Commentatio pathologico-anatomica exhibens morbum cerebri oculique ...

Google

This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct

to make the world's books discoverablc onlinc.

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct

to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc

publishcr to a library and fmally to you.

Usage guidelines

Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying.
Wc also ask that you:

+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for
personal, non-commercial purposes.

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.

About Google Book Search

Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb

at |http://books.qooqle.com/|

1

f

K.BIBL.RADCL.

C- I:

«^

COMMENTATIO

P ATHOLO GI CO-AN AT OMIC A

EXHIBENS

MORBUM CEREBRI OCULIQUE SINGULAREM

P AU C IS

O E

EXOPHTHALMIA, EXOPHTHALMO ET
OPHTHALM0PT08I ADJECTIS

▲ U C T O R B

FRIDERICO AUGUSTO LANDMANN,

MBOICINAfl BT CbIB.UB.GIAI DoGTOB.

CJSU TBIBU9 TABVLI8 ABKBIS.

LtPSIAB, APUD C. H* REC1.AM

I 8 2 O.

\

V »

i

VIRO ILLUSTRI

JURIUM CONSULTISSIMO , EXCELLENTISSIMO

GUILIELMO CHRISTOPH EISENHUTH,

POTENTISSIMI SAXONIAE BEGIS CONSILIARIO AtJLICO, OBDINIS SAXONUM
ITRTUTIS CmCAE EQXnTI , IN PROVINCIA LIPSIENSI

JURIS DICITNDI ' PRAEFECTO

«

FOUTORI K.T .AVUNCULO

P I K

COLENDO.

Majora * sunt bendficia ^ quae Tu , Vir Illustris , liheraliter in me

contuUsti 9 plura Tuae erga me benevolentiae documenta , quani ut

unquam Tihi vel minimam eorum partem-reddere et grates dicerc valeam

sat magnas. Te veneror patrem et amicum^ Te Maecenatem mewn

gratus agnosca. Ut verOf quanta in me sit Tui Nominis Praestantis*

simi veneratio^ quantae grates meum capiant animwn , publice projitear,

non possmn non TUn eodguum hoc specimen offerre et Tuo Nomini

yenerahili summa cum ohservcmtia dedicare. Accipias ergo animo

benigno et serena fronte has studii mei primitias, rogatus, ut, non
quae sintf quam quae esse velim, respicias^

N.

^Nunquatn non Tua erga md merita gratus recorddbor , Tuafn in-
dulgentiamf Tuum patroeinium ad ultimwfn usquei>itae diem eele^
brare non desinam. Maneant mihi ek in posterum anueitia Tua amor*
que patemuSf et T&i habias persuasum. me summa eum pietate sem- '
per esse futurum.

f^enerandi Nominis Tui

cuhorem observantissimum

FRIDERICUM AUGUSTVM LANDMANN.

f

\

\

P R O O E M I U M-

<

r^ ulla certe inv^nitur corporis humani pars , quae licet optima philo^o-
phorum . et medicorum ingenia summam inde pluribus ex seculis vitae
ejus et naturae perscrutantlis dederunt operam , scientiae humanae ma*
gis illuseiity quam cerebrum. Anatomicus, cultro armatus, structu*
ram ejus ostendit, nosque bene docet» sensuum neryos omniupi exhinc
procedere. Concludit ex his physiologus , centrum esse , quo objecto-
rum perceptio conveniat atque egrediatur reactio; quibus addit psycho*
logus: ibi est» quo hominis summum, mens suum posuit tribunal.
Rem sic se habere» neniini est dubium. Sed quomodp fiat^ in
quanam parte praeprimis insi^» ros est dubia atque incerta. Quid
.vero, cum status ejus normalis densissimis adhuc sepultus sit tene-
bris., pathologoi functionibus cerebri turbatis , est agendum? Om-
nes conclamant': cerebruia est affectum, atque ipse credit idenu Sed
quaenam cerebi pars et quomodo laborat? Omnibus, quae ad morbi
diagnosin stricte postulantur, destitutus, remedia, qUae ezperientia
sua edocuit, adhibet. Omnia incassum. Post mortem ne ullum qui-
dem morbi vestigium 'detegit. Alias aegro^us <ex morbo partis , a
cerebro remotae, nioritur» ^tecce! sectione instituta praeter vitium
praedictum et in cerebro invenit destructionem ^ ne minimo quidcm

A

aignoi aegro yiventet manifestatAm. Tristis et scientiam suam es$e
niancam intelligens ab hac se avertit sc^na, Quid tum? Cum priora
deficianty ad posteriora fugiendum esse arbitramur. Atque anatomiam
pathologicam uberrimos praebere fructus persuasissimupi mihi habeo.
Haec nimirum ad scientiam nostram adjuvandam magi^, quam omnes
a priori, ut dicunt, mturae constnictiones mihi "iddetur apta.
Multonmi malorum originem , aegro adhuc vivente / saepissime tan-
tummodo conjectare, imo etiam diagnosinjiostram ne ad aliquam qui*
dem perducere possumus probabilitatem» CJorpure autem dissccto , ma*
lum ad fundum usqae persequimur , et tunc demum mutationibus patho*
logicis in partibus subinde, quae nostram p^ane fugerunt mentem,
invenlis et signis omnibus, qnae cruciarunt aegrotum^ bene perpensis
certiores factiy futuro tempore morbum priori similem bene cog-
noscere et recte poterimus sanare, Atque hanc quidem materiera meum
in finem elegi» non solum qnod hicce casus pathologicus cercbri vi-
tium nobis ostendit, verum etiam, quod maxiiue complicicus oculi
morbo praebilit ansam, atque hac ratione occasionem , animadversiones
nonnuUas et de dato. ipso oculi morbo et de aliis aliquot oculorum mor-
bis similibus proferendi pracbct felicisslmanu Quanquam enini negari
non potest, hanc scientiac partem nostro tcniporc, cura morborum
ophthalmicorum chirurgis imperitis , . qui rudi manu mala tractare con-
sueveranty vetulisque ignaris extorta^ meliori culturae statu, cum
viri, aumma doctrina instructi, maximam.ei navarent operam, gaudere;
restant tamen multa, quae diligentioii eruditione ac strenuo studio
quam maxime, egeant, Itaqne etiam cujusfcunque esse mihi videtur,
omnia, quae ad rem illustrandam invcniantur apta, viribus coUigere et
acientiam, licet. minima accessione, adaugere.

Ordo autcm, quem hac in scriptiuncula perscqnendum esse cre-
didimus, hic erit : at primum morbi historiam et sectionem praemittamus ;

deinde, ut ejus originem, decurfium, xiezum exitumque fusius ei^lice«
mus et denique» ut nonnuUorum oculi morborum, qui facile confundi
etfalse-ad datum possint referri, naturam eorumque inter se discrimen
distincte eruamus.

Frae ceteris autem , Vos , lectores doctissimi , ut virium mearum
juyentutem, erroribus quam maxime obnoxiam omnique de&titutam
experientia, benevole respidatisy nec non mei primitias studiii quae
novi qnidquam dicere neque volunt, neqtie possunt, Yestra dignetis
indu]gentia, vehcmeutcr logaiu» esse cupio.

C a p u t I.
M r b i historia.

Joannes Gottlieb D * « . » XXXXVIII annos nattis » temperamenti
sanguineo - cholerici I constitutionisque robustae, laboribus gravibus,
magna plaustris imponendo deponendoque onera^ sibi suisque victum
quaesivit. Aetatem puerilenTvixit sanus , et morbillis , variolis febre-
que intermittanta ^uoiiidiaaa^ qy^a exXX^t quod excurrit annis decu*
buerat, feliciter superatis, n.ec unquam narium Jiaemorrhagias , dolores
capitis vehementes , oculorum inJLammationes , nec aliud morbosi quid«
quam expertus, non potuit, quin valetudine semper gauder^t optima»
Anni MDCCCXVII. festo Michaelis » una cum alio onerario onus quin-
gentis libris gravius plaustro demissum, cum capiti* impositum auferre
velity ictum, pede elapso, in caput immissum hoc onere p«rpetitur.
Kihilo secius, laesione neque capitis neque alius corporis partis inde
exorta / non solum hoc onu^ , jam capiti imposittmi , asportat ; verum
etiam p^r quinqne adhuc septimanas operam sanus peragit consuetam.
Fostea vero in regione capitis , qua dextri lateris os bregmatis ossi

