
altera  dextra :  ita  dictv,  quod  itu  ten- 
dunt  principes  ordines,  capita  et 
apices  castrorum,  ut  tribnni,  prarfec- 
ti,  primiqnc  centurionum  :  vei  etiam 
a  Principiis  ipsis,  sed  tum  magis 
cssent  principale».  Quarta  decn- 
mana,  a  cohortibns  Decimis  iln  teo- 
dentibus  dicta.  £a  est  opposita 
Prsetori»,  et  remota  ab  hoste.  Haec 
eadem  Qnsstoria  olini  dicia.  Extra 
hanc  supplicia  a  militibus  delioquen- 
tibus  sumpta.  Inferior  «tas  minores 
quasdam  portulas  interstruxit.  Fores 
et  januae  etiam  iis  imposits,  ad  se- 
randnm  ac  reserandnm.  Tnrres  etiam 
in  portis  ad  deffnsionem  fuere.  Quae 
taiia  tamen  non  nisi  in  stativis  et  diu- 
tnmioribus  sedibus  babuisse  creden 
dnm  est :  in  nnam  noctem  ne  foribot 
qoidem  valde  opnt.    Portc  aingulae 


60.  pednm:  latiore 

opos  veliicnlM  et  Jeaentit.    JUps. 

MtigtM  pmrtyVmimitvH  mti  ^eeim  mad] 
Aml,  non  est  in  nllo  mannscripto,  ac 
rectitts  snbaoditur.    Hmm$, 

Ne^U4  mi4  mortHM  ot  depelH  fwMk 
rmU]  In  nonnullis,  ^nsMre.    Idem. 

MkmBfhuirari]  Id  est,  Tela  frsttft 
uon  remittebant,  nam  qno  hoatei  m» 
mero  plures  esseot,  vehementlna  ali* 
qnem  aAseqnebaatnr,  et  telo  eos  aeri- 
ter  coniiciel>ant.    &M. 

Fugmn  ad  se vormmijieri]  Stc  B&lvat 
<  nbi  animadvertere  eaercitnm  nd  se 
vortnm  pergere.'    Cimmmutm, 

Cum  ulii  euper  vaUum  prmeipH^rm' 
iwr]  Infra:  *  prapterea  alioa  tnper 
vallum  in  munimentis  locare,  viglUat 
ipse  circumire.'  Legendnm  tamen 
existimo :  Cmr  alU  m  per  oaifawi  pree* 
cipitareut»  Cmsar  l.  ii r.  de  bello  ct- 
v&li :  <  Pleriqne  ne  in  aagattiat  tnd- 
derent,  decem  pcdnm  nmnCieBM  aete 
in  fottaa  pFaecipitabant.'  Sed  vide 
Livinm.  Tacitns, '  seqne  e  vnllo  pne- 
cipitantibnt.'    Cimeeomae. 

VaUmm]  Vide  tnpra  c.  99. 

In  loea  muniim  eem  reeepk]  In  qni* 
bnsdam,  reeipiij  tempore  prmsenti. 
RMnue, 

Cap.  69  Igiiur  poelero  die  prtntfMM 
ad  oppugwaMdmm  egrederetmr]  Ita  ma- 
nnacripta  qnoqne :  sed  in  qnibnadam 
est,  regrederetmr ;.  id  qnod  tentns 
qnidem  non  repndiat.  Nara  et  tape- 
riore  die  fnerat  oppidnm  a^grettnt, 
tametti  infecto  negotio  reverant  In 
castra  esset    Idem, 

Quiim proximo locaH fmermmi]  Lege 
ex  M  s.  ftit  tn  primo :  ita  dictnnSy  nt 
saspe  apud  historicos:  '  In  prinis»' 
Snpra  in  Catilina  i  *  in  primia  png- 
nantes  cadutit :'  illic  est  ta  prtmtt  qnod 
hic  tn  prtato;  nam  quod  qnidam 
commentatur  uijprjmo  adverbiaHter 
hic  poni,  proeter  rem  est.   PtilsdMnt. 

iVon  mti  eqmeetri  pntiio  eeUi]  Acies 
igitnr  tum  diversa  fnit  a  pnre  eqvet» 
tri.  Pediti  enim  ordinariacenHDitte- 
batnr  pogoa,  oea  eq«iti,  niai  fogieiite 


BKLLUM   JUOUftTH.      CAP. 


«07 


¥egttlMM  L  IM.  c.  14. 
*  Scieodani  ett»  sttodbus  dMbm  ordl- 
■ibm,  tartlaiii  et  qoartaiii  ofdiM»  ed 
provocandvm  cam  misiilibat  et  Mgit- 
tit  primo  loco  temper  esirey  qei,  si 
hoetem  io  fbfom  vertere  potoerint, 
ipsi  com  eqoitibos  perseqaantor.' 
Httc  ille.  Ciare  igitor  eqoiti  tribnit 
portes  qtuesceodi,  donec  hestis  ia 
fogo  sit.  PogootMOt  igitor  pedite» 
primiv  eqoites  ultioii  decemebont. 
Porvo  veteree  eqoestribot  tonois  io 
pogno  sobiode  ito  miscebont  pedites, 
oi  qoosi  oiMuo  efficerent  tMrmnOt  et 
vir  vins  pedes  eqoiti  iolerponeretnr, 
ot  lesUtor  Vegetios  I.  iii.  c.  16.  Qot 
moe  propter  periculam,  ne  pedes  ob 
eqoUe  eoncolcetor,  bodie  io  usn  non 
est,  seeos  ofifoe  opod  ontiqoos.    H. 

Se^uit  dthde  €eden]  Mamuicrip- 
tait  dem  eedere.    Rivios. 

iSsfvtydmosrifre]  Aiibi  etiom  boac 
morrm  descripslsse  videtur  Sallos- 
tius.  H»c  enim  verba  esc  bisioria- 
rom  fortmse  libris  cttantor  a  Servio 
in  ^B.  11.  '  More  eqoesiris  pnelii 
samptb  tergis  ac  redditis.'    Ckut. 

Acmm]  Romonorom.  Qu»  dieta 
eot  o<ocs,qood  in  morem  ciineorom 
oDtortorem  partem  od  ioBultum  com- 
mode  facieadum  acoliorc«n  haliet : 
unde  et  cunens  dici  solet  pars  exerd- 
toa  sie  instmcta,  ot  cunei  figuram  •%- 
bibftot.    Bad. 

Hm  expediHB  pedkikm  sais  k§eie$ 
^eme  viet^e  dorf]  Jngorlliini  equites 
adversis  eqais  conconrentes,  impli- 
contesy  oc  pertmfiaiites  Romanorom 
aciem,  prsFbebiiot  peditibus  sois  Ro- 
mooos  pene  victos:  expedili  eoim 
pedites  lociiios  perturbatam  Koma> 
nomm  aciem  saperobont ;  et  ita  «r- 
pedUtM  pedUHnu  eiue  sunt  daadi  easus. 
Cuit. 

Cap.  60  ZeoMm]  Vidc  supra  cap.  60. 

Oppi^oare,  ool  fororf]  Infra :  *  eon- 
Cra  heec  oppidani  festtnare,  parare :' 
forte  legeodum»  prepugnare,  Oelltos 
XT.O.L  'Cam  h»  Sttlla  oppognaret 


Pirsrenm,  et  eootra  ArcMaaa,  Ml- 
tlirklatis  pnsioctus,  ex  oppido  pro- 
pognaret.'    Ct«««Mios. 

Oppiigoarf]  OlMessi  aooqaam  alm- 
pliciter  dScoator  epiorgoor»,  sed  fre- 
jmgnare:  qoemadmodom  vicissim  ol>- 
sideates  nnnquam  propoyoor»,  ted 
•ppMgnmre,  Itaque  Mc  repooeadlHa 
prejmgware  docoiroos  iv.  Obs.  Grsoso. 

itrtdtos  akeri  oJf «res  seodors,  foom 
s«ai^  tegere]  Fabricianom  quidem, 
foam  eemetipeoe  tegire^  sed  in  aliis 
nonnuUis,  eemetipei,  Id  rectlus  este 
poto,  coaseotieate  awnoecripto  qao« 
dam.    Riviue. 

ComeeMe  temhu  eigert']  Legerofli  Iro- 
Uue  agere.    Ciacconius. 

AMNlio  Msmm  oslricHi]  Hoe  est, 
SMopofM;  iafni/  qo«  Jogorthm  fesso, 
oot  majoriboa  astricto,  soperovoraat»' 
Idim. 

•lom  sMns  egeaeei  $eemtee\  Blc  sapra, 
'  prope  ad  sommam  moof is  egressos 
est.^  TaciL  Hist.  iv.  «  Moltos  in 
mmnia  egressos  pogioiiibos  fodero.' 
Cuw0soia«. 

Et  jam  eoaUe  adgpeeei  meHteej  prepe 
soawM  oi|Mroot,  ijpr.]  Videor  qiildeai 
iotelligere  cnr  Carrioni  placnerit, 
I  egreeeiy  contra  vett.  edd.  coatim 
.  sed  tamea  qoid  si  Uganros?  re* 
petde  meagaa  vi  oiifrom  sMJis  «dgmsi 
wtUitee^  prepey  4fe.  vel  etiom :  repee/te 
wmgma  rt  flwnim  adgrediUwrt  et  iom 
«Mfts  miUtee  prepe  eamaea,  ifc.    Omt. 

HctorfeoM  00«  otfof  eiteree  eeaUe 
Maaatoof»  eant]  Th  soof ,  aon  habeat 
codices  in  membrana  descripti,  neqoo 
cetert  vetastiores.  Et*cum  statiOi 
sequatur,  *  qui  soperttetcmnt  aflletl 
sonty  an  non  ineif  gans  nimis  fuerlt 
bnjosce  verbi  repetitio  ?    JSrtaf. 

Cefsrt  fjoefea  moda  petuere]  Ex 
seripto  reponendnm  qmepde^e  mada 
peimere.  Sic  amat  loqiti  Sotlustius; 
'  Sibi  qui»que  regnom  petentibns.' 
Puteekiue. 

Ceieri  qua^  mad»  petuere]  Haud 
aliter  Pall.  nobiliores :  nam  de  plebe 
eeieri  p»  mado  pet..  vel.  ediri  i 


008 


NOTJS   VARIORUM   IN 


.r«fto  poiuire,  vel,  ^oque  modo  poluere, 
£st  etiam  in  quo  TiMS,  citen  ^uofHe 
qwmufdopoiuere:  sciat  non  assecutos 
ISenimn  locutionis  alterias.  Ceterum 
nihil  periret  sententisp,  qaamvis  ju- 
gularetur,  pofucre.    Gruterus. 

Cap.  61  Aut  de  tuo  loco  pugnam  fa- 
etre\  Quamquam  eleganter  addi  prsB- 
positio  videtur,  ea  tainen  in  manu- 
scriptis  ceterisqne  vetustioribus  non 
est.    Riviue, 

Zamd\  Hujus  descriptionem  vide 
sopra  c.  66. 

Et  m  u$  urhibuM  gua  ab  rege  defect- 
raM*\  In  aliis  quibusdam,  qua  ad  te 
.dffeceraut,  Priorem  lectionem  citat 
l.  VIII.  PriKianuSy  pro  a  rege  deecwe" 
,  rdNf ,  ut  ipse  interpretatur :  proiode 
relinqueBdam  puto,  quamqnam,  otro- 
cnmque  modo  legas,  est  idem  utro- 
bique  sensus.    Rivius. 

Qua  ab  »e  d^eceroMt]  ItobelleNa- 
zar.  et  Pall.  secuad.  neque  nimis  re- 
cedit  Comraeliu.  ia  qno,  ate^deficit 
ab  se^  qni  ultro  se  dedit,  magis  quam 
vi  sobactus,  aut  metu.  Ita  aliquoties 
tttitur  Plaotus  mens ;  neque  aliter 
.iterum  noiter  c.  i.xvi.  *  Civitates  abs 
se  defecerant,  fomiidiue,'  dec.  Vul- 
gatfls  edd.  valde  flnctnant ;  ut  etiam 
.  calamo  scripti.  adolescentioribns  enim 
abest :  aut,  ^uee  ad  oe  defecenmt,  aut, 
quee  ab  Jugurtka  drfeceroM;  at  olim 
impressi,  «put  ah  rege  defecerant.  Gru- 
.tenu, 

Uti  ad  u  coUo^endi  gratia  oceultue 
vemat']  In  quibnsdam,  occuHe:  id  ex 
glossa  irrepsisse  sospicor.  Plus  eat 
enira^  elegmitiie  in  lectione  priore, 
.quamvis  otmmque  Latine  dicator. 
Ritiue, 

Caf.  62  Et  genti  Sumidarum  opiime 
meritai]  £st  in  manuscriptis  quibus- 
daro,  oplume  msrenti,    Idem. 

MuUo»  moHake  captoe\  Lege  mor- 
taieii.    Idem. 

Eorum  conoilium  habefi  Tacit.  IH« 
*  Quod  si  mecum  ante  vtri  strenui 
ttdiles  cousilinw  liabuissent.'  Cioc- 
.conim. 


Eorum  et  aUorumf  gwo»  idomtoo  duet- 
hatf  contiUum  habet]  Ms.  eorian  atque 
aiidrw».  qnomodo  et  trapressa  vetns- 
tiora.    Riviut, 

Addueti']  Tria  milUa  aroplins  perfit- 
garam  reddidit  Jngurtlia,  et  pr»terea 
800.  obsides  dedtt.    OroftH^. 

Ch«  tpse  ad  imperandum  Tttidiuu 
voearetur]  Cicero  epist.  25.  1.  iz. 
'  Nnnc  ades  ad  imperandnmy  iive  ad 
parendum  potius.'  Sic  enim  antiqvi 
loquebantur.  Seneralib.  de  benef. 
VI.  c.  16.  imperatorem  posuisse  vide- 
tur,  pro  eo,  cui  impfratun  et  Alfenas 
in  1.  medicus  D.  de  operis  libert. 
*  Medtcus  libertos,  quod  pntaret  si 
liberti  sui  roedicinam  non  facerent, 
multo  plures  imperantes  sibi  habitn- 
rum.'  Dnarenns  primo  diapuncL  c. 
64.  et  Alciatus:  sed  Duarenns  geraa- 
dia  tantom  active  et  paMive  aignifi- 
care  ait,  non  etiam  alia  terapora: 
neqne  unquam,  tMperorey  significare, 
parerCf  etsi  tmpeniii^icai  id  significet : 
contra  Alciatnm.    Ctaccoatiis. 

Dum  ipte  ad  imperandum  TYsidtaiR 
vocaretur]  Codex  in  pergamenis  de- 
scriptns,  cum  ipte  ad  imperandum: 
pro,  ut  ei  imperaretur;  nam  passive 
ponitur.  Id  cum  adscriptum  habet 
in  margtne  ezempiar  Fabricianura, 
tnm  Servius  adnotavit  in  Eclogam 
V III.  Maronis.  Sic  Poeta, '  Frigidns  io 
pratis  cantando  ranipitnr  anguis;' 
pro,  dum  incantatur.  Sed  et  alibi  Salo 
lustios,'  Pauca  supra  repetam/  iaquit, 
'  quo  ad  cognoscendum  omDia  illus- 
tria  magis:'  pro,  ut  cognootaniwr.  Est 
in  margiue  exemplaris  Basiltensia  ad» 
notatom,«d  Imperatorem,  Sed  edic- 
lis  liquet,  vuigatam  lectioneai  bene 
hat>ere..  Qui  a^jecit,  non  videtv 
houc  intellexiase  locuro.    Ricimt. 

Ad  imperandwti]  Vl  imperaretnr  ; 
et  sane  geruodia  tam.ab  agentis,  qnam 
a  patieutis  significatione  profemntnr, 
ut  saepe  testatur  Servius:  ct  acripto- 
rum  auctoritate  comprobatAT.  la- 
quit  ergo  Sallustins :  Cum  Jngurtba, 
•ut  imperarctnry  vocatus  esset  a  M«- 


BXUUUM  JiMMmTH.    lCJM». 


itUo  Tkmmm,  ite. 
^Wmi,J<lgir|U  i«perw«liiri  eui 
44.nikm  IrAqnciif.    UorfttfM  ej^t. 

et  idoiitM  imiieMrv  et  aoo  Iwntw.' 
4tari»  iftteqiratMtiUiid  VirgUiiJBc- 
Joge  8.  <  Fdgi4et.iD  pfetb  cantUMto 
'«nipitoi-eagal»;'  itainqnit:  *  Cu- 
iMidii  m  geiMfe  eit»  c«m  iiiprs  ab 
Mtiyg  «liiLflril:  4tt,  Ceataade  tn 
Mmi  Uie  aftt.ilkid  ia  SailafttioV 
rCaai  i|we  .ad  laipeKaDdaBi  Tisidiaai 
.«Qcaiatiir;  id  «sty  nt  ei  im|aiar«- 
tar/    HMille. 

.Cam  ipm  ad  iiifriadam  SnMtdiaai 
■■lawHf]  Mm.  aots  feieot»4iaheat 
Ihfe  dtafi;  neqar  aliteroliai  ceii ;  «t 
t£mm  ■«■iiieer  iagcodeoiy  Jgitur  J«- 
gtM^  tM,  anm  mtritqMS  H  pimmim 
.ijniMhii^  9ff  «f .  fnf«i«e«nMi  9Ui- 
di«M  «fMTftar.    Nam  qniciinid  gar- 

p«cf«odelMmt|  fm^mm  peoiiMfsiiF^. 

iiiait«m  iiiiti«fnit»  ad  tM|i.  iodefae- 

.  tnm  A^jodilma  iilneriify  «eo  fMpfM- 

tarem,  fed  impenmdum.    OratenH. 

-    rTJMdim»]  IMfiwn  eppidom  pofo» 

-^d  StoleafffM  veeot  Thif Icmd,  io- 

tergfcatraoam  «Ivitatem  «tB«grada 

liiiMBn,mtdl«m  Inter  UHcam  et  Oar- 

tiioginrm  io  pMtiocta  Reomoerom : 

/id  4«aMMbem  Mriflmlie  eet  M^lel- 

liiMjBgartliamrocaffie,  at  in  faam 

Olmr. 

^  ifte  flMom  Mp«<flrfft]  'Hm- 

•Moaciipta,  mcum  ipm:  qaomodo  «t 

Jitemf. 

4m  wemitwigmex 

feref\    Poeta  Traglcaf :   *  In 

cadere  d«  regao  gMve 


.De  iedegre  feemmii  Mhmi]  In  man«- 
'  aertptia  eeteriM|ne  Tetnfltioribaf,  de 
floCfgffO  Mkui  flainif •  8ed  mihi  prter 
lectlo  bene  habete  Tidetnr,  et  eft 
ftmiliflrb  «eteribtts  abnndantla  illa 
limpofitioiiif  re;  licet  idem  fit  ntr^ 
lri%«ef«nMM:  pro»  iMtaarat  renorat- 
^e  bfcllom.  HirtMfl. 
-Ohr.m   UikmMte]  Vide  fnpra 


C.  jroiM)  Piotavolmfl  in  Tlla  UmU^ 
paol»  pMt  ki  factom  f«ifM  foriblt, 
poftqoam  «idelicet  If  arlM  a  Metelio 
«rat  ad  potoBdam  oenflala. 


C.  iMMf]  Ca}M  Mofiof  moolcepf 
AfpinM,  bnmiU  «lq«e  obfcoro  looo 
nataf ,  noMam^ofom  «ommondotione, 
ampllffllaiM  hanotM  eft  ^oomcuIm, 
Cootiglt.ilU4qood.hfndeoio«o  olH, 
nt  duabuf  in  .£diUtaie  acceptif  re- 
;pQlfif,  MptiM  taaieo  CoomI  fomrao 
popoii  ftodio  ereoretor.  Vir,  qacm 
jm^ne  propter  dlgnltotem  laodare  m« 
tif  4|aifqoaa  oommodei  nei|ne  prep- 
ter  .crndeUtatem  ahuBde  vitoperare 
peteat.  Nemo  ooqoom  tMlo  meM 
-et^ierioohi  remp.  Uberaeit,  acmo  mo- 
jori  calamitate  eaodem  afeeit.  Q0I 
miiM  gladiM  Ciafbrornm  et  l%ato- 
MBnlneomp*  diflrietofa  JngoUeci- 
linMrejeeerat;  qoi  faoef  jam  accea- 
fM  ad  orbifl  eaoidiam  eatlBxerat ; 
•ifoi  ofbem  et  luliam  t x  ore  «t^oe 
iaacibM  hmttam  eiipoerat,  ipM  111« 
libertetie  KomaBM  Tiodex,  primdf 
ia  fcmp.  giadl«m  ^ietrlnxif,  primdf 
.feelorMM  facef  ^atrifB  iotolit,  vasli- 
tato  -deai^ne  ItaUam ;  cvdibof ,  iii- 
«Midio,  roioo  orbem  replevlt.  Jmtts 
Offo  etdebitM  peenu  reip.  perf  dvit. 
Armif  SoUeDif  vjeetM,  in  Mitttnmen- 
finm  polndibnf  Ittnlt ;  terra  marl^tic 
jaetatM,  in  oris  AfricM  deferitffimif 
jacait.  FiUof  non  tta  moHb  post  an- 
ni»  in  caDicttUf  Prfmeste  tmcidatnr, 
tnemoria  fimnl  et  nonrinb  et  gfnerif 
inl«ritt  £xt«t  EplgranMna  vetns  tn 
libro  nrbif  antiqntt,  qnod  ref  ijnf 
gestas  indiMt,  cjnsmodi :  C  Marits 
Pr.  Tr.  Pi..   Q.  Avgvr.  Tr.  Mti. 

£X.  SORTBM  BBU.VM  CTM  JvOTBTlfA 
RBOB  KVMtD.  VBl..  ProCM.  OMflT, 
BVM  CBPlTi  BT  TBtVMPHAIJf  IR  Jo- 
Vlf  £dbM  fBCVRDO  CoRtVLATV  AN- 
TB  CVBRVM  fVVM  DVCi  ITmiT.  III 
CORfVIi  AMBRf  CnCATVf  E8T.  IIII 
TBVTORORVHff  BXBRCrrVM  DBLBVIT. 
V.  CORfVL    CfMBROf  FVOAVIT.-    EX 


Dflfli.  H  Far.  Clm. 


SeUmt» 


SQ 


fimcM  iTAiiioitviir  n 


,|^VIT.  .  BlNl^rB.  TVJtaATAM  iCDI- 

,^ftimY8,  *r.  «ML  Pl.  it;  PeaCmb. 
i  4IVI  AaiMTi  Ca»itoU«m  occtpayb- 

.IMIiTi   Yl   YtNIMCAVlT.     PoCT    LXS. 

^MNTM  PaTBIA  PBn  ABMA  ttVIUA 
•  PVUVty  ABMIS'  MlTiTVTVI  VA   Cot. 

PACm  B«.  Db  MAMVBU8  ClMB»l- 
',qii  BV  TBVTOmC»  AbBM  HOMOBIy 

ipr  Vurrvri .  VicraB  •  «bcit  vsavB 

^jirBlVMPBAU,       BA&CBU       PVBICBW. 

T    HutlMl  SarviBteeoset  dlclMMf 
tMri6ci«,  qBM«Bb-his  fioat»  qai  in 
tioitem  pergoBt:  «itttMBi.fB»  poet 
victoriaBi.    CeBlnriegitBrBpiMM^el- 
'  Jiam  hoitiam  ImmolartB  qooviBiaoor- 
^-doteppiicaMOftiieitei,  ▼iCtimBmee- 
^dere  ejaiy  qoi  vieerit.  .  AdetipBlBnir 
«OvidioA  iBFMtii:  '  Victil|Mi.qam  ee- 
.  cidit  dextre  cervice  voeoior :  Hoiti- 
.btti  a  victii  hoitia   nomen  haliet.' 
'.Foitai  patat  hoitiam  ex eo  dieCaniy 
,quod  katliri  taBtondem  veieribai  loe- 
rit  atqae  ferire»     Hoitiarom  varim 
erant  ipeeiei:  qamdam«aimeximiM 
'▼ocabantory  qaod  «aorificiit  deitiiM- 
tm  eximereotar  ex  grege.  .  QBfledam 
.  prMcidanev,  .qam  mactabantor  a&te 
.tacrificia  «olennia,  qoM  cMderentnr 
pne  aliis.  j^raat  et  succedaBeBt  i|W 
li  primii  hoitiis  litatam  bob  erat,  cm- 
debantur  post  illai.  Amburvaieiitem 
et  arobarvaloB,  qntt  circnm  teroiinoi 
iirbii  vel  circa  arva  duci  loiebant. 
.Ipjngesyrquod  nunquam  fuissentdo- 
milap,  aut  snbditM  jugo,  ex  Trebatii 
menle  epud  Macrobium  Satnmal.ui. 
C.  5.    Erant  et  caviares  hostiae,  quod 
caviaiiai  id  est,  hostiM  pars  diiceretnr 
oauda-tcnns,  atque  adeo  in  sacri6cio 
cpilocaretur  iu  Pontificom  collegio 
/luinto  qootqaeaBoerfvfrant  prodigim 
koatias  qui|.4ii4otum  prodigebantor, 
id^  eit,    consomebantur.      Denique 
^Ariogam  hosttam  intelligit  Scaliger, 
cujns  adliserentia  iosplciebantor  exta. 
yungtr.    De  ritibus  in  hostiis  sacri6- 
candis  non  opns  eat  multum  dissere- 
re.    Vjdc  paisim  Antiquarios. 


jlMMpitol  Tido«tfpirB)^44f.«  ^       •: 

Ad  qum  e^nidtm,  pndttif  ««eiiite- 
|<m/am«iir,  oMBio  o6aBrf^«r«Bll  Fa* 
brlcianam,  od  ptem  captMWlBm: -Bty 
aKa  •MMua  ahmie  ertad.  Rivios. 

PiwCereelMslaleM/aMtlltf]  JBIia«ii 
cmut.  Irrop.  xu.  6.  fSri  -yvA^  ^m» 
M  vtfs  (uydkMs  fpoMwri  ai^  veir  owr^ 
.pmst^i9*^tuims  fikvUafian  rW  ««- 
fWpo,  «tefayiiy,^^  ^  B99tidfoii^  M, 
frhipya.  'KdrwMs  5^  tsv  irpsr^^  O^  * 

oMirv^  «orV  ^iM^n^  yfk-  ^^ 

fepetU-Biv^  S5.  Val.  MaaimB»Ti."». 
in  memorabilibns.  *  Bx  illd  Maiio 
4alB  hittnUI  Arptai,  «am  ignobHi  ilo- 
nBM»  imaqtte  faiadiendo  candMalo, 
.'lilevMarhMevaiit,  qoi  Afrioam  eob- 
.egit^  Jagurihaiii  regCm  antecniMn 
rogity  qoi  Taatbonnm  .CimbforamqBe 
oBCrcieae  d^mt :'  ot  qam  loqaaalar. 

MscMof. 

:    i><MNimediMis]Bespno,  qaodaqai- 

.basdMB  iegitar,  l>saii  pwiiaM;  Bam 
et  eeti^tia  recipit,  MMditftts;  ei  vero 
iU  rccitol^Noah»  in  veito  ^MoiKeai. 
JirawiiiNs. 

JnoNi  oittai]  Manascriptam  Fi- 
bricii  allMS.  quomodo  ei  in  allia  plo- 
riaqae.  Hoc  dcero  qaoqoe  atltar: 
.  velut  pro  Plancio,  <  Lo^  ille  HmtaSi 
obi  qabqtte. allni  aoi  dociua  eat ;'  et 
in  Bmto,  *■  Urfos  in  qna  aaiaei  alta 
esteloqneatia.'  Siceialias.  Sadet 
Diomedes  i.  olhts  hoc  ioco  legit,  at- 
qae  item  PriscMaoi,  qni  taamB  ipse 
in  qoibaidam  codicilHis  etiam  olilaf 
inveniri  testatac :  .qno  sane  modo  nes 
quoqae  in  duobas  manascwpiio  rtpe- 
rimuf .  RtotMS. 

^Ms]  £x  hoc  loeo  oonjoctare  licet 
jam  Prisciani  aetate  laendosoa  cedi- 
cesSalhMtii  enUiiise^  cnm  aotetin 
qoib^isdam  a/ttasi  iaM]nibasdam  otes 
legi.  Sed  idem  8^p»iacifiM'ViaEiiio 
Servius.  Pidsoiiivt. 

jirptMi  aUlMs]    Sic  legit  Diomodci 

1. 1.  et  Priscianni :  nec  estyqnod  qnis- 

quam  de  mtitatiene  ampiias  dabket. 

ilitmalftff. 

ArpvH0wi^  Valeriof  qnoqttaMaai- 


BBLt.iiH  jraqQwrii.   eA».  68. 


«m 


.>it.  lu  antepi  lo^|qr  Tu8.  <  J«m 
C..lfaHiM  mxinpa  Fortoott  kicutlo 
«f^  Onpiesouio  ejat  iippeUs.^pB 
corporit  qaain  aoimlraliorn  if rfisiiaie 
,4uMn^t  Arpini  Jienori|«ii  jwlicn. 
,1W  jnfeiipr,  qaaBUurnin  Bouae  pietoBe 
aosni  est.  Pajticntia  4ei|ode  rc|>n]«a^ 
,rm  irnipit  iQagli  io  eqrlem, .  i^oam 
TeAlt«'  3fox:  SEx  iilo  Mario  tam 
bemili  Arpini,  tam  ignobiii  &onue, 
teniqoe  faatidiendo  cand^datOy  iiie 
Marios  ewit^  qoi  AA/ikem  aiibeiit, 
.jDfortham  regcm  lAte,  cnrrom  fgpt, 
.  §  01  TeQtonoxnm,.Cimbro^onuine  eser- 
ciUadejievitJ  ynde  ^Jovi^at.  vxu. 
'  Afpinaa  ^lioa  VQHc^xnm  in  mpnU 
fflf e^t  F^acQie  mercedea  oUeoo  iaf • 
lipaarati^o;.  Nodpaam  poathaec  firan- 
ffbat  lertlce  yitfm,.Si  lentoa  jpkgrf^ 
mooire t  ceatra  dolfibra.  Ht<;  tamen 
etCimbroa  et  aoopia  pericoli^  i»srom 
exdpit;  et  aoloa  trepidaatcm  proU- 
fHUrbem.'  Chwer. 

Argntii  .Vetoatfaaima  hiuoa  eppidl 
raeotio  opnd  Li?ioml.  yui.  poatfio- 
meii^  conditam  opccxlt^ii.  fiiennio 
poft  nmttlcipiDm  factom  foiaae  Ro- 
mennm  oateiidit.  Wm  apb  inU^nm 
i.  X.  et  1.  jcxxyuu  de  AspiMtihaiiU 
loqnitor:  '.  De  ,^prmiania.Faiidajiia- 
qne  maiiiqipibiia .  et  .Arpinatibua  C. 
Valerioa  Pappoa.  tribuna^plehia  pro- 
molfaTit,  ut  iiaaoffragii  latio  (nam 
anU  ame  anfiragio  iM^boeront  civita- 
tem)  eaaet*  ,  Hoic  rogationi  qoatoor 
tiibimi  plebia».qoia.non  ex  anctori- 
.t^ejaeiinliia  fcrretor»  iiMercederent: 
edpcti,  p9pi|li  efae^nonaeQAtnsJDa, 
anirnigtam,  qoiboii  felit,  impertiriy 
deatiteri|ot,||i|i^pto«.  Rfgntio  periaU 
eat»  nt  io  .£w^ia  Uibn  ^Formiani  et 
,iPniidanl,  in.  Com/^.  Arpinatea  fo- 
rent.'  Featoa  qooqne  inter  pnefec- 
tmva.  ^kiviniMV  qMmnmerat,  4»^i|ipe 
,eaa|lawquaa  ibaiit  pnefecti,  q^oa  prc- 
ter  orboyna^mqmqiie  loca  miaerat 
legiboa.  Cliir.  Arpji  aotem  aliqoondo 
,  Aiipq  Qij;u>.i9>»  J«uaa  PimMim».  mox 
Argjfripfli  4icti  jnxta,enndem.  At 
Tlrgil^^  »1.  ]  IlJ^urt^.Argyfi- 


pntrim  engnomkin  gentti  Vk- 
tor  Oarganei  ceoiAebat  lapygia  orio/ 
'  Diomedea,'  inqoit  Senrioa  afl.bnBc 
lewim,  ^foitde  d^alB,,^  Argoe 
HippiAn  .difiitnr»  de  qna  Homenw 
lAf^»,hrmU(fnwf.  lforatina»<Aptnm 
dicet  eqaia  AKgeab' .  Hie  in  Apnlte 
comlidit.civiutem,  qnam  pntrim  anm 
nooiine .  Argoa  Hipplon  dislt,.qnoi 
nomen  poatea  TetnaUU  corroptMa» 
et  lactnm  eat»  at  civltoe  Arxyripn  ^ 
neretor^  qood  HHraoa  cemiptamArw 
pos  fecit.  Polybioa  corropto  *Afy¥t 
jMv^  OMMUaTit.  Memiaere  qnaqne 
.hiyoa  orbia  prasUr  alloa  Btraho,  Apf 
pianoa,  Ptolenueoa,  Varinna,  XjcOi- 
4»hronia  Scboliaatea.  I^^rmfd* 

iipioteiUt]  In  ▼illa  CirriiaefttoBO. 
PlutarcL, 

UUfirimimmtMmmtiaptiamiM/mti 
,Vox  «Ua  abondat,  nt.exiatioao.  In 
Catil.  6.  *  Jam  prid^  joventna  ahniri 
^.  belii  patiena  erat :'  ergo  ipae  Ma- 
rinaobi  primom<militi8apntjena.foili 
,Ci4W9n. 

Ita  inier  bemaa  arti»  integrum  inii^ 
tdnm  bmi  Metrii']  Legendom,  iolar 
oreeii&aaof .»  ut  eat  iitfeUatia :  nam 
bac  Unninatinne.  Salioatioa  aomt  nti 
et  adjectinmi  bic  aeqoi  debft.  -Sle 
mox,  par  «mocit  IfttMa:  obi  hodie 
fere,  per  oawei;  .Ternm  perperank 
fitiTiaa. 

.  ^aWn  jaed  fdJeeeroio]   ^iclnfra: 
'.liieqne  poat  id  locamm*'  Cto^ctfo. 

a4tdip<ynoo]  Id  eat,Uaqoead4d 


/?<r  oMpo^  )d  eat,.  Per  ancceMJo* 
qpia.copi  aliqoia  nobilla  depe^ 
^bat  cofiuUaUm,  aiii  nobili  traddiwt 
ipsum  conaolatom. 

;Vefa<  «eio  egrigtoa  /edta  traif  fnio 
,if,4rc.]  Qoamvia  in.FabsiciaQo  fcele^. 
riaqoe  fetQaliioriboa  ait,  ocjwa  Um 
^aigrpgita/Mtii,  Umen  yalfig^tMQ.lectiQp 
aein  magia  probandun  «aae  doco,  ot 
.qoaB  aotiqttitaUmmagia  radoieat,  cii* 
Jns  eat  aroantiaaimna  Salluatina :  prOy 
Sic  faotia  eacellena  ac  prsBatana.  Cir 
cero  cnm  pfwpoailiQne  f  t^.caau  ^ip 
Jfuoit  iboq.i^o«>en.    '  J^lipa/ inqHit, 


41« 


'Jwa^iE  YA«l(mO»f  IN 


te  procvnrtiolie  ^MCHfii  «gregivi/ 

€«•  'Hmtkammj  9gttfk»  faetm  enlt: 

tte/lufi»enii.  Patsdiias. 

m4UttL  H^Um^  qm  tupUo  Mmikmrtth 
i^hir^hdmderetiM]  Ste  nannMripk 
4«,  eoaMflHeMiliiit  MiifVeCostlflt  in 
ff^eatlotilNitieaftordblioii  nilillniit- 
lotoft«  Khpitts,  '* 

'  isO^fffMilRl^OMAlHllBM^MMMI  jmttk 
fNMfWMi  !ft^  :Ittad  C&iUuMium^ 
«■lOnai  ooeiefmm  tnAldnM)  codice^ 
quasl  MM«s«li.iiM8  eaoflsanniissiflM 
MM  potfevil,  a6ieolilidMliili'df«ilBin- 
larity  cnm  aperte  postea  Mefelhlfl  ad 
|Mc tpHim Itarimii  dldtt, «satffl ma- 
•ire  iihim  cnm  fiUb  ailo  CobBnlitClilta 
^orltimm/  GMr. 

Sf-HmfNnd  Ukflpim}  «cfaifHifli 
Orat  PMHt>|>i{  ^  Doillqne  praTa  iir- 
CQBpta  conflnltoribnflnoz»  eaat/Ciui* 


u  co  vtmpBrt  fa  sonfawriico  ptmfw 
miem  MililaM]  n  lli  taiailttflcripfii 
Mn  ImkeBt,  neqne  Ittpresm  ¥et«»- 
tioni<  KMu$. 

'C^tfMOMnilo  polfiij  XSonttioemiiflti 
ileltnrMbeniacOlntaiy  M^do  n^itek 
kabitant  plnrefl. 

^miM  iMfiii  HhHef  djlMi]  Pkrtar* 
cbns  In  Marlo  bnoc  IffMfelH  iltiiink 
tnne  adModntai  poemm^fHiflfle  fmdit, 
hifl  Terbifl,  ^  V  6  «a£r  rou  M^rlWol» 
-MMrAiMri  ^i^dmMr,  <|^iare  Videtnr  le- 
■gVttdnili  xir,  SoIebaM  enim  adOles- 
^liteflinllltifle  nflnm  diicendi  gmtfa 
cnra  magifltretibas  contnberailes  in 
^pmrlftolas  pro^iftcL  Cloero  pro 
-Phmeo:  <Hic  adoleseentnlas  eifili 
*A.  TOrqtfato  prof^ctns  In  AfH^^my 
'^ie  ib  ianetissimo  yiro  AlectOs  est, 
M  et  eontttbemii  necemitndo  et  ado- 
iotoentntl  modestimlml  pndorpostn- 
Iftvlt/  Et  filios  allqnando  snos  con- 
tnbemalea  Tmpemtores  h^^bant. 
Prontlnns  in  StmtegeniMis ;  '  P;  R«- 
<t8lns  Cos.  cnm  socnadmn  leges  in 


vOiMb^&mtoiJao  f^m  itos^ft  Iwbere, 
fn  tegionefiinitem  fecit.*  "Vetifm  caik 
tSanustlnii  dit^at,'  militabat ;'  etmilf- 
«tris  «tas  fserit  ttnfnortafn  "tvft.  mnt- 
«»n  dftbitb.  eiaecim.    ' 

^iMarls  lei^ibnsitomsfnis  emt  anno- 
ttfm  IS.  nt^occtCfcertPhtt.  5. 

Qm  re$  Marhtm  pro  honafi^  ^fMik 
etffkcteibat^  cMtrn  Meteltumvehemeider 
-o<rt«ufer«^  Codices  in  VDemltatina  de- 
scripti,  QudeYes  Marium  eum  pro  ho- 
iiore  (juem  affbiiftlAatftum  eoMra  Metet" 
'liM,  ffc.  pro,  Onae  res  Marhfm  cain 
nd  acrins  contetadendntn  pro  Adipii- 
'Mrdo  coristAattt  qaem  appefeba^ 
tiitn  vero  irahi  Metellam  incend^rat 
Mqae  hMammat-at.  Itii  vero  legeil- 
'dum  prorstts  esse,  Aliifl  etlam  ccnjec- 
^Mfl  qitibosdam  ddbcr.  Nos  'hic 
'ttthtt  protaniltiamuk,  contenti  diver- 
*sam  lectionem  osteoilrsse ;  qnaibqnam 
ctmi  manttScriptisTacit  exemplar  FIo- 
rentinum.  Rtotiis;  ' 

'  Crin^Mie  dmol  tt  MagHiJUe  ^"heOo 
't^^ut]  ■  Mm/u^cripta,  ae  iuagnijtee: 
^quod,  nt  liibn  ^liud,  certe  somdititts 
est.  '  Tdeik, 

Dimi^  piarg  eseer^tks  M  permk' 
■teretwr]  Non  improbo  vtflgatam  TeC- 
tionem,  'Ifcet  magis  placeat  roanu- 
-scriptns  llber,  qoi  hibet :  l!>imii&i  pan 
exereitus  %i  ^  permittetetHr :  nam 
'particnla,  H,  potest  tideri 'k  Ifbmrio 
'6mlssli,  propter  sequentem  prim^ 
ttytlabam  vocis,  Mi.  tTMnns. 
'  Ab  imperatore  eonet^o  traM]  Slc 
etiitmlffss.  nostri  omnes,  ahsqncTO- 
'ce,  teUum^  inserta  ab  impressori^ta. 
Gruterue.   ■ 

'  Qua  omfda  Ulie  eo  fndora  ttdehdtt' 
tUryquiadiutuniitatebetti]  Manoscrip- 
ta,  iptod  dlMtumitaie:  sed  eodem  sen- 
-^sn.  Hioius. 

Ciip.fiS  5lpamd «m  Jl^rMrsm]  Secnn- 
dtts  heres  dicltur,  qnl  faeredi  iiistltato 
snbstitvltnr.  Boetins  in  Comm^t» 
in  Top.  Clceronis. 

Jtforftif  eovfetHtM^  et  ^  ea 
meute  pmdhAMi  iMMHfaeii]  ttk 
scriptls  'dnobtti  eeterisi|tfo  Vetnitiori* 


BBLLUM  WWnn.     flA?w  06. 


Cl» 


t :  «Mi  ct  pMtM  4lt  ttdba^ 
'  to<fity  *  ^  wiiilboi  ■■>» 
ipo  pvw  TaMo^'  Mminmftt» 
Pmn  iftM  OMipolMi:  v«l,  «t 
Mi*4lxil, 


•}  Focte,  £t  «^  M  mim  f» 
■wiimH.  «opro»  «£l  oj^o« 
iMiior  iota  INift  iMMctalUraf  ««h 
piirioteccwio.'  UMtti«MM«ir 
oitttoriliiitMictordtt.  JUkm* 

MmUM  mifmimf  H  dk  tmmatifmil^ 
toiwwMiliJ  Sic  libri  qatttor  Mt«i 
piotiociocii»  reliquipttMiop,  «tht* 
l^ttv  ia  e«tli«    MiU  ▼idea^  iUtt 

ttli^  vtlde  iwic  sopcifloAy  cw  itq«*> 
loriBlii,  * hoiiitci  tb  Morhocooi- 
M  ptnun/ffolido/  Qoid  tai»  ttti- 
■tfettlriiidMidici?  Gnitirm 

MMtt  ffMfc^  4pi.]  Trtiupoiia  inttiw 
paMttiMtai:  nta  ia  alUi  tditloni. 
hM»  pHaiti  BM-t  f^nta»  «t  crlta»  4pc; 
pMffpMia.  Nto  caiM  icciilM  Mt 
MtMM  niftaai  ia  co,  qiiod  ptticrit 
tdtM  iaata  MtttlteMs  mb»  itdl 
volBil  ttlam  iibi  tribai»  q«td  icitrat 
aoCMi  llMiBiM»,  Mlcipi^  Jafa». 
Ih«,  aliicqot  M  i»  ot  ptrffriBi  itafai» 


kc.\  SttiiMridw 

MiMM  Uc,  qai  MiMt  ad  hoM  kvMM: 

BomiiiM  Mofedt 

Mtii  MgibM  taiH 

liMeqtitam  prM^ 

dlloaMMa«>i«i 

fft:'it4Biidthoe 

iliteratrit»  iclrt 

adMOdOM  MtiMS 

ifo  taiM  td  MfOy 

ac  ptratft*  MMib 

^mA  oiaiaiarliii 

WM  ia  CM  fm^  d 

CfaifM  JlMk}    Vidb  ai  CM  diMrit^ 

IMMHMM    atiM« 

ncMpodoqidbM 

JHM    iMqMcaM 

i\    lA  cM|  Mc»! 


Atr  iMm  JfaaWM^Iro.].  fllit  ct  €0. 
dt»  miMMrriptM»  tt  iUe  PciWiotr 
Bndio  tactMi.  VtraM  cMmpltr 
Gymnlci  habet  in  nmrfinft  McalJMi» 
qnoModo  tl  VeMtnm»  Argentomlcii- 
M,  et  aUa  plcrtqM.  Sed  tt  Ui«4 
ibidcro  Oymoicni»  hcc  lcge  ctnlam 
fidiM/nli  rcaulo  gMMab  nobUitnt^ 
Mindtrentnr  novii  bomioibM  mtfi»* 
tnHni.  AtqnihiMipiiM  legtm  Franc* 
PhUtlphM  lalam  a  liamUio  tribano. 
pL^PomponiM  ycM  I#«tM  a  Mtnilio 
dicit :  niii  iint  mcndMJ  codioci>  Inrt 
qnidom  ambo  cenicntinnt,  ntmpo  In* 
tCMfnliM:  nl  qnciiicm  rM>  MbUi* 
bui  niAle  gcitm  forent»  ctiim  U  Jom 
ad  magUtratM  tdmUterenlnry  qnt» 
rnm  nujorec  In  Mp.  mtgiitrmtnm 
non  gcaiiMcnt:  cvjuimodi  liomlneo 
novi  cpiveUentnr*  Uaec  nterqao  toti- 
dem  fere  ▼cprbii.  Cctemm  in  nonunq 
ditMntiont :  nam  MamUiM  a  Pbilel» 
pho  qni  ItgCM  Mlcrit,  ManUiM  n 
Poroponio  dicitnr.  £gop)oriiqntcon* 
Jtctnrii  iddncor».  nli  iMpictr  hnM 
eundem  ferme  mm,  dt  qM  tlcnpe- 
liM  Ml  a  SiUMtio  mMtio  ftcta»  Qm 
lofoo  iilii  multn  diximoi*  Niiiqnio 
trib..pL  L.  MtnUnm  Mantinom  intcl- 
Ugtrt  malit  dt  qoo  tic  infrn  Mlno- 
tiM<:  '  toqnti'  Inqnit»  *  perculM  no- 
biUtatc,  pMt  mnltM  ttmpMtnlM  nOft 
M-  homini  conMlalai  mandalw*  el 
poiltn.  popnlM  n.  tribnnn  plebii  L. 
MMdio  MtnlMo  Minlni,qnom  mUcI 
cnm  .  Jofnrthn  bcQnm  gOMM,  ff^ 
qncM  Marinm Joiiil.'  Ban»  Vid9,in- 

PMC40W 

.  GnP.  ee  FccMiMt]  Vldt  «qiirn  c*. 

.  igftffiitaw  M  djicirdiitam]  Piietr- 
dMtna^MrnM  i^od  aaolorM  vocabn^ 
teBH  itd  hoM  tnnlogin  dlntnm^  m 
qnidam  pnMnt. .  £go  tniptttnM.  bt^ 
bco,  niii  iiln.vttnrc  aUqno*  diiMi^ 

ontcriptnm»  .Mni  Biv* 

^krpiUam  ^iaaama]  Xn  ▼qtuMif^ 
■Wciinn'  iMitiqM  iUo  KribcndiMorc* 
Idm* 


m 


^WM  YAUmnisv^  M 


A 


iibttriy'  ohi'  ^oll^  NiM  vMnilw^rliii* 
liAbntM  Sitkmm :  aut  SUImmm  ;*qiio- 
«odolt«ml4tlaliqiMt.  GnUmr, 

jBm  mmuM  ptmUr  TWjrftnoii]  Iseg«ii« 
inm^mmmmu.  Rlr. 

IMai  MtfU^  p«2aiil»ii,  jfifrHl€t|  ^t^ 
jietft  UM  die\  MuMseriffCii  dao,  tiwri^ 
inm:  mdn  miitari  Mn  mmiqimm  iir 
lioc  nonnne  iiilleztiMm,  bted  fkfttf 
qnisitnmnignorftt.  Ulkor  «titettfatttf 
deolinttione  Ta^ittis  swpe;  Teldt  i. 
'  Qnl  aemlflomnoiy  inermosv  ant  pa^ 
ImittiscceideraBtt*  |m,  Inermei:  et|' 
'  Qnem  ignamm  inemramqne  qnani- 
▼i«  firmatna  animo^entario  «gre  con* 
lietit'  l^m. 

WppeinMidie.eMneimferio]  Itf 
Tetnstla,  m  eineimperia:  tametti  hoe 
qnidem  sane  qnam  lere,  et  nnllina 
lefe-momentlf  nfai  qnodnieUns  soBat! 
iiim. 

Um  jMifaeU}  Maaniicriptmny 
flMeei  Idem* 

PdnedmHanehiUitlfi  Ibidem^  eli 
fMmiHe.  Idem. 

Cai».  67'  lUmmi  mSmeeperenUi  im^ 
fhmmmein  ineeriiignmifne^qnidT^ 
iieeimmfmrmi]  r^-pertniii  wm-m 
in  nllo Msv neeinimprOMisretttitiot^ 
ribns*;  sed'  nftcteasns  fflngno|>ere^ 
qnfrit;  Mim^ 

'  TS^epidnre-  artem''0}i}MI3  'Wtt  locnt 
rirte  legltmrj  etni^fttlloryelfanrcofw' 
^pte.  £x  Alditti  cwdiciolecaod^ 
■toilnttentnt  ettr  OotMcodezitn 
IVcptdare  aitfCM  tpjrfdi/  «M 
cf  tctt<a  tfittttl  (hic  qnMam  ad« 
aerii^tenit,  p€ttre:>  |iripttiili«tt^'MMii, 
ptrte  men  eUumBfngmn  prohibebmdi 
Wg^  in  aKo  qnodam  <  codi^  faanc  re- 
pierl  lectlonem  :•  irepidisre^-nd  nrem 
^tf^i  «M  «%Mi  tl  «aifa^ratte,fiMMi« 
JfaMi^ttfitttti,  ei  pmim  me  tlanttfyi^ 
emprMbebmti:  faoe  sensn,  BHlitet 
Momaiios  trepidabant,  qnla  faottlnm 
pfrietidiom  profalbebat  fngam  ad  nN 
eem ;  ted  portm  ctanatBf  oa 
pitliMirtltoH :  «raoafHHi*  t  • 
•FHeptimMNmwu  Gfar. 


otttnnn j  aah  nomeB  'wnpetrn  Mvmf p 
a^ldVo,  e-^qno  Ifactnm^MraPieeiMdf;* 
ttiirexenti«do,-qnitd  VteHro>ct  Ittdc^' 
mt  pfftant^  dlflert  a*<4ypeo  nilma^' 
qntrenim  rotnnda,  et  in  orfoeu  jnt-' 
tnm  rakta)  elypeos  dteerot  qom  in* 
Itingnm  exibMit,^#iHfa.  GltpootOrK* 
clodiprlfytcatnmaii|pftffi«  Dio^mnaan,' 
et  inferior  aetat,  confmMmits  JHt*>* 
l^lex  tcfntomm^dMA- :  *uimm  ovnrimiy 
iiMe^aali  loii||ltMfatfe^  nc  pntetmngity 
prbdncltnrqne '  dfba  umfafUcvmy  ex* 
trcwimngiiiHorlbut?-  nllemm  genna^ 
iHflntt  M»vk«itnHiy  qndd  nndlqnn  oa- 
qoaii  IntlMdinet  «t  v«l«t  jnnnt»*ftlt)** 
niam  faabet^  ted>lnen>ytty  et  ometim 
cnnnfemtntdnMeemro^v  Vem4 
et-  ffacica*  iMWif tanqno  -  In  • 
antkiiilti  LntMndo  tentMnf* 
snpcffiei)^'  d«Dfntt*tMdidB  ^eVaaaitit 
longitndo  podtttar*  qoMfaor.  PimU 
nnenmt  ergo^eit  tMoiig*4rfagla  «qttnmf 
latn  ftKrtntt  ilam  totttm-  hnmfaiaiir 
tegebant^etHer  te^lneilttantent.  ifn* 
jnt  %liiam*pafaDO  excedit  s  et  ttidf  lui 
id^^Triarii^  et  dlgnlores  prittciptnn» 
gettoate»  Bplnrlbttt  mintttiaqtte  tn- 
bellit  faoc  ooi^  jmioCttm,jiam*pfaft» 
ribtti  %illa*  et  -  atsarcnHti  ennnlitk : 
ntqne'  IM  Obfcertlt  «fboribnt.  Mit* 
^fffao  Igltillno  flmn*MitMr>nompttn* 
tnm^  qnodfit'  linftenm  tnbniH  jnimi^ 
ct^tnbnllaa'  iptat  inter  tete  «etcat^ttni' 
firma? it.  Videntnr  et onrvo  mtt  fiaritt 
rinnBftae.  '  Btttridr  anpof fioint  oorio 
Tiloli^.attt^potilmlKiiria  tegebnff^- 
imnatipnUlniooiialmnitipliqate;  Snd* 
ittde tttinm ' d|ti nttln i Ingbwttt»  at.or» 
gente  Ibm*'  pro^  clbnramllilns'«t  in* 
obaidieae«ibioa6lyBatir^Miw*t»  A». 
tiiittirf  BKtiettm)Cttivafia<  nott  tttaiTgn 
itt  ae«t0  fercttt  «mt|  inatnr  .tamfa 
bmelom  tml  InmellM  f  Gfmci'*iiiifii%> 
ot  Aaoffa^cttttl*  Inrn 
qttllttmlttam  ft rmnm  afnHa  in  orb 
ndnptnvit,  contra.  IttMnmma  4 
glndloa,  lignoanitti 


iminM^tttibmnlttgnlii 


BBLL0M  lUOVJMKH';  (UB«  07. 


aiA 


rMbli%luMMiitipltisatei  tooU- 
natit.  Ne  ergo  {MitaMeret  ligniiB, 
amniiaeiia fBrro.  Umbo ih scato ot 
ptorimam  etr  vuigo  e  ferro.  Poetm 
etiwn  eiiffevai  fteiuot ;  el  wtii  indl« 
cet  SidontiM,  ditioree^  arfentam  in 
amliila,  el  aammui  bmboue  gettesseu 
Mea  ie  ImiM  eiim.  EetentemUmbo 
imdia  itta  par»  seali,  qa»  protabemt 
el  exseiiter  cam  rotundo  tnmore. 
IdeO'Unibe»  qaod  Grseii  eet  Hpi/Jer, 
BfoQtea  et  emliientiafi  baa  voce^Sta*^. 
tim  ompe  Tocai.  Sed  et  liAtini  veatia 
peeilam,  qni  ad  pectoa  exibat  in  taf 
noram,  aio  diieront.  Usoa,  ad  avec^ 
leMlos*  vebementiores  ictas  liipidom 
cL  aafiasecH»*  et  eiyHscaniqae  vin» 
leDts  leiL  £o,  etiam  bostes  aaerte- 
nam  ia  conflicia  el  pogna  co* 
I  otebantar  eo  ad  impolsom,  obi 
ellam  pnrs  immeii  bracbiiqoe  pnH 
jecta  el  incervana  ac^otriK  in  hoc 
nisiu  Origo  scutorom  a  KesiiHM»  ima 
a  primo  ipso  Bege  Homulo :  exem* 
plina  n  Sabiiui ;  item  Ligeribos^  quo» 
ram  tamen  scola  n  Bomania  dilTe- 
msit;  lefualor  enint  |«igacea  seoio 
l«B9e»  ad  Oeiiicnm.  mednm  facle» 
Snkbanl  Gaaci,  Romao^  Berbari, 
varipa  pidoKas»  fenpas  aot  eoleirea 
scntia  addere,  sftve.  a4  insigne»  ut 
coyMbiies  esseat :. siv^  ad  dceecem* 
Umnaiilem  inaipiia  ia  scatia  depicu 
ejtiam  aliis  fsntibos  nplala,  Sangonr 
tuiihaaliis^alii&,  £i  ab  iiiip^  paaa* 
Unmboa  naln  inaignia  et  argua^ta 
faaiiiiawBn,  qais  liadie  in  oaa;  aa 
abusu?  ignavissiaii  esBipant.  Iig0» 
£«  jHpefv  «1«  dheM]  liie  #  eapala 
m»  eal  ia  maaoscriptis^  «c  rediaa 


.  .«  ifutti  eiirrmwaii}  Niai  bm  conjeet^ 
ij^ttil,  iegendom  wt,  Jba/ri;  pm  Im» 
|MWi>.at  ^  nleiscl  hqatss  aea  pea* 
.eoal.  Sic  idem  est  io  GalUina  oaaai 
.  .*-vGavete  ae  imdli  aaimaiR  ymtlarts*' 
,Mm*  umiii  mtk  JtegeodoiOy  ea  qa» 


.^qMeii  apafipa,  wt»Jim*  J^^W^  «^fif- 

.-tiSSamia    jnSltnltllllUBft   mmnawi    wwaimil 


Id  nlnamm  erat,  lauttum  «6- ' 
Jam  non  multos  obtrunca- ' 
tes,  sed  omnes  piane,  ipsenycl  Sal-' 
lustius  ostcndit,  quum  Turpilinm  aity ' 
uttom  de  oamibus  Italicis  profngisse 
intaclum.  Ex  similitudine  seripinrm 
deduxit  error.    RivMfs. 

/n  ea  imUa  uj^eniaU^  lemfue  9tnUm 
nuA»  Nuaiidif]  Ita  legendum  ex  yt^ 
tnslis  librisy  qui  bac  in  parte  sinccri, 
incorruptique  sunt,  vulgatis  omaibu» 
mendosis,  in  qnibas  particnla  iea^rue 
omioa  esl.  Confirmat  haoc  correc- 
tionem  meam,  eodem  in  libro  Sal- 
lustius:  '  tanto  tamque  ntili  labori 
meo,  nomcn  inertias  imponant.'  £t 
in  Calilinario :  *  In  tanta  itaque^  tam- 
qne  corrupta  civitate.'    Popm^ 

an  cMu  ile  evetwrUf  panm  eomperimuSf 
nim  qwed^  iUi  im  UmU  amls  turpii  «'10, 
4pc)1  Codes  in  pergamenis  descriptua 
habet  uifi^uta  UU  in  Umio  malot  ifc. 
imprelma  ialtstafritfsguf  vufstur»  Th  uiri, 
hic  eodem  modo  accipillur,  qno  apnd 
TerenUum  in  Andria,  *  Mesdo/  in« 
quil»  ^nisi  Deos  mlbl  iratos  foime 
satis  scioyqoi  iUi  aoscttltaverim.'  Sed 
el  Ci<fero  aliqaolles  io  hooc  ipsom 
mndom,  velnl  in  epistolis»  *  De  re  nl- 
hil  possum  jadicare :  nisi  illnd  mibi 
peitoadeo,  te  Ulem  virum  nihil  te- 
nMiefecisse:'  pro, aisi 9«Md miU p<r- 
gumdeo:  vel,  nisi  quatemu,  ifc.  Idem 
pro  Sex.  RoKio:  '  Quid  erat  quod 
Capiloni  primum  nootiarity  nesclo: 
niai  hoe  rideo  Capilonem  in  his  bb- 
nia  esse  sooiom.'  Sonl  quL  xiii  pro 
sfd  poailomy  sen  pro  efnMulaaicx,  In 
his  atqne  similibus  locia  pntent,  in 
qaibus  eal  Liaacer:  id  qned  ne  mShi 
quAdem  displicely  ac  iu  exempUs  iu- 
pra  positis  probe  qnadrat.  Hivtus. 

luleiNfriiM]  Tacitus  AnnaL  iT. 
<  Incusat  oluo  intestabUem  el  tior 
sederatom.'    CiuceomMt, 

lHf«i#oN2is]  UiestabUis  otiqli^  liic 
idem  sigaificat,  qood  io  iUo  ex  tit. 
Tabblis:  <  Improiras,  intestabUili^na 
eato.''  tiiblllteiMebi  inodo  uUtliifU- 


QUb 


KCmA  VJkfti9Ell¥  W 


*  Qtti  «1  HuntMem  noa  TedbMnl» 
iiM|Be  adeo  iDtMtabilM  iiHFisoique 
f^iMe^  nt  tttdiom  vit»  ce^riol,  no* 
ceaiqno  sibi  eowciveriot.'  Piopri» 
▼ero  mlMta^t/i»  is  est,  qul  nec  tetti' 
moniom  dicere,iie€  «nt  tettemotttmn 
ftcere,  ««t  t  testamento  oonseqiii 
aliqttid  potest.  Inde  meto^rieci. 
pro  tetfo  detestobiUipie^ct  exeosa». 
do  ponitBr.  PUn.  xzx«  do  mogicftlo.. 
qnens:  'Proindoitapenwsamiil,^ 
inqait,  *  eam  inttatebtlomy  irritans  in* 
anem  OMe.'  Horatios :  .f  Inlestabiiia 
etsaeeresU.'    Maot. 

€ap.«»  lf^//K0  nW  jrffgfpwi  ife 
rs^  V4mm  €eH$  €9mperii]  !■  Bfss, 
ceterisqne  Tetnstioribus  non  eat  «M ; 
sodtaBtnmiwil^iiam.  Qood  si  prio- 
rcm  iectionem  recipis,  abnndat  Ibr^ 
san  altera  barmn  particBlamm,  nt  in 
iHo,  <  post  deinde/  apnd  l^rentiom 
in  Andria:  •  nna  simnl/  In  Heanton. 
timoroAeno:  «mi^ere  nfanis/  i«  A- 
delpbis:  in  Pfaormione^  ^  fere  plefWB. 
qoe.'  QuidVi  ex:  «^  Irrepsitri 
pMtfifaam,  qood  aNqois  forsui  suptn*  - 
seripserlty  explieavo  ▼olens  qnid  sigw  > 
tiMlcaret  a6f?  feam  Mb  gioffismen*- 
dosiores  sUiit  antiqni  codiees  facti, 
Mem. 

P<uaUpermamu9€  com^peoM  oNi»} 
CU>dfcx  FabHciamiSy  a6tr,  tempore 
ptvsenti^  -  idem; 

Pariter  eim  •«Mta  ssilrl  8lc  iiifra: 
*8alla  pariter  eum  ortttsollseastni' 
metabator.'  Btfam:  '  oti  simnl  cum 
oceasn  solia  egredeMtnr/  Infra: 
'  pariter  cnm  Cipts  Tbala  legaU  ve* 
nerant/    CtaeMtaf. 

tteram  teiiUtm'i  Horm  semper  fnere 
dvodecim  apnd  RomaBos  aborta  80- < 
Hs  ac(  occasnm.  Itaqne  pront  raao 
ei^ttemporis,  ▼€!  bohe  majores vel 
niMores'^  oiant.  Abtiqoisftimis  teoK 
poribos  noUa  mentio  fuit  hopamm 
apdd  Itomanos.  IVecentis  autem  ia* 
tti§jam  ittde  ab  U.C.  ign^mun  bot 
aomen  Romanos,  erincere  connci» 
Soiiqns,  tum  etiatt  PliniM  tii.  cq. 


qnoA  kk  «i^  Kbalia  1 
fiat  ortw  ot  oocasns.    lu  enim  lo- 
qnantnri  « Oceasns   Solis   sBpi«ma 
ttmpeslas  esto»*  id  est,  NovkMMsom 
tompas«    Homs.  ab  Horo  noaMii  ae* . 
cepiMBBfacrtbiaascrip4t.    Qaippt. 
iti*  iBijpptii»  M   appeiiatBr.     Qr 
eniaalaoam  deaoiat,.aada  ei  oi^or^ 
ntanft  Bceepity  qBsd  lacidia  disti». 
SBBlnraleUia.  QBaodo  botm  in  BaBns 
ciailiaa  veaeriBly  bob  satis  coaatat. 
Atbaai  stgis  Jndm  ib  bsb  fBisse  «x 
saea»  ficriptniB  ooastat.    CajBa  ii.^ 
Reg.  XX.  et  Esei.  zxxviu.  fit  bmb»' 
tio»    In  lioaDlogiB  illo  botm  msbs». 
/T)^9t},  i^fett,  JisMMAy  sive 
\f  proptcr  8oMs  et  nmbrm 
flriilBimi  enimyqiiei  olii 
per  boe  Bomen  ialeHlgBBty  ia  cobk 
pBtttBferiBnHnffaltnsBa.    Veram 
itaqoe  aonesty  qotd  Plio.  tradit  h. 
76.  primum  LaeedMMat  btroltgtani 
AnaaiawnemMilealamlnveniase.  8ed 
hoe  coBstali  qnod  dmIIo  toriaa  ejas  . 
utBs  inaofnit  Romse,  qBandoqoidem 
Varro  sAiptnm  reliqnit  belio  PBnioB 
pHmo  htroltgiam  in  pBbiicB  aecniN 
dom  rostra  inei^nmna  a  M.  Yaleri» 
Comole  stBtntBm  fBisoB^   Catiaa  i»*. 
Sicifin  CBptBi    l^tmpoaiw  Lmtos  ^^  * 
notat,Msse  in  tampo  Marth»  iosigBe 
boralogiiim,  qaod  ia  dKaitB  habae- 
rit  septem  gtadas,  et  liBeaaiaaarBlB' 
metallo  disttactas,  solo  etiam  eaaipl 
stratolapideamploqaadralo.  Memi- 
nit  e^  et  Plinius  xxxvu  10.  ^i 
ejas  anetonm  foisse  dooet  i 


aktm}  Mimm  vero,  ri  noa  aaspiioi^ 
miUe  passuum  aberant  RomaBi,  Vae- 
ocBiies  aon  iBseivi^  BgoaBmeram 
aale  millia  deridenai  valde  Teremv 
ttt  dao  vel  tria.    BadiBi  adjicit»  arifc 
esse  nUativi  casos,-qnod  mUii  aon  vl-^ 
detar:  Sttbstantiv^im  tame»  etSB  ae- 
eont  esty  siqaidem  lectio  beatliabBl.. 
Sedidem  Bndiaa  paaio  ptst  ritatpty 
MNriMff  expoait^  qUtti  qaii(|«att've« 
tenua  cfarii^dfaKefl^s  ebtt  Otoen^ 


BBLUrM  JfWVftT».  CAr.  69. 


«17 


cmt  prefterim,.  mmmiifum  iomtmm^ 
Tall«  temporibosiMtivn.  Illvd  otU» 
^Mdfr  IMdral  oMtor  ait,  « fi^teo  in 
plteo  lat«ffe^'  pfaMM  noa  intsUiga^ 
Biitioi  oatooi  ospoDlt;  *  In  piiM' 
lottre»  qite  ex  tronsirono 
ogmen/    GteMMM. 

•  £^oite«  to  pnm»  hiem^ptdiU§ 
mraimmtfifeJ]  ZMr» i^OMOMieslplt 
et  oMitnniODtw»  Ubroni^  niu  fiHrlo 
sylloki  nna  tantora  ali  ipio  ost*  fnit»* 
qoo  ImUi-  oti  «IwM  PolnMrio.  Gnit. 
/»  jnsMo  letfre]  Mon  eat  odditn. 
i  nt  nai^tiir  Omtoraa»  io4 
ox  M«,'  nt  Paimorio  ot 
Golapo  Ylaafliy  i|nff  tanMn  nrpfroni 
faciont  ndrerblnni  -tnprJHO.  Vi4m 
OtaM^inm  od  lirioM  x.  M* 
•  JnlKfM*fMnn  omhhmm  pmyvfVii  m 
Vor»  jo*ct]  linnMCfip<% 
or.  qnoinotlo  eot  i» 
Mtnstioribnk  Ineorin 
fnidiin  typogmpM  boe  mandHM  ir^ 
ropoity  propteren  4|nod  in  pmximo 


pmrgfre}' 
lMOMMM:qnod, 
nt  ontiqnorioy  mogio  comronit;  neo- 


.  .dniMorfwrfno]  lHaa>  inaonnpUoroti 
ontoMM  mmmtwttn»  Omtomift  ApprO" 
bnindlirlnmuiT.dSb  OraiOT. 
CXoilMOMyao  olfMi  ^pOlmlOy  panMr 
I  mm$^  jntdm/M}  Mannaeriptay 
§gma  otfna  ojMliar;  «|om  ^mx 
¥oieribua  efnt«  Utitor  e» 
P«litinnno  in  CooMMdo  Horodiani» 
*  Solicitnm  se  ifebot  cmo^  no  i|ob 
ox  nobUitoto  domni 


vec  oMter  mt  te 


iM  l«li(»  Ml]  Ifolkni 
Moc  oniM  orbitror  ideo 


Qolppb^P^rw 
^ifoleifiM  no»Ti!obant  in 
cnotris;  Iflib  ooatiny-  iMdttni  gmrind 
iqnnmto* 


eioa»  ant  onxilinrioa;  plnribno  oolonll 
inlibeUioSnspicionum.    Gmlmit, 

NomlffMMccItflMfml]  Aid.  qo» 
deiL  Grilallo  hobet,  qon  leclio  Terior 
Tldetnr»  Erot  igitiir  Collatinnt  riris, 
non.Snmonua ;  olioqni  iox  Poriio  m- 
tniioot  onM  mori.    Glmpmmu. 

Mm  iarieiaMiIfllJoml}  Legitnr 
«t  CiOalin.  Collotio  memomtnr  Ci* 
cnmni,  Oridioy  lirio»  Uionytio»  Siror* 
boni,  Plinio»  olBaqne.  Virgy.  1.  ru 
'  Hic  tlM  Nomontnm»  et  Gnbfoo,  Urw 
bomqno  Pidenoat,  £t  CoUotbMo  in^ 
ponono  moiitibns  arceis  Xondo  pntf  «^ 
citim  oelcbreis.'  lirins  oqnidemoppi* 
dom  Id  interina  in  Sobtaoram  ogm 
ooUoeare  ridetnr  1.  i.  teram  aliter 
alii  trodidernnt  onctoresy  ez  qnornm 
sententin  in  Lntio  cio  Anionem  Init. 
Intor  qnoo  Pttn.  in.  f .  Pestns : «  Con* 
lotin  opldnm  fnit  propo  Romom»  eo 
qnod  IM  opci  oiiornm  dritotnm  fno* 
rnnt  conlate,  o  qno  portn  Romm  Cok 
lotino  appeliota  Inlt.'  Sitnm  igltnr 
bqfna  opidi  nt  inrestigam  possiflMs^ 
ipso  primnm  dispiciendn  erit  portn 
otquo  rio  CoUatino:  banc  nootri  sob* 
cnll  bonmies  tmdnnt  eaodem  esse, 
qnm  Pinclaiia  rocatnr  portOy  modin 
inter  Saloriom  et  Pinmentonomy  qnn« 
rnm  hMc  vin  Flamlnla  cxiL  A  Pin- 
doiM  Portn  iHi  riam  brerem  odmo- 
dnm,  mox  in  Snlariam  viom  incidem 
qinttt;  Tomm  omnt  isti  qnam  Toho* 
mentiisimey  si  Fmntino  nntiqno  ane* 
tori  credimns.  lo  qntppe  ni  lib.  do 
Aqnsednct.  Romonio :  *  Hic,'  inqnity 

*  romos  Tio  Pnriiestina  ad  mlllinrinm 
▼I.  divorticnlo  stniotmrsnm  pnsomim 
I9cccct.xvx.  prozime  riam  Collati* 
.  nom  acdpit  fontem.'   Et  panlo  poot : 

*  Agrlppo  Yirginem  in  agro  Tnscn* 
lano  coHectomy  Romam  perdnzit. 
CondpHur  rioCoUotlna,  ad  mUliaw 
rinm  Tiit.  palBstribnft  lods.'  £x  hoo 
mnxfane  loco  pratdlcti  scriptores  col* 
lignnt,  Portam  CoUotlnam  esse  eani 
dem  com  Pindanay  qnin  apud  hone 
nqnnmVirgoRomomintmt.  AtPron* 
tinno  non  de  ingroMn  rjtto  In  nrbeai 


m» 


H^TA  VAfttblWll^m 


•«4^  coMcepta  iDqiiitiir.    Fbit  n* 
ten^Cothitina  tU  medU  Pmnesli- 
nim  iBter  et  Tlterthiur,  siTetnter 
FrttoesttnM  et  lemm  Anienis  ri- 
ptm«    De  Gollatilt  iU  Strabo  1.  ▼• 
*  Braiit  antem    Collatia,  AntemiHe^ 
Fidense,  aliai|aa  td  gem»  tnnc  eqni-^ 
demopidala,  nnno  vero  viciy  priva- 
lorom  prmdiai  rs)c.  avt  xl.  panlO' 
plna  al>  Roma  stadiis  dissita/   Brg*' 
vinGollaiiM^  nt  eatsnperioribns  Fron^ 
tial  vorbia  patet,  tdtmopidi  Collati» 
locom  extensa  foit,  nisi  in  compnt*- 
tiona  faliatar.    Ex  intenrallo  ig&tnri 
qnandoqnidein  sladia  xu  millia  pas- 
snam  t.  faeianti  tnm  ec  viae  CoBft- 
tinm^dnottt,  ipsa  CoUati»  depreiien*' 
ditar  foisse  in  iis  collibns  seu  tnmn» 
lis^  quiinter>  riaa»  Frafeaestlnain  stor- 
noBtnr,  et  lasvam  Anienis    ripam^ 
qoa  pars  aqum  Grabras  (bsBO  vnlgo< 
noBC  dioitnr-la  Maraaa)  AoieoimtsceT 
tar^  ad  soxtnm  fore  ab  Urlie  lapi* 
dom.  Itaqae.  propo  Roomm  faisse  ia 
Latio  liqnet.     Qnanqnam  nimqaaia; 
•atis  clare  neqoo  e  livio»  nocpie  e» 
ttioayaio dispezeris^ qnm  ex  illbSa* 
biBomns,qnae  Latinoraro  foeriat.  Cl* 
oero  qnoqoe  bnins  nrbis  iaOratioaO' 
prim&coBtraliall«namemiaiti  8tra» 
bo,  nt  vidlmns,vloam  appeHat.  Ciaa. 
Ciai.  TQ  Eiip$e  «mn  mmfieitmH  Hie 
lOGaa  a  NoDio  •  cttatnr  ia,  Shufieert ; 
et  apnd  enm  voz  ifm  noa  kgilar^ 
aec .  moessaria  cst.     Porro  Taeltaa» 
ssspe  Miipeclana  dizit^qnodSalinslinft 
sm^jasMS.   Giaoc 

Auposlas  r^€t  ipte^um-sK^idemi] 
Idem  Badttise«penit<  snspidieaa,  id 
oat,  clam  qins  oonatns  inspiciens;'  at 
ege.jelative,  de  eodem  taamo  Boaiif*« 
caie»dictom  imeliigo.  *  Bomii^ar.ecat 
anspectni  regi«  et  ipse  ei 
dens»  id  est,  io.  snaiiicione 
qoippede  ctgns  erga  se  fide  diibttft- 
Imt»  Uterqiwigitarial^eri 
erat,  nt  volgp  loqninor» 

A4  ptrmim  oas 
Noaipa  ibidflm»el.|Mrampt.^idsla 


SipminflB  mMmb,  m^gHif  afMioaaa> 
eiifBml  iamannscriptl»  omnibaa  asty 
Riiius. 

Q«iplMmm9nesmfsnma6ff^  caner' 
dwtore,  H  mmm  ns  «nsfui  mH^ 
Ivs  «ff«t}  Mssc  verbaram  collocatl^ 
setiosqae-eat  in  maanscriptis  et  Im» 
pressis  vetostioribas.^   /dcm. 

Sd^ermmmtl  la  votaatia  qnilms- 
dam,  sapsrmu*.*  sed-  perperam»  Ir- 
repsit  autem  ea  glosia.  Nam  et  A. 
OeUiiu  priorera  lectioBcm  l«r.  cllat 
Est  antem  saperm  boe  loco»  reUqnam* 
esse  et  reatafc^  nt  sit  aenaaas  Nib* 
dalsam  ea  cxeqni  BoKtna^  qnibBs  ipa» 
iBgnrtba  propter  oocopatioaoa  va^ 
oavenonposset.  Ib  hoc  signifieata. 
Gieero  ideatidcm  QtitBr.    Jdrau 

Ex  lejHpofV  parari  plasait}  £a  ia 
qaibusdans  Pfimupm^i  ideal^BMt 
tpaani  tempas  moneret,  vol  i 
oecaaiofenret^f  Rriorioedoi 
rlorease  videtnr.  Ofmii 
ram pofwv^oom  in celtris ferepMiu 
sltt    idm. 

NMkMm^  exertiktm  pmfeeiimmt'} 
T^^cwtnofr^reperiuapisau  ia  nll^aia- 
/asifi* 


/• 
psrsullM)  ud  ISMpas  usa  .netM^  >. 
scripta,'  prrvuimi»*  «qaomedo'  et 
reatiBimi<verameod«mocBa»<  Mm 
Gicerontroqno  ntitnr.  ad»  bBBCi  Bm^ 
dnm; « Ad^tempBs/  pro^  A^ddlomcaB 


t,  el  tiaiifV.sssii'Uttffiui]  Ibmu* 
nnacriplis  omaibnsest,  iupiMMlBSf 


cstojudklnvB.    Idemj 

JmgmilmeMiimmtiieeeei  lavetBitia 

est,.crilium*'  qnamodo   aiBdtnm  et 

sensns  ipse  postolal ;   pro  eo  qaoA 

oat,  laleritnm  ae  perDioiMk  ddaa* 

JVoaadi  rmmiirtfl  uaiaiieaOb  unuiBiB 

muHft]  lianuierfptBf  ri« 

^sBif  idqne^raenaaK 

Nariic  eodam'  laodio  et 

baliotetiBeioaldiiiaak 

o^ea9i'n'<0MMM  kmmmt4 


MLIA>M^  MIOVMH.    OM%  72. 


uniBtw  iiBsdtftcfiptlj  «ec  «x  iaipreMi» 
qndam.    /i«Mi. 

/cHM}iili€c<*^MMeM]  Manntcripta, 
«srrrilc^MrjpMv?  qucmodo  et  Bcrori- 
dlM»  babct»  ct  Ncnicft  McrcdiM 
alicalw-citat.    Mmi* 

•]  Tftdt  Vk  <  aovisainii  ccn- 
fiiil  cxpertci.'    Cmetmim. 

Et  em.  cntmehMm  nrtiw]  T^  H  in^ 
Wnwcriptniinodeni  non  ctt:  ncc  id- 
•eBM»inagoopcrcreqniritk    liieiiw. 

JBv  ofHfMftediM  rolMi  ift,'}  Mm«  ne» 
Uerilns  pnBmittitnr  dictio :  «tevcffn-* 
MMit  qne  tenen  ninine  opM.    Gni#»  • 

JDimmarte  iilPy  «piiiplon  miper  etipui 
«n  pnieiM  tenerc  pantan  wnt<  m  pcr- 
lf9^}l^fn4nanMC«iptoqnoqne.  C^ 
tcmm  in  pleriaqnee«l,  pnieinnri^  per- 
pgrnn»  nticgo  oplnori  Cicero  oerte 
i»  iMie  aigmHcatn  fem  priore  ntitnr ; 
pestcrlorc  liaad  tenere  nnqnani  qnod- 


-Ttlot,  *  Ad  onnia^pnl* 
▼imria  •oppUcaiio  decreta«sti'  Rnr» 
faa»  *  tei  pnlWnoribna  Bonn  I>en 
nMpffMvlnftnttt: -.  et» '  Qni  «acerdoten 
ab  ip«i«  ari«  piilvinaribu«qu«  detrai-- 
iell:' «ie  efrB]ia«»  Cenlra» '  pnlrinos 
pe«ceMv'  apnd  enadem :  et,  *  JLeetlcai 
in  qna  erat  polrinno  Melitenei  rosa* 
tetn&'  <K  eoctiM .  iii.  *  Bpiftolam- 
qoa^fllglilaannnli  sui  imprcMampnl* 
viae^lincambebatsidisecit/  JUomm 

Debide  prppav  cofaiii*  iasidiis]  Le« 
Batdnm,  d«ia«    Iden. 

Kaid«lM  pmdl^poti  «apsrreclM]  In 
Fabrielano  ntqne  aliia  ▼etnstb,  peet 
paafls ;  id  Sallastiaaam  angis  Mt.  81- 
asitt«  crtar  pMtea,  abi^aiti  *  Snpe  ia 
faga,  ac  po«t  paollo  in  armls  «pem 
habasa :'  aam  perperam  mt  In  recen- 

nd  «enanm  qoidcm  attinety  nihil  ad- 
ledam  refeii»  ntram  legafc  Eimdem 
Cicera  ped  tii^nmU,  di> 


ABere  neqnlbaat,  cnttodiaHi  oorpo- 
ri«  Mi  tradiderat.  Qoare  cnm  1111- 
Nabdakn  «atellitM  es«eiit,  drenm* 
atarenlqae  tabcrnacnlom,  Tldemnt* 
Nomidam  ingredienlem :  idqne  post- 
caei  retoleront.  In  uno  «cripto  oo- 
dioe  leginM«t-  JSSvtfircis.  Cetemm 
FrontioM  Htrat<  I.  i.  rem  aliter  nar^. 
rat :  «it  enim  ingnrtbam  MetelUlita^ 
rM  intcrcepi^sCy  et  inde  cogniti«  «no« 
mm  iasidili^  io  cm- animadv^rti«M« 
CaHiL 

Em  psi/iys]  lu  interpretari  rix 
licct^ricot'  Badlns  inteUexit:  ex  ii«^ 
nimiramy  qui  id  naiiciatori  ad  ipanm> 
perfngeraot.  Neque  cnlm  Nnmida 
adbnc  Jngnrtbn  indicarerat.  Qnor* 
«nm  alioqni  NabdaUam  perseqoi  jua- 
«ift«et?  ni«i  perfngn  iUud  indlcave» 
riat»  Nnmidam  iUi«  obviam  Tcniase. 
3hy«. 

G&r.  71  FtttOdB  retpmiitt\  lo  nn 
Ma«  MfM  iMpsniil  «criptum  fuit : 
utramque  mihi  placat,  et  utroq«n» 
modo  loqoi  conMOvit  SallaatiM.  Nam 
et  «apra ;  ^  tainen  pro  tempora  ba- 
algoe  mpondit:'  et  infra;  '  Ad  ea 
Rez  «ati«  placide  verba  facit :'  et 
alibi  coi4ttngU{  *  Ad  ea  BoocbMplap 
cido  et  banlgne  «hanl  paaca  pro  da»> 
llct»«noverbafacit.'    PapaM. 

pieMe  fvipendit]  NUiil  ▼ariant  M««, 
uMtri.  Itaqna  scira  Ucet  alioraaiy 
Mignr, e«M  a^M«a«    Gnderue^ 

BemUmre  olf  m  «Ui«  aniill«]  Bfa* 
mncriptay  eitt«9n4  naHta;  qaoasedo  et. 
Tetuatissimain-qnodqne  ca^  unpres«is« 
Jiieia«. 


He  «MWie  ertiwlar]  Qnomodo  iram  op* 
pre«Mrat|.ne  qM  ex  eo  negotio  «edi^ 
tio  oriretnr,  qui  tot  bomioM  intar* 
feaerit?  an  quia  NabdaUn  papeieit, 
qaem  dixit  «accoptam  popoUiribaa 
«nla  et  angai^  opibM  claram  i*  qnod 
ridetar  ieri«iiiiUe,  alloqui  bic  lecnft 
▼ix  intaUlgetnr.    Giara0m«. 

JSIenni  «Inpiia  peonmw]  Gitava* 
nt  hnc  Arnaiaana  Me«aM.de  : 


ifcp«q%i4  OHlh«K«ft  f«ta);q|ahi 


HOTuS  V4BIO«lllfr  IH: 


Iwtiililttori*»  luisevi  boik»^  J«g«iw. 
thhiiiBi.  Male  igitttjr  Uter  FngvenlA . 
hactcDai  colU>cftt«Bi  indoxi :  aaa  et 
wUbk  prima^k  Selhutii  liiatociam  citaii 
menioi  pro  CatiiuMU    Mfdb. 

ifileniMm«0Mao  ixeiiu»f  mrrtfU»^  at*' 
awty  iimwUvm  fuerel  T)  tamfU»  «r* 
fm§9  epdice»  in  membpana  deicripti 
Boik  halient,  pjraetef  winm  Fabricia- 
nam ;  ac  ne  ia  qnidem»  niu  in  «iMlio 
qaod  venna  dirimity  id^e  ailecina 
mann.    JdoMif. 

1  JirfwidMm  nmao  €»itm,WFmfiu  «w 
mtt  tMwatfnw/ecirg}  Apnd  Diomedem. 
1«  I.  ila  icriptnm  e»t:  '  Inlerdnm  en^ 
peneelnf  aomiioi  anvptis  armi%  ta-. 
mnwnm  neeie*  JmmiiMiir* 
>  CAr.  TS  FWmtindf  mnMnaoic^pf- 
fwU]  Mon  aams  mm  indneere  fcrip- 
tniam  hane  Carrionif,  qnm  ▼aMe 
animo  adhibescereL  a  Mff •  tamen 
mm  agnoaeitnr;  in  qnibna  fnmma 
conoordia,  «flmif  entam  ds  ambelmi, 
Omtemf. 

Magk  ehuUm  pmimm^  pmm  hmm, 
mU  mafa  fna  awdcrort]  Obfcnmf  lo- 
cnf ;  <  Moderari  Ungnam,'  dizil  infnu 
€iaee» 

CiUnumkkuirtfimmagm  ftedinpafw 


tmr]  In  mannf criptif  eft^  fmmk  bmm. 
mA  maia  ma  wmderaimi  quonmdo  in 
yeroaldino  qnoqne.    HMif» 

iViftfrinafdiHffi  wmigietratmt  valgu» 
mmgUare'}  Fabricianom  exemplar, 
vailsmn;  qnomodo  apnd  Noninm  Si» 
f  enna, '  Imperitem  concital  vnlgnm.' 


Marii  mMem  im  mq^  oe^ftnnv] 
Sie  el  mannacripta.  In  qaibofdam 
tamen,  mmMBtaf  eeldirare  pro  Nbnis 
prflBdicare,  ae  Snpm  modnm  eierve 
cl  enliHiem  landibns.  Nam  unaMM. 
noii  folnm  dldtnr  tmporlNnam  e| 
/fmmy  quomodo  Cicero  alicnhi,  *  Te- 
tra  et  immanif  beiina,'  inqntt;  ted 
eliam  Mgcnf  ac  ajanicm :  nl»Mmmaiii» 
peenniav'  apnd  enndem.  Priorem 
tamen  lectienem  hand  dnm  immntom 
B,  propler 


Inm.  8nd  oili«.vf.nbV.  a.«bL 
miiinf)  nt  fit,  frlthfimlflt/  in%|iit. 
/dm. 

Jkaifae.ffeUem,eeiace«9m\  Innrn- 
nttfcriptif^  ptebees  qnomodo  ei.anlaa 
eal  fmpe  nfaa.  Nec  aiiler  vetnalif- 
f imam  ipiodqne  ex  in^ireMif.  X^  «tf» 
nnllo  in  mannfcripAo  neqnn  ia  Bmai^ 
dino  Ipfo  reperiinr»   idcai. 

i^iorpim  nff  Jldeegaa  in«.minl6iiamic 
eronf]  Inorat.decepnbl.9fdiii.*qne^ 
rnm  «nmif  vis  virtnfqne  ia  lingna  sita 
eat.'  Cetevnm  bis  jUm  idnm  fitnifi* 
c^t  qood  Barharis  CrfdihMB>  Cicei»;. 
*Scimns  Romm  solntione  li^pedita 
fidem  coBcidtBse,'  SalU  CaliJl  ^  peicn- 
niam  sua  ant  amioomm  fide  snmtam 
npintnam.'  CiMoaiBiMg. 

FrifHintarfat  JMannm]  Sio  TadU 
Hift.  u.  *  digresfifqneqni  fiacmrinm 
freqnentabant«'    CtaoMntai. 

lUfug  perealea  aabiiUaUi  heg/m^ 
dnm  e  mannscriptis  et  impmssia  ve» 
tnstiorihns,  Ha.    Bivins. 

X»  Jraniii  3laN<ino]  Sle  estm  Uhna 
fcriptif  omnibnf»  et  plerlfqne  Igrpii 
excufif.    Cof^ 

CAJf.74RegemBeeekami  Boedm^ 
rax  Manromm  erat,  qni  Nnmidim 
coufines  snnl. 

Ckm  BifUiAiflamgnrt  stBi  mnitfirni 
piiiei]  Hannfcriptay  mai  edwtntilriij 
idqne  rectinf.    fiioiai» 

Vtfgae.  iMeertaefae  agitabaiary  Ia 
mannseriptis  est»  enrtas  taantnfgBf ; 
notty  aagae:  aiqne  kmc  nmlior  ledia 

Nifae  UU  rm  atta^  oifae  ooaititBm} 
UUa,  non  of  t  in  nllo  mannfcripto^  nec 
ia  Veneto  anl  Florentino.    Idan. 

Porolt  tnftrNotifNi  emety  Tb  emU 
abeft  a  fcriptisy  qnod  probo.    A^ 


Ibi  oHpmmdia  eertaiam  eet]  T^  olp 
manascripln  non  habeot.    Bims* 

CAFb  7o  QBBNifBam  tster  Thaiam 
^fimemeaaa  prfnimnm]  QnaTn  vetteBN 
flnmBB  hoe  nomipaffet  aqctoc  i  Sia 
enhn  Thaim  fltuf  claiiflr  essel.  Plo» 
ooa  ila  VHfgaa 


MKiAJum  ivmn.ra,  oa*.  76. 


oai 


f«tlat  Q«i|>tib^talopMt!*Legaa 
tbSiepfi  ad  MeteflMfi  venlant/  QfA 
<((ifdem  tfffas  fton  ita  longiise«t;  itqiie 
Htvt  MaoriViiiii^  CflMarilttisis  tora, 
'ivb  JngurtMtf '  etiim  liftperf o.    Gtar.' 

toiei  ijfe  paimndi  5(CK]  Badtai 
SiMtm  ek|idntt,  Sotdus  Jlmeiuli, 
«piod  tfia^s  plactt  yram  et  posrea 
le  Bfarfb  Ih  Afriete  reeens  profeeto 
dhftortis  titf  *  ^eqne  bein  patrandi 
(fopiaib  cogifovt^/  pro/nlaMil  dixity  nt 
pato.    /iffMi. 

Ojifii^  MtptHiatn  ntpinadere,  0c 
ntfyrmhbi  etiamthlcere  aggreditui^ 
Le^ndmn,  onMfftir  aspirUates,  Prae- 
fefea  loci,  nonest  in  Imfpressfft  ant!- 
qtiioribtts,  nee  in  nuinnscrfptis  :  sed 
nte  ittferiiis  iddltor,  nbi  de  hoc  ipto 
SalliistiDs:  *  deniqne/  fiiqnit, '  nattt- 
ram  ipstmc^eris  imperitantem  in. 
dnstria  Yfceratt/  Notanda  vero  lo- 
catfo,  «ip^tff es  sKperviuf^^.  pro  d(f- 
pnttatu  bnmta  nperare  seu  penampere^ 
nt  Plinitts  loqnltnr.    Itivws. 

Mmcm  tie  res  modOf  et  aHa  aqaa 
idouapartarfl  Non  divisimlegendQm, 
sed  conjnifetim,  iifiimodo :  facilis  et 
proclivis  error.  Sed  et  perperam  In 
qnibttsdma  additttryraiii:  id  ex  gtossk, 
ttt  opinor  Irrepstt.    Idem. 

DomHi  peeoriel  Id  *est, .  Jismefato. 
mm:  aicttti  annt  eqni,  mttli^  equae^ 
axinl,  et  cetera  lit<jnsmodi. 

Vam  cwjiaque  madi,  $ed  pUraqtu  Hg- 
M]  Sfeltt  de  eisdem,  *  vasa  ligno 
ibiit  ^t  cortfce.'    dflMMiivs. 

Sed  plera^  Kgnea}  th  ud,  non  eat 
in  ttllo  maiiiiscripto,  licet  sit  in  fan* 
pressfs  TCtastioribas.    Rivh» . 

Qaiai  ptarlHiicm  ^ioque  aqaa  porteb- 
rrf]  Perperam  in  qnibnsdam,  irf  ficii- 
9Ke:  nam  elegaiitins  particahi  «f  omft- 
fitvr.    IdeM, 

Projtimam'aqaaM  oppidd]  Scil.Tba- 
Ift:  «t  tamen  non  erat  prapinqna; 
scd  interratfo  quinqoaglnta  millfnniy 
sdl.  pasairam.  Et  €St  dietnm  sicnt 
Ed.t.  'Proadmas  traiCilongo 


led  proxlmiii  i^t^iVallo,  HweqiJEtar 
flafitts.'  Barfte. 

Deiade  M  adidtocitentam  eot]  Eoi, 
non  reperi  in  mannsrripti^,  ac  majorle 
cnm  gratia  abesse  potf rit.  Slc  inf^- 
rinsy  prtfdi^  oumio  a  peffogis  eorrupia 
'ffi :  in  roannscriptis  non  rtt  addltum 
'ftil  vei<bnm  snbltanttnmT,  nec  In  liftx 
pressfs  antiqnioribns.    Airtas. 

Qma  Nmkiday  ricut  pleriqueyiM  moim 
'ded^one  oficia  intenderau^  Locaa  mt- 
•ttfme  contaminatns  est;  nednm  nt 
aliomm  'modo  corrfgendos  teniat. 
£st  eniffl  omniam,  intendere  offitSa  a 
'dediiione,  non  Nttmidarnm  tantthiiu 
Cruteruo. 

MiKteo  raigioM  ptuoia  uiagii  uM} 
Sic  incorhiptissimi  codd.'  neqne  ftt- 
riant  t:eterf ;  nfsi  qnod  aliqnot  eormn, 
ptavia;  ftaqne  mlnime  amtiigendam 
de  sfnceritate  leiftionls.  Voit  enim, 
Mfntes  aiUtratos  tmbrem  illam,  noin 
caftt  excossnm,  sed  mnnere  Deorttmy 
animis  anctos,  &c.    Idem. 

Cap.  76  Nihil  jam  MeieUo  iufectum 
credeno}  Hoc  esf,  nihil  esse  qitod  M^- 
telliis  efficere  non  posset,  qni  tam 
ardna  totiea  snperaTerat.  Tacit.  t^ 
men  in  Vita  Agric.  *  nt  obttnpefkcti 
hostes,  qni  classem,  qifl  navem,  qni 
mare,  exspectabant,  nihil  ardattm, 
atit  favfcrtnm  credlderint,  sic  ad  beU 
Inm  Venienttbas  :*  at  fbrte  Sallost. 
Meteth  iaticittm  scripserit,    'daeco' 

lliKS. 

Nam  talia  eowdHa  per  tfiium  ex  dj^ 
poriunitaie  capt]  In  qnibnsdam  est 
conHBa  ooleui,  8^e,  ▼emm  p^rperam. 
ISx  gloKsa  Irrepsisse  vfdetar,  qattm 
insttlsus  aliqais  et  Ineptas  Utterator 
adjecerat.  FabriCiatium,  per  otium  et 
ex  opportuniiate  ;  addita  illa  ei  copnni. 
Airtas. 

Oppofiuniiaie']  Commoditate  tem- 
ports.  Et  ideOy  cam  non  nioraretur 
amplfna  aoo  die,  ant  una  nocte  1n 
nno  loco,  non  dabattir  opportunitas 
-femporis  altcili  ad  caplendttm  consi- 
'Unili  proditiohia.    SMd. 


898 


'9imM  rxmoMDM  sn 


UmuU  rtHMf  ^gwr^]  T^ jaM^non  liabet 
G^nmlcMy  cimi.  liti  biteiioi  tn  onni- 
l»iis  maauscriptit,  et  impreuii  fetns- 
tioribiM.    IZtMiti. 

.FjMMf^cr«]  Vide  mpaic.  81. 

Snfer^  eei  aggertm  ia«efvl  lllncl 
.Mt  Aldinas  codex  tiMtuUt*  territot 
forteiisiB,  qood  non  sit  ▼erisimile  ag- 
..gerein  snpra  Tiaees  iqstitni:  qoippe 
npiid  naUnm  ancterem,  qaod  soian, 
lectam.  Atqpi  nisi  ita  legerimas, 
aeo  est  cianim  quid  siblveUt  iUod, 
Sitftrqet  9§gjBr€m  jaare,  Badius,  nt 
ittodMa.defenderet,  dicit  fortissino 
fnndamento  fuisse  stabUitas  vineas. 
'^Veramlocnstotas  maie  babat^  prae- 
sertim  in  AJUIinOy  atqne  aiteo.  in  alits 
eodicibis  mnltis.  St  qiiid  diTina- 
tiooi  nwtt  tribneodamyeerte  suspieor 
ata  ab  aoctore  scriptum :  iM«M|«r  ^- 
.geremjaeevij  eaper^aggeremimpo^ 
iie  $urrtim$.opuM  mmie^  Muru  Qvm 
lectto  egregic  sensnm  elieit,  et  aacto- 
rris  stylo  est  cooformis.  Illitd  Yero 
.qood  prcceditmr.copia,  qoid  referat, 
mihi  noo  satis  claram  est,  SoMos 
4e  Ueemm  wwUUudiMfi  intellexit,  qoi- 
biM  vioemadmoveri  poteraot  mmoi- 
Uoa  i  qnod  oialim  qoam  tf<  mtti<«in  co- 
pio,  at  qaosdaro  esposaisse  refert 
Badias.  Deoiqae  admiMtttroe  pro  mt- 
aiitrof,  qoare  snbstitoerit  Aldioas 
.  codexi  mifai  noo  liqaet.  Quod  si  in- 
finitivos  per  prasterita  imperfecta 
expooemos,  oon  opns  erit  verboJaM, 
nee  vcrbodMo6vs^  quoe  habent  qoida^ 
codices;,  et  sane  ad-eomdem  m<)diun 
infinitivi  seqaontnr,  /eetituBre,  paxfl^^ 
Jieri^    Olareanns. 

Fiaeas  o^«,  eeiperqae  aggerem  jfL- 
eere,  et  euper  aggerem^  impoeiiie  turri' 
hue  epue,  et  admmietree  tuiarii  Qnidam 
antiqni  -et  impressi  codices:  ViMeae 
agere,,  eHperque  eat  aggerem  jaeere. 
Giar^anas  ea  ingenio  repoaendiim 
pnUt:  Jneuper.aggeremjaeere:  eeper- 
9«e  aggerem  tfltpotflii  turrUme^ .  ape^e 
mimtiree  tutarif    £go  aU^oaodo  pp- 


taviloeomlmaKa- 
6allostiQ  scsiptom  loiise  :  'Vkmt 
eigere,  -meque  eaper  aggwm  Jmmpi, 
qaod  banc  iectiooem^osom  plaoom, 
et  apertom  cootioere:arbitra«er.^Bed 
cam  in  doobos  oiano  deseriptiaf  qptts 
moltis  io.  leeis  «iocoros  et  iocoffoop- 
tos  ^e  cogaoTi^,4iversam  oli  im- 
pressis  lectiooem  invcnerim,,  (in  mm 
enim  p^rticuU  eeper  deeratyjn  altcn, 
epai  admiwtifmifMf  iuiaei  legebatot) 
.veoit  mibUo  •meiitem.4nbitare^«iioe 
etiam,  Ktaeoi  ageref  aggerem^iaeerep  e$ 
Hqvc  aggerem  ittpeeiiie  <MrrJ6«i  .ip«i 
4MMaii<roi9iM  tutarif  legeadom  ait- 
Suspicionis-  nMMi  ea  est  ratioy  qood 
eodeotin  Ubro  ita  iocatns  eat&Uns- 
'  Uof.:  *  Vineaa  agare»  aggeremjacete : 
aUaqjue  qnse  iocepto»osai  Ibreiit,  pm- 
perare.'    jBtvmM.. 

IWrtfat]  Vide  sapm.c.JU. 

Bi  poetquammunmtarieii^feriti^ 
reeque.euat  adMrtoteMM]  Bfaao- 
scripta,«r>ticeat  videutt  pro  perdiimt 
vox  est  apod  Cicerooem  freqoens  i 
eodem  modo  Florentinaro.  Jgimot. 

Arietihue']  Aries  mwhinameolom 
.fiiit,  qao  moros  arbium  freqacBti 
icia  feriebaot,  evertebantqoe.  ^fos 
ioventionem  Piin.  I.  vn.  c.  Mi.  £peo 
tribnit,  ezistiamns  ab  eqoo.r<^ertap 
Trqjene*  ItaeoiasjKribit:/.£q^m, 
qui  nooc  aries  diritar,  io  nuiraUbas 
roachinis  Epeas  Inaenit  ad  Tr^pam.' 
TertnUianas  libro  de  paUio,  Gaffha- 
giniensibns  adscriliit,  secutos  /orlaiwe 
Vitraviam,  qai  ita  habet  t..z.G..9«. 
'  Primam  ad  oppagvmtiones>  Aiiea  sie 
iaventas  ette  memorator:  Qutimgi» 
nienses  ad  Qades  oppognaodas  cat- 
.tr^  posueraot;,  cam  untm  caitHinni 
.ante  cepissent^  id  demoliri  snnt  cena- 
,ti:  postqoam  noo  haboen^it.^de- 
moliUonem  ferraaienta,  anmsenmt 
tignam,  idqae  manibos  soatioeotm, 
capiteqae  ejas  sammiim  marumcoBti- 
neoter  polsantcs,  snmmos  lapidnm 
ordines  deiiGiel>aat,  et  ita  gmdatkn 
«a^ordfBe  tfl»tmB.  mmiitic^ien  dmi^ 


BBUIUM  'JIIOVIITH.    C».  77. 


'stn 


«v^M^fitBM  «pipdtoter.    Alqtie  lulc 

•  -(de^offigilM  «e  Mbibc.  Rmi  itftde« 

«artpifttPlftviw  jM«phaitiirtioE<Qi-  * 

•^»  «fiit/  kMfslt»  *.  Arici  tmbs  pne- 

..  gWMUi»  qnc3  raeknii  BAvb  «MMlM. 

/  i»  tolfdatBr  lo  «apile  gniTffenra»  In  - 

eiieti»  fbn— n»  viide  et  nontoiiraMiwi- 

«i£  depOBdel  raedloii,  fenilMM  lae- 

,  peaioe  ex  oKe  Itobe,  vetel  tratiM; 

^«  4ralio  ligaU  atrioqae  finalf  laa- 

aita  ett  et  falla.  .<opwhai  pono 

laafaa  viromBi  laaaii  roiroraam,  iii- 

-  deaiqae  antponoia  alatim  et  cam  io- 
peta  refleeteatibfiiKy  qnatit  maroe  pro- 

«.nuaalo  ferro.    Neqae  est  utta  torria 
tam.Yaildiy  aat  mviiia  tam  lata,  qom 

-  «t  pffHow  maxlme  plagai  talerliit, 
..inilhiere  et  -lubaifiere  tai  atffidaai 
.-poMtnt.'  Aocedat  his  ilind  Lncan. 

'  Ta  qnaicniiqne  videe  in  plannm  ef- 
f  aadero  mnroiy  His  aries  actns  dis- 
.  pefgitsaxaiacertis.'  EtbocSidonll: 
.  i  Jloa  Pliani  nniic  regna.  preeory  nec 
^  iit  bisee  lacertis  Frangai  HjdaspaMS 
arlos  iapactus-  ErytrM.'  £z  bis  Po- 
Jiorceticon  anctoresy  et  qni  omiiiam 
«^cnaMpectiMime  et  enm  cnra  id 
«rgnmenti  tractavit  ClarlMinms  lip- 
tins^tiMpUcem  ant  dnpUcem  affielam 
fadt,  &«drm»  tta  prima  in? entionay 
qnem  asanibat  lacetiitqae  validl  bo- 
minet  tuttinentet  egerUit;  altemm 
compatitnm,  qni  ez  trabe  altora  ex 
tmatrerto  erecta  dependerit^qno  vi 
aaiyove»  conata  lavioro  libmretnr: 
t^iat  foerii  Tettndo  arietaria.  Qom 
tanedittribatio,  licot  haad  improbaa- 
da,  iamen  qnod  ad  compotiimn  alli- 
net,  non  tatia  rem  eapriuit;aara  pne- 
ter  mdtm,  et  prteterdependeDtemy 
e«qne  alia  trabcy  velut  jogo  ant  trn- 
tinay  aihabeDl  verbaJoseplu,fanibat 
«atpenMun,eUam  Aries  proprie  coni- 
positas  fnit  ez  pluribos  traiubuslnter 
.  ae  eoonexisy  et  ianiinit  ac  vinculis 
IWreis  afctiuime  circnmiigatus  et 
.  compaginatos»  Ouqs  effigies  Campis 
.  Traas-bnlaiiiraoppidolioclieqne  vide^ 
iair.    Hiac  jam  «ateUiigeator  Lacani 


oi  AlMMianl  MMelini^looat  ^ala  d« 
AHolo  INUM  in  modam  oomposllo 
aelemMaliortamy  ad  pal* 
eoupotteloBemyMteat,  nl  eslt- 
tteMy  recte  tradacM.  LacaBi  verba 
lla  ae  habcnt:  ^  nnnc  ooajnactat  ad-< 
ttrlBgere  nodit  Inttabat  lerroqne  Ira* 
•bMy  qno  frangeret  altot  PortaaBm 
pottet,  qaaterelqne  moraatla.cfama- 
tra.*  Ammiani  brac  tont  L  zx.  abl 
alty  Arletem  vetnttnm  dlmolnlBm 
fnlate,  nl  faciliBt  veberetar,  Hamm 
qae  inttmctnm.  Ubl  primnm  in  ver- 
bit  LacaBi  coigBiictat  tralMty  q«ra 
iiodlt  et  ferro  eraat  adttringendrai 
do  ariet»  ejntmodi^qni  oa  daobot  aat 
tribnt  malit  coa^^tiiat  ceatiabaty 
«awteo  aceeporim.  Nam.ei  AbbbI- 
BBBt  cam  InqBit,  Ariatamnt  faoiliBt 
▼oheretBry  diMolntma  liaiamqBe  li^ 
otmGtnm,  qnit  non  de  trabe  tlBM- 
liiereolalUI,  ant  poUat  detrabilMU 
aam,  BtindicavimBt,  in  modom  in  te 
coHpOtitit  alqae  aptatit  id  qnoqne 
iptnminloUexeril?  Joik* /toc.  Poal. 

J^aaMOB  rffiam  oMBporlaaO  OaUMa 
eai  pra^otiUo.    CaooMaiifa. 

Uifm  oiNt  €t  ifulU  MMraii]  Qnod 
.  1«  f  eiuatit  qalbatdam  graoari  legit«r« 
Id  ex  gioM«addita  irreprit :  et  qnalM- 
vla  idem*  eat  ntroblqno  aoBanay  prior 
lamen  loetio  verior.  8io  el  CorUnt 
V,  *  apero  ooeraU/  inqnit  et  alieubi, 
*  Oneravere aovlao.'  Idem  tamea vi. 
^  utramae  vteo  gravataa  effodlMet 
iUai'  et  Tua^  'Oravea  mero  anaa 
rirea  OKtoUore.'  Sed  et  liriaa  rr. 
abU.  C.  <  Vino  epuUaqnagravaloa,' 
dielt.  Idem  ix.  *  vino  oneratoa  ao- 
piantY'  iaqnit..  Aioiaa. 
Cap.  77  Lapei J  Vide  aapra  c.  19. 
Ztffpii]  SciUcet  magna. 
£1  awcf a  «  Bailia,  Albiao,  MtMo- 
foa  iflipfinilagNaot^r/ffceraal]  In  Fa* 
bridano  est,  impenla;  idqaotentna 
ipse  pontulat..  Sed  et  aoM  iUdem» 
consenUentibua  aiiia,  hand  acio  an 
recUua^  pro  impigr^t  tiremu^  gmritiTf 
ab  adjecUvo  Noeasy  qaod  mt  dUigi»» 
et  iMdm^rm»;  nbi  hodie  ferefnocaa 


HOTJE^ITJISmnilf  IM     ^ 


41  cfiii  «ntmi  «liflqalltttB 
Mslplt  tec  «dfcrbiiMi,  ciijw  ett  cm 
ptiiait  «iMrvMs  StHwli*»:  v|ifiM- 
<I«M  PffisffiMaftqaidM  et  MoMiftM 
fffseM  m««pii  Me  pattnt  gnmiMtf 
tlrali  «t  %MJtflr,  qQod  Laellias  iM- 
cafaA  dicerit.  Qiii  velet  PritdMB 
legmtxv.deadreri»iit.  DfoMdUaid. 
TvriNi  Mt:  '  OavdM  «aot  noaiioa 
in  «i  lyllabM  temiiMtey  ifM  es  ie 
Maa  «d^erMe  feeiimt :  «t  est  retenon 
MStoritM.  tnNuH  enim  ia  fnitMdatn 
latiMeny  et  allter  ipte  enMtiet,  idi- 
ter  coaraetDde  OMMriwt:  Mm^iaviU 
nariter  dlcairty  qned  m  «ate ;  Utfgi- 
ter,qaodao«lar«e.'   AfriHi. 

JMMiMl  10  ci^birlei  liiSfttrMlMhi» 
wteripta,  JBtiiiM  io;  m  ei 
tvni  ibi  eerbM  iobitMtlvM. 

CAP.fS  WMllil  ASidoniliCt  Fhtt- 
nielbni  per  iotM  tcvramn  erbM 
ynnltft  condit»  «lat  colonl«  nrbet- 
qne.  Habnere  SMonii  ticot  et  TytVL 
iogenlM  acre,  viridmi,  et  ad  enMia 
fleKile.  Hii  artibat  opet  Hlomni 
brevi  in  laMnearam  crerei«y  dM  iit 
▼acare  licnlt  per  long»  pacit  ctiM. 
Nm  pacate  dio  vixltBe  prtt  ceterit 
MortallbM  vel  liinc  cellifai,  qood  lib. 
^d»  c*  18.  Sidonll  propoBnntur  In 
«KMplM  tommn  tecoritatit.  Venpn 
«utM  eMimto,  qnod  SidMM  toH- 
bit  TTogns  a  pitciM  obertnte  tlc  ap- 
ipoUalM  falMc,  nM  Zaid,  Id  est, 
pisoatiOf  bodieqne  Sttdon  dicltnr,  Ot 
Oalilmt»oppidMBetlBialda,qnati  do- 
nnm  plscafioniA  dixeris.  Nee  Sldoni 
miBns  oongmlt,  qoam  Hobr«i  net 
dooMt  oise  ad  mare  piseesissimM. 
Itaque  mm  Gen.  x.  15.  Sidoa  ftdsse 
tUdtor  CbMMnis  primogenitoi,  per 
Sidonem  intcllige  SldoniorM  patrcm, 
vel  Sidcnis  conditorem,  qnocnnqne 
fnerlt  pomine.  Sidonem  cx  hoc  leco 
disdmM  Msse  valde  vetnstM,  nt  qnm 
conditoiem  haboerit  CbMi  nepotMy 
Noachi  prenepotm.  Itaqne  licet 
lyrM  Sldonit  MNilMy  MtiqoM  et 
CadmMm  et  OgygiM  Poetmpnisim 
appcllMt,  «t  lidM  MtfqnitatiB  no- 


pbniHMM  ie  efcriift/^MMM 
Sidoal  Tyrateogltnr  Mbmlttemdbi- 
OH.  Hmcm  plnrimii  in  ImIs  Sidi 
«it  et*  SidonknM,  •  MiqOM  ^^ni 
ts  ^ldMMtM  a  l>roiM 
ttndUt  dnCMtfai.  Itnbabe- 
"tnr  tn  Strabone.  Inmedle  I 
«OMn  babet  nb  mrit  4Mfl 
iU  magaM  proventnt,  nnde  He 
Mt  *■« ^litgjet  gflAvx^bUM  ii[iWf  ■ 
ebmfMest;  a&^fem  er  Sidim.  gMt 
maagliHBtim.  -Boebait.   * 

Jo  ippNMm  o  xwoMsli^einiMfn^^  aiii 
«  TpilM  mtfhint  PHb.  v.  19.  ■*  I^Mis 
«ilmpartnck«%Uflrtb«tge«itii  £ep- 
ti,  Utlca.'  SiUaili  iii.  «SaiMiaqne 
lieptii.'  'Sarma,4d«fl|4yrft. 'Sed 
•lv«  ^pHi  a'  Tftfk  Mt' «  SMorilis 
«rin  tlt,  eam  stitem  essb^Pncraidnin 
in  «enseMO  cst  omaiofH.  Ac  n  Sdl- 
inttfo  tvpra  dldvEiiuMifPitaMMfei  nip- 
penem,  Admmcttnn,<et' xiepnm  In  era 
Afticift  maritlmacoiididiiir:  etln  tie- 
teri  oracd6  ?  *^TiiipcrtiiiB  mondl  ^- 
na  rcget  nrbe  prcffbctti^.^  Id  cit, 
Sevemt  ijcpti  Tripelltniia  erioiidMf 
de  qno  Stathn  1.  iv.  sytvitnnn :  '  Tnf 
in  rMOtlt  Syrflbns  ovia  Xiopfis  crcb- 
Tlt?'  Ctmor:  <-Non  setmo  PCenns, 
non  babiYnt  llbl,  IBkt^a  non  mens.' 
l^Bsnam  nngnam  pro  Afncmia  fnxft, 
nam  IIIm  «tramsiMe  Lepl9tanM«bfe- 
ttrSallostins.    Idm. 

fl^es]  Ditie  Syrtei :  Cepbalasll- 
tnm  igrIvosnmi|ne 'magifie  Sjrflls  rdi-' 
tinm,  qos  et  noiiiine  et  ftigeino  pAr 
aiteri  est,  cetemm  mnlto  major,  nam- 
qne  ambitnm  4(M.  et  tO.  mlL  passnnm 
CoHplet.  Tapbnra  graadb  YiensT  a 
qne  Syrtis  parva  inshinare  te  Indplt, 
tOS,  mill.  pasi.  a  Carfbagine  distaiis, 
90D.  In  rednctione,  qbm  allqMnto 
magnay  dMcnf ior  est-:  ab  iractn  de- 
nMinat»,  qnod  OMia  ad  «e  trsliMty 
et  appropinqnantla  vadoso  vnari  he* 
rcMt  Nm  ct  Stnil>e  dM^ftales 
ibi  csse  ait,  proptcr  fnndM  anltis  in 
lods  cmnoiM  ;  ex  qno  contigit,  «t 
mnlti  fai  brtvia  inddentcs  inhseres- 
C8Bt«  'Sfantt  qnidem  iant  Importnoily 


BBLLITM  iWVHTH.     OAP.  79. 


flB5 


6ltMmiroee»y  inTestiiiiie  ob  alieraot 
iBotiw  pekmi  afflnenlis,  ingroeatibiu 
in  eat  veotiSy  cum  Utlora  circumde- 
clavia  sint,  eji  qno  Austrinis  flatibus 
mare  ibi  maxime  fremit,  devolveiiti*  . 
bnft  in  illnd  arenas  et  Mtta,  qme  iliinc 
fevomit ;  qao  fit  ut  incqoalitas  fundi 
magna  sit,  alto  quidem  loco  roare 
profondissimora,  alio  vadosum  sil;  et 
acvienti  sesto,  qi»  modo  eminebant, 
in  iroo  reaidant;  qu^  vero  in  imo 
jocebant,  sopra  undas  extollantur( 
ex  qno  omnis  locorum  facies  simul 
cnm  ventis  mntatur.  Vide  Strab. 
1«  XVII.  D.  Jlforws  Niger. 

ImjmreB  magnitudinef  pari  lurfura]  In 
qoibnsdam  est,  sed  impressis,  pare» 
maiwra:  verum  eodem  plane  sensoi 
qoamvis  prior  lectio,  si  quid  est  in 
me  jodicii,  verior  est.    i?tvtu«. 

ImpareM  mefMlwNiie,  p4tri  iia<Hra] 
Servitts  hsc  ita  recitat  in  Yirg.  ^n. 
1.  I.  '  Xmpares  magnitudine,  pares 
nntora:*  ntrovis  modo  legas,  parvi 
rofert.    ilfamiliiiJ. 

Imparee  mm§mitidime']  Vide  Plinium 
▼.  4.  et  Strabonem  1.  ii.  et  xvii.  rtsi 
locos  hic  posterior  corruptns  est ; 
scriptnm  est  enim,  ibi  msjoris  Syrtis 
ambitum  eue  9S0;  diametrum  vero 
16W6 ;  quod  esse  minime  potest,  nt 
nmbitu  sno  diameter  sit  major.    CaU, 

Prammatetraf}  Sallnstiiim  reliqui9se 
Umm  probavimus  in  Obs.  Gronoriaj. 

Ubi  mare  magmtm  esae^  et  sa^tire  vea- 
ti»  ceepitl  Jdare  m^gnion,  omne  tem- 
pestate  tnmidum  et  iu6atura,  Hist 
L 111.  '  Iromensum  aucto  inari,  et  ven- 
to  giiftcente  :*  alias,  *  mare  magDuni! 
est,MttiM.  Sopra:  *  mare  magnum,et 
ignarn  lingua,  commercium  prohibe- 
bont.*  Caesar  1.  iii.  Bell.  Gall.,  *  Cum 
ssevire  ventus  coepisset.'  Mela  ad 
aeqoor  emtitiam  retulit ;  et  SalluHt. 
Jognrth.  c.  17.  '  roare  8»vum,  impor- 
taosum.'  CioiramtMS. 

Ao  /aeie»  lacarum  cum  venti»  timial 
■wrfiifMr]  Tecit*  1.  XIII.  *  Non  nt  ho^ 
■ainnin  voltus,  iia  locorum  iacies  mn- 
Idem» 


Sfprte»  ab  tracim  nemaMf «]  Non  sun| 
b»c  itt  veteri  editione,  et  amicissi- 
moa  raeus  Jungermanus  glossam  omr 
nino  pntat,  quam  aliqiiis,  ut  solet, 
margitti  alleverit :  jam  enim  dixeral> 
*  quibns  nomen  ex  re  inditum.'  £t 
clare,  '  Limum  arenamque,  et  saxa 
ingentia  fluctus  trahunt :'  trahunt  id 
ipsum  est  a6povai,  unde  :S^pris.  Vidc 
Apoll.  1.  IV.  Arg.  et  ipsius  Scholiiut. 
dioss.  Oraecolat*  ^iwpats  traetu»^  traa^ 
tia:  lege  2vpris.  Statius  primo  Tbep 
baid.  ^Syrtes  deititount:'  ubi  Lar» 
tant.  kwh  rov  (TiJpffty*  Gr»ce  oCpttr  i. 
*....sine  dubio  addendum  trakere, 
Allusit  et  Rufus  Avieous.  '  Late  tr&- 
liit  aqnora  Syrtis.'  Sic  snpra  Crisp. 
de  Catabathmo  rationem  nomiui« 
etiam  breviter  innuisse  satis  habet : 
'  declivem  latitudinero,  quem  locum 
Catabatlimon  incolae  appellant.'  Quid 
enim  Karafia9fi6s  aliud  quam  deeceneu»? 
Putscbius. 

Qua  eo  /aeUiu»  retinebantur]  Manuo 
scripta,  retinebanty  quomodo  et  ex  ini- 
pressis  qusedam,  nt  ^iue  casns  sit  ar- 
cusativi.    Riviu». 

Cap.  70  Cffrenenee»]  Cyrenae  oppi- 
dum  Cyrenaic»  regionis,  quas  et  Pen- 
tapolis  dicta  Plinio,  origioem  refe« 
rens  ad  Orxcos,  Aristippi  Philosophi 
patria,  a  Cyrene  Hypici  filia  dicitur 
etyroon  suuro  arcessere.  Ab  illa  Car* 
thaginis  lemula  tota  regio  etiaro  Cy- 
rene  dicta.  Nostro  hoc  tempore  di« 
citur  Coroii,  teste  Cirava.  Fuit  ha^c 
civitas  nobilitatH  a  fonte  Soli»,  qui 
roeridie  frigebat,roedia  iiocte  calebat. 

Agerin  medio  areHosiis]  Multa  loca 
arenosa  rt  deserta  in  regione  Cyrc- 
naica, praesertiro  ubioliro  Jovis  Ham» 
mouis  oracuiiim.  Quero  ideo  Haro- 
muncm  appellatum  existimaot  Orapci, 
qnod  ''AfMiios  iis  arenam  denotet;.  Sed 
falluntnr  egregie.  Uti  eniro  turo  ab 
aliis,  tum  novissime  a  Bocharto  in 
sno  Phaleg  demonstraturo  est,  cum 
Chamo  Jnpiter  Amroun  idem  est. 
Chamum  ibi  Noachi  filiiim  inter  Deoa 
rdatnm  foisse  certum  est ;  £gyptii 


Delpk.€t  Var.  Cla». 


8R 


626 


KOTiE  VARtORVM  IN 


qaippe  mollito  sono  'Anuaw  ytVAfuw 
(dixeriint.  Unde  et  tota  Africa  ali- 
quando  Ammonia  dicta.  Steplianns : 
^A/ifunAa  ii  fjutir^iuos  Ai$^t,  leai  aMi 
^  ttwra  ^  A</9^  otrw  iicaXtho  inh 
^Aiitunfosi  id  est,  AmmonU  AfHe€s 
medUerranea,  ud  el  ip§a  Africa  mriver^ 
m  eic  ab  Ammone  toeaiur*  Hec  obi- 
ter.    Vide  Bochartwin. 

Neqve  flumeu,  neiiHe  numa  eraty  ifc'] 
Naturalis  ilia  est  (ininm  regionom  se- 
paratio,  quod  ve)  fliiminibiis  vel  mon- 
tibns  separentur.  De  Btiminibus  ita 
Tacitus  dixit :  '  certnm  jam  alveo 
Rhennm,  quiqne  terminus  esse  sufii- 
ciat.'  Diodorns  Siculns,  ubi  coiitro- 
versiam  narrat,  qna?  inter  Egestanos 
et  Selinuntiofl  fnity  irora^v,  ait,  iV 
xApa^SplfoPTot:  id,  amnefines  discrimir 
nante.  £t  Xenophon  I.  iv.  Exp.  Cyri, 
talem  amnem  simplictter  t^f  Spi^optay 
id  est,  flnitorem  vorat.  Narrant  ve- 
teres  Acheloum  amnem  incerto  cursn 
roodo  sectnm  in  partest  niodo  circnm- 
actnm  obliquo  aginioe  (nnde  tauri 
et  serpentis  formam  indoisse  dicitur) 
din  de  agro  adjacente  belU  cansam 
,  ^tolis  et  Acarnanibus  prapbnisse, 
donec  eom  Hercnles  aggeribus  do- 
moit,  eoque  beneficio  GEnei  iCtolo- 
rum  regis  irliam  in  matrimoniura  ac* 
cepit.  Sicnti  h«c  in  fluminibus  usur- 
pata,  ita  et  in  montibns  locom  faa- 
bnere;  nnde  Tadtiis  de  Gcrnianla: 
'  a  Sarmatis  Daci^que  ntotno  metu 
aut   montibus    separatur/     Plinins 

I.  zxxvi.  de  Alpibus  loquens :  *  Eve- 
himns  ea,  qusB  separandis  gentibus 
pro  terminis  constituta  erant.'   Grot. 

II.  S.  de  Jur.  Bell.  qoi  ibidrm  qnses- 
ttonem  movct,  an,  ubi  flumen  regiouis 
aiiciijus  tcrminus  est,  atqne  alvenm 
mutaverit,  ettam  fines  regionis  mo- 
tentur.   Sed  baec  hi^jns  loci  non  sunt. 

QucB  res  eos  magno  dnttumoque  belto 
inter  se  kabuit]  Manuscripta,tn  magno, 
addita  pnepositione :  qnomodo  et  ve- 
tustissiraiim  quodqne  ex  iinpressis. 
Rivius, 

Quo  in  loco  nUer  se  obtiifuisseni,  ibi 


eommunis  utriusquepapnKJMa  Mtfiv 
twr]  Mannsrripta  et  alia  qnaidaai,  k 
commsiits  uiriua^  popnlif  ^r.  Qnod 
ad  sensnm  attinet,  utmmvis  probe 
quadrat ;  et  cnm  lectione  vulgata  facit 
Pomponitts  Mela :  '  Ut  ubi  legati,' 
inquit, '  conrnrrerent,  certo  tempore 
ntrimqne  dimissi,  ibi  termini  statne- 
rentnr :'  postcrtor  lectio  mihi  elegan- 
tior  esse  videtor.    Ritius. 

Quibusnomen  PkilMeserat]  Mann- 
scripta,  Philamis:  idqne  rectins  ae 
Latinins,  nt  de  elegantia  nihil  dicam. 
Est  enim  secnnd»  inflexionis  boc  no- 
men:  nec  aliter  nsquam  Sallustios 
usurpat.    Idem, 

Quibus  nomen  PkitmiiM  erai]  Pkike-' 
nis  dativum  in  PkU^nes  Aldinns  co- 
dex  mntavit,  temere  meo  quidem  jn- 
dicio  :  nam  ad  finem  hnjns  historiae 
ipsemet  auctor  in  secnnda,  non  in 
tertia  Latinorum  declinatione  Plt^ani 
inclinat,  qnod  et  alii  secnti  sont  anc- 
tores  Latini,  nomioatim  Valer.  Max. 
1.  V.  et  Pomponios  Meta  1. 1.  apnd 
quem  tamen  locus  inntHiu  est.  Qua- 
re  hic  legendnm,  quibus  nomen  PhU^ 
Ntf,  per  tertiam  vocalem  in  uldma 
syllaba.    Glareanus, 

Ubi  per  loca  cr^iui/ta,  et  nuda  g%iMi- 
tium]  JEpuUiaf  sunt  plana  ;  gignentia 
vero  arbores  et  stirpes  appellat,  quat- 
qne  alia  e  terra  giKunntur.  Sic  in- 
fra :  *■  Forte  in  eo  loeo  grandis  ilex 
coalnerat,  inter  saxa  paiUum  modo 
prona,  deinde  inflexa  atqne  aucta  in 
altitodinem,  qiia  cuncta  gignentinm 
natura  fert.'  Sallnst.  imitatns  Apu- 
lejus  in  libro  de  Platonis  dogmate, 
nt  in  optiino  exemplari  mannscripto 
legitur  :  <  Gignentinmque  omniam 
instar  cera;,  formas  et  fignrationes 
ex  illa  exemplorom  impreasione  sig- 
iiari.*  £t  paulo  post : '  Aniraam  vero 
animantinm  non  esse  corpoream,  aec 
sane  perituram,  eum  corpore  fuerit 
absoluta,  omniumqne  gignentiniu  esse 
seniorem,  atqne  ideo  et  temperare 
et  regere  ea  qnorum  cunun  fnerit 
diiigentiamqne    sortita.*      Hoc  esl^ 


BBLLCM  JUGURTH.     e.VP. 


639 


omtiiiiin'  qii»  i^ifniiiitur.  Vitnivius 
\pro  qnod  Sallust.  dixit  gignfntia, 
nancentia  ipse  appellavit,  nt  (.  t.  c.  1. 
'  Non  minns  qiiitm  etiam  nascentium 
oportet  imiiari  naturam,  nt  in  arbo- 
ribiis  teretibus  :'  et  statim  ;  *  crgo  »i 
natnra  na»centiom  ita  poAtolat.'  Kt 
I.  ¥'111.  c.  1.  '  Si  invenientor  nascen- 
tia,  tenui»  juncus,  satix  erratica.' 
Inde  infni  *  et  ilKs  dolenffia,  et  plebi 
▼olentia.'  De  PhilaHu  Mela  et  Val. 
Maximus.    CiaMm, 

Per  hcu  itqmaUa  tt  mula  gignenHum] 
Gignentia  dixit  etiam  Ambrosins  O- 
nt.  de  fide  Resurre<:tionis :  *  Deni- 
qne  multa  gignentia  qnamvis  jngi  se- 
renitate,  hnmo  arida  arenosaque  nas- 
cnntnr,  qooniam  et  ipsa  terra  ad  hn- 
liiorem  snfficit/  Scc,  Lactant.  de  ira 
Dei  1. 13.  '  Ainnt  eiiim  miilta  esse  in 
gignentibns,  et  in  nomero  animalinm, 
qnonim  adfanc  lateat  ntilitas,  sed 
eam  processo  temporis  inveniri.'  Ur- 

-  Pani]  Td  est,  Carthaginienses  :  et 
dfcnntnr  Pceoi,  qnasi  PhoRnl.  Kam 
de  Phopiiice  regione  in  Afncam  pro- 
fTecti  snnt,  qni  Carthagincm  coodide- 
rnDt.  Sotd,    Vide  snpra  c.  19. 

-  QnoBjine$  p&jmlo  tuo  peterent^  Qn  rtri 
oArverenliir]  N^scio  an  sit  scribendnm 
qnajhtes.    Ciaccon. 

Ut  rW  iflt,  qnojtnetpopnb  auo  pete* 
renty  ibitiri  obmerenimr]  Mannscrlp- 
tom,  qno$  Jinei,  qnomodo  et  in  aliis 
plerisqOe,  idqne  fortasse  rectius : 
nam  seqnitor  ilrif  hoc  est,  m  tis  Jtni- 
hme;  oisi  qnis  ex  iis,  qute  mox  se- 
qnoDtnr,  ita  intelligere  roalit,  ut  vel 
illi,  qno  loco  fines  popnlo  soo  pete- 
rent,  eo  in  loco  vtvi  ebnierentor: 
vel  eadem  conditione  sese,  quem  in 
locnm  TeHent,  processoros.  Praeter- 
ea,  fuarerent  in  qnibusdam  legitur, 
pro  peterent ;  qoamqnam  eodem  sen- 
sn.    Rivius, 

Aras]  H»  Strabonis  state  non  ex- 
tahant :  nt  ip:»e  refert  Strabo  1.  iii. 
C^il. 

-  AUique  tlltf  cfomt  kmorea  conatihUi] 


Manu8cripta,tWi7«H:  qnomodo  qu»'' 
dain  etiam  tvpis  excnsa,  pro,  Decre- 
ti :  qnamqnam  et  eonstituere  honortB 
diiitnr,  id  qnod  apud  Ciceronem  re- 
peritur.    Riviu$. 

Cap.  80  Praterea  regit  Bocchi 
proximos  magnis  munerilius  et  nuOorUms 
promimOf  ad  itudium  tui  perdvcit]  In 
vetu.stis  nonnnllis  est,  perlidt;  pro 
oibi  conciHat  el  derincit,  Atqne  liaee 
lectio  mihi  magis  arridet,  etiamsi 
prior  illa  in  manuscriptrs  qnoque  est. 
'  Perlicere  ftd  societatein  armorum/ 
est  apncl  Livium  x.  ab  U.  C.  et '  Do- 
nis  perlicere,'  vi.  helli  Ptinici  ii. 
Non  inficior  tamcn,  et  priorem  in 
eodem  lectionem  reperiri,  velnt  v, 
belli  Asiatict,  *  Et  alios,'  inqnlt, 
'  principnm  donts  ad  suam  caossam 
perdnxit.'    Idem. 

/d  ea  gratia  faciUui  procUciuoqui 
fuit]  lu  mannscriptis  ceterisque  ve*> 
tnstiorlbns  est,  proniu»:  vernm  prior 
tamen  lectio  mihi  valde  placet.  £«t 
apnd  Sallnstinm  non  seniel,  <  in  pro- 
clivi  esse  ;'  pro,  Flncile :  nt  cum  in- 
quit,  *  Cnjns  si  dolum  caveris,  alia 
oronia  in  proclivi  cmnt.'  Sic  et  in 
Andria  Terentins.    Idem, 

Id  ea  gratia  faciHus  proniusque  fuU] 
Ita  rnrsns  Pall.  omnes,  nec  video  cnr 
cedere  debeat  aliomm  proeticius: 
mallem  potius  ejici,  eagratia;  natoin 
in  ofiicina  interpretum,  fbrtassis  eti* 
am  illiid/act/ii».    Grnterus. 

Qniim  rem  opportunissimam  inccepto 
bello  pauci  imp^iverant]  Hanc  lectio- 
nem  et  ipse  probandam  esse  dnco. 
Nec  tamen  diftsimnlandom  reor  in 
manoscriptis  omnibus,  qnse  Ipse  vi- 
derim,reperiri,tiurep^o  betti,  non  beUo, 
Rivius. 

Rem  opportunissumam  incepto  belli] 
Ita  etiam  Mss.  nostri,  nt  quisqne  est 
▼irtote  melior :  deteriorcs  enim^  beUo, 
Graterns. 

Etiam  anie  Jugurtha  Jttla]  Nonios 
Marcvllos  citat  hvc  valde  corrupte 
in  hnuc  modum  :  Etiam  jam  ante  Ju- 
gurthce  JUia  Boccho  mtpserat,  verum  sa 


628 


VOTM  VARIORUM   IN 


fteee^dhtdoy  quof  etiam  HmidotfcriUfa^ 
cii.  Coaluerunt  turpiter  duo  frag- 
meota,  qu»  sic  divide  et  supple :  Ei 
Jam  anie  Jugwriha  filia  Boccko  nupee- 
fdi,  venan  ea  neceuUudo  apud  Nunddat 
Maurotque  leeit  ducitur..  Idem  Cati- 
Una  :.  *■  Practerea  necessitudo,  qn» 
etiam  timidos  fortis  facit/   Puttchiut. 

Etiam  antta  JuguHha  fiiia  BoecH 
mupterat']  In  nostro  probatissimo  co- 
dice  f  ic  legitur :  non  uti  vnlgo,  Bpc^ 
eho  nupterai  ;  quas  verba  cnm  diligen- 
tius  conaiderarem,  in  eaM  opinionem 
adductus  snm,  ut  existimem,  ita  Sal- 
liufium  scripsisse.  Namque  Plut. 
asserit  Jugortbam  Boccbi  generum 
fuisse,  in  Mario.  Accedit  prsterea 
an^toritas  Flori,  qoi  et  ipse  1.  iii.  c.  1. 
scribit,  Bocchnm  Jogurtb»  socerum 
fuisse.  Haec  jaro  adnotaveram,  cnm 
et  in  illo  codice,  qui  in  bibliotheca 
divi  Salvatoris  Bononiae  servatur,  eo- 
dem  raodo  scriptum  esse  reperi :  ut 
jam  non  dubitandnm  sit,  quin  hec 
sit  antiqua  et  germana  lectio.    Catt. 

Quia  tinguli  pro  opibut  quitque  quam 
plurimtu  uxoret,  alH  dtnat,  alii  pluret 
habent]  Mannscripta,  consentientibus 
et  aliis  vetnstioribus,  quod  tinguli  pro 
opibut,  4rc.  alii  pluret  habeant.     Rivius. 

Cap.  81  Profunda  avarUia']  Sic  in 
Epistol.  Mithrid.  '  cupido  profunda 
tmperii  et  divitiarum.'  £t  in  orat. 
de  repnb.  ordin.  *  profundam  libidi- 
nem/  dixit,  pro,  Immensa :  ut  Cicero 
ia  Pisonem,  '  Quum  partem  ejus 
pra^dae  profondse  libidines  devoras- 
sent :'  et  pro  Plancio,  '  mare  pro- 
fundum  et  immensum.'     Ctoccoa. 

Eandem  illot  cauttam  belli  habere  cum 
Boceho,  quam  tecum  ei  cum  aliit  genti- 
but  Ubidine  imperitandi']  Duo  e  mann- 
scriptis  habent,  Ubidinem  imperUundi, 
casu  accusativo  :  idque  rectius  esse 
puto  ;  nam  et  alibi,  '  libidinem  do- 
minandi  caussam  belli  habere/  in- 
quit.     Rtrtas. 

Xi^tdmcm  ioipmlaadt]  Huc  re- 
spexit  Mela  iii.  3.  '  Bella  cum  finiti* 
lais  gerunty  caiissas  corum  ex  libidine 


arcessunt,  atqne  imperitandi  prola^ 
tandique  quw  possident.'    Cioccoit. 

Item  regem  Perten]  Perses  rex  Ma^ 
ccdoniae  fuit :  hnnc  Paulus  iEmilius 
consnl  praelio  apod  Olympum  mon* 
tem  commisso  vicit,  captumqne  cnm 
liberis  in  triumphum  doxit.  In  e« 
pnelio,  ut  tradit  Plntarchns,  xzt 
millia  hostiom  c»sa  snnt.  Bidoo 
omnis  Macedonia  se  .£milio  dedidit. 
Sold. 

Pott  uti  quitque  opideniittiMut  vidar 
baiur]  Manuscripta,  ridraitir.  Riviits. 

Iter  contiiiuuni]  Stc  Cicero  de  Di» 
vin.  1.  I.  '  Iter  propositnm  et  jam 
constitutum.'    Cidccon. 

Ita  Jugurlha  raiut  OMi  capta  urbe 
operee  pretiumfore,  aut  al  dux  Rommnutf 
4rc.]  Manuscriptom,  pretiumfore:  sed 
erat  alterius  mann  in  spatio  quod 
versus  dirimit,  littemlis  minntiB,  ape- 
ree:  verum  in  aliis  solnm  legitur, 
pretium;  ut  quin  ita  legendnm  sit, 
dnbitatio  jam  nnlla  relinquatiir.   Rii% 

Pretiumfere]  Sic  rcposui  ex  pieris- 
que  antiquis  Iibris  :  qno  modo  loca« 
tus  c.  110.  '  Fuerit  inihi  pretfum  egu* 
isse  aliquando  aniicitiae  tnae.'  Fnlvii 
tamen  liber,  Opera  preiiumfore.  £g« 
dictionem,  opera^  induxi,  aliomm  ve- 
ternm  librorom  auctoritate  addactm. 
Manutiut, 

Aut  capta  urbef  operee  pretiuM  fere] 
Illud  operei  extat  in  omiiibiis  Mat. 
nostris,  ideoqoe  non  auaua  Mim  eji> 
cere  rjuasi  per  vim  :  posse  tamen  al>- 
esse  certnm  est.    Grutemt. 

Aui  st  dux  Romamts  oicxilio  «iiii  e«« 
nittet]  Dvx,  non  est  in  ullo  man»» 
scripto ;  ac  rectins  abest.    Rtt«tit. 

Ne  mox  agitando,  aliud  quam  beUum 
mailei]  In  vetttstis  qnilrasdam,  ne  «•- 
roj  agilando^  quomodo  et  FlorentiMn 
et  Beroaldinum,  pro  differendo  ae 
prolatando.  Citat  eodem  modo  Rtc- 
cius  Lngien&is,  qnamvis  secat  Badia* 
num.    Idem. 

Boeehi  paeem  unminuere,  ne  uutat 
agitando  aUud  quam  beUum  mattei]  Im» 
mimure   pro  inierrumpera   accepisse 


BBLLUM   JUGURTH.     CAP.  83. 


f  idetnr.  8ed  pro  Ni  moroa,  idcm 
Aldinof  codex  habet,  ne  m§x  agUM- 
49 :  qoc  lectio  meUor  est,  si  ag^wia 
pro  e^gUmda  ecceperis.    GlarmnuM. 

Cap.  82  MmtriM]  Maoritaiiia,  uti 
BOtoin,  dividitnr  in  Tingitanam  et 
Cssariensem.  Sed  primum  hvc  di* 
Tiaio  facta,  teiite  Dione,  a  Claudio. 
H«c  major  a  Victore  Uticensi  ▼oca* 
tur.  Masfyliam  quoqnc  et  MaRsssy- 
liftm  appellavit  Strabo.  Hodie  reg- 
num  Tremiitennra  hoc  loco  videtur, 
ttt  Oirava  et  D.  Niger  atteotantnr. 
Tingitanam  a  Bogod  regeBogndia* 
nam  aliqoando  cognominatam,  tra* 
dit  Plioitts.  Sitipbensis  et  Hispania 
tnmsfretana  ab  Honorio  et  S.  Rufo : 
et  io  libro  Notitiarum  Hispania  Tin- 
gitana  appellatur.  Inferior  Blauri- 
tania  a  Solinn  in  descriptlone  Nili,  et 
a  Xiphilino  in  vita  Severi  nnncnpatnr, 
nbi  dicit  Atlanlem  non  longe  ab  O- 
ceaoo  Atlantico  eaoriri,  prope  Ma- 
ceuitas  qni  snnt  in  Manritania  Infe- 
riore.  Regnum  Maroci  ejus  loco  sta- 
tuit  Augustinus  Corio,  Fessse  vero 
Niger.  In  numisraatibus  antiquis 
Maoritania  per  e  iegilur.  Incolae,  nt 
Strabo  testatum  reliqnit,  Manmsii  a 
Grscis,  a  Latinis  Manri  appellantnr. 
Ortel. 

Nmn  eommiUm  /actam,  mtta  mecepe" 
rai^  In  impressis  qnibu8dara,jfam  an- 
tta  oeceperat :  licet  «liter  mannseri p- 
ta.    JUrUiM. 

Vir  egregiuM  in  «2itt  aHibme\  In  non- 
nallis  est  omissa  prspositio  m :  sed 
pneterqnam  qnod  exemplaria  mann- 
scripta  additam  babent  praepositio- 
nero,  Cicero  quoque  sic  est  loqoi  so- 
litns :  at  cnm  inqnit,  '  Lslins  in 
laude  bellica  egregius ;'  pro,  Excel- 
Jens  et  Pr«atans.    Idem. 

Im  Mi^perbiam  veriebani^i  Infra :  '  Ne 
modestiani  in  conscieniiam  dnccret.' 
Taeit.  HisL  ii.  '  Omatum  ipsina  mn- 
nicipia  et  coloniae  in  snperbiara  tra- 
bebaat.'  Infra :  '  oronia  non  bene 
cosanlta   in  virtutera  trahebuitttr/ 


QM«m  rem  aiU  im  Moperhiam  terte* 
baat]  Fabricianuin,  vorfe^f ;  qiiod 
antiquitatem  magis  sapit,  cujns  cnm 
primif  studiosos  est  Crispns.  Rivhu» 
AfagiM  hmwre  Marii  qaam  eaa  tiffurta 
exeruciatiim]  Sic  quidem  etiam  Pala* 
tinus,  NazarianuK,  aliique.  Atenim 
Cbmmeliniano  est  ti|;Mrui  exereitum: 
quod  ipsum  germanum  magix  ancto- 
rift,  meo  quidem  jndicio.     Grwterue, 

Neque  tam  anxie  laiumm  fHiMMe^  mL 
adtpta  premueia  atH  fuam  Mario  trade^ 
retur"]  Ms«.  at  ademlta  proHneia :  sic  et 
sensus  ipM  postnlat :  et  procUvis 
saoe  fuit  lapsus,  nna  omissa  litera. 
JRtrtiM. 

Cap.  83  AUemam  rem  muo  periculo 
eurare}  Manuscripta,  pericuh  euo,  ut 
seqnatnr  pronomen.    UiviuM. 

AHenam  rem]  Idest,Rem  ad  alium) 
seu  ad  Mariam  pertinentera.    Sold, 

Rem  alienam]  Id  est,  Triutnphnro, 
aut  victoriam  Marianam.    fiod. 

Habere  tum  magnam  copiam  Mocieta^ 
tie  amieiHaque  eai^ungenda  ^iua  potier 
bdlo  eeaet]  Sic  in  omuibos  fere,  Sed 
qnid  si  legas,Aa6tfre  evm,  ^c.  ?  sane  fa- 
cilis  ac  proclivis  lapsns  fuit,  similitn- 
dine  litterarnm.  Nihil  tamen  adlinc 
mnto,  sed  conjectnram  solum  affero. 
Haec  jam  adnotaram,  cum  ecce  aila- 
to  et  inspccto  codice  Florentino,  eum 
ibi  repcri.    RiviuM. 

Habere  eum  mageam  copium  Modetth 
<tf]  Mirnm  est,  tam  alte  radices  e- 
gisae  scripturam  falsam.  Nam  etiam 
nostri  omnes,  habere  tum  magnamf 
ifc, :  aut,  habere  tam  magnam.  Gruter. 
Omne  beUum  eumi  facUe,  ceteruma" 
gerrime  deeinere^  Quamvis  in  cnnctis 
nsanuscriptis  acerrime  legatur,  atqne 
etiam  in  impressis  quibuMlam,  velnt 
Florentino,  tamen  vulgatam  lectio- 
nem  probandam  magis  esse  pnto. 
Opponnntur  enim,  facUe  et  agre,  Ci- 
cero  de  seoectute,  '  Oranis  conglnti- 
natio  recens  aegre,  inveterala  faciic 
dissolvitnr.'  Idem  alibi,  *  Inveterata 
vitia  vgrins  depeUuntur/  pro  Diffi* 
ciliQS.    liivtiti. 


680 


HOTM  VARIORUM   IN 


BeUum  tmm  ftuiief  cHemm  0eenim§ 
deeitiere]  Scripti,  agernme  deeinere: 
qiiod  magis  probn.    BiUeekiMe, 

Nendep&ni  niH  emm  tieteree  velini] 
In  mann»criptiii  omnibmi  est,  deponi 
emm  ritioree  velint :  et  hsc  lcctio  ma- 
gis  arridet.    Riaue, 

Proinde  eibi  regnoifnie  emteiUret]  In 
▼etnstti  qQibnsclam,  sed  impreaai», 
eihiiine  regnoqne :  id  historiro  magit 
convenire  videtnr.    idem. 

lUe  prelmre  pariim,  aiia  almmere]  Ef 
ditio  prima ;  iUa  probare,  pariim  ab^ 
nmere  ;  sine  voce  alia :  qna  etiam  de- 
atitoti  M»8.  aliqnot ;  qnonim  meliorep, 
iUe  probttre :  partim  abnmere.  JEso  jn- 
niores,'  Hle  probare  parlimy  parlim  ab- 
naere,    Gmterns. 

Probare  parHm^  alia  abnmere]  Scri- 
be  :  probare,  pariim  abnnere^  ejecto  r^ 
aiia,    Vide  Gronov.  ad  Liv.  iii.  ft7. 

Cap.  84  Dieiiiare  eete  eemenlaimm 
ex  vieiie  illte  epoHa  erpieee]  Ex  viHie 
tHomm,  ant  ex  moOUie  ftforvai,  vide- 
tnr  legisse  Plntarrhns ;  scribit  enim, 
OKv\6¥  T«  $oQoTes  abrov  tV  brartmr  f4* 
poadat  Ti|f  rwv  ebyorm^  m2  vAoivW  fiA- 
Aoir/af.    Ciaceon, 

MiiHiee]  Sic  antiqnns  Ftilvii  liber : 
in  vnlgatis,  MUitia,  Sed  antiqnns 
loqnendi  modos  *  Domi  milltiRqne/ 
adduxit  me,  addita  pnrsertim  veteris 
libri  anctoritate,  nt  loenm  mntarem. 
JfmiKluit. 

Hominee  emrritie  eiipendiie]  Vete- 
ranos  :  qni  cnm  tmplessent  stipendia, 
ad  militiam  inviti  cogi  non  poterant. 
Legibus  enim  Romanis  decem  tan- 
tupi  annos  militare  cogebantur,  nt 
ait  Pintarchns  in  Gracchis.  Vemm 
id  hatid  sempcr  servatum  est,  quod 
leges  apnd  Polyhinro  I.  vi.  Corae- 
Uom  Tacit.  1. 1.  item  apnd  Jiirecon- 
sultos  I.  VII.  tit.  ei.  et  I.  X.  tit.  54. 
Codicis.    Caei. 

SiipendHe  emeritie]  Siciiti  septimo 
et  decimo  anno  militiie  iniUabantor, 
ita  miliiem  liberatum  anno  demnm 
«ptatis  qninqnagcsimo,  atque  ea  de  re 
legem  latam  scrtbit  Lipsins  ad  Taciti 


Annates.  VideDdos  Petmi  CrinttDf 
1.  viii.  de  honesta  disctpl.  cap.  «it« 
Qnando  vero  diKtmna  quinquagesimo 
anno  finem  militise  esse,  non  ita  in» 
telligendnm,  nt  a  prima  letate  roill- 
titt  capaci  ad  illud  iisqiie  tempos  mi* 
litare  quis  cogeretur,  sed  de  iis,  qoi 
seriua  ad  militiam  transvecti,  qnietem 
iUoa  qninqoagesimo  anno  babnisse. 
Qoot  autem  olim  emcritse  miHtiap  sti- 
pendia  et  anni  foerint,  diversimode 
inter  ancfores  disceptatnr.  Alman- 
der  Neapoiitanns  Genial.  vi.  22.  ad- 
notatnm  reliqnit,  modo  nndecim,  mo- 
do  sexdeeim  annos  militise  fincro  fe- 
cisse.  Apud  Tacitnm  qnadrageoa 
qoidam,  alius  tricena  »tipendia  nnme- 
rat.  Saepe  ea  rea  variavit,  snb  pria- 
cipibns  prssertim,  nt  discimiu  ex 
Annaltbtts  Taoiti.  <  Edixit,'  inqnit, 
*  Tiberins  militare  crarinm  eo  snbsi- 
dio  niti :  simnl  imparem  oneri  remp. 
nisi  vtcesimo  militis  anoo  veterani 
dimitterentnr.  Ita  proximse  seditio- 
nii  male  consulta,  qoibns  sexdecim 
stipendionroi  finem  expre«aemot,  a- 
bplita  in  postemm.'  Sod  idem  qno- 
qne  ab  Anguato  ante  fnisse  oonstitn- 
tiim  testatnr  Soidas :  imo  et  libera 
mp.  viginti  slipendia  pedites  feriase 
docemnr  a  Polybio  1.  vi.  viginli  item 
stipendia  appellari  video  I.  ix.  c.  de 
veteranis :  videnda  qnoque  1.  de  vete- 
ranis,  c.  qnando  provocare  non  est 
necesso,  et  1.  ult.  c.  de  bis  qni  non 
implent.  Atqni  dissentire  videtnr 
Modestinns,  dum  inquit :  '  Nam  qoi 
vigintt  annos  militaverit,  aimilis  illi 
est,  qui  expleverit  militiam.'  Jnsti». 
porro  Lipsios  apnd  Tacilum  auctor 
est,  prima  stipendia  annis  viginti 
quinqne  fuisse  definita.  Ad  rnjns 
opinionem  inscriptionem  haoc  ex  ta*- 
bida  veteri  adbibcndam  putavi :  Ihp. 
Cabs.  Divi.  Traiani.  Pabthici.  F. 
Divi.  Nbrvab.  Nbpos.  TnAiAicvf. 
Hadrianvs.  Avg.  Pomt.  Max.  ntB. 

POT.  XII.  COSS.  lll.  P.  P.  IIS,  QVI.  Ml- 
UTAVERVNT.  IN.  ClJiSSe.  PR.  MlSB- 
NBNSI.  QVAB.  BST.  «tB.  IvUO.  FROR- 


BBLLVM  JVGVIITR.     OAI*.  85. 


e» 


miB:  Sn.  CT.  TIGIllTI.  STIPBM D.  ■- 

mniT.  DiMnMs.  mom.  m ist.  avoR. 

ll^M.tVB.  Ste^    Qai mUitaiit, »tipen* 

iliii  Berrri  dieiiiitor.  I.  imle«,.ct  1. 

ittm  mlles.  ff.  de  re  jndicete :   liioo 

emerite  stipeDdta,  qiim  Jiuttiiiaiiiw 

impieta  YocaTit,   c.  de  iiis  qni  noii 

impletB  stipendils.  inde  et  emeriti 

milites,  qaoa  etiam  ▼eteranos  Toca; 

nmt.    Martianns  in  l.  deferrl.  ff.  de 

jore  iSsci :    *  Veterani/  Inqoit,  *  sa- 

cris  cottttitatloiilbos  delatores  esse 

proiiibentar,   propter  bonorem  nti- 

qne  et  oierlni  mUitim :'   item,  *  mili- 

tei  propter  lionorem  stjpeodiommy 

qOM  merenty  deferre   prohibentor.' 

Bi  qold  ego  Tideo,  irf(endnm  priorl 

Joco,  proximc  od   doctom  Tolgatm 

scnptnfMy  pvvpCtr  ooosrsm  onfof  m^ 

rHit  mUUim.      Sed  conslderapt  hoc 

enHlltiofcs.     Cetenim  qoi  emeritis 

itipeodils  milttare  rorsom  oogeban» 

tuTf  Tocabaotor  EMet^  teste  Diooe 

1.  UTiii.  Isidoms  Bcoeaiitmem  ftiisse 

dlcit;  com  od  sobitom  bellom,  non 

fohim  miUteay  sed  otiam  ceteri  Toca- 

baator.    S^wedtm»* 

De  irtts  iMgolio  negm  eoMei} 
Scripti,  «(noeiv  imMot.    Potschios. 

^^micrv  oaidfM]  Est  In  roaoo* 
sffiptls  qolbaodam,  ocgore  miMof : 
led  irrepslt  ex  gtossa»  nl  lallor» 
Rma», 

<hii«  o<9oe  pieW  mW(m  «slfalt  polii^ 
Mar]  Honc  loqoendl  OMKlum  a  Osm* 
cis  tractom  annotaTit  Prlsclanosy  ad- 
dncto  Demosthenis  loco,  et  hoc  SaU 
lostii.  Apod  eom  sic  est:  DewM- 
etkeeeej  h  0evXofUimt  i  ro^rots  hcodeiM, 
Salhnt.  Jngorth.  belK>,  '  Neqne  ple- 
bi  railitiam  Tolentl  pntabator.'  Si- 
milis  locos  cap.  100.  <  Non  tam  diffi- 
dentia  fotorani'  (slc  enlm  lego)  ^qood 
inperaTliset,  qiiam  nti  milltlbns  ex- 
iNpiatns  cnm  Imperatore  Isbor  Tolen- 
tibas  esset.'  Taclt.  1. 1.  •  Ut  qnibns- 
qne  bellnm  InTltls  ant  cnpientlbni 
ermt,  Bpe,  delore,  aocipitnr:'  et  xt. 
*  H»c  atqoe  tolia  plebi  Tolenti  lii* 
ere/     £t  i n  tUo  Agrlcoise :  «  Eoqne 


inllio  ofocto  proTlneiay  et  qaibos  beU 
lom  Tolentibos  erat.'  Et  Macrobins 
Sktnm.  II.  0.  •  Si  vobis  Toleotibas 
erit.'  In  qnlbns  omnibns  cnm  Tor- 
bnm,  fsl,  reperiafenr,  Tidendnm  an 
apud  Sall.  hoe  loco  legi  debeat :  «H- 
•m  hghu  deerewrei :  me  ^mA  meque  ple^ 
himiHiimvoiewHermiffMiobeiwrMmnm 
mei  beUi  oswoy  «kI  slodM  mUgi  «ansm- 
ras.    Cioccoo. 

Nefueplehi  mmia  eslenli]  Est  Orm. 
cismns.  VolgOy  afgoc  fiebe  aoliliam 
oolmle,  id  esty  nolenta  et  recosaote 
miiitiam  plelie.  Vel  ezponamos, 
asfoe,  Id  est,  nec  etiam :  ac  si  dixio* 
set,  Non  soinm  nobilitatOy  sed  etiam 
plebe  recnsante  miliiiam.    Gailii. 

Ei  eoe  mtm  paeUem  eroiieme  soo  Mm» 
rhte  orrmeeml]  Qoamvis  In  qnlbo^ 
dam  arcMsrsl ;  tamen  faaee  leetio  nm* 
gls  orridet;  qoam  et  raanoscripti 
codioesy  et  exemplar  Aldinum  habet. 
Utitor  aotem  Sallostlos  alias  qooqoe 
hoc  Tcrbo ;  Tdot  iaferias,  '  Hojosc^ 
modi  oratlooe  habita  MarioSy  post» 
qoam  plebb  animos  arrectos  videt :' 
qno  hi  loco  tamen  in  TOtnstls  est» 
frcdof :  Terani  perperam,  nt  opinor ; 
tametsi  Clcero  qnidem  altero  magis 
ntitnr :  Tolnt,  *  Oratio  consalom  ani- 
mnm  menm  eroxlt,  spemqne  attnllt 
digniutls  recoperandm.'  Idem,  *  Is 
ciTitotem  ad  spem  llbertatis  erexit/ 
Alojuf. 

Cap.  85  /mpcrto»]  Consnlatns  et 
prmtnm  proprio  dicnntnr  imperia, 
sicnti  aperte  hoc  loco  Sallostios  osten* 
dit,  nam  panlo  post  dicit :  '  Nam 
quanlo  ploiis  est  oniTcrsa  Respnbli* 
ca,  qnam  comnlatns,  ant  prKtnra:' 
totnm  boc  referens  ad  id  qnod  pra- 
dixerat.  SeU. 

Deimde  per  ignmeimm  ei  mtperbimm  m- 
taiem  agere]  In  Veneto  qnodam  dfin  ; 
sed  in  maonscripto,  dMae^  qnod  et 
ipsnm  aliqnoties  apnd  Tnllinm  rape- 
ritnr.  JUeiiif. 

Nom  quo  uaieerea  reep.  plmrie  eet 
pmam  Cmmdmtae^  Mens  Uber:  iVam 
fiio  plM  fsl  ooiefrm  r«q>.  fwon  Cm». 


NQTM   VARIORUM.  IN 


«MiM.    £1  ibrte  vm 


I  ab«B^bt«    ^  lifMi 


ci»]  Infinii  'Sedl  in  Baxiino  Teitro 
kenoieio.'  Vicle  mn  sie  ^ooqoe  «il  le« 
geBdum,  non»  cwR.  Idem. 

Ad  httc  oUi  ii  deUqMgre]  In  eandeni 
«ententiem  Cie.  de  loge  Agrarin: 
'X^eeniadniodnni  cnnL  petebem,  nnlli 
me  vobis  aactores  generis  mei  com^^ 
mendaront;  eic  si  f|nid  deiiqnero, 
nnU»  sunt  imagines,  qoae  me  a  vobis 
deprecentur/  /dm. 
.  Ad  hoeaUi  $i  deUqturtj  toeluM  mebiU* 
UUfmiO»nmfmiiafaeimy  eegmeUnmm  ri 
a4^»tiu»  s|i«f,  muUa  dienieim^  omntn 
htec  fraiUUo  odniitf ]  Sic  et  mannscrip* 
tum.  In  Veneto  antem  qnod  excu- 
dit  Pincins,  Pomfionittt  castigavitf 
emaio  frmeidie  admmlty  legitnr  prono^ 
mine  omisso.  eodem  modo  qoibnidam 
in  aiiis,  velut  eo  quod  Argentoimti  est 
a  Schurrerio  impreitsnm ;  verum  per« 
peram :  oam  ctDonatns  priorem  lecti* 
oncm  •goosctt  inTerentil  Pboimione» 
cujns  subjiccre  verba  Inbct :  nam  sn« 
por  eo  loco  in  actns  primi  scena  3. 
*  Qui  fucrit  pater,  quoe  matery  qai 
cognata  tibi  sit,  omnia  bcc  cenfin» 
gam :'  <  Omnta  bsBc/  loqnit,  <  non  es 
abundanti  posoit,  scd  oratorie,  qaasi 
tam  molU,  et  est  h^x^l»^'  Nam 
post  enunerationem  veteres  baec  di« 
cebant.  Sallust.  in  Jugnrth.  <  Hasc 
omnia  praesidio  adsunt.''  liiettM. 

JUq;onun/oriui/Bcto]  In  mannscrip* 
tis,  mqjonMn  fmeia  fortim:  atqne  ita 
forsan  rectius ;  ne  sit  in  oratione  so- 
luta  hemistichium  hexametri,  vel  to< 
tus  pmne  hexaioeter :  id  quod  vitio^ 
sum  esse  volunt;  quamvia  id  non 
fiemper  observant  atictores.  Ntun  et 
SaU*  infra,  *  Jamqne  dies  consnmtus 
erat,*  inquit ;  quod  et  ipsnm  est  be- 
rmialichium  hereioi.  Sic  et  Livins  ioi* 
tio  statim  historiaB,'  Facturusoe  operas 
pretium/  id  qnod  Fabins  observavit. 
/dcm. 

JlftAt  epes  owMs  in  memet  sUm  snnt] 
I^gendum  existimo  t    Miki  spes  al* 


itL  oiAmt  silio.  In  ox^ 
tromo  lioc  Ubro,  <  Eatompostafte  apes 
atqoe  opes  clvitatis  in  tilo  sitae.'  EC 
infto:  '  £t  spes  opesqne  ejns  omam 
ex  patre  sno  ponderent:'  «npra  ta« 
mon :  *  Qnlppe  ci^|ns  spes  onntis  in 
foga  aita  erat.'  CioMonttM. 

Qim»  tmeeme  eei  ^irimte  ei  mnocfwtia 
iwtari]  In  mannacriptis  aliisqne  ve* 
tnntioribns,  ei  virtide  ei  immeentia,  gt- 
minata  copola.  littntii. 

Oaqqti  mem  m>.  ben^fiKeta  preaedmii] 
Sic  CatUio.  *  Neque  insidic,quasCon- 
soii  fecerat,  prospere  oesoere/  sen, 
ni  ego  lego,  procMianr.  Ciaccontos. 

Qmfpe  heiiqfSeiti  «toa  reip,  fwoswimit] 
In  mannscripto  est  nUioqne  vetnstio- 
rihtu,  henrfaeia  mea  rajp.  prmeedmd: 
qtmmodo  et  Venetnm  habet,  cnjos 
modo  facta  a  nobis  mentio  ost,  et 
Florentinnm.  Ut  intolUgas  Martnra 
anto  coUotnm  in  se  lioiiorem  gratoito 
benelecisfe,  eaqne  re  a^nos  bonosque 
ontnots  favere.  liieinf. 

ihifpe  iea^lcta  mea  retfab,  proee» 
dunl]  Sl  haec  verba  prorsns  abeaoenty 
seiuns  hojnsee  poriodi  dnrior  esset. 
Cur  antem  Aldinns  codex  Reifmb^ 
dandi  casum  in  accnsandi  Riaipnfr. 
mntaverit,  non  eqnidem  mtelUgo.  £t 
verbum  jtraeedmU^  Soldiu ,  nitlin  mmt^ 
expomt.  AUi|iroieihinf  cxpopantyprw» 
pere  eetfan^,  nt  Terentina  in  Andria : 
*  Nisi  id  putas,  quia  primo  processit 
pamm,  Non  posse  jam  ad  salotem 
converti  boc  malnm.'  Itaqne  post 
prooetfunf,  distinguendnm  ac  tnferen- 
dnm :  '  NobiUtatem  locum  invadeiMii 
qnaarere.'  £t  mox :  *  nt  neqne  voi 
capiamini:'  rursus  verbom  nequey  u- 
surpat  sao  more,  non  cnm  aotnoy  non 
ut  sequentia  neget.  '  £t  iiU/  inquit) 
'  frnstrati  sint :'  ubi  Aldinos  codex 
fnutra  legit,  pro/hciirett.  Qiareanus. 
t^l  ao(ne  ros  oiqNonitm]  Lcgendnm, 
Mii.  Rivius. 

Benrfaeere  jem  ex  eemmetadme  in  tm- 
tarajn  oeriiivr]  Manuscriptaduo,ver- 
tti :  pro  quo  in  impressis  qnibnadam 
est|  conceriiiarj  id  ex  ^osan  forsao 


B£LLUM  JUOURTH.  CAP.  85. 


ImfnlL  PoalHir  ameni  et  bic  et  i^ 
«rilibM  iB  lock  abiolwte  lioe  ▼erbaai, 
Mmma  eem  eleKaoti»  et  veottstero. 
.Q.Gortitt8  i.  vif.<  Po8teoi|UMideti4lo- 
r«t  eue  qnem  odissaitt,  tnvidia  in  mi> 
•crieowliam  Tertitar.'  Qnid  si  legat , 
veriU  i  ut  absolate  ponatnr.  irffln. 

£cy«m  tx  iUo  gUb0  naMil^]  In 
maonscnptit  omnibna  eit,  ti  quem  §m 
tHo,  4«.  tdqoe  rectioe,  nt  fallor.  nec 
lecua  norentinnm.  idem» 

Hnmmem  o«i«rir  ^fMepttf ]  Nonini, 
'  pfOM|Heiiy'  inqnit,  *  generi»  claritii- 
do.'  Cato  Orig.  1. 1.  ^  veterei  proia- 
piaa :'  obl  leg.  Tidatnr,  «itmi  prwm 
fua,  Cnm  antem  conitet  Sall.  plnri' 
ma  cs  Originiboi  Catonia  inmsliee, 
conaideraadom  an  ilie  hic  icripeerit, 
Mierif  pvMopiry  ut  oeir  dixit  proociiiy 
et  dir  pro  iieL  Ciacoenioi. 

liai^fiaMm]  Idoit,  mnlto- 
Antiqniy  ii  rem  aii» 
^naai  prKclaram  pro  repab.  gesiia* 
adnt,  decreto  Seimtoi  itatiia  donalM»> 
tnr,  nt  poateri  ad  ImitaBdam  eomm 
virtutem  proTOcarentnr.  Unde  qnia 
m  doimihne  nobiliiun  plemmqne  ima- 
Siaca  et  atatmi  aniltB  orant  majoram 
aaornm»  qni  rel  in  cocinlatn,  rel  in 
prmtttra,  vel  in  alio  mafiitratn  prm* 
cianim  aliqaid  geiierant:  ille  dic» 
bntnr  bomo  moltaram  imagioom,  qni 
oinltas  imagines  et  mnltoi  magiitra- 
ti»  familim  iine  et  majonim  inomm 
oolMdere  poterat    Vide  iopm  c.  S. 

Amal  aUqium  r«  pepaio  mt&nktrem 
md  BjfHtii]  In  aMDOScHptii,  ^/ieii  ttd : 
Mt  aoqnatar  adjcctimm.  JlieiHi. 

^om  kgert  qmam  JUri  iempare  psif o- 
pffvnicil]  V.c.  Nem 
I  JUrL  Et  baoc  locom  iic 
«ac  aennlatus  Tacit.  1.  ii. '  Nam  col- 
pm  qnam  pmna  temporo  prior ;  emeo- 
«Imri  qnam  peccam  posterioi  Oit.'  P. 
Victiima  vi.  16.  pntat  snmptnm  esie 
ex  Oljntb.  Demoitb.  rh  yitp  wpAr* 
0rmef^em9jym9  aal  jffnpeireinm  tartpotf  Ir 
sp  Td^  wpifrepw  ▼§  lia^^«  nei  upfSr' 


Ac  in  aiitiqiiloribni.    ti  < 

pemm  est'  in  recentiorUms  oaBiunnib 


.£onan  jNirlem  vidiy  aiia  ffmnel  gMM*] 


£onun  pviem  m4S\  Reponaiidnm 
porliin  mnltii  docnimna  Ob«.  lu.  9. 
Gmlcmi. 

CsalraMmal  nesilal«m  awem,  ege  U- 
kmm  igaavioM]  IWe  qoiddam  Cato«- 
nU  illud  apad  Agellium  xv.  29.  '  Vl- 
tio  vertonty  qnla  nralta  egeo ;  at  ego 
ilKs,  qnia  neqnonnt  egem/   I/rrin. 

iValarmniiacm  d  wiawimrm  cmaiam] 
Enripidei:  r^  tA^  «dAoc  aal  9pmw 
h^  iywipe^tL^  Uk  V  Upvtr  4  ToaeCaa 
yaSa  0ptiroif9f  tpMtsr  xJ9hr  Ivaw  ^tcaai- 
•ffivcrlfw.  t^Mr  tMwixHi^*  iHaan- 
liaa. 

&d>brliinimm  farai^e  fmerafiiw' 
amm  ciif]  Infra:  '  egenliciimui  qnii- 
qne  oportuniminrai  ;*  et/  fortiiiimniii 
qnemque  ttttiiiimam.'  Cioecca. 

iitttai  aal  BetM\  Iitoi  nominat, 
qniaUcet  noblles  eiient,  tamen  con- 
inles  in  hoc  bello  Jugnrthlno  auda 
rem  gesserant:  sicati  supra  viinm 
ost 

FtiemiM  Uem  mqfcriAat  mUt]  Non 
defnore,  qoi  et  sententiamyet  loqnen* 
dt  genns  Ignomatcs,  hnnc  locam  da- 
pmrare  cooatl  iunt;  arbitrati  pra» 
FtcitMiy  legendum,  Faciimt:  qnasl 
dixerit  Sallaitini ;  eodom  modo  ma- 
joroi  iuoc  despicinnty  aicnti  me :  qnod 
aperte  falsom  est,  et^inlcerrima  sen- 
tentia  detoriom  commntatnr.  Eat  au- 
tem  horam  rerbornm  hsic  iignificatio 
ii  ttejmte  dtt^tniffyekni  idem^  focd 
mqfcrei  sai  /eeere:  id  est^  ioMlinlnr 
aKicrci  MCi  in  raclc  /adii:  aca  «nim 
dc6cal  et  aw  dcipicrrf,€l  mqfcr^iincc 
ncn  vmUmi,  Ormca  loquendi  ratioy 
param  explamta,  iententiai  tenebrai 
olTndiL  iic  locntns  ante  Sallaitlnm 
Lncmtins,  post  Homtins.  Lncretlns 
1.  II.  <  animalia  cnm  sint,  Atqne  nni« 
mahbns  sint  mortaltbus  nna  eadam» 
qne :'  pro  Unnm,  et  idem,  quod  aiii« 
malia  mortalia  suat.  Et  L  iii.  *  Skeii- 
tra  potitns»  eadem  aliis  sopitns  quieto 
ost ;'  proy  Eadcm,  qna  alii.  Et  I.  iv. 


m 


NOTiE  VARIORUM   IN 


'  Nempe  cadem  facit,  et  Mimiis  f«- 
cere  omnia  torpi  $'  pro  Eaden,  qna! 
tarpiii.  Horatios  aoiem  in  libro  de 
arte  poetica  ad  Piflonea:  (aic  enim 
malo  appellare,  qoam,  «t  qnidam,  e- 
pistolain)  ex  Quinctiliano  •  viii.  S. 
Priftciano,  Dlomede  iii.  1.  Donato  in 
Terent.  Adelpli.  act%  v.  Sc.  4.  Senrio 
in  Virg.  JEn.  i.  et  ProlK» ;  etoi  Cari- 
»ios  I.  II.  adversetor:  '  Invitom  qol 
senHit,  idem  facit  orcidetiti:'  pns 
Idem  ac  si  occideret^  De  Orapcis 
aatem  Sophodes  in  Ajace.  ^iir  9t  1- 
ToSjpM  rt^k  rfU  ftM  rilc  Ti^im.  £t  in 
Tyranno:  9^^  yiip  «fp^  A^ywr  «ipl 
TtAryfytiy  w  clKVt^cuyitiqj<  vwst •  En« 
ripides  qnoqne  apod  Gellium  xiii.  M» 
Alr  ToMr  i^  clirfr  6  mf^  Abx«^' 
*Hci»  TJ^  df  tQt  f  iftf^l  Kol  IMW^XW'' 
*Hm»  S^  ra^^r  Arri  t^  «ir^x"^.  Ni^ 
rhw  Ai*  Imp  cf  rii  cImi  ycfropi,  Xf^Mr 
^  ft^fOTy  WM  09ikfff  Kdptrmr.  Et 
Xenopbon  in  Cyrl  Psedia  sic :  T^  o^^ 
4^  0irc^8crai :  et  infra  in  eadem  sae- 
pe.  Item  Isocrates :  'AvoXAMulnir  in 
oratione  irp^f  Aitfi^iKor :  TmMwderxu 
roit  ipfMffu  £t  Aristoteies  hi  llbro 
de  arte  poetica :  A^^  Ib»  d^  futunk* 
'Ofi^  SofonX^T.  Et  Rhetor.  1.  iii. 
Mfn  S99f  obnow  ch  rmbrii  ro^aa  ISov ; 
illaiiv<fks. 

Facitmt  idtm  m^onhu  futc]  Naa.  et 
a  prima  mann  Pal.  alter  et  qnart. 
iiem ;  iicqoe  alias  legi  subnotatom  ad 
PaL  tert. ;  nam  qnint./iaaal  ttfm  de 
im|^ori6ii«.  Manntins  mnlta  heic  com- 
mentatnr  prapter  rem.  Qais  enini 
non  videt,  velle  anctorem ;  nlhilo 
nagis  se  despici  posse  a  globo  nobili- 
tatis,  quam  eomndem  majores,  bomi- 
nes  Rque  novos  ai que  ipse  ?  GrmteruB, 

Ergo  inridemt  iabori  et  itinoeentia 
perieuUe  etiam  meu]  Illa  et  copola, 
non  «st  in  manoscriptis,  ac  majore 
cnm  gratia  abest :  qoamvis  in  Bero- 
aldino  -bis  eadem  ponitnr,  et  labari  et 
imiocentite,  Rrvins. 

Na  iOi  faUi  eani,  qni  divereitriwme 
ree  pariter  egpetamtf  vtieiptatem^et  pree^ 


mia  eiiMJs]  Mmwaerlpfm,-  trepit 
twmt:  qvomodo  et  in  ceteris  fersw 
Praelerea  ibidero,  ^^narftf  rotejrtetan, 
qnod  est  in  recentioribns  omtssnai, 
idqne,  nisi  fallor,  ifnavia  et  incwia 
typograpbomm..  Perpfwmui  ttrMis, 
Aonores  intelligit  Sallnstins:  nam  hi 
propter  magna  merita  claris  viria  de- 
fernntnr  et  dantnr.  PauUo  inferias 
^  bonomni  praemia'  dicif ,  eodem  ae» 
sn.  <  Nam  nbi  flagiliis,'  inqnit,  '  »e 
dedecoravere  tnrplasiaM  viri,  bMO- 
mm  praemia  ereptnm  eont.'  idem. 

£1  pr^eeta  Ua  rea  m  kabH'\  Eal  in 
qnlbasdam,  hakemt^  nt  in  Veneto  et 
Schurreriano»  sed  perperam,  ot  mihi 
videtnr.  Nam  sic  fere  diciomay  ha 
ee  rea  kabety  vel  omiaao  arciiaadv«v  /<* 
re$  kabet,  pro  eet  me^  qnooMNlo  Orsci 
ofcwslxci.  /dsm. 

Jfqpomm  glorta  patltefiM  ftmm  Imncn 
mf]  Tb  fiNMt,  non  est  in  nllo  mann- 
acripto.  sed  mihi  recte  sane  addi  vi- 
detor.  nam  ad  honc  modom  et  Ci* 
cero  asppennmero  hac  particnfai  ati- 
Inr.  Idem^ 

■  Verwm  id  foad  «nlfo  prMlariHs  «1^ 
moa/icla  mtU  dtoere  lic««]  la  Tetnstts 
wteametfacta  mikiy  tfc»  :  id  rectins  esse 
pnto.  Nam  illnd  mel  adjecticiam, 
facere  magnopere  ad  rem  Tidetnr;  id 
qnod  perfacile  seatiet,  qni  aoperiora 
diligenter  expenderit.  *  Meamet/ i» 
qnit,  *  facta,  non  majpmm  nieonnn, 
ita  nti  nobiles  isti  /aeiamt:'  namfai 
fere  oratione  mijores  soos  extollimt, 
et  eoram  fortia  facta  memorando  da- 
riores  sese  pntant;  nt  idem  inqnit. 
Rtatas. 

Qamm  aeeeptmmeam^iMae]  Fnit  ptins 
in  Naz.  eomiaae:  sed  emendatnm  ad 
nostram  faciem,  ab  eadem  mano*  A- 
lias  potnisset  alicni  placere  nltemm. 
Gnrl«ras. 

Ne  fvts  modrsliom  ta  coaaetealttm 
daeeret\  Modestia  esset  tacere,  et  iioa 
respondere  maledicentibns :  sed  ego 
noltti  tacere,  ne  qnis  diceret,  me  ta- 
cere  non  propter  modestiam:    aedi 


BBLLtJM  jrueuftTH.    OAI^;  85. 


0S5 


qvfai.eomelaa  amm^  adTemriot  fera 
oioflie*  Smdm 

Htm  me  ^jMem  ex  ammi  aenlcatM] 
V.  c  bftbet,  ex  mrimi  mti  eemtrwtia: 
Qo»  videtor  optima  lcctio :  ett  enim 
aati^pio  formnlm  loqnendi^  qna  otnn- 
tnr  frcqnenter  ▼rteret  Jnrisponsnltiy 
Dt  L  III.  Paragrapbo  fjnsdem,  Di- 
gestis  de  testamentis :  *  Ex  seotcntia' 
animi  tni  to  cstiroare  oporfet:'  et 
Petronins  Arbiter  in  Satyra,  foderis 
lalralas  in  bsec  vcrba  factas  esse  eom- 
oiemorat :  <  Ex  tni  anbni  sententia 
Try  pbcna,  nt  nec  injnriam  tibi  factara 
a  Gytone  qnereris,  neqoesi  qnid  anto 
bODc  diom  factnm  e8t,objictes,  Tlndi- 
cabisve,  ant  nllo  alto  genere  perse- 
qneadnm  cnrabu :'  et  Infiv:  <  Licba 
ea  toi  aaiml  sententia,  nt  tn  Enmol- 
pom  nec  verbo  contumelloso  inseqne- 
rtsiweTnitn/  C/rmms. 

Qmpfe  Mra  neceaae  eat  frmikei]  In 
mammeriptis  est,  beue  preMHcet:  qno* 
modo  et  sententia  postolst,  et  Bero- 
aldinambabet  AMmia. 

Eiiam  eiqwe  Himm  Mpnfole]  8ic  et 
mamicriptnm:  pro  diiigenier  «Mist- 
dermie^  In  qnibnsdto  est,  «ntaits  re- 
pnMr;  band  scio  qoam  recte :  qnam- 
vis  ct  antea  Salinstins,  <  repntate/ 
inqnic, '  enm  animis  vestris ;'  addita 
▼idclieelpra!positioiiea»n:  qnomodo 
Qceroy '  Cogitate  cnm  animb  vestris,' 
iiiqiiit.  idewu 

Nmm  eetwm  peMtnimm  eO]  Mann- 
scriptiim  Fsbricii,  nvm  id  pamft«*Rdam 
ssC.*  neinpe  qnod  snmmnm  mibi  hono- 
ren  et  maximnm  negotinm  Imposiiis- 
tis :  pro  qno  ante  dixit,  vmm  id  wmUai 
■mIhw  ml.  In  aliis  tamen  est  vnlgata 
Jcctio.    idem, 

Ai  eire»  foeMei]  Emrnda  Noninm 
MarccMnm,  apnd  quem  in  voce  Pka^ 
leree  vitiose  legitur :  Ac  sibi  reMm  ei 
heMme:  pro,  Ai  si  ree  peeimiet  haatee. 
Patschins. 
PAofenu]  Id  est,  Omamenta  eqno- 


i*kmUrme]    Qoi   bostem   drjecprit, 
ant  apolia  legerit,  dnplex  jam  hinc 


prsminm ;  diversum  pro  genere  mi- 
litise :  nam  pediti  datur  pbiala  slve 
armllla,  equiti  phalera.  Pbalerm  dls- 
tinctm  a  torqoibns  :  illc  demisflse  ad 
pectns  pendebant,  h«  striiifcbant 
magis  et  ambibant  tpsnm  coltom.  Bi- 
versitas  etiaro  in  forma,  qnod  illse 
planiores,  et  magis  jacentes ;  iftse 
contortm,  et  ex  aminlis  aat  catetUs 
plexsp.  Unde  ipsse  Catells»  dicte 
snat.  Lips.  Proprie  antem  pbaterse 
omamenta  eqnomm,  fd\mpa  GrKci 
dixerant,  atqne  Etjmologicon  mag- 
nnm  in  fronte  et  bnccis  eqnoram  or- 
natnm  esse  dixit. 

Prmterem  cicmirieee  edmerm  coiTwrc] 
Sic  et  mannscriptnm  volnoMn ;  in  qni- 
bnsdam  est,  t»  odeersQ  cor^psrr .-  sed 
codem  sensn.  Est  apnd  Cicemnem, 
'  Cicatrices  adverso  corpore  exceptas 
ostepdere :'  pro  quo  idem,  '  Clcatri- 
ces  adversas,'  alicobi  dixlt ;  qnoau>- 
do  et  Salinst.  in  historiis :  nt  est  apnd 
Oellinm  libro  noctinm  Attlc.  ii.  87. 
Q.  Cnrtins,  '  Multis  adverso  corpore 
vnlneribns  aereptis.'  1.  iz.  Rm. 

Nem  sanl  «smpsstla  verbm  mm]  Op- 
time  ex  sententia  Maril  Semprooins 
Asellio  1.  XIII.  reram  gestarnm  *  fac- 
ta  sna  spectari  oportere,  dicta  non^ 
si  minns  facnndiosa  e ssent.'  Varro  : 
*  Majores  no^tri,  qnnm  allia  et  crpe 
verba  illoram  olerent,  tamenoptime 
aninwti  erant.'  PoiscJktns. 

iUis  metyieio  epme  eety  mt  tmrpim  /mC' 
tm  orafisns  tegmat]  Thucydides  I.  iii. 
iMivmTM  9k  roU  'EAAif^i  mmpdSatyfUi^ 
o6  kSymf  re^ms  ieymrmt  itpoSimemrafj 
AaX^  Ifyor.  hf  hfYuBmr  pkr  irrmr,  fipm>- 
Xnm  if  immYf€Kia  ^ipnrt?  ttpaprmrofUpmf 
8^,  K6ym  (hr§mi  momp^iilUinn  mpommXAppm» 
rm  yfyrorrmi,    Mmnatim», 

Haetem/erire]  In  manmcriptis  om- 
ntbus,  koete»  reperi ;  sed  vnlgata  lec- 
tio  mihi  magis  arridet:  quamqnam 
qnod  ad  sensom  attinet,  parum  re- 
fert,  ntram  legas.  Rie. 

Hoetee  /erire]  Sic  et  nostri  Pal). 
prspter  Pall.  qnart.  qnlnt.  sext.  sept.' 
nonnin ;  in  qno  hoaiemy  qnod  »qne 


NOTiE  VA.RIOSUM   III 


mihi  «rvidet  ac  Rivio.  Grmtfr» 

Pratidia  agUarel  Id  est,  Expellere 
oppidis  presidia,  scilicet  ho«tiuin. 
Vel,  PraMidiahostiaminfugMn  tgere. 
Bad, 

Neifue  illot  arcte  e^lam,  we  opuleuier] 
In  Veneto  quod  est  a  Pincio  cxcn- 
tum,  ut  me  opulenteut :  in  aUis  qni- 
busdam,  ut  me  opulefUem,  Cui  otinm 
est,  excutiat  hunc  locum  diligenter. 
Mihi  vnlgata  lectio  benehabere  vide* 
turi  nt  inter  sese  opponantur,  nrcle 
et  aputenter,  est  enim  sensus :  Non 
ego  illos  arcte  contenteque  habebo, 
me  ipsum  mollitcr  et  deUcate :  vcly 
Non  tractabo  illoa  nimis  aspere  at- 
que  ij\)oriose,  me  ipsnm  indulgenter. 
Nam  hnnc  esse  seneom,  em  qn»  se- 
gunnlurindicant*  ^  Namqne  ciim  tnte 
per  moilitiem  agas,  exercitua  snp- 
piicio  cogere,  id  est  dominum,  noM 
imperatorem  csse.'  Simile  quid  Li- 
vius  de  Catone  scribit  1.  iv.  dec.  iv. 
'.  Sed  in  console,'  inqnit,  *  ea  vis  ani- 
mi  atqne  ingenii  foit,  nt  omnia  maxi- 
ma  mioimaque  per  se  adiret,  atque 
ageret :  nec  cogitaret  modo  irapera- 
retqne,  quae  in  rem  essent,  sed  plera- 
que  ipse  transigerrt :  nee  tn  qnem- 
quam  omnium  gravios  severiasqne 
quani  in  semetipsum  imperinm  exer- 
ceret,  parsimonia,  et  vigiliis,  et  la- 
bore  cnm  nltimis  militnm  certaret, 
nec  quidquam  in  exercitn  sno  pneci- 
pui  prster  bonorem  atque  imperiom 
haberet.'  Est  a  sciolo  qnopiam  hic 
depravatus  locns,  qui  putarit  «rete 
^alere  idem  esse,  quod  ambUiaee  m- 
wtJco2ere,  et  ^uan  laxiare  iaeperia  ka- 
bere  eot  quibus  prane :  qnomodo  Ci- 
cero,  <  arcte  complecti  aliqnem'  dix- 
it.  Opuleittare  vero  Idem  qnod  «pv- 
leRliim  et  divitem  reddere,  Nam  sic 
nescio  quis  interprctatus  faone  iociun 
fuerat,  sed  perperam  videlicet :  tam- 
etsi  opuUutare  quidem  reperitnr 
apnd  Columellam  viii.  pro  Instmere 
et  exornare.  '  £t  eisdem,'  inqoit, 
'  familiarem  focum  mensamqne  pre- 
tioaldapibusopolentent.'  Rio. 


/laom]  Sic  tn  vetnstis,  atqiie  etiaa 
maniiacriptis  :  ohi  yhert  fere  eat  in 
recentioribna,  idqne  perperam  si  seo- 
snm  spectes.  Idem. 

Naatque  eum  iu  per  moUiHem  etga»^ 
exerdtum  aupplieio  cogertj  id  eat  4mk- 
wum  «sse,  aon  impentorem]  In  in«iit- 
•criptis  est,  cimi  tute  ;  qnm  syUabica 
adjcciio  faeere  ad  rem  mifal  videtnr. 
In  eodem,  per  mMikaM^  iit  slt  primm 
inflexionis  ooraen.  Utrmnqne  repe* 
ritnr  apnd  Ciceroaem  et  moliifM»  et 
mottiita.  '  Qui  officia,'  inqntt, ' 
rnnt  moUitia  animi,'  id  est,  \ 
etdolommfuga.  Idem,  <  Civitatnm 
iBores  lapsi  ad  moltitiem.'  Idem, 

Ette  demtmmi]  Id  est,  Tyminoa  et 
snperbum  regem,  aon  impcratorcoi 
Uberi  popnli.  Bmd, 

ExercitumtuppUeitcogerei  Hoceiir, 
malo  eogerts  Infra :  *  pndore  magis 
qnam  malo  exercitnm  coercebat.' 
Cioec. 

Id  ett  dommm  ette']  MniiiMcripla 
cuncta,  koc  ett  rfsmtmim  ewe,  ^pe.  sed 
eodem  senso.  Cicero  ntroqoe  modo 
loqui  consueviL  Rio, 

Id  ett  dmumum  nou  imperatorem  ette} 
Sic  optimi  Mss.  nostri,  non,  kae  ett 
domiuum ;  eodeni  qnidem  redit,  sed 
legitimns  partns  nbiqne  prmvalet 
snpposititio  :  si  cni  tamen  utraqne 
vox  eradenda  videtnr,  eidem  anfta- 
gio  meo  accedaro.  Grtder, 

Heee  atque  aha  notiri  mmieret  fiteieu- 
do]  Legendum  e  roannscriptUy  Bue 
at^tatieu  Riv. 

FirCitfem  nmt  reitii^Hert}  Lefeadnm 
rdiquere :  operamm  iacnria  eat  boc 
commissum.  Idem, 

Nefue  dono  datur  neqne  accijiifar] 
Sic  in  Orat.  Cottae :  *  Ut  auae  dede- 
core  cum  civibus  fama  et  fi»rtn- 
nis  integer  agas,  id  dono  datar  atqne 
accipitur.'  Cioce. 

Cpaoivinm  esomo]  Seaeca :  *  Utram 
tandem  sapientiorem  putas,  qoi  Yor* 
satilia  cmoationnm  laqnearia  ita  co- 
agmentatj  ut  •obiade  aUa  faciat  al- 


BKLLtJM  JVOUftTII.      CAT.  85. 


«fr 


^  «KaMceedat,^!  feileB  teeta,  qno- 

lieft  ferc«l«  mntoatQr  :  ao  enin,  qiii 

et  eliM  et  mbi  hoc  monstnit,  qnam 

flilHl  mibb  oatara  dnnrai  ac  dUBcile 

Imperaverit  ?'    Idem    alibl  Seneca: 

^  teaet  me  wmimaa  amor  parcimonifle : 

piaeet  minlster  incnlteft,  et  mdU  ▼er'> 

Boia,  ariKentom  grave  mstici  patris, 

sine  nllo  Domine  artMcis,  et  mensa 

aen  varief atc  macolamm  conspicna, 

•ec  per  mnltas  «legantlnm  domintf- 

i  civitnti  notn:  icd  in 

penta,   qn«   nnllins  convivc 

■ec  voiaptate  moretnr,  nec 

iflvidia.'     Porre   qnse   ad 

stroctnram  convivioram  pertlnelMmr, 

in  aMgnifioentta  *na  fere  omninm  fi- 

dem  exeedebnat.    Trtelinlares  lecti 

mafna  ex  parte  e  figoo  predoeo  erant 

adfabre  facti,  ant  testndlmim  sectls 

Imnioia,  ebore,  argento,  atqne  etiam 

anro  vestiti,  ant  etiam  solidi.    Scri^ 

btt  Pliiiins  uxvn.  3.  Cn.  Pempejnm 

in  tertio  trinmpbo,  qoem  de  Pyratit, 

Asin  et  Pooto  dmdt,  lectoe  trietini^ 

ares  tree  ex  anro  tmnetnlisee.    Lectis 

opere  et  materia  pretioils  sttperbit* 

qne  et  magnlficis  veetibne  iostratis, 

pares  adhil^ebantnr  mensse  ant  etiam 

pmtiosiores ;  ex  citro  enfan  arbore 

amgna    ez   parte   constabaot,    qnai 

qnanto  ia  precio '  haberentnr,   nnns 

PUnii  locna  ostendit  xiii.  15.  '  Asi- 

nlne  Qallns  citream  mensam  decies 

sestertinai  mercatns  est.*  Mensia  co- 

roDse  argentes,  anre»,  ioterdnm  et 

gemmU   distiaetB  addebnotnr.    Ita 

tradit  Sesrvola  io  L  qni  nxori,  M»  de 

Amr.  et   Ari^.  legat.    Illnd  omnem 

loxnrinflB  cxredit,  privatos  clves  Ro- 

maiios  taatum  argenti  ad  mensm  ap- 

paratnm    possedlsse,   qnaatnm   tota 

Ganiiagpo,  Romanae  orbis  spmnla,  ter- 

ramm  orbis  avidn,  cnm  maxime  flo- 

mret,  iMdbnerit,  ot  testatnr  PUnins. 

In  ipsia    autem    epnUs  prafnsiseimi 

evaat  flMnrtalinm   Romani,  pnscipne 

nefailes.     Loenllnm  extemporali  roe« 

oa,  ^DOBi  nt  qMotidiinam  Cicefonl  et 

PoHip(9i»  dedlt, 


eet,  fere  qninqne  ecntatonim  mlllffc 
losnmpsiBse,  Plutarehos  anctor  est 
in  ejns  vita.  Qnis  facHe  erederet 
Lncifii  aetate  singnla  ostrea  mllie 
■nmmis  (hoc  est  scntatis  decem) 
empta  fnisse  ?  Qnia  et  nonnunqiiam 
ubi  precioKa  fercnla  inferebMntar,  mi- 
nlstri  coronati  cum  tibicine  procede^ 
bant,  nt  testatnr  Macrobins  iii.  15. 
Inter  canandam  arroaroata  omnie 
generit  adhibebantnr.  nam  ant  sym- 
phonia  personabat  triclioinm,  aot  lok 
stmmenta,  orgaoaqne  varia  conclne- 
bant,  ant  Tragcedi»,  Corooediapqne; 
Mimique  sfebantnr,  ant  spectactila 
alia  jncnnda  indncebantnr ;  incefede» 
bantor  et  odores  naribns  gratissiroi : 
Vide  Seneeam  de  Vit.  Beat.  c.  II, 
Itaqiie  recte  Histriones  qooqne  aiiU 
didit  Sallnstins.  Atqne  htec  qnidem 
in  privatis  convlvin,  nam  cnm  cele^ 
brabaotnr  canss  Pontificalef ,  Anga> 
nles,  trinmphalesve,  appantns  ad- 
bnc  maito  solebat  esse  mainiificen- 
tior.  Ciaccm,  de  'rricl.  Vide  et  Bul^ 
linger.  de  conviv. 

NefuepiwiB  prHH  cefnirm  qmm  ti$- 
Ham  ktieti]  IUad  prvttt,  non  omnee 
habent  codices,  nec  ego  qnid  hic  eo 
opns  sil,  vtdeo.  Qnidam  pro  preHi, 
petii  legeodnm  putarant  ;  pro  emi; 
certe  Lan.  Valla  tolleret,  nt  pnto, 
ffeiH,  Panlo  post ;  *  Ibi  senectntem 
agnnt  in  conviviiit,  dediti  veofri :'  m- 
certnm  est,  nbi  distingnendnm,  ante 
ne,  an  post,  in  eenvims,  Glarean. 

Ommibme  inmia  op&rtere  pUu  ghri^ 
9000  dtrt<iamni»  aniM  mn  eitpeUet^m 
deeeti  eeee"]  Sic  in  ciinctts  manuseripo 
tls  atqne  itein  Florentino ;  qnamvie 
aliter  Ojmnicns  :  utra  lectio  verior, 
aliijudleent.  JZie. 

Nam  «6t  flagkm  se  deiecerenere 
twTpiteeeki  otn,  oeaeficm  prtfMta  erep' 
hm  emUl  In  mannecriptts  dnobae 
eet,  Netm  vee  /agitiie  pn  dtdeeenmre^ 
ffe»  quod  non  sane  displicet.  /dem. 

i«e  i%«iHemn«]  Hoc  nknIo,  ioqmt, 
hmc  doo  vitin,  loxnria  et  Ignavia,  ni- 
hU  nocent  UKs,  q«i  ipsa  vitln  possi- 


088 


MOTiB    VARIORU&f  itf 


deot,  et  noceot  tonocenti  reipablic», 
qase  res  iojustistiinia  est.  Hoc  antem 
ideo  dicit,  qaia  injustum  est,  ut  Inx- 
nriosi  et  ignavi  bonores  habeant, 
qn»  lunt  pr»nua  lionorum  viroram. 
Sold. 

.  Nihil  officimWi  Id  est,  Nihii  noccnt : 
qata  quamvis  luxiiriosi  et  ignavi 
sint,  tamen  honores  eis  demandan- 
tur.  Id/sm. 

Chdi  tunt]  Id  est,  Damno  et  de- 
Jtrimcnto. 

Nam  qua  us^e  ad  hoc  iempuM  Jh- 
gurtham  tutata,  iunt]  Manuscripta, 
qucB  hoe  ad  tempui,  omissa  ilU  particn- 
ja  uaque ;  quomodo  etiam  pleraque 
ex  impressis  ;  pro,  Qnae  bactenoB  Ju- 
gurtham  tntata  snnt:  t^  u»que  ex 
glossa  irrepsit.  Rh. 

Removietisi  Yidelieet  avaritiam, 
qnae  in  Bestia  fuit  et  Albino,  et 
imperitiam  in  Aulo,  et  snperbiam  in 
Bfetello.  Badius. 

Magi»  etrewmu  quam  felix]  Locns 
son  videtnr  integer.  Ciaee. 

Egomet  tn  agmine  aut  in-  praUo'] 
Quvdum^  aiqueijiipr<gfio:  mannscrip- 
ta  ad  hunc  roodnm,  Egomet  im  ag»iae, 
iupr^lto,  eomnUtar  idem  ei  eociui  pieri- 
adi  BoMscnm  adero*  H«c  mifal  lectio 
maxime  omninm  placet.  Hiv. 

ConmUor  idem  et  eoeiu$  pericuU  vo» 
biteum  adero]  S\c  infra :  '  Uti  fantor 
con^altorque  adsis.'  Tacitns  1.  it. 
*  Ipse  con»ultor  aderat  omnibns.' 
Ciacc. 

Onutia  matura  suntf  vietoria^  preDda, 
laus,  qua  ti  dubia  aut  proeul  eeeeni] 
Respexisse  videlur  ad  Ulud  Catonis 
d«  Rfl  Rust.  G.  106.  *  Nnllna  snmtns 
est :  «t  si  sumtns  esset,  tamen-vale- 
tndinis  caussa  experirer :'  vel  nt  est 
in  aliis,  experiurue,  Idem. 

7\meH  omnei  bouot  reip.  eubvenire 
decebat]  Manuscripta  dao,  tamen  om" 
mbu»>bonu:  verum  perperam,  ut  opi- 
nor,  nisi  quis  Hetlenismnm  esse  pn- 
tet,  qnomodo  Terentivs,  ^ltanobis 
decec;'  quo  loco  tamen  interpres 
antiquos  nit,  si  adderent  stntim  iih 


finitivom,  moe  deeei  faeere,  loqniMlt- 
tos:  ain  minns,  nofttf  decei.  Itaqae 
rum  hic  infiuitivus  addatur,  li  qnid 
interpreti  credimns,  vulgata  leetli 
reliiiqnenda  erit.  JRio. 

Eienim  ignatia.  nensonnmariaiiefot- 
tut  eti]  Th  eet  non  habent  exeraptaria 
in  niembrana  descripta.    Idem^ 

Neque  qiUsqMam  parens]  SnrapMt  Sal- 
liisiius  banc  sententiam  ex  Platene. 
Sic  enini  inqnit  in  Epitapfaio  :  «* 
yhp  bJBtafdiroos  9^lei  «««Sar  ^XMno  j^ 
4a$m,  bJk\*  brya»ob$  luA  f^em^.  ManuK 

Ua  boni  honestique]  Quia  scinotv 
nemini  nisi  per  famam  aalemif  atem 
concedi.  Bad. 

Plura  dieerem,  Qvdnies,  si  timi^ 
virtutem  verba  addereni]  InCatilaBa: 
'  Compertum  cgo  habeo  militea,  ver> 
ba  virtntem  non  addere,  noqiie  ex 
ignavo  strenunro,  neqne  fortem  ez 
timldo»  exercitnm  oratione  imperato- 
ris  fieri.'  £t  Xenopfaon  libro  tortio 
Cyri  Paedias,  Obi^da  yhp  othmt  fhrm 
«oXJ^  «ofM^rfrii,.  Hrif '  'mbe  pdi  t^rms 
biyaBobsj  cMipapt».  bmbeeafrttt,  kyaF 
Bobt  wotfiee».  MoHuliut. 

Cap.  86  ManHum]  PiinioB  ZHUi. 
1.  ManUitm  voca^.  idem. 

Cum  his  A.  Maniium  iegatum  pevfi^ 
cisd  Jubei]  Hic,  nt  opinor,  in  aareo 
nuinisroate  L.  Soils  Qoapstor*descri- 
liitar,  com  bac4nsttriptione,  A.  Man* 
u.  A.  F.  Q.  et  fortasse  L.  Blanlii  fra» 
tec  eat,  qni  Sn  argenteiii  denariia,  K 
item  Sttllap,  Pkd  Q.  dicitnr  hoc  tita* 
lo  :  L.  Mamli.  Pno.  Q.  Ursinua, 

Cum  his  A^  MaMUum  legaium  prtfi" 
dtcijubet']  Sic  et  mannscriptmn.  Ce^ 
terom  Pliniaa  MamUmm  vocat:  qiri 
legatas  C.  Alarii  fuerit  Jngurthino 
bello,  qoam  recte,  alii  viderint :  mflii 
Hbrarii  errore  commissum  hoc  vide- 
tur,  ac  proclivis  error  foit  propfev 
affinitatem  vocom  :  tu  si  labet,  Plini- 
om.vide  zxxiii.  1.  Atr. 

Nonmoremejorum^tfo,]  ldeat,Non 
secnndnm  ritom  et  conanetndiDero 
majoram.  Nam  majorea  p^ncribere 
oomacverant  militefl.  ex  clMtbiM  i 


BBLLt^M  JUOURTH.     CAP.  88. 


e» 


MariwnteiB  Mtipsit  etlam  ez  hi», 

^i  mm  enint  in  clatsibiis  :  naro  mol- 

t»R  capite  eensos  scripsit.     Servins 

INillios,  qoi  sextns  a  Romnlo  Rom» 

regniTir,  prirans   censam  institnit: 

f  I  qao  belU  pacisqne  mnnia  et  onera 

suo  Tiritim,  nt  ante,  sed  pro  habitn 

pecaniarnm  fierent.    Tnm   populoin 

«■iversun  in  classes  centuriasqne  ex 

ceoso  descripsic  atqne  divisit.    Ex 

kis  qoi  centum  millium  sri^  aot  nta- 

jereiu  feafum    faaberent,   octoginta 

coofecit  centurias  qnadragenas  senl- 

emn  ac  jnniorom.    Primie  ckssis 

anoes  appeliati   seniores,  ad  nrbis 

cnstodiam  ot  prvsto  essent :  joniores, 

Bt  foris   belln    gererent.     Seciinda 

elassis,  intra  eensnm  nsqne  ad  qnin- 

qoe  et  septoag tnta  millim»  censnm 

.    itatitata  est.    £«  bis  aenioribns  jn- 

aioribnsqae  ▼iginti  conscripta  centn- 

ritt.  Tertia  classis,  in  qaiiiqnagintn 

millium  censnm  esse  volnit :  totidem 

eentori».    Qoarta  classis,  qninqne  et 

viginti  milltnm:    totidem   centunse 

fact«.    Qirinta  claisis  ancta :    nam 

centoria»  trigiiUa  factae  snnt.    Haec 

cJassis  nndecim  milKbns  censehatnr. 

Hse  chsses  sicnti  nnmero,  ita  armis 

dislinetae  eraot.    Nam  prima  dassis 

arma  habebat,  galeam,  clypenm,  ocre* 

as,  loricamy  omnia  ez  sere,  qim  cor- 

poris  tefamenta  essent :  tvla  in  hos- 

tem,  hMtMfw  et  gladffnm*    Secunda 

classii  Bcntiim  pro  clypeo,  et  pneter 

loricam  omnia  eadem  habebat.    Ter- 

tia  ciaAsis  eadem   habebat,  pcaeter 

ocreas.  Qnart»  clasais  arma  niotata, 

aihil  pncter  bastam  et  verutnm<da« 

tom.    Qointa  clasais^  fundas  lapides- 

qoe  misailes  gerebat :  in  bac  accensi^ 

cemicines  tibicinesqne  in  tres  centn- 

riaa  distributi.    Minor  ckdsos   reli- 

quam    moltiludiiiem    habuit.    lude 

ona  eentnria  facta  inimunis  a  militia. 

Ita  pedeatri  exerclto  ornato  distribu- 

toqney  Equitum  ex  primoribos  civi- 

tatis  doodecim    scripsit    centurias. 

Quaodo  ixitnr  beUnm  gerere  oporte- 

bat|  ex  bia  quinque  daaieibna  niililca. 


conscribebantur.  Servi,  capile  cenai^< 
et  qni  exclasses  erant,  ad  militiam 
nim  recipiebantnr,  ntpote  propter 
inopiam  snspecti.  Capite  censi  di- 
cebantiir,nt  tradit  A.  Gellins,  qni  ant 
nnllo,  ant  perqnam  parvo  a»re  cense- 
bantur  :  hi  pro  capite  tributa  pende* 
bant,  a  censione  capitis  nominati. 
Sol. 

C0pHe  ctnA9  pUro$q^e]  Agelltiis  xvu 
10.  Ciacc. 

CMt  netfue  mta  canif  ^wppe  (lua  mi(^ 
Ui  mnU']  In  manoscriptis  omnibns  est, 
cui  uf^e  nta  cwrtt;  qnomodo  et  Fio- 
rentinum.  Biv» 

Cui  ne^  sna  cnng]  Commelinlanna- 
refert  cam;  additamque,  eora;  et 
vero,  earmf  restat  in  omnibns  item. 
Mss.  hoe  modo  nempe;  cvi  ntfne  em 
em:  soium  PaL  soxtns  cMt  iiefne  wa 
cnra;  nc  item  editio  prima.  GnUenu, 

Cap.  87  CeUrum  ofia  /ecia  aitts  hei$ 
/atere]  Leg.  credo,  Ceterum  levia,  aUa 
atiit  locitfaeere.  Ciacconius. 

iVori  veiereeque  coaiuere]  Sic  in 
orat.  de  rep.  ordin.  *  Concordia  inter 
veteres  et  novos  coalescat.'    Idem, 

Cap.  88  Confra  speni  $uam  Uetitai- 
mts  antmts  acdpilvr]  In  manoscriptis 
est,  excipHur.;  id  qnod  rectins  esse 
puto :  nec  in  Beroaldino  secus.    Rtr. 

Juxta  eanui]  Quia  revera  optimns 
imperator  fuerat,  et  helLum  sapienter 
et  fellciter  gesserat^ 

GcBtMho]  Vide  snpra  cap.  18. 

Ex  noslris  soctts  preedae  agentee]  Ma- 
nnscripta,  ex  soctis  nosirit :  nt  seqoa^ 
tur  pronomen :  qnomodo  et  impreasa 
pleraque.    Riuitts. 

Ex  soctts  fiosfris]  Videlicet  ex  orbi« 
bus,  et  ex  agris  populorum  Nomidiee». 
qoi  se  populo  Rom.  dediderant. 

CiXa]  Vide  snpra  cap.  81. 

Neque  beUi  patrandiy  8^,]  Additor. 
volgo,  coptam,  et  sic  constantissime 
habent  tam  manuscripti,  quain  typisr 
impressi  codices ;  et  sententia  ita 
qnoque  aperta  est.  Quee  poetqnam  gh^ 
riota  modoy  neque  ^rtti,  Ifc.  Priscianna 
etiam,  hunc  locum.citaiu  I*  xvui.  co^ 


M* 


-HOTM  VARtORUM  IK 


I  oniiftU,  et  etmmm  mbMdiri  tet- 
Uitnr.  Atqoe  tta  legi  poteit  qaoquey 
Seifue  belli  pairmiidi  eogn^vit :  «t  sob- 
andiotor,  eaee,  pre,  Noo  spectare  ad 
cooAciendttm  belbiiD,  non  fncere  ad 
belluin  patrandam.  Ita  Hirlint  de 
Bello  Alexand.  *  Mnlta  contra  morem 
comnetodinemqae  militarera  fierent, 
qitfe  diMolvendac  disciplinae  severita* 
tisqne  essent.'  pro,  quir  pertinerent 
ad  dissolvendam  disciplinam.  Eodem 
modo  livitts  interdnm,  velnt  qointo 
ab  U.  C.  <  Quid  illos  aliod  ant  tnm 
iimoisiie  credilis,  aat  hodie  tnrbare 
▼elle,ni8i  concordiam  ordinnm?  quam 
dissolvendB  itiaxime  tribnnitiae  po- 
testatis  rentnr  esse/  Idem  yii.  Dec. 
3.  '  Nam  tom  qaidem  qnse  temere 
agitaMent,  ea  prodeiidi  imperit,  tra- 
deads  AnnibaU  victorias  esse :'  pro, 
Spectare    ad  tradendam   victoriam. 

JilVIM. 

.  Neftu  beUi  ptitrmuii  eegnweU]  Sic 
Priscianas  legit :  sic  et  antiqnns  Fol- 
vii  liber :  qiiomodo  et  Livins  l.  ▼.  et 
Uirtias  de  bello  Alexandrino  locnti 
snnt,  qnod  ab  aliis  qnoqne  est  ani- 
madversnm.  liis  verbis  h»e  est  snh- 
jecta  sententia :  Neque  ad  belimm  fa- 
trmdum  pertinere  eognovit.  Mairatius. 

Cap.  80  Meiu  mtt  prenma  oeienien'' 
do]  Sic  sapra:  'FormidiBe^  ant  os- 
tentando  praemia.'    CiaeeoniMe, 

In  manueoeniurum']  Snpra:  <Si  qiii 
in  manns  venerant,  obtroncare.'  JLi- 
▼ins,  <  nbi  ad  mannm  venisset  hostk.' 


In  manne  rmhrriiiii]  Ltbentitis  le- 
gerem,  A4  mmus  veniurum:  qno  mo- 
do  habent  qnidam  impressi  codi<»s. 
Ot  ita  sane  loqnitiir  etiam  Cic.  in 
Verr.  orat.  7.  *  Noononqoam  etiam 
res  ad  nMimis^  atqne  od  pnguam  ve- 
niebat/  Cnsi.  De  hojus  loci  explica- 
tioae  consntendus  Oronovios  ad  Li- 
▼inm  II.  40. 

'  OjipidiiNi  magmtmy  aique  rotou,  no- 
Minf  CapMi]  Ptoleroapos  Capsa  memi- 
nit  ad  oceasam  Tritonidis  paludis. 
SiBabo  L  altimo  ait,  Jiigortb«  the- 


nuiros  foiise  in  co  oppidoy  enai  Ue 
noster  aoctor  in  oppido  Sathid  eoi 
fnisse  sppra  dixerit.  Fieri  antens  po» 
tuit,  nt  in  diversis  loci6,6rrois  ac  mii- 
nitis,  thesauros  soos  haboerit  Ju^r« 
tha :  nt  de  Thala  qooque  snpra  dicit, 
plerosqoe  ejos  thesaaros  ibidemfo- 
isse.  Giareamue, 

Hereulee  Libf$]  Orosios  ▼•  16.  Coj^ 
aam  ab  Hercole  Pbienice  conditam 
seribit;  ibiqne  ait  fuisse  thetaoros 
JngnrtliflB ;  qnod  etiam  a Arniat  Strab. 
1.  zvii.  Mendnm  est  apnd  Ptolem»- 
um  in  codice  verso^  ubi  Ciuwyaa  pro 
Capso  legitor.  Orapcos  enim  recte 
habet.  Gsi^.    Vide  sopra  cap.  IS. 

Muniti  advereum  hoeiee]  Mannserip- 
tom,  adeersHiii  koetee:  id  antiqoorio 
convenire  aaagis  videtnr.  Rieim, 

Nam  pneier  oppida  jtropmtfua^  aim  « 
Mmna  oasta,  tiwoifa,  egentia  aquee,  im- 
feeta  eerpeidibuM]  liefendom,  preHtr 
eppido  propinqmf  nti  ex  manoscriptis 
doo  habent;  ot  de  locis  loqaatnr  op- 
pido  otctait,  ▼el  qnae  circa  oppidnm 
aint :  qnomado  Tadtos  dixit,  *  Per 
iirbem  et  nrbi  vicina  conqnisili.'  Sic 
aeosos  exposcit:  qoamvis  Fobricia- 
nom,  pritter  eppidum  prspwtf  a.  Idem* 

It^eeta  eerpentibue^  l^e.]  Hnc  fbcii 
egregiiis  locos  Micandri,  quo  docet 
qoando  potissimnm  a  serpentiboe  ca- 
veiidnm  sit.  Ita  aotem  loqoitiir:  Ei 
A^  «ov  Ir  iau^eauuf  btpe^pdur^  xf^f^h' 
vps^Aupeieosairwyireiiiueatbu  Ae^pat 
Idurttf  Altfa  ukp  4ipefr4ptfa»  ipmiiattea 
iferfuur  T«r  #n»i  BiKem  waJUyuoTm 
^ofAiimatj  Adypari  irAffior^,  ne^  JA- 
uoiiiv  M  awipfpr  Todr^  ical  $at^rom 
Bodrtpot  ^rrm  tiaw  'AAX'  Ifrm  9ipom 
fixdfitpoif  Uuot  iiaK4aadm.  TlKi^iMm 
^derutt  Moutifthot,  M  bub  To^pov  *0A- 
ueSapr  t^faipovaait  bKifwuet  fopiourm' 
*H  9to  abv  T^tPOiOt  $optmpiuaiMtm  bfiea» 
u^t  ^mKetod  Xoxd5i)r  buh  yttKob  lc^*» 
2«^i,  ^H  irt  dii  ktuTpat  paff  U  mfAu,  | 
M  cotiroy  *Eu  wopeio  bMo^aituuam  idp 
ueuopmUmi  0Xiff .  Oood  ita  LaCinis  ▼er- 
sibnaiiiterpretatordoctisaiaitts  L.Gor- 
'  Sin  noUooecomyaeipcatibaa 


BBLLUM  JU6UBTH.  CAF.  89. 


«41 


Uiti»  Aiqn»  eibi  vacoiif, 
Krat M  esl  tuiii  aoxa  feraniiQ,  Vitabii 
monm,  uiinie  hme  praecepU  recon- 
dent :  FoemiBa  prflBcipiti  eate  oimiee 
«giteta  fnrore  Occurrit,  ricta  patnlo, 
«andaqiie  tnnente;  Inde  ferit  fati 
anUo  graviore  peride.  £t  vitare 
feras  debes  asute  noeeiiteis,  Pleia- 
4kim  olMervaiis  ortiMp  qm  corpore 
Taori  £xtrenio  affix»,  noo  onnea 
«tbera  tnoant :  Aat  nbi  cum  pnllis 
per  aprica  jaCf ntibiis  antra  Domrit 
In  UMidiiB  BitieiM  impasUqaeterpens : 
Aot  avida  ad  pastam  properat ;  vel 
lonina  sorano  Condena,  a  pastn  petit 
cxsatnrata  cubile/  Vide  rjuedem 
Oonr«i  notas  in  Nicandrom. 
.  inspsa  eibi  oow]  Vox  ciM  abnada- 
re  videtar.  CioMmiaas, 

Uaad  dimimUiier  siUm  waffiimfag] 
Hua  sicat  sapra  visom  eet,  Thala 
oite  inter  iagenUs  solitadines  poslU 
4st :  sicnti  etiam  Capsa,  de  qaa  niinc 
agitar.  SM. 

JMgi]  Id  est,  FesitaBa* 

Qmm  prstoJ «  oMri  •noiitJMS  iVsM] 
In  Veaeto  ac  plerisqoe  aliis  non  eel 
«dditnmya.  Cicero  fere  in  simillbas 
imspositionem  addit|  velot^  *  Insnla 
IMos  tam  procal  a  nobia;'  Idem, 

*  Procnl  a  terra  abripi ;'  et,  ^  Non 
IHToeol  a  sais  finlbas.'  Nisi  nbi  poeti- 
ce  loqnitary  at  in  Arato»  *  Et  procal 
Arctnro.'  Item  In  epistolis  e  PoeU 
ipsopian,  ^Patria  procal:'  Plinlos 
tamen  ▼.  9.  nbi  Nilnm  ait  origiaem 
Imbefe  in  monte  inferioris  Maorita- 
whty  *  Non  precnl  Oceano/  inqait ; 
etCiiitlasiv.  'Procol  hostiam  con- 
apeeta/  Panllo  post, '  Hand  procal 
CartiiafiBis  maris  locaverant  castra:' 
«t^  '  Hand  procal  manimeatis  nrbis 
«■lerait':'  et  postea,  «Jamque  baod 
pfoealMempbierat.'  Idemy. 'Haad 
.pracal  jaceaibiM  flaxerat:'  et   ix. 

*  Band  -proenl  amoe  per  qoem  erat 
aavlgatartts.'  Idem  tamen  pneposi- 
tlonem  ioterira  addit ;  velut  ▼.  <  Qai 
haad  pfocnl  ab  nrbe  tendebat:'  et 
j|L  *  Haad  procnl  a  Perside  aberant.' 

MMfKH  Vv.  Cla». 


Smd  et  X.  ^Esse  haad  procal  a  coa- 
tioeati  iasalora  pahnis  frequentiboa 
eoositam.'  Nisi  qais  laeadum  forte 
suliesse  patet.  iimas. 

Qoia  fimmidm  pkmmqim  ImfU  H  /o- 
roM  «es«e6aalar]  Manoscripta, /srloa 
Mnis,  sed  mihi  prior  lectio  magis  ar- 
ridet;  ut  subaudias  substantivoni, 
qoomodo  VirgiliiM  i.  iEneidoe,  '  Im- 
plentur  veteris  Bacchi,  pingQisqoe 
ferinsp.'  lu  fere  dicimas,  saiMa,  6a- 
Ma»  Myriaa:  ut  snbandiator  «ore. 
liaacer  tamen  com  manascripto  fa- 
cit,  ot  et  ex  impressis  qBsdsra.  Sed 
M  supra  Sallastlas,  <  Qois  cibus  erat 
raro  ferinay'  inqait,  de  Gstulis  lo- 
qnens.  Jdem. 

ATefve  ja{€«i]  Hoc  mirum  est,<com 
sal  veloti  necessoriom  condimentum 
vitm  sit,  qnandoqoidem  hamidiUtes 
nimlas  absomit,  exUrget,  a  piitredine 
ooBservat,  virtatem  nativam  colligtt 
atqoe  constfingit.  Nisi  sale  qnidem 
iisiy  sed  eatenns  non  qosererent,  qna- 
tenas  esset  incitamentom  gulss  vcl 
etiom  libidiiiis.  Propter  quam  cao- 
jam  JEgyptips  prsecipae  saberdotes 
sal  rejocisse^  taiiqnam  libidinis  incl- 
tameotam  legimos.  Atqne  hinc  ipsa 
qnoqoe  Venus  kkKymiif  dicitar.  Tlky- 
sias.  Qoid  mimm  de  sale,  cum  etiam 
came  feriaa  eos  nsos  sine  pane  Leo 
Africanus  anctor  est? 

atm  ilU»  advermu  fimtm  aiqiu  st- 
lim,  aea  IIMdiat,  oeyae  liuwrics  erof] 
Codcx  Fabriciaaos,  odrers nm  >aaiem 
et  stfim:  qoomodo  et  iHe  Parisiis  a 
Badio  imprewos.  Utrumqne  apud 
Cioeroaem  atque  alios  prinue  notae 
scriptores  reperitur,  adeersae  et  od- 
eemoa.  At  in  exeropkiri  Vencto, 
ArgentoraUnsiy  aliis  plerisque,  est 
additnm  qniddam,  qnod  in  snperiori- 
biM,  sl  minus  necessariom  est,  abest : 
si  opus  est,  deest :  Cibua  potuaqiu  ifits 
advemu/amem  atque  ritim:  videlicet 
nt  cHme  ad  famem,  ad  sitim  poiu»  re- 
feratur.  Mihi  ntra  lectio  verior,  haod 
dam  satis  liquet :  nisi  quis  ideo  pro- 
bandam  esse  dncat  lectionem  vulga* 
S9 


042 


KOT^   VARIOBUM   IN 


tMBkf  qnod  ei  cibi  pnriter  et  potas  ?i- 
cem  pnebeat  lac,  qno  illi  fere  vesce- 
bantnr.  Qaa  de  caoBsa  iidem  et  ya" 
XMtTo^dyot  dicebantnr;  qoasi  dicas, 
lacte  Yescentes.  atqne  item  7aXa«ro- 
ir^oiysicati  l.vii.  testator  Colamella, 
qno  loco  '  nationibns  qaibasdam  fra- 
menti  expertibns  victnm  commodare 
1ac'docet.  lUviut. 

Cap.  90  Nam  conira  tmiiai  dificul' 
Met  eontiHo  tatU  promdere  non  poterat'] 
Volnmen  Fabriciannm,  omissa  illa 
particnla  eontra,  nam  digleuUatet  tan' 
toBy  tfc.  band  scio  an  perperam ;  nisi 
qnis  profoidere,  pro  eo  qnod  est,  pra- 
cavere  toMiaB  diffiadtateif  positnm  yc- 
11 1.  Qnomodo  Terentins  in  Andria, 
'  Qnse  si  non  astn  providentnr/  pro 
catentur,  vitantur,  nt  adnotavit  ibidem 
interpres.  Mibi  mlgata  lectio  bene 
babere  videtnr,  ac  potest  incnria  li- 
brariir^  contra  omissnm  esse;  nam  in 
aliis  manuscriptis  est.  Idenu 

Oppidum  Larie]'  Si  ita  legas,  erit 
Lartff  patrins  casns,  nt  apud  VirgH. 
<  Urbcm  Patavi/  id  est,  Patavinm. 
Veteres  tamen  impres^  codices  ha^ 
bent,  opptdttin  Larim:  a  Ptol.  Adfnis 
dldtor.  Caflt^ 

Ad  oppidum  Larit]  Laret  Cirtesio- 
ram  opptdum  ponit  Ptolemsens  ali- 
quanto  magis  ad  meridiem,  quam 
Vaccam  (ipse  Vagam  appellat),  ad 
Juliam  Cirtam.  Ceterum  cum  paulo 
ante  retnlerit  auctor,  Marii  cum  doo- 
bus  regibus  pugnam  ante  Cirtam,  in- 
terea  vero  aliquot  oppida  castellaqoe 
capta :  deniqne  venisse  in  mentem  ei, 
ut  Capsam  tentaret,  quc  satis  longe 
a  Cirta  abest,  atqne  a  Laribns :  Com- 
mentatoribns  venia  dari  potest,  eti- 
amsi  ea  ne  verbo  quidem  attingunt, 
cnm  auctor  ipse  tam  negligens  in  re 
seria  fnerit,  ipse  inqnam  Africse  pro- 
vincis  Praetor,  quam  non  absque  no- 
minis  soi  infamia  spoliasse  fertor. 
Ubi  enim  Tanam  fiumen,  quod  hic 
snbjnngit,  fuisse  existimemus  P  Iti- 
■nere  a  Cirta  Capsam,  fiamina  dno 
iunt  a  Ptolemseo  descripta,  Rnbrica- 


tns  et  Bagnida,  prasterea  paladoi 
Sisars  et  Hipponitidos  flnmen.  Fieri 
tamen  potest  et  plora  alia  interfoisse, 
sed  dnbitet  Lector  mecnm.  Nam^ut 
antea  conqnestns  snm,  ex  AiricaB  to- 
pographia  non  temere  apnd  bnnc  anc- 
torem  et  Livinm  te  explice».  Glar. 

Sie  ineeepto  tuo  occuttaio]  Hoc  est: 
eantiUo;  infra,  ^prava  incoepta  con- 
snltoribus  noxs  esse.'  Ciaecamut,  ' 

Tniiam]  Mannscripti  codices  mnl- 
ti,  item  excnsi  qoidam,  Tauaim  ha- 
bent,  nec  aliter  vocat  Sabellicns.  Ko- 
men  tamen  celeberrimi  flnmtnls,  qnod 
Enropam  ab  Asia  dividit,  errati  bnjns 
ansam  librariis  prsebutsse  eiustima- 
mas.  Catt, 

Cap.  91  Pecut  exereitui  per  feaiv- 
rids,  Uem  per  twrmat  aqualiter  ^ttrUm- 
erai]  Manoscripta,  per  <eirfifrias,  tfem 
turmat,  omissa  repetitione  praeposl- 
tionis  per,  quomodo  et  ex  impressis 
habet  codex  Badianns,  atqne  alii  qui- 
dam.    iUetMS. 

JEquaUier  dittribuerai]  Legerem, 
dittfihuebat,  Sequitar  enim,  <  ut  fieret 
corabat.'  CiacconiHt, 

OmnikLt  tareinit  ahjeetit,  aqua  modo 
teque  et  jumenta  onerare]  Est  in  non- 
nullis,  oifmi6tcs  abjeetu  tareinit;  qn« 
collocatio  verbomm  melior.  Rhriut, 

Contra  jut  beUi]  Jos  belli  est,  at 
qni  se  dednnt,  serventnr  incolomes, 
secnndum  fidem  datam.  Nemo  enin 
se  dederet,  nisi  salos  et  incolumitas 
promitteretor  ei.  Sotd» 

Contrajut  beUi]  Sed  et  acceptos  in 
deditionem  sine  conditione  nlla  legas 
ssepe  apnd  Historicos  intrrfici,  nt  a 
Romanis  Pometiie  principes,  a  Snila 
Samnites,  a  Cssare  Nnmidas,  et  ip- 
snm  Vercingetorigem:  irao  mos  hic 
ferme  perpetuus  Romanornm  in  hos- 
tinm  duces  sive  captos,  sive  dcditos, 
nt  trinmphi  die*occiderentnr,  qnem- 
admodum  nos  Cicero  docet  qainta 
Verrina,  Livins  tum  alibi,  tnni  ilb. 
XX VIII.  Tacitns  Annal.  xii.  et  alii 
mnlti.  Eodem  Tacito  memorante, 
Galba  decimari  jnasit,  qnoa  depre- 


BBLLUM  JUGURTH.      CAP.  92. 


643 


eantei  in  6cieBi  acceperat :  et  Cveina 
in  dediUonem  accepto  Aventico,  in 
Jolinm  Alpinnm  e  Priocipibni,  nti 
concitorembelliy  animadvertit:  cete- 
ros  venise  vel  ssviti»  Vitellii  reliqnit. 
Qnin  et  iocendere  nrbes  deditomm 
belU  foit  licentia.  Hinc  Tacitos  An- 
nal.  ziii.  *  Oppidani  porti»  sponte 
patefiMtis  Romania  permiserey  quod 
salntem  illia  tulit:  Artaxatis  ignis 
inunisiins.'  Grol.  Qnod  itaqne  hic 
centra  jos  betli  factnm  dixit  Sallns- 
tiWy  hoc  alibi  apnd  Historicos  licitnm 
dicitnr. 

•  Cap.  92  OMma  n«n  hene  eaMnUia,  m 
tirtmtem  trahebaniur]  Sic  et  Aldinum 
pariter  ac  manoscriptnm  :  in  Veneto 
antemy  cnjns  aliqnoties  meminiy  atqiie 
item  aliis  qnibnsdam,  addtta  nonnnlla 
snnt»  nimirom  b«c,  renm  etmm  emm 
daia,  £go  qnaraTis  priorem  lectionem 
probo,  tamen  qoid  hic  snspicer,  pao- 
eis  dicam.  Fortasse  legendum,  omma 
nam  beae  contMiia  modot  verum  etiam  co- 
s»  daia,  tn  virtutem  trakebaniw :  ut  sit 
sensns ;  Non  9oium  qute  erant  eainenier 
praciaa,  aed  et  ea  qua  caeu  aHqua  ae 
/eHeiiate  quadam  aecideraniy  frirtuiie 
e$$e  exiatimabantur :  hoc  est,  non  te- 
mere  neqoe  casu  facta,  ant  forte  for- 
tiina,  sed  virtDte  constlioqiie  potins 
l^estA  esse  crcdebantnr  qoecnmque 
bene  evenerant.  Sic  et  Q.  Cortiiis 
de  Alexandro  lib.  iii.  '  Jsm  primnm/ 
inqnit,  *  nihil  nisi  divina  ope  aggredi 
videbator:  nam  cum  esset  praesto 
nblqoe  fortuna,  temeritas  in  gloriara 
ceaserat.'  Rivlm», 

Omnia  wm  hene  caneuHa  m  virtuiem 
trakebaniur']  Aliquid  esse  etiam  hic 
minos  integri,  produnt  merobranae 
Commel.  in  qutbns  trahuntur;  forte 
foit,  in  virtutem  traki:  nam  qua*  hoc 
loco  citat  rx  aliis  editionibos  KiTin«, 
sitltorqne  einendare;  ^ciamus  licet, 
nota,  post  editionen  primas,  ab  Pom- 
pMlo  L9to.  Gruterui, 

Oaania  non  bene  cmuulta  in  virtuiem 
trtUbebanlur]  His  verbis  qoidam  co- 
dicea  haec  addnnt  ▼erba ;  renun  etiam 
eetamdatainvirtaiemtrakebaniur,  Sed 


sive  ea  legamns,  siTO  omittamus,  in* 
telligenda  videtnr  conjnnctio  cCio»  / 
nt  sit  sensns  :  Oamaa  etiam  non  6fnf 
Msafto.  Soldns  ad  hoateU  retnlit* 
'  Si  hostes,'  inqnit,  *  non  bene  consn* 
lebant,  et  Marins  ita  vinreret,  lan- 
dabatnr  a  plerisqne.'  Badins  addit 
ssImn:  Oimiia  non  ioium  bene  eoneuHa, 
vermn  etiamf  caau  data^  tn  virtuiem  tra 
MmMnr.  Ita  coplosa  est  ignorantia  * 
nostra,  qnoties  hseremus;  qnemad* 
modnm  non  ita  mnlto  post  qood  se- 
qnitnr,  aut  Deorum  nuiu  cuncta  ^ar^ 
tendi:  nbi  Badins  exponit  s^ni^iMri 
et  addiei,  scilicet,  iilL  Soldns  Dtis 
auetoriims  Jieri:  qnod  magis  placet. 
Gkrfomis. 

.  Namque  haud  lange  a  Jlumine  Mu^ 
huha]  Mannscripturo,  JlfMhidU»;  rec- 
tene  an  secns,  haud  dnm  eqnidem 
scio :  nisi  si  quis  putet  sic  dictnm,  nt 
Virgilins  *  nrl»em  Patavi'  dixit  ^ei- 
dos  primo  ;  et  '  fontem  Timavi,'  ibi- 
dem  ;  et  septimo,  ni  fallor,  '  flnmen 
HymeUse :'  ant  Cicero,  <  io  oppido 
AntiochlsB  :'  si  modo  sic  idem  scrip* 
tnm  reliqnit.  Riviut, 

Namque  hhud  longe  a  Jiuanne  MulO' 
chai  Vide,  ot  saltum  foriat  aoctor,  a 
Capsa  ad  Mulncbam,  quse  tam  longe 
distant  invicem  loca,  nisi  excosemuS, 
qood  ait :  '  Multis  locis  potitns.'  G/o- 


Quod  JugurthtBf  Boeehique  regnmm 
di$jungebai]    Sic  idem  Histor.  I.  iv. 
*  Qoa  In  parte  Cappadocia  ab  Arme- . 
nia  disjtingitor.  CtocamtiM. 

Qvod  JugurtheBj  Boeehique  regmm 
di^ungebat]  Manoscripta  et  alia  ple- 
raqne :  ditjuingebai :  pro  Reinii  fines 
discernebat,  distrrminabat.  Nam  hic 
amnis  ingentium  olim  regoorom  ter- 
minns  Bocchi  Jugnrthspqne  tnit,  oti 
Pomponius  inquit.  Vulgo,  dmdebai^ 
Rivins. 

Mon»  oaxeue]  Vide  Frontinom, 
Strab.  I.  III.  c.  0.  Floriis  antem  I.  in. 
c.  1.  nrbem  Mnlncham  vorat.   CaaiiL 

Nam  omnia  noliira,  vehU  opera  atque 
eoneulio  jfraeepe]  In  manuscriptis  est, 
epsrs:  sed  eodem  sensn.    In  qulbns- 


044 


NOTiB  VARIORUM  IN 


dain,  scd  imprc8sU,pfVMpf  mit ;  qaod 
OOtt  lanc  diiplicct.  Ulad  non  probo 
qnod  in  antiqnioribun  est,  nam  per 
mmim  natmrmy  tfc,  id  cx  gloMa  addita 
irreptiiic  in  contextnm  yidctnn  Co- 
dex  Badianuf  ad  linnc  modam,  nom 
MMiui  mihira  velut  opera  atgue  emuidta 
prteeepa  habehat,  Mihl  legcndom  vi- 
dctur  emnie^  tta  nti  ferc  in  rcccntiori- 
Ims  cst.  Hoc  antcm  dicit  Sailnstins, 
teium  mentemfuieee  naiura  prafoijdiemf 
ae  ei  hmmana  induetria  eie,  et  epere  m«- 
nuque,factue  eeeet.  Forsan  aliquis  illnd 
omnif  cxplicarc  voleii8,in  tpatio  quod 
versus  dirimit  tupraiicripscrat  per 
emma:  cnm  intdligi  vcUct,ex  omat 
partey  utCmsar  loquitur;  id  postca 
in  contcxtnm  irrcpsit  Jnlins  Fron- 
tinas  ni.  Strategematora,  totnm 
linnc  locum,  sed  aliis  intcrdum  verbis 
rcpciit.  Rtvms. 

AfferUnu]  Vide  snpra  c.  29. 

Turribueque]  Vldc  supra  c.  Sl. 

Mackinationilme']  Aliter:  Maeldm' 
timie.  Id  est,  tcstndinibns,  balistis, 
catapnltis.  Dc  qnibns  Vitmyios  ct 
Vcgetins. 

JVam  cwn  «0  paidlo  processmm^]  In 
noiuiollis  cst,  poMUukuM:  quomodo 
Ciccro,  '  aliqnantnlnm  procedere' 
dixit :  scd  prior  lectio  est  in  mann- 
scrlpto  qnoque.    Rivtiii. 

Igui  aut  lapi4ibuii\  Vide  supra  c.  57. 

Militee  neque  inter  mneae  eine  peri- 
ckIo  admttttsfrare,  tfc.]  Mannscriptay 
consenticntibus  aliis,  miiitee  neque  pre 
opere  eoneisterepropter  iniquUaiem  loct, 
liffiie  iiiler  vtaeas  stiie  periculo  odmiiit- 
etrarey  optumue  quieqne  aut  cadereaut 
mmeiari ;  sic  fere  et  Venctnm  excm- 
plar.  Itaque  yides  quam  mnlta  dc- 
«int  in  recentioribus.  Rtotas. 

iVe9ite  iii<er  ctneas  stoe  periculo  admi» 
mietrare']  Etiam  atqne  etiam  conside- 
randum,  nam  intra  eineae  legcndum 
potins,  qnaroquani  ego  nihil  asscvero. 
Qlar,    Vidc  snpra  c.  21. 

Gap.  9S  TroAere  eom  ontmo  euo]  Id 
«st,  Cogitabat  an  relinqucret  oppug- 
•ationem  inocptam  hajns  castclli. 

An  fmtuMom  opperiretur,   qua  eeepe 


proepere  ueue  erat]  T^  M,  mm  estiii 
vctustis  omnibns,  ac  citra  detriraen* 
tnm  scnsns  abcsse  potcrit.  In  roa* 
nnscriptis/iwrat  lcgitor.  Rivins. 

Qood  adcerlKm  pr<rltaiitt6iis  eral] 
Lcg.  censeo,  auereum,  CiaccoDlns. 

Quod  advoremm  pneliantibue  erat] 
Ego  reclamantibns  omnibus  cxcm* 
plaribns,  legendnm  poto,  averaam; 
non,  adoereum,  Adverea  enim  pars 
antcrior  crat,  ubi  prslium  fiebat| 
aMTM  autcm  postcrior,  ubi  solitndo 
ac  sccttritas.  Lector  ipse  hnjns  to- 
tius  loci  verba  seqnentia  secom  pcr« 
pendat,  ct  vidcbit  nos  non  tcmerc  id 
assemisse.  Glorean. 

Qnod  adcorsKm  prtfliaati6as  erof] 
Qnidam  contra  omnium  exemplariiim 
fidem  Avereum  lcgendnm  esse  cen- 
tcndnnt,  nos  antem  nihil  mntarans. 
Cur  enim  non  potnit  Llgns,  cnro  noa 
ionge  abesset  ab  co  latcre  castcUI, 
quod  Romanis  oppositnm  erat,  pan* 
latim  cochleas  legens,  ad  summnm 
montispcrvcnire?  CaetiL 

Animumadwfrtit]  Tacit.  Histor.  in. 
f  Advortit  ca  Vespasiani  anlmam,  an 
potins  accendlt'  Ctaeamiat. 

iioimadMrttl]  £t  hic  Mss.  antmam 
adveriit:  nt  yid.  est  apnd  Qmt.  Vfd. 
c.  69. 

Coe^eas]  CocAle«  non  tanfnm  an- 
tiqois  in  pretlo,  atqnecmnis  expetit», 
nt  testatur  Plinius  I.  ix.  c.  56.  scd  et 
hodiequc  npnnnllis  gcntibns  in  deK* 
ciis.  De  iis  ita  Dioscorides  :  *  tcr- 
restres  cochicm  stomacho  otilcs  simt, 
et  non  facile  corrumpnntiir.  Opti* 
mse  Sardonic»,  AIHcanae,  Astypalci;- 
cic,  ct  qns  in  Sicilia,  aut  Chio  glg- 
nuntur,  ct  qnie  in  LigurisB  AlpibnSy 
Pomatiar,  id  est,  operoulares  cogno- 
minatsp.  Qns  vero  vepribos  fmcc» 
tisqnc  conglutinatse  cohmrent,  ven- 
trcm,  stomachumqae  tarbant.*  Haec 
Discorides.  Addit  Matthiolus,  coch* 
leafl,  (|uae  in  apricis  admodum  locis 
odoratis  victitant  herbis,  gustn  prm- 
stare  ceteris,  quae  in  opacis  ac  palns* 
tiibns  dcgiint;  nam  ille  insipidm 
liabentury  vel  palnstrem  resiplaiit  li» 


BELIAJM  JUGURTU.  CAP.  98. 


645 


niiiiii.  Ita  per  absyotliium  deputa 
amaritadinem  reddant»  £t  proat 
pastos  ett,  commendantar  Tel  Tilei- 
cnnt.  Nobis  Batavis  non  contingit 
eaie  taiu  delicati*.  Cum  aiitem  hic 
tuperins  Africanaa  cochleai  commen* 
det  Dioscorides,  non  mirnm  est  ad 
delicias  golae  taoto  cnm  stodio  coUe- 
gUse  militem. 

HwmmkE  emfidmu\  Haec  eit  incor- 
rupta  et  vera  lectio,  qaam  ez  OelUo 
K  IX.  c.  12.  et  Nonio  repofuimaf, 
cnm  antea  legeretnr :  Mwe  ingemi 
kmmtmi  eupido  dijidlia  /adntidi:  ettt 
Nonias  in  dictione  (ignarus)  abi  citat 
hnnc  locnm,  pro  Aforr,  legit  Anme: 
et  pro  Cvpidia»,  Cujri^UMie.  Cast. 

More  kumtaut  cupidini$  ignurm  m- 
fiMdty  aatmi»  vcrtU']  Mm.  cancta, 
«atMvai  vortii:  qno  modo  eaem- 
plar  qaoqiic  Beroaidinam.  Vulgo 
WMmmdvertii.  Noniaa  MarceUas,  qoo 
loco  ignarum  esse  dicit  et  qei  ne»- 
cU  et  cui  qaid  sit  incognitum, 
tUhanc  locum  citat:  More  kumaum 
tufidimi  ignara  vimmdi:  pro,  Ignota 
explorandi  et  inspicinndi.  Nam  ah 
ptdiMiif  pro  eupidiiaii§  diait,  nt  alias 
•aepe.  Hanc  lectionem  magis  ad  sen- 
jQm  Sallnstii  qoadrare  sospicor.  Nam 
habet  eodem  modo  Oeiiius  qaoqae  1. 
tx.  c.  12.  qoo  loco  et  ipse  docet, 
iguarum  otroversom  dici,  non  solam 
qoi  ignoret,  sed  et  qni  ignoretnr.  Id 
Ycro  sic  se  hal>erey  com  ez  iioc  ipso 
aoctore,  ot  ciim  ait,  *  Prspter  nomen 
eetera  tgnanis  populo  Romano :'  tom 
£X  aUia  etiam  liquet.  Tacitus :  '  Per 
occnlta  et  vigilibus  ignaim.'  Idem: 
*  Nihil  tara  ignarom  Barbaris,  qoam 
BMchinamenta  et  astns  oppognatio- 
jiem.'  Contra,  gnarum^  pro  eognito 
^pad  enndem.  '  Idqae  nulU  magia 
l^aram/  inqoit,  *  qoam  Neroni ;'  et, 
.'  Campos  madentes  et  ipsis  gnaros,' 
l^o  Cognitos.  iiiniis. 

More  huutana  dqndinif  igiiara  eisMS- 
4i\  Pro,  vttimdi  m,  qum  ignoraniur : 
.•ic  OelUas  1.  ix.  c.  12.  et  Nonins  in 
verbo  Jgmaiu  recitat.     Q90  SMdo 


Tacilos  locatns  1. 11.  '  Per  oocalta» 
et  vigiUbus  igoara :'  et  I.  iii.  *  Non 
sibi  qoidem  ignara  quas  volgabantnr:' 
et  1.  xii.  *  Nihil  tam  ignarum  Barba- 
ris,  qnam  machinamenta,  et  astos  og- 
pognationem:'  et  idera  Saliostius: 
'  Regio  hostibus  ignara.'  Gaamt 
item,  pro  eogmiuM^  apud  eondem  Ta* 
citom :  <  Idque  niilU  magis  gnammy 
qnam  Neroni :'  et,  <  Campos  maden» 
tes,  ct  ipsis  gnaros.'  ilfaiittlias. 

Afore  ikaaiaiit  iiigeiiti  cnpido]  Locom 
corruptum  testatur  Noo.  MarceU. 
qai  sic  citat  in,  ignarum: '  Amore  bn- 
man»  cupiditatis  ignara  visondi.'  Et 
Ageii.  l.ix.  c.  1S.  <  More  homami 
cupidinis  ignara  visundi :'  et  expU* 
cat  ifiiera  rk  iyimara,  Sed  NoniiM 
corroptns  est,  apnd  qoem  iege  ex  Ms. 
more  oipidintf  humamee:  et  lectiooem 
veram  apod  Salludtium  repone  :  UH 

kumamt  eupidimt  ignara  vitundi,  oai» 
aowi  vortii,  Optima  locutio  et  SaUus- 
tiana:  Solpitius  tamen  Severus  Ciit- 
pi,  qoantom  tempora  et  setas  iUa  fe- 
rebat,  nmalos:  *  His  more  honiaiii 
iogeoii  consiliom  foit'  £t  Apol.  ia 
Florid.  '  Propios  accessit,  ot  etiam 
cogiiosceret  iiiore  homani  ingenU 
quisnam  esset.'  Petron.  '  Vitio  gen- 
tis  homanae  concopUt  sdre  qolt  ant 
qoidoam  faceret'  Puiaekiu». 

CaateOi  pUmieiam  pcrsoriM]  AUi 
Ubri,  perreiiif.  Ciaccooins. 

CaatelU  plamtiem  prateribit]  M[a^ 
noscripta  doo,  perteribii,  Quomodo^ 
et  sensns  postolat.  Error  ex  affiai* 
tate  vocom  ortos.  Riviut, 

Eademregreditur']  Fabriciannm,  «•- 
dem:  nempe  qoa  prios  egressos  ad 
sommam  prope  montis  erat.  Idem, 

Eodem  regreditur]  Iiego ;  eodm  de- 
greditur.  Oronovius. 

Nontemere,  uti  ateenderat]  Mano- 
scriptom  Fabricii,  qua  aaeenderai,  Ve- 
mm  prior  lectio  mihi  magii  arridet, 
et  eaadem  sensosexposcit:  noa  ut 
temcre  aiceoderat,  sic  etiam  leiiier^ 
ll4scciiditi  sed^  uti  niox  aeqoitur, 


646 


NOTJS  VARIORUM   IN 


teoUns    omnia    ac    circomspicieiui. 
RMus, 

Itaque  Marwm  propere  adiif^  Ma- 
nuscripta  rectias  aditf  teropore  prae- 
«^nti :  quomodo  et  ex  impre«sis  quae- 
dtoi.  Sed  et  ea  Yerba,  qn«  statim 
Aequontnr,  ejusdem  temporis  sont, 
nt  edoeety  horialur,  Idem. 
•  Ab  ea  parte  qua  ipee  aaeeiiderai']  In 
mannscrtptis  est,  deeeenderai.  id,  si 
qnid  ego  jodico,  magts  ad  sententiam 
facit:  babent  eodem  modo  ex  im- 
pressis  qntpdam.  Idem, 

'  PeUicetur  »e$e  dueem  tftnms,  perieu- 
Uque  nihU  esse  docei]  In  manoscriptis 
wh  docet  non  est,  ac  majore  cnm  gra- 
tia  abesfle  citra  detrimentnm  sensiis 
poterit.  In  itsdem  tamen,  po/Jtc«fKr 
$eH  iHueri»  perieuUque  dueem,  Idero. 

Quorum  alH,  uti  c^^uBque  iugenium 
erat]  T^  alUy  non  est  in  ullo  mann- 
scripto,  nec  in  impressis  vetnstiori- 
bns :  e  glossa  nimirum  irrepsit.   Riv, 

Ex  eopia  tubieimtmf  et  coruieiHum 
quingue  deUgif]  Sic:  Ex  omni  copia 
neeeeearios  quinque  delegit.  Ciacconius. 
'  Itaque  ex  copia  tMdnium  et  comict- 
nnfli]  Id  divisione  classinm  et  centn- 
riamm,  snpra  diximns,  accensos  et 
tubicines  et  comicines  in  qninta 
clafse,  in  tres  centnrias  fnisse  distri- 
bntos:  Tnbicines,  qoi  tnba:  Corai- 
dnes,  qni  coran  cannnt.  TnlMcines 
igitnr  et  coraicines,  qnia  ex  classibns 
scribebantor,  cnm  bonore  in  ordines 
redigebantnr :  igitnr  ex  his  Marins 
qninqne  velocissimos  delegit,  et  cnm 
bis  qnatnor  centnriones  :  et  hos  om- 
nes  Lignrem  seqni,  et  ei  parere  jns- 
sit.  Sold. 

Quaiuior  ceniurionee^  Et  ita  qnadrin- 
gentos  milites,  qni  forent  pnrsidio, 
14  est,  protectioni.  Btd, 

Cap.  M  Ex  praeepto  tempu»  mtum 
Mfparaiieeompooitioqueomnibu»]  Per- 
mutatis  dictionibus,  leg.  pnto:  Sed 
tU  eat  preedepto,  pmrutie  compotiti^pte 
'mMue.tempuevimm  ttH.  Vide  Tnr- 
Mb.  XTiii.  c.  7.   Cm0c. 

//K  9iri  omhinif  pmMnait  «dMlt]  It« 


editio  Aldi  vetns:  nec  non  Pall.sex- 
tns,  septimu<,'  octavuM.  Nam  primi- 
tus  natw,  partim,  Hli  qui  et  aaseneuri 
erant  edocti,  partim,  ilU  qui  ei  asceneuri 
erant:  qiiod  ipsom  nollo  negotio  mu- 
tari  posHet  in  esceneuriy  de  qno  ita  pa- 
mtragcediatnr  Carrio,  sed  prster 
rem  et  scriptnram  Mss.  meliomm. 
Ligus  enim  oiutavit  arma  centurioni- 
bns  solis,  non  etiam  tobicinibns ;  ot- 
pote  qoibos  ore  ntendum  erat,  non 
manibus,  nisi  qnatenns  eis  sustinerent 
tubam :  pneterea  membranse  potiores 
babeot  Naz.  quidem  ac  Pal.  sec.  Uli 
qui  tf  centuria  praerani  ;  neqne  aliter 
Commeiinianus,  nisi  qood  illnd  9f 
repriesentet  notam,  qua  in  inscripti- 
onibns  antiquis  designatnr  aot  cex- 
inrta  aut  cciiliirio;  ot  vix  mihi  dobiom 
sit,  expressom  primitos  illod  centuriiMy 
sive  adeo  centuritty  oon  omnibns  lite- 
ris,  sed  nota  sua  peculiari:  qnod  ip- 
snm  tamen  errornm  canssa.  Nam  in 
Pal.  tert.  visas ;  tUt  qui  ex  centurUs 
praerant:  qnart.  ilU  qui  et  centurUo 
preBerant:  quint  tttt  f  Ktasccftsvrt  mmt. 
Oruterus. 

Capite  atque  pedibus  nudisj  uti  prv- 
qteetus  nisusque  per  saxafaeUiut/ortt'} 
Sic  in  cnnctis  exeroplaribus  et  anti- 
quis  et  recentioribus :  ut /aciUus  ad- 
verbinm  sit.  Cetemm  in  Jnlio  Fron- 
tino  III.  Strategemattun,  nbi  totidem 
ipse  verbis  locnm  hnnc  repetit,/aci- 
Itor  /oret  legttur :  sed  eodem  sensn, 
nec  aiiter  volomen  Florentinnm.  Rk. 

A^iimidtca]  Qnae  Nnmidae  Citora 
appellabant.  Vetns  Scholiastes  Jn- 
venaiis  ad  illa  verba  Satyrae  ii.  '  £t 
Gaetnlus  Oryx.'  Oryx  animal  mimia 
qnam  bnbalus,  qnem  Manri  nnceni 
vocant :  cujns  peilis  ad  citnras  pro6«- 
dt,  scnta  Manromm  minora.  imCD» 
id  esty  Ceschira  pro  clypeo  in  ChaldsEi- 
ca  Parapbrasi  snmitnr  Pror.  yi.  U. 
Cetram  tamen  brevioris  tclypei  genna 
Virgilins  qnoqoe  Oscis  tribuit,  His- 
panis  Plntarcbns  et  Siiius,  Hesychiaft 
Iberis  et  Celtis,  Tadtii»  BritaooiBw 


BBLLUM  JUOURTH.     CAF.  94. 


647 


;    PtmdirhgnUm]  Nam  scota  Ronui- 
na  cx  ferro  graviora  sont. 

Offenio]  Id  est,  ContacU  a  lapide, 
Btreperent  lenias,  scilicet  qaam  fer- 
rea.  Bad. 

Inermo»  mUiere]  Sic  infra  :  '  ab  in- 
ermia  pediboB.'  Notatiir  hoc  a  No- 
nio,  et  eo  sspe  otitnr  Tacitns.  Ciae- 
comus. 

Ac  8ctiAu9  eadem  (ueenden»  et  deeeen' 
dena]  Legendnm  monoemnt  aiii :  ae 
Bopiusendem  escendene  ei  deteendene: 
qnod  veram  puto.  Notarat  et  escen- 
dere  io  Sallost.  Fronto,  led  Mann- 
tins  locom  cormptom  pntabat.  Ver- 
bom  hoc  incnria  descriplomm  male 
acceptnm  in  veternm  libris,  ac  ple- 
mmqne  in  deeeendere  mntatom.  Var- 
ro  de  L.  Latioa  1.  iv. '  Tertios  gradoB 
qoo  Philosophia  aBcendens  pervenit:' 
4ibiveteres  libri  deeeendent  pervenii: 
ted  legendnm,  eeeendene,  Pnts* 
cfains. 

Sieui  eMi»  dkbmi  ndrerenm  kotieM  mi- 
erani]  Pntabam  olim :  odeorsMiii  Aoftef 
ierant :  qnia  infra :  '  Com  Snlla,  pro- 
fligatis  iis  quos  advorsnm  ierar,  re- 
diens  ab  latere  Maoros  incorrit.' 
Nnnc  nihil  mnto.  Apnlejns  Milesia 
secnnda :  <  Prima  faee  cnbicnlnm 
tunm  adero :'  ita  eodices  notse  melio- 
ris,  et  editio  Florentina.  Idem. 

JHariM»  nbi  ex  mmiii»  eegneiniy  qum 
Ugn»  egerai]  Qnanto  rectios  tfc  mo- 
dnlatins  in  manoscriptiSy  MariuenM 
ex  mmUii»9  qnep  Ugn»  egerai  eognmrii  ! 
Rivins. 

Qsam^fwnn  «oto  die  imtenio»  firaUo 
Snmuda»  habuerai']  In  plerisqoe  est, 
mmhabmerai:  sed  prior  iectio  bene 
habet ;  nam  et  ante  Sallostins  *  in- 
tentos  prcBliantibus  foisse  Nnmidas ' 
4Utt.  /dem. 

Teetadau]  Isidorns  lib.  xviii.  cap. 
de  fnndis :  *  Testodo  series  armoram, 
nmbonibns  inter  se  connexoram.' 
Idem  libro  eodem  cap.  de  clypeis : 
'  £st  et  testndo  scntomm  connexio 
cvcvata  in  testndniis  morem.'  Item 
^Tattado  coih 


nexio  scotomm.'  hactenoi  nominis 
ratiooem  habes.  Res  ipsa  ab  Histo* 
ricis  petenda.  Livios  originem  a  In- 
dicro  Circensl  dedocit  1.  liv.  '  Jove- 
nes/  inqnit,  '  etiam  qoidam  Romaoi 
ludicro  Circensi  ad  osom  belli  verso, 
partem  homilUmam  mnri  ceperaat/ 
Ceteram  ez  eodem  discamns  primum 
id  genns  exercitii,  quod  armatursp, 
qn«  snb  campidnctoribns  erant,  inter 
varia  spectacoloram  genera,  Romse 
ezhibere  solent  in  Circo.  Livlns  dic* 
to  loco :  *  Inter  cetera/  inqnit,  ^  sexa- 
geni  ferme  juvenes,  interdnm  plnres, 
ab  apparitoribus  Indi,  armati  indnce- 
bantnr:'  hornm  indoctio,  io  parte 
simulacrnm  decnrrentis  exercitns 
erat ;  ex  parte  elegantioris  exercitil, 
qnam  militaris  artis,  propiorqoe  gla- 
diatorinm  armoram  osnm.  Cnm  aliot 
decnnns  edidisKot  motns,  qnadrato 
agmine  fact6,  scntis  snper  capita 
densatis,  stanttbus  primis,  secnndis 
sobmissioribus,  tertiis  magis,et  qnar- 
tts,  poitremis  etiam  genu  nixis ;  fks- 
tigiatam,  sicut  tecta  aedificioram 
sunty  testndinem  faeiebant :  hinc 
qninqnaginta  ferme  pedum  spatio 
distantes  duo  armati  proeorrebant, 
eomminatique  inter  se,  ab  imo  in  snm- 
mam  testodinem,  per  densata  seata 
cnm  evasissent ;  nnnc  velnt  propog- 
nantesy  per  oras  extromsB  testndinis ; 
nnnc  in  media  inter  se  concnrrentes, 
haod  secos  qnam  stabili  solo  persol- 
tabant.  Ad  imitationem  testndinis 
jam  propositsB  doplicem  excogitarant 
Romani,  alteram  in  eampis  patenti* 
bnsy  alteram  in  oppugnstionibos.  la 
campis  patentibos,  si  qaando  circnm* 
fnsis  nndique  hostibus,  pares  essa 
non  poasent:  in  genna  milites  pro- 
cumbebant,  et  clauiis  undique  extro* 
mis  gravis  armatune  scutiSy  rccep- 
tis  in  medio  impedimentis,  et  levi 
armatnra,  requescebant :  post  cnai 
visum  esset,  Unqaam  redivivi  rodin* 
trgrabaat  proelinm.  Si  forte  mihi  no» 
lii,  at  crede  Htstorianim  scriptoiip 
boi :  Lacioi  FlORii  iv.  19. '  Dtittmt' 


«48 


KOT^  TARIORUM   IN 


iaqnlt,  '  reliqiUB  copi«  forenty  niai 
ttif  eotibns  teiis,  in  modoin  gnindiiiis, 
qoiedaDi  forte,  qoMi  docti  procnbnis- 
MDt  in  genna  miiitea,  et  elatis  snpm 
eapita  ftrntis,  csioram  apeciem  pne- 
bniasent.    Tnm  Partlins  arrns  inlil- 
bnit :  deittde  Romani,  cum  le  mrsos 
eKtnlissenty  adeo  res  miracnlo  foit, 
Qi  nnns  ex  barbaris  cmiserit  vocem, 
Ite,  et  liene  yalete  Romani,  merito 
▼os  victores  fnma  gentinm  loqnitnr.' 
Meminit  et  Plntarcbus  in  Antonio,  et 
Appianus  de  bello  Parthico.    Quinl- 
mo  in   testndine   hac  constmenda, 
prseter  impedimentay  et  levem  ar- 
vatnram ;  etiam  eqnltes  in  medinm 
lecipi  solent :  qui  ne  qnid  aliis  iBCom- 
modarent,  etiam  eqnos  geunaflectere, 
sequeinclinaredocebnBt.    Testlsln- 
cnlentissimus  Dio  Nicsens  in  Angns- 
to.    Itidem  nsi  testndine  Romani  In 
iavasione  mnromm.     Livins  eodem 
locoy  qno  snpra,  nbi  de  tcstndine  iila 
Circensi:  ^Hnic»'  inqnit,  <  testndini 
similiimay  partl  muri  admou,  cnm 
armatl  snperstantes  snbiisseat,  pro- 
pugvatoribns  mnri  fastigio  altitu^nis 
«qnabatur,  depnlsisqne  iis,  in  nrbem 
dnoram  signomm  mllites  transcende- 
runt.    Id  tantnm  dissimile  fnit,  qnod 
«t  ia  froate  eztremiy  et  ex  lateribnsy 
soU  non  habcbaat  snper  capita  elnta 
icnta ;  ne  andarent  corpora ;  sed  prae- 
tecta  pngnantinm  more.    Ita  nec  Ip- 
sos  tela  ez  mnro  nussa  snbeuntes  1«- 
iemnty  et  testndlai  lajecta  imbricia 
la  modom  Inbrico  fastigio  innoxia  ed 
imnm  labebaatnr.'    HsBcille.    Idem 
geaus  oppngnatioais  etiam  Batavos 
Bostros  a  Remaais  dididsse,  et  nsnr- 
paise,  ex  Tacito  probabo  llbro  quarto 
HiBtoriamm.     De  Batavis  loqnitnr 
eaatrm  RonuiBoram  oppngnantibns : 
*  Appositis  pleriqne  scalis,  alil  per 
testndioem  suomm  jam  quidem  scan- 
debant.'  Simili  testndine  Persn  qno- 
qne  rogem  snum  a  balistaram  ictlbns, 
et  sagtttaram  mnltitndine  servavere 
iaeolnmem:  apnd  Ammlannm  libro 
▼igeaimo.  liiasdcni  qaeqne  medi  tes* 


tndo  composita  fnit  in  aafrii  pneKo ; 
de  qna  hiciilentnm  testiinoninm  apnd 
enndem  Ammianom  I.  xxvt.  *  Con- 
jnnctis/  inqnit,  *  tribns  navigiis  tes- 
todinem    hac    specie    snperstraxH; 
densatis  coh«rentes  snper  capita  sco- 
tis,  primi  transtris  instabant  armatl, 
alii  post  hos,  semet  cnrvantes  hnmi- 
lins,  tertiis  gradatim  inclinatis  snb- 
misse,  ita  nt  noviasimi  sniTraginibnB 
insidentes,  formam  fledificil  fornieatl 
monstrarent:   qnod  machmse  genns 
contra  murales  pngnas  ideo  figuratnr 
hsc  specie,  ut  missilinm  ictns,  atqne 
saxoram  per  decnrsns  cadentes  Imbi- 
les,  instar  imbrlnm,  evanescant.'   Ita 
Ammian.   Praeterea  si  exercitn  profi- 
dscente,  in-locil  concavis,  angnstb, 
et  Intosis  h»sura  videbantnr  Impedi- 
menta,  tali  testndlne  facta,  milites, 
equos,  et  ipsa  etiam  vehicnla  traasi» 
mlttere  soleat ;  qnod  nos  valt  crede« 
re  idem  Dio,  loco  qno  supra.  Siem. 

TesMintf]  Usi  ea  Romani  la  triplici 
diserimiae,  ia  oppngnando,  pngnan- 
do,  ropngnando :  nnde  et  triplex  tes* 
tndo.  la  oppngnando  fnit,  cum  scn* 
tis  snper  capita  elatis  mnro  saccede- 
bant,  primls  altioribns,  et  ordine 
panlatim,  tecti  simplicis  la  morem, 
decrcsceate.  Cansa,  nt  tela  injecta 
per  proelive  labereatnr,  et  miaaa  in- 
sidere  possent  ant  infigi.  lahaserge 
testndiaes  manipnlatim  aut  centaria- 
tim  ae  coaglobabaat.  Hujas  teatodi- 
nia  fiais  nnns,  succedere  et  snbrae- 
re :  aliter,  snccedere  et  asceadae. 
Nam  asoeadebaat  altl  snper  nlies,  ut 
&stigio  altitndinis  mnri  seqnarcatar. 
Id  Tacitns  voeat  Iteratam  testadi* 
aem,  et  qnasidnplicatam :  Imo  etiam 
tertli  inper  dnplicem  illam  aeriem  as- 
cenderant.  Testudo  altera  ia  pagna 
est,  cnm  globo  facto,  et  tectl  acntu, 
siclnvadebantacperrampebaat.  Ea 
deasatto  firma  ntilisqne  foit  In  eqni* 
tatnm  ropellendum.  la  hac  autem 
secnada  testndhie  nw  latera  aeinper 
tecta,  nee  Item  snbsesslo  illa  et  iacll* 
aatiepergradnB.    TertiatMtado^est 


BBLLVM  iVGURTH.      OAP.  95. 


640 


iQ  Scf  ngMBdt,  cam  ab  ei)aiutu  Mt 

lefi  amutora  ciocliy  buc  decorrniit, 

Bt  in  orbeoi  §e  Diiintaot,  meitii»  mltio- 

ribns,  extreniis  nadiqne  «ietideniibaa. 

Aecnratisninie  hanc  de»cripait   Dio, 

1.  xux.  hia  vrrbi» :   «  Tc»tndo  Ulia 

eit,  et  lit  hoc  modo :  IropedimeQtiSy 

et  levi  aroiatnra,  et  equite  onuii  iii 

nedioui  acceptia,  gravit  «rmatnrae 

peditef  ilii,  qui  obloiigts  et  in  tnbi 

diaidiati  modnra  factb  scnda  ntnn- 

tar,  io  eztremii  paitibiis  pro  miiro 

ponnntar,  et  fetiqno»  onuiet  ipai  ez- 

tia  ipectantes  ambinnt.  Cetcrif  qoi 

Jatiora  scnU  genwt,  in  medio  demii 

locantnr,  et  scuta  enm  soper  se,  tum 

soper  alios  toUnnt,  nt  in  toU  phalnii- 

gt  non  alind  sit,  qaam  scata  cemere, 

eta  teionim  joctu  oniies  lutos  eose, 

ob  densiutem  iastractioBis*    Adoo 

eoim  vaiide  fiminiit,  ntetsnpereom 

hominea  aliqaot  ingrcdi  poasint;  imo 

etiam  eqai  et  cnrms  agi,  qnotiea  in 

cavo  et  angiMto  aliqno  loco  consti- 

pnotnr.    Hkc  est  fi>rma  ejns  tnatmc- 

tionis,  et  nomen  a  tesUdine  cepit,  ob 

firmitatem,  et  qnUoptlme  tegit.  Usns 

antomduplen.'  (Ittnm  pngnm  onsittit, 

qnU  rams  Romanis.)    '  Nam  et  in 

oppngnnnda  nunitiofie  aliqoa  snb- 

ennt,  et  ssepe  io  ipsom  mamm  qnoa* 

dnm  nttollnnt:  ant  circnmventi  a  sa- 

gittariiSy  incliBant  so  onines  simnl; 

(nam  et  eqiii  docti  sunt  in  gennn  snb» 

adttem  se  et  inflectem)  sie  opinio- 

nem  iioaUbas  defiitigntionis  anm  pm»- 

bentoayiU  nppropinqnantibns,  sUtim 

termm  injecto,  consorgant  atquo  in- 

cnrrant.'  Xips. 

IVnnmf  U]  Vide  sopm  c  ft7. 

aagUimriuvu  H  /imdiimites]  Vldo 

snpra  c.  4fi. 

r  Fiacia]  Vide  sapm  c.  Sl. 

rgiinndis rvftns]  Id  ost,  ProsperU, 
qnln  onspe  snbTertemnt  vUons  Room- 
noroiy  nec  eoo  mnris  nppmpinqonm 
peraaloerant.   SsM. 

Pirinrff  inpiT  1 1 1  ii  ii  i'iiiii^  Ifr  ]  Mann* 
nnriptaleredetn.  Rivios. 

«]  Oodi. 


cea  U  mrmbmnn  dcaeripli,  qnoa  ^ 
viderim,  omnea  ad  noom  balwnt,  nm» 
ram  pHen:  nnn;  qood  w  tmpreisU 
fere  est,  odaMndcre.  Jndictt  leetor. 
Mdem. 

Caf.  OS  CHtnm  dkun  ea  ivs  ^Hnr] 
M nnuscriptam  gcrimr.   Idem. 

JMh  ti  stctisj  Vide  snpra  c  t9. 

£.  SlmuM]  Bello  Numaotino,  nt 
Vellejos  Patercalos  ioqnitur,  histo- 
rinmm  nnctor  jam  tnm  Sisennn  erat 
jnveni» :  sed  opos  belli  CivilU  SnlUni 
poat  nliqnot  annos  ab  eo  seoiore  edi- 
tnm  est.  Fnit  bic  Uistoricns  c  gmte 
Cornclia,  nt  Festna  tesUtor.  Cojna* 
modi  fiwrit  orator  et  Historicns  Cice> 
m  docet.  Is  enim  U  BmU  ita  loqai« 
tor :  *  Doctua  vir  et  stodiis  optimis 
deditus,  bene  Litiiie  loqneos,  gnnms 
Reip.  non  sine  facetiis;  sed  neqno 
tebofU  mnlti,  neqno  satis  versntoa  U 
ennsu.'  De  btetorU  ejns  ita  Ibldem : 
'  Sisennn  omnte  lacnltns  ez  bistoria 
Ipsiua  perspiei  potest :  qme  cnm  H* 
ciie  vincat  omnes  snperiorcs,  tom  U* 
dicat  tnmen,  qnantnm  nbslt  a  snanMi, 
qnnmqoe  genns  boc  scriptioois  im»* 
dnm  sit  Lntinis  literte  illnstmtnm.' 
£t  U  primo  de  Legg. :  *  Sisenna  on- 
nea  adbnc  noetros  Scriptoms,  nUI  f or^ 
te  qoi  nondnm  edidoront,  dc  qnibaa 
eatetomamnon  possnmos,  UciXe  an* 
pemvit.  Is  tomen  noqoe  orator  In 
nomero  veatm  nnqonm  est  bnbitaay 
et  in  htetoria  poerile  quiddam  con* 
secUtur :  nt  unnm  Clitarcbnm,  neqne 
qnenqnam  prmterm  de  Onecte  legia* 
se  videatnr,  eum  tnmen  volU  dnn- 
Uzat  bniUri:  qaem  si  asaoqui  pooRet, 
aliquantam  ab  optimo  tamon  aboaaot.' 
Qood  argamentom  U  HtetorU  sun  UU 
senna  tmctaverit,  ex  fmgnientte  aatte 
cognosdtor.  Kam  Inde  ab  ite  orson 
liqoet  qum  contigem  post  arboma 
Oallte  captam ;  desiiaso  aotom  in  m- 
boa  Sallsi.  De  qaibua  non  libora 
scripslsse  Sallostins  bic  noater  toata* 
tnr.  Vertit  idem  ot  MlUaiacas  fiibn« 
laa  Ariatiais :  nnde  Ovid.  Trtet,  1.  ii« 
« Vertit  AftetidomSteOMOy  noc  oMbH 


6d0 


NOTJ&  VARIORUM   IN 


llli  Hittoric  tarpes  Inseraiste  jocot.' 
If  emiDere  etiam  veterea  Gramroatici 
commentaru  ejus  in  Plaatam :  neque 
mirnm  in  eo  auctore  enacleandotllnm 
operam  suam  poHuisse,  cam  de  eo 
•cribat  Cicero :  '  qai  recte  luqoi 
pataret  esse  masitate  ioqai/  Eum 
Siciliae  aliqnando,  itidem  Achais 
praetorem  fuiMe,  ex  veternm  mona- 
mentis  apparet.   Vou* 

L,SuenMd]  Designat  L.  Comeliam 
Sisennam,  qai  Historianim  iibros. 
XXII.  conscripsit,  qniqne  Sisenna  in 
enea  apad  me  tabella  Pnetor  inter 
cives  et  peregrinos.  describitar  M. 
Lepido,  Q.  Catalo  Coss. :  cojas  filias 
Cn.  Comelius  Sisenna  babetar  in  ar- 
genteis  denariis  cnm  inscriptione  Cn. 
CoRNBL.  L.  F.  SisBNAy  unlco  N  anti- 
que.  Urrin. 

igitw  SuUa  pairiciiB  gentis  nobiUt 
/kif]  T^  nofrt/ti  ejiciendum  monet  te- 
nor  orationi8,etServins,  qui^sic  citat: 
*  Igitur  Sutla  patriciae  gentis  fnit,  fa- 
mllia  jam  exstincta  majornm  ignavia/ 
Infre  1.  III.  faistoriarum :  *  At  Cn. 
Lentulus  patricie  gentis,  collega 
ejas/&c.   Puitehiui, 

Famiiia  prope  jam  exdinetd]  Iliad 
fropef  non  habet  Servins,  qai  Sallus- 
tii  locum  citat  1.  tii.  iEneid.  nec  Ta- 
cituSy  qui  1.  iv.  ait :  '  Utque  famili» 
ipsae  jam  exstinctie  sint,  reperies  qui 
ob  similitudinem  morum  alieoa  facta 
sibi  objectari  patent.'  Ummu. 

igHur  SyUa  patricia  genH»  nohiliM 
fidf]  Manuscripta,  sicut  et  impressa 
ferCy  ^eiififl  patricia ;  ut  adjectivum 
seqaatar.  Atrins. 

UUeriM  Gneeie]  Is  etiam  reliquit 
libros  rerum  gestaram,  quornm  ex 
secundo  aliqnid  adfert  Geii.  i.  12.  et 
XX.  6.  lis  in  libris  de  rebus  suis  egit, 
Plutarcho  teste  in  vita  Snllse.  Nec 
absolvere  potuit  morte  praeventiis. 
8ed  quod  non  qaivit  Sulla,  id  fecit 
Ubertns  ejus  Epicadas.  Suetonius  in 
illttstribns  Grammaticis :  *  Coraelius 
EpicaduSy  Lucii  SuUs  Dictatoris  li- 
bertof,  calatorque  aaoerdotio  aoga. 


rali,  fiiioqae  ejos  Fansto  gratissimtts 
fuit:  qiiare  nnnquam  non  utriosqiie 
se  libertam  edidtt.  Libram  aotem, 
quem  .SulU  novissimnm  de  rebns  suis 
reliqnerat,  ipse  snpplevit.'  Apnd 
Plutarchum  semel  iterumqne  lego, 
Sullam  conimentarios  suos  dicasse 
Lttcullo,  idque  ea  conditione,  nt  is 
digereret,  poliretque.  Sed  Epica- 
das,  ut  credo,  fecit,  qnud  potoit: 
hinc  Lucullo  obtttlit,  ut  is  sapremam 
manum  adderet.  Alioqniu  Epicadi 
tanquam  idonet  anctoris  meininere 
Victoriotts,  Charisius,  Macrobiusque. 
Voae. 

Ldterie  Grmeie  jnxta  atque  doetieea- 
me]  In  aliis  libris  vacat  atque.  Ciac* 
conios. 

Olto  luxurioeo  esse,  tanten  ab  negotiii 
numquam  eum  vehiptae  remorata]  Eumf 
non  hahent  exemplaria  in  pergame- 
nis  descripta,  neque  ceteri  codices 
vetiiiitiores,  et  rectins  subaaditur, 
qnam  exprimitur. 

Potuit  honeetiu»  conauU]  Sulla  cam 
decimas  Hercoli  solvens  prandia  po- 
pulo  daret,  Metellam  nxorem  jam 
animam  agentem  repudiavity  ac  in 
aliam  domum  viventem  adhuc  trans- 
ferri  jnssit,  idque  fecit  hortatas  ab 
amicis,  ne  volnptates  interramperen- 
tnr.  Hoc  igltur  fortasste  significavit 
Sallastius  hoc  loco :  vel  potios  illady 
quod  Salla  Vaieriam  in  tbeatro  lasci- 
ve  nirais  blandientem  sibi  oxorem 
duxit.    Vide  Plutarchum.  Caet. 

Amicitia/aeUie]  Ms.  verbo  anget, 
aditu  et  amicUki  faaU» :  id  postnlat 
copnla.  Putechiu», 

AUUudo  ingenii]  Taraebus  Adverk 
in.  15.   Ciaeeon, 

Atque  iUi  fetidenm»  ommuM  mUe^Tt- 
vUem  victoriamj  mmqumm  euper  taAis- 
triam  fortunafuU]  Ante  civilem  vic- 
torlam  Sulla  omnium  fortunatiasimus 
fuit :  quia  fortuna  ei  in  omnibus  pro- 
pitia  erat :  sed  tamen  uou  rainns  vir- 
tute  et  industria,  quam  fortnoa  Tale- 
bat  Sed  post  civilem  victoriam  for» 
tapatas  ooa  fnit,  qaia  donittataa 


BS1.LUM  JUOURTH.      CAP.  96. 


951 


aliqvRmdia  tennit,  sed  pristinam  vir- 
totem  amisit :  et  eam  in  irapietatem 
crodelitatemqne  convertit :  nam  par* 
ta  victoria,  totam  nrbem  civili  san- 
gnine  replevit  Sulla :  Cajum  Marinm 
orbe  pepnlit:  deinde  Cinnam  qnin- 
qniefl  consnlem,  qui  contracto  exer- 
citu  Cajo  Mario  favebat,  victnra  oc- 
cidit.  Item  C.  Carboneni  et  Marinni 
jnniorem  crndeliter  necavit.  Pos- 
tremo  parta  ex  omnibun  victoria,  cro- 
ddissimns  omninm  totam  urbem  ci- 
vili  sangnine  replevit.  Sold, 

MalHque  dubiiaterej  tfc.'\  In  elogio 
isfo  SoUano,  subodoror  emblemata 
aliquot  sciolornra :  certe,  noniie  hoc 
loco  prspstititset,  muUis  dulniaiUUmi ; 
aiit  solnmmodo,  dulnuMforiior  M/eU" 
ehr?  Grutems. 

Pudeai  magi»  an  jngeat  ditierere] 
Nonius,  PwAeai  ne  an  frigeat  magie  die- 
terere.  Ciaccon. 

Cap.  96  Ut  tupra  diehtm  eti]  Codex 
Fabricianns,  uti:  qnomodo  et  alias 
fere.  RtviwL  lila,  uH  eupra  dictum 
etty  sont  ab  bomine  mire  obliyioso, 
non  a  Sallnst.  Gruterut, 

MuUit  rogofMbu»^  aUit  per  te  ipte 
benefkia  dare,  intitut  aeeipere]  Ita  v.  c. 
et  ita  infra :  '  £t  mehercnle  Snlla 
antete  cognitom,  mnltis  orantibns, 
aliis  nltro,  egomet  opem  tiili.'  C^rslfi. 

Imsiiut  aecipere,  ted  ea  propenm- 
fias,  fKam  eet  muiuum  reddere,  ipte  ab 
nuOo  repetere]  Hnnc  locum  transpo- 
sitis  dictionibns  in  integrnm  reponi 
sic  posse  exiatimo;  Invitut  aeeipere^ 
ted  ea  preiperaMut  reddere :  eet  mutwim 
ipie  ab  nuih  repetere.  Ciaccon. 

Beneflcia']  Beneficiomm  sacratis- 
simum  jns,  ex  qno  amicitia  orltnr. 
Eadem  accipienda  nonnnnquam, 
ila  taraen,  ut  citlns  reddamus. 
Alacrior  pietSM  est,  si  ad  reddenda 
benellcia  cnm  yincendi  spe  qub  vene- 
rit.  Magui  animi  est,  beneficinm 
perdere,  et  dare.  Ad  dandum  non 
debet  nos  adducere  cogitatio  avara, 
nec  sordida:  sed  hnmana,  liberalis, 
eDpiens  dare  etiam  enBi  dedarit|  et 


auKere  novis  ac  recentibns  vetera ; 
qnin  et  nltro  dandnm  est.  Benefi- 
cinm  sero  dedit,  qni  roganti  dedit. 
Vide  Senec. 

Ut  UH  quampiurimi  deberent]  HH  pro 
tjMi  rapitur:  tibi  noluit  dicere,  ne  in 
debitores  reciprocaret :  ent  aotem  no- 
tandum  boc  locutionii*  gennn.  Glar, 

Seriaetjoca]  Maximum  plerumqne 
Nobilitatis  venennm  8nperbia,et  con- 
temptor  vnlgi  animus.  Sapiens  nnl- 
Inm  ab  amicilia  sna  abigit,  nisi  impro- 
bnm.  Ita  vitam  institnit,  ut  in  pec- 
tora  etiam  infimorum  descendat,  et 
amorem  sni  veluti  invitis  extorqueat. 
Neminem  itaqne  contemnet.  Omnes, 
si  ad  primam  originem  revorentur,  a 
Deo  sunt.  Plato  ait  nnllum  regem 
non  ex  servis  esse  orinndora,  nullnm 
non  servnm  ex  regibns:  omnia  ista 
longa  varietas  miscet.  Modestia  ita- 
qne  et  cum  hnmilibus  fiimiliaritas,  ra- 
dix  est  et  altrix  verae  honestseqne 
famse. 

Ciciic  /bMnitUtinifl  agere]  Servius  in 
I.  ^neid.  <  Cnm  bnmillimis  exercere.' 
CMCcontas. 

/n  opeributy  in  agmine,  atque  ad  et- 
gUiatmuitutette]  Mannscripta,  otfctse.* 
nam  libenter  geminabant  prappositio- 
nem  antiqni;  cnjus  aliciibi  meminit 
Priscianus.  Sic  Taeitus  ziii.  *  in  ag- 
mine,'  *  in  laboribns  freqnens  adesse,' 
inquit.    JZtrffus. 

VigiHat]  Vide  supra  c.  44. 

jlftittus]  Id  est,  Freqnens. 

Famam  iadere]  Li  vor  et  ob trec tatio 
passim  bonomm  operum  impedimen* 
ta,  aut  venena.  '  Minnti  illi  snnt,'  in- 
quit  Lipsins,  *  qni  non  se  attollnnty 
nolnnt  etiam  alios :  et  factis  cnm  ob» 
stare  non  possnnt,  conantnr  linguis, 
et  spargnnt  verbomm  ista  levia  tela. 
Atqneideminns,ntParthi  fugientes: 
nam  cominns  non  se  componunt,  ae 
rectis  ocnlis  virtntem  aliGiijos  Intne* 
antnr.  Nemini  detrahere,  virtntii 
proprinm  est.  Et  semper  bene  dl«, 
centls  sermo  melior  est^  qnam  male 
dicentU/ 


650 


NOTiS   VARIORUM    IN 


QdbM  rebuB  et  artibui]  Et  uriilmM 
non  eat  in  scriptts  daolias»  et  abesse 
polest.     Pvtitchiut. 

Mario  militibuMque  earitdmMi  factue 
$$t}  T^  esi  netiue  in  niAnnscripto  qao- 
daniy  neqne  in  impressis  plerisque 
est;  sed  nec  Beroaldinum  exemplar 
babet    Riviue, 

Cap.  07  Captam]  Vide  stipra  c.  89. 

Iimque  Boccho  poUicetur  Numidia 
iertiam  partem]  Manuscripta,  ipuque 
Mauro;  sed  est  idem  utrobique  sen- 
ans.  Prins  iUod  ex  glossa  irrep»it: 
nam  et  sappe  alias  IMaumro,  ipsum 
Bocchum  vocat,  per  antonomai^iam : 
quomodo  PGennm  livius  Hannibalero. 
Aiotitf. 

Vix  dedma  parte  diei  reUeta']  Hunc 
loeum  Oellius  ita  legit,  vix  deeima 
parte  die  relitiua;  id  quod  supra  quo- 
qne  ostendimus.     Hivim» 

Vix  deeima  parie  die  reUiflm]  Antea 
in  vnlgatis  diei  legebatnr,  quemadmo- 
dum  est  in  Folvii  libro.  Emeadavi 
dtf,  ex  Prisciano  libro  viii.  et  Oell. 
1.  IX.  r,  14.  cnjus  hsec  snnt:  '  Ego  ia 
Jngurtha  Sallustii,  summ»  fidei  et  re- 
verentiae  vetustatis  iibro,  die  casn  pa- 
trio  scriptnm  inveni.  Verba  baec  ita 
erant:  '  Vix  decima  parte  die  reli- 
qoa :'  non  enim  puto  argutiolam  istam 
recipiendam,  ttt  dtir  dictum,  quasitae 
die^  existimemuf / '  Sapra  qooque: 
'  £t  jam  die  vesper  aderat/  pro  diei, 
Non  enim  adsentior  Fnlvii  libro,  in 
qno  dtet  scriptum  est,  litera,  qnasi  er- 
raaset  libraritu  in  scribendo,  snper- 
aoripta.  £t  infra :  <  Quae  dabia  nitu 
videbantur:'  sic  entm  habent  quidam 
veteres  libri.  £t  rursus :  <  Ubi  caa- 
tra  locata,  et  die  vesper  erat ;'  quo 
Item  loco,  diet  babet  Fulvii  liber. 
Ade  quoqne  pro  ociei.    Manntius. 

Ftx  decima  parie  die  reliq[uia\  £xpli- 
candum :  Die  vix  qnod  ad  decimam 
partem  reliqua.  Vide  sis  Gronovium 
ad  Livium  zxix.  7. 

Coutruy  RomoMs  utrumque  mmmi  m 
Umbrie  di/iciUm /ore]  Manuacripta, 
digkiUorem  fore;  id  quod  aeDteBtlft 


magis  exigere  videtur:  ne^  Beroal- 
dinum  secns.    Ririifs. 

£9110«  ewendere]  Varro  L  i.  de  Agri- 
cnltnra :  *  e  vinea  in  arbores  escendit.' 
£t  in  eodem :  '  in  carnariuni  escen- 
dat.'  Ciacc.  Antiquum  etian^Oios- 
sarinm  habet :  Etcendit^  ipSab^^i^  &c* 
licet  ibi  corrupte  sit,  aufnfialyi,  Urgiu» 

Equoe  eacendere]  Sic  Fronto  legit. 
In  quo  dubitarem  meiidum  iiies8e,nisi 
ab  eo  literarum  ordinem  servatum  vi- 
derem.  Hec  enim  reciut  in  verbo 
Eeeendo»  M  anut.Vide  'rurneb.  Adver- 
sar.  XX.  c.  SO. 

EquUee,  pediteuque  permisti']  Exem* 
plar  Fabricianum;  equiteoy  pediteMp  nt 
sitasyndeton.    Rivius, 

E<pate»f  pediiesy  permixli]  Equitet^ 
pedUee,  de  Numidis  tantum  inlelligi ; 
sed  verbnm  aUos,  de  Romanis,  deela- 
rant  verba  qnae  paulo  post  sequuntur ; 
'  qiiod  hostes,'  inqnit,  *  niunero  plures.' 
Igitur  cum  judieio  locus  legendos  est. 
Gkareamu, 

Peditee  pemUxti  cadere  oliM,  oUm  o^ 
truMcaref  muUoe  etiamy  ^.]  Lociis  Uic 
in  omnibus  editionibns  fcede  deprava- 
tns  fuit,  eum  nos  adjilli  a  Canteri  co- 
dice,  pristinfe  integritati  restituimus. 
Popma, 

Qbtruncare  muUoi]  Sublato  verb<^ 
AUoOf  quod  in  vulgatis  libris  ent,  in 
qnibus  legebatur,  Alioe  obtruncaruj  mMl- 
to»  comiraj  ^c.  mutata  etiam  distinc- 
tione;  locum,  ut  opinor,  illnstravi; 
quam  correctionem  eidemFnlvii  libro 
deberi  fatendum  est.  Jlfamit. 

Feleref  nomque  et  ob  ea  seientes  beUi] 
Voces  iion^  suspectae  mihi  snnt. 
Non  enim  convenit ;  propterea  qnod 
novi  essent,  scientes  esse  belli,  Cim> 
eoniuM, 

Veterea  nomquej  etobea  ecientes  beOi] 
Noci,  et  «ci«ii<es  belUf  contraria  sont. 
Qnare  videndnm  an  illnd,  noviquej 
adjectnm  sit.  Skientes  autem  Mi 
dictum  est  Oraeca  forma,  Mrat  voKi- 
fioio,  Urein, 

Jkuique  R»maniveierei  noviqne  et 06 
M  MiMfa  beUi,  4«.]  lUnd  06  m,  vel 


BBLLUM  JUGUJtTH.     OAP.  96. 


659 


edcrvt  rtfert,  remotius  adjectivmn : 
Tel  exponendain  cani  Badio,  Ob  efti 
id  eftty  ob  eat  res,  qaod  veterani  quo- 
qneade«Mnt.  Glmr. 

Rommu  vHere$  N<wifM#y€(o6  Maei€ii- 
t€8  belU]  Bona  lectio.  latennizti 
erant  veteriboB  novi,  exercitiisqne 
iiedeni  liablti;  idtoque  etiam  gnari 
prelioriim.  Kespirit  ad  ea  qn»  dizit 
c.  LXXXVI1.  *  Sic  brevi  spatio  novi 
veterepqne  coalnere,  et  virtiis  omniuro 
vqnalis  facta.'  Emendationes  alio- 
rnm,  nanci  non  snnt  Gruitrut. 

Si  qmoM  Itf^M  imi  cnns  coiyunxerat, 
erbeefueere]  Sic  et  manuscrlpia.  .Ce- 
temm  in  plerisque  est»  erhem  fueere^ 
nnmero  singulari,  pro,  In  nnnm  con- 
globarl :  vel,  Orbem  colligere,  qno- 
modo  Liviitf  loqoitnr  et  Cssar.  Cnm 
illl  orbe  facto  sese  defeoderent,  in- 
qnit.  Bimu»* 

OrAes]  £o  genere  defensionis  re- 
sistere  adversarii  millies  exercitatl 
qneunt,  etsi  nnmero  miilto  inferiores ; 
aed  commodisstmnm  pntatnr,  tl  qni 
orbem  compositnri  sint,  locnm  panlo 
eilitiorem  vel  montem  occnpare  pos- 
fint.  Sic  eqoites  Bomani,  cum  poc- 
tore  SextoTemponlo  decurione  totam 
Volscornm  aciem  perropissent,  atqoe 
endem  ratione,  id  est,  cnneo,  ad  snos 
redire  non  possent,  tnmolo  ocenpato 
et  orbe  instmcto,  magnam  diei  por- 
tem  et  totam  noctem  ibidem  se  tutati 
•ont,  et  roaxinm  cnm  gloria  ad  snos 
taDdiem  rediere.  Testis  Livius  I.  iv. 
Siemech. 

Aifme  tto  a6  oiniiiAiif  pariibmt  ehmd 
H  teeti  ei  imtimcii  httiiMm  rfm  tmien- 
imhmd']  Sic  in  quibnsdam.  In  mann- 
•criptis  deest  altemro  «/,  qiiod  ut  ni- 
bll  nliiid,  ad  elegantiam  ioterim  facit. 
Nihil  tamen  tmmuto.  Rit. 

Cap.  98  QiMin  ex  foriittimit  magit^ 
qtmm  ex  famHiarittimit  paraeerui]  Ma- 
niiacripta,  ftttnn/siiNiMrtssJinis,  omissa 
repctitione  prsepositionis  ex:  id  Sal- 
iiiatiaaam  magi*  est;  nec  Beroaldl- 
om  aecos.  JZiomf. 

Cpnfalm  wUiiiihu§ffumtiam  imfertn 


csnhrrMit  emuiimt  mtm  paierai]  Coi^- 
venientior  lectio  videtur,  C&ntuleri 
mnttts,  ^oaMm  etuiurbaiit  tmnUmt  um 
ptierai,  Ciacc. 

Amadere]  Hic  distingnerem  ego,nt 
poatea  slt :  Ctmuiebai  mUiiUmt  mmM. 
Cast. 

I^vadere  «nwk,  e&umiJere  miHiibut'] 
Incerta  distinctio.  Qnidam  post  mtf- 
iw,  distingnnnt,  ut  sit  sensus,  lueade* 
bai  mmw,  id  est,  iurma  svii,  ^iimn  ex 
fariittimit  kabtbai:  ita  codex  Aldinns. 
Alii,  nt  Badins,  ante  maaa,  qnasi  dl- 
ceret :  Jtfmw  imiieium  dmbai  miHHbmtj 
^(Utmiam  impnare  taniurbaiit  emnibut 
non  pifieraif  nt  ait  anctor :  idqne  in- 
telligendnm,  Donec  dies  erat :  nam 
mox  seqnitnr:  ^Jamquedies  consnm- 
tus  erat,'  qnse  est  bepthemimeres 
Heroicat  et  syllaba  longa;  hoc  est, 
carminis  Heroici  qnatnor  primi  pe* 
des ;  casnne  ap  stndio  ab  anctore  fac- 
tnm,  incrrtnm.  Livius  tamen  ita  or- 
sns  est  historiam  Bomanam,  si  Qoin- 
tiliano,  anctori  in  prirois  gravi,  qnic- 
quam  credimus.  Sed  et  sesquiberoi- 
cnm  carmen  apud  auctorem  Liviam 
libro  secnndo  decados  tertise,  osten- 
dimns  in  annotationibos  in  eumdem 
editis.  Glar, 

Quorum  in  uno  eatirit  parum  ampio 
font  aqua  magnut  erai :  alterutuioppor' 
iumu,  quia  tnagna  parie  ediia  ei  praci* 
piii  pauea  munimenia  quterebai]  Legen- 
dmn  ex  impressis  vetnstioribns,  alier 
utui  opporiunior,  quia  magna  parie  edi- 
iut  ei  prtecept,  pauea  munimenta  queert- 
bat.  In  manmicriptis  et  aliis  qnibos- 
dam,  gerebai  legittu* ;  nbi  Gymnicns, 
qumrebai:  sed  Judicent  alii.  f^tttns. 

Catirit  parum  amph]  Qnia  hic  col- 
lis  non  erat  tantap  capacitatii,  nt  cas« 
tra  Romana  capeie  posset,  et  conti- 
nere.  SoM. 

Neque  minut  kotiibut  eoniurbaiit] 
Locns  dlilicili!!.  Ciacc. 

Dein  cutiot  pleno  gradu  in  coflem  tuJb* 
dueii]  Apnd  Noniiim,  Ctmcfo^legitnr, 
hsRC  recitantem  in  verbo,  Subduei, 
De  pleno  antem  milltnm  grado  vldei* 


654 


VQTM  VARIOBUM   IN 


dw  Vegetios  1.  r.  c.  IS.  et  epUtola 
Trebouti  xvi.  1.  xii.  Mtm. 

mroque  e^le  mMUUudine  eircumdato] 
Qnid  si  circumdaia  legu?  Ipse  8«11. 
Hiit.  1. 1.  *  OccnpatiMqiie  eollb  edi- 
lisiimns  apnd  Ilerdain,  et  cnm  mnlta 
opera  circnmdata.'  Ciaee. 

DeimdecrebriiigHUnt§faeli$]  Mann- 
acripta,  dein.  KIy. 

Skrepere  pedUme,  vocibuM]  T^  pedt^at; 
OOD  cst  in  nllo  roannscripto.  neqne  in 
Beroaldino:  sed  addendnm  sit  nec 
DCy  aliomm  esto  jndicinro.  Idem. 

Ipri  duces  /erocft,  ^aod  non  fugere] 
8i  mei  jndicii  res  esset,  legerem  in- 
doctis  Bnpervacaneis :  Ip$i  ducee  ftxo- 
ce$f  ac  pro  victeribus  agere,  Pntsch. 

Et  ipti  ducee  ferocet]  Id  est,  Indo- 
miti  atqnc  elati.  Duces  feroces  erant, 
qnia  oon  fugiebant,  sed  tanqnam  vic- 
tores  se  gerebant,  obsesttis  collibns,  in 
qnibtts  erant  Romani.  Aut  pro  rtcf ort- 
iuM  agere:  id  est,  Oerebant  se  pro  vic- 
toribus ;  quia  tanqnam  victores  Ko- 
Dianos  obsessos  in  collibus  tenebant. 
Seld. 

Quodnonfitgere]  In  codicibns  qni- 
busdam  Logduui  impressis  est:  Quod 
sui  non  fugerant, 

Quod  non  fugere]  Hic  wm  fugere^ 
pro  nan  fugerentf  ant  nonfugitaent  po- 
sitnm  videtur.  Badius  tamen  fugere 
prseteriti  perfecti  temporis  existimat. 
Gtar, 

Quia  non  fugere,  ut  pro  tictorilmt 
ag^e]  Non  abii  avetnste  editis,  ant 
Mss.  antiqq.  ni»i  quod  eorum  aut  re- 
finxerim,  litera  abjecta.  abest  quidem 
eavox  tota  Pal.  quarto,  sed  soli ;  abs- 
qne  eo  fuiMet,  libens  ctiam  extnrbas- 
sem:  codd.  infimae  etatis  habent  ^ns 
loco  atquff  aliaque  adhoc  sensui  sup- 
plendo  qnem  non  capiebant.  At  nos- 
tra  scriptora  boc  vult,  gessisse  reges 
se  tanquani  vicissent,quod  noti  etiam 
fngisseiit,  ut  ^olent  bomines,  mentis 
abrepii  vecordia;  nt  pluribus  osten- 
do  in  Di^^^enationcniis  adTacitum. 
Medise  edd.  babent;  quod  nonfugere 
ac  pro  victorilme  agere,  Omt. 


PramctwibuMagart]  Ciurtios,  <Pro 
▼ictore  gerere,'  et  alii  dixere.  Citcc, 

Ac  pro  mctorilmi  $ese  agere]  Th  $he 
oon  habent  codices  in  pergamenii 
descripti,  nec  est  in  impressia  qni- 
busdam  vetnstioribtis.  litdas. 

Cap.  99  Neeignaquidem]  Noluit,ot 
tuba  canerent  ea  nocte,  sicut  fieri 
solet,  qnando  cnstodes  exercitna  dant 
signa. 

Veetigalee  tubicinee.]  Qni  snnt  vecti- 
gale$  tubicine$7  Ciacc. 

Vectigake]  Vectigai  proprie  didtor 
tribntum»  quod  pro  vectnra  pen- 
ditqr:  nnde  popnli  vectigales  dice- 
bantnr,  qni  popnlo  Romano  annuatiai 
tribnta  solvebant.  Unde  hoc  loco  for- 
tasse  tubicinee  vectigaiee  dtcity  qni  mis- 
si  erant  ab  alienigenis  popnlis,  ▼ideU- 
cet  ab  his,  qoi  populo  Romano  vecti- 
galia  pendebant ;  sed  faauc  expositio- 
nem  infirmam  relinqno.  Non  enim 
satis  placet.  Sold. 

De  improtiao  vectigaiee]  Soldns  vee- 
tigalA  exponit,  id  est,  a  vectigaWms 
mi$$o$,  hoc  est,  a  trHmtarii$,  Badins 
Vectigaiee  tubicinee  exponity  qtd  prtfci- 
nere  eoient  vectigaiibu$y  \d  est,  tribmia- 
rii$,  aut  qui  ipsi  vectigales  erant.  Ego 
cain  Soldo  hcreo :  nam  neque  illi  Mia 
satisfacit  exposttioy  et  neqne  id  verbi 
ita  positnm  aiibi  me  legere  memini. 
Glar. 

Tubicine$  $imui  omne$  $igna  ccaere] 
Pro  Signa,  erat  in  vnlgatis  librtSy  fv- 
ba:  est  antem  absnrdumy  si  dicaa,  Ik- 
bicines  tuba  canere:  nam,  si  tabiciBes 
sont,  quis  dubitet,  qiiin  tnbsi  canant  ? 
Itaque  repqsni,  qiiod  scriptum  vidt  in 
antiquissimo  Folvii  libro.  Tti6idDes 
antcm  j^gna  coatiBi,  cnm  tnbanras 
clangorfm  spiritn  excitant.  Panllo 
ante  dixit,  *  Ne  signa  qnidem  cancre 
jttb«>t:'  et  in  Catilina  c.  59.  <  Sigm 
canerejnbet.'  Utroque  enim  humIo 
dici  potesty  Signa  canuMi,  nt  Signa  alt 
uominandi  casns,  et,  Tabicimes  eigmm 
canunif  ut  sit  accusandi  casns.  Tn^ 
vero  aigna  vocantnr,  quia  miiitiboa 
signum  dant,  quid  eis  agendum  sit : 


BELLUM   JUGURtH.  CAP.  100. 


655 


ntni,  si  Tthmf  ant  Inferre  pedem 

oportet,  si  con^tere,  et  aot  loeum 

brdiDemve   mntare,  ▼arie  rigna  ea- 

B«nt.  Af«R. 

Mmai]  Qnibns  pnperat  Bocchnt. 

GmtuU]  Qnibns  prcerat  Jngnrtha. 

S&epiiUj  ctanore]  Hic  clamor6ar- 

rittu  appellal>atnr  veteri  OaUica  voce* 

InGonditnm    murmnr   noi  bodieqne 

bam  appellarant,   ricnri  et  flnctns 

marinoa.    Unde  Incem  accipit  Am- 

miani  Marcellini  locns  lib.  zvi.  *  £z- 

eipinnt  eo«  jam  gettnricntes  barritnm 

dere  vel  maximom :  qni  clamor  ipto 

fervore  certaminum  a  tenui  snsnrro 

iQcipienSy    panlatimqne   adolescensy 

ritn  extollitnr  flactnnm  cnutibns  illt- 

sorum.'     Unde   emendandns    locns 

Festi,  qni   ita  scribit :  *  Barbaricom 

appellatnr   damor  exercltns,   vide- 

llcet,  qnod  eo  genere  Barbari  ntun- 

tor.'    Pro  Btarbmneum,  lege,  burrUwm, 

Cfli  rei  autem  hicimroensns  ciamor? 

Procnldnbio  nt  terrorem  iiyicerent, 

et  qno  t^statior  esset  eorum  virtns. 

Andi  hic  Caesarem  lib.  iii.  Belli  civi- 

lis :  *  neqne  frnstra  antiquitus  in»ti- 

totnm  est,  ut  signa  nndiqne  eoncine- 

rent,  clamoreroque  universltollerent, 

qnibns  rebns  et  bostes  terreri  et  snos 

indtari    existimarnnt.'     Vide   Joh. 

Isaac.  Pontan.  in  Oloisar.  GaH. 

DumUm,  terrwt^  fvrtMmi^  qnMi 
vecordia  etpenLt\  Ms.  noster :  ftunnttn, 
formidmef  terrvr  qium  veewrdia  eepentt, 
Quod  noD  temere  rejiriendum.  Pwt- 
sdkins. 

QiMsi  veecrdia  eepertit]  Id  est,  Qua- 
si  amentia  et  insania  cunctos  occn- 
paverat,  nnm  nesciebant,  qnid  face- 
rent. 

Caf.  100  Qmadrato  agmaU]  Id  est, 
Exercit»  qnadripartito.  £t  statim 
deciami,  qnomodo  qnadratnm  erat 
agmen ;  nam  disposnerat  Marins,  qui 
adextra  et  sinistra  part«,'a  fronteet 
a  tergo  corarent.    Sotd. 

Saiia  emm  equHaim  apud  destimae] 
Fabriclanom,  «pwf  txtrewm:  sed  vnl- 
gata  lectlo  verior,  prO|    In  dextra 


parte ;  iiam  seqnentin  palam  oaten- 
dnnt,  sic  legendnm  esse:  ea  gnlity 
'  in  shiistra  parte  A.  Manlins,  cnm 
fnnditoribns  et  sagittariis,'  &c.  Mos : 
'  primos  et  extremos  cnm  expeditis 
manipnlis  tribnnos  locaverat.'  Vi- 
desne,  ut  liic  extremomm  meminerity 
et  nt  dextimos  oppotnerit  sinistrsB 
parti  ?  Sed  quid  multis  ?  Legit  eo- 
dem  modo  Priscianns  I.  ii«  de  snper- 
lativo  agens.  *  Excipiuntnr,'  in^nlti 
'  dextimns  et  sinistimns.'  Dein  snb- 
dit  hoc  e  Sallnstio  exemplnm,  aUaqiie 
prseterea  ex  Varrone  Cslioqne,  qnm 
nos  brevitatis  cansia  omittimus.  Do- 
cet  et  Sex.  Pompejus,  d«xiiMnm,  et 
«iatiltmttm  antiquos  dixisse.  Bie, 

FmmdUoribmtetmgiUaHiM]  Vide  so- 
pra  c.  46. 

Cokortee  Ugwnm  emrabat]  Vide  sn- 
pra  c.  S8. 

JtftNMM  enrt]  £t  ideo  pericnlis  ob- 
jiciebantnr.  Hasc  tamen  dno  verba 
non  snnt  in  oronibns  exemplaribos. 
CaetU. 