frontis sutura coronali adhaeret^ dolpres accusat intemos, obtnso<i^
prementes ; febris accedit gravis p pulsus plenus , durus , celer. Keme»
diis quanquam idopeis adhibitis^ morbus tamen, niense peraoto, in
veram cum capitis jactatione» musculorum faciei distortione et totius
corporis rigiditate^ epilepsiam, plurea quotidie^ paroyysmos haben-
teni, transit» Qui quidem status miserrimus , febre capitisque doloribus
mitigatisy pet annum et quod excedit tenet aegrotura ^ qui digestione et
reproductione licet iUaesis , haud idoneus tamen ulli labori ^ paroxysmus
niorbi cum eumquocunquefere temporecucixpiat^ vitamdegit tristissitiiam*
Accidit autem^ ut mensibus quindecim post ictum^ capiti illatiim , do*
lores in regione capitis supra memorata tantum attingant gradum,. ut
die noctuque omni quiete destitutus non possit non ejulare. Febris
atrox et deliria dira» Plures per septimanas dolores isti diri cruciant
aegrotum , epilepsiae vero paroxysnii cessanL Dolor vehementissimus
sensim descendit ad dextri lateris aurem et oculum, qui alta in orbiia
furens quo magis adaugetur, eo magis in superiore capitis parte eya»
nescit. Oculus rubet^ intumescit ad juglandis magnitudinem atque
e cavitate* sua protrusu^ paTpebra snperiore soluta continuo obtegitur^
Qua sublata ^ membrana a Jnata apparec ruben.> vasid varicosis pertexta^
comea turbida^ iris contracta^ immobilis,. coTore fusca, serius viridi ,
objectorum perceptia debilis nebulisque interrupta. Brevi post comea^
lympha coagulabili inter lamellas excreta» quae seg<tientum imprimis infe*
rius^formamexhibenssemilunarem, corripit, planeconspicitur obcoecata*.
Quem oculi statum^ palpebra superiori sublata, Tab. L clare ostendit,
Dolores oculi a fundo orbitae ad externas partes furente» perdi^rant,
qua usque e cantho intemo et dextro nasi ostio aliquantuTum sanguiniS'
prodeat grumosi. Abhinc status oculi idem» dolores nuIU, epilepsiae
binis tanttim paroxysmis reditus. Oculus sini$!er, si quandam ad can-^
thuni intemCim . rubedinem exceperis, s^nus; memoria et sui ipsius et

renim ante actamm subindc infida» reliquae functionea vitales debilitatae*.
Die yero nono Janudi:» anni $equentis epijiepaiae paroxysmi redeunt,
prioribos vehementior^frequentiQresquey quos stupor et onimi absen-
tia , paucis tantum et breyibusimervallisilucidis interpositis , comiun"-
tur. Respiratio gravis ^ anhelosa , omnium f unctionum animalium tur-
batio» maxima corporis debilitas et die Xyill ejusdem mensis in ve*
hementissimis convuUionibtts mors.

C a p u t I L

C ap itis et o c uli s e c t i o.

« »

I) Tefgumenta capitis extema , cum ne minimum quidem laesionis
ve^tigium edant^ artis lege separantur a periosteo, quodcandidum om-
niqUe sanguine vacuum confitpicittir, Craniuni dissecando dextri lateris
major sinistro persentitur ossium durities^ et calva remota, a regione
ossis frontis media ad latus sinistrum' inter ossinm tabulas idiplois atque
tabularum^flexns in regione temporum introrsum vergens; dextro la-
tere a loca dicto diploi^ ad aurla uaquo regionem deest atque utraque
ossium tabula crassior apparet ^ tirmior ct extra deflexa.

II) Vasa durae matris sanguifera ejusque sinus sanguine scatent
et varicosa sunt dicenda* Ubique cum intema calvae superflcie vasis
iirme cohaeret ^ exeepta tantum regioiie ,. laminae oc <Ii superiori re*
spondente^ qua ad numi majoris magnitiidinem destnicta , spissior,
massam purx^ similem , subflavoviridem» rcfert, a cranio separata occur-
rit. Cranium ipsum hoc loco as|^erum. Quo loco omnes tres mem-
branaer duramater,. arachnoidca et pia mater in massam inorganicam
coaluerunt uec non cerebro iirme sunt a/Exae;

III) Kaml arteriarnm parvi.» sanguine quidem depleti, volumen
ostendunt adauctum. Substantia meduUaris hemisphaerii dextri colore
fusco 9 squalido albo et illa Binistri mbllior^ yentriculus lateralis «dex*
ter sinistro magis CKtensus et aqua repletus» Superficiem inferiorem
lofai anterioris et medii dextri hemisphaerii plura steatolnata, >quae,
Tab. II delineata, destructioni durae matris et ossis asperitati respondent,
pisorum ad nucis avellanae usque magnitudittem aequantia occupant.

IV) Nervusopticusdexterintracraniumambitumajoriy quamsiniater
conspicuus j Ganglion Gasseri. paijls c[uliiti cjusque rami tres massa fir«
ma, cartilaginea cinguntur; nervus cerebri tertius, post Ganglion Gas-
seri ejusque ramum prinmm locatus , compressus et eolore mutato oc-
curril;. Sicut et nervus sextus ad filum tenue in cranio coarctatus^ lon*
gius progressus cum ramo terdi paris mferiore in orbita intumescit.

■

Y) Superficies intema seu faasis cranii lateris dextri sursum ad tu-
ber usque frontale, retrorsum supra minorem majoiremque ossis sphe*
noidei alam ad sellam usque turcicam aspera, et remoto extemo orbitae
pariete alisque ossis sphenoidei minore et majore dissectis^ magna o8«
8iam dnrities et J&rtnitas.

VI) lUa Ganglion &asscxi dircumdans massn cariHa^nea per (issu-
ram supraorbitalem ad orbitam progressa , nervum opticum ambit,
spatiumque inter musculum superiorem, extemum et inferiorem om*
niuo itareplety ut eorum origo et vasa^ pars ncrvi nasociliaris poste-
rior, ramus inferior paris tertii et sexti et Ganglion ciliare suis cum
radicibus hac in massa quasi sepulta esse videantur; arteria ophthal-
mica non dilatata, sed arteria ciliaris irrferior posterior ct arteria
centralis retinae usque eo , quo nervum, adit opticum , convolutum
formant mere vttricosum. Per fissuram infiraorbitalem /progressa,
haecce massa cartilaginea inter inferiorem alae majoris ossis spfaenoidei
superficiem et musculum extemum stratum exhibet cartilaginosum.

yn) BuIbfiSy vasis danguine depleds, volumen non superat nor-
male; sclerotica et choroidea pathologicas non ostendunt mutationes,
oomea turbida et lympham inter lamellas continens , conjunctiva crassa»
laicata p plicatii ; retina s^lito crasaior iirmiorque et coronae ciliari len«
usque capsulae affixa» ita ut, iUa adducta, hae tendantur ; iris cum
comea praeter normam conjuncta (synechia anterior); papsula lentis
crassa, corpus vitreum turbidum.

C a p u t I n.

Mxplicatiou

Duabus de caussis casus noster accuratiori illustratione dignus mi-
hi videtur» primum ob eerebri morbum, ejus originem atque efFectum,
tunc ob oculi malum, quippe quod illum sit secutum et per se ipsum
singularem prae se ferat speciem»

Et hic experientia probatur, aflFectionem cerebi, vi extema capiti
illata, neq^uaquam respondere vulneri extemo; sed saepissime inver-
sam occturrere ratlonenxt Cx xuajori ^&cilicet minorive vulneris tegu-
mentorum ^externorum ambilu nuUomodo major minorve cerebri
laesio atque exin^de periculum vitae instans potest judicari ; contrario
magna capitis vulnera externa facile ac sine ulla vitae noxa sanata sunt
et quotidie adhuc sanantur; parva autem, et quae minoris videntur
momenti, maximum detrimentumy imo mortem excipere testantur omr
nes scriptores chirurgici. Bichter *) triplicem hujus phaenomeni cau-
sam admonuit: primum, quod humores extravasati, quo minus tegu-
menta^xtema; et cranium sunt violata et rupta, eo magis sub crania

1) ^nUHHxhxit bn SBiittJatanevftittit. ©Jttfng. 18(B. 8. 85^, 2^ m- 4#

«

collecd exire neqaeant, ita ut majorem ^Vim in cerebram «xserant,
maju>que inde yitae periculum exoriatur necesse sit; secundum, quod,
magnis vulneribus extemis factis, chirurgus vulnera etlaesionem inter-
nan^ melius detegere, ac aptam medendi rationem adlilbere possit; et
'deniqu/s, quod, quo magis paites extemae laedantur, eo mijius par-
tes intemae violentiae effectum eyperiantur. Mihi quidem te^tia haec
ratio prae ceteris videtur dominari ac priores complecti. Nam si partes
intemac minus vel nihil laesionis, extemis mdgnopere violatis, ex-
perta sunt, quod ut infra videbimu», vcritatl congruu, eo ntinus pro-
cessus pathologicus intemus nasci, ethumores, cerebrum membranas-
que irritantes , morbose 'Cxcemi et colligi, nec non laesiones internae,
cum deficianty detegi possunt. Sed ponamus» omnia sic*se habere,
periculum ex iis, quae ratio prima et secunda constituant, «sse derivan-
dum, ars chirurgica haec impedimenta facillime removere posset, ita
ut ad Jiumores collectos «mittendos et vitia intema detegenda viam ar-
tificialem , uti etiam assolet , aperiret» Quae a Kichtero prolatae ra-
tiones, si veritati ac logicae essent consentaneae, quisque chirargus
malum magnum comitari aliud a^huc partium nimirum extemarum,
ut ilhid , melius «cognitum , bene curet , optare debeat. Quam parcum
vero lucrum hoc desiderium ferret , omnis chirurgus , qui talc quid ab-
surdi posset optare, invitus intelligcret.

Causs^, quae, exteniis partibus minus vel non violatis, interais
majus minitetur periculum, in ipsius laesionis ratione posita videtur.
Corpus nimiram quodcunque vel ad p<5rpendiculum vel obliqne in pla-
nunx. quodque cadit ; quo magis vero centrum , utajunt, petit, et dela-
bendo angulum rectimi ciim plano eflicit, eo majori vehementid legibus
^physicis planum incutit; quo obliquius et quo magis ab arigulo recto
cum plano tangendo recedit, ^eo minus quoque omnes corporis vires
coeunt in unum loeum , «sed pars .tantum una, lineae rectae proxima, vim

suam ^git totam » idtera , atigiulam -obli^uiiuii ctun plano efficiens ,
umget qui^em planumy,. aed mfigngxa ya^um partem ad planum suum
yettit oppoaitum, ac p^pprtia wajoria^ mii^QriaTe efficieiitiae remdti<^
t^em a linea recta respicit. :].«'>

Cam Tero caput humanum apbaeram repraesentet et planum p quod
lineae rectae offertur, Ininoris sit.ambitus, vis etiam, illi iUata, ad oblir
^quitatem tendere plerumque cogitur » minusque cranium ipsuin , quani
•ejus tegumentflit vi £acile> fieotentia planumque offerentia majus.ictu tsat^
gmxtor ; et cum hpc taodu vis non uncidaft» sed pptius protrudAt^ ple*
rumque vulnus ,tegume|itorumMamphlm erit, ut cerebrum vix ac ne
vix quidem violeniiae quidquam expertum sit ; etenim radii, ut ita dicam,
fictus, a cran^o delapsi» exj^rna tegumenta disrumpere consueverunt.
Cum vero cotpim^ cadendo lineam Tectani sequens , in d^ul: demittitury
•omnem suam jvim ad locim^ tnbis&Tet tactum $ ' ita ut , quanquam parvo sit
ambitu vulnus exteriium/ xerebrum tamen vi penetrante magnopere
possit violarL Insimul hdo.est notandum, coxpus, quo magis grande
«iS ^ tobtusum , eo majiis qubque tangere plazmm et eo minus partes ex*

teituas ' dbcindere oportere. Cerebrum ejusque membikuae corpore

»

jnaguo et obtuao vehementisrane possupt ccmeuti . laedique , ita ut ne
minimum quidem vulneris ezterni vestigiilm conapiciatun Quae cum
ita sintf in dijudicandis capitis laeisionibus non ex vulnere, quodtegumen-
ta ostendanty extemo, perioulum nobis est metieiidum.; sedpraeterquam,
quod corporis vulnecantis ipsius conditionem^ utrum sit leve an grande,
utrum acutum ^n abtusum, .atque* vim iUam, qua injiciatur, respicia*
.mus; prae ceteris ex ejus in . caput directione prognosin depromendam
esscy judico. De hoc taniummodoy an inajor minorve violentiae gra-
dus et ad cerebrum sit translatus ac indepericulum instarepossit, cer-
tiores facti, diagnosin aostram constituemus probabilem et certam»
Quo hti ut ma^ma ex patrte summa capitis et quidem cerebri laesio

\

1 ^

B

10 —

oiata «ify et teginneiA* '^tefna bttmi-vaaitff laeeiOne '.coiispiciflfntnr,
Idcfnt quoquit accidit ttaslrb ift^ca^a;. cdrpQ^ miol^Tfs erat grandtt^ ^r^
-vitare insigni c% obt^suitn^^^^^uliiuai emetisiiun nulhi^ et tamen niagnay
ut tenipus docuity cerebri turbatio erat facta/ * .

Secundum', Quod memoratu. dignum es^ » attinet tempus , qno ictus
-cffectus sese exseruit; Statim. ab ictu illal» nerminimum quidem mor-
bosi homo accusayii;»> nec aliud: cevebri laesionia aignum ^fKenit in con-
tpectuni. Quinque dismuni saeptimania* piecactia., deilolorey inAamma-^
tibnis ineuntis symptomaiibtes jquestw eaiv ^Quanquaff» Vero romnes'
scriptoref.y ut Pott , 'Bell et Ricfaier: «iflkmant; inflaxiimHtionem cerebri
Mepissime diebua aliquot , : imo s^timsnia post^ictum , capiti immissumv
jexistere posse y et e£Eectnm.inflammatifinis9 quae statim post violentiam
mcternam* tfdease possit y sed- jninori * grado. et. bccuUios , qimm / ut Tel
Beg^otus ' mdt ^medicuS .cetitiar> £at , iprooedat , baiid ^brevi /demum tempo-
xis spatio signis prodire evidmtibiis cobsuevissa; faoc in casu alia tamen
«dfauc causayi qaae praeter.pbgam faanc genueritsequelami, respidenda
«sse milu videirur». AJOpim faaec est faommis ipsiiis Tivendi ratio ^labb»
ra&di>, post ictum- non mteiruptei* • Operam sdlicet navabat. laboiibii^
gtaTissimis^ qiioe. petagendo:, onmibus' viribus magnopere intet^si»^
corpus concutiebatur totum) prae primis autem ob iUam consuetiidinem,
quam non vitabat,.magna onera capid: imposita auferendi^ caput icjuam
maxime afficiebatur^ Simul etiam faomo iste deditus erat spirituosis.
Quanquam itaque non nego> .et cerebrum ipsum et e}us membranaa ictu
concatiox)ie potuisse expetiri affectionem , qua brevi longove tempore
post imflammado deberetnascii attamen faanc vivendi. laborandiquc ra*
tionem ad- malftim faactenu^. latens accendendum et ad lucem producen^-
dum.nMigni fuiss« moinenti^ persiiasum mifai faabeo. Hac enim ratione
sangui^ >^ caput qu^m maxiiiie - propellebatus' ,. vasa cerebri et ment-
branarum.» ictu e^rte pompres»a , disteQsa p dehiliuta^ seu. quocunque

SB

•«Ko modo violata» ad-ahiMniialem ihdtafaanturactiomm} poms spiri-

(toosorum, ^oac totum "vasorum aystemo accendebant.et.oam iliis.aupm

^dicds plet3ioram in capite ad apatium. prbvoiDaxe defaiebant;. sicnit.itQva

fbar^tan capitis » etsi min^r, cbncttssio eiEcere ^lebrel^jtnt'; ut inilammado»

quae, nisi iiaec occunis9«nt^'latuisset,natutae.ope poofligata et funciio

cerebri- wturbeta ad narmam forsitan restituta easet, inagno.impetu et

repentinQ aui^ret» • ' , i

. Simileniccaaum narrat Schmucker ^). HominLictiurte^ pyrii ma«

nubrio in caput conimhsua est, ita tamen ut, vertigine, quae.moz.e^ica*

«uit , excepta p ' niiiil * incemmodi persentiret ; semper . se bene habebat.

*Septem vero annis post xn certanuneicerruno.cumoapillis.qb adverssa-

rio tractus esaet , tumor in teguihentis capiti& eictei^nia .hatus e9t.

Quo dissecto, cranium carie destructuan' cef^dttumque membranis auis
m videbatur, piivaCum inveniebantur. Membxanarum et cer^ri ia-
•fbimmatio supefveniens necavft aegrotum. Capite dissectb ^ ^ illud , quod
cerebrum erat habitum, ac corpus peregrinum #• aub quo cerebruracum
membranis jacobat compreasomt detetftam est. Explicatiqnem proba-
bilem hanc addit <ls»: aoetor: ictu concuasio tantum et compressio iti
cranio levisque ^urae matris ab illo detractio nata&sunt. £x vasis mini-
mls ruptis humores tenue^ exoemebaatur , quorum parte tenniore re*
aorpta , crasaior 9ub cranio accumulata, cerebro ^jusque membranis ma^
-gis magisqtie separatis et depr^ssis,- substantiam illam c|prcA>ro aimilem
-formaverat^ Quae tamen omAta clam procedebiint.5inelucolenta«cer«bri
foncticmiaturbatione* Novoant^ stimuloi L e-, -CHpillorum distractio-
ne , addilo , inflammatio p -quae mortem pvoduxk ,■ secuu eet. Alterum
addit casum, ^uo aegrotttS«sedecim annis post gladii ictum, vertigi-
nem, cephalalgiam questus est, quas epilepsiai paralysis lateris ai*

3)efft?n ttilm^H^t aSd^tttc^nuingnu * i8«rnn nn^ OtetHn 1771* S. It Z^til fs^s* 44%

I

nism onmitunqne dextii musculoram coDVitbib et dehiqiie moTS ex«
cipiebant» Calyaria resecta, dura mater per ictmn longum a cranio \

squncta, ainos longjtndmalis sanguine scatens, substantia covticalis
ut Gdatum (Gdee), mednllaris substanda ad Tentriculum usque ante^
xiorem sinistrum dura, steatomati similis, Tenteiculus sinister sero ro-
pletos, et quo in comu posteiios ad descendens transit, tumornucem
moschatae aequans, ventriculus dexter undas tres sanguinis grumosi
contine^s^ nec non Tentricnlus tcrtius quartusque sero repleti repe»
riebantur. ' ^

Tertium casum , quem propier magnam cnm nostro similitudinem ne»
uuaquam possumus praeterire » in libro ab Expen Cerutri ^) nuper ecfi»
to reperimus, Sed quod sub finem hujus libelli ad iiuac morbum
reyerti coacti sumus# ne jam dicta rumiuemus, lectores nostros pre>
camur, utinlibroipsomorbumlegant. Itaquehaectantummodoaddimus,
et hunc hbminem , ictom in caput exj^ertum , suo in cerf bo , inflamma-»
tione certe pcaegressa, ulcus ovum gallinaceum adaequans, neque ul»
lis signis pathognomonids manifestatum et post mortem demum de*
tectum f gessisse. Alios ejusmodi casus perplures ab oiimibus , qui de
capitis vulneribus scripserunty auctoribus memoriae traditos legimus.

Causa yerOf cur membrana^ et cerebmm ipsum persaepe, homine
insciente f inutationes experiantur pathologicas , ex eorum insensibiHtate
mihi videtur. posse demonstrari Atque hinc ad illum statum patholo* ^
gicum, quem nomine inflammationis occultae comprehendimus » prae«
disposita sunt; quo minus enim sensibilior pars corporis eatistil, eo
minus inflammationihus obnoxia observatur. Duram matrem propriis
deslitutam esse nervis ac insensibilem e$se, Halleri, Lobsteinii *;> Wri$-

d) DiMemtip de aerT. dur« mauis. Argcutor. 1772. 4.