Perfmga  mintme  eari  et  regummm 
oeieniittimi]  Monstro  simile  est,  tres 
illas  voces,  mtNtme  cort  et,  exnlasse 
libris  nostris  jam  sopra  ssciilnm: 
cnm  tot  interim  jactarint  coilatom  a 
se  Sallustium  cum  veteribus  codici- 
bns.  Neqne  enim  solum  editiones 
prlncipes,  st-d  Mss.  ad  nnuni  omnes, 
voces  iiU»  diserte  expresserunt :  sui- 
tolit  antem  primuin  Pomponiui  L«- 
tus ;  prorius  injurie  :  lunt  enim  auc- 
torii  gennina;  ac  volunt  pericnlo- 
liiiima  qnmqne  mandata  fuisse  per- 
ftigis,  vili  darono  si  periisient.  Valde 
enim  failnntnr  perfugm,  li  le  alicni 
eiie  pntant  caroi,  niii  quatenui  ex- 
pedit.  Grai. 

Oamia  prooidere^  apmd  omMtt  adttte^ 
lamdaref  itiertpare  meerentet]  Blann- 
icripta  line  diplitbongo  merentttf  pro, 
fai  amt  tandari  aai  iaenrpari  aurerentmrm 
Facit  ciim  bii  BeroaliUQiim ;  qnam-' 
qnam,  ne  quid  diMiinulcin,  Veiietnm, 
Argeutoratenie,  alia  pleraqoe,  lon- 
dare   /ertcis,   et  iMcrepare  vereiUut: 


MO 


NOTiE   VARIORUM   IN 


pWlMMm  ytd«lk«t.  Ti  /(Nretlfl  «S 
gkma  irrepMBBe  smpicor :  biiic  «li* 
(fais  ivtviilcif  opponi  patavit,  taoe  Mt, 
ItMMfMWi^MVM.  Ita  Msioloram  10-^ 
dacia  est  hic  locas  depraTatoft,  qol 
non  intellexeriat  qaid  iiibi  yeilet, 
mfrenieSf  ema  Sallestias  innaat,  prs 
merito  quemp^  em  m#  loiitfehMi  oMf 
teertfps/iiin.  Rivins. 
'  NiPTtt^fetfM,  alf«eflcf/iic«ref,  ciMfni 
Mnmrv]  Ex  liis  verbis  videtar  Mnrios 
hoc  tempore  com  exercitn  in  itinerd 
hon  fnitse;  sed  jam  consedisse  et 
cnstra  posnisse:  cnm  tamen  snpra 
dlxerit,  iUnm  in  hyberna  protioi^cem 
tem  qnadrato  agmine  incesshse.  £t 
sine  dnbio  hoc  tempore  in  fayl>emn 
proilciscebatnr  atqne  in  Itlnerte  erat. 
Sed  vide  qaid  dicat :  Marins  qnanta 
providentia  et  diltgentia  ntebatnr,  nt 
cum  exercitus  incederet  et  iter  face- 
ret,  tanta  diHgentia  utebatnr,  cnm 
castralocabat.  Nam  sicuti  cante  in- 
eedebat  quadrato  agmine,  et  qnfe* 
store  ac  legato,  nec  non  tribunis  diSf 
posltis,  qnl  nniverso  exercitni  praer 
etsent :  siccnm  castra  locabat,  ea  ipsa 
castra  fbssa  ac  vallo  mnniebat,  equi- 
tes  ante  castra  disponebat,  qul  ad 
cnstodiam  exercitns  excubarent :  Vi- 
gilias  fieri,  et  vallum  custodiri  vide- 
bat.  A)». 

ExeMhm  in  fmrtie]  Manuscripta 
omnia,  la  porfii,  numero  singu1ari,qao- 
modo  Beroaldinom  quoque.   RfctKa. 

Ejrcu6tfttm]  Id  est,  Ad  excuban- 
dnm  et  vigilandum.  ^ 

Pro  caetris]  Id  est,  Ante  castra. 

Vigittae  ipee  circtttrc]  Vid.  sup. 
c.  44. 

'ATMi  faai  diffidenHa  /uimi,  quai  tm^ 
peravisscf]  Existimo  scripsisse  Sallns- 
tlnm :  Non  fom  difflden$  fntumm  qua 
impermisdH,  Ita  enhn  antiquos  locu- 
tos  f^iisse  notat  Agell.  i,  T.  ut  Qua- 
drigarius  in  iii.  Ann.  *  Dum  ii  conci- 
derentur,  lio&tinra  copias  Ibi  occu* 
patas  f\itunini.'  Et  Valerius  Antias 
I.  zzlT.  *Si  fase  res  divins  fact», 
reeteqne  perlitatae  essent,  arospices 


dixerant  omniita»  swtmitia  procas* 
snmm.'  £t  Cicero  v.  Verrina,  *  Haiia 
libirem  prmsidio  spemnt  fntnmm:! 
qott,  et  mnlta  alia  sunt  apnd  GelL 
Tacit.  Hist.  m» '  Vacnam  arc«m  far* 
tim  tradt  fatararo.'  Cmccwi. 

DigUieniia  fuluri,  qmm  itnpciwusif] 
Bongarsii  Uber,  qnm  tnperoiBtfscf ,  in* 
dncit,  cni  in  hoc  ematno  aasnntior. 


Aba  tam  dijfUenHa  fuinri^  quee  iw^ 
peraeissrf]  Forte:  aonfifmdt^ifcnfMr 
/nfnm  qntB  impfnaimet.  Oronov. 

UH  miHHlm  exaqnatua  enm  tmpcnf- 
fore  Udmr  volenHbns  emet]  Uti  liben* 
tins  nrilites  laborem  paterentnr,  com 
videmnt,  Imperatorem  aeque  sibi  la^ 
borem  snmere.  Cosf. 

Pndorc  m^fts  f  «irm  moio]  Terent; 
Adelph. '  Pndore  Itberos  retinere  m- 
tins  esse  credo  qnam  metn.  Nam 
malo  coactns  qni  suum  officinm  facit,'* 
d^c.  Apnlejns  Florid.  ii. '  Nnllonisl 
top  anno  ad  coiircenda  peccata  plos 
pndor  qnam  timor  valnit.'  Snpra; 
'  Exercitnm  supplicio  cogere.'  Cie^ 

Quammalai]  Hocest,8npplicio,aot 
dnro  imperio. 

Qttod  mattt  per  omdtfioncm  fteri  «fc- 
bantj  par$,  quod  a  pueritia]  Hie  locns 
egregie  corrnptus  est.  Commentih 
tores  vernm  sensum  magis  somnia- 
rant,  qnam  explicoerant.  Badios 
tamen  propins  vero  est.  8ed  notan- 
dnm,  Sallnstinm  dnas  opiniones  de 
Mario  judicantium  adferre  :  alteram 
flpmnlornm,  qni  id  ambitionis  gntla 
a  Mario  factum  interpretabantur : 
alteram  amicoram,  qui  laudi  dabant 
hoc  in  Mario,  optimsque  educatioal 
adscribcbant.  '  Cetenim  anctor  snum 
jndiciuni  iion  interponit.  Hoc  tamen 
dtcere  videtnr,  ntcnnque  id  inierpre- 
terour :  Certe  boc  Marii  pndore,  qna 
de  retulit,*  respnbl.  non  minns  qnam 
stevissimo  alioram  imperio,  bene  at- 
que  decore  gesta  est.  Item  illnd  nut, 
quod  quidam  habent  codices,  forte 
tollendtfm  ett.  Glsr.   . 


BBLU7U  JUOURTH.     OAP«  101. 


Wf 


tktf  ea^  wu$trin  wcmUf]  Sic 
Tacitiii  Hktorianiiii  iv.  '  Virg«lt« 
pMUtmo  et  •tirpea,  et  iBtemtM 
faxitherlMs  velkotei,  iniseriaminqtfe 
patieQtueqM  documeBta  foere.'  AJio 
leiua  dixitaiipre, '  Cepfleoumn  raife- 
Hoe.'    CioeeM. 

Nm  tamem  RafmkHem  pmUer  «c  j»- 

ituiwi  toijMrie  freiic  «efM  dMor«  ^ «•<•] 

Ordo  et  seotus  peodet  e  fenperiori. 

Molti  eaioi  direbeBt,  iBperetoreai 

laiMNres  sabire  et  darissima  saatioere 

propter  arabitiooem :  sed  ego  nesciOy 

ntrara  boc  feeerit  propter  amliltio- 

Dem ;  oisi  quod  boc  solom  acio,  illora 

lU  atiiiorett  feisse  RonMHS  reipob- 

licsp/  ■utem  scilicet  et  nMBsnetamy 

sed  laboris  pttientissimam  se  iHrts- 

bendo,qaam  si  crudelem  et  smvissi- 

mnoi  •€  pnebaimet  in  imperio.    I<o- 

cne  iste  videtwr  obscaras*  nisi  dili- 

genter   sensus   coosideretnr.     Vult 

ooteadere,  Mariom  in  imperio  mitem 

IniaaCy  et  laboris  pationtissimnm :  et 

tnaDcn  relpubl.  magis  profnisse,  dam 

mlcb  est,  et  patteas  labemm»  quam 

•i  amvissimas,  et  cradelissimas  ^- 

aol,  ot  impofiosaa,sicntisolent  es^e 

daecs.    Nam  doces  solent  Ipsi  deli- 

cnte  ot  moUifer  viVere,  et  imperiose 

co^dM  mtUtea  ad  laborca  et  pericula. 

Smd  ipseMartnsaliterfaciebat^oam 

If  nitna  •eiBper  primoe  erat,  qni  la- 

boreo  et  pericula  subibat :  atqne  ita 

inelnndoy  non  qntdem  snperbe  et  cro- 

dcliter  impenindo,   miliies   padom 

cogebat,  ot  facerentt  qood  ipse  facie- 

bnt.     £t  dmn  boc  facit,  ita  rempob- 

Memii    mogis   otiliter  adminlstmvit, 

qanm  si  smvisMnms  in  imperiofoiiset. 

Hed  Ibrte  dicemt  oliqiiis,  An  fortasse 

qni  cmdeles  et  svvlssinii  saiit  in  im- 

perioy  ntiles  siiit  reipnblicoe  ?   Sallaf- 

tiQo   iioe  ideo  dicit»  qoia  feraie  boc 

evcnim  solet»  ut  doees,  niti  seferl 

aint   et  imperioal,    contenmaiitur  a 

miiitilras.    Qooodo  aatom  dox  coo- 

femmitor,  res  benigno  gerl  noo  potest. 

Sad  Imc  evenit  in  dooibm,  qni  sine 

nlhU  volont.     Nam  dnz  qi^ 

Mfk.  €t  Vmr.  CUu. 


neqno  imperio  Boqna  opm  aBqtdi 
vnlctyjnmcoiitemBitnr.  SfdMarioe^ 
qnamvis  mitls  Imperio  esset,  tnmen 
non  contemnebatar :  qula  opem  mol- 
tum  vaiobatyOt  omnes  ad  mnnfeitie» 
nom  exemplo  provocabat,  ol  tam  ml- 
pnbl.  prodesset  bene  agmdo,  qnam 
somre  et  dnriter  imperando.  8oUU 

Nid  taaica  rmp.  firiUt  mc  wammkm 
iayrr  10,  him  eiqm  dem^gtttm  •omta] 
Codices  in  peigamenie  descripti  oai- 
nia  non  habentyCt  lenMis  ipse  rmpnit 
atqne  repadlat.  Nam  illud  geite  ad 
id  qnod  ponlo  aote  priecedit,  nerope 
JKcqk  spoctat:  abi  taoien  exomplnr 
Venetnm,  Bosiliense,  alia  pleraqne 
RnfMikm,  Qne  ms  credo  amam 
errori  pnBbiiit,  qoasi  onmla  sint  n 
Biaiio  bone  atquo^  decom  ad  atHiti^ 
tom  Reip.  gmta.   iUeim. 

Portler  m  sedmiwi  taip<ri>j  Ideet, 
Tun  ntiliter,  qnom  si  smvissimo  im- 
perio  Marim  ea  gmsisset.  Md. 

Caf.  vn  Igitwr  ^uarU  dmtfm  iU 
vmma  ktuid  Umgt]  Th  oniNM,  cnm  see- 
•us  ipio  mpematnr,  tnm  codicM  ve- 
tmtinonbnbont  RkimM. 

Sed  fOM  dieoni  mdeonioi,  elrm  ei 
oiia  parte,  mlfiu  mmm  idtm  mgm^cm" 
baai]  Non  dabito  veram  eiae,  qnod 
maivini  codicis  saiallevemt  Bongar- 
sim  nmtor,  glossam  rodolem  illa, 
olim  mb  mlia  pmrte,  atpm.  Omtoim. 

/ta  Jmgarikam  9pe§  fnutfmta']  Boc- 
tenoi  perperam  editnm,  IgUmrJagut'' 
tkam:  est  id  quidera  in  Mss.  otiam 
nwtris,  sed  nota  posterioris;  nom 
prinm  nottt  altemm  habent;  ant 
Afln.  Idem. 

Rata9  ex  Biaaiiai  mfue  alipme  ei 
fiflfo  Aiitiim  vmlarii]  Vide  ut  aeco- 
perit  verbom,«9ar.  Badim  osponit 
«9m,  id  est,  pariformiter.  Ego  ex- 
ponomm,  iEqne  ventums,  M  mt»  S- 
qnaU  IbrtitBdine  rmtitntM :  aed  jndi- 
cetlector.  Giemm. 

Jlfllm  ex  mamUnu  mque  aBymi  ak 
targmkQetUmevenimrte']  8i  coojectiiim 
iocos  detor  (nam  codiem  itn  omnm 


%T 


608 


NOTiE  VARIORVM   IN 


fkntm^  et  Hm  fogeram:  Qm  cttfAn  w 
fHtflMr  mqm  ptaU$  dktribmerai,  mhu 
(ifaM  ab  tergo  ho$iiba§ 
Cntil.  VidetarlegQBdnm: 
mtifu^  boc  esty  MiBimiiBiy  dantuiEt. 
Gromo. 

Jfte  aUiqae  Mamrat  imNuhntf )  In  ^ni- 
lMisdem,8Mi  inpreeals,  rh  fue  geai- 
mitu»  est.    Rmrim» 

Jfee  diagM  JMaMfw  teMiAittt]  Am- 
plexus  suoiy  ^no^  emt  in  emftcnletU- 
thnii  codd.  print  quod  legelwtur,  ip- 
aUiqm  Mmtreey  tfe.  ▼ulnerat 
neque  Tisitor  4n  edltloiiiboB 
PomponlmiE  prioriboi.  Interimno- 
tandum  primitot  fuiste  in  Naiar*  ipH 
«Hifiie.^Onitems. 

Nf^  tn  prteri  po^iM,  im  tCinaw  mo- 
roH  a^fmeroHi]  Non  potest  diaplicere 
qnod  eat  in  PalEt.  qnlnto  a  mann  pri- 
ma,  in  prkno  a  •eeonda»  pmgnay  Himere 
mere/ti;  niai  maKaiiis  remtnili,  ut  ha- 
bet  Palatin.tcrt*  velllqae  non  venliae 
tompori,   ob   itineris    dificoltatnm. 

IdMI. 

1>M»  Numida,  eognUe  Beeehi  miae»- 
iu]  Htc  locas  doas  habet  dlfficalta- 
tes:  Unam,  Jafurthane  locntns  hic 
sity  an  aiius  qnbplam  Namlda :  alte- 
ram,  apod  quosnam  locntos  sit.  Soldos 
alium  quempiam,  non  Jagurtham  lo- 
cntum  ceoset.  Badlos  hseret  £go 
JegurtfaEm  loculom  existimo.  Nam 
de  eo  etiam  supra  diKeraty  snb  Sci- 
pione  Amiliano  apnd  Nomantlam 
militassey  nbi  Ijatine  loqoi  didicerat. 
£t  est  sane  lioc  ooom  ex  strategema- 
tis  iUios.  Porro  ct  ad  Romanos  lo- 
cotom  conteodo,  qood  et  Badins  ez- 
istlmavlt.  N«m  qoid  altinebEt  Nn- 
midis  Latine  loqoi  ?  Vemm  hoc  ad- 
dkomoportait,  qoo  io  laterehoc  fac- 
tnm :  cum  Jogurthfle  oppositus  esset 
Mariosy^t  paulo  ante  dixit  aactor : 
nt  herele  non  posset  Regis  strategc- 
ma  de  occiso  Mario  eo  latere  obscu- 
rum  esse.  Verom  qnia  aactor  clam 
adjecit,  verisimiie  videtur  ciamao- 
teln  Jttgnrtliam  non  ad  primos  con- 
•titissei  sed  conocssiase  ad  latns  sinis- 


trom  BMnanomm,  nbl  A.  Manfi» 
erat.  Porro  In  deotro  lalem  Culla 
erat  cum  equitato,  apnd  primas  Ma- 
ilas;  postremam  adem  invaseratBee- 
chos.  Ergo  a  siol^tro  latere  Jognr- 
tha  invasit  Bomanos:  nbi  et  hoc 
strategema,  qoando  aliqaantaliim  ab- 
emt  MarloSy  locom  habet.  Glar» 

Afod  NmmaeAimai\  In  exercitn  Ro- 
mano,  qoando  Mirlpsa  tmx  Nomldis 
aoxilia  pcditnm  et  eqaitnm  mlnit  ad 
bellom  Noinantlnomy  qnibas  Jogor- 
tham  prmfecit.  1SI0M. 

06lihua]  Id  est,  iDqoinatn». 

06iitem  sitoMlfre]  Priscianaa  eWi- 
lom  Mienlaae  refert,  qood  magia  Sdi- 
laatiannm,cai  oppldo  qoam  faiBiilare 
verbiehmtivisntl.  PateeUHew 

JemfMe  famXlo  a  fmga  nhmoii]  Ma- 
naecrlpta,iaaifMepaaff— I,  ife» :  10  aliis, 
peuihilam;  com  manoacriptis  focitBa- 
diannm.  Rieiae. 

Deatra  ei  emueira  emoiaae  eeeieiej 
Msnaecripta,  omiasa  UIe  cofHila  et, 
desiiti,eiaia«m  ;  qood»  ut  opinor»  8al- 
lostlannm  magis  est.  Tali  asyndeto 
livitts  qooqae, '  Terra,  mari  trepida- 
tar,'ioqait.    Sic  ia  Gatii.  SaHostios, 

*  Rapi  virgincs,  piteroa.'  Ibidem, 
^  Csdem*  incendia  fieri.'  In  Jogor- 
tba,  <  Ipse  acer,  bellicoaos.'    Rorsae, 

*  Urbes,  agros  vasum:'  et,  ^  Vt  om- 
nes  lahores,  pericola  consoeta  habe- 
am.'  idem. 

Circamveaime  ab  eqaiHbaa  deoDCraei- 
niefrofa^eamitee  eecieie]  Sideeqoiti- 
btis  Romaois  loqoitur,  distiiigoeodnm 
post  verboro^efpitrifrae:  sin  de  Jogar- 
thie  loqoitnr  eqnittbos,  pro  afr  prse- 
positione  legeDduas,  et:  qood  mirer 
in  Aldino  codice  neglectora.  Gimeoa. 

iaier  iela  AMltttm  miabmadaa  ermm- 
ptO  Sallnst.  Histor.  I.  uu  *  Intermo- 
lem  atqoe  insalam  roari  vitaboodas 
claasem  hostiom  ad.  oppidom  perve- 
ntt.'    Ageilios  11.  16.  Ctacc. 

FvgaiiM  eipuiibmey  accmniJt  aaacitte] 
Scripti,  faiigaiiM  efictft^iie,  optime  ; 
qood  forte  mponendam:  noei  enlm 
jam  fogahantor  Romaoiysed  paoln* 


BBLLUM  JVGUBTH.    OAP;  102. 


iMiafngaaberaiit  Pwitckkii. 


Ett  io  M.  pr.  /h^:  ^^  fuUm 

p«ten,  Bt  in  noDBaUismenibraiiity  in* 

veniatar   ftiigwtU:   oiale.   Loqnitor 

taim  de  Nanidia,  aoa  da 

qaod  Tol  latis  indicat 

qaeas,  ^  adennit  aaulio  snis.'  Gntf. 

Dmi^kmUivMfMefiui]  Allqnid 
aate  desiderari  Tidetnr.  Citecm, 

/a  cnaiyii  jia^calttnf ]  Inf ra :  *  le- 
pcBle  in  eample-patentibna.'  -Tacit. 
Hlst  II.  *  Si  cnai  esereitn  Cnelaa 
patantibnt  eampia  taaa  paaeaa  oobor* 
tes  ciramfndiseet.'  Hnnc  lecam  se- 
BMilatnr  idem  in  vita  AgricoUi»  *  Tnm 
yere  pateatibna  lods  graiide  ec  atnn 
speclaenlnmy  seqni,  Tnlnerare,  ca- 
pere.'  Jdfm. 

MmaMda]  Id  est^  Taatnmmodo  eo- 
nabaatar  snrgere:  sedstatim  eade- 
banty  qnia  vnlnerati  erant.  Mdns. 

Oamia  fna  «tsas  iruif  tfsastrata  ttk»] 
Tteltns  Aonat  ii.  *  Constrata  eqao- 
ram  Tiroramqne  corporibns  littora.' 
CsaMsn. 

lfnmtis.ii|/€elasaafataf]  Xenopbon 
ia  Ub.<deAgesilao:  hu  8*  lAn^tr  « 
Iim)df9  «ap9rS^#sdla«a#oilir#B  wwiwmv 
AAXi^.  H»r  fUr  Tijai  4piari  infifp^ 
ipr|MK^o^M  Mm$J/wn ^iAJset aal an\»- 
^imn  /Aera  ktJ^ham^  itffwliaf  ik  «lari- 
$pw^t4iAmi^iFc.  QnilocnsetiamadCa- 
tilinm  pnrlinm  pertinet  c.  01.  Pet. 
Victer.  xxTii.  10.  /dsm. 

Cap.  lOS  Poiecelsct]  Id  est^post- 
ca  :  nam  Isci  syllabica  adjeolio  est^ 
sientl  AfinuMgcalJamk 

imiiU  pnftetm  tRlradsfHt]  U  est, 
Ad.^oam  nrbema  principia  disce- 
deBo.  ire  disposaerat.  SMd, 

Brcfcdm»  iaisadrrat]  PnJUitei  in- 
teitifiaa  eat  disrsdsrc,  et  iasjpers  tisr 
/sMrr.  Uirlos  Uec»  iv.  lUi.  v.  *  Qnin- 
tinay.qo»  profectns  erat,  I^emetri»- 
deaa  cootendit/  Planlas  Anlolar. 
*  None,  qno  profcctns  snm,  U>o.' 
CnsNI. 

A€«iii\  Vocati  a  rege.  Qnanqnam 
•GcaU  ibnat,  tamen  plncnit  ante  ad 


ngem  verba  facere.  Hocideo  dleU, 
qnia  magls  convenlra  videbatnr,  nt 
regem  aadirent,  qnam  apnd  regem 
loqnerentnr,  qni  eos  acciverat.  SikU* 
.ddwmam]  Maonscriptay  ilat  aaer- 
sam  tdi  JUttimi :  pro,  A  Bomanit 
alienatnm»  Ita  Ciecro  ad  Atticnm  t 
'  Qni  averuttimo  a  me  aaimo  Patris 
fait ;'  pro  Maaime  aUeno.  Ateiaa.  • 
Ciilas/acaaditf,  asn  tHcH  iriiausmm 
ssl]  Tk  ssl  noB  reperitnr  io  mana- 
scriptis :  sie  paollo  post»  visam  /.  nbL 
bodie  fere  visam  £§t,    Idem* 

Jir^oa  asMs  MMa  erf]  Hee  seriea 
verbomm  est  io  mannscriptis  et  fan* 
prcasis  TetnsUoribns.    /dem. 

iSiatai  asMs  demsrss  merkmi$  aseossi- 
tadiiisa^  parilsr  d  tt  snmtisaty  sl  iflam 
scdsrnHssJamm  psrssfatj  In  recentlo- 
ribns  est  alteram  el  omissom,  eontra 
et  veterum  codicnm  fidem,  et  oraUo- 
nis  elegantiam.  Porro  aeevsiiiodiarm 
Sallustins,  nt  aate  ipsnm  aUi  qooqne» 
pro  aacssstlofe  posuit:  hac  enlm  di- 
cit,  ne  Romanis  neoessitatem  impo- 
neres  .utmmqne  perseqnendi:  seu| 
ne  invitoa  cogerea  Romanos  persequi 
et  te  et-Jugnrtham;  nam  infinitivus 
ille  perssfal,  pro  gemndio  ponitnrt 
Ormco  more..  Sic  et  Terent.  in  He* 
cjm^  *  Tempns  concedere:'  cl  Cm« 
mr^. '  Consilinm  ea  orbe  profugere? 
dlxit,  pro  Concedendi  et  profugieBdi. 
Sed  et  Cicarasmpe  est  boc  kxiatngp^ 

Pmnter  tt  erraalem,  ^.]  Riviat  in» 
tnleratcopalam  el,  qne  etiam  In  ali« 
qnot  Mss.  notm  non  boim:  hand 
item  in  aUiSy  neque  ea  barcle  oma- 
tui ;  mea  quidem  pronnntiatione» 
Gfaleras. 

Ad  ihec,  4rv*]  Sed  et  popolos  Rom. 
nsqne  a  paincipioy  quando  erat  pau« 
per,  semper  meliiis  esse  pntavil  ac- 
qnirere  amicos,  qnam  servos.  Amici 
snnt,  qu»  sponte  se  cuni  populo  Rom» 
cosgnngMnt»  et  ejns  societatem.  ba* 
bere  conantur :  servi  sant,.  qni  re^ 
sistentes  bello  subignntnr,  et  snbacti 
QbBdi«iitimperio.pop.,RAm,    Md. 


M> 


norjE  VJIRIOItDM  IN 


Jum  m  pHmcipU  tMpi]  imgpi^  «K» 
legimr  ia  qnibmilain  «ntiqnl*  tibrit; 
«t  tane  abesse  poteit  incohiml  sen- 
ttfHtUi.    MeiNrttM. 

Ad  ftoc  p^ptUo  RoM.  iam  m  prtncipM 
lM«|it,  iMltiw  rimm  omtoM  ^wmi  «reot] 
Leetlo  clara,  et  •atteotafa  editinni- 
boi  antiqnin,  nec  non  Pal.  sexto,  «ep- 
tinio,  octavo,  cnl  tamen  nobiUas  ad- 
spergmit  Mss.  ceteri ;  nam  Naa.  Ad 
Jbee  «<«M<im  «  priae^  iibi  mtltiii  euirai 
aarfcof,  ^.  neqne  secns  fiiit  initio  ia 
Pal.  sec.  qni  tamen  deiiMle  reformn- 
tos  est  ad>  lectionem  ralgatam:  at 
tertins  habet:  Adkoe  P.  R.  mmm  m 
primeipw  meltMS  fnept  «isam  fuH  mmi' 
em:  qaart.  Ad  Aoc  popnls  Rem.  iom  a 
priadpie  m^dimM  ni  oifam,  tfc  qnint. 
Amimc  pepmm  fCom.  tntpi  m  pnmetpm 
meltas  eet  viemm  «micef,  ife,  qnie  nlti* 
ma  seriptara  non  ita  fatna.  Soper* 
vacnvm  tamen  etiamnnm  ibldem  11- 
lad,  m  pnmdpie,    Gniteras. 

Tmiimi  rmH,  ^.]  Id  enim  (inqnit 
livins  1.  Tin.)  ^rmlMinHim  kmfe  im- 
perium  est,  qno  obedientes  gandent. 
/n  fne  efftmtm  mtniBwm,  gfmiim  pmt, 
me  ei  pmpe  arffwfmat]  Perperam  co- 
dices  recentlores,  e^fhum  mtaimam 
eei:  nam  hoc  rerbam  rectlns  hio  snh- 
anditnr,  qnam  exprfmitar;  neqne 
enim  ett  in  mannscriptis.    iitetaf. 

Qmod  pm^emUe  mbmmde  kmbemmuy  omi- 
etmm]  Snpra  dixerat  Romants  a  prin- 
cipio  melins  visiim  esse,  amicos  qnam 
servos  qnterere :  nnnc  servos  appel- 
lat  pafMilm  GrsEComm  aiore,  qnienb- 
ditos  ^mfpt^ewt  et  Apx»M^ro»t  Tocattt. 
Ergo  a  parmdo  dedactom.  Victorios 
IT.  1«. 

uiaitVomm  mobia,  meqme  euiqmmm  Ao* 
miaam  ooiit  /ail]  Legendnm,  meque 
no6if,  meqme  omiqmam  Aoointirm,  g<emi* 
nta  Tidelicet  illa  partlcnla  n^r,  ita 
«ti  assolM.  Hir  antem  codices  ha- 
bent  in  pergamenis  descripti,  ne  qnls 
coojectoram  me  seqni  meam  pntet : 
in  Uedem  omaiam  legitnr,  «on  Aoaii- 
iiam.  JtftWiis. 
ifeqme  mmqmmm  immimmmi  H  ifs. 


SaHnstii  «xemphirl  optimtP  iiot»«Hb* 
tpiinam  scriptom  esse  testis  est  Jo* 
sepfans  ScallgcT,  enm  glossa  ad^tam 
Jheatinnwi,  id  est  Atmhtam.  £t  ita  no> 
tant  in  Crispo,  dmimtimm  H  hemple 
iimmiy  Orammatici:  sed  Tcreor  ne  «ea 
illa  nata  sit  ex  aUa  hnie  qnam  slmilli» 
ma  omaiwn,  et  deaeribentiaaa  Ttlie 
amtata  In  AoaitaiHm,  fiMill  lapen,  et 
librartis  solemnL  Aeoidit  hoe  Co- 
rippo  AlVicano  1.  ni.  de  landibos 
Jnstini^  Jnnioris :  *  iina  in  nhtarii 
extans  persona  dnahas,  'Coasinulii 
Oeitate  patris^  homlDiqoe  ptnAct»^' 
Vnlgo  Titiose  legitnr  omni^ne.  At 
ritiosias  Ulttd  qnod  ibidem  ia  orai 
pntamiBift,  qnod  Editor  Tnlt.  Pniadk 

Nff«e  tfni^twm  tamiajn  aalit/liiil  Ita 
Mss.  nostri  omnet,  excepto  octaNr% 
in  qno  hoaiianaiy  tantopere  plaeilam 
RiTio :  por mo,ntmmqiie aheasopoi^ 
terat,  nt  abesse  membranis  8ois,qBai 
oontnUty  Botaiam  solertiaaiaM»  Bon- 
gataio.    Gfntfrat. 

Gai  «ciiief^  placnil  «e  o«n]  Seriptni 
nnna :  cni  arilicft  priat  mm  qmmm  gra» 
liam  notifnm  «xptrirt  pfacnil.*  qno  ftcit 
conjectnra  domini  Bongarsil  enpin 
legCBtls :  *  qaam  mala  perpeaans  me^ 
In  eojm  oodlce  panlo  poet:  AfUla 

^^^^V^Ww^n  ^W^Wp  ^^HR^wv  vS^^pvp   ■^^KIVWb • 

Phrftik. 

C/iir  BCnteei  eompmemtt^  vtm  e»  y^ 
riem  aoffrom  foerptriri]  Fahrfciaoaas, 
Venetom,  aUa  pleraqae,  cai  seilictl 
pfofnit:  qnamqnam  antem  apad  Te- 
leotinm  legatnr,  oompiocite  emij  tanaa 
baud  scio  an  utmpliicaif  apnd  iUos 
prim»  notsB  scriptores  inTcnias.  Mbr» 

Cai  toiiiofi  pimemU  <ei  tim  ei  grmtimm 
meeiram  expcrirt]  Gralems  plotnimt 
noUo  apiee  minos  in  Ms*  iovciiiri  ait, 
et  solere  fciNcci  infinieiTo  GOBjiiiifib 
Recfe :  sed  prmterea  ut  coDstet  ora* 
tio,  iege:  cai  •fiitoie  plactnsot,  mi  oim 
tt  prmiiam  meetrmm  experirere,  Gtobot* 

Nem  hello  qmid  ooioai,  Inie  jcit]  In 
plerisqne,  sed  impressis,  fnam  naifnl, 
proqaiMlamoaieslelpoftil.  Sedlee- 
tio  pitor  nsihi  ,non  am 


MLLOM  iUGURra.     9AW.  lOt. 


arridet :  aot  eliini  iiNate 
magM,  at  verun  dtcam.  Itm  Cieero^ 
*  ignri  qnid  Tirtiii  Teleret'  Idem» 
f  Hec  Terbnro  qaid  Taleat,  boo  Ti» 
sed  nec  leciu  niuiiMcripta* 


N€m  belioqmdwUeMi,  tvU $eu}  Dixi 
^nod  popnim  RomatNis  nnaqnam  Tic- 
tnt  e»t  beneiciis:  quia  non  est  ne* 
ceme  nt  dicam,  qnod  e  contrario  i»- 
juriis  etiam  Tinei  non  potest.  Nam 
tn  hoc  scit :  qaia  es  expertos,  quod 
iajnrias  bello  nlciscitur.  £t  ideo  mm 
cst  oecesse,  nt  dicam ;  qoia  tn  scis  et 
expertns  es,  qoantnm  bello  Taleat 
ad  injttriat  vindicandaa:  Teli»  ergo 
potios  experiri,  nt  amicns  gratiam 
popali  Romani,  qnam  ut  liostis  Tim 
ejas.    8oU. 

JV«ai  Numidi^  fmrUm  wui$  Jugur» 
ikam  exjpmUtit^jurt  beUi  mmi^/iuimii 
Snpra, '  Jngurtiia  Boccho  poliicetur 
Xumidias  tertiam  pariemy  si  Roniani 
Africa  expuUi  essent.'.  Ergo  leg. 
forte,  undt  Romaaof  expuierU^  Tel  st 
imte  Rmwm  exfnderii^  toI  laidc  ms. 
Ciacc.  De  hac  ipsa  re  iU  mfra: 
'  Nnmidi»  pertemy  qnani  nnnc  pete- 
ntj  tnnc  ultro  adTenturam.'    C/inia. 

Jwte  Mtt]  Non  intelligo,  promis- 
sione  Jngnrthfle  facU  in  eo  bello :  li* 
cet  enim  dictnm  e»t,  qood  Jngnrtfaa 
promiserat  illi  tertiam  partem  Nn*- 
midia»,  si  voti  compos  eTaderet,  sine 
regni  imminutione :  non  tamen  con- 
grueret  huic  loco,  nt  id  Bocchns 
conliteatnr;  slc  enim  significaret  se 
mercede  ronductnm  ad  bellnm  alie« 
nnm,  et  ita  pro  excusatione  afferret 
aTariciam  snam,  odionissimnm  malnm ; 
qiiod  non  procedit.  Inteiligam  ita^ 
qne«  anteqoam  Jngurtha  illi  filiara 
sonmdaret  (nisi  Bocchus  sit  socer) 
potam  fuisse  litem  de  confioibus  reg* 
oi,  et  partem  a  Boccho  inTasam,  illi 
pro  dote  ab  Jogurtba  concessam, 
propter  bellnm,  quod  ab  Romanis 
«netnebat.    Bod. 

Csfrfa  faeta  mmea^  Verbum  mil- 
ieadi  •DfftaliimiBy  tanqoam  glossema. 


opinioMm  nostramconfiraMUite  F^ 
viilibro.    Mmmi. 

Cap.  lOS  Afonas  iaUrea^  exereHa 
ttt  hibenMcaUe  eemipoMl  Tacitus  lib. 
XiT.  ^  Cohortes  alcqiie  noTis  hiber- 
nacnlis  locatv.'  Sed  prior  LiTini 
1.  XL. '  hibemacula'  usnrpaTit,  a  Sal* 
lustio,  nt  Tidetur,  id  nominis  mntu»- 
ttts.    Ureimm. 

Menae  iaierea  exerciiu  ta  ^i&erNoeic- 
lisceai/iMttol  Sic  et  codex  in  roem* 
brana  descriptus,  et  exemplar  Be^ 
roaldinnm :  Terum  est  in  a]ii«,  ikt6er- 
nis ;  quaraquam  eodem  sensn.  I2tettts. 

Ja  lacasoki]  Id  est,  Loca  deserU.* 

IVcm  ranaf  Beechajt  eea  reputoMdol 
Locns  hic  ralde  depraTatus  foit :  an- 
tiquis  libris  nnllam  miiii  opem  adfo> 
reutibua.  Scriptnram  tamen  Tete- 
rnm  codicum  proponaro,  nt  quam  in- 
qninatos  sit,  orones  Tidere  poesint. 
In  nonnnllis  iu  scriptum  legiUir : 
Tum  rureue  Boechiui/eUeiterfiexu»^  eeu 
reputando.  In  alits:  Tum  rureusflecti^ 
tur  Boeckut  oeu  repuiamdo  ea,  qua  slbi, 
tfc.  In  aliis  Tero :  Tum  rursus  Becchem 
Jiexus  erga  JRomottos,  sra  reputaado. 
Ego  coiueetura  ita  hnnc  locom  emeii- 
daTi,4|uam  ita  probant  quidam,  ut 
non  dubitent,  qnin  ita  a  Saliustio 
scriptnm  nit.    Popam. 

Tum  rursus  Bocchus /elicUer  seu  re- 
paluado]  Non  recte  Carrio,  qui  tuI- 
gato  exclusit  binas  Toces,  quse  in 
Mss.  atque  editis  omnibu»,  fedtque, 
Uffi  rursus,  seu  repuiando,  Nam  qnod 
reduxi  extat  in  editis  ante  annos  cen- 
tum  viginti;  posteriores  enim,  tum 
rursua  Bocchus  scilicet  seu  rep,  quod 
solnm  iuTeni  in  Pal.  octavo ;  ceteri 
omnes  ostenUnt  lectionrm  illam 
aliam,  et  Pal.  qnidem  qtiintns  ac  sext. 
cum  angmento  tali :  ia«  Bocchus/eU' 
cUer  egU  erga  Romanos.  Ego  me  hia 
non  expedio:  possct  qnidem  illud 
/elieUer  nullo  negotio  muUri  in  veloH' 
ter,  sed  aliud  qnid  latet.  Itaqne  wor 
tis  est  reprtesentasse  scriptnram 
membranarnm  melioram.    Gruterue. 

foiadil/artwn^oe  deMe  si  piaeeei 


(«2 


KOTiE  VARIORUM  IN 


Rmam]  Legeodnin»  dein,    Ririas. 

lAcentiam  ipsia  permittit]  Hoc  est, 
poteiiattm,  In  orat.  Lepiai :  '  Deni- 
qne  necis  civinm  et  vtttt  Itcentia.' 
Tac.  XIV.  '  Data  et  abflolvendi  licen- 
tia.'  Ibidem :  '  Licentia  habendl  ob- 
livionem  ahnlit.'  £t  iofra:  <  nnlla 
benefaciendi  licentia.'    Ciaeeomut, 

Ueentum  ipeU  ptrmiiiii]  Sic  qnt- 
dem  edltio  prima :  at  in  Mas.  visitur 
iliiMf  nt  arbitrec  lioc  atqne  illnd  pro- 
"Domen,  esse  ab  eucriptoribns,  nisi 
forte  ita  niia  cnm  prioriboa  refingen- 
da  snnt :  eo$  ad  Marium,  ac  dehtde,  jt 
piace^f  Ilemttmf  eum  rcmiM  afettdarum 
«i  quocua/qMe  modo  hHH  eompoitemH  U- 
eenOa,  permittit ;  at  niraimm  alia  om- 
nia  infarserint  homines,  ignorantia 
vocis  permittere,  de  qna  nos  molta  in 
Suspiciontbus,  et  nonnalla  ad  Sene- 
cao  Philosophnm.    Gruterue. 

GeBtuUt]  Vide  snpra  c.  18. 

Sme  deeete']  Id  est,  Omatn  aot  ap- 
paratn  legatis  debito. 

Pro  Pratore]  Stc  snpra:  Albinus 
CoDsul,  *  Anlo  fratre  in  castris  pro 
PrsBtore  relicto,  Romam  decessit.' 
Hi  legati  Pro  PrsBtore  alibi  dicuntnr 
a  Sallnstio,  et  in  veteribus  nnibtsma- 
tibns;  qnod  extraordinaria  imperia 
his  titulis  omarentnr.  Solla  itaqnc, 
qoi  Marii  qoaestor  erat,  Quaestor  Pro 
Prsptore,  hoc  loco,  ot  videtnr,  nomi- 
nandus  esset.     Vrumu, 

Pro  prtetore  tti  eatirie  reUquetat] 
Hanc  locum  restituimus,  ope  anti- 
qnoram  codicum,  vnlgatis  omnibns 
mendosis;  in  qnibns  baec  verba  «i 
eaetri»  desiderantnr.  Et  hanc  veram, 
«t  genoinam  lectionem,  intelliges,  sl 
totumhunc  locum  diligentius  atten- 
das.    Popma, 

Pro  oaa»  hoetibue  uH  meriti  erant'] 
Kam  fiicta  copia  a  Sulla  et  Manlio 
mittendi  Legatos  Romam  pacero  pe- 
titnm,  ab  amicis  flexns  illnd  omise- 
rat,  et  rnrsus  hostilia  fecerat.  Ciacc, 

Ut  mniti  eraat]  Legendom,  «^, 
qnomodo  et  allas  fere.  Nam  iila  mos 
{bideB  operaram  incuria  commissa 


•nnt,  famam  Rmemfrum  enariiUe  ul' 
eam,  pro /altam:  ita  namque  in>e- 
tostis  est.  £t,  '  naro  etiam  non  lar- 
ghio  multis  ignota  erat,'  pro,  etiam 
tum ;  nt  antiqui  codices  habent.  Rtr. 

in  eete  amicum  rati  emd]  th  eiod 
non  est  in  omnibns  manoscriptis,  nec 
in  codice  Beroaldino.  Idem, 
'  Nam  etiam  tum]  Citat  hunc  locom 
Nonlos  in  voce  Munee:  sed  apnd  eom 
legitnr,  j|iitiiiaiii9««  tum  largitio  and- 
ti$  Ignota  erat:  nt  seribendom  sit, 
Namque  tum,  Videndnm  praterea, 
an  pro  Jlfimt/lc««,  muneeque  scripserit 
Sallustius,  cuih  in  ea  voce  addncator 
a  Nonio,  nt  sit,  muneeque  nemo  puta' 
batur.    Ciacconios. 

Nam  etiam  tum,  8^.]  Hsc  ex  Paco- 
vii  Doloreste,  a  Nonio  recltari  video, 
in  verbo  Munes;  nt  fortasse  vel  k  Pa- 
cuvio  Sallustins  hoc  sumserit,  vel  all- 
quld  in  Nonio  desideretur.    Manut, 

UtiHa  aut  benevolenii^e]  Supra '  Mag- 
nifica  pro  sc,  et  illis  dolentta.'  Cioec, 

Deinde  SyUa  omnia  poUicito]  Mann- 
•criptum  quidem  Fabricii  niliil  hlc 
habet ;  nam  plurima  desnnt :  sed  in 
aliis  est,  d«ia  SuUa,  8pc,    Rivins. 

Detn  SuBa  omnia  pMeitue]  Pe/Oieitue 
in  poUicito  motavit  codex  Aldlnn^ 
quod  placet.  Mox :  *  Marina  nbl  ron- 
fecto  negotio:'  alii  ii{feeto  legnnt, 
qu«  contrarietas  ex  hoc  aocf  ore  solvi 
non  potest.  Atqoi  aliod  hic  Lecto- 
rem  merito  morator,  obinam  Sulla 
fuerit,  quando  Bocchl  regis  Legatl  a 
Numidis  circumventi  spoliatique  ad 
enm  venerant,  tJticse  ne  an  Cirtc? 
Mihi  qnidem  videtur  Cirtae  fblsse, 
quippe  Marius  enm  illic  pro  Pnetore 
reiiqnerat.  Verum  qoo  pacto  Ma- 
rins  sic  SuHam  ad  se  Uticam  vocat  ? 
Qoapropter  malim  nerk  rh  aimw4fMMPoe 
intelligere,  Snllam  interea,  dDm  Ha- 
rius  profecins  est  obsessnm  regiam 
turrim,  a  Cirta  Uticam  concea- 
sisse,  Marinm  aotem  Cirtam  redliaae, 
ac  omneis,  quibnscnm  concilinm  ha* 
bere  constituerit,  Cirtam  md  oe  to- 
cassc.    Itaque  et  Sallostii  locnoi  itii 


BBLLUM  i^UGURTH.      CAP.  104. 


M» 


tenendnm :  Mariui  iiM  tmfect^  luf*- 
tt««fiM  hUemdent^  Cwtam  redUi:  de 
adMniu  Legaionm  eiHwr  /tuUu,  iOm 
H  SeiaM  od  ee  venire  jubety  Uemqee 
li.  JBcllMiHMt  Pnrtorvm  ab  Vtiea :  nam 
ita  aiter  vetottus  codez  habebat. 
GlarMnwt. 

•  Cap.  104  Meriue  poetfmm  ttt/Mfo 
negeiie^  lu  bene  Carrio;  neqoe  ali- 
ler  editio  vetustiu.  nam  Laetnt  alH- 
qne  obtmserant  nobis,  Mariue  M 
eeti/eete  negeiio,    Oratemt. 

lUee  ei  SffttoM  eenire  JubH]  Legen- 
dam  e  vetnatioribat,  iUeeque  et  Sut- 
loM.  qnomodo  fere  hifltorici.  RtPtM. 

IUeeque  H  SifUam^  ^v.]  In  nostris 
manntcriptia  locna  hie  mansit  incor- 
mptns.  Ita  enim  illi  habent:  tOee- 
que  et  SuOam  ab  UHca  venire  Jubet, 
Prteter  enim  priscoram  codicnm  anc- 
toritatera,  sant  etiam  rationes,  qni- 
boA  hanc  esie  sinceram  lectionem 
confinnare  possemns.    Ceet. 

BeUieuuui\  Aliter,  L.  BdUgerum, 
Prior  lectio  non  displicet.  Fait  is 
Ibrtatse  pater  L.  Bellieni,  de  qno 
Ctcero  Phil.  2.  mentionem  fecit.  Le- 
gimns  etiam  in  excnsis  qnibnsdam 
fibriSy  L.  BeUigkmm,  Cast. 
-  L.  BdKeuum]  Ita  legendom.  Fnit 
hic  avuncnlns  Catilin«,  nt  testatnr 
Asconias.    Cider, 

JPrmterea  omme  uudique,  tfe.]  Haec 
ita  legenda  censeo:  Preeterea  omne§ 
u$Mque  Seuaiom  ordiuief  qeibueeum 
ueaudaia  Boceki  oogueoeU,  liegaiii  ps- 
ieetat  euadi  Remamjti  ab  COS,  luier- 
ed  jmdmate  peeiulabauiur,  Ita  habent 
codices,  qnamqnam  non  omnes  om- 
aia,  sed  singnli  tomen  aliqnid  ad  ple- 
nara  lectionem  eraendam  prcfnerant. 
Dtto  itaqne  regis  eraat  postnlatay  al- 
lernm  de  legatis  mittendis  Roroaro, 
alteram  de  indnciit  interea  dandis,de 
qnibns  nonc  eonsultatnr.  Sive  igitnr 
ea,  sive  «0  legas,  nihil  refert :  ea  enim 
referre  peetuleta:  ete,  iudueia;  nam 
Legatis  potestas  eundi  Romam  jam 
fiKta  erat.    GiarMRas. 

Semfer  «t  adeerea  mirfaiil]  Ita  fe- 


cimns,  enm  prius  Titiose  legmtnr 
NWlMihir.  Ita  aupra :  *  Quae  qnia  mor- 
tis  metu  mutabant,  sicnti  regilobuity 
pax  convenit.'  Varro  de  L.  L.  '  In 
priore  verbo  graves  proaodiae,  qnib 
Aierant  manenti,  reliqn»  mntant/ 
Idero  1.  Ti.  reram  divinarum :  '  Inter 
duatlllias  regum  qiiid  motet,  inter 
Antigonam  et  TuUiam  ett  advertere.' 
Sic  in  Catilina  couvertit  absolute  po- 
nitnr,  pro  qno  male  Ciacconius  snb- 
stituerat,  in  euperbiam  doudnaiumem 
ee  eonvertU,  nam  eonoeriU  iUic  ita  po- 
nitnr,  ut  hic  muiant,  Snpra :  *  bcne- 
Incere  ez  consnetndlne  in  nataram 
vertit.'    Puteeh. 

Seu^inadvertamuiautur]SicrvLt- 
sus  octo  Mss.  non,  scaptas  tn  advena, 
quod  extat  in  vnlgatia  patram  aevo 
exemplaribns;  non  muiantf  qnomodo 
novissime  cusi.  AdbUnditar  tam^n 
aaimo  atfptw,  ant  mepe^  nt  ett  in  Bon- 
garsiano.    Gruierue, 

Qnaetor  m  JJricam]  Hic  non  erat 
Marii  Qnaestor,  sed  ejus  qui  Africam 
provinclam  cum  imperio  obtinebst: 
nam  SuUa  Qnaestor  Marii  erat,  ut 
supra  retuHt  Sallnst.  Ciaeeon, 
'  Poeiquam  erratee  regem,  et  Jngurtha 
eedere  lapeum  depreeaH  eunt']  In  Vene- 
to,  Beroaldino,  ceterisqoe  vetustiori- 
bua,  dephraii  euni :  pro  eo  qnod  eat, 
eonquetti  euni^  ut  slt  antiquo  mora 
dictom.  Quomodo  et  aliaa  Sallnatiu» 
eomperior,  pro  comperio  dixit ;  pimfor 
Cicero,  pro  pwito;  cnjusmodi  apud 
enhdem  aeteutire  et  oaafliltrf,  revertere 
et  revertiyimpertire  et  tn^^erftri,  rmw- 
nsrarf  et  rsmiMmri,  ducubrofe  tt  elu- 
cultrari,  £t  qnae  Fabina  obaervavit, 
hmirior  fKXirrio,  Jtuetuer  Jtuctuoy  qua» 
ntraque  modo  efferri  teatotor  1.  ix. 
capite  de  figuria  verboram.  Livins  v. 
dec.  IV.  '  Celtiberi  parnmper  inccN 
tis  animis  fiuctuati  annt/  inquit.  Ci- 
cero  fere  altera  ntitur.  Quin  et  cem* 
nmmeor  Liviua  pro  eommeadeo  dixit 
IV.  ab  U.  C.  *  Nec  adveraaram  reram 
quterere  aocioa,  cnm  quibna  apem  in- 
tegratt  commnuicati  non  slnt:'  prot. 


mTM  TARf  OSOIf  «t 


M  iiiiMHiiifiiir  L  Sed  mtOMm 
Omw  et  /mtr%pigMnr  •t^^facf*  did 
eedcB  sigBiBcato  aimouvit.  Qiicm- 
^dmodeni  PfitciaiMt,  jmjwJi  jwf ■iar» 
Mift  Mfr,  sicrM  ■mMry  atqne  iMMr 
gtoet  alie.  Seetoaiiu  qnoqee  ia 
Avg.  MttJtohw  Mt,  pro  tmwUmrii  disit. 
lapntfri  Ttreotioiy  pro  iiyliii» 
Talia  sexcenta  fere  ab  aatiqais  Graa^ 
omtida  recenfeoUir.  Mihi  quideoi 
oerte  teotui  ipte  repadiare  volgataoi. 
lectiooeoi  lidetor;  oeqne  qoitqoam 
noqoam  tic  ett,  qood  tciom,  locotot» 
'.deprecari  aliqnem  errotte»  et  alte- 
'  zint  tctlere  kptom;'  ted  dtpknare 
potittt  et  eomfueri :  niti  qoit  forte  wio* 
leotem  aliqoam  ceauoinitei  et  afferre 
iotcrpretatiooem  veiit»  nt,  pottqoam 
rcgiterrorem  excotorooty  et  cnlpoao 
ooinem  in  Jngorthm  teetot  overte^ 
mnt:  vel,  pottqnam  liac  oti  depreco- 
tiooe  toot ;  ot  et  errorem  fotereotor 
atqne  agnof cereot  regit»  et  coipem 
in  Jngurtham  conferreot:  nam  tic 
€m  deprecamnr:  momly  li^^  «it, 
faurifieU^ptnutet.  UtBC  atqoe  talia 
per^iie  qoit  commioitci  pottet.  Eo* 
pendat  qui  volet  bunc  locnm  diligen- 
ter^  ei  ti  ciyot  modo  io  litterit  jodlGii 
ettyveritimilem  ettecoiuectdramjioa- 
trapi  fatebitnr.  Quin  et  in  mono- 
tcripto  qnodam  ett  In  tpatio,  qnod 
vertot  dirimit»  tnpratcriptom,  vei  dt*. 
pJtfodtMOl:  nnde  propemodnm  colli* 
go,  locam  eite  depravatnm.    iZimat. 

Smelattl  P.  R,  btn^feU]  Scriptnt: 
Semahm  et  pvfubtm  R,  bemijku  H  090* 
rite  memorem  (ette),  eeierum  Bocdkt, 
qmmUm  pemiiei,ieUai^rtitumfaeii: 
feeim  ei  wmciiiam  debnmher  (fortc  dte- 
6il)  000  meruerii*    Puttchiot. 

Cetermm  Boeeke^  fOMiiam  peemM^de^ 
Ueii  greKtiam /aeii]  Incerta  dittinctio 
ett  in  deHeii;  ad  atmmqne  enim  re^ 
ferri  potett,  pamUei  deUetiy  et  grifiam 
delietifaeU»  Pletcnlum  gmtitD  habet 
ad  teqoent  relatnm»  ni  jndicia  fallor. 
GinreaMit. 

Cap.  106  /t  mittut  emm  praeidU 
epaium  olfMc  ptdiinm]  Mtram  hie  Soi* 


eom-A.  Maalio  apnd  ( 
Ibefat,  ooNa  prtMidii  facU  1 
Ao  qoia  tom  reccot  facta  ttraget  Jv^ 
gnrtham  cohibebat,  qote  nnnc  oeo 
cehibet?  Sed  et  iilod  fkadiimmm  Bm^ 
faaiiwam,  mm'  ^tn^frtmeiw  dimtmm  ttX^ 
Ceotiooo  pott :  ^  Prmtefea  iem  eaglt- 
tarii.'  Aidioot  codex  omitit  ifrw  ver-» 
bom,  tenene  meo  qoidem  jodlci». 
GitnMoat. 

FawiilMrMm  Bmleanmmm\  Rectsot 
io  aliit  librit,  /iia^tromfMf  Mtt- 
riomy  eot  cfnm  oooiioot  Cmtar  de 
belio  Qail.  1. 11.  et  PUniot  lu. ».  ait; 
'  Balearet  iotolat  iooda  foitte  belii* 
cotot.'  Fnnda  aatem  ibi»  nt  ait  Set* 
vint|  nperto  ett.    Ifeooliot. 

Fmdiiwmm  jBefaorttmm]  Sicprox* 
inw  Mtt.  oempe  r  ~ 
oiodom  et  oiim  ImpcettL 
Carriooit  io  oollo  invenitmr  ezcm* 
plari.    GrmiewmM* 

Jttftoriam]  lo  Baleariboa  iotollt 
prtfttaotittaoii  et  fortao  primi  food»< 
toret»  Baiearidoi  eat  iotohu  Straba 
nominat*  Gymoetiaa  a  Grfecit  ap- 
pellotat  tcribit  Diofcoridet  ct  Pll> 
niut.  Dnm  tunt  nnawro^  qnamvia 
Bolearit  in  tiogolari  otot  etiSoeto- 
niot.  Xmpiim  ab  ApoUooio  vocari 
aoDOtavit  Gerbeliot.  et  idem  tradit 
eo  Tlmfee  Itaciot  l^tsa*  Marit 
Mediterranei  iotubo  tont,  jnoto  Hit» 
paoiam,  de  qoibot  Aritloteiet  in  Ad- 
miraodit.  Hodie  Majorca  ct  Minor-^ 
caindigitaotnr:  qnafti  Lotioe  diceree 
Major  et  Minory  uti  eat  Pompooioa 
et  Procopint  qooqoe  oooiioaat.  Sio 
eat  etiam  dittiognit  Aotooioot»  qni 
mi\iorem  ColomlMUBi,  loioorem  Nu« 
ram  vocat.  AUeram  haram  Aphro* 
ditiadem  vocari  tcribit  Itidorat,  ne^ 
tdo  qaa  fultut  anctoritate.    Orfci. 

Balgtrium]  Eoram  origioem  Grieei 
cooaotor  sibi  attcfere»  aliit  e  B<eetio 
com  Lycophiooe,  aliit  iUot  e  Bhedo 
dedncentibiit.  Nooien  iptum  toinofi 
Phcenicium  ett.  Uode  jBccte  Stmbo  • 
'  Ajiwax  aoleoi  Gjrmnetat  o  Pbtmei^ 


BBLLVM  JVttURTfl»     CAPr  105. 


|«t:3«iwldM  «dk^  qam  eiierc&ttki 

tiM^  Balearide»  voc«at/     Pomm» 

IU911S  segioiiiA  patito»  aliqmiido4»ii» 

iUt  es  Uvio  L  XXVI».  nbi  de  Biago- 

ntietPttiioriiiii  eUsne  ita  loqaitiir :. 

<  le  ninoreiii  inde  Beleariiiiii  iinvlain 

tfejeoenuity  fertilem  egro,  viris  amii»- 

qM  Juwd  ttqne  validani:  itaqoe  e- 

|re«i  navibu  «apra  portam  ioco  nn-. 

aite  CMtrs  locant»  ac  aine  certaniine 

arbe  ag roqne  potiti,  duobat  Duiiibas 

aiailiarioram  iade  conscriptka»  niis- 

liiqM  CartliaiiBem  ad  inbemandam» 

Mves  •«bdnxevnnt/    Jamno  aatem 

et Msge sb  iis condita oppida,sicati 

tradit  Mela.    Oens  bmc  aliena  fuit 

M»  emai  caita,  doBMf  illis  antra  fuem^ 

vmtesyOt  qaidam  ^)ant»mstate  millmy 

bjeaM  ex  peUiimai    Pro  nngnentisy 

qMis  M  innBgereAty  oleom  lentii» 

ciMm»  cam  adipe  saiiio.    Igaotam 

argenti  pondu  et  aori.    Vini  nltra 

modam  avidi,  qno  tamen  carebat  re^ 

giOret  ita  maiierMiy  nt  in  naptiaram 

•olemiibw  cogaati  et  aauci   emnM 

cnmspenM  cmicnmlierentyprinsqBan» 

M  viro  pcrmitteretnr.  Itaqneiabel» 

Jo  jnno  slipendio  niliiiexigebanty  qnam 

vinam  et  malierM.    £t  pro  muiiere 

captiva  \Arp^  daliaBtnr  viri  quataor. 

Cadaverafnstibas  minntatim  concerp- 

ta  ei  ia  vasis  recoBdita  lapidibM  ob- 

metiaBt   Unicum  in  bello  teiiim,  faii« 

(i«  tTM  e  Melancraena  seu  Melan- 

crani  joncl  genere,  qMrum  diversus 

usns.    Alia:  enim  propius,  alie  emi- 

11  w  feriebant.    Una  cifca  capnt  ant 

cirM  coUnoiy  aitera  circa.  ventrem  et 

Inmbosy  tcrtia  ia  inann  fuit.     Tam 

cer|i  ictos  et  destinati,  ut  raroaat 

nunqaam  a  scopo  alierrarent,  et  tam 

vaMdi^  ut  a  balista  viderentur  ant  ca- 

tapaita  miMi,  frangercntqne  scutay 

et  galeMatqne  oiane  genus  armocum. 

Kempe  id  naiun  erat  omnibos  ab  in* 

fimiia  stodinm.     £l  cibnm  pner  a 

matre  non  accipiebat,  niHL  qaeiB  ipM 

memtraote  percasMrat :  (qnod  et  sn- 

periM  dictaaa*)     Hioc  et  BalearM 

Qf  xoe  OjBBaelas  dioti  soat»  et  inialm 


QyBMnim  pveptM  earom  aadltateah' 
qaia  ia  beUom  prodenat  aolis  iaftrae-f 
ti  fandis^qao  referenda  hme  Hesy- 
cbii :  nyii^BrtftSl ^  tx"'^ ^^-  ^  ^f 

imxmivmfi  Id  Mt»  Gyauwr^s,  gni  MBt 
tBsnBss;  elii  ftmdittrm  ispmmMiy  eltf. 
«m  fBi  andt  ftignmU,  Suat  qui  Gyni^ 
netM  dici  velnnfy  qaia  «statem  nodi 
exigunt.  Ita  LiviM  et  Diodems. 
Bsdhm'1» 

.  Prmierm  iere  MgUtariij  H  ctlkm  P^. 
i%M]  T^  isrs  perperam  Mt  in  Oym-^ 
nico  omimiimy  cam  sit  ia  mannscrip* 
tis,  atqne   impreuis    vetusttoribns. 
12toiiis. 

GoAon  Ps%m]  PelignL  Peiignl 
Italim  popoli,apad  Pltnium,  Ptole^ 
mmumyStialwnem  aliosqoe.  n«X%iM^ 
male  vocantor  apnd  Meiiinonem.  Ex- 
lilyrico  ortos  tradit  Festns.  Vulgo 
nanc  Valva  vocari,  refert  CiofanM  in 
Snlmonis  urbit  deacriptioney  vei  Tal- 
venseSy  ut  piacet  Leandro.  Ori^i. 
Dictnm  supra  ex  Festo  Pelignos  esM 
lUyrici  generis.  Locus  adscribi 
meretur.  Ita  autcm  se  habet :  *  Pe- 
ligni  ejE  lilyrico  orti.  Inde  enim 
profecti  dactn  Volsini  regis,  cni  cog- 
nomen  fuit  LucnUOy  partem  Italiie 
occuparunt.  Hujus  fuerunt  nepotcs 
Pacinusy  a  qno  Pacinates ;  et  Peli- 
cins,  a  qno  Peligni.'  Hac  ille.  Qui- 
nam  hi  fuerint,  et  an  omnino  uiU 
fuerlnt-Pacinatesy  nemo  facile  dixe- 
rit,  qModo  nuUi  aliorum  auctorom 
memoraninr,  nisi  UuAtunn  Stephani 
sint,  quM  Peiignos  eM^  alibi  docui- 
rous.  Pelignos  vero  tametsi  Illyrici 
fuiue.  generis  ea  maxime  persnadet 
ratio,qnod  Libnrnorum  qnmdam  pars 
ex  codem  Illyrico  Piceni  etiam  agri 
portionem  qnondam  tenuit:  tamen 
alii  auciorM  ItaUci  generis  eosdeni. 
fuisse  ab  Sabinis  ortM  tradidemnt. 
Ovid.  FmL  I.  II.  *  £t  tibi  cum  proa- 
visy  miies  Peligne,  Sabinis  Convenit.' 
Marrrucinis  simnlqne  VMtinis  ab  or» 
tiiSolia  hiberoi  continuabantnr  Pe- 
ligni»    Qw^  ct  ipiM  iBtM  fUMpk  Um^ 


m 


"HorM  VARIORUM  IK 


id  eAt,  parvu  g€iiteB,  censet  Strabo 
1.  V.  Ab  occesii  aM|ainoctiali  MarsiHi 
ab  Anstro  Samnitibns  jnngebantnr. 
Venn«  ortnm  aeHtivnm  ac  lepten- 
trionet  a  Frentanis  sobmovebantnr 
Peligni  montinm  Jugo,  qnod  a  Rasini 
Sagriqoe  confiuentibns  ad  Fori  osqoe 
procurrit  fontem.  CIuMr.  Oppida 
iUomro  foere  prsBcipna,  Sulmo,  Cor- 
tinum,  et  Supereqnnm. 

VeUtaribus  armui]  Velitaria  arma 
i«cit  PolybiuB  fidxBupaWf  icat  yp6a^, 
ml  ir^w^,  boe  est,  g^^iiiai,  hoiiamy 
parmam,  Varro  wtfH  fiXafrfvpUai  *  Qoem 
sequuntnr  cnm  rof undis  velites  ieves 
parmis.'    Coler, 

itineriM  propenndi  mhsm]  Sic  inf ra : 
'properato  itinere.'  Tacitus  Annal.i. 
'  Inoffensnm  iter  properaverat :'  et, 
'  Continunmque  die  noctnque  iter 
properabant.'    CurccontMS. 

Ntque  kis  ueoM  atque  aUi»  arauM  od- 
termu  tela  hoetium,  quod  et  Ufria  sml, 
mMxUi]  Videtur  dicere,  hos  qni  veli- 
taria  portant  arma  non  secns  atqne 
alios  mnnitos  adversns  tela  hosttom, 
quod  et  ea  levia  sint.  Ciacc,  Legen- 
dnm  censeo ;  Neque  ki  »ecu»  aique  ain 
ormts,  S^.    Ursinns. 

Neque  hiM  seeuM  atque  o/tts  onnts  od- 
vermu  tela  hoMtiumy  quod  ea  levia  swif , 
oiMtitet  sroiie]  Tb  enmty  non  est  in  nlio 
manuscriptOy  ac  citra  detrimentum 
sensus  abesse  poterit:  ne  Beroaldi- 
nnm  qnidem  habet.    Ittviiis. 

AmpUorem  vero]  Tacitus  et  Livins, 
'  miyorem  vero/  solent  dicere.  Ctwe. 

Igitur  ee  quisque  expedire :  «rma,  at- 
que  iela  tetdare^  tMitendere']  Tacit:  Hist. 
IV.  *  Quidam  expedire  arma,  teKsqne 
tanquam  in  aciem  accingi.'  £t  Li- 
vitts  I.  VIII.  *  £t  expedire  tela,  ani- 
mosqne  equitibos  justis/  Et  ibidem : 
*  Qui  tela  equosqiie  expedivissent.' 
Videndum  igitur  an  scribi  debeat: 
IgituT  pro  $e  quiMque  expedire  armay 
ielaque  ietitare*    Idem. 

T^mor  aUquautuMf  oed  Mpe$  ampUor, 
qaippe  fBictorihuM adwerMum  eoMquoMMetpe 
Itt  VenetD  oeto- 


rikqne  vetuitioribvs  etUquippM  nrr*- 
riftiM^  et  adtermim  eoM  quoM  otepe  mcM' 
roMd ;  addita  videlicet  illm  et  copuU, 
omissoqoe  participio  pi^fnoterts:  id 
qnod  perperam  est  in  recentioribus 
additum,  cum  non  sit  in  manttscrip» 
tis.  Fuit  credo,  qni  non  habita  ra- 
tione  breviloqnentise  Sallilstianse,  de- 
esse  aliquid  snspicaretnr ;  is  desuo 
forsan  participinm  addidit  ad  sensnm 
absolveodnmy  quem  imperfectom  eise 
potaret.  Id  alias  qooqoe  fiutomy  ooo 
raro  est  a  nobis  aniffiadversnns,  et  ia- 
terdnm  'annotatum.    IZtrMs. 

Cap.  106  iSe  o  patre  Boeth^l  Antea 
vitiose  legeiiatnry  dieitquo  ee  a  pa» 
tre  Boeeho.  et  infra;  *  dicitqoe  a 
speGolatoribns  cognitnm :'  nos  ejeci- 
mos.  Qnam  ssspe  haec  talia  deUra- 
menta  ex  scriptorom  vitio  in  textnm 
irrepserint,  nerao  paulo  bnmanior  ig- 
norat;  in  scriptis  haec  talia  nblqne 
fere  incnlcantnr.  Catilina:  ^onmia 
nti  gesta  aperit,  se  pancis  diebns,' 
scriptt  male:  dieitque  «e.  Deinde: 
*  preterea  ab  incenso  Capitolio^' 
scripti :  preeterea  docehaty  mttle.  £t 
locis  prsterea  infinitis.  Vitiose  hcc 
legoatnr  apnd  Serviitm  v.  iEneidos, 
qnem  ex  hoc  emendes  licet.    Putoth, 

Jneerto]  I.  e.  mobili  et  instabili 
vnlto,  quia  in  vnltn  colorem  motabat 
Sold. 

SattM  eredere]  Id  est,  Satis  confi- 
dere:  nam  credere^  significat  omi^ 
dere:  Virg.  in  Bncol.  •  O  formose 
pner,  nimium  ne  crede  colori.'   Idaa, 

Maneurum  potiuM^  quam  perdUiM^  ^umm 
ducehat,  iurpijuga^  tfc.']  In  vetostio- 
ribns  est,  pnMiOy  pro  dtMertiM  ;  ita  et 
sententia  postulat.  Nam  Maams 
Snllam  uti  clam  seenm  nocta  profo* 
geret  hortabatur :  id  Snlla  factttmm 
negaty  qnod  tnrpe  sibi  dnceret,  pi»- 
ditis  ac  descrtis  iis,  qnos  dacebat, 
fuga  salntem  petere.  In  hoe  signifi* 
catu  Cicero,  *  Quem  ego  snm  seco- 
tns/  inquit,  '  is  me  desemit  ac  pio- 
didtt :'  et  Cmsar, « Deserite/  inqttit, 
'miUtesy  si   vttltis,  aqoilaoi,   at^ao 


BELLUM  JUeURTH.      GAP.  107. 


hostlto  prodlte/  Idem  ii.  debdlo 
civiH,  *  Besertos  enim  se  ae  proditot 
a  xbh\9  dtcnnt.'    Ithiu». 

P9ti  pamUi]  De  eo  ordine  hftmm 
particolarnm  ride  nostraa  notaa  ad 
Livinm  tt.  60.  Gtmmo. 
:  Im  e^risy  igne$^  fttam  crebdrimM 
jUn]  Msa.  Igne$fiu  tn  autriM  pum 
ertbenimnJUri.  Ciacconina. 
.  Prima  vigilid]  Romani  noctem  in 
qnatnor  vigilias  dlTidebant.  Unde 
apnd  aactores  primam,  tecnndam, 
tertiam,  et  qnartam  Tigiliam  inveni- 
mut,  qui  mos  fnlt  etiam  Grtecomm, 
nt  ez  PhaTorino  et  Snida  ditcimni. 
Cmi. 

Cap.  107  Ah  iiijwria  prMbet]  td  est, 
Nece,  conti^  jot  gentinm.    Bad, 

Nee  decere  quemtpuim  qtd  mamu  ar- 
materH^  ab  nrmmt  ftedibus  auxiUmn 
fetere]  Ita  antiqmit  liber,  et  Noniiis 
addncent  honc  locnm,  in  Inermi$,  In- 
fra:  '  AdTcrsnm  Deos  Penatet  mannt 
trmare.'  Snrolnro  locom  ex  in.  Pap- 
d\ns  Cyri  annotavit  Victorins  ii.  c.  S. 
Mpap  ykp  rb  apvrfiaf  fiovTiofUv&vs  rk 
Tv^  rov  aAfueros,  koI  &nrXa,  aai 
^X^ipOy  reBura  hfwnla  rdrrw  ro7s  vo- 
Xtfdois  ^e^yopra»,    Ciaeconhu, 

Ab  inermia  pedibmi]  Antea,  taefmi- 
bas:  ego  Inermie  reposni  ex  Nonio 
bsec  recitante  in  commentariolo  de 
Mirlata  deeHnaiiene,  Facile  antem  est 
oonjicere,  homines  imperitos  antiquse 
Tocit  itttolentia  offensos,  snpposuisse 
alitm,  qnae  ad  illint  timilitndinem 
proxime  accederet.    Jlfmnittiif. 

Nudam  et  eaenm  eerpna]  Id  est, 
Inerme,  et  ita  tntendit  argnmentum : 
In  maxfano  metn  decetcorpos  inerme 
eontra  hostes  Tertere  ?  qnanto  magis 
Tos  armatot  decet  ire  contm  bottem/ 
et  non  fngere  P  Tota  enlm  intentio 
Snllie  etty  hortarl  mllltes,  et  pertoa- 
dere  eisy  nt  non  fngiant,  sed  fortl 
anlmo  nnt.     Sald, 

Cctrtfm]  Caecnm  antem  dlcit,  qnan* 
do^e  respectn  per  media  tela  emm- 
pit:  qola  ^Uita  salos  Tictls,  nollam 
^penM  niatem :'  (sic  antem  fere  ex- 


pbnitar  bic  locnt)  sed  quia  negotla 
pratpotita  otrnmqne  sequentium  ne- 
gam  Tidentnr,  malim  dieere:  Etne- 
qne  deeere  vertere  corpns  nndnm,  Id 
ett,  Inerme  abjectis  armis;  et  cttcnm, 
id  est,  non  habent  respectnm,  quo  se 
pnecipitei,  ut  faciont  fngientes  in 
maximo  metn.    Bad, 

Qneniam  hoetUia  faeeret]  HoetiUa 
/aeeref  Tacito  etiam  aliqnoties  nsitata 
phrasis.    CiaeeoniMM, 

NikUdela/aetnm]  Seu  factnm  esse 
dicebaty  ut  Jngiirtha  iter  obsideret. 
Nam  hac  de  canta  Snlla  te  a  Voloce 
proditum  ette  credidit,  qoia  Jogurtha 
copiit  suis  iter  obtederat,  qua  tranti- 
tornt  erat  Sed  hocdolo  Volncis  fac- 
tnm  iton  erat,  sed  potins  astntia  Ju- 
gnrthtSy  qui  per  tpeculatoret  iter 
Volnels  exploraverat.    Seld, 

Cetemm^  qnoniam  iagentem  mnititn- 
dinem  nan  kaberet^  et  epea  opeeqne  <ftit 
omnes  ex  patre  eno  pemlerent]  In  mann- 
scriptis  esty  qnoniam  neqne  ingentem 
mmUitndinem  haberet,  et  qnte  sequnn- 
tnr:  ticqne  rectint  legttnr,  ut  ego 
tentio.    Hivtiit. 

Qtiare opiimnm  faeiumtideri]  Apu- 
lejnt  Miletia  prima :  *  Optimnm  ita- 
qne  factnm  Titnm  ett  antelnculo  fur- 
tlm  OTadere,  et  Tiam  licet  trepido 
TOttigio  capettere :'  et  errat  qni  in 
"veritimillbnt  horrendnm  epeetaiu  pro 
epetiainm  reponit.  Snpra  CatlKna: 
'  Optimnm  faetnm  credent  exerdtnm 
aogere.'  Deinde:  *  Optimnm  facmm 
ratui  noctem :'  et  tic  reponendum  ex 
librit  Ritterthnsil.  Amobint  adver- 
tita  gentet  I.  i.  *  Incrediblle  dictnm 
ett  et  ccclt  obtcnritatibnt  involn- 
tom:'  nbi  male  Criticnt  dietn.  Sym- 
machot  1.  i.  Epittola  iii.  <  Diffieile 
factnm  ett  ut  honor  angnttlt  rebns 
addatur/  qn»  male  mntant  viri  docti. 
Pnteeh, 

Permediacaetra]  Mirnm  milil  hoc 
Tidetory  quandoqnidem  Snlla  Jovem 
Maximom  tanquam  tettem  perfidi» 
Volnctt  inToeaverit,  lllud  consilhim 
pottea  approbatte»  ot  per  cattri  H* 


^^w» 


NOISC  VARIOftirif   IN' 


^tfthfB  tEMsimt,  cnm  faeittiaie  Vo* 
loXy  si  Toluiuet,  proditioneoi  iiuti- 
tnere  potuisMt.  Qoinetiam  qnid 
Jngnrtliae  iiuinsoDi  contra  RonMuios  i 
Nata  vero  tlli  erat  optinia  ae  nodi» 
cniidi  occasio.     Tktf», 

Qao  tre  ia/cmf<raal  perventtumi  £x- 
iatimo  abnndare  vocem  tre.  Inlra: 
'  Quo  initio  inlenderat  pervenit :' 
item ; '  Qno  intenderat»  Cirtham  re- 
diit/     Ciaee. 

Cap.  108  Mmm^  «6  ti^:€»ii  «nftn  bmim 
«anu  moeepiMM^^l  In  Venete  atqne  aliia» 
06  ti^reRlia  /actm:  sed  utnim  rectina, 
not  in  medto  relinqnemna.  Vulgata 
lectto  magti  probanda  Tidetnr.-  Ri». 

Verbum  hoc  postremum  quidam  lol- 
leodum  potant ;  qnafti  vero  nibil  re- 
ferret,  essetne  Rooiania  fidns  ia,  cnt 
taatia  de  rebus  negotium  committen- 
dnm  erat,  praesertim  cum  fere  omnca 
proximi  regea  ab  Jugurtha  cormpti 
es«ent«    Catt. 

Quem  Boeckuijidmm  AaaMatt]  Ilhid 
Bmumie^  non  babent  omnes  codices ; 
nec  ad  regis  commodnm  qnitquam  at- 
tinebat,  eum  Romanis  fidom  esse,  sed 
potiui  gratom  Romanis,  ac  fidnni  re- 
gi.    Biidius  etiam  oousit.    Gfar, 

Paraium  aete /aeen  ^ffug  vtUef\  Maa. 
f Mtf  jMpaAis  /?.  veUei ;  qnomod»  et  v»- 
tnstissimum  quodque  cx  impreiais. 
Riviu», 

CeimUta  aeae  emnja  eum  Uh  iMiegra 
habere^  Cicero  ad  Atticom  viii. '  Om- 
nia  Fimt  integra  nobis :'  et  *  Si  mihi 
integra  omnia  ae  libera  fuissent.'  Et 
I.  X.  *  lutegra  omoia  itnstinnimns.' 
Videndnm  ergo  an  voa  coneaUa  otiota 
sit    Ctocc. 

Aceitmm  eeae]  Sic  nolli  Msa.  In 
octo  codieibus  Gmteri  tantiim  nnns 
Uiam  aceiium:  alter,  qaod  ee  adveeaime 
esset.  Indtcio  hnc  inserta  ab  iia,  qni 
vetere  scriptnra  quod  agerent  iion 
ioveniebant.  lo  qua  nihil  mutan- 
dum,  nisi  t^  ^ao  in  f  nm.  Senaos  est : 
Ne  pnlaret  obatare  sihi  Asparem  q«o 
i  libore  dicoret  ageretqne  qnm* 


iir  rnmnti 

necesaario  adnittendnmliiiBte  ntalhi 

Jngnrth»  inffidise  eaclnderenlnr.  Gfs> 


Qno  re»  nfainnif  IJctnlmtfeimfai) 
£icai#tKs,  Badina  ezponit,  madevHutf 
et  eum  pii  aiiititmi  m^trie.  Soldns  nt 
uotnm  trnntilit.  Ego  tane  qnld  sibt 
velit,  non  ciare  admodnm  intelltgo. 
Nee  iUnd  plannm  est,  cnm  Boccbni 
potentior  estet  Jngnrtha,  quomodo, 
niti  per  Atparis  legatl  pnetentiam  ab 
ejnt  intidiit  eavere  potnertt.    Gkr. 

Caom  ttffmeime]  Non  dicit  Boc* 
chna,  te  allter  non  potnitte  cavere  ab 
Jugnrthsr!  intidiif,  ted  Snllam ;  ideo 
loqnitor  perverbnm  impersonale,  nt 
vocant  Orammatici.    Cait. 

iStd  ege  eemperier  Boeekum  wtagit 
PtmieaJUeffaam  o6  m  fmr  fr^dSeaheiy 
eimtd  Hemauee  et  Nan^det,  epe  pocts 
df/inHtttf]  Qnamvit  in  Veneto  et  aiiit 
plerisqne  eoaeperie  reperitnr,  tamcn 
legf^nd.  hand  dnbie  comperimr,  ex  Pris- 
ciano  K.  viii.  capite  de  geoertbnt  ver- 
bormiK  Corn.  Tacitnt  i  v. '  Hnnc  ego 
Lepidnm  temporibns  illit  gravem  et 
sapientem  viram  fiiitse  comperior.' 
Gellius  Sallnstii  aemnlns,  hoc  est,  et 
ipse  nanrpator  vetemm  vocabolomm 
1.  III.  c.  2.  *  Vemm  esse  comperior/ 
inqnit,  ^  qnod  qnosdam  bene  littera- 
tot  hominet  direre  andivi.'  Diomedet 
1. 1.  comperior  et  coiuperio  differre 
ait.  '  Nam  comperior,'  ioqnit, '  est 
mea  opinione  colllgo;  comperio,  ab 
alio  cognoaco.'  Ceternm  pronomeo 
fo,  omittendnm  centeo,  lcgendnmqoe, 
900«  o6  fiur  pradieabat:  qnomodo 
Plautns  in  Peraa, '  Omntct  rci  rellc- 
taa  habeo,  prti  qood  tn  velit :'  boc 
ett,  pra  eo  qaod  td  teS»,  Sallnsl.  ia 
omtione  i.  Philippi  in  tenatn,  *  Qme 
ille  advertum  divlna  et  hamaiia  om- 
nla  cepit,  non  pro  ona,  ant  qnomm 
simnlat  injnria,  sed  legam  ac  Ubeita- 
tit  tnbvertendiF :'  Id  ett,  non  pro  asmm 
tqjnrta,9Mormnproti|/nrtattiRiiiet.  Nec 
dittimile  admodnm  est  illnd  Cicero- 
nii|  *Ut  bnjna  rei  eanaaa,   dcditg 


BBLUIM  tVaVVtH.     OA».  110. 


«91 


fideUtiir:'  pro,  otf  Mt  fMM  viki: 
Ideoi,  f  ftecipe  te.  ad  not,  ad  qiio4 
tempot  confinnaiti.'    RMmb» 

Caf.  1(M)  Iftf  mt  ShdUm  pmuti  w,  4«.] 
Ia«li»,iit  et  maaoaeripto  qeodam, 
ett,  liitur  SuUa  rupmuUi^  paaea  «e 
«rwi  A»p9r§  iaca^MnMi :  c«#«ra  Meiiitc 
mi  wMtb  md  qttnm  paaoimitt  prwiiM- 
lihM;  cuaai  «tfactf  9««  najWMterCTtar. 
In  alio  oiaaatcripto  noa  reperi  neqae 
T^  jf,  neque  Mcaifc,  ntque  haad  9oie 
•D  ex  Kloaaa  utnmiqtte  irrepserit  in 
cootextum.  In  eodem  non  eet  tv- 
qNadii,  neqoe  ^alle  casa  noaninat. 
aed  accosat.  SaOaai.    Idem. 

a<tpneocptfaai/iBral]  SeaaSaliafi 
qnia»  ati  dizi,  Salla  docnU  et  prmno» 
nait,  ot  Boccbna  iu  sibi  reiponderel : 
in  boc  antem  colloqnio  iutelUgimas 
Asparcm  fiiiBee  prBsentem.    S$U, 

tkhde  mnkQ  m  «aa  cmtira  dyj  Si 
Saila  ad  amicom  renit,  ad  qoidtell- 
gebat  castris?  Si  ad  inimicom,  at 
qoem  dubise  fidei  ecnsebat,  qaid  Ja- 
▼issmt  taatola  castra  in  tanto  regiio? 
Sed  magis  miram,  qaid  Boocbas  oas- 
triM  ia  ano  regno  indigaerit«  Hoe 
cet  mqoare  Thacydiden  I  Mok:*PI«- 
raau|ae  noctis  processit :'  tame  Yerba 
intcr  parrntbeein  satis  inepte  poeaK 
Ald.  codez.     Gfar. 

Dtbtir  niertuudiiM.  saadas  rtr,  Jarif 
ear  «enecalui  aaiAMiiai]  Alii  Ubri,  IMar 
ialeraiinltas  aaacte  jvrol  «x  «fatealia 
aBi6«naa.  Vide  qasa  scripsi  ioAn- 
•otationibua  Cvsaris  ad  lib.  i.  Bel. 
Cirilis,  Ciae€.  Hsc  lectio  «oofinna- 
tar  loco  Cvaaris  ea  libro  i.  de  B.  O. 
Urria. 

Praierea  Deiber  inUntitntkay  Hmeim 
xiry  ex  eetUentia  mHbebuMJwei]  Sensiis 
cit:>Dabar  intemunctasjorejaranda 
affirmat,  se  fideUter  iitriosqae  orati- 
«nem  tnterpretatiirnm.    Cati, 

CafA  10  HammU  prioal»]  Id  est,Qai 

non  esset  rex»  nec  imperator,  qaalis 

cintBvlU.     Bad. 

GndMmmdabmrem']  Id  est,ObUgM«B 

Ille  gratlem  <lebct,  qol  ob 


benefiinam  aceeptam  eUetrf  ebligaf na 
est. 

Ei  kertMie  ArJla  onfe  ie  cftgmtunt^ 
mMUtie  eemitibuM  mUtM  vUro  ef^omet  opeik 
iuliy  muUiHM  M^*]  Perperam  est  iH 
rceentiortbus,  oNle  rogaihrm,  omissb 
pronomine  ie,  Sed  et  Prisclanna 
XTiii.  aobisnim  fiicit  qnl  aide  te  ceg- 
nilaa^  pro  eo  po^itnm  testatar,  qnod 
est,  aalefMam  te  eegmtMeerem.  Error 
inde  irrepsit,  qnod  bis  ponerctnrte, 
f ta  altemm  est  incnria  qnadam  omis- 
snm.  Qnie  res  et  alibi  sa»pe  locnm 
errori  fecit.  Id  qnod  In  castigationi- 
bns  noetrii  in  Clcer.  osteodimns  pro- 
Uxins.    JKa. 

Id  laialiaalaai]  Aliter:  Id  Ummdrn' 
toai. 

i*aerti  mme  pfeiium  egmem  mmwmdo 
ium  ameetiiMy  qua  apua  aaiiNMm  m«MM 
nikU  eariuM  kabeo]  Pro,  Fnerit  tantf, 
aive  opcr«  pretiom  fherit,  cgaisse 
amiciti»  to«i.  Sic  Com.  Tacitns  if. 
*  Res  eo  anno  prolatas  haud  referrem, 
nl  pretium  forei.'  Et  i. '  Oermanico 
pretiam  foit  eoovertere  agmen.'  In 
▼etostloribaa  non  est  preriMm,  ree- 
tene  an  secns,  alioram  esto  Jadlciom» 

AtOa 

.F«eril  mai  prntmn  ali^.  egmMMe  nue 
amie.']  Qnsso,  boae  Lector,  qoid  sen- 
teotie  aat  omoioo  «ensns  ex  hls  Te^- 
bis  elici  qneat  ?  At  ita  hebet  codex 
Aldinns,  quem  fere  indocti  ac  maU 
Jndicil  homines  scqnnntnr*  Badinv 
propins  Ycro  exposuft,  sed  tamen 
perperam  in  genitivo  legit,  tuee  omt- 
eiiim:  cnm  locns  ita  sit  legendus: 
J\mrti  mUn  eguieee  atnifmmdo  ptetium 
tua  aaneitia :  nt  Ina  amieiiia  in  nomi- 
nandi  casn  intelligatnr  hoc  sensu ; 
iilifMamf«  igMi«ie  fuerit  miki  preOuM 
amieiiiaiua:  quaii  diceret,  pro  dam- 
no  qnod  egnerhny  amlHtia  tna  e«t 
mihipretinm:  qnod  adolandi  gratia 
^ixlsse  Tiditnr.    Glor. 

PreltMm]  T^  prcfium  non  esse  Sal- 
•faistU  Ycl  cx  eo  apparet,  qnod  io  co- 
dicibns  fere  scriptis  aUo  locotnenl- 
catam  est :    nimirani,  fuerti  aiiAt 


0n 


NOTiB  VARIOftOM  IK 


Nonniilli,prff<tt.  Sed  deleatur  otmm- 
qae  et  rec^pietury  quod  ett  in  opti. 
nift :  fmerit  mUd  egidme  lOi^mmit  inii- 
iitMr  fiur.  Geniu  loqnendi  Ulastre- 
Timns  1.  IV.    Observ.  c.  8.    Grme- 


Armtif 
fmdqmd  mumo  UbH]  Antiqna 
pUria  cam  impressit  consentinnt. 
Donatnii  aliter  hnnc  locnm  legit,  Te- 
rentii  illaverba  inEnnacbum  enar- 
rana :  *  £t  hal>etur  et  rdertur  a  me 
Thais :'  '  qut  habet/  inquit, '  apnd  te 
gratiam,nondomrettalit:  rettalitqni 
destitit  habere :  maltum  ergo  di»t  :Et 
habctar  Rratia,  et  refertur.  Qnem 
sensnm  tranttulitSalinstiasin  bellom 
Jugurthinum :  *  Arma,  peenniam 
snme,  ntere ;  et  qaoad  vlxerisy  nan- 
qoam  redditam  tibi  gratiam  putaris: 
semper  apud  me  integra  erit.' '  Proin- 
de  re  diligenter  animadversa,  venio 
in  eam  conjecturam,  nt  existimem 
verba  iila,  poelremo  fmdqmd  «mme 
Ubetf  errore  librarii  defecisse.  Li- 
berum  est,  et  saum  cuique  jndiciam. 
Popma, 

£tf  quoadviveMfmmquam tiH  reddiiam 
gratim pUaneri»^  aemper  apad  mciii- 
tegraerit]  Hoc  est,  Donec  vives,  nnn- 
qusm  existimes  me  tibi  gratiam  retn- 
lisse  pro  tuis  erga  me  beoeficiis :  sed 
me  tibi  debere  ita,  ap  si  nonqnam 
tibi  aiiqnam  gratiam  retulissem.  Sold, 

Demqae  nikU  frwdra  volee^  me  sctcn-. 

.  te]  Manascripta,  nec  non  ex  impres- 

sis    vetostioribus    quaedam,    demqae 

nikil  me  eciente/ruatra  voiee:  quse  ver- 

l>orum  collocatio  melior.    Aidiif. 

Bettttm  populo  R^mano  mmquam  pa- 
rom,  neque  /actum  volui\  In  manu- 
ecriptis  est,  Bellum  ego  populo  Raman/^ 
neque  /ed,  neque  /aetum  umquam  voUd, 
Perperam  est  iii  recentiorihui»  omis- 
som  pronomeo  fgo.  Perperaui  item, 
nviHf  uam  paravi ;  pro,  neque/eei.  Fe- 
cit  nobikcuni .  trxemplar  Badiannm. 
idsm. 

Ftaif  meoe}  Mniucba  flumen  divi- 
debatTegnum  Bocchi  a  regno  Nomi- 


dim.  Sedl 
egrediens,  gesserat  bellnm  OMitn 
Romanos  in  Nmnldia.  Qoomodo 
ergo  dicit  fines  soos  tntatum  eme; 
com  non  ilnes  snos,  sed  Nwnidiaa 
defendere  volnent  ?  Hoc  ideo  dkiif, 
qnia  sicfiti  etiam  sopra  dixit,  parten 
^Nomidise  jnre  belli  snam  factam  esse 
putabat ;  sed  Romani  hoe  ferre  nole- 
banty  videlieet  nt  Boecbns  partcm 
Numidise  sibi  vindlearet,  et  eam  tnn- 
qaam  suam  bello  defenderet.    SoU. 

et.  Midpenm  fieU^  mn  egredMar]  Hic 
Jacobns  quispiam  Bononlensis  Jlfa- 
ludke  legendum  cootendit,  non  Afate- 
dbom:  sed  cnnctis  refmgantibiWyqttot- 
qnot  ip8evifierim,exemplaril>as.Tam- 
etsi,  ne  quid  dissimulem,  e  vetnstis 
qnidam  gramnsaticis  neotmm  esse 
hoc  nenaen  voiunt.  Nam  Pfaocm: 
^Barbora,'  inqoit,'  nentri  geoerisdno 
lecta  snnt  apud  Sallnstjam  nomlna 
flominom:  hec  Molncha,  hoc  Tnria.' 
Quod  ad  posterios  attinety  foeit  com 
eo  Probns.  Dissentit  ab  ntroqae 
Priscianos  v.  ^  Qood  aotem  Ttoria,' 
inqnit,  *  et  similia  flnminnm  nomiaa 
mascnlina  siqt,  ottendit  etiam  Sidtiis- 
tins,  in  am  terminans  ejna  accosati- 
vnm,  in  secnndo  Histoiiaitim :  lalfr 
leBva  auvniiun  et  dextrumftumen  TuriaeL 
Nam  si  esset  neutrnm,  similis  csset 
accasatlvus  nominati?o.'  Idem  sexto: 
*  Qnod  antem  noo  sint  nentra,'  inqoity 
'  Tnria  et  Mnlucha,  et  similia,  osten* 
dit  etiam  natnra  ipsins  sermoiiis  Po- 
nici,  in  quo  omnia  nomina  vel  mascn- 
linasunt»  vel  foeminina.'  Hsec  Prlsci- 
anus,  cujus  est  opinio  verior.  Sed  et 
Pomponius  eodem  genere  atitar,  qao 
est  Salinstins  nsus :  '  Mnlncha  ille/ 
inqoit,  *  quem  diximus.'    iZJvws. 

Flumen  Mubuhnm]  Ita  legi  debet, 
qoidquid  dicat  Phocas.  Vide  Pris** 
cianum  statim  inprincipio  Ubii  sexti. 
Cad. 

Pr^erea  ei  quid  me  vebiaque  digumm 
petieriey  haudf  i^e,]  In  Mw.  atque  aliis 
«etattioribus  est,  m  qwid  mequ^  esMa* 
que  dignum  petieriif  geminata  conjoiic» 


BBLLVM  iUOURTH.     OAP.  111. 


«71 


Hffltt.    Nove«iitemdlxit,AM4r«p«l- 

feret:  Tel,  Nonferee  repoliain.  Rh. 
Ite  VirgiU  '  Neno  ex  hoc  nnmero 
milii  aoa  domttnt  abibtt.'  Id  ctt» 
Somn  qoisiiae  boDorem  et  muaiM  re- 
portabit. 

Cap.  lll  ild«a  Aiile  ]^  h  brwUer 
H  mo4ie9y  4e  paee^  ek  de  eemmMnibm 
tekm  mmUU  dkmnai]  Vox,  meMity  ti 
cnra  verbo  dieeermii  coDJnDgator,  po- 
teat  videri  adjecta;  nam  contraria 
eetmi^  bremierHmeiUe.  Necbabet 
cnm  ▼ocem  Tacitns»  qni  Sailnttii 
locom  lic  «mulatui  e«(  1.  xx.  com 
nit ;  *  Dmnitianufi  de  alMentia  patrit 
/ntrisqne  ac  jnventnte  raa  panca  et 
modice  diMcmit.'    Urehme. 

A4  «a  ShUlm  pre  ee  hremterj  et  mo- 
Mce  ;  de  pncr,  ei  de  ceaunaiii^it  re6«i 
nmttiff  dteeermU]  Valde  hailocinatur 
liic  UrunoB,  quod  minns  adaeqneretnr 
mentem  historici ;  qum  ti9c :  respon- 
dime  bifariam  Bocclio  Snliam :  ei 
pnrti  oratioaif,  quK  de  se  emt,  bre- 
^er  et  modeite ;  qus  /de  pace  et 
rebna  popoli  Rom.  diffnte  et  compo- 
•ite.  Imitatns  est  Tacitos  1.  ii.  An- 
nal.  '  Ad  ea  Qennanicuii,  de  socie- 
tate  Romanorum  Hartirarnmqne  ma|^ 
nifice;  de  adventn  regiii  et  cnltns 
•ni,  cnm  decoro  ac  modeftti»  respon- 
dtt.'    Grut. 

Aan.tn  greiuL  Aiifrihiroa]  Coden  ¥e- 
tnstna  habet^  tn  ^liojn  .*  qood,  qoia 
ipeCostnm  est,  et  hic  aoctor  antiqni- 
tatis  iinitator,  talia  qn«piam  affec- 
tnase  videri  poterit,  non  est  omnino 
rejiniendnm :  habiiurea  aotem  pnto  a 
sclolis  introdnctum,  pro  Aa6tr«nim. 
Soldos  inepte  iegit,  tngralor  abiimve, 
adeo  dedptt  non  attentnm  aspirati- 
oois  omissio.    Glwreen. 

QMOJnmaJ  Scilicet  Boechi.  Qomi 
dicat:  Quod  jam  annis  desistat,  plus 
esoe  ad  ntiUtatem  Boccbi  jam  fere 
iricd,  qoam  Romanornm,  qui  victores 
ecnnt.    Aad. 

Amiicitiamf  fiedMe^  ihemid.  peeiem, 
^mj  .  Fortnssii  ndofnforn,  plnmii  no- 


mcro,  geaere  aentro  legendttm ;  hnb^t 
enim  hoc  pecnliare  hic  auctor,  nt  in 
Catilina ;  <  Hnic  ab  adolescentia  beUo 
iatestiaa,  efsdns,  rapin»,  diacordin 
eivilla  gmU  fnere:'  sed  jndicet  lector. 
Glnramnr. 

Fmdiu  tnfsmmisfr]  ScUicet  iatcr 
ipsnm  et  Jngnrtham :  qnod  qoidem 
percotiebator  com  obtestatione  Ded* 
mm,  et  sni  maledictione,  sl  non  ser- 
varent.  Dicebant  enim :  '  Ita  fmde 
me  percotiat  magnns  Jupiter,  nt  fmde 
hnnc  porcnm  macto,  si  pacta  fmderit 
aon  senravero.'    Bod. 

Ferderie']  Fcederom  maximasemper 
mligio  fuit  apnd  Ocntes.  Varins  illo- 
rum  percutiendorum  ritns.  Polybios 
•cribit  in  fmdere  lcto  inter  Carthagi- 
nienses  et  Romanos,  solitos  hos  fnime 
per  Jovem  Lapidem  jurare.  Verba 
ejns  sont :  *  Romani,  per  Jovem  Lapi- 
dem  secundnm  Tetnstimimnm  ritnm, 
ac  per  Martem  et  Bnyalium  jurave- 
rant.'  Ritnsjnriiilnnndi  per  Joyem 
Lapidem  fnit  hnjusmodi:  FceciaUs 
snmpto  ia  maoibas  laplde»  postqnam 
de  fcedere  inter  partes  convenemt, 
hec  Ycrba  dixit:  Si  recte  ac  sine 
dolo  malo  hoo  fcBdns  atque  hoc  jusjn- 
ra*Ddum  facio,  Dii  mihi  cnncta  feUcia 
prmstent:  sin.aliter  autago,  ant  co- 
gito,  ceteris  omnibns  salvis  in  pro- 
priis  legibos,  in  propriis  LBribus,  in 
propriis  templis,  in  propriis  sepul- 
chris,  soius  ego  peream,  ut  hic  lapis 
e  manibns  meis  decidet.  Nec  plnm 
locntus  lapidem  msnibns  deJiciebaC 
Solebnt  qnoque  fosdns  jnzta  Romano- 
ram  non  solum,  vernm  etiam  aliamm 
geotium  morem  effusione  sangninis 
seu  animalium  caede  confirmiri,  prsa- 
cipiie  porc» :  unde  Virgil.  '  Post 
idem  inter  se  posito  oertamine  reges, 
Armati  Jovis  ante-  ares,  pateraM|nn 
tenentes,  Stabnnt,  et  cseMjnngebaDt 
fmdera  porca.'  ^  Taiibos  inur  se  fir- 
mabant  fmdera  dietis  Conapcctn  iit 
medio  procnram :  tom  rite  sacratas 
In  flammam  Jugulant  peciides,et  vis- 
cem  vivis  Eripinat.'    Hi^os  fmderia 


mt 


NOT^  VABIQRUM   IN 


fonBvU  twc  futp  avctore  Iji?ia: 
*  Anili  Jvpilery  ancli  Pater  patrate, 
Ht  Ula  palam  prioiay  postrema  ex  illia 
tabultft  cerave  reeitata  Mint  sine  dolo 
inalo,  ntque  ea  hic  liodie  rectissinie 
iatellecta  sant ;  illis  legibat  Popnlai 
Sonanas  prior  doo  defictet :  fli  prior 
4efecerit  pnblico  consilio,  dolo  realo, 
.tn  ille  Dieapiter  populam  Romanum 
•ic  ferito,  ut  ego  bunc  porcnm  bodie 
feriam :  tantoqne  magis  ferito,  qiiai»- 
to  magis  potes  poUesqne/  Id  ubi 
diut,  porcom  saxo  siUce  percossit. 
FuHg,  Quia  ergo  setpaot  eaecraba»- 
tor,  si  contra  foBdns  fecissent,  etiam 
religiosi  eraot  in  iis  servandis.  Qood 
bic  praetexit  rex  Boccbus. 

NeflwmJldinMM$i  Tacitua  Hist.  ii. 
'  fluxam  per  discordiam  mUitom  fi-- 
dem,  et  periculom  ex  sioguUs :'  et 
Hist.  II.  '  fluxa,ut  est  barbaris,  fide, 
pactus  Amiceli  exordinm.'    Cuueon, 

Qmms  ei  Jugurtha  «onu,  €t  Hmiumi 
tarift  eremt]  Maiiuscriptnm,  incin  «f- 
uni:  id  qnod  sententia  quoqne  ita 
postnlat ;  nisi  qnis  h-^pefc»  esse  nHMll 
TeUt.    Riviu$. 

Quis  et  Jvgurtka  cQnu  et  Emmmi  in- 
otM  €ssea<]  Non  ambigo  qniu  Ulud  es- 
§ent  sU  a  mangonibas :  certe  ejus 
loco  est  in  Pal.  sec.  qqint.  sext.  sept. 
mwii,  qui  pr»terea  secnndns  aullam 
agnoscit  copulam  ei,  nednm  gemina^ 
tam.    Itaqne  deleatur  ct  iUa.    Gml. 

LeniUr^  et  ex  vohtnttite  SniUg]  Ita 
togit  vetnstus  codex.  Aldtnns  con- 
jonctiooem  ei  siistoiit,  ailus  antem 
eodex  babebat,  UHiinr^  el  ex  i^aatiife 
Sniia  9mnia  ee  faeiumm  promilHi :  at- 
qne  ita  iegit  Badtus :  ego  nihil  deli- 
iiio.    Glar, 

Cap.  112  IncatiraJugmrHutvenii] 
Mannscripla,  pr^^leMetfvr ;  qoomodo 
et  ex  ioipressis  quKdam.    Rmaif. 

Ei  ei  nmtiaiy  Jugmriham  cupefe  om- 
nk]  Manuscripta  demmtiai:  hmad 
•cio  an  perperaro.    Idem. 

Pacememueniam/rugira/uisae]  8ic- 
tfU  ppx,  facta  cum  Catpurnio  Bestia 
co«siae,  «t  c«m  Ajito  fratre,  Albino 


oonsule.  N«m  Seaatw  «tiMiqve  pa» 
cem  improbavit  ct  rcKidit:  sicnti 
visum  est  supra.    Sald* 

Cum  taiem  virum  tn  paiesiatem  halm-' 
itMei']  Mannscripta  cnncta  qoae  lp»« 
viderim,  et  vetnstisaimum  qaodqat 
ex  impressift,  ta  paietiaie  hoMmeim 
Atqne  id  rectios  esse  urbitror,  aisi 
quis  r^  ^X«il<i^  dictnm  putet,  qoo» 
modo  Cicero  *  esse  in  poteatatem' 
alibi  dixit.    Rimut, 

Tum/are^  ntijjmu  senaiae  pU  pofoB 
Romani  /eedMM  /orH]  In  vetuatit,  vH 
Jnua  S.  P.  Q.  B.  /eedusjierei.    Iden^ 

rte^ae  homxaem  nmjtttm  nion  taia  tgtm^ 
mOf  sed  ob  remp.  in  kmi.  poietiaie  rtik^ 
ium  rri]  In  aUis,  neit  jva  ignmia  ca^ 
iwnt  ted  oh  rem  popuU  R.  Qoaaiqoaa 
ne  quid  dissimulem,  capiiaii  noii  ba- 
beot  codices  in  pergamenis  descripd. 
Exemplar  BaslUense,  nom  «ma  igmettimf 
ted  ob  rempubL  capium.  Nos  integnia 
lectori  jttdicium  relinqniains.    Idenu 

Non  tua  ignadaf  ted  ofr  RempnhJ^ 
Pal.  pr.  iDttio  habuit,  nra  «faoma, 
deletaque  inde  litera  prima;  nnde 
factum  nt  habeat  Pal.  tert.  mon  igm^ 
fria,  AgnoBcnnt  tamen  pronomen 
Mss.  reliqui.  Est  in  texto ;  iiMt  mm 
ignatia  MptaM,  ted  ob  Rettp.  et  ita 
quoque  editio  prima.  Octavns  pn»- 
fert ;  noa  eaa  ^noma  capiuw^  otd  oh 
rem  popuii  Rom.  Pal.  sec.  non  agnoo- 
ctt  vocem  reltcitun.  Adeo  nt  appa- 
reat  latere  hic  aUqnod  monatrum. 
Forte  fnit,  non  tua  ignamoy  oed  «6 
jRnnp.  AosliiiM  jN^Kiiai,  4«.    Gruteri» 

Cap.  113  DtdOf  «a  vere  eaaelatet] 
Vero  Bong.  ac  Pal.  octavus.  Videtnr 
dictio  ultima  aUqnid  babere  «parii. 
Idem. 

Rti  ItKii  pariier^  ae  bonee  tpei  assepfe* 
fii]  Manuscriptnm,  oe  ipet  6oMi;  ait 
adjectivnm  Keqaatur.    Ri», 

Ac  tiaiim  iatmMieia  vohmialCf  i|re«] 
Hoc  /iRiiiiilaia  vaianiate  refemNiom 
est  ad  illnd  superins  dictum  :  '  Hmc 
Maums  securo  ipse  diu  volvens,  toii- 
dcm  proniatt."  Nam  habebat  tunc 
inanimOy.ntfinUamJagufflhei  tnul^ 


BBLLVM  JUGimTH.     CAf.  118* 


0IS 


nt  Hidettitrsia  aiMelMbelJa- 
I  tmdere  Solltt.    <?kr. 

cc<cru]  Haiid  d«Ue  tov 
ertflrw  ibaadaL  Ail  eoim, '  adhiWUt 
asiciayae  ftUtioi  ramotie :'  qnod  erit 
I  varii  aniai,  «t  nMnotat*  to» 
CioMD».  Sic  et  UraiiMs. 
Samti»  tdterW]  Qmi  si  lagaiy  R&' 
wmikmMtm7  pio,  Neoiiiie pnMootey 
iolHf  ipie  euiteni :  nihil  tanen  inh- 
mto.    Rh. 

RautU  cHerii]  Non  temere  mo^ 
fldt  iolertiiain»  ditigenti»  Fnlviai 
Uninii»  locnm  tideri  macnloinm. 
Kim  flind  oii«rJi  non  eat  In  Nai.  eed 
«^fai  loco  fnit  initio,  acilirji,  cni  de^ 
iade  eHia  litera  prineepi.  Pr»terea 
prn  (mki$  prmfert  amui»  .*  poiict  qni- 
demlbgi;  JMmrai orflUMIift flMiai, «c 

Mi  «tttm  ifM  mmitum  tgitare:  niii 
ferte  eradicandnm  adlnic  iilod  ioflr- 
i#.  Nam  non  comparet  «itirift,  nlla 
litera  in  Pal.  qnarto ;  qni  tamen  laiw 
giter  ncceptni  a  gloiiographii,  hn- 
lietqne:   Jfeami  mikibiH»  iuRMii,  o- 

vobmiaU^  remaim  Meiimr  ipeiy  ifCk 
Gniter. 

Ffllhi  ieof iierii  pmriter  idqiu  eadm» 
tvm]  Hmc  vera  lectio  Cit :  nec  ia* 
tii  nurarl  qoeo  emendatornm  iuptni- 
tcte^,  qni  gloiiii  librariornm,  qnam 
SaHnitianii  yerbii  adhftrere  mnloe- 
ront  Qnid  enlm  hftic  quam  mera 
gloiiemaita,ooler«fWflio<«7  Pntichioe; 

rttlhi,colore,ai  oioIk  oorporii,  porit^r 
effic  aflinio  f»ri«ft]  FolTii  liber,  v«ihi 
ctfpofift  parUer  alffle  afltfllo  eornift. 
BerviBi  iBneid.  iii.  mtltn  ei  eemiM  jw- 
nfergflc  miMiio  Mrwft.  Alii^  «nlhipct- 
rif er  eorperis  eSitpu  eadmie  waiMB,  M»- 
iratiai. 

<huB  eciiicei  iaeede  ipio  eectdid  ortft 
pfll^^iBeiftfte]  Ita  qoidetn  Carrionii  edi- 
tlo ;  neqne  male,  niit  qoatenni  arbl- 
tier  adhoc  ojiciendum  illnd  orti ;  ve» 
Tom  ne  qnid  diiiimnlem,  habeo  iit- 
tec  omiiln  pro  ipnriii  atqoe  irrepti- 
I8i;  cesne  minime  faoc  loco  Teqol» 


Hd^  ei  Ver.  Cfai. 


iSUIflftl. 


mntttr.  Nemo  enlm  irtiqno  Jndido 
prieditiii  non  a  ie  coilignt,  animi 
mentem  pnrferri  ipio  volto ;  nednaa 
nt  id  tam  ambitioie  inonlcare  neeoiid 
Salloiitio :  et  nt  h^|iu  nihil  eiset»  vel 
varietai  iiicmbrananim  prodit  fncont 
Naft  Pil.pr.1iabet;  fm  eeUieetui 
imenie  ip»$  eumitere  ei  erie  petrfeeie^ 
eemt :  ad  oram  vero  ponitor;  ore  pi^ 
iifeeU:  eacfmd,  pue ieUieH  Ua  taeenig 
qMo  oocHJta  cordift  et  erie  pairfeaeeetit  s 
tert.  9««  eeiiieet  Oa  tacente  tpoo  oocn^ 
Inr»  epede  orift  pal<fftdftie ;  qoart.  qmm 
ecUicet  Ua  taceaie  tpee^  oeeuUa  peeterte^ 
patrfedeeeni :  quint.  ptm  idlieei  kh 
eetUe  ipeeyeeeaitapeeeaiariedicitur  pa* 
i^ecieee:  icst  fom  eeiUcet  Ua  taeeaH 
ipeeocadta  cerdie  et  erie imnmtaiienem 
pat^eeieee:  octavna;  9««  ictlioftl  ^pio 
tecenle  occnttit  pecterie  orii  «mlfllione 
patrfecH :  at  ieptunui  hii  relert  om^ 
nino  aptcibni :  Q^S,  ka  taeente  ipee 
aceuita  peeiorie  immutaiiene  orie  dtcUflr 
pflliQ^aciftift.    Ornt 

*  Occnita  orift  patefecieee']  Vv.  cc.  va^ 
rlant :  nain  alii  habent :  Oeoiila  pe^ 
^orlft,  jpocte  ortft  patrfeeieeeai :  aiii: 
Occolla  pederie  erie  xmmMiatiene  peU-> 
fedeu.  In  aliqoibaa  eit :  OBcalla 
pedorift  patrfeeieee  dieitnr.  Sed  onoi 
apnd  me  liber  vetustiisimni :  Occnfta 
pedorift  patrfecieeeni,  Qvob  lectio  ve» 
ra  videtnr.     Urein, 

Qnm  eeiiicet  taeenie  ipeo,  oecnUa  oria 
mntationej  patrfeeieu]  Fulvii  liber, 
f«tf  ftciltcel  lacenle  tpio,  occMlla  peeteri» 
epedeeriepaiefeeieeeei:  alii,  9««  ftctl^ 
cH  ipeo  laceflle,  occuita  pederie  ortft  Mn» 
flivtalioRepalc^octsfte;  vel,  9««e«ctlicet 
tacente  tpos,  occMlla  oris  tMflifllalio  pale» 
/ecil;  vel,  ^um  edHceij  taeente  ipee^ 
occuita  conSft,  ftpecie  orie  pattfedeeeaJi* 
Manntioi. 

Tafliefl  poftlreflio  S^Qoflt  aecerdri  >§- 
bef]  Qoamvii  in  Fabrlciano  sit  acc«ril| 
qnomodo  et  soperius,  nbl  hodie  feroi 
«a;  Ai6enitft  accer«iri  JK5el ;  tamen  pri- 
orem  leetionem  reUnqnendam  esie 
dnc4>,qttn  in  ceterli  maimicriptii  eit; 
Nam,  nt  Ciceroocm  onuttam^  Com. 


9U 


«74 


HOTiB  VARIORUM  IN 


Vepot  Ib  Tlta  Atticl,  *  Agrippam/ 
toqQit,  *  geaeraiii  ad  se  acceniri  jns- 
«it ;'  et  livias  iii.  ab  U.  C.  <  Placere 
itaqoe  patrem  acoerslri.'  Tacit.  qoo- 
«que,  '  Hsoaem  LldiilaBom  aceerBiri 
jubet.' I.  XTU.    lUe. 

dteri  oMmaMtiy  Jugmrtha  Siflke 
tkuiu9  iniUmt]  Venetom  Ulod  a  Pio. 
-cio  exciiBom,  nec  noa  alla  pleraque, 
0i<«rjt  •kinmeoHa^  ut  riiit  doo  ablativi 
Bbtolote  poiiti,  sed  est  idemotrobl- 
^ue  seosus :  qooaDOdo  In  Fabridaoo 
fuerit,  haud  acio ;  nam  finls  deest. 
In  doobat  mannscriptis  est  valgata 
lecUo.    /dm. 

JftgurtkaSMUavmeimiradUur]  De 
hac  Jngnrthae  traditione,  qusB  a  Faua- 
to  Snllss  filio  in  namismatibns  qao- 
•qne  veteribos  signata  est,  Plimns 
SUViii.  1.  sic  ait :  *  Snlla  DicUtor 
traditioDe  Jngurths»  semper  signa- 
-vit:'  et  Valer.  Max.  viii.  16.  '  L. 
mutem  SuUa,  etsi  ad  neminem  Scrip- 
torum  animnm  direxit,  tamoB  Jugor- 
tha  a  Boccho  rege  ad  Mariom  per- 
dncte,  totam  sibi  laudem  cupide  as- 
aeruit,  nt  annlo,  qoo  sigoatorio  otc- 
batur,  scnlptam  Ulam  traditi<^nem  ba- 
beret.'    CMn. 

Cap.  114  Adventm  Goabe]  Adver- 
aom  Cimbros,  nt  refert  Livias :  vel 
«dversnm  Cimbros  et  Teatonas,  ut 
ValeriDs  Max.  iv.  7.  et  Paterculos  L 
II.  voluttt :  alii  autem,  nt  Orosius  et 
Satropins,  ManUom  et  Caepioiiem  a 
Cimbris,  Teutonis,  Tigurinis  et  Am- 
bronibos  victos  fuisse  scribont :  sed 
cum  constet,  fuisse  Cimbros  et  Ten- 
tonas,  Oermano8,  Tigurinos  vcro  et 
Ambronas,  Oallos ;  in  eam  opinio- 
jiem  addiicor,  ut  existimem  Sallus- 
lium,  cum  (ut  infra  doceUimus)  id 
bellnin  Cinibricum  et  Tentonicnm, 
ainiiqnam  ni»i  boc  loco,  qnod  sciam, 
GaUicum  appeUatnm  sit,  hic  GaUos 
etiam  GermanaH  vocavisse,  ut  Gallo- 
mm  nooiine  etiaui  Germaai  contine* 
antur ;  qoandoqoideni  etiam  Gorma* 
aia  aliqnando  GalUa  vocata  sit.  Pro- 
4opla\  de  iEdificui  Just*  I.  iv.  «tfrtt- 


*Wpof ,  st  ToiMr  NxAm  lawMtaMPVii, 
Satls  eonstat  Oallos  ooMies  et  Ger« 
manot  nno  vocabalo  veteres  Gnoeos 
Celtas,  Romanos  antem  Gallos  Bm^ 
eopasse :  qoam  rem  etiara  Voiater* 
raniis  animadvertit  Oermanise  coua. 
vocabnlnm  (ut  doceot  Cor.  Tac.  in 
Hbro  de  Morib.  et  pepiUis  Gennaiiise 
et  Strabo^  Geogr.  1.  vu.)  receas  ent 
Sallostii  tempore,  et  nuper  additam : 
«nde  neinini  arimm  viderir  debet»  si 
is  GaUonim  nomloe  etiam  Germanei 
Aancnpavit.  Reete  iuque  Livius  a 
ManUo  et  Ccpione  male  adversos 
Cimbros  pngnatnm  esse  scribit,  non 
antera  adversns  OaUos :  nt  hie  Sal- 
lasUos  inqnit.  Nam  (nti  dinmna) 
hic  Sattnstias  sub  nemhie  Gollomm 
intelUgit  etiam  Germaiios.  Aoctori- 
tgteetlam  vetenim  comprobase^poa- 
semusy  ManUoro  et  Csepionen  a  Cim- 
brls  vietos  foisse:  id  enws  ex  iis, 
qnos  snpra  citavimnsy  Valerio  et  Pa> 
tercnlo,  item  ex  CoraeUo  TuitOs  ia 
Ub.  de  Sitn  et  Mor.  pop.  Germ.  et 
Plotarcho  in  Caroillo  et  in  LocaUo 
eognoscimos.    Cost. 

Per  tdm  tonpas  admr,  G«2l..4fv.l  L. 
Floms  livU  racematory  L  Lxvu.  ex 
eodem  ait,  *  bello  adversot  Ciaibros 
male  ah  his  dneibas  pagnatnm  essc/ 
non  aotem  adversus  Gallos,  ot  hie 
Sallastias  perhibet.  Sane  Ciaibii 
Germani  snnt,  qoorum  CbersoiMsai 
est  in  extremo  Oermanise  aagnl^ 
Septentrionem  versns,  at  prmter  a- 
lios  aoctores  etiam  PtolemsBiis  m^ 
minit.  Vidctur  itaque  SaUusiios  li- 
vio  contrarias  in  historia.  Sed  id 
sciendum,  livium  per  totam  Roina- 
nam  iMstoriam  iniqaom  GaUis  fnisse» 
haud  scio  qua  de  cau^sa,  cnm  esset 
homo  ipse  in  OalKa  natua.  Sed  her- 
cle  ad  Antenorem  malnit  referre  Pa- 
tavinerum  originrni,  qiiam  ad  egr^ 
fiam  omni  hnminnm  memoria  Gallta 
gentem  ;  Venetosquo  non  ex  Aremo- 
ricis  illis  clvitatibns,  sed  ex  Paphla* 
gonUius  HenetiSy  si  PUji  plaeety  i 


BBLLDM  #17WltTH«     OAP.  114. 


075 


▼erQiD  pro  SaUi»- 

ti^Mtaactor  OrttoisStnboyin  hia- 

loito  teritate,  atque  adeo  in  reram 

^maam  deecrlptioneeniiieiitiMiiiiiiSy 

^  «Dos  extemonwi  mietomin  re* 

itqoeloco  AlpmeroM  gentiiunet  ve- 

xidnile  et  diliKentiaiive  deicripait. 

Nun  qoid  ego  Plimnni  ac  Comeliam 

Tfedtam   conmiemoremy    noetranim 

le^onmn  ocnlatos  testet,  ot  ipei  jac- 

tant?  com  in  rernm  Oerroanicarum 

dctcHptione  Rheni  maximnm  illnm 

*  Bngantinnm  lacom'  vel  ignoramnt, 

vel  negligenter  omtflerant :   nt  nihil 

dfcam  de  tot  *  Helvetioram  Ucnbns' 

efRhentcataractis/    Straboantem 

Oneens   acriptor,   etsi  eaUarmtonm 

nonmeminit,laenm  tamcn  illum  iU 

deplnxit,  nt  etiam  popnloram  circa 

fcabitantinm  certiMinMm  fecerit  no- 

menelatnram.    Vernm  de  his  aliat. 

De  hoc  bello,  cnjns  hic  meminlt  anc 

tor,flciat  Iieetor  Liviom  ideo  scrip- 

sis8e,Clmbrorambellnm  fiiisae,  qnod 

CJmbri  ejos  concltatores  fnerant,  at 

beUatoram  moltitndo  et  principea  e- 

jnsexpeditionis,  non  Cimbri  tantnm, 

sed  miuori  ez  parte  Oalli  fhere,  et 

ez  Oallls  potissimnm  Helvetii,  eo- 

ramqne  complices :  deniqne  ex  Hel- 

▼etiis  maxlaae  Tlsnrlni  atqne  Tngini ; 

•cnjns  rei  loenpletlsBimns  testis  est 

idem  Strabo  Ub.  vii.     Porro  loens 

apnd  Strabonem  coro  in  Latfaiis,  tnm 

in  GrmciB  excmplarihns  oorrapte  le- 

gitar.    Inteipres  malo  esemplari  de- 

tepras,  iMUhM  pro  HiMh»  tradncit, 

qnasl  allain    qnaodam  ab  Helveliis 

gentem,  cnni  de  eiadem  Helvetiis  lo- 

qnatnr  Strabo.     Verba  ipaina  ex  Po- 

aidonio,  qnia  Sallnatii  dictnm  adver- 

ans  Livlimi  plorimnm  adjovant,  atque 

adeo  ipsam  veritatem,  adponere  pla- 

cnlt,  nt   slmnl  ab  errore  hic  locna 

emacnletnr.     Eaitahabent:  «lyrlM 

«al  Bofovf  T^   'EpK^moy  Spt^  oUctof 

wp^po^  rohs  5^  KttiBptnfs  Spidtoturr^ 

M  rhm  r&mmf   Tovror,  h.mKpmm^hn9a 

M  tAt  B^fairy  M  rh0  '^erfwif  acal  robs 


Twptarki  md  Tnpimmtf  ind  vo^ovr 
ra^^irat.  dr*  l^  'EAoinrrioin,  wokuxpA' 
«ovs  pAp  Mpcuy  ^fnpfoimn.  H'  SpdifTus  M 
T^  ^ic  Tfir  Aponifiair  vAovror  iwopfidk- 
Xorro  Tov  vap*  kwrotf ,  To^t  'BXovirrfovf 
iwapBniftur  jud^iora  8*  a^TMr  Tryuynfro^ 
Tffy  ical  lW)Mrovs,  $tno  ical  trwtfypfoim 
o-ai.  Ildrrcf  tUrm  tnrr*hA9fiim  M 
Tfir  "Pi^Aatnr.  Qnn  interpres  ita  xer<- 
tit':  Boaoteoro  prtiif  UereynmmhM' 
Uate  «yloom  oaMrit,  et  Cimlnw  ogmiae 
faeiOf  kfMe  mvamMee  /oeam,  a  B^fieque 
^eeioe,  bintm  ei  Seordueoe  geniem 
GolHeom  peieoUe  deeeemHeee.  Mex 
Tearislaf  ei  Tawriaeot,  ei  hee  naiieme 
QaUUmf  Luefioe  adHeae,  viree  fmdem 
piaHmo  iooipiatei  «uro,  ccfonim  ta  poco 
eilam  i^tales:  eimqaie  eemfiada»  lnfroci- 
niif  opef  loago  saif  aaq>2toref  ease  vide- 
rsat,  in  HdteHoe  eeee  ooatalifae,  ei  ix 
eie  prmeqnio  T^enof  ei  Toygenoiy  eof- 
fae  oeeam  mlliciCafse:  imirfrsos  vero 
dekeere  Remam.  Haec  ille :  atqni  tx 
hia  verbia  nullua  aeoana  colUgetnr. 
Qnare  ab  hoc  loco,  '  Moz  Teuriataa,' 
&c.  ea  vera  ita  vertenda  erant: 
<  Dein  in  Tenriataa  et  Tanriacoa,  et 
hoa  GaUicae  gentia,  mox  in  Helvetios, 
anro  qnidem  abnndanteis  viros,  cete- 
ram  in  pace  degentes.  Porra  cnm 
Helvetii,  Uloram,'  nempe  Cimbra« 
ram,  '  es  latrociniis  conflataa  opes 
snis  longe  ampliores  vidisaent,  tpsos 
commotos,  maxime  vero  ex  eia  Tign- 
rhios  ac  Toginos,  simnl  cqm  iilis/ 
scilicet  Cimbris  (in  expeditionem  ad- 
versns  Romanos)  '  excitos  esse.  U- 
niversi  vero  deleti  sunt  a  Romanis,' 
dcc.  Interpratem  decepit  (nt  dixi) 
exemplar,  qnod  pro  *E\ovirrfovt  habnit 
Aovirrlovf,  quos  dnos  popnloa  ease  cre- 
didit.  Praeterea  illod  hpShnas  idem 
exiatimavit  referre  Cimbros,  cnm  re- 
ferat  Heivetioa.  Qood  Incolenter  ex 
librq  ejnadem  Strabonis  quarto  patet: 
♦oo'}  3i  (inqnit)  *o\vxp^ouf  rohe  'E^- 
ovt|t(ovs  tlrou,  pnfi^  nhnoi  ^rrre»  M 
kporeia^  rpdnreoBoif  ria  rw  Kiitfipmf 
efnofias  I5«(rraf.  Qu»  verba  inteiw 
pres  iU  vertit.:  BtiMmfmgnm  wi 


m 


VOtS  VARIORVM  IM 


fnM  jnMiMtfrff  frodifKr;  fNi  €MI  CiM* 

UTdfKIH  OpCt  CfrWBRf  y  NtMtiffllMMi  fld  18* 

ffoctiMiiiiHiiii  itmittt  oMvcrfcmif*  Hra 
fttfpMTor  IMrrat,  at  antea  ^p8mKty  noA 
recte  vertit :  sed  enm  Ita  inteTpre- 
tari  oportnit  httc  verba :  <  FMBt  est 
anro  locnpletet  HeWetiofl  etie,  nK 
hiloinliiiit  tamen  ad  latroeinia  vertot, 
potteaqnam  Cimbromm  opet  iridia- 
tent/  HttCy  contni  atqne  nottra  fert 
contuetndo,  difVutint  tractavimnt: 
partim  nt  Leetori  ottenderetvr,qnam 
incorrectnt  Uc  optimna  anctor  ia 
manibnt  bominnm  vertetnr :  partim, 
nt  notnm  fieretyqnam  non  omnia  ora^ 
culi  1100  tint,  qutt  apnd  Livium  de^ 
tcripta  le^ntor.  Plnrtt  faeio  Stra- 
l>ODit  Sallnttiiqne  qnam  Livii  in  veri* 
tate  faittoritt  anetoriutem.  Nam' 
qnalit  qnaiii  aiioqni  fuerit  SaUoatiut, 
certe  in  rerum  gettamm  narratione 
▼eritatem  veritnt  ett,  qnod  In  hotte 
Cicerone  tatit  aperte  ottendit.  Li* 
vlnt  odinm  in  Oallot  per  totam  hitto- 
riam  notquam  noo  prodit,  nusqnam 
Hon  idemtidem  eit  vitia  odiotltNme 
objectat :  cum  onlia  alia  gena  Roma- 
nit  terribilior  fnerit ;  qnomm  advca- 
tnm  non  bellnro,  ted  tumnltnm  voca* 
bant ;  contra  qnem,  quicquid  Romtt 
arma  ferre  poterat,  conciebatnr :  nt 
ti  fortuna  pro  Oalllt  ita  ttetittet,  at- 
que  pro  Romanit,  facile  Galli  Roma- 
not  domnitkent.  Nec  rationc  carait, 
qnod  C.  Caitar  ftrarinm  eiTregerit^ 
exteeratione  libertitam  nrbem  atte^ 
reni,  qnod  ipte  Celtat  vlcittet,  nt  ett 
apnd  Appiannm.  Veterit  OalKte  ve- 
ram  tmaginem  habent  hodie  Helvetii 
llliertate  et  popnlari  dominio,  prtt- 
terpa  linguam  veterem  Oallicam  et 
noret.  Deiiide  Sequanl,  Rbenani, 
et  lerme  Rhemit,  niii  qnod  aliquot 
exOermanii  popnli  llttoribnt  ntn- 
qne  ex  parte  Rheni  occnpatls,  Un- 
gnam  snam  mm  noitra  Celtica  mit- 
cnere :  qnte  Germanorom  lingna  in 
thematit  a  Celticn  non  admodnm  dis- 
tat,  pronantiatione  vero  et  diphthoa- 
gto  mnltuB.    Vormii  qni  de  Ua  oo- 


piotlnt  tdtn  dlgniatima  legm  folct» 
videat  volnmeB  D.  £gidtt  IMndl 
Claroneiisit,  v.  c.  apnd  Helvatlaa^ 
qnod  de  aiitiqnitate  Rhfttift  inscrip» 
ait,  ttbl  Plinii,  allommqne  anctonma 
loca  dn  gentUwa  Aipiab  et  vere  et 
elegnnter,  nt  nemo  hac  ftUte  melini^ 
explicavit    Gktremm. 

DmeUm$nodrh']  Vide Lncinm Flo» 
mm  in  Epltome  Llriana,  In  i.  tzni. 
et  LXvin. 

Q.  C^tpimu]  Corrapti  dno  loci  toni 
apnd  Phitarchum ;  alter  in  CnoBkf^ 
alter  in  Lucnllo,  nbi  hlc  Sdphf  «•■ 
C^epio,  peiperam  vocatnr.  Cetemai 
It  Q.  ServlUui  Cttpio  eontni  ffaeitt 
cnm  C.  AtiUo  Serrano,  qnem  OelUaa 
Q.  Seirmum  nomfamt,  anno  ab  U.  CL 
64r.  Val.  Max.  tradit  CBplooem  te 
carcerem  conjectnm,  ab  L»  Regifi^ 
amico  Ul>eratam  fnitie.  Conjocit  ^ 
nim  enm  in  carcemm  C.  Norimnni 
trilNinns  plebit,  nt  ex  I.  ii.  Gcor.  dn 
Onit.  ditcimoi.  Id  vero  notandnn, 
ditientlre  Stnbonem  a  Livio,  qoipp^ 
qni  tcribat  C»pionli  filiot  heredct 
bonapatentaditsipame;  cnm  Livii* 
(nti  vidimnt)  ataenit  Cftpionit  boan 
pnblicata  fbiite.  Vide  OelUnm  iii. 
#.  et  Proverbinm  apnd  Emamni% 
*  Toloianom  aarnm/    Gaif. 

Jlf.  Bkmlki]  Mwrau  it  vocatnr  eti- 
am  ab  Entropio  1.  v.  et  Tocito  d% 
populit  OcrmaniflB.  At  Livint  et  O- 
mint  in  lorit  tnprm  dtatit  C^mm  a|^ 
pellant.  Fnit  antem  cqntnl  cnm  P. 
Rntilio  Rnfb  aimo  Urbit  coodittt  641. 
/dMi. 

JMife  ^agnofnm]  Hoc  enim  dicit, 
qoia  Q.  Servifint  C«pio  consnl»  oC 
M.  Manlini  proconinl,  a  Oallia  «t 
Cimbrii  victi  pmlio,  caitritque  biaia 
exnti  tnnt,  militnm  millia  octiogentn 
ocdsa,  ralonmn  et  lixarnm  qnadn- 
ginu  miUia.  Bona  Q.  Cvpionia,  nt 
topra  yidimni,  cojn^  temeritata  di^ 
dei  accepta  eit,  puUicaU  tont,  in- 
perium  ei  abrogatnm  eat    iSoJd. 

CnmGofliipnailafe,  nmfmgkHm 
mimne}    Thdtot  m  ViU  Agikel^ 


BBLLUM  JUGURTH.     OAP.  114. 


«77 


*  BomaiiiB  radit  uiiiDttSy  ac  secini  pro 

nlate,  de  gloria  eertabaot.'  Ciomoii. 

iZoiiMM  eniclinN]    Jagartliam  caa 

doobos  fiiiia  Marias  in  Triampliain 

doiit,  teste  Platardio :    atqae  Ja- 

gnrtfaa  in  careerein  post  trianipbiiin 

tractosi  nadasqoe  In  barathmm  coo- 

ditnt  eat,  ibiqoe  sex  dierom  fame 

contabnit,  laspensnm  semper  spe  ri- 

ta  spiritam  trabent,  nt  ita  Manibns 

fratramy   qnos  scelerate  neeaverat, 

egregie    parentaret.     Nomidia  boe 

bello  in  ProTind»  formam  ledacta 

non  est,  nt  qaidam  scribnnt:    ob- 

serro  namqne  Nnmidiam  Regibns  P. 

E.   aociis  ^oataor  faisse    donatam, 

Hiempfaiiy  qni  Mariiim  exolem  fovit, 

teste  Plotarcho ;   Hiarbae,  qoi  quod 

Marianas  partes  adjnverat,  Snllae  an- 

•piciis  per  Cn.  Pompeinm  victus  et 

captos  est,  qai  Namidiam  com  On- 

tulis  Hiempsali  (iit  Cicero  in  Agraria 

lestatnr)  tradidit.     Hiempsali  Jnba 

filins  soccessit,   qnem  Cssar,  qood 

Pompeji  partes  seqneretar,  profliga- 

vit,  vidt,  Namidiamque  occapavit, 

et  provinciam  fecit.     (Ita  Hirtins  et 

Bion.)     Crispumqae  Sallustiam    ei 

primum  prvfecit.   Sind.    De  Jogar- 

tbs  captivitate  vide  etiam  Florom. 

Marimacomml  abaeiu  fadHM  ui']  Id 
per  leges  Homanas  fieri  non  poterat, 
sed  in  tanto  pericolo  legibus  solntna 
^U    VtdeJPlatardram.    Xtai. 


/sfM«  Kalitidl»  Jmumui  magnm  gla» 
ria  trimmphavU]  Mannscripta  KL, 
JamuB/U;  quomodo  et  ex  impressis 
quKdam :  tametsi  qnod  ad  sensum 
ipsnm  attinet,  utrumvb  probe  qna- 
drat.    fttoMif. 

EatempeiMi]  Id  est,  Vietis  Cim- 
bris,  tertinm  Romae  conditorem  Ma- 
rinm  popnlus  Rom.  appeUabat;  nt 
auctor  est  Plntarchns.    Bad, 

Ea  tcmpeseae«  §pe»  atque  apes  eMtatie 
in  iOo  stl«]  Ant  Caesarii  Caesenatlt, 
et  Panli  Hyantapbii  Sabini  libri  dno 
scripti,  ex  ea  tem^eetatefhabent  pras- 
terea,  etto!  enml,  non  eita,  Alii  judi- 
ceot:  impressalectiomihi  qnidem  ta- 
tis  lepida  videtur,  qnomodo  locntni 
et  Snlpitius  Sevems  Sacrae  historis 
lib.  I.  de  Josepho :  *  Ea  tempestate 
spes  atqne  salns  /Egypti  in  illo  sitSB 
erant/    JtfaaafiMf. 

Ex  ea  tempettate']  In  Mss.  poten- 
tioris  fidei :  nam  quibus  minor  anc- 
toritas,  exclusere  lllnd  fjr,  vel  muta- 
mnt  in  et:  snnt  etiam  qni  prfleftrant, 
etexea  temp,    Omtems. 

Spea  atqae  apee  eimt^ie  tti  ith  eiiee] 
Efeci  Carrionis,  asseclaramqne,  eita 
eraat ;  qnod^non  compareret  in  ple- 
risqne  Mss.  areeretnrqne  attoqnin 
editionibos  obsoletis;  denlqne  pro- 
derent  id  falsi  Mts.  allqnot  in  quibus, 
rit^mmt,    IdeiB. 


NOTiE  VARIORUM 


f^RAGMENTA    HISTORIARUM. 


LIBER  !• 


Re$  jMpnK]  In  tanta  renim  aDti- 
quanim  obscuritatey  taraqae  deoBU 
erromm  teDebris,  quae  prima  sint  in 
hifl  C.  Sattustii  Crispi  historiis,  qo» 
Mcomla,  difficilia  est  dijudicatio  ;  at- 
qoe  eo  difficilior,  qood  oeqoe  Teteres 
eam  rem  oratione  persecoti  sont :  et 
fi  qni  sstatis  posterioris  idem  agere 
tentaront,  iisdem  etiam  vestii^is,  qyii- 
bos  iosistimus,  inhserere^  et  per  omne 
scriptomm  genuserrare  deboerunt; 
neqoecertam  aliqoam  scribendi  ra- 
tlonem,  quasi  Yiam,  tenere  potoeront. 
Igitur  nos,  quibus  in  reboshajosmodi 
diltKentios  inqoirendis  indostriam 
grayioram  disciplinarnm  tractatio  ne- 
gavit,  et  in  inyeniendis  iogenium  na- 
tora  satis  parce  est  elargita,  ita  hsBC 
historisB  SalhistiaDfe  fragmenta,  et 
yoloti  e  naofragio  tabuias,  compone- 
fflos,  ot  si  navem  integram  et  sartam 
tectam  esse  preMare  non  possirons ; 
(qois  enim  id  speretf)  saltem  efficia- 
mos,  ot  mioos  lacera,  minusqoe  dissi- 
pata,  et  in  partes  panciores  dissolota 
esee  videatur.  Hec  autem  primo  liis- 
torim  loco  poioi,  qood  Hb.  Donatns 


fob  ioitiom  ^oeidoi,  YirgiUom,  qni 
prios  rem,  deinde  posnerit  personam» 
ita  tueatur;  nt  Sallostium  omni  me- 
trorani  retione  Uberum  bic  hiatoriam 
ccepisse  scribat :  primo  ut  rem,  moz 
pop.  Rom.  personam  poneret.  Adde 
qnod  Ansonins  in  Protreptico  sno, 
hlstoriarom  Sallusiu  argomentom 
breviter  feeensens,  ita  canat :  '  Jam 
ftcinos,  Catilioa,  tiium,  Lepidiqoe 
tnmnltom,  Ab  Lepido  et  Catolo  jam 
res  et  tempora  Roroae  Or»us,  bis  se- 
nos  seriem  coiinecto  per  annos :  Jam 
lego  civiU  mistom  Mavorte  dueUom, 
Movit  qnod  socio  Sertorius  exsol  Ibe- 
ro.'  Qoae  Ausonu  ac  Dooati,  com- 
niode,  oi  fallor,  ad  haec  verba  refeni 
possuot:  quK  com  bis  a  Priaciaao, 
primo  geoitivum  Ramug  pro  adveri>io 
notnnte,  deinde  idem  posterios  rep^ 
teote,  tnin  vero  etiam  apud  Rufinnma 
sive  quis  alins  auctor  est  libeltt  de 
AIHru  Caattcts,  a  Pompejo  Messafino 
adducontnr.  Messalini  verba  es  li- 
bro  de  Pedibua  et  NumenB  orafanuoad- 
scribam :  neqoe  enim  pamm  ad  eum^ 
qnam  exprimeodam  cunvi|  8Giiiit»>- 


rRAOMBNTA,  LIB.  I. 


•79 


D,  et  vero  imiUiiiii 
ad  Prisciannm  ▼ehementer  dnobos 
I.  IV.  m  locift  comipCain  emeiHlen- 
dum  faciont.  *  Nanc  si  videator/  in- 
qait,  '  Sallastieoae  periodi  nnm^oa 
inspiciamiu.  Res  popu,  dac(yte««  11 
Roniani  Marco  tre$  npctidep:  Lepido, 
«Mparitat.  Qainto  Catalo,  «poiidaii 
ct  mtpmttns : '  ConioUbat,  p<Mii  pri-' 
mu:  ac  deinde,  dkhareu$  dee  dtire- 
dunu:  militi,  dadyhu:  et  domi,  cre- 
Hau:  gpstaa,  epomdeui:  compositi, 
ekeriamhM»,'  Hactenaa  ille.  qaod  ita 
cevtam  loci  bujna  oooatituendi  argu- 
■entam  aity  ut  velicmenter  mirer  lio- 
mines  qnosdam,  cnm  in  bnnc  scripto- 
rem  incidisaent,  magis  etiam,  qnasi 
dedita  opera  ejos  scriptnram  vitiare 
voloisse:  tanienetapod  Messalinnm 
et  apod  Rufinoni,  copnlam  et^  ez  ve- 
teribas  Prisciani  libris,  cnm  in  alio 
etiam  ynlgato  exstaret,  necessario  re- 
posoi.  Fuerunt  consules  M.  Aimilins 
Q.  F.  M.  N.  Lepidus,  et  Q.  LataUas 
Q.  F.  Q.N.  Catuloa,aonoU.ciaGiJLXV. 
Cerm. 

Aes  Pop.  R.  M.  Itfpida,  Q.  C9M0 
Ceet.  0e  demde  miUHa  et  domi  geeUe 
esa^pefai]  Videtur  Salluatias  SBmola- 
tns  esse  exordinm,  qoo  Tbncydides 
historiam  aaam  exorsos  estycom  dixit 
0evinMi|t  'AihpfeSm  ow^ypati^  r^r  ir^ 
Af/MT  VWF  ntAmrojviiirW  Ktd  'A0i|vo(tfi', 
Sr  ^nk4fKn9c»  vp^  AX\4\oot.  Nam 
verbam  con^NiSHi,  eodem  modo  asur- 
pavit,  qoo  Oraecoa  scriptor,  oio^ 
7fNnfi«,  qucKl  positom  eat  pro  wy- 
ypd^.  Ad  Sallostium  respexit  Ta- 
citos  cam  dixit  1. 11.  *  Res  Imperato- 
lis  Domitiiini  coropoani.'  M.  aotem 
liOpidi,  et  Q.  Catoli  consnlatns,  de- 
scriptos  est  in  veteri  apod  me  Sena- 
tosconsolto,  qood  in  tenea  tabelia  in- 
cisnm  est  ita:  Eni  TIIATON  KOTN- 
TOT  ATTATIOT  KOTNTOT  TIOT  KAT- 

AOTKAI  MAPKOTAINIAIOT....... . 

MAPKOT  TUXNOT  ABniAOT,  dEC.    Ur- 


Cdfo]  Id  est  M.  Poffcios  Cato  Ceo* 
0OriiU|  Hiatoricaa  txiMiosy  et  aliis 


qooqoe  nominiboA  latidadsiimas.  8i» 
qoidfMn,  nt  Pliniiis  scribit  1.  vii.  c.  Sf» 
'  tres  snmmas  in  bomine  res  prvstl^ 
tisse  exiKtiniatns  est,  optimns  OratOT) 
optimas  Im|»«rator,  optimus  Senatof* 
Ciijns  et  iUad  proprium,'  ot  ibidedi 
dicitor,  *  qaater  et  qaadragiescaoaatt 
dixisse  ;  nec  quenqnam  asppiiis  postoh 
latom,  et  semper  absolotom.'  Unde 
et  Eioginni  ejns  apod  Val*  Max.  viii. 
7.  Vitam  ^os  scripsit  Platarcbaa* 
Fiorere  cffipit  bello  Panico  secondo, 
in  qoo  sub  Fabio  Maxiroo  miUtavit. 
Vitam  antem  prodoxit  osqoe  adbel* 
lum  Panicnm  tertinm,  ad  qnod  illo 
imprimis  concitavit  Romanos.  ScrifU 
sit  pneter  Orammaticos,  etiam  Ubroa 
de  Re  militari,  Vegeiio  teste.  Sed 
prKcipae  ceiebres  soot  Originom  11- 
bri,  in  quibua  non  tantnm  ItaUcamm 
urbiam  origines,  auctore  Diooyaio, 
sed  et  res  gestas  Populi  Romani  per^ 
secotas  est,  ut  Festus  testator.  Qoid 
contiimerint  hi  Ubri  et  qott  c^a  vita 
fberit,  egregieoatendit  CofneliosNo* 
pos.  Atqoe  hi  libri  iidem  sont  com 
Historiarora  libris^  seeos  atqne  Coio* 
rns  existimat.  Cioero  ejos  Oratioaea 
atqoe  Originom  libros  Iropense  Um^ 
dat.  In  orationibns  omnes  oratoriaa 
virtotes  extoUit  idem  Ciocro,  floma 
et  iomen  eloqnentim  in  Origitiom  II* 
'  hris  laodat ;  etsi  hmc  noD  probet  Br«* 
tni.   Foimit. 

jpimaiat  vere^  Addocit  hmic  loewa 
Marint  Victorians,  apod  qoem  legl- 
tor :  '  Fannios  vero  brevitatem  ;* 
pro  qao  alU  reposoeranf,  Fetmmu 
vere.  Sed  com  Sallnstias  brevitatem 
Catoni  tribaerit,  fortasse  pro  Arwita» 
tta^  scribendiim  erit  yberiatem:  nam 
iUod  veri  non  plaoet,  et  &ctnm  vide- 
tnr  ex  eo,  qood  in  volgatia  est,  eivo, 
Ursinns. 

FaaatKi]  Dno  fnere  FannU,  c^m 
ntriosqne  meminit  in  Broto  Cicero: 
'  Horom  etatibos  adjaneti  doo  C* 
FannU,  Caji  Marciqne  filU  foenmt; 
qoorom  Ciji  filioa,  qul  oomQl  eam 
Domitio  foit,  vmm  oratipacm  de  «o- 


NOTiB  VABIORUM  IH 


dil  «t  mbIm  Lttl^  coBCim  Orte- 
reKqnit:  uoe  et  bMm et  tto«> 
I  f  et  peet  aUqDe :  «  AKler  «■- 
tea  et  FenBiiw  M.  F.  C.  Lslii  gener, 
ct  moribiMyet  ipeo  genere  dieeMtt  da- 
ilor.  Is  loceri  ioetitQto>  (qoem,  qoia 
oooptalM  tn  Aagvnun  ooUegiem  nen 
ent,  non  admodnai  diKgebat:  pr»- 
■ertim  com  iUe  Q.  Scv^am  nbi,  mi- 
Borem  natn.  gmenim  prmtoliwet: 
cni  tamen  Imlins  ae  escnsana,  non 
genero  minori  dizit  te  illnd,  sed  ma* 
jori  iiliB  detnliue)  ia  tamen  institnto 
Imlii  Pan«ti«m  andirerat :  «jaa  om- 
nif  in  dioendo  liMaltai  ex  bistoria  ip- 
aitts  non  inelefanter  scripta  perspiet 
potest :  qo«  neqne  nimis  est  Infkns, 
fteqne  pcilecte  diserta.'  ^ns  qvo- 
qne  Annaliom  meminit  Cicero  pilmo 
de  LL.  et  U  n.  de  Orat.  item  ad  At- 
licnm  L  xu.  epist.  6.  abi  et  indicat  a 
Bmto  foisae  in  compendinm  redae- 
toe.   Fmb. 

IMm)  £n  Priiciano  1.  v.  Ezem- 
plar  S.  Martini  Lovanlensis  doas  ro- 
eea  a  vnlgau  editione  variat.  primom 
ileglt,  Mbi»miferpriiiHt:  deinde, 
pto  i^:  qaod  posterlaSy  U- 
cet  prdbanle  Tbosano  codice,  non- 
^um  admiii.  Me  in  Critico  emenda- 
tiennm  flaUastinlanaram  emendari- 
mns  apnd  SaUust.  lieUo  Jngnrthtno 
c.  flf .  *  Porro  animns  cupidine  csecns 
md  inceptom  scelos  rapiebat.'  Com 
vnlgo  nbiqne  legeretnr,  ffMtttmr; 
loco  ab  baminlbiM  ineptiuimis  Sal- 
Instianas  loqnendi  rationes  ignorantl- 
bnsfosdedepnwato.  Corrio. 

Snttptr  ta  ariutniM  HbertuHif  aa# 
gkrk»,  wa  dommaHonh  i^]  Qnidam 
pto  agUf  «g^tfnr  rescribere  instltemnt, 
voteris  (nt  videtar)  codicis  fidem  se- 
onti :  nnde  snspicio  est  a^ilor  in  Sal- 
Imtio  scribi  debere :  et  certe  mecnm 
licit  PriseiannSybajasFragmenti  iau- 
dntor  ;  qnt  agitwr  boc  loeo  (lego  agi- 
loe)  pro  0gii  positmn  observ&vse  vi- 
deripotest.  Qnid?  qnod  pleromqne 
ireqnentatlvis  erenire  solet,  nt  pro 
simpliGibos  ab  Historico  nostro  po- 


7  qna  dd  t%  eiempia,  qnod  in 
pramtn  sin^  pisBteiBueffe  slno.  D9tttt» 

Ad  Mfam  Pln^ai]  Pmmy  pro  JVnfSy 
nsnrpavit  etlam  Taeitns  SaHastlam 
imltatns,  cnm  dixit  i.  rv.  ■  Per  beUa 
Peni.'  fTrnnai. 

Perai]  Perses  PbiUppl  ex  peUlco 
Gnathmnia  filins,  Demetrium  fintrem 
josta  matrenuninas  ortnmy  ff^egmqno 
snccessorem,  Invidia,  crinmnfis,  et 
confictis  crimlnatioidlkas  apnd  patrem 
pemleioso  degfmvatum,  ex  inaidiis  et 
patris  mandato,  nt  per  Didam  Pco- 
nlm  prstorem  veneno  interficcretnr, 
efledt.  PiUlippns  mcerore  ob  iimoKi! 
filB  mortem  senioqae  consumptns,  In 
apparatn  belii  contra  Romanos  moii-. 
tiir.  Perses,  regnom,  qnod  parrici- 
dlo  scelereqne  occnpaverat,  accipi^ 
et  qnasi  bereditartnm  slbi  cnm  P.  Ro- 
mano  a  patre  bellnm  relletnm  essct, 
ita  omnia  comUla  ad  ejns  apparatmn 
et  pansas-  convernt,  regesqne  popntt 
Romani  soeios  invadit  Abfnpolin  Sa* 
pspomm  regnlam  regno  expeilit.  A- 
retamm  IUyriomm  in*«rficit«  £a- 
menem  Pergamenornm  regem  Del- 
pbis  gmvittime  per  snbmissos  perw 
cnssores  aflUgit.  Oraeciam  contra 
Rom^  ad  anua  sollicltat.  Legatos  P. 
Romanl  ad  res  repetendas  missos,  sn- 
perbe  et  contemptim  exceptos,  regni 
finilms  intm  tridunra  exire  compellit: 
atque  lls  de  cansii  ipsi  bellnm  indic- 
tmn  est,  qnod  a  Perse  Persicnm,  et 
Macedonicnm  secnndnm  dictum  est. 
P.  Liciniui  Crassus  Cos.  contre  re- 
gem  profectuff,  tertio  et  vicestmo  an- 
no  ex  qno  petcnti'  Pbilippo  pax  data 
«rat,  equestri  prselto  ad  Sycotimn 
Tbessalise  Jnxta  Ossam  oppidnm  a 
Porse  vlctns  cst:  paccm  tamen  pe- 
tenti  regi,  nisi  senatns  nrbitrlo  tese 
permitteret,  negarit  \  i  temmqne  ctua 
rege  in  PhalannsN)  agro  congressos, 
meliore  snccessu  pngnavit.  Lictoio 
Hostilins  suceesxit,  siib  qao  soluta  e$t 
per  licentlsm  militaris  disciptina ;  »0- 
cios  tamen  cum  fide  colntt,  et  a  regis 
injnria  egregie  defeodit.  Q.  Marcias 


WkAWMHVA,  LIB.  I. 


YiM  wltoA  ingrtMVft  regieiii  nec  iM- 
pnwteiii  Mhrfloto  «110  ita  perterrefe- 
ct^  at  pnecipiti  fage,  onuief  MlitiiB 
jroUqiiee,  qoee  prBiidio  tepeermty  m^ 
daTerityaariqoe  mafilaiii  Yim  PeU» 
denergi  jasterit,  et  classeni  Thesae- 
kNUC«  iBceiiiii.  Qaartes  in  Macedo- 
■■■»  cenf  ul  L.  Paoliu  JEBulins  Yenit, 
•C  ad  PidBam  Pierin  arliem  collatii 
•igiiia  III.  Nooaa  Septembria,  Per- 
acnm»  xx.  n.  peditnm  catis,  eqnitatn 
e«m  rege  fngiente,  v icVt,  castris  ez- 
nit»  atqne  Macedonnm  nrbes  per  de- 
^tioMm  aecepit.  Rn  ab  amicis  de- 
aertua  in  Samothraciam  tempii  reli- 
gieae  se  defensnms  fngit,  aed  a  Cn. 
Octavio  dassis  prmfecto»  cnm  tribns 
filiis,  PhiUMM^  Alexandro,  (tertn  no- 
mennnsqnam  repperi)  captns  et  in 
trinmphnm  doctns  est.  Hnnc  regem 
nvaritia  sna  sociomm  anztUa  ab  se 
diseociasse  scribant,  crodeUtate  sna 
aii  amicis  dcsertam,  indignnmqne 
■wjestate  tanti  nonUniSy  ob  servilem 
nt  degenerem  animamy  et  Demetrii 
Ihrtria  sni  Manibns  servitnte  et  do- 
mns  snse  calaDiitate  pareatasse  :  Ipse 
oaim  Aihm  sqnaloribns  carceris  et 
ffiii  dno  periemnt.  Alexander  qni- 
dem  fiUns    scriba  Romanonim  fnit* 


nt 


AdheOMmPem]  Omissa  est  com- 
patatio  annoram.  Fnerant  dzxciu. 
C.  Hostilio  Maneino,  C.  Atllio  Ser- 
mno  Coss.  C^. 

Omm  Gettteetf  Atonnn]  Ammianns 
Marcelltnos  eadem  1.  xv.  tradidit: 
aed  verbls  ita  cormptis,  nt  qoi  ea  ez 
ingenio  emeodare  snnt  conati^  magis 
ettam  corrapisse  videantnr.  «OaUiae 
regiones/  inqnit, '  prsecipoe  qms  eon- 
lines  ItaliciSy  panllatim  levins  odere, 
snb  imperinm  venire  Romaonm  :  pii- 
mo  tentatae  per  Fnlvinm  prceliis  par- 
visy  qnassat»  per  Sextiom,  ad  nlti- 
mnm  per  Fabinm  Maximnm  domit», 
cfli  negotU  plenos  effeetus  asperiore 
Allobrognm  gente  dericta^  boc  indi- 
dit  cognomeotnm:  aam  omnes  Oal- 
Uae,  aif i  qnm  palndibns  inviae  foerey 


beUi  mntnas  cladcs  *  soci^ 
latiqne  nostrae  fcedeiibns  jnaxit  «tnr» 
ais.'  VerbaAmmianiattuli:  primaai 
nt  ea  ad  bistorim  fidem  examinarem  » 
dcinde,  ot  qoid  alU,  dom  corrigem 
▼oloeroaty  promeverinl,  ostenderems 
poatremo,  nt  cnm  nostro  hoc  loco 
componerem.  Igitur,  nt  ae  nlterion 
attingamos,  qnm  ab  ipso  pseno  nrbia 
Rom«  natali  repetendis  erant,  ntqne 
bella  GaUica  Cisalpina  prmtereammi» 
anno  ab  U.  C.  i3€xxviii.  Bl.  Plan* 
tio  Hipsseo,  M.  Falvio  Flaceo  Com. 
heUum  Allobrogicnm  exanit :  qniM. 
Fnlvio  biennio  post  de  lignribns, 
Vocontiis  et  SaivUs  trinmphavit: 
de  qnibos  iisdem  seqnenti  deindn 
aimo  a  G.  Sextio  Caivino  procoas. 
iit  a  C  Camio  Longtno  de  Allo* 
btogibos,  Arverais,  et  Rothenis  trir 
nmphns  actns  est.  Post  Allobroges 
com  rarsns  viribns  refectis  Romanis 
sese  opponerent,  in  eosqoe  pro  gentis 
sn»  consoetodine  coatinnnm  beUnm 
gerer«nt,  tandem  a  Q.  Fabio  Maxima 
Procona.  nna  cnm  rege  Arvemomm 
Bttttlto  snperati,  ab  eodem  anao 
I3CXXXIII*  in  trinmphom  docti  snnt. 
atqnc,  lioc  est,  qood  ait  MarceiUanSy 
Oallias  a  Fnlvio  teiiUtas,  a  Sextlo 
qnassatas,  a  Fabio  Maximo  devictas 
in  Romanoram  potestatem  concessis- 
se.  Qnod  vero  ait  ex  Ailobrogibni 
devictis  Fabii  Maxlmi  cognomentnm 
ittditom  foisse ;  Id  eqoidem  semper 
ne  veram  esset,  sommopere  som  ve- 
ritos :  com  io  Fastis  Capltoiiois,  e- 
ttara  aote  trlomphom  honc  Maximi 
tita1o'inslgnem  ease  inventator.  Ad- 
ditor  in  Marcellino :  *  post  dccennalis 
belli  mntoas  clades,  hocietatiqne  nos- 
trae  fmderibns  jnnxit  sterais :'  qnm 
ejos  omtio  apertis  vitus  non  camt : 
Usqne  ejttsmodi,  nt  a  me  sine  veteri- 
bos  Ubris  pnrgari  nequeaiit :  nam 
qnod  qoidam  sappoaoerant :  '  Caeaar 
aocietati  noatrae  faderibus  jnnxit  m- 
ternis  :'  boc  cnm  et  coutni  rei  geatat 
veritatem,  et  praeter  hiatoriae  fidem 
ait,  concoqoere  nuUo  modo  poasnm. 


^ 


VOTM  VARtOltUM   IM 


CftBtr  id  fecit  9  qni  pot«4t  9  «mn  Ser- 
¥ins  SDlpitins  Rnfn»  et  M.  Clandlus 
MnrceHnf,fiiib  quibns  omnem  Gailiam 
perdomitam  fniue  seribit  SallnstinBy 
ann.  U.  C.  idccii.  hoc  est,  biennio 
ante  t>ellnm  civile  CaeMris  et  Pom- 
peii,fnerint  contnles.  Igitnr  locitra 
cormptum  esse  fatenmnr»  atqne  ita  a 
iiobia  relinqni  deliere,  doleamus«  nam 
qnod  in  Mariangeli  Accnrrii,  hoc  e«ty 
prima,  ni  fallor,  hojns.  hifttorici  edi- 
tione  legttnr :  Omn€$  GuUia,  nut  qtuB 
patudilnu  invug  fuer€f  SMkutio  docetwr 
aueUire  poti  deeetmaUa  beUi  nmhuu  da- 
dee  perpeaaoBf  eeeietcHqme  neeireBfaderi' 
buijuiUDUaterma:  id  satis  man^o  ar- 
gnmento  esse  debet  reliqnomm  scrip- 
turas  ab  ingenio  et  coi^eetnra,  non 
autem  ab  ipsa  rei  veritate  proficisci. 
onmo. 

.  OpHmia  nuribual  Sallnstins  in  Jn- 
gnrth.  *  Nam  ante  Carthagtnem  deie- 
tam  Pop.  et  Senatns  Rom.  placide  mo«' 
destiqne  inter  se  Rempnblicam  trac- 
tabant,  neqne  glorise,  neqne  domina- 
tionis  eertamen  Inter  cives  erat :  me- 
tos  hostilis  in  bonis  artibns  civitatem 
retuiebat:  sed  nbl  Ibrniido  illa  mcn- 
tibns  discessit:  scilicet  ea,  quse  se- 
condsB  res  amant,  lascivia  atqoe  su* 
perbia,  incessere.  Vide  Augnstinum 
1.  $•  de  civit.  Dei.  Eo  ipso  tempore 
meliores  artes  et  Poesin  a  Oraecia 
Romam  commigrasse  testator  Porcins 
licinius:  ^  Poenico  beilo  secondo 
Mnsa  pennata  gradn  Intnlit  se  belii- 
oosam  in  Romuli  gentem  ferara.'  Ser- 
vios :  '  Bello  Punico  secondo,  nt  att 
Ennius,  placata  Juno  ooepit  favere 
Romanis.'  Ceter. 

Metna  a  Torfatiito]  Sic  Liv.  1.  xlv. 
^  Com  major  a  Romanis  metns,  timo- 
lem  a  Principibns  suis  vicisset.'  Ct- 


BeUam  groDe  eum  Etruria  /jostlum] 
Primis  Coss.  L.  Jnnio  Bruto,  et  Va- 
lorio  Volosio,  posiea  PopUcola  dicto, 
dura  oxules  Tarqoinit  res  snas  per 
vim  repetnnt,  prima  hsM:  arma  snmta 
•ttttt  a  Popnlo  Komaao  pro  libertate 


contra  Vojebtes  et  TteqnhlleaMSS 
qni  doni  redncere  ciTes  snos  Tarqnt« 
nios  in  regnom  conabantnr,  a  Roms- 
nis  ad  Arsiam  silvam  vieti  sont,  A- 
ronte  regis  Snperbi  filio  Bnstoqn^ 
mntna  vi,  et  ita  pridie  Calendas  Mar^ 
tias  in  prsplio  occisis.  Poplirola  Bmtf 
collega  de  Etmscis  postridie  primns 
qnadrigis  in  Urbem  vectift  trinmpha* 
vit  Snperbns  rex  eo  prvlio,  et  filii 
morte  friustns,  ad  Ponenam  regetn 
fuglt,  qni  ad  misericordiaro  afiKctia 
Tarqninii  rebns  allectns  (nt  regale 
nomen  regibos  et  magnnm  et  saoe» 
tnm  est),  ita  Porsena  anno  proximo 
pro  Tarqntnii  restitutlone  arma  snmp- 
sit :  qni  etiaoMi  Popolom  RomaniiBi 
armis  inmeque  faiigaverat;  tameli 
novse  fortitndinis  Romame  exemplis, 
Hbratii,  Morii,  et  Cla*lise  Virginia 
perculsns,  pacem  eodem  anno,  deaertn 
Tarquinii  cansa,  cnm  Popolo  Roomna 
fecit.  Hinc  apparet,  qnare  hoc  bel-^ 
Inm  Etrnscnm  dicatnr,  qnia  hnic  bel« 
lo  se  immiscnerant  Vejeotes,  qni  trana 
Tiberim  centnm  ab  nrbe  stadiis  aiti 
erant,  Tarqninienses,  deniqne  Porae- 
na  rex  Closii.  Stad. 

Et  ceteria  expertibua^  Sic  in  Cattlin* 
*  Crudeiitate  feneratoram  pleriqne 
patria ;  sed  omnes  fama  atqne  fortn- 
nis  experlefi  snmns.'   Ciaee, 

£f ,  ceteria  expertibuaf  aoU  in  imperio 
agerel  Ekxpertibua^  scih  imperii  ac  do- 
minationis.  Nant  si  omnis  potestaa 
(nt  vnlt  Poeta)  impatiens  consortii, 
eo  magis  Regia.  Siniile  postea  in 
ontione  ad  Cssareni  de  Pompejo: 
<  Nam  particeps  domlnationis  neqne 
fnit  qnisqnam,'  &c  Donxa» 

Fenorit']  Vide  snpra  Bell.  Cat.  c.  %%* 

Atque  Aventinum  inaedit]  Tacitns; 
'  Duos  colles  qnos  barbari  insede* 
rant ;'  et, '  Arcem  Capiioiii  insedlt  ;* 
et, '  Solt  Clierasci  jnga  insedere/  Li- 
vios  1.  III.  de  eadem  re :  *  Eunt  ag- 
raine  ad  Urbem.  et  Aventiniim  insi- 
dent.'  Vide  quse  diximns  ad  c.  Sl. 
Bell.  Jogortb.  Ciaee. 

Mautem  aaerumf  atfu  ilwnltmiiii  in- 


WRAQUKHTA,  LIB.  I. 


Mltf]  Vi4e  sapra  Jagartii.  c  II. 
.  haeik]  Dionied^^s  vero  l.  ii«  c.  ult. 
prole|i»iii  fiKaram  bic  eue  ducet :  eo 
qeod  monty  postea  qaani  pleb»  illam 
iBsederat»  sacer  dictus  est  Totom 
antem  hor  hi»tori«  fraginentum  pea- 
sine-  ab  iis  arreptum  est,  qoi  se  ha- 
nun  hintoriarnm  emendatorea  eaae 
iOBt  profeasi.  Carrie. 
-  Potifium  reuuto  metu}  Sic  Tacitus 
Hist.  II.  '  Sed  obi  subacto  orbe,  et 
smolis  nrbibos  regibosqne  excisis, 
secaru  opes  coDCopiscere  Yacanm 
foit/  Ctoce. 

Podqummi  In  Agellio  Buslidiaao 
e»t :  *  post  remoto  metn  Pnoicos  mi« 
lites  exeroere  vacnom  fuit :'  non  rec- 
te.  Volt  enim  Sallastias,  Romaois 
meta  belli  Puolci  impeditts  parom 
atii  foisse  exerceodis  simoltatibns : 
remoto  vero  meto  PodIco,  stoto  Rei- 
pab.  nimio  et  olio  et  loxo  conqoassa- 
to,  privatim  siogolos  privis  sinraltati* 
bns  indolsisae :  qood  bello  Catilinario 
^  Jngortbinot  ttemqoe  moltis  bisto- 
riarum  locis  freqnenter  repetit :  de 
qoQ  item  Silios  Itolicos,  qoem  plori- 
ma  a  Sallustio  matoori  alibi  testati 
somos,  extrcmo  decimo  libro,  ita  ca- 
nit:  'Haec  tom  Roma  foit,  post  te 
coi  vertere  mores :  Si  siabit  fatis, 
potius  Cartliago  maneres.'  Cmio, 
•  Pottquam  remoio  metu  Pumco  atmti/- 
tatet  exercere  vaemumfmt]  Ita  recte  et 
ordine  in  editionibos  plerisqoe  :  qoo 
ma^is  miror  «inistram  iUornm  ditigen- 
tiamy  qoibas  pro  etmMlttUeo^  militee  no- 
bis  objectare  vaGoom  fnit :  quos  ip- 
sos  fotiosy  dum  ejusmodi  Scholia  cooi- 
raeotarentttry  vacuos  esse  foisset.  Ce- 
temm  ksec  levioris  oper»,  cnjos  mihi 
pretiom  nonooUaro  factoros  saoe  vi- 
deor,  ai  et  istod,  et  duo  proxime  in- 
scqoeBtto  Frogmenta,  qiw  apnd  An- 
gnstinumy  AgeUinm,  et  Frontonem 
trifbrio»  dispnlsa  legnntnr,  in  nnnm 
locnm  compuier»,  ordioe  nonnibil  im- 
mntato,  qui  mihi  ad  hoc  eiemplnm 
disportiendas  videtnr  :  *  Postqoam 
mnoto  net9  Ponicaaiiiwltoteft  exer> 


cere  vaenmn  fbit^pUirlime  tofiitti  se« 
ditiones,  et  ad  postremum  bellaclvilio 
orta  sont :  dum  paoci  potentes  qoo* 
rum  in  gratia  plerique  conresserant) 
snb  hoAesto  patrum  aiit  plebis  no- 
roine,  dominationes  affectabant,  bo- 
nique  et  maii  cives  appellati«  non  ob 
merita  in  remp.  omnibns  pariter  cor- 
ruptis,  sed  nti  quisqnc  locopletisfl> 
mos,  et  iojoria  validior,  qoia  pmaen* 
tia  defendebat,  pro  bono  diicebatur* 
Ex  quo  tempore  majorum  mores  non 
panlatim,  nt  antea,  sed  torrentis  modo 
pnpcipitati:  adeo  jnventus  laxoria 
atqne  avaritia  corropta  estf  ot  me« 
rito  dicatur,  genitoa  esse,  qui  neqoe 
ipsi  habere  possent  res  familiares,  ne* 
qne  alios  pati/   Dmuu. 

Plmimee  for&tf ,  ^c.]  Arosianos  Me8« 
sns  primo  historiarnin  libro  a  SaUns« 
tio  dictum  notat ;  '  concedere  in  gra- 
tia ;'  qnsB  apnd  Aogustinnm  iii.  17* 
(is  enim  totnm  hoc  Sallnstio  frag- 
menlum  conservavit)  mntata  loqoen» 
di  ratione  legnntnr :  ^aoroRi  ta  fro- 
tmmpleri^coneeeteraHt.  Carrio. 

/o  gr«lta  eoneemermU]  *ApX"&(df, 
qnemadiiiodum  contra  Cicero  :  '  Iii 
potestatem  esse  i*  Clandius,  '  in  me- 
dlnm  relinqnere :'  Terentios,  *  in  rem 
esse*  dixemnt :  qnod  eo  libentios  mo« 
neo,  ne  quis  locntionls  insoletttla 
dnctns,  pro  Inbidine  sna  in  qnidvia 
aliodmotet.  Pvtech. 

Ob  meritm]  MerUay  tam  lo  vitlo 
quam  io  laode  poaoit  Sallnstina  ;  am- 
bigoitate,  qoa  idem  antea  nsoa  in 
Jagortba :  '  Laodare,  iocrepare  me- 
rentes.'  Qnem  locnm  ancipitis  voco* 
bttli  ignoratione  male  jampridem  o 
sclolis  aocrptom  tandem  sartiim  lec- 
tum  Crispo  restitoit  Rivios.  Domau 

Ex  foo  lemf»ore]  Sintne  hsc  certa 
Sallnstianae  orationis  verba,  an  vero 
etiam  cnm  snperioribas  debeant  eon- 
jungi,  valde  dnbito  ;  certe  idem  Att* 
gnstinus  eodeiu,  qoo  superiora  ioeo, 
paucis  inteijectis  memorat.  Carrio. 

Igitwr}  Opinor  aatem  bonc  locolB 
de  SoUana  proscriptioneaccipieBdain. 


VOTM  VARieiKUli  IN 


AMgMtiBBi  aDifli  n.  18«  plm  hic 
MliMtlaai  de  SaHae  Yitik  cefermiac 
Mitate  reipiib.   tradidiwe  eeribil. 


MdhtUim']  AgeHii»  1.  iz.  inrc  •4- 
dacent,  Ponipeji  netaniy  iaterpret»- 
tUTf  non  qnod  PonpeJM  metoerety 
led  qnod  Betneretnr.  Qnod  et  No- 
niani  MerceUam  in  ¥oce  (wtthi)  ob- 
terrare  meMini :  apnd  qoem  taaea 
prima  Tos  ett  emendanda.  /doa. 

Pmnf^  Cn.  Pompejns  ex  magni- 
tadiae  renun  gettarnm  M^gm  nomea 
«eeepit,  L.  Siill»  partes  secntusy  ab 
eoqne  ad  nlciscendos  inimicoe  in 
Africtm  miasns,  Domitium  expogna- 
Tity  deinde  et  larbam  regem  cepity 
de  qno  triumpbavit,  ante  legitimam 
mtatem,  Qnare  ab  ezercitn  SuUse 
ilfsigaas  est  salutatns.  Inde  contra 
Sartoriom  in  Hispanlam  profeetnS| 
Metelli  copiis  se  conjungens  enm 
cam  tota  factione  snstnllt.  Mox  de< 
laotos  Imperator  ad  beUnm  pyrati- 
CBm,  tribns  mensilms  id  confecit. 
Dein  snccessor  L.  Lucnllo  missns,  de 
Mitbridate  trinmpbaYit.  Tigranem 
Armenie  regem,  ad  genna  prooum* 
iieatem  in  regnum  restitnit.  Inde 
Iberosy  Aibanos^  JndseoSy  debellaYiti 
capto  eomm  rege  Aristobnlo.  Tan- 
dem  vero  sequentb  beUi  clYilis  calap 
aiitate,(nam  Pbarsalica  pngna  a  Cm* 
sare  copiis  longe  inferiore  snperatns) 
ia  iEgyptaro  fngiens  regis  perlidia 
ab  Acbilla  prsefecto  interfectns  est. 

mmptaiem]  Qui  post  devictnm 
Jngnrtbam,  cum  tribns  aliis,  de  qoi. 
Ims  snpra  tn  fine  beUi  Jngurtbini  ac* 
tnm  est,  Numidis  regnnm  partitus 
est,  £t  postmodnm  ejectns  regno 
dyilibns  motibus,  a  Pompejo  restitn* 
tasest. 

Miikridtiit  im  temp^re  bdiaHtn]  Tac. 
Annal.  XII.  *Tamqoam  adversns  de« 
sertores,  et  in  tempore  rebellaturos :' 
qno  modo  existimo  bic  legendnm* 
Donatus  tamen  in  Phormion.  act.  2. 
sc.  4.  ita  citat :  '  Begis  Blitb.  ia  tem- 
pon  bellatnri.'  CiMce, 


MHkndatm  MiAiidataa  icx  Pea- 
ti,  vi  taaUfoit  etanlmi,  et  oorporis, 
atsexjages  eqaos  regeret,  daaram  et 
Tigiati  gentinm  ore  loqoeretnr.  llie 
dissldentibns  Somanis  sodaU  liello, 
NieoBMdem  BiUiyBia,  Ariobaraanem 
CappadociaaxpaUt:  Ormciaminsolas» 
qaa  omaco,  excepta  Rbodo,  oocnpa^ 
vit :  cives  Romanos  tota  Asia  nego* 
tiaatea,  aocte  naa  oecidmidoa  cam» 
vit :  Q.  Oppiom  Proconsnlem  et  Apa* 
lefum  legi^nm  in  vincala  coajecitt 
sed  a  SnUa  apnd  Dardannm  fnsns, 
L.  Lncnllo  apud  Cyncnm  cea- 
tanta  snomm  clade  snpeta- 
tns  est,  nt  rebos  snis  diilidens  ad  Ti- 
granem  Armeoise  regcm  coofngerit : 
cnjns  ope  cnm  beUnm  instanraaset»  a 
Pooipejo  omnibns  prorsns  viribnsex- 
ntas,  taademqne  a  Phamace  filto  fai 
regia  obsessns  veneno  vitam  abmm- 
pere  tentavit*  Vemm  cum  ea  via 
pamm  profioeret,  qnod  oorpns  mnltis 
antea  antidotis  firmavisset,  immissnm 
percnssorem  OaUnm,  auctoritate  vnl* 
tos  ejas  territnm  revocavit,  et  in  csi- 
dem  snam,  mannm  trepidantis  adpi- 
vit.  Hic  Mithridates  argnitnr  max« 
im»  cradelitatis  :  nam  Laodicen  cov* 
jugem  et  sororem,  prsterea  matrem^ 
fratremqne  ac  tres  filios  Impoberes 
totidemqne  filias  interfedt. 

antkridatU]  Rectins  legitnr  Jtfi- 
ikndttee  juxta  OolUium.  Nomen 
anUma  mitraaccepisse  videtnr.  Mi* 
tra  antem  antiqnis  erat  loenrvnm 
pilenm,  de  qoo  pendebat  bnccamm 
tegmen,  qna  Phryges  et  Lydiinte* 
banUr,  nt  scribit  Servins.  EosU- 
tbius  mitram  exponit  MknfUL  r9t 
M^ift,  id  est,  Redimicolttm  capitis 
et  fasdam.  £t  quia  hoc  insigne  r» 
giom,  inde  forsan  Mithridates  no* 
men  accepit:  msi  qnod  ot  AfiMdo- 
minnm  denotat  OrieataUbns. 

QMm  [eataei]  Corrige  locnm  Oiari» 
sii  adfeetissimnm  libro  primo,  obi 
hssc  SaUostii  addndt :  '  Laains  dici- 
tur,  nt  Terentitts,  Lanii  et  coci.  et 
Salltttftlos,  Qnin    vinarU    innilqne.' 


PRAGMBNTA,  Llt.  f. 


m 


U^  iUod  qooqM  notaviit»  mmrinm 
dici.  Lfuilo  «016111  qani  dimimtio 
luU.  £t  »U  hobet  ?,  e.  NobiUss. 
]>oane.  ArttdL 

Gm^mIi]  ^fomns  ia  iltdofli  Ter* 
bis»  «iM|MMlt,  expottity  mlemfii,  Carr. 

^e  ««#  tpm\  a^««d^  fM«  om  cKtslf- 
OMlts]  Forte,  Nrfmid€  ftm  mhi»  es* 
Irftiootii;  otedietiooOyprMfrKMyOS- 
q«e  ad  iximat^  pareBthcsi  inclQsa  esse 
dobesit.  Cioc^. 

JMt  ifm^  m^fmtim  put  gihnwoHi] 
ItO  in  plerisque  oKomplaribos  bodio 
logilor :  Ne  oa#  ^psi»  ii^aadc  ftm  ^m 

ia  qaibosdam  libris  visas  snm  animad- 
verteie :  Ne  qmm  ifm  u^fmdm  isilama 
Ijs.  Atqoo  iUoptimHvt  sibi  etno- 
bis  coBstitnU  est  senflHitia  alioqat 
JDOspiicabiliSy  ot  signUkot  Lepidos 
Popolam  BonHUi.  alios  ex  sno  ingenio 
probare  eonsnossC|  et  qnoniam  ipsop 
mm  nsores  a  tyrannldoy  onudqoe  ndeo 
perfidia  iriipen»issimf  aMiorreant,  c^ 
Uroft  omneB  ttiam  snl  similos  pntnro, 
ooqno  ipsos  nimia  sna  cradeliUto  per 
fidem  ftcUloa  dedpi,  ac  doUs  Snllanis 
oppriaai  posse,  qonm  qnse  ipsi  nefan- 
do  sild  atqne  aliominanda  existioian^ 
en  band  teaMre  in  quemqnam  moita<> 
lemcadorepossearbitinntor.  Qnid? 
qnod  ita  bonc  locom  interpretandnm 
esse,  clamant  ea  qan  prsecessore. 
Cotenun  qnod  de  SoUa  ab  omoibos 
Scriptoribns  praedioatnr,  enm  A.  U. 
BGLXZiv.  qoi  hnnc  Lepidi  Consnla- 
tnm  aalecesseraty  Dictataram  dep»- 
mnsse ;  falsnm  alicni,  neqne  bercnlo 
i^joria,  videri  possit,  qni  qoidem 
baac  £milianam  Orationem  secnm 
et  cnm  animo  sno  panlo  cnriosins 
perpenderit;  in  qnade  abdicatione 
dicUtnne  verbom  nollam,  dedoml- 
nntiooe  aucta  somio  plnrimos*  Sed 
tnmen  (nt,  qood  res  est,  faboier)  ve- 
rlsimUo  non  est,  Solla  Renpobl.  trac- 
taBte,  locom  adeo  llberae  orationi  in 
iirbc  coneessnm  fuisse,  paritorss  aUo- 
^  prsBsena  taand  dubie  i 


tamanctort  qnnm  aodhoribns,  qnoft 
freqnentes  qnidem  et  oonglobatd* 
ndAiisse  oporUit :  sl  Umen  ea  pnU 
praesenti  in  concione,  pro  Rostris  bap 
biU  fnerit,  en  more  Romano.  Qno 
mafiain  oam  sentontinm  inrlinatanK 
mos,  nt  eredam  deposiu  qnidemn 
SoUa  DkUUra  hsro  vnrba  M.  £ms- 
llom  Cos.  ad  Qnlrites  fecine ;  sed 
deposlU  modo  tltnlo  tenos  :  qnippn 
Cnjns  via  etiam  poetea  per  Idoneos 
bomlnOs  relenta^  ex  lobidine  Sollatni 
rientinta  partlntai  aspere  violenterqn^ 
ozereeretnr  in  plebem 
qnam,  opetO)  qol  malo  Relp. 
rant,  qnoram  Com  primisi 
no  AcUMlsB  rescinderOntur.  IVotis 
Appianus,  qni  hoc  gem»  homininn 
peipetnos  digniUtls  SoHanss  propng» 
natores  etlam  post  ejnsdem  excessnm 
fnisse  asserit.  In  bos  igltnr  potins 
qnam  in  Sullam,  magliam  harntt  in» 
vectionnm  partem  convenlre  persiH^ 
snm  est  mflii :  cnl  sententiae  nostrm 
■on  minimam  fldociam  tribidt  ter  He^ 
rata  in  hac  ipu  Oretioiie  SateUitnm 
Snllanornm  mcntio,  qnos  Ule,  dnm 
DlcUtor  ibentt  qno  fidossibi  obsiox» 
iosqne  magis  in  perpetonm  faceret, 
el  praeda  civill  acerfoisslma  dltatoa 
dUargitis  firoiicripfonim  bonls,  ad 
snmmos  insuper  boiiores  exUlontt 
In  qnoram  sUbiU  possessione  qnonl* 
amse,  Snlia  jam  priyato,  pernsanora 
posse  dUBdereot,  ideo  pro  ipsios  Ac^ 
tfs,  saumis  porro  opibos  atqne  Indns* 
triis,  hand  seqnins  qnam  pro  nris  et 
IbeU  nluhantnr.  Utnt  est,  Ulod  cerU 
<6stra  contravemiami  hi  hnnc  piunnm 
lApidi  ConsnlaUm,  qai  gestos  fait 
Anno  Urbts  bci>xkv.  SoUae  mortem 
incidisae  ;  qnnm  anno  ante  DicUtmrn 
se  abdicasse  ab  Hbtoricis  prodaUr* 
Demmi. 

N^fmMi  In  Oymnico  rh  n^mdm 
perperam  deeat.  Rio. 

Jni€9tMmr]  Valgo ;  tasloKiisrf 
male.  Sic  idem  Jogortb.  '  Improbnt 
IntestabUisqae :'  vorbis  ez  logibnl 
XII.  Ub.  derivatisy  qnaBinjufenoi» 


0S6 


KOTiE  VARIORUM  IN 


tro  civilt  amt  frequcntta.  Carrio. 
Tacitas  iv.  Histor.  *  Qaam  interim 
inlestabilior  .et  saevior  ezortas  est.' 
Cittce. 

Qmo  copf  tTM  UbertoiU  curwn  miaerU 
eximai]  Capfteit,  scilicet  vbiM,  qaos 
ille  pro  MpMott,  ac  proinde  ut  servos 
«ea  capite  diminotos  habet.  Deuza.  ■ 
••  Ani  ei  pmM/«ril»,  in  htiaHdie  peri* 
€Mli$  magie  quam  ukiecende  teiuamim] 
Mira  locationis  ratio  ;  nisi  a  Sallas- 
tio  haec  esset.  £t  profecto  fuit  tem- 
pai,  qoam  probissimam  lectionem 
Bolicttare  ansus,  pro  Tii^andtt,  Ftfon- 
dif,  (id  quod  in  nescio  qno  exemplari 
jeperlsse  niihi  ▼idebar)  rescribendnm 
eenserem.  Nunc  aliqoaodo  ad  ve- 
ram  eonversus  matata  nententia,  mntb 
pariter  faetnm  $  H  Taiaiidie  periaMe^ 
propnlsandis  ac  dcfendendls  inter- 
pretor.  Idem. 

SaieBitee  qaidem  ^ms]  T^  oms  in 
Oymnico  deest.  Rw. 

SaielHiee  qtudem  ^tf]  In  Ms.  Nobi- 
liss.  Pateanorum:  SaieWUe  ^aidem 
<^,  keminee  maxtmt  n»mtntt,  ejtiimie 
m^enunexemptie:  qnodprobo.  Nam 
Ulad  OM  mtmis,  es  snperioris  voca- 
bnli  repetitione   oooflatnm  videtar. 

Et  nimm^e  per  it^nriam  makmi] 
Cnm  statim  seqnatar,  ^iwm  aptimo 
jnre  Uberi  agere ;  at  eontraria  contra- 
rils  opponantnr,  legendum  videtur,  d 
tmeH  per  ii^nriam  mahmi.  Claoc. 

NamqnidaPyrrhOyHannibaleyPki- 
^potpu^  et  Aniioeko  drfeneum  eet  oHnd, 
fwmt  Ubertae^  et  ente  enifue  eedee,  Nfn 
Mri,  ntst  left6Mt  porvrtfmnt]  Recte  at- 
qne  ordine :  Legibns  enim  parere  tn- 
tissimnra,  omnesqae  mortales  eqno 
ne  modesto  inter  se  jnre  agitare  de- 
cet :  neqoe  cujnsqaam  sapra  Leges 
potentiam  esse.  Hocsiqnidem  Alba- 
nm  tyrannldi,  qiiam  jnsto  iroperio, 
aut  bene  constitutv  Reipnb.  propius 
et  convenientiiis  videtur.  Cetemm 
Botandam  ejus  dicti  iosolentiam: 
fDefensnm  a  Pyrrho,  Hannibale/ 
pio,  A  tiy  imp^tni  ntqne  injnria  Pyr- 


rhi',  Hannibalis,  Scc.  vlndieatamatqae 
assertnm.  Eo  dico,  ne  qnis  Romano* 
rnm  llbertatem  ab  hostibus  defensam 
Sallnstinm  hoc  loco  dixlsse  immerito 
calomniam  ansit,  notamqae  vanitatis 
certtssimo  Historico  falso  innrere. 
Id  enim  verba  ipsa  prima  fronte  prse 
se  ferre  manifesto  videntnr  j  Phrasi 
aiioqai  inferioris  notae  scriptoribns» 
Ciceroni,  Csesari,  alils  passim  fk^ 
qnentata.  Verbi  gratia  ;  Urbem,  Vl- 
tam,  Dignitatem;  a  vastatlone,  ab 
Inimicis  defendere.  Donca. 

Pyrrkne']  ^cidte  fllins,  Epirotn- 
mm  rex,  patemnm  genus  ad  Acbil- 
lem,  materanm  ad  Hercnlem  reiere- 
bat.  Habnit  cognatam  Olympiadem 
Alezandri  magni  matrem,  ntpote 
Ncoptolcmo  avnncnlo  genitam.  Hie 
cnm  a  snis  ob  odium  paternm  crndeU- 
tatis,  ad  necem  qoatreretor,  clam  n 
matre  snbduetas,  ad  lllyrioos  defer- 
tar,  traditusque  Hero»  Olauci  regit 
nxori  natriendns  fnit.  Qonmqne  na- 
tos  annos  nndecim  esset,  revocatna 
a  suis  tanta  vlrtnte  crevit,  nt,  qnnm 
imperiom  orbls  agitaret,  et  Romanot 
potentes  videret,  Apollinem  de  bello 
consulaerit.  Ille  ambigoe  respondit : 
*  Aio  te  Aaclda  Romanos  vlncere  pos- 
se.'  Hoc  ad  se  dictnm  patans,  anxtllo 
T^rentinis  contra  Romanos  venit,  ad- 
versns  qnos  vario  eventa  pagnavlt. 
Periit  icta  tegulte  percnssus,  cnm  Ar- 
gos  ceplsset.  Vide  vitam  ejns  latint 
apad  Plutarcham. 

Pfrrhne]  Paasanias  I.  i.  non  ita 
looge  ab  initio  Onecum  neminem 
ante  Pyrrhnm  iMllnm  Romaito  im- 
perio  intnlisse  refert :  nempe  ex 
verailla  et  veteri  Grscia;  nam  anten 
cnm  multis  Italiae  Oraecis  popnlis,  et 
Ipsis  Tarentinis  conflixere  Romani* 
frttntmtmiiit. 

HannibaU!]   Vide  snpra  Jug.  c.  5« 

PhiUppo]  Snb  hoc  fnit  bellnm  Mn- 
eedonicnm  primnm.  Philippus  enim 
Demetril  iilius  Macedoniie  rex,  cnm 
Annibale,  post  Cannensem  calamita- 
lem  anino  ad  Pcenos  indinato,  fi%- 


FRAeHBNTA,  LIB.  I. 


4u  et  toeietaUem  beBi  per  lepraton 

eontrt  P«  R.  Mnxeret.    Romani  io- 

terceptis  leiratis  et  literis  de  hoc  foe- 

dere  edocti,  at  Pbilippnm  eb  Itniia 

jacereot   in    Maredonian,    Valerio 

LstiDo  prstori  imperiom  mandant : 

i«  Apolloniam  et  Oricnm  a  Maredo- 

nlbos  olMeaMa  iiberat,  Philippumqne 

regem  in  remiam  snam  abire  roegit, 

tnn.  Dxxiix.  Lffvinos  deinde  cum 

JEtoIis,  com  Attalo  PerfrRmeno,  Plen- 

ntO  et  Scerdilaido  Illyrionim  reKibns 

ipoielatem  adveraoii  Phiiippnm  con- 

firmat,  Coi.  dedaratnt  in  Urbem  re- 

▼ocatar  ann.  dzu.    Hnic  snceetsnr 

Biiaint  Snlpiciiit    Oalha   Procontuly 

qoi  advertot  Philippom  et  Achteoi 

fODi  bene  settit :  qnoaif|ne  et  hojnt 

toceettor  P.  Sempronint  proeontnl 

inter  ^tolot  eommqae  tociot  et  PU- 

lipppom  pacem  fecit  ann.  nxux,  Ro- 

mani  aotem  Afrieano   bello  levati, 

jo/efltiqne  itemni  Phiiippoob  infidam 

cnm  JEtoiit  ceteritqoe  OrttciiB  tociit 

pacem,  tnm  qoia  nnper  anxilia  in 

Africam  Aonibali  Pcenitqne  tnbniii»> 

raty  et  Atbenientei  de  qintdem  injn- 

fia  qoeitiy  calamitate  tna  commiterft- 

tionem  commoYerant;   bellnm  com 

PliiUppo  omnet  centnrise  jntteranty 

Bnlpitio  Qalba  et  Anrelio  Cotta  Coti. 

anno  duti.  Siadiui» 

Deffmmam]  Pro,  A  vi,  impetn  atqne 
injnria  Pyrrhi,  Hannibalit,  dco.  vin- 
dicntnm  otqne  attertum.  £o  dico, 
ne  qaii  RonMnornm  libertatem  ab 
boitibni  defeomm  Sallnttiom  hoo  loeo 
dixitse  immerito  calnmniari  antit,no- 
tamqne  Tanitatii  certistimo  Uittori- 
co  falio  innrere.  DmiaaL. 

Ns  ciil]  Venetum  exemplar»  n«n 
nn,  id  rectiaa  ett»  pro  ncoe  «iicnt. 
Riv, 

RawuUmtUie}  Per  eontemptnm  s  id 
ett ;  Snlln*  qni  ee  alternm  Romnlnm 
didt. 

Sed  hum  crudeHor,  <pmm  pUro^ite 
tmmdif  res  in  fmueretiomem  exwn  ner- 
lane]  Lego,  pidrit^.  Canttadepra. 
Tationis  ^rrectonun  improbltaiy  qnir 


bnt  (nt  et  ipse  Sallnitiamnn  loqnendi 
gennt  in  rem  meam  aceommodeflk) 
oimii  etate  in  HcboUaiticit  tordilrai 
aeta,  qnidqnid  non  intellifnnt  oor- 
rampere,  contnetndioe  jam  pridem  ia 
natoram  vertit.  Deimuu 

Inpeet/kturoe]  Qnia  etuun  noodnm 
oatit  tervitntem  intnlit. 

Quie  prwi  m/nrM,  ^wmi  eiln  eeriu 
eeeet]  Ita  Sehnrreriannm,  id  quod 
•tententia  qnoque  pottulat.  NamSi^ 
lam  ait  nnnm  omoinm  pott  hominnm 
memoriam  topplloia  in  pott  fntnrot 
eompotnitte,  ho6  ett»  proicriptornm 
liberot  n  rep^  tnbmoyitte,  ac  peteo» 
dornm  honommjure  prohibnitte.  Ut 
itn  nimirom  injnria  iit  priut,  qnaa 
▼itn  certa  foret*  Riv*  VnlgOy  eertm^ 
eet. 

Nem  feroletamdimf  neque  eatie  pmrem* 
de  «unlia]  Hqint  teotentia,  qnati  ii^ 
terpretamentnm  habet  in  ejntdem 
Catilioa,  nbi  Catooem  ita  probabili- 
ter  argnmentantem  indncit :  *  Non 
votit,  neque  tnppliciis  muliebribnt 
Deorum  anxilia  parantnr,  vigilando^ 
agendo,  contu^endo  protpere  omnia 
cednnt :'  et  cetera  qnm  ibldem  te- 
qnuntur.  Deiaa. 

Qum  mmJti  prpM]  Sic  in  Veneto  ot 
Argentoratenti ;  non,  qwam;  ot  neui- 
tro  geneve  ponatnr,  et  ad  tnbttant^ 
va  illa  divertorum  generum  refer*- 
tur^  qmetemetattmm.  Riv. 

NamfoeduUra?  fueeae  fcnmanoio* 
fermmt^  mmt  dimna  impeUata  eaat]  Non 
minnt  recte  fortaste  legetar :  JVaai 
qaid  eUra  et^^erat  ?  qamve  hammna  eut 
divina  ia^toUata  eunt  7  Sic  infre :  '  ett 
ne  jnris  reliqiii  aliqoid  V  Ciaee, 

ServiUa  aUmentai]  Quinot  frnmen* 
ti  teu  farrit  modiosin  singnlot.mensei 
intellige.  Id  enim  (nti  ad  Phormto^ 
nem  notarit  Donatus)  tervorum  de- 
meotum  erat ;  qua  de  re  Critput 
etiam  pottea  in  GratioDe  Macri  Tri<t 
bnni  Pl. :  '  Niti  forte  repentina  ittii 
Crumentaria  lege  muuia  vettra  peA* 
tantur,  qna  tamen  quinit  modiit  il^ 
berUtev  onminm  a^timaver^'    V^ 


NOtifi  .VARIOfttriif  IN 


^mm  «t  loeai  eooiy  et  priorim  Do- 
aati  ex  Seoeea  cestigaadttin  conmK 
«efecit  no8  princepf  in  ableetiMime 
illo  Electonini  snorum  Commentario 
k  Lip»itt8.  J>Miai. 

et  LtiiS]    V.  8op.  Jogt. 
«.  M. 

.fiifiie  vtrw  rfiiym  aiMii,^Ri  Mtonv 
iiyMriem  tmt  tnon  ptf  oii^vtcm J  r»rt8 
irectey  non  JMrii :  boc  enimy  ifef«li06ri 
Jl^fMi»»  qnod  deliiceps  8eqnitar,op- 
ponitar  a  Crispo :  cni  lectiont  magis 
etiam  firmandm  eit  ejtts  scriptonB 
parilltes,  qn«  in  Otatione  Memmi»- 
na  bello  Jugnrtlriiio  comparet  e  qnam 
car  Rivins  Toce  Vif  q|ecta  mala 
mana  eTinrety  canssa  non  erat.  Ixk  . 
^i  lic  babct :  <  Atqne  ego  tametri 
vlro  flagitiosissimnm  eaistimo  inpone 
tafwiam  accepiBsei  tamen  vof/&;c. 
Ita  enim  inibi  legeBdam,Tel  potins 
VtriS)  ob  ea  qnaB  seqttontnry  pro  certo 
persnasom  est  mihi.  non  aniem,  IV- 
rom,  ant  rtrvai,  vt  perperam  Ib  alHfe 
impressttm  ezstat  ^  qttonun  netttrmn 
ttilil  nec  vero,  nec  riro  dignnm,  vd 
eonsentanenm  videtnr.  Hottza. 

QttORiam  fmdpftt  mittm  soMtMis^^RMi 
Noittra  velferro  eepiU  sMvif]  Hoc  est, 
obseptis  circnmqttaqne,  et  qnasi  val- 
latls  ferrOy  pro  mnro,  seu  mnnimentb, 
propngnacnloqne  ferreo,  ni  fallor. 
Egregia  TMlfiif,  et  conBimllis  Propei^ 
tianse  ilU  :  <  Ille  licet  lerro  cantos  se 
aendat,  et  sere,  Mors  tamen  inclnsttm 
protrahet  inde  capnt.'  Neqae  alitet 
primttS  Oratorom  Deraoitiienes  Ora- 
tioiie  de  corona :  wiptis  ^  71^1^  Snrufv 
h^fAweis  lirrl  M  fihw  S  9irarM,  nlb^  ^ 
Mnt^  eMw  jccMp^r  rqp^.  Qnod 
exempkun  sententiae  hnlc  opportnnis- 
sfaMrm,  mibi  ab  ocalatissimo  Lipsio 
wggestum,  silentio  prmterire,  non 
fblt  consHinm.  Idem, 

Ifeene  Otttsoiiam  efrtviHUiM  neteseHie- 
tsm,  fdhil  aosMS,  inii  muUebri  Htgetde 
wxtfeM]  Forte,  Neipdequam  e,  n.  ttiftjl 
Ottftts  molicM  ti|g«Ri9  eet.  *  Eztrema' 
ttitem  *  neeeMitas,'  pro 
pKtaraTacitosaepe.  CtoM. 


Vttt  pf^tmuM  iariaraiM  fafMrj  M^ 
Hores  libri  Mm.  Qoia  pteemiM:  ttt  \Mh 
fra,  '^ioiBJanipoc^.'  Idem. 

/VtffliiaCarbantm^irffvr]  Legendom 
videtnT  qmrey  boc  est,  petcre  vel  of* 
fectare  vldvor.  Ofmi«v. 

Qoia  Juro,  4v.]  Venetnm  f  vi.  Riv.' 

iScri6a]  SeribeB  dicti  sont,  .qai  ratio- 
nes  puUica8  scriberent  in  tidiuils :  ob 
idqiie  apparebant  singnlis  mtgistntl» 
bns.  Cic.  Ver.  6.  *  Est  Vero  faonestaa 
ordo,  qnod  eoram  homianm  tidel  ts- 
bttlse  poblic»,  peficalaque  magistva- 
tnnm  committttntttr.'  Bistribati  an- 
tem  eraut  inallqiiot  decurias,  qiiarttm 
in  aliqna  locom  sibi  emere  consneve* 
rant,  qui  scribse  fieri  nolebanti  JEmA^ 
Uns  Probns  in  vita  Enmenis,  ait  Scri* 
bse  mnnns  mttlto  esse  apud  Onecot 
honorifieentius,  qnam  apnd  Romanoa. 
*  Nam  apnd  nos,'  inqoit,  ^  revera,  tlo- 
nti  snnt,  meroenarii  scribm  existl- 
mantttr:  at  apnd  illos  contra  nemo 
ad  id  oiBcinm  admittitnr,  nlsi  honesto 
loco,  et  fide  et  indastria  cog&ita,qnod 
neoeue  est  omninm  consiliornm  enm 
esse  participem.'  Hfaic  et  dlcebttt 
idem  Enmenes,  Philippi  regis  et  poet 
Alexaadri  Magni  Scriba:  se  vitam 
potitns  positttmm  esse,  qttam  fideni* 
Scriba  qnidem  clarissimus  in  Nov» 
64.  dicittor :  sed  is  erat  in  Provineia 
qnasi  Prsetor  totelaris  qnidam.  Alio- 
qnin  et  servi  publici  et  ScrilMB  i^nid 
CapitoKnum*  conjungnvtnr  1  ita  eaim 
ille  loqnitur ;  non  Scribm^  non  servt 
poblici,  non  censnales  illis  actiboi 
interessent. 

Ctm6rfeam  priedaiR,  9^."]  Id  es^ 
Venditam,  ant  dilargitam,  qaomodo 
Idem  locntns  est  antea.  Sed  corri- 
gendnm  band  dubie,  dola.  Etenim  ad 
bona  cirium^  non  ad  Cimbricam  prm* 
dam  ref^rendum.  Hsvsai 

Famm  aoi  dsNo  datem]  iMadicera 
debuisset,  si  ad  6ona  respexiseeti 
mmc  ad  poesm  retufit.  Cioorsn. 

tfatis  iiAi  /meriwty  qem,  ra6ie  csnlrm» 
te,  iflitrttPtmas]  Haod  dnbie  legendnm» 
ri6if  soniagft  folmnpavtti.  Apnltivi  k 


PBMHUhTA,  UB.  U 


IX.  de  caiie  rabUia :  *  eerle  ? eMnsUs 
iionibas  coBtacte  Boniiiille  joiBeiitef 
eferaU  •miU  rabie/  Uvias  l.  ii. 
*  Bena  TarquinionuB  diripleiida  plebl 
data,  at,  contacta  regia  prsda,  spem 
1d  perpetonm  com  bis  pacis  amltte- 
let.'  Cicero  de  Divin.  1.  ji.  *  Vel 
msplcor  contactam  aUqvo  morbo  bo- 
♦is  cor  fnisse.'  Tacitns  ospey  *  con« 
tacts,'  dicit:  nt  1.  ▼.  *  plnres  intecti 
qnasi  Taletndiae  et  oentaeta.'  £t  1. 
I.  *  Disoedite  a  oontactn,  et  diTidtte 
tarbidos.'  Sic  Infra  oratione  Philippl 
est  inVat.  libr.  ^Neu  patiamini  li» 
ceatiain  scelemm  qnasi  rabiem  ad 
integros  contncto  pmcedere.'  Idmm 
Ut  H  /acte  an  fisria  aaawral]  Cete- 
nun  bsec  eo  pertinere  arbitror,  qaod 
fioUn  poat  depositam  Dietatnram,  di* 
misso  a  ae  poblico  pnesidio,  palam  in 
fon>  e^ixerat,  sese  emninm  ab  se  gea* 
tamm  rernm  paratnm  tMa/t  ratiooem 
leddere.  Andores  Appian.  et  Pki- 
tarcb.  i^stis. 

M  v€$trm  tocmriHa  f  aam  Mqi#a»  trt 
6ed\  Deeaae  qnssdam  ealAinie  post 
«scardia:  et  Cato  sessrtftaat  scripsit 
Feattia.  Giaac.  V.  c.  •fssrdfu.  Viden- 
dna  Featos  pompejus  in  sccordio, 
qnam  diclt  eif  st  et  C0r49  composltam. 
CMi. 

Qwun  capiuM  iri  lieti]  Ciacconins 
nofn  baR0  Terba  ali^nid  deesse  pntat. 
Forie  acrit»endnm:  Ve 
fnaeipem  cattpfHtmUc^  eat« 
Cnon  opt6iia  </as,  pue  /whiea  et  ccrrup' 
im  mmUf  aed  eesfrn  mem4ia)piMm  cap- 
,  et  fmmhm  mtdebiiie  tmm 
Antequam  vobia  Itbeat 
m  cnptufls  SnUanoSy  ct  esse  tam  fe- 
iictbna,  qvana  tnm  aodere  vclaeritis. 
Grsaan. 

/Vasnniia  nerBsrwn]  Taciti.  'com- 
plebnnt    teaspla   pcssunis    aervltio- 
et  Hiat«  i.  'detertimi  servo- 
Cmk»« 

tkmeckmunimni] 

» et  aic  sentas  exi- 

I  vkletttr,  «t  per  AmarwipfeUigas 


Odptriei  mdma  H  htsrm  niMI 
pmtsr  iyramwm  f  OMtai  «i^]  Oedo 
iUnd  ▼olt  dicere  Lepidns:  Maxiasn 
spes,  imo  confideotia  est  fore,  nt  ex- 
ercitnsy  a  SnUa  tandem  ad  Reoqi.  de« 
ficial,  poatqnam  viderint  snomm  toK> 
nemm  ac  labomm  prmroia  ad  aUoa» 
neoqte  sateUitas  ejns  (qnosBmtommi 
^mflioram,  ac  Lotatiomm  pmlem 
appeUitaverat  snpm)  immeritissimr 
traoaira,  atqne  per  tot  perlcala  et  «• 
mmnas  bellomos,  nilul  aUud  se  prsB«* 
ter  tyrannnm  Incrifeciase.  Xlsnae. 

Par  anna  ssndtfa  a  aM[yorf6ns]  I«ege, 
aanditan:  oam  refertnrad  trilmnici* 
am  poteatatem.  BJm, 

Megmii  tn  palades]  Honc  JEmHii 
lepidi  ontionem  ex  L  i.  Maloriaram 
SaUnstU  ease,  prmterqnam  qnod  maf  - 
no  satis  argnmento  sit  omtio  PbUippi, 
qoa  iEmilio  bellom  moventi  resistit, 
adem  tamenMessns  demonstmt,  qnl 
Ubello  4e  Elocntionam  exemplis  pri- 
nw  hlstoriamm  Ubro  bas  voces,  re/«* 
gmti  infMladsf,  tribnit.   Carrts. 

/n  ssNlaawtiaai,  Sfe.']  Th  in  exenq[klar 
Vcnetam  noo  babet,  neqne  Argento» 
mtense.  Rm* 

Qnia  smaade  res]  Sententiam  hanc 
Seoeen  pater  ThacydidsB  tribnit,  io- 
com  tamen  Demosth.  landat»  qoi  O^ 
lynth.  secnnda  legigur :  ol  yi^  c6«pa(- 
lai  9tmmi  avyiqpufai  aal  ewai^ai  TSiaS- 
TMi  iPfHa*  In  hacy  Inqoit  Seneca  can- 
troTcrsia  xict.  sententia  Ormea  tam 
hrevi,  habes  qnm  salvo  sensu  datm- 
has:  deme  vel evymfti^fm  vel ^sminoai, 
eonatahit  sensas,  etsi  ooo  otqne  eom- 
tos,  ssqne  taomo  ioteger.  At  io  Sal- 
lostU  seotaotia  oUill  demi  sine  detri- 
meoto  potest.  8ic  Criticos  ille.  Ve- 
rom  Fabii  at  Patercali  aoctoritoto 
laoile  addoctos  som  ad  crcdeodmOy 
a  Thocjrd.  primum  id  proimoclotom.: 
ci^  masioM  sunalas  foit,  com  De- 
flsoslheoe.  SattustU  locom  itaqoe 
dom  stodiose  iovastlgo,  taodam  ali- 
qoaodo  io  Thncyd.  I.  iii.  hi  emt. 
deoois  mpperL  Qoar»propioa  Ae- 
tom  est  oihU,  qoomot  eom  Amhiom- 


jMk^.  €i  Ymr,  Clas. 


AsMast. 


2X 


«90 


KOl^ifi  VARIORUM  IM 


d«  GeomeM  apnd  Vitraviiiiii  1.  ii. 
Architectone  exclamarero,  c8f»i|ica, 
^tpvfita.  Hiucydidae  yerba  adscribaro, 
nt  ej^'  coroparatione  prectnra  operae 
sit :  £Kw0c  5i  tm^  ir^tw,  tis  ttp  ftjdKurra 
Mol  9i'  iXaxtffrou  iarpoor^SKtiTos  ftnrpa^la 
ik^jifj  is  9fipw  rplww,  Qui  *  idem  eat 
com  eo,  qui  apud  Clemeotem  Alex- 
andrinom  1.  iv.  Stromat.  habe'tnr: 
tMaffw  tk  oi  vo\Ao2  r&v  iaf^pAntw^ 
off  fty  ijJXurra  iarpoatiSterrros  wlHrpaiyia 
MxB^,  ff{f  ffjS^K  rphtoaiku,  Qnem  et 
Phiiistns  Historicnii  sic  est  imitatns : 
rii  8i  voXX^  Korrk  Xiyw  rots  iv9pAvoiS 
^^rvxwirraj  iur^a\4arwpa  mapiL  S^W  irat 
itOKOwpaylair  §UUkurt  yi^>  ftdXufra  o2 
9apiL  96^aw  iarpoffioK^rms  f^pdavorrcr, 
df  90paf  rp4itte&at,  Solon  qnoque  A- 
theniensinm  legtslator,  idem  et  Poe- 
ta,  et  ab  illo  mntuatos  (nt  pleraqne 
in  gnomas  fuas  ez  ilio  traMtnlit) 
Theognis  Megarensis  eaodem  lenten- 
tiam  per  vo^ioir  eztolit :  TiKTu  rot 
K6pos  Cfipofy  5t^  t»  voAXf  6\fios  hnrrat, 
'*  Nasciiur  ez  magnis  opibns  petnYan* 
tia  major.'  Sed  cum  Oraeis  Latinus 
quoqne  historicns  Bymbolam  cenfe- 
rat:  Trebellius  enim  PolHo,' '  Clao- 
dii/  inquit,  *  pleriqne  milites,  secnn- 
dis  rebns  elati,  qu»  sapientnm  qno- 
qne  animos  fatigant.'  Heec  estCI. 
Andreae  Schotti  snper  hoc  loco  sen- 
tentta,  quam  hic,  ita  nt  in  snis  ad 
rae  iiteris  eam  edt  yolnit,  candide  re- 
pfftsentaTi,  ne  manum  in  alienam  se- 
-getem  misisse  Tiderer.  Neqne  inter- 
.am  satis  mirari  qneo  Lnd.  Carrionem 
in  antiquts  snls  lectionibns,  et  Nicol. 
Fabrum  J.  C.  netis  nd  Senecse  Rhe- 
•toris  controTcrsias,  negare  Sallnstii 
•illnd  dictnmsupracommemoratumin 
'Thticyd.  exstare,  cum  tamen  id  Seiie- 
ca  diserte  affimieC,  et  Cl.  Schottus 
iocnm  jam  indicaverit.  I\iUeh. 

NM  forie  spteie  emuardue  et  pOteU] 
Scrlptnra  hand  dubie  corrupta,  et  cni 
medicina  sit  opns,  quam  bac  ratione 
faccre  posse  videor :  Nm  /Ms  spee 
9ti  e^neordHs  et  juUis.  Nam  ni  ita  le- 
•  gator,  qnis  seosus  commode  elici  pos- 


sity  hand  sane  >ideo.'  Conjectnram 
nostram  confirmat  prorsns  hnic  paris- 
simnm  loqoendi  genusy  qno  hac  Ipsa 
Oratione  nsus'  paullo  aote :  '  Nisi 
forte  speratis,  per  tsedinm  jam,  aut 
pudorem  tyrannidis,'  &c.  l>PKsa. 

Neqae  aliter]  V.  c.  neqae  oHter  pa» 
eem  ei  beVi  ftaem  ait:  non  inepte.  Se- 
qnitur  enim,  '  Qusr  si  vobis  pax  et 
concordia  intelliguntnr.'  Putsek, 

TKrbamenta  ReipJ]  Ex  bac  oratione 
accepit,  nt  videtnr,  Tacitus  vocem 
'  turbament»,'  cnm  ait ).  xvii. '  Qnse- 
qne  alia  tnrbamenta  viilgi.'  Urmn* 

Suimet  eangKims  eade]  Omnino  le- 
genduiii,  m0r«etf«.  Donxa. 

CiramiMiiMNitoi]  Id  est,  Decipi- 
endum.  Sold, 

M,  JEmilium  Conanlem^  dneem  ei 
mtetarem  teqniminijife.']  Id  ex  veteri 
formola  somtnm  videtnr,  cnjos  exstat 
typns  qnidam  apud  Livinm  I.  zxxiv. 
in  quo  est:  ^  Clamitans,  nt  qni  sal- 
vam  remp.  vellent,  anctorem  et  d«- 
cem  libertatis  sequererttnr.'  C/rsin. 

Tune  «Iro  et  paeei]  Videtur  deesse 
nomen  proprinm  dncis,  quod  ex  his 
reliqniis,  licet  corruptls,  conciimaii- 
dnm  est,  legendumqne :  Tnm  e.  • . . . 
posct,  oim  eeten  ^jnedem  eanua  diicMi 


Idem. 

Cwrionem]  Ex  Prisciano  1,  x.  vide- 
tnr  antem  Corie  se  AraUio  Lepido 
opposnisse  et  pra>ferri  volnisse.  Car" 
rio, 

Cwrionem  pueaioitf  ife.]  Hoc  esf, 
qui  honomm  ad  id  nsqne  tempns  pe- 
titionis  expers,  per  immatnram  tetn- 
tem  prensationibns  pnblicis  abstiira- 
erat.  Ita  enim  malo  qvam  adempta 
prsppositione  sententiam  ex  illnstri 
obscnram  efficere.  Doiim. 

JEtoH  eemeederet  JWsManct]  Sie  iB 
Jngurtha:  *  Itaque  Snlla,  cnjns  fa- 
cundiae,  non  setati  a  Manlio  conces- 
snm.'  Per  Mamercnm  porro  Lepidns 
significatur.  Aiamerens  euim  /EmiH- 
oriim  prsnomen.  Cetemm  CnrioBeai 
pariter  cum  Leptdo  Consulatum  po- 


VHAOMfiNTA/    LtB.  I. 


.    00» 


tUne  ex  hoc  loco  collift  i^test; 
quem  tamen  non  hocy  ted  proxinio 
aoDO  ocLxxvii.  simol  cum  Cn.  Octa- 
fio  primnm  adeptnm.  Neque  illnd 
pnetennittendnm,  Quawdt^  in  hoc 
.Fragmcnto,  pro  Rof avit,  obteeravit- 
qae  poiitnm  efBe,  ab  antiqni  verbi 
fonnatione»  Qma§§y  Q9i^$er4:  ne  qnis 
pneteritnm  istnd  e  Quan  derivan- 
dom,  rei  limilitodioe  doceptot,  falio 
porro  stbi  pennadere  insistat,qnod  a 
mente  Uistorici  nimis  qnam  aliennm 
foerit.  Neqne  alio  referendnm  extm- ' 
plnn  Phocs,  qni  QtuBaeriy  apnd  TuU 
linm  et  Sallnstinm  nostrnra  lectm 
eise  diserte  notavit.  Qnod  alii  qno 
referrent  ignorantes,  verbum  istnd, 
ut  Fragmentnm,  inter  incerta  Crispi 
inscite  posaemnt.  Dmueu 

PkUiifm»]  A  Servio  I.  ix.  iEn.  non 
.ezpresao  historise  numero  hec  affe- 
.mntor :  qnm  qnod  fragraento  proxi- 
me  conseqnenti  est  L.  Philippi  oratio, 
boc  perttnere  non  dnbitavi.  CtarrU. 

Afaxnmo  veUem  Patre»  Omecr^ti] 
£t  reltqii»*  qoae  seqnnntor.  Confer, 
.qoaesoy  hic  inihi  inier  se  capita  illa 
renrai<coBtffaria,Tidebisqne  Reipobl. 
qnietae  aptisslme  seditionnm  tnrbas 
opponi ;  defensioni  Keipobl.  sediti»- 
nes  contra  eornnvhominnm,  quos  ma^ 
xlme  easdem  prohibere  decebat^.pra- 
.va  dcnique  inccepta,  tantnm  abeftse 
.dicit,  nt  consnltoribos-snis  noase,  vel 
iacomiiHMii  aliqnid  pariant,  iit  contra 
ettam  a  Senatn  iis  obtempereiur : 
qnseque  pessimt  ac  stultlssimf  decre- 
Terinty  ea  bonis  et  sapientibns  adver- 
sns  animi  aui  sententiam  sint  exse- 
qneada.  J>&msa, 

FkgUimetnmm  paslraaMs].  In  eptst. 
Mithridatis :  '  Postremus  servomm 
Arcfaelaus/  Cioc». 

Qut  p^jor^ am  igmwiar.  eitydeUbermi 
non  poiesi]  Eadem  fere  loqnendi  ra- 
.tione  asoa  postea.  quo  loco  nobisCn. 
Leptuli  naturankjet  mores  duobos  ver- 
biSy  ac  suo  more,  qnasi.  in  speculo 
cemendos  propooit.  Fragmentam  sic 
habet ;  .  *  Periacertiutt    stolidiory  aii 


vanior.'  Dauza, 

Et  $e  e  cmUemto]  In  aliis  deest  e, 
sed  perperam.  i2tr. 

Vatum  canmat^]  Vide  supra  B» 
Cat.  c.  47. 

Atque  id  jure:  fuamam  ex  rapima 
CaiumUUum]  Unde  perspicne  palam 
est,  historise  ordincm  male  in  hac  edi* 
tione  servatiim»et  Fragmentum,qnod 
statim  porro  a  calce  Orationis  hnjuf 
seqoitor,  ante  eandem  conlocaadnm 
esse.  Id  enim  sic  habet :  '  Uti  Lepi^> 
.dus  et  Catulns  decretis  exercitibns 
matnrrime  proficiscerentor.'  Uter* 
qoe  scilicet  ad  Provincias  sibi  deeroo 
tas:  Lepido  enim  Oallia  nUeriory 
Catulo  ejosdero  colleg»  Italia  ex  Se- 
natttscoqsultoforte  obveoerat.  Dewm. 
/  Ataeikeetu^qmaipeeiremiumuequej 
fegatof  pocsm,  eaacerdiamt  et  uliu  Ai|i«s- 
eemadi  deereuenmtygratiamub  eepepe» 
rere]  Ita  est  in  noperis  editionibiis, 
»ensu  satis  perspicno :  sed  qnooiam 
com  in  impressis,  tnmcalamo  exarati» 
libris  lecliones  rairifice  ^^ariant,  sns- 
picor  locam  levi  immntaliooe  et  addl- 
to  pronomlne  rescribendnm  ex  vesti- 
giis  veteris  scriptnrae:  Gratiam  ab  ee 
reperere  aildy  cui  phrasi  prorsos  con- 
similis,  ne  dicam  gemiaa»  estPlantina 
illa  in  Prologo  Rudentiss  'Veniam 
sibi  invenire  a  Diis.'  Sed  et  Pliniua 
altbi ;  '  Oratiam  invenire/  scripsit. 
Neqne  est  qnod  qnemquam  moveat 
vox  iila  eibi  pro  supplemento  adscrip- 
ta.  .Coi  coojectors  mesi  primitns 
occasionera  praebuit.  lectionis  ejus 
afiinitas^qum  in  aliis  libris  concet»ta 
legitor  ad  hanc  faciem :  Gratiam  he^ 
bee  peperiaee,  Scin*,  qnid  susptcer  ? 
nempe  aliqnem  ex  Salluatianis  ex- 
scriptoribos  compeodium  notamm 
facere  vofaiiise?  et  secundam  verbi 
syllabam  cootruncatam  abbreviaase 
ad  hunc  modiim:  P«39er€st..-.atqfie 
bioc  porro  aliis  succcdentibos  gemi- 
nas  vooes  coatuisse^in  nnam  :  nnde 
.  Peperieae  istnd  natnm  denique.  Deiua» 

Peperere]  Omvcs  testantur  in  Mss* 
OBMi  p^pfriaae*  Recte  igitnr  Palmerin» 


«OB 


nOTM  VARIORtTM  llT 


HcHenis,  Ai  tcUicH  eoi,  9fc.  peperiiae, 
Adi  Kbram  III.  Obfenr.  c  9.  Grwioo. 

Et  igimcendo  PopuH  Kom.  wuigtdiU'' 
ihem  auxieee']  In  «cripto  libro  ett,  Et 
ignoeeendo  Pop.  Rom.  magmt,  FaeniiiB 
lei^bat,  Popiiiun  Rom.  Fortc  ex  Ca- 
ItHn.  de  Popslo  Rom.  <Et  acoepU 
ii^nria  i|[noscere  qnaiD  peneqni  in»> 
lebani.  Sed  nbt  laborc  atqne  justitia 
retpnb.  crevit.'  Cmec. 

LepMiem  pngreeemn  eitf  Anie]  Scri- 
be :  ^  geelU  JEmUke  benrfmetn  exid' 
-WfmUf  et  ignoeefndo  popnU  Homtmi  Mtf^ 
nitnidimem  etntdeeef  wneoneoet  eHeKm  tum 
MtepMmm  ptegreeeeun  dicebitm»  Posses 
eftian,  popnhm  Rmmmm;  ted  emeBkee 
iKcit,  pro  anctam  ease,  nt  Cato :  *  Eo 
m  eorum  an«it.'  Gnmvime. 

Qnarmwnfaii]  Olnreanns:  ncmodt- 
«mn  mereede  dtem  WMlnecrit :  alil, 
^nonan  neme  dbUnmm  mercede  mfam 
emidwmik:  atqne  contra  sentit  Pht- 
itppns,  eos  vel  diuma  mercede  ednc- 
tos,  vitametiam  niliilfacturos.  Como. 

FlagreaiUe  imepia  et  cupidUatibnjei 
Voietiim,  cupidimUme;  idqne  Sallns- 
tiannm  ma§^s  est.  ItiniM. 

Qmee  tn  eeditiombue]  Quia  tunc  ao- 
Inm  contenti  soot. 

llaUum  ex  beUo  eerunt']  Perperam 
«lii,/fnm<.  Rivius. 

BeOum  ex  btUo  eerunt']  Sic  in  epint. 
Mifbridat.  <  Bella  ex  bellis  serendo 
«agni  facti.'  Liv.  1.  sl.  *  £x  bellU 
bella  serontuT :'  et  Tacitns  '  prclia 
nerere'  dixit  Hist.  t.    Ciooeontns. 

Suipieu]  Nam  P.  Snlpicins  tribn- 
fins  plebis,  anctore  C.  Mnrio,  pemi- 
«ioans  leges  proroulgovit,  ut  exiilee 
Tcvncarentiir,  et  novi  cives  libertint- 
«qoe  distrilNierentttr  In  tribus,  &c. 
^ui  cnns  in  qnndaro  villa  lateret,  in- 
•dtcio  servi  retractus  et  eccisns  est. 
Senms  ob  mercedem  nmnnniissns  est, 
ved  ob  infidelitatrm  aaxo  dejectns  est. 


nobilitatem,  qns»  in  urbeerat,  tfnek 
davit.  Bad. 

Hiepmda  armie  eolicitatet]  SoUcitee 
est  in  diiobus  scriptis  exemplaribn^. 
Ciaccaniue, 

Mitkridatee']    Vide    supra  p.  «84. 

Prater  idemeum  dmcem]  Vide,  nt 
Mainercnm  fastidiose  et  contento 
eonterat  Philippns,  cui  ne  id  qnidem 
dignnn  habet  tribnere,  qnem  pro 
fdoneo  duce  ad  remp.  evertendam 
agnoscere  YcHe  vldeatnr.  CtacosniMr. 

QuMr  vos  ort]  Sic  alibi :  *Qnod  ego 
▼os   oioneo   qnsesoque,   nt 
CMMonins. 

JSjMpfwsflfis,  dnm  cjBsrcifn  mraui 
molo]  Hoc  coutraliiatoria»  6dem  < 
omnia  Teterum  monnmem 
tiont  Neqne  enim  Lepidns  ante 
postremam  expeditionem  lUa»,  et 
pngnam  commissam  cnm  Catnlo,  que 
victus  deserta  Italia  in  Sardinimn  re- 
fngit,  ad  Romana  mienia  exercitnn 
umqnam  admovisse  legitnr:  nednm 
ut  urbem  ferro  et  llaroma  invaserit. 
Unde  mihi  dnbinm  non  est,  qnin,  tn- 
mdemt,  legi  atque  emendari  debeatt 
quod  si  mihi  Critici  ooncedant,  refe- 
reudnm  erit  ad  homines  illos  omniun 
ordinnm  oormptiMimoe,  veris  sopra 
colorihus  a  Pbflippo  depictos,  Cimm- 
nos,  pnta,  et  Marianos  tatellites,  qne- 
ram  in  patriam  reditu  quantnm  civi- 
lis  sangninis  exbanstnm  fnerit,  Pln- 
tarchns,  Appinnns,  Entropins  lesfeea, 
postremo  omnes  veteres  Memorim. 


Quad  mntfo  pr^pins  eettdteo  fua  agi- 
imt  etmtu]  Cioero  l^scnl.  f .  *  Anti- 
qnitas  qose  quo  propins  aberst  ab 
ortn  et  divina  progenie.'  Et  nd  Att. 
Ilb.  t.  *  qnoninm  propius  abes.'  Sed 
Plin.  1.  XIV.  c.  4.  •  Tam  prope,'  hi- 
qtiity^ahoriginereramtumnt.'  Ciac- 


Mmrii]  Vide  tnpra  Jng.  c.  M. 
Dmmemrippi]   Vide  tupm  €at.  e.  Sl. 
f«l  lege,  Hwnnrli.    Nnm  iMdm  Da- 
^  pmtor  ez  jnsan  Marii  eonen 


ihadmmUapropimeeetabeejfmeagi' 
tmt^Hmtu^ilummexpmee  et  cancardimmd 
mrmm  ctvcfin]  Scriptnra  hnnd  diArie 
mcmdosn,  et  qnan  jnxtn  cnm  igiia<» 
risshns  faitelllge:   nisl  tamc»  totaa 


raAeHBNTA.  UB.  I. 


^  locM  Ifeterpokndaf,  et  fortasae   in 

hoBC  norem  constiftuendiu :    Qnam 
*-  pdfteem  H  cMwortfum  «6  atmU  cieiU- 

^  ku:  «ententia  apertiasima,  qnam  ta- 

Befl  abiqne  libris    anctoribiu  inte- 
'  |nm  et  sinceram  esse,  nondam  satis 

I  acceptnm  tBt  mihi.  Douz. 

r  Qm  rUemini  iitienia  maUi  fnast  /ul- 

f  men  optare  $e  qma^e  ne  aaiHgatf  $ed 

I'  prokiierenecanariqvidem^   Ab  aliqno 

>  iUostri  Scriptore  Grsco  hsec  senten- 

•  tia  somta  videtur.   Tacit.  Annal.  iii. 

f<  f  Ob  intenta  periciila.'  CiacamiuB. 

s  Quari/uhnen]  Fulmina  enim  feralia 

habebantnr.      £t  qni  locus  fnlmine 
I'  tsctns,  bidental  appellabator.   Glos- 

I*  saril  anctor  recte  exposuit :  Bideotal, 

f  T^ot  atpaw^Xfi^.    Qnin  Persius  ip- 

I  som  bomincra  KtpoMrowK^a  bidental 

1  rocat :   <  Triste  jaces  lucls,  evitan- 

domque  bidental.'    Bidental  ^ntem 
I  vocatur,  qnod    talibus  locis  ovibus 

4  sive  bidentibus  sacrificia  fierent.   Ar- 

f  temidorus.  lib.  ii.  4  «cpatw^s  rit  S^nuia 

t  rm^  x"^"^  iTioruM  voict  5i^  robs  ipi- 

tpiflUiwn  0m/i4>hsf  «a)  rhs  iv  olroa  yuw- 
'  phtat  BvcUu.    Grsci  bidenlal  vocant 

imiKdau».     Glosse  Grflecornm:  'Enh 
I  Ai^io,  T^  aaroffKin^hrra   X^f^^  nam 

r  OKifwrhs,  fnlgnr.  Scalig. 

Animae  morcN^]  In  v.  c.  aatmos 
motere.  Quae  forma  loqnendi  Teren- 
tio  perfamiliaris  est.  Ureia. 

CivUaiem  confirmari  fici  ademiom 
Megai]  In  codice  Puteant  eat :  tpiibue 
ademptam  negat :  hinc  legendam  pro- 
pono  :  civiiaiem  conjirmari  qui  eivibuM 
odenUam  negai,  Putscb. 

Lacluseuree  sani]  Potius  legerem, 
det.  CiaccOQitts. 

Pioetn pradUor^uiisiii^us]  Optime 
idem  codex^  IstU  infidus:  opponit 
proditoreoi  infido.  Puisch. 

Inmdas']  Altter  et  melius,  is^doM. 
Te  neque'  haminMm,  neque  Deorum 
pudei]  Hoc  eo  apectare  videtur,  quod 
Lepiduff,  coin  legem  SnUamortuo  de 
Actis  ejua  reactndendis  promnlgasset, 
ot  qni  a  Sulla  proscripti  fuerant,  et 
civUgtefH,  et  bona  sua  recaperarent; 


cnmq«e  eldeaa  Catnku  eoQegaft  ca> 
teriqnt  obnixe  adversarentnr,  re  iii 
concionibns  agitata,  Lepidns  a  Sena- 
tu  sacramento  adactns  bellnm  se  pa* 
trise  non  facturuin,  in  Oalliam  ulteri- 
orem,  qnaro  sortitns  erat,  profectnsy 
ad  Comitia,  tamquam  eaaeto  consn* 
latn  suo  bellum  illaturns,  non  venit« 
Appianus,  Florus.  Atque  boc  est, 
quod  perfidiam  et  perjurinm  Iiepido 
objectat  Philippus.  Doiiza. 

Qaos  perfldia  aui  perjario  violasti] 
Librl  veteres,  perjldemaai  petjariOf 
Livius  I.  *  Cujns  ad  solemne  Indoa- 
qoe  per  fas  ac  fidem  decepti  venii- 
sent,'&c.  Cioccoatiis. 

Pergejquaeefpisii]  Qua  csepias  ha^ 
bent  duo  Mss.  exemplaria.  Ciacc, 

Quam  «Mlarrfme]  Tacit.  Annal.  y. 
'  nt  templum  Divo  qnam  matnrrime 
publica  pecania  poneretnr.'  £t  noa» 
ter  infra :  '  Uti  Lepidos  et  Catolna 
decretis  exercitibus  quam  matnrrime 
prolicisceientttr.'  £t  Caesar  lib.  i. 
B.  O.  Alia  exemplaria  hic  nMUttria- 
sime.  Citat  Chari8..lib.  ii.  in  aia^ii- 
rtsstme,  M.  Catonem  dier.  dict.  da 
cons.  suo :  *  Item  uti  a  Thermopylis 
atqne  ex  Asia  maximos  tumultus  raa- 
tnrissime  disjeci  atque  consedavi.' 
Vide  eundem  in  Afa^vrrtmf.  Ciacc. 

Rempub.  intuiam]  Ald.  taattom  legU. 
Taritus  Hist.  iii.  '  uon  intuta  mse- 
nium  firmare,'  dixit.  et  Hist.  i.  *  pro* 
inde  intuta  quae  iudecora.'  Idem. 

Delecius]  Vide  supra  Bell.  Catil. 
cap.  86. 

Nam  qui  iurbaSf  et  cadem  civ^um 
odisse  aU]  Si  qnis  penitius  loci  hujnft 
constructionem  ac  sentrntiam  invea- 
tiget,  ne  illi  farile  odorari  fiierit,  vel 
ex  pobteriore  periodo  tantum,  nnme- 
ri  rationem  in  verbis  illis  tribns,  Aiif 
rciinetf  censet^  perperam  a  sciolis  ifli- 
versam  esse.  Qnod  tainen  a  nato 
nemine  usqne  adhuc  aoimadversnm 
demiror  ;  pnrsertim  cum  ejus  rei  ip« 
sos  commonefacere  potuerit  nnmeri 
illius  diversitas,  qu»  In  isto  argutla- 
simo  epiphonemate  comparet     Ita 


694 


NOTiE  VARIORUM   IN 


Itlf  t  vobis  pacem,  ▼obu  ab^^illo  bel- 
lam  saadent.  lo  quo  enarrando  qno- 
modo  isti  sibi  satisfecerint  nescio: 
hoc  flcio,  lectiooem  receptam  et  se- 
com,  ec  cum  Sallo^tiana  elegantia 
pugnare.  Nam  qiiae  obsecro  loco- 
tionisratiosit  iilap  Lepidas,  armato 
Lepido,  vos  inennes  retinet.  Qoocir- 
ca  vel  meo  periculo  (neqoe  enim  ca- 
pitis  res  est)  fidenter  castigandimi 
pronnncio  :  Nam  qui  turboB^  et  c.  c.  o. 
q^ae,  etobida,  L.  v.  t.  retinent ;  quef 
V.  t.  $.  e,  c/.  p,p,  p.  eemeiU,  Non  enim 
de  Lepido,  sed  de  factiosis  Lepidi 
fantoribns,  quos  ipse  sateliites  indi- 
gitare  amat,  intelligendum.  Htfiiza. 

Armaio  Lepido  voe  inermee  retinef] 
libri  Mss.  duo,  inermoa.  Ciacconios. 

Torpedo  animoo  ^tpreuU]  Priscia- 
nus,  hnnc  locum  ex  i.  hiat.  recitans, 
ita  leglt.  Apud  Nonium  vero  in 
verbo,  Torpedo,  Obrepdt,  scriptum 
est.  Mamt, 

Scderum  Ctfiiiiv]  Nam  Cinna  et 
Marins  com  Carboiie  et  Sertorio  Ja- 
niculum  occupaveriint,  et  fiigati  ab 
Octavio  consule  recesserunt.  Marius 
Antinm  et  Aritiani  et  Lavinium  co- 
lonias  devastavit :  et  cnm  nnlla  om- 
nino  spes  esset  optimatibos  resistendi, 
Cinna  et  Marios,  in  nrbem  recepti, 
eam  velnt  raptam  csdibns  et  rapinis 
yestaveront  Bad, 

Deena  aique  omnea  ordinen  interterunf] 
Sic  in  V.  c.  legnntiir,  Deau  ardinie 
huJuM  interiii,  Ciacconius. 

ParatevolnaCetkegi]  \et.c,  Cetke- 
go§,  Ciacconiiis. 

Sin  Uberjtaa  et  belia  nuigia  pUueni] 
Vv.  cc.  et  vera  magie  placent:  in- 
fra  lib.  iii.  Hist.  orat.  Lepidi,  *  si 
vera  et  honesta  flagitium  superave- 
rit.'  Idem, 

Decemite  digna  nomine,  et  atfgete 
ingenium  viris  fortibua]  Qnid  pst,  ^la. 
gereiitgenium?  an  quod  alii  dicnnt, 
Animoa  augere  alicui  ?  Gerra;  germa- 
nae.  Proinde  indncatur,  atqne  ejns 
vicem  mea  auctoritate,  fidncia,qnam- 
vis  audacter,  reponatnr:  Augere  im- 


periMM  viria  ftrtibua,  lioc  est,  Rent* 
pnblicam  vestram :  cni  baud  dissimilc 
tllud  oratione  ad  Ca^sarem :  *  Qua 
res  populos,  nationesve  inagnis  aoc- 
toribus  anxissent.'  Douza. 

Et  ad  hae]  Conjunctio  et  abest  a 
vett.  cod.  recte.  Cracamnu. 

Fortuna  melierea  aequitur]  Tacit. 
Hist.  IV.  '  Fortuna  melioribos  affott.' 
Idem. 

Cum  peaeumia  et  hoatibua  reipubl,  coit- 
trahitf  ordinia  auetoritatem  ad  urbem 
dw^]  Legendum,  eonira  ha^ua  ordimi 
auetoritatemf  ^.  faciiis  quidem  et 
proclivis  de  similitndine  vocom,  led 
foedissimns  error.  Riviua. 

Interrex]  Id  ost,  fongens  impeiio 
aut  consiilatn  interea,  dnm  novi  coD'' 
Boles  creabantnr :  qnia  Lepidum  dlxit 
secundum  consnlatum  petere.  Ollm 
auteni  verus  erat  ioterrex,  et  verum 
interregnnm,  cum  mortno  rege,  do- 
nec  novos  creabatur,  cessabat  reg- 
num :  erat  tamen,  qui  interea  officio 
regis  fnngeretur.  Bad, 

Inierrex]  Antiqnis  temporibna  is 
magistratns  statira  a  morte  Romall 
est  institntns.  Nam  com  in  mefn 
omnes  essent,  ne  civitatem  sine  tm- 
perio  vis  aliqaa  extema  adoriretnr  : 
rem  inter  se  centum  patres  consoci- 
ant,  decem  decnriis  fitctis,  singoKs- 
que  in  singnlas  deenrlas  creatis,  qni 
summfle  rernm  pneessent,  decem  im- 
peritabant :  nnns  com  insignibus  Im- 
perii  et  lictoribns  erat ;  qninqne  die- 
ram  spatio  finiebatar  imperiom,  ac 
per  omnes  in  ordinem  ibat.  Hkc 
fere  Ltvins.  A  qno  non  looge  dis- 
cedit  Plntarchns ;  nisi  qnod  vix  nni- 
ns  diei  imperium  nni  interregi  tri- 
bnere  videtnr.  Postea  exactis  etiam 
regibus,  quoties  comitia  ea  a  Consa- 
libus,  aut  morbo,  ant  bello,  aat  sedi- 
tione  impeditis,  haberi  non  poterant, 
si  Dictatorem  dici  non  placoiaset,  In- 
terrex  creabatur.  Qui  cnm  quinqne 
dies  magistratum  obtinuisset  (nam 
faoc  Interregni  tempus  fnisse  satis 
conitat)  alteri   imperiam   trndebat. 


PRAGHSNTA,      LIB.   f. 


096 


Ilfe,DiM  quid  impediret,  Senatasooii- 
fiilU>  de  Comitiif  oonsalaribnB  facto, 
CoBf ttles  ereabat.  Sohis  hic  patricioa 
magistratns  cnm  plebe  commnnia  fao* 
tet  oon  et t.  Neque  enini  pppuli  anf- 
frafio  creabatur,  sed  a  patriciii  coe- 
nntibns  auspicato  prodebatory  nt  tes^ 
tatnr  Appina  Claudins  apnd  Liyiam. 
Creabatnr  aotem,  nt  Pedianns  docet, 
ad  lu.  Kalendas.Febroar.  Ijos  of- 
ficinm  erat  omnia  ea  obire,  qnm  yel 
Regnm,  vel  Consulnm  fnissent.  Ita- 
qne  jos  dicebat,  Senatnm  vocabat, 
Rempoblicam  qnoqne  tnrbnlentis 
temporibus,  sub  eitremi  atqne  nltimi 
Senatnsconsnlti  formnla  ssBpe  acci- 
plebaty  snrrogatisque  magistratilins 
Comitia  habebat  JmaMGniUlm. 

UH  LepiduM^  ei  CahUM»,  9^.}  VldeB. 
dnm  an  de  Bell.  ItaL  hic  afatnr. 
Lepidns  enim  et  Catulos  Consnlcs 
habentur  in  senea  apnd  me  tabella, 
in  qoaltaUd  beUi  fit  BNntio.  f/rste. 

Neque  moifras  mt  UMgMm  cempetere] 
TaciL  lib.  iit.  *  Oppldaal  neqne  ocn- 
Usy  neque  anribns  satis  eompetebant :' 
et  Hist.  III.  "Trepidns  mlles,  dux 
segnisy  et  velnti  captus  anlmi»  non 
lingna  nbn  aoribus  competere.'  Cita- 
tnr  a  Donato  in  Adelph.  Act.  iii.  sc 
S. '  Sallust.  de  Septimio :  Neqne  animo 
neque  lingua  satis  compote.'  Cigee.  . 

Frwdene  Mimtam]  Tacitus  in  Tita 
Agricolm :  *  Ceternm  animomm  pro- 
Tincim  prudens.'  /dm. 

Pro/eeiue]  Sunt  qui  legendom  pu- 
tent,  prifeeiie ;  alii  vero,  operibue  eeu- 
/eeHe:  sed  in  re  ambigua  quid  asse- 
veres^  Carrio, 

Oppidnm  eepii]  Videtur  legendum 
oftmdtBSi.  Nam  Tacitns,  Sallnstii 
mmulatory  sic  locutus  est  lib.  iv.  cnm 
disit :  *  Obsidium  cepit  per  prsesi- 
dia,  qu«  opportuna  jam  mnniebat.' 
Ureinu». 

Deweiiium  proeoueulem']  Non  pnto 
designari  Cn.  Domitinm  Calyinnm 
Consnlem  anno  dccxiii.  cnm  C.  Asi- 
nio  PoUiooey  quippe  ex  Hispania,  de 
qoB  Procos.  trlamphaverat.  Imp.  de- 


scribitnr  in  argenteo  deuario  Oscm 
slgnato,  cum  inscriptione- Dohit.' 
Cos.  iTBR.  Imp.  Osca.    CMb. 

J>tfrrkuekUm]  Lhfrrhaekium  posni  pro 
kruekiutm^  quod  ita  in  libro  Elnoneasi 
esset.  Qoo  etiam  modo  legendum 
esse  cnm  qnidam  conjecissent,  aUi 
pro  certo  id^.sine  nlia  librorum  auc- 
toritate,  audacter  receperunt.  CarraOi 
•  DyrracAfBai]  Aliter  Epidamnns  di- 
cttnr,  Thucydidi  Dalmatise  ant  Mao^ 
doaiss  colooia ;  et  oppidum  propter 
inaospicatnm  nomen  a  Romams  Dyr- 
radiiBm  appellatum  fuisse,  tradnnt 
Livius,  Strabo,  Plinius,  et  Mela. 
Qnibus  assentitnr  quoque  Dion  Ub. 
xu.  ita  tamen  nt  snbdubitet,  nnm 
dno  diveraa  sint  oppida.  Appianus 
Butem  II.  Civil.  hoc  plane  adfirmat, 
ait  cBlm  BpidaBmom  pannum  remo- 
tom  a  mari  Dyrrachinm  vero  propo 
Ipsnm  mare  (in  peninsnla,  teste  Stra- 
bone) ;  Epidamnique  navale  esse  di- 
cit.  Additque  hoc  falso  a  quibnsdam 
Epidanmum  dlctnm :  postea  tamen  slc 
nominatnm  a  Corcyrensibus,  qnod 
Dymchii  nomen  ominosnm  habeba- 
tur,  vetnstam  antem  appellatioiiem 
vicisse,  et  Dyrrachu  nomen  manere* 
Discrepat  a  ceteris  omnibns  Appia^ 
nns,  hic  namqne  Dyrrachii  nomea 
ominosnm,  ceteri  Epidamni  facinnt ; 
Hic  nominis  mntationem  Corcyrensi- 
bns,  atii  Romanis  tribunnt.-  Hodie 
vetus  nomen  obtiiiere  videtur.  -Du- 
raao  enim  urbs  interior  et  Cabo 
Dnrasaa  nmritima  nomioatur  in  ta- 
bolis  Geographicis  .  recentioribna» 
Druzto  legit  Marius  Niger.    OrieL 

iUo  prqfeciu»,  ewM,  ^c.]  Et  hoe 
Fragmentum,  contagione  credo  rel 
qnam  narrat,  pericolum  vastationis 
vix  cffugit,  non  quidem  a  Volcanl 
violentia,  sed  librarionim  ignorantia 
conflatum  syUabas  abbreviantium. 
Qno  de  genere  s um  qneftus  jam  an- 
tea,  quorom  comitate  efiectom  vide- 
tor,  ut  tref  dictionef  in  unam  con- 
creverint:  qnod  conjectores  isti  Sal- 
Instiaiil  non  advertentes,  sibiqne  cnm 


npTM  y^mmvu  m 


tiwiCOBy  minuB  q«M  oobls  Imvm 
pq>erer«:  dnm  mrtim  Mcvrt,  eltt 
mewrkmmos  «loumUi  etiam  ««MiMi- 
m  mM»  objectare  mm  dnbitaBt,  qood 
eo  ilHt  flrmltti  ▼isom,  qooBiam  in 
mumscnpto  forto  /eem»imhm$  rope- 
rissent.  6ed  his  plorare  jomis  ia  rea^ 
prteBeotem  Teiiire  meliot  est,  lectori^ 
qne  de  eoBJectorsB  nostne  rotione 
gratlam  facere.  £a  Tero  hssc  est: 
Nequi  eiflt»,  md  secNro  essg  giims,  mtim 
fiiiiii$f9fe,  sententla  apertimima;  et 
qeam  a  Saliostio  esse  argotn  ejnt 
brevitas  etiam  me  taccnte  indielnm 
fhclt.    JDeusa. 

Cemsctacs  •cMmwnmt]  Prisdanas 
I.  X. '  Quidam  occanuiy  pro,  occimii 
protnlenint.'  Ser? ios  Virg.  Oeorg.  ii* 
'  A  cano/  tnqnity  <  Tcteres  noii  Mctaty 
sed  eamd  dizeruot.  Sallostias :  Cor- 
mia  ocCannerunt.'    Canio» 

Equi  tme  recton]  Hoe  fragmentom 
idem  Prtsdanos  citat  ex  1. 1.  episto- 
larora ;  oormptey  nt  puto^  pro  Histo* 
liarom :  neqoe  enim  Sallosliam  epi»« 
tolas  Tolgasse  aHbi  lectooi.    Ctlflr. 

Eqid  eme  reeierUms  exterrUQ  Ad 
bnnc  locom  respexisse  ^idetnr  Taci- 
tos  Annal.  i. '  Equis  maxioie  Tttlnera 
iugerit.  iltl  sangulne  stto  et  lubrico 
palodum  lapsantes,  eacusais  rectort* 
bosy  disjicere  obvios/  Sce*    Ciaec. 

Hiierdam']  Ilergetum  urbs  Ptole» 
mso,  et  Stephanoy  in  Hispania  Tsr^ 
raconensi:  licrida  est  Vasseo.  Fla« 
vius  Ilerda  est  ibidem,  niai  fallat  Vi« 
bius.    Orietim, 

Ardebai  eaim  Hwpaata]  Csmar  I.  v. 
'  Ardere  Oalliam.'  Tacitus  Annal. 
XII.  *  Arsisset  bello  proTincia.'  Ctacr. 

£< /mt«re  Miidam]  Suspicabar  levi* 
ter  legendum  esse,  tfi|ipoN«m,  docente 
Stephano  vfpl  TdXwnf,  'Ivin^  ir6ku  Ai* 
^f  y  eamqoe  a  Phcenicibus  conditam 
sciebam.  Salhist  Jognrtha:  *  Postea 
PhmniceSy  alii  mnltitadinis  domi  mi* 
nnendse,  part  imperii  cupidine  soUid* 
tata  plebe,  et  aliis  noyBrum  remm 
avidis,  Hippvnem,  Adrumetnmy  Lep« 


BffhB»  in  ora 
coBdidere/  Sod  OBm  viderem  vaBM^ 
doctoe  in  Mss.  NobU  codtdboa  icpm- 
rttse  IHfSBni,  bob  dBbiUvi  seribem-^ 
domeste,  FiwBfm.  StephaDOs,lfa{;dip^ 
«dXir  norruii.  Probns,  qfti  mibi  dax. 
ad  haac  coBJectnram,  fas  Zo:  *  Hasr 
qnoqBB  ajllaba  imUBm  BomoB  repesi 
terminatMSy  niti  nnnm  barbarm  dvU 
taUt  leetum  iB  Sallattio,  Vlso  Vias^ 
aia.'    PKtadb. 

Et  pmmre  oaliism  whmi  Vetot  ec»« 
dex  NoDii  habet,  Stf  jyigemem:  eai. 
qao  exeogkari  dobet  Beoteo  orlMB 
qiatydeqBBloqBebBtar.  Beehmetam' 
iem,  pro  Retittere,  dixit,  at  Taeit. 
Annal.  iii.  '  Panlnm  more  attnlerm 
ferrati,  f  ettantibBt  iBOsfaiit  advertBS» 
pOa  ot  glndiot.'  £t  Liv.  I.  xxxiv. 
'  Qoi  paod  ploret  vincere  toliti  ettiB» 
nanc   pauclt  pinret    bob 


Ihigmmde  meW]  Simile  estUli,  qnod 
habetnr  m  veteH  iBtcriptioBe  DttUii, 
PiwMABOO  Cxprr.    Urtim» 

Jft  MaarifaBia]  Vide  tapra.  lipdBB, 
lBiraafrifaBiaai,epitt.nr.  14.  Nami 
scribit  Plutareh.  Sertorimn  ena  tri«' 
biit  mOHbttt  mUitum  oonfogime  Car- 
thaginem  novam.  Idem  panilo  poot 
corrigit  «Fnrtim  abiit;  cderiuto 
vitare  praBlinm.'    Colsr. 

FwHvaqme  eelerUmie]  ABte  erat, 
Fmiim  oat  celcrttate:  ox  quo  fadctmt 
AchiUet  Statius»  Forfam  oc  odiri 
rafe.    Ciaocodos. 

IWmigrrttiMt]  AgeU.  x.  96.  et  No* 
Bina  MarceU.  tit.  de  impropriis,  qnl 
AgelUi  verba  more  sno  detcribiti 
hsec  cUant,  apud  qnem  4lno  frag^ 
menta  torplter  cadnemnt  in  nanm, 
sle  separanda  et  emeadaada :  <  Trana- 
grestus  a  pedom  gradu  propriedici* 
tnr,  ted  anctmitat  vetnttatit  Ubesio* 
rem  usnm  loquendi  dedit,  nt  Sallat* 
tius  bist  1. 1.  et  de  iit  qoi  aaviga»* 
sent,  et  de  Iptit  navibnt  eo  verbo  nti 
voloit,  in  quibat  gradot  non  dt.do 
Sertorio :  Ntctot  obscanua  /loetcm 
stttu  tecuado>  fudivafBe  cdcritale 


rRAOtfBNTA,  LtB.  t. 


m 


Tltare  prttiriiiii  la  tnuwgrcMii  tona* 
Ud  etf »  ic  iMle :  ThuitgreMM  recl- 
pif  MMie«  nons  prtteeptaa  a  Laalta- 
Bla.*  Haiic  Yeram  ctae  hajua  loet 
acriptQrafli  sQffragabitiir  quilibet,  qilt 
Konil  nieiitem  dilifentins  excnaac- 
flH:  codem  p^rro  modo  loqoitnrSi- 
aenna  l.  iti.  *  TransgreBaas  lliiTlnn» 
qni  secimduin  llercQlaiieitm  ad  roare 
pertincbat.'  Et  <  navea  amlmlare* 
dixit  Ennins :  *  Inde  Paron  pcr  aa- 
rala  naYtlms  ambnlabant.'  Et  *  cUm- 
dtaf  Tocal  Lucretios.  1;  nr.  *  Atnmria 
ignarla  In  portn  elanda  videntnr  Na- 
▼Igin  aplnstris  fraetisobnitier  mdla/ 
£t  •  cnrrere'  dicit  VirgiUnt  llb.  i. 
JZneid.  *  DefeMi  fineads»  qnas  prox* 
ima  IHtora  cnraa  Cootendnnt  petere.* 
Qqo  loeo  et  Menr.  *  aaltationes  etiam 
nnviiim  dicebant,  qnod  est  animali- 
bns  terreatrlbns  proprmni.'  EMop* 
tlme  sentinat  qni  vi  ventornm  et  pro^ 
callaram  aHqaando  jactati  fhemnt. 
PmUek. 

MomBidkra]  In  membranis  VnU 
densibns  JMMa,  binc  foraan  Belamiy 
cnjna  meminit  Stepbnnna.  Msrik. 
De  moBle  Ballera  nihli  legerc  me 
reeordor.  Servins  *  Ms.  FaldensU 
«ontem  iatnm  BeUoiam  rocat.'  8ed 
pnto  et  illnd  rltiosnm.  Pallenie  qni-* 
dem  montis  Atlenns  meminlt :  '  inc 
mellMlnis  Pailena  sub  antrls.'  Verum 
ia  non  in  Hiapanla.  Cslar. 

Ei  m»x  Ft^Mu]  Ita  emendamnt 
ca  At^idmi.  Malkm  tamen,  SMpi'» 
daa.  Ciacconlna. 

Ei  tmt  A^ldina]  lipaina :  ilit^Mmf . 
Sic  de  bello  Sertoriano  acdpietnr. 
videndns  PinUrch.  Mgr. 

Fta^MameenMaaqMrilclM]  Vt.cc. 
habent»  spirM,  non  tuperUMUt:  qaod 
verbnm  ab  aliis  repositam  est.  Fc8« 
tna  espoifit  ipiram  hominnm  mnltitn- 
dinem.  Profertqne  Ennli  Tersnm: 
*  Spitna  legionibas  nexnnt.*  Urnmu. 

IhigmmmtttmM]  Virgitius :  '  Ma- 
tarate  fugam.'  Tscit.  Annal.  ▼.  *  Fa- 
gam  aatnmtrlt  ape  anxilii.'  Ciocc. 

^tninm  miligfnai]  Potina  eat,  nl 


Sallnatlnm  scripaiaae  credan^  icffaro 
caftiyn.  Idque  de  Upslana  senlentlntf 
Dtnza. 

r«r«a«]  CakbrisB  h«c  slve  amgnm 
OrsBclie  urba  eat.  SuidM  el  iEllanna 
in^iliUribM  adscribit  Tarentnm  HU 
cili».  Ez  quo  patet,  hnjas  tampom 
hanc  Itnli«  partem  (nt  nunc  qnoqne) 
Siciiiam  appellaUm.  In  regnm  titn* 
Ua  enim  atrioaqne  Sicilin  memoria 
eat.  Tama  appellaUr  Stmbohi  et 
Plolemseo.  Romanam  eohmiam  eas« 
ez  Stmbone  et  PlnUrcho  discimna, 
CEballa  a  Virg.  Tocatnry  iMte  Servio. 
Sed  arcemTarentinam  sic  rocari  an« 
noUrit  Philargyrina.  Elcganter  hano 
Urbem  describit  Florus  lib.  i.  '  Ta« 
rentas  Lacedsmonioram  opits,  Cala- 
lirise  qaondam  et  Apnll«|  totiasqnn 
lAicanise  capnt,  cnm  atagidtndine  et 
mnrisy  portuqne  nobilis,  Um  mirabi- 
lia  siu :  qnippe  in  ipsis  Hadrialici 
nmris  fiincibas  poaiu,  in  omnea  Ur« 
ru,  Histriam,  Illyricnm,  Epimm, 
Achaiam,  Africam,  Siciliam  Teia  di- 
mittit.'  Httc  ille.  Tamnto  hodie 
Yocatur.  Tarentini  aliqnando  Spnril 
▼ocati  sttnty  nt  scribit  ex  Trogo  Jna- 
tinua  lib.  xx.  PartheniatM  vocatoa 
scribit  Serrius  ad  iEneld.  iit.  item 
PhalantiadMa  Phalantoqaodam  cive 
eorondem  celeberrlroo,  ut  tradit  Ste< 
phanus.  OrM,  Vida  et  Strabonem 
lib.  VI.  ct  Plin.  iii.  10.  prmcipue  vero. 
Cinvcr.  Ital.  lib.  iv. 

Iter  vertU  «d  Corymm  nrbmi  inaly- 
Um:  paMtumue  mmure^  m  qeieereeim 
gigmtwr']  Omnino  hic  nomen  nemoHa 
deaiderari  exbttroo ;  id  qnod  imperi» 
to  libmrio  occMionem  prmbolMe  vi- 
detar  locnm  depmmndi,  atqae  ejns 
vicem  nobis  Pmtmeifiu  iatnd  suppo* 
nendi :  qnod  nihlU  verbnm  esse,  dla- 
tinctionemqoe  poat  iii«hiiam  renHM 
vendam,  indicaase  contenUs,  felicio- 
ribns  iogenlis  nomen  porm  nemoria 
istlasy  quod  ego  fmstm  in  Ciiicim 
descriptionibna  persecntns,  iilterii 
reeomminisci  nondum  potai,  inveatU 
gaBdnm  mlinqno.  i>ania^ 


NOTJE  TARIORUIi  llf 


CtfryciMi]  Plinio  et  PtoleaNeo  Ci- 
Uciie  oppidoniy  qood  Ciirco  Nigro, 
Clinra  Mercatori  appeUatur.  Pli- 
aios  oppidnm,  portnm  et  antrnm  uno 
Bomine  appeilat  Corycos.  Est  et 
Cilici»  mona  qnoqne  Plinio,  Vibio,  et 
Stephano.  Promontorinm  qnoqne 
est  Straboniy  et  in  eo  antmm  Cory- 
cinmy  in  quo  optimus  crocus  nasci- 
tnr.  Meminit  et  ejns  Q.  Calaber. 
Orm,  Corycins  antem  crocus  cele- 
l»errimuf  y  qnem  ludoms  1.  xiv.  c.  8« 
CortMoa  nomtoat,  addens  inde  plori- 
mnm  et  optimum  Tenire  crocum. 
Hioc  et  Cilicum  florem  crocum  appel- 
lat  SUtins  Papinins  lib.  ii.  Sylv.  alii- 
qne,'    . 

Ad  OlympmH  atqw  PhtaMa]  Ur- 
bes  Bunt  Lyciie  marltimaeet  maxim», 
qnae  piratarum  et  praedonnm  domi- 
cilium  et  receptaculum  fneront,  et  ea 
de  cansa  bello  Piratico  a  Serrllio  ex- 
pngnatse  et  deletse  sunt  Strabo  Hb. 
ZIY.  Cic.  in  Verrem  4. 

Jd  Oiffmpum}  £t  hsec  ad  snperiora 
quodnmmodo  pertinent :  scribit  enim 
Pedianus  Verrina  tertia,  P.  Serrilium 
beUum  in  CiUcia  gesiisse,  deque  ea 
trinmphasse,  captis  Coryco,  Olympo, 
et  Pbaselide,  tribus  magnis  ejus  ter- 
rae  nrbibus,  sed  in  Asconio  deprava- 
tnm  est,  Fa§Uide.  Carrio. 

Apud  Leete  oppidMm]  Hsec  tta  con- 
jnnzimns  ex  sententia  clarissimi  D. 
Jani  Doozs,  cnjos  opinionem  finnat 
Silins  Italicus,  Sallustii  in  locis  de- 
scribendis  imitator,  de  bello  Punico 
Ub.  II.  *  Qusque  snper  Gravios  in- 
centes  volvit  arenas,  Inferai  popnlis 
referens  obUvia  Laethe.'  Puiech» 

LtBtt]  Macedooiae  Urbs  Stephano. 
Ad  Thermaeom  sinnm,  Plinio.  £a« 
dem  Mygdoniae  regionis  in  Macedo- 
niOy  apnd  Ptoiemaeum.  Sed  haec 
forsan  alia  Urbs.  OrteL 

Cui  nomen  oblivioHis  comdidenmt']  Le- 
gam,  ifididerant ;  et  de  Lethe  Hi- 
spanife  flumine  intelligam,  quod  Li- 
miam  appeiiant  Strabo  Ub.  iii.  et  ia- 
tius  Mela :  ^£t  coi  oblivionis  cogno-. 


men  est,  Liiiila.'  Ci^cmnus, 

MuiiM]   Gailaae  Togata^oppidcnii, 
volgo  nunc    Modona    et     Modetta 
vocitata.    Memoratnr  Polybio,  Cice- 
roni,  Livio,  Patercnlo,  Straboni,  Me< 
Ise,  Plioio,  Ptolemaeo,  .ariisqae.    Co- 
loniam  fnisse  Romanonim  complnres 
testantnr    auctores.      Cicero    Phi- 
Upp.  T.    Mutinam    firmissimani   et 
splendidissimam  Popnli  Romani  Colo- 
niam  appellavit.    Quo  anno  dedncta 
fnerit  Colonia,  Livins  osteoderevo- 
Init    I.  xxxviii.    '  £odem,'    inqait, 
*  anno  Mntina  et  Parma.  Coloniae  Ro- 
manoram  civinm  snnt  deductas :  bins 
miilia.hominum  in  agro,  qni  prosirae 
Uojorum  ante  Tuscorom  fnerat,  oc- 
tona  jogera  Parmae,  qnlna  Mntiiue 
accepernnt.'     Nempe  is  annns  erst 
Urbis  Rome  I3LXViii.  qno  anno  Con- 
snles  fuere  C^  Fabins  Labeo,  et  M. 
Clandins  Marcellns.  Polybios  auteoi 
Ub.  III.  ante  Coloniam  jam  inde  a  P. 
Cornelii  Scipionis,  et  Ti.  Semprooii 
Longi  consnlatn  annis  triginta  qaa- 
tnor  ante  extitisse  affirmat    Adden- 
dum  hoc,  qnod  refcrt  Plin.  Mntinensi 
agro  eaire  e  petra  flamniam  statii 
Vnlcano  diebos.    Nec  aUennm  foerit 
mirnm  ejnsdem  agri  portentnm  hoc 
loco  inserere,  qnod  idem  PUnios  i. 
n.  c.  .89.  refert,  qno    ipsa    natnrs 
soli  noseatur  :  <  Factnm  est,'  inqnit, 
'  ingens  terramm  portentnm  L.  Mar- 
cio,  Sex.  Jol.  ConsnUbns,   in  agro 
Mutiiiensi :    namqne  montes  dne  ia- 
ter  se  concnrrerant,  crepitn  maxinio 
adsnltantes,    recedentesqne ;      inter 
eos  flamma  fumoque  in  coelnm  exe- 
imto,  interdin,  spectantee  via  .£mUis 
magna  £quitnm  Romanomm  famiU- 
arumqtteetviatornmmultitndine.  Eo 
concnrsu  villas  omnes  elisae,  aoimaiia 
permulta,  qnae  intra  fuerant,  exani- 
mata  snnt :  anno  ante  sociale  belliun; 
quod  hand  sclo  an  fnnestins  ipal  ter- 
ne  Italiae  fuerit,  qnara  civUta  bella.' 
Clttver. 

Praneste]  Urbs  Latii  mediterranea, 
dncentis  fere  stadiis  dissita  ab  Vrbe 


FRA6MENTA,   LIB.  f. 


m 


Roma,  Ptolemvo  Upait^aroSf  quam- 
quaitt  Strabo  scribit  olim  dictam  IIo- 
AiwT^^ayor,  Plitiias  etiam  Stephanen, 
Domenque  habere  a  quoUam  Praenes- 
te  (ita  enim  fabulantur)  UlyssiB  ne- 
pote,  et  fi  tio*Latini,  qui  primte  ejttt 
faerit  conditor,  «icat  aMcrit  Solinus 
ez  Zenodoto.  Cetemm  Servius  a 
lilicibiia,  qni  wpivoi  veteribiis  Orscis, 
qaomni  ibidem  maicima  copia,  dic* 
tam  affinnat :  Graecanicanf  esse  hanc 
arbem  origine,  sicnt  et  Tybnr  ali- 
qoanto  ricinins  Romap,  affirmat  idem 
Geographnl  1.  y.  Utramqne  rursua 
urbem  loci  natura  munitaim  praedicat, 
etsi  Praeneste  exceUeret,  ctii  arcis 
loco  mons  imminebat  eacelsns,  idem- 
que  avnlsns  anguito  qnodam  transitn, 
et  qnasi  roUo  a  reliquis  motttanis 
locis  contigubi.  Accedebat  ad  hanc 
mumtionem  natnralem,  quod  nrbs 
nndique  occultis  cuniculis  perforata 
fuerit,  in  quomm  nno  Marias  Junlor 
obsessus  periit.  FiiigcrBS.  Leander 
Albertns  dicit  hodie  Pilestrina  nomi- 
nari. 

Medw  diii]  Ita  locntns  est  Tacitns, 
SaUustii  locnm,  nt  videtur,  imitatus 
1.  XYiii.  cum  dizit ;  *  Sed  medio  diei 
exarserant.'  llrftii. 

MiUtue  periiui]  Snpra  dixit :  *  Doc- 
tns  militiam.'  In  utroqne  Graecos 
imttatusy  qui  dicunt,  M>s  ttdxnh  '>^ 
wKifiOMy  ut  apnd  Homenim,  ol  Mrn 
ftdxn^.  Jdem. 

Sertorius]  Neque  habeo  certi,  qnod 
hocde  loco  definiam ;  etsi  Servius  1. 
IX.  ^neid.  quid  sibi  voluerit  Sallus- 
tins  satis  indicat.  <Mnri,'  inqnit, 
*  olim  altl  Don  erant,  sed  ad  impetum 
tantnm  repellcndum.  Ut  etiam  Sal- 
Instins  oatendit,  nbi  Sertorium  hnme- 
ris  snblatum  muros  ascendisse  memo- 
rat :'  qoae  postrema  qni  pro  Salins- 
tlania  arciptunt,  frnstra  snnt;  cnm 
hnc  referri  debeant.  Cerrio, 

Seriaritu  FartkiM]  Videtur  illnd, 
PariksBp  esse  mendosum,  et  fortasse, 
porti$y  scribendnm,  ut  integra  lectio 
sit:  8eri0iu»  poriii  iwrba  mmrmiibtis. 


tfc,  Erant  igitur  portae  ita  turba  od- 
cupatae,  nt  nec  Tribunus,  nec  ipse 
Imperator  pervadere  posset  Imperii 
autem  posuit,  ut  videtnr,  pro  Impera' 
iorie,  Ursin. 

DsAitatii  aeie  pars]  Priscianas  ex- 
tremo  sept.  lib.  tradit  veteres  con- 
suevisse  frequenter  in  qnincta  con- 
jogatione  tam  genitivum  quani  dati- 
vura  ablativo  similes  profierre:  et 
haec  ex  prima  SaUustii  historia  alle* 
gat :  prout  vulgati  habentlibri.  Nam 
a  mauuscriptis  abest  namems :  et  in 
historils  ita  scripsisse  Sallnstium  in 
Catliolicis  refert  Probus :  nec  libram 
nominat ;  uti  nec  Servins  1. 1.  Georg. 
Virg.  Probi  hec  snnt :  *  £,  sive  cor- 
repta,  sive  prodncta,  nuHins  generis 
casns  genitivus  repertttirterminatos, 
nisi  antiqne.  Virgilitis:  Libre  die 
somniqne  pares  nbi  fecerit  horas. 
Sallnstius :  dnbitavit  acie  pars.'  Corr. 

tdemfeeere]  QuaR  seqnantur  ad  h' 
nem  nsqne  libri  i.  addidimns  ex  qua- 
dam  Servil  edltlone,  qnam  debemua 
diligentis  et  solertiae  Cl.  Tiri  Petri 
Danielis.  Nara  si  absqne  illo  esset, 
mnlta  Sallustii  loca  non  haberemus, 
mnlta  deteriora  essent,  quae  nnnc  ad 
Sallnstianv  navis  tabulas  coaeqnandas 
muttaoptiinahabemus.  PuisehAa», 

Ea  pamci»  tpnbus]  Servius  ad  illud 
XII.  ^neidos :  <  me  veriiis  unum  Pro 
vobis  liiere  :  AHi  veteri  more  dictum 
accipiunt.  Verum  enim  quod  bonum 
et  rectiim  esset  appeUabant.  Teren- 
tius:  Idne  cst  veram  modo,  id  est 
pessumnm  genns.  Ideni,  Qnod  ti  as- 
tn  rem  tractavit,  Dii  vostram  fidem, 
quantsm  et  qnain  veram  laudem  ca- 
piat  Parmeno.  Sallnstins  in  primo : 
£a  paucis  quibus  perltia,  et  veram 
Ingenium  est  almuentibus.  Idem, 
Perpenna  tani  paiicis  profectus  vera 
est  aestimanda.'  Locum  integrnm 
ascripsi,  ut  eliriant  aliquid  meliora 
ingenia.  £go  mnginabar  :  *  Perpen- 
na  tam  paacis  protertns  vera  est  m%» 
timanda:'  sensn  non  pleno,  quem 
pendere.a  seqaeutibns  reon  /dem. 


1W 


VOTA  VAEIOIIUIif    IN 


LIBER    If. 


iSarrftMia  in  Afrieo  marifaeie  veiiigU 
kumami']  Fraadi,  uti  spero,  fiitnruiii 
■uhi  non  est,  n  has  SatiaUiani  ▼elnl 
nanfragii  tabulas  assulis  aliqsantis 
aactiores  reddidero :  non  quidem 
de  meo,  ne  quit  erret,  (ande  eBim 
mihi,  qaieto,  Ronanai  histori»  pro* 
ferre  pomoeria,  scriptorum  prssertim 
codicum  armamentis  destituto  ?)  led 
de  Isidori  schediis  et  pluteis,  quos 
jam  dudum,  coi^uratis  tot  lNirl»aro* 
nim  s«cnlorum  procellis,  et  plua 
qnam  decumanis  ignorantiae  flnctibusy 
a  reliqna  Sallustiana  ratc  diKJectos, 
ac  avuisos  fuisse  periiuasnm  eftt  mihi : 
atque  hanc  inde  conjecturam  facioy 
quod  idem  ille  centonum,  qaem  dico, 
sarcinator  onicos  lib.  ix.  Originum 
suarum,  qno  loco  de  Gentinm  voca- 
bniis  disserit,  Maurorum  et  Numida- 
rum  prima  quasi  incunabttla,  atqne 
incrementa,  retractans,  iisdem  pmne 
verbis,ordine  paullum  immutato,  nar- 
rationem  loogissimam  a  Sallustiano 
Jogurtlia  petitani  ad  se  traxit,  aup- 
presso  auctoris,  unde  eam  acceperat, 
nouiine,  quod  ille  passim  etiam  ia 
aliis  solemne  quasi  snam  servasse  vi- 
detur.  Exemplum  Istdori  sic  habet : 
<  Sardis  Hercule  procreatus  cum  mag- 
na  multitudine  a  Libya  profectus 
Sardiniain  occnpavit,  et  ex  sno  voca- 
bnlo  insolae  nomen  dedit.  Hvc  in 
Africo  marl  facie  vestigii  humani,  in 
Oriente  quam  Occidente  latior,  pro- 
minet ;  ferme  paribns  lateribns,  qu« 
in  Meridiem  et  Septentrionem  ver- 
tunt :  ex  quo  ante  commercium  a  na- 
vigantibus  Grscorum  Ixf^s  appellata 
est.  Terra  patet  in  longitudinem 
^iUlia  CXL.  latitudine  xl.  In  ea  neque 
serpens  gignituTy  neqoe  lupasi  led 


soUfuga  taatum,  animal  exigmm,  bo- 
minibus  pemiciosnm.  Veaennn  ibi 
qaoqne  non  naacitor,  nisi  berha  per 
scriptores  plnrinAOs  et  poetas  meaMi- 
rata,  apiastro  similis,  qa«  hominibos 
rictus  contrahity  et  qoasi  ridentes 
interimit.  Fontes  habet  Sardinia  ca» 
lidos,  iofirmis  medelam  pnebeotet, 
furibns  cmcitatemy  si  saRramento  da< 
to  ocolos  aqna  ejos  tetigerint.'  Hac- 
tenns  laidoms;  qus  universa  ut  a 
Sallustio  esse  praestare  non  ausim, 
ita  pleramque  partem  eidem  defaeci 
qnovis  pigBore  sponsionem  facere 
siim  paratus.  Fragmentiun  certe 
istttd  eodem  insertum  plane  argoit 
sttspicionem  hanc  nostram  de  nihiia 
non  esse.  Et  vero  (ut  rem  loqaac 
meram)  si  pancola  qaedam,  qao  de 
genere  snnt  illa,  '  Intirmis  medelam, 
furibtts  cecitatem  pnebere :'  ttem 
hoc,  Gneeontm  tx^ot :  qnod  ad  proxi- 
mom  Sallttstii  Fragmentnm,  (iUad, 
^Undelchnnsa  appellata,'  volni  di« 
oere)  hand  dubie  pertinere,  atqae 
inde  adeo  emendandum  ipsn  res  cls* 
mat:  Isidori  sordes  potins,  qoam 
Sallustianam  manditiam  redolentia 
iitinc  exeipias,  quidnam  his  addifar 
mentis  Historico  nostro  tantopere 
indigmim  insit,  non  video.  Cetrrum 
caussam  descriptionis  Sardiniae  Lepi- 
dntn  Sallnstio  prsebuisse  verisimiliter 
induror,qnem  male  re  gesta  versoriam 
in  eam  insuUm  capere  coactnm,  at« 
qne  inibi  paullo  post  tabe  coUiqnisse 
veterea  nobis  Memoris  ooofirmant 

Focte  veatigii  knmuan]  Imitatar 
Phrasin  Solinus,  c.  47.  <  Eqmu  G. 
Cassaris  nullnm  praster  C«sarem  dor- 
ao  reeepity  cojus  iirinores  pedes  ii* 


FRAGIIKMTA,  LIB.  II. 


701 


ci€  vnligil  hnmaitf  tndniit  fttit»e? 
Apilejat  de  nino  iv.  *  H»  trtmret 
hi  Umri  fteiem  prolixe  folittae,  |NI* 
tint  in  modom  florit  inodori  por- 
rectoi  rtlicfilot  modlce  pmiieaiitet/ 


Idamm]  ScriUt  Pliniut,  ciimSer- 
dioit  tUlt  SendsUotit  appclletar,  Me- 
Utiani  eam  a  timililQdiBe  plmitv  Im- 
mtB»  Icluratam  dixitte ;  ifuod  potte- 
tiat  Soiinat,  Plinii  transscriptor  Cliry- 
tippo  tribiiit ;  nt  <|oidem  vuI|e;o  ett  t 
mm  in  ▼eteribnt  librit  Critpam,  mm 
Chiytlppnm  etse,  deqne  Sallnttio 
Crispo  aocipiendnmvideri  olimobter- 
vtvimnt ;  et  V.  C.  Martin.  Deirint  cnm 
lande  mntta  lii  hfo  ttndllt  vertatni,  in 
Moliit  SoNniaalt  notavlt:  ijnod  eo 
milii  propint  vero  ett,  qnod  videam 
Silimn  ItaVcnm,  qni  in  pleritqne,  ut 
attbi  docemnt,  Salla^tiiim  ttndiote 
imitatat  ett,  idem  iii  poema  tnnra 
InMtalitte.  Vertntejnt  I.  xii.  tnnt: 
*  Intnln  flnctisono  circnmvallata  pro- 
Ibii4ki  Ontigatnr  aqnit:  compretta- 
%iie  gnrgite,  tevmt  Cnormet  coliibet 
MidtB  tnb  imagine  plant».  Inde 
lehiraan  print  Orajlt  memorata  colo- 
ab:  Mox  Libyci  Sardnt  generoto 
tMigvlne  fident  Herr nHs,  ex  tete  mn- 
tnvit  •omifia  terr».'  Corrlo. 

0ifMaiii  iM  bMila  «M]  Videtnr  le- 
feBdUB,  C#nfM€iit,  diiomm  en  iMala 
tHf  qmmm  JSirrt,  tfc,  Ciaceoo. 

lie  rt^iim  ^  Ugemferewiim]  Notat 
AgelHaa  x.  20.  Nallnttinm  proprie- 
tatit  in  verhis  retineiitiMimam  con- 
tnetviHiH  roncetaisse,  et  privileglnm 
qaod  de  Cn.  Pompcji,  Magni  Pom« 
p^  pntrit  reditn  ferebatnr,  legem 
appellMse.  CarTit. 

Ctmii  liiiltNm  ittetum  m  fmerUU  la- 
liveialit]  VldetarQ.Cnrtiutretpexit- 
ae  ad  hanc  locam,  cnm  dixlt  I.  vt. 
*  Hnrdoi^m  erat  gem  contnis  Hls- 
panitt,  coltn  vttK  aspera,  et  faitroci- 
idb  namieta.'  C^inift. 

Iiiler  l«era  m«at«m]  Loqnltor  de 
pewM»  apod  flmnoii  DnrliMB  a  Cn. 
Pompejo  committo.     Pomp^vt  nd 


BeBatmn :  *  Cattrahotthim  apad  8»- 
eroBemcapta,  etpnelinm  apud  fln* 
men  Dnrinm,  et  dax  hottinm  C.  He- 
reimiat  com  urbe  Valentiay  et  oxer- 
elt«  deleti,  tatit  clara  vobit  tmit.' 
P^tUekiue. 

Plmueu  TVrtem]  Nob  beae  qnidam 
mitcnenmt  7hfMm  com  l>arit,  idem 
aml>ob«a  Bomen  facientety  credo  ob 
Hitpanicamm  rerum  Ignoratlonemi 
qaia  Tnria  nda  tam  celebrit  ett.  Flalt 
aalem  IViria  jnxta  Valentiam,  de  quo 
Pompoaint  libro  teeando :  *  Setabin, 
et  Turiaro,  et  Sncronem  non  magoa 
«xeipit  homiaa:'  et  Plla.  iii.  t.  <  Va- 
lentia  Coloaia  tribnt  v.  ptM.  a  mari 
remota:  flnmen  Tnriam.'  Ita  ealM 
iegeadam  et  apnd  Poatpoainmy  et 
apnd  Pliniiim  emdite  et  vere  contea- 
dit  Hemiolans.  Corrapte  antem  hic 
vnlgo  legitnr  Dariaai.  Toriam  enim 
vocari  id  llnmen,  de  qno  Pompooiiiit 
loqnltnr,  ostendlt  Plutarchns  in  Ser- 
torio :  *  Remedia,'  inquit,  *  in  rebnt 
adversit,  maglt  claram  ejut  virtuteih 
laciebant,  velnti  in  ea  pngna,  qine 
apud  Sncroiiem  contra  Pompejnm 
commlsm  mt,  et  mrsnt  In  ea  qam 
npnd  Tnriam,  advertntJlfetellam  tl- 
mul  et  Pompejnm.'  Cltndianut  ta- 
men  etiam  DnriiHn  Tnriam  appeilavit, 
in  Laodlbnt  Strensb :  '  Te  nMcente 
ferant,  per  pingaia  cnlta  tnmentem 
Divitiis  nndasse  Tagnm,  Oallvcla  ri- 
tit,  Floribnt  et  roseis  formosos  Tnria 
rlpis  Vellere  pnrpnreo  paMlm  nrata- 
vlt  ovile.'  Nam  cur  llnvinm  parvnm 
et  alias  ignobilem,  prsitennissit  Ibe- 
ro,  Bmti,  Ana,  ac  Dnrio,  Mlnieque 
maximi  momenti  flnminibus,  tanta 
pompa  teligeret,  ac  formosum  roseit 
riph  vocatnm  ipti  Ttgo,  fluminnm 
Hispanoram  vulgatiMiran  farate  con- 
JtingeretP  Vide  Reeend,  de  Antiq. 
Ltttit.  Est  igitur  Turia  tive  Dnriat 
Httpani«  Tarraconentis  flnviolos  In 
8ncronensem  sitinm  cAuens.  Gna« 
dalajar  Clntto  hodie  est.  Durin» 
antemPlinio  Hltpanlfle  araximat  fln- 
vlaii|  ta  FeleBdoathat  t>rtaty  AatH* 


70« 


NOTiE  VAEIORU*!  IN 


rianiy  ■  Vettooibiis,  et  Lasitaniam  a 
Gallflecifl  disterminat.  Dnero  nostra 
a^tate  vocatar.  Dorls  Ptolemtto,  et 
Dorias  Straboni  appellatnr,  qni  eon- 
dero  eodem  fere  loco  1.  iii.  Dnriora 
appeliavit  Ortel.  Dnrius  igitnr  cla- 
ritate  sna  et  scriplorum  testimojiio 
ceiebratissinms,  aqnarum  mole  ipsnm 
Tagnm  superat,  nisi  quod  compres- 
,8iore,  nt  fere  iiiter  mon|es,  alveo 
flntt,  Tago  per  liberos  et  plaoos  cam- 
.pos  ad  ostentationem  se  dilatante: 
.Tnria  antem,  nti  jam  moottimus,  exi- 
gnns  est  fluviolns.  Resend,. 

Fbmen  Tkmriam]  Ita  scrfbendnm 
videtnr.  Grsci  qnoque  Scriptores 
9ovpiw  wrofijbv  edunt,  licet  diversus 
ab  eo  flnmine,  a  qno  Thorios  appeUa- 
toa  esse  dicnnt,  qnod  ex  ipsis  etiam 
'lliurionim  nnmismatibns  constat,  in 
qnibus  Crathis.  quidem  fluvins  taurina 
forma  impres8osest,Thnriavero  fons, 
Leonis  capite  aqnam  fistuia  ex  ore 
fundente.  Hic  autem  de  Thnria  in- 
telligendam,  qui  Vilionem,  sive  Va- 
lentiam  prsterflnit.  C7r«iii. 

FaMta]  Plnres  hnjns  nominis  nr- 

bes :  sed  hsec  Valentia  est  Contesta- 

.norum  iu  Hiapania  Tarraconensi  nrbs 

.  Ptolemso :    Edetanis   eam   ascribit 

.  Piinins.   Valentia  hodie  Clusio.   Ali- 

am  Valentiam  in  Hispania  habet  Li- 

vii  Epitome  55.  qnam  ad  habitandum 

concessnm  Viriati  veteranis  militibns 

a  Jnnio  Bmto  tradit.  Sita  ad  Mininm 

flnvium,  Tidseque  objecta  est.    Vide 

Joh.  Marianam  iii.  7.  de  Reb.  Gest. 

Hispan.  OrteU 

Macedojna]  V.  supra  Jugnrth.  c.  S5. 

Dordaiita]    Orosio,  Ptoiemseo,   et 

aliis,  Earopse  regio,  Mysia  Mediter- 

ranea   vocatur   in  Codice;    qnse    a 

.  IVolfg.  Laxio  Boesen  appellatur.    II- 

.  lyrisB  pars,  teste  £liano  in  Variis,  et 

Nicolao,  apud  Stobaeum:   qui  scribit 

bos  tantum  ter  in  vita  lavari ;  cum 

.  nascnntur,  in  nuptiis,  et  in  funere. 

Dardanos  Serviam  ct  Rasciam  habi- 

tasse,  Cnspioianns,  ct  Volaterranns 

testantur.  ^f&Wf  et  'Pa^«r(fl^  habet 


Sophianns.    Ort^U 

Sed  ipMferunt  ttmrwnk]  Et  hoc  Frag- 
mentum  ex  Isidoro  liaud  mediocri  ac* 
cessioue  augeri,  nostraque  comitate 
ex  snpplemento  ejusdem  redivivan 
Incem  accipere  potest  Id  vero  est 
htynsmodi  ex  I.  xiv.  Originum  c.  C. 
'  Corsicae  insul«  exordinm  incoUs 
Ligores  dederunt,  appellantes  eam 
ex  nomine  diiois.  Nam  qnaedam  Cor- 
sa  nomine  Ligns  mulier,  cnm  taamm 
ex  grege,  qnam  prope  littora  rege* 
bat,  transnatare  solitnm,  alqne  per 
intervalla  corpore  aiicto  remeari  vi* 
deret,  ciipiens  scire  incognita  sibi 
pabula,  taunim  a  ceteris  digredien- 
tem  usque  ad  insnlam  navigio  prose- 
cuta  est. ;  Ciijus  regressn  insulse  ferw 
tilitatem  cognoscentes  Lignres,  rati* 
bns  eo  prQfectisnut,^eamqne  nomioe 
mulieris  auctoris  et  dncis  appeUave- 
runt.'  Vides  nt  ex  omni  parie  pnkfc 
fondata  et  constitnta  sit  haec  navi», 
pancis  exceptis,  in  quibns  nos  non 
materiarins,  vernm  architectns  fma- 
trator:  qusB  tamen  Sallnstii  non 
esse  suo  se  indicio  produnt ;  velnli 
extremum  illitd  de  nomine  mnUeris 
Lignris  andoris  et  dncis  vocabnll 
Corsicae;  qnod  eemel  aotea  dictnm 
Salhistiana  a  se  breviloqnentia  aper- 
nit  procnl,  nam  majorem  partem  ejnt 
Historici  esse,  argomentis,  si  sit  opna, 
vincere  me  posse  confidentiaesi:  for- 
tassis  et  ea  quse  seqnuntur,  de  quibaa 
.  tamen  lente  et  snspensa  mann  judi* 
cium  nieum  profero.  DiviUitur  an- 
tem  a  Sardinia  xx.  millium  freto, 
cincta  Lignstici  seqnoris  sinu  ad  pro- 
spectnm  Itali».  Est  autem  maltia 
promontoriis  angolosa,  gignens  laetia- 
.  sima  pabnla,  et  lapidem  qoem  Cato- 
.chitem  Grsci  vocant.  Utnt  est  Ihi- 
jnsmodi  tam  fircarata  regionis  de- 
scriptio,  a  .Sallnstianse  historiae  rati* 
one  abhorrere  non  niminm  videturs 
quem  et  multnm  in  hoc  gencre  atque 
adeo  cnriosum  fuisse,  similinm  loco* 
mm.^  conlationos   arguere    possuiU* 


PftAGMBNTA,   LIB.  H. 


708 


-  Nt  au  Umto]  Pnrticntom  ne,  pro^ 
Mrimi,  positam  docent  Orammatici. 
Sie  Apulejiis  - Apologia  i.  *  At  ego 
AnilitiiOy  non  hoic  Afro,  sed  tlli 
Africano  et  Nomantinoy  et  prseterea 
Ceoiorio  vix  credideriro,  ne  hoic  frn- 
tiri  credam,  non  modo  odium  peccop 
toram,  sed  saltem  intelleetnm  Inesse/ 
Urm, 

Dadahm  ex  &dUa  prtfeelmm]  Yi" 

detor  ex  historia  legendam ;  EMa' 

hm  M  SiHdam  frtfeetm»y  eum  MvMie^ 

ife,    Herodotns*  i.  vii.    A^«rai  7^ 

'MW  K»tk  f'fyrn<rt9  Auiid^o»  kwuUineifw 

h  luaa^y  tV  ^   SuwAfip  icaAov- 

/i^r,  &c.    Unde  in  alio  fragmento 

est :  *  Aristseus  cnm  Daedalo  in  Sar- 

duMm  transivit'    Nisi  forte  dicamns 

Daedalnm'  in  Siciliam  primo  profec- 

tum,  ex  Sicilia  mrsus  in  lapygiam 

ApnllK  eonterminam  venisse.    Qnam 

sane  a  lapyge  (jos  filio  dictam  docent 

Orvci  scriptores,  et  confirmat  One- 

cnm  vetns  nnmisma  in  Apnlia  apnd 

Dannios  signatnm  Arpis  sive  Argy- 

rippap,  in  enjns  altera  parte  alatnm 

I>P78^s,  sive  Icari,  Dsdali  filii,  si- 

'mniacmm  expressam  est,  in  altera 

DiomedesB  aves  dnse,  ea  plane  qna 

Ptinins  et  alii  tradnnt  forma,  Diome- 

disnmam  sepnlcralemy  ut  idem  ait 

Plinins,  circnmstantes,  qni  Argyrip- 

p»  conditor  dlcitnr.     Ureim, 

Dadaiu»]  Uic  insignis  foit  Mathe- 
maticns  et  atatnarius,  artificnm  om- 
niom  snm  mtatis  iogeniosissimns,  pri- 
mosqne  omninm  vela  et  antennas 
navf  imposiiis8&  dicitur:  nnde  forte 
fabnla  alarnm  Dedali :  nam  et  Virr 
gilius  inqnit :  *  Veloram  pandimns 
alas.'  Statins  qnoqoe  immobilibns, 
abdiriii  qntbnsdam  oervis  eiecit,  ut 
bnc  atqne  illoc  '  oMverentnn  Xxui 
ob  dejectnm  tecto  per-invidiam  soi- 
roris  snse  Perdicis  filinm,  in  Cre- 
tam  ad  Miaoem  se  recepit^  atqne  ibi 
Labyriothum,  ad  iEgyptil  formam 
constranit,  mnltiplici  et  intricata 
vuram  perpl^xhate  irremeabileniy  m 
qna  poste«  ipse  oDa  cnm  Icafo  fiiio 


foit  inclAsos.  Itaqne  inde  navigio  ad 
Cocalom  Siciliae  regero  se  contnlit. 
Plnra  Ti etzes,  Patisanias  in  Achaicls 
et  Arcadicis^  Diodorns,  Snidas,  alli. 
Lncianns  in  libro  de  Astrologla  scri* 
bit  Daedalum  fnisse  Matlieroaticnmy 
et  filinm  Icarnm  docnisse  Astroio- 
glam,  sed  enm  javenili  ardore  et  per- 
snasn  doctrinap  elatum  a  vero,  et  de- 
cidiase  in  mare  reram  immensae  pro- 
fnndltatis.  Neque  vero  soinm  simn* 
lacra  fecitysed  praeclaramopus^com- 
pactilem  seilam,  quse  in  Minervm 
delttbro  apnd  Athenienses  dicata  fnit« 
Plato  in  Menone  commemorat  qnae- 
dam  Daedali  &7dAfiara,  qnse  solnta 
anfnginnt,  sed  vincta  manent.  Unde 
Socrates  apud  enndem  in  Enri- 
phrone  argnmenta  non  consistentin 
Daedaleis  operibus  videri  similiadicit. 

itfioM]  Cretae  rex,  qoi  Daedalnm 
dasse  persecntus  ad  Cocainm  Sicilim 
regem,  ab  Cocali  filiabns  calidis  aqnif 
per  capnt  infnsis  extinctus  est.  Mnl- 
ta  de  eo  Plutarehus,  Pansanias  in 
Achaicis,  Diodor.  Sicolns,  Herodo« 
tns,  alii. 

Bfikpua]  Bi9tor(a,  Asia»  Minoris  re- 
glo.  Per  ei  in  secnnda^munmus  anti- 
quus  Hadriani  Imp.  habet.  sic  et  alii 
quoque.  Haec  olim  Mygdonia  Uuy^ 
SaWoy  et  Bebryeia  Befi^vtUa^  dicta 
fnit,  Marciano  CapeUas :  item  Crooia, 
Maliandpy  Strymonis,  et  Tbessalis 
Flinio.  Phrygiam  Majorem  vocatam» 
dicit  Sallustins  apud  Servium,  a|l 
£ueid.'T.  Ejns  incoias .  Halyionas, 
(oJkof^fy.est  inOrseco>  vocatSuidas 
et  Herodotns.  et  idem  dicit  eos  pri- 
mum  Strymonios-  (pkrffvt^^toi)  dictos. 
ThynoB,  prinsquam  ex  Enropa  in 
Asiam  transmigrassent,  dictos,  ok 
Hesychio,  et  Plinii  v.  81.  docetur. 
Bithyniae  ea.  pars,  quse  spectat  ad 
Pontum  Euxinmn  a.Bospori  initio, 
ad,  Heracieam.nrbem  usqne,  Asiatica 
Tbracia,.  teste-  Xenophonte»  nuncu- 
patur.  Eadem  Thracesinm^  ut  £0- 
stathius  ait.  Metapontus  videtur  a 
JostiDOy  U  XVI.  nomiJMri:  ulxi  icribit 


7M 


HOTiR  VAftlOR0M  fM 


a  PliQceMilHit  in  Meta- 
fonto  condttara.  Pro  MetapmUo  au- 
t«in  legit  Bongmnf ns,  m  Pmitmn,  Bl- 
4faynia  simul  cam  Ponto,  hodte  Bor- 
eia^  nt  Girava  refert ;  et  Becsangial, 
«t  Castaldns  tradit,  yocatvr.  Oram 
omnem  Hiyni,  interiora  Bithynl  te- 
fieiit,  inqnit  Plinins.    OritU 

FdinfM  JUhm  iir^iitiiiri]  Mimm,  ni 
littc  ad  Nnsam  Kicomedis  filinm  re- 
ieninda :  qiicm  Regi  illi  hand  dnbie 
«atnm,  hoc  est,  hand  vitio,  ant  iUegi- 
tlme  conceptum  fiitsse,Epistola  porro 
MitlirfdaUs  testabitur:  qnod  tamen 
Bithynos  istos,  qni  a  Romanis  in  reg- 
nnm  illnd  mortno  Dioniede,  qnasl  iii 
Tacttura  venientibiis  ac  possesslonem 
^cnpantibns,  gratiaa  sese  inire  stn- 
debant,  redargiiere  conatos  esse,  frag- 
mentnm  istud  liqnido  significare  vide- 
tnr.    DouM, 

Vi  metione  dmaitrtt^  8ic  alibi  locv- 
tnt  est  ipse  Sallnstins,  et  Terentins 
Phomione,  cnm  dixit :  *  Heme  hls 
deslstat  litibns.'  Item  Virgii.  I.  iv. 
*  Mene  incepto  desistere  victnro?' 
Crrstims. 

Fivmen  Lm^m]  1>oeet  Priscianns 
I.  VI.  non  solnm  in  Africa,  sed  etiam 
In  aHis  refionibns  nomina  flnviomm 
ifl  «  deslnere:  eoqne  haec  refert  ver- 
ba.  I0  vnlgads  est,  Lnrria;'  in  Gem- 
btacensi,  CUtrda:  in  Martinensi  et 
l%osano,  Dnrtfa,  ita-  nt  ant  ChrdHy 
m  Dnrda,  scribendnm,  exi6timem. 
Cdrrjo. 

FlHMca  iMrdm]  Priscianns,  F/«fR«ii 
CiMrtfa;  qnomodo  et  in  dttobos^aliis 
Tepererat  Carrio.  Mihl  vox  b«c  pe- 
itltns  incognita.  J>»n  qnidem  ilnvtfm 
est  apnd  Strabonem,  si  recte  memini. 
Cslfr. 

9\nnui]  Totf^»,  moos  Aslse,  totios 
erbls  terraram  maximns,  slc  dictns, 
nt  Dlonysio  Aletamlrino^ilaeet,  qnod 
ifletar  famri  elato  capite  incedit :  vA, 
nt  Eostntfiiiis  ejns  Conimentator  pn- 
tat,  ob  ejtts  magnitiidlnem :  flam 
*  fo^pot,'  inqnit,  *  veteres  omnla  gran- 
dhifltqaenAaitflToeaTeffe.'  Hicnoi« 


^rsam  Asiam  ab  Boo  Oceaflo,  nbl 
Tamos  promootorinm  a   Pompotflfl 
statnitur,  (et  Samara  ab  Orosio  voca- 
tiir)  ad  ^Egsnmnsque  Pelagns;  anty 
tit   nonnnlKs   videtnr,   Pampliylinm 
mare ;  in  doas  partes,  in  Septentrio- 
mlem  sciliret  et  Meridionalem  dls- 
criminat.    Mnlta  brachia,  maria  tefl- 
tanti  similis,  subinde  emittit,  qnlfl 
etiam  confractus,  qoasi  maria  qnaqne 
effngiens,  plnrlmis  se  gentinm  nomi* 
aibus  hinc  et  illinc  Impertit.    ^  Pre 
gentinm  ac  lingnamm  varietate,'  in- 
qolt  Solinns  *  plnrifariam  nomiflatnr  :^ 
vel  nt  Plinins  tradit ;  *  numerasis  no- 
rahiibns  et  novis,  qnacnmqne  Ineedit, 
Insignis.'    Apnd  ipsom  h«c  ejus  no- 
mina  habentnr:   *  Imaos,  Emodns, 
Pampambns,    Cirdtts,   Chambfldes, 
Pfaarphariades,  aliter  Pariades,  Cliefl- 
tras,  Omges,  Oroandes,   Nipbntea, 
Cancasns,  Sarpedon,  Coracesios,Crai> 
gns,  Hyrcanus,  Caspins,  Pariedms, 
Moschins,  et  Scythicns.    Etinm  nbi 
4ehiscit,  seqne  populis  aperit,  por* 
tamm  tamen  nomine  unitntem  sttit 
vlodicans,  alibi  Avraenise,  alibi  Cas^ 
pi»,  alibi  CUieise   Pylse  vooafltnr.' 
Apud  alios  alia  snnt  quoque  nomina: 
-StMnbo  Paraclioatram,  MaBiom,  Po- 
lyarrim,  Zagrium,  et  OordsNim  Inter 
ejos  nomioa  refert.    Orosins  habet 
Ariobarsanem,    Memarmalim,   Par- 
•tbanm^    et   Oscobarem   (Osoobogns 
babet  Isidoras.)  Menalinm  etmm  ifl- 
ter  ejns   brachia   numerat  ^tbiens 
moostrasoram   vocabnlomm  anctor. 
Hornm  ejus  flomlna  meHHiiit  isi  eo 
ilescribeiklo  Ammiaans,  AscaBimia, 
Comedns,   Tapnrius,  Arta,    Ncaavi- 
tinm,  Asmira,  et  Opnrocarra.    Dio- 
aysio,  Armenlns.     Videntnr  qnoqoe 
apnd  Ptolemsenm  bnfns  Taniinicfl- 
pitis  (nt  slc   dicam)  cerannm   hmc 
•pecnliaria   vocabnla:    Semanthia«fy 
Sericns,  Bepyrras,  DaMUtssiis,  Far» 
snetns,  Corax,  Sariphas,   Masdori- 
Dos,  Coraims,  Jasonins,  StrongylflSy 
OroBtes,  Chaboras,  Vaaceapis,  Pary- 
AbvSy   MflsiniftQSy   CciMfliSy 


rtlAOMBNTAy   lAB.  It. 


705 


fluMiix,  Hlf |^«m,  9ttgdras,  Amanst, 
«t  ABtitaiirus.  PliiiHit  hos  moiiUs 
dicit  iu  imiveniam  Cortnnios  Onpcjt 
^rocari,  Mela  etiuii  tob  eodem  vo* 
mazimam  ejiis  pariem  coiiip- 
I4em  hornro  nomimit 
AmaaoKtcoB,  Catpioa,  et  Goraicicot. 
Cerananm  Eattathiaa  circa  Cauca- 
tom  et  Caspium  mare  locat.  Q.  Cnr* 
tiot  vtdctnr  eum  tub  dnobfls  nomini- 
Imt  tantnm  designare,  Tanro,  et 
Cioeaso.  In  Sacrts  literis  Ararath 
appellatar,  Ar.  Montano  et  Becano 
testUms.  Tanrnt  proprie  dic itnr  ejitt 
|Mirs  qnsB  Pamphyliam  et  Ciltciam  ab 
Armenia  Minore  et  Cappadocia  dit* 
tiognit:  nbi  hodle  Canibel,  Baeras, 
«t  Oinlich  nomen  habere  videtnr. 
ttanntiat  Caramam  qnoqne  appel- 
4nH  pnlnt.  Gorthettan  etiam  Jotepho 
Barharo.  Ctrea  Euphratem,  indige* 
Bamm  lingna  Mnnaiaram ;  et  alieubi 
qnoqne  in  Atia  Mlnorl,  Manrnm  nun* 
cnpofi  ex  Zonara,  Cedreno,  et  Curo» 
^late  depreheiNiitnr.  Singnla  hnjnt 
Bomiiia  ▼Ide  etiam  tnis  locis.  Hunc 
Tanrun  detcribit  Philottratns  il.  tob 
Cancati  nomine.    Ortel. 

rf^fttc  vtfgiutt  nvpltfm  millifMmfarj 
Ploceret  magit,  pnmUtebmitWf  vel 
fmdrtmifnr.    Ursin. 

MulHtpie  eommeaifyu  intenermili]  Ali- 
ter,  vUetfeeH  ermt.  Cni  loquendi 
generi  et  consimile  ett  LuciUannm 
illud :  *  Fragmenta  interfiei  pantt ;' 
item  eompluria  apnd  Plautnra.  Dena» 

iHfffttfHe  commMfns  talmmotf ]  In» 
Utfeeti  enmty  emendant  viri  doctt  ex 
^omo  Marcello  docente  ▼eteret  in- 
terfiti  et  occidi  ad  inanimata  transta- 
iisse:  nobit  vero  nthil  mntandnm 
videtur  propter  Lneiiii  :  '  Inter- 
eanty  labnntnr,  aguntnrqoe  omnia 
vortnm:'  et  Ciceronit  fragmenta 
il»ideiii  ab  eodem  Nonio  exempli 
«utta  addneta,  In  qnibns  tamen 
verba  illa  apparentnosqnam.  Puteek, 

Jiemmm  aaoo  itiuire']  lUe  qui  pri* 
ntiit  lenga  iiavi  maria  tentavit,  qnan- 
tm.  BMninia.  oelebricate  in 


Dei^.etVcr.CUu. 


animis  ▼emslturf  qnantn  ambitn  eele-> 
bratnr?  nt  vere  Poetts  fabnlamm 
Oceannm  reolnsitte  videatnr:  <  Utl« 
nam  ne  in  nemore  Pelio  secnrlbiM 
Cflpsa  cecidtsset  abiegtia  ad  tcmm 
trahes:  Neve  inde  navis  inrhoandm 
exordinm  Coepisset,  qose  non^  noml* 
nator  nomine  Argo,  qua  vecti  Arglvl 
delecti  viri  Petebant  illam  pellem 
inanratam  «rietts  Colchis,  imperitf 
regis  Pelise  per  dolnm.'  Longa  enini 
nave  Jatonem  primum  navigasse  Phi* 
lottephannt  anctor  est,  ot  ait  PHtt. 
▼11.66.  Fnit  ht»c  vfmM^^opoyprinm : 
in  emii  cnm  Jasone  quatnor  et  qnin- 
qnaginta  Argonantse  sunt  ingrestt 
Hsec  nempe  erat  illadelecta  Heronm 
manns,  9eiot  ^ipdwr  iarrof.  In  hanc 
nnam  flos  totins  Ormcitft  coivit,  Her^ 
cnles,  Cattor,Pollux  1>is  geniti,  aiii- 
qne  reges  et  regnm  filii,  Vates  Mnp* 
snt  et  Idtnon,  nanpegns  Argas,  ce- 
leustes  ipse  Orpheus,  navis  magiste^ 
et  gnbemator  Tiphys.  Deniqne  na* 
vem  iptam  fatidicam  et  humana  voce 
locatam,  in  fabnlis  est.  Habuitenim 
Tp&irw  lic  r^s  ^iMvffi  ^fn^s,  ceaifuon  e 
Dedetiide  qttercu,  Unde  et  Ciceronl 
tftesRiNii  Argemmtm^um  vekieubmi  dici» 
tur.  Itineris  qnoqne  stadiasmi,  et 
cnrsns  iia  accnratc  a  Poetit  proditi 
tnnt,  tanquam  singnlot  ex  ipsorom 
diariit  expretsittent :  per  qnte  maria, 
qnibnt  ventit  cncnrrerint,  qnte  lit- 
tora  preterveoti  sint,  quot  portos  in- 
trarint,  qnse  freta  transierint,  qnts 
promontoria  et  quorumdamflnviornm 
ostia  praternavigaverint,  ad  qnas 
gentes  etnationes  accesserint,  qnem- 
admodum  In  ultimam  Euxini  Ponti 
angnlnm  penetraverint,  atqne  itn 
porro.  £t  ista  qnidem  hactenus  irt- 
fnrKew  Buxini  Ponti  nobis  universim 
ob  ocnios  ponunt,  et  heroum  dnros 
labores,  qnos  in  hac  expeditione  per* 
tulernnt;  qnis  autem  finis  adeodifll- 
cilis  expeditionis  fnerit,  ex  Plinio 
facile  intelliges :  is  enim  xxxiii.  8. 
eaa  orat  auri  leracet  esse  tradidlt. 
*  Jam/  Inqnit/  regnaverat  in  Colclds 


Sttikui. 