I

^ n

bergii 0) Melielu et Soemmeringii te»timonia omni exemerant dubi*
tatione. Instructa quidem est vasibus^ quae tamen ob firmissimam
e)us eiructUTam panro gaudent diametro, et membranam cum intema
ealTariae supecficie» diploide^et pcricrando conjungimt* Kequiritur
itaque haud raro longum temporis spatium, ut, nisi laesio tanta sit^
quanta ad inflaiijmationem ^tatim producendam ppstuletur» morbo
progrediente ipao irritabilitas Tasorum ad iUum adaugeatpr gradump
.qui inflammatipnem atque ita morbum et aegcofto et, .medica dignps*
cendum provocet. Sanguis e vasisruptxs sub cranip potest ^emjtti,
vasa, quae insuper hic sunt teneriora, debilitata/ contractilitdta
sua orbata admittere possunt dilatationem » ut inde sanguinis recur*
sus impediatur et homp nihil incomcuodi pcrsentiat} ac etiamsi ejus-
modi quidquam experiatur^ attamcn se capitis laborare malo ^ quod
vitae periculum possit adducere , nullo modo ei erit persuasum« Tem-
poris demum Sptervallo post extravasatum factum et irritabilitas va*
sorum addaucta signis sibi propriis testahuntur px^esentiam. Imo,
cum mali exorti progressus vel natunie velartis bpe vel* stimiilorum
omnium remotione et quacunq^e alia caussa retardantur, haud raro
convenitt ut^ morbo' plane extincto , organismus omnibus a molestlis
liber permaneat> aist destructib }am facta valetudine hominis salva
feVatur. Quam rem luculenter docent sectio^es* Saepissime videmus
duram matrem unam alteramve mutationem subiis e, qnam aegroto
vivente non uUum signum indixerat; necminus^ morbo in capite su*
bito exortOy quo extinc.us est aeger, destructiones jam longo ante
tempore natas, quae vero illi praebuerunt ansam, detegimus. Idem
etiaui et minori ^qiiidem gradu accidit, quoad arachnoideam. Frimum
hanc membranam , duram matrem inter et piam positam , minus pri*

i) ObfterTaUont de qniAto pari &erv» entfrpLnU GoettjD^. 1777. 4.

tnario quam sectmdarlb.; 1 €« *una alterdre lalbocaiite affid posse credi*
mus; secuudam vero hanc membranam non solum onmibns nervis esie
vacuara^^erum eiiam vasis carereconstat^ quaeetsi Ruyschiws^etBlasitis*),
se vidisse afHrmarunt, Hallerus tamen*!) vasa adesse, aliique viri haud
*i<>nobiles negarimt. Celeriores progreasus jam facit nlbrbus , cum pia
mater est aiFecta. Qtiae membrana , cum tenuiori sit strtictura ^t
inollior, cum majori vasofum numero et amplioris voluminis sit pei>
texca, ^iffcctionem prius manifestat, ejusque mbrbus ob plures aer-
vos, vasa pertepentes, c^eriori passii rtiit atl inflammationem et nia*
^la hanc sequentia. Caretquidem et haec trervis , testibus Hallero,
Bartliolomeo Castdli ♦), Caldario^), Amemanno^); eo tamen, quod
in gyros anfractnsque cerebri sese contorquendo demittat ct totam
ejus «uperficiem continua veluti veste obducat, tiervisque adjaceat
proxlma,' qui certe ei sensibilitatem praebeant, mutatio quoque, quam
'subiit, ad majorem progredi gradum, ^inflammationemque «t sua i^siiia
'€t adjacentis cerebri potest et debet proferre. Substantia quoque corti-
calis k>ngo tempore pote&t alHci^ quin aegratus medicusque de capi-
tis morbo symptomatibus co spectantibus fiant certiores. Q\iam sa*-
pe nimirum hanc substantiam multum mutatam et corrriptam inve-
nimuSt nec dolore hec fehr^ nec alio s*gno, morbosi ^uidquam indi-
cante, praegresso? Persaepe accidit^ ut haud parva ejns quantitas
casu; infelici amissa sit, quin sensuum turbationem aut aliam functib-
num laesionem homo , mullos adhuc degens annos , percepisset.

i) Ej. Epiitol. anatom. IX. 6 , S,

a) E). Aiuitoine meduU. «pcn. AnutelocL i666« 6. a.

3) a. a. £. 6, -i6, j. 179.

4) Ant. med. Compend. lecL IV.

5) Memoir. de Facadem. de ficrlin. Tom. IX. pag. i42.

6) iSofuc^ &K b. ®r^ini n. Olii(f^marr. ®itring. 1787. p. 195-

Bx quanam ybto aSa caissa hoc pltaeaomeiulde» poterimM intetpre*
tarir qiuwex epts insemibiHtate^ cpiam Ameimiinii aceurata expe^^
fimcnta clare JBianif estavfmt ? Qoamclia nimirum extemaifi cerebi scb-
perficiem iniiabatr von uUtuu dolom et sensibilitads signiun couf*
speidt; simnJac veva in substantiam mednllarem initandsm immise«
jnat instrumei^tum , animalia illico . signa. dedenint doloris , quem eo
magis proferebant, quo altius ad cerebrum instrumenta- ingessit.
Longum itaque p«r tempus) eC ' substantia . corticalis' malom m se potest
coht3»rre, quod, nisi xuadcilliiarciii .«fflglat ^ aooi solum oculxs nostcis
subdnctum, Terum eldam aegroto inscient» , ut expen:ienti» ceniies
doGuit ^ elam procedk et ad altitudiaem probubm aegrotantem inopina*
to tendk LiiKUinae»

.£& hxs:>aatem omaibus- clareappaiet^ magnam prndentiam et
rtftttioaem medico chxmi^o in dijudit^andis ourandisque capids vulne-
' r3>tt8 et laesione esse adkibendas» ne plora^, quam reddere possitp.
promittat , ac matiim , qnod minoris videatur momenti r pto nihilo sei«
ievi habeat declaretve, qood tamen brevi kmgOTe temporis tractu aegro«*
tunr nec^ val^t» Kam forte primo tantum morbi stadio inflammatlo^
Mtt "seqiveatem , ^ttppurationettt ac iiide mortem inevitabilem bene ac
'hciii negotio possimus removere. Itaque edam omnes illi scriptores,
Bel), Richter, fischer *) bene monent^ capitelaeso, malum nuUomo*
do vile exisdtiianc^umf sed venae secdonibus institatis, frequendbusque
ex aqua frigida fbmenlaiionibus adhibids, per plures die» diaetam
summe aadphlogisdcam imponendam, omnemque corporis et aninii
motum strenue interdicendum esse*

Redeamus ad nostri morbi contemplationem ordinemque, quem
in^9 perscratemur. Ictu cerebrum ipsum mutationem quandam con^

i) Lib. j. m cit. pag. 112, 126, 127.

i) Oisieru de cerebri ejiuquc mejiiLran. laihmmat. et fupptirat. occnlt« Gocttiog. 1787. 4,

— i6 —

cirssiane subierat. ▲ttamea. haecoe cerebri afiectio non tanta fuitt
qiianta illico ppst ▼im iaumssam • ad sigiia systeiiiaiis neryosi pei^tar»
bati proferenda requirebatur ; nam neque. vertigineip neque paralysin
ne^c aliiid quidquank incomxnodi aegrotus questus est. • Membranas quo^
que vi extema non affectas « neque earum Tasa rupU i nec insigni*
ter turbata fuiss€ docuity credcT, • omnium symptomatum defectus.
Nam ne minimum quidcm extrarasatianis yel vasorum ftmctionis lae*t
sae «ig&um conspiciebatur^ et iUa membranarum desorganisatio^ quam
(pos^t annum et quod excuriic , 0%. lcku immisso) diasectio demonstrn-
vitp serius etaam allquot septimaxus ante mortem, inflammatione nijem»
branarum antecedente » exorta erat* Statim ergo post ictum bomo
ab omnibus liber degebat inconimodis; concussione autem in sub*
•stantia eordcali tpsa mut^tio padh^gica facta erat, quam serius in«
flammatio et steatomata exceperunt. Cur vero tempbds aliquo demumin*
'tervallo post infiammatip sese exseruerit , causa vel in cerebii ii
litace ipaa ot reciproca nimis parva quantitate qualitateque
i. e. ictus y qui aliquo demum temporis tractu adeuctus » iniammatio-
nem cerebri provocare poterat, vel in eo, quod continuata vivendi
ratione inaptata novus stimulus admisstts esset^ sita esse potuit. . Nam
non qiiivis certe stimulus, ut Fet. Frank ^S^^&^ dicit., ^oadfim
,ytum . in nervos , tum ih derteriarum irritabilitatem effectus ( sciUcet f e*
yybris inflammatoriae) habere observaturi hinc nec quodvis istorum in*
^yAammationem producere yalet» sed insignem eorum oportet esse nu-
y^merum , quae nervorum . pulpae aut arteriarum irritabilitati inimica ^
'yyCum in sanguineliberius circulant^-inflammatoriae febris symptomata;
,yCum vero parti constantius admoventur , inflammationis localis imagi*
,,nem referunt/* Utut tamen sit vel tempori v/el iiovo stimulo attzibuen*

1) Epitoitt. «ie B&orb. Iiom. cnrand, MAnlMni. 1792* S. lib. II. pa^. VII.