3  Y 


70« 


NOTJS  VARIOSUM   IN 


SalMioes  et  Esibopesi  qni  Terram 
Virginem  oactDS,  plnrimQm  argenti 
amriqne  emiMe  dicitar  in  Soanornm 
gente,  et  alioqntn  velleribns  anreit 
inclyto  regno/  Sed  et  ilHnt  anrett 
cameraB,  et  argente»  tral>et  narran» 
tnr,  et  oolnmns  atqne  parastat». 
Hinc  adeo  istis  heroibns  sacra  illa 
fames,  et  cnpiditas,  et  ardor,  et  peri- 
Cttla,  et  Ines,  et  dissidia,  et  cndes, 
et  roor«  atqne  ambitns  itinemm. 
Hoc  nempe  illnd  erat,  ad  cnjns  fa- 
mam  nniversa  Onecia  anres  arrige- 
ret ;  hsBC  illa  praeda,  quam  jam  animo 
atqne  ocnlis  destinaverat,  quaeqne 
istos  patriis  sedibns  excitos  ad  ter- 
ram  inhospitam  mitteret.  Vide  SnH- 
UuM  in  prsefatione  ad  Typhin  Bata- 
▼nm. 

JEeUt\  ^tes,  nti  ex  fabulis  notnm 
esty  a  filia  Medea  proditur  Jasoni» 
et  anreo  vellere  et  daobns  filiis  orba« 
tus  est« 

Tare^snis]  Fait  h«c  in  Hispania 
nrbs  opnlentissima  inter  duo  Bsetis 
ostia.  PliQins  antem  et  Arrianus 
Tartessi  nomtne  pro  Oadibns  abutnn- 
tnr.  Sciendnm  ilaqne  est,  qnod  tri- 
plex  faerit  Tartessns  apud  Veteres : 
nna  proprie  dicta  in  insula  ad  Bsptis 
ostia,  qui  et  ipse  Tartessus  de  nomi- 
ne  Urbis  dtctus  est :  das  sic  dictsB 
K9r«xfa^utmt^  Carteia  nimirnm,  qnae 
et  tpsa  Tartessns  Jicitur  a  Strabone, 
Mela,  Plinio,  Appiano,  deinde  et 
Oades  ita  appellatap.  Sicnti  autem 
Tartessi  nomen  Gadibtis  tribui  dociii- 
mns,  ita  contrario  errore  Tsrtessus  a 
nonnulUs  Oaddir  dicitur.  Auctor  hic 
^allustius,  et  Avienos  in  oris  mariti- 
mis.  De  Tartesso  urbe  ita  Stepha- 
nus  :  Tffrnv<r6s  4m  w6hxs  'I^pfas,  hath 
inrrafiov  rov  *Apyupov  6povf  ^vrof, 
Zans  woTOfihs  Jcal  Kturvimpw  ^  Tof»- 
Tncriry  Kara^pti,  Id  est,  *  Tartessus 
est  Iberiae  urbs  a  fluvio  dicta,  qui 
fluit  ex  argenteo  moote,  et  stannura 
etiam  Tartessum  defert  :*  et  in  Mar- 
ciano  Heracleota  :  *H  KrYofxitmi  Tap- 
wilffoh  Ivf^nr^t  «(iXiiy  Xpwr6¥  t«  jccU 


XmK^I»  ^4pou^awKdmtL  Ide8i:'Ttf- 
tessns  nrbs  est  oeleberrimi  nominis, 
Unde  auri  et  aeris  fertur  infens  co- 
pia.'  £t  qnid  mirandnm  ?  Philoao> 
phns  tradit  primos  Phoenkes  magaa 
argenti  vi  inde  aUata  ad  imnsensai 
opes  brevi  evectos  esse.  Ita  anleai 
loqoitnr:  vain  wpdnom  rdv  ^aoAMm 
hrX  Tapnftrffby  vXc^orrof ,  Kkywrok  to* 
9owr9¥  iiffyAptotf  hnifoprtffoaBatf  I^amt 
Mil  liAXov  9«uraAif  ^iww  ffcrayryA^Tttr, 
lioTc  foiKhi  Hxfw  <^MMr9a4  ftiki^  hrM^ 
<itf0ai  T^  i^Tfp^'  14  est :  *  Primos 
Phoenices,  ainnt,  cnm  Tartessum  na- 
vigassent,  tantam  argentt  vim  oleo 
aliisque  nanticts  sordibos  permnta» 
visse,  nt  nec  capere  naves,  nec  ferre 
possent.'  Addit,  inde  discedentes 
(sit  fides  penes  aact«rem)  ex  nrgenta 
conflasse  anchoras,  et  reliqnam  sn|^ 
peilectilem.  Qaibns  similia  habet 
ez  Posidonio  Diodoms.  SLc  Cotaenm 
Saminm,  qni  primns  Tartessum  navi- 
gavit,  qnaestum  ex  mercibns  masi- 
mam  fecisse  testatnr  HerodotnsUh. 
IV.  Saccessere  Phocsi,  <|ni  eodem 
aoctore  amicitiam  contraxerant  cnm 
Tartessi  rege  Argantonio.  Tarlcesf^ 
itaqne  a  veris  Oadibns  mnltnm  dif- 
fert,qai  extremna  notiorbis  apnd  an- 
tiqnos  terminos  erat,  teste  Solina« 
Bockartui, 

MutaionmineGaddir]  Fest.  Avie- 
nus :  *  Gaddir  prima  fretum  solida 
sapereminet  arce,  AdtoUitqne  capot 
geminis  inserta  colnmnis :  Hic  Coli* 
nusa  prius  fuerat  sub  nomine  prfsco, 
Tartessnmque  deltinc  l^rii  dixere 
coloni:  Barbaraqoiu  etiam  Oadea 
hanc  lingoa  frequentat,  Poenns  qnip- 
pe  locum  Oaddir  vocat  nndiqne  dau- 
sam.'  Dtxerat  etiam  haud  dnbie 
Sallustias  hajus  appellationis  Punic» 
caussam:  cx  quo  itidem  suo  more 
snmait  I»idorns  1.  xiv.  Sed  et  iste 
Avlf  ni  locns  hnc  merito  transcribcn- 
dua  videtur:  *  Gaddir  est  oppidnm. 
Nam  Puuicomm  lingua  conseptum 
locum  Gaddir  vocabat.  Ipsa  Tar- 
tCMiis  prius  Ongnominnta  mnlta  opn- 


FRAOMBNTA»    LIB.  II. 


707 


l€B«  ciiviit  JEvo  vetiuto :  nonc  ego- 
oa,  ■■Dc  broTiay  Nnnc  dettitntty  nanc 
nintfom  agger  ett.  Nos  btc  loco- 
nn  preter  Uercoloneam  SoUemni- 
tatemTidimns  miri  nibil.  Atvis  id 
illii  tanta  vel  tantum  decot  iEtate 
prtica  snb  fide  remm  fnit,  Rex  nt  sn- 
perbot  omninmqne  pnepotenn,  Qoos 
fent  bal>ebat  forte  tnm  Manmsia, 
Octaviano  principi  aeceptinimns^  Et 
Uttaranmi  semper  in  ttodio  Jnba, 
Interflooqnc  teparatnt  Kqncvre,  In- 
Instriorem  temet  orbit  ittins  Dnnm- 
▼irato  crederet/  CUtr,  , 

UH  ttlMflrvf]  Ez  Pritciani  iib.  x. 
mknrmi  antem  ett»  tolitnt  fnerat. 
Cmria, 

Prtnmnemt]  Liptio  nottro  legi  pla- 
cet,  pmtaef  ;  nt  de  monte  qnopiam 
reliqnii  editiofe  loqoatnr:  cni  ego 
noo  liac  in  parte  modo,  ted  etiam 
in  ceterit  on^ibut  attentior  Inbent : 
ted  montit  nomen  qnsro  qnod  tit 


BmMipm  appeliabtmt^  An  boc  de 
Hirtmi^  dictum,ciijotroentio  ett  in- 
fra  ^  Ita,  ot  ait  Snetonint,  *  Tiberint 
Kero,  per  jocum  dictqa,  Bil>eriut 
Mero.'  C^rota. 

JBmrfrnlon»]  PriaOianna  ille  totiet 
M  mo  laodatttt  lib.  vi.  boc  affert. 
Vnlt  SnUnttina,  neacio  qnem  Romor 
Dornm  ob  corporia  geatnm  et  lingnaa 
procacttatem  nomine  hiatrionit  cojoa- 
dam  Barbnleji  fniaae  appellatum.  An 
iile  eat,de  qno  aopraetiamSallnatioa, 
Cnrio  pater  i  Eat  profecto.  Ita  enim 
▼ero  mihi  nnguratna  videor  ex  Plio. 
¥iL.  12.  Qnem  taroen  rectioa  puto 
acribere  Bnrbolejom,  qoemadmodum 
et  Solinosy  et  Vaier.  Maximua  ix.  14. 
^At  M.  Meaaala  Cooaolaria  et  Cen- 
torina  Menogania :  Cnrioqoe  omnibna 
honoribos  obnndant  Barboleji ;  ille 
propter  oria  adapectum,  bic  propter 
parem  corporis  motnm,  oterque  sce- 
nici  nomen  coactos  est  recipere.' 
Colsr. 

IH  FimMMia  udOumi^  ^ni  regi  per 
sliifmtoni  orolM»M,  ^  ma^dm€  adtnai 


SMlUe^grme§cmri^ermU]  Dispntant 
▼arie  snper  boc  loco  viri  docti.  In 
mannscripto  Nojui,  qni  luec  pro  ex« 
emplo  addocit,  extabat,  grtneM  seart- 
9tie,in  altero  eb  odiumSuUmemiermU: 
sed  lectio  qoam  evpressit  Carrio 
optima  videtor,  si  rh  gnmee  snmatnr 
et  habeator  pro  fortibos,  nt  saape  Sal* 
Inatiua  :  *  Ea  continentia  vir  gravia» 
et  nnlla  arte  cniqnaip  inferior.'  £t 
in  fragmentia  novia :  *  Hispaniai  gra« 
vem  civitatem.'  Puiaek. 

£  mmWi  Idem  Nonins  sportas  a 
sparto,  qoasi  sparteas,  ant  ab  aspor- 
tando  dictas  esse  Tnlt.  Cerrto. 

For/wNon  tn  (emsrtlaf  em  deeloMDide] 
Videtnr  legendum :  ForKo  tn  temeri' 
tatem  deetimmido ;  nam  pnecessit, '  ad- 
▼ersa  in  praritatem^  secuiida  bi  ca- 
snm.'  Urtim, 

Ai  MeteibUy  ^.]  Totnm  bonc  lo- 
cnm  citat  Macrobios  Satomal.  ni. 
IS.  pro  eo,  qnod  eat  in  Macrobio, 

*  Concorrentibua  undiqne  viritt  et 
mnUebri  aexu/  poani  aliqnando,  con- 
cmremtiMm  mndiqme  virHe  et  mukebrfi 
eexuM;  primnro  qnod  ita  Nonio  lege- 
retor :  deinde  qnod  Cfaariaina,  et  iilo 
ipae  Nooiua  obaervent  hic  eexue  neu- 
trogenere:  qnodbic  alioqui  probari 
non  poterit ;  qnamqnam  et  apud  Cha- 
risiam  et  Probnm  legitor  eeeus^  pro 
sejciis.  Soaipatri  lib.i.  loatjt.  Oramm. 
verba  h»c  annt :  '  Secua  neot.  gene- 
ria  nomen,  nnde  et  SaUoatina  dixit, 
virile  sMMS,hoc  eat,  virilia  secMS,qood 
p^r  oronea  caana  integra  forma  de- 
clinatur:  eat  et  s<ais  adverbinm.' 
Probus  Catholicis;    *  SeeuMy'  inquit, 

*  duas  rea  aignificat,  adverbinm  aepa- 
randi,  et  sexum.  Salioatina:  Virile 
et  moliebre  aecna.'  Hactenna  ilii. 
Fuit  cum  divioarem  utromque  eaae 
hallncinatum,  et  sejrMS  apud  Sallns- 
tium  neutro  genere  esae  retinendnm ; 
qnod  etism  in  Plauto  Priscianna  no- 
tavit.  la  enim  lib.  v. '  Plantua,'  io- 
qnit,  *  hoc  eexue  neutro  genere  pro- 
toUt  in  Rndente:  Virile  eexue  nul- 
Inm  nmquam  babni.'     Sed 


708 


NOt^  VARIORUM  IN 


F^tti  ▼eteribni  libris,  iiciit  eue,  non 
ifexuB:  in  exemplis  antem  n  Festd 
ottatfi  U3ai$t  nen  §eeuM:  monnerit  An- 
tonios  Angttstinni  J.  C.  elegnnttiii* 
huis ;  icrfptnram,  quam  eKpretii,  re* 
tinendam  Judlco  ;  neqne  ▼inim  doe- 
tlisimnm  mlhiqne  familiarem  audio^ 
qni  cnm  In  Teteri  scriptnra  9eeu$  esse 
fateretnr,  eexum  tameu  neutro  fe-* 
nere,  apnd  Festnm  aliosque  scrip- 
tores  a  Fetto  addnctoi,  reponi  vole- 
bat.  Hoc  enim  esset  arbltrarias  de* 
que  oplnione  factas  emendationes  li* 
bris  veteribtti',  et  a  qnibtti  libri  ve- 
terei  longe  Vincontnr  eetate,  Oram* 
matlcomm,  qnoi  dixit,  «tati  prsepo- 
nere ;  qttod  nemo,  credo,  doctui  te> 
mere  fecerit.  Neqne  enim  in  libro- 
mm  correctionibui  Pytbagoricnm  il* 
lud,  «Orhf  l^,  sed  ea  qutt  modo  lan* 
dari,  vetustatii  testimonia  solidissi- 
mis  rationibns  adjnta,  apud  bonoi 
hirnm  rernm  jndlces  valere  consne- 
vemnt.  Adde  quod  idem  Charisios 
eodem  lib.  i.  ita  scribat : '  Alia  noml* 
nativnm  et  abiativum  habent ;  ttt  ta- 
bes,  pluris,  siremps;  facit  ab  bac 
tabe,  plnre,  sirempse.'  Cinna  antem 
iu  Smyma,  kt^  Mi$  dlxit,  nnllo 
anctore.  Alia  nnins  tantnm  casUi 
iunt,  nt  lioc  iecoi,  adfatim,  adinci- 
tas,  infltias,  suppetias,  pednm,  spon- 
te,  dicis  ergo,  neqnam,  nihili»  fhigt ) 
itaenimlocus  ille  Charisii,  reliquis, 
qnn  interposita  snnt,  ejectf »,  de  ve- 
teri  libro  restitnendus  est.  CofHo. 

Concarrenltnm  undiqme  viriie  et  ms- 
Uibre  eeeu»]  Huc  respexit  Tacttns, 
sl  modo  ejus  verba  mendo  vacant, 
qnnleguntur  lib.  iv.  *  Virilis  et  mn- 
liebris  sexus  omnis  eifnsns.'  Vrain, 

ExorMiiM  €edilnu  per  mUeea  et  tns^'- 
Ria]  Legendum,  et  eigna,  De  repnbl. 
ordin.  *  Domuni  signis,  anlsis,  aliis- 
qne  operibtis  exomare.'  Ciaccontiu. 

AitUBO]  Snnt  stragnla  versicoloria, 
nt  scribit  Servins,  enarrans  illiid  Vir- 
gilianum :  '  Anlflels  Jam  mc  Regina 
iuperbis,  Anrea  composuit  sponda.' 
Bie  anleffl  Ideo  dlcta  iuttt,  (}nod  in 


anltt  Attali  Regis  Pergamenorttra  in 
Asia  prtiiio  inventa  fuerint.  Babyloa 
qnidem  colores  varins  pictnra  prima 
vestibnsdedit:  hinc  Babylonica.  Vn^ 
de  Petronins  Arblter  de  pavone  ita 
loqtiitnr :  Plnmato  amicttts  aoreo  Ba* 
bylonico.'  At  anmm  intexere  in  Asli 
Attalui  rex  invenit.  Unde  Proper« 
titti :  *  Portleoi  anlaeis  nobllli  Attali* 
cli.'  EtSUitti:  'Qn»qne  Attalicisva^ 
riata  per  artem  Anlmii  tcribnntur 
acta.'  Periitromata  qnoqtte  dicHtttttr 
picta  et  venicoloria.  Snnt  et  qn« 
peripetasmata  ad  oraandnm  locnm 
ittspenia  extenduntnr.  Intellexf  t  de 
Mb  Horatitti  in  Satyris :  *  Interea  ioi» 
penia  graves  aula^a  rainas  In  pa- 
tinam  f^cere,  trtthentia  pnlveria  atri,* 
drc.  GnpaUU 

Creee  tpma  hMme'\  Crocnm  hle  in« 
telligit  aqna  diltttnm,  qui  odomtitiK 
mus  ex  CiUeia  mlttebatnr,  nnde  Mai» 
tlalii  feitivissimns  PoeU :  '  £t  Cllicei 
nimbis  hic  madnere  snts.'  Atqttc  ab 
Apnlejo  *  odoms  imber ;'  spttd  Sdie- 
cam  *bdomtns  hnber,'  dicitttr. 

TVwiieima]  Transennam  Senrliii 
£neid.  L  ▼.  extensnm  fnnem  Inter* 
pretatnr.  Noninsvero,*nontraiisltttttiy 
ttt  qoidam,'  inqnit,  *•  pntttBti  sed  fe- 
neitram.'  Servii  antein  intefpmUtio 
et  raelior  ett,  et  cnm  hoc  loco  magis 
convenit.    Carrfa. 

Vietorim  ebmlaOifemt]  Ilittmpri^ptf- 
tem  iive  alatam  fingebant,  qnod  ejnt 
fama  statim  se  humo  tollat,  amplexa. 
qne  gloriam  longe  lateqne  per  Bm»> 
mnm  volet  tetbera,  perqne  immttiOi 
terramm'  tractus  expatietnr.  Ita^nft 
alatum  extitit  ejns  in  Olympia  iim«k 
iachram,  ipsinsqne  aliaa  signnm  acd- 
plter  est,  volocres  reliqnas  agiliUte 
remigii  alarnm  stiperens.  Porphy> 
rins :  tkt  tk  Mo^raf  Uiipwou»  iral  rte 
Sfi^^ros.  Keerh.  t&  tank  tk  koI  rtiiprtVU 
«n",  K«l  »V^^,  «il  rbr  •Epirra,  ical  vib 
*Epfc9r :  id  «>8t,  *  IMiisas  autem  et  9tTe> 
nas  alatas  fecere,  eodemqne  modo  ct 
Victoriam,  et  Irin,  et  Amorem,  et 
Mereurinm,'    Ovid.  1.  ft.  TrisMit 


FKAOMENTA,   LIB.  II. 


T09 


'AnsoDinmqae  docem  solitia  cirenm- 
foUtalis,  Ponat  nt  io  nittda  laurea 
sertacoma.'  Addendiunobiterhocesty 
lUtiuun  aiire«  VictoriaB  faisae  olim 
Bomat  in  Jovis  Capitolini  templo,  sic- 
nti  testatnr  P.  Victor.  Antiqiiiaai- 
muoi  templttm,  praeter  aediciilaa  daaa, 
io  Aveotino  conditnm  fuit  ab  Arcadi- 
bos,  teite  Dionyaio  Halicarnaasaeo. 
Lodoi  qnoqne  qoinqnennales  in  ejna 
bonoreni,decenoales,vicennales  ingti- 
tntos  teatantnr  veterum  monumenta. 
Fmger. 

T9gapicta]  7(^  ptcta,  toga  palma- 

taest.    Plotarcho  «fNo^i^uril.  Plioina 

de  hae  tntelligit  1.  viii.  cum  dicit 

Pictaa  veatea  jaro  apud    Homernm 

foiaae,  unde  trioniphalea  natas.    lai- 

domal.  XIX.  <Toga  palmata  diceba^ 

tufy  qnam  merebantnr  ii,  qni  reporta- 

bant  de  hoatibna  palniaa.    Ipsa  voca- 

bator  et  toga  picta,  eo  qood  victoriaa 

cnm  palmia  intextaa  haberet.'   Olim 

tameo  aliam  fuisae  pictam  scribit  Fea- 

Ins  in  achedia:  '  Picta  quaa  tionc  to- 

gadicitor,  purpurea  ante  vocitata  est, 

eaqoe  erat  aine  pictora :'  ejua  rei  ar- 

gomentam  eat  pictura  in  «deVer- 

tnmiii  et  Consi,  qiiamm  in  altera  M. 

Folvius  Flacciu,  in  altera  h»  Papirius 

Cnrsor  trinmphantes  ita  picti  aont. 

Hoc  iu  fit  ex  livio  qnoque  patet, 

nam  qnam  I.  xxx.  togam  pictam,  I. 

XXXI.  fmrjmream  appellat.  CifUr. 

Tfgmpiiciml  Toga  picta,  vesUsEtms- 
ca  fott,  porparei  coloris,  anro  dis- 
ttncta,  a  triumphantibus  geri  solita, 
qoam  anbactis  Thosciae  popuiis  Tar- 
quinins  Priscus  Romam  transtuUt: 
Macrobiosy  Plinias,  id  non  Prisco, 
sed  Hostilio  tribonnt.  Picta  voca- 
batiir,  quod  in  ea  fignrae  ita  fingeren- 
tnr,  nt  ea  specics  ad  picturas  simili- 
tndinem  accederet.  Ooos  historlfls 
mteorant  quorom  virtoti  tributom 
stt,  nt  picta  toga,  quaoquam  privati, 
oterentury  Paulom  £miliom  et  Pom- 
pejnm.  Fingebatur  acn  ex  invento 
Phrygom  iDdice  PUnio.  Vide  Sigaid' 
um.    Aorom  intexere  io  Aiia  invenit 


Altalns  rex,  colorea  difersoa  pictprsa 
iotexere  Babyloo  maxime  celebravit 
etnomen  imposuiti  plorimisvero  II- 
ciis  texere,  quae  polymita  appellant, 
Alexandria  institoit,  scotnlis  dividere 
Gallia,  nt  Plinios  testatiir.  Primitoa 
aotem  forma  semicircolari  foisse  Ht- 
licarnassaeas  auctor  est. 

EfmkB  qutgtiHuimet]  Tac.  Aonal.  ii. 
'  Excepere  Gr»ci  qnaesitissimis  hono- 
ribus.'  Ciaec. 

RuuniqM  pars  m^gna]  lU  reposui- 
mus  ex  felicissima  Cbristophori  Coleri 
conjectura,  cum  antea  vitiose  legere- 
tor:  Rainaqu€panmagna,Sfe,  Potsch. 

Vice  pecamm]  Uvius  1.  xl.  *  Modo/ 
inqoitf  *  pecornm  fogientes  per  aaltus 
avios.'  £t  Tacitns  1.  xii.  <  Modo  pe- 
corum  barbari  tmhebantur.'  In  orat. 
M.  Lepidi  dixit,  '  more  pecomm.' 
Sed  Tacitos  iUud  otce  usurpavit  eo- 
dem  sensu  1«  vi.  cum  ait :  *  Qui  om- 
nia  facta  dictaqoe  vice  legis  obser- 
vans.'  Urain. 

Occwrrne^  ^c.]  *  Sagum,'  inquit  No« 
nius, '  vestimentnm  militare  est:'  et 
hsc  Sallustii  ex  ii.  historia  affert. 
Pro  «it,  non  recte,  ibi  est,  ui:  pro 
HiriMUia^  Hercukio:  de  quo  nihil  me 
quidquam  memini  legere.  Praeterea 
in  vet.  God.  manifeste  est  Hirtuleio^ 
qnem  Eutroplos  1.  vi.  Epitome  Livi- 
ana  xc.  et  xci.  Orosios  I.  v.  Seriarii 
dueem  nominant,  voce  nonnibil  in  oro- 
nibus  corrapta.  De  eodem  hoc  Hir- 
tolcio  ita  scribit  Frontinos  Stratege- 
matum  I.  ii.  c.  7.  '  Q.  Sertorius,  com 
ante  decertaret,  Barbaram,  qui  ei 
nuqtiaverat,  Hirtnlelam  perilsse,  pu- 
gione  trigecit,  ne  et  in  aliorom  id  no- 
titiam  perferret,  et  ob  hoc  animi  sno- 
rum  intirmarentnr  :*  quanqnam  et  ali- 
ns  Hirtolejus  hiijus  dncis  frater  fuisse 
videtur,  qni  in  bello  Sertoriano  quaes- 
tor  fuerit,  ot  Epitome  Liviana  nomi- 
nat :  ideoque  Plinios  et  Orosius  Hir- 
tuleios  fratres  a  Q.  Metello  Pio  in 
Hispania  oppressos  scribunt.  Carrto. 

Sagum]  Sagum  Oallicam  essevo- 
ccin  Strabo  aUiqne  monoernot.   PU- 


710 


NOT^  YARiaitUM  IH 


nias  insDper  1.  vni.  c.  48.  inventom 
68116  GaUorum  dixit,  scutnlis  saga  di- 
▼idere.  SY:utulatnm  ergo  iagum  a 
reticulato  disttnctnm  fnit,  in  speciem 
canceUonim.  Nam  idem  Plinius  scn- 
tnlas  appellat  plagas  in  retlbus  item- 
que  cassibns  araneornm.  Unde  tn- 
telllgi  jam  Virgillum  liqnet,  qut  viii. 
JEneidos  de  Oaliis  dixit, '  Virgatis  In- 
cent  sagnlis/  qnamvis  ibi  virgatum 
aagHhun,  purpureum  insuper  inter- 
pretatus  est  Servius.  Trabeata  saga, 
apudTrebelUnm  in  OaUienOybnc  quo- 
que  fecerint.  Porro  miU tare  hoc  pro- 
prie  induroentnm  fuisse  ez  Ca^sare 
aliisqne  coUigere  est,  licet  Tacitos 
qointo  Historiarum  improprie  etiam 
vela  navinni  sagnla  nominavit:  '  Sa- 
gulis/  inqnit,  <  versicoloribns  band  in- 
decore  pro  velis  navinm  jnvabantur.' 
Pontan.  Nos,  si  conjectare  licet, 
hodieqne  SaHen  dicimns.  Dictiona- 
riom  Vetns  Belgicnm  expeditam  in 
mUitia  vestem,  atque  ideo  detonsam 
nominat. 

AviditqHe^  ^.]  De  pngna  in  Sagnn- 
tinis  campis  a  Sertorio  commissa  lo- 
quitur,  in  qua  Memmius  Pompeji  Le- 
gatos  contra  conserta  mann  acerrime 
pugnans  occnbuit.  MeteUns  Impe- 
rator  mnlta  snorum  strage  defensns, 
ictu  tragnlae  a  Sertorio  sauciatiis  de- 
cessit.  Vide  Plntarcbnm  in  ejns  vita. 
Qno  etiam  pertlnere  jndico  Fragmen- 
tnm  Ulud  lib.  incerti :  '  Sed  MeteUns 
in  volnere.'  Douxa, 

Ictu  traguUg]  Usns  et  hac  voce  Snl- 
das:  Tpay6Kas,  inqnttySwXw,  f  xpV^ 
yMfos  6  K6rras,  o0r«  0Uuo»  A^t  tAi^ 
Ti^,  ikart  r^  fiKif$4rra,  jcai  Btit  rw  vXcv- 
pS»  tuartlpai^  uai  rg  yf  v/XMiyAMrai. 
Urmn, 

Tragula]  Genns  teli  simUiindine 
hastse,  ita  dictnm,  quod  scnto  infixnm 
trahatur. 

Rmnuneuki]  Qnam  vocem  Agelltnsl. 
X.  c.  21.  pro  navigio  piscatorio  acci- 
pit.  Corrto. 

tUmmeuh]  Non  improbamns  banc 
scrlptnnun,  Ueet  in  notif  ad  Ctttarem 


dixerimns,  l>mmadion,  pro  rfmoidt- 
lum,  reperiri  in  veteribns  lapidum 
monumentts.  Qnomodo  Ammianai 
nsnrpavit  I.  xvii.  cum  ait ;  *  I^iian- 
cnlo  se  commiftisse  piscantis.'  Tacitas 
tamen  X>infrHiN;«ituii  dixit  l.  xiv. 
'  Nando  drinde  occnreu  lembnnculo- 
mm,'  &c.  Urnn. 

Aeiuaria  navigia]  Velocia  et  facilia 
ad  circnmagendum,  qneqne  hnc  atque 
illnc  facile  flecti,  moveriqne  possuat. 
Groecis  iwr^pcit  dicnntur. 

Oiiuita  eaeraia  ecrpora]  Fallor  ego? 
an  de  Chiis  loquitur  Crispns  P  qnos  a 
Zenobio,  Mitbridatici  exercitus  duce, 
ezotos  armis,  post  mm.  talentomm 
exactionem,  canssante  deesse  aliqnid 
jnsto  ponderi,  niares*seorsnm  a  mu- 
lieribns  et  poeris  in  naves  impositos, 
atqne  ita  dispulsos  a  patria  in  Euxi- 
nnm  porro  deportart  jnssos  memorat 
Appiauus.  Sacrata  corpora  ergo,de- 
stinata  morti,  et  quse  devota  dis  ma- 
nibns,  interpretor.  Neqne  absimili- 
ter  Maro  Sacratum  caput  Sinonts 
Bcripsit.  Douia, 

RuebmU]  DonatnsAdelpb.  act.m. 
sc.  2. '  Ruere/  inqnit, '  est  toto  cor* 
pore  nti  ad  iropeUendnm ;  quod  far i- 
nnt,  qni  ipsi  prscipites  alios  proster^ 
nnnt.' 

Capite  aJfUgebant]  Puto  tegeodnm, 
eapmt,  ex  Frontone,  qni  fragmentnm 
addncit,  nam  ita  Sallnatius  locntns  est 
L  ni.  cum  dixit :  *  Ant  afflicti  alveos 
undamm  vi :'  et  Tacitus  Sailnstii  c- 
mnlator  1.  xiv.  *  Postc  caput  afflixit:' 
et  allbi ;  *  Lapide  caput  afflixit.' 
Unin. 

Sed  MeteUuB  in  ulteriere  prmaeia] 
Forte  est  idem  quod  loco  praeced. 
'  At  MeteUns  in  nlteriorem  Hispani- 
am:'  ubi  tamen  legendiim  videtnr, 
uUefierem  pratinciaM,  Ciacc. 

Inmuau  (ptmtum  aaum  exarwtre]  Hnc 
respexit  Tacitns  1.  xix.  cnm  dixlt: 
'Flavianns  exercittts  imroane  qnan- 
tnm  aniino,'  &c.  et  I.  xx.  *  Ininiane 
quantnm  suis  pavoris  et  hostibns  ala- 
critntlB  indfaHt.'    Ipse  Salinstiu  i n- 


PaAGMBNTA,  L1B..UI. 


7U 


pra:  '  ImiiMiw  dicta  est  qaanti,'  Scc, 
et  Horatios  eodem  modo :  '  Imnuine 
quintiim  Uiscrepat/  Unitnu, 

At  iUi  fuUntM]  Fragmentnm  hoc  ez 
incertis  ad  librom  liunc  redaKimaii, 
ex  auctoritate  M».  codicis  Fulvii  Ur- 
•ini,  In  qno  diserte  legitnr,  Saliustiai 
1.  II.  Historiarum :  nam  qood  in  vul- 
gatis  bello  Jngnrtbe  tribuitory  inep- 
tnm  est  et  vitiosum,  qnodqne  non  nisi 
ab  imperitis  descriptoribos  manavit, 
qui  secundnm  historiarum  librum  bel- 
lum  Jngnrtbinnm  iuterpretabantur, 
primnm,  bellnm  Catilinariom,  Sallns- 
tiiim  nibil  oltra  scripsisse  rati:  eodem 
modo  pecGfttom  est  in  fragmento  a 


Prisciano  bello  Jngnrthino  tribnto, 
quod  tamen  in  toto  illo  opere  non 
comparel:  nos  inter  incerta  reluHmni* 
Sic  quod  hoc  eodem  libro  deievimos: 
'  Circnmspectare  omnia,  et  omni  stre- 
pitn  pavcscere :'  iu  bello  Jogorthlno^ 
totidem  verbis  perscriptum  extaL 
Citaverat  illiid  Arusiann»  ex  secunda 
Salittstii  historia,  innuens  bellum  Ja- 
giirthinnm.  Prima  tamen  historia  • 
Charisio  pro  primo  historiarum  libro 
adducitnr,  in  AUter,  Hiec  paulo  ali- 
ter  in  codice  Serviano  Petri  Danielii 
leguntur:  'At  iiii  quibns  aderant, 
mere  concti  ad  portas,  incondita 
tenere.'    SoUoitiane  magls,  PuiMch, 


LIBER  111. 


Bacchamliorum]  A  Baccho  Baccha- 

nnlia  dicta,  quae  fiebant  apud  Roma- 

noi  decimo  qointo  C^end.   Aprilis, 

qnod  Ovidius  etiam  testatnr  1.  iii. 

Fast.    *  Tertia  post  Idus  lux  est  ce- 

leberrima  Baccho.'  Origiiiem  horum 

sacromm  in  ItaliaServioi  ad  Joliom 

Caeiarem  refert,  in  sois  commentariis 

ad    Eclog»  ▼.  Virgil.  hos  versns: 

'  l>aphnis  et  Armenias  ciirm  subjan- 

gere  tigres  Instltuit,  Daphnis  thyrsos 

indacere  BaccbOi  £t  foliis  leutas  in- 

texere  moHibus  hastas.'  Sed  faUitur : 

naitt  et  ante  Cwsarem  Baccfai  sacra 

fueriinty  nt  indicat  Livins  1.  xxxix. 

<  Gr«coa  qaidam  homo  ignobilis»  sed 

^usmodi  sacrorum  antistes,  primo  in 

Uetmriam  attnlit,  ibique  ritoa  eoram 

docoit.     £x  Hetroria  ea  niali  labes 

mox  Roaiam  pcnetravit.'    Eorum  ri- 

tuni  torpiBsimum  primo  sic  describit 

Livio»  eodem  loco :    '  Initia/  inqnit, 

*  eranty  qoae  primopaucis  tradita  sont, 

dein  volgari  coepta  per  viros  et  muli- 

erea:  addils  volnptates  religioiii  vini 


et  epnlaromi  qao  plarimnm  animi  il* 
licerentor.  Quom  vinnm  animoSi  et 
noxy  et  misti  fcBminii  marei  setatia 
tenem  majoribns  discrimen  omne 
podoris  extinxissent,  cormptelas  pri- 
mom  omnis  generis  cceptae,  qnnm  ad 
i^  quisqae,  qoo  natura  pronioris  libi- 
dinis  essety  paratam  voluptatem  ha- 
beret :  nec  anum  genns  nox;e ;  stupra 
promiscoa  ingenoorom,  fceminamm- 
que  erant,  falsi  testes,  falsa  signa» 
testimoniaqne  ex  eadem  officina  exi- 
bant,  venena  identidcm  intestinaeqne 
cttdesy  ita  nt  ne  corpora  quidem 
iaterdum  ad  sepoltaram  extareoj;, 
multa  doio,  pleraque  per  vim  ao« 
debant«'  Sed  his  niox  ionge  atro- 
ciore  subjicit  ex  Hispanas  libertin» 
indicio,  quae  anciila  dominse  comea 
his  sacris  aiiqoando  interfuerat.  Ea 
coram  Sp.  Posthnmio  Aibino  consuie 
confessa  est,  primo  sacrarium  id  fcB- 
minarom  fuisse,  nec  quenqoam  vinun 
eo  admitti  soUtom :  tres  io  anno  ita- 
totot  .diei  liabiiiisCy  qoibui  intevdi  o 


712 


HOTM  VARIORUM  IN 


Baechis  initltreBtvr :  taecrdotes  in* 
irlceni  matronas  ereari  solttas  fuiMe. 
PaeaUam  vero  Mimam  Eaoponam  sa- 
eerdotem,  omnia  tanqnam  Deomm 
nenitn  imrontaste,  nam  et  ▼boa  eam 
]>rimam  snoa  fiiios  iiiitiane,  et  noctnr« 
nnm  sacmm  ex  diumo,  et  pro  tribns 
In  anno  diebns  qninos  singnlis  mensi- 
bns  dies  initiornm  fuisse  saeros.  £x 
qno  inde  promiscua  ncra  sint,  et  per« ' 
misti  viri  faeminis  et  noctis  liceutia 
aeeesserit,  nihil  ibi  facinoris,nihil  ibi 
flagitii  prvtermissnm :  pluraTiroram 
inter  se  quam  foeminaram  esse  stn- 
pra ;  si  qui  minns  patientes  dedecoris 
sint,  et  pifnriores  ad  faoinns,  pro  victi- 
mis  immolari:  nihii  nefas  ducere: 
nec  id  mnltis  cognitum,  qnum  nulia 
vox  vociferantium  aut  queritantium 
pras  ulnlatUy  tympanoram  cymlialo- 
ramqoe  strepitu  exaudiri  possit,  et 
mortoi  ex  conspectn  iliico  in  specns 
abdantnr.  Hanc  summam  iater  eas 
religionem  esse:  viros  velot  roente 
c^>tay  cum  jactatione  fanatica  cor- 
poris  vaticinari,  matronas  Baccharnm 
habitn  crinibns  passis  cum  ardentibns 
tacibns  decorrere  ad  Tiberim,  demis- 
sasqne  in  aquam  faces,  qnia  vivnm 
•olphur  cnm  calce  insit,  integra  flamo 
ma  eiferre.  Baptos  a  Diia  homines 
dici,  qnos  machinm  alligatos  ex  con- 
apectn  in  abditos  specns  abripiant: 
Mw  esse,  qui  ant  conjnrare,  aut  soei- 
«ri  fadnoribnsy  aut  stoprum  pati  no> 
Inerint  Multitndinem  ingentem,  al- 
teram  jam  prope  popnlum  esse,  in  his 
«obiles  qnosdam  viros  fceminasqne. 
Biettttio  proximo  institntum  fnisse,  ne 
qais  major  xx.  annis  initiaretnr,  cap- 
tarl  Rtates,  et  erroris  et  stupri  pati- 
-entes/  Hsee  omnia  Livius,  refert 
etiam  Valer.  Max  1.  vi.  Qns»  plera- 
qne  privatim  in  sacrario  circa  initia- 
tiones  eorom,  qni  his  sacris  interesse 
cupiebant,  factaarbitror :  pnblice  an- 
tem  non  minns  horrenda  ab  iis  perpe- 
trata  snnt.  *  Nam/  nt  Varro  att, 
<  tanta  tnrpitndinis  licentia  Liberi 
patris  sacra  in  omnibus  compitis  per- 


agebantttr,  nt  in  ejns  he— rcm  vhr)- 
lia  oolerentor  pndenda,  pnlam  eml- 
tante  neqnitia.'  Nam  Llberi  mei»' 
bmm  per  hnne  diem  festnm  magna 
celebritate  plestellis  per  agras  prins, 
mox  et  in  nrbem  vectabatnr,  qno  tota 
tempore  nnnsqnisqne  spnrcissinus  ah* 
ntebatnr  verbis,  donec  per  fernm 
transveheretnr  membmm  illod,  cni, 
inspeetantibns  omniiHis,  matrea^fium- 
lias  honestissimam  necesse  emtimpo- 
uere  eoronam.  Sic  Dens  ille  propiti- 
abatnr.  Atqne  hve  sacm  RcMnsS  et 
per  totam  Italiam  vetita,Sp.  Posthn- 
mio  Albino,  et  O.  Martlo  Phiitppo 
Coss.  Progressn  vero  temporis^rpes 
et  ociosas  snperstitiones,  ut  Tertnl- 
lianus  loquitur,  restitnerant  Romaiii, 
abrogatis  tamen  illis,  quse  nimiam  et 
profligatam  haberent  turpitodinem. 
Vide  Ovidium  1.  iii.  Fastor.  Hoc  ip- 
so  pneterea  die,  quo  Bacchi  solennia 
fiebant,  et  antecedente  eCiamcnm  pro» 
cessione  pergebant  ad  templnm  Casto- 
ris  et  Pollucis,  quod  consecratnro  fuit 
apnd  aquam  Jutumam,iis  inlocis,qns 
appellata  fnernnt  Argeay  slcnt  Ovid. 
loco  supra  eitato  docet.  HoqNBM». 

IniVrs  Ji«ran«]  Ager  Lneanm  Apn- 
It»  conterminns  fuit  juxtaBradannm 
amnem.  Lncanos  hospitales  et  jnstos 
vocavit  Heraoiides  de  Rebus  pnUicis. 
A  Samnitibns  originem  tmxisfte  ane- 
tores  sunt  Plin.  I.  iii.  c.  5.  nt  Straho 
L  V.  eosque  (Enotrtis  ejectis  eomm 
sedem  invasisse  tradit,  atqne  eos  cnm 
Bratiis  et  generis  sui  anctoribns  Sam- 
nitibns  ita  bellorem  cladibns  attritos 
docet,  nt  eorum  oppida  desting^nere 
difficile  sit  Terminos  tamen  Lncania 
statttit  adTnscnm  raare,  simnl  cnra 
aliis  anctoribns,  a  Picentinis  Siiamm, 
a  Bmtiis  Lacnm  amnem.  Ad  Ipsnm 
quoque  Siiari  ostinm  celebm  Jnno- 
nis  Argiv»  teroplnm  olim  ab  Jaaone 
oonditnm  fuisse  idem  memomt :  qnan- 
qnam  templnm  hoc  Plin.  1.  ni.  c.  5, 
ad  destram  ponit  ripam,  in  Picenti- 
noramagro.  Ctevsr. 

PiMipor]  Priscianus  I.  vi.  <  Antiqui 


PitAGIIRNTA,  LIB.  IIT. 


713 


Pliblip«r  et  Mucipor,  pvo  PabKi  pner 
et  Marei  pner  dleebMit:  qn»  O  non 
pradar nnt  in  obliqois  casibon/  ProbuB 
Colbolieis:  *  Legi  uMni  novo  modo  fi- 
gnratom  npnd  Stllostinm,  Publipor 
Pnbliporis ;  est  rnim  qnosi  proprinm :' 
aie  erat  et  Qmtutipor,  Varroni  ad  Fnfi- 
apnd  Noninm  gmrgaridarey  et 
de  qno  vide  nostrnm  Anliq. 
Inet.  Connnent.  in.  c.  7.  Cmpur,  F^sto, 
Ji0«^p0r,eidem  Festo,Plinio  L  xxxiii.. 
c.  I.  et  QninetiHano  1. 1.  o.  4.   Cmrri», 

Omms  OM  onlrewrsienfm]  Excipl- 
tvr,  iDquit  Priseianns  I.  ti.  tute  vU, 
Anfasrti,  cojns  plorale  similiter  ets, 
tnm  Lncretins  qnara  Sallnstins  protn* 
lemnt.  Locretins  I.  ii.  *  Sed  qoam 
mnltanmi  remm  ris  possldet  in  se, 
Atqno  potestatem.'    Idem. 

£^8  ei  armi»  deeorihu]  Vide  qnsB 
«ximns  c.  7.  Belli  CatiKnaril.  Cuue. 

Gsnfrn  ttfr]  Qnis  crednt  tam  aper- 
tis  rerbis  mendnm  inbaerere  ?  sed  do- 
eet  Fotycbes,  qni  in  Ms.  habet,  qtM» 
rid  txHM  MUR  sswis  tkmmKnu  foritnde' 
Pntscb. 

msnsile]  Qnid,  si  qnarU 
▼oxsecnndo  loco  transponatnr,  re- 
neribatnrqnc  potlns  boc  modo  ?  Parte 
tmdmmwm  rsnminfe,  reHqaa  «d,  ^e. 
qnnmqnam  et  volgntam  lectionem 
liBrri  poese  band  negarerim.  Ceternm 
moDeiHlns  lector,  ils  me  exemplap 
ribnt  nssentiri  potins,  qni  Pragmen- 
tnm  istnd  in  qnartnm  Ubrnm  rejlci* 
nBt.  Utnt  est,  hnio  corte  loco  con- 
▼cnlre  noo  potest.  Namqoe  Epis* 
tola  Pompeji,  qnse  stattm  porro  hiiic 
Pragmeato  snbjongitnr,  tribns  nnte, 
qnnm  haec  acctdere,  annis,  scripta 
fnerit  necesse  est.  Ego  enun  Histo- 
rienm  nostmm  de  Calagoritanis  ob- 
seaaU  loqnl  aatnmo;  qoomm  invict» 
ia  mbns  perditis  animi  firmitudini 
bnjuamodi  testimoninm  a  Valerio 
Mnumo  tribntnm  legimns:  Calagn- 
ritnniy  qno  persererantins  interemti 
Sertiofii  dneribns,  obsidionem  Cn. 
Pompeji  fmstmntos,  fidein  pnesta- 
rnnt,  qnia  anllnm  Jam  aliail  in  nrbe 


eoram  sopemret  anlma],nxores  snns, 
natosqne  ad  usnm  nefari«  dapis  rer* 
terant,  et  cadavernm  reliqnias  salie* 
mat.    Dmim. 

Si  advereoM  «osj  Haec  eplstola  Cn . 
Pompeji  ad  senatom  pro  stipendio  et 
commeatu  habendo  scripta,  fidndm 
pleua  est:  nt  agnoscamns  ab  eo 
scriptam,  qui  magnifico  et  incorrnpto 
animo  rem  gembat.    Bad, 

IWicas  labaree  et  perietUa,  ife,  foa* 
tieiUf  ^c.]  Vett  codd.  ioi  et  9110I  ba« 
bent.    Ciooc. 

Fr^eeimm  ad  bellam  eavimmmm']  Sio 
Lirins :  *•  projectas  et  proditas  ad  in* 
consnltam  et  tmprovidam  pognam  le> 
giones.'    Ciaee, 

Ad  bdlam  sgiatsimnm]  Qnnle  emt 
eontmSertorinm  in  Hispanla. 

Qaantmn  eei  ia  tebie,  /ame  mjserm- 
mo  eMRiiun,  et  marte  eettfeeiniej  L^' 
gendnm,  fume,  mtsfmomi  eimiMnn 
marte  eemfeeieiie:  ut  omissa  copnla, 
per  appositlonem,  qnam  sic  gmmmati* 
ci  Tocant,  conjungas :  >a/tf  8*  eXKTtorw 
BaruTf  nt  ille  canit.  Fomem  alicnbl 
Lirins '  nlttmum  snppltcinm  hiimaua- 
ram  mrnm'  vocat.    INrias. 

Haeinepe]  LatinnsXatinins,  ifno- 
dne  epe :  sive  ot  est  in  «emis  tegibns 
fmqnens:  kacine.    Ciacc.       ^ 

Utnan  eeneeiie  me  vieem  eerarii  pree* 
eUrt']  Diomedes  1. 1.  c.  4.  ez.iii.  hist. 
recitat, '  Utram  vicem  me  prmstam 
oreditis.'    ilfannl. 

Afe  mcem  «mrit  praeltare]  Id  est, 
Hic  esse  pro  mrario,  id  est,  nt  mea 
pecnnta  possim  exercitnm  sustinem. 

Aipee\  Montes  longisstmi  tmctns, 
qni  Italiam  a  Germmnia  et  Oallia  tan. 
qnam  muro  nativo  separant.  Albla» 
et  Alpionia  olim  dictos  fnisse,  scribit 
Strabo;  Stephano  etlam  "AXvfui,  et 
"AXirfiM,  dicnntnr.  "OAyia  snnt  PhM- 
vorioo.  Hodle  mttltis  lods,  in  Ger- 
mania,  adhoe  AUten  vocantnr :  nt 
cirr  aSaltbargnm  SBtjvIfiCJbCt  2[(ben, 

AtDCinberger  fllben,  &c.    isido. 

rns,  item  Jnn.  Philargyrus  ad  Virgi- 
lii  Oeorgica  scribit  altos  montet€W- 


714 


ndtjB.  variorum  in: 


loruin  Alpes  vocaii.  Locntos  ergo 
Oalloi  olim  Oermanica  linfoa,  eonji- 
cere  ex  eo  qnis  poterit,  et  ni  fallor, 
▼ere :  qnod  moitis  arg amentiB  nnper 
docuit  doctissime  doctitMmas  notter 
Ooropiuiiyet  nos  plnribnsqaoqne  pos» 
semns ;  si  quam  vemm,  tam  gratum  iili 
genti  pntaverimos.  Immo  omnes  CeU 
tas  hac  una  eademqne  (qnid  miram  0 
llngua  nsos;  differente  etsi,  (qnod 
commune  omnibus  lingnis)  dialecto. 
Celts  antem  nbi,  et  quaro  late  olim 
habltaTerint  (ne  eadem  bis  repeta- 
nm)  legere  licet  ad  nostram  Enrops 
'  Teteris  tabulam.  Salpii,  3^iriMy  vi- 
dentnr  a  Lycophrone  appellari,  ut 
sentit  ejus  commentator  Isaacins. 
"AXwts  qooque  singnhiri  nnmero  (nt  et 
hoc  addam)  nsus  est  Lucanns  et  Dio- 
nysins  Alexandrinus ;  item  Jnvenaiis, 
et  Ovid,  III.  amandi:  *  Nee  qnot  in 
Alpe  ferse.'  Abaz  vocat  Serapio, 
cap.  de  resina.  Celticos  montes  eos 
▼ocat  Procopius  i.  Oothic.  De  Al- 
pibns  vide  Aleiatum,  in  Commenta- 
riis  in  libellnm  Taciti  de  Oermania : 
secTin  primis  Josiam  Simierom,  in 
libeilo  quem  de  Alpibus  inscripsit. 
Alpes  Jolia  Tacito,  In  Foro  Jnlio, 
regione  Italise.  Zeliae  Leandro,  Jn- 
lien  Schndo  hodie.  Jotias  Alpes  a' 
Mela  Tanmm  appellari  pntat  Gand. 
Bferala.  Eas  quoqne  Caraicas,  et 
Noricas,  nomiuari  scribit  Simlerns, 
sed  lege  ipsins  de  Alpibns  commen- 
taitam.  Sed  et  Pyreiissns  nomine 
Alplum  ssBpe  venit,  nt  ex  hoc  loco 
«pparet.  Ortd.  Vide  P.  Cluv.  in  de» 
script.  Ital. 

Pifretunui]  Ht^pi^,  PtolemKO  et 
eeteris,  mons  qni  Hispaniam  a  Galtis 
dividit.  Stephanns  nu^^^^legit,  Si> 
litts  Italicus  1.  iii.  Pyrene.  Ab 
.^lllo  Probo  nniicapatur  8Mu  Py- 
rntfiis.  Aipes  vocantor  aOellioeK 
VarffiHie.  nominat  enim  horum  acco- 
las,  Hispanos  Alpinos.  Bebrycios 
vfdetor  eos  appellare  Silius  iii.  Etsi 
hodie  varia,  pro  mtione  locoram,  sor- 
tiantnriioiiilna:  Hispani  tamen  vulgo 


Los  Pireneos  yocant.  Pyi^Mri  hi 
montes,  quod  monendom  dnzl,  n«m 
tamen  inter  Galliam  et  Hiapaiiism 
snnt,  sed  et  hinc  ad  Occidentalem 
nsqiie  Oceannm,  testlbns  Pompo* 
nio  S.  Diooe  M.  et  Orosio  vi.  c.  SI. 
Addo,  ad  Cellionm  promontorioai 
usque,  nbi  hactenus  Pyrenvos  ab  ac- 
coUs  vocari,  testis  mibi  fide  dignas 
et  ocolatns  D.  Oeorgtns  Anstriacns 
Prftpositns  Harlebeeensis,  vir  bamn 
et  sintilinm  reram  in  peregrinando 
observator  dUigentissimos.  I^te- 
naeus  qnoque  mons  Germmihs,  et 
pars  Alpinm:  hnjus  memlnit  Appi- 
anus,  et  Plinius  Cvcilins  in  Panegy- 
rico,  item  Seneca  de  ConsoUtione  ad 
Albinam,  c.  6.  ubi  non  fero  qnomn- 
dam  censnram,  qni  hic  PefntnM  sob- 
stitnunt.  Pyrrhenes  est  in  Prisciani 
Dionyif»:  apnd  ipsom  DionyBiam 
vero  vv^^ifMuar.  Bassi  qnoqno  Epi- 
gramma  hnc  adferendum,  quod  ita 
vertit  Onil.  Stnckius  :  '  Saxa  Pyre- 
nael  et  depresssi  vailibns  Alpes,  qu« 
Rheni  fontes  haod  procnl  adspicitis.' 
Brennam  vocat  Philargyras:  mide 
Mellam  flnvium  oriri  addit.  %lttVMZ 
▼el  J^enntf  «^  nrendo  nempe,  hac- 
tenus  a  Oermanis  nominatttr,  qoem 
io  Comitatn  Tirolensi  aliqnando  sn- 
peravimos,  Aigoreqoe  orere  in  media 
estate  experti  fnimus.    OHd, 

Laeetamamy  lUrieium]  In  aiiis  est, 
Lttletimmm,  uti  etiam  in  omnibns  iis, 
qnos  modo  jam  nominavi,  libris,  /nrii- 
getee  DonlUrgetmm:  sont  antem  Li- 
letani  et  Indigetes  Plinio  1.  iii.  c  S. 
noti.    Cmrio. 

Name  qmdem  mtlUtdHs]  Yox  ^tttdcM, 
abest  ab  scriptis  libris.    Cimcc, 

Ex  oin6ttiM<  iMB  €gt]  Qnod  postre- 
mnm  quid  sit,  ezplicat  nobis  Onc- 
chanum  illnd  apud  Agellinm  1.jit. 
c.  13.  ex  Oratione  ejos  ad  pop.  in 
concione  habita  post  reditam  sniun 
ex  Sardinia :  ^  Versatus  snm  in  pro- 
vincia,  qnomodo  ex  nsn  vestro  existi- 
mabam  esse,  non  qnomodo  ambltioni 
mess  condneero  arbitrabv/ 


^&AGMBNTA,   LIB.  IIT. 


715 


tknrdHem]  Sncro.Plimo  et  Ptole- 
meo  Hitpaiiift  Tkrraconensis  flnvins* 
XocMr  Beatero,  et  C.  Clasio  dicitor. 
£st  etiam  Sncro  Livio,  Straboni  nrlM 
•odem  tracta,  que  bodie  Caliera  a 
Christophoro  Slella  nomlnatnr.  Su- 
croDensis  sinns  estibidem  apud  Poro* 
pooiam.    Ortd, 

DuriuM]  Vide  snpia  p.  701. 

Fo/mIm]  Vide  sapra  p.  702. 

QM0d  ego  tes  iroimd]  Eadem  verba 
repettta  habes,  postea  in  Oratione 
MarciTrib.  pK'  Qnod  ego  vos  moneo 
qaafrsoqne,  nt  animadvortatis,  nea  no- 
mina  remm  ad  ignaviam  raataotes,* 
dcc.  Item  sapra  in  Pbilippi :  *  Qaod 
ego  vos  oro,  atqtie  obsecro  P.  C.  at 
animadvortalisy  nen  patiamini,'  &c. 
Qme  eo  magis  visam  est  adscribere, 
nt  ex  hnjnsce  et  consimilinm  exem- 
plonim  collatione  perspicere  possit. 
javentns,  quam  sni  similis  Sallustios 
m  historia  abiqae.    DoMza. 

NteiiaitaHbua]  Carisias  I.  i.  *  Ne- 
ceasitas/  inqoit, '  Imperii  est ;  neces- 
sitndo,  sangainis  conjancdo.'  Sal- 
hutios  tamen,  itfoefsiliidtiim  saepe 
pro  nrcessilafe,  ponit:  nec  nnqnam 
pro  necessitadine,  necessitaUm,  aut 
ipse  ant  qoispiam  veternm :  ita  Cari- 
ihun  emenila.    Carno. 

PnelermariHmatcmtQtaffua  uttra 
nolns  gymiMi  anmque]  Dictio,  fliw^ 
abest  a  duobns  iibris.    Ciacc. 

Atmt,  et  nune,  moHe  fructibue,  ipea 
vtx  agUat]  Ant  vacat  particula,  ct, 
ant  legendum,  at.  Agitat,  vcro  abso- 
lof e  positom  videtur,  pro,  timt.  Ta- 
cit.  Annal.  iii.  *  Non  modo  apud  illos 
hoinines  qni  touc  agebant:'  et  Te- 
rent.  *  Qaam  vos  facillime  agitis.' 
Et  in  ejns  vita  Portins,  *  his  per  idem 
tempus  qni  agitabant  faciUime:'  ad 
h«c  pertinet  quod  infraivttaadt  tNojis. 
Ciacc. 

Maiia/ructUnui]  Id  est,  Infoecondts 
et  Imminatis :  c|aia  eo  anno  non  erat 
magnns  proventus  frumenti  iu  Qallia: 
«t  ita  caritas  annonn.    Bod. 

Um  extttwTum  agro§]  Lipsios  I.  iv. 


epist.  14.  emendavit  Ingenlose:  IH 
aaUilmB  oceupaiie  Termestinorum  agraa 
inmuere.  Termestini  popali  snnt  cite- 
rioris  Hispanise,  teste  Tac.  I.  iv.  Op- 
pidnm  Termes  nuncnpatnr  Plinlo 
1.  V.  Florns  Terme  vocat.    Caler, 

Immeneam  aueto  mari]  Tacit.  AnnaK 
IV.  <  /»  urbem  trepidam  ob  muttitu» 
dinem  /amiUarumj  pue  glmebat  tin-. 
menaumy  minore  tndiee  pUbe  ingenuaJ 
Ciacc. 

Et  vento  gUeeenti]  Nonins,  *  gliscit/ 
inqnit,  *  est  congelascit,  colligitnry 
ignescit,  crescit  :*  in  veteri  est,  gU' 
aeentiy  pro  vnlgato,  gHeeente:  recte; 
ad  ipsum  enim  mare,  non  ad  ventnm 
referendum.  Ciimo. 

ONMiain  ordtiniiii  extrema  ■  mmiM  ae- 
fiii]  Legam :  OMiitefii  ordtmim  mniita 
exsefvt.  Catilin.  c.  60.  *■  Strennl  mi- 
litis,  et  boni  imperatoris  officta  aimnl 
exteqnebatnr.'    Ciace. 

PkoMeki]  Phaeehu  est  navigiumCam* 
panum,  nt  a  Nonio  scribitnr,  qni  super 
hoc  Varronem,Sallustinm  etSisennara 
citat.  Meminit  et  Cicero  ad  Atticnm. 
Sont  qni  a  Phaselideloco  dednci  opi« 
nantnr.  i^t4tof  Phaeeloe  appeilat  Poeta 
eo  versn  :  '  Et  circnm  pictis  vebitnr 
sua  rnra  Phaselis.'  Legitnr  elegans 
CatuUi  Epigramma,  quo  Oemellif 
Castoribtts  Phaeelum  dedicat.  Altt 
Pka^ehm  navem  oblongam  esse  scri* 
bnnt,  qoaii  stagnante  Nilo  ^gyptii 
atantnr,  nt  Virgilins.  Atque  indo 
Horatius'  fragilem  solvere  Phaselom' 
diait.  Isidorus  vero  in  Etymologico. 
inquit ;  *  Phaselus  est  naviginroyquod 
cormpte  basellnm  dicimns,  nostro. 
vero  nnnc  tempore  vasellnro  appelia- 
mns.'  Qyrald.  Hodieqne  Hispani 
vetus  vocabnlnm  retinent,  et  dicnnt 
VaeceUo.  Straboni  et  Appiano  oavi- 
gli  genos  est,  mistam  habens  formam 
ex  oneraria  et  longa  trireroi,  qood 
tam  velis  quam  remis  agt  poterat; 
UndeCatnllus:*  Pbaselos  ille,qaem 
videtis  liospites,  Ait  fiiisse  naviam 
celerrimns,  Neque  ullius  natantis  im- 
petnm  trabia  Neqoisse  prtttcrire,  sive 


ne 


VOTM   VARIORlilf   IN 


IwlmttlUOpQi foret  volare,  Blve  lin-    tH|uii  dicebatar,  te»te  Suidt.    ejf- 


Qtmm  maxumoB  ninif  ifc.']  Hittorit 
eo  haod  dobie  pertioet,  qood  Laciil- 
loa,  tometsi  Cysieuai  terra  mariqne 
tam  arete  obrideretnr,  ot  aBgQstJiri- 
mos  etiam  pelagi  meatot,  qoi  oppi» 
dom  a  continenti  dlrtmebaty  regiii 
navibot  teneretnr,  parro  tomeo  oa- 
▼igio  ex  Dascylitide  atagno  In  nare 
trannlato,  Cysicenia  de  nocte  ooxMia 
'•ttbmlierat:  qnomm  docem,  FUmn 
anetor  est,  ntri  incobantem  per  ne- 
dias  hostinm  stationes  ad  Cysoam 
nsqoe  nando  se  peoetrasse :  atqae 
hoc  hnjns  SaUostiani  loci  argnmcn- 
tnm  fnisse  videtur.    JDouan. 

Omni  eorpore  qmiauaf  ^.  m  inier 

Mailem:  Oomt  corpere  (amphmUj  aot 
proNoi,  tmt  earttKtue)  ife,  oAfuo  hder 
melem  ei  tMolam  oiCa^oadMf.    Ciacc 

AjfKeti  ofoeos]  Puto  Prmpodtio- 
nem  desiderari,  atque  emendandom : 
AffiuH  ad  alveos  tmdanm  ot :  qoomodo 
et  Plautus :  *  Affligam  te  ad  terram 
colophis.'  Accipioqoe  olanim  pro 
carina;  hoc  est,  extinm  navia  alYO, 
ne  qois  aqnc  fondum,  sen  ▼odum  in- 
terpretetur  iosciens. 

MuUaiofaBde  corpore]  Tac.  i.  *  Hag« 
na  pars  nodo  aut  moleato  eorpore.' 
Cioccooioi. 

Fotion]  Forum  generis  maaculiai 
observot  Nonias :  ego  vcro  de  navi- 
um  foris  loqni  eum  uoo  dnbito  :  at- 
qne  ita  vana  erit  hmc  Nonii,  nt  ple* 
rmque  aUae,  obaervatio.  In  quibns- 
dam  lib.  i.  in  alris  hsec  assignantnr 
tertio.  Conio. 

Si  QuirUee]  Oratio  Hocri  Tribnni 
pl.  ad  popnlum  de  Tribunicia  potes- 
tate,  quam  Cassio  Varo  et  M.  Locnllo 
Coss.  habitam  indicant  UU  verba: 
'  Lucnllus  soperiore  anno.'  Vnle o 
inscribttor  M.  Lepido,  torpi  mendo : 
nam  Lepidi  cognomen  habuit  Almi- 
lia  gens  patricia,  cui  non  potebat  odli- 
tus  ad  Tribunatum  :  at  Macri  cogoo- 
minati  Ucinii  piebeji,  nt  ex  historiis 


;  platide]  Taclt.  Annal.  xiv. 
*  Noctem  sideribus  illnstrem  et  pla- 
«ido  niari  qoietanK'    Ciaee. 

Mffoparemhua']  Mfoparo  pyratamm 
iwvis  ost,  qnod  Nonlus  M.  TuUM,  Sal- 
Inatli  et  SisennsB  aoctoritotibos  couh 
paobat.  A  l'yrrhenis  Myoparo  in- 
vontns  creditor.  Sextos  Pompigus 
inquit,  Myoparonem  esse  genus  navi- 
gil  ex  dnobos  dissimUibos  formatnm. 
Sont  qnidem  Parones,  quos  et  Pi- 
nmes  vocat  Ethicus  Hister.  His  na- 
vibns,  eodem  anctore  Histro,  ntnntnr 
Alboni,  Mspotae,  Masetap,  Gangines. 
Hae  et  alio  nomine  TulchiflB  vocantnr. 
Porro  Parones  dictos  Suidas  innuit 
ab  insula  Paro,  cni  et  Aristophanis 
iaterpretes  assentiontur.  Gfraid, 
Qnid  si  Oallica  vel  potins  Germanica 
vox  sit ;  nam  et  Paronee  sive  Varouee 
a  navigando  diotos  vetus  Lexioon 
Belgicum  attestatur.  Vaereu  enim 
navigare.  Tkffo,  Myoparo  ex  Myo  et 
Parone  componitor.  A  forma  autem 
pudi^Sf  hoc  eat,  angnsta  et  oblonga : 
ut  Myobarbum,  angustus  et  oblongus 
Liberi  patris  canthams.    ScaUf, 

Seapka]  Scapbae,  teste  Nonio,  na- 
vienlce  snnt,  quae  majores  naves  con- 
seqnnntur.  Unde  Jobolenus  JC. : '  si 
imvom,'  inqoit,  *  ciim  instromento 
emisti,  prsstari  tibi  debebit  scapha 
aavis.'  Cssar  in  commentariis: 
*  Qnod  com  animadverUsset  C»sar, 
acaphas  longaram  nariom,  item  spe- 
cnlatoria  navigia  militibus  compleri 
jnasit.'  Sane  crebra  est  apud  auctores 
aaaptenun  mentio:  nunc  vnlgo  pro 
eei^ka  nostri  nantae  ecffphum  appel- 
lant,  sic  quidem  et  ab  eraditis  pnta- 
tnr.  Sed  certe  et  eeypkue  nomen  est 
■avigii.  Id  quod  Aorel.  Macrobius 
vir  multae  eraditionis  apertissime  os- 
teadit  Sat.  v.  Sont  et  qni  ecaphaa 
Liburaisassociaii  dicant,  explorato- 
rioaqoe  vocari,  ot  est  apud  Vegetinm. 
Snnt  et  qni  ab  Illyricis  inventas  tra- 
dast.    Sanevenler  navis  aeapha  an- 


VIIAGIIBNTA»  LIB.  lil. 


m 


iMtiMittnni  esf.  ^«mii.  PppiM. 

ExiMmitmreiU]  Donatus  Phorm.  act. 
I.  te.  1.  *  exuhmmu,'  inqnit,  <  dixit 
Terentins  pro  «tfiuiMiM:'  et  Sallus- 
Uns :  <  si  Qairiten  pftmm  exiatnmare- 
tit :'  sic  enim  ibi  legendum  ett,  non, 
jMMfMi    Cnmo. 

Pnmus]  Inepte  pleneqne  editio- 
neS  ftwrik;  qnod  jam  olim  arbitfa- 
rio  Jnre  conBtituimns  ;  pro  qno  nnnc 
omnes  libri  dicunt.  Cmri». 

Mtrt  prcDmm]  8ic  de  republ.  ordi«» 
nnada,  '  Vnlgi  more  magis  qnam  ju« 
dicio.'  Snpra,  *  Tice  pecomm.'  Ctoec. 
'  Nid pda vo9miiip8i]  Cincconiuse 
libris  vMtmH  ^.  Scribe :  no6if jMt 
iptL  Sic  enim  nt  plnrimnm  malel>ant. 
Granaeinf. 

Si  vairu  rectptriiiif  ad  eos  mKbiml] 
Hlud  tedibunt  non  est  vv.  cc.  nam 
nd  verbnm  CoRCfM^re^  qnod  prscedit, 
reftrtnr  oratio.  Urmn. 

Annf  fni»]  Bmenda  en  tribus  H- 
bris^  rartf  fttim.  Qron. 

Romf]  Legendnm  mrif  pro  pancis» 
hoc  est,  qnoto  cniqnn  animns  estf 
te.    Alruif. 

luSUmmM]  Varie  hoe  nomen  est 
eotmptnm:  alii,  L.  Cimmm:  alii»  Gm* 
ctnm:  alii,  Stnctimi  appellarant.  Sid» 
nJnm  prteter  vet.  cod.  Dionysius,  et 
Ptediannit  nominant :  neqne  vero  Siei* 
ftit  in  Rep.  R.  ignobiles  inere.  Vldi 
enim  praster  ceteranumisma,  in  cnjns 
fronte  hae erant  notie :  Q.  Siciiiivs  iir. 
▼IR.  in  tergo  htec,  C.  Copomivs.  P.R. 
S.  D.  qnanqnnm  Cinciam  legem  de 
donis  et  muneribus,  neve  quis  ob  can* 
aam  orandam,  pecnniam  accipiat, 
JC.  novemnt:  sed  nihil  ad  rem. 
CmrU. 

L.  iSSctimff]  Snnt  hme  ex  eadem 
oratiooe,  ad  qnae  faciunt  illa  Asconii 
iu  Divinationem  :  *  Primus,'  inqnit, 
*  Sicinius  Trtbnnns  plebis,  nec  mnito 
post  L.  Qninctins,  et  postremo  Pa* 
licnnns  perfecerant,  nt  Tribuniciam 
potcstatem  popiilo  darent  Consuies 
Gn.  Pompejus  Magnn»,  et  M.  Lici- 
nina  Crassus.'  C/rftn. , 

Qmm  nM  d|fHHvp<r<«nimcfff]  Haec 


ex  III,  Hist,  recitat  Fronlo  in  vcrbo ^ 
Tadei.  Mannt. 

C«ffnliif]  Qni  coliegn  Lepidi  in  con<« 
snlatn  ipsom  Italia  expniit:  qnod 
aeta  SullflB  rescindere  tentnmt^ 
£fd. 

Deim  C.  Curto  ad  exiiimm  nsfnf  im* 
fMtftf  iri6mi  dflmiacfKf  ffff]  Venetnm^ 
«d  exiium  uaque ;  sed  prior  iectio  ai« 
hi  arridet  magis.  Itiviicf. 

Ammi§  ierU  in  L,  Qimicfimn]  L^ 
Qninctium,  prol>o ;  atque  eumpse  il* 
lum  inteiiigo,  quem  (u^  refert  PIn« 
tarchus)  acta  Sullse  in  concionilras  n^ 
sidiie  exagitantem,  et  turi>are  molien- 
tem  civitatis  otium,  binc  privatim 
mulcendo,  hinc  pnblice  monendo  nb 
incmpto  dednxit  Lucnllns :  qnod  hic 
tangit  Marcns.  Doin». 

IncuMum  ugereuhar]  Vett  libri,  in* 
cafSiHni[Ure6nN<tir;  recte.  CJacceninf. 

/n  iemfm»  mraere]  Tacit  Annal.  i« 
'  sensit  miles  in  tempns  conficta :'  et 
lib.  iVr '  qnod  nnnm  maloram  suffn- 
ginm  in  tempns  erat.'  Item  lib.  xiv^ 
<  et  scena  in  tempus  stracta.'  /don. 

Qittdifnfef  ^inr?  nitfiitf  vfilmM 
mdyeeerai]  Tres  postremas  dictioneS| 
quasi  a  glossa,  et  Sallustiana  brevi^ 
tate  indignas,  loco  mo?ere  ansi  sunt 
qnidam:  in  qno  largiter  sane  mihi 
peccasse  videntur  :  argumente  est 
exemplum  illud,  quo  in  coiMimili  fera 
argumento  in  Jngurtha  Memmins,  et 
ipse  Trib.  pleb.  ad  popntum  snpra  esl 
nsns:  *  Dicet  aliqnis,  Quld  igitor 
censes  ^  vindicandum  in  eos,  qui  hosti 
prodidera  Remp.'  Ita  enim  locnm 
eum  interpongendnm  transposita  in> 
terrogatione  hqjns  ipsiiis  exempli 
anctoritate  confirmo.  Dauza. 

Omiaenibm  merem  kunc  quem  ngtllf] 
Fronto  adducens  hnnc  locnm  leglt, 
uuuiiendumf  si  codex  non  fallit.  Cioec, 

UUra  «oRcionif  lociun  mfmoref  fiAfr* 
lofif]  Postrema  hnjiis  sententi«  clauF 
snia  septiiosa  sane,  et  perplexabilis^ 
qoam  partim  Plautinis,  partim  Sal« 
Instianis  verbis  sic  explicare  posao 
videor  aliquatenus :  *  Inertes  opem| 
lingn^  factiosii  enjut  acomiiie  glndio- 


718 


NOTX  VARIOftCIMlN 


nini  etiftin  aciem  pnestingnitiB  doml, 
Terbis  tenns  modo  arma  tractantes, 
■eqne  oltra  coocionit  locum,  hoc  ett, 
■oqne  longios,  quam  dnm  banc  Fori 
imrtem  freqnentes  intiBtitiP,  dumqne 
hcc  Rostra,  nnde  me  concionantem 
Midire  potestiS)  in  re  pnesenti  intue- 
minl,  dictis  nostris  anres  Testras  ca- 
Micientibns,  fortes  ac  memores  li- 
bertatis  patemae :  ceterom  animos  et 
▼erba  ista  magnidica  statim  dimissu- 
ri,  simnl  atqne  liinc  domnm  quisqne 
soam  diversi  ac  socordes  abieritis.' 
DattM. 

Qno  Trib.pUb,  ^.]  Mss.  dno :  pam 
irikmoi  pUbi$,  Ex  qno  effectum  esse 
pato,  fn«  modo  trib.  pleb,  ant,  fno  Mb» 
pUb,  msdo.  Liber  perantiqnns  FuItIi 
Ursini  habet,  ^Hot.  Legendnm  exls- 
timo:  Qneis  frt6Mnos  pUbei  p^trieUm 
wmgiotratum,  libertL  €tb  €ni€iori^i  patri- 
buM  Mjfragia  mq^rss  vettri  pmwDtnnt. 
Qnasi  dicat :  Deiiide,  etiamsi  TOfl  non 
borter,  nt  illa  virilia  faotnora  majo- 
rnm  vestrorum  imitemlni',  qnibns  per 
secesaionem  armati,  et  tribonos  ple- 
bis  ad  conservationem  jnris  et  liber- 
tatis  snse,  et  patriciom  magistratum, 
boe  est,  consulatum  et  censuram  ad 
aeqnalitatem  honoris  sibi  paravernnt : 
et  postqnam  Patres  omnia  qn»  po- 
pnlns  in  comitiis  ageret,  approbas- 
sent,  et  eomm  anctores  fierent :  ta- 
men  ipsi  posthsee  libera  haberent  snf- 
fragia,  et  coicnnqne  vellent  magis- 
tratnm  mandare  possent:  etsi  ad 
hmc  virilia,  inquit,  vos  non  hortor : 
umen  qnamvis  potestas  in  vobis  sit, 
Jovem  potios  consnltorem  exspecta- 
tts,  quaro  vobismet  ipsis  ipti  consoli- 
tis.  Hic  est  veras  sennos  hiijns  loci : 
nnnc  per  partos  eum  exponam  :  Tri- 
bnnos  plebis  popnlnm  armatnm  per 
secessionem  sibi  parasse  anctor  est 
Livins  lib.  ii.  *  Af>i  deinde,'  inqnit, 
*  de  concordia  cceptnm,  concessum- 
qne  in  conditiones,  nt  piebei  sni  ma^ 
gistrattts  essent  sacrosancti,  qnibus 
anxilii  Utio  esset  adversus  consules, 
neve  cui  Patrnm  eum  inagistratum 
i^Kperetibiliceret:  itatribuni  plebei 


creati  dno,' &c.  Et  iten»  lib.  iii. 
Idem  ait  Pediannt  in  Com.  de  palri» 
cio  maglstratn.'  Idem  Livins  lib.  vui. 
*  Dictatnra  popnlaris,  et  orationibof 
in  patres  criminosns  fnit:  et  qnod 
tret  leget  fmoondittimat  plebi,  ad- 
▼ertat  nobilitati  tolit :  onam,  ul  pl^ 
bitcita  omnet  Qniritet  tenerent: 
alteram,  nt  legnm;  qnm  conitiit  cen- 
turiatit  ferrentnr,  ante  initum  tnffira- 
gium  patret  aactoret  fierent:  tertiam, 
nt  alter  utiqne  ex  plebe,  cwn  eo  ven* 
tnm  tit»  nt  ntramque  plebeinm  fieri 
liceret,  ceotor  crearetur.'  De  libe- 
rit  tnffragiit  pott  anctores  patrea,  et 
hoc  loco,  et  alio  lib.  i.  '  Demvemnt, 
nt  cnm  populnt  legem  jiittittet,  id 
tic  ratum  ettet,  ti  Patret  anctoret 
fierent:  hodieqne  in  legibnt  magis- 
tratibutqne  rogaiidit  ntnrpatnr  idem 
jnt  vi  ademtum :  priotqoam  popnlnt 
tnffragium  ineat,  in  incertum  comi- 
tiorom  eventnm  Patret  anctoret  ^ 
ant :'  et  Cicero  pro  Plancio  id  in* 
noit ;  *  Nam  ti  itaetaet,  qnod  Patret 
apod  mi^ret  nottrot  teoere  non  po- 
tuerant,  nt  reprebensoret  ettent  ow 
mitioram.'  Ant  ti  placet  retinere  vo- 
cem  modo;  scribe,  pMs  trib,  pL  aiodo 
patiicimm  magidraimi^,  et  Ubera  ab  «act 
taribue  patribue  mjfr.  8ic  enim  tsppe 
loquitnr  Sallustius.  CMcoonias, 

Qmo  tribuMoe  plebei  mado  pairieium 
magiitratum]   Mondosus  locot : 
ti  legat,  Quum  tribuuoe  plebei  i 
do  pairieium  magiotratum: 
toiletur,  mntatione  parva,  et  i 
tia  patefiet.  Man. 

Qmo  <rt6.  pl.  ^c.]  Scribendnm :  JVo 
ros  ad  virUia  Ula  vocem,  qua  iribaaoa 
pkbei  wiodOj  pairieium  magisfrafvM, /i- 
bera  ab  auctoribue  pairiciio  aujfragia 
mt(joreo  vetiri  paravere.  Vid.  L  i.  Ofae» 
serv.  c.  ^.  Grou. 

Quamvio,  QuiriieOy  in  vobio  oii]  Scrip- 
ti  libri  ^itamcas  onmis.  Latinns  Lati* 
nius  Viterbiensis,  Qaam  ris  omss: 
rectissime.  Sed  totum  locnm  stc  lc- 
genduni  censeo :  Deinde  uevoo  adv^ 
riHa  iUa  vocemf  qudo  iribunoo  pUbio  uo^ 
m.  p.  m,  i.  «•  o.  p.  o,imgormveotrip^fem 


VRAOMBNTA,  LIB.'  tll. 


719 


irf  qam  jmsm  mau  pro  aUi$  ioUrathf  p, 
9»a,a,u, «.  eerie  poatifu,  Joomi  oiif  a. 
f .  tf .  c.  4xtpeci€tiM  7  Ciacconitu. 

Neque  ego  V9$  uiiuM  it^urius  horter] 
Et  haec  reciUt  Fronto,  ex  iii.  hiit. 
Ubro,  in  verbo,  Horter:  omisso  ver- 
hOf  Ego,  Man. 

Sertorium]  Qai  proscriptas  ingens 
bellam  in^  uheriore  HiBpania  excita- 
vit,  et  cam  Cn.  Pompejo  dubia  vic- 
toria  pngnavit :  Metellum  aotem  et 
Perpernam  cnm  daoboB  exercitibns 
prsBlio  fndit :  cnjos  victoriae  partem 
eapiens  auferre  Pompejas,  parnm 
prospere  pagnavit.  Obsessiis  deinde 
Calagnrii  assidnis  irrtiptionibns,  non 
leviora  damna  ohsidentibns  tnlit. 
Mox  Mithridates  cum  eo  fadere  icto, 
bellam  popnlo  Romano  intullt :  sed 
tandem  ab  Antonio  et  M.  Perperna 
et  aliis  conjnratis  in  convivio  inter- 
fcettts  est. 

Aboii  perieuium  et  laboe]  Credo 
scf  ipsisse  Sallnst.  ob  Oa  abmi  perieulum 
ei  /o&M,  quibu»  uuUa  pm  fruetu»  esl. 
CiaccoBias. 

ReptniiuuitiiafrumeuUtrialege]  Ap- 

paret  latam  fuisse  legera  factione  Pa- 

tmm,  nt  qirioi  modii  tritiei  singulis 

meiisibaji  viritim  dividerentnr.  Uem, 

Mumia  veaira  peueaniur^  Ifo.]  Totns 

hic  locus  valde  pertnrbatas,  neqne 

tamen  ex  antiqno  libro,  qui  valde  a 

vnlgatis    oninibos    dissentit,  elicere 

qnidqaam  potni,  qnod  senteiitiani  il- 

Instraret :     fortasse  in  hoc  felicior 

erit  aliornm  indiiatria.     Ego,  nt  in 

antiqno  1.  acrtptum  vidi,  ita  testatum 

reliBqiiain  :  est  autem  in  eo  sic :   *  In 

nnia  yestrm  pensantnr:   qua  tanten 

qnin  Ib    mndis   libertatem   omoiom 

2ttimavere,  qiii  profecto  non  ampli- 

us  possuDt  alimeutis  carceris :  neqae 

otilis  exigiiitate    mors    prohibetur; 

senefCQDt  vires,  sic  ut  neque  absolvi 

cura  famlliari  tam  parva  res:  et  igna- 

vi  qnisqne  tenuissimas  perfrostratur : 

qiue  tamen  quamvis  ampla,  qaoniam 

•cffvitii   preUam   oitentaretar/  &c. 


ilfmi. 

Non  ampUuMj  t^,]  Positumvidetnr 
pro  eo  qood  est,  non  amplios  quaa 
alimenta.  Sic  enim  Tacitus,  '  am- 
plins  nnciario  fiDenore'  dixit,  et  Sal* 
lustius  ipse  snpra,  '  amplins  una  die 
aut  nocte.'  Pooouwtf  vero,  pro  prs- 
uttituutt  tum  Plaattts  pluribbs  locis^ 
tam  Terentius  osurpavit  in  Heanton- 
timor.  *  Alimenta  antem  carcerum, 
et  servorum  quini  modii'  (ita  eoim 
habet  vetas  etiam  codex  mens) 
*  erant,  dabanturque  singuiis  mensi» 
bas,  et  dicebatur  dimensum.'  Seneca 
Epist.  CGZi.  'Serviisest,qniquinqne 
modios  accipit:'  et  epist.  xviik 
'  Liberaliora  snnt  alimenta  carceris. 
sepositos  ad  capitale  snpplicinm  non 
tam  angnste,  qui  occisnms  est,  pas- 
cit,'  &c.  Sailastius  in  oratione  Le- 
pidi :  *  Popnlas  Romanns  paullo  ante 
gentinm  moderator,  &c.  neqae  ser- 
vilia  qnidem  alimenta  reliqua  habet,' 
&c.:  quibus  verbis  quinos  hos  mo« 
dios  intellexit.  Ursin. 

Namqu€  uii  tUts,  ice,]  Ut  dicat^ 
quemadmodum  qaae  in  carcere  dan- 
tnr  alimenta,  quod  exigna  sout,  pro- 
hibent  quidem  mortem,  sed  senium 
accelerant.  Siroilr  qnadam  sententia 
asus  est  Tacitus  lib.  xvi.  cnm  dixit; 
'  Vidua  implexa  locto  continuo,  neo 
nllis  alimcntis,  nisi  quae  mortem  ar- 
cerent,'  &c. :  et  Hieronymns  in  Com* 
mentariis  ad  c.  iv.  Eiechielis,  De« 
mosthenem  edit  auctorera  sententiae, 
cnm  ait :  '  Decem  panis  uncise  di- 
nmae,  et  aqn»  tertisB  sextarii  pars, 
anima  magis  trahitnr,  qnam  susten- 
tatur.'  Demosthenis  autem  verba  ez 
Olynth.  III.  snnt  hec:  hrotsMw» 
rowri  wapii  rmr  iarp&r  atrlou  itiofUrois 
huitf  Kql  7^  ol^f  iaxbr  iKwa  imiBiiaiw^ 
ojSr^  bMo9rfyFKW  iq.  Idem. 

iguatianmi  quique]  Correximns  ig^ 
uam  c^fuoque  ieuuiaaimas  apea  fruatra^ 
tur:  et  postea,  Qim  quamvia  aiupla,  nl 
illnd  qua  respiciat  rh  deeipi:  deinde» 
ei  veatra  mumerauiibuM  pro  iM^uria  grum 
fioM  de6er0.  m.  Obs.  2,  GroiioviNi. 


m 


VOTJR  VARIOBVM  III 


tMi.    Idem. 

•  Malk  fnineipem  voUnHbm  tobuem, 
^MMi  Ulu^ihminatmmt  eocium]  Sopim 
Jng.  c.  102.  *  tatiasqiie  rati  ▼olenU- 
bos  qoain  coactiB  iaiperilare :'  alit 
>«xeiupl.  MolU  p.  V.  vo6u,  fum  mim 
jiiwiwJrtewireMg  eactiim.    Ciacc. 

N«9iK  flitst  ignetwUia  nt  tiamik] 
JDonatas  citat  in  Terent.  Edn.  act.  i. 
ac.  fi.  ex  Salliistio :  ^  Item  nihil  ao- 
cordta  claudebat.'    liem. 

Abtmde  libertttem  taii,  ^im  tergi» 
aMtndn^]  Exittimo  Tocem»  lib€rta<eiii, 
Khmema  esse.  Tacit.  Hi«t.  ii.  '  Ipse 
abnnde  ratna  si  praesentibas  fraere- 
tor.'    Jdem. 

Mmure  ditimm  domtHorMm]  Qaam 
ad  rem  potissimom  claasalam  istam 
Attlnere  dicerem,  sepe  mecam  et  cam 
•nimo  meo  agitavi  jam  antea; '  neqae 
tamen  anquam  ad  certam  aliqnam 
conjectaram  quivi  evadere:  nnnc  vc- 
ro  ad  earo  sententiam  accedit  animns, 
ut  finm^ra,  noo  antem  manerr,  conaen- 
tientibus  maniiscriptis,  emendari  pla- 
ceret,  qood  quidem  per  appositionem 
additam,  atqae  hoc  pacto  interpunc- 
tnm :  £1  hiCj  et  iUme  ire  Ucet^  itmmera 
ditimm  dommomm;  ad  Munera  thea- 
tralia,  et  gladiatomm  faniilias  refe- 
rondnm  arbitror,  qnibns  Marcns  iste 
pop.  Rom.  addici  contendit ;  eoa  Mo- 
nera  ditium  dominoram  (qnod  fen«8 
Mnnerarii,  hoc  est,  Munemni  exhi- 
bitores  duebant)  contnmetiose  satls 
pro  rei  indignitate  appellans ;  eoqne 
ignaviie  processom  dicens,  nt  civei 
ingenui,  rt  (qo9  ratio  masima  est) 
Romani,  non  servitio,  sed  imperlo 
nati,  pr»ctare  secnm  agi  existnment ; 
si  tergis  al>stiiieatnr,  hoc  est,  «i  non 
scapnlas  snas  ad  qnotidianara  virgi- 
demiam  praebentes,  aUenae  saperbiie 
ladil>rio,  ac  flagitrib»  sint,  neque 
(sic  taniquam  legitimi  gladiatore»  in 
domhiorum  legcs  auctocati,  Uri,  vin- 
ciri,  verberari)  animis  corporibnsqne 
addictis  Lanistas  alicni  Thraci  in  cns- 
todiam  porro,  atqne  ia  disdplinam 


.tradantar,  Lodo.  gMhrH^ 
ande  pedem  eflerre,  donec 
Jntserit,  fas  impnne  noa  oil:  aot  ia 
imiPnndissimam  saxiaam  detrusi  «re* 
lue  deniqiae  re serventor,  ferro  ti  fe- 
ris  in  tempore  objectandi :  sed  liiMte 
«I  sine  costodia  habiti,  hoc  ilJoc  ipsis 
ire  liceat,  qno  animo  Inbet,  hoc  lola 
discrimine  ejusmodi  nugas  hoaiianm 
venalinm  vincentes.  Mnnera  «go, 
Mnncraiea  qaasi  factoa  iDterpKl9r, 
podende  probro,  et  qno  iii  aniiBMiid 
jservitatem  (qnam  idcm  lota  hae  Ora* 
tieno  Qniritibns  objeetm)  paratesa^ 
dictosqne,  nihil  alind  dici  poatitaqpe^ 
rius,  aut  amaralenfins.    Hmcm. 

Jlfancre]  Id  est,  Beneficio  ditiam 
domlnornm,  qni  pociuiiam  largiondo^ 
eos  a  laboribus  pro  tempore  Iibei»> 
bant.    nys. 

Cyztaoi»]  Cyucwn  insula  ia  ^n^ 
pontide,  qnm  doobos  poatibns  oonti*' 
nenti  adbaeret,  estqne  in  ea  nrbs  cl^ 
rlssima,  de  qua  Flonu :  '  Cyslbim 
■obiits  civttas,  arce,  mcenibnsy  portn, 
tnrribuaqne  marmoreis,  Aaiaticm  pla- 
gas  litora  illiutrat.  Uanc  iUe-qnaai 
alteram  Romam  toto  invaaerat'bello,' 
&c.  Lege  Strabonera  L  xii.  Valerin 
Flaccns  1.  it.  Argon.  '  Nec  procal 
ad  tennis  snrgit  confinia  Ponti  Ucbs 
placitis  demissa  jngis,  rex  divltis  agri, 
Cyzicus.'  Ovid.  1. 1.  Trist.  'Hiocqiie, 
Propontiacis  haerentem  CyzicoB  oria, 
Cyzicon  £moniae  nobile  gentis  opns»' 

Ad  CyxiciHn]  An  loqnitur  de  Lo» 
cullo,  qui  egregia  victoria  Cyxiciim 
liberarat?   Coler. 

Ui  euttimere  earpm  plerifme  xejn^ 
untee,  fem^  ^.]  Fesst,  a  Saliastiams    ' 
censoribtts  additom;  idqoe(iiti  ipels 
persnasnm  est)  ex  Servio  observantes: 
*  Sustinere  cofpora  pleriqne  iieqne*        | 
nntes,'  pro  /easi,  positum  hoc  ioco :        | 
quippe   Sallnstiani   contextoa    qnasi 
Interpretamentnm  :    qnod    ai    recte 
iidem  illi  (uti  par  erat)  attendisaeBt, 
nnnquam  profecto  glossemate  Servi- 
ano  SalluBtianam  historiam  miaceBdo 
commaciilassoiity  cmn  vox  ^^mas  hi 


mkAQUmrAt     UB.  HI. 


f9» 


.f^MtoBeltai  lu>c  exetnplwA  pro- 
dhKeote  nosquam  genUttiii  compa- 
reat.  Idem  error  io  timUeM^  qtit  ex 
eodeni  Frontone  corrigendus  bc^ 
^odo  i  *  Arma  siia  qoisque  instans 
incoraberet/  Bonai. 
-  Ui  lutmen^  ^v.]  Arosianns :  <  in- 
cambit  iiiam  rem.'    Servins  L  tii. 

*  Stant.  iongis  adnizi  bastis,  ct  scnta 
tenenteF,'     '  Romani  moris  est  et 

.beilicsB  necessitatis,  iit  Sallnstiiis 
eonMfiemorat,  fessi  arma  sna  quisqne 
incomberent/  Sic  entm  ibi  legendum, 
et  apud  Ariutannm,  vox  fem  inse- 
renda:  totus  dcntque  locus  ex  boc 
oonstitoendus.    Cntn^f. 

Qiria  a  Strtmiol  Multifiiriam  bsee 
•pnd  Servinm  legtimnr :  sed  ex  om« 
niboi  lianc  babe  veram  lectionem: 
Qm$  a  SertQTw  tripUce»  insidia  per 
idomff  taUuM  potUa  eroRtf  prima  qua 
femie  vemewieM  exciperei,  Huc  respex- 
isse  Cbsristos  videtiir  cum  scribit  1. 1. 
Institotioniim  GramniaticarHm: '  Ini- 
m|citise  et  insidiae  plnraliter  dici  de- 
bent,  sed  Sallustius  de  insidia  prima 
inqnit,  et  Accius  inimtcitiara  dicit.' 
.Legerim  tamen  lubens  in  Cbarisio: 
Sed  SoUumHum  de  tiutdtis,  prima  tafiii^. 
Porro  qnod  ait  de  Accio  Cbari^ius, 
vereor  ne  reponendum  sit.Ennii  no- 
men  ex  Agellio  xix.  8.  qni  bos  ver- 
ans  adducit:  '  £o,  inqitit,  ingenio 
.natas  somj  amicitiam  Atque  inimici- 
tiam  in  fronte  promtam  gero.'  PutMch* 

Inf^euM^pte  «iriiun]  Tactt.  Annal.  i* 

*  Fieouna  ingens  animi.'    Ciacc, 

Ingene  tpee  virium]  Loqottur  de 
Sertorio.     Vide  Valerium  lib.  vii. 

Pugiouem']  ParTus  gladins,  qno  fa- 
piie  qnts  triyici  poterat.  Frontin.  1. 
U.  Stratcg.    '  Q.  Sertorios,'   inquit, 

*  eom  acte  deoertarent,  Barbarnm, 
qui  ei  nnnciaveraty  Herculeium  pe- 

jriisse»  pogione  trajecit.'    Pugiones, 
^tti  a  sonis  balteisve  miiitaribus  de- 
.peiideotes  portantury  parazonia  di- 
cunlur.    GrofM^ 
^     CortriflfM^   coUaii$]    Cueira  coMiriM 


ee^fmre  dixit  etiam  Csesorl^Tii.  «t 
ad  enm  locom  notavimos.  Item  Eo* 
nios  Hectoris  lytris:  '  Castrisque 
castra  ultro  jam  confcrre  parst,'  Sic 
enim  legendnm  apod  Noninm  iii  Oc- 
aipafiis.    Urain. 

Ingenio  hei  prohibeb^ur]  .Tacit. 
Annal.  v.  '  Locornm  ingenio'se  tnt$* 
bator.'  Sic  tn  Epist.  Mitbrid.  de  boc 
ipeo  fortasse  loco  :  '  Quia  multitu* 
dinem  arctis  locis  pugna  probibuere*' 
Ciacc. 

Sed  PompijuMf  tfc,  Mimilem  fore  ee 
credcM  AUxandro  Regi\  Plotarcbos 
tradity  Cn.  Pompejum  ita  similera 
forma  fuisse  Alexandro  Magno,  ut 
sermone  fautornm,  fuerit  Alexander 
appeliatus*    UreinuM, 

PoMi  redkum  earumj  quibuM  Senatue 
beUi  Lepidam  graiiam  fecerai']  Sic  ie» 
cntus  est  in  Beil.  Cat.  et  in  Belio 
Jngnrtb.  cnm  dixit ;  '  Delicti  gratiam 
fecit.'     Urein, 

ApiiM  armts]  Pro  connexis  et  eol- 
ligatis  accipio  cnm  Nonio ;  vel  qood 
potins  placet,  aptatis,  expeditis,  at« 

•  que  ita  conipdsitis,  nt  ubi  nsns  ve- 
.niat,  ad  raanum,  atque  in  promtu  esse 

pCMsint :  interpretatione  a  CatnUo 
.petiuj  cnjos  est  iHe  versus  notissi- 
mos :  *  Aptis  sarcinoiisy  et  expeditiSb' 
i>ottaa. 

Laxiore  agmine']  Hoc  prspter  morem 
disriplinaB  militaris,  Komame  prae* 

•  sertim :  et  melior  tutiorqne  ordo  ille, 
qnem  Metellus  in  agminp)  ad  Vacceo«i 
ses  viam  aifectansy  bello  Jugnrthino 
milites  sno.s  servare  jnbet,  ubi  legitur: 
<  Sic  animis  eomm  arrectis,  equites 
in  primo  latere,  peditcs  quam  artis- 
sime-  irci  et  signa  occultare  jubet.' 
Idem. 

Atque  eum^  ^c.]  V.  c.  habet,  Cvpto, 
nt  fortassc,  Scipio  legendnm  sit,  vel» 
Citpio,  Videndus  Livius  l.  .xxvii.  de 
Massiva  a  Scipione  dimtsso.    Ursuu 

Aique  eum^  ^c,]  Ciacconios,  qui 
multa  Salliistio  loca  feliciter  restitni.ty 
infelici  sane  conatu  emcndat :  Atque 
eum  Scipio;  et  refert»a  laudationein 


Detpk^etVar.aoM. 


SalluMt. 


22 


^22 


vorrm  vAiiioRUBf  im 


'illim  Scipionii  apnd  liYittm  Maia- 
*AiBflf»,  qno  qnld  ad  hniir  toevm  exco- 
^l^ari  po««it  *  ftbinrdius,  non  vldco. 
Ego  Tulgatam  lectionem  proiN>.  Cario 
is  iile  ipse  est,  qni  Dardanos  Ticit, 
multiB  roainiii*qne  lionoribnt  cnmola- 
ttts:  ejos  meminit  Epitome  Livii. 
C«ier. 

Ptiktdaminia  adsiari]  Sensnm  ido- 
nenm  elicere  nondum  potni,  videba- 
tQT  tamen  legendnm :  ptdudmnaUa  q»- 
tari, .  Pntsch. 

Polirdiimrafa]  Hsec  appellatio  pro- 
pria  est  Imperatotiae  vestis :  quam- 
qnam  et  tribnitur  aliqnando  aliis 
etiam  militibns.  Forma  paludamenti 
erat,  nt  extrema  iongitndinis  essent 
Qtrinque  angnsta,  imis  latioribos.  Co- 
lor  ejus  eximins  et  qnidem  e  cocco. 
Erat  etiam  albnm  qno  Interdmn  usl, 
ted  rarios,  crebrins  cocceo.  Impe- 
'ffalores  inter  vota  et  immolationes 
exibant,  et  tnnc  vestem  hanc  capie- 
bant ;  qu«  profeetio  etiam  celebris 
esse  solebat  frequentia  dedncentiiim 
prosequentinmqne.  lApa» 
•  Pdkdamenkti  Palndamentuiiiy  teste 
Nonio,  est  vestis,  nnnc  clilamys. 
Garrio. 

flae  u^liiinn]  Apvl.  de  Asin.  I.  ir. 

*  Asini  ingninnm  saneliciniaTemota;' 
aive,  ut  in  aliis  est,  tagntiiiMi  aUte. 
Sed  legendnm  ex  hoc  loeo,  iagamam 
ftne.    Cato  de  Re  Hnstira  cap.  28. 

*  Postea  operito  terra  radicibos  fini,' 
yide  an  legenduin  sit,r«ftaim/ai: 
nt  c.  IIS.  '  Am|>horas  nolito  implere 
nimium,  ansarum  Inflmarnm  fine.' 
£t  Oppius  de  bello  Africo,  *  Multi- 
pllci  fine.'    Ciace, 

Fine  tagvininn]  Quod  mihi,  ab  aliis 
(ot  videtur)  haud  satis  intellectum, 
•figviiwm  ^ims,  interpretari  placet 
Danza, 

Jif.  Ant<miu$\  Idem  Amslaniis: 
^  Oenitns  Uii  rei  facundie.'  Hic  an- 
tem  est  llle  Antonius  dissolotissimus, 
qni  gratla  Cottae  Consnlis  et  Ccthegi, 
cnrationem  nactus  totius  one  mariti- 
m«,  Siciiiam  et  provincias  omnes  de- 


popnlatna  est ;  et  ad  postremom  In- 
fenms- Oret«'bell«m,  morbo  periit. 
Asconius  Ptedianns  ir.  Verr.  Ciocr. 
Carrio,  * 

Eff  asa  vineia  trakes}  Tomcbas 
legit,  Et  ax€  otHiH  orheB. 

EricO]  Servius  ^neid.  1.  iz. '  In 
armornm,'  inquit,  '  generibns  milttes 
sumnnt  ab  animalibus  nomitia.'  Sal- 
Ittstins:  *  in  modnm  liirci  militaris.' 
Ericinm  autem  bellicam  essc  macbi- 
nam,  pneter  ceteros,  satis  ostmdit 
CsRsar  l.  III.  de  bello  civiH.    Carria,     . 

Vimia\  Inter  jacnla  ferrata  etiam 
ofnt^iitii,  cui  nomen  et  fomatio  ab 
ipso  vero,  quod  refert,  itaque  alii 
vemmttm  dixemnt.  Non  nemo  etiam 
cmi.  £st  spicttlnm  tenue  et  longum, 
aptnm  forare.  JoAnetf  Orvci  wnAam 
dicnnt.  Etsi  Samnites  primo  et  pro- 
prie  nsl,  tamen'  et  alii  Itali.  livios 
levi  armatnrm  tribnit,  sed  veteri. 
Hastse  velitares  band  longeivcmot 
ab  istis,  si  non  eadem.    lApa* 

igHwr  d&B€vAaen\  Hoc  fregmentnra, 
cnm  olim  mendosissimum  circmnfer- 
retnr,  nos  ex  v¥.  cc.  et  «ictoritale 
▼etnstoram  nnmtsmatom,  in  prUti- 
nnm  nitorem,  qnantam  fieri  potuit, 
restitoimus.  I^.  antem  hic  Fabins 
Hispaniensis,  et  item  L.  Tarqnitia», 
Sertorianamm,  nt  apparet,  pnrtlom, 
habentuf  in  argenieis  denariia,  qm» 
protulimns  in  libro  de  fiuaiUia  Roma- 
nomm*    TJrwn» 

Igiiur  dieeaimeref  ^.]  Apud  Ro- 
manos  locns  dignior  faiabitni  nltimiis 
medii  lecti.  Dominns  yfcro,  tertii 
lecti  primnm  locnm  pTemebnt.  Sic 
fiebat,  ut  dominus  in  primo  loco  ac- 
cubans  tertil  lecti,  et  honeatiaaimiis 
convivaram-  in  ultimo  secniKli  lecti 
loco  positns,  sese  contiDgerent,  ia 
fine  nterque  sui  iectuii  locmtns,  hic  in 
snmmo  tertii,  ille  in  imo  medii.  £( 
hane  rationem  inter  alias  reddlit  Pto- 
tarchtts,  cur  medii  lecti  locos  vltiniaa 
tribtteretnr  .convivarnm  dignwaino^ 
qnia  proximns  esset  convivii  domiii*, 
qni  in  priae   tertU  discaoibabat  4 


tHAOMBNTA,     UB.  III. 


728 


4Mi»i  SdMsfii  hoomanlfeste  indtfwt, 
^flB'itafailerpinig«iidftsinit  Mgitur 
dtscnlHiere,  Sertorios  inferior  tn  me- 
dio,  Mpra  L.  Fabins  Hispaniensis 
staator  ex  proscriptin.  Antonlns  in 
oliinroo,  infira  scrtba  Sertorii  Versins. 
Alter  scrilM  Mvtenas  in  iniOy  medios 
inter  Tsrqaitiam  et  dominnm  Per- 
l^maffi/  liic  habesleetot,  aMdiwn, 
snmmnm,  ei  imnn.  Perpema  domi- 
inte  conTlvii,  et  Imperktor  erat.  -Ser- 
torins-dignitatesnper  ceteros,  et  Im- 
perfttor.  Non  medhis  IIU  locns  assig- 
natiir  nt  Imperatori,  qtiemadmodnm 
hariohMitar,  sed  infimus  in  medio 
lecto,  qot  Consularis  atqne  Impera- 
'torios,  afqne  honomtissimo'  dehitns. 
la  medlo  lecto  dno  tantnm  dieeu- 
^nere,'  Sertonns  inferior^  qui  sapra 
ae  babeliat  L.  Fabinm  Hlspaniensem. 
Qnod  sl  tres  fnissent,  Sertorius  nti- 
4tae  infimus  discubuisset,  infra  enm 
etlam,  qui  medlnm  locnta  detioeret. 
Qnia  dno  tanlnm  foero  tum  in  illo 
lectOy  inferlor  fuit,  qni  locns  Irri^ 
▼arsr.  Post  medinm  lectnm,  in  qno 
aecmnbebat  convivarmn  qnl  pr«ci- 
pna  erat  dignitate,  seqnebatnr  snm- 
ntis  l^ctus.  De  eO  acciplendns  Sal- 
lostlns,  in  verbis  supra  citatis :  *  An- 
tMlins  in  snmmo,*  ibfra  scriba  Serto- 
rii.'  Sic  duo  tantum  in  illo  oonvivio 
hunc  snhfmnm  leotnm  obtinnere,  An- 
tCtoitts  et  scriba  Sertorii  -Versius,  hic 
ttfferior  in  dextra  nempe  lec^  parte, 
lile^superior  in  sinistra;  Sequitur 
tMitts  lectus  et^unns:  alter  scribn 
IMcenas'  in  imo,  med4iis  inter  Tar- 
q^titfm  et  dominnm  Berpemam. 
Locns  nbn  est  mancus,  nt  opinatifr 
Cidcconins,  qoi  dlcit  non  plano  refer- 
tI;  qni  intcr  Tarqoitinm  et*Perper- 
nam  dominum  coiHpivii  accubuerit. 
iMnlotiihll  pote  planlusw  Al«er  scri- 
iw  Sertoril  Maecenas  in  imo  lecto 
acoabttisse  dicitnrj  medins  inter  Tar- 
qnitinm  et  Perperaam.  Imas  lectus 
domini  proprius,  et  in  eo  primns  sive 
snmmns  locns.  Hic  est^  qnam  in  eo 
«IMiTivio  obtUiait  Perpeaia«    lotct^^ 


enm  et  Ttrqnltinm  media»  aeaibait 
Maseenas.  ■  In  iilo  tertio  et  Imo  leeto 
plerumqne  infra  dominnm  Brniirts 
bat  nzor  et  liberi.*  Si  nxor  nna  noa 
eoenaretf  umbris  is  locns  distinabalnv^ 
et  vilioribtts  -  personis :  •nnde  Juveii. 
''Tertia  ne  vacttoieessaret   cnlclta' 
lectd,  Una  simut  ait.'    £x  his  possn* 
mus  distuicte  eoliigere,  qaid  sit  infrm 
'  et  supm  discumbere;  qnid  in  imo  et 
•nmmo.    Qusb  doctiviri  disCiagnere 
nescinnt.    In  imo  discumberey  et  in 
medio,  et  in  sbmmo  dicebatnr,  qui  in 
sommo  lecto  et  medio,  et  imo  discnniF 
hebat.'  At  supraret  infra,  qui  snm- 
.  mns  aut  imas  accnmberet,  hoc  eat^  in 
primo.vti  uUimo  loco  lecti.  i  Miror 
vero,  niide  Servius  exscnlpem  potu- 
erit  ex  his  Salinstii  verbis,  medinm 
locma  apad  veteres  .domino  convtvii  ^ 
proximnm  ac  dislinatnm  fuissa.  Nihii^ 
anim-minns  quam«hoc^illa.|ionlBnt.. 
Aliodfttiti  qnum^.Slibadio  accumbe-. 
baat,  hoe  est»  tom  continno  ac  semi- 
rotnndo,  qnod  insigmatlfrlitersB  figd. 
ram  factnm  erat,  oiide  et  nomen^    In 
his  Stibadiis,  qnum  nna  serle  conli- 
nenler  discnniberent,  verisimile.non 
est:.eandem'  rationem:  observatam^ 
circa  loci  dig nitatem  atqne  honorem, 
ntin-tribns  ieotis  seorMm.stratis  ac 
scpavatis;    Inatibadio.  itaqoe  is  pri« 
mnm  locam  tenere  censobatnr,  qni 
omninm  smnDMis  ecat,  et  qai  supra 
ottines  accombebslt,  nt  contra  olti^. 
mns»  qni  infra  ceteros.    Is  in  dextro 
comn  sttbadii  Jocnm  hab^bat.    Qui . 
Idcns  respoadet  nltimo  loco  •  tertU  ^ 
lecti.    Contra  ea  coorivarnm  dignia- . 
simos  in  sinistro  siibadii  discnmbe- . 
bat,  et  supra  omncs  erat.  Sacecdotes 
hnnc  ordinem  accumbendi  in  couiia  . 
adltialibos  tenebant,  sive  in   lectis«. 
diacombereot  diyidis,jive.inaUbadio 
vel  sigmate.  Festus:  '  Itaqoe  in  cbn*  . 
viviis  solus  Rex  snpra  omnes  accom«« 
bit,  sed  Dialis  supra  Martialem  et 
.Qttbinalem:    Marlialis  supra  proxi^ 
mnm,  ,omnea  deuiqne  supm  Pontifi- . 
cem»    FoBlilax  qiiinlo  ioeo  a^cnnbt^ 


:«24 


VOT^  VA«IORUlf  m 


clMbtt  infra  omnets  Rex  saeronim 
4»rimo  tapra  omnes,  qnia  potentiMi- 
.moB  ac  di^niMimas  habebatar/  Hn- 
Juiergolocas  in  sammi  lecti  prima 
.  parte  ad  sinisftramy  vel  in  siniatfo  cor- 
nn  stibadii.  Snnt  qai  veliut  maxt- 
mmn  hoaorem  loci  faime  in  cornu 
>  dtextro.  £rgo  et  proximas  eum  locnm 
acenmbens  dignissiams.  Hoc  cntm 
aeqiiitar.  At  contra  fuit.  Qoippe 
proaimus  ad  como  sinistrum  secan- 
dos  a  primo  habitns,  non.proximus 
decnml>end  in  comu  deatro.    Quare 

•  ai  pioaimas  accombenti  in  corau  si- 
aistro  dignior  est  iilo,  qni  proxime 

^tangit  accnmbentem  in  cocna  dextroy 
ntiqoe  et  qni  in  sinistro  corau  locnm 
Jiabet,  dignior  eo  censendas,  qui  dex- 
tnun  pcemit  cornu,  Conseqnentia 
hmc  necessaria.  Apnd  Sidoninm  Im- 
perator  dextm  coDin  coUocatur,  qoia 
invitaverat,  atqne  dominus  erat  con- 
vliriL  lU  antem  Reges  et  Principes 
Acere  solebattt,  nt  invitatis  locnm 
■honoratiorem  praebereot,  secas  atqne 
hodie.  SiilmastBs.    Vide  Ciacconiam 

•  cleTrielinio  Romano. 

•  L^FMiu  Hitpmienmf]  Lncii  His« 
.panieasiB  in  veteribns  libris  nulla, 
,quod  sdam,  mentlo;  in  nnmismati- 
'hna  plorima.  Extat  apnd  c.  v.  La- 
•tinis  et  Grsecis  literii  jnxta  ac  floc- 

tbsimam  Laevinum  Torrentinm,  apad 
^nem  hajusmodt-cimelionmi  infinita 
copia  est.  Exstat  et  apnd  Abraha* 
mnm  Ortelium,  Geographom  exac- 
tissimum,  numisma  argenteum  com 
hac  inscriptione :  L.  Fao.  H»p.  cains 
•ntramqne  partem,  historiae  illustran- 
4ae,  apposoimus:*  et  alioqni  L.  F«- 
bium  Hispaniensem,  in  coojnratis 
liiiise  constat.    Corrto. 

JITedttis  ta*«r  TarqiuHum,  ^cl  Vide 
^oaB  annoUvimus  ad  c  48*  Catilio, 
■Ciace» 

Vnam  epigioUan]  Una  haec  fuit  ex 
Epistolis  nobilinm,  qui  Sertorium  ad 
invadendam    Italiam    inviUverant 


Eas  epistolat  Ponpqins  variis  mo& 
inquisivit  et  coocremavit«  CtUr, 

^corpioae]  Soorpiones  Baiiistis  vi- 
cini,  sed  tamen  diversi  ab  his  etCata- 
pnilis.  DescribitTertnUianHSi^Scor- 
pio  spiculom  et  fistula  est,  pauUa  te- 
naitale  in  vulnus :  et  virns,  qna  figit, 
efiiindiL'  Vegelius  MmnbalHttaM  ait 
vocari  Scwpimes,  Vir  unos  dirigebst 
et  otebatnr ;  ideo  non  magni  foerant. 
m  iliaergo  parvi,sic  proportione  et 
foramina  illa,  ac  cavi.  Zripstat. 

Scorpiime]  Scorpionem  aliud  machi- 
namentnm  esse  ab  Onagro,  (oiUtBr 
Vitravius  lib.  decimodcArcfaitectnra, 
c.  1.  Ubi  de  tractoriis  machinis  a- 
gens :  <  Snnt/  inquit,  ^  ex  hts  alU, 
quaa  medianiciM,  alU  qnae  organicvs 
moventnr.  Inter  madiinas  et  orgaoa 
id  videtor  esse  discrimen^  quod  raa- 
chins  plnribus  operibns,  ant  vi  ma- 
jore  coguntor  effectos  habere»  nti 
balistae  torcularinmqne  prela :  Orga- 
na  autem  nnins  opere  prndenti  tactn 
peificiunt  quod  propositom  est,  nti 
scorpionisi  seo  anisocylorum  versati- 
ones.'  Atqui  Isidorus  scorpionem  non 
pro  tormento,  sed  teio  accipit,  libro 
^ecimo  octavo,  c.  de  sagittis:  *  Scor- 
pio,'  inquit, '  est  sagitU  venenaU  ar- 
cu  vel  tormentis  excussa,  qnaa  dom 
ad  bominem  venerit,  viras,  qna  ^t, 
iafnndit,  nnde  et  Scorpio  nomen  ae- 
cepit.'  £a  dum  scripsit  Isidoros, 
visus  respexisse  ad  illad  Tertulliaai 
Scorptaco  :  <  Bellicam/  inqnit,  *  na- 
chinam  et  retractn  teU  vegetantea 
de  scorpio  nominant,  id  spiculum  et 
fistnla  est,  paullatenniute  in  vulnus: 
et  virus,  qoafigity  effundit.'  Snperio» 
rem  Isidori  definitionem  nemo  admira- 
bitnr,  qoi  sciet  scorpionem,  modo  pro 
spiculo  sumi.  Itidem  et  caUpnUam 
interim  tormentum,  interim  telom 
qood  ea  machina  emittitnr,  designaie 
testis  miht  Turaebns  L  xv.  Adveoar. 
G.  U  Stewickm 


FJliU?Mfi19TA,      LIB.  IT, 


905: 


LIBER   IV. 


At  Ci.]  Ex  A^Hio  xviiT.  4.  de 
•tolidi  et  Tanl  differentia  disserente : 
et  certe  M.  qnoqiie  Talliiu  Cicero  in 
oYatlooe,  qiiam  pro  Qainctto  habuit, 
eodem  modo  vanttatem  accepit  cnm 
eam  ▼eritati  opponeret.  Ctodlanam 
aiitem  Latintt  gentis  esse,  patet  ex 
Vatrone,  Qninctiporem  Clodiannm, 
Cpistola  ad  Fusium  nominante.  Ciir- 
rio, 
'  Cn.  Lentulus]  Clodianns  collega 
foit  in  consulato  P.  Ltcinii  Crassi. 
Est,  ut  arbitror,  Iiic  ille  Lentalns,  de 
quo  Cicero  in  Brnto  sic  scribit;  '  Cn. 
atitem  Lentulus  mnlto  majorem  opi- 
nlonem  dicendi  actione  faciebat,qaam 
qimnta  in  eo  facultas  erat.' 

Omne»,  ijuitnu  ieneeio  eorjHtre  animua 
militariM  erat]  Ita  enim  scribendam, 
iildocto  r^  tetaSf  id  quod  recens  qai- 
dam  de  suo  infarsere.  Sic  in  Catili- 
na :  *  Delecti  quibus  corpus  annis  in- 
ffrmnm,  ingenium  sapientia  validum 
erat.'  Dtnaa. 

'  bein  Unita]  Lubens  dnas  has  Sal- 
Instianae  navis  ex  tanto  naufragio  su- 
perstltes  tabolas  conpegero:  siqui- 
dem  per  eos  liceat  quibus  ea  res  in 
mann:  'Dissidere  inter  se  co^pere, 
neque  in  medium  consnltare,  dein 
lenita  jam  ira  postero  die  liberalibus 
verbis  permulcti  snnt/  Puttch. 

Vein  lenitajam  ira]  Liberalia  verba 
aant,  quse  Plauto  dicta  daptila  dicun- 
tnr.  Videtur  autem  de  Sertoriano  ex- 
ercitu  twe  sermo,  quem  ob  csedem 
Imperatoris  siii  merito  conctfatum 
Perperna  postero  die  coactos  fnit 
magoo  ambitu,  partim  minis  extis, 
hoc  est,  pretio,  partim  largiloqnis  dic- 
tis  onnstos  tranquillare.  Douza, 

ImpGcit4g  raies  mimsteria  proiU6e-' 
tiamt]  Malim  cmn  Prisdano,  impfuAi- 


tay  qnaro  cmn  nostris,  /inpBctto.  Qoid  ^ 
fii   Magitieria  legamni^  qnippe  hoe 
navali  regimini  aptins,  accommoda- 
tinsqne,  qua  ad  rem,  qoa  ad  proprie> 
tatem  verbi:  videturque  Fragmente* 
hnic  non  absnrde  conjnugi  posselHud' 
inter  incerta  rejectnm  :   ImpedtetHOii' 
Justa  nautarum;   addita  copula  hoe 
modo :  TmpHcata  ratet  magiateria  pro- 
hihebant,  impediebantque  jutoa  iumfa«  • 
nfiii ;  ad  quod  Servins :  *  Celenma/est 
quasi   prsceptum,  nnde  Sallustins/ 
^c.  Idem, 

Anxiut  atdntt]  Sic  Tacitns  1.  v.  et 
xtx. '  incertus  animi*  dixit.    Urtin. 

Magnam  exorsut  oraiionem]  Et  hno 
fortasse  pertinnerit  illud,  /a  Aimc  mo' 
dum  ditteruit:  unnm  ex  dnobns  Frag- 
mentnm  ut  fiat.  Videtnr  autem  de 
Mithridate  loqai,qaem  Appianns  nar- 
rat,  postquam  in  Paphlagoniam  venis- 
set,  classi^im  prius  decursione  facta, 
concionem  ad  milites  habulsse  magoi- 
loquam,tHm  de  snis  majoribiis,  tnm. 
de  se  ipso,  quod  exigna  regni  pomoe- 
ria  in  inamensnm  auxisset,  nec  nn- 
quam  prssens  victns  esset  a  Roma-' 
dis,  &c.  Douza* 

i(mim]'A^(r^r,PtoIemaeo,Polyfleney 
et  Plinio  in  Epistolis.  Aminsns,  'Afur- 
ohs,  Straboni,  et  Photio,  Oalatlse  oppi- 
dnni :  Heneta  a  Poeta  dictum,  scribit* 
Zenodotos  apnd  Strabonem.  Hene- 
tna  Solino.  Henetosa  forte  Martiani. . 
Idem  Strabo  tradit  illnd  ab  Atheni-. 
enslbus  frequentatnmy  et  PiraBcnm. 
diclam.  Plinins  anctor  est,  Mithri- 
date  victOy  Poropeopolim  vocaturo. 
Niger  putat  hodie  Simiso  dici ;  sed^ 
Amid  et  Hemid  Leoaclavius.  Aliani^ 
ab  bac  Amisum  habet  Stephanus,  in . 
Pooto.  OrUl, 

CatteUa  cudodiat]    £x  Servio  xi.* 


726 


KOTJK « VAR10BUH   IN 


Xif^idost  Cbarisio  I.  i.  iDgt.  Xlnm, 
aui^ias,  pno,  aaUdiit :  ita  entm  As- 
per  intelligit,  licet  alii  accosativain 
'•«ase  velint.  Verba  aotem  Cbarisii 
«liter  valgOy  aliter  in  membranis, 
qoarnm  usns,  ut  reliquarom  Coldni- 
ensiam  omnium,  mibi,  dum  in  Ubiis 
etiem,  vir  eroditione  singulari  et  exl- 
mia  bnmanitale  omatns  BTelchlor 
Uittorpios  libenter  expensnm  fere- 
batj  hunc  in  modum  perscribi  video : 
*  Paterfaroilias  et  materfamilias,  an- 
tiqoi  magis  osurpamnt ;  propterea 
quod  nominativo  singulari  j  literam 
adjiciebant,  nt  facerent  genitivnm  : 
iuec  familia,  hujns  familias :  hxc  Ma- 
ja,  hujus  Majas :  qnam  dcclinatiouem 
et  SaUnstins  in  tertio  sccutus  est: 
Castella  custodias  tlicsanrum,  in  de- 
^'ditionem  acciperentur,  sed  emenda- 
tios  custodiflp,  Majx,  et  familie  dici- 
tar.'  Carrio, 

.MeHfua  tadaveru  MolUa']  Diomedcs 
1. 4.  « Veteres,'  inquit,  *  ambiguitatis 
canssa  »alUu»  dixerunt  a  «a^,  non  «a- 
Uo,'  Nescio  autem  an  bapc  ad  iii. 
historiarnm  pertineant  librum,  et  eo- 
dem  com  illo  refercnda  sint  fragmen- 
to,  qnod  a  me  undecimo  positum  est 
loco;  an  vero  decimum  illud.libri 
tcrtii  fragmentum  in  hunc  potius  li- 
bram  conjiciendom  sit :  infinita  enim 
sunt  in  Diomede  menda :  eaque  emen- 
datornm  audacia  mimm  ac  poene  in- 
credibile  dictu  qnantnm  excreverint ; 
ita  ut  primam  ejus  editionem  omni- 
lim,  quae  hactenus  sunt  visK,  Integer- 
rimam,  aut  certe  mlnime  cormptam 
preatare  ausim.  Idem, 

.  Anaci]  Ejos  nominis  vestigia  in  Per- 
aanmi  ^L£,  8cah,qal  mia  Regem  de- 
Dotat.  Unde  et  ScacchiK  ludna  dici- 
tur.  Hinc  Scahmat  regem  qnoque  il- 
lis  perplexum  denotat. 

Omneaquisecvndisrebiui]  Haecepis- 
tola  Mithiidatis  regis  Ponti,  ad  Arsa- 
cem  reg^m  Persarum  est.  Nam  nt 
Smlus  atteatatur,  omnea  regea  PeS 
sanimjirattndicebuitar.  Eam  aatem 


dedlsae  videtor,  qQaado  ad  Tlgraiiai 
regem  Armeniae  fugere  cogebator! 
dissimulat  tamen  adhnc  timorem  et 
ecestatc^m,  nt  facilias  Arsacem  ad  so- 
cietatem  belli  contra  Romanos  ineini- 
dam  pelllciat :  cnjns  gratia  etiam  (at 
In  tali  re  fieri  solrt)o8tendit  Romano« 
communea  omnlfim  regvro' hostes; 
qnod  etiam  Juguriha  Bocdio  seripse- 
rat.  Dlcit  ergo  in  principio,  Arsari 
ntile  esse  communibas  armts  comnra- 
nes  hostes  propellere :  qnia  etiafflsl 
in  pace  vivere  velit,  a  Romanls  non 
permitteretur.  Deinde  ostendlt  eti- 
am  honestum,  qnia  gloriosam  et  ab 
omnibus  landabilem  conseqaeretur 
victoriam.  Bad, 

TUn  perpetaa  paeefrui  HcereQ  Fras- 
tra,  inqnity  a  me  ad  aocietatem  betli 
petereris,  ai  ea  esset  remm  taamm 
conditio,  ut  tibi  perpetna  pace  lice« 
ret  frai,  nisi  in  ipsis  regni  tal  fancibat 
hostes  essent  opportuni  et  sceleratia- 
simi ;  nisi  denique  egregia  fama,  Ro- 
mania  oppressis,  te  esset  secntara. 
CarrtiOt 

Tibi  perpetua  paee  Jrui  Ueeret]  Non  . 
cobaeret  oratlo :   et  vereor  hercule, 
ne  coagmentam  aliquod  deaideretor. 
Quid  ai  ita  legamus  ?  AUter  ueque  pe- 
tere  audeam  iocietatem ;  nti  in  Ormtio- 
ne  ad  Csaarem:  'Atiterneque  pri- 
vata  rea,  neque  pnblica,'  &c.  anl  alti- 
ma  certe  primis  inserendo,  ordo  to- 
tius  dictionis  mutandua :  donec  taa* 
dem  commoda  aliqua  aententia  eitls- 
tat,  cajusmodi  haud  alienam  aane  bac 
constractione  electuras  rldeor:  <TRn 
perpetua  pace  frai  liceret ;    neqne 
petere  audeam  societatem,  et  fruatra^ 
mala  mea  cum  tiils  bonis  misceri  ape- 
rem  ;  nlai  hostes  opportani,  et  acelca* 
tiasimi :'  opportani,  rui  rel  f  iDJariaa 
forte  patinndse  ne,  an  facinndae  ?  rre- 
do  iatnc  poatremnm  velle  dicei^.  C3e- 
terom  60110  et  aiob,  quae  inter  ae  liic 
opponl  videa,  repenaa  et  apnd  Pfaia- 
tnm  illo  Aolularia  verso:  *  Boaia  tai* 
rebva  meaa  rea  Irridea  malaa/  Dmum. 
fdH  kadtfoppefiwn}  YeriMiiiiit « 


FRAGMftMTA»     Ll8.  lY* 


«87. 


t^M»  B»gU  Mitltridttlft,  qwR  vidcc- 

tar  fere  tota  tniDslata  ex  oratione 

Corcyraeorum  ad  Atbeniensea  apad 

Tburydidem  1. 1.  Ad  bqnc  antem  lo- 

cum  facit,  qnod  ha]>eatur  in  Bello  Jn<* 

gurihs :  '  Cavere  tameu  oportet,  nec- 

nhi  hMtii  opportunns  fieret.'  Urnn» 

.  Aiqui  ea^  ^c.}  Aique^  habent  alii : 

nnde  ego  euculp»i :  Ad  qu^f  ea  fua 

l«flMnvt,  ifc»  hoc  e«ty  ad  jungendam . 

mccnm  aociftatem,atqne  ita  coqiunc- 

ti«  opibnii    Romanos   opprimendor: 

sic(|ae  optime  sibi  et  constahit  et  co- 

hjerebit  sententia,  tota  a  snperiori 

oratione  depeudens,  hiulca  prorsns 

et  iocomposita,  si  aliter  legatnr.  At- 

qne  hnic  siroile  illud  ad  Capsarcm: 

'  Ad  qnc  te  illi  tidcm  hortantur/  &c. 

JEtaasa.  . 

r^ronrf]  Bex  majoris  ArmeniVy 
qni  anxiliom  ferens  Mithridati  regi, 
victns  est  primo  a  LncuUo,  deinde  a 
Poroprjo  Magno  in  dcditionem  ac« 
ceptus,  et  in  regnnm  restitntusy  per- 
•ointii  sez  taleotopm  miHibns.  Stra- 
bo  1.  II.  Lncan.  l.  ii. 

Mca  rtM  parum  protperai]  Quta  ter 
infeliciter  pugnavtt  cuni  Romanis,  et 
tandem  sibi  mortem  inferre  coactus 
est|  quod  ?eneno  non  potuit:  qnia 
medicamento,  qiiod  ab  eo  Mithrida- 
ticum  vocant,  prsmunitns  longo  osn, 
v£iieno  coofici  non  potiiity  pedetentun 
autem  veneno  assnescere  quis  potest, 
dnm  velnti  in  alimentiim  vertitur. 
Pmter  aiitem  ejus,  etiam  Mithridates 
somioe»  erat  Roroanis  amicissimns. 
Dooet  autem,  es  adversa  fortuna  se 
neliorem  et  prndentiorem  ad  bellum 
eiiectnm.  BmdU 

£i,  foad  JbreMiibuM  opiainU  eti,  ifcJ] 
Senteiitia  vere  Mitliridatica,  prorsos 
ad  illod  Podtm  accommodala :  '  Fe- 
lix,  qaem  facloDt  aliena  pericola  cau- 
tujii.'  i>9«xn. 

Ac  max  «  PkUippo']  NoUt  Carrio 
ia  Vaticano  lectom,  mox  iracio  PAi- 
i^pfo.  Scribe :  ai  pmx  /racio  PkUippo 
Amiia€kM$,d^*  Oronovtns. 

j\^f  miUilm»  ialefUorMm}  £x  Li* 


vioy  et  A|>piano  itt  belh  Sjrrlaco,  le« 
gendnm  est:  Quiudecim  miUilme  fa- 
Monffli.  Livii  verba  snnt  hsBC  ex 
1.  XX  XVII.  'Asiaqne  omni,  qnss  cfs  ' 
Tanmm  est,  decedite :  pro  impensls 
deinde  in  bellum  factis,  qnindecim 
milHa  .talentnm  EubDlcornm  dabitis : 
qningenta  prspsentia,  doo  millia  et 
qoingentay  cnm  Senatns  popnlnsqne 
Roman.  comprobaverint,  mille  deinde 
talentum  per  dnodecim  annos.'  Urein, 
Talentorum]  De  Talentomm  aesti- 
matione  jnxta  varietatem  gentium 
mendosns  est  locus  Festi,  et  qoi  non 
patitur  einendattonem.  Hoc  nnum 
recte  est,  Talentomm  non  nnum  essc 
genns,  et  Atticnm  esse  sez  millinm 
denarium.  Cetera  incerta  sunt.  PUn. 
XXXV.  11.  <  Talentum  Atticnm  dena- 
rioram  sex  millibns  taxat  M.  Varro.' 
Ita  entm  scribendum  est.  Pollnx  I. 
iz.  diclt  Talentnm  Atticnm  esse  sex 
millinra  drachmarnm  Atticaram,  Ba- 
bylonicum  septem  millium,  ^ginaenm 
decem  milUum,  Syrium  mille  et  quln- 
gentaram  drachmaram,  item  Attica- 
rum.  De  Talento  Attico  idem  elicitur 
ex  Livio  I.  xxxiv.  Athenaeo  !▼.  6.  et 
aliis.  Sed  Babylonicnm  esse  septna- 
ginta  dnaram  minaram  Atticaram 
scribit  ^lianus  i.  22.  de  Var.  Hlst. 
Id.est,  septem  millinm  et  ducentaram 
drachmariim.  Omne  autem  talentum 
est  sexaginta  minarum ;  minae  autem 
singnlae  centenas  drachmas  continenty 
nt  Africanns  et  JiiUos  Pollnx  scri- 
bunt.  Sic  fity  ut  Eubolcnm  talentum 
sit  sexaginta  minarum  Atticaramy  et 
totidem  millia  denariorara,  nt  verbo 
rcifftt/oraun  Festns  scribit :  qnod  eti- 
am  Plinins  ait  xxxv.  11.  etAthen, 
IV.  6.  et  Pollox  1.  IV.  Itaqne  si  lxx. 
minse  Enboicte  sestimantur  lxxu. 
AtticiSy  et  eadem  proportio  est  in 
drachniis  et  denariis,ti*iginta  qninqne 
drachmse  Enboicc  spstumantur  Atti- 
cis.drachmis  triginta  sex.  Talentnm 
v.ero  BUiboicnm  aestnmatur  drachrois 
Atticis,  sive  denariis  centum  et  sep- 
tnaginta»  noo  sopra  sex  millia.  Scal. 


KOTJB.  VARIORCM  IK 


i)e99  SaMOihraaui]  MyHtHM^  Cabi- 
rorftm  Deonmi  Samotbraci»  semper 
fnere  celeberrima.  Creiiebantor  enim 
iis  inibnti  jastiores  6eri  et  Ranctiores, 
et  in  qnibnscanqne  periculi»  prsesen- 
tiBslraos  habere  Deos.  Quo  errore 
ocespcati  Janon,  Orphens,  Hercnles, 
Castor,  Agamemnon,  Ulysses  et  Pol- 
lux  et  heroum  plerique,  sed  et  Alex- 
andri  pater  Pbilippus  Samothraciae 
sacris  voluernnt  initiari.  Vide  Dio- 
dDrnm  1.  y. :  et  ApoUonii  Scholiastem 
in  primum  Argonanticon,  et  Plutar- 
chimi  in  Alexandro,  et  Suidam  in 
'XoftoBpdtai,  H«e  porro  Eacra  esse 
Phccnicta  docet  ipsum  Cabirorum  no-' 
roen :  Cabiri  enim  vel  Caiieri  sunt 
Dii  Phfpnicum,  qui  Beryti  maxime 
colebantor.  ^^2D»  ***  ^st,  Cabir,  E- 
breeis  et  Arabibus  magnnm  et  poten- 
tem  denotat.  Hinc  et  alii  obsrrva- 
rant,  inde  appellatos  Cabiros,  id  est, 
divos  poteSy  nt  Varro  et  Tertullianus 
expltcant,  Btws  fuy^ow  Koti  iwarobs, 
Orpheo  €v9wdrovs,  Singulorum  8a- 
mothraciae  Cabiromm  nomina  refert 
ApoUonii  Scholiastes  1. 1.  ex  Mnasea : 
T4tr(rap€Sf  inquit,  ^lffX  t^  itptOfthy,  *A((e- 
poSy  *k^iiKtpaay*PiliAKfp(Tos,  'kfitpos  fih^ 
oSr  4(rruf  if  Arifi^frrip,  'A^t^Ktpaa  9\  ^ 
n€pff€^i^f*Ali6K€p(ros  8^  6'Ahts,  6  Zh 
srpoffriO^fjLtwos  r4rupros  Kdfffit\oSy  6  'Ep- 
fAijs  iffroff&s  Urropu  Atowff66<upos»  Id 
est,  Quatuor  nint  numero,  Axieroa,  Axi- 
okersa,  Axiokersos»  Axiero8  vero  est 
Cereif  Axiokersa  autem  Proserpina,  et 
Axiokersos  Plnto  ;  quartusque,  qui  addi* 
tur  Cagmilus,  est  Mereuriua,  ut  narrat 
Dionysidorns,  Idem  refernnt  Phavo- 
rfnus  et  Etymologns  in  Kd^tpot.  Uti 
autem  Casmilns  sive  Mercurius  hic 
additur,  ita  plerique  illum  ponnnt  in 
inf^riori  ordine,  et  pro  ministro  dnn- 
taxat  habcnt.  Varro  :  '  Casmilus  no- 
mina^ur  in  Samothraces  mysteriis, 
Deus  quideni  administer  Diis  magnis.' 
Vetus  auctor  apud  Phavorinnm,  Cad- 
milum  illbm  a  Cadmo  derivat.  Quip- ' 
pe  Cadmnm  Agenoris  filium,  cnm  En- 
Topam  qnsrens  Samothraciam  perve- 


uuiet,  perceptls  hia  roysteriis  i 
duxisse  Harmoniaro  anctor  estDiodo* 
nis  l.  V.  Cabiromm  simolaciiraVal- 
cani  simnlachris  foisse  aimiiliraa  tn« 
dit  Herodotns  1.  iti.  Forma  oiraifom 
et  species  utrisqoe  ridicula.  Proiodey 
nt  ibidem  narratur,  Cambyaes  Cabi«' 
ronim  fanum  solis  sacerdotibos  per- 
misaum  cum  adiisset»  •imolaclira  coo- 
cremavit,  multis  in  illa  inveotoB  ver- 
bis.  Cabiromm  sacerdoa  Hesychio 
K6ris  appellator,  qnod  refertHebrcom 
]n3  '^^  ^B^  Cohen  sacerdos.  Cabiris 
iSamothracum  sacra  fuit  spelonca 
qaaedam  Zerinthns  nomlne,  in  qaa 
canes  Hecatse  iinmolabantnr,  ot  Ly- 
copliron,  ejnsdemqoe  Scholtastes  tes- 
tatur,  Bochart. 

Inaonmiis  aceidert]  Recte  correxi, 
ineomniia  oceidere,  voce  SaUustianay 
qnam  apod  eundem  in  Catilinario 
Criticus  noster  reponit :  '  dies  noctis- 
qtte  festinare :  vlgilare  :  neqoe  iosoni- 
niis,  neqoe  labore  fatigari :'  et  orati- 
one  de  Rep.  '  pro#ctOy  si  id  accidat, 
neque  tibi  nox,  ncqne  dies  coram 
animi  sedaverit ;  qnin  insomniis  ex- 
citns,  furibundns,  atqoe  aiienata 
mente  ferarts :'  error  ex  eo  natns, 
qnod  veteres,  tjiMHiii/j,  scriberent,' 
pro  inMmniii^  I  longa  videlicet,  pra 
geminata.  Certe  antiquissime  vol- 
gati,  qualis  est  apnd  ernditissimnra 
Nicolanm  Fabnim,  tnsoimiM,  agnos-' 
cunt.  Dicunt  Latini  tnammna  otro-* 
qoe  nnroero  ;  pro  eo  qnod  est  iisdera 
vigilia,  et  Grscis  AihrWa.  Priore 
qoidem  nnmero  Pacnvios  Antiopa: 
'  Perdita  iliuvie  atque  iiMomnia.' 
Item  Ciecilius  Plocio :  '  Conseqaitar 
comes  insomnia :  ea  vero  Insaniaffl 
adfert.'  Posteriore  vero  Terentins 
Eunucbo :  '^  Aot  mox  nocfa  te  horsimk 
adigent  insomnia.'  Sic  enim  Dooa- 
ttts  illa  Terent.  accepisse  visos  est, 
etsi  non  dissimulet,  ad/gef  iminmn«| 
alibi-  scriptum  reperiri.  Ttrgiltas  : 
'  Sed  falsa  ad  c<elnm  mittnnt  inscMgh^' 
nia  Manes.'  Qnanqoam  ibi,  ssmait* 
sijgiiificarl  toloDt  6raiiim8tici,«ddiia 


PAAGMfiNTA,     Llft.  t^. 


W9' 


prspmftibne  :  nt  Oneci  df- 
cHflitli^vna;  sed  idem  Vtrgilitt8,tiiMiii* 
nia,  edarn  plurali  pro  ▼igiliis  pomit, 
'-Qtt»  me  Bospensam  insomiiia  ter- 
rent  ?*  Qoamvis  et  hic  somnia  inteU 
ligl  possmit,  qoibus  tereri  potuerit. 
Ita  Carisiom  emends.  Fallnntnr  nu- 
tem,  qoi,  iiffoimilifiii,  pro  eodem  exta- 
litte  antiqnos  credidenint :  ciijns  ex- 
empla  nnlla  snot,  itaqne  apnd  Sneto-' 
ninm  Calignla  scribe  ex  vetere  libro, 
'  Incitabatur  Insomoifs  maxime :  ne- 
qne  Mm  plnsquam  tribus  noctnrnis 
horis  qntescebat ;'  non,  insmmiM  ;  nt 
vnlgo.  Qnod  vero  propins  ad  rem 
atthiet,  Persen  Philippi  F.  interce- 
terss  de  morte  iliins  opioiones,  ^UHr- 
vif  exstinctnm  esse,  scriptoribns  ple- 
ftsqne  placuisse  aPlntarcharelatum 
Gst.   Cfirmi. 

'  Pod  AiMum]  Attalus,  Pergami 
i^,  pecnnin  ditissimns  et  splendida 
alimidantiqne  snppellectile.  PlinJ. 
Tfii.  Propertins  :  '  Nec  sit  in  Atta- 
Itoo  mors  mea  nixa  toro/  Hic  a  po- 
pofo  Romano  donatns  est  eo  regno  : 
ciim  liberos  non  haberet,  popnlnm 
Komanum  heredem  fecit :  ejusque 
anbstantia  amplisstma  Romam  est 
alUitB :  nnde  Attalicae  vestes  splen- 
dtdae,  et  opes  ac  eonditiones  Attali- 


servormnl  Quia  ultro' 
iiiMTvientem.  Dederat  enim  ingen- 
tia  mnnera  Scipioni,  qu»  in  se  ac- 
cepturum  pro  tribunali,  idem  Scipio 
dlidt.  Bad. 
'  SRmuiaiogtte  impio  testamento']  Omni- 
no  ad  Attalum  pertinent :  de  ciijiis 
testamento,  nt  oniittamns  miiltos 
scrfptornm  vetenim  locos,  profere- 
mtis  nnom  tantum  Porphyrionis  ma- 
HQScripti,  apnd  qoem  ita  habetur  in 
Horatli  versu  ex  Ode  18.  1.  ir.  '  Ne- 
qne  Attali  Ignotns  heres  regiam  oc- 
cnpavi.'  Attatns  Rex  Aslse,  Perga- 
mt  regnavit,  cujus  hereditatem  Pop. 
Kbm.  accepit.  Dicendo  antem,_'  ig- 
ndtns  faeresr  oc^npavl,'  suspictonem 
dity  qna  existimemti8,felso'testttmento 


Rdmanos  hiOie  slbl  beredltatem  vin- ' 
dicasse,  &c.    Unin, 

^risfont^nofi]  Variant  inter  se  vete- 
res  Historici  non  parnm.  Nam  Liv, 
epitoma  1.  lviii.  Ennienis  Regis  fill- 
um  dicit,  et  item  Jnstinns  1.  xxzvi. 
qiii  non  jnsto  matrimonio,  sed  ex  pel* 
lice  genitum  scribit.  At  Florus,  regii 
sane[utnis  ferocem  jnvenem  appellat; ' 
Pomponius  vero  Laetns  aiictor  recens,' 
Eiimenis  nepoteni  tradit :  quod  pla-' 
cet,  si  veteres  historici  anctoritata 
nititnr.  Kursus  Eumenem  alii  dicnnt 
Attali  patrem,  alii  patrnnm,  ttt  In 
tanta  Hifttoricomm  varietate,  for- 
tasse  locns  sit  aliquid  snspicandi  de 
mendo  votgatse  lectionis.  Idem, 

Nicomede  mortuo']  Qni  moriens  po- 
puTnm  Romanum  fecit  heredem :  reg-' 
nnm  ejus  in  Provinciae  formam  redac* 
tnm  est.  Bad, 

CumJUiuM  Nusigy  ifc.']  Scriptnra 
prse  aliis  insignite  prava,  et  qnse  Sal- 
Instio  non  modo  frandi  fnit,  sed  etiam 
viros  maximos  in  errores  gravissimos 
indnxit :  qnorom  alii  partim,  an  bseC 
Sallnstii  essent,  dnbitarnnt,  nonnntll 
Nnsam,  sive  Njsam  Nicomedis  Regis 
Bithynise  filiom  esse  credidernnt ; 
alii  etiam  eadem  occasione  locum 
Suetonii,  ea  de  re,  qni  recte  habet, 
corrigere  tentanint.  Vetus  editio ; 
cKin^tKS  Nuta,  quam  rtfiam  appdhtee" 
raty  gemiut  haud  dubie  enet,  minimnm ' 
a  veritate.  Fabri  et  Briconeti ;  ^neiii 
Regemjam  appellaverant ;  io  qna  scrip* 
tnra  illnd,  appeUaveranty  rectnm  vide* 
licet.  Vaticanus,  Ny8a\  quam  Regi- 
nam :  hinc  lege,  qnod  et  Immanissimo 
doctissimoqne  Puteano  placnit ;  eum 
ftUuM  Nuaa,  quam  Reginam  appeUaxe'» 
rantf  genituo  haud  dubie  esset.  Vult 
enim  Mithridates,  Nysc  Nicomedis 
filise,  quam  Romani  reginam  appella- 
verant,  priusqoam  Bithyniam  diripe- ' 
rent,  fiiium  regni  heredem  natnm  fu- 
iase  ;  non  tantnm  verisimiliter,  sed  ] 
omnino  vere.  Nyeam  enim  mnliebre 
nomen  esse  e  Plutarcho  constat ;  qut .' 
in  vita  Laculli  ntagai  iUins  Mithrida- ' 


780- 


MOTiB'  VARIORIJll   IN 


tU  ftororem  ita  appcUatmin  acribit. 
Ac  saue,  nisi  Snetonioi  Nffuim  Nieo- 
niedi»  liliiun  dicc^ret,  parom  abetset, 
fpiin  iUam  Pliitarclii  eatiden»  cnro 
hac  CMe,  et  nescio  cui  Nicomedii 
iUio,  ex  qoo  etiam  filiam  ftnttiileht, 
Doptaai  foisse  exislimarem.  Siietoo. 
Jol!o  :  '  (Cicero)  qaondam  in  Seoatn 
(Csesari)  defcndenti  Nysc  cansam 
fi.iae  Nicomedis  bineficiaqoe  regis  in 
S3  commemorantl :  Remove,  inqnit, 
bthspc  oro:  qnaado  notura  est  et 
qaid  ille  tibi,  et  qnid  illi  tu  dederis  :' 
n!al  fisrte  verba  illa,  Ayar/iur,  quas 
varie  leguntnr,  delenda  sunt,  aut  ita 
inlerpretanda,  uti  qnod  jam  dixi,  non 
filta  fqerit  sed  nurus.  verba  antero 
Cssaris  in  ea  oratione  h«c  fuernnt : 
^.Vel  pro  hospitio  regi»  Nicomedis, 
vel  pro  boram  necessitate,  qttomm 
res  agitur,  refugere  hoc  rounus,  Mem- 
miy  non  potai.  nim  neqne  hominum 
norte  merooria  deleri  debet,  quin  a 
proximis  retineatur  :  neqne  clientes, 
siue  summa  infamia,  deseri  possnnt, 
q«iibns  etiam  a  propinquu  nostris 
opem  ferre  institnimns.'  Male  autem 
oper»,  JfuM,  pro  A'«j«,  expressemnt. 
Corrto. 

FiiinM  Nmsx]  Ex  Plutarcho  eradite 
C^rrio  reposait,  Nnsa,  quod  et  Tnrae- 
bus  agnoscit  xiv.  14.  Ege  locum 
sic  recte  scribi  et  distingni  arbitmr : 
Cmm  JUim  fuem  regem  ^fpeUafomtj 
Num  gemtuM  hmd  dtUrie  e$tet.  Rex 
Kicomedes  filinm  ex  Nnsa  conjoge 
conceptnm  Regem  appellaverat,  rrg- 
niqne  heredem  institaerat.  PliQius 
tamen  Nicomedis  nxorem  a  caoe  in- 
terfcctaro  Consingen  appeUat  L  viii. 
Colrr. 

Creieme»]  Creta,  Kp^,  Ptolemvo 
Maris  Mediterranei  insula,  Jovis  in- 
cnnabolis,  et  centoro  nrbibns  quon- 
daro  clara.  Hodie  Candia  vulgo  di- 
citnr.  Sic  quoqoe  in  Concil.  Chalce- 
doB.  Haec  olim  etiam  Aeria,  Cnreiis, 
^ficaros,  et  Bf acaronesos  dicta  fnit, 
ab  aeris  temperie,  teste  Piinio,  et 
fioUno,    HecatonpoUs  qnoque    Eii- 


statlifo,  Idipa#et  Chthoiila  item^lo- 
phano.  Telchionia  etiam,  a  Tdchi- 
nibns,  Qt  liabet  Oyraldns.  Orta. 
.  EfMctfrm,  ^.] /alcnui  «uls  boe  eat, 
domesticas  seditiones,  et  bella  civilia 
per  Cinnam  denuo,  ac  Mariom  redn- 
cem  in  mrdia  Urbe  exdtata,  qnsp  res 
coro  primis  vorsoriam  Sullse  in  Italiam 
capiondi,  conditionesqne  ab  Arcbe* 
lao  conceptas  ac  propositas,  a  Mithn* 
dale  mox  confirmatas  accipiundi 
caussa  foit  DMua. 

Abmienle  T^rme]  Snadebat  belliua 
suscipiendum  Miibridates:  negabat 
Tigranes :  eoqne  dissnadente,  Mitlui- 
dates  arma  somsit,«tqae  boc  est  quod 
dicit : '  abnoente  'llgrane  lielluro  ooe* 
pi :'  sic  enim  legendnm  esse,  noD, 
eeepit ;  pncter  certam  verboram  sen- 
tentiam,  res  ipsa  clamat.  Cmrio, 

Minrewmqme  Cettemy  ^c.]  Non  do- 
bito  eum  csse,  cujns  oratio  inscribi* 
tor  Caji  Cottc.  Nam  M.  Anrelioa 
Cotta,  consul  a  Mithridate  victus  est 
apud  Chalcedoniam,  sen,  ut  hic  dici- 
tur,  CkaUedeiML.  Sed  L.  LncuUas  pro- 
consnl  ad  CyEicom  nrbem,  exercitum 
Mithridatis  fame  fcrroqne  delevit,  et 
in  Pontnm  coegit  e  Btthynia  confu- 
gere.  J3ad. 

CkaUedQnaL]  Chalcedon  XaAxfSMr, 
Ptoleroseo;  Strabo  Calchedon,  KoX- 
Xi<wi'9  babct.  Urbs  Asiatica  est,  ad 
Bosporam  Thraciuro.  Liberara  nr- 
bem  Plinius  vocat:  cui  etiam  an- 
tea  Procerastis,  dein  Compnsa, 
CColpoeata  \eg\t  Pintianiis)  postea  Cse- 
coraro  nrbs  (qiiod  locum  eligere  ne- 
scissent)diclafuit.  Ciiropalates  in  jib. 
de  officialibus  ConstaQtinopoUtanis 
hanc  Jnstinianam  Tertiam  nomioaL 
Hodie  adhoc  Chalcidona  vocari,  scn- 
bit  Sopbianos  Cultitin  Turcis  dici, 
mibi  Carolos  Rimius  anctor  est,  qui 
Constantinopoli  oratorem  egit  nomine 
Maximiliani  II.  Romanornm  Iraper. 
Marios  Niger  tradit  interios  resedifi* 
catam,  et  a  junioribns  Cacelinn  nan- 
copari.  Scutati  ex  ea  facit  hodie 
Alph.  Adrianns,  et  f noqiie  nmnio*- 


FRAGMBNTA,     LIB.  IV. 


m 


IfiMohM.  t^etrnt  GylUas  prodit  iio- 

ilie  exignam  Ticam  esne,  sine  moeni- 

un  vettifiis.    Idem  addlt  ex  Dlony- 

lio  Bytaatio,  Chalcedon    lltiviolimi 

eMe,  qni  in  Propontidem  effliiit,  iinde 

nrbfl  noinen  tnmpait :  enrnqne  hodie 

proprio  noralne  carere,  adeo  nt  acco« 

lc  Poramicon  duntaxat   nominent ; 

ejnt  merainere  Stephanns  et  Eusta- 

thins.    Thevetnt  tcribit  emD  adbnc 

hodte  C3ialcedoni  nominari.  ChieL 

-  Cyxtcmn]  Vide  snpra  p.  720. 

'  1»  •AodiMe  nuTMti]  Fabri  et  Bri- 

conetiy  ht  obtidh  moranf t  .*  et  tane  e6- 

«Mfimn  veteres  etiam  dixiMe  constat. 

C.  Lviins  ad  populum  pro  se  :  '  nti 

lerra  mariqne  simul,  nobls  obsidinm 

/Acerent:'   et  Sallastins  I.  i.  Histo- 

riammy  *  magnis  oplbns    pro^tns, 

obaidiom  per  L.  Catilinam  legatnm.' 

Vide  Noninm.  Cmrio, 

•  PfmUocireumadnHente]  Hoc  est,  Ne* 
raine  sociornm'  jnvante  me  ant  fru-  - 
mentOy  ant  commeatibns.  Donsi. 

Pm-atHf  et  Hentetemn]  £mendo  Ser- 
viom  ad  iii.  ^neldos.  '  Alii  Hem- 
cleam  appellatam  volunty  qitla  He- 
raclides  Lacedsnioniorum  reges.' 
Pai$ek,        > 

-  Pofv]  Locns  maritimns  In  Asla 
Mlnori  clrca  Hellespontaro,  tnt  Ettx« 
inoni  mtre.  OrteL 

•  Heraden]  Ponti  nrbs  ;  in  Bithynia 
Straboni,  Xenophonti,  et  Ptolemaro  ; 
nbi  descensnm  ad  inferos  fabulantnr 
Poetae.  Bonacciolni  bodie  Anpep, 
Niger  Pendarachla  nomen  habere  ait. 
Hanc  Heracleam  Ponticamy  ut  apnd 
Dioacoridem  CKt,  Serapio  vocat  Da- 
dtabentichi;  Idem, 

'  Apud  CMra]  Ibi  fnit  Mithridatis 

sedes.  Strabo  :  iw  tk  ro<t  Ko/Mpoit  rk 

0tur{X€ia  MtBfMrou  Kwr^anviaaro,    CoL 

Cahira]    Ka0€ifia,  Iiiferioris   Asias 

oppidum  Stephano. 

•  Inter  me^  atque  iMemUnm  praiii$^  tno- 
pia  nrrtift  ambot  incewi]  Htee  ex  4. 
liist.  Carisins  1. 1.  recitat.  in  qno,  Pro- 
p€y  proy  Artfliit,  mendose  Icfitor  In 
vnlgatls  libris.  Jfmt. 


/n  Arm^mimn]  Amenla,  regio  Asim 
inter  Taurum  et  Cancasnm  montes, 
a  CapfHidocia  ad  Caspinm  mare  nt- 
que  protensa  :  ali  Armeiiio  Thetsalo» 
Jasonit comite,  iiiqnit  Strabo^dicta. 
Major  Armenia,  inquit  Plin.  I.  i%, 
post  Mediam  ad  occidentem  occnrrit* 
Ea,  ut  ait  Ptolemviu,  a  teptentrione 
Colcbidem  haliet,  Iberiam  et  Albani« 
ara :  ab   occasn  magnimi   Eupbratis 
cursnm,  qui  Cappadociam,  minorem 
Armeniam  et  Syriam  Comagenem  re« 
linqnit :  a  dextris  ab  Oriente  partem 
Hyrcani  maris  ac  Mediam,  qna  inon* 
tes  Caspii  assnrgnnt,  a  meridie  Meso- 
potamiara  atque  Atsyriam.    ]|Iontes 
in  Armenia  sant  Moschici,  qni  snpra 
partem  Ponti  ad  Cappadociam  se  ef- 
femnt :  Pariedrnt,  in  quo  fontet  ba- 
bent   Eopliratet-  et  Araxes  fluvii : 
Antitaurus,  qut  ab  Euphrate  scissuSy 
et  Mediam  percnrrens,  postremo  Al* 
bns  appellatnr:  Cordica,  exquoTi- 
gris  oritur  :  Tanrus  ac  Nipbatesy  qu; 
MOsopotamiam    atqoe  Assyriam   ab 
Armeniis  ditterminant :  Caspii,  qnl 
vergnnt  ad  Medos,  et  Cancasi,  qni 
septentrionalia  Iberiam  versns  Albn- 
nlamqne  concludunt.    Flnmina  qna- 
tnor,  Cymsy  qui  moote  ortus  Cancaso 
a  sinistrit,  Iberiam  Albaaiamqne  dU 
mittens,  Arraeniam  a  dcxtris^  in  Hiff- 
canom   defertur    pelagus:   Araxes^ 
Phatity  et  Lycus,  Tigrit,  Enphratet- 
qne.    In  Armenia  pr^tiosom   inter 
reliqna  aromata  nascilnr  Amomom. 
Armeniam   Hebrei  Ararat   vorant. 
In  ea  civitas  Artaxat  injiignis.    Inde 
ArmeniietArmeni  dicti.  Vide  Plole- 
msti  tabnlam  Atisp  iv;  Plin.  1. 1.  et 
Strab.  II.    Plnra  de  Armenia  apnd 
Stephannm.    In  m^orem  et  minorem 
distingnitnr»  qnamm  partes  ab  Orto- 
lio,  diligenter  ab  Enatathio  oolleetst, 
ennmerantor. 

CHerum  «onttfiuin  est]  Charisidfe  U 
II.'  *  ceteram  ^otioifo.  ptoifnm  ett;. 
pto  •  aHnquin  '  tomHinm  totf    aa   rsff-' 
^Man   oontiHnM'  etti    otismM,    noo 
enit  opos  tiroi  dooton  eoacordtler 


Tir 


KOT£  VARIORUM   Ilf 


htfex  nesclo  qnibas  librit  inserere, 
rejHignsfite  sententia.  Putaek. 

•  Finem  Oceamuf]  Dionysiiis  If  alicar- 
nttsfl.  '  Romana  urbs  Imperat  toti 
terr»,  qna  quidem  inaccessa  non  sit, 
hftbitatorqne  ab  hominibns ;  sed  et 
toH  mari  imperat,  non  solum  hnic 
lAtra  eoiamnas  Herculeas,  sed  ipsi 
Oceano,  quacnnqne  est  navigabills, 
PniMAQUB  ET  soLA  ab  omnts  aevi 
memoria  terminos  sibi  potentise  fecit, 
Orfentem  et  Occasnm/ 

^Ninrapiiunhabere]  Id  est,  Armis 
qntesitvm,  ant  per  injariam :  id  qnod 
Lepido  Pbilippns  objecerat  snpra ; 
et  fortatse  hic  abiativn^  iUe  reponen- 
dtis^  nt  flat :  Niri  armia  parium  ka- 
bere,  Et  certe  hoc  altero  illo  mnlto 
munerosins.  Damza, 

'  Cof^agei]  Verbum,  coi^ages^  non 
aKo,  qnam  ad  raptnm  Sabinaram  re- 
fertar.  Oalgalos  rtiam  apnd  Taci^ 
lom  in  vita  Agricolse,  Raptores  orbis 
ajipelfait  Romanos.  Urein, 

Pettet&ndUaa  orbis  terrarmm']  Qnid 
si  legamns,  Peati  7  hoc  est,  exitio  sive 
iB  pestem  atqoe  pemiciem  orbis  ter- 
rsBF  prdcreatos  a  Romanis  videlicet  in 
servitntem  redacti.  tkmuu 

TrAaMiy  exeidaai^y  amtdaque^  ei 
maxima  regna,  hasiUia  dueani']  Haec 
verba,  ex  eadem  qaoqae  epistola,  ita 
in  vv.  cc.  legnntar:  Trahantf  exei- 
damif  omma/fue  non  eerva,  ei  maxime 
rHgna  hoaHKa  dueant,  Quae  lectio  non 
displicet;  nara  panlo  sttpra  dixit : 
'  Me,  qnia  fama  erat  divitem,  neqne 
servttnrnm  esse,  per  Nioomedem  bel- 
lo  lacessivemnt.'  Panlo  post  Faer- 
ims  legebat :  <  Regnnm  Persidis  In- 
clatam  dlvitfis/  nen,  ineiytia.  Item 
in  w.  ec.  est :  Qwid  haud  dijfleae  eaiy 
pro  eo  qood  vnlgo  legitar,  quod  digi» 
aUanan^.  Ursin. 

Non  aerva  ei  maxume  regma]  Quid 
iUkid,  qood  In  libris  omnibns  legitur  ? 
cmam^  mam  aerta  ei  maxime  regna 
kaaiUa  ducamt:  nisl  forle,  mk  «rsn, 
P90  fia  qosB  libera  sant,  nnlliasqve 
iBiftrto^pien^ncceperit.  Can^, 


C^  Seieucia  maxuma  mrbiMm]  ^*'  Be^' 
lencia  Elimaldis,  Persicae  regionl»  ci- 
vitas.'  Plin.  Item  Comagen»,  ad  Ea- 
phratem  flavium  Straboni,  Plininn 
eam  Partiioram  cognominat,  et  Ba« 
byloniam  qnoqne  vocari  addit.  Ba^ 
chad  Nigro,  Mosai  Mnsio  diciturr 
Baudra  autem,  Pineto :  Novem  Se> 
lencias  extmxisse  Selencum  Antlo- 
chi  filiam  anctor  est  Appian.  in  Sy« 
riacis. 

Seleucia]  Non  semel  illa  apnd  anli- 
quos  cum  Babylone  confunditnt : 
quippe  Selenciae  vicinltate  Babylo*' 
nem  exfaaustam  Pltnins  dicit  in  solU 
todinem  rediisse.  Nec  mnlto  alifet 
Strabo  I.  XVI.  'Babyionis  partem 
Persse  diroeront,  partem  consnrapsit 
tempus,  partem  Macedonum  negU* 
gentia,  pneserliin  postqoam  Seleucu^ 
Nicanor  Selcocijmi  ad  Tigrin  condi«« 
dit,  stadtis  tantnm  trecentis  a  Baby- 
lone  dissitam.'  Haec  ilie.  Itaque  iii  • 
Babylonis  opes  et  nomen  soccesstt 
Seleucia,  quse  non  solnm  Babylonia 
(«t  apnd  Ptinium  et  alios  SuurprridiSy 
q«ia  non  una  fuit  Seleacla)  sedel 
Babylon  appeilata  est,  stcati  Stepha- 
nns  de  Urbibus  ostendit,  cum  dicil : 
BafivKiuf  Utpaudi  w6Ka,  fKtrrpdroKia  Ss* 
hmmUn  KaXovfUimi,  £n  Babylonis  Ipsam' 
nomen  Seleudae  tribatam.  Qno  eHaaL 
refereada  hsec  Sidonli  carmina :  *  Non 
coctam  Babylona  personabo,  Qo»' 
largum  fluvio  patens  alumno,  Incln- 
snm  bibit  hbM  el  inde  Tigrin.'  Por- 
ro  in  eodem,  qao  Selencia  loco,  vet 
certe  in  proximo,  Bagdad  poslmodam 
conditam  fuisse  oportet,  cam  atrara- 
que  ad  ripam  Tigri<iis  et  ftre  In  ea- 
dem  a  Veteri  Babylone  distantim  de- 
scribant  Oeographi.  Nam  trccentn 
iila  stadia,  quibus  a  Babylone  Selen» 
ciam  distare  scribit  Strabo,  sunt  mil- 
liaria  prope  xxxviii.  id  est,  diuraom  • 
iUod  tter  Bagdadum  et  radera  Baby- 
lonis  inteijectmn  jaxta  Texeiram^  qnl 
exEmirchondo  Persoram  Historhco. 
testimonia  qaoqne  deejasdemnrbii> 
situ  in  medinm  pGofeit.  .AKhni*     *  .- 


PKACOfKKTA.     LIB.  RV. 


im 


llUgmKmquB  PmidiB  kuMU  ditUiU 
ai]  FaeraiM  inebUum  divitiitutt  lege- 
tfat  Ciacc, 

.    jRcgimmfve  Pemdis  imditH$  divUiia] 

Vereor  oe  inebUig  scripserit  CrispiM. 

hoc  enim  semper  fere  cam  aaferendi 

ctsu  copnlatum   roperio :  nisi  qnls 

fortaue  ineliUum  legi  malit :    qaod 

nec  mihi  quidem  displiceret,  nisi  lioc 

a  vestigiis  receptae  scriptnr»  loogiu 

aliqoanto  recedere  videretiir.  Dotaa. 

ExtliMguewt  emmia^  aui  4Keidentj  ^.] 

.Jd  est»  Romani  liac  via  grassando  aot 

•pessnm  dabont  omnia,  aut  ibunt  ipsi. 

.  Dicam  planios :  Ant  uaiversa  perdi- 

tum  ibiint,  ant  peribunt  ipstmet,  non 

•radicitas  modo,  vernm  etiam  eradi- 

eiCns ;  valcntiores  sdlicet  adversarios 

nactiy  sen  nos,  sive  alios  vindices  in 

tempore   adfnturos:    qnod   diffieile 

non  esty  si  modo  viribus  iu  nnum 

coojonctis  mutuas  pariter  operas  tra- 

dere    velimus,  &c,    Visom  est  hoc 

•etiam  inter  alia  levtoris  notss  animad- 

-veraione  dignum :  ne  quts  videiicet 

.acciptiiTm  simiiitndine  decepius»  et 

■aceident  istod  penultima  longa  effe* 

•  readom  aaturaans,  alios  porro  secnm 

in  erroria  nassam  a  vero  possit  abdu- 

ctre.    Jdem. 

Qmfd  difieUe  «oti  em]  M«8.  Qued 
.kmnd  d^fieUeem.  Oacc. 

8i  iu  Meeofatmma^  noa  Armmda  cir- 

.emmtgredimMr]  Hic  locus  in  vett.  libris 

exnendmtm  iegitar,  ad  honc  modum  : 

'  Si   tii    Mesopotamia,  nos  Armenia 

circDiiii^redimur  exercitam  aine  fru- 

.  mentOy  aioe  auxiliis ;  fortuna  aiit  nos- 

•tria  Titiie  adhoo  incolamem.'  Noeirit 

.wHiis  anlem  dixit,  pro,  Nostra  cnlpa 

.etaegmtiaaotdiacordia.  Ciaee. 

Circmmgredimmr:  exereUus]  Locas 
•  qaa  a  scriptura,  qua  ab  interpunctio- 
ne  valde  mendosoa:  icribe^  eireum- 
gredimMr  exereUum  eUie  frumentOf  eime 
.amsiliiBp/ortuma  aut  noeirie  vUii*  imco- 
fMWiiiis       C^rrio. 

AmmHio  yrofeetum  magme  llegUm] 

Hoc  non  aui  boaoris  ipsins  modo^  ve- 

^jiuB  ^  ,Tigniiifl,  geDen  aoi  ^catia 


dkere  videtnr:  qnippe  «fniy  nltfa 
mortalinm  morem,  prorsus  barbarioo 
fastn  tnmena,  ac  ceterorom  oamiom 
pr»  se  coBtemtor,  et  Magnns,  et 
Rex  Kegom  andire  volebat :  eo  ma- 
gisyquoniam  non  con|entii8  Medis*, 
Syrisque,  ac  Palsstintt  ditionea  Ar* 
menise  regno  adjectas,  lege  belli  snat 
feciase;  gentesqae  omncs  finitisnas 
sbb  imroanissirouro  jugum  misisse  vic- 
tasy  rebus  ei  anpra  votum  fluentibnay 
Parthis  insuper  ob  interna  mala  attic- 
tis,  AsisB  imperio  per.vim  extorto, 
opes  eororo  tantnm  non  ad  interne- 
cionem  attriverat.  Nam  de  Mithri^ 
date  ipse  meliua  silere  pnto,  quam 
pauca  dicere,  qui  non  Magni  niodo, 
aed  et  Maximi  Regis  cognomento  or- 
nandns  ex  lebus  gesti»  videretnr,  nisi 
Buuor  Mithridate,  qni  Mitbridal*  de^ 
vicit  Magnua :  '  lUe  tremor  Ponti, 
saevi  qnoqne  terror  Hydaspis.'  Ma- 
Jor,  inqaam,  illo,  imo  ipso  etiam  sese, 
quod  tanii  hostis,  postea  debellati 
cadaver  ad  se  delatnm  ocnlis  nsBr- 
pare  non  snstinensi,  dignnm  insuper 
habnit,  quem  ob  virtutem  ac  rerom 
gestarnm  gloriam  fnncbri  landatione 
honestans,  Regem  aetatis  suae  prK- 
itantissimnm  appeilitaret :  qua  de  re 
Appianum,  qni  volet,  consnlat.  Me- 
rito  ergo  Magni  Regis  cognoroeeium 
etTigrani,  et  sibi,  tribuit  Saliustiik 
Bua  Mithridates.    i>oifza.  i 

Neu  nudu  ^^emicie  noetra  unum  im- 
ferium  pvlatare]  Praeclare  et  ilU  lihri 
hoc  loco  babent:  Neu  maiie  pemieie 
nostra  tuam  praMortf,  quasi  nii  aUed 
sit,  Mithridatem  non  juvare,  quam 
lantisper,  dum  Mitfaridales  vincitar^ 
Arsacem  suam  perniciem  prolatare* 
qun  tamen,  Mithridate  victo,  in  ilium 
sit  casnra.    CtaoeoNiuf . 

Pemicie  nostra  unum  imperium]  Alii» 
Nosera  <«icm  impertMiii.  Vaticanna»^ 
nicieneetratuaprolatare.  Optimevy»* 
tus  editio,  ut  et  Fabri  et  Brioooeti : 
«0»  malie  pemieie  noetm  tuam  proMm, 
^uameoeietatevietorjieri.    Carrio.    •• 

Peemeiefmtttumm 


m 


NOTiB  VARIORW  IN 


Utttre]  Placet  scriptoni,  qnam  alii, 
partim  ex  membnuiaceU  UbriB^par- 
tim  ez  Yeteri  edilioae  eraerunt :  Neu 
mali$  pernicie  nostra  ifutm  prMwn^  ifc. 
Eodem  ugDificata,  quo  panllo  snpe- 
rios  scripfterat :  '  Ptoleinsos  pretio 
dlem  belli.  prolatans/  Hoc  vult  Ml- 
thridatet,  Tigrane  secum  a  Eomanis 
appresfto,  Arsacem  finem  belU'(td 
-  ^uod  cum  arf  umeotis,  tam  exempUs 
.aliomm  Regum  ostenderat.  ai)tea) 
hand.quaqnam  futvmm,  sed  nlterius 
gradam,  impetnmqne  adeo  tn  regpum 
ipsios  factaros:  quod  eos  jam  pridem 
totisammis  invasisse  dicit,  cupidine 
profunda  impcrii,  ac  .  divitiarum. 
iStnod  ut  animadYertat,  monet ;  nea 
fallacibtts  ipsorom  .dlctis  fidem.  ha- 
beat:.qaibas  hoc  unnm  stndent,  nt 
be^i  maram  ab  Arsace  redimant  mo- 
do;.fidem  haud  longius  servaturi, 
quam  dum  utrnmqne,  lioc  est,  et  Bfi- 
tbridatem  et  Tigranem  afflixerint. 
Qaa  re  patrata,  pr«sens  ipsi  etitium 
a  Ronianis  paratom  esse:  ac  dnobns 
Magnis  regibns  yictimaram  in  morem 
mactatis,  tertium  Arsacem  quasi  suc* 
cldanenm  datnm  iri. .  Saadet  it^que 
Anaciy  utdelum  ipsoramiapriesens, 
ac '  belinm  in  posternm  caveat :  neu 
•olttm  firmiorem  se  ad  resistendam 
fore  sperety  qnam  si  foedere  inito 
JReges  tres  potentissimi,  Telnti  Ge- 
ryon  aliqnis  tricorporens,  ono  animo 
.pergentes,  sociatisqne  opibus  undi- 
qoe  Romanosy  hoc  est,  latrones  g«aK- 
tittm  pariter  eaot  oppressnm ;  victo- 
res  hand  dubie  discessnri.  Cujns  rei 
elfam  facilitatem  summa  cum  gloria 
cenjnnctam  ostentat,  eo  magis,  qnod 
exercitns  •  ipsoram  procnl  ab  domo^ 
ttiiniliomm,  commeatnum,  omniam 
depiqae  bonestarum  reram  inopiam 
patiens,  pacvo  labore  confici,  ac  dts- 
perdi  -posso  videatar.  Hoc  bonestias 
oerte,  sapientius,  secnrios  denlqne, 
qaam  utrdani  allems  laboribus  tutom 
Ute  se  spent,  armis  abstinendo,  ac 
•e^iiiasi  mediam  geraodo,  occasiooes 
l^  beiie  gerandm  amittat : .  atqtte.hoc 


modo  et  belli,  et  pemieiei  sMdlrn 
proJatans,  tamiem  pro.  intempestlvis 
faissB  qaietis  tndociift,  roov&tBrim||i 
'sorlem  pariter  cam  nsum  depeadat. 
Domsan    ... 

VMkaaatia]  £a  vetus  CalMidariaB 

refert  ad  diem  2S.  Aagasti:  Festas 

antemad  diem  29.,  ^usdem  mensis. 

-  Celebrabantnr  antem  in  boBorem  Val- 

.  cani,  et  lodi  fiebant  in  Circo.  •Fbtaa- 

.  uio :  qno  die  etiam  populna  pro  se 

animaiisi.in  ignem   mittebat.- - Hse 

festa  diversa  a  ValcanalibaSj  sen  ta- 

.  biiustriiji,  qasB  •  habita  andeciBso  Ct- 

lendas  Jnntas,  vel,  at  aliia  placet, 

.  jdecimotertio :  qnod  Valcanl  Pestoai 

.  fuit  institutum  ad  liistrataooem  To- 

.  baram, .  nnde  Ovidins   sic  cecinit: 

'  Proxima ;  Vnlcaiii  Inx   cst,  .  qoan 

•  Lnstria  .dicnnt,  •  Lnstraatar  pnr», 
quas  fscitille,  tubce.'  Templiim  Vul- 

•  cani  a  Ronuilo  extm  moros  Uriiis  fait 

•  positam,  vel  qnod  filiqs  Martis  qaom 

•  existimaretur,  propter  faboloisara' II- 
lam  Volcani  adversus  Martera  Vese- 
ris.  cansa  simultatem,  Valcaiuim  in 
eadem  urbe.eodemqne  cnm-Jtfarte 
domicilio  osse  nolnit :  vel,  qaod  tc- 

.  risimile  est,  quum  Romae  ab  inceadiU 
statim  a  primis  temporibus.  maUom 

'  esset  pericnllt "  colendom  qnidem 
Deum  igni  prmfectnm,  sed  estm 
Urbem  locum  ei  assignandnm  atatae- 
rant,  ot  Pltttarchus  refert  in  OaKSt. 
Rom.  Quaest.  47.  JfMpMtams.  Vri- 
canus,  in  cujnahonorem  Vulcanalia 
institata  snnt,  idem  est  procul  dnbfo 
cnm  Tnbaltiaino.  >  Abhoc  igitnr.Vol- 
cano  xrariam  et  ferrariam  artem,  at- 
q ne.ejnsmodi ,  coyficiendoram  iiHtni^ 
mentornm,  qnsB  sacra  historia  paofcis 
attingit,  rationem  primiun  repcftaoi 
esse  ipsimet  Etfanici  scribaot.  Ita- 
que  ferreos  et  sereos  opifices  iUrcoo- 
secralos  esse  docet  Flato  I.  ii.  de 
LL.  Qnare  sic  pingebant,  ot  refeat 
Albericns  lib.  de  Imagimbna  De«- 
rum^  fabri  similitudiBe;  malleam  na- 
mi  tenensyct  ad  latns  officiMm-ha- 

.  bena  feimriam^.    Apud 


PRA6MRKTA,     LIB.  IV. 


735 


lllsd.  1.  xym,  mentio  fit  adnirando- 

-rnm  tTipodan»  a  Vnlcano  fabrefacto- 

nini. '  Sed  et  arnia  ab  iisdem  dils 

facta  tcriblt  en  Ethnicii  anctoribns, 

Lactantina  i.  17.  qnanqnam  Paura- 

niiirl.  IX.  ait,  nnnum  in  tota  OnBcia 

egrcginm  Vnlcani  opns  extare,  pnc- 

tersreptmm  Agamemnonis.  •  Vnlca- 

m»  qneqne   ex   mente  EthDicorum 

Dfnt  artinm  appellatnr  ab  Angnati- 

no  de  Civit.  Dei,  iv.  10.   Qnod  et 

ante  eom  Plntarchns  •  io  tractatn  de 

Aqn»  et  Ignis  comparatione  dtxit. 

Nam  nanm  ignia  ad  fondendum  et 

conflandnm  met^la  primn»  iDv.eiiit 

Vnlcanns  iste,  nt  ait  Lactantins  ii.  0. 

et  lib.  de  Ira  Dei,  c.  18.  Sicnti  antem 

Tnbalcainns  cum  Vnlcano  idem,  ita 

et  Nabama  soror  Tnbalcaini  eadem 

-rtoa  Veiiere,  Q|y^  mUiam  eDiita  tc- 

nnstaim,  fonnosaiA  denotaf.  '  Porro 

apnd  Festnm  legas,  qnotannis  nlense 

Janjo  traas  HkMrim  *  piscatorios  la- 

doa  fieri  «olitos  a  Prstore  Urbano 

pTo  piacaloribns  Tiberinis,  qnomm 

qoalstiia'  perveniret  in  aram  Vnlcani, 

qood  id  genns  piseicnloram  vivoram 

dator  ei  Deo  pro  animis  homlnum. 

Fttnger,  Hoc  addo,-  ideo  fictnm  foisse 

PoetarQm  fabnlis  in  Lemnon- Vuloa- 

nnm  cecidisse,  qnod  ilia  igoibns  esset 

obnoxia ;    nnde  Seneca  in  Hercnle 

CEtaeo  :    *  Qna  tanta  npbes  flan^n» 

Sicantaa    vorait,   Qnas  Lfn^os   ar- 

dens?*   Ignis  antem  Lemni  ernmpe- 

bat  naxirae  e  monte^Mosycblo,  de 

qtio  Ueaychins  et  Nicaoder  in  llie- 

riaicis,  «d  qnem  Scholiastes  citat  ex 

'  Antimacbo  :  'H^cUorov  wvfA  cficf Aoy,  ffy 

-fia  T9f6^€i  AtSlM9  ix^iirtut  6ptot  ko- 

ftfpaUi  Moc^Xov,  Id  est  :> '  Quales  in 

•ooni&a  rape  Mosychli  Mnlciber  ac- 

crnaia  fbmaoibns  excltat  ignes.'  .Vide 

Acftorrifm  de  Colon.  Pbasnic.  1. 12.' 

. ,  Qmmm  9mm»mi»-iiineribus  per  reguum 

AriakmnuumconMHt]  Ariobarxani  tam 

hic,  qaam  in  epistola  Mithridatica, 

proi^fie  ot  vnlgoJegitair,  eenseo  re- 

ponendoniy  qnicqiiid  dicant  aliiy  anli- 

qoo  CMMBm     Sio  ct  Regmm  Fmi  Mm^ 


eedcmieum  Idem  dixerat  snpra,  pro 
Per$is,  Sed  et  Gicero,  *  Fiiinm  Verri,' 
pro  Fmis,  et  Virgilinn,  <  Immitis  A- 
cfailli,'  pro  AchiUis.  Qua  de  re  Pko- 
bnm  vide  ia  Catholicift.  Dovm.  ; 
.'  Euphraien]  Vide  infra,  nbi  de  Ti- 
gride  et  Enphrate  ejnsqne  alveis  latte 
a|[itnr.  .    .  .-.  .-  f 

.  Ctippadoeiu]  Kaviradoirfa,.Asiae  Mi- 
norls  regio.  Hodie  Alroasia  est  Jd- 
cobo  Castaklo ;  Oenech  Theneto,*  To- 
ceatn  Alalulien  Pineto.  Straboni  et 
•Halicaroassaso  hiec  Cappadocia  qno- 
qne  Leocosyria  dicitur,  Aevnoffvpia, 
'Cappadoces  a  Grscis  Syros  noml- 
nari,  scribit  Herodotus  1.  i.  Pyrha- 
•tos  cogaominatos  alioram  dilferentia, 
scribit'  Eostathius  :  quod  ex  igne  fa- 
-tnra  V^dicebanr.  Capthorim  He-* 
bneia  dtci,  docet  ex  Onkelo  'Anas. 
Joseph.lib.  Antiq.  i.  dicit^Hebrasis 
Meschlnos  (M^x**^«0  nnncnpatos  in- 
-colas.  :Strabo  tradit  Cappadociam  in 
.dnas  satrapias  a  Persis  divisam,  ia 
eamquam  proprieX])appadociam)  et 
Cappadocaam  ad  Taiirura,Jtem  Mag» 
.nam  .  CQgnominarunt :  .  et  alteram, 
qnam  Pontnm,  etCappadodani  Pon- 
ticam*  dixere.  Haee  Pontica  eodem 
aoctore,  sub  Archelao  rege,  in  qoin- 
qoe  prafectnras .  distiacta  fuit. .  In 
Ifavinasenam  Aaviyaani^y,  nempe,  (vel 
LaiiiBsinaniy  AayfaraV)  Sargnseoitm 
.  Xofyvonif^y,  Saravenam  (hoc  in  GraBCO 
non  invenio)  Cammanenam  Xufuirim» 
et  Maromenam,  Ma^fini^* .  D^  ^ 
Cappadociainteliigit  vetus  Adagiui», 
.^  tria.Cappa  pessima;'  uticx  Isidofi 
.  Pelnsiotn  Epistolis  videtur.  In«|oli- 
.d^m  quoqne  idem  Strabo  dividit  eam 
vqnam  Magnam  dixit,  scU.  in  Meiite- 
.nam  McAirnKV,  Cat^oniam  Karaoir/air, 
.  Ciliciam  KtKuttmr^  Tyanitim  Tv.aytrr, 

■  et  Isauritim.  'lo-aupirtii.  Sed  .qnod  hic 
qnoqne  addam,  est,  qnod  PtolemoBOfl 

■  Sargarausena,  Xoipyupamrnyk^  etOar- 
saiiria,  ropoovpla,  legit.  Apud  ett«|. 
dem  Melitena,  Catao^ta,  et  Lavla* 
Hfinsis,  i;i  Arineiiia  Minore;  et  Isaa- 
risyin  Oalatia  ponuutur.    TempQia 


'980 


NOTJE  V^BIORUM  IN 


«Oreg.  Nazialiseifl  Cappadociam  in 
'Cfesarieiueni  et  lyaDenftein  divide- 
•baat  Forpbyrogenneta  eam  dividit 
4n  CharsiAnam,  Armeniacam,  et  Cap- 

padociam  Minorero,  item  in  Catao- 

niam,  Tanricam,  et  Mediterraneam. 
tCappadocis.regioniboB  jnngit  Plin, 

VI.  3.    Gazazenam,  et    Colopenara. 

Liber  Notitianim  habet  Honoriadem 
^Cappadoci»  regioncniam :  hiijusmen- 

tio  eliam  fit  in  Cedreno,  et  Noveliia 
'Jnatiniani.  Appianns  de  bellis  Syria- 
•eia  nominat  quoqne  Cappadociam  8e- 
Jeacidem,  a  Selenco  rege  sic  cogno- 
•mtnatam.  Pro  Sarganria  apiid  Ptole-* 
-Baenm  legunt  ejns  interpretes  Gac- 
«dancreta,  mendoae  omnes :  onum  No- 
•viomagum  iemper  excipio.    OritL 

NavtB  «odtcorur]  Festos  in^epito- 
.ma:  '  Caudicariae,'  ioqnit,^  navesex 

tabnlia  crassioribus  ikctae.'  At  in 
'VeteriiDScriptione,  Codicari  Navi- 

€ULARI  IMFBRNATES.  ItCm:  CODI- 
CARII  NaVICULARII  ET  QVIMQ.  C«RP. 

.Navioamtes.  Videndus  Seneca  in 
Comraent.  de  vitae  brev.  ubi  de  Cian- 
.dio  Caadite,  et  Varro  de  vita  .pop. 

•  Rom.  l.  iii.  apud  Non.  qui  citat  lo- 
*cnm  Sallustii^  nam  hal^:  '  Qnod 
-antiqui  plnreis  tabuias  eonjnnctas 
toodices  dicebant,  a  qno  in  Tiberi  na- 
ves  codicarias  appellatn»s.'    Ursm, 

Eqfdies  CatapkracH}  Huc  pertinet 
'«Iternm  Sallostii  fragmentom,  qnod 

•  eodem  loco  Servius  profert  liis  verbis 
conceptnm :  '  Eqnis  pnria  oroamentn 

<«rant,  qnie  lintea  ferreis  iaminis  in 

modmnplHmaa  adncxnemnt/&c.  £k 

-qno  loco  satis  aperte  Servius  docet, 

:  Cataphractos  equites  esse,  qui  et  ipsi 

'  ferro  mmiiti  simt,  et  eqnos  simiiiter 

<nianitos  habetit»     Videndos  Tac  1. 

<  XVII,  Ubi  de  Cataphractis  ait:  '  no- 

rbilitsimo  cniqne  tegmen  ferreis  iami- 

Dis,'  &c.  et  Liv.  1.  xxxv.  cnjns  verba 

swit :  '  Eqnitnm  mirabilem  vim  tra- 

'jici  HeUespontum  in  Europam  par- 

•  jUm  loricatos,  quos  cataphractoa  vo- 
-cant,  pavtim  sagttti«  ex  eqoo  atoa- 


EqmteB  (Udofkrtuii^  ^f .]  Jnstinm 
1.  XLi. '  Miiniraentnin  (Parthis)  c^ali- 
qne  lorice  plnmats  sunt,  qiue  ntnua- 
qne  toto  corpore  teguot.'    Similia  et 
infra  dicit  Sallost.  ubi  Plomse  «mUi- 
tudinem  Sallnstius   et  Justinus  ex- 
4>res8ere,  qnam  alii  plemnqoe  ^oaoi- 
.mam  vocant,  unde   et   sqaainmatc 
ioric».    Certe  non  diffemnt  squam- 
maB  et  plumiB  specie  raodoqjBe  cos- 
textos.  Utramqoe  similitudinem  JAt 
rojunxit  1.  xi.  sub  fioem,  addein 
materiem  aeneam :   '  Spumantemqae 
i^itabat  equnm,  qnem  peUis  ahcnis 
In  plomam  squammis,  anro  conserta 
tegelMt.'    De  eqnitibns  non  ita  nii- 
rnmy  ted  iUud,  eqiios  siroiliter  ferro 
•totos  qnidem  et  nsqne  ad  nngntas 
tectos  fuisse.    Egregte  Ciandianos  n. 
Jn    Bnfinum '  de '  lamellis   consntis: 
'  Fle^itif    indoctis    hamatnr   lanuna 
membris  Horribiiis  visn:  credas  ai- 
.mulachra  moveri  Ferrea,  cognatoqae 
.viros  spirare  metalio:  Far  vestitas 
equis.'    .Haetc  fnere  oUm  Eqooniffl 
Equitnmque    mnnimenta   et    tegib 
ment^y  an  verius  impedimeota,  Nan 
.certe  poodus  snbinde  et  rigor  (etiam- 
si  sqn^mat»  essent)  iropcdi^uitlip- 
ferre  vnlnera,  aeqjae  atqne  ^cipere* 
Tacitus  1.  I.  HiBtor.  de  Sanniitanim 
armatura;  *  Tegmen  ferreifi  laBinif; 
aut  praednro  corio  consertnm»  nt  ad* 
.verNos^ctas  impeiiBtrabile,  ita  in- 
.petnhostinm  provoliitis  inliabilead 
resnr^endnm .'  De  iis  ita  Vegetins  n. 
22.   ^Cataphracti    equiteSy   proptsr 
munimina,  qo8&  gernnt>  a  vnlneribv 
quidem  jtuti,  sed  propter  impedimeD- 
tum  et  pondos  armonHB^api  eos  Ur 
cileest.'    H.Bugo, 

Mmutrua  woloeiM]  Tacii.  Histor.T. 
•de  AsphaltOy  *  Fngit  cmoKiga,  tcs- 
temqne  infectam  saoguioe  qno  fiemi- 
nsB  per  menses  exsolvnntur.'   Chec 

MmMvM  »o2oMda]  Tnmebas  x%\ 
1.  aity  '  hoc  bico  menatrna  solverc, 
csse  aacm  soivercy  qnae  j&enoe  qnoqne 
dabantor.' 
^  Mm9trumi9k€iidkiSiinMskiM^ 


PR^QMBNTA^     LI3.  IT. 


Tsa^ 


eiuurrfttioiie  frnstra  ine  dixero  aliu 
lUMe,  pnyfecto  iMd  ementtar.  Nec 
tttneo  .miniai,  coin  (ut  Petrooiani 
BoIleDii  expnrgatione  in  rem  meam 
Qtar)  et  liomp  sim,  et  adhuc  jnvenis ;, 
adde  Lacretii  (at  quanti.  Poetae!) 
aactoritate  indactux  ;  apnd  qaem 
tttiasmodi  exemplum  legeram :  *  Tem- 
pore  eo  ai  odorata  eit,  qoo  menstrua 
solfit:'  nbi  de  muliere  mc^stnialiy 
ac  sangninifl  profloTio  abundante  lo- 
qaitor.  Itaqne  in  eadem  fortassis 
nnnc  etiam  persnasione  hsrerem,  niAi 
me  errantero  hnmanitas,  comitate  (nt 
solet)  sua,  facile  in  Tiam  redoKisset 
Lipsinsy  pariter  antem  vellendo,  et 
adfflonendo»  eaiatimare  se  Memtrum 


mnlleres,  Italieine,  an  ezotici  fene- 
ria;  nec  a  qno  loco,  nec  qno  dieitem* 
pore :  nec  qua  occasione  insidiae  i»tio 
miliUres  detectae  fuerint,  compertnm 
qnicqnam  haberemiis.  Nonc  ex  His« 
torici  nostri  reliqnils  dbcimas,  lumine 
adhuc  incerto,'  boc  est,  snb  matnti> 
iram  crepnscolnmy  opera  mnliemm 
maxtme,  et  qnidem  nationis  GaUicsB 
istud  ipsnm  eTenisae:  hoc  amplins; 
canssam  deprehensionis  ejns,  tnrba» 
vitationem,  fortuitomque  secessnmr 
atqne  ascensum  esstitisse,  in  solum 
ac  devlnm  (nti  apparet)  moatem  ejos- 
rei  gratia  factnm,-  qno  videlicet  ma- 
jore  cum  silentio  ac  religione,  cxf  r» 
conventom,  sacra  illa  peragi  possent. 


hoc  loconon  pro  Mensibns.genitali-"  Unde  et  liqaido  est  animadvertere, 


^ns,  sedpro  Sacris  potins  accipienda ; 
ils  dico,  qnae  qnot  mensibns  pro  exer^ 
citns  incolnmitate,  et  maxime  salute 
suorum,  persolvl,  nescio'  an  Romanii 
Barbari  certe  moris  antlqoitns  fnisse 
videtnr:  qnam  qnidem  ego  hominia 
Uigeiiiosiasimi»  et  omninm  sine  cont 
^veniadoctiasimi,  interpretationemy 
noji  ampUna  primam  pronnnciare  anH 
aosy  ipae  mecnm  et  cnm  animo  meo 
Cttrioaina  aliqnamdin  agitasaem,  ac» 
cesslt  tandea  ad  Lipsianam  settten<* 
tinro  •ttctoritas  Pintarchi,  apnd  qnenr 
(ttl  forte  an  coasilio  in  Crassnm  ^na 
iocideram)  hac  verha  inveni:  ol  T, 
cvfi|Mfi^ro  /Mi^  T^if  mUf^9i9v  inmcfvwTtVf 
rk  Kfotni  Kter9iur4xoi^*y  ^^ms  8*  M^ 
hmof  yvfmutim  wptSvoiUifm^  tmt  mXt- 
jiiipa,  4iU99^M99mf,  cl  ft^  Kpdrffos  ^^ 


quam  cariosa  ubique  Remm,  Tempo- 
rom,  Locoram,  Hominnm  deniqne 
tractatlone  Historiann  snam  exsecn- 
tns  Sallustius.  Qua  sane  milil  ad  mi- 
raculnm  usqne  disertiis  ac  pradena 
omnem  hnmani  ingenii  captnm  super- 
gressus  videtur ;  Historicorum  qoan- 
tnm  est,  erit,  aut  fuit  unqnam,  hand 
dabic  princeps :  et  cni  illnd  de  Maeo- 
ttio  Poeta  volgatnm  optimo  jnre  trt-> 
bui  posait, '  Longe  erit  a  primo,qoiv 
qoe  secnndns  it.'  Douza. 
.  Pbiteoa]  Tabiilae,  quibus  aliqutd 
preRsepitur,  anctore  Pompijo,  Phiiei 
dicnntur ;  et  crates.  cnido  corio  in- 
textae,  qum  miliiibns  opns  facienti- 
bns  opponi  soiebantf  sub  lioc  vocft-' 
bnlo  significantnr. 

.  SimU  tfos,  ei  cunet&e  jmm  intVmUoe^ 
9fe,1  Yidendoin  an  legi  possit:  Cwietoo 


rAniw,  Id  est :  *  HU  imperat  (Crassns)    jam  ineUnatoi  Utxitae  ioci,  et  phtne  co^ 


iit  qaam  posaint  occnltissime  Iter  fa- 
ciaoty  qni  stadeatea  hostem  faHece^ 
galeaa  froDdibus  coDtexere»  conspecti 
atttem  a  dnabiis  mnlieritttts,  qaaB  sa- 
^fioabant  pro  aalote  hoalittm,  in 
peiicttlo  foisseat,  ni  ceMter  inter- 
Tesieiis  Crassus  pngnam  comroisisset 
Binlto  acerrimam,'  &c«  Vides,  qaan- 
taaa  a  PluUrcho  Sallnslin8,a$allustio 
cootni  Plntarcbns  accipiat  Incem. 
Naai  abs4^ue  illo  f^ret,  nec  per  ^aa%* 


hortei,  ife,  poriter  aree»  intadimt*    Ur« 
sin. 

Ui  hcfhm  perignart]  Pnto  corri- 
gendom,  Hi  Uconm  pergnari,  Sio 
snpra :  '  fidiicia  gnaritatis  locorrm/ 
Item /or<«,  proyiim^  Sed  et  illndy 
Ad  eam  artem,  non  placet ;  malimqney 
adeaeoHeo:  idqoe  ex  veternm  libro- 
ram  fide,  in  qoibns  dlserte  exprea*^ 
sum  legitnr,  od  ea$  areeo^  mntatioao 
filciU  t  ncUicet  in  e  faeta.  J^oaao* 


Delpk.et  Ver.  Oom. 


Sattut. 


t  U 


m 


HOTJI  VAmOAVM  IH 


;  Pmnml  £•!  «kigum  et : 
scotnin,  MCiiti  et  pelU  foit  flcntani 
panrqm  et  leYe,  a  qeo  peltasta  et 
j^feati  peditiefl  dicuntar.  Cetra  qn^ 
^ue  inter  ezlfua  scnta  fiiit,  nt  scribit 
Marcellnfl. 

.  JDiepecflre]  Carinias  1. 1.  notat  petm 
^tpecMMpeatn»,  et  hmc  dno  SaUmtii 
Terba  adfert.  Servio»  aotem  1.  iii. 
Georgicon  et  Marttaooi  1.  iii.  reliqna 
cominemoi^t^  anllo  tamen  adjecto 
libri  nnmero,  qn»  ego  priroom  inter 
•e  conjnnzi,  deinde  hoc  llbro,  boc 
•tiam  loco  posni,  qnod  com  eo,  qaod 
prmcedit,  optime  cdngrnerent:  diclt 
enim  SaUnfltlns  eofl  flcuta  e  yiminibnfl. 
nexniflfle,  tUisqne  coria  de  pecore  re- 
cenfl  detracta  impofluiflse,  qn«  qnafll 
glntino  adoleflcebant :  qno  etiam  per- 
tinety  qnod  idem  flcribit  Senrinfl,  Sal- 
lufltinm  dieere  Lneanofl  de  Timine 
iacta  flCttta  coriifl  tegere^  J5n.  1.  vir. 
€ariflinfl  I.  ii.  ^glntinntai/  inqnit, 
^disit  Varro  in  ScanrO|  glnttnnm 
Owdainm  hiveniflfle,  qnara  decUna^^ 
llonem  Sallnfltiufl  fleqnitnr»  com  dU 
cU;  qnafli  glntino  adoleflcebant :'  iden» 
•odem:  *  Varro  in  Scaoro,  glntlnnm 
Ifroiit  Daedalnm  Inveniflflo:  qnafliy 
gandium,  proemlftm.  itaqne  SaUnfltint^ 
ifltinflpotins  declinationlfl  uflnm  fleon- 
tufl,  GlntiuQ,  inqnit,  adoleflcebant,  nt 
gandio,  prvmio  :*  qnafl  dnafl  poitre- 
maa  voccfl  cum  eiempU  coofla  adferat 
Cariflitifl,  eaflqne  fluperiufl  etianf  com 
Varronianis  compoflnerit,  mirari  flati» 
neqneo  eomm  ignavlam,  dicam,  an 
knperittam,  qni  eas  nt  Sallufltiam» 
babnere.    Cmc. 

Tartmmtm]  Amnem  Bitbynis. 

£^  9«!  Aoc  mofam,  4-c.]  RetoUtia- 
ler  bnjufl  Ubri  reUquias  Ladovloufl 
Carrio,  fled  cnm  in  Nonii  MarceUi 
codidbns  tum  recentiorlbnfl  cnslfl, 
tam.etiam  Mks.  ▼etustioribos»  niide 
bflic  deflumsit  Carrio,  fragmento  hnic 
Siflennfli,  non  SaUnstii  noroen  prsi* 
fixnm  flit,  eo  nnde  fliirotum  eflt  me 
qnidem  jndice  relegabitor  Untlsper, 
.donec  hnjafl  conftiitutioiufl  ratie  red« 


Piita*. 

Imprcbo  pMuh  miMnt  ^/Igek^iar} 
Hoc  m  navibus  factnn»  faiiBe^  ex  c» 
apparet,  qood  ante  dixk»  *  aat  amdo 
dependens  verberabatnr/  Igilnr  le> 
gendnm  videtar,  ia  prsrapefi^.  #.  q^ 
Qaccon. 

Iimtuutime  eofpertf  unpivoe^  4**j 
Ciaeconiufl:  HprwrmpatiiMUt 
lipfliufl  1.  II.  Antiq.  legit :  Jb 
Nentmm  plaeet,  £go  ad  Critiettm 
Senatnm  adferre  hane  laeam  emciKla» 
Honem  oon  dnbito :  *  Ant  immntilat» 
corpore  Improbe,  patibolo  ^■"j—^nt- 
affigebatur/  Coler. 

ImmMHkUe  eerpore  imprehi]  MaU» 
mnltifl  ad  hnnc  locnm  dlcta,  qnai  reci« 
lam  qoid  attinet?  Mibidnbiua 
Cflt  Tcram  e«fle  lectionem  ia 
qnam  IHnfltriflflimns  Scaliger  ia  M a» 
Nooii  esfltare  indicio  fnit  flic  flcrip-» 
tamyuipoiq^.  Pataeh. 

JaqHvtopaiiMo]  Locnfl-noo  mja.» 
ria  de  mendo  fluflpectafl:  neqaa  ta« 
men  qao  meadnm  toUatur  repaiatf 
Sant  qni  leganty  mprm ;  noa  placet  t 
itaqae  ampUna  cogitandnm.  CafTio* 

Impveho  ptMM]  Improbnm  patK 
balam^leexcelsam  deaetare  Tidetar.* 
Sic  tHqn^olMfl  nelafly  pro  graadioria 


ftro,  AliflB  eaim  craces  aliis  faarafllt.' 
Bnimvero  falendom  est,  qnod  altst«-> 
diaem  cmcifl  speetaty  alifla  allia  vm-^ 
jwts  fltatnl  solitafly  etlam  ia  Talgafi 
et  ordiaario  latroanm  et  sarronnv 
sappUcio.  Nam  proat  robastiaiw 
esseat,  et  atlloris  stataney  qni  eranr 
craci  affigendl,  vei  infirmiores,  it» 
emx  tlUs  altior,  ant  Iramittor  c«bs-< 
pingebatnr.  Patlbalnm  qaidem  pva^ 
prie  dleitttr  de  iransverM»  Ugao,  licBli 
et  patibalom  pro  sera  siTe  veete,  egmt 
ostia  occhuhintBr,  dtctnm  a  TitiHm 
aotat  Noains.  Cam  tamea  h«e  vw 
pro  crace  poailur»  tota  ea  intellise». 
daeat.  Sicntiblc  apnd  SallnfltiiiiH 
aostram.  Itaqae  ert^t  hic  liparaa, 
qnanqaam  loenm  ea  Carbooaria  nan- 
H  apnd  Neninm  addnctt :  « PaHbm^ 


nUMWBNVJl,   lA».  t. 


m 


Um  Hmt  p«r  wlwi»  a«M«  «flKgt» 
li»  «mii'  >  8«*  lUlftar.  Yiae  Sal- 
«».deerae«. 

pitftfNi]  LaiidKt 
tetod  FrMto,  eeoir> 
>  MKtn^iMft  ■«ctovitMc  MlttstH» 
frab»  «ppldo»  aa  Lstiae  dld :  Mn» 
ftimUt.  8ed  ciMift  Ib  Imic  «eioplo 
aee  yoU,  nee  vettiginm  eloeoiloBii 
i^  MqiMai  Beattaa  compereat; 
I  poteelt  i|vIb  Tes  ei- 
vedo* 


Mri  aoHeitlo  debOil,  MNtrf^e  Ibr. 
ttsie  hoc  modo:  Clkmi  l^l^rlkm  f^ 
tfcmelMt?  Doue. 

NiyiUWI  Probet  CethoOelSy  bee 
bojoa  Napbtkm  geooi  olel  cedrioo  il^ 
ttlKi,  8aUD«tloi  1.  IV.  hUt  disll; 

iVifilbBa}  Allo^ol  et  8oi  tcaoM. 
oMi  bitooiiOM  ito  ▼oeotor,  dfeo  Ba* 
bjflenem  coptoiiiaime  pvofeoieoi|  eln 
tanto  cit  eom  igoe  eogoatio,  ot  iam» 
ma  traoaiilet  ka  tuat  OMeeon^  yk» 
iom.  Aoctov  Plloioi  u.  IMI. 


LIBER  Y. 


Ji  ImnXf^i  i|re.}  Hie  eeaiol  Ibit 

A.  17.  6euulr.  ooo  eom  I*.  BletdlOy 

IMro  Q.  MeteHl  Cfetlel,  qol  (ot  ooc- 

tor  oit  PediamM)  CoDtule  Pompeio 

SleiHm  Ptttor  lidt    Sed  et  ipso  nib 

iniliwtt  Gooiolatoi  soi,  et  toecesiore 

aoO|  anteqoam  Magtttratom  eom  ini- 

r«t,  deliioctii;  oemioeqoe  io  locnm 

petto  ejm  sobrogato,  solos  eo  anno 

Cbaafilotom  gestlt ;  efQOi  lilc  mentio- 

beitt  Injidt  Critpns,  liaod  aHo  referon- 

dooB,  qnom  qood  Locnlloi,  coraperto 

Jtogem  iatnm  cnm  tribm  Legioniboa 

hi  Cilician  (qom  eidedi  provinda  conl 

exer^ta  decrela  erat)  per  Ly  eaoniam 

tettdere,  aidt  miKtiom  detreetantlboiy 

ae  jom  abnoentibns  omoia,  anxiliom 

tja^  adTetvos  Mitbrldatem  implora' 

vlt:  aed  froatra;  Id  qnod  ad  prozl* 

flBtai  Pragm.  doeeblmos.  Dtaa, 

Xyiiiwiiiio]  Lycaooia,  AsiiK  Mino^ 
rii^  10  Cappadocia,  regio :  ricina  Isan* 
rfae,  Ptoleniceo.  Idem  alios  Lycaooeo 
feobet  in  liycia,  ad  I^com  llavtom; 
qneff  oliqiiatvdo-  Aaeot  (A«f cidi)  dlctoa 
ierRiit  Ratieamatssfrns  i.  Hi  postea 
lli  Italiom  profecti  CEnotri  dictl  fae» 
re.  Pro  ASfmM  snspicatttr  flylbnr- 
gliia  '  *Af1|rer  tcribendnm.  Est  et 
Ittrj^m  Bf  lnoris  «4m  Lycaoniay  I>. 


IBeroojmoy  ia  lOcii  nebtalcit.  OfCM»'. 

CHdam]  ClKciaKiX«K  Atlitllii- 
oorit  regio.  Josepbo  didtor  b»e 
Tanns.  Item  Stepbano.  Cbaiah  te* 
men  Hebrmlt  nominari,  aoctor  ett 
mifai  Ariat  Montannt.  Aoao,  "Aiiar^, 
lOiqnaado  vocatam,  tradit  Etymolo» 
gieon.  HodtO  <locatnr  Ttarcomaabi 
et  Flnlcbla,  a  vico  qnodam  magnO; 
nt  relbrt  Marlot  Niger.  Incotat 
priot  Aeb»ot  appellatea  tcriblt  ex. 
flerodoto  Stepbannt :  ego  Hypa- 
dlaeot  apnd  eom  lege.  Idem  Ste- 
phonot  tradlt  eot  etlom  Trachiotai 
voeari;  qoornm  mentio  etiani  apnd. 
8lrd)0nem  Itw  Itom  xiv.  ubi  Cilidom 
In asperom etcsmpeitrem  dittingdl; 
Llthia  appdiatSerapio,  cap.  de  tot^ 
eo  in^ectorio.  Cilicia  etiam  Cappa^ 
dociflt  preeAsctora  PtoIemtBO:  qom 
StralMmi  Ensebia  ad  Argteom  ntaii'* 
Oatnr.  Eadem,  ni  fallor,  cnm  eo 
qnam  Joan.  Chrysottomat  Epittol. 
195.  ad  Cyriacom,  TanrociHdam  ao^ 
ttiinat.  /dtm. 

IjegUmiB  VahrunlU!,  ^.]  M.  Acl. 
Hum  Oiabrionem  intelllgit,  qni  A.  V. 
Dcmvvi.  cnm  P.  Pisone  Cftaeid 
Ihlt,  eiqne  provlncim  Wm  noacom 
MitfaridaticobdlodecrettB.    8e#ba- 


740 


NOTA  VARlORUJf  IN 


AiAoT  retciibendiini  r  CfMiill  daUm^ 
•^..inu^.efw:  %w»  GOijectiira  eo 
mihi  firmior  videtury  qiio  propior  cao» 
%d  priores  omiiiiun  editponet,  tam  ve- 
j^q  etiam  ed  scriptonim  codicam  fi- 
dem  .accedit»  in  (^iiibns  prqbe  et  planq 
exaretnm  legitnr,  CoiiJMti  dotam  eyf^, 
mi$99t€m;  qnod  qiiem.  proclive  fue- 
rit  imperito  cnipiam  exscriptori,  ex 
|io«tro  boc  rf  MM,  architectari»  qui# 
non  yidet  ?  Cetemm,  $e$e  miftM  em$f 
al»  armis  dimissoSy  et  quasi  militaris 
sacramenti  nexn  exsolutos  interpre- 
tor.  Hic  enim  color  erat,  qnem  Le- 
gionarii  illi  Valeriani,  animis  a  Lncul- 
lo  pariter  abalienatis,  rebellioni  tum 
pnetexebant.  Desiderantnr  autem 
▼erba,  quibns  periodi  istios  clansula 
explebatnr,  puta,  CaKSMuUefy  sen  Prw* 
iendeifieif  militiam  detractavere :  quss 
Priscianun,  cui  nos  et  bujus  et  prioris 
Fragmenti  conservationem  debere  par 
esty  per  incuriam,  nt  solet,  citfire 
pqnro  neglexerit.  Qnod  ego  hic  a  me 
dictnm  cnpio,  non  quidem  contextns 
angendiy  sed  interpretandae  senten- 
tise  tantnm :  qaae  clarius  nt  liqueat, 
band  abs  re  foent,  historiae  argumen- 
tom  altins  aliquanto  repetere.  £a 
yero  sic  habet :  '  Post  Triaril  cladem 
cum  Lncallus  advenisset ;  isqne  Mi- 
thridatem  facile  oppriraere  posse,  si 
in  enm  perreiuflset,  videretur,  ab  ex- 
erdtu  sno  deaertns,  nihtl  profecit' 
Fuemnt  autem  Legiones,  qnas  pri- 
mnm  sub  Valerio  Flacco,  pos^  sub 
Flavio  Fimbria  mjerner^t,  qnae  a  P* 
plodio  sollcitatae,  qanm  stipendia  stia 
se  confecisse  dicerent,  dicto  audien- 
tes  esse,  ac  Imperatorem.  in  Mitbrida- 
tem.sequi  recnsamnt:  praesertim  ve- 
nr,  nbi  Acilium  Glabrionem  Consnlem 
Lncullo  snccessorem  Roma  mifisum 
adesse  co  pien  tissimis  animis  accepere^ 
qaas  Locnlio  canssa  fuit,  ut,  com  mi> 
litum  suorum  seditione,  tnm  quod  ae 
B  Marcio  quidem,  >  (uti  dictnm 
jam  antea  est)  Ciliciae  cum  imperio 
praeerat,  auxilium  impetraret,  omni» 
bns  modls  proditns  desertnsqne  a  sois, 
Bfitbridate  veteri  hpste  relicto,  retro 


10  TtgraBeai'eoBvenit. 

Cemperioy  Uge,GekmU 
tf€,^  SicTacitns  ii.  VConperlQ  jfWk' 
qne  Graecam  literatflram,'  &c.  ..£t 
1. 1.  '  Catcina,  comperto  vanam  esae 
formidineBB.'  £t  Livios  1.  zxxi.  *  Sa* 
tis  comperto  £rdvcam  .petitaros  Ro; 
manos/  Simile  est  qnod  snpra,  emij^ 
le.  Ciaccop.  _    * 

BftAyiMM]  Vide  sopia  p.  76S. 

Regem  meeneb^mr]  Tacit  Hiat.  xv. 
'  Vulgna  aversari  Regem,  .inviiiere 
.£gypto,  sibi  metuere.'  Cmccoii. 

Ceteri  lugolia  eeqeAmtwr]  Videtar 
legendnm :  Ceteri  negeitie  ex*efi»&ai- 
twr,  Qnomodo  notavimns  snpra  ad 
fragm.  L  iii.  scribendnm  esse,  Qbi 
est :  *  Cnnctiqne  ordinnm  maiua  ex« 
seqni^'  ,et  in  bello  CatUinas  dixit: 
'  Cetem  multitndo  conjnrationis  so- 
nm  qoisqne  negotinm  exseqnebatnr.' 
Urmm, 

Et  Mxeri  ^fraier  eral]  Sic  sapra 
in  beil.  Jngnrth.  dixit,  '  Liberia  ^n^ 
avnncnlns  erat:*  et  Tacitns  libro  iv. 
*  Asinins  Gallns,  cujns  liberis  Afrip* 
pina  matertera  erat.'  Sic  enim  apnd 
Tacitnm  legendnm  videtnr,  n«s  nt  ia 
vnlgatiseditionibns,  2t6€rorKm.  UraiD« 
.  Ei  Mxori  ^MM/reier  erai^  Hnic  elo- 
cntioni  parissima  illa,  quam  iqpr» 
libro  primo  habnimns,  Lt6eri«  ^me 
mwiaduM  erat,  Innnitqne  hand  dii-i 
bie  P.  Clodinm,  qni,-quod  frater  nxo* 
ris  Lncnlli  foret,  primo  se  apad  Ina* 
peratorem  loco  esse  volebat:  qnod, 
qnnm  ob  flagitioMB  vitac  imparitias, 
snmmamque  improbitatem  atqne  la- 
soleniiam,  roinns  el  ex  senlentia  pro- 
cederet,  excogitavit  bomo  roalitipae 
et  arroganter  confidens,  qnanam  por. 
tissimum  ratione  et  qnibus  artilKia 
Lncnllnm  de  Imperii  fastigio  dejec- 
tnm  praecipitem  daret.  Itaqne  i^Evi- 
dia,  atqne  ira,  pessimis  consnltDribos 
grassatns,  comperto,  Fimbrianoa  oii- 
Utes  (quos  snpra  Legiones  Valeriaiiaay 
a  Valerii  Flacci  Imperatoris  qaoii» 
dam  sni  nomine  appellavit)  ad  sin* 
gnlaseditionnm  momentajam  pridem 
arrectos,  intentcsque  diem  novaodia 


FRAOMBNTA,  LIB.  V. 


741 


rebni  dreamspeetare ;  eoiiqae,  ac  ce- 

teros  de  factione,  qaonini  cognoveret 

promtem  andacieni,  companitis  deli- 

niroentis  sobire  institit :  perftiiasitque 

ftcile  animis  labrlcis,  et  jam  inde  ab 

antiqao  torbire  ac  tuBaltuarl  asrae- 

tii,  se  non  amplins  sacramenli  reM- 

gioneteneri:  cnjnt  rei  species  erat 

rogatio  legU  Manili»,  qna  proYincias 

atque  exercitos  omnes,  qnibai  ad  id 

nsqne  tempoa  cnm  imperio  Lacullus 

pnefuerat,  Pompejo  racens  a  Pirati- 

co  bello  redaci  mandabantar,  adjecta 

etiam  Cilicia,  quam  Olabrio  obtine- 

bat.     Proinde  sic  qnati  tx  Senati 

decreto  nna  com  ipso  Imperatore  sno 

exaoctoratiy  traducebant  iUI  otiose 

in  Oordyene  tempus,  Pompejom,  ant 

qnem  alinm  Imperatoreni  ad  sncce- 

dendnm  Locullo  missom  easpectan- 

tes.    £x  qaibos  omoibos  perspicoe 

patet,   In    Fragmento  Isto  ordinem 

perpenm    ac  praepostere  scrvatnm 

esse ;  et,  qnod  nanc  qnintom  legitnr, 

ante  soperiora  illa  qnatuor  principe 

loco  collocari  debere.     Qoo  etiam 

band    absnrde   meo  quidem  animo 

pertinere  jndico   exemplum  proxi- 

mom,  illnd,  qood   Istod  antecessit, 

▼olai  dlcere :  ^  Ceteri  negotia  seque- 

baotor  fanniliaria  Legatomm,  autTri- 

banomm,  et  pars  sita  (snbaodl,  nego- 

tla  seqnebantur)  commeatibos  mer- 

catis :'  Id  est,  militias  vacatione,  seo 

misaione,  non  data,  sed  emta  pretio- 

qoe  conciliata  a  docibus  suis:  arte 

oostrla   etiam  Strategis  non  igoara. 

Unde  niagis  etiam  videre  est,  quanta 

lubido    Romaoos  istos  maolpulares 

tenneHty  veterero  Imperatorem  novo 

connmatandi,  ac  relicto   LocuHo  se 

com  Pompeii  vlctoris,  ac  bis  Trium- 

phalta  copits  ambitiose  cdnjuNgendl^ 

Vottia, 

Setpe  celehiit^em  nominiM  iMUlUgi 
timentem}  Videiidtim  an  legi  debeat, 
Srd  fe  ceiebriiatem,  ifc.  Vrsin. 

JVtfns  «<,  4^.]  Fragmeutum  istud, 
Catoll  Orationls  partem  fuisse,  sum- 
matiin  a  Satlostio  recensse^  pro  certo 


ralhi  persoadet  Plotardmsj  ita  soper 
hac  ipsa  re  io  Pompejo  soo  dissereos ; 
KardKau  9h  Kork  rov  ifi§wv  irpo7<A0drror, 
«oAAV  M^  oltMfutnt  6  KifMs  Vvx^ 
vafnjyw.  hn\  th  voAXJk  /itra  Tifii|s  iatt» 
wv^Mans  Mp  rov  nofMn^v*  dicAMr, 
aw€$o4?iav9  f€fSta$aif  ical  .fi^  rpoBdK» 
Atir  r^  Tocovror  Mpa  aiyS^it  AroAA^ 
Aoify  acal  voA^/iocr*  ^  rb^  fb-ffy,  l^crt 
lUAor,  fty  &voA^in|rt  rovror ;  Id  est : 
'  Procedente  ad  dicendnm  (advorsoa 
legem  OatHoiam)  Catolo,  magnom 
silcotiom  tenolt  reverentia  ejns  popo* 
los.  Postqoam  hic  moltls  Porapeii 
laodibus  caodide  commemoratis,  8oa« 
sit  ot  parereot  el;  nec  pericolii  et 
bellis  aliisex  aliis  talem  viromob- 
jicerent :  Ant  qaemnam  (inqnit)  ha- 
bltori  estis  aliomy  honc  si  amiseritis  ?' 
&c.  Voaia. 

8i  Pomp^Oy  4pe.]  Qno  hoc  fragmeo- 
tom  spectet,  coner  demoostrare  illo 
PatercoU  loco  1.  ii.  '  Digoa  est  ne- 
mori»  Q.  Catoli  com  aoctoritasi 
tum  verecnndia,  qui  cnm  dissoadeoa 
legem  in  concione  dixisset,  esse  qni- 
dem  pneclarom  vlmm  Co.  Pompe- 
jum,  sed  oimiam  jam  liberse  Reipubl. 
neqne  omnla  in  uno  reponenda;  ad- 
jeclssetqoe,  sl  quid  huic  acciderit, 
qoem  In  ejns  locom  substituetis  ? 
Socclamavit  oniversa  concio,  Te,  Q. 
Catule.'  Meminit  et  Cicero  pro  L. 
Manilia,  et  Valerius  Maximns  viii. 
15.  Plutarchos  io  Pomp.  Coler, 

QuUm»  dt  eaiissts]  Verba  ipsa  de 
Pompejo  accipienda  judico,  cni  uni 
ad  se  accedenti  Sullam  assnrgere  so- 
litnm  Appianns  1. 1.  tradidit.   Corrto. 

Qia6ii8  dt  coMSfis]  Honoris  scilicet. 
Servlus  ad  iEneldos  x. '  Quatuor  erant 
apnd  Romanos,  qosB  ad  bonorlficen- 
tiam  pertinebant,  eqno  desilire,caput 
aperire,  via  decedere,  assnrgere ;  hoc 
etiam  prsecones  prseeuntes  magisCra- 
tus  clamare  dicebantnr.'  Arnobiui 
1.  vir.  'Si  qnispiam  viso  potentlssimi- 
nominis  viro,  via  deccdat,  assorgat, 
caput  revelet,  vehiculoque  desi)lat| 
tom  delnde  salutet.'  jPk/sdkiM. 


NOTiE  VARIORUM 


iir 


FRAGMENTA 


INCERTOHUM  UBRORCJM, 


Ne]  Cx  qnarto  an  ex  qnincto  his- 
forianiin  libro  httC  io  voce,  iubHciumf 
Festtts  adducat,  nemo  facile  dixerit, 
sic  enim  in  Antonii  Aaipistini  excm- 
plo  scriptum  est :  SaUuitUu  lib.  9«. 
qua  nota  qnartns  non  minos  quam 
quincttts  designari  potest:  prsterea 
de  terbis  ipsis  Sallnstianisy  cnm  in- 
gens  in  Fcsto  sit  lacuna^  minor  dnbt* 
tatio  esty  et  ea  re  Festum  ipsum  ex- 
primere,  quam,  nescio  quid  novum 
comininiscendo,  in  temeritatem  in« 
currere,  malui.  Carrfo. 

C^jui  dmaB  hguUu  fropinqMMl  Sunt 
qui  fragmentum  hoc  vii.  snnt  qui  x, 
Sallnstii  historise,  snnt  qui  xi.  adscri- 
bant :  sed  cnm  pneter  y.  superiores 
historiaruni  libros  nuUos  a  Gramma- 
ticis  recenserl  videam,  et  veteres  co- 
dicessexto  postrema  hsBC  trtbuant; 
omnino  bunc  numerum  rettnere  ma^ 
Itti.  Neque  cnim  mihi  fit  verisimiie, 
reliquos  eos»  si  modo  prsier  sex^  ut 
Jjam  dixiy  alii  etiam  a  Sallustto  scripti 
annt,  ita  prorsns  intercidisse,  ne  ver- 
bum  quidera  ex  iis  ut  a  brammaticis 
afferatnr;  maxime  cum  novator  ver- 


borum  Ballnstbs  tni  nbiqne  sit  aimil« 
limns :  et  aliis  tais  tibris^  si  qoos  fbrte 
8crip8isset»non  minorem  Oranimatlcis 
novasy  imo  veteres,  loquendi  rationea 
in  iis  observandi  occasionem  dedisset, 
quam  iis,  qnos  mutilos,  laceros,  con- 
scissos,  perturbatos,  et  nnlla  ex  parf e 
sibi  respondentes  nunc  in  lucem  edB* 
mns,  suppeditaverit.  Adde,  qnod  illa 
ipsa  fragmenta,  qu»  ex  quibns  histo- 
riarum  libris  sint  desnmta,  incertnm 
est,  cnm  ad  hos  qnidem  snperiores 
libros  perthiere  certom  Bit,ctti  tutt^ 
unnmquodqpe  eorum  debeat  asslfna- 
ri,  non  temere  dixeris,  sed  ad  frag- 
mentuml  Loquitur,  qttantam  divinara 
valeo,  de  insplis  fortnnatis,  ad  qnas 
victum  voluisse  ire  Sertorinm  e  Sal- 
liistio  in  historiis  esse  traditunii,  acri- 
bit  in  librnm  Epodon  Horatianos 
interpres,  sive  is  Acron  est,  sive  Por- 
pbjrio;  >ed  silentio  praptereundaim 
non  est,  roe,  pro  mUiB  cwutaBotf  scrlp» 
sisse,  sifof  anutabat:  quod  ne  ctti 
paolo  hrimaniori  oon  probem,  mm 
iimendom  mihi  esse  existhno.  Cmrw* 
CtnjUM  dma$  wuula»\  '  Moltae  saper 


NOTiB  VAR;  IN  PRAGUVNTA  llfCBRT.   LIBB.      74S 


Welaco   c  tDnnBOpliikNie».    Aldw 

Mamitiaa   n^kDO»    Ludoficiu   Corrlo 

lexto   hiBtoriaram   Ubro   «dseripsit. 

Golerw  iater  iocorta  referoodam  cen« 

sttit.     Nos  Tcro  cum  viderenMM  in 

^wbnadani  Nooii  codtribHS  ix.    in 

fOiitxi.  in  tliis  vi.^i  |iiftortanini  ll* 

bro  tribni,  ad  ^cpiartuni  relegandam 

putavimoa.    In  Ifs.  fnit  nr.  qnod  non 

iotelUgentea  inepti  illi  librarii  in  ▼!« 

ia  IX.  in  xi»  mntaYemnt»  qu»  omnia 

ci  hae  priore  •criptora  manasae  no* 

HO  panllo  bmnaniornegabit:  n»qu9 

?efo  mihi  cnm  doctiw.  Colero  fit  f e« 

«otimflc»  Crispam  nltra  ¥•  biatoria* 

rom  Ubrot  conacripaiMey  peranaana 

aoctoritate  Orammaticomm,  qni  aano 

non  inonper  habuisaent,  verbornm  • 

commnni  uau  remotomm  deloctumi 

et  eLegnntiam,  nti  ex  anpenoribfji  i$M 

et  cx  liia  Ubris,  ai  nnquam  foiaaeoli 

acriptio  ania  inaerero.  Put$ckiu§. 

.  GuHbiu]  Oadea  Pomponio,  Oadira 

rdStpt^,  Ft^Umceo».  ot  Apollodoro.i 

Erjthia  '£pv0M,  Pberecydi»  nt  Strabo 

Uadit ;  'S^cmi,  et  per  ayncopen  '£- 

f^^  Stephano  :  Oadir  Pcenis,  ane* 

tore  Solino  et  PUnio ;  qni  tepem  eo« 

nim  Ungua  aigni&care  addit.     Pavi« 

mentnm  lapidibna  atratum  interpre» 

Utnr  Joan.  Tietaa.     Iiiodie  autem 

nna  exatat  tantum  inanla,  cnm  urbe 

e.    Gadis  eoim  Hiapani,  et 

i  et  nrbem,  aed  nant»  noatra* 

|ea  Calia  malia  focant.     Jnxta  eat 

ejugana  oflopnlaa»  quem  S.  PetriHia* 

paoi  DCNntnaot.      Urba  Oadis,  qnaa 

Cmand  1.  ii.  CiviUam  Oadea  plnraii- 

lerjiooiioaturp  Juli»  Gaditana&  An- 

gttatm  oooieo  habet  apnd  PUntum. 

Im  inavlm  vero  meditnllio  dnm  hodie 

aoperaont  TCtuati  mdificu  turTeayTor« 

rea  ^e  Hercolea  incolii  dictaB.    Her« 

cnlena  luc  olim  delnbram  haboiftae, 

..aiuatosYa  aont  Strabo,  PUidna,  et  Me- 

In.    Oe  Gadibua  multa  Pblloftmtna 

T.    Hna  vero  Fortunataa  inaolaa  nee 

nondno,  oec  noaco :  oiai  ea  Plutarchl 

&ertorto,  qoi  eaa  aub  nomine  Atlanlio 

dmn  deocripait.     Cormptna  antem 


hleNonlnat  mnoprtfi 

dtetm  mUabu»  legeodnm,  ez  boc  loco 

Plntarchl.    Otid. 

StruM  Mfaun  «n  angnaCtta]  Serum 
htc  ezpUcantOranimatici  cradeie  at» 
qne  aatvnm.  Virg.  v.  '  Seraqne  ter* 
rifid  cecinerant  onmla  vatH/  Va- 
lerina  Flaceu»  Argonanlicon  1.  vi. 
'  Cnm  Juno  .£aonidaB  non  haec  ad 
vulnera  cernena  Eaae  viam,  nee  aic 
leditna  raglnn  parandoa,  Bxtremam 
moUtnr  opem«  fnneata  priuaquam 
CoofiU«»ac  aerna  apcrit  rex  perfidna 
Iraa.'    Fuimk. 

iiU  iartto,  4pc.]  AmalannsMeaaua; 
aitifwatciaMicriaf  Aocr».*  alc  einm  ibl 
acribendnm  eat.  Hoc  antem  frag* 
mentnm»  etai  non  dnbltOi  quln  nd  li» 
hram  quartum  pertinent,  qno  beUnm 
Mitiiridaticnm  deacribltur,  tamen,  ut 
certnm,  eo  referre  rellgio  mihi  fuit. 
0arrio, 

Poo<nai]  Provincia  Aalm  minoria, 
clauditnr  juxta  Straiionemi^  ab  Occi- 
dente  Haly  flumine,  ab  Orieote  Col* 
chide :  a  Meridie  minori  Armenia,  a 
Septentrione  mari  Euxino.  £tii 
Ptolemaeus  1.  v.  paulo  «(Uter  diater- 
minet :  *  Pootua,'  inqtdt,  ^  ab  occnan 
ore  Ponti  et  Thracio  Boaporo:  a 
meridie,  regione,  qnc  proprie  Aaia 
dicitur,  a  aeptentrioaie  parte  Enxini 
maria  diaterminatnr.' 

Pompf^}  Snet.  de  darta  gramm. 
c.  14.  '  Lenaeua,'  inquit,  *  taoto  a« 
oiore  erga  patrooi  memoriam  exatitit^ 
nt  SaUnatium  hiatoricnm,  quod  Pom* 
pejum  oria  improbi  animoqne  invcre* 
cnndo  acripaiaaet,  acerbiaatma  aatyra 
lacenrit,  Uataurnm,  lurconem  et  no* 
bulonem,  popinonemque  appeUaof, 
vita  acriptiaque  mooatroanm:  pr|^. 
terea  priacorum  Catoniaque  verbo* 
rOin  inernditisaimum  fnrem.'   Carr|c. 

PoatptM»  4«0  l^ii  Criticia  iatia 
male  velint,  vei  faciant  potina,  orfi 
qnidem  iniprobiaaiiHi,  animO  veiro 
muito  iuf  erecnndiore ;  qui  SaUuatin^ 
00  atigmate  noo  contenti,  qno  Hia» 
toricua  iUe  animi.  verecnndt  nolam 


VM 


HOTJt  ITARIORUM  IN 


(Beilia^tetrlcitate  ^•miftjo  iiipeF- 
f •tnmn  innsfit ;  nobUem  illnm,  omni- 
bosqoe  prlncomm  •mon^mentSs  de- 
eaiitiitam  orit  ejnftprobitatem',  in  dn- 
l>inm  insuper  vocare  aant  «osl:  et 
qnidem,  qood  indigniMimnm  est,  con- 
•tra  omninm  libronim  aoctoritatem. 
Atqoi,  si  non  attud,  at  certe  SaUns* 
tiana  eos  scribendi  ratio  a  erlmtna- 
tiooe  Iftta  reprebendere^  ae  retioere 
dabebat ;  qni  bis  eandem  rem  dietn- 
ms  non  fait ;  nisi  forte  enm  ab  antl- 
qno  Bolf  mni  illo  soo,  qnod  prlncipem 
In  ipso  virtntis  locnm  obtinere  vlde* 
snns,  in  hac  hittori»  parte  recessbse 
dicamns.  Sed  hoc  verisimile  non 
est :  potins  crediderim  hoc  Censomm 
geoas,  eeteros  omnes  ex  rao  Ingenio 
probare  consoetos,  qnoniam  ipsts  qva 
ore,  qoa  animo,  nihil  improbiiiSy  m*> 
hil  confidentins,  eo  probissimnm  il- 
ind  capnt,  Pompejnm  dico,  sni  stmi- 
lem  ratos,  in  hoc  albnm,  atqne  in  has 
Tabnlas  retnlisse,  In  <|na8  ipsi  jasn- 
pridem,  non  sine  mnltomm  et  fams, 
et  rei  dispendlo,  nomina  dedisse  con« 
yincuntor.  Hoc  profecto  verins, 
4}nam  nt  Crlspnm  nllins  ant  tantolo- 
gisBi  aut  manifesti  mendacir  insimn- 
lare  andcamus.  Qnod  hercule  ipsl 
evenire  necesse  fnerit,  sl  de  eoram; 
quos  dixiy  Phormiennm  lententia,  im-^ 
probitas  oris  hoc  loco  com  ammi  in- 
verecnodia  copnletur :  quie  dno  ger- 
mana,  ac  tantnm  non  gemina  ease  res 
ipsa  vodferatnr.  Siqnidt*m  ita  na- 
tnn  comparatnm  videimis,  nt  qnl  os 
l^ierrenm  frontemqne  perfiictam  ge- 
rnnt,  abesse  non  possit,  qnin  iidem 
animo  pariter  inverecandoy  hoc  est, 
in  recessn  impndentes  reperiantnr,  et 
qaidem  semper :  non  e  tmwverso,  id 
4|uod  ez  hoe  Salinstiaiio  de  Pompejo 
testiiDonio  comparebit,  si  tameti  l«a 
(ut  in  feliqnis  fere  editionibns  est) 
ad  pdsiitiam  formam  Feooiieinnetur  i 
i^aMp^N»  m$  probif  mtimo^  iHtere* 
amdo.  AffRte  tane,  vt  in  hoescrip- 
toro  oflsma,  maxime  ofr  antitfaeta  ilta^ 
jAaifni|dMOyiaMi«caMrMm;  ci^s  rei 


testes  cnm  primli  lnfldla/  ati|«e  afl^ 
bltio  Pompeji,  qnibns  idem  Lmrtllo 
(at  cfii  viro  P)  viccoriam  cnm  impeno 
modo  non  e  manibns  impndentiarin» 
eitoralt :  (Nam  de  Carbonis  ter  Gen- 
snlis,  patroni,  sive  (nt  verlns  e«m 
Plaato  dicam)  Genii  sni  paitlridio, 
Incertnm  habeo,  podeat  ma^,  ahi  pi- 
geat  disserere)  ingenoam  deinde  |»ro» 
bitalem,  qnam  In  fjn  vlri  ore,  ac 
vtilttt  toto,  samma  enmmodeatia  luh 
bitasse,  seqoe  non  sine  rabore  gra- 
tioaO|' qnotiea  ad  dieendam  aasade- 
ret,  prodidisse  cxtrinsecns,  in  tairtis 
testimoniomm  imdlqoe  afflifentiitm 
eopiis  pN>bare  necesse  non  habctiPy 
Onieo  Plinil  modo  Indicio  eonteBtns 
lectorem  alisolvam.  Id  vero>  llb. 
ZXXTII.  cap.  9.  legitar  istlnamodi: 
*imago  Cn.  Pompeji  e  margarltis, 
illa  regio  bonore  grata,  illina  probi 
oris,  verecnndiqne  per  cunctas  gen- 
tes,  ilia  inqnam  ex  margaritis,  aeva- 
fitate  victa,  et  veriore  Inxiirise  tn« 
umpho.'    DoMaM, 

SimuUm»  $ibi  mtetm  paignrt}  La 
Servio  est,  Smmimu  oiam  pmrgttn: 
sane  bene,  (atqne  nt  mnlta  panda 
IM^oIoqnar)  Sallnatiannm  in  aBoreaa. 
Hoc  esr,  adstricte,  ot  ejns  faistoriel 
onnia.  Cni  simiie  TlbnlllaBvm  lU 
Ind :  *  Mox  simnlat  transira  domniii.' 
Item  apnd  TnUinm :  <  Ulyssea  larere 
asslmnlabat :'  potoqoe  enm  de  Matio 
loqui,  qui  (nt  Plntarcbns  ia  vita  ejiis 
tradit)  cum  snb  iioctem  enm  prin- 
dpes  civitatis  adisseat,  atqne  in  Sa- 
tornlnnm  concitarent,  his  insciia  ad-- 
misit  illom  altera  janoa.  Mos  alvi 
proilnvioia  apnd  ntrofiqiie 
modo  ad  hos,  modo  ad  illnm  ia  i 
bus  transcnrrU,  eosqne  ita  inter  ae 
commisit  atqo%  inflammavit.  Sdo, 
statim  hic  mifai  objectnm  iri,  facians 
istttd  Marianum  (qnod  a  Plutarcho 
commemoratnr)  mnltis  aanis  aate 
Lepidi  et  Catult  coasnlaias  (ande 
Hi8aoris&  hi^  imtinm  Salittstiaas 
leoissei  cnm  cz  principe  prioris  libri' 
Piasmeitta^  Inm  ax  Avsoniaiio  I*i«** 


FRACUfBMTA    IMCeftT.  LIBB. 


1M& 


liabemus)  W«- 
flMift  s  <[«•  milii  pUoe  confiteri  Inbet. 
SmI  ^ttiU  fetftt  pauJo  altiui  HisCorisiif 
faaai  repetivisse  Sallustinin,  qiio  W« 
delicet  ad  mox  fatara  porro  imtnic- 
tior  Teniret  lector  i  cui  opinioni  Kta* 
bilieifd«/et  Jugnrtbini  et  Catiiinarii 
bellit  nitima  ex  origine  dedocti,  ex-* 
4)rdia  csm  poetiut.  Nisi  qois  hiec 
mI  fiedeoorem  Carboiiisr  exitnm  re» 
ferri  malnetit,  qnem  idem  PlntarcMif 
narrat,  post  qiria^stionet  a  Pompejo 
a9per&  in  eom  ac  violenter  prb  tHbn- 
nak  ezercitaa,  abdnci  inde;  ac  truci- 
dari  jiiaaom,  nt  g^adinm  ttringi  vldit, 
locom  et  spatiom  breve  ad  almm 
exonerandafli  sibi  coBccdi  poatnlaite* 

CMMnoicm  MbUMM  inaugreuuM] 
U«c  in  magnnm  Pompejnm  conve» 
ttirey  credi  qoid  yetat  ?    Idem» 

Eaeerekwm  argento  feeU]  Tacitna 
Aanal.  t.  *  Biittit  qni  anxiHa  mer- 
cede  faoeret.'    Cioeera. 

Teg^m  pahuttonetUo'}  Hoc  est  a  poco 
ad  bellom  migfaTit.  Togis  enim  in 
pace  otebaiitttr  Romani,  nbi  bellnm 
idveoeraty  palndaraemis :  et  Paln-' 
dati  io  libris  Anguralibns  aromti. 
Festoa :  «  Palodatl  in  libris  Aogora- 
libos  t^oificat,  nt  ait  Veranins,  arw 
nMtJy  ornati ;  omnia  cnim  miHtaria 
oraaoiefita  palndamenta  dlci.'  Ita' 
qooqoe  accipio  notiasimom  Lueilii 
yersQBi :  '  Pone  palndatns  stabat  ro-' 
rarlua  relox.^  Emendandns  qooqne 
Sernoa  od  ilta  M aroifis :  ^  Vestro  si 
monere  teiioa  Chaoniim  pmgid  glan- 
dem  mntovat  ariata :  Olaadem  vero 
mntnivitoriata, ita  ait  ot/totam  pa- 
iodomeBto  mniovit«^'  lege,  vt^tegM 
jMted»>ff«apioit  locom  bonc  SalldstU. 
PwUch. 

HUwo  reet^  ^v.]  Hiero,  Syracnsaaosy 
com  osaet  ez  dnce  re<  factns,  popolf 
Rofimiil'pcrpatttos-amlena  fnit:  ae 
cnm  oamia  espera  diaelf linae  in  mor-^ 
bom  laclcU^,  hradlri>caBpit, 
nltro  aermonibna  Fhyslcis  ac 
dare^  dMoe  iiiMBilkM,'^inv]iert«lle- 


tndinem  licolt,  Poetis  Pindftro  et  81- 
monide  aecersitis  nsns  est.  AHantta 
de  varia  historia.  Hlc  corporis  pol- 
chritndine  et  viribns  adeo  prsestittty 
nt  omnlbns  pene  mlracnlum  esset, 
Jnstinns  1.  zxiii. 

'  Qotri/et]  '  Haec  oratio  dicitnr  C. 
Cotttt  cohsnlis:  qnod  ex  eo  patet, 
qnodipte  in  ea  dicat,  <  C.  Cotta  Con- 
snl.'  Offendi  t«m«n  In  Epitomatia' 
L.  Flori,  quod  M.  AHrelins  Cotta 
Conaol,  adChalcedeniara  pnrlto  a  re- 
ge  victos'e»t,  rexqnc,  a  Ponipejo  et 
M etello  Tictos.  Itemqne  jndicia  per 
M.  Anrelinm  Cottam,  ad  eqnites  Ro- 
maoos  traoslata  sont:  quo  tempore' 
Mitbridatea  desperatione  rernm  sna- 
rom  ad  Tigranem  regem'  ArmentaB 
confogit.  Unde  sive  Idem  Cotta  slt/ 
sive  aliaa,  certom  est,  qiHxl  postqoam 
male  ab  eo  pognatnm  erat,  et  nirsna 
inpatriam  ac  civititem  re<^ptna  e- 
rat,  hanc  oratlonem  habnit :  ■  in  qna' 
commlacrationem  popnll  ex  infdrto- 
nio  sno  et  volontaria  (si  exlgatnr) 
devotioae  Implorat.    Bad. 

QeArHee;tfe.]  Oratio  C.  Cottae  Cmi- 
aolia  ad  popnlDm,  ot  tolerent  adveraa. 
Qoam  ioacriptionem  ea  verba  ora- 
tiooe  hac  extrema  posita  satik  vidien- 
lor  coofirmare :  *  Adsom  en  C.  Cotta 
Gonsnl  f  ex  qoo  anlem  bistoriarmn 
IrbrOy  nondnm  cogitando  asaeqiii  po-' 
tui :  dobttavi  allqoaiido,  neqoe  dnm 
pomnm  atatoerei  e  tertione  aa  pothn 
o  qoarto  Mator.  lib.  haec  6lim  foerint' 
ememta.  Nam  et  tertio  libro  fre- 
qoensCottm  mentio  eat:  et  qnarto^ 
Mithridatea  ethun  Cottam  nominat : 
qnanqnam  Ibi  Mkareue;  hic  ▼ero,  nisi' 
noa  iibri  MioBt,  Cq^  appellator :  et 
sone,  si'  io  re  ineerta  omnfaio  aliqoid 
atBtaondnm  est^  nmlim  hsac  tertio 
qnam  qnarte  historiomm  librcdare. 
Dooboa  )enim  aonia  codtlnnia  o  Cot- 
tamm  tamiliB  et  geBte  Attrtlia  Con** 
anlea  foeroBt,  anno  nempe  U,  •  eto' 
CKZBiiB.  qnem  tettio  libro  noeter 
deoeripaitte  «tdftnl^j  L.  •  Octavim 
Cb,  fV€B«  NfMBOOtttgBBrlmbBlt  C* 


m 


KOTA^  VARIOinJlf  » 


IkordinmM.  F.  C.  nlfalloryiMpvteni 
f^ottMB,  se^ueiiti  deia  miim  Com.  fa- 
tnmt  L.  Liciniut  L.  Fw  L.  N.  Lwnl* 
lii8»et  M.  Aarelios  M.  F.  C.  ni  fellor» 
ncpoi  Cotta :  de  qnibos  qoorto  iibro 
egit  Sellottias.  Cwrh. 
'  Ntqpu  dicni»  labU\  Sic  recte»  coa- 
tra  qnam  Sdiarrerius  impretait;  nam 
ieitatnr  in  primom  /Eneidoa  Serviuai 
^obiqoe  pene  Sallostiam  iaka  dix« 
^e,  pro  kboiC  Hieiat. 
.  Sai/uU  jam  «ia<e]  fisempliria  et 
aUa  editt.  octa  jam  ^Hate^  qood  reati- 
tnendom  exiatimOy  tnteUifoqoe  eff»> 
Um  et  decrepitam  aenectam :  ot  in 
ormtione  ad  Cntarem  :  .^  Soa  orbi 
liberiy  aoa  parentea  eaaeta  mmte.' 
Item  bello  Jngurthino  de  MicipMi 
qaod  scribit :  '  Exacta  aetate.Mia»  ei 
pirvia  Uberia/  Ihiauu 
:  Si  v^  g€itUu»  kie]  Um,HM»^ 
nHmtJuc:  recte;  com  pank>  poat-: 
^Voa  Qoiritea  roraoa  mihi  potriam» 
deoa  penatei^  com  iogenti  dignitate 
dediatia.'  Sic  etiam  Cicero  diemi 
qoo  ab  exailio  f uit  rettitotosy  natalem 
aaam  appdlat.  Ad  Attic.  Ub.  m. 
^Notalem  diem  reditns  «ci  eorant 
iB  tois  »dibos  anMBoiaaimis  ogam  te- 


..  Bi$gtnUw]  Qoia  poatliminio  reoo* 
tNO  Tidebatar,  com  itorom  etaet  pa- 
tffim  .datos.  Aad.  Recte  Bodios, 
qood  frostra  fastidiaot  Canio  ct  alti, 
qoi  a«t  eo6is#mi<as»  aat»  aive  Ms  aive 
otMfdeleriaMlaat*  Itomni  genitam 
flo  sigailicat*  qoam  footioae  Mariona» 
qnam  cnm  alUs  nobilibBs  Aigetaty  per 
JiaUam  oppresso  Ui.  arbem  redit  3  ot 
€^cero  qooqoe  soom  ab  exUio  rodi* 
ttanwaJUynwofoy  ▼ocat.  In  eaadem 
aanteatiom  eant  Tornebnay  Cii 
wmh  Colems«  Qni 
eadcm  dieoot,  ramm  iis  oddom  pro» 
prie  noatoam*  locam  ridclieet  Ciooro- 
ab  ia  Broto  psaoe  extremo:  ^IM 
OM  capidisatnmm  aadiendi  primoa 
loasilt»  GotU  oam  oat  ox- 
£t  pmrio  poat: '  Itootaa 
MeitaapiaiflaoBpoNiiii  lapdMlea  ot 


crodeliB  iateritoa  oratovoro  Ulaia 
Scmvolse,  Carbonis,  Antistu:  redicaa 
CottKy  Corionia,  Lentalorom,  Fom* 
p^i.'  Grpoov. 

CMimm  faamiUm'}  Soot  qoi  cflBt* 
aoai /acoadiom  Sailoatiom  acripaisao 
existimeot;  qood  dissentientibos  U- 
bffisaondom  probaro  possnm.  Seia 
qoidem  a  SoUostio  Cicoronis  facon* 
diam  sou  potios  ab  Appio  ita  appcl* 
latam  iiiisse;  sodqoid  ad  rem?  Cerr. 

Co>Kd»a /wwodtom]  Nooios  Ui  Ba* 
bitla  sic  citat  aliad  ftagmaotam,  qood 
modo  iodicavimos:  *  Salloatios/  ia^ 
qoit»  VCaaiao,  at  ait  Appius,  teaa* 
dia  exercebatnr.'  Colomella  ia  dp^ 
ria  prmfiitione :  *  Sed  ae  caaimim  qn»- 
dem,  aicat  dixere  veteresy  ssadiam 
prKstootiasy  loeopletimimnm  qocMA 
qoe  adlatrandiy  et  contro  ionoreotca, 
oc  pro  noeentibosy  negleetom  o  ato;» 
joribos,  o  oobis  etiam  conccaaom  ia» 
tra  miBnia,  et  In  ipso  Foro  latract» 
aiom?'  Isidoma  de  sanmm  booa 
«i.  60.  qoid  sit  eonina  ftcBBdia  do* 
cet»  cum  ait :  '  ABtiqai  .Forenaen 
doqoeatiam,  caninam  focoodiom  anB« 
copabaat,  eo  qood  caosidlcl  ia  eovt». 
BMnibos  conssaram  omissls  qmaogaat» 
veloti  canesy  alier  altemm  so  loca» 
rant,  jarglaqoe«aamarom  ad  i^}ariao 
iOoacomaMtoBt.'  *  Pradeatins  ia  Ha* 
martigeaio :  *  Inde  caaina  Foro  latrat 
fttcondiatoto.'  Urmu 

Qm  «Moi]  Mm.  ftuU  wUUm.  Oacc. 

Qosatom  poit  d^ecfioofm] 


ssmsrKai,  ei  SnitU  psr  ■molm  fi^: 
qoorum  poatrema  In  omaiboa,  maol- 
mo  tamen  Olareanl  ttbria  oaat  eoi^ 
ropta :  io  qaibos  est;  H  Smimu  pcr 
otsotmy  aff««  /■fOy  os^  otmm  mrfora 


iMfoe  tifiim  pofWi  qooa  olii 
oorrigeotes  legoot)  #  SopfarM  psr 
t  jugm  BSfas  amaa  «vtara»  U* 
absoido  md  tayiiiiti  fa— . 
CmfU. 

ipfnmJhssfiiaroiq  Ve 


FRAQMBMV^A  WCfiftT*  UBB. 


WJ^ 


\fmfkMikmai.  Qoonodo  et  Argoa* 
tomtaiMe^  tomouiyqvod  ad  aeoMim 
^lUaety  panim  refert  «trma  legae* 
fiaoiof. 

.  i^onm]  Qoia  diim  bello  gorniitor» 
iMMi  poMoaK  vectigalU  tam  abuBdo 
coUigi :  et  ni  coliigaotor,  in  pericolo 
«wtyjieintercipiantor.  JMfcw» 

.  XCaolaMfyfiHi  comiiMo^  ««Moiiir] 
Maa.  libriy  tla  eltuMi^  c.  oofcitor :  ot 
tto,  pro,  pmtereo,  posatom  videtor. 


Jteolotar,  foo 
anaofv  faom  oata  aoo^ooma]  Nmi 
bevclo  percipto  qoid  veiit,  (ito  Mp- 
taoM  dictio  a  Cotta  dator)  et  vereor 
aiacoro  aalia  h«c  devotioBii.,formDla 
concepta  at  ut,  aee  iptia  (mt  ■cto) 
QoiritilMa  iotellecta:  ti  tamen  ita 
logODdamt  ae  aoa  potioa^  qood  mihi, 
aabacamcnatyli  natum,  in  mentom 
▼onit  modo  verbis  aliqoantom  traao» 
poaitia  od  boc  exemplom :  Jla  ckiaf, 
foom  oatco  «aNmmfllaa  oe4c6otor,  tm- 
«arv  Bor%moaa.-  at  aignificet  Conanl 
oo  angaatiamm  red&etoa  Romanoa, 
«t  naviiim  armataram,  aea  boHiea- 
ram  niimema  jam  minor  att,  qnam 
aiiOoa  ciaaaia  fuerat,  qaa  commeotiia 
traoavobeluuitar.  Daiioa. 

Agke^MHkHf  €i  UamfplUiMm  mt^ 
muU}  V.  c.  agitef  mt  oaanat  in^  ti  m^ 
piieimmmmiU.  Ciacc 

Qaore  iwdigmi  vo/iis,  aoMa^oe  af  rai- 
jaK6.  tactpittal  Venetum  et  Scborreri- 
annm,  ri;p.  ca»a  ablativo.  Ktv. 

/agcaaoj  Carrio  iegit,  taffv.aio  «or- 


ATofNe  oMSMgmo  oorporia,  koaaaliaa 
i  pn  vemru  «lata  Jbiem  tUm  feet- 
rim]  6ic  legend.primodocaitLndov. 
Carrio  ex  Ma.  et  veteri  editione : 
locotio  rara  qu»  exatat  apod  Agel- 
liana  1. 1.  ot  docet  idem  Carrio:  ce- 
ternm  tageataoi  corporM,  atoraio,  ita 
alibi  imgenium  ioct  natoram  Vjna  do- 
OlgBat.  Floroa  lib.  u.  ^CiMiidtsai- 
ntiui  imporator  potentibus  iu  cimpta, 
obsorvato  loci  ingenio,  qood  ol  aol 
Uti  acorrimBi,«t  pbtiteiaa  paivi4  ot 


«b  orianto  aempor  ^«Oai  o4 
constitntam  ataret/  TOrtamoa.  dB 
babita  mol.  *  Herborom  ingenia  ad- 
daxeraat.'  OIosm:  /agaaiawi.  o^fiita, 
^ia.  ihdeeh. 

Feeerit]  V.  c/Mfrim ;  roote«  Cioor. 
.  Cot  otoadifta]  Tarite  innolt  ao  ad- 
hoc  otilem  fore  reipol>l.  com  noa  iit 
fbdlia  reperta  melior.   JBatf. 

Si  poaia]  Ma.  ei  mwria.  recte.  C/rria. 

Per  roa  igUury  Qatrifaa,  ei  |toriom 
oaponua,  preoar,  ielermU  odoarm]  T^ 
piWBor,  noB  est  ia  Yeneto,  noqae  ia 
ArgontoVatenti ;  ae  rectiot  abotaa 
potoriti  nam  aliaa  eodem  modo  Crit* 
poa.  JltoiHa. 

Perooaigilar]  Voa  ^gtlHf  bob  ott 
iBMtt.   Ciocc. 

GMoml  £s  Itidoro  Ub.  zix.  i« 
voce,  remmen  qoem  eandem  loeum 
lateileiit  Serviat  lih.  iii.  Ooorgic» 
Saiiattinm  veatet  de  pelUbut  ffonomo 
vocaro  tcripait :  qno  do  oommentario 
II.  Antaqoar.  lect.  diaiaiot*  Como. 
Itidornt  zix.  tt.  *  Renonet  tont  vo^ 
lamina  hoatorornm  et  poctori»  atqaa 
ad  ombilicom,  atqoo  intortla  vHlia 
adoo  hitpida,.ttt  imbrea  rotpaaat» 
quoa  volgo  reptoa  vocant,  eo  qaod 
loagitndo  viiloram,  qoati  reptat :  ^da 
qaibat  Saiiaatlot :  Oormoai  tnlootam 
roBOBibot  oorpat  tegant/  Legeiim 
tamen  i  Genmm  tatoort  rAaaoaitaa  coi^i 
paa  lagaat.  latoct&oaiui  pleraOMiaB 
oorpot  erant.  Tacitiia:  *  TogBmeB 
omiiibaa  aagam  fibaia  conaeHnm  i  o^ 
tera  iatecti  toto  dieo  jniOa  focam  at«- 
qao  igaea  agnnt.'  Et  paalo  pootfx 
VGernat  ot  ferarom  pelias.'  Camar 
lib.  VI.  bell.  Gall. «  Pelliboa  oot  par. 
Tit  iboBonam  tegaaMtta  ataiit«r, 
corporit  parta  iHMla.'  Hoe 
Qoilot  pelliboa  foiiaia 
iadidiioe  patat  Scaligor  erodiliaai* 
mtit|  qood  OneciMMi'  ^  9"^  nooai- 
aoat.  Nam  et  ii>sos  Gaiios  aliqaai^ 
do  Grareo  iooatoa  eaae* 
aoatri  etiamoom  jove 
lam  iBniU  voeaai 
.  £»{ilarim  dmdiaafpora|.M|PNB}*  Te- 


7» 


NOTifi   VARTORUM  IN 


dtus;  'F«r  Oallifts  OemiaiiiaBque 
dopHcaverat  bellnm/  Ciaee, 
'  FkgoM  tmtrii  feeere]  Videndam  an 
lcgi  del>eat,  nottri ;  nisi  illad  slt  qnod 
alibi  citatnr,  nostri  feeda  fuga ;  et  te- 
gendnm  ex  Jugurtba,  *  Post  Auli 
fedus,  et  exereitus  nostri  faedam  fa- 
gam/  Cractf. 

PanorMtfaiuw]  PanormuB  eat  in»ig> 
nia  srciliae  clvitas,  ita  dicta  qnod  ob 
Biiiltittfdinem  appellentium  navium 
omuiumveiuti  portns  Gommnnisesset/ 
Hodie  Palermo  dicitnr.  M^gna  faic 
dvbitatio  est,  an  Pinormus  Orsca 
sit  civitas,  qnod  nomen  indicafe  vide* 
tnr,  an  Pnnica.  Pervetustam  essc  wr- 
bem  tx  Tbocydide  constat,  cujns  ver- 
ba  Latine  lib.  vi.  ita  sonant:  '  Phoe- 
Btces  pr^terea  cirea  omnem  habita- 
bant  Sidiram,  occnp^tis  extremis  ad 
mare  partibus,  parvisqne  insnlis  ei 
adjacentibns,  negotiandi  cnm  Slcnlis 
eansa.  At  postqnam  mnlti  Oneco- 
mm  iliuc  cnm  navibns  trajecemnt, 
rellctiB  plerlsqne,  Motyam  et  Solnn- 
tem  ac  Panormumy  finitima  Elymis 
oppida  sedibus  Ibi  positis  nna  incoln- 
erunt;  cnm  Elymomm  freti  socie- 
tate,  tum  quod  exigno  inde  ad  Car- 
tfaaginem  trajectu  Sicilia  distat.' 
BocfaartuB  alio  nomine  Pnnico  appel- 
latan  Urbem  existimat,  ot  puta  Lep- 
tls,  qood  stationem  denotat.  Clove- 
ras  OraKcam  esse  nrbem  contendit. 

Quo  eupidhn  tn  ere  duei$]  Tacitns 
Hb.  XIX.  *  Jolianus  ad  VlteHinm  pro- 
duetus,  et  voineribus  foedatns,  In  ore 
ejot  jngiilatnn'  Sed  in  Bello  etiam 
Jngurtbas  SaUustins  ita  locntus  est. 
l/rmi. 

VeiUi$  per  eoM  terree  ctfdfts]  Hnc 
fortasse  peMinet  fragmentnm,  quod 
supra  lib.  iv.  faabetur  ex  Nonio : '  At- 
que  faiavit  fanmns  mnlta  et  profnnda.' 
Nam  SBllostius  agebat  hic,  nt  appa- 
retyde  ingentt  qnodam  terne  motn, 
ot  IbrtMse  de  eo,  de  qnb  Atfaenaens 
foit  mentlonem  llb.  iii.  ex  historiia 
Nleolal  Bamasccfhl,  in  quibns  scrip- 
tum  eract :  'Arp^iinrcrar  mfA  rV  x^pe» 


albrwif  kttmu  rt  ed  wp^epaw  ofo  «fau^ 
jral  Terafioi,  ical  SxXai  M  rif  f  Ku4iaem$ 
Ar«wx^cHrai.  Ad  SallustU  certe.  locom 
revpexit  Tacitns,  cnm  dixit  de  terrv 
motu  qnodam  lib.  ii.: '  Neqne  soli- 
tnm  in  tali  re  effiiginm  snbvenlebaf 
in  operta  prornmpendi,  qnia  dednc- 
tts  terris  bauriebantnr,  sedisse  im- 
mensos  montes,  visa  in  ardno,  q«e 
plana^foerantyeifulsisseinter  minaffl 
ignes  roemorant.'  I7m'fi. 

Ubi  muUa']  Cehsorinus,  inqnitPris- 
ciahns  libro  decimoquarto,  de  ac- 
centibus  sic  scribit :  '  snper  prvpo- 
sitio  est  apud  Virgilinm  i.  JEoeid. 
Multa  snper  Priamo  rogituui,  snper 
Hectore  mnlta.  Sallustins  vem  in 
historiis  adverbinm  boc  protulil: 
Ubi  multa  nefande  casn  super  ansi 
atque  passi.  Sed  mihi  videtnr  Sailns- 
tlus  quoque  loco  prsepositionia  hoe 
prsppostere  protolisse.'  H»c  Pris- 
cianus.quoram  postrema  in  eo  scri* 
bnntur  qnasi  Censorini  8Uit,non  Pria- 
ciani:  cum  tamen  PrisciaDus  abilio 
in  alia  omnia  diu:edat,et  faic  pnepo- 
sitionem  postpositionem,  Oneca  figo- 
ra,  factam  esse  velit :  fainc  etiamy 
caeu,  non  casiis^quod  vnlgo  est,8crlbi, 
et  postreroas  doas  voces,  qnae  ab  edi- 
tionibns  absnnt,  ex  veteribna  Ubris 
adjici  oportere  judico.  An  autem  bic 
Ccnsorinus,  cnjos  de  Oranunatica,  de 
accentibus,  aliisqne  eodem  pertinen- 
tibos  Cassiodoms  non  semel  libros 
nominat,  idem  sit  cum  ilio,  cnjns  de 
die  Natali  volumen  nmitis  defectibus 
suppletis  locupletius,  locisque  iufini- 
tis  correctius  brevi  in  Incem  dafai- 
mns,  dubitare  me  non  nego.  Carrie, 

SaguHtiuml  ^^^  possnnt  referri, 
quse  refert  Hleronimns  in  Commenta» 
rio  in  Abacuc,  cum  ait :  *  Crispus  lo- 
quitur  in  Historia:  Saguntini  fide 
atqiie  srumnis  Incluti,  per  mortadium 
studium  majores,  quam  opibna; 
qnippe  qnomm  etUim  tom  semimta 
maenia,  domus  intectse,  parietesqne 
tempiornm  ambnsti,  manna  Pnnicos 
oBtentabuit.'   rrimni. 


PHAGMBNTA  INCfiAT.  iABB. 


m 


S^pmiHim']  Pro  SagmUimnm  dic- 
Iviii  este  Dotat  Cbarisius  1. 1.  Sed 
▼Iz  est  nt  credain  belluin  Sagnntiniim 
ia  historiis  de8crip«iue  SallttBtiunij 
cinii  »•  Lepido  et  Catulo  usque  ad 
beUnoi  Catiliuariuni  scripterit.  >Vi- 
detur  aliqnla  pro  coucione  apud  Sal? 
Inaliuniy  autalia  quacnmque  oratione, 
an  epifttola  Saguntinomm  meminiBse. 

.  Tita  taiiem}  Martianus  libro  qnin to; 
*  Si  brevio,'  inquit, '  fnerit  monoayl: 
laba,  lambus,  ant  anapsttosy  antece- 
dat:  ot  ait  Sallnttlnt :  Toga  autem,' 
6ee.  eademtuntapud  Contultum  Chi- 
jrinm  (sive  Curium)  Fortonstianum 
Iil»ro  tertio  Rhetoricorum :  ut  quidem 
▼nlgO)  et  in  ipta  etiam  Nanuii  casti- 
gatiooe  editnt  ett:  duplici  profiecto 
yitio :  nam  et  ea,  qnae  de  officio  ora- 
toris  agant,  nsque  ad  elocntionem,  D. 
Angiistini,  non  Fortnnatiafli  tunt :  et 
qostilehinc  coBseqanntnr,  a  nebulone 
nesdo  qao,  ad  verbnm  ex  Martiano 
translata,  et  illis  fuernnt  adjecta.  Ita 
bomiBes  male  industrii.  ex  diversissit 
mia  liquoribns  egregium  istum  cin- 
nns  temperaront.  Carrio, 
.  itmodttfMS  aaimt]  Tacitus  I.  xvii. 
hac  respezit,  enm  dixit :  '  Corpore 
iogeos,  animi  modicus.'  Ursin, 
.  TmitumuMiiqmMi$]  JOctio  ab  boc 
loco  aliena,  nihilque  ad  Genium  SaU 
Instiao»  antiquitatis  faciens,  qoam 
hoe-modo  me  conjectore  restituas 
licebit :  Timium  anxieMis^  cwraque, 
ifc.  PoBsa.  Cum  Servio  tamen  on^t- 
quiioHM  rethiendom  existimatOronov. 
^d  liT.  1. 1.  c.  3S. 

Ttmkttn  antiquUatiB]  Legunt  viri 
docti,  tmUmm  anxietiUii,  refragante 
Servio  ad  ir.  Georg.  *  Antiquasque 
PoioM,  aut  revera  antiquas,  aot 
charas,  ntSalhistlos,  Tantum  antiqui- 
tatia/  6ce,    Palsc^us. 

ImsUvaSUa]  SilaSylva,  2£Xa,Stra- 
boni  -in  Brnttiis  prope  Urbem  Ma- 
merttnum.  Plinius  bnjus  etiain  me- 
mink^  Syla  est  apud  Virgilium  et 
yibnoi*    Eheginornm  Saltom  aSo- 


Uno  vocari  aanotiiyit  Barrias :  kv^n$ 
vina  laudat  xn-  Var^mm  Cassioder 
jrns.  Bruttiannm  vocant,  inquit  N^ger. 
La  Sila  hodie  per  exceUcntiam  vocarA 
ab  iucolis  scribit  Lemr.  Ananiensis, 
patereqne  in  rircuito  ad  ducenta  M^ 
P.  scribit  Scipio  MaxaeUa.  Carmi<> 
nianensis  videtur  vocari,  in  Libro 
Notit.  .An,et  Carnieianus  qu.9que  in 
Ubro  deLimiiibus?  .  Arborum  taota 
yarietate  distinctam,  nt  id  Natiirte 
opus  mortalinm  solertia  distribntum 
yideri  possit,  scribit  Gabr.  Barriuf 
fol.  113.  suae  Calabriae.  Sila  nrbs, 
(mUii  obtcura)  est  apnd  Strabonei^ 
vr.:  quam  dicit  a  Japygia  distare 
milliaria  i3LXii.  versus  AqnUegiam^ 
nt  videtur.    Ortek  \ 

,  Jfiottinisj  £x  Probi  Catholids; 
credoautem  haec  adSardinis  descrip* 
tionem  pertinere,  ut  videtur.  Carrio, 
,  Cujut  adveraa  tohmtate']  Recte  est, 
adcerta  oohoUoie,  lioc  est,  anunadversa 
a  Sullanis  Scipionis  Cos.  voluntate, 
Nam  de  Scipionis  exercitu  accipien» 
dnm  clamat  res  ipsa^  docetqne  nos 
Plntarchus  in  Sulla  his  verbis:  'q 
9k  SvAAflU  $Tt  voAAoit  arparow^is  aal 
fneyi^MS  ^wdfjLnai  vepuct^iiivovs  oltni 
rovs  irokMi4ovs  6pSi¥  irarraxiBw,  fjfrreTQ 
8vi^ct|iccU  8t'  iurdTTit  irpoicaKofifM^os  jUs 
8<aAi/<rffif  rhy  ^«poy  rw  va^cCrftW  2Ui- 
trWa,  St^aiAfyov  8*  ^irc(jwu,  o^AXoyoi 
iyufoino,  Koi  KoofoKoylai  trAcWcs*  Mi 
U  rwa  Koraytfyiiy  ko^  wp^^aaty  iiA$dk* 
Koov  6  :Si/AAas,  Bt^tipe  rohs  xepl  Xsi-. 
irittya  rots  iavrov  arpofruina^s  ^^ipuM^ 
votsvf^s  iitrdTiiv  KoL  yairrtiay  &raaa¥f 
fioTfp  avrhs  6  ifyefj^'  wtiAyrts  7^ 
f<f  rhy  x^^P^^  '''^  ToKtfdvyf  jcol  itya^ 
fuyy^fAtyoi,  rovs  fthf .  tifBhs  itpyvpitp^ 
robs  8i  ^ooxtfrt^h  rohs  5i  icoAaicc^y-, 
rcf ,  Koi  &yavc/0oKrcf,  wpoffifyoyro.  Id 
est :  *  At  Sulla  moltls  adhuc  exerciti^ 
bus,  et  ingentibus  copus  bostium  cir- 
cnmfusum  se  videns,  omnlbus  impar 
viribus,dolo  invitavit  alterum  Consu* 
lem  Scipionem  ad  foedera.  .  Non  as* 
pernante  iUo,  congressns  et  coUoqni^ 
crebra  fiebaot.    Sed  semper  moran| 


9BI 


•MoTtt  VAliti#ftra  iW  '- ' 


«lUHtbttt  •«{»  a#oinwefB  fhmdemct 
jraftigiaii,  MCiit  ipse  <litx  rrat,  rom- 
potUlf ,  exrrrltva  SeipfMilt  cornipit. 
Main  ingretsi  in  hottimii  eaatra,ii«|«o 
tMimijiti,  alios  peonia,  polltoitia  atioa, 
noiiaaUot  delinimcntit  Indoctot»  ad 
lettlexere/  Ab  hia  isltlara  fltctnm 
Appiannt  acribity  clam  Scipione, 
tecreto  eom  SnlU,  ti  proplnt  accede* 
ftet  modo^de  traaaitione  agendt  pari- 
tefqne  liotti  proditiim,  qnati  snb 
Cttltro(nt  apnd  Flarcam  ettXlinqnen- 
4i  Imperatorem.  Et  fortatte  hnc 
etiam  pertinnertt  locns,  qnem  pitnllo 
•Bte  indicat  imas,hoc  exemplo ;'  Inde 
ortva  termo  perconctantibnt  ntrlm- 
qne :  Satin'  talvae?  qoam  grati  dn- 
cibna  anit?  qnantn  fnmiliariboa  co- 
piitngerent?'    HoKza. 

A  Gnethol  Citat  Angnstinnt  Bbro 
yicetimo  primo,  de  ciYitate  Dei.  pnto 
btec  ad  primnm  llbmm  historinmm 
ejtttqne  atatim  ezordioffl  referendn. 
Cmrjo. 

M.  Aim*$]  Ex  Qnlactlllaiio  1.  iv. 
c.  8.  et  Hieronymo  adrertnt  HelTl- 
dlnm.  Agellint  qnoqne  1.  i.  c.  15. 
BOct.  Att.  qnatnor  nltimaa  addncit 
▼ocety  easqne  ex  hoc  EnpoUdlt  aom- 
tat  etse  ntterit:  ^n^fi^  X^rroty 
litMMrarof  xiyvF,    Hem. 

PaHenm  kmmiU  hea]  VideDdnm  an 
ad'  &iinc  pertlneat  dennrint  nrgea- 
tent,  Ib  qno  Rottra  esprestn  tont 
enm  titolo»  FftUKAinrt,  qnod  it  Trlb. 
pl.  com  etset,  Trlbimiciam  potetta- 
tem  anctore  Pompejo  rettitnit,ot  tcrl- 
bit  Atconios  Pvdianns  et  alii.  A  nobit 
famen  cognomen  Palikannt  Lollis  fa- 
adlise  trlbntnm  ett  in  Hbro  defamiUit, 
et  fortatte  non  ita  recte.    CTrsm. 

Loptax  magia  qmtm  faemtduB]  In 
lioc  homlne  plns  loquentie  qnam  elo- 
qttcntise  fbitte  docet  et  M.  Tnlllns 
Cicero  in  Bmto :  '  Cn.  Carbonem  et 
Marcnm  Marinm,  et  ex  eodem  genere 
complnret,  minime  dignos  elegantis 
ednveiftns  anilbns,  aptlssimot  cogno- 
iei  tnrfoiileMtli  cnaeioaibiii^  qno   ia 


geaufe  ^nr  ec  la  its  perinrvciD  toivb 
ordinen»)  nn|>er  L.  Qnittdla  ^fUt,  a^- 
ffior  antem  etiam  Imperitommnnffbafc 
Palicamtft.'    PofscAi. 

/attffnx  vfm  occipiBaffij  Tvcitna 
Annal.  xv*  '  Andlendi  qate  fteeret 
intolent  erat.'    CUkCc, 

iitfslMt  «em  neefjmrodt]  Mope  tyrna- 
nit  eoiiiaeto»  qnomm,  qnamqotm 
alieao  ea  ore  tapientinm^  anricalat 
tenerat  mordaci  mdere  vem  Hu  aato 
Bemiai,  qni  qtiidem  vitalcth  ae  eaae 
pottnlet :  nihU  aisi  qned  aatflM»  coai- 
placitom,  fieliimqae  «d  Tolnntateai 
tietandire  snttinentet:  niideTMai 
et  fidet  tese  ab  Anla  seceninat  pro- 
eul.  Neqneirero  dabinm  mlhi  est, 
qnin  boec  de  Tignme  MitfaridatSa  ge- 
aem  tint  aceipianda:  qnem  dnld 
fortnaa  ebrinm  ita  intolentem  doml- 
natioaem  agitaate  perhibet  AppiaaiiSy 
at  ez  tam  infiuita  popnloram  mnltifa* 
dine  eJBB  iraperio  pareatiam,  aenio 
cnm  taBtis  cerricibnt  repertet,  qnl 
de  adyento  LncaUi  jamEnphrafem 
com  Romano  exerctta  tranagread 
qnidqnam  Regi  tno  prmsigttificifa 
Misnt  fnerity  parlter  omaibas  mctaea» 
tlbna  sitd,  nnintqoe  tenebriofelt  peri- 
ealo  perdoctls»  Ungate  repagvdhfre- 
aam;  qaem  Rez  ille,  ob  nniidam 
adeo  Ubemffiy  patibnlo  ttatim  sttfllgi, 
Domeramqae  porro  tntpendlosomm 
angerejuaterat.    Dowm. 

Ckra&ft]  Cnroblt,  wohpofkty  AfH- 
cse  proprie  nrbs,  Ptolemaeo.  Conibia 
est  apod  Plinlam,  D.  Angiistiiiimi,  et 
Antoninom.  Marmoitat  habet  <^S» 
bia,  casteUiim  in  promoBtorio  Mer- 
curii;  qnod  a  noitnntlis  pro  Clnpea, 
ab  aliis  pm  Carobas  Ptolemtti  habeii 
tcribit.    Ortdxy», 

norrM]  lliarros,  nomea  nrbia 
ftpnd  Pmbnm  Orammaticnm,  ex  Sal- 
Instio,  nt  inquity^nlfl^^  Ptricmtei  pa- 
to,  in  Afnca.    /dem. 

ComtJOi]  Camlsa,  nrbt  CamiteBm 
regionis,  in  Partlna,  Straboat.  Ea- 
meis  hsec  Antonini  ett,  af  plaeetSlaa* 
lero  ad  cnn«iem«   Gamisa  taaiBB  Ajb- 


FRAtttf  AMTA  WCMW.  Ltm. 


ysi 


mbmcl^  AmM9m  MoiMk  mU 
€M:  iftCamiMiia  legioiie  verlMadle. 
Camisap»  civilatit  epiaeop»U»mmnl« 
nlt  OratiaBii»,  Deer.  3.  Ceaaaa  16. 

Xmm]  Vomfeif»i  *  Saot  qa»ilem 
geaeria  feBuntni  tnntiim  aliigiilatia( 
nt,faK»lnx£  lieetlcgerim  W|w#e» 
4acaa.'  Hkc  ilie^  jMMi  ^item  lA 
beU»  Jagmrttiioo  a  om  adiiotain»  eati 
iacea»  nec  reperiri»  neea4MlarL  po* 
Uiit.     C^arte. 

JapyiBaia]  Hibc  et  Hiatria  «Keilnff 
Italim  regio,  et  termiDoa  vecaoa  Dal- 


Carfca  iM^fwmUiiut}  ]>epo<leiMlo 
kae»  et  Cooanlari  adeo  Imperatore  io» 
digoiaaima  fonnidine^  fngaqoe  Car^ 
bonia»  ita  Appiaiuia :  Ta^d^-  rt  Smi 
M  'Fa06an|f  ^^  ^  "AAmia  wmfkitmH 
riTy  i^pim»  :is   M^nXXa»'  tuTwrll9ti^\ 

MtfLw^  iV  IUaB<vvlar«  4p  4  Ki^^hp 
vapAav^ytfraf y  rpwyi^pCius  If^t  Iki  Ix** 
m«pt  T^.  KAefoiav,  jud  dA»  T^>ra  Am§Ut^ 
^£nrev,jra2  Irc^  ir^.Ka^aw««  nok  Blif^ 
mitVf  %a$ammif  r<  oimp  xnfk  «oXAp 
gyat^yiiw  In  ««{pl  th  «ni^  MUiowtMif^ 
wtttff  Aaicywm  mravTtN')  d<f0cyfir  ai^cay^ 
ff^  re^  ^iXms  h  Aifi^  l|  'l9aAki> 
9rariet  Iri  ^,  UrAsfiAipf  wofmtniirSpun^ 
arrl  Ti|f  'IroXfas.  Hoc  eat,  *  Prmter» 
OA  tola  Ciaalpioa  Gaitta  defeeil  ad 
MctellQmy  et  X«aoollaa  eontim  Carbo* 
■aoBom  exercitam  aiiom  preapere 
pfigoavil  ad  PlacentiBm :  qoihaaandi» 
tia.CariNi«  qaamvia  haheret  adhoe 
onnatonim  xxx.  M.  drea  CioaiaiOy  el 
4iiaa  Damaaippi  l^gioneai  el  totidem 
olteiaa;  aob  Carinate»  Marcioqoe^ 
oiilaec  .Samnitiom  magoam  manom 
gooviter  angostias  perrompere  moU« 
emtiiimy  omoibos  tamen  rebua  despe- 
rotiay  .aegniter  puoiogit,  cnm  amicia 
in  Afrlcam,  Conaai  itaUam  deserena» 
qoaai  bac  amisaa  tllam  occapatorua. 


MiiMM^  carptre.  tag eaft,  periade 
ormete]    Hee  «aemplom  brevitatia 
raFabio^i. 


e.  t.  Keqne  bereale  niinnOy  qntppi 
0  SaUaatio,  aoo  et  aotco  illo  bre^tsk 
lia  amalore.  si  tomeD  tta  inibl  legeo^ 
dom ;  ac  ooo  potios  aatnialttt,  Id  Mi 
apiritoa  aRimoBoa,.vereqae  regioa  ge* 
reoa.  In  qina  sententia  doetissinnim 
fielgarnm  lipa.  esse  video,  cnjns  eg^ 
aingnlaa  conjectnras»  singiila  iiraenla 
pat**  l^nsit  in  ^i^aa  vocia  ambt^ 
goitate  lepide  Vawa,  nbi  acriMtt 
*  Majorea  ooatri,  qoom  allta  et  cepe 
oerbaiUoram  olereot^taoM  optlmo 
animali  erant.'-  Qood  si  qnisrecepiu 
lam  taaien  lectionem  tneri  malnerif,^ 
hand  magnopere  pngnabo  ;  prstaer- 
Hm  qni  de  Appiano  dfdicerim,  Mith«> 
ridalis  armay  Delphoa  Nemeamqat 
oh  ipao  traasmiflsa^  miraenlofaiaae 
viaeotiboa ;  iodeque  eonjectnram  pofl^ 
teria  faclnm^  de  ejnsdem  immani  sta^ 
tane  modo,  corporiaqoe  lolina  vastf> 
todlne.    idem> 

MUknimUt^  eetpore  higenii  pewheit 
araiataa]  Ooamvla  eam  lectionem  sol- 
licitenl,  et  ooiMialas  snbstitaanty  voK 
gata  taOM  mUii  nUiii  vitU  habere  vi» 
detnr. .  J^ehuhem. 

Tyraaaamyg  et  Citmam]  Citanlo^ 
Inee  ter  apnd  Servinm,  bis  in  codic^ 
Fnldatio,  semel  ad  qoarlam  Aneidos, 
qoo  loco  sic  scrtptam  est :  *  Bt  nnne 
llle  Paris  onm  semiviro  eomitattt'. 
ParityParidi  simiUs,  el  Injnria  a  pei'- 
aona;  probroais  entm  non  lenibofe 
^eterea  convitia  dieebant,  nl  Sallnfl^ 
liaa,I^rannamqne  excivitam  maxima 
Toee  appeUana.'  Lege  Peehrme  etdm 
wmMmimB,  Paridis  enim  nomen  pro^ 
breeom  aicat  et  Cinnte,  nt  patet  ex 
Sallnatio  aopra:  *  Sl  tanta  torpedo 
animoa  oppreaait,  nt  obliti  sceleram 
Cinnm,  ctijns  io  orbem  redilo  decoa 
atqae  ordines  omnes  •  interieront.^ 
Sallnsliana  quoqne  verba  emendo 
apnd  Serviam  ad  primum  et  qaartnnl 
^neidos.    Puttek. 

Namenquey  4v.]  Acro,  sive  qoL 
Aoronia  aomine  in  Ubram  Horalii  d^ 
Poetica  arle :  *  Notandnm  eal^'  in* 
qoit,  <  apod  Horaliom  4iMneo  Bbo» 


m 


NOTC  VARIOftVM  IK 


nnm  g,eBere  ncatto :  nt  In  Sallqttio 
\n  hittoriit,  nomen  Dmittbiom.'  Cai:: 
rio.  DanubivM,  IkaMo^fiios^  Enroptt 
maximns  fliiTiiisPtolem»oet  ceteriik 
ttter  '^arpoSf  qnoqne  ▼octl»r,  teste 
Plinio  et  Strabone:  hic,  bornqtnor 
minnm  mntationeni  ponit  ad  ejnt  ca* 
tanctat :  iUe,  nbi  primnm  lUyricnm 
aUuit :  Ptolemaeua  ad  AxiopoUn  ur- 
bem:  Appiannt  ad  9«t1  fluminit  cnm 
eo  cpnflueutiam.  Itaque  nt  snperior 
part  bannhans,  inferjor  vero  Itter 
Tocetur.  Bettomm  lingoa  Ittrnm 
noroinari,  addit  Jomandes.  Stephano 
Matoat  VLar6aSf  qnondam  dictut  fuit. 
jdem  enm  Dannbim  Adifovfiaf,,ei  Da^ 
nnsim  Aiyovouf,  appeUavit.  Adduba* 
jint  nominatnr  apnd  Festum,  niti  lor 
/cot  depravatut  tit  Antiqna  nnmit* 
fnata  Dannviut  leguiit.  Hyperbo- 
reum  Ittrnm.vocat  Corippos.  Da* 
nnbii  fontem  acicnrate  describit  JoaOf 
nea  Pedint,  in  opere  de  beltit  Diicit 
Wittenbergentit,  Holdiricho  iUatia« 
Pone  et  Donaw  hodie  appellatnr, 
^b  undarum  tono  vel  ttrepitn,  nt  AU 
thameras  habet.  Hnnc  Danubinm 
Xycopkron  tub  noniine  Celticae  aqnae 
describit.  Arittoteles  i.  Meteorolog^ 
c.  13.  tcribit  eum  ex  Pyren«it  afon> 
tibut  oriri.  In  Celtis  abarbePynv 
hena.  Herodotns  in  Enterpe.  Bar 
.vocatur  hodie  locut,  obi  originem 
aomit :  tette  Alihamero.  Danubinm 
jicribit  Seneca  vi.  Natural.  Europam 
Atiamque  ditterminare :  pro  quo 
l^naim  rettitnendnm^  nisi  obttitedt 
auctoritat  Acronis  ad  Horatium^  ubi 
dicit  Tanaim  etiam  Dannbiom  dici* 
jtum.  De  hoc  fliiniine  legendnt  Stn- 
kiut  ad  Ariani  Periplum  maris  £uxi<! 
ni :  etiam  quffi  scrip^imns  ad  Daciat 
Parergi  nostii  tabulam.  Or^fi. 

Seftipiiumj  neque  animo,  neque  Hneua 
ja<u  compotem]  Hnc  pertinent  illa, 
quae  habentnr  supra :  '  Nr.qne  anri- 
bn«,  ant  lingua  coropetere.'  Ad  quae 
respexit  Tacitus  cnm  dixit  Hb.  iii. 
?  0)>pidani  neque  aoribut,  neque  ocn- 
lis  tatis  co|9petebant  :*  et  lib.  xix. 


f  Trepidnt  intlet,  dvz  tegiilt,  et  nln* 
fi  captnt  animt,  non  Ungaa,  uoa^w 
ribnt  competere.'  CTrtoivt.  -> 

,  Septimimn']  .  Donatnt,  act.  in.  tc.  ti 
Adelph.  hoc  antem  fragmentvoi  idem 
ette  cum  Uh>,  quod  a  me  li^  priioo 
potitom  ett ;  '  tic  vero  qiiasi  fomi* 
dine  attonitnt  neqne  aniao,  neqne 
anribut  mal  Ungna  competere  ;'  olin 
tntpicabar :  nniic  mihi  ipti  com  hae 
onini  mea  coitiectara  omnino.  non 
placeo.  Donatnt  enim  compoimi^ 
MarceUflit  vero  eompeierf,  plaoe  ag. 
notcnnt  Prteterea  aiiimadvecti  Cor- 
nel.  Tacitom  facnndl»  Salliistiaiitp^ 
Qti  t«pe  dhti,  aemnlnm,  eandem  plane 
remverbo  illi  {eompeteroj)  mnltUtii 
locit  tubjicere:  qnare  nUiU  omtan- 
4nm  ttatno.  Carrio. 
.  Vmigui.amaifien}  QaiQCtiUaniis-li- 
bro  IX.  c.  9. :  tic  idem  Sailnstinalieilo 
Jngnrthino  :  *  Multitudo,  qoae  in  coa- 
cione  aderat  vebemeiter-  accentai 
terrebat  enln  claiBore,  vnltu,  saepe 
impelu,  atqne  aUit  omnibnt,  qnte  irm 
fieri  tmat.'  Uem.  * 

Vnigu»  amat  JUrt]  Seneca  lib.  de 
contolatioBe  ad  Mardam  e.  xvi* 
*  Nttilnm,'.  inqiiil»  '  amat  fmttra  xM" 
dere  telum,  quodln  eonfertnm  agBMe 
liunittum  ett.'  Sic  eaini  legitvr  iiic 
loent  in  v.  c.  Urnmut, 
.  Nom  pffRitemm]  Et  hoc  qnoqile  in 
SaUnatio  nntqnam  qnidem,-  qood 
tciam,  apparet :  qnod  ab  eodem  Fa^ 
bio  I.  IX.  c.  3.  hunc  in  modnm  recita- 
tnr  :  '  Utque  adeo  ett  procf^snni,  ot 
Don  poenitnnim,  pro  non  actaro  pee* 
nitentiam,  et  timiroty  ad  videodoBi 
mitsos,  Sallottins  dixerit:.  nbl  ex 
vet.  cod.  legendum  ett,  non  actS'* 
mm.'  Carrio, 

>  Vecie]  Bacnlnt,  qno  aliqnid  smpeo* 
tnm  et  tnblatum  Tehitnr,  inqne  alto 
gettatnr,  quomodo  etianl  6xjn  fit  ad» 

Cieero  caninan']  Videnda,  qnae  sm> 
pra  notavlmns  ad  orationem  M.  Ue* 
pidi,  in  qna  ex  lioc  loco 
ia 


FRAGHKNTA  INGERT.    UBB. 


753 


dum,  Lactaiitiiu  L  vt.  c.  18.  ad  iioc 
fragmeiitoni  reapexit,  com  scriptit: 
'  Md  quia  ipse  caoiiiain  iUain  faciin- 
diaoiy  sicot  SaUoBtini  ab  Appio  dic- 
tnm  referty  exercoit,  voloit  qnoqne 
hominem  canino  more^ivere,  ut  re- 
morderet  lacesiitus/  Hieronymoa  ia 
«piat.  ad  Aogostinom :  '  Sed  incidit/ 
ipqoity  *  tcmpus  diflicillimnmy  qoan- 
do  milii  tacere  meiina  foit,  qoam 
loqoi  ita,  nt  nostra  stodia  ccssarenty 
et  joKta  Appiom,  canina  exerceretnr 
facnndia:'  at  adTersos  Lnciferianos : 
*  Proxime  accidir,  nt  qoidam  Loci- 
feri  sectator  com  alio  Ecciesiv  alom- 
Do,  odiosa  loquacitate  contendens 
canioam  facnndiam  exercoerit.'  C/r- 
«iii« 

Magna  glnia]  Sospicor  scriben» 
dnili  esse  T.  Didio  Imp,  nt  halMtor 
in  argenteo  Didii  bigos  denarioy  in 
i||lo  T.  DiDi.  Imp.  descriptos  est, 
Ucet  Plotarcbos  babeat  M  AM^ 
^pmrtfff  quod  esset,  Didia  ftrtetore, 
Videtor  aotem  librarios  illod  Imp. 
qaod  erat  Impbratob,  vertiue  iu 
verbnm  Imptranie.    Idem. 

Magna  gloria]  Agellius  libro  seciin- 

do,  c.  28.    Sallostii  de  Sertorio  duce 

orationero,  cum  iis  qn»  Demosthenes 

Imbct  de  Philippo  rege,  contendens, 

Dobis   hoc  fragnientnm,  qoBmqoam 

nec  ab  ordine,  nec  a  scriptora  sa- 

ti5,   uti    roox  ostendam,    integrom, 

conservaTit.      Deroosthenis    aotem 

yerba   statim   sobjiciam,    si    prios 

tamcn  qood  mei  hoc   de   loco    sit 

judicii    exposoero.       Quod   itaque 

vnlg*  legitur,  trUm  uuUibui ;  id  nec 

rectom  Gut^  nec  a  Sallostio  positom, 

bi^toriae   series    arguit.      Sertoriom 

enim  tribunum  miUtnm  fnisse  prseter 

ceteros  rernm  Romanamm  anclorcs 

I^lutarohos  memorise  prodidi^  neqoe 

vero    meliosy  imo   aliqoanto   etiam 

detcrins  est  hoc,  qcod  qoidam  suis 

is»  libris  excodi  voloeront,  T.  Didiwe 

imperaier:  qoam  illnd,  qnod  aatea 

in   A^ellio  legebatory  T.Didioimpe' 

vwaeiei  et  Sallnstinm  de  Sertorio  loqni, 


IMpk.  tt  Var.  Clof. 


prmter  Ageinimi  rea  ctiam  ab  e^ 
gestse  declarapt ;  et  qnod  in  Hisp^» 
nia  non  foerit  T.  Didius  tribonoa 
militnm,  sed  Sertorios.  Deiode 
qood  volgo  est,  90«  raptOf  seaten- 
tiam  nullam  habet.  Foeront .  qqi 
scriberent,  eerrepta :  ego  veteria 
editionis  scrlptoram  som  secotOK 
qoamqnam,  venim  ut  fatear,  oe  eO 
ipso  quidem  mihi  satisfacio.  qoldl 
eoim  iUnd  ?  primo  per  ignobilitatem» 
deinde  per  invidiam  scrlptorum  cele- 
iMrata  sont:  et  qnae  aUi  affemntr 
nihilo  simiUora  veri  sunt :  jam  c^if^ 
nuM  /aciem  euam  oeteataJbat;  aon  qute. 
emittuM  oeteniabantf  in  eadem  antlqua 
editione  disertim  legitur.  Postremp 
extren»  SaUnstianae  orationia  verba 
pauUp  aliter  apod  Donatom  in 
Terent.  Eonoch.  act.  iii.  sc.  9« 
neque  aatis  probe,  hunc  in  modnm 
legontnr:  '  hxc,  id  est,  cicatrices» 
sont  virtotis  insignia  |  dehonesta- 
roento  tamen  ^e  corpori  maxome 
Isetabatnr.'  Locom,  ot  opinory  ot- 
conque  constttnimus,  nonc  hojos  s 
Bobis  constitntioBis  factse,  et  omne  ^ 
id  quod  dixi  verom  euef  Piotarcbr 
aoctoritate  probatiim  cst..  ScpnfiyMO' 
(inqoil)  /JLerk  rhf  Kififipmf  koL  Tcvr^iwar 
w6Ktfu»r^  iawtfipMs  MAuU^  arpwnjiy^ 
Xi^apx^f  M  *lfi9iplaSf  ^  rf  w6\u 
KdffrKtiv  wapexeif^*''  KeKrtfiiipw» 
Qoo  loco  ioterpretes  imperaianKm  ver- 
tere  deboerunt,  hoc  enim  arpertn^ 
senare  nemo,  vel  nediocriter  in 
Oraecis  scriptoribns  versatus  potest 
ignorare :  prsesertim  cnm  et  Sallos- 
tios  Didium  Imperatorem  dixerit. 
Idem  |»aalo  infra:  rov  7«^  JAnpameo 
we\6ftov  avrunapi»ov  arparvifras  tc 
wpotrraxfi^r  aibr^  icarakiyoir  aeX  ftrXa 
iroMZrtfat.  ^ovM^  aal  rdxet  wpoaBoU  rf 
ipy^y  wapik  tV  ▼£>'  AAAcpt  v^ir 
^paS^nira  iral  /ua\aiK(ar,  jb^pbt  ipMpdsents 
fimaopihfov  Mfoir  ioxv'  ob  p^  b^^iiftaapa 
riff  arparmruais  r^A^f,  eis  tifftti^ 
wpooKnWdits  iiytftAfoSf  kWJk  «al  x^V^ 
4wiUuqfipu9ns  Hpya  ^onfmani^  nal  rh 
tr&pM  roTs  byma0  t^uKh  iwMoh»  rdr 


SeMmet, 


S  B 


V64 


MOTA  VARIORUM   IV 


$^m0  k00aK9  f^  hripcuf  iiumr^&naf, 

r&  /tafvipia  r&v  i^arttm  vtpi^jpciF, 
MX^  JvcU  Airor(0ff9tfM  crptwr^,  aat 
$6paraf  aat  ar^^difwt.  ain^  tk  r%i 
Mpa/faHim»  wapatUif9i¥  rii  yvotpttrfuiTa, 
irevt  aJbrobs  ^xnni  r%s  hftr%t  $^  m) 
V^  tfopupopat  $Hrrd9,  Qa«  ita  Sal- 
iiistU  aententMm  exprimHnt,  ut  enm 
n  Piutarcbo  tnni  hic,  tum  vero  etiaai 
alibiy  fere  ad  verlMim  imitatam  cre- 
diderim.  Qood  antem  me  pttne 
Ingit  seribere,  verba  Demottbenit  de 
rege  Philippo  b»c  •nnt :  %Apmif  M 
•6r^  «Uimr,  wp^  h^  4^  $  ^h^ 
Mp  VxQ'  **^  iwatntUuy  rhw  h^aXfiJbip 
kmmtapipBhw,  r^  aeXciir  irarffiry^a,  d^ 
X«!ip»i  r^  tficl\os  xawapfUi^¥f  r&r  9ri 
Ib»  /SovA)f9p  fUpas  4i  r^xn  ▼«'  w^furros 
«apffXMoi.  rovro  wpciifittWf  Korc  ri 
Aoiir^  A*^^  riMirr  «»2  S^r  ffw,  Cma* 
-  Malka^  tam  duclu  ^uo,  t^J]  Hsec 
ita  legenda  pntamns:  MuUaqut  ium 
duetu  fjua  aiTata^  ftim»  per  nobitiiaitm^ 
ddtula  per  tRm<Nam  «crtpforMn  cdaia 
mmi,  ifc,  '  Paratu'  vero  '  militnm  et 
armomm'  uanrparit  item  Tac  I.  xvii. 
cnm  dizit :  '  Igitnr  navittm,  militura, 
armornm  paratn  strepereprovincie :' 
et  in  vjta  Agric.  *  Paratn  magno,  ma- 
jore  fama,  nti  mot  est  de  ignotis,  op- 
pngnare  nltro  casteUa  adorti.*   C/rstn. 

Per  immiRam  oerifftonan]  Non  dis- 
plicet  Ciacconii  correctio:  Perium' 
dimn  a,  eelaia  euni  ;  licet  Lipsius  in 
Epistolicisacnte  defendattalem  scrip- 
turam  :  Per  tmndiani  proeeripiarum 
aelelfraiaeuitt,  Coler. 

Cureies,  guta]  Lactantins  i.  21. 
^Totam/  inquit,  'banc  opinionem 
qnasi  a  Poetis  fictam  Sallustins  re- 
spuit,  volnitqne  ingeniose  interprc- 
tari,  cnr  Jovis  coltores  dicantnr  Cu- 
retes  fnisse :'  et  sic  ait,  *  Quia,  Scc, 
qnantttm  vero  erraverit  homo  erudi- 
tna,  res  ipsa  declarat,'  &c.  Servjns 
qnoqne  in  1.  iii.  ^neid.  '  Jupiter,' 
inqiiit,  '  in  Creta  dteifnr  esse  enn- 
tritus :  qood  ideo-fiogttnr,  nt  «it  8aip 


tottins,  qnia  primo  Creteasei  coaitat 
invenisse  religienem.'  Idem  Senrioi 
1. 111.  ^neld.  *  Sallustins  diclt  primo 
Cretenses  invenisse  religlonem.'  For- 
tasse  quispiam  audactor  legendsai 
snspicabitnr  :  Salbuiiuedieiitibrepri' 
iHo.  Qnod  aiKem  qnibusdam  inli- 
bris,  iisque  etiam  castigationem,  ne-* 
soio  qnam,  pre  se  fereutibns,  cst>  ni 
muiue  componenie»;  lioc  rectins  a  no- 
bls  posi  tnm  est,  ta  mh^  eomponaUentj 
de  qtm  loqnendi  ratione  Comment. 
n»  Antiq.  Irct.  dlximos:  posset  et 
legi,  1»  maJuM  eomponentee  :  nt  Coretes 
ipsi  factnm  illtid  inventae  a  se  religio- 
nis  in  majns  extulerint :  sed  priusil- 
Ind  placet  impemins.  Idem. 

Rhegium  nomiaahmi]  Oblitns  som 
monere  typographos,  posteriora  ver- 
ba  hnjns  fragmeoti  iude  Rhegium  n»- 
wunaiHm,  seqnenti  adjungeoda  hoc 
modo :  *  Italiam  conjnnctara  Sirilic 
constat  fiiisse,  sed  mediuro  spatinm 
ant  per  hnrailitatem  obmtnm  cit 
aqnis,  aut  propter  angnstiam  sdssumi 
inde  Rbeginm  appHlatum.'  I^uieelL 

ItaUamconJunctmn  SieUiee^dfc.']  Hn- 
jus  descriptionis  caussam  Sallastio 
callida  Spartaci  consilia,  initiqae 
conatus  pnebntsse  videntvr:  qnem 
Plntarchns  tradit  mmgia  Cilicnm 
prsedatoria  aliquot  in  freto  nnctnm, 
qno  fortasse  refemndnm  Fragmen» 
tnm  illnd  snpeiins  1.  n.  '  Ad  hoc  pan- 
ca  pirati'«,  actnaria  navigia  :*  dno- 
bus  armatoram  milUbns  in  eam  Insn- 
lam  expositis,  de  bello  Scrvili,  illic 
panllo  ante  sopito,  rarsns  integrando 
consilia  agitavisse :  sed  desertnin  a 
Cilidbus,  proditnmqne,  coactnm  se 
recipere  a  mari,  atquein  Rhe|pnonim 
peninsnla  considere  :  nbi  postn  Cras- 
so  fossa,  ac  vallo  circmndatiia,  ob- 
sessusqa^.  Quis  scit  ?  an  et  his  con- 
jnngendnm  exemplnin  libri  qiiarti, 
tertium  a  fine  dico  ;  coaptandoinqne 
hoc  modo,  prd*misso  Pronomine,  ut 
coh»reat  narratio  :  *  Qnod  (sciljcrt 
Hhegium)  ad  Sieiliam  vergens  fanci- 
bns  non  ampliiia  patet  miltibiia  ▼.  et 


FRAGMENTA  INCKHT.  LIBB. 


'766 


nkx/    CBtermn  conndendiit '<le  boc 
«petio  Ptfiihi9.  HoKM. 

SkUitt]  SieiUam  eb  tneontiBenti 
almiptBm  foiMe  etiam  Virgilhi« '  aiic- 
tor  est  liis  ventilms :  *  Hkc  lora  vi 
qnondam  et  Ta^ti  convnlaa  ruina 
(Tantnm  »y\  longinqan  valet  mutare 
▼etnttaA)  l>H«tlui»N^  fernnt,  qnnm 
protinuH  nirdqne  tellns  Una  ^ret ; 
venit  medio  vi  pontus,  et  nndis  Hes- 
pertn»  Sicnlo  latus  abscidit,  arvaqne 
et  Urbeis  litore  dedoctas,  angnsto 
interkut  »stn.'  Eadem  inter  Poetss 
refernnt  Siiinn  Itaticns  1.  xiv.  Ovid. 
Bf  etam.  t.  XY.  Valerins  Flaccns  Ar- 
gon.  1. 1.  ClandianrtA  de  raptn  Proser- 
pina  1. 1.  fiftatius  Tbebaid.  I.  iii.  Pr». 
ter  Pbetas  Mela  ii.  7.  Festns  Pom- 
pejnsy  is&doms  Origin.  xiii.  18.  Pii- 
«ftts  11«  8«  8'olinns  c.  8.  Enstafblns 
«d  Dionjrsfnm.  Strabol.  xi.  Dlodoms 
h  IV.  et  novi)«siine  in  Siciliae  snse  d^ 
acriptione  Fase  llns.  Yemm  notandnm, 
qnod  Diodoros  tradidit,  Hesiodnm 
Poetam  cootrari«im  statoisse.  Locns 
I>io4ori  1.  iT.  ita  ee  bntMt :  *niHo9of  M 
•  srooyr^f  ^ffffi  Tswwrw^,  cbwnTfl^ 
'pbhov  rw  vffXdympf  y  *I1^mw  wpoirxS^tu 
Th  Kttrh  tV  IlffXtfpidlSa  mifupov  iuepm4i' 
pcor,  ical  T^  r4n9Pos  rov  TUnnidQms  ica- 
^rflvxf  vdEo-oi,  riiu&fjjBfw  M  tAt  iyxot^m 
Btaip^pSmts,  Id  est,  *  At  vero  Hesio- 
"tf 08  Poeta  contrarinm  statnit.  Lati- 
usenim  diffnso  lllic  mari,  Pelornm 
prbmontorinm,  et  templnm  tn  eo  Nep- 
Itini,  quod  reltgiose  cotnnt  incolse,  ab 
Orione  aggenim  motibns  edoctum 
esse.'  Hactenns  ille.  Tantnm  sciU- 
t:et  ^est,  nti  vel  moto  aliqno  terrae, 
▼el  flnctnnm  vi  dimptam  aliqnando 
iTuiftse  Siciliam  ab  Italia  credident 
Heslodns  ;  nti  etiam  e  contrario, 
qnnm  hitins  dtffosnm  foret  hoc  fre- 
tum,  totam  illam  hnmnm  arenaceam 
atqoe  depressam,  in  qoam  Peloras 
per  aliqoot  millia  passnnm  in  mare 
excnrrit,  ab  Orione  cen  vallnm  qnod- 
dam  sive  «ggerem  aggestnm  statne- 
rit.  At  Hesiodor  ccc.  annis  ante 
MMchjXnm  ftiit,  qni  Kheginm  M  r9fs 


m^f  ro9  UF0faa,  fd  est,  il  dfnip<M# 
fsfAmr,  dirtam  voinit.  Hesindo  anteas 
non  mtnns  eredendum,  qnam  JEM/tkf» 
lo.  Ctuur. 

Sicilutm]  8i  ntramqne  oram  Cala- 
briae  pariter  et  Sicltisp,  qna  maxinie 
inter  se  vicinie  snnt  istsB  terr«,  liene 
consideres  ;  factle  observabis  iiiinliiie 
eas  polnisse  esse  inter  se  connexas.  noti 
enlm  tam  angnsto  spatio  extimns  llle 
Skllitt  excnrstts  Italia*  est  opposltnt, 
nti  ocolo  colligere  liceat  facile  insii- 
lam,  propter  iiliquam  snpra  dictaroifi 
cansarnm,  a  continenti  potulsse  dt- 
velli.  Sed  per  xx.  ampllns  millia 
passunm  latnsSiciliaopponit  Italiie; 
juxta  qnod  Aretum  Messanense  fertnr, 
anteqnam  ex  Tyrrheno  mari  in  Adrl- 
Aticnm  se  exoneret.  qnod  spalinm 
neceise  est,  nti  omnefnerit  diriiptmn» 
t)no  meatns  freto  aperiretnr.  Nee 
est  qnod  extremo  tantum  Pelori  pro- 
inontorlo  eonjnnctam  fulsse  Italtam 
adseveres ;  rnptnraroqne  in  eo  so« 
inmmodo  factam ;  qnia  hoc  toiins  huo 
jns  tractns  Italin  est  proximnm? 
qnlppe  nt  ait  Ovid.  Metam.  I.  xt. 
'  Zancle  qnoqne  jottctafnisselMeltnr 
Italise ;  donee  contlnia  pontns  Absto- 
lit,  et  media  tellnrem  reppnlit  nnda.' 
At  a  Peloro  ad  nsqne  Messanam  mlt- 
iia  snnt  xx.  Imo  Rheginm  oppidum, 
qnodv.  millia  infra  Messanam  in  late* 
fe  Cnlabris  positom  est,  pr»cipnnm 
eise  volunt  istlns  niptionis  locnm,  at- 
qne  inde  nomen  accepisse.  Totom 
igitnr  hoe  teme  spatinin  dlraptnm 
fiierit,  necesso  est.  Id  qnod  credlta 
perqnam  difiicile  est  :  qnando  toC 
per  terrae  orbemmagnle  jnxta  atque 
parvse  conspieinntur  peninsula»,  qna- 
nim  Isthmi  llcet  sint  angnstissimi^. 
tamen  neqne  flnctibns  adlnentls  ntrim» 
qne  mans,  neqne  terne  aliqno  motu, 
neqne  diluvii  aquis  nnqnam  !n  insa- 
lam  converti  potnernnf ,  Quare,  qna^ 
so,  dno  ilU  Isthnii  Peldponnesi,  et 
Thraci»  Chersonesi,  qnnm  hand  1atl« 
ores  sint  xh  stadiis,  sive  passunm  mil- 
libu)!,  nndqnam  potnere  seindif  cnr 


756 


NOTiB  VAftlOJltlM   IN 


'.Ttaricn  Ghenonesi  inSannfttitlstlh 
:aiai,  pradiclit  UtU  etiam  wigoatlor, 
ctiwR  iranc  dnrat  i  Itcm  et  alii,  qni 
paisim  in  meri  interno  ▼iBiintnr,  hic 
.dnom  millierinm»  ille  nnina,  allns  mi- 
Bon»  etiem  intermlli,  cnr  nnnqnam 
•per:  ejnamodi  Tim  fiiere  mptt?  aa 
nna  aola  Siciliaf  per  xx.  millinm  lalk- 
imnm  Italim  connexa^  fatnm  boc  ne» 
ceuario  pati  debuit,  cen  Iragili  eon- 
alani  Wtro?  Sed  qnia  porro  credat 
tam  pnlchmm^  tam  abaolntnmy  taa^ 
qne  admirandnm  opna ;  cnjnamodt^t 
■portua  Meaaanenaia,  qnem  Dena  om- 
ninm  remm  anmmua  artifex  tanqnam' 
in  riveino  toraaviaae  videtnr,  caan 
qnodam  anperaaae  tam  ingentem  vim, 
qnalla  oportet  fnerit  In  ^nsmodi  mp* 
tnra^  Tnmahgraana  illa  proAmdttatU, 
qnae  eat  in  boc  ^freto,  poteratne  vio- 
lentia  alic«t|«a  diraptionia  inter  n- 
tramqne  terram  inlbndi?  Sane  ego 
Hcerto  atatuo,  Siciliam  omni  tero  Iniaae 
inanlam,  poalqnam  a  Deo  cendita 
liiit  F<H^n«nim  tract.  de  pnmia  Si^ 
ctl.iiieolia. 

PMtpffm  ^evUtU  Uitpmml  Kon 
iKwtioa  trop»a  modo,  veram  ct  coiw 
poria  ani  ipaina  aimnlachram  atqne 
effigiemy  factia  monnmeotnm  aoia; 
mnltnm  herde  diaaimilem  ilii,  qoam 
poatea  Mithridatico  liello  patmto  ex 
matfarilia  dedieaTlt,  eonaetravitque; 
ai  quidem  PUnio  credimua,  Ita  por- 
ro  cum  Pompeii  peraona  delitiganti 
XXXVII.  11.  <  £  maifaritia,  Magne, 
tam  prodiga  m,  et  fmmiaia  mperta^ 
quam  gemre  te  faa  non  ait,  hinc  fieri 
Inoa  vidtna  f  ait  te  pretioanm  viderii 
Nonne  illa  aimilior  tni  eat  imago, 
qnam  Pyranaei  jngia  impoaniati  V  Sed 
eommonefaciendoa  eat  lector,  bioaa 
hic  vocea  perperam  in  aiognlarem  co- 
alniaae,  bqjuamedi  me  menaore  apotio 
diaterminandaa  c  Pampgm  dt  vkH$ 
Bupg^,Sf€.  Oonaa. 

iHfara]  Non  ila  aalanm  qoam  cor 
lera. 

.  Mmre  Panficam  da/mi]  Sic  locntna 
eat  Xacitna cnm dixit :  ^Quanto vio- 


lenlior  cetero  nmri  Oceanna.'  An 
hnnc  antcm  anctorta  noatri  hwen 
videtnr  reapexiaae  Itidoraa  ?  enm  ait 
1.  xiii«  c.  16.  de  ainn  Pontico:  *  Qnod 
mara  ex  maltitndine  flnminnm,  dnt- 
clna  qnam  ceteni)  nebnloaninqnc,  et 
bravina  cat/  drc:  et  fortaaae  totma 
fera  capnt  ex  Sallnatio  dcscriptnm 
eat.  Unbi, 

.  Mdiv  Peitfiams  ^v.]  Canaaa  ert 
mnltilndo  anmlnm  dnleea  aqnaa  inf»- 
rantinm.  Id  qnod  el  laidoma  vide- 
tnr  ex  Sallnatio  obaervaaae  I.  Tiii. 
.Pertinet  boc  fragmentnm,  ntetalin, 
ad  I.  nr.  in  qno  de  Pontoct  Mgotide 
acripaeral  lucnienler,  i|nem  ctinde* 
acriptione  orm  mafitimae  ae  aecatnm 
ait  Featna  Avienna:  *  Interrogaati^ 
ai  tenea,  Maeotici  StloB  qnis  eaaet 
•qnoria.  SaUttatinm  Noram  id  de^ 
diaae,  dicta  el  ejns  omnibva  Prajud»- 
catap  aactoritatia  dnder.  Non  ab- 
nueimm.  ad  ejna  igitnrincintamDe- 
acriptionem,  qnalocomm  formnlam 
Imaginemque  expraaaor  efficax  at^i 
£l  verttatia  pone  in  obtntns  dedit 
Lepora  lingna ;  moila  ranai  Jnpx»> 
mna  Ex  plarimoram  aampta^coaamcii- 
tariia.' 

.  JSftttt  poria  eiieriMeiila  mml,  ^J 
Crado  Tigrania  cquitatnm  deseiibi  a 
Criapo,  anper  qno  Pintarebnm  con^ 
jnle  in  vita  Laculli.  Oe  Cataphrae- 
tia  vide  anpra  p.  7X0. 

Bebm  aafini,  ^.]  Tacilns  Hiat.  m* 
'  Cnnctia  auper  votaflnentibua.'  Giecs. 

Rdmt  SMpra,  dfcJ]  Pompeji  rra  pro» 
aperaa,  nti  opinor,  deaignal. 

JEmBn]  JEnoa  nrba  ThrartsB  ab  £» 
neacondita.  ItavocanlPlinins,Mela, 
Servina  ad  iilnd  Vlrgiiii :  '  Fororbac 
et  littora  cnrro  M«eiiia  prima  loco, 
latia  ingreaana  iniqnia,  iEneadasqiae 
meo  nomen  de  nomine  fingo.'  Dio- 
nyaina  tamen  JEmemm  vocat.  Dc  Ma- 
ronea  Plin.  I.  iv.  Colet* 

JEmm]  iEnua  Alivf ,  Thraciar  oppi- 
dnm  liberam,  cum  Polydori  tnmnlo, 
jit  PHnina  babet  Hoc  all^nan^o 
Poltiobria,  IXsXrieiS^  dictnm  Ml, 


FRAGMBNTA  INCERT.   LIBB. 


"jsr 


Strabone  teite.  Polt^rmbrU  iloXTVjp*- 
l^  habet  Stephaiwi :  ciii  qniN}ne 
AbeyntliiM  dicitnr.  CEno  hodle  dici, 
Niger  amrit.  InOi  et  Ygnos  Irgit 
Lenndavini.  Aliftn  eb  hee  Annm 
h«l)et  in  Threcie  Snldesi  ab  ^no 
Gogii  fmtre  cognominatam.  JEmt 
Stephano  Thessali«  «rbt  ett.  Apnd 
Lacrei  Oiolot  qnoqne»  Et  circa 
Thapaacnmy  ad  Euphratem  flnYinm- 
OrM. 

«  Mwnmm\  Mtyigwia,  Thraci«  nrbi 
Ptolemmo,  qna  prin»  Ortagurea,  PU. 
nio  tette,  appellaU  fuit.  Et  ab  Ho- 
mero  Ismanuyltf^/M^y  dicta,  nt  He- 
«SrcUns,  et  Soidas  anctor  est ;  item 
Isacins  in  Lycophronem ;  an  rectCy 
nesdo.  Plinins  certe  dnas  diversas 
Thradm  nsbes  facit.  Hanc  Maro- 
iMnm,  Hipparddam  postea  dictam 
iiiissey  legitnr  in  Dlogenis  ad  higns 
ctves  epbtola ;  qnsB  inter  Laconicas 
habetnr.  Hodie  Marogna  Tocat^ry* 
nt  Sophianos  et  Niger  docent»  ant 
If  arolia,  ot  placet  Lsnndavio.  Oriri^ 
lmpe4MAmitjimm  wmdwwm^  Tacit. 
AqDaL  ii.  *  Miles  paTidas»  et  casunm 
maris  ignams,  dmn  turbat  naotasy  vd 
iatnmpcstif  e  jttTat»  oflkia  ptnden- 
tiniB  eormmpebat.'  Cmct. 
.  Ut  loiln.rqMNftfflMtaltenen]  Non 
procnl  hiiic  locom  haboisse  snsplcor 
id    Fragnenti,  qnod  .Iwbet  snpra: 

*  Et  ei  Toce  magna  Tehementer  gra^ 
tuinbantor/  Pnioqoe  de  Pompejo 
agi  n  bello  Piratieo  rednce»  de  qno 
hnnc  in  modnm  Plutarehns :  9JI1M'. 
M>^<^««trris  4|fx^fi|enrcltTV^9 

«M^  Mffi  MtVxpH^^t^vV  ^«^ 
^TJptiwratfaAitTdxsf»  hnpfiiklMifffmif 
k^Bptfim  t4s  &YopM  ^x**^'*    ^^  ^t : 

*  Qnn  re  nunciata,  obvlam  eflfusi  snnt 
omnesy  qnasi  non  panllo  ante  enm 
emisissent.  Faciebat  ioexpectatm 
oonversionis  celeritas  gratnlationemy 
tbffo  omninm  renim  venal^nm  copia 
auperflaente.'  Nisi  si  qnis  gratuliit 
tioftem  istam  a  revoiiieiie.  q|ns  ex 
AfTtca  factam  mteUifi  matt» ;  nnd^ 


domito  DomitiOy  capto  larba,  Reg» 
nis,  Regnmque'  negotib  compoiitit 
victor  in  Itallam  revocatns  aSnlla:. 
qoa  de  re  sic  idem  scriptor :  vM^- 
/ifroff  3^  rAXi|#if ,  jrd  virrmt  Mpdmmn 
tir$taf6timw  B^xmStu  ed  9mptBr4itmw 
T^  IIs^w4br  AppaitUnyf  fihf  tMmfy 
IrrtUfcr  ^evf^aTUvfai,  «d  irptsXiibr 
As^tiinrtt  mbr^y  &c.  Hoc  est,  *  Post» 
qnam  ooines  adverteret  (Snlla)  ad  ei- 
dpiendnm  benigne  Poropejnm,  et  pto* 
cedendum  obviam  effnsosy  tetendit 
eos  Tineere^  progressnsqne  prodiit  illi 
obviam/  &c.  Sed  onminm  veriilmil» 
limnm  istnd,  .qnod,  qonm  legitimo 
stipendiomm  tempore  expleto  (qul 
mos  R.  Eqmtibns  erat)  equo  et  ipso 
ad  Censores  adducto,  reddltaque  mi« 
litise  ratione,  cjus  peteret  1 
Qoo  tempore  ab  dtero 
natu  major  qni  erat,  interrogatns  liia 
verliis:  Qucro  ex  te,  MagiiePom« 
peje,  eeqnid  onmia.  stipendia  imple- 
veris?  PompeJnsdtnTocerespondit& 
Omnia  sc  iropleviMe ;  et  qddmipso 
seroet  Imperatore:  ad  qnamvoceni. 
populnm  freqnentem  aodamasse  tes» 
tatur  Plutarchus ;  neo  sedari .  prm 
l«titia  clamores  potuisse,  consnrgcv* 
tibns  pariter  Ccnsoribus;  a  ^nibuf 
honorifice  demnm,  «ffectant^  unlTer- 
sa  plebe^  eiqne  cnm  madmo  piausii 
gratdante,  eliam  dedsctus  est  do- 
mum.  l>sKxn.. 

/n  are  gtnNdas  i««ns,p0paiSy  dntdt) 
Desumta  est  hmc  SaUustianss  hlsto- 
rise  tabula  ex  Donato  interpretantA 
hme  Terentii :  '  In  ore  cst  omm  po% 
puio:'  obi  utdt:  'In  ore  estomni 
populo.  SaUnstins:  In  ore  gentibns^ 
agens^  populo,  civiuti.'  Sed  quii 
httc  posteriora  pro  SaHustianis  he^ 
bnemnf,  Sdiustinm  a  Donati  verbia 
non  distinxemnty  qd  iUo  dotldi  iw> 
torpretatnr  Terentiippjmio/  sintigi^ 
tur  hsec  SaUnstii:  /n  srs  gniikm^ 
«fwnt;  celera  Grammatici :  quero  sie 
distingne  :  *  In  ore  est  on^ii  popdo, 
Sdlnstios:   in  ore  gentibna  ageos, 

POFVLPy  CiTiUtL'  Puitck. 


758 


MOTiE   YARIORUM   IK 


Mn  ^re  geniUn»  Mgetui]  £x  hoc  dis-' 
tenUnenm  noD  est,  nt  de  landatissi- 
mo  illo,  mc  vcre  Magno  Poinpejo 
sCriptum  iiaheatiir.  Dou:ia. 

Huue  igUur,SfeJ]  Ibidem  Donatna 
SalliUtiom,  com  de  descriptione  Cel- 
tlberi»  loqueretnr,  itafcripaisse  tra- 
didit.  forlasftis  legendum  est,  Tm^- 
tiui^  de  quo  in  bello  Sertoriano,  pro 
TMrqmmu».  Carrio. 

Dein  eampi  TkemyteirU]  Varialod 
hnjus  apod  Sefvium  1.  xi.  JEneid. 
exstat  scriptara.  In  quibusdam  enim 
legitur,  Deim  eampi  Theemieeirei :  ce- 
teris  cnm  liac  nostra  leptione  consen- 
tlentibns :  in  aliis  vero,  I^etfi  eampi 
Threimif  qwM  kabuenait  Ameaenet  ab 
Jhmime^  Mcertam,  quam  eb  eaamam  di- 
^rrssicr.  Primum  autem  illnd  qnod 
expressimos,  et  antiquius  est,  et  cnm 
Sallnstiana  oratione  magis  convenit ; 
nisi  quod,  pro  Threieti,  aut  Tiuami* 
hcireif  voce  panliulnro  immntata  scri- 
bendnm  est,  Tkemyieirii :  Amazones 
enim  caropos  Themyscirios  insedisse 
nemo  nescit.  Carrio. 

Amaxonet]  Hsp,  ntt  creditnm  vete- 
ribus,  Scythiam  primnm  juxta  Ta- 
nain,  et  inde  prope  Thermodonta  ha- 
hitanmt.  Foere  et  tales,  si  credjmns 
Oiodoro,  ad  mare  Hyrcannm  et  in' 
Libya.  Hodieque  prope  Angolam  m 
Africaex  mulieribus  totum  consistere 
rcgnom  asiieverant,quividemntymas- 
culum  omnem  natum  occidere :  cum 
peregrinis  rem  habere.  In  America 
qnoque  hodie  Rio  de  las  Amasones. 
Quamvis  itaqne  Strabo  exactissimus 
nnctor  I.  xt.  neget  unquam  Amazones 
fnisse,  non  tamen  constante  sibi  tota 
nntiquitate  rqjiciendnm  videlur,  cnm 
et  nostra  tempora  idem  confirment. 

Ubi  eum  Ma]  Idem  Servios  1.  xii . 
iEneid.  Salhititium  bec  de  Appio 
cHxisse  memorat :  qnamquaro  explica- 
tio  potins  verborom  Sallustii,  qnom 
Ipsa  Sallnstianae  orationis  verba  esse 
▼ideantor.  Carrio, 

Leaga^y  Iioago  t^,  eodem  Ser- 
'  vio  I.  x.  ^eid.  interpretante  est  tpea 


longeposita.  Idem. 

Equeetrie  prwlu  «vMlts,  ife,]  Itn 
enim  binatsthsreFragmenta  nala(nti 
apparet)  mann  divulsa  mrsua  in  ttnara 
conjelotinari  posse  de  argomenti  simi- 
litndine  coojeclare  Inbet,  tradndis 
alio  verbis  iliis :  Catira  tiate  nsteflv  ia- 
troihaa,  quis  nunc  media  (si  Diis  pla- 
cet)  interjecta  leguntnr.  Cetemm 
rcciproean  istam,  accessim  ct  reoes- 
sim,  eqnestri  prselio,  qnasi  serra  veli- 
tandi  ratkmem  explicat  idem  mnlto 
clarius  nobis  in  Jugnrthay  de  Nami- 
daram  eqnitatn  •  loqnens :  *  Qnilm» 
illi  freti,  non  (nti  equestri  prmlio  so- 
let)  seqni,  dem  cedere,  sed  advorsis 
eqttis  concnrrere,  implicare,  acper- 
tnrbare  aciem.'  Doasa. 

MuHot  taaun,  ^c.]  Tribns  in  locEi 
*verba  hsec  Sallustiana  addncuntnr; 
primo  a  Donato,  in  Ennacb.  act  S. 
sc.  2.  eo  qno  a  me  edlu  sont  modo  ; 
deln  a  Servlo  libro  decimo  JEneid. ; 
nonnihil  diverse :  muHot  a  pueritia 
honot  intuUaverat,  Postremo  ab  eo- 
dem  Servio  I.  z.  muftot  ab  adoleteeutia 
bonot  intnltaoerat ;  id  est,  inqnity  Im* 
petum  fecerat.  C«rrta. 

Cssa]  CoM  civltas  Tliscis,  qnc 
nnmem  singnlari  etiam  secnndnm  Sal-* 
Instium  dlcitnr.  Servins  1.  x.  £neid. 


Equit  dique,  ife."]  Sic  et  snpra : '  E- 
qois  et  armis  decoribns  cnltns.'  Be 
Pompejoloqni  vldetnr,Sttnae  Dlctato^ 
ri  a  victorla  obvf am  accedente :  qnam 
reni  ita  comineniorat  Plotarcbns : 
yptbt  9e  6  nd/ror^br  iDfbs  im-a,  «psr- 
^rti^c  rsur  ^itiav  lCdrXi^^ci»,  uaihm- 
Koe^fuT^^^biimfur,  &t  KaXXtoTqrfabro' 
Kpdfropi  aett  KafiwpordTq  papUq,  Id  est, 
*  Cnm  (Siillam)  appropinqnare  Pom- 
pejns  certior  factiis,  Legatis  imperat, 
Ht  exercitom  arment,  ct  instreant, 
qoo  quam  pulclierrimam  speciem 
prdpbeant  Imperatori/   Douua. 

Fettut]  Iilem  Servius  iix.  Fettut^ 
inquit,  hie  ett  egtnt  eemnUi:  nam  cor- 
pom  fatigatom  dleimos,  anlmo  lea« 
•nm.  Corr. 


PRAOMBNTA   INOBRT.   LIBB. 


7S» 


Apmd  l«t<ray4re.]  (Urtm  ant  velocem 
ifgBificat  ant  fidekffliy  aiiqtteodo  eti- 
amflnniUDy  nt  ait  SaHuatian,  «|NHf /» 
Um  €0Hq»  mU^ewsenU.  Ikrviaa  !•  !• 
iEneid.  livm. 

BispniMt]  Ibkieni,  *  patria/  in* 
quity  *  td  est,  civitas  in  provincia  esae 
potesty  Bon  tamen  nt  ipta  pi-ovincia 
patria  nit,  licct  in  Salinatto  ieotom 
fiity.  Hitpauiam  sibi  antiqnam  patriam 
csse :  scd  iUic  ad  rem,  non  ad  verita^ 
tem/  Idem  K  iii.  '  Hispaniam  ^ibi 
j>atriam  esse,  provinciam  pro  patria 
imsnit.'  Corno. 

Lycial  AMc(a,  Ptolcmmf  et  ceteris : 
Asiae  reg ip.est.  Myiiaa,  MvA^fy  olim 
dicta  fait,  ctism  Ogygia,  *Qyvyta,  Sto- 
phano  teste.  Incoias  Termilas  Ttp- 
HiKas  yocatf^s,  scribit  Herodotos: 
Tp^fukoi^  Tremili  Stepltano.  Trimilis 
ergo  est  apud  Liberalem :  et  Soly- 
mos,  X^Aifios,  apnd  enndem  Steplia- 
^um.  Regionem  novo  vocabnlo  Bric- 
«jnia  appeliari  tradit  Girava.   Oriei. 

Piiidiu]  CilicisB  rogio»  Ptolemseo, 
qum  Tnrcis  Varsaciti,  nt  ait  Lenncia* 
▼ias.  Jdem, 

SoTie  dndo»  fiuti  neeat}  Pnto  le- 
gendnmy  ednetee^  accipiendnmque  de 
seTera  ac  militari  Crassi  disciplina, 
qna  idem  in  fngitoribas  coercendis 
•oaus.  Ex  dnabns  Memroianis  Legiont- 
J»as  contra  edictnm  Imperatoris  in 
hoatem  (Spartacnm)  pngnare  aosisy 
proflif^atisqucy  quingentosprimos,uii- 
de  initium  fng»  factum  fuerat,  sorte 
edoetoa  decimari  prsecepit.  Qnod 
vetns  snpplicti  genns  intermortnnm, 
ac  dcsitnm  jampridero,  postliminio  in 
«oastra  Romana  rednctnm  a  Crasso. 
Ancior    Plutarchtis    in    ejua   vita. 

Owmis,  tfc,"]  Sint  ne  h»c  certa  SaY- 
Itistiaiue  orationis  verba,  vehementer 
dnbito. 

BralfsKm  et  Metdimim\  Japyginm 
proiaMitorinmy  nt  Ptolemaeus,  vel,  nt 
Plinins  babet,  Acrajapygia.  Idema 
SaUnstio  et  Ptolemso  qnoqne  Salen- 
iinnm»  2«iX«Mr&^,  dicitnr.  Piinios  ad- 


dit  bic  Italiam  longiasime  in  marra 
excnrrere.  Pomponins  Sale  tantura 
(nisi  locns  aMitilns  sit)  vocat.  Cabo 
de  S.  Maria  appellatur  Leandro  :  sic 
qnoqne  Mayvella :  S.  Maria  de  Fini- 
bns  terrae  nempe.  C.  de  Leuca,  CoU 
lenotio.  .  Staiatum  indigensB  appel- 
lant,  inqnit  Barrius.  Orfdtat. 

ItaUa,  ifc.]  Dnbito  nnm  le|i  de- 
beat:  Jf«/iaptaMoc&KNii/ii.  Virg.  •  Hu- 
milemque  vldemns  Itaiiam.'  Puiich, 

liaUapkauiytfe,]  Ounthems  Poeta : 
'  Campos  ac  plana  jacentis  Prospicit 
Itallae.'  Idem  i.  ii.  Zonae  formam 
habere  ait  Itaiiam :  *  Haec  Apen- 
nioi  rigidis  binc  rupibns,  inde  Alpi- 
bns  aeriis  pressa  atque  coercita  tel- 
liuLonga,  sed  angustam  Zonse  sor- 
tita  fignram.' 

Qwi  tempeeiaie,  i^e,]  Hnc  respexit 
Tacitus  1.  XI r.  cnm  scripsit :  <  Qnip> 
pe  Bysantinm  fertili  solo,  fecnndo- 
qiie  mariy  qnia  vis  piscium  in  Pontnm 
ernmpensy  et  obliquis  sobter  undas 
saxis  exterrita,  omtsso  altcrius  Htoris 
flCxn,  bos  ad  portos  defertur.'  Unin, 

QtUL  tempeiUde]  Etiam  cltatnr  a 
veteri  Scholiaste  Jnvenalis,  qui  sie 
acribit:  *  Qui  in  Ponto  ct  Maeotide 
capinntnr  pisces  imroanes  et  pingoes 
ex  ipsa  tarditate,  qnoniam  quandO 
gelat,  in  glacie  hserent.  Salliistius: 
Itaqne  tempestate  piscinm  vis  ponto 
ernmpit.*  Plinius  ix.  15.  '  Piscium 
genns  omne  maxima  celeritate  ado- 
lescit,  nmxime  in  Ponto/  Festns  Avi- 
enus :  *  Qna  plscosa  jacet  spacio  por- 
recta  Propontis.'  Coler» 

Intrwrmu  ftrima,  i^c,]  An  vero  cni- 
qnam  dnbinm  esse  potest,  qnin  hinc 
mntnatns  Bithyniae  suac  descriptio- 
oem  Isidoms?  unde  et  hoc  Crispl 
Fragmentnm  (id  qnod  supra  in  Corsr- 
cse  ac  Sardinise  topographia  prtesti- 
timns)  haud  medtocri  supplcmento 
snccentnriari  possc  videtnr,  facie  vcr- 
borum  nonnihil  imnuitata;  qnae  ita 
apud  eum-  sarcinatorem  consuta  le- 
guntur:  'Prima  Asisc  minoris  Bithy- 
nia  in  Ponti  exordio  ad  aolis  orientia 


7W 


HOTJB  VARIORUM  IN 


IMrtem  «dTerMTbrtchi  Jaoet,  hAiltii 
antea  iKMiiinilHif  appeUata.  Nico* 
incdiaiirbt  in  ea  ett,  ubi  Haanibal 
fogieas  veneni  haastn  auinam  exha- 
lavil.'  Qttoram  postremam  partien- 
lara  de  Javenalit  flopcali»  decerptam^ 
e«t  veritimile  ita  de  Mario  tcribentiB : 
'  Si  circamdocto  captivorom  agmine, 
et  omni  BeUornm  pompa,  antmam  ez- 
InlaMet  opimam,  Cam  de  Teatonico 
veUet  detcendere  cnrru/  Videtnr 
aatera  SaUtittias  a  Bithyoim  descrip- 
tione  exortut,  cauttaa  porro  tumma- 
tim  tolent  exposuitte  beUi  a  Romanit 
turati  advortut  Mithridatemy  per  Ni- 
vomedem  BithyniR  Regem  (id  qnod 
t»  EpittoU  Uhi  Pontici  BegU  didld. 
mut)  iptorum  numime  instinctu,  ar- 
mis  laceMitnm.  Domxa, 

intnrtUBfrmaAsUBBHkymUq^tcte 
Doctissimus  ac  NobiUMimus  Dotiza 
fragmentum  hoc  Salhistii  apud  Isido* 
rom  aactius  exstare  odoratas  erat, 
nam  tta  ut  edldimus,  legitnr  apnd 
Servinm  qoem  habemnt  Uberalitate 
CU  Petri  DanielU.  ted  Itldori  locura 
non  pigebit  adtcribere,  ut  mcndam, 
qood  ei  Jamdudnm  inhsetit,  ehmtnr : 
*  Prima  Attai  minorU  Bilhynia,  m 
Ponti  exordio^  ad  solU  oricntU  par. 
tem  adversa  Thracia  jacet,  multis 
anteanominibusappelUta:  namiHrius 
Beritia  (}egt  Bebritia)  dlcta,  delnde 
Mygdonia :  mox  a  Bithynio  rege,  BU 
thynla  appelUu,  ipsa  est  et  major 
Phiygto.'  VaL  FUccus  L  iv,  *  ProxiT 
ma  Bebricu  radnntnr  Umina  regnl^ 
Pingue  tolom,  et  doris  regio  non  in- 
vida  UorU.'  Cetemra  cum  Servius 
citethtscCrispl,utdoceatBlthynlam, 
et  Bebriciara  dictam^  nuUaqae  ejnt 
rei  in  fhfmento  hoc  exttet  raentio^ 
non  dnbito  Sallnstiom  aagere  hoc 
pacto :  *  Igitur  faitrortnt  prima  Atitt 
Biibynia  est,  mnltU  antea  norahilbnt 
appeUata.  Ipta  enira  ett  et  major 
Phryglai  priot  BebricU  dicta,  mox  a 
Bithynio  rege  Btthynia.'  PaUcA. 

JixereUm:}  Ibidem  Serviut  inter- 
pretaturi  wricPf^  dlet«m  ette  procon* 


Merare..  Oerrii* 

•  Se  regibm]  Bno  hSN;  Iragmcnta 
■eortnm  apnd  Servinm  I.  iv.  OoMrg. 
exttantia,  oratUnU  serie  taadente^ 
eonjunxi ;  vere  an  faUey  nihU  Mioro. 
certe  verUimUtter :  qnanqnam  priat 
de  CcltiberU,  posterins  vero  de  Par- 
thit  et  MedU  Salhutinm  protnKsse, 
Servios  aaserere  videator.  Garm.- 

Se  regibm  dcMvfltf]  De  Partlns  lo- 
qoHnr,  ti  bene  ttitpicor.  PhHargy- 
ilns,  antlqaistlmns  Vlrgilit  intcrpfea, 
de  Partk|is:  *  Hit  antem  geotibns, 
ait  SaUnstins,  adco  ingenito  est  tane- 
tiCas  reiigiq^s:'  abi  emendanduffl  ex 
eopse  Salliistu  loco:  SmutUm  regu 
nsMtaU.  Coler. 

DuM  VKferUr^  9fe\  Sentaa  eflagi- 
tare  videtnr,  nt  pro  imj  m  retcriba- 
mot.  Denam. 

NMene]  Narbodb  Id  Martinsnvn- 
cupatnt,  qood  in  euro  Ccsar  Dictator 
colonot  ex  Martia  legione  militet  d^- 
doxUtet.  Cicero  tpecniara  et  pro- 
pognacolam  Itallae  appeUavit.  PK- 
niut  ait  Colottiam  fuiue  deenaaano- 
rum:  et  Mela  intuper  AtaelnomB. 
Sita  ett  ad  ottU  AtacU  inmlnU  xii. 
m.  p.  a  mari  dUtant,  hodieqoe  et  nm- 
nitlMlma  et  polcherrima  civitat,  tom 
et  Archiepitcopatt  aede  aUitqne  oran- 
mentU  clata.  Ollm  qnoqne  pOkher- 
limo  epitheto  eam  affecerat  MmtUIU, 
qni  et  Palcrmwi  dixerat,  modo  codl- 
cU  menn  exarati  lectionem  tieqnamar 
nobU  a  Scriverio  indioatami-^Docti 
Narbo  Patema  Votieni.'  Vnlgo  enUn 
dicitor : « Docti  Patria  NarboVotUaL.' 
8ed  firmat  lectionem  tcriptam  ista 
praMerlimEpigraphe:  Coi^JuuPa- 
TBSiiA.  Nasbo.  JnlinPntemavUc» 
licet,  nt  inteUigeretar  Jnlli  ftttia 
DicUtorU,  nen  Jolii  FUu,  id  ett^  Oi> 
Uviani|  anspiciU  dednctam.  Martiaiia 
versut  hi  tnnt :  '  Qnem  piilrhriiUnn 
jam  redire  Nariw,  Docti  patrU  Nar« 
ba  Votieni,  Ad  leget  jubet  annnea^ne 
fasoet.'  Xympbator  qnodammodo  ia 
ejut  laiidibDS  Sidoniim  Apolli«aria: 

*  Salve  Narbo  potent  talnbritnte»  Ui^ 


PRAOMBNTA  INCeftT.  UBB. 


7«1 


|>€  et  mre  umol  bonat  videri,  Maris 
olvibw,imbiUii  Ubernis^  Poriit,  por- 
ticibnt,  foroy  Uicecro,  Delabrity  Ca- 
pitoiiit,  moBetit,  Thermit,  arcobot, 
borreit,  maeeUit,  Pratit,  fontibot,  in* 
iuUty  taltnlt,  Stagnit,  flominey  merce^ 
ponte,  ponto,  Unnt  qni  Tenerere  jnre 
divot  LratBnm,  Gererem,  Palera,  Mi» 
nervam,  Spicit,  palmitey  patenit,  trap 
petit/  Ibidemqoe  «tatim  tnbjicit: 
'  NoB  .tv  marmora  brecteala  ntrim- 
qne,  Non  teatadinit  Indicte  aitorem, 
Non  ti  qnat  eborit  trabet,  refractit 
Rottrit,  Marmarici  dedere  barri,  Fi- 
gu  mcBBibnt,  anreatqne  portat  Exor- 
IW  Ataroticit  lapillit :  Sed  per  temi- 
rntat  taperbut  arcet  Ottendent  vete- 
rit  decnt  doelli,  Qnattatot  gerit  icti- 
boa  molaret,  Landandat  pretiotior 
ruinit.'  Nam  forore  Ootlioram  et  At- 
tilm  etiam  immanitate  exattam  An- 
oalet  tettantar.  De  mtenibnt  ergo 
«rbitqae  pattim  roderibat,  qnod  ia- 
noit  Sidoniat,  not  qaoqae  altbi  in 
Catmine  fide  ocalata  retalimat.  In- 
iMMaefi-eBim  cum  Imcriptionibnt  an* 
jtiqntt  exteriori  mnrornm  orbits  ita 
impecti  •nat  lapidet»  ateminntqni- 
4«m  adtpid*  vix  tamen  adiri  aat  legi, 
ob  aqntB  et  Ibiett  clrcnmdnet»  pro- 
fanditotem,  poitint.  Ideoqne  tcrlp- 
t:  'Aacta  anro  costra  pfetiotii 
wt.'  Inferiorlt  tevl  tcrip- 
toret,  loter  qaot  Ammlaaot  MarceUi- 
Mi,  Chiim  hlc  mettiaiate  reperlo. 
At  AmmiaBBt:  *  In  Narbonertti  Cln* 
aaeit  Narbona  etTelota,qnm  pria- 
cipatom  arblum  teaeat.'  PMUea. 
.  Sicienna«ti4iltt]Videtvprap.676. 
.  Ad  Jtm  mtmim  ««imi]  Ite  et  ia 
jDaiuito>  exemplaribai  aoitrit,  latcita 
pranai,  ae  perplexabill  tenteatia» 
Siao  anlla  potiut.  Ita  nt  dabium  mihi 
BOB  ilt,  qoin,  id  J9H  wtmdm  attlfa, 
ilebeat  eaieadari:  qaati  dicat.;  Jupl- 
tar  btavlderlt:  toI»  Hmc  Deo  aint 
cana,  qni  tapra  aoi  negotinm  curabit. 
filc  et  Martialii  tappalpant  Domitia- 
m»}  ■*  Hoc  tatii  ett ;  ipii  cetera  man- 
doV90/  Vmxm. 


JHtrU  grevei  «6  iHiiNiia  intiJifa  rf »- 
/tentikuMi  Sfc  legendnm ;  nam  Tacltnt 
babet :  '  De  obtidione  cnnctaotibuty 
tolita  iotolitaque  alimenta  deerant.' 
Videodum  aatem  air  ad  bxc  frtgmen- 
ta  addi  pottit  iUnd,  quod  ab  Ambro- 
tio  citatur  epitt.  ad  Marcellin.  v. 
'  Brevi/  inquit,  *  mHUitndo  divena 
atqne  vaga,  concordia  civitat  facta 
erat,'  &e.  Nam  paulo  ante  nomtnatar 
Sallatt.  ut  ad  eam  haec  quoqoe  referri 
pottint  C/rttn. 

Mwbi  grwtf^  ffcl  Credo  ntique  de 
exercitu  Mithridatit  agi  Cjrsicam  ob- 
tidente^  eo  ntqne  ineditt  redacto,  ut 
ae  hnmanit  qnidem  camibat  abttine- 
rent ;  aUi»  pecornro  in  moremy  berbli 
radicibntqae  evoltit  uterentar  pro  cl« 
bo.  unde  et  gravlum  morbomm  et 
pettUeatim  cauttat,  eo  maglt,  quod 
itinera  tcrrettrlayqna  commeatat  tub- 
vehi  pottent,  omala  a  LucuUo  obtetn 
circnmquiqne ;  et  aqtttt,  per  anai 
temput  hiemantet,  maritimat  impor- 
tationet  prtepedirent.  Qnam  Incom- 
moditatem  obtettor  Ipte  Cyiloeaai 
quettui  erat  tupra,  in  Epittela  taa 
ad  Artacem :  abl  In  baae  modum  ret^ 
Ita  ut  getta  erat,  quam  brevlttime 
enarratur:  <Apnd  Cyxicnni,  magao 
cam  exercita,  in  obtidione  morantl 
frnmentum  diefnit,  nuUo  circumad- 
aitente,  tlmul  hiemt  marl  prohlbe- 
bat.'  Ould  enlm  i  potuitne  brevlot  ? 
/dem. 

FHgttel  Legendnm  fortan,  qflicer«| 
vel/r<f«rr.  Ciacc. 

•  Nmm  9«tdeM  Pftrrho^  AnmbttU^  if^ 
Exiittnio  etie  ex  actione  Lrpldi ;  in 
qna  legltnry  Nem  qmd  a  FffrrkOf  4tv* 
Ciacc 

Pfrrlm}  Vide  nipra  p.  686. 

Hmmikdi]  Vlde  tapra  Jug.  c.  5. 

Ncfne  rtC  d^etum]  Nec  ett  defemni 
dominatlonem  Salla.  Vldetur  tump- 
tom  ex  aUqua  Oratione.  CoUr, 

CfteryMtt]  Serviut  llb.  JEneid.  *  Cha- 
rybdit,'  inquit, '  tecundnm  SaUottiam 
circa  Tanromoiitannm  egerit  Utwhr 
Verba  autem  SaUoilUy  qnm  a  Servio 


im 


KOTiE    VARIORXJBf   W 


ibsttnt,  primtis  e  schedit  Tiri  omnis 
antiqnitati*  stndiosisrimi,  jnxta  ae 
peritissimi  Petri  Danielis  in  lacem 
dedit  amicns  noster  Josepli.  Scali^r. 
de  quo  iiiud  iiabeo  affirmare,  plni 
eum  in  Gnpca  qnani  Latina  lingna, 
extema,  domestica  antiquitate,  omni 
drnique  omninm  artium  encyclopsdia 
memoria  tenere,  quam  quisquam  eo- 
mm  qni  se  doctos  et  esse  et  dict  to- 
htnt,  liae  qnidem  state,  ignoret.  Hspc 
aiitem  Sallnstiana  Silins  in  Hbrum 
snnm  xiv.  ita  transtnlit :  *  Et  qui  cor- 
rnptas  sorbentem  vorticis  hanstu,  At- 
que  iternm  e  fnndo  Jacnlantem  ad  si- 
dera  puppes  Tanromenitana  cettiunr 
de  sede  CliarylMlin/  Sic  enim  liber 
Coloniensi^:  non,T4mrofntffriana;  Stra- 
bonis  iocum,  qni  de  Sallustiano  ad 
tprbnm  expressns  est,  pa^ne  rac  fngit 
apponere.  Est  tgiCnr  hic  :  AtlieyvTeu 
tk  Koi  ^  XdfAfpBts  /wtplhy  irfh  rijt  ir^Acwf 
^ T^  wopBfx^f  fiiBos  i^alvtovy  ^tshal  ira- 
Xtpfotai  rov  TopBfiov  Kardymtffiy  tbftfQt 
tiL<rKd^rpaxrj\tj^6iJutvafi9Tk  mforpo^s 
ka\  ibfris  fieydKiis'  KorairoBimtw  fik  Koi 
BtaXtfB^yrttP  rh  yavdyta  irapardxrTai 
*phs  ^jUya  rrjs  ^avpofjutyiasy  V  KoXoi^ 
cty  hvh  trvfiirniftaTOS  ro&rov  KOirpiay, 
Carrio, 

Charyijdid^  t^."]  Qno  loco  notandnm 
raram  sigiiificationem  in  voce  Nayfra- 
gia;  qiTae  pro  qnassamm,  et  qnasi  as- 
sulatim  dedolatarom  naviiim  fragmi- 
liibns,  lacerisqne  arraamentomnr  reli- 
qniis  posita ;  recte.  Ceternm  rescri- 
bendnni :  Per  tnUUa  wexeginta :  eodem- 
qnc  etiain  referendtim  videri  alterum 
niud  libri  i  v.  quod  habes  snpra :  *  Ubl 
se  laniata  navigia  fundo  emergunt' 
Douza, 

Charybdis]  Haec  Poetarnm  carmi- 
nibns  celebris,  niltil  aliud  qnani  mare 
vorticosum,  et  quasi  in  hiatnm  descen- 
dens.  Hinc  Didymns  Homeri  Scho- 
liastes :  XdpvfiBis  OaXdfrtrrfs  fid$os  iMtiro- 
riKhy,  id  est,  *  Cbarybdis,  gur^cs,  qtio 
mare  absorbetnr.'  Ceteruni  in  ipso 
Freto  Siculo  hanc  Charybdin  f^iisse 
iitis  constat^    De  ea  ita  Ttetzes  a4 


Lycophron.  'H  XdfroffBtf  md  v  ^brAU* 
9kiioi&y  thrhr  ^  ft^  yiip  XdpvfiMts  «rv^ 
MitT^y  |0tI,  4i  M  Sr^AAa  iroplrh-^^kr^ 
Id  est :  *  Chatybdis  et  Scylla  viein» 
hiter  ae  snnt :  Charybdia  enin  est 
elrca  Messanam,  Scyila  vero  ctrca 
Khegtom.'  Andr  pro^ter  Strabonen 
Hb.  VI.  Seneeam  E^ist.  LxxfX.  Cha- 
rybdis  an  reftpondeat  fabnlia  mihi 
perscribi  desidero.  Et  ai  forte  ob- 
servaverls,  fae  nos  certiorcs,  ntrom 
ttno  tantum  vento  agatnr  in  vorticcs, 
an  oronis  tempestaa  aeqne  liwre  Hlnd 
contorqneat :  et  an  vemm  sit,  qoic- 
qnld  illo  freti  tnrbine  abreptnm  est^ 
per  mnlta  millia  tndii  condiiom,  rt 
cfrca  Tanromenitannm  litns  emer* 
gere.  A  Sicnlis  hodie  Calopharam, 
teste  Fasello,  dicitor,  ijnod  Latiae 
bonnm  sive  pnlchrnm  lumeB  est ;  ob 
id,  qnod  ad  proximnm  braelilnm  K 
Rttinerii,  cnrvnm  litns,  altera  sit  spe- 
enla,  qnacs  cantnm  prsetcrnavigamria 
contra  viclnae  Charybdis  miaas  inmen 
pneerigit.  Atqne  hoc  non,  nt  tradtt 
Homerns,  singulia  diebns  terabforbet 
ingentl  gnrgtte  removet<pie  Mfna», 
sed  qnoties  vehemeottori  veatoinm 
ftatn  fretnm  concitatnr,  maxirae  vem 
Anstro.  Vnde  eiiam  Sllias  I.  xnr. 
'  Ansontce  pars  inagna  jacet  TrtM«ria 
teiltts  Ut  semel,  e»p«gtMnte  Niito,eC 
vastantibns  nndis,  Aecepii  freta,  cc« 
mleo  propnlsa  tridente.'  Etaumy 
qnnm  longe  impetnosior  velociorqna 
sit  nndamm  flnxns  ab  seplentrionibna 
hi  Anstram,  qnam  bino  reflvxnsver* 
sns  oeptentriones ;  sr  qnando  vehe- 
meniiores  flatos  ab  Aaatro  exoriaa* 
tur;  ea  sciKcet  gemkiata  et  sibi  in« 
vicem  obvia  in  angnsto  frete  vis,  hinc 
venti,  lllinc  flnxns,  itaeffnaseompri- 
mit  et  inter  %e  collidit,  ot  in  snblime 
evehantnr;  rarsnroqne  Ingentl  owi 
mole  ac  pondere  fn  imimi  dehiscairt, 
non  tamen  4n  tantnm,-  jnxta  PoetMta 
Tibullnm,  nti,  '  interrapto  mHleinr 
gnrgite  pontns.'  Atqne  ita  aavigia 
prmoipHe  minora  abripinntnr,  qma 
taadem  in  TaoromeiittaBinn  iitn»  d»- 


FRAeMSifTA   INCBRT.  LIBB. 


768 


fieraBtvr:  mmqnid^ni  p^r  snbterra* 
Meos  ifttosdani  t pectu,  «ed  ▼ekemeD- 
tiorU  fluxo«y  e  Sei»! entriooibu»  iii  me- 
ridieM  provolulione:  qnia  hnc  usqne 
flazn»,refltt3uraqne  treti  nb  Vaticeno 
Italic  pro]noa.terio  per  Lzx.  fere  mtU 
lia  pnssunm  se  exteudit.  Itaque 
Thncydides,  antiqQissimus  jnxta  et 
rerum  gravissimn«  aiictor,  lib.  iv.  non 
nBun  locnm,  sed  totnm  fretum  Cha- 
rybdin  appeliavit.  ClMter, 
■  TnnreMan<eiM]Tanromenia,SiciliB 
eolonin,  prlscis  Naxns  vocata;  nt 
PUnitts  et  SoUous  testantnr.  Tanro- 
neninm  Twpoyi^nw^  habet  Ptolemse- 
tts,  et  Pntercnlus.  Taums  olim,  locns 
vocabatnr,  Diodoro  teste  xv.  Vibins 
dkit,  aliter  Euseboneora  nnncnpari. 
NaxooTSchison  hodle  nominati,  scri- 
bttot  Faiellas  et  Aretiua.  Tanromena 
A«onymnaqnidam.  Tanromenium  et 
]iiaaos,diversa  sunt  apud  Strabonem. 
CoL.  Avo.  TAimoMBM.  est  in  Tiberii 
amBmo.    testis    GU>ltxik  Thesanrus. 

89gfadim\  JEstoat  in  hnjus  loei 
emendatioiM  Coierns.  Lege  nnila  li« 
centia :  Vfiffe  qm»  «liem  tum^  pro  fni« 
«pkimo  sensn  «t  conveoiente;  ^nii 
pro  f ntdns  pneri  nomnt.  PwML 
.  Afmd  CenhtfMiM,  ^c.]  Lew  odor 
eet  soavis  et  fragrans,  nt  contra  gra* 
Tis.  Vaierias  Flaccns  lib.  xiv.  *  Illic 
pestiferas  snbter  jnga  concava  tor- 
^ttot  Atcr  aqnas  Acberon,  vastoqne 
osttndat  biatn,  Tnmens  et  ssevaseqni- 
tnr  eaiigine  campus,  Linque  § ravem 
tevinmy  et  miseris  sua  fata  coionis.' 
Jdtm. 

^flwnncm]  Qnodoam  Imdie  sit  dnbi- 
intor :  vide  Mattbioinm  et  Monardem. 

Ntmqm  emntMJn]  De  Tiinronim  crn« 
^eliUte  Lactantius  lib.  i.  *  Erat  lex 
opod  Tanros .  inhumanani  et  feram 
gentemy  uti  Dianic  ho*pites  inimola* 
vOBtnr,  et  id  »aciificinm  muiiis  tem- 
porlbus  celebratnm  est.'  Fuitek. 

Tmsri  jmU]  Tanri  popnli,  in  Sar* 
Nintia  Bnvopsea,  Tacito  xnr.  Annal. 
eoUiBt  AjefalUia  «ttnom»   ot  icribit 


finstatliins,  et  Procop.  iv.  ^dif.  9iiot 
aliis  TauroscylbaB.  ^irinfnfita  eornm 
regio  vocatnr,  apud  Stephannm,  in 
voce  ^^a9i :  et  Taurio  eorum  urbs,  a 
Suida.  QrteL 

TripUci  fluctu]  Onecis  rpucvfttaf  La- 
ttnis  Derumanns  fluctns:  atqne  hoc 
de  Cfaarybdi  accipio,  qnam  eandem 
intelligit  Virgil.  lib.  iii.  divini  operis : 
'  Dexti  um  Scyila  tenet,  laevum  ira- 
placau  Charybd;s  Obsidet,  atqne  inio 
b»rathri  ter  gurgite  vastos  Sorbet  In 
abrnptom  fluctns.'  £t  Homerus :  Ty 
U  M  8ia  X4pi^ir  Aroj^^i^Sc?  /UXw 
8|a^.  T^  f$hf  yip  n^  ia^a^  iw*  tfueri, 
vplf  8*  kim^i0M  Aciydy.  Putick, 

Ttiplici  ftuctuy  4-c.]  Ita  vocabant 
maximum  floctum,  nt  Latini  Decnroa- 
nnm.  Servius  annotat  Ora*cis  dici 
rpaaffdeaf,  Hesychius:  rpuevftla.  if 
f^^y  9rarrpia  K^pLora  dr  tr  vwip$^ 
ffol  trwd^,  Coler. 

Ckartfbdi  mare  vortieosum^  Scribo : 
Ckarffbdis,  mare  vorticomtm,  Pliniiis  I. 
III.  c.  8.  ex  Sallustio :  <  In  eo  fietti 
est  scopulus  Scylla.'  Item:  'Charyb- 
dis,  mare  vorticosum,  ambo  clara  sae- 
vitia.'  Seneca  1.  iv.  c.  1.  de  beneficiis : 
*  Turbinum  motns  vagus  est  et  dis- 
jectus,  et  nt  Sallostii  verbis  utar,  vor- 
ticosus.'  Idem, 

Temporeaum  mareffyc,']  Hiemc  entm 
non  navigabatur,  sed  appetente  vere 
maria  iterum  aperiebantnr. 

Qua  imipalia  gunt]  Desnmtnm  est 
hoc  ex  codice  Fuldano  Servii,  nbl  sic 
legitur :  '  Qnac  inagalia  «nnt  circnm- 
jecta  civitati,  snbnrbaoa  aedificia  ma- 
galia :'  separo  hsec  et  dno  fragmeota 
facio :  *  Quse  magalia  sunt  circnm» 
jecta  civitati.'  £t,  *  Snbnrbana  spdi- 
ficia  magalia :'  vel  fii  lubet  postrema, 
SMfrnrdaiia  te,  m.  pro  glossemate  snnto 
ex  Servii  conimento.  Puteck,  Vide 
supra  Jug.  c.  18. 

Trttditwrfttgam]  Existimaverim  hiec 
de  Sfrtorio  acctpienda  eMC,  et  fer- 
tasse  per  longinqua  Oceani  intelligen- 
das  insulas  fortunatas.  Acron  mihi 
idonens  nnetor  ease  possit.    '  Sallns* 


764 


VOTM  VAmOitUM  IN 


tltti;  Inquit»  <  in  HUtoriit  tndit  Scr- 
toriam  victnm  vohiiMe  fngere  ad  in- 
•ulaB  fortunatat/  C^Ur. 

Cwm  mimm  kMtmm}  Refero  ad  li- 
brnm  prlmum.  ad  ista  nempe  SerU' 
ruu  p^kiM^  ifc,  Pntscli. 
.  Ex  parte  eohurtiMm  frmeipert']  £- 
menda,  ex  parte  eekerimm  fneeipm 
iMttruda  jtaluMMi  leeaim  jtre  eoilrit. 
Putscb. 

Sin  vi$  Meiai}  Redoco  ad  iii. 
Hiitor.  libruro,  de  eaercitn  apnd  Cy- 
slcnm  fame  oonfecto. 

Qai  naUa  eerU  exaUW]  Snpra  In 
Catilina,  *  Qni  £nea  dnce  profogi 
acdibns  incertta  ▼agabantor.'  Nam 
qnod  Palmerina  ibi,  fedi^uf  ciuiciif 
iegat,  more  ano  facit,  id  est,  aboti- 
tnr  ingenio.    Pnlidk. 

Saactfiu]  Snpra  lib.  i.  bistor.  verba 
habes  ab  bif  non  multnm  discrepan- 
tia,  'Sanctns  aliter  et  ingenio  vali- 
dns :'  ^nae  cnm  bis  eadem  pntabam, 
sed  refntavit  me  CbarisinSy  qui  blc 
Mer  pre  aUae  notnt,  ot  Servins  ibl 
«iias  accnsativo  ponit,  nt,  Aieeiera 
Grqjicj.  Qnas  diversltas  feclt,  ot  bie 
et  diverse  a  me  ponerentnr.    Ueau  . 

Laxe  pede]  Id  est,  Vacillatttl.  Pre- 

ilfaMrtfMe]  CiUt  bsec  Prbcianm  ez 
Crispi  nostri  Jugnrtha  i  qnse  cnm  ibl 
non  iegantnr,  huc  inter  incerta  rtfe- 
renda  duxi.  qnod  boni  mihi  vitio  non 
vertent,  cnm  saepe  in  addncendis  ve- 
terum  testimoniis  a  Grammaticis  pec- 
catum  sit ;  nt  apod  Noninm  in  la§- 
irare.  *  Uutrere^  patefncere.  Sallus- 
tins  CatU.  lib.  i.  Si  Instrantnr,  sl 
erampnut  omnia,  mnta  jam  istam 
mentem/  cnm  omnino  legendnm  sit, 
Cicero  Catii.  i.  in  cnjus  orationihns 
haecex8tant,noninSaU.  CatiU  Falso 
guoqne  adscribit  Sall.  (ragpneotum 
ex  Ubris  Ciceronis  de  RepnbL  Anto- 
nius  Angnstinns  sub  finen^  notamm 
P.  Ciacconii  Antverpi»  editar^m. 
PHlsdk. 

4fiiipedet]  Uti  notum,  illi  dicnntnr, 
j}^i  idverM  nobis  nrgent  vestigia. 


Cie.  in  Academ.  *  Antipodes  e  f«gio- 
ne  nobis,  e  eontmria  parte  teiTae  ad- 
versis  vestlgiis  stant  contm  vestigta.' 
Idem  dicit  in  Som.,  Scip.  eoram  par- 
tim  obliquos,  partim  versos,  partim 
etiam  adversea  stare  nobis. 

JMniCMnan  «tis  NtAnn]  H9C  pr»ter 
Agellinm  testatnr  etiam  Festns  Avie- 
nnsy  elegantibns  versUins:  '  Non  oUi 
compar  qnisqnam  flnit,  Indttta  qnan- 
qnam  Undiqne  se  totis  ernctest  flu- 
mina  terris,  Nilns  et  immensoa  dI- 
nam  dispergit  in  agros,  £t  fovet  in- 
wcto  sata  gnrgite.  Nilns  hoiiorem 
Tellnri  reparat:  NUns  fretn  mnxlBM 
pellit'  Coier.  Nilum  antiqnis  JEgyp- 
tum  dictam  fuisae  testntnr  Plinina 
ernditionis  ingens  Bibllotheca  ▼.  9. 
Ktfnra^  antem  Hebneornm  TTW 
referre,  notom  est,  nnde  Ormci  Sirin 
Bunm effinaernnt, qnod  eUfsgnterde» 
monstrat  Dlonysins  ^  ««p^*  enm 
dicit:  ^Os  Htm  AijSMcr^  ^aiihff 
«oAJtr  tpam^  2</Mt  h^AliJmma  acuE^^ncc* 
Toi,  fll^  S^ifnif  'Eivdffrei  arpefBim 
^wr*  u§aepm  NciXor  Mcm.  Endem  de 
ratione  lUXat  dictns,  ideo  nimirnm 
quod  nigro  limo  quotannls  JEg^qptnm 
pingnefaciat.  Unde  vero  Niins  mh 
minis  originem  acceperit,  Josephns 
Soaliger  ingenne  fatetur  se  igtoorare, 
eolligi  tamen  iliud  potest  e&  Pompo- 
nio  Mela,  qni  lu.  18.  ita  loqnitnr : 
<-In  horum  finibns  fons  est,  quem  Nilt 
esse  aUqnibns  credibile  est,  Nnbnl  ab 
incolis  dicitnr,  et  videri  potest  non 
alio  nomine  appellariy  sed  barbaro 
ore  corruptins,  (sive  potins)  cormp- 
tnm.'  In  qnibnsdam  eaemplaribos 
JVeai  scriptnm  invenimns,  qnnpioptcr, 
optime,  nisi  fallor,  divfauivinns,  sic« 
nti  Hebraei  nomine  tov  ^lNilmn 
inteliexemnt,  ita  et  Grccon  deinde 
ex  Hebmieo  vocalmlo  fV  N«SW 
effinxissew  Qnod  fticile  fieri  potnlsso 
indo  liqnet,  qnonhun  Grmci  aspimf 
tionem  in  mediit  vocabnlis  non  nasi^ 
mnnt. .  Vocabnlo  antem  illo  Insi^uri 
Nilnm  apnd  HebneoS|ex  Sacm  Serip» 
tnmliquido fippamt.    Locns insignia 


FVAOMBNTA  INOBRT.  LIBB. 


m 


esl  Jot.  XT.  4«  *  atqhe  inde  pertrans. 
iens  in  Azemona  et  pervenient  ad 
torrentem  i£;^pti/  Fateot  qttiden 
inter  aactores  non  eonvrnire,  qnia 
illetorrenstit.  Nonnnlli  exittimant 
fiiisse  torrentem  Bezor.  Septua* 
ginta  patret  vertnnt  ad  Rinocoloram, 
qnoi  aeqnitur  D.  Hieronymiu  Epist. 
1S9.  ad  Dardannm.  Per  torrentem 
antem,  rivalnm  Nili  qnidam  intelli- 
gant.  Sed  falso.  Cum  ipsa  Sacra 
Scdptnra  vocem  torrentis  per  r^  Si* 
chor  Paral.  xui.  5.  et  i.  Reg.  17. 
interpretetnr.  Neqne  novum  est  ab 
innndatioiie,  et  stngnlari  nndaram 
agitation6  torrentem  vocatnm  eaacy 
cnmet  Tigrts  PeFsamm  propterce- 
leritatem  a  sagltta  iilemm  lingna 
dictosy  et  ipse  £aplirates  ab  innnda- 
tione.  Qttod  ex  Arabam  Lingna 
doceii  potest   Qoibus  ioj9  iuundare 

significat^lst^l  autem  inundationen^ 
quod  qoidem  nomen  corruptttBiy  post- 
ea  in  Graecorom  Euphratem  migFa- 
vir.    rAyt. 

T%gria]  Tty^j  PtoIemKO,  ct  ceteris 
LatiniS)  etiam  •Straboni  et  aliis  Grse- 
cis  8criptoribus,AuiefiumeB  celebre. 
Sylax  2^A«(,  qnondam  vocatmn,  scrl- 
biC  Enstathins.  Sollax  XS^Xa^^  liabet 
Plntarclias,  in  opuscnlo  de  Fluniini- 
bos.  Hidekel  Hebraeis  dicitnr,  testis 
Ben  Ar.  Montau.  Dlglath  IdyKoB^ 
vocat  enm  Josephus  (et  sic  quoque 
bedie  vocari  scribit  Masius)  Diglito 
emn  appellari,  ex  parte  nempe,  qna 
tardior  fluit,  Plinios  anctor  est.  Tbe- 
ra  e4pA»  vocatur  in  quodam  oracnlo 
Joliaao  -ApostataB  dato^:  ut  habet 
Theodoritusiii.  18.  Ejus  descriptio 
ampla  exstat  apud  Trogum  40»  Te- 
gil  faoc  Dominari,  scribit  Castaldns; 
et  Sir,  Pinetns:  Set  antem  Joseph. 
Barb.  Ptf»teiro<Morato)  est.  sic  qno- 
qne  iD  Itlnerarlb  Antonii  Tenreri. 
TheteCna  vntt  accells  Hidecel,  et 
alits  Dcrghele  dici.  Pasitigris  no- 
irrrfypity  a  Plinio  et  Arriano  dicitnr 
pan  Tlfris,  eo  loco,  qno  bifidvs  fic- 


tns,  insnlamqne  eirenmiens,  denuo  io 
se  redierit.  Ab  incolis  sic  nunca- 
pari,  ficribit  Curtiiis  v.  Apnd  ostla 
sic  nominari  tradit  Strabo  xt.  cut 
snffrairatur  Afhrianns  in  Indicis.  Hu- 
Jns  meminit  etisni  Plutardras  in  En- 
mene.  Pneter  hnnc  Tigrim  notissi* 
mnm,  habet  Herodotns  dnos  allos» 
in  Armeniam  infiaentes.  Eustathlti» 
qnoqne  in  Paphlagonia  Tigrim  habet, 

ex  Xenophonte,  nt  addit.  TigriMyi 
id  est,  iJtTy  hodieqne  iagittam  denoi. 
Ut  Persis,  slcnti  et  Cnrtios  a  celeri- 
Ute»  qua  defloit,  ita  dictnm,  taii*. 
qna»  Sagittam  antiqnis  ostendit. 

EufkntmH  Est  flnvius  Mesopot»> 
mi«y  qnem  Strabo  scribit  ex  Niphate 
monteArmenisB  magMimypn^ndnmy 
et  ceierem  nasci.  Inflnere  autem  in 
mare  Rnbmm,  prins  tamen  Babylo* 
niam  per  mediom  dividere  et  Tlgri 
conjunctnm  Mesopotamiam  facere.  - 

Bvpkntiem].  Pliuins  :  '  scinditnr 
Enphrates  a  2engmate  lxxxiu.  m. 
passns,  circa  vicum  Massicen:  et 
parte  IsQva  in  MeM^tamlam  vadit^ 
per  ipsam  Seleuciami  drra  eam  pnt»- 
flnenti  infnsus  Tigri.'  Ptolemmos-c 
IX^f mu  §is  Tf  rhy  M  BafivXmos  ^mrm^ 
Mil  rby  8i^  ScXcMira/af ,  Sv  6  ft^a^b  «o- 
^ffroi  Bwi\ws  wortti»^,  Id  est,  *  sdn- 
ditur  in  eum  alvenm,  qni  per  Baby- 
lonem  fluit,  et  qui  per  Seienciain> 
qnomm  medins  vocator  regius  fln- 
vius/  Mediosille  fiuvins,  qiiem  Basr(. 
Xcisr  «snvt^  Reginm  amnem,  Ptole- 
mseus,  et  Polyb.  1.  v«  tV  BflurtXurV 
a^pvpi^  Regiam  fossam  vocari  scri- 

blint/est  Arabum  tsCUII  Id  est,  Al-' 
mdlcy  ciuus  memioit  Nubiensis  Oeo- 
graphns.  Chaldfti  y^hnH^i  id  est, 
Naarmalcha  appeUant.  AmmianoB 
1.  XXIV.  *  Venturo  est  hinc  ad  fossile 
flnmen,  Naarmalcha  nomliie,  qned 
amnis  regnro  interpretatur.'  Flnmen 
antem  reginm  dictnm,  qnia  regia  cnra 
eflbssnin.  Atqne  Inde  qnoqne  Ghe- 
bw  fbrian  dietus  (cii|at  et  In  £■•» 


766 


NOTJB  VARIORUM  IN 


cUiele  mentiA)  qnod  ille  haic  operi 
pnpfcctu«  enffct.  Plinhifl :  *■  Sunt,  qni 
tradunt  Rupliratcni  Chobaris  prae- 
fccti  opera  dcductiiin,  nbi  eum  dixi- 
mus  iindi,  ne  pr<rcipiii  cnr»u  Baby- 
loniam  iufestaret:  ab  Assyriis  voro 
nnivcrsis  appellatnm  Armalcliar(lege 
Naarmalcba)  quoU  sifnificat  reginm 
fluineu/  Porro  jnxta  Oeograpkum 
Arabem  Eaphratct  dmditor  in  qaia* 
qne  alveosy  qoomm  nnnt  in  Tigritt 
influit  e  regfone  Bagdad»  reliqni  qna^ 
tuor  iufra  Rahabam,  (id  est,  Rebo- 
botb.  Gen.  36.  37.)  ex  Enpbrate  de- 
rrvati  mergnntiir  in  varios  lacns.  Pri- 
mns  cst  ab  Oriente  flnvins  Tsntsar 
naviger,  cni  adjacet  urbs  cognominis 
a  Bagdado  distans  novem  millibns. 
Secnndns  est  flnvios  Almelic,  id  est, 
Reglnsy  sex  millibus  ■  priore  dissiton, 
ad  qnem  est  Alcmtaar,  id  est,  eastel- 
Inm  iilii  Hoboira.  Tertios  ad  Suram 
tenilit.  Qnartns  ad  Cnfam:  qnas 
urbes  ab  invicem  distare  scribit  fien- 
jamin  itlnere  sesqnidiei.    Bochart, 

Pelorwn]  Pelorns,  Tl4ka»pos,  Ptole* 
m»o  Sicili»  promontorium.  Cabo 
de  la  torre  del  Faro,  nnnc,  Caataldo 
teste.  Della  Martelta,  Lanrentio 
Ananiensi.     Oriel, 

AriMatui]  Sicnti  in  fabnlis  est, Jnxta 
Pindamm,  ex  Cyrene  Penei  amnis 
fllia,  ct  Apolline  cdltus.  Nymphis 
postroodom  a  matre  traditns  nutrien- 
dus,  a  quibus,  qnnm  lac  coagnlare, 
mel  atqnc  olenm  conficere  didicisset, 
primus  ea  tn  nsnm  bominlbns  tra- 
dnxit.  Unde  a  posterb  nt  Dens  cnl- 
tus  est,  Arcadiaeque  regnnm  obttnnit, 
sicnti  anctores  sunt  Diodorus,  Justi- 
nu!i,  Plinins,  aliiqne. 

Ceam]  Insula  in  mari  £gieo. 

AridauSy  ^tf.  cum  Vadulo  in  Sardi' 
niam  irmtncU]  Kx  Servio  Georg.  1.  r. 
Idem  ^D.  1.  VI.  '  Dirdalus,'  ioqiilt, 
ut  scribit  SaUnstins,  primo  Sardi» 
niam,  post  delatos  est  Cnmas.'  Illnd 
in  I.  xiL  transtoltt  Silins ;  stc  enim 
canit :  *  Fama  est,  cnm  laceris  Ac- 
«on  flebile    membris    Supplicium 


Ineret  spectats  in  fonto  Diaim^  Ab 
toiiitoni  iiovitate  mali  fnjriitse  paren- 
teni  Per  frcta  Aristapum,  et  Kardoos 
isse  rec*  ssiis  :  Cyren*  n  monstrasse 
fernnt  nova  liitora  matreni.*    Carri», 

CtfMMif]  Est  nrbA  Campsnise  cele* 
bris.  Vidc  Cluvt- r. 

StMuMiHB  duce»  laudat]  Ut  de  L. 
Scipione  Snlla,  Pompejus  de  D.  Bmte 
castris  cniiatis  apnd  Mntinam  obses- 
•o.  Sed,  Jleporlam/t^  malim.  £t  for* 
tasse  hne  pertiiMierit,  qood  liabes 
sapra :  *  Castra  sine  volnere  introi- 
tum/  Qnod  ipsnm  tamen  ad  Pom- 
peji  Epistolam  Senatni  inscriptam, 
post  victoriam  de  BrntO|  quam  dixi, 
referri  oportere,  potest,  nt  credam, 
hoc  Piutarchi  testimonto  addnctns: 
l\itf«  M  tW  ^ifimf  ^iritfToA^  wofk  nof^ 
wrjtov  KOtuoBtm,  uceropBmuirot  &»«v/«i- 
Xni  Tiy  96Kffuw,  6  yiip  Bpovrot,  fjrt 
wapaSobs  rfy^  8^/uy  aMSf  iXro  rpoSo' 
Boit  furafiaXKofUrns  iKcbnft,  ip^xoipiffo 
r^  Uopantt^  o&fiay  &c,  Id  est,  *  Hanc 
formidinem  allutsB  a  Pompejo  litterv 
discussere;  beilum  sine  certamine 
esse  perpetratum :  Brntus  enim,  qnia 
vel  exercitum  ipse  tradidlt,  vel,  trans- 
itionem  ille  quom  faceret,  proditns 
fnit,  seqne  et  vitam  snam  in  Pompcji 
permiait  fldem.'  Addam  corollarii 
vicem,  bujnsmodi  victorias  genus,  in 
re  tamen  diversa,  et  qnae  ad  Veue- 
rem  potius  spectet,  quam  Martem, 
etiam  prsecipue  Triumpho  digvam 
eenseri  a  Poeta  Snlmonensi :  Id  qna 
(ut  idem  festlvlsslme  argntatns)  ot- 
cnnqne  est,  sangnine  prieda  caret* 
Douza, 

A  Tnga]  Servins  ^n.  I.  i.  paulo 
aliter :  <  A  Troja  Capys  Campaniam, 
Helenns  Epirum,  Antenor  Venetiam, 
alii  Sardiniam,  secnndnm  Sallnstinmf 
occnpariint.'  Eodem  pertinet  illod 
Silii  1.  XI.  *  Hinc  Tros,  hinc  Ilvs, 
generis  tunc  ordine  ioogo  Assancm, 
nnlloque  minor  famave  mannve  Tom 
Capys,  ut  primis  dederit  sna  nomioa 
mnrii.'    Carrio. 

SeyUam]  ScjfHa,  Flinio  tcopiilus  ut 


rRAGMENTA  INCEBIt.  LIBB. 


m 


Frrto  Mamerlino,  iiiter  Slciliam  et 
Italiam.  ScTllaii]  et  Scyll«nra  vocat 
Strabo;  Hodie  Scyllo  dici,  auctor 
milil  est  Fazelias.  .Scylla,  BrtUioriim 
oppidum,  apud  Mrlaro,  qaod  bodie 
Siglio  nancopatiir,  nt  Leander  tradit. 
Scylla  nomen  insulse  desertae,  circa 
Thraciae  Cbersonesum,  ot  ex  Plinio 
Yidetnr.    OrteL 

CaUI  £x  Sallustio  Calem  in  Gallia, 
et  Calensem  villim»  ab  nrbe  Parisio- 
rnm  qnasi  centnm  stadiis  distantem, 
kabet  Greg.  Turunensis.  Haudprocnl 
a  Matrona  flnmioey  nt  Gagninns  ait. 
Idem. 

CwrrUnu  falcatit]  Hujnsmodi,  png- 
nacis  vebicnli  genus,  qnod  armis  pra»- 
ter  mofem  videtnr  instnictum^  repe* 
rit  ParthicsB  pngn»  necessitas  ;  sed 
hoc  singolis  bene  munitls  invecti 
eqoBS  dno  viri,  vestitn,  et  armia,  ferro 
diligciiter  mnniti,  citato  cnrsu  in  pag- 
mun  rapinnt:  cujni  postcrior  snpra 
corrnm  pars  coltris  in  ordinem  ea- 
tantibut  commnnitnr^  videlicet  ne  fa^ 
cilis  a  tergo  cuiqoam  priebeatur  ad» 
scensDS.  Falccs  vero  acntissimse  axi- 
bos  ejnsdem  currns  aptantory  in  late* 
ribas  snis  ansnlas  habentes,  qnibus 
tnneaci  funea,  pro  arbitrto  duorum 
eqnitom  lazati  qnidem  explicant,  re* 
presai  autem  erignot  falcei :  qnalia 
▼ero  bnjusmodi  maehiofle  fnnera  hos* 
tibn»  immittant,  vel  quas  turbatis 
ordinibns  strages  efficiant,  dicent 
«leliuSy  qiii  nsa  bella  cognoscunt 
Vide  Sitweck. 

PapSdagnmm'}  nofXiry^ia,  Asiai 
Minoris  regio,  Ptolemseo  et  aliis. 
Haec  «liqotbus,  ut  Plinias  scribit^ 
Pjrlenmoia  dicta  fuit.  Josephas  Ri- 
phatbseos,  Strabo  I.  iv.  Henetos  vo- 
cat :  Flagania  oomioari,  in  Anonymi 
libro  de  Bello  Sacro  putat  Reinec* 
ciua.  Heoetas  locns  est  apud  Soli* 
Ottin.  Paphlagoniam  MacedoniaB  con- 
termiiMm,  versus  Boream^habet  Mar* 
lianusCapella.  Hanc  meigaorare  fap 
teor.  An  PeUtgmia  legendum  i  OrteU 
Kphti  lUnmif]  Ptoleraans,  Strabo, 
Piioius:    et  Prisciaoos  io  exegesi: 


'  Arietis  hanc  rnpem  slmnlantem  ver* 
tice  fronteni,  Pro  merito  Graji  KpUnt 
dixere  ii4rvwoy/ 

Orchomenum^  tfc.l  'OpxSiuifoSf  Pto- 
lcmseoetl^Iinio^BccotisB  orbs;  Diadis 
olim  vocatam,  scribit  Niger,  citans 
male  ex  Eusebio  hunc  lucuin :  '  Ce- 
crops  in  Bceotia  Diadaii  condidit, 
qnam  BcKoti  Orchjmennro  vocarunt.' 
Pro  Bceotia  et  Bceotiy  Eubcea  et  £tt- 
boiei  legit  Chronicon  Eusebii.  Miny- 
eum  VLp6ctop  qnondam,  nnnc  Boeo- 
tinm  vocant  Orchonieanm,  inqnit 
Thucydides  libro  quarto.  Orcbome- 
niura  locnm  non  semel  nomiiiat  Theo- 
phrastns,  qni  insulas  fltiitantes  in  eo 
describit.  In  Boeotia,  bujus  meminit 
et  Plinius  xvi.  capite  tricesimo  sex- 
to.  Charoiua  autem  nrbs  BoBotii».  Id, 

Ei  itenm  ad  Amisum]  Vide  supra 
p.  726. 

Fraombnta  tria,  ex  vetnstis,  et 
Servianis  doctissimi  Petri  Danielis 
scbedis,  nccdum  pubjicatis,  Lntetise 
descripta,  atque  inde  porro  ad  C.  V. 
Jnstum  Lipslum  ab  adolescente  tec- 
tiAsimo,  Andrea  Schotto,  gratiflcandi 
canssa  Lngdnnum  nostram  traosmiti^ 
sa;  alins  neminis,  qnam  Sallostii  ease 
qaovis  pignore  contendere  aosimk 
Cui  rei  argumenu,  primo  stylom, 
dico :  queiu  ego  adeo  omoi  ex  parte 
Sallastiaoo  dic«ndi  generi  respon* 
dere,  probare  posse  videor;  ot  lae 
lacti  similius  esse  non  qneat :  deinde 
Servilis  belli  tractatiouem,  qnam  SaU 
lostinm  in  his  Historiarnm  suarnm 
libris  exaecotom  esse,  cnm  ex  aliqiipt 
soperioribus  Fragmentts,  tum  vero  ex 
Ansoniana  illa  dnodecim  annorom 
compntatione  itaexamossim  comper<» 
tum  jampridem,  atqoe  exploratom 
habemos ;  ot  satis  acceptione  nobis 
ejus  rei  caussa  opos  non  sit.  Ab* 
essent  tantnm  caecae  litnrse  illae,  tot 
barbariae  mendis  ac  maciilis  cooper* 
tae ;  qoibus  ipHe  hercole  clucndis  sat 
esae  non  possnm :  neque  enim  Fullo* 
nicam  didici;  oti  lapse  exarata  ac- 
eepi,  ita  repnesentavi.  Ceteruin  fidca 
sit  peoes  Exscriptorcs.    i>oa»i. 


NOTiE  VARIORUM 


EPISTOLAS  DUAS 


AO 


€.  CiESAREM» 


t)iiATiOMn  Dujk]  De  Scriptor^ 
6iiarnni  (nt  qnidem  nnnc  inscriptio 
eftt)  Orationnm  ad  C.  Cssaremy  cur 
ambigerent  literati  hominei,  CaaMa 
non  erat ;  prvsertim  cnm  et  icodicnm 
membranaceomm  contenani,  el,  qnm 
ratio  maxiroa»  geminimimns  dicendi 
cliaracter,  tantSRqne  in  4is  Cenaorim 
notiones  exercitsty  sese  ab  alio  nemi- 
se,  qnam  a  severo  et  serio  illo  flisto- 
Hco  esse,  haud  indicium  modo,  sed 
et  fidem  merebantnr  mnlto  certtssi- 
roam.  Quid  enim?  Esnmmo  puteo 
(nti  apod  Comicum  nostmm  est)  si« 
milior  nunquam  potest  aqna  aque 
snrni,  quam  h«c  ipsa  snnt,  et  altera 
Slla,  quas  de  Salinstianis  nanfragiis 
reHqua  Deorom  nobls  benignitas  fe- 
cit.  Nam  qiiod  de  Tacito,  ant  alio 
etiam  rernro  illins  sttatis  aoctore  bal- 
Incinati  sunt  qnidam,  qvid  slmile? 
Primnm,  nnmqnam  va  lingiise  {iatinss 
pnritas  in  Tacito:  deindes  temporom 
ratio  pntetor:  magnnm  saoe  inter 
Plafciaai  «c  Juliani  secnli  seriptores 


intervallnm.  Neqne  Ipsl  id  iatfitea- 
tur.  At  brevitas  illn,  qnm  in  Histo* 
rico  nostro  familiam  dncit,  non  seqne 
credo  in  liist^rationibns»  ac  m  cet^ 
ris  fljnsdem  scriptis,  comparet.  Ridi- 
cnla  res  vero:  mirorqne  ubiiiaai  et 
oculoB,  et  animi  mentem  4iabaennt> 
qni  hiriaBmodi  ante  nos  i^featias 
dixere :  nisi  tamen  forte  hsc  ipfta^  sic- 
nti  peregrinantes,  perlegeriat,  qood 
hercle  peroegari  non  polest.  Quc 
etiam  canssa  fuisse  videtnr;  nt  qoo 
In  tingna  Latina  lUtrictins  nikil,  «nt 
ooncisum  magis,  dicl,  scribi,  vel  fingi 
ne  ab  ipso  qnidero  Sailnstio  possit,  id 
isti  immodioe  longum  ac  Ssllnatiaaa 
bfeviioqnentia  indignnm  arbitraii 
sint  aiisi:  handqiHtqnam  cofjltaates, 
ejuscemodi  delicias  lengas  dici  «iob 
posse:  qnibus  (ot  Blartlalis  Triboni 
Interoessione  pro  Crispo  Praetore 
nostro  utar)  aihil  est>  qnod  deaieie 
possis;  nt  omittam  oetera,  qom  ia 
Cosconinm  noto  ibidem  EptgraoHBate 
leg«ntar,iti  hujuamodi  aovoa  J 


MOTJE  VARIORUBf,  ftc. 


769 


potiniy  qnam  Teterem  ilhim  Celtibeii 

Poj^ts   criminatorem   conTenientia. 

Verum  aliqoando  in  rem  pnesentem, 

in  qua  ego  omnibns  Terfoii  Tlndicare, 

mannmqne  cam  lioate,  (si  ntns  Ttnit) 

ppnd  Prstorem,  qoem  dicq,  couse- 

rere  sum  paratos :  non  quidem  vitili- 

tigandi  studio  (a  qua  scabie,  medi- 

tate  semper  cavi,  ut  nngues  tenerem) 

sed  veritatiSy  et  Sallnstiani  bonoris 

defendnndi.  cni  boc  loco  assertorem 

me  venisse  baud  pcenitet,  magis  retl- 

euisse  pigeret.    Nam  sive  hsec,  sive 

dia  stndiosis  probabnntnr,  a  me  qni- 

dem  pro  virili  dictum  et  adjutom 

Iberit.     Reliqonm  est,  nt  qnid  de 

pervolgata  hac  inscriptione  sentiam,' 

qnam  brevtssime  potero,  exponam. 

Nam  Orationnm  nomine  censendas 

persnadere  mihi  non  possnm*    Pro- 

inde   (roore  majomm   qood  liceat) 

Epistolas,  non  orationes  jndieo  in* 

scribi  oportere:  conj^tnram  ex  eo 

dnceos,  quod  anctorem  ipsum,  non 

oranteih,  sed  scri1>entem  postea  in- 

dncit  SaHnstiu8,his  verbis:  «Forsitan, 

Imperator,  perlectis  iitteris  decemeSy 

qoem  numerum  Senatoram  fieri  pla- 

^at,  qnoqne  modo  in  mnlta,  et  varia 

officia/  Sec,    £t  aUqnanto  post :  '  Ea 

mihi  omnia  generatim  descrilMre  hand 

diiReile  ftcto  fisit,  prins  laborandum 

vlsnm  est  de  snmma  consilil,'  &c. 

Deniqne  etiam  snb  linem :  *  Qtut  mihi 

ntiliafitOtn  visa  snnt,  qnsque  tibi 

nsnl  fore  credidl,  quam  panclsslmis 

potnly    perscripsi.'     Ubi   manifesto 

Vide»,  et  Utterarnm  et  scriptionis  per 

Ittteras  interpretes  factss,  non  antem 


Orationis  ad  Cspsarem  habitsB  fieri 
mentionem.  Qood  quoniam  satis 
superqoe  argumentis  ostensnm  ac  d^- 
claratom  arbitror,  in  promtn  erat» 
aliqoot  ex  omni  numero  exempla 
decerpta  proponere :  unde,  tamqnam 
ex  volpe  ieonem,  cnivis  promtom  sit 
ocnlo  prsesente  arbitrari,  Epistolas, 
qnas  dico,  utrasqne  sine  probro  lee* 
tas,  hoc  est,  puras  putas  Sallnstianas 
esse :  neqne  quicquam  in  ils  adnlte» 
rinum  deprehendi,  quod  parentem 
sunm  infitiari  possit.  Sed  quis  modns 
qnsBSO  observationnm  fntnras,  si  no- 
bis  lubido  fuerit  omnia  examussim 
perseqnendi?  Froinde  nos  qnidem 
properantes,  qnse  restant  Orammati- 
coram  cnriositati  linqnemus,  omissuri 
etiam  compendii  facinndi  caussa; 
simui  ne  commnninm  miseriaram, 
qnas  per  tot  annos  «gre  ac  dori- 
ter  exantlavtmns,  non  Ipsi  in  me- 
moriam  indncamns,  tot  tantasque  in 
illnstri  positas  pro  rep.  indignatio- 
nes:  qnibns  solens  cum  seonli  sui 
vitiis  rixari  amat  Salinstini;  gravii^ 
simns  alienae  et  pnblicse  Inxuriie  caik 
tigator.  Quas  si  quis  cum  Catilinarii, 
et  Jngnrthini  Belii  querimonils  inter 
se  contendere  voluerit,  facile  videbit, 
ejusdem  imaginis  formam  possidere 
ntrasqne :  neqne  alind  in  his  majtu 
discrimen  comparere,  quam  quo  Afe« 
nsechmom  snrreptum  a  Sosicie  dis- 
crevit  Plautns.  Quare  his,  ut  dixi, 
prmterttis,  allquot  prins  a  me  emen- 
datinncnlas  daturas,  rem  ad  exordl« 
nm  aliqnando  deducam.  Doiisor 


Delpk.et  ror.C/os. 


Snlluit. 


)C 


m 


JfOTA  VARIOBUM  IIT 


l^ISTOLA  I. 


DE  R£PUBLICA  ORDINANDA. 


Altera  SaUnstii  on^tio  «d  CssMrem, 
quun  ouile  pTsponmit,  qaum  ea  scrip- 
ta  iit  po0t  Pompejom  Tictiim»  alter» 
•nte  eam  ▼ictoriam.  Mereenu. 

Poptibu  Rommm^ia  qMmM  ng' 
ma]  DuoLongobardicisUtteriascripti 
Ubri  habent,  Pro  vero  wUetL  obiiMebai, 
regna  a<^  tiH|ima  /wtmm  demo  dare, 
$ed  Latioos  Latiniui  legit,  /oriumm 
drao  dort.  Forte,  Pro  vero  miea  oHi» 
nabam  regna  aique  mperia  /mtuaam 
iemodare.  Ciaecon. 

PopidaM  Rom.  aaiea  ohibubait  ftgma 
Ojttpu  imperia  /arimmm  dmm  dwre:  itam 
o/jo,  ^  per  mmiaUe  amde  eaphmimrf 
tfeJ]  Ita  hec  distingno:  nec  pnto 
quicqnam  desiderari ;  mnlto  minns  \0' 
cum  corruptom,  ant  deplorntom  es** 
40 ;  id  quod  censent  Critici.  Pro- 
inde:  Qbtinebaif  novo  signtficatn,  a 
noyatore  verborum  Saliustio  positom 
accipioy  PptiM6aliir,  seu  poiins,  pcr- 
fiMSKm  kabebat  st&t,  i^c,  pieno  ac  per- 
iipicno  intellectn.  i>oitaa. 

Poputae  Romamae^  ^c.]  Imperiti 
bomioes  qui  non  inteUigebant,  o^- 
nebatf  positum  esse  pro,  opinio  obti* 
nebat,  sive  viilgo  credebatnr,  cum 
aliquid  deesse  persuasuni  haberent, 
ex  ingenio,  quod  maxime  probabile 
visum  suppleverunt,  dnobns  bis  ver- 
bis,  Popi(fa«  Romaiitis  initio  praepo- 
sitis:  qnte  duo  verba  clarissimam 
alioqnin  et  illustrissimam  sententiam 
tenebris  plus  qnam  Cimnieriis  invol- 
verunt.  Legendiim  antpm:  Antea 
obtinebat  regna  aique  imperia  /ortunam 
dono  dore^  iiem  alia  tpur  per  nwrtale» 
aoide  capiuniur,  Sfc,  Mer.  Casaubonns 


ia  Dotis  ad  Antoaimn  pag.  41.  T^ 
tatnr  Carrie  in  Ubris  Fabri  et  Brioo* 
aeti  lectum  Popubu  RmaamoM  vtra, 
Fortassis  igitnr,  pra  vero  aniea  obim^ 
bai.  Appnlejus  in  ApoU  'CertB» 
eqnidem  eram,  proqne  vero  obtlne* 
bam,  maxime  Clandi.'  GrMiee. 

CtnfMom  imemrupiaf  Sfc.]  Mnltm  dm 
hac  re  dicta  Philosophornm  et  Poe> 
tamm  apnd  Stobaenm  koy»  p%,  £t  ia 
memoria  sunt  vetera  el  reeentia  ex» 
emplai  qnss  nt  vnigo  nota,  non  bic 
incnlco.  IHnB  tantnm  Vid.  MsaimT 
BpUognm,  Qon  possom  quin  hnc  isp- 
ponam:  'Cadnca  mmimn  bsBC  saat^ 
^SB  vires  atque  opes  hnman«  vocan» 
tar.  At&onnt  snbito,  repente  diU.- 
bnntmr;  nnUo  in  loco,  nnlia  in  per- 
sona,  stabiUbns  njxa  radicibns  c«io* 
siatnnt,  sed  incertissimo  flato  Fortiuiaa 
huc  atqiie  iUnc  acta :  quos  in  snbUine 
eatolernnly  improviso  decursn  deati- 
tntos  profundo  cladium  miserabititer 
Vnmergnnt.  Itaque  neqne  existi* 
mari,neque  dici  debent  bona,  qoae 
nt  ioflictomm  malomm  amaritncUne 
destderinm  soi  dnpUcant,  propen* 
siore  favore  primo  delioitoa,  m^ore 
.  postea  malomm  cnmnlo  opprimere 
soleot.'  Cofer. 

FoJbrum  eaee  eum  quemqne  /orimmml 
Duo  Longobardicis  Uteris  scripti  li- 
bri,  /abrum  ena  eme  quemque  /ortmnatm 
Ad  htec  aUttsit  livius  l.  xxxix.  cmn 
ide  Catone  loquens,  ait:  '  In  hoc  vin» 
tanta  vis  animi  ingeniiqne  fuit,ut  qito- 
cunque  loco  natus  esset,  fortonam 
sibi  ipse  facturus  fnisse  videretncw' 
Plantus  Triniimmo:  'Nam  sapima 


BP.  J.  DB  R1CF.  ORDIKANDA. 


771 


qaUleai  pol  ipie  fingit  fortwMm  tibu' 

Pnrtergrmmi}  Omiws  llbri,  Pft»> 
grciwf.  Carrio. 

UH  fnmdtftm  ami  kmine§  IwAai- 
dafttei€tua]  SiciniequentiEpistola: 
^Quod  priua  defetii  sunt  homineft 
Inndando  atqne  admirando  munifi- 
•entiam  toam,  quam  tu  fadendo  qnm 
floria  digna  essent/  Cmmmi. 

I7H  /e6riMta]  Videtur  SalluBtint 
panllatim  id  agere,  ut  C«aarem  ad- 
ducat  ad  ordinandam  novis  legibus 
Bempnblicam,  et  quidem  necoMario. 
H«  cnim  anima  snnt  ciritatis.  Ut 
eorpora  noftra  tine  mente,  sic  civitas 
•ine  lege  sois  partlbni  ac  nervis,  ae 
aangnine  nti  non  potest :  ait  M.  Tul- 
Qns  In  ea  pro  Ciuentio.  qnod  sane 
dixit  ad  Imitationem  sui  I>emoatlie- 
]iia,qaiscripserat  96kmt  inf^  Am, 
TO^  piajuovr.  Planead  hanc  Sallnstil 
mentem  illod  Valerii  Max.  dictum: 
*  Qmd  prodest  foris  esse  strennom,  «i 
doml  male  Tivitor  i  Expngnentur 
fioet  urbes  ;  corripiantnr  gentes ; 
tegnis  manns  iqjiciantnr;  nisi  foro 
et  cnrise  officiom  ac  verecnndia  sna 
constiterit,  partamm  rerum  omlo  cn- 
moitts  seqoatns  sedem  stabilem  non 
habebit.'  CarrU. 

Et  fiMMieis  601111S,  aefue,  9fc^  Id 
oat:  Quia  illi  eopia  est  male  facinn- 
diy  vel,  qoia  in  manu  ejns  poteetas 
ptus  potesty  cienwmner  an  Tynmnns 
esse  velit,  ideo  metuitor,  non  ama- 
tor.  Doazn. 

U  eomtt]  Fabri  et  Briconeti  libri, 
id€»mHmi,  Carrio. ' 

iVegworfs]  Id  est,  Minos  qnenntes 
nnt  valentes :  unde  JVefonji^  non  dici^ 
tnr  perversos  ant  loxuriosns:  sed 
bomo  nihiii,  id  est,  nullins  rirtutis, 
nt  qni  neqnit  quicquam.  Bod. 

Sed  HH  koc  grwoivm  €1*}  Ait,  Ora- 
^ins  esse  Cssari  ordinare  Remp. 
qtmm  cuiquam  nnqoam  Romanorum 
IVwrit,has  ob  caa.ssa8.  Piimnm,  qood 
bellnm  nimis  placidum  et  aliorom 
paee  mollius  gesserit;  dein,   qnod 


tfcticivet  tint,  et  «b  lls  pntdnm  p*i 
tant  victoret.    Jure  lamlatnr  C.  Otb* 
tar  ob  dnas  virtntea,  Modetttam  et 
Clementiam,  qoarum  rietor  pott  bel* 
Inm  Civiie  obtervantissinMis   fuerit. 
Ouis  enim  omniom  post  victoriam 
Csesaris  non  oplasset  potins  hottlt 
ftiitse  Ctstarit,  qnam  in  pace  amicns 
Marii,   aot  SuUs^    Panci  victoreo 
Modestiam  ant  Ciementiam  colnere. 
Id  adeo  Natnrse  qtradam  inttinetn 
iuter  nrortales  fieri  solet.    Nam  dum 
hostis  ab  hoste  snmmam  se  acccpisse 
ii^uriam  existimat,  post   victoriam 
animns  angescit,  crescit   cupidltat. 
Scimns  Solla  bellatore  nihil  fuisse 
mitius,  victore  nihil  truculentios  ant 
cmdeliut.    Ett  et  alia  cantsa  into- 
lentie  ejiumodl,  qnippe  secnndis  re- 
bns  etiam  egregios  Duces  intolescere 
testatnr  Ttoitns.    Rnrisslmum  igitur 
hoc  exemplnm  ia  Cftsare,  quod  etiaa 
Hlttorica  auctoritate  ttabilio.    Scri- 
blt  enim    de   hac    vlctoria   FlomS| 
'Pax   incmenta,  pensatumque   de« 
mentia  bellnm.  Nemo  c«sn«  imperi» 
pneter  Afranlimi  (satis  ignoverat  se* 
mel)  et  Faostom  Sullam:  didicerat 
gencms  thnere,   filitimqtte  Pompeli 
cnm  patra^Iibns  ex  SoUa:  bic  potte- 
rit  cavebatur.'  Hmc  Florut.  Hinc  de 
prteda    militibut   dividnnda,  magnn 
in  hac  re^tfficultat  Ctetari  objecta 
erat.    Nam  et  milites  pnedatoret  et 
victictves.    Inridiosnm  omnino  fac 
tum    fnerat   Cssaris,    bona   eivlum 
prsdm  dare.     Jam  valebat   Romm 
fama  de  crudelitate  Cmarit,  ex  mera 
Invidia  ficta.    Tangit  eom  Cicero  ad 
AtUcum  Bcribens:  *  Qni  quidem  in« 
certum  est,  Phalerimne  an  Plslstm- 
ttmi  «it  imitaturus.'    Unde  et  illnd 
v«yisttinnm  etse  Uqnet,  qnod  idem 
Cicero  scribit:  *  Omnia  snnt  in  belUt 
civiUbot  misera,  sed  nihil  miserius 
quam  ipsa  ? ictoria,  quse  etiamsi  ad 
meliores  venit,  tamen  eos  ipsos  fero- 
ciores   impotentioresqne  reddit,   nt 
etsi  natura  tales  non  sint,  necessitate 
ette  cogaBtnr.'     lUud  vem  nonne 


772 


NOTiB  VARIORUM   IN 


miserriaittm  post  beUum  dvile,  qnod 
Doq  «olnm  noD.fiant,  qos  velit  vic- 
tor,.venim  quod  its  mot  gereBdtts, 
fBibvs  adjutoribos  parta  est  victoria, 
Dt  icribit  idem  Cicero  Epist.  xii.  18. 
£t  id  beoe  etiam  scivit  JEschines: 
crdriM  ifi^Kiof  is  Mrtpa  Muciv.  ««} 
yhp  wtxiovai  mX  i/affmfUifOis  itfut^ 
ftiopii,  Atqni  tamen  Caesari  ultionem 
po#t  victoriam  adhibendam  fuisse 
dicat  aliqnis,  qnia  ultio  plerumqne 
jttsta  post  bellnro,  qnam  et  Seneca 
L  I.  de  clement.  ait  duas  rc»  pr». 
stare,  injnriaB  solatinm,  et  in  reli- 
qnnm  secaritatem.  Vemm  tamen 
ego  non  suasissem  Capsari,  ob  belli 
speciem,  nt  nnte  dictnro.  Non  ex- 
ternnm  aliquem  hostem,  non  socios 
perfidos  vicerat  CsRsar,  sed  cognalos, 
amicos,  cives.  Reliqnnm  igitnr  belli 
JBs  silebat.  Neque  vero  secnndnm 
Senecam  etiam  ultio  CsBsari  nllam 
aecurilatem  prsestitisset :  quippe  nec 
in  armis  Kcnrns  sis,  ubi  tuos  nimis 
Iseseris.  Qnaerenda  igitnr  in  tali  ne- 
gotio  vera  et  solida  pacis  stabilimen- 
ta,  solius  opinor  Cleraenti»  et  Mise- 
ricordis  tibicine  fulcienda.  Id  suadet 
Angastinns:  'praeterita  vindicando 
iram  pascimns,  misericordes  si  simus, 
in  ftttnrum  consttlimus.  Hoc  igitnr 
Cspsaris  munuserat,  Modestia  et  Cle- 
mentia  civium  odia  vincere,  omnia- 
qne  ad  eorum  commodaet  salutem 
referre.'  Preclare  Cicero  in  nobilis- 
sima  Epist.  ad  Q.  Fratrem :  <Est  non 
modo  ejttfty  qui  sociis  et  civibns,  scd 
etiam  ejus,  qni  servis,  qui  roultis  pe- 
Godibua  pnesit,  eofrum,  quibus  prip.Kit, 
comniodis,  utilitattque  lervire.'  Etl' 
am  Afris,  Hispanis,  Galtis,iiumauibns 
ac  barbarts  nationibus,  eommqoe 
oommodis  et  ntilitati  salutiqne  con- 
pnJere  huroanitatis  est.  €ol. 

Qmponere  bellum\  Vaticanus :  Cmi- 
pomere:  quodbeilum.  Carrio. 

£cad«iidMmJ  Id  est,  Invenlo  bo- 
nesto  roedio,  qno  neotri  laedantnry  e 
discrimine  eundum. 

JHagna  medioeriqMe  ooputUUl    Agit 


de  consiliariisy  qoos  Csesari  gdhibeB- 
dos  censet,  non  tantnm  acntos  et  tm^ 
pientes,  sed  etiam  mediocri  sapientia. 
Neqne  enun  acuti  solum,  sed  etiam 
hel>etiores  aliquando  optimi  consal- 
tores.  Certe  bos  magni  facit  Thncy- 
dides,  Pollticns  et  ipse  insignis :  Of 
faoXArtpoi  rS9  iofBpArmf  wpbt  ro^  {«pc- 
rmripovs,  its  M  rh  wXoToroif^  Hftifvoit 
ehcovffi  rits  w6K9is,  Hsec  Sallnsthina 
decore  illis,  qus  Just.  Lipsins  in  No- 
tis  ad  Poiit  diiiputat,  apponi  possent. 
Coler, 

Cum  homme  cl&ro']  De  claritndine 
Pompiyt  snpervacuum  est  ex  Cice- 
rone,  Plutarcho,  Dione  aliqoid  ad- 
dere.  Hoc  tantum  addo,  Pompejnm 
fama  et  claritate  etiam  supra  Cras- 
suro  et  Csesarero  fuisse.  Floras  1.  iv. 
'  Forte  tunc  Crassus  genere,  divitiis^ 
dignitate  florebat,  vellet  tamen  ane- 
ttores  opes.  C.  Ciesar  eloquentia  et 
spiritu,  et  jam  consnlatu  allevabatnr. 
Pompejtts  taroen  supra  utramque 
eminebat/  Idem, 

Avido  poUnHai]  Vellejus:  'Poten- 
tiap,  qnae  honoris  caussa  ad  eum  de- 
ferretur,  non  nt  ab  eo  occnparetur,' 
cnpidissimns.'  Non  ita,  pnto,  Sallns- 
tius  intellexit.  Sed  cnm  Vellejo  sen* 
tit  etiam  Plutarchus,  Cicero,  alii.  M, 

M«0ore /ortmui]  Contra  sentit  Ln- 
canus  et  Cicero.  Nam  canBam  qni- 
dem  bonam  Pompejns,  sed  fbrtnnam 
iniquam  et  Deos  adversos  habnit. 
Bodiu$. 

Mi^ore/ortmui]  Hoc  negat  Cicero. 
^t  Vellejus  ei  diserte  Prndentiam 
militarem  tribnit.  Sed  SaUnslias 
pompejum  cnm  Ccsare  conlert.  Ideo- 
qne  dicam,  pradentiam  in  Pompejo 
respectu  Caesaris  non  admodnm  pnag- 
oam  titisse.  hac  certe  vicit  Ccsar. 
Cicero  de  Pompejo  ad  Attlcnm: 
'  Niliil  actum  est  a  Pompejo  nostro 
sapientf  r,  nihil  fortiter.'  £t  alibi  de 
Cvsare :  *  Sed  hoc  ripos  borribiH  vK 
gilantia,  celeritate,  diligentia  est»' 
Coier. 

Quem  aeadi  jknI  fmietj    Intelfigo 


BP.  I.  DB  RBP.  ORDINANDA. 


778 


nobUioreii  illos,  LeDtnliin],  Marcel- 
iuro,  Sdpionem,  Catonem.  Ipte  Cae- 
ur  I.  I.  de  Bello  Civ.  <Paacoram 
faclionem'  appellat.  Haec  omnia 
copiose  ipse  Cvsar  et  Plntarchus. 
Pancos  aatem  isto  svo  et  ista  Reip. 
•formay  vocabant,  qnos  Cicero  opti- 
-mates.  Au^  certe  ita  invidiose  dixit 
Sallastihs.  Nam  voce  paacornm  &Ai- 
7«^Ui  stgnificatnr.  Idem. 

/manct]  Inimidtias  refero  ad  Ca- 
tonem,  affinitatem  ad  Scipionem. 
idem, 

Cetera  mkUitudo]  Pompejus  belli 
caossa  discedens  ab  nrbe,  in  senatu 
dixerat,  eodera  se  habitnrom  loco, 
~qni  Romae  remansissenty  et  qni  in 
castris  Capsaris  fuissent.  Hoc  ipse 
Caesar  1.  i.  Bel.  Civ.'  Quo  effecit 
Pompejas,  ut  diacedentem  tam  plebis 
qnam  nobiHtatu  agmina  sequereotnr. 
Idem. 

Pott  aHuB  a/iiim]    Snpra  bello  Jd- 

gnrth.  *  Deinde  ab  eo  magistratns  ali- 

'iua  postalium  sibi  peperit:'  et  rur- 

aot,  '  aliis  post  aliis  minitari.'  Yiden- 

dnm  ergo  an  hic  legi  debeat,  AUui  poti 

mlmmy  an,  pott  uUmm  alhu,  Ciacc. 

Quibut  &mma  profrro]    Conjicio  non 

'/nisse  infimi  ordinis   homines,   sed 

eqaestri  censa.    De  Carione  qoidem 

rea  est  perrulgata.    Is  qoasi  conci- 

llator  et  pararius  Caesarianorum  fatt, 

obque  id  maximo  aere  alieno  libera- 

tOM  a  Cesare,  ut  scribit  Dio.    Sed 

-  cadem  via  alios  eliam  nonnnllos  sibi 

*  obnoxios  fecerat  Caesar.  Ea  reM  cnm 
«pad  Pompejanos  raagnam  invidiam 
faceret,  inWdiam  aoxernnt,  et  perdi- 

"tisaimum  qoemqne  in  Cvsaris  castra 

•  ire  jnssemnt,  qnippe  nbi  et  civinm 
'spolia  darentur  et  credltnm  condona- 

retur  affatira.  At  illi,  ubi  viderunt 
'<»mtra  esse,  neqne  Caesarem  credi- 

tnm  condonare,  nalloqae  modo,  ut 
'Ciceronis  Terbo  utar,  SuUatnrire,  de- 
'flazemDt.      Reliqui  in  castris  esse 

naalneraDty  qnibus  Romae  non  lice- 
*lMt,  ob   creditonim   mnltitadiDein. 


-  Qvtf  corruptui  tmimMM  jiMaH]  Ve> 
tna  editio,  qua  eorrupto  ammo  Julbebmi^ 
hinc  scilicet  vulgarem  tcriptnrtm 
nasci.  Omoes  Mss.  ^ua  eorrupto  ani- 
uMlubebai.  Carrio. 

Chiliier  deponaij  Victori  duo  fa* 
cere  necesse  est,  ut  pacem  non  tan* 
tum  bene  constituat,  sed  etiam  bel- 
Inm  civiliter  deponat.  Poto  antem 
dviliter  deponit  bellnm,  qol  magit 
victis  ignoscit,  qnam  indulget  altioni; 
qnod  jure  belli  fieri  posse  et  solere 
supra  dixi.  Sed  quid  tamen  magis 
cum  periculo  conjnnctum  qnam  talit 
etiam  compositio,  praesertim  post  bel- 
lum  civUe?  Jiic  pnecipoe  illud  ve- 
ram  erit,  qnod  Tacitus  scribit  lib.  ii. 
Hist  inter  victores  victosqne  nnn- 
quam  solidam  coaluisse  pacem.  Cnr- 
tius  I.  VIII.  '  Quos  viceris,  amicot 
tibi  esse  cave  credas^  inter  dominnm 
et  servum  nuila  est  amicitia.'  /dfas. 
IZta  ut  ^iam  jutHmma']  Olareanus ; 
illa  qmdem  juttittima»  Fabri  et  Bri- 
coneti,  HU  quam  juttittima.  Pro  no- 
bis  est  Vaticanos.    Corrio. 

De  te  ipto  primumf  qma  campotUufut 
ety  quod  optimMmfaetu  ett]  Vv.  cc.  ha- 
bent,  qui  ea  eompouturut  et,  quid  opti' 
mum,  tfc.  Videndnm  item  an,  opH- 
mum/aetmn  scribi  debeat,  pro,^- 
nmmfaetu.  Sic  enim  locnti  snnt  ve- 
teres  scriptores.  Seneca  de  vita 
beaU,  c.  11.  in  V.  c.  '  Quamvis,  qnid 
optimum  factnm  sit,  non  qnid  nsita- 
tissimnm  :'  et  Saliusttui  ipse  in  BeU. 
Jagurthae :  '  Quare  optimum  factom 
quidem  tibi,'  &c.  Sic  enlm  est  in 
vv.  cc.  Item  Cicero  in  CatU.  i.  nt 
est  in  V.  c.  '  Ego  si  hoc  optimnm 
factumjndicarem:'  et  PlantUB  Anlo- 
laria  in  v.  c.  *  Hoc  mihi  factnm  op- 
timam  est,'  &e.    Urtimit. 

Quia  compotiturut  <f]  Vaticamis: 
qui  ea  eomptiOurut  et.    Carrto. 

Eqmdem  e§o  emutOf  tfcJ]  Praefert 
manifeste  Soilnstius  clementiam  al- 
tioni ;  httic  cradeUtatis  nomen  impo- 
nit,  retrahens  leUicet  Caasarem  nb 
exempUsSoUat^MarU^ettaUiqn.  'Bt 


774 


KOTiB  VARIORUM  IK 


rerera  ita  est :  Danom  nnqiiam  impe- 
ritim  crndele  aut  tjFrannicum  fuit 
dintamam.  Anrea  verba  Eusebii 
fauc  tcriboy  que  exstant  apnd  Sto- 
baum  Ttpi  aj»xn» :  'Afx^i»  (x^  /4 
ianfiyfi(riKdK94  «p^f  rths  hf  <ixoaTeHr(|y 
eoi  wp^tpow  yrywfift^ifovf  oh  yhp  twm 

kKK*  tn$s  KCbt  rvt  wap*  tiKXiW  iwtfiov9^St 

rohs  ^w6  ffov  rtrwyfUmvSf  mU  $irms  rov 
hp$ov  ^Aa|  Ais  irai  0coD/iry<U.i|9  Sucom- 
01^»  fimip^f  rc  icai  MlVfwh'  Haec 
in  aores,  imo  in  mentem  demittant 
illi,  qui  hodie  non  Principei),  non 
Regea  ampiius,  sed  Monarchas  andire 
•e  pottnlanty  qao»  tamen  ob  snvitiom 
Mtias  easet  appellaFi  TyrannoB.  Sed 
rerera  talii  crodelitaa  perpetnam  qoa» 
ai  ombram  pone  se  habuit  Dei  ultri- 
cem  maniim.  Notavit  pie  et  serio 
.CominsBus  in  Richardo  AngiiaB  rege, 
el  Ferrando  Neapolitano.    /dew. 

£am  «tlom  belbtm  iHtmum  H  aneepo 
gerersl  Vox,  viUm^  almndat,  ut  vidc- 
tur,  legendumqae  poto :  fam,  6«UMm 
.«ffrmun  gerere^  Sfo,  vel  retenta  etiam 
voce,  meefa,  si  placet.     Uritm, 

CMra,^^ict  bemgmkste']  Ad  hanc 
pUne  faciem  Jamblichus  in  Epistol. 
'AAA'  irw  Xpricrr6rrfri  ical  ^iXaif^pmti^ 
rh  wopaAif  Kpa$ji  ical  adonip^  rijt  hn- 
Kfitrroias,  iftfntkhf  icai  wpfoVf  ical  «pooiprif , 
«oi  othrp6triro»  Ka$\aronw»  irai  rovro 
./oikiffra  rh  cI5of  ^fiM^ias  ^iXcrrai  bah 
rm  Apx^l*^*^*  ^^  (*t,  '  Si  Tero  grave 
ansterumque  imperium  benagoitate 
et  bamanitate  temperetury  concin- 
anm,  mite,  mansnetnm  et  adeantil>as 
facile  redditnr,  quale  genus  imperii 
imprimis  aniant  subditi/    CoUr, 

£xpiawl«»]  Fabri  et  Briconeti  ii- 
bri,  Expiamda,    Carrio. 

iPoHltf  aa/€]  Miram  est,  qoam  aocu- 
rate  operam  det  Sallastiasy  at  Cmsar 
onmia  arma  manibof  ezcutiat,  atque 
adeo  ad  mmiaiietndioem  magis  magia- 
que  transdncat;  qnaai  monstri  aliquid 
«tore  Csesarem,  Ucet  alioqnio  mitla- 
ihnam,  Mspicetun  .Nemo 


quam  rictor  post  bt  Uom  ejnsmedi  noa 
aiiqoam  crudelitatem  exercuit.  Id 
Fioras  quoque  tangit,  in  fine  lib.  ir. 
*  Victores,  quod  non  temere  aliaa  in 
civilibus  bellis,  pace  contenti  fue- 
rant/    Coler, 

QtUtnoahaium?  inierfeeU  Domtiurts, 
tfe.]  Historia  nota.  Ceterum  iiiud  no- 
bis  haud  satii  probatam,T^  InierfeeU: 
eo  minus,  quod  statim  iotra  eandem 
periodum  repetitum  iegatur,  Xafer- 
/ectot:  qnod  ipsam  seotentise  explen- 
dae  satis  cum  sit,  miror,  nndenam 
alterum  illud  in  contextnm  irrepserit. 
Dotaa, 

ObUno  abMU?  uderfeeii]  In  Mss. 
a6ttNio  itUerfeeU  Domtituai.  Carrio 
conjecit  o6/ioto  abthdUj  et  rh  ialetfe^ 
eU,  quod  nnllum  locara  habere  poasit 
propter  sequeos  iaterfeetoty  delet: 
deinde  et  tentat :  obtieeol  Doadthan. 
Idem  imter/ecU  conrodinnt  Douza  Pa* 
ter  et  Freinshemins.  Fortassis:  Att 
tUa,  qtut  poaUo  ante  hoe  beUam  us  Cn. 
Poatp^nt  itierepabaiUur^  obUtio  tnlcr- 
eepit?  OomtltMm,  Car^oneai,  Bmtaa, 
4rc.    Oronovins. 

InteifeeU  DomttiHM]  De  Bmto, 
Carbone,  Bomitio  interfectis,  ita  res 
habet.  Post  bellam  civUe  Marianoaa, 
victor  exstitit  L.  Com.  Snlla.  Post 
hanc  victoriam,  tanta  proscriptioiKiim 
vis,  tanta  civiam  mactatio  insecnta 
esty  qaanta  ante  Rom»  naaqnaiii  «a- 
dita  faerat.  Sed  aiiud  novam  iiisa- 
per  ex  hoc  bello  enatum,  quod  Serto- 
riannm  appellant,  quodqne  eleganter 
'  Florus  scribit  nihii  aliud  faisse,  qaam 
Sullan»  proscriptionis  hereditatea* 
Contra  hnnc  Sertorinm,  nt  jam  hoa- 
teni  P.  R.  missi  sunt,  MeteUns,  et  Ca. 
Pompejus,  panlo  pott  victores :  Ser* 
torio  exstincto,  novam  contiano  bel- 
lum  exarsit,  revocante  Lepido  maad* 
mara  partem  proscriptomm.  Haic 
se  opposuemnt  Lotatios  Catalus,  Ca. 
Pompejus,  SoUanse  dominationia  aae* 
cessorea  et  jam  antesignani.  Sed 
qnse  de  Bruti,  Carboais»  Domitii  i 
9cribit  Sallastiusy  ea  pleraque 


EP.  I.  DR  RBP.  ORPINANDA. 


778 


•nnt  bello  Mtritto  et  SiiIIbiio.  Nara 
L.  Domitius,  et  Q.  Mutiiia  Sctevola« 
Pootifex  Maxirous,  in  sdem  Vestse 
fogiens,  jnssu  Mariiin  ipso  ivdis  ve»- 
tibulo  occisas  est,  iit  pierique  exi»ti- 
inant  a  Dainasippo;  ut  Appianua 
Tulty  a  3roto  Prtetore  nrbano.  Car- 
bonem  autem  ^oropejus  occidit  in 
Sicilia,  rouliebriter  eiiant  flentem, 
Idem  et  Brntum  interfecerat  bello 
Lepidi.  Hi  igitnr  omnes,  non  jore 
belli,  sed  per  summnm  scelos  truci- 
dati  fuerant,  qnae  facinora  Sallastins 
Juris  puUlici  peritissimus  his  verbit 
iofamat :  '  Alios  i.tem  non  arnMitos, 
neqne  in  prslio  belli  jure,  sed  poetea 
■opplices  per  sommom  scelusinter- 
fectos.'    Citler, 

Im  tiUa  puUieal  Id  ipsnm  quoqne 
bcllo  Martano  accidit  Florns  iii.  21. 
'  Qnatuor  millia  deditiornm  inerroium 
civium  in  villa  poblica  interfici  jns- 
sii.'  In  nnmero  tan>en  interfectornn 
dissentiunt  auctores.  Com.  Nepos 
V^.  millia  ponit :  Livius  viii.  Plntar- 
cbns  VI.  Angustin.  1.  iii.  de  CiviL 
Dei.  VII.  Porro,  villa  poblica  in 
Campo  Martio  fuit,  domus  illa  qui^ 
dcm  amplissima  et  recipiendis  bos- 
tiom  legatis  destinata.    Ccler. 

In  viUa  publiea]  Que  a  Didio  for- 
taase  restitnta  vel  ornata  in  aitera 
parte  iintlqui  denarii  signata  est. 
Cicero  ad  Att.  1.  iv.  ita  scribit: 
'  Efficiemus  rem  gloriosissimam :  nam 
in  campo  Martio  septa  Tribnniciis 
comitiis  marmorea  sunns  et  tecta 
factnri,  eaqne  cingemus  excelsa  por- 
tico,  ut  mille  passnnm  eonfieiator: 
aimul  adjnngetur  iinlc  operi  villa 
etiam  Pnblica.'  Liviiu :  *  Macedonea 
dcdncti  extra  ttrbem  in  villam  Pnbli- 
cvn,  ibiqne  iis  locus  et  lantia  prv- 
bita.'  M.  Varro  de  Re  Rustica  1. 11. 
'  Comitiis  JEdiHtuMy  inquit,  *  com 
sale  caldo  ego  atqiie  Axins  Senatoc 
tribnUs  suffraginm  tnlissemns,  et  cao- 
didato,  cui  studebamnsy  vellemns  esse 
pnestOy  com  domnm  rediret»  Axins 
niAJ  iDqniti  dum  dirimnntnr  snffragiaj 


vis  potins  Vill»  PuUictt  ntamnr  nm* 
bra,  qnam  privati  candidati  tabellai 
dum  ita  ediflcemns  nobis/  &c.  C7r- 
simtf. 

Pecwru  modo  coaadfsam]  Supra 
'raore  pecornm'  diiut;  et  Hist.  1.  ii, 
'  vice  pecorum  obtrnncabantur.'  Ta« 
cit  XII.  *  modo  pecornro  a  barbaris 
traliebantnr,'  et  Livius  i.  xl.  *  Modo 
pecorum  fugientes  per  saltns  invios 
consectati  cecidernnt.'  Videndnm 
ergo  an  bicpfconMi,  pro  pfcoris,  legi 
debeat :  et  ipse  sopra, '  bonus  pecori 
agere ;'  quamvis  Cssar  dixerit^  *  Magv 
na  vis  pecoris.'    Ciacc. 

Conacitaam,  Heu  qmrn  Ula]  Lege ; 
concimm.  Heu  qua  iUa,    Gronovins. 

Va$talio  domorum]  Omnes  libri,  do- 
miiam.    Carrio. 

A  te  mctoriam  omaM]  Postremam 
vocem  ignorant  vetns  editio  Fabri  et 
Briconetiy  itaqne  dele  a  sententia  op- 
time.  Corrio.  Ego  potius  illam  re<* 
tinerem:  delerem  autem  rh  ememt, 
Oronovitts. 

C7/rtiiSfaie  oeslnim  ar6t^rto]  Scribo 
de  libro  Vaticano  et  Fabri:  UtriuM 
vettrum  arkUrio  it^uriie  fiereni:  seiii- 
cety  inqnit,  id  a  vobis  civilibus  istis 
actnm  esse  belUs,  tnooe  an  vero  Pom- 
peji  arbitrato  fierent  injorisR.   Cofrto. 

Etiam  tum  duiria  rictoria']  In  exer- 
citn  Pomppji,  etiam  dnbia  victoriSy 
luxns,  convivia,  scortationes,  rapinas 
vignernnt.  Testatur  ipse  Cvsar  I.  iiip 
*  In  castris  Pompeji  videre  licnit  tri* 
clinia  stratay  magnnm  argenti  pondn^ 
expositnm,  recentibns  cespitibns  ta- 
bemacnla  constrata,  L.  etiam  Len* 
tnli,  et  nonnullomm  tabernacnla  prO' 
tecta  hedera,  mnltaqne  prapterea,  qom 
nimtam  luxnriam  et  victorise  fidueiam 
designarent,  ut  faciie  existimari  pos- 
set,  nihll  eos  de  eventn  ejus  diei  t^ 
rauisse,  qui  non  necessarias  qnmre* 
rent  volnptates.'  Idera  tradit  Plo* 
tarchns,  et  qneritnr  ipse  etiam  Lnca^ 
nns  L  Tii.  '  Capit  Knproba  plebos 
Cespite  patricio  somnps  vacnnmqno 
cnhile.'     Magnura  hpo  in  Poivpojo 


n9 


NOTJB  VARIORUM  IN 


rel  miUtarii  Meciiiyinagiioiii  ad  talet 
•▼eatnt  omeo.    Coler. 

GttBerit]  Fabri  Ub.  ^ eMfrmi.  Car- 
rio. 

•  Scwta  wU  etmomay  ^.]  Eadem  lo- 
i|«eodi  ratiooe  osos  et  Plaotat  Am- 
pbit.  '  Hvc  Dox  icita  est  exercendo 
tcorto  condocto  roale.'  Item  Catnl- 
Ins :  *  £mnlns  iste  toos,  qni  ▼estrom 
ezercct  amorem.'    JhnLuu 

TaU»  vohtpiaiiM]  Exemplar  Vene- 
tomy  #aitf  vohiffiatii.    Ri?. 

CtMi  onn  civibui]  Ait  alibi  discor- 
dia  maximas  res  dilabi ;  qnod  pneci- 
poe  de  cintatibiii  intelligeDdom  esse 
docet  Democritos:  *A«^  Sftmfoiiisyin' 
quity  T&  luydkat  dpytiy  «rei  rait  w^oai 
rah  woK4fMvt '  9imafr^  KaTOfydfoffBai^ 
BxXms  8*  o^.  Hsec  bellomm  cinliom 
▼it  ac  potentia,  nt  ciyiutes  alias  io- 
expognabiles  faciilime  perdant.  Sed 
▼ere  poto  de  Roma  scripsit  Froms 
I.  IT.  '  Jam  psene  toto  orbe  pacato 
mi\|nf  ent  imperiom  Romannm,  qoam 
ttt  iUod  extemis  yiribos  exstingui 
poiset :  itaqoe  infidens  fortona  prin* 
dpi  gentinm  populo,  ipsom  iUom  in 
exitlom  soom  amuf  it.'  Hsc  etiam 
de  Romanis  sententia  foit  Hetmsco* 
ram,  teste  Lifio.    Coler. 

Teitra  ineHiuta]  Intelligit  leges 
•mnptnarias  et  cibarias,  Liciniam, 
Fanniam,  Didiam,  Orchiam  et  alias 
ejnsmodi.  Has  leges  optimas  io  con- 
temptom  ob  corraptos  civitatis  mores 
abiisse  non  tantom  bic  scribit,  sed 
ezprobrat  Romanis  TertolUanns  qno- 
qne  Apologet.  c.  e.  'Qnonam  Ulm 
leges  abierant  snmptum  etamUtio- 
nem  comprimentes,  qosB  centom  mn 
non  amplius  in  coenam  sobscribi  Jobe- 
banty  nec  amplios  qnam  unam  inferri 
galliaam,  et  eam  non  saginatam?' 
Video  enim  centenaria&  cmnas  a  cen- 
tenis  jam  sestertiis  dicendas.  Hoc 
antem  salobre  SailostU  consiUom, 
qnin  Cssari  maxime  probatmn  fnerit, 
nemo  est  qni  dobitet,  qnippe  recor- 
datna  legum  JoUaram«^a»  snbipso 
etiam  Aognsto  lat«,  qnaram  non  pos* 


trema  fuit  snmptnaria,  de  qna  Soeto- 
nius  et  AgelUus.    J<Um, 

Ei  JiMm]  Conjonctionem  ei  dele. 
▼olt  enim  ooicaiqoe  fiicaltates  soaa  et 
rem*  familiarem  modulom  samtaom 
esse.  accedont  Ubri.    Cmrrio. 

Siatueria]  CaossaA  discordis  ex 
abdito  erait.  Nam  ot  ex  sumtibus 
et  laxorir  egestas,  ita  ex  egestate 
rapinsB  procedont.  Rapaces  aotem 
discordiae  cifilis  laces.  Priorem  caas- 
•am  idem  scriptor  graTissime  in  Beilo 
Catilin.  et  alibi  declarat :  eamqoe  io- 
ter  alias  RerampobUcarom  pestcs 
primam  retoUt  Pylhagoras,  qoem  aat 
dixisse  Stobcos :  oUriitfM  §ls  rks  w^Xmu 
wfSrror  rpv^f  hnrra  icSpow^  clra  0/9|piy, 
pbtrii  ih  raSra  tKtBpow.  Apposite  Fio- 
ras  1.  III.  '  Magntficos  apparatns  con- 
▼iviorom,  et  somtoosa  largitio,nooiie 
ab  opolentia  paritura  mox  egestatem  ? 
HsBC  CatUinam  patriss  snae  Impegit.' 
/dm. 

Homiae»  adehMtfMii]  IntelUgitjn- 
▼entotem  Romanam,  quflb  si  corrapt^ 
est,  Respabl.  nooqaam  Talebit.  NihU 
totem  ad  prodigaUtatem  propenaios, 
qnam  joTennm  animi.  Ubi  Tcro  iUe 
mos  inceuit,  qoem  Sallostias  ait,  jam 
Doo  amplios  admonitione,  sed  censora 
et  correctione  opas.  Intra  podorit 
itaqoe  et  modestise  septa  a  poeria 
inclndendaet  continenda  JoTeatos, 
In  omni  ciTitate.  Id  seTere  Plato 
qooqoe  I.  y.  de  Repobl.  pnectpit,  obi 
inter  cetera,  wauA  Si,  inqoit,  aJBbm  xfk 
«oXXV  o^  JCtnahtr  KoraKHwotw.  De  mo- 
destia  Tero  siTC  mediocritate  jnTcn- 
tntia  eleganter  Hippotamns  Pytha- 
goneus:  Th  Ko^iKoo  9^  wHpue^ai  9A 
To^rwr,  Af  Zri  ftdKtora  woiear  tV  wiKtF^ 
9wm  6fioKay1ierjf  koI  trifi/pmms  tqSs  a^ 
roit  fiiiptov,  itKKitfi^  armnifoova  aca^ 
9tafMX0fkhfa'  MhaA  9k  roirro,  abs  rk 
wiBoa  rks  ^|n9C&s  watMifrai  rOw  wam 
mi}  ff?  rb  pJrpMf  rripjrrai,  Id  est,  '  Et 
oniTerse  hoc  eniti  decet,  nt  hii  mo- 
dis,  qoantom  fieri  potcst,  ciTitatem 
cooaonam  partibnsqne  snis  condn- 
■am  et  Kqoalem  reddamiiai  nt  dia» 


BP.  I.   DB  RBP.  OROINANDA. 


777 


coidU  el  flMtionibiu  commoveatar. 
Hoe  ito  eveoiet,  »1  jnveniliom  «nimo- 
mm  affectos  regentor,  et  ad  modee- 
tiam  docentor.'  Contra  si  fiet,  illod 
seqoetar,  qnod  nemo  melios  aot  f  ra- 
vius  qnam  Salliistias  dixerit ;  '  Ergo 
animns  ferox,  prava  via  infressns,  ubi 
coasncta  non  snppetanty  fertnr  accen- 
sas  in  socios  modo,  modoincives: 
jnovet  coraposita,  rt  res  novas  vete- 
ribitt  adqnirit.'    Coler. 

IWfendvf/amero^tfr]  Fmnoribos  enim 
jnventns,  qnasi  quodam  aocnpio  irre- 
titnr,  et  a  bonarnm  artiom  stndio 
arcetnr.  Bodinns  legendns  1.  ▼.  c.  2. 
Hoc  tantum  addo,  nullam  esse  tamen 
iater  leges  Julias,  de  foenerttoribns. 
£t  de  anliqoa  illa  Oenotia  res  est 
nota :  de  Dnilia  item.  idem. 
'  Ams  foisfne  ret]  Hce  incommoda 
ex  fcBBeratoribos  in  civitate :  aliena 
agerey  sna  negUgere  :  non  pnblica 
caosa  magistratnm,  sed  privaia  ge- 
f«re,boc  est,  magis  creditoribas,qnam 
popno :  magnificam  esse  in  minuen- 
da,  non  aogenda  Repnbl.  Ad  hoc  spe- 
cnlom  Socraticnm  voco  magaarum 
hodie  Germanise  civitatnm  magistra- 
tosy  ot  se  ibi  intneantor  et  examinent. 
Cslfr. 

jSispiflrfes  patis  cmissa]  Tta  Cicero : 
*  Ita  beliam  soscipiator,  ot  nihii  aliod, 
qimm  pax  qosesita  videator.'  Prolmt 
etiam  saoctus  Aognstinns :  '  Cni,' 
iiiqait,  '  licentia  iniquitatis  eripitor, 
stUiter  vincitor.'  £t  alibi,  <  Apod 
^roo  Dei  cuitores  etiam  illa  peccata 
mm  sont,  qass  enim  non  cnpiditate 
aat  cnidelitate,  sed  pacis  stadio  ge- 
rontnr,  nt  mali  coereeantor,  et  l>oni 
osbleventar.'  Adtraho  et  illnd  Flori 
ui.  91.  '  Vincentibns,  qaibos  pax  et 
^ieopotior.'  SenecoHercnle  Ftorente: 
*  8i  mtema  aemper  odia  mortales  agant, 
Kec  emptns.nnqnam  cedat  es  animis 
liiror,  Sed  arma  felix  teneaty  infelix 
parety  Nifaii  relinqoent  bella.'  £t 
toemin:  '  Paeem  rednci  velle  vietori 
^vpedlt^  Vlcto  necetse  est.'  idem. 
IMi  mlm,  ptrwM]  Sic  lecte  oUm 


correxi :  nam  qnod  in  allis  est,  per- 
iuade,  id  rectum  esse,  cui,  qnsp80> 
persoaderi  poterit?  Cmrio» 

Aui  ueerba  judicia  inrocai']  Snpra, 
'  Deinde  ne  vos  ad  virilia  illa  vocem.' 
Tscitos  Hitt.  t,*  noo  ad  bellutn,  vos, 
neqoe  ad  pericolnm  voco.'  Ciacc. 

Eaveroclemenlia,ifc,']  Libri  scripti 
meiias :  Ea  vera  eiementia  e,  c,  ne  m€- 
rtio  c.  p.  e,  hoc  est,  ita  rempobl.  con- 
stitoisse,  et  bonis  artibus  rooribnsqne 
omasce,  ne  cives  ea  committant,  prop* 
ter  qnse  roerito  patriaexpelli  posstnt. 
Sed  libentins  legerem  earpkfamfvr, 
qoam,  expeUerentur.  Vel  potius  sic^ 
Ea  eera  ekmeniia  erii  ne  meriio  eivee 
patria  expellaniur^  retinmme  ab  etnt" 
titioj  fakm  voluptatilme:  omissa  voce, 
consMJmssf.  Idem. 

Civee  patria  expeOerentur]  Plurimi 
exolabant  post  bellnm  civileyet  ple- 
riqne  soa  sponte,  vel  meta  Csesaris. 
Cnm  antem  illa  res  sit  adversa  liber* 
tati,  data  opera  Caesarem  oon  ipsnm 
tantQmaproscriptionibQsciviom  abs- 
terret,  sed  oltro  etism  instigat,  nt 
eos  ab  omni  sedltiosorom  injnria  et 
exsillls  liberos  et  secoros  prsestet. 
Nam  cives  patria  expelli,  hoc  demom 
aspemm  et  acerbom  est  imperiom, 
non  cleiftentia.  Cicero  etiam  mani- 
feste  dicit  exiliom  non  esse  pcenam 
jadicii.  Sic  enim  loqnitnr  in  Orat. 
pm  domo:  *  Quid  enlm  est  exnl?  Ip- 
sum  per  se  nomen  calamitatis,  non 
tnrpitodinis.'  Coierue, 

RetkmiMse  ab  ttuUUia  et  faim  tolup- 
taiilme']  Qno  etiam  facit  sententia 
illa  Anlnlarise  Plaiitinm:  <  Hoc  servi 
esse  ofilcinm  reor,  retinere  ad  sahi- 
tem ;  non  heram,  qno  incnmbat,  eo 
Impellere.'  Douxa, 

FaieieuokipiatibuM]  Qnibnsjnventns 
pleraqne  dedita:  sic  antem  dixit, 
qnia  et  vera  volnptas  est.  Isoerates 
ad  Dmmonic.  T^  Ifioria  9ipev€  ria 
pariL  U^t,  T4pifts  yi^  ohr  r^  uakf 
fUr,  HpiOTor*  (bw  9k  ro^rou^  ndUciovor. 
Idest,  *  VoUiptates  venare,  qoss  tlbl 
loiidiiliit  Oblectatto 


778 


KOTiB  VARIORUM   IN 


B6ftUte  coigiiiicta,loogeopttfna:  Blne 
hac  vero,  peMima/  CoUr. 

Pwem  ctmeordUtmque]  Recte  haec 
d«o  conjangit:  nam  nisi  concordia 
ntrimque  inteircedat,  magis  pactio 
erity  qnam  pax,  ut  loquitur  Flonis. 
Augostions  dixit  pacem  esse  concor* 
diam  ordinatam ;  qnod  erodite  expli- 
cat  Albericus  Oeniilis  Juriscons.  iii« 
1.  dejure  belli.  Jdem. 

Pratent  gaMdbmy  tfc.']  Elegans  de* 
acriptio  volnptatis:  gaudinm  cnm 
mox  foturo  malo.  Veteromqttisptam 
'  dixit  voloptaies  non  tantam  seqni, 
sed  etiam  precedere  mala,  quippa 
cum  semper  aliqnid  existat  triste  ac 
£alamitosam,  ex  quo  qnasi  semine 
generantur  voUiptites.  Democritus : 
AiaTaxfosiiifiovilwapolxtTaiy  «cal  «68^ 
fhr  nbrotrt  xp^f^^  4orw,  itM^  4f  r4f>^tt 
fipaxMi :  *  Paulo  niomento  voluptas 
transit,  nihiique  in  ea  boni,  qnam 
parvula  delectatio:'  ,et  nt  idem  ait 
\iw9AfroKSoi»  Idem, 

Maxume  erectMB  ett]  Omnes  libri, 
moMme  fretut,  Carrio. 

Negotii  mtgniiudine]  Propriom  alti 
et  beroici  animi,non  tam  parvis  qnam 
maguis  rebns  patrandis  aptnm  esse. 
Jdem. 

Qiiia  iibi  terra^  9^,]  Ita  modeste 
vocat  Romanom  imperium,  qnod  ter» 
ra  et  mari  potentissimum  erat.  Su- 
pra  tamen  non  sibi  temperavit,  quin 
dlccret :  '  Neque,  si  pati  potnisset, 
orbis  terrarnm  bello  concossus  foret.' 
£t  Cicero  satis  magnifice,  in  Orat.  de 
Provinc.  Consul« :  '  Nnlla  gens  est, 
qosB  non  aot  ita  subacta  sit,  ut  vix 
exiet,  aut  ita  domita,  ut  qoiescat:  aot 
ita  pacata,  ut  vlctoria  nostra  impe- 
rioque  letetur.'  Nescio  quam  vere 
hoc  dixeris,  Cicero,  ante  clausum  ab 
Augttsto  Janum.  Quid  enim  ad  sep- 
tentrionem  convrrsa  plaga  postea 
non  est  aosa  i  Quid  Pannonii,  Dal- 
matsB,  Mysii,  Thrace»,  Daci  P  Ipsam 
Gennaniam  victam  noluissetis.  Flo* 
rns  ait  Ub.  iv.  <  Oermantam  qnoqua 
mlnM»  Tiimre  lenti  nqn  .putaaiet; 


magis  tnrpiter  amlssa  eat,  qvam  gl^ 
riose  adqnisita.'  Sed  ooritto  Angnrti 
secnlnm.  Din  foit,  nt  magia  vieti 
Oermani,  qnam  domiti  dici  debne- 
rint.  CoUr, 

Et  quia  tibi  Urref]  Potioa  ett»  nC 
Sallnstinm,  '  Terra  et  mari,'  scrip* 
sisse  credamns.  JPMm^. 

£jargiiiemikm]  Qnibus  magis  capi- 
tar,quam  nlUshonoriiHis.  Liviaslih. 
VI.  Plebi  ad  eas  leges^qnse  ad  ipstos 
Incmm  et   snblevationem   bonomm 
pertinent,  tutandas  potios  animator, 
qnam  ad  eas,  qiMe  ad  solum  honorem 
spectaot,  enmqae  iUi  tribnunt.  Ro- 
mm  certe  leges  Fcenebres  et  Agraris 
magis  anditse,  qnam  de  Consnlata 
aut  aliis  mnneribas  honorariis.    Lar* 
gitionnm  naos,  momm  conruptor  nai- 
cns,  din  Romss  ittcognitos  foit.  Tes- 
tatnr  Sallnstins,  gravissumos  snse  Rei- 
publicse  censor,  in   bello  Jugarth.: 
'  Nam  etiam  tom  largitio  maltis  igao- 
ta  erat:  mnnificns  nemo  pntabatnr, 
nisi  pariter  volens:  dooa  omnia  in  be- 
nignitate  habebantnr.'  Sed  de  alisi  lar- 
gitione  loquitnr  Sallnstins,  qoam  iHa 
plebeia.    Qnid  ex  legibns  etiam  iltis 
Agrariis  et  Fmmeninriis  calamitatis 
in  Rempnbl.  invectnm  sit,  tot  aedi- 
tionibns  illustratom  est^    Floma  iv. 
IS.  *  Sed  h»c  ipsa  in  peroioiem  redl- 
bant,  et  mtsera  Respubl.  in  exitinm 
snam  merces  erat.    Nam  et  a  aeaatn 
in  eqoitem  translata  judiciomiB  po- 
testas,  vectigalia,  id  est^  imperii  pa^ 
trimoninm  snpprimebat,  et   emptia 
fraasenti,  ipsos  ReipnbL  nerviMi,ex- 
hanriebat   sBrarinm,'     Hsec   Floni& 
/don. 

iSi  peeumm  «swn  mtfue  docns  draits 
Hf]  Maleidiid<dsc«s;  SiclQfm:*ve- 
rant  si  pecnnisB  decns  ademeria :'  et, 
*•  ergo  in  primis  anctoritatem  peemiic 
demito.'  Cimee, 

Muxima  sewhaw  pcraicMf]  Ormcm^m 
illnd  est  tripode  VaL  Maximi  Ub.  iv. 
'  li  demom  Peaatea,  ea  civitaBy  id 
regnnm  setemo  in  gradn  facile  eleta- 
itt,  ubiJHinfaBUB  Vcnepi» 


BP.  I.   DB  RBP.  ORPINANDA. 


779 


^06  capido  siiu  vifldicaverit'  Cor- 
JieUos  Tftcilas,  aactor  prettantissi- 
mos  ad6roiat,  Aorain  atqne  opes  non 
tfuitoxo  imitiJes  etse  Principibus,  sed 
etiam  infensaA.  Hoc  etiam  Civitati- 
l>asdictQm,  nt  et  iUud  Eosebii :  ITAov- 
TOf  iw  96\Mi  rp  fMXX96(rp  ^fitufuwUw 
AfMT^s  fi^tror^  wpOTi/iifBtifif  Ihrws  fiii  ink 
rmfTo  cf  r  tV  itnhfov  iwtBvftiiiy  nirrwf 
^vf^rrmf,  6Ktympii9i  xat  kvoatBn^ii  itpt- 
'nis  iwxotf  rtus  «cwA  w6\iv  ifjupug'  Apcrfif 
.y6p  irtfufofAiipiis  vAovrof  fuvvos  arov- 
9a{4fnaros  hoI  Miwaorc^af ,  6fipiis  ro 
jcol  ^pp^ta4ii9  diTf  p^f  KoX  iroanw 
aumm  W  ^fimiffs  rc  koI  tov  hanmatKipit- 
rom.  Idest:  *  In  civitate  felicitatis 
oCndiosa  nanqoam  opes  anteponi  de- 
i>ent  Tirtnti,  ne  hanc  ob  caossam  om- 
aibna  divitiarnm  desiderio  captis, 
cootemptot  et  neglectas  virtntis  in- 
Boscatiir  animis,  in  Repub.'  Isocrates 
quoque  prudenter :  IIAovrof  ica«iaf 
/mAXot  ^  «caAoJca^a^f  btnfpinis  iffri». 
^owKor  /Ur  T$  ^oBvfii^wpmmv^mif^ 
M  5^  rhs  ifioifiks  ro^s  Mo2rf  «apaicaAflf^. 
Id  est:'  Divitise  non  tam  honestati, 
qoam  malitiie  serviont:  dom  socordias 
honinam  facaltatem  faciant,  et  jove- 
lies  ad  volaptates  instigant.'  /tfm. 

UMm  tUqut  deau]  Usom  propter 
abusom,  decos  propterstultttiam  vul- 
gr,  qvod  non  aliter  deleetator  ac  fo- 
vetor  aori  et  argenti  colore,  quam 
aotis  radiis,  ot  ille  apnd  Euripidem : 
Ta  JCfivah  U^imfia  MiAAioror  fiporoTsy  *Cis 
•M  forriip  ifiopia  roias  fyju^  OC  waHos 
iofQpAwouru^,  ob  ^iXos  taciV  ^Hr  8* 
ir  liAwpts  roiovTow  ^fOaXfuiis  6pfy  Ob 
$oui§k*  (fpmras  ftupiovs  aM^  rpi^»,  *  O 
Dy  bouiinum  oncapatio  paloher- 
OyNon  mater  nlla  tam  voiuptate 
afficiy  Non  tantnm  amare  liberos  pa- 
tres  qoennt,  Non  tantom  amare  libe- 
ri  patres  qaeunt;  Quod  si  radiaret 
ooeUnlls  paribns  Venas,  Non  mirom, 
omaria  plaribus  talemdeam.'  Usum 
vemm  pecomae  neqne  Plato  toMit. 
Scnbit  enim  :  XpAetov  roUw  ital  iipy^- 
pmmj-Ka^  r*  IUAa  t^  dOMoiirrii  xf4fiMmra 
^lno^To^Ar  fi4ry  XPf^V*^  ^  ^^* 


rvyxinf^  iwtordfuvoSf  iu  yfnfflriimf  ro^ 
roif .  Hoc  est :  '  Aarom  igitar  et  M- 
gentnm,  ct  reliqaa,  quam  pecunam 
vocamu8,xpWr«^icta  propter  nsnai, 
ilU  tantiim  utilia  foerint,  qui  recte 
lUis  nti  norit.'  Prtestet  taoien  oaH 
nino  nsnm  nallnra  esse.  Nam  revera 
ita  est,  ut  canit  Nanmachios :  Xpvtf^ 
roi  mi»ts  iar\  ko}  Hfryv^f :  '  Anmm  a^ 
qne  argentnm  pnlvis  meros.'  Com. 
Tacitus  de  veteri  Oennania  argnte : 
*  Argentum  et  aarum  propitii  an  irati 
DU  negaverint  dubito.'  Idtm, 

Clarianmi  viri]  Repone  ex  omnibni 
libris,  CUai  viri,  Carrio. 

Magni»  auctorUnui]  Ita  qoidem  Va- 
ticanos,  sed  Fabri  et  Briconeti,  tmw- 
nto  aiutUmibui:  animo  meo  rectins. 
Idim. 

Qua  ren,  populoi  natumuce  magni$ 
au^oribuM  auxiaoeni]  Scripti  Ubri, 
Qiurfite  re».  Prseterea  legendum  cea- 
seo,  magaii  aacti^HS  auxisoent,  nam 
apud  Liviom  lib.  xxit.  Africanos 
Scipio  Deos  ita  precator ;  *  Eaque 
vos  bene  jnvetis,  bonis  anctibus  anxi- 
tis:'  et  lib.  IV.'  Cujns  primom  sit  ip 
civitate,  eam  maximis  semper  aocti- 
bns  crescere.'  Tacit.  Hist.  i. '  Tibe- 
ris  immemo  anctu,  prorupto  ponte 
soblicio,'  &c.  Qnibus  in  locis  et 
alinm  Tacit.  Hist.  iv.  emendandom 
existimo,  nbi  in  valgaribos  libris  sic 
iegitur  :  *  At  Civilem  immensis  acti- 
bns  nniversa  Germania  extollebat» 
societate  nobilissimis  obsidom  firma- 
ta :'  erit  ergo,  tmiit€nstsaiic<t6Hs.  Ciaco. 

Neque  .aliter  exhUete  eeee]  Isocra- 
tes  :  "Apxc  «rtovrov  firfikv  ^rror  ^  rfir 
AAAmt.  jca)  rovro  17701»  fiaffiJuK^aroWf 
idtnrop  finfiofu^  SovAc^f  rmw  i}8orfir« 
dXA^  Kparfs  rmm  iwt9vfumv  /ioAAor  ^  rfir 
voAirfir.  Id  est :  *  Noo  minus  te  ip- 
sam  qaam  alios  regas,  idqoe  vel  ma^- 
ime  regiom  esse  existima,  si  nnUi 
voluptati  servias,  sed  affectibos  Im* 
peres  magis,  quam  civibiis.'  Dioge- 
nes  PyHwgoriras :  Ac?  rhw  fiafftKia  fiji 
rcrotiMM  ^'  A^orfif^AAAa  aMfi  pitO^ 
ro^or.  SiaUiapa«doi.  Colfr. 


780 


)IOT£   VARlORtJM   IN 


-  OmMi  pecvRUVy  if€.]  Nnfn  avartit 
^Priiiceps,  nnUns.  Sapienter  dictiim 
•pnto  ab  Antisthene :  ^iKipyvpos  oMflt 
ifyMs,  offrt  fieunX^Sf  oHrt  iXt^pos : 
*  Ayarns  nemo  bonuSy  nemo  Rex,  ne- 
ino  liber/  Mem. 

'  MtRbdere]  Nam  voXA^  8ti/iox^ir 
r^  K^i^  Ws  iwaivow  ^kktSn,  Id  est, 
'  Mnltnm  bportet  nt  laboret,  qni  ve- 
natnr  gloriaro/ ait  Theodectes :  qnin 
et  Enripides:  0^«  thruf  Uris  ^4^s 
fifrw  01OW  EtfKXfioy  9Ur9iiTitrar\  itXXk 
Xph  iroifw,  £t  hoc  wagit  de  futnro 
principe.  Idem, 

Boniique  praeepiW]  Philosopbicis, 
ct  com  primis  Historicis.  Est  enim 
Historia,  nt  ait  egregie  Cicero,  Ma- 
gistra  vitae.  To  vcro  seu  Rez,  seu 
princeps,  seu  magistratns  alius  eris, 
illud  Demetrii  mecnm  memoria  re- 
•pete,  ciijns  illud  citat  StobsDUs,  anc- 
toritate  Isspi:  Aifft^rpcof  6  ^oKep^bs 
•IlTOAcfuitf»  T^  /SoflriAfi  vap|frf«,  rii  wtfA 
fioffiXtimsKai  ^ffioWat /9i/3a/«  «TVOai, 
Kol  iuwyaf^w.  k  yhp  ol  ^ikot  ro7s  jS»- 
-viAfwriy  ob  Bafi^ovffi  wapaiuroaf,  ravra  ilf 
toTt  MKiots  yiypairTai.  Id  est, '  De- 
'metrins  Plialereus  Ptolemapum  Re- 
jgtm  hortabatur,  ut  libros  de  regno 
»crit>tos  emeret,  ac  legeret :  nam  de 
qnibos  amici  reges  admonere  non 
aoderent,  ea  in  libris  esse  scripta/ 
idem. 

'  FactU  fortHm»]  Miiitaribns.  Prin- 
ceps  enim  aut  qnicuniqne  per  illa 
▼estigia  pergit,  debet  diu  mnltnmque 
in  bello  et  factis  egregiis  esse  pericii- 
tatns,  ntscribit  Plinins  in  Panegy- 
rico.  Nec  satis  est  enim  talem  a  sola 
•  Historia  msgistra  duci,  pottnBqoe  tali 
▼eteranorom  aliquis  doctor  adsiatet 
nonnnnquam,  qnam  GrKcnlos  Magis- 
•ter,  ut  ibidem  preclare  Plinins  lo- 
qnitnr.  Neqne  tamen  omnino  ita 
•tndio  milltari  adsnescendnm,  nt 
'Hannibal  adsueverat,  aut  Marios, 
Uttemmm  contemptores ;  sic  a  primis 
uinis  licebit,  E^yni^,  ^iA^ivof, 
ipmruthSf  fls  &Kpoy  Ms  :  '.Mosanim  et 
CbAritniDyetVeneriajncQiidqs  alma- 


nns,'  jnzta  Theocriti  aenteatiam. 
E^regie  Anrel.  Victor:  *  Qnare  coai- 
pertnmest,'  inqnit,  <  eroditionem, 
elegantiam,  comitatem  pnesertini 
principilins  necessarias  csse:  cam 
sine  hisi  natnrse  Imna,  qnasi  incomp- 
ta,  iot  etiam  horrida,  despectul  sint, 
contraqne  ea  Persamm  Regi  Cyro 
flpteraam  gloriam  paraverint.  l^Ks 
fiiit  Ciesar,  Trajanna,  Jnlianns,  alii- 
qne  inferiores  Principes.'   Idm. 

Nam  domtm  asii  vUbtm]  Tangit  non- 
nnllos  clvium  Romanomm,  qni  nimis 
splendidas  aedes  constrnant.  Nam  et 
tales  snmtns  minns  necessarii,  et  cor- 
raplam  luxuria  civitatem  palam  ar- 
gnnnt.  Tilis  foit  Crassl  domim,  Ca«> 
tnli,  et  multo  snperbisstma  Ula  C 
Aquilii.  Post  deinde  vero  certancH 
quoddam  exortnm  est  prodigalitatiB 
dicamne  an  levitatis.  Pliniua^xxxvi. 
15.'  Parva  sunt  cnncta  qum  dixlmns, 
et  omnia  nni  comparanda  nimcolo, 
anteqnam  nova  adtingam.  M.  Lepido, 
Q.  Catnlo  coss^  nt  constat  inter  dili- 
gentissimosanctoresydomns  pnlclirior 
non  fnit  Romae,  qoam  Lepidi  ipaios. 
At  hcrcule  intm  aonoa  xxxv.  eadea 
centesimum  locnm  non  obtinuit«' 
Plnra  legnntnr  ibl,  ad  quae  obstupes- 
cas.  Coter. 

Villam']  Non  intra  moros  tantnm, 
sed  extra  peccabatnr.  Eastat  Ca- 
tonis  reprehensio  apod  Festnm : '  Di- 
cere  possem,  qnibns  vills  atqne  do- 
mns  expolitae  maximo  operey  citro, 
atqne  ebore,  atqne  pavimentia  Pmiii- 
cis  stent.'  Incnrrnnt  hic  in  ootam 
cebsoriam  Lncnllns,  Q.  Scaevola,  et 
ipse  etiam  Cicero.  Cogor  iternm  ane- 
toritate  Plinii  invidlam  amoliri.  Scri- 
bit  xviii«  6.  *  Modns  hic  probatnr, 
nt  neqne  fnndns  villam  qnaeret,ne- 
qne  villa  fundum.'  Jdem.    , 

Sigfdi,  aml4ei$]  Quae  orania  Romam 
cum  Asiatica  loxnria  commigrarant. 
Conqueritnr  Sallnstins  in  Bello  Gn- 
tilin.  Plinins  xxxiu.  2.  xxxtii.  1. 
Angnstinns  de  Civit.  Dei  in.  Sl.  Idm, 
Qumm$mti}    Slmiliter  Bpict»tM 


BP.  L.  DK  BBP.  OROINANDAi 


7» 


ifk  :  V0I  vbn^i  md  ypaipatt  rV  Mtv 
Mv  w9pifiaXK§f  &XA&  ffv^poaiwp  miri- 
7pa^.  r^  /iii'  7^  iXXoiby  «tol  ri^  i^dK- 
ftS»  lorly  Mfipos  yoffr^ia,  rh  8i  ffifi^ 
ros  JKol  &rf {ilXenrroT,  &ttiOf  oiicfaf  icSfffiof, 
Id  ett,  Nolt  tabnlis  pictU  doibuiii 
tnam  circnmdacere,  sed  temperantitB 
pictnra  ipnam  exoma- :  illad  aliennm 
qnid  et  inoonveniens  est,  et  jacnnda 
ociilomm  captio:  boc  yero  ingenn- 
nm,  indelebilem',  et  aeteraum'  domni 
toie  oraatnm^addit/  Idem, 

BU  dU,  Ifc,']  Ergo  tantnm  ccenas 
celebravernnt  prisci.  Unde  in  pran- 
dia  invebuntur  Satyrici.  Sed  quo- 
modo  dicit  Martialis:  '  Imperat  ex- 
tractos  frangere  nona  torbs?'  nisi 
qnod  jam  etiam  prandia  recepta : 
qniK  Plato  Italis  vitio  dedisse  legitot. 
BadUig. 

BjtrdU]  Ccenabant  antiqni  laotins, 
prandebant  tennius.  ^randii  aiitem 
mentionem  facionttnm  alii  scriptores 
peraiultiy  Itim  inprimis  apnd  Grsecos 
ilippocrates  lib.  ii.  de  virtus  ratione, 
et  in  <£conomico  Xenopbon,  apud 
qnem  tiarrat  Iscbomacbns  se  leviter 
pndodere,  nt  largins  coenet.  Quod 
ti6  liibentins  Indicavi,  ne  cui  forte  ve- 
temm  qnorondam  et  Isidori  imponat 
aoctoritas,  qqi  ncgat  prandia  in  nsn 
antiquifl  fuisse.  Galenns  lib.  vi.  de 
f  nenda  valetudine  dicit,  se,  nisi  tar- 
diua  lavaret,  cibom  interdin  non 
sompsisse,  et  illnm  qnidem  cum  so- 
meret,  aolo  pane  uti  ab*qne  potn. 
Moderatnm  quoqne  designat  pran- 
diom  Plin.  lib.  iii.  Epistol.  cum  in- 
qoit :  *  post  cibum,  qoem  interdin 
levem,  et  facilem  veteram  more  so- 
nitfbat/  Cicero  qnoqne  in  Qninta 
Toscnlana  leve  et  simplez  prandinm 
videtor  probasse,  cum  dicit :  '  vita 
illa  beata  qnte  ferebator.  pleoa  Itati* 
camm  Syracasanarnmque  mentamm 


nnllo  modo  mibl  placuit,  bis  In  die 
satomm  fieri.'  Itaqoe  bic  reprehen- 
dit  eos  ^ipctor,  qoi  integros  dies  con* 
viviis  et  comessationibos  frangebant. 
Vide  Ursini  ap{>endicem  ad  Ciaccon. 
de  Triclin. 

Avt  inaqtudia]  Apborismos  insig- 
nis :  Militia  ne  injnsta  aot  infleqoalit 
sit  Hinc  enim  indignationes,  hinc 
seditioneset  in  Doces  conspirattonei. 
seditiosse  ob  hanc  canssam  Pannoni- 
cse  legiones  sub  Tiberio,  teste  Corn.* 
Tacito,  apod  qoem  insignls  ronclo 
Perrenoii,  cui  similis  illa  apod  Livinm' . 
Manliana.  CoUrua, 

Cum  aUi  triginia']  £x  hoc  loco  ap- 
paret  nomenis'  legttimos  stipendio- 
ram,  quem  vellem  addidisset  eraditls- 
simus  Lipsios  ils,  qos  ad  i.  Annal. 
Taciti  eomroentatns  est  de  stipen- 
diis.  Qn»  aotem  hio  praRcipit  Sal- 
lostios  de  stipendiis  et  emeritis,  ea 
postea  omnia  soo  more  et  modo  An- 
gnstns  recensnit  et  ordimrvit.  Coler* 
Vide  supra. 

Hdiqnam  est  optare,  vii  qati  iibi  pla- 
eaerint,  ea  Dii  immariakM  approbarenif 
beneqme  etenire  mnani]  Sic  et  in  ii.  ad 
Ctesarem :  f  Qnse  mihi  otilissima  facte 
visa  sunt,  quseque  tibi  nsni  fore  cre- 
didi,  quam  paocissimis  potoi,  per- 
scripsi.  Ceternm  Deos  Immortalea 
obtestor,  ot  qoocaoqne  modo  agaa, 
ea  res  tibi,  reiqoe  pnblicse  prospere 
eveaiat.'  £t  Demosth.  Olyntli.  i. 
Xpi^h  M  ^  irorr^ff  ^vfKa.  £t  III. 
%X*^^  ^f^  A  MfUi'»  wp/p4poi¥.  tfuTf 
9k  ZXow$o  S,  riic«2  Tf  vtfXci,  «al  $,wa0w 
^pSr  vwoiow  fthX€tl  Manut. 

UH  qua  tUn  placverint,  m  Pii  tM- 
mortdleMapprobentt  tgt,]  Livios  lib.  vi. 
f  barom  omninm  reruni  canssa  vbbis 
antiqnandas  censeo  istas  rogationes. 
Qood  facitis  Deos  velim  fbrtonare.' 
Cineeem, 


«n 


VOTA  VARIOBUlf  IH 


EPISTOLA  II. 


DE  REPUBLICA  ORDINANDA. 


.  EnirotA]VelczhacEpi»ldUMtit 
•ppiret,  amicQiB  valde  CflBMii  tU* 
yiie  SallQStiam.  Ita  lolebant  in  otio 
degentefl  ▼iri  praB  ceteris  cari  et  re- 
ram  peritiy  absentefl  et  rem  forifl  ge- 
fttatefl  amicofl  excitare,  et  qaaai  flni 
eAeii  commonefacere.  Talifl  cst  illa 
qnantivifl  pretii  Epistola  M.  Cicero- 
nb  ad  Q.  Fratrem.  Et  yidetur  flane 
hmc  flcripta  ad  Cseflarem,  anteqaam 
ad  Petr^om  Afraniamqoe  proficiace- 
Mur  in  Hiflpaniam.  Bello  adhnc 
flafraiite  acriptam  eflse  aatifl  apparet. 

Qtda  /MtMiM]  De  hac  re  multa  fla- 
prtt  Unde  et  conflilia  plernmqae 
Box  ex  fle,  flcd  ex  eventa  jadicantor. 
Balbofl  et  Oppiafl  Clceroni :  '  Nednm 
hominum  humiiiam,  ut  aot  flamofl, 
aed  «tiam  amplisflimomm  vironim 
conflliia  ex  eventa,  uon  ex  voluntate 
a  pleriflqae  prohari  flolent/  Colflr. 
Unde  et  evenire  flolet,  ut  optiaa 
consilia  peasime  aliqaando  socredant, 
peflflinia  Fortnna  amplectatar  et  ia 
meliBfl  dirif at. 

Pm<  hMjn,  4r«,]  Id  est,  Minoris  fi^ 
oere,  qnam  toam  dignitatem.  Bmd* 

Pericubm  f€eere]  Hoc  est,  Adire 
diflcrlmen.  Tacit.  xiii.  ^Corbnlome- 
ritse  tot  per  annos  glorifle  non  nltra 
perienlum  faceret:'  et  xiv.  «ejusdem 
pecuni»  pertcnluni  facerent,  cnjufl 
lii  qni  imperatorem  appeilavere  :'  et 
Infra;  *  qiii  optatius  babent  ex  tua 
calamitate  periculam  libertatis  face- 
re,  qnaro  per  te  pop.  Rom.  iniperium 
maximum  ex  magoo  fieri/  Ctocc. 

Mtiorem  in  adcerns]  Hoc  proprinm 
eflt  viri  fortis,  docet  Cicero  1.  i.  Offi- 
ciomm.  Qaanto  igitur  major  Cssar 
Rananls  suis,  qaos  Flornfl  flcribit,  in 


flaalifl  flemper  majorem  Fottaiiam  ha- 
bniflfle?  Recte  Cap»ar:  iu  Tirosdtt» 
cet.  Minofl  eflt,qnod  de  se  pnedleat 
Cotta,  apnd  SallnflUam :  *  MaUe  oe* 
caadaeque  rea,  opee,  ooa  iagealom 
mihi  motabant :  C»flari  mntamnt  ii^ 
genium  et  fecemnt  majufl.'  TTlyaaei 
quoqne  Homericas  in  adTersis  dicti* 
tabat:  Tok/Uieit  imo*  Bviah.  €^9ier* 

iSM  p«r  cit^rvfl  aMftaiflfl]  V.  c.  habet : 
fllfper  cetero»  aiortolefl,  ^v.  Videtar 
antem  legendom  :  8ed  pneter  ederm 
morlolefl,  9fc.  aam  snpra  eadem  ofos 
sententia,  dixit :  <  Atqae  tn  te  mazi- 
me,  qoi  tantum  alios  prmtergteaflos 
es,'  &c.  Unde  vldetnr  paalo  sapni 
alio  item  loco  scribeodom:  Qtibm 
jffwUr  eettnu  gentea  moxisu  ei  dtri 
fittt,  ifc,  non  p«r  ceterme  genUt.  Hmc 
antem  epistola,  quaatum  coojlcere 
poflfliimufl,  ad  Caeflarem  scripta  cst 
aaleqaam  in  Hlspaniam  contra  Pe- 
trejnm  et  Afraniom  profectas  est 
Urehme, 

Per  ceteroe  wtorUde»]  Eleganrissime 
Fabri  et  Briconeli,  eed  per  Deoo  m- 
MeHa/efl*  Carrio. 

NikU  lem  ex  eMo  reperhi  poflse]  Qoid 
fll  legamnfl,  ex  otto  rep€<t  poflse?  Vir- 
giKofl  ^neid.  '  Quid  canssas  petis  ca 
alio?'  C7rfliaafl. 

Iwter  laboree  oiiNike]  '  Nam  parn 
sont  foris  arma,  nisi  est  conslUom  &ih 
mi,  teste  M.  Tullio  Cicerone  lib.  l 
Officioram.  Pamm  sane,  imo  nilnl 
consilii  tum  temporis  Romm.  Tott 
civitas  nulla  parte  sana  et  oiaaiiMB 
membris  capta  erat.  Coler, 

iniwttcemm  impetu]  Inlmicttisi 
apertas  Reipub.  caussa  ▼indlcamlai 
esse  censet.  Hujns  rei  neglectns  iii- 
mius  Caesari  necem  propcraTit.  /dds. 


BP.  II,    DB  RBF.  ORDINAMDA. 


m 


P^fnii  hmitfkml  Consnki  crant,  il 
fccte  coDJiciOy  C.  Clandiut  Murcellns 
et  L.  Corn.  Lentnln*.  Favor  antem 
plebisy  optimnm  mnnimentnm  coi^ 
tn  impetum  Conmlaris  potestatit. 
Caste  sane  et  eapienter  nisus  ope  po- 
pultri  CtBsar.  Parum  al>est,  qnin 
totam  illnd  Isocratis  CsBsari  accom- 
aodem :  'QXmS^  a^hw  vupaktiw^m  <r 
trptatgm  tm  fiuriX^i  wpiwi'  M  l| 
Mtfnir  «oAiTffaT  ktkrf6imw  r^  /i^i. 
•TPir:  na  hipunutU  pAp  ^,  rf  rw  wki- 
$mf$  efpaw^'  woXnmbs  ^,  Tp  rni  w4km*t 
Imc^-  OTpaTifTiir^f  Si,  Tf  wpUrah 
v^hnn  ,fii9ovAiqu  Tvpamc^t  M,  t^ 
W(  To^ott  Bkef^ir.  Id  est,  Omiiiao 
mhH  wrum  negUgefu,  qua  adem  regi 
0portH :  veruM  •  fitmiibtt  PMictiptrU 
§fima  gntffiM  deUgeii».  PapiUmis, 
4mm  vulgua  mmm  /ocjl.  Civclas,  «fmt- 
tMratitne  ReifiMem»  Imperaior,  eir» 
omupeetM»  ta  perieuH».  Regku^  amma 
Mmc  mtperamM.  Idem. 

Ne  taimid  fttad«m  fimri]  Id  ett, 
Conqneri:  quod  aut  illi  Tisnm,  aut 
«a  tempettate  sic  fuit:  postmodum 
ttnten  multos  habait,  qni  aliter  teo- 
tirent:  intfsr  quot  etlam  in  Offirlis 
€icero.  Bod. 

Ntti  de  amgmihidine']  Qnm  et  coiicit 
advemarios,  Cssarit  facta  tyranni- 
dent  appellare.  Qnlt  tamen  tyran- 
iinnt  iUom  dicat  merito,  ci\ins  nrtn- 
4m  aditum  sibi  in  cmlum  stnixemnt? 
mc  loqnitur  de  ipso  Val.  Maxinans  1. 
-vi.  G.  S.  Idem, 

Oa  smmma  ReipMJ]  Lege  de  eameaa 
Mepmka.  quomodo  fere  prisci  ilU, 
Plnatns,  Terentins,  omnisqne  iila  Cn- 
tSMiinna  «tas  loqni  consneyit,  eojns 
diota  sententiasque  prm  ceteris  Knul- 
Joo  SoUustins  fuit.  Donw. 

Hie  taniina  RafmhUcee]  Omnes  Ubri, 
Mm  mnmna  Repmbiiea, :  qnam  loquendi 
rationem  multis  exemplis  asseniimns, 
ftn  enttigationibus  nottris  Orationum 
Oi<eronis  in  Catilinam.  Carrie,    . 

Animi  fraeUate]  Postuiata  Cstsaris 
mtite  Clvile  bellom,  patsim  laudari 
^tf&c»»  et  quf»  porrotecncttatyqnit 


contemptnt  C»tarit,  qnm  nperbla  ? 
Caier, 

Qmm  nikU  tmdmiQ  Qnati  cantaam 
4ielU  cifUis  explicet.  Sospecta  tnn 
fides,  Sallntti,  snspecta  amicitia  itl» 
lisec.  Florns  candidius  ntrumqira 
cnlpm  renm  agit :  *  Jam  Pompejo 
tuspectB  Cssaris  opes,  et  Ctmari 
Pompejaaa  dlgnitas  gravit:  neqne 
hic  ferebat  parem,  nec  Ule  tnperio* 
rem.'  Atqne  in  hanc  tententiam 
contentinnt  Plutarchns,  Dio,  Lnen* 
nnt.  Canssa  antem  nniversalit  hn« 
jnt  calamitatit,  eadem,  qu»  omniniD, 
nimia  felicitat ;  quod  Hittorica  ^mii* 
tate  comprobat  idem  Flomt,  tcriptor 
aerint,  et  tni  timUibnt  tantum  legeiip 
dttt.  Neqne  tamen  non  pottmn  ii^ 
dignari  Pompejanit,  qui  tot  mqnaa 
eonditionit  legct  tenuerint.  Sed 
quanta  vit  Fati  fnit,  nt  unnt  imperin 
terramm  orbit  potiretnr !  Caler, 

Eiedem  Hbi  reetUaeada  etf]  Omnes 
Ubros  babere  reaUimendam  ctt,  tett»- 
tnr  Carrio*  Itaque  Tidetur  hic  gcjant 
ioquendi  antiqunm  latere :  si? e  fn^ 
rit,  ta  wmmujaeeret ;  rempuUicami  fn^ 
In»  iUe  rebu»  eemiurbamt,  eiedem  tibi 
reeHiuendam  eet :  sive;  9Mi6Mt  iile  r<- 
6««  reaip«6ifcam  conliirkiml,  eia  eam 
iibi  reeUimendmm  eet.  Ut  Varron^ 
'  Animadvertendnm  tempora  ;*  Plan- 
to, '  agitandum  vigiliat ;'  ColumeUte^ 
*  curandnm  ulcera.'  Vide  i.  Obten- 
vat.  7.  Gmiovtat. 

PriaiMm  omaiMm]  Locnt  hic  antea 
corrnptimimiit,  jam  ni  faUor  nicun- 
qne  eonttitntut :  tic  enim  legefoatnr: 

dtnmdt  de  veetiguHbuey  munHbueyjadi^- 
eHa,  eenniinibue  pameia  Iradtdit  pkba 
Romana,  Quod  autem  aniinadvertcy 
ram  enm  de  Pompejo  loqoi,  factnm 
hoc  Pompejo,  non  plebi  Romtnm  de*> 
di,  et  pru,  plebee  Rmnana,  tcripti,  pie^ 
bem  Ramanamf  quod  saepe  ex  notit 
hujotmodi  errores  natot  tcirem,  et 
hoc  ip»a  pottolarat  tententia.  libri 
manutcripti  pro  me  testimonium  dt« 
mmt.  Caf<Ho. 


m 


KOTJ&    VARIORUM  Iti 


De  t^igaWm»]  ObtiDait  certe 
Pompejos  per  lei^em  Maniliam  tan- 
tum  uon  tolios  Romaai  Imperit  po- 
testatem,  ut  aperte  testatar  Platar- 
chps  et  Dip.  Consolatas  ejusdem  nl- 
miA  immoderati  faerant.  Qaia  Tero 
potestatem  illam  moderandi,  de  vec- 
tigaiibas,  sumptibus,  jadiciis,  non 
•ine  amicorum  consilio  et  auxiito 
«deptus  esset,  eandem  ad  eos  trant- 
talisse,  non  sioe  invidia  dictam  a  Sal- 
lostio.  Vectigalia  porro  eleganter 
Florus '  Imperii  patnmoniom'  appel- 
lat :  Cicero,  *  nervos  Reipablice/ 
Coiir. 

SauUoribiu  pwcis]  £t  boc  invidiose 
dictum.  Qaid  enim  tam  jastam 
qaam  recipere  plebem  jus  snam  a 
patribus?  nepopalusgentium  victor, 
orbisqne  possessor  extorris  aris  ac  fo- 
cit  ageret.  ait  Floras  1.  iii.  in  simili 
re.  Idem. 

Oi}u9  mUea  SHiiMki]  Cicero  pro  Cn. 
Plancio :  '  £st  eoim  conditio  libero- 
rum  populorum,  praecipooqoe  hnjiis 
prfncipis  populi,  et  omuiam  gentium 
dopnini  ac  victorisy  posse  saffragiis 
vel  dare,  vel  detrabere,  quod  velit.' 
I4em* 

Jmduia]  Laudat  tamen  Istam  Pom- 
peji  circa  judicia  ordinanda  curam 
Dio  lib.  XL.  Sed  ea  qaa  sequantor 
magis  pro  Caesare,  qnam  pro  fide 
dicta  accipio.    Idem, 

Seditio  attt  di$8en$io]  Civile  bellam 
non  Toit  dicere,  parcit  auribas  Cae- 
iaris.  At  enimvero  neqae  seditio, 
aeqoe  dissensio,  neque  bellnm  civtlf, 
satift  exprimat  hojas  belli  atrocita- 
tem :  sed  potias  *  commune  quod- 
dam,  et  plui  qaam  bellum'  Flori  ver- 
bis  appellabimns.  Idem, 

Tuneiei  a  SiUpicio]  Aorea  correc- 
tio,  ad  qnam  vetcres  libri  mann  da- 
cant ;  lAtciu»  SuUa,  cui  omnia  tn  ticio- 
ria  lege  beUi  licucrunt,  iametei  mppiicio 
hottium  pariee  amu»  muniri  inteUigebaif 
iamen  paucie  intcr/ectii  eeieros  henefiaOy 
fuam  m£tu  retinere  mMt :  peream,  si 
quts  est|  qui  sensam  commoDem  ha- 


bet,   et  hane  scriptnram  cm  »11% 
quaris  mutare  valt.  Carna, 

Ceieroe  benefkio  ^uam  mietn  tetkura 
NMJaii]  Sic  TerenL  Heantont.  *  P«* 
dore  et  Uberalitate  liberoe  retioeie 
satio^  esse  credo  qaam  meta.'    Cm^ 


CoMmirtafe  eolMia ]  Vaticanos, 
mMtare  nekmt :  recte :  sie  enim  Sal- 
lostias  freqoenter  loqaitar,  et  alio- 
quin  ntroqoe  idem  significatnr :  eani- 
que  scripturam  in  vetere  editione  et 
libro  Fabri,  posterius  observavi.  Idam. 
Aiterum  foret,  in  qoerout  sintcon- 
tomeliosi,  vitam  impendere  snvt  pa* 
rati:  alteram,  in  qnem  ntslBtcon- 
tiuneliosi  vitam  beneficio  ejos  acci- 
pere  noloot.  Gronov. 

nieee^e]  Venetum,  conmumicatfme, 
Mihi  legendum  videtar,  staHHaif  cono- 
nnumiamue:  nec  alitor  sensas  postnlat^ 
quantamvis  reclamantibns  exempla» 
ribas:  pro  cot|^rMef .  Rfvias. 

Pjotreo  et  plebem]  RQmuli  hoc  io* 
stitutam  foit  ad  imitationem  Atheai- 
ensiom.  Dionys.  Halicarnasasna  li* 
bro  II.  Postea  tamen  tertius  ordo 
civitati  accesut,  Equites ;  isqae  me- 
dius,  ut  scribit  Appianos  1.  ii.  de 
bello  Civili.  Plinins  enm  confirmaloai 
patat  a  consulatu  Ciceronis,  qao  fo 
quoqne  Cicero  proTectum  esae  cele* 
braverit,  ejoaqne  yires  pecaliari  po- 
pularitate  qasestverit.  Sed  ante  eti« 
am  tantsB  dignitatis  et  sctiroatioBis 
fuit,  ut  penes  hune  ordinem  fata  for» 
tunaiqae  patnim,  vit«qne  principniD 
et  vectigalia  diu  foerinL  Tandem 
vero  L.  Drasus  senatai  prisUnam 
Jas  et  dignitatem  adsernit.  De  qoa 
re  ex  M.  Varrone  Florus  sic  scribit 
1.  iii.  c.  17.  *  Jndiciarialege  C  Gtac» 
chas  diviserat  P.  R.  et  bicipilem  ex 
nnafeceratciriutem/  Col, 

Via  nmUo  maxima  in  plebe]  Contrm 
iu  Jngurth.  '  Ceterom  nobilitaa  fae- 
tione  magis  poliebat,  plebis  vis  scrfn- 
ta,  atqne  in  multitadinem  diapeviOy 
minoi  poterat.'  Sed  diversa  teniporori 


£P.   II.   DB   RBP.  ORDINANDA. 


765 


wni  sfuie  pro  «rbitrio  €t  nsu  diceiitis. 
Ciaeewhu. 

HumUUmM*  qmaque  t»  ormii]  Nod 
placet  hec  scriptura;  neque  credi- 
bile  ett,  rem  eandem  bis  a  Sallfntio 
iteratam.  Qaid  enim  miUtia  opns 
^rat,  cnm  «trmis  dixisset  ?  Apagetau- 
tolpgiam  istam  a  scriptoris  nostri  L«- 
conismo.  Quin  potius  ad  consuetas 
diyinandi  artes  confngimus,  quam 
hanc  Crispo  roaculam,  ab  imperitis 
impressam  diutius  residere  patiamnr? 
Qnam  rem  uti  et  ego  mea  ex  parte 
agere  aliq  uando  intendam,  magna  con- 
tra  hanc  labem  remedia  statuere  non 
decrevi,  sed  tantum  literae  (qosB  me- 
dia  est)  inversione  facta,  ac  initiali 
pede  sublato,  m  in  ncommutare,  quod 
ex  Armitf  Arvii  fiat;  nt  fitam  rusti- 
cam,  studiumqne  agricnlturaB  desig- 
net :  qnam  rem  industriostssime  per- 
.  eequnti  Romani  illi  veteres,  cnjusque 
adeo  cultores  (si  qnidem  Varroni 
credimns)  non  sine  caassa  urbauis  ac 
togatis  umbraticolis  anteponebant. 
Quam  coDJectnram  meam  eo  etiam 
impensius  amplector,  quod  de  Agris 
aequatur;  unde  tunicatam  plebem 
▼alidiorum  ii^uriis.expulsam  gravis- 
sime  apnd  Caesarem  conqueritur, 
quisquis  tandem  hic  fnerit,  callentis* 
sifnns  olique  ac  vere  SallustiaDUS 
consullor.  Doum. 

I>UptikUa']  Id  est;  Dispersa. 

Qtfippe,  ^c.]  Hoc  est,  Cum  scilicet 
ita  sit,  qnod  cura  retinende  Hbertatis 
orietor  his,  scilicet  civibus,  adhuc 
liberis:  tum,  id  est,  multo  magis 
cnra  servitotis  amtttendoB  orietnr  bis, 
«cilicet  xre  alieno  oppressis,  et  quasi 
in  aervitutem  redactis.  Bdd. 

Rt»  mt/itorts]  In  coloniis  enlm  tam 
optiraorum  eqnitum,  qnain  peditnm 
copiam  semper  habebant  Romani. 
Tales  foerunt  Bonouia,  Mutina,  Par- 
ma,  Placentia,  quae  etiam  equites 
B<dos  habait  Latinos,  teste  Ltvio. 
CaUr. 

Ubi  botmm  puffUewk]  Ubi  bonnm 
pnblicum  etiam  privatim  UBui  est,  id 


non  aggredi,  socordis^^et  igDavi  att; 
Hoc  de  rege  vel  principeSallnitins* 
At  Cicero  de  omnibus  1.  iii.  Off* 
'  Unnm  debct  esse  omnibns  proptfsi- 
tum,  ut  eadem  sit  nttlitas,  unius  cn« 
jusqne  et  uolversorum ;  qnam  si  ad 
se  quisqile  rapiat,  dissolvetur  omnis 
humaoa  consociatio.'  Atque  si  etililii 
hoc  natura  praRscribit,  nt  homo  ho« 
mini,  qnicunque  sit,  ob  eam  ipsbm 
caussam,  quod  is  bomo  sit,  eonsultum' 
velit ;  necesse  est  secundum  eandem 
naturam  omnium  utilitatem  esse  com- 
munem.  Ceier. 

Mareo  JAmo  X>ncso]  Fdbri  et  Tetos 
editio,  ilfareo  LMo:  inepte*  Sunt 
enim  Drusi  in  gente  Livia.  A  Vati- 
cano  abest,  X<tno,  neque  adesse  ne- 
cesse  est:  probat  scriptorum  usus. 
Carri», 

M.  Uae  Drueo]  Adversns  omnibus 
roodis  in  hac  Epistola  nobilitati  est 
Saliustius.  Inde  de  M.  Druso  ingerit 
CsBsari.  De  hoc  Druso  Livius,  Flo- 
nis  1.  m,  c.  17.  Val.  Maxirons  1.  ix. 
c.  5.  Vellijus.  Cicero  pro  Milone  : 
'  Domi  susB  nobilissinius  vir,  senatus 
propngnator,  atque  illts  qnidem  tem- 
poribus,  pene  patronns,  avunfeulus 
hojus  nostri  judicis,  fordssimi  viri 
M.  Catonis,  tribunus  plebis  M.  Dni- 
sus  occisus  est.'  Ejnsdem  potentiae 
meminit  idem  Orat.  pro  C.  Rabirio : 
'  Notabile  yero  exeraplum  de  amicis 
ambitione  tantniu  et  largitionibus 
qua?sitis.  Execranda  illa  vox  in  li- 
liera  Republ.  M.  Drusi:  Nihil  se  ad 
largitionem  nUi  reliquisse,  nisi  si  qul 
aut  c»nura  dividere  veilet,  autcce- 
Inm.'  CoUru». 

Auctore»  fierent  homxate]  Locns  qui 
et  ab  interpunctioue  et  a  scriptnra 
male  habet.  Vetus  editio,  iiiM  iM 
auctore»  fuirant  ae  homineM  faetiosL 
Fabri  et  Briconeti,  atst  iUi  auctore» 
fUeraniy  $ed  hominesfaetioU.  Tn  scribe 
de  Vaticano :  nm  ilU  auetarea  fieteak^ 
$ed  homiuee  faeiioti,  q^dbue  dobta  ^tqua 
maUtia  Jide  cariora  erantf  uin  inteBexe" 
rmU  per  uuMm  komtnemf  ifc.  non  enim 


Delph.  et  Var.  Clae. 


SaUust. 


8D 


X 


/ 


m 


VOTM    VARIORUM  Iti 


De  ttntlgMm']  Obtinait  certe 
ipompejus  per  leiiem  MaDiUam  tan- 
tttm  lion  totios  Romani  Imperil  po- 
teatatem,  ut  aperte  testatur  Plutar- 
clm  et  Dip.  Con^ulatus  ejusdem  nl- 
mis  immoderati  fuernnt.  Quia  vero 
patestatero  illam  moderandi,  de  Tec- 


"""^!^"  '^'«•«n.  invit«per«idii 
TTj^/rt»  parum  candMo,  et  Mso 
T*^  U  Domitins  Iste  ^Cnobarbul 
"'^  ii^Jgjus  rapacilas  et  tialditas 
y/^tk  Csesare  arguitor  1.  i.  de  beHo 
^^L  et  Plutarcho,  et  .Seneca.  De 
tigaUbns,  sumptibns,  judiciis,  v  /\r  g^^^xi  consulatn  legendos  Dio  lib. 
sine  amicorum  consiUo  ct  ar  ; /.'^  ^^jjy,,,.  et  PluUrchos  in  C*s.  Itane 
adeptos  esset,  eandem  ad  eor  ;  /  ^^^  ^^  ^  ^^^^^  ^^^^  MM^Iptum 
tolisse,  non  sine  invidia  ^ictr  -  y^^  oportoit?  Ninila  istluec  liberra», Imo 
lostio.  Vectigalia  porrr  ^>j^^^  dicacitas.  Et  de  Gr»ci8  literis qoalt 
Florus  <  Imperii  P**"«'^>>^|o,  judicinm  ?  Miyorem  gratian  debebas, 
lat:  Cicero,  «  nerv' /^^y^^.^  Sallusti,  Gneci»,  et  ipsl-adeo  Tliocy. 
C^*  ^^^y^:     Et     dldi  tno.     De  hoc  quidem  Catooe 

SflurforiAnspci'  X^^>^  \^^^  VellejosPaterculnsscriptumreliqnit: 
dictum.  Qi^  ^  ^^^^^m^  divini-  *  Hic  genitns  proavo  M.  Catone,  prin- 
quain  recif  /J^^^-  'ationibus  cipe  illo  famili»  Porci», horoo  virtotl 
patribus  \/     f^J^r.^  pro  Rabirio     sbnillimus,  ct  per  omnia  ingenio  diii 


0^^*: 


•jS^/jisc"*  "■"  '•*"'•  **    ^■'"  '•<"»'""'"»  propior,  qui 

^..a%    '     •    TJMn    *rrAr    ir-        iniatti   «mMftA  ^a^i*    n*  ^««««rA  «iH»r 


^  *^'^'  ^**^  ctTor  ir-  qaam  recte  fecit,  nt  facere  videretnr, 

f^if^lL^nA  de  bel.  civil.  in  sed  qnia  alitcr  facere  non  poterat/ 

^a^^i^  ooinlbus  rebns  tn  L.  Posthnmii  mentlo  rara.   De  Favo- 

^.'^S^   potabat:'    cum,  nlo . apud  Cssarem,  Dionem,  Plotar- 


re.  i>' 

C 
P^ 

f  ^^'^'^Mi  lcgi»  ra<ioiii^tts,  nt     chnm  legat,  qui  vnlt.    Porro  elogiom 

j^>^Botavimus.  C/rstJi.  Illorum  ita  restitnit  Lipsius  I.  ir.  E- 

^-^^kgi]  Nam  laudabiUter     pist  14.:  «L.  Poithiimins  et  M.Fa- 

vonios  mihi  videntur  qnasi  magna  na- 
vis  supervacua  onera  esse,  nbi  salvi 
pervenere,  viri  snnt :  si  quid  adtersl 
coortam  est,  de  illls  potissimnm  jac* 
tnra  fit,  quia  precii  mlnlmi  soot.' 
Coler. 

Marei  Bibuli  /•rHhuio']  Is  coDega 
erat  Cvsaris ;  nnde  in  gratiam  et 
assentationem  ejos,  htec  in  eum  dieit. 
JSodtitf. 

JlfasctiiM  diduari]  Qui  nihil  in  eo 
prteclare  gesait :  sed  penitns  coUegs 
Cseaari  cessit.  Idem. 

CuJuB  mtUmn  mewUtrmm,  ifc,]  Totnm 
hnnc  locnm  emnlatns  est  iUe,  qnis- 
quis  fuit,  qui  SaUuatii  nomine  decla. 
mationem  in  Clceronem  edidit ;  nnm 
sic  scriblt : '  Cojns  nnUa  pan  corporis 
turpitudioe  vacat,  Ungna  vana,  maBos 
rapacissim»,  gnla  Immensa,  pedes  lo« 
gaces;  quse  honeste  nominari  nofi 
poisunt,  inhoneatissima.'  Ciaeeom, 

Faetimuf]  Ett  enim/adto,  nbi  quis- 


Pj^  foit  Romae,  nt  Prntores 

^^'f^JJJ^nni  quemqne  in  seleetos 

i*^  leferrent :  nt  testatur  Cicero 

/^CIaentlo.  Cokr, 

f^fgique  Bor»  iuHi]  Recte  Carrio 

Ceinf^  facilins  tolerarem,  si  se- 

^^lfttox  ceHditf  non,  lnltt.    Nnnc  po- 

iLplacet, itlciiiifiie  for$  iuUt.   Gro- 

^vios. 

Ci  Oraechue]  Probat  C.  Gracchl 
pl^biscitum,  qno  rogaverat,  ut  ex 
f^osis  quinque  classibus  forte  et 
giiie  accurato  delectn  ceBtnriae  voca- 
,«atur.  Ratio :  nt  cosqnati  dignitate 
dves  et  peconia,  virtnte  alins  alium 
«Bteirepropefaret.  Sed  tamen  neque 
neque  alias  rogationes  Grac- 
i  Optimates  tnlemnt.  Idem, 
Namhi  ei  «trfitfe]  Tangit  satis  acer- 
be  Cssaris  aemulos  iiobiles,  M.  Bibu- 
inm,  L.  Domitinm,  M.  Catonem,  L. 
Poathnminm  et  Favoninm  prscipnos. 
Pe  iMignUa  aUqnid  vel  Salluatii  vel 


BP.   II.   DB  aBF.'ORI>EIIANDA. 


7W 


I  atiHUtl  in* 
oititnr,  et  ita  coatilia  et  fiicta  tna  te- 
•nnin  Ikcit.  Bad, 

Siemt  in  $Uttm]  Veteres  editionet, 
tM  buhMo.  Fabrl  et  Brlconetl,  ne- 
«f  huHiuo :  a  Talgatit  ett  Vaticanot. 
•Petrut  PitlKBiu  legendum  putabat, 
mad  ta  Sit^eno.  Jnttnt  autera  Llptl- 
nt,  c«n  quo  mihl  omnia  ylncnla  tunt 
iuitiqaittini»  necetsitndlnlty  tieui  in 
^Mtm,  qaam  tuam  conjectaram  mnl- 
tit  argvnMotit  et  in  Variit  et  in  Eplt- 
tolicit  eonftrmatam  mllil,  credo  etlam 
-aliit,  omnino  probavit.  Cmnrio. 

Ubi  mtti  pervemre  viai  nmi']  Vetnt 
cditio:  «M  toM  ptrecNtr«  wi  muU. 
fiptiat  ingeniota  tane  conjectnra  ? I- 
teatavit  tollere,  legitqne,  nbi 
pirawm,  viti  mni,  Corrige  de 
Vcticano:  mM  aaM  pernemre,  nmd 
-mmi^  quam  proxime  a  ? etere  editio- 
ne*  Corrte. 

'  itaimiiti  in  UHeritH  Peryerta  tcrip- 
tora  et  improba  liomiaam  ineptitti- 
«tonnt  emendatio,  in  qaa  tententla, 
nec  pety  nec  capot,  at  ille  ajebat,  at- 
[  apparet.  Sic  enim  ibi  legitur : 
w»  in  Uiierie^  fwod  miunjinmu 
«Tifytn  labmibuB  luOmi.  Vetut  edltio 
«Matian  tn  Uiierie  ngiiam :  qnod  naimm 
Jknmm  tra<,  td  ta  l/ekerihm  iba6iit ;  do-' 
•€«t  Vaticannt.  /dcm. 

Yem  coNtiHa]  Fiorent  et  beata  ret- 
pmblica,  in  qua  vera  contilta  Falent. 
JSaannt,  qute  neque  gratia,  neqne  tl- 
■iory  neqae  voiuptat  corrupit.  Aliot 
etiam  affectng  ab  omni  vero  contllio 
procal  ette  jubeo,  nt  odium,  iram, 
ipiMricordiam,  qaibut  oflicientibnt 
-  nnimat  veruni  haiid  providet,>ot  alibi 
pTtieiare  ditterit  Critput.  CeUr, 

Vm  Rc«ptt6itt«]  Quemadmodnni 
•Reipablicae  corpnt  dittentione  ordi- 
•mim  ditcerpitnr,  ita  leqne  laceratnr 
•ncparatione  pnblici  et  privati  commo- 
-^.  od  7^^  V^  KtxdfMrm  tb  wotAm  trvn- 
^/jyr  rov  t9imr  voKb  9k  ft&kKor  ht  r^ 
Zx^  KtA  rh  Katt  Imurra  XMrrrcXovr  «vpc- 
^tX!'^my  ao^  adfeTmi  ht  r^  wmnl  rh  jotr & 
ft^m,  M  r«  T«ir  «4^«Mr,  «tat  rm  iWm^ 


Id  ett^  ait  appotito  < 
cfaot,  'Commodom  enim  pal>iieam 
non  teparatam  ett  a  privato ;  quiniino 
in  aniverto,  tingnlorum  etiam  atilitaa 
continetnr,  et  partet  in  toto  eonter- 
▼antar,  tom  in  civitatlbut,  tum  in  alilt 
qaoque  naturit.'  CoUr* 

Ex  aliim  /iMtfntt]  Mitera  Retpnb- 
lica,  in  qua  ex  aliena  libidine,  ex  fac* 
tiotorom  quomndam  nobilinm  nutn 
pendet  tenatnt  anctoritat,  et  contHi- 
um  poblicum.  '  Patret  enim  et  auclo* 
riutem  inviolatam  et  contilia  con- 
ttantla  habere  fat  ett.  Allndit  forte 
ad  tempat  lllad  Salluttiat,  quo  8ena« 
tut  circamtcrlptnt,  et  tantnm  non 
•opprettut  ett  a  P6mpejo  et  Cratto, 
omio  U.  C.  texcentetimo  nonagetlmo 
nono.  De  qna  re  Dio  libro  xxxiz. 
Idem. 

Inierdmn  aUa]  Turpit  in  omni  con- 
tilio  levitat :  de  qna  jocut  aliqnando 
fnit  Caroli  V.  tapientittimi  et  fortit- 
tlmi  Imperatorit,quem  it  jacere  tole- 
bat  in  comltia  Germanornm:  qn» 
ille  viperit  attlmnlabat.  Qnla  ajebat, 
nt  ittflt  matret  tnat  tollnnt ;  tic  illo- 
rnm  potteriora  decreta.  Serlut  joent, 
et  in  conventibnt  nottrit,  identidem 
recogitandnt.  idem, 

Coaqnari  grvNam]  Demotthenit  ett 
trdantnf  tvaxfpiarorrair  drm  rh  voXXott 
Ap^ciK-  qnod  et  Arittoteles  repetit 
in  Diatribit.  CeiUr, 

Qmd  ta  eeriamime'\  Hoc  ett,  Priot- 
quam  victi  tunt,  et  dubitant,  an  vinci 
debeant,  rccipiunt  in  te  jngum  teu 
legem  contendentinm,  tanqoam  ii  vi- 
•cerint.  Bad. 

8i  wniwiro  oMdno]  Nnmemm  teno- 
toram  anxerat  primut  Tarquiolat. 
Morem  diu  detitnm  rediixit  Jnl.  Cte- 
tar^  tette  Snetonio  et  Dione.  Mnltot 
enim  per  bellum  Civile  per  malat  ar« 
tet  Senatoret  factot  removit,  aliotque 
allegit.  Qua  re  et  dignitatem  tenato- 
riam  mire  ampiificavit,  et  anctorita- 
tem  tutm  ttabilivit.  Sed  hoc  quoqae 
•bonom  inltinm  malot  eventot  babnft. 
Conflaentlbut  enim  amicia  CKtaria- 


TO8 


NOTJB  TAllIORUM  IN 


«Ut  bomkies  fiidtiom  Diimo  in  tri» 
bmiftta  rei-  alicajus  aactores  faiitse, 
t9d  nobilitatem.  Como. 
-  SuM  ip&hu  eimmka  ditimHuweruui'] 
Garrio  e  Hbris,  mia  et  ip$im,  •  Malia, 
iaa^fprHfii.  Oroaovias. 

Glorid  kfmtrem]  GJorta,  id  est,  ca- 
plditaii  glori»  vineit  honorem,  qai 
▼irtati  debetur.  Badiu», 
•  £t  hmIm,  ti  frontt  rebwi  ea  creaiwr] 
Videtor  stne  dobio,  pro,  re6M«,  scri- 
bendara,  ratiemUm»;  nam  peooatam 
librarti  agnoscimas  ex  ratiembue,  in, 
re6vf.  Sic  Cato  dixit  '  aemm  bonis 
ct  maliii  rationibns  colendum.'  Et 
Metelias  apad  Agelliura  i.  6.  '  Qnid 
ergo  n08,  a  Dii8«iinmortalibus  divini- 
vs  exspectemns,  ntsi  malis  rationibns 
finera -facimo».'  Cicero  pro  Rabirio 
Fostumo  (iixit, '  Augere  rem  bonis  et 
honestis  rationibns.'  Idem  error  ir- 
lepsit  in  1. 1.  Caesaris  de  bel.  civil.  in 
^no  est :  *  Tamen  omnibus  rebus  tn 
co  perseverandom  patabat:'  cam, 
pro  r«6iM,  debeat  legi,  raltont^iis,  at 
ad  eam  locum  notavimus.  C7rsta. 

Ex  pecunia  legi]  Nam  landabiliter 
constitatam  fbit  Romse,  ut  Pr»tores 
Jarati  optimnm  quemque  in  seleetos 
Jndices  referrent :  ut  testatar  Cicero 
pro  A.  Claentio.  €Mer» 

Ut  eaique  eere  iulii]  Reete  Carrio 
/brt.  Caifiic  facilius  tolerarera,  si  se« 
qoeretur  ceeidit^  non,  liiltt.  Nanc  po- 
tins  placet,  utcuuque  fore  teXU.  Oro- 
Bovias. 

C  QraechMe]  Probat  C.  Oracchi 
plebiscitum,  qoo  rogaverat,  ut  ex 
eonfasis  qainque  classibus  forte  et 
•ine  accurato  delectu  centnriiB  voca- 
rentur.  Ratio :  ut  cocquati  dignitate 
dves  et  pecania,  virtnte  alios  atiom 
«iiteirepropetaret.  Sed  tamen  neque 
baiie,  neque  alias  rogatlones  Grac- 
dMmas  Optiroates  tnleront.  /d«ifi. 

JVomJU  ft  uirtuie]  Tangit  satis  acer- 
be  Caesaris  mrauios  iiobiles,  M.  Bibu- 
Uim,  L.  Domitium,  M.  Catonem,  L. 
Posthaminm  et  Favoninm  pr»cipaos. 
Ue  siBgniis  aliqnid  ifel  SallasUt  vel 


fidei  ctnssa  dtcendnni  videtav»  Bt 
sane  posslt  Sallustins  in  vitnperandis 
nonnullis  pro  parum  candido,  et  fdso 
haberi.  L^  Domitius  iste  iEnobarbni 
dictns.  Ejus  rapacltas  et  timiditas 
etiam  m  Cssare  arguitnr  1. 1.  de  bello 
Gall.  et  Plutarcho,  et  Seneca.  Dc 
Bibuli  consulatn  legendus '  Dio  lib* 
zxzviii.  ct  Plntarches  in  C»s.  Itaiie 
vera  de  M.  quoque  Catone  scriptiun 
oportuit?  Nimia  isthsM;  libertas,  inM 
dicacttas.  £t  de  Gnrcis  literis  qnaie 
judicinm  ?  Miyorem  gratiam  debebaa, 
Sallusti,  OrsecisB,  et  ipsi*adeo  Tbuc^- 
didi  too.  De  hoc  quidem  Catone 
VielleJnsPatercalas  scriptnm  reliqoit : 
'  Hic  genitas  proavo  M.  Catone,  prin- 
cipe  illo  familiv  Porcie,  homo  virtnti 
simillimus,  ct  per  omaia  ingenio  diis 
quam  hominibus  propior,  qui  bod* 
qnam  recte  fecit,  ut  facere  videretar, 
sed  quia  aliter  facere  non  poterat/ 
L.  Posthnmii  mentlo  rara.  De  Favo- 
nio .  apud  Csesarem,  Dionem,  Plutar- 
olinm  legat,  qui  vnlt.  Porro  eloginm 
illornm  Ita  restitait  Upslus  I.  it.  E- 
pist  14.:  <L.  Posthumios  et  M.  Pa- 
▼onins  mihl  videntur  qnasi  magna  na- 
vis  snpervacoa  onera  esse,  nbl  salvi 
pervenere,  viri  snnt :  si  qnid  adtersi 
coortnm  est,  de  illis  potissimnm  Jac- 
tnra  fit,  quia  precii  minimi  snnt.* 
Coler. 

Marei  Bibuli  fertiiudo]  Is  collega 
erat  Ctpsaris ;  nnde  in  gratiam  et 
assentationem  ejos,  hsec  io  eum  dicit. 
Badius. 

Maximo  dideeari]  Qui  nihii  in  eo 
prseclare  gessit :  sed  penitns  collegse 
Csesari  cessit.  Idem, 

C90u$  miUum  memhrum,  i^,]  Totnu 
hnnc  locnm  semnlatus  est  ille,  qnis- 
quis  fuit,  qui  Sallostii  nomine  deda- 
mationem  in  Ciceronemedidit;  nam 
sic  scribit : '  Ci^us  nnUa  pars  corporis 
tnrpitndioe  vacat,  lingaa  vana,  maBUs 
rapaci88im»|  gnla  immensa,  pedes  fn* 
gaces;  qu»  honeste  nominari  non 
possnnt,  inhonestisaima.'  CiaccMi. 

Faetieue]  Est  enim/acfto,  nbi  quis- 


BP.  II.   DB  BSP.^ORmilANDA. 


79/ 


^e  ni*  eonaiKo  ra»qo«  «ttHteti  in- 
nltitar^  et  ite  eoBtilia  et  fiicta  tna  te- 
oftanilkcit.  Bad, 

Siaii  in  §Utm']  Veteret  editionet, 
eiaif  iutiMo.  Fabri  et  Brieoneti,  tU- 
mi  huhiuo :  n  ▼oigatit  est  Vaticannt. 
'Petmt  Pithoeat  legendnm  patabat, 
iieui  im  Si^jeito.  Jnstat  aatem  Lipti- 
tMy  cnm  qno  mihi  omnia  vlncnla  tunt 
'OntiqttitAimiB  necettituilinit,  «ical  in 
witimf  quam  toam  eonjecturam  mnl- 
iit  argnnientit  et  in  VarHt  et  in  Epit- 
tolicit  eonftrmatam  milii,  credo  etiam 
-nliit,  oiiuiino  probant.  Oarrio, 

VH  9oM  penenire  vid  taal]  Vetnt 
editio:  «M  toM  pertemrt  nei  «nal. 
liptint  Ingeniota  tane  coigectnra  ri- 
tinm  tentavit  tollere,  legttqne,  nbi 
atlct  pimtnm,  viri  enni.  Corrige  de 
Vaticano:  nM  aaM  pcrvMMre,  Htat 
«ntf»  quam  proxime  a  vetere  editio- 
Jie.  Ccrrte. 

'  Aiiawwi  tn  ItMertt]  Perverta  terip- 
tnm  et  improba  hominnm  ineptitti- 
«onun  emendalio,  in  qna  tententia, 
nec  pet^  nec  capnt,  nt  iUe  igelNit,  nt- 
I  apparet.  Sic  enim  ibi  legitnr : 
VOT  tn  UHerie^  fnnd  nninrajlrmna 
mlytn  fa6tri6H«  iUM.  Vetnt  editio 
tn  mterie ngiian:  qnod  nainm 
I  tra<,  td  in  Inberikne  hnbni  ;  do-' 
•«nt  Vaticannt.  Idem, 

Vem  coneilin]  Fiorent  et  beata  ret- 
INiblica,  in  qua  vera  contilia  valent 
Enannty  qute  neque  gratia,  neque  ti- 
Biori  neqne  voinptat  corrapit.  Aliot 
etiam  aiiectut  ab  omni  vero  contilio 
procnl  ette  jubeo,  nt  odinm,  iram, 
>atltericordiam,  qaibut  oflicientibnt 
animut  Yerum  haitd  providet,nt  alibi 
pniclara  ditterit  Critpnt.  CoUr, 

C/fta  ReapnbUen']  Qnemadmodnm 
•Reipnblicte  corpnt  dittentionc  ordi- 
-aom  ditcerpitnr,  iu  cqae  laceratnr 
«aeparatione  pablici  et  privati  commo- 
-41.  ob  ybp  9^  nexApumi  th  noa^  ffv^r 
-f^ppn  ro9  W&v*  vo9v^  Ik  fMSkKoo  4w  r^ 
ZK^  naA  rh  nalBt  htnara  XiwtrcXovr  «vpi- 
4pxereu^  nni  ndform  Ir  r^irarri  rhmtrii 
fUpotf  M rormf  n4^mm^  ndi  r&o  iXKtm 


poffkm,  Id  ett^  alt  appotile  JanAili- 
chnt,  *Commodnm  enim  pnbiienm 
non  teparatnm  ett  a  pri  vato ;  qninlnKk 
in  nniverto,  tingnloram  ettam  ntilitaa 
continetnr,  et  partet  in  toto  conter- 
vantur,  tum  in  civitalibut,  tum  in  nlUa 
qnoqne  natnrit.'  CoUr* 

Ex  nliena  /iMtftne]  Mitera  Retpnb- 
lica,  in  qua  ex  aliena  libidine,  ex  fac- 
tiotoram  quorandam  nobilinm  nntn 
pendet  tenatnt  anctoritaa,  et  contHI- 
om  pnblicnm.  '  Patret  enlm  et  ancto* 
riutem  inviolatam  et  oontilm  eon- 
ttantla  habere  fat  ett.  Allndit  forte 
ad  tempnt  illnd  Sallnttint,  quo  8ena« 
tnt  circnmtcriptnt,  et  tantnm  nna 
•opprettut  ett  a  P6mpejo  et  Cratto, 
nmio  U.  C.  texcentetimo  nonagetimo 
nono.  De  qna  re  Dio  libro  xxxiz. 
Idem. 

Inierdmn  oMa]  Tnrpit  in  omni  con- 
tilio  levitat :  de  qna  jocnt  aiiqnaiido 
■fnit  Caroli  V.  tapientitttmi  et  fortit* 
tlmi  Imperatorit,quem  it  jarere  tole- 
bat  in  comitia  Oermanoram:  qn» 
ille  viperit  atalnralabat.  Qnia  ajebat, 
nt  ittflt  matret  tnat  tellont ;  tic  illo- 
ram  potteriora  decreta.  Seriot  jocnt, 
et  in  conventlbnt  nottrit,  identidem 
recogitandnt.  Idem» 

Coaqnari  grediam]  Demotthenit  ett 
vdanmf  BtMrxepiorafrw  «Irctt  rh  woKXois 
iipimar  quod  et  Artttotelet  repetit 
inDiatribit.  CoUr. 

Qnod  in  eertandne]  Hoc  ett,  Print- 
quam  victi  tunt,  et  dnbitant,  an  viaci 
debeant,  recipiunt  in  te  jngum  ten 
legem  contendentinm,  tanqnam  ii  v|- 
•cerint.  Bad. 

Si  nriintro  andne]  Nnmeram  tena- 
toram  auxerat  primnt  Tarqniolnt. 
Morem  diu  deritum  rednxit  Jul.  Cte- 
tar^  tette  Snetonio  et  Dione.  Mnltot 
enim  per  bellnm  Civile  per  nMilat  ar« 
tet  Senatoret  factot  removit,  aliotque 
allegit.  Qua  re  et  dignitatem  tenate- 
riam  mire  ampUficavit,  et  anctorita- 
tem  tnam  ttabilivit.  Sed  hoc  qnoqne 
bonnm  initinm  malot  eventnt  babnit. 
Confloentibnt  enim  amida  CKtaria- 


788 


NOTiE  YARIORUM   IN    BP.   If.   DB  RBP.  ORD. 


niSy  tandem  in  mUle  patres  erupit  se- 
nattis :  qaae  res  inTiduim  CaBsari  faci- 
le  peperit.  Correxit  igitur  Angustus, 
et  redeyit  ad  nc.  ut  seribitSuetonius, 
Dio.  Ceterum  sub  Tiberio  vilior  vi- 
liorqne  facta,  et  sob  aliis  postca  prin- 
cipibus  pene  ad  nihilum  redacta  seoa- 
tos  anctoritas.  CoL 

Ttbdlu]  Per  tabellam,  in  quam 
poncta  scribebantur :  et  ita  major 
numems  punctomm  vincebat,  nec 
sciebator  certns  anctor  sententisB: 
qusB  res  odium  demebat.  Bad,  Per 
tabeUam  sententiam  fieri  vnlt,  ut  ma- 
jor  libertas  consoltandi  et  ferendi  sit. 
Sed  fuit  hic  mos  etiam  olim»  ut  scri- 
bit  Asconins  ad  Verrinas;  verum  alia 
do  canssa:  nimirnm  ne  dictam  sen- 
tentiam  revocare  liceret.  Hoc  Sal- 
lustii  consiliom  apparet  valde  ursisse 
et  in  usnm  vertisse  Caesarem  et  Au- 
gnstom.  Jdem, 

In  fmittt/iMliiie]  Libertas  Reipnbl. 
stabilitnr  multitndtne  Senatomm. 
Sed  hic  fncnm  facit  Sallustins  ordiiii 
houestisstmo,  quem  nunquam  nimis 
florentem  Principes  optavere.  Falsis- 
sime  et  fallacissime  Nero  jactat  apod 
Tacitom  1.  xiii.  Annal.:  *■  Non  se  ne- 
gotiorum  omnium  jiidicem  fore,  ut 
clausis  nnam  intra  domuro  accosato- 
ribus  et  reis  paucomm  potentia  gras- 
saretor.  Nitiil  in  penatibus  snis  ve- 
naloy  ant  ambitioni  pervium,  discre- 
tam  domum  et  rempublicam.  Teneret 
antiqna  munia  senatus.'   Cokr, 

Jmiida  pritiuB  ciosris]  Olim  jndida 
penes  Senatnro,  eqnites,  et  Tribunos 
aerarios  fuerant,  lege  Aurelia,  ut  scri- 
bit  Asconins.  Caesar  tribnnos  aera- 
rios  snstulit,  teste  Suetonio.  Ea  por- 
ro;  de  quibns  Sallnstius  loquitur,  di- 
gessit  omnia  Aogustus  postea.  Vide 
Dionem  l.  lv. 

Hoe  Uinere]  Ha^  via  et  ratione 
procedendi.    Bad. 

Qium  prMmuKy  ifeJ]  Haud  occolte 
monet,  bona  et  salntaria  consilia  ce- 
leriter  arripienda  et  ezseqnenda  esse* 


Egregie  Otho  apnd  Tacitiim  AmiaL 
1.  I. :  '  NnUos  cnnctationi  locos  est 
in  eo  consilio,  qnod  non  potest  lan- 
dari,  nisi  pemctnra.'  .  Colet, 

lAbertaiem  eoriorem]  Vidgo,  dario- 
rem.  Veteribns  potins  impressis 
assentior,  qui  tfarioneiii  pr«fenmt 
Carrio, 

GaUiea  genie]  Hoc  ad  gloriam  Csb- 
saris  spectat  GaUi  enim  natam  bei- 
licosiy  nt  ^tatnr  Sallnstius  in  BcUo 
CatU.  £t  fine  Jugnrth*  ait,  amplins 
cum  6alUs  pro  salute,  non  de  gloria 
certari.  Idem  de  Gallis  alU  Histo- 
rici.  M.  Cato  Orig.  2.  *  Pleraqne 
GaUia  duas  res  indnstriosissime  per- 
sequitur :  lem  militarem,  et  argnte 
loqni*'  Insigne  vero  iUud  eloginm 
Caesii  Bassi  apnd  Diomedem :  '  Ro- 
mani  Gallis  devictis  snnt  ylctoreB. 
Dnrat  adhnc  et  dumbit  lans  fortiaai- 
msB  gentis.'    Coler. 

Summem  diBeordiam]  Sic  dictnm 
velim;  pro  quo  ceterse  editionea 
aoeordiam  ostentuit:  quam  qnidem 
scripturam  ego  nnpera  et  novitia-ista 
multis  mUlibus  babeo  cariorem.  Doax, 

JHvino  immiNe  imnd]  Ita  etiam  ain- 
ceri  Pbilosophi  omnes  sentiunty  mhil 
Deom  latere.  Secus  Epicnras  cims 
suo  grege :  quem  qnasi  etiam  Caesar 
sectatus  fiierit,  innuit  Cato  apodSal- 
lustium  in  Catilin.    Coltfr. 

SiFpe  invidia]  Simile  Hieophrasti 
dictom  :  M^ros  rmr  f&at  itpbs  rh  iani- 
vakoir  rh  8i  ft^  ifotMi',  iumrraymdaT^ 
eOnia  rrrifMfrat'  Imridia  tamhan  in  vi- 
vo»  eit,  MortuuB  vero,  ut  fui  uemimi 
obitat,  constanti  et  Ubera  benevoieaiim. 
.  eolitur,    Idem. 

Ea  re*  eveniat,  tfc.]  Pmdenter  vi- 
deturhic,quisquis  est,consnUor  desi- 
nere ;  qui  animnm  snum  in  mmpobl. 
ostendit :  et  Ciesari,  qnae  sensit,  ho- 
neste  suasit.  Vemm  qnia  jam  rerma 
potiebatur  Csesar,  etiam  sibi  pvo- 
spexit.  Nam  judicio  ^us  oamia  per- 
mittit. 


NOT^  VARIORUM 


IM 


DECLAMATIONEM 


IM 


M.  TULLIUM    CICERONEM. 


Amdacisnmo  euipu]  Invide  cle  ano 
Clcerone  id  dicit.  BadtMM. 
.  UM  M,  TuU,  Ugn,  jud.  fopmli  R.] 
P9fmUf  Rom.  in  dandi  caso  babct  co- 
dex  Aldinos,  sed  vetastos  in  gignendi 
qnod  malim.  Illad  aiitem,  t»  ordine^ 
qnod  proxime  seqiiitiir,  quid  sibi  ve- 
Jit,  apiid  me  non  admodiim  planum 
eat.    Gior. 

QiMd  coOibm$0ei  aUeri]  Qaasi  dicat, 
Poer  exposnisti  pndicitiam  tnam  cn- 
jaacunqne  libidini :  sed  mirabile  est, 
tnntam  diffaroandi  et  taxandi  viri 
consnlaris  licentiam  fnisse.  Nam  si 
innocens  foit,  non  debueront  ea  im- 
pone  objici,  cum  etiam  famosi  libelli 
lege  prohibiti  essent :  sin  nocens  fu- 
erity  mirabile  est,  talem  virum  eo 
dignitatis  promotiim  :  sed  ea  tem- 
pcatate  erat  coinmune  adolescentiae 
vitinm  :  quo  et  Julius  Cxsar  ab  om- 
Dibns  notatus  est.    Bad. 

Peilex  mo/rtf]  Habens  rem  cum 
pntre,  sc.  Cicerone,  et  iu  peiiit  ma- 
trem  e  cnbili.    Idem, 

PMu  CnCMt]  Hominis  ditissimi: 
ad  qnem  allndlt  Persinsy  dicens  Sa« 


tyra  seciinda :  *  Nnnc  Licini  in  cam. 
pos,  nunc  Crassi  mittit  in  »dem/ 
Idem. 

/»  cemmUo  Deoinm  immorUlimm] 
Qnia  in  plerisque  concionibns  et  in- 
vectivis  ditit,  *  Non  hiimanis  opibusy 
nec  arte  magistra  ita  retpubl.  con- 
sultum,  sed  divina  miseratione.'  Sed 
ad  invidiam  concitandam  omnia  tra- 
hunt  adversarii  in  majus.    idem, 

Abtque  carnijieie  iioiiitiie}  Id  qnoqne 
contnmeliose,  cnm  ille  dixerit ;  sine 
caede  et  sangnine  rempublicam  ser- 
vatam.    Idem, 

Incommodum  ctmlolti]  Id  acriter  et 
subtiliter:  qoiavnlt  ob  consnlatnm 
Ciceroni  mandatnm  conjurationem 
factam,  et  omne  maluni  obortnm. 
Idem, 

Cum  legit  PUtuciai]  Plttneicf,  com 
II,  non  cum  diphthongo  im  habeluit 
codex  Aldhins  hoc  in  loco :  at  in  Ca- 
tiiina  cnm  diphtiiongo,  nt  alii  libri, 
Pfaacue,  legebat.  Diximns  autem  in 
Catilina  de  hac  lege  nobis  nihii  certi 
constare.    Glareamu, 

Homo  novuo  ArpiiiM  ex  M.  Crani 


790 


NOTiE   VARIORUM   IN    DEGLAM.   IN   CIC. 


/om.]  Ita  fere  ha|>eDt  codices :  at 
ego  non  dubito  ita  a  SaUustio  scrip- 
tam  :  Homo  nocu$Arfinas  ex  C.  MarU 
fmmHu;  «on  tx  M.  Cnsfi.  Fuerat 
enim  et  Marius  Arpinas,  et  homo  no- 
Yoa.  Ergo  subjungit  ^lpfomitMSy  ^ 
tkiiUtm  imiiatur:  cnm  ille  sumrons 
bellator,  Cicero  summos  orator :  ille 
knann,  hic  lingna  promtus.  Jdem» 
Vide  snpra  Jug.  e.  6S. 

ilM  vero  amieiiia  tani,  ac  rtrt.  eet 
oji.]  Aldinus  codex  nominativos  in 
genitivos  mntavit.  Vetustns  codex 
sic  habebat :  aUad  vero  amieitite  tan- 
tum  ac  virtuB  eet  animi:  sed  ex  neutro 
sensus  clarns  est,  nec  ego  clare  ex- 
pedio.  Non  est  mihi  dubium,  com 
confutationis  hnjns  duse  sint  partes, 
prtor  per  questionem,  altera  per  in- 
ficiationem ;  prioris  esse  hanc  parti- 
coiam,  nt  altera  pars  incipiat  ibi : 
Imo  vero  Aomo  levieeimuM.  Lectori 
hsEC  innno  dumtaxat,  ut  occasionem 
dem  altius  cogitandi  ac  exempiaria 
dillgentins  inspiciendi.    Glar, 

O  /ortunatamt  tfc,']  Ineptnlns  qni* 
dem  est  versns :  nnde  iuTenaliB  d- 
taiis  enm,  dicit  llli  mions  obfiiisse 
eloquentiaBy  si  non  elegantiiis  Philip- 
picas  in  Antoninm  scripsisset,  qoam 


tales  versiculos  jattasset :  verba  Ja- 
venalls  sunt :  *  O  fortunatam  natam 
me  consnle  Romam  !  Antoni  gladios 
potnit  contemaere,  ti  sie  Omnia'  dlx- 
isset :  ridenda  poemata  malo,  QoaJn 
te  conspicn»  divina  Philippica  fa- 
ma>.'    BadiuM. 

QiMst  vero  togaiuM^  Id  8»pe  asse- 
rnit  Cicero  in  Invectivis  in  Catiii- 
nain :  *  Cedant  arma  togse/  inqoit 
Cicero  :  quia,  plns  consnltiit  urbi  et 
reipub.  in  toga,  qnam  alii  Impera- 
tores  in  armi».    Idem, 

Quem  amieum,  tfcJ]  Ingennc  fateor, 
me  hec  verba,  nt  in  Aldino  snnt  co- 
dice,  atqne  adeo  etiam  in  vetnsto,  ac 
cnnctis  ailis,  qnos  mihi  videre  contt- 
gity  non  intelligere.  Ideoque  matio, 
admonito  tamen  Lectore,  ut  mecam 
ipse  dubitet,  aut  felicius,  si  qneaf, 
ernat.  Transiiire,  nt  notnm,  facile 
erat,  si  qnosdam  imitari  velim,  qnos 
pudet  fateri  se  non  omnia  vel  sdrey 
vel  inteliigere.    GJor. 

Quem  amieum]  Id  est,  Qnales  ami- 
cos,  vel  inimicos  hal>es  ?  Amicos  per- 
ditissimbs  quosqne  cives,  iniraicos 
Reipnb.  amantissimos.    lift. 

DyrWkodUe]  Vide  supra  p.  695. 


FINIS  NOTARUM  VARIOR^M. 


NOTITIA  LITERARIA 


C.  CRISPO  SALLUSTIO, 

sx 

Jo.  Alb.  Fabricii  BibKotheca  Latina,  a  Jo.  Aug.  Ernesti 
aactias  edita.  Tom.  i.  Lib.  i.  c.  9. 

^»<^*^^^«»^^  »» 
[bx  ed.  bipont.  1807.] 


C»  Crispus  SALLV8TIU8 '  iiiitas  Kal.  Octobr.  A.  U.  C.  668. 
3eciiiiduin  fastos  Idat.  Amitenii,  oppido  Sabioorum,  ab  Appio 
-CeBSore  tn.  704»,  senatu  ejeetus,*  a  Caetare  Dictatore  SenatoriiB 
dignitali  restitutua,'  eveetusque  ad  pneturam,  et  prttfectus  {ufe 
potius,  expilator^)  Numiditt,  Jubo  victo  et  occiso:'  vilfle  ipae  pro- 
fligatKy^  quantumvis  in  scriptiii  veritatis  studiosus  et  alienorum 


NOT^ 


'  Alius  SaUuatins  Crispas  nostri 
sororu  filins  inventor  «ris,  qnod  ab  eo 
Sallnstiannm  est  appetlatnni.  Plin. 
xxziv.  a.  Ad  hnnc  Horat.  Od.  ii.  8. 
Vide  et  Ups.  ad  i.Tacili  Aimal.  nnni. 
85.  Fnit  prsterea  Crispns  qoidam 
SallnstiuMy  qni  Apnleii  Milesiamm 
llbros  et  Apologeticnm  recensnit,  ut 
■otatnm  «st  in  antiqno  cod.  Florent. 
Oe  aliis  Sallustiis  vide,  si  placet,  Sni- 
dam  et  Onomastic.  Glandorpii.  A  Sal- 
Instio  Indimagistro  additam  literam  K 
legas  in  Vinrentii  Bellovacens.  Spe- 
cnlo  doctrinaK  ii.  8.  Inter  rec.  Me- 
liicos  clarns  est  Salnstius  Salviaiins, 
cnjns  libri  iii.  varr»  lectt.  de  re  me^ 


dica  prodiemot  Rom»  a.  1688.  8.  at 
alia  cjns  scripta  preteream. 

^  Dio  lib.  XL.  p.  150. 

3  Adi  Hanck.  de  Romanar.  rer. 
scriptoribns  i.  8.  qnod  est  de  Sallattii 
vita,  et  Jo.  Nic.  Fonccinm  de  «tat^ 
virili  lingu»  Lat.  parte  ii.  p.  181.  sq. 
Sallnstii  effigiem  e  numo  Reginae 
Cbristinfe  habes  in  Tom.  iii.  Thes.  an- 
tiquittOraBcar.Gronoviani,  literaddd. 

^  Dio  Cass.  lib.  xuii.  p.  217. 

'  Appian.  ii.  Civilium  bellornm. 
p.  490. 

^  Sclioliast.  vetns  Horatii  ad  verba 
Sat.  i.  2.  41.  ttte  Jlagellis.  *  Hoc  de  C. 
Crispo  SaUofltio  dicitur,  qnl  de\ftt» 


792  NOTITIA   LITBRARIA 

▼itionim,  Catonis  ac  Thucydidis  exemplo,'  acerbissimus  ipsectator, 
obiit  quadriennio  ante  pugnam  Actiacam^  qu«  commissa  est  anfeo 
Urbi»  723.  ante  Ch.  31.  Numum  ornatum  Saliustii  capite  imberbl 
edidit  primum  Fuivius  Ursious  cum  insciiptione  '  Salustius  Autor/ 
Anifbtat  porro Jo.  Faber,  numum  illum  fuisse  contomiatum,  *  autoris' 
▼ero  vocabuium  aliter  accipi  quam  ab  ipso  Sallustio,  qui  c.  3. 
Catil.  auctorem  rerum  a  scriptore  distinguit.  Inscriptiones  etiam 
antiquiores  et  «tati  Saliustii  vicinae  apud  eundem  Ursioum  p.  90. 
sicut  et  Quintiiiani  et  Marciani  Capelie  codices,  et  Honitii,  nomen 
illud  non  cum  simplici,  sed  gemioala  litera  LL  efferunt :  *  unde 
concludit  Faber,  illum  numum  diu  post  Saliustii  aetatem  cusum 
fuisse,  et  fortasse  tum,  cum  aliorum  quoqaeill.  virorum  numi  eadem 
forma  sunt  percusi.  Constat  autem,  ejuscemodi  numos,  quibus 
memoria  veterum  clarorum  virorum  conservaretur,  coepisse  cudi 
post  CoDstantinum  M.  et  maxime  sub  Hooorio.  Dolebat  Gisbertus 
Cuperus,  non  proditam  ab  Ursino  partem  numi  aversam,  nisi  nodam 
fortasse  reperit.  Etiam  Car.  Patinus  edidit  numum,  in  quo  circa 
caput  viriy  sed  quod  male  barbatum  pro  nudo  exbibety  legitiir 
Salustius  Autor.  111  um  vero  neutiquam  referendum  putat  ad 
scriptorem  belli  Jugurtb.  sed  pertinere  ad  Saliustium,  qui  cum 
iLeoBtio  Consul  fuit  A.  U.  C.  1096.  Ch.  344.  imperantibus  Con* 
.itantino  jimi<»e,  Constantio  et  CoDslante,  quiConsul  certe  a  Zaba* 
•rella  Sallustitts  Autor  cognominatur.  In  aversa  parte  tres  viri 
•togati,  e  quibus  medius  manu  tenet  tedificium,  sive,  ut  Sigebert. 
:Havercafflpius  (qui  eundem  numum  offert  in  libro  de  numis  cont6r- 
niatis  pag.  149«)  hydraulicum  organon,  ad  oram  ascriptis  verbia: 
PBTBONI  PLACEAS.    Quam  Ursinus  quoque  adjuoxit  numi  faciem 

tres  figune  decorant,  sed  foeminarum,  et  verba  mone geas. 

Apud  Paulum  vero  Pedrustum  T.  v.  p.  36.  in  aversa  parte  conspi- 
citur  figura  hominis  sedentis»  viri,  nonfosmiofle:  unde  nec  Nuai- 
diam,  nec  cum  Pedrusio  p.  39*  Historiam  ab  illa  denotari  ciedi- 
derim.  Similis  plane  figura  in  numo  Alexandri  Severi»  ib.  p;  28£. 
ubi  iterum  Historiam  Pedrusius  vult  intelligi  parum  verbimiliter. 

NOT^ 

hensns  ab  Ana.  Milone  in  adulterio  '  Thocydidis  smulum  vocat  Vel* 

curo  uxore  Fausta,  Sylle  filia,  flagellis  leius  ii.  30. 

'  cesns  esiie  dicitnr,  ut  refert  Asoonius  .     ^  lu  Plotarchi,  Dion.Stepham  Byx. 

inejoft(Milonis)vita.'  AddeGelUnm  Suidae  et  alionmi   Gr«ecorttm  libris 

XVII.  18.   Soctonium  de  Orammatic.  SoAo^ior. 
e,  IS.  etLactant.il.  12. 


D£  O.  O.  8ALLU8TIO.  993 

Fmt  et  Ciitput  Salluitias  junior  Rhetor,  de  quo  intelligeiidoiD,  quod 
in  priscis.Taciti  et  Apuleii  codicibus  Fiorentinis  aiunt  reperiri: 
f  £91»  Crispus  Salhistius  legi  et  emeiidavi  Romae  folix,  Olj^brio  et 
Probino  Coas.  10  foro  Martis  controversias  deelamans  Oratbri 
Endelechio.'  Non  plane  inteUi^»  quid  hsBc  Terba  sibi  velint,  nec 
quo  tempore  Olybrius  cum  Probino  consulatum  {[^esserit:  lieet 
Olybrium  consulem  fuisse  constet  an.  C;.526.*ante  Mavortiuih, 
quem  in  emendando:Horatio  Felix '  orator  urbis  Romse  adjuvit. 
AUiQ..SalhistiusHermes  et  Q.  Sallustius  Feiix  io  vet.  epitaphio 
ap.  Montfkuc.  Antiquitatis  expiicatae  Tom.  v.  supplementi  pag.  65. 
tab.^^xxviii.  et  xxix.  De  Salluatlo  vet.  Historico  conferre  licebit 
Dan.  Goil.  MoUeri  dissertation^m  editam  Altdoriii  1684.  et  onlt. 
Christ,  Coleriy  Norimb.  1598.  8.  Vitam  scriptiim  a  Joan.  Clerico 
[vid.  p.  17.  ed.  praes.]  et  in  Wassti  edit.  obviam  servavit  in  SaU.  soo 
C*fetan*  Vulpius :  etiam  Thyvonus  translatam  Gallicse  suae  adjunxit 
versioiii,  aed  additis  animadversionibus,  Sallustii  famam  defen* 
deatibus.  Citatur  Sall.  aGrseco  scriptore  Jo.  Antiocheno  in  excerptis 
Peiresdanis  p.  79^*  Ka)  2aXXov9rioff  6  'Pw^iot  avyypa^vs  l^ir 
KoXots  aMvirov  XvXXov)  ky\€ip{ifia9t  KaKiffror  hr€Vf/yo\4vai  r6  riXoi, 
Codicem  Ms.  SalL  repertum  in  ccsnobio  Benedietinorum  Martis^ 
burgensi  Jo.  Rivius  utendum  se  accepiase  testatus  est  a  G.  Fabricio. 
Msti  soi  cod.  qui  Reiuesii  olim  foit,  meminit  Conrad.  SamVSchurjE* 
fleisch.  praelkt.  ad  Orthogr.  Lat.  Quatuor  codd.  Mss.  Sall.  Tegna- 
gelius  in  Bibl.  Cssarea ;  doodecim  Mediceos  laudat  Norisius  in 
Ceootaphiis  Pisanis  pag.  463.  temos  etiam  nuper  habebat  Bibl. 
Rostgaardiana  p.  464.  Habeo  et  ipse  binos  Sall.  codd.  non  con- 
tenmendos»  scriptoa  in  membrana,atque  in  hb  unum  antiquissimum. 
Ambo  nactus  sum  e  Bibl.  V.  C  Marqoardi  Gudii.  £x  eadem  ad 
jne  pervenerunt  quoque^  lectiooes  duorom  codd.membnmaceorutn 
.Cathcdralb  Eccies.  Remensis,  quas  enotavit  idem  vir  doctissimus» 
testatus  priocem  forma  oblongiore,  ut  quartam  paulo  excederet» 
•criptnra  anno  m clxviii. indictioneprima.  Librarius nonien  suuni 
piodidit  his  verlMs :  *  Omnes  qui  lecturi  estis,  orate  pro  Matthaeum 
scriptorem,  ut  Deum  semper  habcat  propitiatorenu'  Alter  mem- 
bnumceus  in  quarto^  annorum  amplius  septtngentorum.     Omnino 

NOTiE 
■  Vide  Pet  Reluidi  Futos  Consa-     ram  ad  OotU.  Cortiam ;  qvi  Ulis  «•!» 
larca  j>.  690.  est  ad  prwdaram  luam  edit.  SaUoatii 

*  Treshofcecodd.a.l722.libe]iter     adomaDdam. 


7M  IWrtTtA   LlTXEARUk 

•«Uitts  aliut  scriptoris  veleris  tot  codd.  seripti  exttnl»  qtiaia  Sml* 
liistii,  et  auetorta  librorum  ad  Uerennium :  unde  patet,  eoe  lUMros  « 
«lullis  lectos  esse,  ut  6pinor»  propter  brevitatem  et  acumen  oratioois 
et  ira^ :  sed  ea  frequentia  exemplarium  peperit  multitiidiiicm 
mendarum,  glossarum,  inlerpolationum,  quse  et  in  edd*  priiiiia  le* 
periuntur.  Laudat  QuintiJ.  x.  1.  pag.  886.  '  Sallustiaiuim  bie- 
vitatem/  qna  nibil  apud  aures  vacuas  atque  eruditas  possit  ease 
perfectius:  et  pag.  914.  '  imraortalem  Salluatii  veloeitalem/  qaaa 
diversis  virtutibus  Livius  sU  assecutns  e  tamen  Conciones  a  Cri&po 
frequentipres  longioresque,  atque,  at  ipsi  quidero  videtur,  insipldi- 
^res  bistoriae  inspersas  moleste  fert  V.  C.  Nic.  Hieron.  Gundlingius 
pre^fat.  ad  Nic.  Burguadi  Hist.  Bclgicam.  Fuil  boc  ab  aliis  etia 
reprebensumy  sieat  notum  illud  Seoecse  Palris  pnef.  iib.  iii, 
travers.  '  Ciceronem  eloquentia  sua  in  carminibus  suis  destitiut : 
Orationea  Sallustii  in  honorem  bbloriarum  leguntur.'  Sed  notnm 
itideni  est,  quid  excusando  illi  niori  eloquoDtiam  in  bbtoria  oatcii* 
1andi,lectoremqne  delectandi  vel  mdrandi,  ab  aliii  responsum  Inerit. 
Saoe  licebit  propmnti  telrico  et  fastidioso  lectori  iilas  oratioDes 
yebiti  scopulos  pneternavigare,  dum  interim  alii,  quibus  lectn 
dignse  et  insigniuro  documentorum  plenae  vidcntur,  tx  iisdem 
voluptalem  capere  et  fructu^  permiserint. 

Eatanl  Tbucydidea  gravitale  el  acuta  brevitate  styli,  Catonianss- 
que '  colore  orationis  ab  nQkiiiasimo  boc  kittmico*  descripla: 

1.  Bellum  Jugurtbinum,  conlra  Jugurlbam  Numidiae  regem  aniHi 
urbis  643.  sq.  gestum,  de  quo  consulendi  sunt  viri  docli  ad  Flor. 
III.  1.  ubi  in  editione  Graeviana  Jug.  quoque  imaginem  in  imiiio 
SyUtt  contemplari  poteria.  £x  libris  Punicis  Hiempsalis  nonnoUa 
de  situ  Airicae  tradit  Salluslius  belli  Jug.  cap.  l/.  sq«  Oialioiieffl 
ex  cap.  10.  qua  Micipsa.filios  ad  pacem  et  concordiani  borlalur, 
Severus  Imp.  morti  vicinns  comniendavil  Bassiano  filio  suo  natn 
miyori,  ap.  Spartianum  c.  xxi. 

2.  Bellum  Catilinarium,  sive  de  Coajuratione  Catilinse  liber,  qiisc 
incidit  in  an.  U.  691.  quo  Cicero  consui  fuit.  Hunc  librura,  queiia 
separatim  cum  Commenl.  suo  edidit  Tbeodorus  i.  F.  Graswinkefins 

NOT^ 

'  Vet.  epigramma  ap.  Qaintil.  viii.     hlstori».' 
a.  '  Et  verba  aDtiqni  multmn  fnrate         ^  Angastin.  Ep.  ▼.  ad  Marrell.   c. 
Catonis  Crispe  JngnrthiD»  cooditor     16.  edit.  noT«.  T.  u.  £p.  1S8. 


DB  C*  C,  SALLirgTlOt  7M 

Lhgd.  Bat.  1642.  12.  prius  scripsissc  Sallnatius  ridetor ;  aed  Imgar^ 
tUflam,  quia  prius  gestum  esi,  praemittere  placuit. 

3.  E  sex  libris  Historiiurum  ■  populi  Romani,  a  morte  Sylhe,  qam 
cootigit  M.  Lepido  et  Q.  Catulo  Coss.  anno  U.  676.  uaqiie  ad 
CatilineB  conjuratiooem,  Fragmenta  coUecta  a  LamI.  Carrione  in  ina 
Sall.  edit.  et  ab  Aut.  Riccobono  ad  calcem  libri  de  Historla»  Venet. 
1568.  8.  et  Baail.  1579*  B.  p.  l63-  2l6.  et  ab  Aldo  Manntio, 
Pftoli  F.  Sed  CarrionU  prsstat  induatria,  quam  fere  editorel 
Opemm  Sall.  sequuntur.  Isaac.  Vossius  Epist.  ad  Nic.  Heiasium 
data  a.  l651.  Holm.  d.  19.  Jul.  '  Hoc  ipso  die,  quo  hsec  acribo, 
inddi  in  duo  folia  stupendse  antiqnitatis :  qusp  postquam  diligentins 
aspexi,  statim  conjeci  esse  fragmenta  deperdttamm  Sall.  Historiar. 
Continent  illa  bellnm  servile  Crixi  et  Spartaci.'  Ob  faoc  potissiBram 
opos»  Lucullo  inscriptum,  Sallustius  Martiali  xiv.  191.  andh 
'  Romana  primus  in  Historia.'  '  Reperiantur  firagmenta  et  in  ed. 
Cortii. 

4.  Dute  Orationes  (sive  Epistolae  potius)  de  Rep.  Ordinanda  ad 
Csesarem  missse,  cum  in  Hispanias  proficisceretur  contra  Petreium 
et  Afranium,  victo  Cn.  Pompeio.  Has  Sallustii  esse  Lipsius  lib.  u 
Var.  lect.  c.  8.  dnbitavit ;  citra  magnam  causam  negavit  Carrio ; 
ceterum  tam  de  Sall.  meritus  haud  male^  quam  non  bene  Jul.  Pom- 
pon.  Lsetus.  Quicqoid  enim  ferme  adversus  Codd.  fidem  in  Salh 
immutatum  est,  id  Pomponio  huic  tribui  debere  notat  Vossius  de 
Hist.  Latinis  lib.  iii.  pag.  6l5.  Duas  hasce  Orat.  separatim  notis 
illustravit  Christoph.  Colerus,  Ambergae,  1599-  8.  Jo.  Loccenius 
Lips.  1673.  8.  et  cum  orat.  in  Cicer.  Ciceronisque  responsoria 
Oallice  vertit  Petr.  Saliat,  Paris.  1537-  8.  ap.  Sim.  Colinseum. 
Hanc  in  Cicer.  quam  cum  declamatione  in  Catil.  Porcio  Latroni 
yel  Vibio  Crispo  alii  tribuunt,  (conf.  Pet.  Victorium  xv.  3.  Var. 
lect.  et  Jo.  Sichardum  in  Quint.  v.  13.  p.  474.)  ad  Sall.  auctorem 
ex  Quintil.  ly.  1.  Institut.  Orator.  refert  Paulus  Colomesiua. 
Ridem  sine  controversia  tribuont  Sanctius,  et  ad  ejus  Minervam  p. 
387«  Perizonius. 

5.  Declamatio  in  Catil.  et  alia  in  Cic.  Porcii  Latro^is  potins,  aut 
Vibii  Crispiy  vel  alterius  non  insulsi  Rhetoris  antiqui,  quam  Sall. 
esse  creditur  a  viris  doctis.  Vide  Lips.  Orat.  vii.  Voss.  lib.  III. 
de  f  itiiB  sermonis  c.  vi.    In  cod.  Ms.  Ulm.  Raymundi  de  Kraft 

NOT«' 
■  Msle  slii  libros  xi.  vel  iz.  conpatsat. 


796         MOTITIA   LITBRARIA   DE  O.  O.  8ALLUSTIO. 

extat  hoc  titalo :  *  Sailuitii  in  Ciceronem  coDtroversia^  et  bojas  in 
lllaai.'  Minim^e  tam  despicabilis,  quam  Carriooi  Tidetur,  qui  iaep- 
tlssimtim  Sophistam  vocat,  etsi  tam  aatiquus  noa  est,  quam  videri 
capit  judice  BaHhio  xxxiv.  l6:  Adversar.  Veterem  intefpretem 
in  Sali.  Catiltnariam  ex  membrauis  Paol.  Stephani,  laudat  Goldastos 
notifl  ad  Egtnhard.  p.  175. 

Salliistii  Historias  e  vett.  Gramm.  iliostraverant  Asper  et  Stattlins 
Maximus,  laudati  a  Charisio.  Historiar.  pariter  libros  et  bellor. 
Jog.  et  Catil.  (ita  enim  intelligo  vocab.^eXXfii^)  Gnece  interpretatns 
est  Zenobius,  Suida  teste.  Sed  haec  omnia  hodie  desiderantor, 
perinde.  ut  Asinii  PoUionis  liber,  quo  Sallustii  scripta,  ut  nimis 
priscoTura  verborum  affectatione  oblita,  reprehehdit,  teste  Suet.  in 
Gramm.  c.  20.  Junium  Maximum  Sallustii  Historias  in  Compen- 
dium  misisse,  innuit  Statius  iv.  4.  Syivar.  Graca  Sallustii  versiooe 
usus  est  Stephanut  Byz.  in  &{«Xa.' 

NOT^ 
'  His  adde :  Turcii  Rufi  Aproniani     Peverati   leparatim    editis    Ferrar. 
notas  ex  antiq.  lib.  scriplo  insertas     1731.  4. 
notis   in  Sallustinni   Angeli  MariR 


RECENSUS 
EDITIONUM  C.  CRISPI  SALLUSTII, 

AUCnOR  FABRICIANO 
ET  SECDNDDM  £TATES  DIGESTU8. 


^«^^^«^^« 


iETAS  I.     NATALIS. 

1470—1485. 
•  •  •  -Editio  primana  princeps,  s.  an.  loc.  et  typbgr.  4.  (Paritiis, 
circa  annum  1470.  per  Udalr.  Gering,  Mart.  Crantz,  et  Micb^ 
Friburger.)  Incipit :  '  Caii  Crispi  Salustii,  de  Lucii  Catilinie  con- 
iuratione  liber  foeliciter  incipit.'  In  aliis  tameu  exemplaribus 
legitur:  '  Caii  Crispi  Salastii.  nobilissimi  ciuis  ac  consiUarris 
romani,  de  Lucii  Catiline  coniuratione  liber  foeliciter  incipit/ 
lu  fioe : 

'  Nunc  parat  arma  virosque  simul  [sibi]  rex  Maximus  orbis 

Hostibus  antiquis  exitium  minitans. 
Hunc  igitur  bello  studeas  gens  Pariseorum, 

Cui  Martis  quondam  gloria  magna  fuit. 
Exemplo  tibi  sint  nunc  fortia  iacta  Virorum, 

Quae  digna  niemorat  Crispus  in  historia. 
Armigerisque  tuis  Alemannos  adnumeres,  qui 
Hos  presaere  Hbros,  arma  futura  sibi.' 
Maittair.  pag.  293.  Catal.  de  la  BibL  du  Comte  de  Rewicsky 
pag.  1 12.  sq.  Panzer  Tom.  ii.  pag.  270. 
1470  Venetiis.  FoL  per  Vindelinum  de  Spira.    Editio  princeps  se- 
cunda,  Jano  Grutero,  Wassio  et  Cortio  consulta,  sed  priueipibus 
alioniui  auctorum  editionibus  longe  inferior.    In  calce  lcgitur  s 
'ExPLiciT.     M.C.C.C.C.L.X.X. 
Qui  cupis  ignotum  lugurthsB  noscere  letum 
Tarpeie  rupis  pubus  ad  ima  ruit. 


796  RBCBNSUS  BDITIONUM 

Quadriogenta  dedit  formata  uolumina  crispi 

Nunc  lector  uenetis  spirea  nindelinus, 
£t  calamo  libros  audes  spectare  notatos 

^re  magis  quando  litera  ducta  nitet.' 
Maittair.  pag.  289.  PanzerTom.  iii.  pag.   64. 

—  (Romana)  sine  nota  loci  et  typographi.  Fol.  rain.  s.  4.  naj. 
Editio  princeps  tertia,  ab  Havercampio  adhibita,  et  in  Pnefatione 
laudata,  omniumque  antiquissima  habita.  Ftuxit  ex  egvegio 
Codice.  In  ejus  fiue  legitur :  '  Salustius  finit  feliciter.  A.  R.' 
quibus  literis  forsan  designatur  Adam  Rot. 

1471  Venetiis.  Fol.  min.  per  Viudelinum  Spirensem.    In  fine  : 

•  ExPLiciT.      M.  CCCC.  LXXI. 
Qui  cujMs  ignotum'  &c.  ut  in  edit.  1470. 
Accesserunt   autem   secundse  huic  Vindelini   editioni :  *  Crispi 
Sallustii  auctoris  clarissimi  Vita.'    Rjusdem  '  in  M.  Tullium  Ci- 
ceronem  iuTectiva.    CicerooiB  in  Crispnra  Sallustium  responsio 
aeu  invectiva*' — Maittair.  pag.  306.  Pahser  Tom.  iii.  pag.  72. 

1472  Venetib.  Fol.  per  Pbilippum  Venetura. — Pamer  Tom.  iv. 
pag.  429. 

1474  Veaetiis.  Fol.  rain.  In  fine :  '  Venetiicf  fuere  impresaa  docttt 
efimpensa  lobaunis  Colohis  Agripiliensis :  nec  aon  lokaonis 
Mantbem  de  Gerretsliem,  qui  uaa  ifideliter  f  ivunt,  anna  a.oataii 
Cbristi  MCCcc.LXXiiii.  die  xxiii.  Martii.' — Matltair.  pag.  338. 
aq.    PanzerToni.  iii.  pag.  100. 

~  '  Sallustii  Chrispi  (sic)  Historici  ckiriaauni  de  Catiltnae  conjura- 
tione ;  accedit  de  Beiio  lugurtino.'  la  fine :  '  Mediaiani  per 
Ant.  Zarotura  ParttieDaeni  mgdlxxiv.  die  iv.  raeasia  Augnsti/ 
Fol.— Maittair.  pag.  243.  Panzer  Tom.  ii.  pag.  l6. 

—  Sallustius  de  conjurationeCatiliiue»  sine  aoCa  loci.  mcccclxxiv. 
Fol.— Panzer  Toni.  iv.  pag.  12. 

1475  Valentin.  4.  Incipit  voluraen  a  belio  Catiiinario  sioe  uUa  in- 
ioriptione*  In  fine  belli  Jugttrthini  legitur :  *  UtBe  Cri^ 
Salustii  opera  quam  optime  emendata  Valentiie  impressa  aano 
MCCCCLXXV.  die   xiii.  lulii   finiunt   feliciter.'    Seqattar  Vita 

'  SaUustii.  Hanc  excipiunt  Sallustii  Invectiva  in  Ciceroocai  et 
Cieeroiiis  in  illum.  Oratio  Lucii  Catilinae  responaiva  in  M»T. 
Ciceroiiem.— Maitfair.  pag.  349.  Panzer  Tom.  lii.  pagr  57. 

—  Brixise.  Fol.  lu  fine :  *  Explicii  SalhiatiiM  de  bello  Catilinario 
et  lugurtiuo  per  me  Euttacinm  GaMum  Brixira  fioeliciler  impressua 


C.  C.  8ALLUBTIE.  790 

die  vigesina  mxU  Augaati  m.cccc.lxxv/ — Panier  Tow.  iv. 

pag.  266. 
— *£x  libris  Historiaruai  C.   Crispi  Salusti  Excerpta/     (Sunt 

oratioDes  V.  et  epistol»:^  iii.)    Infine;  *  Impressas  Rome;  In 

domo  Dobilis  niri  Petri  de  Maximis  Per  M.   Amoldum  pan- 

nartx    alamannum.      Anno  Salutis   m.ccgc.lxxv.  Die  xxv. 
.    mensis  septembri.     Sedente  Syxto  iiii.  Pon.  Max.   Anno  eius 

Quinto.    Deo  Laus.'  4. — Crevenna  Tom.  v.  pag.  146.  sq.  Pan- 

terTom.  ii.  pag.  457« 

1476  Sailustii  Opera.  In  fioe:  '  Haec  Crispi  Saluslii  opera  qnam 
optime  emendata  Mediolani  fuere  impressa:  ductu  et  impensa 
Pbilippi  Lavanu  Anno  a  natali  christiano  mcCcclxxvi.  quinto 
klas  Decembres.'  Fol. — Maittair.  pag.  366,  Pauzer  Tom.  11. 
pag.  23.  Biblioth,  publ.  Argentor. 

1477  C  Sallastii  Crispi  Bellum  Catilinarium.  '  Impressum  Medio- 
.    lani    per  magi^trum  lacobum  de  Marliano    m.cccc.lxxvij.' 

Bellum  Jugurth.  et  Orat.  Catilin.  iu  Cicer.  et  Cri»pi  Jugurtfaini 
oratoris  vita ;  et  ejusd.  in  Cicer,  Invect.  et  Cicer.  in  Crisp.  la 
fiue :  *  Haec  Crispi  lugurtfaini  opera  quam  optime  emendata 
Mediolani  fuere*impressa  dactu  et  impensa  magistri  lacobi 
Marliani ;  anno  a  oatali  Cfaristiano  mcccclxxvii.  vigesimo 
secundo  Kaleodas  Decembrea.'  Fol.-*Mailtair.  |iag.  379-  Pauxer 
Tom.  II.  pag.  30. 

.1478  Venetiis.  Fol.  Textui  prsmiasa  est  Vita  Sailostii»  auctore 
Hier.  Squamfico.  la  fioe  legitur:  ^  Crispi  Sallusti  historiograpfai 
clarisaimi  Catilinarii  ac  lugurtini  belli  finis.  opere  et  impenssa 
inagistri  Philippi  petri  magna ;  cum  diligentia :  atque  arte  im^ 
piesai  anno  dni.  MiUesimo  ccccLXXViii.  die  xxii.  Iimi. 
loanne  Moxenigo  principe  felicissimo  impeiante.  Explicit 
lovectiva  M.  T.  C.  ui  Salustiuai.' —  Extat  in  Bibl.  publ. 
Argeiitor* 

. —  Floientic  Fol.  Caii  Crispi  Sallustii  de  coiyuratione  Catilinae 
liber;  et  de  bello  Jugurtbino  liber.  In  fine:  <  Impreaaum  Flo- 
reotisfe,  apud  Sancti^m  lacobum  de  Ripoli,  m.cccc.lxxviii.'-^ 
Catal.  du  Duo  de  la  Valliera  Tom.  iii.  pag.  144.  Pauzer  Tonu 
I.  pag.  406. 

1479  C.  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinarium.    In  fine  veraus : 
^  Si^uisquam  cupiat  magnas  res  noscere  gestaa 
Unde  viiia  yirtua  aiaior  iueaae  aolet. 


800  RECBNSUR    BDITIONUM 

NuDC  opus  hoc  crispi  terse  pressum  sibi  qaent, 

Quo  nova  vis  lucet  artis  et  ingenii. 
Sistet  enim  priscis  quse  gloria/quanta  potestas 

Romulidus  (Romulidis)  fuerit,  dum  probitate  nitent* 
£t  contra  (vitiis  ipsa  virtute  subacta) 
Ilur  ut  in  facinus,  et  labat  omne  decus/ 
Sequitur  ejusdem  bellum  Jugurtfainum.     In  cujus  fine  l^itor: 
'  C.  Crispi  Saiiustii  de  bello  lugurthino  liber  finit.     Impressus 
parisiis  in  vico  Sancti  lacobi,  io  intersignio  foHis  viridis'  (per 
Petrum  Csesaris  et  Joh.  Stoll.)    '  Mil.  cccc.  Lxxix.'    Beliam 
Jugnrthinum  excipiunt  Ciccronis  quatuor  Catilinarise  et  Sallustii 
oratio  in  Tutlium.  4. — Maittair.  pag.  400.  Panser  Tom.  ii. 
pag.  281. 

—  Sallustii  bellum  Catilinar.  et  Jugurtliinum.  In  fine :  '  Deo  h- 
veitte  impressum  estopificioac  industria  magistriAntoniiZarothi 
Parmensis,  Medioiani' mcccclxxix.  die  iii.  Novembris/  Fol. 
— Maittair.  pag.  400.  Pancer  Tom.  ii.  pag.  35» 

1480  Venetiis.  Fol. — Maittair.^  pag.  410.  Panaer  Tom.  iii. 
pag.  l6o. 

1481  C.  Crispi  Sallustii  de  conjnratione  Catiliriae  liber ;  et  de  bello 
Jugurthino  liber.  In  fine  Jugurths :  '  Finis.  Crispi  Sallostii  <^us 
feliciter  impressum  Venetiis.  m.cccc.lxxxi.'  Sequuotur :  Crispi 
Sallustii  oratoris  clarissimi  Vita:  Crispi  Sallustii  in  M.  T.  Cice- 
ronem  invectiva :  M.  T.  Ciceronis  in  Crispum  Sallnstiom  respon- 
sio  seii  invectiva :  Registrum  chartarum.  Tandem  :  '  Venetiis 
per  Baptistam  de  tortis.  mcccclxxxi.  die  xxiii.  decembris.' 
Fol. — Maittair.  pag.  418.  Panxer  Tom.  iii.  pag.  173. 

148^  Caii  Sallustii  Crispi  Beilum  Catilinar.  et  Jugurthin.  In  fioe: 
*  Hoc  L..Catilinae  gestorum  atque  Vitae,  lugurtini  quoque  Crispi 
opus,  Mediolani  impressam  est  per  Leonardum  Pachel  una  cum 
Ulderico  Scinzenzeller,  eius  Socio  Anno  domini  mcccclxxxii. 
nono  Kalendas  Febraarii.*  Fol. — Maittair.  pag.  432«  PaozerTom. 
II.  pag.  45. 

—  Caii  Crispi  Sallustii  Bellum  CatilioariuQi»  et  Bellum  Jugafthi- 
num.  In  fine :  '  Crispi  Sailustii  opus  Rome  feliciter  impressam : 
finit:  anno  mcccclxxxii.'  Accedunt  in  eodem  volumme: 
Crispi  Sallustii  oratoria  clarissimi  vita:  Crispi  Sallostti  io  M.  T. 
Ciceronem  invectiva :  M.  T.  Cicerofeiis  in  Saliustiam  responsio 
sive  invectiva.    In  calce :  <  flnis*  Impreasum  Rooie :  Aono  dni 


C.  C.  SALLfJSTII.  Ml 

MCCCCLXXXii.  die  xvii.  meosis  Apriiis/  4  iiiia«  (ex  offic. 
Eiicliar.  Silber.) — Maittair.  pag.  458.  Pancer  Tom.  n.  pag.  4ft9. 

1483  Sallustius  cum  commento.  Venetiis.  Fol. — Maittair.  pag.  450. 
Panzer  Tom.  iii.  pag.  202. 

1485  C.  Crispi  Sallustii  historia  de  conjurajtione  Catilin»  et  de 
bello  Jugurthino,  Sallustii  vita,  &c.  quse  exhibentur  in  edtt.Veii. 
an.  1481.  In  fiqe:  ^Venetiis  per  Bemardinum  Benalium  ef 
socios.  M.cccc.LXxxv.  diexxiiii.  aprilb/  Fol.  —  Maittair.  p, 
746.  Panaer  Tom.  iii.  pag.  222. 

— •  C.  Cnspi  Sallustii  Opera.  In  fine :  '  Libdlo  inscripta  huic  ai 
quispiam  noscere  petat.  Primo  lugurtini  Crispi  Libros  duos,  eius 
csse  attingerc  sciat.  Secundo,  Orationem  Catiiinse  reSponsivam  in 
m.  T.  Ciceronem.  Tertio,  Crispi  lugurtini  Oratons  clarissimi 
Vitam.  Quarto»  eiusdem  Crispi  Sallustii  in  M.  T.  Ciceronem  In« 
vectivam,  Quinto,  M.  T.  Ciceronis  in  Crispi  lugurtini  lesponsio» 
nem»  sive  Invectivam»  quse  finem  eodem  libello  pnebet.  Hoe 
Lncii  Catilinse  gestorum  atque  Vitss,  lugurtini  quoque  Crispi 
opus^  Medlolani  impressum  est  An.  Domini  mcccclxxxv.  die 
IT.  mensis  lifodii.'  Fol.  —  Denis  Suppi.  pag.  205.  Panaer  Tom. 
II.  pag.  53. 

•  •  s.  a.  1.  et  typogr.  Fol.  Incipit  a  verbia :  *  C.  Crispi  Sallustii  de 

bello  lugurthino  contra  populum  romanum  iibeir  feliciter  incipit.' 
In  finefol.  40.  a.  '  C.  Crispi  Sallnslii  de  bello  lygnrthmo  liber 
feliciter  finit. 

De  inorte  logurte  disticon 
Qui  cupis  ignotnm,  lugurte  noscere  letum : 
Tarpeie  rupis  trusus  ad  ima  ruit.' 
FoL41.a.  'C.  Crispi  Sallustii  de  Lucii  Cataline  coniuratione 
Itbcr  felicit^  incipit.'  Fol.  60.  b.  «  C.  Crispi  Sallustli  de  coniura- 
tion^  CatiMne  feliciter  finit.*   Char.  goth.  uti  videtur  Martini 
Flachen,  Argentoratensts  typographi,  cujus  specimen  in  ses  inci- 
aumexhibet  Cat.  Biblioth.  de  la  Vall.  Tom.  iii.  png.  143.— 
Psiiuer  Tom.  i.  pag.  89-  sq* 

•  •  8*  a.  I.  et  typogr.  4.     Incipit  a  Prologo  belli  Catilinarii.    In  fino 

fol.  28.  verstts  octo  leguntnr,  quorum  ultimus : 

itur  ut  in  facinus»  et  labat  omne  decos. 
Fol.  29.  Incipit  bellum  Jugurthinum.    In  fine:  *  C.  Crispi  Sal- 
lnstit  de  bello  Ingurtino  fiber  finit.'    Seqountur  versus  quataor 
^e  ttiorte  Jugurthae,  et  decem  aKi,  quormn  primus : 


M2  RBCBN8US   BDltlOKUM 

Quos  Belloiia  Tiros  oltm  concusserit  armia. 
^gnieii  clauduot :  M.  T.  Ciceronis  invectivse  in  L.  Catifinmm.  In 
fine:  \  £t  in  hoc  finitur  quarta  invectiva  M.  T.  Ciceronis  in  L. 
Catiiinam.'  Cbar.  Petri  Caesarisy  typographi  Parisiensis. — ^Panzcr 
Tom.  IT.  pag.  342. 

•  •  s.  a.  4.  Sallustii  libri  de  conjuratione  Catilinae  et  de  bdlo  Jngur- 
^  thino,  cuffl  Ciceronis  invectivis  in  Catiiinara.     '  Parisiis  per  ma« 

gistrum  Udalricum  cognomento  Oering.'  (an.  1479«  ut  putatnr.) 
— Panser  Tom.  ii.  pag.  340.  Differt  ab  edit.  principe. 

•  •  s.  a.  et  L  fol.  Sallustii  Opera.    In  fine  legitur  Justiniani  Romani 

epistola,  ex  qua  discimus  Joannem  Vercellensem  et  Franciscum 
Madium  impressores  fuisse. — ^Panzer  Tom.  iii.  pag.  501. 

•  •  s.  a.  4.  Sallustii  de  conjuratione  Catilinse  liber.  '  SvoIIis  per  P. 

Os  de  Breda/— Panzer  Tom.  ix.  pag.  104. 

•  •  s.  a.  1.  et  typogr.  Fol.  *  C.  Crispi  Salustii  liber  de  conjuiatione» 

L.  Ser.  Catiline.  Prsecedit  C.  Crispi  Salustii  vita.'  (Lipsise.) — 
Panzer  Tom.  ix.  pag.  501. 

•  •  s.  a.  1.  et  typogr.'  4.   Excerptae  orationes  ex  libris  historiarnm 

C.  Crispi  Sallustii.  Incipit  ab  orationc  Lepidi  Cos.  ad  R.  P.  et 
terminatur  his  versibus : 

Cbriste  Deus,  vere  sancte  genetricis  amore 

Corporis  ac  anime  sit  tibi  cura  mee. 
Hostb  ab  insidiis  cunctis  hac  uocte  tuere ; 
Peccavi,  fateor,  tu  miserere  mei. 
Cbar.  goth.  Jofa.  Scballi»  tjpographi  Mantuani. — Panzer  Tom. 
ii.pag.  10. 

•  •  s.  a.  1.  et  typogr.  4.  Orationes  ex  Sallustio  et  aliis. — Panzer  Tom. 

IV.  pag.  169. 

•  •  s.  a  I.  et  typogr.  4.  '  Salustii  invectiva  contra  M.  T.  Ciceronem. 

Responsio  Ciceronis  contra  invectivam  Salustii.  Epistola  Ence 
Silvii  contra  vemaiidum  legisperitum  de  recommendatiooe 
poesis,'  &c.  Char.  Amoldi  Tlierhoeraen,  typographi  Coloniensis. 
Panzer  Tom.  iv.  pag.  186.  coll.  Tom.  ix.  pag.  227- 

^TAS  II. 
1490     1508. 

Nomen  habeat  a  Pomponio  Lseto,  qui  et  Sallustium  recognovit,  et 
ex  CqA.  Vaticano  fragmenta  aliaque  eidem  adjudicata  protoJit. 


O»  0.  SALLU8TII»  808 

Th.  Reines.  Ep.  50.  ad  Rup.  pag.  457«  Quicquid  in  Sallustio 
contra  Tett.  Codd.  fidem  immutatuiii  est,  id  Laeti  importnnae 
diligentiae  tribuunt  docti.  At  Jo.  Cuspinianus  in  pnef.  Flori  testa- 
tur,  typogmphos  Sallustii  opuscula  a  Pomp.  Laeto  correcta  emen- 
titos.  Quae  autem  iilius  prima  habeatur,  nemo  dixit.  Sitne  igi- 
tur  Romana  quam  primo  loco  ponimus,  an  quae  sequitur  Veneta» 
ineertumnobis.  Hac  vero  aetate  quoque  illustres  interpretes  acce- 
dunt  Laur.  Valla»  Badius»  cet. 

1490  '  C.  Crispi  Sallusti  liber  de  coniuratione  L.  Sergii  Catilinae : 
Inclamatio  contra  eundem :  de  Bello  lugurthino  liber  :  Orationes 
et  epbtolae,  ex  emendatione  Pomponii  Laeti.'  In  fine :  '  Impressus 
Rome  per  M.  Eucharium  Silber  alias  Franck*  Anno  Salutis 
M.ccccxc.  Tertia  Nonas  ApriliB.  Sedente  Innocentio  viii. 
Pon.  Max.  Anno  eius  Sexto.'  4  mtnw^Maittair.  p.  520.  Panzer 
Tom.  II.  p.  498.  sq. 

—  Venetiis.  Fol.  per  Jo.  Verceileiisem  et  F.  Madium. — Panser 
Tom.  III.  pag.  287«  Hanc  Wassius  tractavit. 

•  •  C.  Crispi  Saliustii  Bellum  Catilinarium  cum  Laurentii  Vallensis 
commentariis,  Portii  Latronis  Declamatio  contra  Catilinam.  Sal- 
lustii  bellum  Jugurthinum.  Ejusdem  irariae  orationes.  Ejusdem 
vita.  In  aversa  pagina  legitur  Pomponii  Laeti  Epistola  ad  Augus- 
tinum  Mapbaeum.  In  fine  operis :  '  Laus  omnipotenti  Deo. 
Impressum  Venetiis  per  Bemardinum  Benalium/  FoU  sine  nota 
anni.-*Pl..Braun  P.  ii.  pag.  40.  n.  lxxix. 

1491  C.  Crispi  Sallustii  Historiaeex  receusione  Pomponii  Laeti»  cum 
comment.  Laurentii  VaUensis  in  Conjurationem  Catilinap.  '  Ve^ 
oetiis,  arte  Philippi  Pincii  de  Caneto.  M«  ccccxpi.  Maii  undeci- 
mo.'  Foi. — Panzer  Tom.  lll.  pag.  30$. 

1492  *  Hoc  in  volumine  haec  continentur.  Pomponii  Epistola  ad 
Augustinum  Maphaeum.  C.  Crispi  Salustii  bellum  catiliuarium 
cum  commento  Laurentii  valiensis.  Portii  Latronis  Declamatio 
coBtra  L.  catilinam.  C.  Crispi  Salustii  bellum  iugurtinum.  C. 
Crispi  Salustii  variae  oratioues  ex  libris  eiusdem  historiarum  ex- 
cerptie.  C.  Crispi  Salustii  vita.  Romae  per  Pomponium  emen- 
data  et  Venetiis  diligeutissime  impressa.'  In  fine :  '  Impressum 
Venetiis  per  Nicolaum  de  Ferrarb  dePraiormo  M.ccccLXXXXii* 
die  Tiii.  lunii.'  Fol.— Panzer  Tom.  iii.  pag.  325. 

<  HoG  in   volumine  haec  continentur.     Pomponii  Epbtola  ad 

Augustinum  Maphaeum.    C.  Crispi  Salustii  bellum  catilinarium 


804  RECENSVS   BDITIONUM 

cum  comiiiento  Laurentii  Vallensis.  Portii  Latronis  Declamatio 
contra  Catilinam.  .  C.  Crispi  Salastii  bellum  ittgurthinoni/  &c» 
ut  in  edit.  anteced.  In  fine :  *  ImprtMnm  Venetiis  per  magts- 
trum  Theodorum  de  ragasonibus  de  asula  Aooo  domini 
M.  cccc.  Lxxxxii.  die  viii.  lulii.  Deo  g;ratias  Amen.'  Fol.  min. 
— Paocer  Tom.  iv.  pag.  445. 

1493  *  Crispi  Sallustii  Catilinaria  cum  commentariis  Lanrentii  Val- 
Im :  item  Portii  Latronis  Declamatio  contra  Cafillnam :  Salliistii 
Bellum  lugurtbinum.  Eiusdem  variae  orationes  et  vita :  Roias 
per  Pomponium  emendata  ac  Mediolani  diligentissime  impressa.' 
Cum  Epistok  Pomponii.  In  fine :  '  Aono  incamationis  Chiisti 
lesus  Salvatoris  Millestmo  quadringesimo  nonagesimo  tertio, 
lannarii  mensis  die  ultima,  impressum  Mediolani  est  pnesens 
opiiscolum  arte  et  ingenio  Ulderici  Scinxenzeller.'  Fol. — ^Denis 
Suppl.  pag.  355.  Panzer  Tom.  11.  pag.  69. 

—  C.  Crispi  Salustii  bellum  Catilinarium  cum  Laurentii  Vallensb 
commentariis.  Ejosdem  Bellum  Jugurthimim,  orationes  e<  libris 
ejusdem  excerptc,  ejusque  vitsi.  Prvmittitur  Pomponii  Latti 
Epistola  ad  Augustinum  Maifeum.  In  fine  voluminis:  '  Venetiis 
impre ssum  est  hoc  Salustii  opus  cum  commento  per  loaDnem-  de 
cereto  de  Tridino  Anno  domioi  m.  cccc.  Lxxxxiii.  v.  die 
Augusti.'  Fol. — Pl.  Braun  P.  ii.  pag.  250.  n.  xxii. 

1494  Sallustti  opera.  '  Taurini  per  Nicolaum  de  Bededictia  et 
lacobinum  Suigum/  Fol. — Maittair.  pag.  174.  Panzer  Tom.  111. 
pag.  46. 

— -  Venetiis.  Fol.— Maittair.  pag.  789.  Paozer  Tom.  iii.  pag.  364. 

1495  *  Hoc  in  volnmine  hssc  continentur.  Pomponii  Epistoln  ad 
Augustinum  Maphseum.  C.  Crispi  Sallustii  bellum  catiirnarium 
cum  commento  Laurentii  vallensis.  Porcii  Latronis  Declamatio 
contra  L.  Catilinam.  C.  Crispi  Sallustii  bellum  lugurthinum  cura 
commentariis  praechirissimi  fratris  loannis  Chnsostomi  Soldi 
Briziani.  C.  Crispi  Sallustii  variae  orationes  ex  libris  eiusdem 
historiarum  exceptn.  (sic)  C.  Crispi  Sallustii  vita/  &c.  lo  fine : 
*  Opera  et  diligentia  Bemardini  Misintae  Ticiensb,  impensa  vero 
Angeli  et  lacobi  Britannicorum  fmtrum  impressa  Brixiae  idibus 

'  lanuarii  m.cccc.lxxxxv.  accuratissime  per  Pomponium  Lae^nm 
et  per  lohaanera  Britaonicum  revisa.'  Fol. — Maittair.  pag.  413. 
Panzer  Tom.  i.  pag.  254.  Abnndat  vitiis  operarom  variis  < 
nsqoe,  teste  ven.  Tellero,  qui  ea  usus  est* 


C.  C.  SALLUSTU.  805 

1496  'Hoc  in  Tolumine  haeo  contineBtar.  Pomponii  Epistola  ad 
Attgustinam  Mapbeum.  C.  Crispi  Salustii  bellum  catiiinarium  cnm 
commento  Laurentii  VaHeosis.  Portii  Latronis  Declamatio  con- 
tra  L.  catilinam.  C.  Crispi  Salustii  belium  iugurthinum.  C 
Crispi  Salustii  varie  orationes  ei  Libris  eiusdem  historiarum  ex- 
cerpte.  C.  Crispi  Salustii  vita.'  Haec  in  fronte.  In  iioe :  *  Ac- 
cipe-opus-Salustii-accuratiBsime  et  fideliter  impressum  Lugduni 
per  magistrum  iohannem  de  vingle  impressorem  insignem.  Anno 
ab  incaruatione  seu  nativitate  Milleno  quadringenteno.  xcvi. 
Altera  die  epjphanie  domini  que  est  septima  dies  Mensis  lanua- 
rii.'  4. — Maittair.  pag.  610.  Panzer  Tom.  ix.  p.  248. 

—  Sallustius  ex  Lteti  recognitione,  cum  Laur.  Vallds  comment.  in 
Catilinam  et  Jo.  Cfarys.  Soldi  in  Jugurtham.  Venetiis  per  Philip- 
pum  Pincium.  Fol.— Panz.  Tom.  iii.  pag.  399. 

1497  '  Hoc  in  volumine  haec  continentnr.  Pomponii  Epistola  ad 
Attgustinum  Mapheum.  C.  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinarium/ 
Ac.  ut  in  ed.  Brixiensi.  an.  1495.  In  fine :  *  Scito  humanissime 
lectqr  haecopera  Salustii  cum  commentariis  et  aliiscum  declama*- 
tionibus :  tum  orationibus :  opera  et  diligentia  magistri  Andree 
Brocart.  Irapensa  vero  lohannis  Aiexandri,  et  lohannis  Petit 
librariorum  Parisiis  quam  diligenter  revisa  atque  impressa  fore 
idibus  lanuariis/  1497.  Fol.  min. — Maittair.  p.  635.  Panzer 
Tom.  II.  p.  316. 

•  •  8.  a.  1.  et  typogr.  fol.  <  Hoc  in  volumine  haec  continentur. 
Pompoiiii  Epistola  ad  Augustinum  Maphseum.  C.  Crispi  Salustii 
beltum  Catilinarium  cum  commento  Laurentii  Vallensis.  Portii 
Latronis  declamatio  conlra  L.  Catilinam.  C.  Crispi  Salustii  bel- 
lom  lugurthinum  cum  commentariis  preclarissimi  fratris  loan. 
Cbrysostomi  Soldi  Brixiani.  C.  Crispi  SaJustii  variie  orationes  ex 
libris  eiosdem  faistoriarum  exceptae.  C.  Crispi  Salustii  vita. 
Romae  per  Pomponiom  emendata  Brixiaeque  per  loan.  Britanni- 
cum  diligentissime  revisa.'  Praecedunt  Epistolse  duae  Joh. 
Chrysostonii  Soldi  ad  fratrem  suuni  Bartholomaeum.  In  fine  nulla 
subscriptio. — Panzer  Tom.  iv.  p.  186.  Brixtae  minime  dari  posse 
faanc  edit.  monet  AudiflTr.  in  Specimine  edd.  Italic.  Sec.  xv. 
pag.  203. 
1 300  Venetiis.  Fol.  In  pijma  pagina  folii  primi  conspiciuntur  qua- 
tiior  figurae,  auctorem  et  tres  ejus  commentatores  exhibentes. 
His  volumiois  hojus  contenta  leguntur  subjecta.     i.  C.  Crispi 


800  RBCBN9CTS   BDITIOl^UM 

Salnsfii  Belluin  Catilinariam  cum  Laureotii  VaUae  et  Omnibooi 
Leoniceoi  commeulariis.  ii.  Partii  Latronis  Declamatio  contra 
L.  Catilinam.  iii.  Saiustii  Bellum  Jugorthinum  cum  Joan. 
Chrysostomi  Soldi  commentariis.  i¥.  Ejusdem  varise  orationes 
ac  vita. — Ad  finem  habentur:  Oratio  Salustii  invectiva  in 
'  Ciceronem,  hujus  responsio,  et  Catilinae  Omtio  responsiva  in 
Ciceronem.  In  calce  voluminis  legitur :  '  Impressum  Venetiis' 
opera  et  impensa  solertissimi  viri  loannis  Tacuini  de  Tridioo : 
regnante  inclito  Principe  Aiigustino  Barbadico  Anno  domini 
M.  cccc.  die  XX.  Lui.'  Adjecta  sunt  chartarum  registnim  et 
typographi  symbolum.    Pi.  Braun  P.  ii.  pag.  324.  n.  xviii. 

1501  'Crispi  Salustii  liber  de  Bello  lugurthe  regis  Uniusdarum 
emendatus  atque  impressus  impensis  lac.  de  Breda  Daventrie/ 
4.— Sic  Bibl.  Emtinck.  P.  iii.  p.  151.  n.  398.  Conf.  Panzer  Tom. 
IV.  pag.  484. 

1 502  *  Hoc  in  volumine  h»c  continentur.  Pomponii  Epistola  ad 
Augustiuum  Mapheum.  C.  Crispi  Salustii  bellum  Catiliparium 
cum  commeuto  Laurentii  Valiensis:  et  Omniboni  Leoniceni. 
Portii  Latronis  Declamatio  contra  L.  Catilinam.  C.  Crispi  Salustii 
bellum  lugurthinum  cum  commentariis  prseclarissimi  liratris 
loannis  Chrysostomi  Soldi  Brixiaiu*.  C.  Crispi  Salustii  variae 
orationes  ex  libris  eiusdem  eaceptse.  C.  Crispi  Salustii  vita. 
Romse  per  Pomponium  emendata,  Brixiseque  per  loan.  Britanni- 
cum  diligentissime  revisa.'  In  fine :  '  Impressum  Venetiis  opera 
et  impensa  splerlissimi  viri  loannis  Tacuini  de  Tridino :  regnante 
inclito  Principe  Leonardo  Lauredano  Anno  Domini  Mcccccti. 
die  X.  lulii.'  Fol.  —  Panzer  Tom.  viii.  pag.  352. 

ISOd  'C.  Crispi  Sallustii  Opera.  Hic  erit,  ut  perhibent  doctorom 
corda  virorum,  Primus  Crispus  in  historia.'  In  fine  :  '  Opus 
hoc  impressum  Florentiae  opera  et  impensa  Philippi  luntae  Flo- 
rentini  Bibliopolae.  Anno  salutis  millesimo  quingentesimo  tertio, 
sexto  calendas  Februarias,  Petro  Soterino  Vexillifero  foelicissimo.* 
8.  —  Panzer  Tom.  vii.  pag.  f.  Praemittitur  Benedicti  Philologi 
editoris  nuncupatoria. 

1504  Salustius.  'Blesis,  quarto  nonas  lunii  Mccccciiii.'  8.  (curante 
Thonia  Murcbio,  Genuensi,  qui  pauca  pnefatus  est. — ^Harks. 
Introduct.  in  bot  lit.  Rom.  p.  ii.  pag.  250. 

—  C.  Crispus  Sallustius  ab  Ascensio  familiariter  expositus.  *  lefaan 
Petit.  Quae  omnia  venuodantur  Parrhisiis  in  vico  Sancti  lacobi 
sub  Leone  argenteo :  et  io  monta  divi  Hilarii  ex  adverso  Collegii 


^      €.  C»  BALLUSTII.  60^ 

Itali.  Amio  saltttis  Cbmtiahe  m.d.iiii.  Tertio  Calen.  Nbvenb/ 
1d  fiDe :  '  FiDis  reliquiarum  C.  Crispi  Sallustii  et  plusculoruiii 
fragmeDtoruDi  uude  UDde  corrasorum  et  ab  Asceosio  utcuDqiie 
explicatorum  et  ab  eodem  diligeDti  accuratioDe  coimpressonim 
aDDo.saltttis  ChristiaDse  mdiiii.  tertio  Caleod.  Novemb.'  fol.  — 
PaDxer  Tom.  vii.  p.  510. 

—  Sallnstii  opera.  '  LngduDi  apud  Barthol.  Trot  aDoo  millesimo 
qniDgeotesimo  quartOy  die  quiota  NoTembris.'  8.  —  Maitt.  lod. 
II.  pag.  224.   Paoier  Tom.  vii.  p.  281. 

1505  C.  Crispus  SaUustius  de  coojuratioDe  L.  Serg.  CatiIio«. 
*  CoDstaotiae  per  lo.  ScbaeflTeler  mdv.  die  xii.  luoii.'  4.  —  Paozer 
Tom.  VI.  pag.  446. 

1 506  '  Opera  Salustiaoa.  lo  Ca.  Crispi  Salustii  opera  Asceosii 
familiaris  ioterpretatio.  Id  cuius  complexu  hiec  opera  cootioeo- 
tur  omnia.  Epistola  Pompoaii  leti  de  eiusdem  recogoitione — 
Oratiooes  due  ad  Csesarem  senem  de  republica. — Veouodantur 
Lugduoi  a  Stephaoo  gtteyoard  prefate  civitatis  bipliopola  et  cive. 
Iq  vico  Meicuriali  vulgariter  Eo  la  rue  mercbiere :  prope  saoctum 
Aotooium.'    Id  fioe:  '  Fiois  Reliquiarum  C.  Crispi  salustii  £t 

.  pluscttlomm  fragmentorum  undeuode  corrasorum.  £t  a  lohaooe 
de  viogle  diligeoti  accuratiooe  coimpressorum.  Aooo  salutis 
christSaoe  m.cccc.  sexto.  Sexto  Caleo.  Novembris.'  fol.  mio. — 
Repetitio  ed.  Paris.  ao.  1504.  Panier  Tom.  vii.  pag.  283. 

1508  Sallustius.  Mediolaoi  per  loh.  Aogelum  Scioieozeir.  Fol.  -^ 
Paozer  Tom.  vii.  pag.  385.     , 

—  Saliustius  cum  plusculis  additameotis.  Paiisiis  apud  Aaceosium. 
8. — Paozer  Toro.  vii.  pag.  530. 

—  Saliustius  de  bello  Jugurthioo.  lo  fioe:  *  Impressum  Haotwer- 
pi«  io  foro  frumeotario  post  Curiam  Civitatis  hand  longe  a  rubeo 
Scuto  per  me  Hadrianum  de  Bergis  1 508/ 4.--*Maittair.  Tom. 
II.  pag.  189.     Panzer  Tora.  vi.  pag.  4. 

—  Sallustii  bellum  Jugurthinum«  4.  s.  L  quam  Cortius  sibi  e 
biblioth.  Viteberg.  transmissamyputat  Lipsie  excusamaMartino 
Herbipolensii.  Vide  ejus  Praef.  pag.  xii. 

—  Sallustii  bellum  ^Catilinarium  et  Jugurthinum.  s.  L  8.— >Panzer 
Tom.  IX.  pag.  1 10. 

^TAS  IIL  ALDINA. 

1509—1536. 

Qnam  inchoavit  Aldus  Pius  Manutius»  firmavit  Fraot.  Asttlanus» 


808  RBC£N»1H3  RDlTIOlfUlf 

'akeritts  Akfinae  ctmtor.  lUe  quideni  ez  duolnis  MM*'aiitiqiBf- 
•imis  e  Gallia  a  Jo.  LAScari^  et  Jo.  Jocundo  allatis  Venetias,  cx- 
oudkSalL  Catil.  et  Jug.  in  melioB  jam  emeadatosi  hic  deooa 
lumma  cura  recognitos  omnique  pBorBoSy  ut  quidem  piofiletiir 
id  prsiatiooey  qda  plurima  marcescebant»  lepurgatoa  labe,  ac  sao 
demum  restitutos  candori,  dedit  Mss.  fide« 
I5Q9  C.  Crispi  Sallostii  de  Conjuratione  Catilin».  Ejnadem  de 
Bello  Jugurtlnno.  Sjusdem  oratio  contra  M.  T.  Ci<9eioaam. 
M.  T.  Ciceronis  oratio  contra  C.  Crispum  Sallustium.  Ejosdem 
ovationes  quatuor  contia  Lociom  Catiiinam.  Porcii  Latronis  de- 
«damatio  contra  Lucium  Catilinam.  Orationes  qusMlam  ex  libris 
Historiarum  C.  Crispi  Saliustii.  '  Venetiis,  in  SMlibas  Aldi^  et 
Andreas  Asulaui  soeeri,  Mense  Aprili  mdix.'  8. — CreTenna  Tom. 
T.  pag.  142. 

—  C.  Crispi  Sallnstii  Opera  ab  Ascensio  expianata.  In  fine :  '  C. 
Crispi  SaUustii  Catilina  et  Jugurthina  cum  reliquis  ci^Iectaaeitab 
Aseensio  utcunqoe  explanatis»  hic  snum  capit  finem.  Logdoni 
diligenti  recognitione  impressus  per  Claudium  Da?ost,  alias  de 
Troys.  Impensis  lionesti  viri  Simonis  Vinoentii  a.  dom.  nuile- 
simo  quiogentesimo  nooo.  xvili.  lun/  Fol.  min. — Panxer  Tom. 
▼II.  p.  292.  Harles.  Suppl.  ad  bKT.  Not,  lit.  Rom.  P.  i. 
ptg.  299. 

-*-  Salluatii  oratio  inyectiva  in  Ciceronem  cum  Besponso.  Franco- 
fonfiii  per  Balth.  Murher.  Fol. — Pana.  Tom.  yii.  pag.  51. 

1510  C.  Crispi  Salustii  liber  de  conjuratione  L.  Ser.  Catiiinse.  In 
calce :  '  Opus  Salustn  in  romana  bistoria  priacipis :  de  coniura- 
tione  Catilinae  elegantissimumy  et  ab  Herbipoleosi  Martino  ex- 
acttssiine  optimis,  (ut  vides)  typb  [n.  gothicis]  iam  denuo  impres- 
sum :  et  vigikntissima  cura :  ex  multis  probis  codicibus  eollatis : 
apprime  emendatum  emaculatumque.  Anno  iucamationis  decimo 
supra  millesimum  quingentesimum.'  Fol. — Extat  in  bibi.  publ. 
Eriangensiy  teste  Harlesio  in  Introduct.  in  Not.  Lit.  Rom.  p.  ii. 
p.  251.  In  Panseri  Ann.  typ.  Tom.  tii.  p.  l68.  n.  303.  vero 
dtatur  ex  Cat.  Tott.  '  Sallustii  bellum  Catilinarium  et  logur- 
thinnm.  Lipsiae  per  Martin.  Herbipolensem,  mdx.'  FoL 

—  Coloniae.  4.  Sall.  Opera,  ex  officina  Quenteliana. — Panser  Tom. 
VI.  pag.  369. 

—  C.  Crispi  Sallustii  liber  de  bello  Jugurthino.  Impieasum  Lyptsk 
per  Jatobum  Tbanner.  FoI.~Paoser  Tom.  vil.  |Mig.  169. 


c.  G.  SALLirsTn.  8D9 

-^  G.  Griipi  SaUostu  de  conjofBtioiie  L.  Ser.*  CatiHn».  Ii]Mi» 
typift  Jacobi  Thanneri.  Fol.-^Panzer  ibid, 

— ^  Crispi  SlilliUtii  de  cooiuratiooe.  Catiliuik :  Et  bello  Ia|^rtiao 
cntai  doobus  expoiitoribui»  Laureotio  Valla :  £t  loan.  Chiiflos- 
tomo  Brixiaoo  fidelissime  correcta,  Additse  sunt  noooullae 
eiusdeni  oratiooes  ex  libris  historiarum  excerptse :  cum  iovectjflria 
ioCiceTooem:  et  Ciceronis  in  Sallustium :  ooperrime  omoiaiex 
votoatissimis  codicibus  quam  diligentiasime  castigata.  lo  fiae : 
'  Impressum  Mediolaoi  io  Md.  Leooardi  de  Vegiis  Aooo  Doanoi 
UJCcccc.x,  Die  viii.  Novembr.'  Fol. — Panzer  Tom.  vii. 
I»g.  389* 

1511  Opera  Salustiaoa.  Opera  C.  Crispi  Salustii  divini  historio- 
graphi — ^Ascensii  expositione  elucidata  ac  darissime  expositay  &e» 
lofine:  '  C.  Crispi  Salustii  Catilina  et  lugurthioa  cum  reliquls 
collectaoeis  ab  Asceosio :  ntcuoque  explaoaHs :  hic  suom  cspit 
fioem  diligeoti  recogoitiooe  Impressus  [Lngduni]  per  lacobuffl 
OoareschaL  Aooo  domioi  miilesimo  qoingentesimo  undecimo  die 
veiio  deciaaseptima  Mensis  Octobris.'  4.  miy. — FanzerTom«  ix. 
pag.  511. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuiatbne  Catilinae,  et  bello  Jugnrthioo, 
historise,!  ouper  ad  archetypoo  Aldi  Maoutii  qoam  vigilaatissime 
eDModatae  ap  impressse.  In  fine  :  *  Viennae  Pannoniae  in  aedibos 
Hierooymi  Vietoris  et  loannis  Singrenit  sociorum,  expensis  vero 
Leonhaidi  et  Lucae  Alantseae  fratrum.  xii.  Calend.  Novemb. 
Anno  M.D.xi.'  4.— Denis  Wiens  Buchdr.  Gesch.  pag.  45.  sq. 

l5i2C*  CrispiSalustii  bellum  Catilinariom,  Item  bellum  Jogur- 
tbittum.  Item  variae  ratiooes  ex  libris  ejusdem  historiarum  ex- 
oetpte.  Item  C.  Crispi  JSalustii  vita.— ^Io  calce :  *  Argeotonti 
ex  aedibas  Schureriaois.  Mense  Aog.  a.  mdxii.  Tempos  ob- 
serva.'  4.  Pauca  praefatus  est  '  Balthasar  Fidelis  I.  U.  D.  et 
Modosciensis  «cclesiae  archibraesbiter'  (sic).— Harles.  Suppkm. 
ad  brev.  Not.  Lit.  Rom.  P.  u  Praef.  pag.  x.  Panzer  Tom.  ix. 
pag.  360. 

— t  C.  Criapl  Sallustii  Opuscula  cum  plusculis  additamentis.  Parisiis 
per  Guilelmum  le  Rouge  pro  Dionysio  Roce.  8.  Priemissam  habet 
lod.  Badii  Asceosii  Epistolain.— MaitUir.  T.  ii.  p.  233.  Panzer 
T.  VII.  p.  &69. 

1523  Opera  C.  Crispi  Sallustii  cum  varioruni  commeotariis.  lo 
fioe:  '  Impiessit  Veoetiis  Bartholomaeos  de  Zanois  de  Portesio 


810  BBCSKSUS   BDITIONUM 

MDiciii.  die  III.  mensb  Febraario.'  Fbl.— Panwr  Toni,  viii. 
pag.  411. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratione  Catilime.  Ejusdem  de  bello 
Jugurthioo.  Ejusdero  oratio  contra  M.  T.  Ciceronem.  M.  T. 
Ciceronis  oratio  contra  C.  Crisp.  Sallostium.  Ejusdem  orationes 
qualuor  contra  L.  Catilinam.  F.  Latronis  declamatio  contra  L. 
Catilinam.  Orationes  quaedam  ex  libris  Historiarum  C.  Cr.  Sal- 
lustii.  Florentise,  sumptibus  Philippi  de  Giunta  Florentini, 
Mense  Julio,  151 3*  8. — Crevenna  Toro.  v.  pag.  149. 

•'—  C.  Crispus  Sallustius  de  conjuratione  Catilinse  et  bello  Jugnr- 
tbioo»  ex  secunda  recognitione,  &c.  T.  O.  Argentorati  ex  cdi- 
bus  Schureriahis  Moxiii.  mense  Decembri.  4.^ — Panzer  Tom. 

.   Ti.  pag.  63. 

—  C.  Crispi  Sallustii  Opera.  Parisiis,  apud  Badium  Ascennam.  8. 
Panzer  Tom.  viit.  pag.  4. 

—  C.  Crispi  Salustii  Opera  cum  Laor.  Vallfle.  Omniboni  L«ODiceni. 
lo.  Badii  Ascensii  in  ejuad.  bellum  CatiKnarium,  in  bellura  Jn- 
gurthiuum  vero  Chrysostomi  >Soldi  Brix.  et  Ascens.  iii  caeteris 
autem  omnibus  Ascens.  interpr.  nonnullis  etiam  rationibns  de 
conscribenda  historia  additis  ex  ejusdem  historianim  monumentis 
excerptis.  Rom»  per  Pomp.  Laetum  alias  emendatay  nunc  vero 
Veiietiis  recogii.  &c.  Venetiis  per  Bernardinom  de  Vianis  de 
Lexona  VerceUens.  mdxiii.  FoI. — Panzer  Tom.  viii.  pag.  417- 

1514  Opera  Sallustiana.  Venetlis,  opera  Joan.  Tacuini  de  Tridino. 
Fol. — Panzer  Tom.  viii.  pag.  420. 

—  Opera  Salustiana  cum  lodoci  Badii  expositione,  Pomponii  Laeti 
recognitione,  et  ejusdem  vita,  &r.  Lugduni  per  Jobannem  de 
Platea  mdxiv.  die  xv.  Novembr.  Fol.  min.-^Panzer  Tom.  vii. 
pag.  306. 

1515  Sallustti  Belluro  Catilinarium  et  Jugurthinum.  Lipsiae  in 
asdibus  Valentiui  Schumann.  4. — Panzer  Tom.  vir.  pag.  191. 

1516  C.  Crispi  Sallustii^  de  conjuiatione  Catilinae^  et  b^io  Jugar- 
thino,  historise,  nuper  ad  archetypon  Aldi  Manutii  quam  vigilao- 
tissime  emendatte  ac  impressae.  In  iine :  '  Laos  Deo.  Vinnae  (»c) 
Pannoniae  per  Hieronymum  Vietorem.  Expensis  vero  Leooardi 
et  Lucae  Alantsae  fratrum.  Mense  Octobr.  Anno  Domini 
M.D.xvi.*  4.~-Denis  Wieiis  Buchdr.  Gesch.  pag.  157- 

—  Sallustii  bellum  Catilinarium.  Lipsiae  per  Valentinum  Schumano. 
4.— Panzer  Tom.  vii.  pag.  196. 


C.  Ov  8ALLUSTI1.  91% 

1517  &  SftHustii  Romaose  historite  facile  principiH  Bellum  Catili- 
nariuui.  In  fine:  '  Davenlriae  ex  olfictna  literatoria  Alberti 
Paeffraed  Anno  salutis  nostrae  millesimo  quingentesimo  decimo 
aeptimo/  4. — Extat  in  biblioth.  Acad.  Heideiberg. 

: —  C  Crispi  Saliistii  de  conjuratione  Sergii  Catilinae  bistoria.  nuper 
ad  Aldi  Manutii  Arcbetypon.  quam  diligentissime  et  emendata  et 
impressa.  In  fine :  '  Impressum  Lyptzk  per  lacobum  Thanner 
Herbipolitanum  Anno  dni.  Miliesimo  quingentesimo  decimo 
septimo.'  4.— Pnecedunt  Sallustii  librum,  1.  *  Testimonium 
elimati  codicis  per  Aldum,  ex  epistola  eius  praeliminari.'  2.  '  £x- 
cerptum  ex  libris  Petri  Criniti  de  bistoricis  ac  rbetoribus  latinis.' 
3*  '  Crispi  Sallustii  oratoris  clarissiroi  vita.'  Exscripta  est  haec 
editio»  si  duo  folia  prima  excipias,  literis  Romanis. — Freytag 

.    Apparat.  lit.  Tom.  ii.  pag.  1339.  sq* 

. —  C.  Crispi  Sallustii  de  bello  Jugurthino  liber.  £x  secuhda  Tecog- 
nitione  ad  Aldi  Manutii  archetypon.  Item  C.  Crispi  Sallustii 
vita«  Index  praeterea.  lipsiae  ex  sedibus  Valentini  Schumann. 
In  fine :  '  Lipsise  in  aedibus  Valentini  Schumanu.  Anno  domini 
Millesimo  quingentesimo  decimo  septimo.'  4. — Panxer  Tom.  vii. 
pag.  200. 

—  C.  Crispi  Sallustii  Bellum  Catilinarium^item  Bellum  JugurthiDum 
ejusdem.  Index  praeterea  eorum,  quae  ex  hoc  opere  veniunt  no- 
tattt  memoratuque  digna.  In  fine  :  *  Argentorati  ex  aedibus  Schu- 
rerianis  mense  Octobri  Anno  mdxvii.'  4. — Praefatus  est  Nic. 
Gerbelius.    Panzer  Tom.  vi.  pag.  85. 

—  Sallustius^  cum  plusculis  additamentis.  Parisiis.  8.  per  Joh.  du 
Pr6  et  Jac.  Messier.— Cat.  bibl.  Bunav.  Tom.  i.  pag.  292. 

1518C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratione  Sergii  Catilinae  hisloria. 

'  Lipsiae  ex  aedibus  Valentini  Schumann.  Anno  domini  Millesimo 

quingentesimo  octavo  dedmo.'  4. — Panzer  Tom.  ix.  pag.  495. 
1519Bellunr  Catilinarium  Sallustii   cum    elegantissima    oratione 

Ortwini  Gratii.    Coloniae  in  aedibus  Quentelianis.  4.— Panzer 

Toffl.  VI.  pag.  382. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  bello  Jugurthino  liber.  Item  Crispi  Sal- 
lustii  vita.  Lipsiae  ex  officina  Scbumanniana.  4.— Panzer  Tom. 
IX.  pag.  496. 

—  Opera  Sallustianay  cum  expositione  Ascensii.  *  Lugduni  per 
loaonem  Mariou  Anoo  M.  quingentesimo  xix.  die  vero  vii. 
lolii.'  4.— Panzer  Tom.  vii.  p.  324« 


813  RBOKNSUS    BDITIOMUM 

1521  C.  Crispi  Sallustti  de  coDJuratioiie  Catilinae.  Ejasdem  de 
bello  Jugurthino.  OratioDes  queedam  ex  libris  Historianim  C. 
Crispi  Sallustil.  Ejusdem  Oratio  contra  M.  f  •  CiceroBem. 
M.  T.  Ciceronis  oratio  contra  C.  Crispum  Sallustium.    Ejusdem 

'  orationes  quatuor  contra  L.  Catiiinam.  Porcii  Latronis  decla- 
matiocontra  L.  Catilinam.  Quseomniasolerti  nuper  cura  repur- 
gata  sunt,  ac  sno  quteque  ordine  optinie  d%esta.  In  calce: 
*  Venetiis  iD  «dibus  Aldi  et  Audrese  Asnlani  Soceri^  mense  lanu- 
ario  M.D.xxi.'  8. — Editio  egregia.  Extat  in  bibl.  Bipont.  olim 
Ducali. 

—  Crispi  &allustii  de  conjuratione  Catiiinae.  Ejusdem  de  bello 
Jugurthino«  Ejusdem  oratio  contra  M.  T.  Ciceronem.  M.  T. 
Ciceronis  oratio  contra  C.  Crispum  Saliostium.  Ejusdem  ora- 
tiones  quatuor  contra  L.  Catilinam.  Portii  Latronis  declainatio 
contra  L.  Catilinam.  Orationes  qusedam  ex  libris  historiarum 
C.  Crispi  Sallustii.  In  fine:  '  Basileae,  in  sedibus  Andrae  Cra- 
tandri,  mense  Februario  Anno  m.d.xxi.'  8.<— Panxer  Tom.  vi. 
pag.  228. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratione  Catilinae,  etbello  Jugurthino, 
historiiEy  n&per  ad  archetypon  Aldt  Maoutii  quam  vigilautissiine 
emendatse  ac  impressse.  In  fine :  '  Viennae  Pannoniae  per  loan- 
nem  Singrenium.  Expensis  Lucae  Alantsee.  Octavo  Cal.  Maii. 
Anno  Domini  m.d.xxi.'  4.— Denis  Wiens  Buchdr.  Gesch. 
pag.  221. 

—  C.  Crispi  Sallustii  Bellum  Catilinarium.  Item  Beiium  Jugur- 
thintim  ejusdem.  Index  pneterea  eorum,  quae  ex  hoo  opere 
veniunt  notatu  memoratuque  digna.  Argentorati.    In  fine :  '  £x 

officina  Hulderici  Morhardi  Mense  Augusto  MDXXI.'  4 Paoxer 

Tom.  IX.  pag.  571. 

—  C.  Crispi  Salustii  opus,  cum  commentariis  Laur.  Vallae,  Onroi- 
boni  Leoniceni  ct  lod.  Badii  Ascensii  in  ejusdem  bello  Catili- 
nario :  io  bello  vero  Jugorthino  Jo.  Chrysost.  Soidi,  ejasdemque 
Ascensii :  accedunt  alia.  Venetiis,  pcr  Bernardum  Viani  Vercel- 
lensem.  Fol.— Bibliotb.  Emtinck.    Part.  iii.  pag.  36.  n.  300. 

—  Crisp.  Sallustius.  Selestadii,  in  aedibus  Laasari  Schuierii.  4.— 
Panzer  Tom.  viii.  pag.  292. 

1522  Antwerpiae.  4* 

1523  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratione  Catilinae.  Ejusdem  de 
bello  Jogurthino,  &c.     '  Parisiis,    excudebat    Sim.    Colinvui 


G.  O.  AALLUSTIU  $18 

M  Dxxiii.  Idibus  lulii/  8.— Bibl.  Emtinck.  Part.  iii.  pAg.  312« 
i|.  629*  Panxer  Tom.  viii.  pag.  83. 
—  Sallustii  Operay  .cum  coromentar.  Asceosii.  *  Lugduoi  impress. 
per  Antonium  Blaiicbard  M.  quingeotestmoxxiii.pridie  Calend. 
Sextilis.'  4. — ^Panzer  Tom.  vii.  pag.  335. 

1526  Opera  SaUustiaiia.  Lugduni  per  lacobum  Myt.  Fol. — ^Panzer 
Tom.  VII.  pag.  340.  Badianam  sequitur, 

1527  C  Crispi  Stdlustii  de  conjuratione  Catilinae.  Ejusdem  de 
bello  Jugurtbino.  Orationes  quaedam  ex  libris  bistoriarum  C. 
Cr.  Sallostii.  Ejusdem  oratio  contra  M.  T.  Ckeronem.  M.  T. 
Ciceronis  oratio  contra  C.  Cr.  Salluatium.  Ejusdem  oratioues 
quatUor  contra  L.  Catilinam.  Porcii  Latronis  declamatio  contra 
L.  Catilinam.  Quae  omnia  s<^erti  nuper  cura  repurgata  sant, 
•e  suo  quaeque  ordioe  optlme  digesta.  In  fine:  *  Floreotia»  per 
heredes  Pbilippi  Juutae.  Anno  domint  m.d.xxvii.  Mense  lunii.* 
8. — Panaer  Tom.  vii.  pag.  44. 

J529  C«  Crispi  Sallustii  de  conjnratione  Catilinae  et  beUo  Jugur- 
thino  bbtoria^  &c.  Lugduni,  Seb.  Grypbius  Germ.  excud.  1529. 
8.— Crevenna  Tom.  v.  p.  143.  PanierTom.  vii.pag.  347« 

—  C.  Crispi  Sallustii  in  Catilinam  atque  Jugurtham  opuscula»  per 
Hulder.  Huttenum,  Equit.  atquePbU.  Melancbtbonem  scboliis  ut 
brevissimis  ita  doctissimis  illustrata.  Hagenoae  apud  Jor  Sece- 
rium.  8.— Pancer  Tom.  vii.  pag.  104. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratione  Catilinae  bistoria,  et  de  bello 
Jugurthino.  M.  T«  Ciceronis  orationes  iv.  in  Cattltnam.  Salluatii 
ia  Ciceronem  invectiva»  et  bujos  responsioy  cum  fragmentis  Sal- 
lustii.  Basileae  apnd  Andream  Cratandrum.  8.— Paazer  Tom.  vi. 
pag-  270. 

1590  Salustius  cum  alpbabetico  flosculorum  Salustianorom  ab 
Hiddericbo  Hutteno,  £q.  selectomm  Indice.  Parisiis»  apud 
Simonem  Colinaeum*  8. — Panaer  Tom.  viii.  pag.  135. 

1 552  Crispi  Sallustii  biatorici  clarissimi  de  CatiUnae  co^juratiene 
et  bello  Jugurtbino  Histori^»  &c.  In  haec  omnia  Pbilippi  Me- 
Jancbthonis  annotationes.  Coloniae.  8. — Panzer  Tom.  vi.  pag. 
4^3. 

1534  C.  Crispi  Salluatit  de  conjuratione  Catilinae.  Qttsdem  de 
bello  Jugurtbino.  jEjnsd.  oratio  contra  M.  T.  Ciceronem.  M.  T. 
Ciceronis  oratio  coutra  C.  Cr.  SalL  Ejuadem  aiationea  iv.  contra 
L.  CatiHoam.  Porcii  Latronttdeclam..€ontra.L.  CatiKoam*  Om- 


814  RBGttNSUA    BDITIONUM 

tiones  qvndain  ex  libris  historiarum  Sailustii.  ADnolatis  sao 
loco  floiculis  ac  locutionum  modis.  In  fine:  *  Basilee  ap.  loh. 
Hervagium/  8. — Panzer  Tom.  ix.  pag.  407. 

1535  C.  Crispi  Salustii  in  M.  T.  Ciceronem  Oratio.  M.  T.  Cice- 
ronis  in  C.  Crispum  Salustium  responsio.  Cum  Scfaoliis  rbe- 
toricis  F.  lammetij  Textoris.  Parisiis,  apudHieron.  GormontiQm. 
8. — Crevenna  Tom.  v.  pag.  143. 

—  C.  Crispi  Sallustii  de  L.  Sergii  Catilinae  conjnratione  et  beUo 
Jugurthino  historiaei  cum  reliquis  orationibus.  His  accessenmt 
Philippi  Meianchthonis  annotationes.  Lugdttni,  apod  Seb.  Gry- 
phium.  8. — Panzer  Tom.  xi.  pag.  457« 

1536  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratlone  Cattlinar.  et  de  bello 
Jugurthino.  (cum  Melanchthonis  et  Jac.  Bononiensis  notis.)  Co- 
loniae  excudebat  Jo.  Gymnicus  Anno  MDXXXVI.  8« — ^Pamer 
Tom.  VI.  pag.  437* 

—  Sallustius,  cum  Orationibus,  Fragmentis  et  Notis  Philtppi 
Mehinchthonis.  Lugduni^apud  Seb.  Gryphium.  8. — P^xer  Tom. 
VII.  pag.  367- 

—  Parisiis.  8.  cuni  eommentariis  Jac.  Britannici.  8.— Maittair. 
Tom.  ir.  pag.  841.  Panzer  Tom.  viii.  pag.  204. 

~  Sallustius,  cum  floribus  Sallustii  per  Hulder.  Huttenum.  Pa- 
risiis»  apud  Sim.  Colinseum.  8. — Panzer  Tom.  viii.  pag.  194. 

. .  8.  a.  i.  et  typogr.  8.  '  Textus  Sallustii.  C.  Crispi  Sallustii  Ora- 
toris  de  conioratione  Catilinse  et  de  bello  lugurthino  liber  recog- 
nitus  atque  ab  omuibus  niendis  tersus.  Una  cum  crebris  anno« 
iationibus  textus  materiam  enucleantibns.  In  marginibiis  a 
Ludovico  de  bosco-nuper  additis  auspicato  incipit.  Adiectae 
sunt  insuper  historise  omnem  totius  libri  materiam  comprehen- 
dentes.  Eiusdem  oratio  eontra  M.  T.  Ciceronem.  M.  T.  Cice- 
ronis  oratio  contra  C.  Cr.  Sallnstium.  Eiusdem  orationes  quatuor 
contra  L.  Catilinam.  Orationes  qusedam  ex  libris  historiarum  C. 
Crispi  Sallustii.'  Pnecedit  Aldi  Manutii  Epistola  ex  ed.  Veneta 
1 509*    In  fine  distichon : 

Si  quis  belliferos  cupiat  pertingere  calles 
loclita  Sallusti  dogmata  cuncta  legat. 
Cum  icone  Petri  et  Pauli,  audarium  Christi  tenentium,  nt  in 
Ciceronis  Officiis  per  Jacobum  Mareschal,  alias  Rokint  1512. 
Lugduni  impressis. — ^Panzer  Tom.  ix.  pag.  530. 

• .  s.  a.  1.  et  typogr.  4.    *  C.  Crispi  Salnstii  liber  de  coniuratioiie  L. 


'  c.  c.  aALtusTii.    .  815 

Ser.  Catilinae  et  de  bello  lugartino/  Hnc  cam  iqsigniis  regni 
Poloniae  et  arbis  Cracovi»  in  fironte.  A  tergo  vita  Sallustii, 
qoam  excipit  opus  absqoe  mentione  editoris.  lo  fine:  '  Finis. 
Laus  deo/— Panaer  Tom.  ix.  pag.  452. 
.  •  s.  a.  Fol.  C.  Crispi  Sallustii  liber  de  conjuratione  L.  Serg.  Cati- 
linse  et  de  bello  Jugorthino.  Lipaiae  per  Martinum  Herbipo- 
lensem. — Panzcr  Tom.  i.  pag.  502. 

•  .  s.  a*  l.  et  typogr.  8.  C.  Crispi  Sallustii  Opera.  Char.   Rom. 

Parisiis,  ut  videtur. — Bibl.  Paoxeri  pag.  205.  n.  1521. 
.  .  8.  a.  4.  C.  Crispi  Saliustii  bellum  Catilmarium.    In  fine :  '  £x- 
plicit  Crispi  Sallustii  de  coaiuratione  catiline  libcr.  Antwerpiae 
openi  et  impensis  Godefiridum  (sic)  Back  impressus.' — ^Paozer 
Tom.  IX.  pag.  206. 