•dom^ sex domum' hebdomadibus post uiflammationis cerebri sympto*

mafia, .i, e» dolores capitis intemi, prementes, obtusi, quos febris

.comitabatur, sese manifiestabant. Quae inflammatio , quam ob mino*

•fem gradum ejusque tarditatem, yel in constitutione bominis ipsius,

-vel in sdmulorum» ut ita dicaqi» summa positam, statum sub in-

flammatorium velim vocare , remediis quanquam aptis adhibitis , nec re*

moreri nec impediri poferat, ne ad cirebri ^estmctionem. transiretx

«Steatoinata in ^ordcali substantiai qiiae chronico iUi malo et periodir

cis epilepsiae paroxyamifl ansam praclmcAuui, relicta erant, Quo.in statu

4nisero aegrotus, functionibus systematis reproductivi non turbatis^

.per annum- et quod excedit versabatur continuo. Nunc vero huic

malo ahus 8tt{»rrenit morbus, inflammatio scilicet metnbranarum

i ipsanim , quae haud dubio novae causae » et ut xtiihi prbbaT

videtur, aegri spirituosa amantis vivendi rationi debebat ori^neni.

iManifestabatur haec signis sibi propriisp doloribus capidfaS vehemen-

^issimisy. deliriis atrocibus et febre intensissima. Qua exorta, epilep«

'ristf moAi chronici effectus» cessavit Atque certe in secundum sta«

dhim, suppurationem inflammatio dira transiisset, nisi per criiicam

quasi metastasin ad oculum resoluta esset»

C a p.u t IV.

TranseamUiS ad oculi morbuuu Quem morbum sequelam esse
cerebri affectionis et membranamm quidem inflammaticmis » docet eo-
rumnexus, probatque anatomia- Nam sieut morbus oculi protopa-
thicQS ^ propter ejus cum cerebro et membranis partium <contiguitatem,
cerebri et membranarum affectiones facillime provocare valet; ita
etiam vice versa eadem ratio accidat, necesse est. Etenim cuxn cere«
i membran^e oculi yasa et nervos^ te cerebro exeuntes, vestiant et

C

tB

•d oTbitam coManuo tracttt comstentur , dufa q«ioqiie mater in ptd*
wbitam tranaeaty noQ wiramur, quod illarnfB patbologicas.mutatio-
nea aiflfules oculovum atatka iBae/guaai»r« . Haiiid rwo i(aque' acciditt
mt inflammatioiieni beteboi membranarmtt oculi. seu muus aeuiutriuak
qoe infiaaaniattouem excipere videaaius. Quem inter membranas coi^
]K)ns humani nexum iiQe jBfxeellentissimus natume scatitator Bichat
lion soliun anatomico cuitito.luciriemissiittedcnjionstiayit, yerumedam
movbosae mntationia aisius ad altemm |iaetemt mBmbra&a ejusdefn
atructnrae obdnctaiii; migMMMMm »^iAexkter docuit -omnique esemk
dubio. Frabat autem et %>se casus noatri nexu^* . Nam simul ac movi-
bus norutm sibi formarerat forum et nculi inflammado furereordiebatur,
aia cerebri «embrimaraiii. ne aieam. ewmuit» attmn <ma^open
mitigatay huic dessit ^^ampimie «Qrta est illa dira totiud bnlbi inflamp»
matso-y quam 'Goppen Beer *) opbthahnitidem yboat; hoc tantum dis^
orimine , ut haec inflammatio non tanquam i^pathica i* «e. Jioxis in
oculum extrineeeus diveete immissis corpore saWo produota , . exorir^
tur, sed potius per oonsensum refleiun membranarum eerebri infla^mui^
tarum deberet origznem^ ac inde eymptomatica nominari mereatuh
Fersuasum mihi habeo, hancce oculi inflammationem ab ipso nervo
optico egressam ad ejus dispansionem , retinam nimirumy et tunc ce*
lerrimo passu ad totum oouli bulbum esse progressam. Verbotenus
fere symptomatai quae ilLe perspicacbsimus observator primum hujus*
modi inflammationis stadium comitantia describit , observata sunt.
Questus vst scilicet aegrotus doiores vefaementissimos » prementes , qui
non solum totum oculum, venmi etiam omnes ^rtes circumjac^tes
eorripiebant et ad fimdum ueque orbitae nec non capitis extendeban-

i) E). traittft des meiDbraD* da corp. lium.

2} Ej. itffu wn bin ^geRfr<mrM^n« SStftn 1813. 8« 0b« l. p«s* 383.

t9

tarl timica 'eofijcmctira i, intenso tmcta rubore, et yaricoaiavaaispertexta^
tuiiiescebaift> pupiUa xnagno gradu contracta , ina* ittimobiUe et vinili co^
lore tt> ^Mideildi fificultat&'^uan^uam plane deleta , attamen aiegrotua imi^
^nibMiiiabubeis et dolorificis , photopsiay» yexabattu:. Omma et buIU
et palpefoae supcKiorie motus plaike' sublatus et ^ensus acg^otx ^ quippe
qui orbiiSam mniis parvamy buUmlnque ex orbtla propelleikdum exhiberelv
in naeurs ec rei yeritate «at positus. Etenint cum.Bon splum conjtuicti^
ya f 'yeruxki ekiam fxitua baibus miajus nactuir ^aseq voluuen, ^non aiiter
iteri ^otuib^^ ' qum. oDbiltam* pl«M «ftplcretL» .Imo» cum baec lamsaarum
osearum tumescfntia^ mEdo minore gaedcret ambittt,, prdpelleretur ac
inde Exophthalmua fieret. Comea magis magisque peUiickate orbat%
secretio glandcdarum et lacrymalxum et reliquarum stippressa ; quae
signa omnia totiua drganismi affseftio-, febris vehetnentiasima » com^
«ata est»' InsimuladhAifc bulbiinflmimationem inflammatid et orbitae ip»
eius» cujus Beer ^) mentionem facit^ Ob conaensum et sympathicum
cum dura matre nexum accesserat.; ciijus vero signa pathognomonica:
ob majoib iis^u^ stmiUA ophthalmitidis symptomata minu» yeneruut in
conspectum; pcaesenciam veyo dissectio» jquae laminas Orbitae structui»
ra' normaU ]priyatas et intumidas p telam celluloaam omnesque partes,
balbum cing^teSy^niorbose mutatas ostendit, dare docuit. Neque cre#
do aberrare> contendens p -hanc utramque inflammationem eodem ince*
pisse temp%>re ac pari ^assu kigressam ia partetf correpfcas modo sibi
propiia saeviisse.

HncUsque morb<iS noster cursmn et ophthalmitidis intemae et or«
bitae ac primum. quidem earum stadium.rite percurrit; nuncveto cum
ad acmen esset progressus et ia stadium secundum L e» sappurationem
transire deberet, exortum eet piroiiuyiam sanguinis grumosi e naso

i) Loc. dt. paf* 340»

%Q

dexlro et cantho oculi intemo^ quod/ quoniam , vasis titrgidis et mai^km
ais sanguine nonnihil exoheratis , inflammationexn retinere valuit » crili^
€um velim appellare. ^ Nam ^ sangume emisso , dolores illi atrocissimi^
vehementer ptfementes evanuerunt, deliria nulla, febris.infiamm«lx>ria
mitigata et hectica potius erat dicenda« Quo modo summa stimulorum
m oculo imminuta, causa vero occasionali i, e* cerebri membranarum
inflammationc per metastasin ad oculum extincta , omnibusque remediis
eactemia irxitantibus prudenter repudiatis , non pdterat non fieri^ ut ad
stadium secundum nou ixazidlrct iiifl*mmAtio. Attamen haec nullp ioEto^
do resolvi.et ad ^tatum normalem poterat reauci, propterea quod/^
litructionibus jam jam totius bulbi haud levibu^ insecuds , omnium oculi
partium actio jacebat prostrata. Sensibilitate irritabilitateque cum totius
corporis tum imprimis oculi febre valida et morbis antec^dentibus ^um*
mum in gradum exhaustis, atonia vasorum omniunique ejus partium suc^
eessit, quam, a^rotante diutius viTente, vel oculi atrophia excepisset^
vely novo quolibet stimulo admisso ad stadium secudum, suppuratio-
nem, sive^ ut verisimile videtur, ad unam illarum exophthahniae forma-
nmi , a Beer ') descriptarum , oculus esset transgressns.

Mortem veroaegroti tunc insecuiam directe neque ex inflammMio*
ne cerebri membranarum Cphrenidte) I neqne ex ophthalmitideesseegres-^
eam, aed malo illi cbronico , steatomatibus nimirum , jam anf e annum et
et quod excedit post ictum copimissum in cerebri structura ipsius excr^
tis, nunc redeunti, et viribus aegri accedentibus morbis acutiscontxitis,
majori cum vehementia saevienti tribuendam esse, persuasissimum mihi
habeo. Res enim est omnibus nota legibusque naturae subiecta, mor-
l>um et quidem chronicumy altero, priorem vehementia superante, acuto
euperveniente , cessare et accedenti stiidia sua percUrrere concedere; quo

*) I-oc. ciu p»g, 222. leq.

i^kcv^ d|9nu<ve<^ fovt^M»<:rudeIiusque toUere captrti qao aiagis lucfuruis«t
a^lveCr^uo gvayiosa reli^iiisset vestigia; Talem quoque effectnm et noa
atra m xasu. ob^Ki^ifixus. A^ijto morbo accedeate ejus^ne febre a^*
qyaima y :fimcfaoBibjiySf aBimalibus aeque ac vitalibus plane deletis viri-^
l^i^^ue omiubQS»^x]iausli&, totiuis organismi debiUtas inde sequeretuf
^at necesse« Kunc malp cl^onico dominium renovante, omnique^illa
4^|itomatiim eerie, m^jo^ tjfntum vi erumpente^ quibus ox^anismua^
qtuua maxipie debilitatgs , ep^ certius citiusque cedere coactus erat.^

mora fuit^iWJVifiabiJis^ ;

.,, •. ..*■• •-•

C a p u t V,

Xbter oeulortim morbos fuerunt multiy qni et antecedente adhxic se^'
culo, cum jam virorum, maxima scientia eruditioneque instruefoittuiiy stur*
dium et diligentkr, ophthalmologiiie tenebris fugatis, kieem ezoptatisai»'
mam accendere studerent • minus vel non inteUecti inter se conf uiidere»*>
tur , et ab hoc auctore sic , ab alio aliter descripti et nominati sint. Quae
sors accidit Ynjprimis elepbandasi ocuK, exophthalmiae , hydrophthal-
miae, exophthalmo, ophthalmitidi internae, ophthalmeptosi, altisqiiie'
sfonnuUis. Qnum his morbis inter alia et hac symptoma, quod bulbi vo-
liimen vei reVera adauctiim appareat, vel simuletur, proprium sit, atque'
plurhni scriptorum, s^nis pathognomonicis neglectis, hoetantum sig*.
nnm symptomaticum respexerint , sequeretnr, necesse erat, utunopro
altero biibilo, summus nasceretur error Hn^t nominum non solum, ve-*
rum etiam rei ipsius perturbatio. Ut, quae vera sint, inteUigantur, ali-
quot tantum scriptorum ophthalmologicorum mentionem faciamus. Sic
V. c Antoine Maitre-Jean, dum de oculi volumine, praeter naturam
adaucto, verba facit^ morbum describit, qni ophthalmitidis nomen me*

i) Tr«iti& dcf malad. du YooM. Par MDCCXH. Cap. tl. de 1« part fl.

raatur^ sed noilt uti ei lubet, exophthalmiam representet. Guerin *)•
hydrophthalmiam ^yndnymam habet cum exophthalmia; Bderhitov^ *) vo»
cat oculum , volumine adauctum , octiltini elephtintitaLidti', heu , ^uod ef-
ununi idemque videtur, eiophthaIdiiaim.> BeUf'et?Rt*hter-' quicxoph**
thalmiam cum ophthalmoptosi confuxiduiiity oculi defetzbiAit pi:oUlden<^
iiam« Gendron *) et Gleize ♦) Ibqtiuntttr aub nomine : ' -de la protube-^
rance de roiily' de morbo; ijui tibitrb judimd ophdialiixitidis imaghfiBm*
Vel idiopathicae vel sympathicde refert, «-ineo-est, ut in <&sophd&l«^
roiam , fcyrrhosam v£L carcinoxuatosam exophthalmiam tfbire pds^i tr
Flenh ^) exophthalmiam ct ophthalmoptosin tanquam morborum genera
adnotat, ita ut exophthalmiam puridentam, hydropicam etc^ ac spe*
oies f ophthalmoptQ^ , a tumore intra orbitam poslto proficiscentem, de-
scribatj qu^.vero per se ipsas origine et charactere ab^hac^equeacillaab-
horrentes , £oi?mant morbos singulares , ^tque exinde aliis et aptioribus
quidem nominibus sunt designandae. /

Et haec sufficiant ad illustrandam istam de his^ quos diximuSt
moxbis distinguendi^ inoerdtudinexn. Sed quanquam nuUo nM>d^.vo*
cabulo &um addictua atque bene «cio» nomen, quodcunque sit^ par-
vie»se momentiy^dui^modomorbuih sub nomiBe, pjer qsum sancxto» ^i-
bax:baricO et inepto , recte inteHigamus ; attamen haud raro acciciit et
accidere oportet^ ut, grassanto tali, qtiod demonstravinus ^ ^cxiptoram^
arbitrio , cum falsa denominatione falsa* quoque morbi ima^o nascatur
et , ideis turbatis^ judiduxn Aostriun reddatur mancmn vite^tumque.

a) De morb, oculor. praelectloo. ed. A. Haller. Ooett. t^f^o^

5) TraiU <iea malad. dea yeux. Tom. II,

4 NouTcll. observst. pratifj. inr lec malad. de r.oell ct,de lear Xraltemeat« ParU 1786«

6) Doctria* de morb. oculor.

f
t

ftvaimayn sibi <iG§a^ifvit hp^rem dig&us, q.iii

^ « ' «

tjitiiigfO^ et atu^04:haq»a<^oriim^^|^ ojrdipgm^c^eiiduip^ cha-

. traG2»«i|eqiiiiorboritfniadagao^ Ci^ihus ^taj^ilibus cqer^tos^rect^^s

: Gognoscendos n^diusque tractaagidi)» curavit« Q^l9 f>!^ ^ W ^^ ^ ^^' 3^^^
aequimtv, zUius t^atum auctoj^tate mitn esseutencUim airbitron

I^ee^ophthaljpiia^auteB^ expp]b^b^piO|r.^:Ophthal^optosi earunjLque
.sntjv se^^^sciimine propter^ ,4er^ hi i^si^unt motl)i> 4®

^uibua maidma apctd scriptoses d^^iiaatiii. d^fii^UQiium v^riatio , tunc
vero etiam, quod ^oster ca^ust aupra exposi^i^Si^ab inido ad eorup
unum <eKojpl^I\alii(ium) e^^^t ^i^miieraxid^s., et exop^t^ialnuAe speciest
yirmf» :i^m a!?gro, law Mt^mr^

» - m ■

\\\

G ^ p » t V L j

I

^ •£•'*> ;j7i\tA a r»ft'i tf.

'- J

B^iophthalaliaQi *eer , wiocdt isftitii .&edw Oqii^ ^drfonpAtioiie^,
>^uae, inl^iW^Qnem prosae inMoiita, rbujlbi osga»isatione paijtim vel
jplane deletAf voliwietiitaadauctum/pjatenditt ut palpebris tcgi nequeat»
^ujUiS generis tses ccmstituit species, fungoiami scyrrhoaam et Qarcino-
jnatQsanpu

Nolo inquirere, quonam jure Beer .iLm^w/e^uli inflammatipni^
iNdtum«xoph4hMfniwti0iniue designai?e;stu#e^jt<> qufwiia^ prjimari^e yo-
cahuU expphchalmi^e i e/ inBAinmati^nis oou3i « ^^^a^ prbitam Ipcat^f
^gnilkatiQni nequaquain xesponiet. Si quidem crede^mus , hanc vo-
cem aecuifdarip signihcatu^ quo piraepositio e£ de temppre dicereturi ab
^ftgtore ^e intellectam, .expphthajinia lul^ess/et, nisi quae ophthajl-
miafuisset; atque ita, multis.nominibus, ut , purulenta , hydropica etc.
additis , de quocunque aliP inflammationis exitu dici posset.

Quaxn magntim Tisto oculi morboruin cam|mm -bccuparet haec deno*
minatio, ^uam saepe permuiti bciilorum-moHbi sineTatione nomin^,
* quod ad eorum diagnodin nihil ^tersit / designarentur j qiiantumqtie
' hoc modo logices praescripta negligerentnr , unusquisque inteUigit.
Sed hanc yerborum et rerum perturbationem missam faciamus atque^ uti
et auctori placere videtnr, sub exopfathalmia istum^ ex inflammatione
' proncisccntem , oculi sta tum , quo oculu^ «esse desiit , i. t. quo ^s or-
^ganisatio partfan rel plane deleta atqifte ^ organbriim serie mifiTis magit^
ve egtessa coiispicitury comprefiendaYni». 'Ethanc definien^Tadonem
' valde arbitratiam akque contortam esse interpretationem non estnegan*
' dum. Attamra cum salva ^fiat aliorum morbohim draominatiane atque
hoe modo error iste noxitts vk^tiir ;' iK^bnPideo'^ cfur .hanc exophthalmitfie
defhutionem^ quae insuper satis habet auctoritatis , retinere n^olimus;
dummodo morbum sic noniinatum berie intelligamns.

Trium e^^ophthalmiae specierum , • fungosaft , scyrrhosae et cardno*

matos&e descriptionem , cum omni caream experientia atque hinc eadem,-

*quae Beer fecit, >verba reddere -sim coactns, praetermitto tanquam labo*

reux inutilem, et mibi et alii^ forte nauseam cientem et ad ilHus verba

propria petlegenda omnes, quibusearum eognilio animo est cordique,

'reducb» Statim igitur ad conditiones , - ob quas oculi inflammatio m

hanc diram metamorphosin transeat, indagandas atque breviter <[e*

'mbnstrandas , me conV^tto. ' ' ^

Prima exopbthalmdae species, fimgosa scilicet, quae tumcam tan«
'tumconjunctivam, sderoticam tegentem« adoritur, atoniae vasorum et
reproductioni , e§psibiKtate irntabilitateque exhausds , legibus nob obe-
dienti suam mihi videmr debere originem. Quam sentendam red-
dunt probalem para affecta ipsai conditio oculi et etatua corpoxis
tmiversalis.