•  .  s.  a.  et  1.  Fol.  C.  Crispi  Salustii  liber  de  conjuratione  L.  Sergii 

Catilinss,  cum  vita  auctoris.  (Lipsiae.)— Panzer  Tom.  ix.  pag. 
501. 

•  •  s.  a.  1.  et  typogr.  Fol.  C.  Crispi  Salustii  liber  de  beilo  Jugurtino. 

In  fine :  '  C.  Crispi  Salustii  de  bello  Jugurtino  Finis.'  Scotum 
Martini  Herbipoiensis. — Panzer  ibid. 
«  ^  8.  a.  fol.  C.  Sallustiu4  de  bello  Jugurtbino,    Liptz  per  Bacea- 
larium  Martinum  Herbipolens. — Editio  sine  dubio  diveisa  ab 
antecedente.    Panzer  ibid. 

^TAS  IV. 
1538  —  1572. 

Coi  originem  dedit  diligentia  Joan.  Rivii  Germani»  io  emendaodo 
texttt  ex  Cod.  quem  secuti  sunt  sqq.  Eodem  fere  tempore  Heor. 
Loritius  Glareanus  emendd.  ex  Cod.  Ms.  et  annott.  scripsit ;  suo 
Codici  autem  niffiium  tribuens  iniq)uus  invasit  in  lectionem  AI- 
dinam,  melioribus  forsan  Codd.  nixam.  Prater  eos  P.  Manutius 
hac  setate  bene  de  Sallustio  prqmeritus  cst  colligendis  fragmentis. 
Agmen  claudit  Cypr.  a  Popma. 

1558  Henr.  Loritii  Glareani  Annptationcs  in  Sallustium.  Basilese.  8. 

1539  C.  Crispi  Sallustii  de  conjuratioae  L.  Sergii  Catilinae  ac  bello 
Jugurthino  historiae,  una  ^um  castigatiooibus  Jo.  Rivii  &c. 
Lipsiae.  8, 

— -  Lugduni,  ap.  Seb.  Gr^fpbium.  8. 

1542  Lipsise.  8.  ex  jo.  Rivii  castig.  Repetitio  ed.  an«  1539^ 


910  RB0SNML8   SBITIOHUIf. 

•^  Lugdiini,  ap.  Seb.  Orypbium.  8. 
Jd4d  ADtwerpne.  S.-^Haee  Aldiomii  aecmdM  leddiC 
«—  C.  Crispi  Salluttii  Opera»  Stc.  Faritiitf  apud  Sim.  < 
— Bibl.  RcBTer.  P.  ii.  paf.  74.  n.  481. 

1544  C.  Criapi  Sallustu  Historiae,  cum  ▼aiiis  lectionibus.  Parisiis» 
ap.  Rob.  Stepbanun.  8.— Bibl.  Rmver.  ibid.  n.  483. 

1545  Lugduni,  ap.  Seb.  Gryphium.  l^. — Cat^^de  M.  de  Boce  pag. 
312.  n.  1699- 

1547  C.  Crispi  Sallustii  de  C.  Sergii  Catilinaeconjuiatiooe^ac  bdlo 
Jugurtbino  bistoriae.  Ejosdem  in  M .  T.  Ciceionem  invectiva.  M. 
T.  Cioeronis  m  C.  Cr.  SalluBtium  recriminatio  ooBtra  C.  Cati- 
Imam.  Fragmenta  quaedam  ex  libris  famtoriamm  C  Cr.  SallvftiL 
Lugduniy  apud  Seb.  Grypbium.  12. — CreTenna  T<»i«  ▼.  pog. 
143. 

-»  C.  Criapi  Sallustii  Operay  cum  Lanr.  Vallae  et  aliorum  coimnen- 
tariis  et  varib  additionibus.  Venetiis»  ap.  Roffinelli.  Fol.— Blbl. 
JPayana  pag.  380.  n.  3176. 

1549  Lugduni,  ap.  Seb.  Gfyphium.  8. — Bibl.  EmtiudL.  P.  iii.  pag. 
312.  n.  632. 

—  Colonise,  ap«  Jo.  Oymnicom,  8.  cum  annott.  Melanchth.  et  Jac. 
Boa. 

1550  Rmnse.  fol. 

1551  Lugduni.  8. 

1553  Antwerpiae.  8. 

1554  Commentarius  in  CatiHnarium  Sallustii,  nunc  primum  in 
luoem  editus,  auctore  Bartholom.  Zancho.  Venetiis»  apud  Bar- 
tholomseum  Turratnm.  8. — Crevenna  Tom.  V;  pag.  143. 

1556  Hutorise  C.  Crispi  Salustii  de  L.  Sergii  Cattiinse  conjutatioue^ 
ao  bello  Jugurthino.  £x  castigatione  Jo.  Rivii,  et  aliorum  docto- 
mm  virorum  novissime  recognitse.  Cum  annotationib.  margi* 
nahb.  Pbil.  Mehincb.  &c.  Coloni».  Agripp.  excudebatnr  Gnal- 
thero  Fabricio^  8.-*-Kbl.  pnbl.  Argentorat. 

—  C.  Cr.  Salustiiis  de  conjuratione  Catilirise  et  de  bello  Jugnrtbiiio, 
in  M.  T.  Ciceronem  Oratio,  M.  T.  Ciceronis  ad  Sad.  responsio ; 
ejusd.  Ciceroois  in  L.  Catilinam  Oratt.  &c.  P.  Latnmis  decla^ 
matio  in  L.  Catilinam ;  fragmenta  qusedam  ex  Itbris  bistorianim 
Salustii,  cum  annott.  lo.  Badii,  Laur.  Vallse,  Jo.  Chrys.  Soldi, 
B.  Mariiani,  Fr.  Sylvii,  JacCrocii.  Venetiis.  ap.  Jo.  Oiypbhim. 
FoL^Bibl.  Hulsiaoa  Tom.  i^pag.  193.  v.  3096* 


V       C.  e.  SALLi^STII.  8t7 

r—  fiftachvi.  8. 

1557  C.  Saldttii  Crbpi  de  coqjaratione  Catilio»,  ef  de  bello  Ju« 

.   futtluno.    Ejusdem  oraUones  quaMJani  ex  libris  historian». 

OratioDea  contrari«,  quarum  altera  Salustio  tribuitur,  altera 
.  Cicerooi.    Veoetiis,  apud  Aldom.  8. — CieTcnna  Tom.  v.  pag. 

U3. 
1 559' Venetiis.  Fol.  cum  exphn.  Ascepsii  et  varr.  not. 

1560  C.  Sallastii  Crispi  de  conjuratiope  Cattlinaey  et  de  bello  Ju- 
gurtbino.     Ejusdem  orationes  quaedam  ex  libris  historiarum. 

.  Orationes  oontrariaB»  &c.  Index  rerum  memorabilium.  Venetiis, 
apud  Aldum.  8.-^Renouard  Anoal.  Vol.  i.  p.  32^. 

1561  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  cum  brevibus  Phil.  Melaiicbthonis 
annotationibus.  Lugduni  ap.  Ant.  Viucentium.  12.^Catal.  bibh. 
Bunav. 

—  Basiieae*  Fol.  cum  notis  varr.  et  additt. 
T-^  Coloniae.  8. 

1563  C.  Sallustii  Crispi  conjuratio  Catilinae»  et  bellum  Jugurthinum. 
Ejusdem  nonmilla  ex  libris  historiarmn.  Fragmenta  ejusdem  his« 
toriarum»  e  scriptoribus  antiquis  ab  Aldo  Manutio,  Pauli  f.  col- 
lecta.  Oratio  SaUustii  in  Ciceronem»  et  altera  iu  Sallustiom,  Cice* 
roni  falao  attributa.  Scholia  Aldi  Manutii.  Index  rerum  et  Ter- 
borum  meraorabilium.  *  Venetiis  m.d.lxiii.  apud  Paulum  Ma- 
nutium,  Aldi  F.'  8. — Renouard  Annal.  Vol.  i.  pag.  338. 

— ^  Basileae.  8.  per  Henr.  Petri.  c.  n.  Glareaoi  et  Jac.  Boo.  Flos- 
.    cnlis  Hulder.   Hutteni  et  Indd. 

1564  C.  Crispi  Sallustii  conjuratio  Catilinae  et  bellum  Jugurthinum. 
ijusdem  nonoulla  ex  libris  historiarum ;  oratio  Sallustii  in  Cice- 
ronem,  et  altera  in  Sallustium  Ciceroni  falso  attributa;  cum 
variis  lectionibus  et  doctis  aonotationiBus  juxta  Aldi  Manot  i 
editionem.  Antwerpiae,  ap.  Plantinum.  8. — Repetila  ex  Aldina 
an.  1563. 

—  Basilese.  Fol.  per  Henr.  Petri.  c.  n.  iutegrb  Vallae»  Badii,  Soldi» 
Jac.  Bon.  Omniboni,  Zanchii^  Castiiion.  Rivii  et  Glarean. — Huic 
cditioni  accessit  Coostautii  Felicii  Durantiui  liber  de  Conjur. 
Catil.  ad  Leonem  x.  Omissae  vero  sunt  Praefiitiooes  interpretnm 

.  «mneSy  quarum  Zanchiaoam  maxime  desiderat  Th.  Crenios  Ani- 
madv.  P.  III.  p.  12.  sq.  Cortius  eam  inspexit. 

—  Sallustius  cum  schoiiis  P.  Manutii.  Venetiis  ap>  Aldnm.  S. — 
Renooard  Annal.  Vol.  l.  p.  344.  Sporia  editio. 


81B  RBC^Kfttft  Al>mdKuH 

1 565  C.  Salaslii  Crispi  de  conjuratione  CatiKn»  et  it  beHo  Jngtir- 
tbino  bittoriie,  Ste.  cum  lodoci  Badii  Axensii  explanationHMW, 
et  alioruni  doctiss*  ▼irorum  eommentariis  et  annotationibus.  Te- 
netiis,  Fol.— Bib.  Emtinck.  P.  iii.  p.  36.  n.  303. 

1567  C.  Sallostii  Crispi  conjaratieCatilin«  et  bellam  JagnrtbiBom. 
Ffigmeuta  ejusdem  Historiarum,  e  Bcriptoribus  antiquis  ab  Aldo 
Manutio,  Fduni  f.  collecta.  Scholia  Aldi  Manutii.  Index  renim 
et  verbor.  memorabiliam.  '  Aldus  Manutius  Paulli  f.  A.  N.  Ve- 
netiis  m.d.lxvii.'  8.— -Renouard  Annal.  Vol.  i.  pag.*363. 

«—  Coloniae.  8.  ex  rec.  Rivii  et  alior.  cum  annott.  Melancbtb.  acc. 
Glareani  et  )ac.  Bon.  annott. 

1568  Venetiis.  8.  Sallustii  Fragmenta  collecta  ab  Ant.  Riccobonoc. 
n. — ^Eadem  libro  Riccob.  de  Historia  snbjuncta  Basil.  1579* 

1570  Antwerpise.  8. 

1571  C.  Crispi  Salustii  de  conjnratione  Catilinse  et  de  bello  Jugur* 
tbino  historia.  Londini,  ex  officina  Jo.  Kingston.  8. — Brilgge- 
roann  pag.  526. 

—  Basilen.  8.  cum  notis  Ohr.  et  Coel.  Sec.  Cur.  Jac.  Bon.  eet. 

1572  LoTanii.  12.  cum  notrs  Cypriani  a  Popma. — Notse^uidem 
parvi  aestiinantur :  led  variantes  lectiones  ex  vi.  Codd.  habet. 

iETAS  V. 
1573—1606. 
Auctores  babet  Ludovicum  Carrionem,  Ltpsii  amieum  et  araiiiliim^ 
qui  Sattustii  scripta,  quae  supcrsunt,  multis  millibus,  ut  tpae  pro- 
•   fitetur,  locis  meliora  edidit,  et  Fragmenta  historiarom  atqvie  Ora- 
tiones  ad  Csesarem  docte  illustravh  :  tum  F.  Ciacconinn,  tribus 
Codi.  usum,  et  Hel.  Putschium.    Praeter  eos  P.  VicCorim,  F* 
Ursinus,  Muretus  et  Chrph.  Colerus,  hac  setate  piofaere  SaK 
lustio. 

1573  C.  Crispi  Sallustii  Opera  qu«  extant»  edente  et  recensente 
Lud.  Carrione.  Antwerpise,  ex  offic.  Plantin.  8. — Pnestans  eilitlD. 

^  Venetiis.  8.  apud  Aldum. — Renooard  Annal.  Vol.  r.  pag.  595. 
«—  SallusHi  Crispi  conjuratio  Catilinse  et  belhim  JngurtliiBinn* 
Londini,  excudebat  Henr.  Middletonns.  8. 

1574  Sallnstii  Opera  a  Lnd.  Carrione  collecta  et  restitota,  cnn 
annott.  et  schol.  ap.  Pet.  Sant  Andreanum.  8. 

—  Parisiis,  8.  Eadeni  repetita. 

1576  Florentiae.  8.  e  rrt.  P.  Victorit  ex  Hs.  Medie» 


C.  ۥ  SALLUSTII. 

«- Lagdttoi»  apud  Aot.  Grjrphium.  12.  cum  sefaol.  et  emcndtttt 
Aldi  Mantttii,  Cypr.  a  Popma»  et  Lud.  Carrionis. 

I5i77  Venetits.  8.  ap.  Aldum.  cum  Scholiis  Aldi  Manutii  PauUi  f.— 
Renouafd  Vol.  i.  pag.  396. 

—  Pari&iis.  16.  cnm  versione  Gallica  VictOTis  de  la  Roche.  Cenf. 
infira  Verss.  GalL 

1579  C.  Ctispi  Sallustii  Operum  quae  eKtant,  nova  editio,edeQteet 
recensente  Ludovico  Carrione.  Accedunt  Jo.  Rivii  CastigatioBes, 
Akli  Manutii  P.  F.  Scholia,  Cypriani  a  Popma  Emendationes  et 

.  Lud.  Carrionis  Scholia.  ABtwerp»ae,apudCIiristopli.  Plantinum. 
8. — Accesserunt  huic  ed.  anno  sequente  ex  eadem  officioa: 

1580  Jani  Dousae  ad  Sallustii  historiarum  libros  Notae.  Antwerpiae 
apud  Christoph.  Plaotinum.  8« 

1583  Londini.  8. — Repetitio  ed.  Londinensis  an.  1573. 

1584  Sallustii  Historiarum  libri,  ex  recensione  Lud.  Carrionis,  et 
cum  emendationibus  Aldi  Manutii.  Lugduni,  apud  Aut.  Gry- 
phium.  16. — Cat.  de  M.  de  Boze.  pag.  312.  n.  17OO. 

3587  ABtwerpiae,  ap.  PiaBtin.  24.  c.  fragmentis. 

1588  C.  Saliustii  CrispieonjuratioCatihus.etbellum  Jugurthinnm. 
Fragraenta  ejusdem  historiarum,  e  scriptoribus  antiquis  ab  Aldo 
Manutio  P.  F.  collecta.  Scholia  Aldi  Manutii.  Index  rerum  et 
verbonim  memorabilium.  Venetiis,  ex-bibliotheca  Aldtna.  8.— 
Renouard  Annal.  Vol.  i.  pag.  415. 

J590  Basiieae.  8.  cum  Henr.  Glareani  et  CieKi  Secundi  Curionis 

,    annotalioBibus ;  Jac,  Bononiensis  sclioliis  et  Ulr.  Hotteni  flosc. 

—  Venetiis.  Fol.  c.  n.  Vall»,  Badii,  Soldi,  Marliani,  Rivii  et  Glar. 

1594  Lugduni  Bat.  ap.  Raphel.  8.  cum  Petri  Ciacconii  notis.— £di- 
tio  praestans. 

1595  F.  Ursini  notae  in  Sallustium.  Iflsuot  in  bistor.  vet.  fragm. 
coll.  ab  Ant.  Augustino  et  ab  Ursino  emendatis.  Antwerpiae,  ap. 

.  Plantin.  8. —  Usus  est  Cod.  Rom.  multaque  illustrat  isscr.  et 

numism.    Neque  tamen  tulit  suffragium  Wassii. 
3597  Antwerpise,  apad  Christoph.  Plantin.  8.exed.  Lud.  Carrionis. 
1599  Noribergae.  8.  ex  recens.  et  cum  notis  Christoph.  Cokri. 
16OI  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  cum  BOlis  PetciCiacconiiToletaoi. 
Londini.  8. 

—  LBgduui,  ap.  Jac.  Stoer.  12*.  cum  n.  Maautii,  Popms  et  Car- 
rionis. 

X60%  C.  Crispi  SaUnstiiOpeiaoBmia,  qu^  ea^tant..  HeliasPutschius 


99lk  RBCBNSVS  BDITIONUM 

«X  fide  Tetustisi.  codicis  comxit  et  notas  addidit :  idem  tng* 
menta  centum  loeis  auxit  ct  interpolaTit.  Adject»  Petri  Ciao- 
conii  Toletani  not«.  £x  officina  Plantiniana  Raphelengii.  8. — 
BieTiores  sunt  Putschit  uotae,  in  quibus  se  Sallustianss  salnti  ma- 
gia  quam  cultui  studuisse  profitetur.  Secuudam  quidem  ille  a  se 
expectari  jusserat  editionem  ;  sed  morte  praeTentus  juTenis  anno- 
rum  XXY.  Stadae  anno  1606.  die  9.  Martii,  promissis  non  stetit* 
Freytag.  Apparat.  litter.  Tom.  iii.  pag.  6Q9. 

l604  Lugduni.  12.  cum  scholiis  et  emendationibus  Aldi  Bfanntii. 
Cypr.  a  Popma,  et  Lud.  Carrionis.— Bibl.  Emtinck.  P.  iii.  pag» 

452.  n.  247. 

—  Ingolstadii.  8.  A.  M.  Mureti  Notae  in  SaUustium  aliosqne  auctorcf» 

1606  Basileae.  8.  Repetitio  ed.  1590. 

^AS  vr. 

16O7— 1706. 

A  Jano  Grutero  maxime  progrediens  pcr  centum  annos  ad  Wassium 
nsque.  Grutemm  Tcro  principem  lectionu  Sallustianse  ex  xit. 
Mss.  et  edd.  Tctt.  repurgandae,  corrigendae  et  stabitiendae  secuti 
sunt  et  alii  illius  curatores,  e  quibus  Jo.  Pliil.  Pareus  pras  reliqois 
laudandus,  et  Aus.  Popma. 

1607  C.  Crispi  Sallustii  Opem  omnia,  ex  recognitione  Jani  Gniteii. 
Accedunt  castigatipnes,  annotationes,  notae  et  scholia  Glareani^ 
Popmae»  Aldi  Nepotis,  Palmerii»  Coleri,  RiTii,  Carrionis,  Ursini, 
Donsae,  Putschii.  '  Francofurti,  e  coUegio  Paltheniano.  Sumtibus 
Jome  Rhodii.'  8."»NuUa  in  titulo  fiicta  mentio  notarum  CiacconiL 
Coleri  notae  promissae,  sed  omiasae.  Omissae  etiam  Praefiitt.  su- 
periorum  edd.  Unde  Plantiniana  1579«  iUi  adjungi  debet  ob 
Praef.  Carrionis,  &c. 

1609  C.  Crispi  Sallustii  Opera.    Inter  Scriptoies  Hist.  Rom.  Au* 

reliae  Allobr.  FoL  Tom.  i.  pag.  856.  sqq.  . 
1612  C.  Crispi  SaUustii  Opera,  ad  Petri  Ciacconii,  Heliae  Pntschii 

aliorumque  notas  et  obserrationes  recognita.  Lugduni  Bat.  8. 
I6i5  C.  Crispi  SaUustii  Opera^  cum  notis  Petri  Ciacconii  Toletam. 

Londini.  8. 

—  Coloniae»  ap.  Ant  Hierat.  12.  ad  P.  Ciacconii,  Hel.  Pntschii» 
&c.  aotas  recognita.— Qoam  ob  ocolos  habuit  Cortius. 

1617  Neapoli  Nemetum  (s.  Neostadii)  imp.  Jo.  Car.  Unckelii,  ty- 


C.  C,  l^ALLUSTIl.  821 

pogr.  Henr.  Starck.  12.  cx  recPhil.  Parei. 
1619  C.  Crispi  Sallustii  Opera  qun  extaot,  et  L.  Coelii  Sisenns  Hit- 

toriarum  Fragmenta.    Ausonius  Popma  recensuit,  et  acholiis 

illustravit.  Franekerae,  ap.  Jo.  Lamrinck.  8. 
1621  Amstelodami,  ap.  Jansson.  24.  ex  museo  Isaaci  Pontani. 
JS22  Francofurti.  8.  ex  recensione  Jo.  Phii.  Parei,  cura  notis  criticis. 
j624  Venetiis.  4.  cum  comment.  Paulli  Beuii  Eugubini;  qui  sensu* 

artemque  ad  regulam  scribendi  exigit» 
1625  Amstelodamiy  ap.  Hondium.  12. 
X627  C.  Crispus  Sallttstius,  ex  museo  Jo.  Is.  Pontani.  Amstdodami, 

ap.  Jansson.  24. 
1628  Fragmcnta  Sallustii  addita  Livio  Francof.  ad  Moen.  Fol. 
1^4  C.  Sallustius  Crispus,  cum  veterum  Historicorum  Fragmentis. 

Lugduni  Bat.  ex  officina  Eizeviriana.  12. 
1639  Amstelodami,  ap.  Jansson.  ^4.  ex  museo  Is.  Pontani. 

1641  Amstelodami,  ap.  Jansson.  12. 

1642  C.  Crispi  Saliustii  Catilina.  Theodor.  I.  F.  Graswinckelius 
commentario  illustravit.  Lugduni  Bat.  ap.  Isaac.  Commelinum. 
In  fioe :  '  Lugduni  Batavorum  excudebat  Johannes  Jansonius  a 
Dorp  anno  mbcxlii.'  12. 

1645  Lugduni  Bat.  ap.  Elzevir.  12. 

1649  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  quae  extant.    £x  nova  recensione 

Jo.  Philippi  Parei  edebat  cum  animadveraionibus  et  notis  Daniel 

Pareus.    Francofurti  ad  Mosn.  12. 
—  C.  Crispi  Saliustii  Opera  quas  extant  omnia,  cum  selectissimi^ 

variorum  observationibus»  ex  recensione  Ant.  ThysiL  Lugdnni 

Bat.  8. — Haud  magni  pretii  editio. 
-^  Amstelodami,  ap.  Jansson.  24«  ex  museo  Is.  Pontani« 
'^-  Venetib,  ap.  Juntas  et  Babam.  12. 
1653  C.Sallustius  Crispusyaeubellum  Catilinarium  et  Jngurthuiumf 

cum  commentariis  Jo.  Minellii.  Roterodamt  8« 
)654  C.  Crispi  Sallustii  Opera  quBe  extant  omnia»  cum  selectisaimlt 

▼ariorum  observationibus,  ex  accurata  recensione  Ant,  Tbysii. 

Ed.  sec.  Lugduni  Bat.  typis  Hack.  8. 
1656  Lugdoni  Bat.  ex  offic.  Elzevir.  12. 
1658  Amstelodaini.  12.  ap.  Elzevin 
i659  C.  Crispi  Saliustii  Opera  quBp  extaot  omoiaf  cum  seleclissi- 

mts  Yariorum   observationibus,  ex  accumta  rceensione    Aot# 

Thjsii.  Lttgduni  Bat  typis  Hack.  8. 


822  RBCBKSUS    BDITIOHUM 

1660  Amstelodami.  24*. 

l66i  C.  Sallustius  Crispus,  cum  Tctenim  historiconim  Fragmeiitis. 

Recensitus  a  Rulgero  HermaDnide.    Amstelodami,  apud  JEgi- 

dium  Janssoniuui  Valckenier.  24. 
1662  Lud.  Liebhardi  Commentatio  in  C.  Crispi  Sallustii  primordia* 

Baruthi.  4. 
1665  C.  Crbpi  Sallustii  Opera,  (curante  J.  F.  Oronovio)  cum  Tari- 

orum  observationibus  ab  Ant.  Thysio  collectis.  Lugduni  Bat.  et 

Roterod.  ap.  Franc.  Hack.  8. — Quam  Tbysius  instituerat  curam 

in  ed.  cum  n.  varr.  eam  Gronovius  continuavit»  eoque  majorem 

fidem  auctoritatemque  illi  conciliavit. 
l66ff  Amstelodami.  12.  e  rec.  Rutgeri  Hermannidte. 
1667  C.  Sallustius  Crispus,  cum  veterum  Historicorum  fragmentis. 

Editio  novissima.  Amstelodami,  apud  Jansson.  12. 
1669  Amstelodami,  ap.  Jansson.  24.  ex  museo  Is.  Pontani. 
1671  Christoph.  Ad.   Ruperti  Observationes   civiles,   morales   et 

grammatico-philologicae  ad  C.  Cr.  Sallustii  Bellum  Catfiinariura, 

Jugurthinum,  Fragmenta  et  Oratiooes  de  republica  ordinanda. 

Norib.  ap.  Joh.  Dan.  Tauberum.  8. 

1673  Salmurii.  12.  (curante,  quod  creditur,  Tan.  Fabro.)  Thysia- 
nam  reddit. 

1674  C.  Sallustii  Crispi  quae  extant.  In  usum  Delphini  recensuit» 
et  notulas  addidit  Daniel  Crispinus.  Parisiis,  apud  Fredericum 
Leonard.  4. 

1675  Amstelodamiy  ex  offic.  Jansson.  Waesberg.  12.  ex  lec.  Rntg. 
Hcrm. 

—  Dresdae.  12.  ex  ed.  Hartnacii. 

1676C.  Crispi  Sallusti  Opera  quse  extant.  £x  nova  reeensione 
Job.  Phil.  Parei  edebat  cum  animadversionibus  et  notis  Daniel 
Pareus.  Francofurti  ad  Moen.  impensis  Christ.  Hermsdorffii.  Ty* 
pis  Jo.  Georg.  Drullmanni.  12. 

1677  Thysio-Gronoviana  11.  C.  Crispi  Sallustii  Opera  omnia,  cum 
cpmmentariis  integris  Jo.  Rivii,  Aldi  Manutii,  P.  Ciacconii, 
F.  Ursini  et  H.  Putschii,  et  selectis  aliorum.  Accedunt  Jani 
^elieri  Palmerii  spicilegia.  Lugduoi  Bat.  ex  offic.  Hack.  8. — Edi« 
tio  auctior  priori  an.  l665. 

^  Upsiae.  12.  cx  ed.  I.  Vorstii. 

1678  C.  Crispi  Sallustii  Opera»  cum  indicibus  et  vaiiis  lectiombiis. 
Oxonii^  e  theatro  Sheldoniano.  12. 


C.  C.  SAi.LU9TII,  ^ 

1679  CaDtabrigitt.  12«  teste  Bfbi.  Emtiiicliu  Patt.  III.  pag.  452. 
n.  246. 

1684  C.  Saliustitis  Crispas,  cum  veterum  Iiistoricorum  fragmentis. 
Editio  novisslma.  Amstelaedami,  apud  Jansson.  Waesberg.  24. 

1685  C.  Sallustius  Crispns,  primus  in  histpriay  seu  bellum  Catilina- 
rium  et  Jugurthinum :  cum  commentariis  Johannis  Minellii. 
Hagse  Cumitum,  apud  Arnoldum  Leers.  24. 

1686  Thysio-Gronoviana  iii.  Amsteiodami.  8. 

1690  Thysio-Gronoviana  iv.  Amstelodami,  ex  officina  Henrici  et 
vidute  Tlieod.  Boom.  8. 

1694  Francofurti  et  Lipsiae.  8.  cum  comment.  Jo.  Minellii. 

1695  Roterodami.  12.  ap.  Leers.  cum  commentariis  Jo.  Minellii. 
1697  C.  Crispi  Saliustii  quae  extant.     In  usum  Delphini  recensuit. 

et  ootulas  addidit  Dauiel  Crispinus.  Londini,  impensis  Timotb. 

Chiide.  8.— Repetitio  cd.  Paris,  l674. 
1699  Dresd»  et  Lipsiae.  12.  curante  Sam.  Grossero. 
—  Roterodami.  12.  Cum  not.  Jo.  Minellii. 
1701  C.  Crispi  Sallustii  Opera^  cum  iodicibus  et  variis  lectionibus. 

Oxonii,  e  iheatro  Sheldoniano.  12. 
1706  C.  Saliustius  Crispus  primus  in  historia,  seu  belium  Catiiina- 

rium  et  Jugurthinum  :  cum  commentariis  Joh.  Minellii.  Franco- 

furti  et  Lipsiae^  apud  Hieron.  Christ.  Pauli.  8. 

iETAS  VIL 

1710— 1802. 

Sallustianae  lectionis  a  Wassio  Auglo  recognitae,  a  Cortio  Lipsiensi 
partim  in  meiius  rectae,  partim  versae,  ab  Havercampio  Batavo  ad 
Gruteri  et  Wassii  lectionem  restitutae. 

1710C.  Crispi  Sallustii  quae  extant,  cum  notis  integris  Glareani, 
Rivii,  Ciacconii,  Gruteri,  Carriouis,  Manutii,  Putschii,  Dousae. 
Selectis  Castilionei,  C.  et  A.  Popmae,  Palmerii,  Ursini,  J.  Fr. 
Gronovii,  Victorii,  &c.  Accedunt  Julius  Exsuperantius,  Porcius 
Latro,  et  Fragmenta  Historicorum  vett.  cum  notis  A.  Popmae. 
Recensuit,  notas  perpetuas,  et  Indices  adjecit  Josephus  Wasse. 
Praemittitur  Saiiustii  Vita,  auctore  Jo.  Clerico.  '  Cantabrigiae, 
typb  academicis,  apud  Corn.  Crownfieid,  celeberrim»  Academiae 
tjpographum.'  4. — ^Wassius  lectionem  Gruterianam  secundum 
Codices  Mss.  paene  lxxx.  et  edd.  aliquot  vett.  constituit,  no- 
tas^ue  optimoram  interpretum  et  auas  adjunait,  quibus  Sallu- 


AM  RBCftMU9   BmTIONVM 

fttion  cum  Gneck  scriptoribut,  a  qnitNn  u  {irofccit,  sednlo  ecBi> 
parat.    Plura  tamen  praeter  reoi  sibi  permisit 

1713  C.  Saliustii  quae  extant.  (Cum  Indice  et  ▼ariantibus  lectioni- 
bus,  cura  Mich.  Maittaire.)  Londini^  ex  officina  Jacobi  Tonson  et 
Joh.  Watts.  12.  maj. 

1714  Lugduni.  12.  Lat.  et  Gallice. 

1715  Londiut.  8. — Repetitio  ed.  Dan,  Crispini  in  usum  DelphinL 
1717  Rothomagi.  12.  cnm  not.  varr. 

1719  Ilalse.  12.  cum  n.  germ.  auct.  Schumanno  (Kuehlio.) 

1720  Ultrajecti.  8.  cum  n.  Jo.  Minellii. 

1722  C.  Crispi  Sallustii  quse  extant,  Accedunt  Julius  £xsuperan- 
tius,  Porcius  Latro»  ct  Fragmenta  historicorum  ▼etemm.  PfttaTii, 
excudebat  Josephus  Cominus.  8. — Editor,  Cajet.  Vulpius,  emen- 
dationes  Gruteri  sequitur. 

1724  C.  Crispi  Sallustii  qnae  extant.  Item  Epistolc  de  repnblica 
ordinanda,  Declamatio  in  Ciceronem  et  Pseudo-Ciceronb  in  S&l- 
lustium.  Nec  non  Jul.  Exsuperautius  de  bellis  civilibus,  ac  Por- 
cius  Latro  in  Catilinam.  Aecensuit  diligentissime,  et  annotatioiu- 
bus  iliustravit  Gottlieb  Cortius.  Accedunt  Fragmenta  veterum 
historicorumf  Constantius  Felicius  Durantinus  de  conjuialione 
Catilinse,  et  Index  necessarius.  Lipsi»,  apud  Jo.  Frid.  Gledit- 
sehii  b.  filium.  4.— Basin  fecit  textum  Wassii,  sed  eum  cum  xxx. 
amplius  Mss.  partim  bonis,  partim  sequioribus,  et  aliquibus  edd. 
vett.  (Aldina  11.  non  usus,  saepe  cum  iUa  convenit)  coUatum  sse* 
pius  emendavit  aut  restituit,  ssepe  vero  etiam  illis  ut  suis  (qois 
enim  suos  non  habet  cariores?)  abusus,  sumtoqne  jure  vel  arbitrio 
ex  suis  reguliSf  ex  uno  Sallustii  ingenio  factis»  itavertit  lectionem, 
uti  in  multis  a  vero  aberrasse  videatur,  ea  pleraque  anxius  secu- 
tus  sit,  ex  quibus  nescimns  quae  vetustas  redoleret,  (ab  ipso  Sal- 
lustio,  Ulustri  iogenio,  minus  certe  quam  ab  Amintio  quaesita ; 
conf.  Senec.  £p.  114.)  Mullis  in  locis  vel  corruptis  vel  mntilia 
vestigia  codd.  praetergressus,  nihU  opis  attulit  laboranti.  Nolas 
tantum  suas  addidit«  sed  eas  sane  plus  justo  copiosasy  quibiis  ni- 
mirum  sua  ausa  vel  conjecta  pro  ingenio  illustrarety  aut  avidltati 
eorum»  qui  verba  phrasesque  sectantur,  satisfaceret,  multa  saepe 
kigerendOy  quae  miuime  ad  textus  veritatem  comparata  sunt. 
Vitam  Sailustii  nuliam  praemisit»  sed  praefattonem  unam  ad  edi- 
tionts  snae  rationes  direxit.  Indicem  deniqoe  Latinitatis  sub- 
junxit,  e  quo  in  melius  proficiat  lecton    Ita  ia  iUo  unp  aeqoitalem 


B.€.  8ALL0S7n*      '  8SS 

hissc  iatdiigas  erga  l>oiia  malaque  doconienta,  quaha  'populut 
criticorum  et  ioterpretum  dare  solet. 

1725  Londiai.  12.  ex  ed.  Micb.  Maittaire. 

—  Salluslius  in  capita  distributusy  cum  parvis  in  usum  tironum 
notis.  Parisiis.  24. 

1726  C.  Sailustii  Crispi  Opera  quae  extant»  cnm  interpretatione  et 
notis  Dan.  Crispini»  in  usum  Ser.  Delphint.  Editio  secunda.  Pa- 
risiis»  ap«  Barbou.  4. 

—  Londini.  8. — Repelitio  ed.  Dan.  Crispini  in  usum  Delphini, 
J727C.  Crispi  Sallustii   Opera,  cum  notis  Germ.    (SchumannL) 

lial»,  ap.  Reuger.  12. 

1728  Parisiis.  24.  maj. 

1729  Parisiis.  12.  ad  usum  scholarum  Univ.  Paris. 

1731  Angeli  Mariae  Peverati  Annotationes  in  C.  Sallustii  his^toriam 
dc  conjuratione  Catilio»  et  bello  Jugurtfaino,  nec  non  Synopsis 
de  Historia.  FerrarisSy  typis  Bemardini  Pomatelli.  8. 

1 734  Londini.  8.  cum  versione  Anglica  Jo«  Clarkew 

1735  Londini.  8.  ex  ed.  et  cum  notis  Dan.  Cxispini. 

1 737  C.  Crispi  Sallustii  quae  extabt»  ex  recensione  et  cum  annota- 
tiooibus  Gottl.  Cortii.  Accedunt  Fragmenta  veterum  historico- 
rara.  Constantius'  Felicii|s  Durantinus  de  conjuratione  Catilinae« 
V^netiis»  Jo.  Bapt»  PascaH.  4. 

1738  C.  Crispi  Sallustii  qu«  supersunt.  {.ondini.  18. 

1 739  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  cum  notis  ad  modum  Minellii,  cur. 
Chicist,  Junckero,  Lipsise.  12. 

1740  Hafniae.  8.  cum  comroentariis  Joh.  Minellii. 

J741  C.  Crispi  Sallustii  belli  Catilinarii  et  Jogurthini  historiae. 
'  Edinburgi,  Gulielmus  Ged,  auriiaber  Edinensis»  non  typis  m<^ 
bilibus,  ut  vulgo  fieri  solet,  sed  tabellb  seu  laminis  fusis,  excu- 
dcbat.'  24. 

1742  C.  Crispi  Sallustii  quae  extant.  Ciun  notis  integris  Glareani, 
Rivii,  Ciaccooii,  Ursini»  Carrionis»  Manntii,  Coleri,  C.  et  A. 
Popmte,  Palmerii,  Putschii,  Dousse,  Gruteri,  Ruperti,  Gras- 
ifvinckelii,  et  Jes.  Wasse ;  atque  selectis  Castilionei,  Zanchii,  Jq. 
Fr.  Gronovii,  Jaui  Brouckhusii,  &c.  Accedunt  Julius  Exsupe- 
rantjius  et  Porcius  Latro,  utet  fragmeota  hbtoricorum,  cum  nolis 
iotegris  A.  Popms,  Coleri,  Ruperti»  Wasse,  Brouckiiusii,  &e. 
cuia  Sigeberti  Havercampi.  Cum  Indicibus  copiosissimis.  Am- 
stelKdami,  apud  Cbanguion,  &g.  Hagae  Com.  ap.  Qosse,  Ssc^ 


RBCSNSU8   ROITtOllUBt 

Ultr%}eeti,  ap.  Nenulme.  2.  voll.  4. — Textom  sequitur  pmcipne 
Wassii,  tum  Gruteri,  a  quorom  lectiooibus  ouaqmim  discessit ; 
-wd  contulit  xi.  Mss.  Belgtca.  Notas  ed.  Gruteriaoae  iotegras 
dedit .  quod  noo  seroper  fecerat  Wassius.  Varias  lectt.  Mss.  et 
edd.  medio  ioter  textum  et  notas  loco  posuit.  Ipse  de  suo  iiihii 
addiditf  et  tamen  textus  velut  cymba  io  oceaoo»  ita  io  ootis  oatat ; 
oneratque  potius  lectorem,  quam  adjuvat. 

1743  sqq.  Heidelbergae.  Fol.  loter  Scriptores  Historiae  Romanfta 
Ben.  Casp.  Haurisio  editos. 

1744  C.  Sallustii  Crispi  qu«  extant.  (ex  ed.  Micli.  Maittaire.)  Loo- 
dinii  typis  J.  Brindley.  12. 

—  C.  Sallustii  Crispiquae  extantOpera.  Lutetise  Parisiorum,  svm- 
tibus  Mich.  Steph.  David  filii.  12. — ^Vita  Sallustn,  huic  editiooi 
pmmissa,  quam  se  collegisse  et  ordinasse  professus  est  editor 
Steph.  Andr.  Philippe,  fere  tota  Jo.  Clerici  operam,  verbis  sub> 
inde  mutatis,  refert ;  neque  hunc  auctorem  o<»ainavit.  Cetenim 
nitida  est  editio,  scd  absque  ioteriori  nota. 

—  Loodini.  4.  cum  versione  Anglica  Henr.  Lee. 

1745  C.  Crispi  Sallustii  Opera.  Dublini.  8. 

—  Londini.  12.  ex  ed.  Mich.  Maittaire. 

1747  Amstelodami,  ap.  J.  Wetstenium.  16.  ex  doctor.  vir.  emenda- 
tione. — ^Textus  per  totum  Cortianus.  Prsmittitur  vita  et  a  Fetro 
Crinito  et  amplior  a  J.  Cierico  scripta. 

—  Taurini.  12.  maj. 

1749  C.  CrispiSaiiustii  Opera  quae  supersunt  omoia.  £x  recensione 
Gottlieb  Corte.  Giasguae,  in  aedibus  academicis  excudebant  Rob. 
et  Aodr.  Foulis.  12. 

1750  Parisiis.  12. 

1751  C.  Crispi  Sallustii  Opera  quae  extant.  Acceduot  JuliusExso- 
peraotius,  Porcius  Latro,  et  Historiconim  veterum  fragmeiita. 
Curante  Jo.  Petr.  MiUero.  Beroliui,  ap.  Haude.  8. 

•—  Glasguae.  12.  ap.  Rob.  et  Andr.  Fouiis.  £x  recensiooe  Gottl. 

Cortii. 
1754  Parisiis.  12.  ap.  Barbou. — Repetitio  ed.  Steph.  Andr.  Pbilip- 

pe.  Vid.  ad  an.  1744. 
17^55  C.  Crispi  Sallustii  belli  Calilinarii  et  Jugurthioi  historia.  Edia- 

burgi,  apud  G.  Hamilton  et  J.  Balfour.  12.— £legaotissimaeditio. 

—  Halae.  Sumtibus  Orphaootrophei.  12.— LeetioRcm  leddtt,  quae 
fiiitante  Wassium  et  Cortium. 


G.  C.  6ALLVSTII.  837 

1756  EdiDburgi.  12.  ex  rec.  Gottl.  Cortii»  una  cnm  versiooe  Ad- 

glica  Jo.  Mair. 
-^  Venetiis.  8.  cum  vttcrum  Jiisf .  fragmentis. 
1759  Lipsiae.  8.  cum  u.  Jo.  MiiieUii. 

1761  Venetiis.  8.  cum  versione  Etrusca  Jo.  Bapt.  Bianclii.  Vid. 
infr.  Versiones  Italicas  sub  h.  a. — Sequitur  Vulpii  ed.  et  Hacki* 
anam  c.  n.  Varr.  I677.  ct  emendatioues  Cortii  subinde  affert  in 
uotis.     Nec  tamen  pnestare  videtur. 

— *  Parisiis.  12.  ap.  Barbou.  Ex  edit.  Steph.  Andr.  Pbilippe. 

1762  Londini.  12.  Repetitio  ed.  Mich.  Maittaire. 

1763  Parisiis.  12.  cum  versione  Gallica  Jo.  Henr.  Dotteville. 
176S  Orationes  ex  Sallustii,  Livii,  Curtii  et  Taciti  liistoriis  col- 

kctae,  ad  usum  scholarum  nniversitatis  Parisiensis.    Nova  editio. 
Parisiis,  apud  Panlura  Dionysium  Brocas.  24. 

—  Londini.  8.  ex  ed.  et  cum  notis  Dan.  Crispini. 

1769  Parisiis.  12.  cum  Dottevillii  versione  Gallica. 

1770  Parisiis.  12.  cum  versione  Gallica  Beauzei. 
J771  Londini.  12.  ex  editione  Mich.  Maittairii. 

—  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  cum  duabus  orationibus  ad  C.  Ceesa- 
rem,  et  declamationibus  una  in  Ciceronem,  iu  Sallustium  altera. 
Norimbergge,  in  offic.  Felseckeriana.  8. 

1772  Madriti,  ex  ofiic.  Joach.  Ibarrae.  4  max.  cum  versione  His«> 
paoica  celsissimi  Principis  Gabriel  de  Bourbon,  lufantis  II is- 
paniie.  De  splendidissima  hac  ed.  conf.  ven.  Tellerum  in  editione 
Berol.  1790.  pag.  173.  sqq.  Titulum  vide  inler  Versiones  Hisp. 
Textum  sequituir  ed.  Elzevir.  an.  l634.  comparatum  cum  duobus 
Mss.  bibl.  Regiae  Escuriaiensis,  et  tertio  ex  bibl.  Priucipis,  variis- 
que  editionibus  antiquis. 

1773  C.  Crispus  Sallustitts,  et  L.  Annceus  Florus.  Birmingharoiae, 
t]rpi9  Jo.  Baskervitte.  4.— Editio  splendida. 

—  C.  Crispi  Satlustii  bellum  Catilinarium  et  Jugurthinum,  ex  rec. 
Gottl.  Cortii,  et  selectib  iilins  annotationibus  illustrata.  Acce- 
dit  Index  uberrimus.  Curavit  J.  Christ.  Briegleb.  Coburgi,  ap. 
Ahl.  8. — Nemini  prseler  discipulos  desiderabilis,  uec  tamen  satis 
cnrat».     Vita  praemittitur  carptim  ex  Ger.  Jo.  Vossio  sumta. 

1774  C.  Crispus  Sallustius,  et  L.  Anneeus  Florus.  Birmingharaiae, 
typis  Jo.  Baskerville.  12. 

^^  Parisiis.  12.  ap.  Barbou. 

1775  Parisiis.  12.  cum  versione  Gallica  Beanzei. 

1776  C.  Crispi  Salluatii  Catilinarium  et  Jugurthinum  bellumt  Gni- 


828  RBCBNSUS   BDITIONUM 

donis  Ferrarii  dliigentia  iltttstr*  ad  usum  schohirukB.  Iq  hac  no- 
vissinia  ed.  accedunt  reliqua  Saliustii  quae  extant  omnia,  nna  cura 
Porcii  Latronis  in  Catil.  Declam.  et  veterum  historicorum  frag- 
mentis.  Bassant,  etprostant  Venetiis  ap.  Remondini.  12. — Lecti» 
'  onem  Aldinam  maxime  sequitur. 

—  C.  Crispus  Sallustius,  ct  L.  Annseus  Florus.  Binninghamiae, 
typis  Jo.  Baskerville.  12. 

1777  Glasguse.  12.  ex  recensione  Gottl.  Cortii. 

1778  C.  Crispi  Ssillustii  quas  extant»  cura  Jo.  Jac.  Hottingeri. 
Turici,  typis  QffcUi,  Gesneri,  Fuessl.  ct  Socc.  8. — ^Textus  totos 
est  Cortianos.  Hottingerus  non  pnefktus  est  auctori,  sed  consilio 
•dendi:  subjunxitque  varietatem  lectionis  ad  Catii.  et  Jugurth. 
ex  Cortiana  et  Havercampiana  selectae  suo  judicio  subinde  per- 
mixtam.  Neque  vita  auctoris,  neque  Index  hist.  suhjunctus. 
Editio  nitide  excusa  et  accurata, 

—  Noribergse.  8.  c.  prspf.  Theoph.  Christ.  Harlesii,  qui  textui  suk» 
didit  lectt.  varr.,  2.  Codd.  Tegemseensis  et  Erlangensis. 

1779  C.  Crispi  Sallustii  Opera,  novissime  recognita,  varietate  lecti*^ 
onum  notisque  selectis  aucta,  studiis  Societatis  Bipontin».  BW 
ponti,  ex  tjpographia  Ducali.  8  maj. 

—  Manhemii.  8  min. — ^Textum  Cortianum  reddit. 

—  Herbipoli,  ap.  Stahel.  8. 

1780  C.  Crispi  Sailustii  Opera,  novissime  recognita^  emendata  et 
illustrata.  Praemittitur  vita  a  Jo*  Clerico  scripta  et  notitia  iite- 
xaria.  Studiis  Societatis  Bipontinas  Editio  sec.  accuratior  et 
auctior.  Biponti,  apud  Petn  Hallanzy.  8.  m. — Secunda  faaee 
editio  nostra  novis  per  totum  ac  diligentioribus  curis  recognitum 
et  emendatum  textum  habet,  in  quo  constituendo  neque  super- 
stitione,  qua  plerique  editores  laborant,  ulli  priorum  editionuni 
ita  astringi  nos  passi  sumus,  ut  etiam  errores  propagaremus,  et 
vel  ab  ipsa  nostra  prima,  ubi  nondum  aatia  examiuata  vei  emen- 
data  videbatur,  discedere  nostrum  duxunus.  Quicquid  igitur  boni 
post  priscoseditorea  Aldus,  ejus  affinis  Fr.  Asulanus,  Rivius^Gla* 
reanus,  Carrio,  Ciacconius,  Putschius,  A.  Popma,  GruteruSa  Pa- 
reus,  Rutgerus  Hermannides,  Wassius,  Cortius,  alii,  ex  meUori- 
bus  Codd.  dederuiit,  aut  ex  eorum  et  priscarum  e<litionum  vesti- 
giis  sui  ingenii  ope  iiivenere,  id  quidero  recepimus,.  vel  probavi- 
mus :  alia,  quae  affinxerant  magis,  quam  vere  coujecerant,  modeste 
refutavimua:  ac  si  quas  prsDterea  mmutius  quaesita  erant,  qualia 


e.  C.  SALLUSTil.  ^ 

)idinifliilit  maximt  faoc  aevo  nonnulli,  mbonini  magis  aucnpei» 
quam  mentis  antiqun  custodes,  sprevimus.  Ipsi  vero  etiam  in 
phiribos  locisy  qus  aliis  desperata  erant»  aut  male  sanata,  novim 
inivimus  emendandi  et  restituendi  rationem»  eamque,  qnantuqi 
decebaty  muni^imus:  saepissime  aptiori  inlerpunctione  aut  bre'' 
vioriexpositione kctioni  consuiuimus antea  dnbitat»  vel  male  in- 
leUectae :  quod  quidem  uti  facile  videbunt,  quibus  auctorem  pen- 
legere  dulcins  est,  quam  carpere  aut  circumrodere,  ita  nec  loca, 
quibus  subvenisse  nobis  videmur,  hoc  loco  indkare,  nos  animus 
monet.  Neque  ab  ipsis  bistoriarum  fragmentis»  ceterisque»  qose 
Sallustio  affingi  solent,  recognoscendis  omnin6  abstinuimus :  sed 
m,  quibus  tautum  otii  est,  ut  in  uno  auctore  curando  annos  con- 
fiimaaty  relinquendum  duximusutinfragmeutis  denuo  ordinandis 
illustrb  viri  de  Brosse,  interpretis  Sailustiani,  qui  et  ipse  bbtorias 
repamre  molitns  est,  ratione  vel  ingenio  utantur.  Gravius  veft> 
liis,  qui  in  infinimis  magnam  doctrinse  laudem  quserunt,  et  scri- 
bendi  ratioiie»  quam  vetel^s  libri  nonnulli  offeriint,  reddeftda  vim 
ingenii  ac  sermonis  antiqui  ponunt»  seniliter  vel  pueriliter  peccasse 
videbimur,  qnod  inanem  illam  speciem,  studiosis  baud  raro  offi- 
cientem,  post  Manutiuro,  aliosque  sapientiores  Latii  procuratores, 
remisimus.  Ita  quidem  Priscianus  L.  tii.  p.  77^  docuit :  *  Om- 
niom,  qun  tam  nominativum  quam  genitivum  sirailem  habent, 
eomm  accusativus  raro  in  e$,  frequenter  in  is  tolet  terminari,  ut 
bicet  haec  «mnttf,  hnjus  amnUf  hos  et  bas  amnii.  Sallustius 
Gatil.  Omnfii  hcminesy  qui  seu  st$ideni.  Terentins  in  Andria 
omnis  nos  gaudere.  Virgilius,'  &c.  et  sic  sane  Msi .  Virgilii  ac 
lapides  veteres  multi  habent.  Sed  et  vetefum  aKi,  qnbs  'Grutertis 
tD  Ciceronis  libris  a  se  castigatis»  et  editores  Terentii  maiime  se- 
qountur,  illud  is  longum  maluere  per  eis  scribere,  ut  omneist 
eiveis,  /orteis:  et  fdii  Tegulam  egre^si  eam  transtulere  etiam  ad 
alta,  utflMi/tfrets,  monteis,  de  quo  vide  apnd  Sosip.  Charisium 
pag.  111.  et  P.  Consentium  p.  2040.  qui  tamen  ipse  monety  ple- 
raque  ez  istis  regulis  consuetudine  esse  immutata,  neque  earum 
▼iin  perpetuo  custoditam.  In  qua  inconstantia  maluhnus  in 
libeilo  prae  ceteris  juventuti  hodie  destinato  usitatiorem  ratiooem 
seqoi,'ex  praecepto  Quintiliani  vii.  17.  ne  quid  Mis  praecipue» 
qui  ad .  lectionem  instituentur,  impedimento  sit.'  'Hicenins  aKa, 
nisiqnod  eo  «tiam  consuluimus  studiis  juvenura»  qnod  notulas 
aspersimus,  quo  minos  hapreant. 


^W  EBC£X8VS  EDITIQNUM 

-y  MoBacUi.  8.  SMIoslii  beUiun  CatiUnarian»  ia  usvbi  ■liBMim 
icholaram  Boioari^e,  cum  selecUs  inlerpretHiD»  Cortii»  Hottiositri, 
€t  Bipoolinorum,  suisque  animadvef&iouibus  edidit  Heur.  Bnu- 
uius. 

)7S2  Parisiis.  12.  cum  Dottevillii  versione  Galiica. 

1784  Londioi.  8. — Repetitio  ed,  Crispioi  io  usom  Delphioi. 

1788  Hanovers.  8.  ap.  Ratscher.  SaHustii  bellum  CatiliQarium* — Id 
Lectionibus  bistoricorum  Latioorum  io  usum  tcbolarum  edilis  a 
Jo.  Henr.  Just.  Kceppen. 

—  Aveniooe.  12.  cum  Dottevilii  versiooe  Gallica. 

1789  C.  Crispi  Sallustii  Opera  omnia,  excusa  ad  editionem  Cortii, 
cum  editionibus  Havercampi  et  Gabrielis  Antonii  collatam.  Lon- 
dini»  apud  Payue.  8.  sioe  notis,  addito  tameo  indice  variarum 
lectionum. 

J790  C.  Crbpus  Sallustios*  Accedoot  recensio  novissim»  Teisionis 
.    Hispanicae,  Examen  vsriarum  kctioDum,  loterpretatSo  locorvn, 

Index  Latitjitatis  (curante  Guil.  Abr.  TeUero.)  BeroKni»  ex  oA- 

cina  Jo.  Frid.  Ungeri.  8. 
— ^  C.  Crispi  Sallustii  Opera  quae  extant,  &c.  ex  rec.  Grottl.  Cortii. 

Noriberg»,  ap.  Riegel.  12.  sioe  notis. 

—  C.  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinariom»  cumversione  Gennanica 
et  notis  liistor.  A.  G\  Meissner.  Lipsiae»  ap.  Br^tkopf.  4. 

—  C.  Cr.  Sallustii  Catilina  et  Jugnrtha,  cum  versiooe  Gem.  Alb. 
Xav.  Weinzierl.  Monachii,  ap.  Lentner.  8. — Conf.  Verss.  Gerra.  h.  a. 

1796  Parisiis.  18.  Sallustius,  Cicero  et  P.  Latro  in  Catilioam.  3. 
▼oH.  c.  figg. 

1797  C.  Crispi  Sallustii  belJum  CatiliaariuiD  et  Jugurtbioom»  ex  lec. 
Gottl.  Cortii,  cum  varietate  lectionis  ex  tribus  Codd.  Mss,  ei- 
cerptas»  et  cum  prttfatioiie  Thec^h*  Christopb.  Haries.  Editio 
altera  auctior  et  emendatior.  Noribergae,  ap.  Felsecker.  8.    ' 

1798  Sallustius  cum  notis  atque  emendationilMis  Jo.  Huoteri.  Apnd 
Morison,  typogr.  Universit.  S.  Andrew.  8. 

1799  C.  Crispi  Sallustii  bellura  Catilinarium,  ad  exemplar  S.  V. 
Telleri  edidit,  notisque»  maximtm  .partem  snis,  iUostravit- Henr. 
Kuohardt.  Lubecae»  ap.  Bohn.  8. 

1800  Sallustii  Catilina,  mit  oriLlmrenden  Anmerkoogea  hennsge- 
gebeovon  Joh.  Christ.  Wilh.  Dabh  (£st  pacs  xiit.  Encyclo- 
paediae  Campianae.)  Brtuisvipi.  8.— fidstor  pr«9ter  oIhi  sobskiia 


^      C  C.  8ALL0ST1T.  ttl 

'  nsns  est'C<k].  Rostooli.'  Ammaitvenioncs  sant.  doct»,  eieque  cvi* 
'  ticfle  non  minns  quam  historicae  et  phtiologicae. 

1801  C.  C.  Sallostii  Catilinaria  et  Jugurthina  bella.  Edilb  steieo- 
fypa.  Parisiis,  ex  ofiic.  stereotypa  P.  Didot  natu  majoriSy  et  F. 
Didot.  12. 

—  C.  Crispi  Sallusfii  bellum  Catilinarium  et  iugurthinnm»  vacian*» 
*  tibns  et  notis  illustra^t  A.  Winding-Brorson.  Hafnise.  8  maj. 

1 802  C.  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinarium  et  Jugurthinnm;.  juxta 
editionem  J.  H.  Dotteville.  Lugduni.  J8. 

VERSIONES. 

HISPANICiB. 

1548  En  Medina.  P.  de  Castro.  4.  Cilatur  in  Calal.  Thott.  Tom.  iv. 

pag.  111. 
1554Salustio  Catilinario  y  Jugurta,  traduzido  por  Fr.  Vidal  de 

Noya.  Anvers.  8. 
l€l5  Obras  de  Cayo  Crispo  Salustio,  traduzidas  por  Manuel  Sueiro. 

Anvers.  8. 
1632  Eadem  Madriti.  8. 
1772  La  conjuration  de  Catilioa  y  la  guerra  de  Jogurtha  por  Cayo 

Salustio  Crispo.  In  fine:  Eu  Madrid  por  Joachim  Ibarra  Impre»- 

sox  de  Camera  del  Rei  uuestro  Senuor  mdcclxxii.  4  max. — 

Auctor  hujus  versionis  e'st  celsissimus  Princeps  Gabriel  de  Bour- 

booy  filius  regis  Hispaniarum. 

GALLICiE. 

l490Lucain,  Suetone  et  Saiuste»  traduits  en  franpois*  In  fine: 
'  Cy  finist  Lucan  Suetone  et  Salusteen  firan^ois.  Imprime  a  paris 
Jje  xxii^  jour  de  decembre  inill.  iiii.  cc.  liiixx.  et  X.  par 
Plerre  de  Rouge  Libraire  du  roy  nostre  sire  pour  Anlboiiie  Ve- 
mid  marchand  libraire  demourant  a  Parisisur  le  pont  nostre  diune 
a  lymage  saint  Jeban  revangeliste.'  Fol.  c.  figg. 

1528  Uhistoire  Catilinaire  deSaluste,  traduite  par  Jean  Parmentief • 
A  Paris,  par  Symon  du  Boys.  8. 

1557  L'Orabon  que  fit  Crispe  Saluste  contre  M.  Tulles  Ciceron,  et 
rOraison  du  ditCiceroo,  r^sponsivei  celle.de  Saluste,  avec  deux 
aiities  Oraisons  du  dit  Saluste  k  Jules  Caesar,  afin  de  redresser  la 

•.  Ripnbliqne  Romaine,  traduites  par  Pierre  Saliat.  k  PariSyi^ 
SiiaoB  de  Coliiiei.  8. 

'  De  hoe  Codlce  Ms.  vid.  p.  845. 


RBCSMftUi  SDITtOIIUIf 

« •  L'fafatoire  de  C.  Crispe  Salnste,  de  b  eoDiivatioii  dc  L.  Scif« 

Catilin,  avec  la  preniiere  Haimiigae  de  M.  TuUea  Ciceron  coatre 
•  iceliii:  ensemble  la  gaeite  Jugttrtiae,  avec  Tiavective  de  PorHot 
.  Latro  contre  ledit  CattUn^  trad.  par  Loys  M eigret.  A  Pans^  |iar 

Cbrettien  Wecbel.  Fol. 
1156  Eadem.  k  Lyon,  par  Jcan  de  Tonmes.  12« 
1577  Les  tEuvres  de  Saluste,  assavoir  la  Conjmtion  Catiliaaire;  la 
4  OaerreJugttrthine;  la  Declamation  de  Portiiis  Latro;  lesOrai- 

sons  adversaires  de  Salnste  el  Ciceron ;  les  Invectivea  de  Ciceroa 

cotttre  Catiiitta ;  la  Vie  de  Saruste»  et  les  Temoignages  des  lio- 

demes :  traduites  par  Victor  de  la  Roche,    A  Paris«  par  Clande 

Micard.  l6. «.  teatu  Lat 
16^9  Les  CEuvres  de  C.  Saluste,  traduites  en  Franjroia  et  iHustrto 

d*annotatious  par  J.  Baiidoin.  A  Paris.  4. 
l654  Uhistoire  Romaine  de  Saluste,  traduite  en  Frao^ois  par  Mr. 

D.  M.  A  Rouen.  8. 
1670  Hbtoire  Romaine  de  Saluste  de  la  traduction  de  M.  Tu  TeSL 

AParis.  12. 
1675  L^histoire  de  k  guerre  de  Romaios  contre  Jogurta  Roi  des 

Numides,  et  rbistoire  de  1a  coujuration  de  Catilina»  ouvragea  de 

Sallusteylrad.  nouveHemcnt  du  Latin  par  A.  D.  C.  A.  F.  (Jacqnes 

Cassagncs.)  A  PariSf  cbez  Barhin.  12.. 
1713  Histoire  de  ia  guerre  des  Romains  contre  Jugurta  Roy  des 

Numides,  et  1'bistoire  de  la  conjuration  de  Catilina ;  traduites  du 

Latin  de  Saluste»  avec  une  ample  Pr^iace  sur  Tart  bistorique,  et 
'    un  Jugemeot  sur  les  (Euvres  de  Salnste^  par  M.rAbb4  fAassotu 

A  Paris»  cbei  Faucault.  13. 
If  14  L'histoire  de  la  guerre  des  Romains  contre  Xugurta  roi  dcs 
*    Numides,  et  Tbistoire  de  la  conjuration  de  Catilina»  ouvrag^  de 

Saluste  Latiu^Franp ois.  Traduction  nouvclle.  A  Ljon^  ches  Ant. 

Molin.  12. 
1716  Nouveile  Traduction  de  Salluste :  La  Conjuration  de  Cmtiiina 

contre  la  ftepublique  Romaine,  et  la  guerrede  Jugurtha,  Roy  de 

Nomidie  coutre  les  Rcfmains ;  par  TAbb^  Masson.   Seconde  edi> 

tion.  A  Paris,  cbeis  Nic.  le  Cierc.  8. 
1790  Satluste,  ou  Histoires  de  la  Conjuration  de  Catilina  ooatce  la 
^Republique  Romaine,  et  de  la  guerrc  des  Romaias  contre  Jo^ir- 

tha,  traduit^a  en  Fran^ois.     On  y  a  ajoAt6  la  traduction  de  tons 

les  morceaux,  qui  se  trouvent  cn  enCier  dans  les  Fragmens  de  «rol 


C  C.  SAtiLIISTII. 

HblorieD.  Le  toat  acGorapagni  de  Dissertatioos  et  de  ReiMn|iie8 
oritiques,  liistoriqaf 8  et  geographiques.    Par  TAbM  Tbyvoo.  A 

'    P^8,  chez  Huart.  2  ▼oii.  8, 

1763  Nouveile  Tradnction  de  Saliuste^avec  la  vie  de  cet  historieD, 
et  des  notes  critiques,  et  augment^e  du  teite  latin  k  eotk  de  la 
traduction,  avec  des  variantes  choisiea,  par  J.  H.  Dotteviile. 
Secoode  edition.  A  Paris,  chei  Lottin.  12. — Repetita  ibid.  an. 
1769.  et  1782.  12.  Avenion.  1788. 

1770  Salluste  Latin  et  Fran^ois»  avec  ie  texte  revu  et  corrig^etdea 
notes  critiques  par  M.  Beauz^.  A  Paris.  12. — Recnsa  ibid.  an. 
1775.  112. 

1795  Conjuration  de  Catilina  contre  k  Ripubliqne  Romaine  par 
Salluste.  NoovelleDient  traduite  sur  les  meilleures  6ditions  do 
cet  auteur;  avec  un  Discours  pr^liminaire  «t  des  Notes  litttaiires 
€t  pobtiques,  par  J.  B.  L.  J.  Biilecoq.  A  Paris.  12. 

ANGLICiE. 

«  «  Here  begynneth  the  famous  cronycie  of  the  warre,  which  the 
«romaynes  bad  agaynst  Jugurth  usurper  of  the  kyngdome  of  No- 
-«lidy :  whicbe  cronicle  is  compyled  in  latyn  by  the  renowned 
Sallust.  And  translated  into  eoglyshe  by  sir  Alezander  Barolay 
4>reest,  at  the  commaundement  of  tlie  right  hye  aod  mighty  prinoe 
Thomas  duke  of  Nortfolke.  Fol.  s.  a.  I.  et  typogr. 

•  •  EademrepetitaLondini.  foi.  sineanninota.  In  cqjus  fioe  legitur : 
Tbus  endeth  the  ikmous  cronycle  of  the  war — And  imprented  at 
London  by  Rjcharde  Pynson,  printer  unto  the  kynges  noble 
grace,  &c. 

1557  The  conspiracio  of  Catiline,  written  by  Constancius  Felicius 
Durantinus»  and  tranilated  by  Tfaomas  Paynell :  with  the  His- 
torye  of  Jugurth»  written  by  the  famous  Romaine  Salust,  and 
tnmslated  into  Englyshe   by  Alezander  Barcklaye.     In  fine: 

-  Thus  endeth  the  conspiracy  of  Catiline.  Imprinted  at  London  in 
Foster-lane  by  John  Waley.  Fol. 

—  Here  begynneth  the  famous  Cronycle  of  warre,  wbyche  the  Ro- 
maynes  hadde  agaynst  Jugurth  nsurper  of  tbe  kyngedome  of 
Nnmidie :  whiche  Cronicle  is  compiled  in  Laten  by  the  renowned 
Romayne  Saluste :  and  translated  into  englisbe  by  sir  Alex.  Bark- 
layepriesle.   -And  nowe  perused  and  corrected  by  Thoroas  Pay» 

Dt^  a  Var.  ClM.  Mhi#.  1 0 


8M  RBCBN«I3S   EDlTtONUM 

•   ndh  Ncfivel^  impriiited  in  the  yere  ef  oure  Lorde  Gdd.  H. B.  L^^^it. 

&.  (LondiBi  ap.  Jo.  Waley.) 
1629  The  Works  of  Sallust  translated  into  Cnglish   by  William 

Orosae.  London.  8« 
i€W  The  Works  of  the  famous  Historian  Satlost,  vis.    1.  Tlie  Hia- 
.    tory  of  the  War  of  Catiline  againaFt  the  vSenate  of  Rome.   2.  The 
.    War  which  Jugurth  many  years  maintained  against  the  same 

State,  with  all  his  historieal  Fra^ments.    To  which  is  prefix'd 

the  Life  of  Sallust,  niade  English  acrordini;  to  the  present  Idiom 

of  the  Speech.  London,  printed  fbr  R.  Wild.  8. 
1689  A  new  Translation  of  all  the  Works  of  the  faithful  Historian 

Sallust,  containing  the  Wars  which  Catilin  and  Jugurth  main- 

tained  as^ainst  the  Senat  of  Rome,  his  historical  Fragments,  &c. 

London,  printed  for  R.  Wild.  8. 
1709  The  Works  of  Sallust  translated  into  English  by  J.  Rowe. 

Londou.  12.— Repetitaibid.  1716.  1726.  1730.  12. 
1734  C.  Crispi  Sallustii  belli  Catiliuarii  et  Jugurthini  historiap. 

W*ith  a  free  English   translation.     By  Johu  Clarke.     London, 

printed  for  M.  Bettesworth  and  Hitch.  8. 
1744  The  Works  of  Sallust,  translated  into  English,  with  political 

Discourses  upon  tbat  Author,  and  a  Translation  of  Clcero*8  ibur 

Orations  against  Catilina.  (byThomas  Gordoo.)  London,  priated 

by  T.  Woodward  and  Jofan  Peele.  4. — ^Recusa  ibid.  an.  1769.  4. 
—  C.  Cr.  Sallusfs  History  of  the  Catiline  and  Jugurtbiue  Wars, 
.    traaslated  by  Henry  Lee.    London,  Hitch.  4.  c.  textn  Lat. 
1746  A  new  Translation  of  the  Works  of  Sallust,  with  large  «xpla- 

natory  notes  aud  a  Review  of  the  Roman  bistory,  from  tbe  Ju- 

gurthinc    war    to  CatiHne*s   conspiracy,      By  WiUiam  Cooke. 

London.  8. 
1751  The  liistory  of  Catiline^s  cotispiracy,  and  the  Jttgurthine  war. 

By  C.  Cr.  Sallust.     With  a  new  translation  of  Cicero*s  fourOra* 

tions  against  Catiline.     To  which  is  prefixed  the  life  of  Sallast. 

(by  William  Rose.)  London,  Griffiths.  8.«— Repetita  ibid.  an. 

1757.  8. 
1756  C.  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinarium  et  Jugurthinum^  ex  op> 

tima  atque  accuratissiina  Gottl.  Cortii  editione  expiessum.     Or 

Sallusfs  History  of  Catiline*s  coospiracy  and  ihe  war  witb  Jih 
.   gurtha,  &c.     With  au  English  Translation  as  literal  as  posttbie, 

and  iarge  explanatory  notes.    By  John  Mair.    Edinburgh.  12. 

^Repetita  ibid.  1774.  8. 


C.  C.  SAIXITOTll.  886 

179^  Tlie  History  of  Catiline^s  eoQspiracy ;  wtth  tbe  four  Orations 
oi  Cicero.  To  wbich  are  added  Notes  and  IUustrations.  By 
•George  Fred.  Sydney.    London,  Loiigmany  8. 

BELGIC£. 

1613  C.  Crispus  Salttstius  van  de  fsamenzweringe  CatiUn»!  item 
van  den  Jugurtbynschen  oorloge,  overgesettet  door  Sibr.  Yome- 
lium.  tot  Franck.  8. 

1651  fZammenzwering  vanCatilina,  beschreven  door  C.  Sallustius, 
en  vertaelt  door  Dr.  Her.  Beu.  fAmst.  12. 

1683  C.  Salustius  Crispus  Roomsche  historie  van  de  t*zamenzwee- 
rioge  van  Catilina,  en  den  oorlog  met  Jugurtha,  vertaelt  door  F. 
V.  H.  tot  Rotterd.  12. 

1798  C.  Crisp.  Sallustius  over  de  Zamenzweering  van  L.  Sergius 
Catilina,  benevens  vier  Redevoeringen  van  M.  T.  Cicero  over 
faetzelfde  Onderwerp ;  uit  het  Latyn  vertadd  en  met  Aamerk  en 
Ophelderingen  venneerdert  door  J.  ten  Brink.  Amst.  8. 

GERMANICiE. 

1515  des  hochberompteQ  lateinischen  historischreibers  Salustij  : 
zwo  schou  historien  :  Nemiichen  von  des  Catilinen  vnd  auch  des 
Jugurthen  kriegen  :  Darbey  auch  die  durch  sechtlich  Oration  die 
Cicero  wider  Catilinam  gehalten  auch  des  Catilinen  verantwoer- 
tuiig:  volgenn,  pald  darauff  nach  enndung  der  Catilioarien. 
Durch  Herrn  Dietericben  von  Pleningen  zu  Schonbegck :  vnd  zu 
Eysenliofen  Ritter  vnd  Doctor  getheutscht.  In  fine :  Geendet 
Eu  Worms  auf  dem  heiligen  Reichstagam  Aylfften  tag  des  Mooats 
Januarij  im  funffzecben  hundersten  vnd  dreyaecbenden.  Vnd 
gedruckt  in  der  Ftirstenlichen  Stat  Landssbut  durch  Jobann 
Weyssenburger  an  erichtag  nacb  Egidy  im  xv.  Jare.  Fol. 

1530  Argentorati  Germanice  prodiit  Sallustius  apud  Jac.  Polycho- 

'  rium,  fol.  quam  esse  versionis  Schrayerianae  editionem  primam» 
•uspicatur  cl.  Degen  in  dem  Versuch  einer  voilstaendigen  Littera- 
tur  der  deutscben  Uebersetzungen  der  Roemer,  zweite  Abtheilung 
pag.  330. 

1534  Cbronica  C.  Crispi  Salustii  von  dem  Roemiscben  Bundschuch, 
Rottttttg  oder  EmpcBruug  wider  eyn  Obergkeyt  vnd  Geuiainen 
Nntz  zu  Rum,  vnder  dem  era|en  Burgermaistertbumb  Marci 
TuUii  Ciceroms,[durch  Lucium  Catilinam  angestift  vnd  practicirt. 


896  RE0BN9US  BDITIONUM 

Hiebei  findstu  auch  den  Krieg  der  Roemer  wider  Jugurtham  dcr 
Numidier  Koenig.  Alles  Instig  zu  lesen.  Gedmckt  zu  Strassburg 
durch  Jacob  Cammerlandern  in  der  Frieburger  Gassen.  Anno 
M.  D.  xxxiiii.  Fol.<— Auctorem  hujus  Tersionis  esse  Georgtaiii 
Schrayerum,  asserit  Theoph.  Sincerus  in  Thesauri  Bibliothecalis 
.Vol.  11 1.  p.  293. 

•  •  Comelius  Nepos  yom  Ursprung  des  Roembchen  Reichs^  dea 
Sieben  kiinigcn»  wie  die  regiert,  auch  wie  sie  zuletst  Tertrieben 
seind  worden,  vnd  das  Burgermeisterthumb  angefangen.  Dar* 
nach  folgt  das  leben  vnd  thaten  etlicher  waidlicher  vnd  her> 
licher  Burgermeister  biss  yff  Gn.  Pompeium  Magnum.  Item  C. 
Crispus  Sallustius  von  der  Zusammenrottung  Catiline,  wie  die 
Cicero  erfaren  vnd  gestrafft.  Zuletst  finde^t  du  auch  deo  Krieg 
der  Rcemer  wider  Jugurtham»  der  Numidier  kiinigy  wie  der  rom 
Mario  vnd  L.  Sylla  gefiirt,  auch  ain  end  hat  genummen  durch 
verreterey  Bochi,  der  Moren  kiinig,  darumb  Jugurtha  gefaogen 
gen  Rom  gefurt,  vnd  im  gefencknus  mit  dem  strick  gericbt 
worden.  AUes  von  neuwen  verteutscht  vnd  lustig  zu  leseo. 
Getrackt  zu  Strassburg  bey  M.  Jacob  Cammerlandera  ▼on 
Mentz.  s.  a.  fol.<>— Ita  hujus  ed.  titulum  dedit  Freytagius  in  Appar. 
liter.  Tom.  iii.  pag.  663.  Degen  eam  sub  an.  1535.  recenset. 
Ad  quem  vero  interpretem  sit  referenda,  ad  Petram  ne  Selbet, 
an  ad  Georg.  Schrayerum,  de  eo  uterqne  vir  doctus  noo  cOn- 
sentiuntk 

1565  Chronica  C.Crispi  Salustii  v(Mi  dem  Roemtschen  Bundschacb, 
&c.  ut  1534.  Frankfurt  am  M.  8. — Repetitio  ed.  1534. 

1606  Dess  weitberhumtcn  historienschreibers  Crispi  Sallustii  vorred 
oder  eiugang,  iiber  sein  Buch  von  Catilina  vnd  desselben  Anbaiig, 
Buss  der  Lateinischen  in  die  teutsche  Sprach  gebracht  darch  H. 
Bilibald  Pyrckeymer.— Legitur  in  Theatro  Virtutts  et  Hoooiis. 
Norimberg^e  1606.  8.  pag«  153.  sq. 

1699  C.  Crispi  Salustii  von  Catilmarischer  Rottirong  und  Jugiir» 
thiscben  Krieg  verteutschty  samt  etiichen  Anmerkungen  und 
angehaengten  Kriegs-Discoursen  durch  Wilh.  von  Calcbum»  ge- 
nannt  Lohausen.  Bremen.  4* 

1662.  C.  Sallustii  Crispi  Rcemische  Creschicht-Bescbreiboog»  den 
liebhabenden  alter  Rcemischen  Geschichten,  in  teutsch  oberset- 
tet,  von  M.  Balth.  Kindermann.  GedrucktzuWittenberg.  12* — 
Eodem  anno 


0.  C.  SALLUSTII*  '     887 

-^  Danielb  Albioi  vereio  lucem  vidit  HambvrgL  8.  Mox  repetita 

ibid.  hoc  titulo:  , 

1 663  C.  Crispus  Sallustius  vod  Catilinarischer  Znsainmen-Rottoog 

und  Jugurtischen  Krieg  verteutschet  durcb  M.  Daniel  Albinus 

sambt  dess  von  Calchum  Anmerknngen  und  Kriegs-Discoursen. 

Hamburg.  8. 
1702  —  von  Hartnaccius.  Hamborg.  8. 
1719  C.  Crispi  Sallustii  Bescbreibung  des  catilinarischen  und  ju- 

gurthinisclien  Krieges,  welcher  in  die  reine  teutsche  Spracbe 

ubersetzet  worden  ist  ond  nach  Art  des  bereits  gedruckten  Cor- 

nelii  Nepotis  der  latein-begierigen  lugend  zum  besten  herausge- 

geben  wird  vou  M.  Casp.  Gottscbling.   Halle  iu  Magdeb.  12. — 

Futilis  versio»  repetita  tamen  an.  1734. 
1739  Rede  des  Marius  an  das  Volk  wider  den  Adel  aus  dem  Sal- 

lostios  ubersetzt  von  D.  H.  G.  Schellhafern. — In  den  Schriften 

der  deutschen  Gesellschaft  in  Leipzig  1739.  8.  pag.  6^5.  sqq. 
1763  et  67  Zwey  Reden  voo  Cato  ond  Caesar,  iibersetzt  von  Bach- 

mann.— Vid.  der  Greis»  eine  Wocbenscbrift.  Leipzig  1763  et  67* 

Th.  15.  St.  182.  ood  183. 
1767  Sallostius  von  der  Zusammenrottung  des  Catilina,  iibersetzt 

von  weil.  Herm  Thomas  Abbt.  Stadthagen.8.— Repetitaeodem 

an.  Francofurtiy  scd  ab  anon^mo  interpolata. 
1770  Eadem  recusa  Lemgovi».  8. 
—  Des  Marios  Rede  an  das  roemische  Volk,  von  cinem  Ungenanu- 

teo.— In  den  geseilschaftlichen  Beschaeftigoogen.  Berlin.  1 770. 8. 

177lSallustius  Gescliichte  vom  Katilinarischen  uod  Jugurthinis- 

.  chen  Kriege,  aus  dem  Lateinischen,  von  Gottfr.  Konrad  Bcettger. 

Leipzig.  8. 
1772  Sallostius  vom  Kriege  der  Roemer  wider  den  Jugurtha,  ins 

deiitsche  dbersetzt  von  Joh.  Franz.  Wagner.  Lemgo.  8. — Repe- 

tita  ibid.an.  1783.  8. 
1783  Sallusts  Katilina  und  Jugurtha.  Aus  dem  Lateinischen  iiber- 

setzt  von  Job.  Karl  HoBck.  Fraokfurt  am  M.  8. 
1790  Caii  Crispi  Sallustii  bellum  Catilinarium  sive  de  conjuratione  * 

Catilinse  ejusque  sociorum.    Kaius  Krispus  Sallastius  vom  Kati- 
linarischen  Kriege,  iibersetzt  und  mit  historischen  Anmerkungen 

begleitet  von  A.  G.  Meissner.  Leipzig.  4.  c.  textu  Lat. 
—  K.  K.  Sallustius  Author  Katilina   und  Jugurtha,  teutsch  und 
lateiniscb  mit  dem  Leben  des  Geschichtschreibers,  einer  durch- 


9K  RBOBK9IT8    BmTIOHUM 

gmgigeo  Analys  QiNi  Bemeiliuiigeii  m  wohl  uber  die  rilgcmaBe 
Vonti^e  des  Historiograpben,  als  die  Uebersetzaiig  aeH>st,  be- 
rausgegeben  Ton  Alb.  Xa?.  Weionerl.  Mancbes.  8. 
]794Salhi8ts  Catiline,  nbersetzt  von  Joh.  Christoph  Schliter. 
Mttnster.  8. 

1795  Sallusts  Jugurtha  nebst  dessen  Episteln  ao  C.  J.  Caesarnber 
die  Sfaatseinricbtung,  iibenetat  von  Joh.  Christoph  Seblilter. 
Mlinster.  8. 

1796  Sallusts  Katilina  und  Jugurtha ;  ubersetBt  und  nit  Ainier- 
kungen  begleitet  von  Job.  Kari  H<Bck.  Zweite  verbesserte  Au- 

'  flage.  Frankfort  am  M.  8. 

1800  Sallustius  von  der  Zusammenrottung  des  Catilina,  iibersetzt 

Ton  Tb.  Abt.  Zweyte  Auflage.  Lemgo,  b.  Meyer.  8. 
I8O6  SaUusts  Werke,  lateinisch  und  teatscb,  yon  Joh.  Christopb« 
'  Schliiter.  2.  Theile.  Miinster,  b.  Peter  Waldeck.  8. 

ITALIC^. 

1518  Sallustio  con  altre  belie  cose  volgarizsate  per  Agostino  Ortica 
della  Porta  Genovese.  In  fine :  Impresso  in  Vinegia  per  Beinar- 
dino  Vinitiano  de  Vitali  nei  anno  del  Signore  m.d.xviii.  adi 
XXIII.  di  Aprile.  4. 

—  Salustio  con  alcune  altre  beile  cose,  volgareggiato  per  Agostino 
Ortica  de  la  Porta  Genovese.  In  fine :  Impresso  in  Vinegia  per 

'  Zorzi  di  Rusconi  Milanese.  Neir  anno  deila  incamatione  dd 
nostro  Signore  Messer  Jesu  Christo.  m.d.xviii.  Adi  xxiii.  di 
Aprile.  Regnante  V  inclito  Prlncipe  Leooardo  Lauiedano.  8. 
1 523  Salustio,  &c.  (ut  snpra)  In  fine:  Impresso  in  Vinegia  pcr 
Marcbio  Sessa  et  Piero  de  Ravani  Compagni  del  M.D.Xxin. 
Adi  18.  Magio.  8. 

—  Salostio,  &c.  In  fine  :  In  Vinegia  per  Gregorio  di  Gregori  nel 
M.D.xxiii.  del  mese  di  Decembrio.  8. 

1581  Sallustio  Historico  eloqoentbsimo  conalcune  altre  belie  cose, 
di  latino  nella  volgar  lingua  per  Agostino  Ortica  ddhi  porta 
Genovese  tradotto.  Novamente  revisto  et  stampato.  In  ^nt: 
Stampato  in  Vinegia  per  Marcbio  Sessa  nel  Anno  del  Signore 
M.D.XXXI.  8. 

—  Ibid.  per  Francesco  Bindoni  e  Maffeo  Pasini.  8. 

—  Ibid.  sine  nota  impressoris.  8. 

]  545  Sallustio,  &c.  neUa  volgar  lingua  per  Agostino  Ortica  ddh 


:      t.  O.  fkJkhhVBJtU  flBSB 

porta  Genov.  tradotto.  In  fine :  Stampato  in  Venetia.  m.d.xlv. 
8,— Ex  ed.  1531.  repetiU. 

1 550  UHistoria  di  C.  Cri8(iQSaUiiatio,auovamente  per  Lelio  Carani 
tradotta.  In  Fiorensa.  8. 

1 356  La  Historia  di  C.  Crispo  Saliustio,  nuovamente  per  Lelja 

•  Carani  tradotta.  Con  una  numerosissinia  Tavola  di  tutto  quel 
piu  segnalato,  che  nell'  opera  si  contiene;  et  una  utilissima 
diciiiaratione  nel  fine,  di  tutti  i  nomi  anticlii,  e  moderniy  delie 
provincie,  citta,  casteila»  popoii,  monti  e  fiumi,  et  molte  altre 

-  cose  notabili,  de'  quali  J'Autore  fii  mentione.  In  fine :  In  Veoetia' 
|)er  Gio.  Griffio.  Ad  instanza  di  Lodovico  deiii  Avanzi.  MDi«vi. 
8. 

156^  La  Historia  di  Gajo  Sallnstio  Crispo  nuovamente  tradotta 
dal  Signor  Pauio  Spinola.  Seguendo  i  migliori  Testi,  e  couser- 
vando  le  Figure  e  le  Forme  del  dire,  con  tanta  diligcnia,  clie 
nella  favella  Ilaliana  non  s'  h  veduto  ancora  si  bel  ritratto  di  per-. 
fetto  Scrittore  Latino.  Le  postille  del  Dottor  Valvassori  brevc- 
mente  comprendono  la  somnia,  e  l'artificio.  Le  SentenzeMorali 
Scelte.    Con  la  Dichiaratione  de'  vocaboli  antichi.     In  Venetia, 

.  perGio.  Andrea  Valvassori.  m.d.lxiiii.  In  fine:  In  Venetiaper 
Gio.  Audrea  Vaivassori,  detto  Guadagnino.  mdlxiiii.  8. 

l644  Sallustio,  &c,  da  Carlo  Corsini  Patrizio  Fiorentino.  Fioreuze 
per  Luca  Franceschini,  e  Alessandro  Logi.  4. 

1656  Congiuradi  Catilina  tradotta  da  Sallustio.  Inserta  legitur  in 

'  Primi  studj  di  Antonio  Loredano  Nobiie  Veneto  Divisi  in  Tradut- 
tioni,  Discorsi,  e  Sentenze.  Venetia  mdclvi.  l^ 

t681  La  Congiura  di  Catilina,  &c.  InBologna.  8. 

1761  Le  Gtierre  Catilinaria  e  Giugurtina  di  C.  Crispo  Salustio  tra^ 
dotte  in  iingua  Toscana  del  Testo  Latino  emendato  secondo  le 
migliori  edizioni  e  con  varie  note  illustrate  dal  Dottor  Gio.  Bat- 
tista  Bianchi  di  Siena  Maestro  di  Letlere  Umane  nel  Seminario 
Arcivescovaie  4i  detta  Citt^.  Ad  uso  dei  medesimo  Seminario. 
In  Venezia»  moccl.xi.  appresso  Tommaso  Bettinelli.  8. 

DANICA. 
1 702  Hafniae.  8.  Sallustium  Danice  vertit  Samuel  Hans  Walienl>erg. 
— Novae  versionis  Danicae  specimen,  scil.  Caesaris  et  CatilinaB 
orationes  in  Conjuratione  Catilinae,  legitur  in  Minerva  et  Maa- 
nedskrivt,  Hafiiiae  m.  Jul.  au.  1788.  8. 


ait  BBCS1I8U8  UHTKmUM 


Hic  finitar  Index  Editioiiiim  SaHustii,  auctior  Fabriciano, 
el  secnndum  setates  a  sociis  Bipontinis  digestns.  Restat, 
pancula  qnasdam  ab  iisdem  omissa  nnnc  breYiter  indicare. 

Qnod  ad  ipsissimam  editiooem  qnae  omnium  antiqnissima 
habeatnr^  de  qna  inter  bibliognq>ho\  quasstio  est^  Jiic  con- 
tooyersiam  non  movebimns :  at  ex  iis  primariis  editionibus 
quas  possidet  Bibliotheca  Spenceriana,  unam  saltem  non 
invenimas  inter  natale»  Bipontinorum ;  eam  nempe  quas 
impressa  fiiit  (inter  annos  forsan  1470.  et  1473.)  a  Caesaris 
et  Stol^'  qni  typographicam  aitem  a  Grering  edocti  fiierant, 
et  in  eodem  praslo,  Parisiis^  consocii  laborabant  Res 
ita  se  habet,  ni  forsan  hanc  editionem,  nt  alias  quasdam, 
▼ulgatis  bibliographicis  quiddam  discrepantes  descripse- 
rint  Nec  mirum  si  quaedam  BipontiDi  praeterlapsi  fiierint^ 
cum  unam  SaUustii  primariam  editionem  (nempe  4to.  1470.' 
sine  typographo  et  loco)  ipse  praeterlapsus  est  Audif&edius.' 
At  plemmque  Bipontinomm  Recensus,  quoad  antiquas 
SaHustii  editionesy  fertilis  et  accuratus  videtur;  ut  qui  non 
solum  ipsi,  proculdubio^  plurimas  cditionum  primariamm, 
quas  descripsemnt,  inspexerint;  sed  in  describendis  Bo- 
manis  et  Italicis  dncem  habuerint  vimm  claram  Audif- 
fredium/  et  ab  eo  ne  vel  minimum  errayisse  videantur. 
SimiliterquodadeditionesAIdinaSyfideliter  et  tutoBmouard^ 

NOT£ 

.  ■  Bibliotb.   Speoceriana,   VoL  u.  '  gf  gaodo  Editb  sapn  meiiioimta, 

o.  411.  BipoDtini  ■oUTemn t  edit  iin-  Roms,  nt  dictum  est,  reTera  impreM 

preM.aCK8MruetStolcDmmnninoU  siu    Nnlla  Romana  editio,  ab  ip«o 

1479.    Prior  yero  prodiit  Bine  anni  AndiflV«dio  recensiU    est    a.  1470. 

noU;  et  diffcrt  tam  ab  bac  qnam  ab  nnlla  ante  a.  1476. 

iUa  eirca  1470.  per   Udal.  Oering.  ^  CaUlogat  Hiitorico-Critienf  Jfo»» 

Editio  anni  1479.  est  forsan  repetitio  manamm  editionnm  sccnli  xy.RoaWy 

hojnacey  sine   anni  nota,  jam  me-  178S.  et  Specimen  Historico-Criticnm 

morats.  editionnm    Italicamm    ftKcnU    xr. 

*  Ibid.  n.  409.  RomaB,  1794. 


C.  C.  SALLUSTII.      !  841 

AldiBanim  historiographum/  secuti  sunt,  et  ne  vel  miam 
88ec.  XV r.  (nempe  Aldinarum)  omiserunt,  qnam  Renouard 
recensuerat.  Sunt  fortasse  nonnulte  ssec.  xv.  quae  Bi- 
pontinos  effugerant»  et  quee.nos  etiam  effugerunt.  Quod  ad 
editiones  ssec.  xvi.  et  deinceps  spectat,  unam  et  alteram^ 
notabimus  qnas  Bipontini  non  descripserunt.  In  Museo 
Britannico  sunt : 

Editio  Paris.  1521.— Edit.  Lugd.  apud  Gryph.  8vo.  1586. 
Edit.  Lugd.  1589.  , 

'  Saeculi  xvii.  sunt,  ni  fallimur^  paucae  omissiones:  int<H' 
quas  notes  unam  Amstelodami  1647. 

Quod  ad  saeculi  xviii.  editiones^  efiiigisse  eosdem  vi- 
dentur  editt.  ParisinaB,(per  Didot)  1796.  et  1798.  sed  stereo- 
typicam  (ut  audit)  editionem  ejusdem  Didot^  1801.  in  ordine 
descripserunt.  Abideni  Firmici  quoque  editio,  ad  usum 
universitatis  Braydensis,  a  Nardini  multum  laudata,  prse- 
terlapsa  est  eos. 

Hiec  sequens  non  omittitur  a  Bipontinis,  sed  annus  prave 
pOnitur  1741.  nempe  C.  Crispi  Sallustii  Belli  Catilinarii  et 
Jugnrthiui  Historia^.  Hasc  in  tituli  pagina :  '  Gulidmus 
Cred^  aurifaber  Edinensis,  non  typis  mobilibus,  ut  vulgo 
fieri  solet^  sed  tabellis  seu  laminis  fusis  excudebat.'  1744. 

Si  Bipontini  hanc  editionem  omnino  omisissent^  non 
fuisset  mirandum,  quippe  paucis  Germanis  forsan  visam 
ant  notam ;  at  eam  penitus  praeterlapsos  esse  bibliographos 
Britannicos  valde  miramur.  Editio  ipsa  (12mo.)  est  forma 
levis^et  quod  ad  typos  chartamque  simplex  munditiis;  sine 
notis  et  quidem  aliis  quae  solent  ^tiones  commendare :  at  ta- 
men  re  et  significatione  gravis,  ob  id  quod  artis  stereotypicaa 
s]>e€umeii  praebet  plus  quam  quinquaginta  annos  antequam 
sua  Gallis  dederit  Didot.  Vide  quas  nos  supra^  sub  Be- 
censu  Editionum  Virgilii,  in  Parte  vii.  hujusce'  operis» 
p.  4554.  et  si  quis  plura  velit,  consulat  Dissertationem  viri 
ingeniosi  Alexandri  Tilloch  in  The  Philosophical  Magazine, 

NOT^ 
'AmiAlfea  de  rimprimerie  dei  Aldei|  &e.  par  Ant.  Aog.  Renooard,  i 
Paris,  180S. 


912  RBGSNaVS  BDlTtOlfUM 

vol.  X.  p.  2S7.'     Ob  has  cauaas  hoiic  {MttVan 
notare  ausi  sumasy  nil  obstante  Bipontiaonim  ; 

Prorsns  omittitur  editio  Andreop.  1795.  qu»  repetiia  est 
1796.  cnra  Hnnteri^  editoris  Scott  sacpins  memorati  et  c(mb* 
meodati. 

Occummt  etiam  in  bibUotheca  Bodleiana  Oxen.  quonm* 
dam  Fragmentorum  Sallust.  editiones,  qu»  apud  editores 
BipontinoSy  ni  iallimur^  non  inveniendae  sunt;  nempe,  Fn^- 
menta  Historicorumy  Francofurt.  1588. — Conciones  ex  Sal* 
Ivstio  excerptae  :  excudebat  Henricus  Stephanus,  1570. — 
Harangues  Militaires  et  Concions  de  Princes^  Capitaines^ 
&c.  Paris.  1575.  par  Franc.  de  BeUe  Forest 

His  addas  versiones  quasdam  omissas : 

Versio  Ital.  12mo.  Ven.  1550.    Mus.  Britann. 

SaUuste :  Histoire  de  la  R^publiqae  Romaine,  trad.  par 
C.  de  Brosse,  3  Tom.  4to.  Dijon,  1777.  Opus  splendidmn, 
mappis  et  tabulis  numismatumomatum^  ab  interprete  ipso 
sic  explicatum :  '  En  partie  traduite  du  Latin  sur  Foriginal ; 
en  partie  r^tablie  et  compos6e  sur  les  fragm^is  qui  sont 
restds  de  ses  liTres  perdus  ;  remis  en  ordre  dans  leur  place 
v^ritable,  ou  la  plus  vraisemblable.' 

Sallustio:  la  Conjuration  de  Catilina^  y  la  Gu^ra  de 
Jugurtha.  Fol.  min.  cum  iconibus,  Madrid.  1773.  Tiad. 
par  Man.  Sueyro. 

Repetitio  (Edit.  3.)  (xallicaB  Versionis  par  M.  Beaiu^» 
revue,  corrigi&e,  et  augment6e,  k  Paris.  1781. 

NOT« 

'  Eorum,  st  qut  sint  tn  biB  rebu£  cu-  abbioc    aunis    (nempe  17S9.)    arte 

rtosiores,  cansa,  hic  loci  observare  stereotypica   in   Ubris   tam  Gnecb 

liceat,  fere  sub  eodem  tenpore  qno  qnam   Latinis,  Oflas  rit :  iater  ^qo» 

Sallustiufi    arte    stereotypica    apud  Xenopbontiii'Awt3cvit,17S3.  Apptret 

EdinburgeuAes    excndebatur,   alium  etiam  e  Niew  Algemein  Konst  en 

etiam  libriim,  Scongali '  Life  of  God  Letter  Bode,  1796.  n.  232.    Belgieos 


in  the  sunl  of  Man/  1742.  fnisse  ita  «npn  centani  annos   matrera 

iropressum.    Apparet  e  Dissertatione'  fertilem  (artem  stereofypicam)  filia- 

snpra  «demorata   Tilloch  ipsum   ex-  rum   foima  pulcberrimamm  et  per> 

clamare  posse,  *  quorum  pars  magna  fectissimarum    agnovisse.      Hkc  in 

ftti,'  quippe  qni,   adjnvante  celebri  transitu,  sed,  nt  speramnSy  loco  nen 

archetypo  Foulis  Qlasguensi,  multis  aliena. 


O.  G.  8At:.LVBTtI.  SlS 

Los  IV.  OittciiHies  Catilinarias  de  Ciceroii^  trad.  par 
Laguo,  4to.  Madrid.  1796. 

The  Hi^ry  of  Catiline*s  Conspiracy,  with  the  foar  Ora- 
tions  of  Cicero :  by  Geo.  Fred.  Sydney,  Svo.  Lond.  1795. — 
Snbjunguntar  Notae  et  Illustrationes. 

Sint  etiaHi  qui  inter  hsec  annumerare  yellent  opera  qu» 
magna  ex  parte  fere  deriventur  a  Sallustio  i  exempli  gratia^ 
Catiline'8  Conspiracy,  a  Tragedy ;  a  nostro  Benjamino 
Jonson,  4to.  Lond.  1611.  Quippe  tragoedia  baec  (adeo  a 
Shakspearii  Julius  Csesar  et  Antony  and  Cleopatra  differt) 
magis  est  Belli  Catilinarii  versio  (et  ita  Jonson  se  gessit  in 
aliis)  quam  poetica  veldramatica  civilis  tumnltus^  secundum 
r^v  *Api<rroTikov$  %olii<rw,  imitatio.  Et  ita  de  iUa  commentatus 
est  Ihydenus. 

Hisce  omissis  in  Bipontinomm  Indice  additamenta  sub- 
jicimtts  pauca : 

.  Ipsorum  Bipontinorum  (Deuxponts'  8vo«  1789.)  edit.— 
BipiHitini  editores  ab  initio  professi  sunt  i»o  basi  sua 
optimas  auctorum  classicorum  editiones  accipere:  sed 
tamen  suum  judicium  quod  ad  variantes  lectiones  tam  codd. 
Mstorum  quam  veterum  editionum  exercere,  eas,  qu8D  op- 
timse  judicarentur  editiones^  non  in  omnibus  nec  serviliter 
secuturi.  Quo  recte,  quo  prave,  non  hic  loci. 

Bipontinorum  repetita  editio,  nempe  tertio  recognita> 
emendata»  et  iUustrata.  Hsec  prodiit  praocedentibus  auctior, 
8vo.  Argentorati,  sed  ex  studiis  et  typographia  Societatia 
Bipontinas,  1807. 

C.  C.  Sallustii  Historiarum  libri  iir.  Fragmentum  cum 
quinque  aliis  in  Bibliotheca  Parisina  olim  repertum :  edente 
J.  6.  Kreyssis  8vo. — Repetita  Schneb.  1811. 

C.  C.  Sallustii  Opera,  exceptis  Fragmentis,  omnia :  ed. 
Henricus  Kunhardt.  2  vol.  8vo.  lips.  1812. — Procemia 
habet^  et  notas ;  et  est  repetitio  edit  1790.  de  qua  Bipontini 
inloco. 

In  Opere  Posthume  di  Vittorio  Alfieri,  Tomus  iv.  com« 
plectitur  versionem  Ital.  Sallustii  de  Bell.  Catilin.  et  Ju- 
gurth.  cum  brevi  pr»fatione  interpreti^,  at  sine  notis. 
liond.  1814. 


844  RBCRNSU8  BDITIONUM 

Sallustii  Opera  qaas  extant,  praeter  FmgmeDta,  omnia : 
ed.  6.  Lange.  8vo.  Halis.  Sax.  1815.— Editor  textom  mnl- 
tam  recognovit  et  illastravit. 

Catilinaria  et  Jugurthina  Bella,  18mo.  Paris.  1817. 

C.  Crispi  Sallustii  quae  supersunt  omnia,  quibus  a<;ce&- 
serunt  excerptae  aliquot  e  deperditis  ejus  libris  iUustriom 
ViroruniEpistoIsB  et  Orationes,  ex  edit.  Gottlieb  Cortii,  18mo. 
Lond.  1818. — Sallustio  subjicitur  Justinns.  Editio  nitida 
quod  ad  typos,  et  quod  ad  textum  correcta. 

Caii  Sallustii  quss  extant:  adjiciantur  Declamatio  in 
M.  T.  Ciceronem,  Sallustio  forsan  falsq  ascripta»  et  in  Sal* 
lustium  Declamatio,  falso  forsan  M.  T.  Ciceroni.  12mo. 
Lond.  1818. 

In  voL  1.  Classicorum  Latinorum,  seriatim  editonun^ 
cum  notis  et  conmient.»  agmen  ducunt  Sallustii  opera  Bar- 
tfaolomaei  Nardini  cura  recensita  et  illustrata.  Praefigantar 
Pra&fatio  et  Vita  Sallustii  ex  Italica  ejusdem  editoris 
Sallustii  interpretatione  desumta  et  Latine  versa.  Sub- 
junguntar  Nova  Fragmenta,  ex  laboribus  Angeli  Mai 
Ambrosianis»  quas  vero  non  publici  juris  facta  sunt  cum 
iis  ab  eodem  viro  docto  divulgatis  Mediol.  1815.  1816. 
Declamationes  Ciceronis  adversus  SaUustium  et  Sallastn 
adversus  Ciceronem  rejiciuntur.    Brixiae,  8vo.  1819. 

C.  C.  Sallustii  Opera :  ex  edit.  Gottlieb  Cortii,  cum  notis 
in  usum  Delphini^  sed  sine  Interpretatione  marginali.  In 
nsum  Scholarum.  Ex.8Bdibos  Valpianis,  8vo.  Lond.  1890. 
— HaBc  editio  continet  tantum  Bella  Catilinaria  et  Jogor- 
tfaina,  sine  Indice. 

Versio  Italica  a  Nardini,  cum  vita  Sallustii  Italice 
scripta,  Brixiae»  1806.— Idem  Nardini  (in  edit.  1819.  sapra 
memorata)  notat  Elizabetham,  reginam  nostiam  indijrtam» 
SaUastium  Anglice  interpretatam  esse :  minos  recte,  ni 
fallimur,  sententise  Rogeri  Ascham  (in  The  Schoolmaster) 
de  Sallustio  non  obliti.  Est  quidem  in  Biblioth.  pobl. 
Cantab.  Xenophontis  ^Avafiia-etos  Angl.  versio,  jure  forBan 
Elizabeth»  ascripta,  nunquam  vero  edita :  et  j^  certo 
nofla  Sallastii  vem^o  ab  eadem  anqoam  volgata  Aiit« 


G.  0.  SALLUSTII.  845 

The  Works  of  Sallast  By  Heniy  Steaart,  LL.  D.  2  vol. 
4to.  Lond.  1806. — Opns  splendidum.  Prasfiguntur  dao  ela* 
borati  Tractatas,  cam  notis  lustoricisy  biographicis»  et  cri- 
ticis^  totom  pasne  primum  volumen  complentibus ;  Sallustii 
etiam  effigies,  ex  antiquo  marmore  in  Palatio  Famesiano 
Rom»  servato^  quse  alteram  illam  Sallustii  effigiem  splen- 
didissimam  in  versione  ejus  Historiae  Hispanica,  Don 
Gabriel  Principi  ascripta,  longe  superat,  immo  majestatem 
spirat. 

The  Works  of  Sallnst,  translated  into  English  by  Arthur 
Mnrphy,  Esq.  Lond.  1807. — Idem  hic  interpres  qui  vertit 
AngUce  Tacitum.  Prsefigitur  vita  Sallustii»  et  etiam  effigies, 
sed  a  tabulae  prsecedentis  archetypo  diversa. 

Histoire  de  Salluste ;  par  Durean  de  la  Malle^  1  Tom.  Svo. 
et  2  Tom.  12mo.  Paris.  1808. — Hsec  est  nova  versio,  et 
cum  GalUca  interpretatione  textum  habet  Latinum. 


RECENSUS  CODICUM  MSS. 

QUI  IN  BIBLIOTHECIS  BRITANNICIS  SERVANTUR. 


C.  C.  Sallustii  Codices  in  Museo  Britatmico. 

Dk  exteris,  ut  antea,  non  hic  loci.  Sed  tamen  Notitiam, 
et  quidem  admirandam,  unius  memorabimus  codicis,  qtd  in 
Bibliotheca  Rostochiensi  asservatur;  et  cujus  praecipndo 
lectioiiiim  varietates  a  Joanne  Christiano  Gulielmo  Dahl  et 
Petio'  Danieie  Friederico  Zaepeliehn  Lipsia*.  publice  ex- 
liibit»  fiunt  1701.  Transcripta  videnda  est  in  The  Classicai 
Joumah  No.  XIX.  p.  144.     Quam   Notitiam  m6morare 


646  R^fil^St^  tODlCUM 

vimm  esty  si  roodo  erroris  corrigendi  causa  qui  m  nota'  2. 
flpporet,  vbi  legitur  editionem  SaUastiaiiam  Ascenaii  repe- 
titam,  Fabricio,  EmestiOy  Harlesio,  et  Bipontinis  editoribos 
incognitam  esse.  Qnod  ad  tres  priores  nihil  moramur :  sed 
a  Bipontinis  sociis  notatam  fiiisse  apparebit  eos  consnlenti 
in  loco. 

Collectiones  Regie,  Cotioniana^  Shaniana,  et  Laiudbicfu- 
una  mhil  Saliastii  tenent :  nihil  saltem  quod  nostnun  noti- 
tiam  requirat. 

'  Biblioth,  HarL  2400.  Caii  Crispi  Sallnstii  Conspirationis 
Cotilinaride  Historia,  et  Bellnm  JTngiirthHinm^  cnm  aiiis.  Ad 
finem  cod.  hadc  verba,  nisi  calam«s  eadem  traiisfoderit: 
*  cum  in  Sallustlo  restitaendo  usns  sum  hoc  Ms.  iihro,  fucB 

mihi  commodavit (deest  nomen)  tom  hnmanus 

tnm  feligiosus.' 

*  Cyprianus  a  popma  phrysiiis.'  Chartac.  cent.  xv. — 
Latina  Versio  ri};  Kvpou  Ilcuhlas  Xenophontis  praefixa  a 
quibusdam  ascribitur  celebri  Pogio  Florentino. 

2475.  Cod.  qui  cum  aliis  Sallustii  Bellum  Catilinarium  et 
Bellum  Jugurthinum  continet. — Sub  finem  annus  datur  quo 
codex  exscriptus  futt,  nempe  ISM.. 

2499.  Continet,  cum  aliis,  Conspirationis  Catilinari» 
Historiam.  Chartaceus^  cent.  xv. — ^ln  Sallustium  sunt  notafi 
quaedam :  snh  initio  quam  plurime. 

2520.  £st  Historia  Catilinariae  Conspirationis  et  Belli 
Jugurtfaini;  partim  membran.  partim  dbartaceus,  cent  xiv. 
In  fine  duo  folia  absunt,  et  sub  finem  Belli  Jugurthini 
unum. 

2622.  Afiud  oKemplar,  cum  paucis  scholiis,  membran. 
cent.  XIV. 

2539.  Codex  Conjurationis  Catilinariae  cum  Cicerone  de 
Officiis  conjunctus.  Sine  notis^  chartac.  cent.  xv. 

2540«  2542.  Continent  etiam  in  distinctis  codd.  Conspira- 
tionis  Catilinarias  Historiam  et  Belli  Jugurthini.  Codices 
iiv.  vel  XV.  cent. 

Harl.  Collectio  alios  quam  plurimos  Sallustii  codices 
exhibet,  numeratos  usque  ad  quindecim,  n.  2597.  259& 


C*  C.  6ALLUSTII.  845' 

18848. 3657. 2704.  2711.  2716. 3289. 3443.  3872.  4865.  5874. 
>5412.^  5429.  6516.  Horum  plarimi  membran.  et  illumin. 
XIV.  vel  XV.  saBC. 

Codd.  Bumeienses.  N.  245.  Cod.  Ms.  membran.  completus 
(secundnmCok^honem  in  fine)  die  22.  Feb.  1477.  (inCatal. 
noti  recte  1471.)  contin^s  Bellum  Jug^rthmum  et  Belhim 
Catilinarinm ;  in  duobus  vel  tribus  locis  coUat.  ad  pag.  edit. 
Havercampi,  Amstel.  1742.  Ubi  de  drrisioBe  Africee  « 
Saflustk)  agitur  (fol.  9.)  habet  hic  codex  schedulara  geogra^ 
phicam :  habet  etiam  lectiones  quasdam  bonas.  ElegHns, 
membran.  et  illumin.  cum  glossis  paucis. 

Codices  Cantabrigiemes. 

Jn  BibKotTieca  Publica,  n.  1306.  cod.  membran.  in  4to. 
coirtinenSy  1.  Lib.  Crispi  Sallustii  de  Conspiratione  CatilinaB 
et  sociorum  ejus.  2.  Lib.  ejusdem  de  Bello  gesto  in  po«- 
pulum  Romanum  cum  Jugurtha  Rege  Numidamm.  3.  In- 
vectiram  efusdem  tn  Mar.  Ciceronem.  4.  Invectivam  in 
Sallustium  Crispum.  5.  Invectivas  quatuor  ejusdem  in 
liucium  Catilinam.  6.  Orationem  ejus  ad  Caesarem  pro 
Moroo  Marcello. — Cent.  xiv.  vel  xv.  sine  notis. 

Aula  Pembrockiana  habet  cod.  oblongum  8vo.  min.  mem- 
bran.  Belli  Catilin.  conclusto  non  recte  posita  est,  .sed 
prope  sex  pagg.  a  codicis  fine.  In  Bell.  f  ugurth.  est  sche- 
dula  qusedam  geographica.  Notatum  est  a  quodam  librario 
de  hoc  codice  Msto.,  a  libris  impressis  in  ordine  yerboruni 
dtscrepare.  Godicis  hist.  setates  et  scriptura  non  per  omnia 
congruunt:  abundat  punctis,  maxime  periodis,  saepe  ad 
atitiquarum  quarundam  inscriptionum  similitudinem.  Foiy 
san  circa  saec.  xn.  tcI  xiii.  Sinenotis. 

Codices  Oxonienses. 

Bibliotheca  Publ.  Auctar.  Laud.  Lat.  59.  membran. 
Sallust.  exhibet.  Subjungitur  Aristotelis  Epistola  AIe<- 
xandro. 


$48  RBGBN8U8  GODIGC/M 

K.  D.  42.  Sallast.  membiaD.  xiv.  vel  xv.  cent.  Conliiiet 
etiam  fabulam  de  Cantabro  et  Cantabrigia,  a  Chronico 
Croylandias,  et  Tractatum  de  Indulgentia. 

Canonici  Lat.  142.  Sallnst.  de  Bell.  Rom.  circa  ssbc. 
XIV. — Canonici  Lat.  143.  membran.  illom.  circa  ssec.  xv. 
— Canonici  Lat  144.  Sallust.  de  Bell.  Jugurthino:  cui 
snbjungitur  Tullius  de  Senectute.  Veiba  haec  inania  sub 
fine :  '  Quis  scripsit  hunc  librum  sua  anima  in  Paradiso.' 
Hi  codd.  Mss.  Canonici,  ut  supra  dictum  est,  non  adhuc  in 
ordinem  sunt  redacti. 

Codices  UOrvilliani.  x.  1.  3.  18.  inter  plura  .Ciceronis 
continet  orationem  Sallustii  in  Ciceronem. 

X.  1.  3.  20.  inter  plura  Ciceronis  habet  C.  Sallustii  in- 
Tectivam  in  Ciceronem. 

X.  1.  3.  30.  Sallustius  de  Bello  Catilinario  et  Jugnrthino. 
Cod.  membran.  flf.  53.  in  Fol.  scriptns  x.  die  Decembris 
a.  1417. 

X.  1. 3.  31.  Sallustius  de  BeUo  Catilinario,  ff.  1—24. 
Continet  etiam  Quasdam  Declamationes  Coluthi  Florentini 
Vatis  de  laudibus  Lucretias.' 

Ex  CoIIegiis  Magdulense  habet^  n.  218.  Sallustii  Bellum 
Catilinarium  et  Bellum  Jugurthinum,  una  cum  explicatione 
quarundam  vocum  Sallustii.  Haec  explicatio  duas  paginas 
et  dimidium  implet.  Amplectitur  etiam  hic  cod.  Ciceronis 
Officia  eadem  manu  scripta,  item  Guarini  Veronensis  Ora- 
tiones.  In  fine  unius  ex  orationibus  indicatur  annus  quo 
exscriptus  fuit  hic  codex,  1448. 

Navum  Collegium  possidet  cod.  Ms.  qui  cum  Cicerone  de 
Officiis  amplectitur  Sallust.  de  Conjuratione  Catilinse,  ejns- 
dem  invectivam  in  Ciceronem,  invectivam  Ciceronis  in 
Sallustium,  et  Sallust.  de  Bello  Jugurthino. 

ColL  S.  Johan.  Bapi.  habet  Sallnstii  Opera,  eirca 
saBC.  XV. 

NOT£ 

■  Codd.  MM.etimpre88iD'Omlli-    BodU  araervaDtar.    Oxon.   e  Tjpo- 
ani  cam  notis  Mas.  qui  in  Bibliotheca    fn^^o  aarendoiiiaiiOy  18S6. 


C.  C.  SALLUSTII.  849 

Catal.  Mss.  Angl.  et  Hib.  notat  codicem  Sallustii  Bellam 
Catilinariitm  et  Jugorthinum  continentem  in  biblioth.  CoUeg. 
Baliol.  et  in  vol.  dintincto  anonymi  Glossam  super  Sal- 
lufitium. 

Codex  in  Bibliolh.  ArchiepiscoptU.  Lambeih. 

Bibliotheca  Archiepiscopi  Cantuar.  Lambeth,  inter 
Codices  Mss.  quamplurimos  varii  generis,  quosdam  tenet 
auctorum  Classicorum :  inter  quos  aestimandus  est  Sal- 
lustius  de  Bello  Catilinario  et  Bello  Jugurthino,  in  4to. 
circa  Seec.  xiii.  Pulchre  exaratur  et  illuminatur.  Mepi- 
bran.  sine  scholiis^  at  perfectus  :  sub  finem  hi  vefsus  : 

Sex  Jugurtha  dies  pereuntem  carcere  Rome 
SpectatuiD  te  dira  fames  scelerate  peremit 
Ut  Piutarchus  ait  vir  qui  celeberrimus  auctor. 


Vix  necesse  ducimus  lectorem  submonere,  ne  quaB  de 
codicum  singulorum  setate  adhuc  dicta  sint^  ad  literam, 
quasi  per  lineam  facta,  interpretetur,  et  ubi,  per  operis  fes- 
tinationem  aut  scientias  tenuitatem,  quiddam  erraverimus, 
quod  pro  certo  possit  accidere,  nimis  implorare  et  sup- 
plicare.  Norunt  quippe  harum  renim  periti,  codicibus 
antiquis  figuras,  quaa  commonstrarent  annum  quo  sint 
exaratiy  dari  quam  rarissime,  antiquissimis  nunquam : '  et 
etiamsi  qusedam  sint  signa,  tsun  in  characteribus  quam  in 
membrani  vel  chartae  vetustate  atque  mucore,  aut  in 
colore  atramenti,  talibusque,  cemenda,  quas  diversorum 
sseculorum  scripturam  fere  denotent,  tamen  in  his  rebus 
versatissimos  posse  interdum  capi.     Quod  doctissimus 

NOTJE 

'  Exdiriente  Tero  smit  Chartn  et  nic»   Incamationis,  Muram  habent 

Bnlln,  nt  vocantnr,  qnn  plemmqne  notatnm. 
Principis  re\  Papae,Regni  ycI  Domi- 

Dilpk.  ii  Var.  CUu,  SaUuii.  3  H 


8M 


RBCBNSUS  CODICUM  C.  C.  SALLUSTII. 


Moiitfattcoii  dicit  de  Grascui  codicibas  antiqoioifbiui,  dici 
etiam  poiest  de  Latinis ;  scilicet^  inter  lios  ipsos  codioes 
discriineii  aetatis  assignare  non  ita  esae  facile/  Immo  idem 
dici  possit  de  magis  hodiemis»  ad  xiv.  xv.  et  xvi.  ssdc. 
vergentibas;  nempe  charactenim^  etiam  apad  nostros, 
diversonnn  saocnlonun,  ab  Hen,  i.  usqne  ad  Hen.  viii. 
saepe  scriptiones  variari^  et  inter  se  mutari.*  Hasc  cnm 
ita  sint^  gratum  est  appropinquare  veritati,  ubi  ad  ipsam 
usque  veritatem  accedi  non  potest : '  meliusque  forsan  in 
rebus  hujusmodi  nonnunquam  mxnus  accurateloqui^  quam 
omnino  tacere. 


NOTiB 


■  Palaeographia  Oraca,  Lib.  iii. 
c.  1.  p.  185. 

*  Vid.  exempla  in  Apfleiidict  «d 
*  The  ReporU  of  the  ttate  of  tbe  pnb* 
lic  Recordt  of  theRiogdom/  et  ttylot 
tcriptnramm  ab  Heo.  i.  ad  Hen.  viii* 


in  Wrigbtii  <  Court  Handi.' 

'  Vlde  qun  de  hac  re  pnedicat  ftr 
i«  aiiti4|hit  M^iptnHt  expllcaiidit  Ter- 
tatttiirani,  Bavid  Cailey,  In  Pr«f.  ad 
Catalognm  Reg.  Codd.  p.  0. 


INDICES 


IN 


C.  C.  SALLUSTIUM. 


INDEX  PRIMUS, 

WVE 

RERUM    MEMORABILIUM 


QVJE  IN  8AIXTJSTII  Ot^ERIBUS  HABEKTUR. 


C  Oiiilifutnumf  J  JiigurikhmM  Beihmiy  niimenis  capvt  iadicat. 
ddftignat  cnm  pag.  et  lin. 


F  Fmgminta 


ilBORIOINES  enm  TrojaniBRo- 
iRtm  condidere  C  6  genna  bominnm 
«pette:  sine  legibns,  line  imperio 
liberum  ntqne  solutnm,  ibid. 

Adhcrbd,  MicipHB  filins  J  S  et 
9  pralio  Tincitnr  a  Juffnrthn  14 
▼ictnt  Ronmm  contendit,  ibid.  ejns 
▼erba  in  Senatn,  ibid.  ubiviB  tntior, 
qnnm  in  sno  regno,  ibid.  a  Jngnrtha 
irincltnr  91  ejna  ad  Jngurtham  lc* 
gati.  de  injnriii  qnerentes  80  Qrtam 
proragit  ai      eopias  adYertUf   Jn- 

Snrtham  parat,  ibid.  ejns  literm  in 
enattt  recitatm  94  deditio  90  in- 
teritna,  ibid. 

Adoleicentinm  animi  molles,  et 
mtate  flnxi  C  14 

Admroetnm  a  Phcenicibns  con« 
ditnm  J  19 

Adversc  res  etiam  bonot  de- 
tractant  J  SS 

^det  Coneorditt  J  40 

^milint  Scanmt  a  Jngurtlue  lar- 
gitione  te  continet  J  16  ejns  moret 
SS  a  Jngnrthae  lcgatis  cormmpitur 
M 

^Eneas  C  0 

JEb  aiiennm,  pro  argento,  iBre  so- 
latnm  C  SS 

JE^  y rande  conflare  C  14 

^thiopes,  qnibns  ▼ictni  J  10 

Afrirm  sitns  et  detcriptio  J  17 
eam  qui   primo  incoluerint  10     a 


GBttnlit  et  Libybnt  postenta,  ibid. 
ejns  pars  prorincia  P.  R.  10  ejns 
pars  inferior  a  Numidis  possessa,  ibid. 
Albinns  Consnl  ad  bellnm  proficis- 
citnr  J  90  ejus  castra  a  Jngnrtha 
circnmventa  99   ejus  exercitus  qualis 

Aiiena  largiri,liberalitas  C  69 

Allobroges  ad  conjurandnm  ab 
Umbreno  solicltati  C  40  a  coirin* 
ratis  jnsjurandnm  postulant  44  fit* 
dem  ad  conjnrationem  detecta  prennia 
deceranntnr  60 

Ambitio  Tltinm  virtnti  propius 
qoam  avaritia  Cll  cormmpit  ani- 
mos,  ibid.  bonomm  fiunam  lasdit 
J90 

Amici,  officio  fideque  parantnr  J 
10 

Amicitia  firmay  idem  velle,  idem 
noUe  C  90  non  idem  quod  factio 
J  91  in  diveisis  mentibns  esse  non 
potest,  ibid. 

Animos  divinns  C  1  ejus  atqne 
eorporis  dotes  et  mnnera,  ibid.  In- 
solens  malarum  artium  S  in  consn* 
lendo  iiber,  neqne  dclicto,  neqne  li- 
bidini  obnoxins  61  vitse  morulinm 
dux  atque  imperator,  cupidine  csecus 
ad  inceptum  tcelot  rapitnr  J  1  ig- 
navia  atqne  secordia  corrnptus  31 
cnpienti  nihil  satis  festinatur  01  fe- 
rox,  prava  via  ingrestusi  nbi  con» 
sneta  non  tnppetunt,  onae  efi^iaf, 
F  944, 9  in  adversis  reons  qnam  io 
secundis  major  F  S49, 9  . 


MMpk.  H  Vtar.  CIm. 


In4.M. 


11 


INDBX 


C.  AniiiWi  LeptitaiN>niiii  prtt- 
fectos  J  77 

L.  Amiiasy  et  P.  LnciiUat  Tribnnl 
pL  magiBtratom  continnnre  nitnntur 
J»T 

Q.  Annins  c  conjnratlt  CatilinK 
CIT 

Antlochut  decem  millibni  talento- 
mm  a  Philippo  tpoUatot  F  SIS,  8 

C.  Antomnt  conaol  C  24  Cati- 
linam  com  exerdta  perteqoitnr  16 

AppUdictnmyFortnntetnte  qnitqne 
faber  F  SS9, 6 

App.  Clandiat  interrez  F  286, 2 

Aqnila  Marii  in  CatiKntB  cattrit 
C59 

Arclielant  Mithridatit  Incepta  im- 
pedivit  F  S14, 7 

Arittonicnt,  Attali  filint,  in  tri- 
nmpho  dnctnt  F  SIS,  16  . 

Armeniomm  origo  J  18 

Arretinas  agcr  C  S6 

Asia  a  Romanis  obtetta  F  SIS,  17 

Atpar  Numida  J  109 

Atheme  tnam  ctlebritatem  tcrip- 
toribnt  debent  C  8 

Athenientinm  triginta  tyranni  C 
51 

Avaritia  pecnnitB  ttndiam  habet 
C  11  corpot  aoimoroqae  ▼irilem 
eiToeminat,  ibid.  bellaa,  fera,  immanis, 
intoleranda  F  S55, 6 

Aventinnt  mons,  bis  a  plebe  occn- 
patus  in  secestione  J  Sl  F37S,  7 

Aurelia  OreitUla,  CatiUnae  conjuz 
C15 

P.  Antronint  conjuratus  C  17 
Consul  desiffnatas  18  ambitus  con- 
demnatos,  ibid. 


BenefieU,  qnim  mlefloii 
morem  este  mnlto  praettat  J  Sl 
L.  Bettia,  conjnratnt  C  17 
L.Bestia,  Nnmldiam  provinclafli 
consul  sortitnr  J  27  avaritia  cor* 
rumpitor  28  ejos  de  deditlooe  coo- 
silium  cam  Joi^rtha  29  exercitani 
in  Africam  parat  28 
Blthynla  direptm  F  SIS,  17 
Bocdius  Manromm  rez  J 19  ejns 
nxor,  Jngorthie  fiUa  80  ejna  com 
Jugnrdia  neretiitudo,  ibid.  enm  Ja« 
gnrtfaa  adTcrtat  Romanot  incitat  81 
cam  Jogurtha  conjnngit  exercitnm, 
ibid.  eom  a  bello  deaittere  legati 
MetelU  hortantnr  8S  Syllc  re- 
tpondet  102  ejnt  purgatio  ad  Ro- 
manomm  expottolationem,ibid.  ejns 
legati  a  Jugurtha  corrampantar, 
ibid.  a  OsttuUt  tpoUati^  pavidi  tiae 
decore  ad  Syllam  profogiont  tOS  ei 
Romanomm  amicitia  datnr  104  ejns 
Punica  fides  108  cum  Sylla  per  in- 
terpretem  agit,  ibid.  Jugurtbat  iiiil- 
dias  tendlt  IIS  Romanit  JngnrthaLm 
tradit  114 

Bomilcar  MattWse  intldias  tendit 
eumque  obtmncandum  cnmt  J  S5 
reus  ex  aeqno,  et  bono,  ibid.  renm 
Jugurtha  in  Numidiam  miitit»  ibid. 
▼adibnt  datit,  judicinm  fogit,  ibid.  et 
61  ei  Metelfas  persuadet,  nt  tibi 
Jngurtham  tradat  62  a  MeteHo  cor- 
rnmpitur  61  ejus  eplstola  ad  Nab- 
dalsam  70  ejot  in  Jugurtbam  insi- 
dise  detectae  71  a  Jugurtha  necatnr 
72 
Bona  aUena  largiri,  liberalilas  C52 
D.  Bratnt  Semproniae  maritut  C 
40  cjnt  domot  conjnmtionis  Cati- 
linariaB  haud  intcia,  ibid. 


C.  Basbinta  Jugnrtha  cormmpltnr 
JSS 

L.  BelUnns  pnetor  J  104 

Belioram  canta,  dommandi  Uliido 
C2 

Bellnm  pace  mutare,  victorit  in 
mahu  est  C  58  ex  arbitrio  tnmitur, 
at  non  ponitur  J  8S  Caesaris,  aUorom 
paca  mollius  F  S40, 14 

Bellum  Ciinbricam  C  69  civile 
J  5  Macedonicum  F  272, 7  F  SIS,  S 
mar^timum,  atque  Mithridaticum  C 
S9  Punicam  r  27S,  10  Roroanos 
in  ofiicio  retinnit  J  41  terrile  Ca- 
puae^  et  in  Apnlia  C  SO 


Cabira  F  S16,  6 

C.  Caetar  StatiUum  cnstodit,  C  47 
Pontifex  max.  creatns  Catnlo  de* 
jecto  49  ei  Catnloa  et  Piso  Infeod, 
ibid.  eum  Cicero  inter  conjnretss 
nominare  nolnit,  ibid.  ejna  tententia 
de  conjuratis  61  ejas  natnra,  et 
mores  6S  ejus,  et  Catonls  compa- 
ratio  54  tj/oB  bellum  alioram  paee 
moUint  F  S40,  14  eius  Tictorla 
civilis  FS42,9  eins  lans  F  S48» 
17 

C.  Anninsy  Leptitanonim  pne- 
fectns  J  77 


ItBRUM  MBIIORABIUUM. 


m 


CBsbiaiaJagiirtha  corrainpitar 

C.  Comelias  Ej.  Rom.  conjoratoi 
C 17  pollicetar  Cicenmem  comodere 
$S 

C.  Cotta  TOYit  se  patritt  F  S24, 15 
^jw  consalatai,  ilMd. 

C.  Gracdii  csedes  J  Sl 

C.  Jalins  in  Apuliam  a  Catilina 
a^ttitar  C  27 

C.  Marius  Aqoilaa  bello  Cimbrico 
haboit  C  50 

C.  Memmius  tribonas  pl.  desic- 
aatar  J  27  ejosfacandiaSO  oratio 
ad  popnlnm,  rogatio  Sl  Jngortham 
prsBsentem  ad  popolam  accusat  SS 

C.  Morena  in  citeriore  Oallia 
plores  conjoratos  In  ▼incola  conjicit 
C4afine 

Calpnrnios  consul  acriter  Nnmi- 
diam  mvadit  J  28  a  Jogartba  cor- 
rampitor,  ibid.  et  20 

Capitoltom  incensum  viginti  annis 
ante  conjurationem  Catilinss  C  47 

Capsa,  ab  Hcrcule  condita  J  80 
oppianm  Nnmidise  magnnm,  et  va^ 
lidom,  ibid.  ejos,  et  Thals  situs,  et 
collatto,  ibid.  capitor  a  Metello  80 
ab  todem  expognatnr»  atqne  incen- 
ditor  91 

Capua  monlcipinm  C  SO  fine 

Carthago  «mula  imperii  Romani  a 
stirpe  interiit  C 10  ejus  lans  J  Sl 
dcleta  discordiara  Romae  peperit  J 
41  plersFque  Africse  imperitabat  J 
79 

Cassius  Longinns  conioratos  C  17 

L.  Cassios  prfttor  ad  Jogortham 
mittitor  J  S2 

Catabathmos  J 17  et  10 

Catilina  Reipnblicse  Insidiatnr  C 
f  ejus  moreS|  et  ingeninro»  ibid« 
eias  socii  14  nobllem  virginem, 
vest»  sacerdotem,stupraTit  15  ejus 
Qxor  Aurelia  Orestilla,  ibid.  filinm 
■ecaTit,  ibid.  ejus  cooscientiam  vnl- 
tos  aiguit,  ibid.  repetandarom  reos 
prohibitus  petere  consulatnm  16  cjns 
oratio  ad  conscios  conjnrationis  20 
Giceroni  insidias  machinatnr  27  et 
98  consnlatnm  petit  26  Lege, 
Plantiainterrogatus  ab  L.  PanlloSl 
eins  responsio  ad  Ciceronis  invec- 
trvam,  ibid.  paratus  ad  disstmnlanda 
omnia,  ibid.  patricios,  ibid.  et  5  in 
Manliana  castra  nocto  proficiscitor 
SS  eJNS  litene  ad  Q.  Catulnra  S5 
ad  Q.  Marciom  SS  hostis  a  Senato 
jndicatur  S6    ejoa  exercitas  52  et 


S6  fugaminOaltiamparat  S7  ser^ 
vitia  repodiat  56  daomit  exerdtibaa 
Claaditur  57  et  58  ejos  verba  ad 
milites  58  ejns  interltos  60  for^ 
titer  pufnans  occiditnr,  Ibid. 

Catonis  de  conjnratis  oratio  C  52 
csfasdem  sententia,  ibid.  natnra  ac 
mores  5S  esse,  qaam  vlderi  boDos 
malebat  54 

Catalas  a  Catilina  Uteras  acdpit 
C  S5  ejos  et  Caesaris  inimicitiae  40 
SyllascviorFS02,7 

Cethegus  e  conjnratis  Catilinm 
17  captos,  familiae  atqne  libertoram 
imploratopem  46    audax,  ibid. 

Cicero  Consul  fit  C  2S  homo 
novus,  ibid.  inqnilinus  civis  urbia 
Romae  Sl  orbi  praesidio  esse  jusaas 
86  Ailobroges  Institnit,  nt  Josja- 
randnm  obsignatum  ad  cives  peite* 
rendnm  exigant  44  Senatum  in 
aedem  Concordiae  convocat  46  fine. 
de  captis  in  ponte  Milvio  dnbinsy 
ibid.  de  conjnratis  in  Senata  refert 
50 

Cimbricnm  bellom  C  50  ejos 
pneda  F  277, 6 

L.  Cincins  sive  Siciniofl  de  tribn- 
aicia  petestate  loqni  ansns  F  S02.  2 

Cinnae  m  Urbem  redita  omnes  m* 
terierant  ordines  F  285, 2 

Cirta  oppuirnatnr  a  Jogortha  J  21 
Jugorthae  tradita  26 

Civem  Romanum  verberibns  caedi 
nefiu  C  51 

Civilis  belli  cansa  J  4 

Cn.  Piso  factiosns  C  18  in  Hii- 
panlam  citeriorem  nrissus  10 

Cfleparios  conjnratas  Catilinae  C 
46 

Gomedere  bis  die,  vitio  datar  F 
S46,  20 

Comitia  C  24 

Concordiae  aedes  C  46 

Concordia  parvae  res  cresconC  J 
10 

ConjarattoCatillnae  ex  quibus  ton- 
flata  C 14  et  15  prima  18  secundai 
ibid.  ejufl  pi^nns,  sangnis  homanus 
hanstus  22  ejns  caosa,  cs  aliennm 
SS  patefacta  41  et  50  vigintiannis 
post  incensimi  Capitoliom  47 

Conjnratoram  catalogas  C  17 
eorom  partes,  et  suam  ciyasqaa 
mqnus  42  et  4S  conjiciantnrin  car* 
cerem  47    in  carcrre  necantnr  55 

Conscientiamala,  digna  timet  J  6ft 

Consilia  in  re  militari  F  280,  S 

Consilia  prava  saepe  magiS|  qnaa 


IT 


INDKX 


bona,   proipcrc  evcninnt  F  S48>  5    . 

CoDsilinm  ante  factum  C  1 

CoDsnetudo  in  natnram  vertitur  J 
35 

Consul  vel  a  Senatu»  vel  a  populo 
Munmam  potestatem  accipit  C  80 

Consul  desigqatua  sentcntiam  pri« 
niHs  rogatur,  C  SO 

Consnlaris  potestas  C  20  ct  30 

Consulalus  petendi  legitimi.  dies 
C18 

CoHsnlatus  ante  C.  Marium  novo 
bomini  nemini  roandatus  J  63  et  73 
.  Consulibus    Romsp.    imperantibns 
quantum  Resp.  creverit  C  7 

Consultaiites  de  rebus  dubiis,  odio, 
amicitia,  ira,  atque  misericordia  va- 
care  debent  C  61 

Consulto  prins  quam  incipjas  ubi 
consulueris,  mature  facto  opus  est 
Cl 

Consultores  pestimi,  ira  atqne  cn- 
pido  C  61 

Consultoribns  inccpta  prava  noxm 
F280,2 

Comelii  tres  fato  Roro»  regnatnri 
C47 

Comelins  scriba  F  277,  2 

Q.  Comificitts  Cethegimi  custodU 
C47 

Corporis,  et  animi  dotes,  et  mnnera 
Cl    J2 

Corporis  bona  facile  dilabontnr  J 
let2 

Corpus  homini  cum  bellnis  com- 
mune  C  1 

Crassus  (Marcns)  Pompeio  ini- 
micns  C  17  Oabimom  custodit  47 
cenjnri|tionis  cooscins  jndicatur  C 
17  et  41    malorum  patronns,  ibid. 

Cnpido  ^tque  invidia,  consultores 
pessimi  C  61 

Cnrse  magnsey  megM  merces  est 
F  346, 10 

Q.  Corias  conjnratns  C  17  Se- 
natn  motns  a  Censoribns  probri  gra- 
tia  23  f^vLB  cnm  Folvia  oonsnetudo, 
ibid.  conjurationem  patefecit  23  et 
^6 

Cyrene,  colonia  J 10 
.  Cyreueases  magni,  atque  opnlenti 
J  70  quando  maxime  floruerint, 
ibkl.  eorundem  cnm  PoBois  de  finibus 
cooditiones  initae,  ibid. 
.  Cyrns  iB  Asia  beUa  gerere,  primna 
cmpit  C2 


D 

Dabar,  ex  gentc  Masinissae  J  108 
Massngradae  filius,  ibid.  interprea 
inter  Bocchum  et  Syllam  100 

Damasippus,  jussu  L.  Syllap,  jngn- 
latns  C61    ' 

D.  Brati  domus  conjurationis  haud 
inscia  C  40  ejus  uxor  Sempronia, 
ibid. 

Deonim  aoxilia,  quibns  rebus  pa* 
rentnr  C  62 

Discordia  res  maximc  dilabnatnr 
JlO 

Divitiae  fluxae  C  1  qno  modo  de« 
cori  babeantnr  J  8  injnriaram  sns- 
plcioni  obnoxiae  J  10 

Domi  industria,  foris  justum  im- 
perium  Romanis  veteribus  C  62 

L.  Domitii  viU  F  356,  23 

L.  Drasus,  patronus  nobilitatit 
F  35^,  20 

Dncum,  adversns  conjnntos,  catnr 
logns  C  30 


Egestas,  et  fames  F  208, 16 

Elepbauti  qnadraginta  aRomanis 
interiecti  J  63 

Epistola  Adherbalis  in  Senatn  re* 
citatm  J  24  Bomilcaris  ad  Nabdal* 
sam  J  70  Catilinae  ad  Catnlnm  C 
36  Lentuli  ad  Catillnam  C  44  Sci? 
pionis  «d  Micipsam  J  9 

Eqnidem  scitis,'Latina  locntio  C 
68 

Eqnis,  viris  F  366,  31 

Eqnites  Rom.  cum  telis  circmn 
aedem  Coacordiae  C  49  Caesari  gla- 
dio  minitantnr,  ibid.  fine.  iiadem  in* 
digimmy  regnm  peregrinonim  satol- 
lites  agere  J  65  et  Hist. 

Etraria,  Syllae  dominatione  inopa 
reddita  C  28  infamis  l^ronibns, 
ibid.  6ne 

Eomenes  F  313, 11 

Exempla  mala,  ex  bonis  orta  C  61 

Exercitns  ^om.  qno  modo  mollia 
evaserit  C  11 


F 

Fabii    Maximi  apophthegma    de 
imaginibns  miyornm  J  4 
Q.  Fabins  Sangay  AUobrogmn  pa» 


RBRUM  MSMORABILIUM. 


C41 

Faclio,  Don  idem  qood  amicitia  J 
Sl 

Famx  magis,  qoam  ir»,  como- 
lendom  C51 

Fame»,  miserrima  omiiiom  mort 
FS97,14 

Familic  gladiatoria  C  S6 

M.  Favoniat,  civitatit  onus  F  S56|4 

Fides  F  S05,  8 

Ffledas  noilum  Senatas  popnliqne 
Rom.  iqjnsso  fieri  polerat  J  S9 

Fomeratorea,  paci  pnlriicsB  oAcinnt 
FS44,19 

Fortitudo  fal8a,malamm  rernm  an- 
dacia  C  62 

Fortnna  simnl  cnm  moribns  immn> 
tatnr  C  S  in  omni  re  dominatnr  8 
linmaoa  pleraque  regit,  iliid.  et  J  9S 
nlbll  vei  eripere  vel  largiri  potest  J 
1     meliores  sequitnr  F  886,  IS 

Fortnnse  sn*  quisqne  fiber,  Appii 
dictnm  F  3S9,  6 

Fnlvia  nobile  Q.  Cnrii  scnrtnm  C 
9S  conjarationem  CatiHnsB  detexit, 
ibid. 

Fnlvins  Nobilior  conjnratns  C  17 
md  Catilinam  proficiscitur  C  S9  a  pai  re 
aecari  jnssus,  ibid. 

Fnlvins  Flaccns  ab  Opimio  con- 
•nle  occtsns  J  16 

Fnribnndus  C  31  fine.  F  S69,  8 

Fnsidins  bonomin  omninm  deho- 
■cstamentnm  FSTS,  5 


P.  Gabinius  Caplto  conjnratns  G 

17  et  43 

Qsetnii  initio  Africam  habnere  J 

18  feratnm  more  viventes,  ibid. 
eoram  situn,  eod.  csp.  mores,  ibid. 
gcnns  hominnm  feram,  et  incnltnm 
adhnc,  eod.  cap.  eos  armis  assuefacit 
Jognrtha  19  a  Mario  fusi  fugatiqne 
99  et  101 

Oallica  gens  bellicosa  C  40  in- 
festissima  Romano  nomini  C  58 
armis  prsestans,  ibtd.  apnd  Romanos 
formidabilis  J  cap.  extremo 

Oallicum  bellnm  J  fine 

Oandae,  Mastanabalis  filio,  Ma»i- 
niasas  nepoti,  rrgios  honores  Metellns 
ttcnt  J  65 

Gladiatoriae  familiae  C  30  snb 
llnem 

Oloria,  invidlam  viacere  difficll- 
J  10 


Olorla  majornm  posteris  tnmen  J 
85 

Oloriae  itinera  dno :  pacis  scllicat, 
ac  belli  C  S 

Glorise  certamen,  apnd  veteres 
Romaaos  qnantnm  C  9 

Gloriam  invidia  seqnitnr  J  65 

Oracchi,  plebem  in  libertatem  vla* 
dicare  conantes,  orcidnntnr  J  48 

C.  Oracdii  lex  de  vocandis  ez 
qninqne  classibos  centnriis  F  354| 
14 

Oracchoram  caedes,  ibid. 

Oracchus  ab  Opimio  consnle  oc- 
cisns  J  16 

Or»ci  verberibnsanimadvertebant 
in  cives  C  51  facundia  Romanis 
priores,  non  item  virtnte  C  58 

Gulussa  et  Mastanabal  fratres, 
morbo  absomti  J  5 


Hannibal  Romanos  afflizit  J  5 

Haveto,  pro  Valeto  C  35 

Hercnles  in  Hispania  perlit  J 18 

Herennins  a  Pompelo  cnm  exercitn 
deleinr  F  898, 13 

Hiempsal,  Micipsaefilius  J  5  natnra 
ferox,  Jn^nrtham  despiciens  11  ejus 
pravins  dictum  Jugnrtham  exasperat^ 
ibid.  occidtlnr,  18  ejns  caput  ad 
Juffurtham  refertnr,  ibid.  ejus  libri 
pnblici  17 

Hippo  a  Phflenicibns  condita  J  19 

Historias  scribere  cor  ardnum  C 
S    magno  usni  esse,  ibid. 

Hominis  partes  dnae,  at<|ue  utrins- 
qne  munera  C  1  et  J  1  ejns  indus- 
tria  bellnaram  vim  snperat  4 

Homo  adolescens  C  38  et  52  F 
344,5 

Homana  pteraqne  fortnna  regit  C 
8  et  J  102 


I,J 

Ignara,  pro  ignota  J  58  et  9S 
Ignavia  nemo  immortalis  factns  J 

85 
Imagines  majoram  ad  virtntem  ac- 

cendunt  J  S 


18 


imperandum  qnam  optimls  F  S4t>, 
t 

Imperatorem  agere,  ardnnfn  aditto- 
damJ85  '"     ' 

Imperia  cradelia   acerba    magis, 


Tl 


INOBX 


qnara  dintnnia  F 142,  t 

'  Imperio  maximo  maxifflaioest  cara 
F  S24»  23 

Iroperiom  qoibos  artibas  retioea- 
turC2 

Incepta  prava  coosultoriboi  ooxe 
F280,2 

lodici  coDJaratiooia  Catilinaris 
praemia  coostituta  C  SO 

Indnstria  gloria  alitur    F  S5S,  26 

Ingenium  prcslat  viribos  C  1  in 
bello  plurtmum  potett  2  secordia 
torpescit  J  1  magnum  res  panras 
attingere  necjnit  F  345, 19 

Injuris  cnique  sus  graves  C  51 

Injuriam  facere,  snnmio  imperio 
nti  J3l 

Instituta  vetera  comiptis  moribns 
ludibrio  sunt  F  344,  2 

Interrogare,  pro  in  jndicinm  VO' 
careC31 

Invidia  ex  epnlentia  oritor  C  6 

lovidia  gloriam  se^oitnr  J  55 

Invidiam  gloria  vincere  difficilli- 
mnm  J  10 

Ira  atque  cupido  coosoltores  pes- 
siroi  C  51 

Iracuodia  apnd  alios,  io  imperio 
snperbla  C  51 

Italia  vastitas  ex  bello  civili  J  5 

Itali  snffragia  ferebant  J  40 

Italos  oecare  judicio  leges  perniit- 
tebaot  C  51  J  80 

Judiciis  acerbis  civitas  magis  vas- 
tatur,  quam  corrigitur  F  345, 8 

Jognrtba  qualis  J  6,  0,  et  15  ip- 
sius,  Nnmidarnm  regis  bellum  mag* 
num,  atrox,  varia  victoria  5  et  6' 
Mastanabalis  fiiins  ex  concubina, 
Masiniss»  nepos  5  a  Micipsa  patruo 
fiiii  loco  babitos,  ibid.  ejos  geous, 
mores,  stndia  et  iogeoinm  6  anxi- 
liari  exercitui  prsfectus  7  qnibus 
coiyecturis  regnnm  sibi  polliceator  8 
Romaois  carus  0  Scipiooi,  propter 
Tirtotem,  placoit  7  a  Scipiooe  lao- 
datar  0  adoptator  a  Micipsa,  ibid.  et 
14  Micipsce  decreta  resciodi  opor- 
tere  cootendit  11  ejus  ira,  et  insidise 
In  Hiempsalem  12  Romanos  largi- 
endo  fiitigat  13  pngna  Adherba- 
lemvincit,  Nnmidia  potitor,  lcffatos 
Roniam  mittit  14  escnsatnr  a lega- 
tis  15  largitionibos  mcfeorem  regni 
partcm  soctitus  est  16  0|^imium 
enrrurapit,  ibid.  Cirtam  obsidet  21 
AAerbaUs  regnnm  invaditSO  Ad- 
berbalem  >lncit  21    ipaioi  et  Adber- 


balis  coaparado,  ibid.  Cirta  potitiir 
96  in  Adherbalis  aniicos  ac  propia- 
q^nos  cmdelitas  14  qna  potens  gr^ 
tia  et  largitione  20  saevttia26  6.' 
lium  Romam  mlttit  28  cnm  L.  Caa- 
sio  Rooiam  venit  33  Bsebiom  trib. 
pl.  corrumpit,  ibid.  pnesens  a  Mcm- 
mio  ad  popidom  accnsatnr,  ibid^  Ita- 
lia  decedcre  jossos  35  ejns  vades 
qoioqnagiota,  ibid.  cora  Anlo,AIbi]ii 
oonsuUs  fratre,  fsdns  facit,  caatra 
Romana  capit  37  et  38  peritia  in  re 
militari  46  ejos  le^i  ad  Meteliom 
sopplicatum  mi«si,  ibid.  adbortatio  ad 
militea.  40  vincitor  50  exercitas 
fooditnr,  ibid.  pabolom  et  aqoaaa 
cormmpit  55  Bomilcaris  perfida  soa- 
siooe  deditionem  facit  61  et  62  im- 
perata  sibi  a  Metello  nibil  cttBCtatas, 
exseaoitor,  ibid.  bellom  resomit,  ibi4. 
Bocchom  regem  generom  ad  beUom 
Romanum  compeliit  81  ejns  filia 
Bocchi  regis  uxor  80  exereitnm 
Gatolornm  in  nnnm  cogit,  ibid.  Gae- 
tnlosarmis  a8saefacit,ibid.  aMari« 
armis  exsutns  00  orcists  eqoitibiia 
yix  eropit  101  apod  Nomantiam  La- 
tinam  lingnam  didicit,  ibid.  condi- 
tiooes  qnidem  accipit,  Mario  tamen 
diffidit  112  matat  sobinde  criMCO- 
lom  contra  insidias  72  proditor  Ro- 
manis  a  Boecho  113  vinctna  traditor 
Syllae,  ibid. 

C.  Jalios  io  Apoliam  a  Catiiina 
mittitor  27 

Jooios  Silanos  senteotiam  primos 
rogatns  50 

Jos  geotiom,  et    aeqaom 
diver8a,35 


Lacedasmooii  io  Graecia  bellage- 
rere  primi  coeperuot  C  2  Atheni* 
enses  vicere  C  51 

Laris,  oppjdum  Nomidiae  J  90 

Latini  snffragia  fereliant  J  40 

Legati  Adherbaits  ad  Jogortham, 
de  iojoriis  qoereotes  J  20 

Legati  Boccbi  a  Jogortlia  corrom- 
pootnr  J  102  a  Gaetolis  spoliati» 
pavidi,  aine  decore  ad  Syliam  profii- 
giunt  103 

Legati  C.  Manlli  ad  Qn.BIarciom 
CS2 

Legati  a  Jngnrtha  ad  MeteUnm 
•nppucatom  mimi  J  46 


RBRITM   MBMORABILIUM. 


vii 


'  Legatt  Jugarthae  Adfaerbalem  Ro- 
nitt  falso  deferunt  J  16  S.  P.  =Q.  R. 
pecunia  corrumpnnt   15  et  16 

Lcgati  Metelli  Boccham  a  bello 
deftistere  hortantur  J  83 
'  Legati  Romanorum  ad  Jngnrtham 
J  25  Adherbalero  et  Jngnrtham  ar- 
roa  deponere  jubent  21  Jngnrthas 
pacem  imperantes  frnatra  discednnt 
22 

Legatomm  catalogns,  qni  regnnm 
Nnmidiae  divisnm  mittebantnr  J  16 

Leges  pro  vita  civinm  Romanomm 
C51 

Leges  cx  Inbidine  imperantnr  F 
2S4, 10 

Legis  prsesidinm  a  Praetore  debito- 
ribus  ereptum  C  3S 

I^egnm  Romanarnm  suprema  po- 
tentia  F  351,  24 

Lentnli  epistola  ad  Catilinam  C 
44 

.  Lentnli  ignaviam  Catilina  incre- 
pat  C  58 

Lentnlnm  nt  eripiant  opifices  et 
servitia  soUcitantnr  a  clientibns  ejns 
C60 

P.  Lentnlus  Sura,  coDJaratns  C  17 

Lentnlns  qnia  pnptor  eraf,  a  Con-^ 
Mile  mann  in  senafnm  dncitur  C  46 

Lentnlus  conjnratns  Lentnlo  Spin- 
theri  in  custodiam  traditns  C  47 

Lentnlns  patricius  et  consnlaris  in 
«nrcere  necatnr  gnla  fracta  C  66 

Lentnltts  ex  Obris  Sibyllinis  stbi 
regnnm  Bomannm  pollicetnr  C  47 

Lepidns  Latro  proconsul  exercitnm 
ad  nrbem  dncit  F  285, 14 

Leptis,  a  Phaenictbns  condita  78 
ejns  situs,  ibid. 

Leptitani,  Romanis  semper  fideles 
J  77  ad  Bestiam  amicitum  roga- 
tnm  misemnt,  ibtd.  eomm  lingna, 
leges  et  mores  78 

Lex  C.  Gracchi  de  vocandis  ex 
qninqne  classibns  centnriis  F  %5i,  14 

Lex  Mismmii  J  31 

Lex  Plantia  C  31 

Lex  Porcia  C  61 

Lex  Sempronia  de  provinciis  J  27 
de  vocandis  ez  qninque  classibus  cen* 
tnrils  F  354, 14 

Lex  pro  debitoribus  advemis  fce- 
neratpres  C33 

Liberalitas  non  est  aliena  largiri 
CM 

^bertas  maxime  omDivm  tneatnr 
WM7,  H 


Libertas  omnibns  ex  teqno  opta- 
bilis  F  357,  24 

Libertas  periculosa  qnicto  servitio 
potiorP270, 11 

Lubido  bona  F  360,  4 

Llbri  pnblici  Hiempsalis  J  17 

Libyes  Africam  initio  habuere  J 
18  ferarnm  more  vivente.*,  ibid.  mi- 
nns  quam  Gaetnli,  bellicosi,  ibid. 

Lignri,  cujnsdam  gregarii,  insidiis 
Mnlucha  capitur  J  93  et  94 

Locus  medins  apnd  NnmidaA  ho- 
norificentior  J  11 

L.  Bellienus  pr«tor  J  104 

L.  Bestia  consul  avaritia  corrum- 
pitnr  J  29 

L.  Bestia  exercitum  in  Africam 
parat  J  28 

L.  BestisB  Calpuraio  consnli  pro- 
vincla  Numidia  oovenit  J  27 

L.  Bestiae  consnlis  de  deditione 
consilinm  cuin  Jugnrtha  30 

L.  Cassins  praetor  ad  Jagnrtham 
mittitnr  J  32 

L.  Cassins  deditionem  Jngnrtliae 
persiiadet,  ibid. 

L.  Catilina.  Vide  Catilina 

L.  Cincias,sive  Sicinius,  primns  de 
tribanicia  potestate  loqui  ansus  F 
302,2 

L.  Domitil  vita  F  366)  23 

L.  Drasus,  patronus  nobilitatis 
F  362,  26 

P.  Lncnllns  et  L.  Annius  trib.  pl. 
magistratnm  continuare  nitnntur  J 
37 

L.  Manlius  trib.  pl.  de  imperatore 
contra  Jngnrtham  ad  popnlnm  refert. 
J73 

L.  Opimins,  C.  Sempronio  Graccho 
et  M.  rnlvio  Flacco  Interfectis,  con- 
snl  victoriam  nobilitatls  in  plebem 
exercebat  J  16 

L.  Opimlus,  legationis  princeps,  a 
Jngnrtha  corrampitnr,  ibid. 

L  Panlns  lege  Plautta  Catilinani 
interrogat  C  31 
.  L.  Postumins  dvitatis  onns  F  366, 3 

ti.  Tarqninii  indicio  non  habetor 
fidesC48 

L.  Torqnato  et  L.  Cotta  Consnli- 
bns,  Cetiiina  et  Antronins  ctedem 
parant  C  18 

L.  Valerins  Flaccns  et  C.  Pomti* 
nitts  praetores  ad  Allobroges  interd^ 
pienoos  missi  C  46 

L.  Vargnnteins  Ciomni  inaldfai 
BUieliliiatur  Ctt 


Tili 


WDfiX 


MacedoDici  l^elii  et  Paniei 
F  Sia,  4 

Mag is,  maffiaqne  C  6  J  5,  6  et  f  S 

Magistratus  minores  ▼igiliis  prse- 
enuit  C  SO  ane 

Magistratus  per  manns  traditi  J  6S 

Magistratnom  insignia  a  Tnscis 
siuita    C  61 

Magistratuum  creandomm  ratio 
F  S54. 14 

Maleficiornm  pnblicornra,  et  pri- 
Tatonim  diversa  ratio  C  6S 

Malitia  praemiis  exercetar  F  S65, 4 

Mamilii  trib.  pl.  qnsestio  in  eos  qui 
a  Jugurtha  corrupti,  vel  pactionea 
fecassent   J  40 

Manilius  Mancinos,  trib.  pl.  de  im- 
peratore  contra  Jugurtham  ad  popn- 
lum  refert  J  7S 

C.  Manlius  comnrationis  particeps 
C24  mittitur  in  Fsesulis  27  ejnsad 
Marcium  Regem  legati  et  mandata 
SS  ipse  et  Catilina  hostes  a  senata 
jndicantur  S6  princlpio 

T.  Manlii  Torqnati  in  filiom  seYe- 
ritasC6a 

A.  Manlius,  Mariilegatus  J  80 

Mapalia  Nnmidaram  fdificia  J  18 
et46 

Q.  Marcins  imperator  ad  nrbem, 
trinmphnm  petent  C  SO 

M.  ^milins  omninm  flagitiosonui 
postremus  F  280, 10 

M.  Bibulns,  qnibns  rebns  in  con- 
snlatnm  emperit  F  S66,  20 

M.  Cotta  a  Mithridate  fusns  F  S14, 
15 

M.  Crasans  Pompeio  inimicns  C  17 
Qabininm  cnstodit  47  finc»  coajnfa- 
tionis  conscins  judicatnr  17  et  48 
Qalornm  patroDiis  48 

M.  Favonins  civitatis  onns  F  866, 8 

M.  FulTii  csedes  J  Sl 

M.  Lepidos  Latro  proconsnl  F281, 
8  exercitum  ad  nrbem  dncit  F286, 14 

M.  liTins  Dmsns    F  868, 26 

M.  Manliiis,  Q.  Caepio  male  cnm 
GaUis  pngnarunt  J  eap.  pottremo 
'    M.  Petreio  exercittis  advenNis  Ca- 
tilinam  permittitnr  C  60 

M.  Scaorom  legatnm  Jngnrtha  ti- 
set  J  25  fine 

Maritimum  atqne  Mithridalicom 
beUma  CSO 

Marins  MetelU  legattift  J  46     et 


bamifM  ftliciii  ODuia  porfeidit  1*68 
cjns  imagines,  et  nobilitas  nnUv, 
ibid.  et  85  ipsins  et  MetdU  iiiimici- 
tiarifm  origo  04  petendi  missionem 
a  Meteilo  rogat,  ibid.  patria,  natnra, 
mores6S  <Mndam  aciTerBos  Metel- 
Inm  incendit  66  a  Meteilo  dimittltnr 
7S  ipsi  novo  homini  consulatns  man* 
datnr,  ibid.  fine.  Nnmidia  traditur  « 
populo,  adhuc  7S  et  84  illi  Senatns 
licet  adversns  nihil  abmiere  andet, 
84  infestns  nobilitati,  ibid.  eius  ad 
populnm  oratio  86  litemmm  Grv- 
carum  ignarus,  ibid.  cicatrices  ad- 
▼erso  corpore,  eod.  cap.  ((ttore  sordi- 
dos  fnerit  habitns,  ibid.  ejns  in  Afri« 
cam  expeditio  86  castelia  Jngnrthm 
Ti  prsemiisqne  tentat  80  Cipsam 
capit  01  eum  Numidas  roagis  quam 
mortalem  timent  02  ejus  et  Syllae  png- 
na  cnm  Jngnrtha  et  Boccbo  08  et  09 
ejns  pugna  cum  Mauris  et  Gsetnlifty 
latrocinio  simiilima  07  virtns  in  png- 
nayibid.  et  seqq.  victorianon  inso- 
lentior  factns  100  Jngnrthse  et  Boc- 
chi  exercitns  fundit  101  de  Jogur- 
tha  triumphavit  cap.  ult.  Romanornm 
in  re  belUca  Princeps  habitns,  ibid.  ei 
iteram  conaoli,  decreta  GaUia,  ibid. 

Masbiissn  Rex  Nnmidaram  J  ^ 
beliica  virlnte  praestans,  ibid.  ejna 
fiUi  tres,  eod.  cap,  qnando  in  Roina- 
noram  amicitiam  venerit,  ibid.  et  14 
nna  cnm  Romanis  Syphacem  regno 
ezpnienmt,  cap.  eod.  14  proU  Ro- 
maiii  nomiois  stodium  commeodat,' 
ibid. 

Massiva  Jugiirtbae  regnnm  alfisctat 
J  S6  JngurtbsB  jnssn  occiditnr,  ibid. 

Mastanabal  et  Golussa  fratres, 
mori»o  absnmti  J  6 

Mauri  dicti,  qui  antea  Medi  J  18 
UUa  Bocofans  imperavit  10  pra  opi- 
btts  denas,  atqne  eo  amplins  nxorpa 
dncnnt  80  fine.  a  Mario  fusi,  fugati- 
qne  101 

Medi  postea  Manri  dicti  18  eo- 
ram  origo,  ibid. 

Medins  locus  apnd  Nunridas  bono* 
rifioentior  J  11 

C.  Memmins  tribnnns  pleb.  J  27 
ejus  facnndia  SO  oratio  ad  populnm 
Sl  rogatio  S2  Jngortham  pnrseu- 
tem  ad  popttlnm  accusat  SS 

Metellns  consol  in  Nnmidiam  ad 
bellum  proficiscitnr  J  4S  ejns  in  con* 
sniatu  coUoga  SUanoa  4S  ipsi  con- 
snli  Nnmidia  prOvincia  obvenitj  ihid« 


RBRUM   MlilltOAABlLIUM. 


IX 


•ttt  fipe.  forCiter  rem  gestnnit, 
oniDia  adjninenta  iiniavise  snstnlit  4& 
exercitiini  licentia  et  ignavia  cornip- 
tniD,  «d  niilitarein  disciplinam  revo- 
cat,  ibid.  Juf  urtha*  leipitos  corrnin* 
pit  46  ejiis  innocentia  Jnf  nrtha  suis 
rebus  diffidit,  ibid.  expeditio  in  Nd- 
Bidiain,  eod.  ijns  cailiditas,  ibid. 
cuBi  Jognrtha  pngiia  49et60  No- 
inidise  oppida  capit,  vastatqoe  agros 
64  victor  milites  pro  meritis  donat 
64  ei  sopplicationes  decretv  65 
Zamam  oppugnat  00  oppugnatioBeai 
Zamae,  frnstra  tentatam,  omittitOl 
Bomilcarero  rorrampit  61  fine.  Ja- 
gnrtham  insidijsafgreditar,ibid.  ejut 
superbia  64  Gaad»,  Mastanabalia 
filio,  Masinissae  nepotl,  refios  liono« 
res  negat  66  ejus  stratagema  75 
Tbalam  oppiduro  obsidet,  et  capit, 
ibid*  mollities  animi  82  ad  Boc- 
cbom  legati  83  conspectum  Marii 
fufit  86  Roffl»  iKtissimis  animis  ex- 
cipitnr  88 
Metellus  Celer  prctor  C  80 
Metellus  Creticus  iroperator  ad  nr- 
bem,  triumphum  petens  C  30 

Micipsa,  Masinissae  filins  et  regni 
beres,  J  5  ejus,  Numidise  regis,  ge- 
nealogia,  ibid.  ejiis  filii.dno,ibid.  de 
adoptando  Jng nrtba  aecom  deliberat, 
ibid.  et  10  consilium  adversos  Jug^r- 
tbam  6  Jugartliam,  ut  bello  caderet, 
aaxiliari  exercitni  praeficit  7  verba 
ad  Jugurtham  10  filios  commendot, 
ibid.  moritur  11  ejus  in  Jagnrtlum 
beneficia  10  et  14 

MiUtaris  discipUna  macis  ex  animo 
qnam  ex  corpore  pendet  C  3  non  tam 
ejc  Ubris  quam  ex  acie  diacitar  J  85 

Milites  ex  classibos  locti  J  86  ca- 
pite,  censi  ibid. 

Miaeria  fidem  verbis  facit  J  94 
Misericordia  in  pemiciem  casnra 
C62 
Miseiis  panim  fidei,  ibid. 
Mithridates  ia  latere  vectigaUom 
Romanomm  F  282,  2    Qrttciaa  frave 
aenritinm  demsit  F3M,6  Nicomedem 
lltthyniaexpulitFS14,3  Aaiam,spo- 
Uora  refis  Antiochi,  recepit  F  814, 4 
Cottamfndtt  F314, 14  apadParnm,et 
Heracleam  naufragiis  militain  optimos 
amisit  F  316,8  ejns  cam  LucoUo  prae- 
lia  F  316, 5 

Morbns  haad  saepe  qneBquam  su- 
perat  ia  Catabathaui  J  17 

More»  abnal  cam  foiteiui  < 
t^MttnrCa 


Mora  aeramnamm  reqoieSy  iioa  cra- 
ciatusC  40,  61,52 

Mnlier  anciila  J  12 

Mulierem  psallere,  et  saltare  ele- 
gantius  quaro  probw,  non  decet  C  96 

Molieres  in  oomitatu  Catilinaa  C 
24 

Molncba  fiumen  Mauros  a  Nomidit 
dividit  J  19  et  02 

Mnlucha  flnroen,  Jiigiirthie  Bocchi- 
qne  regnum  divtdebat  J  92 

Mnlncha  urbs  (ita  Florus  casleUnm 
ab  arone  fortassis  appellat)  a  Mario 
capitnr,  ibid. 

Mniiificus  Qemo,  nisi  volena  J  103 

Murena  citeriori  Galliae  praefectiu 
C42fine 

Mnthnl,  Noroidis  flaraen  J  48 


N 


Nabdalaa  Bomilcarls  in  prodendo 
Jugortha,  socins,  70  apod  Jngurtham 
proiditionis  auspicionem  deprecatur 
71 

Natnr»  iniquitas  falso  abhominibos 
accnsatnr  J  1  eam  quis  indnstria 
vicerit  76  nna  et  commnnis  om- 
ninm,  J  85  unum  omnibus  finem  vel 
ferro  septis  statnit  F  276, 20 

Necessitas  extrema  non  est  expec* 
tanda  F  276, 21 

Necessitudo  timidos  fortea  facit  C 
68 

Tib.  Neronia  aententia  de  conjnroi* 
tis  C  50  fine 

Nobilibus,  in  bello  delinqaentibus, 
fortnnae  bona  patrocinantnr  J  86 

NobiUtatis  Rom.  auperbiae  quo  prii 
main  tempore  obviam  itum  sit  J  6 
ejus  commnne  malam  soperbiaJ  64 
ignavia  a  Mario  reprehenditnr  86 
Uode  petenda,  ibid.  eam  peperisse, 
qnam  aeceptam  cormpisse,  mellus 
est,  eod.  cap.  et31 

Novo  homini  ante  C.  Mariom  con- 
anlatus  nemini  mandatns  J  63  et  78 
fine 

Numantia  deleta  J  8 

Nnmidarum  stndia  jnTenilia  J  6 
eoram  alii  Jiigurtham,  alii  Adherba- 
lem  sequuntur  13  eoram  reges,  Ro- 
mani  noroinis  maxime  stodiosi  14  eo- 
ram  salutem  ex  Romanls  pendere, 
iiiid«    qnare  boc  nofliiiie  voeati  18 


INDBX 


•oram  ingeiiia  66  iafidi,  inpenio  mo- 
biles,  nov«ram  reriim  avidi,  ibidem  et 
00  Romanos  iuTadnnt  60  faBi,'fa|;a- 
tiqne  67  et  74  eoram  ipes  io  pedi- 
bns  74  fine.  pro  opibus  denas,  atqae 
eo  amplins  nxores  dncnnt  80  eornm 
cibus  ct  abstinentia  89  pabnlo  pe- 
eoris  magis  qnam  arvo  student  90 
plernmque  lacle  et  ferina  Tesceban- 
tnr60 

Knmidiae  pars,  firmior  Jufurthc, 
speciosior  Adherbali  traditur  J  IG 

Jrni  legati  ad  ipsam  dividendam  missi 
aerint,  ibid.  ejns  origo  ac  sitns  17  et 
18,  Sec,  iocrementum,  U>id.  vastatnr 
a  Metello  6% 

Nusse  reginae  filins  regno  firnstra* 
tnr  F  SIS,  18 


Obscnri  vitam  virtute  et  innocen- 
tia  tneotur  J  85  eorum  facta  pancis 
II0UC61 

Octavins  Rnfo  qospstor  J  104 

Ope  snmma  niti  C  1  et  S8  J  9  et 
14    et  alias  ssppe 

L.  Opimins  Consul,  legationis  prin- 
ceps,  a  Jng.  cormmpitur  J  16  C. 
Sempronio  Graccho,  et  M.  Fnlvio 
Flacco  interfectis,  Consnl  acerrime 
victoriam  nobilitatis  in  plebdm  eser- 
cet,  tbid. 

Oratio  Adherbalis  coram  Senatn 
J14 

Oratio  Bocchi  per  interpretem  ad 
9yUam  J  110 

Oratio  Ccsaris  C  61 

Oratio  C.  Memmii  J  Sl 

Oratio  Catilinae  qua  conjnratos  hor- 
tatnr  C  20  ejnsdem,  qna  exerdtnm 
68 

'   Oratio  Catonis  adversns  Csesaris 
sententiam  C  63 

Oratio  legatomm  Manlii  C  SS 

Oratio  Marii  popnlaris  admodnm 
J85 

Oratio  Micipsae  ad  Jognrtham  J 
10 

Oratio  Syllae  ad  Bocchnm  J  103 

Orbis  generalis  divisio  J  17 

Orta  omnia  orcidnnt  J  2 


Parta   amittere    majns   dedecnsy 
ifuam  nihtl  peperisse  J  Sl  et  86 


Pater  filinm  necat  cooJBtatioiiis  in 
patri4m  participem  C  S9  qnod  injni- 
SB  sno  in  hostem  pngnarat  52 

Patres,  Reip.  Romse  praesides  ap- 
pellati  C  6 

L.  FaHlns  lege  Plantla  Catilinam 
interrogat  C  Sl 

Pax  diversis  in  mentibns  ease  non 
potest  J  40,  &c  haec  foris  Romanos 
in  lasctviam  conjecit  41  ejns  fbnda- 
menU  F  S4S,  17 

•  Pecmiia,  maxima  pemictes  homi-~ 
nnm  F  S46,  S  ejns  stndinm  paci 
commnni  ofiicio,  ibid. 

Persaram  origo,  atqne  sitns  J  18 
se  per  connubia  Oaptnlis  permiacn- 
ere,  ibid.  alvcos  navinm  inversoa  pro 
tnmriis  habnere,  ibid. 

Perses,  Philippi  fiiins,  in  aoiiims 
occisos  F  SIS,  0 

Petreins,  Antonii  consulis  lesatns 
C69  * 

Philaeni  vivi  terre  obmti  pro  Ps- 
noram  rep.  J  79 
Philenon  ane  J  19  et  79 
Phoenices  oppida  mnlta  in  Africa 
condidere  J  19 
Picenns  ager  C  67 
Cn.  Piso  factiosns  C  18    coojnra- 
tionis  anctor,  ibid.    Qnaestor  in  cite- 
riorem  Hispaniam  propnetor  missns 
19    interficitnr,  ibid. 

C.  Pisonis  et  Caesaris  lnimicitis 
C49 
Pistoriensis  ager  C  67 
Piautia  lex  C  Sl 

Plebis  secessio  a  partibns,  et  can- 
sa  C  SS  ejos  inopiae  snbventnm,  ibid. 
Plebs  nrbana  infamis  et  egens  C 
S7  Catilinae  incepta  probat«  ibid.  et 
48  ejns  opes  qnando  imminntaeS9 
antea  novaram  reram  studiosa,  Cati- 
linae  consilia  execrari  48  ejns  aninn, 
post  detectam  conjnrationem,  mntati, 
ibid.  duae  secesUones  J  Sl  ez  ■ecnn- 
dis  rebns  insolentia  40  eam  Qracciii 
in  libertatem  Tindicare  conantes, 
occidnntnr  42- 

Pompeii  remotior  ab  nrbe  exerct- 
tns,  Catilinae  spem  incepti  perfieieDdl 
anxit  C16  CrMso  invlsns  17  rjns.po- 
tentia  fi>rmidolosa  19  ad  belliim  ma- 
ritinram  atqne  Mithridatirnm  missos 
S9  ipse  et  Crassns  conaoles  tribnni- 
dam  potestatem  restitnere  S8  popn- 
larU  F  297,  10  sOa  Martia  faeta 
enomerat,  ibid.  hoates  per  Alpes  ii 
Hispaniam  snmmovit,  cad.  EpirtaL 
de  eommeatu  et  aamtibiia  qaeiilBr, 


RBRUM   MBMORABILIUM. 


xi 


ibid.  migorefortmia,quRmMpieDtia, 
ibid.  tananam  fannm  debitorom,  ibid. 
Dibil  aliufi  qnam  Capsari  ol>ease  vole- 
btt  F  S49,  23 

Q.  Pompeins  Riifus  Praetor  C  SO 

Pons  Mulviiis,C  45 

Pootifex  Max.  C.  Capaar  C  49 

Populua  poteatatem  aummam  dat 
C29 

Popnlns  Homanua  quiboa  modia 
llbertate  exciderit  F  36S,  16 

Porcialex  C  61 

Port»  clana»  fugam  prohibent  J 
67 

Praedabundns  J  91 

Praeltum  cum  Catilina  comniittitnr 
C60 

Primipili  tertis  legionia  ceotnrio 
J38 

Probitaa  pamm  per  ae  tnta  J  14 
•   Ptolemaraa  pretio  diem  belli  prola- 
tat  F  314,  9 

Poblica  a  paucis  emere  pericnlo- 
sum  J  8 

P.  Autronins  conjoratna  C  17 

P.  Gabiniua  Capito  coDJnratoa,ibid. 

P.  LucuUna  et  L.  Anniua  trib.  pi. 
magiatratnm  continnare  nitnntnr  J 
S7 

P.  Rotilina,  Mctelli  legatna,  Mario 
exercitum  traiidit  J  86 

P.  Scipio,  Imp.  Rom.  J  7  ejna 
▼erba  ad  Jugurtbam  8  ejna  E^iatola 
ad  Micipaam  9  aolitna  dicere,  ma- 
jorom  imaginei  ▼ehementiaaime  aibi 
aolmnm  ad  virtntem  acccndiaae  J  4 

P.  Hcipioni  Naaicae  Conauli  Italia 
provincia  obvenit  J  27 

P.  Sittina  Nucerinua,  miaaua  cnm 
exercitn  in  Manritaniam  C  21 

P.  Sylla  conanl  deaignatua  C  18 
ambitna  condemnatoa,  ibld. 

Pngna,  latrocinio  magia,  qoam  prae- 
lao,  ■imilis  J  97 

PoDica  fidesy  incerta  J  108 

Pnnicnm  bellnm  Romanoa  io  officio 
retiooit  J  41 


Ottssitorea  J  40 

Qnapator  pro  praetore   miifot  in 
HiaiMmiam  Piso  C  10 

Q.  Annina  conjnratua  C  17 
Q.  Catuloa  proconaul  C  36 
Q.  Comificlua  Cethegum  cnat«dit 

Q.  Carioa  conjaratos  C  17  Sciiatn 


motoa  a  cenaoriboa  probri  gratla  9S 
ejua  cum  Fulvia  conaoetndo,  ibid. 
conjorationem  patefecit,  ibid. 

Q.  Fabins  Maximns  J  4  aoKtM 
dicere,'  Majornm  iroagines  vehemen- 
tiaaime  atbi  animum  ad  virtotcm  ac- 
cendiaae,  ibid. 

Q.  Fabii  Sangae  patrocinio  Allo- 
brogea  plnrimom  oai  C  41 

Q.  Marciua  Rex  aenatna  deereto 
Faeanlaa  mittitur  C  SO  ejna  reapon- 
anm  ad  Irgatorom  poatoiata  34 

Q.  Metelloa  Celer  in  agmm  Pice- 
nnm  miaans  C  30 

Q.  Metellna  Creticua  aenatna  dt* 
creto  in  Apuliam  mittitur,  ibid. 

Q.  Minucio  Rofo  con>inli  Macedo- 
nia  provincia  obyenit  J  35 

Q.  Pompeius  Rnftia  praetor  Capoam 
aenatua  decreto  mittltur  C  30 


Regem  armia,  quam  munificentia| 
vlnci  minna  flagitiosnm  J  110 
Regere  vi  patriam,  iniportunum  J  3 
Regi   conailinm  darc,  ardnum    F 
348,1 

Regibua  Romanis  imperantibua,bo- 
ni,  qoam  mali,  anapectiorea  C  7 
Regni  pr»sidia,  snat  amici  J  10 
Regum  antiquitoa  atodia  C  2 
Rea  homanaa  aemper  ad  deterios 

Srolabontnr  C  2  fluxae,  etmobilea 
104 

Rea  aecnndc  aapientiom  animos 
fatigant  C  11  inaolentiam  pariunt  J 
40  mire  annt  vitiia  obteotoi  F  278, 
14 

Reap.  doaboa  artiboa  cnranda,  an- 
dada  in  belio,  «qttitatc  in  pace  C  9 
cjoa  praetexto,  pro  aua  qniaqne  po- 
fentia  certat  38  eam  qnibua  rebna 
Romani  auxerint  52 

Rex  nomen  imperii  primnm  fnit  C2 

Rhodiorum  a  Romania  defectio  C 
51  bello  Macedonico  capti,  qoare 
imponitl  a  Romanis  aint  dimiaai,  ibid, 
opibus  pop.  Rom.  crevere,  ibid.  eo- 
rom  jnoicia  F  354, 11 

Romae  urbia  origo  C  6  a  Tropanls 
coodita,  ibid.  floreaceas  finitimta  in- 
▼iaa,  ibid.  libertatem  adepta,  brevi 
plorimam  crevit  7  aicoti  aentina  ST 
in  ipaa  fato  regnatnri  trea  Conietti 
47  ibi  onmia  veoalia  J  8  et  20  ▼«• 
nalia,  ai  modo  inTenerit  emtorea  J  S6 
In    ea   poat  Carthaginem  deletam. 


Xkl 


INOEX 


•rU  seditio  41  io  patrea  et  plebero 
divUa  F  S5l,  20 

RomAiMrnro  legum  supreroa  poten- 
tia  F  Sfil,  24 

RomAnornni  antiquitiu  de  honori- 
biu  certameD  C  7  antiqaorora  Ro- 
raanonim  mores  et  institnta  C  6,  7  et 
9  eonim  beneficentia  7  sspe  parva 
mana  fortissimos  tudUae  exercitus  C 
7  et  63  prseclara  aKere,  quam  scri- 
bere  malebant  C  8  belli  gloria  pre« 
stantes,  ibid.  eoruro  in  sedificando 
laxories  C  12  et  20  erfra  Pcenos  fis- 
difragos  (ides  C  51  arma,  atqne  tela 
milltaria  ab  Samnitibns  ma^stratuum 
insignia  a   Tuscis  snmserunt,  ibid. 

2uam  amajorom  virtutibus  desciTerint 
1 53  Oallis  belti  gloria  Grscis  facun- 
dia  postfnerunt,  ibid.  eorum  potestas, 
in  curandis  sociomm  injoriis  J  14  a 
Jugnrtha  sub  itigum  missi  J  38  eis 
orooia  regna  adversa  J  81  eis  melius 
visnm  est,  amicos,  quam  servos,  quae- 
rere  J  102  audendo,  fallendo,  bella 
ex  bellis  serendo,  magni  facti  F  316, 
11 

Romani  ezercitus  prima  corruptio 
C  11 

Romanis  equitibus  indignum  regnm 
peregrinorom  satellites  agere  J  65 
cnm  telis  circum  aedem  Concordias 
C40 

Romano  imperio  ad  ocrasiim,  ab 
ortu  solis  omnia  parebant  C  36  F  315, 
21 

P.  Rutilius,  Metelli  legatus  J  50 


8 


Salliistius  a  Rep.  ad  scribendas  his- 
torias  se  transfert  C  3  J  4 

Saluti  potius  qnam  libidini  con- 
sulendum  F  344,  20 

Sapientes  pacis  causa  bellom  ge- 
nint,  laboremque  spe  otii  snstentant 
F  345, 3 

Saturae  osus  in  sententiis  exqniren- 
dis  J29 

M.  Scanrns,  in  Senatn  princeps  J 
25  qualis,  ibid.  a  Jngurtha  corrup- 
tus  29    qnaesitor  40 

Sclpio  Africanns,  Roniani  exercitus 
imperator  bello  Nnmantino  J  8  ejus 
verba  ad  Jugurtham,  ibid.  Jngur- 
tham  lcttdat,  ibid,  Jngiurtli»  pop. 
BflmABl  ttndivm   coraiatiidat,  ibia. 


ejns  liters  ad  Micipttm  9 

Scriba  Comeliaa  F  277, 2 

Secordia  humanae  imbecillitstlft 
causa  J  l 

Secuudae  res  sapientinm  animoa  fii- 
tigant  C  11  insolentiam  parinnt  J 
40  iine.  mire  snnt  vitiis  obtentvi 
F  278, 14 

Seditiones  tribuniciae  Remp.  agita^ 
bant  J  37 

Seditionibns  omnia  tnrbau  F  280,  S 

Seleucia  maxima  urbium  F  316, 8 

Sempronia  lex  de  provinciis  J  27 
de  vocandis  ex  quinque  classibns  cess- 
turiis  F  354,  16 

Sempronia  conjnrationis  particeps 
C  25     D.  Bruti  uxor  40  circa  finein 

Senatores  indigni  ordine  J  4 

Senatus  potestatem  snmmam  dat 
C  29  ejns  misericordia  ac  mansoc- 
tudo  C  34  in  aedem  Concordiae  vo- 
catus  46  circa  finem.  ipse  animnsy 
plebs  corpns  41 

Senatus  consultum,  ne  quid  Resp. 
detrimenti  caperet  C  29  ^pu  snmmm 
vis  C  29  in  conjnratos,  ibid.  et  50 
fine :  item  62  et  55  de  Nnmidiae 
regno,  de  subveniendo  AdberiMli  im- 
peditur  J  25  de  prohibendis  a  mce* 
nibos  JngurthaB  legatis  J  C  28 

Senatus  populique  Romani  tnjoass 
fmdus  nnlliim  fieri  poterat  J  39 

Senertus  ipsa  morbiis  F  323,  2 

L.  Saenios,  Senator  C  30 

Senlentiam  D.  Jnnius  Silanns  pri* 
mus  rogatur,  Consul  designatns  C  60» 

Sententias  per  tabellas  ferri  sulitaa 
F  368,  10 

Septiroius  Camers  in  agrnm  Pice- 
num  a  Catilina  mittitnr  C  27 

Serpentes  accenduntur  siti  J  89 

Sertoriiis  Hispaniam  citeriorem 
vasUvit  F  298, 20 

Servile  belliim  Capus,  et  in  Apo- 
UaC30 

Sicca  oppidnm  qnando  primnm  a 
Jugnrtlia  defecerit  J  56 

Sidonii  quo  modo  in  Numidiam  per- 
venerint  J  78  Lepliro  condidemot 
J19 

Sisenna  Lucius  liistoricus  J  95 

P.  Sittius  Nucerinusy  conjorationis 
particeps  C  21 

Societatem  belli  inituri  qusB  coosi- 
derare  debeant  F  316,5 

Somnns  legrum  aninium  facile  op- 
primit  J  71 

Spintheri  Lentulo  in  cnstodlam  tra« 


RERUM    MBMORABILIUM. 


xui 


diti»  LentDlus  conjvratiit  C  47 

Sp.  Albino  Consnli  Numidii  pro- 
Tincia  obirenit  J  96  a  Jttgurtha  lu- 
dificatna  38  Metello  exercitnm  ig- 
navom  reddit  44  Massiirse  perraadet, 
ut  regDum  ab  senatn  petat  S5  ejnt 
exercitu»  Kolutisflime  vixit  44 

L.  Statilins  conjuratus  C  17  illi  e^ 
Cabinio  negotiuui  datur,  uti  nrbem 
iDceoderent  43 

Sumtuom  ratio  ad  pacein  pertinet 
FS44,4 

Superbia,  commune  nobilitatis  ma? 
lomJ64 

Sothnl,  oppidum  Numidis,  obside- 
tur  J  37 

L.  Sylia  qno  pacto  sibi  exercitnm 
fidnm  fecerit  C  11  crodeiit^,  ibid. 
et  51  ejui  Marii  Quaetitorii,  mores, 
ingenium,  et  natura  J  95  eloquent 
102  oratio  ad  Bocchnm,  ibid.  a  Ma- 
lio  ad  Bocchum  de  communibus  re- 
bns  agendis  mittitur  105  ejus  maff- 
nanimitaa  106  incontternatns  ani- 
mut,  ibid.  nna  cum  Volnce  per  bos- 
tifini  rastra  profici»citnr  107  pollice- 
tnr  i>acem  Boccbo  113  illi,  lege  belli, 
omnia  Ucnernnt  F  360, 17 

P.  Sylla  Contnl  designatns  C  18  de 
ambitu  pnnttns  cap.  eod.  Damasip- 
pam  et  alios  jngulari  juttit  C  51 

Syllae  fratfet,  Publius  et  ServioS|^ 
conjurati  C  17 

Syllani  militet  gregarii  Seoatoret 
facti  C  37  rapinit  attueti,  Catilinse 
occationem  angent  C  26 

Syphacit,  Numidi»  rej|;is  acrot, 
nrtietque,  Romani  MasinittsB  dono 
dant  J  6  et  14 

Syrtet  in  extrema  Africa  tinus  dno 
J  78    unde  dicta,  cap.  eod. 


Taaait  flnmen  Africte  J  90  ex- 
tremo 

Tarqniniut  Luciut,  coninrationis 
index,  in  vincula  coqjicitur  C  48  ejns 
indicio  non  habetur  fides,  ibid. 

Thala,  oppidum  Numidi»  nbi  the- 
xaiiri  reaii  J  75  a  Metello  obtidetur 
76     capitnr,  ibid. 

Thereon  colonia,  Cyrene  J  19 

Thinnida  oppidnm  a  Jugurtha  ca- 
pitor  J  12 

Tlb.  Oracchnt  regnnm  affectant^ 
occiditar  J  31 


Tib.  Neronit  tcntentia  do  coajnrah 

tis  60  fine  ipso 

Timor  animi  anribnt  offirit  C  58 

L.  Torquato  et  L.  Cotta  contnlibot^ 
Catilioa  et  Antronint  caedem  parant 
C18 

T.  TorqiMtnt  filinm  necari  jutsit  C 
32 

Tribnnatnt  pleb.  tnmma  potettat 
C38 

Tribunicia  potettat  Pompeio  et 
Cras^o  cott.  rettitnla,  ibid.  materia 
discordiaruni  F  316,  4 

Tribunicise  tedltionet  Remp.  agita-r 
bant J  37 

Triginta  Athenientium  tyraani  C 
51 

Triumviri  capitalet  C  55 

Trojani  Romam  condldere,  ^nea 
duce  profugi  C  6 

Tnba  pugnsB  tignum  C  60  prln* 
cipio 

Tulliannm,  locut  in  carcere  C  55 

T.  Tnrpiliut  Silanut  Vagenxinm 
pr^fectnt  unnt  ex  omnibut  Italiois 
non  obtrnncatut  a  Nnmidit  J  06  fine, 
et  67  fine.  civit  ex  Latio  60  detertor 
prarsidii  a  Metello  necator;  ci^p.  eod. 


U,  V 


Vaga  Numidarnra  oppidnm,  forom 
rernm  venalium  J  47 

Vagentet  a  Metello  deficiunt,  Ro- 
manorumque  pnpsldia  interficiunt  J 
66  diripinntnr  60  perfidi»  pcenat 
luunt,  ibid. 

Valentia  a  Pompeio  deleta  Hitt. 

L.  Valeriut  Flaccns,  ct  C.  Pomti- 
nnt  praetoret  ad  Allobroget  interci- 
piendot  mitsi  C  45 

L.  Vargunteius  senator  coninratus 
C  17    insidiatur  Ciceroni  C  28 

Verba  virtutem  oon  addere  C  58 
et  J  85  fine  ipso 

Vettius  Picens  F  277,  2 

Via  una  et  ardna  ad  virtntem  F 
354,1 

Victis,  quanta  accidant  incouimoda 
C51 

Victoria  obtenta,  vel  ignavis  glo- 
riari  licet  J  53  fine 

Victoris  in  manu  est,  bellum  pace 
mutare  C  58 

Virit  labor,  mulieribus  mnnditiB 
conveniunt  J  00 

Virit  nihil  reliqui  qnain  soWcre  in- 


xiv 


INDBX  RBBUIf  MSMORABILlUtf. 


jariMiy  ut  nori  per  ▼irUtem  F 176, 

19 
Virtns  clara  «teraaf|M  habetw  C 1 

fSi  hooos  nou  datnr  J  S     Don  oget 

laoApoJiiu  orotiooe  J  85  neqne  detnr 

doDO  Deque  accipitnry  ibid.    post  ri« 

Um  magis  ie  eatolUt  F  S60, 9 
Vita  bominnm  olim  tiDe  eupiditate 

•(itataCS  silentio  doo  tranfcoDda  1 
Vita  et  mort  jure  natnr»  F  3SS,  18 
Vilabandua  J  60  et  101  alibique 
Vitia  virtntum  oomina  sortila  C  6S 
Vtvere  oui  dirantur  C  S  sub  finem 
P.    Umbrenun    conjuratni,    AUo- 

broaefl  ad  conjuraodum  liortator  C  40 
Volux,  a  patrei  Syll*  obviam  roit- 

titnr  J  106    Bocchi  filios,  ibid.    da- 

hi«  fidei  apnd  Syllam  107 
Urbe  capta,  dUiU  reliqui  fit  victis 

€59 


Utic»  magna  negotiatom  nltii 
tndo  J  64 
Utres  ez  coriis  J  75  et  91 
Vnlns  seditiosnm  J  65  fine  ipis 
T.  VnltnrtinsCrotoniensisyOiMijaTSi 
tns  C  44    cnm  Anobrogibas  ad  C^ 
tiUnam  proficiscitor,  ibid.  PrBtoribn 
sedat45    in  Ponte  Mulvio  eapitir, 
ibid.   de  itinere,  ac  Uteris  inteirogi- 
tnr47    ejns  indicium  de  eonjontts, 
cap.  eod.  ei,  ob  detectam  coii)nrituh 
nero,  prsenua  deceniuotnrSO 


Zanw  sitns  J  67  regni  Mamidic 
ara  66  oppngnatnr,  lbid«  et  cspp. 
seqq. 


TNDEX  SECUNDUS, 


SIVE 


GRAMMATICUS    ET    CRITICUS. 


C  CaHUnamtm,  J  JMgwrihimm  [BelUm,   numerat  capot  denignat.   F  Frag- 
meiUa  indicat  cam  pag.  et  lin.     , 


A  REP.  procul  hBbendtim  mihi 
reliquam  aetatem  C  4  a  partibns  li- 
ber  anlmns  C  4  a  Legatis  desertns 
C  46  diverso  itinere  raalos  a  bonis 
loca  tetra  babere  C  52  alter  a  Oailia 
obatat  C  63  a  suis  longe  repertos 
eat  C  61  animnm  a  libidine  conti- 
nnit  J  16  ant  ferro  ant  a  bestiis  in- 
teriere  J  17  a  bono  honestoqne  in 
pravum  abstractus,  ibid.  a  vero  bo- 
Doqne  impediebat  J  SO  a  vero  mo- 
▼it  J  6  et,  ad  voloptatem  deficit  F 
358^  26  molta  me  a  vobis  dehortan- 
tur  J  Sl  metnm  a  scelere  suo  ad 
ignaviam  vestram  transtnlere  J  31 
a  Memmio  perlata  rogatione  J  82 
probibendo  a  delictis  J  45  pars  a 
alnistra  tentare  J  50  a  perseqnendo 
deterrere  J  50  clamorem  a  terco 
swcepit  J  68  jam  inde  a  principio 
belli  J  77  ita  ad  hoc  aetatis  a  pneri- 
tia  foi  nt  J  85  prima  adolesc.  F  323, 
8  a  sociis  cogeret  J  96  paulnm  a 
fuga  aberat  J  lOl  Syliae,  cnjiis  facun- 
dise  a  Maiilio  concessbm  J  102  jam  a 
principio  J  102  a  paludibus  invia 
F  272,  10  i.  e.  propter,  ob  &c.  Livius, 
ob  resprosperasparum  sibi  caventes 
et  alibi,  non  tam  ab  ira,  nec  ab  odio 
quam  ut  milea  seotiret.  Et  Plin,  ii,  8 


ardentis  a  solis  vidnitate :  et  Livins 
Itemm :  avidior  erat  certaminis  a  spe 
quam  successns  rerum  angebat.  sic, 
a  sole  dolet  Plin.  xxiv,  6  Repnlsns 
a  Lethe  oppido  F  288,  23  a  ceteria 
digredientem  F  201,  28  procul  a 
Oadibns  sitas  821,  8  clamorem  a 
tergo  accepit  J  58  a  tergo  incnrre- 
mnt  325,  7  a  Oraccho  ortse  sedi- 
tiones  326, 10  dictnm  a  gnbematore 
illic  sepulto  333,  14  a  Troja  Capys 
Campaniam  tennit  334,  2  qnem- 
qoam  a  mnltis  raetuenduni  342,  4  a 
turpitudine  vacat  863, 17 

Ab,  sequente  Consona,  nt  apud 
Plautum  Epid.  i,  1,  61,  &c.  C  44  J 
65  J  78  vid.  Heins.  ad  Ovid.  £p. 
ex  Ponto  lib.  i,  50  ad  optumum 
quemqne  a  minus  bono  transfertnr  C 
2  cum  ab  reliquorum  malis  raoribus 
dissenlirem  C  3  C  6  ab  incepto 
traheret  C  7  ab  incendio  vigiliis 
munitam  C  32  literas  ab  his  longe 
diversas  C  86  ab  incenso  Capitolio 
20  annnm  C  47  ab  odio  vacnos  C  61 
J  64  cavere  ab  illis  C  62  unns  ab 
nrbe;  alter  a  Oallia  obstat,  et,  ab 
hostibos  arma  avertere  C  66  ab 
dextra  rnpe  C  69  ab  his  Centuriones 
lectos  C  69  i.  e.  post  hos  Plin.  ii, 
10, 10  ab  his  (Venere  et  Lun^)  Mer- 
cnrii  stella  J  68  primo  convento, 
qnt m  ab  R^gnfis  factnm. J  12   utiqQe 


xvi 


INDBX   GRAMMATICUS 


•b  stirpc  socinm  J  14  osque  ab 
stirpe  anclorttas  Plaut.  Trinuni.  i,  8 
ab  stirpe  interiit  C  10  ab  latere 
hostis  J  14  ab  occidente  fines  habet 
fretum,  &c.  J  17  J  22  si  ab  jnre 
gentium  sese  prohibuerit  J  22  io- 
Ticti  ab  hostibiis  J  31  alinm  ab  alio 
diversot  aggreditnr  J  46  haOd-longe 
ab  eo  itinere  J  47  vastns  ab  natura 
J  48  quse  ab  Imperatore  decuerint 
omnia  suis  provtsa  J  49  ab  tergo 
disjectos  J  60  male  puguatuin  ab 
suis  J  64  ab  Rege  defecerat  J  66 
ab  eo  magistratu  alium  post  alium 
•ibi  peperit  J  68  Morsuni  ab  Rege 
exercitnm  ductare  J  70  Castellum 
descrtum  ab  ea  parte  J  04  ab  omni- 
bos  partibas  simnl  tecti  J  0?  ab  ne- 
gotiis  nunquam  Toluptas  remorata  J 
il5  tegcre  abjaculif  corpora  J  101 
ab  amicitia  repulsum  J  102  mnlto 
propins  est  ab  eo  quo  agitat  statn  F 
282, 10  Tobls  ab  illo  bellum  snadet 
F  284, 17  ab  Alpibus  in  Hitpattiam 
sumroovi  F  298, 4  libera  ab  anctori- 
boi  patriciis  suffragia  F  204,  9  ab 
imperio  eornm  di^unctutt  818,  21 
«it  malas  artes  ab  Juventnte  prohi* 
beas^  F  846, 10  afo  Injnria  J  107  ab 
stnltitia  retinuisse  Y  846,  12  ab 
•tirpe  evertit  F  860,  14  prope  jam 
«b  occasu  restitneris  F  800, 1 

Abdere  se  aHi,  alli  arma  capere  J 
88  abdita  loca  scmtari  J  12  in  ab* 
ditam  partem  sedium  seeedit  C  20 
regiones  J  88  abdicato  mjigistrata 
C48 

-  Abdncit  reliqnot  in  agrum  Pisto- 
riensem  C  67 

Aberant  a  pericullt  C  6  ab  Roma 
C  40  hand  longe  J  86  abesse  pro- 
enl  a  Rep.  C  19  Vagam  non  amplius 
mille  pasnuum  J  68  haud  procul  J 
114  qnin  prvter  idonenm  ducem 
nihll  abest  ad  subvertendum  impe- 
rium  282, 4 

Abeunt  auxilio  noctis  integri  J  63 
Don  vulneratii  diversi  in  locos  difll- 
ciles  J  87 

Abihis  haud  repnlsus  J  1 1 0  Valer. 
i,  7,  8  victricem  abitnram  MS.  abi^ 
rat  praeceps  Inxoria  atque  inopia  C 
26  ex  Africa  profugn«  J  36  ad 
Bocchnm  in  Manritaniam  J  62  hostis 
inoltos  abire  sinat  J  68  victi  J  79 
longius  J  98  abite  castris  jubet  J 
107    abit  e  conspecto  nMsstus  J  68 

Abjoravorat  creditom  C  25  vid. 
|*laot.  Corc.  4»  21«    Pera.  4, 8, 9  ct 


Virg.  £n.  8,  268  abforatsqve  n- 
piiiv  Symmach.  86  et  Claodlan.  lib» 
ii,6  Hon. 

Abnuentes  omnia  J  68  Stc  Dictja, 
ab.  jam  barbaris,  et  noster,  abnuenie 
Tigrane.  Neqne  abnuere^  neqne  polo 
liceri  J  47  probare  partim,  alia  ab- 
Hnere  J  'SS    ftbDoituros  287,  4 

Absens  consul  factus  est  J  114 
Tacit.  A.  41  in  me  absentem  statoU- 
setis  An.  iii,  9 

'Absolvam  de  conjuratione  paocia 
C  88  et  39  qoam  paoci^siniis  J  17 
F  847,  18  mnlta  paocis  F  271«  2 
cora  fomHiari  tam  parva  ret  F  306,  S 

Abstinentia,  largitio  ei  oppon.  O 
8  cum  innocente  abstinentia  certa- 
bat  C  64  abstioetur  tergis  F  307, 15 
abstinuit  armis  314,  9 

Abstraota  in  partes  J  41  abstrao- 
tus  est  J  29  abstractns  advemis  Ta^ 
c|t.  H  iv,  2  a  bono  hone^toqoe  io 
pravom  J  29 

Absnmtis  fratribos  morbo  J  5 

Absorde  in  magistratlbos  creandii 
haod  mihi  quideni  abs.  placet  lex 
F  864, 14  haud  absordom  est  etiao) 
bene  dicere  C  8  ingeniom  ejos  baud 
absordoni  C  26  .  sic  Tacit.  A  18 

Abnndantia.  otio  atqoe  ab.  eamm 
rernm  J  41 

Abnnde.  qoibos  roahi  ab.  C.  omnin 
erant  2  pollens  potensfine  et  clams 
J  1  magna  prssidia  fbre  J  14  dic* 
toin  poto  strcnois  J  85  parentes  ha- 
bemosjl02  libertatem  ratl  FSOf, 
14 

Aboti.  per  tnrpitndinem  propora* 
bant  C  18  abotitor  vestra  secordia 
J  86  J  40  J  62  J  89 

Ac,  in  princip.  ac  miht  qoidem, 
6ce.  C  8  siroul  ac  C  7  et  29  ac 
prius  quam  legiones  scriberentor  C 
32  8«pe  opitulati  sUnt:  ac  novis^ 
sime  memoria  vestra  C  88  Reip. 
juxta  ac  «ibi  87  brevi  ventnmro 
pollicetnr,  ac  panlo  ante  legatos  pro- 
ficisritnr  C  44  contra  ac  ratns  erat 
C  60  proinde  quasi  sint,  acnon  per- 
inde  habeantor,  nt  eorani  virtos  est 
qoi  ea  J  4  ac  sane,  in  principio  J  78 
vid.  Trinnm.  ii,  2  v,  66,  74  et  Tor- 
neb.  lib.  ii,  c.  29  et  18,  7  ne  se 
alinm  pntaret,  cognitos  esset  Niiinan- 
tiae  J  16  ac  deioceps  J  19  postea 
ibid.  ac  ni,  (in  principio)  J  27  nl 
stodiom,  &c.  ac  maxime  qood  J  81 
paret :  ac  maximo  occolte  J-  85  ae 
doinde  J  86    Aolo  omncs  infestiy  ac 


BT  CRITICU8. 


XTif 


IBttlM  oni  J  09  ^ltsidere)  ac  tmii 
demufa  J  46  receptui  ac  p«8t  iniiiil* 
meiito  foret  J  50  Ac  ni  M.  ^c.  J  60 
«t^ac  si  jam  J  86  nlu  tamen  resp.  pa- 
riter,ac  stevisMino  imperio  bene  geftta 
J  100  ac  fnere  qnl  dlcerent  J  100 
^ro,  qnin,  aat  imroO)  nlbll  dolo  factnm 
ac  magfw  calliditate  JngartbtB  J  lOT 
i).  C.  Coe.  ac  deinde  F  971, 1  ac  mei^ 
F  SIS,  0  ac  mibi  aicvidetar  P  S68,  8 
de  M.  jaxta  ae  de  se  F  869,  S  J  46 

Aceedam  qno  potiuimnm  infelix 
ac,  J  14  qiio  ac.  aut  qaos  appeltem  J 
44  alc  Plautns  in  Eptdico :  ad  pro- 
vinciam  J  26  buc,  qnod  babnerat 
nimia  liberaKter  ^^  11  Imperatori 
plns  bonss  spei  aecedebat  J  44  qno 
Improvisns,  gravius  accideret  J  88 
dnm  quid  tibi  ex  eo  gloriee  F  S48, 16 
pleraqne  bostiliter  looa  ciim  eqnitatn 
J  20, 09  eodem  J  IIS  Virg.  peni- 
tnsqne  sonantes  Aecestis  scopolos.  de 
hostili  adventu  Cic.  pro  Milone :  ta* 
men,  accessnm  ad  nrbem  noctnmnm 
Iviaae  metuendnm.  Qno  propikis  diso 
crimen  accedo  Curt.  It»  14,  94  ae- 
cedo  te«  Cbaris.  Aceedere  (de  bos- 
tivm  iocursn)  J  OB 

Accendebant  animnm  non  medio- 
crem  pollicitando  J  8  contra  M.  ye- 
hementer  J04  pmliom  F  9IM,  19 
ingenium  cnpidom  pacls  Tebementins 
J  100  invkUam  pollnta  licentia  J  10 
vehenientissme  sibi  antmum  ad  Tirtn* 
teraJ4  stndiahominumC2S  magis 
nmgiaqne  in  4^  nccendltnr  animns 
C90  natnra  srrpentlnm  J  80  sitlao- 
ceDditnrJ80aiilmnmaecendiJ4  ac- 
cenaa  Inbidlne  C  96  ad  boc,  stndia 
Niinidamm  in  Jngnrtbam  aecensa  JO 
Hulc  Btudia  accendit  patrise  virtntls 
imoco  SiUns  I,  S7  vitia  Ovid.  de  Re- 
med.  i,  97  in  irara  Lncan.  iii,  9t  ve- 
kemeflterjS4  8ic  acceiisa  plebesJ 
79  ex  qna  omnei  diiicordi8&  F  988, 17 
•d  dominationem  accensi  snnt  J  Sl 
8lc  Livins  Iv.  B.  Pun.  adeo  accensse 
«ant  spes  ad  pellendos  Sicilia  Roma- 
noa.  •benum  ingenlum  contumelia  J 
69  prKmiomm  spe  F  SOO,  4  illo- 
riim  pollicitationibos  J  90  animns 
fertnr  aecensus  in  socios  F  S44, 10 

'Ajcceperant  volenti  de  ambobus 
(grnta  ant  placentia)  J7S  literasC 
46  nbi  ca  qaas  fiima  acceperat  ex 
literls  Imp.  ita  esse  eognovit  J  0 
e-K  amicis  acceperat  J  90  Consulem 
fkctnm  antea  J  89  qnos  pelli  jam 
ac  J  101  postqoam  accepere  ea  C  91 


I>elph.  et  Var.  CUu, 


/iu/. 


ubi  ea  J 101  redde  rationcm  qiiantum 
aceeperis  FS08, -6  UibemR  sicntl 
ego  accepi  C  0  In  meura  regnum  J  10 
et  ex  aliis  sanctis  viris  ita  J  85  locn- 
tnm  accepimus  J  IS  Super  Nnmidiam 
Osetnlos  acoepimns  agltare  J  19  J  78 
impnne  injoriam  J  Sl  postquam  Se- 
natas  de  bello  illoram  accepit  J  80 
8ic  Cic.  iii  de  fin.  106  ut  de  Her- 
cnle  et  Libero  accenimns,  et  alibi 
Plin.  Lib.  10  postea  vero  quara  act- 
cepit  participem  negotii  Scaorum  J 
99    ex  nuntiis  J  40  clamorem  a  ter- 

rj  58  paucis  qu»  animtis  monct 
340,  24  qnin  tu  ea  F  S49,  21  be- 
neficia  invitns  acclpere  J  96  signum 
aut  imperium  uUnm  J  97  ne  fcBdera 
acciperemus  J  14  in  deditionem  F 
S12,  2  societatem  F  S12, 14  spquo 
animo  C  3  otium  cum  servitio  F  279, 
6  in  deditionem  accipitur  J  29  ne- 
qne  datur  dono  neque  J  86  vera  ac- 
cipiendi  insolens  r  826, 13  benefi- 
clis  amicitias  parabant  C  6  accepta 
injnria,  ignoscere,  qnam  perseqni 
malebant  C  9  data  fide  atque  C  44 
oratione,  respondit  J  22  mercede  J 
%5  acceptam  (nobtlitatem)  corrii* 
plsse  J  86  acceptlo  firuminti  J29 
acceptis  vnlneribus  J  101  nnntio  J 
98  Qomliie  modo  imperii  a  vobis  F 
998,  9  tam  acceptum  bominem  po* 
pularibiis  J  J  jncundi  amlei,  accepti 
afl&nesValer.  V,  6, 1  in  fidem  F  813,9 
diviliis  magis  claram  magisque  accep- 
tnm  videt  F  360,  99  magnis  opibus, 
naram  acceptnmqne  popularibns  snis 
J  70  caras  acceptnsque  ei  J 12  ne- 
gotiernm  cnrator  fidus,  acceptnsqne 
et  omninm  consilionim  particeps  J  71 
Manro  ob  ingenii  multa  bona  J  109 
Caesar.  A.B.  Gai.  14  maxime  plebU 
acceptns.  acceptius  in  vnlgnm  Taci- 
tns  et  A.  Victorin  Css.  pag.  421. 
miror  banc  Phrasin  Stepbanum  fu- 
gisse.  Te  nihil  in  vita  nobis  accep- 
tins  ii^7,  64.  CaUgnla  ante  piincipa<r 
tum  omnibus  carus  acceptnsque  tuit 
A.  Vict.  Epit.  iii,  3 

Accersere,  pro  areessere,  de  his 
verbis  notandum,  qnod  omnibns  locis 
qnos  addncnnt  Steph.  et  NiaoUnt, 
probatissirai  Codd.  nbiqne  exhibent 
arcessere  V.  gr.  apnd  Sallust.  C  52 
ad  belhim  accersnnt,  in  omnibus  meis, 
arcessnnt:  vide  Indices  SuetoniL 
Flori,  Curtii,  et  Hygio.  Fab.  88.  di^ 
fert  ab  arcessere,  quod  illud^acca- 
aare,  hoc  evocare  sign.  Lucan*  Ub.  vi, 

>  Sal.  h 


atvui, 


INDBX  GRAMIIATICUS 


VB.  S62.  fatimi  aeoenite  ferro.  Godex 
Bib.  Pab.  Canteb.  ureesute.  8ic 
«pad  Yirg.  O.  iv^  Sa4.  Qvemqne  «ibi 
teDHii  naacentem  arceflsere  Tilaa. 
Cpdd.  aliqoot  Pierii  acoersere:  nt 
et  Codez  Coll.  Joan.  apud  Cantab. 
Petrentis  vero  Pembr.  et  Col.  Jea. 
retiaent  arceuere.  JEn.  vi,  119  8i  po- 
tnit  manes  arceiserey  nihil  movent 
Pieriani,  ex  nostris  antem  Col.  Jes. 
et  Petrentis,  accersere,  et  JEn,  y, 
746  tam  Pieriani  aliqaot  qaam  Jes. 
aceersit,  et  eandem  inconstantiam 
prodnnt  Pandecte  Florentinae.  Inte- 
gros  pro  sanciis  C  60  aaxilia  ab  so- 
ciis,  et  nomine  Latino  J  S9  pnesidia 
nndiqne  J  4S  Syllam  jubet  J  113 
conctos  accersiri  jubet  J  62  pro- 
scriptos  F  280^  24  occulte  accersi- 
tar  J  109 

Acddat :  hoc  nisi  ne  accidat  provi- 
derisy  nbi  evenit  frustra  judicia  im- 
plores  C  62  qoorsum  F  967»  26  si 
id  accidat  F  S69, 6  Si  secns  huic  Im- 
perio  morbo  aut  fato  F  260, 3  qa« 
victis  accidercnt  C  61  Id  secordiane 
an  casa  acdderit  J  79  illis  accidet 
merito  qutcquid  evenerit  C  61  ta- 
roetsi  inaperantibas  accidlt  F  361, 11 
Accire  paucos  fama  cognitos  J  84 
cjuanquam  acciti  ibantJ102  postquaro 
Syllam  accitnm  audierat  J  106  ae 
panlo  ante  insitus  buic  arbi  dvis  F 
361, 11  p 

Accreverit  quid  tibi  litibus  F  363, 6 
Accurate  et  liberaliter  eos  hal>uit, 
non,  nti  meriti  erant,  pro  vanis  hosti- 
bus  J  103 

Accusantur  vestra  consilia  J  86 
nature  infirmitas  J  1 

Acer  ipse,  beilicosus  J  20  vir  et 
infestus  potentia*  nobiiitatis  J  27 

Acerba  magis  quam  diuturna  ^im- 
peria  crudelia^  F  342, 3  Necessitu- 
dinem  nobis  deroeres,  te  persequi  J 
102  pr«da  civiUi  accrbissmu  V  279, 
2  pcenas  solvunt  F  314, 9  rea  Justin. 
38,8 

AcerbiuB  nlcisd  victos  J  42  quin 
acerbius  in  dies,  Scc,  malefacieodo 
alios  dvitate  eversnm  trent  F  361,8 
asperinsque  fuit  (otium)  postquam 
adepti  sunt  J  41  qnid  antem  acer- 
bnm  ant  ntmis  grave  in  convictos  C  61 
Acerrima  (arma)  habent  in  eos  qni- 
bos  victis  ipoUa  maxima  i»ont  F  316, 
11 

Acerrime  vindictam  eiercuerat 
(nobilitatis  in  plebem)  J  16  .  regem 
unpugqaverat  J  29    citm  rem  gore- 


rct  J  68    eo  nitt  J  eo 
contra  advenos  J  97   aeecriiiio 
J31 

Aeie  (in)  prima  C  60  extenanta 
snoram  J  49  (explicata)  atitnr  kac 
voce  Livios  i  Dec.  lib.  4  et  alio 
sensn  Cic.  snnt  extennatiMinNe  (e^ 
piol»)  et  inopia  pessime  accept».  At 
inde  Nat  D.2.  significatnSaUnstiaooc 
Itaqne(aer)  tum  fusus  et  extenaatoa. 
Non  pneiiis  neqne  acie  b.  gerendaas 
J  64  non  ade  neqne  nllo  more  prv* 
lii  J  97  acie  pars  F  289,  9  pr« 
adei,  nt  dte  nro  diei  in  Jac.  viz  de* 
cima  parte  aie  reliqua.  Lncret.  i. 
Argumenta  fide  dictis  contendere 
aostris.  Horat.  Coiutantis  Javeneim 
fide.  Ovid.Met.  3.  Prima  fide  vocia- 

?ne  datsB  certamina  snmsit.  doplMi 
309, 6  primam  C  69  triplicibw 
snbsidiis  instrvzit  J  49  tranirerua 
principiis  in  planom  dedudt  J  49 
exomat  J  62  arte  statoerat  J  6S 
perturbare  J  69  instmerat  J  191 
postremaminvaduntJlOl  sicntadca 
movebatnr  J  63 

Acqnirant  novos  ramicoa)  J  13 
grandi  praemio  acqniritnr  Apnlciaa 
X,  49  Fiorus  iv,  12,  2  vide  Oifan. 
adLucret« 

Acqnirit  res  novas  veteribns  F  344^ 

Acre  invadnnt  F  317, 23  acri  in- 
Ipenio  J  7  vim  J  43  vis  (serpeii- 
tium)  inopia  dbi  acrior  J  89  acrifcr 
inslare  C  60  inffreasos  est  Nnmidiaai 
J  28  ferro  an  fame  acrins  ngcar  J 
24  annitendum  J  86  eo  acrins  in- 
stare  J  94  in  percuiaos  Bomsiioa  ia« 
cedere  J  101  Tanto  beilum  acrim 
ertt  F  284,  13 

Acta  edoeent,  atqne  audtont  (Imph 
et  Milites)  J  63, 93  AcU  consilinm. 
que  (pnblicnm)  J  66  mi^ornm  J  86 
lAcan.  i,  l%\  ne  veleres  obscnre&t 
acta  Triumphos  MS.  facta.  ^ta  fe** 
liciter  J  66  ut  erat  J  71  qnoane 
modo  acts  forent  J  30  bis  rebiia  tta 
actis  C  46  Vagae  comperit  J  67 
acti  in  cmcem  pars  J  14  beili  ab 
aliis  F  324, 16 

Acttone  (in)  priore  vades  dederaC 
J  36  at  ac.  desisleret  F  202, 11  nc 
de  actionibns  Ciceronis  qnereretar 
C  43  Oracchorom  obviam  ieral  J  42 
actu  promtus  F  328,  7  acinaria  na- 
vigia  F  296,  3 

Ad  hoc  C  30  de  hac  v.  vid.  Yal- 
lam  lib.  2.  ntitnr  Plin.  EplsC  164. 
Uvios  i,  U.  C.  86.  C  37, 44,  63  J  12, 


BT  CRITICUS. 


XlX 


ty  aec.  vid.  Fior.  28, 17,  Scc.  C  14  et 
14,11  rem  fam.  ad  oeceiMrui  deesae 
C  SO    ad  jasjiirandam  adigere  C  2S 
introire  ad   Cic.  C  28     ad  arbem 
erant  Impediti,  ne  triumpharent  C 10 
ad  tocietatem  belli  impellat  C  40 
postqoam  ad  id  loci  venere  C  46    ad 
negotia  tranafernnt  J  1    ad  ea  re- 
npondit  J  11    ad  utramqae  rem  tem- 
pui  decernitur  J  12     ad  certamen 
Tcnit  rcn  J  IS   ad  neceftitndinem  rei 
satis  dictnm  J  19    ad  dominationem 
acccnsi  sunt  J  21  >  ad  popnlnm  rogap 
tionem  promoigat  J  40   ad  victoriam 
eo  intenttor  niti  J  65    fugam  anim- 
advertit  ad  se  versum  6eri  J  68    et 
ad  se  versum  exerci^um  pergere  J 
60    ad  deditionem  impellit  J  62    ad 
id  locorum  Cic.  (i.  e.  ad  id  nsque  tem- 
pns)  Mc  Liv.  6.  Dec.  lib.  iii,  et  poat 
id  locorum  noster,  ad  arcem  oppldl 
trepidare  J  67     ad  pemiciem  ejoi 
dolvm  qnsrere  J  70    ad  tempoa  non 
▼enit  J  70    nbi  ad  id  loci  ventnra  J 
76    ad  studium  tui  perducit  J  80  ad 
oppidnm  iter  constituunt  J  81    ad 
miiitiam  cogere  J  86    ad  hoc  aetatis, 
ibid.    ad  virtntem  profueront  J  86 
ad  hoc  tempus  J  86    Horat.  Lente 
Samnltes  ad  Inmina  prima  duello  S 
272, 8  ad  summnm  montis  egressus  J 
93     ad  simulanda  negotia  altitndo 
ingeniij96  ad  vigilias  multus  adesse 
J  96    ad  pedites  convertit  J  101    ad 
postremum  F  273, 12    tradite  eicem- 
plom  posteris  ad  P.  Rom.  snimet  san- 
guinis  csde  circumveniendom  F  270, 
6     ad  postremum  usqne  F  280,  10 
ad  furta  belli  peridoneae  F  287, 2   ad 
aUa  modesttts  F  202,  20    ad  diutur- 
nitatem  usiis  sallerent  F  207,  7    ad 
exitinm  usque  insontis  dominatns  est 
F  303, 1    nomina  remm  ad  ignaviam 
mntanteA  F  303,  12    ad  id  fabricatse 
F  317, 12    ad  eam  artem  se  qnisqne 
amMbat  F  318,  1    pecnnia  ad  His- 
.pan.  belhim  facta  F  326,  14    egressi 
ad  faciliores  ictus  loco  cedebant  F 
S89, 6   profectns  ad  reqnisita  naturie 
F  320, 12    ad  Chseroneiam  certave- 
rnnt  cnm  F  337,  6    ad  vetera  insti- 
tntm  revocans  F  344,  2     ad  acerba 
Jndicia  invocat  (i.  e.  ad  Qu9stlones 
scvere  exercendas)  F  346, 8    nt  om- 
nea  expergiscantnr  ad  libertatem  F 
96Sy  11     ad  volnptatem  a  vero  deficit 
JF*  363, 26    vitae  necisqne  potestatem 
ad  te  unnm  revpcaveras  F  364, 1 
Adaeqnaverlt   eoram  famam  J  4 


Lncins  Flor.  ii,  2, 14 

Addendo  non  demendo  Reip.  mag* 
nitudinem  animi  ostendere  F  344, 14 
verba  viris  virtntem  non  addere  C 
68  andaciam  J  04  maledicta  C  M 
qno  Regi  formidinem  J  37  mnltnm 
Keip.  J  42  severitas  dignitatem  ad- 
diderat  C  64  humilltas  ftivorem  J  73 
gloriamqne  sibi  J  18  quamobrem  in 
•ententiam  non  addidisti  nti  C  61 
plusqne  sibi  timoris  qnam  potentlm 
addidit  in  reliqnum  J  42  ranltnm 
eoram  animis  J  76  additts  praesidiia 
(Lentnlo,  dec.)  C  60  anxilio  perfngia 
J  66  additamenta  factionls  P  368,  8 
inertissimi  nobiles  in  qnibns  nihil  est 
ad.  F  366,  3  Cic.  pro  8est.  interces- 
sit  Ligus  iste  nescio  qnis,  additamen* 
tnm  inimicornm  meoram.  Apnlejnt 
de  Deo  8.  Non  vocem,  sed  vocem 
qnampiam,  qno  additamento  pretii 
ketatns,  Idem  Metam.  ix,  p.  210 

Addoceret  coptas  m  N.  J  102  ad 
tale  consilinm  C  40  perfngos  omnea 
vinctos  addnci  J  66  pars  addncti  J 
66  in  spem  masimam  C  40  J  41  &c. 
Copia,  quam  ipse  addnxerat  C  66  in 
Civitatem  F  363,  0  Prsstorinm  J  8 
Adeant  ccteroa,  bene  polliceantnf 
C  41 

Ademeris  si  pecnnitt  decns  F  366» 
10  ademtnm  imperinm  F  366,  16 
provtncia  alii  traderetnr  qnam  J  82 

Adeo  inceptaprobabat,id  adeo  mo* 
re  ano  videbator  faccre  C  37  J 110  id 
adeo  in  promtn  esse  qnoniam  coplam 
Jngnrtha  haberet  J  111  id  adeo 
hand  mirandum  F  363,  21  id  adeo 
malum  reverterat  C37  hisce  for- 
mnlis,  adeo  non  est  adverbinm  inten- 
dendi  nti,  in  adeo  venusto,  ut  nihil 
snpra,  Sed  vel  expletivnm  nt  CnrcnV. 
XV,  37  Nnnc  adeo  nt  tn  scire  possis 
lenomeam  sententiam,et  Virg.  Jam- 
que  adeo  snper  nnus  eram.  Vel,  Id 
adeo  ponitur  pro.  id  vem.  Et  sic 
nsnrpat  Cic.  Id  adeo  ex  ipso  Sc.  cog- 
noscite.  Ponitnret  pro,  nedum,  vu- 
de,  certe  etiam.  Usqne  adeo  nti 
gladio  minitarentnr  C  40  corruptn 
cst  F  273,  22  qnoram  adeo  Sprllam 
non  pcenitet  nt  et  facta  in  glona  nn- 
meret  F  277,  16  pro,  in  tantnm. 
Prselinm  accendere  adeo  nt  venirent 
tela  in  brachinm  F  204, 10  adeo  IIIU 
ingenita  est  sanctitas  Begii  nomiois 
F330,  7 

Adepta  libertate  C7  victoriam 
propejamJlOl  fiicile  qnae  petebant 


%x 


INDEX   GRAMMATICUft 


J  77  pr»iiiia  scelerU  J  90  non  tn* 
cruentatn  victoriam  C  61  Provinci- 
am  cum  exercitn  F  280, 17 

Aderant  concti  J  55  qni  primi  J 
60  •  pr^UaDtibns  J  05  adversum 
boaCes  J  04  qnanqoam  ad  id  naves 
occnlto  aderantF517,  11  Ampbit 
vi.  nbi  Imp.  non  ad  est  ad  Exercitnm. 
mI  portam  adesset.  Cic.  i.  de  Orat 
in  coocione  J  54  nectis  quse  jam 
aderat  anxUio  J  55  vobiscum  adero 
J  85  fereees  si  panlulimi  inodo  vos 
Unguere  vidorint  C  52  alicni  Sena* 
tiisconsiilto  seribendo  jamjam  affuisse. 
Cic.  ad  Com.  sibi  finem  vitae  adesse 
J  0  modo  in  postremis  ssepe  in  medio 
adesse  J  45  intcresse,  Andr.  Iv.  4,  5. 
in  pariiindo  aliqnot  affuerunt  iiberap, 
et  Hecyr.  iii,  8,  40.  Hnnc  minime 
opus  est  in  hac  re  adesse.  Sic,  Cic. 
in  Paoli  pufna  non  afinerat.  infensi 
J  50  JugurthsB  exitiimi  J  70  siae 
metu  pognaB  adesse  J  87  apnd  om- 
nes  adesse  J  07  Sic,  Plaatns :  apnd 
te  adsnm  Sosia.  gratia  par,  ac  si  pro- 

rs  adessemos  J  102  vobis  iu  bellis 
14  adeste  Quiriles  et  seqniminl 
ad  F  270,  12  de  bac  formnla  vid^ 
«otas,  et  Brisspnium  de  Solennibos 
P.  R.  verbiA.  in  priore  ppgna  J  101 
haiid  sane  Reip.  consiUis  affuerant 
F568,5 

AdhsBreBs  et  adimietum  praximimi 
dioebant  veteres  F  865, 17 

Adbibentnr  ab  utroqne  fidi  Interp. 
J  100    adhibitis  amicis  J  118 

Adbnc :  c^terum  adbuc  aedificia 
incnrva  J  18  regitis  banc  F280, 10 
jnre  parentibns  legatis  F  281, 10  qni- 
bns  sidhnc  sustentamur  F  282,  8  in- 
sulam  tenuit  primo  adhnc  hominibns 
?acuamF5M,20 

Adigeret  cnro  ad  justnrandum  C  22 

Adirannt  omnia  sociis  J  12  dant^ 
adiniunt  F  560, 6 

Adire  quoqaam  mihi  licet  J  14 
castella  J  80  Marinni  propei  e  adit 
J05 

Aditu  difficilis  J  01  perangnsto  J 
02 

Adjiimenta  ignavise  snstolisse  J  45 

Adliungere  sibi  C  24  alienos  qnam 
•angnine  conJunctoK^retioere  J  10 
alias  voluntate  imperio  sao  adjungit 
J  18    sorinni  sibi  J  70 

Adintoribns  quis  Regem  aggres- 
sus  J  80 

Adjutum  nltroque  Ucentiam  io  vos 
nmcuim  atque  adjntom  properatis  if 


505,4    me  F 547, 20 

Administer  omnium  consilioram 
J  20  sine  adm.  geri  l»eUnm  J  74  opos 
et  adm.  tntari  J  76  operam  milit»* 
rinm  J  76 

Administrabant  oppida  per  roagiw 
straHM  J  10  bellique  quod  adm. 
asperitatem  ostendere  ceepit  J  20 
eum  de  administrando  Imperio  disse- 
rerent  J  14  inter  vineas  stne  peri- 
ciilo  admioistrare  J02  majorecora 
Ulam  administrari  J  85  in  belli  ad» 
ministratione  F  545,  14 

Administri  et  satellites  Clc.  an- 
daciae  Cic.  in  Catil.  Nepos  185.  Vel- 
Iejns2.  J  7  Jnstin.  iii,  27 

Admirando  mnnificentiam  tnam  F 
540,4 

Admisit  in  Consilio  Deoram  Jnpi«> 
ter  F  504, 1 1  ut,  Senec.  de  B.  iii,  57. 
Matrimonio  produxit  et  lib.  U,  c  2. 
Trinmpbo  dnetof ,  d^  Clem.  i,  18.  In 
medio  abdpxit,  et  alibi  ssepe.  Plan- 
tns  taraen  |n  ^oncilium  hnc  accessio 
est  Trin.  iU,  2.  ftt«v  iu  farina.  PUn. 
XXX,  45.  admissnm  faeions  miserabile 
^  55    Scelere  Cos.  J  01 

Admodam  angustnm  iter  J  02 

Admonendnm  te  statiii  de  negotiis 
nrbanis  F  540,  11  admonere  aiinra 
egestatis  C  21  admonitos  ab  aiils 
amicis  J  105  '  tempus  adroonuit  C  5 
^ben^  eam  reni  J  70  res  J  05  nd- 
monere  bagello  bovem  Colnm.  ii,  2. 
ft  Virff.  ii^e  apiid  Valerinm  I.  i,  6w 
pro,  amnoveretnr,  legocnm  Bf  s.  ciod» 
digna  visa  est  qnss  flagro  admoiie^ 
retur 

Admoto  ferra  F  282,  0 

Adolescebaflt  qnasi  glutinp  F  518. 5 

Adolescentem  homincfn.  exacta 
setate  soa  et  parvis  liberis,  5cc.  hom. 
adoL  J6  adolescentiB  Cethegi  ig- 
noscite  C  52  adoleseentnli  C  62  ho: 
mines.  sic  pnerom  infantem  Ms. 
Valer.  i,  55.  et  pro,  triuinphum  p. 
Pemb.  locntnm.  adoicscentnias  initio 
a  studio  ad  Remp.  lati»  sum  C  8 

Adolevit  Reipubl.  C  51  adulta  ▼!- 
ribuK  Daimatia  Paterc.  ii,  110  Jiigur- 
tha  J  6  Persarum  res  J  18  inter 
artes  bonas  integraro  ingeninm  bravi 
J65  F  556,0 

Adopratiim  esse  In  regnnm  J  22 
enni  adoptavit  J  0  adoptione  per- 
venissf  in  regnnni  J  11 

Adftum  eii  c^snl  P  524, 14  adsunt 
omnia  heec  pnpsidio  J  85 

AdvecUtio  tino  eadem  cnm  mer- 


ET  CRITIGUS. 


XXI 


caloribns  matare  J  44  advehltnr 
Uticam  J  86 

Advenit  ubi  pericnlnm  C  2S  dies 
J  113  adventabaQtRomam  J28  ta 
eo  qnspsitua  «ervum  adveoteA  tnnm. 
Pcennl.  iii,  l,  68.  Vellejns  ii,59.  Cnrt. 
iil,  8,  20.  Comitiorum  dies  J  90 
AntoDiuR  cnm  exercitu  C  56  ubi  lux 
J  99  velnti  hostet  adventarent  J  68 
mdventn  Bocchi  cognito  J  101  de 
mdventn  coguovit  87  et  104  mnlto 
ante  adventom  Incit  J  91  diffemnt 
▼o8  in  adventum  Pompeii  iii,  11. 
eqnitatnm  omnem  in  ea  parte  qua 
regis  adventiii  erat  agitare  jubet  J 
69 

Advpna  mihi  mnlta  Ibi  fnere  C  S 
adversnm  hottes  F  S40|  18  neque 
adversns  neqne  ab  tergo  aut  lateribus 
t«iCu8F342,6  Similiter  Plant.  qots 
liic  est  qui  adversum  mihi  fit.  adverta 
res  F  357,  l  si  quid  adversi  coortam 
estF350, 5  adversis  vulneribus  C 
01  in  adversis  F  360,  25  adverso 
populi  partibus  J  43  In  adverso  loco, 
rednndanttbus  cloacis  adverso  Ksta 
maris  F  297, 1  mnltosque  raortales 
em  causa  adversos  babeo  C  52  hos* 
tem  adversum  opprimere  F  353,  7 
mdversa  multa  mihi  fnere  C  3  infida 
mtque  adversa  nobis  civitas  C  51  sin 
tnetu  cesserimos,  eadem  ista  adversa 
6eiit  C  58  ex  necessariis  adversa  fac- 
ta  J  14  et  81  in  adversa  miitant, 
(pro  mutantor.)  Gellius  J  104  ad 
ooc,  rnmoribos,  adversa  in  pravita- 
tem,  secnnda  in  casnm,  fortnnaoi  In 
temeritatem  declinaodo  corrunpe- 
bant  F293,  21  muUa  pericula  domi 
oailitiae  mnlta  adversa  F  322, 14  fre- 
ooentius  ntitur  advorso  qnam  adverso 
Aoctor.  adversis  eqnis  J  59  cicatri- 
cibns  F  327,  22  adv.  colle  evadunt 
J  62  Regite  volnnUtes  nti  vehement. 
aic  mob.  saepe  ipsse  sibi  adversa»  J 
IIS  ptenes  eosdem  si  adversaretnr 
«ogendi  potestas  erat  J  26  adver- 
•om  quieti  ct  otio  ingeninm  J  66 
fooniti  adversnm  hostes  J  89  famem 
^  89  latere,quod  adversnm  pnelian- 
tibnt  erat  J  93  lubidinem  adversnm 
sos,  metnm  pro  nobis  soaMsse  J  108 
arma,  qusB  ille  adversum  divina  et 
immana  omnia  eepit,  F  282^  11  in  dis- 
aensrone  Regom  Jugurthat  adversus 
iiierat  J  36  locns  J  52  Senatus  J  84 

Adnlta  «stas,  nova,  prsceps  F  335» 
IS  adoltnm  aetate  privigonm  C  16 
Flammis  adnltam  facem  Apalei.  M. 
lNSa9 


Adolterinas  portarom  claves  parat 
J  12  quihiis  oppon.  verte  sic,  ad 
symbolnm  Plaut.  Bacchid.  v,  32.  nnm- 
mum.  Cic.  Offic.  iii.  apud  Apnleiom 
M.  7.  anctor  adulterinus  est  Cupido 
sob  aliena  tmagine  p.  178 

Advocat  eo  Senatnm  C  46  con- 
cione  J  33  C  57  vos  qoo  panca  mo- 
nerem  C  68  Goncio  enim  tam  popo* 
Inm  convecatnm,  qoam  orationem 
concionatoris.  Cic  in  Pisonem.  Prin* 
cipium  conciones.  Cms.  ii.,  de  Bello 
Civilli :  concionem  advocat  miiitnm 

Advolvontur  genna  patrum  F  331, 
19 

£dificant  qna  homines,  qnat  arant, 
navigant,  dcc.  C  M  vid.  notas.  aedifi«> 
cia  N  umidamm  incorva,  Scc,  J  18  snb* 
nrbana  F  331,  23  aedificiomm  saxm 
J67 

£ger  pedibns  C  69  animns  facile 
avaritia  converaos  est  J  29  aef^ro  in 
corde  senescit  (scribendi  cacoethes) 
Jov.  vii,  6.  obi  Ms.  Cod.  quo  etiam 
osos  est  Is.  Casaob.  pro,  steriii  tenoi* 
denotat  tam  animi  (|nam  corporia 
morbom  seo  vitiom.  vid.  Serviom  ad 
illiid  Vfirgilii,  Cortsqoe  ingentiboa 
aeger.  Ovid.  de  Remed.  Am.  i,  96 
Livius  ii,  ab  Urb.  14.  omne  bellom 
somi  facite  eeterum  aegerrime  de* 
sinere  J  83  tulit  (hanc  rem)  J  85 
mgritodinem  pati  nirais  molHter  J  82 
nbi  ira  et  asgritndo  permixta  soot 
J  68  per  sommam  aegr.  ezpiravit  V. 
Max.  i,  90  nbi  Ms*  post  hoc  fao* 
tnm 

.£ma1a  imperii  Rom.  C  10  nos  soi- 
pecti  somns  apmnli,  etin  tempore  vln* 
dices  affutnri  F  316, 7  magis  bonornm 
quam  invidi  F  355, 16  «miilos  etiam 
iovidom  significat.  ^mnloa  excep- 
tom  Triton  Virg.  JEn.  vi.  vid.  No- 
miom  io  V.  et  Valer.  lib.  ii.instincto 
aotem  apmolationis  animo  dissidem. 
Sed  Polman.  et  Sutiaoos  Codex  le« 
gunt  inatrietom  aeoiolattoais  hamo, 
teste  Pighio,  qoibos  accedit  Codez 
Bib.  Pob.  Cantab.  Consolta  ejus 
aemulus  F  308,  23  Skc,  oblitos  scta 
apnd  Attinm,  Opos  est  cibnm  apiid 
Plant.  Apnleios  com  ptaep.  mmalus 
in  nuptias  M.  v,  171 

/Bqua  mano  discessitset  (prsUii^ 

■  ^-     ■"  7,  15     hn 


C  39     libertas  F  867, 

aridam  agitari  venlo,  post  obi  ttqoa- 

bilem  manere  J  53    famo  tamen  ae* 

J|iiabili  et  invlolata  J  43  i.  e.  inoH 
«nsi  tenoris,  moderati  aMyoabiliaqoo 
Nbimi.  Cie.  Ofic.  Tacit  AaTyft. 


±xii 


INDBX   GRAMMATIGU8 


cnnctis  vitae  officiis  seqnabilis  prb 
nquo  ponitur  apnd  Tacit.  lib.  v.  »- 
qnabilinfi  atqoe  constanlios  sese  res 
hnmanse  haberent  C  2  seqnalia  pro- 
pe  foere  f^enns,  setas,  eloqnentia  C  54 
foca  plana  J  79  inde  natnin  «qnor, 
testibus  Varrone  Nonio  et  Cic.  Acad. 
Hb.  ii.  sed  ne  asqno  qnidem  et  plano 
loco  Cic.  et  noster  C  59  ordines  in  «- 

Suom  locuni  dedncit  J  52  tamen  glo- 
ia  tna  cum  multis  viris  fortibus  aequa- 
lis  est  F  359,  20  seqnam  conditionem 
petere  J  79  sqnesibi  exoptantbonns, 
ignavns  C  11  ratns  ex  omnibos  aeqne 
(e  qneis)  aliqnos  ab  tergo  hostibus 
ventnros  J  101  Quos  incontanter 
adaeqne  latrones  arbitrarere,  Apnl. 
M.  iv,  145  pro  pariter,  vphs  rh  iro^, 
simile  haud  me  legisse  memini.  sqnt 
booi  famam  petit  F  322,  0  omnes 
aequi  atque  iniqui  F  355,  12  pro 
aequitate,  icc.  superbia,  &c.  invasere 
C  2  seqnitate  seque  remqne  pub. 
curabant  C  0  ferro  qnam  fame  ae- 
qnius  perituros  F  332, 15  seqno  ani- 
mo  acciptt  C  3  multi  eas  (imnrias) 
gravins  seqoo  habnere  C  51  fit  reus 
magis  ex  sqoo  bonoque  quam  ex  jure 
gentinm,  i.  e.  ratione  aeqnitatis  quam 
consnetudinis,  moris  J  36  aequo  et 
modesto .  jnre  agitatum  F  273, 2  me- 
tn  magis  quam  aeqno  et  bono  snsten- 
tatnm  F  284,  14  ingeninm  meum 
amplins  aequo  probaretnr  F  349.  0 
aeqnos  bonosqoe  favere  J  85  qolDUS 
bonnm  et  aequnm  divitiis  carius  erat 
J15 

^qnor  et  terra  Pyrrho  et  Hanni- 
bali  F  330, 10 

JErarii  in  foribns  misericordes  C 
62  peculatus  aerarii  factns  J  32  me 
vlcem  praestare  F  297, 18  inopia  F 
358,  31     expilari  J  31 

^re  solntnm.est  argentnm  C33 
alieno  oppressos  C  40  alieno  libera- 
ret  C  40  parati  servi  J  31  aes  alie- 
nnm  graoile  confiaverat  C  14  ingens 
C  10    aes  mutnum  reddere  J  90 

Ammnae  premnnt  J  15  deprecor 
J  24  maximaram  initinm  J  49  mor- 
iem  reqniem  C  51    deformatos  J  14 

Atas  adnlta,  prrceps,  nova  F  335, 
12  czactam  esse  J  01  a^statem  pati 
J  85  aestatis  extreninm  erat  J  90 
Kstivi  solis  pnlsom  joxta  oritur  P 
334,11  aestivornm  tempns  Comitio- 
ram  J  44  qnantnm  temporis  «stivo- 
nnn  in  iraperio  fuit,  ibid. 

iBstimantor  prsBdse  loco  F  280, 22 
Yttim  morteBique  Juta  C  % 


inimicitiasque  non  ex  re  ted  ex  com- 
raodo  C  10  nefanda  qnse  aestimatia 
ea,  &c.  F  274,  12  quinis  modiis 
llbertatem  omninm  F  300, 1  modes- 
tiam  pro  secordia  sestiment  F  344, 8 
cum  farta  vestra  aestimo  C  58 

^stu  et  labore  langiiidi  J  51  sestv 
secnndo  F  288,  1  adverso  (maris) 
F297,  l  aestoabat  invidia  C:23  dies 
noctesque  aestnans  agitaret  J03  F 
353,  23 

^tas  imbecillaC3  Horat.  Serm. 
ii,  Sat.  2,  17  tractari  inollios  aetas 
irobeciila,  solet.  pro  senectnte.  viget 
animns  valet  C  20  post,  nbi  aetas 
tantummodo  qua>stui,  neque  Inxurie 
modum  fecerat  C  24  quibos  aetas 
animosqne  ferox  erat  C  38  Horat. 
jam  te  sequetur :  currit  enim  ferox 
»tas.  Ubi  primum  militiae  patiens  J 
03  militaris  J  85  Liv.  militaris  aetas 
jurare  neminem  vivnm  nisi  victorem 
acie  excessnrum.  £t  alibi :  ^tas  se- 
necto  corpore  iis,  militaris  animns 
erat  F  311,  5  qnornm  aetas  volopta- 
tes  attigerit  F  343,  15  adolevit  F 
350,9  animi  molles  et  aetate  flnxi 
C  14  adnlu  aetate  C  15  extrema  C 
49  exactasnaJO  F351, 0  confec- 
tusJ9  priorJlO  anteibatF279, 18 
acta  jam  F  323, 3  agere  C  4  procnl 
ab  Imperio  Regis  J  78  contra  aeta- 
tem  projectum  ad  bellnm  nt  aetati 
concederet  J  11  et  102,  &c.  cnjns 
aetati  mors  propior  est  F  324,  12 
opportunitas  snae  transversos  agit  J  6 
ad  hoc  aetatis  J  85 

^terna  vobis  soUcttudo  remaoe- 
hit  J  31  virtns  clara  aeteraaqne  h»» 
betnr  C  1  gloria  aeterai  fierent  J  1 
bellum  aeteraum  F342, 5  animns  J  2 

^vi  brevis  J  1  longissimo  F  33^, 
13 

Affatlm  ad  hoc  commeatnm  (p»» 
rare)J43 

Affectabant  domlnationes  F  27t» 
15  invidiam  regni  affectati  fecerat 
Valer.  v,  7, 2 :  sic  Mss.  et  edd.  ei 
tanquam  regnnm  affectanti  hand 
«qne  bene.  infra:  affectati  regni 
crimine  damnavit  viii,  5.  2.  Civitates 
quae  ab  se  defecerant,  rormidine,  wat 
ostentando  praemiaaffectare  J  66  i.  e, 
venari  et  captare  Stat.  Theb.  ii,  108. 
cupit  affectatque  craorem.  Vlrg. 
dextram  affectari.  diligentlam  itt  sn- 
pervacuis.  Plm.  xvii,  1, 9 

Afferre  eodem jnbet  C  40  teaeri- 
tatem  J7 

Affineai  amicosy  propuiqiiofl  J  14 


BT  ORITICVS. 


xxitt 


qiKM  affinitas  «11 1  alia  neeessitudo 
traxit  F  S41,  S  cognatio»ein,  affini- 
tatem,  pneterea  fcedus  intervenisse 
J  111  in  locttm  affininm  ducerem  J 
14 

Afflictare  lege,  manus  tnpplicei  ad 

rielum  tendere  C  81    res  afflictas  J 

76    eqni  atqiie  viri  J  101     aut  qnid 

tale  capiti  affltg^ebant  F  295, 7  luctus 

affliguut  liominem.  alio  sensn  Mar- 

t^al.  vi,  33  :  nbi  Ms.  jam  nilser,  pro, 

tam 

Afflnerent  otinm  atque  divitis  C  S6 

Affnit  pngnie  J  74 

Agam  ba>c  ipsa  vobiscum  una  C 

M    nti  facto  opus  sit  ita  agant  C  45 

ubi  adolescentiam  habuere,  ibi  se- 

nectotem  agant  J  86    Cum  tute  per 

mollitiem  agas  exercitnm  supplicio 

cogrre  J  65    uti  fania  et  fortnnis  in- 

teger  agas.  Absolute  pro  vivere,  Ta- 

clt.  Anal.  iii.    Non  modo  apnd  illos 

boniines  qni  tum  agebant  Sce,  nec  ad 

9enatum  referat,  neve  cnm  popnlo 

agat  C  51    eodem  sensn  cnm  prae- 

fN>s.  ad,  et   agere  oinnia   ad    prc- 

acriptnm,  Cspsar.  iii.  B.  Civil.  Cice- 

ronis  etiam  illnd :  Ciim  Egnatio  de  re 

tna  veheraenter  egi,  et  neque  sl  tecnm 

agaa^  neque  si  cum  altero  contrahas. 

Transversos  J  14    quantoqne  tutins 

fiictio  noxiomm  agat  P  300, 13    nunc, 

▼ero  ncn  id  agitur,  bonlK  an  &c.  vi- 

vamns  C  52      omittendum   morem 

bnnc  quem  agitis  F  304, 5    nihil  am- 

pUns   m    absentem  me   statnissetis 

qaam  adhnc  agitis  F  297,  11    trans- 

▼ersos  spe  prspd»  J  6    %emper  in 

certamine  Hbertatis,  ant  glorisB  aut 

domlDationis  agit  ingeninm  J  1    agite 

uti  lubet  F  285, 6  ex  pacatis  pmdas  J 

32qno  formido  latius  eresceretdiversl 

ageDanf  J  55  aetatem  J  78  vineae  cnm 

ingenti  pericnlo  frnstra  agebantnr  J 

08    qni  procul  a  mart  incnltius  age- 

btnt  J  89    apnd  prinios  J  101    cnm 

Iftoccho  mnltnm  et  familiariter  J  108 

pecns  anxtliariis  agendum  J  90    in 

4ire  gentibus  agens,  populo  F  828, 

19    Metello  procnl  agente  F  829,  4 

hottisqne  in  rervictbus  jam  Itali* 

Jigentis  F  298, 8 

Ager  frngum  fertilis  J  17    hostibns 
cognitns    (de    Imperatore   qui  loci 

Sams  est)  arbustls  consttns  J  58 
_  li  magis  qnam  prvda  vastabatnr  J 
B6  ne  inultis  hostibns  vastaretnr  J 
TO  areQosus  una  speeie  J  79  fmgnm 
vacuiur  J  op    pabuliqne  beti»  F  292, 


16  res  eonim  moribns  agris  aucta  C 
6  expulsa  agris  plehes  P  279, 1  et  F 
831,  26  F  352, 1  in  agro  Arretino 
C  36  nrbes  et  agros  raanu  ceperat 
J  5  ct  alibi.  agros  tentantes  J 
18  repente  incauto»  agroA  invasit  F 
331,7 

Agere :  (|ui  demissi  in  obscnro 
vitam  C  51  ita  vtatem  qnas  i  lionores 
vestros  contemnant  J  85  ct  in  opt. 
artibns  J  85  ab  inimicis  praeceps 
agor  C  31  in  ore  vcstro  privatus  F 
823,  9  hyemem  non  ex  arobitione 
mea  P  298,  8  prseclara  facinora 
F  859,  25  optimis  morihus  P.  Rom. 
F  272, 11  aetatcm  saBpe  C  4  veluti 
per  dementiam  cuncta  simul  agere  C 
42  pleraqne  tempora  in  venando  J 
6  res  asperas  per,  Jogurtham  J  7 
praedas  J  20  cum  eis  de  omnibus 
pactionibns  prsesens  J  29  vineas  J 
37  Civitas  l»ta  J  55  agere,  oppng- 
nare  Scc.  J  60  lenius  J  60  Joca 
atque  seria  cnm  hnmillimis  J  96 
feroces  quod  non  fngere  ac  pro  vic- 
toribus  agere  J  98  soli  in  imperio 
F  278,  5  pacem  F  812,5  Antipodas 
jnstos  et  egregios  agere  F  332,  30 
quap  profecto  incassum  agerentur 
F  308,  4  qiiocumque  modo  ages  ea 
res  tibi  reique  p.  prospere  eveniat 
F860,18 

Aggerem  jacere  J  87  et  76  agge- 
ribns  locns  importunus  J  92 

Aggrederetur  eum  vt  C  48  munun 
scalis  aggredi  J  57  omnes  mor- 
tales  pecunia  J  28  multis  pollicita- 
tionibns  J  61  reliquos  eadem  via 
aggressns  J  16 

A  gi  tabamns  pacem  J 14  imperinm 
beiieliciis  C  9  agitare  rcligiones 
Amob.  p.  95.  8.  pravi  doctrina  agi- 
tatiasTertull.  63.  propius  Africum 
mare  J  18  pnesidium  J  54  longc 
aliter  animo  agitabat  J  11  Cartha^ 
ginis  jam  excidia  agitabat  animo  J 
63  in  potestatibus  eo  modo  agitabat» 
ut  J  68  libere  F  351,  24  domina* 
tionem  oblatam  insolentins  F  850, 18 
ferocios  quam  solitns  erat  C  23  in 
dies  plnra  C  24  alios  incultius  vagos 
agitare  J  19  Qnae  postonam  agitare 
coepit  pro  castris  J  59  nuc  et  illue 
qnasi  vitabundi,  aut  iacientes  tela 
cnncta  J  66  prvsidia  J  85  pro  mnro 
dies  noctesqne  J  59,  J  94  qus  prae- 
cepta  cum  agltarem  J  14  nbi  gen- 
tiom  aut  qnid  agltaret  J  54  J  98  pro* 
pins  «b  eo  qno  agitat  atata  F  282|  19 


XXIV 


INDBX  ORAMMATICUS 


Nnnc  malit  fructibuft  ipta  vix  agitat 
F  208,  24  plerasqiie  res  fortuna  ev 
rnbiiline  sua  F  34S,  7  asperius  ma- 
gisqne  anxius  F  S56,  26 

Agmen  extremnm  J  60  munito 
incedere  J  40  in  ag.  principes  facti 
J  60  postremus  in  tentare  J  66 
quadrato  J  100  qnare  icitnr  tanto 
agmine  atqne  anirois  incedit  F  278, 
13    laxiore  agmine  F  300,  3 

Agnita  gloria  super  omnes  morta- 
le8F360,  0 

Agrestia  vasa  F  317,  23  Nnmi- 
damm  «dificta  J  18 

Alacribns :  cnm  alac.  saltu  certabat 
F  327,  11  animos  omuium  alacret 
videt  C  21  Jnnguntiir  acrior  et 
alacrior  Flor.  iv,  2,  4.  Ciim  alacritate 
rates  junct»,  Curt.  vii,  87.  impar 
cooditio  est  lassum  cum  reqnieto, 
sudantem  cnm  alacrl,  currentem  cnm 
eo  qni  steterit,  snbire  conflictnm« 
Veget.iti,  11 :  nbi  pro,  citatiores,  Ms. 
Cod.  consentit  cnm  opt.  Stewechiano 
et  andaciores  exbibet.  Velites  levi 
armatwra,  corpore  alacri.  ibi  (is. 
optimis  pro,  optime 

Alporis,  patiens  C  6 

Alia :  post,  nbi  eonim  famam  atf  ue 
pndorem  attriverat,  majora  alia  im« 
perabat  C  16  nova  dirunnt  alia  »di- 
ncant  C  20  polliceri  Sacerdotia,  ra- 
pinaa,  alla  omnia  qn»  beUnm  &c,  C 
21  F  334, 2  item  alios  in  alia  loca 
opportnna  C  27  J  87  primo  fingere 
alia  omnia  C  47.  et|  sibt  cnm  col- 
)ega  ratns  J  43  alia  aliis  licentia  C 
61  et  C  64  diversi  redenntes  aliua 
ab  alia  parte  J  101  alia  fnere,  qnse 
iilos  magnoft  fecere :  qns  nobis  nulla 
sunt  C  62  stndia  corporls  alia,  alia 
animi  J  2  C  23  aiinm  alia  dades  op- 
pressit  J  14  alia  deinde  alia  loca 
petiverant  J  18  F  367,  13  et  J  36 
pecore  atqne  alia  prseda  J  20  lUa 
atqne  alia  talia  J  40  quflecnmqne 
fiiigi  queunt  ignavi»  probra  in — 
fnere,  et  alia  amplius  J  44  prseter 
nilites  alia  omnia  opportnna  J  62  Ule 
probare  partim,  aUa  abnnere  J  40,  J  83 
omnia  bsec  prsesidio  adsnnt  dcc.  vir- 
tnte  et  innocentia:  nam  aUa  inficma 
sunt  J  86  hastas,  vexiUnm,  phaleras, 
alia  J  86  redundat,  modestus  ad 
oronia  aUa  nisi  ad  dominationem  F 
202,  18  dicta  alia  sed  certatum 
tttrimque  de  dominatione  F  303«  0 
sanctns.alia  F  332, 21  Vanum  gofiaa 
^  aUa  AfricsB  F  332, 30    regaa  at- 


qne  Imp.  itero  aUa  F  339,  1  qoaE- 
cnnN]ne  modo  to  victoriam  compo- 
sneris,  ita  alia  omnia  fotura  F  340,22 
circnmvenire,  alia  huiuscemodl  fi^ri 
&c,  C  52  sed  cum  aUam  conditionem 
tantnmmodo  spqnam  petereot  J  79 
aliarum  atque  Senatns  partinra  C  37 
pars  ingenium  alii  corpns  C  2  aUnd 
alii  natnra  iter  ostendit  C  2  soat 
qni  ita  dicant — alii  antem  C  19  alins 
alu  tanti  facinoris  conscii  C  22  afii 
&c,  pars  C  38  et  C  48  ceteri  verbo 
aUns  aUi  varie  assentiebaatar  C  62 
Ceteri  sparos,  alii  sndis  portabant  C 
66  amicnm  alii,  pars  noepitem  C 
ult.  pars  spe  alii  praemio  indncti  J 

13  aUi->pars.  Pars.  aUi  J  61  et  J 
06  J  74  F  347,  9  fnere  qni  &€.— 
aUi — pars  J  31  pnberes  interfecti, 
alU,  omnes  vennmdati  J  91  si  csp 
veris  alia  omnia  in  proelivi  enint  F 
356, 14  Lentolns  et  Cetb.  alUqve  C 
17  ex  aliis  rebds  magis  qnam  qood 
cniquam  id  compertnm  fbret  haec 
futUL  valebat  C  14  Bominllms  per- 
solveret  C  36  mrsns  aliis  post  aliis 
minitari  J  56  prsplia  ranlta,  cete- 
rum  alia  levia  aliis  locis  facere  J  87 
neqne  his  secns  atqne  alils  armis  mn* 
nlti  J  106  inter  alias  res  jacU,  o- 
portere  Sec,  J  11  bellnm  alionun 
pace  molUns  gessisti  F  340, 14  alios 
w  aUa  loca  Cd7  eos  atqne  aUos  C 
37  apnd  alios  iracnndia  didtar  C  51 
alios  item  non  armatos  F  34S,  18 
aUns  aUnm  hortari  C  6  J  49  J  66 
praeterea  alium  aUo  (dimisit)  C  27  J 

14  Ne  se  alium  pntaret  ac  esset  J 

15  panem  aut  nnem  alinm  dlNnn  J 
46  alium  ab  alio  diversos  aggre- 
ditnr  J  46  ^linm  post  alinm  sIIm 
peperit  J  ti3  neqne  consilio  neqne 
mann  priorem  aUnm  pati  J  96  qao 
inter  se  magis  fidi  forent  alins  a&io 
concessere  J  19  qnam  raaxlme  di- 
versi  J  60  et  ferri  C  2,  96  saiod 
aUi  iter  ostendit  C  2  neqne  aUud  vt 
fatigando  qnam  odinm  J  %  afiad 
stans  aliud  sedens  F  366, 7  C  37  po- 
test  aUo  tempore,  aUo  Console  6ic  C 
61    alio  atque  aUo  loco  J  78 

Aliena  mens  C  37  domna  noa 
aliena  conalUi  (non  inopportniia)  C 
40,  Sic,  aliennm  institntis  Cic.  £p. 
V,  17 :  et  alienissimnm  tempns  apod 
Liviom.  AUeoom  fortnnae  snss  tbI- 
tnm  gerere,  Seaeca.  Sic  anxins, 
atrox,  fimatns.  promtns,  apnd  noa- 
tnim  cma  genit«    Cic.  aUeonn  ^jaa 


BT  CRITIOUS. 


tov 


digiiitati*.  Tertiilli«ii.  de  Resnr. 
Carn.  Salutis.  Kep.  nostra  C  61  ln« 
stituta  (extranea)  C61  aliena  op- 
pon.  bono  J  1 — bene  parata  prode- 
ierint  F  277,  2~appeteu8,  sui  pro- 
niint  C  5  vris  C  SS  sua  loca— et 
aliena  J  64  neu  malis  alieno«  afl- 
^ongere  quam  sangnineconjunctos  re- 
tinere  J  10  quem  alienom  fidnm  in- 
^enies  J  10  aes  alienum  graude  C  24 
snis  rationibns  videri  C  66 
.  Alienata  urb»  maxima  J  48  mente 
feraris  amen^  F  S60,  8  Curt.  Tolun- 
tate  alienati  J  66  falsa  suspicione  C 
S6    alienentnr  a  rege  Cuct.  v,  0, 12 

Ali9enta  servilia  F  276, 11  suopte 
ingenio  gignere  F  S21,  S  alimento- 
rnm  inopia  necare  Valer.  J  2  obi 
Mt.  odiosoB.  Carceris  F  S06,  2 

Aliquando   expergiscimini  et  ca- 

restite  Remp.  C  62  pro  tandem 
lor.  ivy  2y  11.  Cic.  pro  Clnentio  S9. 
Cellegi  me  aliquando  et  ita  conatitni, 
fortiter  esse  agendiun,  et  alibi  saepe, 
Froy  tandem  pennlt.  Sic  noster  J 
M,102 

Aliqnantam  partem  glori»  demi- 
•erat  F  204, 14  in  altqnanti  temporis 
■epttlcbris  TertnUian.  de  An.  c.  61. 
abqiianto  numero  hottiura  potiti  J  74 
com  aliquanto  migore  numero  <|uam 
decretnm  erat  profectus  J  86  timor 
led  amplior  spet  J  106  aliqoanto 
minores  C  8  posteriores  se  esse 
Tident  J  70  aliquantnm  arroorum 
J  62  Sic  al.  agri  Cic.  pro  Cluent.  142 
Liv.  i,  U.  C.  104 

Allqnot  mnlierea  C  24  Semper 
eum  pluralis  N  imb.  urbis  J  28  fontes 
J  80  faciera  ostentabat  aliquot  ad- 
versia cicatricibuiet  effosao  ocnlo  F 
227,22    DiesSS8,0 

Aliqootiens :  neqne  detriisns  ali- 
quotiens  terretnr  F  280,  8  Cic.  iv, 
Verrin.aliqu.  ad  sociot  literat  de  istint 
injnriis  miserat 

Aliter  pro  alioqui  C  20  (nt  apud 
liivinm  aliosqoe)  et  C44  neve  cum 
populo  agat,  qui  aliter  (tecus)  fecerit 
C  61  longe  aliter  ac  ratns  erat  J  7 
iw  aliter  quid  eveniat  J  10  aliter  at- 
que  anirao  gerebat  J  72  (alio  modo), 
«b  insidiis  qjus  aliter  caveri  neqnw 
viase  J  108  neqne  se  aliter  tutnm 
patet  qnam  ti  F  274^  14  neque  se 
mliter  &c.  niti  F  278,  16  S27,  12 
946, 10  aanctnt  aliter  et  ingenio  va- 
Udttt  F  286, 20  nisi  forte  aliter  qnara 
Mtajnra  reatitnit  FSOl^  10.  aliter 


neone  privata  P  S6S,  15 

Allevati  quibns  milites  facUins 
ascenderent  J  04  Vid.  Coluniel.  186 
&c. 

AlUcere  servitia  Romanorom  J  66 

Alter :  unus  ab  urbe,  alter  a  O.  C 
68  aiterius  ipse  ego  vix  effogi  J  14 
in  nno  fons  erat,  alter  iisni  oppor* 
tunus  J  08  in  altera — at  in  altera 
tuta  consilia  C  41  nbi  nnoi  atqae  al* 
tersB  scalae  comminut»  J  60  illam 
alteram  J  16  J  OS  dum  alteri  aU 
teros  vincere  ouovis  modo  volunt  J 
42  aiteri  apna  alteros  formidinem 
facere  J  6S,  60  dein  utrique  alteris 
freti  J  18  altcrum  alterins  anxilto 
eget  C  1  alterius  secordia  (aliomra) 
dominationem  oblatam  iasolentet  agi* 
tant  F  360,  IS  in  altero— in  altero 
miseris  perfuginm  C  64  aitemm  cnm 
dis,  al.  cum  belluis  nobis  coromune 
ett  C  1  et  J  7  pluret  Adherbalem 
ted  illom  alteram  bello  nielioret  J  IS 
aiterum  contnlatum  petit  quati  pri% 
mum  reddideris  F  28S,  10 

Altitudtne  milUnm  pattunm  prae- 
minent  F  20S,  IS  paret  moeiiiimi 
altitudine  tcalsB  FS17,  1  ancta  in 
altitttdinem  J  OS  ingenii  incredibilit 
ad  timulanda  negotia  J  06  Curt.  x, 
0,  8.  alta  dissimnlatione  premere 
consilium.  altins  in  ejtis  mentem  de- 
tcendit  verbnm  J  11  liberiut  altio^ 
que  procetti  dum  piget  dtc.  J  4  ni* 
hil  tam  ex  alto  reporiri  posse  ^nod 
non  cogitanjki  tibi  in  promtu  sit  F 
S40,  6  Curt.  vi,  11,  28,  altiore  con- 
silio  concepta,  an  vino  gimvatus  effn- 
disset 

Aluit,  exercitnm  stipendio  frumen» 
toque  F  208,  2S  tnrba  atque  tedi- 
tionibns  C  S7  F  S24, 6 

Alveos  afflicti  F  SOO,  1  et  in  Jn- 

furtli.  18,  aiveot  navium  invertos. 
'ropert.  Portabat  tanctot  alvent 
iUe  virot 

Amant:  qute  tecnnd»  res,latcivin 
atque  tnperbia  invasere  incessere  J 
41  ira  fieri  J  S4  i.  e.  tolel.  Apnleina 
Herb.  natci  amat.  cap.  41 

Amara  atqne  aspera  virtus  F  S6S, 
97  amaram  lucis  ntnm  experirentiir 
Valer.  i,  7,  0  nbi  Mtt.  pro,  praD* 
fectum,  habet,  eum,  pro,  aSecit  Mt. 
et  Aseens.  affici  jnsait,  et  Ma.  B. 
Pnb.  et  Pembr.  patriae.  sed  magao 
dedecore 

Amare,  potare,  (in  nalam  partera) 
iataevit  exereitna  C 11  Aeape  aeortA 


XlCtf 


INDBX  GRAMMATICU8 


ezercere,  nt  aiibi  ooster.  ament,  po- 
teiit,  obi  liab.  juveDtatem  ibi  seo.  ag. 
J85 
Ambtre :  ambire,  fatigare  vos  nn- 

Silot  J  14  terra  qoas  ab  ipsia  am- 
tor  F  SSS,  IS  singoloft  ez  Seoato 
ambiundo  nltebantnr  ne  J  IS  accire 
et  ambiondo  rogere  hominrs  J  84 
lefiboa  interroieati  pcenas  dederaot 
C  18  fataiis  ambitos  urbi  Locan.  i, 
160.  Sed,  Prisc.  nrbis.  Neque  sane 
amblti  pnblice  F  889, 13 

Ambitio  mala  (a  qno  incepto  de- 
tfaiuerat)  C  4  roortalet  falsos  fieri 
mbegit  C  10  poisidet  virtntis  prc- 
mia  C  5S — prava  solet— boni  famam 
la^ere  J  06  aoibitione  corrnptaim- 
becilla  «tas  tenebatnr  C  S  praecepa 
datns  J  6S  non  per  oppida  neqne  es 
ambitione  mea  hyememegi  FS98, 0 
deliqoere  per  arob.  C  6S  taota  tem* 
perantia  inter  amb.  saevitiamqne  mo- 
ieratnro  J  45  per  amb.  sese  probos 
^•mlavere  J  85  Cos.  id  factnm  roe- 
morabant  J  86  et  100  bonus  ea  tem- 
peatate  contra  pericnla  et  ambitio- 
nem  F  SSl,  16  neqoe  facto  nllo  ne- 
qne  dicto  abstinere,  onod  modo  am- 
bitlosnro  foret  J  64  hoc  non  magis 
ieditiosi  qnam  ambitiosi,  Cic.  Invent. 
Lib.  1,49 

Amentiam  ejns  aogere  (cognita  va- 
nttate  aUfoe  imperitia  legati)  J  S8 
Conscientia  sceleris  sive  pericoli  raag- 
nitadine  amens  et  attonitns,  Cort.  vi, 
9.  Confer  Iiocan.  vii,  764.  amens 
FS59,8 

Amici :  bostes  ab  latere  tos  amici 

Srocol  J  14  ex  amicis  amicissimos 
10  pro  fiederatis  C  6  His  ami* 
ds  socilaone  eonfisos  Catilina  C  16. 
Sic  Curt  IV,  1  (ubi  in  malam  partem 
accipitnr).  In  amicis  habere  J  7  ex 
amicis  50.  vades  dederat  J  S5  Con- 
tnmeliosns  F  S6S,  14  amicomm  pne- 
aidia  circum  se  occulte  habebat  C  96 
satis  fuit  J  109  uti  veteres  muneri- 
bns  expleant  J  IS  atfines,  amicos, 
propinquos  J  14  insidias  per  amicos 
tendere  J  60  ntique  ab  stirpe  socium 
P.  R.  J.  14  et  J  94  neque  locns  ne- 
qne  amicus  qoisqnam  teget  qnem 
•rma  non  tezerint  C  58 

Amtcitia  firma,  idem  velle  C  90 
Masinissae  bona  atqne  bonesta  nobis 
pennansit  J  5  familiari  amicitia  con- 
innxerat  J  7  tibi  pro  nostra  gratu- 
lor  J  9  in  yeitrm  exercitnm  me  ha- 
HtonUBjM    privgtaJU    qniboa- 


cnm  bellnm  aut  amieitia  fait  J  17 
inter  bonos  amicitia,  inter  malos  lac« 
tio  J  Sl  amicitia  faciiis  J  95  repol- 
sum  ab  amicitia  J  102  foedas  et  om» 
dabontnr  cnm  memerit  J  104  per 
am.  obsecrat  J  58  et  J  71  per  aml- 
citis  fidem  eriplte  ex  J  24  habere 
enm  magnaro  copiam  societatis,  ami- 
citiaBqoe  conjungendae  J  8S  In  aau- 
ritiam  ejns  inciderat  C  14  in  am. 
receptns  J  5  coleret  J  8  cnm  P.  R. 
institoit  J  14  ob  vestram  infesti 
snnt  J  14  <|nod  ei  per  maxiraara  am. 
maxima  copia  fallendi  erat  J  6S  nu- 
aerant  am.  societatemqne  rogatora  J 
77  fiEdos  et  am.  petitnm  J  80  et  J 
104  et  111  sirailantes  F  SIS,  5  glo- 
riose  ostentant  amicitias  parabant  C 
6  inimicitiasqoe  non  ex  re  sed  ex 
commodo  «estumare  C  10 

Amicolo :  aniicolo  erat  ei  toga  picta 
F  994»  10  Max.  t,  19  aestate  grave 
am.  ubi  Ms.  Ascensiana,  et  Belio- 
vac.  iuserant  anreum 

Amiserat  magnam  peonniam  J  97 
vera  rerum  vocabula  C  59  mramnas 
simul  cnm  aniroa  J  14  amissa  aiiiBm 
C  61  et  58  Thala  J  80  patrimoniia 
C  87  patre  J  10  loco  Nnmidm  J 
59  Engraph.  in  A.  1.  Sc.  9.  Phoniu 
vs.  91.  qnod  noa  dimitte,  hoc  anti- 
qui  etiam  amitte  dicebant.  Ut  Virg. 
amilsos  hinc  jam  obliviscere  Graios. 
Tferent.  nnnc  amitte  onaBso  hnac« 
neone  aliter  accipiendns  Plantns 
Aniul.  ii,  98.  Unnc  si  amitto  hic  abi- 
erit 

Amittendae  seryitntis  cnra  orietnr 
F  S5S,  19  rarissime  de  ils  oala  li- 
bentervaledicimns  nsnrpatnrv^  amit- 
tere— -pnrta  qnam  omoino  non  parap- 
visse  J  Sl 

Amplae  satis  res  gestae  C  '8 

Amplecti  enm  in  dies  magtsqne  J  7 
qn«  amplexamini,  retinere  C  69 

Amplificatnm  jus  popnli  F  951, 9S- 

Ainplior  animos  esset  (qno  legatb) 
C  40,  C  59  miror  Stephannm  OBi> 
sisse :  Sic  amp.  honor.  Cic.  Irs  am- 
pliores  Terent.  et  amplior  raorbvs. 
Hec3^.  i^,  1.  commeatns  spe  J  75 
spes  J  105  in  civitate  amplior  illns- 
triorqae  locns  F  S56,  18  prsBaidii 
plus  et  nsns  amplior  F  S58,  S    am- 

Jiiora  potestate  qnam  gerebat  dignns 
6S  exercitum  nuraero  homiMm 
ampliorein  J  54  nnmeram  J  105 
honoribos  nsi  JS5  nmplissisia  rcfna 
FS46,7  beaeficiiiFS59|91  Urbcmt 


BT  GRITfGUS. 


xXTii 


ampt.  nomioe  F  S60, 27  loco  castris 
|>«iiim  «mplo  J  96  «mpliiit  tam  magni- 
tndiiiis  qiiam  nnmeri ;  illot  binas,  ant 
«mplitts  domos  continnare  C  20  Cum 
■mplina  diiobns  millibos  habnisset  C 

66  amplios  annos  tri^^nta  fuerat 
tribnnus  C  60  qno  neque  melins  ne- 
qne  ampHna  alind  in  n«tnr«  morta- 
liiim  est  Justin.  iit,  S,  6,  et  Nepos  J 
2  morando  J  26  Concta  fuere  et 
«Hft  amplins  J  44  Spes  pnedv  am- 
plina  qnam  lassitudo  posse  J  09  de- 
o«8,  «lii  plnres  habeant,  sed  reges  eo 
amplius  J  80  non  amplins  ab  Capsa 
daum  milHam  intervallo  J  91  armis 
«mpHos  Yalnissent  J  111  jam  inde 
«  principio  neqne  «mplins  qnam  re- 
glbas  exactis  F  272, 16  non  amplins 
possent  alimentis  carceris  F  806,  2 
non  araplins  patet  milHbns  F  S18, 17 
amplius  cequo  F  S49, 9 

An :  vine  corporis  «n  virtnte  C  1 
et  26  qno  111«  or«tio  pertinuit  f  an, 
nti  yos  faceret,  Stc,  tcilicet  quem, 
See.  C  61  bis  in  eadem  sentefitia  uti- 
tor  C  61  bonisne  an  malis  vivamus 
C  62  tuasne  iujnrias  perseqoar  an 
regno  consulam  J  17  ne,  an  80  ve* 
rnm  id  frnstra  an  ob  rem  faciam  J  81 
an  in  principio  F  278, 4  ntrnm  cen- 
aetis  an  F  297, 18  satisne  pinm,  tu^ 
ton,  gloriosnm,  an  indecorum  sit  F 
312,  6  utmm — an  F  816,  18  sut- 
pectot  fnit,  incertnm  vero  an  per 
negligentiam  f  817,  6  niti  illam 
finnam  efficis,  vinci  an  vicitte,  qnid 
retnlit  F  846,  6  an  vero  obscnra 
aont  P  in  prindpio  F  862, 2 

Anceps  periculnm  J  29     malum  J 

67  bellum  P  842,  6 

AnciHa  turpis  Fntidiut  F  278,  6 
ranlieris  anctHae  J  12  Cui  in  civitate 
feclsti  insidias  anciUarit  F  864, 16 

Angeret  me  dolor  F  860, 10  Cnrt. 
5.  iii,  21  pndor :  angitnr  enim  ac  la- 
cermtnr  animi  cnpidine  et  noxamm 
metn  F  288, 1 

Angnlo  (ab)  dextri  laterit  F  295, 
14  pennlt.  Virg.  462,  v.  JEn.  angnt- 
tias  (in)  coacta  lt«H&  omnis  F  829, 17 
bellum  in  anguttnt  fatomm  F  821,  6 
iter  ntrimque  pnecisnm  J  92 

Anima  oneri  C  S  frai  C  2  Hber- 
tatem  non  nisi  cnm  «nim«  amittit  C 
SS  et  J  14  libertas  et  an.  nottra  C 
62  amitta  C  61  oppon.  corpori  J  2 
iwoci  onibus'  re1ict«  ett  (pro  vit«  nt 
«npra  j  14  ea  tlbl  natcenti  com  ani- 
M}finiiltnM)idimQsP869,18  qnid 


reliqni  niti  mlteram  an.  C  20  Satit 
habebatit  animam  retinere  J  81  Vo- 
lentem  pro  maximis  beneficiis  ani- 
mam  dono  dedissc  F  324,  21  Animl 
virtnt  C  2  et  infra,  magna  vi  animi 
et  corpori»  C  5  molles  et  aetate 
flnxi  C  14  animi  molHtia  C  52  Ta- 
cit  68  Calamitate  molles  an.  in  bo- 
nam  partem  Cic.  ad  Attic.  i,  12. 

3nam  mollis  animns  et  ad  accipien- 
am  et  ad  deponendam  ofFenHionem  et 
Plant.  Capt.  7, 80.  Cave  fidem  flux- 
am  geras  (i.  e.  ne  sis  snblestae  fidei) 
gloria  fluxa  et  fragiHs  notter.  JEn,  x, 
17.  Notne  tibi  fluxat  Phrygite  ret 
vertere  fundo,  &c.  Anctoritat,  ment 
tenio  fluxa.  Tacitns  fortnna  belll 
flaxa,  Cic.  i,  in  Brato.  Nobilitate 
impnlsi  C  49  contra  lubidinem  animi 
toi  C  61  maguitndo  C  64  timor 
anribut  officit  C  68  Uti  compotitnm 
ett  ex  corpore  et  anlnia,  ita  ttodia 
nottra  corporis,  Sic.  J  2  nt  inanit 
tit  Nonii  dittinctio ;  aninras  est  qoo 
sapimos,  anima  qna  vivimns ;  et  Aceii 
etiam  io  Epigone:  Sapimns  anirao, 
frnimnr  anima :  sine  aniroo,  anima  est 
debilis.  Judicinm  animi  mei  muta- 
viiise  J  4  artet  variae  quibns  snmma 
clarjttido  paratar  J  2  ad  explendam 
animi  cnpidinem  prsceps  J  6  muni- 
ficentia  J  7  angetcnnt  J  84  popnla- 
rinm  tentati  J  48  cupidine  angitur 
et  laceratnr  F  288, 1  et  alicnbi  Ta- 
citnt:  Sevitia,  libidine  diiaceratnr. 
animi  atrox  F  291, 16  Horat.  n,  1. 
Exartere  immane  quantnm  F  176,  6 
Ignavi  F804,6  firmatns  F80S,  8  ;in- 
gens  F  806,  16  anxins,  incertns  P 
811,  9  impotent  et  nimius,  ibid. 
Territotfirmavit  F  817, 20  immodicnt 
F  825,  20  pravitateF  849,  22  manii- 
tndinem  F  844,  7  curam  tedaverit  F 
860,  7  Animtit  tametti  atpernaba- 
tnr  C  3  liber  a  metn,  partibns  Reip. 
C  4  subdolns,  rariuB  C  6  ferox  agi- 
tal>atur  C  6  vastns  C  6  imbntnt 
malit  artibut  C  18  contcins  impums 
C  16  ne  torpetcerent  C  16  eo  ani- 
mut  ausns  est  maximum  atqne  pnl- 
cherrimum  fiicinns  incipere  C  20 
accenditiir  C  20  valet  C  20  me 
fallit  C  20  cradelis  C  81  quo  am* 
^lior  esset  C  40,  C  69  animns  iUis  in- 
firmior  C  62  obnoxiut  C  62  tetat^ 
virtos  vestra  me  hortatnr  C  68  dnx 
atque  Imp.  vitae  J  1  incorraptns, 
Ktenrot,  rector  hnmani  generit  agit 
atqne  taftbet  cmicta  J  2     cvpMm 


xxviii' 


INDBX  GRAMMATICUS 


Cfleciu  ad  inceptam  scelus  rapiebat  J 
25     aeger  avaritia  facile  conversas 
est  J  29    ab  if(navia  corruptas  J  31 
subigit  ire  obvi.ani  J  31     band  aatis 
moderatus  tuit  cupidine  victoriae  J  42 
qno  cujusqiif  animus  fert  J  54  ^  belii 
ingens  domi  modiciis  J  63   Tacit.  lib. 
iy  69.  ingens  animi  foemina,  et  Hist.  iv, 
66.    eirca  finem,  ingens  rerum  (sic 
emendat  Rbenan.  pro  vixens)  inerat 
conterotor  aninius  J  64  flectitur  J  64 
distrahitnr  multitndine  (pro,  aifectu 
amoris)  J  80    arrectus  J  93    flexus  J 
102     animus  est  ad  defendenda  F 
301, 13    miiitarts  F  311,  5    negotio 
defnit  F  322, 17      monet  F  340,  24 
frettts  negotti  magnitudine  F  345, 15 
ardet  omnibus  F  347, 17    sin  in  te 
iile  est  qni  jam,  &c.  F  840, 14    prae- 
ceps.  immoderatus  F  350,  16    snc- 
cnmbit  F  353, 18    ad  voluptatem  a 
vero  deficit  F  359, 25  ex  conscientia 
spem  praebet  F  359, 13    obstiuatis  C 
36    flrmioribus  J  50    arrectis  J  68 
mnltnm  eorum  animis  addidit  J  75 
alia  bujuscemodi  animis  trahebant  J 
$4  reputate  cum  aniraisvestris  et  J  13, 
70, 84  F  346, 4   Ixtissimis  excipitnr  J 
88  tanto  agmine  atque  animis  wcedit 
F278, 13  Jnstin.  3, 5, 13.  agmen  pro 
impetu  cnjuslibet  rei.  Virg.  Illi  ag- 
mine    certo   Laocoonta    petunt:  et 
Oeorg.  iii,  423     extremaeque  agmina 
caudsB.   •Liv.    Juveoes   per  mediam 
concionem  aguiine  ingressi.  quantis 
ierit  in  F  303,  2    in  animis  iiaoetote 
F  B24,  19    haud  sane  alio  eventnra 
expectabant  C  37    qui  mihi  atqne 
animo  meo  nullius  unquam  delicti 
gratiam  fecissem  C  52    parato  C  58 
aliter  animo  agitabat  J  11  vid.  agita- 
bat  J  63    parum  animo  valuisse  J  11 
in  animo  habere  J  11   meo  carissime 
J  14    ifi^  icffxapurfUrc  Ovft^,    Animo 
lam  invaserat  J  20    neque  vos  neqoa 
Deos  im.  in  animo  habet  J  24   RomsB 
omnia  venam  ire  in  aniroo  haeserat  J 
28    ardebat  J  39    vacuum  Rutiltum 
J  52    cnpienti  nihii  satts  festinatnr  J 
64  '  ob  morbos  animo  parom  valido 
J  65    anxius  trahere  cum  sno  J  93 
demieso  J  98  Cum  animo  suo  volvere 
(multnm)  J  108     neque  animo  neque 
iingna  competere  F  286, 11    compo- 
tem  F  327. 8   uno  pergentibus  F  301, 
14  molta  cnm  animo  agitanti  F  348, 13 
quo  magis  ttbi  etiam  atqne  etiam  ani* 
ao  prospiciendom  est  F  35 1 ,  15  ease 
fialo  tktgw  infidto  F  353,  2    Ubero 


aniroo  F  358,  2  imqiio  (gnviter,  e«) 
F  361,  1  iiiverecundo  F  322, 2  Ans. 
mum  humanum  (homines)  per  licen- 
tiani  insnlescere  C  6  induxerat  in  C 
64  non  mediocrem  animiim  poUicitan- 
do  acct*nderant  J  8  flexitsnnm  et  be* 
ncficiis  vincere  aggressas  J98  a  cob- 
snela  libidiiie  continnit  J 15  in  regimm 
Adherbalis  animum  intendit  J  20  et  41 
augere  snis,  ibid.  invictnm  gerat  ad- 
versiim  divitias  J  43  dncem  illis  ooa 
animnm  mutatum  J  49  ad  cetera  pa- 
rem  animumgerant  J  64  suumanimom 
flectere  ccpit  J  02  iropellit  ad  dedt- 
tionem  J  62  snper  fortnnam  gerere  J 
64  fatigare  J  70  de  Numidia  bomim 
habete  animum  J  85  vertit  J  44  pro 
advertit.  fortem  gererent  J  107  apod 
animum  meum  nihil  carins  habeo  J 
110  immanem  infiexit  F  361, 7  ego 
sic  apud  animum  menm  statno  P  269, 
20  exercitato  in  ea  re  maxime  P  363, 
10  iu  literis  agitavi  F356, 11  subegit 
adversa  res  F  357,  l  virUem  effoemi* 
nat  C 1 1  Animos  hominom  exercc* 
bat  avaritia  C  11  moUiverant  loca 
amcena  volnptaria  Cll  et  fatigaDt, 
ibid.  omninm  alacris  C  21  iDtentoe 
expectatione  eventns  J  44  tollere  J 
101  averteret  J  111  moventLepidi 
raandata  F  283, 13  oppressit  torpcdo 
F  285, 1  attollit  splendor  domeaticiis 
F  362, 8 

Animadvertatis,  quod  ego  voo  roo- 
neo  qnaesoque,  absol.  F  303,  II  in 
eos  verberibas  C  51  laetos  roodo, 
modo  pavidos  animadverteies  J  60 
F  282, 6  suis  se  artibas  tentari  J  48, 
J  50  non  priuH  omisit  niti  quam  am- 
madvertit  J  85  animatos  (in  ean 
male)  F  387, 12 

Ahni  comitia  Impediebat  J  37  nbi 
tempore  anni  mare  classibas  patefac* 
tiim  est  F  331,  16  oorpiis  annia  in- 
firroiim  C  6  vi|(et  mtas,  contra  illis 
annis  atque  divitiis  omnia  coiisenoe 
nint  C  20    confectum  J  11 

Annitebatar  J  43  civitas  sommo 
stndio  anoltendum  acrias  J  85  aimi* 
tente  Crasso  C  19  annitimini  mecmB 
et  C4pessite  Reiiip.  J  85 

Annnite  Wgibus  impositis  Liv.  U. 
C.  141.  annnite  P.  C.  notum  nnnieii- 
que  vestram  invictam  Campanis 

Annaos  (vix)  somlus  datus  eat  P 
297,20 

Ante :  Lnxu  antecapere  C  13  toa- 
pnaJ21  diem4  Kal.  NovembriaC 
30    gloriabelUGoUosaiHer 


BT  CRITICUS, 


XXUL 


fidsra  *C  53  ante  hos  tc  providcre 
decet  J  10  verba  inioiici  ante  facta 
8«a  ponereiit  J  15  pro,  antea  Por- 
tM  tnte  claiis»  fogam  prohibebant  J 
07  eos  comedisse  circiter  duDin  mll- 
IfQiD  intervaHo  J  106  ne  ante  capia- 
mini  F  277, 19  pro  olim,  cique  op- 
pon.  nirac  F  273,  19  qui  tibi  ante 
optimates  videbantnr  eosdem  nnnc 
dementea  ac  furiosos  vocas  f^  365, 
3 

Antea :  Syllam  atqiie  Cinnam  antea, 
le  tertinm  esse  cui  fatnm,  &c.  C 
47  Srd-Metellojam  anteacognitnm 
erat  J  46  antea  jam  infr^tus  nobili- 
tati,  tnm  vero  inuUns  atqne  ferox  in- 
Btare  J  84 

Anterapere  tempiis  J  ^l  lassitu- 
dinem,  ^c.  C  13 

Auteferebat  pretinm  anl  vratiMra 
yero  J  10  antebac  suppe  credituny 
abjoriverat  C  ;^5 

Antevenire  nobilitatem  virtnte  J 
4  rottsilia  et  insidias  J  88  Metelliim 
manris  itinertbus  J  66 

Antiqnitatis  tantiim  cnrRqne  pro 
Italica  gente  (v.  Gronov.)  F  326,  22 

Anxie  latnrnm  J  82  tanto  aspe- 
rins  niagisqne  anxins  agitat  F  356, 2§ 
nc  miserantem  fortunas  snas  J  62 
liCtabatar  intelligens — porro  antem 
anxiha  erat  C  46  ne  bellnm  oriretnr 
J  6  ira  et  metn  J  11  simnl  cuptdns 
incepta  patrandi  et  timore  socii  an- 
xitts  oe  J  70  mnltis  laboribus  con- 
anmtis  anxins  trahere  cum  antmo  stio 
J  93  animi  F  311,  10  qno  ille  de- 
honestamento  eorporis  maxime  laeta- 
bfttnr:  neqne  ilUs  anxins  qnia  reliqufi 
^orioftius  retinebat  P  327,  24 

Aperiat  (vernm)  J  33*  capnt  FS20, 
8  hiores  utriusqiie  C  67  cansam 
consilil  C  5  socios  sceleris  J  83  con- 
jnrationem  C  40  rem  omneni  C  45 
et  47  Sic :  rem  Annibali  aperit  Liv. 
et  Plin.  xxi,  20.  Trucnl.  17, 19.  et 
pro  declarare  Cic.  saepissime.  Cnrt. 
▼,  00.  Ferro  iter  aperiendum  est 
C  68  aperte  minitari  F  341, 11  il- 
Instria  magis  magisquc  in  aperto  sint 
J  5  os  et  iingua  prointa  F  347,  17 
alian  et  minns  tritam  vocis  hnjns 
slgnif.  vtd.  apnd  Fabrum  in  Notis  ad 
Ijucnt  p.  236 

Appellabantur  patres  C  6  Cnrt. 
lii,  S,  5  Adtierbalis  appellandi  copra 
Don  fuit  J  22  alins  alium  Ifleti  appel- 
lant  J  53  Anglice  Congratnlate,  qna 
iMttone  apnd  Stepfa.  non  occnrrit. 
Bf  aoros  pro  Medis  J  18    primo  sin- 


gulos  appellafe  :  Iiortarl  C  17  et  C 
20  nomioans  appellat,  hortatur,  &c. 
C  59 :  Et  hac  notione  appellare  et  im- 
plorare  apiid  Cic.  pro  Quiotio  con* 
jnngnntur.  Qnid  agendnm  est?  qui 
Dens  appellandus  est.^  cnjus  fides  im- 
ploranda  est?  ct  Verr,  in  7,  imploro 
et  appeilo.  Quos  a<*cedam,  quos  ap- 
peliem  ?  J  14  benigne  milites  J  96 
appellare,  benigne  habere :  idem  am- 
bolms  polllceri  J  113  Plant.  Cas.  5, 
15.  btande  appellanda  est  uxor  mea. 
Mea  amcenitas  qnid  agi^  ?  Cic.  prb 
Cluent.  57.  appellat  hifari  vultn  ho- 
minem  ut  blandissime  potest;  et  sic 
e  contra,  appellare  illepide,  uro,  |na- 
ledicere,  Bacch.  v.  2.  50.  alibi  siepe 
pro,  ad  colloqninm  vocat  J  106  et  112 
appeUetis  otiuni  pro  servitio  F  303^ 
12  appellato  Cra<>so  (inter  conjiini- 
toN  recensitp  scil.)  C  48  quos  F.  R. 
reges  J  65  per  D.  imm.  vos  cgo  ap- 
pello  C6^ 

Appetebatfamiliaritates  adolescen- 
tinm  C  14  spcietateni  vestram  J  14 
res  landantnr  et  appetnntur  ut  earnm 
reriiin  nsiia  est  F355,  3  alieni  ap- 
petenf^  C  5  gloriae  militaris  J  7  Sic 
Eatrop.  de  Constantino,  militaris  glo- 
ris^  appetentissinius:  ubi  Ms.  Cod'. 
qoo  iisus  sumi  attentissimns,  male» 
nam  Paranins  veriit,  BS^ris  rt  ^ip  , 
hef06fitt  wo^tfiunjs 

Approbat  deditionem  Senatns  F 
292,  13  proscriptiones  innoxionim 
F  277,  3  que  tibi  placuerint  Dii  im. 
F  347,  22    novum  consilinm  C  51      ' 

Appnlsi  Uticam  J  25 

Aptis  armis  (non)  et  laxiore  agmine 
F  309,  4.  i.  e.  paratis.  Virg.  ^n.  iii, 
classem  velis  aptare  jnbebat :  et  x. 
projecto  dum  pede  la*vo  Aptat  se 
pngnx.  Aptari  jnssit  milites  ad  pug- 
nam.  Frontin.  i,  8.  Pomponios: 
Hens,  aptate  pueri  mnude  atque  am- 
pliter  coqviir-inm.  pro  connexo  acci- 
pit  Nonins 

Apird  eos  jns  non  legibns  magis 
quam  natora  valebat  C  9  snnt  gi^tia 
potentia  divttia>  (pro  psenes  eos)  Fta- 
mininm  commoratns  C  30  J  23  Nn- 
mantiam  didicerat  J  101  Sir  Epid. 
ii,267.  apndThfbaa.  torrigc  Nonium 

3ni  apnd  fnrum  vitiosc  dici  putat. 
ixit  enim  Terent.  Andr.  iv,  6.  nt 
apnd  villam  Cic.  Chalirdotia  terra 
fiidi,  mari  exni  classe  F  314.  16  vos 
plus  valeat  Lentnli  ^celns  quam 
vestra  dignitas  C  51  pro  (ab)  qnm 
apad  aUos  iracundia  dicttur  C  51 


XXX 


INDEX  GRAMMA^^ICUS 


Apod  majores  noitnMy  T.  Manlius 
Torquatus  filiam  necari  jnssit,  pro, 
miyoruiii  nostroram  memoria  vel  tem- 
poribus  C  52  Cic.  ad  Appium  iii,  10, 
Sl«  amicitiam  violari  apnd  migorcs 
nostros  fas  non  erat,  et  alibi,  Socii 
clari  magis  qnam  honesti  J  8  Nami- 
das  honori  ducikir  J  11  vos  memo- 
ria  remaoet  avi,  Sic.  J  24  plebem 
gravis  invidia  J  30  primos  erat  J 
46  et  J  101  altero  alteri  formidinem 
facereJ63  omnes  adesse  J 100  illnd 
tantum  scelus  innltum  relinaaendam 
J  106  animom  menm  nihil  carins 
habeo,  eqoidem  ego  sic  apnd  animnm 
meum  statuo  F  352,  22  F  356, 17  J 
110  aliqoantam  partem  gloriae  demi- 
serat  maxime  apud  veteres  et  sanctos 
viros  F  294,  14  Samothracas  Deos 
acceptom  in  fidem  F  313,  0  latera 
certos  collocaverat  F  329, 18  indig- 
nos  ssppe  erant  qoasi  per  Inbidinera 
dataF339,3 

Aqoa  jogi,  plovia  J  89  otris  alia 
aqos  idonea  J  75  fons  J  92  aqaa- 
tum  egressns  J  93    hyemaiibos  J  37 

Arant  (quae)  atdiiicant,  navigant, 
virtnti  omnia  parent  C  2 

Aras  Philaenis  fratribos  consecra- 
yere  J  79  atqne  focis  bellom  para- 
vere  C  52 

Arbitrati  Jugnrtham  J  69  Ciyns 
arbitrato  commonibus  negotiis  con- 
snleretor  J  105  arbitrio  paucorom 
belli  domique  agitabator  J  41  ntrios 
vestrom  arbitrio,  injnriae  fitri  FS43,4 

Arbori  infcecandus,  bonns  pecori 
ager J  17 

Arcem  regni  Zamam  J  56  ad  ar- 
cem  oppidi  trepidare  J  67  habent 
ex'spoliis  vestris  F  301,7 

Arcessebant  pecuniap.  captae  J  32 
qninquies  occnrrit.  vid.  accerso.  ab 
aratroaccersebantnr  V.  Max.  iv,  4, 4 
et  5.  at  in  utroqoe  ioco  Ms.  B.  Pul. 
arcessebantnr,  &c.  Capitis  J  70  Oa- 
bininm  qno  major  aoctoritak  sermoni 
inesset  C  40  arcessivit  F  286,  18 
ar^ntnm  motoum  F  292, 13  legio- 
nes  in  monte  positas  F  311,  8  ad 
bellum  Oalloi  C  52 

Arcte  colam  me  opnlenter  J  85 
arctis  locis  F  315, 11  qnam  arctis- 
sime  ire  pedites  J  68  reliqoasigna 
in  subsicliis  arctins  collocat  C  59  ha- 
bebont  F  304,  4  qui  se  in  victoria  li- 
centius,  liberinsqne  quam  arctiiis,  fti- 
toros  credebant  F  344, 18 

Ardebat  animo  mederi  fratemse  io- 


vidisB  J  39  ad  reprehendoBda  atteM 
facta  aot  dicta  ardet  omBibosanimns 
FS47,  16  ardens  in  cnpiditatibni 
C  5  Idqoe  commone  baboit  cnm  Bm- 
to,  qai  de  sao  ingenio  sic  pronnnciat; 
Qnicquid  cnpio  vehementer  cnpio» 
Cicero  Epist.  Haud  procnl  ab  ardo- 
ribos  J  18 
Ardooni  inprimis  videtnr  C  3 
Arenoso  hnmi  gignnntor  J  48 
Argenti  cnm  non  parvi  ponderc 
(eqni  mnlti)  J  29  pondo  imperat  dn- 
centa  millia  J  62  exercitom  argento 
fecit  F  322, 10  Legatos  Romam  mtt- 
tit  com  argento  multo  J  13  »re 
solutum  est  C  33 
Arguitori  falsom  filinm  F  292, 10 
Argomentis :  in  fidncia  qnam  argn- 
mentis  porgatiores  dimittnotur  F  SOl, 
12 
Arida  ioca  atque  vasta  J  75 
Arma  parare  C  24  portari  C  30 
sumsemnt  C  61  non  texerint  C  6d 
ab  hostibos  avertere  C  58  arma  to- 
tata  sont  Nnmidas  J  74  decori  eiae 
J  85  J  94  expedire  J  105  bellna 
atqne  arma  vobis  invisa  F  280, 6  pri- 
vata  opprimendas  libertatis  cepisset 
F  281, 5  rettneas  te  hortor  F  284,  t 
Verbis  tentabitis  (conabimini  verbis 
armomm  vim  repellere)  F  284, 8  hoe 
convertisse  F  315, 21  inimicornm  dla- 
jecit  F  349,  17  tegere  Ubertatcmy 
patriam  C  6  et  J  87.  Sic  Tacitn% 
aariim  non  tegit  An.  32.  i,  23.  fngien- 
tes,  palndes  An.  26.  tegenda  armis 
vita6, 2.  decoris  lubidinem  habebatC 
7  recepta  Resp.  C 11  quae  praemia  pe- 
terent  C  21  et  37  parerent  domita 
il  36  in  armis  C  37  oninia  et  Incta 
compleri  C  51  militaribos  instrocla 
C  56  cogere  J  10  contendere  J  13 
parem  se  J  20  retioendom  J  21  ex- 
pngnare  CirUm  J  23  diffidere  J  56 
in  armis  omnia  sita  J  51  virisqve 
opnlentum  oppidom  J  57  bellura  pn* 
rom  procedebat  J  61  J  73  exucrat 
J  88  F  332, 6  constrata  humus  J  101 
velitaribos  J  105  qooniam  ampUw 
valnissent  J  111  in  Civilibus  diversa 
pars  movit  me  a  vero  F  272,  3  ferox 
genns  F  274, 8  soUcitatae  Hispanim 
F  282, 1  armis  cnltus  F  297, 2  aptis 
F309,4  abAtinnit  F314,8  ab  araia 
dimittit  F  329, 3  qoantiimqne  armia 
viris,  opulentia  posset  F  348, 11  Cor» 
pns  exercni  F  356»  10  strepitna  ad 
cmlnm  ferri  J  60  aliqnantmn  J  62 
opes  virornm  armornm  ct  anri  F  %li. 


«T  CRJTJCUS. 


XXXI 


14    pmtllFSSr,  19 

Armat  copian  J 18  armata  snper- 
bJa  magistntuom  C  38  nti  contra 
injarias  armati  eatis  J  31  hominibns 
ootidere  C  27  dedecore  potins  quam 
mton  J  39  corpore  iogeoti,  perinde 
anoatOB  F  327, 4  nt  qnemqne  casos 
amaverat  C  66  qoi  manns  armave- 
rit  J  107  manns  qnas  jnstins  in  Le- 
pidi  perniciem  annasset,  &c.  Epist. 
X,  83.  Planci  ad  Cie. 

ArrectflB  reliqoie  belli  F  282,  1 
antmis  J  68  aoimns  paulum  J  93  eos 
oratione  sna  arrexerat  J  84 

Arrogant  qnod  ex  aliena  Yirtote 
sibi  J  86  ot  eornm  simnltas  ac  ar- 
rogaotia  fert  F  367, 13 

Artjbns  malis  imbntns  C  13    8ic 

Pmdent.  ircpl  orc^.  vs.  22.    doctissi- 

mns  artibns  sinistris  Frande  pndici- 

tiam  perfringere,  nil  sacmm  pntet 

bonis  J  4     si  permanere  vellet  in  suis 

artibus,   sin   properantius   pergeret 

J  8    Civitatem  retinebat  in  bonis  J  41 

snis  se  artibns  tentari  animadvertit  J 

48    dolis»  Apnleii  Metam.  iv,  162  vir 

egregtus  in  aliis  artibns  nimis  molliter 

«grttndinem  pati  J  82    iisdem  petere 

ei  gerere  imperinm  J  86    in  optimis 

arCibus  ctatem  egi  J  86   qoibns  rebos 

et  artibua  carissimns  factns  J  96  lx>nis 

pacia  artibns  F  340, 18  adepti  magia- 

tratom  nEialis  artibus  F  348, 10  Tacit. 

An.  6.  cum  artibns  mariti  bene  com- 

posita   teroperare    istis    decebat  te 

artibos    Plaot.    Mercat    Si    eadem 

stodia  artesqoe   Joveototi   erunt  F 

345, 1     nolla  cuiquam  tnferior  F  293, 

10    ad  eam  artem  se  qnisqne  arma- 

bat  (i.   e.   jnxta  artem)  F  317,  24 

uoam  egi«gie  mirabilero — semper  tibi 

majorem   anironm  in  adversis  qnam 

secondis  F  349,  1    his  retinetur  im- 

Erinm  qaibus  initio  partnm  est  C  2 
anxerat  ntraque  (nempe,  consci- 
entianik   scelerum   et    inopiam)  C  6 
daaboa  hia  artibns  '  aodacia  et  seqoi- 
tate  C  9     booae  famam  C  2    iodns- 
triam  aliaaque  booas  J  1    ob  easdem 
in    regniim    adoptatum  J  22     Cum 
propter  artes  bonas  tnm  maxime  qnod 
adversum   divitias  invictnm  animnm 
aerebat  J_43    inter  k>onas  integram 
ingenium  adolevit  J  63    fidem,  pro- 
bitatem,  ceterasqne  artes  bonas  sub- 
vertit  C  10   et  11    varise  animi  J  2 
moitae  bonKque  animi  et  rorporis  J 
28  -  Inxnrin  et  ignavia  pessimie  artes 
J  86     pravaa  malaaqoe  liibidiDea'F 


345, 10  In  artes  Titasqne  varias  dii- 
palata  F  352,  8  neqne  disciplina  ne- 
qne  artes  bon«  neqne  ingeniimi  ullom 
satis  pollet  P  363, 17  insolens  mala- 
mm  artinra  C  3  et  J  41  per  ho« 
mines  talis  negotii  artifices,  itinera 
egressnsque  ejus  explorat  J  36  Sua- 
dendi,  Qnintil.  ii,  16  O  artificem 
probum  Terent.  Phorm.  ii,  1,  29.  ar> 
tificio  illis  opns  uti  tnrpia  facta  ora- 
tione  tegant  J  86 

Arvo  student,  (i.  e.  agricnlturae)  J 
90  ascendere  mnram^  hostem  ferire 
C  7    eqoos  J  97    navim  J  25 

Ascensus  asperior  J 1M 

Ascivisse  plSres  C  24 

Asper  locns  aut  ardoos  C  7  et  Cse- 
sar  B.  Civil.  iii.  qnae  occnlte  tenta- 
verat  aspera  fcedaane  evenerant  C  26 
res  C  62  rapes  C  59  hyeme  J  37 
majora  et  magis  aspera  aggredi  (ne- 
gotia)  J  89  neqne  in  eo  tamqne 
aspero  negotio  J  98  omnes  provin* 
ciae,  regna,  maria  aspera  ant  fessa 
bellis  snnt  F  325,  2  gloriam  petis 
per  aspera  qnaeque  distractns.  Boet. 
iii.  Pr.  8  Lnpos — dulcedine  sangni- 
nis  asper.  Ovid.  Metam.  ii,  81.  oimiia 
pervade  F  346,  6  Virtus  per  se  F 
363,  27  atque  dnbias  res  C  M  et  J 
7    aspere  exercita  qnastio  J  40    as- 

r:re  in  Metellum  de  bello  scribant 
66  spes  mnlto  asperior  C  20  as- 
cetisns  J  94  communis  fortnna  P 
324, 10  beilis  F  326, 2  asperitas  et 
insolentia  lod  J  50  in  ea  tanta  aa- 
peritate  J  67  locoraro  mnnitos  J  76 
rem  non  eadem  asperitate  J  92  bel- 
liqne  qnod  administrabat  asperitatem 
ostenclere  J  29  Nationes  ob  ca- 
lorem  aut  asperitatem  minns  fre- 
qnentattt  J  17  snpervadere  J  75 
otinm  postqnam  adepti  snnt  aspe- 
riiis  acerbinsqae  fnit  J  41  agere 
inter  occnrsantes  fkctiosos  opinione 
asperins  est  J  86  qnod  mnlto  magis 
aaperinsqne  eSt  F  340,  18  tanto  in 
adversis  asperios  magisqne  anxie  agi- 
tat  F  366,  26  niontes  C  67  aspermn 
et  diificile  C  40  asperrime  rectorem 
patitor  P  340, 12    i.  e.  «gerrime 

Assedit  Adbertwlem  dextera  J  11 
sed  nbi  ille  asaedit,  (Cicero  in  senatn) 
C  31    et  C  63 

Assentatido  :  non  asssentando  ani^ 
mo  indolgens  neqne  concnpita  prae- 
bendo  perversam  gratiam  gratificana 
F  346, 12 

Aaaideri  Amisom  aln«  prKliia  F 


^xxii 


INDUX    GRAMMATICUS 


«U»  18    osnderi  tirbiv  Cm^.  iv;  Sl 
'  AssUtit  ipf»e  caro  UbertiA  propter 
Aquilani  C  59 

Awuetum:  mHleJam  asBiietom  ad 
omnes  vis  contrQversiarnm  F  20fi,  8 

Assnmitur  Scauru9  administercoo- 
ailiomm  J  29 

Assurxere  de  sella,  capnt  aperire 
jtoittum  F  320,  8  nec  ei  astutise  aut 
dolus  ad  cavendnm  deerat  C  ^ 

Astare  postqnam  palndamenta  F 
900,9 

Afitrictis  stodio  suorum  J  GO  ma- 
joribus  BStricto  Jugnrths  J  70 

At,  in  principio,  discretive  C  6  et 
C  8  at  hi  eontra  igfiavissimi  C  12 
Acc.  eadem  Galii  fatentnr,  ac  I^ntn- 
Um  disslmulanteiu  coargnant  C  47 
At  enim  qais  reprebendat,  inprincip. 
C  51  At  tametii  Senatns,  &c.  ta- 
men  J  36  ac  tametsi  hi  ipso  magna 
vif  animi  erat,  Scc,  parat,  cujus  im- 
l^dentia  mnnitus  foret  J  3S  F277,  7 
At  qni  snnfc  hi  qni  Remp.  occnpavere 
J  $1  Impemtori  invidiae  esse :  at 
iili  alteri,  ^c.  J  7t  modo  adversnm 
Jkostes,  InCerdnm  in  solitudines  per* 
fSere  ;  saepe  in  fuga,  at  paulo  post  in 
araiis  spem  haliere  J  74  At  scilicet 
iiy  gratiam  i^b  eo  prperisse  F  t60,  Sl 
Attamen  erat  Lepidoi  cam  caloni- 
bus  F-281,  7 

Atqoe :  eonnezive,  ssspivsime^atqne 
id  jare  quoniam  F  260, 16  P  S08, 1 
F  S09,  5  P  S12, 10  F  S14,  4  F  S18,  9 
F  S24, 10  F  SS8, 14  atqne  ego  scio 
qnaro  aapera  F  S44, 16  FS65, 12  in 
princip.  et  medio  :  atqne  ego  in  ea 
^ita  mnita  legendo  atqne  andiendo 
ita  comperti  F  S56, 11  atqne  h«e 
cam  ita  siat  F  S62, 15  atqne  ts  enm 
ejusmodi  sit  F  S6S,  19  atqne  eqnos, 
postremo  neqne  snmtoi  C  14  tanta 
"vis  morbi  atqne  nti  tal>es  invaserat 
'C36  allammatqne3eaatuspartinm 
{C  S7  Andr.  iv,  2,  15  no»  Apo|linis 
tmagia  verom  atqne  boc  respoflsniii 
est:  etalibiyfaxotalienm  mactatnm 
raiqne  bic  est  inftirtnnio.  Atqn^  etiam 
cnm  apnd  vos  verbafaciunt  J  85,- 101, 
102  atque  ego  Imc  non  vereor  C  51 
%t  J  4  J  81  neoari  jnssir,  atqne 
ille  egregios  adolescens,  Ikc.  C  52 
exsnrgitis,  atque  etiam  nnnc  timetis 
^  Sl '  snmma  ope*  nitemini,  atqne  eo 
.vehementicis,  quo  J  Sl  ad  ea  rex 
iditer  alqne  animo  gerebat  J  72  hand 
accus  atque  in  mari  J  79  etianl  at- 
qneetiamJSS    non  nMsnibnB  modo 


et  armis  atqn^  Vlrls  'J180*  GrsclB 
atqne  liat.  jaxta,  atque  doctisi^e 
eruditus  J 95  orbesfacere,  atqneita 
ab  omnibus  partibus  simnl  t^cti  J-97 
pro,  et  qnia :  sed  qnia  dlversl  redeon* 
tes,  &c.  atqne  omnes  idem  signifi- 
■cabant  J  101  vnltu  corporis  pariter 
-atque  animo  varius  J  IIS  dignitafi 
atque  etiam  prarsidio  F  e7#,  9  iter 
aliudatque  Hannlbal  pateferiF298,5 
libertatem  glorla  cariorem  habeo,  al- 
t|ue  ego  te  oro  F  S59,  2  in  ceteris 
locis  occurrit  tantum  connexive 

Atroci  negotio  (i.  e.  difficili)  C  99 
«trocltate  sceleris  eomm  C  2^  rei 
magis  guam  fide  nnntii  terrentnr  J 
101  facti  leniehant  J  27  seditioni- 
bns  Trib.  atrociter  Re$p.  agitabatur 
J  S7  res  tanta  atqne  atrox  non  per- 
movit  C  '51  bellom  variaque  vieto- 
ria  J  5  Quintil.  atroces  res  et  mi»e- 
rabiles  vi,  1  atrocissimum  ceriamen 
Liv.  imnria.  Claudian.  ipse  animt 
atrox  II.  2.  Tacit.  I.  xii.  atrox  odii 
Agrippina  ac  LoNise  infensa 

Attendere  forte  Inbnit  qnae  res  C 
5S  suornm,  et  hostium  res  pariter 
attendere  J  88  Nec  secns  Cicero, 
pro  Arcfaia :  qnoniam  me  in  hoc  novo 
genere  dtcendi  tam  diligcnter  atten- 
dttis.  et  de  Finibos  iii.  attendo  te 
•tpdiose.  Ilrutns  Ciceroni  Lib.  ii,  IS. 
ntnntnr  fcre  cnm  datfvo  Sueton.  et 
Plinius  in  Epist.  et  Pahegyr, 
Attentins  agetis  C  52 
Attigerant  quein  prlmnm  hostes  J 
101  voluptates  sine  dedecore  atti- 
gerit  F  S4S,  15  fnimen,  Sce,  nptare 
ne  attingat  F  28S,  7  easgentes  &iiiU 
bns  bellum  foit  J  17  non  prins  oef^ 
Jnm  qnam  J  44  parvas  res  tantnm 
ingeniam  neqult  F  S46,  17  dlvina 
fliortalesFS46, 10 

Attinbisse  Nnpiidam  spe  pacis  J 
108  i  e.  tennisse,  Pfaut.  Bacchid. 
4v,  S  Ita  me  vadatnm  amore  vfne- 
tnmqne  attines  :  et  Mil.  Ol.  iv,  17 
forma  luijns  mores,  virtns  anidinm 
attinere  hic  tnnm,  Menieflim.  v,1,S0. 
Taclt.  xviti.  deletae  omne»  cop!»  fth 
rent,  nl  victorem  exercitom^^atttan- 
4sset  obscornm  noctin.  vide  etiam 
(Dictyn  v,  2 

Attollit  tibl  animos  F  362,  8 
Attonitns  formidine  P  286, 12-  No- 
vitate  et  mlraciilo,  Liv.  i.  U.*G.  906. 
et  Ovid.  'Metam.  vlU,  1S7 

Attribnit  ag«>ndnm  anxiHarilt  J  W 
pro  aaslgnaty  Ccesar.  -nt  ei^qAe  erat 


&T   CRITICUS» 


lUxiii 


heuM  «ttribiitiu  ad.WQQttionem  acce- 
dunt,  C!ic.  in  CatUinBr.  video  coi 
Apulift  sil  altribiita 

Attriverant  alteri  alteros  (de  bello 

Cartliag.)  J  79    liofttetn  Fior.  iii,  88, 

5.  Jo^Un.  41,  64.    famam  atqoe  pu* 

dorem  C  10    Itaiiae  opes  J  5    Sic, 

attritae  opes  sfrpe  apud.  Livinm.  et 

attritnm  patrimonium  apad  Sueton. 