Gauclet tuBiea conjunctiya, et.tanqtiam*pars organi maidme sensi*
hilis et ob nervos ad eam tendente;^» magna aensibilitate , quam, sti<-
mulo admisso , . dplor^repentix^^. ^tifjcie y^ehemeiiA . manifesto docet; haud

minus yero ob mag^^^im -yasoirvm , ft^c^^ ^^fl^^ ^^ perrepunt, copiam^
mag^ irritabiUtatis sijmma^ repco^ctioxkeq^e est instructa. . Cujus igi<^
tur yitae, ex earpmacdone comppsijuie, una.altera.ye ddeta^ magnam fii-
turam esse mu^tionem,t:nemo est» oui aecett Sensibilitate irritabilita-
teque quatiua cau3e^. ^pre^sis , . tpnAis ya^o^pr lamittitur e^ reprpductio^
legibus Dj^ganicis sol^ta^» 'J^^^ASW, ^JT^^*^* i N^^c, .Ef ^^^crmittcnda cst
membranae hujus laxa mollisoue ^tructura (sermo estde ea, quae sclero^
ticam tegit), quae, inflammatione exortai magnaih admittit yasorum ex^
pansionem sanguinisque incursum. Itaque aliter fieri non potest » quint
nmteria.reproductiya.abundax)te. ac^one autem yasonim laesa, pseu-

do;- prodactionea.profer«intar/. . . .>

Id oculi, qupque conditio pvobat. ^ Nunquam nimfrnm yidemu^ in-
flammationem excipere exophthalmiam f ungosam » .nisi oculus aut inflam*
matiQafUs cura penrersa ipsiua aut alia causa ante esset debiliutus. Sem*
per accidity ut» ^^m inflammptip^* ^U ^ ophthaliaobleniiiorrhoea' cpn-
Bpidmus, deDiUum jamjamr^rt spec^ei]^^ aut,eo, quod male y, c. ca-
^plasznaiibus sic dictisjmoUiejitib^us/lQ(ngiup.per tempus tractemr, om«
^i sensibilitate atque irritabilitate exdnctis , yasorum atonia proyocetur.
Bt denique affixmat,,quae' dicta sunt» status corporis imiyersalis*
plos tantum adoritur hoii^es # . qiuprum corpori^ ^rganis^tip flbrarum
laxitate habituqne sio dic.to leuoophleginAtico ompiumque partium atonia
|abdra^ Itaquepraeceteris^nfes|fit Ubjeros.teneroSi graciies, parentibus
Janguidis natos, ,scrophulb9os,etc« nec non senes, quorum yis yitalis
depressa et oculi inflammatipni pharacterem imprimit debilitatis. Nam
nisi hic corporis languor existat, inflammatio ocjalii ejtiamsi methodo
tractetur peryersa » 8uppurati<mem totius bulbi prius , quam exophthaU

JK- «f rr

nilAiia fungbsaiinasci e^fcpek-ieiitTa 3eW8iistVavit. ' Exbplithalmiam takm
fuiigoiatn • Velrbis et taBula aenea fiieHibri^e tradidit ExJ)er. Reiiedict '),•
Aegrotius iefat S^^nex Sejitu^^ciiariiiS, ViiyftiSSne^afetatS resjibhdfete seVninda/
Anno^MDCfc^W bfculiii ^iiii^tir' e^^hb^* bt'it^niTniacJn*e cbnjtinctivae^
ihronidalabdtki-e inc^ptt^ ' ttfafe4i-/^^WiiKkl5ftuitfV 6bit^ tanWm it r*^
inediis levitiiS tractatUm e3t. ' Atiii)i a^teiii pfaeterito, 'ih^flicns bulBum
sinistrum dextro niagiS e* bfbfti prdAiih^V^ aniiiiadverttt* tepipbora etf
iniiaminatio iWnica', ' &lSfel§a^iE>'Culi ftih-{:tion¥, feitaMj bti»{ii» magis
prominensi sed nbn 'afaailctttS^'"'lV^ iiiti6i dtg^^rAt a^fer; quo t^por^
ihedicaminiotis quanqiiam ' Vania aShlbiti», iiialum fton soliirti n6if
immmuerat, sed m pejus erat conversum. Nunc atic^or no^ter acc^rsi-
tiisV nialuih ^eicaminatum ob pbaenomeiia loco sbe legenda, exopbtbaK
miam rungosam, corpore in orbita pcregrino productaiti-, vMavu.
Quod diagnosin tempus afiirmavit futuniinl Ut*ihorl!em remoVeifef i!ff-
stantem, a5 &'culi'^ppuratibiiem rcmeiliJs eo 'liiie^Aa^^tibiii proVcxnitidara
cohfugere toactiis Wt ; '<i'ua factd Iblilbd^ue cJfesUnito, iti arbife e fundd
et superiori lamuia proficisiJertsst^iotti^ 'cfetecttnii'Wtj ^add vef 6' '«eger;
'cum rWp»,Wtdiicriali6rieiii; Vi^teitfaiftfe^sfal^^^^ftt^rftliftjWttiiil-' " ' " '
"^Qilem casum *iibs'^rk^ ^4'^k'o'phdMi^ia"fbii^bs¥Ven'toidanf Vg\!l^eM
probibiiem , oinmk f^s^iitttti'ff-"Ai) ih?rib 'niVii^is '^tjrt 'e4<ipWlialniti« J ii«
znfra demonstrabitiir, diceiidu^^s; '^eribi^' atitfem' / cibii cdfpu'^ peregrinuin
(steatoma) iri bixlbuin vltti^ejt(ifei^cer^iiftii»j1&i^iiii ^ irifiatehiirSo ^Woiii gra-
dus, uti et auctdri^placet, iihtoWike ytp^irV^ixit'. •QtfiA%lfeA^ tfliiJ
, i-em^dia ihitkhtia bcne Vltrfrfehtiir, ^sen^ibihKa^e^ii^jeabaitate^^^ fekhatiitis^
atque^^hihb dculi Vasoturtf Sti^ia et^todk coi^briV^e^llkatie-^-timi-k
ipsoy' cum 'seneclute pi^o^ucta,*^ eicortls^ hoh in Stadlubi 'secmVddin , snp-
piirationem abire poteratj^ ^ed in hahc orgaiiisatidhii metamdrphosili

vertatury erat hec'esJer

O Siitt^ge f. pr^^Ct. Mvdlc ir. Ophthalmiatrlk. Leipx. 1812. 8. S^* 1« P»$- i^^.

• :i

«7 —

Ef pphthalmia ^QiitMu - ifffipchpasi , - prMter(|yam * quai vitiosae inflaav-
ipatipnis curaf ^qu^a Q^^e pp^^t , .^pnMit^lt^l» tanien totius coippridy
•ingi^firi' moj:}Kl# onius x^praMenttft ceflexumi; afftcti:» iflerumque de^
bet opgin^ ; - — .

SpropJiulpais sdUcet liomimbus , ^ubrum wgaxiisatio Ftali jam gra^tii ,
^ muiatai ut actio aj stem^tis lymjpbatici laesai. secretip^^andularum
morbosa.i ^i^f^teri^e restauratio^ a systemat^ lyxQphaticQ.profiri«cens » map-»
ca et yttiosa . atque inde reproductio turbata et iniminuta evideiUer cPn-
spiciantur, prae ceteris accidit , ut, cum oculi alEciuntur inflammatione^
quae insuper remediis irrkantibus i^^qtlac^ ^Mallicae exhibent compositio-
nes I longiim per temporis Sjmtium vexatur , t<|tus bulbus privetur forma
sua normali et mixtione, ejusque organisatioi velpartim vel plane de*
letai iilam in deformitatQm i 'igmm tcy^ofis^ eigophthaJUoianir dici-
mus, degener^. , \, .:. . •'

Si vero in hac rerum conditione illa methQdu9)cuzmdi insastii con^
tinueturi nequ^ ab ocvlp . ii;a afi[ectp« om?aia i quae.initanti cauteremo-
yeantur , vel dy^ci-asj^ bmoormn let icsrppris CMhoatia lainiikii nactai sini:
fradumi ut ^lia jaQlJ^ p^^gaaa,\j%4 yi^Ala^ auAU^ta^pdam prae primis n»-
cessfuia, destructione.sint /^Affiypto , »An ^o.tc^t ;m>n inflauiuxati* octtli^
iu tractata i in exoph^aJlmSam carciiMW^tosain ,dliri9(te v^l prius in scyx^
rhosamr quapi ra|udp ci^^^ eimg^j^ififit^cm^^^^ «iove. ^uae vero
celerriniis passibus omnem bulbum ita arripit , ^ br^vii tust' velox efli-
cacissiniumque aussiliHn?^ pj^«ir#t^^ 'a^\»9^t}ir i . V^ d^ccinien nasca-
juri necesse sit.

Similis, pr^pi ffi^tiM pn4 ppt^frat et '^stvp incaaui msiQmnia»
quap jqpc^enty. cau^une rPmPt» esaent. fJXe quidem atatus cachecti»
cuS| quem scrophulps a^cjiivdl^e clA^iiJ* p^ qi«¥imtim»gradum aidngen*
^tes / ins^qui cpn^ueyissp dixin^us^ Mi^ffx^m.^gpQlUmi nonr invaserat;
attaxoen iiutfbi^s c^og|4j»i$i .{hh .«^pervei^rtcatM» rbprMluctioxie de-

— *8 —

pre$sa, Tires ejud ita consmnserat^ -iit «tonia omiiitftn pardam , masi*
^aque debilitate jaceret prostratua. Fadle itaque iieri potmt» ut, ^
Ista ocoU inflainmatio remediis^ male eleciis^ ut cataplasmatibus emo)*
fientibus ab imtio,,vel irritantibus sub primi finem stadii yexata esset^
ob fibrarum. laxitatem et atoniam^ quae et iii oculo, uti yasa dedara*
bant yaxicosa^ lociun. tenebant eridenter, una altcrave exophthalmiae
spedes, piimo casa fungosat secundo carcinomatosa scenam claud^
ret tristissiimim»

* • - •

CaputVIl.