Auf .  40, 8.  quantam  attulerit  cladem 

nobis  ignatia  Lentnli  C  68     ductim 

temeritate  attrita  pars  exercitns  J  85 

Avaritia    laVgitio,   vigebant   C  8 

vexabat  mores  civilates  C  5    probi- 

tatem  sabvertit  C 10    exercebat  ani- 

mos  hominnm  C 11  *  in  avaritia  nobi- 

litatia  et  pecnnia  sua  spem  babere  J 

13    facile  conversns  est  Kger  ani* 

mns  J  89    immani  J  Sl    sine  modo, 

modestiaqne   invadere,  polloere,  et 

vastare  omnia,  drc.  J  41    ab  avaritia 

Bom.  se  defendant  J  49    caeci  J  80 

profonda  J  81    attrita  pars  exercitos 

J  85    et  Inxa  cormpta  juventns  F 

273,  81    in  tempns  arsere  F  303, 8 

belloa  fera,  immanis  F  355, 0    tanta 

vis  in  animos  eomm  veloti  tabes,  in- 

.vafteratJ88    magnailla  vis,  Sce,  F 

855, 11    famam  avaritiae  falsam  J 108 

Avcta  res  eomm  civibns,  moribus, 

agris  C  0    aocta  senescont  J  8  aoc- 

ta  in  altitndinem  (liex)  J  68   haeqoe 

brevi  J  19    opes  contosae,  hostiom- 

qne  aoctie  J  48     corpore,  pro»  sa- 

fioato   F 891,. 85     Immensom  mari 

F  899»  8    nltroqne  licentiam  in  vos 

anctnm    atque   adjotnm    properatis 

FSOS,  4    nnmero   senatasF358,  1 

qood  abeo  genere  (panneribns)  ce- 

lebratiM  anctusqne  erat  J  86  fidocia 

angeri  nostris  coepit  F  338, 9     animi 

aoffesciint  J  84     augete   ingeoiom 

vtns  fortibos  (alii  imperinm  v.  notas) 

F 885, 10 

Auctor  et  socios  Besti»  ferebator 
J  80  aoblato,  de  conjoratione  nar- 
ravit  C  28  remm  et  scriptorem  C  8 
laofli  qnisqoe  colpam  ad  negotia 
trassferaiit  J  1  neqne  ollam  rem 
afere  inteodst  oisi  ilii  aoclores  fie- 
ront  F  858,  87  Sic,  Vetat  aoctor 
Apollo.  Btatii  Theb.  i,  400.  at  Ms. 
aagar  et  sic  Cmcei  Ed.  Uberaab 
oaetoribos  Patriciis  sofffngia  F  804, 9 
qam  rea  nationes  magnis  aoctorilnis 
jMuusaeot  F  346,  6  <t  docis  nonune 
F898,  S  reram  C3  anctorem  et 
dvcena  aeqnimiai  ad  recip.  iib.  110. 
Mctoritaa,  (quo)  n^iw  incssset  ser- 
jaig^i*.  €<Far,Ctet>  M. 


moni  C  40  in  Senato  pollebat'  J  18 
J  85  Senatus  prodlta  J  38  Somma 
in  patribos  F  851, 20  sine  aoct.  sioe 
gratia  C  20  Contra  auct.  linjns  or- 
dinis  F  886, 1 

Audacia,  non  minor  vanjtas  qoam 
aodacia  inerat  C  23  malarHin  remm 
fortitudo  vocator  C  58  pro  moro 
babetur  C  58  quantaque  auimi  vls 
C  61  ex  aodacia  temeritatero  affer-% 
re,  &c.  J  7  majores  nostri,  neqne 
coosilii,  neqne  andaciae  nnquam  ego* 
ere  C  51  intoleranda  J  14  plnri- 
mum  inerat  C 17  somm»,  egens,  fae- 
tiosns  C18  viriiis  facinora  commi* 
serat  C  85  promtam  (qaornm)  cog- 
noverat  C  38  Cnrt.  viil,  8,  11  ex« 
ercilatos  in  andaciam  C  50  addelre 
ceterts  (in  bonam  p^rlem)  J  94  l)e« 
neficia  vestra  psenes  optimos  non  au- 
dacissimos  forent  J  81  andaciter 
F  803, 15  andax  animos  C  5  qoam 
audent  tam  videri  felicem  F  277,  21 
aadendo  et  fallendo  magni  factl  F 
316, 11  ansi  loco  cedera  C  9  aibil 
palam  J  107 

Audiendo  atqoe  legcndo  mnlta, 
comperii  F  856,  12  ea  postooam 
Cirtas  aodita  sont  J  26  ne  vioeret 
ea  qnae  aodita  animns  toleraro  nequi- 
verat  J  86  acta  edocent  atqoc  ao- 
diont  J  53 

Avertam  (jngeniom)  otiflectcrent 
Jl08 

Avertereper  dolom  AntiochomF 
313, 6  animos  popolariom  J  111  sta- 
tim  avertitur  (ragatoO  J  101  arm^ 
ab  bootibns  averteris  ea  vero  demen- 
tia  est  C  68  Cssar :  ab  ipso  vallo 
portisqoe  castrorom  barbaros  arer- 
tisseot.  et  Virg.  Italia  Teacroram 
avertere  regeuu  Avertere  in  fo- 
gam,  Livios.  et  aver&i  a  prslio,  Cte*- 
sar.  et  magi  tempestates  avertont» 
Isid.  xvi,  11.  ex  Ms.  non  evertunt  ot 
in  vulgatis  male.  fontes  avertcre  apnd 
Cks.  et  saogiiiDem  avertere  ajpud 
"Celsnm  ii»  11.  Dares :  Pbryges  fessi 
avertontur.  Sic  enim  Ms.  Codex 
cap.  35 

Avide  cupiuntnr  per  mortales  F 
839,  8  avidior  properandi  lactns  F 
318, 5  aovarom  rerom  J  19  aridis- 
qoe  ita  promtisqoe  docibns  F  894, 81 
avidissimos  privatse  gratise  F  388, 18 
avidios  alteri  aiteros  sanciari  J  00 
Sic  IMtos  lib.  15.  avidos  ioterfici* 
eudss  matris  Nero.  et  Jirios  U.  9. 8. 
avide  ae  certaaiiiii  offtrre.  et  st  U* 
dU.  0 


XXXiT 


IND<X  GRAMMAtlCUH 


€eatayi<?iu9  frcerit  F277,  17  ▼icit 
In  ftvido  in^enio  pravuro  ron»iHuin  J 
Si  potentiap,  honoris,  &c,  J  15  betli 
cerendi  J  35  malefaciendi  cx  inio- 
lentia  F  330, 20 

Anres  ndio  tno  onerabis  P  S<M,  5 
flttdt  timor  animi  C  58  non  compe» 
t«re  F  S86, 13 

-  Ant:  (vid.  Diomed.  i.)  bis  In  eadem 
sententia  C  33 :  ter  C  39.  51 ,  52  cor- 
fective  pro  saltem,  profecto  cnneti, 
ant  magiia  pan  J  00  Nnllo,  ant 
qnam  panci^Kimi»  prtfsentibus  J 
109  non  absimiliter  Ciceronis  illnd 
in  Bmto  :  aut  ereptunt  illi  est,  tnt 
certe  nobis  cnm  ilUs  commanicatnoi. 
Pars  vnlnerati  ant  occiKi  J  58 :  forte, 
firo,  occisiqne,  nt  apud  Virg.  Oeorg. 
L  410  presid  -  ter  gnttnre  voces, 
Ant  onater  ingeminant.  imagines, 
fteqne  Triumphos,  ant  Consulatns  os- 
tentare  J  85  capi  ant  occidi  J87 
J  99  ingeninm  ant  aversnm  uti  flec- 
terent,  ant  cnpidnm  pacis  vehemen- 
ternccenderent  J 102  neqne  animo, 
neqne  anribusant  lingna  competere 
P  280, 13  Ant,  si  retices^  cni  dobium 
potest  esse  quin  paraTeris  P363,9 
fttterrogative.  Et  sane  Stephanus 
cttat  locnmTerentii  i,  2, 75.  Ennncfa. 
nbt  Ant,  intenrogatlvt  positom  pntat. 
Sed  error  nattis  ex  eo  qnod  in  Mss. 
Cddd.  exaratnm,  ant  nimirnm  pro, 
handy  alii  Codd.  et  rectins  meo  qoi- 
dem  jndicio  habent  At.  tribnnu», 
ant  prsfeetns,  aut  prstor  C  59  F 
M0,23 

Antem:  snnt  qni  ita  dicnnt,  &e. 
alii  autem  C 19  Cethegps  Cicerouis 
jannam  obsideret,  alius  antem  aliom 
C43  Ifttabatur  intelligens  cofnnra- 
tione  patefacta,  civitatem  perfenlft 
ereptam  esse,  porro  autem  anxins 
erat,  &ic.  C  46  an  qnia,  Arc.  ouid 
antem  aeerbnnf  C  51  Nam  vl  qnloem 
regere  patriam  quamqoam  et  poa.^is 
importnnnm  est.  Pmstraantem  nitt, 
&c.  extrem»  dementi»  J  3  et  10 
Ivti  pacem  agitabemns,  qnipp^  qnis 
hofltls  nnllns  erat,  Ecce  antemex 
improviso  Jng.  intolerenda  aodacia 
tese  eiRsrens,  ^e.  J  14  J  31  Perge 
qi|a  corpisti.  Vos  antem  F.  C.  qoous- 
qne,&c.P284,7 

Anxilia  amieia  portsire  C  0  deornra 
suppliciis  mnUebribos  non  parantur 
C  52  non  votis  paranda  P276, 1 
pedltnm  mltteret  J  7  dlrolttere  J  8 
aeceraete  ab  sociis  et  noraine  Latino 


J  39  et  J  84    pniM  Ipstniebaiitpt' 

P  2S3, 9  tie  sms  aoxflio  fprct  J  52 
et  C  6  et  apud  Plantnm  in  Pcennlo 
V.  4,  105.  in  eo  n.ihil  anxilii  C  40 
spem  nnllam  J  23  exercitnm  sfne 
frnmento,  sine  anxiliis  F  316, 15  re- 
pnli  Deornm  anxiltis  et  virtnte  mea 
P  322, 15  auxiliarios  eqniteK  J  46  eC 
J 100  auxilio  noctis  integri  abeant 
J  53  cnm  sno  con»ilio  pcenas  petat 
J  65  suis  accnrrit  J  101  aoxllian» 
tnr  vestra  decreta  J  24 


Barbara  lingna  libyes  corrnpere 
ManroB  pro  Media  appeflantes  J  18 
barbarico  ritn  F  842, 14  Cnrt.  v,  56. 
blirbararum  literarum  notsp,  pro  Ita- 
lico  semper  apnd  Plavtnm ;  (Iro  n*- 
gionibus  barbarorum  apnd  Jnstinom 
avpe 

BeHa  atqne  certaniina  C  29  atqne 
paces  J  31  civilia  orta*  F  273,  IS  es 
bellis  serendo  in  bella  enntibns  P 
334, 9  belli  patiens  C  7  spoiia  mag- 
niiica  C  20  conditio  qnae  C  21  fa^ 
eiendi  princeps  C  24  timor  insolint 
ince^serat  C  31  facinora,  c^em,  in- 
cendia  C  32  C  48  eventnm  expect» 
bant  C  37  ad  sodetatem  C  40  sti^- 
dinm  C  41  saevitla  qn«  C5l  g^lorin 
Gallos  ante  Romitooa  tahwe  C  59  for- 
tunam  tentare  C  57  hn4  ignama  J 
28  hfofam  redimebat  J  29  confr* 
cicndi  J  37  domlqne  agftabatnr  J 
il  cofitra  faciem  J  46  cirftDrem  J 
54  ingeiis  animns  J  63  pntmncfi  $pe 
J  75  incepto  opportnniasiinaia  J  80 
nram  ant  stndia  rnlgi  amissnnis  J  84 
et89  rontrajnsJ91  mdis  J  96  dn* 
binm  atque  pacis  rationes  trabere  J  97 
componeodi  licentiam  ipsia  permittit 
J  108  fbrtuna  consnmserat  F  275, 13 
reliqnifie  arrectn  F  2S2,  1  Irm  belM 
desenuisset  T  286,  22    B.  Lepidaai 

ratlAm  fecerat  P  209,  1  recentis 
312,  11  diem  precio  prolntaiis  P 
814,  10  pmdentlbns  P  316,  17  ab 
aliis  act4  P  224, 18  per  omne  terapnl 
F  341, 18  adriiittistratione  F  $49, 13 
tegeFS50,  17  VecUgalla  belHaRi- 
certa  P  324,  6  fessa  an€  aapera  P 
325,  2  cnm  asperrirols  preiiiere»t«r 
F  356, 29  beltb  tentare  X^B^  eoo- 
Fecto  C  61  m^ores  J  18  J  49  ne- 
qne  pace  BObisitttea  edfpnltiia  J  19 
renovcto* J^-SI    vmrto  et  fettnD  ms^ 


IT  CRIflCUft. 


XXXf 


rM  egtnH  X4%  qnm  res  eot  in  na|»> 
no  diutoraoqae  bello  iiMer  «e  liabait 
J  70  dieni  circnmspictt  F  962,  S  in* 
taetam  F  Slff,  8  concnMas  orbis  ter* 
rnrum  F  S41,  5  beltnm  feeere  C  9i 
et  52  areeMMnt  C  52  pace  mataTit  C 
68  •criplaro»  snm,  quod  {«"««it  J  5 
•nt  vim  ezpectant**m  J  14  oppon* 
nmicitis  J  17  sumere  J  20, 08,  et  88 
Sie  Plin.  x¥,  18  somtum  ost  Puni- 
cnm  bellum  Tacit.  10.  Sponte  sume* 
bant.  Oviil.  Ep.  xv,  t^  Nec  tamen 
indignor  pro  tanta  snmere  bellnm 
Conjoge  snscipere  J  80  trahi  non 
posse  peniiria  rerom  neeeMariamm 
J  28  eooficeret  qnovis  modo  J  86 
tam  facilc  traetum  J  86  non  piius 
attingere  J  44  reaovari  J  54  armis 
parum  procedebat  J  61  integrom  J 
78  intactum  trahi  J  88  atque  pa- 
cem  mutare  solitns  J  88  compositnm 
Ibret  J  07  conditionibus  componi  J 
112  an  pacem  agitatums  J  100  id 
«loitabat  F  274, 8  irritare  maximo 
gandio  F  270, 15  acrins  erit  F  884, 
18  a  vobis  pacem,  vobis  ab  iilo  liel- 
Innisnadrt  P284, 17  ad  sseviMlmum 
projectus  F  207,  11  cepi  mrsus  F 
814, 15  8emm  (pro  crudele  oti  apnd 
Virgil.  et  V.  Flaccum,  Tid.  notas) 
feeit  F  822, 12  dnplicaverat  F  825, 6 
drsineret  qnibns  postet  conditionibus 
F  882, 11  alioram  pace  moliius  F  840, 
15  aeteranm  atqne  anceps  F  842,  5 
domi  belliqne  F  828, 20.  Ennins :  Hoi 
pestis  necnit :  pars  oceidit  iila  dnelli : 
Plaut.  Prol.  Capt.  Cie.  4.  de  Rep. 
bdlicarum  veram  insolita  5  80  prss- 
das  J  41 

Benna  fera  immanis,  drc.  aTaritia 
F  855, 6  tetrior  bellna  Plaut.  Most. 
iii,  1, 71  alteram  nobis  cum  dlis  al- 
teroni  com  .bellois  commone  est  C 1 
ritn  rOere  Curt.  ▼,  0,  6  sstpius  Ele- 
pfaantos,  aliqnando  monstrum,  desig- 
aat  hoc  verbnm  apud  eondem 

Bene  facere  Reip.  pulchram,  bene- 
«lioere  liaud  absnrdora  C  8  partn  C 
87  J  8  prodegerint  Plaot.  Trin.  ii, 
2,  66.  multa  lK>na  bene  parta  habe- 
ains,  sed  vod  parata  snbjnogit  ple- 
nimt|ne  res,  nnnqnam  legitur  bene  pa- 
rata.  Ut  euiqne  bomiBt  parata  res 
cst  firmi  aniici  sunt,  Stich.  iv,  1.  vid. 
Mensech.  i,  8.  et/somposite  diMerait 
C  52  atqne  strenne  J  22  prspdicet 
J  86  OBuna  non  bene  eonsnlta  in  tir- 
tnteni  trahebantnr  J  02  evenit  ea  res 
J  tia    «tqne  ^lecore  gesta  Resp.  100 


pngiMtnm  a  pancls  contra  J  107  jQ# 
▼antibus  Dis  F  270, 12  aaadendi  nsnm 
F  812, 16 

Benefaeta  mea  Reip.  procedunt  J 
85  F  280,  18  F  281, 8  ea  Dii  im. 
approbent,  beneqne  eveairi  sinaat  9 
847,28 

Beaeficia,  cnjnsplnrima  in  plebem 
essent  C  81  deberi  mihl  a  P.  R.  J 
14  bucchie  evasero  J  14  ante  vea- 
tra  gratuito  facieban  J  85  popnU 
retineas  contra  adversnm  consnlem 
F  840, 18  sni  commonefacere  J  40 
magis  qaam  metu  imperinm  i^abant 
C  0  vlncere  aggresnns  J  0  nnnqnam 
▼ictnm  J  102  pro  qnibns  Tis  sane 
gratos  videar  F  828, 16  amplissimia 
F  850, 21  meo  fratres  snnt  J  10  in 
maximo  vestro  cum  maledictis  laoe- 
rent  J  85  vestra  mihierepta  snnt  J 14 
{wnes  optimos  forent  J  81  quantnm 
cnm  maaimo  beneficio  Testro  negotiis 
snstineam  J  85  neqne  metu  oo^rcl* 
tom  J  01  metu  retinere  F  860, 10 

Benigne  tamen  pro  teraporo  re« 
apondit  J  11  ostentat  praBdam  J  71 
appellare  mllites  J  06  placide  et 
benigne  simnl,  pauca  pro  delicto  ver- 
ba  iacit  J  102  habcro  J  118  don« 
omnia  in  benignitate  habebantar  J 
108  et  clementia  imperiiwa  tempe- 
ravere  F  842, 8  Entrop.  cnm  primo 
anno  benigne  egissent.  8ie  Ms.  at 
£d.  l>ene.  Pseanins  6fBm$  8mi7^/mmi 

Biennii  infmcnnditete  F  200, 4  bi- 
nas  ant  aroplins  domos  C  20  Imp, 
sibi  fecero  C  6 

Bona  patria  laceraverat  C 14  spet 
C  21  atqne  honesta  permansit  nobit 
amicitia  iMraslnissse  J  5  ob  ingenlt 
mnlta  bona  caros  J  108  volnntata 
(nfmrs)  in  victos  F  842, 11  consitla 
qnam  prava  P  848, 6  com  spe  ado*- 
leicentes  F  851,  8  fama  eveniet  P 
858,  22  Inbido  patriae  gratificandi 
F  860,  5  artis  fimam  C  2  et  C  7,  ite^ 
F  858, 17  reram  cnra  tanta  esset^ 
quanto  nibil  profntora  petnnt  J  1 
mores  colebantnr  CO  Imperatoris 
officia  exeqnebatnr  C  60  boni  atque 
ignavi  pari  pericnlo  sed  fama  im|»ri 
J  57  fidelesqne  mansero  J  77  ho- 
nestique  vitam  exigeront  J  85  abono 
honestoque  in  pravinn  abstractiu  J 
20.  elabi  a  bono  honestoque  Dtctys 
ii,  28  honestoqne  potioros  divitiae  J 
8  Cognoscere  qnid  boni  utrisqne 
aut  contra  esset  J  88  seqni  boni  la- 
mam  petit  F822,  6     initiia  maloa 


xxxrl 


INDK&  CJtAlf IIAT1CU8 


boiitRe  aa  flM*    ealfli  qiwi 


DtvtkataUCll 
Mi  MHbu  ThrMiitt  C  62 .  In  artibos 
dvitatem  reUnebftt  J  41  qnae  pev 
etei  et  stnltlieirai  liecrevere  ea  bonis 
•t  se^enlibas  facienda  snnt  F  280, 9 
«i«etUs  impedlta  plebes.F  S62,  14 

riliis  qnan  fortlbiis  consiliis  F  S57» 
neqne  recte  neqne  probonofac- 
tnraai  J  22  pro  boao  dacebatnr  F 
2T2y  18  .  meta  magis  quam  sqao  et 
boqo  snstentatani  F  284«  IS  cnm 
Qen.  etlam  Tctt.  nsorpant  elegaaicr. 
Slc,  boao  lacis  fmitor:  SeaecaEp. 
f%  et  Herc.  F.  816  ^rcnsNt  ocalos 
fclcU  iirnotn  bono,  Ita  enim  Tetns 
Codex  C.  Christi,  et  optimae  magni 
Dnels  membransp*  a  Yoro  bonoqna 
impediebat  J  9%  magis  ex  spqno 
boaoqae  qnam  ex  jure  gentiam  J  25 
■wgls  semnli  bonornm  qnam  invidi 
aaseat  F  m,  16  imperinm  ad  ig- 
aaros  aat  minns  boiMM  C  61  ignavos> 
(vid.  aotas)  sequos  bonosqnc  favcre  J 
86 

Bonnm  otium  conterere  aecordia  C 
4  pnblicam  simnlantes  C  28-  max»- 
mum  in  celeritale  pntabat  C  42  et 
aMnnm  divitils  carins  J 18  pnbUcum 
J26  F862,  14  snpra  b.  atque  ho- 
aestum  perculsns  J  82  ingeninm 
coatamelia  aocensnm  esse  J  82  aai- 
■lam  de  Numidia  babete  J  86  ct 
•treanum  F  226, 13  F  267,21  F  248, 
82  Jns  bonomque  apnd  eos  non  le- 
gibns  magis  qnam  nntnra  vakbat  C 
2  Ignavus  C  11  nemo  Ubertatem 
aUi  cum  aniroa  simnl  amittit  C  22 
Coasllio  et  prelio  streanns  J  7  ager 
aoeori  J  17  Segnior  fit  nbi  negUgas 
J  21  gratnito  band  lacile  quisqnam 
F  282»  8  ea  tempestate  contra  peri- 
cala  ct  ambitionem  F  221, 16  atqne 
domeas  sit  F  240, 7  nbi  detoriorom 
divitiis  magU  damns  magisque  ac- 
ceatam  videt  F  262, 22 

Brevi  spatio  coalnes^  J  87  et  su- 
pn.  vlta  C  1  Kvi  J  1  breviter  et 
aMdicedepaoedisseniitJ  lli 


Cadavera,intorbostiamC64  bo9- 
tilia  volventos,  ibid,  armis,  cruore, 
lacto  compleri  C  61  et  J  101 

Cadcre  aut  saadaii  J  92  plerique 
inannes  J  64 

Geci  avaritia  J  80  et  nndnm 
corpns  ad  bostes  vertere  J  107  dele 
iilnd  Stepbani,  CoiuecsM».  versna 


Nec  traxit  c«sas  ad  ta 
comas.  ▼elcnm  lipsio  Ep.  Q«  iii»  S^ 
scctas,  aat  Isrsus.  cseca  maBaa  Lacan. 
lit,  722  Copidine  animos  J  26  et  S7 
C«de  atqne  lactn  omnia  complea» 
tur  J  92  ad  P.  R.  suimet  sangnioU 
Biercede  (pro  cacde)  rironmvenicB- 
dumF279,7  asde  csedem, saagnifle 
sNngninem,  barbarico  ritn  expian- 
da  F  242,  14  inceadia  aliaqno 
belli  faeinora  C  22  C6l  incendia 
fiori  C  61  csedom,  fngnm,  aliaqne 
boatilia  J  S  caedem  ia  vos  fecissc  J 
21  sic.  Cic.  pro  Hil.  87.  et  20.  in 
Bmto  ei  pro  Sylla  62.  nd  c  paratl  J 
26  csedes  oriaotnr  FS60,4  caedU 
coosUiam  in  Nou«  Feb.  transtnlemnt 
C  18  vastam  nriiem  fnga  et  cssdibns 
F  277,  6  cspdnntur  ioter  poteatiam 
inimicitias,&c.  FS08,2 

Calamitas  atqne  clndcs  magaa 
Rensp.  oppressisset  C  29  in  qaaata 
sU  C  44  Calaniitosam  sibi  matiflie 
Incendiam  C  48 

CalJidam  facnndiam  exercai  FS2S, 
11  callida,  docta,  faceta  Poenal.  i, 
2.  callidi  et,repertores  perfidic  F 
SIS,  10  calliditas  prava  F  214,  8 
popalo  sopervacaiiea  F  S66, 28  anm 
caUidas  id  modo  festloabat,  iBimi* 
anere  J  81  fiicandus^  callidaa,  &c.  J 
96  aeqne  de  Caturo  qaisquara  antU 
callidttK,  satUque  prodeiis  fit  F  248« 
4  SicPlaut.  Asiu.  i,  2>  24,  mngU 
nialus  qnam  calUdus  iageaio  F  266,21 
Calontbns  et  paucis  sicartts  F481, 
8  per  cnlonum  corpora  ja  mnraflt 
attoUitnrF289,6 
Calorem  ant  anperiutem  J  17 
Calimmia  pancoram.  inipediti  ae 
triampbareot  C  20  calunuiim  proxi- 
mns  F  S6S,  2 

Camem  vincta  Ibmidbna  C  68 
de  lignea  stractara  nccipit  Snetoa. 
in  Nerone  S4.  inde  lsi|iidis  addit 
noster 

Carapi  :sinopportnaiorfagae  caaipi 
qaaa  coUU  J  60  patenUbas  J  101, 
e  1 105 

Candida,  seinper  ia  pericnlo  &c« 
Contra  qoi  beoigniute  4cc.  impenm 
temperavere,  bU  laeU  et  mndi«U 
omnia  visa  F  342,  8 

Canere  signa  J  91  legionam  tabs- 
dnes  J  99 

Caninam  facuadiaai  cxercait    F 
%k7, 16 
Capera^  neqno  frigaa  ; 


«t  <«lTICt»/ 


^XKXfU 


'dppcrifly^Wa  "tM  imiiiiIa  lakn 
eapere  C IB  multa  ute  capere 
fnMB  bello  asal  foret  C  BS  et  €  64 
ittdcBi  dollfl  J  14  locoot  edUiorem  J 
68  aMi  ad  portis  festiiiarc,  psrs 
tarrit  capere  J  50  dolit  C 14  prope 
terrarom  orbcm  sedem  cepit  LiTini 
8.  Bfc  Maced.  loca  Ccsar.  B.  B.  O.  el 
Tteit  13,  ft6.  terrat  Virg.  cibom  J 
91  locum  J  09  arma  J  00  et  J  63 
mapistratam  F  t48, 0  qaidoam  con- 
•liii  C  41  yerbom  aogaram  cnm  coi» 
Irgtom  aogvram  eonftulebator  v.  Pa« 
rsl  Levic.  Pl.-  pmmis  J  08  ne  qold 
detrimentl  Refp.-  C  90  locom  caa- 
trk  J  60  -  coosilin  per  otlnmet  ex 
opportonitate  J  76  nti  neqoe  tos 
cnpiamini  et  illi  frnstra  sint  J  8S  ne 
«nte  capiamini  qnam  captnm  ire  Kcet 
F^r^lO  reqoiemFS06,6  dolisCl^ 
Ca|»esse  Remp.  F  346,  6  F  848,  8 
Morem  cnm  honoribnt  F  S76, 9  bo- 
nerem  Tac.  lib»  aiii,  96.  et  iii,  30. 
inn  capessendam  nrbitror  llbertntem 

Capit  plerosqne  dando  et  poHi- 
cendo  J 16  ■  ad  capienda  arma  C  97 
Reipnb.  libido  C  6  peenniBe  ab  rege 
J37  magistratibn8P978,4  .Conan- 
Intnm  J  63  *  sed  pariter  cnni  capta 
Thala  ▼enemnt  J  77  castra  F  906, 
19  pecttni»  arcessebont  J  39  ne 
inalti  animam  amictatis  nen  capti  po» 
tkis,  slcntt  pecora,  tmcldeminl  C  68 
defesaisjam  hostibns  ac  pnnllonnte 
MnnnocaptisJ04  Ez  qaa  fstigntione 
cnm  somno  captns  jaceret,  Jnatin.  xv, 
4.  agroomannceperat  J6  Hospesne- 
carit  bospitem  captnm  mann,  Mostel. 
ii,  9, 47.  pedibas  F  300,  10  amore 
C16  praviscnpidinibtts  Jl  mazima 
iovnierat  0  6  in  spem  addnetns  pe- 
cnnisB  C  40  Virg.  G.  ir,  70.  tibi  fin. 
clis  capiendos,  dnbito  an  pro  occa«- 
iBnre  aipnd  idoneos  Anctores,  nt  in 
boc  loco  Sallnstii.  in  cnpiendo  adver* 
onrin  capere  magistratnm,  Cic.  de 
X.eg.  et  ootter  F  348, 10  vide,  Ccpe- 


^ 


Capitaliom'  reram  condemnatis  C 
'  06    oe  mmifestis  rernm  capitalinm 
snore  majornm  soppltcinm  somendnm 
C  62    remm  cap.  vtndices  C  66 

Capite  penias  soivit  J  69  Capite 
eeasof,  non  ex  classibus  J  86  re- 
•pecto  ad  Deom  universos  homines 
tep.  censos  vocat  Amob.  lib.  9.  p.  80. 
de  capite  ez  copiis  judicaverit  F364y 
S    cnpitia  nrcesttre  J  73 


Captarcim  Idceria  pTO  eertls  C90 
Captivi  agri  custodem  F  313, 13 
Capnt :  snpra  capnt  esC  doz  lioi* 
tinm  C  69  soper  capnt  in  pal vino  te* 
mem  positnm  J  71    aperire  F  390, 8 
Carebat  baod  facile  labidioibaa  Q 
13    videt  Ittzo  carendnm  F  283, 3 

Carior  fides  qnam  peconia-J  16 
occnlto  slbi  qntoqne  aiterins  potentia 
carior  erit  F  367,  91  qoam  deent 
&c.  C  96  dolns  atqoe  malitia  fide  cn» 
riom  F  369,  98.  350,  9  libertatem 
gloria  mgi  per  obsequelam  omtionl» 
gr ares  cariqne  F  903, 1 7  anlmo  mna 
carissime  J  14  bonnm  et  aqnnm  4in 
vitiis  J  16  anctoritate  Senatns  J  99 
apod  animnm  menm  nihil  habeo  J 110 
CSaritatia  impatieutia  pro  amori» 
Tacit  siepe.  Fom  ob  beneficin  J  10 
qnod  juvnt,  qnod  carammstimanl  X 
86  Domi  domitns  fni  cnm  cnris  meii^ 
Nam  neqoe  edo  aeqne  emO)  nisi  qnna 
eat  carissimnm,  Piant.  Blen*  Nostrin 
▼ebemeuter  J  7  acceptosqoe  ei  sea*  - 
faemt  J  19    piebl  patribasqne 

Ei  caros  J  88  et  J  108  caroa 
asJlO 

Carminlbns  Tatnm  et  Terbif  m« 
tmctantes  F  980, 13  qnod  Appina  F 
330,6 

Carptlm,  nt  qnasqne  memorin  digna 
▼idebantnr,  perscribere  C  4  C.  bvn» 
viterqne  Piin.  Paneg.  et  Epist.  qnm» 
qae  tonc  C.  dizi  nnnc  per  otinm  jQn« 
gere.  C.  et  nniversos,  a^nd  Llv.  el 
enrptbn  singnll,  apa*d  Tacit 

Casibos  nlioram  percolsos  -  F  338^ 
11  6atis  hooettas  pro  meo  caso  spea 
mllqnse  dignitntis  conservandm-snm 
sectttns  (i.  e:  pro  statn  et  conditionn 
mram  mearam,  significntn  innsttato) 
C  36  et,  percnnctnlns  pnnca  de 
stattt  civitatis  et  qoasi  dolens  ejttn 
cnsnm^C40  composite  atqne  mag- 
nifice  casnm  Reip.  misereti  snnts 
qnae  belli  ssevitia  Sce.  C  61  Id  ae- 
cordiane  an  casn  acciderit  J  70  Im» 
tandnm  magis  qnnm  dolendampnto 
cnsnm  tnnm  J  17  miserandO'J  93 
aut  vi  ant  dolis  sese  easom  victorim 
inventnrttm  J  26  Tacit.  zi,  167.  png* 
nse  prsebere.  Mortts,  Virg.\£n.  x^ 
166.  fortnnam  illis  prseclari  fadnoria 
casam  dare  J  66  Romanis  ntramqnn 
casnoi  in  tenebris  difficiliorem  fomj 
07  F  903, 94  castts  armaTerat  C  66 
conjnnzerat  J  07  neqne  regemntnr 
mvgis  qnam  regemnt  J  1  '  qnana 
gravis  in  SMrvitlnm  ex  mgno  foret  J 


txxym 


1ND8X  GaAIHf  AiriCm 


6t  C|Milrat»perBlcl«inniifl6fieoriia 
J  Bl    snaniet  ipBnm  pecmila  pntfA- 
pitem  easurnm  J  8 
.  Castella  et  oppida,  teroere  mmiita, 
ant  shie  pr^i«idio  capit  J  54  a  eantria 
AfoKopitfTiJcwf,  elisa  ttquida,  pro  castel- 
lam.  sic  a  moii»tro,  moftteiinm.  vid. 
Seatlg.  1.    Poet.  81.  uaut  est   pri- 
miM  quod  sciam  Cicero.    Natnra  et 
Tiris  parum  mniiita  J  87  &c.    ▼icoa 
«astcliaque  F  986,  »5    mediocri  J  08 
Cuteilanorum  iter  angiistum,  uirim- 
qiie  praecisnm  J  92    ctim  castellanifl 
agrestibufl,  livius  dc  U.  Macedonico 
Cafltra  cnm  fascibtts  &c.  in  cafltra 
ad  Maliium  contendit  C  S6    propere 
liiovit  C  67    hostium  ioTadnnt  J  Sl 
drcmnvenit  ninltitodine  Nnmidamm 
J  S8    moYere  traaflYersis  itineribni 
J  45    duobns  locis  baud  longe  inter 
fl8  eafltra  faciebant  J  56    Pompeiofl 
•d  Attic.  viii,  16S :  nam  neqne  castm 
prdpter  anni  tempus  et  miiitnm  ani« 
mofl  facere  poflsnm.    Taciin»  Hiat.' 
rr^  96.  d.  loco  Qeldnba  nomen  est; 
eafltra  fecere^  et  t,  1.    hand  procnl 
Hierosolymifl  castra  facit^  PUn.  Hb. 
tli  cap.  7.    posita  1 75    levi  mnni- 
ttento  poflitis  J  91    munire  J  100 
locata  J  106'  per  media  tranflire  J 
lar     iu  eafltra  digressi  J  109,  ftc. 
•pifltolam  in  cafltra  scorpione  mlflero 
F  810, 5    neqne  ex  castris  qnisqttam 
omninm  discesserat  C  86    milites  in 
fltativis  castris  babebat  J  44.  et  Taeit. 
iii,  81.    nti  locifm  antecaperet  J  50 
prSnsqnam  ex  castris  snbveniretur  J 
54    metabatnr  cnm  ortn  solis  J  106 
nbire  J  107    coilatis  F  808, 80    Ta- 
«it.H.iii,57.  prssdacastrommliostes 
temorata  J  88    opere  eastrornm  et 
prflBlto  fessi  lassiqne  erant  J  68    M n^ 
mmeiito  impeditns  J  58 
•   CatapbracH  eqnites,  ferrta  omiil 
flpeeie  F  817,14     Kormri^pcryft^r 
IvAdit,  ut  locpiitnr  Plnt.   in   Alez. 
iibrnm  meminlt  Lirinfl  lib.  85.    Ve* 
get.  i,  80.    inde  tralata  toz  ab  Am- 
iniano  ad   Crocodili   pellem,   cnjiis 
94ptta  ^xJkm^  Isti  jnxta  Diodomm 

Catenis :  in  catenis  habitnmm  Jn- 
^rtham  JOI 

'  Caterrafl,  facinnronoram  eimom  bo 
tanqnam  fltipatomm  catervsn  habe- 
bat  C  14  Apnleittfl  M.  4,  p.  151. 
Caterrifl  cannm  flttTientinm  cmetam 
atqne  obseflsnm.  Cat^rratiiD,  aeqna 
irttomoreprsBliiJOr 

earatfrrsiF  885^16 


CaTOret 
tnnns  fieret  J  55  poatmno  cnvenet 
id  peterc  qnod  illi  jilre  nfyiamtttr,  pro 
foffere  (abstineret  se  ab  JfltinaaiBdi 
petitione)  seiMi  simili  vetns  «erboaB 
apnd  (^iceronem  8.  d€  iin.  Nemo  pitm 
est  qui  pieiatem  cavei.  CaTori  •»« 
ceps  malum  J  67    ab  innidHfl  J  106 

Causa,  snbintelligitnr  C  58  Sie 
Piaiit.  Rod.  V,  8,  18.  Xarit.4.Lfr. 
ea  prodendi-  imperii  Romani,  tm« 
deadsi  Amitbali  rictdri»  esse.  ISI* 
pian.  Siqnifl  evitandi  crittMfl  id  eitit 
nt  dtc.  Caafla  diflflimnlandi  In  aentt 
tnmvenitCSl  prmsidliC40  m1« 
losqiM  •  morialefl  ea  caiifla  adTeflflOtt 
babeo  C  58  incognlta  J  14  largl* 
tione  magifl  qnam  cansa  fretl  J  Ifli 
iiinerifl  properandi  caofla  J  105  bo* 
norlfl  obvins  J  118  invadeodarani 
tenraram   F  885,  8     pacis  belltttti 

Strunt  F  845,  %  iHtus  eonjnntioiiia 
erit  coasnlatns  F  868, 19  bellihn* 
bere  iibidliiem  dominandi  C  8 
licam  mlserorara  su^cepi  C  85 
nam  pnto  qbo  minns  conoilinm  noiTnm 
capiamnfl  C  51  clrinm  cam  serria 
commnnlcaTisse  C  56  coBsilii  mel 
aperirem' C  58  mnkis  de  cansia 
precepa  ierat  C  87  peecniidi  ia 
prspsens  minus  snppetebnt'  C  16 
caussa,  dnpKci  s,  vieiefl,  eodemvgsiC 
qnam  seribendi  mtioiiem  ImpnsbnC 
Ter^niiaiMis  Scnnras,  at  sic  senpslflie 
Cieeronem  et  VirgHinm  aafratQoiB> 
tiliannfl  i,  7.  qnas  tnmnlti  cansa  eon* 
scripserat  C  59  fidet  J  89  et  66 
Cufltoditt  J  65  81  ad  impetrmMlntti 
nibll  canflss  haberem  J  14  metlafl 
confectttfl  et  ob  eam  canflam  meatt 
panlimr  immmnta  J  66  dicere  J  69 
eandem  lAofl  caaaam  lietli  cnm  doccbo 
habem  J  81  aliasdelnde fliiafl  asorm 
eansas  facem  J  86 

Cecidisset,  Hi  fides  spectata  fbmt 
neqnicqnam  opportnna  res  C  89 

Cedebant  loco  F  889^  6  Snetms. 
inAng.  4b.  coitortcs  siqttss  «flfliflflet 
loco,  dectmatas  ordeo  parit,  Tacst.  O^ 
6.  et  Csmar  8.  B.  C^ivil.    noater  C  9 

CedentemTelatlJ88  qnocedentra 
tenderent  J  61  fortnas  C  84  !■• 
stanti  J  86  parfl  alii  Im^qni  J  61 
refl  pmspera  F  858, 88  et  C  58 

Celeberrinid  tempU  h»  iMdaB  F 
894,7 

Celebraiitm'  iacta  pm  ma3Kimifl.C 
8  Tlmitemiffmi^jro  Tadft^afi^ 
88.    f^rtnna  ms  ez  ttbidiM  «agla 


:«TdUTH)Uil« 


1 


MXte 


rm  «X  ^FfoctlDbwrt,  •btearatm  C 
per  iiivkliaBi  «criptorara  celebniU 
•nnt  F  aar,  20  Ibnnae  c«l«hratK  &c« 
^  3$4,  6  fornni  totiHs  regni  mMiinc 
celebratom  J  47  locum  qnadrigii 
ciOe^rtttiim.  Valeivviii,  l»  9.  Sic  lecit 
Beluaeentiji,  aliter  Edd.  per  ambi- 
tuHMm^onaulU  .memorabant  qnod  ab 
eo  genere  celebrntos  auetoiiqiie  erat 
J  01  feiiiiM  per  omnem  Africam  J  6tt 
se^e  Bemp.  crlebniTere  bsc  atque 
Mia  faciendo  J  85  ▼ttnatatem  uti 
riBitra  in  miyttaceiQponentero  aitorea 
Jovis  ceiebravisae  F  S28,  1  cele» 
.brilatem  nominia  F  920, 4 

•  Ceif  riiate  (in)  matimnm  boiuim 
puUbat  C  42  fnrtiva  F  288,  \ 
.Canitbaiit  mflrtem  levere  vindi- 
candam  J  16^  minime:  sed  ita  cen* 
aeo;  puUicandaa  eomm  pecnnias  C 
^l  et  52  F  284,  17  SPQR  verbU 
«uncient»  velle  et  oenaere  eoa  ab 
armi*  d^^cedere  J  21  ntrum  censetit 
irie  F  297, 19  ita  uti  cei^neraiit  de- 
dMiopeni  fecit  J  26  Senati  decretem 
Ht»  fticut  ille  C  SS  pFobri  gratia 
«ioverant  C  22  Censoa  capite  J  86 
»  Centuri»  ex  confuais  quinqne  cUs- 
Mb^i  iorle  ut  vocarentor  F  264«  16 

3er  centnriai,  item  tnrmas  sqnaUtes 
ittribuerat  J  91 
,'  Ceperamoi  moUU  laboribni  F  269, 
f  f  opnlenliam  F  252,  21  qu»  vir- 
tote  iimol  cnm  aniina  retinerent  F 
9iT^  2  4WIY  lociiui  vivna  pnfpundo 
ceperat  C  61  manq  asros  J  5  ejt 
f#cniidis  rebtti  iniolenua  J  40  ubi 
qimiqiie  pepicnlnm  ibi  resistere  J  6| 
oppidum  magiia  gloria  J  89  vecor» 
dia  J  99  nietns  ex  calamitate.nlio- 
«am  J  85  bellnm  F  2H>  15  iete 
^^nsnipituni  ex  victU  jlUi  ipolia  ce- 
piasc  (i.  e«  tani|nam  apolia)  J  84  qnid 
lUe  ob  benefacta  cepisset  ciya^  •«€• 
leribni  F  280, 18  arma  opprimends 
HberUtUv  F  281,  6  opprimendae 
9^^  consilinm  C  IQ  aomnui  nt 
«ifprnm  animnm  iolet  J  71  vide  capit 
^  Cernere  pro  aris  &c.  C  69  Sicut 
aifdiri  a  suls  ant  cemi  pQisent  J  60 
«1  vana  sit  illornm  distiuctio  qni  eer- 
nere  de  auimo  videre  de  corpore  sem- 
|ver  d«:i  assemnt«  Liicret,  ii,  108. 
N«m  qnod  rara  vides  luagU  esse  ani- 
l»aiin  qncMiamy  Fflecniidaroqoe  magU 
oaturam  ceraU  in  illis.  PUnt.  Poen. 
19»  20.  Satin'  ego  ocnlU  ceriio  ?  Virg. 
li^iB  omniparentU  alnronum  Cemer  e 
9t9X^  Ckc  de  Mat.  !>•  99.    Epicunii 


antem,  ^  voi  pecnltaa  non  mode  vir 
derit  animo  &c.   icntit  adesse  l)eo» 
Ciaud.  de  R.  P.  70, 2.  Mss.  cernit 
Certabant  de  virtute  C  9    Pro  M14 

2uUqne  potentia  C  29  inter  se  J  52 
lom  strenuo  virtate  C  64  vi  magn^ 
J  60  baud  mediocriter  F  256,  .14 
mancipioram  prsdas  certantes  agere 
J  44  muram  petere  J  04  manu  cer- 
tare  F  224, 2  pro  salute  J  114  ceiv 
taturos  prelio  sese  J  81 

Certamen  magnum  din  intermor- 
talesfuit,  vine — an  &c.  C 1  pro  copr 
tenlione  quemadmodom,  Cic,  prp 
Rosc.  Amer.  81.  Quo  io  certaipme 
perditi  civU  erat,  non  «e  ad  eos  jnn* 

Kre,  2.  de  Fin.  109.  £t  certameii 
nestiim  et  disputatio  spUndida,  et 
verum  fictnm^ue  Qnintil.  Instit.  2»  4« 
animos  arrexit  c.  29  ad  certameii 
nbi  venit  res  J 12  neque  gloriia  n^an< 
dominationU  iuter  cives  J  41  ini- 
qonm  J  64  atqne  bella  inter  mor- 
Uies  C24  libertatis  ant  glorlsi.  F 
272, 6  quod  in  certamine  dnbium  esti^ 
qnorsnra  accidat,  id  per  inertiamiu 
ie  qnait  victl,  redpiont  F  267, 26 

Certe,  in  principio  J  21  jfro  vobif 
agere,  aiit  non  agere,  certe  poisitii  F 
206, 2  aut  vera»  ant  certe  iiand  pto- 
cnl  a  vero  F  249»  21  certior  factai 
de  innocentia  ejui  J  46 

Certo :  pro  certo  creditur  C 16  ht^ 
betote  C  52 

Certoi  coUocaverat  apnd  latera» 
Serviui  ad  2.  j£n.  vi.  680.  eqnidem 
per  littora  certos  Pimittam,  certoi 
interpretatur,  veioces  aut  fideles  aut 
firmos,  ut  apud  Salluit.  aliquando  et 
delitierati  judicii,  et  iic  Pomponiuv 
ego  vero  in  ntroqne  loco  positnm  pato 

Sro  idoneii,  eiectU.  corrige  interio^ 
ervinm  £d.  Qasil.  1613.  apnd  qoei^ 
altera  pro  laiera.  et  eodem  ferc  iensu 
Lucrat.  V,  167.  Arboribui  primuo» 
certU  gravU  umbra  tributa  eat.  et  iv^ 
1086.  QntB  quonUm  certas  possunt 
pbsidere  partrs.  £t  alicubi  Virg, 
prostatntis.  £t  venerem  certis  re- 
petont  armenta  diebns.  Sic  certuii 
liomo  L.  62,  i  9.  vero.  F.  de  Furt  h, 
12.  pro  individiio.  et  apnd  ICSS*  oer- 
tum^ui,  locui,  vinnin,  aliaqne  eius» 
modi  iexcenta,  rertnm  ratui  quod  ex 
amicU  acceperat  J  20 

Cervicei  iuaa  snbUtum  (in)  F  207, 
2    in  cervicibns  luiis  agentes  bpatea 
F298,2 
Cesscra^  ae^us  tentatum  antea  J  20 


iNinik '  oftAUMAticm 


CM    itt-BWttieef* 
icrimiit  C  M    anima  Vfttim  F  MO»  8 

Cet^ra  ▼ita  eoram  proy  rrliqna  C 
5t  Ciceronem.  pnetemoffleD  cetera 
i|narat  P.  Romani  J  19  et  Tacit.  vi, 
a  Jngi  aqna,  retera  pHiTia  iite- 
bantnr  J  89  com  cetera  tnm  mazime 
benlcnitatem  e t  sfndinm  SjIIk  acce- 
pit  J  104  erat  inter  ceteram  pfami- 
tiem  motts  J  09  clementia  Sie,  qni» 
tnt  per  ceterat  gentet  mazimi  et 
dari  ettb  F  274, 12  pott  eat  cete- 
rnm  exerdtnm  in  tubtidiit  locat  C 
•9  pottqnam  finem  fecit;  ceteri 
▼erbOy  alint  alii,  Tarie  attentiebantnr 
C  62  ceteri  formidine,  part  ad  alii 
ad.  J  74  lubido  ttnpri,  fnem  cete- 
rtqne  cnknt  C  18  quo  et  ceteromm 
nnlmot  reficeret  &c.  C  48  afllnit, 
amicot,  propinqnot  ceterotqne  meot 
J  14  led  per  ceterot  mortalet.  In 
princtp.  ted  vid.  notat  F  849, 1 

Cetemm,  In  priacipio  C  17  et  C  80 
4fcc.  pro,  ted  J  2  claTCt  adniterinat 
•parety  ceternm,  nbi  ret  pottntarety 
teiptnm  ventnmm  J  19  recnnm  tan- 
tnmmo^p  procoratione  eaittimsrpm 
meom;  cetemm  jtii  et  imperinm 
paenet  vot  ette  J  14  eot  mnltnm  la* 
borem  tntcipere,  retemm  ex  omnl- 
bnt  maxime  tntot  ette  J  14  avidni 
potentin  bonorit  drc.  cetemm  vifia 
ana  callide  occnhant  J  15  pertnadet 
nti  traderent  Stc,  cetemm  |Milam  «^ntt 
cx  volnntate  Ibrenf,  regi  nnncmri 
jnbet  J  46  qnippe  cni  verbit  pax 
Bnneiabator,  ceteram  m  bellnm  at- 
perrimnm  erat  J  48  ipti  paret,  ce- 
teram  opibut  disparibnt  J  82,  85, 
70, 78,  75,  76  non  temere  pngntndi 
ropiam  laCit :  cetemm  band  procnl 
ab  Cirta  mget  operitnr  J  8t  omne 
bellnm  tnrot  farile,  ceternra  »ger- 
rime  detinrre  J  88  neqne  de  nllo 
negotio  abDiiere  audebat»  cetnram 
toppleraentnm  etiam  l»tnt  decre- 
verat  J  84  prsiia  mnlta,  cetemm 
alia  levia  aliit  iocit  facere  J  87  non 
eadem  atpedtate  qna  Ste.  ceteram 
Itand  tecut  ditBcilem  J  92  nx  gente 
M.  ceteram  materao  genere  impar 
J  108  V.  Acidalinm  ad  Capt  Flauti 
iii,4 

Cibi  inopia  acrtor  vit  (terpentimn) 
J  89  vinoqne  t»ti  Invitarent  P  818, 
7  ne  qnit  in  cattrit  panem  ant  qnem 
alinm  cibnm  coctom  vendemt  J  45 
qnit  emt  caro  ferina.  J  18  iliit  ad* 
vertnm  lamem  et  titim  non  lubidinl 


J80    tam^FmleBielo   _ 

qaod  rariot.  Cicem  la  Aatoa.  < 

te  clbit  ingnrgiuvitict,  et  PIAl  ii, 

16.  N.  H.  inttillant  ciboa  atoBrincn^ 

bant  (Oalliatr) 

Cicatrieet  adveno  ecrpore  J  88 
F  827,  28 

Cimtter  Kal.  Jnn.  C  18  ekeitiT 
dnodecim  pedat  iMml  deprettoi  C 
55  annot  natnt  dmiter  20.  J  84 
dnimB  milHnm  Intervallo  S 106  Hn> 
mina  apnd  Plin.  xili,  18.  lapidem 
fnitte  qnadratnm  drelter  iu  medio 
arcte  vinctmn  qnam  loentionem  frnt> 
tm  qnterat  in  Hardnini  Indlcibi», 
ted  non  ett  prapterea  trita  ^nin  ille 
omiterif. 

-  ClreoientmaBipnlot  J'40  vlgfliaa 
cnm  legatit  J  45  et  100.  qnem  cir» 
cnmveBire  nilebafnr.  M.  C^tpetla  p^ 
44, 20.  Mtt.  B.  Pnb.  et  C  Cbrittt 
rertlnt,  clreBmlre  et  circnire.  Codrx 
OxonleBtit  enm  odd.  Ibci^  drcniiv. 
bortariJ61 

Qmnm  te  habebat  Atclaoroaonm 
cntrrvat  dec  C  14  et  26  onmea  qnl 
circnm  tnnt  Ac*  F  290,  10  vnttntia 
circnm  omnibni  loclt  F  815  8  in  A* 
paliam  cirenmqne  ea  loea  C  80  Cirw 
eam  aBBlteBte  bbHo,  Ib  obtldio  ftm» 
mentBm  defBit  F  815, 2 

Circnmdat  aMBiia  fotan  J  98  c». 
erritn  drcnmdato  J  25  mnltitBdteo 
ellBii  coniedere  08 

drcwBenBdo  ligOlatim  ntqoe 
ementieodo  C  40 

CircnmgredlBrar  AnaeBlaF  810, 
14  eircnmgreditergaAc  npudTMi* 
tnm 

ClrcBBitedit  oppldnm  J  21 

Orcnmipeetam  oronia,  BictBera  J 
72  Llv.  Iv.  Bu  Maced*  150.  rircBBi. 
qna  Bam  ip«o  evaderet  drenmspee» 
tabnt  Plant.  Bacck.  r,  45.  l^reBi; 
Eonneb.  iii,  5,  84 

Cimnmi^^eni  ot  tentaaf^ 
08  indeValer.lv,  8, 8. 
animi  modemtione  nbi  Ma. 
raerit,  elogerit,ntiet  Codex  ] 
Diem  beUo  F  282, 8 

Circnmtnliite  tmterii  laBgBBMflB 
&C.C22 

Circnmvenira  intontea  C  16  ab 
tergo  J  97  exrrdtu  mMiaenBctn 
J  57  mcenia  vallo  fostaqne  J  f  O  P. 
Rom.  tulmet  tanguinit  mercede  dr- 
cnmvcniendnm  F  279,  6  a  My^pn» 
ronibttt  mari  eircnmveBta  F  28»,  M 
plaBltlem  ioda  pnnUo   ib 


BT  dBttioua» 


xft 


|J68   Circnmjecta  flal- 

An.  ii,  6.  Rbenufl  niodicas  insalas 
cinnimYeDiena ;  et  Plin.  viU,  7.  eqni- 
tattt  circnmventi,  ned  locis  aiit  mon- 
tibos  circ.  vtx  alibt  occnrrit.  Virff. 
Cocytosqoe  labens  sinii  circomvemt 
«tro.  a  latronibns  tn  itinere  circnm- 
Tenti  J  IM  dextra  nnde  fermm  erat 
F  905,  8  insidiis  J  106  omnibns  uc- 
ccssltttdlmbns  C  31  falsts  criminibus 
CS4  abinimicisCSl  his  diiiicnita- 
tibiM  J  7  ab  m|«itibns  dextra  sinistra 
J  161  n  latere.  Hegesip.  Lib.  i. 
p.6 

Citatis  per  cava  terrs  ventis  F  326, 
16 

Citt  speculatores  se  ostendnnt  J 
101  citns  ecfnes,  Tacit.  H.  iii,  16. 
citut  raodo,  modo  tardos  iBoessus  C 
16 

Clves  atqne  soclos  coercore  omni- 
bns  modts  C  99  accensns  in  C  S, 
9  Ingennos  C  61  Latio  J  69  lios- 
tea  jnstn  metnere  J  72  bostes  cives 
p«nnixti  J  61  etiam  hostes  tpqniores 
qvnii  aUis  cives  F  942, 0  fertnr  F 
944,   10 

Civile  faDperinm  Horat  mitte  dvi* 
lcasnper  nrbe  curas«*-aetio  Cic.  t. 
Ver.  10.  non  DatsraliB  amor  sed  ci« 
▼lUa  et  opiii^ts  Oell.  zii,  1.  Lex 
Oviila  ae  pfiblica  Cic.  pro  Ccecin. 
54. 1.  Sclentia  QuintU.  2, 16.  eodem 
•easii  apod  ISS^  Civiliter  civiHter 
deponaa  bellnm  F  841,  21  victo- 
HsmJ«5  stndiis  eiviUbns  J  6  dis- 
eoffdift  C  5  discessio  oriri  cmptt  J 
49    praedaF  279,1 

Civitas  permota  C  91  magna  at- 
qne  imifiiifica  C  51  snramo  stndio 
aimitebauir  J  49  trepida  et  soUicitn 
de  beUi  eveata  J  66  opnlens  J  69 
dignitate  aNos,  alios  civitate  eversoni 
ireDtP961,8  in  c.  secesiio  fnit  F 
961,  99  mra  aUeno  Hberaret  C  40 
p^ricnHt  ereptam  C  46  in  artibnsr 
bonia  retinebat  hoslitts  metns  J  41 
confirraart  F  989,  16  qnteUm  a  bel' 
Hs  F  990, 2  Lnsitanifle  gravem  F  992, 
8  abi  eo«  iu  eivitatem  addoxeris  F 
a6Sy  0  magnas  pessnm  dedit  J  42 
«|a«  ab  se  defecerant  formidine  affec- 
tare  J  66  mapalia  drcnmjecta  civi* 
tatl  F  991,  99  FriBCipes^J  66  et 
€40 

Clado  exereitns '  percnlsvs  J  44- 
«jfMhntaMi  iptl  nobisqne  altolerit  C  68 
xDagQaDU   oragna    atque    caUmitaa 


Remp.  oppressisiet  C  99  propiafancio 
ceteros  alram  alia  clades  oppresstt  J 
14  Reip.  innoxiae  cladi  flont  J  86 
ea  res  magme  initinm  cladis  fuit  C  61> 
Clamor  ntrimqne  exortus  C  45  per» 
mixtus  hortatione,  ls*titia,  gemitn  ^ 
CO  clainorem  hostilem  ab  tergo  aece» 
ptt  J  68  tollere  J  09 
Clandestinis  consaUs  F  918, 19 
Clnra  et  magnifica  J  4  poUensqno 
facnndia  J  90,  &c.  deleti  satis  dara 
Tobis  sunt  F  298, 14  nbi  divitia*  clar» 
hai>entnr  F  959,  28  potentesqne  C 
38  magis  qnam  -henesti  apnd  socios 
J  8  quibus  per  reteras  gentes  maxi- 
mi  et  ciari  estis  F  274, 10  inter  cla- 
ros  magis  qnam  interbonos,  Tacit.  H. 
2, 10.  et  macnus  J  92  qnis  te  clarior, 
qtiis  major  F  960, 1  per  ceteros  mor- 
talcs  illa  res  clarior  est  F  349,  3  cla- 
rissimam  in  patria  familiam  F  359, 10 
viri  Consolis  C  51  clarius  esset  suum 
in  Remp.  stndium  C  49  fiert  licet  C 
3  acceptnmque  J  70  Clarus  atqoe 
magnus  nal>etur  C  53  abunde  poUent 
potensqoe  et  clams  est  J  1  tam  da- 
ms  noque  tam  egregiis  factis  erat  J 
69  talis  bnmBDitatis  intellertu  cla- 
mit  Ms.  Valer.  v.  l.  11.  edd.  non 
eamit.  in  tantam  claritodinem  brevi 
pervenerat  J  7  artes  animi  qnibna 
snmma  claritndo  paratur  J  2 

Claram  fieri  licet  C  9  in  congressa 
lacerent  J  59 

Classe  pulcherrima  exui  F  915,  1 
hoetinm  vitabnndus  F  299,  22  fnsflB 
fngatseqne  C  79  mare  patefactnm  F 
931   15 

Classtbns :  non  more  majoram  ne« 

qne  ex  classibns  J  86    ex  confusb  6. 

sorti  C^nturiae  vocarentur  F  364,  15 

primse  onines  jndicare  placet  F  354 1* 

0    prima  jodida  F  858, 16 

Claodebat  nihil  secordia  F  328,  10 

Claves  adnlterinas  paret  J  12 

Claosi  in  teoebris  cnm  mcprore  et 

Inettt   morte  graviorem  vitam  exi' 

gnnt    J  14     undiqne  opi>ido  J  67 

aliod  dmisnm  in  pectore  atind  prom- 

tom  in  lingna  C  10    montibuA  atqiie- 

copiis  Imstium  C  57    clansnm  tenct 

atque  obsidet  J  24    fame  ferroqne  J 

38 

Clemens  erat  is  rnmor  J  22  alvefts 
clemens  Cnrtins.  et  Ovid.  9.  Metam. 
4.  Auster.  Stat.  5.  Tbeb.  94.  rati- 
bus  demens  insula.  Claudian.  et  albt^ 
quo  non  romore  secnndo,  Palladii 
penetravit  aaor.    Bonna  at^ne  de- 


INDBi^  «HAMlfAVfCi;» 


iFUtti  7*  Ea  vtfo  ctomntk 
«rit  consiiluisse  ne  F  S45, 11 

CUentels  mnltaB,  vetns  nobilitnS| 
jnajomm  facta  fortia,  cognatoram  et 
tffininmopea  J  85  ciientelas,  gloriam, 
diimUtem  F  3«7|  18 

Coacta  Italia  in  angnntias  scinditnr 
in  dao  promontoria  F  SSO,  18 — rges- 
tate  tocorom  rapto  Tivere  F  831,  11 
volentibus  quam  coactis  imperitare  J 
lOa  rernm  necessitndine  J  48  qnat 
nox  eoegerat  sedes  habebant  J  18 
finitimoa  armit  snb  imperium  J  18 
<|ttos  omnes  eadem  metoere  in  unnm 
coiigit  J  31  pecuniaa  29  Tacit.  W^ 
4$.  armatns  intentnsqne  milites  co* 
^at  J  100  cogendi  potestas  erat  J 
*M  pancos  fama  oognitos  accire  et 
ambiendo  cogere  J  84  cogere  ad  mU 
Viiam  J  85  exercitnm  snpplicio  J  85 
miercitum  Dyrracbinm  cogere  K286, 
23  ut  ex  Latlo  et  a  sociis  cogeret 
J  05  mi^ltitndinem  in  unom  J  80 
.  Coaeqnandis  montibus  C  20  Co» 
vqnari  gratiam  orooiiim  difficile  F 
357, 17    dignilate  F  355, 1 

Coaleacat  concordia  inter  F  353, 

19  ilex  intcr  saxa  coalnerat  J  9k 
novi  veteresjine  J  87  hi  poslfqiiani 
ijn  nna  mcenia  convenere  &c.  qnan^ 
facile  coaiuerint  C  0 

Coarguaot  dissimulantem  prspter 
llferas,  sermombns  Scc.  C  47  si  faci« 
Boris  coargueretur,  Tacit  AnnaLiXiii, 
20 

C4>(Hcartae  naves  F  317, 11 
'.  Cmlo  terraqne  penuria  aquarnm, 
arbori  infoecuudus  J  17  noete  no 
onbibaa  obsciu atum  J  38  et  F  300, 4 
coslo  tanta  missa  vis  aquae  J  75  faeta 
id  cttlum  ferre  J  53  strepitns  ar* 
pomm  nd  cmlum  ferri  J  60 

Cmperat  ubicnmque  in»eqni  J  60 
nti.ceeperat  in  hyberna  J  100  aita 
hninicemodi  cmpere  fiert  C  51  pest 
nbl  siientium  coepii  J  33  cum  pri- 
mnm  deditio  coepit  J  62  ex  .virtot* 
nobiUtas  J  85  nbi  dies  J  01 
.  Coercere  omnibus  modit  socios  C 

20  bcneficio  nietu  coercitnm  J  01 
Cogites  fac  C  44    indigna  virtntn 

Ina  F  340, 14 

Coffuila :  egregia  tna  fides,  re  C  35 
4odiaonem  per  nuncloa  oognitam  np- 

Srobat  F  202, 14  Metelli  rebna  J  55 
teris  J  73  consilio  per  Sangam  C  41 
etC45  indicioC46adveiitn  Boccbi 
J  101  famapancos  J  84  esperimeQtis 
cognitnm  emt  Meteli»  J  46    c«m 


Ugnra  promisan  cnfflHaan  mUy^fm^ 
cognoscendnm)  J  08  aBte  tn  cogni- 
tum  J  110  sibi  per  Dabarem  ex  Sylln 
cognitnm  J  112    Ne  alinm  polnieBl 
ac  NiimaotiaB  cognitns  e*set  J  U 
Cic.adServinmxiii,2.  honiianni  prv* 
dentem  et  officiosum  cognoacea  (pro 
experiri  in  utroqoe  loco)  et  pro  sen- 
tire.  Virg.  Nec  tam  praeacalea  nlibi 
cognoscere  Divoe.  Nobia  neqne  beilo 
neqiie  pace  antea  J  10  Tacit.  Hi»  1* 
milii  Oalba,  Otho,ViteUitta,nccbene» 
ficio,  nec  uguria  cogniti.  Ager  Imali* 
biia  J  48  In  ea  cognoseeodn  (R«pnl^ 
lica)  F  348,  8  rea  pariter  aiieBdevn^ 
cognoscem  qnid  boni  ntriiqnc  csset 
J  88    fuere  qni  inimicos  snoa  (biter 
cadavera)  cognoscerent  C  61      Eo 
sensn,  Plcutus,  Pmnnl. :  N«n  ve»ttn 
nntrix  primnlnm  me  oognnvit.   Tcr« 
Ennuch.  v,  28 :  ite  nlnenmana  l«| 
fngitando,  ne  ^nis  ■ 
Senecn.    item  Ovidins.    qnit 
mandata  Bocchi  cognoscit  J 104  rent 
omnem  uti  cognovemnt  nfinriant  O 
41    operm  pretinm  eat,  cnns  doaMa 
atqne  villas  cognovseris  in  oriiittan  mo> 
dum  eiaedificatas  C  12    nbi  de  a4« 
vnntu  Marii  eognovnnuit  J  87  eos 
mores  eamque  mode»liam  viiicognn^ 
C  51  id  an  caan  acciderit  panms  cog- 
aovi  J  70  •  Cnm  prina  onsnen  signn 
sna  cognoviasent  C  47    nlM  cognnwt 
iter  ejuji  ex  perfngui  C  67    de  rr gnna 
societate  cognovit  J  82    pm  recng* 
novissent  comp.  pro  simpil  nt  ampe 
Liv.  35.  Pote^tas  domiaii .  ren  anns 
eognosoendi  factn.  Apnleittamnspnsi ' 
tis  utitur.  snum  sigiilnm  mcogimacn3 
Metnm.  x»-p.  243 

Cognitionem,  sffinitateflay  pimtecen 
ftrdna  inter? eniase,  ad  boe  Ac  J  111 
etnffininmj  14ctj85 
pitem,  aut  cognatnm  C  61 
.'  Cohom  pr»toria  C  m  Pelignn  J 
105  vetemnas  G  50  legionnnna  i 
51  delectae  F  300, 0  featinna  emii* 
posneral  F  332,  4  eKpeditaa  J  46 
nnxiUariia  J  03    prmleccia  J .46  * 

Colam :  neqne  iiloa  nrfr  me^polen» 
ter  J  85  nti  colnntnr  boni  mocen  F 
353,11  colile,  observnte  tnlena  Iwn 
vimm  J  10 

CollatU  cai»tria  F  308, 20 

CoUe  adverso  evadpnt  J  5S  sed 
cx  medio  qnasi  cniiis  ofiebntnr  J  4S 
nditissinNUf  F  987,  U 

Collibnianant  ^om  victnnbnn  C  H 
¥36%4 


STOMTiCUfti 


zltii 


C«lkM:mtsigqa  ia  «obskiiift  arctiui  C 
fti^  maft  J  49  •dverMiDi  pedite^ 
liMtiiMa  J  61  in  proviiiciaui  quw 
pf«Kiiiw«»t  Numidw'  hyemandi  Kra» 
tiacoUocmt  J  61  praudiU  coliocatit 
C45 

.  Cotto«|nio :  in  roUoquio  verba  fmcit 
JS8  dieni  diUgrret  J  108  diemde* 
erafeBin  J  IIS  penuiiMo  railitibu»  F 
Sa6,a  «lomside  pmce  in.coiloquinDi 
imiretnr  J  itS 

C^iua  Thereon  J  19  ^t  moniGif 
puLliUtebaiit  C  68  frnmeotnm  per 
nmuoipim  et  Gokioims  dare  FS47,  It 
ipnltft  em  oolonim  et  monicipiis  C  17 
dcdocendte  TriuraFimm  J  42  in  co« 
looiis  coattktttmi  F  853, 18 

Colmt  ei  extmo|piit  C  15  Vmrro 
Piometh.  extmoffNibat  More  eviret- 
ttkt  eolet.  8i€  Imbott  odot,  mpud 
Tetent  et  Plmnlnni.  voltn,  oolere»  me 
mola  eorporit  mtqne  mninio  vmriot  J 

Ooainot  meiiter  inttmre  C  60  f n> 
oiemiomm  otlentmbmt  F  827, 82 

ComitmUis  AUobrogom  per  insidimt 
deprehciidmot  C  40 

Comitiit  hmbitit  C  24  comitiomm 
daetTenkC26 

Commoeolmret  te  cnm  Jngnrthm 
J  182  qoorom  mgitiit 
mlmmmtor  hiQt  beoorom  F  848, 
11  prtBter  tmteHilot  commmcoktot 
F  276, 1    te  mmbittt  Cic.  pro  Ctel. 

Gonmiemtibni  initio  pmrmtis  J  28 
CoaoMicmtit  (i.  e.  mlieaiHli  licentin 
peggnii  qnmtitn>  F  880, 2  (qooteoso 
Itpnd  iavioro  mlioaqae  tmpittioM). 
Pnrmti  frunientom  dmre,  eoromemtom 
pnfftmreJ46  obi  ttipeodiom  «t  com- 
nmentam  iofovermt  J  90  tpe  mrapUof 
J  .76  molliqoe  interiermnt  intidiit 
InlrooDm  P  298,  t 

-  Cqmmemormndo  exprobrmm  F  864, 
S  ^pud  plnrm  de  ton  inmolentim  oooi^ 
MmoremF  864,9 
.  Gooraiendntiooi  metp  triboitfidor 
cinm  ogrefim  tnm  fidet  C  86  tihi 
«ommeodo,  tosqno  fidml  Ormdo  C  86 
.  Commercim  prohibebmnt  ignmrm  li» 
«nnJl8 

CommiooitR  oi»  et  mlters  tcols 
J  60  regol  opet  J  68 
:.  Commitermt  modaciflt  virilit  ftri- 
'  nora  C  86  roramittere  in  se  mmlom 
^tdnom  F  852, 22  qni  sceierm  com- 
Itoilli  telpttySeDce.Phmaitm«  827.  mt 
lit.  CSorp.  Chritti  Sceptra  c4a|.  «• 


onde  a  tbfonlnriit  prielinm  < 
possit  C  60 

Conmiodo;  inimicilimt  ez  e«  testi« 
mmre  C  10  ex  eomiuodo  pngnmm  ia* 
cere  J  82  de  P.  R.  coinmodo  cnm 
iis  disserere  J  102  mmjus  ex  otio  men 
Reip.  veotornni  J*  4  Regis  omniiiot 
tuis  rebos  mnteferret  J  16  quod  Gom«* 
modttn^est  tmbnot,  rapiiint  F  850,  T 

Commonefmcere  beoeficii  toi  J  49 
oti  nos  commonefmcims  qomm  converm 
tit  Resp.  F  862, 12 

Commormtus  paoiolum  C  59 

Commori  hottibiit  F,  286,  U  m»- 
nori  pio  Hegesippot  i,  17  tic  Co^tx 
Bib.  Pub. 

Commolot  meto  mtqoe  lubidiof  J 
25  totolitm  re  J  64  neqoe  lerfpre 
oeqne  grmtim  F  868, 12 

Commone,  mlterom  com  Dit,  qltc^ 
som  cnm  k>eUoit  C  l  cojot  mrbilfntn 
commnoibot  negotiit  cootulerekor  J 
106  otrinsqoe  popoU  finit  J  79  ooo  tet 
oom.Uceotiatgereretar  J 108  nnnqpBa 
atperior  F824, 10  oobUiUtit  mmlnm 
J  64  omoiora  natoram  J  85  haliir 
tom.traiitgreAot  F  822,5  omaiom 
hostes  otte  J  81  pro  commoni  im* 
perio  privatim  sibi  qoisqoe  tervilutom 
pepent  F  862, 6  necestitatibot  pclh 
vatim  milii  .contnlere  F  208, 10 

Commonias  rem,  stabtUatqne  F 
861>'16   aoom  locot  ( Jogmtha)  J  66r 

Ckimmooicaste  caotam  civiom  cnm 
tervit  fogitivis  C  66  commooicato 
consilio  G  18 

Commotare  (toam)  cootomoUam 
▼Ha  tua  F  851, 10  comotolatio  taota 
imsettit  pottqoam  J  18  commotnlim 
ordhubnt  J  49  et  101 

Comparant  simol  delenimenln  «4 
difieront  vot  in  adveotnm  F  806^  10 
exercilum,  pro  temqiore  el  jpericolo 
C  80  domum  toam  vi  ct  rapiuit  fvr 
nortam  tibi  ac  toit  F  862,  12  iit 
(pmois)  oteodom  ceoteo  qom  legibnt 
«ompnrata  sont  C  51  comparate  me 
homioem  oovomcomUiommtoperbia 
J  85  qoi  hoc  malom  poblicom  clan* 
desUois  coosiliis  comparavemnt  P 
818, 18  AmicithM  com  animi  latiooo 
lom  facUiot  eloqnentia  compamtat. 
Cod.  vetas  Pelreosis  amiratiooe  su^ 
pra,  ted  recentiore  oiaon,  M.  Cicoio 
de  Invent.  i,  1 

Cooipori  artem  noani  egregie  mira^ 
hilem  F  849, 1  Compcrior  ipte  eol- 
iigo.  Qommbom,coa^ieriebamaihil 
od  pmnplvlnm*  Ter*  comparior».  ali 


klhr 


IN  Dfik"6BAifirimci7s 


•llo  GOgtt4»ifo.  Iif  €a  tIU  mtiUa'l«^' 
g«D<lo  atqae  andiendo  ita  eoraperii  F 
t56,  13  aa— AD — casu  param  «ooi- 
'  perimi»  J  67  et  J  113  comperior  J 
108  Tacit.  Hist.4.  gravem  virnm 
fiiiMe  compenor.  Apaleint  1.  Ibi 
•go  comperior  omnes  jndlcea  tanto 
«lanrrexisse.  qnod  nbi  comperisaet  J 
92  -poBtqnam  de  rebna  Vagm  actii 
comperit  J  68  ea  rei  pro  magni- 
tndine  parnm  comperta  C  9S  nbl 
Roma  comperta  sunt  C  36  et  alibi. 
Dottqnam  Metello  comperta  aant  J  76 
Legtones  Val^riante  comperto,  i.  e. 
enm  comperisaet  Pontom  coDiidi  da- 
tnm  F  319,  ft  Eadem  forma  Terent. 
Ut  illnm  seninm  Dii  perdnint  qni.  et, 
Ennocbnm  snain.  Centanro  magon. 
Virg.  Samnitinm  emst  tria  millia  tre- 
-oenti.  LiY.  in  omnibns  hlsce  ustan- 
tlie  mntatnr  gfDUs  et  refertnr  non  ad 
▼erbnm  qnod  rem  deelarat,  sed  ad 
Ttm  Yerbo  signiiicatam.  nihil  fre- 
^ineotius.  V.  Tacit  t,  66,  It,  16,  4row 
perienlo  atqne  ne^tiis  eompertiim 
in  bello  plnrimnm  iqgeninm  posae  C 
1  ez  aliis  rebna  magli  onam  quod 
cniqnam  id  compertnm  roret  C  14 
ego  habeo  militea  C  «8  de  lis  hand 
facile  compertnm  BanmTerim  J  17 
de  eo  tibl  compertnm  erat  F  363^  4 

Competere  aoimOy  anribna,  lingna 
F  286,  13  Tacltnt  Hitt.  Ltb.  U^ 
'cap.  73 

Compleri  omnia  litctn,  armis.  &e. 
C  51  cohortes  pro  nnmero  militam 
C«6 

Complores  boni  prmsidinm  In  eo 
potabant  C 19    non  m  exercitu  J  6 

Componas  prmbeo  exemptnm  qno 
rectins  tua  F  312,  6  pro  pacare 
Tticit.  145,  dic  terrm  et  marin  timol 
omnia  componenda  snnt  P  346,  18 
•belli  J  103  cetera  in  maNis  F  8i8, 1 
armis  parta  P  340,  14  beliam  goii> 
ditlonibos  J  112 

Comportare  fmmentnm  J  47  an- 
rum  domnm  regiam  comportant  J  76 

Composita  non  sant  verba  mea: 
parum  id  facio  J  85  facandam  et 
compositam  orationem  J  85  Compo- 
aite  atqne  magoifice  ca^nm  Reip.  mi- 
serati  snnt  C  51  bene  et  comp.  Cm- 
aar  in  lioc  ordine  d«  Titn  et  morte 
disseruit  C  52  Tacitns  H.  iii,37.  oom- 
posita  in  magn  ificentiam  Oratio.  Hoc 
«enavCicero  i«  de  Orat.  -  eomposite 
et  apie  direre,  et  Gompositm  oratioDis 
ioaadiiafidemaoditoriaatteatan.  ^w* 


tto  eomposltl  F 17«,  6  Koni*tMr«ldt 
redemti  J  i,  4  ex  sdeatia  reboa  paea- 
tis  composlttsqne  J  43  pro  paearc 
Tacitns  i,  45.  padsci  It,  68  Phn.  Ep. 
11.  Lib.  ii.  Tir  dispositns  eodem  senso. 
paratia  eomposltis,  &c.  J  94  exer- 
citn  in  hybemis  J  103  dolo  dlgrt* 
dinntnr  J  111  ez  compooito  piohu 
bnerat  F  290, 11  ex  corpore  etmn- 
ma  genns  homioQm  eat  J  9  dete 
ipso  prinmm  qala  compaoitmrns  ea, 
drc.  F  349,  l  in  seevBda  fertiDatt 
coborles  cOraposnemt  F  3i9y  4  Tacit. 
xiiy  20.  H.  W,  36.  qnallcamiqae  MdO 
tn  rictoriam  compotnefia,  ftn  alia 
omnia  fntum  P  340,  21  Rea  millliae 
et  domi  gestas  compoani  P<71,2  F 
274,  8  Sle  Tacit.  H.  !▼,  1.  cmlem 
forma.  1%rent.  Em^  Utilhim  dfi 
desrqne  omDea  senlnm  perdnint,  qm 
me  hodle  mmoratns  eat.  -  et  Enmi- 
chnm  i,  4 ;  acta  patram,  woiiiDicuta 
belli  ms  CmMnui,  dEc.  Hocletattm 
priedarum  cnm  latronibns  F  317^  SlCy 
ndem  componere  *  edhibet-Ma..  Cor- 
poris  Christl  Martiai.  Eplg.  1^72. 
Massyli  leo  fama  jvgiy  pecoriBqne 
maritiis,  Lanigeri,  miram  conpoanere 
fidem:  sed potior  lectio  eat,  Mb«m 
qua  coiere  nde,  toI  sI  a  vDlgala  i^ 
cedeDdiim;  Mlra  componete  fide. 
Ceteram  Idem  Codox  pm,  pro^tor 
Hellcs,  leglt  portitor. 


^^  I 
pace  fefellit  amor.  Propert.  11,2. 
Ubi  Metelli  dlcU  cnm  fnetia  compo» 
snit  J  48  phim  de  bonla  fite»  im 
deterias  compoanit  F  332,  \% 

Comprobato  eonini  indiclo  C  iO 

Cooori:  sed  praUbere 
qoidem  F  283, 7 
-  Coacedemt  «etati  J  11  «ti 
tnffraglis  integer  coneederet  srtili 
Mamerci  F  270, 19  id  tempvi  qweti 
aat  Inznrim  J  61  qnOmm  in  gmtti 
pleriqne  F  273,  13  alins  allo  eon- 
coisem  J  1%  Victi  omnes  lo  gcnteii 
Domeoque  impemDtinm  J  18  in 
pancomm  domlDatioDem  itnqne  cod- 
cessem  III  nc  omnes  (In  pamsorom  ^par- 
tes)  F*  301,  6  ii  atognUa  aaimam 
<]oam  nequeo  coDceasernB  F  323, 17 
io  Armeniam  F  313,  0  ai  «defiBMS 
mails  ittjnri»  eoneosaissem  J  14  in 
paucorum  jns  atqne  dltkmen  C  20 
dNaturm  J  14  cnjmi  facnDdim  neii 
mtati  a  Maniio  conceasom  J  102 

ConeemioDe  Aaim  per  dolnmaiw»* 
tere  ei  anbTeoieateai  AaHcKiimB  V 
313^ 


vt  onvaavBi 


xlt 


adferti»  ynl*- 
C61  nitl  modo,  me  statlin 
ooiicidere.  J  101  eg regla  tna.  fana 
iJSknL  cnm.Roma.  bre^i  concidet  F 
345,  a 

QDHclllet  iibi  gratlam  incommodo 
Reipnb.  F  ZS%  SS 

CoDcione  habito  C  4S  adyocata  C 
57  ct  J  M  donatam  pro  concione 
Jivgortham  J  8  qu9  in  concione  bn- 
joscemodi  Terbii  dissemit  J  to  ade- 
rat  J  84  et  J  69  t%  concione  diacef- 
ait  J  84  nbi  cnm  tota  coAcione  ab 
e«ercit«  coiit  •  diicedere  F  8S9,  % 
IMpnli  adYOcavit  J  84  concionibnii 
popnln»  ad  Tindicandnm  hortari  J 
8Q  omnilHu  eoncionlbni  Metellnm 
capitii  arceiaere  J  78  non  nltm  con*  • 
cionii  locnm  memoret  libertatis  F 
804,7 

Concitanda:  ad  con.  ionritia  C  46 
qaanUi  nnnc  mihl  tnrlMB  concitantnr 
i  808, 8  injnriia  contnmelii^ne  con- 
citatna  C  88 

Coaoordia  ret  panr»  crMcnnt  J  10 
4)ptiniii  moribni.et  maxima  concordia 
egit  P.  Bom.  F 172, 11  et  pax  dii- 
tnrbniitnr  F  888, 10  inter  TCteres  et 
noToa  eoalcicat  F868,  U  bonnifir- 
mimdn  F  848, 86 

Concnpita  pnrbendo  perrersam 
gratiam  graUficaDi  F  846, 18 
.  Covcorrebant  ad  enm  magoae  co- 
pis  C  66  boinineiHHnninm  ordinnm 
oivniptiaMnil  F  aoi,  11.  in  castra 
tna  F  S41, 10  ntrinM|no  «iaffno  ola- 
more  concnrmnt  J  88  infcitii  iigoii 
C60 

Concnsserat :  qvod  ftctnm  primo 
popnlares  coojurationis  concnsserat 
C  94  orbis  ternnun  beUo  concossns 
foret  F  841, 8 

Cimdemnabas  alios  morte,  alios  pe- 
csQia  F  368, 88  de  hac  Toce  Mnret 
V.  Ife  90»  condemnatis  rermn  capi- 
ti^iiMn  C  86  de  condemnatis  snin- 
ninm  sopplicinm  fnitfebaot  C  61  Tcr- 
bemMisqne  capite  poenaa  solTit  J  69 
CQndiderant^  apud  lietbe  oppl- 
dnm.cni  oomen  obliTionii  condide- 
rant  F  288,  20  condidene  •atqtie  ^a- 
bii^e.iirbem  Roroam  C  -6  tribuni- 
ciam  potestatem  conditani  a^ajori- 
bna  anii  F  278, 8  conditor  (Capi«) 
J.89  iic,  et  Sectoe  Lactant.  iti,  4. 
Scholiaitps  ined.  Persii  legit,  Repro- 
Jicjialaiiesomninm  sectarumse  arma- 
Tit  «dTersosoffines  * 
C^dit(o : .  mifai  indics.magis  nn^ 


mna  accendiinr,  dnm  eonsldero  mr 
CDndltio  Tiiae  Intnm  sit,  nni  Tmdlea* 
mna,  drc.  C  80  qusB  conditio  belli 
fomt  C  21  par  est  meo  et  hostinm 
eaercitni  F  298,  14 .  81  Tera  et  ho* 
nesta  flagitinm  snperaTerit,  non  esC 
condltio :  fuisset  si  omnino  qniesserii 
F  804,  2  pro  loco,  stato,  tcI.  non  - 
licet,  ut  apnd  Virgil.  JEn,  xii,  ts.  880. 
Cur  :mortis  ademta  est  conditloi 
Metnenti  ne  si  pax  cnm  Romanfia  < 
fiemt,  ipse  per  conditiones  ad  snppli- 
cinm  tmderetnr  J  61  posse  coodH» 
tlonibns  bellnm  poni  J  112  et  F  882, 
11  differre,  Dictys  iii,  1 

Conditor  (Capsae^  Hercnles  J  89 
peste  conditos  orbis  terranim  (Ro« 
nanos)  F  816, 2 

Condonabam  alterios  lobidini  roale* 
facta  haud  fsicile  C  68  cmditnm  con- 
donare  F  841,  12  utl  per  pancoi 
tetlosos  scehis«ondonaretur  J  27 

Condocit  tn  unum  milites  J  61 

Confecti  Tulneribns,  paoci  inregrl 
J  60  qnibns  mbns  C  46  bello  C  6i 
•prselio  C  61  annis  J 11  morbo  atqoe 
setate  J  9  per  nostm  corpom  belhim 
F  816, 18  bellnm  qnoTls  modo  J  86 
ne  siti  exercitns  J  60  mandata  breri 
J  12    conllolendi  beUi,  Sce.  J  87 

Confertlro,  sed  alios  alio  qnam 
maxinle  dirmi  J  60  confertis  equis 
J  101  nbi  confertissiml  obstiterant 
J  96  in  confertissimos  incorrit  C  60 
confertD  gradn,  Tacitus  xii,  66 

C^feAsis:  de  conf.  «npplicitim  sn- 
mendum  C  68 

CoBfestim  fecit  ntnonciis  lugnbri- 
bns  F  822,  4  interpretatur  StatlK 
Maximns,  ordlne  et  sine  intermissione 

.Coofidnnt  ubi  mtis  legati  J  18 

Confinis  poteutiori  sedibns  pelk^ 
bnnturJ41  Panlus  ad  edict.  28.  de 
Fin.  R.  L.  4..  Hoc  judicinm  locum 
habet  in  confinio  prsdiofum  rnsti- 
corum,  urbanonim,  diaplicnit :  neque 
enim  confiiies  im,  sed  magis  Ticini 
dicnntnr,  et  ea  communihns  parietli- 
buf  plemmqike  disteraiinantnr 

Confirmare  pre,  asscTcrare,  ani* 
mnm  excnsso  timore  snfflere,  ex  morbo 
'ConTalescem.  apnd  Ciceronem  ssrpe. 
«imnos  eorunt  moHire,  postremo  con- 
firmare  fideni  pnblicam  per  sese  tn- 
Ttolatam  fom  J  88  territos  J  88 
dala  atqne  acrepta  fide  societatem  -C 
44  iHMtqnam  pacta  (sic  legendnns 
ex  Ms.  non  acta)  confirmata  snnl. 
Darea  cap.  41.    nbi  pro  3cmm  ft^ 


xlri 


iMDnr  oiMniiniciis 


(MH)  Mt»  racttiis^  nlsfli  ^sitm)  imifi. 
IbmIm  est  in  mliti»  repctHio  1, 14,  S^ 
B  rebttfipottrcoiifirniarifienmtiiiii  pQto 
FSft7,16  mnltapnlllmido  ac  miiiertii* 
do  cttnm  tnnm,  cimdrmtt  iiti  pfVif^ 
reBtJtt  canfiiiiiMrto^tirimoC^e  illnm 
dtem  tnt  mnnet  lalioret  ronftrmatn<> 
mm  J  49  conArmatns  tb  mnnlbiis  J  St 
iHMtivm  impedtit  J  99  pffobibeinlo 
^  delictis  «-x«rctiam  confirmevit  J  4S 
•pct  ftcttoBi»  C  S9 
. .  ConfiiiiDiRimmorUlibQiCsa  teso 
Ibre  lirfiotfttot,  Stc»  J  S6  ftcile  tpnd 
iUos  jprindpeni  te  fore  C  17  hit 
bbMs  tociisqne  C  10 

Conflarertnt  9S  tllennm  i^rtnde  C 
Ite    ittl  mniciMlm  Invidlam  C  49 

CoDfligere  stttnit  cnm  Antomo  C 
«7 

>   Cottfodere  domi  tnts  imperatnm  C 
flfl    confoditnr  pogntnt  C  00 

Confutit  qolnqne  cltssibiis  P  Sfti, 
10 

Coniflobttte  ennctte  gentes  non  Aio- 
^ere  non  contnndere  queunt  hoc  insp 
perhtm  F  S4S,  Sfl  qnotqne  fort  oom- 
giofenverAt  J  97 

Congretti  (pottqnam)  didt  se  mit- 
tnm  J  100  in  congressn  mtgnta 
cltdem  fiicere  J  69  primo  puUi  ml- 
liletJ74 

Congmens  inter  se  (mnltitndo)  nnl- 
lo  modo,  in  artes  ▼ittsqne  Ttrias  dit- 
fMilata  ¥  Sflfl,  7  Nec  alla  tox  propo- 
sito  congraens  esset  andita.  Valer.  i, 
A,  4.  Mss.  Pemb.  et  Pub.  aliqua  Tox 
congrnf  re  Titiis  Tacit.  xiii,  1 

(Mnjecerat  in  Tlncnla  C  49  qai 
quidem  mos,  nti  tabes,  In  urbcm  con- 
jectnt  F  S82, 1 

Conjicio ;  qnantnm  conjido  P  SSl, 
•10  Apnleiut  de  D.  S.  p.  41S 
'  Conjnnctos  sangniDe  J  10  habert 
eum  mtgnam  copiam  societatls  ami- 
citisBqne  conjongende  JOS  mnltot 
iamiUari  amicitia  eonjnnxerat  J  7 

CoQjniant  inter  te  principes  clvlta- 
iitJOO  SiconjurttioTaliiissetClT  st 
qnit  indicaTitset  de  conjnrttlone  qnss 
oontra  Remp.  facta  erat  C  SO  dissi- 
snnlare  de  coii}nratione  C  47  mnltot 
pnMerea  in  ea  coiynratione  etse  C 
47  patefacla  C  48  aliique  ex  con- 
jnratione  deprehensi  C  48  conjnra- 
f ionem  pateftceret  C  SO  extra  con- 
jnr.  C  S9  aperit  C  40  ori  TOt  Infestot 
conjnrationi  faceret  C  61  popolares 
C  S8  et  G  S5  prindpet  C  S7  et  4S 
iBon.tcU  C  S7     nt   ttadiiwi  eoojur. 


^dienMMiter  liMfleiit  C  4f  cMn 
mnltitudo  tuum  qnltqae  aefotiam 
exect  uerentnr  C  4S  oplbnt  fretnt  C60 

ConnolMa:  per  connnbia  Qsetalot 
secnm  miscnere  J  18 

Conqnirit  ex  agris  qnainpltttiinna 
domiti  pecoris  J  75 

Contcibntia  seeleram  agitabalv 
ftrox  animnt  C  6  Contcientiain  aaiau 
non  cnrat.  Cic.  S.  dr  fin.  88.  Snetmu 
in  Nerone,  Scelerit  coiiacientiam 
terre  non  post^,  ob  cooftcienftiam  ttn 
pri  accipere  aliquid,  Marrel.  I»  1* 
mtritl  lenoclnimn.  Qnod  ait  ff.  ad 
Legem  Jnl.  de  Adult.  mentem  exci- 
tam  vtstabat  C 16  saHsfartlonen  ex 
nnlla  conscientia  de  enlpa  proponcK 
decreri  C  S5  dt4icti  popolnm  timet 
'J  87  d  timido  ot  ex  consotentia  dif* 
fidenti  rebos  suis  J  S2  eorum  aiinm 
contdentia  aliom  mala  fama 
diebat  J  S6  ex  mala  contcientia  < 
na  timcte  J  OS  tcelernm  exagitaii 
F  281,  IS  snnt  cmqur  anlmos  ex  eon- 
tdcotfa  spem  prt^bet  F  S69y  IS  ne 
4|ait  mbdettlam  in  conacii 
ceret  J  86 

Contcii  conjuratlonia  C  S7 
f III  certaiulai  conscii  inter  te  jnxta 
seditionem  erant  F  SSS,  14  mranm 
cxagitabat  C  14  Tidelicet  «t  tibi 
qntsqoe  conscint  F  S5S,  8 

Contcitstm  plebem  RonaMm  ia 
Tilla  pecoris  modo  F  S48,  20 

Conscripserat  coh<Htet,  &c.  C  50 

ContecraTere  aras  Phllt^nis  J  79 

Consedertnt  eqni  Nunridthqneiiitcr 
TirgultaJ40  tnperioribns  locisfetta 
part  J  51  et  J  98, 52,  Ac.  tnb  ipdt  ra- 
dicibut  montinm  C  67  prope  Cirtain 
ntrinsi||iic  exercitns  J  81  iK»ctemqae 
totam  itinere  facto  J  91 

Conterendi  mannm  ant  contra  fe- 
riendi  copia  J  50  mahnt  oontcrentm 
F  877,  IS    conserturot  F  S4S,  28 

ConserTandn  libertatis  ntqoc  ao- 
genda  Reip.  fuerat  impnriiim  re- 
gium,  dcc.  C  9  Causa,  gratia,  nomaM, 
freqnenter  omittunt  Toteret.  IVeau 
Adelph.:  Ne  id  asscntandi  maglB 
qnam  qnod  gratnm  habeani  faeere 
exittlmes.  Ulpian.  ad  L.  Jidiam  de 
Adolt. :  Siqult  erltandi  crinBlmt  id 
eglt.  Notter  atlbi :  Alia  oinnia  slbi 
cnm  cdlega  ratns,  et  perconcCaati- 
bnt  ntrimqne  tatin  svlnc  i 

Cootideret  qnid  tute  raamiet  poo- 
tnlent  C  44  cnm  consldcro  qojc 
oonditlo  Titm  fhtara  alt  iM  C  80 


«T  CRITIOVS. 


•3iM| 


Cufti  >6t'  eomldtrd,  mflitet»  et  ciiin 
facta  Testra  aefltimo  C  58  Mundo 
eonaiderato,  August.  de  C.  Dcl  viii, 
1.  Codex  Regtneiuis,  tam  mirabilc 
•ed  iin  ex  vita>  ffenere 

Consilia  CatiTins  sibi  proderet  C 
M  vel  res  dc  qna  conftultatufy  ▼€§ 
ipsa  consultatio  tuta  C  41  Consilia 
execrari  C  48  non  ca  liaboisseot  de 
Rep.  S2  capi  taiia  per  otiom  et  ez 
opportonitate  J  70  vestra  accosan- 
tiir  J  85  et  insidias  eorom  antevenire 
J  88  Bocchi  specnlatom  J  108  Ca- 
tnli  secutns  snm  i,  12  pravasaspe 
tnagis  bona  prospere  eveniont  F348, 
6  disturbaveniBt  P  358,  5  dnm 
■pnd  eotf  vera  coitsUia  valuerqnt  F 
•S0,14  exeqnitar  F  856, 14  bnjosce 
i>ertlcipes  C  17  cnns  ignarom  C  -17 
toeqne  aliena  consilii  domus  C  40  i.  e. 
iioit  patens  atqne  e^posita  domus,  sed 
tecondita :  nt  Micabi  Cicero,  nbi  tuta 
consilia  babere  liceret.  Ceterom  no«> 
ta  est  significatio  rov  alieni  pro  in- 
commodo.  alienus  Iocqs  — <  tempoft 
apnd  Caesarem  et  livium  cui  Noster 
dpponit  sunm,  noo  nisl  ex  suo  loco 
|»agns  copiam  facere,  vel  sfmile  qnid^ 
et  absolnte  PHn.  aliennm  non  nterit 
in  h»c  dlverti^se  vitl,  8.  neqoe  con- 
Oint  neque  andacise  nnqnam  eguere 
O  51  caosam  aperirem  C  53  more 
majoram,  ex  consilii  decreto  imperat 
per  Lcgatos  J  02  ezpers  F  288,  9 
«HDenitens  F  286, 12  diibins  F  808, 20 
£odem  sensn,  apod  Tacitnm,  nmbl- 
Mns  con.  Kb.  80.  a^ger  F  818^  0  Si 
fd  modo  in  pectore  consiKi  est,  ntl  te 
kh  Iniiniconim  impetn  vindiees  P  349, 
f  S  de  somma  F  358,  19  snis  enm 
iniiltQm  officere  C  27  noctumis  C 
43  patratis  J  13  Clandestinis  hoc 
tnalom  pufailicum  comparavernnt  F 
#18,17  fortibns  F  357,  3  fieip.  af. 
Itief  unt  F  358, 5  commtinleato  C  18 
prtvato  C  29  neqne  exercitus  MalHf 
^nanlns,  ant  quo  consiKo  foret  C  29 
Sn'  novo  defensionem  non  statut  pa- 
TAfeC 35  quo servitia repndlet C 44 
cum  nelario  coHsiHo  ncelerdtorum 
-Resp.  in  maxima  pericnla  venerit  C 
62  Valer.  pestttero  sibi  nec  utili 
"Reip.  consllio  se  a  Cvsaris  concordia 
abrnperat  i,  8, 9.  Mss.  ibid.  post,  et 
liasQ  tantnm.  eo  consil.  nti  perfnge- 
rent,  &c.  C  57  bonns  et  prselio  stre- 
nnns  J  7  panca  praesenti  consilio  lo- 
cfitus  J  99  vetere  consilio  omissono* 
^mm  qflsereret  J  70  otrinsqoe  diet 
inaidiis  statuitttr  J  79    oontra  taotas 


diflicoltates  eousKto  iMio  fdo^Meri 
J  00  forte  qaam  coaiiUo  meliwl 
gesta  J  02  tantomiiKKlo  neano  eoa^ 
silio,  neqne  maott  prierem  altum  patl 
J96  ceteros  anteibat  P  279, 19  ad 
boc  bellom  roayore  stedio  qnam  con* 
ailio  prorectom  F  298, 1  valera  de^ 
oet  F  856,  29  ln  consiiio  Deornm 
admisit  Jopiter  eptimus  maximns  P 
364, 11  oiniiinm  administer  assnmi- 
tur  Scaoms  J  29  non  foit  rbnsilinm 
•ocordia  atqne  desidia  bonom  otinal 
cottterere  C  4  eepit  oppriraendm 
Rei|>.  C  16  in  Nonas  Feb.  cotisiUttnl 
caedis  transtttlerHBt  C  18  ^ciie  ad 
taie  adduci  posse  C  40  qno  mimiA 
novom  capiamtts  C  51  vannm  C  52 
consilium  capitis  sibi  quisane  C  52 
ReqQe.con.  neqHe  inceptumnllnm  fhis^ 
tra  sunt  J  7  eoram  coosilwm  balpet 
J  62  ejns  mirtri  J  64  ex  eopia  ro'' 
rnm  consiltnm  trahit  J  98  (i.  e.  da^ 
cere,capere)alibi,  dubinm  belli  atqnO 
pacis  rationes  trabere.  Nisi  forto 
cui  pacem  pra^stare  et  beUnm  patl 
consilinm  ett  F  280,  8  pnbUcnm 
cormperant  F281,7  Ceternm  con« 
ailiom  est  Tigranis  conficere,  &c.  F 
815,16 

CoDsistere  pro  opere  militea  J  9i 
ot  J  53    Consittts  arbnstls  ager  J  53 
Conspectam  Marti  Haferat  J  86    4 
eonspecttt  panUsper  J  67 

Conspicitnr  monte  degredionf  cnm 
exerdtn  J  49 

ConstalMit  milii  imilta  agitantl  pan* 
eorimi,  &c.  cnncta  patravisse  C  -58 
P32f,3  conatat  fnisso  F  328,  3  mi* 
hl  pro  vero  constat  F  359, 9  comtan* 
lins  atqne  seqnabilitts  sese  haberent 
Tos  hnman»  C  2 

CoBstituas,  victoriam  composnerls, 
&c.  sed  jam  quo  melins,  faciliusqne 
constitnas  F  340, 21  in  coloniis  civc^ 
F  352, 13  parandi  Jnris  et  Majestaiis 
coDatltnendse  gratia  bia  per  secessio* 
Dcm*  occupavere  J  31  at  Lentulns 
oonstitnerat  ut  de  actionibns  Clcero- 
nis  quereretor  C  43  iliosqne  nosqne 
et  socios  in  firma  pace  conslitnes  F 
844,  19  fiiiesqne  imperii  singulis  J 
12  cobortes  in  fronte  C  69  agmen 
coaatitit  J  49  ^antem  in  prseliis 
nti  ducem  constituerant,  Valer.  i,  5v 
Mss.  dnce  ati  institaernnt.  El  ne- 
gotio  proxiimim  dieni  J  93  in  IVre- 
dspU  tropsea  de  victis  F  328, 6  Con» 
Jurant  Inter  se  dein  compositis  inter 
se  rebns  in  diem  tertinni  constitnun| 
J  66 :  rarissime  slnnquam  iioc  tigni* 


^tm 


INDISX  GBi,k}g}fXT^CVn 


fl|:«to,  qoaiHlQm  Terevtiiit,  qoMlem 
constitutae  nuptUs  in  hnnc  di^niy 
And.  ip  5.  et  constitnero  tempm  ali- 
wfii  rei  in  iii.  de  B.  C.  CiMar,  iter 
•4  Cirtam  constitoonty  J  81  (pro 
iter  fecere)  quae  nlilin  fisa  constitu- 
unt  J  111 

Conttrata  telis  omnia  J 101  ttrali 
«Msibnt  caapi,  Cort. 

Constmcta  maria  C  IS 

Contnefacit  ordinet  habefe  (multi- 
tndinea)  J  80  Conaneta  babeam 
omnet  laborea,  p^ricnU  J  8C  Con<i 
aneta  peten»  e  Buctibna  anlra,  Oeorg. 
ir»  87 :  ut  cons.  amorem  facile  cer? 
neres  rejacit  te  in  ilinm  flent  qnam 
fam.  Andr.  Ubi  contneta  non  tuppe» 
tnnt  F  S44, 0  Tereni.  non,  snppetunt 
dictit  data.  eo  vero  contneti  eqni  (de 
OiiMeloqnitnr)j60 

Contnetndine:  publicam  miteromm 
cantam  promea  oonsnet.  tntcepi  C  M 
Qcero  pvo  Arch.  ^o«  de  canta  pro 
meacon.  breyitertimpUciterquedUi^ 
Qnm  qnanqnam  Kraf  ta  tont|  tamen 
eontnetndine  jam  pro  niliilo  hakieatnr 
J  31  tx  copsnetudine  ratus  J  71 
bene(ecere  Jem  ex  consnetudine  in 
naturam  Tcrtit  J  86    Tetns  stnpri  G 

Consnefit,  ticnti  in  solennibns  sa- 
eris  fieri  consoevit  C  29 

Consul :  Tobitcum  una  consol  agam 
090  desi|natnsC(»0etJ4S  exfac- 
tione  media  F  SOl,  16  non  ex  opo? 
lcntia  sed  exdignitate  creetor  F  854, 
6  a  Con.  rogatns  tententiam  (in  ^ 
natn  tcil.)  C  60  magna  illa  Con.  'uo" 
peria  et  patrum  decreta  vot  exeqoen- 
do  raU  efficitit  F  805,  8  Consolet 
declarantor  comitiis  habitis  C  24  dcr 
clarati  J  27  darent  oper«m  ne  quid 
ftetpublica  detrimonti  caperet  C^ 
decemit  uti  con.  delectom  babCant 
C  80  faca  J  85  fecittis  not  F  S2S,  20 
factom  con.  acceperat  J  82  neqoe 
intidiae  contiili  procedebant  C  82 
consuli  intidiat  matnreot  C  S2  inii- 
diaro  consoli  imponeret  C  48  dili- 
sentia  clariss.  viri  consuUs  C  51  de 
tiicto  consulis  conventus  agitari  J  80 

rir  ambitioDem  consnlis  memorabani 
86    neque  consoUs  et  aliorum  prin- 
cipomFfi75,lS 

Consutam :  tuatBe  injurias  perse- 
qoaran  regnoconsulam  J  14  ReipuU 
F  824,4  Conmmoibosnegotiit  J  105 
de  oxore  potoit  honestins  censoli  J 
fl5  tibi  quisqoe  pro  moribns  J  58 
perverse  remm  potentea  F  S40|  0 


obi  ira  Unpolsi  mole.eoMilneriot  C 
51  obi  con.  matnre  facto  opos  est 
C  1  Reip.  joxta  ac  sibi  C  87  £a 
vero  dementia  erit  consnlniwe  ne  ex* 

EBllerentor  F  345, 12  com  uxore  de 
epob.  F86S»  22  consultom  est  de 
RiiodiisCSO  si  con.  ambobns  vellet 
et  ratam  pacem  J  112  'Senatos  a 
Bestia  consultus  est  J  28  Kemst 
Senatns  de  provinciis  conanltus  J  62 
Senatnm  de  fcedere  consnlebat  J  S9 
invadere  mann  consnlere  milltiims  J 
98  Cicero  ad  Maroel.  iv,  9. :  Tnum 
est  consulere  incolomitati  et  vit», 
Scc.  Cspsar  B.  O.  talntt  militnm  bcfla 
Tacit.  iv,  6B. .  de  vita  atqoetcrgo  re- 
gio  more  F  278, 8  nen  cogntis  ne? 
cessitatibns  privatim  railii  consnlere 
F  296, 18  sibi  regnoqne  soo  J  63 
ne  gravins  in  eom  J  13  ConsoUto^ 
•latim  Seoatos  J  15  animoa  In  eon- 
solendo  UberC52  dignitati  mogis 
qnw  irsB  J  8S 

Consnlares  omnes  itemqne  Senatns 
magna  pars  C  58  consnUve  impe» 
rinm  Bom«  haboerat  C  55 

Coosulatnm  petendi  C 16  nd  Con, 
mandandnm  TulUo  atndia  homionm 
acccndit  ea  res  CS8  mandalnr  J  78 
nosterJ85  mUu  fnit  F  848»  18  ge* 
rebatJS5  petere  J  68  Nobilttos 
intersepermannstradebot  J63  tesn 
ex  victit  iliit  tpolia  cepitse  J  86  ex 
rapioit  adeptnt  est  F  280, 16  n  prin- 
cipio  cons.  soi  C  86  ingens  cnpido 
exogitabat  J  63  cui  contolatna  moxl- 
mom  imperinm  maxinio  dedecori 
foit  F  355, 23 

ConsolU  et  decretn  ^oinqoeonii 
refcindi  J  11  Proprie  qnm  ex  con- 
dlii  lententia  statnuntnr  ot  docietn 
i|n8e  magistratns  nen  ndhibito  coock 
lio  pronontiat.  liv.  lib.  iii.  hmc  dnn 
jucgit,  levius  enim  vaninaque  eat  soa 
decreta  et  coasnlta  tollere.  pro  con- 
liliit  utitor  Tacit.  moUibna  cooanltin. 
An.  i,  40.  omnia  non  bene  consnltn 
in  vfrtutem  trahebantnr  J  92  teoe 
onraia  cum  illo  integra  habcre  J  199 
facta  consnltaqne  ejut  semiUiio  F  808, 
24  contulubant  Reip.  C  6  de  re- 
but  dttbiis  C  61  in  medinm  P  glT,  2 
Contultor  idem  ct  socins  J  85  vti 
feotor  consnlior  sibi  adsit  J  101  J». 
vem  ant  alium  quem  deum  conanUo- 
rem  expcctatis  F  305, 2  copidine  nt- 
que  ira  pestimis  consnltoriboo  graf 
tori  J  64  prava  incepU  conaQttori* 
bos  noxmette  F  280, 2  eopim  ndsint 
F848|8 


HT  CRITICCS. 


xlix 


Consultatioiiibtis  prolntandi^  J  2t 

Consulto  et  matare  facto  opvs  C  1 
lenios  ai^ere  J  60  trahi  ab  impera- 
tore  J  64  velat  opere  atqae  consolto 
pr«cep8  J  02 

Coniiimere,  rapere,  sua  parvi  pen- 

dere  C  12    sua  atqae  alteiia  F  S44, 5 

qnoff  consnnMerat  fortuna  bellt  F  275, 

13    omnes  opes  et  spes  privatas  con- 

•amsi  F  207,  10    iidem   F  206,  25 

mnlta  tamen  oratione  consnmta  J  25 

consamta   multa    oratione    invicem 

Dictys  ii,  5  et  verbis  ii,  26    eo  sen- 

«a  qno  Cicero,  consamta   snperiore 

liiotn  et  exhausta  (aetio)  de  Orat.  67 

maltis  diebns  per  dabitationem  con« 

•omtis  J  62    laboribns  J  03 

•  Contactu :  nea  patiamini  licentiam 

scelernm,  qaasi  rabiem,  ad  integros 

eontactn  procedere  F  282, 6    . 

•        Contagio  qtiasi  pestilentia  invasit 

\  (loqaitar  de  moribos  imminntis)  C  10 

-X^ontemnetur :  quam  formidatas  eit 

antea  tam  contemnetor  F  278, 15 

Cootemno :  corrigi  qooniam  Torba 
contemnitis  C  52  noTitatem  meam 
J  85  contemto  imperio  Testro  J  14 
•e'e  contemto  metnendam  effecit  F 
S80, 12  Inerat  contemtor  animus  et 
saperbia  J  64  ne  viTere  contemtoa 
▼Iderer  J  18 

Contendat  cnm  majoribns  snis  pro* 
bitate,  &c.  J  4  cum  legtontbtis 
panra  mann  C  53  con.  -dolls  at- 
qne  faUaoiis  qaoniam  bonae  artes  de- 
«unt  C  11  in  castra  ad  Manliam  C 
36  per  repnmn  Ariolian.  ad  c.  quam 
maximis  itinMibus  F  317,  10  qnse 
eontentio  dlvina  et  homana  jcnncta 
permiscuit  J  5  ex  sna  con.  seditio 
oriretar  C  34    modus  erat  C  38 

Coatinentia  libidiBi  oppon.  C  2 

Continoare  binas  aot  amplins  do- 
mos  C  20  magistratam  nitebantar 
J37 

Continnit  animnm  a  eonsaela  libU 
(KneJ  15 

Contra  natnraih  corpns  Tolnptati, 
oAima  oneri  fuit  C  2  imperiom 
pagnaverat  C  0  at  hi  cootra  igna' 
vissimi  homines  C  12  sic  Terent.  At 
tn  nihi  contra  nunc  videre  fortuna- 
tno.  pro,  4(  ivtanln  etiam,  vel,  ut  in- 
qoit  Donat.  Vicissim,  ex  adverso,  e 
regiooe.  eos  snmma  opo  nitebatar  C 
36  oM  vitlet  Catilioam  contra  ac 
rolwi  erat  roagoa  vi  tendere  C  60 
Qleero  pro  Syluiy  Jam  enim  faciam^ 
it€,  oontro  atqoe  in  cetoris  caosis 
Mpk.  H  Ym.  Cks.  Jnd. 


6eri  solet.  Falso  oneritnr  de,  htk 
Nam  contra  repntanao  (inqnirendo  ifl 
contrariam  opinionem)  J  1  At  cott*' 
tra  Jognrtha  trahere  omnia  J  36  et 
pro,  e  contra  J  76  sed  mibi  contra 
videtur  J  85  clariores  sese  putant 
qnod  coutra  est  J  85,  07  F  323,  1 
342,  8  timorem  animi  praemio 
sceieris  adeptiim  sese  videt  J  20  in- 
ceptnm  snam  venisse  J  25  pericula 
et  insirfias  firmissimus  J  28  Injoriaa 
armati  eatis  J  31  decus  reginm  J  33 
Jus  et  injurias  omnismonitns  forct 
(cojos  impodentia)  J  33  Vernm  niti 
J  36  bcili  faciera  J  46  libidinem 
aniroi  snl  recte  facere  C  51  contrm 
Remp.  facta  C  30  ea  oppidanl  saxa 
volvere  J  57  Metellum  vehementor 
accenderat  J  64  opinlonem  J  75  M  o- 
tellum  nthii  satis  firmnm  J  80  postn- 
lata  Boccbi  J  83  tantas  difficnltates 
consilio  satis  providere  J  00  hnjm 
ordinis  auctoritatem  F  286, 1  aeta- 
tem  projectnm  ad  bellnm  saevissimnm 
F207,  14  pericula  et  ambitionem 
bonof  F  381. 17  morem  fidocia  aageri 
noftris  coBpit  F  338,  0  Spartacnm 
pngnam  ofierre  cupientibos  F  338, 17 
adversnni  consulem  beneficia  populi 
retioeas  F  340, 13  eam  nisi  (gratiam) 
F  353,  4  divitlas  magna  reroedia 
statno  F  355,  2  sic  locnti  medico- 
mm  latinissimi  Plin.  x,  50  Contra 
Urticam  remedimn  est;  stramento, 
&c.  pro  qno,  altqtiando  Celsos  alil- 
qoe  ad  utontnr.  Collyrinm  ad  pn^ 
tulas  vi,  6,  12  ad  laternm  doloroa 
compositio  est  ApoUophanis  itb.  v, 
^  6  et  advorsns.  ibld.  $  10  et  cap.  26 
\  22  bostes  factio  parabatnr  F  357,  5 

Contracta  rabio  toleravimas  F  277^ 

13    dolo  aut  secordia  nostra  F  324, 9 

Controverstamm :  adomncs  viscon- 

troversiarom  male  assnetom  F  206,  8 

Contumelia  at^ensam  esse  bonom 
ingeninm  J  82  tantam  illam  sibi  ab 
Cicerone  iropositam  Cil8.  Cic.  6  Ver- 
rioamm  :  imponere  plnrimas  injnrlas 
contnmoliasqne.  cojns  contnmeliam 
homines  ignavissimi  vita  sua  commn- 
tare  volont  F  361, 0  contnmeHaram 
in  imperatoris  pcenas  petat  J  65  snm- 
tibns  et  eontomelias  ex  rege  miserri- 
mum  servorum  efiecere  F  318,  13 
injnriisqne  condtatns  C36  contn- 
ineliosa  dicta  J  20  ex  regno  foret  J 
62    amicisF827,12 

Contimdere  aut  movere  imMrinm 
F  343, 25    nostr»  opes  contoliB  I 


I 


INDRJL   0R\MliATlGU8 


thuii<|M  aacf »  J  4S  V«rbvm  Lncte- 
liaininiiv,  056  Corpora  c«iit«rlMnt 
magflo  cftBtaM  labore.  uiide  Virg. 
Mlaai  togeni  goret  Italiay  popalos- 
qne  leroces  Contnndet.  JEm.  i,  968 
et  Oeorg.  iw^  840  Contwiotqoe  niii- 
mos  et  res  nii»eral>ere  fractni  :  «bi 
Petreiiiiis,  nuseraibile 

Costnrliare  re»,  dcniqne  omnia 
malie  qnam  Yicti  abire  J  80  Remp. 
C  t7, 48  contnrbatit  omnibos  (et  in- 
fca)  J  98 

.  Conveaas,  agros,  imperinm  taaliere 
F  816,  1 

C^nvcnerant  freqnebtes  armatl  C 
18  ati  coqvenerat  J  89  in  nna  mo* 
nia  C  6  rtenti  in  nnum  J  11  mniidi- 
tias  mnlienbnsy  viris  laborem  J  85 
ntiprins  quam  legatos  conveniret  J 
25  ubi  eos  conveaisse  videt  C  80 
8i  nibil  inter  pleiiem  et  Patres  con- 
venimet  F  309, 18  qni  convenlt  in 
niinore  necotio  legem  observare  C  51 
•icoti  Refirittbnerat,  pax  coBvenit  J 
88  apnd  Plantnm  absolnte  Ampbit. 
4.  Convenit  vieCi  utri  sint  eo  prselio. 
Urbeni,  Aco.  uti  dederent.  et  Terent. 
dic  convenisse.  at  eodem  modo  cmn 
Bostro  Livinsx.  Nuntiarenl(|iie  ei, 
«t  si  pax  coBvenisset.  et  alibi,  paz 
ita  convenerat  ot  Hetniscis  Latinis- 
que  flnvios  Aibiila  (Tiber)  finis  esset. 
et  ix.  B.  Piiiiic.  In  eas  coBditiones 
cnm  pax  convenisset.  Convenimit  ce- 
teros  per  Oabininm  C  44  ifum  pacta 
in  conventione  non  prspstitissent  F 
897,  8  Conventam  cnm  Romanis  pa- 
cem  frostra  fuisse  J  119  primo  con- 
ventu  qiiem  ab  regnlis  factum,  &c. 
J19  dlmisit  C91  vitantes  F  817, 
18  si  iiii  copia  fieret,  omnia  conven- 
tura  J  88  neri,  arma  portmi  C  80 
RomsB  per  omnes  locos  et  conventns 
de  facto  consolis  agitari  J  30 

Conversa  lingaa  eonnubio  Nnmida- 
rom  J  78  esse  in  me  omninm  ora  J 
85  considerate  qnam  conversa  re- 
rtim  natnra  sit  P  283,  8  qoam  con- 
versa  Resp.  F  369, 13  conversas  est 
animns  seger  avaritia  J  99  i.  e.  in 
eontrariam  partem.  ^n.  v,  465  con- 
versaque  numina  sentis.  Et,  lintea 
Horat.  £p.  16  arma  bnc  convertisse 
F  315,  91  nbi  regium  imperiom  in 
saperbiam  dominationemqae  conver- 
tttC  6  vid.  Tacitum  An.  iv,  3  Csesar 
B.  C.  Virg.  Georg.  ii.  in  giaciem  ver- 
|terel\cnnae.  Liv.  hsBc  in  perniciem 
Bdolescenti  vertemnt.  £t  Dictys 
iv,  14    convcrtere  imperia  sua  gratia 


aitt  spe  ant  prmmils  in  vol.  ill,  7  cod- 
vertit  ad  pedites  J  101 

CoBvicti  jodiciis  C  14  iBdicio  le- 
catornm  eenfessiqne  sit  C  59  tanti 
faciaoris  C  50 

CoBvivia  ant  seorta  exercnerint  F 
843, 14  in  conviviis  libtdinem  habe- 
bat  C  7  s^otare  plelM»  et  convt- 
viis  gratiam  qnaeiere  J  4  exorno  pa- 
Fum  scite  J  85 

•  ConvocatinnBiimomBesClT  cob* 
vocato  senatu  C  40 

•  Coopertom  miseriis  J  14  flagitns 
atqiie  nieinoribBS  C  98 

Coortum  est,  siqnid  adveni  F  356, 
5    veatos  arenam  J  79 

Copia :  ia  nmgBa  copia  rernfli  aKBd 
aKI  Batura  iter  osteudit  C  9  P.  Ro- 
mano  nunqwam  eaoopia  fnit  actip- 
tornm  C  8  qnibns  in  otlo  vivere  ro- 
pia  erat  C  17  latroonm  C  98  est 
magna  memorandi  qni  '«fS^  ^^ 
male  coosnlneriBt  C:51  Sic  Klant. 
Milit.  Copia  vix  fuit  OBm  «irvBdl 
ut  cootra,  Tata  videndi  ayqncBi  npBd 
TibuUnm  Lib.  ii,  £leg.  8  eiBeodi  ab 
Hispuiis  J  18  Adberbalis  appellaa- 
di  J  n  ex  copia  rerom  statnit  sriii 
nibil  agitandnm  J  89  JBbet  locb  ex 
eopia  maxime  idoneis,  viBcos  agtfre 
i.  e.  ex  omol  copiaJ76  ex  oopia 
tnbidnnm  5  numero  deleg it  J  93, 
103  et  ei  maxinie  falleBdi  erat  per 
amicitianr  J  61  facere  pBfBandi  J 
89  magBse  C  56  consotterBni  ad« 
sint  F  848, 3  babere  enra  magBani 
copiam  societatis  amiciti»<|ne  cob- 
jungrndse  J  83  qnoniaai  copiam  Ju- 
gnrihahaberet,  dec.  J  111  pedeatrimB 
J49  fusasCOO  armat  J  18  pa- 
rat  J  91,  35,  48  augere  F  839, 
16  sttis  filtaeqne  persolveret  C  85 
montibns  atque  copiis  hostinm  dan- 
snm  C  57  rex  fama,  genete,  BtqBo 
copiis  potens  J  14  copiis  integra 
F  991, 19  qoantis  famiiiari|His  ango- 
rentur  F  395,  10  neqne  de  capite 
nieqne  de  honore  ex'  copiis  qutsqnam 
magis  aut  minns  jiidicaverit  F 154, 4 
pro  rei  copia  mmen  satis  providciites 
exomat  J  90  ex  oopta  reram  coo- 
sillom  trahit  J  98  facta  J  109  hi 
tan  m  doctiss.  hominum  eopia  F  979, 9 
tam  levi  F988,  13  exereit«m  pro 
loco  atqoe  copiis  Instroit  C  59  pro 
focoltateet  aiinona  smpissiase  apnd 
Tacttam,  eodem  senso  ex  copta  Ptant. 
Casin.  In  re  prsesenti  ex  copia  pia- 
caria,  Sce, 

Coqaum  plnris  pretii  q«aa  i 


KT  CRITfCUS. 


Jl 


eo  J  85 

Corpora  nostra  ati  tvta  ab  iiuiurU 
£breQt  (aniia  cepisse)  C  33  occUo- 
nim  J  04  tegere  ab  jaeolU  eminot 
emissis  J  101  agitaVerat  pavor  F 
988,  7    per  calonnm  attoHitur  F  280» 

5  sacraU  corpora  F  805,  6  aosti* 
nere  Dequemitea  fessi  arma  iucambe- 
veut  F308,  10  per  oostra  bellum 
coDfieere  F  315, 18  iiigeDiam  nemo 
mne  corpore  ezercebat  C8  4|uem 
lociim  quiaqne  virna  pngoaiMlo  cepe- 
rat  eum,  amissaaDima,  corpore  tege- 
bat  C  61  pro,  cadaverc .  Sic  Taoit. 
li,  40,  tii,  5.  et  anima  coBiiiotitnm 
genna  bominumJ  2  aalnbn  genna 
fiominnm  J  17  exercito  feum  J  71 
cicatrice»  advcno  corpore  J  85  ancto 
F  SOl,  98  (L  e.  nt  Teterea  medici 
llMuinntor  impleto)  cx  Lncretii  penn. 
pabula  laeta,    Qoae  nnnc  vix  noatro 

rmdeacunt  aucta  labore  ii,  1150  %i 
203,  16  qua  soper  omni  cor* 
Dote  qiiietoa,  dcc.  F  200, 23  mnlcato 
f«deF300,2  senecto  F  311, 5  im- 
■notilato  F  318,  20  iDgenui  alii  in- 
Senio  F  324, 13  oti  nihU  flagitie- 
snm  corpori  tuo  pntarea  F  362, 
4  aut  manu  significare  aat  iiiti  cor- 
poribntbuc  et  iiincquasi  vitabnndi 
J  60  aervitio  atimnr  C  1  vine  aa 
yirtnte  ammi  C  1  patiens  iiiedim, 
•Igoris,  vigilitt  C  5  hnmani  sangni- 
i|emC22.  stnpro  toleravvrant  «obi- 
tus  iBgeuHs  C  24  cnltn  eraot  omnes 
copise  ^lebis)  C48  ad  yoiaptateii' 
pessomdatus  J  1  vis  corporis  J  2  et 
C  2  et  fortunas  bonomm  J  2  cmci- 
•tus  deprecer  J  24  et  anirai  l>onss 
^es  J  28  tnrpissimsB  parti  dediti 
J85  vultn  v4nns  J  113  dehonestap 
nento  Intabatnr  F  327,  26  cultu 
eisregto  omatus  F  332, 15  corporia 
gandiis  F  346,  11  corpus  volnptati 
aiuma  oneri  C  2    annis  infirmom  C 

6  eficsminat  C  11  liberum  habere 
P  33  arma  quis  corpos  tegitor  C  58 
i>odum  et  caBcnm  ad  oostes  vertere  J 
107  intectum  renoDtbos  corpns  te- 
ffiint  F  325, 3  lacemm  semiaDimom 
F  338,  l  armis  atque  oqnis  corpuN 
^xercoi  F  356,  11  animo  obedit  F 
956, 28  atqne  ingenium  patrias  non 
sosB  qnisqoe  poleotiss  exercitaliat  F 
S57,5 

CorreeU  Marii  temeritas,  gloriam 
ex  colpa  invenit  J  04 
Correptis  fascibus  C  18 
Corrigas  delicU  J  3,   deplebe  n^ 


novanda', .  oorrlgeMdaqne  dtsaeral  P 
366,8  patere  vos  ipsa  re  oerr%i 
qnoniam  verba  contemnitla  C  52  va^ 
tator  magis  qnam  corrigitnr  civitaa 
F  345,0 

Corruant :  ne  infirmaU  cormaat 
F340,5    imperia  F  346, 7 

Corrompebaatur  vines  Igni  ant 
lapidibns  J  02  non  se  luxn  (antiqne) 
atqoeinertitB  cormmpendnm  dedit 
J  6  magnaa  oppojrtnniutea  C  42 
Centuriones,  dec.  nti  transfhgerent  J 
38  pabahim  et  aqnamm  footis  J  50 
et  domnm  et  semet  »gnl  J  76  et  J  02 
prseda  a  perfngisJ76  dintimiitate 
beUi  res  famiUarisJ64  milites  li^ 
centia  atque  laarivia  J  30  nomen.J 
18  vera^  conailia  F  356,  15  eonsi- 
linm  pnblicnm  F281,  7  acceptaa 
cormpisse  (nolnliutem)  J  85 

Cormpta  ambitioiie  aetas  imbecill^ 
C  3  civiUto  C  14,  53  ob  rem  cor- 
mptam  pmnas  metnunt*  70  Inxff 
atqoe  avaritU  F  273, 20  opes  fotiler 
et  cormptas  F277,  20  mores  C  6 
anperbU  J  85  comipta  facta  pan- 
eoram  F  326, 11  proximos  eji^  do- 
nis  J  07  Panlns  in  L.  ut  tantum,  ^* 
si  servns  F,  de  servo  corrnpto.  Plan- 
tos  et  Cicero  sappissime  J 102  iargi* 
tionibns  et  pwblico  fmmento  piebec 
F  345,  20  anro  J  32  pecnoia  J  10 
plerisqne  ex  factione  ejus  J  20  cor- 
raptissimi  ommnm  ordimim  F  281, 12 
«ormptoram  victoria»  tn»  F  342,  10 
sese  suasqne  spea  oorraptnram  J  23 
aaimns  ab  ignavia  atqoe  secordU  J 
31 

Creatur  prastor  non  ex  opoleiitU 
veram  ex  digniute  F  354,  5  crean- 
dis^magistratibns  (lex  de)  F  354,  14 
nt  ipse  in  eo  nnnero  crearetnr  J  40 
omnes  alii  craati  pro  ^nra  vestro  F 
301, 1  et  bonis  et  maus  rebua  iiia. 
(pecnnia)  craatnr  F  364.6 

Crebras  vigtlias  poDereJ45    ig*- 
nibus  factis  J  08    quam  creberriinos- 
fieriJ  106     CrebriUte  flucUnm  F 
327, 4    impetn  J  50 

Credendo:  ea  jiaram  credendo  F 
274,  .15  disserait,  crado  falso  exis«- 
timann  ea,  dsc.  C  52  ccedens  in  rem 
fore  appellare  C  20  factnm  optimom . 
angere,  drc,  C  32  nibil  jam  Metello 
Utectom  J  76  neqiie  bomioi  coiqnam 
satis  C  31  ostentni  iila  deditionis 
signa  J  46  Umpori  J  72  satis  vir- 
tnti  snonim  J  106  vitam  somoio. 
q^am  navi  credere  malniiget  Valer.. 


lii 


INDRX  ORAMMATJCUS 


k  7.  Mft.  )ac«iis  reperistet  i<t  et  in- 
fn,  desertis  et  Ignotls.  ue  qnid  de  se 
temere  C  Sl  Imisiim  aliquid  pro  vero 
•redi<;  61 

•«  Creditori,  niBgistratiun  popnlo  noD 
ered.  gerere  F  t44y  li  Umta  vis  cre- 
ditorum  impendebat  F  841, 16  cre* 
ditnm  dbjnraverat  C  96  eondoaare 
F  S4l,  12 

Crescere  li«c  ^mala)  primo  pnnla- 
tim,  interdum  vindicari  C  10  cn- 
jntvis  opes  volnisse  oontra  illius  po- 
trntiam  C  17  eam  fSanimam  egregiis 
▼iris  in  pectore  crescere  (virtutem 
▼11.)  J  4  liberis  J  6  Ovid.  Fast.  iii, 
11.  cojnsqtiam  regnom  per  scelos  J 
14  quo  foga  atque  formido  latins  J 
66  Sic  amor  Jnven.  et  Stat.  labor, 
Silins  iii,  107.  odinm  Cic.  virtns 
Claudian.  seditto  Ovid.  Metam.  9. 
Damasippum,  &c.  qni  malo  Reip. 
creverant  C61  qnse  P.  Romani  opi« 
bos  C  61  Respnb.  labore  atqne  jus- 
titia  C 10  Imperii  cnpido  C  10  po- 
tentia  paucorum  C  60    licentia  C  61 

Crimmantur :  neqne  ego  vos  ultnm 
injnrias  hortor  nti  illi  criminantur 
8ed,&c.F306,6 

Criminibtts  falsis  circnmventnm  C 
64  Tacit.  H.  iv.  86  Sic,  inane  cri- 
mea  apod  Cteeronem  4.  Yerrtn* 

Crirainose  de  bello  loqni  J  4M 

Crnciatum  an  prwmia  Jl  70  omnes 
mioores  quam  facinora  illorum  esse 
C  61  deprecor  cruciatns  corporis  J 
94  viromm  ilhut.  F  S77,  4 

Crndele  intolerandumqne  factum 
ex  jttstissimo  atque  optimo  (imperio> 
C.  10  incendinm  C  48  peenas  (ad) 
snt  acerba  jndicia  tnvocat  F  646,  9 
lacinora  et  fteda  C  68  ^tntto  C  16 
sententia  C  61  cmdelissunam  pro- 
flcriptionem  -civtum  perpessa  est  F 
666,  sa  imperitabantF668,12  par- 
ricidiis  C  62  mppettatur  in  imperio 
qnss  apttd  alios  tracondia  C  61  tu» 
parere  booos  cogebas  F  966)  24 

Crnentam  atqne  luctnossat  viclo- 
riam  hostibus  reiinq.  C  68  homini 
sotis  credere  C  61  nostram  licnit  C 
66  mortalium  C  61  eripere  potest 
J  1  mortali  J  72  omnium  satis  sunt 
J  102 

Cuique  sua  satis  placebant  C  2 
optimo  C  64 

Cojusqoemodi  genushominum  C  39 

Cnjuslibet  rei  simnlator  ac  dissi- 
mulator  C  6 
•  Culpa:  acvacnns  C14  satisfiM- 


tionem  ex  nnlla  conscientia  de  cidpM 
proponere  decreri  C  36  Non  mea 
cnlpa  ssepe  ad  vos  oratum  mitto ;  sed 
vis  Jngorth»  subigit  J  24  ex  colpa 
gloriam  invenit  J  94  cnlpam  snam 
qnisqne  anctores  ad  negotia  traii»- 
renint  J  1 

Cultorem  pecoris  magis  qnam  belli 
J  64  sui  F  317,  8  ejus  terne  J  17 
pecora  cultoresque  in  agris  J  46  pe- 
core  atque  cnUoribns  frequentabator 
J  48  •  inanis  est  F  825,  20  foga  de- 
serta  F  287, 1 

Cultn  regio  aetatem  agerent  C  37 
eorporis  C  48  Tacit.  xiii,  64.  eodem 
qno  liberos  snos  domi  habnit  J  5 
quam  mazime  miserabili  J  33  hn- 
mano  ab  cultn  vastns  J  48  egregio 
F  332, 16  Itbido  stapri,  ganese,  ce- 
teriqne  cultus  non  minor  incesserat 
C  13  filiommque  ejns  mnlius  pneri- 
ti«  cultus  erat  J  76  equis  et  armts 
decoribns  F  297,  3 

Cum  dis  commune  C  1  fortana 
slmnl  cnm  moribns  immotatnr  C  2 
avaritia  com  superbia  invasere  C  12 
nefanda  stupra  fecerat  cnm  C  16 
Ipse  cnm  telo  esse  C  27,  51  et 
imra.  ad  senatum  referat  neve  cnm 
popnlo  a^at  C  61  Cum  somraa  inr- 
pitndine  tn  exilio  aetatem  agere  C  58 
magna  gloria  fnerat  C  59  animo  sao 
muita  volvebat  J  6,  13  et  afi- 
tanti  F  348, 13  Uteris  eom  dimisit  J 
9  cnm  virtnte  tnm  gratia  viri  per- 
motns  J  9  Jugnrtha  hnjnsceraodi 
verba  habnit  J  9  mcerore  vitam  exi* 
gunt  J  14  pleraqne  hostiliter  loca 
cum  equitatu  accedit  J  20  clamore 
terrebat  J  34  prsedas  cnm  pancis 
diripiebant  J  41  suppliciis  mitrit  le- 
gatos  J  46  maxima  cnra  ulttim  ire 
fnjurias  feStinat  J  68  cnm  ctira. 
Tadt.  xi,  18  pariter  cnm  occasa  so- 
lis  J  68  magno  gaudio  obvii  proce- 
dunt  J  69  qnanium  cnm  maximo  be- 
neficio  vestro  negotii  snstineara  J  86 
comparate  com  illornm  snperbia  me 
homiiiem  novom  J  85  ingenti  peri- 
cnlo  J  92  bumillimis  agere  joca  atqne 
seria  J  96  cum  multa  opera  drcnm- 
data  F  287, 19  Penates  cnm  ingentl 
dignitate  dedistis  F  323, 15  pnesens 
gandium  cnm  mox  fnturo  malo  coa- 
cesseris  F  345, 14  omnia  roala  cnm 
honore  peconiae  desinent  F  347,  3 
multi  prscterea  cnra  spe  bona  adoie^ 
scentes  F  351,  2  libertatem  snam 
cnm  Repnblica   venalem  liabec^  F 


«T  CRITIOUS. 


Uii 


S5t,  t   (pro,  ct)    kominei   nobilei 
ciim  pancU  Senatoriia  F  968,  7 

CtiDcta  maria  terrsque  patebant 
C  10  plebes  C 17  slmul  agere  ve- 
Inti  per  dementiam  C  4S  qnornm 
potentia  cnncta  ea  gesserat  J  SS 
mcenia   exercitn    circnmvenit  J  67 

Erocedere  Mario  J  65  prorsns  nihil 
itactom  neque  qnietom  pati :  cnncta 
agitare  J  66  civitas  magna  et  opn- 
Jens  poenaB  cnncta  aatpriedae  fott  J  60 
portendi  Deorom  nutn  J  OS  aucta  in 
altitndinem  (arbos)  quO  cnncta  gig- 
nentiom  natnra  fert  J93  cuncta- 
qne  prmenti  ignavia  mntastit  F  907, 
14  aut  magna  pars  J  56,  57  novas 
res  J  70 

Cnnctamini,  alius  alinm  ezpec- 
tautes  C  53  quid  statuatift  C  52 
qnousque  cunctando  Remp.  intiitam 
patiemini  F  d^/  7  8«pe  jam  fortu- 
nam,  Sec,  tentatam  caveatj  ne  illo 
cunctante,  Numid»  sibi  consulant  J 
621  utitur  et  cuncta  Apnl.  in  D.  S. 
si  fides  Ms.  Cantab.  et  Florent.  pag. 
43  facile  cunctaverit  Deos  esse, 
non  tamen  alibi  quod  sciam,  nti  nec 
apud  Tertullianum  aut  Arnob.  8ed 
tamen  Accius  in  Aipbesiboea,  cnnc- 
tant  differre  laborem.  Ennius,  Hec- 
torts  lytris :  Qui  cupinnt  arma  dare 
Acbilli,  ut  ipsi  cunctent.  Plaut.  Ca- 
aina.  Abi  tn  hinc :  cunctas  f 

Cunctique  omnium  ordinum  F  299, 
19 

Cupere  agros  alios  C  11  eadem, 
eadem  odisse  J  91  prselinm  manibna 
facere  J  57 

Cnpidine  imperii  J  19  pro  cnpi- 
ditale  apud  Apuleium  ssepe  p.  110, 
200,  Acc.  caecus  auimus  J  25  atqne 
ira,  pessimis  consnltoribus  grassari  J 
64  animi  laceratur  et  noxarum  metn 
F  283,  1  ad  explendam  animi  cnpi- 
dineni  praeceps  J  0  pravis  captus  ad 
inertiam  et  volnptates  pessumdatus 
e»t  J  1  simul  cupidus  incepta  pa- 
Irandi  J  70  fiagrantes  iiiopia  et  cn- 
pidinibus  F  281,  12  bumani  more 
Jguara  visendi  J  03  tam  difficile 
quod  non  cupidi&sime  facturi  es8<*nt 
C  40  siue  cupiditate  a^itabatur  vita 
liominum  C  2  in  cupiditatibns  ar- 
ilens  C  5  admonere  alium  egestatis, 
alium  cnp.  C  21  cupidius  F  325, 14 
iionoris  cupido  C  3  gloriae  tanta  inces- 
aerat  C  7  dormire  priusqnam  somni 
ciipido  esset  C  13  minnebatnr  J  20 
tojiaulatns  cnpido  ingens  exagitabat 


J  69  qno  cnpido  animi  hortabatvr  J 
64  maxima  invaserat  Marinm  qivt 
potinndi  J  80  profunda  imperii  F 
919,  2  Tacit.  altior  copido  adenndi 
sacram  sedem  Vespas.  SlC,  libb  x. 
8ic  de  ventre  Parasitico,  Plantns  in 
Captiv.  i,  2.  profnndum  vendia  tn 
quidem :  et  sic  Curtins  lib.  x.  caedes 
profunda,  Statius  x.  Theb.  gala, 
Sueton.  In  ViteUio  7.  exercet  F 
959,1 

Cupienti  animo  nihil  satis  festina» 
tnr  J  64  Cupientissima  plehe  consul 
fiictus  J  84  per  mortales  avide 
cupiuntur  F  999, 2 

Cura:  tnrba  atque  seditlonibns  sine 
cnra  aluntnr  C  97  ingens,  &c.  occn- 
pavere  C  46  tanta  esset  bonamm 
remm  qnanto  studio  aliena  petnat 
J  1  ex  his  magistratns  et  imperia, 
postremo  omnb  cura  rerum  pul>lica- 
rum  J  9  oriatur  apud  Deos  hnma- 
narum  rerum  J  14  magis  odio  no- 
bilitatis  qnam  cnra  reipublicte  (I.  e. 
affectu  in  Remp.)    J  40,  66,  68,  71 

Immo  detnde  nti  sgrum  animum  so- 
et,  somnns  cepit  J  71  cnra  majore 
administrari  J  85  cnra  multiplex 
patres  exercebat  F  286,  9  absolvit 
tamiliari  F  906, 4  majore  si  quidem 
illi  retinuerint  dominationem  qnam 
vos  repetiveritis  libertatem  F  908,  5 
mnlta  sunimo  Imperio  inest  F  924,  29 
cnm  eura  dicendnm  J  54  F  999, 5  ant 
tumederi  potesant  omittendaestcura 
omnibu8F945,6  servitntisamittendse 
orietur  (his)  F  952,  12  vel  setate 
vel  curae  simiiitndine  patres  C  6  ut 
petitionem  suam  cnrm  haberent  C  21 
neque  cnrfe  neque  gandio  locum  C  51 
qniDus  injnrias  omnes,  corae  esse  de- 
cet  J  14  de  ceteris  senatu|  cnrse 
fore  J  26  rati  sese  Dts  cura  esse 
J  75  magnas  magna  merces  F  945, 
19  tantum  antiquiratis  cnraeque  ma- 
joribiis  pro  Italica  gente  fuit  F  925, 29 
quo  capttvis  libertatis  cnrain  miseria 
cximat '  F  274, 18  duplicat  senectus 
F  323,  3  magtiHnique  babni  nou  ita, 
ntl  modo  capercm,  &c.  scd  etiam  uti, 
&c.  F348, 9  350,20  animi  neque 
nox  neque  dies  sedaverit  F  959,  7 
curi5)  vacuus  F  309, 15 

CurantRemp.  frnstra  C  9  et  P  285, 
6  curabaut  (Metellum  in  convivio 
pub.)  ultra  mortalium  morem  F  204, 
4  cum  equittbus  corabat  J  40  ab- 
solute  Andr.  i,  1, 49  sat  est,  curabo, 
Flaat.  Baccliid.  ii,  2, 49     abi  intro, 


Uv 


INDBX   GRAMMATICUS 


ligo  hic  Corabo :  qiio  seusa  sUbi  apnd 
eaiideni  pro,  ccEnam  apparare,  sed 
locus  non  occurril.  cum '  Acciia. 
Ptcrys  iiy  S2  alternm  cornu  Ajax 
cum  D.  cnrabant.  Cum  Dati?o  Apuf. 
42.  qnendam  in  sinistra  parte  curare 
jnbct  C  62  et  J  14  quo  facilius  ro- 
ciorwn  injurias  curare  Kcet  J  14 
alienam  rem  suo  pericolo  stnltitiae 
videbatnr  J  83  res  snas  qnisque 
curemus  F  S44,  12  curata  ductu 
ejns  muita  F  S27, 28  negotiorum  cn- 
rator  fidus  acceptutique  J  71  curiam 
tn  c.  impetum  ractnrum  C  43 
Cursu  tendere  ad  Capsam  J  91 
Cnstodem  agri  capttvi  Attalum  F 
313,  13  civibuB  missiun  (et  infra) 
F  362, 16 

Custodise  causa  J  65  in  c.  traditi 
C  50  in  liberis  custodiis  habeAiitur 
C  47  tencbaotnr  in  cnstodia  C  30 
per  mnoicipia  in  ciutodiis  babendos 
C51 


Dabnntur  fsedus  et  amicltia  cnm 
meroerit  J  04  dant  servitinm  snnm 
mercedem  F  275,  5  adimnnt,  &c.  F 
MO,  5  signnm  sociis  C  16  occa«io- 
nem  pugnandi  C  56  Casnm  pneclari 
facinoris  fortnnam  J  56  hostes  pa*ne 
victos  J  59  dono  F  339, 2  operam 
.Consnles  ne  qiiid  Respubiica  dciri- 
meuti  ca|ieret  C  29  negotinm  Um- 
hreno  uti,  dtc.  C  40  literas  C  44 
signnm  tuba  C  60  honos  virtuti  da- 
tor  J  3  senatns  utrisque  J  13  (ioiio 
lieque  accipitur  J  85  et  F  323,  19 
dataatqoe  acceptafide  C44  J  81  tides 
pnblicaC48  CivitateF276,13  qua«i 

Ser  libidinem  F  339,  3  vcnum  aut 
onoF277,6  pacemF314.13  Pon- 
tum  Consiili  F  319,  5  vadlous  J  61 
prsBceps  datus  est  ambitione  J  63  ex- 
ercitus  SyllaB  F  326, 11 
.  De  virtntc  memorare  C  3  Cati- 
linae  Coojur.  paucis  absoivam  C  4 
cives  com  c.  de  virtute  certabant  C  9 
snulta  de  i^navia  eornm  questns  C 
27  de  improviso  C  28  si  qnis  de 
Conj.  indicavisset  C  30  de  se  te- 
.mere  crederent  C  31  satisfactionem 
ex  nuila  conscientia  de  cnlpa  propo- 
nere  decrevi  C  35  interponitnr  iuter 
adject  ct  sob.  C  37  Mnlta  prins  de 
•anite  sna  Pomtisnm  obtestatns  C  45 
quid  de  hb  fieri  pl^ccat  C  50    de  ea 


re  referendum  ccnsuerat  C  50 
de  Lentulo  ci^terisqoe  statiietis  C  6% 
iion  ea  cousilia  de  Rep.  habnissent 
C  52  de  Cethego  sumtnm  snppliciom 
C  55  cujns  de  virtnte  J  4  (et  alibi) 
postquam  de  bello  eorum  acceptt  J 
21  dc  omnibus  rebns  Legatos  niis- 
snmm  J  22  de  omitibns  pactiombos 
prvsens  agere  statuit  J  29  per  om- 
nes  locos  et  conventus  de  facto  con- 
snlin  agitari  J  30  talis  fama  de  Ca«- 
sio  erat  J  32  senatom  de  fsdere 
consalebat  J  39  qui  de  pace  aut 
belio  cum  bostibos  pactlones  fecissent 
J  44  solicita  de  Delli  evento  J  55 
de  Massivae  neee  indicinm  fn|ferat  J 
61  de  Integro  bellnm  sumit  J  62 
asperein  Metellnm  de  bello  scribant 
J  69  Marium  fatigantem  de  profec- 
tione  domnni  dimittit  J  73  de  ullo 
negotio  abnnere  aiidebHt  J  84  de 
Numidia  bonnm  habetote  animum  J 
85  de  uxore  potuit  lionestius  consnli 
J  95  quasi  de  pace  veniretur  in  col- 
loquium  J  112  de  vita  atqne  tergo 
regio  more  consulere  F  273,  3  de 
reditu  ejiis  I«*gem  ferentem  F  290, 10 
certatnm  utrinque  de  domtoatione  in 
vobis  sit  F  303,  6  victis  tropa^a  con- 
Stituit  F  328,  6  reliqni  de  factione 
snnt  F  356,  1  de  illis  potis»miim 
jactura  fit,  qnia  pretii  miniiui  snnt  F 
356, 6  de  iniperio  certare  F  S.>6, 92 
laborandnm  visimi  est  de  sumn>a  coa- 
silii  F  358, 18  ciini  de  exilio  tuo  re- 
disti  F  365, 1  de  Sextio  roale  existi- 
mas  F  305,  4  deque  ea  re  po»tnlant 
nti  reteratnr  C  48 

Dehebat  grandein  pecnniani  C  40 
gratlam  J  110  fore  ut  illi  plnrimnm 
deberctur  J  111 

Decebat:  locum  editiorem  capit 
qnani  victoribus  decebat  F  288,  8 
qu»  ab  imperatore  decuerint,  ea  om- 
nia  siiis  provira  J  49  decerc  exi»ti- 
niavi  nnam  ox  tam  inultis  perscribere 
J  30  illos  apqoo  animo  pati  rdiqunm 
laborem  J  67  qneinquani  ab  inermis 
pedibiis  anxilium  petere  J  107  snm- 
ma  ope  niti  F  352,  26  ab  ira  vacuos 
esse  C  51  in  maxinia  fortuna  mlnime 
irasci  C  51  cune  esse  jus  et  injurias 
onincs  P.  R.  J  14  terrori  csse  vos  J 
31 
Decedere  Italia  J  35 
Decernere  genus  pcense  novnm  C 
61  de  conjuratis  C  52  Rupplicia  Dli 
{mmortalibns  J  65  decernit  uti  Cosa. 
dilectom  habeaot  C  36    decemitnt 


ST  CRITICU8. 


Ir 


lan|Nu  ad  tttrao^pw  rem  J 19  paiici 
ferocins  decernant  J  104  adYersnii 
Herodem  judicio  decernere  Hegeaip. 
ftic  Codd.  nostri.  vulgg.  contendere 
exhibent.  decemuntur  prvmie  C  49 
«tipendium  aila  qu«  iieUo  ntui  foreot 
J«T 

,  Deccsserat  postquani  invidia  J  88 
Africa  J  20  Romam  J  S6  nbi  for- 
mido  illa  mentibus  J  41 

Declaratnr  Co«.  M.  TuUiiia  C  U 
per  Hnntiot  consuli  C  46 

Declinando  fortonam  in  temerita- 
tem  F  21»,  26 

Deciivem  ab  ortu  solis  latitudioem 
J17 

Decora  facie  J  6  domos  snoa  glo- 
ria  decorabant  C  12  bene  atqoe  de- 
core  gesta  Resp.  J  100  tpoliatiqne, 
pavidi,  sine  decore  (absqne  dignitatii 
insignibos)  ad  -SprUam  profngtunt  J 
lOf  pnraidio  aliae  decori  fbere  J  19 
nobilitas,  qu»  antea  decori  fnerat, 
invidis  t»^  J  73  decori  essc^arm» 
J  85  non  divitias  decorl  habere  F 
940,17  armia  cnitns  C  7  et  F  207,  ft 
Catoai  studium  modestiae  decoris  C 
54 

Decreta :  inter  hsec  parata  atque 
decreta  C  4S  onmia  rescindi  J  11 
vestra  auxiliantnr  J  24  senati  neg- 
lexisset  J  40  decreta  Provincia  Gal- 
lia  (regiooes  acqnisitap  sic  dicelNintnr 

3nod  eas  P.  R.  provicerit.  Festns.) 
113  Legatos  F  280,  20  paratis 
.F  284, 11  magna  illa  Consnlnm  Im- 
peria  et  patmm  decreta  F  305,  8 
iNomidia  atqne  Italia  decreta  J  27 
decretis  snis  inopisB  ejns  opitnlati 
sunt  C  33  exercitibns  F  286,  6  ne- 
que  negotio  defhit  neqne  decretis  la- 
bor  F  322,  22  ex  senatus  decreto 
uunciari  jubet  J  28  ex  consilii  de- 
creto  per  legatos  imperat  J  62  mol- 
.litia  vobis  dignitatem  illi  meium  de- 
trabi  F  280,  15  quis  reprebendat 
.qnod  decretnm  erit  in  C  61  per 
geoatna  d.  consol  f^ladinm  ednzerit  C 
51  senati  fit,  sicut  ille  censnerat  C  53 
fit  uti  dividerent  J  16  an  decretnm 
ConsoUs  sttbverterent  J  30     nocte 

aoas  proxima  foit  ante  diem  oolloqnio 
ecretom  J  113  eqnidem  mihi  de- 
cretnm  est,  nihil  tam  ex  alto  reperiri 
posse:  qnod  non  cogitanti  tipi  in 
proratu  sit  F  349,  6  Decrevt  reli- 
quam  aetatem  a  repnblica  procnl  ba- 
bendam  C  4  et  J  4  sattsfactioiiem 
,es;  oulla  coDscientia  de  cnlpa  prop<^- 


■ere  C  36  idinie  dov  temere  n«t  ex 
fortuna  tna  d.  F  348, 16  snppllrinib 
snmendum  d.  C  60  postquam  decre-. 
verat  non  egredi  provincia  J  44  Nii> 
midiam  Metello  decreverat  senatns  J 
62  snpplementum  J84  Marius  in 
oppidis  maritimis  agere  J  90  nti  fa- 
miiite  gladiatorise  C  30  nisi  regnnm 
ipsnmque  deditiim  ventssent  J  28 
qnie  pessimi  et  stultissimi  decreYere 
F  280,  5  si  hoc  itinere  uti  decre- 
veris  F  358,  19  plebes  incredibile 
memoratn  est  qnantaqne  vi  rogatio- 
oem  jnsserit,  decreverit,  Voloerit  J 
40  nihil  etiam  iionc  decrevisse,  illo 
die  responsnmm  J  109  h»c  sequl 
decrevistis  C  58  SenattfaC29  ipse 
domum  revertit  J  8  prins  omnia  pati 
decrevlt  J  20 

Decns,  divitiv,  gloria  in  ocnlis  sita 
snnt  C  20,  58  atque  pndicitia  C 
25  potentiae  panconim  decns  atqne 
libertatem  snam  gratificari  J  3  fides, 
decos,  pietas,  hoc  est,  decus  nottiinis 
atqoe  existimationis  nt  loquitnr  Ar- 
nob.  149  J  31  oontra  decus  regium 
J  33  ne  in  ejns  familiam  regnl  decns 
transicrreturVa1er.i,7.  nbLMs.prOy 
coUocavit  coUocando,  pro  jossit,  pii- 
bendo.  et  post,  consiliis  addit,  divma 
J  72  ordinis  hojus  interiit  F  285,  3 
pecnnic  atqne  usum  demseris  F  846,3 
divitias,  honorem  F  350,  22  deciia 
prspsidiumqne  F  359, 16    nt  Horat. 

Dedecora:  per  dedecora  prscepa 
ierat  plebs  (i.  e.  flagitiose)  ouam  for- 
mamhbenternsorpatC37  damnaat- 
qne  dedecora  in  rempublicam  perve» 
nerint  J  31  armatns  potins  qnam  maati 
J  39  volnptates  sine  dedeoore  attige- 
rit  F  343, 15  dedecores  inultiqne  F 
297,  4  per  dedecora  amittere  C  20 
alienam  famam  snnm  dedecni  «stl- 
mant  F  355, 18 

Dederant  pcenas  C 18  pacto  vitam 
dederant  insomniis  occidere  F  313, 11 
provinciam  invitus  C  19  vades  J 
35  volentem  pro  maxlmis  beneficiia 
animam  dono  dcdisse  F  324, 20  Pa- 
triam  cnm  ingentl  dignitate  dedistia 
F  323,  15  sese  Prsetoribns  C  41 
pcenas  stultm  Ifttitiae  C  51  dooo  re« 
gi  agros  J  5  se  Inxn  atqne  inertia 
corrumpendom  J  6  locnm  hostibns 
introenndi  J  38  peasnm  J  42  nsnm 
bene  snadendi  fortnna  F  312, 16 

Dedita  Cirta  J  35  ventri  atquo 
Bomno  C  2  corporis  gandiis  J  2  pb* 


M 


INDBX  QRAMMATiCDS 


jMm  J  f  4  et  qnsstoi  mtqne  siuniiii  C 
IS  ipsnniqne  deditum  veniuent  J  28 
•  Dedo,  Voveo:  dedoque  me  uro 
IWp. :  F  SM,  16  deditio  ;  qnalis  ilin 
pmx  ittt  deditio  sit  ex  qua,  Scc.  J  Sl 
cnm  primnm  ccepit  J  63  factm  J  26 
nrmia  aut  deditione  aut  qnovis  ihodo 
ibeilam  conficeret  J  S6  omissa  bei- 
Inm  inctpit  J  66  in  nova  deditione 
officia  intcnderant  J  75  facit  J  26 
ntqne  in  deditionem  uti  accineretnr 
J  89  polliceri  J  S6  veram  nicere  J 
46    ad  deditionem  regis  animum  im- 

Jelltt  J  62  inceperat,  metn  dcternit 
70  eam  approbat  F  292,15  deditio- 
nis  mora  inducis  agitabantnr  J  29 
•ignailla  oatentui  credere  J  46  ai 
dediticiua  est  J  Sl 

Dedncendis  coloniis  Trinmvirum  J 
42  dedncit  in  carcerem  C  55  or- 
dines  in  locum  sequum  C  59  in  pla- 
num  (aciem)  J  49  praesidia  dediicta 
.  atqae  imposita  F  284, 10  ad  Marium 
Ju)(drtha  vinctns  J  118 
.  Deeraut  ad  cavendum  dolus  aut 
mstntise  C  26  md  necessaria  rem 
fam.  C20 

.  Defecerant  nbi  familiares  opes  C 
18  Urbibus  ad  se  J  61  ab  «e  J  66 
•b  rege  J  56  post  defectionem  so- 
dorum  F  SSO,  10 

Defendant  regnnmque  snnm  abRo- 
manorum  avaritia  J  49  moenia  J  66 
eara  ab  injuria  C  S5  ad  defendenda 
animus  F  801, 13  plns  possit  audacia 
ubi  ad  defend.  opes  minores  sunt 
C  52  sna  loca  J  54  jura  popnii  C 
88  leges,  judici»  F  861,  11  pro, 
tneri,  aut  conservare.  pacem  optatis 
magis  quam  defenditis  F  280, 14  sic 
iocutus  Cicero:  semel  enim  pacem 
defendi.  defensabant  moenia  J  60 
gloriam,  Ubertatem,  rem  familiarem 
F  856, 24  defensionem  parare  C  85 
defensores  vestri  quam  foede  quamqae 
inutti  perierint  J  31  moeoium  J  23 
defendens  multo  suomm  sanguine  F 
809,9 

.  Defessi  snnt  de  Imperio  certare  F 
856,  81  exsangnibus  Imperium  ex- 
torqneret  C  39  et  F  843, 23  malis 
liyurla  concessissem  J  17 

Deficerent :  hortari  (mtlites)  J  51 
animns  ad  volnptatem  a  vero  F  353, 
25 

Deflneus  Tauro  monte  flnmen  F 

292, 17  ubi  per  secordiam  vires,  tem- 

'  pvs,  ingenium  defluxere  J  1  F  341^ 


Deformatns  aemmnia  J  14  m  bh 
cnria  deformentur  F  840,  5  defo^^ 
mata  mi^jestas.  Floms  ii,  226.  Ju*- 
tin.  deformis  habitn  more  vecordiom 
11,7.  Dictys:  lacrjmia  atqne  onuii 
snppliclo  lamentamll  8,  11.  dcfor- 
roat  macies  Virg.  4.  O.  defnit  aal- 
mus  negotio,  decretis  labor  F  822, 
22 

Degredi  colle  J  50  monte  J  49  de* 
gressus  est  Al|>es  F  817, 22 

Dehinc:  primnm  qnod,  ddunQ 
qnia  C  8  (in  principlo)  C  82  In  prin- 
cipio  Sneton.  Tiber.  cap.  51.  ja- 
venes  primum  delunc  vehicola  dispo» 
suit  Idem  Aug.  49.  Prudent.  «^ 
art^,  S,  146  ultima  carnificlnm  de- 
hinc,  &c.  qusB  post<^uam  effatiu  est. 
Dona  dehinc,  &c.  Virg.  ^n.  8. 

Dehonestamento  corporis  letabft- 
tnr  F  327, 26  Tacit.  oria  H.  4,  18. 
insigne  14, 21,  v.  Oell.  2, 27.  Jnstin. 
28,  2,  9.  honorum  omnium  Noster 
J  1  «  et  ex  eo  Tacit.  amicitisutim 
Hist.2,87.   DictysS,  10 

Dehortantur  a.vobis  J  81  plora 
de  Jugurtha  scribere  debortatnr  for- 
tooa  mea  J  24 

Dein  ubi  Memniins  dicendi  finem 
fecit  J  34  pro,  postea  et  J  100  ne 
medins  ex  tribns  foret,  Dein  tamen 
nt  aetati  concederet  fatigatns  a  iratre 
vix  in  alteram  partem  trstnsdnctna 
est.  Primum  dein  jiovos,  Scc  po^ 
tremo  J  11  post  eos  ^thlopas  esse^ 
dein  ioca  eiusta  J  19  aaepins  eadem 
ascendens  ac  descendensqne  deiii 
statim  digrediens,  ceteris  andaciaffl 
addere  J  94  vemm  postea,  vemnta^ 
men,  vel  tale  quid,  ollm — post — idein 
— nunc  F  281, 15  quld  dein  prseiia 
aut  expeditiones,  &c.  ennmerem?  F 
298,10 

Deinceps :  prima  colonla,  ac  dei»> 
ceps  duae  Syrtes,  dein  Punicss  post, 
altae  nrbes  J  19 

Deinde,  (in  princip.)  J  15,  118. 
alia,  deinde  alia  loca  petiverant  J  18 
parum  est  impnne  nialefecisse  nisi 
deinde  faciendi  licentia  eripitnr  J  81 
invidiam  ac  deinde  pericuinm  timena 
J  39  concionem  advocavit,  detndn 
hoc  modo  dissernit  J  84  portas  ob» 
sidere  jubet,  deinde  ipae  .intentiu 
•propere  seqnt  J  91  ,  vlctus .  proAs- 
git  in  provlnriam  ac .  deinde  Ko* 
mam  contendit  J  13  deinde  postera. 
die  ad  Thalam  perveniunt  J  75  proii 
bucaccedit.  Nauiqax  ad  boctempua 


BTCRITICUS. 


m 


JafprUham  *  tiita  snot  omiiia  remo« 
vlittty  «Tmritiam»  Inperitiam,  snper- 
bltm — deinde  exerrttvs  ibi  est  locot 
riim  lclens  J  85  illi  matare  ad  hy- 
berna  Romanornm  pro6cisi'antor ; 
deinde  a  GstaliA  in  itinere  circum- 
venti,  Sce.  3  lOS  res  popuii  Rom.  Q. 
Catnlo  Coss.  ac  dcinde  domi  militic- 
qne  gestas  composni  F  271,  1  pro 
Rep.  voYeo  drdoqne  nie  quani  deinde 
coi  mandetis  circnmiipicite  F  324, 16 
post  paulo— deinde— postremo  F  350, 
17 

Deinsnper(({iw^)astantium  mani- 
bQS  in  murum  attoliitor  F  280, 7 

Delapsi  bostes  aut  oppre»si  F  322, 

Pelectum  babeant  C  36  adversum 
Tos  babiti  delectus  F  284,  9 

Delenimenta  comparant  F  306, 10 
et  Tkcit.  nt  aliquod  exercitui  Germa- 
oico  deleDiroentum.  Hist.  i,  77.  dele- 
nimenu  Titas  xv,  63.  Vitiornm  A. 
91.  fodem  signiiicatu  liret  iilud  a  de- 
lenio  hoc  a  delinio  Mirr^pior  Grsce, 
nlltnr  et  Livius 

Deliberari,  qni  pejor  an  ifcnavior 
ait  d.  non  potest  F  280, 11 

Bellbuta  peijoriis  Des  F  362,  0 

Deliciis  atqne  superbia  omissis, 
afflictare  sese,  ^kc.  C  31 

Pelicta  qoia  reprehenderis  C  3 
corrif^as  J  3  patefierent  J  82  oc- 
coltiora  fnere  J  38  non  si  flagitiis 
obsecntns,  delicta  perpessus,  &c.  F 
S4{(,  13  delicti  gratiam  haud  un- 
qnam  fecissem  C  52  et  J  104  ex  d. 
conscientia  popnlum  timet  J  27  Ita 
probibendo  magis  qnam  vindicando 
exercitum  connrmavit  J  45  neque 
delieto  neqne  lubidini  obnoxins  ani- 
mus  C  62  delinquere  mercede  quam 
gratis  recte  facere  F  301, 8 

Deliqnere  homines  adolescentuli 
per  ambitionem  C  52  quorom  auc- 
toritate,  auae  deliquisset,  mnnita  fore 
aperabat  j  28 

Delobra  spoliare  C  11   et  infra 
•Demendo :  magnitudinem  animi  in 
addendo  non  demendo  Reipub.  os- 
tendere  F  344, 14 

Dementes  ac  foriosos  F  365,  3 
aTerteris  ea  vero  demeutia  est  C  58 
extremse  J  3  veluti  per  dementiam 
caiicta  simnl  agere  C  42 

Deminutae  opes  nobilitatis  F  351, 
9S 

Demissi,  in  obsciuro  vitam  agont  C 
1^1   Cic.  timido  animoy  homllii  d^ 


mi#so.  3.  Verrin.  aaimom  nimis  tU 
midum  ataoe  demtssiraB,  et  alibi; 
fracto  ac  o.  ex  alaeri  atqoe  l«to  sio 
erait  humilis  atque  demissus.  2.  Ver- 
rin.    vultu  C  31    animo  J  08 

Demitte  hoc  in  pectus  toum,  nim- 
qnam  victum  esse  F.  R.  &c.  J  102 
*  Demolitur  monitioiies,  ploteosqoe 
rescindit  F  317, 20 

Denueris:  id  ita  eveniet  si  dem- 
«eris  sumtmim  licentiam  F  344,  1 
et  346,  4  demtis  obtrectationibus  F 
360,9 

Demum:  vemm  cnim  vero  is  de- 
mum  vivere  et  frui  anima  videtur 
C  2'  quasi  iAjuriam  facere  id  de- 
mum  esset  impefio  oti  C  12  pro^ 
solum,  sive  onmino,  idem  velle  &c.  ea 
demum  firma  amicitia  est  C  20  pro, 
postremo,  tandem  J  46  Soeton. 
Aug.  15.  secnnda  demum  vigilla 
Frontinns  i,  1.  p.  153.  at  edd.  pro, 
demum,  deinde 

Deniqne :  gratia,  voce,denique  om- 
nibus  modis  J  15  deinde — deniqoe 
postea  J  18  pro,  tandem :  Jugurtha 
missitare,  ip»e  qnasi  vitabundus  duo- 
tare,  &c.  Deuique  Aulum  spe  pactionis 
perpuliinti  J  38  Cic.  pro  Blilone.  Ita- 

aoe  Milonis  consuiatus  qui  vivo  Clo- 
io  labefactare  iion  poterat,  mortuo 
denique  tentari  c<eptus  est.  deuique  in 
principio,  pro  tandem  J  51,62, 73  om- 
nia  arma,  tela,  locos,  tempora  denique 
natnram  ipsam  vicerat  J  76  uti  utres 
fierent  cnrabat,  &c.  ouae  mox  usui 
forent  denique  sexto  die  (et  sic  fac- 
tum  est  nt)  maxima  vis  utrium  efiecta 
J  91  non  scalis  neque  irruptione  per- 
actom  orbis  eicidiom  Fiorus  i,  12  et 
J  99  ipitur  quarto  denique  die  J  .IQl 
elegantissime  Floius  Hbro  i,  cap.  16. 
^  3.  ubi  vide  Salmasinm.  etiam  Caesar 
de  B.  G.  ii,  33.  Hirtium  c.  35.  do 
B.  Alex.  in  itinere  5  denique  legi  in 
princip.  J  111  Maxime  vellem 
Remp.  quietam  esse  aut,  Sic.  deniqoe 
prava  inceptaconsultoribus  noxie  esse 
F  280, X 

Deo :  ut  tantarepente  nmtatio  non 
sine  Deo  videretur  F  328,  20  in  sup- 
pliciis  magnifici  C  9  non  suppliciis 
maliebribns  auxilia  D.  parantiir  C  52 
nutu  cuncta  portendi  J  92  Ut  te  ne- 
qne  hominnm  neque  Deorom  pndet, 
qnos  perfidem  aut  perjurio  violasti  F 
284, 2  partim  repoli  Deorum  anxiliia 
et  virtnte  mea  F322,  19  Degligere 
C  10     hominesque  testamw  C  %$ 


lyffi 


INDBX  OBAJIIilATfCU8 


•ed  per  D.  In.  ^oo  flU  onitlo  perti* 
»«it  (in  princip.)  C  61,  5S  ne* 
qne  vos  neqne  D.  Im.  in  animo  ba- 
beat  J  84  tentari  J  70  Bpud  Samo* 
thracu  Deos  acoeptnBi  in  fidem  F 
tlS,9  quare  capesse  per  Deos  Remp. 
F  $46,  5  (i.  e.  per  Deos  rogatus.) 
Dii :  magiui  Itttitia  nobia  est,  cora  te 
talcm  virum  Di  roonoere  nt  aliqnan* 
do  pacem  mallet  J  109  pro  Di  boni 
F  S80, 0  optare,  ea  approbant  Dif 
Im.  benec^ue  eveuire  sinant  FS47, 
83  homimbusque  infestus  C  15.  Ira. 
coniiii  C  58  m  D.  ant  bominibus 
nmmam  ulUs  |>epercit  C  58  virtute 
ac  Dit  volentibni,  macni  etila  et 
opnlenti  J  14  suppHcante  per 
hofttiaa  J  05  jnvantibus  omnia  raa* 
Inra  snnt,  victoria,  preda,  lans  J  85 
credo  Dis  fretus,  nam  contra  tantas 
difficaitatet  consilio  latis  providere 
noli  poterat  J  90  adette  Quiritea  et 
bcne  jnvantibns  Dis  M.  £miliura 
Consnlem  ducem  et  auctorem  sequi- 
miaiF870, 11 

Depooas  hoc  (bellnm)  nti  civiliter 
F  541, 81  deponi  cum  victores  ve- 
lint  J  85  depositis  inimicitiis  Valer. 
ii,  9.  Mft.  Asceos.  et  Hack.  dispositi, 
male.  nt  infra,  cnm  pro  eom 

Depravata  gratia  magna  pars  J  15 

Depressus  circlter  18  pedes  hnmi 
C55  Ulpian.  nt  locns  deprimatnr 
pecoris  appe Uendi  |nitio-  et  in  L.  i. 
^.  Quod  autem  ait.  ff.  ncqnid  in  flom. 
anm  vel  depressior  vel  altior  fiat 
aqua.  £x  saxo  in  mirandam  altitn* 
diuem  depresso*  Cic.  7.  Verr.  Ovid. 
M.  XV,  184.  Virg.  Geor.  iii.  iEn.  i, 
65  depressas  convalles.  ColuraeUa 
i.  5.  p.  83  cnm  ex  depressiore  loco 
nwrint  orsa  fnndamenta  et,  ii,  48 

Descendit :  qnod  verbum  in  pectns 
J.  aiti us  qnam  qnisqnam  ratus,  de- 
acendit  J  11  quaiUi  descensus  erat 
in  Oaliiam  properanti  (sub  radicibos 
mont.)  C57 

Descripto  quse,  qni  Domems,  Atc. 
F  358,  16 

Desenuisset  ira  beUi  F  886, 85 

Deserta  oppida  J  98  ab  ea  parte 
CasteUom  J  94    est  a  legatu  C  45 

Desidia  atqne  secordia  bonom 
otiom  conterere  C  4  qnia  desidia  et 
inertia  et  stopor  eos,  atqoe  torpedo 
iovasit,  &c.  F  355, 16 

Designati  Coss.  C  18  sperans  si 
dealgnatua  foret  (i.  e.  consol  d.)  C 
iO    TribiimuJ87. 

Desinent  h»c  nuda   com  honore 


peeooi«FS47,9    onu 

facile,  cetsmm    sr^rrime 

J  83    desineret  belinm  qaibiis  posaet 

conditionibns  F  338, 18 

Desisteret  actione  F  898, 18 

Deiipecti  estis  vot  in  mea  injvria  J 
14  immo  despecti  et  indigni  Repnb. 
habiti  F  880, 81  agitandi  inopt  de- 
spectosque  F  876, 11  detpicieaa  ig- 
nobilltatem  Jng.  J 11  Q.  PompeMt 
apud  Priscian.  79S.  Me  miaeium 
qnem  mille  foeminie  decpicarl  amm 
sunt.  8.  Mst.  optimse  aotse,  repoonnt 
illae  pro  mille.  recte. 

Destinatis  domimit  F  301. 10 

Deteriorem  iMimit  divitiit  magis 
elarum  arceptnmque  videt  F  S5S,  83 
indeterintcompotoit  (falta  de  tMnus) 
F  338,  13  deterrimi  mortalet  P 
343,9 

Det^rrentnr  prselio  J  08 

Detineatur  qnibnt  ab  malo  poblice 
F  346, 1  ambitio  mala  a  ttodio  C  4 
verbnm  miUtare.  Propert.  it,  7,  S4. 
detentas  et  Cvrtint  ui,  1.  osos  est : 
Imttem  ita  detiouit  nt  ei  nec  covfli- 
gendi,  nec  abenndi  daret  facnltntem. 
Frontin.  ii,  1.  p.  188.  Senec.  Ef.  115, 
hsec  ret  tot  jndicet  detlnet*  nbi  M*. 
pro,  ad  mercedem,  ad  tcelerm 

Detracta  de  pecore  ooria  F  S18, 3 
detraetae  reltgionit  paenam  exegttse 
V.  Max.  i,  1, 17.  pott  tramtBlittent 
Mt.  legit  omnet  qoi  eraiit  nnmero 
toper,te.  bene 

Detrahi  ▼obit  aignitatem,  illi  ine- 
tnmFa80,l5 

Detrectant  adTersae  rea  etmm 
bottos,  in  victoria  vel  Ifnavtt  gloriari 
licet  J  53  Sic  Tadtot  io  Dial.  de 
Orat.  cap.  18.  ploret  bodie  reperies 
qni  Cic.  gloriam  qnam  Virgifii  de- 
trectent,  et  alibl :  per  tonmia  flagi- 
tia  detrectantibns  militiam  F  SS7, 84 

Detrimento:  pr«dte  magit  qoam 
detrimento,  fore  alla  belll  loclaera  C 
48  minore  illot  vinci  qoam  tooa  Tla^ 
cere  J  54 

Detmsnt :  neqne  detrotoa  aliqoo- 
tient  terretnr  F  889,  8 

Deatimot :  apod  dextimoa  J  100 

Dextra,  tioistra  drenmventoa  ab, 
&c.  J  101  libertatem  atqne  patriam 
in  deztritvestritportare  C  58 

Dicam  qoaro  pancittimit  oti  ■obtt 
interpretatum  ett  ex  librit  Pnnlcit  J 
17  quin  accipe  :n  ea  quae  dicom  de 
tnmma  Repub.  F  349,  80  toot  qm 
ita  dicant,  imperla  qins  injotta  bar> 
baros  nequivim  pati  C  19     diTisa 


BT  CRITICUIS. 


Hx 


dtlcebantaT  hoc  modo  C  49    libris  qal 

Hirmpsmfit  dicebantnr  J  17  babtiiflBe 

in  exercitu  C  69    dicendi  fineiii  fecit 

O  52     dicentor  per  tabellain  ■pnten- 

ti»  F  368, 10    pnlcbram  ett  bene  fa- 

cere  Reipub.  etiaro  betie  dicere  haad 

absiurdnRi  e»t  C  8     fide   pnblica  di- 

eere  joasos,  onmia  aperit  C  47    silere 

nieliiis    de  Carthagine  qnam  pamm 

dicere   J  19     piget    quam  Indibrio 

fiieritis    «uperbiae    paucomm   J    81 

caQsani  J  09    meam  et  facta  mihi 

licet  J  85    imperata  factnmm  J  62 

dicetaliqnls  qnid  igitnr  cemesJSl 

quaecnmque  dici  ant  lingi  qQeaot  ig- 

kiaviw    probra  J  44    apud  alios  ira- 

cniiidia  dicitnr  C  61  (vid.  Dixi.)  dicta 

contumeliosa  retulerant  J  SO     cnm 

ractis    composult   J  48     harnspieu 

eodera  intendere  videt  J  04 — aiia  ied 

certatnm  de~(4lind  preteznerant) 

V  30S,  6    qni  mea  sero  probat  F  814, 

13     ad  reprehendeiida  aliena   fticta 

aut  dictaardet  omnibnsanimus  F  S47, 

16  facta  exsequanda  sunt  C  S  aliis  ta- 

itbaa  J  81    aii  qni  m«  tiis  dictis  cor- 

ruptorem  victoriae  toaD  prvdicent? 

scilicet  qnod,  &c.  F  842, 10    immane 

dictn  estFS41,  10    verboram  satis 

dictnme8tF807, 11 

Diducta  manu  hostinm  J  25 

Die  comtitoto  J  IS     postero  J  88 

die  noctnqne  J  88  et  alibi :  siiperiore 

J   69     ioennos  qutppe  in  tali    die 

(festo  neiiipe)  J  00    certo  proiicisce- 

rentar  J  79     y\x  derima  parte  die 

(pro,   diei)    reliqna    Invadiint  J  97 

Vnlcanaiiorum  F  SIO,  20  bis  die  ven- 

trem  ooerare  F  840,*  18    pancis  ante 

diebns  C  47   paucis  diebus  J  11    ita- 

que  pancis  dicbns  (inferpositis)  J  18 

et  J  35  nti  in  diebiis  proximis  decem 

Italia  decederent  J  28     consonitis 

J  02    et  J  98    qnia  diei  extremnm 

erat  J  21    multum  processerat  J  51 

jam  diei  vesper  erat  J  52    quod  Ta- 

citos  effert,  per,  flexo  in  ve«peram 

die,medlo  diei  F  289, 1     statuit  ante 

au&in  liceret   sine  frande  ab  armis 

oi»cedere  C  30    in  diem  tertium  con- 

stitaoDtJ  00     praedicit  obi  prsesto 

fnerint  J  75    proximum  ei  negofio 

constHQit  J  93     Eo  post  diem  quin- 

tum  aomi  Iternm  malc  pngnaverant, 

legtu  veninnt  J  102     decimom  re- 

dire  jttbet  J  109    diem  belto  rircom- 

•iHdtF282, 8    belli  prolatat  pretio 

r  114, 10    framento  dleram  decem 

Jfl   iotra  legitimos  d.  profitert  C 


18  in  dies  magis  C  20  comitioram 
C  20  noctesque  festinare  C  27  per 
vim  antdolis  tentare  J  28  paucoi 
commoratos  apnd  Flaminium  C  SO 
Insidiis  statnitur  J  70    Jugnrthse  ne- 

3ue  dies  aut  nox  quieta  J  72  post 
ies  qnadraginta  quam  eo  ventnai 
erat  J  70  nbi  coepit  J  91  aKqoot 
dies  fiducia  nostris  aogeri  oceplt  et 
proml  lingna  F  888, 9 

Differant  vos  in  adventnm  F  807, 1 

Difficile:  aihil  tam  difficlle  neqne 
tam  asperam  C  40  F  848, 1  atqne 
•speram  factn  aliam  rem  aggreditnr» 
non  eadem  asperitate  qna  Capsen* 
•iumyCeternm  haud  secus  difficilem 
J  92  diversi  abennt  in  locos  diffici- 
lea  (impeditos)  J  87  ntramque  casum 
Romanis  difficiliorem  fore  J  97  aditii 
difficilis  J  91  quod  difficillimum  in 
primis  est  et  praelio,  &c.  J  7  inter 
mortales  J  10 

Difficoltate  :  ex  difficnltate  rernm 
eadem  illa  existimans  qus  C  57  in 
ea  magnom  et  sapientem  viram  fiusse 
eomperior  J  45  loci,  coacti  J  98 
contra  tantas  difficultates  consilfo 
satis  providere  non  poterat  J  90  in- 
ter  has  dlfficuUates  evadendum  est 
tibi  F  840, 10  his  difficultatibus  cir- 
cumventus  J  7 

Diffidens  vitae  ac  tlmidiu  C  45 
veterl  exercitni  J  48  virtns  militum 
J  52  ioipenstns  modo  rebos  sois  J 
48  et  7S    non  tam  diffidentia  fotnri 

3uae  imperavlsset  J  100   rei  simnlare  . 
00    diffidf  re  sibi  patritejue  C  81 
ne  sni  diffiderent  J  30    armis  J  54  • 

Digna  menioria  C  4  po»na  pro 
factis  eorum  C  51  cx  mala  ronscl- 
entia  digna  tiniere  J  02  ab  dignis  et 
idoneis  ad  indignos  et  non  idoneos 
transfertur  C  51  ma|is  quid  se  dig- 
num  foret,  quam  qnid  in  illls  jure 
fieri  posffct  C  51    dono  dignum  C  54 

Dignltate  :  deos  penates  cum  in- 
genti  dignltate  dedistis  F  828^  15 
non  ex  opnlentia  sed  ex  dlgnitafe 
creetur  F  358,  0  huic  addiderat  se- 
veritas  C  54  coepere  nobilitas  dig- 
nitatfm  populus  libertatem  in  libl- 
dinem'  vertere  J  41  detrahi  vobis 
F  280, 15  famam  modestlamqne  meam 
post  tuam  dignitatem  habere  F  848, 
18  gloriam  dignitatem  clientelas  F 
857, 19  parcite  Lentuli  C  52  ma- 
gis  (^nam  irse  consnlens  J  88  aatis 
qnspsitnni  per  hoc  snramnm  imperinm 
F  279,  8    statnm  non  obtinebam  G 


INDBX  GRAMMATICUS 


IS  r«liqnaB  ooniciTaiidse  spes  (sum 
McutBs)  C  35  memor  generis  atqoe 
piitttne  dignitatis  su»  C  60  non 
dignos,  pro  indignos  C  35 

Digredinntur   utriqne   J    22     di* 

Sressi  a  parentibns  J  18  nnde  patet 
igredi  discedere:  aliud  autem  est 
degredi  desceudere.  Isidonis  Vnl- 
canil  et  Ms.  Codez  et  sic  reponeud. 
afjnd  Ammianum  p.  400.  lin.  2  cri- 
minari  Carthag.  ante  tempus  domo 
digressos  J  70  Tacit.  An.  iv,37.  ad 
ana  tutanda  diffressis  rebeliibus.  Con- 
trar.  cnngredi  et  deg.  Cic.  2.  de  N. 
Deornni  ut  accessus  et  digressus  ii. 
Tnsc.  0. 

Dilabentnr  quse  collecta  sont  F 
285, 13  ne  summom  imperium  per 
snmmam  discordiam  dilabi,  patiaris 
F  350,  6  exercitus  J  18  divitiasy 
vis  corporis  J  2  res  maximae  ditcor- 
dta  difabnntnr  J  10  invidia  dUapsa 
J  27    tempore  J  36 

Dilargiiis  proscriptornm  bonis  F 
274,  3  Tacit.  H.  1.  Quod  sine  iiio- 
do,  sine  judicio  donaret  sua,  largi- 
retnr  aiiena 

Dilata  prslia  magis  qoam  paccm 
datam  intelligerem  F  314, 12 

Diligentia :  pnesenti  diligentia  cla- 
rissimi,  viri  consulis  C  51 

Dlmisit  cooventum  C  21  in  Apn- 
Tiam  praeterea  alium  alio  C  27  exer- 
citum  F  317,  22  esse  eum  per  scelus 
occupata  periculosius  dimissurum  F 
276,  2  tantum  sceliis  impunitum  pro, 
sinere  J  31  superbiara  suam  F  368,11 
sic,  dimitterejus,  Itbcrtatem,  matri- 
moniay  amicitias  apud  Cic.  et  alios. 
auxilia  J  8  domiim,  pollicitus  ope- 
ram  snam  C  28  Boniilcarem  clam  in 
Numidiam  J  36  ab  armis  eum  F 
329,3 

Dimotis  :  considera  quale  id  sit  de 
qno  consultas  :  ita  bonis  malisque  di- 
motis,  patenti  via  ad  verum  perges 
F  343, 10  quos  spes  societatis  a  plebe 
dimoverat  J  42 

Diremit  ea  res  consilinm  C 18  prae* 
lium  nox  J  60  non  admissn  dirimit 
auffragia  plebis.  Lucan.  v,  304  Pris- 
biani  edd.  amissse,  at  2  Mss.  .ejua- 
dem,  adinis.s8e 

Diripi  Remp.  F  361,  6  pracdas 
bellicasj  41     Bithyniain  F  313,  17 

Discebat  militiain  usu  per  laborem 
CT 
,    Discessio  terr»  J  42 

Discessit   ex  concione,  J  34    in 


loca  qnam  maxlme  ocenlta  J  56  ab 
Zama  J  61  in  2  partea  Numidiaa  ia 
2  factiones  Tacit.  Caesar  i.  B.  C.  » 
sua  sententia  decessit,  ai  locns  stt 
sanns,  nam  in  Cic.  4.  de  fia.  in  eadem 
senteittia,  Mss.  optims  ootae  exhi- 
bent^  decedere. 

Disciplina  majornm  milites  labo- 
rare  J  44  Pallad.  i,  1.  nt  eonnn 
doctrina  nec  a  disertisaimis  pos»it 
intelligi.  Ms.  C.  Christi,  eomm  disci- 
pltna.  et  sic  infra  p.  H5.  Mart.  Tit. 
iii,  pro,  cnm  ordine  soo  Ms.  C  ChrUti 
cum  disciplina  et  ibid.  Tit.9.  Ms. 
B.  Pub. 

Discordia  civilis  C  6  accensae  ora- 
nes  (ex  qna)  F  283,  17  per  discor- 
diam  dilabi  iniperium  oe  patiaris  F 
350,5  et  certaminis  finis  F27S,  9 
jorgia,  discordias,  simoltates  cnm 
hoste  exercebant  C  0  discordiosum 
iiigenio  Numidaritm  J  66 

Discrimine  nullOy  nt  io  terrora 
solet  generis  aut  imperii  F  2d9,  5 

Disertissimos  Komani  generis 
Cato  F  271, 4 

Disjecerat:  quos  medios  cobors 
Prstoria  C  61  sic,  disjectae  Cater- 
vae  apnd  Tacitnm  it,  45  nt  arma 
inermts  dtsjecit  F  340, 17  Respnt». 
F  362, 10  disjectos  ab  tergo  aut  la- 
teribus  circumveniebat  J  50 

Disjunctnm  nndiqne  ab  imperio 
eornm,  &c.  F  313,  20  qood  diR|un- 
gebat  J.  Bocchiqne  regnum  J  02 
qua  in  parte  disjungttnr  Cappadocia 
ab  Armenia  F  317, 11 

Dispalata  in  artes  vitasqae  Tarias 
roultitudo  F  352, 7  usus  est  Sisenna 
iiL  Hist. 

Dispari  genere,  dissimili  lingna  C 
6    opibns  (de  exercitn  et  loco)  J  52 

Dispersa:  solutaatqne  inmnltitn- 
dine  dispersa  J  41  dispersi  a  sais 
J  51  Milites  paulatim  disperftos  in 
imom  contrahit  J  98 

Dispertit  inter  manipulos  fuodito- 
res  J  40  portos  et  proxima  locs 
Trihnnis  J  50  equites  Praefectis  co- 
hortium  dispertiverat  J  46 

Dispositis  pnrsidiis  C  55 

Disseosio :  qitia  in  dtsseosione  re- 
gum  Jug.  adversusfuerat  J  35  prop- 
ter  dissen^ionem  placnerat  diridi 
thesauros  J  12 

Dissentirem  ab  reliqnomm  matis 
moribus  C  3  (rariiu  bac  slgnif.  uijfy 
nitnr)  Cicero  tamen  pro  Foatelo :  a 
oeterorum  more  ac  natnra  dissciitira 


BT  CRITICV8. 


Ixl^ 


DlNerendom  mihi  maltU  fuiuet 
FS00,9  nt  facta  §ir,  &c.  C6  de 
tiroore  C  51  pofttea  qas  fecerit  J  06 
velle  de  se,  et  de  P.  R.  commodo  J 
108  de  meo  facto  F  S47, 14  malta 
de  tdminiit.  iroperio  J  11  bajasce- 
Biodi  verbuC49 

DiuimiU  liogaa  C  6  moribas  do- 
bilituj85  liaad  dissimiliter  sitam 
mnnitnmqne  J  80 

Disiimnlanda :  ad  diMimolaoda  om- 

nia  piritas  C  31    hominem  disnima- 

lare,  Valer.  ix,  6, 1.   abi  pro  divinum 

ff mnlatns,  Mi.  oapere  conatas.  Cau- 

sa  C  91   Lentulam  coarguant  prtfeter 

Ifteras,  lermonibas  qaos  ille  babere 

soIituB  erat  C  47    fingere  alia  omnia, 

dissimulare  de  conjar.  C  47    eajasii- 

bet  rei  limulator  ac  dissijnulator  C  6 

Cic.  i.  de  offic.  Dulcem  et  facetum. 

festivique  sermonis  atqne  in    omni 

ratione    simalatorem    quem    <liM«ra 

Grsci  Dominavernnt :  Zephyroaqne 

audire  vocantes  dissimalant  v.  Flacc. 

Uy  S7S.    de  morte  frequenter  nempe, 

ciim  posttursR  principiornm  dissolvun- 

tar,  ot  alicubt  Lucret.  Arnob.  Lib. 

2.   stmulare  in  hominibas  discerent, 

dissimolare,  mentlri 

Dlssolvit  plerosqne  senectns  J  17 
Parcae  fatalta  nentes  Stamina  doo 
olli  dissolvenda  Beo  :  et  Cicero  i.  de 
I^eg.  et  ii.  de  fin*  mortalium  mala 
(mortem)  C  61 

Distinuere  superba  imperia  magts 
qaam  occupatio  F  S68, 6 

Distrahitur  anhnus  maltitndine  J 
80 

Dtatribaatar  senatus  io  varia  officia 
F  S58,  15  ad  distribaendam  pecu- 
Biam  J  12 

Diatnrbantur  palam  pax  et  coa^ 
cordia  F  283, 10  vox  bene  Latina. 
PlaDtiia«  at  Dnnc  disturba  quas  sta- 
tiiiati  Diacbinas.  Colum.  ii,  9.  Cicero 
ad  Attie.  iv,  7.  Lucret.  ii,  21.  Julius 
EjKAuperaiitias  Cap.  iii.  quo  parta 
distnrbattir  F  28S,  21  consitia  F 
S53,  5  faetionem  nobilitotis  F  S40, 
15  noli  iatum  disturbare  Valcr.  Max. 
^iii,  77.    Lactant.  iii,  17.  osdes  d. 

I^itionem  :  in  paucorum  Jns  atqne 
titionem  concessit  C  20  qutcouid 
Ifatia  ditione  sulMPCtiun  Vivit.  Claa* 
ian.  in  Rof.  i.  vs.  20.  4  Ms.  legione 
iibactom 

l>f  o  inialtiunqae  fatigatot  J  04    et 
iMhi 
l^iversa  inter  se  mala  C  6    Regea 


diversi,  pars  iii|enium  alti  corpna  ex- 
ercebant  C  2  Ovid.  diversis  partibna 
arma  damus.  Sueton.  de  Cl.  Granu 
a  Varrone  diversae  partis  Advocato. 
pars  in  civilibus  armis  (per  adversa) 
movit,  a  vero  F  272,  S  diversa  ca- 
pessuot.  in  fngam  alii,  eruptionem 
alii  tentavere  F  206,  4  praemia  bo- 
nos  malosqne  seqoi  F  S60, 11  ab  hia 
longe  diversas  literas  C  S4  pro,  se* 
parati.  omnes  jam  diversi  andistis  C 
20  regem  qnserere  (i.  e.  alii  alio)  J 
12  et  J  87  diversis  moribus  C  6S 
paulo  diversitts  sed  omoes  tamcn — 
conciderant  C  61  itinere  malos  a 
bonis  C  62  alium  ab  alio  diversoa 
aggreditur  J  46  diversum  est  ab  ea 
fama  qnae  plerosqoe  obtinet  J  17 
diversi  alins  alio  quam  maxime  J  60 
ceiernm  qao  fuga  et  formido  latlaa 
crescerent  J  66  agitabatnr  commo- 
tus  metu  ac  libidine  J  26 

Divjdit:  qui  locns  J^gyptnm  ab 
Africa  J  10  Sic  loqnuntttr  Geogra- 
phi.  etiam  Cicero.  Attic.  v.  108. 
Amanum,  qui  Syriam  a  Cilicia  aqna- 
rum  divortto  dividit.  qnod  Plinios 
eficrt  per,  disterminat.  negotia  C  4S 
praeda  militibns  divisa  J  01  divisi : 
ab  Hispania  freto  divisi  J  18  orbe 
Britannos.  at  Ms.  Petr.  male  diffa* 
aos.  divisione :  in  divisiooe  orbia 
terrae  pleriqne  in  parte  tertia  Afri- 
eam  poanere  J 17  qoam  in  diviaione 
poasederat  (pro,  ex)  J  48 

Divina  atque  humana  promiscna 
faabere  C  12  permiscuit  contentio 
J  6  hostibns  tradita  J  Sl  l>eUa 
atque  paces,  postremo  divina  et  ha- 
mana  omnia  penes  pancos  erant  J  Sl 
jjoaeve  faumaaa  superant  an  divina 
iropoliuta  snnt  F  276, 0  arma  adver* 
sum  divina  et  humana,  &c.  F  282, 11 
quibns  non  hnmana  ulla  neque  divina 
obstant  F  S16,  2  divina  attingere 
mortalis  F  S46,  10  divina  cnm  hu- 
manis  permiscet  F  S55,  7  illi  ant 
mentem  divinam  esse  J  02  omnlum 
mortalium  vitam  divino  nnmioe  in- 
▼isi  F  S60,  0 

Divites :  ita  divitea  alios  nt  regio 
victu  atqne  cultu  «tatem  agerent  C  S7 
divitiae  poatonam  honori  esse  coepe- 
runt  C  12  lodibrio  fuisse  videntnr 
C  IS    apnd  illos  sunt  C  20     qnsa 

5rima  mortales  putant  C  S6  magnaa 
2  bono  honestoque  potiores  (qni- 
faus)  J  8  nbi  clarae  habentur  F  S6S, 
27    et  gloria  flnxa  atqae  fragilia  C  1 


teii 


INDEX  GRAMMATICUS 


ne  qms  dlvifUrwD  magif  qntiii  injv- 
ri«  emiua  beUaoi  inoeptum  dUseret  C 
51  libidinis  et  diritiaram  victor  J 
tt  cnpido  profnnda  divitinrnm  F 
SIS,  2  «u  dtvitiM  eam  bonam  fn- 
mam  (Qempc  hostem  ferire,  &c.  in  iis 
positat  esse)  C  7  honeitas  etse  vo- 
lebat  gloriam  incentem  C  7  qnit  to- 
lerare  potett  illift  snperare  qttas  pit»- 
fundant  C  SO  laudaMtis  diritias  se- 
qnimur  inertiam  (pro,  amamns)  C  52 
itt  vestni  amtcitia  exercitnm  divitias 
mnnimenta  regni  habere  J  14  adver- 
snm  divitias  invictnm  animum  gere- 
bat  J  4S  proscriptionas  innoxiomm 
ob  divitias  ¥  277,  S  id  est,  non  divi- 
tias  decori  babere  sed  ipsnm  illis  lla- 
gitio  esse  F  S46, 17  nec  ego  magna 
remedia  cootra  divitias  statuo  F  S5^, 
2  ez  divitiis  luxoria  «tqne  avaritia 
cum  snperbia  invasere  jnventotem  C 
12  nobilem  maximis  divitiis  C  48 
snos  diviiiis  explevit  C  61  boonm 
et  seqnnm  carins  J  15  Selencia  in* 
clytis  divttiis  F  SIO,  8  divitiis  ma- 
gis  clarom  magisqne  acceptum  F 
S6S,2a 

Diurna  mercede  vttam  mntaverit 
(i.  e.  pretio  condonaret)  F  281, 9 

Dintumitatem :  ad  diutnmitatcm 
usns  sallere  F  297,  8 

Divnlgatnr  fama  tanti  facinoris  per 
omnem  Africam  J  IS 

Dixere:  quia  multi  dixere  de  ejns 
virtute,  prctereimdnm  puto  J  4 
diligentissime  omninm  qui  eas  res 
dixere  J  96  sententias  C  61  nt 
dixi  C  66    vid.  Dico 

Docet  Vagam  non  ampUns  mille 
passunm  abesse  J  68     in  eo  colle 

anem  docuimus  J  49    res  F  SS9, 4 
terls  Orspcis  et  Latinis  docta  C  26 
Documenta  :  quarum  rernm  jnaxl- 
ma  docnmenta  h«c  habeo  C  9 

Dolens :  qnasi  dolens  qins  casum  C 
40  Stat.  6.  Sylv.  damiia  dolens  alie- 
na.  aiia  prseterea  dictitare  magnifica 
pro  se  et  iUis  dolentia  J  84 

Dolis  atque  fallaciis  contendit  C 
11  haud  difiicnlter  capiebantnr  C 
},A  interfecisset  J  6  vitae  snas  in- 
sidiatnm  J  22  per  vim  aut  dolis  ten- 
tare  J  25  fatigari  J  56  nihil  dolo 
facturo  J  107  composiio  digredion- 
tnr  J  11 1  doloan  vere  comperimus 
JllS  dolus  parabaiur  Ciceroni  C 
26  qnserere  id  peroiciem  ejus  J  70 
avertere  Antiochuni  ei  subvenienteip 
por  dolum  F  SIS,  6   per  dolnm  cape- 


retnr  J  11  cnjnsai  dMma  ctveris 
F  S55,  14  UU  ad  cftvendw»  d^ 
ant  astntiae  deenmt  C  26  ia  Jng. 
tantusdolas  taataqae  peritia  locoram 
erat  J  46  N  niiHdaram  nihil  laagaidi 
aeqve  remissi  patiebatnr  J  6S  ^ni- 
bns  dolns  atqne  malitia  fide  earian 
erant  F  S52, 28 

Domestiens  splendor  tiU  aaioMS 
attoiUt  F  S62,  8  domestici  ocali  aa- 
notavemnt.  Valer.  i,  6,  1.  at  Ms. 
domesticomm  et  ibid.  pro,  P.  t.  r« «. 
Attci  regis  Marci  uxor 

DominuUti«qneC6  ssepe  imbika 
C  17  foris  ses  alieanm  C  20  dood 
miUtiseque,  mari  atqne  tem  prmdara 
faeinon  fecit  C  6S  mnliitodiiib  do^ 
mi  minnendsi  gratSa  J  19  asodicaa 
J  68  ob  rem  corraptam  domi  pamas 
metnnnt  J  89  beUiqne  F  S2S,  20  ct 
J  41  domo  ejns  ntebatnr  J  12  ex- 
torrem  J  14  exnl  J  14  vaatatio  F 
S4S,  2  snas  gloria  decorabant  C  12 
atqne  iana  exspoliari  C  61  invitaat 
domos  suas,  aUns  aUnm  J  66  abi  in- 
ertia  atone  inopia  incertas  domos  lia- 
bere  snbegit  F  S52,  2  necato  filio 
vacnara  domnm  scelestis  noptiia.  fe- 
cisse  C  16  pergereot  domnm  C  44 
nti  tanqnam  snam  domom  visena  eat, 
&C.  J  12  domnm  regtam  oompor" 
tant  (anrnm,  dcc.)  J  76  hospitia  via- 
lasse  (de  Jasone)  F  29S,  4  iamiliam. 
que  in  patria  clarissimam  F  SftO,  19 
oppngiuitnm  venerat  F  S6S,  2  pan- 
veris  F  S6S,  6  intectse  seflsirata  osm- 
aia  F  SSI,  S 

Domiaandi  Hbidinem  cansam  iielfi 
habere  C  2  nbi  aaimnm  qoens  dami- 
nari  decebat,  servitio  oppresaere  F 
S46, 20  dominatione  Syile  bona  ami» 
yerat  C  28  d.  pellere  F  SOO,  16  cer- 
fatum  utrimque  ile  dom.  ia  vofass 
F  SOS,  6  post  4.  Syllsr  C  4  ad 
dominationein  aceensi  J  Sl  modca» 
tns  ad  alia  omnia  nisi  ad  domiaatio* 
aem  P  292,  22  coneesaere  omaee  ia 
dominationem  pancoram  F  SOI,  4 
Uli  retinuerint  F  S08,  0  poat,  obi 
regium  imperinm  in  snperlMam  dami- 
nationeroqQe  convertit  C  6  dosniBa- 
tiones  affectalwnt  snb  lioiieato  pa- 
trnin  nomine  F  27S,  16  apea  liorta- 
batur  C  17  dominationia  eoram  aa- 
tietas  tenet  J  S 1  certamen  erat  J  41 
retinendas  omnia  honesta  existimet  F 
276,  4  socitts  F  S07. 7  particMM  F 
S41,4 

Domiaatnr  in  oaoi  re  ibitiBa  08 


ET  CRlTlCtrS. 


htMl 


•4  eiUlui  Biqae  iiMoiitM  Tribcai 
ilMiiiiatiM  ent  F  SOS,  1  doeiiDii 
(pro,  poiMMoribaii)  rettituo  F  977» 
11  Dt  freqneoter  epiid  ISS.  abande 
litieffSatein  reti,  qaia  tergis  abstiae- 
tor*  et  iinc  ire  licet  et  iilac,  inaiiera 
ititiaai  donHBorain  F  807, 14  paaci 
libertateni  part  maipia  jastoa  doni- 
QOi  Tolaot.  (vid.  Jatto»)  F  116,  6 
cam  tate  per  mollitiem  agas,  ezerci* 
taii  tappiicio  cogere,  hoc  est,  doaii« 
muB  Don  Imp.  esse  J  85  populaa 
qai  dominas  erat  F  S59, 4 

J)oinita :  cnm  ab  occasa  ad  ortam 
9o1is  omnia  domita  armis  paterent 
C  10  reges  beilo  C  0  i|nam  plari- 
mum  potest  domiti  pecoris  J  75  vir^ 
tos  omnia  domaerat  C  7 

Dona  miiitaria  aiia  (basta»,  vexii- 
lom,  phaleras)  J  85  omnia  in  benig- 
oitate  habebantur  J  lOS  dedit  regi 
dono  J  5  dono  datoi  atque  accipitur 
F  988, 10  (et  alibi)  corrumpit  proxi* 
■MSJ97 

Paliia:  qnse  si  dabia  ant  procal 
eMcnt.  (victoria,  praeda,  lans)  J  85 
iliso  J  94  victoria  F  343,  18  Res- 
pab.  stabiiiebatar  (qnonun  consilio) 
F  857,  11  atqne  asperas  res  facile 
toieraverant  C  10  rebus  oovandis 
•^  oblau  est  C  89  bostibns  m» 
atare,  qoos  fismos  cognoveiant,  emi* 
■«s  pagoando  retinere  J  51  anima 
iMstra  in  dnbio  Mt  C  53  dobio  atqne 
hoesitante  Jngarihae.  (an  pnelinm 
committeret)  J  107  an  dubium  ha- 
betis  F  801, 14  ciii  dubium  Mt  qoia 
TOstitM,  4ec.  oriantnr  F  860, 8  868, 8 

Dnbitabo :  non  dubitabo  eloqui  F 
961, 17  dubitando  rt  dien  prolatando 
C  48  acie  pars  dnbiUvit  F  989,  9 
bood  dnbiejam  victor  J  102etF  818, 
19  perterritts  ac  dnbitaotibus  cele- 
lia  C  98  inter  dubiutiooem  et  moras 
•eaati  J  80  moltis  diebns  per  dubi- 
txtionem  consnmtis  J  62  primo,  du- 
Ukis  qnidnam  insoliU  facies  ostende- 
retJ40    consilii  F  806, 26 

Bucant  iiostiUa  F  816,5  vigiliae 
dvcebantiir  more  miliUri  J  44  (ut, 
docere  tomnos,  Virg.  et^orat.)  fi- 
dem  suam  interponit  qnam  ille  non 
nainoris  qnam  publicam  ducebat  J  32 

EjdooeM  docebat  J  62  pro  booo 
batur  F  278,  18  sibi  quisque 
re,  trabere,  rapere,  J  41  vos 
in  locnm  affinium  J  14  et  suaoieces- 
•oria  post  iUios  bonorem  dncerent  J 
n    no  qoia  modettiam  in  cooscien- 


i-ore 

apad  N umidM  honori  J 1 1  ianocen- 
tia  pro  malivoleatia  dnci  cispit  C  19 
neqne  id  flagitinm  miUtio;  dncifUr  3 
54  ea  oecessitndo  apnd  NnmidM 
levls  dncitur  J  80  secorditB  atqae 
ignaviae  F  852, 24  qne-  prima  mor- 
Ules  dnrunt  J  41  et  J  76  per  trinm- 
phnm  dnxere  F  818, 16  mnrom  ab 
aogolodeztri  lateris  ad,  &c.  doxit 
F  295, 18 

Duce  JEneK  profbgi  sedibos  IncerA 
tis  vagabantar  C  6  poUicetnr  sese 
itineris  pericnliqne  dncem  J  08  Cos. 
dorem  et  anctorem  Mqnimini  ad  re« 
cipiendam  Ubertatem  F  279, 18  ex- 
qnirebant  doces  mnltitndinam  qni 
pretio  vexare  Remp.  soliti  erant  C 

50  sic  effigiem  Cassii  apnd  Tadtom 
iiiscriptam  leaimnt.Dnci  (vel  potioa 
Dux  PmfiMm}  An.  xvi,  7.  Cen- 
toriones  dacMqoo .  tarmarom  J  88 
avidisqoe  ita  promtitqoe  docibos  od 
MeteUot  icto  tragolti  ModareUr  P 
294,  22  exercitot  pars  temeriute 
doGom  altriU  J  85  dox  atqoe  impc^ 
rator  vitae  mortaliiim  animns  J  1 

DncUbat  exercitam  C  17  quos  ia 
exercitii  C  19  Freqoeotativa  pro 
soie  primigmiis  sappe  apud  Calooem. 
dolito,  emptito,  reaemptito,  callesco, 
Locret.  imperito,  negito.  GelUot 
otitor  alicobi  matoito,  sed  paolo  !»• 
soleotios. 

DuctM  torU  F  829, 18  docU  meo 
fosi  F  297, 12 

.  Dom:  pro,  modo  vel  dommodo, 
aeqne  Id  (de  Rep.  capienda  loqailor) 
qnioos  modit  asseqoerefor,  dom  f ibl 
regoom  pararet,  qoicqoam  peosi  ha« 
bebat  C  5  Plant.  Peru.  Vio'  mea 
esse  ?  P.  dom  qoidem  oec  oimis  dio 
tua  sim,  volo.    concta  dissolvere  C 

51  C  14  (in  priocip.)  Dom  haeo 
Romae  gerootor  C  82  vicioitatem 
exoroat,  commoratns  C  86  et  C  58 
oe  illi  saognloem  OMtrom  largiantnr^ 
et  dnm  pancis  sceleratis  pareunt, 
bonos  omnis  perditum  eant  C  52 
Uberius  proccMi,  dum  me  civiutit 
monim  piget  J  4  taotommodo  re- 
morati  dum  in  elephantis  anxilinm 
pntant,  postquam,  Jec.  J  68  dom 
metns  a  Tarqoioio  et  beilnm  grave 
cum  Etruria  positum  est :  »qoo  et 
niodesto  jore  agitatom  F  278, 1  dom 
vos  terremioi,  a  repeleoda  UberUto 
F  275, 19  iisqoe  eo  prMperom  tOH 
periora  liaboitte  dom  apod  oot 


fadv 


INDBX   0RA.MMATIGU8 


cmsUia  Taliieniiit  F  S5«,  IS 
DaplkaTer«tbellniiiFSS5,6  Mora 

VitelUi  dulpicaTerat  bellaiB.  Tkcir. 

il64 
Duriiiani  consoetam  Tolaptati  ha- 

boUiet  J  100 


E  periculo  eriperentarfacillos  C  48 
oonapccta  aWt  J  6B  contemlo  me- 
tnendam  effecit  F  280, 12 

Ea:  primo  peconiflBy  dein  imp. 
enpido  creTit :  ea  qnaii  materieB  fii- 
ere,  dcc.  C  10  vaia  coelata  mirariy 
ea  rapere,  &c.  C 11  (rednndat)  omnia 
ea  adimere  qns  Tictores  reliqoernnt 
C  12  idem  velle  atqne  iiolle  ea  de- 
mnm  firma  aniicitta  est  C  20  ea  mi- 
•ericordia  fuisfte  semper  S.  P.  Q.  R. 
nt  nemo  ab  eo  anailinm  frnttra  pe- 
tiverit  C  S4  sed  nrbana  plebes,  ea 
teroprflBcepsierat  C  37  facta  eo- 
mm  tortia  novcrat,  ea  commemoran- 
do,  Scc.  C  60  qa»  apad  alios  ira- 
condia  dicilur  ea  in  imperio  saperbia 
C  61  maltosque  mortales  ea  cansa 
adversos  habeo  C  62  Nam  in  fnga 
sajlotem  sperare,  cnm  arma  qnia  cor- 
pna  tegitnr,  ab  hostibns  avertere,  ea 
▼ero,  demeiitia  est  C  68  parare  at- 
qne  ea  modo  in  animo  haberey  qni- 
bus  Hiempsal  per  dolnm  caperetnr  J 
11  £a  tempestate  J  S7  Metellnm 
in  ea  difficnltate  sapientero  fDisnc  J 
46  Id  ea  gratia  eveniebst,  qnod  ne- 
mo  regem  seqnitnr  J  64  (ea  de 
cansa)  in  ea  tanta  asperitate  J  77 
Senatns  paiilo  ante  Metello  decreve- 
rat :  ea  res  frnstra  fuit  J  74  pro, 
quse,  ssepe  :  nt,  ventns  arenam  humo 
escitavit;  ea  ma|^  vi  agitata,  Sce, 
J  70  Qnie  ante  beneficia  vestra,  &c. 
ea  nti  deseram  non  est  consilinm  J  87 
Capsenses  nna  modo,  atqne  ea  intra 
oppidnm,  Aec  J  80  nna  et  ea  vetns 
cansa  F  813,  2  scuta,  vemm  ea 
Nnmidiea  J  04  ex  ea  tempesUte 
spes  in  illo  sitse  J  114  et  ea  re  a 
nobis  ad  socieutem  peteris  F  315, 
16  scilicetqnodeaqnaihostibns,^. 
ssspe  tribnere,  ea  civilibns  danda  ar- 
bitror  F  342,  12  non  oconrrit  alibi 
apnd  Sallnstium  talis  geminatio,  pr». 
sertim  post,  (jnv.  in  ea  re  maximo 
immnm  exercilato,  nti  colantur  boni 
vores  F  363, 10  ubi,  ea  refertnr  ad 
l|ia  qnae  locp  posteriora  snnt,  qnm 


ctiaro  forma  raritaimn  ■pad  Nftatmm. 
qnasi  diceret ;  in  hac  re  aaaxime  aai* 
mnm,  &c.  nempe  nti  cdaiitvr,  4rc. 
memorare  eam  rem  nos  locas  adnsa- 
nnit  J  80  Nnmidise  jnre  belli  soan 
factam :  eam  vasUri  ab  Mario  pati 
neqoivisse  J  102  vestra  seocndia. 
Neqne  mihi  satis  consilii  metam  an 
ignaviam  an  dementiam  eam  appeHem 
F  263,  4  eos  mores  eamqne  nHMies- 
tiam  viri  cogoovi  C  51  injorias  snas 
mann  vindicatnram,  eam<|ae  ren  M- 
li  cansam  fore  J  20  Neqae  Gr.  liteTas 
dldid :  param  placebat  eaa  discere  J 
86 

Eadem  illa  movebat  C  ftl,  57, 
68  h»c  simnlantem  J  14  aliam  rera 
aggreditur,  non  eadem  asperiute, 
ceteram  hand  secns  difficilem  J  02 

Eat :  tanqnam  snam  domnm  viseas 
eat  J  12  eatis  armati  contm  injariss 
J  31    bonos  peMiitnm  J  31 

Ecce :  Iseti  pacem  agitabimua  qnip- 
pe  qnis  hostis  nnllns,  &c.  Ecoe  antem 
ex  improriso  Jngnitba,  intolemnda 
andacia,  &c.  J  14  edicto  severo  jn- 
berentnr  F  337, 24 

Edidit :  orationem  habnit  lacnlen- 
tam  qnam  postea  scriptam  ed.  C  31 

Editissunns  collis  F  287,  18    im- 
mensnm  editns  mons  J  98 
parte  J  08 

Edocent  acU  atqoe  aadin&t  J53 
(et  alibi)  enmque  qnse  ag<^ret  J  49 
per  legatos  cuncta  eooctna  C  46  qn« 
parabantur  J  66  edoctnsarte.  Tacii. 
xii,4 

Effecemt  mnlta  pollicendo  vt  pro- 
deret  C  26  ex  rege  miserrimom  ser- 
vorum  F  313, 14  se  e  contemto  me- 
tneitdum  F  280,  12  effecU  maxima 
vis  utrinro  J  01  memoriara  iongam 
C  1  qnod  intenderat  J  25  oroma  po- 
tius  quam  semet  visendnm  F  346,  16 
hostilem  metnm  J  105  firmam  paicem 
F  345, 4  mandata  J  68  jnssa  J  84  lAi 
veniat  ad  se  J  61  mU,  exeqnendo  P 
306, 4 

Efferens  sese  snpcrbia,  andacia, 
scelere  J 14  mbieefferri  Apnlelns  178 
Efferari  Elmenh.  cui  non  assentior. 
Virg.  Georg.  iii.  capnt  aitina.  Oc. 
Offic.  i,  174  neqne  snmmissum  et  ab- 
jectnm,  neqne  se  efferentem  inaolen- 
tins.  Idem  de  Fin.  lietitia  ae.  altias 
et  incivilins  Floras  i,  26 

Effisminat  corpns  animmsMiae  viri- 
lera  C  11 

Effrsnatse  libidinis  F  136y  25 


fiT  ORITICUB. 


Ixt 


ISStm  ei  tcBkere  ranteft  J  lOS  ex^ 
eraitaiinedari  J  6^  hostes  Tacit.  xUy 
91.  at  teetQn.  effusa  fbga  Uv.  efiiuii 
ac  dimpetis  fnictibas  Cic.  2.  de  Lege 
Agran  Viri^.  7.  /Ea.  agris  effasa  jn- 
Tentns.  eflnisos  lioste»  invadi  posse, 
(lioc  cst  palantes  et  incompositos)  J 
87  vnlgam  oppido  J  69  sic  Sucton. 
.(^alig.  <^udit  se  populos. 
.  Egebat  pauca  munimenta  (alii  quae- 
rebat)  J  98  sed  lectio  recte  se  habet* 
Cato :  vitio  vertunt  qnia  multa  egeo, 
eodem  modo  glandem  vesci  ii,  6.  5. 
et  niliil  frui  viii,  2.  II  nltionem  po- 
tifi  f ii,  12.  Justin.  et  licet  Codices 
Bodleianns  et  Corporis  Ckiristi  Ox- 
on.  et  exemplaria  quapilam  in  di- 
versun  abeant,  sic  enim  Ms.  CanUb. 
Tacit.  An.  iii,  73.  6.  Flor.  i,  1,  28. 
cgensi  factiosus  C  18  alicnsB  opis  F 
323»  14  egestas  facile  habetur  sine 
damno  C  37  pabuli  J  45  miseri) 
egentes,  violentia  atque  crudelitate 
fiener^torura  C  88  homini  potentiam 
quaerenti  egentissimus  quisqne  opor- 
tunissimus  J  86  honestae  rei  F  351,27 
locorum,  rapto  vivere  coacti  F  831, 
12 

£go  C  2  eorum  ego  vitam  mor«> 
temque  jnata  aestimo  .C  2  sed  ego 
adolescentulus,  &c.  C  4  sed  ego  quae 
mente  agitavi  C  20  equidem  ego  sic 
existimo  C  61  parvum  ego  te  J»  &c. 
nccepi  J  10  scio  ego  qaam  dimcile 
F848yl  volo  ego  F  868, 20  scioego 
Quiriles  J  86 

Egomet:  partim  vidl,  alia  egomet 
gessi  J  86  (in  princip.)  £g.  in  agmine, 
&c.  J  86 

Ecr^ia  fides  C  85  Uberalitate  C 
Q9  facinora  ingenii  J  2  ut  alia  mag- 
aa  et  egregia  tna  omittani  J  10  scili- 
cet  mercede  F  278, 10  fama  F  312, 
0— F  S46,  2  virtute  F  364, 13  artem 
anam  egregie  mirabilem  comperi  F 
149,1  pro  valde,  nimis,  incjuit  Donatus 
tn  Andr.  i,  13,  1.  egregie  cara.  et, 
Bgregie  cordatus  homo  catus  /Elius 
Sextna.  Ennins.  Serrus  egregie  fide- 
is.  Clc.  ad  0«  Frat.  ii,  26  animi  na- 
:ura  egregie  mobilis.  Lucret.  nec  se- 
:ua  Horat.  2.  Senn.  Sat.  6.  Livius 
ru  B.— P.  Persius.  Capsar  2.  B.  O. 
'Kregiis  viris  J  4  tam  clarus  neane 
am  egregiis  factis  erat  J  63  cttltu 
;orporia  ornata  F  332, 15  facinns  at- 
l«e  miralMle  J  70  in  aJiis  artibus  (vir) 
-Sregias,  nimis  moUiter  aegritudinem 
»ati  J  SS 

Delph.  et  Kar.  Cku.  Ind. 


*£gre8si  scalis  milites  prope  somnm 
eeperant  J  60  «quatnm  castris  J  03 
extra  viueas  J  94   angnstias  F  808, 8 

Egressusqne  ^us  atque  itinera  ez* 
plorat  J  36 

Eheu,  roe  roisernm  t  Hnccine,  Mi* 
cipAa  pater  beneficiaevasero?  J  16 

£i  postqiiam  jussit  provinciam  J  " 
84  ei  negotio  proximum  diem  con- 
stituit  J  93  decreta  provincia  Oai«> 
Ua  J  114  consnlebant  F  357,  4  qnam 
maxime  odisti  ei  maxime  obseqneris 
F  865,  6 

,  'Ejiis :  nou  ignarnm  ejns  consilii  fu- 
isse  C  17  decretis  snis  inopiee  ejns 
opitulati  sunt  C  33  magnaqnefre- 
qnentia  ejns  brdinis  C  46  regnnm 
ejus  sceleris  sui  praedam  fecit  J  14 
vid.  super  liac  re  Vailam  magno  co- 
natu  magnas  nngas  agentem,  ita  enim 
nata  est  lingua  Italica  ut  ejus  cul- 
tores  vim  reciprocationis  sui  et  suus 
assequi  baud  valeant. 

£jusmodi  i  at<]^ue  is  cum  ejnsmodl 
sit,  tamen  audet  dicere,  &c.  F  363, 19 

Elato  neque  securo  esse  animo  F 
287, 1 

£legantius  psallere,  saltare,  qnam 
necesse  est  probsB  C  25 

£loquentiam  immoderatam  F  362,  $ 

£loqni  non  dubitabo  qnae  mens  snp- 
petit  F  851,  17  a  quo  studio,  dec. 
detinuerat,  eodem  regressns  C  4 

£mentiendo  quae  se  audi«sedicerent 
exVulturcio  C49 

£mergunt  se  fundo  navigla  F  318, 
14  probe.  Nepos,  Attic.  quilius  ex 
malis  nt  se  emerserat.  Cic.  Ut  se 
emergens  ostendit  Scorpioa  alte.  de 
Arnsp.  R.  iste  serpens  qnae  tnm  hic 
delitescit  tum  se  emergit. 

Eminens  patibnlo  affigeBatur  F  318, 
20 

£roinus  miata  tela  remittere  J  58 
4errere  funditorihus  J  94 

£missa(jacula)  tormetttis  ant  manu 
J  67  eminus  jaculis  (ab)  corpora 
tcgere  J  101 

£mori  per  virtntem  prastat,  &c. 
C20 

£mnndi  aut  mutandi  Copia  ab  His* 
panis  erat  J  18 

£n :  adsum  en  Cotta  consul  F  324, 

£nim :  non  crodelis,  quid  'enim  in 
tales  homines  crndele  ?  C  61  de  na- 
tura  Syllse,  cuitvque  paucis  dlcere. 
Neque  enim  alio  loco  de  Syllae  rebns 
dicturi  snmns,  et  L.  Sisenna,&€.  J  96 


Ixr! 


INDKX  GRAMllATICUfi 


F  S07, 12 

EniMim  Ittt  se  ab  «dolesciiiitia  J  29i 
«tinima  opc  ab  ilsdem  enixo  stvdlo 
pettenint.  Valer.  Tiii,  16,  1.  J  9S 
•imol  eniterer  domi  militiaeqae  J 14 
toiti  decet  contra  F  S40, 10  imita^ 
raini  virtutem  et  enitimini  J  10  Tid. 
Nitor  et  Nisiis. 

Ennnciat  dolnm  qni  parabator  C 
28 

Eo  magis  omissa  eop.  qav,  C  4  et 
C  11  binos  Imp.  sibi  fecere,  eo  roo- 
do  minime  posse  patabant  per  licen- 
tlam  insolescere  animam  nnmannm 
'  C  6  pessimnm  qnemqne  necare.  eo 
populns  l»tari  C  51,  et  18  ita  qno  mi- 
nus  petebat  eo  magls  seqnebatnr  C54 
Epulas:  inter  epolas  obtrnncant  J 
06  vino  et  epalis  onerati  J  76  sndo- 
remi  polTerem,  rellnc^nant  nobis  qni- 
bus  llla  epulis  jucnndiora  snnt  J  85 

Eqnites  anxiliarios  in  utrumque  la- 
tns  J  46  Nnmidas  J  68  Catapbracti, 
ferrea  omui  specie  F  S17, 15 

Eonestre  pneltutn  J  60  ordlne  C 
17  tn  formam  parmoB  equestria  F 
S18il 

Eqnidem  ego  sic  existimo  omnis, 
&c.  esse  C  51  et  J  10  et  F  S42, 2 
possum  eqnidem  C  6  Jam  pridem 
afuidem  nos,  &c.  C  52 

Erant :  (in  princip.)  erant  pnete- 
rea  complnres,  2cc.  C  17  et  C  48  qni- 
cnnqne  aliarum  atqne  senatns  par- 
tinm  erant  C  S7  qni  pnrsidii  cansa 
eom  telts  erant  clrcnm  (sedem)  Con- 
C6rdim,  C  49  Oaetulomm  magna 
pars  erant  sob  Jngnrtba  J 19  In  con- 
anle  bonsB  artes  erant  J  28  eo  magis 
(oroiss.  copula  qne)  C  4  C IS 

Erepta  bona  C  S7  ex  senritnte  C 
40  beneficia  vestra  J  14  vita  J  14 
libertate  F  S6S,  26  pecnnis  J  Sl 
ciTlt^tem  periculis  C  46  pnemia 
ereptnm  eant  J  85  pericnlo  C  48' 
▼ictoria  parta  ex  manions  J  82  ani- 
mam  C  51  per  vim  (ex  cnstodlis  pnb.) 
C  52  neqne  victis  qnicqnam  prseter 
injuris  licentiam  C  IH  me  ex  ma- 
nibns  impiis  J  24  iniqnltas  pnctoria 
CSS 
Ericii  militaris  in  modum  F  S09, 14 
Errant  procul  J  85  pariter  te  er- 
rantein*(Boccbura)et  illam  scelera- 
tissimum  persequi  J  102  errasse  et 
Joffurtbas  sceiere  lapsnm  J  104  qno 
lacilins  errata  officiis  soperes  J  102 
Eroditns :  doctissime  eniditoa  Qne- 
cl»  «tqoo  Latliiis  lilerl»  J  9S 


EmmpereBt  mI  Catilinn  «ttdeet 
hicendlo  percoMs  onmilMpa  C  42  ao-* 
Ins  inter  tela  bostlim  Ttt^inidoa  J 
101  yrh  pisdum  ex  PoDt«  F  S29, 22 
Blboli  fortitodo  atqne  aniim  Tit  in 
oonsnlatnm  F  S65,  20'  Tercot.  Ve- 
reor  ne  Utmc  fortiCndo  in  oerrom 
erompat  deniqne.  alii  globia  crop- 
tionem  tentaTore  F296^  6 

Et  qui  fecere,  et  qni  faeto  alioron 
scripsere  mnlti  laodaotor  C  8  Nam 
et  prios  qnam  Indpiaa  oooanlto  et 
nbi  consnleris,  dcc.  C  1  ^t  ■mgoa 
▼1  et  animi  et  eorporia  C  5  noDoolU 
ficta  et  biec  et  molto  olia,  &c.  C  22 
non  qnia  soWere  possem  com  et  aliis 
Dominibos,  &e.  CS5 

Eteirim  in  principio  C  29  et  J  85 

Etiam :  pars  ingeniom  olii  corpos 
exercebant.  etiam  tnm  vito  hominom 
slne  cupidttate  agitabatnr  C  2  J  61 — 
54  F  S4S,  IS  F  281, 4  pnlchmm  est 
benefiicere  Reip.  etiam  beoe  dieere 
haiid  absnrdnm  est  C  S  et  J  108  rem 
fam.  etiam  ad  necesaarla  deesae  C 

20  Vos  conctamini  etiam  noDC  et 
dobitatls  C  52  necessitodo  qo»  eti- 
am  timidos  fortea  iacit  C  58  qoi  opo- 
lentioren  etlam  si  acdpit  injoriam 
tamen  J 10  pleroraqoe  noctis  pro- 
ceasit  obacoro  etiam  tnih  lomiiie  J 

21  plora  scribere  debortmtor.  me 
fortona  mea,  ^etiom  ontea  eicpcitos 
som,  pamm  ndd  miseris  eaae)  J  24 
etiam  tnm  J  6S  etiam  ontea  nopae- 
rat,  5cc.  J  80  etiam  atqoe  etiam  re- 
potate  J  85  Temm  etiam  molto  osa- 
gis  locoram  aaperitate  J  89  coBtra 
tantas  difficultates,  conallio  aatia  pro- 
▼Idere  non  poterat:  qolppe  etiam 
frnmentl  Inopia  tentabator  J  90  post 
dlem  decimnm  redlre  jobet»  oe  iiihil 
ctiam  nnne  decreTlsse  J  109  nltra 
Romanorum^et  mortaiiom  etiomioo^ 
rem  corabant  F294^  4  parom  est 
qaod  impone  fecisti,  Terom  etiam 
commcmorando  exprobras  F  864,  1 
etianme  anres  nostroa  odio  too  oaw- 
rabisF864,4 

Eradeodom  est  tibi  inter  hos  diffi- 
colutes  F  S40,  16  inter  ▼irmlu 
evadere  J  50  oppido  propera^iaaet 
J  56  pogoaro,  eradere  olii  (retreat) 
alii  soccedere  (odvanoe)  J  57  od- 
▼erso  coUeJ52  hoccine  beneficia 
evasere  J 14 

Evenerant :  qnm  occolto  teoUTotmt 
aspera  fcedaooe  ereneraDt  C  J6 
•ndacia  ln  btaio  uhi  pos  eroBm^ 


RT  CRITICU8. 


IxvH 


«qnitate  C  0  Minvcio  Macedonia 
cvenerat  J  35  diMeosionea  vilio 
liumant  ingenii  cvenere  F  272,  6 
illis  meiito  accidet  qnicqnid  cvenerit 
C  51  pactione  an  casn  ita  evenerit 
J  67  ea  rps  libi  Reiqiie  pnblicoB 
prospere  F360,  13  Id  ea  gratia 
eventebat  qnod  J  54  id  ita  eveniet 
si  dcniseris,  &c.  F  844, 1  et  F  346, 2 
bona  fama  F  368,  22  id  adeo  mata- 
re  posse  si  J  65  ea  (dii  immortalcs) 
approbent  beneqoe  evenire  sinant  P 
347, 22  qnid  huniant  F  320,  8  nbi 
ca  res  bene  J  92  Id  evenit  qnia  F 
340, 8  sape  prava  magis  oaam  bona 
consilia  prospere  eveninnt  F  348,  5 

Eventos:  bonistnitiis  maloseven- 
ttis  habnit  C  11  in  incerto  arat  J  51 
Eversom  profecti  sont  tribnniciam 
potestatem  F  278,  9  irent  alios  civi- 
tate  V  351,  8  famiiias  ab  stirpe  F 
350, 14 

Evocat  milttes  ex  hybemis  in  ex* 
peditionem  J  37  lectos  et  evocatos 
"entnriones  C  50 

Ex  mispriis  mnltisreqnievit  animns 
C  4  ex  pulcherrima  pessiina  ac  flagi* 
;iosissiina  facta  C  5  et  J  46  ex  libi- 
line  magis  qnam  ex  vero  celebrat, 
fec.  C  8  amtcttias  inimicitiasqoe  non 
'X  re  sed  ex  commodo  aestimare  C  10 
7ro,  propter.  ex  divitiis  joventntem 
iixttna  atqne  avaritia  com  snperbia 
nvasere  C  12  nti  rRJotqne  studinm 
X  state  flagrabat  C  14  ex  illis  (qnos 
cil.  illexcrat)  testes  signatoresqne 
alsos  commodare  C  16  ninlti  ex  co- 
^niis  et  monicipiis  C 17  sperans  fa- 
ile  sc  ex  volnntate  Antonio  nsnmra 
:  26  Tacit.  Hist.  iv,  65.  Cnncti  ex 
oluntnte  Agrippinensium  perpetra- 
pre.  laxnria  ex  magnis  rapinis  nihil 
Bliqni  fecerant  C  28  ex  prtma  I»- 
tia  repente  omnis  tristitia  invasit  C 
2  se  ex  cnria  domnm  proripitit  C 
2  cx  suo  numaro  legatos  mittit  C 
i  ex  itinereliteras  mittit  C  34  sa- 
hfactionem  ex  nulla  conscientia  de 
ilpa  proponere  decrevi  C  35  .suiis 
tique  animns  ex  conscientia  spem 
ra;bet  F  359, 13  ex  victoria  talia 
tcrabat  C  37  cx  senati  consnltn 
Liisa  cognita  in  vincnla  conjecerat 
49  •  prscepto  reeis  J  13  ex  senatt' 
icreto  jubct  ^  &  ex  prscepto 
iceronis  per  Oabininm  ceteros  coii- 
fntniit  C  44  ex  prodigiis  hariisptccs 
spoDdlasent  C47  aliique  ex  coti- 
rationr  depmbeDsi  C  4^    Crasso  ex 


privatis  negotiis  obnoxii  C  48  .ex 
petitione  Pontificatus  odioMnccnstis 
C  49  liberales  ex  sociornm  fortunis 
C  62  ex  illis  pericnlum  metuit  C  52 
ex  omni  copia  2  legioncs  institiiit  C 
56  ex  omni  copia  circiter  pars  4ta. 
C  56  dnm  ex  nrbe  prvsidia  opperiot 
C  58  otrimqne  ex  lateribns  ceteros 
aggreditnr  C  60  ex  his  msgistratns 
et  imperia  (artibus  sc)  oapiunda  J  3 
Africano  cognomen  ex  virtnte  fnit 
J  5  alterum  ex  providentia  timo* 
rem,  alternra  ex  audacia  tenteritatem 
afferre,  &c.  J  7  ne  meditts  ex  tribtts 
J  11  tanta  commutatio  incessit  nt 
ex  Dwxima  invidia  in  gratiam  J  li 
ex  improviso  J  14  cnjus  vitae  ne- 
cisqtte  potestas  ex  opibns  alienis  pen* 
det  J  14.  timido  et  cx  conscientia 
diffidenti  mbns  suisj  32    ex  tiinta 

f)roperantia  tara  facile  tractom  bel- 
um  J  36  ex  sententia  J  38  cx  dc« 
licto  fratris  invidiam  timens  J  30  «x 
copia  reram  ntatuit  sibi  nihil  agitan- 
dum  J  30  (vid.  Copia.)  ex  copiar, 
qnod  optimitnt  videbatur  consiltum 
capit  J  54  ex  locis  copia  maxime 
idoneis  vineaa  agcre  J  70  ex  copia 
titbicinnm  •  quifiqoa  nnmero  dclegit  J 
93  et  J  98  et  J  108  ex  partium  in^ 
vidia  pericula  metitentes  J  40  citm 
ex  Mamilta  rogatione  trea  qntrsitores 
rogarentur  J  40  ex  opportnnitate  loci 
J  48  ex  eo  medio  quasi  coUis  orie* 
batnr  J  48  veritns  ex  anni  tempore, 
et  inopiaaqnae  ne  »iti  conficcretnr 
excrcitus  J  50  nemo  omninm  Nnmi« 
darum  ex  fuga  regem  seqaitiirj54 
priusqnam  ex  castria  subveniretnr  J 
54  Jng.  magniiicom  ex  Aiili  «ecorr 
dia  J  55  cx  itinere  frumentatnm 
missum  J  56  ex  ocrolto  J  59  ncqne 
id  tempus  ex  aliorum  more  quieti  atit 
Inxurite  concedit  J  61  ex  concilii 
decrefo  J  62  qnani  gravis  casns  in 
scrvitiutn  cx  regno  foretj^  tiniiB 
ex  omnihus  Italicis  profugit  intactiia 
J  67  et  J  69  bidoam  ex  pertidia 
laptati  J  69  cx  consuetudine  J  71  et 
J  85  talia  consilia  per  otiuin  et  ex 
opportunitate  capi  J  76  nomon  ex  r^ 
inditiim  J  78  ex  commodo  pngnam 
facere  J  82  ex  Metelli  voluntate 
bellom  intactnm  tralii  J  83  mihi  ex 
virtnte  nobilitas  ccepit  J  85  qiiod 
ex  aliena  virtnte  sibi  arrogant  J  85 
me  ex  animi  sententia  nnlla  oratia 
la*dere  J  85  non  ex  merito  sed  qoasi 
debitos  J^    ex  parente  ita  accepj| 


Ixvlil 


INDBX  OKkUUXnCVB 


he,  J  6&  neqiie  qneiiiqiiiai  ez  cala- 
mitete  afiomm  metni  eeperit  J  85 
ex  aocUB  pnedam  agentes  J  88  Ma- 
rias  proraissa  cognitam  ex  pnesentl- 
baf  misit  J  OS  ex  ipecnlatoribns 
cognitnm  didt  J  106  nbi  ex  pnifrepto 
tempnn  Tiftam  J  94  Marii  temeritas 
f  loriam,  ex  culpa  ioTenit  J  M  cnm 
tnrma  sna  qnam  ex  fortissimis  magis 
qnam  familiarissimis  paraTcrat  J  08 
ratns  ex  omnibns  eqne  aliqnot  ab 
tergo  bostibns  Tentnros  J  100  ex 
coDGubina  ortns  J  108  ex  seiitcntia 
ambobns  J 100  leniter  et  ex  Tolnn- 
tate  Syils  omnia  se  lactnmm  J  111 
In  miserationem  ex  ira  Tertnnt  F 
ITfty  16  tnmnltnm  ex  tnmnltn  belinm 
ex  t>ello  semnt  F  281, 14  ex  qna 
omnes  discordin  accensse  F  S8S,  17 
ex  coinposito  F  300, 11  byemem  per 
oppida  ex  ambitione  uMa  eai  F  298, 9 
prsster  spem  bonam  ex  Tobis  F  800, 
17  arcem  babent  ex  spoliis  Tcstrif  F 
801, 7  ex  factione  media  consnl  F 
801, 16  ex  insolentia  aTidns  malefa- 
clendi  F  8S0,  2S  idqne  non  temere 
ant  ex  fortnna  decreTi  F  848, 18  nibil 
tam  ex  alto  reperiri  posse  qnod  non 
cogitanti  tibi  in  promtu  sit  F  S49, 6 
(OTid.  Vellei.  sed  ex  alto  dissimolare 
pnto)  de  honore  ex  copiis  jndicare 
F  S64, 4  ex  digoitate  creetnr  consnl 
■on  ex  opnlentia  F  884,  6  oppressi 
ex  aliena  UlNdine  hnc  atqne  illuc 
flnctnantes  agitantnr  F  867,  18  ex 
imtura  diTersa  praemia,  Stc.  bonos 
malosqne  seqni  F  859, 11 

Exacta  tttate  sna  magis  creacere 
adolescentem  J  6  non  parentes  ex- 
acta  seUte  F  S51,  6  aestatem  J  61 
regibas  F  272,  20 

Exediflcatas  TiUas  in  nrbium  dm- 
tfum  C  12 

Exsquanda  facta  dictis  C  S  pe- 
ricttlo  C  59  et  Justin.  t,  S,  18  Tires 
partimn  exseqnato  omnium  jure  xlui, 
1,4. 

Exagitabat  conMius  aaunns  C  14 
qnsstio  iUa  J  84  consnlatna  ingens 
cnpido  J  68  tanta  vis  hominis  magis 
lenienda  qnam  exagitanda  Tidebatur 
C48  causa  nobUitatem  exagitandi 
J  84  plebem  C  S8  ita  formidine 
qnasi  Tecordia  agitari  J  72  rem  jam 
antea  Tulgi  rnmoribus  exagitatam  C 
29  (|ai  causam  senatns  exagitatam 
concionibns  improboram.  Cic*  Rem- 
pnblicam  seditionibns  C  51 

Exarsere  animi  immane  qaaatnm 


F  296, 14 

Excelso:  inexcelao 
C  61    cojns  opes  in  esoelao  amit  F 
848,2  » 

Excesait  radieem  montis  F  888, 26 
Tindictv  modnm  Valer.  Bfax.  «pnd 
V.  Belnaceasem.  at  JEdd.  et  Mia. 

aUter  It,  1. 

Excidantqne  inopes  potenieiqoe 
trahant  excidant  F  816, 4 

Excidu  fatnm  nrbi  adTeaUrit  P 
848,  21  neqne  ainem  nisi  ezcidio  ba- 
bitnriF  814,11 

Eicipitnr  Metelina  laetisaimis  aiii« 
mis  J8H 

Excisa  oppida  aat  recepta  ewime- 
rem  F  298, 10 

ExciU  juTentus  pnblicis  largiti»> 
nibos  C  87  ita  conscientia  mentem 
excitam  Texabat  C  16  horribili  so- 
nitn  J  99  sottina  J  76  excitant  ne» 
que  gloria  oeqne  pericnla  C  68  ar^ 
nam  hnmo  Tentns  J  79 

Excraciatnm  necat  Adberbalem  J 
26  illum  magis  honore  Marii  qnam 
injuria  sna  J  82    omoibos  malis  J  14 

Excnbitum  in  portas  cobortes  cx 
legiombos  mittere  J  100 

Execrari  Catiiinm  conailin  C  48 
cnm  post  execratnrnm  omnea  degns^ 
UTissent  C  22 

Exempk» :  nbi  hoc  exemplo  per 
senatus  decretum  consol  glndinm 
ednxerit  C  61  exemplo  aasiimere 
Tacit.  68.  9.  earam  exeinplnm  infra 
acriptnmest(tlM^copy)et  C  44  Plaat. 
Moatell.  iu,  14.  Landant  &brnm 
atqne  »des  probant  sibi  qnisqne  inde 
cxempinm  expetunt  (a  modei)  Paa- 
los  Is.  heredes  solent  habere  exem- 
plum  tesiamenti  Cic.  Att.  epistolam 
Csesaris  cujns  exemplnm  ad  te  antea 
misi.  ad  Q.  fratrem  u,  14.  misi  ad 
Ccsarem  eodem  exeraplo  literas.  Tid. 
Plant.  Psead.  inala  ex  bonis  initiis 
ortft  sunt  C  61  (pmcedenU)  tradite 
posteris  ad  P.  Rom.  snimet  sangoints 
mercede  circnmTeniendam  F279,6 
praebeo  non  TaUdissinMu,  qno  rectins 
taa  compooas  F  812, 17 

Exequelumtur  domi  qnod  nbiqae 
apnd  socios  ant  hostes  idonenra  Tide- 
batur  C  51  boni  Imperatoris  oficia 
C  60  decreU  tos  exeqneado  nla 
efficitis  F  806,  4  matura  mandaU 
exequitur  J  S5 

Exercebant  ingeninm,  corpns  C  2 
simnlUtes  cum  hostibns  C  9  Cic. 
pro  FUc.  simnlute»  aescio  qnas  cnm 


BT  CRITICUS. 


IxiX 


LibartU  ▼eitris  ex.  cuiii  illo  gravis 
inimlcitiu  C  49  Tictoriam  crude- 
liter  C  S8  sic,  qnsestlonet,  odium, 
sectiones,  accosationes,  Scc.  apiid 
Tacitnm  aliosque.  ambitio  magis  qnam 
«varitia  aniroos  borainnm  exercebat 
C  11  Virg.  apes— Exevcet,  snb  sole 
labor. — patr^  acarrime  victoriam 
oobilitatis  in  plebem  J  16  exercent 
vitia  204.  Firmicns  in  Astron.  p.  204. 
£  contra,  poetn,  quandoqne,  exer- 
ccre,  cnras,  dolorem,  diem  pro  exer- 
eeri,  Ovid.  Met.  xii,  108.  Silins  ii, 
76.  JEn.  X,  60.  nt  monet  Servins. 
.piraticam  exercentes  F  SSS,  27  Jus-  • 
tin.  viii,  S,  IS,  22.  i,  14.  servili  iro- 
perio  plebem  F  27S,  S  ibiqne  (cspdi- 
bns,  rapinis,  Scc)  jnventntera  snam 
cxercnit  C  5  non  Oraeca  facnndia 
necine  nrbanis  munditiis  sese  exer- 
cnit  J  6S  caninam  facundiam  F  S27, 
17  Lncret.  v,  226.  nnnc  anrum  et 
pnrpnra  coris  Exercent  hominum 
▼itam.  exercere  Scorta  Orat.  i.  ad 
Ces.  cap.  86.  Plautns :  hoBC  nox 
^taestexercendocorto.  Catnll.  qni 
▼cstrum  exercet  amorem.  exercnit 
.Miventntem  suam  C  5  exercebant 
lilHtinam  V.  Max.  v,  2, 10.  et  noster 
F  S4S,  14  ingeninm  ad  malefacien- 
dnm  F  S2S,  11  corpns  armis  atqne 
.ei|nis  F  S66, 11  Victoriam  per  ser- 
vitiom  FS50,  10  malitia  pnemiis 
.exercetnr  FS55,  4  me  lUa  magts 
copido  F  S50,  1  qoastio  oe  aspere 
violenterqne  ex  nimore  et  libidine 
plebis  J  40  ingeninm  patrise  non 
mut  quisqoe  potentic,  exerciubat  F 
S87,  6  cnm  dativo  etiam  Cic.  ii. 
Tuse.  60.  Jovem  Olympinm,  enm 
ipsnm  cui  se  exercebit.  (at  sspius 
com  praep.  ad.)  in  labore,  patientia 
.  et  factis  fortibus  exercitanao  F  S46, 
14  exercito  corpore  fessns  J  71  lec- 
toa  et  exercitatos  in  andaciaro  C  50 
ex  civitate  profectos  semper  ad  bel- 
Inm  exerdtatos.  Ms.  Veget.  i,  S. 
postrema  vox  abest  a  Vet.  Ed.  Par. 
1582.  et  Vesaliensi  1670.  freqnenti- 
bos  exercitiis  ad  prslia  pmparare 
F  827,  15  neqnicquam  eo  (animo) 
faebeti  atqne  claudo  pro  exercito  nti 
▼oloDtFS47, 1' 

Exefcitibtts  decretis  F  286, 6  ouos 
in  exercitn  dnctabat  C  19  dnx  hos- 
tiom-com  exercitu  supra  caput  est  C 
52  comparatoJ20  circomdato  Cir- 
tam  inrampere  nititor  J  26  parato 
J  28  in  exercitii  oostro  pax  agitaba- 


tur  J  80  intento  atque  infesto  J  46 
exercitu  effnso  prsdari  J  55  exer- 
citu  cnncta  moenia  circnmvenit  'J  57 
incrnento  J  02  exercitu  amborum 
conjunrto  J  07  in  hybemis  compo- 
sito  J  lOS  ob  seditioncm  provinciam 
cnin  exercitu  adeptns  est  F  280, 17 
rursus  admotoqne  F  282, 0  optime 
merito  F  207,  15  prodito  F  814,  7 
restituto  F  815,  6  exercitui  pr»e- 
rant  J  S2  scribere  sopplementum  J 
80  diffidens  veteri  exercitui  J  4S 
distribnerat  pecus  J  01  exercitum 
parare  C  20  compararent  C  80  au- 
gere  C  32  instmit  pro  loco  atque 
copiis  C  59  permittit  Petrelo  C  59 
per  omnem  ex.  gaudia,  t&c.  aci- 
tabantnr  C  61  per  homines  caUi- 
dos  tentabat  J  88  brevi  coniirmavit 
(ad  severitatem  castrensem  revoca- 
vit)  J  45  antevenit  J  48  cogebat 
(drew  togetlier)  J64  cogere  Dyr- 
rachium  F  286,  26  more  majonim 
gercret  J  55  nbi  animadvertere  ad 
»e  versnm  exercitnm  pergerc  J  69 
ex.  snpplicio  cogere  J  85  coercebat 
pndore  magis  quam  malo  (i.  e.Dcena) 
J  100  opprimend»  libertatis  habet 
F  280,  12  habere  posse  -sine  fro- 
mento  et  stipendiis  F  297, 22  alnit 
stipendio  framentoque  F  298,  28 
aluntnr  F  S24, 4  exercitum  argento 
fecit  F  822, 15  vertere  (i.  e.  consi- 
derare  Servios)  F  880, 4  sibi  insne- 
vit  amare  C  11  qno  consilio  foret 
exercitos  C  29  in  maiiu  C  51  hand 
longe  a  mari  consedit  exercitus  J  21 
qni  in  Africam'  portaretor  J  27  ne 
siti  conficeretur  J  60  ducebat  J  55 
ei  traditar  J  86  instroi  J  97  victor 
F  878,6  novus  F  28(!S,  10  datus  est 
F  S26,  U    clade  perculsus  J  44 

Exigerent  boni  honestiqne  vitam  J 
85  legem  de  pecuniis  exigeudia  F 
811, 4  acerbins  exegit  quodi  dederat 
Cic.  i.  Tusc.  es  Horat.  anrum  cre- 
ditum  Plaut.  Bacch.nomina  Cic.  i.  e. 
ad  solutionem  cogere.  et  tributa  apnd 
enndem.  exigere  et  cogere. 

Exilio  nullo  certo  vagabantor  F 
882,  20  cnm  de  exilio  tuo  redisti  F 
865,  1  permitti  jnbent  ieges  C  51 
exulum  reliquias  persequantur  F 
805,12 

Eximat :  quo  captivis  libertatis  cn- 
ram  miseria  eximat  F  ^74, 18 

Existeret  qnasi  goliemator  F  209, 
24 

Existima  quod  optimom  facto  est 


ixx 


INDI^X  (^RAMMAtlCU^ 


F  342,  2  ego  sic  cxistimabam.  Pa- 
tres  Conscripti  titi  pnedicantem  pa- 
trem  menm  :  qui  veKtram  amicitiam 
colerent  eus  mnltum  laborrm  snoci- 
pere,  ceterum  ex  omnibnn  maxime 
tutos  esse  J  14  equidem  ego  sic 
texist.  PC&c.  C51  FS43,20  ali- 
enam  faroam  snnm  dedecus  F  355, 18 
iit  eornm  qui  dominantnr,  simnltai 
fert,  ita  booum  roalumque  pnblicnm 
existimant  F  357,  15  qoi  aliter  fe- 
cerit  senatum  extstimare  «um  contra 
Rcmp.  factnnim  C  51  de  ^xtio  male 
existimas  F  365,  4  de  M.  Livio 
jnxta  ac  de  sc  F  353,  3  illud  facious 
inprimis  memorabile  C  4  ntrnm  jjfra- 
vius  existimet  (menm  regnuni  amict-. 
ttam  vestram)  nemini  occultnm  est 
J  24  qoid  de  iilo  eKistimeiis  F  277, 
17  cx  difficnltate  remm  eadem  illa 
existimans  qu»  snpra  diximns,  Cati- 
lioam  agitare  C  67 

Exitia  maxima  Reip.  atque  tnrbn- 
lcnta  probate  F  279,  4  adesse  Jn- 
gurtli»  J  70  ad  exitinm  nsque  in- 
sontis^dominatns  est  F  303,  1 

Exftiim  quem  tantis  malis  spera- 
rent  C  40  dignnm  vit«  suis  moribns 
C  65  utinam  emori  fortunis  meis 
honestus  exitus  esset,  nea  vivere  con- 
temtus  viderer  J  14 

Exomat:  dom  vicinitatem  antea 
aoUicitatam  armis  exornat  C  36  aciem 
J  52  (pro,  instruere)  oinnibns  explo- 
ratis  (pro  rei  topia  satis  provtdenter 
exornat)  J  00  exoraata  oedificiis  Nu- 
midis  J  16  parum  scite  conviviBm 
J85 

Ezorsns  orationem  magoam  F  311, 

Expectabant  belli  eventnm  hand 
alio  aoimo  C  37  alius  alium  expec- 
tantes  cnnctamini  C  52  extremam 
necessitatem,  nihil  ansns,  oisi  muUe- 
bii  ingenio  expeCUt  F  276,  21  an 
expectatis  dunf  invadat^  F  282,  0 
Nnnc  deformatos  flemmnis  alienai 
opet  expecto  J  14  ezpectare  inter 
eas  moras  promissa  legatoram  J  47 
Cnm  egens  aUen»  opis  plura  mala 
ezpectarem  F  323,  14  expectamns 
tam  bona  qnam  mala,  inqnit  Donat. 
Sed  expectare,  hoc  loco,  pro  tlme* 
re,  ponttnr.  Non  absimiliter,  spe* 
rare  doiorem  Virg.  Expectatione 
eventi  civiom  animoa  lutentos  pn- 
tabat  J  44  Sine  gravi  cninsqnam 
expectatiooe,  qeqae  sane  ambiti  pob- 
ticeF289,12 


Expediet :  tantnmmodo  incept« 
opiis  est,  cetera  res  exp.  C  20  ^ri- 
nsquam  hiijusoemodi  rei  initium  ex* 
pedio  J  5  se  quisque  expedire  J  105 
veste  tectnm  pngionem  F  308,  19 
in  expeditionem  evocat  J  37  edn^ 
cere  exercitum  in  exped.  Cicero  i. 
Divin.  125.  eqnitesqiie  in  ezp^- 
niisit  Cssar  v.  B.  O.  in  expeditio' 
nem  proficiscens  J  103  Expeditu 
peditibiis  snis  J  60  cum  exp.  maoi^ 
pnlis  J  100 

Expellenda  discordie  mala  F  343, 
26    patriaF346,  11 

Expergiscantnr :  ut  omnes  exper* 
giscantnr  ad  libertatem  F  362,  11 
quin  Igitnr  expergiscimini  O20  aU- 
qnando  C  52 

Experimentis  jara  antea  MeteHo 
cognitnm  erat  J  46  Experiri  cxtre- 
nia  omnia  C  26  et  vim  et  gratiam 
nontram  J  102 

Expertes  fama  at<|ne  fortnnis  C  33 
Expers  clade  Dict.  li,  4  ceteris  soti 
in  imperio  agere  F  273, 4 

Expilari  aerarinm  taciti  tiidlgnaba- 
mini  J  31 

Expirairet  per  artns  F  336, 23  ex- 
planandH  snnt  pauca  de  moribns,  &c. 
C4  Terent.  explana  mihi.  Cic.  7. 
Yerr.  explanaodum  est  enim  diligcn- 
tius.  PUn.  in  Paneg.  expressit,  ex- 
planavitque  verba.  Jnstinian.  Qnem 
oporteat  Episc.  §  i.  et  explanare  vo- 
luntatem  suam  adhibitia  testibna  L. 
i.  ^  2.  C.  de  Latr.  Liber  toU.  in  aliis 
non  temere  occurret  hoc  verbnm. 

Expleant  muneribus  amicos  J  13 
monerare  vel  munire,  nt  Plaatns  lo- 
quitur,  explere  avaritiam  H.  ii,  13. 
prseceps  ad  explendam  animi  cnpi<&- 
nem  J  6  expfetis  Legionibns  J  87 
et  J  20  expl.  leg.  numero  homioum 
C66    divittisCSl 

Explicatar :  nnde  pons  in  oppidnm 
pertincos  explicatnr  F  326, 4 

Explorare  itinera  Regnm  J  88  tem- 
pora  J  35  exploratum  misit  J  54 
parnm  exploratum  J  88 

Exprobras:  parum  est  qaod  im- 
pnne  fecisti,  verum  etiam  comme- 
morando  etpfobras  F  364, 2 

Expugnare  Cirtam  madiinla  om- 
ninm  generom  aggreditnr  J  21  agros 
vastare,  vUlas  expnyiare  J  44 

Expulsa  a|ri8  plebes  F  279, 1 

Expnrgaodi,  et  qnad  sni  ezpnr- 
gaodi  caosa  C  31  pottqnam  scse 
paraffl  ej^orgat  J  69 


m  GRITI€US. 


Mp4 


.  ^qnirebsiit  doces  mDltitndiiinm 
C  50  veicendi  .causa  terra  matique 
omnia  exquirere  C 1 S  Regis  sui  sen- 
.ieutiam  J  112  exquisitis  quasi  per 
aaturam  sententiii  J  29 

Exsangues :  cives  cnm  ciTibns  ma- 
nus  conserturos :  ita  defessos  et  ex- 
sangnes  regi  aut  nationi  praedae  futn* 
ros  F  S43,  22  qnin  defessis  et  ex- 
sangnibus  qui  plns  posset,  imperium 
extorqneret  C  S9  Caivuin  qnidem 
Ciceroni  visnm  exsangnem  (oratorem) 
et  attrilum :  Tacitus  Dialog.  c.  18. 
graviter  fractum  velut  exsangnem  in 
regno  reliquit,  Justin.  xxxi,  8.  et 
vices  exsangueS)  apud  eundem  xxxix, 
5.  proytiroidousorpatPlautusinAn- 
Inlar.  et  sic  Curtius  vii,  1, 23.  et  ex- 
sangnis  vulneribus  idem  vii,  7,  S6. 
Colos  ei  exsangnis.  Noster  C 16 

Exsnrgitis :  nti  animus  ab  ignavia 
atque  secordia  corniptus  sit :  qui  ne 
nunc  quidem  obnoxiis  inimicis  exsnr- 
gitis  J  31 

Extincta  prope  jam  familia  J  95 
extinguantur  inclusi  hostes.  Yeget. 
4v,  4.  nbi  Ms.  in  Titulo  cap.  pro,  ne 
exnrantor,  habet,  ne  noceantnr  ex- 
.  tincta  sunt  generis  prssidia  J  14 
extinctor  stirpis  tusB  J  14  incea- 
iliom  menm  mina  extingpam  C  32 
tanta  me  extinguendi  libido  invaslt 
J  24  F  316,  13  multos  ferro  ant 
fuga  J  42 

Extitisset:  si  nihil  mejlinm  inter 
^  dno  discreta  F  335,^ 

Extruendo  :  in  extrnendo  mari  di- 
iritiaa  profundant  C  20 

Eftteunala  suomm  acie  consedit  J 
49 

Extemis :  arma  ab  externis  in  nos- 
met  versa  F  277, 14  differt  ab  alie- 
Ao,.  non  loco,  sed  re :  extraoeus  qni 
extra  eandem  jannam  est,  extrarius 
qni  extra  eandem  aram.  Fronto. 

Extollere  se  quisqne  magis  magts- 

2ne,  ingeniumque  in  promtn  habere 
:  7  exiollere  tese  et  divina  morta- 
lis  attingere  potest,  nisi  omissis  pe- 
enmm  et  corporis  gandiis,  &c.  F  346, 
10  virtns  tanta  habetor  quantnm  ver- 
bis  ea  potnere  extoUere  praciara  in- 

ymia  C  8    secnnda  oratione  extoiiit. 
65    bonisinvident  malos  extollnnt 
C  87    ad  honorem  F  350,  6    illa  te 
Bsagis  extoUunt  qnss  post  consnlatum 
F  862, 21 
:£xtort«  pnbUce  pecnnisD  F  284, 9 
Extra  eoiyiiratiooem  C  39    extra 


mocnia  J  91  vioeas  egrcssns  J  94  , 
Extrema  omnla  experiri  C26  aetate 
C  49  in  extrema  Africa  J  78  mn^ 
nia  seqoi  F  299, 14  pueritia  regnnm 
ingressus  F  330,  2  dementiaB  J  3 
necessitatem  F  276,  21  in  extremis 
terris  C  16  extremis  in  rebus  F  299, 
12  fortunas  soas  in  extremo  sitas  J 
25  situm  in  prserupti  montis  e?itre- 
me  J  37  die  extremom  erat  J  21 
agmen  J  50    asstatis  J  90 

Extnlerat  uti  qoemque  ob  mUitare 
facinns  peconia  aot  honore  extnlerat 
J49  . 

Exni  dasse  F  314, 16 
Exultare,  strepere  vocibus  J  98 
Exosta  loca  solis  ardoribos  J  19 


Fabricata :  uti  fabricata  sic  vtrtole 
parta,  q^iaiu  magna  indiutria  haberi 
decet ;  ne  incnna  deformentnr,  Scc, 
F  340,  4  naves  cbdicarise  fabricatro 
K  317,  12  scenis  ad  ostentationem 
histrionum  F  294,  6 

Fabram  fortunae  suae  qnemqne  F 
389,5 

.  Fac  cogites  C  44  bene  facere  rei- 
poblic»  polchroni  C  3  facere  qoam 
dicere  optimns  qoisque  malebat  C  8 
fidom  exerciiiim  C  11  injuriam  C 
12  neque  dicere  neqne  facere  quic- 
qnam  pensi  habebat  C  23  versus  C 
■25  iter  per  mootes  C  50  alias  de- 
inde  alias  moras  causas  J  36  tum 
demum  veram  deditionem  J  46  for- 
midinem  et  tnmoitum  J  53  sic  tur- 
bam  facere  Plantus,  Terent.  Cicero. 
Tacit.  19.  vanam  formidinem,  ut. 
hostes^  facgre.  praslinm  J  65  et 
praeUum  manibns  (i.  e.  coroinus)  fa- 
cere  J  57  pugnam,  nisi  sno  loco  J 
61  tumultum  J  72  signa  sequi,  ^c. 
item  aUa  miUtaria  facere  J  80  orbes, 
atque  itaab  omnibus  partiiMissimul 
tecti,  Scc  J  97  Cum  iUi  orbe  facto 
sese  dcfenderent  Caesar  iv.  B.  G. 
verba  apud  regem  J  102  privatas 
opes  F  279, 10  recte  an  piget  ?  F 
283, 13  qiMB  victis  toleranda  sunt,  ea  ^ 
cnm  facere  possitis  patiamini  potins 
censet  F  284, 16  periculom  F  348, 
14  pericuhim  Ubertatis  F  351,  13 
malora  publicum  facere  desinet  F 
352, 15  oceulta  pericula  neque  fa- 
cere  neqne  vitare,  bonis  in  promtn 
est  F  353, 8    opponitor  ei— hostem 


ii:^ 


INDBX  ORAIIMATICU8 


opprimere  adversam  i.  e.  insidiai  teii- 
dere.  Consilia  occnlta  idem  sonat 
■tqne  doli  occnlti  apnd  Tibnll.  i. 
Eieg.  ix.  initium  belli  C  27  cladem 
magnam  in  congresan  J  59  nti  dedi- 
tionem  J  91  verba  apnd  senatnm  J 
lOS  fiicinns  C  7  obnoxios  6dotqne 
laceret  C  14  infestos  conjnrationi 
C  Sl  fidem  verbis  miseria  mea  J  24 
hostilia  J  107  frustra,  an  ob  rem, 
faciam  J  11  Pborm.  iii,  2.  Non 
pndet  vanitatis?  Minirae  dnm  ob 
Tem.  neqne  glOriam  meam  laborem 
illomm  faciam  J  85  faciant  qnod  jn- 
▼al  quod  canmi  «stiment  J  85  gra- 
tnito  J  85  castra,  i.  e.  castrametari 
J  55  et  sic  loctittts  Cicero,  £p.  14, 
15.  Castra  in  Lycaonia  apnil  Ico- 
ninm  faceret.  Caesar.  7.  D.  O.  Tacit. 
Lib.  21.  aliiqne.^Cnni  Legis  Plan- 
tittjndipia  domi  faciebas  F  362,22 
stipendlnm  nullnro  F  S47,  9  iter  C 
19  Frontin.  I.  5.  nbi  Ms.  P.  pro 
Varino,  Varenio.  alter  vero  Varinio 
p.  109.  vide  Facio,  Facta 

Faceti»  molt»,  mnltnsqne  lepos 
inerat  C  25 

Facies  nrbis  immntata  C  Sl  ejus 
terribilis  C  54  prspclara  J  2  quid- 
nam  insolita  (1.  e.  prospectos)  osten- 
deret  J  49  tntins  nrgotii  varla  J  61 
locornm  com  ventis  simni  mntatur  J 
78  prorsus  in  facie  vnltnqne  Vecor- 
dia  inerat  C  15  decora  J  6  vestigii 
bnmani  F  290,  1  Sic  facies  loci,  ar- 
borls,  »tagiti,  polveris  apnd  idoneos 
anctores.  conlra  belii  faciem  toguna 
plena  hoininnm  J  46 

Facile  toleraverant  asperas  res  C 
10  hand  facile  Hbidinibns  carebat 
C  19  facile  se  ex  volnnlate  Antonio 
nsnrnm  C  26  facile  faalietna  egestas 
sine  damno  C  S7  facile  paterer  vos 
ipsa  re  corrigi  C  62  vel  hostinm  sse- 
■  vitia  facile  enm  occasornm  J  7  de 
iia  liaud  facile  compertom  narraverim 
J  17  ex  tanta  properantia  tam  faclle 
tractnm  bellum  J  S6  evaderc  J  50 
facile  ceterom  a>gerrtme  desinere  J 
8S  haud  facile  gratuito  bonus  est 
F  282, 8  de  magisiratn  faclle  populi 
judicium  fit  F  354,  7  facilior  aditns 
ad  C  43  egressi  ad  faciliores  ictns 
loco  cedebant  F  329, 6  amicitia  fa- 
cilis  J  96 

Facilitas  illins^hnjus  constantia  lau- 
dabator  C  64  Id  ea  gratia  facilius 
proninsqne  foit  J  80  uti  prospectna 
Disnsqne  per  saza  iacilius  foret  J  94 


Facinora  fceda  cnidelinqiie  in  civi. 
bns  facere  C  11  ad  faciiiora  bmea- 
debant  C  13  mala  C  16  vlrilis  aa- 
dacis^  iacinora  commiaerat  C  25  cm- 
dein,  incendia,  aliaque  belli  laciiMim 
parent  C  S2, 48  mtlitariA  J  51  ne- 
faria  C  51  paravisse  iniidcAia  f<eda- 
-qne  in  cives,  &c.  C63  prcclaraC 
53  ingenii  egregla  f.  sicnti  aiiiBa 
immortalia  snnt  J  2  pivclara  rei 
mtlitaris  J  5  impnne  snscepisse  J  31 
i.  e.  admisisse.  Cicero  pro  Ctaentio : 
tantum  in  se  facinns  sn»cipere  < 
tus  est.  et  alibi,  fraudem,  I 
suscipere.  Noster  infra  C  28  egisti 
F  359,  25  cnjns  impio  fiictiiore  in 
has  miseriaa  projectns  aan  J  14 
coopertns  C  23  matnrandi  caina  C 
15  fortnnam  illia  pratclari  casm 
dare  J  56  qno  iaciniis  redinneret  C 
14  pessimnm  post  coDditam  Ro- 
roam  patratiun  foret  C 18  pokte'- 
rimiim  C  20  qnos  flagttiom  ant  &- 
cinns  domo  expolerat  C  37  in  otio 
facinus  sunm  com  animo  repntaaa  J 
13  admissnm  roiserabile.  J  53  fmd- 
nus,  probrum,  flagitlum  P  350, 0  ma- 
lum  F  352,  22  non  flagitiom  a  te 
neqne  malum  faciniis  petinras  F  960, 
22 

Facio  id  pamm  J  86  vid.  faee- 
rent.  facit  timidos  fortea  C  58  laoere 
privatas  opes  F  279, 10  Natnra  au- 
hi  fticit  finem  vitae  J 10  io  coHeqaio 
verba  facit  J  38  copiam  pagnaadi  J 
82  pro  delictb  panca  ver£s  J  102 
dellcti  gratiam  J  104  neqoe  ampiins 
potestatem  faciendam  C  48  belli  &- 
ciendi  C  24  prselii  J  97  stipeBdiis 
faciendis  sese  exercnit  J  63  nabea- 
dns  metus  ant  faciendns  F  276, 8  fn- 
gam  J  53  sponsionem  J  79  Grcd 
optionem  Carthaginiensinm  fiMiiuit, 
eo  sensn  qnoTerentiannm  illod,  Vos- 
trnm  jndicium  fecit.  i.  e.  vobia  jadi- 
'  candnm  reliqnit  J  79  plnriaMmi  ti- 
morismilii  facinnt,  adveraoa  Tynn- 
nidem  Syll»  F  274,  18  id  i 
'  providere  qnonam  mode  tntioris  i 
provincisa  qnod  factn  haad  obacaraa 
estF347,5  impetnm  in  cnriam  C 
43  enm  factnmmcoBtra  Remp.  C 
51  neqne  recte,  neqne  pro  1m»o  J93 
imperata  factomm  J  62  leniteret  ez 
volnntate  Sylie  omnia  J 111  voleiitia 
plebi  F  317,4  clarns  fiKtna  miaeri- 
cordia  C  54  pecnlatns  SKrarii  faetns 
'Ost  J  31  avldlor  modo  propefaodi 
factnsFSlSyS    facta  afionna  acrip. 


BT  GRITICUS. 


Hxili 


sere  C  t  diclis  exttquiiida  C  %  pro 
BMzimiji  celebnuuar  C  8  de  conjn- 
ratioDe  qu«  contra  remp.  facta  erat 
C  SO  ciim  fiicta  vettra  «stttaio  C  61 
mtm  ^rba  inimiri  ante  facta  sna  po- 
ncret  J  16  deditione  J  26  torpia  J 
65  qnorom  adeo  SyHam  non  pcenitet, 
ut  et  factain  gloria  onmeret  F  277, 16 
que  peconia  ad  Hitpaniense  bellnm 
-Imcta  erat  F  926,  18  tic  Spartian. 
Severo  C  12  Magnam  partem  anri 
perOaltias  Imperator  ipiie  fecisset. 
«trodtateni  facti  leniebant  J  27  io- 
•cotns  de  invidia  facti  J  29  invidiam 
Imcti  e«ie  siipra  gratiam  atqne  pecn- 
niam  snam  j  SS  pro  factis^ndicium 
timentes  C  14  digna  pro  factis  pce- 
na  C  61  neqne  tam  egregiis  factis 
erat  J  68  tiictis  ignibus  J  08  in 
factis  fortibns  exercitando  F  846, 14 
opos  est  mature  iacto  C 1  fiicto  nbn 
consalto  opns  C  43  grege  facto  C  60 
ct  J  68  prslio  J  22  per  omnm  lo- 
cos  et  conventns  de  facto  consulis 
agitari  J  80  noctemque  totam  iti- 
nere  facto  consedit  J  01  quod  fac- 
timi  popularis  conjnrationis  primo 
concnsfterat  C  24  Conventu  qnem 
ab  regttlis  factnm  J  12 

Factio  inter  malosy  inter  bonos 
aonicitia  J  81  noxiomm  F  800,  16 
coDtra  hostes  parabatnr  F  867,  6 
noo  fkctione  cam  lactioso  certabat 
C  64  ea  faetione  Scanri  J  29  fac- 
tione  magis  potlebat  nobilitas  J  41 
ex  factione  media  consui  F  801, 16 
reliqni  de  factione  F  856, 2  fictione 
instnicli  F  857,  0  valnere  mnltitu- 
dlne  civium  C  61  quibns  rebns  pos- 
I  aent  opes  factionis  confirment  C  82 
additainrntahabentF868,8  mospar- 
tiiui  popnlarinm  etsenatns  factionum 
J41  Llvitt8T,l.  Ut  sedkionem  Pa- 
•  tavinomm  coropriraeret,  qnos  certa- 
nine  factionuin  ad  intestinnm  bellnm 
cxarsisse,  dec.  factiosi,  domi  potentes 
J  8  F  860, 4  faomiaes  quibns  dolus 
atqnc  malitia  fide  cariora  erant  F 
862,  28  factiosos,  qni  ledltionibus 
rerop.  exagitaverant  C  61  agere  in- 
ter  invidos,  occorsantes,  iactiosos  J 
86  nobilem,  lactiosum,  novis  rebus 
stodcre  J  77  nobilis,  summsB  auda- 
•cisB,  egens,  factiosnsClS  iropiger, 
tfnctioius,  avidiw  potenti»,  honoris, 
divitiamm  J  16    V.  Fecerant 

Vacnndam  abunde  illis  et  compo- 
.aitam  oratiooHn  fore  J  86  Meumii 
claimpoUonsqvefnitJSO  lacoadiam 


caninam  exercuit  F  827,  17  loqnax 
•magis  quam  fiicondus  F  826, 18 

Fallendi  copia  maxima  erat  ei 
•per  maaimam  amicitiam  J  61  au- 
dendo  et  faiiendo  et  belia  ex  bel- 
lls  sereodo  magni  facti  F  816,  11 
falsa  suKpicione  alienatum  C  86  iqnm 
si  tibi  falsa  objicio,  redde  rationem 
F  868, 4  famam  Romanorum  avari- 
tisB  J  103  nse  illi  falsi  snnt  qni  J  85 
veluti  ficta  pro  falsis  dncit  C8  se 
falsis  criminibiis  circnmventum  C  84 
Horat.  i.  £p.  17.  Mordear  oppro- 
briis,  falsis  volnptatibus  F  845,  12 
falso  pe r  indicem  nominaretur  C  49 
falso  qneritur  de  natura  sua  genns 
humannm  J  1  multos  mortales  fiUsos 
fieri  snbegit  C  10  signatores  C  16 
indicem  conclamant  C  48  neque  ea 
res  falsnm  me  habuit  J  10  vide  No- 
nium  110.    filium  arauitori  F  202, 11 

Fama  atqne  invidia  veaahat  C  8 
ty  hii  Mh^y  pro,  invidiosa  et  maligna 
fama.  SicTrogiisviii,8.  Ad  abolen- 
dam  invidia  fiBmam.  vemm  aliquanto 
minores  quam  fama  ferantur  C  8  ex 
aliis  rebns  magis,qoam  quod  cuiouam 
id  compertum  foret,h«cfama  vaiebat 
C 14  expertes  fama  atqoe  fortnnis 
C  88  atqne  fortuna  pares  snnt  C  61 
tanti  facinoris  J  18  genere  atque  co- 
pils  potens  J  14  quanqnam  ab  ea 
fama,  qnsB.apod  plerosque  obtinet, 
diversnm  est  J  17  divulgavit  J  80 
talis  ea  tempestate  famade  Cassio 
J  82  alinm  consdeiltia  aliom  mala 
fama,  et  timor  animi  impediebat  J 
86  sic,  Gloria  accipitnr  apnd  IS8. 
namgloria  fraens  bona  legitur  Anth. 
Col.  i.  Tit.  6.  N.  6.— ubi  pro,  facit, 
Sarisberiensis  fit.  sciat  quod  ab  eo  fit 
(qui  ordinationem  facit)  pro  nihilo 
esBe,  sed  et  is  quicontra  legem  fit  ca- 
•  dat  saeerdotio.  siclegend.  Kqnabiii, 
et  inviolata  J  48  de  Metello  fama 
prseciara  esse  J  66  impari  boni  at- 
qne  ignavi  J  67  integra  J  67  fama 
erat  servitnram  esse  F  818, 21  iUa 
te  sequetnr  F  816,  16  et  fortnnis 
integer  F  828,  19  bona  F  861, 26 
l>ona  fama  F  868,  22  an  pecnnim 
minns  parceret  C  26  famam  artis 
bonm  C  2  nbi  eoram  fainam  atque 
pndotem  attriverat  C  16  neque 
prins  sedari  quam  virtus  fiiin—  eo- 
mm  advquaverit  J  4  turpem  J  86 
Isedere  J  96  falsam  avarititt  Boma- 
norwn  J  108  mqui  boni  fimias  petit 
F  822,  8    modeatianqne  mcam  post 


faudv 


INDBX  GEAUIfATICU8 


taam  digniutcm  habere  F  U^  n 
famam  alienam  fmmi  4edeew  mfti- 
maiit  F  85S,  18 

Fame  confecisttt  F 197, 10  ferro 
qnam  fame  eqnii»  peritaroa  F  SSS, 

17  opperiri  C  IS  cilmt  illis  adver- 
inm  ramem  J  89  madrinata  refia 
cvra  F  901, 26 

Familia  ea  ortnm  nt  emma  booa  in 
ape  haberet  C  81  noetra  cnm  po- 
pnlo  Romano  amicitiam  institnit  J14 
quieta  erit  J  14  qnod  in  familia 
BOBtra  Init  prvatitit  J  14  extiocta 
J  M    ex  fanulia  Scipionis  A£.  F  Wl, 

18  F86S,10  gladiatorim  C8I  in 
HiJipania  nomen  familiae  renovatnm 
J  10    nolite  pati  regnnm  Nnmidim 

Eer  tcelns  et  sangniaem  nottne  fami- 
»  tabef  cere  J  14  ▼etastatem  J  08 
atqne  libertos  snos  exercitatos  in  an- 
daciam  C  60  clariMimam  in  patria  F 
860, 18  ab  stirpe  OYertit  F  860,  16 
filii  familiammC48   matresC6l 

Familiarem:  nobis  larem  familia- 
rem  nnsqnam  nllnm  esse  C  SO  et 
omnibns  neceMitndinibnsdrcnmven- 
tnm  C  91  rem  consmnsi  F  908,  94 
«bi  familiares  opes  defeceraat  C  18 
proxirai  familiaresqne  Catilin»  C 
14  amidtia  coiyunxerat  sibi  J  7 
cura  absoWit  F  806,  4  negotia  F 
890, 1  copiis  anaerentnr  F  896, 10 
cormperant  res  tamiliares  J  64  ex 
fbrtissimis  mafis  qnam  famiKarimimis 
paraverat  (tnrmam)  J  08 

Familiaritates  adolescentinm  max- 
ime  appetebat  C 14  mnltnm  et  fii- 
miiiariter  agebat  J 108 

Faroosam  UrgitionemimpndeDtem* 
qne  J16 

Fana  atqne  domos  spoliari  C  61 

Fss :  cootra  jns  fasqne  C 16 

Fascibns  correptis  C 18  si  privati 
tam  jponderosa  vox,  qnam  graves  fas- 
ces  Cos.  extitissent  Valer.  vl,  4,  1. 
nbi  Ms.  et  Ascens.  Cni  cnm. 

Fatigabat  fames  F  999,  96  sic 
Dictys  i,  17.  sapientinm  animos  se- 
enndsB  res  C 11  fatigantem  de  pro- 
fectione  J  78  ambire  fatigare  vos 
singnlos  J  14  animnm  din  noctnqne 
J  70  neqne  in&omniis  neqne  lal)ore 
C  97  nbi  se  dolis  fatigari  videt  J  66 
Stat  Theb.  t,  841.  de  somno,  Orata 
labetatsB  refereos  oblivia  vitse  Ms. 
Bib.  Pnb.  Iktigatse.  vivos  Invidia 
fortnna  fatigant  F  860,  8  fatigati 
reglssnppliciis  (predbtts)  J66  din 
mnltiOMineJ04  eoris  fatlfttar  uii- 


mns  F  866, 94  fatigatns  a  fratre  nt 
ctati  concederet  J  11  saepiiis.  £st. 
pergsitat  J  111 

Fato :  si  morbo  ant  fato  haic  lai- 
perio  secns  accidat  F  860, 9  eni  fap 
tnm  foret  C  47  qna  temoestate  nrbi 
Roman«  fatmn  excidii  adve&tarit  F 
848,91 

Fandbns:  cnm  exetdtn  iaiicibas 
nrget  Catilina  C  59  ad  Siciliam  ver- 
gens  fanctbns  F  818, 99 

Faves  eomm  potentise  F  866, 3 

Favorem:  in  favorem  et  gratiam 
veniret  J  18  addidermt  genms  fan- 
militas  J  78 

Fantor:  nti  fantor  coasBltorque 
slbi  adsit  J  108  fantomm  semoae 
F  808, 98 

Fecerant,  vid.  fkcere :  raplnis  nihll 
reliqnl  C  98  insta  magmfice  J  11 
httperata  navi  J  77  mmta  nefanda 
stnpra  cnm  vlrgtne  nobili  C  16  d- 
cero  pro  Miloo.  facere  stnpmm  com 
soroi;^»  liv.  qnl  cnm  Floroiiia  stn- 
pmm  fecerat.  modnm  lnxiiria&  C  21 
insidi»  consnlibns  C  96  F  868,  3 
praBclara  rd  militaris  ftduora  J  6 
flagitiosissima  J  89  planitiea  limosa 
palndem  J  87  qnibns  seMtns  belli 
gratiam  fecent  F  809, 1  Plant.Ra- 
dent.  jnrisjurandl  volo  gratiam  fadas. 
delicti  animo  meo  C  62  et  aic  Sne- 
ton.  in  Tiber.  cap*  86.  et  gimtian 
ctiminis  f.  apnd  livinm  i.  Bec  lib.  iii. 
et  qni  fecere  et  qni  facta  alioram 
scripsere  C  8  imperia  blnosqne  aibl 
C  6  templa  C  8  recte  atqve  ordine 
C  61  talia  per  occaslonem  C  61  tan- 
tam  imperinm  C  61  neqne  hortor 
qnod  ssepe  fecere  J  81  fnjfsm  nostiis 
F  896, 12  nt  facta  in  gloria  Domeret, 
et,  si  liceat,  avidlns  fecerit  F  977, 16 
finem  vitsi  F  894,  14  verba  C  62 
bellnm  J  110  vacnam  domam  soe- 
lestis  nnptiis  C 16  atqne  eo  dictitaFe 
fecisse  C  99  contra  Remp.  C  80 
csedem  in  vos  J  81  pactioBes  de 
pace  ant  bello  cnm  bostlbvs  J  40  sic, 
Cic.  ad  Attic.  iv,  87.  beoo  atqne 
strenne  J  99  ex  amicis  amlcisamoa 
J  10  partidpem  regnl  J  14  vilias, 
signa,  ^kc.  plnris  qnam  Remp.  C  52 
bellnm  patriae  C  ibid.  regnnm  tjm 
scderis  sm  pnedam  fedt  J  16  dedi« 
tlonem  J  96  slc,  Qnlntil.  iii,  8,  16. 
ad  Occidentem  pergentibna  finem 
Oceanns  fedt  F  816, 90  exerdtnm 
argento  F  899,  16  nt  alibi.bdhmi 
f.  i«  e.'  pnrarei  ootaiila  Se* 


W  GRiTlCCS. 


Ixxt 


h«ca  £piftt.  115.  Cic«ro,  pro  Moren. 
Cvsar  pancit  diebos  exercitum  fecit 
131 

Felicem,  qoam  aodeai  tam  videri 
J  9    feliciter  acta  J  65 

Fera  bellna  avaritia  F  S65, 6  na- 
tiones  C  10 

Ferat  si  maxime  animos,  diutins  in 
his  locis  eue  prohibet  egestas  C  68 

3ao  cnjusqae  animus  ferl,  eo  disce- 
ant  J  54  i.  e.  placet.  Sic,  Ovid. 
Met  i,  l.  in  nova  fert  animos.  et 
alibi :  Si  modo  fert  animns  gradere 
et  Kcitabere  ab  ipso.  Lncan.  i,  67. 
Fert  animns  causas  tantamm  expro- 
mere  remm.  Eodem  fere  sensn,  fert 
libido,  apnd  Terentinm  in  Heantont. 
iily  S.  et  ndster  C  21  qnsB  bellum 
atqne  libido  tictorom  fert*  Cicero 
▼.  Verrin.  Qnautnm  libido  tollt 
tantuln  relictnm  est.  Sostuleris,  aut 
qnod  res  feret,  minneris  FS6S,  14  Sen- 
tentiam  per  Tabellam  FS58,1  ad 
colnm  fortia  fticta  J  5S  quocuncta 
gllpentium  natura  fert  J  9S  prout 
cajnsque  eorum  qui  negotiis  prse- 
>  crant,  aut  natura  aut  studium  ferebat 
Cass.  iii,  B.  C.  ut  eorum  <|ni  dorai- 
nantnr  simultas  ac  arrogantia  fert  F 
S67, 14  de  reditu  ejus  legem  feren- 
tem  F  991,  S  auctor  et  soaus  Bestia 
ferebatur  J  SO  . 
•  Fere :  iisdem  fere  temporibns  C  42 
et  C  49  Nam,  fere,  liis  tempestati- 
hoB  alii,  &c.  F  S68,  S  pro,  plernm- 
qne,  ut  mri  fere  se  continebat. 
]Pliorm.  ii,S.  ant,  sulMndienda  est 
Bota  UniversaUtatis.  nt,  Uis  fere  ve- 
teres  facultatem  dicendiesercuemnt. 
ut  fere  fit,  Cicero  de  Invent  i.  e.  ut 
fere  semper,  &c. 

Ferentariis :  postouam  eo  veBtnm 
ett$  unde  a  ferentanis  praelium  com- 
■utti  posset  C  60 

Fenna  caro  J  18  iemm  incultum- 
qne  genus  liominnm  J  80 

Ferme:  haud  ferme  araiis  atqne 
equis  corpns  ezercni  F  S66, 10 

Ferooem  esse  regisanimnm  videt 
J  64  si  panlnlum  modo  vos  laAguere 
-viderint;  jam  omnes  feroces  ademnt 
C63  secundis  rebnsJ94  quianon 
fiigerent,  pro  victoribns  agere  J  98 
Miimo  neigat  se  toties  fusum  pertime- 
■eere  J  106  in  otio  feroces  miiitnm 
aannot  moUiverant  C  11  inopia  rei 
fanittaris  et  eonscientia  scelemm  C 
ft  adolesccntesy  qnibos  mtas  I 
qmt  l«rax  C  S8    nators  rt' 


mnnn  promtus  C  4S  et  J  11  neque 
lenitur  anlmus  ferox  J  11  qui  nnne 
sceleribiis  snis  ferox  atqne  praeclams 
est  J  14  i.  e.  elatos,  animosuti,  effrse- 
nis,  etiam  apnd  C»s.  Virg.  pro  for- 
tis,  inqait  Nonins,  frsena  ferox  spu- 
mantia  mandit.  tnm  vero  multus  at- 
que  ferox  instare  J  84  genus  armis 
ferox,  et  scrvitii  insolitom  F  374, 11 
ferociamque  aninii,  quam  habuerat 
vivus,  tn  vnltu  retinens  C  61  fero- 
cios  agitare  quam  solitns  erat  C  23 

Ferramentis  navium  icti  F  299, 26 
si  Fabri  Horat.  t  Ep.  1.  et  tonsoria 
Mariial.  14,  S6.  agrestia,  anctores 
deR.  R. 

Ferri  aUnd  alio,  neque  mntari  ac 
misceri  omnia  C  3  ad  ccelum  strepi- 
tus  armornm  J  64 

Ferro  minari  ni  sibi  obnoxia  foret 
C  83  iter  aperiendum  est  C  68 
semperae  In  rerro,  sanguine,  fuga 
yersabimur  J  14  aut  bestiis  interl- 
ere  J  17  an  fame  acrins  urgear  J 
84  necaverant  J  48  aut  fuga  mul- 
tos  mortales  extinxit  J  ibid.  septis 
statnit  natura  finem  F  276,  20  ad- 
moto  F  282, 9  fame,  ferro  clausum 
exerdtnm  J  S8  circumventi  dextra 
unde  fermm  erat  F  295, 10 

Ffertilis  Arugum  ager  J  17  utitur 
faac  formaCicero  ii.  de  N.D.  mnltos 
fertUes  agros  alios  aliomm  fmctuum 

Fertur  accensus  in  socio^  F  S44, 
10  uti  se  femnt,  Vindtoes  F  S07,  S 
vemm  aliquanto  minores  tamen  quam 
fama  femntur  C  8 
.Fessa  bellis  provincisp  F  S25,  1 
Cic.  de  Divin.  i.  exercito  corpore 
fessus  J  71  LIt.  64.  longo  itinere 
fatigatum  et  onero  fessnm :  et  47. 
fessimorbis  et  longitudine  vise.  Fati- 
gatns  corpore,b9quit  Serv.  fessus  ani- 
mo.  Sed  errat,  nam  Cic.  ad  Terent. 
Te  nec  animi  nec  corporis  laboribus 
defatigari.  Scribendo  mittendoque 
ledatos  F  297, 19  et  Virg.  JEn.  IL 
109.  et  longo  fessi  decedere  bello. 
opero  castromra  et  prselio  fessiy  Iss- 
tiqne  erant  J  53 

Festina,  atque  nti  ccepisti,  pexge 
J  103  caUidns  id  modo  festinabat, 
immtnnere  pacem  J  80  Tacit.  festi- 
nare  c«des  et  comitia,  H*  S»  65; 
munia  miUtiee.  Dictv8i,16.  Fugam 
Virg.  Cato  in  Ont.  de  cjus  virtute, 
disuagnit  inter  festinare  et  properare, 
•ed  sine  differentia.  ni  id  festinaret 
J  77    cttDCU  fwnt  fiMtiiistqoe  tan- 


tniri 


INDEX  GKAMMATIGUS 


qiisRi  ad  integtniiii  bellnm  J  7S  fes- 
ttnando,  aiptanclo  omnia  C  42  domi 
militiKque  intenti,  festinare,  parare 
C  6  dieA  noctesqoe  C  27  trepidare, 
-neqne  loco  nec  homini  cniqoam  satia 
credere  C  31  omnibus  modis  J  39,  et 
55  ad  portas  alii  J  09  ne  festinaret 
abire  J  64  igoanu  omninm  trepidet, 
festinet  J  85  cupi«fnti  nihil  satis 
festinatur  J  64  qao  praemissus  erat 
festinans  pergit  J  62  restinantibus  in 
summa  inopia  patribns  P  322,  12 
par  in  oppido  festinatio,  et  ingens 
terror  erat  F  296, 11  festinans  co- 
faortes  composuerat  in  secunda  F 
332.6 

ricta :  velati  ficta  pro  falsis  ducit 
C  3   locutmn  regem  inteiligebat  J 1 1 

Fide  sua  aut  amicorum  sumtam 
mutuam  C  24    data  et  accepta  C  44 

Eiblica  dicere  jussus  C  47  publica 
terposita  J  32  >  contra  interpositam 
f.  interfectis  Cic.  de  Clar.  Orat.  45. 
officio  et  fide  pfitiuntur  J  10  fide 
pro,  fidei  J  16  ut  apud  Horat  iii,  7. 
Thyna  merce  beatum,  constantis  Jn- 
venem  fide.  et  saepe  apud  scriptores 
prisci  seTi.  in  fide  et  cleraentia  popaK 
Remani  ma|nam  s|>em  illi  sitam  J  33 
magis  atrocitate  rei  quam  fide  nuntii 
terrentur  J  101  Punica  J  106  fluxa 
usns  popularium  animos  averteret  J 
111  ataue  aerumnis  inclyti  F  331, 1 
eariora  aoius  atque  malitia  F  352,  28 
tuseque  fidei  trado  C  35  parum  mi- 
leris  esse  J  24  causa  mittitur  fidei 
qusstor  J  29  et  85  popuiarium  Yir- 
tuti  an  fidei  minns  crederet  J  74 
subvertitaYaritiaClO  fidemfortunas 
pericula  vilia  habere  C  16  prodide- 
rat  C  25  per  regni  fidem  moneo, 
obtestorque  J 10  -per  amicitiss  fidem 
J  24  verbis  faceret  miseria  mea  J 
24  publicam  per  sese  inviolatam  fore 
(confirmare)  J  33  mutavissent  J  56 
in  iUius  fidem  tradere  J  62  fidem 
consumsi  F  298, 24  apud  Samothra- 
cas  Deos  acceptum  in  fidem  F  313, 9 
neque  in  hac  neque  in  illa  parte  fidem 
habes  F  365,  8  egregia  re  cognita  C 
15  ejus  rei  penes  anctores  erit  J  17 
quorum  et  fides  cognita  J  103  spee- 
tata  C  20  quorum  res  fidesque  in  ma- 
fiibui  sita  erant  J  73 

Finem  statuet  C  51  vitae  adesse  J 
•9  vitse  facit  Natura  J  10  ^em 
JEgjptam  versus  finem  imperii  bft- 
1»uere  J  19  unum  omnibns  statnlt 
NMura  F  276,  20    teqne  aliter  P. 


Romano  esse  finem  belU  ait,  nisi  F 
278, 17  s^viendi  F  303,  5  neqoe 
finem  (belli)  nisi  ezcidio  habitnri  F 
314, 11  si  suam  cuiqne  rem  fara. 
finem  sumtuum  statneris  F  344,  4 
neque  prins  fiiris  jugnlandi  foit  qaam 
C  51  eomm  discemeret  J  79  fine 
inguinum,  i.  e.  usqne  ad  inqaina  F 
309, 14  Sic  Cato  de  R.  R.  cap.  114. 
amphorararo  infimaram  fini.  ea  finis 
haliet  ab  occidente  fretum  J  17  et 
contumeliaram  F  277, 15  his  finilMia 
ejectnssum  quospop.  Rom.  dedit  J  14 
pro,  tota  regione.  Sic  Virg.  Ecl.  L 
Nos  patrias  fines  et  dulcia  iiaquimiia 
arva.  (Interpres  inepte,  ut  soiet,  Be- 
serimns  terminos  patrifls).  et  £n.  i, 
343.  fines  LibycL  Erycis  finea  674. 
pro,  Sicilia 

Finitimi  populi  C  6 

Finzit  pecora  ventri  obedientU 
Nntura  C  1  HoratSat.  i,  4.  Bi  bene 
fecerunt  inopis  me,  quodque  pnailli 
Finzerant  animi  1  Sat.  4, 18.  vs.  Ci- 
cero.  fingit  et  creat  Natura  hoBBinea 
imitatores  et  narratores  ^cetos.  2. 
de  Orat.  121 .  Fingere  alia,  dissimn- 
lare  de  C  47  me  verba  et  fiigun  sl- 
mulare  J  14  qttaecumque  dki  aat 
fingi  queont  J  44 

Firma  amicitia  idem  velle,  &c.  C 
20  Hecyr.  iv,  1.  Ex  (^no  firmlorea 
inter  nos  fore  amicitiam  posthac 
scires.  Resp.  erat  C  58  Sodoe  in 
pace  firma  constitnes  F  244, 19  et 
infra.  quos  firmos  cbgnoverat  J  51 
regnum  si  boni  eritis,sinmaU  imbeeil* 
lum  J 10  fimia  Ctvitas  Cic.  de  amicitia 
ii,  et  Arusp.  Resp.  valens  et  fiiva. 
quse  omnia  illis  eo  firmiora  (veritati 
magis  consentanea,  firmius  probata) 
videbantur  quod,  iec*  J  64  Cic.  In 
controvessiiv  nihil  firmius.  ad  resis- 
tendum  firmiorem  F  316, 13  CSc  dt 
fin.,  Biscedit  tamen  nihilo  firmior  ad 
dolorem  ferendura  ouam  venerat.  qni 
firmioribns  animis  oDvil  iiostilms  Ine- 
rant  J  50  quod  firmins  erat  natnra 
id  in  laboribus  habui  F  356,12  per- 
fufis  quod  genns   ex   eopiis  regia, 

3nia  fallere  neqnibant,  firmissimnm 
56  firmissimns  contra  pericnla  et 
insidias  J  28  firmavit  regea  ter- 
ritos  animi  F  317, 23  tanls  prmai- 
diis  firmat  J  23  firmatns  animi  P 
308,  9  firmanda  Reap.  noa  «rasia 
modo,  sed,  qnod  mnlto  m^na  mnlto- 
qneasperioB  ett|  bonia  pacit  artibns 
F  340, 17 


BT  GJRITfGUS. 


Ixxvii 


Plagitia :  qaantoin  rooret  mei  non 
lllonini  flagitia  poscebanr,  respondl 
J  85  facinos,  vi  aat  malitia,  flagiti- 
iim  Ubidine  vel  nequitia  fit :  ^aviora 
facinora  quam  flagitia,tamen  flagitium 
aemper  in  malam  partem  accipitur. 
per  summa  flagitia  detrectantibns 
militiam  F  337, 25  (foedera)  gravia 
et  flagitii  plena  J  38  flagitiis  atque 
facinioribus  coopertus  C  23  se  fla- 
gitii»  dcdecoravere  J  85  quorum  fla- 
gitiis  commacnlaretur  bonornm  lans 
F  343, 11  obsecutns  flagitiis,  delicta 
perpessns  F  345, 14  pro  alieno  sce- 
lere  etflagitio  sua  quasi  pro  gloria 
nitebantur  J  15  non  diTitias  SecoTi 
habere,  sed  ipsum  illis  flagitio  esse  F 
84fl,  17  cujtts  nnlhim  membmm  a 
flagitio  aut  facinore  vacat  F  355,  24 
(aes)  qno  flagitiom  ant  facinns  redi- 
meret  C  14  domo  eipulerat  C  37 
qaos  flagitium  egestas  conscios  ani- 
mus  exagitabat  C  14  probarentne 
tantum  flagttinm  (pacem  ignominro- 
aam)  J  80  neque  id  (fuga)  flagitinm 
militise  ducitnr J  54  si  vera  et  bonesta 
flagitiimn  (nempe  nominum,  rerum 
commntationem)  snperaverit  F304, 1 
non  facini]s,non  probrum  ant  flagitium 
obstat,  quo  minos  magistratus  capiant 
F  350, 6  non  flagitlum  a  te  neqne 
malnm  facinos  petimus  F  359,  22 
flagitiose  venditas  quod  tnrpissime 
parasti  F  362,  7  quantum  vita  illo- 
rom  pr8PcIarior,tantohorumsecordia 
flagitiosior  J  85  ex  pnlcherrima  pes- 
aima  ac  flagitiosissima  (civitas)  C  5 
flagitiosissima  facinora  fecere  J  32 
viro  flagitiosissimam  impune  acce- 
pUne  injuriam  J  31  flagitiomm  at- 
que  facinoram  catervas  C  14  om- 
tilom  flagitiosornm  postremns  F  280, 
10  regem  armis  ((uam  munificentla 
'V^inci  minus  flagitiosum  J  110  pro, 
dedecorosnm.  Item  Livius  flagitio 
ttmoris  fatendi  lib.  2.  Dec.  1.  nibil 
flagitiosum  corpori  tuo  putares  qood 
alteri  coHibuisset  F  362,  3 

Flagrabat  stndium  ex  aetate  C  14 
flagrantes  inopia  et  cupidinibns  F 
281,12  Sic,  flagrare  studits,  Cicero. 
rumore  malo,  Horat.  ardore  alicojus 
rei,  Colom.  0, 27 

Flecterent  ingenium  aversom  J 
102  animus  J  64  gratia  viri  p^r- 
niotns  flexit  animum  snum  J  0  flexns 
animas  ab  amicis  J  102 

Florentes :  ipsi  innoxii  florentes 
sine  raetii  letatem  agere  C  39    quod 


florentlbns  optabile  est  F  312,  16 
quanto  in  sccnndis  rebns  florentior, 
tanto  in  adversis  asperius,  magisqne 
anxie  agitat  F  356,  20  floreutes  rea 
siias  cnm  Jng.  perditis  misceret  J  83 

Flnctibus  supeijactis  circumlavit 
F  200,  9    fluctus  trahnnt  saxa  J  78 

Flnentibus  rebos  snpra  votum  P 
328,16 

Fluxa  atqne  fragilis  gloria  divi- 
tlamm  C  1  flde  usus  J  111  rernm 
homanaram  qo»  fluxae  et  mobilaa  J 
104  animi  molles  et  vtate  fluxi  C  14 
Pmsns  animi  fluxioris,  remissiorisque 
vitae  erat.  Sueton.  in  Tiber.  Mena 
senio  flnxa,  Tacit. 