E opthttlmos, QEcpiesmus)»

Sst iUe ocuC status, quo bulbus et fosma et mixtione Tiz yel ne vix
quidem mntatus , guaque in orbiu haerente causa propulsus extra orbi*
tam locatus esc. (Beer.)

Causae occasionales haerent semper in orbita et diversi suntgeneris;
utglandula lacrymalisinittinida» exostosis» tophus, abscessusr lipoma,
atheroma, hygroimi^ scyv^rKus lutra orbitam natus; induratio pinguedinis
orbitaHiy Iiiuunescentia lamimmtxu '09pc«i.*tiury «vl^ltAm «omponentium^
eorpus peregrinum in crattia, laminam snperiorem deprimens et ita o^bi-
tae ambitum- coarctans, et in nniversum oamiay quae orbitae ambi»
tum imminuere valenc.

Morbiis ejusmodi , nt unum pi ae ceteris tantum eligam , in libro
jam citato^ abExpen Cerutti edito, narratur. Lipoma, orbitaeinfundofbp-
xnatum , ut oculus extra et deorsum ez orbita prominfret, coegerat. Finis
autem morbi^ aegrotus ecun alio et periculosiori malo, in cerebro,
ut supra dictum, furenter laboraret, erat lethaliSr

Cum vero morbus iis in partibusi quae bulbum dngant« ponatfocum,
haud raro- evenit, M bulbus ipse .permaneat integer et tunc demum ia

«9

cemsensnm vocetttr^ cum istae pathologicae mutatiottes altum attigerint
gradum^ Sed et tunc mechanice tantum eumpremunt, quod, cnm ple-
rumque sensim sensimque fiat, longum per tempus saepissime salvis fer-
tur fanctifmibus ; ima impedimentis istis Tel uaturae ope velartis
remotis^ oculum» etiamsi functio expansione^ quam nenrus optieus elc«
periatur » interrupta occurrat, loco suo repositum, normalem adactionem
integrumque statum redire haud raro videmus. .

Signa itaque huju^ morbi characterUtica versantur in eo » quod af-
fectio ocuU secundaria conspiciatur» nunquam inflammatio procedat^
et si adsity serius demum stimulis aliis provocetur, et^ quod maximum
est^ causa» cur bulbus egrediatur orbita, non in eo ipso, sed extra
sit accusanda atque in orbitae ambitu nimis angusto» bulhi volumine
non adauctOy quderendjr«r

Ut redeamus ad casuhi nostrum. Et luc inter phaenomeBorum
pathologicoruiD , quae eiihibebat ille casus, cqpiam, exophthalmua
^occurrit^ qui vero ob aliorum ccmcursttm signorum» majori vehemen-
tia furentiiun, nsinus apparuit evidenlcr. Omnia etenim^ quae eum
provocare valebant , momenta erant data. St«atomata nimirum » in
cerebro super IdunjjRim orbitae superiorem Iocat«, eiiecenmt, ut
haec» in eonsensum vocata, structurd ossis permutata, majorem ac-
cepisset diametrum , « ^o orbita coarctabatur. Cui accidit serius , ut
demonstratum est, xnflammatio orbitae ipsius^ quae massam istam
cartilaginosam , a tergo prementem , genuit. Inde fieri aliter non po-
tuit, quin qcuIus, e superiori et postico pressus, deorsus et extus
protrusus, crrbita egrederetun Atque certum est, etiamsi bulbi in«
flammatio, quae volumen adaugeret, non accidisset» oculum tamen
orbita relative angustiori fuisse egrediendam et exophthalmum
orilundum.

V

. Q a p u t VIIX

Ophthatmoptosis.

Significat Teriim 1>ulbi prolapsum, qui vd musculorum , oculam
^irigentium , paralyai nata , vel pluribus eorum vi extema dkcissis , ita
ut oculus organisatione non orbatus, velf ubi latissime patet, viola*
tU8 appareat, exoritur«

Omnia itaque, quae m ocuE musculos inimice «gunt» nervos
afRciunt atque eorum actionem intemiiupere valent, possunt quoque
hunc oculi morbum, ophthalmoptosin , provocare. Nolo omiies istas
causas, quae vel primariae vel' secundariae iiunc in oculi musculos
qneant habere effectum, latius persequi , cum ad nostrum morbum^
stricte non pertiQeant, atque ad ejus diagnosin jqmjaip id, quod pa«
ralysin. moaculorum adesse scimus, sufiicit. Quod attinet ad alterum
caaum, qui instranaentis, producitur vulnerantibus , tam clare in oca«
loB ocGurruftt et causa occasionalis et effectua, ut error nequeat co-
gitari. Ifaque statim ad eorum discrimen eru^ndum, me acciiigam.

C a p u t I X.
D i s c r i m e ru^

EzophthaUnia semper est sequela inflammationis oculi praegres-
sae; organisatio oculi magis minusve conspicitur laesa, atqua existere
potest, ut partibus circumjacentibus nulla insit culpa, quae vero in
totius corporis structura clare sese ostendit. Dolores plerumque vehe-
mentissimi, febris symptomatica magna, bulbi volumen adauctum^
quo fity ut extra orbitam oculus propeUatttr, atque finis plerumque
ixistis.

».

In xnorba, qnem exophtalmum yocamnsr balbus secundario affi»
citur, non est inflammatu^^ proprie non subit mutationes chemicas^
Tolumen non adauctum,. sed ob orbitae angustias, catisis esitra ocur»
lum positis ptoductaSr orbita, q^uaqua versum corpus peregrinum
oculum dirigit^ egreditur, non pendet a corporis statu, et finis causa»
eccasionales^i an faciliori diffidlioxiye opera remoyeri queant, considerat.

In opht|ialmoptosi, a museulorum paralysi profecta, bulbus oculi
per se sahus esse atqoe integer potest^ morbus anteceden^, qui orta
orbitae coarctatione priorem morbum C exophthalmimv) proferre potue-
rity. deftcit; dolor nuUu» yel leyis, motus oculi yoluntarius sublatua
atque lepositia oculi in orbitam facili6; cum yero miisculi yi extema
snnt di ruptiy causa occasionalis rem demonatra^ loculenter et prog-
nosis in yulneve ihtensiyo atque e^ktensiyo nititur.

I-

«

•:• f

% .

ii

ExpliGatio tabularum aeJaeaTum.*

Tab. L

SiBtit Baec tabnla ocalnmy, palpebra snperiore anblafa^ inilamiDatum , de qiio
•ermo cst pag»'4.

Tab, lU -•

Exbibet, calva per aecdonex» borizontalem remola, anteriorem cranii faciem,
/ dora matre obductam, morb^.sam baseos eDcepbali pbrtem iiniuB et sanaifr alterinsi.
lateris^ nec non.Chiasma nervomm opticorum ooDlinentein.

A» A» A.) Sectia cranii horizontalia^ oasiamgue mntatia morbo8a#
B) Fossa cranii anterior*.
Q 'EoMm cranii media-
a a^ Diploiff ossinm- inter ^mina» adhnc conspicna*.

b b) DTpioidia defecCnsv

»

c c} Lamina cribrosa.

d d) Dura mater dissecta et spissior*.

e 9 e e e e) Steatomata^ in facie inferiori lobi anteriorls liemisphaerii dextr
rep«rfa..

f) Chiasma nervorum optrcorum»

g) Nervus opticns dexter praeter normam adanctns;
h) Nervn» opticus siniater magnitndine normali.

i i} Carotidea cerebrales^ qnanim dextra voinmen ostendit adanctum

Tah. IIL

Idem tabnlae secnndae segmenCum, externo* orbitae pariete remoto ^ parli-
bnii|ne ibi jacentibns in luccm prolatis»

A) Lamin» orbitae superior, eC

B) Lamina orbiUe inferibr, dissectae et spisaiores^
C (3) Sectio fossae cranii mediae».

D) Bulbus ocnIi«

/

4 >

r *

— 34 — '

a a) Uiuctilas rectas saperiot snblatos».
b b) Muscalus rectas externus demissus»

c) Musc. rectus iiifeHor. .

d) M. rectas intemus*

E) Par cerebri quinluui.

F) Ganglion Gasseri» ^ «

e) ramus primus.

f ) ramns secundas*

g) ramns tertiu8«

h b) nervas oculo motorius.

i) nervus naso - ciliaris quinti paris.

k) radix longa sive ramns ciliaris.

1) radix brevis.

m) Ganglion ciliare cnm daobns nenrolis ciliaribus , e massa cartilaginea arte in iu«
cem fHTolatis^

n n) nervos opticns«

o) neryns abducens ininmidns;

p p) carotis cerebralis' in sina eaveiBoso.

q q q) Massa cartilaginea interi et snpra ramos quinti paris posita*

r r r) Massa cartil«ginea| omnes in. orbita sitas partes ambiens»

s s s) Massa cartilaginea sub majori nnAis «phennidei «1« formata et per Ussuram
orbitae inferioreBi cum illa, in orbita reperta, conjancta.

L

I

^
e

j!?.^^.*'A. ^^^frM.^ M> .

N

I

f

.M^

iit