Fteda  in  civibus  facinora  facere  C 
11  loca  tetra,  inculta,  foeda,  atqne 
formidolosa  C52  incnltu,  tenebris, 
odore  foeda  C  55  atqoe  intoleranda 
viris  (exilinm,  bonornm  amissio)  C  58 
fnga  J  38  facies  totios  negotii,  varia, 
incerta,  foda,  atqne  miserabilis  J  51 

Jnse  occnlte  tentaverat,  aspera  foe- 
aque  evenerant  C  26  fedavere  ln« 
men  nubes  F  332,  21  foedatur  dies. 
Dictys  i,  21.  quam  foede  quamqne 
innlti  petierunt  vestri  defensores  J  81 
mnlcato  foede  corpore  F  300,  2  fo*- 
dum  in  modnm  laceratns  verberibus 
Liv.  9.  U.  C.  ocnli  C 15  hominem  C 19 

Foedera  nova  acciperemns  J  14 
consnlebat  Senatum  de  foedere  J  39 
faceret  secum  J  38  foedns  et  ami- 
citiam  petltnan  miserat  J  80  et  J  104 
.  Foeneratoram  saevitia  C  33  foene- 
ratorom  violentia  C  33  foenoris 
onere  oppressa  plebes  F  273,  5  inde 
apud  Yaler.  cnm  avaritia  conjungitnr. 
Avara  et  foeneratoria  Philosophla  nbi 
Ms.  Pembr.  et  Ascens.  gaudio  ez- 
nltabant 

Fons  aqnae  J  92  et  J  98  fontes 
aliquot  J  89  fontes  aquarum  peniip* 
ria  J  55 

Fore  in  rem  credens  nniversos  co-' 
hortari  C  20  atque  ego  credo  fore 
qui  tanto  tamqne  utili  Ubori  meo 
nomen  inertife  iinponant  J  4  si  rex 
occidisset  fore  nti  solus  Numidiae  pct- 
dretnr  J  8 

Foris  ses  alieiium,  domi  inopia  C  20 
domi  indnstria,  foris  justum  impe- 
rinm  C  52 

Forma  atqne  genere  satis  fortunata 
C  25  formv  gloria  fluxa  atque  fra- 
gilis  C  1  se  quisqne  in  formam  par- 
mae  eqoestris  armabat  F  318, 1 

Formidatu4 :  qnamfonnidatus  antea 


Ixxyili 


INDBX  6RAMMATICU8 


tftm  cootemnetiir  F  978, 15  ea  for- 
Diidine  miilti  mortales  dediti  Ro- 
manii  obsides  J  44  (nempe  <|uod 
ngros  Tastaret,  pnberes  interfici  jns- 
serat.)  affectare  ctvitatet  qnn  ab  se 
defecerant  J  66  Homno  exritifs  ar- 
reptis  armis  tmnaltnm  farere:  ita 
formidine,  qnasi  vecordia  exagitari  J 
79  instautibnii  tamulta,  terrore,  for- 
roido,  qnaM  verordia  ceperat  J  09 
sic  vero  qnani  formidine  attonitns  ne- 
que  animo  &c.  competere  F  986, 15 
turpi  formidine  exercitum  /desemit 
F  597, 1  prttmia  modo,  formidinem 
ostentare  J  98  qoo  ref^i  formidinem 
adderet  J  S7  farere  J  63  lasciviam 
magis  qnam  formidinem  ostentabat  J 
66  forniidini  essemns  C  90  nbi  for- 
mido  llla  roentibns  decessit  J  4 1  quo 
foga  atqne  formido  latins  crescerent 
J  65  neque  qnenqnaro  a  multiA  me- 
tnendum  esse  qnin  ad  eom  ex  multis 
formido  recidat  F  949,  4  formido- 
losa  his  aliona  virtus  C  7  potentia 
Cn.  Pompeii  jam  tum  formidolosa 
erat  C  10  loca  tetra,  incuita,  fceda, 
•tque  formidolosa  C  69  armatos  hos- 
tisC7 

Fomicibus  lapideis  vincta  C  95 

Fors  omnia  regere  J  61  uti  fors 
tuUt  J  78  uti  quosqne  fors  conglo- 
baverat  J  07  forte  qnam  constlio 
melins  gesta  J  09 

ForsitanF958,  IS 

Forte :  nisi  forte  anlmos  fallit  et 
TOS  &r.  C  90  et.  J  8  nisi  forte  (in 
principto)  J  14  et  F  980, 8  nondnm 
etiam  vos  dominationls  eomm  satietas 
tenet  J  81  fortem  animum  gererent 
J  107  forti  atque  parato  animo  C  58 
ftctaqiie  eoram  fortia  C  50  aogere 
iogenium  viris  fortibus  F  986,  10 
factis  exerritando  F  346, 14  fortibns 
consiliis  <|uam  l>onis  pr»1iis  F  857,  3 
tua  gloria  cum  multis  viris  fortibus 
seanaliA  est  F  369,  96 

Fortissimus :  neqne  afortissimis  in- 
firmissimo  genrri  resiati  posse  J  67 
fortissimum  quemque  generosissimnm 
J  85    tntissimum  J  87 

Fortitodinis  immoderataB  p<enaa 
dedit  C  51  malarum  rerum  audacia 
fortitudo  vocatur  C  69  incerta  est 
fortitudo  dom  pendet  F339,  98  for- 
titndo  atqne  animi  vis  F  355,91 

Fortpna  immutatnr  simol  eum  mo- 
ribns  C  9  in  omni  re  dominatnr  C  6 
asvire  ac  miscere  omnia  C  10  ea 
pnmia  pnenia  poMiit  victoribos  C  90 


qnoaenmqne  raoribiit  ant  foHoi»  dotIi 
rebns  idoneos  C  39  tandem  vieit 
fortuna  Rep.  C  41  in  maxima,  mi- 
nima  licentia  est  C  51  llbido  gentf- 
bus  nioderatnr  C  51  sl  Invideril  vir* 
tnli  vestne  C  58  abnnde  poileas  po- 
tensqne  et  clams  est,  ncqne  fortnna 
egct  J  1  quo  tempore  nnagts  fides 
ejns  quam  fortuna  petenda  erat  J  14 
pro  opibns  Cic.  de  Amir.  Sprs  ur. 
plificands  fortnnae  fractior.  Si  hoie 
imperio  mntaretur  J  14  dehortatnr 
mea  J  24  mihi  fortnna  -iilis  probra 
objectantnr  J  85  nnnouam  snper  in- 
dustriam  fuit  J  05  belii  consumserat 
F  976,  13  meliorcs  seqnitnr  F  985, 
19  fortuna  ant  nostris  vitiis  a<flrae 
incolumem  F  316,  15  fama  et  for- 
tunis  intcger  F  323, 19  majore  qnam 
sapientia  F341,  9  non  temere,  ant 
ex  fortnna  tua  decrevi  F  348,  16 
fatigat  vivos  P  360,  8  fortnn»  ce- 
dere  C  34  violentiam  tolcrasse  C  53 
bonoram  fortDnaR  J  9  f.  snir  qocmqoe 
fabram  F  330,  5  fortnnam  belli  ten- 
tare  C  57  ct  J  7  prster  miscrandam 
J  14  pneclari  facinoris  easum  dara 
J  56  virtntem  militum  et  fortnnam 
tentatam  J  62  nen  snper  fortunam 
animnm  gereret  J  64  an  fortnnam 
opperiretnr  J  03  declinando  in  te^ 
meritatem  comnnpebant  F293,  95 
Jugnrthae  fortnnaram  mitereri  J  83 
in  extremo  sitas  J  93  snas  mlseran- 
tem  J  69  nti  »ese  ac  fortunas  svas 
venales  habeat  F  361,  8  fama  atqao 
fortnnis  expertes  C  33  docerent  de 
csede  fratris  et  fortonis  snis  J  13  uti- 
nam  emori  fortnnis  meis  boncstos 
exitns  esset  J  14 

Fortunata  satis  viro  atqne  liberi»  C 
95     insnla  F  335, 15 

Foram  rernm  venalinm  (Vaga)  J 
47 

Fragilis  atque  fluxa  gloria  fbrase 

Fraude:  diem  statnit,  ante  qoam 
liceret  sine  frande  ab  armis  disccdere 
C  36  antiqui  frandem  prrnam  voca- 
bant.  Ulpian.  de  Edict.  .^11.  nndc, 
ne  ea  res  miiii  frandi  sit:  tdrm  sonat 
atque  ne  ea  res  mihi  vitio  detnr,  nnde 
poenap  sira  obnoxins.  per  frandrm  jns 
fnit  (gerendi  magistratns)  J  3  t!»e- 
neca  Agam.  Hunc  frande  nnnc  co» 
naris  et  forto  agj^redi  vs.  207.  Codex 
Ms.  Corp.  Chriflti,  conaris  insana  ag. 
Fregere  laqneo  gnlam  C  55 
Freqnens  senfttna  decemit  C  48 


BT   CRITICUS. 


Ixxix 


FreqQe»tftbaDtiir  pecore  atqne  cnl- 
toribus  J  4a  domum  CatiliDae  C  14 
Mariam  J  73  «ic  Saeton.  Augnst.  65. 
oiioiis  freqnentata  J  17  tnter  iUos  et 
freqnentem  Nnmidiam  inculti  vasti- 
que  loci  J  78  Sic  freqnentiss.  aedes 
Plin.  Epist.  216.  et,  auditorinm  42. 
Muaicipium  Cicero.  Lncan.  i^  108. 
Urbs  popnlis  freqnens.  cum  signis 
frennentes  incederent  magnaqne  ejus 
ordtnis  J  45 

Freta  qnis  nobilitas  J  85  eo  sensn 
qno,  Vobis  fretus  apud  Terent  lar- 
gitione  magis  qnam  causa  J  15    ntri- 

Sne  alteris  J  18  epibus  conjnra-. 
onis  C  56  maltitndine  militnm  J 
IS  amicitia  populi  R.  J  20  Dis  J 
63  negotii  magpaitndine  F  345,  17 
fretnm  nostri  maris  et  Oceani  J  17 
fretus  pietatem,  NaeYins  apnd  Pris- 
cian.  770.  at  2.  Mss.  Codd.  pietate 
summi  Dei  Rcgis 

.  Fmctibus  malis  ipsa  vix  agitat 
(Gallia)  F  298, 28  i.  e.  propter  anni 
infcecunditatem.  fmges  a  fnimento 
dtfierre  docet  Cicero  5.  Verrin.  grave 
pretium  esset  F  209. 5  laboris  pri- 
▼atos  C  35  fmgnm  fertilis  ager  J 19 
▼acnns  J  90  Isetns  pabnliqne  F  292, 
19 

Fmi  anima  et  Tiyere  C  2 

Frnmentaria  lege  F  305,  14  ex 
•tinere  fmmentatiuD  missnm  J  56 
frnmenti  inopia  tentabatur  J  90 
lenireJOl  magnavi8j92  exinopia 
sravi  satias  facta  F  299, 7  dieram 
decem  J  75  pnblieo  cormpta  plebes 
F  345, 21  pnblice  datnm  J  44  affa- 
tim  prsebitnm  J  54 

Fmstra :  soes  dominatio  in  maoi- 
bns  frostra  ruissent  C  20  tantnm 
facinus  snsceperant  C  28  anxilinm 
petiverit  C  34  jndicia  implores  ubi 
evenit  C  ^2  antam  niti,  neqne  aliud 
se  fatigando  nisi  odinin  qnaerere  ex- 
tremae  dementiss  est  J  3  neqne  in* 
ceptnm  nllutn  fmstra  erat  J  7  (i.  e. 
exitn  optato  carait.)  Dictys  iv,  4. 
mnlta  tamen  oratione  consumta  Le- 
gati  frastra  discessere  J  25  ele- 
gaoter,  pro,  ra  iofecta.  sic,  conterere 
tempus  frostra,  Cicero  pro  Roscio. 
veram  id  frastra  an  ob  rem  faciam  J 
81  postquam  videt  frnstra  incep- 
tam,  neqne  oppidnm  capi  J  61 
primo,  perseqni  indicem  conatos, 
poatonam  id  frnstra  fuit  J  71  sed  ea 
fes  fnistra  spcrata  J  84  cam  in- 
l^ti  perlcnlo  frastra  agebantnr 
Tioeaft  J  99    nihil  me  fcieiite  fruatr» 


voles  J  110  saepe  antea  pacem  con- 
ventam  com  Romaois  frustra  ftiisse  J 
112  spem  frustre  fuisse,  intellexistis 
F  302, 5  frastrantnr  tennissima  spe 
ignavns    qnisaue    F    306,    5      Ju- 

rirtham  spes  rrustrata  J  101  minus 
58 

Fnderit  maximas  copias  parva  maoo 
C7 

Fnga:  ex  fuga  ratractns  C  47  sa- 
Intem  sperare  C58  in  fngacaptus 
C  61  semperoe  in  sangnine,  ferro, 
fnga  versabimur  f  J  14  fsda  J  38 
turpi  J  106  ferro  ant  fuga  extinxit 
J  42  nemo  omniom  ex  inga  regem 
seqnitur  J  54  habera  spem  J  55  qno 
fnga  atque  formido  latios  crescereot, 
diversi  agebaot  J  55  £a  fnga  rebus 
snis  impeosius  diffideos  J  75  metu 
iosolito  impedita  J  99  panlnm  ab 
fuga  aberrant  J  101  vastam  nrbem 
fuga  et  csedibns  F  277,  5  fngae  op- 
portunior  collis  J  50  expoditos  in 
rngam  C  57  caedem,  fiigam,  aliaqne 
hostilia  J  3  praeter  Aigam  licentia 
atqne  lascivia  corraperat  J  39  fa« 
ciunt  J  53  nostris  F  325,  12  ad  se 
versnm  fieri  J  58.  prohibebant  portae 
J  67  matnrabat  navibus  F  288, 13 
In  fogam  occultam  sparsi  F  296,  4 
agitavisse  in  longinqna  Oceani  F  331, 
26 

Fngerat  jndicium  de  Massivae  nece 
J  61  coospectnm  Marii  J  86  irara 
MinonU  F  292,  6 

Fngitivis :  cnm  servts  fngitiviA 
commnnicasse  cansam  Reipab.  C.  66 

Foi :  ita  ad  boc  aetatis  a  pneritia 
fni  ot  omoia  pericula-  consneta  ha« 
beam  J  85  oeteri  omnes  vnlgns  fuit 
mns  C  20  magoa  vi  et  aoimi  et  cor- 
poris  C  5 

Fnndere  atqne  fngare  J  58  (fasns 
atqne  fngatns  saepe)randere  acpleros<p 

?|ne  tantummodo  sanciare  J  94  fngant 
oodontqne  J  21  et  Lamprid.  in  Se* 
vero  c.  55  fnso  sanp^nine  F  297, 18 
funditus  misceri  omnia  F  352, 18 

Fnribns :  io  fnribos  aerarii  miseri* 
cordes  C  64  ad  forta  belli  per- 
id0DeaeF287,2 

Fusti  necat  sorte  dnctos  F  329, 18 
Varro  de  L.  L.  vulgo  alii  dicnnt  io 
siognlari,  hac  ovi  et  avi.  amni  apud 
Virg.  9.  Colli  apud  Lncret.  £t  velnt 
in  viridi  candor  consistere  colli.  6ra« 
cia  Snlpitio  sorti  datnr.  Locil.  et 
Phint.Asin.ii,  4, 2 

Fntiles :  ooo  opibas  ejos  qnae  for 
tilea  et  corrupt»  sont  F  277|  20 


Ixxx 


INDBX    QRAMM4TIGU8 


Fvtoro :  pneieiM  gtndiiiai  cnm  mox 
Htvro  mtlo  concetierU  F  S45,  14 
aeqoe  de  futoro  qutiqaaro  satis  cmlli- 
dus,  Mtisqae  pradeni  tit  F  S48,'4 
tupplicit  ui  poft  futnros  coraposuit 
F  976, 16 


Gttlitt:  dnc  Oatli»  mulieres  F 
117,  17  primigenium  jpro  deriTtto, 
ut,  Bttumit  terrt,  Ennins.  et,  trrrt 
fbrtcit.  Lncret  i,  721.  Itttifle  terrti' 
•rtt  t  finibns  ejos.  Troit  gtzt  pro 
Trojtnt.  et,  Dardtnt  sascitat  tnnt. 
Ltticemqne  Ljsenm.  Vtrro  de  R.  R. 
Arctdii  tsini.    Ctto  Orig.  lib.  i¥.  (t 

auo  noster  fere  ctsct  snt  htnsit)  Ttt- 
one  Tindicta  prozimus  cognttus  ul- 
eitcitur.  Gell.  19.  «utnmnas  tem- 
pestttis  dte.  Mtre  ocetnnm  tpud 
Caestrem  pondo  librtm,  dec. 

Otness:  libido  stnpii,  gtneae,  ce- 
terique  cnltns  C  13  gtheo,  impu- 
dicus,  tdnlter  C  14 

Otuderet :  qnod  bomo  intnis  et  sn- 
perbiae  regite  imperio  ntmis  gtuderet 
J  64  gaudit,  Iwtitit,  &c.  per  omnem 
exercituni  vtrte  tgittbtntnr  C  64 
ttque  Itttititm  tgitabtnt  C  48  gtn- 
diis  corporis  dediti  J  2  omissis  pe- 
cunie  et  corporis  F  S46,  11  cnm 
mtgno  gaudio  obvii  procednnt  J  60 
repente  exortum  (pro  metu)  J  St 
ortum  J  55  praesens  cum  mox  futnro 
mtlo  concesseris  F  245, 14 

Gemitu:  cltmor  permixtns  hortt- 
tiooe,  laetitit,  gemitu  J  60  Yirorum 
gemitus,  loctus  miiliernm  F  361, 6 

Genert :  qaoe  liominum  genert  in 
senttum  perveneriot  J  4  importn- 
nissimt  hominnm  F  351, 4  uobili  nt- 
tns  C  5  disptri,  dissimili  lingat  C  6 
genere  ttque  formt  sttis  fortunttt  C 
25  tibi  genere  propinqui  J  10  mt- 
terno  imptr  Jngnrtha  J  11  *  quod  tb 
eo  generc  celebrttns  tuctnsque  ertt 
J  86  cujusque  generii  C  24,  Scc. 
prsMidit  omnit  extinctt  J  14  mtle* 
nci  tnimtlit  J  17  Ittliri  multos  mor» 
tales  J47  humilitts  favorem  addi- 
dertt  •  J  73  Romani  disertissiniiit 
Ctto  271,  4  nullo  generi^  tut  im- 
perii  discrimine  F  289,  6  bominum 
tgreste  C  6  cuinscumqne  modi  ge- 
nos  hominiim  C  39  poenae  novom 
decemere  C  51  hnmtonm  ftlso  quer 
ritur  de  ntturt  sut  J  1  .  Imminam 
compositum  ez  corpore  et  tnimt  J  2 


itit  tvsitto  p«rfiiigii.  qiaod 
iftUereneqnibtntJ56  1w 


tdditlt 

?|uit  i 
ernm  ittcnltnmqae  J  80  mobile  J 
91  militom  suetum  Ittrociniis  F^l, 
8  generosissimnm  esse  fortlstionun 
quemque  J  85 

.  Oenitos  snbvertendt  F  275, 7  per- 
dendae  pecuniae  F  309, 15 

Gente  dtrissinw  ComeUonui  C 
55  IttlictF325,24  Ticti  io  geotem 
nomenqoe  impertntium  coDceaaere  J. 
18  pttrt»,  dvibns,  postremo  hu' 
mtnae  genti  F  353,  13  pro»  gep^ 
hnmtno.  et  tic  Hortt.  Ctrm.  l.  Od. 
3.  et  tritnm  illud,  nusqotm  geminm. 
fortunt  libido  gentibaa  moderttnrC 
51  qnibos  per  cetertt  gentes  mtximi 
et  cltri  estu  F  274,  l^  ti  tb  jure 
gentium  sese  prohibnerint  J  22  mt* 
gis  ex  aeqno  iMnoque  qntm  ex  jure 
gentium  J  35  ubi  geotium  J  M  et  F 
305,8 

Oenut  pttrnm  tdvolTimtiir  F  331, 
21 

•  Oennitee:  tiberos  tamtisae  qnam 
gennisse  J  10  Adherbtlem  et  Hiem|N 
stlem  ez  sese  genuit  J  5 

Oertm :  meque  vosqoe  in  omnibis 
rebns.jnxtt  J85  td  catertptrem 
tnimum  gertnt  i  54  gertnt  htbetntr 
que  suo  modo  impcria  F  305^  11 
bdluln  C  16  consnlttam  J  35  td- 
▼ersum  divitits  invictnm  npimnm  J 
43  tliter  tt^ue  tnimo  gerebnt,  plt!» 
cide  respondit  J  72  mediocria  J  80 
imperinm.J  85  gerere  qotm  fim, 
tempore  posterins,  re  ntc^ne  nsn  prim 
est  J  85  tt  in  etdem  significttiopt 
nsnrpat  Cic.  ii.  de  Orat.  Itt  faett 
demoostres  ut  iis  qni  tudinnty  tam 
geri  illt  fieriqne  videtntnr.  mtgjh 
stratum  popolo  non  creditori  F  344. 
13  ttti  fortem  animnm  gement  J 
107  nt  res  mtgit  qntm  Terbt  get^ 
rentur  F  332, 26  nt  tese  vlctnt  ge- 
reret  J  64  exerdtum  raore  miyormt 
J  55  rem  tcerrime  (de  prmtio)  J  63 
neu  super  fortnntm  tnimnra^^treret 
J  64  quo  ret  communis  licentivs  gt- 
rerrtur  J  108  res  gerit^r  ^ltdiis  C 
60  potentit  tnt  scdere  cttnctn  get- 
sertt  J  33  qutli  qittsqne  eomm  moct 
tnt  modestia  sese  gesterit  P  343»,  13 
bellnm  aliomm  pace  asolUos  geasiili 
F  340, 14  omnit  uti  gestt  ectnt.tpt- 
jit  C  47  Respnh.  ptriter  tc.aaavisr 
timo  imperio,  bene  ttqne  dcooie 
gostt  J 100  menmrit  reram  jnttt 
mmij  4 
«   Qigneatinm:  per  Uitct  jeq^mUa  et 


Bt  GRITICU8. 


IXXJU 


nada  glgneotlinn  J  70  et  patsiTe, 
•ic  Apul.  de  dogm.  Platonis,  omniuni- 
qne  gignentium  esse  8eniorem,hoc  est, 
omniom  qna  gignuntur.  sic  et  Vitruv. 
bis  dixit  nascentia  v,  1.  Ttii,  1.  pro, 
enatis.  Arobros.  de  6de  Resurr.  De- 
Diqiiemnlta  gignentia,  &c,  Lactant. 
de  Ira  Dei,  IS.  snopte  iogenio  ali- 
jncnta  mortalibns  gignere  F  S2l,  4 
ez*  se  gi|p3t  maluerint  J  86  in  qno 
crocum-  gignitur  F  988, 18  aliisque 
generibns  arborum  qnae  kumi  arido 
.gignuntur  J  48  apud  Corduennos 
amomum  et  alii  leves  odores  gignna- 
tnr  F  S31,  5.  et  Plin.  ii,  158, 1.  odore 
gravis  nrina.  et  iii,  261, 12,  et  21,  6. 
gravrm  corporis  iv,  208, 16.  anrium 
686, 11.  et  altbi  e  contra,  odor  caeni 
gravis.  Virg.  6.  4,  49.  tamen  Dios* 
corides  dicit  '^A/iM/ior  esse  «£^cs  kftams 
t,  14.  boc  est,  odore  violento,  nt  Pli- 
nii  verbis  utar. 

Gladinm:  nbi  hoc  ezemplo,  per 
senati  decretum,  consul  gladium 
eduxerit  C  61  obiitum  sangnine  J 
101         '  . 

"  Olande  eminnt  pngnare  aot  lapi- 
dibus  J  67 

'  Oliscenti :  immensum  ancto  mari 
et  vento  gllscentl  F  290, 8.  v.  Flae. 
ii,  270.  fitu  non  inscti  gliscit  an- 
belo.  et,  Virg.  accenso  gliscit  vio- 
lentlaTumo.  Discordia  gliscit  auc- 
toritas  invidia,  cmdelitatis  Inxuria, 
potestaa,  TaciUis.  cotis  Stat.  1.  Theb. 
pericnlnro.  Claadian.  dnm  peilere 
leges.  Et  consangnineo  gUscis  re^f- 
.nare  snperbus  Exnle.  Thebaid.  iily 
7S.  et  sic  Ma.  B.  Pub. 

Olobis  emptionem  tentavere  F 
290, 6  si  qoem  ex  globo  nobilitatls 
ad  hoc  negotinm  mittatb  J  85  Li- 
^iosviii,  U.  C.  eztrema  concio  c^t 
circa  Fabinm  globus.  £i  alibi,  Ju- 
.  venam,  ninliernm,  armatornro 
*  Oloria  divitiamm  et  formse  flnxa  at- 
qne  fragilis  C  1  bandqnaqnam  par 
aeqnatnr  scriptorem  et  anctorem  re- 
rmn  C  S  gloria  belli  Oallos  ante  Ro- 
nanos  fnisie  C  6S  cnm  magna  fnerat 
C  69  s»terai  J  1    honoravisti  me- 

ane  regnumque  meum  J  10  pars 
elere  pro  gloria  imperii  J  S9  ez  qno 
llli .  gloria  opesque  inventae  J  70 
Tbalam  magna  gloria  ceperat  J  80 
exntna  F  276, 10  quonim  adeo  Syllam 
.noD  poenltet  nt  et  ftcta  in  gloria 
jnimeret  F  277,  lo  maj^  glpria  coa- 
currentwn  undiqne  virile  et  mnllebfie 
Jk^  tt  Var.  Ooi.  /ad« 


secns,  per.-  vlas  ac  tecta 
visebatnr  F  294,  l  qua  nou  glorii 
movemini  neqne  flagitio  F  S07,  IS 
magna  fuit  T.  Didio  imperante  F  627, 
21  industria  alitur  F  S5S,  26  Uber- 
tatem  cariorem  habeo  F  S69, 2  tua 
cnm  mnltis  spqualis  est  F  S69,  20 
Jugurthae  virtotem  regno  sno  glorisB 
foreexistimansJO  militaris  appetena 
J  7  avidus  tantnmmodo  J  6S  omni- 
busque  bonis  oportere  plus  i^ori» 
quam  divitiamm  esse  J  85  tantas 
adolescentem  F  S07, 6  ad  gloriam 
virtutis  via  grassatur  J  1  summam 
et  roaximas  diviiia.s  J  Sl  veram  in- 
justse  potentiae  anteponerent  J  41 
post  gloriam  invidiam  sequi  J  55 
ncque  gloriam  nieam  illomm  laborem 
faciaro  J  85  correcta  Marii  temeri; 
tas,  |[loriaro  ex  cnlpa  invenlt  J  04 
qui  civitatis  incommodum  in  glorian 
suam  ponit,  (hoc  est,  in  gloria  nu- 
merat,  ut  supra,)  F  S62,.  18  nomen 
gloriamque  sibi  addidere  J 18  glorians 
repente,  maria  montisq^ne  polliceri 
C  2S  <iu«e  pdstqiiam  gloriosa  modo, 
ne(]tte  belli  patrandi  cognovit  J  88 
cnjos  amicitiam  gloriose  ostentant 
F  SIS,  11  nihil  gloriosum  nisi  tntum 
F  276,  S 

Olutino:  qnasiglntinosdolescebant 
F  S18, S 

Onaritatis  locomm  fidncia  F  296, 4 
itineris  eorum  per  literas  gnarus 
F  288, 15 

Oradu  pleno  in  coUem  snbducit 
J  98  presso  silentes  jam  F  SS8, 12 
i.  e.  suspenso,  T.  Phormio  v.  6.  27 
Ovid.  1.  Fast  85  Sospensus  gradus 
dtgitis.  cui  opponitur  ovans  gradus. 
Vid.  Val.  Flaccum  IL  Arg.  656. 
regem  inde  petens  snperabat  ovante 
Littora  tnta  gradu 

Oneca  facundia  neoue  nrbania 
munditiis  sese  exercnit  J  6S 

Orande  alienum  aes  conflav  erat  C 14 
et  C  24  grandem  pecnniam  debebat 
C49  pha8eloF299,15 

Orassaretnr :  dom  inferior  omnl  via 
F  SSO,  8  ita  cupidine  atqne  ira, 
pessimis  consultpribns,  graasari  J  04 
ad  gloriam  virtutis  via  grassatn):, 
abunde  pollens  potensque  et  claraa 
est  J  1 

Orati :  satis  clara  vobU  snnt  pro 
onis  o  srati  patres  egestatem  et 
ramem  redditis  F  298,  16  vnlgus 
fnimns»  sine  gratla,  alne  anctoritata 
C20  qnem  censbreB  seoata  probri 
S0I.  S 


Ixxadi 


INDfft  ORABIMATICUS 


(fr»tiaaraoTertiif  C  81  neffne  {(nilia 
^iieqiie  precibos  ne<)iie  pretio  Ctcere- 
nein  impeltere  quiYcre  C  49  cnm 
^virtute  tnm  gratia  viri  permotus  J  0 
•macna  pars  gratia  depravata  J  16 
.  muititu^init  domi  minuemhe  J'  10 
privata  devictum  J  25  interpeilando, 
«c  saepe  gratia,  interdum  jurgiia 
rtrahendo  tempus  T27  parandi  jurts 
-et  majestatis  confttitneadse  gratia 
J  Sl  simnlandi  J  37  tentandi  J  47 
-^id  ea  aratia  eveniebat  quod  J  64 
'Cic.  de  Nat.  D.  Id  ea  gratia,  ut  dum 
•Bati  diAsipatos  artns  captaret  parens, 
-ip«a  interea  effugeret.  Id  ea  gratia 
lacilius,  proninsque  ftiit  quod  J  80 
Dict^s  ii.  8  in  provinciam  iiyemandi 
gratia  colloeat  J  61  petendi  rois- 
aionem  rogat  J  64  pUcandi  J  71 
slmulabat  sese  negotil  gratia  prope- 
rare  J  76  ponderis  (i.  e.  miouendi 
ponderis  g.)  J  94  non  in  gralia 
habituros  J  111  qoorum  in  gratia 
pleriqne  concesserant  F  273,  IS  con- 
cordi»  F  288^16  opprobrii  F  326,26 
.neqoe  terrore  neque  gratia  commo- 
vetnr  F  863,  12  bic  pecuniae  aot 
.  gratic  servitis  C  62  tantavis  gratiae, 
atf  ne  pecnnise  regis  J  27  avidissimns 
pnvatae  gratis  F  323, 12  gratiam  aot 
.inimicitias  in  tanta  re  exercere  C  61 
mibi  atque  animo  meo  nnlliua  nn- 
quam  delictl  gratiam  fecissem  C  62 
et  J  104  quibiis  belli  Lepidani  gratia 
fecerat  F  309,  1  *  conviviis  gratiam 
qnservre  J  4  ex  maaima  invidia  in 
gratiam  et  favorem  nobiiitatis  veni* 
ret  J  13  pars  qui  vero  pretium  aut 
gratlam  anteferebant  J  16  non  prlus 
'  omisit  contra  vemm  niti,  qnam  ani- 
.mnm  advertit  snpra   gratiam  atqne 

rcnnlam  snam  invidiam  facti  esse 
36  placuisse  et  vim  et  gratiam 
^  nostram  experiri  J  102  privato 
homini  deberem  J  110  ab  eo  pe« 
.'perisse  F  280, 21  perversam  gratifi- 
cans  F  346, 13  qui  incommodo  Reip. 
gratiam  sibi  conciliet  F  362, 23  ne 
.  pNcr  tantam  gloriam  solns  rerum  po* 
tiretnr  F  363,  4  agit  gratias  J  64 

Gratificandi:  qood  tibi  sl  bona 
labido  fnerit  patrie  gratificandi 
F  360,  6  gratificans  perversam  gra- 
tiam  F  846, 13  potentise  pancomm 
deciis  atqne  libertatem  suam  gratifi- 
cari  J3 

Oratis :  raellnsqne  habent  mercede 
deltnqneie,  ^nam  gratis  recte  facere 
F  301, 6   coi  cnm  minn»  gritus  esset 


C23  vhc  satis  gratns  vUeai*,  li 
aingnlis  anlmam  concesserim  F  32Sy 
16 

Oratnito :  malns  ne  per  otiom  tor- 
.pescerent  manns  C  16  odium  «ntem 
ex  offensa  sic  vitabis,  nemiitem  lacea- 
sendo  gratnito.  Senec.  £p.  166.  Ma. 
Bib.  P.  Cant.  hoc  vtUbU  et»  ant 
gratuitnm.  ante  veatra  benefieia  gra- 
tuito  fadebam  J  86 

GratuUbantnr :  et  ei  voee  magna 
vehementer  gratulabantnr  F  326,  6 

Grave :  qi4d  antem  acerbmn  est  aat 
nimis  grave  in  homines  tanti  facinorb 
eonvictos  C  61  bellum  F  273,  1  pre- 
tium  fructibus  F  290,  5  servitiom 
F314,  6  civitatem  LnsitaniaB  F3S9, 
9  senatns  verbis  mina  graves  nnn- 
tiabantur  J  26  quaestiones  habitm 
sunt  J  31  seditiones  ortae  a  Graccho 
F  396,  13  morbi  F  330,  12  sioe 
gravi  cnjusquam  expectatione,  neqae 
sane  ambiti  pnbfice  F  289,  13  ex 
inopia  gravi  salias  facta  F  299, 7 
ex  gravi  servitute  in  libertatem  re- 
stituit  F  349,  16  quae  f^uanqnam 
gravia  J  31  et  J  38  qno  impro- 
visus  gravins  accideret  J  88  lo» 
imlcitias  cum  illo  exercebant  C  49 
poena  C  61  gravis  invidia  apod 
plebem  J  30  quam  gravis  catns  iii 
servitinm  ex  regno  foret  J62  Vir 
F  293, 11  gravis  inqait  Isidor.  Orig. 
X.  pro  consilio  et  constantia  dictna, 
quia  non  levi  motn  dissilit  aed  fid* 
constantiae  gravitate  (lege.  cnm  BCa. 
fixa)  consistit.  seneetns  F  322,  % 
bellique  gravissimi  C  48  omnis  injarin 
pravitate  tutior  F  804,  3  gravifer  et 
iniqno  aoimo  maledicta  tua  paferer 
F  361,  l  graviter  fers  decessisse 
Flaccnm,  Senec.  Ep.  63.  Ms.  moleste 
sed,  ab  interprete  est.  neqnecni- 
qnam  mortalinm  injnrise  sosb  porvae 
videntnr:  multt  eas  gravins  aeqoo 
babuere  C  61  nitebantar,  ne  gravint 
in  eum  consnleretur  J  18  utmm 
gravins  existimet  i.  e.  mijoris  ■#• 
menti  J  24 

Grege  facto  C  60  et  J  68 

Onbemator:  F  299, 24  nfitathnde 
Navium  praepositls,  sed  et  gnheroane 
catervas  setas  sequior.  sic  Medeslos 
p.  367  nbt  Ms.  B.  P.  omittit  nimt- 
rum  bellicosos  et  post  loricaa  addlt 
induebant,  omissa  vocc,  habeant    . 

Gnlae  irritamentai  J  89  Snuensa 
F  363, 18  iregere  laqneo  C  56  p«iw 
fregit  catena  Taoit»  A«.  6. 14 


BT  CBITICV8. 


]xx«li 


Ours^ibiM  occaltU  torbens  nan- 
fragta  F  330,  25  Uqaido  sub.  gurgite 
Claudian.  R.  P.  116.  2.  Mt.  vero 
ilttmine 


^  Habeam:  ut  pericula  consneta  J  65 
▼ilia  C  16  caros  J  10  fortnaas  soas 
yenales  F  361,  8  nomen  imperii 
re^lum  C6  circnm  se  catervas  C  14 
qnicqnam  pensi  C  12et23  sanctij  41 
compertum  C  29  milites  in  stativis 
J  44  exercitnm  inter  byberna  J  73 
te  custodera  Resp.  F  362,  20  £n 
liabes  xlnim  dif^nOra  te  J  0  Terent 
Ennncb.  5.1.  Salv»  snmns,  babemns 
bominem  ipsnm.  pecnnise  studium 
avaritia  C  11  ipso  rei,  cnjos  studiam 
habet,  intellcctu  contenta  Qnintl- 
lian.  Instit.  ii,  18  dicere  qnod  res 
.babet  C  51  finis  ab  occidente  J  17 
copiam  Jugnrtb»  J  111  si  tam  liber- 
tatis  cnram  J  31  multa  atque  oppor- 
tnna  auo  J  102  optatins  F  351,  12 
praesiaia  in  uno  F  358,7  parentes 
(snbditoa)  abnnde  J  102  ita  se  mores 

.  C  59  csedem  fecisse  in  vos  pro  muni- 
mento  J  31  qnantum  importunitatis 
J  81  quos  additamenta  factioois 
F  358,  7  quamm  baec  docnmenta 
.C  9  multos  ea  causa  adversos  C  58 
imagines  J  85  coqunm  plnris  pretii 
quam  villicum  J  85  incertum  pudeat 
inagis  ao  p.  J  95    nihil  apud  animum 

.  meum  carius  J  110  patriam,  &c.  vi- 
lia  F  323y  6  omnia  venalia  C  10 
libertatem  gloria  carlorem  F  359, 3 
Inbidlnem  domlnandi  causam  belli 
C  2  ingenium  in  promtn  C  7  neaue 
modum  neqne  mode^tiam  C  11  lio- 
neste  divittn  C  13  Imp.  atque 
judicium  summum  domi  miUticcque 
C  29  prosperum  Imperiura  F  356, 15 
pacem  C  31  corpus  liberum  C  33 
apem  in  avaritia  nobilttatis  J  13  in 
sese  J  60  velle  manifesta  maj^is  ex 
illo  J  33  eost|aammaxime  manifestos 
C4l  pro,teneo.  Celsusiii,  18  fere 
vero  antiqui  tales  in  tenebris  habe- 
bant.  ordines  J80  societatis  magnam 
copiam  conjangendse J  83  prima  qu«, 
Sic.  J  84  consulta  cum  illo  integra 
J  108  famam  meam  post  tuam 
dignitatem  F  348, 14  nihil  caus»  ad 
impetrandnm  J  14    cognitum  quan- 

.  tnm«  &C.  F  348,  11  baud  occuitum 
C  23    omnia  bona  in  spe  C  31    aete 


snspectiui  snper  scelere  J  71    ingea- 
tem  moltitndinem  J  107    f^rociaia- 

^ue  animi  C64  ea  consilla  de  Repnb. 
I  52  quid  consilii  C  47  in  potestale 
J  112  bonis  initiis  malos  eventas 
C  11  ea  res  falsnm  J  10  eos  in 
magno  bello  J  89  delectum  Coss, 
C  37  gerant  babeantque  suo  modo 
imperia  F  305, 10  agit  atqne  habet. 
cuncta  animus  J  2  Deos  Im.  in  anuno 
J  24  atque  ea  modo  in  animo  habefe 

3uibus  Hiempsal  per  dolum  caperetqr 
11  praedium  qunm  comparare 
cogitabis  sic  in  animo  babeto  uti  ne 
cupide  emas.  Codex  Oreshamensis 
pro  quum  reponit  quom,  recte.  in 
animis  habetote  non  me  ob  scelns 
caesnm  F  324, 19  negotia  sua  F  345, 
21  lubidinem  in  scortis  C  7  eum  in 
amicis  J  19  satis  animam  retinere 
J  31  nostri  vero  qni  satis  habuerunt 
sine  detrimento  decedere,  Caesar  iii. 
B.  C.  et  Tacitus  x.  Livius  it.  Pec.  ▼. 
quid  reliqui  prftter  C  20  pro  bis 
luxuriam  C  52  habuit  pro  hostibns 
J  3  pro  indigno  Ltvius  i.  U.  C.  me- 
lius  mercede  delinqnere  qnam  F301, 
3  dttbiumF301,14  Plautns  Captiv. 
an  tu  dnbiura  habebis  etiam  sancte 

auiun  ego  jurem  tibi  ?  Non  habuit 
ubium  qnin  procederent.  Hirtins 
et  Cicero  iv.  Acad.  pro,  certo  iii.  16 
sermoues  C  47  liabita  concione 
C43  oratione  C  22  in^amicis  J7 
verbi  hignscemodi  cnm  J  9  orat. 
luculentam  C  31  praelio  intentis  J  94 
ea  tiun  cnra  maxime  intentos  hal>ebat 
Rom.  (faciebat  nt  animum  rebus  siiit 
sednlo  adverterent.)  qnorum  vnlgns 
nsum  Jy  14  myrobalaoo  proximum 
usnm  habent  Plin.  et  Cic.  Offic. 
IL  tamen  haec  facinora  impnne  sus- 
cepisse,  J  84  templum  violare  parum 
habnisse  nisi  detexisset  fnede.  eodem 
cnltn  qno  liberos  J  6  Nnnquam  illam 
secus  habui  ac  si,  &c.  l^erent.  an- 
pellare,  benigae  habere  J  113  tn 
laboribus  animnm  F  356, 12  accnrate 
et  liberaliter  J  103  miiites  modesto 
imperio  J  92  exercitom  sine  frnmen- 
to  F  297,  23  multo  polcherrimam 
fRemp.)  C  52  nimisque  liberalit^r 
(indulgenter)  C  11  Is  uti  tn  me 
hic  habneris,  perinde  illum  istic  cn- 
raverit,  Plantus  Capt.  vi,  64.  mun» 
diter  Poen.  iv.  delicatam'  Menaschm. 
Remp.  C  5  in  incerto  din  C  41 
gravius  aequo  C  51  sic  habuere,  aUa 
omaia  pron«  esse  J  114  (i*  o^  exisCi- 


teudv 


tNI>fiX  OftAMMA^ICUS 


Mavere^  magttim  curam  in  fa  cok- 
noscenda  F  348,  8  Qocavi,  impendi) 
]Mmiffl  honeste  pndicitiam  C  14  p.  in 
propatnlo  C  IS  consiiium  J  62  tinite 
tne  priua  prospectare,  ne  uspiam  in- 
^aidiiB  stent.  conulium  quod  babere 
toldmna.  Camerarius  concilio,  male. 
et,  liy.  iz.  B.  P.  26.  de  Nnmtdia 
habetote  bonum  animom  J  86  Plantus' 
Abl.  Tace,  bonum  animnm  habe 
£nclio.  habituros  in  gratiam  J  111 
in  vestra  amicitia  exercitnm,  diyitias 
J  14  in  catenis  Jugnrtbam  J  64  Imp. 
-consnlare  Roms  C  65  (gesserat)  con- 
didere  atqne  habnere  C  6  ubi  babuere 
«dolescentiam  ibi  senectutem  agant 
J  8S  incertas  domos  F  S52, 2  honori 
non  prsed»  J  Sl  (i.  e.  loco  praedae) 
von  divitias  decori  F  S46,  17  ne 
•ervilia  alimenta  reliqua  F  276^  11 
eaercitiun  opprimend»  libertatis  F 
280, 11  nomen  Danubium  F  327, 8 
popuH  cnram.  F  S6S,  12  Gellius, 
XX*  V.  dnritiam  voluptati  J  100 
seqnabilius  sese  haberent  res  human» 
C  2  vigilis  haberentur  per  urbem 
C  SO  in  incerto  J  46  panpertas  pro- 
bro  C 12  major  et  clanor  J  92  sicuti 
pleraque  mortalium  C  6  silentinm 
«(oam  maximum  J  90  qnem  roagna 
cura  haberi  decet  F  S40, 4  esestas 
faciie  sine  damno  C  S7  aodacra  pro 
mnro  C  58  haberentor  in  liberis 
custodiis  C  47  artius  F  S04,  4  re- 
liquam  attatem  a  repnbUca  procul 
habendam  decrevi  C  4  pro  nihilo 
malnm  factum  F  S69,  11  habitns 
Indibrio  popnlns  J  S4  Terent.  Hecyra 
tv,  1, 11  Non  sic  Indibrio  tuis  factis 
habitns  essem.  sunt  qusestiones  in 
plebem  J  Sl '  delectus  adversum  vos 
xomitiis  C  24  habendns  metoa  ant 
facicndns  F  276,  8 
-  Habitu:  cujosdenatura  et  habitn 
j{Scanrl.)  J  28  non  tantnm  de  cultu 
corpovis  nt  Plin.  Epist.  100  de  for- 
«tonis,  nt  Horat.  de  A.  P.  2S.  de 
rerbis,  nt  Qmuitilian.  principio  Lib. 
vitl»  8ed'etlam  de  anima  nsurpatnr. 
l\u;itns,  <|ui  nostnun  fere  sequitnr, 
Isqne  habitus  «nimomm  fuit  Lib.  17 
Qttintil.  iv,  2  Constitutus  animi  ha- 
bitus  et,  difficile  est  nobis  mntare 
habitnm  animi  semel  ceniititntum.  et 
hoc  sensn  a  Sallnstio  accipttor ;  neqne 
enim  ille  oris  lineameota  sed  animi 
^▼ulcum  expressit.  npbilis,  impiger, 
lactiosus  J  16  commnnem  traiit- 
gressns  F  SS2, 7   siqmdem  talis  ha- 


bitns  intranteln  cnbicnlom  tridistent 
Valer.  i,  7  Ms.  si  qnem.  5netoa.  i» 
Othone  12  animo  ne()naqnam  corpns 
ant  habitns  comprtiit,  qoo  loco,  pl^o 
linere  Schoiiastes  ined.  ad  Juven.  11 
et  pressnm  in  facie,  linire.  et,  ammna 
tranqnillissimns  In  eodem  habitn  cst 
quomodo  cnnqne  res  cednnt,  Se|iee. 
£p.  )6.  Ms.  habitnm  et  pro  v.  I^ct. 
habitns 

H&erediUte:Haemese  snnt  imaghira 
non  hspreditate  relictse  J  -85  pariter 
cum  flUis  hseredem  institnit  J  9  se- 
cundum  scripserat  •testalnento  J  68 
heserat  in  animo  (llli)  onuia  Bomss 
venum  ire.  J  28  Dictvt  iv,  1 

Hamspices  exprodigiis  respoiMlit- 
sent  annum  bello  civlii  crnentom 
fore  C  47  dicta  eodem  intcndere 
vidit  J  64  dixerat  Mario  mirabtlia 
portendi  J  6S 

Haud  absurdnm  est  C  S  haud  facile 
lubidinibus  carebat  C  IS  difficnlter 
C  14  hand  difficile  liv.  7  B.  P. 
natns  hand  obscnro  loco  C  2S  haud 
occnltum  habuit  C  2S  ingeninm  ejns 
hand  absnrdum  C  26  hand  sane  alio 
animo  C  S7  hand  timidi  resittont 
C  60  morbnt  hnnd  wpe  qneaqnam 
tuperat  J'17  liandjprocnl  ab  ardo- 
ribns  J  18  a  yero  F  S49,ttl  haod 
longe  a  mari  J  21  et  J  47  qnod 
tempns  hand  longe  aberat  J  S6 
ignarus  beili  J  28  ssepe  J  Sl  anlmnt 
haud  satis  moderatns  J42  postqnan^ 
liand  procnl  inter  se  eraot  J  68 
duobns  locls  hand  longe  inter  te  ca- 
ttra  faeiebant.  J  85  tempeHas  haed 
jecna  ac  In  •mari  J  70  dissimiliter 
sitnm  mnnitnmqne  J  89  non  eadem 
asperitate,  cetemm  hand  secot  diffi- 
cilemJ  92  dubie  jam  victor  J  102 
hand  procnl  abetse  J  106  repnlsna 
abibit  J  110  hand  facilem  pngnanti- 
bus  vadum  F  288, 1 1  haud  dubie  esset 
F  31 S,  19  hand  impigre,  neque  inoltna 
occiditurFS22, 10  haud  mnlto  secaa 
quam  ferro  noceri  •poterat  4"  SST,  21 
id  quod  factn  hand  obsenmm  ett 
F  S47, 6  id  adeo  hand  mirandum  ea 
F  S53,  21  haud  mibiqnidem  abtnrde 
placet  lex  F  S54,  14  conteauio 
F  S65,  28  hand  fenne  armis  atqne 
eqnis  corpns  exercui,  ted  animnai  in 
literis  agttavi  F  S66, 10  hand  tanc 
Reio.  consiliis  affiierunt  F  S58,  6 
.  Handqnaqnam:  ac  mihi  qiii^unt 
tametsi  par  gloria  sequator  tcripto- 
•rem  et  auctorem  rerom  C  8 


ST  CRITICU8. 


Jbp»T 


Hebet  iingoa  F  S55, 81  de  lingnm 
rarlns  osarpatar  hoc  verbum,  tamen 
Plin.  de  dentiam  primoribns,  inquity 
concenttt  qaodam  exdpiente»  ictnm 
lingnae,  terieqne  strnctnr»  atque  mag- 
pitndine,  rontilantes,  moliientesve, 
aut  hebetantea  Terba  lib.  vii.  cap.  16 
^  15  eodem  scnsn  qno  illnd  Poetc 
%i  titnliet  bl»so  snbdola  lingna  sono. 
exercitnm  nnmero  hominnm  amplio- 
reui,  sed  hebetem  infirmamqne  J  54 
bebeti  atqae  claudo  F  S47, 1  Tertnl- 
lianns,  Denm  hebetem  facit  Epicums 
485  b.  hebescere  virtns  C  12 
*  HeuQo  princip.)  qnam  illa  occulta 
civinm  funera  F  S4S,  21 

Hiavit  linmus  multa  F  318, 10  terra 
aestibns  hiat,  Colnmel.  v.  ubi  Ms. 
Qresham.  circnmfodi 

Histrionnm:  ad  ostentationem  h« 
fabricatis  scenis  F  204,  G 

HomineclaroF  431,1  fcedumClO 
et  familiarem  et  omnibus  necessitudi- 
nibns  circnmventum  C  21  nobilem, 
Qiazlmb  divitiis,  snmma  potentia  C  48 
adolescentem(sic  fere  Comici)  J6  tam 
acceptnm  popularibns  J  7  obmorbos 
animopammvalidoJ65  magniscamm 
4  70  factiosum  J  77  veteris  prosa* 
piae  J  85  novum  J  85  (quis  nnlli» 
unagines)  P.  Bom.  novis  atqne  in^ 
dustriis  libenter  honores  mandare 
Cic.  vi.  Verrin.  et  Liv.  iv.  U.  C. 
Tacit  iii.  55.  iv.  15.  (et  noster)  J  4 
et  J  78  et  C  23  F  363,  Jl  abundat 
C  i.  1  et  52  et  C  4  ignavisshni 
homines  fortissimi  viri  C  12  non 
dignos  honore  honestatos  C  35  egen- 
tes,  maiis  moribns,  maxima  spe  C  87 
militares  C45  deliquere  per  ambi- 
tionem  C  52  nocentissimi,  immani 
«varitia  J  81  per  bomines  talis  negotii 
artifices  J  35  caliidos  J  88  nominis 
ILatini  J  40  fideles  J  70  prsposterl 
J  85  cormpti  snperbia  J  85  snper- 
bissimi  J  85  .  maximi  nominis  F  275, 
3  omnium  ordinum  cormpliBsimi  F 
281, 11  inertissimi  F  350, 11  Deos 
faominesque  testamnr  C  33  non  minor 
▼anitas  quam  andacia  C  23  sibi, 
I^atricio  homini  C  31  potentiam 
quserenti  egentissimns  qnisque  oppor- 
t  inissimus  J  80  privato  (de  Sylla 
Marii  quflsstore  dicitur)  J 110  strenno 
T  353,  7  cnm  I  omioibu)  armatis 
C  27  et  28  dis  hominibusque  infestus 
C  15  tanta  vls  hominis  ma^s  leni- 
enda  qnam  exagitanda  C  48  et  jain 


tnm  vlta  homhiiim  line-aipiditate* 
agitabator  C2  genus  agrette  C  6  fcrntt 
incnltnmque  J  80  proh  Denm  atqne 
hominnm  fidem  C  20  stndia  accendit 
ad  mandandum  consulatum  C  23  nur 
mero  expleverat  legiones  C  56  qnse 
geuera  J  4  plena  tnguria  J  46  nec 
quisqnam  hominnm  satis  placebat  J  74 
solus  omninm  post  memoriam  homi- 
nnm  F  275, 15  nt  te  naqne  hominum 
neqne  Deorum  pndet  F  284, 1  imr 
manis  vis  F  331, 18  importanlssima 
genera  F  35 1 , 4  mobile,  infidnm  j  01 
qnse  saevitia,  qnseque  tempestates  ho- 
minnm  nobihum  sint  cum  Indigna- 
bnntnr  omnia  funditus  misceri  F  352, 
17  simnltatem  contemnit  F  363, 1| 
egregius  C  23  militaris  C  50  impiger 
J  15  darus  ct  in  senatn  potens  J  16 
tnanis  et  snperbise  regiae  J  64  flagiti* 
osissimae  F  362, 14 

Honesta  atqne  inhonesta  omnia 
vendere  mos  erat  C  30  Tacit  An.  2. 
38  et  J  31  amicitia  M.  bona  atqne 
honesta  ^incormpta)  nobis  permansit 
J  5  Deciam.  in  Sallust.  c|uem  ne  ami- 
cnm  quidem  snnm  satis  honestum 
qiuisquam  sibi  dncit.  eodem  sensu  que 
iUa  Cic.  amicitiae  officiis  diligenter 
sancteque  servatis.  £t,  in  Laelio, 
pcima  lex  est ;.  ut  neqne  rogemns  rea 
turpes,  nec  faciamus  roeati.  omnia 
cum  pretio  honesta  vioentnr  J  86 
omnia  retinendae  dominadonis  F  276^ 
4  sttbintelliffitar  causa  perauam  ele- 
ganter,  et,  aiibL  exercitum  Reip.  op^ 
primendse  F  280,  12  si  vera  et 
honesta  fliagitium  superaverit  F  304, 1 
nomiuibns  agitavere  remp.  (!•  e.  snb 
obtentn  boni.pubUci,  Ac.)  C  38  snb 
honesto  patrum  aut  plebis  nomine 
dominationes  affectabant  F  273,  14 
supra  bonnm  atque  bonestum  perenl* . 
sus  (pro,  decoro)  J  82  qnibus  per 
frandem  jus  fuit  tnti,  ant  eo  magia 
honesti  sunt  J  8  apud  socios  clari 
magis  quam  honesti  J  8  nti  boni  hor 
nestiguc  vitam  exigerent  J  85  qnibns 
divittas  bono  honestoque  potiorea 
erant  J  8  exitns  J  14  mortem  F 
323, 4  nullius  honestn  rei  esens  F. 
351,  27  exnt  patria,  domo,  solns  at- 
que  omninm  honestarum  remm  egens 
(rex)  i.  e.  quae  regem  comitari  et  co^ 
honestare  debent^  J  14  bonestissima- 
sufiragatione  coosulatos  petebatur  J 
65  de  nxore  potnit  honestins  con* 
snli  J96    gloriam  ingentemdivitia^ 


liiW 


INDE3C  C^ttAMMAtlCUB 


bonestas  (hdc  ^it,'  mediocrea  nt  vel 
e^  opposkiooe  patet)  C  7  et  P  S59, 
20  hon^stani  opponitor  maltitndint 
quia  boni  pauciore»  et  quasi  selecti 
ut  onas  e  multis.  Ac  necubi  aut  ho« 
fl^torum  deficeret  copia,  ant  multi- 
tndinis  soboles.  Sneton.  Ang.  46  et 
Vespas.  ix.  6  satis  honestas  pro  meo 
casu  spes  relique  dignitatis  conser- 
vande  som  secutus  C  35  honesttor 
bccasio  beneficii  qnam  ultionis  Justin. 
16,  3, 11  divitiae  quas  honeste  ha- 
beri  Ucebat,  per  turpitndinem  abnti 
poperabat  C  13  nabuisse  pamm 
nooestepudicitiamC  14  qnasthoneste 
vixerint  J  85  quas  honeste  nominart 
nequeant  inhonestissima  F  355,  26 
oon  dignos  bonore  honestatos  C  35 
Apaleius  ¥11.  Elmenhorstii,  p.  194 
mnlto  tanto  ploribus  beneficiis  ho* 
nestarer 

Honoravtf  ti  meqne  regnumqne  me- 
um  ffloria  J  10 

'  Honore  honestatos  C  35  uti  quem- 
one  pecnnia  anthonore  extulerat  J  49 
ilto  indignns  et  quasi  pollutus  habere- 
tnr  J  63  quae  res  Mariom  cum  pro 
Uooore  quem  affectabat  tum  contra 
Hetellum  vehemeuter  accenderat  J 
64  illum  magis  honore  Marii  quam 
soa  injuria  excruciatnm  J  82  pariter 
cnm  honore  pecunias  desinentF  347, 3 
neque  de  honore  ex  copiis  quisquam 
magis  aut  minus  judicaverit  F  354, 5 
sua  necessaria  post  ilUns  honorem 
ducerent  J  73  summum  et  maximum 
negotinm  imposuistis  J  85  suos  ad 
honorem  extoUunt  F  350,  6  gloria 
hoDorem  virtutem  opulentia  vincit. 
F  353,  24  ad  imperia  et  honores 
nltnntur  per  latrocinia  potlns  (quam 
bdnis  artibns)  J  4  instituti  iUts 
^Philaenis  fratribus)  J  79  non  ex 
nierito  sed  quasi  debitos  a  vobis  re- 
petit  J  85  honori  esse  coepere  C  12 
atnid  Nnmidas  honori  ducitnr  J  11 
ImbeaDt  non  praedae  J  31  invident 
J  85  maximiB  usus  C  49  amplis 
J  26  avidus  J  15  obvius  honoris 
causa  procedit  J  113  honos  datur 
virtuti  J  3 

'  Horribile  spectaculom  J 101  sonrtu 
J99 

'  Hortandi  causa  J  84  hortaodo 
erigere  ad  virtutem  J  23 

flortari  videtur  res  ipsa  C  5  alius 
kUnm  C  6  monere  alii,  aUi  hortari 
J  60  noM  hortarimodo  r^iquum  est 
F  300, 12  animos,  dec.  m«  hortantor  C 


88  horti^ttn'  dominationis  mies  ClT 
cupido  animi  J  64  HIs  hortabor  J  96' 
appellat,  hortatnr,  rogat  C  59  agrre- 
ditur  atque  hortatnr  uti  petat  j  65 
Itaqne  Marium  propere  adtt,  acta 
edocet,  hortatur  J  93  panca  pro 
tempore  miUtes  hortatus  J49  eqirites 
F  295,  7  qnem  neqne  gloria  neqne 
pericnla  excitant,  neqnicqnam  hor- 
tere  C  58  neqne  ego  vos  nltnm  io» 
jttrias  bortor  F  305,  6  Qnare  moneo 
bortorque  vos  J  31  F  310, 18  OTO  hor* 
torone  P  359,  3 

Hortatione  clamor  permixtna,  Ste^ 
J60 

Hostem  ferire  C  T  atqne  panM- 
dam  vocare  C  31  inlestBm  J  SS 
tantnmmodo  ab  incepto  retinere  J  55 
tormentis  eminus  terrere  J  94  CatiL 
et  ManUum  hostes  judicat  C36  iii 
confertissimos  incurrit  C  60  velot 
adventare  J  53  majore  v1  nrgent 
J  56  inultos  abire  J  58  pngnani 
ubi  pauhun  remtserant  J  60  qnera 
primnm  hostes  attigerant  J  101  on- 
dique  fnsi  J  101  opportnni  et  sceles- 
tlssimi  F  312, 8  oppressi  aut  delapsi 
F  322, 14  aequtores  qnam  allis  ctres 
F  342,  9  factio  contra  liostes  para- 
batur  F357,  5  hosti  prodidere  remp. 
J  31  acerrimo  J  31  cavere  tamea 
necnbi  hosti  opportunns  fieret  J  55 
hostibus  obviam  ire  C  6  sinraltates 
cum  hostibus  exercebant  C  9  qnid 
intra  mcenta  deprehensis  hostibas  fa- 
ciatis  ?  C  52  occasionem  pngnandi 
non  dare  C  56  arma  ab  hostibas 
averteris  C  68  victoriam  Inctnosam 
relinquatis  C  58  suis  animnm  hostibBs 
terrorem  angere  J  20  divina  et 
hnmana  omnia  hostibns  tradita  snnt 
J  31  invicti  ab  hostibns  J  31  sociis 
vestris  veluti  hostibos  utnntnr  J31 
qni  de  pacc  aut  bello  cum  bosttbns 
pactiones  fecissent  J  40  ager  hosti- 
bns  cognitus  J  48  regio  hostibns 
ignara  (pro  ignota)  J  52  firmioribns 
animis  obvn  hostibus  foerant  J  W 
dnbiis  instare  J  51  ne  ager  inoltis 
hostibus  vastaretur  J70  orbis  qnae 
viris,  ant  loco  pro  hostibns  et  adver- 
sum  se  opportnnissimse  erant,sin^as 
circumvenire  J  88  alios  mb  hostibQ^ 
defensabant  J  97  conturbatis  J  96 
nou  pro  vanis  hostibus  oti  meriti 
erant,  sed  accurate  et  liberaliter 
babuit  J  103  commOri  hostibns  F 
286,11  ^aftar«PMa,tt  Qtfaosti' 
bns  tela  in  manBsjaceret  F  349,21 


BT  DBiTtcver. 


isXfCTtf 


ttoft  tanblial^tm  C  7  p«ne  vicfof 
4l«ro  J  69  eonuMnU  omninm  J  81 
fHimiiam  i»  novtts  bostis  iMrcesserat 
JL  8S  efiiiMMi  iiivadt  posse  J  87  iibi 
coDferti$simi  obstiterant  J  08  ad. 
hostea  Tertere  caecum  corpus  J  107 
clvesy  hoatea  jaxta  metaere  J  72  hos- 
tesque  in  cervicibus  jamltaliae  agentes 
ab  Alpibiis  in  Hispaniam  summovi  P 
296,  8  ubi  naturam  Sctpioms  et 
morem  bostium  cognorit  J  7  vis  ma- 
Saa»  J  S8  ignarua  liostiam  J  40  ali* 
c}nanto  ■mnero  potiti  J  74  inter 
bostium  tela  TiUbondos  erumpit  J 
1.01  abi  Romanos  per  voceih  hostes, 
dieslgnat.more  per  triiunpbum  duxere 
F  819y  l&  partes  muniri  supplicio 
F  850, 18  non  vis  bostimn  ingentem 
«0mm  animum  subegit  F  S57,  1 

Hostis :  molti  cam,  spe  bona  ado- 
lescentes,  sienti  hostiae»  msctati  sunt 
F  S&l,  S  Dis  rnppficanti  per  hostias 
J  OS  Iramanas  vidistjs  F  376, 17 
r  Hostile :  ne  quid  ab  se  hostile 
timeset  J  88  metuentes  nihil  hostile 
J  01  clamorem  bostilem  ab  tergo 
accepit  J  58  metum  efficiebant  J  105 
aoimo  J  102  cadavera  C  61  omnes 
remra  mntatiooes  cttdem,  fagam,  ali- 
aqne  bostilia  portendant  J  S  monu- 
loeiUa  J  14  faceret  J  107  dncant 
F  S16,  6  metus  in  bonis  arttbus 
civitatem  retinebat  J  41  hostiliter 
pleraqae  loca  cum  eqaitata  accedit 
J  23 

Hnc  accedebat  qnod  C  11  mnni- 
ficentia  animi  J  .7  huc  (de  Vacca  op.) 
praesidium  imposnit  J  47  ntti  cor- 
poribus  buc  ct  illoc  qnasi  vitabundi 
aot  jacicntes  tela  agitare  J  60  liber' 
tatem  rati  qoia  huc  ire  licet  atque 
illuc  F  S07, 15  Tacit.  eiterruit  C»- 
otna  hnc .  Uinc  ferens  arma,  et  lib. 
iv.  cum  ex  usn  temporis  hnc  iiiuc 
iliearent  Cic»  ad  Attic.  J  180  ne 
«mrsvm  huc  et  illuc  deterrima  via 
oonvertisse  arma  T  S15,  21  omnes 
ipagna  mediocriqne  snpientia  res  huc 
WKat,  qnse  qniaque  optima  potest, 
isti  dicaat  F  S40, 10  hnccine  beneficia 
e;Tasere  ?  J  14 
.  Hi\itiscemodi  alia  fccerat  stapra  C 
1i5  orationem  C  20  verba  locntus 
'eat  C  50  prinsqnam  hnjuscemodi  rei 
iiiitium  expedio  J  5  quv^  hnjoscemo- 
di  verbis  dtsseruit  J  30 

Hnmana  atqne  diviaa  promtscoa 
habere  C  12  qu«  contentto  4ivina  et 


hBiwma  caaota  penaiasnlt  J  S  F 
S55^  7  boatibns  tradita  sunt  J  31 
pcnes  paiicos  erai»t  J  31  qnnvii  hiH 
mana  superant  ant  divina  impolinta 
sunt  F  276, 0  arma  quie  ille  adversum 
divina  et  huinana  omnia  cepit  F 
282,  12  Plaut.  dedant  se  divina 
at<{ueham.  onifnlain  arbitrhtm;  Am- 
phit.  hnmanm  res  seqnabilios  sese 
baberent  C  2  .more  bnmani  cnpidot 
ignara  visendi  J  OS  apod  Deos  im^^ 
mortales  remm  hnmanarnm  cnra  ori^ 
atur  J  14  memorem  si  J  38  haiaa- 
nas  hostias  F  276,  17  corporis  san- 
gainem  in  pateris.circnmtulisse  C  22. 
generis  rector  animns  J  2  ingenii  vU 
t}o  evenere  dissensiones  F  272,  5^ 
per  miserias  et  incerta  hnmani  ce-' 
neris  orare  F  280.  19  facie  vestigit 
bamani  Sardinia  F200, 1  qnid  hnmaai 
evenisset  F  320, 8  Tastns  ab  natnra 
et  homano  cnitu  J  48  animnm  per 
lieentiam  insolesoere  C  6 

Hnmi  depressns  (locus)  circiter  dn« 
odecim  pedes  C  55  pabalum  J  18 
reqniescere  J  85  arenam  hamo  ex- 
citavit  J  79  vento  agitari  J  53  bn« 
mus  infecta  sanguine  J  101  croco 
sparsa  F  294, 6  hiavi  t  mnlta  F  318, 10 

Hnmlli  loco  F  326, 14  bnmiUimu» 
quisque  in  armis  aut  militia,  nulHna 
hone.stae  rei  egens  F  351,  26  generia 
hnroiUtas  favorem  addiderat  J  73 
arbornm  non  plane  occultatl  J  49 
per  homilitatem  obrutum  est  aqnis 
(spatinm  inter  Italiam  et  Siciiiae  me« 
dium)  F  328,  3  cnm  hnmiUimis  joca 
atqne  seria  agere  J  96  homines  cnox 
multis  rebus  hiiniiliores  et  infirmiorea 
slnt,  hac  re  bestiis  praestare  Cicero 
de  Invent.  i.  4  ubi  Ms.  pro  iafipm. 
ioferiores  , 

Hybema :  loca  in  nrbibus  et  victs : 
sed  in  bocloco  confunduntnr,  ut  apnd 
Livium  et  Tacitum. — ex  hybernis  i» 
expeditionem  evocat  J  37  accersir» 
jtibet  ex  faybernis  J  62 

Hybernaculis :  exercitn  in  liybernia 
composito  J  103 

Hyemabat  in  provincia  J  30  Ue* 
stationem  fayeme  feclt  Caesar  1.  B.  O* 
qnm  circum  Aqaileiam  byemabant. 
Legionem  cum  qna  hyemabat  J  O^ 
byemaadigratiacollocat  exercitam  ia 
provinciam  J  61  HyemaUbns  aqnii 
palttdem  fecerat  J  37  dies  Coluiael. 
li,  1, 10.  locns  PUn.  18.  7.  hyeme 
aspera  J  37    per  hyemem  fabricatm 


htxxm 


INDRX  UAmf  AirtCU9 


F'4ir,  IS  la  eutrSs  egi  PSQB»e 
Itrolittiebal  mMiliycii»  F  816,  S  »sta* 
tent  jiixU  pati  J  86 


>  jAcere  aggerem  J  B7  fiilellter  ja- 
eere  fendemeiita  oratori  fdmro  Qain- 
|i|.  i,  4.  ubi  Sariiber.  pro,  ipsaiqoe 
easy  legit,  eas<|ae  ipsas.  et  pro,  qaae 
▼el  sola  omni,  qam  sola  in  omni. 
lAeiiias  lib.  96.  Aggere  in  jaci- 
endo,  (si  qno  est  yineis  actis  opns) 
J  .76  '  al  hostibns  tela  in  manns  ja* 
jeeret  F  849,  28  in  tectaignes  F888» 
8  tela  J  60  Jng.  iater  alias  res  jacit, 
Oportere  qninqaennii  eonsiilta  rc^ 
aemdi  J  11  Tacit.  8.  jacere  fortuitos 
primom  sermones  multasqae  nec  da* 
bias  significationes.  Sneton.  in  Ne- 
Bone  87.  non  mediocres  terrores  Cic. 
ad  Attic.  2. 88.  vera  an  yana  jaceret. 
Liv.  Ti,  U.(X  vocem- Ciandii  qoam 
temnlentas  jecerat.  Tacit.  An.  12. 
"  Jactnra  fit  de  iiiis  potissimam  onia 
pretii  minimi  snnt  F  356,  6  pnoici* 
ti»  perdidicisti  F  862,  6 
*  Jam :  sed  ego  qoa!  mente  agitavi 
omnes  jam  antea  diversi  -andistis  0 
7  et  C  20  et  J  60  pro,  hinc.  si  paula- 
lam  modo  nos  langnere  viderint,  jam 
oranes  feroces  adernnt  C  62  At  illnm 
jamantea  Consulatos  ingens  cnpide 
eza^itabat  J  68  antea  jam  inlestas 
HObilitati  J  84  Jam  jsm  frater  (in 
principio)  J  14  Jam  jam  nec  majuma 
Jnno,  Nec  Satnmins  hoc  ocnlis  pater 
aspicit  sequis,  Mn,  iv,  871  Neqne 
mmaebatQr  capido  quippe  qai  totnm 
ejas  regoum  animo  jamlnvaserat  J 
20  qnintum  iam  mensem  obsessus 
teneor  J  24  Antea  jam  docti  eqaites 
non  Gonfertim  neqne  in  nnnm  sese  re- 
cipiebant  J  60  postanam  Rntilinm 
consedisie  Jam  acceptt  J  62  et  jam 
4*gredientibiis  Rom.  in  porta  pngnam 
facit  J  66  fessos  et  jam  abnuentfes 
omnia  J  68  jam  inde  a  principio  tiel- 
ir  J  77  jam  inde  aprincipiis  gentia, 
Liv.  iv.  B.  Pan.  Piantus,  Cicero, 
Ter.  nti  saepe  jam  victo  Jngnrtlia 
eonsueverat  J  82  Jam  (in  princip.) 
iUa  qns  secordia  nostra  coUecta  snnt 
F  286^  18  Cretenses  impngnati  semel 
jam  F  814, 10  siin  te  ille  animns  est, 
qni  jam  a  piincipio  nobilitatis  factio- 
nem  distnrbavit  F  849,,  15 .  ssBpe  jam 
audivi,  qni  reges,  &c.  F  863|  19  Jam 


primMn  Jnvcntns^slmid  ac  bdli  y«- 
tlens  erat  C  7  et  mnha  nefioid^  fll«i^ 
prafeeerat  C  16  Jamoae  diea  eoo» 
sumtnserat,  cnm  tamen  barbari  niiul 
remittere  J  4»  et  J  101  et  J  106       i 

Janna  probibiti :  (foribosinterpesL 
tisnempe)C28  Cethegas  Ciceronia 
januam  obsideret  C  48 

Ibant :  qni  qaanqaam  acciti  ibnaty 
taaien  placuit  verba  apnd  regem  fA» 
cere  ^nam-  evocator  negotiara  ezpft- 
nere  deboit)  J 102  pnecepsC^^yOb* 
vtam  J  42  qnos  adversnm  J  101 
quantis  animis  ierit  F  808,  2 
.  Ibi :  (de  loco  saepe)  aot  non  ibi 
plos  possit  andacia  nbi  ad  defenden» 
dnm  opes  minores  C  52  et  J  51  ibi 
cam  multadissererent  J  11  agnmt 
pauUsper  constitit  Ibi  (i.  e.  qao 
tempore)  commntatis  ordinibns,  6ee^ 
instruxit  J  49  '  sie  Terent.  And.  ad 
fiaramam  accessit  impradentina  satia 
cum  pericolo :  ibl  tumezanimatns  Pk 
et  in  Hecyra,  postqnam  videt  paratna 
nec  moram  allam,  qoin  dncat,  "dariy 
ibf  demum  (pro  tum  demum)  ita  aigro 
tnUt.  et  noster,  sin  Nnmid»  propioa 
accessissent,  ibi  vero  virtdtem  06teB« 
dere.  J  68  deinde  eserdtns  ibt  est 
locorom  -SGietas  J  86  ibiqae,  pro  m 
iUis  rebus.  Huie  beila,  c«des,  Sccn 
grata,  ibiqae  jnveotutem  soam  exer- 
cait  C  5  ad  remp.  latus  aom,  ibiqott 
mibi  mnlta  adversa  fuere  C  8  in  ooi» 
loquium  veniretar  J  112  intempest» 
nocte  convocat,  ibique  multa  docet  C 
27  in  hostes  mcurrit,  ibique  C  60  ia 
pnetorinro,  ibtque  J  8  ui  loca  salta«»sn, 
ibioue  J  64  et  66'  Id  ibique  et  io  eai» 
ni  Africa  J  89 

■  Ictn  tragulafr  sauciatar  F  294,  22 
eoram  qui  in-  finmine  mebant  aeca- 
bantar  F  296, 8  egressi  ad  facMioees 
ictasF829,6  .... 
*  Id :  nomen  imp.  id  primnm  fnit  C 
2  proinde  quasi  injnriam  facere  id 
demnm  esset  imperio  nti  C  12  (re- 
dnndat)  simul  id  qnod  in  taU  resolet, 
alii  portenta  nonciabant  C  80  neque 
solnm  illis  aliena  mens  erat,  sed  •m» 
nino  cuiicta  plebes  probabat :  id  adeo^ 
more  suo  videbator  facere,  nam,  dcc* 
C  87  F  858,  21  (et  sic  BecUm.  in 
Sallust.  F  866, 12)  idqne  non  temer» 
F  848, 16  (qnod  apud  Sallnstiam  nott 
inveoitur.)  ad  id  loci  venere  C  46  Im- 
perinro  sine  mora  habitnmm.  td  adeo 
matare.poese  (omittit  copahun,  «t. 
sapra)  C  87  J  66    cctenim  soaae  a» 


BT  OIITIOUS* 


ItxiAtr 


MetdlrtirtnteiMirirtt.  Idmodoftgl.' 
tl^^reditnd.  at  luprft)  J  70  niun  cSl- 
lidnt  id  modo  festinabat  Bocchi  pa- 
eeni  imminoere  J  81  Capsenset  nna 
modo  jogi  aqna,  cetera  plavia  nte- 
bantnr.  Id  ibiqae  et  in^  omni  Africa 
eo  lacilins  tolerabatnr  J  89  Atqne 
id  jore  P  280, 10  et  F  S40,  2  orania 
potiof  quamsemet,  visendnm  efficere, 
a<t  esr,  &c.  F840,  17     nbi  boanm 

Bnblican  etiam  priTatim  nsoi  est : 
l  vero  dnbitare  aggredi,  seeordias 
doco  F  S52, 23^  sappe  jam  andivi  qni 
jreges,  &e.  (post  periodnm  ut  Sallns- 
tlo  solenne  est)  id  adeo  hand  miran* 
dam  F  868,  10  Nunc  vero  non  id 
«fitnr  bonis  an  maiis  moribns  viva- 
iiinsC52  impune  qusp.  Inbet  faCere 
id  est  regrm  csse  J  81 .  ante  id  tem- 
pns  J  4i  ratns  id  quod  res  monebat 
J  47  qnod  negottam  poscebat  J  50  • 
<  Idem:  nobis  carns  est.ut  Idem 
SPQR  sit  sumroa  ope  nitemur  J  9 
egonfet  in  agmine,  in  pnelio  consul- 
^tor  idem,  et  socius  periculi  vobiscom 
adero  J  85 

-  Idonea  ntris  et  alia  aquae  Idonea 
|K>rtari (eapada) J 75  (rariasoocara* 
rit)  idoneum  oppon.  non  idoneo.  C  51 
locis  ex  copia  maxime  idooeis  vineas 
agere  J  70  (es*  locis  in  ea  regione 
mazime  idoneis)  rebns  C  89  eorum 
quos  idoneos  ducebat  consilinm  ha- 
baitJ02  insidisB  persaltns  id.  po- 
aits  F  808.  14  qnod  nbiqne  apud 
aocios,  ant  hostisidonemn  (imitatione 
dignnm)  vldebatnr  cum  summo  stu- 
dio  domi  eaeqnebantur  C61  ^uo* 
»lam  tanti  viri  res  admonnity  ido- 
neum  visum  est  dedicere  J  95 
*  Imtur :  ex  qno  genere  (^Sokccismo- 
min;  an  sit  igttur,  in  initio  sermonis 
positum,  dnbitari  potest,  inqnit  Ste* 
pbanus ;  at  vero,  initio.clattsiila  apnd 
Sallnstium  in  C.  vicies  occurrit,  se« 
cundo  vero  loco,  semel  tantum.  in 
Jag.  48«  vicibns  in  2do  semeL  in  fr. 
vero  8.  et  secondo  loco  0.  initia 
etiam  apnd  Plantnm  in  Mercat.il,  8, 
Sa.  Capt.  iv,  2, 91.  Baochid.  v,  1,  88. 
M U.  iii,  ly  109.  Stich.  i^  8,  49.  Te- 
rent; 

..-Ignara  lingna  commercia  prohi- 
bcbnnt  J  18  (ignota)sic,T^cit.  li,  13« 
per  occnlta  et  vigilibus  ignara.  Et 
Hist.  iii,74«  regio  hostibus  ignara 
Jil2  more  hnmani  copido  ignara 
▼iaendi.J  98  (Agell.  viii,  12.  et 
VietyB  Uy%7.   |nde.Nomus,SgBanun, 


qnod  nesciat  cora  nt  slt  Ineogni^dBJi. 
ex  qnibtts  vertils^veram  leettoneB 
depromsit  Mercems,  (|nod  nesclantnr^ 
ant  sit  incognitom.  Virg»  x,  700.  ig« 
narum  Laiirens  babet  ora  Mimanta. 
qnamvis  altter  Plerias.  Interpres^ 
per  ignorantemse  tali  loco  moritii!» 
ram,  inscttevertitvcredo  qniaRhetns 
et  Abaris  ignari  dicantnr,  sed  dispar 
ratib  nam  somnosepulti  erant.  Eclog. 
in.  Rara  per  ignaros  errent  antmalia 
montes.  Sic  enim  Codex  Romaons.' 
0?id.  Met.  vii,  0,  404.  Jamque  ad- 
erat  Hiesens^  proles  ignara  pareDtK 
igiiams  et  incantns  va^mr  accipl 

{>robatMnretus  ii,  v.  Lect.  11.  Apn* 
^qm  sic  locutnm  censat  Sciop.  ia 
suspect.  Lect.  Euist  iv,  12.  e  con* 
tra,  Ignotns  pro  ignartts,  Nsevios  Ly- 
cui^o:  ignotse  iferis  snmns  tute  scit. 
Cicero:  atc|ul  illi  artifices  corporit 
simulacbra  ignotia  faclebant.)  Planh 
Mensechro.  ii,  2, 19.  qni  mibi  moles- 
tus  homini  ignoto  es.  Ignari  laboria 
militi8&  F  857,  8  ejus  consilU  noir 
ignamm  (inter  conjuratos)  C  17  no- 
minia  Romanl  J  80  locl  J  12  belil 
J  28  hostium  J  48  ignara  mnltia 
larsitio  J  108  . . 

Ignavi  atque  boni  fama  impari  J 
67  sic  ignavus  miles  ac  timldus  Liv, 
v.  U.  C.  in  vietoria  ignavis  gloriarl 
licet  advetMe  res  etiam  bonos  detreo- 
.  tant  J  58  bonis  et  malis  strcnnis  et 
ignavia  F  857, 28    bonna,  ignavus  C 

11  ignavissimi  et   fortiss.  oppon.  C 

12  ex  ignavo  strenunm  C  58  bont 
malic^ne  strenni  etlmbeUes  J  07  impi-. 
grse  hnguae,  animi  ignavi,  neqne  ultra 
ooncionis  locnm  memores  Itbertatia 
F  804,  0  (DonatOy  ignavoa  est  qni. 
non  est  perseverans.)  Cethegus  sem- 
per  quaerebatnr  de  igna?ia  socioram 
C48  .aecordia  atqne  i|[navia  C  5J8 
me  merito  magia  quam  ignavia  jndi- 
dnm  animl  mei  mntavtsse  J.4  nbi 
secordise  te  atqne  igoaviae  tradidc* 
ria  C  52  a^iameuta  austuKsse  J  45 
neqno  per  ignaviam,  aut  vana  ingenla, 
iocerta  pro  certis  captarem'  C  -20 
per  luxnm  atqne  ignaviam  setatem 
agnnt  J  2  metnm  a  scelere  sno  ad 
ignaviam  vestram  transtuleie  J  81 
per  igna? tam  et  snperbiam  J  86  nea 
nomina  rerum  ad  ignaviam  mntantea,- 
otium  pro  servitio  appelletis  F  808, 
12  pejor  an  ignavior  F  280, 11  huc< 
respexit,  Frnstpa'  nostram  ignaviana 
alia  ad  vocabnla  tranferri,  Tadt*  Aaw^ 


ms 


INDBX  ORAHMATICUS 


i  Igal  Mgi$  <tiMin  pne^a  ager  vat- 
tjibfttur  J  65  «Wniain  et  ftemet  ignl 
corriMnpiint  J  76  et92  vBStare  P 
2(187,1  crebrU  igoilint  factia  J  98 
.  Igndbilttateai :  multaqne  ejns  dnc' 
1n  Gurnta,  primo  per  ignobilitatem, 
(leiode  per  inTidiiim  scriptonim  ce- 
lebrataanntF  827^23 
.  Ignorantia  res  ciandit  F  S07, 12 

Ignorantiam :  per  ignomntiam  re- 
gis  occiMis  F  M3, 18 

Ignoratiis  noctutnis  et  aviia  itine- 
ribiv  J  64  nisi  servili  b^bitn  per  te- 
iiebraa  ignoratns  evasisset,  Tacit.  An. 
28.  et  alibi.  et  Horat.  ars  ignorata, 
de  Arte.  ignorati  nteri  triste  eape- 
umentnm,  PIin.£p.l64 
.  Ignoscere  (accepta  injnria).  qnam 
perseqni  inalebant  C  9  adolescentiae 
CeHiegi  C  fk*A  Ignotis:  qnid  ego  plnra 
qnasi  de  ignotis  memorem  F  855, 20 
atqne  borribili  soiutii  repente  exciti 
J  99  verba  obscnriora  et  igootioray 
Qnintil.  vii,  4, 9. 

lidem  :  seqnitnri  illi.  Ad  <|ims  te 
iUi  iidem  bortantur  F  348, 4  immani 
«yaritiA  nocentiusioii  idemqne  super- 
bissimi  J  31 

'  lisdem  temporibns  Lentnlos  C  39 
et  42 

.  lilas  nbi  formido  ilia  mentibns  de- 
cessit,  scilicet  ea  qmn  seennd»  res  a-- 
naot,  incessere  J  41  geminatmr  ob 
vehementiam.  en  illa,  iUa^  qnani  ss- 
p^  optastis  libertas  C  20  eadem  illa 
movebat  C  81  et  58  illa  quam  hsBC  J 
31  nam  illa  qnidem  piget  dicere, 
bis  annis  15.  qnam  Indibrio  fuerilis, 
^c.  (initio  clausolse)  illa  et  alia  taiia 
J81 
.  lUectos  ad  proditionem  J  47 

Illnc :  linc  ire  licet  atqne  iilnc  F 
807, 15  ex  aliena  libidine  hoe  atque 
Ulnc  flttctnantes  F  357, 12 

Ilind :  tantnm  iilud  vereor  ne  qnos 
J14 

Illustrcs  familiaa  F  360, 15  omnia 
illnttria  roagts  magisque  in  aperto 
antt  J  5  Cic.  Lentnlo.  haec  vifles 
qnanto  expressiora  qnantoqne  illus- 
triora  fntnra  sunt.  ColnmeL  balnea* 
Ha  ttsque  in  vespernm  iiinstiia  Lib. 
!•  amplior  iliiistriorque  in  rivitate  io- 
cns  F  366, 10 

,  Imagines :  «cilicet  qnia  imagines 
non  habeo  J  ba  veteris  prosapis  ac 
mnltarnm  imaginum  J  85  Valer.  iii, 
ii.    gfacrosisiimaram  imagtnnm  fiK- 


tna.  «U  Ma.  pro,  deiioliftir  i«v«l»% 

tnm ;  pro,  nt  primnm,  ac  prins:  et 
sic  ANcens.  deniqne  om.  fintiis. 

Imbecilla  fttas  arobiiione  teoeb»-- 
tnr  C  8  firmnm  regnnm  et  inilMcilp' 
Inm  opp.  J  10 

Imbellos  stremii  J  67  qnietooy 
imb.,  placidos  ingenio  J  20  exercitii» 
iners,  imbeilis  J  44 

Imitari  qnam  invidere  boais  C  51 
Qrasciffi  uorem  C  61  Manlina  erao 
cnm  Senones  prsecipltes  agebas  {mis8* 
qnam  mntari  (Ms.  B-  Pnb.  et  As* 
oens.)  imitart  c«pisti  nnns  factna  esfe 
ox  Senonibtts,  Valer.  vi,  3, 1. 

Immane  qiiaotom  anliui  exaraere 
F  295,  14  dictu  F  341,  16  eomaB 
animnm  inflexit  F  851,  7  oppoa.: 
mansueto  a  Cicerone  i.  de  Invcnt. 
iinmania  animo,  Ovid.  Metam.  viii« 
117.  avaritia  J  31  qnKstns  Cicera 
5.  PhiHp.  boiuinum  vis  F  331,  20 
beUoa  avaritia  F  355, 6  pcavissime- 
•ne  per  sceieris  immanitatent  totn» 
lortt  F  276, 18 

ImmatnrovitaereptaestJ  14  filiaa 
immatnras  obit,  Horat.  2.  Serm»  Sat. 
8«  et,  iter  im*  mortis,  Propert.  £k g; 
ili,  7. 

Immensa  gnla  F  363,  18  ia  im^ 
mensom  pertineos  collis  J  48  ira- 
mensum  editus  (mons  saxens)  J  92 
ancto  mari  F  299, 9  immensns  ese 
Den8,inqnit  Isidor.  vii,  1.  quia  conc- 
ta  conclndit,  sed  omnia  intra  ^ns 
omnip.  coaKctantnr :  sic  Volcaoii  et 
Brenli  £dd.  snpple  ex  Mss.  B.  Pnb. 
Pembr.  et  Cull.  Trin.  conclndit,  ipse 
»  imIId  coorlnditnr,  sed  6cc.  pmilo 
snperius  immortalis  sicnt  de  eo  acrip-i 
tom  ast  qui  solns  liabct  im.  qnia  ia 
ejns  natnra  nnlla  est  commatatio. 
pessime  coliereot  ista.  tn  insere  cnfln 
8.  Codd.  Ms8.  incommntabilis  qaia. 
ac  Ms.  ColL  Trin.  paula  variatiooe. 
qnia  incom.  in  ejus 

Imminnerat:  qiianqnam  et  sesti- 
vorum  tempna  imminnerat  mof» 
comitiomm  J  44  Boccfai  pacem  J  81 
mente  paidum  immiiMita  J  66  Im» 
f  t  amptificare  contraria  Cic.  4.  Acad. 
plebis  opes  C  39  F  356,  17  eodena 
sen»u,  ira.  snmmam  Cic.  v.  Venin. 
Id  iinmiontnni,  qood  ceieri  dolef» 
solent  ego  l»tor  J  110 

Immissum  a  Cic.  Tarqnininm.  da« 
legatnm  Oallicns  interpres,  ogo  pet. 
suboroatum  potins  redderem  < 
i»  naUip  pactm.  acoipitor :  ^nuj 


KT  CRITICU». 


xer 


tiricatii  delegttiis  tpnd  idoneot  ane- 
tores  non  occarrit 

Immo  vero  maxime  C  62  et  F  S6S, 
18  atBdlieet  gratiam  ab  eo  peperissey 
immo  despecti,  &r.  P  280,  21 

Immoderata,  incredibilia,  nimis 
alta  cnpiebat  C  5  fortrtudinia  poenas 
«iedil  C  62  eloqnentiam  F  862,  6 
incendiiim  Tero,  cradefe,  immodera- 
tom,  pntabat  C  48  Clc.  ad  Attic. 
xlii,  28.  snperbum,  cntdelem,  immo- 
deratnm  fnisse.  animus  tam  prepceps, 
tftmqne  immoderatns  fait  F  S60, 10 

*  Immodicns  animi  F  825, 22  Immo- 
dKc«  notatnr  aTaritiae,Martial.  Epig. 
i>,  66.  at  Ms.  Cod.  Corp.  Cbristi  pro 
notator,  laborat 

Immortalis  factus  ignavia  J  86  fa- 
crlnora  ingenii  egregia  J  2  Deoalm. 
Tbs  appeHo  C  62  immnnes  apnd  Ju- 
gurtham  faabeliantttr  J  89  Cic.  ▼ec- 
tigalium  privatas  immnnea,  socios 
vectigales  habemns,  Cic.  offic.  iii,  65. 

'  Immotata  facies  nrbis  C  Sl  vo- 
Inntate  occnlta  pectoris  oris  patefe- 
clsseJllS    moreC6 

'Immntilato  corpore  F  S18,  20 
Impar  matemo  genere  J  11  et  108 
(Cic.  Marco  l>enevolentia  impar)  im- 
|yari  fama  J  67  • 

'  Imparatnm  de  Improvito  confb- 
dere  C  28 

'  Impediebat  a  vero  bono  J  80  im- 
I^dit  partus  qnosdam  ab  opere,  Plin. 
x,68. 

Impedttns:  eo  dolore  impeditns  J  88 
foga  J  09  bonis  negotiis,  (pro,  occn- 
p^tus.  qno  sensn  rarissime)  F  852, 16 
prospecttt  impedito  J  79  impedi- 
inenta  parabant  per  socios  J  40  sic, 
nisi  qntd  impedimenti  in  via  passns 
cst,  Flin.  Epist.  xii,  lib.  2. 

Impellat  ad  societatem  belli  C  40 
ad  tantnm  fecinns  C  40  negotium  C 
44  ad  deditionem  re^s  animnm  J 
62    alios  pacis  spes  J  66 

*  Impendebat  tanta  vts  credltornm 
F  841, 15  consuH  pericnli  C28  ne- 
c^essitndo  HUs  C  58 

Impensius  modo  legatos  snpplices 
sHtttere  J  47  diffidens  rebus  snis  J 
78  nunc  nnnc  impensins  nnge  Pers. 
^i,  68  (Codex  noster  melins)  nnnc, 
flnncjani.  nror  impensin^,  Catnlltts 
'  Imperaiidum:  passivp.  cum  ipse 
«d  imperandum  Tinidinm  vocaretnr 
J  62  (i.  e.  ut  iinperaretnr)  Frigidus 
iki  pratis  cantando  mmpitnr  anguis 
'¥irg.*  E.  vHI,  71*.  (i.  e.  dtun  ei  iocaii* 


tatnr.)  Inqnft  Servivs  et,  exanperBt 
magis.  fic,  nrirqne  videndo.  vgres- 
citqne  medendo.  xn,4, 6,  nbi  Petreir- 
sls,  exuberat.  Cic.  ix,  25.  Nnnc  re- 
deo  ad  imperandnm  Vcl  ad  parendnm 
potins :  ita  enim  antiqiii  loqnebantnr. 
Horat.  Ep.  i,  5.  Hwe  ego  procurare 
et  idonens  imperor  et  non  invitus. 
imperantnr  lege)9  ex  libidlne  F284, 10 

Imperator  vitse  mortalinm  anhnus 
Jl 

Imperia  ex  his  et  niagistratas  J  S 
ad  Imp,  et  honorea  nituntur  J  4 
injusta  non  perfemnt  J  31  neqnc 
Imp.  magistratuum  neaue  leges  va-, 
lerent  adversum  Hamilcarem  J  77* 
gerant  habeantqne  sno  niodo  F  305, 
10  nomen  id  primnm  fuit  C  2  Ro- 
mani  «mnla  C  10  inslgnibns  C  SO' 
per  imp.  majestatem  J  24  pars  do- 
iere  pro  glona  imperii  J  39  anique 
ab  eo  in  legationibns  ant  imperiis  pe- 
cnnias  accepissent  J  40  aiiimi  nti- 
mnrC  l  magno  prediti  C  51  de 
administrando  Imp.  J  11  nomiiie' 
raodo  F  298,  2  partlm  vi  alias  vo- 
Inntate  imperio  sno  adjnngit  J  18  in 
imperio  vestro  nihii  miuus  expectan- 
tem  J  14  soluto  J  39  qnautum  tem- 
poris  «estivornm  in  imperio  fait  J  44 
laxiore  J  04  levi  habebantur,  inimn- 
iies  J  89  modesto  babiti  miiites  J  92 
ssviHsimo  J  100  •  servill  plebem  ex- 
ercere  F  278, 3  Yid.  Donat.  In  Andr. 
i,  1.  nunc  est  Procos.  cnm  imperio. 
it  e.  cui  nominatim  dal)atar  Imp.  P. 
R.  Fescns.  Cic.  VI.  Verrin.  Plant. 
IVncnl.  iU,  65.  commnni  F  352,  5 
de  Imperio  certarc  F  356,  32  adem^ 
tnm  iraperinm  F  356, 17 

Imperitia  iittfue  vanitate  Legati 
cognita  J  38  uti  prndentes  cum  im- 
peritis  J  49 

Impetu,  clamore,  vnltn  terrebat  J 
34    victoris  snstinui  F  298, 7 

-  Impigne  lingnse,  animi  ignavi  F 
804,6  gladinm  qiiem  itatis  impigre 
craentaverat  J  101  haud  impigre 
neqne  iiraKns  orciditnr  F  322,  10 
atque  acri  ingenio  J  7 

Iniplere  ora  oculosque  J  79 
Implicare  aciem  J  59 
Implicitsp. :  rates  implicitee  F  Sll,  9 
Implorarem  vos  J  14    ubi  eveniC 
frustra  jiidicia  implores  C  52 

-  luipotiuta  sunt  quwe  humana  ant 
divina  F  276,  9 

Imponeret  invidiam  Consnli  C48 
•ervitvtcm  civibiii^F  862^/19    prsMi- 


xcli 


INDBX  GRAMMATICUS 


dia  J  61  pnetidia  dedacta  «tqne  im- 
posiUF284,10  seriritus  F  356, 18 
contiimeliaiii  sibi  ab  Cic.  C  48  legibos 
annuiteF  279,5  scolestum  serritiom 
F302,6  imposoisseiiiratemF295y6. 
maziiiinm  mihl  negotium  J  85 

Importnnitsima  genera  bominmn 
F  351,  4  qoi  circumstantiarum  ra- 
tionem  in  actionibus  non  habent,  mo- 
lesti,  odiosi.  qoaiUum  importnnitatis 
habent  J  36  vide  inter  imp.  tuam . 
senatusqne  bonitatem  quid.  intersit» 
Cic.  Verrin.  locus  machinationibus 
J92 

Importnosom  mare  J  17  Plin.  £p. 
lib.  VI,  117.  liv.  facit. 

Impotens  et  nimius  animi  F  311, 12 
\  Improbi  oris  F  322,  2  Terent.  im- 
probior  sit  malus  J  31  patibulo  im- 
probo  F  318, 20    intestabilisqae  J  67 

Impmdens  sed  non  inscius  F  352, 
16  impmdens  religionis  (ignaros) 
Dictys  i,  19 

Impudentem:  largitionem  famo* 
saro  impndentemqne  J  15 

Impudicns^uicumc]ue,adulter,  6cc* 
C  14  qui  agit  sic  dicitnr,  non  oui 
f>atitnr  apud  auctores  idQqeos,  in- 
quit  lipsius,  ad  Valer.  vii,  1.  et  Ci- 
cero  de  Orat.  132.  £t  adversus  et 
aversus  impudicns  es.  ibi  Ms.  Cod. 
pro  impudicitisB  babet,  impatientiiey 
ut  alter  lipsii 

Impugna^  semel  Cretenses  neque 
finem  nisi  excidio  habituri  F  314, 10 
pro,  fttsi  fugatiqne.  quo  sensu  Plin. 
3^vi,  12.  impugnatnr  (morbus)  Cen- 
tuirco  majore,  et  v,  24..  bunc  illi  im- 
pusnatus  cnrsnm  Tauras  aufert 

impulsu,  cojns  deditionem  incepe-. 
»t  J  70 

Impune  accepisse  injnriam  J  31 
factnora  suscepisse  talia  J  31  fecisse 
F36l,2  impunitatem  ejufireiC30 
etJ61  ^ 

.  In  mazimo  imperio  maxlmam  glo- 
itam.  putare  C  2  postqnam  in  una 
moenia  convenere  C6  in  snppliciis 
dcorum  magnifici  C  9  in  propatulo 
habere  podicitiam  C  13  •  qnas  pro- 
fundant  In  ezstraendo  mari  C  20  in 
ocnlis  sita  sunt  divitise,  Scc,  C  20  in 
his  erat  Sempronia  C  25  nt  omnia 
bona  in  spe  haberet  C  31  in  exilium 
proficisci  C  34  in  novo  consilio  non 
statui  defensionem  parare  C  35  qno 
plebem  in  magistratu  placidius  trac- 
tarent  C  39  din  in  incerto  habnere 
gmdnam  consUii  caperent  C  40    in 


liberis  cHstodUa  ba]»eantBrC47  ia  - 
nsu  qnotidiano  et  cultu  cprporis  erafef 
omnes  copia^  C  48  exercitatos  in  aa* 
daciam  C50  in  hominibiu  impiiay 
sceleris  eorom  obliti  de  p<ena  disse- 
runt  C  51  sint  misericordes  in  fiui- 
bns  ferarii  C52  qoamobrem  non  ad- 
didisti  in  sententiam  uti  C51  hoc 
in  M.  Tiillio  neqoe  his  temporibua 
vereor  C  51  nuilta  verba  in  hoc  or- 
dine  feci  C  5%  in  foga  salutem  spe- 
rm  C  58.  et  61  studia  Numidanm 
in  Jiugnrthain  aecensa  J  6  si  perma- 
nere  vellet  in  sni»  artibus  J  8  in  ag- 
mine  adesse  J  96  pro,  ad  Mmen. 
aditnm  in  scena  Mimis  dando,  Valer. 
ii,  6, 7.  Vulgg.  Scenam.  at  Sarisbe- 
rien&isi  Ms.  B.  Pnb.  Ascensiana, 
scena.  Verom  esse  qnod  Appins  ait, 
&c.  atqne  in  te  maxime  F  339,  5 
se  in  victoria  licentius  fntnros  F  344, 
17  socios  in  pace  firma  constitnes 
F  344„1$-  in  coloniis  constituas  F 
Sj&j(,  13  in  labore,  &c.  exercitando 
F  346, 13  in  civitate .  secessio  fuit 
F  351.  22  in  magna  copia  reriim. 
alii  aUud  iter  ostendit  C  2  in  cupi- 
ditatibns  ardens  C  5 

Inaequalis  militia  cum  alii  triginta 
pars  ttullumstipendiHmfacietF  347,8 

Inanis  homo  et  supertiiae  regiflb  im- 
perionimisganderet  J  04  i.  e.  vanus, 
4^Xavrof ,  qut  landes  snas  libenter  an- 
dit.  Cicero  in.  Brato.  Nihil  est  iii 
me  inane,  sed  tamen  omninm  ordinnm 
consensus  gratiarnm  actio  gratula- 
tioque  me  commovet*  et  iii.  Tnscal. 
in  summa  inanitate  versatnr.  Colto- 
ribns  insula  F  325, 20  sic  inanii  ali- 
qua  re  utiii.  apnd  Cic.  ad  Attic^ 

Incantoaagros  invasit  F  331, 8 

Incedere  paulatim  cehortes  Jnbet. 
C  60;  munito  agmine  J  46  quadrato 
J  100  acrius  in  percnlsos  Romanos 
J  101  cnm  signis  frequentes  J  45 
quare  tanto  agmine  atque  animit  io:. 
cedit  F  27S^  13.-  non  pudet  ant  p<e- 
nitet^  sed  mcedunt  per  ora  vestra 
magnifice  J  81  Incedere  est,  ingredi, 
composite  ant  cum  pompa.  Seaeca 
ad  Lncil.  Tenero  ac  molli  pa?sn  scs». 
pendimns  gradamy  nec  ambulamuSy 
sed  incedimus 

Incendebant  Jnventut/em  ad  facino- 
ra  C  13  poHicitando.  C  38  patriam 
C  51    ampUiis  morando  J  25 

Incendia  parare  C  27  et  32  fieri 
C  51  instanrare  F  286,  7  meum 
rnlna  extinguam  C  31    cradele,  itt- 


ET  ^RITICUS, 


xciii 


moderatam  C  4t 

.  Incenra  Gapitolio  ▼igesimam  C  47 

odio  incensus  C  49 

Inceperat  deditionem  J  70  a  qoo 
incepto  studioque  C  4  incepta  pa- 
trare  sepc  ab  in.  retinere  J  55  belli 
*  opportiintssimam  J  80  occnlto  J  91 
ad  inceptnm  redeo  J  4  frostra  erat 
Aeqne  uUom  J  7  perficere  J 11  con- 
tra  in.  suum  ▼eniste  /25 

Incerta  pro  s|>e  certa'  pnemia  C  41 
per  miserias  et  incerta  humani  ffe&e- 
ris  orare  Fli89,'19  vectigalia  beliis 
Incerta  (i.  e.  propter  bella,  vel  gras- 
isaute  belio)  F  324, 6  incertas  domos 
habere  subegit  inertia  atqne  inopia 
P  352,  2  sedibns  vagabantur  C  6 
naTibus  incertis  onere  turrinm  F331, 
24  nimio  simul  et  incerto  onere  de- 
primebantur  F  288,  7  eo  sensn  qnoy 
•incerta4oca  quse  a  Tacito  oppoDun- 
tur  soKdis  i,  70.  et  apud  Heeesip. 
^ui  tlbi  ▼acillantibus  alveifl  videbant 
snare  irrumpere  iii,'20.  praBlio  Indi- 
6cati  J  50  vultn  J  106  Inmine  F 
317,17  in  incerto  babuere  C'41  "va- 
rius  incertnsqne  agitabat  J  74 

Incetserat  tanta  cnpido  glOriaB  C7 
ingraere,  aggredi,  evenire.  Ceterique 
cnlfttts  Don  minor  libido  ClS  timor 
Cll  ^ascivia  atque  snperbia  J  41 
famesCotumd. ii^,  14.  Gresbom. om. 
inopia  ambos  F  31^  7  is  mos  F 
-J44,4 

iDcesms,  modo  citns,  modo  tardus 
C15 

'  'iDcipere  factDus  pulcherrimum  C 
90  tam  prava  J  64  et  deponere 
bellnm  J  83    incipitnr  praeliom  J  57 

Incitabantur  saxa  per  pronum  F 
309,  18  stodio  talium  inciUti  J  66 
Quemadmodum  per  procUve  curren- 
tiom,  non  ubi  ^isnm  est  gradus  sisti- 
tur,  sed  iocitato  corports  pondcre  se 
raoit  (Ms.  serpit)  a€  lOngins  quam 
▼oluit  effertur.  Senec.-£p.40 
'  Inclinata  paulnm  Resp.  agitari  c«e- 
pit  F  35G,  23  cnnctos  laxitate  loci 
F  317, 24  excavatus  in  tantam  laxi- 
tatem  specus.  Senec.  Ep.  41.  ubi 
Ms.  manufactum.  et  pro  Var.  Lect. 

Inciy tis  divitiis  regnum  F  316, 9 

Incolumis  adboc  fortuna  nostris 
▼itiisF816,16 

locorruptm  cniqnam  permanserant 
F839,4  amicos  J  102  animus,  ae- 
tomus  J  2 

Incredibilem  rem  rati  C  48 

locrepabaatiir  ^in  Pompeium  illa 


F  842, 17  increpat  maledictis  omnet 
bonoS  C  21  sic,  probris  iocrepabaty 
'Itivins 

Inculti:  indocti  incnltique  C  '2 
asperl  iucnltiqiie  J  18  monbus,  sor- 
didonri  85  alios  incnltiiis  vagos  agl- 
tare  J  19  agebat  J  89  incultu,  te- 
nebris,*odore  fsda  C  55  ingenium 
incultn  atque  secOrdia  torpescere  J  2 
fenim  genus  incnltumque  J  80 

Incnmberent  arma  stantes  F  308, 
10  incumbam  gladium,  PlaUt.  Ca- 
^sina  H,  4,  29.  Tsemper  antem  cum 
Dat.  ant  prtepositione  otitnr  Tacitus) 

Incuria  ne  deformentur  fabiicata 
F  340,  5 

Incnrremnt  eos  a  tergo  F  325,^ 
Apuleius :  Ne  nesciusnesciamsororeih 
incurreret.  M.  X.  250.  Dictys  ii,  8.  in 
bostes  C  60  et  J  97.  Voget.  i,  9. 
«criin  hoites  incurrant.  Maoros 
ab  altera  J  101  (nt  fogientlum  terga 
Tacilins  eompreheadant)  Ms.  incar> 
rant,  recte.  Tacit.  iatas'2, 17.  vi  no- 
vissimos  i,  51 

Inde  :  pro,  deinde.'sanguinem  df- 
cnmtulisse,  inde  aperatsse  consillum 
suum  C  22  Liv.  ab  his  impetum  fieri, 
Inde  eos  praedas  agere.  de  loco  J  28 
et  J  58  jam  inde  a  F  272,  20,  &«. 
'indecoram  an  glodosnm  F  312,-7 

Indicare  de  C  80  indicem  fal- 
sum  esse  ^48  indicio  tognito  pro- 
fni^erafC  40  eorom  comprobato 
C  50  Tnlturcii  ronvicti  C  52  Jn- 
venc.  Lib.  ii,  Lnc.  7.  ille  prophe- 
tarnm  socius  (at  merobnuMB  optimm 
notae,  solus)  transcendere  viris  indicio 
veteris  scripti  proroittitur  olim.  Idem 
codex  pro  a  tempore,  habet  ab  tem- 
pore  male.  ibid.  patefacto  J  73  ejns 
ialsum  videri  C48  illnd  ab  Autro- 
nio  macbinatnm,  ibid. 

Indidit :  specie  pacis,  &c.  qu»  sce- 
leri  suo  nomina  indidit  F  278, 17  no- 
>men  ex  re  J  78 

Indomitom  atctue  in^nies  ingenii 
hnmani  F  272,  4 

InUuci»  agitabantnr  deditlonis 
mora  J  29  postolabantar  J  104  per 
indncias  fecerunt  (i.  e.  indudaram 
tempore)  C  51 

Inducitcofaortem  pnetoriam  in  me- 
dios  hostes  C  60  sic  Livins  ssppe.  lo 
animuni  tnduxerat,  laborare,  vigilai^e 
C  54  (sibi  persuaserat  nt.)  aliquando 
sine  in.  Terent  possom  equidem  ia- 
ducere  anlmum  ne  asgra  patiar.  (eoil 
Prappos.)  idem  nnnqnam  te  aliter  Dt- 


•xciv 


IKDBX  OSAMMATIGUS 


qne  es  in  aniinQin  indnxi  menm 

Indnlgens  animo  F  346, 13 
'  Indiittris  stiideat  et  probitati  jn- 
Tentoi  F  346,  l  iodiistrios,  modlcoSy 
Scc.  J  85  Valer.  M.  indostriosum, 
pro,  ignominioso  reddidlt  iii,  4,  2. 
ubi  Ms.  exnle.  Demarato  natum.  et 
!pro,  prospero,  liabet,  ipsnm  c.  s. 
eventum.  ceternm,  pro  iuviso  abest, 
'non  male 

Inerat  in  facie  vultuqne  vecordia  C 
16  vanitas  C  23  prorsus  multae  fa- 
cett»,  mnltnsqne  lepos  inerat  C  25 
contemfor  animus  et  superbia  J  64 
Inermos  mittebat  J  94 
Infecta  hnmus  sanxuine  J  101  et  F 
S76, 18  nihil  jam  Metello  infectum 
credens  J  76 

Infensi  adesse  atque  instare  J  50 
intentique  sine  tumultu  manent  J  57 
infesti  intentiqoe  Gellius  7,  3.  Ms. 
.  vero  Pembr.  iufensiqve 

Inferior  pars  Afnc»  ab  Numidis 
.l^ossessa  J  18 

Infesta  regi  plebes  J  33  adver- 
.  tariis,  Valer.  viii,  101.  nbi  omittify 
voliiminis  Vincentius  Beluac  ut  olera 
«niinalia  intesta  non  generent  Paltad. 
Ms.  C.  Chrjsti.  iniroica.  alter  Codeic 
cnm  Volgg.  facit  infesta  a  serpenti- 
'  bus  J  89  irati  infestiqne  dii  C  52 
.sifuis  C  60  nomini  Roro.  C  52  at- 
.que  infesto  exercitu  in  Nnmidiam 
.  procedit  J  46  infestos  conjnrationi 
.faceret  C  51  dis  bominibusque  C  15 
scer  et  infestas  poteutias  nobilitatis 
J27 

Infido  ingenio  facilc  persuadet  J  61 
animo  csse  F  353,  2 

Iniinita  avaritia  C  11  snmtu  F 
363,7 

Infirmarentnr  madore  munimenta 
F  296, 12  iiifirmata  corruant  F  340, 
.5  quanto  attentins  ea  agetis,  tanto 
.  illis  animns  infirmior  erit  C  52  intir- 
niitas  ni^urze  accusatur  J  1  infirmum 
corpas  annis  C  6  bebetem  exercitum 
infirmam(|ue  J  54 

Inflexit  animum  immanem  F  351, 
7    Virg.,  inflexit  sensus 

Inf<£cundas  arbori  ager  J  17 

Ingenia  magna  scriptornm  ibi  pre- 

▼enere  C  8    neque  per  ignavtam  aut 

▼ana  ingenia,  incerta  pro  certis  cap- 

tarem  C  20    Sceleris  magnitndo  om- 

.ninm  iugenia  exsuperat  (solertiam  in 

.p<caisexcogitandi8)C51  validiAsima 

fi^  103    ingeuii  opibus  qnam  virinm 

.gloriam  qaaerere  C  t   egregia  fad- 


nora  J  2  solertia  J  7 '  libertaten^ 
80  mobilitate  J  88  nltitudo  ad  ai- 
mulanda  negbtia  J  95  ob  malta  bonji 
ingenii  carus,  6tc,  3  108  vitio  F  272, 
5  tui  erit  probare  qnae  vera,  &c  F 
351, 17  maio  pravoque  C  5  qoaii- 
tum  ingenio  possem  C  53  negotUs 
qaa*  ingenio  exercentnr  J  4  pro,  nn- 
tnra  eaique  iosita.  mnlto  maxime  v«- 
lidtts  J  6  tifl|>igro  atqne  acrt  J  7 
placido  J  20  avido  J  25  niolHli  J 
46  pro  ingenio  quisqne,  pars  eminss 
glande,  Sic.  J  57  opera  ant  ingenio 
suo  opus  esse  J  71  muliebri  F  276, 
21  Ennius,  animam  gerilis  mnlie* 
brem.  Cic.  muliebre  bellam.  pro  C4]e» 
lio.  Plautos  Milite,  muliebns  fidea. 
validnsi,  18.  loci  iii,  13.  GelL  I, 
9.  de  oris  et  vnltas  ingeoio.  et  sic  Ms. 
Fembr.  insalaa  saopte  ingenio  ali- 
.menta  mortalibns.gignere  F  821,  S 
ingeninm  floli,Piia.  14,1.  Uctis,GeU. 
12,  1.  et  sic  Pembr.  Cod.  aervili  F 
338,  6  callidns  F  355,  22  validani 
sapientia  C  6  vuUnm  quam  is».  b#- 
nnm  C  10  virile  C  20  baad  ab^ 
surdum  C  25  nbi  intenderia  C  51 
vires  tempns  deflaxere  J  1  iater 
artes  bonas  integram  in^.  brevi  ado- 
levit  J  63  bonom  ingemom  est  mo- 
rigerum  J  82  aversum  nti  flectere  J 
102  qiiibns  peritia  et  vernm  inffe- 
ninm  F  289,  23  exercai  ad  male- 
faciehdnm  F  323,  11  versutom  l^ 
qnax  cailidum  F  355,  27  in  promta 
habere  C  7 

Ingenitasanctitasregli  nominbF 
330,  7  ingenitnm  corpori  viriu  exi- 
tiale  serpentibus,  Plin.  7, 2, 5.  nobi- 
litatis,  Ovid.  ad  Pison.  infixum  et 
ingenitum,  Senec.  ep.  11 

logens  ss  aliennm  per  omnes  ter- 
ras  C  16  cnra  C  37  laetitia,  ciamor  J 
60  animus  belli  ingens  ^i.  e.  miiitie 
ut  oppon.  domi)  J  63  sic  Velleius  I. 
modicus  virium.  Tacit.  An.  i.  fo- 
mina  ingens  animi :  sic  trepidni,  re- 
fertus,  completus,  vacans.  metiis  J 
91    virium  atqiie  animi  F  308,  16 

Jloriam  divitias  honestas  C  7  virum 
65  aniinnm  F  357, 1  popoU  F  356, 
20  labores  mnlti,  ingentes  F  324,  23 
virtute  C  53  sine  periculo  J  92  ani- 
mo  J  95  cnin  dignitate  dedistia 
F  323, 15  samtus  C  24  solitndinea 
J89 

Ingenni  corporis  F  324, 13  civis 
C  61    sic  etiam  Seneca,  £p.  9 

Ingredientcm  eadem  J  42  (aggre- 


BT  GftlTlCUfiL       ! 


xioir 


dientem)  tcriter  ingreuus  Nninidiain 

•  J  28  nagistratotn  J  4S  prava  via 
.  F  «44, 9  •     • 

Inlioiiesta:  qnibns  omnia  lionesta 

•  atqne  inhonesta  vendere  mos  erat  C 
SOJ  Sl  et  perniciosa  libido  tenet  J  8 

.  fitam  atque  mberam  C  20  iniiones- 
tiftsima  qose  tioneste  nominarl  neqiie- 
nnt  F  85$,  26 

Inimicis  obnoxiis  exsnrgitis  J  81 
inimicitias  ezercere  C  51  Seneca: 
Itabere  imicnm  vult,  si  ob  nihil  alind, 
ut  cxerceatamicitiam,£p.O.  ciedun- 
tnr  mter  potentinm  inimicitias  F  808, 
2  soscepi  maximas  pro  Rep.  F  828, 
18  non  ex  re  sed  ex  commodo  sRSti- 
inaje  C  10    factioni  resistere  nequi- 

,  ▼erlt  C  84    arma  disjecit  F  840, 17 
Iniquitatem:  propter  tttiquitatem 

■  loctJ92    graviter  et  iniquo  animo 

7F861, 1 

Initii^  bottis  malos  eventos  habnit. 

.  C 11  Cic.  cnm  pnep.  in.  de  Orat  60. 
in  ittitio  acctisationisexanimatns  suro. 

-  «t  sine  prep.  pro  Rosc.  Iste  qui  ini- 
'  tio  proditor  fuit.  Ms.  B.  P.  pro  igitnr 

initio,  habet  igttnr  in  ioitio  C  2  male. 
.nam  Sallast.    vicies    ntitor  hac  lo- 

-quendi  forma,  et  semper    sine   in. 

,  prlnsauam  hnjuscrmodi  rei  initinm 
espedio.  J  5 

Injoria  accepta,  ignoscere  qnam 

'  persequi  malebant  C  9  ab  injuria 
tnta  forent  corpora  noetra  C  88  ant 
nettts  te  sube^^t  C  51  vos  in  me  in- 
Jnria  despecti  estis  J  14    si  defessils 

-  jnalis  iijnrise  conceasissem  J  14  uti 
qnisque  locupIetisMmns  et  injnria  va- 
lidior  F278, 17  omnis  gravitate  tutior 

.  F  804, 3    licentiam  eripiebant  C  12 

-  ne  quU  dtvitiamm  inagis*  quam  iajn- 
ris  bellnm  inceptnm  diceret  C  51 
passive.  neqne  ciiiqnam  injoriae  snae 

-  panrte  yidentur  C  51  jus  et  injorias 
Miaes,  cur»  esse  decet  J  14    oppor- 

>  tniraa  J  20    quasi  injuriam  facere  id 

.  dcmum  esset  imperio  uti  C 12  eo  ani- 

mmtt  sonm  injuriam  minus  tolerare  J 

22    booo  vioci  satins  est  qnam  malo 

Tnore  injnriam  vincere  J  42    per  in- 

-  jtiriam  maluot  quara  optimo  jure  H- 
.  |>ere  agere  F  275,  6  solvere  aut 
,  mori  per  virtutem  F  276,  19    sic, 

nolvere  morte  servitium,  Dictys  Cre- 
t^nsis  V,  16, 214.  remittere  non  au- 
dere  F  807,  4  per  soam  lojuriam 
tlbi  inimici  F  841, 2  F  847, 8  tuasne 
'•perseqnar  J  14  mann  vindicaturnm 
.  J  80    uti  coDtra  injoriat  armati  eatls 


J  34  contnmeliisque  cimcitatns  C  85 
Injusta  imperia  non  perfcrunt  J  81 
militia  F  847, 8  ot,  injiisto  tempore, 
Valer.  ex  Ms.  Cant.  ii,  7, 14.  edd. 
angusto,  uti  et  Locanits,  tempora 
angusto  et,  ii^nstuni,  eo  sensu  quo 
Virg.  Injnsta  sub  fasce 

Innocente :  cum  innocente  absti- 
nentia  certabat  C  54  factio  noxio- 
mm  quam  innocentes  totius  agit  F 
800, 16  pro  maiivoientia  duci  ccepit 
innocentia  C  12 

Inopia  rei  familiaris  C  5  atqo^  mali 
mores  stimniabant  C  18  qnia  inopia 
(ex,  subintell.)  minus  largiri  poterat 
C  28  atque  luxuria  prseceps  abierat 
C  25  nrgebatur  J  41  cibi  acrior  viji 
serpentium  J  89  frnraenti  tentaba'' 
tur  J  90  flagrantes  et  cupidinibtts 
F  281,  12  ex  inopia  gravi  satias 
facta  F  299, 7    ambos  incessit  F  815, 

7  incertas  domos  habere  sobegit  F 
852, 2  decretissois inopie  opitiilati 
sunt  'C  88  toleraverat  mercede  ma- 
nnnm  C  87    hujusce  rei  ego  inopiam 

ritior  (glorie)  J  85    framenti  leniie 
91    agitandi  .inops,  despectnsque, 
(exuttts  imperio,  gloria,  jore)  F  276^ 

Inqnics  atque  indomitom^ingeniom 
hnmannm)  F  272,  6  vrrbnm  Livin- 
nnm,  et  ex  Libris  deperditis.  quod 
nobis  conservavit  Piin.  Prsfat.  ad 
N.  H.  satis  jam  sibi  gloriae  qoaesttnm, 
et  potoisse  »e  desinere  ni  animus  in- 
qnies  pasceretnr  opere.  vide  Josti- 
nom  44, 2.  sed  Ms.  B.  Pub.  habet 
ittquiettts,  ^nod  aevo  seqniori  nsita- 
tius.  vide  etiam  xli,  8, 8,  et  Apuleiuhi 
lib.  9.  inqnieti  procacitate  pneditiw. 
Corpore  et  lingoa  percitnm  et  in- 
qnietem  F  898, 16 
Inquilinas  civis  nrbis  Romae  C  31 
Inscins  et  imprudens  F  852, 16 
Insidias  parabat  Ciceroni  C  26  F 
863, 8  quibus  parabBotnr  C  43  ez 
insidiis  undique  invaditnr  J  113  ten- 
dere  C  27  matnrent  consuli  C  82 
per  insidias  deprchendant  C  45  con- 
silia  antevenire  J  88  insidiatores  MsB- 
sivae  parat  J  35  locum  insidiis  ten- 
tare  J  46    circnmventos  J  106 

Insittts  hoic  urbi  civis  F  862,  2 
qnantnm  odii  insitum  aniniis,  Valer. 
vi,  3, 1.  Ms.  libertatis  amore,  male. 
insiti  lapidnm  natnrae  ignes.  Plin.4, 
268,2 
Insoletts  malamm  artium  animus  C 

8  vera  accipiendi  F  826^17    quod 


vaGGTl 


INDEX  aRAHMATIGUfl 


ea  raqiiinmtar  a  me  oaonmi  sum  ig- 
iianu  atqae  insolens,  Cic.  i.  de  Orat. 
Infamis.  Idem  BetlQrum  Tacittit. 
■C^ntomeliae,  Apuletus  975.  insolen* 
tia  ex  secundis  rebos  ceperat  J  40 
insoientia  itiDeris  timidos  J  94  ex 
insolentia  avidns  malefaciendi  F  S30, 
•23  per  insolentiam  extollere  stii- 
dium  laudando  J  4  (pro,  insolenter) 
Snsolescere  animum  humanura  per  li- 
centiam  C  6    Ric  Tacitns 

Insoiita  rernm  bellicarom  J  80 
insolitse  prodire  in  conventum,  Cic. 
Ui.  Verrin.  servitii  F  274, 1 1  non 
iabos  iBsolilns  C  7 

InaomniM  neque  lal>ore  fatigari  C 
Sff  loBfco  mulcens  insomnia  pen^o, 
Valer.  Flaccus  ii,  140.  occidere  ¥ 
S18,  11  exercitus,  fnribnndu»,  &c, 
F  859,  8  insomnium  est  Tisnm^oe- 
turnnm  apnd  Terent. 

InsperantibuB  accidit  F  861, 11    - 

Inspoliato  fanoF 841, 18 

iBStanrare  incendia  F  385, 7  . 

Instincto  matris  Tliebas'reliquit  'F 
888^21  Pkin.  in  Paneg.  multa  fe- 
cimufl  sponte,  plnra  instinctn^qnodam 
et  imp.erio.(i.  e.  snasu  et  monitu^  de- 
curionum,  Tacit.  Hist.  i,'70.  et  inde, 
•nstmctor  sceleris,  apnd  eundem 
Histi,22 

Institnerant  invtare  res  inter  se  J 
18.  duas  legiones  C  66  hsredem 
cnm  filiis  J  0  amicitiaiit  cimii  populo 
fiom.>J  14  '  nos  ita  instituit  ne  quem 
coleremus  nisi  populum  Romannm  J 
14 

*  lastituta  majorom  C  6  noo  ad  tc- 
tera  revocans  F  844, 2  alilque  ilMs 
domifaottores  J  79 

Instrncti  militaribus  armis  C  56 
intentiqne  obTiam  procedunt  J  68 

Instmebantnr :  auxilia  palam  instr. 
F28S,9  aciemJ40  {>i«lio  F  287,  4 
pugnse  soos  F  291, 16 

*  Instmmenta  luxurise.  psallere,  sal- 
tare  C  26  milittSB  cetera  J  48  Dic* 
tys  i,  16 

Insoesceret  neu  qnibus  largiri  J  8 
potare  C  11  utitur  Livins.  Colu- 
meUa  Virgilins  Tibullus,  alii 

Insnltavit  bonos  F  829,  8  qni 
nnnc  pAtientiam  senis  et  segnitiem 
JBvenis  jnxta  iiisultet.  Tacit.  4.  fores 
frastra.  Terent.  (sed  rarins  cum  Ac- 
cns.) 

Intactnm  nihil,  neque  qnietnm  pati 
J  06  farilnm  trahi  J88  Mlo  F 816. 
8    nemo  omnlom  intactus  profugit  J 


64et6T 

Intectm  donras  F  881 , 8 
nis*ac  propeJntectus,  Tacit.  Hiat.  6, 
22.   renonibns  corpvs  tegnnt  F  826,  S 

Integer  popnli  suffragiis  F  270, 17 
fama  et  fortunis  F  828,  19-  tnr|us 
Tita  integra  fama  J  07  consnlta 
sese  omnia  com  illo  integra  habere 
J  108  (gratia)  apnd  me  J  110  copils 
F  291,  10  noctis  auxilio  abeimt  J 
68  panci,  magna  pars  confecti  J  01 
sois  nnibus  J  07  integros  pro  aanciis 
accersere  C  60  qoasi  rahiem  ad  ia- 
tegros  contactn  procedere  F  282^6 
ingenium  inter  artes  bonas  adolerit  J 
68  nirsus  tanquam  ad  inlegiiiin 
bellnm  cuncta  parat  festiBatqne  J  7Z 

Intelligetis:  cnm  iBteMigetis  aat 
serviendum  eMae^  See,  J  81  nlii  post- 
qoam  solitndinem  intellexit  (depre^ 
hendit)  J  08  percepit.  — —  quaa 
Ihtellexi  sitas,  dre.  Cnm  sibi  finem 
vitse  adesse  inteliigeret  J  9  et  alibi 
sappe  boc  sensu 

Intenderant  officia  J  75  (pro,  a«- 
gere,  dnplidu-e.)  Tacit.  copiditatea 
u.  i,  12.  Ibrmidinem  H.  254.  bw- 
tum,  Sce,  qoo  ire  iBteuderant  J  107 
neqocqnod  iatenderat  efficere  po- 
test  J  26  .  qnocnraone  intenderat  rea 
adversseerant  J  74  r  855, 6  J 102  qoo 
nnnc  nrfanum  intendam  Terent.  et  J 
104  nbi  hamsplcis  dicta  eodem  inte»» 
dere  videt  J  64  arma  atqne  tela  ten- 
tare,  intendere  J  106  nbi  intenderis 
inpfenium  valet  C  81  anspensiqae  io 
minime  gratnm  spectacnlnm  animo  Ib- 
tendontur,  LlTins  i.  quem  locnm  snm- 
ma  Ti  capere  intendit  J  98  F  862, 27 
incredibile  qnantnm  intentn  fiaeritj 
40  mala  F  288, 6  domi  militiseqve 
•  intenti  C  6  paratiqne  C  -97  inttBri 
•totentiqne  sine  tumnltu  maneBt  J  67 
Instracti  intentique  J  68  «o  intCB- 
tior  ad  vlctoriam  niti  J  66  iBtenlo 
atqoe  tnfesto  esercita  J  46  serviM- 
biis  officiis  C4  senatns  nifail  aane  Ib- 
tentus  0 16  negotiis  amiooram  C  54 
Dictys  ii,  4.    aciea  intenta  prs^lio 

Intentns:.  prorsos  iBteBtoa  coBcta 
parare  J  28  et  80  propereaeqai  J 
91  fcstinat  cornn,  ClandiaB.  ■.  R.  Pr. 
206.  Mss.  Codd.  ^nibos  bnis  100, 
telo,  pro  coron 

loter  tanta  vitiaambitioiie  teBeba- 
tur  C  8  gloriee  oertamen  inter  tpsaa 
erat  C  7  qno  inter  se  magis  fidi  fo- 
rent  C  22  inter  hsec  pamti  atqoo 
deoreta  C  48    pUmities  erat  intw  ai* 


ST  cmiTious. 


:scvli 


■Utm  moDtet  C  SO  qnod  difficiUI- 
jBom  inter  mortalet  ctt  J  10  inter 
•e  permixtl  j  17  tAota  temperantla 
inter  Mnbitioncm,  Nevitiamqoe  mor 
deratnm  J  46  postquani  liaud  pro- 
.cui  inter  se  erant  J  69  liand  ionge 
.inter  se  castra  facielNuit  J  56  (pro, 
inirieem.  nam  tantundem  Talet,  inter 
ae  apod  linoc  auctorem.)  ioter  artes 
.bonas  adoleyit  J  66  epulas  J  66  in- 
^r  byi>ema  Romenomm  exerdtnm 
Jiabeoat  J70  ea  ret  eoi  in  maxno 
diutttmoque  l>ello  inter  se  habuit  J  79 
jsmo  in  locointer  se  obvii  fuisseot, 
ibid.  inter  ingentea  solitudines  J  89 
.cciCcramplmiitiem  mons  sai^us  J  98 
'Tineas  administrare  J  92  propinqnoi 
inter  se  colies  ocenpat  J  98  omniay 
qua  visus  erat,  constrata  telis,  cada- 
.ireribus  et  inter  ea  humus  infecta 
.sanguine  J  101  caduntnr  inter  por 
.tentinm  inimicitiae  F  S08, 8  inter  se 
-propinouas  insnlas  F  321, 6  interea, 
apud  Poetas  et  Saliust.  eodem  tem- 
pore.  fierr.  ad  JEn.  x,  1646.  inter 
^e  amant.  Cic.  8esqni|>ede  inter  se 
distantes  Ms«  om.  sesquipcde  Colum. 

Interfecisset  dolis  J  6  per  som- 
mum  seelus  F  842, 19  lubidinose  C 
61 

loterlm:  cnm  inlerim,  A:e.  J  18 
de  fcedere  eonsulebat,  et  lamen  in- 
terim  scrjliere  supplementum  eier» 
.citui  J  69    Tamen  mierim  J  64 

laternnncios  J  109  sanctus  vir, 
ItHd. 

Interponit  iidem  snam  J  62  sio, 
moram  uit.  Valer«  64«  obi  Hack.  ed. 
Qmittit.  Virga  solum  qno  insistebat 
'denotayit.  Ms.  denotatnm.  inierptt- 
oita  fide  publica  J  62 

Interrogati  legibus  ambitus  C  18 
et  C  61  de  itinere  C  47 
•  Intervalla:  per  interraUa  corpore 
anoto  remeare  rircitcr  dnum  miUiiim 
iutervallo  J  106  qnod  Valentiam 
pnrvo  iotervallo  pneterfluit  F  291, 

Intenrenif se  fodos  pr« tcrea  J  1 1 1 
InteetabiUs:  improbiis  iutestabilis- 
qne  J  67 

.  Intestina  liella  C  6  oppon.  externo 
a  Tacito  An.  16,  23 :  ut  ab  extemia 
«-lUBoriiHU  intestiniim  scelus  obscnra» 
retnr 

Intoleranda  atque  fceda  viris  C  58 
audacia,  scelere,  atqne  snperbia  sese 
( J  14    beUna  avaritia  F  666, 
i^k:  H  Vv,  Cku.  Ind. 


6  impe? imn  ez  jvalMnio  ttqne  Of^ 
timo  crudele  iotolerandomqiie  m» 
tum  C  10 

.  Intra :  intra  legitimos  dles  profiteri 
C  18    Oceaunm  magis  Perss  J  18 
.    Introrsus  prima  Asise  Blthvnia  est 
F  629, 24    Pontum  Tacit.  H.  ii,  SU 

Intotam  Remp.  quousque  patiemt- 
ni  f  284,  8  Ltvius,  castra  Uallorom 
intnta,  neglectaque  ab  omni  parte*' 
intntnm  est  scribere  styloy  PUn,  61^ 
14.  amicltiaii,42.  obsidio  h.  1. 68.  io- 
tuta  mceninm,  Tacit. 

Invadendaram  terrarom  cansa  F 
665, 6  invadere,  polluere  et  vastare 
omnia  J  41  ne  populares  metus  in* 
vaderet  parendi  sU>i  J  65. 16  et  10# 
sic  invaditnr  undiquesimnlcxinsidiis 
J  116  pariter  acre  F  617,  26  hnne 
lobido  maxlma  Relp.  capiend»  C  6 
▼is.morbis  ^sceleris)  atque  nti  tabci 
pleronque  civium  animos  C  66  Cic. 
lii.  offic.  46.,  pciitis  bominnm  vitam. 
regniimaoioio  jam  J  20  invaserat 
in  animo  Fiorus  J  62  in  fortnnaa 
«licojns  Cicero  U.  Phil.  75.  io  ocnlos 
Plaut  Asin.  cnpido  ejus  ootiendi  J  89 
pro  aeqoitate,  &c.  snperlMa  invasere 
C  2  Varro  apud  Noiiium  tanta  porro 
invasit  capiditas  booornm  plerisque  c 
pro,.  inccAserat.  Plant.  Liv.  Cic.  (et 
noster)  J  24  et  F  658, 16  animos 
torpedo  atone  secordla  F  655, 17 

Inveuit  dignum  moribos  faclis(|ue 
exitum  vitse  C  66  invcnit  gloriam 
ex  cnlpa  J  94  ex  qno  iUi  gloria  opes- 
qne  inventae  J  94  tAe  Tercnt. :  Utir 
aam  tam  aUquid  invenire  facUe  pot- 
MB  quam  hoc  peribit.  vid.  ibi  Dona» 
tnm.  et  sic  Tacitus,  Plio.  Cic.  aiUqoe 
innumeri 

Invicti*^bhostibus  J  61  animnm 
gerebat  adversum  divitias  J  46  im* 
perium  vetostate  tabescere  F  659,  5 

Invideant  labori,  periculis  etiam 
meis  J  85  virtuti  vestrie  fortuna  C 
68 

Invidi  magis  aemuU  bonorom  qnam 
Invidi  F  655, 16 

Invidia  dicta  pntant  C  6  vexabat 
C  S  fatigat  F  360, 8  ex  opulentin 
orta  est  C  6  pleraqtie  nobiUtas  in- 
vidia  aestoabat  CM  ex  maxima  in*  - 
vidia  in  gratiam  et  favorem  Jogiirtlin 
veniret  J  16  in  invidia  res  erat  J 
25  Cic.  ad  Attic.  ii,  24 :  Non  enim 
poterimns  ulla  esse  in  invidia  spolioti 
opibus,  &c.  (qnam  senteotlam  allbi 
expriaut  per)  habet  facc  ros  inTidiam*. 


■1,  .    tfl 


IMOBIL  OAAMMATICU8 


i  J 17  fHKvf •  apiiil 
#•  ~tx  paifmn  ioTtdU  perlcnla 
^itaeBtes  J  40  pottqoam  invidia  de- 
oeiseral  Jiacta  ciiras  J  88  fratema 
loTidiae  mederi  animo  ardebat  J  S§ 
UiTidiam  Ciceroius  leniri  C  S3  im- 
ponere  consnli  optimo  C  4S  confla- 
nerant  C  49  polkita  licentia  ioiridiam 
«coenderet  J  15  atqne  pecnniam 
•nam  inTidiam  fact  i  eMe  J J6  timeas 
es  delicto  fratris  J  S9 
•  Inviolata  fama  et  BqiiaMK  J  4S 
fideqi  pnblicam  J  SS  deditione  facta 
Invioiatos  sese  fore  J  S6  Heienain  in- 
violatam  eripinnt,  Dares.  Codex  Sj<l- 
neieBsiSyiioninTitam,  male,  nam  infra 
4icit  iiiam  m<astam  iegend.  f.  invltam 

Invitaat  domos  inas  J  66  sic,  som- 
aos.  Horat  culpam.  Ovid.  se  cibo 
vinoqne  F  S18,  8    invitavit  sese  in 
ccena  pluscalam,  Piant.  Ampliitr. 
-    Invittts  accipere  lieiieficia  J  96 

Innltnm  tantam  scelns  relinqnen- 
dom  J 106  Cic.  L.  Verrin.  impanits 
ttqne  inoItsB 

Jnvocat  te  ad  cmdeles  p<enas  aat 
«cerba  jndicia  F  S46, 8 

Joca  atqoe  seria  cum  homillimis 
agere  J  96  posse  versas  facere,  jo- 
cam  movere  C  86  Persias  vi.  agi- 
tare  jocos.  ulii  Ms.  hal>etj  primordia 
vocam 

Ipsa  (per  se) :  natnra  serpentinm 
Ipsa  pemiciosa,  siti  magis  qoam  alia 
re  accenditnr  J  89 

)ra  atque  misericordia  vacnos  C  61 
et  metn  anxias  J  11  qnsirafieri 
amat  J  S4  ex  ira  vertnnt  in  misera- 
tionem  F  876,  15  beiU  desennisaet 
F  886, 86  ienita  F  Sll,  7  nen  ma- 
gis  irsB  vestrs  quam  famsB  consiila- 
tls  C  61  neqne  sanctnm  hnt  nefan- 
dum  quicquam  irae  barbarornm  F 
SS8,  6  oppresserat  J  78  iraeundia 
•i  ouid  deuquere  C  61 

Ire  quam  arctissime  et  sfgaa  oci- 
cultare  J  68  captum  iicet  F  877, 81 
bnc  at<|ue  illuc  abnnde  iibertatem  rati 
F  S07, 14  cni  nisi  obviam  iretnr  F 
S87,9 

Irritamenta  guls  salem»  &c.  J  89 
Tacit.  Hist.  ii,  68 

Irrnmpere  Cirtam  J  86  Yeget.  lii, 
19.  contnrbatis  faciiius  hostis  in- 
cumbit.  sic  Edd.  at  Ms.  imperatos 
irrompit  portam  J  68 
.  Ita  s  in  pace  ita  nt  in  bello  valeret 
C  8  Ita  imperium  a  minns  bono,  &c 
C  8y  8  et  88,  Scc    s«pe,  pro  Itaque 


ct  IgHnr,  eadem  forma  Apad  Cie.  dt. 
deFin.  Ita  fit  nt  qnod  bosnm  sit  id 
etiam  honestnm  sit.  scio  fnisse  ncMft- 
iwllos,  qni  ita  sestimarent  jnveBta 
qnse,  4cc.  C  14  et  19,  6;c. 
jqnietibns  se<lari  ita  (adeo)  e« 
tia  vastabat  C  15  nti  facte 
est  ita  agant  C  45  eum  oratlo  'mc- 
cendet  i  Non  Ita  est :  neque,  ftc  C 
51  postquam  eos  impeottos  ramia 
arbomm,  atqoe  ita  disjectos  iMrciim- 
Teoiri  vident  J  5S  Arnob.  819 :  ai* 
habere  venalia,  prins  samere  atqoe  Ita 
prsBStare.  ItaliciJ86  generis  inaltl 
mortales  J  47 

Item:  (ponitnr  pro,  simifiter  etl- 
am,  deindie)fuereitem  ea  tempestate 
qni  crederent,  dtc.  C  17  ipse  ema 
telo  esse,  item  alios  jubere  hortari  C 
87  primum  omnium  qui  probm  prm- 
atabant,  item  alii  per  dede<:ora  patii» 
moniis  amissis  C  S7  in  Oallm,  &c. 
Item  in  agro  Piceno  C  43  alio  ten»- 
pore,  alio  consule,  cui  item  exercitns 
in  mann  C  61  quos  item  nti  pilorca 
mittebat  J  47  subversis  item  inceii- 
sis  J  94  F  SS9,  8  Itemne  ut  adbne 
miiitia  injosta,  &c.  F  S47, 8  irapn- 
nitatem  itemqne  decrevere  nti»  &c.  C 
SO,  46  et  5S 

Iter  faciens  C 19  ejus  c<»gnovit  C 
57  ferm  aperiendom  C  68  matnra- 
vere  pergere  J  79  Terent.  Hecjra  I, 
9*>  pergam  quo  ccrpi  iter.  Pergera 
iter  ambitione  ac  pericnlo  vacnumy 
Tacit.  4.  et  Valer.  Flacc.  iv.  et  Lib. 
V.  constituunt  ad  Cirtam  J  ^l  a»> 
gustum,  utrimque  pitecisnm  J  98 
speculanti  suum  J  107  vertit  F 
888y  17  egressnsqne  ejns  ezplorat  J 
S5  ex  itinere  literas  mittit  C  S4  ct 
J  66  retractum  ez  C  S9  diverao 
malos  a  bonis  loca  tetra  habere  C  58 
erat  haud  longe  ab  illo  itinere  qa6 
Metellus  pergebafoppidnm  J  47  ia 
eo  colle  quem  transverso  itinere  por^ 
rectum  docuimns  J  49  fessi  J  6S  in 
itinere  fuderat  J  88  facto  consedlt  J 
91  properato  J  118  si  hoc  itinere  ufi 
decreveris,  cetera  in  promtn  F  858, 
19  quo  hostium  itineri  officeret  J  58 
aviis  ignoratns,  Romanos  palantst 
aggredftor  J  54  se  ducem  poUicetnr 
J93'  insolentia  timidos  J  94  pro- 
perandicansa  J  106  Itlneris  eonim 
per  literas  pams  F  888, 16 

Jubere:  ipse  cnm  telo  esse  ifem 
aliosjobere,honari,  e^.  C87  Mes- 
dam  in  rinistra  parte  cnnre  jnb^ 


trt  €]tiTicu0« 


xeit 


C«9 

-  JocimdIoratqiie'obieqiieotlor,({naiA 
^jimnfl  par  est  (de  filia)  F  862, 10 
ric.  Offlc.  com  relcTare  anlmos  et 
•dare  le  jocnDditati  voleot,  caveant 
lntemperaotiani,raemineriDt  Terecnit- 
diae.  c.  S4.  ed.  ftachelii.  dediti  tnrpii- 
timft  parti  corporis,  Scc.  sndorem 
pniverem  et  alia  nobis  relinquanC, 
^c.  epnlis  jncondtora  J  86 

Jndicat  M  anlinm,&c.  hoPtei  senatnt 
*€  S6  et  C  50  neqne  de  lionore  copib 
«uiaqnam  magls  ant  nrinni  jodicaverit 
T  354, 4  jodicia,repalsas,  egeatatem 
nobis  reliqoeront  C  20    frostra  im- 

Slorei  C  52  (Jndicium  signif.  jnris- 
ictiooem)  jus  vero  regnlam  qna  in 
illo  exercendo  ntimnr  Liv.49.  totam 
Acamaniam  sub  jns  jndicimnqne  re- 
gis  venisse  51.  snb  jus  Jndiciumqne 
■nnm  totam  coegit  gentem.  in  inre 
dicimus  cnm  de  Pnetore,  in  judicio 
'cnm  de  judice  privatamm  litiom 
Terba  IViomas.  Plaut.  Men.  seo  ad 
"liopolam,  seu  in  jure,  seu  apnd  judi- 
cem.  Cic  Legesyjura,  jndicia,  snf- 
fragia  et  alilii  Juns  et  judiciomm 
^uitate.  Pro  Qoir.  In  provincia 
ius  dicebatur  et  Romae  judicia  da- 
oantnr,  et  jura  sibimet  extorquerent 
(i.  e.  jodicandi  potestas)  F  278, 10 
iradita  sant  tribus  ordinibus  V  S50, 4 


14  terrere  ceteros  C  39  oppugnatus 
io  Jndicio  repetundaram  C  49  more 
teagis  qnam  judicio  secnti  F  341,  6 
timentes  pro  factis  C  14  animi  mei 
nintavisse  J  4  fu^erat  de  Massivn 
nece  J  61  de  magistratn  facile  fit 
pppoli  jadiciam  F  354^  7  jus^ndici- 
timqne  omninm  rerum  penes  r  279, 2 
Jogi  aqoa  J  89  (sic  Plaut.  Horat 
•lilqoe) 

Jomenta  levari  sarcinii  J  75 
Jnra  popnli  defendere  C  38  Tribn- 
nos  PleDis  alia  libt  jnra  paravit  F 
973,  8  patandi  Joris  et  majestatii 
constitnendae  gratia  J  31  paratunl  a 
Sylla  F  300, 8  et  jndicia  sibimet  ex- 
torqoerent  (popolo  sdL)  F  278,  10 
beUi  resdndi  F  283,  15  restitnit 
tribonls  F  302, 1  si  ab  jore  gentinm 
sese  prohiboerint  J  22  magis  ck 
»qno  Donoqoe  reos  qoam  ex  jore  gea- 
tjom  J  35  ^qno  etmodestoagitatom 
T  Xn,  2    optimo  tibere  q;ere  F  876| 


6  exntns  F  276.  16  genliam  rei 
repeto  F  305, 8  'Jos  bonnmque  apvd 
eos  non  legibns  magis  qnam  Hatnra 
valebat  C  9  contra  jns  faiqoe  C  15 
in  pancomm  Jns  atqne  ditionem  eott' 
cessit  C  30  siiie  popnli  Jnssn  nnllnii 
eamm  reram  eonsnti  Jns  est  C  29 
libertatis  imminntum  C  37  Jni  et  im- 
perinm  penes  vos  esse  J 14  Jnijndl- 
ciumqne  omninm  renim  penes  le  F 
279, 2    amplificatnm  F  351 ,  23 

Jurgia  exercebant  cnm  hosttt>iiiC9 
trahendo  tempns  Jarsiii  atrodtatea 
facti  leniebant  J  2f  '  lorgio  hceiiitnt 
C30 

Jusjurandnm :  adigeret  ad  Jnsjn- 
randum  C  22  ab  Lentnlo  postnlant 
C44 

Jnssa  efficinnt  J  24  pro  allis  tole- 
ratis  F  305, 1  nantarom  impediebant 
F  328,  18  Jussis  vestrii  obedlens 
erit  J  31  irallns  hostis  nisi  qnem  lni« 
lissetis  J  14  ei  provindam  popnlni 
Jussit  J  84  Id  modo  excepere  patrei 
ne  postea  eosdem  Tribtmosjnberent 
(vide  Festnm  in  V.) 

Justa  postqnam  ilH  fecerant  more 
regio  J  11  Jnstos  dominos  vohmt 
F  316, 6  (i.  e.  veros)  sic  apnd  H; 
Rnst.  Scriptores,  jnstum  opns.  Stat. 
Tbeb.  i,  643.  sacras  ita  vocibus  as- 
perat  iras.  Ms.  vero,  pro  sacra«, 
lustas,  sed  alio  senso  quam  boc  in 
loco  apud  Sallostiom,  justos  et  egre- 
gios  agere  oltra  iBthiopam  culta 
Persarom  F  332,  32 

Jovantibus  dis  J  85  bene  Juvantibos 
dis  F  279, 12  quod  Juvat,quod  caram 
aestimaot  J  85  commeato  jovatorom 
exerdtom  J  47 

Joxta  eomm  vitam  mortemqne 
joxta  »stimo  C  2  (i.  e»  tantidem) 
reipoblicse  Joxta  ac  sibi  consoloisse 
C  37  soaft  hostiomque  vit»  Juxtm 
pepercerant  C  61  juxta  bonos  et 
malos  lubidinose  interficere  C  51 
hyemem  et  sstatem  Juxta  pati  J  86 
carus  J  88  juxta  mecimi  omnes  in« 
telligitis  C  58  JnxU  ac  si  hostes  ad- 
essent  J  45  petenti  nti  sellam  jnxta 
poneret  J  65  meqne  vosque  in  omni« 
008  rebus  juxta  geram  J  85  literii 
Gnecis  atque  Latinis  Jnxta,  atqne 
doctlssime  emditns  J  95  illi  certa- 
mini  conscil  inter  le  juxta  ledidonem 
eraiit  F  338, 14  apiicoiprQCaljaxta» 
gue  litoi  F  316|  3 


INDBX  i^RAMMAWCVS 


liaWactatls  (rebiu  seciiBdi»)  F 
278,14 

,  Laborandam  TisHm  est  de  summa 
consilii  F  958^  18  magis  id  laborare 
mt,  &c.  J  96 

Labore:  pro  labore  desidia  C  2 
\abore  et  lesta  lanffaidis  J  61  in 
labore  exercitando  F  S46,  13  per 
laborem  osu  militiam  discebat  C  7 
multum  suscipere  J  14  F  297,  10 
cum  hoQoribus  capessebant  F  276, 
6  spe  otii  sXistentant  F  346,  4 
omnes  et  irictorias  confirmaturam  J 
49  reUquos  pro  prxda  fore  J  64 
multi  ingentes  labores  insunt  tmperio 
summo  F  824,  23  inter  labores  milt- 
tl»  F  349,  9  urbanum  otium  ingrato 
.labori  pr»tnlerant  C  37  utili  meo 
nomen  fnertie  imponant  J  4  plurimls 
et  pericuUs  qoaesivi  J  86  multis  con- 
sumtis  J  93  meis  tuti  F  314,  8  cor- 
vus  in  laboribus  babui  F  366,  12 
mictu  priTatus  C  35  patiens  J  44 
ignart  F  367, 8  labor  insolitus  C  7 
neque  animus  negotio  defuit  neque 
decretis  labor  F  322, 21 

Lacerant  (Pompcium^  F  307,  3 
Dictys  ii^  29.  largitionibus  Remp. 
F  281, 1  angitur  et  laceratnr  animi 
cupidine  F  283, 1    bona  patria  C 14 

Lsedere  universos  (verbo  niroirum) 
J  86  me  qnidem  ex  animi  sententia 
nullaoratio  loedere  potestJ  86  fainam 
J  06  pettilantissimis  yerbis  laedis 
F  3G5, 6 

Laeta :  civitas  antea  treplda  laeta 
agere  J  65  l«ta  et  candida  omnia 
visaF342,9  victortam  aut  incruentam 
C  61  ager  frugum  F  2^2,  lO  more 
suo  laetari,  exultare,  strepere  voctbus 
J  98  laetandnm  puto  casum  tuumJ 
14  ex  perfidia  laetati  J  69  ingens 
laetitia  occupavere  C  46  ^magna 
nobis  laetitia^  cnm  te  talem  virum  Di 
monuere  uti  aliquando  pacem  qnam 
bellum  malles  J  102  stultae  laetitiae 
gravis  pcenas  C  61  Istitiam  agitabant 
C48 

Languentibns  aliis,  impetum  fac- 
turum  C  43  dolus  Numidarum  nihil 
languidi  nequeremissipatiebatur  J  5& 
labore  et  estu  J  61  secordesque 
F  301, 16 

Laniata  nltvigia  F  318, 14 

Lapsum  scelere  J  l04  ita  lapsns 
est  nt  hostibnsy  &c.  F  340, 23 


Larem  familiarem  vnsqnam 
es8eC2  de  latronifavs  inqidt  Valer. 
M.  ad  lares  reverteront  (viso  Scipl- 
^e) :  de  qna  lectione  nt  dnbitem  factt 
Codex  Ms.  qni  pro  ad  lares  exhibct, 
alacrei.  Ascensiana,  addit,  propriiMy 
cimi  tales'  praemiatores  sint  tere  laro 
incerti,  sane  ni  praecessisset,  laeti,  ia 
Ms.  sententiam  pedibus  irem 

Largiri  minus  inopla  poterat  C  Stt 
largitiooppon.abstinenliaBC3  magts 
quam  causa  freti  J.16  famosam  ia- 
pudentemque  J  15  privatis  atqoe 
publicis  excita  C  37  largitionibaa 
Remp.  lacerari  F  281, 1  et  pobitoo 
fmmento  cormpta  plebes  F  346, 96 
F361, 8  raaxime  pecnnise  largitor 
J  95  larg(iundo  atque  pollicitaMU 
C  38  qusecumque  possint  larginndo 
parare  J  13    largius  sno  osi  C  16 

Lascivia :  ex  snmma  laetitia  atqve 
lasciviaquae  dintomaqnies  pepererat 
C  31  corruperat  licentia  atqiie  las- 
civia  J  39  atque  snperbia  incesseve 
J41  et  ludum  magis  auam  Ibrai- 
dinem  ostentabat  festns  J  66 

Late  ralnit  imperiom  J  5  priraa 
late  equites  J  68  quo  latius  formido 
crescerent  J  65 

Latere :  l^stis  ab  latere,  vos  amid 
procnl  J  14  hinc  latns  pro,  comlta 
assiduo,  Mart.  vi.  68.  IHe  taumy 
Castrice,  jdulce  latns,  Ms.  Cod.  Coi^ 
poris  Christi  Cantab.  dnlce  decu^ 
male.  confer.Epig.  ii,46.  band  procul 
ab  latere  castelli  quod  adversom  prae- 
liantibus  erat  J  93  ab  latere  incorrit 
Jtfauris  J  101  in  latere  vectigallmii 
'nostromm  F  282,  2  ab  lateribus 
.  circumveniebant  disjectos  J  60 

.  LatiUidlnem  detlivem  ab  ortn  sold 
:F17 

Latrocinia:  fttrtim,  et  per  la;trocii& 
potins  (quam  bonis  artibus)  ad  imK 
peria  nituntur  J'4    suetnm  F  991, 8 

Latrones  cnjusqoe  generis  C  28 
gentium  oppressisse  F  316, 17 

Laxiore  imperio  quam  antea  habere 
J64  agmine  F309, 4  hixitate  loei 
inclinatos  F  317,  24  remoto  metn^ 
Taxtus  liceotiusqne  futnros  J  87 

Lectos  et  evocatos  Centnriones  C 
69  et  exercitatos  in  andaeiam  C  60' 

Legat  »ibi  homines  nobiles  J  28 

Legatione  Syllas  cognita  .*J  102 
Valcr.  M.  iii,  2:  dnm  legationis  oficio 
fnnfferetiir.  Ms.  Ascens.  et  Hack. 
io  legationibns  pecunias  aocepisset 
J  40    cujos  legatloiib  princept  £^t 


BT  CRITICUfi. 


Ci 


J16 

Lege  Plantift  iiiterrogatiis  C  Sl 
vti,  more  majoruin  C  83  neqae  mo- 
ribns  neque  lege  ant  imperio  cnjus- 
qnam  regebantnr  J  18  belli  F  850, 
If  obserrare  legem  in  mioore  ne- 
^tio  cnm  eam  in  majore  neglexeriB 
C  51  promnlgavit  F  Sll,  4  paratse 
C  51  et  postremo  leges,  majestas 
vestra,  drc.  J  Sl  jnra^jndicia  J  Sl 
ex  Inbtdine  imperantur  F  884,  9  nnl- 
Uns  potentia  snper  leges  erat  F  S5I, 
84  bonumqne  apnd  eos  non  legibns 
magis  qoam  natnra  yalebat  C  9  le- 
gibns  ambttus  interrogati  C  18  iis 
utendiui  censeo  qun  iegibns  com- 
parata  snnt  C  51  ^nnnite  legibus  im- 
positis  F  279,  5  licentia  sna  pro 
legibns  ntnntnr  F  S50, 9 

Legionarias  cohortes  J  61  legiones 
tcriberentnr  CS8  positas  in  monte 
arcessiTit  F  Sll^  10  cnm  magnis 
legionibnshbstinm^contendisse  C5S 
cnm  tribus  legionibns  in  agro  Piceno 
prsesidebat  C  57  ezpletis  J  87  prc- 
sidinm  restltnatis  ciyibns  C  SS  cnpi- 
entissimns  F  S97, 20  cnm  legis  Plau- 
tisB  jndicia  domi  faciebatis  F  S62,  28 
ac  libertatis  snbvertendse  F  282,  IS 

Legitimos :  intra  legitimos  dies  pro- 
fitert  C  18  imperinm  C  6  proeminm 
ut  non  legitimnm  ita  se  dignnm,Valer^ 
it,  82.  Ms.  pro,  se  dignum,  legit  op- 
tandnm 

Legi  ^z  pecnnia  iudices  FS54, 7 

Leniebant  atrocitatem  facti  J  27 
inopiam  fnunenti  J  91  invidiam  C  22 
ira  F  Sll,  7  neqne  lenitnr  animns  fe- 

z  J 11    tanta  vis  hominis  lenieuda 

lam  ezagitanda  C  48 

iieniter  et  ez  volnntate  Syllse  om- 
nia  sefactnmm  promittit  J  111  con- 
tnlto  ienius  agere  ac  diffidentiam  rei 
Bfmnlare  J  60 

Lil>er  mihi  animtts  a  partibus  Reip. 
C  4  in  consnlendo  liber  C  62  liliera 
ab  anctoribus  Patriciis  snffiragia  F 
^4, 9  sententia  eornm  a  metn  F  S57, 
29 

Lilierales  pecnni»,  landis  avidi  C7 
ex  sociornm  fortnnis  C52  libendibns 
verbis  permnlcti  F  Sll,  7  egregia 
liberalitate  C49  exercitnm  nimis- 
qoe  liberaiiter  habnerat  C  11  ac- 
cnrate  ac  Itberaiiter  habnlt  J  lOS 
libere  agere  qnam  optimo  jure  F  276,6 
IKctys  ii,  47.  libenns  altiusque  pro- 
cessi  dom  me  piget  J  4  se  in  victoria 
fieeatias    Uberiassney  qiwm  artlas 


fntnros  cfedebant    F  S44,  17     ore 
pamm  iibero  J  95 

Liberis:  in  liberis  custodiis  habean- 
tnr  C  47  parvis  liberis  J  6 

Libertas  et  anima  nostra  in  dubio 
est  C  62  potior  pericnlosa  libertas 
qnieto  servitio  F  279, 11  »qoa  om- 
nium  F  S57, 1 5  optabilis  jnxta  bonis 
et  malis  F  S57,  82  cnjus  de  libertate 
ingenii  J  SO  quam  nemo  lionns  nisi 
cum  anima  simnl  amittit  C  SS  eztor- 
qneret  C  S9  desererent  J  SO  expe- 
riar  J  Sl  permanns  retinendam  J  Sl 
vertere  in  inbidinem  J  41  armis  tegi 
J  87  et  C6  sequimini  ad  recipiendam 
F  279,  IS  qna  capessendam  aibitror 
FSOO,  IS  qoinis  modiis  libertatem 
omnium  sestimavere  F  S06, 2  abnnde  - 
libertatem  rati  qnia  tercis  abstinetnr 
F  S07, 14  ez  gravi  servitnte  in  liber- 
tatem  restituit  F  S49, 16  cnm  Rep. 
venalem  faabere  F  S52,  S  nt  omnes. 
ezpergiscantnr  ad  lib.  F  S52, 10  gloria 
cariorem  F  S59, 2  eversam  nti  resti«' 
tnas  F  S69,  2S  timere  libertati  J  89 
jas  imminntum  C37  ezercitum  oppri- 
mend»  libertatis  habet  F  280,  12 
vindices  nti  se  fernnt  F  807, 8  peri- 
culnm  libertatis  facere  F  S51, 18 

Liberam  atquesolntnm  sineimperio 
C6    corpnsCSS 

Licentia:  facinndi  licentia  J  31 
qnse  tanu  Ucentla  ferri,  Lucan.i,  8x 
ubi  Codez  Bib.  Pob.  insania.  et  Pris- 
ciani  Codez  Ms.  vid.  p.  1072.  Ucentta 
alia  aUis  C  51  minima  in  mazimafor- 
tnna  cst  C51  ubi  panlatim  licentia 
crevitCSl  veritos  nepoUntalicentia 
invidiam  accenderet  J 15  atqne  lasd- 
via  conmperat  J89  sna  proieipbiis 
ntnntur  F  850, 9  per  licenUam  msb- 
lescere  animum  C  6  victis  injnriss 
Ucentlam  eripiebant  C  12  (in  bonam 
partem  pro,  potestatem)  Cic.  Offic. 
1.  Magnis  enim  ilU  et  divinis  bonis 
hancUcentiam  asseqnebantur.  beXXL 
componendi  permittit  J  108  nen 
patiamini  Ucentiam  sceleram,  qnast 
rabiem,  ad  integros  contactn  proce- 
dere  F282, 6  nltroqne  licentiam  in; 
vos  anctnm  atqne  adjutnm  properatis  . 
F  805, 4 '  si  snmtnnm  et  rajMnarnm 
Ucentiam  demseris  F  844, 1  qno  res 
commnnis  Ucentius  gereretnr  J  108 
UceDtins  qnam  arctins  in  victoria  > 
futnros  F  844, 17  remoto  metu  ham 
Ucentinsqne  fntnros  J  87 

Licet :  (pro  possom)  F  277. 21  ssepe 
qnando  per  iUam  Ue^  festiim  > 


eii 


INDBX  0BAIflfA*»CU8 


Ff»0,17 


fa  «4€telft  leg«  iMfll    lita)   aiio 


iiognA  dtwlnUi,  dbpari  miiere  C  6 
•Itod  dansiini  in  pectore  uia<i  prom- 
mm  In  lingiia  habere  J  10  Ignere 
eoamievcie  prohibebent  J 18  liarbere 
J  10  qnam  mano  promtior  J  44 
fyot  ciTitetii  J  78  Nngaa  animo 
amribas  eoropetere  FS80,I4  corpore 
M  Ungaapercitom  et  loquietem  F  S03, 
16  aeqae  animo  latis  compotem  F 
$87, 10  fldacia  aageri  nostnscmpit, 
et  promi  Hngae  F  888, 9    vis  virtos* 

ym  ta  Ungua  siU  ett  F  860, 18  liebes 
885,88    vanaF858,as    Implgrm 
aofani  ignavi  F  804, 0 

LiterasallatasFKsalisCOO  datad 
C  44  eoargaant,  prseter  literas, 
termooibos,  4ec.  C  47  per  literas  fit 
oertior  J  88  literis  Grsecii  docta  C  85 
cognlris  J  78  iii  Uteris  anlmam  agl- 
UTi  F  850, 11 

Llsspermixticam  milttibos  vaga- 
bantar  J  44«  lixo  aqna,  inquit  Varro. 
distingnit  inter  eas  et  Calones  vetas 
enarrator  Horatii  ad  Sat.  ii.  Lib.  I. 
sopple  obiter  Folgeotiam  ez  Mem- 
branls  in  v.  Liza,  vel  portitor  aqam 
In  expeditione  nonc  etiam  in  calina 

Loca  amoenn  volapUria  C 11  oppor- 
tnnaC87  fetra,  incalta  C  58  sbdiu 
J 18  et  nationes  J  17  cetera  nsqoe 
ad  Maaretaniam  teneat  J  19  iocendit 
pleraqne  hostiUter  J  80  saltaosaJ88 
prmter  flumini  propinqtia  J48  qui 
soa  defendere  neqoiverat  in  alienlii 
beUam  gerere  J  54  occalU  quam 
maxlmeJ66  maniUJSO  aridaat* 
qoe  vasta  J  75  mqnaUa  et  nada 
glfrDentiom  J  79  tola  J  108  ad  id 
loci  venere  C  45  si  paterent  oppor- 
taoitates  J  47  asperitas  et  insolentta 
nostros  retinebat  J  50    propter  ini- 

SiiiUtrm  J  98  difficolUU  coacti  J98 
dodo  goariutis  locoram  F  890,  4 
lo^gro  gnaros  F  800,0  ingenio  (vid, 
ingeninm)  F  806, 81  laxitate  incli- 
Jiatos  F  817,  84  «qaioribas  C  57 
ioperloribas  J  51  circamventnm  J  08 
ez  copia  miuiime  idoneis  vineasagere 
J  70  editioribas  J  96  artis  F  815, 11 
codere  loco  ansi  erant  C  9  natns 
haad  obscuro  C  88  qao  in  loco  res 
nostrss  sint  C  68  pro  loco  atqiie 
copUs  exercilnm  iostrait  C  59  pro 
ro  otqoe  loco  J  50  ainisso,  fasi  ia- 
gatlqae  J  58  adverso  J  55  sao 
pagaom  facere  J61  manitm  loeo 
J  01    et  operlbof  et  loco  J  76  (i«  o. 


Bo  J  79  lolio» 
leaJldl  conBtitatoJlUpno- 
dft  looo  sestimaotDr  F  880,  88  mbi 
inortFm  loeo  immortBlitati«  firtiiram, 
Hegesip.  7.  homiU  F  826, 14  aoonM 
potitur  F  817, 81  osperC7  pcccaU 
locnsesset  C58  noqoe  locoa  orqoa 
amicao  qaisqoom  teget  qoem  afmo. 
non  texerint  C58  machioationsbaa 
importanas  J  02  cuicnaM|iie  io  soo 
civiUU  aoipUor  iUustrioniae  F  856^1* 
taotas  dohu  taotoqoe  peritia  looorom 
et  loilitim  erot  J  46  od  id  loconm 
taUs  vir  (ad  id  uaqiie  UauMs)  J  68 
asperiute  VBaoitOB  J  75  facies  com 
veoiis  slmal  mutator  J  78  oateqonm 
Vesuvias  fadem  loci  verUret,  Taci- 
tos.  looornm  scientes  J  97  egesUU 
raptovivereroactiF881,18  dil&ciiea 
J  87  in  locum  moaom  dednctt  C  89 
etJ68  in  locom  affioiom  vosdaceimo. 
J  14  tumulosam  J  91  ooo  oitra 
concionia  locam  memores  liberutis 
F804,7  locapletemforeprsBdaJ64 
Longam  qaam  maxinie  eflieere  C  l 
Looge  aliter  ac  ratus  erat  J7  haod 
looge  a  mari  J  81  doobos  lods  haimi 
looge  ioUr  se  castra  faeiebat  J  85 

LiMigiaqaa:  io  loagioqaa  Oceaoi. 
F  881, 80 

Loqnax  loagis  qoam  fiiciiDdas  F  886, 
14  GeU.  i,  15 :  ubi  Pemhr.  pio  iasi- 
tatiascribiL  loqoeotim  satia  saiMea- 
tiss  parum  C5  loqoi  oiagoifice  et 
criminose  aimul  de  beUo  J  64 ' 

Lobebat:  ati  cuiqoe  lobehar  ab 
signis  aberat  J  45  arma,  pecoiiiam,; 
postromo  quieqDid  aotaio  liibe^same, 
uUre  J  110  co|as  rei  lobet  peiico- 
lum  faccre  F  848, 14  adiraoat  qos# 
lobet  F  850,5  sicoti  regi  loboerat 
J  86  miiii  owlU  lefeoti,  urte  laboit 
atUndere  qom  res  maxime  taoUoe- 
gotta  sustinuisset  C  58 

Lubido:  oU  Ubido  tolit  F858,9 
maxima  invaserat  reipablicm  capiea-. 
dmC5 

Labidiae  aiagis  qoam  ez  veio  C  8 
somma,  divitias  viocere  oeqoeoot  C 
90  sieacceiisaCOO  peroicioiaa 
J  l  a  coaaoeta  retiooit  J 15  c 
motus  aseto  atque  labidioe  dive 
agitabator  J  85  plebes  40  victoria 
ez  labidtne  sua  osa  J  48  ez  i 
bldine  geri  J  54  ex  lob.  ieges  i 
rantor  F  884, 10  ez  aUeu  '  ' 
hoc  atqoe  illoc  flactooaUs  i  _ 
F857,18  soaiNSHatreiF 848^6  B» 
ccatiasn89i«leiJibai«tanterFlfO>9 


n  cftmoui. 


cfit 


liMdinem  4omiiiCftdi  oftasM  Mlt 
MMre  C  2  (io  bomm  partem)  iii 
milltariimt  eaats  lobidinem  liaiiebmit 
C  7  lobidini  et  «sni  pandt  C  61 
poetldet,  ibid.  contra  lobidinem  ani- 
miyibid.  iiberlalem  in  iobidinem  w 
tmnJ^l  imperiundi  J  81  Inbidincm 
advertom  nos,  metnm  pro  nobis  soa- 
alsse  J  106  qnasi  per  liibldinem  data 
F  8S9,  S  baod  facile  aiterius  lobldini 
malefacta  condonabam  C  62  anlmns' 
neqne  delicto  neqne  lubidiniobnoaao» 
C6S  dbns  adversvm  famem  atque 
sitim  Don  lubidini  neqne  InanrisB  erat 
J  80  hibidlni  profondse  somtas  qoa- 
rereF843,9  nibil  denegare  F  S44, 6 
labidlnibos  Imnd  faciie  carebat  C  IS 
laibidini  et  divitiaram  Wctor  J  68 
effiwnatae  F  886, 25  atqne  snperbia 
lovasere  C  2  et  J  24  et  &i  lobido 
mazlma  Invaserat  reipublicse  capien- 
d«  C  8  hibido  stnpri,  franese  C  18< 
aote  beilum  et  lubido  Tictomm  fert 
C  21  quibus  Inbido  atooe  luxnria  ex 
magnis  rapinis  aihil  retiqoi  fecerant 
C2B  sl  Inbido  possidet,  ea  domi» 
■atar;  animos  nihii  valet  C5l  cigna' 
hibido  moderator  gentibos  C  81  pcr« 
Biciosa  tenei  J  8  uti  lubido  cujusqne 
erat  J  86  qnod  si  tibi  bona  lubido 
Iberit  F  860, 4  lobidines  malaa  ab 
Javentnte  prohibeas  F  846^  10  inter- 
ficere  lubiriinose  C  51 

Lacea  P  826, 28  (i.  c.  die)  lax:  (fere 
Boetarnm)  nalaii  die  mihi  dnictor 
baee  hu,  Joven.  xii,  1.  CoUez  noster, 
carior.  in  plaraii  rarissioM.  Cicero 
in  Arato,  lllaB  qose  fulaent  liices  ex 
ore  corusco  (iUsB  stclise)*  mnltis  ante 
loclbns,  i.  e.  diebns,  Ovid.  iL  do 
Ponto.  Festae  Inces,  Horat.  iv.  Od.  6« 
et  alibt.  vid.  Macrob.  i.  Sat.  17 

Lactnosam  vtctoriam  hostibns  re- 
Unqnatu  C  58  fratris  miaeras  et 
kiGtoosas  preces,  Cic.  ad  Atlic.  iii, 
60,  dedemnt  HesperisB  mala  luc- 
tnoase,  Horat.  iii.  Carm.  Od.  6 

Loctus  agitabatnr  per  omnem  ex- 
erdtom  C  61  ttbine  egestas  civiom 
et  Inctns  curae  suqt  F288, 10  Kemitoa 
vlroram  luctos  mulierom  F  851,  6 
mnliebrem  loUite  loctum,  Horat* 
Epod*  16.  gemitns  toto  foro,  Ctc.  2. 
Philip.  80.  gemilus  si  abjectus  si 
iebUis.  ei  qni  se  dederit,  vtx  eam 
vinmi  dixanm.  ii.  Tosc.  07.  laetaa 
de  vhris.    Ciew  ad  Corinm  7, 20.  ^e* 


mltas  de  fcemials  dicitar.  OvM.  Het. 
vii,  848  :  sobito  fMnitns  inter  mea 
verba  videbar  Nescio  quos  aadisse 
(nerape  uxoris) 

Luculeolam  oratlonem  C  81 

Lndibrio  videnter  f^isse  divitim  0 
18  nbi  aliense  saperbtae  Indlbrifi 
fueris  C  20    habitos  popnlps  J  84  . 

Loditicare  consulcm  belli  modOy* 
modo  pacis  mora  J  86  iodi6cati  in-; 
cerio  prielio  J  50  Terent.  Eonuch. 
Tumehicetiam  nebulo  luclificabere. 
Piant.  Ampbit.  qni  hidtficas  dictis 
delirantibns.  ct  alii>i  saepe.  Quo  pne-  , 
rornm  setas  improvida  ludificetur* 
Lucretiosy  Livius,  Tadtus,  Ciceco^ 
SiUus 

Lagnbribns  nnntiis  F  822, 6 

Lnmen  posteris  mi^orum  gloria 
J85  fmdavere  nnbes  F  882, 21  ob- 
scaro  etiam  tam  J  21  inoerto  F  817, 
17 

Iaxo  antecapere  famem  ant  sitim 
C  18  atqne  desidia  corropta  civilaa 
C  58  noD  se  Inxu  neqne  iiiertiae  cor- 
mmpendnm  dedit  J  6  vide  QelUum 
Iv.  de  liis  dativis  (bac  forma  ntitur 
Csesar)  caso  et  cons^nsn;  receptu> 
msgistratn.  Tactt.  etlam  Uist.  U,  7t 
Inxn  et  saginie  mancipatns.  Sic,  nisn 
(apnd  nostrom)!  Unde  merito  vapulat 
Priscian.  qui  poetas  hoc  metri  cansa 
fiecime  asaerit.  nt,  coocobito  indiil- 
gent.  apitd  Virg.  Victu  iovigUayt. 
oculorum  subdere  visu.  Lucret.  5. 
loxa  atque  Ucentiacarendum  F  288, 8 
per  Inxnm  atqoe  ignaviam  aetatemt 
agunt  J  2  in  piuralt  Lncan.  x.  110  :, 
Nondnm  translatos  Romana  in  swcula 
loxus.  et  tic  membranae  B.  P.  Pru* 
dentius  Psychom.  430.  nimis  pro  luxi- 
bns  aevi.  sic  veterrimus  C.  Christi 
Codex.  Heiosii  edd.  dulcibns :  cum 
qna  etiam  facit  Codex  Bib.  Pnb.  Ms. 

Luxuria  atque  ignavia  pessimm 
artcs  J  85  probro  atque  luxnria  pol* 
Inta  F  841 , 0  neque  iuxoriae  modum 
fecerat  C24  saltare,  &c.  quse  in- 
strumenta  luxariae  sunt  C  25  quieti 
aut  iuxuriae  concedit  id  tempns  J  61» 
probra  J  44 

Laxnrioso;otiolaxorioso  esse  J  08 
sic,  luxuriosus  amor,  Ovid.  U.  do 
Remed.  ooltoji,  Qaintil.  8.  frumesBta» 
Cic.  de  Orat*  Isetitia,  Liv»  pabuia» 
PUn.  17|  4 


clT 


IKDKX  OAAIfllATlCtra 


Machinabuihir  pernideiii  tenatori- 
bo  t  C  1 8  macbinata  tkmt»  P  992,  S4 
Apa1«i«f  67, 5  :  ex  ca  salotem  operl 
maohinatam.  cnm  maclunato  ntrepita 
F  aiM,  9  indicinm  illnd  ab  Autronio 
macliinatnm  C  48  a|t^ribns  et  aliis 
macbinationibn»  locniiraportnnas  J  9S 

Madore  ne  mnnimenta  infinnaren- 
tnr  P  296, 12 

Ma^is  (potins)  C  1  Tine  corporis 
•nvirtute  animi  res  militaris  magis 
procederet  C  1  eo  magis  qdod,  &c. 
C4  magismagisqneindiesCS  magis 
qaam  ex  vero  C  8,  et  ssepe.  sed  ex 
aliis  rrbns  magis  qnam  qnod  cniqnam 
id  compertnm  foret  C 14  sin  solns  oon 
timet,  eo  magisrefert  mihi  atque  vobis 
timere  C  52  qno  minns  petebat,  eo 
magts  seqnebatnr  C  64  mc  majgis 
merito  qnamlgnaviajndlcinm  animi 
mutavisse  J  4  illnflria  magifqne  in 
aperto  f int  J  5  Persfe  Intra  Oceannm 
magif  J  18  GstHli  snb  sole  magis  J 
18  neqne  tcrrituf  ant  magif  qnam 
antea  demisso  animo  lidt  J  98  neqne 
ego  vos  nltnm  injnrias  bortor,  magis 
ttti  reqniem  copiatis  F  806,  6  hand 
pcenitet,  magis  reticuisse  pigeret  F 
S47.19 

Magistratibns  capiendls  F  276,  4 
a  priraa  adolesceutia  In  ore  vestro 
privatns,  et  in  magi?tratibus  egi  F 
123,  8  de  magistratibns  creandis  P 
864,  14  abdicatns  magistratu  C  47 
continuare  nitebantnr  J  S7  ubi  pri- 
muro  magistratum  ingressos  est  J  48 
patricium  Tribnnis  F  804,  8  popnlo 
non  creditore  gerere  F  844, 18  eisqne 
minores  magistratos  pneessent  C  80 
tenere,  ipsi  innoxii  norentes  C  89 
verum  ex  his  magistratns  et  imperia, 
postremo  omnis  cnra  remm  pubftica- 
*  rum  J  8  per  magistratus  administra- 
bat  oppida  Punica  P.  Rom.  J 19  Ro- 
mam  ad  magis  tratus  rogandos  proficl- 
scitur  J  29  seditiosi  vnlgum  exagitare 
J  78  lusignia  ab  Tnscls  pleraqne  C  61 

Magna  copia  rerom  aliud  aHt  iter 
astendnn t  C  8  quieta  movere  magna 
merces  videbatur  C80  cnmmagna 
maan  C  48  magna  mihi  copta  est 
memorandi  qui  reges,  drc.  C  61  ha- 
bere  ilium  magnam  copiam  societatis 
amicltifleqne  con^ungendtt  J  83  cum 
inagna  gloria  in  exercitn  fuerat 
C  60    VI  tendere  Q60    vis  anlmi  orat 


J  87  scietttia  nsffitiaf  J  08  atqn« 
insollta  re  percnlsi  J7S  fonsat^nm 
J96  gloria  triamphaveratJlM  tm- 

riria  illaConsolnm  et  Patmm  decreta' 
805,  8  omiies  magna  roediocriqne 
sapientia  F  840, 19  ralnedla  contra 
divttias  sUtno  F  855,  2  Ireqoentia 
eins  ordlnis  C  46  divltife  J  8  invi- 
diam  conflaverat  C  49  pecmriam 
amlferat  J  97  hostem  ferire,  &c.  eas 
divitias,  eam  nobilitatem  magnam  pn- 
tabant  C  7  opportnnitates  -  comm-' 
pere  C  48  estis  et  opnlentl  virtnte, 
ac  Dis  voleiitibns  J  14  et  J  79  at- 
qne  magnifica  ci vitas  C  51  nndtis  et 
magnls  tempestatibns  vos  cognovi 
fortes  fidooone  mihi  C  20  ex  magnis 
rapintf  nihll  rellqnl  fecerat  Inxnria 
atqne  Inbido  C  28  In  magnls  pericu- 
lis  C  85  paTva'  mann  cnm  magnis 
legionibns  hostinm  contendisse  C  58 
opibus  camm  J  70  et  F  841,  1  iaa- 
perioprseditlCSl^  magno  nsni  est 
memoria  rernm  gestsmm  J  4  hor- 
tamento  erant  J  98  certamen  hiter 
mortaJes  fnit  vine  corporis,  Scc.  C 1 
mare  J  18  nbi  mare  magmim  esse 
et  ssevire  veniis  ceeplt  J  78  Snave 
mari  magno  tnrbantibas  «<|noTa  ven- 
tis,  (pro,  tnmido,)  Lncret.  ii,  1.  Flomi- 
nibns  magnoqne  mari,  cnm  frangltnr 
»stu,Lib.vi.  licet  h«o  vox  non  aem- 
per  denotet  mare  ventis  agitatum,  nt 
Plantns,  plennm  nodamm,  sed  qnod 
Gneci  per  ixa  Kor  eflfemnt.  sic  enim 
vertlt  JLIvins  Andr.  apnd  Festora  et 
Emiins  apnd  Cic  t  de  Divin.  et  stc, 
apud  Virg.  JEneld.  volat  ille  pcr  aera 
magnnm,ad  Homeri  Aiipa/Mff«Rrqiiam 
proxime  accedit.  benefidis  et  mnni- 
ficentia  magnns  habebatnr  C  54 

Magnitndino:  pro  magnitndine  pa- 
ram  comperta  est  ea  res  C  29  pecn- 
nim  a  bono  honestoqne  in  prnTna 
abstmctns  est  J  89  pmxlmn  esse 
Isfram  F  888, 2  qno  bello  postmag- 
nitudinem  nomlnts  Romani  It^Ksa 
opesmaxime  attriverat  J5  qnibns 
quisque  rebus  magnitndinem  inveiiia- 
aent  P  846, 5 

Majora  et  magis  aspen  aggredi  J 
89  animnminadversls  F8&,9  ia 
mfjnBcelebramJ78  F  828,1  otlam 
incaftrisF841, 14 

Magnifica  spolia  bHU  C  20 
magnaatqoemagnificaCSl   < 
Ifltamm  civitatnm  qnas  tranc  i 
ficas  ac  nobiles  andis.  Ma.  vidcs. 
nec.  £p.  91«  dani  atqne  inagalfiai 


BT  oEmous. 


cv 


pnetufa,  Stc,  3  4  pro  te  et  ttlU  de- 
lentia  diclitare  J  84  magni6ci  in 
•appliciis  Deonim  C  9  impenum  P. 
Bom.  C  62  Jojrortham  magnificom  ex 
Anli  aecordia  j  95  i.  e.  jactaiitiaa  et 
oatentationif  plenos,  {te^m  noo  adeo 
per?ulgato)  Livius  i.  U.  C.  eaercita 
mtore  reducto  ipse  cum  factia  vir 
snagnificuff  tum  factorum  ostentator 
liaudminor.  Terent.  Eunnch.  ineptias 
ei  magnifica  verba.  in  otio  vel  magni- 
fice  vel  molliter  vivere  copia  erat  C 
17  Cicero  Offic.  i.  Haec  praacnpta 
«ervantem  licet  gravitery  magnifiee, 
aaaimosqtte  vivere,  (in  bonam  partem) 
ubiy  om.  Ms.  Codex  B.  Pob.  nbique 
▼ivere  atque  etiamy  et  alios  Cod.  pro 
tiim  habet,  ntsi  qnam^  plorimis. 

Magnifice  incedunt  J  Sl 

Mala  ambitio  detinoerat  ab  inoepto 
G  4  facinora  edocebat  C  16  et  F 
314, 18  et  F859,  22  scs  aliennm, 
mala  res,  spes  asperior  C  20  bomines 
«(nibnsmala  abonde  omnia  erant  C 
ai  mortalium  dissolvere  C  61  ex- 
empla  ex  bonis  initiis  orta  C  6 1  fama 
et  timor  animt  impediebat  J  36  Te- 
rent.  Phorm.  quod  habes  ita  iit  to- 
luistl  uxorem  sine  mala  fama,  cui 
mala  illa  parabantnr  J  40  ex  con- 
scicntia  digna  timere  J  62  studia 
partium  magis  quam  bona  aut  mala 
■na  moderata  J  7S  perpes4us  J  102 
intentaquasifulmenoptare  se  quisqne 
ne  attiDgat,  sed  prohibere  ne  conari 
aotdem  F  283, 6  mea  cum  bonis  tuis 
nrustra  misceri  «perem  F  312, 1 1  post 
malam  pugnam  ab  rege  defecerant  J 
<(G  (i.  e.  pngna  commissa,  non  diis 
non  viribns  Kqnis,)  pugna  mda  Lace- 
datmoniomm  in  lleoctris  Cic.  de 
Divin,  malamm  artinm  (factionuro) 
J  41  Ittbidines  ab  juventute  prohi- 
beaa  F  346,  10  morcs  stimulabant 
C  18  quam  prsBlium  maic  pugnatnm 
ab  snis  J  64  et  J  114  bonis  initiis 
malos  eventns  habnit  Cll  Tacit.  15, 
28  AnnaL  docere  manipulos  atque 
operire  reliquias  mala  pugnss  impe- 
ravit,  boni  mali  strenni  et  imbeJies  J 
67  strenuis  et  ignavis  F  367,^2 
malamm  artimn  iasolens  C  3  remm 
audacia,  fortitudo  voeatnr  C  62  mos 
l^artinm  popnlarium  et  Senatns  fac- 
tionom  et  deinde  omninm  malarom 
artium  J  41  sic  mala  aetas  Aulul.  44 
anibitio  mala  Horat  2  Serm.  Sat.  i, 
ir  gandla.  JEn.  vi,  66  artes  bonse 
C  10    Mala  ambitio  C  4    artibot  im- 


bttttis  C  13  morlbns  C  3 
imbnta  C  11  defesaus  J  14  fracli- 
bns  ipsa  OalHa  vix  agitat  F  298,  24 
boois  rebus  peeunia  creatur  F  364,  S 
vtrtute  non  malitia  eaisnm  J  22- 
pravoqoe  iogenio  C6  ancipitinnlo 
pennotas  C  29  ReipoblicBB  creverant 
C  61  bono  vinci  satins  est  quam  malo 
moreinjnriam  vincere  J42  exerci*- 
tnra  pndore  magis  qnam  malo  coerce- 
bat  J  100  qulbns  ab  malo  publico  • 
detineatnr  r  346,  1  atqne  infido 
animo  esse  F  363,  2  publieum  alebat' 
C  37  occolte  instruebatur  P  283, 9 
facer^F  362, 16  sopprbia  commone 
nobtlitatis  roalum  J  64  res  trepida 
raaliim  improvisuin  J  91  gratnito- 
potius  maitts  alqne  crndelis  erat  C  16 
a«  in  Rep.  ord.  nemo  omnium  est 
gratuito  malits  F3^6,6 

Malebant  bellnro  quam  pacem  C 17 
deaiqne  omniamalle  qnam  vicli  abire* 
J  79  nihil  eo  maloit  qnam  quod  tibi 
obes8CtF849^22 

Maledicta  alia  cnm  adderet  C  31 
maledictis  increpabat  omnes  bonoa> 
6  21  iacerarentj.86  avidQsF330v 
23 

'  Malefici  geaeris  plnrima  animalia 
J  17  cetera  malencia  tnm  perse* 
qoare  ubi  faota  sont  C  62  benefieii 
qnam  maleficii  immemorem  esse  J  31  > 

Maiitia  qnibus  dolos  atqoe  nialitia 
fldc  cariora  F  3Jf2, 20  prsBmiis  exer- 
cetnr  F  366, 4 

Malivolentia  et  invidia  dicta  pn* 
tantC3 

=  Mandandnm  ad  consolatnm  man- 
dandnm  M.  Tnllio  stndia  homtnnm* 
accendit  C  23  et  J  73 

Mandata  ad  hoc  mandata  verbis  dat 
C44  brevieonfeokJl2  legationen» 
et  mandata  conficere  Cie.  Plancio. 
23  Plaot.  CiHt.  nemoexlbit:  omnes 
intns  confioieat  negotioro.  Cflesar»' 
qose  qnidem  rea  ad  negotinm  confi- 
ofendum  maxime  fuit  opportnna,  si<; 
Bellnm  Oic«  Tacit.  cnrsnm,  ^JtOmy- 
exercitom,  facinns,  famam,  malum,' 
munns,  nnptlas,  &c.  exequitor  J  36 
efficit  J  68  patefacinnt  J 103  qni. 
bttscnm  mandata  Bocclii  cognoscit  J- 
104  Lepidi  animos  moveut,  qui  pla* 
cere  air,  sua  cniqne  reddi  F  283, 14<  • 

Maneat  expoisa  agris  plebes  F  879, 
1  fngere  an  manere  J  38 

Manibus :  in  maaibos  spes  magaa, 
dominatio  frnstra  fnissent  C  20  cra* 
entit  maoibtts,  immaiU  wraritia  J  31 « 


oi 


INDBX  OKAirMATlCVtt 


iwrpiigDarv)  J  Ii7  inaini  parv*  cimi 
MgiBU  legionibvs  contendisse  C  63 
^Hearam  ret  fidesqiie  in  «uuiibiia  sltae 
w«nt  J  7$  Mt  «qm  aMO  diseeMit* 
Mt  C  39  mann  prorotns  C  4t  et  J  7 
etJ44  LentnlnmConsalouumteneiM 
in  senntnm  perdnctt  C  46  exercitnt 
ip  mnon  C  61  nrbet»  Stc*  mann  o&- 
pemt  J  5  neqne  mihi  in  mnnn  fnit 
J  14  ittjnriat  tnat  miuin  ▼indicatn- 
tnm  J  SO  i.  e.  vi,  yide  BronlUMuium 
nd^Propcrt.  iii»  16  enm  predatorin 
J20  bottinm  didttcta  J  S5  invettm 
•Itnm  ett  Quiritet  J  91  non  %mmi 
neqne  vi  J  Sl  tormentisant-maon 
«mitia^cula  J  67  tignificare  ant  niti 
eorponbnt  J  60  timidot  intolentla 
itinerit  levare  mann  J  04  tantum- 
modo  neqne  contiiio  neqne  m.ano 
priorem  alinm  pati  J06  contniere 
mUitibnt  J  08  cnm  l>eUo  melioribnt 
manom  contererent  rudet  J  40  ma- 
nnttangnine  civili  alebnt  Cl4  ne. 
torpttcercnt  per  otinm  gratnito  ma- 
Int,  Sec,  C  16  per  mannt  liberti^ 
t^m  retinendam  J  tl  contnlatnm 
nobilitas  inter  se  per  manns  tra-. 
debat  J  64  ob  snot  tntandot  in  manut 
venturom  J  80  tcla  in  mannt  jaceret 
FS40,a4  rapacittimae  F  96S,  17  in 
agrit  mannom  mercede  ioopiam  tole- 
myerat  C  S7 

Mnaifesta  magif  ex  illo  habere 
Telle  J  3t3  «icoti  de  maoifeatit  rerum. 
«npltalinm  more  migornm  tnppliciiim 
tnmendnm  J  62  Plaiitnt  Trocnl.  i^  2,. 
20»  manifettam  mcndaciiy  mala,  te 
teneo.  Spirantem  ac  vitae  manifes- 
tam  advertere  pastoret  Tacit.  12  de-» 
licti,  Idem.  dentque  operam  uti  eot 
qnam  matinie  manifefttot  babeant  C 
41»  tanti  tcelerit  Jugnrtha  J  36 

Mantuetudine  atque  misericordin 
SPQR.  temperfuitse  C  34  ter,  cnm 
misericordia  i  nn^  itor 

Mapalia  edificia  Nnmidamm  tgres- 
tinm  J  18  circnn^ecta  civitati  F 
331, 23  en  oppidis  et  mapalibns  J  46 

Biam  seevnmy  importnosom  J  17. 
mngnnni  J  18  propiiis  mare  Africnm 
n^itnbmit  J  18  magnum  esse  et  sas- 
vim  ventis  cctpit  J  78  vorticosum  F 
331, 15  divitias  profnndant  in  extrop 
endo  mari  C  20  secondo  prima  Cymne 
est  J  10  (i.  e.  prozimo,  vid.  Orosinm 
iii,  2)  immensnm  aocto  et  vento  nli- 
teenti  FMO^Ohyemamari  piQhibebat 
F^fkt  3  vetceadi  cmun  tenra  mariqnib 


omniaeKqnimm  Cl3)dieidftFnM* 
Virg.  Cnm  placidun  ventU  tlniart 
mam,  qnod  ex  Theoerili  4»  tk  ym^dim 
expmstom.  Id  qnod  deferbait  atnoe 
dtcitor,  Horat.  ii.  4,  68  Hoe  nbi. 
confotiim  sectitinferlMnt  herbb  Coty-^ 
cioqoe  croco  tpartnm  stetit.  Coiinin. 
terntqne  patebant  C  10  conttrnda 
etse  C 13  maria  montisqne  poUieeri  C 
23  sic  Terettt.montes  anri  Phoma»  i* 
2Plaut  Mii.  42,73  montet  nmtti. 
Or.  BdkKffffa  iry^BwHf  xfnarUn  «irros:. 


terrm  et  BMna  simnl  omma  compmi» 

endasnnt  FM,  17  Iretnm  nottri.aan- 

ria  et  Oceani  J  7  adveno  «atn  mntm 

F  207, 1  maritimom  bellnm  C  30 

.  Materiet  omnintn  malornm  C  10 

Materoo  gcncm  impar  J 11  et  J  lOft 

Matttm.tnot  omnin  dit  j«vaBlib«t ; 

victoriot  praeda,  lant  J  86  malnrabat 

fngam  F  268,  14    tic  Virg.  caiian. 

faeinorit  matnnndi  C 16  matnrnndwn 

{>tttabam  F28V1  sic  Daret«ap.SO  de 
lis  aliqoem  mittendnm  esse,  (qno  id. 
sino  snspicione  fiat,  celeriusy  matar* 
andnroqne  eate)  animadveKtisin  Pri*-> 
miim  imtnm  vcrbn  nncit  inclnaa  i& 
textnm  addnco  ex  fide  CodicitSidnei- 
eftsis,  in  Africam  matnmntes  veninat 
J2a  iterpergereJ70  insidiatoonsnii 
C  32  CatiUnam  persequi  C  36  matnm 
facto  opos  C  1  biiqiie  matnre  oppid» 
habnere  J  18  mgis  niandnta  exse^ 
quiturJ36  perituramJS6  etinfm». 
sntis  matore  illum  com  fiUo  sno  coo» 
sulatum  petituram  J  64  id  adeo  ma- 
tnre  posse  evenim  si  foret  J  66  ai 
singiUalim,  aut  pro  magnitudine  p»^ 
mm  ditserere,  tempus  quam  ret  mn- 
turiut  deterat  J  42  perfo  qnn 
cmpitti  ut  qnam  matnmme  meritn 
invenias  F  284,6 

Maxima:  qnnriim  maximn  mmai 
docnmenta  h«c  habeo  C  0  necntai» 
tndo  et  plurinHim  audacie  C 17  tp^ 
maiis  moribus  C  37  fidnciam  pnat 
F  278, 6  in  spem  maximam  addncti 
C  40  in  fortuna  mimma  iicentia  ett 
C  61  longe  maxima  virtns.  fnit  J  ^ 
ope  niti  J  14  copin  faliendi  emt  J  61 
cnm  maxima  cora  nltom  im  iiyuriaa 
festinat  J  68  vis  ntrinm  effecta,  J  01 
torbamenta  Reip.  atqne  exitia  F 
270,4  nrbiamF316,8  quibns  vtctit 
tpolia  niaxima  sunt,  acerrima  in  noa 
nrma  Rom.  lubent  F  316,  11  vin 
multo  maxima  in  plebe  F  361,  21 
gloriam  ta  maximo  iaBperio  pntnign 
C  2  per  mojuiBaa  nmicitiaoLmaxisia 


•rr  «ftmout. 


cfU 


£■ 


•i  mt  lalluidi  «opia  J  61  patri«m 
auainiam  !■  term  P  350, 17  tni* 
micitiu  pro  R«p.  »ttscepi  F  tSt,  IS 
memoriam  nottri  qaam  mazime  lon- 
gam  efficere  C  1  quia  pruUentissU 
mnt  quisqne  negotiosns  maxlme  erat 
C  8  maximi  et  dari  estis  per  ceteraa 

rntes  P  274, 16  nominis  homines 
275,  S  pro  maximis  celebrantnr 
C  8  di vitiis  tioniinem  C  48  bonoribna 
vavs  C  40  terrori  esset  J7  qnam 
mmumo  nsoi  esse  popolo  Romaao 
J  14  qoantnm  cnm  maximo  beneficio 
▼estco  negotii  sasthieam  J  85  in 
maaimo  vestro  beneficio  cnm  vosqne 
me  lacerent  J  85  qnam  maximum 
•ilentinm  haberi  jnliet  J  09  Jovem 
maalmnm  obtestatns  nti  sceleris  at- 

300  perfidise  Bocchi  testis  adesset 
107  iraperinm  populo  Rom.  ea  tem« 
p«atale  nuilto  maxime  miserabile 
viaum  C  56  et  J  6  et  J  SS  qui  ubiqoe 
probro  atqne  petulantia  maxime 
irasstalmnt  C  S7  imroo  vero  maxime 
52  f  os  res  maxirae  tanta  neeotia 
•«stimiistet  C  5S  Catoni  studivm 
decoria  sed  maxime  severitatis  erat 
C54  dintias  in  bis  locis  esse,  si 
maxime  animns  ferat  frnmenti  egestas 
prohibet  C  58  ceternm  ex  omnibna 
roaxime  tutos  ease  J  14  et  15  duo 
maxime  impifros  J  93  ac  maxime 
occnite  J*  SA  totins  regni  maxime 
celebratum  J  47  alins  alio  quam 
maxime  diversl  J  50  in  loca  quam 
raaxime  occulta  J  56  locis  ex  copia 
maxime  idooeis  vineas  agere  J  76 
tarmatimet  qaammaxime  confertis 
eqais  J  loi 
Mederi  fratemae  iovidise  J  SO 
Media;  Resp.  qase  media  fuerat 
dilacerata  J  41  media  antem  plani- 
ties  deserta,  peooria  aqnae  J  48 
Mediaest  nobis  via  Viri?.  lSclog.0,50 
Ms.  tamea  Codex  Petrensis,  babet 
omnis,  per  media  ejus  castra  palam 
tramirejm  Apul.  M.  10,266  ex 
factione  media  Consul  F  SOl,  16  io 
medio  relinqoemns  eam  rem  C  10 
Ba*pe  in  medio  adesse  J  45  tractn 
parl,  sed  ex  eo  medio  qnasi  eollis  . 
«riebatnr  J  48  diei  F  280, 1  spatio 
relicto  mnltornm  mUliom  FSSS,  12 
is  mecfium  coasultare  F  S17, 2  pro, 
10  commone,  sic  Virgii.  Mn.  il,  67 
Canaulite  in  mediom,  et  rebos  soc- 
corrite  fessis :  et  Oeorg.  In  medinm 
qnvrebant.  flMdins  -ex  tribas  qnod 
•pod  Nw&das  honori  dacitac  J 11 


Medioerem:  qaiJo|arthttMimo» 
d&ocrem  anhnnm  pollicitando  aecea> 
debant  J  8  etiam  viros  spe  prssdm 
transversosagitJ6  mediocri  eastello 
satis  munitns  J  02  omnes  magna  me- 
diocrique  sapientia  F  S40, 10  deior 
angeret  F  S50, 10 

Meliores  beilo  J IS  et  J  40  fortaiw 
meliores  scqnitnr  F  285,  12  oo» 
neque  meliua  neque  amplius  aliao  ia 
natora  J  2  ea  res  forte  qaam  eon- 
silio  melias  gesta  J  02  meliosqoe 
habent,  mercede  deiinqnere  qaam 
gratis  recte  lacere  P  SOl,  S 

Membrum  nullum  fiagitio  vacat  P 
S55,24 

Memorabant:  id  faetom  alii  per 
ambitionem  consuUs  memorabant  J- 
86  cnjns  codditor  Hercules  menMH 
rabator  J  80  falsa  quae  de  inferia 
memeraotnr  C  52  memorare  pofsem 
qnlbaa  in  locis  C  7  memorata  apa4 
ioferos  supplicia  F  S2S,  8  qoas  sopro 
memoravi  C  4  de  qoo  paalo  ante 
memoravi  C  26  Tactt.  Ub.  ii.  eiyao 
de  potentia  memorabo:  ita  sese 
habere  tametsi  omnes  aeqat  atqne 
iniqui  memorent  F  S55,  12  magnn 
roihi  copia  est  memorandi  P.  C.  qol 
regesy  &c.  C51  memorata  incredi- 
bile  C  6,  &c.  memores  nomiais  Ro* 
niani  J  60  memoria  digna  C  4  tle 
Valer.  v,  1,  2  sed  Ms.  dignum  ho- 
nore  meroorise  novissime  memoria 
nosira  CSS  si  uUa  apod  ^oa  me« 
moria  avi  mei  J  24  nostri  longam- 
efficere  C 1  ant  pneclafam  relinqnere 
majores  J  85  illiqoe  ad  aeatram  ose- 
moriam  J  114  solns  omniom  post 
memoriam  hominnm  F  275, 16 

Mens  aliena  (i.  e.  aversa  a  Reip. 
booo)  CS7  looge  mihl  aUa  mens 
est,  sententia,  C  52  una  mena  omniba» 
Oeorg.  iv,  i.  e.  voinntas,  et  noetram 
nonc  aceipe  meotem  Cic.  pro  Marm* 
na  at  vestne  mentes  atque  seotentia»- 
cnm  P.  R.  volnntate  consentiant,  qom 
mens  snppetit  eloqni  non  dubitabo. 
F  S51, 17  qae  mente  agitavi  C  20 
mutata  C  48  paulom  imniinnta  J  65 
alienata  feraris  amens  atqae  fiiribaa» 
dns  F  S50, 8  ita  cooscientia  mentem 
excitam  vastabat  C  15  in  tam  dl* 
versis  pax  esse  J  Sl  ubi  formido  illa 
mentibtts  decessit  J  41 

Menstraa :  ad  mensCraasolvendaF 
Si7, 18 

Mercede  manaam  inopiam  tolem* 
Terat  G  S7    qqoratt  aeno  dioraar. 


CTiii 


INDBX  GRAMMATICUS 


m^rcede  vitam  mntaverit  F*  S$81, 0 
ptftb»  magna  mercede  parat  J  3i  ac- 
cepta  J  85  mercede  delinqncrc  qaam 
^tis  recte  facere  F  301,  4  nerviti- 
um  »mim  mercedem  dant  F  275,  5 
Iff  faclntis  memorabile  in  primlA  ex- 
istimo  C  4  sedes  occnpavere,  mer- 
<Adem  Bcetermn  F276,  14  merce- 
aarins  patronus  F  S6S,  16  illis  quieta 
movere  magna  merces  videbatnr  C91 
Bietys  :  mercespacis.  quo  redimitor 
2, 18  in  spe  victoriae  C  41  magnse 
cmraBFS46,19 

Meridie :  ameridie  oriensflmnen  J 
48 

Merita  ob  cams  est  nobis  J  9  perge 
qua  coepisti  ut  quam  matnrrime  me- 
rka  invenias  F984,  6  illis  merito 
acctdet  qnicquid  evenerit  C  61  magis 
stio  merito  qnam  fortnnae  beneficte 
magnnm.  Valer.  8,  15,  1  Ms.  vero, 
omnibus  virtntis  maneribus,  -bonores 
non  ex  merito  sed  quasi  debitos  a 
▼obis  repetit  J  86  opttme  merito 
exercitn  F  207, 16  meritos  in  prae« 
lUs  more  militisB  dooat  J  54  Taoitna. 
Annal.  i^  c»  0  Nontianti  Centurioni, 
nt,  mos  militiae  factum  esse  qnod  im- 
perasset.  Ovid.  i,  Amor.  Eleg.'  16 
Praemia  miKtise  pnlvemlenta  seqni. 
ftedus  et  amicitla  dabuntnr  cum  me- 
iHerit  J 104 

Metiri  pericnla  suo  qnisqne  metu 
CSl 

*  Metn  percolsis  C*  6  imperium 
agitabant  Dene6ciis  magis  quam  metn 
C  9  duplex  est,  inqnit  Qutntil.  vi,  S 
qnem  patimnr  et  quem  facimus.  sine 
metn  aetatem  -  agere,  ceteros  jodiciis 
terrere  C  S9  metn  terrere  C  61  sin> 
iR-tantooroninm  metu  sotus  non  timet 
C  62  sln  metn  cesserimus  C  58  ira 
et  metn  anxius  J 11  iinprovibo  J  67, 97 
qoam  metu  deseroit  J  70  neque  be- 
neficio  iseqne  metu  coercitnm  J  91 
iosolito  impedita  foga  J  99  quo  meta 
Italia  omnis  contremnerat  J 114  post- 
ooam  ijemoto  metu  Punico  F  273, 11 
X  87  81  pejor  metn  vestro  fnerit 
(qnem  vobis  incusserit  Syllar)  F  274,19 
angiturenim  ac  laceratnr  animi  cupi- 
dlne  et  noxamm  metu  F  283, 1  cnm 
iBtelliget  se  metn  magis  qnam  a^qno 
et  bono snsteotatum  F284,  IS  semper 
in  periculo  ant  metn  agites  F  342, 7 
liaqne  metu,  ne  per  tantam  gratiam 
aolns  rernm  potiretur,  contra-eum 
nisi  F  358, 4  metoendnm  se  e  con- 
temto  effecit  F  280,  IS  metvens  magis 


qnam  metnendos  J  20  qoos 
eadem  cupere,  eadem  odisse, 
metnere  in  nnnm  coegit  J  31  pericn- 
lum  ex  illia  metuit  C  52  raetom  o 
scelere  sno  ad  ignaviam  vestram  traos- 
tnlere  J  31  hostilem  efficiebant  J  105 
tn  bonis  artibns  civitatem  retioebot 
J  41  Inbidinem  adversum  nos,  metom 
pro  nobis  suasisse  J  108  illi  metom 
detraM  F  280, 17  aut  metns  ant  in- 
joria  te  subegit  deeeraere  C  61  ne 
reliquos  popnlares  metns  invaderet 
parendi  sibi  J  35  atqne  mceroi'  civi* 
tatem  invasere  JS9  ant  imperato- 
rnm  snperbia  metns  ceperit  J  86  ez* 
dtabat  id  bellnm  metns  Pompeii 
victorUF274,6 

Miles  gregarins  J  46  vel  milite  me 
vel  imperatore  ntimini  C  20  scribere 
J  43, 84, 86  cinam  laborare  majorom 
disciplina  coegisset  J  44  milites  pro 
tempore  panca  bortatns  J  49  in  mom 
condncit  J  51  palantes  J  66  polal 
fogatiqoe  primo  coogresso  J  74  novi 
J^r  et  F  208, 7  praedari  sinere  J  91 
modesto  imperio  habiti  J  92  pro 
opere  consistere  J  92  benigne  ap- 
pellare  J  96  ciamorem  toUm  J  99 
secordiosirenon  aptisarmls  etlaxiore 
agmine  F  S09,  3  nisi  fretfnentibos 
exercitiia  praeparavisset  ad  pnelia 
F  327, 16  ex  Vegetio  I,  9  obi  Ms. 
Sallustios  memorat,  omisso  boc,  et 
pro,  sese,  se,  percolsoa  F  338,  11 
mano  consulere  milltibns  J  98  pro- 
dentibos  belli  F  315,  17  paulolom 
reooietis  F  332, 19  strenoi  militis 
et-Doni  imperatoris  offieia  simol  exe» 

anebatnr  C  6P  feroces  anlmos  mol^ 
verat-  <311  pro  nnmero  militoni 
cohortes  complet  C'66  laasitndinem 
et  sitim  militom  tentaturosJ  60  dif-* 
fidens  virtoti  militom  J  52  nrilitare 
facinns  J  49  qni  per  militaro  bomen 
provincias  occopavere  F  301,  5  viam 
F  329, 17  raore  militari  vigiUae  de- 
doeebantnr  J  44  tela  C  61  signn 
J  49  item  alia  militaria  facere  J  80 
praecepto  Oraecortmi  J  86  dona  J  86 
equu  C  7  armis  instracta  C  66  res» 
procederet  vine  oorporis,  6rc.  Q  1 
nomo  C45  et  69  praedararei  militarii ' 
facinora  fecerat  J  6  gloriae  appetens 
-J  7  quibns  letas  militaris  est  J  86 
Ericii  F  309, 19  aninms  militaria 
senecto  corpore  F  Sll,  8  Rep.  opa« 
lentior  erit  F  352, 14 

Militia  atqne  iaopia  orgebatnr  po- 
polai  J  41  cogoitof  aocire  J  84  plebi 


-nr  GR1TICU6 


tU 


niUtift  Tolefltt  piiUUIar  J  84  indnstA 
ibt  inaeqaalifl  F  547, 8  tnstminenta, 
■ailna.  equof,  &c.  J  4S  tantaqae 
peritfa  locoram  et  mtlitise  erat  J  46 
magna  scientia  J  C3  more  meritos 
donat  J  64  neqae  id  (fuga)  flagitiam 
milititt  dncitnr  J  64  netas  patiens 
'J  «d  et  ddmi.  Valer.  iv,  4, 11  in- 
digentia  domi  publice  iropensafanera. 
Mm.  proy  domu  domestica.  et  sic  Asc. 
at  in  Uaniel.  et  2.  Pigh.  indigentik 
doinesttcaB  impensa  fanera.  domi  pe* 
ricula,  militise  adversa  foere  F  322,22 
et  C  5)  6cc,  inter  labores  militiae 
'F340,  9  perlaborem  tisa  miliiiain 
discebat  U-7  et  tribotom  toleraret 
Ti  273,  6  doctus  teilitiom  F  287, 13 
detrectantibas  F  337,  27 

Minse  graves  Senati  verbis  nantia- 
bantur  J  25  niinari  interdum  ferro 
ni— foret  C23  Quum  vehementius 
/remerent,  ac  ferro  qaoque  minaren- 
'tat.  'Lamprid.  in  Severo  64.  militibus 
^ostris  Jugorthfe  servitium  minari  J 
94  nti  glaaio  Cfesari  mtnitarentur 
<2  49  postremo  omnia  quae  eorrapto 
anlmo  iobel>at  mioitari  F.34i,  11 

Minimam  offensae.  gratia  par  ac  si 
prtpe  adessemus  J  102  in  minore 
negotiolegemobservare  C51  detri- 
mento  illos  vinci,  qnam  suos  vincere 
J  64     Atheniensium  res  gestas  ali- 

2aanto  minorcs  quam  fama  feruntur 
'  8  magistratus  C  30  omnes  cru- 
ciatus  minores  quam  facinora  illorum 
esse  C  61     suam  fidem  inter^onit 

3uam  iile  non  minorisquam  publicam 
ucebat  J  32.  bono  ad  optimam 
qnemqne  C  2  si  causa  peccandi  in 
pnesensminus  suppetebat  C  16  con- 
'turbari  lRemp.  quam  miaus  valere 
ipsi,  mUebant  C  37  ne^ue  saperbia 
obstabat  qno  mious  instttuta  proba 
imitarentur  C51  Hanc  ego  causam 
qoo  minus  consiliomnovum  capiamus, 
io  primis  magnam  pnto  C  61  qaam 
Oaetoli  miuos  bellicosi  J  18  soluta 
atqne  in  multitndine  dispejsa  minas 
poterat  J  41  ubi  videt  eos  minas 
Instare  J  51  pauci  in  pluribus  minus 
friistrati  J  68  homines  maximi  no- 
niinis  noi^  minusoptimis  majonim  ex- 
etnplis  F  275, 3 

Ministeria  prohibebant  implicitae 
iraies  F  311, 10 

Mirabilem:  in^  te  prstcr  c^teras 
artem  unam  egregie  niirabilem  com- 
peri,  semper  tibi  majorem  in  adversis 
■^ntfpnm  F  840, 1  amare|  potare^  vasa 


coelata mfrarlC  11 '  secvndfle-rea mi- 
re  sunt  vitiis  obtentoi  F  278, 14 
.  Miscendo:  nea  te  optimum  cnm 
pessimo  omnium  Jug.  miscendo  com* 
maculares  J  102  '  fortuna  saevire  ac 
miscere  omnia  C  10  mala  mea  cum 
bonis  tuis  F  312, 14  funditus  F  352, 
18  per  coanubia  Otetulos  secom  J  18 
ac  mutari  omnia  C  2  Cic.  pro  Roscii^» 
ita  ruelKHtria  tenebris  orania^e  mis- 
•C6bant«  Loeutio  a  Graecis  nat^ 
Aristoph.  in  Eqoit.  t^i'  fitfih"  Kvieftffff. 
et  Eupolis  de  Pericle :  *ll(rrp«r^, 
ii^vTo^  flrwf Ki^Ka  d^y '£\A^a :  hilgur 
ciens  tonitruqne,  miscet  Qrapciam. 
'Phaedr.  i,  2  Procax  libertas  civita^ 
tem  miscuit.  et,  -de  temporibus  anni 
Boet  Met.  6  Nec  quas  ipse  co^rcott 
Misceri  patitur  vices 

Miserabile  multo  maxime  visum  est 
imperium  P.  R.  ea  tempestate  C  86 
et  peneimprudentia  admissnm,  faci- 
nus  miserabile  J  53  cultn  qoam  maai- 
me  mtserabili  •  J  33  miserabilis  reas. 
Floroi  iii,  29  Donec  terrigenae,  fact^ 
nus  miserabile  1  fratres  Inter  se  stric- 
tas  conseniere  manns  Ovid.  EpUt* 
aii.  qaotiesque  subitmiserabile  b^- 
lumEp.xtii.  miserabtle  corpus.  Idem 
21  pro,  macie  et  aegritodine  coufee- 
tum.  et  Virg.  Eclog.  v.  6.  £venti«i 
tamen  belli  rotnos  miserabilem  dimi- 
cationem  fecit^  Livius  1.  U.  C.  Facies 
totius  negolii  (praelit)  fceda  atqu.e 
miserabilis  J  61  turpiter  et  miser«- 
biiiter  perituri  Vaier.2, 6,  11  ubi 
Ms.  in  acie  gandio  exultabant»  et  sic 
Ascensiana.  pro  qoo  Virgcutitar 
miseralNle,  lEn,  xii,  338  vitam  misec- 
am  atque  inlionestam  C  20  qiiid  re- 
liqui  pneter  miseram  animam  C  20 
miserando  casum  snum  J  23  anxiam 
ac  miserantem  fortunas  snas  J  62 
composite  alque  magnifice  casoni 
Reip.  mi&eratisunt  C51  pleros<^Uie 
-tecundae  res  in  miserationem  ex  ira 
vertunt  F  275l,  16  orare  uti  soi 
misereretur  C  40  divitiae  optandae 
aliis,  iis  oneri  misericque  faere  C  U) 
ne  ista  vobis  mansuetndo  io  miseriam 
vertet  C  62  eo  ntiseriamm  venturtvi 
eram  J  14  in  has  miserias  projectus 
J  14  deserta  propfer  Capseofeium 
miserias  J  92  per  roiserias  et  incerta 
htimani  generis  orare  F  280,  19  0|c 
miserits  atque  periculis  requievit  .O^ 
coopertam  J  14 

Misericordia:  Eamisericordiaat(|ae 
mansaetudine  SPQK.  sen^per  fuisae 


4^ 


IMDBX  ORAVMAttCUS 


«t»  Ae.  C  S4  ini  ant  nbericordfft 
Inpiiiii.  Biale  coMttlnerini  C  01.  i» 
iiiiMriain  vertet  C  S9  nut  mifteficor- 
-dia  in  pemidem  easura  eaMt  J  il  ne 
^rfm  qnam  mlsericordiam  ejns  experiri 
•maDet  J  S2  profngit  intactnt:  id 
«miMrieordiaDe  bospilis,  an  pnctione, 
an  •caai]  eYeoerit,  parnni  comperimns 
J67 

Mlaft  legatot  qtteatmn  de  injnriis 
<J  M  teia  eminns  missa  remittere 
J  68  missis  remiasisqiie  nunciis  J  8t 
missionem  rogat  J  64  missitare 
topplicantes  legatos  J  86  missitafi 
oodicilU.  Plin.  Tom.  v,  7  sttb^ngnm 
missmmm  J  88  cinoniam  jndicia 
primsB  classis  mittenda  pntem  F  866, 
16  (qnid  de  illis  statuendnm)  impen- 
Mtts  mittere  legatos  J  47  tmdaui  mit- 
tere  picem  et  snlphnre  mistam  J  57 
certatim  J67    prw  se  inermos  sin- 

Klos  J  04  nnnciatum  mittit  ad  8^1* 
n  J  t08  oratum  J  24  bac  In  spe 
raisit  iiberos  soos  iu  beiimn,  hme 
f  rsemia  pro  valnerlbns,  fcMus  scri- 
oendo,  mittendoqne  legatos  F  297, 16 

Mistam  tsedam  pice  et  solphnre  J  67 
-pro,  compositam.  ntitur  etiam  »ine 
prsp.ex*  Cicero.  de.Univers.  Amor 
volnptato  et  molestia  mistuA»  sed 
iBrins 

Mobiles  et  flnx«  (res)  qnte  sempet 
in  adversa  mntant  J  164  regise  vo- 
Imitates  nt  vebemoiitea  sic  mobiles 
J  118  ingenio  J  46  tanta  mobiiitate 
Nnmidae  sese  gerunt  J  66 

Moderabitnr  qois,  autqois  illifinem 
atatnet  C  61  snmmam  potestatem 
moderandi  F  840, 86  linguam  J  82 
Hngnm  moderandnm  est  mihi.  Plant. 
CnrcnU  animo  et  orationi  Cic.  £p.  ad 
O.  et  6  Verrin.  moderaU  J  78  nihil 
pensl  iieqne  moderati  haberi  C  12 
moderator  gentitim  F  276, 10  tanta 
temperantia  inter  ambltionem  sfleviti- 
amqne  moderatom  J  46  fortnna 
-  ciOns  Inbido  gentibus  moderatnr  C  61 
«t  por  anpeibiam  F  867, 0  in  boc  or> 
dine  ita  moderator  qnasi  unus,  &c. 
F  861,  11  cnpidine  victorise  hand 
aatis  animus  moderatns  fuit  J  42 

Modeste  placideqne  inter  se  Remp. 
tractabant  J  41  neqne  illis  modestia 
neqne  modns  contentionis  erat  C  88 
avaritia  sine  modestiaque  invadere 
J  41  et  C  11  et  F  861,4  siue  im- 
perio  et  modestia  habitns  J  44  neqne 
modesti»  snse  parrere  C  14  Catoni 
•tadinmmode8tiae,docoria|dce.  C84 


eot  mores  eammie  nodestiam  Viii  cdg^ 
novi  C  61     Tacfti  extat  plane  g^ 


minns  locus  Iv.  Hist.'  Kon 
Vespasiannm:  ea  ^rincipls  aetaaea 
fiioderaiio.  Ne  qnis  modestiam  uh 
conKcientiam  dnceret  J86  pns  se- 
cordia  assttment  F  844,  8  ftaamak 
modestiamqne  meam  post  toamdi||ii^ 
tatemhabereF848,18  modeatimM 


parendo  J  7  sermone  nti  vel  i 
vel  molli  vel  procaci  C  26  com  mo- 
desto  pndore  certabat  C54  miBtea 
modesto  imperio  babiti  J82  aeqiio 
et  modesto  Jnra  agitatmn  F  278,  t 
modestos  ad  dominationem  P202,29 
Modi :  cujttsqne  modi  C  80  ad  e* 
6ylla  pro  se  breviter  et  modlco  J  Ili 
animus  belli  ingenfi  doaai  modicM  J  fA 
qnibits  asseqoeretnr  moAs  onicqinami 
pensi  liabntt  C  6  eo  profasfns  omnl* 
bns  modls  somtni  deditnsC  18  mnhia 
modis  mala  faclnora  edocebat  C  !• 
et  C  20, 26,  drc.  dlvtsa  boe  modo  di. 
cebantnr  C48  sritis  qnoqoe  modo 
neqniverim  C  68  atqne  ea  modo  io 
animo  habere  qnibns  Hlempsaf  |ier 
dolnm  caperetnr  (hoc  niinm  cogitc- 
bat^  J  If  pronns  lotentna^  omni 
mooo  f>lebie  anirnnm  accendebat  J  80 
impensins  modo  legatos  snpplicetmit- 
tere  J  47  modo  eminns  sanciabantnr 
J  60  modo  adversnm  hostea  Inter- 
dnm,  &r.  J  74  cnm  modo  taedlo  re- 
Turo  adversamm  omnia  bello  potlora 
dnceret,  interdnm  secnm  ipae  repnta- 
ret,  dcc  J  62  neqne  facto  allo  nei^no 
dicto  abstinere  qned  modo  ambltio- 
snm  foret  J  64  honorem  qnod  eomm 
modo  foret  qnos  P.  R.  reges  appella» 
visset  J  66  bidonm  modo  ez  perfidia 
Intati  J  60  qnae  postquam  gloriosa 
modo  neqne  bclli  patrandl  cognovit 
(gloriosa  tantoin  neqne  valereM  bet- 
Inm  fioiendum)  J  88  panhilnm  modo 

Srona  niti  modo  ac  statim  coociderc 
108    nexuit  catenae  modo  F267, 12 
et  pacis  Aiodo  effosas  F  881, 20    ne* 

2ue  modnm  neqne  modestiam  haber% 
\  11  domos  in  nrbium  modnm  ex- 
aedifiratas  C 12  neqae  hnnri»  hm- 
dum  fecerat  C  24  nefandnm'  in  mo- 
dum  F  888, 1  « 

Mcenia  postqnam  in  nna  conTenere 
C  6  intra  moenia  in  ainu  nrbis  C  61 
vallo  atqne  fossa  moenia  circnmdat  5 
"28  defendantj66  cnneta  exereitv 
circnmvenit  J  67  semimta,  domiu 
intect»  F  881 , 8  Inaeqnentes  mcml- 
bos  profaibttit  J  21    moenibQs  recipi 


BT  l»Ittl€UB« 


«<i 


ftnttosjj» 

MflBstos  pauliRper  J  T8 
Biolettisflinib  TerMs  iMctAbeie  F 

MoUes  aaimi  et  setate  flvzi  C  14 
ietas  loxv  mollior,  Claodiaii.  de  B. 
Oet.  Ts.  160.  sed,  de  ctate  adnlu. 
nbi  Ms.  ad  167.  totieiisqve  solvtis. 
0?id.  Epist.  1.  £st  tibi  sitqiie  precor 
natas  om  moUlbQs  amiis.  Horat.  Ep. 
ii»  S.  MolUbes  in  poeris  ant  in  pnellis 
^rere.  piaaa  ae  mollis  Italia  F  SM, 
-^l  an  eo  sensn  qno  clivns  mollis, 
Virg.  £cIog.  ix,  8.  Tel  polins  qno 
Floms,  Qno  fere  tractu  Itaiia  mol- 
lissima  est  Ui,  IS.  pro  temperata: 
Nihil  mollins  coelo,  mhil  nberins  solo 
iy  16.  Ccelom  ipsum  mHins  moUina- 
qne  soUto,  Idem  iv,  19.  magaifice 
vel  molliter  Vivere  C  17  nimis  mol* 
liter  »gritndinem  pati  J  89  iosrtia 
et  moUitia  animi  cunctamini  C  69 
moUitia  decratornm  vobis  dignitatem 
iUi  metnm  delrahi  P  986, 16  secor- 
4ianM|Qe  viri  accnsare  J  70  cum  tnte 
per  moUitiem  agas  J  86 

Monebat  nt  res  atqne  tempns  C  60 
ratns  id  qnod  res  monebat  J  47  mag- 
na  latitia  nobls  cnm  te  talem  ▼imm 
D  i  moonere  ntt  aliqnando  pacem  qnam 
bellnm  maUes  J  169  per  regni  ndem 
inoneo  obt«storqne  J  10  qnod  ego 
▼os  moneo  qnttsoque  nt  animadver- 
4atisF908^17etF666,  11  moaere 
^ii,  alii  hortari  J  66  mirari  ejns  con- 
aUium  et  qnasi  per  amicitiam  mooere 
J  64  sed  ego  tos  qno  panca  mone- 
rem  advocavi  C  68  qno  faeittnsqne 
coostitnas,  pands  qnss  me  animui 
XBonet,  accipe  F  640, 94  samat  ali« 
qnem  ex  popnlo  monitoiem  officii  J 

MoDs  saxens  iater  ceteram  plaai- 
eiem  immeasnm  editns  J  09  insedit 
F  978,  8  sabverBOsC  16  mptl  P 
626, 16  montibns  cosBqnaadb  C  90 
parasperosC67  ia  prsprapti  aioatis 
eztremo  J  97  radicem  eaicessit  F 
699,95  maria  mooteiqne  poUiceri 
C96 

Monumenta  hostiUa  J  16 

Mora:  deditionis  indncim  agita- 
iNHitnr  J  98  sitivoram  tempns  co- 
■litiorum  mora  imminoerat  J  44  mo- 
raoti  in  olMidio  frnmentnm  defnlt  F 
616,9  momriiterJ70  Interdnbi- 
tatiooem  etmoraa  Seoati  J  90  agih 
»J61 


Moffbi  4flit6  vii  vti  i 
qoe  elvlom  «mnoi  iwaierat*  C  66 
gmvn  F  666,  19  conliHMns  J  66 
amrbo  absnmtii  J  6  poit  panlo 
morbo  interitnrm  vits  parceret  J 166 
ii  mof  bo  jam  aOt  fato  hnic  Imperio 
ieeui  accidat  F606,  9  ob  morbeh 
animo  pamm  valido  J  66  morbnt 
hand  Hepe  quenqnam  snperat  J  17  ' 
More  imrontato  annna  imperia  fe- 
eere  C  6  id  adco  more  sno  ^delMtiir 
facere  C  67  viroram  pngnautes  C  56 
regio  jnsta  magnifice  fecerant  J  11 
regum  J  65  de  vita  atqne  tergo  re- 
gio  more  consnlem  F976,  4  80<^ 
met  ipsi  mom  prfecipites  eant  f  %\ 
bono  vtnel  iatiui  qnam  malo  mom  ia- 
Jnriam  vincere  J  49  mora  aiintim 
doaat  J  64  alibi,  miUtari.  aeqoe  id 
4empni  ex  aUoram  more  qnletl  aat 
Inxnri»  concedit  J  61  hnmanl  cti- 
pido  ignara  viiendi  J  06  non  acie 
neqne  nllo  more  praplii  aed  caterva- 
tim  J  07  mora  pecoram  vos  siagnUs 
habendoi  frneiiaosqne  pr»betis*  F 
661 , 6  moee  hosttnm  per  trinmphnv 
doaera  F  616,  16  eoiiestris  prselU 
enmtis  tergis  atqne  raUitis  F  690, 5 
Ynlgi,  mora  magis  qnam  jndicio  s^ 
onti  F  641,  6  qnaU  qnisqoe  eohfta 
mora  aut  modestia  sese  gesserit  F 
646»  16  Orascifle  moram  Imitatl  C  61 
nbi  natnram  Scipionis  et  morem  hoe- 
tinm  cognovit  J  7  qnoaiam  is  incea- 
sit  mos  ntF644,  4  secnti  morem 
imperatoris  J  69  nltra  mortalinm 
morem  cnrabant  F  904,  4  omlttea- 
dom  morem  hnac  qnem  agltis  im0- 
grm  liagnse  anlmi  i«navi  F  804,  7 
per  hnnc  morem  extingnent  omiiia  F 
616,  19  coatra  aiorem  fidoda  aa- 
geri  aostris  c«rpit  F  668,  8  morai 
corrapti  C  5  domi  miUtisqae  boai 
mores  colebantur  C  0  et  F  666, 16 
-ioopia  atqoe  mali  mores  stimnia- 
bant  C  18  eos  mores  eamqne  mo- 
destiam  viri  cogaovl  C  51  ita  se 
morea  habeot  C  69  qoaBtiim  morei 
mei  non  iUoram  fiaf^tia  poicehant 
reapondi  J  85  majoram  torrentii 
modo  prs&cipitati  F  976, 90  prolapsl 
morei,  A.  Victon  cnm  ab  reHqnoram 
malii  moribns  dissentirem  C  6  post- 
qnam  res  eornm  civibns  moribnsagrls 
ancta  i)  6  moribns  ant  fortnna  novla 
rebui  idoneoi^redebat  C  60  boaisaa 
aa  malis  mortbas  vivamns  C  69  dl- 
versi  fba^e  C  66  andacia  natnra 
•Bt  moriboi  iaest  C  58    aeqaettort* 


<aM 


IKDBIC  CAiJIMATlGUS 


4Mtaeqo»lirgei«Mbwter>JlB  tibl 
yiiqqepro  moryMn  eoMalaiit.  ■lit 
nferB  J  M«  <pro<  InfBnio)  iociiitiB 
<J8ft  cormptii  F  944,  8  Balif  Im- 
baUFS6S,8 

Mort  propior  eit,  cnjas  vtatl  F 
SJMy  19  «lorte,  imiiioderatm^ortita- 
4lial»  potmn  dedit  G  M  gfoviorem 
▼item  exifant  J  14  eiiot  morte  eUoB' 
^canie  condemnabes  F  S62, 39  «- 
ramnarom  reqalem  C61  severe  vin- 
dicandtm  censebat  mort»  J  15 
ttortis  meto  maUbant  J  S8 

Morlales:  tatermoptales  magnnm 
«ertamen  fait  ^ine  oorporis  C  1  nos- 
tri  oMJores  veligiostssimi  mortales  C 
•IS  qnse  piiaui  morlalea  patant  C  M 
Itaiici  generis  mnlti  mertales  J  47 
oCnltissimi  F  967,  94  eo  magnitadi- 
m§  procederent,  obi  pro  mortelibos, 
glona  SBtemi  fierent  J  l  saopte  in- 
•cenio  alimenta  morUlibus  gignere  (de 
uisala  qiiadam)  F  991,  4  moUosqne 
ea  cansa  adrersos  babeo  C  69  sicnti 
pleraqoe  mortaliom  babentur,  invidia 
-exopolentiaorU  C4i  altra  mortap 
Uam  morem  corabant  F  994, 6 

Motas,  pro,  tamolta:  nam,  pro 
Oracehano  tomulta  apod  V.  Max.  j, 
1, 1.  Ms«  babet  motn.  obi  «tiam  xn, 
▼iros,  pro  X.  (licet  aliter  sentiatPig- 
bioi,)  et,  pra  Bello  Cirtli,  Idem  i,  8, 
•9.  sedare  et  animos  mollire  J  99  em- 
delis  animas  eadem  illa  morebat  C  91 
an  Lepidi  mandaU  aiilmos  movent 
F  989, 19  senata  probri  gratlo  mo» 
▼erant  C  99  qoleU  morere  Mlis-ma^- 
•aa-merees  C91  jocom  Bsovere  C  96 
Horst.  £p«  i,  Id.  Ssepe  jocumvestri 
movere  tomnltas.  sic,  rtsom  movere 
Qointil.  vi, -2.  et  Cir.  Horat.  alii. 
canct»  gentes  conglobatse  movere 
aut  contondere  qaeunt  boc  imperium 
F  949,  96  servtle  bellnm  C  90  vis 
•vestra  qno  moveri  posiit  J  24  mo- 
▼ere  qaam  seacscere  omnia  malebat 
«J  96  .  civltas  et  dissensio  civilis,  &o. 
«J  41  «omposita  F  944,  10  a  vero 
*  272, 9 

Mox :  veriti  ne  mox  (panlo  post) 
victos  J  79  et  parare  qnn  mox  tisni 
formt  J  01  nbi  pertimaere  subla- 
•tom  ia  cervtcet  saas,  mox  demto  me- 
■ta  lacerant  F  907,  9  neqoe  mox 
4ngenoi  corporis  bonestias  qnam  pM> 
•veslra  salate  finem  vttse  fecerit'F 
994,19 

Mnliebra  secns  F  904,  1  ingenio 
extrcmam  necessiUtem  oxpecUt  'F 


««,91  patiClS  Oirt.vi.6.  N«a 
votis  neqae  wppiiciie  araliebrtirai 
aaxilia  deomm  paiantin'  C  69  Li|:ns 
malier  F  901,  96  moUeris  anctifae  J 
1?    vide  DoMitnm  ad  Pfaorm.  ii,  1. 

Molta  adversa  mibi  fiMre  C  9  aKd- 
ta  nefaoda  atnpre  fcoemt  C  16  ag^ 
tanti  nibil  prooedit  CS7  molu  priot 
-^saluUsiM  PompUnam  obtestatm 
C46  mibi  malulogenti  molu  a«* 
dientl  C  69  com  animo  soo  volvo 
bat  J  0  malU  tamen  omtiooe  coo- 
somU  J  95  molUm  magBaaMiiie  co- 
ram  baboi  in  Tempoblican  cognoo- 
cenda-F  948,  10  ob  ingenii  ranlu 
bona  cmms  J  106  cam  mnlta  opera 
drcamdaU  F-987, 18  hoams  biavit 
motta,  vasta  et  prolonda  F  918,  10 
cnra  sanimo  imporio  ineat  P  924, 29 
maltm  bonseqne  artes  J.  28  molti 
cnm  spe  bona  adolescentea  F  961, 2 
qnia  mnltis  et  magais  tempesUtibas 
vos  cognovi  fortea  fidoaqiie  C  20 
nnam  ex  tam  multis  ormtionem  per- 
ocribere  J  90  mnllo  amxime  nrisera- 
bile  visanvimperinm  popoKRoBmmC 
96  et  J  6  labore  mQltai^camia  taa- 
tam  darttudinem  brevi  pervenemt  J 
•7  com  aom  ar|entoqoe  mnlto  J  19 
molto  optima  -reip*  J  86  haiid  maUo 
secus  qnam  ferro  nooeri  potent  F 
997, 99  qose  cnm  mnltos  dies  noctes- 
qoe  agiUret  J  09  ioorUlea«»  oaam 
«dversos  babeo  C  58  inaltiiB  soia 
«onailiis  enm  -ofioere  C.  87  moltom 
reip.  add iderant  J  48  «ddidit^eomm 
«nimis  J  76  dle'  procesaemt  J  51 
secum  ipae.mniU  agiUvisse  dieitnr 
<dia  mnlliimqae)>  J  119  -fetigatiJ 
04  ejns  molUs  poeritim  coltos  ernt 
J  75  tom  vero  moltas  atqoe  ferox 
insUro  J  84  io  eperibos  In  .ogmlne, 
ad  vigilias  mnltns  adesse  J  96  Floi;. 
iv, -.9,  60.  prorsna  moltm  facetic 
mnUnsc^oe  lepos  inerat  C25 

Moititudine^  cam  nuigna^maltiU- 
dine  arma  cepisse  C80  ndistraliitBr 
animos  J  80  ntroqae  collc  nsoltito» 
dlne  circomdato  effosi  conaedemJ 
^  paocitas  snp^arot  C  69  plebit 
vis  solnta  atqne  in  maltitudiBe  di»- 
persa,  mftios  potent  J  41  eemm 
mdltitadinem  in  anom  co^t  J  80 
•qooniam  neqne  tngealem  nwltitDdi- 
nem  haberot  J  1 07  cetenr.  diem  stfr> 
tnit  C  96  .  domi  miDaendae  gmtta  J 
10  dnces  mnltitadiaum  C  50  ce» 
tera  C49  ram  moltitado  hoatiom 
ne  circomvcniro  qveaty  probiheiita»> 


BT  CRIT1GU9. 


tndit 


ICMtiae  C  58  toffttonim  J  Sl  cetera 
oluUitndii  volgi  F  »41, 6 

Moaditias  ronlieribiit,  viris  Inbo- 
rem  convenire  J  86  non  Gneca  fa- 
cnadia  neqne  nrbanii  monditiis  lese 
ezercnit  J  63 

'  Mnnere  ditiam  dorotnomm  hoe  ire 
licet  atque  illnc  F  308, 1  muneribns 
axpleant  amicos  J  13  et  J  20 

MtMta  ejctrema  seqni  F  290,  14 
▼cstra  penaantnr  lege  fmmenftaria  F 
398,1 

Mnnificentia  animi  J  7  ob  mnm6- 
ceotiam  in  sese  amieam  rati  J  103 
.  Mnnimenta  regni  babere  in  vestra 
amicitia  J  14  csedem  in  vos  fecisse 
pro  mnnimento  habent  J  31  receptui 
ac  post  rounimento  foret  J  60  cas- 
froram  impeditns  J  68  castris  levi 
moDimento  positis  J  31  neqne  mnni- 
incntttm  nltum,  qno  cedentes  tende- 
#ent  J  61  alios  super  valhim  ia  mu- 
nimentislocaf^  J 106  snpplicio hos- 
tinm  partes  muniri  F  360,  18  qno- 
imtn  anctoritete  qna  deliqmsset,  mu- 
Bita  ibre  sperabat  J  30  temere  J  64 
vrbem  vigiiits  mnnitam  C  39  adver- 
mm  liostcs  J  80  per  hDstiam  amni- 
tfones  mare  J  23  eo  se  mnnitiores 
putantquo  ^340,7  castris  munitlB 
J  82  agmtne  incedere  J  46  im* 
pngnandus  agger,  nt  sl  mnrom  snc- 
x:ederent,  gravibns  snperac  ictibns 
bonflictarentnr,  Tacit.  ii.  enro  ron- 
ikiuBt  nndiaua  parietes  C  66  audaeia 
pro  muro  mabetnr  C  68  agitare  pro 
mnro  dies  noctesqne  J  04  mnros 
^iiccesseraut  F  309,  17  ascendcre  C 
7  snffoderci  scalis  aggredl  J  67 
fsetere  J  94  Ovid.  summnm  petit 
SMTduiis  arcem  ii.  Metam.  beilaro  pe- 
tita  ferro.  et  nrbem  bello  Virg.  iii. 
ALn, 

Mnssantes  vos  et  retractantes  ver- 
bis  F  280, 13-  Liv.  43.  Id  decrettam  de^ 
Mm  iegatoram  clam  mnssantes  carpe^ 
'  bant.  de,  vi  vocis  vide  Servinm  ad, 
mnsaantqne  oras  et  limina  circum  O. 
|v.  mussantibus  vobis  drcnmventns  F 
302,4  Claudian.  tacita^orroidine  mns- 
mnt  ii.  Entrop.  vs.  133.  ubi  Ms.  nnnc 
a«lMa  SxcuMsm  prbcerum  mentes 
turbataqne  mnssant  ConOilia,  Stat, 
^inmb.  iii»  93.  ubi  Ms.  prO)  abetnlerat, 
alisciderat  plenum.  Cnncti  se  seire 
Iktentnr  Quid  fertona  ferat  popnli 
s4kl  dicere  mnssant,  ^neid.  ii,  346. 
Podex  PetreniiS)  petat  popnU 
-  Mntabant :  mfhi  ingemnm  F  39>,  i 


neqne  materla  lii  «grfei  aeqne  th  Hli« 
panis  emendi  ant  mntandl  copia  erat! 
j  18  mutlirc  xet  inter  se  institueraQ^ 
J  18  pro,  permntare.  Virg.  Ecleg« 
Necnaulica  pinns  Mutablt  merces^. 
Colnm.  lib.  x.  dnm  viridis  «tas  pnl* 
ehritndinem  corporis  conservat,  aere 
mutandi  snnt  et  7, 1 .  Horat.  il.  Serm. 
Sat.  7.  Uvam  fiirtiifa  mntat  strigili» 
eaqae  mntare  enm  mercatoribns  adl- 
vectitio  J  44  emictaqtte  praracntl 
ignavia  matatis  F  307, 14  fellcltatem 
cnm  calamitate  Boeth,  iii.  Pros.  6. 
et  stc  Msk  B.  Pub.  floxae  et  mobiles 
(res  hnmansB)  semper  in  advetsa  mn« 
tant  J  104  nomina  remm  ad  igna- 
viam  mntantes  otinm  pro  servitf  o  ap« 
peiletii  F  303,  12  locnm  J  44  si 
miic  imperio  fortnna  mutaretnr  J  17 
ac  nrisceri  omnia  C  9  odlo  snamm 
remm  mntari  omnia  student  C  37 
beHnm  me  gerere  jusslstis,  &c,  repu- 
tate  cnm  animis  vestris  num*  id  mn- 
tare  melias  sit,  si  quem,  &c.  J  86 
mente  nmteta  C  48  nt  tanta  repente 
m^tatio  non  sine  Deo  videretiir  7 
328.  20  omnes  rernm  mntationea 
ceeaem  fiigam  portendant  J  3  qno- 
rain  nemo  non  dioma  mercede  vitam 
miitaterit  F  281, 0  « jndicium  animi 
mei  J  4  fidem  J  60  fall^re.  nt  Te* 
rent.  Phorm.  Neqneo  etorare  ut 
maneat  et  enm  ilh>  ut  mntet  fidem 
tridumn  hoc 


Nacti  snmmam  potestatem  C  38 
Nn  tna  fama  concidet  F  346,  2 
Nam   postqnam  C  38     nam  pro- 

feeiO'  C  61    namqne  avarltia,  &c.  C 

10 
Narraodi  initinm  fticiam  C  4 
Nascenti  tibi  cnm  anima  tradidtmns 

F  359, 18    nati  imperio  J  31 
Nationes  ah|uc  nrbes  snbigere  C  2 

ferse  ei  popnli  ingentes  vi  snbacti  C 

Kl    cxternis  F  342, 12      ^ 
Navi  fbcerant  imperata  J  77    Ci- 

cfero  pro  L.  Manil.  homines  navi  et 

indnstrii 
Natnm :  qQodcnmqoenatnm  fherat 

(de  framento)  in  loca  munita  contn- 

lerant  J  90    natns  nobtli  genere*  C  6 

haod  obsnnro  loco  C  23    eo  naths 

sum  nt  Jugurthar  scelernm  ostentui 

essem  J25 
Natnra  fhiitit  prona  C  |    alH  aUnd 


Pelitk,  d  For.  CUu. 


Ind.  SaL 


ckW 


INDEX  GEAMIfATlCOS 


it«rMteiHlltC9  manltM  «rbet  C  7 
haoiiBiqQe  ftpnd  nos  noo  leffibQt  mnsU 
qnain  natura  valebat  C  9  natura 
gens  beUicoM  C  4a  ferax  C  4S 
qnanta  ci^oique  natura  aut  moribns 
inett  animo  aodacU  C  68  falso  qne* 
ritar  de  natnra  tna  genni  bnina- 
nnm  J  1  qno  neqne  meiius  nM|iie 
nmpKna  aUnd  in  natnra  mortalinm 
(ingnninmacil.)  J  %  mortalium  avida 
Imperii  J  6  finem  vittt  ftcit  J  10 
de  natura  et  habitu  Scaumt  J  S8 
▼aatui  (moni)  ab  natnra  et  hnmano 
cnltn  J  48  loei  J  49  pari  finns 
Africm  J  78  ad  hoc  natnra  serpen- 
tinm  Ipsa  pemiciosa»siti  mngis  ^nam 
alia  re  accenditnr  J  89  ancta  in  al*. 
titudinem,  oao  cimcta  gignentinm 
natnra  fert  j  98  considerate  quam 
cottYersa  rernm  natnra  sit  F  S8i,  8 
nntnr»  concessit  J  16  anima  ces- 
rit  F  S60»  8  vita  et  mors  jura  na- 
tur«  Bont  F 198, 18  profectus  qni- 
dam  Ligns  ad  requisita  natnr»  F 199^ 
18  contra  Daturara  corpns  voluptati 
anima  oneri  fait  C  9  Scipionis  et 
morem  hostium  cognovit  J  7  Ipsam 
ceteris  imperitantem,  Industrin  vic»> 
rat  J  70  benefacere  jam  en  consae- 
tudine  in  naturam  vertit  J  86  nnam 
et  commnnero  omninm  exiatimo  J  86 

Navcs  codicari»  F  817, 19  i^avip 
btts  in  eos  locos  venisse  J  78  incer* 
tis  onere  turrium  F  881,  96  escen- 
dere  J  96  quasl  magntB  naris  snper- 
vacna  oneraFS66,4  ferramentis  na» 
vinm  icti  F  999, 96.  navigia  actnaria 
F  996,  4  laniaU  F  818, 14  ad  insu- 
lamiiavigio  prosecuta  est  F  998, 1 

Naumigiis  militum  optimos  cnm 
navibns  amisi  F  816,  4  necat  fiisti  F 
899,  18  in  carcere  necati  J  81 
vivnm  aut  necatum  J  61    ferro  J  49 

Ke  ista  vobis  mansuetuda  in  misc- 
riam  C  69 

Necessaria:  rem  familiarem  ad 
necessaria  deesse  C  99  sua  postii- 
lius  honorem  docerent  J  73  ex  ne- 
cessarjis  facta  snnt  adversa  J  14 
I,  e.  ex  omni  copia  necessariorum 
qninqnedelegitj  108  penoriaremm 
necessariamm  J  83  extremain  neces- 
•itatem  F  976. 91  nen  cogatis  neces- 
sitatibps  privitim  mihi  consulere  F 
998^19  reromcoactiisJ48  necessi- 
tas  pro  necessitndioe  Cic.  pro  Sylla. 
si  nostram  in  accusatione  sua  neces- 
sitatem  famiiiaritatemque  violasset. 
falsus  itac^ne  Charis.  p.  76.  neve  no- 
liis  necessitndinem  imponatis  C  88 


Si- 


impendelmobla  eadem  C  58 
cessit^te.  Scmpnm.. 
nnh  deoerlare  nisia 
&c  pm,  nsrpssitate>  Varro 
asae  pnhneiitarinm  sedeaSf  qno 
tum  aurigatur  non  neceaaitJido. 
seann,  necesritndlne  caianaitatis 
ductnm.  ad  necesrits  " 
dictum  J  19  shnnl 
aoerbam  neoesritndinem  pariter  te 
errantem  et  illum  perseqni  J  lOt 
famiiiarem  et  omnibns  neoeositndini- 
bns  ciflcnmventnm  C  91  ea  aeoessiB> 
tndio  (aifinitaa)  apnd  Nwnidaa  levi» 
ducitur  J  80  ^  qnos  affinitas  aat  alia 
necesMtndo  traxit  F  841,  8 

Neetere  ex  viminibns  vaaa.agrcstia 
F  817,  97 

Neeubi(i.  e.  ne  alicubi)  cnvere  ta» 
men  necnbi  hosti  opportnnns  fiemt  J 
66  Liv.  necnbi  hosti  «qno  ioco  se 
commitleret  Varro  R.  R.  i,  45  si 
crunt  imbres  secnti  vidfcndum  necnbl 
aqua  cnnsistat 

Nefanda  stnpm  fecerst  com  C  16 
facinom  fecissent  C  61  neqne  sane- 
tam  ant  nefaodnm  quicqnam  fnit  ir» 
barbaromm  F  838,  6  hunc  locnm 
respexit  Tacit.  Hist.  iil,  88.  dlvers« 
cnpidines^  et  aliud  cnlqne  fas.  nec 
quidquam  illicitnm 

Negare  de  nlh>  negotio  andebat  J 
84    ne^tare  J  111 

Nechgas :  bonns  tantammodo  seg- 
nior  fit  nbi  negligas  at  malna  impro- 
bior  J  81  senati  decmtn  J  40  opn- 
lentianegligentiamtolerabatrcsp.  C 
69    DeosClO 

Nt^ia:  qoae  res  maximc  tanta. 
negotia  sustiuuisset  C  68  siiam  qai*- 
qoe  culpam  actores  ad  negotia  tran»- 
temnt  J  1  inter  hsee  negotiA  J  47 
qnae  negotia  (prsebitio  fmmeDti)  J  54 
ubi  piimum  patnisset  per  iK^tia 
publica  J  64  in  haa  re^ioaea  per 
if  pitanomm  negotia  venimiia  J  79* 
adsimulanda  negotia  altitndo  ingenii 
incredibilis  J  06  hal>eat  sna  qnibos 
ab  malo  pnblico  detiaeatnr  F  W6, 21 
fadle  ^s  ad  tantum  uenotiaB  ink- 
pelU  posse  C  44    ralns  id  qaod  oe- 


poscebat  J 
fecit  J  99 


_  6€i     participem 

negotii  fecit  J  99  negotiis  et  peri- 
culo  compertnm  C  9  per  hominea 
talis  negotii  artifi<;es  J  85  facies  to» 
tins  negotii  varia,  dcc.  J  51  siran- 
labat  negotio  aliqoo  intjentua  C  9 
sese  negotii  gratia  propcrare  J  74 
quantnm  cum  maiUmo  beneficio  ven- 
tm  negotii  fostiiMam  )  85    pleri«ina 


Bt   CRITICUS. 


txr 


Omuo  ex  negotiis  privatis  obi^oxii  C 
48  oegotili  amiconun  intentos  C  64 
ex  alib  negotiis  qn«  ingenio  exer- 
centor  J  4  bonnni  pab.  nt  in  pleris- 
qne  negotiis  solet  privata  gratia  de- 
victnm  J  25  ab  neicotiis  nunqnam 
▼okiptas  remorata  J  95  commnnibus 
conraleretnr  J  106  admonendani  te 
de  negotiis  nrbanis  F  849, 11  l>onis 
nee;otiis  impedita  F  362,  15  ^  ne- 
^otiis  amicomm  implicati  F  S58,  5 
in  atroci  ncgotio  C  29  minore  et  ma- 
jore  |C  51  vehementer  negotio  per- 
notns  J  6  infecto  J  68  ne  qna  ex 
eo  negotio  seditio  oriretnr  J  72  de 
nllo  ncgotio  negare  audebat  J  84 
ei  Bfgotiovproxironm  diem  constitait 
J  95  aspero  J  98  negotiomm  cn- 
rator  fidos  J  71  negotium  dat  uti  C 
40  negotiatores  Utic»  J  04,  &c. 
freqnentiam  J  47  in  Oallia  ncgo- 
tiatas  erat  C  40  si  qnem  ez  ulo 
globo  nobilitatis  ad  hoc,  ant  alind 
tale  negotiom  mittatis  J  85  Plantns 
Pers.  i,  1,  21.  negotinm  ferrenm.  de 
servo  q.  alibi  luteum  n.  Negotiosns 
prudentissimns  c^nisque  J  8  Flantus 
jMercat.  Qnia  emm  negotiosi  eramns 
Dostris  negotiis 

.  Nemo  omoium  J  54  et  F  S55,  5 
et  Cicero,  nemo  tam  egregiis  factis 
erat  J  03  bomis  nemo  volet  F  321, 
17    sic,  Livins 

Neqne:  non  famem  antsitim,  ne- 
qne  frigus  neqne  lassilndinem  C  13 
qnod  cognoverat  neqne  tamen  C  10 
et  C  67  et  C  Gi  qnater  in  nna  pC- 
riodo  C  23  neqne  odisse  sed  minime 
irasci  decet  C  61  agit  atque  habet 
concta  neqne  ip^e  habetnr  J  2  pro- 
faibere  injnrinm  neque  pati  cojnsquam 
regnura  per  scelus  cresceret  J  14 
petere,  neqne  simnl  amicitiam  ves- 
tram  et  regnnm  menm  sperare  J  24 
qnod  neqne  insidtae  procedebant  et 
iiitelligebat  nrbem  mnnitam  C  82 
Qose  postqnam  agitare  ccepit  neqne 
ifi  ainicis  satis  prssidii  est  J  35  ne- 
qne  ego  Quirites  bortor  J  31  e^J 
46  et  59  sed  neqne  more  militari  J 
48  postqoam  haec  dixit  nrqne  ani- 
SMus  Marii  flectitnr  J'04  ubi  neqae 
-a^ros  vastari  et  eos  qui  primi  ade- 
rnot  vidcnt,  &c.  J  09  nbi  neqne 
eplstolam  reperit  et  rem  rognovit  J 
71  et  J  74  nti  neqne  vos  rapiamioi 
et  illi  frastra  sint  J  87  eodem  modo 
nec  apnd  Plin.  P.  cap.  70.  qnnpost- 

qnam  gloriosa  modo  neque  beln  pa- 
trmM  cognovit  J  88    neqiie  vero  C 


4    Qnintil.  ii,  17,  ter  in  eadem  seiH ' 
tentia  J  99    neqne  qnenqnam  a  mul- 
tis  metnendum  eswe,  quin  ad  enm  ex 
mnltis  formido  recidat  P  342,  4 

Neqneuntes  plerique  sostinere  cor- 
pora  F  308,  10  neqniens  prohibere 
F  338,7  eo  se  mnnitiores  qno  illl 
qnibns  imperitant  ncqoiores  nnOr- 
miores)  fuere  F  340, 9  qnir<|nid  sine 
sanguine  civiuni  nicisci  neqnitnr  jnre  . 
factnm  sit  J  31 

Nequicqnam  opportooa  res  ced* 
disset  C  20  liortere*  qnem  neque 
gloria  ncf^ne  pericnla  excitant  C  58 

Neu  quis  de  his  ad  Senatum  referat 
neve  cum  populo  aj^at  C  61  et  F  330, 

22  ne  tam  prava  inciperet  neu  ge» 
reret,  &c.  J  04 

Ni  ea  res  longius  ab  incepto  tra- 
lieret  C  7  matnrasset  C  18  ni  sibl 
obnoxia  foret  C  23  timebat  iram  nt 
paraisset  J  25  neqne  resistere  qni* 
vissent  (v.  enitor)  ni  facerent,  &c.  J 
69 

Nihil  relioni  victis  fecere  C  II 
Senatns  nihil  sane  intentns  (non> 
Plaut.  Mil.  Nam  postqnam  esternnt 
porta  nihil  eessarant  illico  — — 
Obscnrari  atqne  ampiexari  interse. 
nihil  vi  opns  est  J  31  auxilii  esset  C 
40  snspicantes  C  44  si  ad  impe- 
trandum  nihil  caus«  habefem  J  14 
pensi  neqoe  sancti  habere  J  41  lan* 
guidi  neqne  remissi  patiebatur  J  63 
cnpienti  nihil  satis  feslinatur  J  54 
intactum  neqne  quietnm  pati  J  06 
prorsns  ab  ntrisque  nibil  reliqunm 
neri  J  79  nihtl  profuenint  doctori- 
bns  ad  virtutem  J  85  niliil  re mittere 
sed  acrins  instare  J  98  rarius  habeo 
apud  animnm  qieum- J  110  nihil  eo 
malnit  qnam  qnod  tibi  obesset  F  349, 

23  qni  vero  nihil  poterat  (nempe  in 
re  de  qna  verba  finnt,  pecunia)  ia 
erat  caiumnife  proximns  F  303,  2 
nihilo.  qnanqnam  gravia  tameti  con- 
soetudine  jam  pro  nihilo  hatM^ntnr  J 
31  malnm  facinus  pro  nihiio  haberi 
F  359, 10 

Nlmias:  ob  nimias  opes  Mithridatia 
F  324, 4  onere  F  288, 7  nimis  alta 
C  5  mediocria  malle  qnam  nimU 
(Senec.  Ep.)  nbi  Ms.  pro  vitaliaqne, 
ntiliaqne.  Molliter  apgritndinem  pati 
J  82  Inxnrio^e  nimisque  liberaliter 
habnerat  C  11  bona  Voliintate  in 
vtctos  F  342,  11  nimins  fiducia  F 
201,  23  nimins  aninii  et  impotens  P' 
311, 14 

Nisl;  qnae  alsi  his  qnividere  iie> 


CILVi 


INDBl^   GRAMMATICU« 


inuu  credibilia  tiiiit  C  IS  cqm  oon- 
liclero  quae  coiiditio  vita  futora  sity 
luti  BOMDet  ipso»  vinclicoinus  in  liber- 
tatem  C  20  agani,  nisi  forte  me  ani- 
mo8  failit  C  20  qoan  aomo  bonot 
aisi  cum  anima  amittit  C  SS  mo- 
dettni  ad  alia  oronia  nisi  ad  domina* 
tionem  F  202,  22  nisi  forte  F  M, 
14  pace  frui  liceret  ntsi  hostes  op- 
portnni  et  scelestissimi  F  tl2,  8  pa- 
ruDi  coniperimns  nisi  qnia  Aiit  J  67 
al»  negotiis  auiMinam  voluptas  remo- 
rata  nisi  qood  de  niore  potnit  hones- 
tins  consnli  J  06  faciendum  nisi  in- 
dicaret  C  48  boc  nisi  provideris  ne 
acddat  C62  ignoscite  nisi  iterum 
jam  p4tri«  lielium  fecit  C  52  pleroa- 
qu^  senectiis  dissolvit  nisi  qui  ferro 
interiere  J  20  jumenta  sarcinis  le- 
vart  jubet  nisi  fromento  dierum  de- 
cem  J  76  pinra  scribere  dehortator 
fortona  mea,  &c.  Nisi  tamen  iiitel- 
ligo.  (In  princip.)  J  24  (i.  e.  sed, 
more  Orvcoruoi)  nt  saepe  Cato  de  R. 
R.  et  Terent  Aodr.  Nescio  nisi  Deos 
foisse  iratos  mifai  scio.  £t  Eunucb. 
Neqiieo  satis  mirari  neque  conjtcere, 
ntsi  quicquid  est,  procul  binc  libet 
prios  ^md  sit,  scisdtari.  Cic.  ad  At- 
tic.  Niei  tamen  id  erit  raibt  gratissi- 
BHim.  Nisi  forte.  (in  princip.)  J  Sl 
(bis  in  eadem  sententia)  J  Sl  qnid 
respoDsuros  creditis,  nisi  sese  volusse 
J85 

Nisoi :  qote  dobia  nisoi  videbantor 
J  04  saxis  eminentibus  nisus  J  OS 
uti  per  saxa  facilius  foret  J  M  ab 
adolescentia  ila  se  enisnni  J  22  snm- 
ma  ope  ne  tale  decretiiin  fieret  J  26 
simiil  eniterer  domi  militiaeqne  quam 
maximo  usui  es>  o  P.  R.  J  14  eoiti- 
nyini  J  10  obi  virlns  enitescere  pos- 
set  C  54  singnlos  ex  Senatu  am- 
biendo  nitebantur  ne  gravins  in  etim 
cODfulieretnr  J  13  gratia,  voce^  sua 
ouafi  pre  glorla  J  i8  ad  le  inva- 
chndom  niteotitms.  Valer.  iii,  2.  sic 
Ase.  ei  Ms.  HaclL.  maiey  invadentibtis 
niteiidnm.  Frontin.  i,  11.  p.  180. 
Mss.  2.  ut  decttmani  niterentur,  aliter 
edd.  Boi>t.  iy.  Pr.  ii.  manibos 
lutens.  £a  radice  nitentibns  iv,  P. 
S^  ania  viribus  virtus.  ibiJ.  Pr.  7. 
fmstra  aiiteoi  mii,  neqne  alind  se 
fatigando  oisi  oditim  qo^rere,  ex- 
CreoMe  deowntiae  J  S  raaaime  ope  J 
17  aon  prius  oniisU  contra  vernm 
«iUi  J  S4  eo  iotentior  ad  victoriani 
Bitij56    «oerriiiieJOO    coiporiiMia 


hoc  et  tUnc  qoasi  vkalMtti^t  J  60  abi 
modo  ac  statim  eoacidere  J  101  ilic 
vera  via  nititnr  C  11  Cirtara  im^ 
pere  J  26  ad  pecnoiam  nititor  qoa 
coi^e  iubet  F  S64, 2  ad  impetia  ct 
hoaores  per  iatiocinia  potioa  qaam 
bonis  artibnsj  4 

Nobiies  domi  C  17  inertimiaii  F 
S66,  2  Imnines  F  S68, 7  nobili  ge- 
nere  natns  C  5  Cic.  1.  de  Divin. 
Nobiii  ioco  natus,  et  genere.  Verrin. 
7.  reges  (nomen  iroperii  id  priraam 
fnit)  C  2  virgine  C  16  maliere  C 
24  adolescens  C  18  Sylla  gcatis 
patrici»  nobiiis  fnit  J  06  factiaqac 
fortibns  F  S61,  20  Oc.  4.  Verrio. 
facinos  noluie.  et  factaai.  Silitu: 
Nomeiique  baad  nsiniis  qaara  Ro- 
manom  nobile  bello  sentietis.  liviaa 
1.  B.  Maced.  qase  teaipestatea  faaiiu- 
num  nobilium  F  S52,  17  pleraaae 
Bobilitas  invidia  sestaaliat  C  22  fao- 
tioae  magis  pollebat  J  41  nosia  at<r 
qne  eo  peroulsa  J  42  ex  virtate  no- 
biiitas  c<epit  J  86  qnia  milii  nova 
nobilitas  est  J  86  qooiam  ex  nobi^ 
litate  roaxima  pars  erat  C  4S  fnsa  J 
66  hostem  ferire  magoaro  aobiii- 
tatem  putabant  C  7  viadictam  ao- 
biiitatis  in  plebem  eaercoerat  J  16 
si  qnem  ex  iiio  glolio  iiobiliutis  J  86 
factiooem  distiirbavit  F  S49, 16 

Nocentissimi  iidcmqoesuperbisairai 
JSI 

Nocte  intempesta  C  27  B4>ctem 
pro  se  rati  J  08  noctera  agitare  joltet 
apnd  aqoam  J  06  per  noctem  ior 
ctdit  ia  rennncBlo  F  296,  2  nollam 
qniescere  sine  scorto  F  S46,  19 
noctesqoe  festinare  C  27  plennnqae 
noctis  J  08    noctu  J  12 

Nomen:  reges  (nam  in  terris  id 
noraeo  imperii  primom  fait)  diversi, 
pars,  Ste.  C  2  Nomina  propria  qnta 
specialia  nniaa  enim  tamea  lege  tan- 
tnm  persooam  signiiicaot :  Isid.  i,  6. 
sic  Mss.  B.  Pub,  Tria.  et  Perab. 
Irap.  If  i^timnm  oomen  imperii  reginm 
habebant  C6  utill  tabori  raeo  ao- 
mell  inertic  imponaat  J4  familira 
ia  Hispania  reno  valum  est  J  10  •orans 
corrnpere  paidiatim  J  18  per  oocioa 
et  noraen  Latinnm  J  42  ab  aoctis  et 
Boraioe  lalino  J  S9  pro  tota  geaie, 
Joatio.  69  6,  4.  ex  re  inditBm  J  78 
sicat  ia  staioa  praeter  nomea  ailiil 
est  additamenii  F  S56,  S  ia  gCBtara 
nomenqne  imperaiitiain  concesaere  J 
18    aoiaeaqiie  Danabiiim  Inbet  F 


BT  GRIT1GU8. 


C3LVU 


WHff  8  qutt  indidit  sceleri  suo  F  378, 
10  rerum  ad  ifniAiriain  mntantes 
otiam  pro  servitio  appeUetis  F  SOS, 
12  nDumquemqne  noroinans  appel- 
lat,  liortatur,  rogat  C  69  u4i  per 
indicem  Caesar  falso  norainai«*tar  C 
49  honeste  nominari  F  S55,  ^  li- 
teras  sibi  nomine  Catiiinae  redditas 
C  S4  boc  nomine  (ea  caasa)  C  S5 
plebis  nomine  dominationes  afiecta-  ^ 
bant  F  27S,  15  decemite  digna  no-  ' 
mine,  &c.  P  285,  9  Neronem  et 
DruHom  privignos  imperatoriis  no- 
ininibus  auxit.  Tacit.  An.  i,  S.  urbem 
ampUssimo  nonune  F  S59,  27  Ro- 
raano  infestissimam  gentem  C  52 
memores  nominis  Romani  J  58  ini- 
perinm  satis  quspsitum  nomini  ma- 
joram  F  279,  8  vs  alienum  meis  no- 
niimbns  ex  possessionibus  solvere 
possem  '  C  S5  honestiH  nominibus 
Reinp.  agitavere  C  38  sanctitas  regii 
Dominis  F  330,  7 

'Non  fiiit  consilinm  secordia  bonnm 
otinm  conterere  C  4  non  Consalibus 
modo  sed  C  18  non  qno  conscins 
essct  sed  C  34  non,  quin  possem  C 
S6  non  ita  est.  (in  princip.)  C  54 
ad  indtgnos  et  non  idoneos  C  51  in- 
ter,  non  (verbnm  cnm  qno  in  con- 
stnictione  jnngitnr  tria  aliqnando  ad 
minimnm  vcrba  inserit  anctor)  C  58 
J  94  J  33  et  J  54  eos  non  panlum 
arrexerat  oratione  J  84  cnm  mille 
non  amplius  eqnitibus  J  106  ter  in 
«adem  sententia  F  350,  6  F  356,  32 
in  J  ant  C  non  invenitnr 

Nostra  omnis  vis  C  1  stadiaqne 
omnla  nostra  J  2     memoria  C  51 

rT  nostra  corpora  bellum  conficere 
315, 18 

Nova  dhrunnt,  alia  sedificant  C  20 
vetera  nova  C  37  foedera  accipere 
J  14  in  deditione  officia  intenderant 
J  75  munimenta  F  290,  12  sstas, 
•adnlta,  pneceps  F  335, 18  res  J  66 
tabulas  poliiceri  C  21  res  veteribas 
acqnirit  F  344,  11  faomines  J  4 
roifites  J  87  e ivibns  F  352, 10  no- 
▼ilate  sceleris  et  pericnli  meraorabile 
facinng  C  4  Virg.  iii.  Ecl.  18.  PoUio 
et  ipse  facit  nova  carmina,  i.  e.  ad- 
miranda.  Cic.  ii,  de  Lege  Agmr.  88. 
Res  nova  et  admirabilis.  mira  novi- 
tas.  Ovid.  Met.  15, 82.  perculsus  rei 
novitate.  Cic.  de  Divin.  194.  con- 
temnont  novitatem  me^m  J  88  no- 
'vandis  dnbiis  rebns  spes  oblata  C  39 
*iet  W  SS2|  24    tie  quid  eo  spatio  no- 


varetnr  C  56  et  Hegesip.  Sed  si 
Dovare  aliqua  tentarent.  slc  Ms.  non 
nt  editi,  navarent.  Joseph.  Antiq.  14, 
17.  ix  rov  pwrtplfw  i\irifrt,  qno 
sensu,  sequior  Ktas  voce  novitate 
nsas  est.  Macrob.  Sat.  7.  C  1.  £x 
illa  discordia  sperantibns  in  domo 
regnantis  nasci  posse  novitatem.  qao 
loco  Sarisber.  pro,  intra  se  quie^cente 
veri  notione  legit,  inter  se  quaestione 
migrabnnt.  pro,  Demodocnm,  Poly- 
pbemum,  pro,  aptam,  amicam.  prt>, 
consortii,  convivii.  defensionem  In 
consilio  novo  uon  statui  parare  C  35 
Imperatori  J  44  itinere  F  293,  3 
amicos  anqoirant  J  13  motus  F 
338,  11  consilium  approbo  C  51  et 
C  53  ne  omisso  vetere  consilio 
novum  conquireret  J  70  genos  pce- 
Dse  decemere  C  51  bellnm  exop- 
tabat  ubi  virtns  enitescere  posset  C 
54  ver.  et  adnltnm.  et  prseceps  F 
335,  12  hostis  J  82  exercitus  F 
285,  10  novissime,  memoria  nostra 
C  33  et  novissime  J  19  omninm  con- 
silioram  nisi  novissimi  particeps  J 
71 

Nox  atqne  prseda  Vemorata  snnt  J 
38  nox  ulla  quieta  J  72  neqne 
nox  neqne  dies  curam  animi  sedaverit 
F  359,  7 

Noxarum  metu  angttur  animnsF 
283, 1  prava  incepta  consuitoribns 
noxse  esse  F  280,  3  nobilitas  noxla 
atqne  eo  percalsa  J  42  fa*ctio  noxio- 
rum  F  300, 16  vindicatum  in  noxios 
JSl 

Nuda  gignentium  loca  J  79  et  cap- 
cnm  corpus  ad  bostes  vertere  J  107 
cur  inertes  terga  nndatis  Boeth.  iv, 
7.  nbi  membranse  B.  Pnb.  Cant, 
veterrimae  pro,  cmlom,  ccelo.  et,  si- 
dera  domat,  pro,  donat.  nadnm  cor- 
pns  (pro,  inermo)  J  107  Dares  85 
Ajacis  latus  nudnm  figit.  nnde  snpra 
legendum  patet  cum  Ms.  Sidnelent. 
in  prima  acie  Ajax  nudus  versatur. 
nndatnm  praesidiis  Jugnrtham  J  88 

Nnlla :  satisfactionem  ex  nnllacon- 
Bcientta  dt  culpa  proponere  decrevi 
C  35  alia  fuere  quse  nobis  nnlla 
snnt  (non  snnt)  C  52  et  F  276, 6 
Terent.  memini,  tametsi  nuUas  mo- 
neas.  Cic.  Attic.  xii,  230.  Non  qno 
jam  adesset  sed  ^qnia  certe  id  ageret, 
ab  armisqoe  nnllus  discederet.  At 
tnde  nnlla  requie  mora  processit  ad 
oppidnm  F  287, 20  absit  labo8,&c. 
qnibus  ndlla  pars  fmctitt  est  F  308, 


txtin 


IHDRX  9HAIfMATlCU8 


14  Virtn«,  ^l|(n«iitla  labot  a|Nid 
Onecos  nuUa  sunt  F  S55,  89  cojos 
nulUpar»  corporis  a  tnrpitodine  Ta- 
cat  F  S63,  16  nulU  enriim  remni 
ConsnU  jns  est  C  29  noUius  sti- 
pendii  homo  J  85  (qui  nnllum  sti- 
pendinm  fecit.  ut  infra  FS41y  9)  nui- 
lo,  aut  qnam  paucissimis  pnesentibns 
J  199  nuUo  certo  exilio  Tagabantnr 
F  S3S,  20 

Numeret:  Qnomm  adeo  S^Uam 
non  pcenitet  ot  et  facta  in  glona  nu- 
merct  F  277,  16  ex  suo  nomero  le- 
f  atos  mittit,  i.  e.  ex  sua  factione,  ant 
crege  C  SS  et  42  leciones  numero 
nominum  expleverat  C  56  nnns  ez 
eo  nnmero  qui  ad  cBedem  (Massivae 
nempe)  parati  crant  J  35  cum  tres 
«inaesitores  rogarentor  effecerat  nti 
ipse  in  eo  nnmero  crearetnr  J  40  nn- 
mero  priores  (plnres)  J  50  rcUqni 
numero  qnadraginta  J  53  ex  copia 
tubicinum  quinque  numero  delegit  J 
93  eaercitom  numero  hominnro  am- 
pliorem  sed  hebetem  infirmnmqne  J 
54  et  105  aiiquanto  hostium  potiti 
J74 

Nnmine  invisi  mortaUnm  vitam  F 
359, 10 

Nunquam  ne  ergo  familia  nostra 
quieta  erit  J  14  ab  negotiis  nun« 
quam  voluptas  remorata  J  05 

Nunc :  nnntiatnm  est  vim  parari. 
nnnc  Orestillam  tibi  comroendo  C  35 
nnnc  vero  non  id  agitor,  bonis  ne  an 
maUs,  &c.  C  52  et  58  vos  cnncta- 
mini  etiam  nunc  C  52  nunc,  qno- 
niam  J  10, 14  et  85  profecto  neqne 
Resp.  sicuti  nnnc  vastaretur  J  31 
videte  qnam  iniqui  sint  J  85  qnam 
nunc  peteret  J  111  nunc  aninium 
advertite  F  304,  3  ct  F  315, 12 

Nnntiabant  portenta  atque  prodi- 
gia  C  30  Senati  verbis  minae  graves 
nnntiabantur  J  25  rem  qnietam  J 
105 

Nuntu :  magis  atrocitate  rei  quam 
fide  nontii,  terrentur  J  101  ex  nnn- 
tiis  accepit  J  46  Ingnbribns  F  322, 
0  per  nontios  Consnli  declarantnr 
C46 

Nnptiis  vacnam  domom  fecisse  C 

15  nnptum  roittebantur  a  parenti- 
bns  virgines  F  292,  20 

Nusquam  nllnm  esHe  larem  C  20 

Nutn  deorum  cnncta  portendi  J  92 

pro,  dantis  propensa  voluntate,  qnae 

tfntu  declarari  soiebat.     Annnit,  et 

totnin  nntn  tremefecit    Olympuni. 


Virg.  Ntttna  tniM  potest  boBinem 
snmmo  ingenio,  Incolnmem  in  civitata 
retinere.  Cic.  ad  Bratmn  Lib.  ti,  21. 
Nntns  (Scipioni»)  pro  decretis  pa- 
trnm,  pro  popoli  jnasia  ease.  et.  pro 
Qoint.  Si  fas  est  respirare  Qntntinm 
contra  nntnm,  ditionemque  Nevii. 
jongitnr  cum  arbitrio  et  anctoritate 
apud  eundem  de  Ocat.  cum  volontate 
£p.  iU,  10. 


Ob  merita  caras  J  9  et  ob  beoe- 
ficia  J  10  benefacU  F  280,- 19  in- 
genii  mnlta  bona  caras  J  106  fami- 
lic  nostrae  ob  vestram  amicitiam  ia- 
festi  snnt  J  14  saevitiam  snam-J  15 
calorem  minns  freqnentata  J  17  id 
frastra  an  ob  rem  faciam  in  vestra 
mann  sitnm  est  J  31  ant  cnpidine 
csecus  J  37  ob  ea  Senatnm  de  fcr- 
dere  consnlebat  J  39  ob  ea  feUciter 
acta  supplieia  Dis  Immortalibns  de» 
ceraere  J  55  eam  cansam  J  65  dis- 
cordias  civiles  navibus  in  eos  locos 
Tenisse  J  78  ob  rem  corraptaai  do- 
mi  pGenas  metunnt  J  79  soos  tntan- 
dos  J  89  ob  munificeotiam  in  sese 
amicnm  rati  J  103  magis  P^nnica 
fide  qnam  ob  ea  qn»  praedicabat  J 
108  RempnbUcam  J  112  haec  sont 
praemia  pro  Tulneribnsy  et  totiens  ob 
Kemp.  fnso  8anguine,(L  e.  insalotem 
Rep.)  F  297,  19  nisi  approbaTeritis 
omnes  proscriptiones  innoxioram  ob 
dlTitias  F  277,  3  Exercitiis  in  Asia 
ob  nimias  opes  Mithridatis  alontnr 
F  324,  4  scelns  F  324,  20  ob  ine- 
diaro  insolita  Tcscentibos  F  330, 12 

Obediens  erit  jossis  Testris  J  31 
obedientia  Tcntri  finxit  C  1 

Objectantnr  lUis  probra  J  85  tc- 
cordiam  Mario  J  94  pericolts  J  7 
objectat  mihi  possessiones  F977, 7 
objecti  bestiis  J  14  qne  sl  tibi  lalsa 
objicio  F  363,  4 

ObliTio  intercepit  F  342, 17  obUti 
estis.  Cic.  ui.  Philip.  Noa  post  exac- 
tos  reges  secvitutis  oblirio  ceperat. 
in  ob.  Tenire.  Decl.  in  Sal. 

Oblonga  mapaUa  J  18  (i.  e.  longa) 
Liv.  Falarica  missile  tclam  haatili  ob- 
longo. 

Obnoxia :  minari  ferro  ni  sibt  ob- 
noxia  foret  C  23  lubidini  C  52  his 
obnoxii  qoibus  si  Resp.  valeret,  for* 
midini  essemni  C  20    Craaio  ea  a«« 


BT  GRITIGUS. 


*«lx 


gotliB  prWatis  C  48  ne  nniic  qaidcm 
obaoxib  inimicis  exsnrgitis  J  Sl  aiiis 
•M»noxiis  rnrsus  liellnm  repi  F  914, 
•15  neqne  snmtui  parcere  dnm 
obnoxios  fidosque  sibi  faceret  C  14 
neque  delicto  neque  Inbidini  C  62 
tUe  obnoxios  qualem  tn  voles  sorie- 
tatem  acci|)iet  F  312,  17 

ObscnrabatCotlom  nebnla  snblima, 
&c.  F  SOO,  4  Coelum  nocte  atque  nn- 
bibns  obscuratnm  J  S8  Virg.  iii<  ^n. 
18  obscnrant  aethera  pennis  xii.  ^n. 
et  Lnna  obscnratqne  snam  per  jnssa 
«iientia  famam.  Lucan.  iv.  718.  ubi 
lis.  incaute  ex  hoste  videri.  Hexa* 
pylo  post  solis  occasum  jam  obscura 
liice  invecti  Liv.  iw,  B.  Pnn.  £x  In- 
bidine  magis  quam  ex  Tero  celebrat 
-obsciicatque  C  8.  Plant.  1*rin.  obscu- 
ravit  pectus  tnnm  amor.  obscorat  ho- 
norem  Codex  Ms.  Seduli  lib.  2.  §  1. 
«psi  atque  signa  militaria  obscnrati  J 
49  sententia  F  S67,16  natns  hand 
«bscnro  loco  C  29  Pompeius  bnmili 
atqne  obscuro  loco  natns  Cic.  7.  Ver- 
rin.  Liv.  genere  ortns.  vi.  B.  Pun. 

^ni  demissi  in  obscnro  Titam  babent 
r  61  si  in  tanta  scriptornm  turba 
mea  fama  in  obscnro  sit  Liv.  etiam 
tum  Inniine  J  21  qnod  factu  haod  ob- 
acnrora  est  F  S47,  8 

Obsecntus  flagitits  F  S46,  19  regi 
per  obseqoehim  oratiooit  greves  ca- 
riqne  (f.  graci)F  209,10  tibi  jucnn- 
dior  atqne  obseqnendor  (filia)  qoam 
pareoti  par  est  F  962, 10 

Observare  legem  et,  negligere  C 
M  ad  Heren.  20  latroonm  leges  di- 
«nntnr  quibiis  pareant,  qnas  obser- 
Tent.  neqne  signa  neqne  ordines  J  61 
imperiom  J  80  colite  observate  ta- 
>em  J  10 

Obseasa  est  Asia  ab  ipsis  F  919, 17 
ftrmis  teneor  J  24  occnlte  obsident 
pontem  C  45  Lncret.  Lib.  It.  Obsi- 
dltqne  viaa  ocnlornm.  et,  alibi.  molta 
jenim  Terba  apnd  antiqnos  dopiici 
conjngatione  prsdlta  legimus.  v.  g. 
'littora  fervere  flammis  Virg.  /En,  iv, 
et,  Locret.  V.  apud  eundem  fulgere 
jcnm  Cceli,  &e,  sic,  rido  irrido.  oppor- 
Jtnna  loca  armatis  hominibns  C  27 
portas  J  01    Januam  Ciceronts  C  49 

Obsistat  vta  F  SS2,  17 

Obstat  nnua  ab  nrbe  alter  a  Gallia 
C  68  non  divina  neqne.  humana  quln 
erahant  excidantqne  F  816, 9  viU  ce- 
leim  eonim  hnic  sceleri  obatat.  (nem^ 


pe  ne  in  eoa  propter  hoc  admisanm 
gravins  aliquid  statuatnr)  C  52  nbi 
cohfertissimi  obstiterant  J  98 

Obstinatis  animis  perditum  ennt 
C  96  Adversus  quse  omnia  obstinato 
animo  Appius  (tanta  vis  amentiaB,  ve- 
rins  qnam  amoris)  mentem  tnrba- 
verat.  Livins  iii,  U.  C. 

Obtentui  niire  sunt  vitiis  res  secnn- 
dse  F  278, 14  Tabella  obtentui  erit, 
quo  magia  animo  libero  facere  audeat 
F  958, 1 

Obtestatnr  lacrymana  atcjne  mo- 
net  J  62  et  J  71  mnlta  Pomtmnm  de 
aalute  sua  obtestatns  C  45  Jovem 
maximum  J  107 

Obtinebam  statnm  meae  dignitatis 
C  95  ad  obtinendas  Hispaniaa  C  18 
obtinendi  imperti  tempns  excedere 
Valer.  ▼,  49  ubi  Ms.  pro,  dnctns,  in- 
ductus.  Qnem  locum  in  bac  civitate 
F  964, 14  ab  ea  fama  qnse  plerosque 
nbUnet  diversum  J  17  obtinet  nulla 
pro  socia  J  82  regnnm  J  5 

Obtruncabantnr  vice  pecorum  F 
204, 18 

Obvenit  Italia  Scipioni  J  27  pro, 
aortito  cootingere.  sic  ioqnnntor  Liv. 
Cic.  Varro.  Quintilianus. 

ObviAm  ire  hostibns  C  6  properare 
malo  et  ire  sententiis.  Dictys  t,  19, 
2, 1  superbiae  nobilitatis  obviam  itom 
est  J  5  pericnlis  J  7  iniurlBe  J  14 
sceleri  J  22  factionis  potentiae  ani- 
mnsanbigit  J91  OTacchomm  actio- 
nibns  J  42  procedebant  ex  agris  J  46 
illia  aimnl  et  praesidio  miasnm  J  106 
agendnm  atoue  obvtam  enndnm  est 
F  275,  20  obvii  fuerant  bo^tibus  fir- 
mloribus  animis  J  50  procednnt 
cnm  magno  gaudio  J  60  quo  in  loco 
inter  se  obvii  fuiaaent  J  79  qnaai  ob- 
vios  honoria  cauaa  J  119 

Occanuerunt  comicinea  F  287, 10 
aic,  Tacitna  ii.  occaoere  comua.  ye- 
teres  enim  saepe  pnet.  a  praesenti  de- 
dncere  solebant.  nt,  Qnae  ad  haeredU 
tatem  patris  accederat.  Pompon.  Lib. 
i.  Senatns  consnltoram.  Cato  in  Orat. 
de  B.  Carth.  anrea  nobis  calliscerant 
ad  injuriaa.  aic  apnd  Ciccronem  d^ 
Legibna  ii.  cleperit  neglegerit  auc- 
toritatem.  JEm.  Macer.  Annal.  16.  et 
apud  Cic.  PhiL  19.  Slni.  apnd  Te« 
rent.  Andr. 

Occaaionem :  nnnqnam  ipai  peroe- 
caaionem  talia  fecere  C  61  pngnandi 
hoatibiu  non  dare  C  56 


esx 


INPSX  aRAMMATICUB 


OeeaiB:  pMiter  coai  oceaaoMlU 
J  0B  «t  J  91  propc  jaa  ab  occasa  re- 
atlterte  vl,  80 

Occoepere  secordins  ire  F  tOO,  S 

Occideodiiin  ona  nobif  esse  J  U 
capi  occidi  J  87  aatis  inpigre  occtso 
pediteBostroJlOl 

Occaita  loca  J  M  occalta  pectoris 
ifliniatatioiie  patrfecissc  J  IIS  Tacit 
L  premisso  GBciiia  at  occvlta  sal- 
tsiUB  scmtaffetiir.  hea  quam  occolta 
dviiiiB  fiinera  F  S42,  21  in  occnltam 
fiiCam  sparsi  F  296,  4  rargitibus  F 
130,  25  ex  occnito  tnTadlt  J  60  Plin. 
U.  42.  F  SS8,  6  Pastinaca  latrocina- 
tnr  ez  occnlto.  occuito  fabricatv  F 
217,18  per  tramites  J  48  tale  |teri- 
onl«m  kand  occnltnm  haboit  C  2S  ne- 
aiiBiestJ24  ntadsecoUoqoeiidifra- 
tio  occnltns  veniat  J  01  occnltans 
sese  J  12  vitia  aaa  eallide  J  16  et 
C  28  signaoccaltare  J  08  neqne  piane 
0CcnltatibniBilitBtearboramJ4O  in- 
cet»tosnoJOO  drcam  se  prsesldia  a- 
■ricomm  occnlte  habebat  C  20  qn». 
oocolte  teotaTerat  aspera,  fcedaqoe 
eTeBerantC20  insidiatores  BlassiTse 
paret  ac  nuuume  occolte  J  86  delic- 
ta  occoltiom  fore  J  88  qaam  occol- 
aolo  ooc 


poteat  J  01  paofo  oocnltlns 
consilii  hnJBSce  partidpes  C  17 

Occnpau  per  scdns  pericBlosias 
dimissamm  r  270, 2  neqae  eos  Bmcis 
occapatio  qoam  soperba  imperia  ms- 
tinoem  F  858,  0  cur«  iUam  atqae 
Istitia  iBgeas  C  40  Remp.  J  81  ple- 
bis  inooxiai  patrias  sedes  F  270,  14 
czercitos,  serariom,  Sce.  F  801,0  ae- 
sdo  qose  torpedo  F  807, 12 

Occorsantes :  dormientes  alioi  oc* 
earsantes  interficere  J  12 

Oceani  et  nostri  maris  J  17  in  O- 
ceani  longinqoa  Ainm  agitaTisse  F 
881, 20  intm  J  18  (asitatios  in  nen- 
tro.  com  mara  seqoitor,  si  Capro  et 
Probo  fides.) 

Ocoli  foedi  C  16  TibnU.ii,6  Nec 
lacrTinis  ocolos  digna  ctt  foedare  lo- 
qoaoes.  foedi.  hoc  in  loco  crodeles. 
Terent.  Eun.  t.  Pro  fidem  deom  fa^ 
dnns  foedom  Virg.  Tocat  famam 
Deom  foedam  Cic  Nihil  miserios,  ai- 
hil  perditios,  nUiil  foedios.  ep.  ad 
Attic.  vUi,  165.  Plaot.  Amph.  foe- 
dant  et  proterant  hostiam  copias.  eo- 
dem  aenso  qoo  ocuU  liventes.  Chin- 
dian.  malij^.  Virg.  Troces  Seneca 
CEdip.  immites.  Ovid.  Met.  in  ocuUs 
siu  SQHt^  divitisB,  dtcaS|  gloria,  C  A 


eflassoF  887,90 

Odio 
stadent  C  87  iBcensos  C  49 
ab  odio  C  60  de  cojus  odio  potea- 
tise  BobiliUtis  J  80  ez  odio  aneie 
F  803,  8  etiaBuie  aares  nostras  od» 
tao  onembis  F  864,  6  Beqae  stndei^ 
neqiie  odissedecet  C  61 

Odorefwda  ^qh  fades  (TnlMaDi) 
C  56  Celsos  vii,  29  solet  etiam  ere- 
nire,  nt  is  infaas  hnmore  disteodatar, 
eiqoe  eo  profloat  foedi  odoria  sasics. 
ac.ii,de  N.D.  160.  intolerabUi  odo- 
ris  foediUte  insecUntes  depdlant. 
Amonium  et  alU  ieves  odorea  gigBoii- 
tor  F  881,  6  Grsece  ifScit,  bis  oppo- 
BoaUr  graves  fiaftU  acres  et  Tclir- 
aseBles.  Salmasias  ad  SoUb.  p.  860. 
niai  cum  odor  ant  pabaii  egesiaa  lo- 
cam  matare  snbegerat  J  44 

Offensa  lenins  stmpereat  tcata  J 
94  Ovid.Ep.  13.  Pes  taus  offensas 
Umine.  Ib  qoo  offeass  miniBinm  gra- 
tia  par  J  108  simnl  et  iavitam  et 
offensam  J  78  - 

Offerre  pngaam  F  838, 16 

Officere  comUiis  C  27  ae  quid  to- 
bis  possit  F  801, 14  hostiom  itiBeri  J 
62  timor  aaiasi  aaribas  C  66 

Offidaboni  Imp.  exeqaebator  C 
60  tntenderant  J  76  in  Taria  officm 
distribuaUr  (Senatos)  F  868,  16 
samataUqnem  ez  popnlo  BHNisiorctB 
officii  soi  J  85  serTiUbns  intcntam  C 
4  Seneca  £p.  77.  Ut  primnm  jaasoa 
est  fbngi  serviU  et  contnmelioso  mi- 
aisterio.  nbi  Ms.  Laoon.  lUe  p«er,  et 
pro,  iU  non^  iU  ooom.  qao  fadliua 
ermU  officiis  soperea  J  109  aBssci 
officio  et  fide  pariootor  J  10 

OUm  SaUroiaiy  post,  Sulpieii,  dein 
Marii  F  281, 16  pnesides  olim  biidc 
dominos  F  801, 10 

OmiBe :  pa^sam  illam  pro  oBBioe 
belU  fatnram  F  826, 28 

Omisit  non  prius  contm  Temm  aiti 

3oam  J  36  deditione  bdlom  iactpit 
66  qoi  hanc  urbem,  onuaaa  cnr^ 
adboc  regitis  F  280, 0  soperbia  atqua 
deUcUsy  sibi  patriseqoe  diffidere  C  81 
pecunise  et  corpons  gaadiis  F  846^ 
11  (pro.  peniUs  dimitUre,)  Virg. 
omissos  hioc  jam  oliUTisoere  Gmioa. 
oavigandi  qaidem  in  JEfypimn  omis* 
sum  coosiliam  est.  Liv.  Ui.  B.  Bf. 
Bamqoe  aot  ta  aiederi  potes  aot  omii- 
Unda  est  com  omnlbos  F  346, 7  J 
110  Tetere  consiUo  novom  qnsimKt 
J  70  «U  aUa  magna  et  egregia  taa 


ET  ORiTlCUS. 


cxxi 


omlttaai  J  10  emittiint  C  60  omit- 
temlam  morem  himc  quem  aieitis  F 
304,  6  et  J  102  J  9S  pila,  gladii«  res 
feritnr  C  60 

Omne  bellum  eumi  facile,  cetenim 

a»gerrime  de»inere  J  83  F  209,  l  pe- 

C09  equitiboi  agendum  attriboit  J  00 

per  omne  tempus  belli  F  341, 18  i  em 

uti  cagooveraat,  aperinnt  C  39  exer- 

citom  C6l  Africam  J  13  eqoitatnm 

J  49  (ei  alibi)  natus  et  omnem  pueri- 

tiam  Arpini  altos  J  63  statem  tn  op- 

timis  artibus  egi  J  85    provinciam  F 

291, 12    res  tntae  tranquilleeqne  C  16 

onines  jam  anteadiversi  aodistis  C  20 

spes  in  memet  sitae  J  85  et  J  14  tnque 

et  omnes  tui  F  843, 18  bonos  F  363, 23 

in  omni  rc  dominatnr  fortona  C  8  ex 

omni  copia  dnas  legiones  institoit  C 

56   certamine  J  10    Numidie  J  13 

prorsus  intentos  omni  modo  plebls 

animiun  accendebat  J  30   nobtlitate 

percolsa  J  32   ttrepitu  pavescere  J 

72    corpore  F  299,  23    cis  Taorom 

agro  spoliatos  est  F  313,  7    sic,  tota 

mente  atqoe  omoi  animo  intoeri  ali- 

qncm  Cic.  ii.  de    Orat.  ferrea  omui 

specie  F  317,  15    oinni  via  grassari 

F  330,  8   omnia  misceri  ac  mntari  C 

2  venalia  habere  C  10  sacra  profana- 

qneomnia  poUoere  C  11    terrama- 

riqne  exquirere  omnia  veacendi  can- 

sa  C  13  extrema  experiri  C  26   ho- 

nesu  atqoe  inbonesta  C  30  pavere  C 

30    ot  omnia  bona  in  spe  haberet  C 

30   ad  occasum  ab  orto  solis  omnia 

domita  armis  parerent  C  36    provin» 

cias  aliaqoe  omnia  tenere  C  30    fin- 

gere  alia  omuia  C  47  sibi  cnm  coliega 

ratns  J  43  secnnda  et  opulentia  sont 

J  14   sangoinem  meom  qoam  omnia 

malit  J  24    mnlta  me  dehortantor  ni 

atndiom  Reip.  omnia  snperet  J  31 

trahere  omnia  J  36  sita  in  armis  J 

61  magis  qoam  prsliom  expectanti» 

bne  J  58   impiinitatem  et  sna  emnia 

concederet  J  61    omnia  bello  potiora 

diicere  J  62  fessos  miiites  et  iam  ab- 

noeotes  omnia  J  68   teotando  J  73 

denique  omaia  malle  qnam  victi  abire 

J  70  omnia  com  pretio  honesta  vl- 

dentar  J  86  omnia  reiinende  domi- 

oatiott»  honeata  existimare  F  276,  4 

quibuB  omnia  probro  ac  Inxoria  pol- 

IvU  ennt  F  341,  9  hls  lasU  et  candi- 

da  omnia  visa  F  342,  9    in  vietoria 

lege  belli  omnia  Ucnenint  F  350.  17 

boMatanenU  pac»  et  pnemia  belli 

F  359|  80  modis  qaflBttui  deditns  C 


13  modis  peciAiiam  ti^abftot  C  20 
necessitudinibus  circnmventum  C  21' 
fortnnis  expulit  J  14  ex  omniboa 
maxime  tntos  esse  J  16  unum  ex  om- 
nibus  profugisfe  J  69  et  J  18  snia 
rebiis  commodum  regis  anteferret  J 
16  moribns  civitatis  J42  abomnibiis 
partibus  simnl  tecti  J  97  ratusexom- 
nibos  eeqoe  aliqoos  ab  tergo  hostibns 
ventnros  J  101  gratia,  potentia,  honoa, 
divitis  apud  illos  sunt  C  20  neque 
quisqnam  omninm  discesserat  C  36 
et  C  51  qois  est  omnium  his  moribns 

?|nin  contendat  J  4  nemo  omnium  ex 
uga  regem  sequitnr  J  64  et  F  855,  5 
neque  quemquaro  omoiom  prada  mo- 
ran  J  94  neqoe  coiqoam  omoium 
satis  sint  J  102  primnm  omnium  qoia 
C37 

Omnino  non  cerUvisse  F  301,  1 
paravisse  J  31  neque  omnino  faceve 
qoicquam  J  99  sin  in  tanto  omniom 
metu  solns  non  timet  C  52  solos  om- 
niom  post  hominum  memoriam  F  275, 
16  pmdens  omniom  qnae  Senatoa 
ceosoerat  F  286, 16  mi.ierrima  om- 
niom  morte,  confecistis  F  297,  16 
solos  omninm  liberos  F  814,  3 

Onerabis:  etiamne  anres  nostraa 
odio  too  on.  F  364,  6  sic,  onerare  lan- 
dibns  Plin.  Epist.  iv.  Lib.  i.  at,  Vin- 
centius  Beloacensis,  pro,  non  onerare 
enm,  non  onerare  amatom.  bis  die 
▼eatrem  F  346,  J8  vioo  et  epulis  J 
76  promiMis  J  12  navls  J  86  onere 
ftenorls  oppressa  plebes  F  273,  5 
nimio  simul  et  Incerto  F  288,  6  tur- 
rinm  incertis  navibos  F  331,  25  ani- 
ma  oneri  foit  C  2  divitiae  oaeri  mi«e- 
ricqne  luere  C  10  oneri  qoam  osoi 
eue  J  14  et  F  296,  22 

Ope  somma  niti  C  1  omne  ope 
atqoe  opera  eniti  Cic.  Attic.  xiv,  312. 
pro,  omnlbns  vlribRS.  et  Dict^s.  ne 
procederetnr  summis  opibos  annite- 
batur  Cap.  10  opes  belli  parare  Cap* 
12.  qnid  nbiqne  opis  aut  Kpei  habe- 
rent  C  21  nitebatur  snmma  ope  ple- 
raque  nobilitas  C  38  maxtma  niti  J 
14  enisnm  somma  ne  lieret  tale  de- 
cretnm  J  25  opem  tnli  J  110 

Opera  ratns  aut  ingenio  siio  opna 
esse  J  71  cnm  multa  opera  circnm- 
daU  F  287,  19  pretinm  est  C  12  ant 
capU  orbe  opene  pretiom  fore  J  81 

Opere  castromm  fessi  J  53  magis 
qnam  natnra  mnnita  J  57  omnia  na- 
tara  vtifit  opcre  et  consulto  prccepa 
J  92  operibiu  et  ioco  moniUm  (i.  e. 


€XXU 


INDBX  ORAMMATICU8 


•Uh)  J  76  domani  slyiits  anlapii  aliis- 
qne  operibiu  exornare  P  346,  15 
matare  facfo  opoii  est  C  1  facto  non 
consulto  C  43  incepto  tantuminodo 
cetera  res  expediet  C  26  perdita 
Rcip.  C  31  nihil  ftecesnione  apu«  eat 
J   31     fruinento    ant    pabulo  J  56 

SUK  bello  opa»  erant  prima  babere 
84    illis  arrificio,  nti  tnrpia  facta 
oratione  tegant  J  S5  decretis  F  385, 5 
Operimenta  equis  ferreis  laminis 
F  328, 14 

Operiri  lamitiidinem  C>  13    ibiqne 
operitnr  cum  omntbus  copiis  J  91 
<iperior  praesidia  C  58    an  fortunam 
opperiretur  J  93  ibidem  J  101 
V    Opes  nbi  familiares  defecerant  C 
13   cujusvis  crescere  contra  illins  po- 
tentiam  C  17  Cic.  pro  Manil.  Cres- 
cnnt  opes  et  hostiam  animi.  et  noster, 
civitas  P.R.  omnibns  creveratG61 
opibus  imminuts  C  39  eodeni  signifi- 
catu  quo  accis»  apud  Horat.  ii.  Serm. 
Sat.  11  Integris  opibnsnovi  non  latius 
tisnm  quam  ntinc  accisis  videas.  in 
altera  parte  majores  opes,  tuta  con- 
silia  C  41  andacia  ubi  opes  ad  defen- 
dendom  minores  C  52  Italise  maxime 
attriverat  Hannibal  J  6  inops  altenas 
opes  expecto  J  15     factionis  J  31 
contus»,  hostiumque  auctae  J  43  rtg- 
ni  comminutas  J  62  diminutae  F351, 
23     spes  atqne  opes  civitatis  in  ilio 
sits  J  114   sinet  privatas  facere  P 
279,  10  aut  patrocinia  quaprendo  con- 
ailium  publicum  rorrupenint  F  281, 
6   cum  Minonis  iram  fngeret  et  opes 
P  292,  0  consnmsi  F  297, 20  quantas 
opes  nobilitatis  pellere  dominatione 
F  300, 14  magnas  virornm,  armornm, 
et  auri  F  315, 14    malae  secnndapque 
res  opes  non  ingenium  mihi  mutabant 
F  323, 1    enjns  opes  in  excelso  snnt 
F  348,  3    ex  quo  Uli  glorla  o^esqne 
inventae  J  70   spes  opesque  ejns  ex 
D^tre  suo  penderent  J  107  opibus  in- 
genii  gloriam  q^iaerere  C  1    qni  ex 
parvis  opibus  tantnm  imperinm  fe- 
cere  C  51    sine  spe  sine  opibns  J  10 
disparibus  J  62     magnis  camra  J  70 
Buis  confidere  J  83   nitiles  et  cormp- 
tae  F  277,  20    majoribns  esset  Resp. 
F  367,  16 

Opifices  atqne  servitia  C  60  Cic. 
pro  Flac.  jungit  cum  taberaariis. 
opif.  et  tab.  atque  illam  omnem  fae> 
cem  civitatuin  qiiid  est  negotii  con- 
«itare?  de  Fin.  88.  vid.  de  iis  Offlci. 
Cap.  42.  in  tordida  arte  versantur. 


nec  vero  quicqnam  tngennam  poteit 
habere  officina.  Nihil  enim  profi- 
oinnt  nisi  admodom  mentiantnr.  tb. 
AgresteiH|ae  qaomm  res  fidesqae  ia 
manibns  sit»  erant  J  73 
Opinione  amplin^  morabatnr  J  53 

Soamobrem  opinion^  celerins  coo- 
do  sceleratis«imnm  iiiom  paeoas 
datoram.  Lentnlns  apud  Cic.  Ep. 
optnione  pnlchrior  Plaat.  Mil.  as|»- 
rius  est  airere  inter  occursantes  invi- 
dos  J  85  contra  opinionem  Jagorth» 
J  75  (sic,  Capsar  et  Cicero.) 
OpituUti  inopiae  eja^  C  33 
Oppida  temere  munita  J  54  hyc- 
mem  per  oppida  sastinni  F  998,  8 
excisa  F  298, 10    potiti  oppido  J  76 

Sraefectnm  J  66  in  maritimis  agere 
100'  prope  Cirtam  oppidnm  conie- 
dit  J  21  circumsedit  J  21  operibas 
et  loco  manitam  J  76  magnam  atqoe 
Yalens  J  89  incensum  J  91  pOBsifl 
oppidum  pertinens  F  325,  4  oppido 
evadere  J56  effhaom  volgam  J  69 
felanso  ondiqae  J  67  e|ressi  J  91 
repulsos  F  288,23  oppidaBi  agere 
oppugnare  J  60  prelio  iatentos  J 
76 

Opportana :  tutae  tranqnillfle<|ae 
res  sed  ea  prorfus  opportnna  Catdi- 
toae  C  16  opportaaissimam  rem  ni> 
cepto  bello  impediverant  J  89  in 
spem  victoriap  addoctns  ex  opportn- 
nitate  loci  J  48  neqaicqaam  res  op- 
poftuna  cecidisset  C  20  rea  anteai 
opportona  videbatnr  qaod,  ^c  C  49 
mnlta  atqae  opportana  babea,  qoo<a> 
cilius  errata  officiis  saperes  J  102 
hostes  F  312,  8  opportonior  fagae 
collis  J  60  urbis  quae  viris  ant  loco 
pro  bostibas  et  adrersom  se  opporta- 
nissimee  erant  J  88  egentisauaos 
quisque  J  86  opportnnitas  sncqoe 
aetatis  J  6  Cic.  Ep.  ▼§!,  7.  aetaten 
opportunissimam.  talia  ooDsilia  per 
otium  ex*opportnnitate  capi  J  76 
magnas  corrnmpere  C  42  st  pate- 
rent  opportunitates  loci  J  47  leo- 
tando  postqnam  opportnm»  aSHlO' 
gatos  cognorit  J  46  absolttte.  abi 
primam  opportimum  J  62  injarln  J 
20  sic  Liv.  U.  C.  61.  opportonas 
hosti  necubi  fieret  cavere  J  55  asai 
fons  J  98 

Oppressa  idem  P  372,  6  abi 
pro,  Campanas  Ms.  Capnanse.   neqae 

rr  vim  neane  insidiis  opprion  poase 
7     oppnmendae  Retp.  eoasiliBi 
cepit  C  16    exercitmn  oppriMnd« 


BT  CRITICUS. 


GXXiii 


libertatk  habet  F  280, 12  et  F  281,  6 

Oppresserat  iram  J  72  aniroiini 
aervitio  F  $46,20  si  Rom.  oppres- 
aeris  F  S12,  0  magna  clad*  s  atqite 
calamitas  rerop.  C  39  et  J  14  tanta 
^  torppdo  animos  F  285,  1  pubiice 
privatimqiie  aere  alieDo  oppressos  C 
40  plus  gloridp  sepnlti  quam  op- 
pressi  attulernnt.  Valer.  v,  1,  6  nbi 
Ms.  pro  foneribus  Roroanorum  du- 
Gendis  expressit  et  urbe  illa 

Opprobrii  gratia  F  325,  26  (.vide 
Gratia.) 

Oppugnare  arcem  J  56    qnod  op- 

pngnatione  non  desisteret  J  25     do- 

,  miim  oppugnatum  venerat  F  868,  8 

oppngnatns  in  judicio  repetundarnm 

C49 

Optatis  roagis  pacem  qnam  defen- 
ditis  F  280, 14 

Optatius  babeot  ex  tua  calamitate 
periculum  libertatis  facere  F  851, 
12 

Optimates  tibi  ante  videbantur, 
eosdeni  nnnc  dementes  ac  fnriosos 
irocaa  F  365,  3 

Optimis :  in  optimis  artibns  seta- 
tem  egi  J  85  quare  optimnm  factnm 
videri  per  ejns  castra  palam  transire 
J  107  dnces  F  285,  12  rooribus 
egit  P.  Rom.  F  272,  13  majomm 
exemplis  F  275,  3  uti  ^nam  optirois 
iropcrites  F  840,  11  imperium  ex 
Jastissimo  C  11  optimos  non  auda- 
cissimos  J  81  exercitits  et  veterri- 
mos  F  843,  7  factu  credens  C  32  et 
F  342,  2  qnod  optimum  videbatur 
consilium  capit  J  54  optirous  qnisque 
cadere  J  92  et  genti  optime  merenti 
J62 

Opnlens  et  magna  civitas  J69  me 
opulenter  illos  arte  colam  J  85  opu- 
lenti :  magni  estis  opulenti  J  Vl  op- 
piduro  armitt  virisque  opnlentum  J  57 
et  75  invidia  ex  opulentia  orta  C  6 
negligentiam  tolerabat  C  52  quan- 
tom  arrois  viris  opulentia  poftset  F 
S48, 11  non  ex  opulentia  vemm  ex 
dignitate  creetnr  F  354,  6  pacis  F 
824,  24  per  opulentiam  imperia  ami- 
serint  F  353,  20  agro  viris  opiilen- 
tior  J  16  res  militaris  opnlentior 
erit  F  352, 14 

Ora  roaritiroa  J  19  incedunt  per 
ora  vestra  roagnifice  J  31  Jnstin. 
xvi,  5.  Victor  Tyrannus  captivos 
denatores  in  Triuniphi  modnm  per 
bra  civiura  trahit  omnium  in  me  con- 
v«m  J  85    ore  libero  locatns  J  05 


in  ore  vestro  privatns  egi  F  828, 9 
egentibiis  agi^ns  F  828,  21 

Orans  postqiiam  nihil  proficiebat  F 
308, 18  qni  secnndis  rebiis  suis  ad 
belliim  orantnr  F  812,  5 

Oratio  illa  quo  pertinnit?  C  51 
nulla  Ixdcre  potest  ex  animi  senten- 
tia  J  85  fortem  ex  timido  impera- 
toris  oratione  fieri  C  58  qnorum  ac- 
cepta  J  22  lAulta  consumti  J  25 
secnnda  extollit  J  65  sna  arrexerat 
J  84  turpia  facta  oratiooe  tCKaot  J 
85  habuit  Inculeotam  C  31  habuit 
C  52,  &c.  facondam  et  compositam 
J  85  roagnaroexorsns  F311, 18  per 
obseqnelam  orationis  F  293,  20 

Orbes  facere  J  97,  orbis  terrae  di« 
visione  J  17 

Ordine :  recte  atque  ordine  C  52 
ne  qnispiam  egrederetur  J  45  nuUo 
commutato  J  101  instructos  in  se* 
qnum  locnm  deducit  C  59  neque  signa 
neque  ordines  observare  J  51  resti- 
tuit  J  51  pro  statn,  equestris,  &c. 
mnlta  verba  in  hoc  ordine  feci  C  52 
senatorii  C  17  vestri  J  31  consne- 
facit,  ordines  habere,  signa  seqni  J  80 
cujus  in  nrbem  reditu  decus  ordinis 
interiit  F  285,  2  con^mntalis  J  49 
eioe  siguis  sine  ordinibiis  J  97  ho- 
mines  omninm  ordinum  corruptissimi 
F  281, 11 

Oriantur :  coi  dnbinm  est  qnin  per 
orbem  terrarum  vastitas,  bella,  csedes 
oriantur  F  360,  3  apud  Deos  rerom 
humanarum  cnra  J  14  coUis  ex  me- 
dio  J  48  flumen  oriens  a  meridie  J 
48  ea  familia  ortum  C  31  his  servi- 
tutis  amittendae  cura  orietnr  F852, 
12  ne  qua  seditio  aut  bellum  J.6 
et  72  discessio  civilis  qnasi  per- 
mixtio  terrie  oriri  ccepit  J  41  clamor 
ingens  J  57  invidia  ex  opnlentia  orti 
C  6  ortus  ex  concnbina  J  5  sermo 
F  325, 9 

Originibns  prssidio  fuere,  (Colo- 
niae)  J  19 

Omata  egregio  cultu  corporis  F 
382,  15  arma  ornatnmc^ne  mutave- 
rant  J  94  ornatum  horoinibus  resti- 
tuere  Valer.  Ms.  cod.  vi,  1,  7.  As- 
censiana  et  Vulgg.  temploram  orna- 
roenta 

Os  apertiim  aut  lingua  promta  F 
8-17, 18 

Ostendam  rationem  qna  tanta  mala 
effugiatis  C  40  asperitatem  coepit  J 
29  se  Mario,  postredios  in  agmine 
tentare  J  55   sese  com  exercitu  J  7^ 


cicxiv 


INDBX   GRAMM/ITIGUS 


•peciilatorefl  citi  J  101  ibi  vero  vir- 
tQtein  J  68  i^ladium  J  101  dabitts 
qnidnam  insolita  facies  ostenderet  J 
40  natiira  iter  C  2  (pro  declarare.) 
facinora  memorat,  scelera  in  patrem  . 
ostendit  J  33  probatissimam  fcemi- 
nam  sicut  et  viviis  miittis  ipse  rebns 
ostendit  et  in  murte  sua  (estamento  ; 
declaravic  Cic.  pro  Cipcin.  8.  sitani 
tententiam  Terent.  Phorm.  v,  4. 
scelenim  indicia  Cic.  de  Arnsp.  Resp. 
ipia  se  virtos  satis,  illis  artificio  opus 
est,  8cc,  J  85  ostentabat  laduin  et 
lasciviam  magis  qnam  forroidinem  J 
S5  et  66  faciem  comminus  F  S2T,  25 
ostentando  virtntem  J  7  pr»mia  af- 
ftctare  civitates  J  66  triumphos 
auos  J  31  sese  quisque  bonnm  et  stre- 
nnnm  F  325, 14  amtcitiam  glortose 
F  313, 11  servitii  pretinm  F  306,  7 
pnedam  benigne  J  68  scenis  ad  os- 
tentatlonem  histrionum  fabricatis  F 
804.  0  Qnintil.  Orat.  ii,  10.  Nam 
si  foro  non  prseparat,  aut  scenicss 
ostentationiy  aut  fnrioss  Tociferationi 
simiilimam  est  Ostentni  ut  essem 
Jugnrthe  scelemm.  (at  in  me  osten- 
deretur)  J  24  illa  deditionis  signa 
ostentui  credere  J  46  Si  alind  quid- 
dam  obscare  molinntur,  aliiid  specie 
simdlationis  ostentant.  Cic.  de  L. 
Agrar. 

Otil  spe  laborem  snstentant  F  345, 
4  ioca  voluptaria  facile  in  otio  mili- 
tum  animos  moiliverant  C  11  ma- 
jusqne  commodnm  ex  otio  meo*quam 
ez  aliornin  negotiis  reipnblicac  ven- 
turum  J  4  in  otio  facinus  suum  cnm 
animo  reputans  J  13  talia  consilia 
per  otlnm  et  ex  opportnnitate  capi  J 
76  quieti  et  otio  adversum  J  66 
laxurioso  J  05  bonum  conterere  C 
4  ne  per  otiuin  torpescerent  maons. 
C  16    otiosi  apud  Cic.  qui  se  Rep. 

abstinent: suum  negotiom  ge- 

ront  otioti.  Lsel.  86.  uti  per  otiuin 
tuti  siiuus  J  14  postqnam  adepti 
Bunt,  asperius  acerbiusque  fuit  J  41 

frave  regno.  Justin.  xx,  1.  Codex  Bib. 
*ab.  pro,  otium,  hostium.  pro,  et  m. 
nt  et  m.  pro,  qnae  gens,  gentee.  metnit 
odit  bellum  r  283, 2  panci  restitere 
qoibus  majiis  otium  in  castris  quam 
icomse  futurum  erat,  tanta  vis  credi- 
torum  impendebat  F  341, 14  quo- 
rom  «etas  fie  per  otium  quidem  talis 
volaputis  attigerit  F  343, 15 


Pabula  scire  incognita  F  291, 10 
e^restas  J  44  irns^nm  pabnllqae  lc- 
tns  ager  F  202,  10  fmmenro  aot  p«- 
bulo  opns  J  55  pecoris  magis  qoam 
arvo  student  J  90  quis  cibas  caro 
fcrina  atqne  humi  pabuliim,  oti  peco- 
ribus  J  18  Animorom  ingeoiorani- 
que  naturale  quasi  quoddam  pabis- 
lum  consideratio  contemplatioqne  eftt 
Cic.  iv.  Acad.  229.  Studii.  Idem  de 
Senect. 

Pacatis:  ex  pacatis  pr^edat  ag«- 
bant  J  32 

Pace :  et  in  pace  et  per  indacias 
nefaria  facinora  fecissent  C  51  bei- 
lum  mutavit  C  58  neqne  bello  nobis 
antea  cngnitut  J 10  de  pace  ant  bello 
pactiones  fecissent  J  40  st  ambobos 
pacem  ratam  vellet  J  112  in  cotlo- 
qninm  utt  de  pace  veniretnr  J  IIS 
bellilm  alioram  pace  mollios  gessisti 
F  340, 14  de  pace  atque  t>elio  a^- 
tandnm  est  F  341, 20  cle  firmanda  F 
343, 17  -  socios  in  pace  firma  consti- 
toes  F  344, 10  neque  l>eHum  gerere, 
neqne  pacem  haliere  C  31  spero 
etiam  In  praesentia  pacem  nos  habere. 
Attic.  vii.  Kp.  133.  agitabamas  iKti 
J  14  et  100  agere  F  343, 17  paceM 
gerens  J  46  Virg.  pro  exercere  iv, 
.£n.  20.  abonere  J  47  immioaere 
Bocchi  J  81  ad  slmnlandam  J  111 
conventam  cum  iniperatoribns  Roma- 
nis  frnstra  folsse  J  112  prv^tare  et 
bellnm  pati  F  280,  8  optatis  magis 
quam  defenditis  F  280, 14  deereve- 
rant  F  280,  21  dilata  prselia  maffis 
qnam  pacem  datam  F  314, 12  ststlnfi- 
visse  F345,13  beila,  paces,  J  31 
Sic  Plant.  Persa.  re  placida  paclbns 
perfVcti.  et  Rndente.  pares  expetis- 
sunt.  Horat.  ii.  Ep.  i,  102.  hoc  paces 
habnere  bouie,  ventiqoe  secundi;  (et 
alibi)  Lncret.  v.  247.  Ventorum  paoes. 
Varro  de  vita  P.  Rom.  qnibns  de 
causis  constitaerint  paces.  recupe- 
randie  J  29  pacis  mora  indificare 
J  32  dnbinm  belli  atque  pacis  rn- 
tiones  trahere  J  97  spe  attiniiiase  J 
108  jiira  repeto  F  276,  23  specie 
F278,  16  modo  effnsas  F  331,  20 
bonis  artibns  F  340,  19  caasa  bel- 
lumgerant  F  345,3  honestaMBU 
ct  belli  prsmia  F  359, 21 


BT  CRITiCUS. 


CXILT 


PacUcatar  ▼itam  tantmn  ab  eo  J  26 
«^me  pacta  in  conventione  non  prststi- 
tiMent  F  327, 8  collegam  pactione 
provinci»  perpuleratne  contra  Remp. 
conaentiret  C  26  et  J  S8  partio 
apnd  Orat*  et  Hist  cst  de  re  pablica 
conventio  inter  personas  pnblicas. 
pactiini  de  privata  inter  quoslibet. 
Cic.  pro  Cxcin.  Quod  edictun  ma- 
gifitratiiSy  qood  fedns  aut  paetio.  et 
ad  Attic.  4,  Iss.  vero  non  agnoscnnt 
iianc  differentiam.  Sine  ulla  sese 
tcadere  J  72  aui  de  pace  ant  b 
pactiones  cnm  noste  frcissent  J  40 
statnit  cum  eis  de  omnibus  pac- 
tionibas  prtpsens  agere  J  20  pacto 
vitam  dederant  palam  nihii  ausurnm 
J  107 

Palantesy  vagi  J  18  ab  signis 
al>erant  vagabantnr  et  palantes  v.illas 
expugnare  &c.  J  44  milites,  inermes 
J66 

Palndamenta  astare  F  300, 10  to- 
gam  paludamento  mutavit  F  322, 16 
arenam  aliqQam  aut  palndes  emat. 
Oic.  Agrar.  2 

PaJndes:  relegati  in  paln.des  <t 
sylvas  F  278,  II  a  paludibus  invia 
F  272, 19  deserta  paludis  accolam 
8eipionf m.  Valer.  v,  ubi  Ms.  civitatis 
ignobiiis  eum 

Par:  facile  par  similisqne  ceteris 
efficiebatnr  C  14  parem  ciim  Hberis 
titis  fecisti  J  14  hortantur  ad  cetera 
ufc  levia  sunt  parem  animum  gerant 

64  fama  atqiie  Ibi  tnna  eorum  pares 
aunt  C  61  tractn  pari  mons  J  48 
natnni  somus  J  78  equis  operimcnta 
F  328, 14  nt  par  fuerat,  decernit  J 
SO  otfeusn  minimnm  gratia  par,  ac 
ai  prope  adei^fiemus  J  102  exercitni 
meoet  hostinm  par  conditio  F2()8, 16 
obsequentior  qnatn  parenti  par  est 
F  362, 10 

Parabant  aroicitias  dandis  beneficiie 
O  6  pro,  comparare.  Servi  apre  parati 
J  31.  Sibi  regnum  C  5  quibtis  summa 
ciaritndo  paratnr  J  2  domnm  pecnnia 
F963,6  Ulpian.  ad  .Sabin.  22,  Inte- 
rest  ipsius  cansa  parata  sint  et  legata, 
ao  ipsins  caosa  emta,  paratis  enira 
Qnania  continentnr,  qna»  ipsius  ueibns 
Ijiamat  destinata.  emta  vero  ea  sola 
qum  propter  earo  enita  fecit  maritns. 
&<iv.  iii,  34,  emtuin  paratumque  pn- 
pittis.  Terent.  Eanoch.  Cnpio  aUquos 
parare  amicos  l>eiie6cio  meo.  inter- 
ncereT.  C  18  impedimentapersocios 
J  40   proficifioi  parabat  C  46    annis 


3 


contendere  J  13  festinare,  parare 
C6  incendia  C27  C32  exercitiun 
C  29  defensionem  C  36  auro  araicos 
J  10  etlargiendo  J  13  Baebium  Trib. 
Pl.  J  33  moliri  parare,  atque  ea 
modo  ia  animo  habere  qnibiis  H.  per 
dolom  caperetur  J  11  prorsns  in« 
tentus  J  23  cetera  instrnmenta  mi- 
litise  J  43  agere,  pngnare  ant  parare 
omnibus  locis  J  60  cum  magna  cura 
J  66  bellum  nihilo  segnlns  J  76 
flagitiose ,  vendita^  quam  turpissime 
parasti  F  362,  7  NumidiaB  imperare 
J  13  copias  J  21  eomm  perfidia  * 
pro  armis  nti  J  61  cnncta  festinatque 
J  73  multitiidinem  ad  capienda  arma 
C  27  tnrmam  ex  fortissimis  J  08 
liliera  ab  auctoribiis  patriciis  suffragia- 
F  304,  0  facinora  in  civis  patriamque 
C  52  majus  dedecos  parta  amittere, 
qnam  omnino  non  paravisse  J  31 
quae  ipse  periidia  clientis  sui,  facere 
praeventum  J  7 1  alia  sibr  jnra  F  273,8 
parandi  juris  et  majestatis  constttu-  * 
endffi  gratia  J  31  votis  paianda 
anxilia  F  276,  t  inter  hapc  parata 
atqne  decreta  C  43  aliena  bene  pa- 
rata  prodegerint  F  277, 8  aliap  (leges) 
C  51  parati  intentiqne  J  49  in- 
strnctique  J  74  commeatibus  J  26 
rebus  paratis  compositisque  J  43  et  - 
J  47,  J  04  atque  forti  animo  C  58 
paratis  militiim  F  327,  21  nequc' 
enim  tantos  ausim  revocare  paratus 
Stat.  Achil.  ii,  265.  ubi  Ms.  abripitur, 
pro,  eripitur.  Jns  a  Sylla  F  300, 10 
vis  Tribnnicia  telum  lihertati  paratnra 
F  303,  10  disserere  J  42  incendia 
C32 

Parccre  modestiap  soae  C  14  pe- 
cnnlae  an  famae  niinus  C  25  digiiitati 
Lentnli  C  52  clavea  adiilterinas  J 
12 

Parendi  sibi  metns  invaderet  po« 
pnlaris  J  35  parere  crndelitati  tuae 
cogebas  F  363, 24  nen  cni,  nisi  legilius 
pareremus  F  276,  10  modestissime  J 
7  qnsB  homines  arant,  &c.  virtnti 
omnia  parent  C  2 

Parpnte  effoeta  (d^  Roma)  C  63 
ex  p.  meo  et  ab  aliis  sanctis  viris  J  85 
parentes  abnnde  habemns,  (i.  e.  iin- 
perio  nostro  audientes)  J  102  ex- 
acta  aetate  F  351,  6  patriam  paren* 
tesqne  J  87,  &c.  patriae,  parentibns, 
aris  atqne  focis  C  52  et  F  360,  5  re- 
pentinas  caedes  in  parentum  aut  libe- 
rorum  sinum  F  343, 1 

Pariter  cum  fiiiishsBredem  lnstitmt 


CXXVl 


INDBX  GRAMMATICII8 


teatunento  J  9  ac  si  hostos  adessent 
J  46  ciim  oeoMn  solts  J  66  et  77 
|»firitei  <  iniies  viles  sunt  J  80  diTer- 
siBSima-  \es  pariter  exspectant  J  85 
snoruii.  et  hottiam  res  p.  attendece  J 
88  atqne  m  couspectu  bostium  J  100 
Resp.  p.  ac  saevt8«imo  imperio  bene 
atque  decore  getta  J  100  munificus 
nemo  putabatnr  nisi  pariter  volens  J 
108  la^ti  ac  spei  l>ooae  pleni  esse  J 
113  pariter  acre  omnes  invadunt  F 
317,  25  mala  htrc  pariter  cum  ho- 
nore  pecuniae  desinent  F  347, 3  (6t»eS, 
eodem  tempore) 
JParinntur  amici  ofllicio  et  fide  J  10 
Parrtcida  vestri  Quirites  F  323, 5 
bostem  atqne  parricidam  vocare  C  21 
Reip.  C  52 

Fsrs  ingeninm,  alii  corpus  exerce- 
bant  C  2  J  50  et  61  et  66  J  13  et 
•tc,  partim  et,  alia.  alii  rem  incredi- 
bilem  rati ;  pars  tamen  etsi,  &c.  C48 
pars  sententiani  ejoslaudant :  alii,4cc. 
C  53  alii,  pari>  C  61  J  32  et  69  F  347,9 
ex  omni  copia  pars  qnarta  C  56  pars 
in  crucem  acti,  pars  Sestiis  objecti  J 
14  et  39  non  geminatoni.  iuferior 
AfricsB  J  18  incedunt  roagnifice,  Scc. 
pars  ostentantes  J  31  arma  capere 
alii,  alii  se  abdere :  pars  territos  con- 
firmare  J  38  et  J  67  pauci  integri 
magna  pars  confectivnloertbus  J  60et 
62  P  341, 12  dimidia  J  64  Vix  decima 
parte  die  reliqua  J  07  multi  per 
ambitionem  fieri,  pars  J  100  illura 
in^  sinistra  parte  curare  jnbet  C 
59  in  parte  tertia  posuere  Afri- 
caro  J  17  in  altera  erat.  in  altera 
C  41  in  ea  parte  qoa  adventns  erat 
Regis  J  59  qna  pugnse  affnit  J  74 
ab  ea  oua  ipse  esreoderat  castellum 
tentet  J  93  magna  editu»  collia  J  98 
altior  qua  parte  spectat  Orientem  F 
330,  5  pro  virili  parte  F  347,  21 
neque  in  hac  neque  in  iila  fidem  habes 
F365,8  inabditam  p.  sedinm  aecessit 
C  iO  fatigatn»  a  fratre  vi^  in  partem 
alteram  transductiis  est  J 11  partem 
Marius  reliquos  ducebat,  &c.  J  66 
aliquantam  glorise  F  204,  14  .vix 
parteni  siinitnnm  sustinent  vectigalia 
F  324,  7  bosiium  mnniri  F  350, 18 
qus  tibi  partea  Heip.  plarent  F  364, 15 
Liican.i,  Dum  irepidantnnllofirmata 
rdbore  partea.  parti  copiarnm  pr»- 
fectum  ab  Jng.  J  52  .  turpistiniBe  ror- 
poris  dediti  J  85  a  partibus  Reip. 
Itber  animus  C  4  langueutibus  par- 
tiom  abimis.    Ammian.  14|  1    tanta 


lubido  in  partibus>nit  J  40  adv«t«b 
populi  partinm  J  43  in  dnaa  disce- 
dunt  J  13  abatracta  omnia  J  41  copiM 
in4,  distribuerat  J  101  partim  coHscti 
sibi  alii  ex  partinm  invidia  pericola 
metuentes  J  40  v.  Geltiom  10,  13. 
Qnadrig.  Annal.  23.  Utrum  negli' 
gentia,  partim  magistratnum,  an  ava- 
ritia,  an  calam.  v.  Fr.  Hist.  Cap.  113 
nostrap  ed.  Cato  de  R.  R.  Bobalcis 
obseqoitor  partim  qno  lubentios  bo- 
ves  curent.  ibid.  Uiroos  serito  et 
partim  popnlo».  Cic.  Oflic.  Snnt 
enim  qnsedam  ita  fceda,  partim  flagi- 
tiosa.  et  de  Amic.  Nihtl  est  qnad  illt 
non  perseqnantnr  snis  argntiis,  partim 
fugiendas  esse  nimias  amicitias,  &c. 
Lucret.  5.  Et  partim  plano  scatere. 
vid.  Gell.  13.  13. 

Parta:  bene  parta  vix  retinemna 
C  51  virtue  F  340,  4  armis  compo- 
nere  F  340, 14    (bonis)  artibns  C  2 

Particeps  omnium  consiliorum  J 
71  sic,  conjnrationis  particeps  Cic. 
in  Catilin.  et  ad  Attici,  13.  Omninm 
meomm  sermommi  et  consilionira 
particeps  esse  soles.  dominatioms  F 
341,  4  regni  J  19  negotit  J  29 
paulo  occultitts  consifiihnjusce  partl- 
cipes  C  17 

Partim :  (non  geminatum)  C  50  vi, 
alias  volnntate  imperio  sno  adjnnf^t 
J  13  Osetulos  accepimus  partim  in 
tttgoriis  alios  incnltius  vagos  agitace 
J  19  (vide  Pars.)  Semisomoos  (Mrtim 
alios  arma  snmentes  fugant  fundnnt- 
qoe  J  21  et  38  et  40  Ille  probare  psr- 
tim  alia  abnuere  J  83  et  89^  F  322,  29 

Parva:  Remp.  ex  parvis  magna& 
armts  fecisse  C  52  vectigalia  F  324, 6 
res  crescnnt  concordia  J 10  ex  opibos 
tantnm  imperinm  fecere  C  51  Copiis 
bella  gesta  cnm  opnlentis  Regtbns  C 
53  liberts  J  6  Valentiam  intervallo 
prvterfioit  F  291,  10  mann  C  53 
paruit  lubidini  et  nsni  nemo  omniom* 
simnl  C  51 

Pammhonestepudicitiam  babnisse 
C  14  comperta  pro  magnitudine  ea 
res  C  22  animo  valnisse  J  11  tnta 
per  se  ipsa  probitas  J  14  fidei  miserif 
esse  J  24  constabat  probarent  ne  an 
J  30  talia  faciiiora  impune  suscepisae 
parum  babnere :  itaoue  J  31  est  ina- 
pune  roale  fecisse  J  31  sin  id  p. 
procedat  qnovis  modo  interficiat  J  36 
et  46  et  61  comperimns,  nisi  qnia  fnity 
&c.  J  67  postqvam  sese  pamm  ex- 
purgati  eapite  pcenaa  sol?it  J  60  tibl 


BT  cRmout* 


cxxrtt 


Jaram  Moiieiini '  ratsi  J  73  cognovi 
79  non  annt  composita  yerba  mea, 
parom  id  facio  J  86  placebat,  ibid. 
tcite  coBviviam  exorno  J  85  explo- 
ratam  ent  J  88  ore  parum  libero  lo- 
cnCus  J  95  amplo  castria  collem  J  98 
fidere  J  120  credendo  F  274,  17 
profperae  res  mes  F  312, 16 
Pauim  mnltissibi  quisqne  imperinm 

Setentibus  brevi  dilabitur  exercitui 
18 

Patebant  cnncta  maria  terrfleqne 
C  10.  mnnicipia  atqne  coloni^e  C  58 
mons  satis  patens  J  92  via  ad  verum 
pergens  F  343, 20  campis  J  101  pate- 
facere  scelera  J  42  quanta  cnjusque 
animo  aodacia  inesl  tanta  io  bello 
patere  C  58  quiestori  mandata  Boc- 
chi  J  103  conjurationem  C  30  iter 
nobis  opportnnius  per  Alpes  F  208,  6 
occolta  pectoris  oris  immntatione  J 
113  delicta  patefierent  J  32  conju- 
ratione  patefacta  C  46    indicio  J  73 

Paterent :  si  paterent  opportuni- 
tate^  loci  J  47  vos  tpsa  re  corrigi  C 
62  cquo  animo  nisi,  Scc,  J  31  ma- 
ledicta  tna  graviter  et  iniquo  animo 
F  361,  1  Ucentiam  scelerum  qnasi 
rabiem  ad  intep^ros  contactu  proce- 
dere  F  282,  6  jure  omnia  ssva  J  16 
dolosNumidarum  nibil  iangnidi  neque 
remissi  patiebatnr  J  63  quousque 
Remp.  intutam  P  F  284, 8  neqne  ma- 
la  eonira  in  occulto  patitur  (uiigorum 
gloria)  J  85  hujusce  rei  inopiam  ibid. 
pessimus  quisque  asperrime  rectorem 
F  840, 12  civem  neque  leges  neque 
Di  Penates  F  284, 6  muliebria  C  13 
iaiperia  ejus  injnsta  C  19  matres  fa- 
mlliarum  quae  victoribus  colliboisseiit 
C  61  omnia  prios  quam  J  20  otium 
J  56  nihil  intactum  neqne  qnietum 
J  66  laborrm  seqoo  animo  J  68  ni- 
mis  molliter  aegritodinem  J  82  hye- 
mem  et  aestatem  joxta  J'86  nihil 
apad  se  remissum  aot  apud  iUos  tu- 
tilm  J  88  manu  priorem  aiium  pati  J 
96  quietem  J  101  bellum  et  pacem 
pmstare  F  280,  8  inediK  corpns 
patieos  C  6  Tacit.  H.  3.  26.  pati- 
entior  pericuU  qnam  morae.  belli  C 
7  laborum  J  17  militiae  »tas  J  63 
'  Fiitiboio  improbo  affigebatur  F  318, 

'Patientia  vestra  in  ferendis  injo- 
rilt,  et  opes  factionis  a  vobis  dehor- 
taiitnr  J  31 

'  Patrandi  incepta  copidinlbus  anxi- 
lu  J  70  «pe  patrandi  belii  J  76    qpm 


gloriosa  modo  neqne  belli  patrah^ 
cognovit  J  88  fortibna  consiliis  ma- 
gis  qnam  bonis  praeliis  patrata  sont 
F367,8  qna  re  patrataF369,  23 
patratis  comiliis  J  13  eo  die  post 
conditam  Urbem  pessimom  facinus 
patratura  foret  C  18 

Patria  bona  laceraverat  C  14  ex- 
pertea  C  33  pro  patria,  pro  liberis, 
pro  aris  atqoe  focis  C  69  p.  extor- 
rem  J  16  et  Urbe  patriaque  Fr291, 
7  exnl.  J  16  patrisB  ingeninm  exer* 
citabat  F  367,  6  diffidere  sibi  pa- 
trivqne  C  31  parentesqoe  armis  te- 
gere  C  6  incendere  C  62  portare 
in  dextris  C  68  facinora  in  ciris 
patriamqoe  paravisse  C  66  sedea  F 
276,14 

Patrici»  gentis  (nobilis  fuit)  J  96 
lil>era  ab  auctoribns  patriciis  suffra- 
gta  F  304,  9 

Patrimoniis  amissis  C  37  qnantnm 
patrimonii  acceperis  F  363, 6 

Patrocinia  sibi  qosprendo  aut  opes 
F  281, 6  cojos  p.  civitas  plnrimiun 
otebalor  C  41  snscepto  malonm» 
patrocinio  C  48 

Paoca  de  eios  moribna  explananda 
snnt  qnam  inftiom  narrandi  faciam  C 
4  hortatns  pro  tempore  J  49  mnni- 
mento  qusprebat  J  98  pro  delicto 
suo  verba  facit  J  102  pauci  in  pln- 
ribns  minns  frostrati  J  68  p^r  snam 
injoriam  tibi  inimici  F  341,  3  paocis 
absolvam  C  4  oti  paocis  vernm  ab- 
solvam  C  38  post  diebns  moritnr  J 
11  Africae  sitom  paocis  exponere  J 
17  in  paucis  tempektatibns  soUertis- 
simns  omnium  factns  J  96  paucis,  qne 
me  animua  monet,  accipe  F  340, 24 
Jodices  a  paucis  probari  regnnm  est 
F864,7    agerej44 

Pavi(|os:  lietos  modo  modo  pavidos 
J  60  pavor  corpora  agitaverat  P 
288,  7 
.  Panlatim  crescere,  iaterdnm  vindt- 
cari  (mali  mores)  C  10  cohortes  pan- 
latim  incedere  jnbet  C  60 

Panlo :  post  panlo  C  18  paoJo  di- 
versius  C  61  locom  capere  paiUo 
qnam  alii  editiorem  J  48 

Panlnm  inwninnta  mente  J  66  mo- 
do  proiia  J  93 

Pax  ubi  evenerat  C  9  agitabatnr 
in  exercitu  J  29  convenit  pax  J  42 
concordia  distnrbantur  palam  F  283, 
10 

Peccandi  causam  prttsfliu  miinia 
Buppetebat  C 16 


G3ULTm 


INDBX  GltAllllATtCUS 


Pmnw  at<|w  eoltoilliiit  fre^oMitB- 
bftUir  J  48  ager  paeori  howm^  ar- 
bori  infaeciiadu  J 17  pecorw  d«Biti 
J78 

Poetore :  claQsnm  in  pectore  C 10 
meditaU  evolvat  F  S47,  18  Si  i<t 
modo  in  pertore  consilii  est  F  S49, 12 
mnltaqne  in  Dcotore  volvit  F  MS,  23 
occnlu  po«efeciue  J  11S  qnod  Tcr- 
bom  in  Jng.  pectnt  altina  qnam  qnif- 
qnam  ratns  deioendit  J  11  Postre- 
mo,  hoe  in  pectni  tnnm  demitte,  &c. 
J102 

Peenlatna  «erarii  factns  J  S2 

PecQttia:  soamet  ipsnrn  pecnnia 
pnecipiiem  casnmm  J  8  et  poconia 
sna  spem  liabere  advorsns  Populi 
Rom.  iram  J  12  orones  mortales  pe- 
omiia  aKgrediantnr  J  28  Cormptu- 
rnm  J  8S  ob  militare  facinns  pecu- 
nia  ant  honore  extnlerat  J  49  ten- 
tare  pecnnia  J06  focla  ad  Hi»pa- 
niense  bellnm  F  S26, 18  nt  osteade- 
ret  etiam  pbilosopbnm,  si  ei  commo- 
dum  esset,  pecimiam  facere  posse. 
Gic  contra  KnL  2. 71.  potestas  innn. 
merabilis  p.  conficiend«,  Acc.  Cic. 
alicnbi  ia  Ep.  ex  peciraia  legi  jor 
dices  inhonestum  FS54, 7  alios  morte 
alios  pecunia  condemnabos  F  S62,2S 
pecnniB  liborales  erant  C  7  avaritia 
peconie  stndinm  habet  C  11  ant 
gratise  ^vitn  C  62  magnitndine  a 
bono  bonestoqno  tn  pravnm  abstrac- 
tos  J  29  captc  arcessebant  Scanmm 
J  S2  (brit>ery)  J  37  pnbiice  ot  pri- 
vatim  extortse  F  284, 10  perdendss 
gemtn^F  SOO,  15  omissis  peenniss 
et  corporis  gandiis  F  346, 11  aucto- 
ritatem  pecnnise  demito  F  S54,  S  si 
pecnnise  docus  ariemeris  F  365,  10 
onintbos  modis  trahunt,  vexant  C  21 ' 
vectigalibus  abalienatis,  sociis  vexa- 
tis,  regibuv  atqne  omnibns  ^entibns 
exinanitis.  Cic.  de  Leg.  Agrar.  2.  72. 
grandem  detiebat  C  49  ad  pecnniam 
distribuondnm  J  12  invidtam  facti 
essesuper  pecnniamsnam  animadver- 
tit  J  36  magnam  amiserat  J  97  ad 
pecuniam  qna  (via)  cniqoe  Inbet  ni- 
titnr  F  354,  2  Vias  pf«nniae  nomnt 
G«mci,  et  omnia  pecunise  caosa  faci- 
nnt  Cic.  ad  Quintiim.  Lib.  1.  pecnoi- 
nrnm  repetunddram  rens  C  18  pnb- 
licandas  eorain  pecunias.  (qoo  no- 
mine  veninnt  bona  omnia.)  Vide  171- 
pian.  L.  Pecunie  ff.  de  verb.  et  rer. 
wkjgnif,  Cie.  ii,  de  Leg.  77.  Ad  qnoo 
ejnsdem  morte  pecunin   venorit.  iQ 


legationibns    ant  iiipeffiio 
acrepisset  J  44      p.    coegit  qnibos 
potmt  modis  F  291,  21 

Pede  luxo  F  S92,  W9  pedibos  fai 
sententiam  itnmm  C  69  spger  C  59 
captnni  F  309,  21  invirfn  tracta 
pcdis  qnasi  gvbemator  F  299, 84 

Pendere  stipendia  <*  26  vectigil 
J  31  spes  opesqne  f  jns  pcBdereat 
ex  patre  J  107  potestas  ex  opibns 
alienis  pendet  J  14  Incerta  est  forti- 
tndo  dnm  pendet  F  SSS,  28 

Penetret:  neqne  exercitns  neqne 
mcenia  obstant  qno  minns  vi  soa  pe- 
netret  (avaritia)  F  366,  8 

Pensantur  mnnia  vestm  frviDeBta- 
ria  lege  F  306, 14  Valer.  cojus  cla- 
rissima  opera  itt|nriis  pensaiMlo  lib.  v, 
cap.  3.  ^  2.  nbi  M s.  pro,  Afrior  Do- 
minam,  domintcam  Archigenes.  QmN 
stusqne  es  non  stqna  meritis  prvmia 
pensari.  Boet.l.  Pros.  6.  at  1is.Coli. 
Jesn  pro  pensari,  reddi.  Sed  ex  in- 
terprete  lectio.  feraees  inter  se  anaos 
idera  sterilesqne  pensares  lib.  ii,  P. 
1  pensatum  Ciementia  beltnm*  Flor. 
iv,  2,  90.  Lib.  ii.  Pros.  1.  Optabnnt- 
qne  tnis  dare  coHa  lacertis,  Et  ps- 
triam  pensare  tpris.  Stat.  AchlLii, 
270.  Ms.  pro,  lYoade.  Iliades.  ot 
ssppe  Ovidliis. 

Pensi  qnicqnam  hobebant  C  5  (i. 
e.  nihil  considerati)  a  pensantibni 
tralatio,  qnt  diligenter  inspicinntin 
quam  partem  verigat  pondns.  niliil  p. 
neqne  moderati  habera  C  12,  Acc 
fnisset  C  52  neqoe  sanctl  habere 
J4l 

Ponurio  aqoaram  coelo  temqne  J 
17  liberoram  J  22  rerom  necessa- 
riarnm  J  23 

Peperere:  qmemajores  peperereF 
276,  i  gratiam  ab  co  F  280, 21  bo- 
nnm  civibus  peperaris  F  S5S,  12  pe- 
perisse  nobrfitatem  J  85  ab  eo  ma- 
gistratn  aliom  post  alinm  sibi  peperit 
J  63  privatim  sibi  qnisqne  aervito- 
tem  F  352, 6 

Per  taatam  gratiam  sohis  lemm 
potiretur  F  353,  4  per  opnlentiam 
imperia  araiserint  F  S51,  20  snper- 
biam  P  357,  9  tabellam  senteatiam 
feret  F  368,  1  -  discordiam  sominam 
dilabi  F  369, 6  insidiae  per  i<loneos 
saltus  posits  F  308, 15  per  pronam 
incitabantur  P  309, 18  per  incertnm 
stoiidior  an  Tanior  F  309, 18  trinm- 
phum  dnxere  F  313,  16  nootra  cor- 
coiificet«    F  W;  19 


ET  CRITICUS. 


€»IX 


tifem^m  td  iil  fkbricat»  F  S17,  IS 
C(»gonin.eiui  coatendit  F317, 10  per 
von  Qointet  F  324,  21  ventie  per 
cava  terrae  citatis  F  826, 16  ignobi- 
litateniyiDVidiam  scriptorum  celebra- 
ta  F  827,  34  per  sunima  flagitia  de- 
trectantibtts  F  SS7, 26  per  martales 
avide  cnpiuntur  F  3S9,  2  per  suam 
injiiriam  tibi  inimici  F  341,  S  ne  per 
otinm  qnidem  tales  volaptatis  sine 
dedecore  attigerit  F  343,  16  per 
servitium  exercerent  victoriam  F 
S56, 11  perculsa  nobilitate  J  32  me- 
tn  al>erant  C  6  tumnltu  insolito  J  38 
repentino  metu  J  68  '  magna  alii  in» 
aolita  re  J  76  caBde  et  incendio  C  43 
magnitndine  facinoris  J  70  siipra 
bondm  atqne  honestnm  J82  per  se  ot- 
rnmqne  indigens  C  l  probitas  perse 
parum  tuta  J 14  aliis  l><eneficia  per  se 
ipte  dare  J  06  senectus  per  se  gravis 
F  323,  3  ipsa  per  se  vtrtns  amara 
F  353,  27  Cognitiones  capitalium 
renim  sine  consiiiis,  per  se  solus  ex- 
ercebat  Liv.  1.  U.  C.  drdecus  amit- 
tere  C  20  arma  per  Italiam  parare 
C  24  terrarnm  orbem  C  8  et  30  ex- 
ercitnm  omnem  C  61  per  eas  se  *cre« 
debat  posse  servitia  nrbana  solicitari 
C  24  per  procnratorcs  ant  seipsum 
agere.  Cic.  Attic.  iv,  86«  muita  per 
Fulviam  pollicendo  C  26  ea  po- 
testas  per  senatum  magistratui  per- 
miHitnr  C  29  alios  solTcitabat  C  40 
per  insidias  deprebendant  C  45  in- 
dnciai  et  in  pace  C  51  senati  de- 
cretnm  consnl  gladiiim  eduxerit  C  61 
babendos  per  niunicipia  C62  vim  C  62 
per  ambitionem  deliqnere  C  52  pra;- 
tores  idem  fit  C  55  per  libero»  tnds 
rogatns,  defendas  C  35  montes  '4ter 
Incere  C  66  tramites  occulte  pro- 
fageretn  Galliam  C  57  perilla  tem* 
poni  Remp.  agitavere  C  38  Cic.  oer 
eos  dies  vii.  ^rrin.  et  J 11  conniioia 
Getolos  secnm  misuere  J 18  hostimn 
mnnitiones  J  23  et  38  media  castra 
palam  transire  J 107  dedecora  C37 
ignaviam  et  vana  ingenia  incerta  pro 
cerfis  captare  C  20  per  ignaviam  in 
uraelio  sonnm  tubae  aiidire  non  posse, 
Auctor.  ad  Heren.  iv.  166.  per  luxnm 
a.tqae  ignaviam  aetatem  agunt  J  2 
per  otinm  rorporis  exspectare  senec-. 
tntcm  Curt.  ix.  6, 19.  frandem  jns 
fuit  J  3  licentiam  in^olescere  ani- 
mnm  C  6  laborem  militiam  discebat 
C  7  otinm  torpenrerent  manus  C  16 
•ecordiam  vires  deflnaere  J  1  inso- 
Mi»h.  €t  Far.  CUu.  Ind. 


lentiam  atndtnm  menm  extoUere  J  4 
dolnmcaperetuf  J 11  siinunnm  scflut 
adimere  C12  virtntem  emoriC20 
tnrpitudinem  abnti  C  13  per  societa* 
tem  periculi  reliquoa  illtns  potentia 
tegeret  C48  per  Deos  immortales 
quo  illa  oratio  pertinuit  C51  fnrtim 
et  per  latrocinia  J  4  per  latrocinium 
imposita  lex,  Cic.  in  Pison.  23.  per 
regni  fidem  moneo  obtestorqae  JlO 
per  acelas  crescere  regnum  J  14 
otium  tuti  J  14  per  majestatem  im* 
perii  J  24  sangninem  J  14  nti  per 
paucos  faotiosos  Jugnrtliae  sceliia 
condonaretur  J  27  qnasi  per  satoram 
sententiis  exqnisitis  J  29  Komae  per 
omnes  locos  et  conventus  de  facto 
Consalis  agitari  J  30  incedant  per 
ora  vestra  roagnifici  J  31  per  seces« 
sionem  occujpavere  J  31  per  manns 
iibertatem  retinendam  J  31  fidem 
pnblicam  per  sese  inviolatam  fore  J  33 
per  tramites  exercitiiro  dnctare  J  38 
occiiltes  anteveiut  J  48  coHes  sequi 
J  54  per  amicitiam  perque  Remp. 
J  58  ei  per  mftximam  amicitiam 
oopia  fallendt  erat  maxima  J61  mul« 
tis  dielrasper  dubitationemconsumtia 
J  62  liostias  dis  snpplicante  J  63 
facile  notns  per  omnes  tribns  decla- 
ratttr  J  63  magistratus  -inter  se  per 
matons  tradebat-J'63  qnasi  per  ami- 
citiam  monere  J  64  ubi  primum 
potnisset  pvr  negotia  publica  factnmm 
sese  J  64  nobilitate  fnsa  per  legem 
Mamiliam  J  65  perque  sna  antea 
fideliter  acta  J  71  taha  consilia  per 
otiam  et  ex  opportunitate  capi  J  76 
quoniam  in  has  regiones  per  Lepita- 
nornm  negotia  venimns>  J  79  inducias 
sponsionem  faciunt  J  79  loca  aeqiKi- 
lia  ventns  coortns  J  79  per  literas 
fit  certior  J  82  superbiam  setatem 
agere  J  85  ambitionem  sesc  probes 
simulavcre  J  85  com  tute  per  mol- 
litiem  agas  J  85  pecus  exercitoi  per 
eentnrias  distriboerat  J  91  nti  pro- 
spectns  nisnsqiie  per  saxa  iacilkis 
foret  J  94  signa  per  vigiltas  canere 
J  99  qnando  per  iUam  (fortnnaro) 
licet,  festinaJ  1:02  pcrceterasgentes 
clari  F  274, 15  per  injuriam  <|naro, 
optimo  jiire  F  275, 5  per  scelens  im» 
nianitatcm  tntus  fnrit  F  275, 18  ta;- 
diiim  ant  pudorem  tyrannidis  esse» 
&c.  F  276,  l  tot  viiineraet  laboren 
F  278,  7  arma  ibid.  summnm  Imp. 
satis  qnaesitnm  erat  nomini  majornm 
F  279»  8  literas  goarus  F  288^  M 
Sai.  4 


exxx 


INDBX  GftAMHATlCI^S 


per  ealMMiB  c«rporala  miiniia  attol^ 
ntiir  F  S89,  6  regt  per  obteqoeluD 
drationis  cari  P  S93, 19  per  riu  F 
294, 9  exornatls  «dibns  per  anlsa  F 
294,  5  epnlae  qnKiitisniniBe  per  pro<- 
▼inciam,  &c.  F  294, 11  trienninm  yix 
annnns  smntns  F  297, 22  per  Alpes 
iter  patefeci  F  298,  5  fayemem  per 
oppida  sostinui  F  298, 8  per  nomeM 
mltitare  erarium  occnpavere  F  901,6 

5er  snffragia  vobismet  ipsl  dominoi 
ealinatis  F  291, 10 

Perdita  Rep.  opns  esse  C  81  non 
res  snas  com  Jagurthap  perditis  mis- 
eeret  J  82  bonos  perditom  eant  C  52 

Perdncit  ad  stndinm  sni  majoribns 
promissis  J  80 

Perdnnd»  Reip.  impnnitatem  fbre 
C  46    pecnnise  senitas  F  809, 18 

Peregrinantes :  eicoti  p.  ▼itam 
transiere  C  9 

Perfecit  pollicendo  mnttanti  ante* 
ferret  nec  J  10  inceptnm  J  11  ma- 
leficinm  Cicero  pro  Coelio  42.  scelnsy 
pro  Cluent.  158. 

Periidia  eomm  pro  armis  nti  J  61 
bidnum  modo  ex  perfidia  Isetati  J  60 
rlientis  ini  facere  praeventnm  J  61 
iMnrornm  fidem  in  tanta  p.  vetemm 
experiri  perlcnlosnm  J  74  spes  om- 
nie  io  scelere  atqne  perfidia  F  274, 18 
qnos  p.  aiit  peijnrio  Yiolasti  F  284, 2 
eallidi  et  repertores  perfidi»  F  313, 10 
andacissimo  cniqne  esse  perfidie  F 
361,7   . 

Perftiginm  miseris  C  54  ▼erbum 
Plantinnm,  ex  Casina.  Nesdo  nnde 
auxilii,  prssidii,  perfngii  mihi,  ant 
Opnm  nunc  copiam  comparem.  nsi 
snnt  etiam  lavios  Cicero,  Ccsar, 
Tacitns 

Perge  nti  coeptsti  J  102  qna  per- 
gebat  prvdas  agere  J  20    itinere  qoo 

Cergebat  J  47  nno  animo  pergenti- 
08  F  301 ,  14  ad  se  Yersnm  exercitnm 
oergere  J  69  pro  tendere  aliqno, 
virg.  JEn.  iii.  198.  quo  tendere  per- 
f  ant :  quo  loeo,  pro  sic  ore  precatnr. 
Codd.  Ms8.Pctrensis,Pembr.  et  Coll. 
Jes.  forte  pergereot  domiim  C  44 
properantius  J  8  patenti  ria  ad 
▼emm  perges  F  343,  20  festinans 
pergit  J  52    ad  oppidnm  J  69 

Pericala  toleravcrant  C  10  ▼ilia 
habere  C 16  suo  quisque  metn  metiri 
C  31  in  maxima  ▼enerit  Resp.  C  52 
excltantneqiie|cloriaC58  metuentes 
ex  partinm  Widia  J  40  tot  laltores 
et  pericnla  siisceplssem  F  297,  12 


mhlti  doml  mOitte  innlto 

AwreF322,21  bomia  coMra  pericoU 

et  ambitionem  F  331,  17     occnlu 

aeqne  facere  neqoe  ▼itare  (i.  e.  iasi- 

dias  teadere)  F  363, 8  aperU  pcrieaU 

e  contra,Virg.  quid  miseros  toties 

ki    aperta    pericnla  cives  Prqpicia? 

ibi  Cod.   Petrensis.  setemo  fmdere 

fi  rmes.  at  ceteri  facinnt  cmn  Vnlgg. 

Tibnl.  i.  9.    £st  Beus  occnltoo  qni 

▼etat  esse  dolos  Claud.  Paneg.  23. 

proditor  occaltns.  Scelos  Locan.  |mv 

discrimine  F  289, 6    Tadt.  tanqnam 

ittsonti  pericnlnm  fecisseat.    Celsns 

▼•  26.     modo  ▼ero  pericnUuB  fadt 

qnodcnnque  magnnm.  no^iUte  peri« 

enli  C  4    plus  timoris  qoam  pencnU 

effeccrant  C  42    per  societatem  peri- 

cnli  C  48  neqne  perlcnU  neqoe  Uboris 

paUens  J  44  O^id.  Trist.  iii.  £leg.  11« 

Plarima  sed  pelago  terraqne  pericoli 

passnm.  sodos  ▼obiscnm  adero  J  85 

docem  sese  poUicetnr  J  93    tna  de- 

mnm  pericolo  atqoe  negotiis  comper- 

tnm  est  C  2    ubi  animns  ex  mnltis 

pericnlis  atqne  miseriis  reqnie^it  C4 

a  pericnlis  aberant  C6    magnis  io 

meis  pericnlis  C  85    Remp.  in  maxi- 

mis  senravere  C  52    objectare  J  7 

invideant  etiam  roeis  J  85     plurimts 

meis  ^flpsivi  J  85    ia  tntandis  nsagis 

quam  in  nlciscendo  teneamini  F  275, 1 

mcto  Bon  consnlto  in  tali  pericolo 

opus  esse  C  43    in  snmmo  fore  suam 

salutrm  J  77    alienam  rem  perirnlo 

succnrrere  J  88    cnm  ingenti  fntstra 

agebantur  vinem  J  42    ia  pericnlo 

ant  metn  agites  F  342, 7    tale  peri- 

cnlum  Reip.  hand  occnltnm  habnit 

C  23    qnanUm  Impendeat  Coasoli 

C  28    qno  pericnlnm  homlni  facere- 

mns  C  33    pericnlnm  ex  lllis  metuit 

(/  52     anceps  J  38     nbi  queinqne 

pericnlnm  ceperat   ibi  resistere  ac 

propnlsare  J  51    ex  toa  calainiute 

periculuro  liberUtis  facere  F  361,  18 

Perinde  ea  J  4    qnasi  ea  honori 

habeant  J  31    landantnr  nt  eamm 

rerum  nsns  est  F  855,0 

Peritia  UnU  locorom  erat  ut,  4tc* 
J46 

Perjttriis  delibnta  nxor  F  862,  0 
alebat  peijurio  Uogoa  C 14  qnos  per« 
jnrio  aut  perfidia  violasti  F  2S4^  2 
PerlaU  rogatione  J  38 
Permanere  in  snis  artibns  J  8 
Permixtio :  mo^eri  ci^itas,  et  perw 
mixtiod^iUs,  qoasi  diaceftuo  torrc^ 
oririccepit  J41 


BT  CRITIOU& 


cxmtl 


-  PMiota  plebei  domhiandi  stodio 
C  SS    vehementer  eo  negotio  J  6 

Permulcti  Uberalibns  verbis  F  Sll, 
11 

Pemiciem  ienatoribnsmachiQaban- 
tnr  C  18  nisi  misericordia  in  pemi- 
ciem  casara  esaet  J  Sl  ad  peruiciem 
cjus  dolum  quaerere  J  70  pernicioaa 
lu>>idine  paulisper  nsns  J  1,  et  S  p.  na- 
tura  serpentium  J  89  pacem  an  be  lum 
gerens  perniciosior  e&set  J  48 

Perperam  quam  recte  feeisse  J  31 

Perpessa  est  cradelissimam  pro- 
ftciiptionem  civinm  F I6S,  2S  imperia 
B«va  C  19  satis  est  perpessos  esse, 
etiam  ne  aures  nostros  odio  tno  one- 
rabis?  FS64,4  delicta  flagitiis  ob- 
secntns  F  S45, 13 

Perpnlit  spe  pactionis  nti  inseqne- 
retnr,  Stc.  J  38 

Perscribit  casteUi  planitiem  J  93 
.  Perseqoar  toas  injnrias  ?  J 14  ce- 
tera  maleficia  tum   persequare  ubl 
facta  sunt  C  62 

Pcrsi:  ad  bellum  Persi  Macedo* 
nicnm  F  272, 8  rectePersens  Apx<uiw'« 
sic,  Varro  de  R.  R.  Qnas  ante  cata- 
clysmon  Ogyin.  £t  Hercult  apud 
eundem  de  L.  Lat.  vii.  Tacit.  ad 
beUnm  Persi.  sic,  Chremi,  Acliilli, 
Tiroarcbidi 

Persuadet  molta  poUiccndo  J  48 
Nnmidae  J  81 

Pertaesom  vos  injuriie  F  302,  4 

Pertinens  in  immensum  J  48    pro, 

rrtingens.  pons  in  oppidum  perlinena 
325,  4  Ulpiui.  de  Cloacis  L.  Prae- 
tor.  QOo  minos  iiU  cloacam  qn«  ez 
aedibus  ejus  in  tuas  pertinet  Cic.  de 
Senect.  tanta  esse  conatos,  qose  ad 
posteritatis  inemoriam  pertinerent  de 
Kat.  D.  lib.  ii,  138.  ad  polmones 
asque  pertinent,  Ms.  B.  Pnb.  per- 
tingat.  male.  Coesar  et  Liv.  saepis- 
•ime.  quo  p.  illa  Oratio  ?  an  nti  face- 
ret,&c.  C61 

PerturiHindum :  ad  pertorbandam 
Bemp.  C  18  aciem  J59  bostes  per- 
tnrbatos  C  60 

Pervade  uti  soles  aspera  omnia  F 
S45,8 

Pervenisse  in  regnom  adoptione  J 
11  imperinm  ad  minus  bonos  C  51 
«doppidnmJ37  Thalam.J75  Valer. 
If •  Ceretem  pervenit,  sic  Ms.  at  male 
pro  Caere  in  opptdum  pervezit.  io 
foenm  tomolosum  J  91 

Perversam  gratiam  gratificans  F 
S40, 13    niUl  ob  hoc  pravom  et  per- 


Tersom  prodoci  posse  arbHrallMiiton 
Ci€.proKosc.l7.  Ovld.lL  Trlst68, 
perversae  mentes.  Statins  vota  per^r 
verse  consolont :  et  eo  se  mnnitiorea 
pntant  qno  ilH  qoibos  imperitant  ne« 
ouiores  tiiere  F  340, 9  perverse,  ne 
dicam  impodenter.  Cic.  Lsel.  22.  vnl- 
nere  F  338,  2 

Pessima  mala  luiuria  atque  avarltia 
C  5  arte»,  de  iisdem  J  86  consul- 
toribus,  cnpidine  atqne  Ira  J  84  ser- 
Torom  F  278,  3  facinos  post  condi« 
tam  urbem  C  18  qutsqoe  asperrime 
rectorem  patitor  F  340,  12  quam 
quisque  pessime  fecit  tam  majiime 
tutns  est  J  31 

Pessom  datns  est  animos  ad  iner- 
tiam  J  1 

Peste  conditos  Orbis  terrarum  F 
316,  3  ne  praemia  MeteUi  in  pestem 
converteret  J  70  postqnam  illa  pestis 
(Carthagin.  imp.)  ex  Africa  ejecta 
est  J 14  etiam  si  certa  pestis  adesset 
J  106  contagio  quasi  pestilentia  iu- 
vasit  C  18 

Petebat :  at  is  quem  p.  J  20  pro 
appeiere  ictu.  ex  arena  tradnctuAi 
verbnm  Cic.  in  Orat.  133.  Ut  enim 
Athletas  nec  muUo  secus  gladtatores 
videmusy  nihil  nec  vitando  facere 
caote,  nec  petendo  vehementer,  in 
qno,  non  motus  hic  habeat  palaestram 
aliqnaro.  Cortins  expositns  ipse  ad 
ictns  oodiqne  petebatur.  Cic.  pro 
Lig.  cnjns  latos  mucro  ille  petebat. 
magis  fides  ejus  qnam  fortnna  J  14 
fcedos  et  amicitiam  J  104  consula- 
tnm  C  18  ab  senatn  petere  ne  alium 
putaret  oc  Numantise  cognitus  esset 
J  15    snpra  (|nam  ego  snm  J  24   im- 

rsrlum  «  voIms  J  85  muram  certantes 
94  Necesse  est  tanto  operosiora 
esse  munimenta,  ouanto  Talentiora 
(Ms.  Teheraentiora)  snnt,  (|nibn8  pe- 
timnr,  Senec.  Ep.  95.  societatem  F 
312, 14  alienas  opes  F  362, 2  vitani 
ipsi  liberisque  J  48  eequam  conditi* 
onem  J  79  ut  saepius  peteret  viros, 
qnam  ^teretnr  C  25  Noveream 
blanditiis  petit,  Quintll.  a  nobis  ad 
societatem,  ab  illis  ad  prsedam  peteria 
F  315, 16  divitiasCSS  nequemalum 
facioos  a  te  F  359,  22  inter  arma 
civilia  seqni  boni  famam  F  822,  8 
cohortatns  nt  petitionem  snam  corse 
haberent  C  ^  alia  deinde  alia  loca 
J  18  petendi  consolatnm  spes  C  16 
petendi  gratia  missionem  rogat  J  64 
Petolantla  atqoe  probro  Biaxlmo 


oxxxu 


INDBX   eRAMMATICUS 


pnestibaiit  C  87  eo  Bcntii  niobiUtate 
pnestare,  Lncref.  iii,  87.  jndicio  rmi* 
gisy  quani  morbo  animi  petulantia  ista 
uti  F  861,  8  petulantissimis  yerbis 
iKdis  F  865,  6 

Pictas  tabulas  mirari  C  11 
Pietate  deonim  delnbra,  domos  sna 
gloria  decorabant  C  12 
Piget  taedetqne  dvitatismomm  J  4 
Piraticam  exerceDtes  F  883,  27 
Piscantis  rennnculo  F296,2 
Pittm,  ttftnm,  gloriosum  an  indeco- 
mmsitF3l2,10 

Placebant  siia  cniqne  satis  C  2  et  F 
354,  9  et  J  64  neque  consilinm  ant 
qnisqnam  hominnm  satis  placebat  J 
74  parum  placebat  eas  discere  J  85 
raris  auimus  est  ad  ea  quae  placeot 
■defeudenda  F  -861, 12  q«KB  partes 
reip.  F  864,  15  Seoatns  oonsultns 
est  a  Bestia  placeretne  J  28  et  C  51 
qnando  Yobis  itaplacet  geritent  vnl- 
tis  bellum  J  110  baud  absorde  F 
354, 14 

Placide  modesteqne  Remp.  inter 
se  tractabant  J  41  placide  et  oliose 
JPIaut.  Pcen.  placide  sedateque  dolo- 
rem  ferre  Cic.  ii.  Tusc.  99.  et  loqni, 
iu  Orat.  50.  placide  leniterqne  ob- 
jnrgat,  Gell.  xiii,  24.  sic  Codex 
Pembr.  editi,  leniter  ac  blande.  ali- 
ter  at^oe  animo  gerebat,  placide  re- 
spondit  J  72  placide  satis  verba  facit 
J  83  placide  et  benigne  J  102  qno 
plebem  in  magistratu  placidins  trac- 
tarent  C  89  placido  mari  F  299, 
16  cnn^  placidum  ventis  staret  mare, 
Eclog.  ii.  Nec  secns  tres  nostri 
Codd,  Mss.  placidos  in|enio  J  20 
undis  placidis  natare,  Ovid.  Metam. 
18, 100.  moribus  placidis,  Ammia- 
nns  Marcellin.  207 

Placnerint:  reliqnnm  est  optare 
uti  ea  qnae  tibi  placnerint,  ea  dii  im. 
anprobeot  beneqne  evenire  sinant  F 
347,  21 

Plana  Italia  ac  mollis  F  329,21 
in  plannm  dedocit  J  49     eo  sensn 

Sio  apod  Plin.  £p.  plannmsolum. 
nod  si  nniversitatis  corpus  planura 
et  flsqnabile  explicaretnr  Cic.  de 
Univ.  18.  planitiem  castelli  perscri- 
bitJ93  erat  inter  ceteram.  pl^ui- 
liem  mons  saxeus  J  92  planities  erat 
inter  sinistros  montcs  C  59  media 
desertaJ48 

Plebem  tractare  placidins  C  39 
vindictam  nobilitatis  accrrime  in  ple- 
bem  exereuerat  J  16     in  plebem 


qntestiones  graves  liabiHe  lOnt  J  31 
ex  secnndis  rebns  insoientia^Ceperafc 
J40  vindicare  in  libertatem  *J  42 
servili  imperio  patres  plebem  exeir* 
cere  F  273,  3  ex  gravi  servttnte 
in  libertatem  restitnit  F  349,  16 
plebes  ^saepe)  permota  donunandi 
stndio  C  33  plelies  pro  victis  est 
F  808, 5  eo  libere  agitabat  *qnia  P 
351,  24  neqne  plebi  milKia  volenti 
pntabatnr  J  84  volentia  factnnts  F 
317, 5  plebis  discessio  a  patribns  F 
272,19 

Plena  flagitii  J  38  Terent.  vini 
plennro.  Varro  Eumenid.  plenus  vini 
et  Veneris.  somni  stupri  Cic.  post 
Ked.  laboris  Virg.  hosthim  F  324, 5 
spei  bonse  J  113  pleno  gradn  in 
cellem  Btibdncit  J  98  Trebon.  Gic. 
£p.  12, 16.  nam  illum  paratnm  nt 
video  et  ingressum  pleno  grada  co- 
bortari  non  intermitteremus.  vid. 
Oradtts 

Plerumqne  noctis  processit  J  21 
diei  Dietys  ti,  4 

Plumae  in  modum  F  328, 15 

Plnra :  mnlto  plara  bona  accepisaca 
J  102  paoci  in  pluribus  minBs  frns- 
trati  J  58 

Plttriniom  posse  ingeniimi  conper- 
tnm  C  2  andaci»  inerat  C  17  nte^ 
batar  cidns  patrocinio  C  41  neque 
plnris  pretii  coqnnm  qnam  villicnm 
habeo  J  85  qni  plns  posset  C  89  et 
attdaciaC.52  praesidii  et  nsus  am- 
plior  F  358»  3 

Poena  severior  C  51  genns  Rovnm 
decernere  C  5 1  civitas  pcenae^ncta, 
aot  praedae  foit  J  69  sic,  esse  in  p<e* 
na  Cic.  pro,  Ligario  8.  in  pcenaa, 
Ovid.  £p.  11,  9.  dederant  C  22 
morte  poenas  dedit  C  52  mearnm 
miseriarum  graves  ptsnas  reddet  J 
14  hortator  uti  contnmeliarum  Im- 
peratoris  cnm  suo  anxilio  pflenas  pe- 
tat  J 65  dnm  pro civibus  snispsiiaa 
caperent  J  68  Steph.  caperent  i.e* 
ferrent,  subiirent:  male.  -caper^ 
enim  pcenam  in  hostem,  est,  eos  ua 
pcenas  cogere.  Cartius..  Achillem 
imitatnm  se  esse  poeoa  in  hostea  cc» 
pienda.  codem  sensa  Cicero  de 
Arusp,  resp.  40.  ma^itudo  animi 
ad  expetendas  domeatici  sangainis 
poinas  excitavit.  et,  peneqni  pcenaa 
inin^ici,  pro,  nlcisci  male  merknm. 
idem  in  £p.  ad  Att.  J  14  aeertMs«« 
mas  solvnnt  F  814, 9  ad  «vttdetes 
p«na8  te  invocat  F  3i5|  8 


KT  ORITIOUg. 


CXXXiii 


«*  Paoltftndiini  nnoi  sit  repatate  J 
85  poenitens  oonsilii  F  986, 12  poe- 
nitnriun  pro,  pcenitentkini  actumm  F 
327^18: 

'  Pollebat  ejus  in  Senatn  anctoritas 
J  IS  factione  nobilitaa  J  41  et  S5 
/efl  eorum  satis  proapera  satisqne 
pollens  yidebatttr  C  0  animiis  nbi 
ad  gloriam  virtatis  via  grassatnry 
«bunde  pollens  potensqne  et  claros 
est  J  1  facundia  ejus  Rom»  clara 
'pollensque  J  SO  non  ingeninm  nllum 
satis  poliet  ^ uin  soccumbit  F  SoS,  17 
Romana  niajestas  toto  orbe  polieret^ 
Flor.  iv,2,8 

Polliceantur:  ceteros  adeant  bene 
poUiceantur  C  41  tabulas  novas  C 
31  maria  montesqne  C  23  deditio- 
nem  J  8#  neque  abnnere  neqoe  pol- 
liceri  J  47  poUicitando  animum  ac- 
cendebant  J  8  iUorum  poUicitationi- 
bnc  accensns  J  20  mnltis  aggreditnr 
J  61    Sylla  emnia  poUicito  J  lOS 

PoUttere  sacra  pvofanaque  omnia 
C  11  poUui  consulatnm  credebant 
si  homo  noms  adeptus  foret  C  23 
Valer.  M.  iii,  6, 1.  pnetnram  ab  eo 
poUtti.  ne  pioUuta  hcentia  invidiam 
accenderet  J  15  quibns  omnia  prp- 
hto  ac  luzuria  poliuta  erant  F  341, 0 
indignns  iUo  honore,  et  quasi  poUa- 
tusJOS  .  . 
I    Pondere:  equi  imperati  cnmnon 

yirvo  argenti  pondere  J  29  gratia 
94  Noniiis  dicit,  pro  mimero  qaan- 
doqne  somi.  ot  apud  Varronem  de 
Vita  P.  R.  magnum  pondas  artifi- 
cum 

,  Ponere  vigiUas  crebras  J  45  sic 
ponere  castra.  Cic.  ad  Attic.  yiU, 
164.  Livius.  Caslodias  portis  Hir- 
titts  T.  B.  Afn  Custodes,  Cioero,  Ti- 
boUos  lib.  i.  Eleg.  2.  Nam  posita  est 
nostne  custodia  ssva  pnellae.  nen 
verba  inimici  ante  facta  soa  pon^ret 
J  15  ntiseUamjuxta  J65  quicivi- 
tatis  incommodnm  in  ^loriam  suam 
pottit  F  362, 17  castns  positis  leyi 
nnnimento  J  91  insidic  F  808, 14 
epistolam  in  pnlvino  temere  positam 
J  71  Ugiones  in  monte  F  311,  10 
dnm  beUum  grave  cnm  Etmria  posi- 
tum  est  F  273,  1  com  prsdixero 
positum  insul»  F  326,  9  Aspera 
tnm  positis  mitescent  saecnla  beUis. 
£neid.  i,  295.  nbi  tres  Codd.  nostri 
cnm  Vttlgg.  faciunt.  et  idem :  Po- 
nuntqoe  Krocia  corda.  arma  ponere 
apud  Liy.  et  Ctesarem.  posoistis  me 
imperatorem  Nnmidis  J24   prsmia 


victoribu»  posnit  fortona  C20  Tictt; 
iii,  31.  Pacemnetnni  qnidem  ota- 
bant  cnm  belliim  posnissent 

Pons  nertinens  in  oppidom  F  825^ 
4  obsident  occttlte  C  45 
-  Popnlares  sceleris  sni  C  22  (pro 
consciis)  C  ^  bominem  tam  accep* 
tnm  popularibns  J  7  mos  partium 
populanum  et  Senati  factionum  J  41 
aninii  tentati  J  48  , 

Populi  ingentes  vi  sobacti  C  10 
ntriusque  iinis  commnnis  liaberetnr  J 
79  concionem  advocavit  J  84  suf- 
fragiis  integer  F  279, 17  jus  ampli- 
ficatum  F  351. 23  de  magistratn  fa- 
cile  populi  jndicium  tit  F  364,  7  ja- 
dicia  defendit  F  861, 11  regcs  popu- 
lique  finitimi  C  6  anzilia  arcessere 
a  populis  et  regibns  sociisque  J  84  et 
31  com  populo  agat  de  iis  C  61 
qaos  fines  populo  suo  peterent  J  79 
snmat  aUquem  ex  popuio  monitorem 
ofi&cU  J  85  .  popnlos  nationesve  F 
346,  6  rogationem  ad  popnlum  pro- 
mulgat  J  40  Senatmn  et  P.  R,  J  111 
P.  et  Senatum  J  41  ei  provinciam 
jttssit  J  84  gentina  moderator  F 
276,.10 

Porrectnm  tnnsverM  itinere  col- 
lem  J  49 

Porro,  pro,  sed :  porro  antem  an- 
xins  erat,  &c.  C  46  timebat  iram 
Senati  porro  animua  ad  inceptum 
scelus  rapiebat  J  25  in  Siciliami 
porro  ex  Sicilia  J  28  et  F  346, 18 

PorUbant  auxiUa  amicis  P.  R.  C 
6  patriam  in  dextris  C  68  stipen- 
dinm  in  Africam  J  36  commeatnm 
J  46  copias.  apnd  nostmm  fere  in- 
nttit  navigationam.  qui  in  Africam 
portaretnr  J  28  cibum  et  arma  milea 
J  45  plurimum  aqnsfc  J  76  arma 
portari,  conventns  fieri  C  30  armo« 
rum  portationibns  C  42 

Portam  irmmplt  J  68  portuoiior 
J16 

.  Portendant  cedem  mntationes  J  8 
somnio  thesanrns  F  297,  6    deornm 
nntu  cnncta  J  92     portenta  atqne 
prodigia  nnntiabant  C  30 
«.  Poseeret :  nti  res  posceret  J  70 

Posse  plnrimam  ingcniom  comper- 
tnm  C  2  Ingenium  ejns  hand  absnr- 
dum,  posse  versns  facere,  Scc»  C  25 
pars  torres  capere  ira  amplius  qaam 
lassitndo  posse  J  69  me  vicem  aurarii 
pnestare,  an  exercitum  sine  frnmento 
et  stipendio  haberc  posse?  F  297,83 
in  multitadinem  dispersa  minna  po- 
terat  J  41    qnam  verisaime  potero 


GXXSXV 


IHDBX  Qn^UUkVCVB 


ptacU  febt^lwB  C  4  et  18  quU  to- 
Mrare  pote§t  UIU  divitiM  saperare 
qnai  profuiiduit  C  20  pejor  an  igna- 
vUn  su  deliberari  doq  potest  F  280, 
11  abi  primQm  potuiitset  per  segi>- 
tie  pablica  J  64  qnlbas  rebns  pos- 
■ent  opes  factioDts  confirment  C  S8 

Po«idet  si  Inbido  C  61  virtnlit 
pnemia  ambitio  C  M  possessionibns : 
ex  possessionibus  solvere  ks  alicnnm 
CS5 

Post  dominationem  Syllse  hnne  In* 
hido  Reipublicie  capiendse  invaserat 
C  6  pancis  postdiebos  moritur  J  11 
post  insidias  Jttgurtfase  J  66  maiam 
pognam  ab  rege  defeoerant  J  66 
sna  necessaria  post  illias  honorem  dn- 
cerent  J  78  hominam  memoriam  F 
S76, 16  annum  F  208,  27  se  re^i- 
bos  devovent  et  post  eos  vitam  retn- 
tant  F  880, 6  modestiam  meam  post 
tnam  dignitatem  habere  F  848,  18 
post  qnam  divisim,  post  dies  quadrar 
gintaquameoteotumeratJ76  oon- 
ditam  Bomam  peswmnm  fachins  C 
10  cnm  post  exsecrationem  omnes 
degnstavissent  C  22  qno  Hannibal 
post  magnitodioem  nominis  Romaniy 
ItalisB  opes  maxime  attriverat  J  5 
invidiam  seqni  J  65  post  ^adverb.) 
nbi  contagio,  qnasi  pestilentia  invasit 
C  10  et  10  post  paolo  C  18  post 
panlo  saepius.  poulo  post  J  86  nbl 
pericnlnm  advenit  invidia  atqne  sn« 
perbia  postfaere  C  28  (pro,  pone.) 
post  eas  oeternm  exereitnm  in  snbsi- 
diis  loeat  C  60  et  J  10 

Posten  Tero  qnam  C  2  postea  C 10 

Pootera  die  J  68  aliqnanto  poste- 
liorea  se  vident  J  70  nwjomm  glo- 
lia  posteris  Inmen  J  86  gerere  qnam 
lleri,  tempore  postetins,  re  atqne  nsn 
prMs  est  J  86  toliendBS  In  poitemm 
F  844, 11 

Postqnam  t  C  62«  68,  et  66,  Ae. 
•ed,  postqnam  C  67  et  J  8  tamen  poe^ 
qnam  J  6  nnm  poatqnam  J  48  post- 
4|namBoxaderatJ68  invkUa  doees- 
8QintJ88  TldetJei  cnmprspseate 
Indicat  loco  prssteriti.  SKpins  Dlctjs 
iv,l,  4»  6.  factn  nnt  J  62  dixit  J 
64  adeptisnntJ86 
•  Postremam  aeiem  invndnnt  J  101 
in 


primis,  in  postremis,  m 

•se  J  46    ad  poitrenmm  usqne 


280y  10  flagitiosoram  postrerans  F280, 
10  servoromF  814, 6  Cic.  ad  Bmtnm 
Bp.  xvi,  6.  NoB  andaeins  dominari 
onpereat,  postremi  homlnea  qnnm  id 


noe  prohlbereBina.  et  pn  Roie.  B1. 
et  nt  postremi  homiaes  nlieiBa  peen.» 
Biis  locnpletarentnr,  et  nihil  acitote 
postremini»  nihil  neqnins.  aliisacorta, 
aUis  canes  mercari :  postream  neqne 
samtui  neqne  snm  modestiss  paicen 
C  14  nti  qntsqne  domnm,  mit  viUnBi, 
postremo  aut  vas,  te.  C  61, 62  et  61 
(pMSt  nnicnm  membmm)  mnlcato 
fiede  corpore,  postremo  tnnmn  pe* 
riere  F  800, 2  Aaia  ab  ipsis  obsesaa 
est:  postremo  totam  Bithyalam  F 
818, 17  animnt  mngls  aat  miaaa  ma- 
tnre,  ppstremo  tamen  sccansbtt  F 
868,  18  post  panlo— deinde — poat- 
lemo  F  866,  17 

Postolant  jasjarandmn  ab  tdenMm^ 
qaod  signatnm  ad  dves  peiferrent  C 
44  qnie  snppllcinm  poatnlaliat,  pn- 
rare  jnbet  C  66  nbi  les  postalabat 
insidias  tendit  J  85  pacemJ47  ab 
Coniale  iadncim  postnlabantar  J  104 
deqae  ea  re  postnlant  nti  referatur 
C  48  legionilMis  inpplementam  J  84 
taro  magnifice  snoMntea  prsBlinm 
qnam  postnlaverant  F  888, 18  coa- 
sideres  qnid  tase  rationes  postnlaiit 
C  44  contra  postnlata  Boochi  nnft- 
tios  raitUt  J  88 

Potare,  amare,  tabnlas  pictaa  mi- 
rari  C  11    ament,  potent  J  85 

Potens  copiis,  genere,  fama :  aanc 
defbrmatns  mramnis  J  16  clamt  et  ia 
seaatn  potens  J  16  anjoribQs  opibaa 
Resp.  et  miaus  poteas  aobiiitaa  F 
867,  16  abMnde  pollent  poteiitqne 
et  Glarns  J  1  plenqne  reram  poten- 
tes  perverse  consnlnnt  F  840, 8  em^ 
dnntnr  inter  potentiam  laimicitias 
F  808,  2  pottqnam  divitlaa  pQtaatia 
seqaebator :  hebeteere  virtns  C  12 
saa  qnisqne  potentia  certnbant, 

mnm  pnblicam  sfroalaates  C  88 
snmroa  bominem  potcntia  C  48  iUint 
feliqnot  tegeret  C  48  qaoram  pe> 
tentta  ant  scelere  euncta  ea  geaaerat 
J  88  enm  potentia  avaritia  aiae  mo« 
destiaqae  invadere,  &c.  J41  nallini 
tnper  leges  erat  F  861, 24  pateatim 
paacomm  deeas  atqae  liiienatem 
snam  gratificari  J  8  avidas  J  IS 
BobiUtatit  infettnt  J  27  de  ei^nt 
odlo  potentie  nobilitatlt  J  80  oorpat 
atqne  ingettiom,  patris  non  sn»  qnia» 
qne  potentis  exercltahaBt  F  857»  6 
eomm  favei  F  866,  2  ca|<iavis  opea 
TolnissecontraUlias  poteatiam  oia»- 
C  17     qamreaa 

•pportnniiiiBMit  J  86 


pro 
boni 


ST  OftlTICUS. 


esaajiv 


testu  tit»  nccisqne  tx  opibnt  aliMils 
pendet  J  17  penes  eosdem  si  adver- 
saretnr  cdgendi  potestas  erat  J  86 
legatis  sit  potestas  enndi  J  104  cnni 
talem  in  potestate  haberet  J  118  it 
liostinm  potestate  relictnm  iri  J  118 
Bnmqne  in  Tinculis  retioendum,  ne- 
t|ne  amplins  potestatem  faciendam  C 
49  snmmam  moderandi  de  vectiga- 
iibtts  F  S49,  86  in  potestatibus  eo 
modo  agitabat  J  6t  temperare  J 
65 

'  Potiora  fide  Jit^rtbse  omnia  J  86 
bello  dticeret  J78  certamlnis  ad- 
^ersa,  pro  libertate  pQtiora  esse  forti 
Viro  qnam  omnino  non  certavisse  F 
300,18 

Praeacutas  sudes  C  66  trabes  in 
mnro  collocarant,  C»sar  B.  O. 

Prsealta  snnt  proxima  terrse  J  78 
alvena  Livins.  et  fluminis.    Idem. 

Prsebeatis :  ne  sangninem  vestrnm 
^pnebeatis  F  S06, 10  qnae  locus  pras- 
nebat  certatim  mittere  J  67  ex  patrio 
TCgno  remmhnmanamm  spectaculnm 
pnebeo  J  14  exemplum  quo  rectins 
tna  componas  F  S12, 17  scorta  atiis, 
aliis  canes  C 14  si  voiuptatibus  vestris 
otinm  prsebere  vnltis  C  68  suus  cui- 
qne  animus  ex  conscientia  spem  pne- 
bet  F  350, 13  vos  singulis  babendos 
F301,8 

Prseceps  ablerat  liixnria  C  86  agor 
*C  31  ad  explendam  anlmi  cnpidl- 
-nem  J  6  datus  est  ambitione  J  63 
•praeceps  natura  velnt  opere,  atque 
consulto  J  92  et  98  prseceps  aestas, 
^dolta,  &c.  F  336, 13 

Pnecepta:  qnsB  pneeepta  cum 
agitarero  J  14  his  hortabor  J  86 
bonis  exercitando  F  346, 14  censes- 
ne  eornm  pmceptis  imperinm  haberi 
posse  P  F  366, 1  ex  prsecepto  Cice- 
ronis  ceteros  conveninnt  C  44  et  J 
13  et94  contra  pneceptnm  ducls 
F  308, 18 

Prsecipitant  se  Impradentia  F  347, 
S  aiii  soper  vallom  praecipitarentnr 
J  68  mores,  torrentis  modo  prsecipi- 
tati  F  873, 19    in  tanta  mala  J  14 

Precisum  utrimqne  iter  J  92 

Praclara  ingenia  C  8  facinora  C 
93  facies  J  8  Liicret.^pro,  fade 
pneclara  et  viribns  amplis  v.  1173. 
ct  alibi,  nuntta  prseclari  vnltus,  pnl- 
chrique  coloris.fiima  esse  de  Metello 
J  55  proles  iEmilioram,  &c.  F  876,7 
'6ic  Valer.  Argon.  inemoriam  sni  J  85 
qni  bello  fuerant  Jv  39  vita  illonin 
prcclarior  J  88    (in  malam  partem) 


qui  nunc  seelerlbns  snls  ferox  atqnt 
pneciarus  est  J  17 

Praeda :  mvltos  roortales  cum  pe^ 
core  atane  alia  pneda  eaplt  J  80  re» 
lifioos  labores  pro  praeda  fore  J  64 
alia  omnia  esse  praeaae  militum  J  54 
igni  iiiagis  qnam  prvda  ager  vasta- 
iMitur  J  65  pro  actu  praedandi  Ba- 
res  V,  17.  ab  perfugis  corrapta  J  76 
prada  locupletem  fore  J  84  praeda 
civilis  acerbissima  P  879,  1  prsdm 
fberat  C  81  magis  quam  detrimente 
C48  qoasi  triumphos  suos  honori 
non  prsd«  habeant  J  31  praedv 
loco  sestimantnr  F  880,  28  •  regnum 
sceleris  sni  praedam  fecit  J  14  ibi 
pnpdam  locaverat  J  82  a  nobis  ad  so- 
cietatem  ab  illts  ad  praedam  peterift 
F  316, 16  locietatem  prsdanim  cui^ 
latronibus  Amposnisse  F  317,  7  age- 
re  J  80  CT  pacatis  J  38  belHcas 
cnm  paucis  diriplebant  J  41  se  prse- 
dabnndum  ventnrum  J  90 

Praedicantem :  ego  sic  existima- 
bam  nt  prsedicantem  andiveram  pa- 
trem  meum,eos  multum  laborem  sna» 
cipere,  Sec,  J  14  param  idonenm 
praedicaret,  Vater.  viii,  10.  citante 
Vinc.  Bellov.  invifo  et  prsdicente 
me  F  299, 1  cum  pnedixero  positum 
insul»  F  386, 9 

Pnediti  imperio  C  61 

Praeerant  exercitni  J  38  provin- 
cioe  legatus  C  48  vlgiliae  minores 
magistratus  C  30 

Pr»fectt  regis  parati  frnmentnm 
dare  J  46  cobortium  J  40  itinera 
praefectosque  in  dies  mntare  (de  Ju« 
gurtha)  J  74  Eiepbantis  ab  Jngnr* 
thae  J  58  oppidi  J  66  tribunns  aot 
praefectus  aut  legatns  C  69 

Prvgrediens  J  94 

Praelia  ant  expeditionesjiybernas 
F  898, 10  diiata  magis  quam  pacem 
datam  F314,  13  faciendl  tem|nis  J 
88,  65,  et  97  equestris  more  snmtis 
tergis  atqne  redditis  F  389, 5  trans- 
versis  iter  suum  remoraturos  J  60 
non  praeliis  neque  acie  J  65  assideri 
Amisom  snis  pneliis  F  311, 16  lionie 
prffliis  magis  qnam  fortibns  consilihi 
F  357,  3  strennns  et  bonns  consilio 
J  7  incerto  IndlAcati  J  50  praelio 
certaturum  J  88  intentos  pr»lio 
baboerat  toto  die  J  94  cnm  prstlnm 
inibitis  C  58  committi  a  ferentarifs 
C  60  renovare  J  51  male,  pngna- 
'4nm  pneliom  J  54  manlbns  facere 
J  67  '  pralinm  accendere  F  894,  80 
tam    magnifice    sumentes  praetium 


exuvi 


INDBX   ORAMMATICU8 


qiiam  postalaferimt  F  SSB,  IS 

Praemia  magna  conjaraUoDU  do« 
cere  C  17  posait  fortniia  C  SO  pr»- 
«liaqae  ingeBtU  pagos  et  compita  cif' 
cum  Tbesidfle  posuere.  et  lic,  Codd. 
nostri.  decernontiir  indicio  eomm 
comproimto  C  50  virtotis  ambitio 
poMidet  C  52  praemia  modo,  modo 
formidinero  ostentare  defensorilHis 
moenium  J  23  civitates  ostentando 
praemia  affectare  J  66  pnemia  an 
cmciatum  mallet  J  70  seqountar 
malos  F  282,  7  ex  natura  diversa 
prsemia  bonos  malosqae  seqiii  F  S5&, 
11  Qoai  malum  prsemia  improlMM 
manere  vult  P  nempe  cxitialia  ut  Sta- 
tins  vocat,  Achil.  li,  140.  Senec.  Oc-> 
tav.  vi,  6.  Improba  prsemia  fert  dira 
libido.  Virg.  JExi.  ii,526.  Persolvant 
grates  di|[^nas  et  pr«mia%eddant  De- 
bita :  qni  nati  coram  me  cemere  le- 
tham  Fecisti,  et  patrios  fasdasti  san- 
gttine  vnltus.  Codez  Penibr.  vulnere 
pro  sangiiine.  (inepte)  reiiqui  sapiunt. 
Belli  honestamenta  pacis  F  &59,  20 
gratia,  aut  spe,  aat  praemiis  vim  con- 
vertereFSOl,  8  praemiis  exerectar 
malitia  F  S65, 4  iudnctns  prieiuio  C 
S6  et  J  IS  illectns  J  97  spe  accen- 
anm  F  S09,  6 

Praeminent  altitudioe  miilitim  pas- 
suum  F  293, 13 

Priepediebat  avaritia  bonas  artes 
auimi  et  corporis  J  28 

Prseposteri  honiiues  J  85  prttpos- 
teris  enim  utimur  consiliis  et  acta 
agimns.  Cic.  in  Lsel.  85.  pnepostera 
-res  occidere,  deinde  embescere. 
Qttintil.  Cic.  iii.  de  Orat.  non  prae- 
posteris  temporibus,  non  perturbato 
ordine.  et  pro  Clnentio  pnepostems 
atque  perversus.  Lucret.  OmnU  per- 
.versa  nrsppostera  sunt  ratione: 
Ovid.  i.  IViftt.  Omnia  naturae,  prse- 
postera  legibiis  ibiint, 

Praesens:  in  priesens  minns  sup- 
•petebat  causa  peccandi  C  16  Cic.  i. 
Catilin.  16.  si  minus  in  prttftens  et 
posterum,  de  paciionibus  prsrsens 
agere  J  29  dolum  in  praesens  postea 
bellom  F  S16,  9 

Praesenti  diligentia  clarissimi  viri 
ConsnUs  C  51  sic  gratiam  praesen- 
tem  Cic  pro  Plancio  81.  Forma  Dei 
prcsens,  Stat.  i.  Sylv.  i,  13.  Cic.  vi. 
Verrin.  in  difiicillimU  rebns  prcesens 
auxilium  ejus  oblatum  est.  Virg.  Ncc 
tam  priesentes  alibi  cognoscere  Divos. 
ut,  Codd.  omnes.  CiiQGta  prae^enti 


ignavia  mntastU  F  S07, 14  ez  prar» 
sentibus  mi»it  J  93  praesentia  defea- 
debat  (praesens  statns)  F  27S,  18 

PraMidebat  in  agro  Piceoo  cw 
tribos  legionibns  C  67 

Praesidcs  olim  minG  Hominoa  pw 
snffragia  destinatU  F  SOl,  10  pne- 
sidia  amicornm  circnm  se  occnlte  ba«- 
bebat  C  26  parabantur  C  31  tanta 
sint  in  armis  C  61  regiii  non  exerci* 
tas  neque  ti|cuiaiiri,  veram  amici  J  10 
generis  omnia  extincta  snnt  J  14 
abunde  magna  in  vestra'  araicitia  fore 
J  14  arcessere  J  43  imponit  J  61 
agitare,  bostem  ferire  J  85  Tacit.  &. 
pnesidinm  agitantes  vexillarii.  D^ 
dncta  atqne  imposita  F  284,  10  ba* 
bebatis  in  imo  F  307, 10  paranda  F 
333, 6  cansa  C  60  neqne  fogv  00^- 
qne  praesidii  nliam  spem  C  50  satia 
praesidii  in  amicis  J  36  collocatU  C 
45  dispositis  C  50  additis  C  50 
turrU  praesidiis  firmat  J  23  qoi  in 
praesidiis  erant  J  G6  praesidiis  nndar 
tnm  J  88  qnasi  dnnm  millium  pedi- 
tum  montem  occnpat  J  50  levi  F  287, 
27  prapsidium  in  eo  pntabant  C  19 
eo  mitteret  praraidivm  praefectumqiie 
J  77  decns  prsesidinmqoe  nobis,  hoe* 
tibos  terrorem  F  359, 17 

Pnestabant  maxime .  petnlantia  C 
37  qiii  sese  stndent  praestare  ceterk 
animalibns  C  1  pacem  et  bellnm 
pati  F  280,  8  vicem  aerarii  F  297, 2S 
pacta  in  conventione  non  prmatitia- 
sent  F  327, 3  qnod  in  familia  nostra 
fuit  prestitit  J  14 

Praeter :  nec  victU  qniccjiiam  prap- 
ter  injuriae  Ucentiam  eripiebast  (fa- 
coltatem  laedcndi)  C  12  pro  pntr 
terqnam  «-xV  ceterae  mnltitndiai 
.diem  statuit,  &c  pneter  (L  e.  praa» 
terquam)  reram  capitalinm  condeni- 
natisCSO  Cic.adAttic.  v.  Nnllas 
enim  adbnc  acceperam  praeter  qnm 
milii  binae  semel  in  TrebelHano  snat 
redditae.  Varro  de  R,  R.  i.  Pr«ter 
si  aliter  nequeas.  TertnUian.  iv.  adv» 
Marc.  praeter  oneribns  coaaparsio* 
num.  et  alibi.  Coargnnnt  praeter 
nomencetera  ignanis  Pop.  Roouni 
J  19  qiios  prster  fogam  liceotia 
corniperat  J  39  praeter  soUta  vitio- 
sU  F  209,3 

Pr«terea:  genere  at^ue  forma, 
praeterea  viro  atqne  Ubona  fortonata 
C25 

Praeterfioit  parvo  iatervaUo  Va- 
leatiam  F  201, 10 


ST  CRITIOUt. 


:  CXZXTii 


«^  Pnetoria  cohort  medioB  disjecerat 
C61 

.  PrKtura  qnasi  per  se  ipsa  clara  et 
magnifica  J  4  in  prsetora  intmico- 
nim  arma  inermis  disjecit  F  849, 18 
prmfectura  maena  olim  potestas  nuuc 
inaoe  noraen,  Bocth.  Lib.  iii.  Pros. 
iv.  ut  Mss.  uostri  Btb.  Pub.  et  Col. 
Jes.  pnetura;  et  sic  Erffurteusis. 
(recte  omnino.) 

Pncvontum  facere  qnop  ipse  para- 
▼iaset  clientis  sui  pertidia  J  71  Ci- 
cero  offic.  iii,  7.  Ed.  Rachel.  nisi  ali- 
.qais  casus  aut  occupatio  constlinm 
ejus  prsevenisset.  Codex  Ms.  quo 
•aum  «sus,  peremisset.  pneventamque 
gratiam  intelligit.  Tacit.  17.  natft  a 
Onecis  locutlo.  diro^a^yiy  ^o  ftvewy 
ei.ir^fia^aiptn  Homems; 

Prava :  neu  tam  prava  inciperet  J 
64  ambitlo  J  06  incepta  consulto- 
ribos  noxe  F  280,  4  qnos  ignavia 
.avt  prava  callidatas  annis  abstinuit 
F  S14, 8  vta  iugressas  animus  feroz 
.F  S44,  8  sflRpe  prava  magis  quam 
bona  consilia  prospere  eveninnt  F 
348, 6  artes  malasqTie  lubidines  ab 
juventute  probibeas  F345,  10  in- 
g^io  malo  prava  C  6  consilium  in 
.avido  ingenio  vicit  J  26  pravitatem : 
adversa  in  pravitatem  declinando 
corrumpebant  F  20t,  24  a  bono  ho- 
nestoque  in  pravnm  abstract.J  80 
V.Oron.  ad  Liv.  iv,  26      . 

Premebantur:  dum  Carthaginiei»- 
sibus  premebantor  F  313,  4  sordido 
.premitur  jngo,  Seneca  Herc.  F.  vs. 
267.  ibi  Ms.  Corporis  Christi.  atque 
Ophionis  cives.  ciim  bellis  asperrimis 
premerentur  F  856,  31  quae  me 
premunt  atrumnfe  J  14  presai  mul- 
tttudine  F  328, 22  i.  e.  fusi  fugatiqne. 
sic  Virg.  JEja.  i,  471 :  Hac  fugerent 
Oraii,  premeret  Trojano  joventus. 
.ubi  Codex  Pembr. :  Haud  procul 
hinc.  gradn  F  S38, 12  Liv.  8.  B.  Pun.: 
Inde  nbi  incipiend»  jam  pugnae  tem- 
pns  erat,  Uispanos  presso  gradn  in- 
cedere  jubet,  (i.  e.  nrmo  et  lento.) 

Pretii  plnris  coc|uamquam  villicnm 
J  86  minimi  pretii  F  S56, 6  neque  pre- 
cibus  neque  prctio  tmpellere  qnivere 
C  40  qui  dnces  multitndinnm  qui  pre- 
tio  Remp.  vexare  soliti  C  50  pretio 
ant  gratia  effcctnmm  J  20  pretio 
paret  insidiatores  J  25  omnia  cum 
pretio  honesta  J  86  vinarii,  &c.  pre- 
tio  coropositi  (i.  e.  redemtl,  vide  No- 
niam)  F274,  10     lohito  F  277,  11 


pretio  (dies)  bellaifti  proiataiA  F314| 
10  .  maximum  verecundiie  pretio  bo- 
norem  adeptus,  Valer.  M.  iv,  62. 
Ric  Ms.  et  Ascensiana  £d.  operse  est 
C 12  aut  gratiam  anteferebat  J  16 
fuerit  mihi  pretiiim  aliqnando  cguissa 
tue  amicitise  J  110  grave  frnctibat 
infflecunditate  biennii  F  290,  4  pri'' 
mipili  tertie  legionis  centurio  J  42 
(primipilus  est  centurio  priraus  et  su- 
premus  inter  decem  centnriones  tri* 
ariorom  qui  primnm  post  T.  militum 
locum  obtinebat.  primus  pilus  est  ipse 
centnrionatns) 

Prima :  qnae  prima  mortales  pntant 
C  86  et  ducunt  J  41  quae  bello  opns 
erat  prima  habere  J  84  acie  versari 
C  60  viff ilia  J 106  a  prima  adolescentia 
F  S2S,  0  primnm  ingressns  Japidtam 
F  326, 24  primi  aderant  J  00  primo 
crescere,  interdam  vindicari,  post 
ulii,  &c.  CIO  et  24, 47,  51  et  J  71  et 
58  primo  dnbius,  dein  J  60,  85, 61 
deinde  J  04  et  F  327, 10  p.  postea 
F  3SS,  22  primo  indicem  persequl, 
postquam  id  frustra  fnit  J  71  et 
80  nimore  F280,  11  apnd  primoi 
erat  J  46  suos  J  50  primum  quia  de- 
hinc,  quiaal.  dein.  C  3  primum  quia 
dein  J  5  et  13  primum  omnium  qnia 
C  37  J  66  et80  F  304, 5  F340, 25  ubi 
primumoblata  est  CSO  quam  prunmn 
C  56  primnm  post  J  14  primom  tan- 
tummodo  J  20  primo  negitare,  ad 
hoc  metuere,  demqne  saepius  fatiga- 
tns  J  111  utprimimi  Alpes  degres- 
siisestF817,22 

Princeps  fuit  belli  faciendi  C  24 
primiis  bellnm  intalit,Livius,  princeps 
praelium  inibat.  Cic.  consulis  aliorom 
principam  F  276, 13  Epist.  x,  17.  ad 
omnia  pericula  prioceps  e^  non  re- 
cnsabat.  et  pro.  Cluentio,  pr.  atqoe 
architectus  sceleris.  Cssar.  p.  atqne 
concitator  belli.  et  iterum  B.  G.  i,  12. 
legationis  J 16  Senati  J  25  ne  alias 
alium  principem  expectautes  F  277, 
18 

Principia:  post  principia  habere 
Mariom  J  60  transversis  in  planum 
dedncit  J  40  a  principio  inopi  J  lOB 
jam  inde  a  principo  F  272, 20  non  at 
in  principlo  F  300, 14  cotviurationis 
C  27  in  agmine  principes  tacti  J  50 
civitatis  J  66  p.  intelligendi  diviim 
Cnretes  F  327,  20  ,  . 

Priorem  alium  pati  neqnt  oonfiUo 
neqoe  manu  J  06    nnmero  J  60' 

Privata  amicitia  Jagorthae  J  14 


Jcuxviii 


INDBX  QRAMMATICU8 


^tia  devichim  bonimi  pnUicaiii  J 
m  mnML-ffnmtndm  libertatis  ce- 
aiaset  (i.  e.  sine  Senatns  anctoritate) 
FS9I,6  gratiae  avidiasinras  FS23,12 
4ipes  facere  F  279, 10  et  apes  con- 
•■niat  F  297,  20  largitionibus'  C  S7 
Crasao  ex  privatis  negotits  obnoxii  C 
*48  consilio  tueri  orbem  C  29  et  p»- 
ratom  exercitum  F  285, 14 

Prias:  paaca  priits  explananda 
aimt  quara,  &c.  C  4  Virg,  Ante  p»- 
dor  c|fiam  te,  &c.  prios  quam  per- 
gerent  domum  C  44  cnm  prius  cog- 
Bovissent  C  47  (cam  Indicat.  et  Sub- 
jnnct.) 

Pro  labore  desidia  C  2  ficta  pro 
falsis  dacit  C  S  et  12  expaTescimus 
dttbia  pro  certis,  Senec.  Ep.  xiii.  Ms. 
damvs  nos  referendos.  facta  pro  maxi- 
mls  celebrantur  C  8  pro  factis  jodi- 
cium  timentes  C  14  pro  certo  cre- 
ditur  C  15  Qu«4tor  pro  Praetore 
missiis  C 19  et  J  lOS  ea  res  prn  mag- 
nitndine  pamm  comperta  C  22  hts 
•perraissum  uti  pro  tempore  ac  peri- 
culo  exercitam  compararent  C  80 
pro  cnria  dare  signnm  C 18  pro  meo 
«asn  C  S5  digna  pcena  pro  ractis  C 
51  falsom  pro  vero  credi  C  51  an- 
dacia  pro  muro  habetur  C  68  pro 
loco  atque  copiis  instruxit  exercitum 
C  59  loco  integros  pro  sanciis  ac- 
cersere  C  60  pro  mortalibus  gloria 
setemi  fierent  J  1  pro  concione  J  8 
pro  tempore  beoigne  respondet  J  11 
quibus  pro  magnitndine  imperii  curas 
esse  decet  J  14  sua  quasi  pro  gloria 
nitebantor  J  15  alveos  naviom  pro 
tugnriis  habuere  J  18  neque  recte 
neque  pro  l>ono  factumm  si  prohibn- 
erit  J  22  uti  proconsilio  imperatum 
erat  J  29  ctedem  in  vos  fecisse  pro 
mummento  habent  J  31  pro  nihilo 
babentur  J  31  dolore  pro  gloria  im- 
perii  J  39  si  pro  magnitudine  parem 
disserere  J  42  pro  cnjusqne  iugenio 
pollicendo  J  49  et  57  pro  re  atque 
loco  J  50  pro  victoria  satis  jam  png- 
natum  reliquos  lalK>res  pro  prs^da 
fore  J  54  sibi  quisque  pro  moribus 
consulunt,  alii  fogere  aliiarma  capere 
J  58  castris  agitare  J  59  insidias 
per  amicos  tendere  J  01  quse  res 
M  arium  cum  pro  hooore  quem  affec- 
tabat  tum  coutra  M.  vehementer  ao- 
cender&t  J  64  tecti»  J  67  nnllam 
pro  aocia  obtinet  J  80  magnifica  pro 
se  et  Ulis  doletitia  J  84  prohostibas 
M  «dvorsnm  so  J  88    pro  rei  copia^ 


tatis  J  90  opera  oouialere  J 
muro  dies  noctesve  agitare  J  94 
tem  pro  se  rati  J  96  panca  pro  de- 
licto  sno  verba  facit  J  102  lobidi- 
nemadversom  nos  metnm  pronoMl 
snasisse  J  108  pro  bono  aooeh 
F  273,  18  praemia  pro 
F  297,  19  plebea  qaodennqne  acck 
dit  pro  victis  est  F  30a,  4  Impni- 
dentiam  pro  victoria  ostentaiit  ¥  316^ 
11  patriam  cimi  ingenti  dignttale 
dedistis  F  323, 15  pngnam  Ulam  pro 
omine  beili  futoram  F  325, 23  mo- 
destiam  pro  sccordia  aestiment  F  344^ 
8  Uoentia  ac  iobidine  pro  legibua 
utnntnr  F  350, 9  mihi  pro  vero  co» 
stat  F  359,  9 

Proba  iostitnta  C  51  probsfr<al»- 
solute)  saltare  elegantius  qnam  n«- 
cesse  est  probas  C  26 

Probabat  Catiiinae  incepta  C  Sf 
probare  partim  alia  abnnere  J  8S 
tui  erit  iugenii  probare  qnae  yeni 
putes  F  361,  17  probarentne  tan* 
tom  flagitinm  J  30  sero  mea  dlctm 
F  314, 14  torliamenta  Retp.  atqoe 
exitia  probate  F  279, 4  probata  cnm- 
ditione  J  79  enisam  nt  ab  optimo 
quoque  probaretor  J  22  et,  amplina 
aequo  consitiura  atqaeiogeniom  menm 
FS49,8 

Probitas  per  se  param  tnta  J  11 
ignavise  et  Inxariae  J  44 

Probra :  qnaecamqne  dici  ant  fingi 
foeant  probra  J  44  iUis  objectantnr 
J  85  probri  gratia  Senato  moverant 
(causa  nt  aUm  ponderisgratia)  C2S 
paupertas  probro  baberi  C  12  pro- 
iMra  atqne  petolantia  pnpstabant  C  37 
quibus  omnia  probro  ac  loxnria  pol- 
lataerantF34l,9 

Procaci  sermone  oti,  vel  modcsto, 
velmoUi  C25 

Procedit  param  J  35  neque  pro- 
cedebant  insidiae  C  32  bellnm  pro- 
cedebat  arrois  parnm  J61  proco- 
dere  paulatim  (de  exercitn)  J  50 
tempus  J  83  multnm  diei  J  51  ple- 
rnmque  tioctis  J  21  Livios  vii,  64. 
Addiderant  acerbitati  eti am  tempnt, 
ne  praeterita  stipendia  procederaH 
iis  qiii  eqno  publioo  nieraerant.  Gie. 
dcSenect.  19.  com  setate  processta- 
set.  Virg.  Jamque  dies  allerqoe  dies 
processit.  lEn,  Ui,  357.  et  sic  noatri 
Codd.  et  Eclog.  ix.  Dioiiaei  procesait 
Casaris  antrum.  Caesar:  qoantoqne 
ejus  amplius  proceaserat  temports.  et 
Liv.  Procedento  jam  dio  (i.  e^  i     ' 


iT  cmTicvs. 


cxxxU 


Miite.)  lieMtim  iccleniin  qvasl 
rabiein  ad  integros  contacto  proce- 
dere  V  888,  •  vine  corporis  an  vir- 
•Urte  animi  res  militaris  magis  pro* 
cederet  C 1  malta  agitanti  iShil  |»ro* 
cedit  C  87  seras  J  25  tardina  J  11 
fjMtroctt  intentifneobvtam J  6S  obYii 
J  Ot  benefaeta  mea  r«ip.  J  84  de 
«nstri»  viaendi  gratia  C  61  ad  nostmm 
mare  Nnmid»  J 18  liberins  altinsoue 
-^m  me  civitatis  morum  pig«t  J  4 
«ententio  eoque  vecordls  processit 
J  6  Ille  eo  processit  nti  existimet 
Minin  retinenda  doroinationis  honesta 
JR  876, 8  eo  proeeaiam  intelligit  abl, 
&c.  J  81 

Proclivi:  in  proclivierant  FS55,15 
(locntio  Plantina) 

Procnl  a  repnblica  «tatem  haben- 
dam  decrevi  C  4  hand  procnl  ab  ar- 
«loribnsJSO  postqoam  hand  procnl 
iftter  se  emnt  J  58  proenl  trrant  J 
88  ad  palndem  band  procal  remotara  F 
295,18  procnljaxtaqoesltosF 816,4 
-  Procnratione  existimarem  meum 
cetemm  jns  et  imperium  penes  vos 
«sse  J14 

Prodegerint :  nisi  aliena  bene  pa- 
rata  prodegeriat  F  377, 2 

Prodcret  sibi  consllia  Catilinae  C 
86  fidem  C  85  ceteram  prodltionem 
illectosj47    timebatj76 

Profecti  sunteversumTribnnicfam 
polestatem  per  arma  F  878,  8  fati- 
Iptotem  de  profectione  J  78  anxilio 
firofectam  regibns  F  816,  16  qno 
ittitio  profectns  intenderat  J 108  mag- 
nb  operibns  profectns  oppidnm  cepit 
F  286, 18  tampancls  F  880, 85  ad 
reqnisita  Natnnc  F  829, 18  proficis- 
cens  in  expeditionem  J  108 

Profiteri  intra  legitimos  dies  C  18 
iodicium  J  85 

Profngium  slbi  esae  J  53  Cic.  i, 
Tttsc.  194.  Portum  potlns  paratum 
nobis  profaginm  pntemus :  al.  legnnt 
perfngiom.  vid.  enndem  pro  C»cin. 
tttaiibiinEpist. 

Profunda  avaritia  J  81  cnpido 
ifliperii  F  818,  2  hiavit  hnmns  et 
'vnau  F  818,  10  Inbidini  somtnS 
^ttttrerent  F  848,0  profnndant  In 
cxstmendo  mari  C  80.  lUas  edifi- 
elomm  species  in  qnas  patrimonia  sua 

rrfnderunt.  Apuleius  de  D.  Socr. 
Sarisl>er.  p.  400,  omittit,  omnia 
opttlenta  qute  forie  snnt  inierpretis 
▼erba  ad  vocem  aAnentia,  nam  Mss. 
^aMam  ncm  agnoscnnt,  «t  pro  borridi, 
legit  sordidi|  pro  amotis  amoUtis.  pro« 


fttsnttnl,  aKenlnppetensCO  Parctts 
in  sao  atque  appetens  alieni,  Dictya 
hr,  88.  eo  prorasins  omnibns  modia 
qnvstni  deditus  C 18 

Prohibebant  commercia  ignan 
Kngna,  See.  J  18  ministeria  FS11,9 
prospectmn  ager  arlmstis  consitns  J 
58  hyems  mari  F  815, 8  injnriam 
J  14  et  85  fmmenti  atqne  aliaram 
remm  egeslas  C  58  ab  injnria  Mau- 
ram  J  107  si  ab  jnre  gentinm  sese 
pmhtbnerint  J82  inseqnentes  moe^ 
nilros  prohibnit  J  81  prohibiti  jannn 
C88  prohtbitns  erat  petere  censo- 
latnm  C  18  proliibebatur  pugna  in- 
geniolociF808.2l 

Projectnm  ad  bellum  ssviftKimnni 
eontra  sBtatem  F  207, 14  cojns  faei- 
nore  in  has  miserias  pmjectns  sutti 
J14 

Proinde,  pro  perinde :  proinde 
qnasi  injniiam  facere  id  demnttk  esset 
imperio  uti  C  12  et  J  4  Terent. 
Phorm.  proinde  expUcare  qnasi  nott 
nosses.  Lncret.  iii. :  Ossa  deditterr» 
pminde  ac  famnl  infimns  esset.  VarrO 
de  Vita  P.  Rom.  Dnabus  nndalatli 
togis  est  opertum,  proinde  nt  olim 
reges  nostri,  &c.  soliti  lint  habere. 
Plancns.  Cic.  Qnod  si  proinde  ut  ipse 
mereor  mihi  snccessent.  et  alibl 

Prolatandis  consnltationibns  di- 
lapiia  invidia  J  27  lieri  seditionibuft 
inquies  ipse  nos  in  solicitndine  re* 
tineas :  dubitando  et  dies  prolatando 
magnas  opportunitates  corrampem 
C  48  pretio  (dies)  bellnm  prolatans 
P  314, 10  Lncret.  Effnginmqne  fngss 
proiatet  copia  semper.  Sic  Livius, 
Cicero,  Tacitus,  Silins.  Colnmel.  pro* 
latare  rem  rusticam 

Promi  liogna  fidocia  ccepit  F 
388,0 

Prominet :  qnam  In  occidentem 
latior  prominet  F  800,  8  Sic,  Livins  e 
Pmminet  latior  in  occidentem  Sicilia 
ii,  1.  Prominet  in  |>ontum  cnneatns 
acnmine  longo  CoIIis,  Ovid.  Met.  13, 
777 

Promiscua  divina  atqne  hnmana  C 
18  Numidas  et  negotiatores  pro- 
miscne  interficit  J  26  Plin.  ii,  37.  In 
capite  cnnctornm  animalinm  homini 
plnrimns  pilns,  jam  qnidem  promiscue 
niaribos  et  fiKniinis. 

Promiani  audariam  rognoverat  C 
81  lingna  quam  mann  J  44  a  prom- 
tissimo  quoque  defendi  F  280,  8  in 
pr«liis  pcttt  promtns  F  328,  tO  aliud 
clausom in  pectore  alittdpromtum in 


cxl 


INDftX  GRAMMATICUS 


linxna  habere  C  10  iBgeniuni  in 
promto  haberc  C  7 

Promttlgat  rogationem  ad  popnlam 
J40 

Prona  finxit  pecora  natnra  C  1 
paalalom  modo  prona  dein  flexa  in 
altitttdinem  J  98  id  ea  gratia  faciliot 
proninaqno  fnit  J  80  Plin.  Epist. 
163 :  Quibus  video  a  meo  tnoqae  la.- 
tere  pronnm  ad  honorea  iter,  &c^ 
trabes  pcr  prouttm  incitabantnr  F 
tOO,  18  de  ponte  mittere  pronnm. 
.CatuUus  Epist.  in  pronnm  jaculari 

Propatnio :  in  propatnlo  babere 
pndicitiam  C  18 

Propc  Bumma  ceperant  acalis 
egresst  J  60  *  prope  ad  summnm 
montis  egressns  est  J  08  stnns  prope 
in  cztrema  Africa  J  78  prope  jam 
cztincta  familia  J  05  prope  jam 
adeptam  victoriam  J  101  ac  si  prope 
adessemus  J 102  prope  jam  ab  oc- 
.casn  restitueris  F  860,  1  propior 
niQatem  J  49  c^jus  setati  mors  pro- 
pior  est  F  324»  12  vitinm  propins 
virtutem  C  11     nt  propins  fnerint 

Sericolnm,  nui  vicennt,  Liv.  21,  1. 
ic  Mnreti  liber  et  eicenu>lar  Floren- 
tiniim  op.  prope  mare  Airtcnm  agita- 
bant  J  18  multo  propius  est  ab  eo 
quo  agitat  stetn  F  882, 10 
.  Properabat  conspici  dnm  tale  faci- 
nus  faceret  C  7  properandi  itineris 
causa  J 106  avidior  modo  properandi 
factus  F  818,  6  properanti  in  Oal- 
liam  C  57  alio  properare  tempns 
monet  J  19  alia  qnae  incepto  nsni 
forent  J  87  properarct  acccdere  ad 
nrbem  C  48  evadere  oppido  J  56 
licentiam  in  wo»  auctom  atqne  ad- 
jutnm  properatis  F  805,  5  properato 
itin^e  J  112  ex  tanta  properantia 
tam  facile  tractnm  bellom  J  36  Sic 
faventia  apnd  Attinm.  servientia 
apud  Piautum.  pertinentia  et  varian- 
tia  apud  Lncret.  imparientia  apnd 
Oelliaro.  sin  properantius  pergeret  J  8 
Propere  declarantnr  ConsoU  per 
nuncios  C  40  movit  castra  C  57  mlttit 
eqnitatnm  ad  J  58  jubet  accersiri  J 
C2  pergit  ad  regem  J  71  intentns 
propere  seqni  J  91 

Propinqnos  inler  se  J  98  genere 
tibi  J  10  propinquantes  amnem  F 
318, 15  et  Tacitns.  at  nnsqnam  cnm 
Accus. 

.  Proponere  satisfactionem  C  85  nti 
proponeret  quse  conditio  belliforet 
C  21    proponi  oportet  qaid  affcraa  et 


id  qnare  ite  sit  oatcndere.  Ce.  2.  dc 

Orat.94 

.    Proprfttore  io  castria  relicto  J  S6 

(Prseter  enim  appellabatur  qui  exer- 

citnai  dncebat,  «t  ex  iioc  ct  aiiis  locis 

patet.) 

Propter  Aanilam  adsistit  C  59 
dissensionem  dividi  placoerai  J  12 
deserte  propter  Capsensinaa  miseriu 
J  92    commaatnm  J  100 

Proripuit  se  ex  eoria  domam  C  S9 
Cic.  de  Aratp.  R,  Ezsangais  atqot 
ezcstoaas  se  ez  cnria  repcnte  pro- 
ripuit,  com  qoibasdara  firactia  jam  at- 

2ue  inanibns  minis.  ct  Csssar  1 B.  C. 
.ivins,  Plinins 
.  Prorlos  in  Utde  vecordla  inerat  C 
16  prorsns  neqnedicere  neqae  facere 
4|nicqaam  pensi  lialMbat  C  28  et  25 
intentns  cnncte  parare  J  23  pronos 
ab  ntrisqne  nihii  reUqnnm  fieii  J  76 

Prosapis  veteris  homiiiem  J  85  voz 
ez  Catonis  Orig.  snmte  ntitnr  etiam 
Apnleins  Apolog.  1 

Proscriptionem  poUiceri  locnple- 
tinm  C  21    cmdelissimani  F  S6S,  22 

Prospectabant  equestre  prclinm  J 
60  prospecta  imMdito  J  79  pr»> 
hibebat  ager  cpnutns  arbaatia  J  58 
ati  prospectas  facilioa  foret  J  94 
seplbnsqne  densissimis  inteijectis 
prospectns    impediretar,  Caeaar  iv. 

Prospera  res  C  6  parom  F  312. 18 
imperium  F  856, 15>  aaspiciis,  Vaier. 
M.  i,  51.  at  CodoK  noster,  prosper- 
rimis.  prospemmcnrsam  Ideni  vi,9,5. 
locnm  sic  ezhibet  Vinceotias  Beloac: 
Sed  hunc  cnjns  felicitas  anper  plenis 
velis  prospemm  cnrsnm  tenoit. 
Orontes,  Sce.  Asoens.  omittit  pro- 
spemm.  proapere  cessere  C  26  even- 
tnraJ63  fortttnamproepereasasJ98 
consilia  eveninnt  F  848,  6 
.  Prospiciendom :  qno  tibi  magis 
etiam  atqne  etiam  animo  prospicieJi- 
dnm  F  851, 15 

Provenere  ibi  magna  scriptontm 
ingenia  C  8 

.  Providendam  est :  hoc  aotem  pro- 
videndnm  est  C  51  satis  providens  J 
28  providenterezoraat  J  90  cootra 
tentas  difficnlutes  consilio  satis  pro- 
vidcre  J  90  neqne  omnino  fiicere  ant 
quicqnain  poterant  J  99  nisa  pro- 
vidcris  ne  aceidat  C  52  verain  luuid 
facile  animna  ttbi  illa  (odinin^  timor) 
officiont  C  51  providentia  andaci»  J  t 
.  ProviBciaNamidialpsieveacnt  J 


JST  GRlTtCUS. 


cxK 


SSySOySa,  €t  84  et  ei  decreta  proviii- 
gU  Oallia  J 114  absolnte,  in  Hispania 
riteriore  C  21  efF  294»  12  et  de  parte 
Africe  ^xta  Uticatn  J  IS  . 

Proiima  Cartliaginem  loca  J  18 
Nilnm,  proxima  inagnitndine  esse 
Istnim  F  SSS^  2  CatiHnsb  proximi  fa- 
miliaresque  C 14  B4milcari  proximo 
ac  maxime  fido  sibi  J  85,  80,  et  97 
Cic  Auic  1.  Observat  Domitiam 
mazime,me  babet  proadmnm.  et,  alibi^ 
Intimus  proximos  ramiliarissimas.  nti 
quisque  muro  proximos  erat  J  04 

Prrtdens  omninm  qnas  senatus 
censuerat  F  286,  16  JDictys  i,  23, 
neqne  de  fntnro  quisquam  satis 
'callidus  'satisque  pnidens  sit  F 
M8,  4  implgte  pmdenterque  at- 
tetodere  saomm  et  hostium  res  *J  88 

Sradentescum  imperitis  (demilitibus) 
40  (trainM)  Et  belli  pradentibus 
mUitibus  F  315,  17  prudeiis  «nim 
pro  sciens,  Piin.  viii,  31.  ob  ea  se 
pcti  priidens.  gnaras  etpradensim- 
pendentium  malorum,  Cic.  pro  Sestio 
2.  Destituor  pradens  artis  ab  arte 
mea,  Ovid.  Epist.  v.  locorum,  Livius. 
moderandi,  Tacitns. 

Publica 'fide  dicere  jnssus  C47  in- 
terposita  J  32  negotia' J'64  villa  F 
342,  20  res  regi  F  358^  15  misero- 
rum  causam  suscepi  C  35  per  sese 
inviolatam  fore  fidem  publicam  J  33 
ambiti  F  280,  13  largitionibus  C  37 
jttdiciis  F  345,  21  frumento  corrapta 
plebes  F  345,  20  malo  detincatur  F 
346,  1  roalum  omnes  alebat  C  37 
bonum  simulantes  C  38  consilinm 
corraperunt  F  281, 7  malum  occnlte 
instruebatur  F  288, 9  et  facere  desi- 
liet  F  352, 15 

Piiblicandas  eorum  pecunias  censco 
€51 

Pudeat  an  pigeat  magis  J  05  pudet 
aut  pcenitet  J  31  ut  te  neque  homi- 
num  neque  Deoram  pndet  quos  per 
fidem  aut  perjnrio  violasti  F  284, 1 

.Pudicitia  atqne  decns  Cfi5  pudici- 
tiam,  &c.  promiscna.  babere  C  12 
iii  propatnlo  habere  C  13  param 
honeste  habuisse  C  14  audacia  ei 
oppoD.  C  3  cnm  modesto  padore 
eertabat  C  54  famaih  atque^udorem 
attriverat  C  16  per  tapdium  aut 
pndoremtyrannidisF276, 1  pndorem 
atqne  modestiam  pro  Secordia  aesti- 
inent  F  344, 8 

Pueritia:  ita  a  pneritia  ad  boc 
tstatis  fui  nt  omnes  labores  pericuia 


eonsneta  habeam  J  8S  extrema  F 
330,  2  roiritns  Galtns  J  75  omncm 
Arpini  altus  J  63 

'Pugna  prohibebatnr  ingenio  loci  F 
308,  21  pngnae  suos  instraeret  F 
201, 16  post  malam  pngnam  ab  rege 
defecerat  J  56  remiserant  J  60 
facere  suo  loco  J'61  ex  commodoi 
J  82  pugnandi  copiam  fieri  J  62 
urbes  pugnando  cantt  J  28  pngnare 
lapidibus  embms  J  57    male  J  102 

KBlium  male  pngnatum  a  snis  J  54 
ne  pugnalnm  adversum  multitndi- 
Bem  J  107 

Pulcherrimaclasse  exui  enta  F  315, 
1  facinus  indpere  C  20  ex  pnlcher- 
rima  pessima  et  'flagitiosissima  Reip. 
C  5  multo  pnlcherrimata  eam  nos 
haberemus  C  52  pulchrnm  est  bene 
facere^Reip.  etiam  bene  dicere  haud 
absurdum  est  C  3  Cic.  de  Provinc. 
Nam  et  non  sortiri  absurdnm  est,  &c. 
(i.  e.  auditu  aliennm)  sed '^uandoqne 
ad  animnm  transfertnr.  Cic.  tam  in* 
ernditnm  hbiurdnmque 

Puba  agris  vis  hominnm  F  331, 28 
Carmina  procul  jacebant,  Maximian. 
iii.  10.  at  Ms.  stamina  pensa  proenl. 
et  saiie  sequitnr :  Nec  reperire  viam 
docta.  pulsi,  loco  t;^ere  ausi  C  9 
pulsi  fngati(}ue  primo  concursn  J  74 
Reficitqne  in  praelia  pnlsos,  Virg. 
iEn.  xi.  731.  juxta  solis  astivi  pulsum 
F  334, 15    ex  patrio  regno  J  14 

Pulveris  vim  J  53 

Purgari  sibi  alvum  similans  F  322,4 
fidncia  qnam  argnmentis  purgatiores 
dimittuntur  F  291, 1% 

'Putabdm  matnrandnm  F  281,  1 
Plebi  militia  volenti  putafoatnr  J  84 
tantummodo  remorali  dum  in  £le- 
phantis  anxiUom  putant  J  53  maxi- 
nam  gloriam  in  maximo  imperio 
putare  C2  pro  aestimare,  jodicare. 
sic  Terent.  iv.  7.  bene  put&r,  Andr.  U 
1.  recte  putas,  Adelnb.  et  eo  sensa 
pntatnr  apud  Cic.de  Amicitiav.  Qoia 
pradens  esse  in  jnre  Civiii  putator 
Actilius.  Ne  se  alium  putaret  ac 
Numantiae  cognitns  esset  J  15 


Quflpque:  ntiqnsequeJognrtlraeres 
erat  laetos  modo,  modo  pavidoe  ani- 
madverteres  J  60 

Qnserendo  opes  F  481, 6  pbtenti- 
3mJ86  gloriam  ingenii  qnam  virian 


edU 


INDEX  ORAMMATOCUS 


opibot  C  1  ^aftiam  cbnVivitB  J  4 
doloiit  ad  peniietein  ejas  J  ?•  samtiift 
profundae  labidini  F  943,  0  omisflii 
tetere  censilib  DO^um  qmereret  J  70 
•  rogationem  promnlgat  ntiqusreretai^ 
tii  eo9  J  40  yobiR  salaa  qusesita  est 
F  297,  IS  qiuRsitissim»  epulae  F  294, 
11  sspe  apod  veteres  simplicia  pro 
eomp.  iDveniimtnr.  termentivn  apud 
Plant.  in  Baccbid.  paratos  apnd  Ovid« 
et  Velleinm  et  Tacitam.  clinare  et 
clinamea  apod  Lacret.  cedere  pro 
aocedere  apud  Plaat.  et  mrBns  cnmp. 
pro  simpl.  nt,  nnnc  ad  institutiim 
redeo.  Jniyiirth.  Qaanqiiam  per  hoc 
ftammum  Imperiom  satis  qaaesttniii 
erat  nomini  majomm  F  27^,  8  ire 
dona  F  820,  0  pro  acquirere,  com- 
parare.  imae  plnrimis  meis  laboribns 
et  pericaiis  qnicsivi  J  85  Plaat.  Cor- 
cnt  mature  qaa^sivit  pecnniam.  Te- 
rent.  Adelpb.  contrivi  in  qa»rendo 
▼itam  atque  «rtatem  meam.  com  ex 
Mamiiiana  rogatione  tres  qasHtores 
rogarentur  J  40  qase  bomines  arant, 
■avigant,  «diiicant,  virtati  omnia 
parent  C  2  (i.  e.  quaecanqae  terra 
cokara  crescunt,  qtiaecunque  naviga* 
tioniba  comparantur.) 

Ouaeso :  qnod  ego  vos  moneo  qase- 
■oque  ut  animadvertatis  V  208,  18 
F  B03,  11  qassita  est  vobis  F  297, 
It 

Quaistio:  <fuos  iUa  (|a«stio  agitabat 
J  34  qaaestio  exercita  aspere  vio- 
lenterqne  ex  rnmore  pleois  J  40 
mves  habitas  sont  J  31  injustas 
fecisse  J  31        * 

QuaBstui  atqae  samtoi  deditns  C 13 
qiNPStni  neque  luxnriae  modum  fecerat 
C  24  honesta  atqne  inhonesta  onuiia 
qnsestui  suut  J  31 

Qoaeve  hnmana  superant  ant  divina 
impoUnta  snnt  F  270, 9 

Qnali  qnisqne  eorom  more  aut  mo- 
destia  sese  gesserit  F  343,  Id 

Qaam  maxime  longam  C  1  (pro, 
potias  qnam)  ignosoere  quam  persequi 
malebant  C  9  ut  eos  qnam  maxime 
manifestos  habeant  C  41  esse  quam 
vidert  bonns  C  54  sic  eleganter 
omittitur  plus  apud  Valer.  nictum 
Masinissae  animo  qnam  Punico  san- 
guini  conveniens.  Ms.  omittunt  plus 
eleganter,  at  non  capit  Pighius  i,  1, 2. 
sic,  magis  potios  nti  rh  fiaAXor  apnd 
Grvcos.  Plant.  Casiiia  ut  quod  vir 
velit  fieri,  id  facias  qnam  adversere 
•^Binu  T«rent.  Qni  placere  se  stadet 


bonis,  qnHm  plnrimis.  CDltfm.'!,  8t 
Ferramenta  dnplieia  qnam  mmsenm 
servqmm  exigit  refeeta  et  repoalta 
cnstodiat.  Magis  q«am  C  10  potiiia 
qnaib  J  1  qnam  qnod  ex  aliis  rebas 
magis  quam  qnod  caiqaam  comper- 
tnm  foret  C  14  n9iil  amplins  scire 
qnam  legatoa^C  47  cmciatas  minores 
(iaam  facinora  iltoram  C61  aobls 
qiwm  illis  major  eopia  C  62  iMm 
nmun  quam  si  J 10  mbil  minna  qnmn 
vim  ezpectaiitem  J  14  nbi  vis  tntlat 
qoam  inJ  14 

Qnamvis  in  vobis  sit  F  340, 6 

QHando:  nnn^  qnando  per  iUaiD 
licet  J  1(»  etltO  qni^qnMdo  talis 
es,  raaneas  in  sententia  P  284, 2 

Qaanqaam  (cnm  Subjanct.  qmn* 
quiee)  et  possis  et  dclicta  corrigas  J  9 
consideret  J  83  (at  cnm  Indicat.  viciea) 
qaanquam  erepta  est  J 14  et  17  qoan- 
quam  dederat  qainqaaginta  vades  J  S5 
et  qnanqnam  adverso  popnli  partiimi 
fama  tamen  aeqnabili  J  43  qoan- 
qnam  superabant  J  64  existimo  J  86 

Quanta :  in  qnanta  calamitate  sis  C 
44  incredibile  memoratn  qnam  intenCa 
foerit,  qnantaqneJ40  quanti  et  quam 
mnlti  mortales  F  341,  16  quantis 
animis  ierit  in  Qninctium  F  303,  9 
incredtbile  memoratn  qoantum  brevi 
creverit  C  7  tanta  habetnr  qnantnin 
eam  verfois  potnere  extollere  O  6 
Boeth.  3.  P.  1.  O  quantum  me  re« 
fovisti.  Sed  Codex  B.  Pub.  O  qaam 
tu  me.  alter  Codex  a  Vnlg.  stat. 

Qnare  vanum  equidem  hoc  consili- 
nm  est  (i.  e.  qoamobrem)  C  52  Sie 
Virg. :  Quare  agite  o  tectis  jnvenes 
succedite  nostris.  et  sic  semper 

Quasi :  ea  qnasi  veneois  imbnta  C 
11  quasi  vero  sint  C  52  protnde 
quasi  sint  per  se  magnifica  J  4  quasi 
naviam  carin»  snnt  J  18  tpse,  qoasi 
vitabnndns  ductare,  Sic.  J  38  ex  eo 
medio  qnasi  collis  oriebator  J  48  prae- 
sidio  quasi  dnnm  millium  occnpat  J  50 
ita  fetatem  agant  qaasi  contemnant 
honorcs  vestros  J  85  alterum  petis 
qnasi  primtim  reddideris  F  283,  20 
qnasi  vero  non  ilUns  cansa  fnerit  F 
362,19 

Qoe :  et  abnnde  pollens  potensqne 
et  clams  est  J  1  id  ibiqiie  et  in  omni 
Africa  J  89  parentesque  et  alim 
omnia  J  87  Liv.  i.  9.  i.  10.  Caesar, 
Velleins,  alii. 

Quia :  (videtnr  deesae,  nanc)  C  19 
fnaffe  incedit  taato  agniiae,  Stcf 


BT  C&ITICUS, 


ffim 


qnia  F  978,  U     aw  hi,  »1  Tirtate 

Mtis  Talerent,  nagis  semuli  bononim 
^aain  invidi  essent.  quia  desidia,  &c« 
iuvasit,  strepuut,  oblrectant.  subis<t 
tellige  Verum  qnia,  &c.  ut  supra 
F  t55, 15 

Qnidnam  consilii  caperent  dia  in 
incerto  habnere  C  41  dnbios  qnid« 
nam  ostenderet  insoiita  faciet  J  49 

Quies  diutuma  lascivia  peperenit 
C  31  (pro  pace)  Plin.  15,  80  :  Ipsa 
Uurus  pacifera,  tnter  armaios  hostca 
quietis  indicinm.  et  otium  cum  liber- 
tote  F  276,  5  turbfe  oppon.  F281, 14 
<faie8cebat  in  lecto  J  71  nullam  noc- 
tem  sine  scorto  qniescere  F  S46, 19 
qaieta  movere  magna  merces  C  21 
nonquamne  quieta  erit  nostra  familia 
J  14  rem  uti  erat  quietam  Bunciant 
J  105  quietam  Reoip.  aut  in  perico* 
lis,  &c.  F  280,  2  neque  fngeve  neqne 
qnietem  pati  J  101  raia  iocutio. 
Oaudian.  ii.  Knffin.  2.  neque  enim 
patinntnr  saeva  quietem  Crimina.  et 
sic  nostri  Codd.  Mss.  nibii  intactnm 
«eqae  quietnm  pati  J  66  et  B.  Get^ 
525.  Te  patiar  suadente  fngam.  qoieti 
aat  luzuriie  id  tempus  concedit  J  61 
neqne  Tigiliis  neque  quietibos  sedari 
poterat  animus  impurus  C  15  Cicero 
!•  Offic.  145  somno  et  qaietibua 
ceteris.  potior  visa  pericalosa  liber- 
tas,  quieto  servitio  ¥  279, 10  <j^aietoa 
INnmidas  neque  colle,  degredi  J  50. 
quietus  aciem  exornat  J  52  (i.  e.  per 
otinm) 

Qnin  ieitor  expergis^imini  C  20 
(imperandi)Tcrent.  Andr.  ll.quid  est 
O.  nihil  M.  quin  dic  quid  est.  Virg.,. 
qnui  age  siijaid  habes,  Ecl.  iii.  prae- 
terire  non  f ait  consilium  qnin  aperirem 
istriusqne  naturam  C  53  quin  praeter 
idoneam  dncem  niliil  abest  F  282,  S 

Siuid  opus  decrctis  quin  boni  Remp. 
rnstra  cnrant  F  285,  4  non  qnin 
possem,  &c.  sed  C  S5  quin  solus 
oianium  composnit  F  275, 15  qoin 
etiam  F  S48, 5  pro,  <|no  minus,  sspe. 
I^onluctus  muiierum  immanem  eorum 
animam  inflexit  qiiin  eversnm  irent 
1>'351,  6  FS57,2  F  359,  7  F360,  S 
pro,  quod.  cui  dubium  esse  potest, 
qain  opnlentiam  istam  ex  civium  san- 
^ine  paraveris  F  363, 8 

Qnippe  C  11  et  J  85  qaippe*qaaa 
bonestebaberelicebatClS  qmppecni 
verbis  pax  nunciabatar,  ceterom  re 
l>ellam  asperrimnm  erat  J  48  inermos 

3iiippe  in  tali  die  (festo)  aggrediuntur 
66   quippe  quae  nalla  sont   J  86 


qnippe  etiam  J  90 

Qnis  mofrtalinm  C  20  t}iii8  est 
omnium  qui  J  4 

Qaoad  semet  ipsapnBCipitaTit  J  41 
vivea,  aanqnam  pnUveris,  &c,  J 110 

Qaod  (reduiidat)  J  64 


R 


Rabie  contracta  toleravimns  ^377, 
13  innsitatalnva8isttFS69,8  licen* 
tiam  scelemm  qoasi  rabiem  ad  in<* 
tegros  cotttactn  procedere  F  282,6 

Ramis:  ccteri  rarais  ark>oruro  tm« 
peditosJ5S  ramisnnt(inqQitIsid#r. 
17, 1.)  qoi  de  tmnco  manaat  siont  a 
ramusroUs  cetera.  lege  cmli  Codice 
B.  Pnb.  sicnt  a  ramascalis  surcaii. 
vel  ttt  Pembr.  ceteri  snroali.  licel 
Codex  Tritt.  omittat 

Rapacissima  manna  F  363, 17  ra- 
pacissimi  yictoris  inaolentiam  dicti 
tomore  pertraberet.  Valer.  i.  5,  8« 
(Ms.  victi  timore) 

Rapere  omnes,  trahere»  domam 
alios,  &o.  C  11  et  F  350,  8  Rep. 
privatim  ac  puUice  C  11  consnmere 
C  12  sibi  qaisqne  dacere,  trafaere, 
rapere  J  41  ad  stapruro  virginea 
F  308, 12  rapi  virgines  C  51  animna 
cupidine  csecnsad  inceptam  sceloarav 
piebatJ25 

Rapiuarom  memores  C  16  spes  ad 
bellnm  illexerat  C  57  si  rapinamm 
licentiam  demseris  F  344, 1  et  iiw 
cendia  instanrare  cupinnt  F  285,7 
Inxuria  ex  magnis  rapinis  nihil  rettqai 
fecerant  C  28 

Raris  aninins  est  ad  ea  qns  plaeenl 
defeudenda  F  301, 12  maret  raro4 
in  pota,,Plin.  viii,  16 

Rati  rem  incredibilem  C  48  abande 
libertatem  rati  qnia  tergis  abstioetnr 
F  807, 15  contra  ac  ratus  erat  C  60 
rationem  ostendam  qoaeffngiatia  C40 
consideresquid  ta«  rationes  postulciit 
C  44  belli  «tqoe  pacia  rationea 
trahere  J  97 

Re:  in  omni  re  dominatar  C  8 
amicitias,  &c.  non  ex  re  sed  ex  com'* 
modo  sestimare  C  10  fides  re  cognita 
C  35  deque  ea  re  postulant  uti  re- 
feratur  C  48  faciie  paterer  vos  ipsa 
re  corrigi  C  52  insolita  commotaa 
J  64  nomen  ex  re  indltom  J  76  tem^ 
pore  posterius  re  at<f oe  usu  prius  J  85 
siti  magis  quam  aiia  re  accenditar 
4  80  qoa  re  patrata  F  350, 23  rebtt« 
suis  diffidenti  ex  conscientia  J  32  et 


fcxltr 


INDEX  0RAMMATICU8 


iiDpensiiM  J  76  ex  tecimdis  rckitslii- 
ioMtU  cepet-at  plebem  J  40  pantis 
conipotitiiqne  ex  senteotia  J  4S  in  re- 
bas  nostilibns  J  4fi  cognitis  Metelli  J 
M  noTis  stodere  J  76  qnibiis  rebas 
tnpra  bonuni  et  honestnm  perenlsiM  J 
8S  meqae  Tosque  in  omnibus  rebos 
jnxtageramJ  85  minari,secandis  re- 
bns  feroces  esse  JM  qnibns  etartibus 
carisslrans  factus  J  96  quibns  rebos 
^iqnantam  partem  glorise  demiserat 
F  «M,  14  In  extrerais  F  309,  JS 
rebus  snpra  votum  flaeiitibnsF  S28, 16 
noTondls  F  332, 2K4  et  raaliB  et  bonia 
rebns  (peoonia)  creatur  F  8M,  ^  ejus 
rei  impnnitatem  concedebant  C  80 
ad  necessitadinem  rei  satis  dictom 
J 19  cujus  rei  species  erat  acceptio 
framenti  J  89  nnllias  idoneas  rei 
cgens  J  87  diffidentiam  rei  simnlare 
J  60  hniaice  rei  ego  inopiam  patior 
J  85  iimitis  bonestap  rei  egens  F 
851,87  in  rem  fore  credens  C'20  rem 
tantam  mentilus  C  48  fmstra  an  ob 
remfaciam  J 31  exploravisSeot  J 63 
eam  rem  nos  locus  admonuit  J  79  ob 
remcormptam  J  79  contitrbare(ibid.) 
<|oam  opportnnissimam  iooepto  belli 
impediTeraiit  J  70  et  80  onam  rem 
alii  in  superbiamTertebant  J82  nobi- 
litas  acerrime  tnlit  J  85  rem  facilem 
rennnciavere  J  93  qnietam  nonciant 
J  105  contra  spectatam  rem  F  338, 
10  stabilias  commnaiaaone  F  851, 16 
in  principio  agere  intenait  F  352,  27 
rerum  aoctorem  et  scriptorem  C  3  in- 
juris  noyamm  C28  nulli  earam  reram 
consQli  jos  -est  C  20  capitalium 
condcmnatis  C  36  manife^tis  *C  58 
tera  irocabsla  amisimus  C  58  mala- 
ram  aodacia,  fortitudo  vocatur  C  52 
capitalium  C  52  oraniiira  honestamm 
egens  J  14  apnd  Deos  immortales 
humanaram  rernm  cnra  oriatnr  J  14 
pennria  rerara  necessariarnm  J  23 
belllcaram  insolita  J  39  ex  copia 
rerara  statult  slbi  nihil  agitandnm  J  39 
vtn^inm  ibram  J  47  coactus  reram 
necessitudine  J  48  adTersanim  tsedio 
J  68  consiliam  trahtt  J  98  agendamm 
Keentiam  perraittit  J  103  ignari  hu- 
manmram  qoc  flox»,  &c.  isemper  in 
adversa  matant  J  104  qaamcoDTema 
rernmimtnra  »it  F  283, 8  nomina  ad 
ignaviam  matantes  F  303, 12  pleri- 
qncreram  potentes  F340, 8  (abnndat). 
Mam  periiide  omnes  res  iandantor  ut 
earum  reram  uaus  est  F  855,  8  -  res 
militaris  prbcederet  magis,  dcc.  C  1 


hnmanae  mqnabllMH,  &c.  C  2  gettu 
scritbereC3  ipan  bortari  Tidetar  C5 
«li  res  atqoe  tempoa  monebat  CM 
et58  docaitF8S9,4  satia  prospers 
satlsqae  pollens  C6  asperas  Tactk 
toleraTeraot  C 10  secands  sapientifidi 
miimos  fatlgaiit  Cll  tnt»  tranqml- 
fae^^ne  C  16  neqoicqoam  opportaos 
cecidisf  et  C  20  tantum  modo  ineepta 
opns  est  cetera  res  ezpediet  C2l 
antem  opportuna  Tidebatiir  qnod^&c. 
C49  atroxC5i  dicere  id  qnod  res 
habet  C51  aspera  C  52  et  J  7  qott 
res  maxime  tantanegotin  asstinaisset 
C  53  quoniam  res  obtnlerat  C53 
qno  loco  res  nostrm  slnt  C  58  geritor 
gladiis  C  60  neqne  ea  res  falsma 
habuit  J  10  ioter  alias  jacit  J  11 
nbi  postnlaret  J 12  nbi  ad  ceHamea 
venit  J  13  mntare  inter  se  instltne- 
rant  J  18  quod  in  invidia  res  erat 
J  25  in  Seoatu  agitnri  cmpta  J  27 
qme  secondse  amant  J  41  Ita  sese 
haiient  bumanat,  in  Tictorin  licet,  &r. 
J  53  nti  res  erat  Imtos  modo,  &t. 
J  60  noTSS  J  66  omnea  exeqni  aoHin 
erat  J  70  nti  res  posceret  J  76  qno- 
rmn  res  fidesque  in  manibns  site 
erant  J  -73  ea  Irnstra  fioiit  J  78  ea 
multnm  eoriim  anlmis  addidit  J^ 
qufl?  res  eos  In  mngno  bello  babmt  fa^ 
ter  se  J  79  florentes  soas  cnm  per- 
ditis  misceret  J  88  frnstra  sperata 
J  84  trepidse  J  91  nbi  bene  eTcait 
J  98  forte  qnam  consillo  melina  gesta 
J  92  dum  ea  res  gerltnr  J  9S  se^ 
cundae  mire  Titiis  obtentni  F  278, 13 
neqoe  ^im  jgnorantia  rea  dandit  F 
807,  12  vt  ras  magis  qaam  Terba 
gerarentnr  F  332,  26  saas  qoisqae 
coremns  F  344,  12  panma  taBtna 
ingeniura  attingere  neqnit  P  845, 19 
militaris  opnlentior  F852y  14  snm 
afilictas  J  76 

Rereus  detracta  coria  F  818,  t 
'  Receperat  sese  in  loca  aaltiiosa 
J  64  cnratisftime  recepit  J  16  armis 
recepta  repnblica  C 1 1  oppida  excisa 
ant  receptaF  298,10  neqne  rcceptam 
sed  captam  a  te  remp.  F  348, 6  in 
amicitiam  a  Tobis  recepti  J  14  rccipi 
mflrnibns  J  28  neqoe  in  unnm  aese 
recipiebant,  sed  dtTersi  J  56  per 
inertiam  in  se  quasi  Ticti  rccipiont 
(servitutem)  F  857,  25 

Recidat :  neque  qoenqnara  mnltis 
metnendnm  quin  ad  enm-ex  mnltis 
formido  F  342,  4 

RecitaTit  in  Senatq  literaa  F»solis 


BT  ORITICUS, 


l^tfaF 


iltetsi  C  90 

'  Recte  atqiie  ordioe  ikcere  C  61 
neque  recte  neque  pro  bono  fartnrnm 
81 J  22  perperam  qnam  recte  J  Sl 
mercede  delinquere  quam  fin^tts  recte 
facere  melius  babent  F  SOl,  S  Qno 
mihi  rectins  esse  videtur  C  1  Lucre- 
tiui  perspicere  i.  32  prfebeo  exem* 
plum  qno  rectius  tua  componas  F  312, 
IT 

Rector  humani  generis  antmns  agit 
atqne  habet  cuncta  J  2  Colnmel.  iii. 
10.  Videmos  hominibns  inspiratam 
velntaurigam,  rectricemqoe  mcmbro- 
mm  animam.  Terramm  omniuni  rec- 
torem  fore.  Cnrt.  iv.  7.  rector  Clas- 
sinm  Valer.  vi.  9,  6.  ubi  Belnacensis: 
tandem  propter  inopiam.  equi  frine 
rectore  exterriti  F  287, 16  Lonauue 
noctumos  alta  regebat  eqnosOvid.  i, 
Trist.  Kleg.  iii,  et  Metam.  Arte  leyes 
cnrrus,  arte  regendus  amor.  Idem  A. 
Am.  i.  pes»imus  quisque  asperrime 
rectorem  patitor  V  340, 12 

Recuperande:  in  pacis  recnper- 
andae  spera  addactns  J  29 

Redderet :  dimisit  cum  literis  quas 
redderet  Micips»  J9  redditassibi 
dicebat  nomioe  Catilinie  C34  Cic. 
Attic.eammihi  abs  te  Epistolam  red- 
didit  quam  tn  Id.  Febr.  dederas  i.  Iff. 
nunquaro  tibi  redditam  gratiam  pnta- 
▼eris  J  110  pro  relatam.  et  sic 
Plautns,  Persa.  Improbus  est  homo 
qoi  beneficinm  sritsumere  et  reddere 
aes^t.  et  ex  eo  Terent.  Phorm. 
Snmtis  tergis  atqne  redditis  more 
eqnestris  prslii  F  329,  5 

Redimeoat  belli  moram  J  29  qoo 
£agitium  ant  faisinns  redimeret  C  14 
}*laot.  Mensech.  ego  tibi  redimam  bi« 
tanto  pluris  pallam.  pro  simplici 
cmere.  ne  obsidibus  quidem  paeem 
ATiovistt  redimere  potnisse.  Caesar 
1.  B.  G. 

Referat,  ad  Senatnm  de  his  neve 
^um  populo  agat  C  51  deque  ea  re 
postniant  nti  referatur  C48  et  re- 
ilerendnm  censnerat  C  60 

Reficere  arma  tela  qnse  spc  pacis 
«miserat  J  66  aoimos  C  48  sancios 
com  cura  reficit  J  64 

Refntant  vitam  post  reges  F  330, 6 
a  Simpl.  futare  (i.  e.  arguere,  et  re- 
jjmmere  nt,  ejus  conatnm.  refntalio 
Oc.  de  Arusp.  Resp.  et  opponitar 
angere.)  Idem  pro  Rabir.  P.  boaita* 
«em  innsitatam  claris  viris  non  modo 
non  aspemari  ac  refutare,  sed  com- 
Defyk.HVwr.CUa.  Ind. 


Electi  etiam  et  angeredebetis.  idem 
ello  refutanclas  dixit.  juttgitur  etiam 
cnm  rejicere  apnd  Cic.  ii.  Tnsc.  95. 
(qus  significatio  qnam  proxime  ad 
Saliustiaoam  hanc  accedit.) 

Regise  snperbi»  et  inanis  bomo  J64 
volnntates  nti  vebementes,  sic  mo* 
biles  sirpe  sibi  adverste  J  113  nomen 
imperii  iiabnere  C  6  contra  decos 
regium  J  38  victn  atqne  cnltn  C  3T 
more  jnsta  magnifice  fecerant  J  11 
regio  more  de  vita  atqne  tergo  consii- 
lere  F  273, 3 

Regio  hostibns  ignara  J  52  In  ab* 
ditas  J  38 

Regna  amplissima  F  346,  7  per 
regni  fidem  moneo  obtestorqne  J  10 
regni  procnrationem  meam  jos  et 
Imp.  penes  vos  J  14  munimenta 
me  habitnmm  in  vestra  amicitia  J  14 
paratio  plebi  sna  reatitnere  J  31  par- 
ticipem  fecisti  J  14  patrio  J  14  an 
regno  consulam  J  14  diviso  J  90 
qnam  gravis  casns  in  servittum  ez 
regno  foret  J  62  integro  F  315, 17 
dum  sibi  regnum  pararet  C  6  Cor« 
nelits  portendi  C47  obtimfit  sohu 
J  5  firmnm  tredo  yobis  J  10  ia 
regnum  pervenisse  adoptione  J  11 
crescere  per  scelns  J  14  sceleris  soi 
pnedam  fecit  J 14  in  regnnm  Adher« 
balis  animum  intendit  J20  animo 
invaserat  J  20  in  regnum  adoptatnm 
esse  J  22  armis  tenet  J  24  Jttgurtha» 
Bocchiqne  regnnm  disjnngeliatflnmea 
J  92  ob  regnum  tntatum  arma  cepisse 
J  102  jndices  a  pancisprobari  regnom 
estF  364,7 

Regressns  eodem,  a  qno  incepto 
detinnerat  me  ambitio  C  4  anteqnam 
regressttf  instmertt  pngn»  snos  F 
291,  16  in  Hispaniam  post  annom 
F  293, 27  progressns  et  regressns  de 
Lnna  utitur  Apnleins  de  D.  S.  p.  42. 
£d.  Elmenh.  nbi  membranse  Cant» 
pro,  varia  qnidem,  quippe  exbibent. 
et  pro,  obstito,  abstitoto 

Reipnblicae :  a  partibns  Reip.  liber 
animnsC  4  consultabant  C  6  angendse 
Reip.  fnent  reginm  Imp.  C  0    op- 

Srimendse  consilinm  cepit  C  16  tao- 
em  vicit  fortnna  Reip.  C  41  in  par- 
ricidas  Reip.  decretum  C  61  malo 
Reip.  creverant  C  61  ni  stndinm 
Reip.  omnia  snperet  J  31  seqne 
vitamqne  snam  Reip.  condonavere  J 
79  benefacta  mea  Reip.  procednnt 
J  85  innoxise  ciadi  snnt  J  85  tasr" 
bamenU  atque  exitia  Fa79y4  ce- 
Skk  k 


Ochi 


INUBX  6RAMMATICUS 


ciifMiidtt  Rdp.  H  tpem  a«Miieti  F 
•41 9  6  mafnitiMiineiii  anioii  in  ad- 
•kndo  non  demendo  Retp  •Hteodere 
F  S44, 14  incommodo  vratiam  sibi 
conciliet  F  SftS,  2S  band  tane  Reip. 
Miltiiib  affnenint  P  S68,  5  qn»  tibi 
partet  Reip.  plaeentFS64, 15  stndio 
ad  Remp.  latnt  C  S  qaoinodo  ha* 
bnerint  C  S  iini>arataB  docet  C  17 
id  pertnffbandam  C  18  afiUvere  C 
SS  cladet  atqne  calamitat  opprettit* 
aet  C  SO  «exare  pretlo  dvcet  mul- 
titudinum  C  50  tractareni  C  51  mo- 
detle  inter  se  J  41  Senatum  exitti- 
mare  factonim  contra  eiim  C  51  vil- 
laa,  tabnlaii  vettrat  plnrit  fecittit 
^nam  Remp.  C  59  eapettite  illnd  nt 
nnpetos  liat  in  vacnain  Remp.  C  5S 
oecnpaverr  J  Sl  non  tna  iynavia  sed 
ob  Remp.  in  hostium  potettate  retio 
tnm  iri  J  118  laccrari  F  281,  1 
intntaro  qnontqne  patiemini  F  284,  8 
Ihittra  cnrant  F  285, 0  crevit  labore 
atqne  Juttitia  C  10  concettit  in 
pancorum  jut  atx^ue  ditionem  C  20 
ne  quid  detriotenti  capiat  C  20  pott- 
qnam  adolevit  C  51  nrma  C  52  agi- 
tabatnr  atrociter  J  S7  bene  atqoe 
decore  gesta  J  106  firmanda  bonit 
pacit  artibut  F  S40, 17  panlnm  in- 
clinata  afpUri  ccepit  F  S56,23  ad- 
Jnvetnr  F  S50,  2  qnam  converta  tit 
F  S62,  IS    disjecta  F  S62,  90    relU 

anam  aetatem  a  Rep.  procol  liaben- 
am  C  4  armit  recepta  C  11  a  R. 
procnl  ette  volebat  foedum  liominem 
C  10  perdiu  oputette  C  Sl  non  ea 
contilia  de  R.  habiiitsent  C  62  pauca 
de  R.  loqnar  J  85  curator  J  110 
detpecti  ct  indigni  Rep.  habitl  F  280, 
21  pro  repnblica  mavimas  inimicitiat 
snscapi  F  S23, 13  impeditissima  domi 
beUiqne  F  323,  21  ▼oveo  dedoque 
me  pro  R.  T  324,  16  rettitnU  P 
360,6 

Relicta  qutbns  ett  anima  J 14  non 
btereditate  relicU  nobilitat  J  85  fu- 
tat  copiat  seque  cnra  pancit  reiietum 
videt  C  60  Inctnotam  hottibnt  vic- 
toriam  C  58  reltnqnendum  re^um 
aot  armit  retinendnm  J  21  taatom 
acelos  innltam  J  106  signa  C  8  bel* 
lum  C  58    rem  in  medio  C  19 

Reiiqua  vix  decima  parCe  die  J  07 
balMt  ne  servilia  qnidem  alimenta  F 
276, 11  spet  rellquae  difniiutit  con- 
servandae  tecnUt  snm  C  35  mUtem 
a  rrpublica  procnl  habendam  decrevi 
C  4     qnos  incotnipUt  retiqiierat  J 


103  cxnti  ODHiibiia  qw 
relionere  P  301, 0  p^ia  omnis;  Ac. 
apna  illos  sont,  nobit  refiqnere  peri- 
Cttla,  ^pidtas,  Ac.  C  20  nUiil  rdi- 
qni  Tlctit  feeere  C  11  Inbido  fttjpe 
mznria  ex  mag nit  raptnfs  nihil  ivliqiii 
C  28  qnid  reliqni  habemnt  prvtef  ni* 
■eramanimamC20  etme  viris  reli^iii 
aliqnid  qnamtolvere  iBjnriam  aat  mo- 
ri  F  276, 18  qnid  relic|iium  msi  at  obe- 
dientes  vivamnt  J  31  pater  nes  deos 
reliqnit  J  14  in  tervitnte  F350,  S  it 
reliqunm  J  42  ab  ntrisqne  nihn  reii> 
qimm  fieri  J  76  mmc  horttri  mtdt 
reliqnnm  est  P  300,  12  r.  e«t  op* 
Ure  ut,  4cc.  F  347,  21  qoasianos 
reiiqnnt  ex  familia  F  361, 12  reli- 
qni»  bclli  arrectc  F  289, 1 

Remedia :  aec  ego  mafiia  renedla 
contra  divitiat  ttatno  F  355, 2  mo^ 
tem  roiseriis  suis  ex|>ecure  C  41 

Remiseraot  puf  nam  J  60  ilhil 
lanfuidi  neqne  reniitsi  paticbttsr 
J  53  nihil  apnd  se  remitftum  neqae 
apnd  iHos  tnlnm  J  88  nt  remistioiii 
animomm  jnncU  Atrens.  Ed.  ia- 
JnncU  Ms.  om.  tUndi  virilitatpro- 
pria  Romanc  gentit  nora  et^t. 
Valer.  ii,  4,  2.  ibl  Ms.  tedeas  vd 
jacens  Indot.  remiatio  ac  disselQtio 
animi.  Cic.  Metelio  v,  2.  rendttere 
nlhil  J  98    injuriam  F  307, 4 

RemoraU  hostet  nox  atqoe  prsdi 
J  38  ab  aef  otUt  volnpiaa  nnnqatm 
i05 

Remotam  band  proenl  P  295, 18 
omnlum  eqnla  C  59    metn  J  87 

Renovanda:  de  plebe  renovaadi 
dittemi  F  356,  8  prmlinm  J  61  re- 
novato  bello  J  36  •noaMo  ftBBilic 
JIO 

Repertoree  perfidiae  F  313, 10  pro 
inventoim  promltenc  ntitnr  Plant. 
Bacch.  A.  iii,  3.  Ihetnm  et  repperi— 
ut  mihi  invenirea  Pl.  fateor 

Repeundarmn  peconiamm  rem  C 
18    in  Jodicio  oppng«atnt  C  49 

RepleU  arva  cnltonbns  P  3S9, 15 

Reprehendet :  qnia  rcpreheadet 
qnod  decreUm  erit  in  parricid»  C 
51    qoae  reprehenderis  delicU  C  9 

Reptitiiit,  accitnt  ae  panlo  aote 
intitnt  haic  nrbi  civis  F  362, 1  al. 
repetitiot  StephaBot  in  Lex.  baud 
alibi  orcorrit 

Repodiabat  tervttia  C  66  tenui- 
tat  repndianda,  Cic.  in  Lael.  47. 

Repnlanm  ab  amicitia  J 102  baiid 
repnltns  abibit  J  Ito 


KT  OJtlTICUS. 


cxhrii 


•  RepilUiNlo  eoBtra  neqoo  imnai 
alind  iavenits  J  1  qos  tibi  pnBliif 
▼«nerant  J  103  facinoi  soann  in  otio 
cnm  aoinDio  reputans  J  13  Dictys  ii, 
Si  et  J  70  etiam  atqoe  etiam  nom 
id  poBDitcndom  «t  J  86  qoi  si  repo^ 
tayennt  et  qttibos  ego  temporibof 
maf^istratns  adeptos  stim  J  4 

'  Reqoie :  nolla  reqoie  mora  (pro 
reqoiei.)  F  287, 20  reqnietis  militi- 
bns  F  SS2,  19  atqoe  pericolitrC' 
qoieTit  antmus  C  4 

•  Reqnirat:  negotinm  cnidam  dat 
Mti  legatos  reqnirat  C  40  reqnirere 
coBpit  qnem  ezitom  tantit  malit 
aperarent  C  40 

Requuita  : .  ad  reqnttita  natont 
profectns  F  320, 18  reqaititnm  co- 
attem  Apoleio»  M.  viii,  2    ^ 

•  Retcindi  decreta  J  11  et  tic  Va- 
lerll  Codex  Ms.  iii,  5, 2.  ted  Hack. 
et  Atcent.  reprebenderet.  plnteot  F 
»17,20 

•  Betittendmn :  ad  resitteBdnm  fir* 
mtorem  F  315, 13  hand  ttmidi  retit- 
«natCOO 

■  Retponderentnr :  simid  edocet  ^am 
«etponderentnr  J  100  qnod  exigi- 
tar,  qoati  ad  interrogatum  exhib^ 
tnr.  Froutin.  in  Prmf.  at  alter  ex 
Codieibot  qno  otns  tnm,  jretpoodenty 
ut  taepe  apnd  Ciceron.  qnen  annnm 
ex  prodigiit  retpondistent  Harot- 
4^et  craentom  fore  C  47  i.  e.  ora* 
cola  reddere,  nam  respondere  idem 
imlet.  benigne  pro  tempore  J 11  pla- 
cide,  aliter  atqne  animo  gerebat  J  72 

yiomm  oratione  accepta  respondit 
21 

Rettantem :  validam  orfoem  multos 
diet  rettantem  vicit  F  287,  ^  paocl 
F  341, 14 

.  Rettitoat :  oti  Ubertatem  evertam 
F  360,  23  qood  ini<^nitas  Prsetorit 
eripnit  C  33  prope  jam  ab  occatn 
F  360, 1  ex  gravi  tervitnte  in  liber- 
tatem  F  340, 16  rettitoto  exercito 
•pod  Cabira  F  315,  6  ex  molta  tre- 
•pidatiotte  miUtibot  colleetis  aciem 
lett&tnit,  Livint  t.  U.  C,  et  alibi, 
.«ontpectn  too  praeliom  rettituit 

Retlcere  qoae  audierat  non  C  23 
Bon  placnit  ne  qott  modettiam  tn 
^ntcienttam  dnceret  J  86 

Retisieas  ||opall  beneficta  F  340, 13 
^pm  eo  faciliot  qnod,  Scc.  J  78  me- 
tttt  totiUt  in  bonis  arttbus  civitatem 
jMtiaebatJ41  noetrot  atperitat  ot 
MMolentla  lod  fetlaebet  J  60    rell. 


qna  gtoviosot  F  327,  26  tl  pertiiM- 
citer  retinemot  F  306^  8  bene  parta 
▼ix  retinemos  C  61  omnia  retineo- 
dae  dominationis  honetta  existimet  F 
276,  4  Ubertatis  F  362, 11  per  ma- 
nns  J  81  eoroqne  invincoiis  retinen* 
dum  C  48  armis  regnum  J  21  san- 
goine  coojnnctos  J  10  cnjus  contra- 
riom,  abalieoare  Cic.  ad  Lentol.  i, 
723.  qoos  fovendo  in  commoni  cansa 
retinere  potuerunt,  invidendo  abalie- 
naront.  et  ibid.  x.  te  abs  se  abalie* 
natum  illa  Epistola  retinoisti.  Ami- 
cos  retinere.  Caesar  viii,  B.  O.  Cic. 
pro  Qaint.*amicos  obsenrantia,  rem 
parsimoota  retinebat  40.  animam  J 
31  firmos  hostibos  eminos  pugnando 
retinere  J  61  hostem  ab  incepto  J 
66  tempestas  haud  secus  atque  in 
mari  J  70  victoriam  prope  adeptam 
J  101  beneficio  qoam  meto  F  360, 
10  confer  Terent.  Adelph.  i,  1. 
qu«  virtute  cepcrant  simol  com  anl- 
ma  F  367,  2  vos  inerroes  F  284, 16 
imperinm  his  artibos  C  2  domina- 
tionem  F  308, 6  retinoitse  ab  stul- 
titia  et  fiilsis  volopUtibns  F  346, 12 
ferociamqne  in  vnltu  C  61  retentnm 
dladema  din  consideraste  Valer.  vii, 
26.  at  SarisberieDtis  legit,  recentem 
pannom 

Retractantet  verbis  et  mostantet 
F  280, 13  (hoc  ett,  decreu  ad  exa- 
men  revocantet.)  Cic.  d  Att.  13, 88. 
conficiet  igitur  et  qoidsine  olla  du- 
biutione  aut  retractione.  et  v.  To»c. 
110.  ot  sine  retractione  iibere  di- 
cere  aoderent.  Virg.  /En.  xii,  12. 
nihii  est  qood  dicta  retracteot  Ignavt 
^eadae;  nec  qote  pepigere  reco- 
saot  Ms.  Coll.  Jes.  retractant,  male. 
et  860.  Oos  nnnc  deinde  mora  est  ? 
ant  qnid  jem  Turue  retractas?  obi 
Petrensis  pro,  coroscat,  minittrat. 
reiiqni  Codd.  com  Edd. 

Retractnm  ex  itinere  C  80  et  46 
tic  tervos  fogitivot  voeat  Cicero  in 
Verrem.  nenipe  qoot  TranqoiL  re- 
prehentos. 

Retnlertnt  contnmeUosa  dicta  J  20 
quod  illomm  magit  qnam  tna  retn^ 
lltte  videreUr  J  111  vinci,  an  vi- 
cisse  quid  retuUt?  F  346,  6 
Reverterint  domos  F  347, 12 
Revocans  ad  vetenr  instltota  qoae 
jainprfdemcorroptis  rooribns  Indibrio 
sont  F  344,  2  qutqoe  tardint  revo- 
catl  beilo  eacesterant  C  0  potesta* 
iemodlemmF  864,1 


cxlviti 


INDBX  ORAMMATiCUS 


Bens    magis    ex    ffqao    bonoqne 
qnam  ez  jure  ^ntium  J  85 
.    Ritu  biarbanco  caede  cspdem  ex- 
pianda  F  342, 14 

Rogandos :  ad  magistratus  rogan- 
dos  pro6ci8citur  J  29  curo  qusfu- 
tores  rogarentur  J  40  rogat  mis* 
sionem  J  64  perlata  rogatione  J  89 
rogationem  ad  popnlum  promulgat  J 
40    rogatus  sententiam  C  62 

Rudes  cum  bello  melioribus  ma- 
sum  coBsererent  J  49 

Ruina  restinguam  incendiom  me« 
umCSl 

Rumor:  clementer  ortus  rumor 
Dictys  iii,  1,  7.  rumor  is  demeiia 
erat  J  25  claro  apod  vnlgum  rumore 
erat.  Tacit.  An.  15.  ez  rumore  etlobi- 
dine  plebis  J  40  primo  F  289,11  rera 
▼ulgi  romoribus  exagitatam  C  29 
consensu  omnium  secundo  rumore 
summam  belli  atque  exercitus  in  se 
suscipil.  Dictvs  cap.  16.  Eodem 
sensu  Tacitus  laptam  famam  nsurpat. 
Hist.  i,  27.  £  contra  de  iiiaudatis, 
fama  tacens.  Sedulins  ii,  10.  ubi  Ms. 
B.  Pub.  jacens ;  quod  non  displicet. 
multitudinis  rumor.  Cic.  de  fin.  et 
Catullus,  Virg.  Ovid.  Lucan.  Mart. 
Sueton.  Terent.  Stat. 

Rursns :  ea  re  cognita  rnrsns  trans- 
tulernnt  in  Nonas  Februarias  C  Id 
rursns  imperator  (ad  boc)  J  83  rnr> 
itts  admojto  ferro  invadere  F  282, 0 


S 


Sacrata  corpora  P  296,  6  instm- 
menta  diis  sacrata  F  332, 3 

Sacrilega  ac  peijoriis  delibuta  uzor 
F  862,  9  parriridae  sacrilegi,  con- 
▼icti  judiciis  C  14 

Sacris:  in  sicnti  solennibus  C  22 
ataue  inspoiiato  fano  F  341, 18 

S»pe :  C  33  et  F  368,  19  sappe 
fiumero  verba  feci  C  62  io  maxi- 
mis  Bspe  periculis  C  62  ct  J  24 
liand  ssppe  quenquam  soperat  mor- 
bns  J  17  saepe  gratia,  iuterdom  jnr- 
giis  trahendo  tempus  J  27  inter- 
dum,  ssppe  F  360, 8 

Saeva  imperia  perpessos  C  10  om- 
nia  J  14  aaevire  fortuna  ac  miscere 
omnia  C  10  mare  magnum  esse  et 
Sftvire  ventis  J  78  niare  saevum  im- 
portuosum  J  17  qu«  belli  ssvitia 
C  61    hostium  facile  occasornm  J  7 


temporis  J  87  qum  sievitia  q«m 
tempeatates  homtnomnobiiium  F36^, 
17  tanta  tempcrantia  inter  ambitio- 
nem  sBvitiamqne  modcratmn  J  45 

Saltare  elegantius  qnam  neceaa* 
est  probse  C  25  saltu  cum  alacribiis 
certabat  F  827^  18  loca  soltuoM  J 
88 

Salvas:  percnnctantibos  ntrimqve 
satin'  salvB  P  Sic  fere  Vett.  in  prioi» 
congressn.  Afranius  in  Cinerario 
apud  Priscian.  804.  Sexte  frater 
mi  salve,  cum  salvos  venis,  melinsqne 
tibi  est,  'gratuior  diis.  ttbi  Ms.  B» 
omittit  tibi^  et  A.  om.  tibi  est. 

Salubri  corpore  J  17  satixqM 
tnti  in  imperio  F  277^  1  vobis  ssLlaa 
qneesita  F  297, 18 

Salutare  piebem  et  conviviis  gra« 
tiam  quaerere  J  4  mnlta  prina  dm 
saiute  sua.  Pomtinum  obtestatos  C  4ft 
contra  rempublicam  et  salotem  «n* 
ninm  factumm  C  61  foga  salntcaa 
sperare  C  68  dedecore  potins  qoaa 
manu  salntem  qnaeslverat  J  89 

Sancti  nibil  habere  J  41  a  parenltt 
et  ex  sanctis  viris  ita  accepi  J  8i 
adeo  ingenita  est  sanctitas  regit  no» 
minis  F  880, 7  Decretiqne  circm»- 
spectione  sanctisaima.  v.  Max.  i,  1» 
20.  edd.  sanctione,  pro  <|uo  atat 
Pighii  conjectnra,  at  seqoitnr,  im* 
piom  opns  Censoris  retexuit,  ut  ait 
oppositio  inter  sanctitate,  et  im» 
pmm.  Veteres  ct  sanctos  viros  F  294^ 
15  neqoe  sanctum  ant  nefandam 
quicquam  foit  ira»  barbarorum  F  8889 
6  intemuncius,  sanctns  vir  J  109 
tam  sanctis  parentibnsdesolata.  A|m* 
leitts  M.  iv.  158.  Jnninm  Rusticoiii 
aocepimus  Italia  pulsum  a  I>omitlaiio 
ad  PsPtnm  et  UeUidinm  Piiscnai 
aanctissimos  viros  appellasse.  Lib* 
viii,  11.  Dio  vertit  Ib^^iwot  M9» 
faoc  sensn,  Ifp^t  r^  rix^  ifi  vA  #^t 
dtcitor  Daphnus  apud  Athenasnm.  et 
Hippocrates,  Lib.  ix.  l^pdraw.  Lb- 
cian.  in  fogitivts:  i  i^pis  itcms.  et 
auctor  apnd  Soidam  iufep^^mmn  fayaitt 
^ikoAAymft.  at  ratione  officii  diceban- 
tur  sacrosancti  Tr.  Plebis 
Auctoribns.  nti  et  SS.  ecclesia 
quibus  est  jns  Asyli ;  inde 
sancta  potestas  ponitnr  pro  Tribua^ 
tia,  quam  propterea  snmebant  Impp* 
nt  hoc  Titolo  insignirrator.  aliqai 
autem  scriptores  hoc  epitbotoill  ad 
alios  extenderant.  ut  Hirtins  de  B» 
HL  p.  862.   ed.  EJaevir.  1661.  ntitac 


BT  CRITIOUS* 


cxlix 


bae  Toee.  Cie.  L»l.  ^.  89.  Wd.  doc- 
tiM.  ClericoiD  ad  Pedonem.  tr.  25S. 
Muietissin»  parens,  patria,  Cic  ix. 
180. 

Sane :  Senatnt  nihil  sane  tntentns 
C  16  iiand  sane  alio  animo  C  37  et  F 
S58»  6  sint  sane  oooniam  ita  se  mores 
habent  C  69  et  J  81  hand  sane  qois- 
qnam  C  63  ac  sane  quod  difficilli- 
onm  in  primis  est  J  7  qnse  sane 
fnerint  nostrae  injorisB  nihil  ad  vos  J 
94  sane  Oracchii^  &c.  J  42  sane 
boniis  ea  tempestate  contra  pericnla 
F  881, 17 

.  Sanguine  civili  alebat  C  14  sem« 
peme  Tersabininr  in  sangnine  J  15 
faifecU  hnmus  J  101  et  F  276,  18 
mpplicum  Aedarentnr  F  289,  17 
JHlseriis  civinm  paraveris  F  863,  6 
■ostmm  maxime  nlti  C  88  menm 
qnam  omnia  malit  J  24  ne  amplins 
pnebeatis  F  805, 10  snimet  sangul- 
ais  mercede  (de  plebe)  F  279,  7 

Sapientla  validum  ingeninm,  cor- 
pns  annis  infirmnm  C  6  magna  me- 
(Uocriqoe  omnes  F  840, 19 

Sarcinas  colligere  J  97  de  priva- 
tis  dicitur,  Jnven.  vi,  16.  collige 
•arcinnlas,  dicit  libertos.  sarcinis 
levari  jumenta  J  76 

Satellites  pauci  occupaTcre  plebis 
«edes,  meacedem  tcelerum  F  276, 14 
commacolatos  F  278, 1 

Satias  facta  ex  inopia  graTi  F  299, 7 

Satis  placebant  C  2  explorata  C 
17  spectata  fidesqne  Tcstra  C  20 
Ibrtunata  C  25  compertnm  habebat 
C  29  credere  neque  loco  neqne  ho* 
mini  C  81  ubi  confidunt  J  13  pro- 
▼ideos  J  28  habebatis  animam 
retinere  J  81  praesidii  est  J  86 
animns  moderatus  haud  satis  J  42 
ne  illos  timor  aiiimi  satis  muniverat 
J  67  satis  saepe  jam  tentatam  virtn- 
tem  mihtum  J  62  matnre  cnm  filio 
•vo  petitumm  J  64  cupienti  nihil 
natis  festinatur  J  64  nt  ea  modo  ex- 
ereitni  satis  snperque  foret  J  76 
plncide  verba  fecit  J  88  ipsa  se  vir- 
tns  satis  ostendit  J  86  consilio  pro- 
videre  contra  tantas  difilcultates  J  90 
patens  J  92  magna  vis  J  92  impigre 
oceiso  pedite  J  101  tutum  F  277, 9 
illa  fnerint  quae  rabie  contracta  tole- 
ravimns  F277, 18  clara  vobis  sunt  F 
9198,  14  qnb  mibi  vivo  craciatus  satis 
eat  F  828, 7  vix  satis  gratus  F  828, 16 
compotem  animo  neqne  lingna  F  827, 
10    satls  prospera  satisqne  poUeos 


res  eoram  C  6  nanits  loco  avt 
mcenibus  J  61  callidns  satisque  pra* 
dens  F848,  4  sibi  satisque  patriss 
erat  F  861, 27  ingeninm  neqne  ul- 
Inm  satis  pollet  qnin,  Sec,  F  858,  17 
st  virtnte  satis  vaJerent  F  855, 16 

Satisfactionem  ex  nnlla  conscientia 
de  cnlpa  proponere  decrevi  C  86 

Saturam:  per  satnram  sententiis 
exquisltis  J  29 

Sauciabantur  eminns  J  60  avidius 
J  60  fnndere  ac  sanciare  J  94  re- 
ficit  cnm  cura  J  54 

Saxa  Tolvere  in  proximos  J  67 
certatim  mittere  J  67  ingentia  flnc* 
tus  trahnnt  J  78  nisusque  per  saxa 
lacilins  foret  J  94  capiti  amigebant 
F  296, 11  per  pronum  incitabantor 
F  309, 18    eminentibus  nisos  J  98 

Scalls  egressi  milites  J  60 

Scelera  ejus  in  patrem  ostendit  J 
88  patefacere  J  42  omnium  quoa 
terra  snstinet  scelerntissimns  J  14 
metum  a  scelere  suo  ad  ignaviam 
vestram  transtnlere  J  81  quoram 
potentia  aut  scelere  cuncta  gesserat 
J  88  ue  snper  tali  scelere  snspectnm 
sese  haberet  J  71  scelere  lapsnm  J 104 
vita  cetera  obstat  huic  sceleri  C  62 
obviam  isse  J  22  sceleri  et  parrici- 
dio  soo  nomina  indidit  F  278, 16  snis 
ferox  atque  prsRclaras  est  J  14  me- 
morabile  sceieris  atque  pericnli  novi- 
tate  C  4  sui  popularis  C  22  atro- 
citate  C  22  in  socios  sceleris  ape* 
riret  J  88     manifestns  tanti  J  86 

rr  sceleris  immanitatem  tutns  furit 
276, 18  natns  ut  Jugurthae  scele- 
ram  ostentui  essem  J  24  impnnitas 
J  85  sceleram  conscientia  exagitati 
F  281, 18  per  summnm  seelns  C  12 
scelesti  nuptiis  fecisse  vacuam  do<* 
mum  C  15  qni  scelestuni  imposue- 
rat  servitium  F  802,  6 

Sciens  locorum  ibi  est  J  86  nihit 
me  sciente  frnstra  voles  J  110  mi- 
litiae  magna  scientia  J  68  certe  scio 
C  64  scio  ego  Qairites  plerosqne, 
dec.  J  86  at  ego  scio  qni  postqnam 
Coss.  facti  snnt  J  86  sclo  ego  quam 
difficile  F  848,  1  jnssus  quae  sciret 
edicere  C  48  scitis  eqiiidem  milites 
C  68  param  scite  convivium  exorao 
J85 

Scilicet  ne  per  otinm  torpescerent 
manus  C  16  infestos  faceret,  sciii- 
cet  quem  res  tanta  non  perniovit', 
enm  oratio  accondet  ?  C  61  et  62  J  4 
F  277, 1  F  862, 6    sin  e«  ooBtemiiit, 


cl 


INDBX   GRAMMATICU8 


ioi|ic«t  mtiiiiabitis  qnalis  illa  pax  ait 
J  Sl  multaram  imagtniim  et  nuUiua 
atipandii,  «ciliret  nt  id  tanta  ra 
ignarus  omnium  J  85  ferocins  de- 
^munt,  scilicet  ignari  homanamm 
rerum,  6cr,  J  104  At  acilicet  ii  qui 
pk,  &c.  F  280,  19 

Scorta  exercnerint  F  MS,  14  iH 
icorla  Inhidinem  habebat  C  7  nnl- 
lam  noctem  sioe  scorta  quiescere 
F  S40, 10 

.  8cribunt  aspcre  in  Metelium  d^ 
bello  J  05  res  gestas  .C  S  snpple- 
mentum  exercitui  J  4g  milites  J  47 
priusquam  legiones  scriberentnr  C  M 
Cic.  iia  Ap.  iii,  S»:  Censebant  nt  in 
Italia  hnpplementum  meis  et  BibuK 
kgionibus  scriberetnr.  haeredem  se- 
rundum  J  05  Sic,  scribere  servo 
libertatem,  idem  sonat  ac  ei  liberta- 
tem  testamento  relinqnere.  Ulpian. 
in  L.,  si  «ervum  ft\  de  acquir.  Mar- 
lial.  X,  07  :  Hsredem  scripsit  me 
Numa,  conyaluit.  sic  Codex  noster 
Ms.  orat.  qnam  postea  scriptam  edi- 
dit  C  S2  magna  ibi  provenere  tcrip* 
torum  ingenia  C  8  quamm  (literaF 
rum)  exemplum  infra  scriptum  est 
C  S4  et  44  bellum  scripturas  snm  J  5 

Scrinium  cum  literis  C  47 

Scratari  loca  abdita  J  19 
.   Scuta:  ubi  signa  et  scnta  erant 
(arx  oppidi)  J  71 

Secessio  in  civitate  fnit  F  S5l,  2S 
nihil  opus  est  J  Sl  per  seceisionem 
occupavere  Aventinum  J  Sl  in  ab- 
ditam  parteni  sediuui  secessit  C  20 
Valer.  iv,  7,  2.  quo  secessu  qnodam 
fugeris.  at  locus  in  membranis  sic 
concipitur :  At  quos  secessn  ^uodam 
fugeris,  aut  qnos  infulis  misencordias 
pennalseris,  non  cohibebis,  &c, 

Secordes :  languidos  secordesque  F 
301, 15  secordia  atque  desidia  bonum 
otium  conterere  C  4  atqoe  ignavia 
C  58  incultu  atque  secordia  torpes- 
cere  J  2  ab  ignavia  atqne  secordia 
porraptus  animus  J  Sl  mai;ni(icnm 
ex  AuU  secordia  J  58  vestra  abutt- 
tur  F  28S,  4  nihil  secordia  claode- 
bat  F  S28, 19  modestiam  pro  secor- 
dia  nstiment  F  S44,  8  ubi  secordifle 
te  atqne  ignavi»  tradideris  C  52  id 
vero  dnbitare  aggredi,  secordiie  at- 
que  ignaviv  duco  F  352,  24  per 
secordiam  vires,  tt-mpus,  ingenium, 
deAiixere  J  1  in  qnis  mollitiem  se- 
cordiamque  viri  aoensare  J  70  et 
i  victoria  secors  aut  in* 


iolens  factua  J  100 

Secnnda  omnia  et  obedientia  mit 
J  14  oratione  exloliit  J  05  (l  e. 
benevota,  propitia)  semndis  adnOT- 
mnrationilNii  senatus  illnm  accasavl 
Cic.  ad  Q.  fratrem  ii,  5.  qnc  ma^ 
tratos  ille  dtcet  aecnndis  aoriiNis, 
qaas  ab  nostram  aliqne,  adversis  ac« 
clpietis.  Sic,  clamor  aecnndns  apod 
Virg.  existimatio  apnd  Sueton.  rv* 
mor  Horat  popnio.  volnntate  Gc. 
nt  in  seconda  re  F  317,  20  Maln 
•ecundsqne  res  F  322,  24  secoodii 
quam  adversis  F  349,  2  plebem  et 
secnndis  rebns  insolentia  ceperatJ 
40  rebus  feroces  esse  J  94  rpboi 
florentior  F  350,  26  secnndo  mait 
prima  Cyrene  eat  J  f^  Amoe  le* 
cundo  defluere  (i.  e.  iecQndnm  ejas 
cursom),  Curt.  iv,  T.  nbi  PitiKC 
eodem  significatn  accipit  hsec  verba, 
astu  secundo 

Securo  esse  animo  F  287, 1  secnn 
felicitaa  et  lolida,  Valer.  vii,  1,  S.  at 
Ma.  sincera.  inermes  semroeqiie  in- 
terfecit,  Oros.  V.  21.  ubi  Ms.Joan. 
pervaeanti  Tripolim  secoriuimsBi 
reddiderat,  Spartian.  p.  024. 

Secns  procedit  J  25  haud  secns  M- 

3ne  in  mari  J  79  ceteram  band  secm 
ifficilem  J  92  virile  F  294, 1  Sic 
Piant  Rodente  et  seqnioris  »vi  scrip- 
tores.  Auson.  et  Ammian.  Marreltin. 
10.  Apnleins.  haud  mnlto  aecns  qnsm 
ferro  F  337,  21  si  morbo  ant  hxo 
huic  imperio  secus  accidat  F  300, 3 

Secuti  morem  imperatorls  stit  J  33 
spes  satis  honestas  reliqnm  dignitatii 
conservands  C  35 

Sed  et  (pro,  venun,  antem)  C 1,  t, 
et  3  (transifivnm  ad  «liam  mafe- 
riam)  C  18,  23,  25  et  30  sed  ipie 
paucos,  hoc  est,  sed  ipse  (nt  ad  einn 
stylnm  convertam)  pauros  dies,  &c. 
C  30  et  53  (advcrsative)  C  35,  &c. 
isppissime.  sed  profecfo  C  7  (cor- 
reptiviim)  sed  ego  lurc  omitto  C 
52  sed  (pro,  sed  et)  C  10  neqoe 
illis  Boltun  aed  omnino  plebes  C  37 
refert  qnid  de  his  fieri  placeat.  led 
eos  panlo  anie  freqoeus  senatns  jiidi« 
caverat  contra  Remp.  fecisse  C  50 
neqne  stndere  neque  odisse  sed  nii- 
nime  irasci  C  51  decoris  sed  maxime 
severitatis^tndiom  C  54  placetees 
dimitti,  minbne ;  sed  itacenseo  C  51 
(pro,  prapterea)  Upideis  foraicibu 
viocta :  sed  odore  taeda  C  55 
Sedaverit  cnram  animi  F  359,  7 


ST  ORITICUS. 


cli 


1  (Tirtatis)  ledari  J  4  sedare 
mottu,.et  animos  mollire  J  8S  lic,  fa- 
mam  Juveiicns  Lib.  ii.  Marc.  12. 
paaio  snpra  Ms.  B.  P.  pro,  largibor, 
largitar.  aDinms  neqae  vigiliii  neqae 
quietibus  C  16 

Sedere:  rupti  montes  tamaliqne 
•edere  F  925,  16  Sic  desedoapod 
$enec.  Ep.  79. :  montis  altitado  dese- 
dit.  verom  Ms.  Codex  B.  Pub.,  de« 
scendit.  quas  nox  coegerat  aedes  ha- 
bebant  J  18  libertas  et  8u«  coique 
ledef  F  276, 10  incertis  vagabantur 
C  6  sedens  aliud,  aliud  stanB  F 
»66,7 

Seditionem :  juxta  Beditionemerant 
F  388»  16  seditiones  ortas  a  Graccfao 
F  826, 18  seditionibus  Remp.  exagita- 
verant  C  52  et  J  37  oeu  prolatandis 
seditionibus  inqaies  ipse  nos  in  so- 
licitudine  attineas  F  2S4, 4 

Sella :  adurgtre  de  sella  F  320,  0 
Qti  selia  jaxta  poneret  more  regum 
J66 

Semel  jam  impugnati  F  314, 10 

Senati  decreto  C  30,  86  et  51  F 
322, 1  senatorii  ordiais  C  17  cum 
paucis  senatoriis  F  358, 7  senatu  pro- 
ori  gratia  moverant  C  23  ex  senatn 
egr^ienti  C  49  in  senatu  auctoritas 
pollebat  J  18  in  senatu  potens  J  16 
rem  ad  senatnm  refert  C  29  ad  se- 
natum  adductus  C  48  senatum  doce- 
rent  de  csede  fratris  J  18  de  firdere 
consulebat  J  39  apud  senatnm  verba 
facerent  J  103  confirmari  posse  F 
357,  26  nihil  sane  intentus  C  16  alia- 
rom  atque  senatiis  partium  erant  C 
37  decernit  C  47  frequens  C  48 
decessit  in  Catonis  sententiam  C  66 
ntrisque  senatus  datam  J  13  post- 
quam  accepit  de  bello  illorum  J  21 
senatiis  princeps  J  26  senatos  verbis 
minsB  graves  nunciabantnr  J  26  ex 
Senatt  decreto  nunciari  jubet,  Acc, 
J  28  Senatus  consaltos  est,  ibid. 
^os  partiain  popolariam  et  senatus 
factionum  J  41  quibus  gratiam  fece- 
rat  belli  F  300, 1  Senatores  quadra- 
ginta  mactati  sunt  F  361,  8 

SenecU  jam  «tate  F  323,  3  Dic- 
Xy%  iiij  21  corpore  F  311,  6  pleros- 
qoe  dissolvit  senectus  J  17  perse 
gravii  F  323,  3  qoomodo  Chimsera 
senectutem  designamnt  veteres  docet 
Isidor.  i,  40.  ubi  legend.  ex  3.  Mss. : 
tune  fit  senectns  subjacens  caaibus  in- 
flexis.  senectns  gravis  F  323, 8  i.  e. 
liltiniaValerioiySyU  abi  pco  |4eoii- 


dse  Scholae  Ms.  alendcqoe  sobolis. 
Ascensiana,  alendeqne  Scholte.  nhi 
adolescentiam  habuere,  ibi  senecto»* 
tem  agant  J  85  moveri  quam  senes- 
cere  oninia  malebat  J  35  civitas  otio 
senescit,  i.  e.  torpescit,  Liv.  1.  U.  C» 
88.  et  de  B.  Maced.  40.;  obi  nihll  ns- 
qnam  moTeri  videmnt:  agitandom 
aliqnid  miscendumqa^  rati,  ne  cooc- 
tando  senescerent  consilia 

Sententia  earum  hec  erat  J  9  ex 
animi  sententia  nnlla  oratio  Isedere  J 
86  tn  sententia  maneas  F  284,  3 
eonim  obscarior  (lata  nempe  per  ta-» 
bellam)  F  367,  16  a  metu  libera  F 
357,21  dicentur  F  868,  10  senten» 
tiam  rogatus  C  52  in  sententiam  Ne* 
ronis  pedibus  se  ituroin  C  50  quam'> 
obrem  in  sententiam  non  addidisti  C 
61  senatus  in  ejus  sen.  discesstt  C  65 
regis  sni  exquireret  J  112  feret  per 
tabellam  F  358, 1  ante  me  sententtas 
dixerunt  C  61  exquisitis  per  saturau 
sententiis  J  29 

Sentinam:  Romam  sicoti  in  seo- 
tinam  conflnxcrant  C  37 

Sentire  contra  Remp.  C  26 

Septis  ferro  natura  finem  statuit 
F  276,  20 

Seqnatur :  tametsi  haudqnaqoam 
par  gloria  sequatnr  scriptorem  et 
anctorem  rerom  C  3    eas  potentia  C 

12  qnia  illa  intoleranda  viris  vide- 
bantur,  bsec  seqni  decrevistis  C  68 
ligna  J  82  seciui  sigpa  et  ordines  ser- 
yare,  Cnrt.  iii,  2,  14.  Ldv.  xxiv,  48. 
dncem  et  aactorem  sequimini  F  279-, 

13  landamus  divitias,  seqnimnr  iner- 
tiam  C  62  fortnna  meliores  sequituf 
F  285, 12  studia  omnia  nostra  cor- 
poris  alia,  alia  animi  naturam  sequim^ 
tur  J  2  malos  urvmia  F  282, 7 

Serendo  bella  ex  bellis  F  316,  12 
Liv.  i.  B.  Maced.  20.:  incusaverat 
bella  ex  bellis  seri,  ne  pacem  unqnam 
frni  plebs  posset  Idem,  Et  cerfamina 
serere,  et  colloquia,  crimioa,  discor- 
dias,  alibi  dixtt.  Plaot  lites,  negotia. 
semnt  bellum  ex  belio  F  281, 15  Flo« 
rus  iii,  6, 22. :  alii  ex  aliis  reges  pro- 
deunt  (debellatis  aliis  aiii  capessont 
imp.) 

Seria :  joca  atque  seria  cum  homil* 
limis  agere  J  96 

Sermo  ortas  F  326, 9  oti  modeito 
vel  molli  vel  procaci  C  25  qoo  majof 
aoctorita»  sermoni  Inesset  C  40 

Serpenlibos  infesta  loca  J  B9 

Senri  mre  parmti  J  81 


cUi 


INDBX  QEAMVATICUS 


Senrlli  imperio  plebem  exefcere 
F  S7S,  8  oflSciis  intentum  C  4  can- 
«am  civtiim  ciini  servis  faffitiTis  rom- 
manicaMe  C  56  ftprritia  nroana  solici- 
tare  C  24  repodiet  C  44  ad  conci- 
tanda  servitia  C  46  allicere  J  66  ser- 
Titii  inKolitiim  F  274,  11  pretiam  oa- 
tentaretur  F  S06,  7  corporis  magia 
utimnr  C  1  otiam  pro  servitio  appel- 
letis,  noinina  renim  ad  icnaviam  ma- 
tantes  F  303, 11  pecnniv  aut  gi-ati« 
tervitis  C  52  fama  erat  divitem  neqoe 
servitttrom  esse  F  313,  21  senati  de- 
creto  sprviendamne  sit  F322, 1  qnam 
gravis  casus  in  servitiam  ex  regno  fo- 
ret  J  62  minari  nostris  J  94  Sylla 
pnratnm  F  800, 10  scelestnm  imposn-^ 
erat  F  302, 6  Onecisp  demsi  grave 
■ervitium  F  314, 6  ad  mutandom  in 
melios  F  331,  27  si  victoriam  per  ser- 
Yltinm  exercerent  F  350,11  imposita 
servitns  F  356, 18  ex  gravi  servitute 
ia  libertatem  restitnit  F  349, 16  pri- 
▼atim  sibi  qaisqaeBervitntem  pepefit 
F  352, 5  lervorum  pessiniis  F  278,  3 
miserrimum  F  313, 14  postremos  F 
814,6 

Severe  vindicandam  mortem  ejus 
censebant  J  18  severitas  dignitatem 
addiderat  C  54  itudinm  severitatis 
Catoni  C  54 

.  Slc  (pro,  in  tantnm)  C  26  denique 
plebes  sic  accensa  ut  J  73  equidem 
cgo  Bit  ezistimo,  P.  C,  omnis,  5cc.  C 
61  et  16  F  352, 21  et  340, 21  uti  ini- 
tinm  sic  finis  est  J  2  et  40,  113  ct 
F  840, 1  sic  anunis  eomm  arrectis  J 
68  ac  statim  rex  sic  incipit  J  109 
Sic,  cum  nihil  prarcesserit,  valet, 
adeo,  omnino,  prorsiu.  Noster :  sic 
iinisqne  hostem  ferire.  vid.  Passerat 
in  Propert.  et  Servinm  ad  JEn,  xii,  vs. 
282.  Komani  lic  habuere,  alta  omni 
Tirtnti  suae  prona  esse  J  114  Flor.  iv, 
S^  15.  i.  e.  cnm  tanquam,  sic  de  prin- 
cipatn  labffrabant  tanquam  non  ca- 
peret^  &c.  adacto  in  os  gladio,  sic  in- 
ter  cadavera  repertos.  Idem  iv,  2, 
46« 

Sicnt  ego  accepi  C  6  aciem  sicuti 
iostrnxerat,  deducit  J  49  sicnt  acies 
movebatnr,  magis  magisqoe  appro- 
pinquare  vident  J  58  onarnm  vis 
sicut  omnium  ferarnm,  mopia  cibi 
acrior  J  89  judicia,  tametsi  sicat  ao- 
|ea  tradita  sant  F  350,  8  :  sicnti  sae- 
pins  utitnr  noster.  vitam  sicnti  pere- 
grinantes  transiere  C  2  et  8  (pro, 
perlnde  ac)  iosontei,  sicuti  Mntei 


circiunvenire  C  16  eum  anBntii  «iM*> 
ti  salntatum,  iotroire  ad  C  38  (pfo, 
▼eluti)  ne  sicnti  pecora  tmcidemiBi  C 
58  (pro,  qno  pacto)  tmpcrat, 
sicuti  miiita  confecerat,  inaidj 
paret  J  35 

Signa  reliquere  C  9  sigaa 
ccelata  mirari  C  11  tabniaa,  toren* 
mata  emnnt  C  21  perleetis  iitenfy 
cnm  prius  omnes  signa  soa  cognovj»< 
sent  C  47  canere  jnbet  C  69  milita- 
ria  obscvrati  J  49  neqne  ordines  ob> 
servare  J  51  inferre  J  56  et 
erant  ad  arcem  oppidi  J  67 
tare  J  68  seqni  J  80  infestia  co 
rant  C  60  aberat  ab  J  44  atl  cnto 
stgnis  freqnentes  incedejviit  J  45 
antequam  signum  ant  imperinm  «!• 
Inm  acdpere  J  97  deditionls  osten* 
tni  credere  J  46  qn»reretnr  de  «c* 
tionibus  Ciceronis,  eo  atgno,  cetcra 
mnltitudo  conjurationis  snom  qaiiqoe 
negotium  exe^aeretnr  C  43  «iato  J 
21  signatnm.  jnsjurandnm  quod  stg- 
natum  ad  cives  perferant  C  44 

Signatores  falsos,  (et  testes)  C  16 
Snetonios  in  Xiberinm  28:  lUatom 
dpinde  Augnsti  testamentoni,  noo  ad- 
missis  signatoribus  nisi  Senatotii  or- 
dinis.  vide  Qnintil.  ▼,  7.  Jnveiu  s,  84» 

Significabant  omnes  idem  J  101 

Siientio  transeant  vitam  C  1  pne* 
terire  non  fnit  consilinm  C  58  poot, 
nbi  silentiom  coepit  J  83  qoam  aaazi- 
mnm  haberi  jnsnt  J  99  sUere  de 
Carthagine  J  19  siletnr  de  atraqoe 
C2 

Similis:  facile  par  similisqae  ee* 
teris  efficiebatnr  nsu  atqoe  illeee^ 
bris  C  14  vel  aetate  vei  cor»  simili- 
tudine  patres  C  6 

Simplex  et  vem  via  F  344, 1%  mor- 
te  simplici  qnidem  F  386,  S 

Simul  cum  moribos  immntator  for# 
tnna  C  2  simnl  ac  C  7  sjraol 
qnod,  &c.  et  qnod  C  16  voloisse,  te. 
siniul  confisnm  C  17, 19,  et  20  et  J  4, 
et  23  egestate  simnl  ac  dolore  ioio- 
riae  C  28  simul  id  C  30  et  J  100  11- 
bertatem  oemo  bonns  nisi  com  ommo 
slmul  amittit  C33  (prO|  deinde)qood 
io  invidia  res  erat,  simni  et  a  Nooo- 
dis  obsecrati  J  25  simol  copidtniboo 
incepta  patrandi  et  timore  anztoa 
J  70  simul  et  invisnm  et  oflTeaiam 
J  73  cnm  occaso  solis  J  91  nulitea 
modesto  imperio  hatMti  simol  et  loGa- 
pletes  J  92  postqoam  occoptty  te. 
«unnlqoo  J  52  tioMa  oodiqoe  J  101 


BT  CRITICUS, 


dlii 


\  et  iaeeito  opere  F  288, 6 

SlmUbat  sese  negotii  gratia  pro- 
perare  J  78  ad  siranlanda  negotia 
altitado  infEenii  incredibilis  J  95  aot 
siflMdandi  (e^ratia,  &c.  J  37  ad  si- 
mnlandam  pacem  publicam  J  111 
bonnm  pub.  C  38  metnm  sininiare  J 
S6  diffidentiam  rei  J  60  non  pro 
•■a,  ant  qnorum  simulat,  injnria  F 
989, 19  «iroulato  impio  testamento  F 
313, 14  per  ambitionem  sese  probos 
sim.  J  86  ut  studium  conjurationis 
¥ehementer  itimiilent  C  41  regni 
aMtm  pendentin  supra  ▼erticem  gladii 
terrore  umulavit  Boeth.  iii,  Pros.  41. 
ci^libet  rei  simnlator  ac  disumola- 
tor  C6  Cic.  iii,  Offic.79  qood  si 
Aquiliana  definitio  vera  est,  ex  omni 
▼ita  aimnlatio  dissimolatioque  tol> 
lenda.  (ot  sit  simuiator  qui  id  esse 
oatendit  qnod  non  est,  dissimulator 
qni  id  non  esse  quod  est.) 

Simultas :  nt  simoltas  ac  arrogantia 
fert  F  367,  13  hominnm  nobiKom 
F  383,  11  exereebant  cum  hostibns 
C9 

Sin :  (non  prsBcedente  si)  insidia« 
tores  Massivse  paret  ac  maxime  oc- 
jcnlte,  sin  id  pamm  procedat,  qnovis 
modo,  Scc,  J  36  et  40  tela  remittere : 
sin  Nnmidae  propius  accessissent  (i.  e. 
quod  si)  J  68 

Sinant:  ea  Dii  immortales  appro- 
bent  beneqne  evenire  sinant  F347, 99 

Singillatim  circumeundo  (i.  e.  viri- 
tiro)  C  49  Cic.  pro,  speciatim.  quid 
ego  de  civiom  suppiiciis  singillatim 
potio8,qnam  generatim  at4]ne  universe 
lo^oor  vii,Verr.  iii.  singuli  pro  opibus^ 
qoisqne  qnam  plurimas  oxores  ha- 
beaot  J  80  singnlos,  modo  nniversos 
laedcre  J  84 

Sinistra,  dextra,rircumventus  J 101 

Sinn:  in  sinn  urbis  sunt  hostes 
C69 

Sita  vis  nostra  in  animo  et  corpore 
C  1,  in  arrois  omnia  J  61  spes  omnis 
in  fnga  J  64  virtusque  in  lingna  F 
860, 19  res  fidesqoe  in  manibos  J  73 
•pesntqne  opes  civitatis  in  illo  J  114 
spem  magnam  illi  in  clementia  populi 
Komaoi  J  38  fortunas  snas  in  ex- 
tremo  sitas  J  93  procoi  jnxta  F 
816, 3  Africa  pancis  exponere  J  17 
in  vcstra  manu  J  31 

Siti :  ne  siti  conficeretnr  exercitus 
J  60  opperiri,  sed  iuxn  ante  capere 
C  13  laisitndinem  et  sitim  militum 
tentatnros  J  60    cibos  illis  a^versnm 


sitimnon  Inbidini  neqne  InznriKerat^ 
J89 

Socia:  nollam  (nxorem)  pro  sociaob- 
tinet  J  80  socii  noinenque  Latinum  J 
43  nominift  Latini  et  socios  Italicos  J 
40  sociorom  etLatii  magna  vis  F  976,19 
et  F  330, 10  Cic.  domom  rcdnctnR  ad 
vesperam  est  a  P.  Conscriptis,  aP. 
Romani  sociis  et  Latinis  in  Laslto  §  11 
socii  atqoe  hostes  J  99  et  C  6  nti  qois- 
qoe  volnntarios  aut  ex  sociis  C  66  ex 
sociis  pnpdator  J  44  bis  amicis  sociis- 
que  confisus  C  16  sociorum  atone 
civinm  C  69  et  C  99  nominat  socioa 
C  40  in  socios  sceleris  aperiret  J  33 
insidiarnm  cognoverat  J  79  Prudent* 
Psych.  471  Si  fratris  galeam  fnlvis 
radiare  ceraunis  Oermanus  vidit  com« 
milito,  non  timet  ens%m  Exserere, 
atque  capnt  socio  mncrone  ferire, 
Ms.  Bib.  Pob.  socinm  at  membra* 
n»  C.  Ch.  socio.  ascitoin  C  47  ntiqne 
ab  siirpe  socium,  &c.  J  14  sibi  ad- 
jungit  J  70  dominationis  F  307|  7 
et  admiiiister  omninm  consiliorum  as« 
snmitnr  Scanms  J  99  is  anctor  et 
socius  Bestiae  ferebatnr  J  30  pericnlt 
J  86  ^ostqnam  de  regnm  societate 
cognovit  J  89  societate  victor  fieri  P 
316,19  data  atque  accepta  fidesocieta» 
tem  ronfirmarent  C  44  vestram  ap- 
petivemnt  J  14  ad  belli  societatem 
orantur  F  319, 8  obnoxius  societatem 
qnalem  tu  voles  accipiet  F  319,17 
ad  societatem  peteris  F  316, 16  io^ 
cietatem  praedaram  cum  latronibna 
composuisse  F  317, 7  amicitiam  so* 
cietatemque  rogatiun  J  77  ne  socie* 
tates  acciperemus  J  76  habere  enm 
magnam  copiam  societatis  amicitise- 
qoe  co^jongend»  J  83 

Sola:  in  loca  sola  proficiscitur  J 
103  soiis  viis  F  987,  9  solos.  et 
omninm  honestarum  reram  egedii  J 
14  omninm  post  hominum  memo* 
riam  F  976, 16  (soli,  opuonitur  fac- 
tioni.)  qoaotoque  tntius  factio  noxio* 
mm  agat  quam  soli  innocentes  F 
300, 17  sic,  in  sola  loca  pro,  deserta, 
apud  Ciceronem  de  Divin.  Cum  in 
locis  soHs  mcestos  errares.  Terent. 
Andr.  ii,  4,  3  roeditatns  alicunde  cx 
solo  loco.  vid^  ibi  Donatuni.  PiautUfi 
Mostell.  in  terrss  solas  orasqne 
nitimas.  Virgil.  Eclog.  X.  3  sola  sub 
mpe  jacentem 

Solertissimas  omninm  paucis  tem* 
pestatibns  factns,  mdis  antea  at  ig<» 
narasbellij  96 


cllv 


INDEX  GRAMMATIGUS 


SoUt:  qaod  plemroqae  in  etroci 
ucgotio  solet  C29  et  J  15  J  59  et7L 
et96 

SolicitabaDt  servitia  ad  eum  eripien* 
diim  C  50  Hiapaniie  amus  ftoiicttat«B 
F  282,1  etC  36 

SolicitadiDe :  io  aolicitndine  dos  at- 
tiDoas  F  284y  4  aeteroa  vobisremaBe« 
bit  J  31 

Soiita :  his  pneter  soliu  ▼ttiosia  F 

299,3 

Soiitodioe:  ipem  lalatis  in  solita- 
dine  ant  fuga  coeKisset  habere  J  65 
aUi  postqaam  solitndinem  inteilezit  J 
93  iu  Aolitudines  pergere  J  74  in- 
gentes  J  89 

Solvenda:  ad  solvenda  roenftrna 
F  317, 18  »ic,  jnsta  soivere.  Senec. 
Uip.  et  inferias.  Votiim,  Piaotus 
Rud.  2  solvere  injariam  aut  nuiri  F 
276,  19  solvere  morte  servitium, 
Dictys  v,  16,  214.  capite  poBnas  J  69 
.  Soiuta  atqae  in  mnititiidiiiem  dis- 
persa  J  41  iinperio  J  39  pretio  F 
277,10  ftineimperio  liberum  atque 
solotum  C  6  acerbissimas  aoivunt 
paeBasF3l4,9 

Somno  atque  ventri  dediti  C  3  ex- 
citus  J  72    captis  J  99    somnus  (ot 
aegrum  animnm  solet)  coepit  J  71 
Sordidom  me  et  incuitis  moribus  J  85 
borte  potius  qiiara  virtute  regator 
J  1     ductos  fusti  necat  F  329, 18    nt 
aorti  vocarentur  centori«  F  354, 16 
Sparsa  liomus  croco  F  294, 6 
Spatio  :  ne  quid  eo  spatio  novare- 
tor  C  55    qoanqaam  in  spatio  milliom 
qainquaginta  locavasta  este  cogno- 
verat  J  75 

Spe :  a  spe  liber  animns  C  4  ita 
vitam  instituisse  ut  omnia  bona  in 
spe  liaberet  C  31  malis  moribus 
maxima  »pe  C  37  magna  merces  in 
fp<$  yiciorin  C  41  pro  incerta  spe 
certa  pr»miaC  41  sine  spe  sineopibns 
J  10  pars  Bpe  alii  praeroio  indnctis 
J  18  tutnm  9pe  pactionis  perpulit 
uti,  &c.  J  38  in  Nuinidiam  proficis- 
citur  niagiia  spe  civinm  J  43  com- 
meatus  spe  amplior  J  75  timor  ali- 
quantns,  sed-spes  amplior  J  105  liac 
in  spe  P.  K.  liberos  ad  beilum  misit 
F  297, 17  ignavus  quisque  tonnissima 
spe  frustrau  tur  F  306, 6  laborem  spe 
otii  sn»teiitiint  F  345,  4  multi  cum 
spe  bona  adole)tcent«*s  F  351,3  iin- 
peratori  *- x,  Stc,  plus  bone  spei  ac- 
cedebat  J  44  bone  pleni  J  113  in 
apem  m»ximam  addaeti  C40    contra 


ipem  J  28  in  deaieBtia  i_  _ 
maoi  magnam  illt  spcm  sitam  J  IS 
in  aiio  magis  qnam  ia  aesi  J  60  sam 
euique  animns  ex  conscientta  tpeaa 
prsbet  F  359,  13  hortabator  tpee 
dominationla  C  17  asperior  C  20 
quibos  neqoe  res  neque  spes  boeia 
uUa  C  21  dubiis  rebos  novandi»  spe* 
oblata  est  C  39  tenet  C  68  et  P 
362, 10  se  aoBsqae  spes  corraptnniBi 
J  3|  Jagurtham  spe»  tfhistraU  J 
101  opesque  «fjO»  ex  patre  soo  pen- 
dereot  J107  et  sitae  in  illo  J  114 
opes  omnes  et  spes  consonisi  P 
297,  21  longa  i.  e.  (longe  poeitn) 
Servios  F  »29,  4  Horat  1,  Od.  4,  1 
Epist.  V.  lenta  Ovid.  ii,  2  Epist.  loo- 
gioqaa  Statios  2  SyW.  i,  11. 

Sperans  :  maxime  speraiis  aot  ▼!, 
4rc.  J  tt6  in  foga  salatem  sperare, 
dementia  C  58  quem  exitom  tantis 
malis  sperarent  C  40  ea  res  frostra 
sperata  J  84 

Specie :  sob  specie  seoatos  C  38 
qaam  usu  potiorera  J  16  Ager  ima 
specie  J  79  Colura.  2,  16  oec  con- 
tentos  esse  nes  oportet  prima  specie 
snmmi  soli.  Stat.  8,  Sylv.  5, 18.  Mac- 
nificse  species  cnttusque  locomm. 
specie  concordi»  et  pacis  F  278, 16 
ferrea  omni  specie  F  317, 15  cii||a8  rct 
species  erat  acceptio  frument]  J  Sl 

SDectacolara  rerum  humanonun 
pnebeo  J  14    liorribile  J  101 

Hpectat :  qna  parte  spectat  orien- 
tem  F  330, 5  mihi  qnidem  satis  spec- 
tatom  est,  P  307,  6 

Specnlanti:  cni  specolanti  itcr 
Boum  cognitum  J  107  specalandl 
gratia  Valer.  vi,  1, 9  Ms.  quia  scilieet 
tam  tristia  qoam  Iseta  apparoissct. 
Specttlatores  citi  se  ostendont  J  101 
snbdole  specnlatnm  Bocchi  consHia 
J  lOS 

Splendor  domesticas  tibi  animos 
attollit  F  362,  8 

Spolia  belli  magnifica  C  20  afen- 
dum  atque  obviam  enndnm  ne  spofia 
vestra  penes  Ulum  sint  F  275,  90 
arcem  tiabent  ex  spoliis  vestrls  P 
301,  7 

Sponsionem  facinnt  per  indocias 
J79 

Stabilias  commuoiasqne  rem  F 
351,16  quorum  consilio  dnbia  Resp. 
stabiliebatur  F  867, 12  pacem  con« 
cordiam  F  346, 13 

Stans,  atiad  sedeos^  de  Rep.  sevtit 
F  366,7 


BT  CHITICUSi 


clv 


Statim:  niti  modo  ac  statim  eon- 
cidere  J  lai 

Stationes    locatae    pro   eMlri»  F 
m,  10 
Statiyii :  in  atatiTia  castria  J  44 
Statn :  ab  eo  quo  agitat  atato  F 
S82, 10 

Statnatia :  qiiid  in  alios,  &c.  C  51 
de  parricidis  C  62  arte  statuerat  J 
52  res  gestas  perscribere  C  4  statoi 
admonendum  te  de  negotiis  urbanis 
F  849, 11  ceterae  multitodini  diem 
8t.  ante  quam  liceret  sine  frande  ab 
armis  discedere  C  56  ex  copia  re- 
nun  statuit  sibi  nibii  agitandnm  J  80 
dies  insidiis  statnitor  J  70  sic  apnd 
animum  meum  F  852, 22  nec  ego 
magna  remedia  contra  divitias  statuo 
F  355, 2 

Stimulabant  inopia  et  mali  mores 
C18 

Stipatomm  catervas  circiun  se  ba* 
bere  C  14 

Stipendia  pendere  C  20  mnltarnm 
imaginum  et  nuUius  stipendii  J  85 
faciendis  sese  exercuit  J  08  confectis 
F  848,  7  stipendio,  armis,  &c.  naves 
onerat  J  86  exercitam  suum  sti- 
pendio  aluit  F  208, 28  decemuntnr 
J  27    portaverat  in  Africam  J  104 

Sttrpe:  ab  stirpe  interiit  C  10  et 
evertit  iamilias  F  850, 15  ab  stirpe 
socium  P.  R.  J  14  tus  extinctor 
J14 

Stolidior  an  yanior  F  811,2  Gel- 
)iu8  Lib.  viii,  stolidos  apud  nostrum 
tetro8,molestos,  illepidos  valere  dicit, 
nescio  qaam  recte.  cum  de  L«  Clo- 
Hiano  Terba  faciat,  de  quo  forte  Se- 
neca  dc  Ira  iii»  88  non  de  Pnetore 
nostro,  qoi  certe  fuit  in  bebeti  pigritia 
ferox,  ut  loquitur  Apuleius,  et  voluii- 
tate  non  mana  strenuus.  IJKiara 
ipeupHipios,  Dio.  Nec  te  moveat  quod 
hfec  verba  (stolidns  et  vaatts)  vix  in 
eandero  personam  cadere  Tidentnr. 
freqnenter  occurrnnt  apnd  probatos. 
Xncret  l.  Sed  vanns  stoLidis  harc 
omnia  finxerit  error.  Tacit.  An.  H, 
Inerant  et  alia  hujuscemodi  stolida 
ac  vana 

Strenue :  bene  atqoe  strenne  J  22 
strenui,  boni  C  20  et  imbelles  J  67 
fortibiis  strennis  F82&,  1  cumstrenuo 
virtute  rertabat  C54  ex  ignavo  stre- 
nuom  C  58  et  ignavis  F  867, 28  bo- 
nnm  et  strenuuni  F  825, 14  pr»lio  et 
boDOS  consilio  J  7,  F  840»  11  magis 
i  felix  J  85 


Strepere  vocibus  J  98  sinral  et 
offensa  quo  lenins  streperent  J  04 
strepitu  omni  pavescere,  circoBN 
spectare  omnta  J  72  cnm  machinato 
strepitu  tonitninm  coronam  capiti 
imponebat  F  294,9 
Strietim  perserlbere  C  4* 
Stndent  non  snmtibus  atqne  divitiis 
F  846, 1  pabulo  pecoris  magis  qilam 
arvo  J  90  mntari  omnia  odio  suamm 
rerumC87  novis  rebas  J  77  stodent 
sese  prjestare  ceteris  C  1  stodia  ho^- 
minum  accendit  ad  coos.  mandandum 
Tnlllo  C  28  accensa  in  Jng.  J  6 
partinm  J  78  Tnl^i  amissnras  J  84 
nostra  aila  corpons  alia  anlmi  natn»- 
ram  seqnontur  J  2  atndio  latus  snm 
ad  Remp.  C  8  qno  incepto  stndioque 
C4  civiiibus  bellnm  atque  vastitas 
Italifle  finem  faceret  J  5  dominandi 
permota  plebes  C  88  novarum  reram 
C  87  non  stndio  Reip.  dixisse  C  51 
legendi  J  98  (pro  desiderio,  affecta, 
amore)  ad  beUam  migore  studio  qaaxii 
consilto  profectum  F  298, 1  a  qao  in- 
cepto  studioqne  me  ambitio  mala  deti- 
noerat  C  4  avaritia  pecunise  stadinm 
habet  C  11  utl  cnjnsqae  stadinm 
ex  state  flagrabat  C 14  belii  C  41 
qno  stadinm  suum  in  Remp.  darina 
esset  C  49  Catoni  stndiom  modestia 
C54  in  Reip.  stndiom  omnia  snperet 
J  81  promissis  ad  stndium  sni  per- 
ducit  J  80  benignitatem  ac  studinm 
S^ilae  accepit  J  104  prima  lex  aml- 
citi»,  apod  Cic.  in  Lael.  48.  studium 
pecnnise  si  snstuleris  F  858, 14 

Stnltoe  Isetitiae  pflenas  dedit  C51 
retinuisse  ab  stultitia  et  ialsis  volap- 
tatibns  F  845,  12  qnta  stnltiti» 
videbatur  alienam  rem  periculosno 
curare  J  88 

Stnpor  atque  torpedo  invaait  F 
855, 17  £am  animi  dnritiem  sicnt 
corporis.  quod  cum  nritiir  non  sentit, 
stiiporeni  potins  qnam  Tirtotem  pnta- 
rem  Cic.  pro  domo  75.  Nanc  stnpo- 
rem  Dens  Rector  exaggerat.  Mss. 
Col.  Jes.  et  B.  Pub.  omlttunt  tribnat. 
recte.  Boeth.  iv,  p.  5 

Stnpra  nefanda  fecerat  C 15  Inbido 
stnpri  ganevque  C  18  Erat  ei  cum 
Fuivia  stupri  vetns  consnetndo  C  23 
somtus  stupro  corporis  toleraverat 
€24 

Suadendi  nsnm  dedit  fortnna  moitls 
rebus  ereptis  F  812,  16  suadet 
vobis  ab  illo  bellnm  F  285, 1  lobi- 
dinem   ndversnin    noa  metnm   pro 


clvi 


INDBX   GRAMMATICU8 


tiobis  J 109 

Siib  senatu»  specie  C  88  tnb  ipsis 
radicibns  montitim  consedit  C  57  sub 
imperio  Micips»  J  13  Gaptuli  sub 
soie  magis,  haod  procnl  ab  ardoribns 
J  18  jugum  inissiirum '  J  38  sub 
honesto  patrnm  ant  plebis  nomine 
dominationes  affectabant  F  273, 14 

Snbacta  Oaliica  gente  F  359,  4 
flobegerat  locnm  mntare  egestas  pa- 
boii  J44  falso  fieri  pecunia  C  10 
ant  metns  ant  injuria  te  snbegit  de- 
cernere,  &c,  C  51  incertas  domos 
habere  F  352, 9  non  adversa  res  in- 
gentem  eomin  animum  F  357,  1 
«ubigere  nationes  atque  urbes  C  2  vis 
JugurthaB  J  24  obviam  ire  animns 
•nbigit  J  31 

Snbdolus  anirans  C  5  animo  per- 
fidiosos  et  snbdolus  Tacit.  xvi,  32 
iobdolns  modestia  vi,  20.  mora  iii,  7 

Snbiata  iege  Forcia  F  363, 25  snbl. 
aoctore  compluribus  narravit  C  24 
in  eervices  suas  F  307,  2 

Snblevando,  dando,  &c.  C  54 

Snhlima  nebnlaccelnm  obscurabat  F 
$00,4  Accius  Pha>nissis:  Antssppe  ez 
faomili  sede  sublim»  advolant.  Liicret. 
1«  At  nunc  per  maria  ac  terras  sobli- 
.maqne  cosli.  Sic,'gracilns  pro,  i^ract- 
lis.  Lncil.  Sat.  viii,  et  Terent.  Vincto 
pectore  ut  gracilae  sifnt.  hilarum  ac 
lul>entem.  Adelph.  imberbi  Javenes 
apud  Varronem  de  Action.  Scenicis. 
•terilus  apnd  Locret.  etalia  sexcenta 

Snbsidiis :  in  subsidiis  reiiqna  signa 
artius  coUocat  C  50  exercitom  ce- 
terom  in  subsidiis  locat  C  59  tripli- 
clbos  aciem  instruxitJ40  compositis 
nti  soloerat.  (i.  e.  solitos  toerat) 
F  293, 7 

Snbveniretur:  prios  qoam  ex  castris 
•ubveniretor  J  54 

Sobversis  item  incensis  vineis  J  84 
montes  C 13  regna  F315, 10  ad  snb- 
vertendum  imp.  nihii  abest  F  282.4 
an  subverterent  decretnm  Consnlis 
patrcH,  probarentne  flagitium  parnm 
constabat  J  30  probitatem  avaritia 
C  10  geniti  ad  ea  subvertenda  quae 
majores  virtute  peperere  F  276, 7  non 
soa  injuria  •ed  libertatis  snbvertendae 
F 282, 13 

Snccedere:  evadere  alii,  alii  soc- 
cedere  J  57  testodine  acta  J  94 
•occes^erant  mnros  F  309,  17  suc- 
cessit  illnm.  Arusianus.  C.  Fannius. 
ubi  villam  venerat.  Plaut.  Rogat  quid 
vcniam  Cariaai.  Caesar  Ui,  9  die  Ma^ 


eedoniam 

Succnmbit  animns  magis  ant  mima 
matnre  (ubt  cupldo  divitiamm  inva- 
sit)  ^-353, 16 

Soetum  latrociniis  F291,  8 

Siiffragatione  honestissima  conso- 
latus  ei  petebatur  J  85 

Sufiragia  llbera  paravere  F  301, 0 
Buffragiis  populi  inteje^er  (nempe  qoia 
nondura  candidatos)  F  279,  17 

Snlfnreet  pice  iaedam  mistam  J  57 

Snmat  aliqnem  ex  popnlo  mont- 
torem  officii  J  85  pro,  eligat.  CoUe* 
gam  sibi  snmsit  Ms.  Entropii  i,  10 
Metaph.  ffwii^r  lovry.  Edd.  fecit. 
Sic,  sumere  vinum.  Maximianns.  Ant 
levis  fecit  sumere  vina  dies.  Ms. 
Isetos  et  pro  vino,  molttf.  sammom 
snpplicium  C  51  Sic  Terent.  Andr. 
iii,  5  Cttsar,  Cic.  alii.  arma  somentes 
J  21  Sic  Cicero  i,  Tnsc.  136.  Virg* 
arina  impia  siunsi  X,n.  12, 33  praeliiim 
magnifice  F  338,  13  bellnm  J  20 
Statimqne  snmtum  est  Punicum  bel* 
Inm.  Plin.  15,  18  et  Tacit.  lib.  19. 
Ovid.  Ep.  4, 3  insignia  magistratnam 
a  Tnscis  pleraqne  sumserunt  C  61 
meliores  liberos  sumsisse  qoam 
genuisse  J  10  Socerumqne  Lycao» 
na  snmit.  Ovid.  Met  ii,  485.  Sumtam 
mutuam  sua  aut  amicomm  fide  C  24 
omne  bellnm  snmi  facile,  ceternm 
•egerrime  desinere  J  83  de  integro 
bellum  sumit  J  62  pro,  tollere,  ac- 
cipere.  Epistolamsupercapnttemere 
positam  snmit  J  71  Sic,  somere  ar* 
gentnm  apnd  Comicos. 

Summa  ope  niti  C  1  lobidine  d|;- 
vitias  suas  viocere  nequennt  C  20  ex 
Isetitia  tristitia  omnes  invasit  C  31 
cnm  turpitodine  in  exilio  aetatem 
agere  C  68  artes  animi  qnibus  •om- 
ma  claritndo  paratnr  J  2  prope 
•umma  ceperant  niilites  J  60  per 
•umma  flagitia  militiam  detrectanti- 
bos  F  337, 25  quae  dicam  de  snmma 
Reip.  F  349, 20  anctoritas  somma  in 
patribos  F  851,  21  laborandnm  de 
•omma  consilii  F  358,  18  andaci» 
snmmoe  C  18  per  snmmam  discor- 
diam  dilabi  F  359,  5  qnod  obicHie 
apud  hostes  aot  socios  idonenni  viae- 
batnr  cnm  summo  stodio  domt  exe- 
qoebantur  C  61  in  summo  pericnlo 
•alutem  J  77  -per  stimmum  scelos  C 
12  Imp.  atque  jndictum  snmmnm  C 
29  supplicium  C  51  bonorem  J  S6 
ad  snihmnm  montis  egressns  est  J  9) 
•omti^  tergi^  atqoe   redditis  nore 


BT  ORlTlOUSt 


ClTit 


eqaestrif  pndii  F  SSO^S 

Somtibos  et  eoatinBeliift  miferri- 
mum  tervorum  effecere  F  S13, 13 
ftomto  iAfiiiUo  ttdificaTeris  F  363, 7 
deditos  C  13  toleraverant  stiipro 
«orporif  C  84  rix  partem  somtaum 
•ustioeat  vectigalia  Fd24,6  llceo- 
tiam  demseris  F  344, 1 

Suo  loco :  oisi  ex  iosidiis  aut  sao 
loco  pugoam  facere  J  61 

Super  Nomidiam  J 10  alii  super 
Taliam  praecipitareatur  J  68  neu  super 
Ibrtanam  animam  gereret  J  65  ag-  , 
gerem  impositis  turribus  J  76  soper 
ladustriara  fortuna  fuit  J  96  nollias 
poteotia  super  leges  erat  P  861, 24 

Sloria  agnita  super  omaes  mortales 
'360,6 

Superabaot,  qoamvis  gloria,  &.c. 
tamen  inerat  contemtor  animns  J  64 
orationem  falsam  roores  mei  snperant 
J  86  iliis  divitias  superare  quas,  &c« 
C20  morbus  quenquam  J  17  res 
exequi  quSB  Jagurtbae  fetiso  sapera^ 
▼erant  J  70    errata  officiis  J  102 

Saperba  imperia  C  10  facinora  J 
30  pro  sqnitate,  &c,  superbta,  &c. 
inTasereC2  soperbiaatq^e  deliciis 
omissis  sibi  patriseque  dimdere  C  31 
•ttdacia  iotoleranda,  superbia  atque 
Bcelere  sese  efferens  J  14*  lascivia 
ntqne  soperbia  incessere  J  41  cor- 
inpti  soperbia  J  85  neque  ex  impe- 
ntomm  superbia  qnenquam  metus 
ceperit  J  85  aliena  ubi  ludibrio 
faeris  C  20  superbise  nobtlitatis  ob- 
Tlam  itum  J  6  et  31  honio  inanis 
et  snperbiae  regiae  J  64  regiuro 
imperium  in  superbiam  coovertit  C  6 
quam  rem  io  superbiam  vertebant  J 
82  per  tetatem  agere  J  86  dimittent 
F  358,0 

Superior  primo  prslio  C  30  locum 
J  40  et  61  aonis  J  31  locis  circum- 
Tentam  planitiem  J  68    diebus  J  00 

Supersteterant :  qn  supersteterant 
afiicti  sont  J  60  scabe  comminutae 
J60 

Supervacanea  populo  calliditas  F 
866, 28  iic  vepuwiriat,  iaqnit  Demosth . 
xsfl  «rrf^.  adeo  ut  supervac.  qood  noa 
necessarium.  Snpervacaneum  est  dis- 
serere  C  61  et  58  Cic.  ad  Ap.  iti,  con- 
firmata  amicitia  commemoratio  offi- 
eiomm  soperv.  est.  Sic,  Livius  et 
Seneca.  snpervacua  onera  magnae 
navis  F  366,  4 

Sappetebat  minus  in  prassens  caasa 
peccaiidi  C 16  qute  meus,  eloqui  non 


dnbitabo  F  361 » 18  abi  eonsaeta  noa 
suppetantF  344,0 

Snpplementnm  exercitni  scribere 
J  30    postulare  legiooibos  J  84 

8applicaati  diis  per  hostias  J  61 
supplicantis  legatos  J  88  supplicet 
manus  ad  coelom  tendere  C  32  lega* 
tos  supplices  mittere  J  47  voce  C  31 

Sopplicia  dis  immortalibus  decer^ 
nere  J  56  composuit  in  post  futures  F 
276, 16  exercitum  cogere  J  86  in 
suppliciis  Deornm  maguifici  C  0  nra> 
liebribus  auxilia  Deorum  parantnr  C 
62  Varro  de  R.  R.  6.  ad  victimai 
farciunt  atqne  ad  beorum  servant 
supplicia.  Sic,  Tacit.  iii.  Aocioa 
Epigoois :  Nunc  pergamus  ut  suppU* 
ciis  placans  ccelitum  aras  expleam» 
Afran.  Fratriis  t  Nullam  profecto  ac* 
cessi  ad  aram,  qoin  Deum  suppliciist 
&c.  neqaicqaam  defatigarem.  Sie 
etiam  Fiaut.  Rudeot.  prolog.  26. 
Dict^s  6, 11.  legatos  cum  soppliclis 
mittit  J  46  fatigati  regis  suppliciia 
J  66  suppUcium  qosD  postolabat 
Triumviros  parare  jubet  C  66  ad 
sopplicium  traderetur  J  61 

Sopra  ea,  veluti  ficta  pro  falsis 
ducit  C  3  qoam  caique  credibile  est 
C  6  caput  est  dux  hostium  C  69 
illum  supra  quam  ego  som  petere  J 
24  quibus  rebus  supra  booum  atquo 
honestnm  perculsus  J  82  rebus  sa<' 
pra  votom  fiueotibos  F  828, 18 

Sosceperaot  tantum  facinus  fmstra 
C  26  miserorom  caosam  C  36  ma- 
loram  patrocinio  suscepto  C  48  in- 
imicitias  pro  Rep.  F  323,  13  talia 
impuoe  J  31  aaversas  tos  pericola 
labores  soscepissem  F  207, 11  et  J  14 
bellum  adversum  Romanos  J  80 

Sospectiores  regibus  booi  C  7  falsa 
snspicione  alienatum  C  36  suspido- 
nibos  moltis  volentia  plebi  faetarao 
videbator  F  317,  4 

Sustentabat  vitia  magistrataom 
respoblica  C  53  laborem  spe  otii  F 
346,  4  suos  et  prope  J  101  intelU- 
get  se  metn  magis  quam  aequo  et 
boDO  sastentatom  F  284, 13  qaan- 
tom  oegotii  sostineam  J  86  qu8B  rea 
maxime  tanta,  &c.  C  63  pnetura  J 
4  corpora  nequeuntes  fessi  F  308, 
10  ouos  terra  sostinet  sceleratissi- 
mna  J  14 


Tabellam:   per  tabellam   senten- 
tiam  feret  F  368,  1    et  dicentor  F 


ehriii 


INDBX   ORAMMAriCUS 


tS8,  .10  tftbnltti  pictas  mirari  C  li 
Dovas  polliceri  C  21 
'  Tab«s  plerosoue  iiiTasenit  C  36  in 
animoAeorani  J  S2  tabescere  reg- 
ndm  per  scelus  J  16  vetustate  F 
S59,  i 

Tale :  ad  tale  consiilnm  faeile  ad« 
daci  poBse  C  40  ad  lioc  ant  alind 
tale  negotian  mittatis  J  89  snxa  ant 
quid  tale  F  296, 10  « 

Tam :  qnam  qulsqac  pessime  fecit, 
tam  maxime  tatus  est  J  Sl  (hiec  sola 
ex  adverbiis  veteres  iangunt  cnm  sn- 
perlativis)  Terent.  Heattt.  Qttam  ad 
prabos  propinqnitate  proxime  te  ad* 
janxeris,  tam  optimnm  est.  Cato  de 
lt«  R.  Quam  acerbissima  olea  olpnm 
faeiesy  tam  olenm  optimam  erit.  Varro 
de  R.  R.  quam  paucissimos  reKqne- 
rls,  tam  optimi  in  alendo  ^nt.  et 
Cie.  egregiis  inctis  erat  J  68  qnam  for- 
midatas  antea,  est  tam  conteranetnr 
F  878, 15  nitiil  tam  v%  alto  raperiri 
pofse  quod  oon  in  promtn  sit  tibi  F 
340,6 

Tamen:  tametsi  miserat,  ^c.  ta- 
men  paralMt,  te.  J  IS  si  ad  impe- 
tvandum  nihil  causae  haberem,  tamen 
erat  majestatis  Romani  popali  pro- 
hibere  iDJuriamJl4  (pro,  tandrem) 
ttti  apnd  Cic.  £p.  Fam.  vii,  Sl.  Veni 
igltar,  quseso,  ne  tantnm  semen,  &c. 
in  Sehotti  Ms.  tamen.  noster  P  SOO,  2 
multato  foede  corpore,  postremo  ta» 
men  periere.  Tereot.  And.  iv.  6c.  1. 
£t  tamen  res  eo«  cogit  denegare. 

Tametfti  haodqnaqiiam  seqnatnr, 
ftc.  C  S  aspematwtnr  C  S,  52  et  J 
6, 11,  IS,  16,  20, 28,  &c. 

Tandem:  qo»  quousqne  tandem 
patiemitti  C  20  qnem  tatidem  locnm 
in  dvitate  obtines?  F  S64, 14 
-  Tanqnam :  ^faeiiiorosoram  tanqaam 
•tipatonim  catervas  circa  se  C  14 
nti  tanquam  snam  domnm  visens  eat 
J12 

Tantnm  illnd  vereor  ne  qnos  trans- 
?ersos  agat  J  14  snadent  oti  se  tra- 
dat,  tantnm  ab  eo  vitam  paciscatnr 
J  26  qni  alio  prfetergressus  cs  uti 
prios  defessi  sint  homines  landando, 
&c.  F  S40,  2  iHnd  vero  amicittae 
tantnm  F  S6S,  IS 

Tardin^  procednnt  J  11  citns  mo- 
do,  modo  tardas  incessns  C  15 

Tegant :  uti  tuirpia  facta  oratione 
tegant  J  85  facta  tegenda  loqni,  Ti- 
boU.  1.  Eleg.  1.  patriam  armis  C  6 
•Uqdn  mmU  legerOyCic.  Applo  iil, 


10.  avidins  alteri  sanciare  qnam  se« 
met  tegere  J  60  neqne  virtns  neqne 
arma  satis  tegere  J  97  tegertf  ab  ja* 
culis  corpora  J  101  relfqnos  illins  po- 
tentia  C  48  nt  ceteri»  rebos  tegas 
atqne  tneare,  Cie.  Servifio  Lib.  IS. 
neqne  locns  neqne  amicns  teget  qnem 
arma  non  texerint  C  58  spectantinm 
eonfessom  ▼elomm  nmbraciilis,  Va- 
ler.  ii,  4, 6.  nbi  Ms.  ante  pictnram 
extentis.  fecit  lucom  argentatis.  et 
omittit,  adornavit  translatnm.  As- 
eens.  versatilem  fecemnt  Lnciaa  e^ 
CMnna  locom  qnem  argenfatis,  Sec, 

Tela  nriHtaria  C  51  ingemnt  J  00 
Inter  tela  hostinm  vitabtnidns  emm- 
pit  J  101  tentare,  Intendere  J  105 
venirent  Metello  in  sagnm  F  294, 110 
In  maonsjaceret  FS49, 24  qnipne- 
sidii  cansa  cnm  telis  erant  (i.  e.  ar- 
mati)  C  49  telnm,  proprio  misaile 
qnld  denotat,  qnod  arcn  vel  mamii 
mittitiir.  a  lelo.  nnde  protclo.  poni- 
tarproense,lapfde,  haata.  constrata 
humns  J  101  anis  mnnt  F  294,  18 
ipse  cnm  telo  esse  (i.  e.  gladio)  V  87 
stc  Virg.  /En.  ix,  750.  At  non  hoc 
telum  mea  qaod  vi  dextrra  versat 
£ffagies :  neqne  entm  is  teli  nec  Tnl- 
neris  anctor;  Sic  ait:  et  snblatiim 
alte  consargit  in  ensem.  Ubi  Pe- 
trensis,  qa&A  vi  mea  vibrat.  et  in 
Mediceo  Itbrat.  CodexColl.  Jns.Cmn- 
tab.  es  teti  nec.  tet  in  Romano  Codice, 
Forcioet  altis  se  reperisse  testatur 
Pierius.  vis  Trib.  telum  a  majoribns 
libertati  paratnm  F  SOS,  10  amia, 
tela  aliaque  J  66 

Temere  (hoc  est,  statim,  sine  exm- 
mine) :  hinc,  temeraria  altaria  apnd 
Tertull.  Apol.  C.  26.  qns  tomnttnm- 
rie  stracta  snnt.  ne  qnid  se  temere 
crederent  C  Sl  munita  caslelia  J  54 
et  efinse  enntes  J  105  correcta  te- 
meritas  Marli  gloriam  ex  colpa  io* 
Teirit  J  94 

Temperantia  tanta  inter  ambtti«>«> 
nem  sseritiamqae  moderatnm  J  49 
est  ratlonis  in  Kbidinem  atqne  ia 
alios  non  rectos  impetns  animi  firma 
et  moderata  dominatio,  Cic.  de  tn* 
▼ent.ii,  54.  nbi  Codex  Petrensis,  pro, 
invectionis,  injectio,  male.  temperare 
in  potestatibos  J  85  victoriam  C  11 
iroperiom  l»enignitate  et  dementia 
temperavere  F  S42, 8 

Tempestas  retinere  J  79  ea  teoi» 
pestate  C  7  paucis,  Dictjrs  v,  9.  et 
iMwter  B.  Jog.  ex  ea  spes  opesqne  in 


BT  CB1T10U8. 


eUx 


4II0  ahae  J  lt4  nt  ptst  mnltas  J  78 
qu»  Mevitia?  qnsqo«  tennpeatmteBho- 
juiqain  F  362, 17  Cio.  pro  Cluentio, 
repentina  tempeitas  popularis :  et  pro 
S4»tio  37.,  seditionam  ac  discordia- 
nun.  naa  fere  kis  tempestatibns  F 
368,8 

Tempora  pleraque  in  ireoando 
agere  J  0  cuncta  explorat  J  86  nti 
pro  tempore  atqae  pericnlo  exercitnm 
compararent  C  30  in  tali  tempore  €48 
afio  poteu  C61  pro  tempore  benigne 
respondit  J  11  dilapso  comitiorum 
dies  ad ventabant  J  36  veritus  ex  anni 
tempore  ne  J  50  ex  tempore  parari  J 
70 .  ubi  tempore  anni  mare  classibus 
patefactum  est  F881, 16  postero  F 
360, 6  neqne  loco  neque  morlali  rui* 
<|uam  aut  tempori  satis  credere  J  79 
lisdem  temporibuf  C  30  iiloc|oe  aliis- 
qoe  temporibus  Jng.  belli  J  100 
quantiun  teroporis  aestiTorum  id  im- 
perio  fuit  J  44  ad  rem  tempns  de* 
cernitur  J  12  tempus  monet  J  10 
legatorum  ante  capere  J  91  jnrglis 
trahendo  tempus  J  27  ad  tempus 
pon  venit  J  70  procedere  J  88 
postquam  tempns  Tisom  J  01  et  04 
omnium  ad  hoc  tempus  ferocissimi  F 
331, 10 

Tendere-  inaidias  Consnli  C  97  et 
J  61  vi  tendere  C  60  corsn  ad  Cap- 
aam  JOl 

.  Tenebatur  ambitione  »tas  imbe- 
ciUaC3  ioca  tenenl  J  10  Sardi- 
niam  F  334t  4  Nec  SSepbyri  tenoere 
gradum,  Ms.  Stat.  Theb.  ii,  4.  at  ed. 
rapoere.  obsessus  teneor  J  24  lacry- 
mas  neque  moderari  linguam  J  82 
spes  victorisB  tenet  C  68  F  369, 10 
lobido  J  3  nondnm  vos  dominatiouis 
Ulomm  satietas  tenet  J  81 
Tenebris  fmda  C  56 
Tentabat  exercitum  per  hemines 
callidos  J  88  frumenti  inopia  teota^ 
bator  J  00  verbis  arma  F  284,  8 
panlatim  tentando  postqnam  oppor- 
tanos  sibi  cognovit  J  46  iaquies 
bsc  atqne  illa  tentaas  F  283, 2  agros 
J  18  beUo  C6  fortunam  belli  C57 
per  vim  ant  doUs  J  98  legatoa  pe* 
cunia  J  20  iosidiis  locnm  J  46  ten- 
tare  infensi  adesse  J  60  et  64  tela 
tentare  (intendere)  J106  vigilias  F 
202,24  quseoccolte  teotaverat  aspera 
fcedaqne  evenerant  C  26 

Tentari  suis  se  artibns  J  48  cou'- 
Bnlatas  qui  vivo  CU  labcfactari  non 
polerat  mortao  deaiqae  teatari  cmp- 


ttts  est,  Cic  pro  Mil.  34.  ubi  Ms. 
pro,  concessa  gloiia,  gratia.  teata* 
tum  antea  beUnm  secus  cesserat  J  20 
lassilndinem  et  sitim  mUftnm  J  60 

TeBoissuna  spe  frostrantor  Ignii^ 
vissimi  F  306, 6 

Tergis:  abnnde  libertatem  ratt 
qnia  tergis  abstlBetnr  F  807,  16 
snmtis  atque  redditis  more  eqoestris 
pnelii  F  329,  6  ab  tergo  cireum- 
venlebant  J  60  el  66  clamorem  a 
tergo  accepit  J  68  et  signa  canere 
J  04  de  vita  atqne  tergo  regio  morfe 
consulere  F  273,  3 

Terca  mariqoeomnia  exqnirere  ve<( 
sceodi  caosa  C  18  quos  terra  sasti-^ 
net  J  14  terra  fudi,  exui  mari  classe 
F  314, 16  permixtio  J  41  per  cava 
terrae  citatis  ventis  F  826, 16  cnncta 
maria  terreooe  patebant  C  10  li^ 
extremis  terns  bellum  gerebal  C 16. 
Terrebat  cum  clamore,  vulta^sepa 
Impetn  J  84  dam  vos  a  repetenda 
libertate  terremini  F  976,  10  ter- 
rere  jadicUs  C  80  Virg.  Criminibat 
lerrere  novis.  metn  ceteros  terrere  C 
61  eminns  funditoribus  J  04  terri- 
tos  confirmare  J  88  tenitos  animi 
firmavil  F  817,  98  terrore  commo- 
vetnc  F  363, 19  aiugere  hostibns  ter- 
rorem  J  90  terribiUs  9ja$  facies  C 
66 

Testamento  hseredem  pariter  ctnn 
filiis  instiluit  J  0  teatamento  hff* 
redem  seeandom  seripscrat  J  66  bu 
nulatoque  impio  testamento  F  818, 
1& 
Tetra  loca,  iacuUa,  f<eda  C  69 
Timens  prteseatiam  e^as  C  81  pe- 
riculum  J  80  maxime  fretns  qoibas 
rebus  alil  timent,  (negotii  magnita<* 
dine)  F  346, 16  mihi  atqoe  vobis  C 
69  Ubertati  J  30  ex  mala  conscien- 
tia  digna  tlmere  J  69  magis  quam 
mortalem  tiroere  J  02  sta  in  tanto 
omniam  raeta  solus  non  timet  C  69« 
delicti  eoBscieotia  popolom  tlmet  J27 
Timidos  inseleotia  itineris  levare 
maau  J  94 

Timor  iasolitos  incesserat  C  31 
animi  anribos  offictt  C  68  aliqoaolos 
sed  spcs  amplior  J  106  contra  ti- 
morem  animi  J  20  plos  timoris  qoam 
pericoli  effecerant  C  4|  plurimum 
ttmoris  mihi  faciunt  a4ver»us  tyran* 
Didem  Syllse  F  274, 16 

Tmesis  F  848,  14  Ennias  Annal. 
V.  Transfigit  corpus  cere  commimiii 
braai.   et  fadt  are  Lacrelioi  et  io 


dJt 


INDU  CRAMIIATICVS 


Pnnieifl  Aitot  Cato  de  R.  R.  Fenre 
baoe  fadto.  Yerom  aliqaanto  mUiDres 
Umeo  C8 

Toierabat  opalentia  negligentiam 
C  62  tolermre  sttmtus  atupro  cor- 
porU — inopiam  —  tribatnm  et  milt- 
tiam.  A.  Vict.  in  Agrippa  Cap.  18. 
pro  perferre,  ac  invite  sustinere.  in- 
jnriam  J  22  inopiam  J  86  ne  Tide- 
ret  qu»  audita  animos  tolerare  ne- 

JiniTerat  J  86  tribntum  F  273,  6 
ortnn»  violentiam  C  63  animo  ser- 
▼Itntem  toleratis  J  31  qmm  juflta 
nnnc  pro  aliis  tolermtit  F  306, 1  as- 
perti  res  facUe  toleraverant  C  10 
ftnmtna  Ktupro  corporis  C  24  in- 
opiam  mnnuum  mercede  C  37 

ToUcre  animos  J  101 

Torpedinis  cojufl  erat  decipl  F 
306,  7  fli  tanta  torpedo  animofl  op- 
preMit  F  286, 1  occnpavit  toa  ne- 
«elo  qom  torpedo  F  307, 13  fltupor 
eofl  atque  torpedo  invasit  F  366, 17 

Totiens  fnsnm  Numidam  J  106  et 
F  207, 18  Non  potns  ^lego  non  to- 
tiens)  experta  miiii  medicamina  pro» 
flont.  Maximian.  166.  cum  Mfl. 

Tractabant  inter  se  Remp.  J  41 
quo  plebem  io  magistratn  placidiofl 
tFBcUrent  C  39 

Tractnpari  J48  tractnmbeUnm 
J36 

Tradebat  conflnlatnm  nobUitaflin- 
terse  per  manus  J  63  regnomqne 
in  Ulins  fidem  J  62  ad  flttppliciom  J 
61  nbi  flecordlsD  te  atque  igoavisD 
tradideris  C  62  tradite  exemplttm 
poflterifl  F  279,  6  qui  in  ^nstodiam 
traditi  eFB6t  C  60  tnsBqne  fidei  trado 
C36 

Trabant  excidantqne  F  316, 4  pe- 
cnniaro  trabimt,  vexant  C  20  qood 
oommodum  esl  trahnnt,rapiuntF360, 
8  rapere  omnes,  trahere  C  11  sibi 
quisoue  ducere,  trahere,  rauere  J  41 
,  aUa  niyosmodi  animis  trahebaQt  J  84 
anxins  trahere  curo  animo  J  93  du* 
binm  belli  atque  pacis  rationes  tra- 
here  J  97  longios  ab  incepto  C  7 
panlo  post  ipsi  trahebantur  C  61 
omnia  non  bene  consulta  in  virtnUm 
trahebanuir  J  92  traiiere  in  vemm, 
(pro,  vero  babere)  Uictys  iv,  10.  affi- 
ttitas  traxit  F  341, 4  flnctns  saxa  in- 
gentia  J  78  trahere  oronia,  et  aliaa 
deinde  alias  niorsp  causas  facere  J  36 
beUuro  non  posse  J  23  ab  imperatore 
consnlto  trahi  oiiod,  dcc.  J  64  ex  Me- 
lelli  volnnUte  DeUnm  inUctum  trahi 
J  83     eodem  flignificata  qao  apnd 


CflBflarem  de  B.  0. 1.  dncL  Oraece 
wmpdywy  PlttUrch.  io  Lycnrf  .  jnrgiis 
tmbendo  teropns  J  27  rx  copia  re- 
mm  conslUum  trabit  J  96 

Tramites:  nti  per  tFamitefl  occnlle 
profogerent  io  Galliara  C  67  pcr 
tramiies  occnltos  exercitum  Meteffi 
antevenit  J  49  per  saltoosa  loca,  et 
traroitrsexereitnmdnctnreJSS  Plin. 
Paneg.  36.:  oppietas  niidiqiie  vim. 


angufltumque  tramitem  relictnm  tila. 
Cic.  xii.  PhiUp.  t  Nom  idem  in  Apeo- 
nini  tramitibna  potero,  et  18.  PhiL 


egresstts  est  non  viis  aed  tramiti- 
bos  palodatafl.  Virg.  G.  i,  109.  sn- 
percilio  clivofli  tramitis.  et  &i.  li, 
616  {  Foru  paro  belli  convexo  in 
tramiu  sylvie,  Ut  biviaa  armaio 
obflidam  miUte  Ikttcefl  nbi  Petre»- 
sis,  pro,  properans,  soperans.  Uaaefl 
proprie,  inquit  Lactant.  Placidias, 
ad  oour  locum  Siatii :  alienoo  im* 
pia  partttfl  —  nlneqne  inftmH  tra- 
mite  Uqoit  Aebaid.  iv.:  est  via 
tronflversa  Inflylvis,  panctfl  cognita. 
Sed  et  vs.  48.  pollentefl  deviofl  m» 
brafl  Tramefl  agit.  (vid.  Goleri  aotafl 
et  ScaUgemm  ad  Propert.) 

TranqniUsD:  Utm  traBqoUlaeqae 
res  C  16 

Tranfldttctttfl :  fatigatttfl  a  froUe  vix 
In  parum  alUram  tranfldactnfl  cit 
Jll 

Transeant :  ne  vitam  silentio  traaa- 
eant  J  61  sine  morstt  veUe  transire 
vitoro,  Senec.  de  Provid.  vitam  sie- 
nti  peregrinantefl  C  2  trannre  hd 
regemJ38  per  media  einfl  caotra  J 
107 

TranflferUr  imperinm  a  minos  boMi 
ad  optimnm  qnemquc  C  S  exemplam 
ad  indignofl  et  non  idoneos  C61  floam 
qulflqoe  colpam  onctorefl  ad  nogotia 
J  1  metam  a  flcelere  suo  ad  igw- 
viam  vestram  J  31  ia  Non.  Febr. 
consiUuro  csdis  C  18 

Tronsfnga  levissime  F  365, 8 

Tronsgressn :  in  transgreflsn  ▼itore 
prflBlinm  conatns  F  S88,  2  comma- 
nem  habitom  tranflgressus  F  322,  T 
de  Itinere  moritimo.  ati  ctiam  Sne- 
Un.  et  Floms. 

Transmittit  eqoites  vado  F  295, 7, 

Traosversos  agat  privau  amlcitia 
JugnrthiP  J  14  dolor,  Flor.  iv,  2, 16. 
et  Dictys  i,  7.  itineribos  castra  mo- 
vere  J  46  principiis  in  planom  dedo- 
cit  J  49  pnelufl  J  60  in  eo  colle 
qnom  transverflo  itinere  porrectom  J 
49  pcrBediafllaodeflqaaaiqoadrigifl 


BT  CRITICU8. 


clii 


t«be«tem  transTena  inciiiTit  misera 
fortuia  Reip.  Ctc.  in  Bruto  07.  Yide 
Dotat 

Trepida  civitato  J  40  trepidi 
IJBproviso  meta  J  07  res  J  01  Liv. 
Teiiiiui  in  re  trepida  12.  vovit  Salios. 
Horat.  iii.  Carm.  2.  trepidare  ad  ar- 
cem  oppidi  J  67  trepidet,  feattnet  J 
86    (etaiibi) 

.  TriboistiA  prsmia  sceleribiM  ejos 
F  280, 20  Annib.  ▼incendura  Rom. 
tribuit.  Valer.  ix,  1,  8.  Ms.  tradidit. 
Muciam  commendationi  me»  tribnit 
CW 

Tribntum  tolerare  F  27S,  6 

Triennio  fmstra  trito  F  822,  8 
Tid.  Valer.  M.  iii,  45.  et  lege  ex 
Ms.  trita  notitia 

Triumphmn :  per  triumphum  dnx- 
ere  Aristonicnm  F  SIS^  16 

Tropaea  in  Pyrenseis  jugis  con- 
atituit  F  828, 6 

Tnlit ;  nti  fors  tuUt  J  78  aegerri. 
me  nobilitas  J  85  nti  lubidoF  858,0 

Tnm  demum  periculo  atque  nego- 
tiis  compertum  C2    pro  tnnc  tan* 
dem*  parricidam  vocare.    Tum  ille 
C  81  &c.  pro,  tunc.    Nam  tum  Bru- 
tos  ab  Roma  aberat  C  40    pro,  tum 
demnm,  tnm    persequare  nbi  facta 
sont  C  52     tnm  verp.  sed  confecto 
pnelio  tum  vero  cemeres  C  61    pro» 
eti  nani  in  fun  salotem  sperare  cum 
arma  ab  hostibiis  averteris  C  58    pro 
qno.  Terent.  Eunnch.  ii,  8.    tnm  an«- 
tem   ponit.     Ut   illum  dii  de»qne 
■eninm  perdant,  qni  me  hodie  remo- 
ratns  est,  meque  adeo,aiii  restiterim, 
lnmantemqutiUnmnonflocci  fecerim. 
Tum  primum  J  5^  etiam  tnm  J  40, 51, 
Met^    F  817, 17    FS81,2    F84S, 
18    cnm  virtnte  tnm  gratia  viri  per- 
votns  J  0    cnm  tiim  maaime  J  48 
qnod  postqitam  anditum  tum  vero  in- 
gens  metns  J  106    tnm  demnm  ve- 
ram  deditionem  facere  J  46    antea 
jam  infestns,  tnm  vero  mnltns  atqne 
feroa  instare  J  84     qnanqnam  toto 
^e  Nnmidas  intentos  babnerat»  tnm 
vero  cohortatns  J  04 
Tnmulosnm  locnm  J  01 
Tnmnlti  cansa  conscripserat  C  50 
loca  incenderent  qno  tnmnltn  faciUor 
aiditns  ad  Consnlem  C4S     iusoUto 
percnlsi  J  88    sine  tnmnltn  manent 
Uifensi  intentique  J  57    tnniultum  ex 
^amnltu  seront  F  281, 14    tnmultnm 
facere  J  68  et  72  hostUem  J  58  inter- 
^essit  Bmto  et  Cnrio  Coss.  F  302, 8 


.  Tnrbs  concitantnr  mUii  F  80S,  8 
tnrbamenta  Reip«  probate  F  270, 4 
lorbaCa  sunt  omnia  seditionibus  F 
280,4 

Tnrmamm  docesqne  centuriones 
J88 

Turpem  famam  metnere  J  86  fag a 
J  106  formidine  F  327,  1  Cum 
essetproposita  fuga  turpis  ant  glo» 
riosa  mors.  Cic.  ii.  de  fin.  166.  facta 
oratione  tegant  J  85  vita  integra 
famapotior  J  67  ancilla  Fusidtns 
F  278, 5  tnrpissimo  cniqne  et  sce- 
leratissimo  ludibrio  est  F  370,  18 
parti  corporis  J  85  flagitiose  ven- 
ditas,  quam  turpissime  parasti  F  362, 
8  cnm  summa  tnrpitndine  in  exiUo 
■tatem  agere  C  58  per  turpitndi- 
nem  abuti  (de  diritiis)  C  18  turpis 
crudelis,  fre^uent.  apud  Sallust.  in<> 

3uit  Steph.  in  Thesanr.  veUem  loca 
ia  citasACt,  sed  vox  fcedis  nisi  faUor, 
doctissiroo  viro  frandi  fuit. 

Turribus  snper  aggerem  impositia 
J  76    prsesidiis  firmat  J  28 

Tnta:  uti  tuta  ab  ii\jnria  forent 
nostra  corpora  C  88  consiUa  C  41 
non  moenibus  sese  tntabantnr  J  04 
tulB  tranquiUaeqne  res  C  16  in  tu- 
tandis  pericnlis  magis  qnam  in  nlcis- 
eendo  teneanimi  F  275,  8  sed  reg- 
nnm  tutatum  J  102  pedes  magts 
qnam  arma  tutata  sunt  J  74  simn- 
latis  anxiUis  tutatns  est.  Frontin.  ii, 
12.  Sic  edd.  sed  Mss.  Codd^  rectius 
exbibent  tntns.  tnti  nti  per  otium 
simus  J  14  injnria  gravitate  tutior 
est  F  804,  4  quantoqne  tutins  agat 
factio  noaiorum  quam  soU  iimocentes 
F  800, 17  ex  omnibns  maxime  tutoa 
esse  J  14  nihil  apnd  iUos  tntnm  pati 
J  88  quam  quisqne  pessime  ^ctt 
tam  maxime  tntns  est  J  81 

lyrannidis :  per  taediumjam  aut 
pndorem  tyrannidis  en^  eum  diiniA* 
somm»  ^c,  F  27Q,  2 


Vacnam  domnm  fecisse  nnptiis. 
(necato  fiUo)  C  15  impetns  fiat  in 
vacnam  remnnbUcam  €  52  va- 
cuam  hominiDtts  insniam  F838,  22 
prsdia  vacna,  Cic.  pro  Rosc.  Am. 
15.  ira  atqne  misericordia  vacuos 
esse  decet  C  51  qnod  vacnnm  ab 
defensoribus  esse  andiebat,  i.  e.  a 
4efensoriboSy  C«sar  vii.  B.  Q.  ii,  179* 


clxii 


INOBX  GRAMHATIGUS 


animo  ▼aemim  J  51  timaltatet  ex- 
ercere  VAcaum  fiiit  F  97S,  11  ▼.  f. 
exercere  discorcHas  Dictys  ii,  7.  a 
calpa  ▼acuui  C  14  Plaat.  Merc. 
▼acaam  eue  isthac  «tate  tiis  te  de- 
cebat  Doxiis.  Aser  fragam  ▼acaos 
J  -00    ▼acaos  cans  F  S09, 16 

Vadea  qoinquagtnta  dederat  J  S5 
el6l 
Yadosa  alia,  alia  alta  J  78 
Yagabantur  incertis  sedibns  C  6 
Bullo   certo   exiiio  F8S2,  SO    tagi, 
palantes  J 18 

Valeat :  qotd  bello  Taleat  tnte  scis 
J  102  ▼aluere  factiones  maltitodine 
eiviam  C  61  dum  apnd  eos  ▼era 
coosilia  ▼aluerunt  F  S56, 16  parum 
animoJll  armisamplins  J 111  sl 
coDjuratio  ▼aluisset  C  17  cujus  im- 
perium  late  valuit  in  Africa  J  5  plu- 
rimnm  imperio  res' Rom.  Sulpitio 
Marcello  Coss.  F  272, 11  impprato- 
rum  ▼irtus  animi  valeret  C  2  jns 
bonnmque.  apud  eos  non  legibns  ma- 
ips  qnam  natnra  valebat  C  9  iixc 
fama  ex  aliis  rebns  magis  qnam  quod 
cniquam  compertuin  foret  C  14  con- 
silio  F  S66,  29  adversnm  quem  ne- 
que  imperia  maetstratiiom  neqne 
leges  valerent  J  77  viget  aetas  ant- 
mus  valet  C  20  majcime  opibus  C  51 
oppidum  magnum  atqne  vaiens  J  80 

Validior  injnria  F  273, 17  ingenfa 
▼alidissima  J  103  animo  ob  morbos 
parum  ▼alido  J  65  ineote  ▼alidns 
Horat.  i.  £p.  8.  ingeniiim  sapientia 
validum  C  6  multo  maxime  ingenio 
▼alidus  J  6  F  286,  22 

VaUe  in  ▼irgnlta  FS32,17  (vtde 
Virgnlta) 

Vatinm :  super  ▼allum  prsecipita- 
rentnr  J68  alios  super  ▼allum  in 
munimentis  locare  J  100 

Vana:  neaue  per  ignaviani  aut 
▼ana  ingenia  incerta  pro  certis  cap- 
tarem  C  20  forent  potins  quara  ml- 
seria  mea  fidem  verbis  faceret  J  84 
lingna  F  S65,  25  stolidior  an  vanior 
F  Sll,  6  non  pro  vants  hostibos  sed 
lilieraliter  habuit  J  lOS  non  minor 
vanitttf   iherat   quam   audacia  C  2S 

▼anitate  eognita  atqne  imperitia ^ 

etns  augere  amentiam  J  38  Manhii 
FS86,16et  F  S32,  31  idcm  de  iK^ 
gyptiis.  Curt.  iv,  1  ^  30.  consilinm  C  52 
Varia;  fades  totlns  negotii  varla, 
incertfc,  fsda  J  61  variaque  victoria 
bellam  J  6  ▼ario  J  43  Livins,  Ibl 
varia  ▼ictoria  et  ▼elnt  sequo  Mmt« 
pognatam  est,  U.  C.  iL  in  artes  vitac- 


qnevaiiaa  diipalata  F  SSf ,  7  ▼arie 
assentiebaatnr,  ceteri  vetho  alios 
alii  C  62  ▼arias  incertiiaqne  agita- 
bat  J  74  ▼ultn,  colore,  twriter  cUpe 
animo^arintJ  IIS  Flor.  ▼arTma- 
genio  Antonlas  !▼,  S,  4.  Uv.  fi.  U.  C. 
260.  sententiam  ▼aria^it  timor 

Vasta  atqne  arida  loca  J  7S  et  80 
▼as  ta  rapinis  ItalU  P  SS2, 1  et  977, 6 
( Acdns  nanc  nrbem  ferro  ▼astam  fii- 
clet :)  biavit  bnmns  ▼asta  et  prolniida 
F  318, 10  igni  magis  qoam  pneda 
ager  ▼astabatnr  J  56  polliiere  et 
▼astare  omnia^-ll  agros  et  ▼iBas 
expngnare  J  44  Resp.  J  31  ▼astatio  . 
domanm  F  S4S,  2  locis  F  S15,  8 
Meroe  ▼astls  qnas  votnt  arents  Claa- 
dian.  in  pr.  Cons.  St.  260.  Ms.  ▼atls. 
Civifas  magis  quam  eorrigitnr  P  S45, 
0  ▼astavimns  ad  intemecioaem  His- 
paniam  F  298,  19  i^ellnm  atqae 
vastitas  Italiae  J  6  ▼astus  aiiimvs 
immoderata  copiebat  C  5     in  eodera 

signtficatn. antnnn  Virg.  iEn. 

i,  12.  Aper.  Claad.  Pan.  iil,  62.  C»- 
de  JEn.  vi,  101.  Certamine  JEm.  xii» 
653.  homo  atqne  fcedns.  Cic.  t.  de 
Orat.  Vires\£n.  ▼!.  ▼nlnera  Lncret. 
▼,  269. 

Ubi  pro  labore  desidia,  &e.  inva- 
Sere  C  2  i.  e.  ▼tce,  loco,  Aprl.  Ea- 
nnch.  i,  2,  76.  ednxit  mater  pro  sna. 
Cic.  in  Pisonem  noctem  pro  die.  Ubi 
memores  de  ▼irtnte  C  S  nbi  reqnie- 
tit  ez  miseriis  et  pericuHs  C  4  con- 
snlUeris  C  1  nbi  de  magna  gleria 
bonomm  memores  C  3  pro,  qnaado. 
nbi  pax  evenerat  C  9  satis  ezpla- 
rata  sont,  quae  ▼oloit  in  annm  coa- 
▼ocat  C  17 

Vecordis:  eoqoe  ▼ecorditt  pra- 
cessit  nti  J  5  ▼ecordi  pertinada  re- 
sistebat  J  24  formidine  qnasi  vecor- 
dla  agltare  J  73  qnasi  vecordia  ce- 
perat  J  09  objectare  v^cordiam  J 
94    heo  belll  verorJla.  Sifins. 

Vectigalia  bellis  incerta  F924,6 
Summam  pote^tem  moderandi  de 
▼ectigalibtts  F  349,  26  in  latere  ▼ec<> 
tigalinm  nostromm  F  282,  2 

Vehementfer  siranlent  studinm  con- 
Jurationis  C  42  negotxo  perraotns  J  6 
Ammian.  p.  274.  ▼ehementer  (tocer- 
tns  Id  verebatur.)  carns  J  7  acceosa 
mnltif udo  J  23  contra  Metellnm  J  $4 
gratnlabantnr  F  325,  5  slc  ▼eliemeii- 
ter  admirari  et  ad^ersan  Cicero  ia 
!▼.  Acad.  et  ▼ii.  Vcrrin.  expectare 
literas  ad  Bratnm  Lib.  ii.  Ep.  16. 
▼elim.  Terent.  regi»  ▼oluitati^  J 


BT  .ORrCJOUS. 


clxiU 


ili  Mtt  HBVMBi  vehemeateuiqae 
imbeo,  Gic  iv.  Catilin.  Tehenenti»- 
aiae  Mbi  animom  ad  virtntem  ac- 
«endi  J  4  svmma  ope  nitemini  atqne 
eo  vefaementitts  qood  J  Sl 

Vel :  (ter  in  eadem  aententia)  C  26 
proy  etiam.  in  victoria  Tel  ignavis 
l^loriari  Ucet  J  M  vel  Priamo  miae- 
randa  maniu.  Virg.  JEa.  ii,  S59.  .et 
cannina  vel  ccelo  poMont  deducere 
Innam»  Ecl.  viii,  «0.  Alia  exempl. 
tel>ent  caimina,  et  e  ccelo  teste  Pie- 
rio,  ted  cnm  Vol|rg.  faciont  S.  Codd. 
Mm.  Petr.  Jes.  Pembr.  Ovid.  M.  vi. 
At  nbnc  miscranda  vel  bosti.  Seuec. 
Agam.  Cladibus  nostris  daret  vel 
Troja  lachrymas.  vel  ferro  septis  F 
976,  90  qaod  quidem  scelerum  H- 
iina  vel  maximom  est  F  S77,  8 

VeUtaribus  armis  (instmcti)  J  106 

Velle  et  censere  J  21  maxime 
▼ellem  Rerop.  qnietam  esse,  &e,  F 
980, 9    81  ratam  pacem  J  112 

Venalem  arbem  J  S6  habere  liber- 
Uteat  F  352,  S  fortunas  suas  F  S59, 
S  «mnia  C  10  Besp.  fnit  domi  ml- 
•Mtisqne  J  Sl    rernm  forum  J  47 

Venditas  doqaentiam  flagitiose  F 
902,6 

Venenis  maUi  imbata  (avaritia)  C 
11  Lex  vetns  apad  Cic.  pro  Claen- 
tio,  Cap.  64.  Qni  venennm  malnm 
fecity  fecerit.  veneno  interfecta  F 
9S0,S 

Venerant:  si  qni  in  manusvene- 
rant  J  101  domom  tuam  oppngna- 
.  tam  F  S6S,  S  Hesp .  in  maxima  pe- 
licala  C  69  ad  se  occoltus  J  61  in 
mdem  CoocordiaB  C  46  nti  Metello 
in  sagnm  tela  venirent  F  294, 20  ex 
iavidta  in  gratiam  et  favorem  J  IS 
^qoaii  de  pacein  coUoqoinm  venire- 
tor  J  118  et  IIS  contra  inccptum 
•nam  venisse  J  26  postqoam  eo  ven- 
tom  est.  nnde  a  ferentariis  prselinm 
com.  posset  C  60  ventnmm  auxiUo 
•nis  J  66  navibns  in  eos  locos  J  78 
4|oaesitam  ab  eo  pacem  an  beUom 
af^itatorus  foret  J  109  ipsamqne  de< 
ditum  venissent  J  28  si  auxUio  suis 
vanisset  J  81  ubi  rcs  ad  ce^tamen 
venit  J  IS  ad  tempus  non  J  70  in 
Africam  maturantes  veniont  J  22 
«eaiont  a  Boccho  J  102 

Veotis  ssevire  mare  J  78  per  cava 
torni  ciUtisFS26,  16  agitari  hu- 
mamaridamJ67  vento  gUscenliF 
909,10 

Ventrem  bis  die  onerare  F  S46, 16 


atqne  somno  deditl  C  2  alqae  pro- 
fnndse  lubidini  sumtus  qoaererent  F 
S4S,9 

Vera  via  nititnr.  op.  dolis  C  11 
veram  gloriam  injnstaB  potentise  an* 
teponerent  J  41  atjne  simplex  via 
est  F  S44,  IS  Andr.  ii,  6.  verus  homo, 
llcet  vrra  mecum  reco^noscas  C  S6 
rernm  vocaboia  C  62  si  vera  et  ho- 
nesta  fiagitiom  snperaverit  F  304, 1 
vems  pro  aequo  et  insto.  Cic.  pro 
Morena  67.  et  in  SsUnst.  ita  egit  ut 
nihU  non  aequum  ac  verum  duxerit, 
dcc.  Virg.  JEn.  xii,  604.  Qnaecnm- 
que  est  fortuna,  mea  est :  me  verins 
nnum  Pro  vobis  foedos  luere  et  de- 
ceraere  ferro.  Codex  Pembr.  prp, 
veriuSyJQstiussed  ab  interprete.  Ho- 
rat.  Metiri  se  quemqoe  suo  modalo 
ac  pede  veram  est.  £p.  vil.  Si  vem 
existimare  voles  F  S12, 16  insolens 
vera  accipiendi  F  S26, 17  quae  vera 
atque  uaUa  factuFS61,18  qnibos 
peritia  et  veram  ingeniom  F  289.  2S 
vera  consiUa  F  S66, 16    claves  aonl- 

terinae vers  J    12     deditionem 

facere  J  46 

Verba  hnioscemodi  locotus  est  C 
60  muita  feci  in  hoc  ordine  C62 
in  coUoquio  J  38  vtris  virtntem  non 
addere  C  68  habuisse  eum  J  9  nan 
verba  inimici  ante  facta  sua  ponerent 
J  16  composita  J  86  mandata  ver- 
bis  dat  C  44  senatus  verbis  nun- 
cient,  velie  et  censere  eos  ab  ar« 
mia  discedere  J  21  et  senatl  ver- 
bis  niioa  graves  nnnciabantur  J26 
et  dicaro  quie  hujuscemodi  verbis 
disseruit  J  30  musaantes  et  retrac- 
tantes  verbis,  &c,  F  280, 14  verbis 
arma  tentabitis  F  284, 8  UberaUbns 
permnlcti  F  309,  7  molestiasimis 
insectabere  F  364, 6  Bibnlum  petn- 
lantissimis  laedia  F  366, 6  verbo  as- 
seotiebantnr  C  62  verborum  satis 
dictum  est  F  307, 11  in  pectns  Jo- 
gnrthae  altins  descendit  J  11  nt, 
alta  mente  repostum.  nti  paucis  ab- 
solvam  C  38 

Verberabatnr  malo  dependens  F 
318,  19  vcrberibus  in  eoa  animad- 
verteretnr  C  61 

Vere :  dolo  an  vere  J  113  ez  In- 
bidine  magis  quam  ex  vero  celebrat 
C  8  vero  pretinm  aut  gratiam  ante- 
ferebat  J  16  a  vero  bonoque  impe- 
diebat  J  30  vero  ampUorem  nnme* 
rnm  e^^ebat  BjWm  J  106  (i.  e.  spe^ 
ciem    praebebat)   ad  volaptatem  « 


clxiv 


INDBJL  ORAMMATICUS 


▼ero  deficit  F  l5S,  S5  pro  Tero  mihl 
coutatF  369,0 

Vereor :  hoc  in  M.  Tallio  noii  yc- 
reor  C  51  tratam  iilud  vcreor  ne 
qnos,  &c.  J  14 

Vergens  ad  Siciiiam  faacibus  F 
S18y  22  Ut  reparet  lapsam  fatis  Tcr- 
gentibni  aevam  Ms.  B.  Pab<  Spatiis 
Verg.  Aactor  de  Phoenice  vi,  61. 

'Vero :  neqae  vero  agrmn  cdlendo 
C  4  8ed  arliana  nlebes  ea  vero  pr«- 
ceps  ierat  maltis  de  caosis  C  57  qaasi 
▼ero  mali  atqnc  scelesti  tantnmmodo 
In  urbe  C  62  non  timetis  eam :  immo 
▼ero  maxime;  sed  inertia  cnncta- 
mini  C  62  nanc  ▼ero  C  52  arma 
ab  hostibns  avertef e  ea  rtra  demen- 
tia  est  C  68  nti  pravas  artes  ab  ja- 
▼entute  prohibeas.  £a  ▼ero  clemen- 
tia  erit  consnlaisse  ne  F  545, 0  sed 
confecto  praelio  tom  vero  cemeres  C 
61  nanc  vero  exul  patria  J 14  sin 
propios  accesslssent  ibi  ▼erp  ▼irtn- 
tem  ostendere  J  68  postqaam  ei  P. 
provinciam  jussit  anteajam  infestas, 
tum  vero  multns  atqae  ferox  instare 
J  84  quod  postqoam  aaditnm  est 
tum  ▼ero  ingens  rumor  J  106  nbi 
bonum  publicnm  etiam  privatim  usni 
est :  id  vero  dubitare  aggredi,  secor- 
dt«  atque  ignavise  duco  F  552, 25  si 
veroF550,  27  iltud  ▼ero  amicitim 
tantum  F  565, 15  fortunatam?  immo 
▼ero  infelicem  F  565, 2L 

Versabimur  temper  ne  in  sangnine, 
&c.  J  14    in  prima  acle  C  60 

Venns :  in  Oalliam  Yersus  castra 
mo^ere  C  66  Cic.  de  Amicitia.  Is 
|>rimum  instituit  in  fornm  versns  age- 
re  cum  populo.  sic  usqne  eum  ab  ad, 
&c«  Ab  nsque  Pachyno  Virg.  linem 
imperil  J  10  tersom  fugam  ad  se 
fierl  J  68  et  60  in  snperbiam  ▼erte- 
bant  illam  rem  J  82 

Versutum  ingeninm  F  556,  27 

Vertere  exercitnm  [pro,  conside* 
rare,  inqnit  Serrius  in  Xn.]  F  550, 4 
libertatem  in  lubid..  J  41  ▼ertet  ista 
nansuetudo  ▼ol>is  in  miseriam  C  68 
benefacere  ex  consaetudine  In  natn- 
ram  J  86  in  miserationem  ex  ira  F 
875,16 

Vemm  aliqnanto  minores  tamen 
€8 

Vescebatitar  ferlna  came  J  80  ▼es- 
cendi  causa  terra  mariqae  onmla  ex- 
quirere  C  15 

Ve8perdieieratj62et  106  Dic- 
tysiU,8,8, 10« 


VeitlgUlmwttl&cieF  810,1  fA^ 
ima  parte  padb  GeH.  ▼,  14.  Vir^ 
Ma^rt  566.  ▼estigia  primi  Alba  !»•• 
dis.  Petrensls  pedes,  male^  eie«  !▼. 
Acad.  220. 

Vestitns  oleastro  oollis  J  48  ngri 
messibos.  Ovid.  iv.  Fast.  Ipai  moMtea 
Epiri  ▼estiti  freqneatibas  sjlvts.  liv. 
ii.  B.  M.  Cic  de  Nat  D.  108.  Cola 
mella  ▼iii,  6. 

Veut  Lex  Porcia  C  51 

Veteres  fidosque  dieBtes  G  1# 
amkos  maneribas  expfeant  J 15  «t 
sanctos  ▼iros  F  204,  16  protapise  J 
86  no^omm  fidem  in  tanta  pcrfiriln 
▼etemm  J  74  erat  ei  cnm  FnlvinT 
stnpri  ▼etna  consnetndo  C  24  n^ 
dices  ▼etostate  eminebaat  J  04  pn^ 
ter  ▼etnstatem  iamilittJOt  ▼eta»* 
tatem  in  majns  componentem  F  587^ 
20 

Vexabat  fama  atijne  in^idin  GI 
loxttria  atqoe  a^aritia  C  6  conac^ 
entia  mentem  excitam  C  16  qan 
per  summam  contnmeliam  ▼exate 
e»t.  Vaicr.  ix,  6,  2.  Ms.  agitsta  eat^ 
Ascens.  ibid.  qnae  amentia,  male.  pa* 
enniam  trahnnt^  ▼exant  G  20  Remp. 
pretio  C  60  ▼exantem  Hemp.  Giac^ 
ehnm  Cie.  LkI.  17.  neqne  alner  ▼es^ 
a^it  ac  debnit  si  quisprmdss  loco 
acoepisset  magistratnm  F  578,  !• 
lamentationem  matram  fanuUaa  ae 
▼exationem  ▼irginum  ▼estallnm  Cie^ 
14.CatiL 

Via  ▼era  nititur  dolis  eonteodit 
C  11  ad  gloriam  ▼irtntis  ▼ia  graa- 
satut  J  1  omnl  F  550, 8  reliqooa 
eadem  ▼ia  aggressns  J 16  ira  primnn» 
▼ia  qna  capessendam  arbitror  libor- 
tatem  F  50<^  18  patenti  ad  ▼enna 
perges  F  545,  20  pra^a  Ingreasiia 
F  544,0  ▼eraatqne  simplexFa44, 
15  hac  sen  meliora  alia  perges  P 
547,  20  ad  ▼irtutem  ardna  F  564»  1 
solis  ▼iU  F  287, 0 

Vice  pecoram  obtraoeabaatnr  F 
804, 10  Dic^rs  i.  1.  teU  Jn^ea.  xv. 
65.  nbi  Ms.  Codd.  pra  j^nnnm,  ga> 
nninum  odinm  exhibet.  ▼ioem  srarii 
ihe  priestare  F  207, 22  pro  pagna,  F 
556,  7  per  ▼icissitndinem  pngai^ 
batur  F  555, 8 

Vici  omnia  supplicia  scelera  amo 
F  525,  8  in^idiam  glaria  J 10  ia 
senatu  pars  illa  J  16  in  avido  inga- 
nio  pravnm  consilinm  J  85  pleSaa 
pro  victis  est  F  508^  6  Bihil  reliqai 
victis  fecera  C  11 


fiT  ORITrCCS. 


ChtT 


l^ietor  lnbldinis  et  divltianim  J 
^  hftnd  dabie  jam  Tictor  J  lOS 
▼ictoria  in  muio  nobis  est  C  21 
«X  Tictoria  talia  seperabant  C  S7 
▼aria  Tictoria  fuit  J  5  pro  ▼ictoribiit 
•gere  J  08  ▼ictoria  qno  minns 
nterentnr  J  S8  lex  soa  lobidine  nsa  J 
49  fiarta  jamex  manibtts  eriperetnr 
J  88  secors  ant  insolens  factns  J  100 
impmdentiam  pro  ▼ictoria^ostentant 
F  S15, 12  dnbia  etiam  tnm  F  S16^  12 
in  ▼ictoria  se  licentins  lilierinsqne 
qnam  artins  fntnros  F  S44, 17  cni 
omnta  in  ▼ictoria  lege  l>ellt  licnemnt 
F  UO,  17  ▼ictorisB  temperare  C  11 
nnt  Yi  ant  dolis  sese  casnm  ▼ictorisB 
in^entnram  J  26  tns  cormptorem 
F  242, 10  ▼ictoriam  cradeliter  exer- 
cebant  C  S8  Inctnosam  atque  craen« 
tam  hostibns  reHnquere  C  68  in- 
craentam  adeptns  C  61  eo  intentior 
md  ▼ictoriam  niti  J  46  ci^ilem  J  05 
prope  jam  adeptam  retinere  J  101 
▼irtnte  partam  F  860^  10  Syllanam 
F  842,17  oonfimatnram  onmes  J  40 
victos  acerbins  nlcisci  J  4S  hostes 
]Nene  ▼ictos  dare  J  60  liene6ciis 
nnnqnam  ▼ietnm  J 102  ▼incere  snm- 
ma  Inbidine  di^itias  C  80  l>ono  ▼ind 
4Mitln8  qnam  malo  more  ii^uriam 
▼incere  J  42  natnram  J  76  ▼is 
nTaritisB  l>oni8  moribus  ▼incetnr  F 
866,11  ▼irtutemopnlentiaFS6S,26 
minore  detrimento  illos  ▼inci  qnam 
niips  ▼incere  J  64  reffem  araiis  qnam 
ninnlficentia  rinci  minns  flagitio 


J  110 

Victn  regio  atqne  cuHn  n^tatem 
mgereCSr 

Videlicet'(Ironice)  C  52 

Viderint :  si  paniulnm  modo  ▼os 
kmgnere  riderint  C  62  onmiumani- 
nnos  aiacres  C  21  postauam  ridet 
fnutra  Inceptum  J  01  ubi  eodem  in- 
tendere  faaraspicis  dicta  J  64  animos 
arrectos  J  86  IniLn  atqne  licentia 
carendnm  ridet  F28S,  S  ne  meliores 
Anmsisse  ▼idear  quam  gennisse  J  10 
res  autem  opportnna  ▼idebatur  C  40 
«tl  mihi  ▼ideor,  disserui  F  S56, 8  ne 
▼Ivere  contemtus  ▼idgrer  J  14  qnod 
illoram  magis  quam  sna  retufisse 
▼ideretur  J  111  ut  tanta  mutatio 
Bon  sine  Deo  rideretnr  F  S28,  20 
esse  quaih  rideri  bonns  malebat  C54 
^nam  andeat  tam  rideri  felicem  F 
977,  21  rectius  mihl  ▼idetnr  ingenii 
«oam  ▼irinm  oplbns  gloriam  qnftrere 


Vigebant  avaritia,  te.  6  S  tlg^t 
aetas,  animns  ▼alet  C  20  Seneca  £p« 
20.  ▼iget  animns  et  gaudet  non  mul- 
tum  sibi  esset  cum  corpore.  ubi  Mem- 
bransB  B.  Pub.  sic  locum  illum  depo-  . 
situm  legunt,  nolim  posse.  prodestne 
habitnro  ali<|md  habitnras  eque  si 
qnicqnid  nohm  non  posse.  nam  st 
qnld,  &c. 

Vigilando,  agendo,  Sec  prospere 
omnia  cedunt  C  62  ▼igilia  prima 
J  106  paticns  ▼igiliae  C  5  haberen- 
tnr^per  totam  urbem  C30  duce- 
bantur  more  roilitari  J44  crebras 
ponere  J  45  ad  ▼is^lias  multus  ad- 
esse  J  06  per  ▼igiBas  canere  signi 
J  00  ipse  circnmire  J  100  tentare 
F  202,  24  neqne  ▼igiliiM  neqne  qnie- 
tibus  sedari  poterat  C  16 

Vilia  habere  pericula  C  16  sum*- 
mnm  Imperium  F  S2S,  6  bona  omnia 
nbi  diritise  clar«  habentur  F  S6S,  28* 

VUIa ;  in  pnbUca  ▼illa  F  S42, 20 
uti  fiuisqne  domum  aut  ▼illam  con- 
cnpiverat  C  51  aut  f  illam  exstraere 
F  S46, 15  in  urbinm  modum  exmdi- 
ficatas  C 12  expugnare  J  44  plnris  pra- 
tii  coqnom  qnam  rillicum  habeo  J  85 

Vincta  fornicibus  lapideis  camera 
C  56  Cic.  ii.  Tttsc.  41.  aspidte  re» 
ligatnm  asperis  ▼iuctumque  saxis.  ia 
▼ineula  conjecerat  C  42  in  ▼tncnla 
duci  J  SS  in  ▼incnlis  retinendnm 
C48 

Vindicamns  nosmet  ipsos  In  liber- 
Utem  C  20  et  plebem  J  42  nti  ta 
ab  inimicorumimpetu  ▼indices  FS41I| 
12  Senec.  de  B.  6.  me  ab  illo  nihi- 
lominns  ▼indicare.  mortem  se^ere 
▼indicandam  J  16  pr<diibendo  n 
delictis  magis  quam  ▼indicando  J  45 
▼indicandum  in  eos  oui,  Stc,  J  Sl 
manu  ▼indicandnm  J  106  et  20 
crescere  interdum  ▼indicari  C  10 
▼indicatnm  est  in  eos  C  0  pro  ani- 
madversnm  Cic.  ▼!!.  Verrin.  si  anid 
▼indicatnm  se^ere  est^  in  noxios  J  Sl 
▼indices  rernm  capitalium  C  52  sic 
carcer  dicitur  nefariorum  ▼index  Cic. 
ii.  in  Catil.  pcena  vindex  Catull.  Aif. 
Juris  sni  tribnnos  plebis  F  SOO.  11 
libertatis  F  S07,  S  ▼indictam  nobill- 
talis  acerrime  in  plebem  exercnerat 
J16 

Vinea  cum  ingenti  periculo  frnstra 
agebantnr  J  02  agera  J  S7  et  ▼ineas 
ex  locis  maxime  idoneis  J  76  (nenue 
Inter  ▼inens  sme  pericnlo  administ- 
nreJOS  extre  ▼ineai  egreasui  J  04 


tlxtri 


INDBX  GBAMMATICU8 


vineis,  &c.  expapiare  agmditur  JSl 
sobvertis,  ittm  iDceiuis  J  M 

Vino:  cnm  vino  advectitio  Ba  per- 
mutare  J  44  et  epulis  onerati  J  76 
cum  se  cilN>  viooqne  Iteti  mvitarent 
F  S18,  8 

Yiolasse  domnm  JEetm  F  201,  S 
deos  peijnria  F  884,  2  violaverat 
planitiem  scrobibus  instdiosis  Pm- 
dentins  Hsyohom.  vs.  263  (sic  saltem 
^errim»  Corp.  Cbrtsti  membraoae.) 

Violenterque  exercita  quaestione  J 
40  CbrtunaB  vioientiam  toleraase  C 
6S 

Vir  acer  et  infestus  potentise  nobi- 
Utatis  J  27,  et  43  addere  virtutem 
verba  C  68  saiictis  J  85  natura  et 
▼iris  mnnita  J  87  fortibus  aueete 
Ingenium  F  289,  10  asro  virisque 
opuientum  J  16  armis  virisque  opu* 
lentum  oppidum  J  57  virorum  more 
pugnantes  C58  virorum  atque  ar- 
morum  magna  vis  J  02  mediocres 
^modico  contentos)  J  6  memineris 
te  vinim  esse  C  44  inp^entem  regem 
J'65  ad  id  locomm  talts  non  audebat 
-J  6t  egregius  in  aliis  artibus  J  82 
eanctns  J  100  Juven.  8at.  18.  pati 
«hnliebria  C  13  si  modo  viri  esse 
vnltis  C  40  Silanum  qu»  dixerit 
atudio  Reip.  dixisse  eos  mores  eam- 
qne  modestiam  viri  cognovi  C  51 
€lariss.  viri  Consolis  diligentia  C  51 
summi  J  62    turpissimi  J  85 

Vires,  &c,  per  secordiam  defluxere 
J  1  senescunt  F  300, 4  viribus  pol- 
lens  16 

VirgulU  in  vaHe  F  33^,  18  sic, 
PUn.  urbnstns  ager  i.  e.  arboribus 
consitus  s.  20.  et  xvii.  36.  arbnatat 
agros  arbosta  vite  17, 23 

Virile :  cui  virileingenium  tolerare 
t>otest  C  20  secns  F  204, 2  animom 
effceminat  C  11  pro  virBi  parte 
dictum  a  me  F  347,21  Cic.  v.  Verrin. 
vi.  ne  voB  plus  etiam  qoam  pars  virilis 
postnlat.  Haec  qni  pm  virili  parte 
defendnnt,  optimates  sont  Cic.  pro 
Sestio.  pro  virill  portione  in  Vita  Ag. 
Tacitns.  ad  virilia  illa  vocemF304,8 
vlrilis  andacite  iacinora  illa  C  25 

Virtns  animi  valeret  C  2,  et  58 
hebescere  C  12  ubi  enitescere  posset 
C  54  memores  J  07  ipsa  i>er  se 
amara  F  853, 27  in  lini^a  aita  vis 
virtoaque  F  360, 12  animi  an  vi  oor- 
poria  magls  proccderet  C 1  ubi  d* 
magna  virtnte  bonoram  memores  C  3 
civea  cttm  dviboa  de  virtnte  oertabaat 


C  0  virtnte  ttagAoi  C  53  iagMi 
iUd.  cum  atrenno  virtnte  C64  «x 
virtnte  oognomen  J  6  virtnte  ac  diit 
volentibns  magni  estis  et  opolenti  J 14 
repuli  Deomm  anxillis  et  virtatc 
mea  F  322,  20  ex  virtute  nobiiitaa 
coepit  J  85  qnod  ex  atiena  viitnto 
sibi  arrogant  J  86  et  quod  vitioni 
<de  avaritia)  propins  virtotcm  eraC 
C  11  emori  per  virtutem  C  20  ve> 
bementlaaine  animnm  ad  virtoteai 
accendi  J  4  snos  bortaodo  ad  vir- 
tutem  erigere  J  23  omnia  non  beae 
consulta  in  vlrtutem  traliebaotar  J  08 
quod  si  virtuti  veatrae  fortuna  iavide> 
nt  C  68  dillideaii  virtuti  anlitBm 
J  62  omnia  virtoti  snc  prona  «aae 
J  114  pnemia  ambitio  posaidet  C  69 
virtutis  via  graasatur  J  1 
Vis  nostra  omiiis  in  aaimo  et  eor- 

gore  sita  C  1  l^n^  Gnrcis,  teste 
ervto  JEn.  xii.  306.  avaritiae  i  38 
sic  vim  triticl  Frantin.  iii.  16.  obt 
Codex  unus  ex  nostris  magnam  vini 
tritidqne  partem.  vis,  pro  vieei  F 
206, 8  vis  pecnoiar  Boiit.  U.  Proa.  6. 
morbi  C  36  UoU  hominlt  aoogia 
lenienda  qnam  rxagltanda  C  48  aaud 
In  exercitu  C  61  Curtios  x.  Corporia 
J  2  Jngurtfa»  aubigit  J  M  taafta 
gratias  atqne  pecum»  rogis  J  27  taa* 
ta  avaritiae  iii  animos  eoram  iavaait 
veluU  tabea  J  32  plebis  solota  ct  ia 
flsiiltitHdine  diapena  J  41  oqom 
coelo  misaa  J  76  serpeatOnia ;  ^aa- 
mm  vis  inopia  cibi  acrior  J  80  atmna 
maxima  effecta  est  J  01  armonim  JQ8 
sociorum  etlAtH  F  276, 12  Tribonida 
F  303, 10  pisdnm  F  320, 22  inmaaas 
hominum  F3S1, 21  Tacit.ii.4.6S.  ava- 
riti»  F  S55, 11  vim  parari  nnndotam 
est  C  35  per  vtm  eripinntar  C  68 
magis  indostriam  qoam  vim  ant  teaipaa 
deease  J  1  pnKeris  vim  magnaaa  i 
53  vimetgratiamnoatramezperiri  J 
102  vi  ne  corporia  aa  virtate  C  1 
magna  animi  et  corporia  fnit  C6 
magna  tendem  C60  orliea  portiB 
vi  «dias  volontale  J  IS  partim  vi  aHa 
metn  J  80  non  mann  aeqae  vi  J  81 
quanta  rogationem  jnaserit,  doero- 
verit,  voluerit  J  40  somma  CBftf 
intendit  J  02 

Visceribus:  ex  sanguine  dviaBi 
paraveris  opnlentiam  istam  F  S6S^  9 

Viaendum  omnia  potinaqoamanBiffit 
F  346^  16    domam  viaeaa  eat  J  18 

Vians  qoa  emt  J  101 

Vitahominum  aineaqitditates^ 


BT  CRITICUB. 


clxYii 


titetitr  C  9  in  toU  vita  coMtitaenda. 
CiG.  i.  Offic«  167.  ▼idelicet  tita 
cetera  Imic  aceleri  obttat  C  58  tnrpis 
J  67  vita  moreMiue  mei  falsam  (ora* 
tlomm)  superaat  J  86  de  vita  atqne 
tergo  regio  more  consulere  F  87S,  9 
et  mors  jura  natur»  snnt  F  828, 18 
eni^at  eontnmeliam  liomines  iffnavis- 
aimi  vita  tna  commntare  vohint  F 
S61, 9  eco  in  ea  vita  multa  legendo 
atone  aailiendo  ita  com|>erii  F  860, 18 
dimdens  vit«  C  46  exitnm  dignnm 
nioribns  factisqne  invenit  C  66  ani- 
ains  dttx  atqne  Imp.  vit«  mortalinm 
J  1  cum  sibi  finem  vit*  adesse  in-. 
telligeret  J  9  natura  fadt  J  10  dolis 
▼itm  sos  insidiatnm  J  23  post  panlo 
kiteritnrte  parceret  vitae  J 100  titam 
sUentio  transeant  C 1,  et  2  miseram 
atqne  iabonestam  C  20  ita  institnlsse 
C  81  demissi  in  obscnro  vitam  agnnt 
C  61  morte  graviorem  exignnt  J  14 
vitse  tantnm  ab  eo  paciscatnr  J  20,  et 
86  nemo  diuma  meroede  vitam  mn« 
taverit  F  281,  9  pacto  vitam  de« 
deraut  F  818,  10  poat  eos  (reges) 
▼itam  refutant  F  880,  0  eam  vitam 
liellnm  aetemnm  at^ue  anceps  gerere 
F  842,.  6  spqne  virtutemqne  suam 
Reip.  condonavere  J  76  in  artes  vi- 
tasqne  varias  dispaiata  F  862,  7 
Apnleios.  Nam  in  eorum  vitas  qno* 
lam  sibi  servitinm  Den  nostnB  ma- 
Jestas  vifldicavit,  Scc.  et  pro^  mori« 
Vns.  Ter.  Adel.  ili.  8 

Vitabnndns  inter  tela  emmpit  J 101 
atitnr  Livius.  vitantes  conventum  F 
S17, 18  vitare  neqne  facere  pericnla 
F868,8 

Vitia  Imp.sustentabatniagnitudlne 
ana  Reap.  C  68  callide  occoltans  J 16 
inire  snnt  vitits  obtentui  F  278,  14 
fortuna  nostris  vitiis  adbuc  incolts- 
inem  F  816, 16  quod  vitinm  propins 
virtntem  erat :  de  avaritia  C  11 

Vivamns :  mnc  non  Id  agitnr  bo- 
als  an  malis  moribns  vivamns  C  62 
aUos  alio  more  viventes  CO  is  demnm 
sithi  vivere  et  frni  anima  C  2  moK 
liter  C  17  qooad  vives  nnnooam  tlbi 
redditam  gratiam  putavens  J  110 
vivum  ant  necatnm  J  61  . 

Vix  pro  '«pgre :  in  alteram  partem 
transdnctus  est  fatigatns  a  fratre  J 11 
pro,  non  F  298,  9  vix  satis  apertum 
os  aut  iiiigua  promta  F  347, 17 

Ulti :  qoooam  modo  maxime'  ulti 
sanffuinem  nostram,  pereamns  C  88 

Unde :  (pro,  a  quo  loco)  C60  (pro, 


aqao)J14  a  qua  parte  F  208, 10 

tlniversos:  op.  singnlisC  20,et  J  84 
omnes  J  64 

Vocabula  vera  reram  C  62  sorte 
vocarentnr  centnrisB  F  854, 10  cnm 
ipse  ad  imperandum  Tisidinm  voca^ 
retnr  J  62 

Voce  supplici,  denlisso  vnltu  C  8i 
magna  hortatnr  J  66  voce  magna 
vehementer  gratnlabantur  F  826,  0 
ne  vos  ad  virilia  illa  toem  F  804, 8 
strepere  vocibus  J  98 

Volebant  divitias  bonestas  C  7 
volens  earnm  finem  F  806,  7  volens 
concedit  Imperinm  altert  nemo  F 
840, 0  plebi  militia  volenti  putabatnr 
J  84  volentia  de  ambobus  aceepe'* 
rantJ78,etF817,4  volentibns  diis 
J  14  voientibus  quam  coactis  im* 
peritare  J  102 

Volitabit  fama  virtntis  tn9  per 
gentesF869,24 

Volvebat  muUa  cum  animo  sno  J  6 
secnmC8»,  et  JltS 

Volventes  hostilia  cadavera.  <]  61 
Vox  huic  negotio  apta,  sic,  saxnm 
volvere.  Virg.  vi.  JEn,  et  semianimes 
volvuntur  equi.  Idem.  Hsec  illis  voU 
ventibns  C  41  saxa  J  67  multa  volvit 
hipectoreF868,28 

^  oloerit:  jusserit,  decreverit,  voIne<* 
fit  J  40  Cic.  de  Leg.  2.  Ita  decer^ 
nebat  senatus,  jubebat  et  volebat 
populns.  id  est,  suffragiis  suis  compro- 
babat.  Liv.  80.  Tr.  plebis  ad  popn- 
Inm  tulernnt,  vellent,  jnbereotne  se* 
natnm  decernere.  Araob.  vii.  Tantnm 
esto  mactns  qnantum  volo,  tantum 
amplificatns  quantnm  jnbeo,  Scc.  ni« 
hil  me  sciente  finistra  voles  J  110 
nbi  satis  explorata  snnt  qnas  volait 
C  17  jostos  oominos  volnnt  F  816, 10 
volimtariiis  ant  exjiociis  venerat  C  60 
▼olnntate  eins  Pisonem  aggressns 
(volente  illo)  C 19  facile  se  ex  vo- 
Inntate  nsnram  Antonio  C  26,  et  J  88 
partim  vi  aUas  voluntate  imperio  suo 
adjnngit  J  13  qnse  ex  volnntate  fo* 
rent  J  46  volonute  alienati  J  66 
immutata  J  118  adversa  F  826, 10 
nimisqoe  in  victos  bona  voluntate  F 
842, 11  regi»  voluntates  vebementes 
ssepe  sibi  adversse  J  118 

Voluptaria  loca  C  11  Plant.  Pcen. 
Uberum  ut  commonstraremus  tibi  lo- 
cum  et  voluptarium.  Gestientis  animi 
elationem  volnptariam.  Cic  iil.  de 
Fin.  ab  negotiis  nun^ nam  volnptas 
remorata  J96    iguavift  voluptatem 


clxTiii 


INDRX  ORAllMATlCUd. 


•t  finefldft  Tirtatis  J  BS  winnii  «d 
volnptatcm  a  Tera  deficit  F  S5S,  Sft 
ad  inertiam  et  ▼.  corporis  peasmn- 
datas  J 1  tales  sine  dedecore  attige- 
rit  F  MS,  16  corpiM  Toiiiptati  anima 
onerl  fnit  C  S  duritiam  et  alia  qne 
ceteri  miaerias  Tocanty  Toluptati  lia* 
knttiet  J 1S5  tant»  ett  iUis  ▼.  domi- 
natio  FS51,1S  si  ▼olaptatibus  vestrit 
•tiom  pneliere  Yultis  C  62  retinuisse 
ab  stnltitia  et  fiOsis  volapUtibas  F 
S46,  12 

Vorticosum  mare  F  SSl,  16  Liv. 
▼ortiooso  amni  1.  B.  Pun.  21,  et  FSSS, 
18  ▼ertit  animnm,  i.  e.  advertit  J  OS 

Votis  paranda  anxilia  F  276,  1 
rebus  supra  ▼otnm  fluentibns  F  S28y 
16  ▼oveo  dedoqne  me  pro  Rep. 
FS24, 16 

Urbanis  munditiis  se  exercnit  J  6S 

Urgeat:  acrius  ferro  ao  fame  J  24 
Valer.  ii.  76.  Nisi  majoribns  urgerer. 
non  nrseret.  ubi  Ms.  urgerentur  re- 
ferri.  Ascens.  Tam  di^^oa  exempia 
tam  breviter  nisi  majoribus  urgeret 
non  referrentur.  drp^eat  cnm  metn 
Jugurtbam  J  S5  mihtia  atque  inopia 
nrgebatur  J  41 

Usaez  lubidine  ▼ictoria  J  42  lar- 
gios  suo  C  16  pecunia  F  S2S,  10 
amplis  honoribus  J  26  qnasi  sacro 
inspc^ato  fano  nsi  F  S41, 16,  et  C  41 
cujus  patrocinio  plnrimom  ntebatur. 
Sedullos  li.  8.  nsus  m^ore  juventa 
Ms.  Cod.  meliore.  usu  per  fa]H»em 
miUtiam  discebat  C  7  omnes  copia 
in  nsu  qootidiano  C  48  specie  qnam 
usu  potiorem  J  16  neque  quisquam 
omniuro  libidini  simul  et  usni  paruit 
C  61  nsoi  opportnnos  J  98  usum 
beUi  amissums  J84  quomm^algus  in 
dies  nsum  habet  F  274, 0  honoribus 
mnximn  usus  C  49  pemidosa  Inbidine 

rinUbper  usns  J  1  flnxa  fide  usus 
111  amplior  est  F  S68,  S  bostibus 
r^o  sociis  utuntnr.  J  Sl  ejus  domo, 
12  ▼el  Imp.  ▼el  milite  me  utimiiii 
C  20  Hume,  ntere,  J  110  ▼ictoria, 
J  S8  ntiU  labori  meo»  J  4  aot  utilia 
ant  henoYokntia.  J  lOS 


Usqueeoy&c  dnm,  (seaMl  ocoir-' 
rit.)  usqne,  pro  nsque  dsm  a|Nid 
Daretem  In^enitar.  cap.S7.  iiTBp> 
tionem  in  castra  faoere  usqae  vb. 
cant,  aut  ▼icti  propatria  oocmalnBt 
at  Ms.  Sidneiense  recte,  nsque  dsB 
clare  exhibet 

Ut:  in  pace  lU  nt  in  beUo  vsferet 
C2  pro,qnomodoC6  utspersCSl 
sic  aeoensa  nt  peteret  saEpios  C  S 
CatUina,nt  erat  paratus  C  31  sc  sos 
perinde  habeantur  nt  eofum  qni  u 
sustinent  vtrtna  est  J  4  Jng.  ot  ent 
acri  ingenio  J  7  ot  omittam  J  10  st 
interpretatam  nobis  est  J  17  eo  ss^ 
tus  ut  J  24  ita  ad  hoc  etstb  i 
pneritia  fui  nt  pericnla,  Scc.  coosoeta 
liabeam  J  86  dii  nBonoere  ut  msUei 
pacem  J  102  ea  res,  ut  tali  negotio, 
probata  J  107  adeo  oon  pseoitet  st 
racta  in  gloria  Dumeret  F  277, 16  st 
te  neque  hominnm  neque  Deonm 

Gdet  F  284, 1  nt  illis  mors  prohi- 
tur  senescunt  ▼ires.  sic  FS06,4 
ntique  ab  stirpe  soeinm  J 14  tsnea 
interpretatnm  est  Dobis  utiqQe  rea 
sese  babere  J  17  pro  etiamFSM,13 
ntpote:  Anton.  haod  longe  sbertt 
utpotequiC67  seqnente  com.  Vsler. 
Maa.  laeta  negotia  ntpote  cumdiviiis 
suffragatione  foveantur,  hnmsBa  sii 
nns  in^gent 

Vulgi  mmoribua  ezagitatam  ren 
C20  ▼ulgi  multitudo  cetera  P  S41,6 
▼ulgnm  exagitare  J  7S  ▼nlgvs  isi. 
mus,  sine  gratia  sine  anctoritateC 
20 

Vnlnere:  Metellas  in  ▼nlaere  P 
206,  1  penrerso  F  SS8, 1  adversit 
C  61  confecti  ▼nlneribns  J  66  sc- 
ceptis  J  101 

Vultis  I  si  modo  ▼iri  eMse  ▼nltis  C 
40 

Vultu  demisso  C  Sl  incerto  J 106 
▼arius  J  IIS  in  facie  ▼nltaque  ve- 
cordia  inerat  C  16  magbqnevultnm 
quam  ingenium  boBnm  habere  C 10 

Uaor  sacrilegaac  peijnriis  ddibsti 
F  S62y  9  nisi  qnod  de  nxore  potoit 
honealius  ooDanli  J  96 


FINIS  OPERUM  C.  C.  SAIXUSm 


>     •*.